Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Acta Sanctorum. 1863. Volume 11.

    Uploaded by

    Patrologia Latina, Graeca et Orientalis
    631 views1,108 pages
    Acta Sanctorum Subject: Christian saints. Language: Latin Digitizing sponsor: Lyrasis Members and Sloan Foundation Book contributor: Falvey Memorial Library, Villanova University Collection: villanova_university; americana

    Copyright

    © Attribution Non-Commercial (BY-NC)

    Available Formats

    PDF, TXT or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document
    Acta Sanctorum Subject: Christian saints. Language: Latin Digitizing sponsor: Lyrasis Members and Sloan Foundation Book contributor: Falvey Memorial Library, Villanova University Collection: villanova_university; americana

    Copyright:

    Attribution Non-Commercial (BY-NC)
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    631 views1,108 pages

    Acta Sanctorum. 1863. Volume 11.

    Uploaded by

    Patrologia Latina, Graeca et Orientalis
    Acta Sanctorum Subject: Christian saints. Language: Latin Digitizing sponsor: Lyrasis Members and Sloan Foundation Book contributor: Falvey Memorial Library, Villanova University Collection: villanova_university; americana

    Copyright:

    Attribution Non-Commercial (BY-NC)
    Download as PDF, TXT or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 1108

    "-^,7 - cc c<c<^«rr ^crr c^T^cc (cmKc cc(sm

    rc^ cccc^<^ m^<iC'^cj'(k <g<:..'


    c«g^c r^. <:: cc^ c ^c"
    (am€r((< ^ccrc ( ^^^
    .

    •
    aefCc ccc ccrr^.: r P^c" c c cc-^ cccccc tsr
    <&%
    'm^cc"- cQCC' ^'^< ',C''cr
    IZC'^
    m<CC(" CaCCa^r C'.'CC_
    CC^CC^' CCCCCCOC
    J<iiMiiM^IIM<(
    ^^
    C<C CLCCC C CC'
    ccc<!c: ^cccc^ccccr c c
    <
    ' ^

    I
    ^
    /crccc^ CO- r c crcc CCC^'"'"
    < cr<r<ir-C<CC:
    cc
    cccCccr^C
    rcvoc^
    '^<ccf< <acL y: ..c<'(rc c co:^<r (^'<rc crcc.
    -mr^\ -r -^«r' .frr^ '^c ccT' rrtccc^^
    - •

    MRWtfc ^ <jr
    ' «r ' ^''C c<c f^c ccr cc<r^c«rc rar?

    .«CC(C C^^cc' c Wr.i ,. <^ '


    C® Cv <rcrCC'CCCXC<^C<'<ccc^''rccc

    «
    i. ' '.

    <C
    c
    C ip.C^
    ^'^' '
    <

    G^r
    ccrc
    ^^-c
    \c
    c
    c '
    %3M^<.J^'
    ri^^^t"^ r^
    J^
    "
    '
    CC CC
    cc '*c ^
    <g:«- <r
    cs.c.CC^!^
    r
    cw cr
    <rfC<?r «i<tCCC CC<
    Cccr •cccc

    Cccc >l'r<g'.<
    ^^^^C^ ^^ <^ ^I^S:.^«^'^f<CCrv^ €.c<( CC
    «4.
    ^^^^ -C^
    „^,
    cr q: <c.cV R-' r,V^ «^
    .

    C
    . >.ct.
    c<r (. . '

    <5c<".
    ^C-
    '

    CC 'aclr^l,
    C ('<
    ' "-ra'^
    <[;n:
    ".(dr
    C' C '
    '

    '
    '^ll^^g^ScSf 'rl
    I C'«. V C' r .
    <2 < I Tc
    c'-' <r<f'c;^ra^t«Cr' c r^<'c c -c c cccr^gcc^OatcCcccftccc^
    ^ C C( c< ^(idfi'. <«:c
    crf"Citc<^^'<^
    c '^'<c c c r'C .c
    '

    C<f"Cr^c •.c^-CTCCCfCCCCSE
    c<:<r 'Cc r (Z-r C Tr-c^.
    .
    'Ccrc cr.-C"C .mccC(((- c rcC^-rcrcrrcr
    rcCC'<cC'" rcS
    'C .

    <€.'''(X: ( '
    «l(:( C^c':CS--c
    C'C'CCc<cClf C
    '
    ,

    jg:rr .
    c.
    'c^
    c r<c ' c cccr-.^cc» CC- cc<^rcCO .
    C<^«
    c<^«
    V CCCC C
    C^CC csi^ r
    <• r Cvi^Cc C'C "CC
    vi <r iC€<Cf(4Cj Ccc C'C<:-'<XC"' C <iS- «CCc CL^^d
    r<^'^
    CCCC C^Cf c cc
    '

    fc
    r cc"
    cr
    C
    <c <r
    C <.'
    r r c -
    C<5^ C
    ,<c<rc c^^d^^d
    t r
    «
    <

    Hj <C C 'Ccc
    <7
    cf
    VILLANOVA COLLEGE LffiHARY
    Villcmova. Pennsylvonia .<rcc cccc '-<
    ("

    '
    '

    '^
    ' ct.CC CC '.c<?-C< C f(C c- CC .ciGCcr "c
    ^-.orcccc^crc^ « CC c«^cc ^ c <

    _cccc^<rc' cis^T.c : cr C(cgtrc cc c

    cc
    '^ C
    ,

    r
    cf cccc<cc« ^k:;
    r?r C( r <? ccr r
    c cOl c « (C (" '
    ^ This book uras donateci

    3-4-49
    ^
    c^
    >>-,^J^"^' ^S <rc
    A,<SC<8Cr<JE' :C-C? '
    .^«C
    ^^'r,-T,c'Ccr
    ,ar^; „,, ^,^
    C
    <c r ^ C?C c <f «: c '
    c
    «^
    '

    CC" CC CCC. ' 'C (C"< C «. -A< <C CC: CSSC


    C
    ' '

    'CC cc cC
    fC r c «'C ^!^CCc
    , o}. ,,

    .cc-c-ccc
    C r -
    >

    (rcCC
    C
    '
    '

    '
    '"'

    <
    " CccC. -rcc
    «TRCi-C CC
    'C .

    Rev. .Ji.. Sulllvaii,....O..S...A...


    C^gCCC'
    C'53Xc cc,«Cc c<t<"
    - c
    ccc(^<r?r^-^
    r-cc(fO^, ^ 3
    <:'C:''^ " ^cccc cc- ^j:( '^CCCCCC^-CCa
    c

    'cCc
    C ' <Cc '
    cc C (
    r •&lcccccc<cc< c c^m
    c<ci"CCt<: ><

    'C-Cc cC<'CcCcc C<c. CC^Cc.^cc


    " Cc «Cc'. <CV<. .Cf cc .'«:_
    Cc "C<r<c^ .C^" <CcC Cc;CC^^C ccrT.r<:^cC <c^.-<rc_cr'cc
    '

    C '««E^cccdLC^cK'
    C<tf<?;<fC' Cc'C. C/'
    '<Cc<cC 'Cc-C^"^ CC^'vCc'-:'/,c'c^CC'
    (^(^cC <r <cC(jr<:7^c C "C€r'-(?rccc
    ,<.

    1« 'c.crr <r<crcc
    C'<?r(f' «cr rc (OCC C(<.
    T «cc c< <<. .

    c c- ;.<c.'.caic «fTc 'CiCCC C <L'C<C <L<i€M£(': C i<''


    cCCC' C.C
    'CCCc

    ccccc
    a
    <
    Cc
    Cc
    ,c,cC.cC^( «CC 'CC^iC, C"CCCc
    Cc'-'CC<a^CCc
    «'C(^(Cj;..
    Cc
    C 'o (CC<eCcc
    (

    (C
    c«c ccsr.CCCCc CCcC (" C' (Tr fCccsicr c
    "ccc ((.ccdc ccc3c CCf';:. ^
    'C
    c-cc<c (c
    C(( «t. Cvcc..'<cc^pr'c;vc ^ccc^ "C' «®.
    (C-C-^C "'
    "Ccc 'C ' c.( (:(,i(,(iC '<t'
    Ccc^"<CJ^rc«
    ftL>.^. <C«
    LCa^Hks«9K0(
    <CiCc
    <CC<i' ccCC
    CC 'CX ''^
    '•cc .
    (m ccr cc
    .(C-..'C.C. '. 'cccc. cd': <r^
    ^
    '

    ^
    CC"C C^ c cc
    ".

    ^
    c C(
    c c^ 'tj
    ^c ^'
    <^c ^'«c< cccTC 'C <«C ^JC
    CoC( C". ^ <c 7^ ^S SL c<s:;rcccc
    CtC< C C5<_ ^LC<C(C(« C cc ^- c<j
    c; c Ccc C-CC CCC.Cc
    Cc c.CCcu
    \ '
    C cc a
    ».

    '-
    cc <rv
    <r^ ^
    "CCiM
    ^-^-CCCcCccc'
    .CCCCCCCC' C<KC
    _ «St-cv '
    cccc
    c<£:c
    CCCC
    ^<'c:
    ^< c' OC c < « ^<t
    C<i

    '.iCC
    ^CCCCc^
    <srcc<r4;
    cc«

    C<^cc<j|
    ^CC< r <gCC(C xCl^fCC c<^ C
    CC; c C C<^ dc; CDCC
    C .ci
    . .

    ^Jc< <cc^«s;v^,«<^ ccc^^c «^- cc. /CC <^C.cCC-.Cf '^


    <<r .^cc c cc
    ccC.
    cc ? -.,- crcr- Cca^.cCCCC
    . cc cc cjc. c cc
    'C^ <fg: cc .c<^^
    vr c C«
    ^
    -
    *^^ fC c cccr c
    . ^C C c:

    c '"..Cv_ Cv..^,
    <i< <cc.
    Cc-Cc^lC^ccc^
    «<XC<CCC,QC ^

    (
    ^^
    •^
    c<3-.<c
    CCCC'
    c ^ <m
    C^"
    'C c
    c.(!:^
    s C ^cc cc <^C'-< CZ.-C
    c
    ^ ccl
    CC <?:
    C
    '(
    c^ -^^^*^ ^
    ('
    C cc -<( CC ^C cc
    <cc #^Vc<
    ccc
    ' ^-'^CC^v^ /^ c<rc<
    > ^ Cr C<
    c.<
    (
    c .
    -c CTc.rc -.c
    'Cc<
    l'^^.\ <r:C'b/i <<rc<
    <

    <
    crr-ci

    ' C cx
    c
    cc
    'C c
    •'
    ( c ^^
    I^:^«'::^;'&,^: ^«:i?c^g -g<c^ ^ c r CT
    'Cc^C _ _
    'ri^WtSmsSMSMiBi
    ^(L <rcccc<-<fc^-<rcc

    :s;cf'cr <r^^^c«sKr^c ^^ ^^
    €<|r ^^,iS ^K €«r' '^<c^ cc C'C^^^r(e^^^>^<r«^^^

    v.'C( '

    CC
    cc c C<
    (-
    C c C<

    ^'CC'^&' 'Cfe ««CC; <«'C^^C[( CiC C<X«C_(fCcCk:--^C-„._. .^^^


    ICCC «cjm^- C«S..'' C<tcCC<:^ ^fe^-^^Kl^^ <3S^^ CC -. t « CC: Cr cc c c' ( C
    i;-^'<3cC'Cc^c c<.«ccc<[C;'C«^<^^< c^- cccc cc jccC c
    c;:'<<?' «.C'^C(^ "'

    (CccCCCCC CC1C^'CC^3 rcC''^CcXc C c. .CCCLc !ul(« «< (cCc.


    <mCf"
    ^''^-cSC^cc^cc-
    r-cccc ccccf ^«^< ccgC^Ci^c^c^ccgso^ccc-cccg' c c cc^r®'^
    : ccsst' cccc cccccc- (Tcc cc .<®: c«rc ^ccc^ ccc cccr : c- c c<c:c(i ' '
    <
    ^ .

    '

    SCC^. (Tcrc CCCCa rtr.^r .r:',<i^cCC^ CC^C cc'^<r .CC4^ <f ^C c CC^^^TT^lf .(d-iX '
    .

    fOC cc CCc CCS12.CC.C .«/C^'^(^C(CCc*CCCC'C<C' cC C'- -^C <

    CC<&
    C <C(C''( ..^H.a2c(C^^^r^c-^x -c'C C(Cc'.c^^^cr i

    :CC?.-r-(5o.? .CC^CC
    cc: o'C<c- -rc^ c-c
    :c(.,(^cc§:-e^<c^'C^'
    'CCCCCcC.'CoC
    _- -'
    - —^ '
    <rCCf< cCCC c CCC
    tf
    '^'^ '^''icCCciC^
    '

    C( C^C^C CC."
    CccCC cccc <

    cccc c^ c&^a CCc


    CCcdKCc CCCcr( Ccc
    R,(j. '' ' "
    cccc-c:C(«<i^( (CtrC(C C:(

    ^€ • <C:C. €C •CCC^CCS':.
    (C c :c^cc[ '"CC<:^.CCi5;: -

    '~

    c c^c: «cc (ccc . cc C€:(C c«_*x c .c .cc


    cc cc' (Ci 'C^ CCl^cc^cC.
    (CCcrccr
    .

    C' cc ^ci cc- •

    ccccc c<n:r^ c^c^: .-

    c cc «cr rc ••
    (ccccccc.<c "«rr >- ccT c^
    c (-C 'Cr^j-C' <rcj:.c«(<ccc (T- -^^
    r'-<cc.c< f-".' ''ccc^cjccfccc^r ft
    Cv -<£C' C ( C c< (CSc.CsCCmX CjC .^
    Ccc crC'<'C. ( (. •' c^crf^C CCC"'^
    ^Tcccc: ((cccc SEC c<^ro^ff ^:

    C c<C?[C'Crcrrc;(
    € ccc:' ..ccci: ..cc t^^SL
    — <r- ^o'c :c ccc-v ,
    .,/

    ^C CCC--Clg<CCC-:<C' <
    ' - /' 'CC< ,^^,

    /
    (
    '
    ^'
    CC
    '•
    &r
    ^'C
    :<«cc<n .
    , ,„

    Ci C.CC((C-^
    ^5: "CCC iC-'J
    &c. (CCC'.r;>:

    c^^C -(MM €: «ccccccc


    rr r
    "^nc^iESKtl
    c cmi 'C( ICC^C:
    |fr'^ ..CC
    ,^ cc (S:.^ c^. r-. ;

    '^««srfc <cK t^' -


    cic^ccrccw .c<£rcc ccc cr
    ^ ccc cm: ( cm: ^ccc Cccc c;cr
    ,

    S^ '^^
    , ,

    CM^ CCccc c^, .CCC..C


    '

    c
    '

    S^
    cc
    «^
    <c<cc
    '

    ^^ "«CccC:
    cic>-. c:cc(cc?'
    C(
    ^^cccc C cr^
    cc c

    ^C^rCrCCC X CCCCf
    C(cc.ec
    {% ;«.;
    "^"
    ICC^ o^' ^C
    ^CCCCC' .x%
    ^ccn
    ^ Cr cc
    <5^-,rc
    OM
    ic -^
    CCC
    ^C:C_^_C^> ^^' V: crf' V
    ^^cr> c^
    ^C
    Cccc
    CC<
    Cccc<
    >C^.C', ; Cr<r,
    .(C'rc ( ,^
    :
    ^

    :<^r

    ,c
    ;./' •
    cc C
    ACTA

    SANCTORUM
    I!X TYPIS V" GOlPy, VIA (iAllANCIHKK, 5.
    PaRISHS &ROM^.APVD VrCTOREM PALME. M. DCCC.LXV.
    ACTA
    SANCTORUM quotquot toto orbe coluntur, vel a cathoiicis scriptoribus celebrantur

    EX LATINIS ET GR^CIS , ALIARUMQUE GENTIUM ANTIQUIS MONUMENTIS


    COLLECTA, DIGESTA, ILLUSTRATA A

    GoDEFRiDo HENSCHENIO et Daniele PAPEBROCHIO,


    E SOCIETATB JESU.

    EDITIO NOVISSIMA CURANTE JOANNE CARNANDET

    APRILIS TOMUS SECUNDUS


    QUO MEDII XI DIES CONTIIVENTUIV

    PRyEPONlTUR ILLIS PROPYLiEUM ANTIQIIARIUM, CIRCA VERI FALSIQUE DISCRIMEN IN VETU3TIS M0NUMENTI3, PR«SCRTIM
    DIPLOMATIS, OBSERVANDUM. SUBJUNGUNTUR ACTA GR/ECA AD E03DEM DIES PERTINENTIA.

    PARISIIS ET ROMtE
    APUD VICTOREM PALME, bibliopolam.

    1866
    REVERENDISSIMO ET CELSISSIMO PRINCIPI

    FERDINANDO
    EPISCOPO PADERBORNENSI, COADJUTORI MONASTERIENSI,
    S. R. I. PRINCIPI,

    COMITI PYRMONTANO, LIBERO BARONI

    Cum
    secundo
    huic dc Sanctoruin Actis, ad Aprilcm pcrtincntibus
    placuissct prsestruere Propylroum antiquai'ium, quale
    , lomo

    ^conspicis Princeps Celsissime ; sinuil ca animis scntcntia stctit, nul-


    lius nomini ipsum justius possc inscribi quam Tuo : (|u (juo studio

    -^sacras profanasque antiquitatcs complcctaris, probant Paderbornen-


    'SiA MoNUMENTA , Tuis iusignita titulis , expressa impcndiis , ornata
    versibus, commentariis illustrata. In liis nobis finicbatur prajscntis
    "- 'Mensis Tomus primus, cum mcmoria B. Paterni Padcrborncnsis Re-
    clusi concludens decem primores dies : ab iisdcm ordimur liunc al-

    ;terum, ei inter alia prsefigentes spccimen Diplomatis, a Carolo Ma-


    '|gno PatresbronN/E fisco regio subscripti ; etordinamus chronotaxin
    . annorum Regni et Imperii cjus ,
    quam vel ex epistola privalim co-

    -\[ gnitam dignatus es cum approbatione susciperc, ut solidnm lapidem


    in Paderbornensis ihstori^ fundamcntis ponendum. Plui-a utinam

    ^_ conferre liceat ad molitionen desidcratissinue lucubrationis, undc

    \ aliis Saxonise Episcopatibus , ab eodem Carolo suam originem repe-


    exemplum explicandorum chronicorum pro[)rio-
    tehtibus, prsebeatur
    \rum ceteris vero per Germaniam Ecclesiis excitanda a^mnlatio fa-
    ;

    C/ciat sua quamque monumcnta a^stimare carius et publica; utilitati ,

    eadcm promptius commodare. Etcnim ea dcmum vcrissinia ccitis-


    >§imaquc historia cst, qutc coaevorum auctorum scriptis, ct publica-

    •Tum actionum nititur instrumcntis. Yerum ,


    (juam prosuiit Ikcc,
    Vcum sinccra habcntur ac genuina ; tam turbant adultcrala atque
    •; supposititia. Iniri ergo ratio dcbctseceriicndi ccrta ab inccrtis, falsa

    a vcris. Huic invenicndjcconamur viani stcrncrc : ct digitum in-

    tendendo in pauca, quorum malam fidcni dctcgimus comparatione


    instituta cum melioribus ; alia moncmus, easdem aut
    plura cavcnda
    similes sequioris fidci notas praifercntia.An scopum attigcrimus, Tui
    esto judicii, Princeps Celsissime ; cui sicut in Padcrboriicnscm dice-

    cesim ingresso nihil fuit antiquius, post impcndcndampublicai saluti

    et quicti curam ,
    quam omnia Ecclcsiai istius tabularia, Coll(!gioium-
    ApriUs T. II. 1 quC

    ^ 7-'^/
    ,

    que et Ccenobioruin arcliiva pervesligare ; ita veri falsique discer-


    nendi multo usu accessit facultas promptissima.
    Nunc vcro (|uod ipsa Sanclorum Acta spectat, quorum occasione
    talia Iractantur a nohis ; Tuum ante ea nomen legi pridem postu-
    lant mulla ac magna in nos opusque hoc nostrum collata heneficia;
    ex eo scilicet tcmpore quo emissus in lucem Fehruarius per ma-
    ,

    nus Tuas transiit, ut coram FuRSTENUERcn ainantissimo Pontifice


    Alexamjro VII gratiosior apparcrct. Qucm enim ab ipso , adhuc
    Apostolico ad Pdicni Principcs Numlio Colonise, ac deinde R. S. E.
    Cardinali Iionia;, liauscras erga rcs vitasque Sanctorum affcctum,
    prohc intclligcns qiianlum cai adjumentum conferanl ad civilem ec-
    clesiaslicamque liistoriam ; is novis minimeque vulgarihus ejusdem
    Pontilicis de operis utilitate judiciis auctus , non prius acquicvit
    quam apiid nos , horlaiido ; apud Sanclissimuin Dominura , nostri
    mcinoriani rcnovando ; efliccrcs, ut hic Bollandum Romam invitan-
    duni c(uiscrct, iios pro eo ailatcm excusantc eundum decerneremus;
    undc qualis ad operis ctt'pti inslructionem relatus sit fructus, lucu-
    lentcr cxtat declaratum in Traclatu ad Martium pra^liminari , de
    vila, opcrihus, ct virtutihus Bollandi. Hic autem fructus, quantum-
    cuni(|U(^ iiiagnus, Tihi iii|)riinis dchct acccptus rcferri. Pcr Te, qui
    consilii auctor fucras, ct adjutor opcris esse volchas, accessus nohis
    ohtigit ad Pedcs Sanctissimi Palris , Per Te facultas plenissima
    impctrata inspicicndi dcscrihcndiquc Vaticanse Bibliothccte pretio-
    sissiinos Codices ,
    quotquot cx usu fore ccnseremus. Postquam
    vcro aniicus nostcr communis, Illustrissimus Lucas Holstenius, in-
    Ira Tuas noslras(|uc iiianus rcligiosissimuin spiritum suo Iradidit
    Crcatori, facluiii pcr Tc cst, ut, aeque ac si vixisset illc, omnes Ro-
    manse Urbis bibliothccffi nobis patcrent ; cuin de Sanctissimi pro-
    peiisa erga opus nostrum voluntatc commoncfaceres eos, penes quos
    scicbas ipsarum cssc custodiam. Dcniquc iiiliil inagnai alicujus rei
    a nohis iii Urbc actum csl , ad quod non usi fuimus promptissimo
    fidissimoque consilio ct auxilio Tuo. Cum vcro disccssurus inde, ab
    JuLio Card. Rospigliosio postea Clemente Papa ix consecralus esses
    Padcrborncnsis Episcopus, quidquid in eo gradu pro nohis posses,
    ohtulisti prolixc bcncvolcque. Quippe per ejusmodi provectioncm

    Tuam iiigiTssus in propinquiorcm spem pcrficicndse Padcrhornensis


    llistoria', quainduduni aninio dcsignatain habcbas, voluisti ut quam
    fidcntissime rccurrcremus ad Te quotics dc aliquo Saxonicarum
    ,

    partium ct Tu;ie imprimis dioeceseos Sancto qusestio incidcrct ; ne-


    quc (luhitarcmus , animo facturus esses nobiscum com-
    (|uin lihcnli
    munia , (piaicunuiuc dc argumcnto tali collecta haberes in adversa-
    riis, veldeinceps spcrarcs colligcnda.

    Tot
    Tot igitur tantisque obstricti norainibus , non tam exolvimus de-
    bitimaximi partem exiguam hunc Tomum offerendo quam novo ;

    nos obligamus nexu , dum petere audemus , ut patiaris splendorera


    FuRSTENBERGici Nominis lucere in fronte libri ; utque ei ornando
    commodare digneris tot illa decora , ob qure Musarum Delicium ,

    Saxonicse historiK Promptuarium, cultioris oranis litteraturie Exem-


    plar audis , ad Germanise totius insignem laudem, ipsiusque, quod
    rarum , admirationem Italise. Sunt illa quidem debitorum Tibi elo-
    giorum minima infimaque ,
    Princeps Celsissime ; nescio tamen quo
    modo suavius arctiusque devinciant animos similia studia profiten-
    tium, atque ad Patrocinium Tuum ambiendum alliciant potentius
    ;

    quam eminentiora illa ac vere raaxima encomia Nobilitalis , Pru-


    dentiae, Justitise, Religionis, quarum virtutura pra^sidio fultus , Epi-
    scopalis gubernationis onus, Angelicis etiara humeris formidandum,
    ita SuAViTER et Fortiter sustines , ut oranes officii tanti numeros
    expleas, Tuis Paderbornensibus carus, pene ad invidiam vicinorum:
    qu3B ut ne esset, sed communione tam grandis boni etiam hi l;eta-

    rentur, providit fortissimus idem ac rcligiosissimus et prudentissinuis


    Heros Bernardus Monasteriensis Episcopus et Princeps , Te viventi

    sibi Coadjutorera, morienti Successorera legendo. At ista, longissi-

    mara factura orationem , si vel delibare liberet singula , commemo-


    rare omittimus : et sola intuentes illa, quse Celsitudinem Tuam ad nos
    nostraque curanda inclinant propius, oraraus et obtestaraur, ut opus
    de Sanctorum Actis, privata pridem obligatione nostra , nunc etiam
    publica professione Tuum ,
    juvare pergas ac promovere ; siniulque
    suscipere humilitatis nostra; s?epius iterata atque iteranda vota, qui-
    bus oraraus Deum, ut bonis litteris, ut Saxonicis Dioecesibus, ut
    Ecclesise Catholicaj diu incoluraera et felicem te servet. Antuerpiae
    MDCLXxv, XIII Ralendas Aprilis.

    CELSITUDINIS TU^E

    Obiigalissimi famuli

    GoDEFRiDus HENSCHENIUS,
    Daniel papebrochius.
    Societatis Jiisu.
    ,

    APPROBATIO CENSORIS

    Tnfrascriptus fidem facio, mc legissR Acta SAtiCTORUM Aprii.is, a Reverendis Patribus


    Godefrido Henschfinio el Daniele Papebrochio, Societatis Jesu Prcsbyleris, magno
    hiliorc ncr niinori doclrina, coilcrla, digcsla, el ilhisirala. Opus, olim per Summos

    Ponti(ic(!s dcsiiicraliiin, alipic Aposloli('is Notnriis dcinandiiliini ;


    traclu lcmporis, per

    hsnreticoruin nccpiitiam et simplicioruni insciliam, varie obscuratum ;


    nostro hoc nevo,

    ncr (licla- Sociclalis Scriptorcs, cfcpliim nova mclhodo ehiciibrari ; et in antehac viilga-

    tis .laniiarii, Fcbruarii, Marlii incnsihiis, pcr Ai.ewndrum vii cIClementem ix, utrumque
    rccordationis f(^licis Uomaniim Ponlificcm, insii,niitcr laiidaliim; atque per Eminentissi-

    mos Cardinales, Ijluslrissimns ac Ueverendissimos Archiepiscopos el Episcnpos, Rcii-

    giosoruuKpic Ordinum ficncrales, et doclissimos viros quaniplurimos, magnificis judiciis

    approbatum, cominiiniquc Chrisliani Orbis plausii cxccptum ; in quo prudcns Eruditio,


    ANTIQUA Ri-.nuciT ; et simplex Veritas, obscuha revei.at. Igiliir ct hunc Aprilem, tribiis

    tomis comprchcn.sum, pr,Tincmoratis mcnsibus nihilo inferiorem ;


    quin ctiam, pro
    modo crcsccnlis iisii scicnlia-, ipsis pricslanliorcm ;
    lucc publica dignissimiim censeo ;

    ut qiii nihil conlincat, qiiod Orlhodoxic Fidei advcr.sclur, miilla aulcm scitu ulilia dete-
    g,it ae manifeslet. In quoriim fidcm hisce subscripsi. AnluerpiK xvi Februarii, anno Do-
    mini mdci.xxv.

    AUDERTUS vanden Eeden 1. V. L.

    Protonotarius Apostnlicus, Canonicus et Archidiaconus

    Illustrissimi ac Rcverendissimi D. Epixopi Anluerpiensis Vicarius Generalis;


    • Litrrorum Censor.

    :' 'T fei^KJ


    .

    FACULTAS
    R. P. PROVINCIALIS FLANDRO-BELGIC^ SOCIETATIS JESU,

    ET SUMMA PRIVILEGII CJ^SAREl.


    Acta Sanclorum mensis Aprilis, collecla digesla et illiistrala labore
    Cum Godefridi Henschcnii ct Danielis Papebrocliii, c Sociclalc Jesu, tres dicla' Socicla-
    et stiidio

    lis Theologi legeriiil, opiisque laboriosuin, crudituin, ac luce publica dignuin

    judicarint ; Ego infrascripliis Sociclalis pnvfata^ per Flandro-Belgicain Pr.Tpositus Pro-


    vincialis, potestale ad id niihi facta a Rcverendissiino Palrc Noslro Joannc Paulo
    Oliva Pra-posito Generali, concedo Michacli Cnobbaerl, Typographo Anlucrpicnsi, fa-
    cultatem eadem Acta excudendi.
    Cumque sacr?e C.Tsare.T Majcslalis decreto caulum sit, nc qui libri a Societale Jesu

    conscripti, in provinciis Romaiio Impcrio subjectis, excudantur aut venales pro|)Oiiantur


    absque ejusdcm Socielalis consensu; hiscc declaro eiimdcm Typographiim isio privilcgio

    legitime frui. In qiiorum fldcni hiscc, officii mei sigillo inunilis, manu mca subscripsi.

    Actum Antuerpise, die vi mensis Dccembris, mdclxxiv.

    LAURENTIUS VAN SCHOONE

    SUMMA PRIVILEGII

    REGIS CATHOLICI.
    Dei gratia Hispaniarum, Rex Catholicus, Archidux
    Indiarumque, etc.
    GAROLus,
    AustriEc, Dux Burgundi;c, Brabantipe, etc. Serenissimus Belgarum Princeps, di-

    plomate suo sanxit, ne quis Acta Sanctorum mensis A|»rilis, auctoribus Gode-
    frido Henschenio, et Daniele Papebrocliio SociclatisjEsu Saccrdolibus edita, pra>ler

    voluntatem Michaelis Knobbari proximis novem annis ullo modo imprimat, aut alibi

    has nostric Gcrmanisp Infcrioris dilioncs importct venaliave


    terrarum impressa in ,

    habcat : qui sccus faxit, confiscationc libroruin et alia gravi piBua mullabitur, uti la-

    lius palet in litteris datis Bruxellse xxiii Junii mdclxxui.

    Signal

    Loyens.
    ; ,

    AD TOMUM II APRILIS

    PROPYL^UM ANTIQUARIUM
    CIRCA VERI AC FALSI DISCRIMEN IN VETUSTIS MEMRRANIS.

    PRJLFATIO.
    Alexandro
    Papa VII
    Alexandn ti
    vri Pontificis
    prinsqnam Roma discederemus in
    alloquio
    Maximiextretnodigna- dis numquam integre se occultantis vestigia ; probavit
    consilium, agnovitque etiam id habere locum in diplo-
    .

    hortante et
    Belgium anno mdclxi, ad opns de Sanctornm matis ; neque miniLS ad veri falsiqtie discretionem acqui-
    approbante
    Actis majori indies cim cura profectnque ex- rendam vnlere chartarum suppositarum exetnpla, quam
    poliendum, non tanturn alacrioresex illius approbatione autographa verarum.
    revertimus, sed etiam instrtictiores ex admonitionc. No- 2 Exinde, quod anlea faciebamus studiose, ca'pimus
    majorem
    tave?'at vir ille sapientissimus , lecta de tj'ibus Dagobcr- inulto adhuc diligenlitis facere auctore tanto; et ulro- in utroque
    tis Francorum Rt'gibns Diatriba, tam novis ac curiosis rumque saipius inter se collatorum frequenli usu paula- sclrntlam
    pautatim
    qu,v istic tractnntur quifstionibus definiendis prxsidiiim timfacti peritiores, multadeprehendimus manifesto falsa,
    aiseeuH,
    magnum ex veternm ecclesiarum monasteriorumque ar- in quibus dubii antea paventesque hairebamus : 7ton-
    cliiviis peti. Judiverat idem a f^aticanx Bibliutheae numquam eliam nos ipsos correximus, retraclando fidem
    Cnstode Allatio, non tantum probalas Sanctorum Vi~ quam talibus autca dederamus. Hujus stiidii ad illus-
    tas, sed etiam fabulosas aliquas trancribendas per nos tranda Snnctorum Acta tanluni valentis, fructus aliquos
    designari. Hoccur faceremns, voluitcajtssam intelligere; e.rhibebtt prxsens Propglxnm ad hoc comparatum,
    ,

    chartarum istud mirificecommendavit ; Si tamen^ inquiebat^ siip- partim ut sopiantur querelai amicorum, argucntium nos
    veterum posititia a genuinis , interpolata a sinceris maluro de importnna morosilate circa antiquilates suas, de qui-
    studium et
    fabulosarum secernantur judicio in vetustis enim diplomatis
    ; bus nollent dubitari: partim iit conslitutis semel gcnera-
    examen. charlisque recipiendts ad historicam probationem ,
    libns qnibusdam discriminis invenicndi principiis, expe-
    non viinori versandum e&t coutela ,
    quam in numis ditius progrediamur in nostris ante ipsa Acla commen-
    quorum multi sub larva antiquitatis inducunt in frau- lariis aul observafionibus postea siibjiciendis ; pariim
    dem, vix a paucis oculatioribus agnoscendam. Ei igiUu\ etiam ut, cumlector invenerit in hoc atit subsequentibus
    quifalli nolit, curandum censebat, non tantum utcogni 7nensibus quxdamaliter atqua in prsecedentibtis traclari
    tas habeat formularum notnrialivm rationes ,
    pro sccu- a nobis , miiiati judicii caiissas intelligcns , tanfo sequi
    lurum atque locorum varietate diversas, sed ipsos quoque possit securius, quanto projnptiusanobis videt relractari

    litterarum ductus dignoscat curiose ,quando o/fcren-


    si ac corrigi, si quid uUbi ininus exploratc videmur rece-
    tur chaftx, qusc atitographx csse dicantur. Idque con- pisse. Constabit autem Proptjlxum lioc partibus tribus :

    firmaturus Sanclissimus , sublatos de genibus jussit ad qudriim primn enl de Diplomatis, prxsertiin iis qux ante Propt/leum
    interius conclave sequi ; ubi habcbat convcnlionem nongetitos autmtUe annos a printis Irancortim Rcgibns tripartifum
    quamdam autographam , a Carolo Magno in Iletruria signala dtcuntiir, in qnibus erratur eo pei'iculosius, exhtbemtis.
    confirmatam ; dignatusque est ipse eain prselegere nobis qiiod ha'C sa-pe unica ratio sit constituendx chronologix,

    atque indicave singula, qux diligcntius merebanlur Sccunda examinabit monasteriorum quoriimdam Car-
    considerari. Quod autem ad fabulosa quiedam Sanclo- melittcorum per Etiropam antiqiUlafcs, nuper prxtendi
    rum Acla atlinet ; de iis a nobis edoctus vicissim, ipso- Captas. Tg'tia quasdam Brixienses tabulas, multa Mar-
    rum exemplar ideo peti, quod aliter nequcat certo dilu- tgrum nomina continentes, in koc opere neutiqnam liabi-

    cideque convinci fulsitas, quam relegendo ipsamet frau- tura iocum.

    PARS PRIMA
    De veterum fundationuin, donationum, privilcgiorum instrumentis discernendis.

    cclesiasticoTum Annalium inlegerrimm alque sione Edicti, seu fictiseudepravati, idcoque iudnjni qito
    A supposi-
    tltiarum ernditissinjus scriplnr Ca^sar Cardiiiatis Bnro- Silvestri Ponlificis historia augealur.
    ehartnrum .niiis ad annum cccxxiv fraudes atque impos- 4 Simitia liic quoque videor posse ac debere prsfari, „^ii„^ (inmi-
    E'^
    ,

    convictione
    1 uras relccturus Edicli cjus , quod sub Cons- de fuiidalionibus , donalionibns ,
    privileijiis variis actu- net discrimen
    /<"«"'"»'
    tanlini Magni nomine profertur ab atiijuibus, lamquam Tus ; de quibus , cum scripta inslriimenla vel ab iiiitio

    cvnlincns donationcs a piissimo ilto Imperatorc factas nulta fttcrint , vcl abutita aulograplia sint , twdiednm aniiqun:.

    Romnnx Ecclesix ; non credidit se, id fnciendo, juri- monstranliir cliarlx, vet pror.-ius {ictitix vcl a rescriben-

    t/us ejus delratiere quidpiam ,


    quibus tuendis satis essct tibus audacler inleiyolatx. Scilicet antiqux acjuslx pos-
    annqu3c ac justx pnsscssionis litulus. Anliqux, qnod sessioni nitiit derogutiim iri putamiis pcr ejiisnwdi ctiar-

    Francorum Christianissimi Principes suis ipsorum tarum rejectionem , non alio fxiic insiitutam , quam ne
    diplomatis , ea , a Lon{?obardis ablata , se Romnnse teniporum vetussimorum tiistoiia satis per se obscitra, ,

    Ecclesise restituere professi sunt. Juslx, quia siRo- per ipsas inextricabiliter eonfundatur. Initium sunw ali
    mana Ecclesia. anleilla aFranconim Regibus collata Horreensis monasterii Trcviris diplomule quodam, fa-
    privilegia, jam potieliatur rerum dominio; unde il- bricato sub nomine Dagoberti Francorum /icgis primi,
    lud nisi jure debitum sibi potuit vendicasse 1 cum quasi is ipsum constynasset, roijatu uxoris sus Nanttiit-
    certum sit nulla id factum armorura vi atque vio- dis, et intuitu filix commnnis Irminx, aiino regni sui

    lenta grassatione ; silentibus praesertim nec mini- II. Incarnationis vero Dominicse dcxlvi. Qnam Irmi-
    mum quidquam reclamantibus , qui illis temporibus nain quia Daijoberti , non primi , sed secundi filiani

    regnabant in Oriente , Imperatoribus, alioquin in fuisse diiimus; Hensclienius in Dialriba tib. i cap. 10,

    Komauam Ecclesiam parum lequis. Ifxc itle, occa- itemqiie i Eebruarii in Anatectis de S. Sigeberto § 1

    et
    : ;

    n PROPYL^I ANTIQUARII Pabs i

    ACCTonE D. p. et ego eum secutus in Prxliminaribun ad tom. 3 Mar- a Pippino Majore-domus Treviris permutatione quae-
    tii ;
    priusqunm ipsius chartxvitin examinenlur, retrac- sivimu.s. cum defeTiditur ut genuinum (qnale fateor

    tnndx sunt paucis raiionrs scntentix noitrn: et cum miln nulto modo vidcri , ob i^irias ct hic pra^trreundas

    comparandx.
    alienis effugiis cavssas) m magnos angustias necesseesi conjiciat defen-
    sores sufts. Pippinum enim suh Dagoberti i imperio ,

    CAPCT I.
    poteniem ,
    gnem volunt illi, ostcndimus xxi Februarii
    S. IrTDinatn (cujus pairi adscrihliur diploma anno allero ab nbifu dicli Rcgis e vivis exccssisse. Cum
    IlorrconsC; Da^^Ohcrto, non i. scd n natann autem jam conslet Rcgem obHsse Christi anno, non
    cssc, lon^^c verosirniliusflicitur. DCXT.rv , sed rcxxxviir; dicendus erit mortuus esse

    TX revirensem urbcm ac territorium, seculo ChrUti


    I'ippinus anno ncxi,, quando Adrla in Mascnii senlen-
    tia solum egisset setatis annujn iv aut v. At si ipsa fue-

    \u excunte ct iueunle \m ,
    illustraverunt djiai egrcgix ril filia Daqnbrrti ii , potuiljam ynaturse. setalis vidna,
    nobililatis femiust, Dagol>erti Francorvm Regis filia", a I^ippino flerslatlio, ante annum dccxiv, quo liic obHt,
    Jrminn et Adela ; marilis pnpmortuis ad //gni nuptias acquis:visse Palatiolum , et fundafo ibi a se monasterio

    transgress.T ; ciii cliam sacrarum viriiinum rounthcrnium novam aliquum donalioncm anno ullimi frcisse, xii

    collegcrunt. Irmina Adelain Palatiolo, quse


    in Ilorreo, Theodorici, quifuit annus Christi Dccxxxi. In Irnuna,
    S.Irmina post Primi Dagnhrrti dicatur majores etiam
    deinde monusteriis ipsis nomina. Prior tit
    ha^sere ut filia , di(}i~
    an. 708
    Sancta ralitur xxiv DrcvmbriR, in qucm dtcm serfamiis cutlaWs occurruut ; hic cnim illamnon vossrt genuisse
    ex fornicnrio vel cliam adulterino concnbitn. Quod vel Irmina
    inteqre danda inslrumenla illius duo, onini vitii su.^^pi- nisi
    ex Nanthilde
    cione cnrenlia ,
    quihus fundulo a sc Eptrrnucensi S. si niatrrm quoque Nanthildem dcfendas, in novas tricas nasci nisi
    H^illtbrordi monuslrrio possrsstoncs qjtasdani \iias do- iucurras necesse ert , a quibus te non poleris cxpcdire, turpiter.

    nat, anno iv Domui Childehcrli Regis, qui fuit annus nisi qrati.t asserendo nliquo , satis incongrua diclu , et

    Chrisii dccu. Fadcm,pcraliud scquentis anni scriptum, diffictlia creditu absquc ullius antiqui scriptoris auclo-
    tt Adela post
    an. 720 notic donatis prius possrssionibus addidit Mnnfis vilfam in rilate. Scio quod Dngnliertus isle fncrit , Jnrdegario
    jiago Zutpiacn, obstricta insigni beneficio, quo Treviros teste, luxuriae supra moduni tieditus : nam, ut idcm
    advcnicns sancius Fpisiopus. monasleriitin Ilorrrense a ait, Ireshabebat maxime ad instar Rpginus et plu-
    gvas-iante peslHentia Uherarot. Eadem drnique, Chil- rimas oonfuiiinas. Regina- vero hae fuerunt, Nan-
    dcbcrli Rcgis prwnotninoli annox, ChrisH ncc.ym. si- thildis, Wnlfgundis, et Bertliildis. Nomina concu-
    gnavit donatinnrm aHerius posscssionis , sitx in Villa bin.irnm, eo qiiod plnres fnissent, increvit chronicae
    Slanheim sitper fluvio Sura. Hxc conUat fccisse Irmi- inseri. Scio Nanthildem, non ex monasterio raptam,
    iiam : Adeln? Aposlolnnin viium
    quidaulcm soror cjus uli Frcdegarintn legit et Aimoinns ; sed
    intcllexit

    S. Bonifacium excepithospitio, ejusqve disciplinx com- unam ex puellis de ministerio dici, in variis Frede-
    misit S. (iregonum ncpolcni .suum, uti cx horum actis gurii MS-S. Sed ut hxc tihi faveant , oportet insiiper

    constal. hl Masenius putiit anno nccxx peri potuisse ; gralis assumere qvse sequuntur.
    quod nolim, propler decmnium forte udjiciendum, dis- 1) Prinio, quodilla Dagoberti iwontinentia, non ha-
    putarc. bucrit jirincipium a fastidio lcqitiinx coujugi.s Conia- €t ipsa Nan-
    thildis regio
    6 Ilis ita positis, nec a quoquam in controvcrsiam drudis, anno dcxxv duct:v, et dcxxviu propter slerili-
    conjugio
    revocandis, quivritur utrutn vcro.^^imilius sil, Irniinom lutrm rrpudiata: ; sed a prima adolcsceiilia invalurrtl, inepta fuUset:
    rt Adelam filins Daqoberti Primi, qui ojj^oncxxii Rex aut saltem annis aliqnot anfc conjugivm cum Gomadru-
    si mn fuissp.nl /Justrasioriim constitntus , ohiil anno Dcxxxviii, totius de, ut ante patris obitum poluerit viro despomtert Ir-
    Dngoberfi 11 mngnx
    Frnncici Imprrii nionnrcha .*
    an Sccundi , qvi anno mina. Secundo qnod Gomadrudis Rrginn, niu-
    fitla;
    nci.xi rrfp-ess7is ex JJibcrnia, in Adrheuants provinciis lier auc.loritatis , cujus soror nupta erat Clolhario ipsius
    rcgnum c.rorms, jiost unnos xiv reliqua potitns Auslra- Dagoberli patri, in suo purlluri minislcrio, in qnoil non
    sia , occisns est anno dci.xxx ,
    juxta Chronologiam , in alia' adscisci consueverunt quam primvm florcnlis pu-
    exegrsi prwliminiiri nd lomum lii liujns mcnsis innova- brrlatis virgines , consenscrit habere , pro integrx vitx
    tam ac slnhiliiam ab Jlrnschcnio; qni hiijus Dagnhrrtire- ac fiimx puelltt , mulicrcm jani ab nnnis aliquot rrgiis

    gnum prior in lucem extulit, eumque a primo uliimoque amoribus infamatam, ex eoque malrrm, ac proinde lemu-
    dislingucrc docuit. Si nohiscum srntias, et Daijnhirti lani, tanto crrfiorem. quanlo ipsa minorem spem dabat
    secundi filias fuissc dicas; Irmina annorum fucrit plus proUs. Tcrlio qnod cndem ita pridem deflorata, non ex
    minus quadrugintn, cum pncnotntas donationcssignavil. libtdinc Regis impolcnler anianlis , sed cum consilio
    Adela vcro, licrt ante annum nci.xx nata fuisse dice- Francnrum , in matrimonium accepla , et in Reqinam
    retnr^ nun dr.buU muttum exce.msse sctatis annvm quin- suhlimata fiterit, ubi tanta nobiiium intrgerrimancmque
    qungrsiniuni, quando suuni ncpofem a sc dimisit. juvcnritlarum .supprlcbnt copia. Qunrlo, quod Dugober-
    7 Si velis ex J^rimo Dagoherlo genitas , consequens tus , ob desidcrium qignendi successorem repudians Go-
    est , ut Innina minimuin nonaijcnnna furrit, anno madrudcin, quam solitm quatuor anuis cxpcrlns furrat,
    dicend.r easent Dcrvni utpote antc obifnm Patris viio nvpla coquc , eidem siiperiiulucere voluerit alleram , cnjus consuctn-
    liniHia iid 80, mnrluo fuudatrix facta monaslerii, el quidem ex bonis dine longe diutius iisus nihil nisi feminam ex ea nalam
    Advla ad 100
    non lanluni pntcruis sed ctinm a sponso relictis quo-
    ,
    ,
    viderot.
    (niiws vUtssr
    runi propnctns ante consummatum vel plene saltem iO Vide anlem quam gratis a.fsumantur hax omnia:
    contractnni mafrlninuium ad cnm nnn iicrtinuisset. Adrla cum privio nemo unus vrl minimam turpiludinis alicu-
    vcro, quam anno Dcxxxvinfl/rtm vultMascniuSyet ml- jus notum inussrrif Daqoberto anlepnedictinn repudium;
    tcm nllra nccxx vi.iisse conccdit, proxima fui^sct cen- sed oinncs optimam cjus educationem , sub sanclissimis
    guin igitur
    tenarin', Episcop:s Arnulpho ac Chumberlo incomparabilem parcitur famx ,

    8 Ncutrum inqnics impossibile cst. Non ego id as- justitix severx tmorem, aliasque ipsius laudcs coinmcn- utilVKjue
    sero : .Krd hoc quirro, ultra irlas conqrucntius adniiHn- dcnt, a quibus landihus non dehet ah.tque probntiauc sc- catenus
    iiec tamen integrig?
    pottiisset
    lur, si eligenda est allcrutra ; el qutdem posttis aliis ra- clwli continentiai virtus , in Rege adolrscenle , et qiii

    Adrla a S. tinnihus utrimqitc panhus. Atqui nec purc.^ guidcm sunt: xtalis anno circilrr xxv juslis nupliis Uligatia , crcili
    Pippino nnm contra Sccundum Dagohertum nihil objici poiest, posstt la,xnssc, quam prolrni e.t
    non prius luxuri.v frxna
    eiiiisso Pata-
    tlolum.
    quod non habeal facillimam solutionem, ut mox appare- conjugeprimum ducta desperans pcrsuaderi sibi stvU ,

    bit : ct J/orrccnsr diploma. f/tm ma.rimc nititur senleutia juslam eam es.^ic divortii caussam cx quo temporc totus ;

    adver.sa, ttndequaque mino.^ium cst ac prorsus fictiiium; CKpit deficere ab eo qui prius fuerat. Demde non cst

    Testamcntum vcroAdeln', factum aniw xn Thcotlorici tant levis, ut volunt aliqni, auctoiilas Aimoini, Naii-
    Regis, in favorem Palatioli, quod ipsum, mquit Hla, tliildem puellam de monasterio raptam afferentis

    quale
    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    qualc enim e.xemptar Fredegarii scailiis e.il i;i.<i-, aiiclar relur nb cxilin, aul ullam nialrrnx palermevc hcredila- aictobe d. p.
    anliqiiior qunm forlassis sinl omnia e.remplaria in qui- tis reciperel porlioncm : dcinde cen.<el hiine Daijnbcrlum
    bus (le ministerio legilur; ejnsmodi i-xemplaria plura fuisse improlem. Ad Modoalduin quod altinel, mox
    invcniunlur alin, unde ctiam facla impressio esl. Xeque oslendam, non nisi per meras hallueinationes aliquam
    proplerca conseqncns fueril raonacham fuisse Nanlhil- eipartem Iribiii in Horreensi ac Palalinlciui fiinda-
    dem , aut Vestalem (
    qua voce ulilhr ineplus ille , 1711« tione.

    ./iimoini conlcxlui interjccil lilulos Capilum mutlo re- 13 Quod aulem Dagobcrlus n improlts fucrit, lam
    centiores) seil pro morc illius xvi, eliam nunc viijenlis , longe ahest, ii( inter copiosos illius libcriis eliam aliquos
    caussa castioris cducationis in monastcrio collocatam a Reges numeraudos putemus ; quoriim primus Si^eber-
    parenlibus aul luloribus; idco vero raptam quod eum tus, rcgni paterni consors, cum
    palre vel pnulo nnte
    ,

    bona eorumdem atquc Abbalissx gralia non sperarciur eum obierit, Clotharius aniin dccxvih Monarcbix Fran-
    educendaad nuplias, quas licel pro legitimis liabcri Kcx cicse non tam dntus, quam ostcnsus fiierit Theoiloricus ;

    volebut, credilnle lamcn non esl a Sanclissimis Galliarum vero l\(quiab anno viccw iisque ad nccxxxvn irjii
    f^./pZuH'*'
    Prxsulihus permissiis fuisse. nominis unibram sustinuil, transmisilque ad filium mnltiptex
    II Hxc omnia vel non consideravit vel dissimulavit Childericum, Merovingiorum Rcgum ultimu.<i).ii fuita- />'";
    Tanti nobis
    amicus noster Jacobus Masenius; in nupera Trevireii- licujus Dagobcrli filiiis (ut passim creditur) tanlo fir-
    non est ftcti-
    tium diplomat sium Amialium reeiignilionc, totis decerlans viribus pro mius leneri poicsl fuissc Sccunili, qnnulo certius e.st

    asserenda Horrcensis diplomalis vcrilale: quoil, seculi Tc.rlium jnvencutum ac pcne impubcrem, aileoque im-
    exploratores gnari, stalim ut solos conspexere alis-
    protem obiis.v, anno nccxv Theoiloricum iiero con.stat ;

    que signis litterar\im iluctus, Gotliico niore form.a- lam proveclxftiissc :vtatis,curnannoiKCweslassuinplus,
    tcs uiicialiliusque in principio et tine ch;.racterilius utDagabcrli iii palcr esse potiteril perietalem ; certe ut
    insignitum, repente Dagobertinum esse pronuntiu- jnm lunc filium viileatur habuis.ie Chililericum, suum
    verunt. Ego vero libens cedam omnia, nisi pluribus poslea successarcm, nec non paulo post cx co nepote.m
    evicero rfilioiiibus, diploma islud iion tantitm non esse Theodoricum, cunt qui anno Dcci.i, ciim Childericus
    auloijraiihum iillius omniiio Dagoberli, sed nec ex aulo- abdicarr rcgnum cogere.tur,in Fonlanellw monaslerium

    graplio qiiidem, si nnquam ullum extitit, Iranscriplum i'etrusus gt atlonsus est.

    fide.liler; omnes Dajobertos seculis


    ast pluribus post 14 jjst silixc itasint; et Secundus iste Daqotierlus,
    cujus vitiosam Pctilium
    subscriptio- fiiisse imperitissime consarcinatiim. Sed priusqnam ad qui in morte ,sui patris S. Sigeberli anno DCLviii poluil namque est
    nem esse, tpse ista Iransco, quxrere bibel ex Masenio, quomoilo pro pltts quam xii annorum fuissc, adeiique iustnm matri- qiwd iilipcUur
    '^
    ejus defensor .' , . Aigciilm
    Argeiitinense
    Dugoberlino prudentcr Imberi, etUliiis a-viccnsericha- monio xlalcni nllujisse, quando annoposlea quailo caipit
    dtidoma
    agnosctt.
    racleres potuerint, qidbus e.rjralum est Horrcense di- regnare in Al.*<atin ; et mox ibi qenuissc Irminam, qux
    ploma si nulla cst characleris iliversitns inlcr ipsius di- fliiiifl DCLXXV restilutum in Auslrasixregnumparentcm
    plomalislcnoretn.quemiiropuijnareniliturelsiibscriptio- se.cuta Trcviros, alque Hermanno tlespon.ia et Ilorreen-
    ncm.qua nolalur annits Daminicsc Incarnalionis ucxLVi; sis monasteriifund.alrixfuila,fcrevicenniscsse poltiilcum
    rcgnin,Iiidiclio\\,deqnibusfaleliirquod:i\i}ectSLCorruf- moreretur genitiirsuus : si, iuquam, Dagobcrlus btcadco
    te fuerint. cuin nec ipsi sibi anni constent ? Quis enim favitndus liberis fuil, ut, prcrlcr atios forte ignotos,

    sic corruple adjccil? Idcmne qui reliqunm dtploma scrip- filius quinque gcnuerit, ut alibi tticlum est itcrumque di-
    siflAt concipi ncquit quomodo Notario regio imssit in ceiur; qiiid judicandum crit de Arqcnlinensi diplomnte
    mentem calumumqiie venissc, iit currenlis anni churac- apud Jacobu.m Ciiccium, qitiid oslentalitr .icripliim iv
    leres ipsiusque Regis annos corriipte nolaret. Ejusmodi Nonas Aprilis, Luna vu anno ab Inc;irn;itiiine I)o-
    errores conlingerc solenl, cutn ab imperilis Itbrariis ali- inini dclxii, Imlictione v, Regnanlc Tagebcrlo Re-

    quid post mullos annos Irunso ibttur, sive per scribendi ge anno regni ejus xxxii? Illuil diploina stc incltoa-

    pnecipilantiam, sivc pcranliquorum characleriim igno- tur, In noiuine sancta! et iniliviiliiie Trinitatis, Ta-
    ranliam : non vero quando scribilur annus aliquis prx- gebertus ilivina favente clenientia Rex nobilissi-
    sens. Jdjecitne longo post lcmiwre alius ? 7\im vero mus. Notura sitoiunibus sancl;e l)ei Ecclesije fiileli-

    nolnbilis fnrct manm et iilrainenli diversitas qnalis nul- bus, natis et nasrendis, qualiler egu Tiigebertus,
    la percipilur in dicta charla; et neces.^e forcl prius exliereilitatus propriis filiis, S. Mariam milii iii he-
    abrasam obolilamquc fuisse .iub.irriptionem antiqnam et reditariam heredem acquisivi, dans in lionorem iiia-

    veram (iieque enim credo ilicet ubsque nlla omnino tem- tris Dei, ad Argentinensis Ecclesiae luonasterium,
    poris nota primilus exijcilitum fnis.se diplomn}lalisautcm tres curles meas optimas eteleclas.iVimiiim hxcfa-
    rasurie nut alalilionis multo magis deberent vcstigia de- vebant Masenio, ul vel ex lunatica illa pivrsusque
    prehenili : et tum quoque di/liculler ropcrelur, cur pro monstroia .lubscriptionc matam istius cbartx fidemrog-
    anvo regni primtlus nolalo, qui vel in Masenii senlenlia nihrcrcl : .wd omnia snlva credidil, si anni regni iidc.m
    debuit poslrcmorum fuisse aliquis, nolatiis sit anniis Rc- qui vil:c noniinarentiir, excmplo novo nec in ullis genui-

    gni II. Oporlet igilur ut fatcatur, vcl non halieri scrip- nis diplomalis inveniendo. Non vidit autcm Dagoberttim
    turnm originariam, vel ipsam quoque subscriplioncm islum, CJijiis pulcrsolum natuserat circa aiiniim ucwtx,
    originariamesse, et paris utramque fidei, id esl cerlis- ut summum fuisse unniirum xvi adolcscentem. eo aniio
    simie: quodtamen desubscriplione nec audetipse dicere. qucm xxxii in regno numi'rosse fingilur. Dico crgo,
    nec nlla ralione dici potest; non dicv secnndum yEram diptoma non solum ex subscriplione, sed ex tolo
    islud,

    annorum in Austrasia usurpatam, in qiia tamen erant siio contextu ftcttlium apparcrc : neqne in eo nd sanitm
    Treviri ; sed nequidcm sccundum iuilinm regni cjus in aliqttcm sensiim adilucendo Inbiirutiirum fuisse llensche-
    Neuslria, quod nninino sedectm annorum [uissc coiilen- nium,cuni anle unnos ctrciler viginli Dtatribam com-
    dit Masenins, el liimen in anno dcxlv finil. ponerel, siqitam ficile tunc nolutiat ctironologix vilia,
    12 Cetcrum non miramiir, quod ad tot difficultates, tam etiam cnquilos haliuisset slgti diplomatici charac-
    undique se offei cnles, obfirmarit annruin Musenius ; ut- tcres prorsiis enim, ut nunc fncil, el ipsum et pltira
    ;

    credtt tnmen
    jiole non lanlum persuasiis, puluissc ex Dugoberlo i na- apttd Coccium iliptomala fictilia esse judicasset.
    accipiendnm
    Dtifjobcrtum I, tas quomodocumquc fuisse Irminam el Adelam: sed Tandcm miraliir Masenius, quoinodo prxsuma-
    \ 5
    Dagobcrlo 11 easdem nullalenus Irtbiti posse, nisi sus muspro Dagobc.rto i, Treviris naminalissimo, substitite- si Trtvirensea
    dequc vcrlantur omnia, qux nulli ilubilalioni pulat ob- renomen Dugoberli ii. in Alsatiafere viventis cujus ciiiii, qiit antc
    lililii. HIIIIOS
    jici debere. Ne.mpe comperlissimum esse eredit, Horrei nulluni apudTreviros auUe vestigium, nullahenefi- tn oblivionem
    quasi ijnprolis ac Palatioli monasteriu fundata esse sub S. Modouldo ciorum menioria. Miror et cgo ntbnirationem instius- ncrtptorum
    fuerit
    Episeopo Trcvirensi, Primi Dagoberti synehroao, et moili, post tot alias, certissimas quiilem, sed lamen ea- veiiit.
    secundus.
    priiis vita fiiucto quam Secundus Dagoberlus revcrte- tenus occultissimiis veritatcs, in diatriba dc trtbtis Da-
    Aprilis T. 11. II goberlu,
    ; ;

    IV PROPYL^I ANTIQUARir i'ars i

    ADCTOBE D. P. gobcTtis magno eruditorum omuium p/ausu ipwisqne Zyitrsius prnpnlavit in defemione ^bbatiai Imperialis
    Maaenii assensu firmatiih. Qux enim ob^ecro xqnitas S. Maximini, qunm merito negat unquam fnisse apprt-
    ent, ejigere ut intluenlurmonslrenturque nunc Tre.viris latam celiaiii S. Hilarii : et a png. 37 usque ad 71
    clarx atque distinctx memorix Dut/oberli Srcuudi, ut liunc Inpidem pulsans, tol validissimis arietibus ipsuni
    Serundus fuit ; cum a mille annis in toto Francorum evertit cunteritque, ut ejus imi>osterum erigendi spem
    Imperio, iittcr tot scriplores Clironinirum, nemo unus omnem adversariis ademisse videatur. Loquor de ins-
    fuent^qui Dagohertvm iUum seiret a Primo /listinguere, Irumento scripto; nam de jure jurisque possessione, si~
    quomris ille post annos quatunrderim in /Jlsntia acfos, cut ad me non attinet quserere, itn nec volo censuisse
    quinque intef/ros eqerit cis Rlienum toti imperitans videri, el nuper bene sopitas controversias irsusci-
    yjustrasix'/ Confusis igitur utnusqne memoriis, neque tasse.
    inter Primuni et Ultinmm Dagobertum; medinm ali- 18 Interim cx ScrijHo, cujus autbenliamnemo post
    quem cognosfentibuxliistnricis lot seculornjn;qnid mira- isfam Zijllesii evictionem pra-sumpsit defendere, ohjicitur
    Et hoc itlud
    mur omnrs me.morins Dagtibertinas, qnir ad UUimum nobis a Musenio, indicafa superius, de S. Modoaldo dif- esl ex qno
    rrferri ntm poterant, ad Primtim relnlns CKse a Trevi- ficullds, tnmquam prdcipua rntio, obquam sic puijnat asserUiir S.
    Moffoaldus
    renaibusl Nuucvcro cum tletectus e.\t Hle, cui plures ea- pro Irmina, Dngnherto Primo asserenda : dum scilicct,
    fundoise
    runi, ac speciaHtcr filix Irtnina titqne Adela, possinl inter aliahcamulta S. Pelro snbjecta , nominafurMo- vwnasteria
    atlscribi, ita ut evitentur lam multa, sinon ff.di>yy-cr., n;tsteriurn S. Mana', (\mt\ praefiitiis Poritifex Mo-
    saltejn o:dr,).ix xai avapuoca, qu.r. Prnnuvi Dagohertum (loalflus in lerriforio S. Pelri nupera fundaniento
    ctmitanlur, cnr non iltum ambabus, xd dicilur uhiis, Ex boc enim funda^
    consiruxit, et voc;itur Horrea.
    tamquam alferum beneftictorcm suum , amplectantur mento Ordulphus, Balduini Arcbiepiscopi Trevirensis
    Trevirenres 1 ante annos Irecentos Sccretariiis, ita tle S. Modoaldo
    1(1 Si Treviris, primapost Melas /luslrnsiie civitate scripsit; In palatio Dagoberti Regis, quod vocatur
    a iJagoberlo regium aliquod palnlium fiiit, uti crelo fuisse; nibil du- Ilorreuin, (quasi publirum florreum ncquivcrit sacris
    I itivistenf bilu qnin uterque Rez e.o fuerit ipquc. usus, cum ufer- virijiiiibus rccipieudis aptnm idemregium Pa-
    esse, nisi
    dittingwre,
    quc pari fere annorum numero in Anstrasia liabitarit lalium fneril) ecclesiam in honorem B. Marise Vir-
    Primiis quidem .tex primis regni sui annis, Secundm ginis Gonstruxit, ubi et con^ref^ationem Vir^inura
    quinque ullimis. Nam, sicnt Secundum scmns fere in instituit, quihus prsefecit Matres, primo dilectara
    Alsaiia vi.risse, qnamdiu a reliquo Austrasi.v regno ex~ DeoVirf^ineriilnninamJpsiusDagoberliliegisfilicim
    cludebalur; ila diam sriinns e.r Fretlvgano, r/uod Pri- deinde Modestaiu, vita et nomine.quamdam sacraLis-
    mus, Neustriiv regnnm adeptns, //uslruswm deseruit, simam virginem, alumnam ccenobii S. Romarici,
    et J*arisios seilem patris sui d(;ligens, assidue habi- qu!6 fuit tilia sororis B. Modoaldi
    comtempora- ,

    tare disposuit. Quo autcm minns dtd/itesu/uin Sccun~ nea B. Gei*lrudis. Simili puslea modo de Adela ejus-
    dus, dimis.m. Oermania, stftlim acpoluit, elegerit Gal- que mnnastc.rio loquitiir idcm auctor. A.st Adcla in tcs-
    Imm et /mtris .sui Scdem similitcr hubilare; occurrit tamento suo sic crai(7itr 5cr/y;.s"/6-.se.-Cuin pei'vulgaturn
    Viia S. Wilfriiii Kpistopi Eboracen.tis, extjua einauavit notumque omuibussit, queiiiadmn(hunnosmonasfe-
    prima Secundi Dagnberli notitia, narrtins num.^^^^quo- rium in villa qu;R dicitur Palatiolum jam du-
    mmio sanctus iste Epicoyus, Romam proficisccns . ex dum adproprii monasleriiusum extruximus, in ea-
    (Ui utroque Irisia, ubi honestuin cviHnm fructuose egcrat, et Gal- que raonacharura coetum adunaviraus. /rm/jiffm
    Horreense et
    pnterant. liain ptirvenieirs, not.i sibi Regis Dagoberti moeuia fundutricem suam similitcr credunt ct appellnnt Horre- Palatiolense,
    ii^uuliter subiit; qrujirr ipse Rex visuiu iirox recognovit, (/ra- enscs, talcmque in Fita fiicit Thenfridus Abba^ Epier-
    ijfoTinri ;
    iantcrque prufcf^sus comm homiuibus suis est, quod pcr nacensis; qui veroS. Modualdi Vilam conscripsit Ste~
    ipsiim scrvalus csset ad/nln.squc ad redtlum. Urbemqui- phanus Abbas S. Jacobi Leodii, Thenfrido selate su))~
    dejn Mcltis ibi ilesigutiri, potins quam Treviros, pcr- par, quascumquc suo tempore supersliies isiiiis snncti
    suadet ipsivs S. Sigisberli Vitu, ubi c.rpres.^ic diiitur Prxsulis menwrias scrutalus, nntlam ejusalinmfunda-
    uiim. 17 (/««(/sepeliri elegitin ui"be Mells.qua^ regni tioiiemiiivenil,quam monacharumS.Sijmphoriani, apud
    sui sedes fuerat : scd quis ciedet liuic Sedi sic tilfuum qiias et .<;cpnllus est. AHe.gat quidcm Bro.vcrm ad an-
    fuis.tc ajit ipsum aut filnnn, nl Treviros, solis xii lcucis num C45 Epilaphium, in S. Puulini ecclcsia positum.
    distnntes ulque ad eumdem Mo.sellam sitos, nim sxpe hisverhis: IIuc est sanctuariirm Dso dilecti Treviro-
    tle.wntleriiWt eodem plnne modo, quv pnor Diiijoherlus rurn Ar'c!riei)iscopi Modoaldi. ciijus Rex Daiiobertus
    Treviris aliiinautlo fuil licet nlias verosimilius .sit, eum sanctitalem, sicut in ejiis pr.Ecepto de Trevir'is
    Metis prxcipue habUti.sse,cl ideoeodem dii'e.visse filium contirretur, inter Ligerira et Rhenum. 'mafriiifice ex-
    snum trienncm, cum eim suo loco constiluit Auslr/i.'-:iie tulit et dilalavit: seilea ntiam nobis cogitationem non
    Pegem. ingernnt, qunm qnod istiusmodi lapis occusionem prx-
    17 Qnod igilur spectat ad prxsentiam, Trevirensi- bueril pihtcris, ipsius Prxce/iti exem/Anm uon habcnti-
    H ynagts fortr bns subintle e.r.hibi[am,iiarcs ct^useri debenl uterque Da- bus, islud lingciidi quotl mndo inynauibus est, et confu-
    de netundo : gobcrtus, avusacncpos: quod ad beneficia tstic posita talur n Zgllcsio, uti duiinus.
    atnnet, etiam pares, acforte etiam suikirior nepos^cui 19 Broiuerus^ad annuml^% Abbatissarum Ilorreen-
    Ilorreensein fundationein trihuimns; cnm de avo aliud sium ser.iem describens ex^Trifliemio-, Ordulfiim se- ct Horreensi
    nihil sciamus, qiitnn quod Mogunlix exislens re-t/ni sui cut.0, c(7rmijja?.Modestara, soToi'is S. Modoaldi fiU- Abbadssani
    tinno XII, cum jam priiem Pari.siis setlem statuis.sctf dedisse
    aim, ccenoliii Romarici aluninam. sul/Uituente ; mo~
    Mudest am,
    funttos aliqnos tlonnveril vetnstissimo S. Ma.iimiui mo- nuerat in murgtne primx sux impressionis, quod Ordi-
    naslerio. Scio magnilicc jactart a Trevirensibus privile- Huic
    nis illius successio non esset certa. accedens
    gium quoddam, .sub tllius nomine, ab.squc nota anni, Ilenschcnius 2 cap. 12 Diatribae, et rursum 17
    lib.
    dici, aut toci ; quo idcmRc.rconllrmas.set eccle.six S. Pe* Martii ad.Vitam S. Gertrudis(qux Modeslie, sibi dum
    tri cuncta pra'dia monastenaque, eidrm S. Petro jum viveret familiari, dicitiir post mortem apparuisse in
    oiiin subjecta dnuatuque, ef ante otnnia CeUain S. Hi-
    raonasterio Ti'evirensi) notavcrat videri legendum A-
    I:irii,quje nuirc appelUtur S. Maximini, quai est
    vendensi. Uirumqne frustra hic ha!:si[asse Masenius
    in piwdio S. Petri constr-ucta. Sed hujus privilegii censet; et instij)er servare nititur verba cujnsdam Pri-
    quio ijuod a
    >V iitoaeduiit
    iiistrnmentuin ,
    qnod aulogiaphum esse nec ijisi crcdo vilcgii, sub no^nine 7ie.scio cujus Leonis Papx scripli,
    habere j»rifi- Trenrenscs prohaluros sc spcranl, cadetn fcrc stue sup- ubi dicilur, Coinobium Horreense a Modwaldo Trevi- neptem iuam
    /fjrlum flcd cx Avendensi
    pusiliunis exhihet argumentn qu:r privilcgium ilorreense ror-um Ar-cliiepiscopo, subiiiinistranleB. Modesta, fi-
    Hum est. CCEHObiO,
    cnjus pcccata Capitibus sequenttbus peryo denudare; et lia sororis ejus.... ad divim cultus officium restau-
    qumdam alia etiam absurtiiora continet, qux Nicolaus ratum post decessum B. Irminee, quae prima Imnc
    locum
    , ,

    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    locum provehenduni suscepit: Uhi cum raanifesto
    dicatut' ante Modesfam prasfnisise Irmin:\m, et hanc CAPUT II.

    constet Modo.ildo fuisse superstitem, ne qnis Diploiiia IIoiTconse sup|)ositilium cuin San-
    c.r Itor

    capite scriinmn supfmititium arffuat, quasi Mndonldi Maxiiniano iiKiubitatoconfertur : (|uo(l ad


    ac Mvile^tx rcginien in unntn confleittwtempus; Cfn- styluin ct Ibnnulas.
    set ipsi'. privilrfiii vcrba sic intflUgenda. ut quod ibi di-
    citur frci.sse Modoatdus, id est restanrasae inoi,aslerium
    inemissis stipimsilisque ra'ioKibus, quse nostrnm de
    quod pvidem Iimina comtituerat, S. Irmina sentenli/im /ivmanl.ct nliiniam refellunl; iv-
    id fecerit. non qui- Vers: ch&tUe
    dem per niendumfst nd tolins fabuhe iirincipinm et caput. ip- Dagoberlinm
    se. sed per Modestam a se pie quondam ins-
    titutiim.
    sum .v.ilicel Huneeuse diploma: iiiiod non salis csl ve- genuinum
    rosimili.iri chiimoloijije dLcUse conlrariiim (non enim "^ii^oplumn
    1^0 Rpceptibilisneh.fC sil evn.^io. ut Privi/erjium islud
    ehrouologi.r monnmenla, sed moiiumcnlis couformanda
    prrpter Breve
    credatur sincerum ac geriuiuumLeonis iinuMli diphma
    est clironologia, ulsolida sil) ivruin oslendi debet, ipsum
    Leoni Papx viilerit Masenius: miiii sane non viflelur: ntque ut hic
    afpctum. tale es.ie, ut, quninvis cliarucleres temporum omnes es-
    adeo thrpiti auachroui.^imus ahes.^et, ipsutn 7ion modo in-
    sent ubsiiue eriore posili, neqniirl lamen linberi pio ve-
    trrpofutum cum Urowero^ sed prorsus firlitium essear-
    ro Dngoberlini lemporis scriplo, scd del erel posl mulla
    hiiror, ab initio ad fiuem. Sic enim inripit: Egn Leo
    deinde secula et scriplum el eomposiluin crcdi. Hoc ut
    Yicarius S. Petri Principis Apostolorum, nierltis
    facerem occosionem dedvre Annolcs Sun-Ma.rimiuiaui,
    quidem impar. vice tamen ipsius dignitate Uom.ini
    ab .Jle.randro Willbemio acrurnli.isime elabornti, et ex
    fungens Pra^snlatus. Finit autem: Quod lanta aiicto-
    volunUiie ermlitissimi auctoris a mc sludiose perlecti:
    ritate subnixura ut in ieternum siabile pennaneat
    quos nunc deinum, cum sopitacsldmturnainlerAr-
    licet
    ac fixum, in noraine Jesu Christi Domini nostri,
    chicpkcopum el Abbalem conlrovcrsia publicai luci
    sanctiqiie pra^decessoris Petri et omninm electorum ,

    dandos sperein ; hic tamcn quiil c.c iis profecenm qra-


    Dei : jeterno servetur damnaridus judicio, si quis
    lanler Leclori expoiiendum puto Hahel Imperiale islud
    PrajUitus tanto hic commoranfes eKinaniverit privi-
    .

    ccenobiiim. suiim adhuc arcliiviiim opliine canservalum


    legio. Fiat, fiat. Amen, amen. Eaistimo qnod figmen- ;

    in eoquc oriiiinnlia, clqux in sui.picinnem suppnsitwnis


    ti hujus fabricator Leonem u intelligi voluerit, anno
    tnlerpolalionibve vocari ne queunl diplomata lot anli-
    Dcr,xxxii meusium Papfim, qnnndo jam
    vit undecim
    qua, quot forle nlibi exlnnl nu.iqunm.Nam in Saudiomj-
    morlunm arhitrnhatur Irminam, fortassi!< ct Modestam.
    siano prope Paristos monnslerio, quamvis muitn sint,
    Plane etiammihi persuodco,quod idem suo lior figmento
    Recfius tum Dagoberti fundatoris, tuni sitbseqnenlium piima;
    credulum nimis Scriptorcrn Ordulphum indu.xerit, ad AfejMitdro
    crerientur dius Reijmn; nullnmest tameu nt>
    stirpis qtiod originale, paitca
    fuiise Modoaldiim Horrcensi fundaltoui admi.scendum : qui si WilttietTmo
    Modestx
    qua; posstnl sincera credt. In istts aitteni Snn-Mo.ri- accepimus.
    : rcvera liabuit in Avendcnsi S Romariric(pnobio neplcm,
    mininnis primuin el nnliquissimum est Dngobcrtinum,
    potuil ea per Irminam Treviros adducla fuisse, monas-
    qitod Zgilesiu.s verbiiliin c.rhibct. cum siqno el siiiitlo
    ticx disciplime magisterium novo ca^tni ipnque Trminx
    Dogolvrti I nd verum e.rpressis. Eo non coutentits Wil-
    adhuc juveneuUf pr.rstitiira , et sic velut confundatrlc
    themins, ipsnm niembrnnani curnvit Ironsferre in pnris
    habitii,tilulum /ibbatissie meruisse apud posteros: srd
    mognitndinis chariam, et veleres chnroclerum forman
    non poluit a S. Gertrude, ipsn qua hxc ohiit hora die
    in en sic exccpit ad viriim, ttti volebal tolunt lam vene-
    XVII Martii anno dclix vixitata fuisse in mouasterio
    rnndi monumeuti conle.iUtm xri incLsuin expnndere,
    fforrecnsi, nccdnm condi cceplo.
    et ocutis sui Lecloris stibjicere. Conte.rtus ipse tatis
    Malim igitnr opinari duas Modestas a posteris
    21
    est.
    in nnam personam eonfusns fui.-ise, qnarum una ex A-
    guarum juntor 23 In ninnine Pati'is et Filii et Spifitu.j sancti.
    S. Irminx vendensi monnsterio adducla Treviros, sub S. Inmna
    Omniuin Cliristiannnim noverit industria, qualiter
    monastcrium monasterium rexerit Priorissa, et in Horreo sepulta
    ego Digobertti.s Rexpotentissiinus, convenienti con-
    nnnc colntur nt Sancta. Quam si quis omnino velit Ab-
    Episcopornin nieoruin Coinitumi|Ue, legjtos de
    silio
    batissnm Horrecnscm dicerc post frminam, ei ego non
    mea parte ad Abbatem Meniiliannm direxi, inan-
    repugnabo; quia niliil invenio quod cogat Anastasiam
    dans ei ut diligenter inquireret. niiliique per seip-
    Irmiux immediate suffectam asserere: assentinr autem indicaret, quibusauctoribus illud monasterinra
    sum
    etium facilius, si non etiam sustineatur quod ipsa fuerit
    S. Maximini constructum, vol ctijus iniperio a pris-
    S. Modoaldi neptis; quia hoc difficHius creditu fnceret
    subjectum. llanc leg.ttioncm
    tinis teraporibus esset
    bujus leliis, quem scitnus Concilio Rcmensi interfuisse
    ^^ ^^^
    Abbas cum Fratribus solicite percipiens, porlectis- aaim;
    Episcopum, et hnc conciiiuin celebratum fuisse anno
    que iii eodein loco quibusdam velustissimis chartis;
    Dccxxiv demonstratur in Diatriba pag. 195. Altera
    inventum est ipsum monasferiuin Constantini Iin-
    Modesla, eademque verosimilius S. Modoaldi neptis ivgale palaliuin, atque jussu ejns
    peratoris fuisse
    Prnelaturam gesserit in fundnto per avunculum S.
    dedicalum foro in lionore S. Joannis Evangelistce a
    Sijmphoriani monasterio (quod quia adhuc unicum erat
    S. Agritio venerabili Arcbiepiscopo. In quo viileli-
    Treviris cum morerctur GertnuHs, bene potuit Trevi-
    S. Sijn pkoria- cet templo, ut idein Pater nostrtu Regalitati certa
    rense sinipiiciter nuncnpnri) etS. Gerfnidcm ibi habue-
    iii rcxerit relatioue patefecit, Helena sacra fainula petenteet
    senior eadem rit a morte con^^picuam. Sed tnnc vcl Episcopns civita- supradictus Iniperitor pauperos Cliristi
    favente,
    gjteS. Modoal- tis, cui siiam illa narras.u't visionem^non esset S. Clilo-
    congreg.avif, eisquo virum Dei .lo.iniiem pneposuit,
    di neptis.
    dulphus Metcnsis, cujus frutri Ansegiso nupta recenter semper vacarent, et pro se ora-
    ut in s?rvitio Dei
    erat S. Begga soror ipsius S. Gertrudis, vel potius nd
    tionilius insislerent : et insuper illius loci babita-
    vocem civitat.is ad<lenda rrit ro.r Metensis. Sane quam tionem aliae personae noluit subdere, nisi .sujb suc-
    fncile Crodulphus istcpotuit ob sua quivdam negoiia tiinc
    cessorumque Iinperatorum potcstati. His rebus ita
    fuisse Trevirts ; tam facile fabi potuit aut scripfor Ni- esse firniiier intellectis, regio more constituo atque
    vellensis in Belgio, erisiimando eum qui Episcopuserat,
    firmissima jiissione praicipio, ut nullus umiiuara
    et bxc Treviris narrabanlur, fuisse ipsius Trevi-
    rui
    proterve illud mon.nsteriuin, in qiio Abbas stipra-
    rensis civitatis Episcopum: out scriptx ab iUo Vites dictns prieesse viiletnr, audeat inire vel ulkim in-
    transcriptor omittcndo vocem Metcnsis, de qua dubt-
    ,
    hurnanitatem illi violenter inferre. Igitur ut assidue
    tabat an tion esset per errorem scripta pro Treviren- recordatio inei meorumque parentum maneret in
    sis. pra!ilictomonaslerio, ipsorum S. Maximini praeben-
    dariorum viclualia, sub pr;eniemorato Imperatore
    constituta, additis mea ex parte prajiliis augere cu-
    ravi: quorum nomina sunt ha>c: Kannis, Cressia-
    cum.
    PROPYL.EI ANTIQUARn pars i.

    AnCTORB S, P. cum, Luncwich, RegioJola, Vallis-Polich, Bude- islo die obiit : qui cliam eiim essel sliuliosus lemulator
    iiarum Talevant, Loavia. Ilacc loca ad regiam
    ,
    Conslautini Magni, credipotest Itac potissimum decaus-
    Curtcm, qua; tlicitur Decima, perlinent: qiiam Cur- sa mijliis fui.ise, ul inquireret aiteo ciiriose, quibus auc-

    tem cum omniliu.s rehiis ad eaiii pertinentiljus, hoc torihiis monasterium S. Maximini extruclum fuis-
    est qiM(lf|uiil praiilii visus .sum hahere, a fluvio qui set; ut sciticet si, queinadmodu^n fama ferebal, aucto-
    niiiniipatiir usque ail silvam qua; (licitur
    Riibeca res ejus probarentur llelena alqiie Constantinus, ijjsi

    Seile^.S.MaximinoPraesuliinperpetuamliereilitatem /tocnomine bene facerct Qni autein Abbates et qiio or-


    .

    ci.ntradiai. Insuper etiam, cum consilio et rogatu dine monuslerimn istud rexennt, in pnecitotis Annati-
    meorum Principum, catervis inihi Deo deservienti- bus speramus clarius deductiim videre. ylndinmus inte-
    liuslianc le^'em,finuiterac perpetualiter in posterum rim Ilorrensis diptomalis tenorem, in Addilatnentis To-
    habciidam, dei-revi ; scilicet iit centenorum ibiilem mi I prottuctum a Masenio, Itic aulem necessario res-
    summa Mimachorum seinper intc^'ra in.ineat et in- cribendum, ut utriusque slijli ad tuvicem cotlatio /iitjus

    convulsa; exi^epto si Imperatnrum Principumve per prx isto novilatem munifcstiorem faciat, et considera-
    secula succedentium lienevolenti.i pra^diis ;iu{;men- lionibus reliquo Itoc capite facicndis viam stcinal. Est
    tetur vel thesauris. Et si propler paganorum vel in- atilem lutts.
    fldeliuin Christianorum devastati(mem, eisdeuiriiris- 25 In nomiue .«anctiE et individiiffi Trinitatis,
    ffoirecnse
    ti .servitoriliuspenuria ultra moiliim ingruerit, et per Dagoberlus divina praiordinante providenlia Rex.
    aiilemdiploma
    thesriuri efl^usionem exjielli nequivei-it, Dei omnipo- Si (;cclesiasticis negotiis, et servorum et ancilla- osleiiditur

    tentis et mei meorumque siiccessorum h.ibeanl li- riiiu Dei utilitatibus qua;que necessaria provideri- /laberc

    (eiitiaiii, aloilium et familiam a fidclibus illic ciui- inus; et de nostris rebus aliquod beneficium coufer-
    traditam daudiet vendeudi, anter|uaml)ei lUistruan- re studuerimus; id iiobis ad temporaMs uostri regni
    tur servitia. Et ut istius chartulas confirmalio fir- statuni, et aBlerni promerendum pr.-fmium, iucunc-
    ma in a'vum permrineat, dc.-ci'ibi eain pra;cepi, et tanlercredimusprofulurum. Comperial ergo omiiium
    noslrosigillii cam inde firmavi. Actum pridie No- sanctai Dei Ecrlesia: fiilelium, praisentium et futu-
    nas Aprilis. Auno regni nostri xii. Moguntia! feli- roruin induslria, quia rogatu dilecta; Conjiig's uos-
    citer. AiiKMi. tra; Rcgina; Nanthihlis, mona.sterio in Treverica
    v:illc, iu honore saiictiB Dei Genitricis, :ib Innina
    Signuiii f Dagoberti Regis.
    filia nostra cnnstructn, et sanctimonialiuni coadu-

    Heriveus Cancellarius ad viceiu Ricolfi Archi- iiatioiie detoi\ito,ex rcbus proprietatis noslra; in pa-
    capilaui. goMurlen.se, iu Marca Biirense, lias villas Maclie-
    24 Ileriveus, inqnam, uon Heiiricus.w// tfijil Zyl- ra, Cornihe, Palileliruno, Ilildenislieim, Waleheim,
    If^iun; di' quo uon uttinH pturti qua'ri^re, cnm Cun- Speia[cujus termini incipiunt in Dilenidene, et sic
    quod tub crtluiii lilutus, qui untic inler lotintos supremus esl, iiiii agri coli possunt, et sic usque Entire, et iude
    Mcoiro
    luuc iufcriorisordinis fnerit. Dr Ricotfo Arcliicapetla- in ripain Dinknlter, et iiide sursuni ripani usque ad
    Arc/itcapel.
    teriptum no jusliusiielilur notilia plenior, quonium rjus snmmiim Aldenfalkenborue, et sicusque Spalden, et inde ad
    muuuseratinrecoijnoscendissiipuiuilisquf priritcijiis, imo viamquse ducitur Retwech iisque Richenheiden, et
    in tiila Capetla regia, iil esl, Clero ad patalium perti- inde iuter silvani de Cameric et Hreideuwisen, et sic
    nente, ad quem spcclaliaut etiam Cancellarii. Oinnia inferiiis usque Beiheideu, et iude usque Engelmau-

    ve.ro circumspirienti oceurrit Ricolfiis Colouiensis Ar- nescureuet ad fiintem S. Humberti, et ad Eugel-
    cliiepicopus, in ordine decessorum suectKsorumqur suo- burne, et sic usque ad Aldenbuche; et inde per rec-
    ruin idci) forlassis retatus ad lempora Caroli Maijni tam viam usque ad Odenbunie usque ubi Bure ter-
    (cum alias ejus irtas ct acta in obscuro Uilerenl) quod ad minatur, et inde in Gisenheldeii usque ad ripani
    illa leinpora spcctet Richulfus ,\i'chiepi;-copus Mo- quae cadit super molendinum, et inde usque Engel-
    gunliuus, ex Archicapellano Palatii et Consiliario gere, et sic superiiis usque viam saxorum, et iiide
    Caroli Magui, ut aiimt Sammarlltaui, ordintttus aiiuo usiiue Fredebertisciben, usque in Renuiu Bruiiiclie,]
    DOCi.xxxv, iileintiue tetjationibus otiitis, concilii.^ue ce- cum terris cullis et incultis, vineis, molendinis, pra-
    lebrtitis notissinius; quod in cau.isu fiiisse viftctar, cum tis, pascuis, silvis, aquis aquarumque decursibus,
    qui Ctilouien.'.is fuerul cum ip.so cimfiinttendi, et si fur- viis et iiiviis, exitibusetregressilnis, etquidquid ha-
    sitan .st'culu inlcijiv antcriorein. E.rpendaut eruditi viri, buimus, l(!gali auctoritale contr.-ididimus. eascilicet
    an reripi liujusinodi conjectitra mcrcittur. Auuus inJ'ri- conditioiie, ut pauperes Christi, inde in reliquuui
    vileqio notatus lietjui xii /((('/, in .Justrasia videlicet, teniporalia sub.sidia habitura, sterna; vitae subsidia
    quo anno Motjunlix fnisse Tfaijobcrtum , verosiinite noliis supplicationibus suis apud Deuni possint prae-
    fucit pactio, tunc um Austrasiis firraata. tte lolius parare. Prictereafidelibus nostris, tam priesentibus
    Intperii Francici tlivisione inter tlttos Dagoberli fitios. qiiam futuris, notum Heri volunius, qualiter dilectis-
    Krat is anuiix Cliristi Dcxxxill, qunudo idem Dnijobcr- sima fllia nostra Irmina allodium suum, quod in
    tus numerarc poterat aunum rcgni in Ncuslria et Bitr- Laudunensis Episcopatu, in his locis, Ludusa, Aii-
    gundia tiuinlum, monarchi.v vcro mortno Cliaroberto ac cia, Balbengeis, Wartengeis, cuni omnibus appen-
    filiis in ipsum ttevolutir quartum : ruliune cttjiis tripli- diciis, ad eadeni loca juste et legaliter pertinenti-
    cis retjni merito Rex potentissimus dicilur, ct trifidum bus, a sponso suo, Hermanno scilicet Comite, in do-
    sceiiiruui assttmptum videtur, ile qitu plura alibi tlicla teuileg.ali traditione suscepit,proremedioanimae suae
    sunt. Dubilavimus fatcor nd Vitam S. Basini, iv Mar- et pricdicti sponsi
    sui ad idem monasterium , ,

    iii, c.i.\ttlucDatjoberli i an ii iliploma i.^.tud, quia tein- quod vocatur Horreum cuin xl mansis in ipsa Tre-
    Wlfl I hago- pits Memiliaiii Atitialis ignotum nobis crat, ncc e.c ipso virica valle sitis, et extra urbem istis villis, Ornava,
    btrtijiroltaltir
    conle.ilu eruere poteramus aliquid umle certior fieret Munlzeufeldt, Villarei, Roufzourt, Winterstorfl',
    conjeclura. At nunc, post quam ipsos titlerarum anli- Ruliera, per nostram manum cum omni integritate
    quarum ductusviiiere licuit.adeo mirabitcs et iinple.cos, contradidit, ea scilicet ratione, ut sanctimoniales
    vt nisi olim teijis.ient majores et tegibilia exeinpla des- inibi Deo sanctaeque Genitrici ejus perpetuallter fa-
    cripsissent, vi.t quisquam eos assequi posscl ; omnino mulautes, in eisdem bonis nuUius personae, magnae
    perstiasi manemus, esse Primi, quaniioquitlem lemiiore vel parvw, violentiaui patiantur; sed victum et ves-
    Sccuntli cultior aliqiianto scriptura fiterit usitata. Ac- semperabsque omni inquietudine coiise-
    tituiu iiide
    cedit quoii in Sun-ma.ciiniuiaiio obtliiario
    ad xiv Kal. quantur. Et ut hiec prajseus traditio, tam sua quam
    Februarii noUHur obitus Dagoberti Regis, tamquam nostra, stabiliorem in Dei noiuine semper possit
    benefactom: atquinon Secundus sed Piimus Dagobeiius habere flrmitatem prjeceptuni hoc inde conscriptum
    ;

    manu
    .

    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    manu propria subter firiuavimus, et sigiUi nostri mentoruin Padcrbnrncnsium unum pnuitur datnm cccle-
    impressione insigniri jussinius. Actiim auno dcxlvi six Osnahruqensi , sub sigillo vclustate dctrito et data
    Incarnationis Dominicffi , Imlictionne iv, sept. XIV Kal. .lan , anno iii Chrislo propitio Imperii
    Kal. Sept. [per manus Griraoakli Majoris-domus] Indictione -a. Actum .\quis palatio pnblico in Dei
    anno regni Domini Da<?o1)erfi ir. f.\ctumj Treviris noniine feliciter. amen. Ast aliiid quod ibidem snbjiin-
    innoniine Domini feliciter. Amen. gitiir, suh dntii anni scqucntis .\quisgrani palatio, prx-
    missa sanctae et individuai Trijiitatis invocatione,
    Signum Dagoberti Regis f si

    cuin priori coiiferatur. multis iiiodis slijliim prxfcrt x.ta-


    ^/0 //acteiiHs Horrccme diphir.a : cujiis, ut ipst vidi- tis posterioris, et iusignes cnmplectitur nugas , tlc obli

    totige posterio- '^"'^ *"' lestaltir Maseniiis, duplex, sed eadein inanu galioue siiscipieiidx in Gneeiain lcgalionis. imposita cc-
    ris crvi stijlum, scriptiim, serratur exeinptum ; alteruiii pauto lircvluii clesix illins Episcopo, si forte conlingatut Inii)ei'ator
    (in quo scilieet desml loca, a Masenio prifterinisiia, et Romanorum vel Rex Gra>corum coiijugalia faidera
    hic {\ inclusa) scriptnm in obsolcliore pcrgameno.eui ad' inter filios eorum contrahere di.spiinaiit, cn quod in
    lixrct sigillum: alteruin, quod in Diatrilia e.rliibuit eodem loco Gra^cas et Latinas scholas in perpolUMin
    non nisl tn
    Jdcnscheuius, qiiodquc eudein prorsus nianu scri[itiim manereordinavit Cnrohis, u/rm/iK,' confidat nunKiu:nii /idilM
    in vinndiori pergamcnonec siijiUnm necsitjilH vcstiijiiim ilii defntnros Clericos utrinsque liiigua; gnaros. An rli/ifomatis

    pro .\qnis palatio Caroliis nnqunm scripscrit .\quis- iimcuitur


    exhibet, sed hfibct itla quse scctusimiis verba, ct a Tre-
    vireiisibus xque hiibetiir pro Daqobertino; qni obsolclio- grani p.nlatio, ilispHtrnl alii, ct nuilta quxcirca cou-
    ris nitidiorisve perqamcni dilfcreutiam dicebant, non cx textiim pr.rtensi hiijiis diploinatis qnrri pos.icnt : vel
    co prorenire quod alternin altero esset postcrius, nnta- sola sigilli annularis forina , longc aliiiin Carnli vultum
    bili liniijioris lemporis intervnllo; sed quod postreinum, exprinicns, qunin eum Eginhartlits in Vita tle.H-ribnt,

    vcliit defhicatcsigillo niinus legitiinum, parcius tritnm su[ficit ficlioni convineciuUe. Scd hac tlii re commndiits

    fuerit legcntium et examinantiuin manibiis, qiiain pri- agetiir iiifra, proposito vero vlque gennaito ejusdcm si-

    miim.sxtie in jndicio productiim. Niiiic tcgat, qni volet, giilo cx Saiiinaximiiiinnis tabulis.
    temporis //enriciani diploinala, doiiatinncsque siib hu- 29 7'o^.s('')i alinrum Cnroto Magno attributoriiin, ct

    jiis nominis Tmpcratoribus factas;coinperietque tain e.ror- nb invociitinne Trinitiilis cn^ptnrum iliplninatiim cxcinpla
    dium Horreemi, tiim limitum ac-
    uliique simile huic prnferrc, siinul ct coritm relcgcre vitia : scd cretlo fidem
    curat'ssime ct sigillatim nominandorum solicititdincm, milii lialienitiim si dixero e.raminasse me pliira ; et cum
    liimlncoriim iiiibi expressoruin nninina nominiimque or- nullitin iinn vitinsuin iiivenirem . qiind lali inehniiretur

    togrnphiain, tuin appcndiciarum omnigenaruin designa- initiu : slaluisseoinninnveruin esse,quod Caroliis .'i/agnus
    tionein, luin dcuiquc traditinnis e! cunfirmatifmis forinii- snlitus fiierit sito diplnmatn aliter, ul di.ii, iiiclioarc. Lu-
    las aliaque innumcra pror.sus talia quulia in hoc Hor- dovicus Piiis, Caroli [iliiis, primus inihi fuisse vtlelHV,

    reensi fliplomatc videntur, ct qux in progrcssu biijiis ffiii mutata forinula scriherc fcepit. In noinine Dei et
    u^que post
    tractatiis, sparsiin indicamus; varioruin diploinatuin Salvatoris nostri Jesn Christi ; Ludoricuin patrein
    Ludovicuill
    faisorinn e.Tcmplis, verorum auctnritatibus usi, ne si n- aviimqiie Lntharius /mperalor ct Liitlnviius Juninr se •
    l'iuiii.

    niim hoc //nrreense saxiiin toto boc discursuvnlveremus, cuti, idein usurpnrmit, vel .icripseriint, Iii iiomine Dn-
    fastidio esset lccttri prolixitas, qitam econtra variclas miu: iiostri Jesn Christi Dei ffiterni, vel siinilc quid.

    obUcttibit. Jsl vern Ludnviciis , Ludovici pii fitiits iiltcr , Gcrma-


    27 /lenriciani xvi diplomata transcripta vel im- ,
    niic /icx , cju9:/uc fralcr Carolns Calvus postca linpcra-
    pressa , inveniuntur lam iniilln ut iis vcl alieui enrum ,
    tor, elegeruut, et qiiidcm qiiantum censco primi , scri-

    integre traiiscribcnfio immorari operie prctinm nnn sit; bcre In nnmine sancta' et individuiu Triiiilatis. Se-
    unnis tanieu inilium ac fiacm accipe ex Zijllcsio part. ciitiis e.rempluin est Carotiis Critssus; cxindcqne ea for-
    ,

    3 pag. 41 ipiod cst Hcnrxci m /mpcratoris ile nnno miila obtinuil atlco universiditer , ut etiiint qiii pro

    MLVi, In nomine saiu-ta; et individua! Trinitatis Ileu- temporibus multo antcriorihiis snppnneufla diploinata

    ricus, (livina favenle clementia, Romanornm Inipe- componere prxsumcbant, nibil se acturos pleritinqiie crc-

    rator Augustus. Si locis divino cnltui mancipatis dereiit nisi sic inehoarent , nescienlcs aliiid aliquid in

    alicujus honoris et augmentationis snblimeiituni prse- usu unquam fuisse. /dcm Horreensis diploinalis fahri-

    buerimus divinitus nobis remunerari procul dubio catnri contigit : qui duin ctiiiin anuos /adictionis /iointt-
    ,

    iiiimeronttos csse putnvit satis ostcndil ignotitin sibi


    credmius. Quapropter omnium sancta; Dei ecclcsias ntic ,

    fidelinm, praesentinm ac futurornm, solers cumpe- qiiofiue enrnm niimcrandoruin principiuin e.ise. yume-
    Iiidictlonis
    riat sagacitas quomodo etc Et nt ha>c nostra rabaut illos /nipcratorcs Rninani post Cnnstnntiniim ct
    ,
    annos Carotus
    Iraperialis donatiu stabilis permaneat, hanc p:iginara siib iis Rninani Pontifices ; ac denique Lnngohiirdnriim M. cum Impe-

    iude conscriptam manu propria corroborantes, sigil- Rcfjcs in /tfilia , eitmilcm iisum ainplcxi leniierunt. rlo recijtit. ,

    Francis priniie stirpis ignotx /iidictioaes fiiere in


    lare precepimus Hcnricus aiitcm iv sequcnlem mox ; iicc

    ihidein Biillam sic finit : Et ut hnc auctoritatis nos-


    srcuiula slirpe reccptus eariim uhiis prius fnit. quam Ca-
    trx prseceptum firmum et stabile permaneat, manu roliis Magiius, Roniauiis /inpcratnr crcatits, coiigruum

    propria corroborantes, sigilli nostri impressione in- tlitxit Rnmannrum /inperntorum eateitiis scrvatuni cnit-

    signiri jussimus. Data anno Dominicae Incarnationis sueliidinein sequi. /dein annnssui /inpcrii nuincratitrns,

    atldere cfrpit Chrislo propilio ncqiie cnntcntus finirc


    MLXv, Indictione m, anno autem Ordinationis Domi- :

    ni Henrici Quarti Regis xii, regni vero ix. Actum apprecaudo feliciler, scripsil in Dei noinine, aut \n

    Treviris in Dei nomine feliciter. Amen. Similia snnt Chrisli nomine feliciter. Ainen. Qiiai si invciiins in
    oinnia ejus lcmporis diplomata , formulis eadem , verbis chartis , majnrem vctuslalem cl iioinina Rcguin pritme
    nonnihil rarianlia quibus siiiim Dagobcrtinum adapta- slirpis ferenttbus, scilo cavcndum cssc nc ens pro genui-
    ,

    vit /iorrecnsis chartee fabncalor. nis sinccrisqite recipias.

    28 Qiiod attinet ad formulain instrumeiitorum publi- 30 De quantlo- Annus Christi,


    aiino Chrisli incarmili quxsiliirits ,

    forte ab an
    coruin In nomine sancta^ et individu:e Trinitatis niim is primuiu acccsscrit tliplomalis Fraiicicis ; siispi-
    ,
    717 nd 7«
    primx cor inititin atiqitod ei rei datuin post inortcm Tliendorici
    scribendorum ; ea nou moilu non obtiiiuit sitb notari cfrptus,

    stirpis /fegibus, sed neqtte sub Carolo Maijnn cayit. In ultimi , anno Dccxxvii sub Curolo Martcllo ; qtti ncqiie quia ftex
    /nrovatio filium curavit coronaiiditin, ut is nudum sultem nuttus erat.
    nomine Patris et Filii et Spiritus sancti sfn/)(u suiit, itcfitiicli
    sanctff et
    titulum regni gererct; iieque ipse qui potcstatem rc-
    individu.v qiiotquot uspiam extant anle Cnrnlum indubiliita tliplo- ,

    fjiam usurpaverat pridem tttulitm qunque vnluit itsitr-


    Triiiitatls, mata ct ipsius ctiam Caroli. Si qiia alttcr inchoata os- ,

    teiiduntur. fiilem non faciiint , utpote aliis qiioque inili- pare. Non hi.bentes igitur Regcin citjus anitis sigita-

    Muuu- Acla publica ct ridcntcs apuil //istoricos xrain


    ciis suam falsitatcm prodentia. Sic ad calccm reiit ,

    Christi
    PROPYL^I ANTIQUARII pars i.

    AUCTOaS D. P Clin.sli. eo commodiorem quo possel ail omnes Cliristia- pata, iuvenietur, tuin in duolms instrumentis Benedicto
    uo< i.rteiuli, Cii^jitoin unnrpiiri : i/uid jinterant optius (a- yl iidefiavensi e.rpeditis Salmontiaci io oifro Lar.dunensi
    rere, quam similem annos numeraooi modum oseviceret atque Compeudii, et a praelauiloto lyUtliemio tronscri-
    Jtinjue si iiliud uihil olsluret, lioud gravote admitterem, plis , tum apud Besliiim de. Reijibus Aquita-
    in altero
    pro .stneeris Sijnotli Hatispomnsis y/eta, sic ordie.ntia. nise. in probatiomtius pro anno Impi-rii iv ex Tobulorio

    Iii nomine Domini no.stri Je^u Clirisli, ego ICarlo- Lemovicensi paij. 18, tum atibi saipius. In qnibus om-
    ni.'iniiu<! Dux et Princeps Fr.Tncorriin, .iihk) ab In- nibus cum seinpcr unns idemqiie inieniatur moilus in~
    carn.iiione Domini isccxi.ii, ii Kalend. Maii , cum clioanili Iii nmnine Dei et Salvatoris ncislri Jesu
    ,

    consilio servoniin Dei et (Jptiinaliim luenrum , Epi- Cliri.sli. unus ileni idemque siijnnutli ac finiendi tnodus
    scopos qui in re^no me'i sunt rum Presliylcris ad jani e.rpressus, et nomen semper inrlioetiir per qund H
    Conciliuin et SynwUim pio limore Christi conpre- elReijium monogramma et sigillum jinncipoliter reprtr-
    pavi.... It.iqiie per consiliiiin .Sacerdotiim religioso- sentot; non poiest viilii non esse .^u.^ipeetun:, unum quod
    rum meoruin ordinavimus per civita-
    et opiiinatiiin pnr aliis omnibu^ ZijUesiu.s protuht, in quo semper scri-
    tes Kpiscopos pt constituimus snper eos .Arclii^pi-
    , ptum Liidovicits «/«(/»(' H, tdque sub invocatioue Sanc-
    m» nt pro- scopiiiii l)'.nifaciumetc. Sed cum litec omnia excedunt individiiae Trinitatis, ali.<que nota Indiclionis,
    tip pl
    hutum ex
    Aclia Mjnodl polestatem secularem , el Priiicipem laieum foriant et Diiraiidus (Donondum perperam leijil Zijllefius)
    /tallsponensls eonventui ecclesiastiro jinrsiilere , eoque ordinare ipisc Diaconiis recoiriinvit , non ad vicem Uelmietioris ut,
    aut Suessio- disriplininn ct correctionem rlen ac viaoarlialns eoiirer- olios , sed qiiasi propria iiucloritale. Interim tani est
    vcn.
    nunt, obsit ut ea haheomus pro genuinis : multo minus verum . quod onte Caroli Mntjni vepotes nutlns Fron-
    Acttt Sijuodi Suessionensis ,
    quir In Dei noinine et corum Regnin out Imperatoruni nnnos Chruiti notove-
    Triii tatis , aiino dccxliv ab incarnatione Christi, rit, ut nec nepotiim pnecipuus Ilhlharius eamilem in-
    .suli di(^ VI Nimas Martii ethinaxiv, in nnno ii Chil- veniotur nsurpasse, cujus rei exemplnm videbitur infra
    derici Kegis Knncorum promulijare finqitnr Korlo-, niim. 51, tibi dobitur inlegrum de villa Bettiuga privi-
    mnnni frater Pippiniis, Dux et 1'riiiceps Fmncorum, tegiuni, etiam xri incisum.
    cirea eiimilem mutcriovi atioqiic pitre errlesioslica. Ex- Xi Primits intcr eos sub qunruni potestate Treviri
    primus apud
    tanl ea quiilem in rulijalis Cimiilinrum collectionihus, fuere, qui siguate aiinum Chrisliexpresserit, (qunntum un> scrlbere
    arque uc alia spuria non ponco, sui'.que Aunnlibus liaud hacteous quidem scrutanito cognovi) fuit Lntliarius Illo- co-pit Lolha-
    indiijna Buronius cen.^uit scd, quod snlva rius Rex,
    : tanti scrip- tliorii Iniperoioris fitius tertio qeniliis : cui attrihuta a
    loris reverentia dietum sit , ieveriori fucrant exomine suo potrepars reijni, Lothoriugix oppettationcm a no-
    poodcranda, nec jiropter eam quam pnrferunl speciem niine ej^is obtinuit. Hic oiitem Lnlhnrius resumpsit ve-
    utilitiitis, stoliin reeipieniia. terem inchoandariim diplomalnm formulam, In nniiiine
    31 hilerim censeo anuum Christi, si fuit cojitus uo- P.itris et Filii et Spiritus saucti , ct iii favorem San-
    taria Froncistenipore septfuniiintei Thcodorici mortem Ma.iiminiiini mouasterii Chartam scribi et annuli im-
    et Chitderiri coronationcm niedii {quod vellein exeniplis pressione miiniri Jussit, ciijus ectypo infra e.rhibendo
    cerlis doeeri possel ;) rursum plone cessosse suh Cltilde- invenies hiec verba subjecta Ego Griinlandus ad vicera
    rico quanidiu
    Regis lilutum gessit; proinde sicul
    ille
    Adventii Arrliic:ip(>llani recogiiovi.
    ,
    {Eriit is Jdveii-
    Suessiouensium Acloriim fictio se prodit pcr lunam, litius Ecclesiir Meten.<is tunc Episcopus) Data Metis
    priiicipio annolnlum ,
    pneter amnem piiblicorum Acto- civitate, xvii Kl. Maii, anno Dnminicai Incarnatio-
    ruvi forinom ; sic e.t siispectum se redikt per annum nis DCccLxviii, Iiidictinne i, anno Serenissinii Regis
    Christi, aiino Rcgis aitjunclum. Postquiim vero Fran- Liitiiaiii.xv, in Dei nomine feliciter. Amen. Lolharii qiiod Franci
    corum Regnum a Merovingicis ad Caroliugos transta- Ri-gis Frolres Knrolus et Ludovicus annis Christi no- circa lOGO
    tuni fiat jamque per annos regni ipsorum signarentur etiom rece-
    ,
    tnudis itnum abstiuuerunt : vi Germonia resuinpla ci~
    Talis anni Aita, saiis id fiiit Pippino Regi. Curoto. Liidovico, Ln- rerunt.
    tiiis enusuetuilo est illius notnndi, et in pcrpetuuin sta-
    minieriim
    lliario Imperatoribus : nec eoriim qui.\quum invenitur
    nrqiie Karoto bitita : in Frauciu aiitc aniium Christi mlx nemo inve-
    Maijno, imnum Chnsti nnin.isc ni.-i in iis scriptis quornm mata nitur ex Regibus usque ad Philippiim
    .
    i annos Chnsli
    fiites mutlis ctiom otiis anjunientis se prodit, Talia nolavisse , ne quidem in San-Diongsiano chaitulario ,
    suiit pturima quie alias legimns apud Jlexondrnm ctii tame.n Indietionis annos ferme ubique iiifartos reoe-
    I4^ilil, .„„:„,„ ... /11 (..;-....„ ^ ,. ' ^ _
    tVilltiemium e.i Chiirtulurio Irnitscriplo cienobii , •

    Gor
    . '

    rios. Unde colligi dalur, vetustiornm Reguin chnrtas


    ticn.-::s. in quoruvi uno po.-l sipiium llludovid sereuls- ibiilem niinc asservalas, vel ante i.$tius consiietudiuis in-
    .siiui Ucgissii)» snbsiripla luec verba Ego Duraudus
    :
    iluctx tempiis fuisse transmptas et interpolalas ; vel
    iid viccm Iloliziar rerngnovi. Dala x Kalnn.las .\pri- eariimitem scriptorem interpotatoremque de industria
    lis, auiio tth Iiic^irnalione Domini ucccxv, Indictiona
    neque Ludo- abstinuisse siguaudis Chnsti iiniiis , gnorum quain id
    tlco Ho vui, Epada VII, CoiicuiTente n, anno vero ii regni esset ab ontiquioris temporis usu olienum : Indicliones
    Illud.ivi i luiperntoiis. Actum Aquisgnini palatio aute. m nolovisse, quod putnret eos etiom a priinis Fran-
    regio fcliciler. Amen. Fides non solum expre.isos an- cis fuisse obscrvaliis , utpotc instilutas a Constuntmo
    nos ludtctionis el Chrsti, sed eliuni numerum Concur-
    priino Impcratorc Christiano.
    rentis ct Epaeta' : quarum laineu uullwi iinquan: nsus .34 Hxc porro iuilio notandorum
    ile in diplomalis
    fuit in hujusmodi sciipturis regiis, imo vec in polili- Regiis annorum Christi et Inilicliouis , non iiieo tam Prxdictis
    cis ac publici.t ullis, quod ego quidem scitim. Notobile
    arcurate descripta liic sunl ut Masenii objectioni finl accedit alia
    porro rst, qiiod omnia diploinata Gonien.\is iilius , salis : sed ad majorem et evidentiurem tecioris instruc- conrictio
    Chartularii sic sint intcrpolatn ii( c(i(i«i in iis qua^
    coiilra dipt,
    lionem : cui de hiic veritate proplcr mulittudinem vilia
    Horreense
    ante Cirolum Mogoum conilita describuntur iuvenire sorum diplomatum, toles annos nolantium forsitan pos-
    possis anuos Christi notatos , et Coucurrentes atqiie set oriri duliitatio, an non oliqiiando antiquis isti Reges
    Epiiela.i uhi.pie siijnalos quasi per hoc
    . satva essent tales au nos notavrrint eiini coiistel Dioiujsium ejiguiim
    ;
    ouinia ad liileni otitiuenduin.
    Christiona- JEix inventorem primum, floruis.te circa
    32 ./st nihit ejusmodi habent sineero Ludovici PH
    aut niotario
    annum S. 11'illebrordum ad suum Kalen-
    DXXXiii, cl
    scripta in San-Mo.riminiaiio Anhivio et Annalihus m-
    tmiieral. darium propria miinu siguassesui ailveutus in Fraiiciam
    de culteclis, umnia Diirandiis Diacnniis ad vicera
    (/ii.t
    usitrpatum ordinalionis in Episcopatum, el memoriee istis dacriptx
    Ilchsacliur rccognovit, anno, Cliristo
    propitio, im- annos ab Iiicarnatieue Doniini dcxc , Dcxcv e
    porii Domni Illudnvici, piissimi Augusti iii , iv, v, uccxxviii; atgue hujusmodi temporariam tabulnm des-
    VI <( XI Indictione ix x, xi, xii, Eademtes-
    , (•( ii. cribi Jussisse usque ad annum Dccxcvii. f^enerabitem
    tttiidai recoijnitionis forma , ab eiidem Duranto vicem (tenique Bedam, Dccxxxv e vivisabiit, scimus
    qui aniio
    HeliMcliar Mrchicapeltani gerente plcrumqiie usur-
    su:e historiiir Anglicanx annos Christi inlexuisse, tam-
    qiiam
    ,
    .

    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    (juam remsiio tempore usitatnm saltfvi npud criiditiores modo iuferins e.rpre.^isnm videbitur Henricianum umm AUCTOBB D. P.
    e-xGrimoaldo
    muiiiiclios. Propiiis ad artjufmlam Hvrrervsis suhsrrip- in labuin 5, nuUo addilo ductn qni in cera nou appa-
    Majoredomus,
    liunis falsitiitem faciutit hivc verha, nltni ej-emplaritim reat.

    per nianiis Gnmonldi Moj'>ns~iloimis


    iiisertn, quia : 36 Monogrammnticum porro signnm nominis I)n- et mono-
    Gnmoai'lus B. Pippun Senioris filius, SS. Gfrtnidis quam est in San-ma.riminiano diplomnte ipsi gramma
    goherlini, :

    et Beggx fratev . uon gessit litnhim Majoris-dnmns in nominiac piimx slirpin Regum lempori enngnium, tnm
    Avstrasiannteobitum pnlris,id esl non ante annum noxL. ab ntroqne diversum snbjungitur Horveensi; uhi con-
    Tn Neustrin i>ero. cuni Regin;i Nuntliiltle, qiiani T) igo- jectando difficuUer invenins littevns ipsius nominis, dif-
    berlus reliquerat, legebat Pahitinm Mgn. tamqnnm fieilius aulein ensdem colligas ; fnvmatn vero notes qun^
    ibidem Mujor-domus. .'lccedit e.v illiiis seciili nc seijuen- drnlani. qux pmtt Cavohim Mngnnm ca'pla usuvpan, ad
    tium tum ipsam lifinc fovmulam, per manus, Pon-
    usii, simUilndinein islius /fovveensis vixdemum pevvenU •ie-

    tificiorum diplomntum e:>se, non Regiorum ; tum munns Sed hxc infra plenius deeiarnhunlur:
    cuio Mir nni xiv.
    non fitisse Majoris-doinus sed Archi api'!! tni, vel , prius enim agevdum esl de ipsis Utleri.-i, lum iis quilms
    ad vicem hiijtt!>, Cancellaiii, id est Secretarii, diph- }ivoponilnr»i\ncli^ etindividutoTrinitatis invoralio, et
    mata recognita snbsignave. Deuigue Rex Dogohevlus signum Dagoberli, ex pavle vepr.rsentntnv; tnm quilms
    et tisu pfura- in San-77'.aximiniano diplomate de seipso non nisi in nu- hivc verba e.cprimuniur, Dagobertus divin.i praeordi-
    /i.v pro singu- mevo singulavi loqnUuv; nec uUiLm hnctenus diploma nanfe providentia Rex, quibuseliamrespnndet veliquus
    lari.
    reperi , snlis sincerum ,
    quod pevsundent anliqniovem pvxtensi istiiis diplnniatis conle.rtus. Pnslvemm , ut
    diversa guo'
    Regemallquem Fvancnvitm velipsmnmel Dogobevlumaut non sunt toto genevedwevsx, ita sub endem Teutonici
    qiie Ittteraruin
    fiiins ejus, Sigihertum et Chiodovieum, phtvnli niimevo chavaclevis specie ab iwdievni ususdiictibus ndeo pnrum forma :

    usos fuisse in diplomalis scribendis; adeont ea (oquendi recedunt, si solam littevnm re.rcipias: ut annornm qna-
    fovma cvedi possit piimuni siium iniiium sub Daijoberti dvingeniorum xtalem segve eis nnsis conjeclando tribue'
    nepotibus hnbuisse, si tamen snlis cerla snnl eliam illa re. Pviores ac letevis Inngiores, el qiinm aifcctahv an-
    instvumenta, qux snb eornm habentur nominibus. tiquitnlis barbarie implcxx, speciem habenl vetustntis
    majoris ; pvivcipue vevo iongissimn' lUx et uncia'es lUte-

    CAPUTIII. rx, qux tves in pvincipio, et phires in fine nd snlmgna-


    tionem, fuevunt adhibitx. Sed itas alieno tempovi snp-
    Horreensis mcmbraniie impostura ex ipsa
    pnsitases.se, ipse Ule eiiormis e.rce^sus iongitndinis probnt
    charactcnim forma dijudicanda propo- qui in Sanmnxiininiano nnxqunm notatur, et pvimnm
    nitur. inilinm videluv liabui.w a Caroio magno.

    Ectypa char-
    iarum San-
    K uuc ego attentnm, non tam lectorem
    torem deposco , ut ipso oculovum arbilvio
    ,
    quain speclu-
    dignoscatiir
    37 Ago autem dc fnrmn litternnm, eo tractu usur-
    patavum qui rdim Ausirasix nomine censebnlury pntis.^ii-
    mum Trevivis et vicinis provincUs; quoniam qmvs-
    Maxlmianx discviinen ingcns, inter eam qunm Hovreense diplnma tio est de instrumcnto, quod 7^veviris scriptum fuis.^e
    meiilitnv xtntem, el qunm ipsa lillevuvum ac Regii mo- pvxlendUur. Ut ergo demunstravem in pubiicis privntisque quam geum-
    niim ift San-
    nogrninmatis formn indicaut. Incipio a fovmn litteva- scriptnris, Dngoherti i xvn, haud aiias feve lUtevns u- maxiininiana
    rum : nc primo exhibeo San-ma.iimiiiianx memhranss suvpnlas, quam quibus Snn-Moxiniiniantnn diplomn hiventri, non
    in Ilorreensi.
    initiiim ac finem, qualiter ea ex auiographo . non lam exaralum cernitur, quxque .'^nrredentium sihi secuinrnm
    descripsit quam depinxit accuvntissimns quem snpva flu.nt pnulntinievaserint moliiores ptanwvesque uliins- ;

    laudavi palrinrnm antiquitaiuin scviUntov Alexnnder qw' grneris quxrendn fuerunl c.rempla. Et privatx qui-
    Willhemius.'Tum Hovreensis inembrame inilinm cum dem scripturx nulium cevlius e.remphtm optnre de'jni,
    parle subscriplinnis , qiialifer ca ad me misil Henricus qnam quod tot annls fuit in manihiis noslris, qiindque
    Turck p. m.tinic ciim Trevivos accessimus et Hnrreen- media sui pavte pvideni hnbetuv viginti quinque xneis
    ei Horreensis
    giia fide ses chnrtjs covam vidimuSy nostrx ibiiem Societalis in.'iCiUpluni laniias, Hievnnijmiuui marhjroiogii \>eths- probat sppci-
    vien e.T Mar-
    accepta, Rector : qui ossumpto secmn Jonnue Dirking , nnslrx tissimum ergvapiium. Hoc enim quin veve seriplum sil
    tyrologlo Ep.
    iiem Societnlis tune Grxcnrum litteranim professore, Epleriiaci, per S. WiUthvordum fundalo ei tribus ab ternaci rf«-

    nonnuUum delinenndi u.<<um hubente ciim bona Abhati^- , civitate Treviren.H ieucis dissito monasterio, dubitnre scripto
    sse D. Irinimv Pispordix gru/ia, id sohim cuvavU ex- non possumus, quando animiun ndrerlimus ad verha
    primi, qitod brevitas concessi sihi lempvvis permiltehnl ,et in Pnvfntione Genevnli nnle Januurium cnp. 4 § 4«
    intcnto meo salis fove judicahalnv. Hnc de ve prxnomi- Boilando tvanscvipla {pvoiU iUa eadem antiqua manii
    natus ejiis socius ad me scrdens. C"11hHjs sum, inquU, scd charuclere paulum minori in ninrgine Codieis ip-
    sinpnia perquam accurate prinmin :id lene-lr.im vi- sius legibnntur Kaieiidimum Mnrtijrnlngio suhjeitmn,
    n<l

    tream, ut littera^ persiipraposilam inembrantt cltap- Inmqiium nnno Incainnlionis nccxxviii apposUa) Cle-
    tam transparerent, diliiieare sinG^ula : tum, separata mpiis Willihrordus anno dcxcv ab Incarnatio-
    a peri^ameno cliarta, unumqMemque chara;*terem ne Donnni, quainvis imlignu^, fuit ordinatus I'4'isco-
    sigillatim pressiore calamo sum remensus quos si ; pus in nrbe Roma. ab Apostoliro viro Doniino
    sere incidendoscurare velis,set'ure id facere poferis. Sergio Papa. Unde cnim, qiiamvis indigniis, ad-nvi-
    Admiratns eniravero etiam sum diploma, mille an- bi potu.it pvioricxemplari. nisiah ipsiusS. WiUihror-
    nis antiquiiis Uc enim cre.debnl ipse nec scicbnt ha-
    ( , di manul Ubiantem nisi Eplernaci, c.um erlremos vi-

    bercme ciiv di^senlirem valiones) adpo illa>sum in-


    , , t:v sn.r nnnos , atfue adeo elinm anniim Ciivisti

    tegrumque persritisse. litteris omnibns tam perfec- Dccxwnr Epternaci ctcirca Treviroscgerit Aposlohcus
    in hac di- tis ac vividis. Sigitliim tnnipn cereum, fugiens erat PnesiU.
    versum a ad-
    et obtritum, ideoque illud non potuit reprse.senture 38 Quodsipviori exempio. tili anuo et ioco id
    priori slgillnm circa aiinum
    satis distincte : similis nihilominus est effigies illi scriptum probalur; consequense.ft, ut eodeni quoque i<)co
    740
    quam ruditer delineavi. Sed. o! qiiam dissimUis a transcriptim fuerit hoc de qun agimus e-cgvaphiim, eo
    vevo vcvi Dagoberli sigiiio l F.t tamen bonus Mnsenins ,
    solo discrrpans ab exemplo /-FUleiirordinno, qui-d hoc
    non dubitans de Horvemsis membrnn.v veritate , nihii iu Jngiia scriplnm annn nci.xxxiv {ut indicat Pascitn-

    se peccaturum credidit.si pro obscuris ilUs Hovveensis lis tabula Kakndnrio ndjunctn nb i.slo nnuo incipiens et

    cevne et qnidem longe minoris ductibu^, repnesentaret ad annum dccxcvii dumta.rni periuigens) addUionibus
    formnm San-mnximininni sigiUi, tnmqunm si ili .d ip- quibusdam partim in fine giiorumdnm textnm et partiin
    sum elium Iloneensi membramv impressiim inveniretitr in murgine auctum fuevU Epleviiaci, mann haud du-

    Majovem a nobisinibit yratiam, qni Horreense sigilium, biumdivevsa: istiid uniformi pvorsus lam in textu quam
    sic uti nunc invenitur extrilum exprimet accurate, quo- addUionibus calamo cxnratum sit. Quo nulem tempnrel
    oculis
    , , :

    PROPYL/EI ANTIQUARII paks i.

    AucTOti ». ». iil tuis ipseocnli^ .rstima lcctor, clvide num e.r moUiori- tarum fnrmnrel edypa, eadem rotione qua primum
    bus aliqnanto trnctil)w> lifterarim c, (\, e, s. u, possis Dagoberlinum expressernt, nobisque transmitteret.
    jutlicare. quod plus quam centiim annis a primi Dagoherli 41 Ilnte nata est igitiir secunda, et tnlam aiUogra-
    V-iciales liftC'

    gevo ileflectal co<lici'i hujus scrtptura. pliorum latitudinem adirquans tnbuia,qux exhibet pri- ras in prin-

    39 Ilaqm cjhileo tibi.poht specimina ex Sanina- mo Carolt Mngni Privilegium, pro monaslerio S. Ma- cipio prnnus
    datum Patresbroniias, risco regio, leucis qui-
    Carolus M
    ximiniano et IJorreensi diplomalibus accepta, aliudque xiniini
    usurpavlt
    XI seculi, in specimcn characteris circa Treviros priva- dem quadraginla aul pluribus Treviris dissito, sed ta-
    tim seculo vm usurpati. ex /h;h dicto Marlgrologii f^Vil- men ad idem Anstrasix regnum adjccto ipsius Cnroli
    lebrordiani ecgrapho, Epi-^ttilai; pnvvias Chromatii el armis per Saxonum suhaclionem: in quo Privilegio vi-
    IJclwdori J^piscoporum ad JJierongmum Preshijierum, de.re est uncialcs Ittleras, qux nuUx in vcro Dagobcr-

    i-t Jlicronijmi adillos: quarumet vcrilatem exsententia tino sunt, inilio ac fmc usurpatas, qitod deinceps in usu
    Cassiodori contra ccnsuram Jiarmimnam eijregie vindi- successorum permansit. Rcliquarum litterarum forma,
    cavif, et conlejlmn erudidssimis nnnolationihu illuslra- quam parum a Dagobertinis chararierihus discrepat,

    vit Franciscns Maria Jlarentinms , in laudatissima tani certo nostram assertionem confirmat , de simili

    Marlgroloijii Ilieronyminni cditwne. Ilisaddo ex ipsiiis scriplionis specie. jani inde ab inilio Austrnsiensisregni

    Sun-7naximiniuni monasterii, atl civilntis Trevirensis usqueCarolum etdeincepsjnscriptnrispuhlicisusurpala, aliique post


    cum.
    et diptychon suhmodica leniorum pnulatimductuum declinntione Jdem
    viuros siii, 7uenhraniji vetustis ,partem cu.jnsdam, utcon- .

    San-fnaximia-
    jtcimus, Diplgchi, x secula verosimiliter ibidem descri- probat, Uauil multnm absimile Lolhnrii Rcgis, ejus a
    nen»e tcrip-
    tum secuio 10, pti, quando t^cilicet adhiie vivcbanl, quoriun i::lhic nomi' quo Lolhnringix. factum e.it nomeii, diploma aUcrum,
    na recenscnlur; vuleticet Olio. Magnusille ac primus in eadem tabula delibatum, scriptum Mettis civitate,

    hujas nominis Impemior; Atliallieit, uxor cJHs secun- proxima TrevirU ad eamdem Musellain metropoH, anno
    da, poU annum dccccxlvii ducta; Ottoii, Magnifilius Doniinicx Incarnationis dccclxvih. Ailvencius Ar-
    et successor, non Malitilil. Magni filia ex primo ihoro chlcapellanus in Loiharianonotntus, Metcnsis ccclesiae

    uc po.slea Abhnlissa QueiUinbiirgensis, cujns forte soror ac civilatis regix Episcopus fuit, ab anno DC»:ci.v ultra

    fiicril proxima Wallmrg; sequuntur nlii ex Sa.vonica DccCLXX. Qui Carolinum ipse per se relegit Rado,
    nohililale aulnque OUoniaun priniarii viri feminxque. idem quod Advencius officium exercuit, nescio an etiam
    Quad ne per meram conjcctnram dici pules, succurrunt cum ecdrm titulo: nam in aliis plurihus, per aUos ejits

    Episcopnrum.dequorum ivtatediihitnri nonpotesl,coa.'VO- vice notalis, simpliciler dicitur arl viceni Radoni vel

    rumnomin,i ; et.\unt,hri\un, ArchiepiscnpiH Colonien- Radoilis. E.templnm habes \n nupcr edilis rnonumcntis
    sis,Maijni frahr; Wicfn)it, Rpiscopus J-^irdunensis; Padcrbornensibus nd calcem, el phira opud Lnbbxnm in quorum hxc

    Oerlianlus, Kpiscopus TuUensis, Snnclus; WMllehelrn Ilistoria CanceWiriorum Francix pag. 87; qui etiam dantar spe-
    cimina.
    Epix-opus, iion Moguntinus Magni filius (hic enim notat, euin in Chronica monasterii S. Vincentii prope

    scribi debuisset Archiepiscopus et aliis pnvponi) sed Capuam, Archicancellarium dici, et in Epistola qua-
    Mimigardifordensis seu Monastericnsis; Everaceai" E- dam Ilndiiani i ad Cnrohnn Magnum Protonotariuni
    piscopiis Lcodiensis, alias Everaclus et Heraclius, atque Ahbatein i/^i^HC AbbatemNobiliacensem seii
    :

    guvriim srtatibiis compulatis, oportvt hivc scriptn es.^ie f^edaslinnm Atrebati in Belgio, cujus prxceptum
    intra ann um mczv.i.ww, quando consecratus est Gerar- seculus Alcuinus yUam S. Vedasti emendare stiiduit
    dus, et annum dcccclxv, quundo obiit Bruno. Re.liquo- uti ad enmdem prwfalur: cum sciUcet muUn jameanitie
    rum hic nominatorum di.ftinciior notilia nulla ofjcrtur, vcneruhilis Rado institutus c.tsel Ahhas nnuo dcckcv.
    tiuiv potls.\inie optanda csset circa Ahhntissas. JJujus 42 Duo hR'c Caroli el Lothnrii diphmala, quam
    autem fJiptijchi et Mnrlgrologii illins chnractcres inter nohis sunt induhilata, lam fnlsa videntur alin duo, ipso- omissis Pippi-
    ni ct Ludovici
    se compnrans, sicut facih' jutlicahit hoc islo esse annis rum pnrenUhus Pippino Regi ac JJludovico Pio Impe-
    supposititiis
    ducend^nnliiiuius; tla ulrmnque confcrens cutn ea lit- ratori atlrihula apud Zijllcsinm: omnino enini supposita charCis.

    lernquascriplusest conle.clusIJorrecnsis diploinalisjiaud dixeris pro veris eoiumdcm privilegiis, quorum perie-
    diffuulter peisundeberis. Ilorreensem scriplovem quoad rnnt originalcs mcmbranx, neque notitia uUa indubitor
    lilleras minu.^enlasJniUntunt essc .'^cripturam quamdam bilis superesset ,nisi palernnrum pra'ceptionum mcminis-

    sctafis intcr utrumque mcdix. sent fiUi in suis: qmv


    cwdo fuisse aUorum rcfin-
    tinicum
    40 yi pvivatis nd puldicas .'icripturas trnnsire volen- gendorum fundnmenluin. Pippinianum ccrte qund os-
    ti, eo minus pnrabilis fuit earum copia, quo solicitius tcnlatur privUegium, lUteris quidem ad xvi sui simili-
    ad quod et tiidinem sntis aptc efformalis e.rpressum est;sed prorsus
    ipsn- eu.^itodiunlur. aliam nnllnm habui,
    Jtaqiic priino
    ad alia secu-
    li H .svripta cnin qua Ilurreense diploma compararem, quam JJcn- dcficit ab regiorum diplomalum slglo^ signnnterque iii

    proprhis acce- rici IV J^rivileiiiuin, pro ecciesia S. ServatU datum fine ac principio: nec Inntuni caret suhscriptione regia
    dii llorretnse.
    Aqtiisjjirani Palalio, anno Dominic:c Incarnationis cnnt monogrammale [quod eliam Lothariano vero privi-
    MLXxxYii, indictione x, anno Regni ejus xxxii, Im- lcgio accidit) undesoUim colligimus Rege juhente quidem
    perii iv, Ilonrico Episcopo Leodionsi, Godescalco sed absenle expcditum: veruin etinm imprcssum habet
    Trnjecttnsi Pra^positu, I)udeckiiioDecano.jSV(/ et in sigillum prorsus fictitium, cum circumscripto ^ PipiNUs
    hoc non pauca se offerchnnt, quiv fideni ipsius originnlis IMPERATOR, 7»o(^/ neseio quomodoaUeui in mentemvenis-
    iiobis suspectam reddebant, cogebanlque dubitore ne lo- se potiierit. IJIudovicianum cur admiUi pro genuino
    tum et scriptnm et confictum esset secnlo xni. Tamen ,
    non possit di.ii supra num. 33.
    guia certius exemjihnn non suppcteba! ; ilUs qunliscum- 43 Ne vero de ipso quoque Carolino duhilet aUquis,

    que scn veri scu falsi diplomatis priinam liiienm piwdic- corrigcndus esl ZgUesius, et pro anno regni quadi^age-
    lis spccitn:nil'us charlx San-inaximininn:v ct Ilorreen- nmo, legendum undecimo. Nam quod ZgUesins credi-
    sis suhjunxi, ut ex ejus consideratione qiutdamtenus dit esse xl, revera est xl, prout demonstrnri potest ex
    apparcret, tanium fcie a San-niaximiniana recedere sxpius recurrente liltera I et verticem longe aUler
    Ilorrcettscm.quantutn ad Trnjectrnsem acccdU. Verum infle.rum habente. Jnnus autem Caroli xi pro mcnse
    ubi hxc sic nri incisa conspexit Revcrcndissimus Abbas Augusti, quo datum est Privilcgiutn, est anmis Chrisli
    S. Maxiniini Maximinns GuUeh ; et cousideravit DCOi.xxix. Endem correctio vidcttir adhihenda Mar-
    quantum munasterii sui diphinaltbus anliquis, accu- quardo Frehcro, Montimentin Lupodunensihits refe-
    in

    rutissime in liunc diem eonservatis, nuctorilntis po-^i.fct renti pag. 23 donationem, quam Brkanbalt Presbgter
    Ex illis Ca-
    lolinnm, iix
    accedere, si phira hujusmodi spccimina cx archivio suo fecit monastcrio Laurishamensi, Anno xl regniDomni Atifjusto
    da-
    dcpromcrentur ejus dcnuoscrutniidi facultntcin nmpUs-
    ; Karoli Regis nostri gloriosi, ubi soUis Regis titulus tnm, aniio
    simain /fiUemio nostro dedit, qunm caletius concederc parum idoneus [oret, nisi annus xi legatur. Is ccrtc regni, non 'iQ,

    rccusarat; eique permi.^iil, ul omnium quns veUct clinr- annus in lioc San-maximiniano Privilegio legi dcbet,

    utpote
    :

    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    utpolc scriplo Padii-xbronna' in Saxonia, qiio Caroliiin qiiidem, qiiem dicimus, xi reijni aiino diploma prxdic-
    AUCTOBB D. P.
    excun-isse anno rcijni XL non patiunliir liislorici. qiiot- tiim potuisset esse Paderbornie siqnatum. liiijns nodi Ad
    quol ejiis i)i'sla per annos explicaninl. Anniis enim regni solutionem volo primum mnnere exlra conlroversiam,
    ejus primus {iniliiim sumens vel ab obilu Pippini pulris, quod pa:.sim omnes lam Reijes quam Ponlifices et Epi-
    qui uccedit uniio DCOLXViiI xxiv Seplembris, vcl a Co- scopi, a die siue evfctionis commiiniler niimerarint, uti
    ronaiionis die quae fuil ix Oclobris) ad sequcnlis anni etiam nunc numerant. annos Regni, Pontificnlus ac
    DCCLXix autumnum e.clendilur ; udeoque yjiiguslm Sedis suai, nulta liabila ratione anni civilis vel ecele-
    mensis, quo duliim fuil diploma jam diclum, si ad an- siaslici, suuni seiirsim principiiim liabentis: et sicuti iliei
    num reqni XL difjeralur, dicendiis eril- ad annum illiuslamquam Xalnlis sui anniiam ixlilium ce.lebrabant,
    CUrisii Dcccviii perlinere. jjlqiii anno isto {ul ex- et Romani Ponlifices etiam nunccelebranl, ijratiihilione
    presse scribit aiiclor Annalium, a du Cliesne ex MS. publica; ita et in eo mulasse ac mutare numerum anni
    Thiano edilorum, el ob aiivo oecxLi ad dcccxiii dediic- pubticis Actis inscribendi. Quid igilur Carolusf Dico
    lorum) Iinperator, .iclificalis per legatos suos siiper eumdem morem ipsum lenuisse, el annos rrgniab Aii-
    Albiin iluviuni duolms castellis. priesidioiiue iu eis tiimno inAiitumnum numerasse, quaniiHu solum l^egis ticH postca
    aiiiium 1
    contra Slavorum iiicuisiones deposHo, Ai|uisi;rani tilulum iji:isit. At vero ciim in Nutati IJomiui, Kal.
    /mii. cnnjun-
    hieinavit,N:itaIeni bomini etsanctum Pascliaibidem Januarias unni ijccci preccdente, Imperalor Roin.r co- geiis atm 35
    celeliravit, ulique die xvi Jprilis, sicnt prius Pusclia ronatus i'S.(f( m' sululalus; nobiliorem jam i\ululem rcdui ulrum-
    que ali aitni
    Neomngi nctnm erat xxviii Marlii. Nec ante aniium nacliis. qucm deinceps leneret , ul is ctini annis Imperii, Sli| iiiilio Sit
    Dcccx Intperalor rfvisilSaxoniam. quorum lunc primutn nuspicabalur, pari proijreileretur eionus.
    4-4 Al vero anno dcclxxvii Cliristi et regni niinoix passu, et solum semet in unoqiioque aniio eommunis for-
    adliiic currente, Carolus, cui co lempore aiinux fere mula noturialis inularetur ; Ires men.ies, ex anno xxxm
    erant expeditiones in
    Saxoniam, ibidem fuil, et Maii Regnijiim decursos el culenus iiolalos, dimisit proiinno
    campus in Saxonia ad Pedebrunna esl celebralus, ut integro, et annum Regni xxxiv cum unno i Imperii
    habent Annales vetustioies ob aiino dccvii tid dccxc coniunxit.
    (/iif(i; sive ut Annnles Pelaviani, nd ncccvi prolracti, 46 /i/i'iH qiiin fecerint qiiolqiiot annos regni, pridem
    explicant; Habuit Carlus conventum Francorum, id nuineran caqitos. arceplam Iniperii coronani novo
    po.il

    est Magiscampum, in Saxonia, ad Padresburnon, illi annorujn nuinerandoruin initio conformare debiic-
    et ibi pagandrum Saxonum raultitudo raaxima bapti- riint,nequaquam dubilo; sed nonvocat omiiia singulo-
    zata est. £t iienim aniio dcclxxix Clirisii, regni vero rum percurrere diplomata, ut ex iis liirc veritas compro-
    de quo agimus, et quo datum esse San-
    XI (eo sciiicel betur. Pro omnibtis sit nobis Olto primiis. Hic anno
    maximinianum privilcgiim asserimiis) fuit Mai canipus Christi dccccxxxvi, exeunte Junio, lieres et Rex co-
    ad Dura; et Fr.inci cum Carnlo Rege eorura iu rain omni poptilo decliiratiis apatre, morlein instantem
    Saxoiiiam jam absque bello : sive, ut posterius citali prirveniente ; in diploinatis upud Zyllesium, anno IJttOlt illcili

    feclsse inve-
    Aniiales liahent, Carolus Rex iterum in Saxonia dccccxl, III Nonas Junii, et anno Dccccxi.ni, Kal. Fe- nitur OttQ 1

    usijue ad tiuviuni Wiseralia : et S;ixones pacificati bruarii, aiinos re ini sui niimerat iv et vn, tamqiium ad-
    dextras et obsides dederunt. Eginhartus, in ipsius iiuc duranles usque ad fineni Junii. In eo aulem qiiod
    Caroli aiila enulritiis, ejusque gesla per annosdigerens, apud euiiidem Zgllesiiim legilur datvm f^eionie, \u Kal.
    rem tolam clarius et dislinclius explicut his verbis ; Aprilis anno DccccLxx, qiiando adhiic currere debebut
    Rex... aninio ad Saxonicam expeditionem intento aiiiiiis Regni xxxiv, numerat aiiiium xxxv. Sctlicct
    Duriani venit, habitoque juxta morem gener?li con- sub inilium anni bcccci.xii Romie coronalus Itnperator,
    ventn Rhenum tnjecit, et usque ;id Lippiain cum exindeque incipiens uniium Imperii primum nominare
    exercitu pervenit. Cuicum Saxonesin quodam loco, abruplo regni nnno \W[',-qui soliim dimidiusefllu.rerat;
    qui Buchilt vocatur, vanaspe ducti resisteretenta incepit numerare annum xxvii, ut esset idein initium
    rent, pulsi fugatique sunt. Rex Westphalorum re- aiinorum regni el Imperii: et sic CJm anno regniwxy,
    gionem ingre.-sus omnes eos in deditionem arcepit. conjiingilur aniius Inipeiii i\.
    Inde ad Wiseram veniens, castris positis in loco 47 Atqtic hxc sufficianl, ut in San-maximiniiino
    nomine Medufulli, stativa per aliqunt dies h:ibuit. Caroli Privilegio annum regni xi posse ac debere intel-
    Ibi Angari et Ostfali venientes et obsides dederunt ligi. adeoque ipstim nulli dubitulioni esse obnoxtttm,

    et sacramenta juraverunt. Quibus peractis Rex manifeslo paleat. Niinc reliijua quai sententiam confir-
    trans Rbenum ad Worm;Lciam civitatem in hiberna ntant arqnmenta, ex eodemmet instriiinento sumenda, Eadem prl.

    se recepit. yE.^tatnn ergo in Saxonia adeoque et Au- Ac primo circa titidiim lestimonium
    vileijii Ca-
    percurrain puiicis.
    rolint j'ta3
    giistum mensem. quo diplomn daluni , traiisegil Caroliis; feret Eginbartiis, in Annalibus sic loquens; Cum die prcbnttir cx
    et diiliitabimiis credere eodem tempore in ilu et redttu s^icratissinia N;italis Domini :ul Missarum solennia fortiiults

    vel salleni ullerutro fuissc Paderborna?, ubi unle bien- basilicain B. Petri Apostoli fuisset iugressus Ciiro-
    nium comitia celebraial, et fiscum seu palalium suum lus; et coraiu altari , ubi ad orationem se inclinave-
    habebat? ruin sulis sex vel seplem leucis urbs illa distet rat, assisteret; Leo P.ipa coronani capiti ejus irn-

    a ripa iriserx. posuit, cuucto Romanorum populo ;icclaraante,

    45 Canssain lamen dubitiindi de pr^senlia Caroti Karolo Augusto, a Deo coronato, magno et paciiico
    Paderborn^ oniio reijni ejus xl, forte prxte.iet aliquis Imperatori Ilonianorum, viiaet victoria: iicdemde,
    ex pr,rlaudato Eginharlo, ipsiusque Caroli Epilaiihio, omisso Patririi noinine, Imperator et Augustiis ap-
    ad finem Viliv reliilo, quo dieitur, qiiod regiium Fran- pellatus est. Ilaque non jam amplius e.rorsus esl diplo-
    uliis ijuiim
    corum nobiliter anipliavit, et per anuos xlmi ielici- mala siciit in Siinmuximiniano vides ; sed hac vel
    ijttitius jtostca
    ter rexit decessit vero anno ablrjcarnatiune Domini simili phrusi, qua diitum iegitur in Maniimentts Pader- fmperiitor est
    et iQtum in :

    Oclobri (H- Dcccxiv Iiidictione vii. v Kalendas Februarjas: qux hornensihus Osiiabruqense privilegium, Kiirolus Sere- usus.
    cipirliat l?
    videnlur non poise subsislere, nisi priini unni dcci.xviii nissimus Augustus,a Deo coronatus, Maguus
    anitum reonl
    tres ullimi menses pro unno computentur, itemque ulli- Pacificus, Roniamim guberuans Imperium, qui et
    mi anni dcccxiv unicus rnensis pro uniio, sie enim in- per Wisericordiam Dei Rex Franc^irum et Loiigo-
    veniendi siint xlvii, qui in rigore loquendo solum fue- bardorum. Deinde pro eo quod artea dtcebulnr Signum
    runt XLV et menses iv. //ine poiro sequcrelur, talem Karoli gloriosissimi Regis, posiea noiabalur Signum
    numerandi modum ab ipsomet Carolo serviitnm in pii- Karoli piissinii ac gloriosissimi Imperatoi'is et ubi :

    blicis aclis, udeoque unnum regni xi dieendum esse simpliciter scribebatur dicta mense Augusto ii. g. xi

    Cltrii dcclxxviii : quem non in Suxoniu, sed in Ilis- anuo regni nostri; ciim pompa multo //:,! i in pne-
    pania « Carolo truductum esse constat: et sic nec isto dicta Osiiabrugensi cliarta legilur, Data xiiii Kal. Ja-

    Aprilis T. II III nuarii.


    ;

    PROPYL/EI ANTIQUARII pars i

    AIICTOBB D. I". iiuarii, anno ni Cijristo proiiitioet xxxvi regni nostn novissima quxtlam esse invenlu, et indigna quai veris

    xxx in Italia Indictione xi. Ubi. histortisadmiMuntur ; ideoque paruin curundum. quam
    in Francia, atfjiie
    Majim unni ntacilenlus islic Carolus, quumque burbulus conspicia-
    anituiy XXX r«/n; Ilatki. qui aiile islius

    nomiitatiilus [uissei, simililer ul annus retjni atl iniltum lur.

    aiini Imiieralorti relraclus iiiveitilur. Srd nolu, quotl bO Carolino Pririleqio in titiuc modum defenso et

    annorum Ftaucici utijur IlalUi irijni seorsim


    dislinclto expltcalo, subjunijo Htolharii Imperaloris Priviteqiitm,

    numcrantimim non fueril e Caivlo usurjtala anle sus- sicut privalo cuitlam siibdilo ilatum, sic in miitori mem-
    ;

    Al/ns brana miniiri cbaraciere e.Tpressum quam priora, mi-


    eciilim Imi>rrii coronam, salleni iii tliiihmulis cis

    conililis; iiuiirc uon mircris Ilalici reijni nnitum in San- niiri etiam sifjillo quautum (cx ve.-.ltyio cottiqere licet)

    miiaiminiano iirivtlctjio iton cxprimi. cousiijnatniu : cujus formum quoiid Itnearum mensutnm,
    48 (.Itiouil vulluin in siijillo cjpressum, cum apuil uoii futl operx pieiium uiservure curiosius. Itaque pri-
    Zilllc!~ium utillam formir venusliuri>.gralittm, qux eliiim miiin v.lttmaitiquetineam, crliilieo in liespurtesdivisam:
    verti skfjUlis
    vuUm bayfia scni Caroto fitit. riitjisiiue lAtiruliim froutcm viOcrcm eum vero. qtia Reijis atqtte yotarii Reijii sub>.iijnnlio

    niin fnt aiisiis talcin cjprimcrc, qualim fiirbilan Ztjllc- euutmebalur , bifuriiim seciii, ut miijori labulx seculurm

    siiis silii tmaijinalialur, jii.ria crriirem qiw cretlebut uuno conimihliits prixjionutur. Ad
    meltorem ejus intelleclum
    Reijiii XL scriplum I'rivttegiiim; snt curavi u pcnitsht notu. lllotlturiuin Imperatnrem uumerasse annum in

    mo pictiire eumilem ab oritjitiati quiim fulelissime expri- Iiulia prtmum piist utccxMi, quanito ab Lnilovico patre

    menilum, eo succes.su nt IFilthemius jiidicuverit non dictus mense Jidio est Imperii consors ; primittn vero in
    posf.e miijorem similitiiilinem opluri. Esi aulem vutlns, Fruncia, ipsum quo suus pater in Junio uhiit antium
    unitiliihs majesliitts pleuus, uc propter rasam ud culem dcccxl; undeex auiioqiii liinc iii, lude xxv esl, iinniis

    barbum propcmoitum Jnrenili.s. Aeque vcrocredendum Chrisli DCCCXLIli e.curijit pro mense Murtio, quo fuit

    ullo mmlo est, tiarbam uHquantto alui>.se Carolum : num Itoc Priviletjium Aqnisijrani scriplum. Tenorem reli- Hlotharii
    quoinodo alias de ea uihil iiolasset Eijinhurdus? Ilic qiinm, quoitiam ulibi iinpressus nusquam extat a ,
    Itnp. Prlvile-
    gium
    aiiteiu liujutmodi Carolt staluritm de.scttbil in finc f^ita; /ftlibemto noslro descrtptum ex aulorjraplio, quod in
    apud nos lum. 27 Corpoic fuit anipio lUque robus- arcliivio quoqiie S. Mu.imint servutur, liunc Itabe:

    to apice capiti-^ rntuiiilo, oculis pricgrandibus ao Igitur omiiium flJeliura saiictae Dei EcclesiiE ac iios-
    vcgctis, iiaso ]iaululuin mcciiocritatein exceilente, truium, praiseniium scilicet ac fuiuroruin comperiat
    canicie pulchra, facie laMa et liilari : uiide foimaj iiidustria, quiaMatfridus fidelis ministerialis noster,
    auctoritas tain stnnti quam sedenti phirinia acqui- ad nostrain accedens Maje^tatem, deprecatus est,
    rebatur : ct quaniqiiain cervix obesa et brcvior, ven- ut cuidam fideli nostro, Fulcrado nomine, quasdam
    terque prnjectior viderelur, tanien lia:c ceterorum res nostrae pi'oprielatis, in pago Eillense constitutas,
    menibrorum celabat aiqunlitas. (^uoil si hxc fiierit coiieedereinus aJ propriuin. Cujus petiliuneni prop-
    Jum cuito et seni iu vultn decor atumuitasqne, quunlo (er suie fiJelitatis meritum libeuter acquiescentes,
    muijts tu ipso viritis a-tutis flore? Mttrqnardus Frelteius hos excellentiai decrevimus fieri, per
    nusti'ie apices
    apud Duchesnc toin. 2 fot. 2!M, siimini et emiuentissi- quos in memorato pago, iu villa quEe Bettinga no-
    vii, non solim iu Auqustanu republieu sed in oinni rainalur jam fato Fulcrado niansum induminicatum
    retjito tilterurtovtri Murcuni Vetserum iiiteltiqi credo)
    ( unum, aJ quem pertinere noscuntur mansi viii,
    alii
    cptsliituin ad se dutam recitat, qua barbam iioii piivis.-^e quos ipse prius beneficiaiio possedit munere, cum
    Carnluiii confirmat veteri iimnela Carolina , puro eorum pertineiitiis, scilicet cura ecclesia, dumibus
    menlii, et nddii. Non iiegu licri pnluisse, ut interduin ceterisque ieJificiis, terris cultis vel incultis, silvis,
    tiuisiiris ncgligeiitia nieiilum et labra pili nonnihil campis, pratis, pa^cuis, aquis aquaiumve decursi-
    inumbrareiit ; hac eniin specie Ririiiie in inu^ivo bus, ad mulendinuin exitibus et regressibus, m.aiici-
    opcre illlus ajtatis coiispicitur : sed prolixam et squul- piis ulriusque sexus et a;tatis ad eos pertinentilius,
    lidaiii barbani abominor. nec nou et cum reliquis appendiciis, cuncedimus ad
    4!) Tulem lumeu vutqo Jiim ei attribmtnt pictores proprium, et de nostro jure in jus ac dominationem
    qiii iii iitliil-
    sculploiesque, et ttttein exhibenl siijtlla quu-tlam ex ar- illius transfiindinius ; ita videlicet ut quidquid ab
    /lilnM ../1-

    giiilfii.ylii.ila
    chiviis nunasteriorum S. Dtonijsii et S. Uermnni ile hudicrna die et deinceps ex eis facere, ordinare,
    viifiii njiiiiio- liralis pro uniio Reijiti qiiiulo, qux sequilur et ullegat atque disponere volueril, liberam in omiiibus habeat
    nriii jiteiif Jacobiisde Bte ittter elfnjics lieijum Fiaiicorum xri polestatem, sicut et Je reliquis hereditatis su^e re-
    baibutiii
    inci.sas; tulentqac pro uutio reijni xxxvii refert Osita- bus, ila dumtaxat in nostra inviolabiliter pei>evere
    bruijen.se diploma sccuuJum, in monumenlis Paderbor- ut fidelitate. Et ut hsec nostrte largitionis auctoritas
    nensitius, eujus vittn supeu uiUuvi. i>ux omnia nan esse firinior habeatur, manu prupaa subter firmaviraus,
    vera aullteutieorum diplotuahim siijitta, iion tantum ex et annuli impressione adsignari jussinms nostri.
    silveseeute battiu ttotes. sed eliatn ex lonqiori colti spatio alini]ite duo
    iil Ilaclenus dictum Illottiarii Imperaloris Privile-
    OllOlliS 1 ft
    quuin Eijinliurli descriplio ferul ; ilemque exverticelur quod sequuntur in ntttmo
    fjiuiu,
    V. .
    post
    . , .
    folio
    •
    expanso
    r iluo ficurici 2
    Idem Jumlnis de Bie atio
    btnulo poliits qiiiim ijtoboso.
    utm Pnvtlctjta Ollonis i et Henrici iii; ex quibtis producuntur
    in opere, Frunctx Metalliciv titulum fecil, a Fa-
    cui Heniicianum qiiidcm in ZijUesio legi lolum potest xque
    ramunilo e.voriliens, uummos Fruncorum Iteijum pro- ac Curolinttm et Lotliarianiim prwgressne : Ottoiiiatii
    ponil sed lales otnncs. ut prxler paucus Curoli vii ue
    ;
    N.
    teitor hiijiistitodi cst I. S. E. I. T. Otto D. F. C.
    uuus quiilem inter omues stl, i/iii venv autiquituti,s spe- I. yl. Noverit omnium f. n. t. p. q. f. inJustria, qua-
    ciem uliquum pruferal. i\um si excipiits formain Ruma- nos.... pro
    teiius stalu et incolumitate Regni vel
    ni saiji, Frttttcispeiperamiuje.cli, celerx vesles profuux Imperii nostri filiique nostri
    charissimi Ottonis,
    ac surra', virites ac mulieves, urbunx alqite caslreuses,
    quamJam villam de proprietate alrai Confessoris
    ipsarumque toricarum ac ceterx armalurx e.iincslris Christi Maximini. in coniitatu vel suburbio Treviro-
    forinas, ubtquc lales viitcnlur, quales ex more usits ho- rum sitani, Advalles nominatam, quam anlecessor
    diertti plerjique piuijereuttir ; adco Rontunis
    iit iicijii,' noster divie memoriie Dagobertus Rex Francorum,
    Poulificibus liiira- Irtplicts, et altius fttstiijtatx mijtrx pro suse animije absolutione, uti siiigulis Kalendis
    Epi.scopis, nec lilia per loijam sparsa fccialibus, nec
    de- pro eo vigiliai agerentur, moiuichiqtfe Deo et S.
    nique annus Christianx ACixJam ab auito dccliu
    intie Maxiraiuo famulantes in eisdem Kalendis inde
    n)ii5iiiii(i.T subscripliK desiderettir.
    Qnarc niltil diibitem pascerentur, sed et sestivo tempore post meriJia-
    alfirtnare, cxempla istanim cxpresswnum, sibi perfec- nam quietem, ob ejus memoriam, inde vini vel
    lissime qumid cleganliam, vesliliim, charactercm
    simi- potus clementia reficerentur, regali munificentia
    tium, si lyiitt veie hubeiitur aurca, anjeiitca, xncavc.
    obtulit; multis retro temporibus ab antecessoribus

    nostris
    PRIVILEGIVM DAGOBERTI I.R FRAN/^PROMONASTERIO S.MAXIMINI TREVIR.

    'Inuora pa ir i i U fj Jij c in fp.v fci o jii n i u X p i a n oru noucrit i a duftria ij /u a ] ite r ego Ja g o b Ver t uj^r c |x p o t e n tirfim/u.< c u ni c on /fe/u tienti

    ^ .1 ^p;imi6^c 1)7^ 117 ftnj^a^mc; (^aW(k3T2^^ pay^ctcj cciU<5%77 777^9 "^"i^m^} vmicj(S:nf^ J5jlk^^
    c oiiTil' o c/pif c o p (or u nicor li c oinAi t u jn/ cj l':^^ tos/icmea parlte adllab/batem nic ^m nu ^ 1 1 i a dir c x i m a ii d a n i ci ut~^^^ Jijii^ e n t c r

    II q/ n i r c r c t m ] }i i
    ,jjhu. ^u
    :?uJtorjbu|5illud monart |e(r i u m ^rcU
    /)rcu ni a Xilmi
    X ni1 colii|rtr\ u ct u v c 1 c u i u 5

    j tii p/ c 'r J o a /p r j f t j n j i icjnAjori


    jn A) o r
    t c i b u* ^ c ff c t f u b j e c t ij h a ji c 1 e g a t i o ji c in a b b a ^'
    ''Vr YK a t • r i I? u ' 1" o J J i c j t c /p c r c i p i c n <

    ^'&cttmur "
    trtf vriiiur linCLt'
    oriaimHr
    originalir memhramt
    mernhrcmt , qiit^feniie ijiiaJrata
    qiue^fei-me qinnaecimjirina litterarmn et linearum dij^tantiii nc [onqitiu^ine
    i/ii.iJrnta e^t.alia qinnaecimji iii/itiii/ine per \iUlfimni,parc.r
    \ilc(/iiiita,parcr junt. /_ t\ ^^ -

    ,
    pojtha.f jeLjiiitiir .nihj-ii^iutio^Rei^ur et Caiicpllarii, liac yortiia ; nij-i ifuoj peTiultimiim verlnim re^ lineain

    a c t 11 )> r j d j e ji jii i s |a u n o r e g ii^ i n /i' -i xiirnoe- oiicj ^


    f /^ ^ 1 i c i t e iV^ a jn e ji

    da goberti regis heriveu5 c anceiiariu5 advicc rjcolf


    5PE.CIMEN PRIVILEGII H0RREI:N51S
    dem Rege ut prsetenclitur conscripti
    f^ ''^'Jff^^
    afilajii |_r c cop-novi ^
    Fragjncn
    Uirlcnu-iciaili. " a '^/ m^-'*-
    fuaet^ fictionis evidentia indicia continentis.

    'fc ^
    a \\m
    c t /j ji d i uj d u ^ ti/r iiiit ati5 da
    !lbe
    H
    gobertusdivinaJprcorijnajite
    Mumd Yco^'^;;7^rinre^ PjTou
    Urovjdentja i^^t/^

    INITIVM PRIVILEGII HENRICIANI


    Anno MLXxxvn dati pro Bafilica 5.Servatii Trajectenfi5
    CX ori^iiiali inemhraiia. mice m ^Archixio Canitiili asjeryatur.

    y\
    f
    \w[ "m T-m-^iAT^r O"
    X]\n

    jniionijjic
    UUL
    TancTe ctindiuiduc trijiitatji etu i c t o ri o
    1)
    rirfime crucjs etfancte dej o-enitrjcjs in a j-je
    [

    H
    lemncul
    c I ij^- i C Ui^
    clet om
    C\j'
    ifirtkm htttru. .redpaululum mmiirihuj.cxprimitur 5j.»num DomiiiiHeinr ici Quarti trr«,Regii sxhaYtTcaXotii.Jlonojranma nominit, fucJ luc cmlrarlum vikr. ducj fcllicej per cmnim Jimciuu-ncm mUijmtSigtlliJrapmrn , cpicJ. reJlat, jupra lacc yacMiii cxprcjjimiu
    JnRvjryliTD lam-Z.,{2rr.Fojt luij. 11 T.il.l.
    rv^lctnirdriSTtnS adicstasncam InSxcniam na^f^e-Ommum

    MARTYROLOGIVM ).itfie-manrvmini]?nouincianuin omnmm vomanonum ^tl^Vir


    )liftot\u>jiu\)iiir ciCtlancmd^ti-c^ll) omni die-ilvCn-ii^Ciunt bo C)^"^irfir

    uualc ]ii
    S. HIERONYMl.
    membranis tpU-inacenfilms antr anno.s nongeutos fcriptiini lcrvaliir,
    ^^
    "^
    tonuin riomma indnmiffe^fTubArc)ui h\& tpfo
    Uicron^^itcxbub^^iStri^^ ni(xixcrniSuo -miumplioopiilam-(?i*ar<)'
    c)uo Of^'^TiinfaCfMpCiu

    (1 .Mino i(52b «li iiinrum ulc), adlulnimhabelur in otricma Planttniana, ol)arrr^a2»n^<5n Suum p(fu(?i^tnr>cpTif) nac5(jl:aui"<x lUT^ulonum
    ,ura K.P llenborli Hofweidi S.l. lumplu f 1,.V. Balthafan.? Moreti. ur tuVn^
    ni(^Sium ]^nj-uloninnc)- ^ii^tm f^fha. ConfO)p]inMi r
    ^ijnarj (fnf p^f (^ndn iioSti-vaf- f.^anuTCimf m^ontani ^r^ Cv^
    hScrar Cnm 5ieo: Omnibur p^l^TOta anni ^Tparia itorntm fo^^T^
    % CliTu)"mcmur 6c dio ovmt ^o\rco^\ w c)nb f ajc :. :.

    liominum f^uttap Cel^^^nara drtjrTi jo^^vyin^ulor c>icf''^iu&"ia


    i|iii ndc^oSiSimur c^Krbo^iurajus ind&iolaiiaiSium w^hdri
    rvum rjnouinCtanutn ()iu(^^numc); urH)iuni )jlu)^£)iiam 0Cc)iT!;6irOf^u
    ^^ :.p\\ssdrhTK,r^SSwr\imn(S^o$ Ir (uSp\scof)or kcilxae-c^S&vnii
    marvr^-num nomitia Sunr nomman^a itrnutlur ^u^fir c|ut trtrr^i.
    .CttSSd^oWuSaiT) aIic)iiancowm cu^iSCOponiiTn qui ^ ci-nn-)^ '««vv cium5(^rn)num nuiTK^Htm i^p^rM pof|rr afc^Dxur ^cdpvs bie-
    na fft^f^-SuaS ammaS mijiui-iaS^tfrrainrijTt d^no/tnAm lOcuiutraTif-n
    |vlirrd^C0nfi^<Wnr)iinum(WrTur^dSl^CTOiMim arnmum irrT^o,
    li-ifbbOii bau^iiSSe- CoTiQlto mauo C\m biCoSba h\Cm eSSoTCc^r c)i"ftnuric)c. ^ ^
    tinum m^f-^npoSSe-laSesO^netb^^eu^^iior fXiCCinCce-
    btfiniTa Coi^irj(pianiSSmiur iJnmCq?S SCm yv^oMum COndnbmSir p^™
    6bnum quifunrtnampliSSima Ciuirard^ msuiS toCir
    bn€lircin
    (.\.SieS\ae- in^ pv^iepjyne- dnupivav, c^aoh Omnh\e-fme non qunanS
    ft)nuni ma.itc-r
    Tamunn pr^o Omnttiur mftrior^ruS Sum urampurazD plaSricllo unuf
    inautrjnaS fwie- OunanrueSpo^nai' «"pliGmS iinSaS
    5ComnilniS Suy^Uiarltlj&lluS afCVM]?rur fanein]Onnna panre-
    iMiin iiuonum ndraliOaeSS<^Vplunimonuni noTiinm rn<^no>-ui.r^
    Ommum aposxolonum f(^(bnf(fni]?Simururc)i(1^uttniinon
    |i^'ainii): ^ ur omn(f")?anircr STaxuMirmr acyxuam no,S SOAilHV^tT-
    tllietli

    Uic)6aiTair^ c^)ui^dv<itiuortintt bi^niruf dpo|tol]Ca.1nCaeli(^yarM"


    CanttaTCin urfwmoSiSiniuiii );(K)ale- ^e^oi^CiuiS SCi 6uSebii CcTfa-nctt^
    f^r esse SuWim^-
    manrrn-um a.hr\oyair^af f^^^
    pdlesnnrte-faC(5^cTnS inc)uin<^r

    ur-po)Yirlioc 0)-pCium p^Tuam i^carii m^iiffcniam meLuS 6r^t^fdt)ar FRAGMENTVm


    i>\ T\)anZry^\\)urdU\)^ ji&i] Vii(5x)niniuS;

    CJinOincxno ^rcliobono fbf (|3irco]?ii"


    .•-••,

    :-,
    ""'''
    VETEMS DIFTYCMll remur.nomina tenei.TClorum
    .^ cOT\tinenli.v.ut

    ln^romiur1nc)o adiSwo lalu-can : •


    '"'" imperialis rnoiiallerii 5 Maximinl piope Trcviros
    in /pecimen characteris circa an dccc^lj: iv ibi uiilali
    |.,L j,;;pinSrar ^innnrn Omni^ie-marvrrmiin )^otvum riMum)ilio:J
    ^^ .•.^i)?(ne-^uOnumi?a)Tion5"aSCDftjfe])io C(fT"anidiTi ^5iso
    ordo jithallieit- orre- niaHrKild- xtuAldburg'- trrrhar-vcn j^-dci-ivr
    .•• : . ;. nam Omsninrinur a^^uS Cuin O^^atMiiin
    |TiMibrur i-^p(!iMniur ^-niaUnc^ •
    )\i(;tuiin ).^ic<^c>uo j^alt Itar-mn
    •

    '"c-u.ct-ar-cl- Bercriocr^
    J^ciin-tc Hetm-if luuuAt- lic)-i f-krcltil^»-'*^^ vUK^trKnfi <\VKu|; ,?,-,..,
    l^iiSSft' mp^^Tiit^^^i^n^J^m^Jnonaro arrn^^ ur)3ft£>^ati^ut
    ci-j'-
    v.tjcla. blrrrt^uf lcitrlir^Alir' iric^r\l:uv-v^- • ^^iolf- ida- rncltJd Idfif^^n^j^
    b^i(fiOia C4]cini6ifi a^t- pnopiTuna [i^iv iM|)?on5i)T^ diijeliium "
    luirliard ^
    O^^-illurfim-birariini eSSf^a^Jlcfiam nulla pdoic)! h(^o[\C) ndq'fi-aa:&- -^,,^ jjr"""*'"c''^' ^rf AluA-v p (,^^
    6<i(;-o. ,.|.(iivxboli

    Con)3iHl| ilbiTo.woi ^Cf^iidMuin mmoliile" ^^ftmSse^ urcjuic) vib\c\- mt^ viuicirilir- ffC Mczilin-
    2
    R uo tr L.rAlnr
    inAii
    ]?iipW n-Omana J(|^infTr(^vi^af(3)r(!tTui^iC^lu5iCil)urfuca^(5n:^ "',,11 '
    y- K>lr»)ic
    '

    GiUlberruC-m .,juf,vflilburlt_-
    MiuUclielm- fyr j^c^n^-^cn
    In uniu^-^fo orli^nOiTiano )'bllictrtt-p(!>v§CnuTnxjone' Tnonnn^Tca fVVvf. llichcri. Hfclucu^^ abl5-
    plcmar. \luerin-
    wrdwn- "
    Gerbir^i'. x^
    |ni)jliCd Oli-CuCK^^i^o ipS\.mtr^^Tr drc^wS mantfnum aciuo Tuiffiirclic
    ihictcT
    ., "r «iUian ir V viicnvan mo nAC
    rno Y\.i.c
    clmrilir
    ''-,;, i lanr.
    ili6ice- Incjita pnouincia ucl Ciurrax-e^c)no cDid^ cjuaut?-paSSion6-
    A''^'"'' 1 .iVvl
    .5
    ram mAnac ^^cho\(-
    IJd^^-^^fticndTnat?- Suae- ol-iTitiu(5^rr palm«.m ci^pSn" cmCnin-iul) Mucrin^u-n-

    laTum \pS\ AiSebto i^^o )uSu c^tt^nc^-t-^Uncie yZaccum ci^r uru^oiuf


    /h PropyUv lcm i Ipr.f^ft py. 't tah. j
    GN /O/ DATI MON A 5 TERI/0 S./yMA
    INI/riYMET TIN^S PR^IfcT^^^y^^^^J^^^
    ,1 1
    VV
    lin
    fp7 f c'i N oti^ifit-
    o t ii li f onm 1 b u in x /p xu
    oninibusinx/pni S fidelitey^cre
    x « ^i ^
    y J. i i l i c u c n tli bus
    u u reei
    g-- a <- i. b
    u u
    uy.5 epi^^
    e ^, i ducibiis
    u u ^ ^ u .. o (jmo
    >^ ... >- eg-o
    cg u carx
    l a o
    ^ lu
    x .. ^
    (f f 1 J i\i f r 5

    ......o..^P.o ..„..,.,„,.„. ....a,,r,.^n.,,_^. .,,.,. ....rc.. „,..,.r......


    E"T!r!'rr". >...J.....
    __
    -^"- ,=./-=. ..c.,.
    %\. li/ fimi regx5 / rado, relfeerl
    r;rrimirc(ris l/ g
    r ,
    a r rxoxfiT °/ r e e i
    c
    oYY ,?y°/

    k-
    «i./i e.'.'C.ijui\h'idc'\.iuiiiifri t/iiinijiuiifcimijuiniiiii .'cJlcnjh
    I, i;//.;/f in.icijiicnri r,ihiil,i '.•ulchi.' .'afin.i.iiiiin liltcni J /./'^/ifi.

    fmn^^^ I<rifilccii.' Iciiifr


    ilc.vtcriini dccliniitc

    iyil,.'ciij'.'il
    .'cinin.'
    nliter nctahir.vi.lclicct iipicc tinaiilo.rc ct
    Ccrriiiciulii.'
    j'rc y.t.ijiicin liic ncl,iri cj:
    croc J^if/ciiLf, ijui ,ninuni
    hufcria Ciircli .Mii^ni
    m

    « Urm
    . • /
    d a t a iri cii/r auejufto aniio xijI I
    rcsrni
    rcffiii nri
    n/i ata p atresXbronnafifco
    arx-eslbr n r^o^y!^ ^^%^
    .\','t,iru J'rrcij'itantiit^fil,tttm

    .'it 1,'tc
    vulrn
    acM .
    .jucJ iti Jtriphini

    ALIVD^LOTHARili REGI
    mm
    luillC p a ! r j 5 / c r f .1.1
    p
    /.< f c"i c um r r g 1 li/J of f i c ii fit d j ii c r f a r ii ni p a r t i ii in ii e g o c x a p i a f o I 1 x c 1 1 ii d x n c p r e u i ci e r e m ;, x i iii e t a m /e u ui li i 5 /j u a c

    J
    r(eU\inlS^liDnfm /]MDt ;t'/.&YTirrtcc
    mci<*£t'- ls\l\h\€i\VV?>^y tinfiyiTnccndvjT' cvba^Vb^^^rrir^x Oari^nif vn \iOy\bnSyy^ ei\ ^(Sy\.\^\vdn^}f fwroxmv wU^yT& (MVv\uOium M-np, ^n eL'^)^*^
    d d ui i> tlr I 1 II c/n I li o<. c Jl m a c c c J c Ji A 5 ft a 1. i I i e ii / J i s fe u [c\o n f i r m a n J i s a l. a n t c c c ff o r i b u s ji r i j in li o n o r c m <il cc ,1 f tr u c t i i f u jn u «1 n c r c ff c c /l ft u H x ii ill i iii j> c II d c I c

    l^xrib' ^Pcfjt rcaiiT inaims jub.rcriptic<


    //,'/,/
    i'l nciiunLr iiLPnvijriimniii :c.\ ,jiic

    akrcttlc. tcsf'eJiluviJ'iii.r.rc lic.


    'S7 grJiiil.ijidu.< ail uiccin ad/ucncji archica/'pcllaiii rccop.noui ,Il.ic,u' iXcae .iubciitc quiJeni..rcJ
    ij^rivilciiiuin .

    I / / I l. o/
    .avTn CC

    da r lu e I I J s c 1 u 1 t a t <•
    X VII / ici m a 1 a u ii o '
    X O III 1 II 1 c c 1 n c/ a 1- II a t i o n i 5 Ix VIII indictio

    ctnxa 7^(^ix&nvvA
    " o f c r c 11 1 f f > iui r c o 1 j 1 o l li a r 1 1 x'ii i ii .U u o i.i i i, e f c 1 i c i t c r a in c ii j^ae o^
    ,

    )<5oTiTia bcloCif fconitrr) apoftolo)^


    iil iduil n^ ttK^osxolotvum ^ciiitoH dpaul; nonie^

    fl hSb^-nh rrc sci anbj^ftx»^ dipos vnatfiprtpictsjpuinc acViiaS^


    ll
    ^); icl lAJi nx' ^of fci icLCol)!
    I^jp^m tvriolidjT aid%-
    '=>k|-iM: )d:' lul Jsir iorn) fu 01» r^cjrolidpos drauD^intplteso

    ^jC*: icb i<in Wr fcironie dpor in india drCruD^r^i conpdus iy>eii<5u vkl lut
    lliHii lcVa^uS nridcobi apos fl^iob dianV mHicJvos
    'i|i3;.|- t)ia) nf SCiplnlippi aporincim )ii<^a-pol? f um ci-ffic?'/5lfa^'"j::5^s

    iiiilmjci f4'''^ '^^"^ SC1 bd.?rd7ol.omd dJporqui 6<fx)l^xai5 d^minbia nifu)^^

    .|«:;t; fl occ yriscima:do6( d-poA' qnipdSSUS *ft wqd^sxbd^


    '^: )cl nocrni-rxii: apos 5imon»s CA.nva.n<S &" S^momr xelovr cfm a.

    xrfnj;>knuiTn pcrdy^Cibus occi^i Swtc mSTia-nisCiurrp^aJuim

    ^ Vnucumur 5)p":m:)

    A ^ fKVCuCisidbiiiijfCoiio^deciunu^Jrce-dttlqbio
    \fi^ij*^'^*^^
    .if.-.'
    •• unbig p)'v.dc]flft Cum bxcQ^ lio^ie-ooziutae cYoaeli Sunr

    ./Sif Ctfssdze- cLSupQvstraomb: iio?o)v.uiT7 (XSaCnij^^CispuUuns o.


    t^' ^lax^utcoM^us hac c^muiSd occisus (Jfl-.lnonioTce-Sr^f^''"

    ^. ni(37nicft cufnofirn S^y\ pn;ian) (S^ohor^ uun-]nnAtL6ui\tTci biivjoifcr

    Inbononi^ XM laca Vi^AClt 'Uitupi^ utccowr ^elicis ntJtnCiSSi

    ^tjvjnvi iSrd,uo7vri iiH-pdpa pivjmiam )2mtTVTn)ii Irfauirnini uiox»


    Vioroivar) lCuSv InTvrniiis ;• .-. .-. &vn\\xK: >?^

    )l4.ucjT i>q?cs sc) fai<5vi Ajin )^b; SiuS - ti^uffo^ono bfyQfai^yn-^fiWi ^7


    h 1)
    iiJl Kion 1 SimcloTU qVi Mmoc «.tinolio loCo t^ivtconici mixCCax\^\

    abbttni S«xurvi pjss^foms )Vnii n)cynmi<xni aCi.roonis 'Qm(r6^<i

    I^Q^viSSi «i-iTny?! urr aafti tobiae- ai^^^dje' Ain dHiiop tvuaLr


    flau5ia^au)viv;d.<^uiail)5clie bmosol fb?j:^ini .-. //xcmirdauSoiiir

    C 111 :Muo mliebspon Cun pdn6tlii<x Cimci pnjiniTlt&pniS CctiiCim

    Cu^^dvr ru)i)\ rmum l^^nm cuxja )ia,tvCiSSi (SrmanXeZlini puoMXpii"'


    (i-dio^im ai-jui-a uoionis pivirna<3- Tuctj^^-mona^ialir faxxu lia.ni

    Confla.nri pOSSesonir ^))id.)Mni fiivnn auiOiii noyrciani GiVr&waQ-'

    uiCi^dd- daime- padiiCd^]3amfi JCnefCaa<?-uiivyn uicJi i^qion^


    & iur-p'.'ru6)v3o7i 1nci44l <xquiiini "g^cJfinni eujcfrarTicLivCiani c|ui)Ta xliCDclaq

    T;ruponi)\lnoivic?i CiiTi bonama b cjVti) &r ctjj^cj yai cvei^ui ^Ti /r-^o^
    e-V i^^n hM!i% lldiCirSd:unc\ hononj luCiani CdnOii)! lanuaaitLe cuel)):l<j

    ]oCun5i (xCuti pd;ni md.ivCii"euc)ivi andfizq-i inaJinoc fimeonifmdrut

    "P-Vi iHiiinduS c^Ji^^uma 5ni )na.)5 xzLiq^fom lioai loCun^i p<±m marvCi
    aQ.ic) lanuoniae- Ccralibi bonou lub anconm apur )7n-Tnidnt anoj"
    XCLf,.]na.rrxfo par SC<?nu mUani arbcLi"iLnT<i^-lTiiTi^icL Ceb) lubani
    5Ffc|CIMEN PRIVILEGII A HLOTHARIO IMP. DATl AD. r>CC C XLIII AQVI5GR
    ubi nm^ycf/ yviTUcr linec: chartutcr&.f, iiic trifiirtam diwwi .imphnt mcmhrancc. L^natuJuicm .

    ^ H !

    /innomine dnj^^nri ihu xpi


    i nnii i»iiiq

    procer 11111 fuoruuirationaViilibu.*

    pietatii accomoclctet ad encctum Lucat


    (pcrd-ucat (quatcnu5
    (q pcr oblc
    iiifui^ ieinjpcr
    1 /

    uiis corummimos rcddat cjrica/ti/otcj /ll^itur omniurn f^idcliuin /ftae di acccicfiae

    cJaTaXinf Tncf unnoxpo •ntTio


    l \mn£-(n) Jomni h.lorhav>) pii \mpnr
    data xiii ki mar anryj/ xp| o^^tio ImperL] domni li 1 o t Karij pij Ini 'pris

    /^iiralicc XXV (Winf7-an/ui


    n 7-c( c ui
    ' -^ I
    1 ri
    iii
    1
    1|
    nK|
    nK|tet
    tct^on ^ V n t „„„ /,>„.,,,.y„wa
    lUfi/cit.f

    iii it al . a XXV e t iiif/ran c i j iij iadict/^ionc viil toti mrmhi:itui- .i,l

    infitntiin rn.iri^ini-i

    Actuni a qluifWjrani
    ^
    palati" In d> nomine feliciter aineji
    Tn Pr^jrylK^ Cim i ipr psjl ^iii.ii Tnb 4
    . . :

    7V. I/Vnl(L'^(7AB( O T.^TO^NE I I MP. D AT V


    c
    m C 0,;L O ,
    N M-O N A S T E /RIO S^ MAXIIMIN/I A. D. t^ D C C C C LX VI.

    nn
    1 \
    1\ TA
    l ^

    bl vJbUj Ul II l( W 111

    fcae ot Wiuiduae tr 111 i t a 1 1 S o t t o 'diniii 3 f a ue n t e c 1 c bi e ii t i a imp er la n o II e 1 t, aeliuui nof t r o Ir um f a iiip feu n ju


    I„ noinuK- 1 1
    j \

    /
    qii a ni I i'»t il r o r u ni lu \a ^ ftri
    .-ria qu a \Ut elr'^ /ixofl intc-rerue\ n t n di i*. ^Y^ite \ c oiiru gi <
    n rae\ ad (^ue\ arct a tu eVt incXol om itate-a
    t gni uei.l|
    d u u h a a u ciL t c no n rc ru e n '^•c roniLiqi n r c( de uC U a o m
    111 |li f cii.
    i'!'! i
    f \ i t ii e' cc r "Y I: u ?\ i n c* o l tf I r CL 7" 111 LLf

    WOTA
    Iii u/ro^; Iwc Ottonir iiti^ue Henrlct Trivdfaii!
    r ji um do m n 1 o t t o n i S i

    fi/mi ijn pl e,//lr/a t o r augy Imcarum mteryalLi.iP.taq, aAio apicum fastiiia,


    Q tcrtia sui parlc contrarticra hic jpccbri, ijuartx
    mcmhranur onqiiiariu
    1 o ^'>S
    jiiit iii

    utrunu^ jpecimcn caperc ncnpotuuJct.Jiimliferccn:


    Iractii cjt anwlitiiih jyiii nctarialu vrimt.Jianum
    : aliaj Liiiiiui una

    ciiio^y

    Benricuntc niamu ijuaJr inapu erat, etquulem ncn

    w ?S-J calmo.JeJ typc


    moijnitudc miuuit. ininuto
    e-rpre.uuni ..^.ftjiaillorum
    Jimitaxat circulo ahunJan:
    iiiteip-a

    /lui^dolf Uj caiice Uar .asla/d uiceni vvjluli^elnii e llaui tu circimufUiUh eerxcmeJiumJere vollicem lato.in Otto
    itiano tcifue ac Senriciano
    c^. \citer m
    gni d onuiiL^ott oiiis\ xxx imp i^jcruuer ojuj (acturo c a e\ ii

    (viiiCi Ktn ccTiTio 6ominitr mtccrna hom yK;>t imp(^ yi.L ut^ro iin a( (J
    1 te'r' C'-v<\ c n

    a/l|iv|d\ ab ([sr^ff^NRu c TV\M /^MOi^G/fV A/D.\ MX ^^'"•^


    ^C

    t
    111 uonii/iie fajic t ac c t in d'iiiu>-idue tri'iiu j t at< ^jn r e 2 le e;(Ti)i47^'^^*/ oi>'ricium /fit .diuerfaru /par/tiii neeo/tiap pia folliciftTu din e

    euioert maxuTic tunicn cv' niaci pe actc utititccfiP; ^jule^rf^no dpciS^^ in oinnib; P (jua n nn y"tu
    vr
    ^:,^ei\u\ n
    \
    dotcclt
    \\
    Wd€
    \
    l^crinrno
    k\
    n o|i a^joricire' dJ
    -^
    1 i le' re^o i ->nrnicrTe' ra^ni &(^ lure in |-eDntini jubUmar^
    trK Wtilita tib; D/rulcr) e nos dec et lu omnj\> , f|j(ciua Wc^niiili 1 fta tu Dfkrimar/ e et^^tectal: ni-Vam dotalile^ect lcgVtimo iurCc in rUWnum no^ alLciarV ^ !rubli.mar(e

    tija aar
    fie;uu /do nmi Heinrici/ \macula yefiiffiian
    cg;i'.s iunjlic tifyfi^mi \

    ^exjtihetyijillt cem
    'ttunc JeprrJitt , et"

    /ot-tt tnulto
    jnaiorif- •^flzrT^

    1
    EV>e* u kar du s cancellar i us' uicc i^oni bar^ d ouis/ a/rchican c ellar ii 'recoe;noi ^U0~ 'ZRTl
    f4W-^

    ^ ^ ,-V
    i ^IC' jfiitium yucet. cx hihetnr Uot,trmle .Jiynunt
    revitLrt .rtatllt ,,fuit in jpeciinine Triiiiteyi/
    cuin vestijto
    Slothanam
    Vc(tc( vni Vitnio Incctrii aiii mil omijJu fiicrtint.
    I i'ti l xli ii . Inc Tl.tN\^\(I (fClii OfLinatKm ei X vi i,ti/Tn " \ i ter ^L'Ti C n
    i> a ta viuKl Aug\Annolnca)rn.dni niilf xluMudicti' xu Anno .lut dom Hv.inri ci teVrtu ordinatiou' ei xvi Re^^ni u i Ac tn m Jftogo^ntie in d"i noniinc 'fcliciter) Ame 11
    yrig .ey
    1 ; ,

    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS. xiii

    nostris in beneficium dafara; monachis Deo sancto- alia quoque mvitatiR imUcif} inibi dpprehendhscm Nunc ArcTOBt d. . p.

    que MnNimino famulantibus, in coenobio, quod in soluni lioc diccrc iwsi.iim, pra^ler omncm omnino usum <''""/'"'"«
    suburbio Treviroritin situm ex toto et integro est, vc/ Rcffitni Fraiicoritm prima:' scciiiuUrque sticfiis, vel rnte stttno

    Imperiali benevolentia concedimns et remittimus; et Pomnnorum Imperntoritm, u.ique post Fridericum yolariall.

    ut calices aquag, quos hecfenus ob p^iupertatem, pro jEnohovbnm, fuisse, qiiod crpediventur diploiuotn sub

    calicibus vini quos Dagobertus Rex instifuit, af^ci- solius Rcgis vel Impcraloris signacuto, sic nt non adde-
    piebant, in autiquum et pristinum stafum redeant et rclurCanccllarii. Nolarii, /Irchicapellani vcl A rchican-
    mutentur, volumus et tirmiler jubemus: ita sane larii recaqnoscentis auCorilas : qui cliam eo loco, quo
    nostra Rpgia vel Tmperatoria auctorifate juhenfes, vel ju.rta qiiem apioni sigilluni dcbebat, suitm oliquod

    ut prasnominata villa cum iutegritate, siciiti a prse- pivprium signiim calamo dnrere plerumque solebiiiit.
    dicto Rege Dagoherfo sancto Confessori Christi Talc qiiid, perplexissimn confitsarnm in orbcm tricarum
    oblata est, mouachis prajlibati coenobii perpetiialiter congerie, sitb Dagobrrlino sigillo notovit ffillhemius;
    deserviat; nuUu.-que successorum nostrorum eam nolavit eliain in Carolino Privilegio aliisqne prioribits

    hinc auferre aut in beneficiura clare prajsuniat; ut oc postcrio'-ibtts sintile lineatantm reclarum conlorta-
    nobis in Regni negotiis occupatis, monachos eo de- ritmqiie chaos, neque digniim credidit in quo exprimendo
    votius pro nostra salute Dominum exorare delectet. se faligarct. Aslquia in Hlolhoriiino, Oltnuiano, Ilein-

    Et ut hoc nosfrse aucforitatis prreceptura firmum et ricinoiique di.-itinctiits opparrbal Natariale istud signum
    stabile permaiieat, chartam hanc consciibi et annuli ipsiiin, in illis e.rprcssit. IIoc vcro in Hlotliariono nolas
    nosfri impressione signari jussimiis. quam et pro- aliquas viilelur coniplecti, ex earitm gencre qitas Crute-

    pria manu subtus firmavimiis. Si pliis qtiam unius rus viilgavit sub nomine Tivonis ct Scnecip. Cevte pav-
    Diigolfrti memoria in Snn ma.iimiiiioncnsi ohitiiurio ticnla conjnnciiva et, post vcrbum recognovi maximis
    recolcrctur, dubitorc posscmus priniinc on sccundi Da- expvessa littpvis, cvedere jiibet, sequenlihus duclihus
    gobcrti ea donalio ftierit, quain Otlo lenoiunit: imnc, implicnri signavi, regisfravi, vcl qnid siinile : et eo-
    quia unius cjusquc primi mors ibidcm recolitur, tutius dem fi.rtc, sivc ad indicanditm Rcgistri Regii vcl Proto-
    est ad citmdcm primuni cliani lianc libcralitotcm icfcr- colli locum, spectant siih Dngohcrtino litlera m, .lub

    re, et crederc, aliquanlis posl prlmnm doUilionem annis Carolino—ltnquc omnia lixc curavi stthjiccre oculis
    hoc ei nuctarium accessisse. Qui antcm Otlonis Archi- curiosi lcctoris ; liccl in iis qiuv Luidolfus et Ehcvhardus
    copellanus fuit. cnm isto firmnrcntur, Wiilihclmiis Caiicellavii sub exiguo fovinx discvimine usuvpavcvc in
    fuisse vidctur ipsiusmcl hnperaloris filiiis nulundis, Otlouiano Ilenvicionoque diplomate, nulla sit species
    anno DtoccLiv fnctusMoqniilinus Arcliiepiscopus. aliciijus significalivi ducliis. Ista enim quamvis niliil
    5:2 Porro diphinnta isla Olloiiis cl Henrici catenns fovtasse significenl, ostendnnt lamen originem, usum, et
    solum deliboviinus, qualenus salis cst, iit a priino Dii- uutiquilolem coritm signornm, qitji puhlici Nolorii etittm
    gobcriino usqne ad ulrimum [lenrici quorti, ijrodalim nunc pro suo quiqiie ingenio propria sihi sat cuiiose
    molliorcs considcrans charnclcres, omniiio cniwincatur,
    formanl, pr,csevttin in Italia, et una citm noininis stth-
    vcrnm asc quod principio dcmonslrandum nssumpsi, scviptionc, confectis a se iastrumenlis vellgpo imprimitut
    cum qui Horrcensem chorlam scriberc pr.rsuinpsil, veicalamo appingunt. Iiilcrim nibil hitjitsniodi in Hor-
    evincilurque non hobuisse prx ociilis scripturain aliquoni Dnij''bcrii- rccnsi chaiia vidintus; itt eiiiii etiam hiiic juiliccmus
    Borrccnsi.^ nam, scd lonije receiiliorem oliam, aHalis scilicct Hcn- itlcgitimam, scriplam ab Itomine slijli uutariatis, qui
    cbarta Itabe-
    riciunx. Nani, ut non laqnar de molfitic littcraruin gUh primx secuiidscqite stirpis Rcgihtis ubUnuit, imperilo.
    T€ cltaracte-
    res secuti 1
    quibus e.rpriniihir Dagobertiis divlna prieordinante
    providentia Rex crispati illi chnractcrcs, qiiibns
    ; e.c par- C.\PUT IV.
    te Signum Dagob. i'tc'. d.cprimiinlur, initiuni habiicrunt Monograinmalicuni cliai'lac lloffccnsis si-
    (ut vides) primum in Olthone. subquo nonnullie lillcne gniiin. (|uani sit a Dagobcrti tevo renio-
    uiiocrispanliirfkm; qui flcrusin Henricianisninjusculis tuin, ostcnditur.
    gcminus, nec in illis tantum sed etiitm in minuscularum
    apicibus invcnilur. Dcniqne {si ijeniiinitm est Trajec- ^.Jitanivis ipso ociilorum arhitviu salis ptttcal uuicuiqiie,
    tense diploma) itndosa illn lillcruritin forma sic placcre Rcgiovuni monogvominaluin usum aliqucm habcntif
    ccepil sub nenriro quarlo, nt majiiscula: omnes, totx qvani nullam vclustntis grandioris specicm prifferat
    et uni lormitcr crispse, adhihitx sint : qui ctiam Hcnvi- signurn Dagoberti Regis, prout esl charUe Ilovveensi
    cus majiisenlis snis usns ad solam invocationem iaitialcm, appitlitm; nec Musenius tllud diijnum ccnsuevit, quod,
    commiinibus dcindc liltcvis quibns contextiim rcliqitum, a'quc ac aliu diploinatum a Browcvo allegalovunt mono-
    primuin riiplomalis sui lineuin, conscqitcnler absolvil, gvaminnta, cuvavet e.rpvimendum ; opcvtv pvelium laineii
    prout etiani fit in Horrcensi memhrami. Neqiic te iiio- csse videluv, ad isltus imposluvn' cvictioucm clnriorcm,
    veat in Cuvolino ac Lotharianomajuscularuin quarum- moiiog rnmmaticoritm islovum signovum usuin atque ovi-
    dam subohseiira el irregulavis crispalio: hanc enim gincin bvcvitev explicare, eovitmque fovinas simul et
    abcsse ab originalibus, alqiic soli senilis manus sux tre- aitalcs distiiigueve, doncc ad ea devcniatuv Signa, quae
    mori adseribendam monitit /filthemius, slalim ac pcv- quam sunl fiorreensi affinia ntugis, taiito a Sigai vcre
    fcclain celalnram vidit; quod hic monere malmmus, Dagohcrlinidisposilionc ac siinplicitatereccdunt longius;
    qiiani ahsiiue prxsenti originali quidquum ntutare in ta- ac taiidcm niltil miaus exhibent, quitm, qitx juxta pri-
    hula, juirta ccgrnphum nohis missum celala. mammonograinmntitm instilutionem prxcipue rcprafsen-
    t)3 Vnitm esl in quo Dngobertinunt slylum tenuisse, tari dcbebanl, regii nominis iillerns, saltem initiales.
    casu polius qiiam cousilio, vidctiir Hovvcensis iinpostov; Scicndiimigitur, inorcm apiid Christiaiiosautiquismnuin
    Formo crucis
    quod nntas lempovs seu datsi, quas oinnes omnino Im- fuissc, iu signundis contractibus et nliis quihusqite iiis-
    in sitb<igna-
    pernlores {itti apnd Zijliesiitm licehit sticccssivc vidcrc) trnmcnlis, formarc Crucem f , cui is qui subsigunbal. tionlbus ttsi-

    post suam et recogaosccnlis .-ithsignationein, pro ialima sua vel aliena manu, prout lillerarum crat pcritns attt
    tata

    tolius diplomutis linea rescrvabnnt, prxiniscvil regix ntdis, proprium atlscrihcbat iiomen. Ilitjusmodi stmplici
    suhsignationi sigilloque, prout uliis fortasse ntiiioribus Cviice Reges ac Pviiicipes non contcnti, eamdem titstvu-
    Principihus Magislrntibusvc post x seculum in usu fuit; xcrttiit ornavcruntquc nominis siti litleris, ipsi Cruci
    cum jam non ipsi mcinbvanie appvimerentur sigillares adnexis. IIxc vero cruciformiu moiiogrummitlu, cum
    bullx, sed appeudcrentttr. Uttnain vero ei qui Pseudo- siut o:nniiLin autiquissima (ut appnvet ex Dagobevtiiio
    dagobcrlini excmpli exigttum, qitod dcd', spccimen ad San-Maximiiiianensi et Cavolinis itbtquc obviis) ttatur
    nos misit, totam finalem clausulam vegiainquc subsigna- fundamcnlnm opiaandi, quod omnes ante Carolum ma-
    tionem expressam dare Ucuissel; vix eitim dubitu quiu gnum Regcs ac Principes, ipseque Caroli pater Pippi-
    . ;

    PKOPYL.EI ANTIQUARII Pars i

    AUCTOnR D I' uus, si qvavilo sntit momgrammatU usi, eamdem for- viam nominis lilteram, sciHcet Tl (quam tamen notarii,

    mam lemtfiiut, ut fik vidrs. nomenipsum extrndentes, indiptomatis frequentius omi-


    serr) celeriv iitteiacaptiusquam ad Crucein appincjeren-
    tnr. Iluque signum sniim lum ipse, tnm filtns cjus, Ira-

    perator Hlotliarius, sic composiiere.

    1 H
    primnm ac-
    Primnm
    y/niulfi
    cst Ciiroinrum Mogni, Calvi, Crassi; afterum
    Jmpfrafoiis ; et iii utuiquc medinx pro ceiHrn
    S
    cr.ssvnnU lit-

    tna- mminum rfionif/ua, sup/ilet locitm vorniiinn, iii ij>so nnmine oceur-
    refjiontm rentium, prout etiam in Dnijobertino vidrre eU.
    !>!) qnidem mnfjis ordinntam ac
    Similein fnrminn, et
    08 Snnitiii feri- fiifnnit monotjriiwvuitn Pippinorum
    iii y/qiiitiinia. ijiiali' nniim ej- pr.v.ritiUo Br.ttio infro da- quod etiam
    distimtam serravernnt Principes Copunni, lienevi-n-
    himuit. In IlotiaqiiDqiir qnodriilfi forma Rnjibiis jitncere ad Itatos
    tani, aliique in Ilalin santiuinis af nomiuis Longoijar' fransiU
    CK/iit, ned ad primiim nominis tillrrain miiiiisadstricta.
    dici, pronl apitil Mirfioefem Monacfium in Snnctnnrio
    Capnunn pnq. 0i8 videre licely et npnd Frrdinanifum
    Natn Karlnmannus ojiud UijlirUum lom. 2 col. 184,
    VijlicUnm toni.H, uisiijuad fiic, swnptibns parcens, rem
    jiuta c.remplnr Vaticaiii Arcliivii anr.o dccclxh Papiae
    scriplnm ; rl Bei'png;iriiis item Italiir Rex, aiino dccc-
    exprcsserit pcr htteras ordinarias ct dissalulas, in mo~
    dnm. Crnris ilispositas, quas oriyinaliler coUiijatas Itabcn xcix. npnd einndcm Uijliellum tom. 3 cot. 37, liis Si-
    von dubitamns ; Itoc sciiicet miido.
    gnis usi indicantur, ita tamen ul in posteriori liaud
    facilp invenias omnes titleras, Berengarii iwmen cons-
    liluenles.

    59 OtTlioniljus Iiuperatoribits facilins id fiiil, imo


    qnm sic leges Atenolfus, noDiiERTUS. Tantum notabis
    facillimuni ; quare monogrammata sua, apud auctores ^amdem for-
    liujnsmodi Siijna, et cetcra de qiiibus coiiseqiienter liic
    varios, utterulro fere lim um modonim foimavcre, utentes """"
    '""'^'
    srrmti erit, niutto qrandiora pleriimqiie inveniri quain , ,. , , r, ,
    Oltones
    nunc quanratts, nnnc rotiindis vocalibus O; easdem niinc
    e.xiirimenda rurarimus, necita xqualiter fornialas lilie-
    ras.Citm e.nim ipsa, uon e.v oriiiinalilms membranis,
    siibstcrnendo litteris T, simnt per modinn H conuexis,

    H
    niinc inler easdem locatas pcr lineolam jierpeudicula-
    qux nd monum non crant, sed ex libi is rditis assuine-
    rcni roltignudo.
    remus; redidimus ad cognitionem originatis furmie suf-

    T?T
    ficere pos,<ir qualnnnimqne mensurinn: ad u.ium autem
    iminessiouis ordinandx miillu fore concinnius, suh una
    eademqne diniensinnc et siniili figurarum ductu reprse-
    seularr oninia.
    b(i Post ('arolum Maqnum pnulalim emnuit dis-

    itl
    guod jmiici
    pust Caifllum tincla illa Cruns forma, quam illius monogramma
    Al. sfivanmt prainl ; nec alii fere ea siinl usi, quani quos supra dixi
    homnnnymi ejus duo Catrus nlqiie Crassus, rl supra
    iudiralns Anntphiis. Kam quod est apiid Jonnnem 00 lliec et Itis siinilia trinm Otlonnm signa, usque.
    Bei.tiuin de
    Regibus /Iquilanix pag. 18 Hliidovu'! Pii adco noia el obvin sunl ; ul hoc ivso qiio formam aliam ,.
    , .
    ex solis no-
    mnnogrannna, snspeclum redditur ex fonnula siibscrip- prailendunl monogiammata, ij.s ^ii.r Uttoiiiana e.^se di- ,„i„|s titleris
    lionis quii- inlegra magis, e.t cum alio ntque indubitalo cuntur diiilonialis appicta, sitspecla esse oinnino debeant.

    ejusdem Illudorici monogrammate, reperitur snb altero Talia atttein impriinis nobis sitnt hxc duo.
    diplomnic, iludnn immediale .wquenti. Securins credas
    .rcrunt e.\sr Uliith:irii liKtik Francix siguiim, quod idein
    liabel in hislorin Coinituin Pictaniensium Dueumqiic
    Jquiiauoriim png. 2511, pro anno reijni itliu.i x, qui
    fuil Chrisli nccccLXUi <( lale siguum usnrpasse poluil
    imitatione atioiuin e.r prima .^tirpc ejusdem nominis
    Regum. Ipsiim liic vide uiia cuvi suspeclo llludoviciano.

    Prininm reperilm\inter Otloitis Magni diplomata, ab


    Heurico Meibinnio apud qnem cuin pluries collecla,
    referalur verus vera formu ac lilteris Otto, penuttimo
    tamen loco ponilur istud Signum Doinini Ottonis Ma-
    gni -|- et invictissimi Iinpenitoris nostri. Miriim est
    porro, quoniodo eadem flctio inveniatui supposita diplo-
    malis, Ottoiii 11 fi 111 attribulis, apud Dghellum totn. S
    87 Ceteri Ileges alque Imperalores quadralam mo- 6G4
    Hludoricui col. et tom. 1 col. 495 et 900. Nihilominus, ob
    nogrannnalicis suis signis figurnm pra-elegcre, nulla similis .ligni ahnormilatem, elsi alix multse raliones
    stijiin ijuii- deiiide vel erigiia hnbila ralione Crnris, usqiie ad S. 7ion adessent; niererelur pro
    (tlftfO lltl. siipiiosilitio haheri diplo-
    Ilenncttm. Initiiim hiiic form.r fecit prtrnomiiiattis ma, qiiod Trevirenses apud Broivcnim ostentaut siib no-
    Hluiiovicus Pius, Caroli Matjni eo quod adpri-
    filiiis, mine Otlonis iii, qiiasi is aitno dccccxciii, Egberto
    Trevirensi
    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    Treviretisi Airhiej>i$copo restitninspl ,^/hhnliain Trajec- monogrnmma usurpavit. .-/( Fridericiis, .,^?nobarbus aiictoke d. p.

    tensem, quam Henrico Prxxuli Trevireiisi Olto Ma- dictus, notithititer defle.rit; nec factle di.Kerisquid specta-

    gnus ahstiilerat. El tile esse censuit Kijrianthr piirte verit, qnau:lo in similitudinein litterx N totum snnm
    III commentiini sui ile Augnsta Trevirorum : quidenim Signtim composnit; qn.r iittera nnllum in ejus noinine

    monstruosius fingi potest qnam qnoti superiiis secundo locum liahet : ipsnm tomen hic eiinnt e.r Ztjllesio pono,

    loco e.ri>ressum vides siiinuiii 1 ut ini.'llijalur tninime grntis tlirendnm infrn, uhi Ep-
    61 [Inclenu.i quoqne solas nominis lillerns iinitltiare ternacense quoildam siqnum Pippini reprohitnihim eril,

    in monngramma usus lereluit. /'rimnsS. Henricu.'!. 17111 litteras ei monogrnmmali inne.rns referre aJnlem Fri-
    diim Re.r .solum dicebalur aliud nom e.rpresserat quani tlerici Imperatoris. Ipsum ntinc vide, et illtid qnod di.vi

    S. ffeinrkus lilinas HeinrI'", sicut infra vides, colligalos; poslquom Ilrinriei. ultiino iio'iiinuli.

    Impernlor corKitatu.s Tntperalov snpremum in repuhlica Christiana


    fadus, lilte- titulum Inlil, censuit consurlo suo monojrnnmftti ad-
    tis Twmtnts
    deiidun- ::liquid, qiio id ipsttm ilerlafarrlnr. Itaqtie liltr-
    addidU X
    ram x, qua Chri.^li nomen inchonlur, qnamque primus
    Chri.stianus Imperalor Constanlinus lahnris suis inse -

    ruil, in prscdiclo Signo absoh-t, nlia linea transversiin


    serans ettni lineam, qu,v priii.i formahat lilleraniti ; el

    alias adj.rit lilleras, qidhits integre le.gentlis tiici vitlelur,


    DEi GK\TIA i.Mi'Kn\Tou AuausTrs. pfout e.rpirsse el CJi Aique hxc de forma Regatium mouogrammatum.
    slve cum pro-
    ad lonijnm Irgitur circuni ornm sigilli Iinperialis, apud phiribus successive lincis litterisquc ornata, di.vlsse suf- pria manu
    Zgllesiiiin crpivssi. Hic salis esl monogramma poni, ficiut. Circa mensnntm qualilnlcmque corum quidpiam sive cuni
    alieia prma'
    primum quo Re.v, nliernm quo usu-< esl Imperalnr. sritu dignum obr.crvuvit /rillhemius, cum Sun-Ma.cimla'
    bant chartas.
    nensis archivii dipUtmata autographa curioso e.ramine

    KlV diuuo.scrutarelur
    Rex ipse vcl
    ; videlicet alia esse

    Imperator firma.^se se
    uuUa adiliinr proprlx manus mcnlio
    risgeucris omnia lutbere mnnngratnmu grande, ivquabile
    ntqne eleguns satis, utpote a NutarHs
    qux propria inanu
    scrthit,

    : et

    ipsis
    alia qnibits
    hujus pnsierio-

    formuluni :

    prioris auicjH gcueris viilissc se in prmliclo archicio di-


    plomatu minimum viginli solorum Otthonum vel Ilcn-
    G2 Henricnm cxccpii Chuonhadus, cujiis mono ricorum, in iisque muqnam nolasse monogrammutnm
    quem iinita- grnmmalica Signa.in Chronico f.piiicoporum Minden- diversifatem. Nam aliqua qnidrm, lola pictn ab Impe-
    ti Chuoiira- sium, inlcr Scripfores Gcrmanicns a Pislorio editos, rntoria vel Regia manu, e.rilia ac rudia essc pleraque ct
    dus.
    hscc repcri inivquali ac vacilbmti dnctuum trartu (quale etiam
    scnlpi dcbnit lilulharii Imperaioris wonogramma, qnod
    chukographus prxler fidem origiualis perfcctissiinum
    fccit in .spccimine supra posito) alia giandtora, salisque
    jiuiforniia, prxtcrquam iu unica transvcrsa linea, quie
    vel cxilior mnllo eat aliis, vcl minus recla, ct quandoque
    ulira procurrit qiiain opus sit : semper autcm nntubills

    es! vnrieiatp stijli et atramcmi-; istam vero Imeam snlam


    exsc a propria firinunfis manu, rcliquos ducfu.s noh ila.

    Primnm, quod Ixeijis i's(, hnbetur poij. 74i], cn anno Denique significuvil inveniri aliqua Hcnrici Regis iv,

    Mxxv cstque simpUcius quidem quam ^ecuudxun, qvod


    ;
    Impcratnris iii, tamquam propria ejns majtu firmala,
    esl Iniperatoria cl habelur png. 741 cum anno Mxxxi; cnm monogrammafc grandi, ;vquabili ct chganfi ; sed
    pUis tumcn aiiquid in eo etiam uolcs, quam solas nomi- quod clarc apparet typo imprcssum esse, non calamo
    vis liltcras, qnariim V ei A vidcnlur formari per X dnctum ct hnjusvioai est id qnod supra in Specimine
    :

    litlcra! H imposltum : postcrius imitutnr in mullis Im- ulii i cernilur. Talis autrm tijpus videlur apud posle-
    pcratorium signum S. Ifeinrici. Similiter Ileinricus, ros fuissc frequcntior, a quibus similis usus ad publicos
    cognomentn ?Mg^ei', hujus uominis Impcra- Rcx tcrlius: Notarins inmsiit, et a quam plurimis servatni etiam ho-

    tor sccundv.'!; cjusque successor Ht-inricus, Seninr Ba- die,cuin jnugnotemporis el uniformitntis .'iervandx com-

    ronio diclus vespectu roqnommis fi/U, Retfum ea oppcl- pendio.


    latione qnartus, Imperatormn tcrtins, susccpla coroua 64 Qund allinet ad siuguhts lillenis, /lenricianis
    et Bemrlcl Imperii, Signum quoqac suum duclibus nliquaala phiri- aliisque pnst factis monogrammutis inserias , iis pcr
    t/ito (/fc»5sa
    bus oruaverunl, quam cutn soln Pegni titula cminerent; conjccluruni c.vplieandis non immoror. Pacere id poterit
    /05 cnices
    ut vides. alius, cui libuerit omniitm successive Regnm et Impe-
    adhlbnere.
    rafornm Signa Sigil/aque cnltigere alque iltnstrare.

    Pauca supra posita, eaque non siudiose conquisita setec-


    taque, sed prout a Zijt/esio fere o/ferchnniur acccpta,
    ct per alia eorumdem Priucipum diptojnala facilc con-
    ftnnanda, abunde .mfjicinnt, ut cum autiquiorilms,
    ante et post Cnrotum Magnum usurpaiis, col/ata, uni-

    cuique non obslinatissimd persuadcnni, q adratnrum'


    Signorum, et (^utdem dccussaiis crucihus ornaiorum,
    mveulnm, jnulto esse recenlius, qitam ui ad a/iqitcm e.t

    tribus Dagobertts dcnotandnm potucr,t fjii.ssc adhibitum :


    fesselta ustu
    alquc adeo Ilurrccnsc diploma, CLJns caus.sa lixc tracta- Carolus f i

    mnus, ]iurum e.fse ftgmenlum, quando Signi ia eo


    descripii /(i?m«, nec Ilenridanis quidem Signis per-
    fccfe a.s.'iimnlatur. Perfecie simite, fateor equidem, nec'
    dum utluni repcri. Suspicor tamen, eo saltem quod
    Dccessorum tot suorum homongmorumquc vestigia se- inter Fridericum jEnobarbnm et Carolum iv flmrit
    quens Heinricus Re.r v, Imperator iv, similis formx tempore, iei^sellam [quati conslat pseudo-dagohertnmm
    Signum-^^
    , }; :

    PROPYL^I ANTIQUARH pars i

    AOCTORB D. P
    Siqnum) cum decussntinne crucis geminx, ct nonnullis cujus vivrnfis finnori potcrat aliquitl inihitgetidinn vi-

    inlra circaquc lineas litleris (quomodo ipsiim pingitur) deri; vel ad fjwimodi actionem, intervnllo leurarum
    cwpUse usurpari. Observo enim quod Siqnorum Impe- tiigmta, non solum traxerit omnes ConcilH Tricassini

    rialium fonyix ex tunc caperinl evagari tnaijismaijisqur; Pafres; sed duplo ntiijorem numcrum quam Trecis

    adeo ut is quem ullimo notninavi Carolus rv» non tan- liabere potuerat, Conifirndii numeruverit : Quapropler
    tum tessellas tales pro Svjno express"rit, sed elintn nofim seiiem GalHranaium Sijuodorum auf/ere duahus.
    identiiiem variaveril lilteras lisdem inscriptas, ut vidrre velut iunc sub Pliilippo crlehratis Compendii nttfve

    est npvd U'jbellum tom. I, 2 ac 3 coL '


    371, 231, Ponsiis, qunnidiu de earum veritate non e.v aliis quam
    200; '/ in prxritata collectione Pislotii piiij. 74H et dictisjam chartif conslat; nequecredere, Phi/ippum is-

    7','}{). ['trimqne exemplum unum adduxisse sufjiriet lum in siijnundis dipiunuUis Jisum csse mouoQrammatico

    tertiumque nrrurotissime erpressum u noslra liohuslno Siyno.


    Ihilhino, Hohemiriirum monumrnloriim scrutalore in-
    defessn, quud sun mnnu noliis drscripsit, in propria
    CAPUT V.

    fortna sru maqniludine, quadruplo mnjori quain hic, Alexandri Wilthcniii de liac niaferia
    ex diplomnlr fonfxrtnutorio Privilepi, a Greijurio Papa judiciunn.
    X ilnti camobio Viiyinum Ordinis Prxmonslralensis
    antio MiXCLvui; aillens quod biijusmodi signn plura \_^»m ea quw superioribus Cnpitibus dcdurta jam sunt,

    qunm ortinijrnla videril, tum in inchiviu Rnjui, tuni in et qu.r seqiientihus drducenda restant,jam fere haberem Ceuset ant\'
    qunrivs ex-
    rariorum civniiliinrum rt capitulurum Uihuiariis. Ulti- pnrala prxii), pliicuit eruditissimo nostro Alcraudro
    pcrtissimus
    muin autem islud, qnod iulcr alia duo vudinm locum Wilthemio, ei tractnlui. cujus scribendi consilium nni- diplomala

    hic orcupnt, eo nmqis n ttobis ronsidrmri meretur, quod mumqne ah illo accepernm, suum quoque jwHcium quxdam.

    in eo hahiuitnr prrferladiipticis crucis decussatio, tjualis sugqerere scripVi epislala quam congruum duxi kic :

    in firht/fi //tnrerusi siijuo. inurrtere; quia propter lougxvam experientiam, et


    rontinuinn ejmmoili reriim tractalionem, maxinuv npud
    nie aurtorilatis esl ; eritque haud duhie npad cos omnes,
    qui dnclrinx, qna pollet, rarse, profund:r, ac solidse
    ijustnm aliquem ceperint ex iUius Diptycho Lrodiensi^
    ndilitaque ad illud Appendice, anliqunrisi scienlix ple-
    nissimis opusculis, vel ex ircenlius vulqala disserlatiun-
    ciila (/(! Iconilnis Constantini Mnqni et D. Helena:
    ^/uijuslm Matris ejus. Juvuliit autem illttd ejus judi
    (V6 JSrquc variari tanlum ctallcrari posl Fridericum cium tum ut modus, quo scrihi diplomala isliuftmodi et
    tnifi- guem
    iilr/:ii, (imnl
    cirpere ea de qvibusnqimus signa, sed eliam evilesrerc proimri eliam poturru>it, intelliqatur ciarius; tutn xtl

    or neijiiqi. InvruiutUurrnitn apud Zijiiesium Conrndi \\ mitigelur doioris srnsus,si luisexveritate, apertiusj^ro-
    siqmi absti-
    Peijis Itudolftifur hnficratoris (qurm olias cruriformi lata aut proferenda in suiispquentibus fiujus Trocta-
    Siiinousum trprrio) el ijmus Caroli \\ diploinala, in- tus Capitiinis, existat apnd iiios, qui non obstantr cau-
    .siiinitrr bulUila, al'sque vilo monngratnmotico signn; et tela adinonitionis ad lioc Caput prxvix, pericuhim
    alil>i plurn laiia polerunl houd dubir iuveniri. Apud aliquod suisjuriims nictueient. Is igilur Htleris Luxem-
    idem usus adhuc ritiuseviluit quatn apud
    Priniciis vrro burgo datis onno \]hc\.y.\, viii Kul. Decetnbris, sic
    Grrmnnos; nrqur srio nn uHus ex tertia Caprlidarum prouuntiat. Non est fariie hoc dortissitno seculo scriptis
    slirpr Iii'x tnimoijramtna twminis signamlo expressrrit. con(ictis atqvc supposililiis drciprre inqrnia. Ipsis ele-
    K.itat iiuiifrmapud Lucim .lchrriuin lom. ^ Spicilrgii mrntis ac iiltcrarum apicibus sxpe se prodit infelix
    slciif (it /ie-
    pnq. 000, Si{,ninni Pliiltppi l''ranconini \ioo[s cruci- ficlio; nc aiia faisitalis iudicia commemorrm, slyii sa-
    ijis J ranc.
    itUj.-i tcrtlsB.
    fnrmr instur Knrolini, rum majori rhotnbo litteram Y porem, erroreschronoiogicos, res personnsque a lempo-
    compirxo. ad cujus anguias pingunlur P. L. P. S. rihns atque locis alienas, et alia hujustnodi. Ipsa adeo
    Utfrriv;rt hoc signum sulijicilur f)rivih'<iio, quod Com- etsi ad hisfo-
    publtca inslnnnenta, rrcrpta injudiciis, obsiqnnta crris,
    f tani inittilia
    pendirnsi eciesix ronfivnutum fiiil nh Kpi^trnpis, nt magnorutn nominum loijorata scriptioniiius ; vocantnr in lalcre tamen
    pr.rferlur, H/tccm, Aiihalihus uovrmderim, in ConciVw controversiam in judiciis.
    ab historicis; et sxpe quod in foro
    ibidrm criehratn, anno mi.xxxv, coram liege Phiiippo,
    fmdmvit judex, in musxo condcmnat lilterntus.
    et Pnynaldn Rrmrusi Irrhirpiscopo. Srd qiiam ofiertr Qua modum ego adliibueritn
    in re , atque ita attem'
    fnisn est nnrraliva pars istius privilrgii, qua dicitur omuia, ut diplomatis
    prretn talibus, qnamvis ea me-
    radrm rrrlesia, fiindntn a Domno Kai-olo, illiistri rilo rejiciant erudifi a teslimonio frrcndo in re histo-
    Fvaiirnnim Rpj^e ;u' Imperaforp Romanfirum a rira, sun tamen fides ct auctoritus coratn Pr.rtore et
    S. Joanno Romano PontifiVp. fiim seplnagintaduo-
    assessorihus manrat. Quod vtrumque quomodo fteripos-
    biis Episi*opis solpnniter. cplohri lionore ac decore sit, pnuris excmpiis derlanibo.
    ppeciali, ('onseprala; tam merito susprctum est ipsutn 08 Trnditum estin iibri< provinciaiihns Trcvit^orum, Tate est pri-
    totnm meninrinlft (sic rnim iwo/wr, uominr iu Iniiims
    Siivcstrum Pontificem tnn.ximum AqricH caus.-ia scrip- vileglum Ec-
    hnrJeuus non Ircto) eccirsinm prxdictam a cujuscum- clesix Treoir.
    .'imeepistolam, cxemida cirrumferuntur. Antiquissimum
    num fidcm qve Primatis, Melropolitaui, Episn^pi aul Judiris po- datum a S.
    non mfrrtur
    1'irnduni in cadice MS. coilectionis Canonum repent Silijestro,
    tcstnte e.rrinptam dcclarans ahsqur notndiei, rum cru-
    llgiium l>hi-
    ;
    7necumqur communicnvit Jncoints Sirmondus , dum
    lljijiotif/icliim.
    rifornii nt dirtum Rrgii n-nniiiis cliaracterp {ct hxc Conciliorum Gnllix tomis, liomo- diligrnlissimus, mate-
    vox rursiim nova in diplomatis atque exlravagans est riam undique conqiiirrrrt. Istins exempfi ecgraphum,
    aliisque niiunullis almnrtnitatihus ab ordinario stijlo : nesrio unde tnibi riapsutn, suhlrgit, qui nufier nddita-
    qux omnes rtiam nolari polrruut in ro priviiegio, quod tnrnta ad Annaies Trrvtrrnses rdidil ; inler qux ijysum
    ibidrm pag. OOV propouilur, suh simiii narrativa ct nunc cxcusutn legitur; sed omis^a, qux imprimis iucem
    cum siniid mouogram-inatc, exprditum Parisiis anno mrrebatur, clausula hic : Privilegium qnofj Vo-
    Mxri. Insianus Archiepi-^copns rescribi jnssit. Fuit Volu-
    00 Fuit quidrm in Galliis Joannes Papa vm {qui sianus Episcopus Trcvirorum v seculo Marri sncces.tor,
    »fc eo salis
    prolianlur solus iin inteliigi potrst) non suh Carolo Calvo, quod Votu-
    .sed sub dc quo iln in Ge.^itia Poniificum Trevircnsiutn : Hic
    Si/noili ,Com •
    Ludovico Bniim,caussa (tanus, Ep.
    relriirandi Trirnssini Coticiiii pnvneginin, dndnm
    prndien. et
    a B. Silvestro Papa hnic ciiravit ab
    ihiqne habuit coiiertos Episrnpos triginia. Vrnim
    PatUienals. quis uj'hi per B. Agritiuin flestinatum, sed, pmh do- Hil irlo inno-
    crrdat, guod is vel Cnmpendiinn usqitc c.xcutTcrit, vari
    unius lor! jam suo tempore neglectum deletum, a
    et
    ecclesix dedicand.v cnussa, idqtte mortuo jatn
    fundatorCf Poutifice Maximo Romanorum renovari et robo-
    rari
    ;

    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    verhorum formHlis, personarttm ACCTOI\F. D. p.
    rari cui-avit, Ilfm Como a Fakhenstcin ^rchiepisropus ingenio, iis adliihitis

    T}evireiisi:i in Chronicosuo ; Hic Privilpgiiim, (liidum nominihtis, tempornm notis, quas pro suo caplii ad rem

    a Papa Silvsstro hiiic iirbi per B. Agj-iciiini tlelega- essr urbilrahantur. Alque ut ista sinr dolo molo in pti-

    tum, sed jam suo tempore deletum, a Romano Pun- blirutn emitlebantur : ila miniinc urgule aut scrupitlose
    tifice rescribi fecit, et htmorem pristinum sn:e civi- ciculicbantur in Curin; judicibus in summam rei dttm-

    tati renovavit. Eril fortassis iii lioc Pricilrgio ijiwil laxat intenlis, autem an taha scripta esse.nt
    solicitis

    carjiat histnrin quem coiisensus


    : qiiale csl illuil qiiod cancelluia, an signalu, an ceris alfixis miinita, an dies et

    omnis nicmoriic appcUnt Muterniim Episcopum Trc- Consules recle aul perperam notata habcrcnl.
    virorum , Murliiiiim nuncupet. Non ideo lamen 71 Atqtte hirc privmitiere vohii, ve.ltit qui ponte Ufirreense
    vim aucloritntemqve civilibiis n caussis non ohlineret, si stralo ad pahtstria uliginosaqiie loca patefacinnt ac qno^ue rfl»
    litoma,
    extaret hodie, quod Vohisianus ah Hiiaro Ponlilice ma- pra-strttiint viam. tit veniam ad Dagohcrlinum illud di-

    ximo dcscrihenduni curiivit. Eisi cnim non erat ilhid ploma, de quo me consulitis, quodque pro aiitographo
    auloijraphtim Siiveslri rem lamen rjiiscoutinchat, verhii , nuprr adte.rtum esl mngnificis illis Treviroritm Awia-
    velexProlocollo (siillud inHumnni Pontificis scriniisud- libtts. Ulor auicm circumspectione tanta : non qttia res

    huc eriit) desumplis, vel ail ejus srnienliam Poiitilicia seipsa diffirilis atque perplexa cst, cnm sit 'clarisstinn

    auclorilate de novo uccommodalis. Ac pruinde, [iit ahsit sed qtiia meluo rixas et altrrcaliones contrapugnunlium,

    odiiim rocuhuloj non confictiim, non supposititium, spu- ct iiulantiamnuctoritiiti judiciulissui diplomutis dclrahi.

    riumve; sed suffcctum aiit vicarium, exemphim illiid a Cnntrndit illius editor esse aulographum. Ipium ego

    Volusiano curatum, appellaverim. vidi, legi, manUius contreclavi : anlog raphiim esse milii

    60 Sccuio vni adttllo, Pippinus Rcx Epternacensi neino persuascril : milii, inquam, qui in vrleribus litte-

    cainoliio donarit Crovium, lucuieulum ad Mosselhim ac rum publicarum monumenlis, legendis, vrrsandis, ex-

    noliilcm vicum. Extant, Dona!,onis lahula', in memhrnna culirndis (pfieserlim Mnr.imianis diplomalibtis, grnui-

    dc viore scripta; et a me icctse, a Mirxo edilx u Cri- nis illis ct atilographis, si qtta alin uspiani) Iriginla

    licis mnltifuriam repiehensa-, ob pcccala hisloricaalque et iilarcs annos non vulgari sludio alqiic tliiigentia im-
    chraiiolmjica : sed, side jure agitur, prorsus valida: iit- penili.

    qttc Irijttima!. Neqtie enim aulographx sitnt ipsius It Qute me vetanl Bagohertium ilhtd autographtim
    imn est awo'
    Pippini : std aniographis perdttis attt corruptis crederc, sitnt vitia qu:c deprchendn in elententis alqtte ijrajihuni

    [nam quid non perdunl alqite corrumpunt injurix lilleris, in cera, in annis. Sinqula ostendo. Est in scri-

    temporum innttmerabiles?) snhsiiiutx; idque vel ex li- niis antiquissimi cintobii D. Muxiinini Dagoberli iirimi
    bris cimntentnriisqtie doniesticis, vc.l ex corruptis illis dipluina, siHcerttm alqiie integrum, nequc in annorum
    dctrilisque auloijrapliis. Rcstitutas iiulem csse anclnri- naineni aut subscriptinnihus vitialuin. .scriptum iu iit-

    tale Reijia vel Impcrutoria suadere mihivideltir iippitsitu genli memhrana, scd lilleris vc.ncrandre anliqutlalis ple-

    cera : quippe in qua srdeat Impcrator aut Rcx in Ihrono, nissimis, ut me non iiiguerit diiiloina lotun. , ea prorsus

    dcttrra gercns scrptrum lilijcrum, sinislru glohutn im- forinn alquc inagnitiidine qaa est, non lam descrihere
    jmila cruce ; coronic spccies quadrala csl atil qaiidralx quam depingerc, reddilis ex vero omnitim cle.mentorum
    similis : lillerx circumscriptx ftigiuut oculos, dcmptis sive lilterarttm ditctihus atque npicibits. Ifis porro ele-

    Itisce tillimis gracia kex, planc ut Hcnricianutn esse mentis Imuje abUiditnl elementa diploinatis ejiis de quo
    sigilluin jtirare possis, si talium 'usum ac uotitiam ha- controrertilttr, formala ncmpe ad enm modttm, quo sole-

    beas. Monogramma Pippint nomen implertit, sed nau biinliiti seculis longe poslcriarilnis. De ccraautem quid?

    ea forma qtta cranl mouogrammala lempore Pippini, Qiianlum recordor (nolim enim asscveratiune summa
    sed qaalia regnantihus Hcnricis. Prisca enim illa a ttli hoc ioco) forina sigilli cerx impressi non est quidem

    Dagobcrto vsque ad Otloncs (ut ex Maximianis attlo- prorsus abstmilis Maximinianx : sed malcria mullum
    graphis mihi constut) prorurrebant in aliquum Inngilu- discrcpat. Mn.rimiiiinna, ex flavo cum aliqtiaso.-dc pallcs-
    dincm. Oltones ea quadrare mahicninl, eumque morem cit : Horreensis, fusca magis esi el cincrei saturi coloris.

    custodiverunt deindc Hcnrici eornmque posleri, inserlis Illa, vetustate miro crucca aret : Itxc, pingui quodani

    hinc inde ceteris eorum nominis eleme.ntis : qua prorsits snna est; ul ex ceteris anlecrdentibus argumenlis nppa-
    specie est hoc Epletnacensinm labularitm Pippini Si- reat, ad exemphtm vc.tustioris cerx exiiressum. Dc die

    gnum. Ex quihiis omnihus roUigo, Ilenricttm aliqarin ct Consule, seu annis vitiose pasilis, non est opus phtri-
    Rcgem, corrtipto aut pcrdilo autograplto, has labulas rihus, ciim ipsa res pateat.

    suffecisse, ut rssent iUiu.'i, uhi rrs posccrel, in fnrensi 73 Ilor porro diploma Philippus iv Gallix Rex
    sed anno
    negnlio vicarix. aiino Mcccvii renovavit et confirmavit, ut ipse loqtti- 1307 debilil
    70 Secuio eodem cxcunte Carohis Magnus, Pippini lur. facto insigni diplomule, qiiod ctiam vidi legiqtie, innoval i.

    Rcgis fiiius, Episcnpalum [^crdensem ud Aleritm flu- et nunc cdiliim cst ab auctore Additainentorum ud
    mra insliluil, ejusque rei diploniacx scriniis f^erdcnsis Trevircnses Annalcs. Narral in hoc sun diplnmutc Phi-

    Ecclcsix ucccptum pttblicnvit concinnatnr Addilamento- lippits, a F^irginibus monasterii Horreensis exhihilum
    rum ad Aw ales Broweri. In lioc qiioque manifesti er- sibi anti'iuissimum Privilegium, nempe Dagoberti
    rores historici, chronologict, aliique occttrrunl. Cerx Regis; scque rngutum ut, ciim propter ipsius vetus-
    locum Uinlum annoluvil diplomalis Itujas cditor : mono- tatem privilegii dicto mona.sterio possit in proxinio
    grumma postiit, qvalia stipra dixi Ilcnricns elfonnnrc dispendium imminere, privileginm ipsarum uk.nuvabe
    consuevissc, diveisisi.imum ah cu qua Carohim ustnn inisericorditer dignaretur, Etmoxaddit : Privilcgium
    constat, cxrmplis apud qituin phirimos hisloricos obviis. ipsarum teiiore pra?sentium renovaraus et confirma-
    Non est igitiir autographtim Vcrdense itlud tiipluma : mus. Ast diploma dc quo conlrocerlitar, ialegrum cst

    sed addendttm celeris illis vicariis alque suhstiltttis : et snntim; non lacerum, non miitilum, non canceUatum,
    qiiihus qtioud historias ftilcin nttllam, qttoad rcs ipsx iion detritum, ncc vetustius qitam ipsiim Philippi con-
    qnta ab ejus
    viin ontnem suam iid Iribunalia retinqtiimus. Non me firinalorium : quomodo ergo esse pnlesl Dugoberti primi
    luiina velu-
    quidcni fiigiunt Jurisconsullorum $cita severa, adversiis aulographiim, a Regi oldutitm, quod slatt clamnum
    Virgintbus illis

    scripla falsa atqac conficla. Sed vahierint istx leges erat antiquissimum, ct lum quidem anliquum, ut ob proxime im*
    viinebat :
    contra fulsarios : htvc vicaria diplomata pro confictis vetustatem illius dicto monasterio possit in proximo
    alquc falsis non hiibcbantur : quippe scripta auctoritate dispendium imminere? Cxcum csse oportet, qtii non
    Rcgiim atquc Imperatorttvi, ul siimmam rci ex vero vidcat; pcrtinaccin, qui niin fateatur, aliud csse diplo-

    continrrent, lioc est, donalioncs, fiindaliones, privilegia ma de quo dtsputamus, atittd qiiod Virgines Ilorreenses
    et id gcnus alia : qux de cctero Notarii, homines can- Phtlippo Regi renovandum ohtulerttnt. IIoc nimirttm
    didi ct antiqui moris, condebant ex suo vel dictanlium fttisse autogruphum ; illud vero in locui.i autograplii,
    xtate
    xviii PROPVL/EI ANTIQUARII i-Ans i

    AIXTORB D. I',
    s^lale aul utia lempunm iiijuria coniipli. xi/jecliim el credilu viileri, piimum, quod Rrges juxseriiil alii/nanih

    sulislilulum. SulJecil aiilem alque sulisliluil Re.r I'liilip- lali mi/do iiiiiovari privilegia, ul liujus suir jus.^iimis

    pus, qui diserle lestalur, se rogalum itlud Dagiit/erli nulla in ipso iniiovato diptomate siijiia eitarent : nam
    diploma aiiliiiui.\simum renovarh. Kenoravil vern mo- qiiod de Epternacensi cera dicitur, eim videri esse

    Pnmo jiis^il canci iliidoma et m menibrona


    dii duiitius. Regis,iimnvationimapprotmnlis,lwudi)ossumadmitlere:
    descrilii, quod rem aiiliujraplii Dogidvrlini cimlinerel, cnr enm Horreensc atioqne sic innovata.in cera liubent el an isli

    sed primum erroies im-


    Nolariis cetera e.r suo arhitrio adjicientitius (lit hic effigiem Regis, non innovaulis, condentis
    puiari debcant
    priinus rst renovandi modit.i) dcinde diplomatis ilit ut putabam ipsum inslrumentum '! cur in Epternacensi
    Ptolar.is **

    renovati contexliim diptomatisuoinscruitfethiccstmodus lain solicile cxtritne sunt illx priecisc litterx quir mo-
    alter) simutque tonoi-e pra;si'ntmm suarum labutarum nerc intuentem potui.^sent, non esse Itanc ejus Regis
    confinnavit. ceram, cujus suhsignat'alur nnmen? Secundo, inauva-
    7i J''irmatiir hxc rcnovntio alio uiin lcvi orgumcnto. tiones /«(a* stndinm reqniretianl nonnullum, uli e.r ipsa-
    iniiovalum
    I'j.rtnt apud Vlrgines Ilorreeases e.reniplum atterius rum ccamine pntiiit : non est aute.in credibilc Notarios
    est uvtem non
    slne mendts liujus sujfecli diptomatis absque sigillo, iisqne vertiis Regios, antiquiv historix minimc curiosos, laborcm liunc
    1'onci'pliim quibus a Doctissimo IJe.nsclie.nio est edituin. sihi volui^se assumerc, qno invenirent iemporiim, perso-
    Vidi ipse ego hoc qnoque er.remplum et legi : autogra- narinn nc formutarum circuinstantias,qux possent inno-
    phum esse eliam ipsuin cie.dil Dagoherlini itlius snffecti vaniii&^ donationi opplicari. Deniquc Notariorum /ida
    rditor : ila cnim /oi/u/du' .- Uti'iusque p^nes Virginps puJilica non patiiil permisisse, ut delatis ad sc rebus
    ant'ii,'r.')piuini (Ippieliendi. Atqui in illn Ilenscheaianx affingcrcnt ipsi, qiias vcllent, particularitates. Qiiare,

    editiimis hiihentiir hxc verlia funtein S. Hum- ciim omui lihertate dicendi scriLendiquc quod vcrins nobis neutrum
    Usiiue a<l
    videtur dici
    l)fi'(i. Kst itlc Diviis II iinbertiis Maricolensis /Jhhatiic existimtivero, ingeniie fatcor, prohabiliiis mihi videri,
    posse.
    fandator inCiimeracesio, riijnsvilain dedit \\v Martii, tales inniwalinncs prioatim a monachis ipsis faisse factas;

    el Chronalogiam nrdinitvit Ileaschinins v Fehruarii ad vel salteni deicripluris eas Notariis pnrparatas ex iis

    yitam S. yJinandi, quicam pnrnoininatiis Sanctus, quic ad nianum habcri poterant docamentis, per dlos
    adltuc secularis, lioinam profecttisesl. necnisialiqiiavtis qaorum agebntur caussa : et neqiic dcberi pro legttimis
    posl anuis monaslica; conqregationui apvd Marirotas tubulis agnosci, qux revera non sunt ipsx qnod prirfe-
    jecitinilia. Dicitur avtem ctaruisse tempore Ililderici runt, srd pro aliis suppositm, nisi postquam expresso
    Ri'gis,qniaannoejus\i\, qtii fiiilCbri.iti in;L\s.l scripsit privilegio id sanciverit Princeps, qui eliom nollios ac

    ct signavit diplomn donalionutn viouasterio farlarum, .ipurios ad lcgitime ijenitorum jiira potest evehere.
    poslea autnn quamdin vixeril iuci.mpertnm est. Hoc Quamdiu vero constal de svpposilione, non constat au-
    rertuin, annis minimum Iriginta ohiisse Dogobertum te.tn de legitimationis, ut sic toqnar, privilegio; si quis
    prias quam Ilumhcrtum : quotnndo igilur hic in illiiis ejnsmodi tabnlas, vcrarum donalionum testes non veras,
    diploma irrepsil? ct quidem ul Satictns, el fiima mira- pergat vocare spurias, eortim more, qui scapham sca-
    culorum usquc in Treviros tiolus, adeo ut ibi fontem pham , ligonem nuncnpant ; non ausiin ego ejus-
    liaberet suo uomine sacrtim? Quamvis eniin in pia pere- modi argnere nimix severitatis, maxime quando ad
    gritiatione aliqua, puta Romana. ipsemel foiitem illutn aalographix difectum, alia graviora acceduni vitia
    e.rcita.\.set miracula, sicut posteo circa annum ncLXX a/ficlarum ex coajectura pcrsonariini , temporum, ac
    excitavit cum, ciijus metitio est in Vita ipsius nntn. 14, furinuturuin.
    niin polest tamen concipi id faclum antc oliitum Dago-
    herli. Et hne iliptnma pro anlngrapho hahes, vir linac? CAPUT Vi.
    el quidcin pro nulogrnpho Diigolierti i? Si secundiim Qtioniodo Korrccnsc diploma fabricalum et
    fateuiis, ciijus fnisse dimationem olim pcrmisit tletts- crrorcs clironologici c.\ Regijione accepti
    chenitis, ne htinc quidrm piito nominaturum fni.'ise, acfuisse vidcantur.
    fontem S. Ilunibeni. AViyiii' di.ri'ris atintn a Marico-
    lensi csse S. Humherttim, de qiio in lahulis : lilii enim yjuotiiain ex prxcedentibns satis liquet, nequc autogra-
    incumhet prnbarc, aliqiicm alitim Sanctum hiscc in ptiiim esse Ilorreense diploma, neque ex aiitograplto
    parlilnis notnm fuisse, nitate priorem Maricolensi. sed de.Kiimptum iisilem vcrhis excmplar : qnxret forsilan
    eodeiu qiio iste nomine : si tamen hoc noinen atitiqutim aliqais de ipsis ccntroversis membranis, quoinodo ex sic Pro cujusdain
    est. iprqiie Sanctns stto tempore et diu post iinn voca- adornatx fuerint, vlolim osletisa' pro fiilclihus ecijraphis Doijoberti
    halur Huherlus vel Hiigliertus. quod xtas pnsterior in diplomale
    non amplius existentis vel minime legibilis originalis,
    iiitiovando
    Hiiniliertum vertisse vidclur; nnm ila fere .vileut Galli nunc prn ipso osletidnnlur originali, idque cum tot tain-
    ciimd, S. Iluberlo Leoiiicnsi Episcopnuhiquecetet eniino qtie manifcstis liistoricis mendis, ac poste.rwris xtatis
    loqiiuntur, el ila scribcbatur tempore Pliilippi Regis Res diclucaptuque
    : notis. facilis. Cnnstaliat S. Irminiim,
    quocirca etiam lioc sccundum e.reinplar ad ejusdem Hoirecusis monaslerii fundatricem, filiatn Daijoberti
    Reijis tempora me auctotc retuleris. Celertim i.sla in Reijis fiiisi.e, et certa perseverabat fundorum ab ipsa
    gul an. ri7G
    huncmodumdisptitans, niliil iletraclum velim diplomalis monaslerw conlratlitorum pos.wssio hi aiilem diiplicis
    adliuc erai :

    Ilorieensis aiictorilati qnoad res donalas, prirsertim getieris erant, et partitn


    4ri vivls. a patre obvenerant Irminx,
    post con/innationem Pliilipiii Regis; qutn potius tpsum, partim a sponso : fortassis etiam entabitnt ibidetn vete-
    hoc nomine qiwd sit a tiili Rege coiifinnatum, veneror rum instrnmentorum lacera mutilaque pittacia; tum
    alque suspicio, Virqinibusque Horreensibus de eo eliam ejns, quo sux
    filix in matrimoniuin tradendx dutem
    atque eliaol gratnlor. assignabal Rex pater; lum illiu.i, qiio iponsam hcredem
    75 Ilaclenus /riltltemins, cni pene per omnia con- II ennunnns; ttim denique altcrins, quo /ilix
    inslitnebiil

    An jtmerint scntiinus : ucque eniin, sicnt nnte dixi, hnc agiinus. ut dimiitiouem Rex pnter londnbut. Extabat cerle ibide.r,
    Hrges iiofo ajudtnis lolia reiicltaittur, tamquam tevis atit nntlius qttoddam Dognbettim diplnma, in con/irmationem doiia-
    SCrilli QVK fldci, rel ut fnlsariorum crimine denigrenlur qui
    pto aulnrira-
    ista lionum ab Irtniaa factarnm : nb hoc enim acieptum vi-
    sic scripscre, pcirsertim monachi, guorum ul vila omnis
    phis ostende- dettir cerevm siqillum, qiwd Ilnrieensi cliartx nnitc
    retilur •
    a cutpa. stc vett^a et scripta censeri delienl a fraitdibiis intixiet. itentqiie atiniis ii regni. el nomen Grimonldi
    et inendanis oliena. Retnorebunlur aulem ah iis qtiiim Majorts-dumus. Ciim igiliir 'fiitidalinnis siix lahttlas et
    nia.ivne, si i» Nolartas Regios reftindatur culpa,
    iimque aliaeodemspectontiain.ilrutnenta anliquinraperilidisseiil
    Rcgesjussisse credantur, utsecttndnm primum /fillhe-
    mit ittodum antniua iirivilcgiu renorarenlttr. Reciptat
    penilns I/orreenses; et confinnatortum Dagobeni m
    privilegiura antiqnisMrauni, tute jam esset. ut propter
    .gil:ir hnttc mndum qm volet, et seciindtrn ciim judicet ipsius vetu.st.item iirivilejiii. posset in proximo dis-
    de diplomatis «11111,5 smcerh. Ego faleor milti di/ficile pendium imminere ; voltieruut huic defectui et pericnlo

    prospicere.
    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    prospicere, petendo Hlius innovadonem a Francix. Raje Clironicon Regionis Prumiensis, peromnia ejus tractu^ ADCTORE D. P.

    Philippo IV. monastcria notissimum ac receptissimum, cui Regum


    phtlippuvt /V 77 Cnr antem a Phi/ippo, cnm ad Imperium spectent Francortim primx stirpis gesta sic innectuntur, nt rffe-

    Ft. Regem Treviri, illndquc tencret Albertus Anstrius? Masenitis, rantur, non ud annos Chrisli{guos uuUos in primo libro
    aditurx Ilor- di' bonis (jnx. in Gallia possidel),iut Uorreenses litcm notavit Regino) sed nd lempora Orientulium Imperato-
    reenses
    Parisiis aijitatam diviiiat; eaque. ocCQsione prodiiclum rum. qux (acUc eratad annos Cliruiti utcumque aplare.
    istic innovatnnique esse D(.tjiibertinum Privileijinrn. Quia aulem laudabUi Reginonis conatid, non scmper
    Verior forta.sse conjectura sustiuebit, Treriros contra respoudit successus optalus, propter clironologim verioris
    Archiepiscopuvi suum coutraque A/bertum Ca^sarem eo ignorant.iam : hinc factum ut Regum et Imperatorum,
    tempore armutos, democraliam snam tulelai Franadv. gitos dixi, tempora coniparans Reqiuo, et ipse in graves
    commisisse defendendam tum coutra itlos,
    ; tnm contra errorcs frequenter impcgerit, et alios ve-^itigia sua pre-
    Lulzenburijense?n Comitem, (jravem utique vicinnm, et mentes sapius abdu.rerit a tramite veritaUs, ad quam
    beilo idenlidem in[cremlo mo/estum; et ideo ad Philip- tis .st'culis nutla erat expedita via, nec qucrcbatur alibi
    pumpolius tiinc fuisse recursum ab Horreensibus, quani quani iu ejusmodi Chronicis.
    ad A/berlum Iinpdalovem. Ut ul sit, videntur illx, ut 80 Invcniens igilur novie cltartx Horreensis scriptor,

    dixi, Iwbuisse Dnguberti cujusdam diploma; et tuam lu prctdivloRrgtnonisChrouico, inUium Rcgis Dagoberti
    f-undatricem scientes Irminam Reijis Datjoberti fiitam componicum Impcrio Constanlis, guifuil (ilius Constan- annum regni
    et iwmen
    dici; eumdem esse et lcujns patrem ei ilHus diploinutis tini, filii Ilcraclii, quiqne uhno DCXLi ihronum conscen- Mtijoris-dO'
    conditorem credebant; cnmque ipsum prorsus illegibile dU ; facile sibi credidit csse, cougruum fabricando dip/o- inus

    jam esset, propter ohscuntatem vetcrum cliaraclerum, mafi tempus commini-Hi : et huic composuit annum
    aut fuijnm evanidi atrumenti, vel etiimi parte priina Regni .^ccundum, quem, ut di.ti, non ex Primi aiU
    revulsa /nceium, innovntio i//ius pttenda opportune vi- Secundi Dagoberli dip/omate a/iquo, scd ex Tertii acce-
    debatnr, ab eo qui facile et absque grandi examine con- pisse videtur; qui juvenis, imo puer, patri Childeberto
    cessvrus illam esset, oblata occusione jurisdtctionis virca sulfectiis a Pippino Herslailio eju.-iqiu'. (iliis, solo nomine
    Trevirenses exercendse. Hoc cousi/io capio, scriiitum lenus Rex dtcebattir, impcrio inaniUte penes Majores-
    primo fucrit novae compositionis diplomu, antiquiori dotnus. Erunt anlem i/li, Pippinus quein dixi, cl fUius ex dtplomate
    charactere et in ubso/eliori membrann; cera autem ex ejusjuuior Grimoaldus : qui anno dtcU Dagoberti secun- Daijoberti 3.
    autiqux Da(jobertin^ conflrmatioms piltacio revulsa, et do, Christi Dccxii aut xirr in Austrasiam exciirrens,
    }iovas com- membi ana^ prsedictde appdcata. Advcrshsqnrun teclin-nn, Regis sui noniine Treviris dcdisse ct sigillasse potiiit
    positfre mcm- in praxi fucilUmom, poslerorum prudrnlia exeogitavit Ilorreeiisis fuudalionis confirmaiorias iUle.ras : quas
    branas
    sccuriorcm alium siqiUandi modum; qua sci/irel non tanlo magis persuadcor fuisse unicum tolius (iclionis
    ipsi menihraitit applicatur cera, nullo nnjotio (ubi niodice fundamcnlum, guo p/ura slgna Dagoberti terlii hu/jct
    ad ignem mcmbrana incaiuerd) filo subti/i abradendu, cvanida Horreensis cera, ubi ueque /mibx neque .sceptri
    etquo vo/ueris integce truusferenda; sed siqillum cc^ vesligia inveniuntur, sed criniti simp/iciter juvenis; et

    reum, trajeclo per membrr.nam funicuio, app/icalur, et rcsidu&'nominis /Uterx a/Ucrquam in San-maximiniano
    sigii/o secundaiio, quod clavem vel secretum a,ipeUa- ductdc conspiviuntur. S-d in iis, nlpote ab.fenlis Rrijis
    bant, sive [ut nunc /oquuntiir) conlra siijiUo sic munitur manuali subsignatione dcstitiitis, deerat nomen Cancel-
    i7i dorso^ ut ilLesofuuicu/o ant sigillorum allero ncqueat larii, pro Anhicapeltano chartam scribentis; deeiat

    auferri, muito minus a/io transferri, sic ut fraus non Dagobertini nominisconsiietum istisecuto monogvamma,
    apparcat. qiiod non debiUt a Dagoberti primi monogrammute dis-
    78 Celcruni Iloneenses, justo meiu subinlrantc, lU crepasse; sicut non discrepant Karo/orum Magui et

    illud sic adoinatum dip/omu {ulpote inlegrum ct nui/a Cu/vi ac Cras.U monogrammatn, Ipsum autem gua/e
    sia parte Ixsum) aul lam antiquum crederetur quam fucrU iijnorans scriptor Horreenai.'!, fabricavit aliquod
    vo/ebant, aut persuaderel maynam es-^ie innovalionis pe~ ex forma monogrammatum sibt secnlo xiv nota, et fic-
    tendai necessitatem, dimisso eo quod jum scriptum et tiontnn snam numcris omnibus credidU absolvisse.

    signatum erat exemplari; uliud scribi jiisscrunt eadem 81 Rcstal ut, giLoniam duxi, Ilorrcensis diplomatis Regino non

    quarum unam
    manu, quod non Umquum originuie. ab unnis sexcenlis innovatorem yFrse Christian:e annum sibi (inxi.tse, qua- iiolavif tibro
    &ui Chro-
    ut alferius sexagiutaexaratum, ojferrelur Pliiiippi Regis cousi/ta- /em concipcre potuit ctmsulendo Chronic(m Rcginonis,
    1

    nici nnnos
    jam evanidx riis; scd tamquam exemp/ar, ab annis ducentis treccn- in quo Dagoberti iuttia refcruntur ad imperinm Cons- Chrtsti ;
    ecgraphum
    tisve iranscriptuin fidcliter, ex Us gux in monasterio tanlis Junioris; restat, inguam, tit scrupulum remo-
    obfulere ;

    manscrayit antiquissimis et jajn evauidis nec legendis veam, (luem facere possent auni Chrisliaux y^ne. in
    pittaciis : cui qtua non ademt pubiicwaucloritatis (ides, omtUbus Reginonis scriptis impresstsqne cxemp/uribiis, ad
    pelebant novum jussu Rcgis con.^.cribi, cui tenor ob/titie Ulius primuin ttbrum non miuiis quam ad posterwrem
    copite insercretur verbolenus : idque ve/ suo ve/ alieno iiulaii, et inilium Ccnsfantis, regnare exorsi pnst Ctms-
    favore haud difficulter impetrarunt. I\'ovie autein iti tantmum pulrem ct avum Heruclium, componeutes cnm
    secunda mciiibruna dcscriptionis occasione acvebserint anno di.xxvi. Dico igitur iterum, quod in Dialnba
    ea, quse tamquam primocxcmplo superiuldtta {] inciu- Diigobertiua pluribus dixit Ilcnstbcnius, ipsummcf Re-
    simus, ubi ipsum ejus contcxlum dcdimus; quii-que ad giuuuem iu (uie li/iri priorts profitcrt, quod a morto
    rem fucere baud parum videbantur, esseqne cx usa Dominicio
    i/umtiixat Cai'oli Marlelli per Inoarnationis
    lemporum anliquiornm. IIoc est totiim quud de mado annub tem|.ora PrinciiJum et ^esla declarare piopo-
    praenarratx fictionis [iiam fictio ceitu est) polui divi- Huerit; ante Ulum, summatim demonstrare conlentws,
    nando asseijiU : c.t credo verosirnUiimani esse conjectu-r (juci loco vel quid actuin sitsub unoquoi|Ui? Principe,
    rum. sallem quoad substanliam re.i : accuratiorem si id est, unoquoque Imperatorum Grxcorum : guortim .iCft efts pnstea
    alius attjecit
    quis profcrat, libenter acquiescam. succcssioucm non curavit ad anuus Cltristi reduccre,
    valde tinperite
    eurum au- 79 Porro, cnm is. qui Norreense dip/oma composuit., giUa nnsquam ex volo suo factum inveniebat. (/uam-
    /loc
    cImv i-hrono' aniiquiorem Irmina Dagoberium nullujn iiosset, quam vis autvm Regino, e.liam in hoc ipso qnod solum siln
    lof/tam sump-
    ChlfHurii n fUium, totius Francici Impcrii aliquando primo libro propasiUt, erntril gravUer, Daijoberti piimi
    sit vx Hegc
    none. Monurc/tam; ut annum Cbri.yti, prout scculorum aliqnot initium componens cum iniiio i/lius ImpenUoris, .sub

    usu invaluerat, et Indictionis invenirel (nam hi ita guo rcgnare nou ccepit, sed desUt : si tamen voliti^set

    solicite addunlur in omnibus medii wvi (Up/omatis, ut annos Christi ailscribere etiam priori /ibro, non pulo eum
    absque lUs itul/a vulida vulijo censeinUur. et antiquiora tam enormtter fuisse exerrttturum, sicut exerravii is gtd
    iisdcm carentia si quando in manus veniebunt im/icri- dictos nnnos prxfato /ibro priori aptavit ; adco porim
    tvruin,veieo so/um tilulo liaberentur suspccta) ussumpdt rei stuc aitentus, lU ubi partem priorem fiiUt Reginv, et

    Aprilis T .II. IV annum


    XX PROPYL^I ANTIQUARII i-ars i

    .\IICT0BE D. p,
    aniumi deiimiim Carali MartclU nommiil, ibi scrilKcrit sequi inftnitum loret, et isla Coccii satis delibata sunt)
    uli cl Epler-
    antium ChriUi DCi.v. Inlenm iiise Regmo librum pos- Epleruucnise dtploma sit, cujus mentioitem supia fecil r.acense Pip-
    H'tltltemius. veliit quod a Fippino Reije couditum os- piiii Hegis di*
    teriorem uolntis Cltristi annis exonliens, siad se factu-
    ai cidinse scribit tendititr, el ul apud Mirxam m Nolitia
    tale legilur
    ploiiia
    rum promiseral, Cnroli Marlellt obitiim
    aniio ClirUli Bccxi.i rum prxuolalo nutio x c,m-
    ; iiuod Ecclesiarum Belgii cap. 20. Ipsum siquidem autogra-
    jiouere nemo potest, nisi qui suMuere vellel totis xcv phum {ne.mo an Mirxo visum) in judiciim produclum
    etiam eruditiori seculo,
    auiiis Martellum reijnasse. Quod tam qrande mendum
    fuLsse plus vice simplici, Itoc

    asseruit r.obis prxdiclus IVillhemnis : et tamen nec esse


    absit ut Keijinoni impulet aliquis. auctori salis anliquo,
    sepiilchrali liquet, anno genuinum nec siucerum testatiis est supra. Quod ibi in
    morUioque, ui e.x epitjraphe
    Abhalin Prumtensi e.rul, transilu dtctum, meretiir pauio uberias explanari. Gc-
    DKix.cw. Obiil aiitem, a stia
    ntiinum non esse, sed pro originali supposHum, probat
    in mmiaslcrio S. Maximiiii priipe Trevirns, ubi non ila
    nominis mimogramma, non ejus formx qaam adhibcbant
    pridem reperlum corpus, rum appohito pedu ylbbaliah
    primx aut secundx stirpis Regcs in Fruncia vel Aus-
    jraclo. ad ejus deposilionem siijnificimdam.
    sed qua diu post usi sunl Henrici in Gcrmania,
    tegue impcri- 82 Asl, iuqities, in ipso Ueijiiionis auloijrapho, quod trasia :

    lanlum quantum quidetv. ad lineas, in duplicis crucis fnrinam


    te jiro aiilo- adhuc Pruinin; adservatur alque ostendilur, iion
    graplttt Hftji •

    eliam primo Chronicorum liliro, anni decassalas, quanlum vero ad litleras, erectis iguiim fere
    attinel;
    se.ciindo, sed
    noniK nntcn- Itnben^ Fri-
    Christianx yliriie atluotali inveniaulur. Vidimus e.liam annexas liueis, 1'ndenciantm monogramma in hoc
    ditur lilicr, dericianum
    scripltts ftn- ipsinos memoratiim codicem, eumque uuloqraphum dici Epternucensi prupius exprimilur. Fridencianum si-
    no lllKl. gnuin hujusmodi supra proposuimus hic Eplernacense
    munachis 1'rumienstbus audieimtts palieuler. ftdi-
    .
    a
    mus aulem, qtiod diciiis codex una perpetiiuque manu sijtium accipe, uiia cum vero signo alterius Pippini,

    qui Rcgis Pippini pronepos Aqailauia: regnam tenuit,

    mN
    descriplos haberel Francoriim Anuiiles, el Eijinharti
    ucdemum ipsum el ia posteiis suis ulins Pippinos reliquit, omites hoc
    Cotnmenlunum de VilaCuroli Muijni,
    Reijiiiimis cbronicon: eademqite miinu ad culcem libn ferc monogrammate usus, secundum. Joannem Beshj, iu

    scriptam leqimus, Aiino DomiiiicU! liieiiniationis eo opere qiwd scripsit de priscis Aqaitunix Reqibus.
    Mi.xxxiv scri|)tiim est lioc voliimeii, uIj AnioUo
    Siiliolari,

    venerabili
    probatam manet, quod
    ittam
    priucipieiite
    Abbato Prumiensis

    lie.ijinonis
    in
    Uomno WollVaiino,
    cceiiobii.

    Diairiba dtxil Ileiischenius,


    corruptelum, per apitositos Chnsti aii-
    pio
    Alqiie ila
    ac

    RiP
    nos, salis csse auliquatn
    tniaiis Uorreensts diploinulis
    XIV, initenerit el consulHeril aliquod
    nis
    :

    incorruptum. Sienim babuissel itlud Chroniconi.


    qttod tameu ntm prohibet quo
    itrnovalor, eliatn

    exemplar Retjino-
    seculo

    si- 85 Si Franfovum Rex et Caroli


    44 Magni patvr Pip-
    ciit ipsuin nunc liabeinns, vidisset inilia Daijoberli ad piints (jiiadratnm nomiiiis si(}num usurpnvit (de quo ve~
    annum ut diximu.s diaxx re.lata, mortein ve.ro ad uti- hemfnler diibitu, nuUum qnadratse. fjrni^ Signiim in-
    niim circiter dcxx : et lioc sequens, longe qravitts erra- dubitabile invenie.ns nnte Hhdovicum Pium)ueqiiaqnam
    visset iu defeclu, secunduin anuum Daiioberli cum anno pulo ambigi debere, quin lUudpostea usarpnrint ejitsdem
    DLXxxi compouendo ; quain nunc erravil in excessu, nomims pronepotes ; sin usus est signo cmciformi {quod
    eumdem aunum secundum componens eum annu Chrisli mogis reor) muUo longius recessit ab istius Epterna-
    DOXl.Vl. censU figmenti forma, prout ex supra deductis apparet.
    All,r .\iini lcs
    8S 1'orro si pnsl hxc omnia piignare aliquis pro Interim ipsi, quam dixi, fictioni evidentius adhuc re-
    clttirLi, tii Ilorreensi diplomate perqat, aon quidem ul oriquiiili, pugniif sigiUum ccrx impressnm, cujtis circumferentias
    jiiililii nli-
    sed t.tinquam indubilatam historix fidem faeienle, velut inseriptum //*««' -{-Heniucus. dei. gratia. III. uex. ro-
    giiiniil" pro-
    quvd verbotenus et fiileliter ex oriijinali tran.^scriptiim MANOUUM. elsi nunc legi non possit, extriUs de induslria
    (lucld,
    hubeaiur; dieatque, nisi id certo et irrefraqabiliter lUleris omnibus prxter voces dei. guati.\. rex evidens ;

    cou.^.litit.set et prnliatttm fuissel, numqiiam ipsuin juisse tamen est^ ex imagine Rcgis, manu dextera Uligerum
    a Philippo ejusque Cousitiariis probaudtiin vel innovan- sceptrum, sinisira giobnm cruce znsignem efferentLt,
    dum : poleril is opinioui nosirx mitqis credulus fieri, si qudle.m ex indnbilati diptomalis sigiUo incisum ^ri ex~
    exuminel diplomula pleraqiie eorttiu qux producuutur pressit Nicolaus ZgUesius parte 3 defensionis San-Ma-
    iu liliro Jinloei Cnecii, citi litulas Daiiobertus Hex, Ar- ximininnx pag. 30. 2(a igitur Pippinianum istud non
    genliiiensis Episcopalus fimdator. Eieuim in Inio illo esse gcnuinum fit evidens, neqiie, dubito quin id judi-
    opusculo nullum est genuinum Daijoberti citjuscumque cas.^et Mirxus, si ipsum aiUogrophum ila signatum
    Reijis diploma, siculi clare apparet ex iis qux Ilens- siyiUatumqve Idem non esse si7icerum, sed ad
    vidisset.
    cheiiius, parie qtiidem ac slricle, sulficienter lamen poslerioris temporis formam quoad verba mutatum, in
    cltireque lieduxil, in Diatnbu Diigoberlina, ut cognosci eo quod inchoetur in nomine sanctse et indiyiduie Tri-
    adatteraliones pusstnt tabutarum ex Argentiuensi olits- nitatis, et aUis forsan formuUs, quodque habeat notam
    que archiviis u Coccio productarutn, fadisqtie auachro- ACrx ChristianiC et Romanx Indictionis, ex supradictis
    ntsmis seate.uttum. lit lameu inle.r ibt citala el reftilata patel.
    diploiuata nonnttlla sunt. quEe cnm alils compluribus 8() Xunc monendus mihi lector est, non tantum ideo
    ftdrm s.i/ji"
    Kucligerus, .i^bbatuni Weissenburgensium poslre- hoc exemplum a me aUatum, ut credibile faciam Phi-
    obliniuriitil mus. aimo mdv exbibuit Maximiliano .\uf!uslo ejus- lippi minislros, decipi potuisse in eo quod putartnt Hor-
    que lilio Pbilippo et frequenlissimo Principum S. reense diploma esse genuinum, aut saUem invariatum
    H. I. cietui, jus ilicenti contra Pbilippura Cimiitem verbis Dagoberti primi imtrumentum : sed etiam ut re-
    Piilalimim Rlieui. Ea tixitem ab ipsis reieplu in Judieio traclem aUbi a nobis conslituta cx fide Pippiniani istijis
    itoii tmprotio, imn, si confirmata tutiovataque indttbita- diplomatis, antequam ndulteratum esse cognovvisemus.
    bili atiqito stieeeilentium liegum aut Imperatorum di- Satis quidem Mugister meus, in ipso Daqobertinx sux
    jilomntc fuissecouslitcril, omuiuo recipi debutsse conteti- quod non
    DitUnbiV ingressn, dociierat, quod Epucha annorum ab
    scientes,
    dn. qiind alliuet
    firmandam et iion inquielandam
    ail ortu Christi serius ad ordinandam chronolo^iam erravlmus
    tuuitnrum possessionem. Sed quod ad hisloriam, nego adhibita sil, et priscis historicis atque diploraatis in conslituen-
    ullam talium esse auctorilatcm, nisi quatcniis cum re- inscienter a pusteris quodque ab Usdem a da Pippini
    inserta ;

    bus attumU Ctirtis aut consentiunt nut certe non pu- principio abluerint auni Pontificum, Impevatorum ex~
    H. EpochOt

    d'"^"^- lernorum, atque Indictionum : et hoc scie'jat per totam


    84 Omnium instar in hoc gencre {nam singula per- Regum Francorum prtmse stirpis seriem debere ani-

    madvertif
    ;

    DE DIPLOMATIS DISCERXENDIS.
    madvcrti, snxpectnqve habemla omnia, qnibus alii quam vulgariter Lobdenburg dicebatnr) scribitur Lauden- AucxonE d. p.

    avvi ijmriim Rerjvm votarcutur adxcripti : von tampv burg, et nw posterioris longe temporis, ex quo nvnc
    hnbebnt prsecise tlefmitvm, qnnndonam anni Chriaii et elinm Ladenbnrg persevcrat; 'psumque vocatur civitas,
    Indictinnum coepisM'nt vsvrpari iv regiis diplomalis. et dicitur a Dagobcrfo Wormaciensi ccclcsia' trailifa.
    Ilaqne ciim e.r una parte vidcrct iiiitinm Pippini Rrqis Neque tantum iv gcncre tradita dirifur cum omnibus
    ab avtiquioribvs ficcuH ts rhroniris refcrri ad annum rei)ns ad illam pertinentibus; scd specificando pcr
    Chri.sti DCCL, ex altera aut''m partc cnnscnlirct cum iis hocest, idem Dagobcrtns nominasse ^ngitur, jcdififia,
    prffaUcqatum ex Mmvo diploma; lanto mivus de vcri- mancipia, vineas. terras, cidtas et incultas, agros,
    iate illius chronota.ris dnhitabat, qvanto putabnt se ecr~ prata, rampos. omne silvaticum in silvis ottenwalt,
    tiorcm e.t.^ie de sinceritntc et antiqvitnte charde origina^ cum omni iitensilitate in omni pngo Laiidenbiir-
    lis. Ccrtum avtcm se putabat : quia fide pubiica od~ gpiisi, in undique, in intraha, in pasciiis, in mate-
    scriptvm erat ecqropho ad ipstim misso, quod cum origi- rinminibus, aquis, aquarumque decursihns, pisca-
    naii erat colhitionntn copia, et verison.i reperta de tionihus. qu?esitis et in^piirendis ; item theloneum,
    verbo ad vorbuniet de litteris ad littpras, per Ton- mercatum. etquidquid ad fiscum excepro
    pprtineb:)t.
    rilii regii^Mnjesfatis Luxemburgensis Pro^^raphoum stirpe et comitatu : quodque ipse Dagoberlus ex inte-
    V. Strengh. Ah eo ctiam qui cnllationem facicndam gro ca omnia conces>it et sub integra erumnitate
    iina in anno
    curnrnt, quiquc pvlibatur alsqne svffieienti reffxorum (forte immunita(e) omnia ad eamdem l»asilicam per-
    750
    monogramtna'um votitia non fuisse judicnturus di' Pip- tiiientia sua pr.pcoptinne confirmavit; uti h;rc ipsa
    piniano, scriptum c>'at LvTcmburgo, subjcctum originoli lcgnnlnr in eo qvod Dagoberto aftribuitur pnvilcgio.
    charfa' vidcri signum Pippini, litteris, nomen ejus 88 Verum non modo hicmvlfx occurrunt voces nlie- (jmd 7iunc
    more illius revi continentibus, eftbrmatiim. Nunc niP ub ;vvo Daqobcrtino ; sed ctinni tam minuia appcn- improf)amus.
    autcm per ocularcm e.vpcricntiam cognita fundame.nti diriarnm omviiim cnumcratio alieuissima est a tanta
    primarii falsifntc^ et chronicis qvomtitmvis anfiipiia rcr- nvtiqmtale. Ip.\um deniqne qvod praclcnditvr Dngober-
    tam chronnlogiae fidem pro Pippino non fncicntibua tinvm, totvm in numero plnrnli decurrcns, pnvler ve-
    idem Hcnschcnius cccpit formidare. ne fahns cssct, an- rum ejus ivvi sfijlum, ut di.rivms, multa ctiam pcrcal in
    num primum Pippini Regis cvm anno Christianx ^rx modo Rpx Franco-
    snbsignationis, quir est Dat;obprtus
    DCCL covjnugcndo, et multo tnagis, e.Tistimando quod riim. Godefridus recogn-ivit,
    datum sub die n Ka-
    subcodcm Pippinofictum csf^et initiumnnnorum Christi lendas Octohris, annn regni nnstri vi. Actum Mo-
    altcj-a in iv rcgiis diplomatis sifjnandnrnm Ego vero, qui in guntipo pnlntio nostro, Celiciter satis, qure singula
    anno 752
    Exegci^i Dngobcrtiita aute Tom. 3 Martii ex una qui- dignnbilur e.rpcnde.re leclor, et cum gennivo San maxi-
    dem parte persvnsvs, propter Eptcrnacensc diplnma, ip- miiiiaro conferre. Credo inlerim quod, cvm vere
    sunimct Pippinum primum siii reijni annnni nvmcra- Ri< liovicus. s;m.'(:e "VVangionensis ecclcsi?e Episco-
    vi>-se DCCL ; ex oltcra nvtcm certus mihi vidchar, scrip- pus, deiulisset priecpptum Domini et Genitoris
    torcs coxvos primum illivs annum sigvavuse dcciji ; nostri Candi bonjp memori.-e simul et avi nostri
    existimavi uuicum hujus contradictionis toilcndx me- Pippini Rpi^is (ut loqnuntur in suo, lice.t inlcrpolato,
    dium csse tenevdum, quo Piopinus qnidem diccrctur diplomate Ludovicvs quo continplia-
    et Lotharius) in
    regni sui annns nvmerare a tempore sux clcc-
    coipisf;e tur, quod et ipsi ct pi-sedecessores porum, Rpges
    tionis pcr Francos factap; alios autem scriptares a primo videlicet Krancirum I)ng<bertus. Sijjebprtus et Hil-
    post vnclionem ejus anno: quod nunc mivime necessn- pericus concessissent, ut quanticumqup negotiatcres
    rivm arbitramur, putamvsquc nihil obe.^se, quo minns vet arlifioes .seu frisioues apud Wangionera civita-
    Pippini clcctio per Francurxim Principes, approbatio tem di'venisseut, omne tlipoloneum (under^umiiue
    per Romannm Ponlificem, et unctia per Episcopos Gal- fiscus thenleonium et in pra^dicta civitate et in cas-
    liarum, facta' sint uno endemqne anno dcclt ;
    quem an- tellis Lohdenhurg et Wimpina exigere poterat) ad
    num scquens annus ncCLii, ah ipsomci Pippino et ab intpgriim p^^r .eorum auctoritates eidem ecclesise
    omuibvs communiter appcUatvs primus an-
    aliis fuerit coiicessisspnt. Credo, in quam, quod cum hujvsmodi
    nus Rcgni, ncqve habendam censemus ratinncm rhroni- diplnmn confirmutoriiim haheretvr, simulque diceretnr
    corum in quibus cilius Pippini regvnm inchoatury ccrlcsia illa, ex Dngoberti dovatione. civitatem Lnu-
    ntpote dm post scriptornm. demhurg, olim Lobdenhurg Crt5/('//»m, cnm toto Lnbo-
    87 Quonwdo aiitcm Eptcrvacevsis illacharla. Pip- (hmowa scu ugro circumjccto possiilere ; sumpla fucrit
    Simlli errore pini Regis nonicn pnrtcudcns, aliqvando nolns imposu.it; occusio Dagobcriinum Cnrolinumquc fingcndi, ad
    istud
    ttpprohavniivs
    ila ef alivd svb nomive Dagobcrfi, apvd Marquarduni supplcndjim vetervin instrumevtorvm jacturam ; idqne
    Chat f a ni Dago-
    berti deLau- hrehcrvm inlcr Lupodvnensiii monumcnta, visnni ali- cum antiqui strjli incvria ea, ut pro Dagobprto ct Chii-
    denburgo ec- quaudo est omneni fidcm mercri, quod diceretur a Ca- nihcrto .sive Huniherto, irrepserit Dagebcrtus et
    clesice Wor^
    mac. donato
    rolo Magno alque Oltone Impcratore aliisquc confirmn- Humbertus. Quidni vero hirc sic conscripiu Otioni et
    tvm, et cum Chronolvgin Digoberlina nptimc conveni- successoribus offerri pof.ucrint., ab iisque confirmari?
    ret ; utpote qund anno vi rcgni signnfum Moguntix
    pro /Vormaciensi ccclesia, continebat donalion.^m eidem <:ai>ut vn.
    facfam immunilatcsqvr ronccssns, ex consili-i Proccrum Ad cumdem niodum o.xarninantur ct roji-
    Pippini. qui erat Major-donius, Arnoifi Metensis ciimtur Charde quyedjim Lol)iensos ef Ca-
    Episcopi. et Chtiniberli ColouiensiR Arrdilepi^^cnpi : moraconsos.
    qui lunc simul florcbnvt. Nunc vero singvlis p"nilius
    in.^ipcctis, deprcbenlimus tam ipsam Dagob^-rto unpufa- [\actenus dicia ne possint a qnoqunrn rrvocari in du-
    LofHenses
    tam chartnm, quam confhrmntiones aifribufas Cnrolo bmm, objecis vnriorum monastcrinrum chnrtis, qiiarum
    chartx,
    Lvdovico atque Hlothario, ncc originales nec saltem excmpia libris impressis inzcrta passim in ccutos manvs-
    sincere descriptas haberi. Nam primn Ludovici atqne que incvrrunt ; vi&um est, ad pleniorem lectorvm ivs-
    Lotharii commune diploma, annu*n Christi dcccxxix tructionem. pcr varias regiones discurrere, et e.Ta-
    adscriptum habct, pratter eorum morem, nt apparct in minare imputnta Regibus pnms stirpis diplomata
    alia eorumdem sinceriori cliarta apnd Labhxum in li- adlnic aliqun. Vitiis imfcm suis ei .suhjertorvm vionn-
    ut coit/irma- bro dc Canccllariis png. 97, data Idibiis Augusti anno grnmmatum absurdilate, notnbilta imprimis wlentur
    tajn a Caro-
    Chrij>to propitio svji Imperii Domni Ludovici Sere- en, qux post Sanctorum Loliensium Vitas, in Chroni-
    lo M et svc-
    nissimi Imperatoris et Lotharii Aufjusti viii. Jn co monasterii jam dicti Galtice conscripto, habet }Egi-
    cessoritius.
    Carulino vcro pro Lupnfhino (quod Caroli ac filiorum dius Waudxus. Elcnim vir ille honns, nihil de eorum
    xvo, Lobodunura, composite antem simulque contracte originaria ct autlwntica fide dubitans, ad certiorem
    probationcm^
    ,;

    PROPYL^I ANTIQUARII p.vbs i

    -ADCroRE D. p. prohfitinnem, Dfiijnhfrti atqiie Pifrpim monogrnmmata vienlum [uisse aliqunfl, Rerium Dagoberli ar Sifieberti

    commpvtilia cphtula ciimvit, i[iinnini tia-c cst fnrmn. nomintt ronlinens: f/uns imiierili rhronolotji eosrnti, qui
    soli in rhrnniris nnlnbiinlur ; ad annos ipsis n.isignatos

    cnnnli sunt snum ftqmenlum nptare. Baqubertn n se.que

    ac I fuisse filium Siitetiertum regni consorletn, est in

    E.rcge.u Dngolierlina num. 'iS prubatiim : qiiare si ati-

    fii/iK Dfiiinberli Hbeialitnle. quain Aulliettus Episcopiis


    cnmfirmarit, etccil Lobieuse monaslerium ; niliil ilubi-
    Inrc possutn fjuin ea laus, aqiic nc mullie alix, n secun-
    iln fifl Prtmum translntit fuerit per miram veriaris

    E.chisDnqobertinummonogrnitimnfaeUim est ad ejus histnri,r iguorantiam : cut dcinile prxsumpseruul fig-

    similituilinem, quo usus esl Cnrnli Mngni fHius Ludo- mentn sun iliplnmnlnque inirdifirnre Lnbienses mounclii,
    vicus Pius: Piiipinianuni mijsleriis plennm est, quorum forlnssis posl scriplum Fulcuini chrunicnn : qui, ob

    ralinnem rrquirere, idem esset, qiiod iib segro capite pnrnotatnm caussam graviter in chronoloqia aberrans,
    snmniornm sunruin cxigere ctmtiexiunem. fundntiouis onticipando temporn ; nliis qunque post se
    citnfrfi xfij' 90 /" primn nnlnhilia suttt hxc verba, Quare ppo dcilit cxerrnndi occnsionent, ttim iu islis, Inm tn nliis
    tum el hi- anima simili tenieritate fnhrirntis Pippini regis dtplomatis.
    Dii};i)l)er(us Rex Au.sirasiorum. pro L^tharii
    sforiam
    piis4nu RcRis patris mfi, qui quadniginta luinque 9^ Ad enrum suppositinttem cummnr.slrandnm (ut ile
    cum ridiculis
    anni.s regnavit in Francia, persuasidue et monitis slylo nihil dicam, deque monogrammate jam rejecto) subsignatio-
    solx sujftciunl subscriptionex, quiirum prima cst nifms.
    saluliiribus vii'i veneraliilis Autberti Cameracensis vel

    EpiscDjii iuduotus, ooncedo et dono Landelimo talis :

    Mauro.-.n,ex pnudnne conver.so ; praediura meum in Signum Doniini Pipini Senioris.


    Fania elc. Niitnhilis elinm suhsiijnalin, qun, pnsl Sig- Signum Hvdulphi, Ducis Lnlharingia;.
    num Domini DaRolierti Regis Austrasiorum, sequiiii- Signum Philippici, lUicis Metensis.
    tur sitjna dunrum leslium, sic Ego Axsdolgiis CaucelUrius, ad vicem Rhuotperti

    „,,»,
    S.
    S.
    Arnulphi
    Pippini
    Metensis(„
    ,
    ,-,,,..
    Seniorum Pa atii.
    Neustriensisl
    . Archicapellani recngnovi et subscripsi. Data Leph-
    stiiiis decimo septimo Kal. Decembris. ,^nno Domi-

    ac deiiique S. Ansoiiis Cancellarii, vice Cuniberti nica,' Incarnationis sexcentesimo primo, indictione
    Archicancellarii recognovi. Ilata Cameraci xvi Kal. qiiarta, cnntrito Thendnrico Reye superho feliciter,
    Maji, auno Dominica' Incarnationis dcxl, Indicticme ci ncei-sioiiis hiijus eodem anno. .-/Iteriuschartx est
    XIII. Annus Chrisli ct I ndicliunis conveniunt : et salva snhscriplin :

    vmlfii'llcilcr
    pulautur uninia : intcrim omittitiir annus Regni, qui Signiim Pipini Regis invictissimi f
    pccrnllt, tiimcu pru- ntunibus nliis temporis notis, oiit iinice ntit Ego Adelgus Cancellarius ad vicem Ruothperti
    siillem prariinie, debuerat exprimi. S. Sigehertus, Dn- Archicapellani recognovi et subscripsi. D;ita ddcimo
    gobciii isliits filius, el nepos ejiisdem Dagnberlus ii, septimo Kalendas Decembris Lestinis, anno Domi-
    trancoruni se Reges almlnte srrihelmni , qunmris in nicse Incarnationis sexcentesimo monagesimo sep-
    snln imperilnrenl /Justrnsin : et tiiliiis Frnucici itnperii timo.
    Mnunichn, jam iuilc ab nnnn Dcxxix, miunri litulo, 93 Nolo qiixrere quomodo nnus idemque Cancclla-
    qunlctn usurpnsse nemo scilur, cnntenttis fuerity Clo- rius nomen smtm ita fUfformitcr scripserit, nutic As- aliisque er-

    tliarium uou Lotliai'ium scrtp,vsset ratis :


    anliquitas : ueque dolgus ilcindcAdelgns; utrumque enim barbnrum est,
    qunt ntiuis re.rerit addcndiim eral, nisi incpliis scriptnr el videtiir pro Adelgis vel Adelgisus. quod vere Teu-
    in Clironicis vcnalum se indicare vnluisset. An Jam tonicum, e.rcidts.v figulo hujus sulmgnotinnis, anliqni-
    tmn Episcopus furrit Aulberlus vrhetneuler ambigitnus: lalis speciem alfeclante. Non quaro ileii! qiiis sit,
    futl ruttn usque ad niiiinm dclxxvi suprrsles : sed non Ruothpertiis (Rnbertum i'ocas,scn/ Mnsellnnt) nusquam
    duhilatnusquin S. Lnndeliiii convcrsiu ad annos multo alihi natns. Inventio niitn apud WaiulKum veriora
    posl scculusspcclet, si pucrum (ut in Vita diciturj de diplomntn duo. Conrndi qunrum Regis ct Ollonisu;
    sacru fonte suscepil idc.m sattctus Anlistes. Qunmanlem altcrum Avdelgus Cancellarius, ad vicem Thentmari
    incaugrunm est. sanclo Aldiali cogttomeulutn adtli, quod ( apellaui nlterum Vullegis Cancellarius, ad vicem
    ;

    ei datiim asociis prxdonihus fuernl ; aut pcrdilx qutin- Riiothperti Archicapellani recognovit : neque atnbigo
    ilatn ritx tuli loco ac scripla meulionem inseri'.' S. quin ulrimque muluatus sit nliquid priortttn compilnlor.
    Arnulphus, nun tanltim auln sed et Episcopntn rcticto, Ex etiam ntulln rccenliuri nimc Lepbstinie. deinde
    II.SII

    aiilc iinttos fere ilece.m ad eremitm nbietis, tbidem usqtte LestiuK scribunlur, quas Fiilcuinus, qni oriqinnlia
    ad morlcm remanserat. S. Pipinus, qui novo vocubulo viflissc pnluil, Liptinas viical fiscum tuno regiuin
    Neiistriciisis hic dicilur, etnnru litulu Senior Palatii. quomodo etiam nnmtualse tuveninnttir in canonihus Sn-
    iii Auslraaia nulus, in eaiiem fcre e.vercuit daniinntum anno nccxLIlI celebratx.
    niidi tbtilem Non interrngo
    sub Dagoliertii pnlre ac Sigcbcrto jilw, cum\lilido Majo- quisunquam victoria sua, qiiatitumvis magna, usus sit
    ris-doiiius. Cclcra dissimulu. pro nolu temporis ititer Fraticos, uli liic inepte facere
    91 Uuic porro Dngoberliiio fujinenin prorsus similis Pippinus ftuqilnr, qiii non lam contra Theodoricum
    suhlrxitur confirinatio, ct ipsi S. Aubcrlo Iribuitur, Rrgem .suuin, qcnm cnnirn Dititem ejus Bcrllinrinm
    cum ii.vlem dc Loihario et Landelino ineiiliis. alque rcbelhre prufitehaliir sicut ctiam
    ; nuslrn memnria
    ActuniCastri loco, aunnDouiiuicu' Iiicar-
    coiic/ih/Kiii;
    Franri. arma lereules siepius coutra partem regtam,
    nationisDCXLii,Indictinnexv,regniDominiDagoberti ipsius Regis ohsequium, libertatem, etsalutemsemper
    inclyli Regis tertiodecimo. Sigeberti filii ejus quar- pra^lexuerunt. Mitlo hxc et alia similiaquBcrere, solum
    to. Atqui Daijobertus ijamindc ah aniio ucxxii cwperat indicaho qna-dam. ubi manife.ste coutra istius tetniioris
    Auslrasiis imperare, Neustriisreroel Burgundis
    iml obi- historiam peccarit diplonmlnm pra-notatorum niiclor.
    Dfjibnfuiil tum patrisanno Dv^Lwm. Sigehertusquuqne illitis filiiis, 94 Primum igilur Pippiiinm Herstallium (quo se
    I i>io II af- imprimis
    Au.^.trasiis licx a patre cst dattis antio
    ncxxxi, ii( pro-
    /ict.r.
    pro Uajori-domiis gerenle nsque ad atiitum mortis qtiQft l'ippi-
    inde undecimus ejus annus, non quartus fuerit nume-
    ejiis id cst DCCXiv, numquam liefiiere Franci letji- nni Iferstal-
    ranilus. Fabulosaiijitur hxc sunt oinnia, nisi qunietius titni Rcges) Pippinum inqunm Herstallium dico lius se vocet
    liaustn videnliir ex perantiquismerabranarunipitacio- neque Regem unqutim Iteffcmy
    indigelasse se aiil a scriptoribus
    lis, qiias suo lcmpore, id esl seculo x, in ecclesiie Lo- cosfvis sic esse vocitatum; neqiie (quod solius
    Regis eral)
    biensis Archivis extitisse. testatur Fulcuinus Jbbas in Cnncellarium vice Archicapellani recognitorem suis
    Chrontco sui monasterii. Equidem e.tisltmo in his frag. charlis unquam adliibtiisse. Etetiim quamvis, post

    victum
    )

    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    victum ctnn sno Throdonco Bcrtharium annn Christi hepeditario'5 diu ante Reges Francnrum serund»
    Dcxci, tctiiis regni gnbernacnlaTliesanrosque regios stirpis. Excitat Brabnnes. commovet eqiium Trnja- ACCTORE D. P,

    et universi exercitns dominUinnem prnpri:i^ fiKutta- nura. et ejusinodi fabulas : cumque sittanfus nuga-
    tis jure ilisponemla .«usceperit, m/ lof{uititr Metfnse tnr, audet in vns iiisurgere pag. 143 tamquam
    Chronicon : tnmen, nctijninnidi-m vtdercrvr eyierverp. urniriu,os et F.xPLODENros. qiii antiquitati toti, pro-
    nomen Repis TiieniieriiM ejusqiie .successoiihns^ prio ('orehrn, nullo auctore addncto resistere audea-
    impstimabili pietate reservavit : ct in commutatione, tis, argumentis tam debilibus et infirniis, ut docti
    per ijysum ejufnfue uxorem faclnanuo ChriMi iirnv (^'/.r .ilicujus cilamum nou mereantur. Dicite illi quaeso,
    tmn a/ibi tum in Dintrihu Dmjnijcrtina png.X^S^ (c/ii quod corvus vester direbat pueris Alostanis, Ad
    potcftf) soium vocalurVlv iiluster, ijisiaquc charta sic si-hnlas ,' Ad scholas. Scd jir:rler meritum suum di-
    consifjnatvr : Facta haec cnmmufatio sub die xiii gniorem nnctns mngistrnm est I. B. de f^addere,
    Ka!. PVlir. annn vii regni Doinni nostri Childeberti Preshtj'crnm Anderlnccnscm, vere pohjhistorem mngn:v-
    Regis. K20 Hardrifus, jnbente Domnn Pippinn ejiis- que tcclionis ac jvdicii virum, qui in Respon-^inne
    queilhistramatrona Plecfrude, hanc chartain scrip- PriT^cursnria, tractatui pleniori dt^ vera origine Du-
    si et subscripsi. Fntor tamen scculi \ scriptojrx Regis catus ac Ducum Brahanti?e mnx secuturopraemissa,
    tjtnlo Pippmum istum insignivisse : undc nd cnlc.cm Brahnnticiv antiquitafi, fnhnlis obscurnt.v,fcccm cxlnlit;
    hhri, de f^itis SS. ff^cnceslni et Adiillierti Mnrtiirum irrisorcm antem nostrum sic agitavit, ut succcdcnte
    scrijiti sub Otthnne 11, ct nnn cnjnfe S. Adelberti ./qiiis- in nsus locum fncti jnrnitcntia et pudore, sui lihelli

    grnniim tmnsmissi ah Otthonc iii, c.ndcm cum cetcris cxemjdaria, quotqtwt ajiud Tgpogrnphnm res'nbnnt,
    : De Pipino Cnmite Palati-
    manii luec addifa lcgimus (lainm^s nnt tenehris damnarit iPfernis, vt in co qui
    no et Iduberga, natpe sunt B. Gertrudis ot B. scijisfi damnnvil refutando ncque nohis necalferi cuiquam
    Begga. De Ansigiso et B. Begga natus est Pippinus sil nmjiiius lahnrnndnm. Nonernt tnmrn xquum, occa-
    Rex. De Pippino et Alpaida ndnltera, sorore Dodo- sione oblatn, reticeri a nnbis doctissimi viri meritum, et
    nis, injuriam feronte Regina, natus est
    Pleftriifle pro noslra qnnlicumquc dochina xehim; quntenns tnli

    Karohis Martellus. De Karnlo MarteHo natus est quoquc admonifu speretur., qtidd .'^jierari jnbet libcUi
    Pippinus Pusillus. pater Karoli Ma^nii. Ccnf<ur eccle.-<ia.sticus, scilicet pr.Tstiturum Brabanto
    95 y^lque hic rursum inrulco, qiiod alibi fusius dc- Aucloi'em. ne ulterius dnnii sit peregrinus, sunrura-
    uxorem suam
    nominet
    monstrnfnvi, euniilcn Pippiniim, ctsi aliquando ada- que Principum originem qtiaerat in Trojte cinei-ibus

    Brunihddam mnrit Alpnidem, pro alia uxore, iA rsl., cuncubina et fictis nnmiuibus. De Philippico Dnce Mctcusi quid
    enimhnsduas voccsumrpanl scriptoresj num-
    {projniscue diiam? Meurissius in I/istoria Ejnsfnjmmm Mctcn-
    quam tnmen a Pteclrudis consortio conjuijioque fuisse siiim. j}ag. 140 originem Metensiitm Comitum ac jios-
    et PhUlppi'
    sejunclum; idque etinm in prxcitato Co'lice Aqxiisijra- tea Diicum usqne in ipsis reqnirens fahulis, eumdem ciim Ducem
    nensi cleganter expressum videri polest pcr hcec vcrba, prorsus ignornvif ; primnmqui' posuit Pclrum, Hijditl- Metensem.
    injuriara ferente. id est, dissimulante Plecfrude. phi filinn, pntrevi Herv.ti, qui titulnm islum (si vel
    Pro hnc inicrim., ct marito vivcnte, et ipso cfiam mor- hoc crcdere tibef) nccejieril siih Ahhnne Episcojio xxxiir,
    tuo jier unum alferiimve annum; ndhuc rcrum Domtnn, adeoffve jwst annnm tjcciu. f^idcrit ffnud.fns qnid de
    atque procuf hnbilo Martello, siid et memoriam iujiiriie hoc sentiat : nohis cerium est, quoad lalia non crctlcre
    inviso, rempnhltcnm gnbernnnteunncnm Thehaldo nue- chartis, in qnarum contexlu (nc .*>fdins siihscrijitionis

    ro, tifvlum gerenfc Mnjoris-dumus, qui crat suns ex vifia csse pules) miminatur Ilyldulphus Dux, et quidem
    Grimoaldo filioncjios : jiro Plectrude, inquam supponi- in sccunfia, Dux Lofharingiae.
    tur in secnndn Lobiensi rhnrla, nescio qnx aut unle 98 Vcnio nd annum duforum dijdomaium. Legcrnt
    aceepia, Brunihelda. Qiiod aiidncissimi interpolnforis in nntiijuis pittfictolis eurum-lem innfwator aliquid simi- qiiodque ad'
    errntum cxcnsnrc niterts vir nimium honns ac simplcx lc hiscc verbis {nam ij^suTnet vcrba sic lcgisse non cxis- da'ur anno
    li!M fX .Si-
    Wavdfeus, ita scripsit in marginc : Uxor Pippini vi- tinw) Egn quidera Pippinus Seniur, eo favore et
    gettcrio male.
    detur fuisse blnominis : alias eiiim vncahatur Pler*- desiderio ductus, maxiine quia de Rege superbo infeilecto
    trudis, vel cngnominabatur Brnnihelda. Quid cst Theuderico per grutiam Dei cum victoria sum libe-
    omnem nnliquilnfem sus deque vertcrc, si hoc non cst ? ratus, monasterio religinsissimi viri et eximii Prie-
    aut quid iii rc hisforica infeliigit, quitnles excusationes dicaturis Ui'smari Poiitificis, quod e^t in I.aubias
    vatituras existimal ? super Samhrutn fluvium, concedo et dono etc.
    96 Paris ignorantias fitit S. Hyriulphum (itn cnim lcgerat, inquam hts vcrbis similc qnidpiam seqne ad ;

    atque Hydul- nunc nominant Lobienscs ast Fukuinus ex sinceris : Chronicon Sigctierti convertcns, in codcm repcrif, qnod
    phum Lotha^ monumentis et cjus omnes antiqnpe vilx, HilduKum) anno Dcxci Theodericus Rex cum Berthario vincitur
    rlngiic Ducem: ifidticere jmori diplomati subscribcntem cjim tiiuh et a Pippino capitur. Ergo jnm manibus te.nere se
    Ducis Lotharingife ; annis utique clx ciltus, quam cvedidit vcrum donationis fiu tx anniati ;neqne advertit,
    Lothnrius, Lolhnrii Imjierntoris filius, dictinnes fias tt jam dicto Sigeherto solnm •inno dcxcviii dici S. Urs-
    obiinuii^ qux ah ijiso tunc dici cospere Lother-ryk id nmrum in Lauhiensis ccenoh/i pos$e.ssionem indiictiim,
    est Lnlharii regnum. et ineolie cnrum. Lother-Iingi vti nd cjus Vifam xviu Aprilis dicctur. Non etiam nd-
    atque contractius Lofhringi, unde Lutliaringi^ uomen vertit Fukuinum, Ahbalem Lobiensem, Sigcbcrlo se-
    sequior xlas formavit. Fnlcuinus ait, quod Hilduljihus niorcm, cap. 4 Chronici Lobiensi» de Ursmaro scribe-
    /"HiMinus de pruceribus regni majoribus, quihus, ex re, quod in exordio regiminis sui ecclesiam, quae
    officio quod gercbnnt, nliqunndo datum Ducis titulum ante id tempuris erat inconsecrata, consecravit;
    non ignoramus : scd quod titulus Dncafns regionihus alqne mox ndticre l'acta est autem hiec dedicatio
    :

    ccrtis adslriclwi ac propnn^ fuerit, omnino negnmus. anno qui est sexcentesimus nonage^iunis septimus
    Eienim hoc ad Vttam S. Pippini wi Ffbrnarii .sutis Dominicjp Jncarnationis. decimo seplimo Kalendas
    ostentlimus, conscntinntque eruditi omnes; qnidquid Septembris. Jnm cur nomina fcrmiuorum, quihus
    e' sfijtus
    nnonymns quidam tencbrio, se Verid.cum Bf-lgifum donulx rnfmnsterio Lohiensi imssessiones continenfur, niultn sit

    Pupilli Advncatum indigctare ausus, nujier ohgnnniit. mnluerit sui ivvi formn cxprimerr Itujus divlomatis jirentior.

    in Vindiciis Diicum Brahanti», Pippini pra-sertim locum qui dicitur Ralhiers, et


    fabricator, tlesignantlo
    primi, dicti a Landis, neinus totum quod dicitur Eumont, aliaqve cjusmodi,
    (guod non 97 Cum manus Alexandri ff^^ilfhemH
    hichbellus in cvitalis interim barbarismis, (luihus Pippiniani xvi
    magix fuH
    nostri devenisset, deeo necdum nobis viso sic scripsit : tliplumata scatebnnt: ipse vidcrit. Susj)icorcaverc voluis-
    quam Pippi'
    nus Dux Ca?pi legere, sed brevi cum indignatione abjeci tam se ne esset contemptui risuique barbaries, nec satis nota
    ^rabantitX. raagnas nugas. Vuit per fas et nefas Ducatus fuisse ipsa ioca, fjtiorum vcl tantillum videretur mutata appcl-
    latio^
    :

    x.Mv • PROPYLvEI ANTIQUARII mbs i

    Lobiemi vH ecxlesix S. Pelri donnli el exdem qu.v.


    hlw, siilyln Pippiniam {qmlem in pra-aUcfjala Pippi- :

    ac
    AiTTonF. n. I'.
    ni aliiue Plectniilis elmrtuhi est viilere) .vripsi.s.wl supra subsiijnnliones Pipini. Hululplii, Pbilippici;
    Cameracensicliarln, Ego Asii.ilitiis Ciincel-
    lociim nuncup.nnte Hallierias e( totam silvam nuMrii- ileniqne in

    pante Eud.nis-Mons. Enilem slijli nuvilas, mn.rime in larius i-ecogiiovi. Data Kambraci ,in. I. V. sexceni.
    ilesiijuanilis limiiibus loeiirunuiue appelliilinuilnis, etiam nonages. primo Incl. 2 Principalus nostn anno i]nin-
    in Ilnrreensi iuvenielur iliplamale, quotl lamen circa to. Numquam Pippiniis scripsisset Kambracum, iice

    lioc noluimus operosius examinanilum suscipere. annos Incarnati Verbi, nut Iniliclioiiis : el hxc pro tali

    9!) Ilaclenus lia-e tleiluxeram, quanilo in matiusmeas anno, lum 2, 4 nolari ikbiieral; ut vero eam nolas-
    .wil

    venit Ilisloria Cameraci el Cnnieracesii, aute hos de- sel ille, numeiis u.ius essel Romanis. non nutem Ara-
    simttia sitnt
    eem annos (iallice e.rcusa Luijduni Bnlavorum,nuetore bicis cyfiis, tunc adliuc nostrm Europx ignotis; ut ilc
    Cameraccn-
    sia (luo .loanne le Carpentier; cujusparsquartn, contincns ipsiiis anno Prineipatiis niliil d'cnm, per sunimnm iiisolenliam
    Ilislori.-v Probaliones, inilium sumil a duobus diploma- liic nppirlo.

    tis, sub noniine Dagoberti Anstrasiorum Rc<:is et Pj 101 Qiiomodo aulcm Lobicnsia ac Cnmeracensia itcm Aman-
    pini Senioris (nm;».<i7i.«, eo verborum contexlu eoqiie ista nnllius qiioad hisloriam fidei es.ie o.itendi ; sic eliam itiuum de
    fitnito Blno-
    stylo, ut si non fueril iilem ulrobique fobricatnr liorum de infiiiilis aliis possem fiiccre, si vellem Itnnc traclatum
    ucnsi per
    ac Lobiensium diplomalum, dubiles, ulrn prius conficta in volumen magnum e.rtendere. Retinet lamen adbuc Dugoberlwn
    tilulus el stylus, in San-Ma.riminiano Jalo,
    altcris confinqendis e.xcmplum el fortnulas subministra- me Dagoberti i

    riut. Daqobertinum utrobique incipit in nomine Patris leitiis probalusque diplomale ; jubetque examinnre aliud
    et Eilii et Spiritus «ancti Amen ; qiiod solum est ex sub nomine cjusdem Reqis diploma, continens donalio-
    stylo anliquo. Seqiiilur ulrobique exordium, pompalt- nem S. Amando fuclamde fnndoFluoncnsi, qui nuncS.
    cumsntis, neque e.r usuvelerissevi : in Lobien.^ii quidem .Imandi vionnslcrium dicilur. [Inbent istiiis monaslerii
    tale llogia; niajestatis excellentiam latere non conve- ascelir ec oriyinarin cliarta fideliter traus^-ripliim Reqis
    nit, quod iinus e.st etsnluset sempiternnsRex regum Childerici, adliuc pueri. et Reyinie Imnicliildis nmitai
    e( Duminus dominantium, a quo etiam omnis potes- ejus, pariter in Auslrnsia reijnauliiim, diphma de
    tas ot fiiit et erit in a-vum ; cujiis et est totura quod funilo Bari.Haeo : utinam eeque fidele baberent, de ipso
    suniiis et esse possuinus, viviniiis et movemur ; cui fnudo Elnonensil Nunc solumsiipercst D'igoberlinotem-
    proviribiis ab en pra;stitis ailst.-ire (lebemus,et unicffi pori, cujus notnm prseferl, imrum conveniens, quale
    sponsai sua'sacros;iiictic Eccle.sia-cultuinet decorera a nobis est e.c Mijr.ro producliimuum. \QCuminentarii
    speciali devotione (qiio in.agis efierimur) quantiim in pra-vii ad Vitam S. Jmandi vi Februorii. De subslan-
    nobis est regnli niunificentia ampliare. Quare ego da nondispulo : quia ile donirtionc e.t donalionisanclore
    sulj iiouiine Dagobertiis elc. Cnmeriicen.se sicorditur Ammonenie non dubito; vehemenler lamen vereor, ne conte.ilus, non
    Dfjiihcrti ac dncenle Filio Dci, Date elcemosynam et ecce cin- tam innoeatus sit, qaam totus novus; proiil ci quidesrrip-
    llcjls
    ni.T munda suut vobis. Idcirco ego Dagobertus etc. sil conijruitm videluitur ejusmodi donalionem scribi et
    prosequnntur dcinde utraque verbis snpra nulatis cum seiurilatibus ac pnvilegiis additis muniri.
    hoc solum di.iei iniine. quod islic dieilur Pro anima Lo- 1 02 De inilio e.t jine nulliis qiii lia-c legerit ambigel. ali illiits ,riH
    (ornm. prin-
    tharii piissimi Uegis, patrisniei; bie vero, Proanima quin sint ab islo xvn aliena. Incipil illud : In nomme cipio et fine
    palris mei karissinii, Lotbarii Francorum Regis Au- Domiui nostriJesu Christi qiiod iioni seculi .laporem :

    gustissimi : el ail lilulum Venerabilis, 5111 sohis ibi habet. Titm scquiUir : Dagobertus divina ordinante
    dalur Aubertn, bir .\oberlo, addilur et consangiiinei Clementi Rex, quomodo fere Jlorreensis diplonintis
    mci .
    Tiim exprimnnliir fuci duo concessi 1'riitnbus ora- auclori scribere phicuit. Sedne.c bonc formulum primx
    loiii Suncl.r Mariw, siciit ibi conccisi LanJelino : sed siirpis Regibus usitulam fuisse probaveritaliquis, .litnpli-
    dum solum dicilur cv.m omni territorio suo, hic
    istis
    ciler Dei gratia Rex nolabatiir eirea oram sigdli regii
    exiiressins ad slytum anliquum legitur cum omnibus neque phrasi variatum quidquam ante Rcges Caro-
    in
    siiis apjjenditiis ; mox autem se prodit affertatus anli- lingos. Vcrus Dngoberlus San-mu.riminianam ehartam
    qutirius, qunudo addil, id est, ul!-iusque sexus slavis sic concludit : Et ut istius cartuUe confirm:itio firraa
    etmancipiis, villis, terris, silvis, pratis, .aquisaqua- in aivum permaneit, dcscribi eam praBcepi, el nostro
    rumquedecursibns etc. danliir elittm eadem forma ec- sigillo inde eam firmavi. Ila in singulari omnes primx
    clesiai S. PetriCameracensis, in qiia sanctissimus slirpis Reges loeuti iuveniunlur usque ad Dagoberti
    Pater Ved:istus Canonicos constituit, vilt-j' dmv. Sed mayninepoles, in iis qiia- quidem incorrupta suiit diplo.
    vrllem certiorem auclorem alium, qui Canonieornm no- matis. in Amandino diplomate, ha'c fingilur coii-
    Ast
    men S. Veiksti xlale. vel ctinm Dagoberti primi xvo cliisioEt ut hffic regalis :uictorit'as firrna ac incon-
    :

    ttsurpntil. Et hxc omnm approbantibiis, qui supra, vulsaperpetuo perseveret.pnEsenspi^^eceptum maiiu


    Principilms ct Scnioribns, signnnt codemqiiosnpramo- propria suplerlirmavinius, et annuli nostri impres- vocibusgue
    do ac verbis idem Itex, Seniores, Cancei.lurius; aniio sioiie firmavimus. Titm, ne teinpus iguoretur, adtli- nonnuttts
    qunijiieV^.l. eodcm. sed ww Kalendas M;iji, jno xvi ;
    lur : Datum Kalendis Maji, Indictione 11, anno xi
    di//erens.
    el Iiidict. xiiii pro xm. ijii! novus csl crr regni Doinini Dagoberti. Actuin Parisiiscivitatefeli-
    100 Mn,
    liiiiis naltue conveniuul Pi-ipino impulata
    di- citer. Ameii. El liic prxter normam antiquilatis inul-
    cl l'i]iitini phuiala, .vic cnim inetpinnl iitraqiie. Ii, noniine sanctffi
    tipliciler pccctttur
    omittilur cnim pruimx mitnus sub-
    :
    Prlncipis :
    et iMdiviiUui- Iriiiitatis,
    Aineu. Universaiis maler et scriplio.qux promittebatur : el ulii Daqoberlus aliique
    virgo singiilaris riinstique sponsa Eccle»ia catholi- ultn, Carolum Mngniim seripsisscnl anno
    re^ni nostri
    ca, fa.ciinda casliti.ti.s prrerog.itiva
    promeruit, quod htc Notanus loqtulur more eorum qiii post
    Carolum
    devi.tum suis utilitatibus inclinemusa.seiisum prie-
    ; scnpsere diplomala, et quitlem addtlo nomitie, Domini
    serlim sacro- saneta; reltgionis tranqnillilatera et
    " «.,« ,rr,>„s(,.,,or,.s. Aoitji.c Gerardus Notarinsad
    quielom cura vigih provideutes. quo liberius divinaj
    vicem Dadonis Cancellarii recognovit qiitr formulu
    coiitempbittoiii et orationi pro nostra salute et
    regni numqiiam fuil primx siirni req ix iisurpala, nec faeile
    stabilit:ile v;uando, possit ad Deum
    interesse; qiia- esldicere qiiandouamin istis prxcisis lerminis cxperit
    tenus inimicis Cbristiana! fidci eliminatis, tota
    sui in secunda. Nolariosenim alionim viceinvenio sid>scrip-
    corporis incolumitate, sub nnstro sudore, regnum
    sisse.etiam sub Ludovico Pio; sed eorum nominibus,
    vigeat et crescat, et hoslilis ubique curiositas
    se scn- quorutn vicesiibscribebanl, additum titiilum Cancellarii,
    ti.at subjugatair;. Ego quidem Pipinus Senior, eo fa- non reperio; qnamvis dubitim non sU Cnncellarios
    '
    Catncrac. cel
    vore et desiderin ductus, maxime quia de Rege
    Aiiluiu
    "
    su- Archieapellanos nut polius Episcopos fuisse, qiioru
    perbo Tbeodorico per gratiam • Dei cum victoria sura
    * ibid. Omni vice (si quidem ipsi per se non 'scriiieretii
    ut scrdiebant
    polcutis hberatus. £.r,r,m„„<„r deintle fuudt vcl monasle.rio
    sxpej Carol.ngoriJ tempore fiebant
    subsiZs.Z
    primis
    ;

    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    prhms aulem notanda est Indiciio ii, Amnndino diplo- Romanis Pontifwibus /jetendorum, eo et prxcedentibus
    ^' ArCTOBB D. P.
    1 wati imporlune et impciilc ufhcia. Compnnitnr illacum secuiis omnibus nutlum u.^im fui.^se.
    bullam Certe ex Gregoria-
    cHonetn tm- r. >- , , ,
    ,•
    tipi

    perit< comjw onno xi Dagoberti, apitd i\eustrws scilicel, qui juit naritm epistolarum amplissimis voluminibus nildl lale /aho impu-
    nenscuv anno Christi Dcxwix, quando \u Imliitin currehat : unde ap/mret. Sed nec bujus Joannis ultxomnino e.ctant lit- tnfnm Jotnni
    Dagoberli. quinto.
    II
    itjitur w Indictionem ttccepit mnovnfor? Caute interim terx, quiis cum itio decreto conferamus : sulis tamen
    et ex destinata antitfuitatis QlJectnttone e/jisse eum pula~ falsitalem suam h;vc probare videtur inscriplio, Vindi-
    mus, (piod annuni Cliristi, quem sciebal a vetuslioribus ciano cuiu Coepiscopis degentibus Galliaruni fiuibus
    diplomatis, ante sccidum ix scriplis, constanter abessCy fraternam visitationem et paternam benedictionem.
    non ctpresserit. Neque yjqalho, ipf<is Imperaloribus scribens epistola-^i,

    Constanlinopolitano Concilio m ^Jct. 4 inserlas, sub


    CAPUTVIH. annum DCLXXXi ; neque Leo ii, scribcns Dilectissimis
    Similes Ecclcsiarijiii a!iquot aliarum cliartsc Fratribus Ecclesiannu Chnsti Pr.i-sulibus per llis-

    liistorico cxamino reprol)atce. paniam fonslitutis (,st tamen vere sunt hujus epistoLx,
    qux nomen ejus pnvferunl) sub annum dclxxxiii neque ;

    \J ndccimo CliriMiamv JErx seculo et seqiientihus, dum alius antecedentiitm vel siibfequenlium Poniifinun uUus,

    Unde na/a Eccledx universalis pacem tot undique scliismata sedi- inveniuntur per ejusmodi aliquam apprecatinnem siias

    liac fimjendi tionesque tiviiarent, eu erat morum corruptela, ut qui e/iistolas aut decreta auspicati, Salutem in Dotnino
    licentia (t
    Dei famulalum erant professi, et videbant apolcstatHms si qnis uddidit, muitum addidisse videbutur. Primus
    iu/elicttas
    tanta
    secularibiis undique accidi immunitates et possessionrs Joannes hujui nominis xii , auctiori usiis phrasi
    suas, jwn maijno crimini sibi ducerent, pro ipsis tuendis Coafratri Dunstano Dorobernensis Ecclesije Archi-
    fingere, quft in nulUus cessura prajudicium, solum vi- episcopo vitEe perpetuse permaneiidam in Cliristo
    nim furmu-
    debantur conductura tenendx xquitati. Quemadmodum salutem apprecatus est. Joannes /jostera xiii ince.rla ta satiitandi
    autem monasteriorum Snperiores innocens queedam, uti phrusi;modo salutem iu Christo et visitatiouem, modo anteS.Leouem
    i/mpulabnnt, vafrities pcrmovebat, adejusmodi fictioncs Cliristianam ?alutem et Apostolicam benedictiunem iniisilaCa,
    procuramlas ; ila sciolorum quorumdam, adlioc inducto- modo Apostolicam benedictionem et salutem im/jer-
    rum, mantiS aique stylum animabat profunda quxdam tiens /jer eas qme exlant epistolas, nihd ad posteros sla-
    clironoloqicarum rerum islis temjjoribiis iijnorantia, per bde reliquit : et seculo xi ad meilietntem venjeule, Cle-
    quam scieiunt impune quidlibetse tcripturos, se- modo mens ii non nisi perpetuam in Dumiuo saUuein scrip-
    cundum aliqtiam pubticorum instrumentorum formam, sit : quem post annos tres secutus Leo Pa/m IX /'( cer~
    neque tesliiim insignium dees^ient noinlna, neque iempo- tum ac stabdcm moreni assum/isit, Salutem et Apusto-
    rum characteres undeiumque accept-. Sic /'^edastino di- licam benedictionem suis scri/dis prxmitierc, quod
    plomaii, in conventu Episcoporum atqne Abbatum Aire- aliipost eum tenuere. Scio ab aliquibus luris ertidilis

    cum S f^indiciano f,nijnnlur, anno


    bali, suiiscripsisse ejusmo-U formul^E auctoiem dici S. Cletum : sed hoc ncc S Cfno
    VII Theodorici, Neusnia iandem etiam reiinaiitis
    in pariter scio, nthd tale in antiquis Ponlificiim Vdis atit adscrifitnda.

    adeoque Monarchx, qui fuit aunns Christi dclxxxvi, Breviariis ecclesiasticis legi. Primus qui Iwc asseruisse
    SS. Aiistregisilus, Eligius, Wandregisilus, pridem invenitur, Martinus Polonuses^ tn hoc aliisque multis
    vitafuncti; itcniSS. Lainbertus el Philibertu;;, tnnc non majori fide dignus, quam in fabula Joannx J*apis-
    e.ades, quod in exeijesi Daijotferiina num. 2'J denions- sa,', ex aliqtw trivio vel leviori auctore tenere arrepla, et
    travimus. yJlibi autcm impntavimiis boni scriptoris sim- cum seterno nominis sui probro cavdtutoribus hxrelicis,
    plicitati; qxwd Sanctos, quos in tuendis monasterii juri- ad obganniendum Sedis Aposlolicj.' inieijritati, niniis in-

    bus optabat patronos, adle/jerii in lesles actionis, cui nec considerate oblata.
    inierfnertint nec interesse potuerant : ralus forsiian tanto 100 Porro exeoquod diximus, deSalutandiformula
    mai/is certarn ubtenturuni se fidcm, qno plurium Ulus- veteribus Pontificibiis u.sur/)ata, /mriter ducas, cujus
    triorumque nomina collcfjisset. aiictordatis sit Hlud San-maximiniannm Prirdegium
    ut efiam viri- 104 Et vero successu non caruerunt ejusmodi frau- a/iud Zijllesium, quod Gregorio ii Pap3e. im/iulatur,
    dovti talm des, non tuntum seculis diu post secutis, sed ipsis illis quodque inter tot opiime conservata etoriginaliter iei/en-
    recipercnt ^
    quibus nasceiantur lemporibus, etiam apud viros alias da di/ilomata fere solum caret originati et tantum /iro-

    non infruditos, sed reruni historice liensandarum rudio- ferttir ex fide transcriplorum, quurum nullum est annis
    res; uti colligiiur ex eo, quod cum tolies tamque abnor- trecentis aut quadnngentis anliquius, ut mihi cerla con-
    miter peccaretur in hoc genere, nemo unus inventus sit, stat relatione, Primum sic incipit : Gregorius Episco-
    inter totmediixvi scripiores,qui vel unicum iktiusmodi pus Servus servorum Dei, Biisino, Abbafi Venera-
    et alteri
    diploma falsitatis et inter/iulationis aryuerit, etsi multi bili monasterii S. Joannis Apustoli et Evangelist;u qri.-e

    Gregorio II
    hisloriam ex professo tructarcnt. Quis non miretur Bal- atque sanctissimi Confessoris Cbristi Maximini, cu-
    falso adscribi-
    intrr qvos
    dericum, Noviomeusem ac Tornacensem E/dscupum se~ jus corpus ibidem quiescit, tibi tuisiiue successoribus tur, similem :
    Balflericui
    Ep. dcccjUus
    culo XI, et Siijeberto Gemblacensisenwrem ; si, hoccom- salutem et Apostulicam lienedictionein. Itane Grego-
    fuit. menturio lecto, legut Ca/mt 25 Chronici Cameracensis rius n? Qnanto itle ad Carolum Martedum, Principem
    et Atrcbatensis abeudem conscri/Hi? f^^idebit enim dicto tantx auctoritalis et nominis, scri/jstt simplicius; Do-
    Capiti inseri, cimi ynullis subscriptionibiis, Rescriptum mino glorioso filio, Garulo Duci, Gregurius Papa ?
    Joannis Papw quinli, qiio ad pelilionem S, Vindiciani Non dtco quam ab iUius tem/nins usu ac monachoruvt
    ideni Pontifex confirmasselprivilegium, a dicto Sanclo prtmseva simplicitate alieua smt pricdeijia ibuieni con-
    dfitttm Eccltsix S. Marue Atrebatensis : quse quia ab tenta,quale inte.r alta est, ut in priecipuis festivitalibus
    initto Clericalis fuit, uti et ^rgentoratensis, cvjus sup- Mitra, Dalmaticaet SandaliisAbbasinter sacra uta-
    piisititia diplomata antc rejccimus, up/iaret mali exeinpli tur; sed hcvc aliis disputanda relinquens, .so/u/n nuto
    licenliam ctiam ad Clericos pertinuisse. Atqui 7?fi- hanc clausulain; Seriptuin per manum Benedicti Scri-
    criptum istud, nec modum nec formam Itabet Ponti- niarii S. R. E. in mense Januariu Indictiune xii.
    ftcalts Bullie, ita enim incipit : Audite sententiam N^on da verus Gregorius ii; sed iu favorem S. Bonifa-
    quam dico. Si quis etc. deinde absque ulloindicio dtci, cii, Germanicarum partium Apostoli Episcopts ae Dii-
    anni Poniifieulis, ant scribentis Notarii, ita ex abrnpto cibus, Clero et plebi scribens litteras, quas in corpore

    subsiynure dicilur Papa : Ego Joannes Papa, hoc pri- Concilwrum habemus, easdem sic tcrminat : Data Ka-
    vilegimn, a niea parvitate editum, tirraavi ac robora- iendis Decenibris, Imperante Dymino piii-siuio Au-
    vi. i}fi«(/i.'5C(y«(7«r;EgoMurinusVicariusSedisApos- gusto Leone, imperii ejus anno septimo; sed et
    tolicai firmavi ac roboravi. Constantini Imperatons ejus tiliiannoquarto.Iudic-
    105 Equidem ej.istimo ejusmodi PrivUeijiorumt a tioue sexta, id est Clirisli uccxxiii.
    107
    XXVI PROPYL^I AJJTIQUARII pais i

    107 Sesquisecuh post invenitur Mlenniias major. Theodor-ici Repis et i'ogaiu Joaniiis summi Pontifi-
    AIiCTOnE D P
    illant fUam lilterariim J'onli/iciarum suOsignaliaiiil/uf addiia ; dum cis sciipsi et subscripsi.

    Joanius ' on el Secretiirii, e/iistolam seu derrelum scribeiilis, nomen \ 09 Nihil horum iiuumiis palpnhiUum erroium suf-
    esse proVat Baliiericu.s Epi-voims, vel IValterus S.
    upimnilur, el CttuceHarii sujitlanlis. Secundiim hanc fecit, iil vel
    clausnla mo-
    Seimlchri Cimierucensis AlikisBaldencocoxmis. Vitam
    m rfcenfioris fiirmam Mariiius l^onnfex ainid Unhelliim Tom. i col.
    su.-ipicionem impos- m
    1 33 «7'iVOTM iiili.cto Abbati Danieli, et ccenobio S. S. Yiniliciam scriliens. venireni
    Petii Solcnniacensis, ac raonacliis inibi nobiliter turx. Genrijiusqiwque Colvenerius, miiltie leclionis et
    dei;entilius, indiili.il ipsis privileiiium. quod hoc inodo cognitionis hislorica; vir. siius ud Biildericum Nolns

    conrUidiliir Scriptuin, per in inuin Zacliaria; sciinarii siilijnnijens, et stiidiose hoc pnnleqium illuslrans. non
    S. II. E. niense Majo Imliciione i. Bene valele. adverlit aniinnm ad liornm quidpiam, luleclorcm suum
    Tuni siijnati privileijii tenipus addilur hoc modo, Pridie monrrrl de /ide non moijna Uili scripla liobendu. Quid
    Iilus Juiiias, per iiianum Vulentini Ecdesia; Por- autein olios dico? Numquid et iios ipsi, in liaclenus

    tueiisis Epi.scnpi. Regnantc in per|ietuuin Doraino edilo Trimeslri, hujusinodi instrumenta varia parlim

    Deo nustro, Aiino Pontilicatus Dnniini Marini uni- cilavimus mulila, parlim allvlimus inleijru, contenti

    versalls Papa; primo, Imliclione priina. Sctlicet Iin- solos aniiorum Christi et Indictionum iiolas, velut a
    peralonbiis Con^lanlinupoUtnnis in liseresim tolies posleris adjeclas. repiidiiisse; quw nunc aliis pliirilnis

    rchbenlibus ulqiie relnpsis, el iirb& Roma ab eoruin viliis deprehendmius luborare, poslquam serio hanr dis-

    Jurisdiclione promus liherala, novoque imperio in Occi- quisilionem siiscepiiniisY Elenim in materia de Sanclis

    dente conslilulo per ipsummet Honwnum Ponti/icem, {quorum gesla, virtules. miracula pleraqiie in bona niir-
    desieriint Roinaui oniios Imperatonim nnmerore. et ranliuin. maxinie coxvonim aiieioriini, fide suscipimus)
    absque niimero scribent cuipe.runl, reghante Domiiio putiimns piam credulilalem, moijis qiium argtilain siis-

    nostro Jesu Cliristo, aut simile qvidpium : quod ali- jiicacilotem tenendam nobis esse; et iihi non offe.rlur

    qiii posiea etiain adhiliuere ad annos a Christi inciirna- verosimilior aucloriUilis dignioris aut eertioris clirono-

    tione desiijnandos. addito eoruin numcro, jiixla /Eram logia'- conlrudtctio, Lhenlerexcipere solemus qiix a ma-
    tunc usurpiiri incipientem. Vide de hac formula. pluri- jotibiis tnmiiuam ve.ra tradiinliir : quia non possumus
    liiis sectilis. sed nusquam tiniverstiliter usttrpiiia, Joan- iino codemqiie tempore oninia scrittnri et asseqtii. Qtio-
    nein Bestinm. IIwc sufficiunt. vl intelligatur. ncque lies tatnen evidens tiohis se aperiiit falsitas, semiwr pit-

    San-mo.riminiatttim privilegium. Gregorio ii ndsrrip- luvimus taliu resecandu ; porcios qiiidem ia principio
    tiim ; neqtie Alreliaieitse, Joaiini v altribnliim, liabere {qttia mimis ad verorum fahortimqiie discrimen exerci-
    sttjhim aul formain ejustemptniscui impttlattttir. Futeor talis, quaiidoque nee ditoitare quidein venit in menleni)
    etitini suspecUim niihi esse Privileijiiim Joannts xiii proqretlienle aiitem opere, libetius firquentiusque, pro-
    o;)iirf /igllesiuin, riijus xque ac snpra refnlalt Grego- porlitinate ail crescentem nsu exiirrienlitim,
    riuui nutlum opimret oriiiinale, tiiin o'/ aliiis caitssas, 110 Sic ad f^itam S. Alilegundis .\xx Jiinuitrii
    luin nto.rimeqniapro eo qood signnre oportttissel onntim cap. 3 Itllern e in Jnnotationtbtis, repudiavimus Te.^ta-
    1'tinliftcoltts et Indictionis, dicitur privtlrgittm isliid meiittim eidem Sanclai altribulttni. ctijits initimn ac
    lectum iii S_viiO(lo Roiiia; liabila, assidciitibus Divis finem leqeramns in Fila Gollica, per qiiemdam Cupti-
    Iiuperadiriliiisdttnne Majno filioqueejus a'(|uivoco, cintim coniposita lib. i cap S. Apparebat enim ipstim
    aiiiio liiiiierii Majoris sexto, Juiiioris primo : (/«as utidrquoque sttpposililium acruinosumes.e, ideoqiie nim
    forntiilo modo pltts qitani iino offendit, sed nolo iin- curnvimtis ex .Malboijieasi arrhivo littbere inleg^tim,
    idenque reie-
    morari. Incipii : in noinine sancta; et iiKUviduce Trinitatis, cimiis les/a-
    108 Non possum tamen quin adliiic addum verlnim prxler ejus a-vi ntorein, ul osteiidimns : huic tanien ftin- nien/iim S.
    vniini de portentasis Alrrbaleusis cliarix sttbsignalioni- Mdeijuitdis
    domenlo innitiliir dtvtnalio osserenlium, .lldegundetn,
    oiino '20
    hus. Eleuim post qualem Poutificis et Ficarii ejus Sanclissimu- Trinilati pie devolotas tirs ecclesias Mal- Dagoberti
    subscriplionem. dicttim charlain pariter subsignando bodiijcdificosse.IpsamporroSanctam, loquentem ore notatum ;

    conftrinattt Episeopi, Andreas, Bonibertus, Lauren- non sito. aiidiontus.


    tius, Pedelbraiidus, Naiifor. Hilarius, Constantius, Ego Aldegundis.... possessiones meas, qiias ex
    parachrotti- Martiiius, Cliristnphorus, Thoiiias, Felix.,\udoeniis, patris et matris hereditario jure obtinebani, tradidi,
    snu jilurcs,
    Austregisilus, Ravcngai-ius, Silvinus : rx qiiibiis Au- assensu Doinini Hilderici Imperatoris, quin et Da-
    strefiisilus, uldui. pridem obierat; Audoenus ettam goberti et Principiim ejus.... in ministerinm ancil-
    evivise.rcesseral, erotque nonogetiarius anito\KL\yi\m : lariini Dei, adilludsacrummiinasteriiimquod vocatur
    celeroriiin nemo inveniliir nominalus inler omties, quos M;ilbodiuin, ubi venerabiles Episcopi Aiitbei'tus,
    eo tolo se.culo florenles in Gullia universa, exhibent Amandus, .\udoeiiiis, llrsiiiaru.s altare Duiiiini....
    caialogi Episcoporuni opiid San-niarthaiios. Neiiite hic dedicaveruiit quartu liliis Junii. Ittme veru\ qnaliior
    tol absurililiilmn finis ; sequitiir enini ; Ego Leodega- ad uitum allare consecratidim Episropi? At qiio lem-
    rius, ab impio judice Ebroiiio cathedra Augustodu- pore? Utique paulo antequam lixc dicitur facta dnnatio
    iieuse depositiis, scripsi el subscripsi. Daia octavo aui fortc ipso die, nec enim iilius deinccps dies expri
    Idus Maji, uniio vii regiii Dnniini iiostri Theodnrici miUir. nam iidein puriter subscripli inveniuntur : tdqiie
    Regis. Indictione ii. Indiilionem xiv scribere oporlue- aiino XX Dagnberti, videlicet Prinii, nnm Secuinlum
    ral, ul cum anno Rctjnt vii, qitem diximus fui^se un- chorlx htijiis fubriralor igttorant, Terliiis vix qua-
    nunt Chri^tt iici xxxvi illa qttodtoiel ;quunivis. ol dixi, driennio regniim Unuil. Piiinus ouleni qtiumiliu? Uli-
    videinr i/isa
    nullas lum lodlcliones nossel Gullia. Sed hiic lev si,i- qiie nnnis dttmlnrut xvi, ab eo quo primtitn Aiislrasix Slulliodtensi
    miinirst. IlUtd quis di^simutel? qiiod S. Leoitegarios iitiiniisterio
    pnrfecliis esl lempore. Quid vero Secitndiis? PoUti.sset
    nnno nci.xxv caplvs ab Eliroiiio, onilisqiie evul.sii.cus- veisisse Ijona
    hic ab obiln palris. qotmlumvis exul regni sui annos
    Sltu
    lodiir mancipoliis ; et bicnnio post educlus e lulebris niimerare, rnlionejuris qtiod hobebal ad iliud ; id lamen
    cainolni od qttod conlugevol, post miillu caram Reije fecisse ntillo prohalur doctimenlo : sed ecotilra e.reiniila
    Tlteodotico opprobria linguumqne exectum, ei post liien ria dimaiionis fuctu- S. Reinoclo per Gtiotooldutn, piist
    nalem in Fisiunen^i
    monasleria quielem oicisus unno olnltim >.cripta aiino
    hiijiis quarto Regiii Dnmiiii nns-
    DCLXXIX, fmgolttrseptenuio posl scripstsse iic subsrrip- tri Dngoberti Regis, inlelligi dibeiil signari cittn res-
    sisse; leque ridirule, ac in Vedaslino, de quo siipra, jieclti ad regnum Justrosix reruperulum.
    tttqne sub
    prtrilrgto legilur, Ego .^iidimiarus Episcopus alisque Drntus lanie.n qnunlutnvts lougam
    sn ijitionum 1 1 1
    filam Primo
    loriiivla: ub-
    oceins subscripsi. DeitiqMc qtd pnmus rsse debitcrat Dagolierto. anuiis illiusxxopud ,-1 nslrasios in aniiiim
    SurdjL. S. VimUcianus, ntpote cujits rogniu cuncla Itebanl. itu dcxlh cnderel ; ,;«„«,/„ ,„/„„/„;„ „dliuc eriit
    ^JIdequn-
    scnbere /ingiUir : Ego Viudicauuo Episcopus jussu dis, circa annitm duuitaxat dclv sucro velo in primx

    wlalis
    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    srtntis flore doiiata. El condi (juidem statim ctspit die Vitse scriptore) istius auctorilatis et firmitatis prx- AUCTOBB D. P

    Malbodiense jnonasterium, sed annis aliquot opus fuit cepttim, ne lectori fastidiumgeneret, prseterire se dicat;
    ut completo opere ac disciplina slabilita, credi posstt vix tamen dubitamus, quin id quod allegat ipse, vel

    fundatrix pia suis bonis cessisse : quod cum fecisse dica- ejusdem plane favinse sit cum hoc testamento, vel unum
    tur eK oonseiim Domini Hilderici Impepatoris, quin idemquc.
    et Dagoberti Principum quidni {quamvis ineptus hic
    : 113 Tempus nunc est, ul, post tam longinquam pe^ uti etiam
    sit Iraperatoris titulus) putemus id fecis^ie intra annum regrinationem, Tveviros unde exorsi sumus, revertamur, Browerus
    DCLXXi et Lxxv, quibus ChUdericus, Chlodovsei secundi rcvisamusque Annalium conditorem Browerum eorum-
    filius, lotius fere Imprrii Francici obtinebat nionar- que editorem Masenium : quos,lice.tulias eruditosviros^

    ckiam; Dagoberto u, S. Sigeberti filio, post redilum ab fuisse tamen in dignosrendis veris fuUisque diplomalis
    Hibernico e.cilio, in Adrhenani& partibus dumtaxat deceplos pluries si demonslravero, credo eorum auctori-
    regnante, quoad vixit idem Childericus : ul alterius tatem, dum pro Horreensi quoque diplomate stant, nobis
    quaniChilderici conficnsum rcquisitum fuisseaS. Alde- a nemine objiciendam. Gliscebat inter Archiepiscopos
    gundeminimc credam. Quia tamen idem ille Dagober- Trevirenses et San-maximinitmos Abbates cnntentio :
    tus anno dclxxv paternum Auslrasix vegnum recupe- hi Vbvo pro sua caussa allegabunt primo Dngobertinum
    ravit ; si tunc adliuc superfuit Sancla anmimvitiecirciler diploma, quo dicebatur Conslanlinus magnns ita fun-
    quadragesimum agens, [quod nobis salis videtur proba- dasse monasterium, quod illius locihabitationem aliee
    bile) potuit ab ipsn qunque donalionis priusfactse confir- personae noluit subdere, nisi sua; succossorumque
    mationem pelivisse, ethaec etiam poluit essecaussa, cnr Iiuperatorum potestati : et hanc immunitatem quali-
    pro tegitimis
    regno Dagobertiipsa cessio fuerit attributa a scriptore, tercumque probatam^ velutcerto compertanif confirmare charCis sus-
    non disdngnente primum actum a sccunda nec Dago- dicebatur isto s\io diplomate Dagobertus : addehant cejiit eas.

    bertum Junioremab illius nominis primo. Itaergo suam Pippini Regis ac filii ejus Caroli magni rescripta, qui-
    chartam conclusit. Actum Malbodio monasterio, ante bus decreverint, ut tam Abbas quam monachi sub
    altare S. Marise et sanctorum duodecim Aposto- Regum raundiburdio in secula manercnt. Ut ergo
    lorum. Datum anno vicesimo regni Dagoberti in- tahum diplomatum retunderetur aucloritas, t<elo for-
    clyti Regis {obiiviscitur mensem diemque notare) sub tassis hono, sed non secundum scientiam, prxsumpsit
    prsesentia virorum et ancillarum Dei, quorum aliqnis, sub eorumdem aliorumque Regum Francicorum
    nomina et signacula subter tenentur inserta. Ego nominibus chartas contrarias fingere, quihus crederetur
    similem fnrmulam nnr,quam alibileqi; cui tamen insis- cella S. Maximini fuisse in praedioseu territorio ec-
    tere nolim, quia trahuntme ad sr subsignationes prodi- ciesise S. Pelri Trevirensis constructa : aut in ejus-
    giosx, prorsjisque tales, ut appareat bonum scriptorem dem e<'clesiae ejusque Pontificis ieterna possessione
    notorum sihi Sanctorum texere litanias voluisse. m^nere jussa.
    Tesfamenti 112 Siipiant igitur consequenter, Autbertus Epi- 114 Duo prima. Re-
    Scilicet Dagoberli ac Sigeberti
    guas finxit
    istius sub- scopus, quem licet epistola qudedam, Fulberto Carno- gum, minus nostangunt, quia nec prxtcnduntur quidcm Jtoserius in
    scripdones
    tensi imputata, sed in posterioribus editionibus pruden- uspiam extare originaliter : sed in solius Erancisci stetmnatibus
    ridlculx :
    tius omissi, fingat S. Aldegundis corpori sepeliendo Roserii fide citantur a Browcro qux fides quam exi- :
    Lotharingiee.

    adfuisse ; nos tamen ante ipsam obUsse tenemus, anno gua sit docerc poterit Arrestum Consilii Statuum, co-
    DCLXxi ; Amandus Episcopus (qni senexforte adfuisset) ram Hcnrico lucollcctorum anno 1583, insertam hahens
    Au<\c>emis.K])\sco\ms,quenioctogenariopropinquum,tam confessionem auctoris, ignosci sihi poslulantis, quod in
    p70cnl a sua Sede in regnum aiienum excuvrisse, non libris Sletnmatum Lolharingiie (unde ista profernnlur)
    credimui^. Ursmariis Episcopus, /unc necdnm quadra- plurima fraudulenter et raalitiuse excogitaverit. In
    genarius, et probahititcr nec Episcopus. Deinde Vin- his etiam ista duo fui-sse nemo negavent, qui dignatus
    centius Abbas, Humbertus Abbas, Eloquius Abbas. fuerit Zgliesium ipsa refutantem iegere, aut hic in ge-
    Primus est S. Waldetrudis maritus, S. Aldegundis neie dicta illis in pavticulari applicare : nam sigilli

    sororius, qui ccenobio Castrilocensi, in quo monachus fabulosa fahricatio, signi monogrammatici defectus, ti-

    vixit, numquam pnvfuit. Secundus, Maricolensis fun- tuii suhscnbentiuni sevo incongrui, errores chronologici
    dator, nn unquam Abbatis tituhim gesserit, veliementer gravissimi, characteres temporum pcregrini, loco non
    addubito. Tertius Latiniaccnsis in Neustria Abbas circa suo et quidem imperite positi, in islis seque ac aliis hac-
    Parisios, sub Chlodova'0 ii, circa annum dcl, si tum ienus refutalis inveniuntur. Considerationem nostram
    vivebat {quod quseremus iii Decemhris) non erat tamen magis merentur alia duo Pippino et Carolo imputataf
    advoca^idus tam longe. Erminus vir sanctus, neque liabentur enim apud Browerum, de cujus optima fide
    cum tifulo suum nomen signasset, aut signavi ah allo dubitare nefas, tamquam dcscripfa ex origmalibus lit-
    permisissct; neque vir dici potuisset, tum adhuc adoles- teris, quas ipse viderit suis signis ct sigiliis munitas ad
    cens, utpote moriuus anno dccxxxvii. Etto Abbas, annum 760 et 773.
    colitur X Juliicum titnlo Episcopi Hiberni videturque 111) IJabent ambo prxnotatam hanc formulam : In
    prxdietoS. f-Faldetrudis marito Vincentio notusfuissein nomine Doraini Dei ifterni et Salvatoris nostri Jesu aliorum Pip-
    pino et Curolo
    Neustria cetera fahulis obsita sunt, alias examinandis.
    : Christi, Lndovico Juniori Lotharii jilio ferme usita- Hegtliifi impu'
    quihus tamen
    Sequuntursubsignando Waldetrudis, sororS. Aldegun- tam. Amho hoe inchoanlur exordio : Si liberahtatis tatorum
    aucfor 3 Vifar
    S. Aldegnndis dis; Gertn\di& Nivellensis mortua uclix.; Aldefrudis nostru: raunere locis Deodicatis quiddam conferimus
    pdcm habuit; etMadelberta prxdictis fValdetrudis fiUx JMvenculx; beneficii, et necessitates ecclesiasticas ad petitiones
    omnis cum titulo Abbatissae ac demnm Oeruida, : Sacerdotura nostro relevaraus juvaraine, atque Re-
    amita bealJB Aldegundis, quse eam de sacro Ibnte gali tuemur munimine;id nobis, et ad raortalem
    suscepit. Ridiculus sim sivelim ostendere nihil sic ori- vitara transigendam, et ad .-eternam feliciter obti-
    ginaliter scnptum fuisse, ideoque hic finem facio plura nendam, profuturuin liquido crediraus. Proiude no-
    hiifus testarnenti vitia exaggevnndi : tantuni moneo, veritomniura Hdelium nostroruin tam prEesentium
    Vitam S. Aldegundis, ex MS. Gisteniuno editam a quara et futururum sagacitas etc. sic progrediuntur
    eum alias a nobis non magni fieret,
    nobis tertio loeo, iisdem pene verhis ambo, nisi quatenus necesse fnit pa-
    nunc etiam xstimari minoris, eo quod num. 12 memi- trem,a fiHo, primam privilegiiconcessionem ab ejusdem
    neritS. Amandi, una cum prsenominulis Episcopis et conflrmatione dislingui : quod antiquis Rcgibus fuisse

    Abhatihus alnsque qunm plurunisi locum dedicanlis, usilalmn nullis ostendetur exempHs,\et contrarium appa-
    H sumpforum
    eumdemque cum suis appendiciis Catholica auctori- ret ex venoribus Pippihi atque Caroli diplomalis apud ex diplomatis
    tate et Apostolica firmantis. Quamvis enim auctor Zgllesium, datis Utilrado Abbali, quibus ista videntur Ludovici R.
    (quem credimus mullo juniorem fuissc Hucbaldo, secuU' fuisse ex diametro opposila, sed fictione prorsus infelici. Germanix,

    Aprilis T. II. V Etenim


    xxvm PROPYTv^lI ANTIQrARII PARS I.

    Etenim si requiras diplomala Lvdovici Regis Germa- Actum Remlscivitate.InDeinominefelicifer. -;-

    AUCTORE ^**"
    Ego Anaclialus obtuli.anniMagniClodovei xvi. "„
    D. P.
    iiix, inve?ni'S altqiiod eornrn, vcrlotenns descriptitm,
    matcrinm pr:ihui.\sc fiijmento. Talc cst privilefiium quod Primum Clilodovci annum incidcrein/Erx Chrislianx chr. 497
    Lnchvicus, Lnthvici Pii (ilius, Germanix Rcv aiino annitm ccccLXXX, demonstratum esl ad vitam abnepotis
    rcgni sui x\ii i/ui fuit Chrisli circiter iicccxi.il, dedit ejiis S. Sigeberti, i Fcbruarii nutn. 12 : alii bicnnio

    Ecrlrsix Pailcrborncnsi, qnitil invcnietur in Monumen- seriiis auspicantur : Baronius quadriennio. Secnndam
    tis Paderborncnsibus paij. 205 pritnxeditionis. Carolus senleiitiam tenuit qui Indictionem v cum anno regni
    etiam Crassus, simili fcre stijlo, similcs donaiioncs ali- !.\i composiiil; proqitoetiiintfacit Pctrus Roijer in hi-
    '

    quas leijilur conscripsisse : qux satis csl liic levilcr in- storia dictas Jlibntix, muliis conatus a snppositianis su-
    dicassc. spicione libcrare hatic charlam : scd conutu irrilo. Ut
    HG Prxlcnsttm porro Pippini diplotua conehtdilur cniin rcctc tiolal Lubbc, anno ccccxcvii necdum Bur-
    flctio se pro-
    di( per Indi- /loc «loi/o ; Ego Joseph Subdi.iconus ail vicem \\'e\- gundiam obtinebat Clilcdovseus cum victoria illius ;

    ctionis vilium^ fardi recognovi.Data xv Kalendas .Jiilii, Imlictione de GuuJibaldo Burgundionum R'>ge, circaDivionem,
    quarta, anno nono reKnaiite Pippino inolyto Rege. relala dunitaxat sitsub Consulaiu Patricii et Hvpa-
    Actuiu Tulpiaco in Dei noinine feliciter. Priinum tii, teste Mario Epi.scopo Avcnlicensi, aniiis circitcr

    Pippiui onniim cxordicntibus inanno Clirislianx jErx XXV post eatn victoriain nitlo. Consulatus autem iste
    UCCLII, qniliiibuit Inilirtioncinqiiintam, niinuscjus aniins annuin vulgaris.Eriequingentesiniuin signat ideo :

    deberet cum decima tertia Indictione concurrere : aut que, inquilidcm iriiidc, piget plnra nnllitatis indicia
    cum undeciina, si crroneain plnrium chronicorum ra- colligere , eaque lectori consideranda relinqiiere
    tioncm sequaris : non tantum igitur alicno tempore, sed malo.
    etiam imperite adltibclur Indiclio. 119 Secundinn ciilcm Regi impulntum diploma con-
    117 Aibilo hac qiiatn jain rcfutaviinus Pippiniani tiitet fandalionem mnnastcrii S. Petri Vivi. opnd Se- ^™ ^"^

    commcnti snliscriptioue fclicior est subscriplio scciindi mones, Actumpublice in urbe Parisina, annoDomini
    jigmcnii Corolo Mugno apud Browerum ottiibuli, Itis quingentesiino, regni vero sexto decimo, a baptismo
    Sua\is ad viccin Ercambaldi recognnvi. Data
    verbis, Ego Clodovens in Deinomine Rex
    aiitem anno tertio.
    Kalend. Septeinbr. aniiovi, regnanteCarolopiissimo Franciiumanu iiropria signumfirmavi et snbscripsi.
    Rege, Indictione xi, Aristalio palatio in Dei nomine. Ego in Dei nomine Clothildis Regina. Ego in Dei
    Ainon. E.torsus cst rcgnurc in Fraiicia Carolns anno nomineTheodorieus filius cjus Rex et sic consequen- :

    DCCLXViii, proindc vi rcgni annus coiiveuit cuin anno ter Chbiduniirus, Cliildebertus, Clilotharius, Reges,
    Chruiti BCLWin. qui veic liabuit Indicliimem xi. Huic filii ejus : deiude Theodecliildis, filia ejus carissima;
    ac posterioris
    conveuientix fdcns Brnwcrus, qiti nou fuerat ausus Heraclius ArchiepiscopusSenonensis, ttim alii seplein
    itvl tnono-
    grammata. Pippiho altribatum diplonin integriim ihire, qtiiimodo Episcopi elc, Datamense Octo-
    ac deiiique cnucludititr
    illud habentiis scriptiim ad calcem Cbronici Trcvirensis bris, Indictione i. inDei nomine. Parisins urbe Re-
    pcr Cononem a Ealclicnsleiu Arehiepiscopum cotnpiliiti, gia. In annis Cbristi, Regni el Indictionis conjungendis
    Carolinum lioc iiitegnimexhibiiil. Aeqiie animadvertit. erratiim esse satis per se apparet : Labbxum audinmus
    quod si suppgsitionem non manifestet Iiidiclio a vcro de ip.^a charta judicantem. MuUi nui banc numqimm
    e.cerrans; prodat lamcu camdein ipsa prxmatiirc adhi- viderant, suam de ea sententiam dicere pr^sumpse-
    bila. ante suscepiuin Roinuni Itnperii tituliim. Qiiid quod runl ; ideo integram lectori exhibeudam putavi, eique
    Carolo Muijno iiflinguhtr monogramma moiis Ilenri- tesfimandum relinquere volo an possibile fuerit, ut
    ciani; eum tatnen Carolini signi tam multa apud varios anno Christi quingentesiino, qiiatuor hnjus Mnnar-
    crtent testiniunia, oinnia formx supta descriptx con- chffi filii jam tum gererenttitulum Regis; utS.Theo-
    farmia. Pippini monogrnmmn ad imitationem ejusfictiim dechildis, daio quod fuerit nata ex matrimonio Clo-
    cst. quo tisi fuisse sciuntur posteriitres Pippini Aqui- dovei et S. Clothildis, eara egerit tunc
    in Ktatem qua
    tania. Ipsa .4 videus, satisl ut rejicias. Eccum ergo se potuisset devovere Deo
    e.-.t
    fundare monasterium et ;

    illa, ntsunt apitd Browerum expressa. ut Clodovffius daret terras in provincia Arvenica, et
    in Lemovicino pago, et in Caturcensi pago, et in
    Pe-
    tragorico pago, et in Galvadano paco, eo tcmpore
    qno iiecdum pugillum terroj possid''li,ntiii Aqiiitania,
    a Visigotliis usque ad annum ovi detenta; ut deni-
    que anno subscrip--erit Remigius, jaia sonex,
    tali

    Remoruin Episcopiis (hutic ostetiditnus ad Acla S. Ve-


    daiti VI Februani § 2 el 3, natum anno ccccxxxv,

    Buplita-^se Clilodoveutn cKcxctw, obii^se nxxx) et cum


    eo subscripserint jam tiinc Episcopi. tum alii qiii ibi
    CAPUT iX. nominantur, quosque non omnes fuis.se .synchronos
    Indicaiitur iiiJEe plurcs Cliartic, Rcgibus Me- eruditi sciunt.tum AustregisilusBituricensis Archie-
    rovingicisafrictoe. piscopus, ad hani- primam tolius AquitaniEe
    cathe-
    dram promotus, annodumtaxat dcxii.
    Mrhilippus Lahbe, nuvx aucliorique Coneilionim eiitioni 120 Tertium In noraine sanctse et indivi-
    iiicipit,
    Tales stmt
    cum tolius Gallix oniniumguc Eruditoruni luctu im- dua; Trinitatis Clilodoveus, et de Mijciacinsi.
    qux trilniun- Cam-
    mortuus, inler cetera magnx ulilitatis opuscula, qux biacensi, ac Laliiuacensi fundis, donalis
    S. Euspicio
    dedil in lucem, post Historica Regum Francorum elogia et S. Maximiiio, significat oranibus Episeopis, Abba-
    subtexuit exaclam Canrellorioriim regiorum historiam, tibus, Comitibus, Missis, Vicedominis, Vicecomiti-
    et veteium /«.•.iniHii-ndiniwiMiscellanea, iicic curiosa bus, Vicariis, Telonariis, Centenariis,
    ;
    Villicis, De-
    prima-stirpis Regum rhurtas, qiias poluit invenire om- siderattir notnen Caiicellarii, dies. loeus, aniius,
    et siib-
    nes, quinque primis Capilibus aut proferens ipse,
    aiit ab scriptiones quia, inquit Liibbe, ea fuit teniporum su-
    :

    aliis jam prolatas attingens. Pritna, et


    omnium liacte- pei-iorura ignavia, ut qui monastica
    transcribehant
    nus nolariim in eo genere antiqiiissima {sivera)est Clo- chartularia, sa-pe appendices istas tamquara
    inutiles
    dovxi primi Cliristiani Reijis; iliita, ut prxfertur, mo- resecarent, quas nunc maxime requirunt
    eruditi.
    ^' ''"'"'"'' ''""""""'' '" ^'"3'""'"' """ l"'c tamq"uam lucernam in loco caliginoso; alias etiam
    TlaZla
    „ n
    ''* declarasscnt i.itius chartx fictioium
    ffliiiiiTes(iii.s
    '^''^"c?^', A r , „
    t Signum
    .

    aodovm, fortissim. Regis. Quartum, favorem monasterii S. Hilani Pietavini-


    in
    Datum sub die .v Kal. Januarias, Indictione v, sis (abncatutn, ineipit : Ego in Dei nomine
    Ohlodove.!s
    et
    DE CIPLOMATIS DISGERNENDIS. xxix

    f( inhjgnim legiliir iii Stippleinnilo Amialiim Apii- lare : unde faclum ul in hodiernnm nsqite diem Pari-
    ' AOCTORE D. P.
    '' ' tanicorum Boiichrli pacj. 41 iiobis iiscUiim viso : quare siensts ager el prxfeclura vocentur le Gouvernement
    iwc de co ompHiis iliccre possiimiis, qiiam qiwd dicat et Tisle de France ; el inter antiqux nomenclalurx
    Luhbseiis ila haberi in fuie : F;irtuiu est lioc Aui-e- amantiores litteralos, pro Normannia usurpetur Neu-
    anno ab Incarnatioae Domiiii dxxiv, JusU-
    liaiiis, stria; vocabulum.
    niano Rom^n Imperatore etc. Post qiix haiic ccnsu- 122 Eoileni recentioris longe slijlict numeri plicra-
    Chllperico
    ram idcm Luhbaus addil ; Veliementprobstupui, quod lis vitio laborant, qu.v sub Chilperico pussim dala cre-
    pro anno 575
    (le novo ineptissimum hoc iliploma tvpis iinmlatiim duntur : quorutn untiin extat apiid Labbxiim, et, prxter
    sit,dignumque censiierit aliquis cui Gallice reildeii- piiblicorum diplomatuin consneliutineni, hxc compendia-
    do operam impenderet. Aniius ab Incarnatione Do- rius notas coniinet. 0. F. D. E. et n. p. et f. n.e. v.
    mini dxxiv, quando nonamplius viveliat Ctilodoveus, quse sic legentla sunt Omnibus fidelibiis Dei Ecclesiae
    raortuus circa an. nxi, aut uttardissimealiqui dxiv ; et nostris, praisentihus et futuris, iiotum esse volu-
    nequ? ad Iraperium evaserat Justinianus, qui regna- mus, iit omittiim dicliones et phrases alias, sevo isti in-

    re ctepit dxxvii; neque Poutitexerat Vigilius, anno solitas. Aherum extat apud Mirseuni in Donnt. Beigi-
    priinum dxl electus hic inquam annus, et aliae si-
    ; cisciip. 2 ct incipit. In nomiiie Omnipotentis et Sal-
    iniles circumstantiae, testantur prodigiosam ignoran- vatoris uostri Jesu Christi, Chilpericus divina prae-
    tiani inipostoris, talem cliartam machinati; et ne- veniente clementia Rox Francorum : jinit autem,
    gligentiam aut malam
    eorum qui ipsam pu-
    lideni Datiim Bibrax, Chilperici anno priino, Indirtione
    blicant, Lectore, exiguam sspe anliquitatis ac yerss XIIl. Sionnum uccipias, quo, morliio fratre Sigeberto
    chronologiai notitiam liabente,nonprEemonitocavere Auslrasia: Rege, ditionem ejtis dicitur invasisse Chilpe-
    insidias, quibus nimium creduhe simplicitati illudi- ricus, sed brevi pulsus, prxvalentibus qui pro Cliilde-
    tur. berto Siijcberti tilio adversus invasorem patrtium stabant;
    121 Perqit deinde prsilaudatus auclor ad diplomala esset is annus Cliristim,x\v, quo currebal \iu Lndictio.

    Chmeberto Cliildelierti, qiii piilri Chdorxo successit, et usque nd Si annum quem ille Parisiensis regni primuin habuit,
    pro an. 0. ,
    DLviii reqnuni leiuiil; cujits diploma de f^illa Cellensi el guo nihiljurispotuitexercere in Belgio, sumere ve-

    ecclesix Pnrisiensi donata, in gratiam S. Germani, a lis; fuit is DLXI, et tunc currebatlndictio ix. Quid aulem

    qno Rex snnitah redditus per miraculuni fuerat, sic con- dicemus de alio, iuter Memorias Bellovacensesimprcsso
    cludiiiir Et ut haec auctoritas firmior habeatur et
    : per M. Antouium l'Oysel, velttt duto pro Abbalia S.
    per tempora perseveret, manu nostra eam firmamus Litciani? Ea et in plurali ubique, et stijlo vaide recen-
    et rnboramus. Actum aniio decimoseptimo regni ti loqttitur,et hoc modo signatur : Ego Eltritus Palati-
    nostri in raense Januario. Demonstriwimus nos ad nus scriptor recognovi, inusitatoe.remplo : atqueuddi-
    Acta S. Slgeberti num. 71 obiisse Chlodoveum anno tur, Datum anno Dominicie incarnation"s dcvi. la-
    Dix; ilaque; anniim si sequentem primum fncias Cliil- dictione nona, anno regni Chilperici Regis xxii.
    debcrti, per hujiis aniiiim xvii, Christi annum diimla- Actiim Rotoma-i, in conventu generali, iii Nonas
    xat DXwt habebis Germantis{quemJ)umnmm
    : atqui S. mensisMaji. Indictio et onnits sic convenittnt ut non
    ac patrem suum et Parisiacse urbis Episcnpum hic possit qnis errorem librarii sitspicari : anniis itcm regni
    vocare Re;c (ingitiir) anno dlv necdum erat Episcopus. XXII aliaque adjuncta iwtiint, ne de Chilperico II cogi-
    I'^*!"^ '""^ scientibus, inquit Labbe, non est cur plu- tes, qui aniiis soluminodo quiuqtte idqtie octavo .lecuto
    et alils annis'
    ribus inculcem ut chartam hanc suspectam habcant. regnavit : Chiipericus autem primtts occisits est anno
    Stylnin ctiam non iUiits a-vi facile quis dcpreliendct, eo DLXXiv anno rcgni sui xxiv ; el quomodo hic potuisset
    in primis notabilem, quod in plurali nuinero Ret loqua- annis post mortem suatn XXXII tatem rharlam condidis-
    tiir,forma ante seculum septiinurn inusitata; ob qitod se>. Notavit atttem Pclrtis Pitthou, qui chiirtam descri-
    eliam suspecta, imo siipposititia haberi debcnt diploma- psit et contrectavit, Sigillum esse ex cera alba, in qua
    ta, qitorum unuin profcrt Labbe, dalitm in gratiain S. impressa est imago Imperatoris jiivenis armati, gua-
    Carilefi auiio decimo quinto regni, et ulteritm daliim lem forle Olthonem III exprimit Zgllesius ex genitino
    anuo quarto, nec non tertiiim in fovorein Cccnobii S. sigtllo.

    Germitni de pratis Datiim quod fecit mensis


    bris die VI, anno XLvni, postquam Childebertus Rex
    Decein- 1 23 Neiiue plus
    Chilperici frotn S.
    ^ sinreritalis
    ^
    Guntramuo
    est
    ,

    tribtiitur,
    in ea charta,
    extatque apttd
    qus
    ,
    _ ,
    Guntramno,

    regnare ccepit. Capit uulem a morte patris dic xxvii nos ad ejus Acta xxviii Martii num. hoc principio :
    JSovembris anni Dix, et destil xxiii Decembris unni Divinadisponentegratia, Servus servorum Domini,
    DLVIII, ut ex hac quidempurte difficultas iion sit in sen- Guntranniis Rex regnante Deo, universis sanct»
    tentia nostra : quantiimciiinque tainen hoc eatenus snb- matris Ecclesia; filiis saliitera. Quot liic sitnt verba
    sistat, et Archetvpi integri,
    chirographo ac sigillo tot etiain sunt novilutis indicia, quse plttribtfs non me-
    regio muuiti, ftdem appellet Jacobus de Breul (qui reiitur exagitari : tunlitni hxc posui, ut sciutLector nos

    illudad cap. %)lib. 2 /Jtjmoini reperit ab interpolatore iinposterum fiituros cautiores, quam ul deineeps talia,
    insertiim, et notis conatus e.U illustrare) supposititiiim absque censura congrua operi nostro inserainus. Deni-
    tainen csse, non tantiim deprehendas stijlo indice, et qiic, autequam veniatad Dogoherti Mugiiichartas Lab-

    scrupulosa qiiarunivls minutiariim eiiumeralione, vete- bieus,ex arcliivio Abbalix S. Sitlpicii Bituritensis pro-
    ribns nequaqiuim usitata; sed eo imprimis, qitod facta diploma ctijusdam Ciodomiri, qiti se Francoriim chlodomiro.
    dttcit

    dicatur fundatio monasterii, cum consensuet voluntate Regis Chlolharii &\mm scribit, Itoc principio, In no-
    Francoriim et Neustra-
    Neustrasiorum. Hic enim et minesanctie et inviilua! Trinitatis, Palris, et Filii,

    sii prtvpropere nominonttir; et iidcm distinguuntur a et Spiritus sancti Ego Chlodomirus Dei gratia ;

    Francis qiiasi solum Parisiense regnum, quod ab


    : Fraucoriim Rex quoddiplonia, inqitit ille, absque
    :

    initio faclx divisionis oblinuerat Childehertus, diceretur dubio supposititium est. Res ex stylo patet : annus
    regntim Francorum ; cuin Francorum nomen tuiic fuerit desideralur : Chbitariuin II, cttjus hic fitius ftngitur,

    commune ; et ez qiio distiuctiin ab Aiistrasia cccpit no- intciligit Labbseits : Chlodomirttm intcr Francix Reges
    minari Neustria, huic aecensa ftierit Lutetia Parisio- nullitm agnoscit historia, nisi Clttodovxi magni secundo
    rum, regiio, jum non quadrifariani, sed bifariam dum- genituin.
    laxat, diviso inter filios magni Dngoberli ac slolnU prin- 124 In loino i Conciliorum Gailiie, Chlodovxi II
    cipatu utrobiqiie constituto. Sirulo viii, et sub Meroctn- pro San-Dionjjsiano monasterio, et Chlotharii III, pro
    gicai stirpisoccasum, prserogativam dignitatis tenentibus Corbeiensi, pr:eceptu inveiiiitnlur : sed qitx sinccra esse

    Parisiensibus, cmperunt itlt melonymicins sese Francos non permittit credere stylus ac forma. Primum auteni
    dicere, ceteros Neuslrios vd Neustrasios seorsini appel- suspectum vultie faciunt nomina vigintiquinque subscri-
    bentium
    : ,

    PROPYLyEI ANTIQUARII PARS I.

    brulitim Epincojxtrnm^ qmrum vix qnarta pars pro an-


    ACCTORB D. P CAPUT X.
    el Chlodovxo
    '
    no Clilodoi-ffi isiins xvi , fjui esaet Christi DCLIX, no-

    ta hiilH'tnr. Sultscrihunt autem non ejrpresso Sedis su^


    Conclusio Inijus materlBe, cum evictione Bul-

    lilulo : qnoil merito snsperlnm esl, et in hac et aliis si-


    larum aliquot, Romanis Pontiflcibus sup-
    milihus chartis, secus atque feeerunl in dcc.retis Conci- posilarum.
    lii Colnhnensis anno dcl celebraii; cui plerique eorum
    jforro hactemis deducta considerans, rt in loto Fran-
    qui Sandwnysianse chartx suheripsisse fingimtur, ile-

    omnes corum regno niiliam omnino clmrlam sinceram ac


    buissent interfuisse ; nec enim tam cilo potiierunt

    Aliud eidem Ctilodovxo afjirium diploma in-


    esse iiori. genuinam reperiens ante Rr.gnum primi Dagoberti;
    venioapnd Claudium Lahoureur, in colleclione hislorica paucis.nmas item snb illo atque post illnm, usque ad
    Cogimur crede-
    rcrnm memorobilinm ad rcfjntem Ahl'atiiim hisnla' har- secundx slirpis Regrs scriptas tiaheri, qu3e vel autogra- re donaliones
    plise dici ]>ossent, vel er autographo fideliter desmnptse : niultas esse
    barx prope LiKjduniim perlincnliiim, quow pbicnil les
    factas absque
    Masures, id csl, KndevncQ^nnbiiantiqnissimi appellare. vehemrntrr iiiudo monitiim Joannis Marshami, lirtero-
    scripturis ;
    Principinm pro nnno doxi qiiidrm circa religionem, sed a monnchis reqite
    iii reijni, qui fuil ncXL circiter
    ser.r communis, lale esl : In nomine Doi seterni et
    monastica minime alieni, datum in propylxo ad Mona-
    Salvatoris nnstri Jesu Christi, Chlodovaeus, divina slicum Anglicanum: Caute intuenda; sunt istiusmodi

    onlinante providenlia Imperator augustus omni- chartse ;


    minorem quo raajorem
    quas fideni liahent eo

    bus Dei fidelihus, Episcopis videlicet et Abhatihus, praeferunt antiquitatera. Rudis olim et iners gens
    Regibus, Dui'ibus, Comitihus, Vicedominis, Vicariis, nostra fde Anglo-Saronibus et ile communiori usu
    Teleonariis et omnibus lemiiublicam adguhernanti- loqiiitur) absque scriptodonationes conferre solebat.

    bus. Suinptum est hoe principiuin verbntenns e.r alio Ex Beda sane non constat, scripturam adhuc illius
    dijilomale quod idem Laljoiireur recitiit, sub nomine Ln- tetate in transferendis praediis aut concedendis pri-

    dnnici Imperoloris pro anno Christi DCCcwi, hoc solum vilegiis usurpatam fuisse. Nihilo plns de cademapud

    dcmplo. qnod in islo Ludnrici non nominenlur Reges francos nsurpata conslat nobis ex Gregnrio Tnronensi.
    ;

    nnminelur aulem annus Chrisli, qui nobis indicio esl, Quodiijiliir, proclivis in partem mitiorem ffililiemius
    ne hanc quidcm charlam, puram incorruptamque baberi. maluit opinari, vrteribus instrumentis depeiditis aut
    yrrus Ludovicus.uhsUnuil charactrrc Clirislianx /Erx. corruptis, nova novo stijlo, cum multa inlerpolatione
    nondnm ad usus reijix Cancellarix recepto : scrihebat cusa fuisse, qux. pro veteribus supponerentur ; idnobis
    autem universis Episcopis Ahhatihus, Ducibus et niincmullo magis ambiguum redditur, ac pene perstta- has autem
    Comitibus seu oinnihus puhlicas rei servientibus :
    ilemur, partem majorem fallacium istariim chartarum, fuisse diu post
    fabricatas
    quod pro trmporr Liidoviri Pii ernl ahunde satis, pro in archiviis monasticis ct ccclesiasticis repcriendarum ;

    tempore aulrm Chlodovxi n


    fuissrlplus quam salis et non hahere principium ac fnndamentum in veris, quse
    suprrahundans, qui solos Episcopos Comitesque nomi- aliqitando extilerint, tabulis ; srd solum in possessione
    nassrl.Ihcc ergn si e:raminas.iet scriptorprxdictus, non aut vera aiit pr.vtensa; quam ut firmarent, ejusnwdi
    mognopere appendisscl titulum Imperatoris, quetn istic diplomata confingere elegerint. Hoc autem dum face-
    Cblodovsus arroijare; neque consideratione
    sibi linijitur rent existimo illis etiani usitatum fuisse, ut non sotum
    dignum censuisset, quod isiic nominenlur monachi suh fundosah ilto cujus nomine diploma cndebatiir, primum
    regulaB. Benedicti Deo famulautes, necquia dicilur, acceplos ; sed et alios poslra a qmbuscumque donatos,
    Aotuni Moiile-Lauduno, pr:rsente populo, concliisis- de quibus nihil scriplo doccre poterant eodem diplomate
    ,

    set, consurvisse Hegespro donnlioiinm simrum similiiim- comprehenderent. Nam sxpe tantse et tam multx pos-
    que aclunm validitate convocare exlra ordinr.m Parla- sessiones una exprimuntur in charta, ut prorsus incre-
    mentnm reijni, aut ipsius convocandi tempu.% prxstolari dibile sit, eas omnes uiio eodemque tempore, ab uno
    sed ex htius clausiitx insolentia aliisque tneptiis fuisset Rege, alicui monasterio vel ecclesix primum surgentis
    persuasus. lam certo chartam islam Chlodovxo Retji fuisse condonatas.
    afjiclam fuisse, qnam induhilanler credidit ex aliciijiis 126 Quod de possessionihus dixi,quarum pars magna
    additis expres-
    monarhorum suorum somniculoso cerebro olim fabricatam longe poslohtigil locis piis, quam facla aul etiam scripta sius immuni-
    esse cliartnm, qiia moiMsteriiiliius primiis fundalor esset prima fundatio, cujus instrumento tamen esedem tatxbus.
    fuisse
    asseiitur S. Lonijiniis, Evanqeliciis miles, qui finguntur insertx id libenter etiam
    Domini ; intellexerim de
    latns perforavil ; et ex simili officina prodiisse talium possessionum immunitatihiis ac
    Episto- libertiitibns (unde
    lam, qutim Sumrao Carolo Imperatori et privilegia vulgo nominantur lestes enrum chartxl
    Leydradus ita
    Episcopus Lugduneiisisscri/wtss('t(/c/(Hr. ^quefacile scrupulose soliciteque et delerminate quandoque expres-
    rhlolario et fiiit falsilatis convincere privilegium, quod Chronico sis, sicut post seculum nonttm aut decimitm
    exprimi
    Theodorlco. Besnensi insertum edidit Acheriiis tom. i Spicilegii sub cospere; quando hominum, ecclcsiasticis boiiis ctjuribus
    nomine Illpag 499(nm(;«amdatum raense
    Chlotliarii carpendis inbiantium cupiditati reprimendx, aut mona-
    Augusto, anno ab incarnatione Domini dclvmi, sirna gravanlium importunitali avertendse ejusmodi
    indi- ,

    ctione 1 anno VIII regni Clotarii, non tanliim proptcr privilegia quxsila fuere. Cum enimdonata ecclesiis bona
    aniium Chrisli male comparalum cum anno jure divino immunia sint ah onerilms servitutis secularis
    regni, qui
    11 ««( III nominandiis eral, scd eliam primis monasleriorum fundatoribus ac dotatoribus
    propier stijlum to- non
    (iii.v charlx
    : in qiw licet non adeo evidtnter excedat incidit caveie ab eo malo, qiiod
    nova Francorum in
    Pneceplum ibidem siibseqnrns, datum mense Cliristianilale necdum caperat pulhdare, dum
    Septem- Reges
    hris die iv, anno iv regnante <"^ Principes adhuc zelo religionis aestuarent.
    Theodorico Rege, hujus
    iKymiiiis etfratris Chlothar,, prxnominati;
    III,
    vereor 127 SimiHfere modolicehit ratiocinari de privilegiis
    lamrn opnd omnes fidem inreniat, tum aliis de
    ut et jirivitegiis
    causis Aposlolicis.quibitsabEpiscoporuminrisdictioneexempta
    tnm quin eollecior Chronia omisit qttalia posteri
    formnlum inilialem moiiasleria, et suh immediatam Sedis Romanx prote-
    obtinuerant
    per quam fraus de.legi forte pnliierat clionem suscepta
    ;
    ; et saltem constare sitnt. Qito tempore ea res caeperit,
    debehit quinam sinl ii, quos insolilo prorsus dtfficile esl deftnire: esse tam
    litnlo anliqiiam quam videri
    Rex compellal, diceus, Cognoscat utilitatis.vestra; faciunl nonnuila qux proferuntur privilcgia,
    raa- netno mihi
    gnitudo. persuaserit. Nam qiiod apud
    Biironium ex Papirio
    Massono habetur, velut ab Adeodalo Papa sub annum
    DCLXxv concessiim Tvronensi monasterio et monacliis
    idem pactum
    S. Martini; id, licet sit mutiltim extrema parte, Apostolicis satis
    tamen Itabrt unde novitia fictio deprehenlatur,
    Utleris
    dum
    idenlidem Religiosi Abbatis meminit; ex usu scilicet

    ejtit
    :

    DE DIPLOMATIS DISCEIINENDIS.
    ejus temporis, quo res monaslka tantum dispendii quentium Ponlificum Bullas progrediar, sufficit dicere
    accepit, quontum qneri vix fas est, per Abbates secu- genuinas et originarias creili non posse, in quibus per ^••'"O"^ "• p-

    lares. //aOft Saii-Dioiitjsiamun ju.vta Parisios viana- CaroU et Ludovici Imperatorum annos signata teinpora
    sterium plurima, tiim Rootanornm Pontiftcum quam subnotantur , quasi hic Rcmunis Pontificibus mos umqttam
    Franroritm Regiim, diiiloinata;et qttidetn, ul prxti'ndi- fuerit; et qttidem sic ut nd noiitcn Caroli, el Itlttlos
    tur, originalia; etiam in corticilms avborttm scripta Excelleniissimi RegisFrancorumet Longobardori;m
    qtixdam: de qtiibus omnibus, qiiod quiilem atlinet tem- atque Patricii Romanoruin addntur hoc elogium
    ,

    pora primx slirpis regix, illud omniiio tenendum est, historicum, a quo capta fuit Italia. Si porro eliam
    tantomintts eis adliibendnm fidci, quantoplvs prsesefe- ojferanlur aliqux, annis Incarnationis nolat.x, eos eer-
    Tunt aiitiquitatis. tissimo scias esse aut falsas aul corritptas. Nam a paucis
    128 Intei illaprimum locumoccupat, post Landcrici anteactis annis, inquit Pauius de Middelburgo Episco-
    Parisiurutn Episcopi privilegiitm, quod altcri exculien- pus Forosempronicnsis scribens iititio secttli superioris,
    ilttm rclinquitur, Zacltorix Papx rescriplum ad Pip- lib.13 sux Paulinx cap. 6, praesidente Eugenio iv,
    pinum Regem: ad quod etiam fahitatis convincendum, adhortante Blondo Foroliviensi, Pontificii Collegii a
    servientqua' stil/jttngo, de duabtts imiiwdiate sequentibtts secretis Notario, in bullis atque rescriptis Pontifi-
    in ista colteetione Bullis Stepbani Papxeo noinineui. cialibus, annorum Christi a Incarnatione snpputatio
    Utraque scrijita est in cortice, utraqiie munita bulla scribi primum caspit; etsi longioris lemporis tractu
    plumliea, ex cordulis pendente, cujus faciei antica; in cereis Paschalibus annotata.
    inscriptum, Stephani; postica; Pap^e ; cum cruce 130 Et hxc circa Pontificia Brevia, qux dcinde Ethttjmge-
    sub utroque vocabulo, superne autem in prima qui- sequunlur pltira et sinyula excutere non est aniinus i^eris sunt
    dera lacie videtur crux duplex cum tribus intra neque olivm ; Daqoberti Reqis fundatoris 'privilenia
    et
    '''"''"" "PW
    V , . ..,
    •'
    s. Dtouiisium.
    brachia seu ramos crucispunctis, unoautem puncto
    .

    septemdecim, fttiorttm ac successorum ejus septein alia,


    ad basim ejusdem ; in aversa autem facie, supru tumocto Pippini Regis, ac rursitm septemdecim Caroli
    vocem Papjb, conspicitur rosa. Ita Ilistotix et anti- Magni subjiciuntur, et sic deinceps, qux vel omnia vel
    quitatttm Saiidioiigsianarum evulgator Doubletius : qux pleraqtte malx fidei sitnt, itt ex jam dictis facilepolerit
    omnia ut iiiagnnm speciein atteloritatis miniinx vulgaris dijudicnre diligens Anltquitatum Snndioitgsianarum
    prxtentlunt ; ita sinijulu suffteiunt talium rerum peritis scrutator. Qttod si ex solo isUus monasterii arcltivio
    ad imposturam coynoscendam. Norunt illi corlicibus lanla prodiit ferrago chartarum,Romanis Poniificibus
    arborum aliquando usos dici antiquos, adeo ut Liber ac Francorum Regibtis fidenler xqiie ac ignoranler
    hinc dictus Latinis sit, qui Gnecis |3('oXo;: sed iidem suppositarum, qnantam Doublclu collectio iiidical ; qnam
    sciiint nsiim istum tain esse antiquum, ul quandonnm grandem putas inveniret hujusmodi :i:nnionim inessem,
    desierit omnem hominum memoriam fugiat, nultis fere et quot volumiiia itnpleturam, qui censorios octtlos per
    ejttsmnili scrlpturx reliquiis perennanlibits, postqttam omnem arcumfeiret Galliam, simttl et per Italiam,
    agninas atque oviiias peltes in membranam distendere Hispaniant, Anyliam. Noster hic ftnem jam spectat el atibi.

    ususdocuit, quxet complicari, et convolvi, et in grandes labor, et pridein lassus calamus recondt in aliud leinpus
    compiniji codices tam commode possunl, ut totis xvnr postulat. Quia tamen aiias m transcrihcndis Evesha-
    seculis nulla fere ad scribendum maleria alia adhibita mensis et Glastoniensis monasteriorum chartis ipse
    sit. Quis aiitem dubitat multns liujusmodi arboreas sibi indulsit plura, qttam nunc probare potest mens
    scripturas alibiquoque inveniendas esse, multani earum- exeicitalior; cogendus est operi immorari tanlisper,
    dem apitd scriptores ipsos mentionem, si viii seculo tam donec iis ipsis obelum fixerit, qux citius debuerat dam-
    fuisset ordinarium in cortice scribere, ut etiam Pontifi- navisse.
    ces in tnli materia suas expedirent Bulias? Bullasdico, 131 Talis imprimis est Epistola ConstantiniPapx,
    Eofshamensis
    non qunsi ita tunc vocarentur, sed quia ila dici co'pere, ?HoBrit\valdo, Britanniarumecclesi;cPrimati, iiijun- charta rejici-
    postquam usu valuit ut bullir seu plttmbex seu cerex, yit,ut totius Angliae concilium cogat, Episcopos sacri- '"" "' ""'"<"
    "'
    annttlo Poutificali insignilx, appenderentur Brevibus que Ordinis religiosas personas, optimatesque re"ni ""^
    cum aitlea non appendi, sed ipsi membranx impriini cum proceribus suis adesse prsecipiat: quibus in
    sigillum soleret. Dei nomine congregatis denuntiamus, inquit, quod
    129 Sed hxc et lioruin singulorttminitia explicabit, Duo Reges Angliae, Kenredus et Offa, cum quibus
    in suo Erudilarum iinaginitm opere, Cluudius Mene- Egwinus Episcopus ad limina Apostolorum venit,
    contra stijluin
    slrier Socielatis noslrx ; delibunila lainen milti fttere, in loco ostensae dicto Episcopo visionis, plurima de curia,
    ad eximendum minus expertis scrupulum. Ridiculttm suis beneficiis, inpraisentia nostra, regia liberalitate
    autem in prima epistolarum istariim accidit, quod donata et Apostolica auctoritate confirmata, contu-
    Landricus , Parisiacse Urbis Episcopus, dicatur, lerunt; quatenus ibidem congregatio monachorum
    cura consilio suorum Canonicorura, ccenobium istud possit instaurari, et indesinenter Christo famulari.
    et omnes ad ipsam servientes Clericos absolvisse a I/xc, inquam, epistola, jirvut vita S. Egivmi ex m
    sua jurisdictione. Nain quis antiquoritm Episcoporum Capgravtoad xijanuarii recitatur a nobis,prxterquam
    sic unquam locntus? Fratrura suorum consilio, rem quod salutera et Apostolicam benedictionem iraper-
    actam scrtpsissent illi , non Canonicorum. Additur tiatur, ((a finit : scripta est ha;c epistola anno gratiae
    Datum IV Kal. Martias, Imperante Domno piissimo 709, in Ecclesia Salvatoris Lateranensi, prajcipiente
    Augusto Constantino a Deo corouato inagno Impe- et confirraante Constantino Apostolic» Sedis Anti-
    ratore, anno xvin imperii ejus, sed et Leone Majore stite, adstantibus et confirmantibus Regibus AngliEe
    Imperatore ejus filio anno quarto, Indictione x. Kenredo rogante venerabili viro Egwino
    et Offa,
    Indictio hxcannum Clirisli dcclvii indieat, sed tnttium Episcopo, coram pluribus Archiepiscopis et Episco-
    Copionijmi relrudit ad annttm dccxl, eum constet eum pis, Principibus et nobilibus diversarum provincia-
    seqtienti dumlaxat anno, et quidem ad Juniuin mensem rum, cunctis acclamantibus, Laudamus, concedimus,
    perducto, regnare ccepisse. Qtiid est autem quod ejus et confirniamus.
    fiUum Leonem hic Ponlifex eognominet Majorem? et 132 Qux hic (ut de anno grati;e nihit dicam) Apo-
    quomodo eum tam Itonorificis dignatur titulis, aut etiam stolicarttm litterarum formaf Qux verisimilitudo ,
    qitod
    sola notninis mentione, de quo per invectivas epistolas, pro re tantilla tantus fuertt Homx, non Episcoporum
    ut S. Stepltanus Martyr testatur lam insigniter , tantum, sed ctiam Archiepiscoporum convenlus? quod
    triumphabat; Apostatam ipsum ac Dei hostem pro unius monasterit fundalione slabilienda jussus fuerit
    nomina
    vocans, utpote adversus Christi imaginem male ac totius Angiix conventus coyi, lam secularium quam rum lunc ttsi-
    '"'"•
    pestifere concitatum. Ne autem ad alias similes se -
    ecclesiasticorum? qttod Jnylix tilulum et nomen usiir-

    pannt
    PKOPYL/EI ANTIQUARII PARS I.

    O/Ju OrienlaHum Saxoiutm narret Betia, vierito mirntiir Malmesl/urieasis de tje'


    parint KfnrfthtsMerciic, et
    AfCTOnE D. r.
    Reqfsl Id autcm (ecissenl eo temporc, quo Jnglorum stis Ponlil. i qiiid miraculi sit, quod tacuerit
    lib.

    Niitio, inter oeciipatrices Britannix ijentes non maximi lianc Eveslmmensem fundntionem, et aildit neque per
    nominis, multo inferior crat Saxonica, prxciinias ad .«e id pntuisse advertere, neque per alios addiscere.

    Austrum provincias obtinentc : unile etium Iwtlie, inter Sane monasteriorum omnium celebriorum exordia alti-
    inculliores Ilibernos ac Scotox, non alioiinnm Saxnnicie git Bedn; ut exigiii nominis fuissc oportent illud, quod

    lingua! nominenola est, qnam nos Antjiieanam dieimns, triginta annis ante Bedie morteni Bgwinus slruerc coe~

    tl Joiinnes Diaconus, Siixoniam appeilavit retjionem, pit in sua irigorniensi dicccesi. Se.d ul fundatio illu-

    iid ijuam missus eral Auijnstiuus tuin siiis; licet ad strior fieret, placuil cx Be.la tempus suiiiere et occasio-

    conversionem Jnijlorum illi iiotissimum lueriut destinati, nent splcndidam adornandx fabulee ,eo quod (orle aliunde
    qnoriim pueros Itomie venales viderat et amarat Grcgo- scirelur, eodem ferine tempore, quo seculum nbdicabant
    rius. Vidc autem pulcliras sulsciiptionum formulas f Rcges, Rom,x l'gwinum adluisse.
    xiihscrlptlo- Fgo Constantinus. Roinana; Sedis Episcopus. bas 133 Utinum quam nunc est faciU, rebus liisce ad Eiiam char-
    iiitm loimam, donationessubicripsi etconljrmavi.-J- EgoEgwiuus, fundum e.raininatis, similcs iwposluras agnoscere et Kcgls rnx. U
    buniilis Episoopus, confirniavi. f Kenred corrobo- damnare tam cito possent in opcribus nostris ea omnia
    ;

    ravi. {• Ego Oda consensi. Variandie, ul apparet, expiingi et innovaii, qux de S. Ejwino in liac muteria

    plirasi ttuclor studuil : ego ejusmodi varielates in scripsiinus ! Si Inam Regem Occidentalium et Auslra-
    genuinis suljscriplionilms niiu intrnio, nec puto pos^e lium Saxonum, virlntc quidem bellicaet religionis sta-
    reperiri. dionobilissimum, sed cttjus nultus aul Romx, ubi mor-
    13S Ipaii porro Rei/um cliarta, cui pulchra illa liius; aut Glastonix, quam dotavil, cullus anliquus
    Poniilit in Hulla superstruilvr, qualisest? Coiidunt eam doccri polesl, relulissemus quod inter Prxlermissos,
    Kenredus, Dei dono Rex Merciorum ; et OiTa, divina nunr factumvellenius; nonextarentmodo ad vi Februa-
    pennissione Anglorura (irientalium Gubernator. riidux confietx sub ejusdem Regisnomine chortx,quasi
    Novitatem saneliand obscurum icdolet istud, Dei Dono, dtttx anno ab Incamatione Doraini orerv et ikcxxv,
    et Divina permissione: sed Orientales Anglos poni idque Indictione iv, rum scribi debiiissel viii Harum :

    pro .Sa.ranilitis Orienlaiibus. quamvis collimitaueo regna postrema, fnbulosam Glastoniensis loci sanclilalem ile-

    (utrint, quis (erat n talihus, tali loco ac tempore? pr-edicans [quam iiijemes de S. Palriiio et S. Josepho
    anno 704
    Diinde designantur agrorum monnsterio Eveshamiensi a'' .Irimalhia ad xvii Marlii uteumque ventilarimus) e<725 ad-
    eonlraditorum liiniles, lain minule el accurate, iilpagi variaeidem conccdit prxdia, asseritque Kenlwinum Re- scrlpta

    nain inlegraui sola loeorum aut compreliensorum aut gcm, ab omni seculari et ecclesiastico obsequio im-
    coulinniin nomimi impleant. Postremo sibditiir : Xcta. munem constiluisse locum, et hauc ei privilegii di-
    siint hicc anno Dominica' Incarnationis dccviiii in gnitatein concessisse, ut habeant Fiatres ejusdem
    Ec(desia etc, ut supra, lisdem prorsus verbis, formuiis, locipotestalem eli^endi et constituendi sibi Recto-
    nc subscriptionibiis, nec apice quidem variuto. Ipsius rem, jiixta Regulam S. Renedicti. Deinde, Summo
    Egwini charla, qux signare et ennfirmare deberet Pontifice Gregorin anuuente {secunduin htijus nominis
    confiishnein omuia, fertur scripta annu Dominicae incarnationis inlellige) et cousentientilnis eliam omnibus Britan-
    locorum flc
    714, m eoque drsignantur 120 mansse, quas prffidi- nia3 Regibus, Arcliiepiscopis, Episcopis, Ducibus
    irmpontm
    ctn' ecclesiip Christi acquisivi, iH(/iii( Ejwinus, sicut atque .\bljatibus, ;)ra'i7rt;ia iudiilgenUir, quunla pos-
    scriptuinestet confirm.iliim in chartis ecclesiie, et suutconcipi moxima; et monuslerium eximilnr ab iimni
    in Ubro manifestalur terra et tern.ini ejus quem jurisdictione Episcopali; idqtie sub couditionibus adeo
    scripsit Hritwaldus Archiepiscopus, et dictavit multis et Episcopo duris, nt vix ulluni immiinitatisejus-
    pnetepto Romaiii Pontiticis, cum eonsensu Princi- modi privilegi.um in ampliori forina ihiltim esse exi.iti-
    piim totius Angliaj inqutim
    : liirc chiirla prie ceteris mem secuHs diu post secutis, quando insolenlia Episco-
    meillnt tmixime. yldduntur eimn sulisigiialiones hte: poriim quorumdam, seipsos magis quam greqetn Christi
    i Ego KgwiiiHS, per siguum sanctK Crucis. + Kgo pascentium et Apostolicx Sedi siibinde rebellium, ad
    Keiiredus Rex subscripsi.
    f Ego Offa, per signiim ejusmodi indutgenliam descendere fecit Roinanos Ponli-
    Sanclre Crucis, .ronfirmavi.
    f Rritbwaldus Archi- fices; ne visitaliouis aitt provisionis spirilualis prstextu
    episcopus subscripsi. b'go
    f Oswardus frater Regis expiliireutur mouasteria, et disciplma monastica peiii-
    confirmavi. Si cum consensii Principum totius tus in lis coltaberelur. Sed quid habuit Iiia, quantumvis
    Anglia', ergo in ipsa Britannia, inqiie convenlu itd arinis formidatus ac poteiis, qiiod totius Britannia' Re-
    hocferPontificem impeialo, quartopost reditum Eijwi-
    gibus prxciperct? cjuid Arcliiepis-.opvs, quorum in utro- explodi de-
    niauao, eom/ilelajam fabnca monasterii. xquo
    Idem faleri que ejits reqno untlns? .Si eadem, qux nunc Aprilem buissent
    cogent .lutiscriptiones Brilimldi
    et Oswardi, qui ex absolventibus, adfuisset scientia Februariiim traclanti-
    wsulapedemtionexliilerunt.nocautemposito.quomodo bus, explodi ista S h e.ciilosx
    potitissent ; sicul ibidem
    subscripsettint hcuredus I
    0//«, prtdem deposilo tltqni-
    ,
    snnt Gatfritli Montimethen.us de eodem Ina fabetlx,
    talis seculuiis fastu monuclios Romx tnduli? et quomodo quibusfinijit, ex Britonibus seu ffullis oriundum Inam,
    subscrip.ierunt cum tituto ngio? sociula sihi conjugio Guata Regina Brilonum. qiii ab
    Ui lieda lib. 5 <op. 20 ita deiis
    scribit: Anno Impe- ea Watlorum nomen trareriut, Cambriam dotalem te-
    rii Osredi quarto ifuit is, ut piitet ex
    €t nomina Capite pnrce- miisse. Angtos domuisse, iisque et Brilonibus utqiie
    dciiti. Oiristi nccviii vel ix) Coeiired. qui
    Iteiiitm qtii regno Mer- Scoitis mtittia prxcepisse conuubia, oppngnatumque a
    hoiu.i iuttlcm ciorum nobilissime tempore aliquaulo
    pra'fuerat Dauis et Norvegis regniim egregia virtute defendisse.
    dcrjrli.nit iiobilms multosceptra
    regnireli,|uit. NamvenitRo-
    monoclii. 13(i Fabulis liisce annutneraiida etiam venit dicti
    niani, ibique attonsus,
    Pontificatuiu babente Con- Inx
    stantmo, ac monacluis factus, ad
    porleutosalorqilin,ex MS. Glastoiiiensi ileseripta alquc alix de
    limina Apostolo- num.
    rum, in precibus, jeiuniis et
    Ssiiii lioc tiiulo, De capella argentea, qu.im fe- eottem Sege
    eleemosyuis usque ibidem, fabellx.
    diem permausit ultinium. Venit
    a.l cit id est Glastoniee, idein Rex cum vasis suis:
    autem cum illo et qux postquam singula enumerata
    filnis stmt, iidnolalo ctijiis-
    Sigheri Regis Orientalium
    Saxoniim, vocabulo que pondere, exurgtmt
    Utla... qui p;u'i ductus devotione mentis,
    nrgenti pondo .m.mdcccxlvii cum
    reliquit dimidio, auri vera dcclv ciim LX marcis; quantum ar-
    uxorem, agros, cognatos,
    et p.atriam propter Cliri-
    stum... bt ipse ergo, ubi genti et auri, non jam dico in utraque Saxonia Britaii-
    ad loca sancta R,mam per-
    veneruii. attonsus, et itica, sed forte nec in tota (tiit heptarchia, exinanitis
    monachico habitii vitam com-
    primum per Romanos provinciis, deiiide per Pictos
    '"^^^'"'"Apostolorum iu cu.lis
    dulsl™r'°°'"'
    aiu (tesideratam pervenit. Iliec
    Scotlosque depopulatis, ac landetn barbarorum, in au-
    ii.i tam amphter cum xdium a Brilontbus accilorum, avanlix crudelUatique
    derelictis.
    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    derelictis. Fhxerant qnvlem a Cerdicoei Cenrico, Inx gniori opere sedificandam prvdcntius ilhi impendipo- AUCTOFiE D. P.

    trifavo attnvoqne, regtii Saxonici fiiiuhtoribus, nsque tuerint. Et tnmen dicitur illa, vsqne dum conflagravil,
    ad Innm nnni ccnlnm ; ijnpossihili' tnmen fnit nno snlo multo post Inam tempore, in sna illa prima simpticiiate
    seculo, in gente heilicom ac perpetuo inqnieta, tantns ae pnupertate munsissc ; qnod sane factnm non fuisset,
    opes colligi et servari; incredibite antem est simul om- sircvera tantis hilifnndiflrum possessionibus. quant.v no-
    nes ef['usan fnlsse in ornatum Hgnae nniiis Bnsilicpe, miunnliir, jam innc n princinio, dotatimnnnchi Olasto-
    plumbcis cnnlecta- taminis, qnalis dcscriljitur a Glnsto- vtenses, proventibns annuis abundassent, tantoquc auri
    viensib^is, cnm in ipsam solidiori nc regia mojestute di- et argcnti pondere fuissenf ihsfructi.

    PROPYL^I ANTIQUARII
    PARS SECUNDA.
    De prsetciisa quorunidam Carmeliticoruni Convcntuum antiquitatc.

    Tnrx Sanctae amissionem, cccplnm


    Hicrosolijmitnua' metropods, anno mclxsxvii a
    cum jnctura lius extinctione instarent;
    purissiina virgo Maria,pianeqiie jussit utinstitutum
    adstitit Ilonorio noctn

    Turcis captiP, et cnm pxcidio ^/cconensis urbis et homines henigne complecteretiir. Eadcm lectiones

    anno Mccxci consnmmalam nwrentibus Chri- ad cramen denuo revocutse snnt anno Mncxxviii, ac ne
    stianis in Europa magnujn divinitus ohligisse solatinm, lunc qntdem aiind occi>rrit quod mutnrelur, qnam nu-
    trauslato liuc intcrim Cnrmelirnruni Ordine, prosingu' merns nomini Ponttficio additus; cum cssent qui susli-

    lari suo crga ipsum nffectu, scripsit ad xxix Mariii nereiit, revelationem prxdictnm, non Quarto, sed Tcr-
    Magister meus Godefndus Henschenius ; dc priino Cnr- tio iiouorio, antequum scilicet in Europani ordo trnns-
    meli Priore Berflioldo dicturus ea, qux sola et pauca isset. Revcrn enim ab hoc Ponlifice primum upprobaln
    occurrcbani dicendn, nolenti in Carmeliticx antiquilaiis ejus Rcgula est, post unnorum aliquot soiuilafiouem,
    labgrinfhitm ante tempns impiicari. Diclum cuni Ordi- anno Christi Mccxxvi, nti pienius v Maji ad Vitam S.
    nis commendatione insigni, si prodiisset scculo pnrce- Angeli dicctur : et econtra ante tempns Honurii quaiti
    denti, mngno haud dubie plausn exceptnm fuisset; ncc- nuttssimns in Europa ct late propagalns Ordo fuit,

    dum enim cmquam in mentcm venerat, anfe xiv seculum multisque variorum Ponfificum diplomnlis ac privile-
    transhfos in Europam Carmciitns, dicere, Aunc vero giis communitus, prouf ud Vtlain B. Simonis Slccl,

    cum oljensione mulla acc.eptum est; eo quod sic tncite XVI die ejusdeni Maji mantjestum fnciemus. Dentque Chronica
    repudiarenfnr doeumenla nonnnlla, in quibns magnum ex Chronica de excidio monasfertoruin Terra:-sanctge et Sanwicl,

    probnndi^ antiquitntis subsidium reposifum esse volebant muifiplicattone Ordinis per Europam, a variis scripto-

    iliius zclntores. Equidem professus sum ad viii Aprilis ribus CurmelUicis citantur haec expressissima verba :

    inB. Alberlo, et iferum lnc protesfor, nolle me prx- Prufessores hujus Religionisnumquam proposuerunt
    tensnm Ordinis ab Elin Prophcta snccessionem atlin- extraTerram-sanctara [quamdiu scilicet res Cliristia-

    gere,vedum impugnare. Jbundentut volent in islo suo norum utcumque ibidem subsistcbant et porro sustineri
    sensu Cnrmelita' ; taiitnm ne patiantur pro eo confir- ad habitaudum ahquara raan-
    po&se videbautur)\i-ekhere
    mando imponi sibi figmenta recentin, vetustaiis paliio sionera suae Religionis. Venil autem Chronicse isltus
    obtecta; neque indignentuv, quod ea recipienda ncnpu- auctor (jutileimns de Sanwico, Sanvico, vel Sambuco
    temus : scd circa tempus translati Ordinis ea nos sinant {nam varii varie nomen scnbunt) post amissam uitano
    credere, quaex Innocentii If Bidla, ex Breviario Car- Acconnn anno mccxci iu Europam : nec facile inventeitt
    melitnno, et Snntvici chronica discimus, ct anle cenlum Carmeiifae antiqutorem illo rcrum snarum scriplorem.
    amias a nemine fneruuf iu dubium revocala. 3 Quid ad hxc iiit Y Dicunt scilicet, aucloritates alle- majoiem anti'
    quif if€in
    2 Innoccntium audiamus. Suas ille liiteras, anno gatassolum respicere novissimnm ac gencraicm, ideoque
    inxlend^nie ,
    MCCXl.vi ad Arckiepiscopos et Episcopos dalus, qnse in prx ccteris famosnm migrationcm : idque eo snsfinent
    Annalibus Lezanse possunt iutegra' legi, sic exoiditur, eonfidentius, quo existiniant inonastertorum aliquorum
    Paganorum incursus dilectis filiis, Fratribus Ere- mnjorem antiquitatem demoustruri cerlius. Ergo ne
    niilis S. Mariie de monte Carmeli, necetasitatera in- pergerent quxri, prxjudiciis abtcpfos ?ios contra evi-
    duxisse dignoscitur, quod se ad has cismarinas par- denfiiisimam vcrilalem niii, cnm interim nihii optarem

    tes, non sine afflictione multa spiritus, contulerunt; magis quamopinioni ipsurnm ftrmandx solidum aliquod
    cum eis, contemplationis dulcedine recreari solitis, invcmre fundamentum : totos Lezana: yjnnales cvoIvl
    ex hujusmodi transitu turbata non modicum luerit ct qu.r illesfatuit Convcnlum stnguiornm inifia soticite

    quies mentis. Cum itaque ad hoc aspiret aflectio, scruiiifiis, ex tnginia circiter quos nominat, velut antc
    ut, per Apostolicae pietatis auxilium, statum conse- annmn Mccxxvin inchoatos, nec unum quidem reperi,
    qui valeant, in quo sibi et proxiniis. Deo propitio, cnjus probaltonem di(}tctle cs.^iet manifestie vnnitutis auf
    ad salutem proficere hilarescunt; Fraternitatem ve- etiain falstlatis conviucere. Hoc agentt snb manibus
    strani rogandam duximus et monendam, per Aposto- crevil hand spernendaemolis Commeutarius, quem darc
    lica vobis scripta mandantes, quatenus.... ipsis ce- hoc loco totum proposueram : sed its qutbus obscqui me
    lebrundi divina, et hahendi liberam Fratrum sui decet, visum est snfficere possecxcjnpium ununi alterumve,
    Ordinis sepulturara licentiam, si expedire videritis, cx quo de ceteris qttalia sint, a-quns lector judicium fe-

    sine juris aiieni praejudicin, concedutis. Hxc iile, rat. Ipsis cerfe Carmeiids sulfecturum id credo, ne
    unlus alte-
    Breviario
    clare supponens eosin Europa, utpote recenter transia- existiment amplius anttquitates suas ex mero prxjudtcio riicn-r cxem-
    Ciirmelttico,
    tos, stalum eateniis non hubere sed quxrere. Leetiones rejict ; neve potro nos nrgere velint ad dandam de sin- pli dcctara-
    tivTie confu'
    pro Commemoratione solenni Bealissima.' firginis Ma- gulus ratioucm, cum viderint ea quibus potissimum ni-
    tanfur.
    riai ad diem xvi Juiuab omnibns recitandse, qna' cer- tebaniur, ct qux nobis pne niiis semper voluertint esse
    tissimum de sensu totius Ordinis testtmonium dant, sic commeudata, adeo solide confutata. Iliec autem duo
    ioquuntur : Cum olim in Europa Ordo esset ignotus, sunt, Thomx Episcopt Eiorentini altestatio anni nccxLii,
    et ob id apud Honorium Quartum non pauci pro il- ei epttnphium quoddam Bopardicnsc, anni mcxui. Plura
    XXXIV PROPYL^I ANTIQUARII PARS 11
    si poslhac desidennlur, parata sunl omnia, nec deerit tempore tanlo nobis viciniore adeo halhicinntos, nt inter
    ArCTOBE D. P.
    lociis idoneiis in Majo, sive ad Fitam S. Angeli, ex fundalionem ac eonsecralionem tam immane intervallum
    qua nannullonim ejusmodi eonvenluum fides pendet ;
    ponereut; non magnam fidem mereri in iis,qux de se-
    sive ad Catalogum Jlifro.wli/niilanorum Episcoporxtm citlo longe anlerioTi scripsere.

    ac Pntriarcharum, quJirum unus dicitur fuisse Enoch C ^d Thomani Episcopum quod altinet, ejus no- primx vero
    idemque Vitx istius auctor, sive ad Acla B. Simonis. men non invenilur in ullis Florentinorum Episcoporum atictorThO'
    mas, nec
    catalogis, uti testaltis est nobis Tiberius Petraccius,
    ini^eiiitur in
    CAPOT I. Valltimbrosame Congrejjalionis vir cruditus, et ejusmodi catalogis
    ExaminaturFlorcntin^; fundationis antiqui- rerum scrulalor diligens. Primus itlum in serie Epi- Episcoporum,
    tas, lioc scculo primum cxcogitata. scoporum coUocavit Ughellus, nuUo alio fundamento,
    qunm qtiod nomen ejus inveniatiir snbscriplum Canoni-
    J\.nle annos non admodum multos, triginta forsilan bus Concilii Romaiii, sub Zacharia Papa anno dccxliii
    Floreittix
    aut quadraginta, in florenlini Convenlns clauslropo- celebrali secundum Baronium, num. 27. Scd nppen-
    prlmo ereml-
    lorium anno sita est inscripllo, his verbis concepta : A Christi nati- diettla illa Roniani Concilii, qnam mendosissiniam esse

    ~'i:\ funda- vit;ite anno nccxLin KalendisMaji, ad lionorem Dei ideni Baromus aijnosrit, inepti cujusdam hominis est,
    tum,
    etli. Marife Virginis de nionte Carmelo, erecta fuit ila enm exordientis, Factum est hoc Concilium anno
    parva quadam ecclesia. cujtis primum lapidem po- 11 Arfahasdi Imiieratoris, nec non Luitpcandi Regis

    suit Rev. I)D. Tlioraas Episcopus Florentinus, in anno xxxiii, Indictione xn. Etenim Indiclio xii et
    recessu prope civifatem, jnxta vi,im Pisanam et flu- annus Luilprandi xxxiii, non cum Artabasdi anno ii,
    men Arni, pro Eremitis quibusdam montis Carmeli: Christi DCcxLii, sed curn sequcnti concurrcbant, ut pa-
    Genesio scilicet, Basilide, Cvrillo, Enoc, Plironto, tebit examiiianti. Cttm igitur pet:iuasum vellenl auctores
    Honiiphrio, et Elpidio, irumar Arahi;e Regis, Maho- inscriplionis, conventum suitm anliquissimam habere
    negue potuit
    meli successoris, tyrannidem fugieiitihus, nutu di- originem in illo siiburbano secessu et citm de Hnmari
    ; ab ffumari
    vino in hanc urbem perductis.Deinde annoMccLXvm perserutione aliquid ibidem credetur, ex opinitme tum tyrailnide
    tnm allo loco Kalendis .Iiilii, extra civifcitem, fundata fuit h;ec prinium invalescenle, de Barralaritm capparum auctore ; prnfttgos ex-
    tcclenla onno cepisse.
    Ecclesia secunda, per Reverendiss. DD. Joannera ad isttim animm, qiio congruum inlento suo Thomam
    im
    Flnrentinum Episcopum, suh tituloFiMtrum eiusdem invenerunt. a Baronio nominatum, omnia retulerunt,
    Ordinis, pnesentibus plurihus personis secuhmbus citm summa rerum ac le.mporiim confusione. Nam Ilumar
    ac re(!ularilius : qui Antistes donavit pedem S. Ag- isle Arabum Dur, et Solgmanno mortitosummus Ame-
    netis Virg, et Mart. et caput S. Cordulce itidem ras fnclus aiino Dccxviii, qui Christianos ad fidem Re-
    Virg. et Mart. S. Ursula! sociae, quai suntadhuc in ligionemque foeda desertione conspiircandam ade-
    eadein eccloia.Postfundationem veroannoMccccxxii git, ex quo plures Martyres effecti sunt [ut scribit ad
    Doininica in .'\lhis, die xix Aprills, ex concessione islud lempus Theophanes) anno nccwi, post principa-
    Marliiii Papa V, ad
    preces D. Francisci de Soderi- tus annos duos et menses qiiatuor, extinctus est,
    qit.i flenium
    nis, pcr Reverendiss. DD. Americum Corsinum, ju.via eumilem Theophnnem Humnro aiitem Izid, Izido
    nn. 14;5 :

    consecrafa priinum Florenti» Archiepiscopum, solenniter con- Isam, Isamn Valid sitccesseritnt, anitis dccxxi, xxv, et
    sil, sccrata fuit, assisleufihus RR. DD. Antonio Fidei xLiii. Gratis vero assumititr a nonuemine, hsec exeiisare
    Carmelita Episcopo Suanensi. et Benofio [•"ederigo volenle, Hiimari perseculionemdici, qiiia nb ipso caepla,
    Episcopo Fesulaiio, Florentinis in qua consecra- posteris fueiit conlinuala nam
    ;
    tt ; de hac continuatione
    tione Reverendissiinus donavit Reliquias de
    iilein
    nihil leijilur apiid scriptores : et quamvis legerelur ile
    Sanctis Bartliolomaw, Thoma et Barn.aba Apostolis, ea nliquid, apparet sensum inscriptionis eo non posse
    M;irco Evangelista, Clemente et Antero PP. et MM. per vim Irahi.
    nisi
    Laurcntio, Sehasliano, et Pancratio MM. qua: in 7 Sedjiivat primam fictionis lotiits causam discere
    Occasioite
    eailein ecclesia cnndiintur ; quam cuilibet contrito ex prailaudalo Peh accio, nobis circa hxc qua-stionem contciilionis
    et confesso, in Dominica in Albis visitanti, idem habentibus ila icribente Lis de atitiquitate
    : erat inter Carinelitas
    et titdulijcti' Archiepiscopus pro tunc Indiilgentiam quadivaginta cum Con-
    Senenses ac Florentinos de primatu suorum con-
    llis dotata dieruin concessit quam pleuariam et perpetuam fe- ventu Se-
    an. ]bi'j.
    :
    ventuum, quos in Thuscia possident ; et cura Se- nensl.
    citSS. D. N. Gregorius fel. record. Dat. PP. xiii,
    nensis locus pnmas habere in fundatione praeten-
    anno s&lutis Mnr.xxxv, ut const,it ex originalihus in deret, exhihendn donationem aliquam viris religiosis
    Arca conventus pnsilis, quorum copia? flde dignEein illius locifactam a Carolo Magno; Florentini (sicut
    sacristia extant affixEB.
    a nohili viro Antonio Contalberti fidelissime aocepi)
    5 Itali/e sarrte auctor Ferdinanilus Ughellus tom. 3 composuere diploma, sub nota anni dcxliii et Tho-
    Ast iii aitiio
    columna IG6, cUat Ferrinium. in Catalago Flarenti-
    i luiidatio- mae Episcopi nnmine. &ic aiilein composito diplomatc,
    nis eiror norum Eiiisa>itaruin asserenlem, quod .Joannes anno
    quod mox proferemus, et quod ego, inquit Petraccius,
    invenitttr, MCCLI ad Florentinam Seilem subveclus, anno mcclxxv
    post multam operam et industriam ad id positam,
    rfic 111 Jauuariijecit primum
    lapidera ecclesia,- Car- Florentinl
    tandera oculis propriis vidi ac manibus contrectavi; ador-
    (piidaiii,
    melitarum. Ila ilium ex ipsius aiit Efiscopii aut Con-
    curaverunt ipsum (sicut Antonius Contalberti tes' navere fa •

    venltis nwnumcnlis accepisse nullus dtibilo:


    sed errorem tatur) scribendura in raembrana a quodain tnitam.
    Fratre
    obrepsisse in anni uumero a.isentiiir Ughello. velus Kn- Poloiio, qui func in Florentino degebat Carmelo.
    lendarium eilanli, iu
    Sed
    quo J6annes iste dicalur obiisse aviris emunctae naris facile ohservata irapostura
    die ullima aiiiii immeduile prxcedentis. Facile
    fuit fuit, cum neque loquendi, neque
    litterarura forras
    vntim cijfiam (iiam per Cijfras Ferrinius annos
    notal) ea; essent quibus antiquitus assueverant
    pro allera irrepere et 75 pro 08 scribi : at unius Florentini.
    iimi- Ideoque difhcillimum est originale illud apud Carrae-
    el iiidilata sis iioiiicu sub.^tilui pio
    altero, non xque facile. Qiinre
    per an. 130
    lilas conspicere : quod utique, pridera falsitatis con-
    c.rislmio rei.era diem Jantiartijnctum esse primum la- victos, pudeat
    consecratione ipsum amplius exhibere aliis quam
    nidem a Joanne, .vd aiino mcclxv .-
    nuiw aulem post sui Ordinisopiiiionis]ueliominibus ; eteniraomniex
    terlio, die Julii tiinc in
    i
    Dominicam cadeule, ipsam parte novitatem redolet, uti optime notaruat
    ecclesiam esse coiisecralam Illus-
    pro quo vel nitiiium exi-
    :
    trissimus Senator Carolus Strozzi et Capitaneus
    qua, vel te.mpom diulimitiale
    rtnitam passiira, post an- Cosmus della Rena. Hactenus ille.
    nos circier cenlum quiiiquaginia,
    amplior aiia cxtructa
    s.(, qua: eltam nuiic extal.
    8 Quorum autem judiciiim finiens Inudnt, eos nos
    Quis etim credal lanto lem- viris Floien-
    vidiinus aiulivitnusque Florentix pro nnliqunriis peri- tix cruditis
    fore usosesseFratresecclesia
    non consecrata? Unde tissimis Imberi, et reipsa tales
    ante mnnm hic nolo, inscriptionis sumus expcrli. Rogave- notam.
    istius auctores, in ram ego ut istius diplomatis pauculas lineas,
    allerius-

    que
    :

    DE DIPLOMATIS DISCERNENDIS.
    que seado viii scripti ctiam ])aucas, periliori maiiu sic alias alibi scripturas aiinotaham. yintuerpiam autem
    curtirct excipienrlas. nt xri incisx ipsis onilis e.rliibere
    AUCTORE D. P.
    reversi, qnoties cuin Patribus Carinrlitis egimus {egi-
    possentsux xlatis dilfereiiliam. Sed respondit, iitnim- mus autem citm mullis et siepe, quia cupiebamits in
    qne d.fjicillimc impetrandum a snspicacilius custoJibus ; Bertholilu scribere aliquid, in quo posset et Ordini et
    f/uam 4n-
    u Carinelitis fortassis imlla ralione : videri aiitem su- verilati sic fieri satis, ul tamen dici non possemus Siic- tuerptx ;
    perfluum forelaboris et peciinioe irapemliuin, cum cessionein Elianam probare vel improhare) identidem
    illud Caniielilicum pliirimi antehac Yiderint, testa- quieieutihus qiiid Jesua nntiqiiilate e.^isemus dieturi et
    rique possint ipsnin nec Romani'! nec (lothicis, nec inslantihus ut suir parti accederemu^, semper respon-
    Longobardicis litteris, seil prorsus harbaris esse dimus, nos inter amicitiam ct veritatem medios, silen-
    exnratum, quales .scilicet Polonus fraler novcrat, ct tium de illa quscftione servaturos quippe cui in ipsorum
    ;

    siii insolenlia auliquitatisfidein obleuturasapud Senenses favorcm decideiidx nullum idoneiim argumentitm sup-
    credebant ulti. Nos qnibus de ilicti Convenlus certissimis petcrct; et qux ad institutuin nostriim paruin aiit nihil
    antiquitatibus miilta a variis dicta erant. cuin anno facerct. Iilemhauddiu post respoudimus ipsi Reveren-
    SIDCLXI essemus Florentise, illiic quoque spcclalim ivi- dissimoP. Pbilipiio, Antuerpiam venienti,el in coroiia
    miis : ntquc a claustro, ubi inscriptioneinprxdictam lcge- plurium .suorum nos ercipienti, cuinque sermoncm quem
    ramus, clucti ad sacristiam, aliud ibi non invenimus. Romee habiterat rete.renti. ac noininalim de Florentina
    quam Indulqeuliarum poslremo coiicessarum copias su- fundalione quierenti. nitmquidca nobis probata fuisset
    pra memoratiis, et ncscio quie alia, niliil proficieiitia ad ad qitod diximits nihil ibi a nobis visiim, qiiod' ftdem
    coiiciliaiidam promissx anliquitoti fidem. Reqiiireatibiis faceret tuntx antiqnitatis: celerum si qita prohatio
    aiitem, numquid in eam rem ultra haberetiir qiiod pos- sufjiciens a/fenrtur, non defuturos nos ei nffeclui, quem
    set monstrari, responsum est, niliil haheri prseter con- erga Ordinem habere nos benevolentissimum profite-
    stantem in loco traditionem. Recessimus iqilur, nulliim bainur.
    aliud opersepretiKm refeientes, quam qnad satis certi 1 1 Ilorrcbamnsfateor in Carmrliticam aiiliquitatem, rfunc eamdem
    nobis videremur , primam de Thomx Episiopo narra- cujus fallaccs prohaliones plurihiis experimeiilis habe- cogor refuta-
    tionem novitiam esse, seque ac re expresstus.
    istius generis pliires jam bainus dclibntns, tamquam in aspernm aculcis .^entice-
    anteapro noviliis agnilas. Diploma ipsius Thomie aut titm ingrcdi. Cum autem mensis hic advcnit (in qito
    neque nos videre peliimus, qui de eo non-
    illius copiiim propter multipliratas ipsoriimmet querelas iiefas fuit
    dumaudireramus; ncque nobis vltro iiidiranditm pula- dinlius lenere silentiiim) niliil prius aggrcssus siim cxa
    rere, quibuscum agebamns Patres. minarc, qvam objectx
    illius toties nobis Florentinx
    9 Interim Theologiam
    Carmrlincnm suam anno inscriptiouis fitndamenlum. Hocvcro in (omo 3 Anna-
    MDCLXV Roms; evulgarit Reverendissimus Paler Phi- liuin apud Levinam reperiens, nitllumquc penc verbuin
    lippusa sanctissima Triiiilale, Discalceatorum Gene- in eo legens, quod non prxferret mnnifestum evidentis
    ralis, etqu. 12 art. 2 innectens relationem antiquitaiis imposturx indicium ; iternm exhorrui, dubitiwiqtte,
    Florenlinx, eidem contrariam iiobis ac veritati notalio- utruni,salvareligiusamodcstia et caritate, ticeret tam
    nem Autuerpix postea recusa est, ne cam
    sithdidil, quae insignemfceditatcinredarguendodeiiudare. Sedlocuster-
    possemus ignorare. Iliaautem talis est Nota, quod : giversationi nvtlus crat, cogitaviquc paitcorum culpam
    anno mhclx, data occasione, bis disserui de anti- non piissclrahiin alicujiis integriOrdinisiufutitiam. Imo et expendere
    quitate iiostra; Relisionis Carmelitanffi cum R. P. hiiic potissimum censiti incipienditin : utviri inler Carme-
    Godefrido Ilenschenio Belga Sncietatis Jesu, qui plu- lilascordatiacvcritattsstudiosi, hoc tamclaro cxempload-
    rimiim in historia eruditus.negabat Carmelitas esse moniti, e.ruant prxjudicium , de suorttm quorumdain scri-
    antiquiores S. Alberto Legislatofe nostro, qui a ptorum fidelitateconceptnm,quodeos non pntitiir dc re
    quingeiitis l'ei'eannis vivebat. Sed cum prfesentem quapiiim diibitare. quiefavere videtur nimisardcnter con-
    eidiscursum fecissem, per tot secula retrocedendo ; citpitT ccrtitudini sitcccssionis Elianx. Sed ipsum piil-
    tandem respondit, se non amplnis dubitaturum de chrum Tliomx diploma, quo tiintopcre sese nttnc passim
    nostra successione hereditaria ah Elia Propheta Carincliticx historix tractatores dcfensoresque efferitiit,
    absque interruptioue, si veraesseutqiiffi modo scripsi tamquam iueluctahili argumento, prius totttin exhibea-
    de fundatione Conventus Florentini et quod in re- : mits. quain siugula agijrcdimnr e.caminare. Est igitur
    ditu foret transiturus Florentia, ad comprobandam lale.
    bujus rei iiotitiam. Intererant ejus socius junior, 12 Nos Thomas, miseratione divina Florentife
    iteniBelga, successor electiis in scribendo atte fationem
    et ex ; EpiScopus, protestamur expresse, ad perpetuam rei
    Tttomx Bp.
    nostris P. Co^lestiniis aS. Lidovin:i Batavus, in no- meraoriam et posteris futuram fidem, quod ad hono- aflictam.
    stro Conventu S. Maria; de victoria ad montem rem Dei et B. Mari?e Virginis de monte Carmelo
    Quirinalem Romse. Postmodum rescivi a R. P. Ga- etomniura cadestium civium in coelestihus trium-
    briele ab .\nnunliatione Carmelita" ejus olim in pbantium, pnesentibus Mauritio, Cionin, Cotterio,
    Gra3ca lingua discipulo, quod ipsi Florentiae exi- Ardinghio a S. Geminiano etGottifredo Cuffa, om-
    stens scripserat, se ibi vidisse monumenta antiqui- nibus ecclesiiK Florentin^nB Presbyteris, nec non et
    de qiiibus jam non dubitabat
    talis nostrfe, quod : pr;esentibus Ereraitis ejusdem Carmeli raontis, Gen-
    etiam ronfirmavit alteri Patri Carmelitas in Belgio, nesio, Basilide. C.yrillo, Enoc, Phronto, Honu-
    utlitteris inde missis didici. phrio, et Elipidio, exeodem sanctomonte ab .-Vrabiaj
    1 Ifivc sic imprcssa vel iniprimcnda esse si coguo- iniquo Rege, Machoraetti successore et discipulo
    proiit abunde tiissemits tunc [neque eiiiin ante annum mdclxx ad au- Hum:ir. fugientibus, et in hanc provinciam decursis,
    lestali mmm res ociilosre nostros pervenere) ciiravissemus omnino ut hac praisenti die infrascripta, primum lapidem par-
    tam Florentix Pcverrndissimus
    ille Paler intelligeret. quanlum sua v£e ecclcsi^B, in remoto loco pro eisdem eremitis
    citm fefellerit memoria, ct qnam loiige abfuerimus ab ea Carmeli, ad totius Florentini pnpuli placitum et coq-
    certitudinc.quam alii, sux opinioni faventes nimium.ad cursum, propriis nostrismanibus, Deodante, posui-
    ipsum perscripscre. Qui iiosad Coiiventum Florenlinum mus, prope civitatem, juxta Pisanam viam et flu-
    dcduxcre viri illiislrissimi et eruditissimi diio. Andreas viuin Arni. Acta suiit hajc Florentiaj in Palatio
    Cavaicaiitius et Anlonius Magliabechius, lestari pote- Episcap;jli, testibus ad omnia vocatis, Joseph
    a S.
    rant ; nos, visa inscriptiouis dictx iiovitatc, obstnpitisse Vivaldo, Baldiiino Balduini de Colle vallis-Elsae, et
    vel simpltctlatemvel confidcntiam homtnum, in tantx Gualterio quodam Vicedomino Florentino, sub anno
    rei argumcntum hoc .wlum ostentantiitm ; adcoque con- Domini 743, meiise Maio, ejus vero die prima, in-
    tempsisse, ut nec in pugillares quidem dignutits fuerim dictione deciina tertia etc. Ego Raynerius Simeonis
    amotare eetatis tam parvse scripturam, sicuti passim a Sigiia, Apostolica et Imperiali auctoritate Nota-
    Jprilis T. 11 VI rius
    PROPYL^I ANTIQUARII PARS II.

    manu mea confeci, et si- est inter recentiores. Eo quod pratenditur tempore
    rius Florentinus, rogatus
    scripta instrumenta, si quando locum in quo condita
    gnum mei Tabellionatus apposui etc.
    locusf signi notant; scribunt, Acta in atrio Episcopii S. Joan-
    sacne similis nis: ipsique Episcopi, non se Florentinos, sed B.
    13 Ferdinandus Vglielhis lomo i Italise
    cujus pri- Joannis Episcopos dicebant, ut in pluribus eorum
    fnrinx instnmentum col. 431 proposucrot,
    Calhedralts ecclesiie Are- instrumentis observavi. Numquam etiam Florenti- argumentis
    Qiumodo marium exemplar in arcliivo sex.
    Ztnobio c«l- tin.T halieri prxdicalialur, quoque siib annum a nativi- nus uUus Notarius .\postolica et Imperiali aucto-
    dam stib an.
    CCCLXX Zenobiiis Iribunus /i/itis ritate subscripsit, usque ad nostra tempora sed
    tale Domini circiler
    :

    370 a/yinji-
    Landerici fingebalur, in graliam baplizatoris sui S. bene Ego N. Imperiali auctoritate Judex vel Nota-
    tur dotatio
    rius. Denique ad totius Populi Florentini placitum
    tcclesix Donali, episcopales censusadmiracidum locupletavtsse :
    Arelinx.
    eo autem proposilo, Hoc ego, inquil, instrumentum et consensum, primus Carmeliticai fundationis lapis
    in medium adduxi, non quod, ut ex meo discursu
    positus dicitur, anno dccxlim, quando Florentina

    colligo, verum illud arbitrer sed ut lectorum cu- ;


    civitas tota pene jacebat diruta, et populus omnis .

    riositatem expleam, qui aliqunrum hominura artes, erat dispersus; donec post annos aliquot, id est

    quibus vel ad suam illustrandam exornandamque circa finem istius seculi, Carolus Magnus hunc col-

    patnam, vel ob alias utilitates aucupandas, fabulas ligere, istam reaediflcare coepit: exindeque obtinuit,

    non inelegantes adornant ac instruunt, inspicere de- ut Populus Florentinus per Judices Imperiales

    lectailtur. Nobis in lioc lam vastn opere non licet usque regeretur. Et hanc forraam servarunt ceteri Impera-
    ad delicias eispaliari, maxime inrefulandis opinionibiis tores usque ad Henricum, qui Florentinis vendidit

    iis quas inlegrx communitates sic propugnanl, ul vel in libertatem, qua ad Medic:eos usque Duccs et Caroli
    dubium eas revocasse piaculum habentur. Prsecisa V tempora fruiti sunt. Haec erant quaa raptim

    necessilas ad litec nos adigil ; iili sciunl qiii seripla quse- et primo intuitu observata scribere volui, et e-

    dam legennt, adlioc nuper vulgala, iit nobis et insigni- ximiae Paternitatis tuse eruditioni per omnia sub-
    bus iitiquol noslrse Socielalis Scriploribus, apud Ordi- mittere.
    nem imo Orbem univer.ium, aclio inlendalur conlu- 16 Hactenus Ughellus , membranarum velerum
    macix, nisi vei faleamur fidem nobis faclam esse Car- usque adeo non severus censor, ul cum earum miiltis,
    melilicx, etiam in Emopa, anliquilatis, per ejusmodi quarum ecgrapha sibi mittebantur obelum figere posset,
    probalionrs ; vel palam edicamus, qvx nos argiimenta, tamqiiam
    '
    non ea xtate confeclis, vel /""'"'' ""'"
    quam prxferebant
    ^ ,
    . . -,111 ceiuura
    . . . .

    contraria coganl ivsis illam negare. Operx preliiim erit non bona fide transcriplis, non lamen nisi rarusime id uygnda.
    Arelinum figmentum videre apud Ughelliim, ac deinde fecerit ; longe. quidem melius de re hlteraria id faciendo
    legere quibus argumenlis vir isle doctissimus manifestam merilnrus, $ed mullum amissnrus de gralin amicorum
    fuciat imposturam : nos, eo omisso, ad Florentinam talia submiltentiiim, nec parvam moiestiam siiscepturus
    ficlionem, puriim iisdcm parlim diversis ac pluribus no- semulorum illa reprobari non ferentiiim, morain eliam
    tis revincendam, converlimur. longiorem injecturus properanti operi et inlra octodecim
    annos ad novem volumina excrescenti. Ita in tomo suo
    CAPUT II.
    VIII de Beneventnnis Episcopis agens, ex ftde codicis
    Indicantur novitia; imposturse, tot pene ar- Falicani, anno MCXix in Beneventano S. Sophiee mo~
    guinenta, quot sunt nctitiae Attestationis nasterio compilali, non tantum protulit chartas aliquas
    vcrlja. subnomine Alphani Episcopi ct Arichis Principis Lon-
    gobardorum, aliorumque ejusdem gentis Procerum pro
    Idim quod
    yjuam parum sil authentica fides attestationis Flo- seculo VII, absqiie ulla, quanisane merebanlur, animad-
    reliqui Flo- renlinx, et quam imperite ei a Lezana recenlioribusque versione; se.d tolumeum libriim tomoisti subjunxil, sub
    renlini scriptonbus credalur, non est opus exponere ei qiii vel lilulo Chronici, nusqiiam interponens judicium siium,
    minimum isliusmoili rerum mum Sed quoniam
    liabet. quod merito maximi lectores fecissent, plus qunm ducen-
    non oinnium ea experieiitia esl, et cum iis incidil dis- torum triginta instrumentorum the^auro longue usuri
    putatio, qui licet iiilnl frequentiiis quam summam anti- securius, si eos de cujusque bona aut mala fide docere
    qiiitalem in ore liabeiint, illius tamen guslum verum comnientando votuisset. Hoc autem ideo nolandum a me
    nec primis videntiir pe.rcepi.ise labris: enucleanda res fuit, ne quis contra prxnotatam Ughetli epistolam ip-
    accuralius est. Ne aulem in hoc, noslrum dumlaxal summet fortejubeat testimonium dicere, attegando qux-
    judiciiim interponere videremur, voluimus loliiis Floren- dam in ejiis operibus relata diplomata, sic dictata, qiiasi
    tinx nobititatis, palriarim antiquilatum sludiosissimx, vel Episcopus quispiam anliquus Nos scripsisset, vel
    exquirere sensum, circumlala per omnium munus copia Notanus aliqnid aliud usurpasset eoriim, unde nunc
    allestalionis pra-diclx; qui omnes manifestam esse im- arguilur novilas fictionis. Nempe hxc, ciim sint paiica
    posluiam pronunliavere. Longum essel singulorumpro- in singulis; nec nisi a paucioribus observanda, dissimu-

    smtien^ Fer-
    ferre verba, loqiielur pro omuibiis FerdinandusUghellus lare se posse credidit propter MSS. exemptarium ve-
    prxlaudatus, qui totum eamque longissimam vitam im-
    dinand. 1'fjliel tuslatem: AltestalionemautemThomannaluit ignorasse
    lu>, pendil, Punlificum, Regum, Pnncipumque
    diplomatis, videri, quam undique preebentem recentissimx composi-
    publiciirumque ac privalarum personarum conveiilioni- adhibere ad implendam centum annorum
    tionis indicia,
    bus, atqiie Italicorum labulanorum scriniis
    perscrutan- lacunam, quibus Episcopum nullum Florentini catalogi
    dis, maxime aulem versalus in Florentiiiis rebiis, inter nominabant; eslo ipsius Thomx nomen, vetut atiunde
    quas lueubratwniim suariim exordium
    fecit. Hic de cognitum, noliient preeterire.
    proposita sibi atlestatione sen.^.um siiiim aperuit his 17 Cum vero judieium suum rogatus est declarare;
    litUris anno MDCLXIX, die xviii Octobris Roma Nos Tliomas, misera-
    ad me ecce ut in tribus primis verbis, ^^^ jjjjj „£.
    datis.
    tione divina, et FlorentiiE Episcopus, tolidem indicia cedunt prxter
    IS Attestationein Tliomic Episcopi ""«.
    pluribus de falsilatis redarguit. Et forte is erat aioio DCCXLiii re-
    declarel alles- causis supposititiaiu existimo:
    neque euimejusraodi rum status, ut neque Thonias, cujus vera existenlia non
    -f«-t.e uUaextatmemoria
    'Z:Z,Z :^l
    chu 'r^ 10 ecclesue !• lorentma;, quod olim diligentissime
    in ar- salis fideti auctoritate cognoscilur (utpole ciijus

    primiis Baronius in liicem proluiit ex fide untus


    iiomen
    tituli,
    perscrutatus sum, et st.ylus ab antiquis monumentis ut aitmendosissime scripti, aut potius supposilitii ante
    div..rsissimusest. Numquam aliquis velerum Episco- Sijnodi cujusdam Romanm Acla) neque omnino alius
    porum a pramomiue, Nos,
    auspicatus esf ra:,jorera quispiam Episcopiis (uerit, aut luncaiU iisque .id Caro-
    lUi huimhtatem prsseferebant.
    Miseratioue divina lum Maijniim. Adtuturam rei memuriarascnl)fi/a/i(iii-
    Episcopi quidem erant, phrasis
    tamen ipsa moderua qiadcm Acta: sed phrasiin istatn ante XII secutiim iiescio
    an
    DE CONVENTIBUS CARMELIT. XXXVIl

    an uspiam sis inventuriis. Nuiic vero, ut dc reliquo multominus in hujm attestationis phrasim quadrat,
    sio;
    totim Atteslationis stijlo judices commodius, considera quam in eam qua usus esl aucior Inscriptionir. Ab eo- ACCTORB D. P

    mihi quomodo Spcciosi Episcopi, anno dccxxiv sedentis, dem autem fonUi acceptus vUietur hic Mauhometti
    inchoetur diploma, ct fortnam secxilo vm usitatam co- successor et discipulus, pro anno dccxlii, unde au-
    gnosce. Ita is ordilur apud Ughellum col. "iJ ,
    paterua ctori cpislolae CijriUo affictx, pro anno Dcxxxix, inno-
    Slyliis 8 secuti latifutidia ecclesix Iransciibeiis. In Nomine Dom'ni et tiiitquidam Rex Arabiie, nomine Humar, discipulus
    diverslssimiis
    galvatoris nostri Jesu Christi, regnante piissimo perfidi Mahometi, atque regni ejus successor ter-
    diplomaiif
    ordtendis. atque perpetuo a Deo conservando Domno Luipran- tius. Hic enim cnpta anno DCXXXVI (non autem IX, ut

    do, Excellentissimo Rege gentis Lungubardorum, Pseudo-Ctjrillus ) Hierosolijma, etsi Judxis favebat
    anno Regni ejus duodecimo, pro Indictione
    felicissimi impensius, nusquam tamen tegitur Christiaiios persecu-
    septima, feliciter. Et ideo Christo auctore ego spe- lus, cum quorum tunc Patriarcha S. Sophronio etiam

    ciosus Episcopus, nimis peccator et indignus, per perquam hiimaniier egisse invenilur. Adeo ut appareat
    praesenteni sahitem et feternam, sic volo atque di- binc (/uidern Pseudo-Ctjrilius duos Humaros annis ,

    spono, qualiter etc. Simili jcrc forma inchoaiur alte- LXXX dislantes, conflavisse in tuium, quaiido Mahome-
    rum cnl. 29 quod ad nniium Dccxc pcrtineus pro tis successori adscripsit sxvitiam in Christianos exerci-

    monasterio S. Bartholomxi de Ripoli, in favorem Eu- tam ; inde Florentinus impostor, Mahometi discipula-
    phrosix Abbatissx amitx suse , conlicieiidum nepotes tutn a primo ad ultiinum transtulisse ; pcr pnrem
    ciirarunt. In nomine Domini, Regnante Domino no- utrimque anachronismum. Sed huic minus ignoscendum
    stroCarolo et Pipinoejus filio, viris excellentissiinis quatn illi : nam ipsemet S. Ctjrillus facile errare po-
    Regibus, anni regni eorum in Italia septimo decimo, tuisset in rebus ante annos plus quam sexcentos gestis,
    et decimo, indictione decimatertia. Et ideo in Chri- nou itrm Eremitx in ea qiiam finguntur ex prxsenti

    stinomine conslat, nos Atroald, Adouald et Ado- nolilia tndicasse Episcopo sux fvgx causa.
    pald, germani filii quondara Atriperti, per praesen- 20 Interiin Acta hxc dicuntur Florentice ,
    qux
    tera etc. sciUcet tutic nuila erat, in Palatio Episcopali : pro quo in notando
    toco.
    1 8 Tpsi deinde positioni lapidis non dicunttir ailfuisse, scribendum fiiisset viii seculo, Actum Florentise feli-

    iv conditione
    ijui prinii solcbatit iii Actibu.^ publicis adcsse Episcopo, citer in atrio Domus autem xiS. Joannis : seculo

    testium. Archipresbyter, Archidiaconus, Primicerius. qtiique invenio primum Palatium Domus S. Joannis dictum
    iripsa primi subscripsere diplomati Episcopi Speciosi: in quodam Mathildx Comitissx dtplomate col. 114.

    sed gpsta res dicitur prsesentibus Mauritio, Cionio. Dcinde nominantur testes nulla ecclesiastica digni'ate
    etc. oranibus Eccl. Fiorentiuffi Presbvteris : iibi et insignes, cum tatnen semper primorix notx Cationicos

    to omnibus uovilatem phrasis maj:imam indicut, el subscribere talibus Uto xvo videatnns; noininntur autem
    Ardingus a S. Gerainiano notniimlur tanio prius quam etiam inter cos quidam de Colle vallis Elsa, qux tamen
    oppidum illud a-dificaretur, quod solum auno DCCLVIII urbecula, Sigonio aliisque scriptoribus attestantibus

    liictiim sub Desiderio Rege notavit Revcreiidissimus (uti iws Abbas Gamurriniis docuit) aniio dumtaxat Mc
    eorumgue iio- Eugenius Gamurrini, Ordinis Cassinensis Abbas, et assurrexit. Noniinatur ctiam Vice-dominus Florenti-
    minibus scri-
    qui titulus, teste Borghino Historico Florentiao,
    Magiii Nelrurix Ducis familiaris Theologus, Historia ntis,
    bendis.
    Genealogica illvslrimn fumiliarum Hetrurise atque Um- sicut Petraccius nos mouuit, circa antiuin dumtaxat
    liriie feliciler elucidnta clnrissimus. Quid qiiod uiiiversim millcsimnm ctepit Florentix usurpari. Tuin additur et anno Retjni

    insolens seculo viii fuerit aliqua usurpare cognomina, annus Christi, et quidem per Cgfriim 743 : qui si no- sive Cttristi,

    qiix lamen ibi tam prxsentiiiin quani lestium ipsiusque landus fuisset illo tempore [ neque enim e.veinpla habe-
    Notarii nominibus inveniiintur adscripta. Fortassis mus in Italia nisi pro seculoix) non fuisset notatus in
    etiam ante xi seculuin nil tale irwenias in piiblicis Actis; fine, sed principio, idque integre, aut saltem per tiunie-
    namprimii, in quibus cognomina occiirruut,autin Ter- rales Latinas litteras ; non aiUem per Aiabicas Cgfras,
    ra-sancta aiit tempore bclli sacri suut confecta; qiiando quarum usus aiite bella sacra miniine notus eral Euro-

    plurium coufluxus natioimm, et coruin qui uno eodenique pxis; iino (si Kirchero crcdimtis) anno solum dcccc
    nomine vocabantur multiludo, talis nsus ncceisitatein adjrabes ex Indiatransiit.postquam scilicet Mahome-
    induxisse videtiir. Sic apud Ughelhim tomo 3 col. 465 taiiorum imperium, quod armis creverat, etiam comme-
    et 489 invrnies diplomata Almenci Comitis Ascalonis rciis Indicis ditari cirpit: unile iltas cgfras ijisi Arabes
    et Coiiradi Monferrutensis, confirmata testimoiiiis Fran- vocant Huraph el Hend, id esi litteras Indicas.

    corum in Terra sancta militantinm. qui omnes cogno- 21 Christianx /Erx notandx et ab ea inchoandi
    mentum habent a patre, patrm aut possessione . Primum iiistrumenti exempUim, hoc hnbe ex sxpe citati tomi 3
    auLem fiiit homines, addito paterni nominis genitivo Ughelli 46 In nomine Domini nostri Jesu Chri-
    col.
    idquc Initio
    disliiigui: -nc instrumeiito quod habetur Col. 87 pro sti, anno ablncarnationenongentesimunonagesirao, non liite di-
    aniio Mvni apponunlur signa raanuirm Martini, filii mense Februario, Indictione iii feliciter. Et ideo plomtttum.
    Joannis ; Donati, filii Boni etc. rogatoruni festium. Christo auctore ego Maria. Eaque forttia ab Heiruscis
    Qiii autem Beatara Virginem Mariam de Monte Notariis observata perseverubat adhuc aniio mcclxxxvii,
    Carmelo cognominnrerit, nemo ptito iiivenietur aiite qutindo scripta stintde B. Ambrosii Senensis miraciilis
    seculum xiii. iustrumcnta plurima, qux dediinus XX die Martii.
    19 Sequuntur nomiiia Eremitiirnm: quse si Lntina Nolim latnen uegnre, anno, sivc Regis (iit seculoYin
    foreiit, aut omnia aiit pleraque, possemiis suspicari sub tnoris erat) sive Christi (iit postea invaluit) sic in

    Alano aut Sinione Generali primorum colonoruin, m fronte tiotato, inveniri instruinenta, quibits idetn annus
    Florenlino agro receptoriim , vera esse tiomina, qux etiam repetotur in fine : sed divetsissiina fornia. Spe-
    poslerorum memoria conservarit: nuuc vero cum Grxca ciosi Episcopi diploma claudititr cum sola loci expres-

    sint omuia, restat ut arbitrio compositoris delecta cre- 5/OHt:.* Actum Florentias feliciter; Ripoleiise atitem,

    daiitiir. Quamvis euim non superaret fidem, si quis aiinis Lxvi post illud condituni, iiisuper addit, xiv die
    diceret Orientales iiUquos Eremitas, ritus Grseci, Ar- mensis Julii Indictione et Regno exempUitis, id est,

    meiii aiit Sgriaci, prope Florentiam aliqunndo conse- in priiicipto nvtatis. In ceteris porro quanta diversitas
    disse; quortim cremitorititn prioribus inciilis vacuum kujus figmenti ab iisu octtivi secuU et muUorum itiu post

    posteat cesserit Carmelilis, boc tiimen absque alio fide sequentium seculorum!- Subscribebat sciticet siia quisquc
    digniori indicio cogitari priiilenter non potcst, nediim 7nanu, aut saltcm pro se crucem formabat cctera scri-
    (tit

    Sumorts
    de duobus
    in
    nffirmari. De H iimar Arabix Rege a quo fugisse illi bente Notario ; et primutn quidem subsignabat is, qui in sitbsigitti-
    tione ttstium
    unum conltatis dicuiitur, jam dictum est supra tutic nullum fuaise: el fieri iiistrumentum rogarat, deinile testes, ac denique
    nihit dicanij illa de successoribus persecvtionem coiitiniiantibus eva- Notarius lioc modu.
    Ego
    :

    ^xxvm PROPYL/EI ANTIQUARII PARS II

    Ego Speciosus Episcopus, hanc (iffersionem a me sione abdurere Carmelitas, qui tani evidentcm fabulx
    AVCTOBE D. P,
    totius novitatem rix etiam nunc intelligcre aut possunt
    factani manu subscri
    aut volunt, vnriis oeeasionibus moniti. Adco enim his
    Ego Deitifidi Arcliipresb. rogatus a D. Episcopo,
    monitionibus nihil profeci; nt novissime prodiens quidam
    subcripsi.
    Ego Utto, Archidiaconus, rogatus a Domno Spe- cum hoc insiijni scuto aliisque similibus, prxfari sil

    ausus Carmelilanani historiam sic undique csse


    cioso Episcopo, subscripsi. ,

    ac (leniqne fosl alios Ires, simili moilo siijnaiUes, po- munitam, ut subsistere ipsa debeat, aut nulla. ^lins
    slvemus omniiim ipse Nolarius sic, minus benevole affectus reponeret lam ruinosis to- ,

    fundantentis ut fabulosa haberi debcat ipsa,


    el Notarii, Ego Dardanus, scriptor hujiischartulae, post te- lant niti,

    stium roboratiunem, coniplevi et dedi aut nulla.

    yjlgue itn jHr }ilura deincefs secula, pro eo quod ninic

    signare dicimus, complendi verlio nsi iuve.niuntur Ita- CAPUT 111.

    Etc, quod in ficla atlesliitwnc bis noliitur,


    E.\pcnditur Epitaphium Boppardiense.
    lici Nolarii.
    a piiucissimis .'tcculis coeptum est usurpari.
    ujiposuisse se dicit Xli'' Boppardia oppidum modicum ad Rhenum, in eo-
    22 Tabellionatus signura, ijii»((

    qiie monasteriiim Carmelitarnm, et in monasterii clau- Lnpis seput-


    A'olarius { ut de Tabellinnis el Tabellionatus nomini-
    idque i\ne cratis aniii
    et uuiic recen- stro sepulcralis lapis, nnni Mcxiii inscriptus numero
    iigno Nola- bus, usurpalionis tunc pridem antiquutx 1113,
    riali, dicam an ea xtate in iisu fueril de quo priusqunm dicere agrjrcdiar aliquid. ipsam ejus
    tissima: vocibus niliil )

    Tlalos veheme.nter dubito; vir lcnuia delinealionem spcctandam exhibeo, quulctn anno muclxx
    Nolariali apud
    ejus ret indicii apitd Francos reperiens parle i num. aceepi beneficiu R. P. Georgii Sell:cr, tuiic Prioris.

    53 notata. Sub Impcratoribus Germanis ea res specta- HutcaHlem ex latere jnngo lamellam siinilis Epilaphii,

    bilior ac distinrtior fuit, uli ex speciminibus Oltoniani Yolandx, Priorissx Sanctimonialium Ordinis S. Do-
    Ilenriciaiiique diplomatis apparel; et hinc paiihilim nd niiitic' in I^ulle S. Marix, geminis ab Lucilibiirgo

    Italicos Impenali aucloritate Notanos ejusmodi siijno- lenris iutra ylrduennam, positi annis ccitiim ac septua-

    Tum jluxisse us'dm verosimililcr dici existimo: certus ginta pnsl mortem ejus, quem lapis Boppardiensis exhi-
    autem sum, neque tune neque diu poslea, istius sui bel. IIos autem lapides, qnamvis tevi dissimilis. ideo
    signi expressam meutionem illos (ectsse. Equiilem ex conjungo, quod cum ex postenori luberet nonnihil ob-
    Julio Sansedonio Episcopo Grossetano, ad Vilam B. servare in ordine ad illustralionem prioris, etiam secutt-

    Ambrosii Senensis XX Martii, dedi fere triijinta nola- dum islitd antiquitalts monumenium gratuin eredere.tn
    rialia instrumenta, dc ejusdem Beati mirucuUs ex ore lcclori fiturutn ; eoque magis quod ila propagnretur
    teslium jurutonim, confecta a diversis Notariis: sed nolHia Vitx, ex vetusto Germanico Hermanni rgthnto
    eorum pleraquc finiuntur f Ego N sacraraento prK- Laittie redditx, et cum commentariis valde eruditis
    dicto inlerfui, et (jnaa superius coiitinentur scripsi Camilumquti Vininensium in ylrdvenna (unde geiius
    et publicavi rogatus: locum notarialis siqni, qund Prtncipes Auriaci ducunt) ijenealogia edttie aniio
    Julius Episcnpus expressum reprxsentat, nobis tenet-\- superiori , a ssepe laudato Alexatidrio Villhemic ,

    cnix pro eo substituta. Qiii vero siijnum a se apponi qui de Yolandie, sepulcrohxc nolat : Visitur hodie
    expresse diceret verbis, idqiic faceret post suam sub- tuinba ejus, pedibus ferme duobus a pavimento e-
    scnptionem, unicus Bartliolomaius Angelus de
    fuit ducta. Lapidis planities effigiera Yolandse refert,
    Bulseno, isque non tantum Notarius,.!i'rf el Jude.K or- vitri segmentis ai)te cohairentibus, et encausto in-
    diuarius, qui majori cum pompa ail, scripsi et publi ferue pictis expressam liabitu Sanctimonialis. Cir-
    cavi, signura raeura pra-dictis proprium apponendo. curascriptum epilaphium litteris uncialibus in crusta
    Signum pra;dicti Bar f toloniiei Notarii vitrea, eucausto, subjectai|ue auri tenuissima brac-
    et Judicis ordinarii. fea, fulgente. Opus integrura vidi adolescens, nunc
    Ilic crifo est primus quem anno mcclxxxvii .s(;//i) Sc- iujuria teraporum superiora a capite ad pectus dif-
    neiisi, alias Lxxxvi, siijni sui invcnio meminiise : nec- fi'acta sunt. Epitaphii verba, cum mullis itnpitcata
    dum lamen aut ipse aut aliiis seculo isli vicinus sigaUm contractiunibus, difjiculter iegi possint in lapide, sic
    tabellionatus nominal ; quod quando praxise dici ex- explicntius posita liabe. Hic jacet pise memoriae soror
    pent, non vacat scrulari curiosius. Exlremx porro Y'olan(Us, Priorissa hujus loci, illustris viri Henrici
    amenlix pro eo tempore, quo Italix dominubaiilur
    fuil, Comiiis et Margaritae Comitissae Vian. filia: cu-
    Longobardi Reqes, et de restituendo Occideuiis Imper.o jus h;ec raater praedicta soror fuit Baldewini Impe-
    et sine Iiii' nemo ncr coijitiibal quiilem; Impei-iali aucloritule Nu- ratoris Sub ea autem ordo
    Constantinopolitani.
    periali aucto-
    liirium linijere. Si attestaliouis niimquam snlis explo- sanctissime vixit. incrementum acceperunt religio
    ritate.
    dendx figulus lantam adlnbere voluisset ad scribendum et resOrdinis. Obiit Prioratus sui anno xxv, atatis
    cautelam, quantam ailulit ad fingendiim audaciam, eu- vero suae circiter l, aniio Domini mcclxxxhi,
    ravis.vt inveuire aliquud vcteris temporis XVI Kalendas Januarii. Singula videri possunt apud
    diploma ex
    mvltis qux Floreutix linbebintur; et litterarum duclus /Filtliemium dtuslrata : ego ad Boppardiensem lapidem
    ac lociitiouum forinam imitans, iusparsUset redco, cujus occadone Magxvallensis isle locum invenii
    aliquot
    seculi barbarissinu solmcismos. Sed providit Deus ne in prxsentiopere.
    faceret: quis enim tutic potuisset a talis liijjncnti defen-
    .

    DE CONVENTIBUS CARMELIT.

    , hlC.IHr OJJ.Tl (LMeKOM*.SOR0B..YoI.IViaii?

    •JDni6.-
    l^lUJWS^aStXlXM 3SS10S -Q' jAV Y3 gAS"Ut2.m.S03

    24 Lapirlera BopfariUen^em, iitqnit Lezana, in am- Virgineo a partu, centum simul et duo iustra
    bitu ad lcevam ingressus ecclesia; positum, e terra Et tres exactos, fatalis tcrminus instat, iamquam po
    clevari et in altum erigi ferit Reverendissimus Octobris, nii^To vere signanda lapiiio, iilus essd

    Pater Macj. ifeniicus Sijlvivs, Prior Generalis, anno Ultima lux. R.Tpuit virtutum luce coruscum CaV'
    pi tori
    metUico
    MDCiii locum visitaiis, ne tale moiiumentum antiquita- Parca severa virum rara virtute Priorem
    ;

    tis, paulatim pedibus attritum, penitus periret. Iilcm Ordinis agnoscit sacri senfentia, iiomen
    deimle Reverendissimus Pater eum socio P. Mcg. Qui sibi Carineli divino munere poscit,
    et quidem
    Dominico Provana, Provinciali Neapolitano, sedulus Atque iirbs faust.\ colit sancle Boppardia. Saxum l]Yancto
    fuit per duos continuos inperve^tigandis eharacteri- Ossa tenet. J.icet Iiic gelida tumulatus arena
    bus dicti lapidis sepulcralis, propter eorum vetusta- Virtutum exemplar fulgens Ilenricus atastra ;

    temet verboriun quorumdam alibraviaturus. Utriun- Mens tenet et Siiperum felici sede iocatur.
    que factiim bene , neijue siicceiisendnru aut ipsis aiit 2G Hxc Paraplirasis a receniioribus nmnullis sic
    aliis, qui ejusmodi epitaphioruni legendornni nullum producta, tamquam si cfsct ipsum anni mcxiii ei>ita-
    usum habenles ; suinpto unde mininie oportebat leijendi phium, magnam nobis priiicipio incussit solicitudinem.
    initio, duolius aut tribiis verbis e\ceptis (quJP, ut ait Quamvis enim nulla hic appnreret epitapliiorum seculo
    apud Le^iiiain Zegerus Paiili, conjecturare nuUus no- XII usilalorum forma, nec dubitaremns, quiii periti re-
    strum potuil) /i«nc eicepere seubum. rum judicaturi csset, iptam hoc seculo primum esst:

    Anno railleno cuin bis deno nonageno, compositicn; npperebat tainen dilficulter e.rtorquciidani

    Et terno pleno iinpostiirx confessio. Verujn ubi lapis ipse apparuit veris
    hic aeeura
    Floribus ornatum virtutum l'ac tibi gratum, sui xvi versibus inscriptiis, conversa est solicitudo illa
    tius descrip'
    Rex pie, sic ratum facies ei famulatum. in ailmirationem animorum, usque adeo occupatorum lus itroiii fii-

    Henricus dictus Prior hic, non crimine victus opinationibus suis, u/ quidquid imiiginando prxconcepe- liir.

    Horrens confiictus tit dum inite necis ictus rint, id clamare ctiam lapidcs credant. Lege ergo primo
    Sereno Octobris fine ipsum lapidem, exordiendo a capite, sicul .Tequum est,

    Talis memor esto ruinae. et hunc sensum habe.


    ^5 Turbato versuujn ordine mturali, miru7n non est, Floribus oruatum virtutum fac tibi gratum,

    si confusus etiam hnbeatnr sensus, aut verius niillus : Rex pie, sic ratum faoics ei famulatum.
    hoc mirum, tolins Ordinis Generalem persuadere sibi Ilenricus, dictus Prior Hein, non crimine victus,
    potuisse, gualemcumqnesic lecti epilapliii sensum fideli- Horrens contiictus fit, dum mitem necis ictus,
    ter exprimi sequenli paraphrasi, quie niinc ibidem leiji- Anno milleno cum vicenis nonageno
    tur ejus jussu supra tabulam ligneam inuro affixa, ru- Et trino pleno, prostravit, curde sereno.
    broque ac nigro colore alternis versibus descrifita. Octobris fine, talis memor esto ruinae.

    Dum sol milie suo cursu compieverit annos


    PROPYL.EI ANTIQUARII PARS II.

    ! Propli Ex tabcUa ccclfsiic S. Calliarina^ Vl\ Carmel l.ovanii


    Salmanlic.i itijjir allari niojtis antigiix Catficdialis. jiosita circa aniium Domini IG20.

    ^7 Nunc si placct aliam Jiorum viTsuum paraphrashn 28 i\'iinc si t ranseo a versibus cireum oram lapidis
    et veriori
    expUcatur accipe, Itautl }:attlo jirojiriorcin genuiux. Rex pie, Cliri- Boppardiensis positis, atque oculos ad interioris scul-
    atgue osleii-
    paraplirasif ste Domiiie. fuc ut appai-eiit, gi'atum esse tibi vi- plnrx lineiimenta converlo, nihi! minns video quam ex auur mtllam
    rum liic sepultuiu, utpote oriiutum floribus virtu- eremo Carmelilana monaeltnm,qnalemprioritomo,agen- habeie.spcctem
    tum : sic ei famul;itum, quo tibi servivit, facies ra- tibus de S. Alberlo, Carmelilicnm Eliam nobis exhilmit ""'P''''' '^'"''
    melitanaSf
    tuin et prol)atum maiiei'c. Quis autem hic? Utique vetns pictitra Salmanticensis, barbato insigniter mento,
    Henricus, vulgo Prior Heiii ilictus qui non aliquo
    : qttod eremitis veleribus maxime proprium ; etin carpita
    suo crimiiie, sed civili tumultu innoxius occubuit. seu cappa barrala, quam esse sux Religionis signum,
    Fuit enira borribilis coiitiictus hic Boppardiae par- ;wii/o anle iniluclam liabilus niulationetn, pronuntiavit
    tium ailver.saruin, quando, anno millesimo cenfesi- generttle Capilnlum Lvgdnni. Ego quidem barras istas
    1110tertio fere exacto, virum mitem et sereno nibil- in vesle Carmelituna auttqniores esse nego Alberto Pa-
    que conscio corde inter nos versantera, necis imme- triarcha et secnlo xv ; ipse lamen Carmelilx, dum eas
    rila:crudelis ictus prostravit idque in fine mensis ; mlunl vel jam inde ab Etix temporibus vel sallem a se-
    Octobris; quo recurrente, etiam tu viator, talis in culo xrx Christianx seplimo nsqne ad Bonorii If
    hac urbe iHiinie facta; memor esto, et pro defuncto Pontificatum asiii Ordinis Religiosts nsurpatas, cogun-
    precare. Commoiiiorem seiisttm si tledeiil alius, aiidie- tttr aitt eiisdem in hoc lapide iitiwnire, aul fateri, gra-
    niK.5 libentci , nec iucunclanler probabimus ; maxime tis ontnino ab tllis credi Carmelilam fuisse qni absque
    circa inilium versus lerlii, in quo (atemur eonjechira barris Itic exprimititr, quas duclis Iransversim linea'-
    fuisse opns, eo quod ohsciiras nec passim usilatas con- metttis facilius erat quam rugas plicasve reprxsentare.
    Iracliones tittcrarum lieR' rn
    ('( coiitineat, et e.rlrenix Ut ergo appareut eviderdius differenlin liabilus in lapide
    ad anijulum litlerx non compareant integrx.Quomodo- e.rpre.m, et a Carmetilis pro eo qui notatur an. Mcxiu
    citniquetamen Itxc leqanlur supplcanlurque, fieri nulla prstensi Salmaniicen^em Etiam iterum
    ; liic cottoco,
    ralione polest, itt vel Citrmeltlici Ordinis mcnlio liuc eique ex tatere conjungo ecltjpitm ctijusdam piclnrx, in
    inseralur, vel liabentur ittdicium cultus alicujus sacri,
    ecclesia Carmcliturum Lovanii visendx : non quidem
    ibklem sepullo delali a Boppardicnsibus quod ulrumque
    antiquioris hoc secuto, sed cui pingendx prxluxisse vide-
    prkciime inlendit Reverendissimi Palris Generalis tur antiquxor atta, ipsique verilalieoufoimior
    e.i:-
    quam sint
    plicatio. Qttid faclitri fuerint Boppardienses, .vj pro upud Anluerpienses et Cotonienses eipressx:cumethic
    Beatodefunciitni babuissent, conjeclare
    iicel ex Marix- invenianltir veri nominis barraj ct veslis cernatur ma-
    ;
    vallensi Yalandx supracujus caput reprx-
    epitapltio; nicala. qnaiem fiiisse monnchorum Palestiniorum supre-
    sentalur anima, Sanclornm move diatUmala
    subeectun- , muin habilttvi hodierno qitoque usu confirmatttr, licet
    tibns el iiicfii.suii/.ius Antjelis qito hattd
    : dubie cxpres- clilumydem vocet epigraphe, qttx reclins loga dicerelur
    sumpix fttix voliteruitl, quam cetlam de xterna niatris vet penula. Itlu atttem Lovaniensis pictura exprimenda
    bealitttdine lidttctam concepissent : quematlmodiim ab elium Itoc toco fuit, ne, ex dictis tn Commentario de S.
    eadem comUlam xdem sunm sacrttm,
    itaque auctum mo- Alberto nuin. 131, omitium omnino Carmetitarum com-
    naslemtm ii( i;,,,ii(5 possel fundatrix censeri,
    e.cpresse- munis error fiiisse credatitr, ut, pro barratii cappis ma-
    runt per eHigiem templ, de.rlerx
    maitui impositi, nti jorum suorum, imaginarenlur sibi cnppas perpeniticti-
    monstrant reltquix et vestigia iii
    lapiile.
    tariter striatas. Quomodo porro Lovanieuses isli polue-

    rinl
    :

    DE CONVENTIBUS CARMELIT.
    rint perstiaderi, Ordinem suum in Palmtina tempore vetustate metiuntur. Quod idem dictum inteUigo de locis AUCTOaE D. P.

    Humar tyranni septem monasteriorum millia imple- qus Romae, Senis, VeneUis hnbet Ordo; et si qux sunt
    visse, viderint ipsi ; haud difficuUer agiiilnri imputlentis aUa, quorum veteribus inquiUnis factx donationes, si-
    hyperboles enortnitalem, considerare, quantum
    si velint gnata pnvilegia, contractus celebrati in pubUcis labxdis
    is nwnerus exccdat collectionem cmnium conventunm, inveniuntur. lUa enim ut ad se pertinuisse Jam tunc
    quos nunc liabet Ordo toto orbe difjusus. probarent CarmeUtx, deberet in ipsis instrumentis qux
    29 Inlerim ex visis dictisque apparet Satis, nihU Car- nUegantur inveniri expressior eorum mentio; vel ut mi-
    meliticum videri in lapide Boppardiensi : qunn tamen, nimum ante omnia deberet constare cccertis atque irre-
    ut pnecipuum solidissimumque sux in Europa antiqui- fragabiUbus testimoniis, aliqua ipm revera habuisse
    tntis fundamentum osfentant aliqui, majon prsejudicio- monasteriain Occidenle ante seciUum xiii. Nuncquam-
    rum tuendornm zelo ducti, quam rerum veterum cogni- diu id non probant, itno contrarium snadent ipsorummet
    tione instructi. Quoniam vero de istic sepullo faciliusest certiora docnmenta; Ucebit nobis, cum bona eorumdem
    pronuntiare non fuisse Curmelitam, qunm distincte de- gratia, novUias istas et hoc primum seculo aUegari
    finire quis fuerit ; optarem plura xi ac xii seculi monu- cvptas antiquitates reprobare. Quodsi de singuUs nomi-
    menta sepulcralia in provincns Rhennnis enrumqne vi- natim a me cuusam reddi vcUnt, faciam, ut tnitio pro-
    cinia superessent. f^ix enim dubito quin Priorum seu jnisi,Ubens nunc ajiiem abstineo, ne non iam docere
    et verosimi- ;

    liler positus Prsepositarum secularinm Uneamenta omnia similem ipsos origiues suas, quatn insuU.are videar conviclis, ac-
    esse Priori
    fere habitum repnesentarent. Siquidem paulo posiexorti cumidando exempla nimix vel temeritatis vel creduU-
    seadari
    Canontci Prxmonstratenses (quos crcdibile est in prin- tatis.

    cipio suo dislinclos a secularibus fuisse solo colore) haud 31 Finio rursum affirmo CarmeUtas ante
    igititr et
    ignotl in Oc-
    multum absimili forma tonsunje atque vestitus usi sunt, annum Mccxxxvrii nuUa in Occidente habuisse monas- cidente cum
    quemadmodum coUigere nobis Ucuif ex anliquis picturis, teria; et irrefragabilem hnjus mex assertionis testem suam klsto-
    riam scribe-
    B. Ilermannum SteinfeUlensem, sectdoxm moriuum, adduco Jacobum de Vitriaco, qui circa annum Mccxx,
    rela VUriaco
    reprxsfUtanUbus. Quod si pencs Boppardiensem ma- post scriptum primum de Hi.Uoria OrientaU Ubrttm, se- sub an. 1^20,
    gistratnm adhnc haherentur Actorum posl an.tum mil- cundum de Hisloria OccideniaU composuit, in eoque
    lesimum conscriplorum Registra, possemus forsitan tum totnm HeUgiosorum sui temporis instifutorum, in GaJ-
    de hoc Henrico causaque cvedis ejus, tum de eo quem Ua Teutoniaque prxsertim vigentium, varietatem de-
    ibi CarmeUtx nunc incoUint loco phra distinctioraque scriplurns, Cura, inquit,a. ^v\sc\s temponbus in par-
    docere. Suspicari anlem tanlisper Ucebit, Prioralnm tibus Occidentis duae tantura fuissent Regulariura
    quales viden- ibi prtmo Reguiarem Benedictinorum monachorum , diversitates, nionachi scilicet nigri, S. Benedicti
    iur Boppar- deindc secularem fuisse Clericornm; quibus post Hen- Regulara profitentes ; et Canonici albi, secundum
    dia: successisse
    Benedlctinis ?
    rici aedem dUapsis, uti in taUlms frequentissime con- Regiilara B. Augustini viventes ; postquara peccatis
    tigit, denique successerint CarmeUta;, post quam ht Ale- esigentibus, prirao raodica negligentes paulatim ca-
    tis Trevirisque suos jam Conventus constitutos habebant. dere c(Pperunt, tandem ad tantara dissolutionem
    Horum siquidem mutux inter se communicatione op- plures Regulariura conventus deveneruut, quod viri
    portuna omnino Boppardia erat, via utrimque fercmC' timorati, et prudentes sub alio habitu et aHis insti-
    dia. Sic Bunckelspilense pnedium, quod HerbipoUtanis tutis Domino railitaturi, ab ipsis recesserunt. Tum
    monachis a S. Burchardo fmdalis, quoties ad Augus- sigiUatim per capitula totidem proqreditur ad describen-
    tanam S. UdaUici Abbatiameundumerat, opportunum dos Cisteraenses, Calatravenses, VaUi-caUicnscs, Car-
    solebat pnebere hospitinm ; conversum primo in Priora- thusienses, Grandimontenses, Tironcnses, Prxmonstra-
    tum est, Herbipolensi Abbati subjectum ; deinde post tenses, Arvasienses, San-Victorinos, Prxdicatores, Mi
    casus varios, in jus transiit CarmeUtarum. nores, et aUos quotquot noverat generum diversorum
    30 Porro sicut monasterio iUi principium suum de- coenobitas, absque uUa mentione eoritm quos in Oriente
    sicut in illo-
    het DuukehpiU'nse oppidum hnud ignohUe ; quomodo viderat, et in primo bistoriie Ubro taudaverat, adexem-
    rum locum
    postea vene- aUa muUa loca, circum Benedictini Ordinis claustra plura et iraitationem sancti viri et solitarii Eliae Pro-
    runl Cai^viC' sedem ficfentibus eorumdem colonis atque ministris, m phetje in raonte Carmelo... vitara solitariara agen-
    melitx. spectabUem crevere ampUtudinem ; itn forsitan et Bop- tes,inalvearibus raudicarumcellularum, dulcedinem
    pardia, isti, quem dixi, Prioratui debet originem pri- spiritualem mellificare: ^ftoj-Hm Colonias, .si quas tunc
    mam. Verum quam male idcirco dicerent Boppardien- habtUssent cismarinx in GaUiaac Teutoniarcgiones, du-
    ses CarmeUtx, suum istic institutum vigutsse antequam bitari non potest quin earum quoque mcntionem fecisset
    oppidum esset, tam incongrue facinnt Dunkelspilenses, eo loco, ubi ex professo suscepit singulonim Ordinum
    dum suam antiquitatcm ab ejus quod incoUint domiciUi ennmcrationem.

    PARS TERTIA
    De Martyrologio Brixiensi, aucto exCatalogis ecclesise S. Afrse.

    rnardinus Faymis, Brixtanx ecclesiie digiiissi- numquam uti polerimus absque debita animo tam bene-
    Summa Ber- '"""' pr-^eci-
    nardiniFaij-
    ni beiiero^
    lentia. B I mns Presbyter, el patrix historix prxsertim sa-
    nx itlustrandiE stiuliosissimns, a eujus erudito
    ^calamo urbs ista liabet opuseula varla hanc
    leriam conceruenlia : et adhuc nisi mors intervenissct
    grandius volumen e.rpectabat de yjctis Vitisque Sancto-
    ma-
    volenli qratitudine
    J: . .
    .

    .
    Addidit etiam mitlere iVIartvrolo-
    «*
    giura Brixiamim, jussu IVlanni Joannis (.leorgu bpi- nnxien. mo-
    scopiBvwit-nsis ase coliectnm edilumque anno .mdclxv, numenta,
    cura Annotationibus, imlicantibus fontes unde sca-
    turiit, et varia ad ecclesiasticani historiani spectan-
    T ,. ' r^ . Piia Ecclesix

    rum Brixianorum Italica lingua, cui titulus fuisset tia elucidantibus. Continet hoc Martgrologium eos

    Brixia sacra ; ut pnmum ex trimeslri hactenus a nobis Sanclos, qui modo in Ecelesia Brixiana notum habent
    vulgato ivsliinare poluit, iiuantam univcrsali Ecctesix Natalis superni diein, aul Inventi Traiislalive Corporis
    utililatem el commodum allatura esset iioslra hxc moli- anniversarium ;
    post quoruin alphabeticum indicem,
    tio, nihil polius sibi curandum slatuit, quain ut nobis alius secundus, siiniliter alphabeticis et priori copiosior,
    Iranscribenda transmitlendaque curnret, qux de palrix additur, Sanctorura nominatorura Brixianorum, du-
    Sanclis collecta habel/al mowinenla anliijua, quibus centoruin et amplius, quorum nomina ex tabuiis ec-
    clesiae
    .

    PROPYL.-EI ANTIQUAHII PAUS III.

    ArcTOBE P P desiae S. .\fi'.B aliis'iue moiuimentis conquisita pulcraUbus aut aliis jnonuinentis servata huc usquc dn-
    atque sepulti
    Mnit; clsi iliein cerlnm nnllum liiibeant. rarnnl; et corpoj'a, uJia cuni corpore S.
    Juxta corpus
    Afrx sub Ha-
    2 Hariim InlniUiriim fnlem atque oriiiiiiem indagan- driano pa.^isir, pecitliari Cltrislianoutm cnra recondita S. Arrx,
    dolemtts non lihus nobis, omuino ;<ra'frr opinionem el mttim acciilil, fuerunl, atque inlra S. Latiiti cwinetrrium per ejiis
    possr admit-
    1.7 non motlo nobis /ierenl mulliinoilis siisperla', setl etiam successorem Apolloniitni extruclo nralorio illnla, eo loco
    incerios facerent ile juilicio (erendo circa varios Sauctos ubi nunc exlat insignis S. Aplirx Basilica. Fuerunt
    in ipsoinet M artijroloijio nololos, ac niiminnlim circa ea, (luin prjciiicta Basilica anno mdlxxx renovare-
    qux insuper SS. y/ngelinum et Orieldam eonjuges, 1'oulinum et tur, (lie XIX Septembris in turris iino deceiiter de- cum quo an.
    tJ dictis Ca- Gentilem coruni filios, xix /Iprilis iidscriplos, tamijiiam posila, iiti ad vi Aprilis scribit Faijnus, ex monuraen- 1580
    tatfigis sug-
    suh Aiireliano Coniite, sub Iladriano Imperalore,coro- tis Scipionis de Covis civis Brixiani, Ijtm vivcntis;
    gevuntur.
    nom martijrit prxeipiiio iissecutos. Atque utinani ipsc addcns, camdem Translationein nolalam iiivcniriin li-

    adliuc viveret /•'aynus,cnm eoque Itanc causam el nostrx bro provisiontun civitatis; et in tabella sacrariiD.yJphrac,
    dvbielalis rnliimes conferre licerel ; sperarem fore ul ab subritu Officii dupllcis celebraiidam notari.
    ingenuo ejus aninio elicerem approbalionem eornm tju,r 6 Anno autem Muciii.pnisdictadievi Aprilis, tuno
    hic dicturus sujn. Nune ciini ipse nobis ereptiis esl, anii- cum Dominica in Albis concurrcnte eadem sacra iterumque an. ,

    cos ejns riiijo, nc me putenl memorix ipsiiis injuriam corpora, in octo arcis optime coinposita, praescnte 1003 translali
    sunt.
    face.j-e, ijnod acceplornni beneficiorttm et (fratitiidinis de- Marino Georgio Episcopo (sniif A/c «/) ohho mdxcv
    hilir prxniissa professione, litie referam ijux iilibi de usqtte ad liiijus pra'senlis seeuli annum xxxii) oum Ca-
    dicli.1 Suticlis fueram comnientatus ; ac demde solius pitulo Cafhedralis et utroque Clero , universisque
    verilatis studio ducltis proponam roliones, qum isias S. ordinibus et sodalitiis.
    iiec non'et civitatis Rectori-

    Afriv labulas convincunt esse fabulosas. bus, cuni imblicis proceribus univer>oqiie populo ;

    surama religione, summoque lionore et apparatu per


    C.\PUT 1.
    civitatem prius delata , atque per tres dies public^e
    Dc SS. AngRlino ct Orielda. Paiilino etGen-
    omnium devotioni et la^titia) in nova ecclesia expo-
    lili inloi' primcevos Martyrcs numeratis.
    sita, tandem cum iniraculorum gloria per aras sa-
    Mnrhjrahgiiim, qjiml dixi, Brixianujn, ad xiii Ka- cras dislributa .atque recondita fuere , in quibus
    Leqendu Brixi;e Natalis
    lendas Maji, h.re offeri : quotidie digno cultu afficiuntur. Hm ibi Fagnus : ex

    s inrtorum Martjrum (Mnjugum Angelini et Orioldoe, ciijiis scriplis liccl a.sscqui non poluerim qiio funda- ad proprium
    Dicuntur 19 ,

    lum sacellum.
    Apr. jirjrtiii- Pivulinoet Gcntilo filiis, in ecclesia S. Aphr»: mcnlo Barignanafamiiia qnatitor prsenolaios una cttm ,

    tiiti pro (ide.


    qui sub Aureliann Comito Cbristum confitentes, e SS.AIe.candro, Angclo.Dominico, Valerto, sibiulpro-
    sublirailoco[ira:cipiles(lejecti, Marlyreseffecti sunt. prios orioget; laudo lamcn pietatcm, qua eis sacellum
    Diemet genus niorlis unde acceperit Faijnus, hactenus propriiim in superiori ecclcsia S. Apliree cgreqio ojicre
    qu.riendo as\equi Tabuhe quas allegal,
    noii poluimus : construxej-e, ei capila bitsiis argenteis condidere. Tes-
    ttliaquc docujnenla qu:v submisit, ncutrum indicant; tem vilius miinificeniix habenius Faijnum et verba se-
    Htrumque tamcn boiia fide ncc sine auclorilatc aliqna ab Sanctorum
    quenlia, inarmoreis sacclli poslibus incisa.
    eo sic definilc Iradi lubel credere, ul Iranseam ad tem- Christi Martyruni Angelini, Orieldt-e^Dominici, Gen- et capita ar-
    geJito inctusa.
    pus, quo jntirltjriiim lioc dicitiir accidissc. tilis et Paulini, ex antiquissima Bargannoruni lami-
    i Ilabemus S. Alexandri Pitpx ct Majitjris Acta, lia, capita argento condila inspice et venerare. In-
    sub atiquo anliiiui^sima paritcr el sincerissinta, illuslrata et prxlo coniparabilis thesauri mouumentum, Julii Ca^saris
    Comite Aure- parota pro Maji, er quibus
    iii coiistal Aurelianum Co- Bargiiani legati , Hippolytus et Caniillus, illius ex
    tiano juniore
    niilem utriusque mililia!, a Seleucia Isauriae, arl in- Guelfino fratre nepotes, sacello extructo, dicato, de-
    terfectionein omniuni Christianorum Romam jnissitm dicariint mdcxxxiii. Consonat his inscriptio arae, qux
    a Trojaiio Iinperalcre, sub eoque passitni cssc sanelum talis est : Angeliniet Orieldte, patris et matris,Pau-
    Ponlificem ctun Evenlio el Theotlulo. Et iste qiiidem lini et Gentilis, ex nobili et antiquissima Kargnano-
    Aurclianvs, psrcussus divinilus, corpora eorum a Seve- rum gente aliorumque Sanctorum Martyrura ossa
    ,

    rina uxore sua Chrisliana scpeliii permistt, ipseqite ea hic sepulla sunt.
    ttb Itoc o/jtcin regressa, mox expiravit, maslicans lin .
    7 Et h,rc qiiidcjn de pnrsenti cultu, certa salis ; de Sed quia cum
    guam fuam; nomcn lamen rjus, tamquitm Prinripii, Marlgrio sub Mnreiiono, ulcumque verosimilia fieitt. in
    ipsis fuere
    tnulli atti
    Judicis, Pra^fecti, occunit in vuriis Martijriis Saitcto-
    eoruju opinione qui ipso primis Chrisiianas religionis translati.
    ,

    ntm, sub Triijuni successore Hadriano pnssorum ; idque seailis occisos Iradunt. Sed, ul dicam quod res esl, rei
    vcl quitt propler insignem ejus cntdeliialem visum fue- congrux rctuslaiis argu-
    tiim anliqute affirmandie dcsunt
    rit scriptoribus, islo nomine notaj-e anonijmas aliquos mcnta. Imo si considerentttr nomina eorum , quoruJn
    ipsiiis imitatores ct successores; aut quia revera eodcm pajiter anno MDLXXX in imo turris deposita siint cor-
    nomine upiienalus aliqtiis siib Iladriano Trajani suc- pora, ei (iimoMDciii oclo in fercuUscircumlatn (nam pas-
    cessore saeviit
    sos hos oinnes esse eodcm ferc quo SS. Fttusliiius et
    S Ila in sccutitlis SS. Faustini et Jovitx
    Aclis Jovila lempore par creduUtas tradit) dc ojnniuin velu-
    liriiianoriim Martijrum, die xv Februarii ex MS. slnle cogemur xqiiaUter diibitare. Ecct. ituletn ipsa no-
    cujus flt men Neaihtlilanv niiminalur yjutrliitnus Comes, ad
    i'dilis,
    tlo In Actis
    mitia, a Fayno in ordinem redacla alphabelicum :
    dictos Marltjres a Chrislo retrahendos nits.tus,
    SS. Faustini sed inva- Aphra, Angelus Angelinus Albertus Aimerius , , , ,

    et Jovitie sus a d.rjnune, ar rursus Sanclorum precibiis liberatus: Angelinus alter, Alventus, Ballhasar, Barnabonus,
    quod ei ttd ejnendolionem suffiiisse nusquam legilur : Bonfantus, Bonacursus, Bernardmus, Benjaminus,
    srimus aiileni apud plures Itvjiismodi correplionibus ca- Caraillus, Calocerus, Calocerus alter, C;esarius Coe-
    stiijatos magis valuisse Lnperattirujn getiiilitim respe- lestinus, Constantius , Corradus, Corradinus, Duc-
    ctum,quam evidcjiliiim cognita- veritatis qiiare nihil
    :
    chus, yErailianus , Eiisebius. Eustachius. Francis-
    mirandmu [uerit si hic ctiajn po.sleu Rojna Brixiam chinus, Felix Episcopus, Geiitilis , Haymonus ,
    directus fuei it ; ac proimlc poteruiil ei tribui plurium Henricus , Jacobinus, Josapbatus , Julius , Latinus
    civium ntortijrio, quonim in isla civititlc est antiqua Episcopus , Maximus, Martialis , Orielda , Otho ,
    vencialio. Quamvis ejiim sub Decio mulli, nonnulla Paulinus, Peregrinus, Robertus, Sapritius Severi- ,
    etiam ntilli.i sub Domitiano iteci dala ferantur, quibus nus, Sigismuiidus, Silvaiius, Stephanus, Valerianus,
    S. Lntiniis Eiiuvopus, xxiv Martii coinniejnoratus Valentinus, Verzerius, Ugozzonus.
    camctei-iimi prope itrbem tiedicttverit
    : videntiir tamen 8 Ex his quinquaginta nominibus soliun viginti, La-
    ad promjscurtm cujusvis coiidiiionis, 5e.n« et xlalis ta- tiita aut GriEca, sttnt ejtis gcncris, ttt ea Brixiensibus,
    Jiienam differri Jion ticbcre tlU, quorum jwjttiiia m se- xque acceteris Italis sub florenle Roinano imperio hn-
    ijuam.
    :

    DE MARTYROL. BRIXIANO.
    guam, mores^ legcsac jura Romanatenentibns, diccnda Caitsus probasse suo silentio visus est , nostroque judicio ADCTOBB D. P,
    qiti neguettnC Quomodo tn
    sint in tisu fuisse Angelos, Dominicos, Ca*lestiuos,
    : rcmcommisisse ,
    quaiido Cutaloguin misit, in folio ex-
    omnes credl dupttci eccle'
    esse tam an-
    quamvis ex Latinis Grxcisve fontibns haustos ; ilemque panso Ilalice c.xpressum sub hoc tilulo; Catalogus San- sia S. Afrx,
    iiqiii, ex Hebrxis Chaldaicisve Balthasares, Josaphatos, ctorum , quorum corpora aut reliquiae inveniuntur
    Beniammos ,annuminare Italiacceperilantc dataniChri- in devotissima ecclesia S. Afrae, olim dicta S. Fau-
    pacem^ controvertetur forsan non
    stianis sub Constanlino stini ad sanguinem , civitatis Bri.\iensis antiquis-
    immerito. Omninouutem et fidenter asscnmus, Alherii, sima, quam modo jiossident et administrant Cano-
    Alventi, Aymerii, Corradi, Haymoni, Henrici.Otho- niciRegulares Lateranen.ses, anno mulxxx destructa
    nis, Kuberti oc Sigismundi nomina, ui sunt aborigine et intra decennium reaedificata , ea perfectione et
    Teutonica oniniu, sic antc Francorum Germanorumque splendore, quem videre imnc est. Est autem eccle-
    in Ilalia dominatnm inter civcs Brixienses usitata non sia duplex altera inferior administrandis populo
    ; ,

    fuisse ; et recentioris etiani fabricse esse diminutiva ista, sacramentis deserviens altera superior, divinis Of- ;

    Bernardinus, Francischinus, Jacobinus, nec non au- flciis noctu diuque celebrandis accommodata.

    gmentativa haec dno Barnabonus, atque Ugozzonnus, 12 Superioris ecclesiie altare majus contiiiet inte-
    laiaque ex vubjari nunc Italis tdiomate Bonacursius, gra corpora SS. Faustini et Jovitae Fratrum, et hu- per attaria
    distribuanlur
    Bonfantus, Ducchus, Verzerius. jus civitatis Protectorum, quemadmodumpublico in- Sanctorum
    9 (Ji igilur concedamns Brixiensium vel traditioni- strumento conscat et corpus S. Faustini Episcopi. : corpora ;
    dubium matiet
    de tempore hus vel tabulariis, eos omnesquorum inS. Aphrx con- Altare ad latus Evangelii , quod modo fabricatur,
    Martyrii. signata sunt nomina, et corpora in specialibus arcis vel erit uobilissimum reli luiarium pluribus Sanctis ,

    jam olim vel praxedenti primum seculo prarposita, vere Martyribus dedicatum, sub titulo S. Mariae Magda-
    Sanctos fuis.se a majoribus habitus; vix tamen videtur lenae ; continebitque certissima lipsana Angelini,
    esse dubilandum, quin pleriqiie eorum fuerint temporis Alberti, Dominici, Angeli, Camilli, Roberti, Euse-
    longe postcrioris. Accedit quod siciit isti quatuor ia ti- bii. Duoex eodem latere dicantur, unum S.
    alia
    tulo nominali tribuunlur familix Barignanas-, ita et ce- Afrai, cujusintegrum corpus habet alterum S. P. ;

    teriomnessimilibiis Brixiunisfamiinsatlributiinvenian- N. Augustino et adservat corpus S. Felicis Epi-


    ,

    tur , lcganturque cognominali De Scaiigeris , Mazzis, scopi. Altare ad cornu Epistolae privilegiatura

    guod auge£ Brusatis, Ma^sacaninis, Martinengis, Marinis, Al- est, et S. Latino Episcopo, cujus etiam corpore di-
    cognomen tafuliis Duchis Gratacosolis Burnatis
    , Calinis , , , tatur, sacrum. Sub Altari .\ssuraptionis habentur
    ,
    familix Ba-
    Bunis, Blanzanis. Jtqui satis constat ejusiAodi civica- Reliquiffi SS.Constantii, Caisarii, Corradi, Barnabo-
    rignanx.
    rum fumiliarum cognomina partim patronymica , par- ,
    nis. Aimeri, Baltassaris, Caloceri, Bonfantis. Intra
    tim a possessione aut natali loco surnpta, post annum altare S. ApoUonii coucluduntur. SS. Valerianus,
    Christi millcsinmm capta esse usurpnri; et plcraque ex Sapritius, Haymo, Bon;icursus Bernardinu.s, Jaco- ,

    hodicrna Italica lingua, quxprimis secutis necdum nata binus, cum carbonibus SS. Faustini et Jovitse. Intra
    erat, accepla inleUigunlur. Proinde aut ridicufa est va- altareS. Elisabetbae, Josaphat, Cffilestinus, Maxi-
    nitas, antiquos Martijres distribuentium per familias, mus, Angehnus, Orielda Paulinus, Gentilis, Maxi- ,

    ante non multa secula ccejjtas nominari; aut refutanda mus, Benjaminus. Haec superius. Inferiori in templo
    creduUtus opinantium , evs quibus vere cognomina ista altare majus S. Caloceri est, ejusque et SS. Martia-
    fuerini , heroicis primorum Christiunornm temporibus lis ac Severini corpora continet. Ad cornu Evange-

    claruisse. lii depositum est corpus integrum Venerabilis Ma-

    10 Lcgat qui volet prxcitatum Fagni ulphabetieum tris Angelas, institutricis Virginum Ursidinarum :

    uti et similla ibidemi|ue etiam sunt rarceres, in quibus detenti


    indicem, ibique inter alios vidcat, Aliprandum, Aloy-
    cognomina in
    aliis,
    sium, Amadeum Alphonsum, Arnoldum,
    , Bertoli- fuere martyres 3290 omnes die uno coronati. Ad
    num, Bunbomum, Bontempum.Carolum, Federicum, alterum vero ejusdera chnri latusB.V.Mariae altare
    , Franciscum, Gerardura Gotardiuum, Gudiehuum, ,
    est, cum corporibus SS. Julii , Verzeri, Lgozonis,

    Lanfrancum, Luchinura, Oliverium Otthubonuju, , Corradi, Duchi, Peregrini, Sigismundi , ^Eiuiliaui,

    Ricciardum Rubertum Saitabenum, Santuhnum,


    , , Silvani, Eustachii, Francischini, Ottonis, Alexan-
    Toninum Thebaldum Tenchettum, Venturinum,
    , dri , Aluenti , Henrici. Hsec scilicet sunt ilia Cor-
    Viscardum, Zanolinura. Considerel etiam addita iisdem pora ,
    qu!f anno MDcni octo in arcis cirnimlata
    cognomiua Corthesii , Milaniei, Rainerii, Bonnetti, et totiJein inclusa altaribus supra diximus : post

    B;innutti, Sacciietti, Medices, Borghini, Moreschi, quam translaliontm oportet primo imprcssiim cutalogiim
    Piccinelli, Conralonerii-Banierii, Prega, bosci, de credere, saltem ciim ista quam nitnc legimus desiijna-

    Duccbis de Petiis de Aldigeriis, de Frascatis, de


    , , altarmm : nam aiitea aniio .mdlxxxvui etiam
    tione

    Rossis, de AUegris, de Pregnacchis etc. Lei,at, in- impressum esse aliquein post Vitum SS. Faiistini et
    quos futum Jovilx sicpe indicai Faijiiiis. Cetera idem Catalogus
    quam et con.sidcret hax, quisquis est vera quam placita ,

    non est omnes


    disceudi amanlior; et fulurum puiamus ut nobiscum sic prosequitiir.
    pro Sauclis
    udmittere. judicct, in censiim Martyrum antiqnorum traducta esse 13 Porro iii eadem inferlori ecclesia est etiam in
    plurimorum noniina , qui ncque Mnrlgres, ncc aniiqui iUius niedio altare , supra glnriosum puteura tot ,

    sint hubendi ; atquc adco Brixiensia hsec egere discrelo centenos martyres contiuentem interqueeos etiam ,

    exumine, ne qux ex Actis SS. Fuustini Jovitx , et ,


    hos, quorum infra sequuntur nomina. una cum eo-
    aliorum velerum atquc indubitatorum Martijrum certa rum nominibus, qui suut per ecclesiam distributi.
    deiiide de-
    sunl, ahis minuscertis aut probabititer erroneis pcrmi- Et iteruin tum iidem qui supra Murtijrcs, tum ulii ali-
    siguateorum
    sceantur. quot , iiniversim ad qiiinquuginta (qiios omnes fere ex
    nomina eC
    Faynaet ordine Alpliabelico supra pi otidimus) recen- familias ;

    CAPUT II. sentiir : hic aiitem ponunlur ordine fumiliarum, qita-

    Gatalogiis S. Afra^ et Martyrium Brixia- riim coijnominibiis indigelanlur : tiim siibjunijitur

    nuin MS. Sunt alii Sancti Martyres, quorum ,


    quia advenae
    fuerunt, ignota inansere nomina, sepultique jacent

    D
    _^'iibius (k veritatcct auctoritale Catalogi, talia
    ctoiiim nomiiia et corjiwmiiia coiitinentis, obrationes su-
    Sun- ante arcam S. Caloceri et socioruin. .Alii vero, infra
    nominandi , ab infidelibus et idololatris Brixianis
    perwn jiaratjraplio lieduUas, rccurrerc voliii ad nolum martyrizati sunt, et occisi in quodam conflictu, pro-

    Beriiardmi Fuijni benevoieiitiam : euinqiie rocjai/i ut pterea quod intrepide confiiebantur et propugnahant
    Catalugi toties a se lauilati exemplmn mitteret, videret- veram et sanctam Christi fidem ; suntque similiter
    que quid posset ad causas circa eum dubitandi reponi. sepulti ia oratovio ante arcam S. Caloceri , numero
    Aprilis T. II. vu centum
    PROPYL.EI ANTIQUARII PARS III.

    Hi suut de quonim no- in ecclesia ibidemque sepulti, postea


    Cathedrali ;
    AUCTORB D. P. centum et octoginta quatuoi-. Heuiamtnus,
    guefjiadinodun eoqnominibus uli liic el apud Fajjnum le- autem inde translati et delati ad ecclesiam S. Fau- Maritius
    mimbus rt ,
    et
    hnbtnhir in
    egimus quiisque idem Faijnus. nim con- stini, collocatique sub terra ad raanum dexteram Stepfianus,
    itat tyrio gunlw, suiira :

    BriJ. MS. primis seculis sed conlra retro ad muruin, ex opposito oratorii, quod est sub
    tra gennlrs idololalras illis ,

    Henricianos scliisinaticos seculo XJ vult pugnasse, et sepulcro B. Caloceri de Bornatis. B. Angelinus de

    pui/nnulesocculiuisse. Quibus omissis. venioud hujus Ca- Barignanis,B. Orielda uxor ejus, Paulinus annoruin Anijelimts,
    Orielda,
    antiquam el aullienticam, ut Brixiensibus videtur, octo, Gentilis annoruin duodecim, filii eorumdem, q
    talogi OnittHs
    probalionem, seu potius fontem lolius credulilatis de simul sepiilti sunt sub terra, juxta altare oratorii. Paulinus.
    eorum, qui iliclo calnloijo conlinen- Maximus de Renachis, nunc Ugoniis, jacet ad dexte- 1
    martijrio ct lamilii!,
    ram altaris in oratorio. Slaximus,
    titr. Esi autem MS. Italicum sub titulo Marlijrii Bri-
    xianorum compositiim . a jain dicto Fagno commnntca- 18 B. Naymus rde Mazis germanus SS. Faustini r
    primorum, fuit decapitatus etpostea com- Aaymtts^
    tiim: de quo ul possil judicare lector,bonam ejus partem et Jovitaa

    liic LiUinam damiis. bustus; sed ossa ejus comburi non potuere, manse-
    )4 A(l laudeiii Dei omnipotentis et raatris suai , reque iiistar vitri lucentia, et fuernnt una cum
    Virgiiiis Maria;, et Apostolorum SS. Petri Pauli et carlionibus et cineribus totius foci sepulta sub for-

    Barnabae, Martyrumque {^loi-iosoruni Julii , a Ver- niee illo loco nunc est
    majori cathedralis, quo
    zeri,Donati i, Bonifacii, Faustini, Jovitie, Caloceri, altare SS. Savini et Cypriani, antea autem erat tein-
    Marciani, Severini et Afrse. Incipit Martyrium et plum Diana;, a Nayino subverste [Notandum
    ntnnerus Martyrum Brixianoi-ura, ex parte per no- est porro quod carbones ii qui SS. Faustino et Jo-

    4 niina c et cognnniinaexpressorura ; qui sunt inarty- vitas injecti fuerant, eorumque sanguine et adipe
    seii historia
    rizati .sul) ci^udelissimo imperatore .\driano ejusque consecrati, humati fuerint ad dextenim portiE, ubi
    Starfijj mn »

    vieariis, videlicet Sap]itio, .\ureliano Pt Liberio d, est sppulta B. Samaritana de Sacchettis. Collegerat
    Jiririx tuh
    Hadriono dicti quod Martyrium cce-
    Imperatoris Camerario : autem eos quidain Christianus de Gataldis, Silvanus
    pas.soru)n.
    pit auno post incarnationem D. N. Jesu Cliristi Scaliger, dictus de Advocatis.
    d
    cxvii, et duravit, usque ad annum cxi.i. Tempore 19 Conrailus, Ducchus, Peregrinns, Ugozonuss
    guafuor fra*
    enim S. Apollonii e de Oropellis , Nobilis Lirixiani, Fratres, filii D. Joannis de Trenzauis, qua; familia
    Ires de Tren*
    et Episcopi Brixi», ibantMartyres ad carnificinam modo appellatur de Ducchis; Felix ilem et Gedeon xanis,
    sicut ovesducunfur ad macellum,et propter amr^rem de Lavello-longo, fuerunt Martyrizati sinuil cum ter

    D. N. Jesu Christi patiebantur seoccidi : ut raerito niille diicentis uonaginta, tain viris quam feminis, Fdix et Ge-

    per dictam dcuii, et aUi


    nos Brixiani possiinus gloriari oblatione tot Marty- ante portam SS. Faustini et Jovitae : et
    3290
    in qm dlnin- rura, et eoruni inajori ex parte nobilium, et credo stratam currebat sanguis altitudine unius cubiti, a
    tur Marlijrfs
    quod in non inveniatur tam numorosum
    tota Italia porta Motelfa usque ad Furcain canum. Dictus au-
    ohiiste,
    niarlyrium, quam
    civium Brixianorum, quoruin sit tein locus vocatur Furca canum, quia Fredericus
    causa Christus vocare posset Brixiam, alteram Ro- quidam ile Magiis. ascendeus illuc per stratam Cre-
    mam.j inonensera, quousque sanguis fluxerat; et videns,
    15 Excellentissimo Doctori et Ei|uiti , Anciano qu"d canes sui d. sanguinem lamberent, compre-
    Excelleutissimi Consilii Magnifi<'8e Coinmunitatis hendi eos etsuspendi ibidem fecit. t Ipse non potuit
    Brixian*, D. Pandulfo de Arigonis ; et Excellenti illac unquam in urbem ingredi, sed iiecesse habuit
    CanceUariodictBeMagnifica; Communitatis D. Oysato intrare per aliam portam. Fuerunt autein oinnes isti

    Chizola; ; et Excellentissimo
    Comiti ^iiiiliano Sca- Martyres combusti, et postea eorum ossa sepulta in
    ligero, Advocato Ecclesise, pro d. Magn. Coinmuni- puteo qui est in ecclesia S. Fanstini, cxceptis supra
    tate ail laudera Omnipotentis Dei incipio hunc h-
    ; nominatis, quorum primi quinque positi sunt ad
    brum, intitulaium Martyrium Bi-ixianoruin. dexteram portse, juxta corpus B. Samaritanae. Cor-
    Oliva •

    IG Corpus B. Olivifi ( de Aldigeriis est prope al- pora vero BB. Felicis etGedeonis de M:izis sunt posita
    f
    Valcrianm, tare S. Faustini sub terra. Beati Valerianus et Va- Kaddexteram altaris majoris etB.Calimerius x fuit :

    Valcntitius lentinus pueri de Brusatis, et B. Sapricius de Grata- sepultus in Cathedrali; postea, cumtitulus iMthedrai
    ct sapri/ius
    casulis, sunt prope altare inajus ; omiies tres invo- ab ecclesia S.Andrea; adS.Petriest translatus, de-
    luti linteo g. B. Samaritana, /i ancilla S. Afrffi, est positusfuit Calimerius in ecclesiaS. Floriani.Fausti-
    Faustinus et
    ad manum dexteramprope inurum, intra portam. nusetSacettus, fratres de Sarano, fuerurtmartyrizati Sacetlus,
    Corpora SS. Caloceri, Marciani, et Severini (, qui ante SS. Faustinum et Jovitam; eorumque corpora
    onines snnt ex familia de Burnatis translati sunt , tumulata in oratorio, quod nunc appeliatur S. Fau-
    Albina et Dertona Brixiam per supranominatum B. stiiii de Sarano.

    Sapricium, conversura post mortera SS. Faustini et 20 Fuerunt etiam decapit-ati tres viri nobilissimi
    Jovita; suntque simul intra unam sepulturam sub
    :
    et equites, dicti Comes Girardus g de Constantia
    terra. B. Leonardus k de Griffis , Pre-.byter , est Alemanni», ComesVerzerus de Alta-folia, ot Conies
    tcomirdiia et
    propeputeumMarlyrum : etsimiliterB. Justinianus Sigismundus Scaliger de Advocatis, omnes tres Ca- Girardus.
    Justiriiaiitfs,
    de Raineriis , Subdiaconus : alia quaedara chronica pitanei ecclesia;, fueruntque sepulti per nuinus SS. Ver-er>us. Si-
    RB. Faustinus et Jovita secundi
    dicit, esse in puteo. Faustini et Jovitffi. [Notandum autem est, quod ghmnndiis
    de Pregnacchissunt prope turrim. B. Digname- Comttci,
    l l , dictis Comitibus ad fidem conversis imposita fuerint
    FaiiUiuus et
    rita de Lavallo longo est in fundo altaris m ubi , , alia nomina B. Gerardo, Kenati B. Terzero, Julii,
    ; ;
    Joeila sniindi,
    I>i'jnamerita, asservatur Sanctissimum Sacramentum, cum duo- et B. Sigismundo, Bonifacii sed omnes eos passiiu
    :

    m bus filiolis deorsura ex fenestra prfficipitatis. BB. perrexerunt appellare primis propriisque nominibus i

    BtnvfiiHtus
    Benvenutus et Bernardinus de Mazzis, et B. Jaco- Comes Constantinus de Alta folia, Caesar Celsus de
    Iternardinits
    Jacobinus,
    binus de Oldofredis fueruut luartyrizati sub Adriano Martelongis ex Constantia Allemaniie, Coradus de
    Imperatore.post mortemSS. Faustini et Jovittepri- Boruatis, Barnabas et Aymerus de Mazis, Ballassar
    morum et fuerunt sepulti ante capellam oratorii
    ;
    de Rena, omnes ;. nobiles Brixiani, fueiunt simul alii
    qualuor,
    subterranei simul, in medio transitu.
    deeapitati cum SS. Faustino et Jovita. Fuerunt
    17 BB. Caloceruset n Bouafantes fratres de Be- etiam tunc eodera supplicio affecti alii quinquaginta
    anomjnii 53,
    Calocerus et
    nachis. qua) farailia nunc dicitur Ugoniorum,
    Bonafantes, jacent tres: quoruin, quia ex aliis regionibus venerant,
    sub primo arcu piwdicti transitus. B. Benjaminus
    o ignorantur nomina; et fuerunt oranes sepulti sub
    de Blanzanis, estjuxta altare dicti oratorii.
    Presby- terra, in ingressu oratorii ad primum fornicem.
    ter Marinus, p et Stephanus Clericus,
    ejus nepos, (Notandnm est autem quod Coraes Constantinus
    de Marinis, fuerunt decapitati sub fornice S.
    Andres fuerit staturas quasi giganteae, reliqueritque post se

    uxorem
    : . •

    DE MARTYROL. BRIXIANO. TTI.V

    uxorem D. Virginiam de Tiarignanis, cnm duobiis vel alius ejusdem geiiii, libelltim hiinc aiixil in duplnm; AnCTOBB D. P.

    filiis ef unicafilia; ex quibusdirectedescendit familia addita nova prxfatione, el viterjectis annotalioiiibiis iis,

    quae nunc dicitur Liizagha. quas uncis [inetusimus], ac demumplane omisimus, qiiia

    21 B. Joannes -Emilius, D.ictor et eques conver- nihil continent nisi merissiniasnugas, de origine, ad-
    sus est ad fidem, quando, post decollntionem B. ventii , vel propagntione famitiarum hic nominittanim.
    Naymi de Mazis affinis sui, vidit ejns animam per Ttintum otiserva post narrationem de jircbangela et ^"x omnia
    maniis Angelorum in ccelum vehi na suscepto- Aquitlno, annotationes aliquas, tianc demum subjici :
    ^uV'J^f.^
    que baptismo et bonis distribulis omnibus inpaupe- Inventores chronicfe [ex qua scilicet supradicto oninia italica ve-

    re.s, capfus a Paganis et decoUatus e.st, atqu" sepul- ct qnie ileinceps sequentitr accepta suiit) tres fuere, vi- tustiori.

    tus diex Augnsti in ecclesiaS. Faustiniextraurbem, delicet Honifacius et Paulus de Horellis et Archan-
    <ad sinistram majoris altaris. Habuorat aiitem uxo- gelus de Curno, cives Brixiani ; quos Fitijrius siepe

    rem D. .Iiilianam, sororem B. Naymi


    ex qua non ; in .tiuo Martijrologio citat, tamquam auctores hitjus ii-

    habnit liberos; liabuit vero fritres Aloisium et Da- belli : qiiod ex hoe loco perpcram inteltecto occepit, et

    nielem, qui fugerunt in Allemaniani, nec ni.^i post vannm esse oppavebit ex pra^fationc tertia offi.ra hiiic

    mortem crudelislmper.atoris Bresciam sunt reversi. eidem tibelto, post annum mulx.xxviii aut etiam boc se-
    BB. autem Maurinus et Stephanus de Marinis, qui cuto ineunte.

    B. .loannem baptizarant et sepelierant, capti mox 23 Nunc anlequom ad secundam MS.huJus partem,
    etiam ipsi, et ad boum caudas raptati, ac denique unde pars ottera cotalogiconfirmarideberet, triinscamus;
    .ad XV Augusti diem sine cilio potuqiie relicti, decapi- volo et ego quxdain circajain retata aniiotarc.

    tati tandem sunt, utidictum est supra.

    22 Cum R. D. Paulus de Bononia, Canonicus CAPUT III.

    Regularis Ord. S. Augiistini, esset Pra;positus ec- Annotationes ad piiniam partem Martyrii
    clesite SS. Faustini et Jovitae ad sanguinem, scripsit Brixiani.
    ei Pontifcx epistolam ut ad se raitteret nomina om-
    iiiumMartyrum, in d. ecclesia quiescentinm ipse : a Quia primo loco, anle ipsos civitatis Protectoves, ffouor Luza
    autem non sciens quomodo posset ejus voluntati Fauslinum otque Jovitain, bic locantur duo fnmilix L>i- tflij:famitix
    in hoc ilS.
    satisfacere, fusis in oratorio S. Faustini precibus, zagie adscripli. et infra ipsiim nomen Liiz.\oni exprimitur
    habitus.
    inspirari se sensit, ut pugillura arena; ex d. "ratorio titterii cupitatibus, qiiod ulias nusquam : tiinc cottigimus
    sumptaB siidario includeret mitterelque Pontifici, auctorcm liujiis pnvfationis et ceterorum deincep^ oddi-
    qui ut sudariuin in maiiu habens contreclavit. Haec, tamentornm, aut ipsummet ex ista fiiisse familia, aut

    inquit, arcna mihi esse videtur : apertoque siulario sattem scripsisse in qvatiam alicujus ex ilta. Idem
    invenit pro arena schedulas, Martyruin simrulo- deiiute confirmatur ex eo, quod inter chartas Atcxandri
    rum nominibus inscriptas. litteris sanguinei^, qua; Luioghi, cujusvitx soncte in seculo actas historia iu ma-
    norainain ealalogumreferrijussit Pontilex I^rbanus nibus cst, hoc MS. Faijnus invenerit.
    bb (liocenim ei nomen erat) accersitumquead sejam b Antiquos Marlijrcs liic signari, qitoruin Donatusl
    dictum Prsepositum in inaximo deinceps lionore ha- Augusti, Bonifacius 14 Maii colitur, vet liinc persua-
    buit. deor; qiiod in tnto tioc libitio nktta fiat meiitio aticiijus

    23 Eustachius de Chizzolis, Otto et Alexauder de Donali, tamquom Martijris BrixiensU : cur autem hos
    alii C pretensi Calinis, Franciscbinus de Pescheris, Alventinus de e.Tleriios duos Briiiensiims suis Palronis atictor prxpo-

    hlartijres, Alventis de Colonia Alemaniae, cc fuerunt martyri- nal. eausam non ttivinomus.
    CC Sed ea noinuia cognomina, astatis et formse tam
    zati et decapitati simul propter fidem, sepiiltique c et

    sunt noctu proptermetum Aureliani, prope B. Cnn- vecentis sunt. u( cum ipsa affinguntur seciilo 2, totam

    stantinumet socios, ad ingressura oratorii. B. Erai- rem facinnt de impostura suspectam, licet cetera deessent
    lianus Scaligerus de Advocatis prope altare majiis. argitmenta
    (Itl
    [. ilil] B. Archangela de Pregiiachis, postqiiam d Horutfi omnium fit mentio in j4ctis SS. Faustini
    item Archaii' qnee eUicidovimus ad 15 Februarii, passi
    SS. Faustinum et Jovilam collegit in arcuhim pliim- ct Jovitx,
    gela et Aqui-
    he:ira,eaiTique deposuit in capellamajori po.^^t altare, sunt aiitem anno Christi 120.
    Hna,
    ad ereniiim abiit, indeque po.st septennium extr;icta e Cotiiur 7 Jutii, obeoque baptitali creduntur prsi-
    ad Coniilem Italiciim, cc Idolura Dianae dejecit, et dicti Marttjves, ac toln pene civilas ad Christi fiilem

    Aquilinara Italici filiam a da^monto liheratam, jam paulalim conversa : sed ei cognomen ftiisse de Oropellis
    sub ictu gladii constituta, baptizari fecit a Carolo nemo milii persuaserit.

    Conlalonerio Presbytero qui deinde et ipsam et f Egiinus de ea 5 Mitrtii : quein diem Faijnus, ad
    Carohts et ;

    Bieronymtis. Aquilinam siraul capite plexam sepelivit, in ecclesia 18 Apritis ejns Natatein, .icribil fuissediem invenlionis

    S. Petri in ulmo, juxt;i quam passse fuer.ant : ipse fnctx aniio 1bl8, obquam causam, et quia Corpus Sa-
    autem Carolus, una cum pii hiboris socio Hieronymo todiuin ad Copucinos translntum cst, non detiemns ahsque
    Bozetto, captus conjectusque infra turrim palatii, novo liindamento de ea dubitare; inodo a cognomine ei-
    sepultus est eo loco, ubi nuiic S. Benedicti ecclesia dem offingendo abslineatur.

    ff visitur. [ ] If g Et omnestres, unn cum otiis quatvor miiius proban-


    2i Haclenus ile MS. illo, siib litulo Martijrii dis, sunt mndn sitb attnri S. Apollonii.
    Hulc IHiello, Brixiani ; citjus uti dnplex exovdiinn ctt, ila <ln~ h In vitn S. Afra- danda 14 Maii, iiulta tiujus nii-
    forte circti vet inite niagis
    annum
    jilex est avctor. Eorum alter a dedimtione exor- citliv mentio, et gvatis esse conficta
    15U0
    sns , (jnantlo vixerit, certo scire poteruiit Brixieiws sundemuv, quod iiutta uspiani meiitio reliquiarum
    scripto.
    ex nominibus Anciani et Canceltarii, si pubtica sua ejus.

    ctiartularia evolvere curent : iwbis satis est ex gran- i Et tii in eeclesia inferiori mtijus sibique proprie
    suarum retitiuiariim parle conse- Miquix SS.
    dioribus titulis Excettentissiini et E,rceltentis, tjuihus dicatiiin attare aliqiia
    Catocri et
    auctor utituv, intelligcre, eum non vixissc cum adbuc crarunt :reliquum S. Calncericnrpusadttiic .WbingSiani, .Marciarti,
    simplicioril'US titutis etiam Duccs et Coniiles utcbantur; quie bic Albiiia dicitiir, servari nobis videtur probabi-
    sed seculo xv jam ait finem vergenle, aut etiam sequenti lius. S. Mareianus Episcop. Dertnnensis et Martijv
    secuto inctwato; prius tamen quamanno mdxxiv e ctesia occuttus deliluit usque ad secutuni i, quando corpiis ejiis
    S. Afrse,}am pene deserta, traderetur Canonicis Con- inventum cst a S. Innocentio. Utriusque ac S. Severini
    girgalionis Lateranemii. Istts porro in illam possessio- aticiijus Reliquins quasdain,Brixiam aliquanda allatas,
    post an. 1524
    mutta adje- nem inlroductis, priusquam de veteri templo destruentlo et intra arcam communem veneraliiliter contiitas facile

    cta sunt novoqiie sedificando cogitaretur, vel idem iste scriptor, crederemus, nisi suspectus nobis esset liic nominatus
    Sapricius
    . : :

    PROPYL/EI ANTIQUARII PARS III.

    Sapricius. Feremur enim ne accipiatiir Judex ille gui tur Marinus, de quo snpra ad litl. p. Fntjnns nd 10
    ambos affecit marlijrio, de cujiis conversione Brixix Angtati eiim refert in fastos, sed solo hoc MS. nixus.
    nierilo bb Vix duhilo qiiin liic agatur dc Utbano VI, qui,
    factn, siiv silentio nnliipiornm Acloriim, credere
    cnncteris, qiiomodo pcrsnadeheris ipsiim Derlimam el Al- post resfitultm Italia: Pontificalum, primtis liomiF sedit

    bingaunum reveriisse, ul scrularelur corpora Marlijrum ab anno 1378 ; sed ar.que certiim Itnbeo fabulam esse

    a Chrisiiiinis sliidiosius occullnla ? qnx hir narrntur. Tnlein enim sanclorum Martyrum
    k Hhic Faijiinsdinn ^^ Jiilii allrihiiil. nec dnhilal Caliilogum , ex nominibus tnm mirnculose cognitis, si

    quin sil suh Aureliann passus : sed qnid ad iiomen Leo- scrihi jii.'isi.^set Pontifex : quomodo neqtte i.slius iniraculi

    nardil Teuloninim esl. mrmorin alia, neque calnlogi excmplnr ullnm e.rlnret?

    1 Quo fnnilamciito distinijuantur ab aliqnihiis dno Nam hiinc qncm pioferunt Brixiensis non esse Marly-
    paria liomomjmoriim Marlijrnm, infra videbimns riim onliqiiorum, qunles esse finguntttr, per se liquet.

    m
    Qttomodo ifiilnr corpns ibi repertum non est? In cc .Siib horum qnoque nominihus ossa aliqua condila
    ct interpo'
    MS. Martijrol. Brixicnsi ahsque ulla filinrum menlione snnt suh allnri S. Mariie. tnfiones

    sic habelurad \7 Jiilii : Brixise S. DignRmeritiB Mart. dd Sequiintnr tres insignes Nolalioncs de filiis Con- ridiculx.

    quaesub Adriano Imp. cura multapro Chri.^ti nomine stantini, posl Jtirelinni mnrtem ad Bresciiv incolatum
    sustinuisset, cum palma maryriiad coelosemigravit. revcrsis , qiiorum alleri Luzaghi nonten fiierit, poste-
    Cujus eorpus Christiani suscipientes, sepelierunt rique idcin nomen tenuerint ; nltcr dictns sit Florinus :

    prope sepulcrum SS, Faustini et Jovitae. de yEmiliano, qiii fuerit Coinitis Petri Scaligeri filius,

    n Ili dnn cum aliis ser, xqiie difficuiler probandis, cognomcnlo .\dvocati, qunninin esset ecclesix Advocalus
    nunc suiit siih allari A-^stnnptionis. de fnmiliis .\dvocatornm lota Italia sparsis, co quod in

    De ejus el S. Mnximi inrenlione aqit Marlijrol. omuihns civilntibiis Ecclesin haherel siios Admealos, qtii

    MS. (i(Mi(;Honim corpora habentur


    adl Jnnuarii el cognomen po.steris reliquere : el ttt infrn nolntur, non
    in ecclesia S. Faustini ad sanguinem. En nnnc cum poterniit esse nisi ex oriqinc Comites qtmsi Comitum ac
    aliis hnhenlur suh nltari S. EliSiibelha:. De S. Maximo Diicuin lituli, jam tum fuissent hxreditarii.

    seorsim nqitiir in MS. Marlyroloqio X^i Julii. ee Oui fieri hsec pninerunt, qnando qtiidem Italicus
    Aquitinx et
    p Infra diciinlur pnssi 18 Jngusli, et sic referiin- Comes, protil in SS. Fauslini
    Jovilx Aelis legitur, Archaitgetx el

    tur a Fayno : sed tacenie Mnrtijrologio MS. et anliquis in ipso eornm certamine devorattis fuit a feris contra ficta Mar-
    tyria.
    monumentis deficicnlihus, nihil de iis audcmus cre- Sanclos educlis? Neque bic neqtic in Aclis S. Afrx hinc
    dere. ulla Archnngelx vel Aquiiinx fit mentio;
    arceplis,

    q Nulla liic nnlitin mortis per prxcipitium obitsi : neque Fnynus, ad 3 Septembris fuse dc his agens,
    unde ergo idaccepit Faynus? aliunde quam ex hoc MS. habuit earttm notitiam : neque
    T Hujus sacri cineres, inquit Faymus, in ara S. corpora eartim u.sptnm reperla dictinltir. Ideo quse Itic
    Bayno an Apollonii servautur : est ergo is qiii in cnlalogo liahe- de anacboresi, mirnculis , ac mnrtyrio Archangelse , et
    Frattr ss.
    Faustini ct
    tur siih ninnine Francisco Hoymonis. Refcrtur autem ylquilinse conveesione mtillis dicuntur, contraximus in

    Jovitx ad \^ Februarii, qno die passi sunl SS. Faustinus et pntica.

    Jovita, quorum liic fingitiir fuisse frater : quod ahsque ff Subnotatnr, quod ex fratrihus Ugoionis, Conradi el
    de antigiiis
    graviori teslimonio non credcmus; ct idco qux hic de Peregrini, Sinrino el Pasino, descenilerint fimilise Siro- Scatigeris
    eo et miraculis in sepulturn fnctis ilicuntur, reslrin- gniorum el Pasinornm, Duccbortim et Coradellorum. 2 fabuta.

    ximus. quod Comiles Sigismiindns el yEmilianns fiierint fratres


    s lii, cumaliis xquc incerlis undecim ,liahenlur suh inler se, cognnli nutem B. Silvani. 3 qiiod ex Cliristo-
    altari B. Mnrix. plioro de Mariiiis el Leonnrdo de Rnineriis, Venetias
    t Ilanc insignem fabcllam non est opus plurihus migrantihus, dcscenderiut dux thidem familise nobiles
    exagitare: ipsn sua re refiilat absurdilate. Tanlumne istoriim nominum. 4 qiiod Mattbcus et Latire.ntinus
    silvarum eirca Bri.riam fuit, ul corporihns 3290 simul Scaltgeri. fuerint cognali, lani Mmiliani et Silvani
    comburcndis sufficerent? qunntum aulem putcum fuisse quani Comitis Sigismiindi, cum iisque Roma Brixiam
    oporlet , in quo potucrinl tot cndnverum ossn condi? hnbitnturi migrarint, dediicla oriuine familix a quodnm
    V Qnomodo nulln eormn in ecclesia majori notitia nut Constile Romnno,cui nomen fuerit Marcus Cnto.
    veneratio? Taceo cetera seqtie ridicula figmenla, lantiim consule- Ciuicarum
    X Crrditnr hic esse Cnlimerius, a SS. Faustino el randnm leclori relinquo, qtiam ineple seciilo Christise- famitiarum
    S. Calimerii
    Ep. M. in-
    Jovita Bomx conversus. eorumquc poslutntione fnetns cundo affiiiganlur nomina el cognomina, nb usu isttus
    hodicrna co-
    gnomina
    veiilio. Episcopus Mediolan. qiiod e.ramiiiabimus 31 Julii : hoc temporis prorsiis ahliorrentia : quse si accepta sunt ex
    certum, quod imno l'i58 dic 28 Deceinbris in ecclesia Chronica trium Bri.rianornm, qiiemndmodum videlur
    S. Floriani invcnlum sit corpiis, cum plumbea lamina indicnri; profeclo non est illn plttris fncieniln , qttam
    continenlr h^c verba : Corpus S. Calimerii, Episcopi Hislorin Bclgica Mnrci van f^aernewyk, omnium oni-
    etMarlyris, quem sepelivit B. Apollonius Episcopus iium fabtilartm, ad Behjicnrum urhiiim nnliquitatem
    qunlis scriplura non polnit corpori apposita fuisse ab nobilitalcmque coram iniperito viiUjo exloUendam exco-
    ipsomel B. Apollnnio. Disivrnenda est igitur forma gitartim, inulilis farraqo. Habet urbs Brixiensis vrra et
    litterarnm, pliimhex isti Imninte inscriptnrum , et ex minime fahulnsa decora, quihus ad virtulis el rcligionis
    iis judicandum de tempore clevali el reeognili corporis. cultiim excilelur : fnmiliis autem in ea nobilibiis sufjicere
    y Scilicel duohiis seculis pritis quam Constanlix ur- debet continuiis per aliqiiot se.cula nominis sui splcndor.
    bis nomen innoluisset : nddilur hic, qtinm Iransihimus, Pttlidum quippe esl, saltu inverecundo in en se suiimque
    (abula alia de Angelis per Ires dies ad eorum corpora nomen inferre secula, quibus ntilln de.monstrantur apiid
    visibililer r.iciihnnlibus, el elariinleeodrm tempore tnnla antiqtios scriptoresnominis talis vesligia. Qiiis enim
    qtttp tiiti Brixianx civitali facicbnt, ut nox viderettir credal de tam antiqua origine citra testem glorianti ei, fnislra aiile
    dies : intcrim suh bortim tritivt nominibtis hnhenlur ossa qtii cimgruum nequit adferre documcntum qno vel ad annum 1000
    in ttllari B. Marite. quxnintur.
    aiinum millesimum Christi attingnt. Etenim eoe familix
    7. m quinquejuxta Catalogum , stib altari Assum- et snnt et merilo habentur antiqtiisimx, quse suum nonten
    f^bulx varix ptionis sunt sed in hoc nomiimnttir Constantius et
    :
    ad quatiior attl quinque secula surstim ducere ac pro-
    exptosx,
    Cselareus. De Corrado, Barnabone et Aimero certttm bare pos.sttnt, cx piihlicis eorum de quibns agitiir tempo-
    est non esse nontiua Italica 2 secnli. riim doctimenlis : sine qiiibus ascendere qiii nititur, som-
    aa Cotitra.rintus in pnuca fabulam lalitis extensam : niciilns genenhgistas inveuint oporlet, etinm ud Rcmnm
    salis est leclor si liltiltim Doctoris legas, et ride.as vi
    ac Romulnm, ipsitmque Adnmum, qunleincumqtie fami-
    deits eum seculo 2 applicari. Baptiuisse Joannem dici- liam adulatoria fictione perducturos.
    CAPUT IV
    ; ;

    DE MARTYROL. BRIXIANO.
    metu ad latebras fiigerat ; cum qiio redierunt alii AUCTOBE D. P.
    poftijuam re-
    CAPUT IV. cives quam plurimi ; statimque templum quod dici-
    ductus s.
    Reliqua pars Marlyrii Brixiani, acque ac prior tur S. Jacobi in silva, a S. ApoUonio erectura est, Apottonitis in

    faljulosa. multique Presbyteri ordinati, et magnum religio in- urbem stt.

    crementum suinpsit. Consecrata est etiam ecclesia


    jHngiiur con- J\_uclor MnrUjrii Brixinni fahulosfim snam ymrrntio- alia, et norainata S. Faustini ad Sanguinem.] Ad
    flictus Brixiac
    ncm hoc modo proscquilur : Infrascripti fuerunt deca- hnnc absurdam notntionem, Malthei Sraligeri et
    lani
    inter fideles
    et paganos pitati et in partes .«ecti, per quosdam Capitaneos S. Apollonii tempora confundentem, non potnit se con-
    sub Adriano, Brixienses, qui paganorum religionem pro Adriano tinere virioplimi Fagni pntientia, quin adscriheret mar-
    sectabantur occisi autemsuntinprajlio, pro tuenrta
    : gini, apocrvpham rein essc ; ntique certopersnasus, Inmc Merito hxc
    rejlciuntur a
    Christiana fide inito, in quo Cliristiaui, licct multis conflictum non contrn Paganos secundo ."leeulo, sed anno
    Faijno :

    suorum dcsideratis tandem victoriam oljtinuere.


    , Mxcii contra schismaticos Henricianos fuisse. Et merito
    Caesorura nomina lia?c sunt, Georgius de Calcinado, quidcm a primis Christianis, ferendis injuriis, palien-
    Nazarius de Conf.doneriis, Fredighinus de Bornatis tiam Christianam; non repcllcndis fortiludine.m mili- ,

    et usquc nil ccnlum octnginln qnatuor nnmitmli in MS. tarrin exerccre et probare solitis; rejicit Faijnus
    tam
    quos nihil nltinct enumcrnrc, prspter duns : Scilicel Ot- alicnam ab innocenli eorum simplicitale narrationem.
    toljonum de Baiveriis, avum SS. Savini et C^-priani Nam si vera fui.H.-iCt, quantnvi prxhuissct Imperaloribus
    etR. D. GHillelmumPregnaccam,Rectorem eccIesiEe ethnicis conlra Christinnos palam rebellnntes insanicndi
    in guo Beclor
    ecclesiic SS. SS. Petri et Marcellini. Coluuiur SS. Petrus et Mar- materiam ! qnantam adversariis nostrx religionis scripto-
    Petri et ribus, insultnndi caliimniandique! quain
    cellinus 1 1 Junii, sub Diocictinno tijranno, umiis cir- valide ohtundi
    MarcHUni,
    cifcr septiiaginta post obitwn Adriani, lidem professi : et potcrant Sanctornm Pntrnm ora , nihil erehrius in snis
    tameii suh lioc jhiguntur ecclcsiam habnisse Brixia-, cui apologii.^ quiritanlium,qnnmvanos de Christianis metns
    cum tilulu Rectoris et Reverendi Domini Saccrdos spargi immerilo crcdi fnrmidolosas Imperio coiliones
    et

    prxfuerit. Sed hoe scriptori huic famitinre est, ut quas, eorum, qui majori nnmcro Regios carccres cnptivi implc-
    et avas SS.
    re Cliristianj florente, Brixiaiia urbs ecclesias hahuil, hant , quani sun oraloria precabundi : quibus priina lex
    Sainni ac
    Cypriani, eas sibi [ingat c.ctttisse suh paganis ; cum dicit quo loco, esset ferre magistratuum, etiam iniqna imperia : nulli
    aliique ad ct ad quam partem altaris, fncrint marlyrcs a sociis, in maium pro maln reddere pro persequentihus se orare,
    ,

    184 occu-
    eadem perseculione paulo post ciesis, tumulnti. aliaque hujnsmodi. Qiiid aulcm diccndum fuissct de
    buerint.
    27 Sanctorum Savini et Cypriani notiliam Petms S. Apollonio , tali occasione arsos cum Martijribus tu-
    dc Monlc Bri.riensis Episcopus, c Gallia {ubi pro fide mulanle? qnid de Brixiensi tota ecclesia, eoritm nontina

    gunni prcdicarnnl passi sunl, et cralebantur Brixi^ in in sacris faslis rccensente ac venerante'. Ergo nnn siib

    Italia nati)/)i7mMs ad suos detulit, snb annum mccccxlv, paganis h:er ncciderunt : an autem snb Henricianisl
    eornmque festum nl civium coli voluit exinde in Mar-
    : 30 Vcreor nc absqne solida auctoritate htvc a Fayno
    tyrologium Brixiense MS. et m hodiernmn Romuunm arrtpiatnr evasio. Quis enim est ille confiictns, quem

    transiere : qiiamvis Capreolus in Brixiana Hisloria er- Historix Brixianx scriptores omnes ante Fntjnnm igno-
    rorem suhesse putet quod Brixix Irihuanlnr, quia ex
    ,
    rarunt? ant quibus testimoniis nititur illius vcritas? sed nihito
    ma/ori cnm
    Galliie Lugdunensis pnrte, quir nunc Bressia dicitur, Occupata anno mxci per proilitionem Mantua, plcraque
    fundantento
    orlnm duxissent. /Igemus di iis ad .ki Julii, disqnire- Lombnrdix oppida venerunt in poteslalcm Henrici, isto traductttitur

    musque an eorum passio recte attrihualur temporihus el sequenti anno. An et in his Bri.cia fuerit ignoratur. ad finem
    sec. 11,
    MarcianiChristianissimiIrnperatoris,elannoccccLyni; Aliqua hinc inde commissa certamtna , nihil est ambi-
    an vero pro nomine Maximiani irrepserit Marcianus, gcndum : sed qnod in iis Ecclesiae partem sustinuerint
    et sic ad inilium iv seculi illa retrahi possint, quando Brixinni, aiit omnes aut aliqui, nullo docemur arju-
    ctiam vivebant Laodicius et Maximus Prxsides ethnici, mcnlo. Sic ex Episcopis, qui eo tempore prsftiere, fa-
    quorum fit mentio in eorumdem Actis, haud levi cor- cere conjeciuram de civibus liceat; judicare potcrimus,

    rectione egentibus. Hoc cerium ,


    quod Ottobonus de nihilo saniorem suis pa.stoitbus gregem Audi in
    fnisse.
    quatido ipse
    Baiveriis, si fuerit (nt liic fingilur) SS. Savini et Cij- Italia sacra Ferdinandtim Ughellitm : Joannes (qucm
    Eptscopus
    priani avits, non potuerit occnbuissc in conflictu conlra Faynus in suo Ccelo Brixiano scrihit nnno mlxxxvii erat schisnia-
    Henricianos ;
    qiiod tamen de liisce centum octoginta creatum Episcopnml sibi creditam dilapidavit Eccle- licus,

    duobns Faijnus credit, ratiis sic evadi contradictionem, siam, teloque Christiaui-e religionis ictus occubuit.
    quam important tot nomina ct cognomina recentioris Oinbertus , agnomine Baltricus , ab Henrico Rege
    formse, qualc est ipsiim eliam Ottoboni nomen. Sed htijus Episcopatus investituram accepit; Episcopatu
    proseqnamur MS. nostrum exhibere, minime talcm eva- mulctatus est anno mxc. De quo Landulphus de
    sioncm indulqens. S. Paulo cap. 1. Plura corpora reperit atque decen-

    28 Duces iUorum, scilicel Christianorum contra Pa- tiori loco collocavit, ut prodit ejus sepultursc affixum
    manente pe- epitaphium a Rubeo relatiim f Hic jacet Ombertus,
    ganos snb Adrinno pugnanlinm, fuerunt Manuel Con-
    nes Christia'
    falonerius, Antonius-FranciscusMartilengus Ugozzo : bonus Pastor Brixianus qui multa corpora Sancto- :
    nos cruenta
    victoria Comes Pralbaini, Datarius EcclesisB FaustinusGa- ; rum, post cruentura conflictum, consecravit. Anno
    taldus, et Taverius de Taveriis de Roccado. Ex qui- Mxciil. Ecce ut schismatis eausa dcjmilum Fpi.^copum,

    bus soli duoManuel etUgozzo occubuere, sepultique contemptnque Roinana Sede in ijrndu persistcntein , bo-

    surit simul in oratorio S. Faustini sub terra, eodem num Pastorem vocant anctores Epitnphii.

    loco ubi et sepulti fuerunt isti quinquaginta tres 31 Qnis porro ex isto epitaphio extimdat , quod vel

    advenic, una cum SS. Faustino et Jovita decapi- conflictus ille inter Brixinnos ftterit, sub ipsis iirbis

    tati. [ ] Ex parte contraria multo plures cecidere, mosnits? vel quod Briciani pro Papn contra Henricianos

    nam quidam Carolus de Lavel-Iongo dictus, et Mat- pugnnrint, potiiis qmm contru Papain pro Heitrico'1

    thseus et Laurentinns Scaligeri venerunt cum subsi- vel quod corpora ab Omherlo cousecrata, id est (ut

    dio quadringemoruin virorum, et fuderunt paganos, recte inlepreiatur Lnndttlphtts) decentiori loco collo-

    csesis eorum ducibus Ugone Massacanino de Hena- cata, non ftterint corpota Sanctornm antiquorum qtti .

    cho, et Ferrarino Cajetano, cum aliis circiter quin- suo vel sanguine vel exeinplo Brixiam sanelificarunt
    gentis. Ex eoque die cceperunt vim vi repellere potius qtiam recetts occisorum in pngnn aliqna milititm :

    Christiani, posita formidiue paganorum, electusque quos, utcumque contra fidei hostes pugna sit, pro Mar-
    est Capitaneus Mattheus Saliger de Advocatis. lijribns habtndos iitqtie colendos constanter ncgnvil Ro-
    29 Nota porro quod hic Mattheus, reduxerit in vtana ceclcsia, quamvis ad hoc decernendum imperiosius

    civitatera S. Apollonium Episcopum, qui gentilium nliqnnnilo a seculi potestatibus solicitata ? Hac expen-
    deiida
    ;

    XLTIU PROPYL^I ANTIQUARII PARS III.

    ArCTORE ». denda jiriiis Fmjm erant , ijuam ila assevcranter scri- 34 In capella majori, ex oppnsi(o portse dcscen-
    ditur in carceres, quos sua patientia et prajsentia tandem aniw
    a gtio fin-
    anno post confliclum secuto, Oinberfus
    bercl, quoil
    152 obtingit
    iiomzaii qiii Brixia; b|nscopus, ex consensu Urbani II et consultu Brixiani Martyres corisecrarunt eademf|U6 ca- anon/atis : in
    Reg.
    pufimndo «• S3'nodi DiiMesan», cos, quoriim in catalogo liaben- pella sepnltasuntinstrumenta passionisSS. Faustini Lateranensi*
    clderani. bus
    ju,, nomina, multosque alios eodem pnelio csesos, et Jovitas ; iliidemque est loculus S. Afra;, multaeque
    quorum noinina ignorantur, canonlzavit et Martyres res aliae omni reverentia dignissiraa>. [Notandum
    declaravit, serundum usiim istorum temporiim. Aos estdenique, quod ecclesiaS. Faustini ad sanf;uinem
    abundauli.-i niminni pietnlis rt relii)ionis crces.ium li- redierit tandem ad R. D. Ludovitum Castioli de
    benler condimnmus virorumopliino et amici.isimo, dequc Salo, Honorandum Praeposituni et Canonicum Re-
    ipsius iuqenitii animi recliliidine nobis pnllicemur, qiiod gularem Ordinis S. Augustini, inillam possessionem
    facililate qna Marlyriiim hoc Bri.rianum. lamquam pa- introductum per Reverendissimura Dominum D.
    trix sux et lot nobiliiim famiHarnm lionori fiivens, iim- Tliomara Capreolum, Canonicum ecclesiae Catliedra-
    plcxus est; nunc essel ipsuin repudiaiuriis, si vivercl; lis I3ri.\iannm, die xiv Martyrii, anno
    et noliilem
    suumqiie repurgare: Marlijroloijium, Calalogis S. Afrs MDXxiv, tempore Pap:c CIeineut's VII, mediante
    iuscriptos secernendo ab aliis; ne oljicmnl Iwuori eonini, liujus decreto, et consentiente IUustrissimo Senatu
    qiiorum martijrinm rel sanclilns ex SS. Fauslini et Veneto, afque Reverendissirao Episcopo Brixiensi
    Jovitx yjclis, el immcmornbilis teniporis cullu probari D. Paulo Zano, sub Ducatii Serenissimi Andresa
    polesl. Sed qiiai reliqua hujus MS. sunl, et lawlem ali- Gritti Venetiarum Ducis septimi. Alque ita, post ri-
    quid verioris hislarix vidcntiir conlinere, nudianius. diculam mvm de equi xnei pede reperto notalionem,
    32 Eccles.a ista, ,<:«7(fc/ 5S. Fanstini et Jnvitse ad qiiam omillimus, finilur totus liic libellus : cujus inter-
    sangnineni lata fiiit Abbali S. Petri PapiHusis in poialorem apparet scripsisse ciim jam Cannniri Regula-
    Cailo-aurecj, cui nomen Benedictus de Mediolano. res Lateranenses in monaslerio Papiensi, Morlariensi-
    Ilic successii teinporis ibidem instituit congregatio- bus snccessissent, quod anno mdx factiim scrihil Pen-
    nem Cauonicnrum Rrgulariiim S. Au-
    sui Ordinis
    nnltns : nam inde deducti iidem Lateranenses Brixiam,
    gustiiii, ibidemque extrui curavit monasterium, in
    possident lianc, quss nunc S. Jfne dicilur, ecclesiam.
    cujus fundamenta ipse et D. Matllieus Scaliger pri-
    mum lapidem posuere : instituitque, ut ejusdem loci CAPUT V.
    Rector, Prsppositiis S. Faustini ad sanguinem voca- E.xaminaliir posfrcma Martyrii Bri.^ciani dc-
    'fi'"!' P^acta ha-r fiierint post annuin Mccxxi , qiio fcnsio, cidem in ->IS. ecgrapho rccentius
    diclum Papiense monasterium (quod Luitprandus Lon-
    prffifi.xa.
    gobardoriim rie.r sacro S. Juguslini corpore nobilita-
    veral) de/icientibus
    Monachis Benediclinis. Iraditum est X\rs'n( Prologus, omnium nnvissime iibcllo prsediclo
    Canonici.s Regulnrilus Morlariensibus, uti fiise describit prerpositiis circa prsisenlis seculi initium Tradltio de
    : qui ciim lo-
    Pennolius multis Marty-
    { lib.Sed riirsum exerrat obser-
    cap. 62. lus eo dirigi videatur, ut Marlyrio isti Brixiano, sic ribtis in S.
    vandonim lemporum ignnrissinins auclor MS. pra-citati, nomiiialim singnlos rccenienli fidem adstruat ; debiiit Afra iepultis.
    qmndo jam iiide a temporibus Lnilprandi couventum in fiiiem reservari qnatenus crpensis singulis,
    : appa-
    Papieusem dicit fuisse caput Canoi.icorum Regula- reat nos prudenler feeisse, quod in usu Bri.iiani Mar-
    nuin S. nandHm sub ea appeilaUone
    Angiistiui (7111 Ujrologii, non saiis solide fundati, circumspectiiis agen-
    vlli praii/) eoiumque tunr Abbatem,
    qui corpus sancfi dumnobis proposuerimiis. Estaulem h jusmodi : Anti- 11

    Doctoris ex arca cuni qiia fuerat advectum extulit,


    qua et conslans traditio, a patribus in filios, et a
    fuisse Beatum Basilium de Florentia Ordinis S.
    Au- filiis in uepoles derivata est, quod olira, dum Chri-
    gustini Rpgularis observanlia;. BeiiHle prosequitur sti staret vetus ecclesia, Reliquife ists {qiiai nempe
    quomodn Naijnuis quidam Bavaria- Biix, post morlem
    sub Allaribus in ecclesia S. .litfrse, vel jam lum, ciim
    CaroH Magiii, de Francia 1« Allenianniam pro/iciscens,
    scriberet auctor prologi, conditx servnbantur ; vel eo
    transient Bri.ria; moliisque miraciilo, in Iranslationc transferendse posl absolutam novi teinpli fabricnm, adlmc
    SS. Faustmi e.t Jovitse facto ibidem Bririx subsisle- delinebanlur
    ,
    siib lurri) qnod, inqiiam, Reliquiae istiB,
    rit; ac tnndem, pnst multa S. Fauslini ad san-
    ecclesi.-e tamquam S.-mctorura, maxiraa cum religione vene-
    guinem largiter donata, ibidein obierit aniio Dcccxxxv rata; fuerunt a patribus nostris et avis et proavis.
    die XXX .-Iprilis, corpiis aiilem quinquaginta post aimos Nec levi fundamento nitebaturliaec traditio: const.a-
    relalinn sil 111 Jlleninni'im. bat siquidem apud omnes, locuin bunc Sanctnrum
    33 Quando deinde, mquit MS. Brixia vindicata Faustini et Jovita?adsanguiuera, atempnribus usque
    fuit ajugoDominoru m Veronensiiira de la .Scalafi/i/wi primitivae Ecclesia;, non raodo ca;dibus et martyriis,
    auiw Mcrcxxxvii accidissc nnlavil Fai/nus)
    D. Vivia- verum etiam corporibus plurimorura Sanctorum,
    nus de Bavaris multa insignia opcra
    fecit in fa- qui ibi fuerunt tumulati, esse insignera. Ita ille.
    vorem ccrlesiie, dictoque
    Papiensi Comile Duce et 36 Ego traditionem ejusmndi e.cislimo non egere
    intervenientibus, ecclesia SS. Fauslini
    et Jovita;, multa probalione, nisi quatenus dubilalur, an anliqiia non favet
    quffi 111 comraeiidain deciderat,
    reddita fuit prajfatis et fundala trnditio sit, qiind istx Reliquix sint eorum, eorumdem
    Canonici.s sed ab iisdein rursus propter nomenclaturx
    :
    injurias sub quoruni nominibns cognnminibus niinc censcntur :
    et
    bellorura deserta est. Addil porro a nobis refU'
    In media navi :
    aut hi eoruin quacaam sint, an satis priidenler faerint tatm :
    ecclesiie snnt
    corpora undecim Beatorum et quatuor promiscua: omnes aestimatx Reliquije Sanctorum, qui
    loca occupant, ultra modo nominatos,
    in quorum primitivam ecclesiam Britiannm siio sangidne fiinda-
    censum etiara non veniunt illi, qui sunt in
    capella veruiil ; aut eliam eorum qiii seculis diu post secutis,
    niajon et magna ex p irtc sua
    , singuli liabent no- propter virtutum eximiarim famam, apud Brixienscs,
    miua. Nuinerus autem oinniuni
    temere defi Martyrum, quorum etiam .line sangiiine, veneratioiiem publicain meruerunt.
    corpora tim in puteo quam in variis
    nitur nttme- ecclesia; aut con- Audiainiis tamen probaliones
    ventus locis sepulta sunt, ; quibus quam bene gene-
    rvs Vu.iynim universus adscendit ad ralis fulcilur asseriio, de mullis Martijribiis islic tumii-
    in™ «,««„. novies miUe nongeutos
    sexagiuta tres. Hoc scUkel sic latis; tam ineptx omncs snnl, ad statuendum id, qiiod
    delermnale opaclebit credere
    liommi, post diwdecim in noslra qiiaistione versalur.
    seciila prj-siime.nli defuiire eorii. numerum ; quem 37 Hoc testantur, iiiquit caiplum discursum conti-
    subductum fiiisse a Clmstianis minus eam
    inter persp.cutioncs tre- nuans auclor Prologi, non solum chronica, per D. probant edita
    pide sepeHenlibus prn fide
    ciesos absquc
    "^" litterarum'
    nionimi,»!»;,. „,i .„ '
    t
    '
    Paulum et Bonifacium de Borellis et Angelum de de Nicolao et
    Jlieronymo
    ZnZ nmoLT
    nemo
    venisse, "
    milii
    '"""
    o'"'""'"
    '""'"""' P''' ^"^0 cives Brixi^ compilata (unde sciliceUesumpta Pedroccis
    persuasent. Sed reliqna videamus. tota subsequentiinn MarUjrum designatio) qua; apud velut de anti-
    quis Sanctis
    multos
    ;

    . DEMARTYROL. BRIXIANO. xux


    raultos in hac urbe reperltur {tmnc antcm sic evanuit hxc credas. Interim tota narratio {qux rjnsdem farinx ACCTOnE D. P.

    iit dilifientissimus Fuijnus, ipsum ubique perquirens et est cum historia Nicolai et Ilieronymi Pedroccharum)
    imsquam inveniens, landem siln persuaserit lioc Martij- post narratiim Josnpbati cujusdam de Chizzolis, ante id
    rium Brixianum, quod nullam Clironiav formnm habct, ignoti, xque suspectiun martijrium, et sepulturam xvm
    ipsam esse Trium virorum prxdictorum Clironicam) Martiianni cxxxv curatnm, sic concliidimr. EgoOue-
    seil etiam Fabius Brusatus, civis Brixise, in vita rinus Ceretu** vidi et audivi nmnia suprascripta et :

    SS. Nicolni et Ilieronymi, ex nobiliss-ima Pedrocca in eorum fidem singula rtescripsi manu propria. Te-
    familia progenitorum, qnam is anno hccccxvi con- neo, te, cerritum caput, qnisquis es. Tune cum isto ser-
    scripsit. £am f^itam, i Julii dandam sperans, ad nos mone quo uteris, vixmodice differenti ab hodierno Bri-
    misit Fnijnns, ex impresso anni mdxci : sed qiiia iisdem xiano cum istaannorum Chnsti snpputntione^ quatuor
    ;

    omnibus luborat vitiis quibus Martyrium Bri.rinnum, prmiis secnlis ignotu; cum isto Guerini Lougobardico
    non potest eidem conciliure fideni, nec lociini in opere nomme, speravUti te alteri qnam tno indoctissimo seculo
    nostro meretur. Eqnidem existimo Pcdrocchx famiiix, persuasunim, rebus a te conlirtis interfuisse prxsentnn
    in chronica prxteritx absque uUius nobilis mariijrii lio- sub I/adriano Inperatore? Scio quid egeris et qunre :

    norCf datum csse ab aliquo ex inventoribus Chronica-, sed altius repetenda est causa, a nobis, dum Februarium
    ut de liis duobus contmmiscerelur, quse numquam veteres conderemus, ignoralu.
    Brixienses audiverant, tamquam iu eadcm Adriani per- 40 Amphrigius Brixiensis Episcopus. excifata in
    composita ad
    secutione Martijrium passis: qux. deinde Fabms elc~ honoreni S. Faustmi ecclesia in suburbiis civitatis, ubi sopiendam
    gantiori stijlo Latine studuerit adornare. olim ledicula steterat S. Marix ad nemus dicla, illuc, conlrovcrsiam

    38 Pedrncca familia suum istud agnomen procul sub initium ix seculi, solenni pompa, die xiir Maj,,
    hxc enlm parl dubio siimpsit ab aliqua sua in agro Brixiano posses- SS. Fnustini et Jovitx ad sanqtii-
    franslulit ab ecclesia
    fabuloxUnte sione, sic dicta, quod esset ad pedem roccae alicujus, nem eorumdem Sanctorum corpora. Amphrigio Petrus,
    conficta sunt.
    id est, rupis, sita. SictU autcm nomen Longobardicum Perro Rampertus successit, qiu anno DrcrxLir, ix
    ac minime antiquum Cbt, ita ejusdem ievi ac soli repu- Maji ad novam forte amm dictas Rcliquias transtutil
    tanda est familia, quie sic nnncupatur . luterim dictse et Leutgarum Abbntem atque Hildemarum monnchum,

    Vit!£ auctor, stirpem ex nobilissima inter Romaiias sanctimoniae laude doctrinaque prsstantes evocavit ex
    gente deductam (intjit, et prinmm ex ca Christiannm Gallia ; conditoqnc eisdem monastcrio, attribuit eccle-
    jEgidmm Pedroccam, a S. yJpollonio Ijaptiuitum, gen- siam nnviim S. Faustini, Alajoris ab amplitudine di- snper mven'
    tis Porcix affinitale decorat, data ei uxore Porcia ; ex ctam. Sub his quantum novtis locus celebritate et opibus (is i» s. Paus-
    tinl adsangui'
    quibus Erastus, in baptismo Nicolaus dictus, uxorem crevit, tantum in priori, S. Faustini ad sanguinem
    ncm coiport'
    nomen ;
    habuerit Julianam, cui antea fnerit Eleonorie dicto, minuta est frequentia civium Bnxiensium: cum fnts.

    qui una cum suo patrueli I/ieronymo, ante boptisnmm nemo de verilate dictx translaiionis dubituret. Tandem
    Attilio, ad Prnesidem vices Imperatoris in Cisalpina tomen nnno mclxxxvii, a Fratrihus, id est, Clericis,
    Vcnetiaqiie gercntem {tantosciiicet priusquam f^enetix et vicinis alterius ecclesix rogatns Joannes Episcopns,

    nomen audiri ca'pisset) sernel, iterum, tertioque delati ipsa Sa7ictorum corpora {qu% illi adhuc penes se esse
    Christianam fideni proseminare, tundem anno Christi dicebant) in aptiorem locum collocare, marmoream ar-
    cxxxiir, Pontificatus Telcspliori II, yFlii Adriani xiv, cam qua duo corpora raagnifice collocata
    aperuit, in
    post varios crucuitus agonem consnmmarinl. Inivit Pon~ invenit; erant enim pluribus sericis palliis cooper-
    tificatum Telesphorus anno cxxvn ex nostro calculo, ta ipsa vei'0 curpora decollatafuisse videbantur,
    super antiquos Ponlificum catalogos fundato; alii ad sed caput unius nullo modo reperiebatur, sanguis
    annum cxi, a»f cxi.ll initiaejus differunt: in I/adriano vero plurimis ia locis sepulturse adhui: rutilabat.
    fere lonsentiimt omnes, anno cxvii ccepisse regnare. In- Erat etiam cum ipsis corpuribus gubernafa sangui-
    terimnihil horum concordntcuni anno Martgrii signato. nis ac terrae mixtura, insiraul quasi panis coagulata
    Sed cjusmodi errores facile ignoscentur et homini et se~ iu multis frustis, pulliis involuta, prout in effusione
    culo, rerum chronologicarimi imperito : maqis dolemus, sanguinis eorum tuit autem jam
    collecta. Collectis
    hac fictione induclos fuisse Episcopos Brixienses, ut dictisduobus corporibus, ab eodem Kpiscopo, in
    festuni Nicotai et tamquam Sanctorum,
    /lieromjmi, duobus palliis, nullam scripturam invenit in ipsa
    Officio ritus Duplicis agendum dccernercnt ; de quibiis arca. qua* eorum nomina declararet sed ipsa rei ;

    an in rerum nutura unquam fiierint, nullo antiquiori qualitas eos Martyres fuisse monstravit i[;venerunt :

    testimonio credimus fuisse probatum. tamen tabulam marraoream sub capite ipsius aice,
    39 Verum hxc dicta sunt pro tempore, quo Julius quae talem littcr.un continebat, favstino tt jovit^
    mensis elahorandus veniet : ipsa Fita qnuliscumijue de- CHR. M.\RTIR. VICTOR M.VVRVS EX VOTO POSVIT MENSAM
    mum sit, Martyrum Brixianorum virlutem non nisi m civiins svis....
    genere langit. Idem dici polest de ceteris, quos auctor His ira peractis alio die, ... cum jam vf^n+urus es-
    i'iter Can.
    Prologi tertii his verbis indicat : Hoc etiam aperte majus restauraret, in eoque
    set Episcopus, ut altare fifyuliires H
    fatetur Elias Capreulus, histuricus Brixiie insignis, dicta duo corpora, cuiu aliis duobus iii aUari de- Benedictinos.

    libro 2; sed non faletur aliud, qunm consiantes fuisse structo inventis, reconderet ; ''ucurrit Abbas 3.
    eorum martg-
    in fide Chrislianos Brixienses, et multos Faustini cum magna multitiidiue, multas minas
    rio coronatos. Idem etiam habet et Maiacsius {quem Episcopo inferens ne ad locum propusitura .<e
    ; et
    nos vidimus) et Historia quasdam manuscripta SS. repri^sentaret exinde ad Apostolicam
    pruhihendo,
    Faustini et magnam prjeferens vetustatem,
    Jovitffi, audientiam proclamavit. Episcopus tiiiieus lunc,

    qua3 in monasterio nostro asservatur. Ea historia exinde amplius non proeessit sed tamen prima die
    ;

    est conscripta Iialica lingua, et eadem prorsus tran- Septembris venit, et illos duos Martyres in arca re-
    gua legenda
    SS. Fauitinl
    scripta manu qtta Mnrlyrium Brixianum, sitnul cnm qua eraot
    posuit: et in ipsa arca posuit cassiain, in
    tt JOVUX 4C- ipso transiit in potestatem Alcxandri Luiiaghi, per duo Saactorum corpora: quae (juidem qua-
    illa aiia
    cundoi^um de Bemurdinum Fayninn ad nos missa; incipit antem hoc tuor Sanctoruin corpora, una cum tabula supradicta,
    J'regnacchis,
    modo : Beati Faustinus et Jovita secundi, filii Adio- in arca sunt clausa. Tnnc vero idem Episcopus di-
    nis de Pregnacchis et Theopista^, nobiles Brixiani xit. quia nolebot scainlalum provocare : et ideo ne-

    qnod Chrisliani erant, capti


    et dignissimi equites, eo que dicebat illos esse Faustinum et Jovitara Marty-
    sunt a Quinto Centurione Trajani Imperatoris anno res, vel quod non essent. f/iec breviter et antiqua
    Domini cxvii. Fides opinor stylum ubique recentem, relatione, alins integre danda.
    quod tamen monitum te leclor opporluit, ne forte ex an- 41 Ast Abhas S. Justini, Joannes item dicttis^ twn
    tiquiori Legendn Lalina, tn vulgurem Imguam Iradiicta jussit suam quoqtte aperiri arcam, ut de qnalitate ac
    quantitate
    ;
    :

    PROPYL.EI ANTIQUARII PARS III.

    acces.iuros, quoruin nominibm tanta adscribebatur anti-


    AVCTOBE D. r quanlitate Rdiqmanm in ea collocatarum cognoiceret
    sed non cogitans qiiam in .\eipsunovaisla esscnt
    usque ad nnniim MCCCLV succeilenlium Abhlitm nul-
    ntros PoJtli- qititas :
    el
    flciis buUis, cognnmina, ex viilgari pnsterinrum seculorum lingiia
    lus, rcnovalu sa^iiius conlrowrsia, id facere
    curavit
    Massacagnino cst mactalnr caniculi,
    acceptai in qua
    sed vulgari Iraditione vanisque Principiim ac Ponli/i-
    cum litleri,i, de sua ecclesia Umqvam dictos Sunctos Pregnaccha idem valet qund pregno di acqua, aqua
    mentionem facientibus, salis se inslruclum plenus. Chizzolo quid sil, nnn divino, Lalina sallem
    conlinente,
    ralus ad Urbaniim III, Veronie tunc agenlem re-
    ille,
    vox non esl, qux sola lingita Brixianis civibus, Roma-
    currens, Episcopo causam deserente, haud difficiiller noriim colonis, Adriani lenipore eral in usu. Interim

    impelravit, ut per BuUam dalam XII Kal. Oclobris.ju- Regularibii.t udeo tunc placuit inventio, causam siiam
    beret Pupa. dicta duo corpora in loco, in quo prinio ul pulabant in tutum snhducUira, ut cum templi sui

    fuerant, sine (lilatione recondi; districtius Episcopo parieles nova incruslatione obdiicendos, in eaque San-
    inhibens, ne eis ullam reverentiam Sanctis debitam clorum Brixianorum imagines depingendas curarent,
    disfincta
    exliiberet, iiec ab aliis exhiberi permitteret; sed ea pingi jusserinl duo paria Fratrum Marlyrum, alterum sunt duo pa-
    dimitteret justo JMdicio Dei, qui potens est eorum Sacerdotali, alierum militnri habitii, uli eas picluras rla Sancto»
    in veteri ecclesia vidisse se memtnit Jacobus Tribescus
    rum.
    quos dilij,'it memorlam suscitare et SS. Faustini ac ;

    Jovitai corpora, sicutconsuetum catenus erat, vene- infra nominaiidus. Postea vero succedentibiis in ileser-

    rarentur in ecclesia S. Faustini majoris. fluicjudi- tutna Mortnriensi Congwgatione locuni Canonicis La-
    cio inhxrens Clemens Papa III, ipsum confirmavit leranensibus, et antiqualam pene SS . Faustini ac Jovilie
    Bulla dala Senis vii Kaleud. Februnrii Indicl. -vr, id venerationem resnscilare satagentibus, placuit concordiai
    estanno Chrisli mclxxxviii; el Pelriis Cardinalis S. causa eamdem inire viam : et sic anno mdxxxviii
    Cacituc, Sedis Apnslolicx Legatus, anno MCXCI, XV Indict. XI, die vii Februarii, facta nova eorumdem cor-

    Kiilendas .lugusti. decreliim Mediolani condidit, de porum inspeclione et translatione, in instrumento desu-

    dicla Translalione feslo anniin recolenda ad diem ix per confecto et per Fagnum ad xv Marlti in Annotatio-
    Maji. nibus relato, expresse dicitur. aperta arca SS.
    42 Posl hasc, cum circa annum mccxx Briviani ve- Faustini et Jovitaj Secundorum de Pregnacchis,
    et antiqua Concordiam
    ni.<,sel S. Dominiciis, el novi Ordinis ucipiendi deside- civium Brixianorum. inter Rehgiosas et secundi
    certat]uc
    possessione, rium in imimo Alberli tune Episcopn reliquisset, vi- fiimilias equidem sarlam leclammanere seniper velim : Pregnacchis
    adscripti.
    denlur FF. Prxdicalores liospilium sallem habuisse non placenl tnmen qui consuunt pulvilios sttb omni bra-
    jiixta xdem S. Faustini ad sanguincm, cnm illiiispro- chio; ideoque censeo Innge consultius facturos fuisse Re-
    curalione, usque dum novum monasterium construere- gulares, sipnsl Snnclorum Corpnrum apud Bencdictinos
    (II)'. Ilnrum ielo renovala vetus conlroversia, est, et revelatinnem indubitalam, ingenue futeri voluisseiit le-
    Benedictinis, sive ex negiigenlia nimiaque possessionis vinrem jam esse auclorilatem Tabelix extra tumbam
    fiducia, sive alia e.v causn nihii repugnantibus; diclus repertx et cum translatio anliqua fieret ibitlem neglectim

    Albertus Kpiscopus, supraniemorala duo corpora, una reliclse, alterique sepulcrn pnstea applicatix : tunc enim
    cum corpore S. Fauslini Episcopi in eamdein conciusit sperare pnluissenl haud di/fictdtcr conccdendum, ut
    arcam et publicx veneralioni exposuil corani Fr. Jor- etiam suos quoque certos Marlgres, quanlumvis Anong-
    dano, Ordinis Praeiliratorunt Magistrn. etFr. Gualla, mos,publice colere liceret, Pleititts hxc in Supplemento
    Priore ejusdein loci iie Fralribus snis. Citm enim tle Februarii traclahunlur : attingcnda lamen hic fttere, ne
    S. Fau.stini Episcopi cnrpore certo consloret, esse pii- novx islius Legendx auctnritas nobis pnssit opponi, ad
    blico cullu venerandum ; videbatur alioriim diiorum cor- asserendam Italirorum cognnminum anliquilatem.
    pnrum annntjmorum lionori sic consuli per haiic conjitn- 44 Redeo ad Prolngum, sic porro aitte dicta firman-
    ctionem, ut lamen non violarelur manihltim Ponttfictim tem : Clarius omnibus id habet Vita S. Latini, quae frusfra ct-

    prxmemoratorum Putent htec ex instrumenlo qttod ex- iam allefjan-


    . est veneranda; antiquitatis enim fatetur, iion : haec
    tur, Vita S.
    hibemus ad IS Febr. Comment. prxvio num. 17.
    in modo plurinios Sanctos in hoc loco, tempore necis Latini,
    Dominicanis poslea lociim desercnlibus sttccessere Cano- BB. Faustini et Jovitte una cum ipsis fuisse sepul-
    nici liegulans Congregaltonis Morlariensis, ex canobio tura; traditos; verum etiam pluriina alia Sanctorum
    Papiensi directi; sub quibtis aul sub eorum decessnri- corpora, longe ante eorum passionem, B. Latiui
    bits, uiia ciiin novx instilutinnis odore bnnn reflnriiilan- Episcopi fuisse tumulata in istum locum. Isla S.
    tiqua loci veneratio, simulque resuscilata esl ve.liis inn- Lalini Yita necdum ia manus noslras aul diligenlissimi
    troversia : qu.v cum duceretur in limgum, fnrlassis non Fagni ventt : qtixdam Ilalica satis recens m MSS.
    alisqiie scandalis, et in xde S. Faustini majoris sancla Ale.raudri Luztaghi reperta, nobisque communicata,
    Corpora loco non satis condigno Itaberi viderentur, pla- niltil habet de Murlgribus anle SS. Fauslmum et
    cuit ecclesiasticis ac seciilaribiis magistratibus veterem Jovilnm Brixix passis, nedttm de loco seputtunje eoriim.
    arcam nwrare. Fnclitm Chronica
    id auno mcccclv die ix De- Faciet etiam huic fidem chronica qua;dam anti- impressa an.
    rei
    cembrts per Abliutem loci Bernardttm Marcclliim : unde qua, anno mdxi impressa Brixise, opera et impensa 1511,
    seeulum est, ut nemo deinceps Mag. Joannis Anlonii Brixiani
    potitertl ditbitare de eo- : quam Jaeobus
    rumdem vera exislenlia ad S. Fauslini Majoris: quse Riccius, Decretorum Doctor et Canonicus Brixi;e,
    cerlitudo iterum confirniata esl recugnitione nova, anno Faustino seu Philastrio Sanctissimis Brixiffi Epi-
    Domini mdoxxiii rfii; vii Febrttarii : quem ulrimqiie scopis adscribit. Clironicam islnin vel nan habuit ve.l
    dicm sito Bri.riensi Marlijrolngio Fagiius adscripsit. meritn contempsit Fagnus; quia seribendarttm Chroni-
    41 Desperaliv in huncmudunt Regularittm caus.v suc- earum parlicularium inveniiim muitis sectilis est rece.n-
    currere vnlens ex enrum forlasse numero qnispiam;
    et le- tius. Frravit igitur Riccius, qttando tam antiquos sux
    nire invidiam, prioribus contenliontbus e.rciliilam
    ; ut Chronicx auclores tledit.
    Brixiuuts civibus persunderet, iion oinniuo vanum fuisse 45 Faciet hucetiam, inquit auclor Prologi ad rem Vinca Bcr-
    cultitmquem SS. Faustino et Jovitte nd S. Afrtr ealenus eamdem confirmandam, Bartholoraaeus de Pei'egrinis (jomensis.
    exhibuernnt aliqui; novam istam Legenilam
    Italico ser- in sua Vinea Bergomensi parte i cap. 2, ubi inquit,
    mone fabricavil. wtdctliversam nb Legenda
    vera eortim, quatuor sanctos viros Bergomenses, ob mirabiiia
    <l»'adS.Fauslint,najoriscnltintur;implicitamtnmencum quae de saiictis Faustino et Jovitaaudierant Brixiam
    juxla tfmm
    lit.'<torineorunidem, vclitl
    legendftvi, nnsanguineorum et siib iisilem venisse, ibique post enrura necem cuin phirirais
    veltu a leste Pra:sitle ac Imperatore pitssorum.
    Ilns autem Secuu- aliis pro Chrislo Martyriumsuhiisse, eorumque cor-
    oeulato seri- dos Fnuslinmn alqite Jovitam
    altribuil fnmtlix Prtrg- pora aChristi Hdelibus in via Cremensi sepuUa fuis-
    ptttm.
    naccha;, cum inserla Cbtx-Morum
    ct Mnssncagninoritm
    se :quae omnia narrat se ex libro de antiquitatihus
    mentiotie; haud ex vano ratus,
    patronos sibi ad causam et gestis viorum Bergomensium accepisse. Ita sit

    sane
    ;

    DE MARTYROL. BRIXIANO.
    siine {nam Bergomensia isla cui fundamenlo nitantur, dijudicarc annorum dumtaxat sexdecim adolescens, qui AUCTORE D. P.

    alias Ucebit examinare) nihil hinc aliuil eUkilur, quam post tot annos ea testalus est.
    locmn illum qui nunc S. Afrse ecclesia dicUur, fiiisse 48 Potuit igtturacta esse hoc modo. Invenerat iVb-
    scripla circa
    aeineterium Chiistianorum qtiod nemo negaverit : tarius iste vcl ipsum libellum qui Martijrium Brixia^
    an. 1400
    neque Cliristianorum lantum , sed etiam Martij- num inscribitur, vel potius illas undc ipsum desumptum
    aut piclurx rum, qiiod lubens concesserim. Ad intentum lamen est chronicas, circa anuum mcccc scriptns (uam lingua
    antiqvx.
    nostrum, de Martyrum in ecclesia S. Afrx, quiescen- vulgari scripta chronica aut simile quidpiam ad posteri-
    tiiim nomeitcUilione pra^postera, non magis hoc facit, tatis totius memoriam serviens, ante annum istum vix
    quam quod accedtt tandein, quodinecclesia veteri, quidquam repcrias in Italia, ubiLatinx usus diutius in
    cujus indlcio
    ac prceseriim in majori capella ab interiori parte, talibus scrvatus est)cas tamen antiquissimas videri (a- reperta cor-

    aderant picturse antiquiE, quibus cernebatur innu- cicbat intueutium imperitia, et squallor membranis in- pora atiqua.

    mera Sanctorum niultitiido, diversas in classes di- ductus vei pcr neghgentiam eas asscrvuuiium, vel per
    stributa, a carnificibus caedi ac trucidari ; lioc enim jraudcm auctoris volentis easdem sic facere digniores

    pictores non proprio ex capite suo pinxerunt. Non fide. Ex his cum bonus iste Notarius, bono {sic enim
    sane, sed c.v aiitiqiia Iraditione, de matjito sed indefiiiito credere libct) studio ductust novis loci istius iuquilinis

    iiumero Marlijrum Brixianorum, quorum istic polissi- gratulabunde attuUsset distinctam notitiam plurium

    mum serrauda erut inemoria, ubi, tamquiim iii loco Sanctorum, lu ecclesia isla, ut quidem Chronicx sug-
    reortim suppUcits destinato, coriim sanguis flitxerat; gercbant, quiescenlium ; Patres isti, aeque ac Noturius,

    uitde et nonten ei fccerant posteri, S. Faustini ad stiii- boni, ct quibus gratius nihil accidere possct quam occa-

    guiiiem. sio iam optata restituendi hco isti anfiquam celebrita-


    tem, statim manum admoverunt operi; et ubicumque e4C

    designutis in Chronica loci.f aliqua iiwcnerunt corpora,


    CAPUT VI. ea credideruiU esse istorum, quos tali loco scpultos ipsa
    Corponim in templo S. Afree anno 1527 Chronica indicabam ; etsi alias nultum adesset signum,
    rcfossoruni nomenclatio qualiter facta qtio certiores rcddercnttir , noii essc alia ah iis qux re-
    videatur. quirebant. Debebat tamen de eorum qttx inveiiiebaiitur
    absqtte atio
    veritate diibios facerc, tum ipsa coiiditio ioci a tot secu-
    ullo docu-
    o„
    ^Jiixcumqne hactenus ad comprohandam Marttjrii lis parochialis, in plurima Christianorum corpora mento,
    qtto
    Brixiani, ut supra descripti, vcritatem auctor Prologi erantsuccessive humata; tuin iudicii ex Chronica de-
    (idduxit, lcviora sunt, ct nihil omnino docere possunt de sumpti inccrtiludo : neqtte etiim reperta suiit iis omnibtLi
    corporibus, in erclesia, postea S. Afrx dicla, ante annos locis, tn quibus aliqua condita notabantur. Qusecitmque
    iirciter centiim et quiuquaginta refossis; sive de vcra tameii sic reperta siiitt, ea svJ} notatis in chroniea nomi-
    eorum sanctitate, sive de nomimbtisPro- singulorum. nibus iii quinqiie capsas sunt coilecta ; eas scilicet, de
    pius igitur ad rem reniens auctor Prologi, sic cum con- qutbus siib Altaribiis Magdalena:, Assumptionis, Apol-
    Jnvenitur a
    quodam No' linuat. Quod antiqua docuerattraditio(nempe inhoc loiiii et £lisat>etlta:, nec niin iuferiori Beatx Firginis
    tario Chroni- bacro loco plurima Sanctorum millia et martyrio coltocitlis, agit Catatogtis : qiix ulrum Suitctorum sal-
    ca ItaUca.
    fuisse coronata et sepulturae commendata, quumvis teiii ossa esseut, diviiio ernt relinqttendum jiidicto, uisi
    credita suni
    de millibtis uusqiiam h'galur) postremo comprobat vet ittscriptiones sejiulcratcs, quas nemo iitventas dicit vere .yfarty.
    testimonium validissimtim R.P. D. Jacolu Tribeschi vct atia siinul reperta stijna, quoriim nutttts meminit, rum esse.

    IJrixiani. viriinsacrislitterisacTbeologiadoctissimi, certum ite iitvenlis teslimonium dureut. Qitod aittem


    etvitae integritate conspicui; is enim in libello, Italico prsenominattts Noturius seculus sit iton Marltjrium
    idiomate exarato et manu ejus propria conscripto, Brixiatium, de quo hactenus, sedprolixiorem tractatum
    confitefur. quodannoD(imini mdxxvi ((cr/io sciltcetitn- de tota Brixtana tiistoria, qualitercumque dtgestum per
    110 ab atlvcutu CononicorttmLatcrancnsiumad ecclesiam antios et secula, uude Murtyrii auctor exccrpserit ea
    S. Afrx) ei jiDXXvii, dum ipse esset in religione sola qua: propositiim sihi spectiibunt mntcriam; videor
    comes Sacrists, qui erat R. D.
    iiostra novitius et mitti iton obsctire colligere, tum ex tituto Chronicx, tum
    Augustinus Cremensis, a Notario quodam, qui Ca- ex noiutnibtts Angelini, Alberti, Dominici, Angeli,
    labria dicebatur, dum varias nobilis cujusdam, Camilli, Roberti, Eusebii, Josaphat, Cadestini,Hen-
    cujus ipse negotiis pra^erat, scripturas evolveret, in- rici, Silvani, qiise nttsquam appttrent in Marttjrio,
    veiita fuerit antiqua Chronica, charta pergamena prxcipititntius el manu leviori cotlecto.

    exscripla, tanta; vetustatis, utejus characteres cor- 49 De corporibus SS. Afrx Martgris, Apoltonii et
    eo faciiias
    rosi alicubi essent, et non nisi cum niaxima diflicul- Feticis Eptscoporum, et paiicoritm forsitan aliorum,
    guod antiqui
    tate possent legi. In liac.descriptae erant casdes qttin vere quorum itomina preeferunl, no- Marttjres
    ipsorum sint,

    Sanctorum, qui in hoc templo sunt conditi et quo ; titn equidem nonfucrint Xotariiprxuomi- atiqul Ibi
    diilitare, cttm
    scirentur
    etiam in loeo quave ratione jacerent, sigillatira pa- ntiU repcrta intlicio, in jUte cttronicve tam fabtttosx humati.
    tefiebat. fuiidato : sed ab antiquiori retro memoria siiiim hubtte

    loca sepiiUu- 47 llac re ad Patres nostros per eum delata, rint venerationem, propriisque in arcis sitit reperta cum
    rx et nomi- Patres ipsi locuni eflxidere, et Reliquias Sanctorum titulis, certtim fdcientibus qttorum istse Reiiquiiv forent.
    na ac cogno- quem antiqua Sanctorum
    inquirere coeperunt; atque indies (prout Notarius De Pttteo qitoqtte, traditio
    mina Marty^
    rum ille ex Clironica dictabat) omnino reperiebant : mul- Martijrum os\ihus ptenum esse ferebal, qttemqtte Cano-
    fingenSf
    taque Sanctorum corpora hoc mcdo et reperta et nici Lateranenses, veteris ecclesix demotttiuiie occupa-
    contracta sunt, qua; ipse D. Jacobus propria manu ti, in oratorio S. Catoceri die xxix Octobris feliciter

    se extiilisse testatus est, cum jam esset decrepitie detexeriint, aiino mdlxxX, anituum iiiveutionis inemo-
    ajtatis, annorum scilicet Lxxvm, anno Domini riam exinite cctebranles : de hoc, iuqiiam, piileo itotim

    MDLXXXViii. Tale uihil cinn lcgatitr in opusculo pnrex- simiUter ambigere quin vere Mtirlgrum, et quidem an-
    piisito, non poteslex hoc Ptologo siimi occasio suspiciiu- tiqtiorum o.ssa couttneut ; cum frequens ecclesix veleris

    di, quod iste D. Jacobus fuerit vet priniaritis vel sccttn- consuetudo fuerit (ut pulchre in Annotationibus probat
    ilariusiUius anctor; idcoqtte dolcmus ipsum cjus Ubelluin FatjtiusjMartyres, tuajort nuntero occisos qttain utsingutis
    (qui forte bona coitscriptus fitle multam his tenebris lu- jiosset sepiittitraaptari, in pttteisad lioc ttestccatis compo-
    cem nfjiidisset) iton exliire amplius : ex tis tamen qiix nere.NumerumiiC tiomina itovitDeus: non placcutii qiii

    iiiventa suitl post Notarii illius indicium, qttieque adhttc multa ptitaiit fttisse mittia [tot eiiim putetts ttttus noti

    supersuut, coiijectare licet quomodo res acta fuerit : caperet) mitttoque mtitiis probandt snnt , qui iis a/finxere

    qtiam enim solitle aut credule illa ageretur, non polerat nomina, quuliu xtate tsta nou capicbat Brixta : absit

    Jprilis T. 11 VIII tamen


    PROPYL/EI ANTIQUARII PARS III.

    CTCHK P imjmliirx cxcusanilx catisn, creihmus 110 IS;28 impressa ajiud Jo. Bapt. Borellani, in cata-
    Al P. tameu ul liirpis

    jmleo cmiilitox esse, qui Henrici Tmperntoris logo eoriimileni Sanctorum ad calcem libri posito.
    islo iu

    aUquo confliclu Cfcidere. Nou dolemns, quod, mcnscm Mnrlium compoiicntes,


    tcmpore in
    intcrim aliquis, quoil fiinilnmcnlum lia- istius inventiouis noiitia caruerimus, ct qiiod catalogus
    bO Qmcrel
    yomim fors tiere potuerint auctores Clirouicse, ut ptitius isla qnam manus nostras niimquam veuerit : nam liuuc
    istc in
    accepla cx ipsaque islarum pnvsnmeie licet similem esse ei quein ncccpiinus; el
    alia nomina suis fastis inscrihereut,
    IVecTotogto
    pulius t/uam uliarum (amihaium cognomenlis gcmma- qnamdiu iion coustitt vere Sanciorum fuissc corpoia
    tllius eccle-
    Sl3, rcul. Iil siine diffuile esl conjcctinc, nam ftugere parulis quiv fnerunt iuveuta, non debcbat talis invenlionis me-
    facile fiiit uimiina et cognomiua accipere ex nilgo uotis miiria locuin hahere in opere nostro. Potius veUenms ul
    etusilalis : potuerunl lamen eiuein habuisse pra- oculis a libris priorihus ahes.ient ea, qnx de pr.rnominatis

    Nccioliujion aliquoil, iu ijuo dfsrripla eranl nohliuni per- BrUianis, velut Mariijrihus, iu Jaiiuario ac Februario

    sonaruni noniino,et locussepiilturx caruma'-lnotaths,cx ad snpra uotalos dies hahcmus cx Galesiuio. Scd difjicile

    quilnis ipsi snnclos Martijres fecerint; uon auimailvcr- fiiit non scqiti citaiilem puhlicos ciiitalis Aimnles, nobis

    tcutcs lalia essc nomina.quwpancoi nin scculorum adinit- non visas; aiit absqnc majori luce dijudicare, qitam

    tehaut ictalem. Quid autem si iii eoilem ohiluario vel in parum fuudaia fiwrit de vera ipsorum Sanclilute opiiiio.

    ipsis sarcojdingis [nam fere svli uoliiles lempeslate illa Qiiare trgui bonique consulat lector, qnod ista expuncia

    sepeliehanturvt len.plis, vulgus od communc camiterium cnplamus.jnxtn s.vpc factnm protestalionem, canditle

    defereliantur, et ari lapideis eiilem ulelmutitr) ijuid, ingcniieque retractaudi, qu.r ininns recte a nobis scripta
    is

    inquam, .vi littera: B. M. aut alix similes adscripla. no- vel tlrprchenderenius ipsi per nos, vcl ab altis monili
    minihns fueriut; indeqiie accidenl ipsis id quod Sardis agnosceremus.
    usu venisse conjeciamus in templo S. Ephisii, cuin S3 Uni scriiiimus et stutlcmus veritali, iilquc circa Con/ldo au-
    lcin nctiiic cul-
    noslramemoria multa esseut delccta inihi sepullorum alicnjiis, quautnmvh amicissimi, olfeusionem, faccre nvs
    pandum ijtioti
    mouumenla siiut enim titteras B. M. (quas qentilcs
    :
    possc confidimus; ideoque cives omnes Brixianos rogo hecc Ttfttta-
    quidcm, iio.Nl.s M.\MBI'S sciihebant; Chrisliaui vero, alqne ohtestor, ut ne eos paniteut monnmenlorum palrio- rini.

    no.NMi MEMoRi.r.) Sardi intcrpretali suut, beatus mar- rnm uobis per Faijnum commitnicolorum ; ucqite iiidi-
    TYH ; ila [ieri poluit, ut Brixiani quidam, autiquiirix "i.cUir non eo omnia loco, quo hiihuit ipse, hahila fuisse

    rei experles, putarcut se invenisse iiotam Martijrii ct " noliis. Bene meritus ipse de Ecclcsia
    Brirana cit dc-
    Allgitorum qux lamcn qiic nohis, pliirima,
    hactenus vel ignoratu vel ohscuratu,
    Siinclilntis, revera talisnou crat.
    sic invcnlo.
    Sl Pelriis Galesinius, vir saue sttidiosus et pro nio- ithistrandoalquc doceudo ; spcro victssim de eadein Ec-
    ntni iiivniinit
    Galcsiiilus :
    dulo ailalis sux, quit hisloriis eccleslnsticis restitueniiis clcsia deque ipsomet bcne meruisse mc, discerncndo ea,
    caipil dari initiiim, eruditus, dc ccelesia optime merilits quic permixla melioribus ac ccrtiorihus, Sanclorum
    crcdcbalur, conscripto, qiiod in mouibus esl, martijrolo- Brixianorum honori liaiid leve crenre poterunt prxjudi-
    gio; nec aliter in priucipio operis nos scntiebamus. cium apud xinos rcruin xstiiualores. Talcs quia vix
    Verum ubi, progrrdicnte labore ct crescente simiil ex- c.ysc solcnt homiiics, in caiisa proprix familix aul pa-
    perieutia, magis magisqite cmpinius cuiicla ad Lijdium tria' ; hinc niminm quani frcquenter conlingit, ut qu.e
    vcrilatis lapidem, id cst originaria ciijiiiqne rci ipsi indubitanter suseipiunl, neque suspecla
    tlocu- habere
    mcnla conferemlo cxplorare ; apparitit ilHiis auctorilali «"""'. amorc isto affectiiquc occupati, ea alii, ab cjus
    et fideiparum luto credi, qui sxpe vel proprias ronjec- """'' prxjndiciis vacui, tipucrijpha rcputent.
    turas vel novilias srriplioncs seculus plurima pcccavit, Vix nlltim esse illuslrem familium, cujns primor- ucgue .cgre
    ex tlocunientis certionbus rcfulanda ; quoruin crrorum dia vcro anliquiora et angustiora non Inturam nolii-
    fccciil adulatio,
    titaUmltrijia-
    aliqua pnrs iilinam uiin fuis.tel deinde traducla in hcroes fingeiulo, qui nvmquam fnerinl fncinora ronmii-
    Ro- ; nnm qux de
    manx Ecelcsix MarUjrologutni. Lcgil auctor iste il
    niscendo, qiix ucnio viderit; iiotiim apiid
    omnes cs; coynoincntis
    sxpe cilitl qiiosilam publicos Brixiensiuni Ainiales, Ejnsmodi fictiouibus scalcre vulyalas urbiiim quaritm. itixi.

    qiios arliitramur csse libros CancellariEe cumqtie chrouicas, ante tluo aut tiia secula
    civitatis scriptas,
    sxpc laudalos a Faijno et sub Annalium uominc inli- scimus, nec miramur : easdem tamen
    refiitare opcne
    catos, cx iiiiibits \n Junuarii accepit Ii\vnitiimem prflium non pulamus,
    SS. nisi qnando videnms haustos ex
    Beiijamini et Maxiini; xii cjnsdcm, SS. Nainii, Jaco- iiserrores inducere confusionem rcntm sacrarum gueni- ,

    bini, et Anselrai, xvi, SS.


    Marini Presbjteri et Ste- adniotlum Brixicnsibus conligit ; et antehac oslcndimvs
    pbani Diaconi xix. SS. Peregrini Felicis in Maniii couligisse Brngensibus, propler
    ;
    et Sylva- fahellas de
    ni Fchrnarii autcm die xit, Invenlioucm Caroli Boni ComiUs ncce ante paitca
    ; SS. Vale- secula excogilatiis.
    riani, Valentini, et Sapritii, vtiut Vt autem
    qui uiia cum Fau- liis gratum fiiil ipsas dcdticeii; sic speio non
    stino et Jovila aiil circa itlem tcmpus, ilisplicitnrum
    pro ('.hri^to Nobilitati Bririaux. quod negaverim
    Doniino Martyrium subieruiit et in temporihns Ilndriaui
    :
    Notisidentidc iiotu fuisse familiarum suarum
    adscribil eus lurcntioues nnno Muxxix. niimina. Generaiio prxterit
    fiuem sccitli el gtneratio udvcnit, inquit
    ic inm(tiiiii b2 .dppiirel igliur, lixc non alia fui^se Supiens qiii lunc fuere nobiles,
    corpora. eoriim nimc posteri vel
    tianiihata qunm tpix ad
    indicwm Calahrix Notarii, cx ftdc cltro- uulli sunl, vel delitescunt ohscuri
    : ecoutra nunc
    nobililer
    uicx, quxsilasiiul: quxtainen qvia
    Sanciorum csse fuljenl, qui a Longohardis, Frnncis iiut
    Alcmannis,
    crcdebaulur, visa Annalibus puldicis rerum
    diqiui res e.st; post Roinaiws in Italia potitis,
    oriijinem dueuiii.
    scd qiiia epismodi inveutiones itlcntidem 'nova- ac
    novl- En est humamirum rerum vicissttiido; ati perlinacitcr
    miiitiahuutur, ncc criit opcrx pielium sinqutnriim an- obniti, ct iutcr
    liomaui Imperii ruinas, nunc ignobiles,
    nunm mcmoriam facere, in uuum ilient eolieela cst veliistam quxvcre clarilalem, Iwminis
    plit- est nimium se
    rvtm commemoralio, qiiim Novtim Martyroloi;iitm suumque nomen amunlis, el quod iiuspiam est.
    lirmanum invenire
    Faijni sic facientlam prxcipit
    Martii Brixia;, inventio inuKoruui
    viildus : cupienlis. liecte Carolus V Imperalor, vere maximus.
    uuiic velleiiius Sanctoruin Mar- ullra Ruilolfitm Ilabspuujiiim vettiit qnxri
    tjrun, apua ecclesiam mujoics
    ei non crcdi- S. Aphr;e, qui sub Hadriano suos nec
    : est ciir tali cxemplo non movcatttr aliqnis, ad
    disse. lu.pcratore martyrio affecli,
    ibidem in bonestiori vera certaqiie familix siix decora, litctmmus
    locoMti sunt: dcinie antiqua;
    m
    Notis, Agunt de bac libri prx iuceiiis meritoque stispeelis, liccl
    prousionum civilati.. anno mdxxvi,,
    maximam tmti-
    et xxix, et bi- qititalcm promitlentihus, oslenlanda.
    stona SS. Martyrum Faustini
    et Jovits, Brixia. an-

    INDEX
    INDEX SANCTORUM
    AD XI MEDIOS DIESAPRILIS.
    21 Ananias, Presbyter Martyr iu Perside ex Soio-
    meno 841
    i\bbo Ep. Metensis e.r Marhjrol. 38i 15 Anasfasia, Matrona Romana M. ex Menol. Ba-
    21 Abedechalas Presb. M. in Perside e.r Sowmeno silii Iinp. et aliis Grxcis el Latinis 368
    841 21 Anastasius, Patriarcha Antiochenus 847... cap.
    14 Abinidius Mansionarius Ecclesi;B S. Petri Ronia? 2 Res gesfte etcultus. Nicephori Callisti reenda
    ex Diainqis S. Gregorii iM detecfa 848... cnp. 4 Libri editi : alii perperara
    15 Acuta M. in Mesopotamia rj: Mnrfi/ro/ojiis 373 tributi 850
    12 Aculina M.irtyr cc Mnriijrologiis 80 21 Anastasius, Presbyt. raonachus Sinaita. Cap. 1

    12 Acutina sive .\gutina M. e.r Marlyrologiis 81 Cultus sacer et res gest;e 847... cap. 3 Libri con-
    20 Acyndinus Martyr NicomSiii^E ex Faslis Gr^eis scripti 849
    et Lnliiiis 745 1 1 Anastasius miles Marfyr Salona; in Dalmatia 3
    16 Adrianus Martyr in Grfficia ex Meiiol. Basilii Corpus Romam translatum 10
    Tmj). et ttliis 401 10 Andi-eas, Ord. Eremitarum S. Augustini, ia
    12 Agapus M:ii'trr ex Marlijrologiis 79 Monte-Regali in confiniis Umbriai et Aprutii
    13 Agatbndorus, famulus S. Carpi Ep. Thjatircn- 009. Vita cx Ilalico Sancli Rieelelli . Cap. \ Hisfo-
    sis, Martyr 120. Martvrium ex Aclis S. Carpi ria Ordine ductse 009. eap. 2. Miracula
    vitffi in
    123 xxvn intra priraum ab obitu annum 611. cap. 3
    23 Agathor.ia Martyr ex Martijrologiis 130 Epilogus et Miracula recen'iora 611
    13 Agatbonica, snror S. Carpi Episcopi Tliyatiren- 17 Anicetus Papa M. Varia de tempore Sedis, ex-
    sis, Martyr Pergami 121 ceptione S. Polycarpi, et translatione corporis
    Martyriura iii AetU S. Carpi 126 d 473
    11 Agericus, AbbasTuronensis S. Martini e.r Af/'o//. 21 Anselmus, Archiepiscopus C;xntuariensis in An-
    Vila S. Eligii el Bulla Papse 30 glia 802. Vita auctore Eadmero monaclio Can-
    20 Agnes de Monte-Poliliano, Ordinis S. Dominici tu.iriensi individuo coinite 863. Liberi. Actaante
    789. Vita auctore Raimondo de Capua, postea Episcopatuni. Cap. 1 Ortus, stuilia, discessus in
    Generali i'.r MS. Taegii 790. Cap. 1 Infantia et GaUias : deliberatio de statu vit;E 863. cap. 2
    pueritia. magnne sanctitalisprspsagiis eteffeclibus Vita monastica Prioratus administratus. Ado-
    :

    illustrata, vit.ieque religiosse initia 791. rap. 2 lescens in vita et a raorte adjutus 86a eap. 3 Be-
    Abbatissa apud Procenenses constitula, manna nignitas erga omnes. Libri nonnulli et epistolae
    coelesti perpliiitur, piierum .lesum visibili specie scriptae 867. cap. 4 Oblatse divinitus visiones :

    araplexatur 793. eap. 3 Reliquia> per Angelum consilium ci]-ca regimen puerorura : amor vitae

    acceptae, olei, pecunia^ panis multiplicatio mira- communis et discrefio 870 cap. 5 Abbatis electi
    culosa 795. eap. 4 In morbis patientia et crga benignitas circa huspites et domesticos. Iter in
    proximum caritas divtnis favoribus honorantur Angliam. CoIIoquium cum B. Lantfrauco de cultu
    797. f»;i. S Divinitus excitata etadjuta Monaste- S. Elphegi 872. cap. 6 Monitorum suavitas et
    riura extniil in Monte-Politiino in loco ubi hipa- efRcacia miracula 874. Lib. ii Gesta in Archi-
    :

    nar fiierat 708. cap. Visuni cseno reddit ; iegra episcopatu. Cap. 1 Archiepiscopatus assuraptus :

    balneum adit, suaqiie virtute et miraculis illud quies raouastica delata : aliqua cum Rege dissen-
    illustrat 801
    ra//. 7 Varla miraciila ejus precibus
    . sio 873- 2 Variarum virtutum exercitatio
    cap.
    patrata ejusdem spiritus propheticus 802«//;. 8
    ; 878. 3 -Egre impefrata ab irato Rege facul-
    cr;/i.

    Ultima iegritiido, et ipsum obitum comitat.t glo- tatQ adeundi Romam, valedicit suis 879. cap. 4
    rise ab ea adeptse indieia 804. ca/i. 9 Miracula ad Discessus in Galliam, inde Romam et in Samnium
    defunct^e invocationem pitrata 806 ra/). 10 Mir.acu- 882 cap. 5 E.Kcursio ih Campaniam. Reditus in
    losiP ciirationes. Liberati a diernone vinculisque Galliam. Varia miracula 884. cap. 6 Mors Wil-
    807 Analecta polissimmn ex Ilalico Fr. Lanreiitii. lielmi Regis, et nova cum successore Henrico
    Copnt Reliqua quffidam miracula 810. cap. 2
    1 difficultas ob investituras. Romana legatio : redi-
    Honor corpori sancfo exhibitus, et varie auctus tusinterdictus 886. cap. 7 Reconciliatio cum Re-
    811. eap. 3 Festum et fiflicium jiroprium a Sede ge : reditus in morbus, obitus, miracula
    Angliam ;

    Apostoliea impetratum 812. cap. 4 Extensio otfirii 888. Alia Vita ex HistoriaNuvorum in Anglia
    per totura Ordinem Priedicatorum 813 ejusdem Eadmen. Lih. i pars 2 Cap. 1 Acta in
    20 Albertus piier, in Polonia ajudseis occisus, de- morbo Giiilielrai I et Guilielrai II Anglia; Regum
    positus in collegio Lublineusi Societatis .JesM 832 et apud Comitem Cestriie 890. cup. 2 Electio in
    Historia» epitome anctore Simoue KacorovioS. J. Arcbiepis*copum Cantuaiiensem, et post varias
    833. Pliires innoientes a Judasis occisirx impresso tergiversationes consecratio 893. cap. 3 .'Vcfa cum
    Polonico aanHCm 835 Rege in Normanniam abituro. Ecclesia dicata.
    20 Alexandcr M. Romx ex Marliiroloijiis 746 Episcopus Lincolniensis consecratus Concilium ;

    21 Mexandra Imperatrix, uxor Piocli'tiani, M.'irlyr petitum 896 cap. 1 Controversia Regera inter et
    Nicomediic ex Menolng. Basilii Iinp. Men:iis et S. Anselmiim, ob Urbanurn II Papain ab hoc ad-
    S. Anclrea Cretensi 839 missum, contranitente Rege 898 Lib. 2 Cap. I
    12 Alferius Fundator et I Abbas Caven^is in Italia Palliuiu Roma delatum et assumptum. P;ixcualita
    96. Vita auctore Ablute Venusino 97. Cap. 1 cum Rege. Episcopi Angli et Hiberni ordinati
    Genus, vita secularis et nionasfica, raonasterium 902. cap. 2 Novum odium Regis. Discessus in
    extructum miracula patrafa 98. cap. 2 Exiniiffi
    ; G dlias 905. cap. 3 Post litteras prajmissas, iter
    virtutes. Obitus, rairacula 100 Rouiaiu, Tolosam, Capuam. .-Vcta cum Papa et
    Duca
    1

    INDFX SANCTORUM.
    Duce Apuli» 90fl. cap. 4 Concilia Burense et
    Romanum. Reditus in Gallias. Obitus Urbani B
    II et Wilhelmi Regis 912. Lib. .3 Cap. 1
    Henrico
    11 Jjarsanuphius Solitarius, prope Gazam in Pa-
    Rege facto reditus ad Arcliiepiscopatum nuptiee ;

    Regis celebratffl regnum contra Robertura fra-


    :
    la;stina. Ciip. 1 Cultus Sancti, encomium ex Em-
    trera stabilitum fllU caj). 2 Orta dissensio apud grio 22. Cap. 2 Vita quaedam partim fabulosa,
    Regem ob Investiturara. Utrimque missi nunlii partim incerta 23 et953. Cap. 3 Translatio du-
    Romam 920. cap. 3 Concilium Londini anno mii plex corporis 25
    habitum 924. i Qua;stio de Investitura re-
    cap. 21 Bartholoma;us de Cerveriis, Martyr Ord. Pra;-
    in Pedemontio c.r 71/S. Tae-
    dicatorum, Savigliani
    quiescens. IterRomanum ideo a S. Anselmo su-
    sceptum e mandato Regis925. Lib. 4 Cap. I Sum- gii el Clirnnico Jntonii Senrnsis 951
    ma ira Regis interveniente sorore ejus in pacera 12 Baricm Unrtyv ex Maiiyrologiis 80
    vertitur. Reditus S. Anselmi in Angliam retarda- 17 Barucus M. in .\frica ex Cypriano el aliis 476
    tur 929. cap. 2 Ob nimias exactiones raonitaRegi 10 BasiliaM. in Mauritania cr jl/orti/ro/oi/iis 402
    submissa. Controversia de Investitura apud Pa- 15 Basilissamatrona Romana M. ex Menol. Basilii
    Deipars accepti 933. cap.
    pain deposita. Capilli Inip. et aliis Griecis et Latinis 368
    3 Post morbura reditus in Angliam. Pra-clara 16 Ba«ilissa Mart. C'irinthi c.t Menseis el Vita S.

    ibidem statuta. Varii Episcopi et Abbates ordinati Codrali 399 f 400 e

    93(i. cap. 4 Controversia de suljjectione Ecclesia; 12 Basilius Confessor, Episc. Pariiin Mysia inino-
    Eboricensis, post obitum S. Anselmi feliciter re. Cultus apud Gra-cos 96
    terminata 941. cap. S Varia post obitum S. An- 12 Bassus MartjT i'.r Marlyrologiis 79
    selmi acta 944. Appendix Apologetica ex lib. b 14 Benedictus Fundator pontis
    ,
    Avenionensis.
    H Antochianus railes, Martyr Salonasin Dalraatia. Cultus sacertempus inortis, discipuli coIlecti2.')4.

    Corpus Roraara translatum 10 Vita f.T MSS. antlienticis Jrcliivii Avenionensis


    17 Anthusa V. sanclimonialis Constantinopoli, filia 256. Depositiones testium ex iisdem MSS. 258.
    Constantini Copronymi Imp.Va: Menolci(jio Basilii Jura pontis duobus instrumentis contentis 259.
    Imp. Sjiuaxiirw MS. el Menxis 488 Translatio corporis ex Gallico Domini des Fnrgiies
    18 Antia, mater S. Eleutherii Episc. Martyr Romae 202 et 954
    ex Martijrologiis el Imjiis Aclis 525. csdes 529 b 14 Bernardus,FundatorCongreg.ationis de Tironio.
    Relii|uiai 535 536 § I Tironium caput novae Congregationis in Or-
    1 Antipas, Martyr Episcopus Pergami in Asia 3 dine Penedictino. Vita B. Bernardi scripta 220.
    Acta Martyrii ex MS. Gra-co 9(15 g 2 Tempus vita> etmortis- Noinen fastis adscri-
    12 Antoma. VlArtyv ex Marlyrohgiis 81 ptum, Titulus Sancti ac Beati tributus 221. Vita
    20 Antoniniis Martyr Nicomediae ex Fastis Gr^cis auctore Gaufrido Grosso ejus discipulo ex MSS.
    et LiUinis 745 222. Metrica Synopsis Capitum 223. Cap. 1 B.
    14 Aiilonius M. Vilna; in Lituania 205. Acta mar- Bernardi educatio et vita monastica in cosnobio
    tyrii ex MSS. 2G0 S. Cypriani 224. Cap. 2. Prioratus administra-
    16 Apodemius M. Cajsaraugustae 403 Encomium in tus : varia pra>clare gesta 225. cap. 3 Vita ere-
    hijmm S. Prudentii 405 et in MSS. 407 955 Cenomanica227. cap. 4 Vita
    raitica in solitudine
    21 A|)ollo, rainislerS. Alexandrse Imperatricis, M. solitaria inCausea insula. Piratae emendati 228.
    Nicomediaj ex Menicis et Mrol. Homano 839 cap. 5 Reditus ad priores eremitas et ad mona-
    18 Apollonius, Senator Roraanus M. ex Eusebio, steriuinS. Cypriani231.co/). Abbas S. Cypriani
    Riilfino, Uieronijmo el Martyrologiis 536 ob persecutionem ad praedicandum conversus.
    14 ApoUouius, M. Interamna; in Umbria exMarly- Mores reformati 233. cap. 7 Iter Roinanura bis
    rologiis 211 susceptum. Abbatia relicta, alibi discipuli coUe-
    18 Apollonius, M. Romae ex Martyrologiis 525 cti 235. cap. 8 Monasterium in Perchensi Comi-
    21 Appelicus siveAmphelicus,M. in Sicilia exMtir- tate constructum. Beneficia accepta et collata237.
    tyrologiis 841 cap. 9 Monasterium Tironium extructum. Bene-
    20 Araldus, Presb.M.Alexandriae ex Martyrol. 746 ficiaComiti Rotroco praestita 240. cap. 10 Reve-
    20 Arajacus, M. in Africacx Marti/ro/ojiis 746 latio de salute duorum monachorum. Miracula
    21 Arator, Presb. M. Alexandrit-E ex Martyrol.SiO alia 242. cap. II Hospitalitas Spiritus propheti-
    12 Arburus Martyr ex Martyrologiis 80 cus. Fama sanctitatis 244. cap. 12 Morbns. .^d-
    15 .\rchelaus M. in Galatia aut Galascia ex
    , hortatio. Extrema Sacramenta sumpta 247. cap.
    Mroll. 374 13 Praeparatio adraortera, obitus, sepultura249.
    15 Archeleaiis, M. in Mesopotamia ex A/ra(/. 373 cap. 14 Analecta de variis in Vita gestis 251
    14 Arcilaus Martyr ex MaiiyrologiU 212 19 Bernardns Pienitens Audomaropoli in Belgio ,

    14 ArdalioMimus M. ex Menol. Basilii Imperat. et 073 Vita auct. Joanne mon Bertiniano ex MS.
    Menxis 213 674. Liber i De vita et obitu. Cap. 1 Natales.pe-
    17 Ariston M. in Africa c.T Ci//)rionoe/ o/i/s 476 regrinationes, poenitentia, pia Audoraaropoli con-
    19 Aristonicus M. Melitinae ex Martyrologiis 016 versatio874. ro;;. 2 Miracula in vita patrata 670
    19 Aristonicus alter M. MelitinK ex Martyrohgiis
    m
    19 ArminiaM. Melitina; f.r A/oi/i/ra/ojiis
    co;;. 3 Morbus, obitus
    reiraculis. Cap. 1
    ,miracula 677. Lib. ii De
    Miracula xxx statim post sepul-
    616 turam facta 079 cap. 2 Alia xx miracula. Male-
    13 Arobus Martyr ra il/riiVt/ro/ojiis 130 voli et blasphemi in R. Bernardum puniti 081.
    20 Asajacus sive Ajarious, M. Romae ex Mroll. cap. 3 Aliaxxrairacula. Corpus translatum 084.
    747 cap. 4 Alia xiii miracula. Mirabilis peccatoris
    11 Asterius, miles Martyr Salona; in Dalinatia 5. conversio, et periclitantium in mari liberatio687
    Corpus Romamtranslatuin 10 cap. 5 Alia xxx miracula. Tres mortui suscitafi
    18 Aya Comitissa Montibus Hannonia; in Belgio.
    ,
    6S9. cap. 6 .\lia xii miracula, e quibus nonnulla
    Cap. 1 Cultus sacer. Lectiones ad Matutinum re- a posteris adjecta 092
    citata;575. rap, 2 VitaGallicescripta variainde ;
    2 Buttarus seu Buttasus M. e.x Martyrologiis 80
    relata 570. co/i. 3 Patrociniura in litibus,
    gratia» 2 Buttus Martyrra il/orti/ro/or/iis 80
    varia;. Reliquii« et cultus Antuerpia; ac Bruxel-
    lis.
    577
    1

    AD TOMUM II APRILIS.
    14 Conditor, Martyr Iteramnsein Umbria, exMar-
    tyrologiis 2)1
    19 Conradus Milianus, Ordinis Minorum Asculi in
    Piceno. Ex variis. Cultus, Processus pro Cano-
    16 V<aecilianus, M. Caesaraugustffi403. Encomium nizatione. Rex gestas 738
    in hymiio S. Prudenlii 40S, et in Actis MSS. 406 12 Constantinus seu Constantius, Episc. Vapincen-
    9SS f sis in Gallia. Tempus Sedis ; cultus 90
    16 Coelesta Martyr cx MarlijroloQiis '
    401 16 Contardus Peregrinus Bronae in Lombardia ,

    20 Csesarius M. Nicomedise e.x FaslU Grxcis et La- 442. Acta ex MSS. Brouensibus 444. Pars. 1
    tbiis 743 Peregrinatio morbus, obilus, sepultura 445 Pars.
    :

    16 Calis M. Corinthi ex Meineis Grsecorum et Vila 2 Trimslatio triplex. Miracula 446. .\ppendix ex
    S.Codriili 399 400 e Fita Itiilica excusa 448
    16 Caius Conf.Cffisaraugustffi ex Mroll.ct Priulcnlio 14 Cornelia Martyr ex Martyroloqiis 212
    409 20 Cornelia, M. in Africa ex Marlijrologiis 746
    19 Caius M. Melitinae e.T iV/arti/!'o/oi;ii'.s 616 14 Cornelius, M. Interamnse in Umbria ex Mroll.
    19 Caius alter M. Melitinse c.r ,War(i/ro/off»s 616 211
    13 Calepodius Martvr ex Martijrolog. Tamlaclitensi 18 Cosmas Conf. Ep. Chalcedonensis in Bitliynia.
    130 Elogium ex Menologio Basilii Imp. et Men.r/s 379
    16 Calestus Martyr px Afar/i/ro/or/m 402 17 Credula. M. ii] .\frica ex Cypriano etaliis 476
    16 Callistus M. Corinthi r.r Marhjtologiis 399 16 Crementius. Conf. Caesaraugustffi e.tiWar/jro/oj.
    18 Calocerus Brixiensis, Martyr Alhingauni in Li- ct Priidenlio 409
    guria 520 Passio c.r MS. b20 Alia, cxcerpta ex 13 Crescens , M. Mirae cr Mcnol. Basilii Imp. ct
    f^ila S. Secundi M. Aslensis 824 Mroll. Grxcis et Lnlinis 373
    18 Calocerus M. Romae ex Marlijrohgiis 525 19 Crescentius Subdiaconus, Florentia; in Etruria
    1 Cancianus MartjT ex MS. Casinensi Martijrolo- 623 Elogium vitse c.r Breviario Florentino MS.
    gio 13 624
    12 Caradocus, Presb. eremita Wallia Australi.
    in 12 Crispinus Martyr CT il/or/yro/oy/is 80
    131 Vita r.r Ca/J(;?-ati!0 181 12 Cri.i^pinus alter M. cr iV/ai'(yro/o(/ns 80
    16 Carissus Martyr ex Marlijrologiis 401 18 Crispinus M. Roma» CT il/ar(jro/o(/87s 323
    16 Carito Mart^r ex Marlijruloijiis 401 19 Cuno, Ord. S. Benedicti in Rhetia ex Aclis S.
    13 Carpus, Ep. Tliyatirensis in Lydia, MartyrPer- Geroldipatris 625
    gami 121 Acta martyrii a Melaphrasle exornata, 21 Cyprianus, Episc. Brixiensis cx Vghello, Fayiio
    denuo Latine reddila. Cap. 1 Patria, dignitas, ca- et aliis 846
    ptivitas, interrogatio 122. cap. 2Abductio Sardes, 12 Cyprianus, M, Capua? cx Mariyrologiis 80
    inde Pergamum 124 cap. 3 Fides verliis, miracu- 15 Cyprianus, M. in Mesopotamia cx Martyiol. 373
    lis, et tormentis coniirmata 124. cap. i Mors in- 12 Cyrillus Martyr (;.r iV/ar((/ro/o(/((s 81
    tentata et gladio illata 12.5 Acia Graica 968 D
    13 Carulus seu Catulus Martvr ex Marlijrologiis
    130 13 Uada, Mart. Doroscori. Cultus variis die-
    12 Carus Martyr e,r il/ar/i/?'o/o(/»s 81 bus 126. Acta cx MS. Grxco 128 Acfa Grasca
    16 CassianusM. Ciesaraugustae 403. Encomium in 976
    Actis MSS. 405 958 f 12 Damianus, Episc.Ticincnsis in Italia. Res gestae:
    13 Celerinus Martyr ex Martyrologio Casinensi 130 cultus, translatio 91
    11 Ceremonius Martyr Nicomediae iI/ro/(. 12 M 12 David, monachus Martyr, an in Palaestisna sub
    16 Chariessa M. Corinthi cx Menxis, et Vita S. Saracenis t cx Menaeis 82
    Codrati 399 400 e 12 Darius Martyr cx Martijrologiis 80
    16 Charisius M. Corinthi fj' il/ar(yro/o!/i/s 399 14 Decima Martyr cr j1/ar/yro/o(/i(s 212
    16 Christiana M. Corinthi cx .1/ur/i/ro/o(//iS 399 12 Deciraus Martyr ex Marlyrologiis 80
    20 Christophorus M. Nicomediaj ex Fastis Grsecis et 13 Decimus Martyr e.r il/(!r/yro/o(jio Coric/nsi 130
    Latinis 743 12 Demetrius Martvr c.r il/ar/yi'o/oji7s 80
    12 Cittinus Martyr ex Martijrologiis 80 12 Demes, Martyr apud Graicos rx Mcrneis 79
    17 Clara Gambacorta Ord. S. Dominici Pisis in
    , 12 Dexter Martyr CT il/ar/i/ro/o(7i7s 80
    Etruria302. Vita per sanctimonialem coasvam c.r 14 Diocletianus, M. Romaa cum SS. Valeriano,
    MS. Italico 503. Cap. 1 Pueritia et adolescentia Tiburtio, Maximo. An ex hujus domo? 203 204 a
    sancta fuga in monasterium post obitum sponsi
    : Ib Diogenes, Di.ac. M. inMesopotamiacTA/i'o//. 373
    503. cap. 2 Carcere quinrjue mensium probata, in 17 Diomedes, M. in Africa cx Cypriano et aliis 476
    monasterium inducitur et egregie proficit S03. 13 Dionina, M. Antiochiae Syrise c.r Marlijrol. .iTi
    cap. 3 In novo monasterio fit Suppriorissa , dein 18 Dionysi>is Martyr ex Marlyrohgiis 838
    Priorissa 307. cap. 4 Caritas in.-.iguis et in fe- 14 Docimus, M. RomiC cum SS. Valeriano, Tibur-
    rendis adversis animi magnitudo 509. cap. 5 Obi- tio, Maximo. An ex hujus domo ? 203 204 a
    tus, sepultura, virtutes, miracula3tO. Appendix 20 Dominicus Vernagalli Ordinis Cimaldulensis ,

    i Elevatio corporis, lingua incorrupta 812. App. Pisis in Etruria 788


    2 Crucifixus miraculosus viventi allatus. Motus 20 Dominicus Leouesius, Ord. Minorum Urbini ex
    ossium in capsa, indexmortis, alicui Sororumim- /Vadingo et aliis 830
    minenfis 313. Jpp. 3 Ex Seraphino Razzio 814. 13 Domina, M. Intei-amnaj in Umbria ex Mroll.^i l
    Jpp. 4 De Philippa prima monasterii Priorissa H Domnio seu Domnius, Cubicularius Maximiani
    exMS. 514 Imperatoris, Martyr Salona; in Dalmatia 5
    12 Clementia Marty r ex Martijrologiis 80 11 Domnius seu Domnio, Martyr Episcopus Saloni-
    21 Codrutus, minister S. Alexandr:e Imperatricis, tanus in Dalmatia 5. Vita ab Adamo Parisiensi
    M. Nicomediffi ex Menseis et Mroll. Rom. 839 seculo XI illusti'ata 7. Historia Translationis ex
    15 Comatus, M. in Mesopotamia ex Mroll. 373 MS. Spalatensi 8. Analecta § 1 Gloria posthuma
    20 Comelia, M. in Africa cr il/ar/;/ro/o(//is 746 Spalati et in insulis Tremitanis 9. § 2 Corpus Ro-
    11 Concessus, M. in Mauritania «• il/ro//. 11 mam dekitum 10
    18
    1

    INDEX SANCTORUM.
    IH Domnus, M. in Africa c.r.l/aj'(//ra/ofiiiis 53S 13 Eucapia, Marfyr Clialcedone. ^'.r jl/iir/i/ro/. 129

    17 Donanus, Ab. in Scotia e.r Brcviario Edimbur- IG Eventius sive Evotus M. Ciesaraugusta; 403.
    (lensi el aHix ^ !* 1 Enconiium in lnimno S. Pruilenlii liO^tl ctin Actis
    1 2 Donafa, Martvr Capuae ex Martxjroloijiis 81) MSS. 5 f

    12 Don.Tla Mart^T fx il/arO/ro/of/i/s 81 13 Eiiphemia Marfyr Chalcedone, ab aliis ejusdem


    20 Donata M. Rnm:>t ex Marhjrotogiis 747 nominis Jlarfyriliiis disfiiicfa. An hnjus Reliquiae
    15 Donaleiia, M. in Galatia aut Gal.a-eia ex Mariij- aliqniK Maclovii aut Tarbaj in Gallia? 129
    rotogiis 374 12 Euphemia Martyr. ^'.r Martijrologiis. 81
    12 Donalula Usriyv ex Mnrtijrologiix 80 18 Ensebins. Ep. Fanensis in Italia. Exculluet tru-
    11 Donutns.Martyr in Africa c.r .Vart//™fo!7i;s 12 ililione liujus Ecclesix 540
    12 Donafii..: Martyr c.r il/iir/i/m/iijiis 80 14 Eustacliius, M. Vilna; in Lituania 265. Acfa
    12 Donatn.s alter, Marlyr. Ex Martijrolngiis 80 martjrii c.r MSS. 265
    12 Dunalustertius Martyrcr Mnrtijrologiis 80 H Euslorgius, Presli. Nicomedioe Ex Martg-
    1 1 Donatus Martyr. ExMS. Tamlacldeim 212 rol. 12
    17 Donatus, M.in Afric.T. Ex Cyprinno el aliis 47G 18 EuthymiusThauraafurgus.apud Grt-ecos .an. Ep.
    18 Doiialus, M. in \(r'K:\ ex Mariyrohgiis S38 Madytaruniin Ilellesponto ExMena-is etSijna.ia-^.

    1!)Donatus M. Melitina3 ex Mariijrolmjiis 61G riis MSS. 579


    10 Donatus, M. iu Africa c.r Marlijrolngiis 617 \S Entyi-lies Pivsb. M in lta.\ia Ex Actis SS. Nc.
    2) Douatus, M. in .\{vica cx Martijrologiis 740 rri ct Martijrolngiis 370
    17 Donuanus IIil)prnus in insulaScotiae Egga occi- 15 Eufyches, M. Ferentini in Hernicis. Ex Dialo-
    sus c.r Murlijrntogiis Iliberiiicis 483 ijis S. 'Grcgorii 374-
    IC Dropo, Reclusus Selnirni in Hannonia 437 18 Expeditus. JI. Ex Marlijrologiis
    Romip. 525
    Vita ex MS. Caji. 1 Natales, et vita^ austerioris 19 Expeditus, M. Melifinos. Ex Marti/ralogiis 616
    initia Soljurgi 439«;). 2 Miracula in vita et post
    mortem 4i0 cny). 3 Corpus Bincliiuin Jelatum et

    ^•Imrguin relatnm. Miracula secuta 441

    JT austinus, M. in Ponfo Asiae. Ex Mroll 402


    16 Faustus, M. Cajsaraugusfae 403 Encomium in
    Cjlicrliardus, Pra?positus Marclitallensis, Ord. .lctisMSS. 406 985 f
    Pr.i-inonstraf . in Suovia 408. Vitacj MSS. 498 16 Faustiis, M. in Ponfo Asia;. Ex Martyroln-
    18 Elouflierius Ep. Martyr liomae 525. .4cta apo- ijiis 402
    cryplia. Eulosio of Tlieodulo ut coa-vis afTicta 18 Febus, M. Rom». Ex Murlxjroloqiis 525
    Ex MSS. r)26. Annolala longiora 329. Translatio 12 Felix Marfyr. Ex Martyrologiis 79
    Ileliquiaruin Reale in Sabinis. Ex Mmnmenlis 12 Felix Martyr. Ex Mariyrologiis 80
    lieaiinis^JZ^i. Ai'prn(lix, de /Ecanensi Pontificatu, 12 Felixcum aliis sociis Mart.ii"^: Maityrologiis 81
    ortisque ex ejus ignoratinne erroribus. .\n iiii 12 Felix Martyr E.r Martijralogio MS. Blumiano 81
    ejus Reliquia;'! 534. Acta Grscaper Metaphras- 16 Felix Martyr. fr .l/firfi/io/ojiis '
    402
    ten exornata. 988 16 Felix M. in Ponto Asis. Ex Martijrol. 402
    13 Eleutliprius Persa. M.u-fyr sul) Sapore Rege. 16 Felix aller M. in Ponto Asia; Ex Martyrol. 402
    Ex Men.ris rariis. Perperam ad Ilispanos traiis- 16 Felis M. Ca>saraugusta3 403. Encomium iii /ii/m-
    lalus 130 no S. Priidentii 403 et in Actis MSS. 406 955f
    17 Elias Prosb. M. Cordubaj. Ex S. Eulngio 491 20 Felix, M.Rorose. ExMartyrologiis 746
    19 Elpbegns Martyr, ArrhiHp. Canluarien. 627. yi Felix, M. Alexandriffi. Ex Martyrologiis 84-0
    Vila aurtoro Osberno monacho Cantuariensi c,r 12 Felicia Marfyr. Ex Martyrologiis. 80
    MSS. 628. Cnji. 1 Ortus.inslitntio, vitamon.astica 17 Firmus, M. in Africa. Ex Cyprianoet aliis 476
    629. co/i. 2 Episcopaius Winfoniensis. Virfufes 21 FiliaPusicii, Pra;fecfi artificum Saporis Regis
    pxercila;630cn/). 3 Arcliiepiscopatus Cautuarien- Persarum, Martyr. Ex So-omeno 844 a
    sis. Iter Romanum. Virtnles rara; 632. caj). 4 1" Filippianus, M. in Africa. Ex
    Cypriaiio et
    Irruplio Danorumin Angliam et Canfuariam ver- aliis
    476
    ,sus.Generosus aniinus S. Elphcgi 633. cap. 5 Filonus, Martyr
    11 Nicomediaa Ex Martyrologiis
    Cantuaria obsessa et expiignala, S. Elphegus
    12
    oapfus etcarreri inclusus. Hostes a mortelibera- 12 Flavinus Martyr. Ex Martyrologiis 80
    ti 635 rajK 6 Euorinis pecunia postulafa. Insidi.e
    12 Flavianus Martyr Ex Martyrologiis 80
    daMUonis. Angeli et S. Dunstani et aliorum appa- 15 Focus, M. Antiochia; Syri.-p. Ex Martyrol. 374
    rentiura ausilium. Vulnera sanata 637 cn/). 7 14 Fortunafa Martyr. Ex MS.Tainlaclitensi
    212
    Martyrium corpiis Londinuin translatnm. Mira-
    :
    20 Forfunala, M. in Africa. Ex Martiirologiis 746
    cula 638 rnp. 8 Translatio corporis Canfuariani,
    11 Fortunatus, Marlyrin Africa. E.rMartyrol.
    12
    per moduni Appendicis adjuncta 640 16 Fortunafus, M. in P.mfo Asia;. Ex Marlijrol.
    19 Kmma, iu Saxonia inferiore. Ex Epigrnplic
    402
    Werlliinciisi el Adamo Biemensi. 958 17 Fnrtunatus, Martyr in Africa aut Antiochia;
    /;.r
    16 EncrafidessiveEngratia, Virgo Martyr Cif sar- Martijrologiis jj-g
    augusfa). Ex Martgrol. Pruilentii liijmno, Brevin-
    18 Fortunatus, M. Roma;. Ex Martyrologiis
    rioCxsarauguslano
    525
    407 408 409 19 Fortunatus, M. Melifina). Ex Martijrologiis(,\6
    16 Enianus Martyr. fo iWarti/rc/oi/m 402 20 Fortun.atus, M. in Africa. Ex Martijroloyiisim
    12 Eocapus Marfyr. Ex Martijrologiis 81 21 Forfunafus, M. Alexandriae. ExMartyrol.
    14 KpliebusMarlyr Inleramn.-BinUmbria.S.r Mar- 840
    17 Fortunio, Martyr in Africa. Ex Cyprinno et aliis
    tyrologiis
    2H 476
    12 Erkeubodo, Ep. Teruanensis et Abhas Silhiv.-n-
    lo Fratres duo, MM. in Mesopotamia. Ex Mariyro-
    sis in Belgio.Tempus Sedis. Corpus inalfari 93.
    hgiis
    Vita auctore Joanne monacho Sifhivensi 373
    c.r 14 Fronfinus, M. Interamna; in Umbria. Ex Mar-
    MS. 53 lijrohgiis 91
    12 Evantus Martyr. cx Martijrologiis
    80 14 Frontinus Martyr. Ex Martijrohgiis 212
    14
    1

    AD TOMUM II APRILIS.
    14 Fronto, Ab. in Nitriensi eremo -Egjpti. Vita tio. Apparitio. Csecus illuminatus 47. Appendii,
    auctore roa;vo, 201 Auctore Oderico 50 Analecta cx Uislona Ingulfi
    16 Froiito seu Frontonus, M. C.i sariiugusta'. En- SO.Translatio ex MSS. 34 Cap. I Hisfoi-ia transla-
    comium in hi/niiio S. Pntileiili 40b el in Aclis tionis. Aliqua tunc facta miraculaSi 'O/i. 2 An

    MSS. 406 9SS nona submis^a. Subita mors raptoris 57 cap. 3


    IG Fruc-luosus, Arcluep. Bracarensis, et mullorum Ca"-il.<!s contracta e! sublata. Incendium immi.s-
    camobiorum institutor 4:26. Vita auctore coievo. .rum. Denientia curata 38
    ^.r. MS. etSiiiiilovalli(i't'i>i. Capilii ijiinfiwr.Trans-
    latio Compostellam Auctore Hugone Di;icono H
    Conipostellanot'.iu)i(/(y"'« mcmbraiiis 432
    470 Xladwigis Vii'go, Magistra ecKnobii Marensis
    17 Fructus, M. in Africa. E.i Cijiiriano rl aliis
    Ord. Prajmonstrat. ActHiex coUeclinne. Goilefridi de
    Licht 263
    20 Ileliena, Vn-go Lnuriiicnsis in Ilalia. Ex O/finn

    VJtajanus, Martyr e.vMS. CiisiiiemiMarlijrol. 13 Eci lcsiaslico 760


    18 Gagus, M. Homa;. E.r Marhjroloijiis b2S 19 Helladium, M. in Africa. Ex Martyrologiis 617
    19 GaUta, M. Melitinre. ^j-M.iiVi/rofei/iVs (>I6 18 Herluca ^lrg.i 343. Vita auotore Paulo Berr.-

    18 Galdinus, S. R. E. Oardinalis, Arcliiep. Meilio •


    riedeiiM Prcsb. teste oculato 349. Caji. I Locu.i

    lan. et Setlis Apostolica; Legalus 590 Vita rx nalalis. Coiiversio advitam spirilualem. Disces-
    MSS.elMomljriiioW^i. Analectagi Calamitasur- sus in Eptaticum 550 cap. 2 Vila ab accessu Dou-
    bis Mediolanensis ab an. 1159 ad 1169. Exi- da; usque ail hujusobitum. Utriusque virtutes et
    '>
    lium S. Galdini et ejus creaii Arcbiepiscopi ad. visiones. Cuju-dam Judithse obitus 5S1 cap.

    ventus b9!2. § 2 Provincia Mediolaiiensis abolito Benelicia B. Ilei lucEe priEstito a SS. L'iiirenlio
    scliismate redurta obedienliam veri Poiiliticis
    in et Wicterpo. Notitia et atfectus erga Paiiluiii

    b93. g 3Illustriafacinora Mediolanigestn. Tem- scriptorein 553


    pus inortis 594. Hymnus cr aiiliqiio Brciiiriu B9'o 1 3 Hernienigildus Rex
    Martyr in Hispania Cap. 1
    et

    16 Galla, M. Coriuliii Ex Marlijroloijiis 399 Prosapia, conjugium, conversioad fidem Catholi-


    16 Gallena, M. Corintbi. E.r Menxis el Vila S. Co- cam. Odiuin parentis 135. cap. 2 Bellum a Leo-
    drati 399 400 e vigildo patre illatum. Hermenigildi captivitas et
    16 Gallienus, M. in Poiito Asia>. Ex Marlyrol. 40i martyrium 136™;*. 3 Ilistoriamartyriia S. Gre-
    17 Gallus, M. in Africa. Ex Cijiniovo et aliis 476 gorio Magno relata 137 cap. 4 Anuus et diesobl-

    12 Gemella, Martyr. Ex MarHjrolorjiis 8U templa illi dicata


    tus, cultus, Reliquia; : 137
    20 Gemina, M. iu Africa. Ex Manijrolocjiis 750 16 Hiirmngunos Martyr. £x jV/iir/i/io/ujii-' 402
    20 Gemina, M. in Africa. Ex Marlyroluijiis 750 18 Herinogenes Marlyr. i'.r jUarl//TO/i)f/iis 338
    20 Genesiiis, Martyr, Ex Marlyrolugiis 731 19 Herraogenes Martyr Melitinie Ex Martijrol. 616
    19 Gei-oldus, Ereraita Ordinis S. Benedicti in Rlie- 19 IlermogenesMartyr in Africa.i^.r .l/a/(i/ro/. 017
    tia. £j: 0//icio Ecdesiiistico 025 12 Hertula Martyr. kc i/nr/i/nj/oi/iis 79
    17 Gervinus Ab. Aldenburgi in Flandria. Ex Mn- 12 HdariusMarlyr. £.1: .V/orfi/ro/oj/iiii 81

    lano etaliis 'i^J^ 1 Hilarius, M. in Mauritania. Ex Martyrologiis

    Godeberta, Virgo Novioduni. Cultus, tempns, II


    11
    Acta, festum, ecclesia 31. Vira auctoie Ratbodo 19 Hilarius, M. Melitina>. £.1 i/ar(i/ro/oi/!is 617
    20 Hildegundis, Virgo Ord. Cisterciensis Schonau-
    Einic Ex MS.cap. 1 Educatio pia et conseciatio
    32 cap. 2 Miracula viventis 33 cap. 3 Miraeula ad gia; in Germania778. Vitaauctore Sacerdotecon-

    sepulcrum 34. Appendix, Translatio in novam noviti". ipsius SanctEe familiari etmagistio. Ex
    capsam. MS. 780 Cap. 1. Ortus et educatio.Peregrinatio

    16 Gomalus, M. in Ponto Asia^ .£'.1: Marlyrul. 402 iu Terram saiictam etreditus780 aip. 2 Iterver-

    19 Geurgius, Conf. Ep. Antiorbi* in Pisidia. E.c sus Sumii.um Poiitificem susceptuiu. Suspensa;
    vuriiD faslis Gmcis el Laliuis 623 mirjculosa liberatio 782 cap. 3 Romam adit, et
    20 Guilieliiius Peregrinus, in Bavaria Transduiiu- reversuSpiram, ducitur Schonaugium inter ti- :

    biana. Ex liatlero et Ihimlio 770 lonesprobatur 783. ciiT). 4 Gravissimis exercita


    16 Guilelmus Politiensis, eiemita juxta rasteiluin- tentatiunibus, omnes superat785. cap. S.Morbus,
    Bonum in Sicilia .162. Vita ab Angelo Saiigrino obitus, agnitio feminei sexus, sepullura 780
    12 Honoratus Martyr. £x-iV/ar/,i/ro/o../iis 80
    roUecta, Cap. 1 Orlns, adolescentia in eremo, dcin
    ca;nobio Tragudo 462 cup. 2 Exercitatio Gonati : 20 HonoiiUus M. in Africa Ex Mariyrologiis 740
    conrtictuscummeretrice etdtenionibus 464 cap. 3 20 Ilugo, monachus .Eduensis et Prior Enziacen-
    Exercitatio ad ecclesiam S. Mariaj a partu. Aliaj sis. Ord. S. Benedicti 761. Vita ex MS. Cap. 1

    ecclesice constructEe. Morbus, obitus 465. Alia Ordo S. Bciiedicti in Gallias translatus. S. Hu-
    Vita ex OlRcio proprio. Cap. \ Ortus, excrcitafio gonis vila monastica. Sacerdotium 701 cap.i
    Gonati, coiiflictus cuin raeretrice et dffiraonibus Habitatio Augustodunensis iu monasterio S.
    467 ciiyi. 2 Accessns ail ecclesiam S. Mai'ift: a Martini. Monasterium Balmense reformatuin Clu- ,

    niacense coustructum. Oddonis socii sanctitas et


    Partu. Alia; ecclesia; cunslructif. Muiiia.iremila-
    nuin 468. cap. 3 Farina divinitus obtenta. Morbus, miracula 763. cap. 3 Euziacus. Prior S. Hugo.
    pius obitus '"9 Ejus iliivita, obitus, rairacula705. cap. 4 Corpus
    Scotia. Cultus sacer, elevalura,: ad varios conventus seu Concilia
    13 Guinocbus, Episcopiis in

    tempus et locus Sedis 139 Episcop.-.ruin delatum. Miracula facla 708


    1 1 Gutlacus, Presb. AnaclioretaCrojlaiidia; in An
    glia. .-Etas, Acta varia cultus 37. Vita auctore
    ;
    I

    Felice coajvo exMS. 38 cop. I Oi'tus, vita milita-

    ris, 39 cap. 2 Vita eremitica.


    dein monastica I da vidua, Comitissa Bolonise in Gallo Belgica.

    piscium § 1 Conjugium. Ejus et mariti genus regium. Li-


    lusidia; dajmonum 40 cap. 3 Volucrum et
    beri procreati 139. § 2 Obitus Acta, Tituhis.
    familiaris accessus. Futura praedicta. Enei-gu-
    :

    Sancta; et lieatip 141.Vita auctore monachoWa-


    meni liberati 44 cap. 4 Futura et absentia, indi-
    stensi coa.vo ex MS. Frologus \k\Cup. 1 Prosapia,
    cataiS. cap. 5 Obitus.Corporis incoi-rupti inven-
    educatio,
    INDEX SANCTORUM.
    edueatio.virtusinconjugio, liberi 142. cap. 2Virtus M. tiicomeiiiie. Ex Menxis et Martyrol. liom. 839
    inviJuitate.monasteriafundata, miracula Mi.cap. 13 Isaacus, M. Pergami in Asia.
    "
    Ex Marlijrolo-

    3 Puella surda et muta sanata. Pius obitus et se- giis 121


    pultura 144. Cap. 4 Corpus incorruptum, mira- 17 Isidora, M. Leontinis in Sicilia. Ex Actis SS.
    cula post raortem 145. Alia Vita auctore Joanne Alphii Pkiladelphi ct Cijrini 478
    GillemansCanonicoRegulari I4G. Analecta. Cup.\ 17 Isidorus monachus, M. Cordubae. Ex S. Eulo-
    Beneficia Ecclesiae Lensiensi et collegio Canoni- gio 491
    corum praistita 147. cap. 2 Monasteria in Comi- 12 Istialis Martyr. Ex Marlyrologiis 81
    tatu Boloniensi extructa et restaurata : mona-
    steriura Capellie fundatum iiS. cap. 3 Beneficia J
    prffistita monasteriis Bulloniensi, Affligemiensi
    Bertiniano et Lensiensi. Visa in extasi Hieroso- J acobus de Oldo, Ord. S. Francisci
    Presb. tertii

    Ij-ma capta 149 Laud« in Insubria 596. Vita auctore Bassiano


    13 Ida Lovanien. Onl. Cistercien. in Bra- Dardalone Confessario,i'.cjl/S. Itnlico Cap. 1 Con-
    bantia 156. Vita i'.r MSS. Sclmli.s Hngmiis versio a vita seculari ad professionem tertii Or-
    Confessarii 1S8. Lib. 1 Prior pars vitse in domo dinis 597. cap. 2 Conversatiocum proximo, com-
    peterna peracta. Cap. 1 Ortus, educatio, illustra- moratio in suhurbanis ecclesiis, vita; rigor 599.
    tio divina. Patientia ob aversiim animum patris cap. 3 Laudffi captivi adjuti morbus, mors, cor-
    :

    158. Cap. 2 Contra teiitationes passio Cliristi as- poris elevatio 601. cnp 4 Miracula post obitum
    sumpta. Poenitentia et arcta vivendi ratio 160. patrata602. Appendix, Testamentum« MS. La-
    Cap. 3 Siigmata Christi infiicta corpori et sublata lino 605
    162. cap. 4 Eucharistiaab Angelo collata. Amor 13 Jacobus Camald. 153. Vita
    Certaldus, Ord.
    erga Christum Efli'ctus colloquii pii 164. cap. 5 Auctore Raphaele Volaterrano 153. Translatio
    Cerevisiain vinum mutata. Piscium etavium ac- corporis i'.r ilM. 155
    cursus. Admiranda extasis iii lesto EpiphaniiE 12 Januarius Martyr. Ex Marlyrologiis 80
    165. cap. G Soror ejus senior ab inferendis inju- 12 Jsnuarius Martjr, Ca.[mse. Ex Manyrologiis 80
    riis deterretur ciplesti lumine. Soror junior a 13 Janu;irius Martyr. Ex Marlyrologiis. An hujus
    morte suscitatur 168. cap. 7 Sanctitas revelata Reliquia3 RoiuiB? 130
    quidam Prairaonstratpnsi aiqiialis meriti. Calor ab 16 Januarius Martyr, Caesaraugustae 403. Enco-
    eain aliam translatus 169. Lib. 2 Alterapar vit» mium in Jctis MSS. 406 955 t

    ante ingressum in monasterium. Cup. I Varius 17 Januarius, M. in Africa. Ex Cypriano et aliis 476
    ejus status.Pestis sublata 171. cap. 2 Varius 18 Januarius, M. in Africa. Ex Martyrologiis 538
    erga Eucharistiam affectus. Christiprssentiaco- 16 Joachinus Senensis, Ord. Servorum fl. Mariae
    gnita 172. cap. 3 Extases vari», maxirae c'rca 450. Vita auctore Paulo Attavanto ex MSS. 451.
    Eucharistiam : raucedo contracta 173. inp. 4 In- Cap. 1. Ortns, pia adolescentia. Cultus Deiparae
    faraia ex mala suspicione inusta, divinitus de- 452. cap. 2 Ingressus in Ordinem Servorum B.
    pulsa 17b. cap. o In extasi a Deipara filius obla- Mariie. Exercitia humilitatis et pietatis 453. cap. 3
    tus, visi imbres supra audientes concionem alii ; Apud Aretinos residentia, et ad Senenses reditus
    favores 177. cap. 6 Affectus erga Eucharistiam. 455. cap. 4 Beneficia colUxta.
    Miracula in vita
    Facultas sumendi eam a Sumrao Poutitire indulta patrata 456. cap. 5 Virtutum Summarium. Obi-
    178. ca/). 7 Varii eflectus divini araoris. Accessus tus, sepultura 458. cap. 6 Miracula post mortem
    ad Ordinera Cistercionsem 180. Lib. 3 Vita mo- patrata 459
    nastica et obitus. Cap. 1 Mira Dei gratia in Eu- 12 Joannes, monachus Martyr, an in Palcestina sub
    charistiie perceptione 182. cup. 2 Status alteriiis Saracenis? ex Menceis 82
    revelatione notus. Mandatura aliis ne molestia 14 Joanues, M. Vilnas in Lituania 265. Acta mar-
    afficiatiir 184. ru;;. 3 Mirje contemplationes, abs- tyrii ex MSS. 265
    que stimulo inanis gloriae 185. cap. 4 Luminis 16 Joannes de Castro-Villari, Ord. S. Francisci de
    radii etodores ex ejus corpore emissi 1 87. Observantia. ^.r litteris inde missis
    ca/). S 470
    Alii diviiii favores. Pius obitus 18 Joannes Epiiota, Martyr Coustantinopoli 606.
    188
    18 Idesbaldus, Ab Duuensis Ord. Cisterc. in Flan- Acta ex Anllwlogio Grxco 607
    dria S83. Vita cx Compendw Clironohijico Carolide 18 Joannes, discipulus S. Gregorii Decapolitse Con-
    Viscli. Ciip. MonasferiumDunenseconstructum;
    1 stantinopoli. L'x Actis dicti S. Gregorii et S. Jo-
    Cisterciencibus traditum, tertius Abbas B. Ides- Ilymnoijraphi
    seplii el Fastis Griecis 580
    baldus S84. cnp. 2 B. Ideslj:ildi res gestaj. pius 19 Joaniies Palaolaurita, in eremo prope Hiei'oso-
    obitus, prima corporis iiiventio 585. cap. lymara. Ex Menxis
    3 Nova 622
    oorporis iiiventio et authentica attestatio 20 Joannes, M. in Africa. Ex Martyrologiis
    iucor- 746
    rupiionis 886. Historia iniraculorura a Carolo 20 Joannes,eremitaMassaoii in Piceno. ExWadingo
    de
    Visch scripla 587. Alia miracula ab Emundo et aliis 829
    Scipinan Priore submissa. 21 Joannes seu Joagnolus, Tertiariiis Ordinis S.
    588
    13 Ignatius Martjr. E.c MavlijrologioCasinensi 130 Francisci, Callii apud Urbinates. Ex Wadingo et
    17 Innocentius, Ep. Dertonensis in Liguria 946. Miracula publiois instruraentis consi-
    478. aliis
    Vita ex MSS. apiid Momhriiium. Cap. l Enco-
    gnata 949
    miuin Quintini patris. Captivitas et tormenta 11-
    15 Jocundus, M. in Italia. E.iiMartyr. Corbeiensi 370
    lata S. Iniiocentio, et e carcere
    eductio 478. cap. 2 16 Jocundus, M'. in Ponto Asia). Ex. Mral. Cor-
    Episcopatus varia; eccIesiiE extructie
    :
    inventio : beiensi 402
    corporis S. Marciani 479. cap.
    3 Iter Romauura, 11 Jovinianus M. ex MS. Casinensi Murtyrologio 13
    niiracula, obitus 7,gi
    12 JuliaMartyr. Ex Martyrologiis 81
    16 Irehe, M. iuGrKcia. Kc Mcnol. Basilii hnp. a 16 Julia seuJulius, M. Ctesaraugustse 403. Enco-
    aliis
    iOO mium in hymno Prudentii 405 et in Actis
    U
    .1 I
    Isaac
    .,, „
    Abbiis S,.oleti in Umbria.
    Tempus vitffi,
    S.

    Acta. Laura ab eo condita


    MSS. 406 970 f
    27. Vita ex DialonU S. 12 Julius, Romanus Pontiiex.
    Gregorii 28. Appendix Caji. 1 Tempus Se-
    ^9 dis. constructae. Decreta sanoita 82.
    Basilicas
    21 Isaacius, miuister S. Alexandra
    Imperatricis, cap. 2 Fides orthodoxa contra Arianos propu-
    gnata.
    TOMI II APRILIS
    gnata. S. Athanasii innocentia defensa 84. rnp. 3 sitio ad Poutificatura Romanum : denominatio
    Ordinationes factae : sepultura , translatio, vene- Wormatia! 658. cap. 2 Electio et coronatio in
    ratio 8S Pontificera 6fi0.fo;i. 3 Cnnciliahabita ef res gestae
    12 Julianus Martyi-. E.r Martyrologih 79 anno mxlix 631 Res gesta; anno ml et mli.
    . cnp. 4
    17 Julianus Presb. Mart.yr, in Africa Ex Cijpriano et Itinera suscepfa 662. cap. b HaeresisFermenta-
    aliis 476 ciorum repressa 664. cap. 6 Clades coraitibus il-
    12 Julius Martyr Capu». Bj; A/n?Vyro/o(;m- 80 lata. illi pro Miirtyribus habili. S. Leonis poeni-
    13 Justinus Philosoplms Martyr. § CuKus Mor- I : tentiaet miracula. rap. 7 Morbus, obitus, sepiil-
    tisgenus, alter Justinus ab hoc diversus 103. §2 tura 666. Historia morfis et miraculorum exMSS.
    Epiphanius de Justino restitufus. Apologias pro 664. cnp. I Extrema acta et rannita : piissimus
    Christianis discretae lOfi. § 3 Quibus feniporibus obitus 668. cap. 2 c/ 3 Miracula 670 et 672. Mi-
    apologiae oblatEe 108. Vita a Petro Halloix con- MSS. 674 Miracula
    r.acula lieneventi patrata ex
    texta. Pnefoiio 109. Cap 1. Natalis, studia, ro- duo a Desiderio Abbate Casinensi, deinVictore III
    '
    catio ad Christura 109. cop. 2 Labores pro fide : Papa, scripta 675
    certamina adversus Grescentem Cynicum 112. 15 Leonides, Ep. Athenarura ex Menaeis Grsecis 374
    cap. 3 Prima Apologia oblata 114. cap. 4 Dispu- 16 Leonides, M. Corinthi ex Mroll. el Meaa-is 399
    tatio cum Tryphnne. Apnlogia secunda, IIG. ca/i. 16 Leonides, M. in Ponto Asiae ex Marttjrolo-
    8 Virtutes e scriptis ejus depromptre 118 giis 402
    12 Justus Martyr. E.t Martyrolor/ii.t 80 13 Leonitides Martyr ex Martyrologio Tamlaeh-
    tensi 1 39
    16 Lota. M. Corinthi ex Martijroloqiis 399
    14 Lidwina sive Lidwigis, Virgo Schidami in Hol-
    J^ambertus Agricola, Martyr Caesaraugustje. Ex landia. § 1 Nnmen, cult.us, Vila; aiictor 266. § 2
    Martyrologiisnt Bulla /UexaadriVI Papsr 410 411 Vita semel iterura^iue a Brugraanno scripta, hu-
    14 Lantberlus, ex Abbate Fontanellensi Archiep. jus epifome edita perThomam a Kerapis 267. § 3
    Lugdunen. Tempus Sedis. Cultus 215. Fragmen- Vita 3 Schiedarai impressa, a Surio aliisque ab-
    tum Vit<e 210. Analecta. Ex Jctis SS. Aasberli. breviata 269.Vita prior c.r Teutonico MS. a Hrug-
    Hermrlaniti, Eremlicrtt et CondeiU 218 manno Latine reddita et aucta 270. Cop. 1 Ortus,
    17 Lan(lricus,Ep. Metensis Ab. Sonegiensis et Alt- devntin erga Deiparam, volunfas servandae casti-
    montensis in Hannonia 483. Vita ex MSS. 486 tatis 271. cap. 2 Infirraitatum initia et progres-
    cultus prope Bruxellas 937 f sus, cibi potusqueabstinent;amirabilis273.cap. 3
    18 Lasreanus sive Mnlassius Ab. Lethglinensis in Verraes e corpore scaturientes, hydrnpisis et ce-
    Hibernia, postea Epi.«cnpus et Legatus Apostnli- terae infirmitates 275. rap. 4 Ob mortein paren-
    cus 540. Vita ('.r MS. Cop. 1 Puerit.ia ef adoles. tu:n passa. Tempiis raortis indicatumaSacerdote,
    centia miracidis illustrafa. regnum repudiatura et hujus vicissiin ab illa 277. cap. 5 Initiiim et
    841. cap. 2 Iter Rnmanum : monaster(um Leth- raodus divinfirura consolationum et raptuiim 279.
    glinense acquisitum, miracula 843. cap. 3 Alind cnp. 6. Coelestis claritas et suaveolentia. Ubera
    iter Romanum. E|iiscopat.us et Legatio. Morsmi- lactescentia. Virga e Paradiso debata 281. cap. 7
    raculis clara 844 Sertura e cndesti raptu delatiim, ahiqiie favores
    12 Laurentius Martyr. Ei Marlyrologiis 80 284. cnp 8 Eleemnsyna» divinitiis probatae ; co-
    1 3 Laurentius Martyr. ^r il/nr/i/ro/oyio Casinensi\ 30 rona patientias perfecta 286. rfl/i.9ImbecilUtasin
    14 Laurinus , M. Interamn» in Umbria. Ex ferenda siiorura mc(rte castigata desperabundi :

    Mrnll. 211 adjudi 289. cap. 10 Revelationes circa defunctos


    12 Lazarus Diaconus, Martyr Tergesti in Istria. 292. co/i. 11 Eucharislia qiioraodo sunipta, cceli-
    Cap. 1 Acta martyrii ex traditione accepta 66. tiis accepfa post Christi crucifixi apparitionem
    Cnp.i Tempus marfyrii, cultus sacer. Corporis 294. cap. 12 .\lia Dei opera usque ad ejus raor-
    Translatio Veronam 67 tem 297 Mors, sepultiira et mira notata
    cop, 13
    12 Lazarus M.irtyr. Ex Marlyrologiis 80 298. Appendix, Tria mirarula per Thomara de
    11 Leo Magnus, Pontifex Romanus. § 1 Acta Kerapis descripta 301
    vifjB et cultus apud Latinos 14. 5 ^ C(dfus Vifa pnsteri((r auctore Brufjmano 302. Litter^ testi-
    apud Ciriecos, a>tas. pafria IS.Vita a Petrn ti'iini- moniales piiblicfe 304. Pars 1, Cap. 1 Ortus et
    sio edita. Cap.i Electio inPnntificem ejusd^x-trina : conversatio in piierilibus annis 303. rap. 2 Infir-
    et virtufes 16. cnp. 2 Acta cum Attila Rege 18. mitafum principium, et derelictio a raedicis 307.
    H^reses profligat^p. Concilium Chalcedo-
    cap. 3 raorborum et ebuUifio vermium in
    rn/).3 ('niifliixiis

    nense habitum 19. cap. 4 Epistnla ad S. Flavia- ventre309. co/). 4 Patientia divinituscollata 310.
    num. Regis Genserici fur((r in direptioue Crhis cap. 5 Febres, hydropisis, intestinorum extractio,
    mitigatus. Templa resfaurafa. Obitus 20. Histn- et subfractio cibi, potus et somni 31 .cap. 6 Mnrs 1

    ria elev,ati et translati c (rpnris ex MS. 21 et 983 b ra.Tfris. pauperfas ejus maxima 315. cnp. 7 Tri-

    19 Leo IX, Pnntifex Ronianus. § 1 Acta varie buLationes novae et angustiae animffi. et modus se
    scripfa. Veneratio sacra. Reliqiiifp 644. § 2 R.itio consolandi 314. cnp. 8 Respousa et visitationes
    temporis. Acfa primn anno Pontificatus. Contro- Angelnrum 316. pars 2, Cap. I Prnfectus in vir-
    versi» decisce 645. § 3 Res gestje annoMi. et siu, tutibus 318. cap. 2 Opera raisericonli». Refectio-
    647. § 4 Res gesf» annn mlii et Mi.iii. Felix olii- nes spirifuales 320. rap. 3 Visitantiir infirmi et
    tus anno mliv, 648. Vita auctore Wiberto ejiis puerperae nudi vestiunfur 322. cap. 4 Gratia in-
    :

    Archidiacono ex MSS. 6.59. Lili. 1 cap. 1 Genus, form itionis et consnlationis <ad iimnes 323. cap. S
    nativitas, litterarura stuilia 650. cap 2 Sanitas Frateriia correptio sine personarum acceptione
    divinitus cidlafa. Vifa anlica .Tpud Iraperatorem, 324. eap. 6ZbIus ardens, ad proximos ct despe- :

    militaris in expeditione Ldngobardica 653. cap. 3 rati de laqueo dacmonis liberati 326 cap. 7 Amor

    Electio in Episcopum Tullen-em. Assensus Inipe- Crucis et desiderium Eucharist;;v. Tentatio per
    ratoris 653. co/i. 4 Pericula in discessu ex It.a- Pastorera illata 328. cup. 8 Apparitio Chrisfi et
    lia. Inthronizatio et Ordinatio Episcopalis 635. irapressio stigmatum : etCrucifixusjuxta eam vi-

    cap. 5 Varia gesta et tnler.ata in Episcopatu. Vir- sus 329. cap. 9 Vexationes a Parocho illatae, et
    tutes et obitus raatris 656. Lib. 2 Cap. 1 Dispo- inquisitio per Praelatos Ecclesia; 331. cav. 10
    Jprilis T. II. rx Suraptio
    1 1 ]

    INDEX SANCTORUM
    Sumptio Eucbaristife ad libitura signa imprseso. : 20 Marianus, monachus Autissiodori 756. Vita ex
    rum stigmatum 333. Pars^icap. \ Caritas inora- MSS. 758. Hymnus ex MS. 759
    tione et patiendo pro salnte vivnrum 334. ri;). 2 12 Maricus Martyr. Ex Marltjrologiis 80
    Caritas erga animas in purgatorio 336. cap. 3 Me- 15 Maro Presb. M. in Italia, sepultus Reate. Ex
    moria pas.^ionis Chri.sti 338. cap. i Consolationes Aclis SS. Nerei et Acliillei et Marlijrologiis 370
    a Matre Dei susceptffi, et lac in nocte Nativitatis
    13 Martius, Ab. apud Arvernos. Cultus et ecclesia,
    concessum 3W). cap. S Gratia contempl.ationis et Vitaauctore S. Gregorio Tiironensi 132
    spiritus proplietifB 342. cap. 6 e.t 7 Desiilerium 13 M.artialis, M. Pergami in Asia. Ex Martyrologiis
    martyrii 346. cap. 8 Mirs patris, et Petronill:B 121
    Virginis ililectae 3S0. cap. Visitationes Cliristi. 16 Martialis, M. Csesaraugustas 403. Encomium in

    paiientia in morbis 3Sf . cap. 10 Restitutio mem- hymno S. Prudentii 405 et in Actis MSS. 406
    iiroriim : Mors priB.scita et prBedicta 333. cap. 11 955 f

    Extn':i)a iinctio suscepta et felicissimus transitus 16 Martialis, M. in Ponto Asiae ex Martyrologiis


    355. cap.M Ciloria animiie ostensa Cnrporis re- :
    402
    dinteyratio 357. Appendix per Magistros Fabricffi 16 .Martialis, M. Roime ex Martyrohgiiii 401
    Ecclesiae Schiedamensis 3CI. Sequentia 362. 17 Martialis, M. in Africa. Er Cypriano et aliis

    Translatio corporis Schidanio Bruxellas ex MSS. 476


    302 16 Martyr, Sanctis in Clivia ex Martyrologiis 410
    16 Lucianus, M. Antiochire Syria; ex Marltjroh- 18 Martyres, uxor et filii S. Venustiani. Ex Jclis
    gitR 374 SS. Ca.isiatii el Savini Mart. 538
    16 Ijucianus, M. in Ponto ks\?E. Ex Martijrologiis 19 Martyres duo in Africa fx Aforti/ro/oi/iis 017
    402 10 Martyres qiiinque cx il/oi'(i/ro/ojus 401
    10 Lucianus alter M. in Ponto Asias ex Mroll. 12 Martyres vi, aliis vii aut ix ex Martyrologiis
    402 81
    12 Ijiicius Martyr. E.r A/nr/i/ro/o^iis 80 12 Martyres ix ex Martijrologiis 81
    16 Lupercus M. Ciesaraugustse 403. Encomium in 12 Martyres XVII «,t Afar/i/ro/oyiis 79
    liijmno S. Priidfiilii 40.5"in Actis MSS. 400 955 f 13 Martyres xliv, et alii multi, Pergami in Asia ex
    cl iii Actis S. Eiigraliiv 408 e f Mutiyrologiis 121
    17 Marfyres lii, discipuli S. Donnani, in insula
    M Scofiae Eesa occisi. Ex Matitjrologiis Hibernicis
    483
    14 liiacaria seu Marcia, M. Interamna; in Uin- 21 Miirtyres centum, Episcopi, Presbyteri aut Cle-
    itria. E.r Mnrtijrolugiis 211 rici Marf.yres in Perside 848. Acta martyrii. Ex

    12 Macarius Martyr. Ex Martyrologiis 81 Sn-mneito 843 e f


    17 Macorus M. in Africa, £x Cijpriano el aliis 11 Martyres ccxL in Africa c,r ,W«i(i/roiojm 12
    470 11 Martvres varii in Mauritania ex Marhjrologiis
    12 Mag^ina seu Miggina M. Er Martijrologiis 81 11
    13 Maunius Marlyr. E.r Martijrologio Casineiisi 16 Mafurinus, M. Csesaraugustse 403. Encomium
    l:)U III Actts MSS.
    406 9S5 f
    16 Magnus, Conies Insularum Orcadum in Scotia 19 Maviliiius ,M. Melitinfe. Ex Martyrologiis 616
    434. Vitse epitome, Ex Breviario Aberionensi 1 M.aurus miles. Martyx Salonse in Dalmatia 5.
    435 Corpus Roinam translatum 10
    29 Mamertinus, Abbas Autissiodori 736. Vita ex 12 Mauriis Martyr. Ex Marltjrologiis 79
    MSS. 757 12 Mixima Martyr. Ex Marlyrologiis 80
    12 Maraerus Martyr. Ex Martiirotogio Corbeiensi 21 Maximianus, Patriarcba Constantinnpolitanus.
    80 Ex Menol. Basilii Imp. Epistolffi SS. SixliPapa-,
    12 Manilus Martyr. Ex Marttjrologiis 80 Cynlli Pairwrcliie Alexawlrix aliortm 844 et
    17 Mappalicus, M. in Africa. Ex Ctjpriano et aliis 11 Maximiis, Martyr in Mauritania. ExMroU.W
    470 13 Maxiraus M. Dorostori, Cultus variisdiebus 126
    18 Mappalicus, M. Romas. BxMarlyrologiis 525 Actae.r MS. Grxco 128. Acta Grsca 970
    1 Marcellus Martyr. Ex MS. Casinensi Marlijrol 14 Uai.mnsM.s.Tt.yv Ex Martyrologiis 212
    13 14 Maximus, Cornicularius Pra^fecti. Cultus. Vita
    20 Marcellinus, Ep. Ebredunensis in Gallia 748 ex Actis S. Cfccilix 203... Cap. 4 Conversio et
    Vita ex MSS. 749. Cap. 1 Sedes Ebreduni col- martyriiim207. Analecta.^lSepultura, teinplum,
    locata socii Diniam inissi. Fides miraculo calicis in Urbem 2(W.
    traiislatio ^ 2 Nova inventio
    :

    re.lintegrati promota 749. rop. 2 Alia viventis sub Clemente VIII 208. R^iquia; variis locis.
    rairaeula et opera : pius obitus 750. cap. 3 Mira- Aliquodcorpus S. Maximi M. Madriti aliud An- ,

    cuhi post mortem 732 tuerpiffi


    2]
    14 Marcia Marlyr. E.r A/or(i;ro/oy;is 2|2 14 M:ixiraus miles, Mart. e legione Theba;a Me-
    20 Marcia, M. in Africa. Bx Miiiiijrologiis 746 diolani. Corpus a S. Carolo Borr. elevatum
    16 Marcianus Martyr. Ex Mntitjroliigiis 402 212
    10 Marcianus, M. in Ponto Asiai. Ex Maiinlorogiis 15 Maximus, M. Cordula; in Perside. Ex Actis S.
    402 Liitiretitii et Martijrologiis 374
    17 Maroianus, Martyr in Africa aut Antiochia;
    ex 17 Meceonus, M. in Afrii^a. Ex Ciipriano
    M itUjriiloijiis
    478 476
    et aliis

    12 Marcus Martyr. £,T Afor/i/ro/ojiis 80 15 Me.ssites, M. in Italia ex Marlijrologiis 370


    12 Marcus iilter Martyr. Bx Marltjrologiis 80 15 Messnr M. in Italia er Maiiyrologii.i
    12 M:ires Martyr. Ex Miirtijrologiis
    370
    80 16 Micas, M. in Ponto Asiaj ex Marlyroloqiis
    18 MargnritaVirgo, tertiiOrdinisS.
    Dominici, Ti- 402
    ferni in Umbria 189. Vitaj Cap. et 'i ex MS
    \ 18 Micio, M; in Africa ej Martijrologiis 538
    Litlitto 190 e.i 192. ,„;,. 3
    4 Miracula e.x luiltco « 17 Miginus, M. in Africa. Ex Cypriaito el aliis
    193. cap. 3 Translatio corporis et
    secuta luiracula 470
    196. Decretum de Officio Ecclesiastico
    198 12 MigonusMartyr ex Martyrologiis 80
    13
    TOMI II APRILIS. jja

    13 UiUxa-asMartyr. Ex Marlywl. Casineiisi 130 16 Parcilaus, M. in Ponto Asiae. Ex Martyrologiis

    12 Minalia Martyr ex Martyrologiis 80 402


    19 Mitma, U.MeWtmieex Martyroloiiiis 616 12 Paternus Martyr. Ex Martyrologiis 80
    18 Molassius, idem qui Lasreanus, de quo swpra. 15 Paternus, Ep. Veneti in Britannia Armorica
    12 Mucianus, M. Capuaecx jl/art!/n)(ojt« 80 375. Vita ex Sanclilogio Britannix Joonnis Tinne'
    15 Mundus Ab. in Argathelia Scotorum Provin- muthensis. Cap. 1 Ortus, vita in Britannia, ante

    cia. Ex Breviario Aberdonensi t't atiis 384 Episcopatum gesta376. cap. 2 Vita inEpiscopatu,
    12 Muscula, Martyr Capuse c.r jlfarti/rotoyiis 80 pius obitus 377
    12 Musta Martyr e.x Marlyrologiis 80 16 Paternus.Ep.AbrincensisinhodiernaNormannia
    12 MustilaMart. an in Numidia et sub Valeriano? 422. Vita auctore Fortunato Ep. Ex MSS. 423.
    ex Martyroiogiis 81 Ciip. 1 Ortus, vita monastica 424. cap. 2 Virtutes,
    Sacerdoiium. miracula 421. cap. 3 Iter ad Chil-
    N debertum Regem. Episcopatus. Obitus 425
    12 Patinus Martyr. Ex Murtyrologiis 80
    12 llabor Martyr ex Martyrologiis 80 1 1 Patricius Lugduni in Galha. £x Martyrologiis
    11 Nestor, Martyr Nicomedise ex MariJ/roi. 12 13
    16 Nice, M. Corinthi. Ex Menxis et Fila S. Co- 14 Patus M. Interainnae in Umbria. Ex Martyrol.
    drali 399 400 e 211
    18 Nicus, eremita Besutii in agro Mediolan. Ex 11 Paulianus Martyr, Salonae in Dalmatia S. Cor-
    Ferrario et Vita S. Caroli Borromssi 596 pus Romain delatura 10
    17 Neophyta M. Leontinis. Ex
    SS. Alphii,Actis 15 Pausilypius. M. in Europa prov. Thraciae. Ex
    Pliiliid/iphi et Cyrini 475 Menolotjio Basiiu Imp. et aliis 370
    12 Novella, Martyr Capuae M
    il/ar///ro(o5iis 80 12 Paulus Martyr. Ex Miirlyrologiis 79
    16 Nunechia, M. Corinthi. Ex Menxis et Vila S. 12 Paiilus Martyr. i^x Mrir(!/rafo(/i!5 80
    Codrati 399 400 e 12 Paulus alter Martyr ex Martyrologiis 80
    13 Paiilus Martyr px AyniVi/ro/of/iis 130
    17 Paulus nionaclius M. Cordubai. Ex S. Eulogio
    491
    15 Uctavia M Antiochiae Syriae ex Martyrol. 18 Perfectus Presb. M. Cordiibae in Hispania581.
    374 Vita auctore S. Eiilogio Ep. Mart. 581
    20 Ocla, Ordinis Prseraonstr.itensis in Hannonia 12 Petrus Martyr «
    jV/ar(i/ro/o(/ii5 80
    770. Vita auctore Philippo Harvengio Alibate 12 Petruseremita. Ord. Valluinbros. in Monte-plano
    Bonffi Spei 771. Cap. 1 Ortus, araor castitatis. dioecesis Pistoriensis. Ei Locatello et Petraccio

    fuga secularium 771. cap. 2Nupti8e paratae. As- 101


    seusus coram sponso et Sacerdote rogatus 772. 13 Petrus Gnnzales, vulgo Sant-Elmo, Ord. Prae-
    cap. 3 Amore castitatis nasus praescissus 774. dic. Tudae in Gatecia § 1 Cultus sacer. Acta mi-

    caji.4 Ingressus in monasterium 775. cap. S Se- raculorum. Annus etdies mnrtis 386. § 2 Patro-
    parata vita ob speciem leprae. Electio in Prioris- cinium navigantium cognomentum Sant-Elmi
    :

    sam 775. cap. 6 Ultimus morbus, obitus etsepul- 386. Vita auctore Stephano Sarapayo Ordinis
    tura 776 Praedirat. Cap. I Vitae secularis mutatio et religio-

    15 Olympiades, M. Cordute in Perside ExActis S. &m initia 398. cap.l Tentationes superat» : mi-
    Laurentiiet Martyrologiis 371 racula patrala 389. cap. 3 Mors et post eam mira-
    12 Opfatus Martyr cx Marlyrologiis 80 cula 392. Appcndix. Excerpta e.v miraculis anno

    12 Optatus alter Martyr ex Martyrologiis 80 1238 e.mminatis 395


    14 Optatus Martyr M
    j¥ar(i/>'o/o(/tu 212 17 Petrus Diac. M. Antiochiae ex Martyrologus

    14 Optatus, M. Interamnae in Umbria. Ex Mrol. 475


    211 11 Parmuthius eremita in Armenia, cultus apud
    16 Optatus Mart. Caesaraugustae 403. Encomium Grxcos 13 '

    in hymno, S. Prudenlii 40S f in Actis MSS. 406 11 Pliilippus, Episcopus Gortyuae in insulaCreta.
    960 r Libri scripd contra Marcionem, exEuscbio etaliis.

    12 Orbana sive Urbana Martyr. Ex Martyroiogiis Cultussacer 11

    80 15 Potamia, M. Antiochiae Syris ex Marlyrolo-

    12 Orbana altera Martyr. Ex Martyrologiis giis 374


    80 15 Potamius, M. in Galatia aut Galaecia ex Mroll.

    20 Oratus, M. in Africa. Ex Martyrologiis 750 374


    17 Potentiana, Villa- novse in Hispania Boetica. Va-

    de elevatione corporis et cultu


    ria 489
    18 r ampliilus, M. Africa ^.r Martyrologiis 16 Primitivus, M. Caesaraugust* 403. Encomium
    538 hijmno S. Prudentii 405 et in Aclis MSS. 406
    ij(

    17 Pantagatus, Ep. Viennensisin Gallia. Ex Mar- 955 f


    tyroiogiis, Ailone et Epitaphio 482 12 Primus Martyr «X il/ar(yro/oyii 81

    18 Partenius, M. Romee cx Marlyrologiis 525 12 Primus cum sociis Mart. Ex Marlyrologiis 81


    19 Paphnutius, Ep. M. apud Graecos. Ex Menxis 18 Priscianus, M. in Africa. Ex Martyrologiis
    620 538
    20 PaphnutiusHierosolymita. .Bj: Meiiarw 785 15 Prodina, M. in Italia. Ex Martyrologiis 370
    20 Papias M. Roms ex Marlyrologiis 746 12 Proculus, Martyr. Sx Afttrti/ro/ojiiis 80
    13 Papylus, aliquibus Papirius. Diaconus S. Carpi 14 Proculus, M. Interamnae in Umbria. Ex Mroll.
    Episcopi Thyatirensis, Martyr Pergami 112. Jcla 211
    e Griecis traiislata. Cap. 1 Patria, dignitas, capti-
    18 Proculus, M. Romre. ^x il/ar(i/ro/o(/ii5 325
    vitas 122. cap. 2 Abductio Sardes, et Pergamum 14 Productus, M. luteramnse in Umbria, EiMroll.
    124. cap. 3 Fides confirmata per oculum coclitis 211
    restitutum, et tormenta 124. cap. 4 Mors inten- 15 Prosducus, M. Antiochiae Syriae. Ex Alartyrol.

    tata et gladio illata 125. Aqta Graeca 968 374


    12
    c

    LXII INDKX SANCTORUM.


    12 Protion, Martyr apud Graecos. Ex Meiixis 79 12 Secundinus Martyr ex Mai:. lologiis S'J

    12 Publiiis MartjT. i'.r Martyrofoffiis 79 12 Secundus Martyr px ^l/on ,'iijii6 80 I

    16 Pnblius, M. C<Tsaraugusf!e 403. Eneomium in 13 Seculor, M. Ohalcedone Marlyrologiis 129


    i'.

    lninmo S. Pnidnilii 40b e el iii Actis MSS. 406 20 Senesius Marlyr ex Martj^ologiis 748
    955 f H Septimius iniles, Martyr SaluiuE in Dalni:iti.i a
    20 Publius seu Pullius M. Ex Martijroloijii!. Corpus Romam transla'um 10
    21 Pusioius, Pra'fectus Artificum Saporis Regis 18 Septimus Diac. M. Saloua! in Dalnnti.uu' Mar-
    Persarum Martvr. Ex Sozomeno 844 a tyrohgiis 537
    12 Puttus MartjT. E.x Marlijrologiis HO 19 Sericianus, M. in Africa 3/ni/.v.c.'c,,iis M017
    19 Sericianus alter, M. in Africa cx Marlyrologiis
    Q 617
    20 Servanus, M. in Africn rj .l/fir/jyiw/ojii.s 740
    .Ou
    12 \ luartus Martyr, an in Cappadocia? ExMarty- 12 Severianus Martyr i'.f Martyrol. Cnsincnsi 80
    rohifiis
    **** 20 SeverianusM. Nicomeiliae ea: Fustis Grxcis el
    1 2 Quarlus alius Martyr.
    Ex MarlijrologiU 80 Latiins 749
    13 Quintilianus, M. Dorostori. Cultus variis diebus 20 Servilianus, M. Romae sub Trajano ex Actis S.
    126. Acta. MS. Grseco 128. Acla Gra;ca Domitillx ct Mnrlyrohyiis 743
    976 11 Siagrius LugduTii, alius a Sieario Episcopo e.r

    16 Quintilianus M. Ca;saraugusta.> 403. Encomjura Martyrologii.-. 13


    III /ii/m )
    ''. /'riirfriidiiOS e et iii Jctis MSS. 406 12 Silvanus, Marlyr Capu.-e f.r .1/«r/i/ro/oi/iis 80
    «Stil 10 Silvanus, M. in Po:ilo Asia; c.cil/ui/i/ro/oi/iis 406
    12 Quirdilu^ Marlyr. ^'.zA/ort.i/ra/oi/iis **0 20 Silvanus seu Silvaniuuus, M. iu Africa ex Mar-
    12 Qui: fas Martjr. E.t Martijrohijiis 80 tyrologiis 730
    17 Qiiintiis, M. in Africa. Ex Cijimano et oliis 20 Silvanus, M. Roma;i'xil/ai7i/?'o/o.(/iis 731
    470 15 Silvesler, Ab. Reomaensis in Galha cr MS. elo-

    20 Quintus, y.. Rnrme. Ex Marlyroloijiis 747 gio, Vitii S. Germaiii Parisicnsis, diplomale Clilo-

    14 Quiriacus seu C.yriacas M. Roraa; cum SS.


    , tlnirii I Regis, el Martyrologiis 383
    'Valeriano, Tiburtio, Maximo an ex bujus dorao?
    : 21 Silvius, M. Alexaniiriaef.r Tl/ar/i/ro/oi/iis 840
    203, 204 21 Simeon Episc. Seleuci» et Cte.-iphontis Mart.
    IB Quoamalius, M. in Galalia aut Gala;c:a cx Mrol. iii Perside 841. Acta martyrii i'.r >yo;omi"iio 849
    374 20 Simon Tudertnius Ordinis Eremitarum S. Au-
    gustini Bononiie 813Miraculara-;irofi'ssi/iiw.;l/SS.
    R Cap. 1 Miracula facta tribus proximis a inorte
    diebus816. cap. 2 Alia ejusdem anni et mensis
    11 J.Vainerus Solitarius, Osnabrugi in Westpha- Aprilis 818. cap. 3 Reliqua hiijus anni et trium
    lia.nienioria in Fastis 60. Vita exMS. et aiitiqiia sequentium 820. cap. 4 Processus secundus de
    cditioiie 61 miraculis 821. cnp. 3Processus tertius de eisdem
    12 Uevocatus Martyr. Ex Martyrologiis 80 823. ciip. 6 Hujus processus pars .altera 823. cnp.
    12 RestitutusM:irlyr. .B.Til/.iyi?;ro/i)(/iis 80 7 Appendix ad hunc processum 827
    Ib Uodanus seu Ruadanus, Ali. Lothrensis in Ili- 12 Sinlla Marlyr i'.r Mariyrohgiis 80
    benii:i 378 Vila cx MS. Cap. 1 Prima initia et 12 Spinus Marlyr cr jl/iir/i/io/oiyiis 80
    miracula quirdam 379. mp. 2 Acta cum S. Fi- 17 Stephanus, III Ab. Cisterciensis. Cnp. 1 Ortus,
    niano et Dermilio Rege pro vincto innocente 380. viia moiiastica, peregrinalio. Accessus ad Molis-
    cap. 3 Reliqua miracul» 382 mum et Cistercium : ejus Prioratus 493. cap.
    13 Rnmanus Ep. Melensis. Tempus Sedis, nomen Abbascreatur prima statuta. Paupertas divini
    :

    in lastis 134 tussublevata :attentioin oratinne, humilitas493.


    17 Rudolplius puer, a Judaeis occisus Bernse 500 cap. SCimsolatio ab appareutemunacliodefuncto,
    alii variis locis 501ef502ad et a visiune moribundi. Adventus S. Bernardi et
    12 Rulinus iSlartyr. Ex 80
    Martiirologiis aliurum 493. cap. 4 Varia monasteriaconstructa.
    19 Rulus, M. Melitina>. Ex Martyrologiis 616 Slatuta nova. Cliarta caritatis 496. cap. 5 Onu-
    19 Rufus alter, M. MelitiiiEe. Ex Marlyrologiis Abbatiale depositum
    morbus, obitus, cultus 497
    :

    616 16 SuccessusM. Cjesaraugustae 403. Encomium iii


    ligmno S. Prudeiitii 405 et iii Actis MSS. 406
    935 f

    11 Sulpicianus miles, Martyr Salon;e in Dalmatia.


    12 Sa Gothus Martyr
    Oabas in Cappadocia. Religio 6 Corpus Romam translatum 10
    florens apud Gothos : sub Athanarico Rege 20 Sulpitius, M, Roma; subTrajano ex Actis S. Do-
    fere extincta. S. Saba; cultus. Alius ab eo mitilla; et Martyrnlogiis 743
    S. Sabas Dux 87. Acta raartyrii 89 et Grseca 14 Symphronius Martyr i'x il/or/i/ro/oi/iis 212
    968 14 Symphronius. Martyr Uoma; oum SS. Valeriano,
    20 Salaianns, M. Romae. Ex Martyrologiis 747 Tiburtio, Maximo. 203, 204 c
    11 Salon, M. in Mauritania. Ex Marlyrologiis 18 Syricus, M. in Africa ra il/arii/ro/oi/iis 338
    11 15 Syrus, M. Antiochiae Syriae ex Martyrologiis 374
    12 Saluslus Martyr. ExMartyrol. Casineiisi 80
    16 Saturuini iv MM. Ca;saraugustae403. Eucominm
    tii /ii/miio S. Prudeiitii 405 f
    12 Saturninus Martyr. Ex Marlyrolngiis 80 XacceusM. Alexandria; ei jl/arii/i'o/oi/iis 746
    12 Saturninus alterMartyr ex Manyrologiis 80 12 Telricus Ep. Autissiodori Martyr. Tenipus Sedis,
    14 Saturninus M. luteramiia; in Umbria ex Mrol res gesta'. Oratorium ei erecluni «5
    211 12 Tertia Martyr ex Martyrologiis 80
    12 Saturus M. Capua; Martgrologio Cnpuaiw
    <:.i-
    80 16 Tertia M. Corintlii ex Murlyrologiis 399
    16 Scubiho, socms S. Paterm Episc. Abrincensis. 12 Terlius Martyr ex Martyrohgiis
    Exhujus Vila el Mrul. 422 a 420 208 d e 80
    249 de 12 Tertius alter Martyr cx Jl/ar/i/ro/oi/iis 80
    16
    3
    1 2 1

    TOMI II APKILIS.
    16 Tertius MaHyv rx Marlijrohgus 402 1 Occasio peregrinationis. Iter Insulas et Casle-
    12 TertullaM.an inlSumldia etbub Valeriano? ex tiim. Inimicitiffi sublatse sanilatcs collata) 570.
    :

    Mnrlijrologm Sl cap. 2 C;eci etvarii a;grisanati. Odia sublata 372.


    11 Thelius niiles, Martyr Salonse o.CorpusRomam c(ip. 3 Reus servatus. pluvia data claudi, cpci ;

    translatum ) et alii sanati ostium ecclesi«e ultro apertum b74


    :

    10 Theodora, M. Corinthi cc Mrol. rl Mciueis 399 13 Ursus, Ep. Raveniup. Cultus sacer. \UsiexIiu-
    '

    17 Theodora, M. in Afr'ica ej Ojijriano el aliis 47G heo 131


    Ib Theodorns, Presbyt. M. in Europa provincia 21 Usthasanes Eunuchus, Nutritius Regis Saporis
    ThraciiB ex Meiwl. fiiisUn Imp. el oliis Grieeis 3G9 Mart. 846. Actamartvrii ex SoMmeno 830
    20 TheodorusTrichinas, in eremo Thraciae |ii'ope
    Constantinopolim ex Menoloiiio Basilii Imp. el

    Mcmris 754
    13 Theodosius Martyr sub Sapore Rege
    \T alentinus, M. Interamna;
    e.T Mena-is f iu l nibria cr Marty-
    e.l Synaxariis 130 rolngits 21 I

    20 Tiiennas, Martyr Nicomediffi ex Fastis Graxis el 11 Valentus Martyr M MiS. Tamlachlensi 212
    Liitiins 74S 14 \'alerianus, Sponsus S. Casciliic. Cultus Vita cx
    20 Theotiinus, Ep, Toniis in Scythia ex SoMueno, ActisS. Cxcdij; 203. Cap. \ Coiiversio ad fidern,
    Socrate e.v Marlijrol. Rom. 7S3 baptismus, Angeli alloi|uiuin 204. cup. 2 Instru-
    14 Tliomais, M. Alexandriae, ob pudicitiarn in nia- ctio fratriTiburtio data, addiictioad S. Urbanum
    triinoiiio servatain occisa, e.t Menieis 2 1 et bapli.^nuis 20b. cnp. SExamen coramAImachii
    16 Thuribius, Episc. Cenomaiiensis in Gallia 412. Pi'*side et fidei confessio 206. cap. 4 Martyriuiii
    Vila cx MS. collectwne MorelU 'il3. A\ia.ex MSS. 207. Analecta.§ Locus priiiius sepiilcri, teni-
    i

    Cap. 1 Adventus ad Cenomanenses. Episcopatus. plum dicatum. Translatio in Urbem 208. g 2 No-
    Conversio Cajaniet aliorura 4lt). cap. i Miracula va inventio sub Clemente VIII 208. §3 Reliquiio
    patrata. Obitus. sepultura 416 variis locis, saltem sub noinine ejus 209 95i
    14 Tiburtius MartyrM iUS. Tamlachlensi 212 14 Valerianus, M. an InteramnEe in Umbria Marty-
    14 Tiburtins frater S. Valeriani. Cultus. Vila cx rologiis 21
    Actis S. Caciliie 203 Ca/). 2 Coiiversio adfidem 12 Valerius Martyr c.c Afar/i/ro/ojiis 80
    baptisinus. Aspectus Angelorum 20a. co/). 3Exa- 12 Valerius Martyr «' iWdtti/ro/ojiW 79
    raeii coram Ahnacliio Prieside 206. ro/i. 4 Marty- 12 ^'aricus Martyr rr il/ur/i/ro/o,'/i7s 80
    riuin 207. Analecta §i Locus sepulcri,
    teinplum 16 Vasio, Mart. Sautonensis in Gallia 420. Vita ex
    erectum. Translatio in Urbeiii 208 § 2 Nova in- 3 .USS. 420
    veiitio sub Clemente VIII 208. § 3 Reli^uiaj ahbi 17 Ventus, M. in .Africaci: Cy/inaiio cl aliis 470
    209 934 18 Venustianus Proconsul, M. Tuderti ex Actis S.
    19 Timcm Diaconus ex VII M. Corinthi, ex
    priinis, Cassiani fralris et S. Samni Marlyriim 538
    Mnrlijroloiiiis et AitisS. Barnabx et aliis 616 12 Venustus Martyr ex Mnrtyrologiis 80
    12 Titianus Martyr ex Martijrolorjiis 80 12 Venustus Martyr ?! Afurti/ro/ojiis 81
    14 Titulus, M. Interaranui in Uinbria ex Marlijrnlo- 12 Venustus alter Marlyr ex Marlyrologiis 81
    giis 21 1 Verecunda Martyr r.r Martyrolojiis 79
    19 Tryphon, Patriarcha Constantinopolilauus ex 12 Verecundus alter Martyr i'.r A/ui7i/ro/o(/iis 81
    Leone Grammalico, Cedreno et Menaiis 624 15 Veronica M. Autiochia; Syri^iu- Mariyrol. 374
    18 Tureniiinus, M. in Africa ex Martijrologiis 538 15 Verouica M. in Mesopotamiarx .l/ur(i;ro/. 374
    10 Tiiribius, Ep. .isluricensis in Hispania 417. \'i- 12 Victor Martyr Bracara; in Portugallia, Cultus,
    l&exMS. 418 tempus, an cuni sociis ? 78
    Compendium martyrii ex antinuis Breviariis 78
    U 12'Victor Martyr cx il/ar/i/ro/ojiis 80
    12 Victor alter Martyr ex Marlyrologiis 80
    Udalricus, Ordinis S. Benedicti in Rhetia ex Vila 12 Victor tertius Martyr cx Marlyrologiis 80
    S. Geroidi potris 62S 12 Viclor quartus Martyr pj 3/oi7i/io/or/iis 80
    12 Urbanasive Orbana Martyr e.i- Mariyrologiis 80 18 Victor, M. in Africa c.r Martyrologiis 538
    16 Urbanus, M. Cajsaraugiislie 403. Encomium ni 20 Victor, M. Nicoinediie ex Fasiis Grn-c. et Latinis
    tiymno S. Priidenlii 40b et in Actis MSS. 406 745
    960 f 20 Victor, Ep. Martyr Romae ex Mariyrologiis 746
    18 Ursmarus, Ep. et Ab. in Belgio. § i Vitaetmi- 1" Victoricus, M. in Africa fx Cj/jriufio c( o/iis 476
    racula a variis scripta. rempus vit<e et translatio- 12 AMctoria Martyr cj il/rir'i/ro/a!;iis 80
    nis Binchium HoS. 2 Cultus variis diebus. Mo-
    ^' 18 Victoricus, M. Saloux' in Dalmatia ex Mrol. 537
    nasteriaet templa constructa So6. Vila Auctore 12 Victorinus Martyr cc MarUjrolugiis 80
    Ansone Ab. Lobiensi cr jl/,SiS. ob7.Cii/).l Visio- 15 Victorinus Presb. M. in Italia cx Aciis SS. Ne-
    nes factce matri ejus. Vita privata et Episcopalis rei et Acliilki el Marlyroliigiis 370
    S38. cap. 2 Varia miracula, obitus bS9. Appendix 18 Victorinus, M. Roma; cx Jl/ar/i/rotoi/iis 525
    1 ex MS. Loiiicnsi bb9. Jpp. 2 Ex Fulcuino 860 10 Viiicentius Martyr cj.' il/iii7yro/ojiis 402
    Historia miraculoruin AuctoreFulcuino 501 Cap. 16 Viiicentius M. uuin Rom;e an Caucoliberti ? ex
    I Lobieiises in irruptione Hungarorum liberati Mnrtyrotogiis 401
    561 ca/i. 2 Pluvia obtenta, ca?ci illuminati, da;- 19 Vincentius, M. Caucoliberti inHispania citerioro
    raoniaei liberati, contractus sanatus SC3. cap. 3 017, Acta suspecta 618
    Contractus et paralyticus sanati ; obtrectatores 20 Vincentius, M. iii Africa ex Martyroloyiis 740
    puniti, aliamirucula b64. lu^. 4Beueficiapra;stita 14 Virgines M.M. socia' S. Domujn*, Interamnte iii
    contractie, laps;e in puteum, a dajmone obsesso Umbria M
    Marlyrohyiis 211
    56b. cap. 5 Dolor dentiuin sublatus, nuires a se- 12 Vissia Virgo, Martyr Firmi iu Italia cx Ugliello.
    gete abacti. Furescapti. lUibulci a submersione Ferrariuetc. gl
    liberati 566. i'u;;. Priedones puniti, incendium 11 Martyr f.t il/S. Cnsiiiriisi .I/ui/i/ro/.
    Vitalis 13
    sublatum, bydiopicus sanatus b68. Historia rai- 12 Vitalis Martyr cx.Vur/i/ro/oi/iis 80
    raculorum in circumlatioiie per Flandriam. Caj). 21 Vitalis, M. Alexandria; «
    .1/ar/i/ra/ai/iis 845
    A\'
    INDEX SANCTORUM
    4 Sepultura Inventio et Translatio corporis Au-
    w gustam349. Vita et translatioauctorePaulo Bern-
    riedensi 534
    VV ernherus puer, Wesalise a Judjeis occisus. 20 Wiho Ep. Osnabrugensis ex Krant-Jo et Ofjicio

    759
    Baclieraci depositus, in dioecesi Trevirensi 695. Ecclesiastico

    Historia passionis ex MS. 637 Epitome ex MSS. 21 Wolbodo Ep. Leodiensis. 852 Vita^ elogium ex
    Actis Bocmmdi ^lrchiej). Trevirensis 700 Miracula .MSS. jl/(j?'(i/ro(o</iis852.Vita auctore Reinero mo-
    xc intra duos menses ab ohitu patrata. Ex labula nacho Leodiensi S. Laurentii ex MS. codice 854
    ad seputcrum appensa 702. Inventio corporis et in Cap. 1 Ortus, studia, Vita in^ Canonicatu Ultra-
    novam arcam translatio ex MS. 703. Historia Mi- jectino, Aula S. Henrici Imp.et Episcopatus 854.
    raculorum ex MS. Instrumenta a pag. 706 ad cap. 2 S. Henricus Imp. reconciliatus SS. Wol-
    71 2 Processus Bacheracen. cx MS. Cap. i Intro- bodoni et Hei'iberto. Frisonum pax procurata856
    ductio ad causam et instrumenta ad cultus antiqui ca}i. 3 Extremus morbus et pius obitus virtutes
    ;

    praescriptionem probandam 712. cap. 2 Puncta ad viventis, et miracula mortui 857 Jppendix 1 Mi-

    legitimam probatioiiemdelata 713. cap. 3 Ingres- racula post obitura ex afia f^ita MS. 859 Append.
    sus ad testium receptionem.et primitestisrespon- 2 Novissima corporis elevatio 861
    sio integra 717. cap. 4 Depnsitiones circa stirpem,
    martvrium, revelationem, et capellam S. Wern-
    heri 718. cap. 6 Uepositiones circa cnltum 721.
    cap. Depositiones circa miracula 723. cap. 7
    Syllabus testium reliquorum 720. ca/j. 8 Proces- tieno Episcopus Veronensis in Italia. Cap. 1 Sen-
    sus Oratorum circa Clerum hujus responsum
    ; tentia asserentium S. Zenonem obiisse Confesso-
    Til.cap. 9Attestatio Magistratus Wesaliensis et rem, et floruisse seculo iv 68 Vita auctore Coro-
    ConventusWilhelmilarum etNotarialis fideR730. nato Notario cx 7 MSS. 70. cap. 2 Sententia as-
    Translatio Reliquiarum. § 1 Digitus Vesontionem serentium cum S. Gregorio obiisse Martyres, an
    delatus 732. § 2 CorpusBacheraco ablatumtran- sub Gallieno Imp. 72. cap. 3 Historia Translatio-
    sit in potestatem Marchionis Spinolae 733 § 3 nis et miraculorum templa illi dicata 73. Histo-
    :

    ReliquiaBin Belgioet Italia 736 ria elevati corporis et miraculorum ex MS. 76


    18 Wictcrpus, Episc. Augustanus 543. Vita ex va- 20 Zenon, Martyr Nicomediae ex Fastis Grxcis et
    riis. Cap. 1 Res gestseante Pontificatum 346.cflpi Latinis 745
    2 Excepti SS. Magnus et Tozzo. Dedicatae eccle- 1 3 Zoilus Martyr sub Sapore Rege ex Menxis \ 30
    sia^ Waldenhovensis et Faucensis 547. cap. 3 20 Zoticus Martyr Nicomedije ex Fastis Grxcis et

    Vertigalia impetrata. EcclesiaCampidonensis de- Latinis 745


    dicata. Obitus SS. Wicterpi et Magni B48. cap.

    INDEX
    1 37

    INDEX
    CHRONOLOGICUS.
    Primus, Carus et viii etvi alii. Eocapus et vi,

    SECULUM I Eupbemia et iii et ix alii 81


    S. Domnio, Cubicularius Maximiani Imp. Mar-
    An. 66 Basilissa et Anastasia, Matronae Romans, tyr obit 6 c
    coronantur martyrio 368 SS. Maximus, Quintilianus, Dadas MM. 126
    Sec. I S. Timon Diaconus, ex rii primis, Martyr S. Ardalio mimus Martyr 213
    Corinthi 616 An. 303 SS. Alexandra Imperatrix, uxor Diocletiani
    Domnius Episcopus, in Dalmatiam a S. Pe-
    S. Imper. ejusque famuli Apollo, Isaacius, et

    tro missus, Martyr Salonae 6 a Codratus Martyres Nicomedi» 839


    An. 92 S. Antipas Episcopus, Pergami in Asia obit SS. Optatus, Lupercus, Successus et alii xv

    Martyr 3 MM. Czesaraugustae 403 S. Caius et Cre-


    Stib finem sec. i SS. Maro, Eutyohes, Victorinus mentius Confessores ibidem 410
    Presbyteri, Messor, Proclina, Messites, .Jo- S. Vincentius M. Caucoliberi in Hispania cite-
    cundus Martyres in variis locis Italis 370 riore 61
    SS. Victor, Zotious, Acyndinus et alii vi, Mar-
    SECULDM II tyres Nicomediae 745
    An. 304 S. Encratides, sive Engratia, V. M. i'.2s-

    Sub Trajam SS. Sulpitius et Servilianus, Romae ca- saraugust» 407


    pite plexi 747 f An. 311 S. Venustianus Proconsul, ejusque uxor
    Sub Hadiinno SS. Tlieodorns Presb. et Pausilypius et tilii Mart. Tuderti iu Umbria 538
    Marfyres in Europa provincia Thraci^ 369 An. 337 S. Juliiis creatur Papa 82 c
    SS.EIeutherius Episc. et .\ntia mater, coronan- An. 349 SS. Simecin Ep. SeleuciaB et Ctesipbuntis,
    tur martyrio b:2S alii 100 Epp. Presb. aut Clerici, item Ustha-

    An. 119 S. Calocerus Brixiensis obit Martyr, Al- zanus Eunuchus Abedechalas et Ananias
    ,

    biugauni in Liguria 520 Presb. Pusieius cum filia Martyres in Per-


    An. 149 S. Anicetus creatur Papa 473 e side 21 Aprilis feria in Parasceve Domini

    An. 150 S. Justini Philosophi prima Apologia 841


    Antoniuo Pio offertur 108 b Suh Sapnre SS. Eleutherus Persa, Theodosius et
    An. 151 S. Lazarus, Diaconus Tergesti, martyrio Zoilus MM. 130
    coronatur 66 68 a Sec. 4 S. Thuribius, Episc. Cenomanensis in Gallia

    An. 153 S. Aiiicetus Papa obit Martyr 474 c 412 413 b c


    Circa. 170 S. Justini Philosophi secunda Apologia S. Marcellinus Episc. Ebrodunensis 752
    Lucio Vero oblata 108 e Circa. 350 S. Innocentius Ep. Dertonen. ooit 478
    Mors illi a Crescente Cynico procurata 108 f Jn. 352 S. Julius Papa obit 86 b
    Circa. 180 Philippus, Episcopus Gortynae in insula An. 370 S. Sabas Gothus Mart in Cappadocia fer. 5
    Creta, et scriptor obit 1 Paschatis 1 2 Maii 87 90 b
    Circa. 185S. Apollonius.Senator Romanus,Martyr An. 396 S. Ursiis Ep. Ravennas obit 131
    obit 536 Circa. 396 S. Crescentius Subdiaconus Florentiae
    Sec. 2 S. Fronto, Abbas in eremo Nitriensi iEgypti obit . 620
    201
    SECULUM V
    SECULUM III
    Jn. 420 S. Turibius creatur Episc. Asturicensis
    An. 230 SS. Valerianus, Tiburtius, Maximus, Cy- 418 a
    riacus, Diocletianus, Symphronius, et Doci- An. 434 S. Maximianus Patriarcba Constantino-
    mus Roma> passi 204 d politanus, obit 12 .\prilis in Ccena Domiui

    Cirra. 236 SS.Isidora etNeophyta sorores,Marty res 845 f


    Lenntinis in Sicilia 475 An. 440 Leo Magnus absens iu Gallia in Papam
    Post an. 250 SS Mappalicus, Barunus et alii xix. eligitur 18 .\prilis, ordinatur 28 Maii 16 b c
    Martyres in Africa obeunt 476 Sec. 5 S. Martius Abbas apud Arvernos 132
    An. 251 SS. Olympiades et Maximus, Cordulse in S. Thomais Alexaudriae ob pudicitiam occisa
    Persidejussu Decii occisi 371 Martyr 21
    Cirra.272 SS. Apollouius, Epliebus, et aliixiii,Mar- S. Theotimus Episc. Tomitanus in Scythia flo-
    "
    tyres Interamn» in Umbria
    211 ret 753
    Ci7-m.297 S. Maximus miles e Tbebaea legione,Mar- SS. Mamertinus et Marianus monachi florent
    tyr Mediolani 212 Autis.-.iodori 756
    Sec. 3 Pliarmuthius Eremita in Ariuenia iloret 13 Circa. 400 S. TuribiusEpisc. Asturicensismoritur
    418 b
    SECULUM IV An. 461 Leo Magniis Pontifex Roraauus obit an.
    Novemb. et xi Aprilis translatus? 16 c d
    IX

    5«*DM(-/c(wnoMartYres Agapeetix et xlii alii 79. Cmu, 489 S. Romanus Episc. Metensis 134
    Quartus Saturninus et lxxvii. Cyprianus Cireo. 800 S. VasiusMartyr occumbit Santonibus in

    et VIII Capuie 80 Gallia 420


    SECULUM
    AD ACTA SANCTORUM APRILIS.
    SECULUM VI Cir. 700 S. Landricus Episc. I\rpten. et Ab. Sone-
    giensis et Altmontensis obit 485
    Sendi 6 inilio S. Barsnnuphius solitarius prope Ga- S. Gorleberta Virgo Novioduni in Belgica se-
    zara in 1'altEstina obiit 22 cunda 31
    Post (!U. 50:) S. Eiispbius, Ep. Fanensis in Ilalia, e
    vita dpoessit 940 SECULUM VIII
    Cir. 5.iOS. Paiitajrathus Ep. Viennen. obit 48^
    Cir. S45 S. Silvester ore.itur Ah. Reoraaensis, post Inilio srr.8 S. Tetricus Ep. Autissiodor. M. 95
    morleni S. .loannis 383 f An. 707 S Abbo Ep. Metensis obit 384
    Cir. 350 S. Isnac. Abbas Spoleti in Umbria 27 Cir. 710 S. Dainianns Ep. Ticinensis obit 91
    Src. G S. Con^lantinus seu Constantius, Ep. Vapin- An. 713 S. Ursmnrus Episc. et Abbas Lobiensis obit
    ceiisis 90 555 3Sfi a
    S. .Aliundius, Mansion.nrius Ecclesine S. Pelri An. 714 S. Gnthl.ncus in Crovlandia moritur 37 a
    Rom.ne i\i 50 a
    S. Rnilanus sive Rnodanus. Ab. Lnthrensis in An. 717 S. Erkenbodo creatur Ab Sithivensis 94 a
    Hilicrnia floret 378 An. 720 S. Erkenbodo creatur Epise. Teruauen.
    Cir. 5b3 S. Paternuscrcatur Episcopus Abrincensis 93 a 94 b
    4^2 c An. 742 Iilem obit 93 a 94 e
    Cir. S52 S. ('yprianns Ep. Brixiensis obit 8i6 An. 7.55 SS. Marci, Lazari, Primi et Apollinaris
    Cir. 5C5 S. Paternus Episcnpus Abrincensis oliit corpora Tergesto Veronam translata 68
    422 c An. 776 S. TheoiUilfus Ep. et Ab. Lobien. obit
    Cir. 5fi0 S. P.ilernns Ep. in Wallia, mortuus in 553 a
    Britnnnia Armorica 375 Huic inscripsit Vitam S. Ursmari successor
    Cir. 575 S. Silvester Ah. Reomaensis obit 15 Aprilis Anso 553 b
    383 Siih Iconnmiicliis S. Cosmas Conf. Ep. Chalcedon.
    Ah. 586HermcnigiblusRexMartyr 135, l'i8a 579
    Cir. 598 S. .\nastasius, Patriarclia Antiochenu":, S. Basilins Ep. Parieusis in Mysia 06
    scriptor obit 848 a Sul) finem sec. 8 S. Anthusa V. filia Consfantini Co-
    Cir. 600 Dnnnanus et ui discipuli Hiberni occiilun- pronymi Iinp. sanctimonialis obit 488
    tur 483
    SECULUM IX
    SECULUM VII
    An 810 S. Zenonis Ep. Veronen. corpiis elevatur
    An. 640 Lasreanus
    S. .'\b. Hibernus obit in fcslis et transfertur 73 d 74
    Paschalibus 5il f An. 823 S. Ursiiiari corpus elevatur 560 f
    An. 642 Corpora SS. Dnmnionis, Vennntii, An;i-;ta- An. 838 SS. Jiiliani, Thuribii. Pavacii, corpnra et
    sii et aliorum vi ex Dalmatia, rurnnte .lo.-inne S Liborii pars corporistransferuntur4l2a b
    Papa IV. Romnm ad ecclesiam Lateranensem An. 850 S. Perfectus Presb. M. ohit Cordnbaj 381
    trauslata 10 ef Cir 850 S. Joannes discip. S. Gregorii
    " Decapulitra
    Aii. 644 S. Usraarus nascitur dein Episc. et Ab. obit CP. 580
    LobuMisis 538 d Sec. 9 A Crontarum et Slavoniffi Ducibus donationes
    ^/li. 6.10 Fniitanella a S. Wtindregisilo extruitur fiictffi SS. Domnio et Anastasio Salonitanis
    215 c 10 e f

    Src. 7 S. A\-.i Comitissa Montibus Hannoni£e floret S. Georgius Conf. Ep. Antiochia; in Pisidia
    575 623
    S,.\nnslasius Presb. raonachus Sinaita scriptor S. Wiho Ep. Osiiabrugensis in Westphalia
    suh Heraclio
    ohit Irap. 847 e 759
    ^Ik. 051 S. Wicterpus Episo. Augustanus obit An. 856 SS. Elias Presb. Paulus et Isidorus mona-
    345 c •
    Martyres Cordubae
    chi, 491
    Aii. 63G S. Fructuosiis ex Episcopo Dumiensi crea- Cir. 860Reliquia; S. Barsanuphiisolitariiex Oriente
    tur Arehiep. Bracarensis 42G translatiB Uriam in Salenlinis
    c 23 d
    An. 665 Ideni obit 426 f An. 871 S. Guthlaci Reliquiae ob Danos irruentes in
    An. 667 S. Wandregisilo S. Lantbertus succedit silvam Ancarig delalae 52 d
    Alibas Fonianellai 215 c Abbas Croylandi;e cura monachis occiditur
    suis
    An. 673 S. rnilhlacus e regia Merciorum stirpe a Danis 52 e
    iKiscitur 37 a Cir. 875 S. Guinochus Episcopus in Scotia 139
    Cir. an. C80 S. Agericus Abbas Turonensis S. Mar- SECULUM X
    liiii in Gallia 30 Cir. 930 S. Hugo monachus ^duensis et Prior En-
    An. 681 S. Laiitbertus ex Abb.nte Fontanellensi or- ziacensis obit 761
    diuatur Arcbicp Lugdunen. 215 c An. 942 Tryphon ordinatur Patriarcha Ccnstan-
    S.
    An. 683 S. Ansliertus ex Abbate Fontanellensi tinopolitanus 624 b
    cousecratur Archiep. Rotnraagensis 215 d Postan. Idem obit G24 c
    Jn. 687 Sergius I creatus Papa, corpus S. Leonis •Si-c. 10 S. Mundus Ab. in ArgatheliaScotorum pro-
    Mngni in capsa tumbiB inclusa condit 21 c vincia fioret 388
    Cir. 688 ,S. Lanlbertus Archiep. Lugdunensis
    obit S. Geroldus eremita, et BB. Udalricus et Cono
    14 .\prilis 215 eju" filii in Rhetia 623
    ^tn. 697 S. Giithlacus ingreditur monasteriura
    Ri- An. 954 Hungari Lobium invadunt
    ponense An. 984 S. Elnhegus ordinatur Ep. Wintnniensis in
    , 37 ^
    Aii. 607 S. Ursraarus creatur Abbas Lobiensis Anglia 627 b 631 a
    556 a
    D.' liiat F.cclesiam Lobiensera 3G0 d
    SECULUM XI
    Aii. 699 S. Guthlacus flt anachoreta in Croylandia An. 1001 S. Alferius fundator et i Abhas Cavensis
    37 a
    in Italia 96
    An.
    TOMI II INDEX CHRONOLOGICUS Lxvn
    An. 1001 Hugonis jEduensis Enziaci corpus ele-
    S.
    An. 1136 S. Guthlaci corpus elevatum miraculis
    vatur 761 c 768. claret 85
    An. 1002 S. Leo IX Papa nascitur, et Bruno ap- An. 1138 Habitus Cisterciensis assumitur in mo-
    pellatur 642 c G48 a nasterio Dunensi S84 c
    An. lOOG S. Elphegus creatur Arcliiep. Cantua- Circa. 1140 B. Guilielmus Peregrinus in Bavaria
    "ensis 627 b 632 a Transdanubiana obit 770
    A>i. 101:2 Idem obit Martyr
    627 c Civca. 1142 B. HerlucaVirgo obit S43f
    An. 1021 B.WolbodoEpiscopus Leodiensis obit8S3 An. 1135 8. Idesbaldus creatur Ab. Dunensis 384 c
    An. 1023 S. Elphegi corpus Londino transfertur An. 11S8 Ven. Oda Ordinis Prieraonstrat. Bona-
    Cantuariam 640 f Spei obit 777 c
    An. 1023 S. Leo dein Papa 9, mittitura Conrado An. 1161 Mediolanum a Frederico ^nobarbo ca-
    Salico fum exercitu in Longobardiam tunc ptum et dirutum 592 e f
    .'idhuc Bruno dictus GbO b An. 116G S. Galdinus ordinatur Archiep. Meliola-
    An. 1026 Idem fit Episcopus Tullensis G42 c nensis ggi a f
    An. 1031 Vita B. Bernardi de Tironio a Gaufredo An. 1167 B. Idesbaldus Ab. Dunen. obit 383 c
    discipulo scribitur 868 c An. 1170 Reliquiie S. Barsanuphii in novam Cathe-
    An. 1033 S. Anselmus nascitur 802 d draleui Uriae transferuntur 26 d
    Cir. 1040 S. Emma in Saxonia inferiore obit 958 An. 1176 S. Galdinus Archiep. Mediolanen. S. R.
    An. 1048 S. Leo IX Papa Wormatias designatus, E. Cardinalis et Legatus obit 390 891 f
    anno seq. electus et coronatus 642 d An. 1179 B. Eberliardus Prajpositus Marchtallen-
    An. 1049 S. Gerardiis Ep. Tullensis a S. Leone IX sis Ord. Prajmonstrat. obit 498 499 f
    Papa adscribitur Sanctis 644 c An. 1182 B. Bernardus Pcenitens Audomaropoli
    Sec. 11 Adam Parisiensis Spoleti scribit Vitam S. oljit 673 678 b
    Domnii Episo. Salonitani 6 f An. 1184 S. Benedictus Fundator pontis Avenio-
    A SclavoniieRegibiisDonationesfactfeS. Dom- nensis moritur 14 Aprilis 235 e
    nio Salonitano 10 a S. Stephanus tertius Ab. Cistercien. obit 28
    Donanus Ab. Tanglandiae in Scolia
    S. 493 Martii, colitur 17 Aprilis 498 a
    An. 10S4 S. Leo IX Papa moritur Romas, miraculis An. llSCiS. Drogo Reolusus Seburgi in Hannonia
    clariis 646e6G3ef oliit
    437
    Cir. 1036 Nascitur B. Bernardus Fundator Tiro- An. 1188S. Hildegundis Ordinis Cisterciensis Virgo
    niensis 221 c subbabitu monachi, obit 787 b
    An. 1060 S. Anselmus fit Prior Beccensis in Nor- Circa. 1200 B. Hadwigis Virgo, Magistra coenobii
    mannia 867 e Marensis, Ord.Pra;monstrat. 263
    An. 1066 B. Bernardus de Tironio fit Abbas S. Cy-
    priani 221 d SECULUM XIII
    An. 1078 Anselmus ordinatur Abbas Beccensis
    S.
    8ft2 e 872 b An. 1204 B. Eberhai'di Ord. Praemonstrat. corpus
    An. 1093 Idem consecratur Arehiepiscopus Cantua- incnrruptum transfertur 499 f
    riensis 862 e 876 a An. 1218 B. Dominicus Vernagallus Ord. Camaldu-
    An. 1098 B. Petrus eremita Ordinis Vallumbrosani len. Pisis obit 788
    obit 12 Aprilis 101 An. 1233 Ordo Servorum B. Mariie coeptus in fe-
    An. 1098 Cistercium monasterium cosptum incoli sto Assumptionis 430 c
    493 e An. 1239 B. Idesbaldi Ab. Dunensis corpus inte-
    grura reperitur 588 e f
    SECULUM XII An. 1240 B. Petrus Gonzales, vulgo Sant-Elmo,
    Ord. Praedic. moritur Tuda in Galla;cia 385
    Jn. 1103 B. Bernardus construit monasterium de 386 c
    Tironio 221 d 238 d Circn. 1243 Vallis-rosarummonasteriura Ord.Cisterc.
    An. 1105 S. Elpliegi corpus incorruptum invenitur prnpeMecbliniaminAbbatiam erectum 1S6e
    640 f An. 1249 S. Contardus Peregrinus obit Bronie in
    An. 1106 S. Magnus Coraes Orcadum occiditur 16 Lombardia 443 c
    Aprilis 2 fer 434 436 b Sec. 13 Thomas Arcbidiac. Spalatensis scriptor Sa-
    An. 1107 Ligericus in vallem Dunensem venit et lonitanorum
    et Spalatensium Episcoporum 6 d
    monasterium erigit 584 a Ab. Hungarire Regibus donationes factae S.
    An. 1109 S. Stephanus creatur 3 Ab. Cistercien. Domnio Salonitano 10 b
    493 f An. 1254 Petrus Gonzales Beatis adscrifaitur abln-
    S. Anselmus Archiepiscopus Cantuarien. in nocentio iV Papa 388 b
    Anglia obit 8(i7e910a An. 1261 Puella in Pfortsheim a Judsis occisa
    An. 1113 B. Ida mater Godefridi Bullonii obit 139 834
    141 b An. 1272 B. Joachinus adraittitur in Ordinem Ser-
    Firmitatis monasterium cceptum a Cisterciensi- vorura B. Mariai 430 c
    bus 496 e An. 1286 S. Caloceri M. corpus transfertur 523 c
    An. 1114 B. Bernardus Fundator Congregationis de An. 1287 S. Wernlierus puer Wesalia; in dioecesi
    Tironio obit 221 e f Trevirensi occiditur 693 696 e
    Pontiniacum monasterium et dein Clara-vallis 1287 B. Rudolphuspuera Judieisoccisus.Ber-
    Circa.
    ccepta a Cisterciensibus 496 f nae in Helvetia 500
    An. 1115 Morimundum monasterium coeptum a An. 1289 B. Conradus Milianus Ord. Minorum
    Cisterciensibus 497 a obit, Asculi in Piceno 739 d
    An. 1116 Ivo Ep Carnotensis moritur 221 ef An. 1292 B. Jacobus Certaldus, monachus Camal-
    An. 1117 B. Gervinus Abbas Aldenburgensis in dulensis. Volaterris obit 133
    Flandria obit 492 An. 1298 Corpora SS. Eleutherii Ep. et Antias ma-
    An. 1 124 S. Caradocus Presb. obit Dominica in Al- tris ejus Martyrum transferuntur Reate in
    bis 13 Aprilis 131 c novam tumbam 533 c d
    Aprihs T. n. X Circa.
    c

    Lxvin AD ACTA SANCTORUM APRILIS.


    Cir. 1300 Lovaniensis Ord. Cistercien. in
    Voii. Ida An. 1430 Vitam B. Lidwinse posteriorem scribit
    Valle-rosarum prope Mechliniam obit 157 c Joannes Brugraan 208 d 360 e
    An. l'ififi B. Bartholoraffius de Cerveriis Ordinis
    SECULUM XIV M. Savigliani in Pedemontio 948
    Prseilicat.
    An. 1179 B. Andreas Oriiinis Eremitarum S. Au-
    An. 1305 B..IoachinusOr(linis Servorum B. Maria? pnstini Monte-regali in Italia obit 609
    nioritur ^SO c An. 1480 Puer iu ditioiie Veneta a Judffiis die Pa-
    Puer Bohemus a Judseis die Parasceves occisus rasceves crudeliter trucidatus 835 I'

    SOI f y/n. 1494 Adolescens ingenuus Tyrnavire in Hun-

    A«. 1307 Conraduspuera Judajis orcisus in Turin- f;aria a Juilasis occisus 502 d 835 f
    gia 30 1 f ^n. 1497 Ven. Dorainicus Leonesius Ord. Minorum
    An. 1317 S. Apnes Virgn Ord. S. Dominici, Monte- Urbini obit 830
    Pr.jitiani in Hetruria obit 783
    Aii. 1320 B. Marparita Virgo, tertii Ordinis S. Do- SECULUM XVI
    minici. Tiferni obit 189 191 c
    An. 1322 Eremitarum
    B. Sinion Tudertinus, Ord. An. 1504 Corpus S. Godebertae Virg. in capsam
    S. Aupustini, Bononiae obit 81S argenteam tran>fertur 36
    An. 1310 S. Drogonis Reclusi Vita scribilur 437 f An. 1513 Duo pueri alter a patre, alter a matre ven-
    Postan. 1328 SS. Joannes, Antonius, et Eustacliius diti Juda;is et ab iis occisi 836 a
    Martvres Vilnae in Lituania 205 An. 1529 B. Petri Gonzales Ord. Praedic. corpus
    An. 1317 aut 1328 S. Guilielmus Politiensis ere- Tiida! transfertur 386 d
    mita, apud Castellum-Bonuni in Sicilia, obit An. 1532 Ven. Joannes de Castro ViUari Ordinis
    462 d e S. Francisci obit 470
    An. 1332 Jura pontis Avenionensis a S. Benedicto An. 1347 Puer a Judaiis Ravce in raajori Polonia
    funilati coufinnantur 260 a occisus , 836 b
    An. 1345 Heuricus puer a Judsis occisus Constan- An. 1548 S. Galdnii Arcliiep. Mediolanen. corpiis
    tia; in Suevia 501 e transfertur ad ecclesiam Cathedralem 592 a
    An. 1350 B. Petri Ord. Vallumbrosani corpus sub An. 1502 Corpora SS. Eleutherii Episc. et Antiaj
    altari locatur 102d matris ejus Martyrium Reate transferuntur
    VitaS. Aguetis de Monte-Politianoa Rayraundo ad ecclesiam Cathedralem 534 a
    de Capua srribitur 789 a An. 1568 B. Andreae Augustiniani corpus transfer-
    Cir. 1370 B. Joannes seu Joagnolus tertii Ordinis tur 610
    S. Francisci Callii apud Urbinates obit 935 An. 1369 Puer biennis Petricoviensis in Polonia a
    An. 1371 B. Cnnradi Miliani corpus adhuc integrum Judeeis crudeliter trucidatus 836 b d
    transfertur 739 d An. 1574 Puella septennis a Judfflis concisa in Li-
    An. 1380 B. Lidwina Schidaroi in Hollandia nasci- thuania 836 b
    tur, die Palmarum ISMartii 272 a b An. 1578 S. Maximi M. corpiis elevatum a S. Ca-
    An. 1389 SS. Encratidis, Luperci etsociorum Reli- rolo Borromseo 212 f
    quise Cajsaraugustse inveniuntur 408 e An. 1579 Corpus B. Jacobi Certaldi ad aliud altare
    An. 139!) B. Lidwina incipit morbis vexari usque transfertur 135 e
    ad mortem 280 a An. 1380Corpora SS. Leonum IV Romanorum Pon-
    An. 1399 B. Joannes Eremita Massacii in Piceno tificum a Gregorio XIII ostensa 21
    obit 829 f An, 1588 B. Margarita; V. Ordinis tertii S. Domi-
    nici corpus transfertur 190
    SECULUM XV An. 1 590, 1 394
    597 Tres pueri a Judieis in Po-
    et 1

    lonia trucidantur 838 b d


    An 1401 Pueri sanguis in Suevia a Judaiis emptus An. 1598 Albertus puer a Judieis in Polonia occidi-
    830 a tur 832
    An 1404 B. Jacobus de Oldo Presb. tertii Ord. S.
    Francisci obit Lauda; 596 602 a SECULUM XVII
    An 1407 Puer CraooviEe a Judseis occisus83
    An 1408 Canonicorum collegium Lobiis Binchium An 1607 Corpora SS. Leonum IV Summorum
    tran.sfertur, quo dein corpora SS. Ursmari Pontificum in novum templum deferuntur
    et aliorum septem sunt translata 580 21 e
    An. 1413 B, Lidwina incipit usque ad mortem vive- kn 1609 Decretum de Missa et Ofiicio B. Marga-
    re absque eibo et potu 273 d 286 a rit.-e, Tiferni et in Ordine Prajdicatorum 198
    An. 1419 B. Clara Gambacorta Ord. S. Dominici Pro BB. Joachino etPeregrino Ordinis Servo-
    Pisis in Hetruria ohit 502 rum B. Mariae decretum de OfBcio recitando
    An. 1421 Testiraonium publicum urbis Schidamen- et Lectionibus approbatis 451 cde
    sis de sanctitate B. Lidwins adhuc viv» An. 1612 S. Drogoiiis Roliquia; ex veteri sepulcro
    304, 305 in capsam transferuntur 438 e
    An. 1426 GerardusColoniensis, in ^gypto anacho- An. 1615 Corpus Lidwinae elevatum Schidami et
    rela sancle obit 12 Octobris 291 c 349 e Bruxellas ad Archiduces Albertura et Isabel-
    An. 1V2G S. AVernheri corpus transfertur Bache- lara translatura 362 d
    raci 704 j An. 1618 Maria de Incarnatione laica Teresiana
    An. 1428 De S. Wernheri
    martyrio et mira-
    vita, bit, de cujus Beatificatione agitur
    ciilis
    <
    955
    iuslituitur Processus
    Bacheraci 712 f An. 1621 B. Jacobi de Oldo corpus Laudaj elevatur
    An. 1433 B. Lidwina obit Schidami in Hollandia
    396 b
    fer. 3 Paschae 14 Aprilis
    260 299 b An. 1623 B. Idesbaldi Ab Dunensis corpus inte»rum
    An. 1448 Vitam B. Lidwinaj priorem absolvit Joan-
    reperitur, et sequenti anno authentice visita-
    ues Brugman
    ^(j; ^ tur et probatiir
    An. 1454 Puer Christiauus in Hispania sgg 587
    a Judajis in An. 1626 Corporis B. Lidwinae major pars tradita
    frusta dissectus
    §35 e Teresianis Bruxellensibus 365 a
    An.
    TOMI II INDEX CHRONOLOGICUS.
    An. 1C27 Dunense Monasterium transfertur Brii<;.is An. 1GC7 S. Drogonis pars Reliquiarum delata ad
    cum corpore B. Idesbaldi 387 b parochiam Gouy in agro Lu.xemburgico 439 h
    ^n. 1628 S. Drogonis Reliquiae capsae argenleae An. 1668 B. Petri eremitie Ord. Vallumbr. corpus
    includuntur 438 e in novam arcam transfertur 102 e
    An. 1642 Corpus B. Jacobi Certaldi transfertur ad An 1669 Reliquiae S. Ayae Antuerpiam delatae ap-
    altare S. Justi 156 a d probantur 578 a b
    .^n. 1630 Corporis B. Lidwinae aliqua pars transla- An. 1679 Corpus S. Beitedicti Fundatoris pontis
    ta ad Ecclesiam primariam Bruxellensem Avenionensis in urbem transfertur 262 d et
    S. Gudilffi 365 c anno seq. refertur ad pristinum locum 263 e
    y^»!. 1634 S. Drogonis Reliquiarum pars delata Box- An. 1671 Reliquiaj S. Ayffi Bruxellas delatae appro-
    meriam 439 a bantur 578 d
    An. 1636 B. Wolbodonis Episc. Leodien. corpus An. 1674 Eaedem solenniter exponuntur 578 e
    elevatum in novo mausoleo collocatur 86 1 d e f S. Benedicti Avenionensis corpus transfertur
    An. 1660 B. Eberhardi Pra^positi Marchlallensis ad ecclesiam Ccelestinorum 95i
    Ord. Priemonstrat. corpus inventum 300 d
    An. 1663 S. Gerokli eremita; corpus ad ecclesiam
    Einzidlensem translatum 627 b

    PROTESTATIO
    PROTESTATIO
    AUCTORUM.

    Qiiaiidoquidpin bencvolis erudilisque Lectoribus cordate et ingenue saepius denun-


    liavimus, atque adeo ineulcavimus ; si quic ipsissinceriora, quani qu.T iiabuimus,
    Sanloruni Aela inonunienlaqiie aiia oecurrcnt ; nut si iii ipso nosiro opere quid-
    piaiii reperienl, iibi ipiod \erum reeiunujde erat liaud sinius asseeuti, dcque his adnio-
    nere nos dignabuntur ;
    nos illis maximas habituros esse gratias et qua- perperam scri-
    pscramus eniendaluros ; niullo sane a-qiiius est, nos SanetcT Apostolica^ Sedis judicio ac
    (leerelis obiemp<Tare. Nam Cieliles omnes Deumque ipsum sancte testamur, nos eam-
    dem saerosanclani Sedem, ut Veritatis (quic unice proposita esse hisloriam scribentibus
    debet) Magistrani revereri ; neqiie ab ejiis scilis jussisquc \e\ latum unguem declinare
    velle.

    Quare (quod est alias URnAM^VIU


    Ponl. Max. iteralis Conslilutionibus vetitum) nulli,
    quanlum quidem per imbeciliitalem hiimani judicii provideri a nobis potuit, Sancti aut
    Beati appellalionem adseripsimus, cui non eani vel Sedis ejiisdem senlenlia, vel
    Majo-
    nini leligio, vei velerum Seriplorum auelorilas contuleril. Neque
    item cujuspiam, qui
    non videatur, vonmiwvw Enh sise romanwu vel winicmorabllcm (emporis cnrsum,
    ^jtc

    mtl pcr Palrum virorumqnc sanctorum scripta, vd lomjissinii lcmporis sciciitia ac tolcran-
    tifi Scdis Aposlolicx ccl Ordinmii, vcnerationem oblinere, commemoravinius miracula,
    jira-dicliones, areanorum manifcstationes. Si tamen videamur uspiam hoc in genere
    halhieinati, admoneat nos quivis amator Veritalis, alque illico corrigemus. Etenimhosce
    Coninieniarios iiiiihini aliiid habere monienlum volumus, quam Historiae Humanae, ab
    bdminibus errori olmoxiis eomposita' nisi siqua ex Divina;
    :
    Scriptura' libris descripta,
    aul Ecelesiu- Calholica' Conciliis, Pontidciisve Bullis
    Canonizationum, quibus sua sacro-
    sancta conslare debet aucloriias, accepta sint.
    ACTA SANCTORUM
    APRILIS TOMUS SECUNDUS
    iilloiuin illiisliiuin Stincloriim prirclara Acln Tomiis litc scciindns Aprilis

    Mi
    mcnlti, ifutv
    o/j'crl, tih iinilecimo mensis tlie exoriliens, el cinn iiii/csimo
    -Prte omnihiis tamen sintjulariler cxcellunl eximiti pulehcrrimtttjuc
    tle sanclti virijine Schitlamensi Lithrina collccla hic
    primo finicHtlas.

    tltihiinlur.
    monu-
    Xihil
    illis lolo lioc mcnsc niirahiliiis,setl nec tfiiitliiiim ccrliiis iih ociiltilis lcslihiis puhlica
    el firivala aucloriUilc prohalum. Par fitlcs el auelorihis eoriim est, tfute tle S. IJer-
    iihcro ftucro, a Jiitlteis atl /thoiiini inlerfcclo, hiiic eliiim Tomo inscrenliir. l Ira-

    ifue aulcm illuslranda nohis lanlo siinl tliliijciiliiis, tfutmlo solicilius eifcrc hagio-
    iiiachi ul omnem ulriusifiie memoriitm aholcrenl. fitlcanl illi laheseanltfuc vitlendo
    quitni nihil egerint, in saxa et liifna dchticchiinles, tfuamdiu svficrerant scripla,
    ifuie nunc in liicem veniunt suam illis cxfirohalura vecordiain ; inleriin diiut fiii fi-

    ilcles, ittl tfuos Iriinslala sacrti corporii sunl, disccnl jiluris tvslimiirc Ihesaiirum sihi

    divinilus oblatum. Idem efficieni aliorum Sanctorum tfesla , accarulius explicala,


    iifiutl eos firtfsertim tfui sacris corunidem fiit/norihus tjlorianlur. S. Jiilium Roina-

    Pontifcem cum duohiis Sanclis Lconibus hic inveniel llalia; Ilcrminii/ildum,


    iiuin

    Turihium , Frucluosum Ilisfiania j Gallia Godebertam ct Bernarilum Tironien-


    sem; IViclcrprim Germunia ; ylntfliit Gulhlacum , Elpliehum, Anselmiim ; aliie

    deniifite reijiones iilios, sini/ulte sibi proprios eoi/uc cariores. Quoruin et celerorum
    toto opcrc productorrim iic firotlucendorum excmfila domestica, ulinam sic afficiunt

    lectores scriptoresifiie, ut unico tolius sanelilatis aiictori Christo efjiciantur i/uam


    simillimi, ai/endo fortilcr ct fiaticndo, alifne ila euin Sanctis omnibus eidein simi-
    les fianl in gloriti sempiterna.

    XI DIES MENSIS APRILIS.


    SANCTI QUI Ul IDUS COLUNTUR.

    S. Eustorgius Presbyter,
    anctus Antipas Martyr, Episcopus Per-
    gami in Asia. S. Neslor, Martyres Nico-
    , ^^: . Doinnius, seu Domnio, Episcopus S. Filonus, medise in Bity-
    L 7 Salonilanus, S. Ceremonius, nia.
    S. Anaslasius, S. Canciiinus,
    S .Maurus, S, Gaianus,
    S. Astorius, S. Jovinianus, Marfyres.
    Martyres Dai-
    S. Septimius, S. Marccllus,
    malffi. Salonse,
    S. Sulpicianus, S. Vilalis,
    Spalata;, et
    S. Thclius,
    Romse. S. Siagrius, I
    Lugduni in Cal-
    S. Anliocliianus, S. Patricius, i lia,

    S. Paulianus, 1
    S. Pliarmutius, cremita in Armcnia.
    S. Caianiis, S. Li o Magiius, Pontiltw Romanus.
    S. Doiiinio scu Domnius Culjicalarius Maxi .s. Barsanupliius soiitarius, propc Gazam in
    miani Dalmata. PaUrsiina.
    S. Salon, S. Isaac Abbas monasterii S. Wartini, Turo-
    S. Maxiiiuis, nibus.
    Martyresin Mau-
    S. Ililarius,
    ritania passi. S. Goclcbcrta Virgo, Noviomi in Gallia
    S. Conccssus et ceteri S. Gullilacus Piesbyter, anaciiorcta, Croy-
    Sancti, landiai in Anglia.
    S. Philippus, Episcopus Gortina;, in insula B. Haynerus solilarius, Osnaburgi in West-
    Crcla. phalia.
    S.Fortunatus, j
    Martyres, in
    S. Donatus, et alii ccxi 1 Africa.

    ^prilis T. II Pil.ETERMISSI
    .

    PRiETERMISSI ET IN ALIOS DIES REJECTI.


    Arcliiepis(;(.pus Bitiiricensis, me- menla ca:nobii : ex quibus Saninnrthani solum habenl
    Philippus, Nntalibm Siiiictorum defecissexi Aprilis. Silent alii.
    moratur a Gtmiio in

    Canonicorum. Mortuus is est v Idiis Janua- Steplianus Abbaset Hdebrandus Conversus, Ordinis
    rii, ac de. eo egimus inler Prxtermissos ix Cisterciensis, ab hEereticisAlbigensibus occisian-

    Januarii. no Mccix, referuntur ciim titulo Beati in Menologio

    S. Tryplisena;, Mart. in Cyzico, hodie memoria repe- Chrysostomi Benrique:,, qui eliam lib. 2 Fasctculi
    ritur in Menxis el Maximo Cijthcrxo : de eailem- SS. Ordinis sui, dislinct. 39 cnp. 3 de iis agtt, as~

    que vidcntur aijcre, absque exprcssione loci, varia serilque se tioniina corum rcperisse in MS. Dunensi,
    MSS. Sijna.taria IX Maii : nos plenius de illa. cum cuni sinc propriis nominibiis essenl iuscripti Kalcn-
    Romano Marlyroloqio, xxxi Januarii. dario Ordinis Cislcrciensis Divione annoi&M excuso:
    Notgerus Episcopus Leodieusis, cum titulo Sancti el BmvIus ad un. 1209 niini. 10 de iisagit sub titulo

    memoratur in MS. Florario, deeo inlcr Prxtermis- Abbalis Elncnsis ct socii Conversi. Saussaius inscri-
    sosegimus x Apnlis. psit Martyrol. Gallicano, et titulo Sancli honorat.
    Sancti novem milites Martyres memorantur in Kalen- Chuleniolus et Bucclinus Beatos appellant : sed re-
    dario Breviurii el Missalis Jmbrosiaiii. Forsan de quirimus de vencrationr majorrm certitudinem.
    Maitijribus hic assiijnalis. Angelusde Victoria Ordinis Cisterciensis, monachus
    Dalmata seu Dalmatus Martyr refertur in MSS. A- coenohii P"errata;, vulgo Herrera, in Hispania, et
    trebacensi Tornacciisi claliis : ut duo distincti memo- Generalis Reformator regiilaris Ohservantia;, vir-
    ranliir in MS. Tamlachlensi. Celebramushocdie plu- tute eminens, memoratur cum titulo Beati inpree-
    res Murtyres in Dalmalia passos : ad quoriim Acta dicto Mcnologio Cisterciensi Chrysostomi Henriqucz,
    dubitamiis, an Dalmatus seu Dalraata debcat nffcl- qui Vitum ejiis inscruit FasciculoSanclorum cjusdein
    lative sumi, et intiluloproposilummallimus expimgi. Ordtnis lib. 2 distincl.^S, sedibi,absquetilulo Beati,
    Didjrnus, in quo mulla erat gralia, qui scorpiones eutn appellai Reveiendissimum Patrem Chalemo- :

    et cerastas, id est bestias cornutas, et angues, tuseiimdem solum cum tilulo Venerabilis
    rcfert, sed

    et cetera venenata illa'sus calcabat, memoratur o Patris.


    Ruflino 2 dc Fitis
    lib. Patriim cap. 24 ('( ex eo , Joannes EtheusOrdinisMinorum, qui victustormen-
    in Marlijrologio Colonix et Lubccxan. 1490 excuso, tis, fide .abnegata, triennio inMahometismo vixit:
    in f^iola Sanetorum Hagenox an. 1508 itnprcssa, sed facti poenitens, ob fidem Christi, iuter varia
    in Addilionibus Greveni ad Usuardum, ct in Mar- tormenta apud Cairum Babjlonia; vitam finivit
    tyrologiv Gcrmanico Canisii. In MS. Florario legi- circa an. 1373, cl ad hunc dicm cutn titulo Beati
    lur, S. Dronni eremitjp, pro qiio liosweidus in iYo- inscriptus est Murlyrologiu Franciscano yjrturi a
    tatione 42 ad Ruf[i-nuniimpressit, S. Didyini eremi- Monsticr. Qiicm leclor consulat aliosque abco citatos,
    tffi, uddens se meinoriam ejus in aliis Fastis sacris dunt cjus martijriiim Ecclcsix auctoritate vindica-
    non invenisse. Deesi etiom Pallailio, qui fere de re- bilur.
    liqiiis Eremilis a Rufjino velalU agit. Nos ccrtiora Franciscus Seneiitis Ordinis B. M. V. de monte
    veneraluinismonumenla requiriinus. Carmelo, concionator :>closus, cutn in iirbe Cremona
    Artelas. Episcopus in Mesopotamia, mcmoratur a acriiis blasphemos insectaretur, liac die anno Mccci.x\v
    ffilhfordo, m Martijrologio Anglice edilo. Marlgr dicnur obiisse a fxce plebis lapidibus obiu-
    Tballacus, Presbjter et Coufessur, memoralur a Pe- tus. Hiibctniis illius vitam qnnmdatn siue elogium
    iro de Natalibus lib. II num.
    Calalogi cap. iiltimo MS. Gallicnm recenlius compositum, cuin tilulo
    117, el ex eo Oliinius in Nulalibus Sanctorum Ca- Beati, qvetn si forte etiam alii eidcm Iribuant nil pu-
    nonicoium : non uddito loco aul tempore vitx, aut tamus noslra intcressr, quandoquidetn,sludiose requi-
    reuUa gesta rentes a Crcmoncnsibus num quid de toli Beato sci-
    S. Senior, Moeldavani Primas Armacanus,
    filius, rent, et corpus anl sepulcrum essct in veneratione
    ex Tumlaclitensi et Mariuni Germani Marlyrologiis aliqua. responsum acccperimus, de ejus morte sic
    refertur a Colgano, in Append. ad Acta S. Pulricii obita rumorcm qiiidem aliqnetn vigcfi, sed de cetero
    parte i. nihil fieri quod ud rem fucial. Quod hic fuit indicaii-
    Laustranus, qui Sootis suis veram Pascbatis chser- dum, ne smc cuii.ssu prxtermissuin queralur aliqids.
    vationem fers\iasH.memoratiir in Menologio Scolico j4piid Hislorix Crcmonensis auctorcs nihii de co in-
    Dempsleri, cituto Scoti-chronico o Magno Macculonc venitnus.
    exscriplo. Dempslcrum sequitiir Fcrrariiis. Mcmmit Martinus al
    cujusdam S. Laiistruni Episcopi idem Dempslerus Guarda, I
    in Hist. Eccl. Gentis Scoloruni iib. ii, sed nescit Ludovicus ; In India occisi
    ciijiis loci. Amaran
    Ordinis Minorum S.
    Macca-us Vates, discipulusS. Patriciiin insulaButa, Francisci , referiin-
    thus,
    msOT'/;(iis esl Mcnologio Dempsleri,et ex eo Notis Angelus a Clavasio in Pe
    liir m Martijrologio
    Ferrarii. Franciscano Arturi a
    demonte,
    Mardocus Hua Dunlange Monstier, qtios auctor
    Antonius Citrarius iu Ca
    iu Cluain-Mur, Beatis adscribit : scd
    j
    labria,
    Ardanus EchdroraensisJHiberni, iil Sancti. Franciscus
    51(0, iion Ecclesixaiic-
    et Echforadeusis, l Memoraulur in Martyrolo- a Melo
    j

    (. „.
    lorilale. De Bartho-
    Scellanus )in Hispania, lomaeo
    Salomon,
    el
    j
    gio MS. Tamlachlensi ,
    Joannes del
    j r <
    lale agit
    Rait-
    Senunus c(Brocanus, Hibernico. sius adNatales Sanc-
    I
    Arcu '

    Krossacusanachoreta, 1
    Bartholomaeus
    toriitn Belgii, sedabs-
    a Middel
    Dadnauus Episcopus de| que titulo Beati.
    hurgo in Belgio,
    Kell Cunga,
    BeatrixaBello-monte, Gra-
    Wikerauus, Ahbas Luxoviensis xvi, mcmoratur ciim natae
    titulo Beati iii Calalogo Ferrarii, et cilantur monu- S. Drogo Confessor in civitate Sjburigensi {itno pa-
    ,

    AD XI DIEM APRILIS
    go Sebourch prope Valencenas) memoraiur in probare eumdrm csse, Bernerium, Lawlatuma Fer-
    MSS. additionibns Carlhusix Bru.rellensis. Colilur rario in Cataloyo Sanclonm Italix el Catnlogo ge-
    die xviAprilis. nerali; sed ad diem, quando ista eommodiits discu-
    S. Joannes, discipuUis S. Gregorii Decapolitae,e(/)os- tienlur, et plenins tractiibiintur xvi Octoliris.
    tea iii veteri Laura monaclius, lioc die clogium in i. Theodorus in Antiochia Presbyter : quem cura
    Menaiis habet : integnim Officiiim, ibidcm ct in Ty- Julianus, avunculus Juliani apostatae, compre-
    pico uidicalum, xviii Aprilis. hensum crudeliter mactasset, novissime gladio
    S. Stanislaus, Episcopus Cracoviensis et Martyr, pra?cepit occifli; memoratur iii Martijrologio Bei-
    inscriptus est Florario MS. Additionibus Grevcni et lini secundiim morem Romanx curiae excuso anno

    Molani primse editionis ad Usuardum, Marlijrologiis 1498 et sequenti secuh sxplus. lllnm seciili Mauro-
    Canisii et Galesinii, ct Catulogo Ferrarii. Colitur bjcHs, Fclicius, Grevenus, Molanus. Canisius, Ga-
    VII Maii. lesinius. Omilliiur in Martyrologio hodierno, Fer-
    B. Dympnae Virginis et Gerberni Sacerdotis adven- rarius vero qui priino loco retitUt ad hunc diem, asse-

    tus Antuerpiam, et illinc ad Ghelse villam, ubi rit enmdem in Martijrologio Romano referri addiem
    uterque est marlyrizatus. lla collectio Carthusix xxill Octobris, quondo Bellinus ciim majori elogio

    BrnxeUcnsis. De iis agctitr XV Maii. eum refert, et gladii occisione martyrium consum-
    S. Landfrancus, Archiepiscopus Cantuariensis in masse tradit. Ad quem diem Baronius tradit duos
    Anglia, inscriptiis est MS. Florario, ab nliis addics fuisse siib Juliano Antiochix passos Presbyteros,
    valde diversos, uti dirimus xxiv Martii inler Prx- Tlieodori nomine appellatos. De eorum aliqno, cum
    termissos et transmisimns ad xxiv, aut xxviii Maii. .iociis relalo xxix Marlii islic egimus : totum autem

    S. Leo Papa iii, qui tempore Caroli magni sedit.ei- de pluriitm dislinctione cxamen commodiiis fiet, quan-
    demque Augusto diadema contulit, memorntur hoc dn necessario de alterutro agcndum erit xxiii Octo-
    die in Martyrologio Colonix et Litbecie anno 1490 bris.

    excnsa : a Ferrario et nliisad diem.qitoobiit, xiijtinii. S. Felix, Episcopus Trevirensis et Martyr, celebra-
    S. Juliani, Episoopi Conchensis in Hispania, trans- titr in MS. Florario Sanctontm. yidetur hic esse
    Tamayo Salatar Mar- sextus Ecclc.iix Trevirensis Episcopus, et secundo
    latio corporis rcfertur a in

    tyiol. /fispan. a Ferrario in Catalogo gcnciali et a Cltristi scculo floruisse. 2 Annalium Bioivenis lib.

    Marietta. Illa cum reliqnis Aclis duiida erit xiSep- Trevirensinm pag. 187 ait, sine corona martyrii e
    tembris. medio abiisse haud levem ad credendum movere
    Episcopus Mediolanensis, memoralur suspicionem, et ita ahsque mentione niarhjrit refer-
    S. Eustorgius,
    a Maurolyco ct Felicio : eum csse, qui Magorum tur in Martyrologio Colonix Lubccx anno 1490
    ct

    corpora e Byzantio Mediolanum transtulit, asse- excuso : e.t a Greveno in Additionibus ad Usuardum

    runt Fcnarius in sua Topograpliia, et Corthusinni oppellalur Confeisor; sed die quo itentm rcfertur in

    Bru.xellenses in MS. collectione. Colilur xviiiSep- florario, xxiv Octobris.


    tembris. S. Gregorius primus Abbas in Finsterwoldt, quod
    S. Leodegarii, Episcopi Augiistodunensis et Marty- modo dicitur ad Eremitas, filius RegisAnglorum,
    ris, receptio Reliqiiiarum in Brono monasterio, memorattirin Kalendario Ordinis Benedictini ,scripto

    memoratiir a Molano, /Fione, Menordo et uliis : de Delfis in Hollandia anno 1473. Murerus in Helve-
    ea agenduin erit die cjits nalali. II Octobris. tia sacra de eo agens morti ejus assignatannum 996 ;

    S. Bienerius, anachoreta, apud Uxaraae-llurgum in


    et diem, quo de cultu epts inquiremus, viii Novem-
    Hispania, cclebralnr a Tamayo-Salaiano in Marly- bris.

    rol.Hispanico,cx solisvcrbisJitltaniPetri; et conalur

    DE S. ANTIPA MARTYRE
    EPISCOPO PERGAMI L\ ASIA.
    i um Epistolam, mittendam Angelo sive Episcopo pus, Basilio pasterior, antiquus tamen et
    magno quidem

    Martyrium
    sancti
    G -
    Pcrgainenae Ecclesise {qnx ex seplcm primis
    lAsise una est)diclavitChristns Doininus,Joaiini
    .lApocalypsim scribenti apparens; laudat eum
    quod fidem nou negaverit in diebus illis, qnibus occi-
    sus est Antipas, testis fidelis divini nominis. htiits
    egregiits super Apocalypsim (ommfntotor, Quidam, in- Andrei^
    qiiit, Antipas nomine, scitissimus constantissimus-

    que Martyr extitit Pergami cujus ego Martyrium


    olim legi.Facitautem Evangelista peculiaremipsius
    hoc loco raentionem, tum quo fideliumcivitatisillius
    Cxsareens.

    urbis Episcopum fiiisse habet recepta apud Graxos tra- virtus atque coustantia plana fiat; tum etiara quo

    dilio, r.rpressa in Aclis, qux' Romee ex Vaticanacodice seductorum in ea immanitatem ob oculos nobis po-
    1060 Gr.-eca transcripsimus, et ex Fenelo MS. Latine nat. Extitbat ergo jam tum, et quidem non ita recenter

    redditam a Franciseo Zino apud Lipomaniim damus. scriptitmMartyrium; ipsitm probabiliter quod Itic da- .

    a Cterico Aiictorem fuisse, non Metaplira^tcm (sub cujus nomine mus : de eodemque, Arelas Andrex snccessor et Com- ejusqut
    Pergaineno Antipas Marlyr Pergami mar- succesore
    ex Lipomano eam accepit Surius) seil e Pergameno pendiator sic loqnilur :
    descriptuiii. Artta tauda-
    Clero aliquem. iieqnaquam poterit diibitare, qiti ultiino tyrium consummavit : cujus raartyrium ac testimo- tum^
    encomii hujns captle sen numero volet nbservare h,TC nium in hunc usque cliem incoUime est; qui raultain
    verba Reliquias in hoc loco Pergami collocarunt,
    :
    adversarios libertate usus, quantura ad ipsum spec-
    Encominm ad mortein usque processit nbi Martyrium et
    ubi nos congregafi gratias ngimus Oeo.
    tat, :

    quia absqite pecnliari reriim in vita gesta-um no- Teslimoiiinm veluti condistinguens auctor, videtur indi-
    dixi,
    longo post tempore, quietis et florcntibus Chris- care, non solnm confessicnis generosae narrationem, sed
    tttia.

    rebiis compositum, ahnd non


    complectitur, ip.ium Marlyris scpulcrum adhiic Pergumi superfuisse
    tianorum
    eam. ex sola
    Sancli; et qiiidem prout ciiin scriberet, sub initium octavi seculi.
    qiiam mortem
    majornm traditioiie, servabat memoiia posterorum; ad- 3 Habcmus egregium Ecclesiai alicujits Constantino-

    dito colloquio Martyris ctim Prxside,


    qiwle animo suo politanse Sijna.rariitpi MS. nabis a nostns Collegii Cla-
    rhetorico romontnni Patribus Parisiis commodalum, cnm proli-
    concepit Auctor, ut sancti viri constimttam
    sttb

    .rtore, qttam Busilii Imperatoris inenologittm contineat.


    schemate lectoribus suis reprxsentarct.
    2 Andreas, desariensis in Cappadocia Archiepiseo- S. Anlipse elogio; ad liunc xi diem Aprilis, sub hoc
    titulo
    ; ; ;:

    DE S. ANTIPA MARTYRE.
    litulo Certamen saticti HieromartyrisAntipae, Epi-
    : ubique decertantium, virtus apparuit. Tunc et Ec-
    ArrTORF D. scopi Pergami Asias, et iinguentum indesinenter cle^i» tideique basis, et Christianse veritatis funda-
    titmulus
    fluentis eloifiuiii ipnvm pxfucomiomox dnndii dcMtmp-
    ;
    mentiim, <atque aeternae Divinitatis unigeniti praeco,
    ttnguenlo
    puens tum, nbi pcrvetiil ad e:rpouendam ofalioiicm a Marlijfe Joannes, Apostolus prsestantissirous, inPatmumin-
    fiiaam onte mortem, atidit insnjter \irpc.a\um eum, ut .sulam relegatus est. Ubi dum magniim Christi Mar-
    qui suimemoriam facerent, ab alionim r|uidemmor- tyrum coetum iis, qu»
    de septem Ecclesiis scripsit, Apoc. 2
    borum molestia, sedimprimisa dentium intoler.nt)i!i conflrmaret; Antipas testis meiis fldelis, inquit,qui Antipas
    Pergami
    cruciatu immunes servarentur, et suorum delicto- ffccisusest Vos, satanas habitit.
    apn«}' ubi Ex iis

    rnm consequerentur remissionem atque misericor- Apostoli verbis iutelligi potest, quihii.s essent mori-
    diam in futuro judicio,: eoque impetrato emigra^se biisprajditi honiines illi, qui Pei-gamum incolebant,
    cultus Cnn- ad noniinum. Positus est antem, inqiiil in ea qu« ubi erat sataua; domicilium. Ibi nec naturte lexser-
    stanfinopoti. est apud Perg.imum ecclesia, ungiienta ef sanitates vabatur, nec ulla er.int jiidicia : tanfum sibi qiiisque

    perenniter scaturiens. Celeliratur vero synaxis ejus, juris vindicabat, quantum viribuset robore valehat
    in venerabili Apostolio sancti et celeberrimi .Apos- sibique safis jiisti videbantur. et fortes ac boni, qui
    toliatqiie Evangelistre, Joannis Theologi, juxta san- Christianum aliquem detulissent.
    cfissimam majorem ccclesiam. S!cil et de 7iiortijrii a 2 Cum igitur Christianorum contus magno iii dis-
    ubi rt insttnt' iS. Anlipn Inlerati imlmmeoto, Coihslanlinopolini tran- crimineversaretur, Antipasvir strenuus et constans dtemoncs ab
    tnenlum idotis fiigans.
    &lato, luve habet Cedirnu.^, in Compentlin lii.ttoyiarum nihil turbabatur : sed tamquam in Angeli naturam
    inttrtyrti erat
    vum. 116, enumrrans oriiamenla a Tlteodosio Majno essetex hnmine conversus, fortiter resistebat, nec
    illala in urbem Bos a;neus Pergamo advectus est
    : : ullaprorsus in re formidabat, quin immo sfppius
    fuit autem fornax, in qua ustus est Antipas sanctus prodibat in publicum, et tortoriira minas negligens,
    MarljT- in medio ipsorum fulgebat; et purae sincersequefidei
    4 Prspcipnum eat lioc dic apvd Grsecos S. Antipse splendore tenehiicosos idololatriae errores discutie-
    Offjcium, uli ex Typico Hierosobjmilano, Ephemeride bat.Quamobrera omnes, qui putabanfur dii, fiigie-
    raelrica cl Mexevsii; Memeif; iuletliriidatur ;in quihnsvel bant et ne unus quidem eorum audebat in ea urbe
    :
    of/icium a
    Jo\Cjilio soht.< Antipai; voniiualuv, vel .^olus prophaa Antiphonas manere, in qua Sanclus ipsecommorabatur. Insom-
    lliininoijr et Odnrum avtem siiie Canonis auctor Jo-
    odas hobct : nis igitnr sacrificiilis suis dtemones apparebant, di-
    comjtosilitm
    Hijmnoqraphus hoc coneepit Acrostichoa in singu-
    sepli , centes, se nec sacrificiorum es<eparticipes, nec ni-
    larnm stropharum initio cum suonomine inveniendum. dorera suscipere, propterea quod a Christianorum
    Toy cpyrJpoy vj Ma'oTi;7iv 'AvriTrav ci^w IIiiH'1', quod principe .\ntipafugarentur. Qeare indignata inulti-
    lotidem litteris sic Lnliac reddas : tudn, in Antipam impetum facit, euinque compre-
    Decorum inter Martyres colo
    Antipam. Joseph. liendit, et in locum, ubi fieri sacrificia soleb.ant,
    Canon ipse in qnnrta ode supponii,
    enmtlcm fuisse im- trahit.
    pletum Spiritus sanrti charisraatibus, haustis a Theo- 3 Et /) Praefectus sic eura alloquitur Tune es:

    logi illiiis ore, qui siipra pectus Domiiii recubuit. b


    Antipas ille, qui nec ipse decretis Imperatorum ob
    Pnefccto
    Ode autcm nona lianc stropliam e.rhibel. Hodie gaudet temperas, et alios ne obtemperent adhortaris et ; sistUur,
    Pergamus in .sacra solennitate sanctissimi sui Pa- sacrificia, quK fieri a nobis solent, itaperturbas.ut
    stnris, et omnes per circuitum civit.ites convocat : deorum neminem pinguedine autnidore frui permit-
    cui et einos congaudentesipsumhymniscoronamus. tas? ex quo factum est, ut dii omnes recesserint, c
    Grtrcos sequunlur Moscovitira el Ruthenica
    Kakndaria et periculum iraminet ne tueri civitatem amplius
    qiiorum jam s^.pius facta mentio. velint. Satis sit tibi ad huno usque diem Christianse
    5 Festum hoc die aqendum Latini ex Lipoinanno superstitionivacasse : resipiscejam, etlegibusnostris
    prinium didicrre : a quooccepit et transtulit in propriam pare, ut dii, qui pulcherriinre hiiic urbi pr;esunt,
    nomcn Lalinis
    fuilii aiidi- .luam ad Usunriliim ndditionem Molniius anno 1B68 ; curare nos ac tueri queant Quodsifacere recusaris,
    luni omisit aulem in sccunda anni 137b edilioiie. Sed pos- et partium tuarura studio deorumneglexeris religio-
    Iquam vidissct Grxcornm Kalendarium a Geiiebrardo nem, ex Rom:inarum legum prcescripto meritis sup-
    excnsiim Parisiis anno 1 b77^j .fiKK. hoc esse ardiiit Respondit B. Antipas Uniim hoc
    flieiis aflScieris. :

    aucloritalis, ul in editione anni 1b83 reponcret Anli- scif.o, me Christianum esse, et irapio Iinperatoris
    fain. Molanum Galesinins ntque Canisins secnti siint; decreto, ab omni ratione alieno. parere nmnino
    et hos demum in Romano Martijrologio. a se recogiiito
    nolle.Et quoniara quffistionibus tuis respondendum
    auctoqne Biiroinus, ita stribeiis Pergami in Asia
    :
    est, idfaciam libenler si enim dii, quos adoratis,
    S. Antipae testis fidelis, cujus meminit S. Joannes etquos totius orbis dominos asseritis, sic ab homine
    in Apocalypsi. Is sub Doraitiano Imperatore in bo- mortali fugari se dicunt, ut cum vestri defensores
    vem renpum candentem conjectus, martyrium con- ac vindices esse debeant, opem vestram implorent et deorum
    summavit. Cilal Baronius Gra-roriim Menologium, a impotenliaTn
    facile potestiserrorem vestrum agnoscere qni enim :

    Sirlelo videlirel ex Meneis ac Synaxariis Gra-corum arguit :


    seipsos ulcisci non possunt, et ab hoinine uno vinci
    compendiose collcclum : in qm verba pra-citata de cultu se confltentur, quomodo gentem universam in aliquo
    sancli Antipx Constantinopoli leqere est, omissa proli- periculo constitutam aut civitafemaliquara poterunt
    xiore marlyrii relalione.
    liberare? Hoc considerantes, debetis nuuc saltem a
    VIDK ACTA periiicioso errore vestro discedere, et in Christum
    r.n*CA l'AG. MAUTYRIUM credere, qui descenditde coelis. ut hominum genus
    00-;
    Ex MS. Grxco, Veneto, ivterprete Franc. Zino,

    Mola
    Jtomiliano
    siib
    Cgruentia
    coltatum cum Grsco MS. Vatkano,

    um adversusChristianos
    ^um adversusChnstianos persecutionem
    seto Doniilianus, qui Apostolorum tempore
    Roma-
    excifas-
    excitas-
    conservaret:qiiisane Christusinfine seculorumven-
    turus est judex omnium, daturusque singiilis con-
    factis
    4 Respondit Prsfectus :
    eorum vel prsemia vel supplicia
    Vos novis a vobis in-
    ventis legibus et institutis vultis obteraperare, ne-
    Jii rsrculiune
    num Imperium obtinuit, per orbem universum ad ; glecta deorum religione, quam jara inde ab initio
    n omnesmagistratusmissic sunt litterce, ut homines
    ™ ,. . ,
    Lhi istiani decre
    ,. . -- — — notii-s a m.ajoribus per manus traditam accepimus,
    a
    is Imperatoris parerent,
    et sine ulla quibus et ha;reditas d ad nos pervenit : idcirco enim
    excusatione stultaui idolorum veligionem
    colerent, nos illorum vestigiis inha;rentes, ab eis discedere et imprope-
    eorumque teniida omn. bonore veucrarentur.
    Tunc tutum non arbitramur; cum vetera recentibusprais- rantem, qiiod
    fidehs verumDeumoonflleutiura multitudo nova sit
    patefacta tent. et qua. temporis longitudine sunt
    confirmata
    est, et magna Martyrura pro Christi Salvatoris flde Cfiristi ?e-
    novis sint laudabiliora. Quamobrera ipse quoque
    mu- lif/io.

    tare
    UNDECIMA APRILIS.
    tare sententiam debes, nec eum hominem in vivendi et arcana consilii tui patefecisti : gratias ago tibi D
    ratione sequi, qui paulo ante cognitus est, et pr;es- pro universis beneficiis tuis, qui nos in te sperantes "* "' ''"

    tigiisquibusdnm vitam mortalinm perturbavit, pra- servas, et me hac liora dignum ut ad eorum
    fecisti,

    sertim ciim in crucem suffixus sit sub Ponfio Pilato adscriberer numerum, qui pro nomine sancto tuo
    Pr:eside. Imperatorum igitur decretis pare, ut no- martyriura pertulerunt: spirilum meum, ab hac ho-
    biscum sine periculo vitam transigas liabebis enim : die vita discedeutem, suscipe, et concede, ut apud te
    nos omnihus inrebus propitios et amantes. ut filios; atque unigenitum filium fuurn, Dominum no>trum
    quandoquidem nr^tas id postutattua, ut te perinde ac Jesum Christum, graf iam iuveniat utetqui postea fu-
    ;

    patrem diligamus. Ad hsec vir sanctus; Licet, inquit, turi sunt benignitatisparticipes tuse.nomen sanctum
    innumerabilibus argumentis aures meas obruas, non tuum collindent in Christo, jierquem lionor habetur
    tamen ero tam stultus et imprudens, ut rum jara tibi in secula seculorum. .\raen. Factoprec.indi fine,
    ad oxtremam senectutem pervenerim, nec a morfe tamquam gravi somno captus, spiritum reddidit: et
    procul abesse possim, seutentiam mnfem, et vita; gloriosa martyrii coronaredimitus, in coelum evec-
    miserabilis ignominios^eque gratiaa confirmata fidei tus est.
    confessione discedam. Noli igitur menfem meam 6 Tiinc viri quidam pii Reliquias ipsius, magno et sepultus

    sapienter circumvenire, in rerum divinarum assiilua lectione studio collectas in hoc loco Pergami collocarunt rtiiraculis :

    ""'''" •
    confxtndit :
    versatam. Neque ab iuitio fuit ullus deorum vestro- ubi nos congregati gratias agimus Deo, pro iis quae
    rum, nec quidquam ab illis utile ad vos unquam in nos benigne egit. Huuc enim Martyrem nobis

    profectum est sed ipsi tnrpibus et obscoenis homi-


    : largitusest, qui tanfapraistitit virfute, ut locus hic,
    nibus.pravevivendimateriamaflf^erentibusetturpium ubi martyrium pertulit, in hodiernum usque diem
    Toliipfatum occasionem. demonsfrantibus, vos addi- rairaculis excellat, et magnae in eo fi:int curationes;
    xistis . Quod si vetustissima qu.-eque sunt observanda, quibus et Deus. qui praestat omnibiis, et unigenitus
    cur non et inventorem imitamini.' cur
    Cain fratricidii filiusejusDominus noster JesusChristus, cumsancto
    non eos vobis proponitis imitandos, qui ccelum con- Spiritu laudatur et pia .sanctorum in Christo Mar-
    ;

    scendere conati sunt, aut qui se cum propriis soro- tyrum memoria celebratur, quae auimos nostros
    ribus commiscere non sunt veriti; uude diluvium quadam voce quotidie incitat, ad eum in Sanctis ip- E
    genus eorum delevit, quia piam ac recfam \ivendi siiis imitandum cui gloria et iraperium in secula
    :

    semitam ingredi neglexerunf? Quamobreni si vos seculorum. Araen.


    item istos propfer antiquitatem et eorum flagitia
    imitari volueritis.' non per aquam amplius, sed per ANNOTATA.
    ignem seternum, et vermem, qui nunquani dorrait,
    consumemini, nisi resipueritis. a Aiino Dnmiliani 13, ^rae vulgaris 93 resuscila-
    8 Haec atqne multa alia loquentera virum jusfum tam jierseciitionem senlit Baroniits, ct scriptores celeri

    Dian» tempbim fra-


    corripiunf homine.t impii, et ad conscntiunt
    atque in
    bovem xneum hunt, quem igue suc-
    ubi erat statua Imvis »nei, h (?ra'ce2rpary:y5;, Dux Tribuniis: scd posten nnm,
    inclusus censo multo anfe inflammaraut in liuuc beatum : 4 'H-/£,u6» Praeses.

    Martyrem conjecerunt. At ille cura se Chrisfi signo c In Grxco addiiur : quia te tyrannico quodara et
    munivisset, dum ejusmodi cruciatu diu forqueretur, insano modo iisdem .adversarium ohjicis.

    ad hunc modiim precabafur : Deus, qui ni3'steriura d Tfxtus Grsecm explical qux ea sit hxreditas, sci-
    in arcanis bonorura thes^uris reconditum nobis app- licel manifestorum, quse circa et per Deos factasunt,

    ruisti, Dominumnostrum JesumChristum, per quera miraculorum.

    DE SANCTIS MARTYRIBUS DALMATIS


    DOMINIO, SEU DOMNIONE EPISC. SALONITANO, ANASTA-
    SIO, MAURO, ASTERIO, SEPTIMIO, SULPICIANO, THE-
    ^
    ^ LIO, ANTIOCHL\NO, PAULIANO CAL\NO, ET ALIIS ,

    MULTIS, ITEM DOMNIONESEU DOMNIO CUBICULARIO,


    ET DALMATA.
    Salonse, Spalati et Romse.
    ahna nrbs Dnlmatix olim celebmriyna, ob situm, abiit in Oalatiam, Titus in D.ilmatiam. Hic ergo
    verbum salu- 1 Tim. 4, 10
    liomiinis opportunissimum, ceteras litijrici civi- tus ad Dalmatiae partes adveniens, et
    \lates pneceUuil. Ejifi magnificentiam, demoiis- tis gentibus illis pnedicans, non longo illic tempore
    ^trari vesligiis amplntheatri, templorum, aqux m:msit sed audiens quod B. Paulus a Pr^sida
    :

    dnclus, et aliorum irdificiorum, nec non numero pene Festo jussus esset Romam pergere, stafim omissis
    Ad Salonita- infinilocolnvinarum lapidumque sepulchraliiim, per di- omnibus, prffiveniens eum expectavit in Urbe quo :

    ms in Dal- cum beatus .\postolus accessisset, ibi verbura Dei


    inatia.
    versa in Dubniiliam locn transportalornm, in^criptio-

    iiumque insigniinn fiagmcntis, a.-yserit Joannes Lucius diutiuspraedicavit. Cumautem perSpiritum sanctum
    in erudilo de Regno Dalmaliie el Croatt,r commentario cognosceref in eadem Trbe suura marfyrium con-
    lib. 1 ("op. 6. In hac urbe et Maginlratus provinciales summandum, de Ecclesiis r>r;ecia'disponerecuravit:
    sedem habuere, ct Christianitalis Dalmaticx co'pere quamobrem B. Titum non remisit ad Dalmatiam sed
    exordia. Natn, ut Thoinas Archidiaconus Spnlatensis, ad Gra^ciam ubi magis erat notus, Pontificem eum
    :

    in Hisloria Salonitariim alqiie Spal/itensium Ponlificu w, cousfituens apud insulain Cretam. Hsec iln. Colitur

    a memoralo Lucio edila, trndit cap. 3. Primus B. S. Titus IV Januaiii; S. Crescens, in Gatatia sub
    Paulus .\postolus ab Hierusalem usque Illyricum Trajano maitijrium passus, xxvii Junii ; qupe vero ad
    replevit Evangelio Christi non tamen ipse per se
    :
    S. Domnium spectant, ila prosequitur idem Thomas
    " s. Tilv
    intravit Illyricum priedicare. sed misit Titum disci- Archidiaconus.
    ttdem Chrisli
    eaoclQs, pulum suum, siciit dicit ad Timotheum : Crescens 2 Hujus Titi loco B. Petrus .\postolorum Prin-
    ceps
    DE SS. MARTYRIBUS DALMATIS.
    i cepsdirexitquemd.nmdiscipulum suum, nomineDom- sopolis appellatur, satellites Imperatoris post ipsum
    AIH.TORB n. 1
    nium.nafione Syrum, patria Antioclienum, qui Dal- cnrrenles, invaserunt eum, et sfrictis niucronibus
    S. Dovnnus
    matiffi populis verbum vitae, quod per Tium iuclioa- circunidantes, amputaverunt caput ejus. Ipse vero
    a s Fetro
    TtllSSUS tumfueratpra;dicaret.Hoc enimB. Pelrus statuerat, Martyr virtute diviiia propriis raanibus caput suum
    ut Pontifices Cliristiana' relipionis sic disponerentur de terra dicitur elevasse, et ibidem quemdam fluvium
    per urbes singulas totius Orbis, quemadniodum apud qui Sytirion nominalur, firmus gressibus transva-
    Gentiles fiierat antiquitus constitutum; in illisenim dasse : ibique sepultus aliquo terapore quievif. Cura
    urbibus, in quibus erant Gentiles Antistites, qui di- autein Doininus multaper euin miraculaojieraretur,
    cebantur Protoflamines, fecit ordinari Episcopos : ex miiltis provinciis pro sanitate adipiscenda, ad lo-
    Miraculis
    in metropoles vero provinciarum, ubi erant Arcbi- cum ipsum confluebant. Tunc Salonitani cives, quia ctatus Salo-
    Epiicojnis, flamines, Archiepiscopos censuit sfatuendr-s. Unde a;quinoininis erat B. Dumnio Pontifici, abeuntes ra- uam defertur.
    pltirimos per oras Adriatici sinus tres direxit Pontifices, puerunt corpus B. Domninnis, et cum magna reve-
    cirrvmcirca
    Apollin.arem Ravennffi, quas est mctropolis totius rentia locaverunt S ilona3. Qua de repropter nominis
    €onverlit.
    provinci»^Emilia? ; Marcum Evangelistam Aquileiae, consonantiara multoties voc;ibulum Domnionis pro Nomina
    utriusque
    qu£E pra;erat Venetia; et Isfrise; Doranium vero in nomine Domnii, et e converso confuse desori- confusa.
    S:ilonam direxit, qua; caput erat D:ilmatiae et Croa- bitur.
    tirc: inqua deiiique civitate diutius prsedicans, mul- 4 Haclcnus Thomus Archidiacmus, quiflortiit seculo
    tosquc pcr tolam provinciam a gentilitatis errore XIII, ac henc diibilal in vncnhulis Domnionis et Dom- Cultus saeer
    Mttrtyr
    convertens, noiiparvamChristo Ecclesiam adunavif, liii, utrum horum sii censeniltm nonien Episcopi Sitlo- XI Apritis.
    tbit

    ibique agonem sui martyrii felici cruore peregit. Ab ncnsis, qtteu Domnium,a//i Doranionein <•/ Domi-
    i/ise

    hujus ergo praeeminentia Apostolic:E dignitatis om- nioiiem nppellant. Porro antiquii upngrnpha Martyro-
    nes successores sui Archiepiscopalia insignia per logii Hierontjniiitni iln hunc iliem nusjticanlur : iii

    ntm mulfis Sedem Apostolicam sortiuntur.Hicauteuicummultis Idus Aprilis. In M:iurifania natalis Saloni, Maximi.
    alili. aliis passus e.st, qui eum uno mense ad martyrii Hilarii, Concessi, de qnibus seorsim utjimus, dein isla
    gloriam pra-cesserunt. Hsrc Thomits Arcliiitinconns ; Et Domnini Episcopi. In Salona Dalmafiffi
    aililtiul
    :

    ailijua.' veihtt lib. ^cap. 14 rclata.ista ailvcrtit Lucitts. Domnionis, sive Domnionis Episcopi et militum ocfo
    Imitalinne Gentilium Anfistites Clirisfianos in primi- Dal.Tiati. Qux verhis Iranspositis posse imo ilehere sic
    tiva Ecclesia institufos Gregorius vii testalur lib. 6 legi prob.ibilius arbiiramur : In Salona Dalmatise
    epist. 35. Sed Arcbidiaconus in relationc Flaminum S. Domnionis Episcopi etmilitum octo s/iic novem c/
    ordinern invertit nam quos ipse Protoflamines vo-
    : Domniiii Dalmatiicii Dalmata;. In vetustoMS. Bar-
    cabulo Gi\Tco vocat, hos Primos Flamines a Roma- bermiano ista legtinlitr : In Salmoua, tmo Salona,
    nis dictos, praeler Gregorium, lapides ;intiqui, a Domionis Episcopi et militum ocfo et Dalmati. At
    Petro de Marca in tractatu de Primatu Lugdunensis MSS. Alrehatcnsie ista habcnt : Et Domnini Episcopi
    Ecclesire relati, demonstrant. Cum enim in loco Pri- et S. Dalmatii. En quod supra ex Thoma Archidiacono
    morum Flaminum non Episcopos, ut Archidiaconus, monuimus, nomina hsc Domnius, Domnio, uli ctinm
    sed Primates seu Patriarclias subrogatos Gregorius Domninus confuse .lumuntur. Si qui mnlint Doinnium
    referat; ideo Arcliidiaconum in feriore in loco Pro- sivr Domninum Episcopuni jumjere Mnrltjribus Mau-
    toflamines ordine inverso posuisse apparet quibus : ritnnix, ct a Domnio Episcopo Salonitano, <•/ Dom-
    Episcopi singularum civitatum respondeiit. Archi- nione Maximiani Imperatoris cubiculario nlium con-
    flaminura vero memoria, sicut apud anliquos non stituere, Dalmatum seu Dalmatium Martyrem
    et
    reperitur, ita primitiva Ecclesia Arehiepiscopos non dicere alibi quam in Dalmatia pnssum ; pcr nos licebil
    h;diuit : ideo .\rcliidiacnnum de S. Domnio scriben- modo id fint propter monumenta antiqua et jain allega-
    tem, vocabula sui temporis
    usurpando, Croatiam tis meliora : De iiliis isla habe.l Usuardushocw
    Aprilis.
    quoque perperam nominasse constat. Sed sicuti In Dalmalia, civit:ite Saloua, S. Doranionis Episcopi
    Successores
    Prajses Gentilium vel Proconsul provinciae residebat cum milifibus octo. Consentiunt qitnm pltirima MSS.
    inetiopotitica
    jura habuC' Salonaj, ita metropolitica quoque jura Episcopum ctim Notkero Pctro ile Natnlibns, Bellino, Mnurolyco
    rvnt. ejushabuisseZosimus Papa, epist. 1 Hesychio Salo- et hoilierno Mnrlyrologio Roinnno
    : ubi a Baronio in
    nensi Episcopo scribens, testatur et clarius Grego- ; Notis cx veteribus monumenlis Ecclesix Lnterancnsis
    rius Magnus lib. 7 epist. 130, M:iximo ejusdem dicuntur octoilliMilites apijcllali, Paulinianus, Telius,
    Episcopo pallium mittens. Asterius, Anastasius, Maurus, Septimius, Antiochia-
    3 De S. Dovtninne ista ailjungit Atchiiliacomis ; nus, et Caianus. De quorum translatione Ritmnm infra
    Postmodura vero tempore Dioclef iana; et Maximiance ngemus
    S. Domnio
    A Thoma Ar-
    ubi nontis nihlittir Sulpicianus.
    persecutionis alter simili nomine Marfyr fuit, qui
    chidiacono suprn dicilur S. Domnius Episeopus cum
    Clitncutarius
    Domnionis vocabulo a Pontificis Domnii nomine aliis multis passus, qui eura uno mense ad martyrii
    fitasiniiuni
    tntfi. modicum differt. Sed hic fuit unus ex cubiculariis gloriam prfficesserunf. Infra in Actis num. 5 asserun-
    Maximiani Tyranni. Cum ergo iste Domnio majoris tur qiiadraginta comprehensi, nolentesque idolis
    dilectionis apud Iniperatorem prarogativa gauderet:
    sacrificare, statim omnescapitetrucidarijussi. Quod
    ipsecoronam Iinperii conservabat, etipsam tempore ad liunc xi Aprilis factum viiletur. ac de.in fere mense
    debito super Imperatoris verticem imponebat. Erat
    elapso dicilitrS. Domnius Nonis Maii ad ccelum mi-
    autem orculte Cbristianus et cum videret Maxi-
    ;
    gravisse ad quem diem ex tabulis Ecclesia) Spala-
    ;
    et s. Domnit
    niianum :ideo crudeliter in Christianos desEevire, ut
    teiisis Ferrarius in Catalogo genernli ista tradil : Nonis 7 JUali.

    Martyres multos a sancto proposito deterreret; ipse, utpote Maii, Spalati S. Domnini Episcopi Salonensis et
    cotifortat Christianissimus et devotissimus.exliortabatur Mar-
    ;
    Martyris, et mox in ffo/is Domnionis appellalionem
    tyres in saiicto propositofiiialifer pcrdurare. Tunc usurpat.
    fecitopportunifatem eis effugiendi Tyranni rabiem,
    b Flortitt secuh Chrisli undccimo Laurentius Ar-
    et ad Romanam urbem divertendi. Quod
    cum ad chiepiscopus Spalnleiisis, a Sede Apsariensi, permit-
    Maximiani devenisset notitiara, acrius in eum perse- tente Nicolao ii Potitifice, ad cam dignitatem promotus,
    cufionis des;Bvit ins.ania : ita ut ad propriara confes- uti pluribus deilucit Tltomas Archidincontis cap. 16,
    sionem Christiani nominis, expoliatus regio
    habitu, vbi tnler alia scribit ista
    nisi idolis immolaret, illico
    : His temporibus Adam qui -
    susciperet sententiam
    capitalcm. Sed B. Domnio Tyranni
    dara Parisiensis, optime m artihus elimatus, per- Vita olim
    Htimam declinans saevi- gendo Athenas ad Grajcorura studia, devenit Spala- scripta scculo
    fuyicns oc- tiom, Romam fi.giens properabat et dum iretvia XI crornata.
    ciditur.
    :
    tum. Et cum fuisset a Laurentio Antistlte honorifice
    Chuidia prope civitatera quamdam, qua;
    JuliaChry- susceptus, rogatus est ab eodem, ut passiones
    beato-
    rura
    , ; . : :.

    UNDECIMA APRILIS.
    rum Martyrum |Domnii et Anastasii, quaj inculto idolis, Cliristo adhsesere credentes quos Domnius, D
    fuerant antiquitus sermone conscriptiu, luculenfa de proximo flumine aqua hausla, baptizabat. " »"«".
    *'*'"*'''
    faceret compositionenitere. Quod ille gratanti corde 3 Tiinc quidatn, Pirgus nomine, Philosophum se
    . " , . . '^ cum Pirgo
    consensit, sumptnque (heraate aveterihus historiis, ,
    prohtens, sed magis sophismatum captiuncuiarum- ^,^aci Phi-
    Legendas utrius(|ue Martyris lepido satis dictamijie que argiitiis quam Philosophiae deditus, virum ag- losoplio iu-
    innovavitliymnos etiam composuit, ac quidquid
    ; greditur, etquasiveritati comparari [posseti menda- P"'"'
    de B. Domnino musice canitur, metrico sermone cium an quoque ex Philosophiae
    nititur ostendere,
    constripsit. Hxc ihi. IIoc tolnm officium EccksinM- inventis uniim Deum esse credi possit, et ab ipso
    cuvi iioli-i liomx doniivit Vir clarissimiis et enuHtis- mentem deditam et genitam, ac deinde ipsam raun-
    simus D. Joaniies Lucius ; ex quo Vitam S. Doiniiii per di animam proinde acsi Trinitatis mysteriura, quod
    ;

    lectioncs ad Matutinuin reciluri solitas divisam ilamus: a Dumiiio prasdicabatur, etipse, ut audierat, teneret.
    Leclioucs tertii Nocturni friyscribuiitur sumendis ex Ceterum cum Trinitatem hanc ad Unit.atem substan-
    Ilohiilia S. Gregorii Papx in Evnngelium secundum tise referendam didicisset, Patrem et Filiuin et Spi-
    Lueiiin, lioc exordio : Designavit Dominus et alius ritiim sanctum esse uniim Deum, qualiter videlicet
    septuaginta duos, qux in Commuui Evnngelistarum se haberet, quoniam ratione comprehendere non po-
    leiji Eapropler non male forsiiun conjeclnOimus,
    soleut. terat, veluti deliramenta despexit. Diraisso itaque
    liunc euindem ad diem xvii Aprilis celebrari in MS. cuin sua obstinatione Pirgo, Domnius ad ceteros
    Aprilis.
    Morlijrologio EcclesiiE Pi-aijensis, itemnimd Grevenum doctrina .«alutis imbuendos perrexit, signis n.iracu-
    ui Auctai io Usuardi et Cauisiuin tn Martijroloijio Ger- lisqiie verba confirmaiis : ut quia rein supra natu- .
    , ^, . ,. , -,,. .
    /Irfcm mira-
    manico, tali itbiiiue plirasi : In Italia S. Domnini Mar- ram astruebat, Cbristum scilicet de Virgine natura, cuHsconfir-
    tyris, qui fuit ex septuaginta duol)us discipuHs. et eumdem esse lieum et hominem, et crucifixum niai
    Celeliialur eodem die S. Domninus Murtjr ui MS. ac sepultum resurrexisse, ad coeluraque ascendisse,
    Martyrolotjio Cardtnalis Bnrberini. opera quoque supra naturam facta, id veri.ssimum
    esse testaretur ;desperatissimoquosque morboafTec-
    VITA tos, Jesu tantum nomine invocato, e vestigio sana- E
    bat. Quo modo autem talia faciendi facultatem ho-
    S. Domnii Episcopi
    raini dedisset Deus, nisi vera rectaque asserenti ?

    ^16 Adamo Parisiemi seculu .\i illustrnta, et ex Exinde aucto credentium numero, ecclesiam sedifi- Ecctesiam
    -S. Marix
    Breviario Spalutensi a Joanne Lucio com- cant, quani Dei Genitrici Marias consecrarunt. Ea exlruit.
    municata. adhuc extat, solaque post tantae urbis excidium in-
    tegra permanet. Tunc Doranius latius etiara proro-
    D 'umnii Arcliiepiscopi Salonitani Christi Martyris
    Vitamscripturus, non immeritoa parentibus ordiar ;
    gare
    que ordirat
    Cliristi noinen cogitans, Presbyteros Levitas-
    quibus per Dalmatiam dimissis brevi
    ;
    presbi/ieros
    orilinat

    quoniam per eos non sohim natum, sed et renatiim tempore omnem fere provinciam, diabolo ereptam
    fuisse constat. Theodosius igitur Antiochis urbis Deo lucratur.
    colonus, natione Sjrus, vir optimus, divitiis plenus, 4 Post tot autem verae perfectaequa; caritatis la-
    et morum probitate irisignis, attamen colendorum bores, cum jamtempus esset, utadcapiendum coeles-
    Antiochiw
    deorum errore iniplicitus, de Mygdonia Gr*ca uxo- tis praemium vocaretur
    glorite dicente Domino ,
    naliis
    re fihum hunc autem .Xpustolo Xu-
    suscepit. Petro Euge serve bone et fidelis supra mnlta te constitu-
    tiocheuani Ecclesiara, et Christum pra;di-
    regente am, intra ingaudiura Domini tui; Maurelius Salo-
    cante credidit; abdicatoque idolorum cullu, una narura Praefectus, pro tribunali sedens ipsum ,

    cum conjugesua atque filio, baptizatiir. Sed Domni- coram sisti jubet, accusantibus eum idoloriim sacer-
    nus, accepto baptismate, licet puer adhuc septenis dotibus, quod
    ^ Ileos contemneret, et novam veligio- , „
    . j captus fldetn
    annis, divinitus inspiratus, et jam Christi amore neni contra Augustorum
    1

    leges induceret, unum ^ro^,',,,^^

    fervens, pf rentes dereliquit et Apostolum secutus Deum pr*dicans et Filiumejus crucifixura.Interro- coram
    a S. Petro Mauretio
    cuin parenti- est. JSoii ille ad divitias, sicnt mox hseres fiiturus gatus igitur Domnius de noraine parentum et patrire,
    Prxside.
    bits tonversu.^, erat, non ad patris atque matris blandiinenta re- Maurelio indicat, et se vere Christianum esse confi-
    spexit sed conteniptis omnibus eks divitias qua;rere
    ; tetur et ad hoc, inquit, missus sura, ut Christum
    ;

    decrevit, quas neque tinea corrumpere, neque fur prtedicem, et idola vana esse ostendam. Curaque iii
    auCerre possit. inedium proponeretur Senatus populique Romani
    i Discipulus ergo Petri factus, brevi et Magistro edictuni, ut si quis intrafines Romani Imperii talia
    suo et condiscipulis u Pancratio atque b Apulllnari dicens , repertus esset ; eum, nisi diis .-;icrificare
    citm 5.S. (qui postea Ravenna; Episcopus fuit) carissimus eva- voliierit, capite puniri, vel multiplici suppliciorum
    Pniierotio
    et Aiioltinari
    sit. Deinde vero Petrus, Antiochenis hominibusjam genere absunii oporteret, respondit Non me ista ;

    n. Pflium ad fidem receptis, cum iisdem discipulis Romam terrent iniqua. Christum Dei filium et colo et prae-
    ieculu\. versus profectus est miseratus Urbem, toto pro-
    ; dico : Deos autem tuos contemno, minas irrideo.
    speriiit nitnas
    vinciarum orbo Dominam, idolorum et diabuli sub- Pamas omnes unum confer
    iu ine ; cuncta potius
    ditam esse servituti. Iiiterim dum iter agerent, quo- pati paratus sum, quam asserendie veritatis mutare
    cumque diverli contigisset, religionem audacter et sententiam. Contemptum se cernens Maurelius, in
    et intrepide pricdicabant. Fidelis itaque prajdicatio- furorem concitatur Domnium in carcereni trudi
    :

    nis officiosulicite fungentes, peragraruntCa)sareara, jubet, postea eductum largitionibus corrunipere ag-
    c Sebasten, Cappadaciam, Galatiam, Pontum, Bi- greditur, multa pollicens, si idulis thura ponere vel-
    Jiomiui, thyniam, Ephesum, Pathmos, Athenas, demum ad let. Al ille inquit ins.ine Maureli, pecunia ine
    :

    vcnil ;
    Ostia Tiberina applicuere, Urbemqiie ingressi sunt, moveri speras, cum ego niulto nnijus patrimonium " oblatm
    ubi Petrus multis jain ad fidem Chri.«ti conversis, sponte reliquerim, ut cura Christo paupere viverem ? "''""
    alias quoque partes orbis terra; ab erroris pernicie Non est opus Christiano divitiis istis, sed fide atque
    liberare cupiens, Pancratium destinavit in Siciliara, virtute, quibus divitiaj numquam interituriE paran-
    cl Epincopus

    Satonns
    Apollinaruiu Ravenuam.DomniumSalonassuiquem- tur in coelo.
    mitniiir :
    que loci Episcopum constituens. Domnius igitur 5 Videns autem Maurelius omnia qu* tractave-
    flistibus
    [postquamj satis prospero cursu mare emensus Sa- homiiiem jussit, et
    rat incassum cadere, expoliari ciesus a
    lonas devenit, Christique mysteria publice ac palara fustibus nudum caedi. Dum autem Domnius ca;de- Ctiristittnis

    muttm ttefeiidilitr.
    tt expouere ca-pit ; plerique, et veritatis argumenlis retur, tit Christianorum concursus ad Prajtorium ;

    conitiiil :
    et magnitudine miraculorum permoti, contemptis insultant Maurelio, frementes prae dolore, et oppro-
    briantes
    8 DE SS. MARTYRIBUS DALMATIS.
    l briantes quod iniqiie actum esset, hominem inno- ejectis itlolis. per Joannem iVrcliiepiscopuiii sanctas
    centcrn [ler luiJiljrium .suppjiciis opprimi. Ille vcro Dfi Gpnitrici Mariie consecrarunf, et ipsum Marty-
    UAl.
    Marlijru Iiis ita paractis, repentc emis^a armorura manu, ris corpus a Salonis quarto Kalendas Sextiles li

    coronanlur. quatlraKinta ex liis i:omprehens<i$, nolentesque idolis transtulerunt, in eodemque templo colV.carunt ; ubi
    sacrificare, !.(atini omne» capite trutidari jiissit : aij lianc usque diem in niagna veneratione habetur
    qutiruni f.'orp'ira a li'lf;lilius niiftii intii^ sublata, et ad et cclitiir, miraculis chiruni et mart}Tii glt.ria con-
    ratlife.s mtirilis t/ Massnri sepuUa .surit. spicuum. Cujus Martyris meritis et intercessione
    adolrsccntcm Jnfra illtj» tlum talia aguntur, Febronis
    ilies nos Deo commendari credimus, etbeatos fore spera-
    morhtum
    vi(lu:f filius vila ftinctus est. fiijus pat*r, rinrniiie nius a.ljiivante Doinino iiostro Jesu Clirisio, qui
    ;

    iJigri.itius, 1'rljis Rorrianae .Senator fiiei-at. Ob iil cuni Patre et Spiritu sancto vivit et regnat Deus
    Pra.-feclus i[ise, inortem ejus ajgerrime ferens nec per infinita secula seculorum. Amen.
    ij,'narus a Cliristianis intertlurn et mortuos ad vitani
    fuissfi revticatos, Dnmniiim urgerc ca'pit, ut in eo ANNOTATA.
    u I'riiiifle

    roija/ut,
    iislorideret tjiianla Cbristi sui es.set virtus : non t|Utid

    ip.M! i)ii,d(|iiaiii virtuti Clirisli tribiieret, qui talia a S. Pancratii Acla illiisiravimus 3 Aprilts. qui in
    irii'gicisar'liliiis quibusil:iniadscriberesoIei'et. Vtilens MS. <lrn'io Siiiw.rario diiiliir traxisse genus suum
    autem. quo modo posset, vita' riefuncti consulere, ex coiifiniis Antiothiic.
    simulat se Cliristo credeic duduni, si per ejus invo- b Coliliir S. Apptdliiiaris 23 Julii, ijiicm eiiam
    ciilitiiifm is qui nifrtiius fuerat r-eviviscerpt. Ail lia;c Antiocliia Rcniam in coniitatu S. Petri profectum,
    Doiiinius, Quamvis, inquit, sciam te ila laqueis dia- Acla Wslanhtr.
    boli ciilligaluni atque fonstrictum, ut ad sequentlain c NoUr siiiil hx itrlies el jiroviiictse. Est aiilcm Caa-
    veritatfin explitare le ornnino nequeas ; illos tamen sarea mctrojiotis Ctijipiiilocitr, uti Sebaste y/rmcniai

    tn ijrnliom
    jiers[iifiens, qiii crt^dunt et qui cretlituri sunt, ne priiii,r isli vicin,r. In Acti,s SS. Fclri ctPauliex MS.
    ijuiil virtuti Cliristi ini|iossibile esse arbilrentur, Gnrco apitd Lipomaiium ct Snriiim phirima ex his lo-
    crcdentium
    morluus istuni [irisliiiiu sanitati restiluam et vita). cis iiolaiitiir a S, Pctro visilula, Riilio itiiicris hic no-
    Ecce enim, quia diio sunt [ira^cepta caritatis, Dei tiiUtsaliscontjrutt, et iiitsqitam pcrlurhata cst, coqitc ma,-
    amor et proximi, et scimus quod inter duos liaberi jorem fidem merctnr.
    carilas dicilur, et dilectio iii alleruni teiidit ut esse d 7'tioiiius yircliidiacouHS apud Liicitim patj, 1)4 ;m-
    cariliis [lossil,, biiics iid iiradifaiiduin Doiiiinus tli- rocliins lias tonjiingit, Cetinam, Clissam, Massarura,
    scipulos mittit : quatenus boc tacitus innuat qui ca- Almissarum : cl in mappis Geoyraphicis inter Clissam
    rilalfiii ergii all.eriiiii iion baliebit, pra^dicationis Cclinam
    cl collocatiir Mucharis, forsan ad radices
    ofrifiuni iiullalfiius susfipere tlfbet. Tunc juxta fa- moiitis Massari.
    daver Hexis genibus, maiiubus vcro ati|ue oculis in e Hoc die eum iidliitc in ecclesia Spatatcnsi coti sit-
    caliini sublatis cum orasset, inipetravit inortuo in pra ex Ferrario diximus.
    noniiiif Cliri.'li vi!:iiii. iit rfsiiinplii spirilii si-e in f Siilona, sitbdittt fuit Gottiis m Ilotiu doiiiuinnlibus
    [ledfs erigei-et, at(|iie iteruni vivere super tcrram et miiris nitdula, qiios Constantianus a Justinmno mis-
    iiif ipciet. Vix verbtt liiiiernt cum secutus est even- sus victis Gothis restauravit ; at postmoduin a Sclavis
    (iis : visusque est adolcscen.s noii quasi a morte occupata fuil dcstructa
    et : iiti latc describunt Tliomas
    ^usfilutus sed a somno ex|jergef:u'lus, tarn facile Archidiaconiis cap, 7, et Joannes Luciits lib, I cap. 7
    siirrexit.
    ct sequeittibus,
    7 Kti viso miracuki iiluriiiii ;id coiiversi
    fiileiii
    g Iilem Tliomas cap, 8 vicinas Salonx insulas ap-
    siint Maurelius vero, lauietsi vila adolescfiili re-
    :
    petlat Solulam, Prachiam, Pharon, Lysiam, Cor-
    plurlmis slituta es.set, et veliemoiiler g;iuderel,
    in sua lamen cjram
    conversit
    obsliiialioiif iiloli.latria.' firmus fixusque [leniiaiisit
    : h Dc tiac traiistatione sequentia inveiiimus.
    jaiii eiiim it.i obiliiratum erat ticr rjus, ut nulla sig-
    niinini magnitudini' pnsset niollesffre.
    Quininio ab HIST. TRANSLATIONIS
    iiicli.niiii siiffnloiilius ad iiialiiraiiilain Dcniiiii ne- Ex codice pergameno Ecclcsix Spalalensis S.
    ceiii niagis iiicilalur doiia illi pliiiim;, „m'ruiil, at-
    :
    Doninii, exlracla a Luca Gaudenlio, dictx
    que iusuper siispifioniluH iiii|.l,-iil, sil.i jubfiites Ecclesix Arcliidiacono.
    Ciuori, iie si bciniiiem ini|iiiiiiluui vivumqiie diinit-
    teret, et ipse, t.imquam
    tnorfi firf.
    lorumque fiiiiteiu|ilcr,
    .\iigiistaliiiui |fir|,i,i fdic- Jooannes a hujus nominis primus Archiepiscopus F
    pii.iias darf fcgaim-, jm-
    ttiiiicalus ,.|
    Ecclesiae Spalatensis, cum dedicasset in honorem a
    pruilentf r faf tum ;iut exili.. aiit .iicriiiii pn.sfrip- Be.ata; Virginis Mariae insigne fanum Jovis, a Dio-
    tioiie aut inorto luat. IJis verbis M. lureliiis inipiilsus cletiano Imperatore in ipsius palatiooliin extructum,
    mhl f unctatus Ifgom lulit dieens Dcmnium. ccritra
    :
    cupieus sacras reliquias Sanctorum M.irlyrum b
    lcges Imperatciuiii iioslri.niiu ageiitpin, ,|f„s.|ue Doranii et Anastasii ex ruinis celeberriiiiis urbis
    nostro^ coiilfniiifiilcm, fapile puiiiri c ,1 ^ . Sacra corpora
    jubf... Eivi.ium Salonariim eruere, et in tem|ilo a se repurgato et
    ,

    foias extra muiiini el educluni cxlenipl... i„ter ruinas


    cuni i.ra- consecrato collocare; convocata pii populi multitu- Satonenses
    ivi, olMrunfurunt. Cloiiosiis ila.|ue Marivr,
    Noiiisc dine, ad Salonarum ruinas, ubi c basilica fuerat, se "miruniur :
    «IiK 7 ifall Miiii leiTiis rfbiHiUfiis. ail fadiim
    iiiigia\il ab ipso ; al.acer confcrt.
    Locus, in quo sac ri loculi latilabaut,
    Conililore omiiiuui immortalilalis c.roiiam c
    affcj.lu- subteiTaneis fornicibus inclusus, etsi iiolus tjuibus-
    rus, pro cujus nniorc mortein
    c.nlempserat. Iii eo- dam esset, vepres timen et vii-gulta illum maxinie
    deiii auleiii lofc ubi expiraveral,
    uof tu a Christianis contegebant. Primus omnium ad pium opus iidelis
    sepclilur,
    Pastor accingitur, oves Pastorem imitantes, certa-
    8 Noii [Histpaucos deiutle annos, cessaiite perse-
    tim oinues labori incumbunt virgulta et vepres :
    culioiH., Miiri.Mis ccrpus iutra nrbem
    ad ecclesiam aniovent, ca?iiienta et lapides ingentes absportant,
    li. Mariic, quani primum positam ibi a fidelibus di- suggerente Dco vires lal.orantibus. Eflbssa jarn ali-
    liniiis. iraiisli»!,,,,, ,,.,,
    p„^t^,, ,^.g,,„
    ^ Gothorum qua profunditate, mira; suavilatis odor exhalat
    irruplioncdiruptis fuiuiiiusque :

    eversis Salonis con- loculus unus dctegilur, et odor augetur, Accurrit


    cives ad pioxinias ,, insiilas
    confugerant, ac deinde pius Pontifex cum Clero, metuentesque ne forte
    Corput reversi, ,n Diccletiani a-ilificio, a
    qiiod tribus ferme Sclavis turbarentur suis aemulis, niiigna cum celeri-
    Spatattm millilms a SaU.nis distal,
    tranifertur.
    Sindatum ap|icllatum, se- tate loculum.qui prius apparuit, ita ut erat clausum
    domsibi posueruiit; le.uplumqueolim
    Jovi dicatum Spalatum detuleruut : quem quidem aperieutes, non
    corpus
    UNDECIMA APRILIS 9
    corpus S. Domnii utsp«rnbani, sed sancti Marty- urbera Aspalathum condidit, et in ea p:>latiaomni
    illic D
    ris Anastasii invenenint. etiamnum roliquiae su-
    descripfione majora, quiUMiiu .\tic.ronF. G.

    primo invem- 2 Sequenti die Salonas revertuntur, instautope- persunt veteris raagnitudinis testes, quantumvis
    liir S Anns- ri, paulo altius locum eumdem eflbdiunt, et sarco- longi ea temporis iniquitas in nihiUim redegerit. F.t
    tasii :
    phagum S. Domnii inveniunt
    ipsum quoqiie pari deinde mngis prope finein ista habet Aspahifhi urbs,
    titm S Dom~ :
    :

    niif
    cuni sollicitudineet festinatinne Spalatum conveliere qu.-B parvum palalium significat, Imperator Diocle-
    safagunt. Sulistitit tamen et hajsit pondere gr.ivis- tianus extruxit, habuifque illaiu utdomum propriam,
    immobrte sinio f u-tissimis qiiihusque et rnbustissimis viris aulamque a;dificavit et palatia, quoriiin
    , ibi plcraquR
    virts,
    redditiKii immoliile. Ah
    inuocentibus igilur et imma- perierunt. Qua» aulem etiainnuiu supersiint vakle in eo H
    fcrlosii S.
    cul ifis ni:inibus convebi velle sacrum pondus, ratus pauca siiiit ; ex quibus Kpiscopiiim urbis et lemplum
    Dotnnii.
    pius An:istes; irubecillem piierorum turham cngit, Saiicti Dumini, ubi ille ip.se Sanctus sepulfus est,
    a ptierts
    et oiier. ferendo supponit,
    quod leve factum a pue- qiiod ciibiculum erat ejusdem Diocletiaiii. Subter
    transfertur,
    vehebaiur. Ciim tamen solis iestu fiti-
    ris alacriter sunt rotiindi fornices, olim custodia", iu quas Sanc-
    garentur, ardore nimio maxime .sitis affligi ca-pe- tos immaniter a se cruciatos compingebal. Ibidem
    fonte tillro runt; in b^co aridissimo, qui Saline nuncupatur. etiam situs est S. An:istasiiis. Jst iii nnteriore parte
    eritmpente Minim dictu erumpit ex Prope mare sub hac ipsa urhe urbs
    I silice lalex vivus, appa- inla suJidiintur :
    Salona urtfS
    relque uoviis fms iiumqiiam anfea visus, adhuc est Salona, dimidiuni habensejus magiiifiidinis quain
    etiani B. Domnii-aqua nomen retinens, et virtulem Constantinopolis : in e:i coiigregati Romani :irina
    in p annivers:irio lirdiernai transl:itionis praestans. sumelKint. et inde proficiscebaiitur ad Clusuram,
    Ri^focillati pueri inferuiit arcain in lociim paratum : quatuor inillia passuum dist:infem, qu;einhuncusque
    qiia aperta mirus odor efruiiditur. Reli.iuiae sancfi diem CIus:i ap|>ellatiir, qimd illac transeiintes qiiasi
    in pectore.
    Martyris infegrse inveniuntur, et in pectore liber concludat. .. In lianc iiifnuuissi Sclavi sive Avnrcs,
    erant Evaniie-
    lia.
    erat Eviingelinrum thecis incliisus, lilleris Apos- qiii Iraii^ fliimen habilabant, Romanos expulenint occupata a
    tolicis anliqun more ipsiusmet, ut fertur, manihiis et Salnnam urbem occupavci-unt ; ibiquo sedibus po- Sdavis.
    formatis. Horum duorum Martyriim sacracorpora f sitis ]iaiilatim incipientcs praechiri, Rom:inos in cain- E
    ad liuciu Ecclesia metropolitana Spalatensi honori- piset cditioribus Iccislialiitantes dcliweriinf, ennim-
    fice reoondita conquiescunt. que loca tenuerunt... Cum Romanum Imperiuin, per
    imperantiuui ignaviam alqiie socnrdiam excusso jugo
    maxime ,

    Itomano
    ANNOTATA. Micli:ielis Aiiioriensis Balbi, tanluni non exspiras- liberis.
    set, qiii Dalmafiae oppida liabitabant, sui jiiris exti-

    a Joannis linjiia lavdes hte describnnttir a Tlioma teruiit, neque Romano Iiiipi>r:itori, neqiie cuiqu:im
    Archiiliacono ciip \\, et Jonnne Lucio lib. 2 cn;i. 13. alteri siibjecfi... suisqiie nou alienis legibus usi liie-
    At qttitndo ipse, patria Ravennas, Leeiatus a Sutnmo runt. IIxc Constnulinus Imperatnr. Diclus Michnel
    PoiUifici', et quo aiinoad partes Dnlmatia: jnissus fnerit, Ballius, Leoni Jrmeno, ipsa Natalis Dominici ilie sub
    et in Arcliiciiucopuin ordinatus. non indicatur. Vidctur finem otini Dcccxx inler sncra ipsa Irticidalo, subrtiga-

    secuto viii vt-risse, guia post ipstivi dicitnlur scdisst Pe- tus esl, citjus lcmpore et Cirtn et Sirilia fueruut n .^a-

    trus, Marianus, Murlinus, Leo, Petrus ac dein circa racenis oeciipatn : et jam indicatn Dnlmaluv pnrsejcclis
    annutn 840, Jusiiuus : tit de Itnc Tliomascap. !3 tra- Romnnis u Sclavis delenta. Morluus esl Balbits nnno
    dit et omnes refcruntur in Memoria .Irchiepiscoporum Dcccxxix.
    Salonitunx et Spalctensis Ecclesix apud Lucium pag. 2 Joonnes Lucius lib. 2. de Reqno Dnlmnli.r et
    Scculo 9
    383. Crontitn cap. 2. deilucil res in Adrialico qeslus Dunim
    (lonafiones
    b Imo soUus Domnii reliquias levare voluisse Croatarum tcmpore, el inler nlia profert 1'rivilegiiim faclx ca-noblo
    innuit Tliomas cop. 12 ubidc liac Iransiatioue agit : et Tirpimiri Cro:»taruin Ducis, signatum iv Noiias SS. Domnii rt

    Lolhario Francoriim
    Ana$lasii a
    liic infra niuititur, inveulionem S. Ana.sta.iii praiter Martii , regnante in Ilalia
    Ducibus
    spcrn fuis!.e. Rege. Indiclioue xv, is fiiit nnnus ncccxxxvii, el in CroaCarum.
    c Addit Thomns : Basilicam Episcopii ingredien- diclo privilegin offert ptiirima bona et possessioucs Sancf aj

    tes, confusa et dissipata omnia repererunt. Salnnilana! Ecclfcsi;c in coenobio sanctnruin Marty-
    d S. Anasfasii translatio celcbralur a Spalensibus rum Iloniiiii el Aiiastasii Costn»! ct Damiani, el sig-

    28 Juhi, nl martijrii nnlalitiiu: 21 Augusli, quo tlie nont Tirpimirus Diix, vnrii Zuppani. et Presbyteri,
    Adonis 1'/ indicnnttir nomiiia Scrvorum dc Masiiro in sancfa
    inscriplus esl Marnjrologits Usuardi, cl alio-

    rum. curn hoilierno Romnno : et diciiur Cornicularius, Matre Ecclesia B. Domnii Ciim postmodum, dtclo
    passussiib Imperatore Aureliano, aliis Aiirelio, Gnle- Tirpuniro Duce Cronlariim mortuo, lis de en doiialionn
    sinioAlexandro, quod nd dictum dtem eril disculicn- fiiissrt eiorla, fittus ejus Muncimir Dux Croatariim

    dum. Fuisse autem corpus B. Anastasii anno 1209 a novo privileqio, iv K:ilendas Octobris anno Dcccxc,

    Bernardo Archiepiscnpo ab nltari vetere extraclum, ludirtione xi Itinc cwpla, in honorem Sanctoriim Mar-

    et in novo altari in eodem loco collocatum, lestalur tyriim Domnii et Anaslasii signnlo, enmilem pnlris

    Thomas cnp. 28. sui flonatiotiem confirmnvil, et post variorumsigunluram

    Quarto Kalend:is Sextilis


    e itidicalus supra ab ipsc Dur islu suljunxit : Sequenti dic, qiiai est terlio

    K:ilendas Octobris, veniens ego s;cpe fatus Diix in


    Aditmo, is est WJulii.
    f Idem indicul Thomas cnp 12, qui seculo 13 suam civilate Spalali ante Sanctissimorum dictoruni .all:i-

    kistoriam sciijisit. ria, et Privilegii paginiilam manii propria infer ce-


    tera munuscula, quaa manus mf.v invcnire value-
    ANALECTA runt. super sarrosancti Domnii altario objeci, et et altari S.
    Domnii
    Uomnii apud Spale- donatiniie pra:dicta niancip.itaS. Domnii abivi. flax
    % 1. Glorica poslliuma S.
    ilii : e qiiibus cdligimiis civiwbium supra memoralum,
    tunses el in iiisulis Tremitanis.
    licet ndhuc diceretitr saiicta! Kcclesiffi Salonitana?, la-

    menexiilisse inurbe Spatntensi:item Kcclesinm snnrls;


    yjnnstnHtinus Porphijroqenilus filius. Leotiis Sitpicntis,
    Imperator Orientit, in lilro de Imprrio ndminUlrando
    Dei Geniiricis Spatalensem, in quam linritm Mnrlij-
    morluo suc- rum corpora fiiiise illalu supra in /lctis dicunlur, as-
    ad Romanum filium (qui illi nnno ncccCLIx
    ejusqiie populos descrihit, stimpsisse nomen S. Dnmnii quod saspe memorntus, :

    Ci-ssitl cnpile 29 Dalninliam


    Spalnfitm a Diocletianus Inipe- Thomas .Irchtdiaconus confirmat cap. 13. Igitur. (ti- H a Ducihu»
    alque iln dictiim cnput exotditur :
    Sclavonix
    JJioctetinno
    amavit, uude etiam populi qiiit, liuces Sfdavonire liabere ccnperiiiit in magna
    condilum: r.itor valde Dalmatiam factx ecclesiic
    veneratione ecclesiam B. Domnii, donantes ei pr;e- Domnti
    Romani colonias eo deduxit... Hic autem Imperator s. :

    2 dia
    JpHli<: T. II
    ; .

    10 DE S. DOMNIO EP. MART.

    decimas et oblationes nis exhiberisolito. Vulrio creduntur ab antiquis Diome-


    A (lia et possessiones multas,
    dex insulx dictx, quamvii el Tacitus lib. 4 Annalium
    ArCTORE C. II. cordc. liilari oflerentes.
    Laiirmtio Arrliiqiisritpo cap. 71 mcmor((( Jiilinm neptem .\ugusti. convictam
    Iilnn Tlirimax rap. 16 ilc

    ailulterii. ab boc fuisse damnatam et projectam in


    il fcntln xr
    iiurm ifculo xi floruiue supra ihiimus,
    inla
    Siiiiliitnisi,
    a Hriithvi
    I.aiirentius (alis erat vir, in magna insulam Trimetum, liaud procul Apulis littoribus.
    Sctavontx :
    uiljumjit. Et quia
    Spalaten.ies ad liaec liltora navigaluri. in conspe.ctu suo Una ex
    reverenlia lialiebalur a R<?gibus et l'rincipibus Schi-
    dictas insuliis liabent. ex adverso Capitanatx provincix Tremills
    V(i'iia'. tribiiftbanUiiie EcdesiK S. Dornnii
    villas et
    sedecim Itiilicis a littore milliaribiis ilistantes Ex ac-
    insulis S.
    pnedia multa, facientes confirmaliones et privilegia Domnio sacra
    sujier novis collationibus etantiquis. El pluribus iii- curatr in mappis Geograpliicis regni Neapolitani e.rlii-

    terpositis ista tradit Venerabilis Gerardus, Lppatus


    :
    benlur. quarum pnecipua appelhitur Sancto-Nicola de
    Tremilo, allera SanDomino de qua liic agimus. Fer-
    r.regorii .septinii Spalati positus, invenit ibi Ulfuin
    Catalorjo Generali ad diem vii Maii, quo S.
    Presbyterum, cui Oolfungus agnonien erat, ab annis rariiis in

    Doinnium Eiiiscopum marlijrio fuisse coronatum Acta


    jaiii duodecim Papali jussii gravissimis coiiipedibus
    indiciint. ista adilii ; In insulis Diomed;eis S. Domni,
    alligaliim, propler schismalis ncfarium scelus, quod
    regionibus Dalmatiie Episcopi et Marlyris et aiinotat. ex moniimentis
    ;
    cuni exercuerat in
    Cedeila
    akjue Croatia;. Jliinc ergo fecit absolvi, dicens :
    Canonicoruin Keguliirium, qui insulas memoratas,
    Qiiia Doniinus Alexander felicis inemoria: in suo de- vulgo dc Tremiti, possident, se ista tradere. Lale lU
    agit Galiriel lib. 3 liistorise Iripartilx Ca-
    Pennotus
    cessu priecejiit uuiver.sos .suo jussu incarceratos ab- tis

    Juramenlum solvi. 1'rius tamen fccit cum super Evaugelium et noniroriim cap. 13 sed absque mentione S. Domnii.
    xnprr cdypuK
    super corpus H.Domiiii subire corporaliterjuramen- Qiwl antnn Ferrarius codem die. cum prin.o ominum
    S. llimnU ;

    luin, ut in abjuralain lia;resim iiuniquani relabi debe- de eodem S. Doinnio ul Patrono Spalatensi aije.ret, an-

    rct, et dc bis partibiis egrerliens iiiiniqiiam rediret. notet corpus illius in insula unaex Diomedaeis, quje an altqua
    ossa ?
    llac ilii. Al nwrlua memoralo Alccauilro 1'aiia u anno ex eo noiniuatur, asservari et prtecipue coli; nullo ibi
    MLXXIII ilir xxil Aprilis sncressit S. Grerjorius Papa modoprobamus. Ul summum arbitramur ibidem aliqua
    VII, vixit usijue ad annnm mlxxxv, (( diem xxv corporis ossa ex ecclesia Spalatensi de.lata, in honore
    iiui

    Moii, nijns Acla ad dirm dirlum illuslralnmiis. fuisse, et forte adhuc esse.

    3 }nter olios deinde Arcliieiiisriiiios fuit IJernarilus,


    patria 1'erusinus, iiniio Mcc ab Iniiocontio iii Papa ,§ ll. Coi-pora S. Domnionis ct aiiorum
    eonsecratus, vir litteratus et eloipiens, qui satis vi- riomani delata.
    seculn n
    ihniiltniiei giliinter curam 1'astoralis oflicii impendit. Euin
    fiiii., II Emnricus, aliis Ilenricus, fllius Delic iii, Rex Unga- Xu sacrosancla Luteranensi Ecclesia, omnium Urbis et
    Cultiis sacer
    lli-ijlliiix
    patrem vcnerabatur, et ad ipsius pclilin-
    riai qiiiisi Orbis Ecclcsiarum matre ac capite, hoc tlie XI Aprtlis S. Doilinionis
    {.'nijait.v ;
    iicm douavit Kcclesia! S. Doniiiii sextariolos molen- recilatur tlfTicium Ecclesiasticum sub ritu duplici de et atiorum
    xr Aprllis,
    diiioruin Siiloiiitani lluniinis, (jtii septimaualiter ])er- S. Domuioue Episcopo et Martyre et sociis, quorum
    tiucbaiit ad niiiMim, uli refert Tliomas cap. 2.i, (/«i corpora liabentur in proprio altari in oratorio beataj
    eap. 2(i (/(' Andreii lieije, ollero lielx iii filio, ista tra- Virginis Maria; ad Fontes : et festum duplex S.
    dit. Aiino reileiii|itionis nostric Mccxvii, Men-^e Au- Leonis Papa; Komaui trausfertur in proximum Jiem.
    Cuttvs sacer
    giislo, die XXIII advenit Rex Andreas ad civitatein cujus in secundis Vesperis solum sit Comuiemora- S Doinnionis
    Spaliitcnseni... Ipso viso processiouis ccetu solenni tio, nisi contingat ulterius diHerri. Omnia autem et aliorum

    univcrsoriim civiuni, descendit de eijuo, magnaque fiuiit de Coiuinuni plurimorum Martyruin, et in Sl Ajjrilis.

    suoriim 1'rincipum vallalus caterva, teneutibus eiira Missa dicitur Crcdo, uli refertur in Ordiite Officio-
    biuc iiiilc Episcopis qui («nveuerant, pedes usqiie riim, qiii pro dicla Ecclesia solet exciidi. Ex quibus
    ad I'"cclcsiam S. Dumnii processit : ubi celeliralo colligimus antiquissimam ubi viguisse consitetudinem
    Mis.snriim ollicio, et data oblati(me siipor altare, ad Officio Ecclesiastico colendi S. Domiiiouem et alios
    hospilium secessil... Cum autein Androas Rex ali- Marlyres : quorum corpora, iitqiiil Boroniiis, in So-
    quiiiilam luoram faceret, Dernardus Archiepisco- tis Martijrologii ad hunc xj Aprilis, Joaunes Piipa
    pus morlis debilum solvit, .sepultus juxtaecclesiam Quartus Dalinata, Iranslata e Dalinatia, prope bap-
    S. Domuii. Iln ilii. De diclis Regilius Ungarix tisteriumConstantini recondidit, in oratorio asede-
    consuH iwtesl Bonfinius decade 2 Rerum llunijaricarum centissime exoruato. Similia trudit Barunitis in An-
    lib. 7, nalibits ui/ unnitm dcxli, qiio Eccelsiic prseeral diclus
    F
    (i Memorato Bernardo successit in Arrbieiii.\rojmtu Jounnes iv Papa, dc qtio AnastuMits Bibliotliecarius in (I Joanne
    fitirillum In
    Ounerllns. cujns lempore contra Maldnci cujnsdom pi- librodc Vilis Ponlificum isla liubet ; Joannes, n:itione Popa IV ho.

    hcilii tnroca- riila'iii.wlentiam piiijnatnri Spalatenses, e.rliortationecu- ruin Covpora


    Dalmata, ex patre Venantio Scholastico sedit ,

    litm. lioniam trans-


    ;i(.m/iii)( /'i'.rfi'r/icxbil;irali oiiiiies, cajperuntcouimen- aiiuum unum, lueuses novein, dies octodecim. Hic lala.
    darc sc Deo el H. Douinio. Et tuiic orilinanles se temporibus »uis inisit per omiiem Dalniatiam seu
    CU'periiiit coiitra linstes audacler iuccdore, ct insiij- Istriainmultas pecuuias, per sauctissimum et flde-
    nnn ilclioslibus picloriain reporlnrunl, uii ajmd dieuim lissiiuuuiMartiuuin Abbateiu propter redeinptionem
    Tliomam cap. 36 leiji polest. Prxtereo in Memoria Ciiptivorum, qui depncdati erant a Gentibus quos :

    ArcliiepiscoiHirum fiitlouilanir el Spalalinx Ecctesix, fuisse Sclavos ex supradtctis arbitramur. ylt pergit ct in ecctesia
    Litciopnij. 385 i'i(((ii, primus censetnr S. Doinuius, Aitastiisius : Eodem tempore fecit ecclesiain beatis Lateranensi
    cl noiiaiie.simns (icIucks Petrus natione Pigensis. Hic, Martjribus Veiiautio, Auiistasio Mauro et aliis ,
    dejiosila.
    iiii;iii( iii(f((ir, multa boua suo tempore fecit : erexit multis Martjribus, quorum reliquias de Daliuatia et
    capctta crccta capellaui S. Doinnii, et eam pulclierriine pavimentis Istria adduci prieceperat : et recoiulidit eas in Ec-
    acfttto li. edolavit, douios et possessioues Arcliiepiscopi
    erexit, clesia suprascripta Lateranensi juxla fontem Late-
    ecclcsiam S. Doinnii diviuis officiis bene fulcilam. rimen.sem, jiix'aoratoriuin B. Joannis Evaiigelista;
    teuuil. llic sedit annos sex. menses quiiliKir, obiit quam ornavit et diversa doua obtulit.
    anno Domini mccccxxvii dio priiuo Decembris, tunui-
    7 Ctxsar Rasiwnus lib. Z Basilica- seu Palriarchii
    lalus est aiile dicUim Capellaui S. Domnii
    in ecclesia L^teranensis cap. 12, cuin captivos a dicto Joannc
    eju.-dem.
    Pttpa libertati re&titttlos dixisset , istaaddil: Sauctorum .\omina
    8 Ilaclenus, cgimus de cnllu el veneratiane S. reliqiiias, ne Christian;e religionis ludiiirio esse Marlijrum
    DomHii eiitem c.v/iidid, iii Dalmatia et potis.wnnm relalct n
    i» possent, plurimas lisdem e terris exportandas, Itttsjtono,
    ccclesia Spilateiisi, ubi sacriim ejus
    corpus atlserratur : Romamque adducendas curavit. Fuerunt autem SS.
    subj'ungimus alitiua dc lioiwrc. ipsi in insulis
    Tremita- Venautii, Domniouis, Anastasii, Mauri, .-Vsterii,
    Sulpiciani
    : :

    UNDECIMA APRILIS. 11

    A Sulpiciani, Theli, Antiocheni, Pauliani. De S. Fa- num, et pro Septimio coHocatur Sulpicianus: et qui D
    naiuw Episcopo el Marlijre ejusque corpore Romnm hic M-ribunlur Paulinianus, AUCTORE G. H.
    Telius ,•( Antiocliianus,
    Irauslato. eijimus Kalemiis
    Jprilis ail tjuem iliem apud Rasponum
    : suiit Paulianus, Thelus et Antioclie-
    annotat Baronius, Corpus S. Venantii asservari nna nus. Joannes Severaniis, m Meinoria sacra seplein
    cura corporibus S. Domnionis Episcopi et aliorum Ecclesiariim Romanaruin aniio mdcxxx /Jnm.r exciisa
    Sanctorum IMartyrum, quorun: cmnium (iies anni- pag. 501 , iwvem .wcios, liis nominibii.^ : .\nM-
    conjuiujit
    versaria agitur hoc eodem mense, tertioltlns .\pri- tasius, Maurus, Asterius, Septimius, Sulpioi.inus,
    lis : quo Romano
    die ista leiiuntur in Martyrologio Lelins, siipra Telius, Antiochianus, Paulianus et
    Salonse in Dalmalia Sanctorura llartyrum Dumnio- 1'ajanus. Quos omnes in lituh proposuimus, quia in
    nis Episcopi cum octo militibus. f^erum Domnionis, apiKjrapho Martijrologii Hiennijmiani Corbeiensi
    aliis Domnii corpiis non est lempore Joannis iv Papa Parisiis e.tcuso slaluunlur novem milites.
    Roinam ilelatum, sed integro seculo serius a Joanne, 8 Addil ind calo hco Rasponus ad muriini diclx Eftlgies
    J rchiepiscopo Spalatensi nna cim corpore alicujiis e.cclesia; hinc inde videri e musivo effigies Sanctorum .Martyrum,
    Anastasii ad sttam Sednn Spalalensem translatum, el Martyrum, quorum corpora liic reqniescunt... In
    in ecclesia S. Mariii; Deipane nunc S. Domniidicta Absidis mediocerniturara, gradibus qnatuorelevata,
    deposiUim, et hactenus summa cum veneralione adserva- cni irapositura cst ciboriura marmoreura, fultnra
    tum. Attare sub
    nli e.T siipra relalis liquido constal. Alterius ergo quatnor nobilibus cnluninis ilem marmoreis, opere
    tjuo requieS'
    ab islius Doninii corpore necessario censendiim est S. accuratissirao in spiram striatis, cura capilellisor- ciinl.
    Domnionis hiijus corpus Romam Irimslnhm, sive is natissimis, et sid) hoi' altari proxime euumerata S.
    /iicrK cubicnlarius M:iximiani Imperatoris ciyus Ac(o Venantii et sociorum Corpora rei|uicscunt... Cano-
    inarlijrii etiiiin supra rctuliinus, sive aliquis Episco|)US nici Lateranenses sacra ibidein fticere praecipuis
    svpra in antiquis Marliiroloqii /fieronijmiani apoijra- quibnsque beatse Virginis solemnitatibus consue-
    Baronio,
    pliis indicatns. Hiiic oclo niililes atti ilmunlur a Biiro- vcre quod inunus ceteris.anni diebus a ccrlis i^leri-
    :

    ]j nio ad XI Aprilis his nominibus: Pauliiii.uius, Telius, cis et Capellanis, ab iisdem Canonicis impositis,
    Asterius, .\nastasius, Maurus, Septimius, Antio- obiri nios est.
    chianus et Cajaniis. Horiim ultiinus deest apiid Raspo-

    DE S.4NCT1S M.4RTYR1BUS MAURITANIS,

    SALONE, MAXIMO, HILARIO, CONCESSO, ET CETERIS


    SANCTIS.
    -ornm Martijrum Anlesignanus Salon nieino- diem. Loco Salonis, etiam Sylonis el Saloni scribilur.
    nitur iii MS. Marlijrologio .^lquisgrauensi. Fhrentinius suspicatur nomine ceterorum Sanctorura

    Nomina
    Martijrum.
    Hi
    _M__M-Parisiensi
    ^^^ ^^-^ immislus,
    Veriim in MSS. Auguslano S. Udalriei et

    et
    LalAia-i noslri, jiiiijidirMaxiraus,
    nullus in his iudicatur lociis Mar-
    posse contineri sacrum aliqiiein Cicriiorura ca;tiira,
    cui pressius .s.anctitatis titidiis dcljeretur
    quo : et sub finera adili Domninum
    more
    Episcnpura,
    iuiti-

    (|iii
    „,iii.!/un-
    tijrii. In MSS. Rhinoviensi et Riehenoviensi isla post ensdem, tamquam pr.ijcipua vener.itioiie diguus, ijciiilus ti.

    reponitur. """'""""
    hiibentiir: Mauritania HiUirii, Maxiini. Tres
    In iVo.s' aliain luibuimus considerniionem de
    Miirtijres noniinat Notherus liis verbis : in Mauritania Doinnino, nrliitraU euin speclare ad Saiietos Diilmnlas,
    S:iIonis, Maximi et Concessi, cum ceteris Sanctis. ile quibus jam egimus: inler qiius reperiuntur SS. Dom-
    Deest Hilarius, qui iiidicalur in MS. Reginx Sueciic nio et IJomnius. Si quis tamen jam allnlis Miirhj-
    e.r

    ab IJolslenio xstinuitu, et nlio Trevirensi S. Mar.iiniui, rologiis aiit aliis munuinenlis. eum liic apponeiidum
    el eliam Hilarius scribitur Apiigrapha quiituor Mar- censent, pc.r nos sempe.r licebit. Innntiquo Tiimlnchlensi

    tijrologii /J leroiiymiaui ab his Saiidvi ita aaspicaiitur apud Hibirnos Martijrologio, ab his Sniiclis ineipit

    hiinc dicm : lu Idus Aprilis. In Maurit,ania n.italis hic dies hoc modo: Hilarii, Saloniie, M.aximi ; C'>n-
    Salonis, Maximi, Hilarii, Concessi, cum ceteris cessi ; absqiie expressione loci, qiue passim m MS. isto

    Q Sanctis. Et Vlommm.quiin nonnullis Rpiscopiisa/j/W- ncgligitur. p


    latiir ei in Blimiano MS. referUir ad praecedentein

    DE S. PHILIPPO EPISCOPO
    GORTYN^ IN INSULA CRETA.
    Cinc\ AN usebius Pamphili, libro IV Historia; Ecclesia^ti- Hic in Epistota quartn, ibidein indicata, laudul et

    CLXXX. e.e, terlio meminit hujus Sancti Episcopi Phi- siimmopere comineiiditt Gortynensem in insula Creta
    .lippi: primo cflp.21, ubiScriptorum Ecclesias- Ecclesiam, ut e.vinUfS et teslittis viriutibus uotam: tnm

    hauiliitiir
    rjt \ticaruin. qui sub Imperatorilius M. Aurelio ejns Amistitem Philippitm, veliit illius glori.v acsplen-
    Anloninn et L..I'.:io Vero flurueruiil. noiniua etvirtutes thris, secuuduin Dettm, nitcturem otque eonservutnrem.
    iib Eiisebto,
    suggerit. kis verbis : lisdein temporibus in ecclesia Verba Eu;.ebii dc ista Epistola sunt hiijusmodi. Eccle-

    floruit Ilegesippns, de quo iii siiperioribus libris jam sia; praiterea Gortyneusiuin et reliquis simul Eccle-
    abunde dixi ; et Dionj-sius Corinthioriim Epi.scopiis; siis Creta; litteras scribens Dionysius, Episcrtpuni
    Philippns praeterea ct Apnllinaris ac Melito; Miisa- ipsorum Philippum magnopere prajdicat quippo :

    nus etiam et Moilestus ac postremo Iren;eiis. ,


    ciijiis Ecclesia egregiam laudem fortitudiiiis et
    Quorum oranium libri, sinceram Apnstolica! tr;idi- genenusi animi commumi oniniuin consensu retu-
    tionis ac vera; fidei d.ictrin:im continentes, <ad nos lis.set monetque ut ab hajretica fraude ac versutia
    :

    usqiie pervcnerunt. Sequentibus capilibus de siugulis sibi caveant.


    seorsim aqit Eusehiiis, el cap. 22 de S. Ileijesipim. ciii 2 Quam pr.vc are hane ailmonitionem observaril S.
    et s. lAI-Tum cittt
    Diiniijsto
    dies VII .'Iprilis sacer esl, deiu cap. 23 de S. Diouysio Philipfms, testiiturejuscontra Marcionein hxresiarchain
    lip. Cortii- contra Mnr-
    Episcopo Corinthiorum ciyiis Acta dedimus vui Jprilis. accuralum opus, quod cap. 28 ila commeiidat iJ.-in clonem.
    I/IIUIUIII, ,

    Eusebius
    :,,

    12 DE S. PHILIPPO EPISCOPO.
    ^eri et Lucii Aurclii Commodi Ecclesiam sibi cre-
    A Etisebius: Sed et Philippns, quem ex verbis Dionysii
    AiicTODE G. H. Gortynensis Erclesiffi Kpisfopnm
    ditam rcgens, a furore Gentilium et ha>reticorum
    proxime citalis
    quoque luculentissinium iiisidiis eamdem tutatus est. Qux plirasi simili aM
    luisse copnovinius , ipse
    aliqiianlnm alia referniitur opwlMimroliicuin.Felirinm,
    liliruin aciver.^^us Marciuiiera compo.Miit. IIic <'st ille

    Ghiniiim, Gulesinium, Canisinm et in twimullis MSS.


    Murcion, cui S. Polycarpu.K occurrenti sibi et dicenti,
    primopenitura Meminil ejusdem Petrus de Nalalil/tis lib. 4 rap. 44.
    Copnosce nos, respondit : Cognosco te
    Ilerum viii Octobris imcriplm e.^.l primo loco Adoiiis ct 8 Octobr.
    Salanae, ii(i de co leslalurS. Irena-us apiid Eiisebiiim
    Srriiitorihif Mnrlijrolugio, Mosatidro ad snpplmimtnm Savii
    n
    lili. i 10/1. 13. S. Hieruniimiis libro ile

    Pliilippus ej-ciiso, cl in aliis MSS. iibi i.v/a halienlw : .\pud


    Ecelesiiisticis oip. 30 ilo Pliilijiiiimeniinit :

    Episcopiis Cretensis, lioc est iirbis r.orlynae {cujus Cretam urbe Gort.ynffi B. Philippi Kpiscopi. m ignis
    Diiiny^ius in e|iisliila siia nieniinit, qunm serip^ii ad virtutibus et optimi.s .studiis prajditi viri. Oii;i; /i-re

    Ecclpsiam) prieclanim advei-siis eadem legunlur apiid Nolkernmet Bedamsnpimsitilium.


    ejiiMlem civitatis
    Marcioiiem ediditlibruiii teniporibusque M. Antonini Paucioribus referlnr in Martijrolmjio vetire Romam,
    Ci'inmodi claruit. Hi>.ce aildil utiillud uppellavil Rosmeidiis, itfin upiid Grevenum,
    Veii et L. Aurelii
    Trithemius Ue Scriiiloril/us, Ecclcsiasliris simililer Mourolycum ei alios.
    4 Primiis, Cabilunensis Episcopiis, in Tupngraphia
    agens: Scripsitetiam qu.isdam ad diversos episttilas, pprperam
    Sanctorum ad Marlijrologii Mnnrolijci cdila,
    variosque tractatus, (|ui ad nostras manus adhiic caice.m Angiisllnianns
    Augustam civitatem Rhetise Vindelicoriim appellat, Episcopus
    uiininie perveneruiit. Venim neque ad mantis Eusebii
    hiibitus.
    ttul Ilinmiiimi pcrveneriinl, qiii ahus id indicassenl. et inter Saiielos Aiignslanus cuiisliluil Philippiim E|ii-

    i Ciillnm ejus sacriim ad hiinc xi Aprilis iiidical scopum, sub Antonino Vero Martyrem. Eumdein
    Colttnr Usiiurdus his verbis: Apud Cretam, urbe Gortiiia, S. Augustanis adscribit Fnmciscns Ireniciis lib. xi Ger-
    Apritis
    II
    magnis virtutibus et optimis
    1'hilippi Kpi.scopi, qui maiiicie cxegeseos ful. 202. Egimus nos deS. Biongsio
    studiis pricdiius fuit. Floruit autem tcmporibus, Episcopo Aiigiislaiio Marlijre ad iliem xxvi Feliniirii,
    Autouini Veri, et Lucii Aurelii Imperatorum. Ado ostendiniusque hunc Pliilippnm perperiim ex fretti ad
    B eliiim et Notherus uiunl, vita et dortrina claruisse. Rhsetiam translatum csse, et apud Peti um de Nalnli-
    In Martijroloijio liodienio Rumano e.tornalur liuc clogio bus lib. 7 Catalngo cap. 28 tradi S. Afram martyrium
    Gortyna! in Creta S. Philippi Episcopi, vita et doc- passain apud Cretam in civitate Augustana, tibi apud
    triiia clari!.simi, qui temporibus Marci Antouini Rhietiam leijendiim est.

    DE SANCTIS MARTYRIBUS AFRIS,


    FORTUNATO, DONATO ET ALllS CCXL.
    " unico aiiliqnissiino foule unviia MotiyTologin Treviren.li .S. Martiiti, Casinensi,el ValicanoS. Pelri,
    '
    uriginem du.iisse eiidem hsec linjtiendi ratio os- et in lioc adduntur alii rtXLI. Jbsgiie sociis memorantur

    e;
    apogriiplia
    trndii : In Africa SS. Fortunati, Donati, et
    ialinrum ducentoriim qiiadraginta.
    Martijrolojii Hieromjmiatii ,
    Ita tria
    Notkeriis
    in MS.
    sociis in

    uiiico cm/irf
    Richenoviensi :
    MSS. Augustcino
    nomraoiilKrFortunata
    alisque

    et
    loco

    et
    indiranlur ctim
    alioPari.nensi.
    Donata. In
    Demiim
    MS.
    in

    Grevenus, MS. Leoiliense S. Liimberti, cum MS. Tamlachtensi, fit tnrmorin Fortunatre el Domitioiiis,
    Florurio el aliis. In MS.Bwberiniuiiu, Oltraje.r.liitoS. cui adduntur multa inillia; et dein subjungitiir Fortu-
    Muria-, Colimiensi itidem S. Morimad Gradiis, omis- natus. Al Filono, de quo mox ageiniis jungunlur alii
    sus est Donatus. Contra deesl Fortunatus iii MSS. ccxi.iv, qiii hnc speclant.

    DE SS. EUSTORGIO PRESBYTERO, NESTORE, FILONO,


    CEREiMONlO, MARTYRIBUS NICOMEDLE,
    TicomediiE S. Enstorgiuin Pre.-byterum lon aut Filontius el Ceremoiiius seu Ceremonia. In
    iidscrtbunt Usuardi e.Templuria otnniu , et Apogropha Bliimiaiio ejns(Um S. Ilierongiiii deesl ,

    s. Liistiirijiu
    prcstiijler.
    IN
    Bcllintis
    tgjiis

    liodieriii
    e.icusa et inanu e.carala, nec

    Marlijrologii Ruinaiii ,
    nun Tabulx
    ctini iisque
    Nestor, et reliqui Ires referuntur, Masinus in Boniinia
    periustrata celebrnt ad bnnc diem S. Eustorgium, quod
    , Miiurolijcus, Felicitis, Grevenus, Molomis, aliqua' reliqui,i' sub hoc noniine asserrenlur in ecclesia
    Ciinisii.s, Galesiiiius. Titulum Wartyris adduiil Flora- S. Bominici : sed quis divinando affirmitbit iltns esse
    ritim MS. et Martijroloijitim Culoniit: el LiibeCir aiiiio litijns snncli Marhjris Nicomediensis'! Nec major cer-
    1490 c.irasutn. Al loco omisso S. Eustorgius rrfitiu,r tiliido est in tempore martijrii ilefiuiendo. Ad nolas
    in MS. Aqtiisgriinensi.InMSS. Rieheiiuugicnsi, Ju- Marlijrologii Romani legitur marijini apposilnm :
    guslaiio et Parisicnsi addilur soeius Nestur seu Nesiu- circa annuni ccccx. Pularemus jiotitts in perseculione
    rius. In tribns opograiiltis autiqui Maiitiroiagii S. Diocletiaiii lios passos esse : de qiia ad sequentem diem
    Hieronijmi quiituor mminaiitur Martyre.s, Nicomedia; agemus.In MS. Tamlachtensi celebrulur memorin SS. f/uanito pasM
    passi. Eustoi-fjius Presbyter, ijiii Eastorgius Eos- Eustorgii Nestori.s
    , , , Filonis et alioruin ccxliv , sed
    torgiuscl Eustgius sciibitur, Neslor, Filonus seu Fi- lii postfemi ad priveedentein tiirmiim spectant.

    DE
    13

    DE SANCTIS MARTYRIBUS
    CANCIANO, GAIANO, JOVINIANO, MARCELLO ET
    VITALE
    ni.rivins dtehis proxime. elapsis iiHcr monu- Marfyrem dedimus die proxime elapso x Aprllis, qni
    mnita, a nobis in Archimonar.tcrio Casitwnsi ab nliis trndilnr in Tltraria , ab niiis in Dncia passus,
    rfprrld . fui.sse veliistis.-iimjtm uhqiunl Mfjrf}j~ e( dubitnvimu.-i , nnm es^.ent diversi coUocandi. Fnrsan
    rologium , (niti>/un clmraclere Lauij':bnrdico aliqnis huc trnnsfeirndus. Jovinianus et Mar cllus
    coiisrri/i/mu,et cx eo aliqnot Sandos Martyrca dedimus: infer Murlijrcs Siculos, in primario apoqrapho Marly-
    qir.d iterum lioc. die facmvs, quia in eo Uuividicnntur: rolofjii Jl icTonijmifini, re/wriuntnr die xi Or!o''ris. AIL
    n\ Idus Apriiis. Natalis Sanctorum Martyrum Can- quis elinm intfr Mnrtijres in Asia Jovenriianii';, sive
    ciani, Gaiani, Joviniani. Marc^-lli et Viralis. Celc- Jovenianus habelur xn Mnrtii. Al Martijres MarcelU
    hrit est memoria SS. Cantii, Cantiani el Gantianillx aut Vitales iwminati plures sunt : sed qui ad hunc
    fratrum, Aquilei.r. sub Diociftiano pas.sorum ,
    qui xxxi diem aul simul cum aliis Jnncti colantur, necdnm repe-
    Miiii, XV et xvii Juniirefernntur. Aliquis etiam Can- rimus. Hos crqo Mnrtijres propter mitiquitntem dieti
    tianns mejnoratur ad dictnm xv Junii in Lneania pas- Martijrnlngii indicnvimns , benevoln Lertori ulteriorem
    suSt sed nullits horum Suciornm junijitur. Gaianum indugandi matcriam /jrxbentes.

    DE SS. SIAGRTO ET PATRICIO


    LUODUNI IN GALLIA.
    Galliarnm emporium anliquissinnim,
    Lnfjflnnnm, nulla Patricii facta mentione. Celebratur etiam nfm
    siciU /'opnlt frcquentia , mercatura cl opibns indicatn loco memoria Siagrii Confe.>soris inMSS.
    sem/ier excelluit , ita saiicta reltgione el prisca Augustano S. Udalrici et Parisiensi Labbxi. An ergo
    n Christo pietate, eliam snb Ethnicis Im/iern- posl vincula ,
    carcercs , aimque cructatus dimmus , in
    tonbus ,
    primis Chrtstianse a^ne temporiinis emuudsse pace ohdormierit In Bcllini edilwne Parisiensi anni
    1

    Num inter salis tc.-itantur sancli Martijres ,


    qui ibidem vnriis tem- 1321, SiagriusEpi>copus appcllalur. Verum quia in-
    ontiquos poribus (\dem .^uuin .suncjuinis cjfnsiune profe.ssi sunt. tcr Episcopos Lnijdunenses nuUus repcrilur Siagrius, Vitlefur
    Marfyres
    Lugdunenses
    Vcrum quia Dnces corum et Antesiijnani six/ic soli suis Molanus mutavit nomen et scrl/}sit Lugduno Sicarii Siagrius alius
    a Sicario
    sint hi ccnsen- nonunibu^ indicantur ,
    plurimi lalent siib ulHs nume.ro Episcopi. Seculi mox fuerunl Galesinius, Cnnisius,
    Ej)i.scopQ
    (li,
    gcnerali coinpvehensi. Ita cuin S. Ireiuen Lugdunen- Ghinius, Ferrarius, et potissimunt Saussains in Mnr- iMg<lmen$i
    siiun E/nscopo traduntur novcmdecim millia qnornm , lyrologto Gullicano ,
    qui in Indicc ordinationem ejiis

    nominii ignorantur , martijrio coronaia. Quidni tumcn facit : sed , nt alias o^lendimus , ex cunjectura , quod
    aiiquorum Martyrxm nomina, hinc inde m aniiquismo- S, Sicarius habent natalem xxv Martii, quo dit de S.
    numcntis abscondita, sul>i<de in lucem possinl cxtrahi? Sicario et hoc Siagrio egimus , et pro/)osuimus i^ta vi-

    E.C his fursan censendi ,


    qni in antiqnissimo a/)ogra/)ho ris apud Lugdunc.nses anliquitatnm Ecclesix stta. aman-
    Miiitijrologiillieronijnuani, quo im.ssim usisnmus, nnte tibus , ut si certinra monumenta jiossint indtcare, ad
    miileciixtter annos e.varato, his vcrbis habentur : Lug- hunc XI A/)rilis ea ederemus : quod iterum per Htteras
    duno CTalliae Siagrii et Patricii. Ex his verbis videre- rogavimus virum anliqnitalis Gallicanx gnanim, Joan.
    an polius mur ,
    qnad toto hoc o/)ere feciinns, /losae a/ipnnere no- ncn> de Bn.-^siercs, lihris edilis eelebrem : qut res,/uindit

    Confessores men Martyrum ; sed illud in tilulo omisiinus, qitod in xxis Jannarii anno sidclw se nihil de hac conlrover-
    habcndi ?
    aliis, sed rccentiortbus , a/)ogrn/)his sit n/)positum nomcn siu a qtiuquum /mtnissc i^ernosccre. Siagriuin '•/ u, ut
    depositio, uti etiatn in MSS. Tornacensi et Lastienn, alium a Sicario Eplscopo, relinquimus cum S. Patrl-
    sedin illo , vilio Irbrnriornin, est Fiagrii, /oro Si;igrii. cio : etambos islic Mariyres, aul suliem Confessores,
    In MSS. Ulirnjeclino S. Mariie , et Trcvirensi S. arhitramur Lugfluni Vitum hanc mortalcm cuin .rterna ^
    Martini isia legunlur : Lugduno Siagrii Confessoris, el iinmortali commutasse.

    DE SANGTO PHARMUTHIO
    EREMITA IN ARMENIA
    -ilam S Immytw: iit Pidco tlfdiiiiiis c/ii' xxx ciorwit inelu pltiritti in avias solitttdines abdiderunt
    Miiilii, ex MS. Valicaiiii, Lntine yeddilim sese : quos inter Joannes is'e unus fuil ; uli pale.l ex

    ylUus e(
    Vi II Ciirdiiinli sirlelo.

    ailncripsimm
    quiiin solitudittem proces^erat
    ,
    qiiia Cijliislra
    Arniniix nulnn eumdem

    . siih
    ,

    Cowauii
    unde iti ]iroi)iit-

    melrojioli
    Jelis.
    Hs/c
    inielliijiitur,
    iiiitem

    iihi
    de loco et tempore eo dictn
    et quiindo ri.ceril Pliarinutliius
    Itic sinl

    , Joan-
    , ut
    .iclu euiu
    S. Joanne
    onachorcsis ab accuruliaribttii Geoijraiiliis coustiittilur : licet eam nis prenominali instilulor el allor. Cijbistra eiiim eijres-

    ^ancfl, Carolus a S. Paulo in Geographia siicra Ttjaitiro Cap- sus Joinnes, iib hnjus sancti senis. palria ..Egtjptii, spe-

    padocix secundx Mctropolitie attribuerit. Nam qtio- luncam se contulit : deinile cutn deseendisset in puleitm,

    modoctimqite olim fticrit ,


    posteriori sanc tempore Ar- in eoijue quadraijinta diebtts iilisqtie cibo et potu pcrseve-

    menix iiomen liUius paluit : ipseque modocilalns Puu- nissit, veiiit AngL>kH ad .•Eijyptium cibiim illi aflfe-

    /MsCyliistrarn itodie Armeiiach dici, leque nc Comaiiara rnns, et di.Tit : Siirge PliarimUhi et affer cibiim

    iltsum, scribil ; nescio an satis stti utroquc locn memor. Juanni. Perqit porro eadcin f^ita narrare ,
    quoinodo

    Tempus quo iilem Joannes vixit alicttjus contra Cliris- alliittiin a Pliannutliio cibtim Jintnnes sumpserit, et con-

    tiatios persecutionis fuit , nec videtur ali,e commodins tra iliitbolicas teiitationes ipsitis doctrina con/irmatiis,

    accipi, qttam ultima et dirissima illa ,


    qtix usquc ad riiqanl ne amplius esset pro se soltieittts. Brevi atileui

    Coiislatitini Maijni impcriitm duravit; quan .u instructore stio inslrttctior ipse discipultts apparuit. Mo-
    tiebattir
    : . ,

    14 DE SANCTO PHARMrXHIO.
    Uebtttur dinloluR educere e puteo jiivcnem qiiacnnHiue
    AtXTOnK D P. ratione. Ergo malerni fnmuli mentitua speciem Pliar- (^^pu.ouG( ij.r,v\ (5/:}.ov m; ' Kn^iVitj^

    iniilliiurn adiit , cique per,<uasil nt nuctor Joanni revi- Terrena liquit mcnse Pharmuthi. cui
    sendx mafris fieri vellet. Phnrmnthius nortis vnius Mensis hic (Aprilem dicinius) nomen dedit.
    postidavil inducias, et inter precandum perpetunit passus SciUcet cani Aprili nostro hic yEgijptiorum Pliarmu-

    est cogitalionum ngitaliones : ndeo ut precea suar. non thi, Coptorum Ba.v\nu^ii, dc coincidit nt in xxvit nominis ,

    posset absolvere; et vel hinc potuit debnitque snspectam Martii exordium suniens, luUendas ApriUs nltiuijnt suo ratio.
    habcre hospitis ignoti canssam. Postera tamen die cum die se.xto, ut apparet e.r Seldeno //Aro 3 de Synedriis
    iUo ndJoannem perre.ril, meritamqne tuUt reprehensio- /febrxorum cnp. lii. .-/b lUo nntem mense dediiclum
    ne.m per quam ad erroris sui agnilionem addnctus, re-
    :
    nomen pcunUima loug e .e prouunliandum docciGrxci
    cessit flcns ac dicens, dialiole, qunntum me de-^e- versns mensnra. Pnrsumpiionem porro quod Phnrmu-

    pisti : sed me pm luilo liabons ilhisisti . et puer te thius iste in Actis S. Joanni nominntus idem sit, quem

    devicit nuncveroet ipsesenextibicertanien no\um


    :
    hicMenxn commemorimi, confwmat rntioGeogrophica,
    proponam, et acliones tuas superabo. docens quoi! ad ConstahlinopoUtanum Pntriarehatum
    Egregio proposito respnmU&se ejfectum, adjiivantHnis {e.v cujus hodieruo usu fere snnt accepl.x Menxa) perli-
    nilfus apud ipsiiis S. Joanuis pro suo curalorc precihus, credihile est: neat Cappadocin , Lijcnonia atqiie Armenia ,
    quiirum
    Grxcos
    sed definenlibus vitiv Aclis nihil cerium possumns pro- regioniim confmia sua anachoresi iUnstrasse Sanctus
    vuntiare. Qu.r vero haelenus dedu.iimus et plene legi isle debuit; siqnidem hnud longe aJoanne, adeoque a
    in prxcitatis Aclis possunt, prn'sutnuul enjn , dc quo Cijhistvx atque Bnrattn [iiam hinc venit qui Joannem
    egimus, ipsu7n esse, Graronmi Menxis^ et ex
    ciijus m sepelisse se dicit Chnjsius) speluncam supra indicatam
    his apud Ma.rimum Cijtherxum memorin agitur cum . habilavit.
    lituh , Sancti Patris nostri, uuoque dislieho , ad no-
    men ipsius, quod cum octavo ^Eggpliorum niense com-
    mune habet, aUudente, in hunc modum :

    DE S. LEONE
    MAGNO PONTIFICE ROMANO
    Commentarius prsevius.

    § I. Acta Vilee et cultus apud Latinos.


    A\NO
    Saticliis Leo, Ecdesix Rommtx et Arcliiiliiicoiiits ptoribus Eaiesitisticis a Cardinalc Bellarmtno
    CCCCLXI collectis.
    el Pnnlifex mttximtts, tiinc vixit cttm Ecclcsia
    XI Al-ItlL1S ,
    3 Diiplicem
    etiam S. Leotiis Vittim ex cotlicibus
    duptex vila
    assitluis quaterelur lisereticonint iirocellis, et plu- MSS. tlcsumplam uccepimus, sed neulram dtgnam ji/S omitti-
    rilius in locis n barbaris infestnreltir. Quo teni- prxlo xsiimamus. Allern harum ilescripla esl I'ragx lur :
    fore ejus tienerosa virtiis et eminens tloctrinu mleo excel- ciim hnc titulo S. Leonis
    : Papa; iv KalencUis Julii,
    Re.s r/estx in Itiil. ut Matjni coijnimen ei procuravtt. Vnitm tlolemus tam ex gestis Pontificum Homanoruiu, quara ex
    Aimalilnis res ob eo iira-clarissitne ac sanctissime gestas non fiti.sse Chronicis, maxime S. Prosperi,
    Ecclcsiastlcii qui Notarius ejus
    ab illustri aliijuo et prittlenli bislorico ociilaluque in plu-
    (lcducta:. fuit. Sed quiiy Kalenrlas Julii co/i(ii?' est S. Leo ii.
    ribiis tesle conscriplas : quas ideo ex ejtis polissimum Indtcalttr sub finetn, ab Umnrdo referri nd iii Idiis
    epislolis el Actis Consilii Clialcetlouensis nec non ex
    , Jpnlis : cttjus diversitatis caussam se ignorare auctor
    Itistoricis variis iletlucit Baronius tnmo vi Annalium fiiletur. Altern Vita e.clal in Bodecettsi cmnobio Cano- /itiriim alteri
    Ecclestaslicorttm, quem ab ItujusPontificatu auspiralur, ntcorum Rcijiilarium diiecesis Pailerbornensis Teuttr ffthcl-
    : in htic
    et lerlinm lomi partctn complet nnrralione rcrum
    tlieti I.V tiiserla'.
    pater ejus clicitur Romanus ex genere
    subejits Por.tificatu (leslarum : quas ibi siib oculis om-
    Anicinrum
    nomine Petrus, et niater ejus appellatur Pia,
    ftttiji-
    nium postlas benevolus leclor hahne polest. Est aliqua tiirque ile sanguine Iniperatoris, filia fratris ipsius
    ile eo relalio in anliqiio Pottlifieum Calalogo alibi a videlicet Tlieodosii el mira fabella lexilur, lum tle
    .
    ;

    nobis tlanila, qtta: aliqtianlo lalius est ab Anaslasiobi-


    ^
    vtsione ulriqi.e pareitli aute ejus
    nulivilatem facta, et
    bliolhecario dedttcla el in libro Poittificali etiam con-
    , mtriwtilo eamtlem seculo, litm tlc eleclione
    ejiis in Iinpe
    tenla : itnde eliam nos aliqua proferemus. ralnrem post obilum Tlteodnsii Magiii, et non ailmissn
    2 Sanrtissimi liujits Ponlificis Sermont-s, epislolas ditjnitalc. Inscritur elitim fabella
    Oi't]a cjus ad ann. a Barotiio
    ac reliqua ejtis opera olim a
    editn a Joanue , se recognila et sutnnia 46t num. 8 explosa, nempe S. Leoiiem, cura formosa
    Atidrea cum iilililate perlerla. obtiilit Paulo ii Pottlifici Romano mulier ejus manum esset exosculata,
    passum quid
    JimniHs Jntlreas, Eplvopus Aleriemis et
    celeberrimus oblectiitinnis luimanie, et ideu mauum excidisse :
    rl 1'rtro Leguin Doclor ; ctijus epislnlam tledicnlorinm sed oranti ipsi Dei genitricem,
    Cttt.tsto,
    edidit Pe- fuisse ab hac restitu-
    {ctim
    Irus Canisitts, qiii eailem S. Leoitis opera
    ittts rila, Itjpis Colo- tarn. .-/11,111 Baronins, hujus reimagmem
    niensibus annomD}ii.\t
    pictam,
    ijtia liic viilijiivil, iisque pnrfixil Vitam jussu Cleiiientis Papw viii, consultis viris doctis,
    dtttur) Leoiiis Magni, vere Suinmi sanctissimique Pontifi- abrasdn. Utritque enjo kac collectioiie pnttermissa
    cis, uli in lilttlo imlical. Hatic propimimus moiY nostro nannulla attalectti atljicimus.
    dislnctam el suis Notalionibiis illustralam. Esl itliud 4 F-^ettcralio ejus sarru indiialur ad Itutic xi Aprilis
    rHx compendittm alibi Operibtis prsposiium
    Memorla
    rt a Theopjiito cum
    , qiiod invariis Marlijroloijiis MSS. uli eliam tn ijenttitto
    Be- savru in Mnr-
    cloqiis ex Nicolai primi Pinttificis epistola et ex dn
    ftiiiuauiti.
    , : cujtts ista verbusunl. iii Idus Aprilis. Uoina;Leo- tiiroloijiis II
    Geitnatlii et Tritliemii Culalotjis
    de .^eiipioribtts Eccle- nis Papa; et Confessoiis. tlis tttljttnxil Usuardtis : Airitis,
    staltcts, edidit aute opera ejusdem
    Pontificis Tlieoplii- cujus temporibus extitit sacra Synodus Chalcedii-
    Itis Raitiaitdtis
    : iiui pra-terea lonio xi operitm, ctii Cri- nc^nsis. Magno euin elotjio exornarunt
    tictt sitcne
    Rabanus. Noll.c-
    litulum inscripsil, pag. 289
    osleuilil aliqttas rits Gulesiitius, et reliqui recentioies.
    epislotas S. Leoni.suppositas
    In Itoiiernu Ro-
    fuisse; et alitjuot sermones matto isla legtinlur : Roma; S. Leunis Paiia; et
    esse ejiis germanum faHitm , qui perperam sint S Att- Confessoris, qui virtutiim oxcelleiis meritis,
    dictus
    guslim tribuii. Pnvclare de ejiis Scripiis ,i,,ii PI.Wp- est Magnus. Ejus temporibus celebrata fuit
    pusLabbe. et conlra hxrelicos propuijiint sancta
    lib. ile Scfi- odus Chalcedonensis, i« qua ipse per Legatos

    Eutjcliem
    UNDECIMA APRILIS. 1»
    Eutycliem (laranavit : cuji-.s etiam Sjnodi decreta I)

    auctoritate sua confirmavit : cumque multa sanxis- 5 2. Culttis S. Lconis apud Gr^secos, aelas, AUCIOIIE G.
    set et luculenter scripsisset, de sancta Dei Ecclesia patria.
    et universo grege Dominico Pa=tor bonus optime
    meritn^, in pace i|iiievit. ZJic xiv Marlii S. Leo P.'i|)a \,eneratio S. Leonis Pnpx apud Griecos initium sump-
    Officio IX Lectioiuim celflirandiis pmscribiiur iii Ka- sit in Concilio Constantinopoiitanoannoxiwwi, sub Men-
    lciidiirid Mi&salis inixli seciiniliim retjulam B. Uidon, na Patriarctia habito, incujiis Actione prima ista tcguntur
    dictiMoMrahciJitssu Fraiicisci Ximcncs Arcliirpiscnpi stalutiiQuoniam Clrdcedonensis Synodus non so- a Gr^cis
    :

    Tolelani anno md c.misi : qiio eliam dic meinoratur in lum Leonis .'•anctie memoriai, verumetiam et Cyrilli inscriplus
    dtplijcfiis
    MS. Alrcbnlcnsi Marlyroloiiio , et in Breviario MS. Alexandrinorum a Deo araati Pastoris memoriam
    anno 536»
    MonlcusiS. /faldcinidis. Arbitramur porro inlcliiiji urtiiodoxa fide quidem Alexandri-
    fecit, et Cyrillus
    S. Lconcm Papam i cl Maijnitm, qiiod cjiis in dtclo nus in diptychis praidicatur, Leo autem Sanct^e me-
    Moz-'irabico non {iot alibi mtnitio. In MS. yJdonc mo- raoriai non praedicatur, justum putamus, ut quod
    niislcrii S. Laurenli apud Lcudicnses, scqitcnti dic xv defuit suppleatur et quia iequaliter ab hac sancta
    ;

    Marlii, repcrilur etiam Leo Papa. Scd dies dccimiis Synodo pro statu orthodoxa! fidei honorati sunt, si-
    Novcmbri^ forsan in antiiitiitalc cultiis ussigiiati jirxva- miliier et in sacris diptychis pro utilitate et pace
    lct, imo sibi depositionem reqtiirit, qnasidiesw Apri- Eccle.siffi prt^Edicentur. Hiec ihi.

    10 novenib.
    tis coulineret cctebritutcm ulicujus transtiitionis aut ele- 7 Dicm autcm cjus venerationi assignarunt Grwci
    m pluritms valtonis. Ilaltevtus quatuov upograplia Martipoloqii xviii, Febriiarii, ad quem diem in Menologio, jussu
    coliliir 18
    foslis voculnr Busilii Imperaloris secuto x conscripto, elogiitm te-
    Hieronijmiaai, inquibus statini post Martyres ista re- lioc
    Februarii
    dies dcposi-
    tionis.
    fcniniur . Koma; di.spositio S. Leonis Episcopi. Qux gitur Leo admirabili virtute animi, sapientia et
    : in Menologio
    eadcm lcijunlur upud Notkcriim et in .VSS. Martijro- sanctitate pra;ditus, RomanEe Ecclesia! Pontifex, Basitii Imp.

    loijiis Vaticano S. Pctri, Alrebalensi, Divionensi, Tor- praeclarissimis monumentis yirtiitem suam, praici-
    nacensi, Lxlicnsi, item monaslerii S. Cyriaci sxpius pue autem rectam fidein, testatam reliquit. 1'oacta
    n Baronio laudalo; ct (qitod vatde nolandum) primo est enim Chalcedonensis Synodus sexcentorum tri-
    toco in MS. antiquo Catdinalis Barberini; ex quibus ginta Patrum adversus eorum hseresiin. qui unam

    omnibus dcdimiis tjcnuinuin Martijrototjium S. BettiC, tantura volunfafem in Christo, unamque actionem et
    sub initium tomi secundi ^Jctorum Martii cxcusitm. vim esse dicebant; cumque iis priescriptis et decre-

    Memoratur eliam ad dictitm diem x Novembris in vc- tis, quiB ad veritatem spectabant, ha-refici stare
    tustis AISS. Altempsiano, duplici Trcvirensi S.Maxi- nollent, in eam senfentiam omnes discessere, ut

    mini et tertio S. Martini, itein iii dupiici Lcotiiensi, quidquid Leo Romana? san-
    sanctissinius Ecclesiae
    sciticet S. Lumberli et S. Laureniii, Bruxellensi S. xisset id gratuin, ratura firraumque haberetur. Ro-
    Guditai ct attis. gatus itaque Leo ab omnibns Patribus, tactis preci-

    b Fiivet vtttde liisce antiquissimis Martyrologiis et bus conscripsit epistolam, in qua arguebat duas in
    lemims Sedis vacantis et ctectio sitccessoris Hilari, qu;e Christo voluntates duasque actiones, quam ortho-
    cadit in XV Kulcnd. Dcccnib. sive xvii diem JXoeem- doxiae columnam appellarunt. Post haec iii pace
    bris, cum a dicla ilepositione seu itte X Novembris cessa- quievit. Eadcm, sed multo latiits in MS. Synaxario
    visset E piscopatus ilies seplem : uti indicutur in Ponli- Parisicnsi collegii Ctaromontaniet in Maqnis Menxis,
    ficati Romano, et in MSS. Geslis Pontilicum ad Mar- tam manu conscriptts qiiam excusis, tegiintur. In liis

    liniim V dcductis, item ai>ud Luilprnndiim, Abbonem diciiur a Spiritu sancto creatus Pontilex, multorum

    cl favcl (lies Floriacensem el alios qiti tle Pontifteibiis Romanis olim dierum jejuniis, vigiliis, precibusque assiduis ad
    Sijnaj:ariis
    elcclioiiis scrijiserunt. In antiqtto Cataloijo MS. secuto Ctiristi lleumcffusis;aSpiritusanctc vitai auctore edoctus,
    et ifenjcis.
    S HUaiii svc-
    scxto confecto, solunt ilics .sw pro ScJis vacalione as- ciiuliim antc epistolam ad Synodum niisisse quam :

    cessuris.
    sitjnantur, qui scilicct inter medii fucrunt intcr diem X omnis venerandorum Pafrum conventus et ccetus

    el XVII. (/uaiiitoFlavioBasilisco et Hermincrico Coss. obviis manibiis acceptavit, ratus hanc esse Catholi-
    suli die XV Kaleml Decerab. aniin ccccLXV tiabila est regubim, quasia Spiritusancto
    c;e et orthodoxa;fidei

    Synodiis Roinana, el itnica sessione compteta, ipso die dictatam etprolatam... Divinus autein LeoPontifex,
    natuli Ponlilicis, sine unniversario ctectionis ejus in vita adhuc diu propagata, velut astrum quuddam
    Ponltlicem facta: anno cccCLxi, ii(i tpse lestatnr epis- virtufibus refulgebat ;ic tandein longo senio fatiga-
    :

    lota ad diversos Gatlix Mctropolilanos Itis verbis : tus. ad Dominum profectus est.

    Prsesideute Fratrum numeroso Conciliu ex diversis 8 Aditiint Menxa, et ciim iis Antliologium Per- :

    provinciis, ad diem Matalis nos:ri, in honortiu S. agitiir illius luemoria in jauctiscima eccledamagna,
    Et rur- S. Sophix Conslanlinopoli : ct prxclarissimum cum festo
    Petri Apostoli per Dei gratiam congregato. sciticet
    m ecctesia
    Ofpcium dc co peragi sotitum prxscribitur, odis et
    sus epislola secuntla itd Titrraconenscs : Lectis ergo S SophiA;
    hymnis illuslrihus, ex acrosticltorum lege compositis,
    in Conventu fratrum, quos Natalis mei festivitas

    congTi-gaverat, litteris vestris etc. Aherravit non jintposilo lioc ver.su :

    No- Tm Yloivnifai Aisvri roui ti!J.vo-Ji jzMxa.


    muiluiii Marianiis Scolus, dnm asseril pridie Idiis

    vembiis ordinatumHilarium m loeum Magni Leoiiis, Sancto Leoiii Pansopho laudes canam.
    cujits obitum rclulilai iv Kaleudas Julii, quo tlic dixi- Jd triyinta dicti versus liltcras totittem Odx, a .iingu-
    proferuutiir et lioc
    mus fcstiim S. Leoiiis Papx ii peragi : quo taincn ilic lis iiitlicalis lltteris inciiiientcs, :

    umplius annis Lco- vcrsu Heroico, tamquiim cssct natalis in caitis, ejus
    Marianum Scotum ducenlis et
    aiilc is

    uem Magniim retuteral Rabanus in siio Mitrlyrologio obitus indicatiir in eisdein Mcnxis.
    Itis verbis : Leonis Papaj, qui post Petrum Aposto- 'OyoohiTri ^iy.i.Tri zt AJMV T,-^vJ\:t.-:o 6j,aQV.

    lum quadragesiraus septimus in urbe Romana sedit Oclava decimaque aniina est avulsa Leonis.
    aiiuos vigiiiti et unum, et mensem unum et dies 9 Deprehenilimus alias, Epliemerittis istius Metricx
    qno quis ec-
    non fitit hic
    familiare ut ttie fasti.i
    tredecim. Ilic tempore Pontificatus sui nuilta dog- auctoii salis fttisse ;
    dies obititJi,
    Constantinopotitanisfcstum Itabel tnscriplitm,
    mata utilia fecit, et errores noxios ab Ecclesia Dei ctcsia.sttcis

    e.vpulit. Tcmpus iltudsedisin anliquo Catalogo Pvnli- eoitem et obiisse iticat. Nam (iit alios taccnm) de S. Jte-

    licurn diu ante insertum erut, ct liubelur etiam cum xio (cujiis Natalis Romcv, ubi ohiit, coUtiir xvii Junii)

    majori ctogio ad dictum xxviii Junii in Marlyrotogio ad xvii Martii. quanJo fcstum ejus agunl Grxci, ex
    Noltceri, el alio sub nominc Bedx exciiso : nttm in ge- ntia absquc dubio ctiussa quam mortis tunc obitx ; in

    nuiiio Bcdx solum liiibelitr : Ipsodie S. Leonis Papiu. Ephemeridc lanien prxcitata tegilur,
    Ncc i.itura liubenluv apud Usuardum, Betlinumcl alios. 'E8Jof.ii7/? SiY.kiTi 'AXiSi; ir<ir(iov ivitir:;
    quoi
    16 DE S. LEONE PAPA I.

    A guod ad vrrbum redilaelur Liniiie : Decima septi-


    sic ereclx : quale quid S. Leoni comecrahim essc. posl

    Ai-cioHKG. u. niadie, Alexi.mortem tolerasti. Simililerde S.Saba viscriplum Diplijclns unmen ab aliquo Chakedonensis

    Golllto, XII Aprdis cerlissime morluo, ad xvili liujiis ConcUii Zelalore Palriarclmve.llmperalore, huud sane
    mensis dieilur : absurdtim fuerit suapicuri. Diem autem xi Aprilis essc

    'OvOoar^ 5cxar7j TtorafjL&O 2aGo:<v KTttVi p£i6pov euin. quo anle /iwcm vil sectili corpus ejus a Serijio i

    Octava (lei-ima fluvii Sabbam necat uiida. Papx refossum el e.ipers corruplionis reperltim, in no- Corpus
    aulpm elevu'
    Si credi jtosset S. Leo eodem quonuuc coliltir xi Apri- vam eapsitm sul/lus nltare propriuin est deposilum, om-
    tiim sit II
    aul Ordtna- lis eliiim mortiius Juis.se, pe.r annos viijinti unuta, men- ntno existiinamus uh eoqne leinpnre coipisse etim Aprili Apr.
    :

    (loim .fcm unum, dtes viijtuli tres retroijradtendo, perveniretur meitse solennius coli, ideoque a Beda altisque islo die
    nd xvm Felrutirii, ijui fuisset ejus in PouUfualiL J\a- iu.scriplum eoriim Mariyrologiis inreniri. Apud Baro-
    talis, quetuadmodum e.c usn sui seculi appellat Leotiis ninin ad nntium obitus ejtis e.chibe[nr numisma Leouis,
    succrssor //ilarus. Verum neque credihile est Gracos, et noitnuila alta, qux apud eum videri po.ssuut. De mi-
    sia Latinis iumere voluissent Leonis colendidiem, hunc raeulis faclis per brandeum, pro reliquiis Sanctoriim da-
    polins quam culeslem nalalem soleiint ejis jeslo coti.se- tiim a S Leoiie, eijimus xii Martti m ViiuS. Greijorii
    craturos fuLssc ; et certnm est I/ilarutn suuiu in Pouti- Mayni Itb. 2 num. 42 et Itb. 3 uuin. !)(i, quii iton est

    ficalu Aatalem ducere diem xvii Octobris, sex aut>m necesse hic repetere.
    vel seplein dierunt dumlaxat iitterreguuni fuis.se cousea- li Commenlarius de Sauctisel lieUquiis Volaterra-
    Creditur
    liuiit eataloiii omuino leneiidtim videalur x Xovem-
    : ul uenstbus, a iiobis iii I^^-bruarii od uomen S. Caiididi
    Votatenis
    bris ohtisse Leoitem, quo die hubent anltqaiora omnia Marlyris latidatus, mnllis conaltir persuadere, hunc natus.
    Martijrologia. S. Leouem fotuterraueusem fuisse ; non lantuin quia
    10 Quandonam veroelectus el ordinaltis? S. Sixtus Leonis , quem I/etrvscutu fuisse omnes adinitlnut. fes

    qiiia sixto
    Leonis deccssor Marlyroloijiis antiquis iiiscripUis est tivilatem aitnuum sola Volalerruna ecclesia, ex omuibus
    viortuo 1i xxviu M'irlii, et hunc ei fuissc iiiortnalem diein satis Heliurix urbilius. pecultari feslivitalc celebral ; sed
    Marlii, tuto possitmus creuere; nequeloage discedit Prosper in eliam, quia Plnius lib. 3 cap. 5 dicil. Volaterrani
    cltronico, eujus hxcstint verba. Dernnclo in Consuli- cognomine Helrusci : unde, iaquiunt illius cominen-
    bus, scilicel /'aleutintauo v et Auatolto, qui fait intuns turti aiiclores. concluditur, V'ilaterranuin eunulem
    Christi ccccxL, Sixto Romano Poniifice Kalendis esse, qui Hetrnscus. Cum enim Vulterra olim caput
    Aprilis {seu poiius v Kalenilas) qnadraginta amplius et regia fuerit Hetrnria!, tnm dignilate tum cou-
    diebus Koniana Eiclesia sine Aiitistite fuit, niicabili suetudine, Hetrurice et Hetruscnrum nonien, Vul-
    patientia atque concordia adventuni Diaconi Leonis terrae et Vulterranis adscribebntur. Plinii locum
    expfctans ; qnem tunc inter AHiium et Albinum, iion carere omni suspicione mendi ex Dalechumpti aitnO'
    Lco in Gallia Romani exercitus Duces. auiicitice reintegrandaj tattonibus liquel. Nihil tameu ptoplerea voluinus fola-
    atisens.
    caussa Gallia; detineb;int ; quasi ideo longus esset terranis delraclumciira suamde S Leoiie opinuliouem,
    adveutus, ut electi meritnm eteligeutium judicium sed uti ex archivii publict tabulartis accepiiuus, ila hic
    probaretur. Itaque Leo Diacoiius legatione pnblica aduotamus, ad Cap. 154 Cou.stituttonuin urbis inmcm
    accitus, et gaudeuti palriaj pra;sentatus, quadi age- ubi feslum
    braita scri/itarum, Addttione 90 auni mdxliii, et Ad-
    ejus est ce-
    siinus tertius Riunana' Erclesise Episcopus ordina- ditione 93 anai bidxlvii. leyi pra^ceptum his ver- tebre.
    ur. Hiec Piosper. Inlerest autem utriim quadraqinta lu conceplum Ad bonorem. pacem et bonam gu
    :

    Sixlt an ab eleclime Leoins tttctpias


    illos dies alt obitu
    bernationem hujus urbis, voluerunt Domini Re-
    numerare. Nobts videtur congruenlitis tit a die etecti formatores ut quovis anno in perpetiinm dies xi
    Leaiiis ; quandoquidem iter Leijatorum
    niimerentur Aprilis halieaturet haberi debeat festivus in civi-
    Roma Galliam, adveutusque Elecli, hitud levis mo-
    iti
    tate Volaterrana; et ab unoquoque, sicut alii dies
    menli nrgoUts uec subito abruntpeudis pereijre occupnli,
    festi, solennizetnr, sub posna XLViii sididornin ; qnia
    vix minori spalio possunl compreheudt, qiiam diertim tali die S. Leo noster fuit atsumptus ad gloriam
    quadragiula quilus si addas dtes viijtnli duos usque ad
    :
    Beatorum
    eleclionem nunieroudos (tol eitim diebiis vacasse Sedem 13 Quam ad ullimiim proponinius elevuti ac trans-
    scribit Anastastus Btbliothecatius) bsec extirget ratio, Corporis
    latt Corporis htstoriam, eiim descripsinius ex Calalogo
    anno 1580
    ut eleelto fncta dtcalur die xviii Aprtlis, ordtnalio au-
    videtur sacr.irum Reliquiarum alma; Vaticanas Ba^ilicse, expositi spe-
    clectus 18 lem diexxvm attt xxjx Maii. Uttde per anuos vigiuti qui, Paulo Rizoiio et Marco Aurelio Maraldo S D. cies.
    Apr. et Ordi- uuum. meuses qutnque, dies Iredecim assiiryendo ad 1'

    natia Uitaii, N. Pauli Pap;e v Datariis, ejus Basilica; Canonicis,


    Coit.sulalt,m Daglatfi el Severint (Itis ettim Consulibus
    C majoribus Sacristis curantibns, fideliter scriptus
    obitss.se Leonent Prosper et Marcclliitus cnusenUuitt) anno mdcxvii, servatur MS. supra sacristiam dictx
    pereenies ad annuin ccccLxi et diem x Novembns. Ast Basitica'. inler reliquos iilitts libros : nbi etiam adum-
    ultra annos et dies jam diclos suliim meilsem unum brata invenilur species corporis, qualis aniio mdlxxx
    Imhrul Anastasius et anliqui Caialoiji. Fateor : sedcnm conspecla et Uueamentis colaiibnsque in dicto Vaticano
    ttlieubi corriyendiim esse niimerum ex diclis sit cvidens ; codice expressa cernilur, quam iiide pictoris manu
    videtur lisec coireclio cottvenientior, qua pro nno qiiiu- excipiendiim atque tn BeUjiuiu ttansmittendiim. curavit
    qiie menses siibstituitnlur. cileris oinnibus solvis. Quia vir de sludiisnoslris optiinc meritus Carolus Ale.rauder
    aulem ii(/ui(«j fuit alsentem eliqi, alque adeo non eodem a MandcTschcidt S. I. Paenttetilianus Belga ad S.
    die sed diu coronari; niirum videri non debel, quod
    po.st
    Petrum : quamque ut suis oculis videre possit Leclor,
    interreijnt temptis non prorogelur usque ad eum diem
    xri curavititus incidendatn.
    quem Nalalem suum Leo censuit, et a quo propterea
    capius
    tum,
    est illius Ponltficulus minierari it.sque ad obi- VITA
    H
    ^^1 quxras quid spectaveriut Grsct
    A Pelro Canlsio edita.
    in S. Lemie,
    fuid Mtg S. Alexio, uliisque mullis exlra Palriarchalum Cons-
    CAPUT \.
    Ftbr. iledi- tautinopoltlauuin delnnelts, tali quo in Mena- s nolan-
    eatum CP. Eleclio in Pcmlificnn. Ejusdoctrina et
    tur dte polius quam suo vero Nnluh colendis
    facetlvm ; livUa
    ? virlutes.
    nobis verostmiltor niagtsque late patens
    occurrit rutio,
    A.MMADV.
    quam quud Meniia imi.ressa etpleriimque eliani
    PAP. 1 .scrijita JLjco Papa.ejus nominisprimus, et Tuscus natione,
    habeantitr ex usu CoiistuiiUiiopoliluux ccclesia- : ibi et Qnintianopatre, in demortui Sixti iii locum Poil- Tvsnis nU'
    autemtaUdte. quem observant. tifex creatus esl,'idque non sine singulari suffra- flone.
    illa solita fneriiit ce-
    Lebran eiicamia altaris, sacem,sive ecclesitr tpsi Sanclo gantiumomniumconcordia.Fuit hic annusa Christo
    nato
    : :

    UNDECIMA APRILIS. 17

    nato plQS miniis a ccccxli juxta cyclum Dionysii ; merendum de omnibus flagrantem, ita Christi spi- D
    a quo teraporo Diaconiis aclhiic in Galliis procul agens, ritus inhabitans cor ejus, movebat oris plectrum, ArcTonp
    nnlha CAMSIO.
    f nuigiio sanctoque studio resarciendae pacis inter b et vim arcanam verbis promanantibus adferebat. eminetis
    evocahis,
    Aetium et Alliinum ipse distinebatur. Hinc igitur Quo faetum est, ut Christianum Demostlienem. orator,
    puMica legatione Romam accitus, (ut quera non imo cadestera oratorem sonare passim omnibus vi-
    Ponlifex ambitio, sed virtus; nec tam favor liurnanus, quam deretur. Manat enim etiamnum e sanctissimo L»o-
    ercalvr ; propitii Nuininis voluntas adbummse ilignitatis Pon- nis pectore gravis et auctoritatis plena oratio, qua-
    tificioe fastigiiim evexisset) jam ardenti ciinctorum lem in aliis* reperire sit multo ditficillimum. Etenim
    desiiierio magnaque patienlia din expectatus acces- iicetomnibus quoque dicendi virtuiibus excellant,
    sit, eteo'i'egieconfectis rebus apud Gallias, magno quod Leoni maxime concessum est, a-gre tamen
    omnium iipplausu Roniai Pontifex Maximusconsalu- quin aliquando remittant aeqiiale solidumque
    fiet.

    fatiis esl . Tum vir ille contra nnminis ralionem hu- pondus illud verliorum atque senteutiarum. Taieo
    manissimub, Episcoporum coronam
    ad colleotam quam operosum mnlestiimque sit, in liomiliis jiei-pe-

    vicisjim gratias dixit, partim quod ex c longa pe- tuam uhius dictionis gratiam fortemque spleiidorem
    af)il gratlas
    re^rinatione salviim et incolumem se conspiceret, apud populum servare sed hac iu parte sic Leo
    '^
    ;

    eiectoiibtts. ,. » f' ideo .Wa-


    , ,
    et, elo-
    1

    apiid inciilumes illos Patres ;


    partim quod, singul.ari regnat, ut ob sapieiitissiraam eloquentiam
    1

    ^^^ c„,„o.
    li
    Dci Optiini Maxiiui benignitate et illorum d coiicor- qiientissiniam sapientiam i Magni cognoineii apud rninatus,
    latun simat inunusamplissimum sibi concreditum posteros nbtiuuerit, sic eloquentia nemini Tlieclo- i
    di voluntiite,
    et Iristis :
    e^set. Sed acceptam divini spem, fore sci-
    prsesidii gorum cedens, uti multos excedit sapientia. Et quis

    liiet ut susceptse provinciae Cbristo juvante satis- demum hoc hodie praestare queat, quod suis tot
    faceret, solicitus quoque temperabat animi c moeror tantisque scriptis Leo'! ne ex istis quidera opinor
    ut non perinde laetandum ac tristandum sibi putaret aliquis, qui studium omne collooariiiit in paraiida

    hac parte quidem non dissimilis illi Regi, qui per- dictionis facultate. Tanta autein erat iii Leoue
    pensis curis regia; dignitatis, ne humi quidem ante tam ;ue mirabili» ingenii facilitas , tauta sauitas,
    ^.
    B oculos jacens diadema, sustoUendum in caput arbi- tantaque praesentia, ut paratam orationie hujus co-
    trabatur. piam. cuiii singulari gravitate, sed et juciiiidiia*e
    2 Quare quod ad boni Pastoris imaginem expri- quadam conjunctam, nullus nnnimpendio miraretur.
    mendam altinet, cum tide in /Christuni ardenti mo- Sunt sane viri li et auctoritate graves et eruilii....ne k,

    destiara maximam conjunxit, ut obscurum esse ne- spectabiles. qui Leonera appellare non vereautur,

    mini potest, si nuuc leguntur hoc


    vel primos, qui Ecclesiasticae dictionis Tiillium, TheologiaEi Home-
    auctore, serinones obiter in.spiciat. Occupavit Apo- rum. ratinnum fidei Aristotelem. et quod inultoest
    amplius, Petrura ipsuin in Pnnlificio throno, simul
    stolicam illam Cathedram Pastor Apostolicus g
    Paulum in pulpito Cliristiano disserenteiu. Ita
    annos unum et viginti, jam inde a B. Petro .Aposto- et
    enim demulcet. inqiiiunt, ut vinctns audiiores te-
    lorumPrinripe quadragesimus li quartusChristianae
    ati adoteseen' Ecclesije Curator et Antistes. Porro veluti futuro- neat ita docet. ut sensibus divinis aures impleat
    ;

    ita exhortatur. ut ardoribus virtutis animos


    tia singulari- iiiceii-
    rum prsescius, peromnem vitara excellenti Pontifl-
    tms dotitms vern suuli-
    catus muneri se diligenter prasparare voluissevide- dat. Oratione quidem parcus, sensibus cum Pontifi'
    instructus,
    mis inpriinisque coelestis, et quod est ante oiunia cin m<ijista(e
    tur, duni preecipue quidem his rebus instructura
    admirabile, profundissimus atque planissinius. Ad
    iervat mode-'
    habere pectus ab adolescentia ouravit ; nempe sa-
    majestate dis-erens, et Apostolico
    crorum voluminum reeondita intelligentia. raulta ha:c Poutificia ^'|°^__^*C*'

    facundus eloquio. modestia illa vere Christiaua vir-


    Scripuirarura exercitatione, varia doctorum lectio-
    ne, judicio sano prudentia non vulgari, sincero tulequediviuacumnusqiiam non admirabilisexi.-tat,
    fortique animo, ut ratio sui nominus tlagitabat; de- tum in suis praecipue sermnnibus, ut aemo alius,
    iiique parata lingiiae copia, sed paratiore simul et effiilgetquod brevitatis raagister et unicus peue
    ;

    rajsteriaper»irin-
    purgatiore corde, qui fons est orationis et efiicax artifex latissimarerum divinarum
    gat, et secundum canouicas Scripturas
    quemdam sacri
    dicendi docendique raagister. Proinde satis illi ne-
    quaquara fiiit purum esse ab orani crimine. nisi eloquii principatum imludat.
    ultro citroque
    juxta ejusdem B. Pauli monita. sese abstineret ab 4 Quid vero in ejusdem epistolis
    et a vitiis usquam desideres. quod non a Maxiiiii Puu-
    ouiui specie mala. ne qua videliret in siispicionem missis
    Tcmotus,
    throno. et excultissimi pectoris douiicilio F
    G criminis incurreret. Nilill in ejus puro pectore. quod tificis

    dignissime profectum videri possit.'


    Quamquaiu in-
    sffivus ille tyraunus amor divitiarum. vel glnria;
    iiigens ille et imm-
    muiidanse sitis, velambitionis fceda lues sibi vendi- terini Pontificalium negotiorum
    quam a-stimandus premebat labor, noctu d.iiqne
    caret. Christianam philosophiam nec aple satis a se
    cruciabat omnium in orbe Ecclesiarum non .'eMtuca
    doceri. nec constanter retineri posse putavit, nisi
    cura. misere sollicitabaut tot
    animorum peMes Ku-
    excellit ti- vnluptatum illecebras et cupiditates noxias a sensi-
    manam superantes industriam. augebaiit deiii^ue
    Inore llci, bus omnibus procul submovisset. Hinc. qiiodconse-
    continiium illi ma.rorem nuntiata
    piorum pincula,
    quens est, extinctis vitiorum fomeniis.indies magis
    Nihilo seciu,- aJ sa-
    ardebat in eo fides, magua vi tandem exilia, cruces et ignominia-.
    l ,
    af magis
    et.am
    erumpens, ut verum Dei timnrem.religiosam DiviuK pientei conficiendas tottautasquecaussas.l.cei
    pi'a;.-ens erat
    nova; inciderent quoiidie. semper
    illi
    majestatis venerationem, et infractum aniini rnbur
    animiis. et (qiiod incredibile videtur)
    ad scnbendum
    adversus omnia terriculamenta perficeret magis inter aih<ersa
    caritatem, a;quabilis ubiqiie stjlus. Partim auiem boua; con- srinper ata-
    Fide, quam coiiferret. Fides porro gignobat illi
    IMicitatis expe-
    scieutia; secuiitate. partim a;tenia;
    a-is.
    quemailmodum caritas vicissim alebat fidem bonis
    nullis prorsus hu-
    errorem ctatiune sic maiiebat alacris, ut
    carttate.
    operibus Per oculum ac lumen fidei citra
    cursu
    niana; vit;B vel illecebris velterriculameutis,a
    ouniem cernebat, qui expetendum. qiiid fugieiidum
    piei.-itis ac ferveutissimo de omnibus bene mer.'iidi
    esset rursus per c.iritatem, qund fides dictasset,
    :
    sui uuiiuuio
    studio retardaietur. Quid ni ? Vel ipsa
    e.xeqiiens, e.ini naturse vim. quse voliintas dicitur.
    a Sapiente sapiens iii Pro- n-ov. •;><, 1
    ratione provocatus, illud
    perflciebat.Jam inter malorum agmina. quaj piis aii-que et 30, 30
    verbiis didicerat Justus quasi leu coiitideiis
    viris desunt numquam, ita spe vice baculi sese sus-
    :

    terrore erit. Et illud Leo fortissimus bestiaruin ad


    tentabat. ut nec animum in adversis dejiceret, nec
    :

    nullius pavebitoccursum.
    in prosperis iiisolentem redderet, homo trauquilla;
    semper securajque conscientiae.
    ad beiie ""
    3 Tum sicut mentemhabebatigneam, et
    3 ANNOTylTA
    Aprilis T. II.
    18 VITA S. LEONIS PAP^ I.

    exorbuit?cConcordiani incendio consumpsit, >( A- D


    quileam funditus evertit, Ticinum et MediolaTium c
    APCTORB ANNOTATA. d
    CAiNlSIO. regias urbes excidit. Hinc ceteris Italiae civilatibus,
    pnst pluret
    partim direplis etincensis, ]iartim metu deditis, late ffaticas
    a Tmoannus 440 i/I su/irn prolialum.
    b Aetiuset Albinus.Ducesfforaa/iorijm exertitmm
    porro inter Abduam et Athesim pervagari cffipit urbes devi- :

    in Gallia, inler quos ul amicitiam redinlegraret, in ubi praeter commemoratas urbes, n Mantuam, Bri- clas,
    r
    GaUia delenlnm fuisse S. Leonem scribil Prosper in xiara, Cremonara, Bergomum etfRavennam pari
    clade afflixit. Jamque vastatis circumquaque tot f
    Chronico. Ex liic Aetius puslea an. 4b1 JUilam coeijit

    ab ob!>idione Aurelix urbis diseeilere, ejusfjue exercilum tantisque nrbibus, Hunni velut ruptis claustris At-
    tandemanno 4b4 (nctus tila Duce, Romam irrumpere festinarunt. Quo tum
    ad inlernecionem proslravit, ac

    Consul, Irucidatus esl in polalio Valentiniani Impera- Leonem esse animo oportuit ? quoe bio faceret tali

    loris. Cousuli possunt Chronicon Marcellini, e.t Historia in re ac tempore? cum ignaviai ratio in fugam atqne
    Francorum Gregoni Turoncnsis. latebras fortissimum quemque
    impeileret, improbi-

    c Ita S. Leo sermone de Assumptione sua ad i


    tas autem desperationem cogeret,
    et furor Iiostis ad
    5. Leonis populi denique claraor crudelissimum et luctuosis-
    assumplio,
    Pontiftralum Deum laudat, qnia inquil, fecit milii
    mirabilia niiigna solus, ut jirjesentem me cerneret simum exitum promitteret; ita ut incensionera urbi,
    vestro; sanctitatis affectio, quera fecerat necessitas internecionem civilius, vastitatem Italia;,atque adeo
    longae peregrinationis absentein. interitum totiiis Cbristianne Reipublica; vicina qu£e- Jio7nam

    d Ibidem ail, hanc pietatem, erga humilitatera suam que portenderent. Certe cum jam esset bostis pro- properanti
    occurrit .-

    unaniiniter exltibilum. pemodum in conspectu,ut copias etiam,quaMincius


    e Hiinc mcerorem e.rprimit sermone St de Assump- Padum infliiit, trajicere pararet; miruni dictii, oc-
    fiducia tlmorl
    lione sua ad Pontificatum, ubi inter alia liabet ista. currit Leo vir sanctissiraus,utpote calainitatemtiim
    mixta,
    Quid tam tam pavendum, quara labor
    insolitum, Ilaliffi tum urbis Roma; miseratus,ac Leoninae men-
    non merenti. Et
    fragili, sublimitas huinili, dignitas tis numquam interiturum argumentum;
    editurus
    tamen non desperamus, neque deficimus quia non ;
    occurrit inqiiam, grandis jam cum g alte- natu,
    de nobis, sed de illo praesumimus, qui operatur in ro ConsuUim et parte non modica Romani Sena-
    nobis. tus.
    f Ibidem ait ; Ille in persona humilitatis mea; in- 6 Occurrit omnia depopulanti tyranno senex in-
    mifiorem
    telligitiir, ille honoratur, in quo et omnium Pastorura nocuaa simplicitatis, et multa idem canicie simul et
    reddit mode-
    solicitudo cuiK commendafaruin sibi ovium custodia augustiore habitu venerabilis, qui sese totum pro sto atloquio,

    perseverat, et cujus etiam dignitas in indigno here- servandis ovibus impendere vel non rogatus jamdu-
    de non deficit. dum exoptabat atque illic circa Mincium amnem
    ;

    g De annis Sedis supra egimus. ita Regein truculeutum affatus dicitur Senatus ;

    h Prospero sotim xuii dicitiir, sed ut alibi deduxi- populusque Romanus. quondara orbis vlctor, nunc
    mus, in anliquis Catalogis est XLVII. vero victus, suppliciter abs te veniam et salutem
    iBaronius an. 461 num. 3. Hic ob excellentem precatur, Rex Regura Attila Niliil tibi intantare- ;

    sumnia
    virtutem, doctrinam et in cura pastorali vigilantis- rum gestarum gloria contingere potuit, aut ad pree-
    etoquentia
    simuin studium.amajoribus Magni cognomento jure sens decuspulcbrius, aut ad posteros memorabilius,
    meritoque raeruit appellari. Joannes Andreas, in quam ut is populus supplex ad tuos pedes jaceret,
    Epislola ad Paulum ii Papam, operibus prsefixa, ita ante quem olim omnes gentes et Reges supplices ja~
    scribit : Hic est Leo ille,cognomento Magnus, pri- omnem terrarum
    cuerunt. Subegisti quidem, Attila,
    mus dignitate, eloquenlia nemini cedcns, multos orbem, cui Romanos omnium victores gentiura su-
    excedens sapientia, brevitatis Magister et pene uni- bigere tributum est nunc tantum precamur, ut te
    ;

    cusartifex ; (pii tantffi appellationis nomeu sancti- ipsum vincas, qui vincis cetera. Nec est. quando
    tatistamen merito superavit,a sacrosanctis Aposto- jam orane buinanitatis fastigium transcendisti, in
    lorum meraoriis numquam discedens. quo Deo immortali similior esse possis, quam quo
    k Sunt seijuentia eisdem verbisajoanne Andrea olim plures viceris, plures per te salvos esse velis. Sen-
    recitata. sernntmali flagellura tuura ; sentiant nunc supplices
    1 Respicil persecutionem Wandalicam clementiam vel quia
    in Africa, et ; se victos fatentur, vel quia.
    cludes a barbaris Hunnis aliisque Imperio Clirisliano sunt ultro imperata facturi. Ha;c bona conscientia
    illatas.
    invictus Leo dixerat, in cujus habitu venerabilique
    aspectu contemplando cum tacitus staret Attila, de-
    CAPUT II. liberabundo duo quidara dextera l^va-
    siniilis ; en /i

    Acla S. Leonis cum Attila Rege. que Petrus nimirura et Paulus Apostoli, subito
    viri,
    apimrentibus
    ipsl conspecti sunt, qui non solumaugustiore babitu SS. Petro et
    X ristesquidem dictu ac raiserabile prorsus, si quis pro Pontiflce quoque adstarcnt, verum etiam supra Paulu,
    horendosetiam motus aestusque sermone
    illiusseculi ipsiuscaput strictos tenerentintenderentquegladios,
    consequi aliqua saltem ex parte conetur. Nos unius acmortem demum minitarentur, nisi dictoPontificis
    hominis Attila; nihil obscurum exemplum cum illa obtemperaret. Quamobrera hac Leonis intercessione
    singulari Leoninajvirtutismagnitudinecomponenus. placatus Attila, quamvis alioqui furiosus, confestira
    Igitur Attila Hunnorum dux, qui flageilum Dei promissa pace flrmissima ultra Danubium non redi-
    vocitatus est, cujus omnium efferatissimi kirbari turus abscessit. Nec enim diu post rebus humanis vltro ex
    oculi, totoque ex ore crudelitas emicabat, inflam- Italia rcce-
    excessit, et huraani generis diutince vexationi finera
    matus furore dentem vidct.
    in Italiam venit, simul atque jam aliquando vel mortuus imposuit. Rogiitus autem ab
    Thracias et Illyricum, Macedoniam et Mcesiam, his qui proxime adstiterant Leoni supplicanti quid ;
    Attitx ob Achaiam et Grieciam, Pannoniam et Germaniam a in caussaesset, cur tam
    pulcherriinam preci- facile
    ingentes
    rabie immanissima devastasset, adeoque
    vtctorias in- germanum bus bostiuni victoriam condouavisset, et prostratos
    iolentif fratrein b liudam, regni consortem,
    alter ipse Ro- ante pedessurgere ac stare jussisset (Bono sitis, in-
    niulus jugulasset; crudelistotus in suppliciis,
    avarus quiebat, animo, datur vobis venia) respondisse fer-
    in rapinis, superbus in contumeliis.
    Quam obsecro tur palam, oportuisse sic Heri, quando medio affatu
    tam immanem charybdim Poeta; fingendoexprimere supplicantiuin, tales tantique viri sibi visi fuissent,
    potuerunt, qua; tantos exhaurire gurgites posset, ac subito mutare sententiam coegissent. Videas
    quantas iste provinciarum Occidentalium pradas Leone Mosen, qui
    igitur alterum in spiritalibus ar-
    mis
    UNDECIMA APRILIS. 19
    mis barbaroruiti vires expugnet, iratumque Deum Legatis; ac iniquissime damnato, cum reliquis or-
    peccatrici genti conciliet. Proinde hnc tam insigni thodoxisEpiscopis, b Fl.aviano Constantinopolitano; ACCTOnE
    finmam
    redux nl beneficio Principem Valentinianuin urbemque to- sic Eiitychetiscaussam perfidus apud perfidos egit, CAMSIO.
    Pater patrix tam, sicut numquam antea, sibi devinxit; et vulgo b
    ut nisi Leonis cura Imperator et Augusta Pulcheria
    salutatur.
    receptam suiEsanctitatisopinionemetiamatqueeti;im Synodura apud Chalcedonera innovassent oppressa
    apud omnes conlirmavit. Sub liaec.-id urbera rediens, certe pietas ct deserta Ecclesia! caussa jacuissent.
    non sine commnni omniuin applausu (ut qui Patreni Adeo quidum, omnis pudoris et reverentiffi metas
    patriffi conspicerent, cui secundum Deum fortunas transgressi, jim tiim eo temeritatis c proruperant,
    omnes, incolumitatem suam.nec minus orbis, quam ut insignes Ecclesias, qiiae domusorationis hactenus
    Urbis salutem acceptas merito ferrent)- in primis efflnreljant. in speluncas latronura ignominiose con-
    Deo optimo Maximo et Apostolis ejus Petro et Pau- verterent, monasteria profanata everterent, Sacra-
    lo gratias dixit; liis omnem rei bene gestie gloriam mentorum lumen extinguerenf, sacrificii oblationera
    adscribens, quoriim et patrocinio concessae Sedis interciperenl, sanctificationein clirismatisauferrent;
    Romanae consortium tribuere solet. utjam parricidalibus manibus impiorum orauia de-
    raum inysteria sese subtraxerinf.
    ANNOTATA. 8 Et luecvelutinfandasacrilegii generaperacerbe
    sugillat Leo d epistola lxxv ad Leonera Augustum.
    &Im(> el Galliax, in qiiibus Attila Alrebatum vaxta- Neque tantuni literis absens, sed Nicephoro tesfe,
    vit, cujus tcmpla rfstauravit S. Vcdastus, ut in ejtis lacryraisetiara pra-sens, quo scandala tam horrenda eontra eos
    Vita dictum 6 Fcbruarii ; ijuando ct jirecibus eum Pa- corrigerentur, optimates tura admonere tiim obles- agit apud
    Tkeodosium
    risiis avertit S. Gennvefa ut Acla liiijiis te.itanlur 3 tari non desiit. Et qusegravior obfestatio, quara dum
    ImperatO'
    Januarii. hisce verbis Theodosii Hdein otficiumque implorat? rem,
    b Hunc Budam aliqiii Blerlam vncant. Necem cjiis Ecce ego, inquit, Christianissime et Venerabilis
    refcrt Prospcr conliijisse Ttiendosio xviii et Albino Coii- Imperafor, cuni consacerdufibus raeis implens erga
    sulibus, anno 444. reverentiam clementiae vestrae
    sinceri amoris ofR-
    Concordiam, Altinum, sivePataviura solo co:b-
    c cium, cupiensque vos pl.icereper omnia Deo, cui pro
    quavit. Ita Paulus Diaconus lib. 15. vobisab Ecclesia supplicatur, ne antefribunalChristi
    d Ai/uileia dirutaest, cum Ticino Mediolanoetaliis, Doinini rei de silentio judiceraur, obsecramus coram
    anno 4i)2. unius Deitatis inseparabili Trinifafe, qiiae tali facto
    e Vicentiam, Veronam, Brixiam, Bergomura, in- lajdilur ,cura ipsa vestri sif cusfos et auetor Imperii)
    quit Paulus Diaconus. et corara sanctis Angelis Christi, ut orania in eo
    f Ravennx pepercisse creditur Atlila, inductus pre- statu esse jubeatis, in quo fuerunt ante omnejudi-
    cibus S. Joannis Episcopi, ul dictiim 12 Janunrii in ciura, donec major ex toto orbe Sacerdotum nume-
    ejus Fita. Eidem portasiirbis Mutinensis, per quas in- rus congregetur. Nec alieno peccato patiamini vos
    noiie transivit, upernit S. Geminianus Episcnpus, uti gravari quia quod necesse est nos dicere, vereraur,
    Actahabenl 31 Janunrii. ne cujus religio dissipatur, indignatio provocetur.
    g Prosper, cum viro Consulari Avieno, et viro Pr.x' oculis habere et tota raentis acie reverenter
    PriBfectorio Trigetio. aspicite B. Petri gloriam, et coinmunes cum ipso
    h Eadem ex mouumenlis anliquis Romanis scrihit onniium Aposf olorura coronas, cuncforumque llarty-
    Baroniiis, et habentur in antiquis Breviariis, ct apud runi palmas. Verura istha^c in proraovenda Synodo
    Pauliim Diacnnum lib. 15, .ied de uno solo. qui credi- vehementia ininus apud Tbeodosium profecit, sive
    lur S. Pelrus, apparente aqitur, et Inco Pauli Diacoiii quod is inter vivos e diu superesse non potuit, sive
    citabatiir liic Eutrnpius, cujus nomen detevimus. quod in tuenda religione, sicut et in administrando
    eoque mortuo
    Imperio. segnior haberetur, ad omnem fere auram apud Mar-
    CAPUT III. mobilis, adeoque inciirius, ut chartis a se non per- ciaiium et
    Hxreses prolHtjatx. Concitiiim Chalcalonense lectis facile subscripserif. Constanfiorautera etspec- S.Pulcke-
    riam,
    habilum. tatae pietatis prudentiaaque fuit Marcianus, quem de-
    functoThendosio Iraperatorera f Pulcheria .\ugiista,
    JJein totus ad ccnfirm.indam tuendamque Catholi- Theodosii soror, pronuntharat. Religiosani cjus mu- I

    C cam F
    fidem convertitur, quse tunc a multis qiiidem lieri^ solicifudinera, ef priscipuum erga Chrisfi Ec-
    Ecclesiam et suadet
    confra lixre- ha;reticis, uti ManichKis, Donatistis, Arianis, Pris- clesiam studium variis amicisque Leo desig- Concilium
    literis
    ses iirnpugnat, cillianistis^pr^Tcipuevero a Nestoriauiset Eutj-chia- navit. At M.nrcinnus Imperator ad celehrandam Ckalcedonemc
    ij

    maxime habendum.
    nis hostiliter impugnabatur. Certe Nestorius ille Syniidum Chalcedonensem et cnmponendns Ecclesiae
    i\cstvrii. 9
    Constantinopolitanus Episcopus, genere Gerraani- motus orane suuni studium convertif. Id quod Leoni
    ciensis, tuijus bjereses a D. a Cyrillo confutatas pri- rursus acceptum ferre oportet, qui m.igna et irre-
    nia Synodus Ephesiua damnaverat, incomparabilem futabili constantia necessariam cogends Synoili ra-
    illara trrque beat.ira Virginein Mariam negavit esse tionem h commendarat ajquissimum esse dicens,
    :

    Deiparara, hoc
    hominis dumtaxat genitricera
    est, ut Ghristi legibus et Ecclesiae commodis serviret
    esse sensuit, ut aliam carnis, aliam divinitatis per- humanaj potentiaj fastigium.
    sonam in Christofaceret, acproin sejunctimalterum
    Dei filium, alterum horainis impie statueret. Euty- ANN0T.4TA.
    Eutijchetis, cbes vero Presbyter et Ai-chimandrita Coustantino-
    politanus, lioino senex, versipellis et iinpudens, qui a Colitur S. Cyrillus 20 Januarii, ai quem hxc
    tantura Leoni siraul et Clialcedonensi Concilio nego- exacte suut discussa.
    tium facessit, ne interim blasphemo Nestorio palara b De S. Flaviano et hsercn Eutijchiana detecta el

    consoiiare videretur, divinani cura liumana naturara daninata, late egimus ad illius Vitam 18 Fehruarii.
    docuit in unum idemque compositum recidisse, u- c Consuleiida VUa S. Proterii, 28 Fcbniarii a no-
    numque factura, nec ullo raodo debere distingui. At bis deduclu, qiii in depositi Dioseori locuni siieccsserat.

    Cjrilli successor in Alexandrina Ecclesia Dioscorus, (1 Sciipta eaepistola cst Constantino et Rufo Coss.
    horao vafer, violentus et seditiosus plane, cum Ira- primo Tinpcrii Leonis auiio et Cliristi 457.
    peratoris Theodosii et Epbesini conciliabuli aucto- e Mnrtuus cst Thendosius, eique successit Marcianus
    ritatem pro se stare magna vi coegisset; repulsis anno 457.
    etiam Sedis Apostolica;, qui praesiderent Synodo, f S. Pulcheria Auijusta colitur \0 Seplembris.
    20 VITA S. LEONIS PAPiE I.

    est amo ministerla, templorum cultum, sacraorania profana- D


    g Conciliura Chalcedonense celebralum
    Al CTOnE 451,0 die 8 Oclobrisiid Kalenikx Novembris. Et etiam vit, corrupit, evertit, cum in universum captivi po-
    inlcrfiiii Marcianus cum S. Pulclieria. Fuit S. Aii- puli ordinem saevus, tura praecipue nobilitati et re-
    xenliiis ['robyter ArchimanilrUa iu Billiijirin evocaliis ligioni infestus. Hinc ab Eudoxia in auxilium voca-
    ail illuil Cuncilium, de quoinillins Vitn \i Februarii tus, ut ejus defuncti conjugis Valentiniaiii Cassaris

    multa liahenlur. Inlerfuerunt eHnm discijmli S.Eiithij- mortem ulcisceretur, vacuam priEsiflio Urbem lios-

    mii, utiin bujus Vila trndituriO Janiiarii. tili manu /'invasit. Prodierat autem Leo Pontifex
    li Epistola 42 illi scriiita,rt a Baroninrelata adlnmc obviani venienti, non aliis quidem arm.itus (irffisi-

    annnm k&\ niim. G. Est iinrclara S. Leonis ciuslola diis, qiiam quie nilein decent Puntiflcem, lingua,
    47 od ri.tres in Concilio congreyando., ; et absoluta precibus et vitse sanctimonia ; qui precatus est in-

    Syiodo prxdicti Patres Synodalcin epistolam scripse- flexibilem tyrannum, ut ab Urbe prohiberot in- e;i

    rvnl ail S. Leonein Bomiinum Pontificem, de cuiictis juriara, cui Atlila,omniuinhoniinuin immanissimus,
    rei.us in Synodoperartis, petwerunlque ab eo cuncta rata victor pepercisset : aut si Urbem suis diripiendam

    hnbeii ntquc conlirmnri. dare iu aiiimo haberet, parceret sallem leniplis. par-
    Urbem iioliilis
    ceret aedifiiiis pnblicis et privatis :

    ut in (tirep-
    (:.\PUT IV. simain civibusqueraagnaexparte vacuamab excidi
    tione Vrbis
    llluflris episliiln atl S. Fliiv/ttmm Furor Gen- servaret. Ergo,qnamqnara nec persona; dignitas ubsi neai
    leniplis, ab
    seriri Heijis iii ilireplionc Urbis mitigaiur. barbanim, nec religionis pietas Arianuni Regein
    '""" '
    Teiiijjlii resliitirtila. Obilus. satis mitigaret, ab igne tainen et caide suppliciisque
    t_yrannum avocavit, prieda contentum abductisque
    a
    Inler omicos
    I ntor aniicoy pra?cipue coluit a Prosperum Aquita- spoliis.

    vilijinie co-
    nicuni, postea Rhegiensem Episcopum et Mavia-
    ; H Quo majori deinde cura Leo tum ad reparan-
    vtt Pio- . nuni. cujus et anlea inentionem fecimus, Archiepi- dam Urbein, tum ad consolandos afflictos conversus
    sperum Aqu. scopuni tlonstantiunpolitanum. Uterque pietatis et est. Templa difl^racfa reslituit. sacrorura g vasa vel g
    religionis omnis observantissimus l'uit, nec minns a barbaris comminuta vel ablala reformavit, Deme- templa re-
    erudilus, quMm sanctus : de illo agemuspaulo infe- triam ad B. Stephano condendam in fundo suo, ba- siaurat et
    .idi/tcat.
    rius, in hoc ne marlyrii quidem gloria desideratur; silicamimpulit; aliam in Episcopi Cornelii lionorem 'g

    sic nimirum agente Dioscori apnd Epliesum tjran- h ipse constitnit Apostolorum sepulcris Clericos i
    ;
    h i

    nide, rjuod accu^atum ab Eusebio Eutychen licere- cubiciilares addidit; ac prseter alia religioni conse- h I m
    siarchnm .npud suos primus ille conderanavisset : crata k loca et deputata / officia, monasteriiira m
    nnde Flaviani nomen honorifice pa.->sim citalur a prope S. Petrum extruxit. De Prospero Aqirtanico
    et S. Flavia- Leone, midtis eti^inj datis ad eum litleris cohunes- dicere supersedemus, quandu familiarem illius cum
    mim CP. tatum nec est inter Leonisepistolas Leone convicfum Antonius Flaminiiis Imolensis ex-
    : iilla celebrior,
    Mailijtem,
    quam qiia- ad Mavi.inum decima legitur, a Conci-
    b posuit nequeChalcedonense Concilium attingemus, ^ Pa-ribus
    :

    lio c Cli.ilceilonensi suiiimopere comprobata; cujus quod abunde qui.iera Leonis exhaustas pro Fcclesia chatcedonen
    siltus .suvuiie
    eti.tra unice Genn.^.dius meminit, reliquis omissis curas, laboresque commendat. Nisi forte pariim sit,
    laudaiur.
    ei epislolam Leonis operibus. Qiiiii exiiclijiidicii Papa Gelasius, a tot tantisque Patribus ter sanctum acclamari, et
    si lipsil a ulii de refepiis probatisque P:itriim scriptis pronun- hoc a sapientissimis elogium consequi Leo Sanc- ;

    Cennadio
    tiat. pra:terquam quod inter priraos illic B. Leonem tissiraus, Aposfolicus et Oecumenicus seu Universa
    numerat, cerle l:inla religione dictam epistolam lis Patriarcha per multosannos vivat. Vixit ad a'ta-
    proseqiiilur, ul analliema dicat ei, quisquis vel fex- tem usque decrepitara vere m;ign;inimus ac plane
    tt S Crtasto
    Papa luuda- tum illius vel iota unura improbarit coutentiosicr, gloriosus Leo n sed ut non minus in suis monu-
    ;

    ioin : vel non singulatira in ea susceperit omnia venera- mentis orbi supersit, et jam defunctus.
    biindus. Putant nonnulli divino magis spiritu quam
    hiiniano ingenio fa.-lum, ut Eutychetis perplexa ira- ANNOTATA.
    pietas tanta verilatis luce deteclaprofligaretur. Nam
    hic siiis etiam Leo dilRsus viribus, priusquem epis- a CuUturS. Pros^ev^ii^Junii, adguemmulta erunt
    tol im illam aliquo deslin:isset, d altari B. Pelri ut- exlricandfi.
    aeitl/am cuiiiqiie scriplam iinposuit, se vero per quadraginta b Dafa ca epistola est Idibus Junii, Asterio ct Pro-
    S Prtro ad- tiim jejiiniistiim precibiis exercens,
    ^ulcre etabo-
    ilies hoc unum togene Coss. anno 449.

    ratom.
    ab .\postoloruni Pnncipe votis flagrantibus conten- c ^ctioni seu Sessioni secundx inserta.
    dit. iit si quid forte corrigpndiim h:iberet epislola, d Hoc niiracultim narratur a Soplironio in Prato .

    qua; canssani longe difficilliraam tractabat; id


    fiilei spiritiiali cap. 147 ct 148, ubi Menns Abbas ilhid
    onmB suis ille manilnis correctnm ;ibsolveret. Nec refert ex narrutione Enivgd Pulriarchce y/le.iandrini,
    fefellit sanitam precaloris expectationem etiain ra- cttuniis Gregorium Romanum Archidiaconum : et ad~
    riis i-ventiis. Tersani enim et elaboratam epistolain ditur visio jacta Fulogio, cui S. Leo apparens gratias
    '
    ' at.
    dii'> redilidit qiiadragesinius, addita simul leveUi- cgit. quud dictam einUolam defenderit.
    Ouarlus,
    lioiie oeriissima.siiccessum Apostolo illitribuendum e JI ic iuserebaiur hisloria manusabscissse, et a Dei-
    esse, cujus pia dignatio et fida dilectio, ne in perso- para restilulse, de quu supra egimus.
    ra quidera imparis tepescit hseredis e. f Anno 455, qusehicde S. Leonis occursu habenlur,
    iO Porra tamqnam armis, omnium valentissimis, a Paulo Diacono referuntnr.
    coiiiinenter usiis esl
    vigiliis, jejuniis, lacrymis, et Hydrias sex, duas ba-
    g Anastasius in Vita ejiis :

    qiiibus rebus potissimum Leoninas vires collegit, silicae Cnnstaniiniana}, duas basilicse li. Petri Apo-
    coustanli in Deum fiducia, nec non ardenti in pre- stoli, duas basilicee R. Pauli Apnstoli, quas Con^iaii-
    caiidn in>t,.nlia Sic urbem
    C nsfriaim
    defendit, Italiam serva- tiiius Augustus obtulerat, quae pensaverunt sinfiul*
    Regan Wan- \il, Iniperium Uomannm erexit, dura placato Attila libras teiitum. Quae omnia va^a renovavit sacraia.
    datoiutn t)Tinnii|amsa;viini Hunnorum jugum a suorum ler- h Juxtacoenieterium CallistiviaAppia. Itu Anas-
    Ai iitiniin
    Mcilius excussii. Sed quale illi quseso certamen cuni
    tneluclt. tasius,
    Genserico, barbarorum omnium immaiiissimo? Hi modo Capelluni dicuntur.
    Is i

    Alannrnm el Wan.laloriim Imperator, pr»terquam k ^ddit Anastasins Hic fecit cameram : basilicae
    qii,d Ariauaefaciioiii patrocinarelur, expulsispassim aliamcameram basilicae S. Petri
    Constantinianae, et
    Episcopi^, nihil non juris et bonorum Pauli Apostoli renovavit,
    Episcopalium ornavit, et basilicam B.
    sibi vindicabat, ac prassertim Carthagine Clericorum ctun hsec essetfulmine tacta et incensa : ubi curavit in
    Miisino
    UNDECIMA APRILIS. 31
    Miisino depingi Salvatorem nostruni Jesum Chris- tras reliquia;,ob summara vetustatem lacerae et D
    tum, et viginti quatuor seniores testc Hadriano Papa Circa collum relucebant quaedam fila au- BX
    off^uscatae. M8.
    in epiilola ad Carolitm Magniim. rea, item supra manus. Remanserat super humero
    1 Idem : Hic constituit ut monacha non susciperet dextero Crux parva rubri coloris, quie erat pallii
    constituta. velaminis capitis bonedictionem, nisi probata fuerit etduplUA
    Pontificalis; iteni aliara Crucem paulo longiorem
    Cracc paUil,
    in virginitate sexaginta annorum, sive, nt alibi legi- ejusdem pallii, juxta pectus in parte dextra tenebat.
    tnr, quadraginta annorum, addilurque : Hic consti- In medio pectoris conspiciebatur aurea una spinula
    tuit ut intra actionem Sacrificii diceretur, Sanctum infixaplanetas de pallio vero nihil extabat:
    pallii, ;

    Sacrificium, immaculatam hostium. planeta pedes attingebat. Tactu cuncta dissolveban-


    m Nuncupatum SS. Joannis et Pauli. tur, tum ob maximam antiquitatem, tum ob locum
    trdinatloties. n Antiquvs Calalogns Pontificnm. Hic fecit ordi- madentem. Quamvis enim optime clusum corpus
    nationes quatuor per mensem Deceml). Presbyteros sensit tamen detrimenta. praesertim in demolitione
    Lxxxi, Diaconos xxxi, EpiscoposcLxxv, aliis clxxxv. basilicffl sub Julio secundo, incuria ne- hominum et
    gligentia penetrantibus imbribus per multos annos
    HISTORIA expositura cujus sancti corporis ut in eadera capsa
    :

    elcvati et translati Corporis S. Leoriis. jacebat, hic similem imaginera depictam habes.
    Ex MS. Calalogo ecclesix S. Pelri. 3 Sacrumipsura corpus, unacum ossibiis aliorum
    Leonura. secundi, tertii et quarti, solenni ritu in
    V^apsa rubro serico tecta, continet Reliquias Sanc- novum teraplum translatum fuit, meinoratadiexxvii,
    torum Leonum primi, secundi, tertii, et quarti Sum- Maii, Dominica infra Octasam Ascensionis, mdcvii, Corpora et

    Corpora SS.
    mrrum Pontificum, quorum sacra corpora in Vati- post cantatas Vesperas. Huic translationi praesentes ss. Leonum
    in notmm
    Uonum caiia Basilica requiescunt : qua; quidem Reliquise in fuerunt, praeter innuraerabilem populum et totum
    templum
    ostensa sutit nKigno involucro serico albo asservantur. Ex libro ejus Basilicae Clerum, Illustrissimus et Reierendis- dclala,
    anno !.=iKO,
    rerum memorabilium Vaticauae Basilicae ab anno simiis Dominus Evangelista Pallotus Cardinalis Cu- E
    1 Au(justi :

    Mni.xxv halietur inslauratio altaris .seu oratorii sentinus, ejus terapli Archipraesbyter: Fabius Blon-
    dictorum Sanctorum, apertio sepulchri , et ins- dus Patriarcha Hierosolymitanus, Pontificiae farai-
    pectio corporum eorumdem die prima Augusti anno liae Praefectus; Alexander Martius Medices, Archi-
    MDLXxx, Gregorio xiii Summo Pontifice Guillielmo ; episcopus Florentinus Marcus Cornelius, Episcopus ;

    Cardinale Sirleto, multisque Praelatis et Canonicis Pat;ivinus Alexander Guidiccionius, Episcopus Lu-
    ;

    dictae liasilicse praesenlibus et inspicieniibus. Ejus- censis; Stephanus Spinola, Epi.scopus Vintimiglien-
    dem Pontificis jussu erectiim ibi luit altare, sub uovi sis Horatius Myrtus, Episcopus Rubensis Provin-
    ;

    pavimeuti fornice, plenaria perpetua Indulgentia ciae Barti Raphael Invitiatus, Episcopus c Zachynti
    ;
    prxsenlibus
    concessa in festo SS. Leonum priini et secundi, et Cephaloniie; Georgius Perpinianus, Episcopns d Cardinale,
    Pairiarcha
    quoruni ab ecclesia celebrantur, sub dato iv
    oflScia Altina;; Frater Angelus Rocha Augustinianus. Epi-
    ef 10 Episco-
    Aprilis MDXXXi. In ea igitur apertione sepulcri ac- scopus Tagastensis, sacri Palatii sacrista ; Sextilius pls,
    ceptae fuerunt supra dicta" Reliquias, fidelium aspec- Mazucha, Episcopus Alexanus ; Metellus Bichius,
    tui perpetuo praesentandae. JKimo mdcvii die xxv Episcopus Suanae, nunc sanctie Roraana; Ecclesize
    Maii, Dominica infra octavam Ascensiouis, solenni e Cardinalis et Antonius Victorius, ufriusque si-
    ;

    processione sacra ipsa corpora in ara Deipara; Vir- gnatur;e Referendarius. dictas basilicffi Vicarius ;

    ginis in columna honorifice collocata 1'uerunt. cum raiiltis aliis Praelafis. Sanctissimus Dominus
    2 Corpiis S. Leonis Magni conditum erat in capsa noster Paulus Papa V voluit videre corpora eorum-
    lignea, qu;e continebatur intra nobilem et pulchram dem Sanctorura, viditque illa multo aninii sui so-

    tumbam, latam palmis tribus, unciis octo, longam latio. una cum Illustrissimis Uoniinis Francisco conspecta
    Odoardo Farnesio a 1'auto V
    palinis decein iniiuis uncia, profuudam palmis quin- Sfortia S. Maria; in Via-lata, et
    et itetton Papa,
    25 Maii que cuin sextante, expolitis et venatis marmoiibus S. Eustachii Di;tconis Cardinalibus, cum suis farai- Caidinali'
    aitni IijOT. albi.s insigniter excultam in qua siqiiidein capsa.
    : liaribus et aliquibus Prselatis : inter quos dictus bus et
    Corpiis S. Episcopis
    ex uiio ligno fabrefacta, quiescebat corpus saiictissi- Patriarcha, nec non Galeatius Sanvitalis, Archiepi-
    Leonis Afa-
    gni conditum mi Lfonis Magni Pap« primi, a a Sergio i reeon- scopus Barensis ; Horatius Capponus, Carpenctora-
    in ca/isa ditum : tabula marmorea, qu^e tumbam ciaudebat, tensis; idem Illustrissimus et Reverendissimus Car-
    tuinti.T in-
    imposita erat quatuor ferreis hastis sive b spran- dinalis, Archipresbyter. Vicarius et Cauoniei ejus-
    clmn
    ghis per transversura positis. Capsa habebat qua- dem sacri terapli, prout de bis omnibus piiblica ex-
    c
    tuor annulos ferreos, binos per latera, quibus intra tant monumenta, anie desuper confecta./'

    tumbam facile immitteretur : sustinebatur in altum ANNOTATA.


    a Sergio 1, snspensa etiamaliis quatuor ferreis bastis.pertrms- a Sedil Sergius i ab anno 687 ad annum 701 Epi~ .

    versuin positis, quffi modo in aivliivio dicta; basi taphium a Sergio de S. Lenne compositum ciraimfer-

    licffi pedes versi erantad altare majus.


    asservantur :
    tur, t'l apnd Baronitim et alios Itabetur.

    Erat capsa in longitiidine palraorum duoriim, uncise vox Itttliett ,lignitm,iieit /ignutn lransi'ersum
    hSurd.i\CiSi

    unius : pra; se ferebat maximara antiqiiitatem; nam c Episcopi httctenus relttti referuntur ab Ughelloin
    quibus lignea capsa nitebatur, una
    liastis Ilalia Sacra nee iltibilatiilum (luin reliqui coinvniant.
    ex ferreis ,

    prEe niniia vetustate fructa concideral. Ductile habe- De Episcopis Zachgnti in Mari louio non egil.

    d Atinenses Episcopi dicttntnr ntinc ex


    bat operculura. Sacrum ipsius S. Leonis Magni
    .tuiijiressi,

    ceiebriivimus Kalendis Aprilis S. Prudeiitittm, et


    corpus adhiic integrum, staturae erat palmorum sep- iis

    quartorum triuin; et conjici poterat ^licet 2S Aprilis celebrnturi sutntis S. Marcttm, cujus vnria
    tem et iit

    luusitudine lemporis et antiquitate satis consump- Actn dabimus, Ftdelnr sitltem lilularis E/iiscopus, uti

    tuiii e-se. ) sanctus liic Puntifex corporis


    fuit gracilis seguetts Tagasltnus : eum Tttgnstn sit urbsAfric^.
    In/egrum
    etexleuuati. Erat indutusPontificalibus indumentis, e Crealus est Bichius Cardinalis tilulo S. Alexii
    opiiunbat,
    scilicct planeta sive casula. lata more antiquo, ex annu 1011,17 Augusii.annis ipost\hanc Translationem.
    imrpura coloris castanei. Manus habebat complica- f Hoc loco set/uebnlnr imago;sed anteqtttttn eam de-

    citm PonH/i' tegebantur a planeta. et in ossa abierant. mns dissimulari non debent qux tle cujtisdam S. Leonis
    tas, qua;
    cahhti.t imlu-
    TuniciE et dalmatica; fragmtnta habebat. Crus dex- Corpore npud Petrocorios e.rtanl : ac primo Saussaitts
    mcitli^.
    torum, et pedes in ossa itidem redacta cerneban- in Sttpplemenlo Marttjrologii Gnllicani ad hnnc iliem

    tur. Caput consum]>tum eratin plura Ihigmenta os- isla liabel : Hujus sanctissimi Pontificis corpus, tot

    sium, et denigratiini. Conspiciebantur pontificiffi rai- divinorum mirabilium instrumentum, lapsu temporis
    Aprilis T. II.
    3 " Roma
    22 VITA S. LEONIS PAP^ I.

    A Ronia in Aquitaniam translatuin, in majori Petro- vemb. Quid iginirccnseudnm? Forte rcpcrerint ad.scrip- D
    AUCTORE coricoruni ecclesia sub titulo S. Steph:tni Proto- tum titulum S. Leonis Pontificis, et slalini ercdiderint
    CANISIO. Romanum,
    raartyris honorifice coUoi-atum, una cum sacris os- es.^e Ponlificem cnin lifu/un iste sit aliis
    Cujus S,
    Leonis sibusS. Pafrocli ei S. Sahiiiie Virginis. Sixtus Papa Epi^icopis commiinis, nisi dicatur Summus Pontifex
    corpiis sit IV in suis Bullis quiescere testatur. Jounues Pntra- autPontifcx Romauiis. Si qux anteni sunt Sixti iv
    apud Petro- Gallice corporis tamquam
    nienlioucm fucientcs,
    jms, in libro de Fpiscnjm Pclro corir-.-nsibut^ BiilLr, fiiijus
    corios.
    edito, asaerit Joannem Aurienum Episcopura. :inno si apud Pctroconosessct corpus S. Leonis Magni; sunl
    MDiv, (lie Thoma? Apostoli. elevasse et transtu-
    S. ex intcgro seculo priores apertionc sepulcri, fncta sub
    hsse in nnvam argenteam thecam saira ossa S. GrcQorio \\\\, antc guam facile pofnit, tiH seculorum n
    Leoiiis Magni Papa), (lua* anlp plurimos annos fue- Sevgio i lapsorum decursu, in obiivionem Romnninum
    rant portataad Ecclesiam Cathedralcra S. Stephani. vcnisse corporis sancli pr.rsentia : et ejusmodi BnlLr,
    Memiuerunt Sammarthaui hujus clevalionis ct vocnnt sicutc.r lonasupplicantinm (ide iisdem plerumque verlus

    ossa S. Leonis, alstfucdignitute Papnh aul eliom Epi- concipiuntur, qnibus suppUcatio conccpfa fuerat; itanon
    scopali. Annandiis Gerard Cunonicus Snrlateusis, vir in majorem hubent in re historica ccrtitndinem, quem ea
    simili nntiqnitate vcrsalus, indicavit> unhis in antiquis tnunumenta quorum (idei inuituntur; qnundo sciliccf

    Brcvariis dici Lconem iii, .-/driani Papa.' succcssorem, factum' aliquod .•^ic altingilur per HnHam, ut non iuten-
    et varins intcrscri fabetlas. In Officiis novis diem Na- dalur ipsius facti confirmatio, examine scrw verilntis

    takm celehrari 28 Juuii, quo dic tn Brcviario Romano pnemisso facienda, quodin ejnsmodi incidcnlibus casibus
    coliiur Lco \\, et tran.4ationis fcstuni perwji 14A"o- fieri non cousuevit.

    IMAGO. CORPOmS. S. LEONIS. MAGNl. PAP.£. PRIMI.


    UT. IN.SEPIJLCRO.JACEBAT. SlMILiS.

    DE
    S. BARSANUPHIO,
    SOLITARIO, PROPE GAZAM IN PAL^STINA.
    CAPUT 1.
    Cultus Sancti :encomium ex Evasrio.

    IinagoBarsanuphii indivinosacrario magni tem- toritatem Evagrii ct Nicephon. llltus libro 4 captle Zi innctHas
    IMTIO SEC. VI.
    Imago ejux l)ii, vidt'llci'l Om^ylaiUinopolilani S. Sopttia.'. una hirc snnt verba : Vixere per idem tempus (f/iio laudalu ab
    scilicct
    In sacrarto cum sanctis P:.tribus, Antfnio, Ephraimo aliis- Justinianus imperitbal) viri plane divini : qui multis Evagno,
    CP. hvmrata. f]ue collocatur, /»(/H(7, Anontjmns Stndtto tn pto- in locis magna edebant miracnla, et quorum gloria
    C hijo, ijiifm S. Dorvtliet inatitidionibtts AncHicin prucft- ubique pervagata fuit : e.\ quorum numero erat Bar- E
    XLl ; Itv-c inlcr alia arijtiviento probant, Juos fui^se Doro- sanuphius. geuere jEgvptius. Istevixit in monaste.
    theosetduns Barfaniipliios, illis quidem Seveii er- rio prope urbem Gazam et in carne vilam carni ,

    roribus infectos Acephalorum propugnalores hos ; adversariam degit, adeo ut niulta iiiemnrabilia ede-
    vero reclam di ctrin;ini atque perlectam vilse ratio- ret miracnla. Creditiir porro eum in :edicula qun-
    neni coniplexus : quos ego [inqnit apiid ciimdcm dam concUisum ajtatem egisse; atque a tempore qihi
    Tlicodoriiii Studila in perexamen sanc-
    A((0?t.s/fl7Ht'))(o) eam ingressus est, ad spatinm quiuquaginta aii-
    iii

    tissinii PatriaiYha-Thaiabii; nec non aliorum fide norum et amplius, neque a quoquam visum esse,
    dignorum homirum, tam indigenarum quani Orien- neque quidquam alimenti vel al'arum rerum in terra
    Doclrlna taliuin, testimonio probatos. ex paterna traditiune cepisse. Quibus cum Eustochius Episcopus Hieroso-
    pirbatn a S.
    ampleclor; ictlicct tamqttam diversos ab iis, qui a S. lymorum niinime fidein adhiberet , cumque Eedicii-
    Theodoro Stu •

    dita.
    Sophonio talella onaihemalis confixi sunt.^jlanf lam, inqiiavirille divinus conclusus erat, perfodere
    5. Dorotltci instiltilionis, qtws diximits, paucx de mul- constituisset; parum aberat quin ignis ex ea erum-
    tis : exqnikis tamen noitnulla vilx ejus historia texi pens, omnes qui cum eo illucvenerant combussisset.
    poshct, si ttspiam ipsc inveniretur faslis ecclesiasticis nd-
    3 Eailem fcre verbotenus transcrtpsil Niceiihnriis
    tcriptus. Barsanujihti scripta, si qua simililer snperes- CuUslus lib. 17 cap. 22; liisi quitd Salustium pro
    sent. possemus forsitan de cjtis Actts ej'uere aliquid operis exphraln
    Euslochio nominet. Mugnn Itic es.ie debet ituctorilos
    ab liie-
    Ef>.
    «on imntlendi inttnc salis liabemus vestigia alibi inventa Evagrii, ntpote qtti liistorias sux finem imjiosiierit , iii rosot. noii
    releijere. Eusloc/iio,
    anno \n Mauritii Imperatnris a quo et muntis tabttlu , -

    2 Et primo quidem ad cultum quod attinet, uomen rttm servandarum, quibtts Prajficlorum noinina inscri-
    Martyrologio
    ejus in liomaui Marlijrologii recognilione Sanctis ad-
    Romatio in- bebantttr, iit prannium istius scriplionis se ndeptuin
    scripiiim 110- scriplum esl ad hiinc dicm verbis, Apud Gazam
    lits profttetnr. Aiqui unniis Cltristi iixciv, ctitn xii Mau-
    vten.
    PalaestinajS.BarsanuphiiAnaclioretffi subJustiuiano ritii cotttcidetis,a Justiniani e.vordio annoriim dumta,cal
    Imperatoie. Alleijal m Annotntiontbiis Baroniits auc- Lxxiii intervttllo dtstut. Itoc tamen nihil obest, qiumii-

    mis
    : , ,

    UNriECIMA APRILIS. 23
    TiUf! in nominc Hipvosnhjmitani Episcopi mafji.t crfda- tanis agidicunt, fuissc suspiramur diem translati in D
    inns Nicephoro, noii lamtjuam verilatcm mclins qiiam Occidentem, vel denno inventi elrvatique covporis; de iucTonB d.

    Efagrius as.st'c.iilo, cnm .soliim hnnc anctorem habiicril qna inventione et elevatione agemus infra § 3.

    ipse, annis septingenlis Eitatjrio jmior : scd Itimijuam


    correctius Evagrii e.vcmplar nacto, quam fuerint ea ex C.APUT II.

    scd Saltistit)
    quilius ipsnni impressnm habemns. Nam ratiolcinporis,
    nw.v dcilucenda, plane snadct, nt Salustio pottu.^i iiuam S. Barsanupliii Vitaqua;ilarii, partiin labu-
    Eusloclno synchvonum fiicianins Bavsanujthium. Eusto- losa, pai-tim inccrta.
    chius emm, circa niinum w.wmpev viin intvusns, pau-
    cnlis mcnstbns Stiilem tenuit : Salustius antem. anno l%abemus pvidem ex Bodecensi dtircesis Pnderbornen-
    Din ciratns, nec ante DXi niovtuus, juxla concordem sis Coilice a Joanne
    (jumansio no^lro erutam alitiuam Ex Acfis in
    Thcophanis alqtie hicepltovi calcnium, poluit Bavsiinu- S. Bitvsaniiphii Vitam, quam de S. Dositheo agcnlcs MS. Botle-
    ccn. repertis,
    phio convi.iissc : non qnidcm tcmpore Jnstiniani Impe- in Febrnario, nec non in pva'levmi.'isis ad viii ejiisdem.

    ratoris (hic enim solim cajiit anno Dxxvii, tiuoil forte hoc d'.e daudttm promishnus. Aflscvipta est auteni Co-
    Evaqrii transcriploren .iliiiuem imputit. nt pro Salus- dici illi, sane antiquo, Ilibus Septembris, cum tituln

    tio snbstilueret Eustocf inin, hominem mauifesto ir.tpium, S. Bars;innfii Contessoris. Auclovein fuisse ecclesi.v
    quati judtcnlmt pr.rnotnlam vioientiam couvcnive) sed Uritauiv Clevicum aliquem, fiel ex infra direndis pvo-
    tempove Imperaloris Anastasii. biibite. Scripsil ilte sub finem sccuU xii aut initio sc-

    4 Nnnc vevo cnmS. Dnvolhei .rtalem considevo (iiui qnenlis, et quiilem salis eteganter : pntares ex Grxco
    nalo srrl ncc- junior debuit Barsanuphio fuisse) convincor credeve tvaiiuclain, pvoptrr verbornm copiam et Grxcis secuH
    dum impe- famUntrem
    Evogrii vevba non esse reslvingenda ad tempus Impe- VIII atqtie ix scriptoribus libertatem iusur-
    rniile, Justi-
    ranlisjustiniani; sed salis vevificavi si initio se.rti secnli pandi sermones pvolixioves, qui vel habili sint vel habevi
    uiano :

    vi.rerit Barsanuphius, •lato, sed necdum impevnnte, potiievint, inter eas de quibut agitnv pevsonas, Suo ta-

    Jusliniano. Etenitn Clevici /Ipameenses, litlevis ad incn eoqiie Latino stylo usitm scviplorem apparet cv E
    Episcopos Sgvice dalis, de enovmitate excessuum, quibus gradationibus , nulli nisi lingux Latinx propriis : ut scTiptfique

    a Petvo hivvetico Episcopo sua gvavabatuv Ecdesia [qtix cum discipulos suos Bavsanuvhins docel, fortitudinis

    epistota pvoducta est in I Actione Concilii Conslantino- esse, ad congressum liostis, non cedere; sed fortiter

    Cltm S. Dair)' politani, scriptaqne fuit civca annum DXVIi; inter alia dimicando, ejus ictus excipere, excipiendo, patien-
    l/tco, claio conqueruntur quod arraatis sceleratorivn turbis im-
    ,
    ter sustinere; sustinendo, constanter usque ad vic-
    ciilc itn. .'il7.
    pptnm fecerit in monasterium S. Dorotliei qui mo- ; tnriam perseverare. Hoc tamen non imjtedit, quo mi-
    dus loquendi, si non pra'snpponit jam movtuum Dovo- nus pvfe ocntis habuerit autiquiovcm aliqnam vitiim, ab
    tlteum; exigtt saltem, nt pridem Gaia discascvit ex ilte eo qui Reliquias Uviam attulit monacho , seculo ix

    monaslevio S. Sevidi snb quu monachns fuevat, et S.


    ,
    scvtptain diclatamve : qnalein scilicet suggeveve memo-
    Dosilhenm discipulnm habneral, sunctnmiiuc Bavsanu- via poteval, incevttv famx traiiiliunique innixa et fiducia,

    phiiim, in codem S. Sevidi aut alio vicino monaslevio iinpnne comminiscendi aliqnid de Sancto, cujtts nemo
    degenlem. cognovevat admudum senem. Ita eitim loqui- scripsisset Acta. Talem Vitttm aiictov iste vecentiav op-solnm damus
    solum etegantiovem; aiidens, hisforiam ge-
    tnv lustilutione i. Cum adluic essem apuil Abbatem timascculus fide, vedtliiterit
    min.r tranS'
    myllo scnior Seridura, senis illius Abbatis Joannis, contempora- qux de sancti Corporis pvima translatione accepta a
    laCionis.
    lctcnt Bur- majoribus servubat tradilio, qnxqne de alia posleriori
    saiiujjlints :
    nei Abbatis Bar.saniiphii, minister wgrotavit; niibi-
    que pra-cepit Abbas ut seni ininistrirein. Ergojam ipsc polerat accnrnlius meminisse. Hxc vero ullima,

    senex erat Baritanuphius, ciijus contempovanetim Abba- sola prxlo dignn visa sunt. Nam licet in Commentario

    tem Joannem, e.riude pro divectore cl palre suospirituoli Jnnotiitionitusque ad Vitam S. Dosithei in Februario

    Dorottieus hatmit, iilique adhuc juvenis et vilx spirituti- couati fuerimns, Vitx prxdiclx, necdum penitius exa-

    lis liro : proindeiine prxiliclns Bavsannphius vix po- minatx, accommodare scriptionem; nunc maluriori exa-
    lutl Salustio Episcopo supevvixisse, etsi cenlenavio pvo- nvine adhibito, vellemiis in Commentavio iUo expunclam
    Quod sane concipi bonam pavtem nnmeri 4 c/ 5 totamqve de S. Barsa-
    pinquus aut mojov conripiatuv ohiisse. :

    debet, quia avctain islam rtausnram non est cvedendus nuphio narralionem, pvout ex Bodecensi Coiiice ibi ex-
    stalim in sux conievsiouis initio suscepisse , sed aelate plicntur,vesecandam ab o/ ere nostvo xsiimamus.
    pvovectus, et diu mutlumque in monaslica vita exevci- 7 Etenim Bavsanofinm fsic enint. sempe r htc scrilu- quta .icta
    taliis, uc niuliis jam edili.\ anlea mivaculis clavus. tuv)nationequidemyEgyp'ium facit. sed oppidoPetrodi fabulosa mc
    palriam,
    ;
    b Clavomontani Sgna-
    nostvi Parisiis Collegii MS. oriundum; quole nullum yFgyptus habntsse scititv :

    uppellalivnm loci alicujus pe-


    xarinni (quod alkujus Constantinopolitance ecclesia; tum videtnv autein
    qul Ctiiistait' THTotiiSr,;
    ttnopoli G ncce/ilum pro nomine pvopvio essc.
    Febr.
    mullis fnisse docemur argumentis,quam mullx ecclesta- tvosi indicium,
    Tum eidem Bav.ianofio, ud loca sacra visendu peve-
    rum Cvustantinopolitanttrum Dedicntioncs, sacvovuinque
    covpovum eotlein faclas Tvanslatwnes, vel pvopvix ipsis tivinato, dnos ex Bvitannia socios advenire facU. Amo-
    festivitates adiiolantuv) ad \i Eebvuavn punca lnec tiabet nium et Akacium, qnod sane non convenit. Unde enim
    verba : Kai f^vj'fxy; rou ootcu jSaccayoutpKju, Et me- Brilannis adolescentibus, eo lectilo, vel Gra-cn nomi-
    moria S. Barsamipliii. Ex hoc autem paucorum ver- nn , vel liugux Gv.rcx ^Egypliceve nolttia tunla

    primo aliquem Con- ut possint honnui ^Egyplio se conjuuyeve. Itide zA


    tornm compendio innotescit nobis,

    slanltnopoti ejus cutlnm fuisse, sicut e.t imago depicta .^gypti sulitudinem 40 dierum itinere eos ublegat,

    erat in sacrario : deintle nultam ejits extitisse vitam vel quibits vel ad nltimam nsqite Syenem pevveniri po-

    vet saltcm ConstanlinopoU notam, ex tuisset. Ubinam evgo fuit Siridi Ahbatis monaste-
    onmino scriplam.
    commnnem siylum, lexi pro- rium, solum vigiiiti diehus e loco, ubi Bavsanuphius
    qun, ju.ita Sgnaxarioruin nec asit.ifiii

    Cum atitem cullu quem commorabatnr, aiiennditm? ttti in eadem Vita dicitnr; locunt vtiofi-
    tixius eloginm potuisset. illo
    rursits iter erat liaud militey f.r«
    Orl.r S Fclir.
    Coiistanliuoptdi Sanctus habet vi Februurii, salis coit- et unile in sanctam civitatem
    primunl :
    cl .1(1 Anij.
    Orilana in Sipontinis ecctesia habet in paucorum dieruin:' Ulitlue ulicubi in media viu, procul
    cotilttr. venit, qiiod de
    9 Ila- exlra Pahesliiinm. Alqui cx S. Joannis eleemitsynarii
    Calitlogo generttti Feviavius, et atteslaluv totn.
    Barsanuphium, sive (utUghet- Vtta sciinus, S. Seridi sive Seridonis nionasterium
    lia- sacvx Ughellus, ibi

    Barsanolphum, tamquam uvbis i.^.tius Patvo- Gaia, uut satiem iu levritovio Ga:fnsi, ibiiletn-
    fnisse in
    lus scriWt)
    uum coli VIII Febvuarii, endem mense, et
    fortassts die, qne Bavsauuptiiuiu coltocat Evagvius, ntique non tolis

    quo colebatttr in Oriente; quod tunc cet elevalum soleu- centum passuum mitlibns a Jevnsalem, qu:r inlia qnin-
    tempus mortiius. Diem tiue vel septem dies faciilime enieliatnv viatov niinime
    nitev covpus sil. vel ipse ctvcu id
    aulem xxx Augusli, quo rursum ittiusfcstum «' Ove- celev. Nec vevo, posilo qmd H ievosohjmis esset cotisut-

    tandum
    ; .

    24 DE S. liiiRSANUPIIIO SOMTARIO.
    timilum iiliiiiiiil iii comvnnr (iiii hir nJ conxiilinlionrm diaiccsLiIrnnsennda, pritis q,iam nd Melrnjmlim funde
    AICTOHE D. 1 tniiisus unmini' omniiim P^il.rslininrnm mnntichornm, in tnmen non Itwge altest Cabala) perveiiirrtur.
    S. Siriili mnno.ttrriii rnltrr'onnn, iliciliir Biiraiinitjihir.i) II Crtrrum ru,n Viut hxr nmnqnnm fnerit im/>re.s- ideoqtu expt-
    r.r alirnin I'atriiirrhalihiis ficrrrsrnili rriint consitllorrs; sn, jioterntnus eidcn aj,erosius rrfutnndx superscdere, dit ea ab hoc
    ipiod Uiinrn (nrtuni r.i.fr- ron.-ictfurrrinr, ndtni.-isa tiim nisi euni quatiamtenus /irohttsse videremur in cnnimen- opcre resciU'
    dl,
    rnormi dinlnnltn mnnn.^lerii prxiiirli a snnrtit Civi'nte. tnrio notisque ad Acta S. Dosithei, i/ue,ni,d,nodum est
    8 Jiic vrra, ubi itUingitnnx conciltiini Hierosolijmis pnrmuisum : volmnus antein stare p,-oj>c.sito no.stro p,-o-
    fingifur a«-
    fem Barsa n Throilurn Archiriii.sioj}o ruartnm, naiisionr littrraruin lesUttwnique sie/iius
    itcratie., de eo quod perperam dic-
    jiiiphius, ub (Jrtltoi!n.tis, qiii Citnstantinopnlt rrnnt, in Pala^stinnm tum inveniremus, idonea nccusione relractando. Juvat
    mlssits (I diwrUirum; quibiis siijiiificttintur Jnslininniim, prn hx- etiam siibinde probare exeniplo, ex nna quidein pnrte,
    TheodoTO E]i.
    rcti is wlanlcm, tiim ttlins iihiqne omnrs tn hnprrin quam non lci.erc nllas Saiiciormn Vitas, aut rulgo tiut
    Hicros. iqui
    vrtlr nd sua tlogmnta jirnfilrndn mijrrr, tnin in Sijriam viris quihus.lum inagnis prnbatas, inter commcntitias re-
    nullus tulic
    rutl) Mniiuin ijnrtnilnnt drstinnrr, i}iii rrsistrntes C/eririkt fernmus; cx altera autem, quitin nnlln riijnsqunm ne
    lalcn.si[nr, mnnnchntt nlqnr Episcnjins in c.rifiuni crprl- quidrm pri/irii /irxjudirii respcctu nns /intiamiir nhduci
    Irret; ineviUihiii Ecclrsia' rninn, nisi missns e concVio ah agnita falsitatc rr/,udinnda, en Incn uhi dtssimnlntioni
    Constanlinonnlim Bnrsannjihius. Justininnum, morho dinturn,ori nulla amjilius relinqn,tur excnsatio : quem-
    griivi domitum, ct healse Virtjinis Marix ttpparitione admodum liic nohis arcidit , de S. Barsanuphio ex-
    jmsum ohtempernre. nd rrcliim fidr.m rrduxiisct : hic, presse coaclis ngere; el antelittc occasionihus variis usu-
    inqiintn ttttins Irnemus licliunis cnpnl. Nam neiinr ttnte vcml /intissimmn ad Acla S. Alherii JJirrosnhjmitani
    annuin ucxxxviii, i//«i mnrluus rst S. Sophrontns, ullns Legislatoris Cnrmelitnrum, ubi non jiotuintus nhsqiie
    Jitstinianum J/triosnlymis srilit 1'hendinus : neqite Justininnus /losl- censu,-n diinittere vuignlnm S. Angeli Curmeiilx Vi-
    (qui pertinor qunin anna dlxiii tn hieresim deinum prnlnp.ius est (ditm tn,n, utpnte veriiuti a nnhis ,biile,n ilemnnstrattr inulti-
    maiisil) con •
    hoino luicus de jidci punctis prtrsumit decernrre) mule utndis cnulrm-ittm Quod cum facimus, non
    verliise. . moiln non
    cnptum ncgntiiim pejiis urijere desiit nd extremum us- timcnius, nt quis existimct celeras Siincloruin Vitas
    quc vitx tevi/ms; felir. si tunc eum omnrs aul plerasque eodemjure posse
    re.l iiainituerit tur- rejici, ,s/ j)ari cnm
    bit^mtoto Jm/ierin ecclesittstiai: quietis : neque Bnr.^ann- rignre examinentur; ul econtra existimemus operi nostro
    phius, /mstqunm semrl sum se cclUr inclusit. nlii ttum- mnllum fiile, accedere per Iwc ijtsum, qnod certo cnm-
    qnmn sr /in-biiilannns quinquaijintn el amplius
    /irr mentitia et alienis naminihus sujij,osiJa scrijita non ad-
    cnuspicirndum , qurinndntndum ex rerUori Evnqrti mittamus ad tesUnwnimn in ulla re, jira^srrtim cnnli-o-
    jirius niorlitus Itsttmiinio novimns : tunc vero cum uilversns vcrsn, ferrnilum.
    Ecclesiam
    gitftm hic insumtbat Im/ierator, pridem debiterat e.ccessisse e
    regnarct,
    vi- \-i Fidetiir autem PaUestinus tlle monaclius. qui
    vts, uti sitjtra rst nstrnsuni. pnmus S. Barsnnuphii Rrliquins rt notitiam Oretains ei si alias
    ad-
    9 Qiiam itutem ah nmni crrisimilitudine alientim est allulit, hausisscionnuHa ex scriptis S. Dorotliei, qiiem- viixfa sint
    ab eoque pro
    qitnd aJditiir? Justimanitm, Barsonuphii miraculis,
    ecclesiis oltfi- adniadum sujira insiniuivinius, expirssam S. Barsanu- qturdam,
    nuisse recti- snnrtitnte rt eloqu-ntin cantum, non tnntum
    fecisse ciini phiimentionemfucienttbus. Tale est tllud de Xcnndochw,
    galia Palas- niagiKi (levotiunepl hilantrite qiiiiiqiiid
    Sanctus mo- i^iilpotiusNosocomio.JuxtaS.Seridimonasleriumerecto,
    tin.T nuit sed riiamndditltssc utomnes i-editu.s,
    :
    qui aPales- eidemque prxfecto ipsn Doivlheo. Et qunniaiu S. Bar-
    tina regione collifii et in Ihesauros suos reniiidi
    con- snnufium mullis rlnruisse miraculis constnt, non p,o,-s,is
    sueverant, per ecclesias Palestiiije distribuerentur,
    rejicimus, qiiod in Vitn hahelur, ihidnn Inci fnntrm
    de enqiie re clnrntjrnphum Impcriali .liqiUo
    rnboratiim fuisse ipsius precibits excitntum, ad usum mnnnsterii,
    Barsnmi/ihio Iradiaisse : vi cujus, statim alque
    Hiern- aqux penuria lahoranlis; ijtsunique
    snUjmas illc raliit, tribula n vectignlia onima. deilisse S. Serido
    qua; Pa- consiliiim
    Nosoconiit ihidem strutmiU. Joannem ijuoque
    Inlil e.iaclntibus suliln crnnt solvi , /)rom/ite ohiata fue- Abhalem corjius curasse mortui Bttrsa,.u/)hii
    nnt JJ irrosolijmilitnn E/iiscnjm, pin Mugistri
    cjus arbitrw per
    oimes ecclesias distril.uenda. Oniittn
    sui. comminuici potuit ; veletiatn m
    ali,s. qui nunc inte-
    leviurts motnrnU rtere Dorotliei scri])tts legisse :
    alia: quod tllius Mnrii (,/iti, ttd OrthoJo.iorum
    iit,
    quandoquidem ,n su/,er-
    /)er- shubus Jnstrnctinntbus tam frequens laudatai/ue
    seculwnem deslinitlus in Pitlxstinam, ntentio
    fmgitur rabiiliis Iml Joannis AhbnUs, ui S. Dorotheo cnxvi.
    prxU-r alia
    nbnsse m vial nitlla nnjtinm mentio inneniiitur. Furtas- Neijue dis- quif seorsim
    pliceret qtiodiliciiur ctiam amorle
    sis comminisceniii rejiertumessegenibus accepfa vera
    in diclis ociasionem /lotuit tlrdis.ie Mnr-
    ejiis
    fk.ris, qiiemadmodum de Paulo jirinw
    Actis ditbia ccllus, unus
    qui Princi/ii ad tuendum errorem
    lis Eremila, deqtw essi. possinf.
    mhir- Joanne dr Deo 8 Martii niullisque aitis
    rchimtim/tiilsores, ei paulo pnst Sanctis constat;
    de/)reltensi conjnratio-
    nem adversits
    si scremus unde id ucce/>erit aurtor. Idem dictum
    eitmdem cnn/lnsse, ciln morte pa-nns j)uta
    tleilere de die moitis, qui a.Kignatnr xiii Se/>lemb,-is;
    U-sx divtnx humonttque ntajestatis, deque
    ul ad nnnum ULXiv locn sepuhurx in mnnte Calvaria;
    d^cet Bttromits. Sinttl, certe i,d quem mnrtis
    modo ex S. Marrn, ante sute prxscius Sunctus dicitur ohiisse
    JJmsanujthiiim et Dorotheum in : donec enim ap-
    testamenlo S. Tlieodon pareat, quo fundamento huec
    commrndato, ntxque sanctitate nnrrenlur. j)ermi.Tta
    et mteijtitate doctrinse
    aliis tam manifeste falsis
    cons/nciio,natus vidctnr S. Mnrceilus. ; p,o mense Frhrunrin, in quo
    sub quo pnma Constunlin,ij>oli
    ninnasticx mtx tirocinia fiehat ejus commemoratio, et adliuc
    S. Barsanupliius cum soeiis
    limjitur m festum ejits, sed die viii ugunt Oretani; /irot/ue
    Palxsltna fecisse. nee msi
    tT-Hyptum remujrnsse.
    illo mnrluo in Ga^enst. m
    q,m reclusus vi.ril crlla, stahit nnesutn- nou fait S
    ptw secunor : et ibi etiam opinnri maltm
    \0 Nri/uc relutitri mrretur, quod Consttmtinopolim a sanctx CaCaldi socius
    vitx Sacerdote Tlieoctisto,)etiisse et Bursanu/tus.
    jmfictscens J3nr.sanupltius, et in accepisse Barsnnu-
    civitate, quse Galatia
    aicitur, ah b/),scajto ejiis
    phimn extrema Sacramcnttt, quam
    exce/tus hos/>itw, vanemfe- in Gethsemninna
    cern m S. Mana- Ecclesm hac ipsum tamen et j,arent,m
    rii dnmn abundarr,
    m
    qua is ex longo tempore
    :

    m„m. qux seribuntur luisse EliasaI?«eEulampia


    no-
    penitus defuerat. Qux cnim alia-
    tinitn pntcst annona-cnn-
    tns coticp, ex unius itnm
    qiie pliiraparatus rrelere. si alii/unndo
    steriUtatr, ut nec iiniimqm- cnnlirmimtiir nh
    dem p.inem tam ijrato lios/,iti antiquion et nullis fahulis permixtn
    suhministrare potuerit Instorin Talis
    meiisa Ep,scopalis. vel autem cum non sit Vita S. Cataldi
    civium munificentia, tnntis cura- Inrentim Ejitscopi
    lionum miraculosarum dc qua agendum erit viii vel x Mnii,
    mdigiis, ut nan ve,-e.mur ve
    refertur in Vita quis in duhmmrevncet, utrum qiii nb
    prorocala-! Galatiam nutem Eragrio Inudatur
    qiiis nescit n,m civitnU;n Barsanuplnus s,t idem illcqu, Urue
    Pntrnnus coiitur-
    Twc ""tlV"
    pluescrant Fortassis
    ''^H'""""-
    Galatia su/,/,n„iposset Ga-
    /iro
    '" 'l"" E/)isco/,tttus com- proplerea quod in aliqua S. Catald,
    Legemla dieatur
    '""""""'"'•«' consentire Cataldus HydrunU sncins asciv,s.se SS. Fujirepnm,
    i^H.'. a,,„d Bn,sn,mfius ut vel Leucmm
    trduo prxlotum E/,iscoj,um mnneret,
    el Barsanofmm. qui mortuus est Abbas et
    quia pro- Confessor
    p nquus erat Aiitiochi=e, ad quam pervenieus, et"^^™
    in civitate Oriie : aulne ohaliasimiliajcta
    ex,stimet altquu, dictum Barsanuj)l,ium
    primum
    r R
    regffi f ':biT ""'"'""
    uibis
    ""'^
    nova Romaqua.
    ''^"^°^
    dicitur
    "'- '" P--'""
    applicuit
    Unlams Episcopum
    3:rx seculo secmido, cui an
    fmsse
    a Catuldudatum, idque Christianx
    i/)se Catultlus tribui debeat
    ilmeievMct ConstantmopoUm velicmenter ambigimus.
    profcisci; el Gttbalitana

    CAPUT
    . '

    UNDECIMA APRILIS. 25

    sunt sacrx Reliquiae, et ejus jussu a Petro Hoslunens* D


    CAPUTIII. Episcopo transtatse, solum iiominei Oritnnum ArcUie- AlXTrHlE D. P.
    ctrca annum
    Sancti corporis Translatio duplex. piscopum, omisso titulo Btundiisini, quem usque ad
    annum mclxxii gessit ; ipse quoque; ut inutli ante, et

    Vrlx Episco- I iiter Bnindtisium alijve Tarentvm Ui'ia csl, Gra^cis ce.teri post eum, Brundiisii sotitns residere. Porro
    pali urbe, Oupra alquf O-Jpr-mi, Efiiscopalis ab nnliqno civitas, Theodosium Episcoptim existimamus vixisse sub an-
    Oiia liis te^npoiiliiis niincuptitii, in Siilenlinis seu lajiy- num DCCCL aut lx; ut saltem ab ejus morte, usque ad
    giii autiqua, vutgo Tcrra Otranti dicttt. Ea, uti et tota Uritauie urbis catamitatem primam , intercesserint
    ferme niajnr Grscia, intjeutes a Suracenis passa est anni LX vel Lxx. Est autem Relatio translationis,
    cataniiln:es : Lupi Protospatx Ctironico
    ntini, sicnt in hujusniodt :

    legiiur nnno DCcccLxxiv mense Julii, Oria capta est, 10 Venerabili Episcopo Domino Tlieodosio ,

    etpaC ever- et intpifeceriiiit cnnctas rnulieres, reliquos vero de- Orianae Ecclesia; Sedem vitie splendore illustrante,
    sum lii~un~ cx Oiiente
    diixenint in Africam, cunclos venumdaiites. Et rur- momclius quidam religiosus et consummata virtute
    dusium. attatas S.
    snm, ;inno ncrccLxxvii incenderunt Agareni civita- clarus; ciii oh meritorum integritatem claro, corpo- liarsujiuphii
    teni Ori», et ciincluni viilpii.s in Siciliam deduxerunt. cum Reliquias
    ris S. Barsanofii custodia comiiiissa fuerat ;

    Prnis antem qtiam isla fierent, sedern istic Ejiiscopalem saeviente Saracenorum perfidia, totan; jam Pale^tinae
    Tlieodotiut lenverat, i* qui e.v S. Leucii retiquiis (post regionem cogiiosceret devaslari congregationem- ;

    eversiim circa nnnuni Drccxxviil u Suracenis Brundu- que in oralorio, ubi sanclum corpus servabatur, Do-
    sium, Triiniim nvectis ; ipsaque Tranensi Melropoti ab mimi ejusdera Sancti doctrinis et inslitutionibus
    iisdem Barbiiris excisa , Beneventum transtatts) par- militantem, cerneret mortis timore perierritara jam-
    tem diniidiam [nam atteram dato pretio Tranenses que dispersam metuens ne sacratissinuim corpus
    ;

    retlemerant) ohlinuit n Principe Benevenlauo; Brundu- a profanis gentibus et Cliristiani nominis inimicis
    siuisque, palriie siiie rtiinas, parvis^imi sub specie injuriose tractaretur, coepit anxiari, vigilaiitis rae-
    oppidi, usque ad unnum circiler millesimum incotenti- dit:itionis solicitudine secum deliberans. ubi tam ];;

    tnis, restituil, praHeritx cladis soltitium non leve ; ul pretiosus tliesaurus posset committi. Cumque in
    scribit, in libelto de Transtutinne S. Leucii, ad suum partibus illis nullus ad hnc tutus locus videretur,
    Archiepiscopum Joanuem, secuti undecimi initio, ejus- tandem divino monitus consilio. ipsas sanclas Reli-
    dem Arcltiepiscopi Sgucetlus : quz ad xi Januarii a quias, cum theca in qua continebantur, digna vene-
    noltis etlita videre licet. ratione assumens, transfretato mari Adrialico in

    14 Cur aulem Sticrarum Reliquiiirum amantissimus Apuliae parles transvexit.


    EpiKCopus, de Brttutlusina ccclesta pignoribus S. Leitcii 17 de moribus et vila Domiiii Tberidosii sotenniler
    Cumque
    '^"<"'
    restitutis recreunda, }iolius qnam de sua Urilaiia lisdem multa bona didicisset, et eum in recondendis Sanc-
    ornanda cogilavil ? nisi quia jam tum communes ulri- torum Reliquiis laiidabilem et dignain impendisse
    que urbi Episcopi erant, et utroque dicebantnr nomine? diligentiam intellexisset; nulli compelentius ac se-
    sed quia Urix non Brundnsii commorabtintur, ab exle- curius posse committi quod fereljat existiraans,
    ris Uretani potius qunni Bruudusini niincupatmntur Oriam advenit; et appropinquans urbi. pi-itfato
    Archiepiscopa- /Ibstinebant itli tamen a tituli Archiepiscopalis usu, Episcopoquod detulerat curavit intimari. Episcopus
    U liabiia,
    utpote qiii esset jam zstimnlionii miniiris. Hiiic ex vero, cujusmensad studiura colligendorum corpo-
    Bnmdttsins Ecclesiie moniimenlts Ugheltiis docet, Epi- rum Sanctorum flagrabat, tali tamque grata rela-
    scopum Morcum. qnianno circiter miltesimo seitit. atli- tione, quo certiori eo lajtiori, affectus ; convoiato
    tutnre se .^olitum nominatorem saiictse Sedis Oritanse, universo Clero et populo Oritano, cura psalmis et
    Brundusinae et Hostunensis sive Monopolitanie, ubi, canlicis et laudibus divinis, inaestimabili et ccelesti
    ii( vides, Brundusiiim in secuiidis habetur. Primus dono obviam exivit et corpiis esse B. Barsanofii
    :

    diuquecum
    Archiepiscopi titntum resumpsit Eustuchius , se.rvalo cum suis titulis tum certis experimentis comperiens,
    Biuudusma
    UUit'T, nihilominus titulo Oretani : qtii tituliis in Uibani ii ipsiiraque niaxima veneratione suscipiens, u.^^que ad
    atque Pasclialis itidem u Papa: litteris, ad Godiiium portaui quae Hebraica nuncupatur, suis sacris liu-
    Eustachii successorem datis, soliis invenitur. Postquam ineris deportavit. Sed cum vellet mosnia ingredi ci- etisque in

    veio idem Godinus, Ponlificiis conslrictus mandatis, vitatis, qnod portabatur gressus pnrtantis fixit, mbem in-
    ila
    prohi-
    Brundusina; Ecclesiae, cujus filiam essej Oretanam quod nullatenus se moveudi et in civitatem ingre- rtrre
    constabat priniatiim, per annos centum viginti
    ,
    diendi facultas eis daretur; ut apertissime cernere- ^ '

    alilatuin. anno Mxcix restituit, iirbe ipsa pcr prxcita- tur ille potius portare Episcopum, qui portari ab
    tiim Lupum Prutospntam temporibiis Urbani ii renrdi- Episcopo putabalur.
    fktita; cmpil Godini siiccessor Batduinvs, iion jam am- 18 Quo accidente uiiraculo perterritiis Episcopus,
    plius Urix, sed Brundusii residens, scribere se Brun- Cleriis obstupefactus et populus, quid lioc signi por-

    dusinne et Orilana; Ecclesiarum Arcliiepiscopum : tenderet, apud se vehementi ac solicita investiga-


    eumque signaiidi niodum celeri deinceps teniiere, usque tione perquirebant. Sed omnes mio eodemque spiritu

    diim Gregorius xiv, Phitippiu rogatu separavit Eccle- ed"Cti cau--.sam, quia extra muros urbis mallet sibi

    sias; el finem imptmere volens dissidils scmdalisque, habitaculum parari. peiceperuut. Cum euira satis
    diuturna semulaliane sufficienti sanctaj Genitricis et perpetuo
    Virginis
    inter utiiusque urbis cives ei
    excniplum a Brundisini Archiepiscopi Mariie corpfjrum etiam saiictorum Marijrum
    subnaseenlitius , ,

    poieslate Oritanum Episcopiim (non vero Arcliiepisio- Ghrysanthi et Dariae juvamine urbs Oritana nmnire-
    tur intrinsecus commodiiin arbitratus est Sanctus Ecclesiam
    pum, ut Uretani poslulubani) creanditm decrevit ; ip- ;

    sttmque T.iienlino Arcttiepiscopo sulfraguneum subjecU. extrinsecam civitatis ejusdem sil.i assumere custo- J_f„;^"""
    Hxe prxniiltenda fiiere historia: Tianslationis diam, et suftragium intercessionis, contra raul- ante portam
    suffi
    1S
    resldens S. Barsiiuuphii, iiuum mox dubimus ex
    Botlecensi ina- tiformes hostiliuin insidiarum, tam visibilium i|Uam eondit,
    Eliisctipus a quo Vita auctore des- invisibiliunj.incursus, murumquasi inconcussibilem
    nuscripto, ab todem pror.<us est
    TheoUosiuSf
    criptam, una cuin inventione et trnnslalione seciinda opponere. Reperto igitur juxla prajfatam pj.rtam

    anno Mci.xx facta. Est autem in his tanto quam in Vita apto et competenti, ad reponeudum corpus sanc-
    propriora temporibtis tissimum, loro ipsum, cura dignu veneratione ju-
    dignior auctor. qwinlo
    ;
    siiis
    fide
    scribit, quoriim partem attquam ipse prxseus spectasse cundieque ac debilae venerationis ob.scquiis, iliiilem
    Orilanx Eectesix minister aliquis. Hoc enim collocaverunt. Multas autein et maxinias miraculo-
    potuit,
    rura virtutes cstendere, et copiojam sanitatum
    gra-
    protiat xmiilalionis adversus Brundusinos zetus, in eo
    divina
    elucens, qtiod Liipum sii;i: Luponem, sub quo inventie tiam cunctis infirmis, illuc convenientibus,
    4 pietas
    Jpritis T.ll
    ;

    26 DE S. BARSANUPHIO SOLITARIO.
    pietas. in recondendo sui electi corpore. per ipsius nitus. et eodera Sancto sa^pius. sub eadera specie in D
    qiia depingitur, sibi apparente certificatus imrnlx per
    interventum largiri dignata est. Unde ad honorera ;
    pise in-
    revrlationem
    vestigalionis stiidio tanto se pra^buit diligentiorem,
    DeietS. Eansanofii praefatus venerandus I-piscopus Hettguias jam
    templum condidit, etipsis sanctissimis Reliquiis de- quauto divma revelatio cerliorem, certitudo devotio- dictx.

    dicavit. rem, devotio fecerat instantiorem.


    19 Ad indubitabilem quoque liujus rei certitudi- 21 Quia igitur Deo iuspiraiite optavit, revelante

    neni, et perpetuam memoriaiu, jugeni quoque corpo- didicit. Sanilo etiam certifioante cognovit locuin, in

    ris sancti venerationem, titulum super limen loci, quo lipsana ejus recondita erant; multis jejuniis,
    quo corpus ipsum continetur, fecit designari •
    in ipso assiduis psalmis, et oralionibus, et jugibus insisteus

    vero templo Clerum, qui jugiler ilii divinu OITicia vigiliis, quod superna priEveniente gratia desidera-
    celebraret, constituit : quoruin supplici et conlinua vit, suhsequente desiderando qusesivit. adjuvante
    deprecatinne populus Oritanus lanli Patroni auxi- quajreudo perseveravit. efficieiito perseveiaiido in-
    lium impluraret . quatenus intervenlu ipsius et a venit iucoinparabilem Margarilam, a pra;nnminato
    niundi hujus insidiis liberari, et ad supeniffi civitatis Reverendissinio Oritano Episcopo Domino Thoodo-
    gaudia p('i'venire inererentur. Haclrmis Translaliuiiis sio, ex mullis relro teinporibus, in ecclesia quam
    in novam
    cum Cathe- printif liistoria : atl quam observo, xtWm Catlicilraleui ejus nomini dedicavit, depositam, Qiiod ipse quidera Cathedralcm
    dratU in vrhc
    aiitiqiiim, abipsomet Theotlosio asdi/icalnm {ijtiod iidliiic Clero sancta; Matris Ecclesia) secreta revelatione transferuntur.
    habpret S.V.

    Chrijsanlhum teslatiir coliimiia iii loco, iibi niinc iirx miimtissima cst. manifestavit, Clerus auleni sub m.igna celeritate et
    tl Dariam, inscriiita dislicho, i/uod apud Uglielluni legi pole.rit)etsi mentis jucunditate Domiuo Luponi, Venerabili Ori-
    fnerit in Dciparx /^irijinis honorein conscerata, tumeii tano Archiepiscopo, curavit inliniare. Quia vero ne-
    a Sanctis Martyribus Chrijsiintlui ct Daria, i/uorum gotiis ecclesiasticis detenlus et raaxime infiriuitate
    inibi Rcliqiiix ab eodeni Thcodosio fuerant eallocatw, impeditus, suam pKesentiam tanto oHicio non valuit
    vnlgarius solitom mtnciipari. Agctur de iisdcm Marty- exhibere tam Deo dignura opus, translerendi in
    ;

    ribus XXV Octobris, ubi indicatur quiim midtx siiit cc- sanclam Malrera Oritanam Ecclesiam ipsum sanc-
    clesix, quiv partcm aliquam Suiictarnm Reliqniarnm tissiinum corpus, Domino Petro, Revereudo Hostu.
    adeptx, eornm corpora habere gloriantur ; quoinodo hic nensi Episcopo, siioque devolissirao filio, vice sua
    contigit Oretanis. Etcniin Sacra pignora in nora ca- mandavit exequendum. Qui ex auctorilate praefati
    thedruii asservata enumcrans Ughellus /om. U co/. 2^5, Episcopi sanctissiinas ipsas Reliquias, honore et so-
    specilicatis iis quoriini sunt ossa inteijra. videlicct S. lennitate decenli, in pradictam ecclesiam S. Mariae

    priorem nunc Apollonia; Virginis et Marlyris Maxilla. S. Barsa- Oritani Archiepiscopatus deportavit, aniio ab incar-
    hahcnl Patrrs niilplii Divi tutelaris brachio et ossibus aliiiuot, duo- natione divini Verbi mclxx, Regni aufem Domni
    Minimi ; bus Ossibus Sanctorum Innocentium, de cetcris in~ nostri preecellentissimi WilheliidRegis anno v, Prae-
    distincte scribit csse aliqnas Reliquias, etium SS. sulalus vero piailati Doraini Luponis Archiepiscopi,
    Clmjsanthi et Darix. Ibidein dicit, ab Ordine Miiii- anno xxvn. In qua ecclesia, Dei Omnipotentis ope-
    morum lc.neri Eccle.^-iam S. Barsanulphi civitatis ranle dexlera, crebris et maximis coruscat signorum
    Palroni, iibi creduntur sacra ejus lipsana j.icere. virtutibus, ad laudem et gloriam Doniini Salvatoris
    Quw persuasio ex co fiirlassis nata est, quod iii tede, ut nostri Jesu Chrisli, qui cum Patre et Spiritu sancto
    diximus Catliedrali . iion nisi quxdain ossa scrventiir vivit et regnat per omnia secula seculorum. Amen.
    licet alias crcdibile sil illa fere sola, non veio omnia 22 Hactenus Bodeceiuis insignis et valde antiquus
    totius corporis ossa, a prxfato Monacho fuisse Iraiis- Codes. in rcgionc, aspirandis vocalibns ct liquidis gc-
    portata. Quomodo autem ea jiost urbis restiiuriilioncm minanilis assueia, exaratus; unde in eosemper Horrita-
    reperla sint iransliitaque, in MS. Bodccensi scquitur nus scribitur, dednctum ttbOrid
    Uria urbe adjecli-
    sive
    SUb hoc lltulo. ITEM VERSICULUS yUOMOUO AB EOUEM LOCO viim : quod sntis fuit liic Cum
    autem Scripto- a Pctro Ep.
    monuisse.
    TKANSLATrS SIT. res Stculi conveniant ffilhelmum n, cognomento Bo- Bostunensi.
    20 Post obitum vero Domini Theodosii. Venera- num susccpisse rcijnum iinno mclxvi annus ejus
    , ;
    bilis Oritani Pontiticls, qui corpus B. Barsauopbii, quintus optime cum anno Traiislalionis pra-memoratas
    utii,restaura-
    ta posl Sara- juxta portam qus Hebnea nomin.atur, deposuit, convcnit : sed quoad annum Prse.salatus, vel in ejus
    ccnicom cta- inultis anuoruin curriculis evolutis ; cuin Oritana notando initio apud Ughellum mendose 1 liSirrc/Jsif pro
    dcm Vria, civilas, peccalis suis ad iracundiam provo- Deum H47, vei hic pro xxvii dcbuit xxv scribi. Ibidem au-
    canlibus et Sancli patrociniura demereutibus, im- tem prafatus Lupo sedisse dicitur usque adannum 1173.
    raani Saracenorum, lam Sii-ulorum quam .4frorum, Uostunensium Episcoporum seriem iion nisi ab anno
    crudelitate, vaslata et a^errimis incendiis confla- iscccx\ix dedncere idem Uyhellus potuit, aliquot tatnen
    grata, hostium siEvitiam natorum sanguine, et cu- praecedcntium liabuit e.c antiquis monumentis nolitiam ;
    pidilatem reruin amissione replevisset; in viddicet Dutti,
    tantain qni aniio mlxxi intcrfuit Dedicationi
    negligeiiliam Incus ille celeberrimus omnique vene- Cassinensi; tum alteriiis anomijmi. qui cum Metropoli-
    ratione dignissimus. in quo .sanctissirauin
    B. Barsa- tano suo Brundusiiio Arcliiepi.icopo honestavit transla-
    nophii corpus condilum erat, devenit; quod
    vix iu tione.m S. Nicolai Peregrini apud Trunum aiino mcxliii;
    eodcm loco relictus esse tara pretiosus thesaurus Maroldi.
    et qui anno mclxxxv donalioni cuidiim a
    crederelur. Sed cum divina cleinentia, qua; in Tancredo Comile
    ira factee subscripsit. (Jiios inter kunc
    non continet inisericordiain. ipsius civitatis populo, Petrum ponas licet, ut immediatum decessorem Ma-
    ad reconciliandum cum sihi, vellet misericordiler roidi qui etiam curasse
    : credi potest, ul ex inventis
    subvenire, et manifestare eum mediaiorem suum transialisque ase Rcliquiis purticulx aliquae Brundi-
    apud se liabere ciijusdam Sacerdotis, Marci uo- siiim mitterentur
    ;
    ad Archiepiscopum, quariim mentio
    miue, cum tiinore jugiler dediti divino
    servitio, et jit in Cataloijo Reiiqiiiarum Brundusinx metropolitanx
    aluiuni sancta! Matris Oritanje Eeclesia;, ad
    inqui- ecclesix, inipresso Romse Palronorum ejus-
    post o/ficia
    silioneinReliquiarumpra;dicti sancti Palris, nientem dem Ecclesix anno 1583.
    inllamraavit qui trina revelatione
    :
    divinitus adino-

    DE
    — .

    27

    DE S. ISAAC ABBATE
    SPOLETI IN UMBRIA.
    gimiis Febrmrii de diiplici Sanctonim ad- in proposito consecrandoe Deo virginitatis adjula,

    E
    III
    cmCA AN. DL I

    venarum e Sijria in Ilaliam classe, nominilnis eiilem ad praedictum finem contulit ipsius montis
    personisqne confusa, licet valde distent lempora proprietatem. Jddit idem auclor, Et villas aliqiiot
    Sijria ttdvec- Ji m iitrorimque ; cum primi snb Diocletiano, ac Ma- aiiiinidiumque servitia, queraadmodum legere estin
    lus circa an. ximviiw veiusse dicantur, posteviores sexto yErnp Chris- MS. Tahulario Abbatiae S. Juliani, hodie S. Ansani
    „„„ cainobium
    tianx secido constet floruisse. Ex his S. Laitrentius dictie. Sedgitia hoc ipsius S. Gregorii verbis num. 3 sed lauram
    Illnminntor aplerisque Spoletinus Episro' ieqendis repngnat malunius credere, si qiiid tale Fra- videtur con-
    fuit, creditus :

    '"*
    pus, deiitde Sabinensis , ac denium depositis infulis trihns eollntum a Gregorio est, post mortem S. Isaac '

    Farfensis in Umbria monasterii fundator. S. Laurentii esse ab eis aceeptatum. Eorum disciptinam ab initio
    nepotem, nec non in Farfensis monasterii regimine per fiiisse cxnobiticam, cuisnccessn temporis Regulu S. Be-
    annos aliquot successorem fuisse, eum,de qiio nuiic insti- nedieti accesserit, exislimat idem Jacobillits : nobis vero-

    tuimus aqere, Isaaeiim, volunt auctores, prarilato Fe- similius longe est, duodecim illas celtas, qux ad hiinc

    bruarii die ad Vilam S. Laurenlii, nec non in Adilen- usque dieni vi.^Hnlur in prxdicto monte et ah eremitis

    dis ad enmdem cilati : qnx ihi sufficienter dicta, rim incoluntur, reliqiiias et tiidicia esse, non coenobii sed
    nullo novo nrqumenlo infirmare vei confirmnre possim^.is, Lanrx, ad Palxsliniarum in Sijria Laurarumnonnam,
    mhii nttinet hie rejjetere ; mullo minus denuoexpeiidere ibidejn a S. Isaaco collectx : ipsosgue eremilas, veros

    B clironologiam Vilx S. Isaaci, a Gregorio Romano S. esse ac primos S. Isaaci siiccessores : qni singuU nnnc E
    in Vmbria Malllisi .'Ibhate in MSS. Annalibns Farfensis monas- suiim quisque oratorinm, hortum, aecellam habe.nl, uni-
    vixii ad aii- quiii salis ibi ostensiiin esl, nulla ve- qiie ex numero sito Sacerdoti siib.iunt, ad quem slatis
    f^,j.jj (^(tnstitntam ;
    num circUer
    risimilitudine tantam Isaaco ^lalem dari. ut ad annos horis giiotidie accedant sacroruin canssaet spiritiialium
    550,
    cenlxim septnaginla octo vitam prorogaveril. Tanlum collationiim.

    dicimus, eamdem, qux tiinc erat, niinc etiain nnbis per- 4 Ertatapitd Gahrielem Pennotnm, hb. 3 cap. 35, cujus adhuc

    stare senteiitiam, et priora GoUlmrum tempora, qui- lonqiim U rhani m diploma , (/«o .^bbati monasterii S. retiquix sint
    '

    biis jiixta Spoletum virisse Isaacim lestaliir Gregorius .luliani de monte Spoletano, ejusque Fratribus et
    fj""^'.
    Magnus 3 hbro Dialogoriim cap. 14, debere siimi a successoribus, confirmat amplt--istmas possessiones et

    firmato Ostrogotliorum in Italin Regno, siibfinem quinli jura, interque ea enunierat, Eremum S. Mariffi Mon-
    seculi : ultima vero eorumdem Gottliorum tempora aii tis luci cum pertinentiis suis, et in civitateSpoletana

    qux pervenisse dicit, spectare prxdiclum regnum, a mnnasterium S. Isaac cum capellis et periinentiis

    Narsete extinctiimannonuv quamnostram sententiam


    : suis. Eremumsi illam esse dixerimns, guam S. Isaac
    ample.ius eliam est Joannes Mahillon in i seculo Bene- et sui discipuli successive incolnerunt, majorem videbi-

    dictino. mur verosimililudinem seculi : licet Jaeobillus Isaactim

    2 Exlabant S. Unaci Acla, descripla in Legendnrio fnciat ipsitts Julianxi monasterii fuitdalorem, utigue
    Aeta in Le-
    Spolelinx ecclesix, quod inplura dislingnebatur volu- non alio argumento, gitam guod ilhul celehritate sua
    accessase
    mina et ssepins a Jacobillo et scriptorihiis Spoletinis ci- riosten notius fuerit. Urbanum monastennm snspicamur
    ^Snoletino , .. ,
    poslca S.
    uno seruto, esse eremo ^„/j„„j
    .

    tatitr; nunc ainissnin esse dolent omnes, qiii patrix sux annts Itaud paiicis, et farte non
    anfiqiiitates amnnt Spolelini cives. Iforuni faeile eru- ipsa recentius: condilum scilicel nd bonorem sancti cor- monasierium

    dissimns Bernardinus Campeltns, super eode.m a nobis poris, giiod in pnuperlina eremo diittius retineri nolite-

    per lilteras reqnisilns, cum anno mpclxi x /.(//. Sept. rint cives Spoletini * si non et
    ; ipsuin stntim a morte ad 'edprtusm
    t I
    ttrhe eiectam
    Romx versantihus responderet, Utinain inquit, cum mtracnlorum ,„i„,am
    se acceperint, propter sanctitatis famain et
    accepta cx
    tibro Diat. praefutiLegemiarii volurainibus, uiliilaliuil amissum mulliludiiiem. Sed hxc omnia putnmus in obhvionem s. Isaaci,
    s. Greijoiii,
    ggset prster gesta S. Isaaci levis enim fuisset : venisse, postquam Benedietini institnti monachis condi-

    jactura, cuin ex prototypo Gregoriano non solum tum est in Monle Litci amplissimum illud S. Juliani

    integra, sed nullius alterius testiraonii iniiiga, ejus monasterium, suaqite celebritate obscuravit priora et m- ,-'

    ^ Acta liabeantur. Credimussaneea isiic sohiin descripta tusliora loea ; unde factum sit ut a S. Isaaco repelere

    fuisse, qu!e prxcitato libro et capite referl S. Gregorins ejusdem exordia malnerint monaehi Juliansei, majoris
    quxqne ex eo deeerpserunt Petrus de Nalalihns in Ca- antiqnilatts slitdiosi ipsitmqne Ordini suo adseribere.

    talogo b cap. 84 et Surius ad hnnr diem; atqne


    lib. Qnod quia non poterat Mabillono probari, omisit in in~

    prxdictns Mabillon : debent autem etiam nobis lioc loco dice addere nomiiii Isaaci asteriscum, quo germanos S.

    sufficere, velut omni acceptione dignissima. Expende-


    Bene.dieti alumnos diserevit ah aseititiis.

    mus tainen prins gu.r ad condiliim ah haaco ntonasterinm 5 Fortttssis etiam ex itrhano S. Isaaci, quod diximits, jgi„ac ss.
    spectantia tomo i de Sanctis Umbrix liabel Jacobilliis monasterio, possessionibits aueto, drdiirli sitnt ad monla- Isaaci et
    'Sjirfu,
    ac deinde per moditm Appendicis subnectenuis, qiix de num S. Juliani monasteriiim primt iitcolx : elin eodem
    scriptis hiiic Sancto imputatis ieque ejiis cultu dicenda nrbanomonaslerio non autem mmontano.priimts Abbas
    superernnt. fnerit S. JEqidiits : sub ciijus nomine (si tamen non est

    " Spoleton^
    3 nrhi (qnemadmodiim
    \i
    insi
    '
    ex edita arce hicS. /Egidiits. per Benedtclinorum monasterta celebri
    Jussiis a / ,.
    rultu lota Europa noli.-~simits, cnjtis reliquix ahqttx ex
    . .

    Deiiinra in conspeximus) pnns aiit majoris cum arce altiludinis


    Monie Luci mons ndjacet, densis opneiis arhorilms, indeqne sortitus Gallia Ituc allatx sinl) et nomiite S. Isaaci Honoriits
    disciputos ad- dicatnr. In Papa anno Mccxvi die Sepiembris, Jaeobillo tesle,
    '
    ,1^ Moiis-luci, vulqo Monte-luco III I

    vtitlere.
    hoc priniis secnh vi annissotitarianivitam
    ,
    ducehat
    r
    Isaac,
    . ' , ,

    ,
    consecrnvit eeclesiam istam tirbanam : qux tempore Ur-
    Sanetimonis eremita : cui inqiiit Jaco- bani iii mtno Mci.xxxv tidhitc solius S. Isaaci nomine iiosteaS..in-
    nolie Spolelinis
    •'""' "^"""'
    nocte qu.adam apparens Deipara Virgo, jiis- dicchalur; et nunc, ab illatis in eam S. Ansani Mar-
    hillus,
    tgtis Romani reliquiis, nolius in viilgo nomen obtinet;
    sit uteo loei extriieret inonasterium, recipieudis in
    desertaqiie prident Juhanxo monaslerio, Ahbuli.r servat
    eo monasticnque liabitu induemlis, qiii flivino ins-
    diquitalem non tamen sith instititto Benedictino, setL
    tinctu illuc confliierent, ipsiiisdisciplinisinfnrraandi. ,

    Reqiilnrium Canonicorum quibus S, Juliani monaste-


    Sumptus prffistandos pollicebatur Diva a Spoletana :

    riuin aifto mdii anctor est pr:rcitulits Penitolns,


    quadam Virgine. Gregoria ha-c fuit, qu;e a S. Isaaco (itt

    transcrtpstt
    ;

    28 DE S. ISAAC ABBATE.
    A trnnscripsU Alexander vi ; hi ve.ro intrn paueos postin- chus, qui in terra possessiones quaerit, monachus
    AncTORE D. p. de nnnos, rogalu cimm nii S. Ansnni ecrlesiam commi- non est. Sic quippe metuebat pauperlatis sua; secu-
    et a Benedi- (guem rit.item perdere, sicut avari divites solent perituras
    granint. Jacobillns de Sanclo isto yEijidio, facil
    cttnts ad Ca-
    immeilinlum S. Isaaci successoremj deqnr eum secutis divitias custndire. d d
    Tintncov flrg.
    trantlatam. Jvanne. Cecco. Amlreuccio, Manno, Gnilielmo, Van- i Ibi itaque prnphetise spiritu magnisque miracu- prophetico
    spirilu edo-
    nuccio, Lnvarino, Laurenlio, Jnlimo, Balariiio {quos
    ' lis, cunctis longe lateque habitanfibns vita ejns in-
    ctus venturos
    omnes etiam Bealos aiipellat, dicilque in SS. Juliani claruit, Nara die qiiadam ad vesperum in horto mo- fures
    et .In.iani ecclesiis lumulalos) nihil reperilur scripsisse nasterii fecit jactari ferramenta, quae usitato nos
    in tnln rrliquo opere dr Sanclis Umbrix, quod vel ipsos nnmine e vangas vocamus. Dixit ilaque discipulis
    uobis noliores redilnt, rel locum quem rcxere illuslrio- suis Tot vangas in horto projicite, et eitiiis redite.
    :

    reni : quare el nos ah ulleriori de eis disquisiliotie per Nocte vero eadem, dura ex raore cura Friitribiis ad
    conjecturas [acienila alistinetnu.^. exhibendas laudes Dnmino surrexlsset, prrecepit,
    dicens ; Ite, et operariis nostris pulraentuin coquile,
    VITA ut mane primn paratum sit. Facto autem mane, fecit

    Ex libro 3. Dialognrum S- Gregorii. deferri quod parari jus-^erat, atque


    pulmentum,
    hortnm cum Fratribus ingressus,quotvangas jactari
    GTeooriam X rioribus riotthorum lerapnribus fuitjuxtaSpoIe- praeceperat, fnt in eo laborantes operarios invenit.
    nuptias fu-}.
    tnii.im urhem vir vilae venerabiiis, Isanc noraine, Ingressi quippe fures fuerant; sed miitata mente per
    t/ienlcm juvat, qui u.si|uead extrema riotthorum tempora pervenit; spiritum, .ipprehenderunt vangas, qnas inveiierunt
    qiiem nostrnrum raulti noverunt, et maxime sacra et ab ea hora, qua ingressi sunt, quousque vir Do-
    virgoGregoria, a quae nunc in hac Romana urbe mini ad eos veniret, cuncta liorti illius spntia, quae ets operain

    juxta ecclesiam B. Mariae semper virginis habitat. inciilta fuerant, cnluerunt. Quibus vir Domini, raox et mercedem
    parut :
    Q'i8e (ium adolescentiae suae terapore, coiistitutis jara ut ingressus est, ait : Gaudete, fr.alres. miillum la
    nuptiis, in ecclesiiim fiigisset, et sanctimnnialis vitae borastis : j.am quiescite. Qiiibus illico alimeiita, quae
    B cnnvcrsatinnem quajreret, ab eodem viro defensa. detulerat, prffibnit; eosque post tanti lalioris fatiga-
    atqiie ad eum quem desiderabat habitum, Doniino tinnem refecit. Sufficienter autem rerectisait iNoIite
    protegente, perductaest qua; qnia sponsum fugit ; raaliim ficere : quoties de hnrtn .iliquid vullis, ad
    in terra, habere sponsuni meruit in ccelo. Multaau- horti aditiira venite, tranqiiille petite. cuin benedic-
    tem de eodem viro, narrante venerabili Patre b tione percipite, eta furti pravitite cessate. Quossta-
    Eleiitherin, agnnvi qui et hunc familiariter noverat,
    ;
    tira collectis oleribus onustari fecit ; aclumque est,
    et ejus verbis vita fidem prasbebat. nt qui ad Iiortum nocituri venerant, cum labiris sui
    Inilufi orans 2 Hio itaque venerabilis Isaac, orlus ex Italia praemin, et repleti ab eo, et inuocni redirent.
    pfrsercrat In nnn fiiit : .sed ea illins narrn miraciila, qiu-e conver- 5 Alin quoque tempnre ad eiim accesserunt pere-
    limplQ :
    nuditatem
    sahis in Italia fecit, Curn primum de Syriae partibus grini quidam, misericordi im pnstubmtes scissis :

    simulanlibui
    ad Spoletanam urhem venisset, ingressus c eccle- pannis obsiti, ita utpjne nudi viderentur. Cumque vcstcs
    suas
    siam, acustodihuspetiit, ut sibi quantura vellet li- ab eo vestiraenta peterent, eorum verba vir Pomini reddit :

    eeiitia concederetnr nrandi, eumque horis secretio- tacitus audivit qui nnumexdiscipulis suis pmtinus
    :

    ribus egredi non urgerent. Qui raox ad orandumste- silentervocavit, eiquepraecepit, dicens : Vade, atque
    tit, diemquetntum peregit in nratione, cuisequentem in illa silva, in loco tali, cavam arhorem require et ;

    continuavit et nnctem. Secundoetiam die, cum nocte vestimenta, qua; in eainveneris. defer. Cumquedis-
    siib-ieqnenti indefessus in precibus perstitit, arborem, sicutjussus
    diem cipiilus aliiisset, fiierat, reqiii
    quoque tertium in oratione cnnjunxit. Cumque sivit vestimenta reperit, latenler
    lioc : detiilit magistro.
    uniis ex custodihiis, superbiie spiritu inflatus, cer- QuaevirDei suscipiens, peregrinis nudis atqiie pe-
    noret unde proficere delmit, inde ad defectus damna
    ; tentibus ostendit et pr;ebuit, dicens Venite,
    : quia
    ppi-venit. Nain hunc simulatnrem dicere, et nudi estis ecce
    verbo : tollite, et vestite vos. Haec illi in-
    rustico cospit impostnrem clamare, qui .se tnentes, recognoverunt quae posuerant
    tribus : magnoqne
    diebus et noctibiis nrare ante oculns hominum pudoreconsternati sunt
    de- : et qui fraudulenter vesti-
    monstraret. Qui prntiniis currens, viriim
    Dei alapa menta quaerebant aliena, coiifusi receperunt sua.
    pcrcussit, ut, qiiasi religiosa; vitae simulator
    esset. 6 .\lio quoque tempore quidam se ejus oratinnibus
    de erclesia cum conlumelia exiret. Sed
    lifrrifssorem hunc repente commendans, sportasdu:isp|enasaIimentis eiperpue- furtum oc-
    siium II fl.T- nltnr.spiritusinvasit, etad viri Dei vestigia stravit, cutfam ever-
    rura transmisit quarum unam idem piier surripiiit,
    mone Itberat,
    :
    lat
    ac per os illius clamare coepit Isaac me ejicit. Vir
    : atque in itinere abscondit iinam vero ad Dei homi- ;

    quippe peregrinus, qun censeretur noraine,


    nescie- nera detiilit, et petitionemiUiu^, qiii seei per xeiiium
    batur sed ejus nomen ille spiritus
    ; prodidit, qui se comraendaverat, enarravit. QuamvirDoraini henigne
    ab illo posse ejici clamavit. Mox antem super vexati suscipiens, eumdem puerum admonuit, dicens
    :
    corpus vir Dei incubuit et raalignus
    :
    spiritus, qui Gratias agiraiis sed vide, spnrtam, quam in itinere
    :

    eum invaserat, abscessit. posuisti, ne incautus tangere praesumas quia in :

    3 In tnla iirbe tiinc statim, quid in ecclesia fin^tura eam serpens ingressus est. Estoergo solicitus, ne si
    fuisset, innotuit. Currere viri et femina;, nobiles tollere incautus volueris, a serpent.e feriaris.
    Quibus
    atque ignobiles, pariler cceperunt,
    certatimque eum iverbispuer valde confiisus, exultavit quidem, qund
    feciisal obta- in suisrapere
    dnmihusconabanttir.-Alii adconstruen- evasit mnrtem sed tristis ad mndicum factus est,
    ;
    la% po^sessio-
    dum monasterium pricdia. alii pecunias, quia quamvis salubrem poenam evaserit, tamen per-
    alii subsidia
    qua;cumque poterant offerre viro Dei tulit verecundiara suam. Qui reversus ad
    supplicitervo- sportam.
    lebant. Sed servus omnipotentis
    Domini horura uihil caute ac solicite attendit sed eam jam, sicut vir :

    accipiens, egressus urhera,


    non longe desertum locum Dei prffidixerat, serpens tenebat. f Hic itaque cum
    reperit, ibique sibi liumile habitaculum construxit virtute abstinentiae, conteraptu rernm transeuntium,
    Ad quem dum raulti pergunt, exeraplo
    illius, ajternce propheti» spiritu, oratinnis intentione esset incnm-
    TitK accendi desiderio
    cceperunt, atquesub ejusma- parabiliter prKditus, unum erat, quod in en repre-
    gisterio in omnipotentis
    se Doraini servitium dede- hensihle esse videb.atur
    runt. Cumqueeum ccebro
    : quia non numquam tanta
    discipuli humiliter admo- ei laetitia inerat. ut illis tot virtutihus nisi sciretur
    nerent, ut pro usu
    monasterii posscssiones, qua; esse plenus, nullo raodo crederetur.
    offerebantur, acciperet ille g
    ; solicitus suai paupertatis
    custos, fortem sententiam
    tenebat, dicens : Mona-

    ANNOTATA
    ;

    UNDECIMA APRILIS. 29
    Anliocheni, ciijus tamquam sub Leone et Martiano l)

    ANNOTATA. morlui, meminit cap. 66 de. Scriploribus ccciesiasticis AtlCTORE D.


    /orte sunt
    Geiinadius. Nos omnino credimus saltem hujiis, de quo
    Isaaci An-
    a Hanc Gregoriam Sanclis adscriptam invenimus aqimus Isaaci, non esse, Gra:cos islos sermones ; iiulta
    tiocheni,
    13 Januarii. affulgentc probiihiiitate, quod ve! in Umhria Gr^ce
    b Colilur S. Eleutherin? 6 Scptembris, priusquam scripserit ipse Sijriis, rel ihidem Latine scriptos ser-
    Homnm migrnrct, Pater monasterii heati Evangelistae mones, Gr.rcos atiquis facere curavil : de iis autem qiii

    Marci. quofl in Spoletanri^ urbis pomeriis situm est, Latine Venetiis impressi dicuntnr, veremur ne plane
    inqiut S. Gregor. 3 Diai. cap. 33. Nunc [nti colUgi- atleriiis sinl, ct liic nosler Spolelinus advena proisus
    tur cx JacobiUo) mnris inclusa cjuS'U'm nominis ecclesia (iicrit illitteratiis.

    siipcrc.^ii : nndc corpns dicti Eleuihnii 18 Apr. ad ec- 8 Res siine ailmoditm incprta et erranili pericuh plena
    clesiam S. Petri, oltm Cnlhedralem, translalnm est. est, e.r solo nomine, qnod pliirimis commiine (uit, nli-
    Gregorius Romanns in Ann. Farfensibns, ip.Kum pnta- cujus operis auctorem dcftnire. Est in miujna Pnlrnm
    aliisermoneSf
    vit esse, qiiod S. Isaac e.rstrnxit, errore manife.<lo. Bihliolbeca Marqariti Biqnii, inter ascetica seciiii se.Tti
    a Trithemio
    Miracuta c Ecclesiam prxnominatam S. Peiri JacoOillus in- scripta, opus unum, hoc principio : Anima quae Deiim laudatl.
    alia S Isaac. tclligit. diligit; cui titutiis, S. Isaaci Pre^byteri Antioclieni
    d Addit Jacobillus, ex pictnris in S. Jnliani eccle- de conternptu rniindi liber iiniis, in capila 45 divisus :

    sia visendis : conatos aliquando daemones, assumpta Bjusdem operis, velut in lihellos ditodecim siib totidem

    Angelijrura specie. discipulos ejus teutare : sed ab diversis tititlis divisi, meminit Tritbemiii-', et sinqido-

    I^-aaco, quem latere non poterant, aquae benedictae rnm lihellornm prinripia ponit, eaprtecise verha. quas
    aspersione fugatos, immediate subseqitnntiir invocntionein sanctissima' Tri-
    e f^ossius in Append. ad libros de vitiis sertnoiiis nitatis : qux quia mos erat libellos qnalescitmqne finiri,

    pag. S\'-i, suspicntur Vangam inslnimcnlemesse, qnod iileo evidens appnret inaqis qenitinam et ex ipsins nuc-
    pro numcro dentium bidens aut tridens nuncupatur. toris mcnlc divisioncm esse eam, qitam prsfert Tiilhe-
    ,
    Befgis vorke; addubitatque, nisi constuns MS. leclio miits; el omnino perperain fecisse, qui isios dnodecim

    habcret "Vanga, an non deberet scribi Varga. Utraque diversos libellos, suh titulum niium eumdemqne, arqn-
    suspicio vann cst, nataqne ex non salis inlellecto bipalii mentis ipsornm valde inconqrnuin, ilescrihere malnit.
    etynio, et in observalo linguie Italicx u^u, Vangas et Hoc opits,Gennadio ignotum licet, non dnbitarnnt Tri-
    zappis etiam hodie nppellantis, ligones et liipalia, ut themins Triiheminm seculiis Possevinits, .^ntiocheno
    et

    videre c>t apud auctores focabularii Tu^ci. Fossorium illi, qui suh Theodosio Juniore floruerit, atlrihuere,
    neutrius ho-
    certe instrnmentum esse vangam, ipse ex MSS. suis licel stylns nnlta ex parle Grxcim vel Syriacam oriqi'
    rum sunl
    Glossis agnoscit Vossin.^i, od quid bidentcs tridentesve nem sapiat. Biqnius econtra, in prtrfnltnncnla ad opiis

    niltii faciunt. Dici autcm Latinis Bipalium et in hvc a prtrdictnm, ait, Sanctum hunc Pa-
    non diibitare se

    Ligone distingni arbitramur, quod ligu totam palani trem Isaaciim emn esse, quein Gi'egor'ius magnus
    ferrcam liabeat; bipalium vero pnlam lignenm, sed de Syrise partihus ad Spoletanam urbem venisseas-
    ferrca prxmunitam,ul minns gravis, el tam^n ad pro- serit; de eo porro multa narrans, in prirais (qiiod
    fundiorem fossionem dupHcis patas geminata mensura istius libri arguraentum reddit quam proxime) mo-
    habiUor sit. nachum. qui in terra possessiones quaerit, non esse
    f Alind similc ex prxdictis picturis addit Jacobillus, monacliura.
    Ci-mentarium fabrura, jussum a Dnmino suogemi- 9 Nos ipsum allenliiis prrleqentes, primum qnidem
    sed auctorit
    nas piscium fiscellas Isaaco ferre, alteram earum vix diibilamits quin medii svi scriplor aliquis, el qiiidem Laini lecen-
    intra castaneae truncum abdidisse; serpenlesque, Lalinus, auclor operis prstitcti fuerit : qni cap. 17 tioris

    ut Sanctus pr.Tmonuerat, pro piscibns invenisse. Religiosos, et Idiotas loco non uno nominat, in propria
    soUs Latinis scriploribus acceplione qux aulem initio
    g Ilic dubitanti Peiro Sponfene sibi la;titi;e frena
    :

    cur Sancti
    laxaret Isaacus; an tot virtutibus pollens animus. ad cap. 3 verba citantur ex Gregorio ; Bonum est Theo-
    quanduque
    in aliqiio si- pra-sens gaudium etiam invitus raperetur; respondet logiam edere propter Deiim sed melius est quod :

    jiantuT de-
    Gregorius : Mngna est, Petre, omnipotentis Dei seipsum quis mundet propter Denm ; si esse Gregorii
    ficere.
    dispensatio, et plerumque contingit, ut quibus ma- Magni, uti csse videnlttr, ostendere (iiohis qitis possit

    enim non vacat hiijits itnins inve^tiqationiscaiissa omiies


    jura bona pra^stat, qua^dam minora non tribuat ut :

    sempereorum aniraus habeat, unde se ipse repre- vtrinsqiie Giegorii, Nijssenicl Romani, libros evolvere)
    I

    hendat quatenus dura appelunt perfecti esse, nec


    :
    haud dubie opinionein nostrain certam faceret, simulqite

    proharel non tanluin Anliocheno illo Preshylero, dequo


    po^^snnt et laborant in hoc, quod non acceperunt,
    ; gui forte sec.
    siipra; sed eliam noslro apitd Spolelum Isaaco, junio- 10 vijcerit
    nec tamen ehihorando praevalent; in hisquiB accepta
    sed discant, quia ex rein esse libri ancinivin. Qui idem citm sitam doclrinnm
    habent. se minirae extoUant ;

    conftrmet per exempla, accepta e lilro de Sanctoriim


    seuietipsis majora bona non hahent, qui in semet-
    Piiliuin dictis, a Pclagio ct Joaiinc Diaconis Laline
    ipsis viucere parva vitia atque extreraa non pos-
    sunt. reddito, et inler liljros de Vitis Patrum a Rosweido edi-

    tos quintoet itominalimeo, qiiod estcap. 19, de Abbate


    APPENDIX S. Sisoi, discipulnm snum prtv sum'na simplicitale seu
    polius mentisasensihilibus ahstructtr elevalione conliniia,

    suO hujus
    N
    giiiis,
    on solis virtiitum exemplis et miraculonim
    sed etiam scriptis Isaacns floruit :
    insi-

    cujus rei
    interiogante comedissetne an non, qiiod esl in diclo libro
    § 38 possel ttinc qiioque de selate anctoris mitllo poste-
    :

    liuac nomine nionumentum extat egregium, vi.lumen scilicet ser- riori conjectura fieri, si certiits nobis conslaret, quam
    vulgati ser-
    monum diversorum sexaginta triura ^ententiis grave, constel, de lempore qiio liher ille esl Latiiie reddilus.
    moiiv-s,
    verliisfacundum, de contemplationis perfei'tione, de Nam Joannes, Dinconi nomine anionomastice notns,
    vita solitaria, de ordine monastica; vitse, excusum seculo nono floruit : sed Pelngium non invenimus, nisi

    postea Venetiis anno mdvi. Ha JacobiUua, ciii prop- ipso maqno Greqorio seniorem.
    lerea qiiod liber ipse ad manum non sil (cerlius forlassis 10 Jtque biec de rebiis inrerlis sufficiant : transimus

    de sui aitcloris xlate, per eos qui cilali inreiiirentiir ad ctilluni, quem .Spoleli coiislnnlem semper fuisse, in-
    diibilatitm facil monastcrii ante tot secnla sitb ejns no-
    Patrcs, ilatunis tesiimonium) non alisque (ormiJine
    mine consecrati tilulus partqiie certitudine confirma-
    asseulimur : asserit enim in sua bibHolhcea Gesnerus, ;

    rent, si supcressent, Spoletinx ccclesiir Legendaria ae


    cujusdam Isaaci sermones asceticos exstare Grxce in
    Martyrotoqia. Apiid e.cternos primamejus mentionem
    Vaticanse Romae, quos ipse pulat esse Prscsbyteri illiiis
    invenimus
    30 DE S. ISAAC ABBATE.

    A invcnmxis in Biblinthcca VolliceUnnn Romx in Kalcn- Trithemii, S. Tsnacnm adscribcntis illnstribus viris or D
    ArcTonE D. p. dnrio prsfixi MS. Opcribtis S. Isidon. anliqnitatis (linis S. Bencdicti, licet ipsi S. Benedictn, sijnchi'0'

    7ninime confemyicniLv. in quo ad linnc \l Aprilis nota- num, ct forsilan annis haud pancis seniorem.

    battirnomen S. Isaac Spoleti. In MS. Fiorurio San- \ i Fcstiim ejns sub ritn duplic.is in civilnte et dia:~ adhis Spoleti.

    ctornm, haud adco antiquo, lcgitur, Item Y.^aac mo- ccsi Spoletana cclcbrari Jacobitlus scribit : corpus vero

    nachi et Confessoris. Ihuardi Mnrtiirolngio, Coloniss in pr.vmcmornta S. Ansani ecdcsia, olim ab ipsius no'
    a Patribus Carthusianvi vulgato anno 15:21. lonijum mine dicfa, asservaii supra altare majns, in arcamar-
    A'omcn pnetcr morem clogium attcxitur in h.vc vcrba. I^-aac morea, cum hac epigraphe : Oss.v SYui isaac sunt hic.
    Isanci StjH
    moimclii et Confessoris, qui ut refert S. Gregorius, Quod autcm nlrimqne in mnro ctiani icgantur h.vc verba
    171 faslis.
    lu Di;ilogorum cap. xiv, de Syria veiiiens, apud RKLiQUi.c SANCTORUM, id c.c vulgnn opiuionc intcprcta-
    Spoletanam urbem Iiumili constructo habitaculu, tur, dc pluribus Beuti hnaci discipulis, ibidem conditis,
    virtute abstinentiae, contemptu renim transeunlium, te.stiinonium esse. Porro bujus S. Isaaci cultiis, ne^cio

    prophetias spiritu, oratifinis iutentione incomparabi- qua occasione, in ipsam usquc Gcrmaniam cst prnpa-
    iiterpraeditus fuit. Unum erat quod in eo reprehen- gatus : siquidem in Breviario Bambcrgensi, qund habe-
    siliile videhatur, quod uonnumquam tanta ei hi'titia miis annn 1573 excusum, invenitur ad hunc qnoque
    ct Bambergm
    inerat, ut illis tot virfntibus, nisi sciretur esse ple- diem Ofjiciuni de co faciendinn cum tribus Lectionibus,

    nus, nullo modo crederetur. Ow.r cadem vcrbotcnus de Fita e.t S. Gregorii Dlalogis et hac propnn Ora~
    e/iam SenC' Votivus nos, Domine qujEsumus beatl Con-
    habct Molanua in snlis additionibus auni 1568 ; alias ne tione :

    (licfinis
    nomen qiiidem cjus posuit. Molanum sccuti sunt in re- fessoris tui Isaac Natalis seniper exclpiat, qui et
    coqnitione Romani Martijrolngii Baronius, Cnnisius in jucunditatem nobis suse j^Iorificationis infundat, et

    0'cnnanico, Fcrrnrius in Catalogo sanclorum Italix, tibi nos reddat acceptos.


    fVion, Menardus, aliiquc Benedictini cx auctontate

    DE SANCTO AGERICO
    ABBATE TURONENSl S. MARTIM, IN GALLIA.
    cincA AN.
    -?((('? ilhtiitrcs cndiccs mnnnscTiplos, qui Rumn' atl- yiposloiornm ct a Papa Adeodato impetravit liiploma
    UCLXSX scriiantitr in patatio DucisAltcmpsii, cxtat alitiuod imniunilalis pro .<iuo monasterio, ijiiod e.r arcliivo Tiiro-

    Cullus sacer,
    I
    JL.li
    -luin
    iii nicniliranis Marlijrologium Usuardi, scd anc-
    (ut apparcl) in ./nglia,

    riini sinicti An(jli.r ct


    quod
    Normiimiiir adjiincti
    in illo sint plu-

    In lioc ad
    nensi aeceptnm publicavit Pnpiriiis Mas.innus. et
    Annalibus Ecclesiusticis inseruil Baronius ad aniium profeclus
    UOLXXvi. qiio mortuus esl Adcodalns vi Kiilcnilns Ju-
    deiii
    ;;„„,„„

    dicm XI Aprilis istn lcpintur : Turonis S. Agrici Ab- lias. .'Jliqun inde huc Iransfcrimus qux sunt hiijusmodi
    batis. Simili iisus r.st codice, qui auxit Martijrologium sub isto titiilo : Dilectissimis
    universis Fratribus,
    Bcllini de Padiia, Parisiis anno mdxxi cxcusum : ct Kpiscopis in Gallise partibus Adeodatus. ^quitatis
    liorsccutns Molanus, qui constanter m suo Auctario ad nos admonet norma... dum .Egiricus religiosus
    Usnnrdum tcrlio cum Bellino linbel Turo-
    cditum isla : Presbyter et Abbas monasterii S. Martini, in quo et
    nis Apirici Abbatis. Molano citalo cumdem Martij- venerabile corpus ejus est situm, visendas ex desi- impefral
    a
    rologio moiwstico inscripsit Arnoldux Wion secuti : derio veniens Apostolicas confessiones et atria, nos- Dcodato
    Donjanius, Mcnardus et Bucelims. Eiimdein eliam tris se repr;esentaret ohtutibus. cnmmendationem- Papa
    eelebrant in Mailijrotoijio Gcrmaiiico Petrus Cnnisius que Fratris nostri Crotberti Turonica; Ecclesiae
    et in Calaloijo generali 1'crrarius. Jt Saiissaiiis in PrEesuIis obtulisset; supplici voce precatus est, ut
    Mnrttjroloijio Gallicaiin lurc pauca hahet . Endpm die privilegium Apostolica auctoritate subnixum, ob
    Turonis S. Agerici Alibatis, egregia Suiictimonia munitionera venerabilis monasterii, quod beatae re-
    praichiri. Reliqun de temporequo ftoruit, asserit Wion cordationis Confessor Cliristi Martinus, Turoiiensis
    ignorari. Ecclesise Episoopus, in Gallicanis partibus ad con-
    2 ,V. Audoenus in nta S. Eligii mcminit Agerici versorum salutem sui .sacratissimi corporis conse-
    Abliatis Basilica; S. Martini, oecasione cnptllorum cratione decoravit, cui nunc pri-eesse se perhibens
    ^

    ejiisdem S. Etigii,quoscumliictonderetur,pia
    matrona scriptis ostenderat, ei conceder^ deberemus. Pa-
    collegernt, et in linteo quodam rumper autem ambigimus,
    inrolutos in arcam sibi quod mos atque
    idcirco
    repositcrat. Cumqite pos ol/ilum S. Eligii auiliret dulci traditio sanctB nostra; Ecclesi» plus non suppetat,
    modulamine celebrari Psallentiura, et videret ra- a regimine Episcopalis providentia; religiosa loca
    diantia nimis micare luminaria; evocato Agcrico, secernere.
    basiliiic S. M.irtiui Abbate, causam Vernm
    ei per ordinem 4 ubi et praedicti Fratris nostri Cmtberti
    Helitiiiias expnuit, deflens
    nnn posse securam noctibus
    se Turonensis Ecclesias Priesulis, monachicam libert.a-
    S Ellglt
    C|uiescere in domo sua. Accedens autem tem, lioc est liberam dispensandi licentiam scripto
    ej^ammat ;
    pra;dictus
    Abbas ad domum, in qua fiebat portentiim, coepit concessam, religiositate ejus exemplaria proferente
    inquirere a femiua, utruinne aliquandn il)idem ser- comperimus... Proptereaet nos... identidem firmari
    vorum Dei m.inserit fiuispiam? Anne eliam ei obla- concpssimus, ut .\postolica fulti auctorit.ate per pri-
    pririlegium
    imiiLUuitutts.
    tuni esset aliquid a viris sanctis pro
    munere vel seriem, nuUas gravedines a quolibet Episcopn.
    vilegii
    eulogiis? vel utrum ipsa non rapuerit aliquando ali- rum, sub preetextu discussionis, religiosus Abbas
    quid munus ex Sanclorum pignoribus? Tunc vero velmnnachi ibidem degentes sustineant neque rur- ;

    illa, veluti per somnum, utpote ex


    longinquitate suv bospitandi <apud eos licentiam vendicantes, dis-
    temporuni, S. Eligii capillorum reminiscens,
    pectus- pendia his ,atque insolentias angariarum imponant :
    que ilico pugnis saepius cffidens, rei
    ordinem expo- neque per occasionem regularis disciplina; rimandas
    jiit,qualiter videlicet .aliquando ibidem
    capillorum atque serwandae quaslibet importent injurias sed :

    be,ati viri
    decisiones ex fide condiderat. Statim
    ergo liberam licentiam habere statuimus, salva profecto
    perscru(£(ntes loculum, repererunt
    easdem reliquias monachicarum regularum custodia, religioso Abbate
    veluti aromaticis unguentis odoriferas, ut ipsas quicumque pro tempore praserit praefato venerabili
    quf.ndara collegerat illibatas.
    monasterio, id procurante, ut erga quod priscae tra-
    3 Peregrinatus est S. Jgericus Romam ad limiiia ditionis ejus artioulus continet, et ipse conservare
    nitatur
    ,

    UNDECIMA APRILIS. 31

    A nitatur; et qui sub ejus rcguntur dispensatione, so- Abbati ejusque Prseposito, vel qui probatissimi in D
    lerter custoiiire commoneat districteque compellat. eodem monasterio fuerint. quod etiam prEefati Prse-
    Reverendissirao vero Episcnpo, in cujus para^cia sules cnnsona sententia definierunt, decernimus.
    memoratura venerabile monasferium vel res ejus ac Quisquis igitur etc.

    possessiones oonstiterint. faciendic lantum ordina- Pontificium hoc diploma impuffnavit Joannfls Lau-
    tionis ac promotionis Sacertlotum atque Levitarnni, iioijiis in Ai^sertioiie liiijuisitionis in Privilrijiiiin San-
    vel conficiendi chrismatis sit tantum concessa licen- Medardcnse puY.Z cap. 20. sedconlra eiim Radulphiis
    tia. Uispositionem autem venerabilis loci gerere, Monanijerus propufjniivit: qiiod monuisse suflicU. Qitani-
    ac conversationem monachicam exquirere, religioso diu pottea vixerit S. ^gericus non constal.

    DE S. GODEBERTA VIRGINE
    NOVIODUNI IN BELGICA SECUNDA.
    sccmdx Belgicx apudquos consecratn umquam fuerit'

    N
    ovioilnnum sive Noviomuni ,
    est Gotleherta,juris
    CinCA AN.
    url>s aniniua, ad Isaram, sub Eemen,^i metro- Clotharii porro iii initia ad annitm dclvi spectant.
    CIIB. DCC.
    ISofiomeiisv doli Episcopatis, insitjni relifjione proseijuitur Quando ergo S. Eligium triennio post eonstat abiisse
    palrona anctos duos Patronos Elifiium atque Godebcr- e vivis, ad ultimos vitx ejus annos differre oportet con-

    tam; quorum iste Kalendas Decembris sno noniine con- secralioncm Godebertx : ac proinde minus miruin est

    seeravit hsec ili Idus Jprilis colitur. Festum ejiis, tam illiislrem actionem in Vila Eligii fuisse pnetcrUam
    ,
    coram Cto-
    tttinquam etiam in populo fcriiitiim et duplex ii classis a S. Attdoeno. eo loco ubi dicit, qitod in nppido Novio- Charionon
    Kalciidario Breviarii mensi extriixit ancillarum Christi {quibits nlique hsc 11 sed III,
    seu annuale minus, notatur iii

    S. Godeberta priecrat) moiiasterium magnara


    K
    Noviomeiisis, Episcopali auctoritate recoqniti imprcssi- , ciii

    B que anno 1630, cuni tribiis propriis ad secunilum Noc- congregationem et vitae severam insfitutionem ad-
    turiiiim Leclionibns, proprin item Oralione, et propriis liibuit ferra; quoqiie redifus sufficienter delegavit,

    ad Beiiedietus alque Magnificat Anliphonis, Quod fes- et omnia qiise essent illi necessaria .solerti cura pro-
    tum in prxdicta Ecclesia nd Marlijroloijii lectionem vidit. Nempe e.xlrema Etigii tcmpora parcitts attigit

    cnm lioc Noviumi depositio S. Gode-


    elojio iiidiealur, yludoenus : tunca caro siio amico remolior, ct in ordi-

    berta:. qua; iu pago Ambianensi nobili prosapia orta natidis diceeeseos sute rebus occupatus. Sic neque duo-
    rum, qux diximus a S. Elegio Noviomi atque Tornaci vij:ante an.
    extitit ;cujus sacram virginitatem Beatissiinus Eli-
    700 morlua
    gius, jam in Episcopatu sublimatus, annulo suo, in sejliftcata, monasterionnn meniinit; et infintta alia re-
    est.
    conspectii Clilotharii Regis, Christo imniortali sponso latu dignissljna .
    queinadmodum ipsemet pro(itctur

    ateinalitpr subarrhavit. Quain Dominns, ciii vitae obrtttits muttiludine, pnetermisi t Quia vero in primx
    suaj subsidiuni dedicavit, adeo virtutum miraculis juventutis ftore tunc erat Godeberln, haud incongriium
    coruscare permisit, ut per orationum ejus suffragia, ftterit ejus morlein ad secutt vil finem atque ultru etiani
    gladius luortalitatis cessaret, etcoecis lumina redde- ditatam existtmare.
    rentur, et inttrniitates plurimiB fugareni^r. 4 Vitx diepost scnptx auctor nomen suuin nou pro-
    iila scripla
    2 Nomen ejusdem iionnullis eliam Usnanti e.templa- didU. Surius, qtti eam tonge contractiorem et emcnda- post.
    ribus uscriptiim invenere Carlhusiani Cotiiiiienses, Mg~ tiori nonnitiit slijlo inseruit operi sno, fide dignitiu een-

    iitscripfa luHus, Mauroltjcus, Gulesinius, cum lilulo Virginis : suit. Ludoviciis de Montigny, in ecclesia S. Godeb, rtx
    fftstis.
    f.r qnibus eanidem accepere Fcrritrius, Canisius el alii. Presbiiter, Canonicus et Archidiacoaits, qui eitmdem

    MH. Carineli Coloniensis Gothobertam vocat. MS. ex sux ecctesix MS. {unde ipsam quoqtte liic dare pri-

    Atrebitlense aniiquuin , ainpliori aliquanlnm elogio : migcnio stgtocuramusl Gnlticc reddidit, ct critdili.i ,4n-

    Eodeni die Noviomi depositio S. Godebertrc, eximise notattoiitbtis iltustratain Ursntauii Noviiintenstbus an. forte a
    Virgiiiis, qu;B in pago Ambianenbi iiobili prosapia 1630 Ratlmltiin, anno
    deilicavU; anctorem esse putat Ratbodo Ep.
    Ifoviom.
    orla extitit. Hts accedunt aiiclores fastoruin Benedicti- MLXMI etectum Episcopum Noviomensent. Hic sttam
    norum, /fion, Menardus, Bucelinus et similes, suitm opinionem fiindnt in eo, qiiod Vila prxdicla reperiatiir

    hoc soleiine tenentes, ni aniiquos fere omnes Sanctos, in qnodain Cutltedratis Noviomensis Coilice MS. Rat-
    vitain moiiaslicinn sub quocuinque instituto professos, bodi nomine intilutato, una cum duobus ejits sermoni-

    Ordini Benedictino adscribaiit. Conlra eos defmire ali- btts in Ntttiviltttem et .'Innuntiationcni Beatx Virginis;
    C
    quid mens nobis non est hoc tamen scimus, ex Lu.ro-
    : slgto qitidem (utpote, pro malerix exigentia, encomias-
    viensi aenobio et S. Columbani disciplina accepisse Eli- tico) ab httc Vita diverso (quippe qux simpticem coiiti-

    ijiittn Reliqiosos, quos in $uo Solenniucensi monastcrio, neat narrnttonem) sed simiti et, qitein eitmdem Ratbo-
    ilemque in S. Lupi Noviomensi et S. Martini Torna- dttm constal tenuisse in describenda S. Medardi rita,

    ceiisi a se fundalis constitiiit; ut verosimile videri possit quam sub itlius nomiiie tticta Noviomensis ecctesia
    ctiam Bene-
    dictiiiis : sub eadem quoqiie S. Colitmbuni Reijula Sanctimonia- servat.

    lium ntonasteria ordinasse. 5 Qiiidquid cjits .m(, opparet scriptam esse Vitum per E/us festum
    annuum.
    Fuit uutem Episcopus ordinntus Eligius anno modum sermonis, in festo anniversarto Sanctx reci
    3
    ylirx Christiiinx dcxl. Ditm igititr coram Rege Chlo- tandi : ex quo cogmiscitur mcmoriam ejits non tttnlum
    coitsecratam, ut Sanct.-e sed etiam, ut speciatis
    thario dcsponsam Chrislo Godebertiim lerjis, cave cum
    Clirislo fiiisse ;

    des/ioiisa a Reijem inteUigas, qui Patronx,et ciijiis pitbtice festtim ttgeretur. Iilem probal
    Buronio secundum illius noininis
    S. Eligio,
    Impegit in hanc lapidem nomenelatio ccctesix ab ipsa diclx, eo loco iibi primitm
    uniw Dcxxviii e vicis abiit.

    Ferrarius in Annotationibus ad Catalogum generalem, fuerat S. Georgii oratoriiim, qiiod postea in ^postoto-
    Kctesia
    G15 legisset, secuiido rttm Petri ct Paiiti basiticam est conversum, et iiuitc
    qui ciim apud Bitronittm ad an. propria.
    Chlolhario in veneratione fuissc S. Gaugericum Epi- S. Gotleberlx niincupatitr ; in qva usqite tiodie ad latus
    scopitm Cameracensem, circa annum DC vita functum; sinistrum, Juxta portani Episcopalem, vetits tignea ca-

    ad htec tempora relatam tliedra visitur, S. Gcorgii insculpta imagine : et sttpra


    et S. Godebertam, itcm, recte
    allare mttjus ulrumqiie cornu speclantur Sanctorum
    inventens; novum ipse errorcm addidit,diceitdo hanc sub itd

    Apostoloriim quoriim etiam .•Intiptiotia canitur


    S. Gaugerico floruisse,velul si sptrUttaltter ei subjectam elfigtes,

    Antistitibus Cameracensibus in processionibus tbtdem ttaberi solitis. Ecclesitv hxc


    signilicare voluisset : cum
    nihil in Ambianenses, apud quos orla; et Noviomenses, speciati gattdct prxrogativa, qitod Episcopi noviler con-
    secrati
    : .

    32 DE S. GODERBERTA VIRGINE.
    A secrati, cum uibem prima vice ingreiHuntur, ibidem po- iiici. ex ipsis sexaginta, serviant quotidie corpori D
    AUCTOrE D. P. sita matoria vestc, inle.r Proccres lUsirihuendn, Ponti- ejiisdem beatae Virginis, in qiincumque loco civitatis

    in sinistro Intere exi- jaciierit. divinum ibidftn officiuin dccantando : qitod ut


    ficalibuH indwiiilur, pcr porlulam
    guam inijrrdientes, qux lunc dcmum opcrilur, reliquo in ipsa Sanclte fcstivltalc ficrel ad norinam fcstivitatum

    autcm omni tctnporc clfihso perinnnel. In eadem ccclesia uliaruni, compiisila fiicril a Ralbodo. Ititn furUissis Ca-
    funs est, infantibus a-grolantilms salularis : et cnmpa- iionico,posl mortem uulem Lindulplii Episcopo, Vua
    mila, qiiam ipsi S. Godcbcrlx in usu fuisse dicunl:qmd litrc publice pr»-iegcnita. Qitnmdiu post {nam islud. In

    fonx et cam- eltam urqiimcnlo ei.se piisscl eam vi.iis.^e e.i inslilutione qiiocuiiiqiie 1"C0 jaouerit, uriiuil jam liim cogilalum
    panula. Scoltirunt Mouuchorum. quittus ila propriiim fuil suum ftiisse de uliqita Translutione fncieiido) ip.ia sacra ossa

    hiibcre ct secum sempcr fcrrc campauulnm, ul nultius ecdrsium Culbcdralem sini Iranslata, incerlum twbis

    ferc e.iiiide propugali Saitcti Vila invcniatur absque : hoc certum translala esse atite fincm seculi xv.
    ctnnpanulx menliotie. Nam uteorum condiloriiim argenleum ficrel sloluluin
    in ecetesiam
    G Eudem ecclc^ia bodieqiie inter sacras Rc.liquias e.l capilulariler anno Mcocrxcix, inlraquc illud iinno Cathedral,
    corpori.t
    Ksilcl
    pil: et osteudit nolaliiles particulas ex coriiiiribiis seculi xvi (luarlo, iii Iilii.t ApriUs facta tiova Transla-
    Reliquue,
    SS. Eunuci el (jodeberlx, quoriim ct S. Mommoleni, tio : qux ne .lua deinceps careret mcmoria, lomposila
    in cadem quoque ecctesia scpulli. clcvidio, in Mariijro- csl Lectio, quam ex prxgranai Ecclesix Noviomensis

    logia ccclcsiie Calh-dralis nulnlur iid xxvii Aprilis. Legcndario, ipse ejus Decanus supraiiominatiis Iranscribi
    Andreas Saussuiins in Martgrologio GulUcatioTi ansla- : simul
    nobis jussit ind.cons thrcam illam argciileam
    elevatio
    27 April. tionetn voeat, et sic quidcm ul intclligot sccnndam : fuisse servalam jiixla reUquias S. EUgii tjuod et Lectio
    nam post clogium prac.senli die Sanclx dalum, adjun- indicat) u.'que ad annum mdcxxv, An-
    quaitdo saiicti
    git, eodem die facta est tr;insIatio prima sanctaj ip- tistitis ciueres in arcam speciosiorem traiKfcretidos Ca-
    sius Godeberla;, iiiiraciilis illuslris ; quod iinde ac- piluUtm censuit. yiddit iilem Decanus capul S. Gode-
    ceperit iion vidcmus. nec in Itoc loqucndi modo salis dis- bcrtic in publicis supplicationtbus cfjerri, cnm de pluvia
    linguimus, un vclit siqnificare, ipsni truuslationcm, impelranda aut lue qitapiam averruncanda cogilalitr,

    an vero Sanclam fuissc miraculis illuslrulam. As: quod el ad xdein ejiis saeram plerosque infirmos confngere,
    monas'eriwn, ile Sanclo iiramittil , cam iii oratorio S. Geoigii vi- ciim spe mngna impelratidir ejus patrocinio sanitatis.
    xisse recliis:im, in ciijus honorem ecclesia cum mo-
    nasierio poslea aedilicata sit. ubi sacrae virgiues VITA
    ailun;il;u Iramitem ejus pulcliprrinuim conseclando,
    Auctore. ut videiur. Ratbodo Episc.
    per loii{;a temporum curriiula, Cliristo Domino pu-
    rai mentis odor;unenfa obtiilerint, hoc sane e.i Vila
    ex MS
    CalheiimUs Noviomensis
    hausissc non pnluit. Nam hirc eain slatitn a cnnsecra- CAPUT I.

    tione sua illiic intlucit. ciim diiodeciiii feminis quae Godebertx educatio pia consecratio
    S. et
    illius regimiiie continerenlur ; cl deinde narrat puni-
    lioncm pelulanlisdtscipul.-r. qii;o cum Deo in S. Go- J_|iem lianc gloriosam egregiae Virginis Godeber-
    debertffimonasterio se devovisset, valde erat impa- ta% Fralres, solenniter celebraturi, eara ipsam nos,
    Prsefatiuncula
    tiens; meridtque ab ipsa Sancta in lacitm conspui. et' cui S;icrata est, devotissime condecet exonire, ut aucloris.
    sic oculoium usu privari. Qux oninia declaraiit mona- quirquid in laudibus ejus altentaverimus, suis ora-
    sticum ct commintem vilatn ibiilem vigiiisse jam inde a tionibus in Dei gratiam impetret redundare. Pro
    piiucipio. non vero post Sonclx morlcm primiim eo in- certoenim ciedendum est, omnes qui Sanctos Dei
    iroduclam : licel non vcgem monu.^termin illud iio"is quoquo modo venerantur, ipsa Sanctoruni venera-
    xdificit'. el possessionibus anclum; el veleriorutorio des- tioiie,ipsam Dei majestatem, cujus gralia tantse
    triicto augusliorisbnsiltcx formain successisse. sunt venerationis, non parum honorare. Ad ejus
    7 Sanclornn:. Mommitleniel Eunucii corpora {hic au- ergo gloriam insignis beec Virgo, ciijus transilum
    seputturx.
    tem X Septembris, ille xvi Oclubris colitur) e suo cle- celebramus, unde nata sit, et quomodo in hac hu-
    vala sepulcro, fucrnnt porlim iu Calliedralem Novio-
    manitate Domino deservierit, quceque per e;im Deus
    mcnscm, paitim in Alibaltalem S. Eligii translnla. Jp- operalus sit miracula, quove fine hon.inem exnerit,
    sius S. Godcberlx deimilum creditur terrx mandatum ipsius ejusdem subnixi orationibus, dilectioni ves-
    futsse in saccllo, qiiod Iwdicque
    numen ipsiiis retinel, ad tra-. Deo annuente, subnotare properamus.
    d-jtram partem cliori, infra saceHum saticlx Cnicis.
    2 Haec quidem in pago Ambianensium a Christia- F
    Ibidem enini adhuc superest velcris litmbx pars magna,
    _ nis edita parenlibiis, sancto in b;iptisinate ex aqua
    ' insctilptas habens diioium Episroporum imagines, et in- renata et Spiritu, Fidei sanctse institutiones, unde-
    ter eus lertium unam meiliiim w Itabiln Sitnclimonialis cumqiie polerat, et libenter suscipiebat et reverenter
    ^°'
    simili.^que rcprx.ieuli,tia vilcliir in
    eccksix propijlxo ex exeqiiebatur. Sentiens nempe mortiferas se condi-
    parlc ca:meterii. In uno qiioque
    triitm grundiiim Ca- tioni obnoxiam ex deliilo, tenerositatein aitatis sua;
    tbeilruhs letnpli prapijlxoiam ad lalus sinisliiim, sub
    . sanctas Crucis jam tunc communiebat signo; iiortu-
    tmaijtne S.Gadcbertx.spectatiir
    effiijies Religiosx.ves- que ao die piis Sanctorum sese orationibus liutnilli-
    ^j, educatam,
    lis sttx sinu lcncnlis ardenles pruuas. quas ex pro.nma me commembibat. Adolescentularum, qiias irreve-
    pistoris domo atlaias, el in rosas ac fltires travsmulatas rentes audierat, lascivos evitabat conventus; qn.as
    fuisse, unliqiia liabcl traditio parocbiaiioriim : idque autem utili et honesto intentas noverat, eis et liben-
    uniim fuisse ex mullis miructdis. scriplori vitir prxte- ter interer;it et intenle imitabatur : audierat etenim
    rilis, pie credere licct.
    pravis confabulationibus mores bonos corrumpi au- :

    8 ,-/(i/iii" hu-c sunl, qux .vlecla ex cmdilis prxme- dierat eliam cum sancto sauctum esse, et ciira per-
    morati Ludavici Monliniaccnsis Jnnotattonihus,
    el in verso perversitatis quemlibet infamia notari.
    Uiiguum Lulinnm translala, vkum fiiii prxmitlere Vi- 3 A
    parenlibus ergo diligenter educata, cum ad
    tx. qiiam ilamm.
    liic beiicftcw adm. Rcveretidi alqite niibilem pervenisset a.tatem, nobilium eam quam-
    Amplissimi Domim Nicokt de la Haije, Decani No- plures. utpotede nobilibus nobiliter natam, ad tbo-
    a mullis
    vii>ntensis;q,a nos expetitam.
    msuper
    docuil, ecelesiam S. Gode- rum assciscere conabantur conjiigalem. Parentes
    l>cit:r ab /Jnulullo seu
    Lindulpho, Nooiomensi Epi- aulem ejus, quia ex manu regia suum susceperant
    Translatio. scopo,abanuoarciterDcccc:h\xym„squead7ic.'.edeiite, beneficium, nemini, Rege inconsulto, hujuscemodi
    concessumesseCunonicisecclesix C al hedral is eo
    tenore conjugii dare prajsumebant assensura. Cumqiie in
    pioiu loqutturJaaiines xv tn
    qiiodom dtplomate, paiicis conspectu RegisLliotliarii de Virginisliujusageretur
    posl obuum Lmdulph annis dalo) ut quatuor Cano- sponsalibus, omniumque ad regiam super boc dis-
    posiiionem
    UNDECIMA APRILIS 33
    A positionera penderet intuitus; in medio eorum, Do- tradilw sit, eam ex familia de Boves ortam. Sane si
    S. Eltfjius mino sic praeorflinante, Sanctus sese injiciens Eli-
    Deo consecrat.
    ibi nalaent Sancla,, vix dubilamus. i/uin i/isias luci Do- AUCTOBB BAT-
    gius, Virginem illam aureosuo annulo subarrhavit, rntni fm-rint fjus parentes,
    BODO KX US.
    quos upparel ex sequeutibus
    acCliristi sponsam in conspec.tu Regis et parentum admodum noOiles fuisse ; an aulem familia de Boves,
    suorum conlidentissime assignavit. inestimabilis ab Adri/iuo de /a Morliere post opus de Antiquitatibus
    grafia Spiritus sancti Illico puella, divini amoris
    !
    ^mhianensibus efjreqte illuslrata, tam sit antiqua ut
    ut post |iatuit,jam conceptione gravidata,
    siiiritu.ili,
    hanc Sanctam sibi arrogare possit, aliis investiqandum
    spreta omni carnali voluptate, postposita etiam desi- retinqunnus.
    derobili succedenlium propagine, imo despectis de- quidam ibi fuisse pulanl, ubi
    b Palalium Regis
    lectabiiibus puellaris vita; illecebris, Regi et paren- nuncest domus Beguinarum : quodabsque fundamento
    tibus constanter abrenuntiavit, seseque in eorum ulio proferri censet Montignii.
    coram pa- prassenlia beatissimo Pra,'suli Eligio, Domino conse- c Idem conccdil possc credi, quod hx villx fuerint
    renflbus et
    Rege :
    crandam, gratanter commendavit. in Vanchelles, quinqiie circiter Uiuris Abba-viila : eo
    4 Ipse quidem saiictissiraus Episcopus tunc tem- quod istic Begninx adbuc haheant aliquas posi^essiones :

    poris sanctam Noviumi regebat Ecclesiam; cujus ut videalur aqnoscere, eas venisse in partem boiwrum,
    exemplo et pra^dioatione quam mulli ab errore con- monastcrio S. Gudebert^ olim attrihntorum, et forte sub
    versi, abjectis idolorum cultibus, sub tanto Pastore novo institutosaiictimonialibus e.ttinclis successisse.
    fidem se suscepisse cathoHcara non parum gratula- d Ad portain olim Castelii diclam, qnx tunc fuit
    tantur. Hanc igitur benignissima; indolis oviculara prope euni iocum, ubi nunc siint putei infore (rumenta-
    benignissimus ipse Pastor ovili suo desiderantissi- rio.
    lue aggregavit, cum eam spirituali divinae despon-
    sationis annulo ab activa vita in contemplativam CAPUT II.

    evocavit. Sic itaque Virgoegregia, iu conspectu Re- Miracula S. Godeberlx viventis.


    gis etPrincipum, blandas parenlura suorum libere
    abdicans persuasiunes
    sancti gratia
    Eligium, quem Spiritus
    spiritualem
    ;

    in palrem susceperat,
    D icamus ergo quod prius memoriae occurrit, qua-
    tenus tidelium, quos audire contigerit, curda cor-
    omni submota dilatione, secuta est. Ex tam im- roborentur; frontes infldeliura durissimis miraculo-
    provisa sancti Spiritus inspiratione astantes stupor rumejus lapidibus cunterantur.Cuntigitejus in tem- Grassante
    multus invaserat : pater ejus 6ens quam familiari- pore, sicexigentibus plebisNoviomicie peccatis, pes- Noviomi
    peste
    ter rem considerabat. Rex etiam Lotharitis, nuptia- tiferura in eadem civitate gladium desajvire morta-
    gui ipsi pa- rum subita mutatione, magniticam divinse grafiae litatis enim implacabilis a Deo egressa, indige-
    : ira
    sjuim
    latiitin
    virtutem nnn minimum admirabatur ut tamen : nas circumquaque devastabat, parentes cum fi-
    illos
    altnbuit,
    ejusdem Virginis felici apudDominum comraendare- liis, sponsos cum s[ionsis, domiuos cum domesticis

    tur oratione, benevolam ejus devotionem regali mu- ince.ssanter enecabat; et tam in potentes quara in
    nificentia primus ipse iiroperavit confurtare. Assen- plebeios immoderategrassabatur. Fugiebantcireum-
    tientibus siquidem eis qui aderant, dedit ei cum quaque qui evadere poterant jamque, maxima ex ;

    oratorio, S. Georgii suum quod Noviomi habebat b parte subtractis habitatoribus, vacuae in civitate
    Palatium duas quoque villas, c cum duodecim fe-
    ; dumus quamplures remanserant. Tantaa huic mise-
    minis ex fisco regali, sub sanctae Virginis regimine riae infeliciur, proh dolor! Successit miseria, cum
    ad divini cultus subscribi jussit supplementum. omnibus metu mortalitatis exterritis, inhumafa
    8 Convenientes itaque in suburbiura Urbis No- mortuorum corpora projicerentur qui enim nior- :

    viouLicai, d in oratorium scilicet quod a Rege sus- tuum sepeliebat, raortuus subitoet ipse sepeliendus
    ceperant, die noctuque Deo deservire infatigabiliter mo.t eflerebatur : de imminenti sibi mortis periculo,
    cum sacello elaborabant. Ipsa quidem Virgo, a Sancto edocta nenio prorsus desperabat, cuicumque mortuum
    S Georgii.
    Eligio, cohabitantes seoura non solummodo praedi- quenipiam sepelire seucoutingere contingebat.
    catiune, verum etiam multimodo virtutum informa- 7 In mortalitatis tanto periculo, Virgo insignis pirmtentiam
    bat exemplo. Secularium etenim conventicula ditfu- Godeberta, universalem attendens dolorem civium, pr.rdicat
    giens, biduana seu triduana continuabat jejunia; universali Ecclesiae triduanum jejunium indixit do- Godeberta, ;

    esurientibus cibura, sitientibus potutn, nudis vesti- cens eos onitionibiis lacrymabiliter insistere, jeju-
    menta, cum omnibus ipsam egere videres, in-
    liis niis eteleemosynis indignationem divinam placare :

    cessanter ministrabat pernox quuque in vigiliis et


    : Quia, inquit, sicut aqua extinguit ignera, itaelee-
    orationibus, pro universali/omnium salute assidue mosyna estinguit peccatura. Et docebat eos Virgo
    Dominura depreoabatur. His et his similibus jugiter egregia salutarera Ninivitarum posnitentiam, quo-
    insisteliat ;
    mundo corpore
    et licet adliuc in tena- modo in positi, per jejuniorum et
    cinere et cilicio
    retur, placabile tamen Domino sese liulucaustum orationum mj-steiua, divinaj maledictionisjamjam
    quotidie mactabat. Tantam dilectae suae Dominus superse imminentem repressere sententiam. David
    ubi Dco itr- perseveiantiam perspiciens, ejus in palam, dum ad- quoque Regis, qui secundum cor Dei Deo ipso teste
    fiFns liiic non dedignalus est
    fragili raaneret iu corpore, inventiis est, admirabile illis recitabat exemplum,
    devotionem op*rabatur siquidem Deus
    clarificare ; quam facile, per pa*nitentiara perpetrati adulterii,
    crebra per ejus incercessionem miracula caecis vi- ; susceptus sit ad reraediuin. .\djiciebat etiain Petri
    sum, daudis gressum, paralyticis sanitatem resti- negationein, Latronis in cruce confessionein, lugu-
    tuebat : qiiodque gratiosius Deo esse crediraus, ejus brem peccatricis Maria: lamentationem. quam facile
    et tuem
    inlrarnlis e.\hurtatione infideles frequentius suscipiebat ad fi- lacrymis poenitentialibus factioiiuin suaruin prorae- tottil.
    honouitur.
    deiii. Utigitur ad certuin exemplura quibusque fiat ruerint reraissiunem. His et aliis gluriosai Virginis
    fidelibus, aemulurum postposita detractione, de multis respirantes exhortationibus. permaxima devolione
    vel pauca pruferemus. triduum illud suscepere jejunii : et statini, meritis
    ejus et intercessionibus, pestiferum illum mortalita-
    ANNOTATA. tisgladium pia Dei gratia cessare fecit.
    8 Paucis postmodum diebus eadera Virgo (utpo-
    a Fartassisin terra, scucastro Bova,si;ii de Bovis, pote qiia; nimis austere teneram suam raaceraverat
    Tfrra <le carnem) molestissimaracorporis sui decidit in infir-
    vel Bobarura, aut etiam Bothua, rii/i/oBoves, ilistante
    Bovcs,
    dunhus ciiciier ieucis Amhianis, titulo Buronalus olim, mitatem sicut inulroties a coutingit eos, qui quo-
    :

    nuiic etiam Marcluonatus insigni : uiide iiata vulgi quoraodo assuetis desuescunt dapibus, diu tabescere
    Jpriiis T. II S seu
    .

    34 VITA S. GODEBERT^ VIRGINIS.

    . seu subito corrumpi. Jacebat ergo Virgo fessa in gionis, ne qua ulterius malitia immutaret cor ejus,

    AUCTORK lectulo, verum toio ad Dominum mentis desiderio


    nevealiqua ficlio animara illius deeiperet, de terres-
    HATDODO
    respirabat pravida qiiidem corpore. spiritii tamen
    :
    trihuseamad coelestia, delal)ore.idrequiem,de tempo
    BX M».
    perpetuam evocavit;
    alarris in Dei semper laudibus perseverabat. Conti- ralibus miseriis ad feliciialem
    yHgrotaiis
    ac corriiptibili e:im fragilitatis corpore
    git hacejusin infirmitate circa S. Mariffi principalem
    Ccdrbrrfa, hiinianae

    ecrlesiam inopinatum ex improviso erumpere incen- clemenler denudans,animam ejusincorruptibili An-


    diiim, subitanea excursione tolius ecclesiae
    et ejus gelicic societatis indumento clemenlius adornavit.
    oinne penitus exuri ornamenluni. Flamma circum- \i Sic itaque sanctissima Virgo Godeberta, ter- transfcrtur
    f)rassanti volans omnia diripiebat; cujus ante faciem, quia re- renap inhabit;itinnis feliciter expleto tempore, cum in ccctum ;
    ad templum unusquisque con- sancUirum choreis Virginuin iiiccelestisparadisicol-
    incendto.
    sistere non poterat. fugiendo sibi

    sulebat. Omnia penitus huic subjacebant periculo, locata est annenitate ibi Domino cumceterissanc-
    :

    dum jam alia ciinsumpta essent. alia nihiloniinus tiscanticum novum exnltanterdecanlat : ibi fiiliirum

    absumeiula irruenti remanerent incendio. Givitatis judicii diein voto fiduciali expectat. Liceteiiim ipsi
    indigenis, ut praedixiinus, cinumqiiaque ditfugienti Arcliangeli diem illain tremere ac contremiscereha-
    bus, sanctaeVirginis Marise materecclesia [desolatal beant;ad Iiuniana; tamen, nonsuae, perditionis cora-

    remanserat : quam devotissiinis Deo lacryrais, (quia patientes trement sententiani. Hunc ergo, ut praj-
    jam flamma eoruin superior erat viribus; tristis ad- diximus, termiiium Virgo haec jam Deo sociala ex-
    modum populus Deo soli comraendabat. Tanto plo- pectal; et pro nostris criininibus incessabiliter
    rantium gemitu fmota] Virgo Godeberta, gravissiraa Deum in coalis Sepulla est itaque egregia corpus
    exorat.
    171
    oppom SF
    licet inlirmilate premeretur, jussit tainen se in ca- Dei famula lertio IdusAprilis, in Oratorio B. Geor- S. C.eorgii
    ]ubct, ct
    ftammam thedra deportari, ao contra inceudii violentiam, gii, in ecclesiaqua; modo dicitur Sanctorum b Apos- sepclitur,

    tolurum, ubi et corpus S. iVIomraoleni ejusdemcivi- h


    sedal. quocumqne se fiamraa impingeret, contidenter depo-
    ni. Deposita vero in ipso propefiammiferEe voraginis talis Episcopi honorifice sepelierunt. Multa ibideni,
    incendio. cum multijara de ipsius vita desperarent, sancta intercessioneejus, infirrais etegentibiis pra;- E
    sanctEB Crucis signum, quod omnibus in periculis stanttir beneficia, ad laudem et gloriam nominis
    saluljerrimura noverat, confidentissime opposuit : ejus, cujus honor et imperium siue fine perseverat
    et statiin illa vastatio extincta est. iu secula.

    9 Accidit alio in temporec.-ecam quamdara Trau-


    siricain iiomine, ad sanctam devenisse Virginem, ANNOTATA.
    cjrcam iUumi- quatenus pie ejiis intercessione oculorum, quod ab
    nat.
    infantia perdidit, temporale recipiatlumen. Cuinque a Ita ex coiijfctufa corrcjcmiis : in MS. lcyatnr,
    spe certa. sua pro illuminatione, lacrymosis insiste- Multoties quidem contigit eos qui quomodo assuetis.
    ret precibus ; Virgo egregia, praemissis Deo interces- b Aii ergo, s/ Vitx aiictor liullmdus.fatebimur post
    sionibus, super oculos ejus nianum iraposuit : fac- ablalum ab illu ecclesia S. Gotleberlw corpiis, i/isam
    toque leviter sanctajCrucissigno, ad ejus orationera jirimiiin ca/iisse ab ea nominari>. Non erit quidem ab-
    miserationis divinse optata propitidtio, corporale illi sonum, ii( successn tcmpori.^ collapsa ecclesia poslea
    lumen restituit : sicque factum est, ut dum visuni fueril sitb S. Goiieberix nainine restaurata el consecra-
    temporalera reciperet, spirituali quoqueanimas vivi- la, tjuuiniiis priJein ibi desiissetassercari corpus : fale-
    iicatione animata, oinni postinodum vitas suse tein- mur tamen coiUrurium inderi eontiriieiitius ; ideoque de
    pore apuil illuiuinatricem suaiu Deo inibi deservi- prtina S. Godebertx Translutwne dubitavimus, an non
    ret. esset longe se.rius fucla, puta seculo xiii cum txderet
    10 Hoc itaque modo Trausirica hxc illuraiiiari Canonicos suo ex corpore semper allegare quatuor, in
    proineruit ex devotione Vulgudis autem, de qua
    : diversa ecclesia minutruturos

    €t turbulen • niodo dicendum est, pro inobedientia, interniinabili


    tam excxcat ab eadera Virgine multata est excajcatinne. Hasc si- CAPUT 111.
    quidem Vulgudis in ccenobio S. Godeberta; Deo se Miracula ad seputcrum Godebertx facta.
    S.
    devoverat: verum animi sui niinis inipatiens, con--
    tenliose se adversum alias et irrevereiiter liabebat. T erum ne :iliquis de coelica Virginis hujusdifiidat .id sepittci uir,,
    Ea de causa frequentius asancta castigata, Virgine, reinuneratione, miracula et jam illa, qua> a Deo ad
    contra eamdem ipsam tumulentuose rixabatur, etin sepulturam ejus perpetrata sunt, non renui.iius
    conspectu ejus turpia nimis et inaledicta verba lo- scripto coinmendare. Contigit siquidero post ejus
    quebatur. Sancta vero Virgo, nimia stiiltaj illius transitiim, Agildrudem, ab infantia ca;cam, cele-
    coramota stomachatione, cum eam incorrigibiiem et berrimam sancta; Virginis famam audisse. et quod
    obedientiM; stiraulo irreverenter recalcitrantem per- dealiis audierat de seraetiiisacertissime sperantem,
    sensisset, die quadam, in ip.so ejus rixaruui tui-pi- non sine multa diflicultate, Noviomum devenisse.
    loquio, in faciera ejusadmodun, irataexpuit et : Cumque oratorium, in quo Virgojacebat, ingressa
    statiminfelix illa, oculorum Inmineamisso, omnibus fuisset; ab illis qui aderant, se deduci exegit ad tu-
    vitae sua; diebus casca pennansit. muluni, ubi beata; Virginis corpus audierat esse se-
    H His et aliis miraculorum relalionibus Virgo pultum. Quo cuni pervenisset, diu illatrymuta in
    ha.>c ubiqiie divulgabatiir, et ejus celeberrima opinio paviniento, gravibusexorab;it suspiriis,
    multis aliis visum.quem
    longe lateque difiimdebatur unde ad eamexlongin- diu amiserat, sanrtae sibi Virginis precibus a Dorai-
    miraculis ;

    ornala. quislerrarum partibusinulliludo multa languentium uo reirapelrari. Nec mora, quia fideliter oravit. et
    confiuebat, quibus Virginis sancta intercessione 111 oratione de Dei gratia et S. Godeberta; piitenti
    raultimodai sanitatis beneficiura benignissima Dei virtute non desperavit ittiniiinatin
    ; ea interveniente, corporali
    miseratio c.rca.
    ministrabat. Poteslis siquidem ex his visu nieruit Nec vero corporalibus so-
    illuniinari.
    conjiceie, qua; ad nostrani pervenere cognitionein, luin, verum etspiritnalibus eam oculisnon diltidimus
    Virgineni hanc et alia quam multa perpetrasse
    raira- illuminatara cuni eam onini postmodum vila; suae
    ;

    cula, quaj liuinanara jam excessere


    nientionem. tempore, in eodein loco, regnlarem cum aliis iii Dei
    Quamquam autera nos lateat. soli tameii Deo vera servitio audieriraus percurrissedisciplinam. Sicque
    ejnscognita est devotio qui vitam ejus mortalera
    ; Deo annuente tactum est, ut diim lumencarnale de-
    imraortali a;ternffi perpetuitatis rerauneravit
    a botiortfm prffi- precaretur, spiritualibus quoque animao oculis, Vir-
    raio. Pers]iiciens nempe
    remuRcratore Dominiis dilecta; sua; spi- ginis hiijus intercessione, illuminaretur.
    Deo, ritum immutabiliter in sancta; fixum
    proposito reli- 14 De Audemia quoque nun uobis videtur priB-
    tereuudum
    '

    UNDECIMA APRILIS. 35
    tereundiim, quoraodo deVico RauRia a illuc delata, votionera et lacrymabile gaiidium, quisve spontineas D
    ad ejus curata fuerit sepulcruin. Haec nempeab in-
    crigttur
    explicare oblationes posset eorum? Videres undique ACCTOHB
    fantia tamriuam paralytica toto dissoluta cnrpore, promisoui sexiis tamquam
    [lurhas] conciirrentes
    HATDODO
    jmratytica.
    EX MS.
    ut sancta; Virginistam celebrem audivitopinionem, apesadalvearium.Clericorumordines, Monachorum
    ab amicis suis, quibus pro diutina infirmitate jam congregationes, turbas quoque Virginum, omnem
    tsedioerat, suamvix illuc impetravit dpportationem. prorsus iitriiisque sexus conventura in earadem con-
    Portata tandem ad prajfatam basilicam, jussit se fluere laetitiam, unoqueanimo ac pari consensu Vir-
    quam propius possent ante santae Virginis exhiberi ginis s.anctae fehcera solicitare memoriam. Facto ita-
    pra;sentiam. Quoimpetrato, reptansutcumque pote- que solenni Missarum Officio, post raultiplices Den
    rat in pavimento. toto cordis et oris Virginem sanc- et extincla
    et Virgini redditas actiones gr.atiarum, universi ad jiost Officium
    tam interpellabat desiderio, quatenus per ejus sa- propria reversi sunt. Custodes etiam ecclesiae, om- tuminaria.
    cratissimam intercessionem moribundae paralysisa nibus fere himinaribusextinctis. cum ostia ecclesias
    Domino mereretur curationem. Cum siibito basibus clausissent, hora competenti suara egressi sunt ad
    suis valitudinem redditam persensit : validaque refectionem. Post refectionera vero quam plurimis
    effecta, suis ipsius pedibus, qiiae vehicnlo venerat eorum, ut gratias Deo ex debito referrent, ad eccle-
    alieno, admodum gratulahatur reverti. siain illara reversis utjanuas ostiarii aperueriint,
    ; tiivinitus

    15 Gislegardis etiam iUuininatio inodo memoriae lampades cura cereis, quas in conspectii omniura reaccensa
    QCiitorum inveniuntur,
    atlntqo ab-
    occurrit qus cura ab infantia oculorum csecitate
    : extinxeraut, oranes divinitusinflammatasreperiunt.
    stergUur, multata esset, Virginis bujus interveutii visum re- 19 Superhoc Dei et sanctae Virgiiiis miraculo
    cepit. Stillante nempe :ib oculis albugine, quae ab multus erat plausus omnium
    earadem omnes : in
    ipsis crepundiis tenebrosam ociilis ejus prietenderat confluebanthotitiara uno et eodem animo, unanimi
    :

    caligineni, suh universali astantium aspectu, exhi- et pari consensu ad Virginis sanctie concurrebant
    cum mae/no
    larato vultu gratuitainante sepuliTiim Virginis sus- oratnrium raentis eadera devotio, idem et universale plausu poputi,
    :

    cepit illuminationem. pro ineffabili Dei beneticentia ciinctis inerat gau- E


    [
    16 Sed nec Imperise cujusdam, qiiae sic nomina- diiira intrantibus aliis, aliis regredientibus, una
    ;

    omnilms batur, curationem t.acebimiis quje fere .ab ipsa re- ;


    omnes consolatione ad laiidera divin.ara sese invicera
    membris suscitata est morte S. GndebertEe intercessiimibus. cohortabantur. Retr;ict:ibant alii sanctae Virginis
    capta;.
    H;ec qiiidem jam pr.emortua, omnia pene cnrporis meritura : suspirahant alii divin;e recorapensationis
    amiserat otficia visus. auditus, lingiiae quoque f;i-
    : admirahile dnnum. Ille nimirum, qui januis clausis

    eultas fere jam ex toto ei defecerat et iit omnia in : ad discipulos intravit, obseratis etiara nunc fnrihus
    brevi concludantur, in lectulo tamqiiam abnrtivum ingressus,perlampadiim inflammationera, Virgiiiein
    quoddam jacebat. Cognitis eigo tantis hiijus Deo haric unam earum alisque dubio esse declaravit,
    devotffi rairaculis, ad ejus orationis memoriam exhi- quas suos ipsius testiraonio acceiisis larapadibus
    beri se irapetravit. Quo cum allata fiiisset, secus Evangolicus ille sponsus seciim ad nuptias intro-
    san-;tam illius sepulturam projecta, suum quoquo duxit. Nec solum hoc Virgini suae largitus est,
    ac tota se-
    modo poterat commendabat deside-
    Virgini sanctae verura eosdem cereos ac lampades, absque aliqua ptiduo ardent.
    rium tantae; su* passionis a Doraiuo per eam ali- cerae diniinutione vel olei, septera illis subsequeiiti-
    quod suppliciterimmurmuransremediuin. Quid age- bus diehiis, subtotius populitestimonio ardere mira-
    ret?Corde suspirabat, oculis lairyniahatur ore ; hiliter concessit b.

    vero, cum ad plenum verha formare nequiret, inter 20 Eodem inloco raultafleri miracula frequenter
    prfecordiales gemitus ululare potius (]uam loqui vi- audiuntur, qucesiiiassiduitate, sicut plerumque tieri

    deliatiir. Verum, cessante cordis lingua, quantam- snlet. partim menioria excidisse, partira viluis se nos- Sanatur
    cumque poterat praeferebat devotionem, et motu cuntur qua; tamenoccurrunt memoriae nostrae, ves- purutijticus.
    :

    saititfts
    rettiiilur. potius interiori sanctam Virginis super debilitate trae fraternitati nos nonpiget renotare. Hiec eadem

    .sua solicitabat intercessionem. Tautam pr.-em-rtua; heatie Virginis fama celeberrima, quje alios quara-
    Virgo perspiciens inslantiara, felici apud Do-
    illiiis plures excitaverat, ad aures paralytici cujusdam,
    miniim intercessione, invalitudiuis ejus impetravit Gregnrii nnmine. ilelata est. Hic quidem adeo para-
    resoliitionem, et iufelicissirao raiserriinae illius cor- lysis morbodissnlutus langueb;it, utnec quidera ma-

    pori diu "ptatam restituit sanitatem. Mox etenim niira vel pedem raovere posset ; imrao corpore jam
    quse paralytica diii jacuerat, himen oculorum, audi- praemortuo, in solo vix ejus pectore vitahs spiritus
    .. tuin aurium, lingu;B quoque recepit ahsolutionem : anhelaret. Nisus tamen quoquo modo repere per
    terram. vix tandem desideratara saiictissimas
    et sic pratias Deoet sanctos reddens Virgini, adpro- .ad

    Vii-ginis pervenit sepulfurara. Miilta ibi cuin devo-


    priam incoluniisreversa est raansionera.
    17 Tfedet vos forsitan, dilectissimi, tot ettanta tione niultos fundens rivulos lacrymarum, per sanc-

    sanct;e miracula Virginis audire : Veriimlicet vobis tae Godehertae Virginis raeritum, invahtudinis sua;

    sint fastidio, Dei taraen et Sanctorum nos raagnalia efflagitabat medicameutum. Cumque in geraitu et

    cundecet non tacere. Ipse etenim Deus, per quem lacrymis, usque ad vesperam flens et ejulans, iude-
    omne sanctum sanctificatur, se in Sanclorura sus- fesse perseverasset; pio sacratissimae Virginis olj-

    ceptione seu abjectione suscipi seu abjici Evangelica tentu in moraentn corporis totius sanitatem pleuam
    vore testificatur, dicens Qui vos spernit, et me ;
    recepit, acsi nullam umqiiam laesionem pertulisset.
    Luc 10, 16 spernit : qiii Oportet ergo,
    vos recipit, me recipit. Lacrymahantur oranes pne gaudio, quia quein fere
    Fratres, ut et;iiilitagratauter, retiueatis, et qiiae ad siispicab intiir exanimem, ambulare videbant sauum

    huc adjicienda ;uut hilari ;inirao et iiitente susci- et incnluniem.SjiI nec illud praetereunduraputaraus

    pi:ilis. quod (le Harveo c per Virginera hanc tiictum mira-


    Cctehrtttur
    18 Inter haec et alia qu;pdain quae per eara Deus raur.
    tlies tiinii'
    operatiis est, anuimlem cyclum contigit revolvi, et 21 IpsequidemHarveus,multatusoculis,multasii-
    versurius.
    anniversariam, qua ex mundo Virgo sancta per hocperagraverat loca Sanctorura.ipsorum etiam Utttiniiifilur
    diera cxc^s.
    populo repriesenlari. Dieinillain eade caussa adierat or.itiones Petriet Pauli Aposto-
    transierat, fideli
    loruin; .aliquotque diebus ibi expectatis, cum uil
    qua etquantaexultatione susceperiut, qiia et quanta
    .sentiret, infecto negotio tristis ad
    devntione celehraverint neque meditationi nostne;
    sibi prnficere
    prnpria reped.avit. In tenebris itaque et fere iini-
    ad pleniim recogitare, neque imperitia; nostra; ad
    iii

    visiim cniicpssum cst exphinare. Quis enim tantur' bra inortis residens, dies suos lugebat; quippe qui
    cuin aliis (juia videbant inhabitans, ad auguientum
    populi conventum, quis eorum qui conv enerant de-
    dolcris
    ;

    VITA S. GODEBERT^ VIRGINIS.

    A doloris sni Itimen eontm retractabat. Peragratis mirabilis fciijns ineflabilis profunditas prudentias, D
    Sicut Dtus
    ArcTORB ergo, ntprmiiximus, miiltorumSanrtoriim or.itoriis, nnllis iiichisa limilibus, nu lis comprehensa ter- „,„„„ ,.
    RATDODO ejiisdem riesiderii caiissa dpvote ad Virginis hujus niinis, censura judicn ccelestia pariter et
    recti sanctos,
    BX US.
    memoriam pervenit. Ibi tidei fervore siiccensus, terrena disponit) et si cunctos ejusministros an-
    extensis in roelum maiiibiis, in abdito cordis illud cillasque magnificet, amplificet, altis decoret ho-
    Davidicum decantabat, Dominiis, iniuit, salus et noribus; illos tamen potioribus attollit insigniis
    illuminatiomea.Ex toto corde adsaiictissimam con- dignitatum, praemiorum nberiori relributione
    et
    versus Virginem. siiam ei atlentiiis commendabat prosequitur, ne dura quos excellentiores ac inter quosdam
    devotionem. Exaudita est crgo et in hor devotissi- ceteros digniores agnoverit coiiimendaveritque me- tamen hono-
    rat tmpen-
    ma sanct.T hujus Virginis interventio ; et ad ejiis ritoruin ingentioruin copia, verum etiain quus suis
    S.US ;
    supplicera deprec.ationem Harveus, quia fidcliter fidelibus eoruinque ffiterna; saluti providentio-
    in oratione pr?estitit, non est fraudatus a rtesiderio res ubilibet terrarum elegerit ac prnpcnsiores.
    suo. Simt et alia multa, Carissimi, Virginis hujus Sic et pia mater Ecclesia, ejus sacra vestigia prose-
    mincula, qua>, sicut diximus, ad nostram non per- quens et exeraplo ducta laudaliili, licet universos in
    venere notiiiara; veriim super manifestis et incogni- regnis coelestibus constitutos studiis honoret solici-
    sic et Eccle-
    tissanctissiiiiamnos Dei opportet colhiudare magni- tis, et sonoris eft^erat praeconiis tameuinaxi- si,T suos ; iUos
    aUa plura
    miracula
    ficcnfiam, qui, per imitabile fragilioris sexus exem- me, quos aut Patronos habet assiduos, aut quorum Paiioim :

    ttimt. pliim, t.am fragiles ad astern:cvitieincessanter in- apud se sacra custodit ac veiieratur piguora ut- :

    vitat prrcmiiim sempiternum. pote in quilms, su:e necessitatis ingruente periculo,


    2^ Nos itique, fratres, qui licet corporalibus salutis ac spei anehoram nihil hajsilans reponit et
    utamiir oculis, ca>ci taraen sumus anima; qui ter-
    in collocat.
    restribus niniis intenti, prave postponimus cosles- 24 Hinc magno matni^oque consilii fulciraento, qitare Clerus

    temporalibus inhiaiites, pendimus Novioineiisis


    JlfiUogus. ti.T ;
    qui nihili hujus insignis Ecclesi» Novioinensis Cleriis, divino
    B spiritiialia jam vel sero hvijus Patrouie nostrse, bea-
    E
    ;
    spiritu et piffi devotionis afl^ectii illustratus, suaiu
    tissimaj videlicet VirginisGodebert», virginitatem gloriosam patronam, margaritam Christi pra^fulgi-
    sedulo imploremus : utque apud divinam, cui infa- dam Beatissimam Godebertam, transferri sategit
    ;

    tig.thiliter deservivit, majestateiu, pro nobis suppli- hoc Incarnationis Dominicse auno raiUesimo quin-
    citer intercedere dignetur, retractemiis devotam gentesimo quarto, tertio Idus Aprilis, regnaute in
    in Dei niniiilatii Virginis hujusinstantiam; adraire- Francia Ludovico xii, de fheea lignea, vase quasi
    mur cjus precibus acclinem, ut ita dicam, Salvato- tesleo, in pra^fulgentissimiira inauseolum, totapu-
    ris noslri cleinentiam. Audivimus modo qui.-iCcecus ri.ssiuii argenti massa deauratum, rairas pulchritu-
    liic Harveiis.cum super ca;citate sua nihil aSanctis dinis opificio,iconaruraque coelesfium divina po- ™'"/""S.
    impetrasset Apostolis, per hanc tantatn Virginem tiusarledecoraliim; ut ab arcliitectis et artificibus
    focitTma-
    visuni recepit credamus et nos per eamdem, cor-
    ;
    suminis indnbiiiin verfatur anopns materiam, an gniflcentiu:
    dium nostrorum cajcitatem, si bene qufErimus, a ipsa massa opificiura excellat et superet.
    Deo vete illurainari. Andivimus paralyticum Gre- 25 Ad tara pra?clarum etm.ignificum Transhitio-
    goriiim, paralysis su», hac mediante suscepisse re- nis decus et spectaculum, cura Veiierabilibus Dio-
    medium credamu&etnos,siexcordepoenituerimus,
    ;
    coesanis Abbatibus, astiterunt non raodicfe reputa-
    per eam sanandos,qui oranibus, proh dolor! aniraae tionis Clerus, nubilitatis utriusque sexus copianu-
    destitiiti ofliciis, viara incederepigritainurvirtutum. merosa, inferiurisque plebis affluentia densissiraa :

    Legimus l.atnpades. quas in ejus extinxerant orato- et a voltis a sursum, et a pavimento undeciimque
    rio, subito igne inflrimraatas „
    ; credainus et pro cer- deorsum avidissime, circumspicientes. Quod per Juxta s.
    animarum nostrarum tene-
    to halicainus, spirituales
    Reverendum in Cliristo Patreiii Carolum b pr,efatae ^''S'<"u.
    bras, hac iuterveniente divinitus posse inflarnmari. b
    Noviomensis Ecclesiae Episcopum, tractabafur rays-
    .lara vero, dilectissimi, corda cum manibus ad Do- teriura; ut quie tam sancta et Deo gratafnerat, ve-
    niinuin erigamus iii vera confessione, et in indissi- lut alfera Judith viduitatis induinento exuta, ad
    mulata pujnitentia precibiisqiie multimodis fac-iem spoiisi Beatissirai Eligii latus et dexteram assumen-
    ejus prajvcniamus quo Vii-ginis hiijus meritis,
    ;
    da, in vestimeuto jucunditatis et laititio! astaret
    quain nobis proposuit in
    exeniplum, qu;uqiie pro aut tamquara Regiiu in die desponsationis sua; a
    ejusvera dilectionecarnaliumabdicavit fa^deraniip-
    dextris Regissponsi, in vestitudeaurato circunidata
    ^ tiarum, gravi nos exutos corpore, unigenito filio
    varietate, feliciter, gloriose et perenniter resideret;
    suo Christo Doraino nostro concorporari concedat,
    tamtamque lucernam super caiidelubrum in dorao
    sanetorum Angelorum, per eura-
    in cfplesti collegio
    Domini fulgenteni videant et agnoscant, ad dirigen-
    dem Christum Domiuum nostrum. Amen. dos pedes suos in viam pacis, universi, qui ejus-
    ANNOTATA dem Deo pra^dilectajVirginis meritis et interventio-
    ne confidunt, pra;stante Doinino nostro Jesu Chris-
    a Iln Lwlov. de MoMignii, cui in nomendatione
    to, in quo est salus et vita et resurrectio
    hci, III NoviomensidimccHi !.iti, magis credemlum puta-
    nustra,
    qui vivit et regnat in secula seculorum Amen.
    renms, qmm Surio, Rmgiam scrilienti : sed qtiia
    avibiijua est ccciraflnnnslri scriplio, ct ipse in anvota-
    tionilius msqunni indicat ubiiiam locus liicsit,
    ANNOTATA.
    veremur
    ne ^que ei itjnolus is fiterit.

    h Surius. qui miracitlorum hiijuscapilis mrrationem


    a rulgari Fiancico voulte : videlur auiem volta
    valde constrinrerat; deinceps paiicas lineas solum a volveudo, quasi vuluta, dici arcuosiis fornix.
    liabet,
    etsic totain narralionem b j^liiiio 1301
    Episcopus Carolus et se-
    electus
    absolvit.
    c Uem Snriits Harneum Joanni de Han-
    quenticonsccrattis, suo ex fratre nepoti
    iMcal : ecgraplmm nostrum
    semel iternniqiie gest Episcopalum resignavit anno 1325, sola adminis-
    Haureum.
    quam tenuit usque ad an 1 528,
    tratione sibi reservata,

    APPENDIX Boni Episcopi coijnomen apud siios prmneritus. itaSam~


    Translatio martliuni.
    S- Godeberlx in capsam argm-
    tcam anno 4 504.

    ijloriosus Deus in Sanctis suis, et in majestate

    DE
    : ,

    DE S. GUTHLACO PRESBYTERO,
    ANACHORETA CROYLANDIyE IN ANGLIA.
    ilhi<:trioi'i's Fcctesinz Occidcntalis anncliorelas et, ex sensu monachorum CroijUindiensium, scribit,
    ANNO
    nCCMV.
    Infer
    rniiTiuit S. Guthlacus, e regia Merciorum apud gesta sanctissimi anachoretre Outhlaci edita esse a
    Aiigla-Snxones stirpe oriundus : quem, circiter FeHce quodam Orientfdiuni Anglorum Episcopo,
    S. Gufhlacus anniim Cliristi dclxxiii prognatum, exccpit dicti nationel^urgundo. rerum Felir ute, Snnctis adscrip-
    nafus an.
    (17 ;j
    regnl Occidcnfnlis plagOy et in streminm virmn edu- lus, vita functus est anno dcliv.
    id est annis circUer no-
    r.avit; vtdifqiic oc!o seti novem annis cinn vicinis Brito- vedecim, nnleqmm S. Guthlacus nnsceretur. Acta S.
    vihus seu Cnmbris,in ItodicrnaWalliadrgcnfihns, arma Felicis Ulust^-avimwi ad diem viil Mnrlii< In hunc
    ingrpssus tractantrm, et de hosfe suo frrquentes victorias repor- errorem ahdurtus videtur Ordericus Vitalis cum mona-
    monastCTium tantrm. Annos nafus viginti ct quatuor, ciren annum chis Crmjlandien.iibus, quia auctor inscripsit hanc Fitnm
    an. b97.
    Dcxcvii. Cliusti miles fulurus vizil in antiquo Repo- Allwaldo Kegi Orientaliuiii Anglorum, eumque sibi,
    vulgo iieppington atque Regahnm Primatum sed horum
    niensi monnsterio, dicto, in prae ceterls gradibus, dilectis-
    Regi est Vita
    Cestrensi Comitatu, apud antiqiios Conlanos sito, et simnm tradit; ejusque ju>sinnihus et exlmirE' dilec- af> aliquo
    plurimorum Regum Sepultura nobilitato. Bicnnio ibidem tionis imperii^ obtemperanlem, textum praesentis ejus subdito

    transaeto, anachorcsin amans, secessit in insulnm Crog- chartulae digessisse. Catholicae congregationis ver- dicata.
    landiam, in Oricntnli Merciorum. difione sitam, et Co- naculiim. Qux profecto non scripsisset aliqnis monachus
    Croyfandix cum jnm
    mifalui Lincolniensi lioc lempore ndscriptam : ubi post Croijlandiensis, tuni Ethelb:ildu>: Rex, ut
    anackoreta
    an. 099 annos quindecim peractos, virtutibus et miracuUs clarus, infranum. ^*^asserU Fvlix, Sepulchrum S. ('rutlilaci
    obiit, dieyii AprUts, feria quarta hebdomadts Pasclialis, miris ornaraentorum structuris, in veneranti;im di-
    a«no Dccxiv, quomodo aufem infra in vita Itahculur an~ vinre potentisR, aedificasset ; imo, utinfra ex Ingulpho
    nus sequens dccxv, ibidem cotnmodius expUcabiiur. constahtt, ipsum monasterium Crotjhindiense regiis ex-
    Prxerat lunc rcgno Merciorum Coclredus Rex. S. pensis statueret, aut eliam inccpisset construe.re : cujns
    iiiortuus £ilietredi^liUus :cui posthienniumsucecssitLthelbaldus, regix magiuficentid: ntxessario fecisset mentionem, si
    an. 714. uti kuic a morte apparens S. Gulhiacus verissimo vati- ibidem monnchus fuisset. Quisquis ergo iste Felix fue-
    cinto prxdixeraf. rit, videfitr in regno Orientnlinm Anfflorum vixisse :
    2 /
    if« S. Guthiaci, paucis posf ohitam ejus annis qui, ut Ingulphus aU, de vita ac miraculis S. Guthlaci
    eiapsis, ab auctore coiievo conscriptaest : qui in Prologo^ omniaclare, luculente et seriatim pandit.
    Vitam scri- usscrii, se nihil sine certis.sima rerum ge:^tarum inqui- 4 VUam hnnc hnctenus ineditam pnelo paravimus,
    jjsi/ er certa editur ex
    scientia
    sitione de tauto viroscripsisse, eteadem orthoderaia, acceptam ex vetusfissimo codice MS. monastcrii Ber- M.iS.
    cowvzis prout a dictautibus iduneis testibus, quus indicat, tiniani apud Audomaropolim, ubi monuchus vixit circa
    Felix, audiverat, depinxisse. Nonien auetons ftiii Fehx, et annum Mc GosceUnus seu Gotselinus et quam pUirimas
    se Cathohcaj Oougregationis veruacutum appeUat. Vitas Snncturum collegit, varias lUustravit, aut cfiam

    Nicolaus Uarpsfeldius in Histona Angltcuna Eccle- stijlo cultiore emendavit. Hanc S. Gnthlaci VUatn pri-
    nnn tamcn
    siastica seculo Hcap. 19 (ic S. Guthlaco agit, et Feii- tum ex stglo rt alia
    ntievo sfyio relictain fuisse scimus,
    mnnachus
    Croijlaudien- cem, Viix diius auctorein, scrihit fuisae inouachum MS. Vua, nohis aBcnedtctinis AngUs Dunco submissa,
    Compendia
    sis. Croylandiensem quod idem facuint Michuel Alfordus
    :
    cum qua partem contuUmus; tum ex variis compendiis Ordcrici
    in Aitnaiihus Ecclesix Anglo Saxonux, nd annum 714 indecanfcclis. Ilorum aUquodhuheinus ex iisdem MSS. Vitalis,

    num. 5. et passis recentiores, secuti mendacissimum Duucensibus, et, ut dixijnits pnelo paraveramus : prge-

    apostutam Bnlieum,quiassent Fehcem Crolamiiensem termisimus lamen, tuni quia postea reperimus id ab

    ciaruisse anno dccxxx, et prxteeea scnpsisse hbrura Orderico Vitale confectum, et ejtts hislorix Ecelesiasti-
    cui pnsterlora de Gestis Abbatum Croiaiidiie, cum monasterio recens ex insertum, tum qnia etiam inter Scriptores antiquos
    scripta perpe-
    extructo pnmus tanlum pneesset Kenulphus. Ad hxc Jhstonas Normannix ab Andrea du Chesne est vul-
    ram tnbuun-
    dicitidem Balijeus Felicem scripsissecieXranshitione, gatum. Aiiud compendium edidenuH Jonnnes Capgra-
    tur
    ejusdem Guthiaci iib. isub hoc initio Erigite caris- : vius in Legenda AngUx, et Lnttrentiits Snrius ad CfipfjravH

    hunc XI JprUis. Inciderat forsan confectam fuisse a ct Sijni,


    simiaures. Quam Instorium Translaiionts infra damus,
    sed conttgU ea anno primo Stepham Reyis et Ckrisfi GuilieUno Rttmesejo, circa annum mclxxx monacho F
    Nec BaUeo ista, qtun addat eum-
    sufficiunt Croyltindiensi, quod is trnda'ur vartas VitasSanrturum
    MGX.XXV1.
    dem scripsisse de miracuhs ejusdem Guthlaci hbrura conscripsisse BuUeus et PitSitus ass''ritnt eum car"
    : sed
    an Guitielmi
    miura hoc exordio, Quudara tempore jucuudaj recur- mine heroico Filnm S. Guthlaci composuisse, quatn non Rameseii ?
    Qux etiam miracula tnfra dumus, et conti- vidimus. Aliud compcndtum Vit3e cUcitur scripsisse
    datiunis.
    gerunt suh flnem secuU undecimi et seciUo duodccuno, Petrus de Blesis J rchidtaconus Batlioniensis, et cla-

    imo amxus xji Stephani iiegis indicalur, td est, Chris- rutsse anno mclx. Hujus exordium Molano citatur a

    scnptam his verhis, Qui gesta illustrium virorura. Meminerunt


    ti MCXLvii. Deiuque assent ab eodem Felice
    Vitara B. Gu- ^. Guthlaci passtin aiii Scriptores JngUx, MaUnes- Wcstmona-
    Epitomen Vitse Guthlaci hoc initio :

    hahemits manuscrip- huriensis, Wigorniensis, Dunelmensis, Ifestmonnste- steriensis.


    thlacL Confessoris, quam eamdem
    pnelo appuratam omiftimus, m cujus pr;ffa- riensis, qui etiam itluslre compendium hujus Vitx ha-
    tam, et
    /iroviptoni.
    hel; uitde in suo Chronico piuruna descripsit Joannes
    sl' jubente venerabih Guffrido,
    tione auctor dicit, alits

    GodetVido ea7n scnpstsse, id est circa annum mcxxx Brompton.


    recentiores enumerare, quisua Siuio
    aut etiam senus. Joannes Pitsxus de Illuitribus An
    5 Omittimus e
    Eduntur
    endrm ex Cupgravio potissimum coniraxerunt ad eos transi-
    giiae Scnplonbus, ad annum 730, omnia
    et :
    anafecta
    ullum Felicis tractatum 7nns, qui ea attigerunt qme post tempora FeUcis pne- ex Ingutpho.
    Baixo describU, nec videlur
    dieti scrtptoris contigenuit : inter quos prsecipuus est
    habitisse aut impexisse. ffistoria
    Ordericus Vitahs InifiUphusJbbns Croijlandix, in sua Historia sen Des'
    3 Auxtor indieatae epitomes e^t Traustationis
    in dicecesi ciiptwne compUala a lemponbus monasteru Croijlan miraealo-
    Angligeua, ctEnobU Uticetisis sive S. Ebrulfi el

    diensis construrti, exqiia,ejus verbis servafis, Jnnlecta lorum.


    Normunnite. Lexoviensi monachus, qiU eamdem
    voii etlam epito-
    exerpsimus, qux potissimum notUiam culfus, Reliquia-
    S Fefix
    men historite siue Ecclesiasticx, ad annum usque mcxl
    Fi> .sc. Oricii-
    Jngliam profeetum, nun miraculorum S. Guthlaci confertoU. Hissubdi-
    et
    tatium An- deducta.', inseruU; asseritque, se in
    esse; vtns historiam franslationis anno Mcxxxvi/ac^r,
    W con-
    gfnnnn, qainque septimauis Croylandiie cummoratum
    jutigimus
    38 DK S. GUTHL.VCO ANACHORETA.
    xu mnilis S. rantiaest, ut ait Apostolus : Caecitas ex parte contigit D
    A juugimus miiuculd potissimnm seciilo
    Uoni,
    AICTORB G. H. qux ilamiis cz MSS. a Bciicdutinis donecplenitudo gentiumsubintraret. Origo
    in Israel,
    II. 15
    Gnlliliici imlrala :

    Culfus sacer communicata vcriim pw ca sint quidemtotiusmaliahignorantiavenit. Quapropterad-


    Anijlis Diiacd missa ct :
    ex anfiquo
    ex quilms omnilnis anliijuus inoneo te, Lector,ut alieiianon repreliendas,ne:ibaliis
    Mtssali anctiire cmscripta, nescitm;
    Guthlaco exliibilns constat. Fiiimus nnno quasi alienus reprehendaris. Sed ne sensus legen
    cultiis S.
    ct MarlyrolO'
    tiura prolixae sententias molesfa defensio ohnubilet,
    Oiis. MDCLXii in cwnobio Gemeticensi, nc repcrimus ibulcm
    pestiferis obtrectantiura incantationibusaures obtu-
    MS. Mi.^-salc Anglicaiiiim a Robcrlo Arcliicpiicopo
    Cantuariensi donalnni circa anniim ml, in quo tubula rantes, velut transvadato vasti gurgitis ajquore, ad

    jirxfiiiiliir Pasclialc temjius iiidicans ab ipso millcsimo vitam S. Guthlaci stylum flectendo, quasi ad portum
    aniio. In hoc Missali cullvs et veiicratio S. Guthlaci vitai pergemus.

    jnxscrihitur ad hiinc xi Aprilis : cjiisquc palriicinium 2 Quoniaiu igitur exegistia me, ut devita S. Gu- rcfeit accep-

    in L taniis adjunclis implaralur. In antiqiio Miirhjro- Ihlaci vel conversatione tihi scriherera; quemadmo /a a lestibus
    itloueis.
    loijio il/.V. Vllrajectiuu ecclcsix colieqiatx S. Muria- diiiu cojperit, propositum fuerit, vel
    qiiidve aiite

    recoliintur plurimi Sancli Aniilicani, cl ad buiic xi qn.alera vita; (erminuin liabuerit, prout adictantibus

    Aprilis ista traduntur : In Britannia depositio S. idoneis testibus,quosscitis, audivi, addendi rainuen-
    Guthlaci Confessoris Cliri.-ti et Anaclioretae. qui dique niodum vitans, eadem d orthodemia depinxi.
    pro Christo inulta et inaudita tormenta a malignis Ad hiijus utilitatis commoduin liunc codicellura fieri

    spiritibus perpessus, ad ultimuni eoruni inuchina- ratus suin, ut illis qui sciunt, meinoriara tanti viri
    nienta optima conversatioiie migravit
    .-iiiperans, in revocandi notafiat; liis vero qui ignorant, velut late
    ad Ditininuni. Mcmoratiir in antii/uissimo Kalcndario pansEe vl« indicium innotescat. Non enim sine cer-
    prxfixo Conipultii Eccksiastico MS. Bcdx, et variis tissima inqnisitione rerum gestarum aliquid de tanto
    Martyrolinjiis, tam prxU cxcusis.
    nianti.^ci'ip'.is ([uaui viro scrihere, nectandem ea quse scripsi, sine sub-
    Item apud Grcvcnum et Molanum in additionibus ad tilissima iiidubiorum testium cautione, lihr:itira scri-
    Usuarduni. In Marlyroloijio ctium Amjlicano, ct ino- benda quibusdaio dare, prKsumpsi quin potius dili- ;

    nasticis M'ionis, Menardi, Dorgani, Edoitardi Miiiheiv gentissirae inquirens,- qiiantacumque scripsi, inves-
    et Bucclini. Colijanus agil dc S. Guthlaco dic v Fc- tigavi a reverendissimo quodam Abhate c Wilfrido,
    bruarii iid Vitam S. Indracli, quasi ad hiijus sepulcriim et a Preshytero piirae conscientia;, ut arhitror, f Witfrido
    acccpi.isctscienliani infusain. Vcruin id titnc Vijccititiis, Ciss:!ii, vel etiara ab aliis, qiii diiitius ciira viro Dei Cissa
    Atiti.

    /'tcsbijltro.
    et QslcndiimisS. Gnthlaciimoctoginta atit pluribus nnnis conversati, vit.am iUius ex parte noverant. Ergo
    cl atiis,
    anle S. Indraclum vila functum esse. quaiitacumque de vita; ipsius orthonoinia sfylo pers-
    I

    trinxero. niinima de magnis. pauia de plurirais au-

    VITA disse£e:tiraate. Nonenim ambigoillosdictatores non


    omnia facta illius potuisse cognoscere, nec ab illis
    Aiif lore Fclice coasvo.
    lota dirtafa rae descripsisseglorifico.
    Ex pervetusto MS. Berliitiam cotlato cum 3 Sed ut tanti viri tantiqne nominis relatio cora- Librum de
    editione Aclieriana. pleatur, prout uhique niiracula ipsiusiTulserunt per- miraciitis
    cunctamini, ut referentihus singulis quae promitttt.
    novere
    PROLOGUS AD REGEM a ETHELB.aOUM. percunctantibus, g sequentis lihelli raateria adgre-
    getur. Igitiir exiraiae dilectionis tuae imperiis obfem-
    1n Domino doininorum domino nipo, mihi proe ce- perans, textum praesentis chartulae prout potui di-
    teris regalium priinatuiim gradibus dilertissimo, gessi; inajorihus, scientiaj auctoribus, raajorem
    Athelwaldo Regi. orieiilalinm Anglorum rite reg- partera linquens, principium in principio finem in
    mina rogenti, Felix Catliolicie Ci.ngregationis i i'er-
    fine compono. h
    naculus, perpetua; prosperitatis in Chri.sto salutem.
    Jussionibus tuis ohteraperans, libellum i|uem de vita
    ANNOTATA.
    Patrisheala; inemorias Guthlaci componi priecepisti,
    simplici verlioriim vimine texlum, absi|ue
    Attctar lC' procaci- a Efhelbaldus, aliis Athelwaldus et Alfwaldus
    miilntcm tatis imprudentia institui. Ea tuinen fiducia corain Rex Anglorum Orientalium, qui traditur impcrasse ab
    sttjli ej:cu3at. obtiili, ohsecrans ut si nllatenus (ut fore arhitr.ir)
    anno 720 ad 749. Ertal cpistola ejiisad S. Bonifaciitm
    illicvitiosussermo aureseruditi Lectoris perculserit,
    niim. 76 apud Scrrarium. In regno cjus crat Canta-
    hi.ter.im in fnmte pagina; veniani
    poscentem inten- hrigia ciim insula Ehj, adeoque in limite rcgni ejus et
    (lat. Reminiscalur quoque efflagito, quia regnum Merciorum Croglondia.
    Doi iion verhorum facundia, sed in fidei con°stan-
    in
    h In cotlice MS. Veilastino apiid Mubilhnum iiilcr-
    tia persistit; salutemque seculo non ab
    Oratoribiis, jion il Sancti Bedaii ex q tio colligit dictus Mabillonns,
    II r, ,

    sed a Piscatorihus pra^dicatam fuisse


    sciat; Sancti Fcliccm aitctorcm Vitx fiiisse moiiiichum Girvensem.
    quoque Ilieronymi dicta meminerit, qui rem
    ridi- fcriim quia dicta verba desunl in pcrvetuslo codicc c.t
    culam esse aihitratus est, ut sub regulis
    Donati aliis monnmcntis. vidcntur ca intrusa a posleris, cum
    Grammiitici, verha ccelestis oraciili restringeret.
    jain Beda intcr Sanctos relatus colcbaliir 17110 . vivente
    Sed forsitanaliusanimositatis no.-triB fastibus iin-
    si
    aut mox ab cjus obitu, cst htrc Fita conscripta.
    pulat hoc opus arripere, duin alii [sunt]
    plurimi c Auctort familiares sunt voccs Volentia,
    Anglorum Veneran-
    lihrarii, quorum ingeiiiositatis fluenta tia ct siiniles pro voluntate, veneratione elc.
    inter flores Rbethoricse per virecta
    litleratuias, d Orthodeinia, recta coustructio, ab op6o; reclus
    purc, liquide, lucidcque rivantur,
    qui melius lucu-
    entiusve componerevaluenint;
    Sitito coiistriio, xiifico ita mox vilx orthonomia rectn
    sciat nos hocopuscu- .regula dicilur, et iteritm niim. 10.
    lum uou tain c volentia; quam obedieutia; gratia ince- e Wilfridus .\hhas alicitjus vicini monaste.rii, for.ian
    pisse. Propterea laboris inei
    votis, o Lector, quisqiiis
    Medeshamstcdensis seu Petroburgensis, aut Bardene-
    Pt oblrecta • es, faveas. Si etiain,
    ut adsolet. more ohtrectatoris
    torcs repre- iensis, quoriim moniistcriorum poslmodum Abbates siibs-
    succensHcris, cave ut ulii
    Itcttitil : lucem putaveris, ne a te- cripseriint fitndationi nionasieni Croijlantliensis. Infta
    nehris ohciuceris.idest,
    ne cum rectareprehenderis, nutn. 25 e( 26 sajiius Wilfridus inemoratttr, absqite
    ignorantiie tenehris fusceris.
    Mosenim cajcorum est, littilo .\bbatis.
    ut cum in luce peramhulant,
    tunc in tenehris errare [ Lclandiis in Monastico Jnglicaiiopag. 163, Sanc-
    se piitent lucem enim nesciunt,
    :
    sed in tenebris tus Cissa, i«i;iii( ex Pagano factus Christianus
    semper oberraut. Ciecitasex ,

    parte, in Scripturis igiio- successit S. Guthlaco. Ingulfiis ait ad dexteram


    tuiiibx
    ; 1

    UNDECIMA APRILIS. 39
    tumbx S. GiUhlaci fuissp. liimulum S. Cissx Sacer- ex Guthlacus percepit, quod ex qua- D
    coelesti consilio
    dmis, et inter sarcnph.ipii S.-inctonim recenset. Be litatiscompositione uonsequenlibus meritis conve- ArCTOBR
    FEUCR
    fVillritlo ct Clmi iiifrii ai/ilur. niebat. Nam iit illiiis gentis gnari perhibent, Anglo-
    V.\ MS.
    g ,V>i hic libellus n Felice eliam editus fueril non li- rum lingiia hoc nomen ex duobus infegris constare
    quet : Ordericus lantiim librum ile Vila ejxts citat. videtiir, hoc esf (iutli et Lac. qiiod Roraani sermo-
    h Sequebanlur varii iiluli inte.rpositi, qnibns omi.^sis nis nitore personat g Belli-munus qnia ille cum :

    res ipsie in additionibus marginalibus expticanlur, et vitiis bell.ando a^terna; bealitudinis praimia, cum
    alia Capita more nostro confccla uolatitur. triumpliali infiilaperennis vita*, percepisset, seciin-
    dum Apostoliim dicenfem : Heatus vir qui suffert
    Jac. l. 12
    CAPUT I. tentntionem, quoniam cum prohatus fuerit accipiet
    Genus illmtre, nalivitas prodigiosa, Oaptis- coronam vitie, qiiain rcpromisit Deus diligentibus se.
    mus, educatio. Vita inilitaris, dein monas- 9 Postquam igitur sacri fontis lymphis spiritua- /n pueritia
    fi>a. libus, divino gubernante numine, abluit parentum
    delicta, infans mirae /i indoIentiaB nobililms antiqiio- h
    J diebus a Eihelreili Regis Angloruni.
    uit it-iqiie, in rum disciplinis, aubeis in paternis, irabuebatur. Igi-

    I,
    quidam vir de egregia b Merciorum stirjje, cognomi- tur transcensis inlantiae suai temporibus, cum fari

    Gufhlacns ne Penwall, cujus mansio in c Mediterrancorum An- pueriliter tentabat, nullius raolestiffi parentibus nu-
    Anf/tu.i, regia- gloriim partiljus diversarum rerum fluxu prjedita tricibu-ive seu cox-taneispirvulorum costibus fuit. vifta fugit
    stirpis.
    constaliat. Hujus etiim viri progenies, per nobihs- Non puerorum lascivias, non garrula matronarum
    sima iilustriura Regum nomina, antiqiia ab origine deliramenla, non vanas vulgi fabulas, non rurico-
    (/ Icles digesto ordine cucurrit. Itaque cum jiivenilis larum i bardigiosos vagitus, non falsidica parasito-
    Eevi viridante vigore tloreret, adoptata sibi coa^tanea rum frivola, non variarum volucrum diversos cro-
    virgine inter nobilium piiellarum agmina, condecre- citus, ut adsolet illa aetas, imitabatiir ; sed eximia virtutem
    discU
    tis nuptiarum legibus, uxorem vocabulo Tet- diixit sagacitate pollens, hilari facie, sincera mente, man- :

    E
    the, quce a primiBvis rudimenti sui diebus in puellari sueto anirao, simplici vultu, in pietate parentibus,
    verecundia vivere stiidebat. in obedientia seniorilius, in dilectione collactaneis ;

    b Evolutis ei'go aliquot temporum curriculis, qui- nerainem seducens, nemiiiem increpans, neminem
    desigiialur
    cidesti prodi- bus se conjugulis juris conditionibus indidissent scandalizans, nulli maliim pro malo reddens, iequa-
    gio ; coutigil, liiimana natura cogente, ut concipiens pra;- nirais utebatur. Erat enim in ipso nitor spiritualis
    gnasset. Peractis vero mensium e hebdoraarumque luminis radiascens, ut per omniaomnibus, quis ven-
    cursibus, cum parturiendi tempus immineret et ;
    turus esset, monstraretur.
    viscera, nixandi inscia, ignota violentia vexarentur; 10 Igifur cum adolescentiae vires increvissent, et adolescens
    extemplo divinum prodigium, ccelestis oraculi por- juvenili in pectore egregius dominandi amor ferves- armis adsue-
    scit
    tentuni, circumadstantibiis et undique concurrenti- ceret tunc valida priscorum heroum facta reminis-
    ;
    :

    bus turbis viilebatur. Nam pius Omniteuens, futu- cens, veluti ex sopore evigilans, mulata niente,
    roruui praescius, cui omnia praasentia pra;sistuiit, aggregatis satellitum turmis, sese in arma conver-
    sigillum manifestandi militis sui, in seterna; memo- tit : et cum .adversantium sibi urbes et villas, vicos

    rationis indicium, prsemisit. igneferroque vastaret, corrasisque undi-


    et castella

    6 Igitur cum nascendi f tenipus advenisset, mi~ que diversarum gentium sociis imraensas prsedas
    jialus cfElitus
    rabile dictu I ecce humana manus, croceo rubri ni- congregaret tunc velut ex divino consilio edoctus,
    ;

    illustrutur,
    toris splendore fulgesceiis,ab aethereis olympi nubi- tertiam partem aggregatae gaz» possidentibus re-
    biis ad patibulum cujusdani Criicis, ante ostium mittebat. Igitur transcursis k octo circiter annorum
    doinus in qua sancta puerpera futurse indolis infan- orbihus, quibus perseeutorum suorura adversantium-
    tuluin pueruni enixa est, porrecta videbafur. Cum- que hostium farao.^um excidiura, crebris vastatioiiura
    qiie insolito stupore omnes ad prtispiciendum mira- fragoribus, peregissent ; tandem defessis viribiis,

    culum concurrere certabaiit, en .subuo, signato post tot prsdas, caides, rapinasque. quos arma iri-

    praedicta; donius ostio, lethereas in auras raanus verunt, lassi quieverunt.


    reducta abscessit. Hoc novo stupefacti prodigio om- 1 Itaque ciiin prffldictus vir beata; raemorias
    inde meliori
    nes qui intererant, in loco sanctse apparitionis pro- Guthlacus. inter dubios volventis temporis eventus inslinctti

    strati, siipplices pronis vultibu.s Dorainum gloriae et atras caliginosa; vita> nebulas, fluctuantisque se- correplus

    magnificabant. culi gurgites jactarefur ;


    qnadiim nocte, dum fessa

    7 Transactis vero orationura deprecationibus, meinbra solitie quieti dimitteret, et assiieto more
    cuilvlis slu- concurrentes ad invicem versare coeperunt, quidnam v.ngabundi mente solicitus, mortalia intei.ta medita-
    ; cii/iliiis.
    esset hoc novum, quod scrupulum plurimis excita- tione cogitaret; mirura dictu extemplo velut per- !

    vit. Illis ergo cura immenso stupore variis serraoci- cussus pectore, spiritiialis flarama orania prwcordia
    nationibus raulta inter sese conferentibus, ecce ex supra raemorati viri incendere coepit. Nam cum an-
    aula propiaute, qua supradictus iiifans nascebatur, tiquorum Regum stirps sua' per transacta secula
    mulier iramensa velocitate currens, clamabat Sta- : niiserabiles exitus et flagitiosura vita' terminum
    bilitate, quia futura: gloria; huic mundo natus est contemplarefur, necnon et caducas mundi divitias,
    pervigili
    homo. Alii vero hsec aiidientes, ex divino praisagio, contemptibileraiine teraporalis vita; gloriara
    tunc sibi proprii obitus sui
    ad raanifestandam nascentis gloriam, illud fuisse raente consideraret ;
    perhtbebunt. .\lii autein, sagacioris sententia? con- imaginatam lormam ostendit et finem inevitabilem ;

    brevis vita' curiosa meute horresceiis, cursum


    quo-
    jecturis, promere ca'perunt, hunc ex divina dispen-
    satione in perpetuiE beatitiidinis priemia pra;desti- tidie ad finem cogitabat, immo etiaiu audisse se re-
    Matth 51,20
    Ne hieme vel sabbato fuga vestra
    natum Erat ergo magnaadmirantium turba, in
    fore. cordabatur, in

    tantuin ut illius miraculi vagabundus rumor, prius- fiat. Hioc et alia his similia eo cogitante, ccce su-
    quam mellitiua soUs astra occiduis finibus mergei'en- bito, instigante diviiio numine, seipsum faraulum
    tiir, Mediterraneorum Aiiglorum totospeueterminos Cliristivenfurum fore, si in crastino vitam servas-
    impleret. set, devovit. Ergo exutis
    umbrosae noctis caligini-
    bus, eum sol mortalibus ;egris igneiira
    emoverat
    8 Igitur decursis bis qiiaternis dierum volumini-
    bus, cum ad salutaris l;ivacri sacratas undulas ortum, in quo matutiua; volucres avido f 'rcipe pi- /

    Hiiftizatiis
    propinquasset, ex appellatione illius Tribus, quam ]iant ; tunc indntos artus agresti de spatiilo
    m sur-
    jiuli tiiiit nn-
    uieii uliHiic!, dicunt Guthlacingas, proprietatis vocabulum velut cens arrexit, et signato cordis gremio s;ihitari si-
    O _;|1
    40 VITA S. GUTHLACI ANACHORET^.
    gillo, fe comitantibus praecepit, ut aliiim dticem ma Anglorum inquit Capgravius : quam etijmologiam
    AUCTORB itineris sui eligerent, nam .se (livin:e servituti desti- Anglo-sairoiiicii' veleris peritiorihusrclinqiicnlcs, soium
    PFLICE im- inilicamus, liodienia Anglica. pivrsus diversam e.v-
    nasse perhibeljat. Hoc audito comites ipsius, e.r
    EX HS9.
    menso perculsi stupore, supplicibus obsecrationibus, plicotioiiem formnmlam.
    ne boc quod dioebat incepissef. exorabant : qul h Indules nh inoleo dicilur siimi : pro en voce nialuit
    contemptis eorum preclbus In eo quod Inceperat auctor indolentiam diccre.
    euw pairia
    el parentibns Immotus perstaliat. Ila enim In lllo divlnae gratias i Bardigiosl vogitus. a bardls et rudibus proiati.
    Inflammatio rtagrab;it, ut non solum regalls Indnlen- k In MS. Bertiniaiio, novern.
    anno xlatis tla: reverentiarn despiceret, sed p.-irentes et patrlam 1 Fnrripe, id cst roslro, quod rursitm niim. 2.1. 26
    24,
    comitesque adolescentla» suas ronlempslt. Nam cum et ut bic mnscutine avino forcipe „iim. 26. Ncscio aii

    Eetatls snae u viceslmum quartum annum peregisset, quis alius in hac signifie.atione forcipera scripseril, et
    alu'ennntlatls secularlbus pompis, spera Indubltatffi avlnum derivnrit ab avis. /„ Bcrtiiiiano pro avino bic
    lidei flx;im in Cliiisto tenebat. legilur :ivldo : infra lamcn eliam avino.
    in Ripadu- 12 Exln accepto itinere, rellctis omnibus suls, m Spattiliira an prn stratulo hic irrepslt ut refcrnliir
    nense mona- mona-teriuin, quod .\nglonim vocabiilrt iiuucupatur ad z'j snrgens ? nn vero referlur ad Indutos, et ponitur
    steriuiii ad~
    Ripadiim, usque pervenit : In quo mystlcam .sanctl pro spalhula scu gladio hreviori qiio .sr Gutblacus iiccin-
    m.ttitur.
    Petii .\posfoloruin Prinripis toiisiiraui acceplt sub xerii ?

    r<i Abb:itlss:i nnmiiie p Oelfryd, ac deiiide acceptn q n //, nnui ivtntis pcrperam nd militix sim- initiiiiii

    Clerlcali Iribitu, prseterlta pi:iciil:i expl:ire oertab.it. ptie rcfcruntiir apnd Cnpgravium
    Surium. ct

    Ab illo eniin tempore qiio Apostollcae tonsiirEe indl- o Rlpadum, Ordcrico Ri|iaduum, aliis Rependo-
    eusterus sibi, clum suscepit, non ulliiis inelirl;uitis liqiiorls aut num, Rependonia, vulgo Reppington, in AustriiH
    aliis amabilis,
    alicujiis dellcatl llbamlnis haiistum, excepto Com- parle ngri Darldeusis apud Mediterraneos Anglos : de
    municatlonls tenipore, gu.stavlt, Hac igltur ex caus- qiio Lclandiis, ngens dc sepnltura Merwalx Rcqis Mcr-
    sa omnibiis r Fratrlbiis lllic coli:ibitaiitibus aspero cioriim, ista scribit : Reopeduna monasterium, ollm
    odlo habebatiir : prcibantes vero vltae illius sinceri- satis rinbile conversatione vlrorum Insigniura et san-
    t.item et sereu.na inentls modestbm, eunctoruin ani- climonialiura ferainaruin, iihi penes bariim Abhntissam
    mos In affectiim su:b caritatls convertit. Erat enlm fiiit tolius cviiobii regimen, uti apud Belgas, Nivellis,
    forma pra>clpuus, cnrnore castus, faiie decorus, Moiilibiis, Miilhodii cl alihi hoc tempore nohiliiiin Cnno-
    mente devotiis, aspectu dilectiis, saplentla irnbutus, nissnrum monaslrria habeiilur. Ciim dictum mon-islerium
    vultu floridus, priidentia praBdictiis, c-olloquio blan- per Danos esset eversum, ihi poslmodum Prioratus
    diis. tempeiMnlia modesliis, interna fortitudiue ro- Canoiiicorum Begulnrinm fuit erectus. Fucruiit ibiilem
    bu.stus. (•ensiira justltiae slabllls, longanimltate pa- sepulti Etbclhnldns iiifrasxpim memorandus. Witla-
    tiens, patientlalirmiis, humilitile subjectiis, carltate siiis. el alii Regcs Merciorum. Hinc patet male ab
    Col. 4, 6 solicitus: itaeiiim omniuin virtiitunidecorenisaplen- Edouardo Mniheiv et aliis amandari S. GiilMacum
    tla ineo adoriiabat, ut secundiim Apo-tolum sermo nd Rippnnense monnsterium, in ngro Ehorocensi extra
    illliis semper sale divinae gratla; couditiis fulgeret. regnum Merciorum, a S. Wilfrido, ut in hujus Vita
    13 Duni euiin litteris edoctus Ps:dmorum canti- 24 Aprilis dicetur, conslriictum.
    litteris vacat ciim discere inalui«set, tunc friiglfera supra merao-
    tl virlullbus.
    p Oeirrid, Ordericn Elfrid, alii.-i Elfrida fif Elfreda,
    ratl vlri praicordia roscidls roris ciElestls
    Imbribus cujus nnminis eliam lilia Offx Regis fuit. qux Craijlan-
    dlvina gratia ubertim rlgabat. Sumrais autem provl- di.r incliisu saiictissime vixit, sed bac Elfrida multoju-
    denllbus maglslrls etauxiliante gratia supern:e pie- nior.
    talls sacrls litteris et raonasticis dlsciplinls erudie-
    q Ila Clerici aut etiain Cnnonici degiint in Belqio,
    balur. Igitur psalmis, canticls, hymnis, orallonibus qiii in ecclcsia dictnrum Caiionissarum sacrificiiim Mis-
    moribusque EiTleslasticls per bienniura Imbutus, sx et Officium Ecclcsiasticiim peragunt. Mahillon ma-
    proprias slngiilorum secum cohabllantium
    virtutes viilt raonachos et monasticnra habllum iiiteUigi.
    imitarl sludi-bat. Illlus enim obedientiara,
    isflus hu- r Siispicamur iion absolute oinnlbus. sed omnibus
    mllitatein; intientiam, alteiius longanlmita-
    lllius
    segninribus Fratribus esse legendum. Niliii tamen ex
    tem;illorura abstinentiam, utriusque slnceritatem,
    conjectura mutare volumus,
    omniuui temperantlani, cuncfor-ura suavit:item;
    et
    ut bivvius dicam, omnium omnibus Iraltabatur
    In
    CAPUT II.
    j
    I
    virliites.
    Vita eremilica S. Gulhlaci in insula Croylartr
    dix. fnsidixdannonum generose superatx.
    ANNOTATA.
    J_ferursis itaque bls denls bis blnlsque menslum
    a Elhelredus Rex Merciorum /R eremo
    frntri suo Vulfhero clrculls, i|ulbus siib Clpricali habitu vitain
    eucce.tsHluim 075, deiii abilicilo reijm aimo
    immensEe victurus.
    704, iii moderantiae peregit, ereraum ciim eurioso eximla;
    Biirilmiinm mimnslerio fnrtiis esl moiiaclius.
    sollcitudinls animo petere medltabatur. Dum enim
    b ^mpliim Merciorum reniium de.ycripsimusl Mar-
    priscorum monacbnrum solitariam vitam legebat,
    tii in Vila S. Ceaddx, Episcopi Mnrioium
    et Liiiilis- tamen illiirainato coi-dis gremio avida mente ei'ernura
    farorum,
    quajr-er-e fervebat. Nec plura, intervenlenfibus ali-
    c Medllerranei Angli. aliis Mlddelangli vi.reruiit quorurn dierum cur-sibus, cum seniorum licila volen-
    III Cimutiitilius Mcrcioriim viiiiiis viciiiis Camhri.v sive tla, in coepto prosperitatis seterna; Itlnere solitudi-
    friilliu'. el .iiivt Stalfiritien.m.
    Diirbieiisis, Ccstieiisis nem Invenlre perrexit. Est in Mediterraueorura An-
    oim partc /fnrvimisi.s ct Sahpicnsis.
    gloriim Britanni» partlbus Immensae magnitudinis
    d Icles, Ordcricn Iclesheri,
    aliiiuibiis Icellus, sla- arerriina palus, quae a o Gronfae fluminls ripis Inci-
    tmtiir proamis Ciiddae piimi Merciorum Regls,
    Oridda praaviis Penda; Regls,
    et plens,baud procul a castello qund dicunt noraine
    qiw patre nati suiH Vulf- Gronte, nunc slagnis, nunc h flactrls, interduni ni-
    herus el Ethelredusya,,, meiiwrati.
    e ;„ al„,„il.„s MSS.
    gris fusls vaporlbus et laticibus. necnon crebrls
    epipemiarumque, e, omissaco- insiilariim nemoribiis intervenientibus,
    pW» epipendarum, guasi iiiierpendeiitium et flexuosls
    temporiim
    ' c rivlgarum anfractibus ab austro iu aquilonem ea-
    CttlilOKt
    tenus longisslmo tractu protenditur. Igltur cura
    f Natus
    est anno 673.
    supradlctus vir beatre memoriaj Guthlacus illius vas-
    g Belli.donum sive bonum donura
    secundum Idio- tissimae ererai inculta loca comperisset, ccelestlbus

    adjutus
    :

    UNDECIMA APRILIS. 41
    adjutus auxiliis, rectissimo callis tramite perrexit. que inpr^fatainsula tumulus agrestibus glebis coa- D
    Contipit ergo cum
    a proxi-nantibus accolis. illius cervatus, quera olimavari solitudinis frequentatores ACCTOBE
    solitudinis experientiara sciscitaretur, illisque plu- FELICE
    caussa lucri acquirendi defodientes scindebant, in E^ MSS.
    riina spatiosae eremi inculta narrantibus; cujus latere velut cisterna inesse videbatur
    ecce qui- ; in qua twjuriunt
    dam de illic adstantibus, iiomine d Tatwinus, se vir beatae meraoria Guthlacus desiiper imposito tu- excitat :

    sci.^se aliquam iiisulam in abditis remotioris eremi gurio habitare coepit. Vitae scilicet illius h;ec iraraota
    parlibus assereliat, quam multi inhabitare tentan- orthonomia fuit, ita utab tempore qiio ereraura
    illo
    tes, propter incngnita eremi monstra et diversarum habitare coepit, non laneo, non lineo vestiraine, neo
    171 Imulam fornaruni terrores ainiseraiit. Quo aiidito vir beat» alterius cujuscuraque delicata; vestis tegminibus
    Croy/andiam recordatioiiis Gutlilacus, illura locum sibi monstrari usus est :sed in pellicies vestibus oranes dies so-
    avehUur :
    a nariaiite efflagitat. Ipse autem imperiis viri Dei litariae conversationis suaj exigebat. Quotidianse
    annuens, arrepta piscatoria scaphula, jier invia lus- ergo vitae ipsius tanta temperantia fuit, ut ab illo pelliceis ve-
    stibus indut-
    tra, iiiter tetraj paludis niargines, Cliristo viatore ad tempure quo eremum babitare cosperat, excepta
    tur :
    al.Crugland. praidictam insubim, quai liiigua Anglorum ' Cru- hordeacei panis particula et Iutulent;e aquffi pocu-
    land vocatur, pervenit, qiiaiante pn.pter remotioris lamento, post solis occasura nullis alicujus alimenti
    eremi solitudinein inrulta et ignuta manebat. Nul- usibus vesceretur. Nam cum sol occidui.s finibus
    lus lianc aiite (araulum Christi Guthlacum solus ha- vergebatur, tunc parvam annonam mortalis vitae
    bitare cnlcnus valeliat, propter videlicet illic derao- cum gratiarum actionegustabat,
    rantium dueinonuin pliantasias : in qua vir Dei Gu- 17 Sub eodem denique tempore, quo praefatusvir
    diabolo ten-
    thlacus ccintempto lioste, coelesti auxilio adjutus, beata; memuriae Guthlacus ereniitare initiavit, cum tante pene
    iuter umbrosa solitiidinis nemora solus habitare qudam die^assueta ciinsuetu(iine p.salmis canticisque fractus ani-

    cuepit. e Igitur adamato illius loci abdito situ, ve- incuniberet, tunc auliqiius liostis prolis humanae, mo,
    lut a Deo sibi donato, omnes dies vitic suai illic de- ceu leo rugieus, per vastiaitlieris spatia, tetra nu-

    gere directa raeiite devoverat. mina comitans, novas artes novo pectore versat.
    E
    15 Aliquot itaquediebus illic permanens, quaeque Dum enim oranis nequitiae sua; vires versuta raente
    Soffales re-
    illius loci diligenti investigationeconsiilerans, versa- tentaret, tunc veluti ab extenso arcu venenifluam
    visit.
    ri CEpit, ut .ad sodaliuin suorum colloquia perveni- desperationis sagittara totis viribus jaculavit, quous-
    ret, qiios sibi eximia; Iraternitatis caritas in gremio que in Christi militis mente umboue defixa pepen-
    Catholira? congregationis jungebat : nam eris anle dit. Interea cuni telum toxicum atri veneni succum
    insalutatos dimi.^erat : iterum resalut.itis se com- infunderet, tunc miles Christi totis sensibus turba-
    niendare disposuit. Interea mortalibus «gris lux cras- tus, de eo quod inceperat desperare ccepit et liuc ;

    tiiia demoverat ortum, cum ille iiide egressus re- illucque lurbulentam animura converlens, qiio solo
    nieare ca'pit. Itaque intervenientibus f ter trigena- sederet nesciebat. Nam cura sua ante commissa
    de hiiic m rum dieium circulis, ut sudales suos rrateriiis com- crimiua immensi ponderis fuisse medilabatur, tunc
    ercmum re-
    cum sociis meudaret salutationibus, ad supradicturalocum quasi sibi de se ablui ea non posse videbatur intantum :
    dit
    qualuor, ipso ad paternai hereditatis habitaculum, binis illuni co- etiara desperare ccepit, ut infinitura opus et impor-
    5. Dnrlholo- se incepisse putaret. Dein Cliristi
    mitantibus pueris, unde venit regressus Deinde est. portabile oniis
    rtisci festo :
    peraclo itinere, die uono Kalendarum Septembrium, dierum vicissitudiuibus. quo se ver-
    faraulus, trium
    quo S. Bartholomsei snleniiitas celebrari assolet, in teret nesciebat die aulem tertio, sequenti nocte,
    ;

    ciijus suffragio omnia incepta eremiex liabitandi cum validissimus Christi miles rohusta mente pes-
    divina provideiilia inclioaverat, Cruland pervenit. tiferis meditationibus insisteret, velut Prophetico
    Erat ergo annorum circiter viginti sex, cura se in- spiritu psallere cffipit, In tribulatione mea invncavi
    ter nubilosos reinotioris eremi lucos, cum coelesti Dominum, Et ecce B. Bartholomaius, fidus auxilia-
    Psal. 17, 7
    adjutorio, veri Dei militera esse proposuit. Deinde tor, in raatutinis vigiliis sese coram obtutibus illico
    animalur a
    pra^ciuctus spiritalibus armis adversus teterrirai obtulit ; nec sopor illudebat, sed palam splendenti.< .5. Bartholo-
    hoslis insidias, scutum fidei, loricam spei, galeam Ccelicolaeagnovit vultum. Igitur vir prsfatus, veluti mxo.
    castitalis, arcum patientiiB, sagittas psalinodiaj, se- miles inter deiisas acies diraicans, cura coileste ad-
    se in acie firmans, arripuit : tautae eiiim fiducise jutorium An^elicie lucis adventasse persensisset;
    erat ut inter torridas tartari turmas sese contempto extemplo excussis nefandarura cogitatiunura nebulis,
    hoste inlerjiceret. quam admiranda est diviua; illiiminato turbulenti pecloris gremio, velut trium-
    niiserationis indulgentia, quantum glorificanda
    et phali voce psallebat aiens : Dorainus niilii adjutor

    pateruai dilectionis provideiitia, et quantum laudan- est, et ego ridebo inimicos meos. Exin S. Bartho-
    da fit Deitatis prajdesliiialio, quam inscrutabilia loraa;us coram eo persisteus, illura praiceplis spiri-

    sunt perpelui Judicis arbitria, ut Apostolus confir- talibus confortare co-pil, pollicens ei in omnibus tri-
    niat, quam inscrufaliilia sunt judicia ejus, et inves- bulationibus adjutorem sui venturum esse. Sanctus
    tigahiies viae ipsius! Nam siciit egregium Doctorem autem Guthlacus, his auditis et creditis fidelissimi
    Rom. 11, 33
    indissolu-
    gentiiim Damascum pergenteui, qiiem aute secula sui amici dictis, spirilali gaudio repletus,
    Evangelium Filii sui iiuntiare prifdestinavit, de te- tara eximiiE viditudiuis fidem in Uoinino Jesu defixit.
    successu spera
    nehrosi Juiteorura erruris caligine coslesti voce de- Nam ex primi certaniinis triurapliali

    futura; victoria; robusio pectore firmabat


    , ex illo
    duxil;sic et memoriiE virum Gutlilacura,
    sancl.se
    de tuinido festuantis soculi gurgite, de ohliquis mor- eniin tempore nuraquam g zabulus adversus illum
    arma arripuit; quia ab illu semel in-
    talis seculi aiilVactibus, de atris vergeiitis mundi desperaliunis
    neqiiiverunt.
    faiicibus, ad perpetuam beatitudinis mililiam, ad fracta, conlra illum ullra pra;valere
    diim de conversationis
    recti ilineris callem,.ad veri lurainis prospeclum 18 Quadam qiinque die,
    meditaretur, subito co-
    perduxit non soluin prajsentis seculi famusa
    : et sua; quotidiano raoderamiue
    aere lapsi, effnris vultibus duo z;i-
    venerantia beavit, sed gaudium perennis gloriie ram illo, veliit ex
    Dehinc illius

    iEterna: beatitudiiii constituit, sicut Apostolica ve- buli humano liabitu se ubtulerunt; ac veluti cum technas
    familiari flducia loqui ciim illo exorsi sunt dicentes : ludit
    ritas deprompsit Quos pra^destinavit, hos
    : et vo-
    Nos experli sumus te, et fidei tu;e valitudinem com-
    cavit; quos autem vocavit, illos gloriticavit.
    IG Igilur ut de S. Guthlaci solitaria vita, sicut periraus, perseverantiamque patientiae tuic invinci-
    bilein probanles, variaruni artiura adversus te
    arma
    proposui. scribere erordiar: sicut a frequentatori-
    suscepimus propterea insultare tibi ultra desistere
    hus ejus Wilfrido et Cissan audivi, eodein ordiue :

    quocoraperi, easdera res narrare curabo. Erat ita- conaraur; et non solum propositi tui orthonomias
    G dirumpere
    Apnlis T. 11.
    :

    42 VITA S. GUTHLACI ANACHORET^.


    l dirnmpere nnluraus, sed te antiquorum eremitarum dura dictu ! ecce septemtrionalis coeli plaga fuscis D
    ArcTonE conversationes erudiemus. Moyses enim et Klias, et atraruin nubium caliginibus nigrescere videbatur :

    TEUCF.
    ipse humana; prnsapia; Salvator, primo omnium ad
    inniimerabiles enim immundorum spirituum alas
    £X MSS.
    tuadentis jejunii fastigia conscenderunt ; sed et famosi iili mo- inobvinm dehinc venire cerneres. Conjunctis itaque
    jfjunium n.irhi habitantes .lEgyptum, humana; infirmitatis inunum turmis, cum iramenso clamore leves in
    Blix Moyiis auras iter vertentes, supi-a memoi'atum Christi
    vitia abstinentia! framea interimebant. Et idcirco,
    et Chrisli,
    si tu vis ante comraissa crimina abluere, imniinentia famulum Gnthlacnraadnefandas i Tartari fauces us-
    necare carnem tuam abstinentia; fiagellis afflige, et que perducunt. Ille vero fumigantes ffistuantis iiifer-
    ; (idpcpnas
    animi lui insolentiamjejunis faucibus franpe. Quan- ni catervtis prospectans,omnia torraenta qna; prius infn-orum
    toenim in lioc seculo fr.ingRris, tanto in perpetuum a malignis spiritibus perpessus est, tamquam non ""'«'"'as

    solidaris; et quanto in pnesenti alfligeris, tanlo in ip.se paleretur, obliviscebatur non solum enim :

    futuro gaudebis : nam cum jtyunio prost.^^atus jacue- fluctuantium ignivomosgurgites illic turgescere cer~
    ris,tunc excelsus coram Deo elevaris. Jejunium er- neres, imo etiam sulphureos glaciali grand.ne rais-
    aul ut 7 die
    go non biilui aut tridui, aut quotidiana abslinentia tos vortices, globosis sparginibus sidera pene tan-
    iolum come-
    dat. gastrimargiie sit; sed septenarum dierura validacas- gentes videbantur : maligni vero inter favillantium
    tig.atio, jeiunium est. Sicut enim sex diebus Domi- voragi.iuiu atras cavernas discurrentes, raiserabill
    nus mundi pl.asma formavit, et septinio die requie- faiu anim.as i.iiqunrum diversis criiciatuum gene-
    vit; itaetiain liominem deoet sex diebus per jejunii ribus torquebaut. Igiturvir Dei Guthlacus, cum in-
    plasma spiritu reformari, et septimo die comedendo numerabiles tormenlorura species horresceret, sa-
    Psal hi, 10 carni roquiem dare. His auditis B. Guthlacus e.xur- tellitu.n sibi, velutuno ex ore, turmse clamabant,

    gens, ps.allebat : Cnnvertantur inimici mei retror- dicentes ; Ecce nnbis potestas data est te trudere in
    h sum. Qiio audito, hostis stroplujsus, velut furaus,
    // has poenas, et illic in atrocissiraarnm gehenuarum
    a faeie ejus vacuas in auras evanuit ille vero za- ; tormento variiscruciatibus nobis te torquce com-
    buliticum magisterium despiciens, ne ullus locus missum est. En ignis, quem iu delictis tuis accen-
    E
    consentiendi illis in eo videretur, tunc assurapta disti, teconsumere paratus est : en tibi patulis
    guasi itlis
    hordeacpi panis particula victum suum quotidianum tibus igniflua erebi ostia patescunt : nunc stygi.^e injiciendus
    vesci coepit. Malignivero spiritus se esse contemptos fibrae te vorare volunt, tibi quoque ''''«""' •"
    Acherontis a;stivi
    intelligentes, lacrymoso claraore, ilebili ululatu, di- voragines horrendis faucibus hiscunt. Sed illis hiEc
    versis.singultihus plangenles, late loca mcestis ques- et aliapluriina hlssimilia dicentibus, vir Dei minas
    tibus iinpleveruut. Exin vir Dei iinmundorum spi- eoruin despiciens, iinmotis sensibus, stabili animo,
    '
    ritiium pbaiitasmata, percepto ubique certandi sobria inente respondens, aiebat : Vae vobis filii te-
    bracliio, contempsit. nebrarura, semen Cain. favilla cineris. Si vestrie
    19 Peridemfere tempus, paucis intervenientibus potentia- sit istis me tradere poenis, en prssto sura :

    k dxmonibus dieruin cursibus, cura beatee memoriae Guthlacus, ut quid falsivomis pectoribus vanas minas depro-
    mate excipi- adsueto raore vigil, [in non] inlerraissis orationibus mitis? Illis ve.'o veluti ad trudendum illumin p.'Ee-
    tur.
    cujiisdam noctis intempesto terapore perstaret; en sentiumtnrraentorumgeheunasse.se praecinge.itibus,
    subito teterrimis immundorum spirituum catervis ecce S. Bartholomffius, cuin immenso coilestis lucis
    totam suam impleri conspexit. Subeuntibus
    cellain splendore, meilias furvse noctis infuso luraine inter- uerum
    a s
    enimabundique illis porta pateliat namper cryptas :
    rumpens tenebras, sese ab sthereis sedibus radian- Bartholomxo
    et cratul.is intrantibus non junctura valvarum, non tis olympi cora.n aureo fulgore amictus, obtu-
    illis, protectus,
    foramina cratium illis ingressum negabant sed c<b- ; lit. Maligni vero spiritus, non sustinentes coelestis
    '
    lo terraque erurapenles, spatinra totius aeris fuscis
    splendoris fulgorem. frendere, tremere, fugere, 1i-
    nubibus legebant. Erant enim aspectu truces, for- raere Cffiperunt. Sanctus vero Guthlacus, adventum
    ma terribiles, capitibus magnis, collis longis, mfci- fideli.ssirai auxiliatoris sui persentiens, spiritali Ise-
    lenta facie, lurido vultu, sqiiallida barba, auribus titia gavisus est. Tunc deinde S. Bartholomajus ca-
    hispidis, fronte torva, trucibus oculis, ore fjftido, reduciiur,
    tervis satellitum jubet, ut illum in Incum suum cum
    dcntibus equinis, gutture flaramivomo, faucibus tor-
    magna quietudine. sine ulla offensionis molestia,
    tis,labro lato, vocibus horrisonis, comis combustis,
    reducerent. Nec mora, pneceptis Apostolicis obtera-
    buccula crassa, pectore arduo, femoribus scabris,
    perantes, dicto citius jussa facessunt. Nam illum
    genibus nodosis, cruribus uncis, talo tumido, pltin- revel.entes cum magna suavitate, velut quietissimo
    tis aversis, ore patulo, claraoribus raucisonis : ita alarum remigio, nec in curru nec in navi rao-
    ita ut F
    enim iraniensis vagitibus horrescere audiebantur,
    ut destius duci potuisset, subvolabant. Dum vero ad
    totam pene a cndo in terram intercapedinem clangi- *"°''*
    medii aeris spatia devenissent,sonus psallentiura **'

    sonis boatibus implerent. Nec mora ingruentes '^°" "'''"'*"


    ptr paludes ir- couvenienter audiebatur dicens Ibunt Sancti de ;

    trahituT ;
    rumpentesque domum ac casellam. dicto citius vi- virtute in virtutem. Imminente e.'go aurora, cum Psal. 83, 8
    rum pra;latum,
    membris ligatis, extra cellulam sol nocturnas c«Io demoverat umbras, pra^fatus
    suara duxerunt, et adductum in atras
    paludis cffino- Christi athleta, adepto de hostibus triumpho, in eo-
    sis lalicibus immerserunt deinde asportantes eum :

    dem statu a quo prius translatus est, grates Christo


    per paludis asperrima loca, inter densissima ve- persolvens, constitit. Deinde cuni solito more matu-
    priuni viinina dilaceratis membrorum compagibus tinas laudes Domino Jesu impenderet, pauUisper
    trahebant. Inter hajc cum magnam partein umbro- lumina devertens, a sinisti'a stantes duos satellites
    siE noctis in illis afflictionibus
    exigebant, sistere il- lugentes, sibi praj ceteris aliis notos, conspicit
    lum paullisper fecerunt, imperanles sibi
    ut deeremo quos cum iuterrogasset quid plorassent, responde-
    discederet. Ille stabilita moute, tandem respondens
    Fsal. 15, s runt Vires nostras ubique per te Iractas lugemus,
    :
    Prophetico velut ore psallebat : Dominus a dextris et inertiam nostrara adversus valetudinem tuam
    est mihi ne commovear. Et
    iterum assumentes, fla-
    ploramus non enim te tangere, aut tibi appropin-
    :
    gelhs velut ferreis eum verberare
    coeperunt. Cum quare audemus. Haec dicentes, velut fumus a facie
    autem post innumerabilia tormentorum
    genera, post ejus evanuerunt.
    Hagelluriim ferreorum verbera,
    illum imraota men-
    te, robusta fide, in
    20 Contigit itaque in diebus k Coinredi Mercio-
    eo quod inceperat perstare vi-
    derent; borridis alarum
    rum Regis, cum Brittones, infesti hostes Saxonici Brittonum
    slridoribus, inter nub.fera
    generis, bellis, prajdis, publicisque vastationibus siiecie, dxmo-
    geLdi aer.s spatia, illum
    subvectare cojperunt. Dum "'" "'" '"^""
    e.'go ad arduaaeris
    Ai.glorum gentem deturbarent quadam nocte gal- ;

    culmina deventum est, horren- ' °^


    '

    licinali tempore, cum more solito vir beata; memo- "

    rise
    UNDECIMA APRILIS. 43
    A riffi Guthlacus orationum vigiliis incumlieret,ex(em- infrendens, validis ictibus brachia commutans, ver- D
    plo, cum velut imaginato sopore opprimeretur, vi- bera promittebat; coluber quonue squamea colla a''ctorb
    sum est sibi FELICE
    tuuiultuantis turb.-e audisse clamores. porrigens, indicia veneni monstrabat
    .atri : et ut bre- EX USS.
    Tunc dicto citius levi / somno expergefactus, extra vi sermone concludam, aper grunnitum, lupus ulu-
    cellulara qua sedebat egressus est, et erectis anribus latum, eqiiushinnitum, cervus p axatum, serpens si-
    p
    adstans verba loquentis vulgi Britannicariue agmina bilum, bos balatum, corvus crocitum, ad turbundum
    tectis succedere agnoscit nam ille aliorum tempo-
    ; veri Dei verura militem, horrisonis vocibiis stride-
    rum priEteritis voluminibus inter illos exulabat, bant. Sanctus itaqiie Christi famulus, armato corde
    * an stridu- quoadusque eorum ' strimulentas loquelas intelli- siguo salutari, hnc omnia phantasmatum genera
    lentas ?
    gere valuit. Nec mora, per palustria tectis subveui- despiciens, his vocibus usus aiebat miserrime
    re certantes, eodem fere momento omnes domus satana, manifestae sunt vires tiiae. Nonne nunc rai-
    suas flamma superante ardere conspicit; illum vero serarum bestiarum hinnitus, grunnitus, crocitusque
    intercipientes, acutis hastarum spiculis in auras le- imitaris, qui ante aeterno Deo te similare tentasti?
    vare cceperunt. Tum vero vir Dei, tandem hostis Idcirco irapero tibi in nomine Jesu Christi, qui te de
    pellacis millenis artibus raillenas formaspersentiens, cobIo dammavit, ut ab hoc tuinultu desistas. Nec mo-
    jesu riigai-
    velut Prophetico ore sexagesimi septimi Psalmi pri- ra dicto citius, universa phantasraata vacuas in au-
    mum versum Exurgat Deus, et reliqua.
    psallebat, ras recesserunt.
    Quo eodem momento, om-
    audito, dicto velocius.
    nes daBmoniorum turmaj, velut fumus, a facie ejus ANNOTATA.
    evanuerunt.
    Beccelini 12 Post non multura tempus, cum virvitae vene- a Gronta/?Kmp«, atius Grantc( Gleane. CambJenus
    insidias dete- rabilis Guthlacus contra insidias lubrici hostis sEepe de hac palnde, ogens, : Htec
    ista sciibit exaestuatio
    git.
    certando triumphabat ecce zabulus, vires suas frac-
    ; pleruraque prosilire solet ex quatuor fluminibus,
    tas comperiens,novas versutias adversus eum sub Onse, Wolland, Neane et Grant. Ex bis exislimo lo-
    B toxico peclore versare ccepit. Erat enim quidam co versns Lincolniam est Gronta, dein tn Wollumlum
    Clericus, nomine m
    Beccelinus, qui seipsum famu- lUapsus in mare effluit. Wnllandus, infra Wellanda,
    lum sponte obtulit, ac sub disciplinis
    fieri tanti viri ambit Croijlundiiim, uti Neane Petroburgum et Onsa ,

    ipsius caste Deo vivere proposuit cujus prajcordia : Elyense nwiiasteriiim. Miibiltun per Groutam procul
    malignus spiritus ingressus, pestiferis vanffi glorise dissUum Trentam accepit.

    fastibus illum inflareccEpit ac deinde postquam tu-


    ; b Flactra, sire flactria, videntur inter stagna esse
    miilis inanis fastus flatibus illum seduxit, admonere partes terrx extautps, non firmx sed flnccidx.
    quoque ipsum exorsus est, ut dominum suum, sub c Rivigas videntur Ripae intelligi. Galli ab eadem
    cujus disciplinis Deo vivere initiavit, arrepta letali voce dcducunt in cadem significntione suum Rivage,
    maclisera necaret hoc ipsius animo proponens, ut si
    ; guod barbaro xvo dicebatitr Riparia sive Ripuaria.
    ipsum iuterimere potuisset, locum ipsiuspostea cum d lugulfiis in Historia Croglandtx dc Tatwino agit

    magna Regum Principumque venerantia habiturus et Sanctum appellat.


    foret. Quadam ergo die, cum praefatus Clericus e Addilur in MSS. Contigit enira ut aestivis tem-
    virum Dei Guthlacum, ut assolebat, post bis denos poribus, divina dispensante gratia, die quo Missa S.
    dierum cursus n tonderare devenisset; idem ingenti Bartholomaii venerari debet, insulam Cruland B.
    dementia vexatus, viri Dei immenso desiderio san- Guthlacus devenisset qni in S. Bartholomiei auxi-
    :

    guinem sitiens, indubius illum occidere successit. his cum omni fidueia eremum habitare coeperat.
    Tunc sanctus Dei Guthlacus, cui Dominus assidue Apud MabiUonitnt. pro Wiiid.^. BartholomaBi legitur
    futurorum praescientiam manifestabat, coraperto no- festivitas. Verum ex repetendis num. sequenti patet,

    VI sceleris piaculo, illum sciscitari coepit dicens : diem S. Bartliobmxi fitisse eum, quo reversus ad suos,
    mi Becceline, ut quid hebido sub pectore anti- mox istuc redivit et slubiliter capit babitare : iJcaque
    quum hostem occultas? quare amari veneni pestife- htec, ut alieno loco iutrusa, a textu removimus.

    ras lymphas non vomis? Scio enim te a malign» spi- f Ter trigenariim, Mabillono ter tricenum, qui es-

    ritu deoeptum quapropter flagitiosas raeditationes,


    : sent ter trigintu, id est nonugintn.
    quas tibi generis humani hostilis criminator inse- g Zabulus et Zabolus u Cypriauo, Pculino, Nilario p
    ruit, ab illis convertendo confitere. Tum ille cum et aliis pro diabolo sumitur; Zx^ilhtvet 5u;|3il-
    uti

    se a maligno spiritu seductum intellexisset, proster- hfj calitmniari significat. Est qui ingeniose a Z ible,
    nens se ad pedes sancti viri Giithlaci, delictum la- in antiqiia Gallica lingiia et adtiitc in rebus tessariis

    crymabili voce confessus, supplex veniam orabat. usilalissima vocc, deducat, qttod hxc vox significel co-

    Itaque vir beatai memorise Guthlacus, non solum lorera nigrum, et ab eo colore plurimse in Europa na-
    illius culpue veniam indulsit, sed et in futuris tribu- tiones fnrmcnt noiniua ad diaboluin resqite diabolicas
    lationibus adjutorem illius venturum fore pro-se significaivtas : Sic ergo Zabulumguastnigruma/idjiii-

    misit. Verum quia superius, quantflm idem Guth- tus dictum opinatur.

    lacus venerabilis adversus feras apertasque diaboli- h StrophosusiiiTsudis^/raiK/u/iVidi.s. lia Rabanusad


    cas insidias valuit, explicavimus, nunc quoque, quid Liidovicum Imper.
    adversus siraulatitias mahgnorum spirituum fraudes Nec fur strophosus foveam detrudat in atram.
    praevaluit, ex|ponpinus. i Conferri hx: possunt cum visionc S. Baronti ere-
    cum memo- mitx Pi.',tnrieinis in Italia qui tormenla iuferurum
    22 lisdem f ic tempoi-ibus, vir sa^pe :

    ab Jngeio Rapbaele reductus est. Ejus


    ratus quadam nocte in assiduis orationibus assueto conspexit et

    more perstaret, ingenti sonitu totam insulam qua Acla Jedimus 25 Murtii.
    sedebat fremere circura putabat deinde parvi tem- : k Coenreilus, seu Kcnredus, regnare ctepit aiino

    poris succedente intervallo, ecce subito velut con- "Oi, qiii in CoelreJttm filium Elhelredi translato reg-

    no, aniio 709 Romam profectiis, ct in monachiim atton-


    damonum ciirrentiura arraentorum crepitum cuni raagno ter-
    ibidem prrnwnsit, uti habet Beda lib. 5 Uist.
    terrictdaiii
    ras tremore domui succedere audiebat. Nec mora siis,
    ta ridet.
    domum, ab undique iirumpentes, variorum mon- cap. 20.
    strorum » diversas flguras introire prospicit. Nam 1 Ita MSS. iiostra, iit Mabillon ex suis MSS. Sono.

    leo rugiens, dentibussanguineis morsu rabido inimi- m Beccellinus,(!(iisBettellinussciii:er(ellinus. //li-

    nebat, taurus vero mugitans, unguibus terram fo- jiis Sancti Vitnm habemus MS. dandam 9 Sep'e)nbris.
    diens, cornu cruentum solo defigebat ursus denique ; Traditur is Filius Regis, seu Regiili, StraflordiinMS
    popuU
    u VITA S. GUTHLACI ANACHORET^.
    L. populi, jirojip memoratum Rpppmgton cmiobium. prout uniuscujusqne nafura indigebaf, vesci sole-
    AiirTonE n Tonderare;)ro tonsurare videtur freqiuiitativum a bant. Non solum vero terrs aerisque animalia illins
    FELTI-.
    tondere. jusslonibus obtemperabant, immo etiam aquaaerque
    E\ M»S.
    Dei vero famulo obediebant. Nain qui
    SimiltasaipsilS. Athanasius in Vila S. Anlonii ipsi veri

    17 Jimiiarii. auctori omnium oreaturarum fideliter ex integro


    pioprius, nittilo ap- spiritu famulatur, non est mirandum si ejns impe-
    p Axatus forte Coaxatus, ratiis

    tius Itic aplalur cerlo, qutm vox l)alatus, qui ovis est, riis ac votis omnis creatura deserviat : et plerum-
    tribuitur bovi, qui mufjire ilicilnr. que idcirco subjecta? nobis creatnrae domininm per-
    djmus, qiiia Domino universornm creatori servire
    CAPUT 111. negliglmns, secundum illud : Si obedieriti.s nillii et
    Isa. I, 19
    audieritis me, bonaterrse comedetis. Item Si abnn- 17, 19
    Yolucrum et piscium fimiliaris accessns. : M;il.

    daverit fides vestra ut granura sinapis, et reliqim.


    Futura prxdicta. Enenjuineni liberati.
    25 Licet etiam beatissimi Pei f:imnli Guthlaci
    ^joiiligit qnoque sub cujusdam temporis cursiljus,
    quoddam spiritale miracnluni explicare. Contigit iiinindinihus
    sibi famitia-
    Chtirlulam eniin quadam die. cum quidam vlr venerahills, no-
    cuni quid.ira alius Dei famulus ad colloquiuin Dei rilms nltlum
    /lOXJtiftS
    Gutlilaci perveni.-^set, aliquot diebus in insula
    mide Wilfridus , jamdndum viro Dei Gulhlaco assiijnat :
    a tfjrro sub- viri
    spiritalis amicili;e foedere copulatus, Ita ut adsole-
    rejitam Quadam autem die mem-
    praifuta habitare ca-pit.
    bant, cura en loqueretur forte hlrundines duai, su-
    branam quamdamscriben^-, cum ad fin.^m scripturam ;

    suain defiexisset, extra domum recedens; cura in bito domum intrantes, velnt magna tetitia avino

    quodam oratorio orationibns incumberet, ecce qui- forcipe flexuosi gutturiscarmen canentes, veluti ad
    assnetas sedes devenissent, sese non haesit^tntes hu-
    dam corvus. accola ejusdem in^ulas, intrans do-
    mum praidicti liospilis, ut chartulara illic prospe- merls virl Dei Guthlaci imposuernnt, acdeindecan-

    xit, rapido forcipe arripuit. Preefatus vero hospes tulosis vocibns garrrulantes, bracliiis genibusque
    cuin visus .suos forte furas deverlisset, volautem ali- pectorlsque illius insidebant. Wilfridus vero stupe-

    tein cliartulam in ore suo porlanlcm prospicit : con- factus, efBagilata sermocinandi llcenlia, sciscitari

    festimque cum charlulam suam defuis.secnmperil.ab ab illo coepit, ut quid incultaj solitndiiils vnlucres,

    corvo raptam fuisse cognoscit. Forte denique


    aliti! humani successus insuetse, illam prnplandi fidnclam
    eadem liora S. Guthlacus extra oratorium ejiredie- habuerunt, Sanclus vero Guthlacus e contra res-
    batur : qui cura pra^fatum Fratrem subita inoestitia pondit Nonne legisti, quia qiii Den puro spiritu co-
    :

    correptum |irospiceret, consolari illum ccepit, polli- puhibltur, omnia slbl in Deo conjunguntur; et qui
    cens ei chartulam suam cum I)ei omnipoteutis au- ab hnminibus cognosci denegat, agnoscl a ferls, et
    pnrdicH rr-
    CtijirrantUnn, xilio sibi rccuperari posse, sine cujus potest;ite nec frequentarl ab Angelis quffirlt ? nain qul frequenta-
    lolium arboris defluit, nec unus passerum:idteri\im tur ab hominibus, frequentari ab .\ngelis iiequit.
    cadit. Iiiter haec avis longe in austrum avolans cer- Tunc assuniens quamdam b ventinnlam, posuit in ea
    nitiir, cursumque suum inter stagnosa paludis ligus- festucam : quod cum alites prospicerent, velut no-
    tra detlectens, sese subito ab enrum obtutibus velut tato signo imbutl, illlc nldificare coeperunt. Cum-
    evanescens abdidit. Saiictus vero Guthlacus firinam que velutl niiius hora^ spatio transacto aggregatis
    fidem flrmopecloregestans, Fratri prasfato prEecepit, qulsqulliis nidum fundarent, S. Guthlacus exur-
    ut naviculani in contiguo portu positam conscende- gens, sub testitudiue tecti quo sederat ventinnlam
    ret, et ut mter densas arundinura compagiiies, quo posuit ; volucres vero, qnasi adeplo propria? m;insIo-
    via sihi monstraret, incederet. llle autem prajceptis nls locnlo, illud manere ca-perunt : non enim sine
    fj vtotliim
    swjfjerit :
    saucti viri obtemperans, quo se trainite ducebat, licita volentia viri Del locum nldificandi sibl eligere
    perrexit : qui cum ad aliquod stagnum liaud procul praesumjbant, sed in unoquoque anno, petentes
    a prjefata insuhi situra devenisset, conspicit non mansionis indiclum, ad vlrum Del veniebant. Nulli
    longj in media planilie slagni unam urundinem cur- ergo absurdura sit a volucribus formam obedien-
    vatiicacuinine slantem, qua; stagni tremnlis quassa- tise discere, cum Salomon dicat : Vade, piger, imi-
    batur undique Ijmpliis in cujus fasligio ajiiuipara-
    : tare formicam, consldera vlas ejus, et di^ce sa-
    tam schedulam, ajquali lance pendeniem, velut ab pienti;im.
    liuinana manu positam, cernebat. Mirabile dictu ! 26 Neque tacendum quoque esse arbitror quod- Ab ElhelbaUo
    tai.gi non tacta vicinis videbatur ab undis. At ille dam prsfatl viri provldentiffi miraculiim. Erat ita- exnle invisi-
    FraiiM', arripiens de arundine chartam, cuni magna que sub eodem tempore quidam exul de incljta
    adniiratione grates Deo persolvens, venerantiam va- Merciorura plebe, vocabulo c Ethelbald, qul quon-
    lida; fidei de eo quod contigit venerabili viro Dei dam, ut adsolebat, virum Dei visilare malens comlte
    Gulhlaco conferens, inde egressus, donium lever- prajfato Wilfrido. adepta rate usque ad praefatara
    sus est priefatus vero Christi famulus Guthlacus,
    :
    insulam pervenit. Wilfrldus vero ratls de prora sal-
    non sui meriti quod contigit, sed divinie miseratio- tutercarapetens, ambas manlcassnas puppi dlinisit :

    uis fuisse conflrmabat. ac deinde ad culloquium sancti vlri venlentes. post-


    24 Erant igilur in supradicla insula duo alites quam adinvicera se salutaverunt, inter alla sermoci-
    Scniijnus iii
    corvi, quorura infesta nequitia fuit : ita ut yuidquid nandi colloquia, supramemoratus V\\\ beatae memo-
    corins inso-
    ttntrs. frangere, raergere, diripere, rapere, containinare ri* Guthlacus, cui Domiiius absentla monstrabat,
    potuisscnt, sine uUius rei reverentiaperderent. Nam velut proplietlBe spiritu inflalus, cum domi sedisset,
    vehiti, cura fainiliaribus a aucis iutrantes domum, et nihil aliud exceplo domus vestlbulo prosuicere
    oniiiia quaicumque iutus furisque invenis»ent,veluli potuisset, subito ab aliis sciscitari ccepit, utrumne
    iniprobi prajdones rapiebant. Suprameinoratus autem manicas
    rgm aliquam in navl dimisissent. Cui Wllfridus res-
    ejits a corvis
    Dei faniuliis, varias eorum injurias perferens,
    lon- pondens, duas raanicas suas illic oblivisceudo dimi- ablatas novit,
    gaiiimiter pio pectore siiflerebat; ut uon
    solum in sisse se aiebat. llle vero corvos suos tuiic manicas et restitui
    hominibus exemplum patientia; ipsius citrat
    ostendere- possedisse, sicut eventus rei probavit. dicebat. Nec :

    tur, sed etiam in volucribus et iii feris manifesta es- jnora extra domum egredientes, coiispieiunt cnrvluie
    .''et. Erga onim omnia eximia;
    voluats tt c:iritatis ipsius gra- sobolis atrum prasdonem, in fastigio cujusdam casae,
    pis-es ulfro tia abundabat, inlantum iit incultaj solitudinis
    vo- iraprobo forcipe manicam lacerare. Sanctus vero
    accettentcs lucies et vagabundi coenosa) paludis
    Jiascit ;
    pisces, ad vo- Guthlacus alilein leni sermone cnmpriraebat, velut
    cem iiisius, veluti ad pastorem, ociiis
    uatantes criminis sul consoius esset : et ales mauicam in cul-
    volautesque devenirent de manu eniiu
    iilius victum
    :
    mine casa: linquens, velut fuga facta occiduas in au-

    ras
    ;

    UNDECIMA APRILIS. 4S
    ras volabat. Wilfridus vero de culmine tecti in sum- redditum se esse intellexit ab illo enim tempore us- : D
    mitate virga; manicam reducere ACr.TOBE
    fecit, ac deinde que diem exitus sui molestia» inquietudinem ab
    in
    FP.I.ICR
    comperiens tanti vir potentia) fuisse , alteram sibi immundo spiritii non pertulit. EX MSS.
    reddi sicut et illam, solicitus de alterius nianicae 28 Alio ergn tempore, cum praefati exiilis Ethel- pristlnx
    damno latuti rati-
    fieri ccepit ac vir Dei, illum ajgrota mente
    : baldi coines qiiidara, vncabulo h Egga, ah immundi
    tuU :
    damniim rei graviter pertulisse sentiens, ludibundo spiritus validissima violentia miserabiliter grassare- Egt/am sanx
    verborum famine illum consolari coepit, pollicens ei tur, ita ut quid essef vel qun sederet, vel quid para- wenti reddU.
    ,

    possibilitatis Dei fuisse, eito sibi rem perditam recu- bat facere nesciret (Corporis ;iutem et membrorum h
    perari, si fides eorura non titubasset. Nec plura in- vigor illaesus permansit : farulfas vero loquendi,
    ter verba, ecce tres viri fratres pulsato signo ante disputandi, intelligendique penitus defuit) quadam
    portum pra^fatce insulrfi steterunt. ad quos dicto ve- die propinqui sui formiilantes perpeluam vesaniam
    locius S. Guthlacus, ut adsolebat, bilari vultu seces- sibi venturam. ad pra^fati viri Giithltci limina du-
    sit ; namsemper gratia eximife caritatisin ore ipsius xerunt confestimque ut se cinguln illius siiccinxit,
    :

    et vullu fulgebat. Salutatisvero fratribus, confestim omnem amentiara de se ablatam, animnmque


    unus eorum, inclinato sibi capite efflagitata venia, sibi integre redditiim persensit se quoque illo :

    forteinviaquamilam manicam de uncis pedibiiscorvi cingulo semper pra!cin«;ens, usque in ultiinum


    demissam invenisse f itebatui', et manicamsibiosten- diem vitae suse, nullam a satana raolestiam perpe.s-
    dit. Guthlacus parumper suhridens, de manu illiiis sus est,
    manicam tenuit; et admiratus diviuEe clementise be-
    nignitatem, loiiuente spiritu gratias egit; ac deinde ANNOTATA.
    salutatis illis, sicut ante promisit, Wilfrido manicam
    reildidit. a Aucas din ansercs sxpe in Itoc npere significamns.

    27 Fuit itaque ineisdem feretemporibus.in orien- Impressnm a Mnbillnn cura fainiliaribus ausis.
    taliimi Anglorum terminis, quidam juvenis, nomine b Eodem modo Ordericns : Festucam in ventinula
    a maligno
    d Huvetred, inclytse quidem (ut ferunt ) snbolis; qiii posuit. Silet de en Cap<jrarius et ait : certa nidifi-
    spiritu vexa-
    tum, cum qiiotidiana! pietatis parentibus jura impenderet, candi loca singulis assignavit. Videlur nidi funda-
    per guadri- mentum prope feneslrnm poni solilnm, ven-
    quadam die domi sedens, subito in illum nequam esse, et sic
    ennium.
    spiritus grassari ccepit. Intantum autem imraensa tana apud Hispnnos feneslram significnl.

    dementia vexabatur, ita ut membra sua propria li- c Ethelbaldus, leste Ingulfn, pronepos Pendte ex
    Alvio fratre, elegantis staturae, vididus corpore,
    gno, ferro, unguibus, dentibusque, prout potuit, la-
    niaret ; non solum enira seipsum crudeli vesania bellicosus animo, corde nimium elatus, et lubricae

    decei-pebat, quin etiam omnes quoscumque tangere teraeritafis sectafor iramoder.itiis : quem Rex Coel-
    potuisset, improbi oris morsibus lacerabat. Eo mndo rediis valde persequebatur. De regno postea illi col-

    eum prohibere aut alligare ialo infra agilnr.


    autem insanire ccepit, ut
    auderet. Nam quoilam tempore congregata d Huvetred, aliis Huctredus, Vethredus.
    nullus
    e Letahundis ictibus, id esl letalihus, ducilurque
    multitudine, cum aliqui illum ligaie tentarent, ar-
    * bipenne tria virorum corpora e leta- velttt a letare, occidere.
    repia limali
    lunali ndetur exers. eo sensu quo dicitur
    bundis ictibus humi sternens raori coegit. Et cum
    al. f fi.iurpari
    e
    iners.
    r bis binis annorum cursibus dira peste vesaniae vasta-
    I
    aiido in corpore vires g Ila jam Sifpe pro poleslnlc sumitur el scriliilur per
    retur, et/^exerti macilentia
    distabescerent ; tum demiim a parentibus suis ad sa- i, valitudo.
    h Ebba Comes Lincnlniensis dedil consiHum Elliel-
    cratas Sanctoriim sedes adductus est, ut a Sacerdo-

    tibus Episcopisque «acratis fnnlibus lavaretur. Cum haldo facto Regint mnnnsterimn Crmjlandense fundaret,
    nti indicatur in charla fnndalionis. Infra nnm. 31 Ohha
    vero nullus eorum pestilerum funesti spiritus virus
    extinguere valuisset, tandein exploratis reprobatis- Coraes ejusdem Efhellialdi occurrii, ac diversus videlur
    quenmniiim remediorum^tigmatihus, domumreversi ali liic nominalo Egga, Maliillono Egiga. Utrum
    anlem aliquis lioruni sil Ebba Lincolniensis, non
    sunt. Qiiadam die naraque cum mfesti parentes nati
    mortem magis qiiam vitam optarent, fama volat tiquet.

    quemdamereraifam in mediae paludis insula Crnland


    sedisse, cujus rumor diversis virtutiim generibus
    CAPUT IV.

    fines pene totius Britanniaj longe lateque repleliat Spiritu prophet/co futura et absentia cognita
    quo comperto, orto mane illuc ducere vexatum certo et indicata per S. Guthlacum.

    consilio paiant. Excussaergo opacse noctiscaligine,


    |_jTpit etiam inter ista virDei Giithl.icus proplie-
    ciim sol aureum demoverat ortum, ligatis niembris
    spiritu pollere, futnra prjedicere, praesentibus
    vexatum ducentes, cceptum iter vadero coeperunt. tia;
    Alibati, post
    abseiitia narrare. Aliquibus enim diehus cum qui-
    Vesperascente vero die, cum illuc iter divertissent, dafam lieen-
    dam Abbas, ut assnlehat, ad verhncinium pra;fati liain Cleri-
    in qiiamdam insulani haud procul a Cruland noctem -l

    ifinere, duo ini- cis alio eundif


    duxerunt; ac deiiide jubare exorto ad portum pr.c- v;ri devenire proposuisset; inco^pto
    ipsiiis, simulata cujusdam caussae necessifafe,
    dictiB insulai subvenientes, pulsato sigiin colloquium iiisfri

    Abbatis licentiam pnscebant, ut in aliiira viam, quia


    tanti vjri efflagitabant. autem raore suo
    Ille solito

    eximiffi caritatis ardore fervescens, sese coram illis caussa cogebat, divertissent. Ille auteni illisconcessa
    ac deiiide veniente
    quo proposuit pnrrexit
    et cum ipsi caussam suam a priniordio ex- licenfia :

    obtulit ;

    illo ad colloquiura viri Dei


    Guthlaci, cum sesealte-
    plicarent, virDei parentiim solicitudinem et vexatse
    inebria-
    iiuraanitatis labores miserescens, velut paterno pec- riitnim divinarura Scripturarum haustibus
    sciscitari cippit
    reiit. S. Gutlilaciis inter alia ab
    illn
    tore illis propitiari coepit. Confestira e.nim nianura
    aiens Utquid duo isti Clerici, (quos vocabulo nun-
    post jojuniiim vexatiarripiens, intra oratorium suumduxit et illic
    :
    ;

    vt orutionem cnpavit) ut assolebant, huc le comitari noluerunt?


    dinnm continuis tribus diebus jejunus, flexis genibus orare
    '.\

    Abhas autem illos efflagifata licentia, alterius caussie


    ccepit ; tertia vero die, orto jam sole sacrati fontis
    necessitate, in alferani viam divertisse dixit. At
    undis abluit, etinflans in faciem ejus spiritura salu-
    S. Guthlacus, cui Dominus ex divina inspiratioue
    tis, omnem g valitudinem maligni spiritus d,' illo
    absentia pra;sentabat, paullisper demi.ssa fronte su-
    repulit. Ipse imtera, velut qui de a:stuantis gurgitis
    hridens, vultum deflexit. Ahbas autem cum
    persen-
    fluctibus ad portum deducitur, longa siispiria imo de
    obsecriins
    sisset, quodviro Dei aliter prwsentaretur,
    pectore trahens, ad pristinam salufis valefudinem
    ;;;

    i6 YITA S. C.rTHLACI ANACHORET.E.

    A in nomine Jesu, nt eviiJenter monstraret, quod sibi tia rura gradiendo, irruit in quamdam spinulara,
    AUCTORB de illis visum est, suppliciter rognliat. Guthlacus siib incult,!; telluris herbis latentem, qu^e medela-
    PELICE
    vero supplicibus obsecrationibus amici, qui sibi spi- mium planta? ipsius infigens, talo tenus rumpendo,
    EX U^S.
    indicat horum. ritali fi(ie in Cliristo copulabatur, annuens, iter en- totins pedis cratera perforavit. Ille denique contra ex spina pedi
    infiia misere
    apud vi ittam rnm perordinem sibi pamlere coepit. Diceb.it enim vires coeptnm iter carpens. ad insiilam pnFdictam,
    ebrietalm^ languentem.
    ric^wm et
    illos adcujusdara viduaecasamdivertisse,etdum non in qua vir Dei permansit laborinse pervenit : et cum
    cotloqiiium : ,idlmc bora tertia esset, a in delicalis vidu.-e fulcris iliic unam noctera exeglsset. inflatico tumore dimi-
    inebriari cffipisse. Nnn solum ergo vir Dei iter illo- dia pars corporis ipsius a lumbis planta tenus tur-
    riim a primordio narr.ivit, quin etiam victum eorum gescens, intantum eum novi doloris molestia ange-
    etverba ex ordine monstrando explicavit. Non ali- bat, ut sedere aut stare vel jacere nequivisset. Nani
    terenim sibiex divino numineprasentabatur, qiiam fervente membrorem corapagine, ab irais ossium
    ut in Helisa:o cognitio furti facti a Giezi, Donmio medullis immenso ardore coquebatur, ut morienti
    inanifestante, monstrata est : intantum enim gratiEe similior quam languenti videretur. Quod cuin viro
    divina; spiritus in eo pollebat, ut absentia persenti- Dei Guthlaco nuntiaretur, illum a se duci priccepit
    ret, etfutura ut pra'.sentia arbitraretur. Abbas ita- ac deinde cum caussam vex.ationis su» a primordio
    que, perceptis salutaribus documentis viri venerabi- narraret, vir Dei Guthlacus exuens se luterio me-
    </

    lis Gullilaci, remeabili oursu domum snam migravit. lotinae, in qiio ille orare solebat, ipsum circumdedit.
    Dum vero, ut assolebant, duo prasfati Clerioi mini- Confesiimqne dicto citius, postquam veste tanti viri
    stcrio Atibatis obviarent, omnes de dorao exceptis se indutum persensit, eodem moraento spinula, ve-
    duobus illis discpdere jnssit ; duraque in domo se- lut sagitta ab arcu deraiss;i, statim de pede ipsius
    deret, .ib illis Abbas ubi moram hesterna; diei iluxe- detruditur, quousque procul quasi jaculata institit
    rint sciscitabatur. Illi simulatn pectore in alicnjus eademque hora omnis tumidi fervoris violentia, ex
    veste sua in-
    amici sui .se moratos casa dicebant. Abbas aiitem omnibus membrorura ipsius compaginibiis, secessit. dutum sanat
    illos fiiisse in domo vidiia;, quam proprio vocabulo Confestimque exsurgens.pedereducto, gradi ca-pit H
    nuncupavit, alium sibi nuntia^se aiehat ; illi contra- et postera die, allocutoviro Dei Guthbico, qui totius
    dicentes cum maxiroa procacitate illius dicta nega- sui corporis ex unius membri laugunre damnum
    bant. Alibas veroeorum impudeuliam comprimens, prffistolabatur, hilari animo sine ulliiis valetiidinis
    qurid coactl
    notasignamnnstrindo, culpam suam confiterijussit. molestia pergebat. Tunc omnes qui testimonio vir-
    falvhanlur :
    Ipsi autem cum contra nota indicia c;ilcitrare uequi- tutis intererant, viri Dei valitudinem fidei mirantes,
    tandem se solo premeutes, iter suum uno
    vissent, gloriam Domino reddebant.
    eodemque ordine, quo virDei ante narravit, confessi 32 Non est przelereumdiim silentio quoddam rai-
    suiit. raculum pru;saga;providenti3e venerabilis viri Guth-
    30 Venerunt quoque his fere diebiis de quodam ex divina donatione largitum est, ut verba
    laci, ciii
    Itaxcones ab-
    sconditos a
    monasterio duo viri Fratres, ut S. Gutlilaci verba absentiumquasi scriptavideret, cogitationesque pra;-
    monacliis doctrina; audirent ; nara illo temporetanti viri fama sentium velut locnta cognosceret. Cum enim quidam
    revelat, ubique notabunda vag:ibatur. Deinde cura insulam Episcopus, c Hedda nomine, quasi coelesti consilio
    I,
    devenissent, habcntes secum binas I) flascnlas celia (hilhtacl
    imbutus, ad colloquiiim veuerabilis viri Guthhci ali- virlutem ex-
    impletas, facto consilio illas in via sub quodam pa- quando veiiiret, Iiabuit iu comitatu suo virum libr.a- phratunim se
    lustri sablone absconderunt, ut iteriim revertentes rium Wiglrid nomine qui cum iiiteralios Episcopi jactaf quidam
    ;

    iter suura illa coram Uedda


    annona relevarent. Dumqiie prsfati ministros equitabat, alii eorum corara illo de virtuti- Episcopo,
    Fratres verbocinio venerabilis viri potiti ulerentur, bus et miraculis sancti viri Guthlaci mirari coepe-
    et prseceptis salutaribusillos
    admoneret; hilari vultu runt, alii asperitatera vitoe ipsius et perseverantiam
    leviter subridens. ludibri famine inter alia ab illis
    virtutesque per ipsam factas, ab ullo alio ante inau-
    sciscitabatur dicens Ut quid, filioli, liuc portare
    ;
    ditas, disputabant; alii in cujus virtute miracula illa
    noluistisbinas flasculas, quas sub agrestis gleba; qua; faciebat dubilantes, erumpebant f Wigfrid :

    umbraculo abdidistis? Quo audito, illi iramenso stu- autem se posse discernere ct scire utrum divina; re-
    pore perculsi, se solo prosternentes, veniam perpe-
    ligioiiiscullor esKetautpseudn-sancfitatis simulator,
    trati criminis orabant. S.anctus vero
    Guthlacus, si umquara illuin vidisset, pollioebatur. Dicebatenim
    siiblevatis eorum cervicibus, veniam indulsit. pa- inter Scottorum se populos habitasse, et illic pseudo-
    cem concessit, iter signavit.
    anachoretas diversarum religionura simulatores vi-
    31 Sub eisdem fere temporibus ad virum Dei
    disse, quos praedicere fiitura et virtutes :dias facere
    Gulhlacum multi diversorum ordinum gradus, Ab-
    et viultos ad quocuraquenominenesciens comperit. .4Iios quoque
    se conllueiites. bates, Fratres, Coinites, divites, vexati, pauperes, illic fiiisse narrali;it verae religiouis cultores, signis
    non solum de proximis Merciorum finibus, verura virtutibusqiie pliirirnis poUentes, quos ille crebro
    etiam de remotis Britannia; partibus, fama
    nimirum alloqui, videre, fi-equentareque snlebat ; ex quorum
    virtuluin acciti, confluebant; quos
    aut corporum experientia aliorum religionem discernere se po-
    a;gritudo, aut immundorum spirituum
    infestatio, tuisse promittebat. Ergo cum pra-dictus Episcopus
    aut coraraissorumerrorum professio, aut aliorura ad coUoquium venerabilis viri Dei Guthlaci perve-
    quorumquecriminuraquibusbumanumgenusalluitur, nisset, fraternis salutationibus peractis, sese alte-
    vel varietas uniuscujusque vel necessitas
    cogebat, a rutrum Evangclici nectaris rore circumfundere cce-
    tanta; sanctitatis viro consolandos fore
    sperabant. perunt. Er;it autem in viro Dei Guthlaco divinse
    Nec vana spes fefellit nam nullus ab illo aegrotus
    illos ;
    gratiae lucnlentia intantum, ut qiiidquid priedicaret
    sine remedio, nullus vexatus sine salute,
    nullus velut ex Angelico ore expressum videretur : erat in ab lioc t*res-
    tristis sinegaudio, nullum ta-dium
    sineexhortatione, eo tant» sapientias,affluentia, utquKcumqne dixisset byter conse-
    nulla ma;stitia sine consolatione, cratus.
    nulla anximonia divinarum Scriplurarum exemplis firmaret. Ergo
    sine ccnsilio ab illo reversa
    est sed vera caritate
    ;
    praedictus Episcopus, postquara collnquiis ejus po-
    pollens, oranium labores cum oranibus unaniraiter titus est, et raelle duloiora prae;epta sapientiae ipsius
    pertulerat. Contigit ergo, cum oranes e diversis gustavit; ecce repente in medio sermoiie, suramissa
    partibus variis caussis ad tanti viri coUoqiiiura cervice snpplex, adjurare ca;pit illum ut Sacerdotale
    ab undic J.^^nfli-fbant veniebat inter alios quidam
    Ccml
    Comes Z
    pra;d.ct,
    :

    exuhs Ethelbaldi, Obba noraine.


    officiura pereum,susciperet. Gutblacus vero petitioni
    P -^' -

    ad Episcopi nolens resistere ocius sesolo prosternens,


    -

    verbociniura beat. viri Gutlilaci ; et cum alio die volenti.o illiusobediturum esse promittit. Episcopus
    qua;dam loca spinosa perlustraret,
    c sine calle a-res- autem ovanti animo exurgens, consecrata prius ec-
    clesia
    . .

    UNDECIMA APRILIS. 47

    A clesia, fldelem Sacerdotem summo Deo consecravit. Domino posuit nec vana spes illum fefellit nam D
    : ;

    mler pran- Peractisergoconsecrationis obsequiis, rogatu summi eodem ordine compositioneque omiiia, au<e vir Dei ^''cTonE
    dendum nar- FRLtCP
    Pontificis, contra rem solitam, vir Dei illo die ;id prffidixerat, non aliter, contigerunt, sicutpraesentis gj „33,
    rat qtiid aller
    jactarit. prandium venire cogitur. Apiiositis ergo dopilma rei pra!sens effectus comprobavit.
    postquam prandium cosperunt, aspiciens S. Gutlila-
    '

    cus prapdictutn Fratrem Wigfridutn prucul sedenlem ANNOTATA.


    inquit O Fraler Wigfride, quoraodo tibi nunc vi-
    :

    detur ille Clericus, de qua hosterno die judicare a Orf/rricK.s- : Ad casamvidiiseproappetendaebrie-


    proraisisti? Wiglridus vero ha;c miratus, confestim tate divertisse. Capgrnviiis : Crapute ebrietati atque
    exurgens se totum solo tola raente prosternit, sup- impudicitire scelerate indulsisse. Quoil forsan Felix
    plexque veniam precatus sese peccasse fatetur. moilisla melaphora dixit , in delicatis fulcris iiie-

    Mirantibus omnibus qui intererant. stupescere briari.


    ad invicem cceperunt Smctus vero Guthlacus
    : b Ordericus eoilem modo ait, binas tlasculas, coella
    dicebat : Coinprobamini alterutrum, sciscitantes impletas, sub palustri sablone abscondisse. Capgra-
    si quis h«c milii nuntiavit. CMitigit ergo conse- vius duo flascula, vino plena, in sabulo repouunt.
    :

    cratiu insute Cruland, et constitutio B. Guthlaci Surius duas lagunculas. potu plenas, in arena de-
    :

    in officium Sacerdotale, in autuinnali tempore, posiierunt. Estautem flasctila seu flasculum lagenaa
    retrocalculatis quinque diebusab illo die, quo Missa Sa.innico Flasch. Piipitis : Flasca; pro recondeudis
    S. B.Trtholomaji celebrari solet. phialis factse. S. Gregorius Magniis iii Vita S. Be-
    33 .\lterius denique tem])oris prseterlabentibus nedicti cap. 4. Defert viiio plena duo liguea vascula,
    circulis, reverentissima Virgo Virginum Christi et qux vulgo flascones vocantur. Ardoin rUa B. Be-
    Bgburgx sponsarura tj Egburgh Abbatissa, Aldulfi Regisfilia, iiedicti Abbaiis Anianx 12 Febr. cap. 6. flasconem

    $arcophagum ad subliraiuin raeritorumvenerabilein virum Guthla- vini in stratorio defert. Corlia autem liic iiidicata, iion
    mittenti tuc-
    cum, sarcophagum plumbeum linteumque in eo vo- vinum sed potus ex frumcnto explicatur a Floro lib. 2
    cessorem
    suum prxdi- lutuin, quo viruinDei post obitum circumdari roga- cnp. 18 ubi tle beilo Numaiitino agit.
    cit, bat, adjurans per nomen terribile superni Regis, c Sine cnWe, id est extraviamtrilam. Mabiltonsme
    B seque ad piitibulum dominicai Crucis erigens, in in- cella agresti.
    diciura supplicis deprecationis exten^is paltnis, ut in d Pro luterio melotinse, eliam ab Orderico scripto,
    officiiitn pr.Tilictiitn vir Dei ilhid munus susciperet, Capgravius et Sitrius habent cilicium. De Melote, id

    per niinfium alterius fldelis Fratris prajcipiens, ut est tunica pellicea egimusM Juiiuarii ailf^itmn S. Gr^
    hoc inilicium coram illo faceret, supplici i-ogatu mit- gorii ^. lo in Conimentario pnevio. De luterio nihil
    tebat. Addidit quoque ut ab illo sciscitaretur, quis hactenus obscrvtivimiis. Videtiir esse vestis exlerior,pro-
    loci illius povt obitum suura heres futurus foret. Qui tegens interiorem a Uito et sonlibus, quas sxpitu ablue-
    cum sanctae Virginis fidele munus gratanter susce- retur.
    pisset, de eo quod interrogatur respondisse fertur, e Hedda, apud Ordericum Headda,, et alibi Eadda,
    illius loci heredem in gentili populo fuisse, necduni videturessc, qiii coliturl Julii, inscriptus Martgrotogio

    ad bnptismatis lavacrum devenisse sed mox futu- : Romano, EpiscopusOccidentaliuraSaxonuiu, mortuus


    rum fore dicebat. Quod spiritu providentiae dixisse, aniio 70b. Huiic simul tredecim uliimis annis pcrfuis-
    eventus futurs rei probavif.NaraipseCissa, quinunc se etiam Ecclesise LiclifeUensi trudit Alfordus, qui
    nostris temporibussedera viriDei Guthlaci possidet, deinde asseiit ad an.lOdniim. 7 Guthtacuma S. Wil-
    post annos /i (ut ipse narrare solet) lavacruni baptis- frido consecratuin Sacerdotem, forsan abreptiis nomine
    matis in Britannia percepit. Wigfridi, in comitatu Heddx Episcopi liic memorati.
    34 Non me quoqiiesupraraeraorati viri Guthlaci f Wigfrid, Oiderico Wiglridus, Mabiltono Wilfri-
    EtheWaldo vatidico pectore quoddam spiritale praesagiura nar- dus.
    Jtet/ni rcsti-
    rare piget. Quodarn enim terapore, cum exul ille g Aldulfus, Rex Orientalium Anijtorum, imperavit
    tutionem.
    quem supraraemoraviraus Ethelbalilus, huc illucque apud A:furdiiin abaiino 064 vsque ad aiimim 093, quo
    persequente illum Ceolredo Rege, in diversis natio- anno data citatiir epistuta Sergii Papas, si tamen Sup-
    nibus jactaretur; alio die deficiente virium ipsius positia non .m(, quasi Etbelredo, Alfrido, Aldulfo, Re-
    valitudine suorumque inter dubia pericula, post- gihus Anglorum scripta. Bromptonfitiiim cjiisEdhm-
    quam exinanitse vires defecei'e,taitdem ad colloquium gam appettat, et Aldulfuin sive Ealdulfura perprram F
    i sancti viri Guthlaci, ut assolebat, pervenit ut : scritit Regem Northanhinibrorum,?uoi/sc^«i/iir .l/a-

    (|uando humanum consiliumdefecissetdivinum ades- bitton

    set. IIIo vero cum


    beato viro Guthlaco loquente, vir h Excidit forsan numerus annonim. Ordericus fvst
    Dei velut divini oraculi interpres, pandere quiEven- aliqiiot annos, et sic accipi videtur.
    tura erant sibi exordine ca:pit, dicens mi puer, ; i Verba hinc desumpta leguntur apud lugutfiim in
    laborum tuoruni non suin expers, miseriarum tua- Hisloria Croijtaiidix.
    rum ab exordio vitse nou sum inscius; propterea
    niisertus calainitatis tuaj, rogavi Dominum ut sub-
    CAPIJT V.
    veniret tibi in miseratione sua, et exaudivit me, et Morbus obllus, sepullura : imvntio incorrup-
    tribuittibi dominationem gentis tuae, et posuit te ti corporis. Apparitio Ethelbaldo facta :

    Princlpera populorurn, et cervices iuimicorum tuo- Cxcus iUuminatus.


    rum subtus calcaneum tuum rediget, etpossessiones
    eorum possidebis, et fugient a facie tua qui oderunt V erum quoniam humanum genus abinitio morta-
    tem-
    te, et terga eorura videbis, et gladius tuus vincet lismiseria; quotidie ad finem decurrit, niutatis
    adversarios tuos. Et ideo confortare, qitia Dominus poribus generationes et regna mutautui', ad quem
    adjutor tuus est; patiens esto, inquit Sanctus Etliel- terminum dominus et servus, doctus et indoctus,

    baldo, ne declines in consilium quod non potest sta- juvenis et senex pari conditione denierguntur et :

    pr»da, nec in rapina regnum tibi da- licet meritis. pcenis, pra.'inii5que disjung;imur ta-
    biliri. Non in ;

    bitur, sed de nianu Domini obtinebis expecta euin : men uobis omnibus restat exitus idein. Nam sicut Post vitx
    cujus dies deficient, quia raanus Domini opprimet il- mors in Adam est, ita et in otnnes dominiibitur solitanj- an- ;

    nos lo mori-
    lum, cujus spes in maligno posita est. et dies illius quisquis enim hujus vit;e saporem gustaverit. ama- tur,

    velut umbra transibunt. Ha;c et his similia illo di- ritudiuem vitare tieqiiit. Coniigit ergo inter h;ec,
    cente, ex illo tempore Etiielbaldus spem suam in postquanidilectus DeiGuthlacus ter quinis annorum
    voluminibus
    48 VITA S. GUTHLACI ANACHORET^.
    V voluminibus, devoto famulatu superni Regis, vitam tura tuum dimittas. Tunc vir Dei, post temporis iu-
    AVCTOIE duxit scililariara ecce Dominus Je.sus. cum famiilum
    :
    tervallum, anhelans ait mi, de hac resolicitare
    : Fili
    FELICE qund eiiim jiivenis
    suum de laboHnsa liujus vitEe servilule :id perpntuoe noli, hoininum indicarenolui,
    ulli
    EX HSS.
    beatiliiilinis rcquiem assumere voluisset; quadam niinctibi maiiifestabo. Asecundo etenim annn, qno
    dip, fuin in orator'io suo oratioiiibiis vacaus persta- hanc eremuin habitare coeperam, mane vespereque
    ret, subita illiim inlimorura stimnlatio corripuit : semper Angelum consolationis mea; ad meum col-
    statimque cum se subita infiriiiitatpdiri hingiioris loquiuin Dominus mittebat, qui mihi mysteria, quas
    vir Dei arreptum persensissef, confestim manum nnn licet hoinini narrare, monstravit : qui duritiam
    Dnmini ad se missam coynnvit. Tunc se ovante spi- laboris mei coelestibus oraculis sublevabat, qiii ab-
    ritii ad peronnis re^ini gaudia pr;Epar:ire cu'pit sep- : senli» inihi raonstrando ut prsesentia pr;Bsentabat.
    quarla feria
    jwst PaschOt
    tem eiiim dielms dir.i fegriiudine decoctus. octava fili, ha3c dicta mea conserva, nullique alii mmtia-
    die adextrema jiervenit. Siqiiideni qiiarta feriaante veris, nisi Pegaeauti Ecgberto anachorelse, si um-

    Pascha ajgrotare ccepit et iterum octava di", qiiarla


    : quam in colloquium ejus tibi venire contigerit, qui
    feria, qu^irto etiam lumine Pasdiiilis festi, finita soliis haec sic fuisse cognoscet. Dixerat, etcervicem
    icpritudine ad Dominiim migravit. Habitabat ergo parieti fleetens, longa suspiria iino de pectore tra-
    cuin eo sub illo tempnro uiius Frater. Bcccelinus xit, refocillatoque rursus spiritu cum parumper an-
    iiomine, ciijus relatioiie lia^c de obitu viri DeiGuth- helaret, velut mellifliii floris odoratus de ore ipsius
    laci descripsimus : qiii cum illo die incho:it;e moles- processisse sentiebatiir ; ita ut totam domum qua
    tisB ad eum venerit, cu?iiit illuin virum Dei, ut asso- sederet, nectareus odor infunderet. Nocte vero se-
    lebat, (le aliis interrogare. Ille ;iuteni taide respon- qnenti, cum pra>fatus Frater nocturnis vigiliis in-
    dens.demuin i-unisormonesnspiiium traxit. Ciiiipse cuniberet, igneocandore a mediajnoctisspationsque
    jiiirnunlialo
    Frater iiKjiiieiis ait : Douiine mi, qiiiil nnvi tibi ac- in aiir'.rani totain doinnm circumsplendescere vide-
    dir,
    fiilit? aii forte nocte liac iilla iiifiriiiilalis niolestia bat. Oriente aiitem sole virDei sublevalisparumper
    te tetigit? At ille : Eliain, inqiiit, iiioleslia me teti- membris velut exiirgens,cuinsuprainenioratoFratre
    gil ni.cte li;u'. Quf in itcm iiiterrogans ait ; Scisne, loqui coepit, dicens . Fili mi, praepara te, itertuura
    P:itermi. tiia; inlirmitatis caiissain. autqnem finem perge; jam me nunc tempus cogit ab his membris
    hujus niolestae a-grituilinis esse piitas?Cui vir Dei dissolvi, et decursis liujus vitie terminis ;ul infinita
    respondens inqiiil Fili mi. languorismeicaussaest,
    : gaudia spiritus transtolli malit. Dixit et extendens
    ut ab liis menibris spiritus sepaietur; finis aiitem manus ad altare. munivit se communione Corporis
    infirniitalis mea> oclavus dies, et vialico
    erit in quo peracto et Sangui.iis Christi, atque elevatis oculis ad cfplum
    accepto
    hiijus vitai cursudel-eodissolvi et esseciini Christo: extensisque manibus, animam ad gauilia perpetuae obit.
    expedit enim, sarcina carnis abjecta, Agnum Dei exiiltationis eniisit, anno ab c Incarnatione Domini C
    sequi. His auditis pra>iliclus Fraler. flenset gemens, nostri septingentesimo d quintodecimo. Inter haec d
    crebris Ia<r}in:iruin rivulis niu?stas genas rigavit : prasfatus Fraler subito ccelestis luminis splendore
    quem vir Dei consolans ait Fili mi, tri.«titiain ne :
    domum repleri, turrimque velut igneam e terra in
    adinittas: noneniinmiliilaborestadDominummeum, coelum erectam prospicit : in ciijus splendoris com- anno 715
    cui servivi, in reqiiiem venire aiternam. TanlKergo nobis 7
    paratione cum tunc si.l in medio coalo steterat, velut
    1 'I,

    fidei fuit, iit morteiii, qu;u cunctis mnrtalibustiinen- lucerna in die pallidescere videbatur. Cantibusquo-
    dii formidandaqiie videtur, ille velut reqiiiem aut qiieAngelicis sputium totius aeris detonari audie-
    pnemiuin laboiis jiidicaret. Interea decursis quater batur insulain etiam illam diversorum aromatum
    :

    eelelitaCa iiaruni dieriim ariicnlis. dies Pascha- pervenit in : odoriferis spiraminibus inflari cerneres.
    Mlssa tn qua vir Dei ci.ntra vires exurgens, immnlato Domi- 3G Deinde supramemnr.itus Frater, immensafnr-
    Pascltate
    niii Corpnris saiTificio el Sangiiinis Cliristi
    libamine, midine tremef;ictiis, eximii splendoris coruscatio-
    prajfato Fratri Verbiim Hei evangelizare coepit •
    qui nera sustinere non vaiens, arrepta navicula portum
    nunniuam aiite, neque post tam magnam prnfiindita- reliquit. ac deinde quo vir Dei praeceperat ccepto
    tein scienlia; se ab iillius ore audisse testatur.
    Deni- itinere perrexit. Deveniens quoque ad sanctara
    quecuin sepiimus dies infirmitatisipsiusdevenisset, Pegam. fraferna
    Christi virginem sibi mandataom-
    praiatus Fraler illiini circa Iiorain sextam visitavit, nia ex ordine narravit. Illa vero his auditis, velut
    invenitque eum iTcumbentem in angulo oi\atorii sui
    in prfficipitium delapsa, se solo premens, immensi
    '

    contra altaro nec tainen tunc cu;n eo loqiiebatur,


    :
    miBroris molestia mediillitus emarcuit, linguasiluit,
    quiapoiidiis infirmitatis faciiltatein lnqiiendi exemit.
    labruni obmutuit, omnique vitali vigore velutexani-
    Deiiiqiieilloposiente ul dicta sua secum dimitteret,
    mis evanuit. Post vero interventura temporis, ceu
    antcqiiam moreretur; vir Dei cum fessos
    humeros soaino expergefacta, imi de pectoris fibris longa sus-
    parumper a pariete leviiret, suspirans aiebat Fili : piria traliens, arbitrio Potentis grates egit. Postera
    mi, quia teuipiis nuiic apprnpimiu.it,
    nltima man- vero ilie, secundiiin praecepta beati viri, insulam
    data iiiea iiitende. Postquam spiritiis
    hoc .-orpuscu- devenientes, totiiin locum omnesque iloraos velut A Petja sorore
    Inm deseruerit, pcrge ad si.n.rem meain a Pcgain, sepelitur ejus
    ambrosiae ..dore re|iletas invenerunt. Illa vern Dei
    etdicas illi, quia iden avpeclum illius in corpus.
    lioc seculo famula trium diernin spatiis fralernum spiritum di-
    vitavi, ut in a;terinim cnram Patre nostro
    iu gaiidio vinis laudibiis cojlo commendavit tertiadie, secun-;
    ordiiiala serapiterno adinvirem videamur. Dices
    tcpullura
    quo.|ue ut dum prfficeptum illiiis,felicia raembra in oratorio
    illa cnrpiismeum imponat in
    sarcophagum, et iiisiu- suo hiimo tecla condideriint.
    doneinvohat, qiiam mihi E.gburh mitlebat.
    Nolui 37 Volens anlera divina pietas latius monstrare,
    quiilem juveiiis ullo liiieo tegmine corpus post menses
    meum te- quanta in gloria vir sanctus post obitum viveret, 1'2 invenlum.
    gere :<ed pro amorc dilect;u Cliristi
    ;
    Virginis, quro ciijus ante mortein vita, sublimibuscrebrisque mira- incorruptuvt.
    ha;c miinera milii miilebat,
    ad volvendum corpus culnrum indiciis, pi.pulis, tribubus, gentibus late
    meuin rescrvare cnravi. Audiens
    autem lia;c praj- ubique fulgebat; quoque a-ternaj comraemo-
    adilidit
    .fatus Fiat,.r, exorsus inquit : Obsecro te, Pater rationis indicium. Transactis enim sepulturie ejusbis
    ini, .iiua inrirmii;,iem
    tiiani intelligo, et morituruiu senis mensium orbibus, immisit Domiiuis in animura
    te audio, ut dii-as mihi
    nnum de quo olim te iiiterro- sororis ipsius, ut fraternum corpus alieno sepulcro
    gare non aususdiu solintabar
    nam ab eo tempore :
    reconderet. Aggregatis ergo Fratribiis. Episcopis,
    quo lccuin, Doiiiin e, habitare
    coaperam. te loqiientem Presbyterisque, imo et aliis Ecclesiastisis gradibus,
    yespcre et mane audiebam
    nescio cuin quo. Prop die exitus ipsius aperieutes sepulcrum invenerunt
    terea adjuro le, ne me
    solicitum de hac re post obi. corpus totum integrum, quasi adhuc viveret : et
    lentis
    UNDECIMA APRILIS. 49
    lentis artuura flexibus, raulto potius dormienti quam Inngitudinera f dierum suorum et finem vitas suaa D
    mnrtuosimilis videliatur. Sed et vestimenta omnia, sibi in ordine manifestavit. Ille vero econtra dice- iucTOBe
    quibus invoiutus erat, non solum intemerata, verum FELltE
    bat :Domine, qund sigirum mihi erit, quia omnia
    EX USS.
    etiara antiqua novitate et prislino candore splende- sic evenient? Guthlacus respondit signum hoc tibi :

    bant. Quod ubi qui intererant prospexerunt, statira erit cum crastina dies advenerit, antequam lertia
    :

    tremefacti stupeirtes steterunt, adeo utvix fari pos- hora fiat, his qui hoc loco habitant, unde non spe-
    sent, vix miraculum intueri auderent, et vix ipsi r':int. solalia alimentorura donabuntur. Ha^c dicens,
    quid .igerent nossent. Quod uhi Christi famulaPega lux, qnae coram apparuit, ab oculis illius recessit.
    priivpcxit, spirilali gaudio
    commota, sacralum cor- Nec mora, dicta efTecta secuta sunt : nam priusquara
    pus cum divinarum venerantia laudum in sindone, terlia diei horapr-opinquasset, signum in portn pul-
    quiim eo vivente Ecpbertus anachoreta in hoc offi- satura audierunt, homiiresque iilis insperata solatia
    ciura niittebat, revolvit sed et sarciipliagum non
    : portantes ccnspiciunt. Exin ipse onrnia quai sibi
    bunio terra» condidit, imo etiam in niemoriale quod- dicta er'ant recordans, induhia spe fiitiir;i fnre cre-
    dain pnsuit, quoil niinc ab Elhplhalilo liege miris debaf, fidemque iiiseducibilem in vaticiniis viri Dei
    oniamentorum strueturis, in honorem divinaj po- defixit: nec illum fides fefellit. Ex illo enira tempore
    tentis, iEdificatum conspicimus; ubi triumphalecor- usque inhodiernum diem, infulata regni ipsius feli-
    in mausolxo pus tanli viri, usque in hoilierni temporis cursum, citiis, per tempora consequentia, de die in diera
    a Rcije poslea feliciter pausat: per cujusinterceEsiouem, miser.itio- crescebat.
    aflornalo
    poinlur.
    nis divina; indiilgentiam, quisquis integra fide pul- 40 Nec etiam djfuncto ac sepulfo Christi famulo cxais ad
    saverit, impetrabit. Guthlaco signa virtutum ;ic sanitatum quie per illum y^ tumulum
    recipit tumen.
    38 virum beatse meraorise o magistrum divinse ! viventera Dominus hominibiis donavit, per invoca-
    Eiogium ejus, gratise ! o vas elcctionis! o niediciim salutis ! o prie- tionem iiitprcessionis ipsius ubique candescere prse-
    conem veritatis ! o thesaurum sapientise! o quanta sentem adusque diera cessaverunt ut qui vivens :

    griivitas, quanta dignilas in verbis et conf ibula- poniposis virtufum rumoribus se elevare noluit,
    B tionibus ejus erat! quara alacer, quara effic.ix in quanli meriti vel quanta) valitudinis erat, post obi-
    E
    discernendis caussis fuit! quam in absolvendis Scri- tum suum per pluriraa miraculiirun; tropaea mons-
    plurarum quiestionibus priimptus et facilis ! quam trar'etur*. Erat namque quidam vir paterfdmilias in
    irremisso famulafu Deo servierat 1 intanlum quod provincia g Wissa, cujus oculi, bis senis mensiura
    numqu.ira in illius ore nisi Chrislus, numquam in orbibus adepto videndi lumine, furvis albuginis nu-
    illius corde nisi pietas, nihil in illius animo nisi ca- bihus tegebantur, ita ut splendentis diei lumina a
    riias. nisi pax, nisi misericordia, nisi iudulgentia furvae noctis caligrne secernere nequiret. Qiii cum
    perstabat. Nemo vidit illum iratum, nemo elevatiim, reprobatis pigmeiitorura auxiliis mederrdi salutem
    nemo superbuni, nemo comrnotura. nuUus mcer^en- desperaret , perpetuamque sibi luminis orbitatem
    teirr : sed unus ideraque semper permanens, lajtitiam irnrainere comperiret; tandem invento salubri cnn-
    in vullu, gratiiim in ore, suavitalem in mente, pru- silio, ad coi'pus sacratissimum viri Dei Gutlikrci se

    dentiam in pector-e, humilitatem in corde prceferebat, duci rogavit, dicens Scio certe et confido, quia si
    :

    ila ul extra humaiiam rialur'ain notis ignotisque esse aliqua de rebus ab eo sacratis lumina mea tetigerint,
    viderelur. cito sanabor, et visum oculorutn nreorum mihi red-
    39 Postquam er'go priefatus exul Ethelbalbus, in det. Anrici autenr illius ut ipse regaverat fecerirnt;
    lonpinquis r'pgionibus habitans, obilum sancti Patris duxeruntque ad portura insulie Cruland. et
    illura
    EtheUmldo Guthlaci auilivit. qiii ante solus refujiium et conso- illi navi ascensa devenientes insulain, appetiverunt
    de morfe stia
    latio biborum ipsius erat ; subita arreptus moestiiia collnquium venerabilis Christi Virginis PcgiB quas :

    mccrenll
    ad coipus ipsius perveuit , sperans in Domino , ferventis fidei rllius spera indubiara comperiens ,
    apparet.
    aliquam laboris sui per
    datiiruiii >\h\ refocillatioiiera inlra oratorium, quo curpus B. Guthlaci recumbe-
    inlercessioiiem saucti vir*i Gulhlaci. Qui cum ad se- ret, duci permisit. Illa ergo partera glutinanr salis,
    pulcrum ipsius pervenisset, lacrjraans aiebat Paler : a S. Guthlaco ante consecratam aripiens, in aqiiam
    mi, tu scis misei-ias raeas ; tu sernper adjutor raer h opertoriam levi ra^ura mitlebat ipsara deniqiie :

    fuisti; te vivente non desperabam in angusliis, ad- aquam cum intra p:ilppbr'as Cieci gutfatim stillaret, p
    fuisti mihi in periculis niultis : per te invocabam mir-abiledrctu ! ail pr-iuiumtacfum priraaeguttce, red-
    Dnminum, et liberavitme. Mido quo vertam laciem ditum detr'usis ciecitatis nubibus. oculis infusiim lu-
    nream ? unJe erit auxilium nrihi, aut quis consolabi- men est : priusquam enim allerius nculi palpebris
    tur me? Pater optirne, me consolabilur si
    et quis, salutaris lympha iiifunderetur. quidquid in dnmo
    me dereliqupris"? In te sperabam. nunc me spes fefel- esset in nr'dine narrabiit: vi^umqu» sibi in eodem
    lit. Hicc et alia miilta proloqiiens, se solo sternebat; raomeuto donafum falebatur. Deinde posti|Uain diu
    et supplex orans, rrehris lacr_vm;irurn flrieirfis totum clausas gratia per gratiam frontis reclusit fenestras,
    vulturu rigabat. Nocturnis autem appropirrquiintibus cognovit inventuin olim quod perdidit luraen, dux
    uinbris, cunr in qiradam casula qua ant*i vivente
    , se duientibus f.ictus est r'evertens cursus. Exin ubi
    Guthlico hospitari solebat pernoilans, raoestam ,
    lumen de fonte luminis hausit, ibat quo venerat. irec
    menlera huc illucque jactabat Parumper ihi noc- sic reversus ut erat viditqne videntes, quos prius
    :

    tunris orationibus transmissis , cura lirmina levi videre negavit. grates Deo persolvens dignas, quas
    snnrno dirnitteret subito expergefactus, tntam cel-
    ; nullus reddere nescit. i

    lulam, in qua quiescebat, in immensi luminis spleu-


    dore circumfulgescere vidit et cum ab ignola vi- :
    ANNOTATA.
    sione terretur, extemplo, B. Guthlacum, coram ad-
    stantem, Anpelico splendore aniictunr. prospicit, a S. Pegae fitam ileiimus 8 Junuarii. Ejus cella

    dicentem ei Noli timer'e, robustus esln, qiiia Deus


    : ab huhUatioue S. Gulhlaci ilislahal 4 leucis ad ptagam
    adjutor tuus est propteiea veni aa te, quia Durui-
    : Occideiilalem : uhi nunc ojipidum Peag-kirke, ul est

    nus per intercessioneni meam exaudivit preces tuas. ecclesia S. Peijx.


    Noli trisfari, dies euim miseriae tuaj praeterierunt, b Egbertus secretorum ejus prae ceteris conscius.
    eique regnum
    et finis labiiruin tuorum jam advenit nam pr'ius- : Ita tiifru Iiiiiidfus.
    pra dicif. nocem men-
    quanr sul e bis senis voluminibus annilem cir-curnvol- c ^iictor hic iib Incarnato Verbo (id esl

    jEram, a Christo iiato, siuea Ja-


    verit oi'beni sceptr'0 regni dominaberis. Nim solum siliiii ante viiliiarcm

    autem, ut ferlur', lieguum sibi prophetavit, sed et uuario sequenle mclwari solUam) annos suos enumerat,
    7 secutus
    ^piilis T. II
    ;

    bO VITA S. GUTHLACI ANACHORET.E.


    islam vie- dilexerat, pro dulci consolatione, qiiam ab eo dum
    . secHtus Dionysium Exiguum : cuju>i fui.^ise

    2 de exulali.it multoties perceperat. Euradem itaque


    thodum uumcrandi, demonstrnt Petavius,
    lib.
    AUCTORE
    FE1.ICE
    lemporum cnp. 2 hZ\ et pnucis, part. 2 locuni (imni vita ,sua dilexit, nec umjHam post pri-
    Boclrina
    EX WSS
    tcmporum lih. 4 cap. i Hanc rationcm com- niam im-taurationem, (|uam idem Rex fecit, .'iedes
    ADIli ab Ralionurii .

    Croilandiae religiosoruni lialjitatione monachorum


    Incornatn putandi amios n Verbo Incarnnto, adhuc in usu fuisse
    Verbo. o.^teudemiis 17 u.sque in lioJiernura diem caruit, praestante Domino
    in Etruria seculo Chrisli 15, tnfra
    Aprihs, nd fitum B. Clarx Gambiicurtii\ noslro Jesii Cliristo, qni cum Deo Patre et Spiritu

    Lunx sancto vivit et regnat Deus, per omnia secula secu-


    (1 Jlic aituus uobis est 714, qunudo cijclo 12,
    Anmis obitus lorum. Amen.
    Guthluci.
    ^(j/i.-i t%, liltmi Dommicah G, Pnscha celcbratum fuit
    S.
    8 Aprilis, et feria 4 proxinia incidil in undccimam ANIMABV.
    Apnlis : qua f>iria et dic mortuus est S. Guthhcus. ANALECTA PAP. 2

    Evmdcm annum \^etiam delinuit Ordericuc. At Chro- Excerpla e.x Historla a Ingulli, Abbatis Croy-
    noloijus AntfloSni-onicus Wcntmonasteriensis et alii landcnsis.
    aunum tionfrum 714 assump.^erunt.
    e Ita mortno Coelredo anno 710 succcssit Ethelbnl- j\ex Ethelbaldus, ut beatum consolatorem suum nrr Bthcl-
    dus. lufjulfus hinc sua descripsil, Ante ^rve- el habet : miraculis coruscare coin|)erit, locum sepulturaj ejus baldits ob
    Efhelbaldus mirttcnlfi S.
    Rtx, sentis anni fursiim circiilareni. Ordericus : Ante- gaudeus et devotus expetiit et ea qu;E dicto viro
    ;

    Giitlilaci,
    qnam aiinus finiretur. Capgravius : Infra biennium Dei adlmc viventi aute promiserat, jam regnum
    labores tui finem habebunt : el hic respe.rit ad obilum adeptus plene persolvit. Accersito nam.iue quanto-
    S. Gulhlaci, nlii ad tcmpus coiporix incoriupli reperli^ cyus quodara famosK religionis raonacho b Evesha-
    aut certe ubi Feli.r scripsit, bis j^enis voluuiinibns, id mensi, nomine Kenulplio, ut ibi ccBnobium aggre-
    est mcusibus; ipse tcgil, bis suis voluminibus, et annos garet, sibi et Deo servientibus perenniler concessit,
    fxtndt
    2 intcrprctntus cst. dedit et confirmavit, et ab omni redditu et consue- monasterium
    r Tradilur regnasse annos 41, cl anno 757 Secan- tudiiie seculari totam insnlam Croylaudia; omnino Croijlandense,
    dnnse occisus, cujus corpus Iiep;in(lunui sepultum absolvit et inde c chartam suam, in prgesentia (/
    ;
    r,l
    jacet. Itn Chronolotjns Auglo-Saxonious. Epi.scoporum Proeeruinque regni sui, securam sta-
    g Wissa. in hodicrno Cantabrigiensi Comilatu, con- tuit... Et quia palustris humus Croyland (ut ipsum

    tigua Lincoluieusi et Norfolcicnsi Cotnitatibus : ubi nomen indicat, nam crudam terrain et coenosam
    caslrum Wisbich poslea ab Episcopis Elicnsibus con- significal) lapideum molem sustinere non poterat
    structum fuit. j)ra;fatus Rex ingentes palos quercinos et alninos iu-
    h 7^1 MSS. at dubitat Mabillon, nn legeudum, aper- numera; multitudinis huini defigi fecit, duranique
    toriam. ab a/fcctu sic dictam? an ad.spersoiiani, anl terram novem miUiariis per aqiiam de Uplanda, id
    otlertnriani? Vcrum poluii dici aqua opertoria, quod est de superiori terra, schaphis deferri, et paludibus
    vbi Hgnpiiili
    certo operculo tegeretur : ut solet aqua pluvialis excepta commisceri jussit : et sic lapideam (quia S. Gutlila- illiiis oratQ-
    tegi. cus prius oratorio contentus erat ligneo) basilicam riiim fiierat

    i JJic dcfmunt MSS. Bertinianum, ct Vcdastinum. coepit et consuminavit, cceiiobium condidit, orna-
    mentis et fundis, aliisque divitiis locura illum dita-
    eumdem^iue locum in tota Vita teuerrime dile-
    APPENDIX vit,

    xit. Nec umquara post primam fundationem, quam


    auclore Orderico, ex relaliune Ansijoti Siip- idein Rex statiiit et fecit, monasteriiim Croyland
    prioris Croylandensis. religiosoruin iuliabitatione monachoriim caruit, us-
    que in diem hodiernum.
    F.tbcltmhlus
    M„ ergo diversis infirraitatibus gravati, auditis
    ti
    2 Etiam iii eadem insula illis in teraporibus erant ibi erernit.v

    Crnijlmiilvnsc runidribus miraculo]-iuu beati Guthlaci palustrem nonnulli vitam ereiniiicam ducentes, qui viro Dei vixertmt ejiis

    JHonastcritnn Croilaudiam, ubi sanctum corpus quiescit, adeunt, suucta familiaritate quoad vixit adha;reiites, tara- discipuli,
    adiflcat. Cissi,
    prc'cibHsque ejus sanitatem iutegram adepti Deo quam iiifirmi ad medicuin iii ejus infurmatione et
    gralias referunt. Rexautein Ethelbaldus, ut beatum exeniplo frequentem carpebant aiiimae salulera. Ex
    consolaturem suum miraculis coruscare compeiit, quibus unus erat noviter ad fidein Catholicam con-
    locum sepuUurie ejus gaudeiis expeliit. et ea qu£e versus, nobihtate generosus, quoudain pra'potens in
    beato viro jam regnum adeplus dcnaverat, servien- muudialibus, nomiiie Cissa, qui relictis omnibus se-
    tibus ei perenuiler concessit. Nam (|Uodam tempore, cutusest Doininuin suum Christuin. Alius erat Bet-
    l'-

    Betfeleniis,
    dura idem Rex, caussa visitandi Palronura suuui, telinus, servus pra^fati Patris fainiliarissimus. Ter- Eijberlvs,
    antei|iiam migraret, Croilandiaui adiret, et vir.Dei secretorum ejus pra; ceteris
    Egbertus, Tatmnii.^,
    tius erat
    quietam raansionem in eadcui insula sibi ab eo con- conscius, Quartus erat Tatwiuus ad eamdem insu-
    cedi postularet, quinque milliaria Orientem, quondam et nauclerus. Qui oranes
    .id id lam ductor ejus
    esl usque ad fossam qua) Asendic dicitur, et tria ad
    iu siiigulis casulis, iioii loiige ab oratorio sancti Pa-
    Occidentem, et quinque ad Aquilonem C(uicessit, et tris Guthlaci, de lieentia supra memorati Kenulphi
    ab ounii redditu atque consuetudine seculari onini- Alibatis, us(iue vitie terminum separalas mausio-
    ad
    bus raodis absolvil et inde chartam, sigillo suo
    :
    nes habuerant. SanctaveroPega, soror sancti Patris
    siguatam, in prajseutia Episcopurum Procerumque nostri Guthlaci, cito post primi anui revolutionem et S. Peija
    suorum couHrmavit. Et quia paluslris liumus Croi- ab obitu ejusdem, relicto prius ibidem iu manibus soror h lcucis
    laiidia-, ut ipsum nomen intiraat tCroilandia indc disfans.
    eniui Kenulplii Abbatis fiagelUj S. Bartholomaii, et psal
    crudara, id est, coenosam terrara signilical) lapideam
    terio fratris sui, cura nonnuUis aliis Reliquiis ad ;

    moleui sustinere non poterat; pra-fatus Rex ingen-


    cellam suam navigio remeavit, ab uratorio prajfati
    tes ex quercu palos innuraene multitudinis bumo in- fratris sui per quatuor leucas ab Occidentali plaga
    ligni tecit, duranniue terram novem milliariis per
    • Ord V'\)\n
    distantem.
    londa. aquam di; Upolaiida ', id est superioii
    terra, scapbis 3 Praedictus vero Rex Ethelbaldus, perfecto ac
    defeiri, ej paliidibus comiuisceri statuit
    : et sic lapi- pleiie coiisummato monasterio suo Croyland, ad
    deara (quia sacar Guthlacus oratorio Ethelbaldi,
    couteutus est prumovendara sanctam Ecclesiam, ubique per reg-
    ligneo) Basilicam C(a.pit et consummavit, Heiji inler-
    Deiiide re- nuiii suum, et ad alia eliam religiosoruin virorura ac
    fectn uiinii
    hgiosos viros ibi aggregavit, cojnobium condidit,
    niulieruin ccenobia dignitatibus ac privilegiis eman- 3.".G
    oruamentis et fundis aliisque divitiis locura
    ditaxit, cipanda, jugiter ammo intendebat... Cumque qua
    ad lionorem Dei et saucli Anachoreta;,
    quem valde draginta et uno anuis reguasset, juxta pro^jhetiam
    sancti
    UNDECIMA APRILIS. 51
    sancti Patris Gnthlaci, bello mlnus provide inito, multa compunctione visifaret, et aliquod pretiosum D
    super Seggeswold, a nernretlo tvranno extitit inte- notabileque jocale offerret... '^ '"^'^-

    remptus,... et apurl "''^"''''-


    Ripedum,
    Ri|in(lium, id est 5 Mortuus est Witlasius Rex anno regni sui de-
    succedvnt tunc tempoiis celeljerrimum monasterium, tumula- cimotertio, el in Ripadio raonasterio sepultus : cui
    Ossa, tus, regnnm Merciorura nepoti patruelis sui. videli- succeseitin regnuinBerlulpbusfrater suus, regnavit-
    cet OffEefilio Digniferti, filii e Anulphi,flliiOsmodi,
    . .... ", ,
    '

    que sirailiter Iredecem annos. Hic transiens per /i,j: airipil


    „ ., llerlulphus

    filii Loppae, filii Piliba;, patris Regis PendiB, con- Croylandiam, quajcumque frater suus Witlasins vel bona Croy
    sentientibus totius Merci»procerihus, reliquit... qui alii Reges Merciorum jocalia plurima, in sanctiE landix,
    (a guo con-
    firmafur pri~
    Domino Patricio Abbate CroylandiEe, qui Kenulpbo Ecclesise nrnaraentum. larga manu cnntulerant, om-
    rilcijiifi anno prirao ejus Abbati successerat, monasterium suum nia una cum tota pecunia, quara in monasterio in-
    CroylandiiE per f chartam suam confirmavit, anno venire poluit, sceleratissime diripuit. In recompen-
    {
    Incarnationis Domini nostri Jesu Christi seplingen- satinnera tamenaliqualem pecuniae direptae, chartam
    Egbertus.
    tesimo nonagesimo tertio. Porro prcximo anno se- plurima privilegia continentem fecit CroylandiiB de
    quenti, pra^dicto RegiOfrie iv Kaleudas Angu^ti de- terris suis et lihertatibus his verbis... pro Withlasii
    functo, filiusejus Egbertus in regni gloriam succes- quondam Regis, fratris etpriedecessoris mei.proque dat immu-
    "''"'"" J"^""
    sit, centum quadragiuta et uno diebus regnavit,
    et redemptione
    ^ nieorum peccatorum, cura cnmninni
    .
    '
    lotum reg-
    morboque correptiis obiit.Cui vir magnificus etsan- consilio, gr.atuitoque consensu omnium Magnatum num on. 851,
    Kniiitphus,
    ffsfis ocitltj- ctasobolefelix Kenulpliussuccessnr, inpace. pietate regni mei, concedo Deo et beatissimo Coiifessori suo
    tus miraimlo- ac juslitia per viginti sex annos regni guberuacula S. Guthlnco, sacralissimo monasterio vestro Croy-
    rum S.
    gloriosissime suslentavit... Cui earne propinquus quod per totum regnum raenm Merciae, Ab-
    landia;,
    Gullilacl,
    Siwardus, tertius monasterii Croylandiae Abbas, et bas, Monachus. Converstisque sacri monasterii ves-
    multa religione confessor farailiarissimus, ex muni- tri, qui niinc estis, vel qui vobis succedent infutu-
    flcentia regia cliartam bujusmodi inipetravit... Ora- rurapostvos,ibideraDnrainoservituri,proqnocumque
    nes et singuli scitote, quia Dominus Sanctum suum negotio processerint. de futigivis viae sua- famulos
    E
    mirificavit signis celeberrimis et prsclaris prodigiis, liceiiter sibi faciant ac producant, inque pra?sentia
    beatissiraum Christi Confessorem Guthlacum, in mo- dicti Alibatis, raonachi vel Conversi ubiqiie per reg-
    nasterio Croylandensi corporaliter quiescentem, et num meiim, sicut in Ecclesia sua Croyland, salvi
    novis ac innumeris miraculis proiit ego ac Rpgina permaneant et securi, ac ab omni periculo imraunes
    mea in nostra peregrinatione luiper oculis nostris penituset inderanes. suh rautilatione membri magis
    vidimus) quolidie clariiis, ad totius mundi notitiam, dilecfi, si quis istud privilegium meum in aliquo te-

    coruscantem. Unde consulente idem ac commnvente mere violarit.


    venerabili Patre, Domino Wilfredo Archiepiscopo 6 Confirmo etiam vohis et successoribus vestris,
    Doroberniensi, tunc nostrae peregrinationis coinite, regulam S. Benedicli siib habitii vestro tam nunc
    eon/lrmal
    quam professuris, principalem

    dof prlvlle-
    dictiim
    c:ipto
    monasterium Croyl.indiEe...
    mese protectionis. Insiiper peregrinos omnes
    in riistodiam nrofessis
    ,^,.^ij..
    vestram Ecclesiam Croylandiie,
    post vos
    in qua venerandse
    I
    regulam
    ^,„^^(£(1
    S.

    giiim peregri' illuc caussa devotionis accedentes, et ciim signo S. Reliquiae sanctissimi Christi Confes.soris et Patroni
    naiitibus ad
    Guthlari in suis capuciis vel capellis recedentes, li- vestri B. Guthlaci, cnrporaliter tumulati ultiinam
    ejiis fumbam
    aiiiio yOG. beros et solutos abomni passagio et telonio.ubiciira- resurrectinnem fehciter expectant totamque insu- ;

    que vei.erint, pertntum regnum Mercias perenniter lam adjacentem... in sedem separalem Abbatiae ve-
    esse volo. Sed et eleemosynas.. datas Den ac S. Gu- strie in sitiira specialem monasterii vestri trado...
    thlaco, dictoque monasterio ac inonachis in eo Deo Hsecest hiereditas Dnmini, dos EcclesiffiChristi.so-
    servientibus, perpetuam pnssessionem concedo,
    in lium S. Mariieet B. Bartliolamici Apostoli, S. Gu-
    confero et confirmo, anno Incaimationis Cbrisli oc- tbl.ici monacborumque suorum sanctuarium sacra-

    tingentesimo sextn.,. tissimum, et monasterinra ab orani terreno servitio


    l KenulphusRex Merriorum anno Christi Domi- liberriraiim, Ulustrissimnrnm Regum eleemosyna
    ni ncccxix teraporalisfinem vitEE fecit,'et filiiim siiiim .specialis, mansio Sanctorum perpetua. et possessio

    S. Kenelmuiii, f/piierumsepteniiefn, regiii reliquitliEe- viris reliciosis corninuni regiii consilio specialiter
    siiiccifunt
    Kciicdnus redem... PostcujiisMartyrium Cenlwolphus Patruus appropiata. proque frequentibus miraculis sanctissi-
    ejus, frater Kenulpbi Regis successit... quo expulso mi Confessoris inter vineas Engaddi balsarai raater F
    Bernulphus, et Ludicanus.. Snblatis vero in brevi semper fertilis, et Regum privilegiis in solitudine
    Ccofpfius tyrannis, omniuni consensu Witlasius in Regem le- Bnsor omnibus pcenitenlibus civilas gratia; et salu-
    ct alii :
    vatus est, et tredecim annis regnavit. .. Hic [instmo- tis... Confirrao etiam Deo et S. Outlilaco sacroqiie

    dum chartam, /i pulcherrimaprivilegiacnnlinentem, monasterio veslro, de domo Fregisti ecclesiam de

    diclo raonasterio Croylandiae fecit anno Dcccxxxm Langtost.


    in his verbis... voloetiamet prEiicipio. quod quicuin- 7 Ita deinde sexies cum eailem fonnula, Confirrao
    que in regno meo, pro quocuinqiie reus inventus et Deo et S. Guthlaco, staliiliuntur illuslria doiia eiilem
    legibusobslrictnsfuerit, si fugerit ad dictum monas- monaslerio oblata, eo fine inquit. ntgratiam beatissi-
    teriiim, et coram Abbate dicii monasterii, qui pro mi Confessoris Christi S. Guthlaci, apud vos cnrpn- -,„^,,,_,.,_,
    Willo-siiis
    tempore fiierit, gratiam sanctissimi Confessoris raliter quiescentis, innostris adipisci necessilatibus p„fri,cinium
    il.if ir.iilttm

    icix fiigienlt- Oulhlaci. ibidem corporaliter quiescenlis, invocans jugiter niereamur. Anno ergo lucarnationis Cliristi s. Cufltlaci,
    liiis «(/ .S,
    fidelitatem ni i\t servitiiim juraverit sempiternuni ;
    Dcrcxxi feria sexta, in hehilomada Paschie, isfud
    Cufhlnciim.
    iin s:i:i,
    salvus et sccun;^, protcctione Abbatis et inon.ichn- nieuni regiuin chirographum sanctieCrueis signn sta-
    rum sunrum, quocuuique ser\i!io per totam insu-
    lu bilivi... Ego Bertulphus Rex Mercinrum divinam
    lam Croylandia? ipsum posnerint, sicut in azylo vel deprecor raajestatem. quatenus per intercessiniiem
    iu camera mea propria, p.-ice ineaet impunitate gau- sanctissimi Confessoris sui Giithlaci oraniurmiue
    deat; nullusque ministrorum meoruni ultra illura Sanclnrum suorum, dimittat mihi et onmi piipnlo el asserU

    insequi audeat, nec in aliquo raolestare, sub poena meo peccata mea per aperla miriicuhi sua "j,"/^",""'
    ; et sicut

    perditionisdextri siii pedis, quiciimqiie in mcoregno nnliis oslendere dignatns est misericordiani suam ,.j,,j ;

    istnd meum privilegium tentaverit inaliquoviolarc... sic super P.iganns hostes suos dare dignetur in om-
    Perseveravit Rex Withlasius coiistautissime
    iste ni cerfamine victoriain, et post prieseutis vita; fra-
    itiifaiinis
    usque ad mortem siiam in araore, quem ad inonas- gilcm cnrsum in consortio Sanctornm suoruni glo-
    11(1 ciiin jicr

    terium Croylandense conceperat : ita ut nnini anno riam seinpilernam. Araen.


    vitiE suEe, saltein semel, feretrnm S. Guthlaci cum 8 Fecit Deus in isto Concilioiid honorem siinclis-

    s lui
    1 :

    52 ANALECTA DE S. OUTHLACO.
    siraiCnnfessoris 8ui Guthlaci (elpberrimuin miracu- prsedas ngentes, maxime Northumbriam et Merciam D
    L

    lum, quo fievotio totius ferriB ad pereprin.itionem devastarunt; .. et apud Nothingham ,anno Domini
    T\ insT.
    DccCLXVi hiemarunt et anno dccclxxi pauci juve-
    Kr.CLPI. peragenriam Oojlandia!, jam plus solito tepida,
    deincpps fieret frequentis5iima, et per omnes vias ab nes vix evadentes, proxinia nocte sequente monas- Dani^ acce*
    dendbvs an,
    omnibiis provinciis redderetur quotidie rediviva. terinm Croyland ingressi, stragemChrislianoiumlu-
    871
    Cum enim totam Angliam rontereret hoc anno qui- gubri ao lacrymabili ejulalu clamantes, ad ostium
    Grifxxanfp
    dara morbus, quasi paralysis, nerviu hominum, mu- ecclesia; nuntiabant. Cunctis itaque de niintio confu-
    per Angllam
    iierum.ic infantiiim frigore repentino ac excessivo, sis, Abbas retentis secum senioribns monachis et Jieliguim S.
    difftciti para-
    iysi, venis durius orii'ntibus. nullo pncv.ilentepannorum paucisinf;in1ilius, omnes f u^tiores etadolescentiores, Guthlacl

    remedio repercussis, ac niaximebrachiisac manibus assuniptis sacris Reliquiis. scilicet sacratissi- translatx
    secum
    ad gitvam
    homiijum inutilibusfactis et fotaliterarefactis iQiiem ma gleba corporis 8. Guthlaci, flagelh) psalterioque
    Ancarig.
    quidem mnrbum praeiens, quasi nuntius ejus certis- suo, aliisque praecipuis jocalibus... pr;ecepit in pro-
    simus, dolor intolerabilis membrum sic ajgrotans xiuias pdudes fugere et iliidem helli exitum expec-
    pra>orcupabat)contipit in hocConcilio pliirestam ma- tare. Quicum multa cordinm siiorum m(estiliajussis
    joresquam iniuores dicloincommodo lalmrare. fura- obtemperanles. onerata navicula cum prredictis Re-
    que regni nepotia [iroponereutur, DominusCeoIno- liquiis et Regummonumentis... ad silvani de Anca- .

    thus Archiepiscopus Dorobernensis, qui dicto morbo rig, contignam insulse sua; versus Austrum, perve-

    vexabatiii-, aperte consuluit, divina netiotia debere ninnt : et cum fratre Torelo anachoreta. ac aliis

    primitiisprnponi, et sic humana negotia, Christi suf- fratribus tnnc ibidem commnnentibus, qu.itriduo
    fragante pratia, finem prosperum posse sortiri. As- commorati sunt, numero triginta : de quihiis decera
    sentientibusfiue universis, cum Dominus Siwardus Sacerdoles, ceteri inferiorum graduum extiterant...
    Abbas qua?reretur... ac pro nimia senectute non ad- 1 Inmonasterioveroindtientesse sacrisvestimen-
    esset, ipsemet Rex Uertulphus, querelas Ecclesise tis, tani Abbas quam ceti^ri omnes, et in clmro coa-
    Croylandi.T reminiscens, coram Concilio injurias, dunati, regulares Horas officii divihi, posteaque Da- K
    Domino Siwardo .\l)bati ac monasterio suo Croy!;in- vidicum Psalterium ex inlegro persolvnnt : deiude
    mf rilis S.
    Giifhlacl
    dia\ adversariorum suorum fatuo furore, sa-pius il- magnain Missam ipse Dominus Abbas celebr;ibat,
    sanantur latas, patenter exposuit, et ut remedium appnnere- ministrabantque friiter Elfgetus Diaconus, frater Sa Occiduntur
    a Danis
    tur. decerni communi consilio imperavit. Cura ergo vinnsSiibdiaconus et Egelredus et Walricus
    fr.atres
    Ceolnotftns
    Thmdorus
    istuil ncpotiuin in medio versaretur... i Dominus pueri ceroferarii. Cumque completa Missa Abbas et Ahbas cum
    Arcfiirp :
    CeiiliiotbuH Dnrobernensis .^rchiepisropus alta voce, Ministri sui pr;edicti sacris mysteriis communic.as- relniiiis Mo-
    dort beriieiisi
    de morbo suo se sanura et incolumem exclamavit, sent, irruentibus in ecclesiam Pagaiiis, venerabilis
    "'"'*'•'

    meritii .sanctissimi Confessoris Cliristi beatissimi Abbas supersanctum altare permanum crudelissimi
    Guthl.'ici,cujus negolia tunc in manibus tinctaban- Regis Osketuli, verus Martyr ef Cliristi liostia ira-
    tur. Kxclamant ilem plures alii jiotentissinii in dicto molalur. Ministri circu:Tist;intes oranes per arbaros !

    afii EpiscopX Conciho, taiu Pontifices quam Magnales, se dicto capilibus detrunc:iti : senes et infantes incipientes
    H Magnales,
    morbo laliorasse, sed jam per Dei gratiam et sanc -
    de choro fugere, capti et durissimis tormentis, ut
    tissimi r.uthlaci nierita nibil didoris ex pr.tdicto ecclesise su:p thesauros ostenderent, exainiuali et
    morbn in membris aliquibus se sentire oranesque : exanimati sunt Dominus AskerusPrior in vestiaria,
    :

    ad visitandam .sacratissimam tumbam sanctissimi Dominus Lechtwinus Subprior in refectorio quem :

    Guthlaci in Crnylaiid, devota peregrinatinne, quam frater Turgarus infans decem annoruin.facie corpo- Tiirijams pucr
    citius poterunt, voto mox arctissimo suas conscientias risque forma venustissimus, gressu individiio in re- ^f"""us,
    astrinxerunt. fectorio consecutus, cum seniorem suum cerneret
    k 9 Quaprnpter Dominus Rex Bertulphus /, Epi- occidi commori et simul inferfici cum eo instantissi
    scopo Londouiensi (qui dicto morbo contractus jam me supplicabat. .Vt junior Comes Sidrock, miseri
    lomliiieiisis.
    se sanatum maximo gaudio prtedicabat) pra;cepit cordia motus superpuerum, exuebat euni decuculla
    privilegium Croyland in manus assumere, medi-
    et sua, et d:Uo Danico collohio jussit eura ubique vesti-
    cuin .suuin S. GuHilacum cliirographo suo. prout gia sua imitari : sicque de oninibus senioribus et ju-
    Concilium statueret, insisteret honorare. Quod et nioribus rem.anentibus in monasferio solus servatus
    factiiin est. Ideo iii subscriptionibus regii cliirogra- est...
    phi Archiepiscopus Dornbornensis ('eolnothiis se sa-
    12 Dani vero oinnia sarcophaga Sanctorum qui j."

    nuni .'1 incolumem latetiir; S. Swithunus Episco-


    /
    altis tumulis inarmoreis circa tumbam sancti Patris viilct corpora
    pus Wintoniensis, de Domini miraculis tetatur;
    m Gutldaci ad dexteranietsinistrain ejus nuiescebant, •'""''"'i"n
    AlstanusSchireburnensis et «OrckenwaldusLichen- , ., ., p * -1. 1 j ^ 1
    t;""! ccclcsia
    cnltris etlignnibus coiitregerunl, .scilicet addextram ^, monaslcrio
    fcldensis Episcopi, de profectihus Ecclesire gratu- tumulum S. Cissae Sacerdotis et anaehoreta-, et lu- comhari
    lantur et o Rethunus Legerocensis Episcopus, se
    ;
    inulum S. Bettelmi viri quoudam miiiistri S.
    Dei et
    S. Gulhlaco famulum, quoad viveret, pollicetur : u- Gulhlaci, tumulum etiam quondam ducis
    S. T;itwini
    niversique Concilii optimates aflei.tu aidentissimo ad Croyland et naucleriS, Gutblaci .,. sedcumspe-
    regia- benevolenlia; penes S. Guthlacum in omnibus ratos thesauros non invenireiit, nimiuni indign,ati,
    obsequuntur. Cnnfluenlibus itaque quotidie de
    tota universa Sanctorum corpnra, in iinum acervum mi
    terra pnpnlis iniiumeris languidoruni ad
    sacratissi- *erabiliter contracta, immisso igne die tertin adven-
    mam S. Guthl.ici tumham, et devotiono debita per
    tus sui cum
    ecclesia etomnibusmonasterii ;pdificiis,
    merila sauctissimi Confessoris diviuam
    gnuiam im- scilicet Kalend;\rum Septembris, fnnestissime
    VII
    plorantibus. Domino(|ue aperiente universis
    et sfi])ius
    i'ontem combusserunt. Qiiarto tandem die cuin animalium et
    largissimum mediciuw salularis, ita
    una die 100, ut una die ali- jumentorum innuineris gregibus versus Medesh;im-
    qunlies idtra centura bujusmndi
    paralvtici sanareii- sted transmigrarunt Postea fra^ter Turgarus, per
    tur-, ditatus est Abbas
    Siwardus supii modum... fugam elapsns in proximam silvam, perque totam
    1 Bertulpho Rege Merciorum
    ^ mortuo, Beorredus nnctem ambulans, summodilnculo Crnylandiam in-
    m regnum successit in cujus tempore venerabilis rercrsus iiicll-
    :
    gressus est. Quem cum sanum et incoliimem cerne-
    ^•ater, Dommus Siwardus
    plenus dierum et decre-
    cat aliis cx
    rent, aliqualiter confortati snnt : sed audientes ab silva rcduci-
    pitus,
    sexaginladuobusanuisnflficin Paslorali stre-
    eodem quibus in locis tam .\bbas eorum, quam ce- liiis, omnia
    nuissimeadminislrato, obiit
    cui ad nflicium Abbatis
    :
    teri seniores et confratres sui occisi jacebant, et ^"^
    ''''*'°

    monasteriiCroylaudensis Dominus
    Tl.eodorus suc- quomodo omnia Sanctorum septdcra confracta, et
    cedebat. In ejus tempore
    Daui ubique per terram monumenta omnia sacraque volumina sua cum cor-
    poribus
    ,

    UNDECIMA APRILIS. 53
    pnribus Sanctorum erant combnsta, inestimabili sito habitu seculari, inter prsetacfns senes quinque,
    dolore omnes consternati sunt, planctusqiie et pln- monachicum schema suscepisset, etiam baculn pas- FX IIIST.
    IMCtil.Ff.
    ratiis diutissime factus est. Tandem.... de Pastore tnrali a Rege donatiis est, et a Cedwulpho, E|)iscnpo
    et Alibas
    inter ens eligendo invicem rolloquuntur : celebra- Dorcacistrensi, more Erclesiastico lienedictus Ci oijlandlx,
    taqne electione, venerabilis Pater findricus omniiim 16 Tunc expensis de fisco Regis assumptis, in
    coufensn, licet invitus et multum renitens, Abbas brevi ecclesia fabrirata esl, chiustrumquecuin cete- ; e^laurat
    ecctejiam et
    tandeni est effectiis ris nfficinis nece„ssariis ^dific:itum... In feslo Nati- monastcrium
    Alia bona 13 Beorredus aiitera Rex Merciorum. rontracto vitalis B. Maria! annn ncrccxLvin, cum universi
    diriphmtur maximo exercitu, quasdam ferras mnnasteriiS. Gii- Magnales regni Lnndnniis convenissenl, Rex Edre-
    a ttettibits
    Croyland slipendiariis
    thlaci de distrihiiit, quasdara dus dedit Domino Turketulo Alihati monachi-que
    Merciorum.
    sihi cnnfiscavit. Et licet venerabilis Pater Godricus suis mnnasterium Crnyland, per chart;im suain his
    sKpius repetendo mullos sudores penes Regem et verbis... Vohis liqueat omnibus, quod per devotam
    impctrat
    niinislrns suo.-^ ronsumeret, et chartas dnnatorum, suggeslionem dileeti Clerici et cognati mei Turketuli, conftrmatio-
    Reijumqne confirmationes, una cum suo proprio milii factam super reparalione, restaurafione ac ii- nem privite-
    giorum. an.
    chirographosiepissime ostenderet; niliil seraper nisi bert;ite sacrosancl^e Ecclesia? et ranniisterii Croy-
    vacua verha repnrtans, demiim denegolii sui propo- landensis, in quo reconditie sunt lieliqiiiae S. Guth-
    sito penitus desperabat Anno dccclxxiv Beorre- laci, Confessoris et anachoretie ; nnnmodicura dolui
    dus Rex Merciorum Roraam pelens, in paucis diebus et compa-sus sura, tara pro depnpulatione s;inctae
    defunctus, schola Anglnrum sepullus esl
    il)idein in : raatris Eccle-iae, quam pro minoralione heneficiorum
    cui vurcessit quidam servorum Beorredi Ceohvul- spiritualium, pro animabiis progeiiitnrum menrum
    phus. Anglicus genere, sed harbarus impietate per opera misericordi.^e raultipliciter el frequentcr
    inter plurima mala quse fecit, etiara venerabili Ab- impositorum... Aliud privilegium sancilura est, ad
    iterum anno
    hati Croylandensi Godrico miserisque Fratrihus suis honnrem Dei, et sancta} raatris Ecclesiie relevatio- oiii;

    vectig:ilmille librarumimponeiis, monasteriiimCrny- nem, ac S. Gutblaci ('onfesj-oris reverentiam, inprse- V.

    iandeiise fere adnihilavit. Qui tandem depositus, senlia Regis, Pra^lalnrum Procerumque suorum
    misero Hne vit;im terminavit. anno Dorainicje IncarnationiK dcccclxvi apud Lon-
    Sub Hcr/ibiis 14 Regnum quoque Merciorum hoc temporis don cnllectorum. in Octavis Pentecostes. in ecrlesia viarimnm
    OccidfiUalium momenfo, praevalente cnnti*a Danos Alfredo Rege S. Pauli Cathedrali... Fecerat fieri Dorainus Tur- cnmpanam
    Saxonum, vommal S.
    suo. regno Weslsaxonico sociatiim est, etusque ad ketiilus unara raaximam campanam, nnmine Gnlh-
    pr.oseniem diem deincejis adiin;itiim — Regi .Mfre- lacum. qua cum aliis campauis coraposita, fiehat
    Gul/ilacum.

    dn successit in regnura filius Edwardus, et huic mirahilis harraonia : nec erat tunc tanta consonan-
    Atlielstanus filius suus primpgenilus Hic Ab- tia camp:inarum in tnta Anglia.
    hatem Croylandije Godricum, longo senio grava- .\niio Mxxxu Cnutus Rex confirmavit oinnes ec-
    tum, cetercsque confratres guos septem in suam clesiaset capelhis, terras et tenementa, lihertates licx Cnuttis
    curiam assuraens, monasleriiim Croylandiie res- et privilegia, cum quihus Rex EdrediiK monasteriiim conftrmaf
    sed praipropera Crnylandia;, ad honorera Dei et S. Gutlilafi Confes- privilegia.
    taurare prcposuit : raorte prse-
    venlus, fratribus suis propo.situm [lerficiendura rtli- soris sui, cnrporaliter in eo requiescentis, dotavit,
    quit. Successit ei frater suus Edmundus. Eodem donavit, et ditavit.
    anno Godricus Ahbas Crnylandia? ohiit quera duo ;

    senes secuti suiit ex aliis unus moiiasterium Win-


    : ANNOT.ATA.
    toniiB, alius monasterium Malmesbyria! adierunt
    tres solum
    monaclii Verum trium fralrum in monasterio Croyhandi» a Ingulphusas.srri!/;(i(/. 901 ae Ahhalrm brnetiirtum
    Crotitandix cnmmorantiura sancla Irinitas in Doniino confi- iii fesio noiiilitii Domini, et iii ConversioneS. Panlise
    degunt :
    deh.at Rex Edraundus a qundam latrnnculo occi- Civylandia' instatlatum antio 1076.
    sus est ciii successit fraler suus Edredus, terlius I) Eveshainense ccenohiura in agro fVifjiirniemi

    filius Edwardi Regis. fiinilatuni esl a S. Egwino Epiicopo fViijorniensi ctijus

    15 Hiijus regni anno secundo, Turl^etulus vene- ]'itam illnstr.ivimus ad tiiem xi fanuiirii, iibi enp. 2

    rabilis Cancellarius versus Ehoracum per mnnas- late iledttximus ilieli monasterii fundatiimem.
    teriuni Croylaiiditer assumpsit. Quud cumperfrans- c Charlam lianc ediderunl Ing nliilins et nuelor ^fonas-
    suti Edredo
    Turl,etulus
    ire disposuissef, occurrenles ei Ires dicfi raona-terii tici Anijlieani : Non videlur daia iiniio 716, .sed mnllo
    Ciiiiccttarlus venprandi senes, multa supplicatione, advesperante serius, post scviptnm a Felice Viinm S. Gutlilaci.
    iiivisil lcli-
    jam die. ad eos intr;ire compulerunt et ducentes : d Episcopi sunl Brilhwaldus Dornbeniiensis Win-
    tjUKtS S.
    eum ad oralionem in oratorinlum suum, quod in quo- fridiis Merciorura, Iugualdiis Loudoniensis. /Edwi-
    I^utlitiiet,

    dain angulo ecclesire dirulEe cnnstruxerant, Reli- nu;> L''cliefeld:ensis, ct Tobias Roffensis.
    quias saucfissimi Guthlari Confessoris ostendentes, e Hujus Aiuilphi filia, nmila Offx Rcgis, Jbbatissa
    S. Gutlilaco sarcophagnm, ul supra
    omnem historiam sua; desolationis exposuerunt. Egliui'!;;!, mi.sil

    nionaclios Hle vero iii»KtimabiU pietate miseratus, universa num. 33 legiltiv.

    consotatur. devolissime aiisculfavit... etmiseriffi tanti monasterii ( Hxc cliiirta privilegiia Regc O/fn dntn exlat etiam

    nuilfum compassus, procepit servis suis victualia in Monaslico Anglicanopag. 163 ; de citjus aliarnmgue

    usqne ad reditum suuni sufficientia senihus relin- similium veritate anl fnhilate nil qnwrimus, contenti iis

    elcemosijiiis quero, et pro aliis necessariis emendis jiissit centum quit in Apologia ad hunc Tomum pnevia lute dedu-
    jurril :
    solidos erogare... Revertendo per Croylandiam re- ximus.
    diit et sanctn ductus Spiritn ad praadictos senes de- g Kenelmus Rex in Mavlijrol. Angl. memoralur 9

    clinavit; datisque viginti librisargenti dictissenibus, Jiilii.

    ad Dominura suurn Regein reversus est ef faefa : h E.Tlat elinm hrec charln tn Monasltco Anglteano,

    amicabili cnllatione... se monachiira ihidera futiirum el apud Spelinannum in Conciliis Brilanniis pag. 336
    promisit, et regium favorem suo proposito atfore, (/ segg.

    aniinn devotissimo reqiiisivil... Evnlutis itaquepau- i Cenlnothus prxfuit Ecclesix Cantuariensi ab an.
    cis diehus, veniens cum Rege ad CroyIandia:n. mox 830 ad an. 81)3.
    k Swilulphus appcllatur in subscripttone, et traditur
    ad Wiiitoniam et Malmesbyriam pro duohus fratri-
    hus nunfios misit qui gaiidenles et alacresad f.uum
    :
    sediise nb aniio 830 usgiie ad annnm 863.
    monasteriiim regressi suut. In feslo ergo S. Darlho 1 S. Swithunus colilur-i Julii, sedit abitn. 838 ad
    loma'i Apostoli, cum venerahilis Turkelulus, depo- 862.
    : ;

    54 TRANSLATIO S. GUTHLACI.
    m Alstanu.'; fiti( fere (""'" SO Eiiiscoinis, ah an. durainventumfuerit;caritas(quae solanomen difficul- D
    818 ntl aii. 807. omnia tolerat) veniam et correo- hrevtfcr ex-
    tatis erubescit. quie
    pUcandam,
    n Orckemv.ildus elinm in stikcriiitinite ai>itr!!a'its,
    tionem pollicetnr: qnod vero congruiim vel honestum
    Ethelwaldiis iticilur iipiiil Malniesbiiriciisem. Giiilwi- dictum, urbanuni et eleganter, de ejus munere ve-
    mtm et ./Ifaiilum, qui .^ct-ibit seilisse ab itii. 835 iisijue nit, qiii ait Non enim vos estis, qui loquimini sed
    : :

    ad aii. 858. Spiritus Patris vestri. Proplerea non personain tan-

    Rethuniis tiaililiir sedisie ab uii.814 iisiiue adan. tillit.itis nostrae contemplantes ; neqne propter spi-
    861. nas quae prodncunt, rosam qiia! producitur sperna-
    tis ; neque propter canistrum, mellis dulcoracescat:
    TRANSLATIO S. GUTHLACI sed tanli Patnnii miignalia attendite : imitati"nis
    exempl-ir, bonae actionis speculum, omnibus con-
    Ex MSS. Anglicanis,
    reforinetur. Verumtamen, qiioniam non omnia
    ct inaitcfUa
    PROLOGUS. possnmus omnes; qnosdam ceii pralo libuit deccr-
    miraaila.
    pere flores, quoruin odor sicut agri pleni. ciiem
    JC^rigile, carissimi, aures, omnes qui nomen Dei benedixit D.iminus et nova et inaudita miracula
    ;

    non in vanum accepistis, C|ui fidelos vos esse confi- lectoribus incognita, quse auditores asdiflcent, ad
    temini ; e( aiirium fistnlas andiiu nuntio intromit- laudein et honorem Salvatoris nostri et venerandi

    tite ; et intra mentis ciiliiculum recoiidite, quantaet sui S. Guthlaci, in niedium proferre.
    qualia Doniinus noster quotidie, per venerabilem
    servum suiim (iuthlacuni, sigin operatur et niii-abi- CAPUT I.
    Attclnr excrt-
    sal sttam lia : quaj licet extra numenim fiant, el inemoriain Historia transhili cnrporis S. Giithlaci. Ali-
    tcnuttalem : liominuni excedant; taraen temporis brevitate qua tum facta miracula.
    constrietus, prout tenuitatis nostrae viribus snppe-
    tit, de magiiis minima, de m ultis adinodiim pauca x\.d singiilarera hujus diei celebritatem digne reco-
    perslringam. Sed qnid ego lantillus, cnm prasdeces- lendim, in qiiaTranslalionem alini p.atris Guthlaci
    sores nostri, viri illustres, totius elciqnentiie prima- soleniiizamns; liabilatorem eju,« Spiritum sanctum
    tes, omni dngmate ad unguein instructi, de ejus invocemns, ut qui illi virtutes largitus est, nobis ad
    vitaj sanctitate, de miraciilnruin mulliplirilale, vi- eiiarrindas eas sernionera Iribuat. Sed
    quoniam ad
    neam uberem et frticfuosani viiidemiautes, de oliva fantum mvsteriiim nos minus censemus idoneos
    Iriiclifera in domo Dei pusillnin fructum evulse- Jesu Christi gratiam impetremus, ctijns instinctu
    runt. Nec niirnin! Quis enim ejus virtutes et ma- oiniiia patrantur pietatis exercitia. Igitur sub cujus-
    gnaliaenodare sntficiet? Qua) vox ]iatrata per ipsum dani tempoiis articulo. cnm coenobitarnm veneran-
    insigiiia esplicare peterit? Unde duplici angore dum collegium, in loco, iibi S. Guthlaci insigne
    coarctor; hincprohibente a prffisentiopusculosensus corpus quiescit, Deo
    multo hurailitatis et
    railitans,
    nostri liebeludineac sermonis rusticitate,quiascrip- devotionis lumine radiaret veraecaritatis fervor ad ;

    tum est. Altiora te ne quKsieris; et fortiora te ejus sanctum Cnrpus intueiidnm omnes inflamma-
    Ahbas Waldc-
    ne scrutatus fueris; hinc instigante jucnndaB Ira- verat. Hinc summo anhelantes desiderio, qnasi si-
    i^tis a suis

    terniiatis pnecepto, ciii contradicendo obviare nefas tientes optatas aquas, humili serraone Abbatera a rogadis.
    censelur, Onerosuni pondus imponitur, qui sensu Waldevura, tunc temporis curam Pastoris mode
    preinor, serinoue iiiipedior, oflicio terreor. Ego vero raiitem, januam clementiffisuje siiper hoc pulsantes,
    in Doniino confidens, cni diio accepta .'-unt viduae filialiter conveniunt aiunt eiiim, Nequaquain, pie
    :

    miiiuta; illa auctoritate exhilaratus, quoniam ssepe Pater, opportunum, est, ut Patroni nostri Guthlaci ut corpus
    S. Cuf/ilaci
    vasis ficlilibus thesaurus committilur. et Evangelica venerandae Reliqnia; cespite tegantur, luteo vas- elevetur
    vili

    verilale roboratus, Nolite cogilare qiiid loquamini; culo concludantur, qiiem Agiius.qiiiin medio throni
    dabitur eiiiiii vubis, quodammodosolem facibus illu- est, oinni niajestatis snae fulgore illustrat : sedillius
    minare,arenas marisfalcularepra>suino. Etiteruin : ossa venerabiliter sunt sublimanda et siiblimiter ve-
    Vobis coiiimissum est talentnni negotiamini, dum ; neranda in terris, cujus p:itrocinia nobis expedire
    veiiio; eteiilis milii plnres auro et sapliiris. Apud coiifidiinus in ccBlis. Qtios praefatus Abbas, tantae
    Deiiin nec minus eloqnens ignoratur, nec facuiidus cai'it:itis stimulo punctos, tanto Dei zelo erga virum
    collaudatur ; nec imperitiis dejicitur, aut ednctus Dei Guthlacum exKstiiantes cognoscens; llla inquit,
    rejicilur : in cujus e.\amine nec stas scieiitiK prffi- qua animus noster vobis congliitinatur, dilectio, jns-
    judicat: scd quod vits dignitas, et morum a-quali- tao petitioni vestr^ repulsam p:irtiirire erubescit.
    tas coinniendat. Eapropter qui veritatem rei, non Absit ergo in tanto divinae operationis mysterio
    verborum cinnplanationem scrutamini, nolite in ut vestram obviando coutristem sinceritatem : qui-
    pra>seiitiaium f.ilcatas sententiarum melhodos, nec nimo in hac devotione perseverantes, dummodo
    subaratas verbonim blanditias qna.'rere, qiiae inge- divinum adsit sufTiagium, dignum aggrediamur pro-
    nioli nobtri non obtinet quao tamen si
    imbecillitas : positum. Hoc autem coinpetenter facimns, si jeju-
    liritttUlit opus esset, qui rudentem liuman:e linguie uti fecit iiiis aflTecti, orationibusinstantes, aDeoimpetremus ;
    inrUcit jfjit-
    ^httjiliccttt
    ollicio rationali,
    iiiiiin ;i dic-
    facile posset pr*stare, ac torreii- taliter enim sancti Patres magna sanxerunt myste- rum
    rrrilafem :
    tein eloqueiitiam complanatamque facuiidiain com- ria, digna dicarunt sacramenta, Chrisfo jejuniiim
    modare. Contingit vero plerumque, ut duin scriplor sanctifioante. Hoc Elias aerio in ccElum curru snb-
    elojuenti;o pompamrequirit, verborum fiicis verita- vectiis, Daniel in specu a pastu leonum illassus Hoc ;

    tem obducat. Sed, ut Doctorum qiiidam ait, Ulii Moyses, typici legis Decalogi lator factu? Joannes- ;

    theinuboiiestum est opusbenovolentiam caplare, nec mundi hostiam lymphis iiitingens, sertis tricenteno
    caussamschemate rhetorico picturare. Qiioniam au- fructu cumulatis ornatur.
    tein veritasnou quaerit angulos, sed er se placet 3 Indicla ilaquetriduo cibornm abstinentia, et, in
    i moiiaifii
    supcrsedeudum est extrinsecorum audientiuin vesti- spiritu puritatis et animo contrito, orationum in- selecli,
    turai; duin ad hoc solum coiior, nt ex
    senteiitia lu- stantia; eliguntur exomni Fralriimagmineseorsuni
    ceat veritas, et in sermoiie ineliatur brevitas.
    Dum qiiatiior Fratres, adtanta; divinitatisofficiiiraidonei:
    enim nulla favoris acqnisilio, nulla elationis
    praj- (luos omniuin auctoritas approbat, vita cnmmendat,
    snmptio vel arrogantia, sed iiidividnfo societatis
    sug- lotas excusat. qiii se despoiiderunt iini virovirginem
    ge-^tus ad praeseutis negolii instinitiam
    compellit ;
    castam exhibere Christo. Qui. in quantum fas erat,
    quidquidsotocizatura miuus grammatice, ininus lepi- exciisationem
    reiiitentes , fragilitatis siiEe oppo-
    nentes
    ;

    UNDECIMA APRILIS S5
    iientes, tanta se mysterio accusantes inilignos, ad digneris raysteriis.Ad quorura precesmajestatis ejus D
    opus injunctum cum timore et tremore cnlla submit- serena ficies, aures propitia;, bhindus sermo, exau- P.X MS.
    tunt : fides enim fidiiciam diiliat, certis, nuodomnia ditionem polliceutur; sed dignitaslunc temporis ad
    possihilia suntcredenti. Abbas autem illos raonitis favorem mendicahat. Verumex occasione cura; Pas-
    inslriieiis. ronstantia erigens, fide certissimos red- toralismulloniincondesiensioniobnoxius. secul.ariura
    dens, ait Cunfido, Fratres, ut Clirisii pietas, ad negotiis iiiclinare cogebatur
    :
    verumtamen qiianto- :

    ejus invncationem, universa peocata non respiciat; cius ab ageiidis ofliicialibus expediri valuit, quasi ad
    sed quae fides rredentis postulat, conferat. Facto au- convivium invitatus, suum gratinter inaturavit ac-
    tem vespenino quo concludendura
    diei tempore, cessum.
    eratjejuniuni, pnescripti Fratres sub noctis crepus- 5 Inter h;ec, quod ad cumulum laudis servi sui
    culo, gravi incessu, qiiieto silentio, ad beati viri Guthl.ici Dominus osteiidere dignatus est, non debet
    sepulcrum inceilunt, psallentes niente et spiritu silentio cqnfegi. Sanctiraonialis qiiayjam. Gumulda
    acclngunf. se
    nnn i|Un dulcedo vocis, sed mentis affectus quaeri- nomine, extra eellam monachornm morahatur; quse
    ope i :

    tiir : iibi in orationibus excubantes, humilem repau- vita:hoiiestate pulchrior, quain corporis superficie
    sationis ejus locum
    siimmo studio ab
    et abjectuni, esse sluderet; quas raente, sicut habitu,Deo se con-
    undique scrutantur, quonam modo, ad abvolvendum secraverat. HEecinedianoctecousurgens adconfilen-
    lapidem, commodior paleret aditiis. Cumque diutine duin Deo, monachorum malulinis laudibus rite in-
    abs(|ue emolumento luclantes, nec securi et ascia, teresse ronsuoverat, iittotisdiebus et noctibusjiiges
    nec fossorum ligonibus, nec crebra malleorum con- orationes excuhi.asque pervigiles dicaret ; quippe
    tunsiono de.«udarent cirea gallicinium, lux, quasi
    ; ejus perseverantia curiositatein quamdam aliis infe-
    et Uice
    masna ob
    fulgur oculis intolerabilis, per mediam fere horam rebat, ut non raodicum emolumenti ex tanta devo-
    orta emiciiit; quae omnium mentes exterruit, etaspectus tione exequerentur. Eadem vero nocte, qua ad S.
    obtexit. Illi nihilominus fide roborati, divini re.spec- Guthlaci sepulcrura fieb.int excubia;, aeriiuhilus cts- inter cxcu-
    tus fore indicium, nec incassum, suspicantur ; res- lum nubibus obduxerat, et tetra caligine feiras ohte- fiias ad sa-
    pexit enim Deus oralioiies liumilium, et non ^previt xerat; utnullum iter vi.atori foret perviiim, nullus crum Corpus
    ingens lumen
    precespauperum ne longum lempiis humaiiEe into-
    ; plateae transitusindulgeretur. necprocedendiusqiiara
    apparet :
    removent lerantiai tardum videatur, quin Dei seqiiatur suppe- libera esset facultas nara neclunanec stella; pra)- E
    :

    tapidem ;
    1 Cor. 0, 2
    tia dicentis, Tenipore accepto exaudivi te. Nam ex- bebant lumina inundo. Cum sidus exiinium, quasi
    teniplo lapideui cavando perforant, retinacula et glijjus ignis, roseo nilore coruscans, sicut sol raane
    compagines laxantes collidunt sicque eruderato
    : orieiis. ignitos quadrifarie spargeus radios, adins-
    locello, optatura etincoraparabilem reperiunt Ihesau tar fulguris omnein penetrans intuituni, apparuit :

    rum. Iiigrediunlur viri Ilei tumulum, ascondiint in qiiod reclo Oriontis tramite ab evexo poli cliniate
    lectuni strati ejus, ubi dederat oculi.s soranura, pal- deorsuin inclinans, ad S. Gulhlaci sepiilcrum usqiie
    Corpus sa~
    crum repe- pebris dormitationem, reqiiiem teinporibiis, ut iiive- prolcnditur sicquefit, ut detersa orani nube, laetus
    ;

    riunt. niret locuni Domino, tabernaculum Deo Jacob. Pro- dies solito clariorterras illustraret. niira novitas,
    voluti ergo Deum adoraut in loco, ubi jacuerunt pedes et adrairalione stupenda ! Siciit eitira sfellapr^via
    ejus; raanibus sacra ossa tractant, amplexantiir, et Magos duxit ad Christi cunabula; ita nunc sidereus
    suarissrne
    deosculantur. Ex continenti louge dulcior, qiiara nilor aiu-ilte Christi fit dux itineris ad assueta divi-
    rettolens :
    cinnamomi virgultum giguit, quam ex balsamorum na; pietatis studia, ac si essethora dieisexta, palara
    arbustis prorumpit, suaveolentis fragrantiK mellitus ostendens mon;isterii limiiia. Quara plures etiam
    dulcor, ciijus odor super omnia aromata, eflerbuit. utriusque sexus de tanto vestigio pra-dictic miilieri
    4 Illis ilaque spirituaU jucunditate exultanlibus, fidem perhibebant; quia sio se vidisse asserebant.
    unus eorum quantocius accurrens, universis Fratri- magna etinclyla hujus Sancti gloria, cujiis lau-
    bus, in luoiiasterio matiiliiiffi synaxeos laudes de- dabile merituin tali voliiit oranipotens iiulicio mons-
    cvocati rctiqui cantantibus, rem aniiunti.it, voce facta in sublinie trari I

    monachi exclamaus Gaudete Fratres, iterum atque iteriim


    : G Ad hfflc dignnm relatu videtur, quod mulier
    acccituu'.
    dico, gaudete invenimus pretiosuin tliesaiiruin,
    : qua^dam bon.ne conversationis, infra coenobii capaci-
    quem siliviraus; et sanotarum Reliquiarura raarga- tatem, de reliquiis, quse supererant 1'ratrum refec-
    ritas, quas qiiajsivinius. Qui mox oculis ac inanibus tioui, vivebat : cui in superflcie pedis luniorobortus,
    adcoslum
    F
    erectis, in spirituali inelodia laudes Deo inomf iitatiin ad superiora serpendo, gravi corrupte- gravi tuniorc
    deproinunt ; cereorumque accensis tliyasis cuin odo- latotum corpusextrinsecus excoquebat, et in medul- pedis vesala
    riferithuris honoro, ordiiie festivo incedentes, sepul- lis vario doloreobseplis vastura condebatin?endiurn, sanalur :

    crum eollustrant; et repertas sanctiCorporis glebas ut ex oiniii parle angore obsessa;, nulhe sufficerent
    exaraiiiant (0 singulare gaudium! o lcetitia super vires ad tnlerantiam. Erat enira morbus, quem di-
    laetitiam miroque praj gaudio cautum convertunt
    I) cuiithomiues iniquum, ex re noraen vendicans quia ;

    el iltud (tepo- in luctnra, et orgaua in voces inccrentium. Cerlatim nec humanus, nec ab hominibus curari consuevit.
    nuut in allari
    tain digno oneri cervices subjicientes, mausolasum Quae cum cognitura habcret. quod moiKichi ad B.
    S Marice :
    sustollunt, et coraiu altari B. Marise cum sumraa Guthlaci ra.ausolaniin exciihias celebrarent ; eadem
    reverentia collocant; ut illic sustinerent, donec au- nocte intra raouasteriuin delata, in oratioiie prosfer-
    gustse memoriai Pnesul h Alexander, oninium vir- nitur. Aniarior vero in nocte dolor urgebat, ut iion
    tutuiu ac ornamentcrum Pater, specimensanctitatis, stare,neque incedere posset. Ubi cuni veniain et
    sermone luculentus, vita beatus, tantis interesset misericordiam a Deo, obtentu B. Guthlaci, pervili
    mysteriis non enim deceret, ut absque ejus pr*-
    ; nocte impetrans, vocera et seruionera oraiido fatiga-
    seiitia tam raagiiifica divinai operationis officia exol- ret; solita pietate Duininus super ejus angoribus
    verent. Voluit igitur praifatus Abhas, cum houe.sto niotus, in niclu oculi omuein ejusmolestiara mitiga-
    adcocatur
    Episcopus
    Fratrum coinitatu, Episcopum adire; taliterque eum vit. Euimvero tuber crepiiit medius, pustulis super-
    :

    humili sermone est aflatus Diviiio consultii, sancte : ficietenusperliiratis; ]iuralentisqueraeatibus:ipertis,


    Pater, B. Guthl.aci mausolajum sustulimus, pretio- liuinor luridus cuiii tabo virulento de [lutrefacti vul-
    sas ejus reliquias iiitro.^^ieximus, et in nionasterium neris venis und;itiin ehiillire ccepit. Nec mora ; con-
    usque transtuliinus. Hiuc clementiai vestra^ in Deo. solidata; siint bases ejus et plantae, et pristinus ner-
    et Deuiu pro te supplicamus, quatenus summi Ponti- vorum corapagumque usus et agilitas redhibetur.
    ficis culmen obtineas, Davidicuin regnum possideas, 7 Post aliquot dies venerabilis .\iitistes, ciiin lio-

    Salomonis imperiuni ascendas, si tantis interesse nestisviris etauthenticis personis utriusque ordinis,
    totiusque
    :

    56 TRANSLATIO S. GUTHLACI.
    totiDsque DicEceseos Optinialibus, ad sippe dictum dis gressum, surdis auditum, energuminis rationem. D
    daret mira-
    EX MS. CQeiiDbium accessit. In cujus adventu Fratres mo- aridis membrorum iisum, mutis verborum seriem
    culis.
    omnibus ad- restituens. QuiE si quis retexere vellet dies, utopi-
    nasleriuni scopis mundant. rudcribus pavimentapur- ;

    otTia/ii,
    gant, p:irietes corlinis et tapetibus ve.-tiunt. scrinia nor, prius quan sermo deficeret.
    etcapsellas spoliant, epislyHa pyxidibus eburneis et Facta esl autem haec beati Guthlaci translatio
    ",)

    h
    arpenleis decoraiit, p.iUiis sericis desuper aurolextis annnab ejus transitu ccccxxii, a Christi Iiicarna- //

    Translatio
    altaria distinguiint. Convocaverant aiitera Fratres tione Mcxxxvi, aniio primo Imperii Regis Stephani i, hxc facta ett
    ab iindique vicinos et aniicos, ad gratiil.indum scili- pra;sidenle Wilelnio Archi piffisuleCantiiariae. Quae o/i/io 1 130

    cet de draclinia reperta inter qiios aderat dignae


    :
    dies, per cujusqueanni revolutionein, quadam priE- i

    fesliva et guofannis
    meinoria' Abliasc Kodbi.<, Tborneiensis, fluviiis elo- rogativa, et amoris priviiegio pra;ceteris
    recolenda
    Alibatibm
    qiienlia;, fidei constanlia et mullariim virtulum dote votiva, pro tanti mysterii sanctitate, cum siimina
    et alits ac-
    eurrentibuSp vallatus. Sed et pia; recordationis Abbas il VValthe- veneratione recolitur. Exultemus ilaque et nos una-
    (i rus Hamesejensis, sacric religiimis Patronus, in ri- nimiler omnes iii insigni die solennitatisnostrae : ce-

    gore jiistitia; strenuus, eccle.^ia.-ticie observantiae lebremus diein festiim, non hunuuia elatione, sed
    vesiUuin ; el Kdiiwardiis, eju-ilem loci Prior, vila et divina devotione reformemus hujiis Sancti ex.em-
    :

    moribns insignis, qui postmodum pro vitai sanctilate plum in nohis, qui de gentium praedone faclus est
    ob miram
    et miirum a^qualitate in monaslerio S. Guthlaci e priEco Dei, de populorura persecutore coeleslis Jeru satictitatem
    Abbas subrogalus, strenue Deo militavit sed etvir : salem contemplator; qui prostratis populis, dninibus ejus.

    mngn» gravilatis, Priorum cninppivincialiuni pri- iiicensis. facultatibus abstractis, omnia vendidit, et
    nias / Eliensis Prior Wilelinus. Igilur coin|)lelis fecit .sibi amicos de mammona iniquitiitis ;
    qui elon-
    oipiiibu-, qua* ad lanti mystcriinppnrtunilatenidece- gavitfugiens et inansit in soliluiline, dicens cura rsal. 119, 1

    baiit; Abbaliim, Sacerdoliim, .Moii;ichuriiiii aiiiinato Propheta,Heumilii qiiia peregiiiiatiomea prolnngata


    Corpus coetii, cuin inniiniera utriusque sexiis plelie, illain est : siispiravit eniin terrani iiielle et lacte manan-
    traris/t rtur, pretinsissimain corporis glob;int, |i:il;im cunctis re- tem, ubi credidit viilere bona Doniini in terra viven-
    velatain, in cmineiitioreni nninaslerii locnm transtu- tium; quie noc ocultis vidit, nec aiiris audivit, qnse
    leriint, ]iraiiiiissis variis cereorum f.icibus, etsanctje possiilet cuni perenni gloria. In liujus seculi militia
    Cnicis vexillis, ciim tburibiilii tliyniiainat;i v;ipo- labor;nit. iit in futuro coronaretiir ;auro terta ful-
    raiitibus M;igna' aestiiiiationis mnnachtis prieibat, gentia pro iiiformis luti vilitate mulavit slemmate;

    sacTO Caiiite pyxidein, crystalliset margarilis


    caput viri I)i'i iiitra generosus, divitiis et nobiliiate celsus, orania dimi-
    prxlato.
    distimtam, bujulans, Universi vero sequ"ntes, can- sit, et modo cenitiplum recepit et vitam aeternain.
    ticiirunidiviiiorunilaudesdiilrimnilulalionecanentes, Minimus omniuni fuit, ut omnibus major esset, sed

    et diversis linguarum choris cbimnrem con.sonum quanlo se pius dejiciebat, tanto amplius a Christo
    reddeiites, sonantilms orgiinis Iiyninoruni,
    qui ad sublimabalur latebat, et non lateb.at gloriam fu-
    : ;

    laudein aiterni Regis decaiitantur,


    siimmo f.ivore giebat. et gloriam merebatur seminabat carnalia, ;

    omiies plaudebjint, Qiiia ut v;ilde betum erat, eccle- ut ineteret sjiiritualia dabat terrena, ut toUeret ;

    siam siiiini recepisse Advnc;iluin ita valdejucundum, ; coeleslia; brevia cnncedebnt, utaelerna sibi mutaret
    pn|iuliiiii laleni promeruiss'' Patrniiiim. cursuni consummavit, fidera servavit; ideo fruitur
    8 Illiiil qiioqup, ad laiideiii alini Patris Giithlaci, coroniijustitiic, et sequitur Agnuin quncumqueierit.
    meninriaj intiiinnidtim arbilrnr, qiiod archilectum mira conimutatio flevit, ut seinper rideret lacus ! ;

    queindam de eodeni cojii ihio, Alwnldtim noniine. contritos despexit, ut fontem vivum reperiret ves- :

    sanatttr cx pcslifera passin diutineiniidcrabili Iinguore, scilicet tilus cilicio, jani operitur vestibus albis, dicens cum
    vtrtigiitf
    Ciipilis verligiiie dementatim lorqiiebat; ul excerebri Propbela : Conscidisli, Domine, saccum meiim, et
    capilis ([uasi
    demetts :
    laisiniie diSi;retionis absurilitatem , et infninitatis circiimdedisti me laetilia. Honnremus ergo, Fratres,
    maculam per intervalla paterelur. Hic ab Episcopo Sanctoruin Reliqiiias, utcum, cujus facti servi, ado-
    puranientis devotioneimpetravit. qiialentisscriniura remus; honnremiis Sanctos, uthonor servorura re-
    cuin S. Gutlilaci capite cervioi suai desiiper iinpone- diindet ad Dorainum, de quibus ipse ait Qui vos ;

    ret. Qund ut factuin est, ita oiiinis capitis dolor et suscipit, me.-uscipit ; qui est in Sanctis suis glorio-
    amaiitudo evaiiiiit, ut deincepsomni vita sua saiio sus, cum quibiis nos collocet in coslesti patria, et 29, Psal.l2
    cereliro. et pristinii pnssinne illaesus viveret. Cele- cum electis ditet aeterna gloria, qui est benedictus F
    mrpm* repo'
    bralis ergo rite ab Episcopo in tanlis priejnniis in seculorumsecula Amen.
    nitur 1/1 »10- Missaruin snlenniis, venerandtim corpus in mnnu-
    numenlo novo. menln novo, ali eo consecratn, tanli Coiifessoris re- ANSOTATA.
    posilioni digno, ad Oricnlalem altaris plagani, felici-
    ter cnllocarunl : liicern:iin ponenles super candela- a Waldevus quo stipi-a actum.
    sitccessor Joffruli, de
    bruin, ut Inceat omniliDs qiiiin domo stint; ubi quoti- Episcopus Lincnlniensis, sedit ab
    b Alexaiider,
    die ejus celebris reci.Iitiir inenioria, cuin Saiict;irum aniw 1124 ad 1148. qim siuKti- mortuus est.
    Missarum aroraata in aiireo allari incemleiitur ubi c Robertus, liic Rodbis, fuil Abbas Torneiensis,
    diversnrum Sanctnrum lepnsiia sunt glorio-a pigiinra. aOuti. H13 ad aiiniim H31, //( liijitur in Monastico
    Lapidein autem s'gnanics, relinaciiliset inslitis fer- Angtiiano, e.v antiquis moiiumentis pag. 257.
    suavi Jragran reis taiilum lliesaiiruin miinierunt uiide suaviolen- Walterus
    ; d ireatus esl Abbas Kameseiensis anno
    tia redolente
    tisdulcuris fragrantia eiii;inavil, qintsi diversorum 1133, onuis 27,
    //( cj: Registra monaslerii
    rt yra^fiiil
    aroiiiatum Horilms ac balsnini guttitlis universa re- habetur in Moiiastico Angticono png, 241.
    pleretiirecclesia- Superla]iii'em verodecurioquidam, e Post Waldevum Croytandix successit Godefri-
    Knbeitiis ile Gnardinet.o, iniraj gravilalis velefaniis, dus, !«ni Itic memoratus Edowardus. Ila MS. Cida-
    oiiinium religiosoruiii aiiialnr, coiidtictis aurifi.bro- logna noster,
    rum et geniimtrioruni printoribus, eliinala; amplitudi-
    f Eiot ab oimo i lOOEliensisEpiscopatus insiitntus,
    nis artiliciosa sculplurt g repain iii sulilime
    1.1
    suspen- ciijus ijrimus Ejii^copus ioco j-Jbholis erat Hervaeus,
    rxelare sam conslruxit
    qiiam ex diversorum metallorum
    :
    2 Nigellus hoc tempore, sub quo Wilelmus Prior
    adorttato :
    ligiioiunuiue generibus conpacUm, auri argentique prxernt nionnsterio.
    laminis vestiam, cryslaliis viiriisque geiiimis
    ador- g 5. Au(/orniis in vita S. Eligii, de S. Batbilde
    mitam, ditavit sicut usque iu Iioilieriium
    huraanis i?c(//Hfl (/it : Jussit priEterea et crepara ex auro et
    visibus apparet. Ubi omnipolens Dominus diversa- argeuto iniriHce fabricari, qnam super Confessoris
    rum virtutum operatur iiisignia, ca'cis visum, clau- membra deponere deberet Repa
    ; liic scnhUiir: utrnm
    metius
    ::

    UNDECIMA APKILIS. sr
    A melius, necdiim divinamus; quia necdum patet vocis pietate pacatus miserebitur, et optata beneficiorum D
    elymoit. Noii sigiiificari loculum {quod ad crebbe Teu- nobis ubera pra-stabit; Vos enim minime convenit e" «''';

    tonicum Irahi possel) satis cx lioc ulroque loco patet diffidere ; Salvatoris promissio est dicentis, Si iia-
    *'^"" ''' "
    Repe circiilum Teutoniliiis notut, etforle siijiiificaliir liic biieritis fidera sicut gr.inum sinapis; dicetis monti .
    .g ^3
    corana varii ornatiis et congrux magnitudinis, supra transferre. Et iterum: Qnidquid petieritis Patrem
    scpulcrum instar cmopsei suspendenda. in nomine meo, dabit vobis petite, et accipietis. :

    h Eriinl numeri perturbati apograplio nostro, sic ut Confido in Domino, quiaccibura nobis .sufficienter
    ab obilu Sancti aninis ccccL, Clirislmcvi noVirelur ministrabit, juxta verbum Sapientis, Non necabit
    sed veros annos restiluimus ex anno piimo Stephani Dorainus fanie animamjustam. Ipse veroait; Nolite prov ,0 3
    Regis ; el kxc correctio confirmalur ex eo quod liie no- cogitare. quid manducetis, aut bib.atis; scit Pater
    minatus. vester, quia his indigetis. Quserite regnum Dei, et Matt. 6, 31

    , i Wilelmus Archiepiscopus Cantuariensis , qui justitiara ejus ; et haec omnia adjicientur vobis. Si
    Stefihanum coronarat, adliuc eodem anno l\'iQ vita autem regnum Dei quajrimus, deescis corporalibus
    functus sit. minime cogitemus. Scriptum e.st; Maledictus, qui
    prius refectionem corporis. quam animae qnaesierit.
    CAPUTII. a Ergo fratres, oremus, psallamus. reililamusofficiura,
    Ad invocatioiiem S. Culhhici submillilur di- ut cunsequamur optatura. His dictis, iacrymae ora-
    vinilus aniiona et iiijustus usurpator sub- tioni succedunt, singultus occupat vocera, Imgua
    ita morte punitur. fletibnspnepeditiir, et in medio conatu sermo gnraitu
    interruinpitur. Oravitautem sic : Gloriosissirae Pater („„„,;„( pa.
    wuodam tempore jucunda; recordationis Abbas Guthlace, in cujus veneratione hic congregamur et trocm^um
    Iii^ulfus, multae sanctitatis Pater. iraraensie virtutis servimus pn) nobis quaeso in coelis interventor apiid *• ''Whtaci,
    ;

    in semetipso, clarae Eestimationis in populo, cnr;im divina^ pietatis aures existas; olitine Christura nobis
    Pastoralem et animarum rtgimen, in dcirao Dei et fore placatum , quera credimus pro nostris cul-
    H nutu divino susceperat. Qui redde nobis propitium , quem non
    Tngulphus
    AUias san-
    S. Gutlilaci,
    Abbatis omcio,
    rr. ,
    snli
    •

    Deo mtnnseciis
    -1 snscepto
    in cella vacans,
    pis iratura
    dubitamus
    ;

    piissimura ; ut qui humanam i nfir


    ctus nullo seculari invnincro implicitus, nec diebus nec raitatem non posse absque escarum usu
    scit

    noctihus a colloiiuiis IJei et orationibus cessabat; snbsistere, panemnobis iiuotidianum hodie tribuat.
    interiorisque hominis sui et gregis sibi commissi Ulla si ira est percutiat me Pastorem inuti-
    ;

    studens profectibiis (ut scriptuni e>t de eo qui disci- lem, ne di.spergantur oves gregis mihi commissi
    pulis prieHSse debel) omiiia bona et sancta 'ipi-^ribus nec pereant.
    magis quam sermonibus docebat ilivinum illud esse, ; li multiplex ineffabilis Dei miscricordia! Cum
    quod super omnera est mentem, totaraentis puritate enim tota nocte jiiges vigilias in orationibus et
    etmrhoipi- consectans. Unde Fratrem quemdam, extrinsecus flelibus egissent, Psalmosque corde contrito decan-
    talis,
    ju liiinianis curis et colloquiis idoneum, ad minis- tassent ; mane post d lucubrationem, Doniiniis mi- d
    trandum Fratribiis ailventantibusque hos|iitibus et sertus et adjutor factus, servos suus per Angelicum
    peregrenis subrogaverat ; qui qiiasi paier totius sonum confortavit. Nara cuin in prima diei synaxi
    congregationis, annonam constitutam absqne moles- ad psallendum Deo in oratorio consisterent ; in cellae

    tia et offendiculo oranibus manciparet. Qiiein ex confinio vox ab alto f.icta est, qua) producto soriitu Angelica
    Venite, deferte monachis cilium i""' confor-
    obedientia^ vi, et auctoritatis siiae edicto astrinxerat, clamabat, dicens ;
    ;

    conmmpta
    omni annona,
    ^
    "" nauperes
    1 r et pereerinos
    r o tamquam Christum in eis i
    venite, parate Fratribus ad vescemlum. Parvnque
    aci-iperet; ut nullus super rogatis, si fieri posset, momento, quse missa fuerat vox, siluit. Quoaudito,
    repulsam pateretur; nullum diraitteret acellaabsque Abbas, accito Cellario et aliquot cum eo minislris,
    ;, r, . i i •et ^ saccos
    viatico, sed qii* necessaria forent, prjeberet ; qiii, misit eos illuc. Qui euntesper a^peritatem qiiaqua- ^ru„,„,„ j,

    opus injunctum Iseto iom|ilevit effectu. Qiiadam versum vocem fectani audierant. invenerunt quaiuor farma rrple-
    tos accipMnt
    autem die quidquid ad vescendum de victu humano sacciis, binos fruraento plenos, binos farina refertos.

    paraverat Fratribus, quibuslibet adventantibus ero- Quae onera mo.x. liiimeris imponentes cuin gaudio,
    gaverat, ita ut de aliquo cibi genere nil foret resi- gratias Deo multiplicimtes, cura sarcinulis intra

    duum; quod mox indicavit Abbati, affirmans se nihil coenobiuin repedarunt; ut ex hac, quae a Deo missa
    fuerat alimonia, ad usiiin Fratrum escam pararent. P
    cibi vel panis in proiupluario vel extra habere, vel
    ^ materiam unde lieret, quod iii refeitione Fralrum Omnes vero qiii a Deo votivum meruerunt videre

    apponeret. Projideat itaqiie, Pater, industriavestra, miraculum, corde compuncti, et ab omni menlis

    quid in tanti periculi disirimine actiiri sinius jam :


    iniinitate conversi, in brevi devotiores et inulto melio-
    quara pulchrum spectaculum dies illa ifare slnsiulii
    eniin bora refectiimis accedit. Etenim, propter im- res fiebant.
    ,",""''"
    portunitatem teniporis et liifficultatem itineris. pen- prajbuit! Eratautein feria quinta, qua die quoniara '",^','f

    sam statutam ad victum Fratrum, conductores Deus servoscibaiiis angustialos ciidilus visitaverat, ^,,,,,,, „le-
    ni.stri deferre niiUo vehiiulo possunt. Gyrabatur et divinae gratiie munere ditaverat obtentu B. Gu- Oratur.

    Aquario a Septemtrione tblaci ; sancta; raemorationis Abbas praifatus, in


    et gelu ac- tnnc teniporis sol in ;

    ceisum impe- honore Dei et ipsiiis Palris Gulhlaci. statuit Missa-


    hdiTJfer perflabat Boreas ; bitumineae insulffi palus
    '""''"'
    abcessum pro rum soleniiia in Cappis et Tunicis Dalmaticis, cum
    congelata, viatoribus acces.-um vel

    itineris periculo irretiverat ; liiem.ili vero pruina incencis cereoruiu luiiiinibus. et tliuris aromatibiis,
    et spiritualis raelodia; orgauis, omiii
    laudum reve-
    b fluminis glarea enim ibi b Welanda) glacio
    (labitur
    renlia celebrari. Quae institutio et mos usqiie in
    constricta pendens, omnino se inbabilein prajbe-
    hodiernum, evoluto cujuslibet seplimanaj curriculo,
    bat.
    Quo agnito Abbas oratoriiim ingressus, ante feria quinta, cum sunima honurificentia, servatur,
    1 1

    avie neli- Patris Gutblaci cancellos genibus provolutus, ad laudein et gloriaiu nominis Dei, quod est bene-
    S.
    dictuni ex hoc nuiic, et omne per aivum.
    quini, Fiatribus circumquaquo orationi insisienlibus, ge-
    13 Qiiia semel [ctepi, iterum] loquar de Domino
    mens atque suspirans, intente in coelum oculos
    tristitiam, conse- meo et Advocato B. Guthlaco, cum sim vilis et indi-
    detixit; sicque grandein Fratrum
    s.Giilhlaci consobins di.\il gnus, abjectorura enim est novissimus ; inutile
    (juunti visitationis jucunditate ,
    :

    praeterire committere tot et scripto non


    , Nolite,
    ^' filioli, vos moerori aut moestitiie penitus silentio
    praeclara et tanta ejus raagnalia; quie quianon si-
    '
    sit^smonaehos .
    ^ r. , ,,i.,.,„ti^,„^ •

    enim Salvator, nostris exigentibus


    i

    coiuolatiu- : dedere ; sicut


    vel nobis iratus est; sic rursus gnantur scriptura, multorum sepelit memoria, et a
    delictis, vel oblitus
    8 quam
    Aprilv) T.ll
    ,

    b8 TRANSLATIO S. GUTHLACI.
    delentur notitia. e Igitur inter cete- illius iter ducebat) feretrum li cum cadavere ad ter-
    A quam plurium
    B Guthlaci, tam- ram usque corruens, per fru.stra divisum est; ut sic
    ros Prselatos, qui in dorao Dei et
    circumquaque fulgentia divina ultio <ibtentu B. Gutblaci evidentior cunctis
    quam candelabra aurea
    mirifice rutilaljant, Abbas f Hulclietellus probatissi- appareret, cui sitlauset gloria perseculorumsecula.

    sub Abbale mus liabebatur ; a primnrdiis sancta; conversionis, Amen.


    Sutchelello spirilali contemplationi zelo ferventissimo inhians ,

    qui, ut monachum reetnomine faceret, solitarius ANNOTATA.


    incedebat, quasi mundo mortuus, ut Deo viveret.
    a Ati iinus idemqiie aticlor ista omnia, cum hisloiia
    Suscepta nimirum Pastorali regendarum animarum
    tura, soli Deo et officio suo vacare, quam secularium Translalionis scvipserit, non satis conslat.

    tumultibus contendit. Sed b Welanda ftiwius, itide dcjluil in Melaiis xstua-


    Begotiorum implicari
    quia, teste B. Gregorio, in monastica regula devole riiiin, et devohilur in mare G-rmanicum.
    c Belevimus, quia sensutn cotigrunm assequi non
    persistere, et ecclesiasticis negotiis simul deaervire
    nullus pote.st ; ne sanctae contemplatioais incurreret potuimus quse sequuiitur verba, nec serio refectionis

    dispendium, ab omni acticne et cura forinseca se torpor.

    fecitalieuum et ut quietus et solicitius super gre- d Videliir lucubratio, Itic potii pio aurora.
    ;

    gem sibi commissum invigilaret, fundum ecclesiae e Historia seqiiens describilur etiam ab Ingulpho.

    et prujdia, ad tenendum et tuendum, sub annua f Wullietulus appellatur ablngulplio : in MS. nostro
    e locata
    prxdia pensione distribuit. Inter quns ruricola quidam, sed Wlfketulus.
    priedives Asfordus nomine, in prato terrulam quam- g Forle /er/eni/am. Justitiariis, de quorum nomina-
    dam, statuta pensa ab eo anuuatim tenendam, obti- apud Atujlos muiiere, alias egimus
    lissitno et plura ,

    nuit. Demum pra^dictus Abbasviam universse carnis vidcri possunt iii Glossario Spelinantn.

    ingressus, postquam ad Dominum feliciter migravit, h Haec ila narrautur ab lugulptio: Cum versus
    Itvjulfus successor loco iUius Abbas Ingulfus subrogatus est; ccenobium Burgi portaretur" ecce nigerrima nube
    Abbas repe- morum reverentia, et vita3 sanctitate egregius qui in suo circuitu solem obducente, et (luasi nocturnis
    m :
    1» utraque vita apprime eruditus, virgara et
    ;

    baculum tenebras adducente, tale pluvia; diluvium C(Blum de-


    utrumque aequaniraiter moderabatur. Iste in domo fundebat, quod utique fluentibus aquis dies Noetica
    Dei fracta resarcire, imperfecta perficere, divisa credebatur : quin etiam subito feretrum frangitur, et
    sociare. male dispersa recolligere, tam in pradiis corpus defuncti corruens in terram, in sordido cceno
    quam in aliis possessionibus, satagebat ; sed et ter- diutissime volutatur.
    rulam a pra-dicto Asfordo sibi reddi institit, et in
    proprium restitui dominium. Ille vero ut proprium
    CAPUT III.
    jus vendicans, sibi illam sub cautione facta datam,
    etjuru hereditario tenendam injuste asserebat. Cxcitas contracta, et sublata. Fncendium im-
    14 Orta itaque super hac re inter eosdem lite, missiim, dementia curata, merilis S. Gut-
    praifatoAbbate impetente, Asfordo defendente et hlaci.
    horum ali-
    negante; postquam exactio coram comprovincialibus
    guod stbi
    vendicans
    senibus et primatibus diu ventilata fnerat, tandem llludquoque, inter cetera a Deoper servum suura
    rusticus. ad locum determinatum et diem peremptorium Guthlacura gesta magnalia, memorare, opportunum
    citantur ; ubi famosis Judicibus praesentibus, et ducerem; quoniani dispensator quidani eeclesije S.
    patrine ij coram positis, controversia legiti-
    Justitiis Nicolai a Spaldingensis, Prioris functus officio , do-
    mo fiue decideretur. Abbas vero interim et tota mum iS. Guthlaci perversje nientis iinmanifate infes- Prior Spal
    Fratrum congregatio in orationibus persistentes, tabat ; et Fratres in ea raorantes, de ecclesias et pos- dingensis.
    Doo et B. Guthlaco incessanter supplicabant, quate- sessionum fundo, jure saepius caussando, inquieta-
    nus domum suara nulluni gravare judiciuni, nullura bat : nam quadam indiscretionis absurditate, illius
    perraitterent incurrere di.^peudium. Verum Asfor- intolerabilis audacia, magis fraudulentis versutiis ecctesiam S.
    Gufhtaci
    dus, fraudisetmeudacii sibi couscius, juris sequitati et cautelee perorandi inhians, quam dejustitia; Bequi-
    inique moles-
    et judices non lutens, sed divitiis, et doloruni versutiis quibus tale et veritatis sinceritate confidens, ecclesiam ve- tans
    corrvmpcm plenus erat confidens, Judicuni et Justitiarum ani- xaverat et ejus adjacentias, et ornamenta falsis cau-
    donis.
    mos, rauneribus datis majora promittens, ita e.xce- sationibus diminuerat. Sed haec melius est silentio
    caverat et corruperat, ut quaquaversam jus se pr^terire, quam in medium proferre. Sicut enim
    haberet, Asfordo terram indubitauter adjudicarent. monasticse professionis conditioni non congruit a
    Dominus autera, qui reprobat
    populorum, consilia juris rectitudine declinare, et a verilatis tramite
    inaudito miraculo judiciura dissipavit iniquorum. flectere ita non decet ulla mentis nequitia, aliqui-
    ;

    Cum euim adlocum prajfinitum liti discutienda; cum bus injuriarum molestiis supernam caritatem often-
    subifa morle
    complicibus suis migraret, equo suo in prasreps cor- dere, uUa cupiditatis aut invidiffi infirmitate
    punitur, Con-
    ruente ad terram lapsus, fracta cervice subitaj necis fratres exheredare. Sed ut modestius de eo loquar,
    occasu expiravit. Quod videntes, qui prsesentes ad- et taceam quas ab eo ecclesia B. Gutblaci et ejus
    erant, de divina ultione stupefacti, ne consimile incolae sustinuerint molestias falsis falsoriira sug- ;

    quid pro iui(|uilatis conniveutia incurrerent, tiraue- gestibus institit, importune magis quam opportune,
    runt. yui illico ad gouua Abbatis provoluti , se ut postraodura confessus est. Circuierunt eum canes
    peccasse, se reos esse coufitenles , et veniam potius quam homines panem suum coraederunt. et
    :

    postulantes praidictam terram ecclesiai S. Guthlaci dolos supplantaverunt. Cum autem


    ;
    ei controversia
    et Alibati, juxta beneplacitura ejus, cum
    juramento diutine. corara examine affinium et provinciae opti-
    confirmantes, nequando irritum fieret, adjudicave-
    matum utriusque ecclesis partibus faventium, fo-
    runt. Ille vero, lite finita et terra ad integrum retagitata: demura die pereraptorio ad locum, qui
    reddita, quod suum erat, transgressionem et com- Roraano idiomate Monachoruoi-Iacus sonat, ventum
    missum eis
    misericorditer indulsit; et sic hilaris ad
    est qui meta et finis inter utriusque ecclesiae agros,
    :

    propria reuieavit. Sed o miraculum


    in miraculo I certo discrimine tenuras et extensiones utrimque
    et feretrum CuTn enim corpore defuncti, in feretro,
    ut mos est disterminat et certificat. Ubi re illa. audiente et ncque ulli
    defUncti composito, amiciet clientes ad Burgense
    disstpalur. coenobiura' vidente innumera utriusque aetatis plebe, multifor- concordix
    ubi sepehendus erat, deferrent; acquiescere
    Plucia ingens. pra;tereuntesju\ta raiter ventilata cum nulla oratorura cautela araico-
    ;
    votens,
    ubi pratum sub lite positum fuerat (a latere namque rum nuUa prece persuaderi potuisset, ut fraterns
    pacis
    : ; ;

    UNDECIMA APRILIS. S9
    paci et concordiae adquiesceret ut schismaticus et simo Patri Guthlaco modicura exenium, .sed voti- D
    pestilens contureaciter abscessit. vum, deferebat quem spiritali devofione pras ceteris BX MSS.
    ;

    16 ineffal.ilis divinffi pietatis ultio, quam re- S.incfis, quadam praerogativa et amoris privilegio el s. Guth-

    pentina, quam omni tacum.


    admirationis novitate stupenda! venerabatur, diligebat. etinagendis adjutorem et
    Dum enim eumvallantibus complicibus, adhuc
    suis patronum interpellabat; et annualim, quasi penso
    ira fervens, versus cellam suam repedaret Deus ; constrictus, de substantiae portione venustabat. Sed
    cxcUate quijustificit impios, manifestum indignationis suse adversitatis hunc angina iraprobior quassaverat,
    pmitur ei immisit characterera. Nam oculis paulatim cali-
    noverca, quas semper amarura quiddara
    felicitafis
    pantibus, visu privatus orb.itur. Quid plura? Vehe- hiimanis interserit negotiis erat enim ei convica- ;

    menter domus suje limen


    Cipcutiens. priusquara su- neus quidam, cui cupiditas domin,abatur et amor
    biret, extincta corporis lampade, omnino csecus fac- insaliatus habendi, qui alienis successibus intabue-
    tus est. Quippe multoties Deus hic perversos fla- rat. Hic in endem vico a Domino oificiiim Praetoris,
    gellat, ut percussi convertantur. Verumtamen cum vel ut potius dicara, praeconis susceperat ;
    qui in
    per temporis successum se visu orbatum graviter fantara avaritiae rabiem erupit, quousque ab insa-
    indoluisset ; ad se reversus, recordatus est, quia nieutis cupiditatis grassationibusadfurtausque per-
    cor ejus non erat rectum cum Deo, nec fidelis ha- ventum est. Nara ille iniquitatis filius, sub furvas
    bitus est in testamento ejus ; sicque poenitentia noctis silentio. praefafum porcura, laxata clausula a poreum a
    totus lacrymis profluit. Attendensque justo PriEtore furto
    sed iii basitica ductus, casula fraudulenter abductura, fiir;ib:itur, atque in
    abductum.
    S. Cuthtaci divinse ultionisjudicio.pro injuriisservis S.Guthlaci horreosuo clanculo occultans. obserat, ut illic quasi
    cutpam irrogatis et damnis, se vapulare arrepto pbaselo
    ; tutioris abditi diversoriosustineret, donec temporis
    agnoscens
    Crnlauflam usque, cum votiva cerei oblatione, de- opportunitas loco competeret, ut frucidaret. Mane
    veuit : il)ique in basiliea B. Guthlaci ad Fratrum vero facto, cum pauper suem furto abhitura compe-
    vestigia provolutus, culpam recognoscens, se pecas- rit,Ah damuum irremediabilel exclamat questus- :

    se, se proterve egisse. fallaci suggestu caussasse et que congeminans, lacryrais rigat ora profusis, et so-
    inquietasse. palara confessus est. Isthinc toto cor- licita investigatione viciniam circumit, rumorera
    pore coram locello sancti viri Gutlilaci prostratus, sermone fatigans, sicuhi a quoquam .iliqua sibi in-
    pretiosas ejus Reliquias ulnis amplexans, flebiliter dicaretur de furto noutia. Demum aliquorum hor-
    lamentans, veniara iniplorat, gemebunde clamans tatus relatu, vel siguis et conjecturis eruditus ; prae-
    cum Propheta Lava me Doraine ab iniquitate mea,
    : fatum PriEtorem, nullura fiirti discriraen innuens,
    Psal. 50, 4.
    et a peccato meo munda me. Quoniam iniquitafera ita geraebiindus affaturl Domine et amice, porcus primum
    modeste
    meam ego cognosco, et pecca*um nieum adversum ille meus, quem diligenti cura aluerain, fracta clau-
    repetit,
    me est. Eniravero de cetero me ab antiqua itifruni- sula nostrose elougavit aspectui ; si autera per te
    tate et solita protervia et mentis nequitia destitu- velper aliquera de clientelatuapossitraihi redhiberi,
    rum polliceor etpaciscor. Mira res! simul ac oranis condigna vobis pro mercede respondebit recompen-
    injusta3 calumniae venia a Fratribus, quos immerito santis exhibitio. Cui ille Non niodico admirationis
    :

    vexaverat, indulta est ; [et facta est deprecatio] so- stiipore afficior. quod a me hujusmodi incognita sci-
    visum recipit. lenniter ab ecclesia pro eo, in spiritu humilititis, et scit,aris : qui revera, si ulla raihi de quiBsitis dare-
    corde contrito, fraterno ad Deura et S. Guthlacum tur rertitudo, ;ibsque mutuo ante interrogato tibi

    interventu, suhito exauditaest eorum oratio. Omni- pitefacerera. Iteriim certis de caussis et niitibus il-
    dein coratn
    potens namque Deus, cujus velle est quasi factum lum habens suspectum, ascita secum vicinorura pr;E-
    testibus
    fuisse, obtentu B. Guthlaci, oculorura lumen tanta sentia taliter iUuin alloquitur ; Sigiiificatura est rai-
    celeritate ei reddi sategit, ut absque ullo distermi- hi apluribus, quoniam siis meus, noctu furtimabla-
    nio ;
    ejusdem ha-
    qui prius foret visionis privafio, tus, per aliquem de vestris mihi potest reddi quod ;

    bitus crederetur; ut contendi posset idem duorum si fiaf. praesto ero ,ad benepKacitum vestram, par.atus
    oppositorum siinul susceptibile. Quo facto, terrara ad obsequiura, quidquid possum vestro railitabit ho-
    sub lite diu positara, quietam et absolutam, absque nori. Quae verba propter circumstantes gr.aviter fe-
    omni reclamatione, ecclesiae S. Guthlaci in ]jerpe- rens, in has voces prorupit Infelix lafruncule, ut :

    tuum restituit et resignavit. Demum accepta bene- quid mihi vel meis raancipiis tantum imputes faci-
    dictione, datis utrimque sub f»dere pacis et dilec- nus? ego vero et quotqiiot mei ruris sunt, a mater-
    tionis osculis, hilaris reraeavit ad propria, Deo per- nis iiberibus ab omni scelere immunes viximus.
    solvens grafiarum munera; cujus inefTabilis miseri- 18 Tump:iuper pauca adjecit : Ex quo nulla per-

    cordia tot operatur miraculorura genera. Amen. orandi cautela poterit tibi a me persuaileri, ut_red-

    17 In parfibiis .\ngliae mediastinis, villula quse- datur: tein judiciali examine coram tribunali pu-
    dam, patrio idiomate Cavie noraen sortita, sita est blice causabor. Tum Prastor Nisi citius a proter- :

    inconfinio fluminis Urabrensis, qui est raagui nomi- vifate tua resipiscas, sanguinem tuum raanu mea
    nis et faraa celebris, atque trausme,antibus frequens, reqiiiram. Qui post raultis conturaelias illatas, post sed frastra.
    piscibus refertus, impetuosus, tumens, surgens ex varias injuriasirrogatas, raiuatus est, quod tamquara
    mare fertdulces aquas. In hac ruricola
    inferiori, in furem convictum. juKta lafrocinii senfenti.ira.fa-
    quidam fundum casalem p:iucaque novalia posside- ceret illuinequuleo suspendi. Ad h:ec pauper
    in :

    expensisque et facultatibus extenu;Uus, in su- Quoniam facultatibus extenuatus, humanodestitutus


    bat ;

    dore vescens pane, mauuum qu.Tsfu victualia sibi sura adrainiculo, divinum impetrabo .auxilium, et S Gutlitacum
    tnvocat.
    comparahat. Qui.i.Iam vero labentis temporis curri- S. Guthlico P.itrono meo querimoniam exponam.
    culo(sicut ipse viTid-caassertioue, cum raulta vici- in cujus misericordiatutissiraum est refiigiura. Mox
    norum constantis fldei allegatione. perliibebat) por- flexo poplife, erectis ad ccelum manibiis, hac prece

    cum qu.asi bimura, spe futurae utilit:itis, nutriverat, utitur Redemptor generis humani, et auctor ieternae
    :

    depastum impingua- salutis, scrutans corda et renes Deus, qui cuncta


    et siliquis et cossis et migraate
    coguiiscis antequam fiant; qui justus es, et rectum
    venit, ut eo sub couvenienti pretio veuumdato, ex
    judicium tuum; qui ciistodis advenas, et pupillos
    aliqua porfione victusinediam sibi alleviaret;et ex
    rusticus
    aliqna Domino cujus ditioni serviebat, annuam suscipis; quijudicium facis, injuriam p.atientibus :
    (kvotus ertja
    pensionera persolveret. Consiieverat autem singula precibus et meritis exoratus S. Guthlaci Patroni
    S. Edmundum
    v artijrem anni evolufiona, gloriosum Martyrem b Edmundum mei, cui dedisti dicta et facta ahsenter spiritn Pro-

    sincero dilectionis tenore, cura oblatione, labore phetico praenoscere. dsmonum irapugnatinnes supe-
    rare, varias dolorum raolestias fugare supplicatio-
    manuum acquisita, visitare : in quo itinere sanctis- ;

    nem
    : :

    60 TRANSLATIO S. GUTHLACI.
    Cumque ac magis Crulandiam accederet,
    raagis D
    nem mihi concedeefficacein, et ejus obtentu in prse-
    furtn potentiffi tuse ostenrle virtutetn nt sit catervatim emergebat phrenesis, ebulliehat rabies.
    senti ;

    correctionissifrnum, et viijentes, glori/icent Qiiid plura?.lam raptiis in reprobiim sensum. por-


    aliis in

    te et S. Gutlilacum. Mira resl Vix oratione cora-


    tentaverbrirum evomuit,jam n.avigantibus reluctans,
    pletn, horreum, prffifatiim porcum intra se ronti- vix prohihetur quin navim volutando suhmergeret.
    nens, ex omni parle flammie circunidederunt. Dum aiitem intra pagum venlum est, nolentem et
    buito.
    (iifrna Dei ullio! Nam adeo vehementer et suhito diu renitenlem intrnduxerunt eiim in casam cujus-
    omniain einereset favilla;. contiantur, ut rlicerentur dam, qiii fidem narratinni adhibuit: uhi in tantum

    flammivomisa-therei frilminis incendiis depr.piilala : rabiesgrassahatur, ut ferenullussecum infra ih^mum


    nam nec minimiim ah aliqun eviilsurn ser-
    pessiiliim morari auderel. Quidam aiilem clienlum, cum pelvi
    valur incnmhustum porcus ariteni, ad m(jdum Chal-
    ;
    aqiiam haiiriens (ad ostium vero dnmus labitur
    jirirciim
    ifhxntii deiiruin in camin" ardenti ill.-psorum, inter onines Welandi) sine intermissione totum ejus corpus ro-
    ad ecclesirm
    pniiiaruni fervorcs cu(e intacta, incnntaminalus re- rsbat, credens ardorem fiiria^ tanto refrigerin posse S. Guthlaci

    peritiir. extingui. yern ah ejusdem


    feralem insaniam ! Cum trahitur,

    Inci monachis ad basilicam S. Guthlaci traheretur,


    19 Anno Imperii RegisStephani xii, Decurinqni-
    dam, magnae audaciae miles, Reinaldus de Cnrnn- ad illius clamorem fotum coenobium insonuit. d d
    honori qiiot satpllilibiis irrogahat injurias quoties, si quos
    hia, Comitisc Gileherli Gandensis ditioni et !

    mililah,at,Tt in ejus exp^ditinnibus ad tempiis tiro- (Jeprehenderet instigatns, canini dentis morsu quasi

    cinahatiir. Ciim vern Comesille in transmarinis par- Iiipiismorrliciisvorabal ! Cniciculam prncessionalem,


    Kfhiahlus pro tibiis iteragens, non mndicum nummnrum censum ejus aspeclui praesentatam ad Christi passionis et
    dfbitu Ciimitis
    a negnliatnrihus miiliiatus fuisset; eumdem Reinal- niortis mpmoriam, nisi citius ab ejus unguibiis fuis-
    ulisrx itutus.
    dum vadem et nhsidem eorum niancipntui obligavit set exlorta, per frusta minutasset. (Jiiam s.-epe ra- gt videlu

    cui in patriam et in propria receptn, de dehito per- biei imraanitasad nepotem suura trur;idandum eum sanaius,

    solvendriniilla erat meiitin, ile Reinaldo redimendo stimulavitl e e

    niilla vel ultimaqua-stio. Reinaldusdiu Dominiprips- E


    tolaiis legationem, et nullam adeptus allevialionera, ANNOTATA.
    graviler indoluit : et uterat exul et extorris alienis
    foennrihus et iisiins irretitus, fidem interpnsuit qua- a Spaldjng (J/);j((tHm (7(/ ^Vellaiidam fluvium, prope
    rrililiirus iil

    Antjliinn, quaversum potuit, ahscessumque ab ei» extorsit. sestuarium Melaris.

    Qiii ad p.itriam redivit, intra maris pericula turhiriis h S. Edmiindus Rex clMarlyr co/it«r20 A^orcmS.
    jactalus prncellis, jejuniis et frme crnciatus, pavore c De /i(Tr((.sGiIliertis. e.r famitin Ftandriea de Gaitde

    attritiis, totaquemente resolutus (quippe commovit seu Gaiiilavo, degeiititnis in Coniilatu Lineoliiieiisi et

    cerehruin permoli vis elementi, exegit stomachiim tlitione Cliestevena, egimus 4 Fetirnarii et I ad Fitam
    *H mnrltum nausea crehra suiim) sicqiie lotis virihus destitulus, S. Gittterti Fuiidaloris Ordiins Sempringtiamensis
    rt aitirntiftm
    omnihus memhris enervatus, gravissimum incidit pag. 567.
    liiciilll
    in morljiim, ita ut uiterius incedere nequivit. Verum d ^'cf^ro^^/rirm iio.-rtnriTKK/^i// ; sed super qiiemdam,
    apiid castrum Cantehrigense phaseliim cnm uten- manihus siiis ore obstrncto, vocera oppilavit : qux
    sililriis r'oinparaiis, per longi tractiis maris versus quia sen.ium intertnrbanl, omitteve matuiinus.
    propria pst advectus rerataiitem natriraliter arrep- e Reliijua de.-iunt . et viiletiir hie demens ad sepnl-
    titiiis, phreneticique persaepe laborabat infrunitate. ctirum S. Guttitaci sanatus et ideo hxe relatio facta.

    DE B. RAYNERO SOLITARIO
    OSNABURGI IN WESTPHALIA.
    iim atitiinc annis diicentis ars tijpograjitiica vita et miraculis admodum effulsit. Qux ptivasi ea-
    per Europiim increbresceret, fuevunt vurii viri dem descripserunt et ediderunt Molaniis in additioni-
    loctrina et pietate eminentes, qni ad honorem bus ad Usuarttnm, Gelenitts in fastis Cotoniensibns, et
    Sancloriim amplificunduin varia Acta Sancto- Canisius in Marttjrotogio Germanieo Ferrarius in Ca- .

    rum lerenl, et non solitm de atiquot Sanetis in pavticu- talogo generati ista habel Osnaburgi in Gerraania
    :

    lari. ('(/ generatim de quitinsvis Sunctis cottectionemfa- S. R;iynerii Solitarii. Eoiletn modo Sancti li(ri/o eum
    cvrent. Ila Boninus Mombrititis Mediolanensisedidit duo tionoral Pclrus Cratepolius, in tibetlo de Sanctis Ger-
    niii rjits iltustria vidumina de Sanctis : et atius in Germiinia in- manite, ubi pag. 130 sic scivM S. Reyuerus in ec- .•

    olim eiiita.
    feriorerottegil historias plttrimortim Saiictorum : quariim clesia Osnahurgensi miraculis in vita et in morte
    diiaseditiones nuvinins,olleriim Cotimienscm annimcccc- claruit. Eadcm repelit idem Cratepolins in Annntibus
    i.xxxiii, atteram Lovaniensem anni mcccci.xxxv. In Episcopontm Osnaburgensium, in Episeopo xii War-
    hac folio u\\ el sequenti cmtinentnr Acta S. Reyiieri modo. Vernm diu postea Retjnevns vixit siib Gtierbardo
    Confessori.s, Solitarii in civitate Osnaburgonsi, ut de Lippia, ab eoqite in ctusorio sno constilutits est tern-
    titiitus seribitiir. Qua- de itlo iiiite fmc transtala damiis, pore Innocenlii Papx iii, qui seilit ab anno Mcxcviii,
    nobiseliitm manuscripta a Domino Bernardo Schenc- usqite ad Mccxvi. Vicit antem rectusus annis xxii
    liinct,, Sctiotiistico, Osntitinrgensi et Canonico Mintlen- mortunssecundnm Haraiiimanno ptus ?n(((i(.sMCCXXxvii,
    si. liitusniissasunt. Eanutem prxdicli Reijneri f^itam, ciim dictus Ghevbardus, aliis Gevavdus, viveret Arcliie-
    sed contiaclam. e.r MS. edidit Franctscus Harxiis de piscoptts Bremensis, ad huiic Sedem ex Osnaburgensi
    Vitis Snnrlorum ad tiunc yi\Apritis,et Bentum appettat.. translatus : cnjns tempore videtnr Vita B. Ragneri
    2 7ji MS. Floritrio Sanetornm memoria hujus vivi primitus conscripta, ab auctore ejus fere xqiiali, vt
    ad hmic xi ^pritis, qtio obiil, assignaluv hts verbis : censet /farseus.
    In civitate Osnaburgensi B.
    Meiiinrla in Rpyneri Solitarii et 3 Arnotilus Wion, citatissolnm Motam et Crateiio- An sprctrt atf
    Mnrlyrutagiis, Coiifessoris. Gn-rciius Carlbusiunus Coloniensis, suo monastico Marltjrotogio Ortlinis Be- Bcnetlicttnos
    .'
    in tio, inseribil
    Aiietario Usuardi edilo anno jinsv et mdxxi, Iioc eiim nedicliniRaijncrum Solilarium ; seculi sunl vestigia
    eltiijio eiornnt : Item beata; mimoriaj Reyueri Soli- ffionis, Dorganius, Mcnardus, Bucetiiius, qni etiam
    tarii, ijui apud ecclesiam Osnaburgensem reclusus. Annales siios Benediclinos allegat. Adfiieritnt ei in

    morbo
    VNDECIM^ APRIUS. 61
    morho Fratrcs Praedicatorcs, c.t in nbituErucstiis Bre- rlbus simplici pane siligineoet aquacontentus erat. D
    mcnm Prior Prxdicatorum, Joannes Dccinuis Osna- Panem efiam triliceum diebus profestis comedere,
    bitrgcnsis ct alii; ncc ulla nspiam Ordinis Bencdictini niinis delicafum sihi videbatur.
    fit vientio. Jnannes vandc Fetde fastis fFcslpliaiicis, m 4 Sub pra>ilictis oneribus. divino fultus adjuto-
    nccdum plurimas
    fmnc diem inemorat S. Reynerum
    edilis, ad rio, siipra qiiod cor humanura cnmpreheudere va-
    pTccts /undit.
    IVon fii de eo Osn;iburgensem. Edita sunt anno mdclii, auctorilate leat, in orationibus hoc modo laborab:it. Omni die
    Offlcinm ctjussu Francisci Guliclmi Rutisiponensis el Osuabur- Horas diei, sancti Spiritus et beafK Virginis, insu-
    Ecclesiasti-
    cum.
    gcnsis {poslmodum. S R. E, Cardinalis) Offtcia pro- peret Psalterium et Vipilias atque alias orafiones
    pria Ecclesur et dia;cesis Omahruriensis, sc.d absque speciales.quas pro familiaribussuisvivis etdefunctis
    ulla mcntione hiijus Snlitarii Ragncri : quod signum faceresolebat,suo rnore explevit. Circa quas tanto
    est in ejus lionorem haclenns non fiiisse ci'lehralum tempore delinebatur, quod etiani aisiivo lerapore,
    Officium Ecclcsiaslicnni. Annunm lamen aliqnnm me- cura dies sunt longiores, vix v;icaret ei tempiis ad
    mnriinn, ct qiiidem, c.t vdIo, ficri solitum a Cnnonicis, comedendum. Proi>ter quod etiani se raro pusuit ad
    eodcm modo ac ritu quo de Episcopis defunclis solcbnt, dnrmieudum sed ubicumque eura sopor dcprehen-
    :

    indicnt F^ita : scd qiiisnam liic modus fnerii, netdum dit, ibi sedens quievit. Habnit tamen lectum, in quo

    compcrimus. Est porro


    sen Osna- 0:snal)urgnm ex transverso posuerat aliqiialignii, et desuper mat-
    brugum notissima urhs Wvslphalix, eudcmquc Episco- tain in qiiibiis cubare solebat; uc nec etiam tempiis
    palis. quietis a merito v;tc;iret. Ad caput loco cussini ha-
    buit lignumduri.ssimuin, inquoconcavilatem fecerat ct m duro
    VITA qu« tantiira caput ejus eapere poterat. Tempnre in- lecto dormit.

    vix coactus a Confessore suo inducebatur


    Ex MS. et antiqua editione. firrail.atis

    ut capiti suo pauca stramina supponeret. Et si ali-

    Jje.itu Rpynerus, Dei fidelis faniulus, a puerilia quando tempore infirmitatis, ex prEecepto Supe-
    zpIo (levotionis accen--us, ita innocenter et laudabi-
    rioris, lacticinia vel pisces comedit, post sanilatem

    liter vixit, ut lux sibi divinitus collata, luceret co-


    corporis recuperatam tot diebiis a cibis praidictis

    rnm omntbus hominibus, cum quibus conversaba- abstinebat.

    tur et quod sedulum habebat cogitatum iu prffi-


    :
    5 Silentium vero tantasolicitudine servabat quod

    ceptis Dei, ex abundantia cordis omnis n.irratio rarissime loquebatur, iiisi cum religinsis vel valde arctesilentlum
    servat.
    eratin praecepfis Altissiini. Qui in a-tate virili, sub familiaribusaraicis sciensquodde omni verbo otio-
    ;

    Inclusus
    Osnabriuji Iniiocpntio Papa lertio, per venerabilem Patrem so reddenda sit ratin in die jiidicii. Quapropter ut
    11 nnnis Arcliiepiscopum Bremensem, tunc sibi caveret a verbis superfluis, lapidem in orete-
    :
    Glicrljerdum
    omnibiis nuit; qui sibi, ne ultra necessitatem vel utililatem
    Episcopura Osnaburtienseni, cum raulla devotione
    prodest.
    et reverentia cluusus est in clusorio, juxta ostium ex humaua fragililale aliqiiid proferret, silentium

    niajoris Ecclesi;e Osnaburgensis. In quo viginti iraponeref. Solebat etiam liorainibus indicare nuti-

    duobus annis contemplative vixit, ut in eo im-


    ita bus et signis quse sibi necessnriaessent, sed pauci
    vel nulli signaejusintelligebant propfer quod efiam
    pletiim inveniatur dictunj Apostoli Nostra conver- :

    nedum siepissirae in suis necessitatibus babuit defectum,


    satio in ccelisest. Sciunt id etiamet testantur
    verum etiam laici plurimi, qui verbis et
    religiosi, ita quod aliquoties per aliquot diessine omni cibo
    exemplis illius minus devoti ud devotionem, magis permansit, qiiia sine mulla necessitate non loque-
    autemdevotiad raajoremdevotionem provocabautur. batur, nisi diebus festis et solennibus. Et ea verba

    Seculares etiam potentes et mundo dediti, quos in quse prsedictis diebusvel ad honorem Dei velad cor-

    multa simplicitate solebat monere, et pro suis vani- rectionem proxirai loquebatur, proximo die sequenti
    confitehatur. fimens ea se iiiir.us ntiliter protulisse.
    tatibus et insolentiiscura mujtainansuetudineredar-
    guere, ad ipsius simplicem admonilionem corrige- Et quia culpam cognnvit ubi ciilpa nou fuif. circa
    confessionemvalde solicitus fuit. Confltebatur aulem
    bantur.
    orani die Dominica et aliis festis, quando ad Curpus
    2 Portabat autem beatus vir Reynerns ad car- sxpe confite-
    Doinini serecipiendura praeparavit: quod cuin multa tur
    nemloricam militarem, etsuperloricani indumentum :

    devntione recipere cousuevit. Confltebaiur etiam F


    de sago, valde grosso, de quo intus maxiranm et
    Iiidiiifvr
    assidiium sustinuit incoraraoJum. Super quu habuit
    omni secunila feria, quarta et sexta. Confessio au-
    luritn ct
    aliud tegumentumde ferreiscatenis, inmodum retis temejus erat de minirais seu minutis, ut de negli-
    ctJteinsferreis,
    gentiis et somniis, qiise sili taiuen grandia et diffi-
    C cancellatuin, admodum poiiderosum, quoil tegebat
    cilia reputabat. Singulis etiara diebus profeslis, non
    tuiiicade panno viliori hiemali autera tempore, neces-
    :

    solura flexis genilius, sed ef toto corpore prostratus


    sitate cogente, utebatur pellicea expellibus, sub qui-
    trecenfis vieibiis orabat ad Dominum. Interdum
    bustaraen corpussuum rarovel numi|uam,c,ileflebat.
    etiam genibus laboraverat, quia quajdam caro cor-
    Prseler onera supradicta, membra sua, quantum po-
    terat, singulis gravaverat ferramentis oneraverat :
    rupla et grossa ex genu ejus excreverat non ta- ;

    enim colliim, bracbia, pectus, crura singula, non men propter hoc, licet miiltum doleret, a geuuflec-
    tione cessabat. Castigavit etiara corpiis suuni. ubi
    ni iiwmoriam sihgiilis sed catenis et aliis ferraraeutis,
    plurirais
    in (|uibus no-
    pussioids qu;c:idhuc ad sepulcrum ejus inveniuntur et osten- tangi potuit, iinn virgis sed currigiis :

    dunlur. Praiterea digitos pedicos puiiiebat annulis dos connexuerat,qui:i Confessore suo sanguinulenti
    et dire castigat
    inveniebantur, cum coaclus ipsi corrigi.as nstende-
    ferreis et crineis. Et duin ab eo interrogaretur, cur corpits.

    ista faceret , respondit : Sicut Dommus noster


    finem
    Cbristus omnibus suis membris pro me 6 Cura autem Dorainus tantis laboribus
    Jesus in
    siii divinitus
    imponere decrevisset, terapus obitus
    passus est ita et ego vellem pati in oranibus mem-
    sibi fuit revel.itum. Qui viara
    universfe carnis ingre-
    bris
    di incipiens, cum per aliquotdies decubuisset, aper-
    3 Nullo tempore, quanfunique infirraus, vesce-
    to inclusorio, Convenfus ecolesia;, ciim quibiisilam
    batur carnibus aut lacticiniis, necetiam piscibus,
    Frafribus Pnedicatorilius ac aliis Religiosis, cura
    r.isi in pra!cipuis festis ; et difficultertunc cum con- xgtT extremis
    Dominicis debita reverentia, Sacramentumexfremse Unctionis Saa^amenlis
    firrli.Mimc silio sui Sacerdotis piscibus utebatur.
    sibi minisfrantes imposuerunt. Quod cum miilla et miinttur.
    Ji-jnniit :
    diebus comedit de uno pulraento, videlicet oleribus
    solifa devotione recepisset, in eadera
    devotione. us-
    et allio, tertia feria, et quinta similiter;
    secunda
    sabbato, pane et cerevi- que ad tempus ubitus sui compos mentis suai per
    vero feria, quarta, et
    Quatuor tempo- omnia, permansit. Erant autem in agone et obitu
    sia;sexta feria et Vigiliis atque
    suo
    63 VITA S. RAYNERI SOLITARII.
    A suo glorioso Ernestus, Prior Fratrum Prjedirato- supplicarent, et voverent, si sanitati restitueretur,
    Ex Mss. rufn Breraensis, cum .^ocio suo, Joannes Decaiuis quod sepulcrum ejus cum quinque sociis visitaret.
    Obil II Aprllls
    Osnal)urgensis, et alii plures Clerici atiiue laici re- Hortabatur etiara infirmum ad devotinnem signis
    ligiosi. Tertio igitur .Itlus Aprilis feliciter migravit et clamoribus fuerat enim fere surdu:? aiite infir-
    :

    ad Doniinum. mitatem multo tempore. Voto facto, visum fuit in-


    7 Ciim vero Deifamulus spiritumjam exlialasset firmo ut Religiosus quidam, quasi Inclusus, ad
    pra;fatis praesentibus ; Herraannus majoris ecclesiae ipsum veniret cujus etiam strepitum advenientis
    ;

    claret
    mtracutii.
    Canonicus Presbjler tantum patiebaturilolorem
    et audivit : qui manu collnm intirmi, inflatum valde,

    dentiura. ut de dolore menti.s amentia timeretur : tetigit dure, sine dolore tamen dicens : Sauitati res-
    qui maxilla sua posita supra niaxillara prajmortui, titutus es. Etsic factuni est. Recepit enim in cunti-
    a pra!sentidolore vcliementi, meritis viri Dei mise- nenti auditum, quo diu caruerat; et dolor tumoris
    ricorditer liberatus est in continenti. Qua!il:im mu- de veneno quievit. Qu;edam monialis tenuit acum
    lier, inveniens pueriim suura in aquis submcrsum, in ore, qus casu lapsa est in collum ipsius : de qiio
    ccepit cum luctu claraare, et divinum auxiliiim et cum valde torqueretur, coepit cum sociabns suis
    FralrisReineri suflragium, unacumceteristidelibus auxilium S. Rejneri invocare. Et ecce, per viam
    vicinis suis, invocare. Et ecce puer, qui aestivo qua intraverat. acus miraculose est egressa. Cano-
    tempore circa horam nonara submersus fuerat, in- nici etiam Osnaburgensis Ecclesise, in quadam ne-
    ventus circa vcsperas, meritis famuli Dei revixit. cessitate voverunt Deo et Fratri Reynero,
    positi.

    Priorissa de Querenlieimb, Ordinis S. Augustini, ut si de eadein necessitateliberarentur, omni anno


    liberata est a calculo raeritis Sancli Rejncri. Qui- memoriam ipsius, siciit Episcopi, solenniteragerent.
    darahcsus morsuaraneasadtantumvenerat dolorem,
    '

    St.itim igitur voto- emisso, omnia qua; desiderave-


    utvix loqui posset, etex vehementia veneni inflatus runt prospereeis evenerunt. Multa etiam alia mira-
    mori timeret. Cujus frater rogabat eos, qui circa culaper ipsumfactaet conscripta. brevitatis caussa,
    infirmum erant, ut Deo et Fratri Reynero pro ipso quia, quasi innumerabilia sunt, hic omissascias.

    XII APRILIS
    63

    XII APRILIS.
    SANCTI QUl PRIDIE IDUS COLUNTUR.
    Sanctus Lazarus Diaconus, Martyr, Ter- S. Tertius,
    Rcsti in Istria. S. QuintuUis,
    S. Zcno Episcopus Veronensis.in Italia. S. Restitutus,
    S. Victor, Mart. Bracarae in Portugallia. S. Hevocatus,
    S. Deiiies, (
    Martyres apud S. Satiirninus ii,
    S. Proiion, ) Gra3C0s. S. Biitlarus,
    S. Agapus, S. Baricus,
    S. Valerius, S. Paulus,
    j

    S. Publius, S. Optatus II,


    j
    S. Bassus. S. Spinus,
    I
    '
    S. .lulianus, ,,
    '
    ,

    Martyres, S. Donalus ii,


    S.Felix,
    S. Manilus,
    S. Paulus, l
    S. Pctrus,
    .8. Maurus, 1
    S. Proculus,
    S. Hertula, I
    S. Donatus iii
    S. Vcrccunda, et alii xui, S. Gemclla,
    S. Quartus,
    S. Evanlus.
    S. Saturninus,
    S. Lazarus, Martyres,
    S. Secundinus, S. Vcnu. tus II,
    S. Decimus, S Flavinus,
    S. Darius,
    S. lUiliniis.
    S. Quartus ii,
    S. Valcrius,
    S. Januarius,
    S. Paulus II,
    S. Sccundus, S. Crispinus ii,
    S, Quintus S. Fcli.\.
    S. De.xter,
    S. Nabor,
    S. Victor,
    S. Victorinus,
    S. Donatus, S. Donatula,
    S. Varicus,
    S Terlius ii.
    S. Brultus, S. Viclor IV,
    S. Venustus, S. Acutina,
    S. Titianus,
    Martyres, S. Tertia,
    S. Victor II,
    Mamcrus,
    S.
    S. Sirtilla, S. Scvcrianus,
    S. Lucius,
    S. Salustus,
    S. Orbana, S. Cvprianus,
    S. Orbana ii, S. Muscula,
    S.Marcus, S. Donata,
    S. Justus, S.Novella,
    S. Cittinus,
    Martyres Capufe
    S Januarius,
    in Italia.
    S. Paternus, S. Silvanus,
    S. Patinus, S. Mucianus,
    S. Puttus, S. Safurus,
    S. Maricus, S. Juliiis,
    S. Optatus. S. Primus,
    S. Vlctor III, S. Carus,
    S. Mcgonus, S. Cyrillus.
    S. Dcnietrius, S. Macarius,
    S. Flavianus. S. lliiariussivelstialis,
    S. Mares, S. Vcnustus,
    S. Vitalis, S. Venustus ii,

    S. Minalia, S. Julia,
    S. Clenientia, S. Fclix,
    Martyres
    S. Victuria, S. Vcrecundus et aliii vi

    S. Fclicia, \
    Martyres. S. Eocapus,
    S. Ma.\ima, S. Tertula,
    S. Musla, S. Antonia,
    S. Marcus u, S. Mustilla,

    S. Honoratus, S. Maggina,
    S.Laurentius, S. Acutina,
    S. Arburus, S. Donata,
    S. Crispinus, S. Euphemia,
    S. Macarius
    :

    64 DUODECIMA APRILIS.
    S. Felix, S. Damianus, EpiscopusTicinensisin Italia.
    S. Macarius, J
    Martyres. S. ErkenbodoEpiscopusTarvanensisetAbbas
    S. Primus ct alii ix, Silhivcnsis in Belgica.
    S Vissia Virgo, Martyr, Firmi in Italia S. Tclricus, Martyr, Episcopns Autissiodo-
    S. Menas, rensis,
    Monaohi Martvres
    ^^^""''^' S. Basilius, Confcssor, Episcopus Paiii in
    t
    apud Gra^cos.
    S. Joanncs, Mysia.
    S. Julius, Romanus Pontifcx. S. Alfcrius fundator et primus AbbasCaven-
    S. Sabas (iodlius, Marlyr, in ('appatlocia. sis, in llalia.

    S. Constanlinus, scu Conslanlius, F.piscopus B. Pclrus, Ordinis Vallumbrosani, in Abbada


    Vapinccnsis, in Callia. Monlis plani dioeccsis Pisloricnsis.

    PR^TERMISSI ET IN ALIOS DIES REJECTI.


    Oililo, Alib.is Cliiniacensis, siib riluse- gtiiiniis aut amnmicnsium Iranspositn, sic lcgi debent
    Sanclus Veronap Zenon. Episcnpiis et Confessor, titi MS.
    mitluplkin colitnr in ecclrsin Cinnoleitsiju.ita
    Brrritiriim o;/»Hfi33. VitLim dcdimus i Ja- Iinliet. i)ci;i, In Hispaiiia, urbe Tarracme, Fruc-.

    nuarii. t iiosus Episcopus etc. Nscc ipiu cum eadem negli-


    Joaiina ile Lamliprtinis. Virgo, lienoniie, qiur pri- gcnltu siint npnd Mtirioniim Scnluin dcscripta. Inte-
    nia Vicaria cum B. C^ilharina Bononiensi ctEno- rint Tninnius a^ldit Acta ex MS. Legcinla Scgo-
    biiiin Corporis Christi inrepif, rcfcrtttr Itoc ilic in biensi,scil forsan xtafc Taniaii ipsiiis e.xntatn. DeS.
    Mitrttjfol. Fritiictsc. Latidoiur iit Vitn B. Oittiari- Zcnone Veroncnsi Epistnpo bncdie ntjimus.
    ns auctorc Jncobo Gra^sctto iiiim. 08 ct \ 47. dicinir- S. Bal,luinus, Conf. civitate ,rr/,'ni/i/!ir iii recetiliori-
    que cominuni populi voce Beata appelliiri. De ea Hilirensi, \i.ii.<^,/(;i(io)i,4i,.sii-/ Gre-
    ibi aclum est ix Marlii. S. Moyses Confessor. Ivenuin per Cartbusiit itos
    ZosimasAbbas. dequo in Vita S. Mari;e /^•"gyptiacae, S. Dei-cnliusCoiif. in Perusia Brii.ieilnm colleetts .

    refrrtiir lioc dic iu MS. Flororio et tn Morli/rologio Dobaniis, S"cins S. Bonifacii Scoti, Episcopi Trelie-
    atitto 1490 Colonix- ct Lubeeit e.ecuso, nec nou a tensis, memoralur cum tiiiilo Sancti a Canierario in
    Grereno et Canisio. Aos de ipso, una cum Mnria Menologio Scntortim. Vlcrque ignotnsnobiset Dem-
    A^nijptiica cgimiis i Aprilis. pstero, nisi sit ille S. Bonifacius Kiritinus, de quo
    S. Walteri .Mjb.-itis, in Francia, Ordinis S. Bene- cum Comernrio et alits egintns xvi Mortii, absque
    dicti, mortui anno 1091 depoiitio, in.icripla est mcntionc Dobani.
    MS. Flororio Snnctorum : ejus Vilam dedimiis Engeburga Virgo, fllia Regis Angliae, ciim lilulo
    VIII Aprilis. Sanetae memorise rcfertur a Greveno, quem stcuti
    Cerdo, tpiscopus iv Alexandrinus, constitntiis tra- Cnnistus et Ferrnrius. Oinittitur in Morttjtnlogio
    dititr primo anno Tnjani Imperaloris, vir conti- Angliriino, nisi stc Edburga, Kdelburga, u„/ Ethil-
    nens, humilis et niansiietus lota \ita sua. Metno- biirga qtut aliis ilicbns suum cullum bnbcnt.
    ratur in MS. florario : quein alibi non repeyiniu^. Helia^ Scoius, obiit ii Idus Aprilis, anno 104:2. vir
    Silvester, iMarlyrio Bracara; coronali dicttntur a priidens et religiosus. qiii nioiiasteria S. Panta-
    Cucufas, ) Oorihfijo, ima cum S. Victure, qitod lemisel S.Martini ''olonise pariter rexit. Iia Ma-
    Torqitatus, j
    ad tiujus Vitam rcjicimus. De Silves- riaitns Scolus. in Cbronico. ad an. 1083 dcduclo.
    Susanna, f tro et Cuciiphate egimiis ix Aiiiilis Tritbcmius lib. 3 de Firis tllnslribus Oidttiis S.
    intcr Prtctermissos uli et de Torquato 24 Fcbr. Su- Bcnedicticap. 141 cjm cu/n /,(„/o Sancti tv/, /.ro/,
    sanna boc die srorsim refcrtur a Tamoio Soluzar, assercns post morlem in multis fuisse comprobata
    sed nijo autorilntc P.H'udo-I)cxlri, ciijus Cbtonicon ejusmerila. Tritbemii e.templo tnscriptus esl Mar-
    jam swpiui- lit cotilittum rejecimus. ttjrologiis mona.iticis /fionis. Dorgani, Mcnardi,
    Susanna alin, Virgo
    Marlyr. Iria>-Flavi;p in fial-
    et Bucclini, Scotiro Demp>.teri et Catalogo Ferrarti,
    Ia!cia, meinoraiur nli codem Taniaio Snla:.nr, quod JEgidius Gelcnitis iit Fasti\ Colontrnsis euin tanlum
    ea vcrba letjantHr npud Dexlrum in Pseiido cbronico. Be.itum oppellat. In ^'ila S. /fertberti Arcltiepi-
    De bis omnibus meliorn monumenta expectamos. scnpi Mnrtii, nuctnre Lnmbcrto, num. 28. appel-
    Poteriinl tcgi, ,/ii;r ,(,• Tiansl.ilione corporiim SS. Inlur servus Dei pr.Tcipuus : at Ruperltis num. 29
    Silv,ostri et Ciiciiphatis Maitynim et S. Susaiiiiffi M./„m ^ljb.item vocnt.
    Virginis et M:irtyris i/»mi,.s xvi Apiilis, ad Arla S. Simplicia, Virgo et Martyr. in nionasterio S.
    S. Fructuosi, ipiscopi Brnotrensis : cujus coipus Poniii :,piid Nii;eaiTi, c-:lrbrutur a Ferrarin in Ca-
    simut transtolum fiiit Coni.posteUiim. taliigo generali, et Saussuio in Supplemcnto Mnrtg-
    S. Parciiis, Marlyr Roniiv ita Ferrnrius ex Talm-
    :
    roioijii Gallicani. Cttat Ferrorius tnbulas dicli mo-
    lis ecclesia; S. Silvestri, ad,!cns cetera hitere. niisterii, addens coffus ibi haberi, cetera lalere.
    i\,« inter ontiquos Martyres Imtie rcliitos nomcn Nos ergo majora dncumenta dcsideramus : et for-
    non rcperimus.
    san corpus ex coemeteriis Romanis eo delatum
    S. Repeiloiiis. Epis,'opi et Marlyris, mcmoria asser- est.
    oata est in MS. Florario Sanctarum: sed nullo aut Celsus, ,

    teniporc nul liico iiidlcato.


    Aiiiioilus , memorantur in Martyrologio Tamlachten-
    SS. Zeiio Episcopiis et Verona
    Martyres, Terracone Zef.inus, si MS.
    tempore Galieni Imperatoris, recoliinttir
    in Mar- Pri.clina. I
    tyrotogio Hispanico
    Tomoii-S.ila-.arii, dtaiis verhis Eriienns Episcopus, in Hihernia,. re/eru«/iir iii MS.
    Heginimis in Ctitiinico, ubi ista
    balientur. In His- Cuniinthus, .\bbasde Doire, apud! eodem alibi
    pania urbe T.'riagone. Verona,
    Zenon Episcr.piis, Ult.inios I ignoti.
    et Confratres. Fructuosus Episcopus, Augiirius Folcoldus, ex Comitibus Teisterbandiai oriundus,
    et Eulogius Diaconi. Qua: per
    oscitantiam aut Rc- Fundator monasterii Bernensis Ordinis PriEmon-
    stratensis
    DUODECIMA APRILIS. es
    stratensis, et in eo humilis Conversus, in Terri- Antuerp. S .M ichaclis .At prxcipue cotitur xvi April.
    torio Heusdano, in confiniis Hollandix et Brabm- 3. Antliusa, Filia Constantini Copronymi, memora-
    titr, cum titulo Beati reffilur a Clmjsostomo vaniler tiir hoc diein Meuxis e.rcusis et MS. Cbifletiiinis,
    Slerre, in Nalatilius Sanclorum Ordints Pnentons- item apnd Ma.iimum Cgtherseum, et in tabulis Ka-
    tralensis, lendarii Moscovilici. Coliiur pnstcrea die xviiiftxxi
    Hugo, Abbas R;idingen,«is, anno 1130 in Archiepi- hujvs meiisis: sedin antiquionbus monumentis. qttaudo
    scopiim Riitomagensem electus, cum litulo Con- de ea agemus, die xvii .\prilis.

    fessoris inscnptus estMnrlyrologio ^Jnglicnuo primx S. Dominicus Calciatensis, Mctoriie in Hispania,


    editioiiis. et ciim lituto Sancti Calniogo Fcrrarii. citato Marietta memoratur a Ferrario in Catalogo
    Verunt in posteriore editione Morlijrologii AngliCani geuerati, conjectaute esse diem Translationis at ;

    prttdeitter omi^rsus est. Ntttulem ejus, quando cel^bratur in Murtyrol. Rom.


    Hugo. .\l)bas Cislerciensis Novi-monasterii in An- esse XII Maii.

    glia, utcrebris miraculis et spiritu proplietiaef/a- B. Guilielmus Confessor, Ordinis .Augusliniensium,


    riis, refertur eum titulo Beati a Clirgsoslomo Henri- in civitate Tolosana, ntemoralitr in recentioribtts

    qiiczet Bucelino : omillititr a Cltalemoto. Atidiiiontbus Carthtisix Bruxetlensis ad Greiruum.


    Tlieodoricus, monachus Eberbacensis in Germania, Herrera in Alpltabeto Augusliniano niulla tlc tllo

    Ordinis Cisterciensis, u/ virtulibus plenus, inscri- quxrit pug. 279, et e.c Simpliciano de S. Martino
    ptiis esl Menoloyiis prxilictiirum Henriqitei, Buceli- mtirtuiint tradit die XVIII M.iii.

    ni. et Chalemoli. S. M.mcii Translatio corporis Bracarae, inscripla

    Mei-litliildis Regibus Scotorura oriunda,


    Virgo, ex Ilagiologto Biisitanico Curdo^i. Fintittur fuisse Ca-
    ANIMADV.
    PAP. 3 quK cum fratre jnniore in Franciam secreto pere- tttlattnensis Episcoptisin Gutttis, S. Memmius priori
    grinata, eoque in monasterio Ordinis Cisterciensis mmine istic dictus : quiim fabtilain refulabimiis v
    constituto, ^olitaria in magna austcritate circa Augusti : inlerim nihtl dubitamus, qiiin verus S.
    annum 1200 vixit, referlur Itoc die in Martijrolo- Mancius, a S. Memmio diversus , sit ille ciijus Mar-
    gio Angllcano et Ferrorio : diciiurque Vita ejiis ex- lijritim ipsi a Judseis illatuin desrribit Florus insiip-

    tiire MS. apitd Hobertum BitcUlondium. Est lixc ptemenlo ad Bcdain, quod vtdc uutc tomuin 2 Mortii
    die '^>il Maii.
    Mathildis Virgo, a Caolipraiiino pliirimum laitdata,

    lib. 2 Apitm autem Ale.cander ad


    cap. I. f^enit S. Florentinns, Abbas Arelate, meinorotur inCalalogo
    Clanstrnm Fonii, seu Fusniacuin, in Landunensi genernli Ferrurii,.etin Nolis dirilur priinus Ablias

    Episcopalu, secundo a VentiMo oppido lapide, unde ecclesiae S. Crucis, mortuus anno duii. Magno
    ad novem miliiaria di.^cedens Malhiklis sancie vixit. eliamencotnio celebrattir in Martgrologio Oalliciito,
    Agunteliom ile eaet fratre Ahxjxndro Baptisla Fitl- diciliirque ductu et raonitu S. C:esarii junioris,

    gosiuH, tib. 4. fitctorum dictorttmqiie memorabllium Episcopi Arelatensis, mona.^hiis Ordinis S. Bene-
    cap. 4, et Aitdreus Eborcnsis in suis exemplis, lilulo dicti ficius. Fuit unicits soluin Eptscopus Cxsurius

    Paupcrtate. Non menlio in Murtgrol. sectilo sexto, quiintlo vixtsset Floirntiniis, cnjtis
    de fit ejiis et

    niilla inentio est in Martyrologiis Benedictiuis, aiit


    Gallic. Siiussaii, neque arbitramur ullam veneralio-
    nem Ecctesiaslicameidem concessam. Actis SS. Ordinis Beuedictini aititoI6G8 Parisiis
    Ericiis, Rex Daniffi, dicitur assumpto habitu Cisler- editis. Hottoratus Boiicltetus in Pro-
    Cltorotjrapliia

    vincix, lib. 4, c. 4, § 1, Uite descrfnt urbem et


    ciensi, in coenobio S. Marise de Fionia a .«e fiinda-
    to, sancto fine quievisse, et cum titulo piai merao- dioicesim Arelatensem,et pag. 313 meminit ecclesise

    Parochiulis sanctx Crucis, et eciiestx coltegiaise


    ritB celebralur ab Henriquei-, Bttcetuio et Chttle-
    moto. Majoris dictse, in qita ex relatn cujustlam Aritotix

    Marpareta Virgo, apud Bellum-Pratum in Belgio, assertt assrraaricaput S. Florentini. Idetn in Ilis-
    toria Provincix, lib. iet 3, enumerat
    Sanetos.qui
    Ordinis Cisterciensis, ctim titulo Beatie rcferttir in

    sacro Gyntcceo Artiiri de Monstier, cilato solum sexlo secuto flortterunt absqtte utla mentioitc S. Flo-

    Arnoldi Raissii Attctario ad Nntafes Sanctorum rentini. HincquiaSattssaius ad htinc ilietn subjuugit
    iestivitatem ejns magna pojiuli veneratione, praj-
    Belyii Molani sed ibi soltim Venerabilis appel-
    :

    latur. sertim x Kalendas Julii celebrari, quo tainen die


    ejiis non memtnit, sed xii K:denda3 Junii,
    (quo dte
    Almericus, xii Generalis Ordinis Pr;ediratoriim,
    mortuus anno 1327, sub l.:pide ra:irraoren sepul- tradil, in E clesia sancta; Crucis translationejn
    Ferraritis irfrrt
    tiis Boiioniae cuin tttuloIiea.li refertur a Masiito in S. Flnrentini Abbatis recoli, et qtix
    Florentinum Abbatem monasterii [{egalis) iios
    Boaoniu pertttstrata S.
    qiioque interim Sjierantes cerliora inonumeula
    et ve-
    Radulphus, in Gallia, jOrdinis Minorum Ciinfesso-
    nerationts vttx ejus asseiiui, eiim dl/ferimus
    Ge^ardus, I
    Cajetae in[res,ciim tituto Beati in Mar- et
    xxiMaii.
    Siraon, \ Italia, \tyroi. Francisc. memoranttir. ;„

    SS. Crispulus et Restitutus, snl) Nerone ptissi in


    Stephanus a Bargnello Ordinis Minorum, Sagii in
    referttnttir in
    Normannia a Calvinianis haereticis plurimis con- tractu Tudeiisi ad Aquas Celanas,
    Placentino apitd Prtitlcntium Soiitlo-
    fossiis vulneribus, glorinse pro Christo interiit Mortgrologio
    Hisloria Tiidensi ftd. 17, c( ex eo Tainuius
    anno lofiS aut sequenti. ila Artnrus a Monasterio vallium in
    Mnrtyrologio Franciseano qiii ettm primo loco Salaiarin Martgrol. Hispan. quos contra hunc ciim
    in :

    qiti coltiiitiir in
    coHocat, Martyrem cognominat, et pneposito tilulo Sundovallto eo^dem potius censemus,
    " •'"'"i-
    Beati houorat. Martyol. Romnito
    Zeuo nionachus, discipulus Abbatis Silvani,
    (qui m
    Joanna Virgo, Ordinis S. Dominici, Ferrariae anno
    ardeutissimi solis cauniate,
    Ibll lioc die s.incte mortua, relertur ab Arturodu ^gyptia regione, in

    quriique diebus se desiccans stetit.


    probare vo-
    Monstier in Ggntireo socro, cttm titulo Beatifi ; qui
    tormenta futurae vita; toleraie posset)
    lens utrura
    etiam varios de ea auctoirs citat.
    Zenottis Episcopi Veronensis refertiir a
    Martyres, refctualw in Marlgro- occosione S.
    S. Carpus
    Pelrtim
    Pergami logtis S. Hieronymi Richeitovieusi Greveno, Maiirolgco, Felicio et Canisin.post
    Episc.
    Notkeri, qut Polycarpum de Natalititts ttb. 4 cap. 47. Al Grirci m Mett:ets
    S. Paulus, et
    decoagiintdie XIX Junii.
    S. Isaac uppellal . Ab aliis cebrontur
    Episcopus Cantuariensis in Anglia.
    XIII Aprilis. S, Tatwinus,
    S. Agatlion iitlem
    ~meinoralur tn Florano MS. sed in Marltjrol. .-In-
    et XLiv Socii
    XXX Julii,
    S. Drogo Confessor, inscriptiis est Martyrologio MS. glicano
    9 S. Emjgdii
    Aprilis T. II.
    ;

    DUODECIMA APRILIS.
    S. Emygdii.Episcopi Asculani inPiceno.Translatio, SS. Servandi et Germani Martyrum translatio sa-

    menwratur iti Calalogo generali Ferrarii. Dies cjtis crarum exuviarum, Hispali facta, recolitur, cx ati-

    nalalui est vAugusti. tiijiiorum Brcinariortm Knlctidiiriis cf Rubricis Eccle-

    S. Mariae Virginis Deiparas a/i^Ha «o/cnn/(fl5c.s/ CoHi- siiL' l/ispalrnsis, in Mnrlyrologio HispnnicoTnmaii
    iQntinopoU, ob Zonam i'jus ad dictiim nrbnn rcla- Solaiarii. Natalis eornm cst xxiii Octobris.

    tam : dc qun pos.set agi in Festo Assutnptiouis S. Renati, Episcopi Andegavensis, relatio ex Italia,
    XV Aiigustl. inscripta est Additionibns Molani ad Usvarditm

    S. Artemon, Presbvter et Martyr Landiceai, sub primxcditionis, ct Marttjrologio Germanico Cantsii:


    Dincletiano, ittscriptus iiodie est ctnn insifjni cloijio ct in Breviario Atidcijavensi anni 1G24 sub ritu

    MS. Menologio Bositii ftnpcratoris et Sniiax'tiio duplici pra.-scri(}itur recolendn. Colitur ipse ibidetn

    Parisiemi ct cum nliqun di^ticho Mcn^is cxcnsis ctim Octava die xjiNovembris,
    in liis autem plcnius cvlitnr xxiv Martii. Vcrvrn, S. Andreas Apostoli franslatio capitis Romam, anno
    uti ibidcm inler Pra-termissos dixittnis, itcrtim in 14C2, memoiulur in MS. Fiorario Sonctorum. Dies
    illis et variis MSS. ct Metiologio Sirlcti, nti et Ro- naialis cst xxx Nomvebris,
    viano Martijrologio, decoagiturad (/icmviiiOctobris.

    DE S. LAZARO DIACONO
    MARTYRE TERGESTl IN ISTRIA.
    CAPUT I.

    Acta martyrii ex traditione accepta


    B cnm
    SUB ANTOMNO
    Anlifjuinsima cailcmqui' uoliitissiina civitas Istrue fervore ministrare coepit et cura non pauca :

    p
    Tcrijesium cst, post liomaai occasiim Impfrii fnturw sanctitatis signa puer daret, toti civitati fuit
    Corpus in
    variis alflicta cataviitatibus ctiam ipsa, partim unice carus, raagnoque in honore habitus est. Quare
    Ca'lie(lrali a Barliaris iiostibus piirtim asaciisviciais, dum cumjara ad a^tatem, quaj est sacrorum Ordinum
    cum aliis A
    succrcsccuti eorumilcm tiominatui itlentidcm nititiiv capax, pervenisset, sacro Diaconatus Ordine Laza-
    servalur :
    colla siibtiiiccrc . llujiis urbis Cathcdralis Basilica, S. rus est inaiiguratus qui statim quidquid habebat
    ;

    Jiisto Mart}'ri saci-a, sita est in edilissimo prope patrimonii, jiixfaDomini consilium, dispersitet de-
    aroem colle, ut scrilnt Italix sacrx tom. 5 Ferdiiian- dit pnuperibus.
    dus Uglieltiis; tpii post laudatas in ea tesselluti operis 4 Per id tempus Tergestinie civitati pr»fecerat
    imutjines pliirivws, ipiibus nihil pene Italia liabeat vel Im|ierator Pompeiiim quemdara , Prsesidis noraine
    pirlifisius vcl clcgautius, alia
    siint inqait, in ea (lua- et officio qui noctnrno tempore et raagno cum si-
    :
    et sub Pom-
    tuor vel sacella vei altaria, (luorum siugula ditata lentio Tergestum appulit; ingressusque civitatem, pc.io Prxside
    comprehen-
    singnlis corporilius Martyruni SS. Servati, Lazari, statim magistratus omnes et priraaria capita convo- sum.
    Apollinaris et Sergii. Opiiiio porro. jam intle a pa- cavit, a quibus sciscitatus est,
    an ibi aliquis esset qui
    truin Menioria longissime ducta, per nmniuni liic fideniChristianam profiteretur, sei|ue Christiani no-
    auimos(|iiasi proseminata est, hos Sanctos Terges- mine appellaret. Non diu laborandiim Prajsidi fuit;
    tinos fuisse. Confirmaiida; opinioni adferunt Anna- statim eniin ab uno accusatore delatus est Lazarus
    les, quibus id taiitum auctoritatis inest, (juod sint Diaconus. qui Christianorum ecclesiam frequenta-
    anti(pii. bat, rnagnoque apud populura in loco erat. Jussit
    2 Omaium Acla evcrsst sa'pius itrbis ruiais iiivoluta illico addnci ad se Pompeius hunc populi (sic eiiim
    Ac(n aiitiqua periisse, verosimillimnm est : quos autem Uijbelliis appellabat) seductorem qui ab ejusdem Prajsidis
    :

    dnuuf : liiudat Aiintiles, etisdem non admodum esse vctustos per- ministris diligenter perquisitus, inventus est cum
    suudcnius nolfis, propterea quodnon Latino, scd lialico aliquibus Christianis, (|ui in doino ejusdem sancti
    viilijari conscripti vitieanlitr. Certe iion nisi in Italicis viri divinum offlcium piasque ad Dominura preces
    MSS. iiwcnire potuit R. P. Franciscus Basellus, recitaverant qiiibus quidera precibus, pronus ad
    :

    nostr.i' ibidem Societatis liector, qua- de S. Juslo ll terram tunc Lazarus hunc finem dabat Domine
    , :

    Novcinbris, S. Servulo xxiv Maii, S. .'\pollinnre viu Jesu Christe, debiliura fortitudo, da mihi virtutera
    Decemliris rccolendis, atque ile hoc S. Lazaro Ferra- et robiir, ut in me non prjevaleat homo iste, in- ;

    riam misil, ad P. Andream Latarum, hiijus tipcris quain nequissiinus judex, nec me deterreant ejus
    qu.Tdaiii sludwstssimitm seiiein, qtixque hic Laline a se reddita inanes rain;e. Da mihi in tuo sancto famulatu per-
    Italica curavit ad nos liotnttm uua cum originali Italico mit- severantiam atque consfantiam, nt istis possim os-
    M^S rcceti-
    U'nda aniio mdclxi. Qiia;, utsunt,ita nunc ejliibuisse tendere te soliira esse verum Deum, cui soli debetur
    tlora
    contenti, rogabimus viros in ea urbe doctos e.t patrix an- honor et gloria.
    tiqititatis amantcs, utsiquidde sanctis illis Patronts suis
    5 Hajc et alia hujusraodi iniquo ferenfes anirao
    aliisve ad Islriam spectantibus antiqitius
    et magis oii- satellites, non sine jurgiis atque improperiis afgtic antc
    vinc- ;
    non ex mcmbranis, saltem cx ve.tustis la-
    tlienticum, si tum duxerunt ad Pi-a;sidera Pompeium qui Laza- trilmnat fldem
    confcssum. :

    pidibus similibusvc monitmentis adferre poterunt, ad rum trusit in carcerem , donec illucesceret dies.
    eoruin illustrantlam memoriam, id velint nobisciim com- Hanc noctera insoranera duxit sanctus Diaconus,
    mtmicarc. totamque in sanctis precibus fundendiset hymnis ac
    ;i Celebris est in Ecclesia Dei acerrima ejusdem Dei laudibus decanlandis insurapsit. Sub auror.ain
    dlcuiH, suli
    Ecclesi* persecutio suli Aiitoniuo Iinperatore cujus
    Antotiino ; jussit euni adduci Prajses , eumque intcrrngavit de
    Imp. Dicico- (luidem uomine iu omnibus locis Imperio subjectis nomine et religione quam profiteretur. Cui sanctus
    num Tcrtjeiti promulgatum fuit edictum, ut si alicubi ali(]uis se
    fuisse.
    Diaconus respondit : Meum nomen est Lazarus :

    (hristianum appellareauderet, acerrimis cruciatibus


    religione sum Christianus, et Christianara fidem
    et demum niorte ipsa crudelissime piiniretur. Erat profiteor neque enim erubesco Evangelium Dei.
    :

    tnm temporis in civitate Tergesti pius quidam vir, Alium autem Deum non novi quam Patrera ajter-
    Lazarus nomiue, jam inde a pueritia Christianus,
    num, unicum ejus Filium Jesura Christura, et Spi-
    utpote qui erat ox familia et parentibus Christianis.
    ritum sanctum qui ab utroque procedit tresque :

    Hie aprima ajtate in ecclesia Christiauorum magno istas diviaas Personas sanctissimaj Trinitatis nomi-
    ne
    :

    DUODECIMA APRiLIS. 67
    ne appello, veneror et colo proque ejusdem honore veri Dei cultura avertere satagebas
    :
    ? Recte nosti. D
    tueiido paratus sum quaralibet mortpm suliire, hominum infelissime, si mecum contendere vis et KX MS. IT.
    G Hisauditis Prssesgravi superciliodixit adMar- cum Dei gratia, qua; mecura est et in cujus virtute
    et ad d(f€- tyrem Vere vanilas liajc tua et anicularum delira-
    :
    possum id quod pnssum, hoc nibil aliud e.s.se quara
    ctionem fru-
    menta, tanto minus tolerabilia sunt in te, quanto tempus inaniter terere jamque tibi persuasum est,
    stra soUcila- :

    tum. magis es jetate jam granda;vus. Quod si in viridi ut pulo, pro iis qui Christura verum Deum confiten-
    ajtato eo insipientis te adduci passus es, ut ha;c tur et profitentur semper stare victoriam quare tu :

    crederes et proiitereris, aliqua dignus eicusatione victus atque confusus jubes, ne araplius me tor-
    fuisti nuuc vero, quando jam prope confectus senio
    :
    queant, utque a verberibus desistant.
    es, quod in tantam phrenesim animum induxeris, 10 Tunc enimvero, si unquam antea, in iras ex-
    ut pro Dao habeas hominem nequam, qui a Judseis arsit Pompeius vidensque sancium Diaconum
    ,
    ejusque sen-
    cruci, propter perpetrata delicta, affixus fuit, lioc propter senectutem (erat enim annos natus septua- tentia
    enimvero tolerandum minime Quapropter, non est. ginta octo) non posse diutius torraenta perferre, ca-
    ut judex, sed ut amicus, hortor te atque obsecro, put ei obtruncari imperavit dicens Vitani tandem :

    ut errorem hunc tuum tamque diuturnum, in quo absolvat rebellis hic et pcpuli seductor, qui verum
    versatus es, tandem corrig.as; ne gratiam Imperato- cultuni negat nostris imraortalibus diis, quique sa-
    ris amittas, teqne reum mortis facias, si in tuo er- pienlissimis nostri Imperatoris legibus parere recu-
    rore pervicaciter perstitei'is. Audi me, qui salutem savit. Qua sententia audita gloriosus Christi miles,
    et incolumitatem tuam omniumque tuorum civium sublatis oculis manibiisque ad coslum, unde sibi om-
    curo et exopto : vade et diis nostris immortalibus nem opera expectabat et exposcebat, Doraine, in-
    post fusas
    sacrificium offeras : sic enim et ipsis et Imperatori quit, Jesu Cliriste, qui cura Patre tuo coaelerno una preces
    rem gratam facies, tuieque saluti consules. cum Spiritu sancto vivis et regnas. gratias tihi ago
    7 Expectaiiat responsum Praises, sed non ejus- quam maximas possura, qui spatio septuaginta et
    B modi quale datum est a sancto Diacono, qui ait : octo annorura rae custodire dignatus es, ineque in
    cum intrepide impudentissime liorainum, tu dicis me in errore ver- via mandatcrum tuorum
    ita direxisti, ut non solum
    udicem ar- sari, quia omnipotentem Deum colo, qni fecit coe- eaegocustodierimacservaverim.sed potuerim etiara
    (juisset.
    lum et terrara : ego auteni dico tibi, te omnino cae- docere iniquos vias tuas, cordaqiie impiorum ad te,
    cura et ducem esse caicorum, quos tecura trahis in suramum honura, cnnvertere. Suscipe jam spiritum
    geliennam ignis. Tua est insipientia et phrenesis, meiim, Domine mi Jesu Christe, ut qui pro te nunc
    tuus est error in quo versaris plaue non ferendus; libenter raorior, teciim in seculum seculi feliciter
    cum adores Deos lapideos, hominum manu factos, vivara. Araen.
    qui neque te neque qui eos colunt juvare quidquam 1 1 Absolutis ad Deum precibus duxerunt illura
    possunt, sed neque ipsos se tueri ab iis qui eos in rainistri extra civifatem. ad locura talibus suppliciis decollatum
    irusta concidunt aut ignibus traditosin cinerem re- desfinatuin : qiin cuin pervenissef; caput ei rainister afqiie ab
    digunt. Quaiuobrem dico tibi , sicut iterum dixi, ampufavit. Subsequenti nocte. pia qusedam feraina, Eutropia
    fumiitatum
    Deum meum unicura colo, eique soli ofiero sacrifi- Eutropia noraine, ex parent.ibus Christianis, venit
    fuisse.
    cium acceptabile, olTeramque donec vixero, non au- cum tota sua familia, quac erat ex praecipuis et cla-
    tem diis tuis, simulacris gentium, in quibus habi- rioribus Tergesti, et acceptura sacrura depositum,
    tant dLemones. pretiosis unguentis prius delibutum, involvit in can-
    8 Exphcari baud facile potest quanta cum rabie dida sindone, honestoque sepulcro condidit : dum
    id responsi acceperit Praeses ; qui propterea sancti interea Christiani omnes qui aderant. suramas lau-
    Martyris os, quo tanta libertate contra deos Roma- des et gratias, ob tantuin beneflciura sibi conces-
    norum verba protulerat, percuti jussit dentesque sum, Domino Deo persolverent, cui sit honor et
    contundi. At sanctus invictusque Martyr plane in- gloria. Amen. Accidit Martjriura hujus sancti Dia-
    territus, Si dii tui sunt veri, inquit, at.que omnipo- coni Martyris anno salutis nostras ccxlii, die prirao
    tentes, ut asseris, atque ita esse credis, jubeas eos Aprilis.
    ambulare Vere raente capti ])lane vos estis,
    et loqiii.
    qui tauta infelicitale versamini, ut deos veros
    in CAPUT II.

    fateamini opeia raaiiuura hominum, quae os hahent Tcmpns Marfyrii, culttis saccr, tfanslatio
    et non loquenfur, pedes habent et non ainbula- Coiporis Vcronam.
    bunt, necclainabunt iu gutture suo. Permultis igi-
    ac fustibus
    cxdi jussum
    tur in hanc rem ultro citroque dictis, tandem non wH,r deilimus S. Layjvi Acta, e.r MSS. recentioribns
    fereiis constantissimi Martyris magnitudinein iin- accrpla, concionalorin stijlo dcdiicta siint, dum qualixi Marlijrium
    Martyres omnes dicere debiiere islud, juata
    piissimus tyrannus, crassis ac nodosis fustibus eura fere ejiismodiin articulo
    jain dicta
    per validoset robustos rainistrosacerrimepercussit ac potuere,dixisse Lmarus sanctus concipitur ; ne si so-
    qui imperturbata vultus animique serenilate, inter lum id scripto mnndarftur iiuod simple.T vHustx tradi-
    crudelium verberum procellas, cum Doraino Deo, tionis conservarat mnnoria,paucis res tola absolveretur.

    pro quo patiebatur, ita suavissime colluquium inivit: Nam Diaconnlus Ordinem, Pornpeium Privsidfm, oris
    Ecre optatissimam diera, o mi Dnraiue .Jesu Christe, conlusionem, inflieta fustibus verberu, annorum scptua-
    ametamdiu expectatam, in qua licet jam mibiindig- ginta octo letalem, marlijrii seu annui cullus diem,
    nissimo servo tuo ad te venire
    et gaudens Securus Eulropi.T de funere solicitx nomen, el siqna smit ejus-
    ad te venio, o gaiuliura raeuin et corona mea, ago- modi etiam post multa seeula temporis
    alia, polerunt

    que tibi gratias immortales, qui raihi concedis pro injurii.i superfuisse : Antimiiu quoque bnperatoris no-

    tua benignitate et misericordia vincere torraenta men lubet credere non r.r vano acceptum essc certe sub :

    carnificum, ineptasque hujusce tyranni rainas pro Antonino Pio impiissima et iHiqui.'isima e.tercila esse

    niliilo habere. toto imperio adversus Cliristianos jiidieia, prabat Jus-


    9 Atqui nondum erat in ultimo certamine invic- tini Pliilosopbi justa de ejus temporibus querela; ip-
    iiisultassc tus Christi Alhleta : nam tyrannus, ne rainistri ver- siusque Imperatoris resrriptum, jubenlis cessore omnem
    lijianuo,
    berantes ulterius progrederentur , vetiiit : contra adversus Christianos perseeutionem, et Provincianm
    quem sanctus Diaconus, zelo diviiije gloriae et mor- Prxfectos de sfevitia contra cosdem usurpata artjuen-
    tis desiderio raagis ac magis inflammatus vehemen- tis qnod opud Baronium anno xv Antonini.qito datum iiiin potuit
    :

    ter invehebaturdicens : Ubinam sunt, o iniquissime est. videre licebit. Imperuvit aiitem Piiis bic ab anno ciuligisse

    judex, minse tuce? ubi terriculamenta ; quibus me a cxxxviii iisque ad clxi adeo ut error aliqiiis, non inm an. 242
    ;

    auctoris
    :
    :. :

    68 DE S. LAZARO DIAC. MARTYRE.


    A nucfnris qvam Jibrnrii, in prscciUtto MS. Italico notnri qniisSanclorum Veronx quieacentium npnd Raphaelcm
    . p. (lchent, qunndoquidcm ylutimiui nomen f^eculo dumtaxnt Bngatam, Bnptistam Pcrrettum et Augusdnum Vale-
    secumlo advcrsu,^ Christi nomcn puqnavit : et qui eodem num, lihro dc Antiquis monumeutis sanctorum Episco-
    insiqnili fucre seculo lcrlio, Caracnlln alqne Hcliogaha-
    porum Veronensium , ct aliorum Sanctornm, quorum
    lns,neqne Christianis fnere molesti,ncque ultra ccxxiv corpora luibentur, fol. 17. uhi dicnnfvr post altare ma-

    pervcncre vivcndo. jvs hge litlcra' in duahm labulis depiclae lcgi. Translatio

    13 His pr^lo paratis arccpimus Gnritia a P. Mar- saiictorum Martyruni hiii<- qniesnentium facta fiiit
    annoibb
    Hrd I I .tlib tino Banticr, Socictntis nostrte, sacrarum iis regionihus XI Caiendas Junii. anno Domini dcclv, per Beatum 11 Maii.
    Anlonino
    antiquilatum slwliosissimo seve, pnvlo pnns quam ex- Annonem, tunc Episcopum Veronensem, ciim nni-
    l'iQ Imv.
    cedcret e vita, {quod ci, anno circitcr 1669 accidil) verso Clero ac populo Eodc.m die xi Co-
    soleiiniz;ita.

    Snnctorum Tcnjestinorum Acta, brevi epitomc L'ilina lend. Jnnii in Marlyroloqio Monialium S. Marix
    comprehenta; in iiuihus hujvs S. Lnzari cloginm, pcr Magdnlcn.v in Campo-Martio istn solchant recilari.
    omhia (.si hrcvitaicm exeipias) simile iis qua' jnm ez Item Veron.ie translatio sanctorum Mnrtyrum Firmi
    Itnlico Latina fecimv.<t : in quibus dicilur qnod S. La- et Rustici, Primi, Marci, I.azari et Apolliiiaris...

    zarus ad ccehiin dcciissn cnpite migravit anno riiristi Iilem lestnlur Raphnel Bognta se vidisse nnno MDLSxrv,
    cil pridie Idiis Aprilis. .'inuus cinn Jnlonini Impe- in Missali nntiquo ex Membrnnis ecclisix S. Jacobi
    rio. usque ad annum vulijaiis wrx clxiu protrncto, con- in Monie Griginno.
    vcnit optinw : ct sic )>rinris scriptionis error corriijitur 16 In iisdem antiquis monumentis fol. 26 i^ita tra-
    qiiandn
    Iiutinjiin' vomen in prsrlaudnto encomio dcest : scd duntnr : S. Lazan Diacon? et Martyns corpus re- ccdesia s.
    Mnrhnvs
    /:p. fuisse
    adest in narrationis prmcipio immen Martini Episcopi quiescit majoris S. Firmi, et festum S. Firmi
    in ecclesia mo
    ihntiir. Tcrgesiini; cvjus, propter sxvicutcm penecntioncm la~ Lazari celebratur in Martyrologio Eociesi,'© Cathe- •"""'*
    tenlis, vices dicitnr Lazarus Diaconvs impigre susti- dralis die xn Aprilis dicitvrque ibidem ejus Vita des-
    nnisse, quamvis trtale grand^vvs. Ulimam hscccerlio- cribi in pluribus libris nntinuis ex menibranis hujus
    rihus posscnt jnonumcutis (irmnri! nunc primus ejns civitatis. Demvm folio 79 hxr continentvr : In eccle-
    ]\ nrhis Lpiscopus, qui flgheflo innoluit, Gaudentins cst, sia S. Firrni Maj-iris sive monasterio con<Iita sunt ^
    suhscriptus cjmiolre yJgathonis Papcv ad Occumenicnm corpora SS. Firmi et Rustici, et SS. Primi. Marci,
    wSijnodnm ann nci.xxx. Diu antc tnmen suos hahuit Apollinariset Lazari Martyrum. Ecclesia S. Firmi
    urhs ilia Episcopos : ei S. Grcgorius lib. \0 Epist 37. Mnjoris hodie Franciscnnorum Conventunlium est ,

    Firmino Episcopo Histrisn gratulalnr reditiim ad qnos a pcdibns calcealis Scnrpanles vulgvs nnminat
    I'ccifsi;i> unitalem, a (jua pertinaciiim ct imperito- apud hoR anno mdclxxiii diligcntissime qu.rrens j4le-
    rum liominum instinctu disjunctus fuerat : quod Ca~ xnndcr Snlvalicus, Collegii nostri f^croncnsis Rector,
    rotus a S. Paulo in Gcogvapia sacra de Episcopo Ter- nullnm alinm S. Lazari nolitinm invenily qnam in an-
    gcstino intelligit. tiquo Leqcndnrio Iipcc vcrba : Eodem quoque tempnre
    14 Marlyrologivtn Usnordi, sed variis Sanclis avc- in urbe Veronensium Annon Prcesni gubornabat Ec-
    lum, reperimvs mnnvscriplum Flovenlia^, npud Illustris' clesiam Dei. Comperiens itaque Beatorum Marty-
    siniuni Scuatorcm Corotiim Strozzivm,
    in qvo ad hunc rum corpora, scilicet SS. Firmi et Ruslici, evldenter
    Etagium
    Marlyrii
    dicm Mi yjprilis Itcm S. Lazari Mar-
    ista lcgvntur : fuifise reperta ; cum inexplicabili exiens gaudio et
    fj- Fastis tyris. qui passus est tempnre Antonini Imperatoris exnltatione, nna cum Sacerdotibus, Clericis, univer-
    ms. apud Tergestinam civitatem sub Prseside Pompeio sisqne populorum agminihus, pervenit festinanter
    qui cnm essetDiaconus etfidelis Cliristi, et in domo ad locum ubi Sancti Dei una veneratione con-
    siih
    sua continue convcnientes reciperel accasatus, ; diti habehantnr. Dedit igitur argenti et auri pondus
    quod esset Cliristianus, cum fidem Christi coram immensum; emitque sanctorum corpora Firmi et
    Pra*side constanter pranhcarct ju^^sns est ore con- Rustici, pariterqne Primi, Marci, Apullinaris et La-
    tundi, deinde virpis ca*di ad nltimam capite tnm- : znri. An.plius vihil potnit vel in Legendnrio prsedicto,
    calus, ad a'1erna regna feliciter pervenit. Hxc ibi vcl in aliis quibnsrmnque Veronensitim Ubris inveniri.
    qu.r cndcm lcguulvr in Marhjrologio, per Frnnciscvm Crednnt illi tnmen schujuset aliorumjnm noniinalornm
    de Uonaccursiis Preshijterum edilo Florenti^ anno integrn hnhere corpnra. Vernm cvni Tergcstini, ut su-
    MCCCCLXXXVI. pra c.r Ughcllo diximus, adhuc habeant in ecclcsia Ca-
    15 Inter Episeopns f^erouenses floruit viii seculo S. thcdrali oltare seu sacellvm S. Lazari, et in eo crcdant
    Anno, cnjus soror dictn Maria consolatrix. elinm se linbere corpns ejusdcm Saucti. opinnmnr solnm ali-
    Rr.liquia:
    liainlala- Sanctis adscripta, Irndilnr in urhe Tergesta emisse quus ejns Reliquias datns esse S. Mnrix Consolalrici,
    \ vioiKim corpora sanctoru::: Mnrtyrum Marci Diaconi La- , ciijus fe.^^tum dicHvr peragi Knlendis Augusli : at frater
    zari, Primi et ApoIIinaris, et in nrbem Verohensem ejns. S. Anno Episcopvs, cnlilur xxiii Maii et S. Apol-
    transtnlisse, et ibidem requic^cere in ecclesia S. linnris Mnrtyr et Subdiaconus Tergestinus vi De-
    Firmi majoris. Ttn Frauci.KCus Corna in librn de Rcli- ccmbris

    DE SANCTO ZENONE,
    EPISCOPO YERONENSI IN ITALIA.
    CAPUT I.

    Sententia alTercntium S. Zenonem obiisse Confessorem. et floruisse seculo iv.

    bro 4 Anliqiiitniiim Veroncnsium proponil his vcrbis :

    M."lricat(t phirima valde controvma de S.


    ct Zennna Post Prnbum xi Episcopura Veronensem, usque ad
    J in.vcopo Veronensi rpppriiiiiliir, potissimum
    iir qiinio annum Cliristi nccLX, nrdn Episcoporum Veronen- Episc^poriim
    Clirisli seciilo pimicril, el giio mniiis geiiere obierit : sium, quamqnam ut existimo integer, non tamen yrronttislum
    iiuiid alii violeiiliim voluiit,el M-Mtyrem essc conteit- continualus Nam
    quisinvicem successor
    est. fuerit ^^?"« '"' ""•
    dunt; ^ ,. „ (bO incerta :
    Confessnrem mnhnil nppcllnri, cl in
    nlii ., ,. . .

    pncc. incomperlum. Tempora etiam, quibns smguli vixe-


    oMmmivisse. Nos, iii viam lccioii imndoniiis, qiia
    me- rint (prrrter sex quos snis Incis et seculis exponam)
    liiis iiimil inralignre exilnm linjns difficiillatiii; priinn et singulorun; gesta, obscurissima sunt et incerta.
    siiggerimtis, qiise Oiitiplmtis Pnnviitius
    Vrronciisis li- Qua; res uimia jam vetustate, majorumqiie nostro-
    rum
    .

    DUODECIMA APRILIS. 69
    rum fatnli ignavia, tenebris vetustalis oppressse niagnificisintercessionibns confnveri.perDotninum. D
    sunt. Ego autem, ne qnod a nie fieri polest omit- 7Vr/m Oin^io superohlata, Aijsit Ecclesiffitua.Deus, aoctobb c. b.
    tam, ullaqne in re diligentia me:i desideretnr, om- praeclara H. Zenonis intercessio, quie et raunera
    niuni Episcoporum Venmensium, quorum, tnm ges- nostra oculis tuse majestatis acceplabilia faciat, et
    ta quara tempora et ordo incomperla sunt, nuda te noliis pl.Tcaliiiem reddat, per Dominum. Dein se-
    tllam Inter nomina ordine alpliabetico suggeram. ffsec Oiin- quilur Pr.rfalio ciim aliqiio Vit:e compenilio hoc modo ;

    XI primos phrius Paiivinius : qiii dehni^net hinic ainjm ccnyiiram iEterne Deus, Beati Pontificis et Confessoris lui Ze-
    etiiim titiiisfcrre ad untlccirti Episcopcs, quos primos om- nonis merita recolente^, quem tua benigna gratui-
    ninm ciim quailam succeasiouc rccenset. luler hos cst tate ita Pontificatus officio et fidei munere sublima-
    S. Proculus qiinrto loco positus, qiiiisi sccnnilo Christi re dignatus es, ut et immensisviriutibus cnruscaret,
    scculo Paruisset : ile qno egimus xni Martii, oc deitions- et sancta: hnmilitatis officium non desereret. Nam
    travimus, qniirto Christi seciilo, pace Eeclesiie rctldita, et Galeni Principis fili im, a polestate d^emonis eri-
    ex vita hac mortali dece.<;sisse S. Proculi successor sta- . puit, et mullorum infirmifates potenti virtute ciira-
    tuitnr a Panvinio S. Saturninus, qnintus inter Episco- vit. Persensit etiam Athcsis fliivius, quid tanti va-
    pos Veronenses, quasi eliam secnlo secitnda vi.risset. leat Praesulis virtus ; dum siium ullra morera exce-
    Ferrarius in Catalogo Sanetorum Italix, et in Topo- dens littus, templi sa^Tati non ausus est ingredi
    gratjhia ad Mnrtijrologium Rornaiium statuit S Sutnr- aditus. Digiie igilur in tuo mimine ipsins prajconia
    ninum deeiinnm quartnm, uti diximus vii Aprilis die non tacemus; digne ipsius miracula festivis laudibus
    ejus natuli. Ita supra memorutns Priihus colhcatnr conclamamus; digne cum ipso, tibi, Domine, liono-
    undccimus a Paiivinio, sc.itns a Ferrario, et tamen di- rum omnium largiiori, gratiarum vola persolvimus,
    citiir circa annum ccxxxxvi re.rissc Ecclesium, uti dic- per Chrislum Dominum. Deiiigne ista Oratlo recitntur
    tum XI Januarii, qno cotitui de oliis suo tcmporc actu- , post Communionem. Beali Pontificis et Confessoris
    ri.Raphael Bagata, Matihias Vgonins et Angustinus tui quKsumus Iiomine, a malis omnibus
    Zennnis,
    Valerins Episcopns f^eronensis, de his .•ianctis Episco- gloriosa nos semper raerita tueanUir, in ciijus so-

    pis f^eroucnsilius {quos sp.v et triginta entimerant) sna lennilate pprcipimus tua sancta ffitantes. Per Domi-
    elogia ordine alphahctico proferunt, qnod tempom, qni- num. Hxc in autiqno Missili quip adhuc anno mdxxii
    bnssingnli vi.ceriut, sint obscnri.^sima ct mrcrta. Et hoc et MOLX solita recitari, indicant Missalia dictis annis

    primum monitum cst : cui snhjungimns alterum snpra excusa, in quibns nulla martijrii fit mentio, scd nomcn
    a Punvinio indicatum, scilicet ordinem Episcoporum Confessoris ei lertio tribuitur. Eodem modo in Breria-

    itiitcus habe- Veroneusium integrum haberi, et in hoc non nisi ria Ambrosiano, qnod habemus anno Moxxxix cxcusnm,
    ttir S. Zeiio unicum Zenonem censeri, qucm eliam iiuicitm habent dna: priores Orationes rcfernntur, et aliiP iluie oratianes
    Episc. Vero- Confessor
    Joanncs l'^rancisciis 5 de Nohilitate Vero-
    Piutus lib. adjungnntnr, in qiiarnm allera dicitur et
    nensis
    nensi, Hieroutjmus della lib. 2 Historiiv Vero
    Corte Ponlifex in altcraZaio Pontifex p( i« terlia Lectione
    nensis, ct ante memoraii Bngata, Ugonins et Angnsti- qnss nd Matntinnm recitatur, .mnt ;,.(« ; Plurima per-
    ji!(.s Valerius. agens beneficia, quievit in Domino Confessor. Hic
    2 Quibus positis, dicimus, antiqiiisimam meuiionem erijo titulus isti dalur, eo modo quo S. Martino Epi-
    S. Zenonis fieri a S. Ambrosio Episcopo Mediolnnensi, scopo Tnronensiet ^psiS.Jmbrosio, et hiijns fralri S.
    in epislola ad Sijngrium, ejusdem Ecclesise Veronensis Satyro assignatnr. qiiisimul eodem temporc vixerunt:
    Episcopum, et S. Zcnonis successorem ; qucm graviter siiumen, qiiod dtsceplatur, S. Zeno fiierit ante memo-
    redarguit, quia Indiciam pnellam Deo sacrani, non pcr rati Syngrii dec-'.isor, uli hinc ri.letnr /)0.s.tt' probari.

    judirii fonniim, seil per mullernm inspcctioncm malc 3 Dies jam memoratus viii Decembrls, supra so-
    judicavrrit. Esl hxc prima libro sc.ito Episto-
    epistola lennis glorioso ejus exitu f:ictus, celehratnr in variis et in antlquts

    larnm, et sicincipit. Prospiciendum esse, ne de nos- Martyrolorjiis colem die : ita MS. Pragensc Ecclesiee Marli/TologUs,

    ViTlt Zenn tro obloquanturjudicio carissimi nostri Veroneiises, Cathedrahs, el aliud quod reperitnus MS. Florcntix
    Episc teiiipo-
    Senatorem Carolxim Stroz.:ium,
    propriistexui.-tilitleris Nonarbitror fore. cerle non npud Illustrissimnm
    re S. Ambro-
    solent aut si obloquantur, de quo oliloqui soleanf, ct thidem etiam a Francisco <.le Bonaccursiis Presbylero
    sii, Seciilo 4. :

    haud dubie Iiquet,cumexasper:iti liucveniant, paci- anno iiccccLXXXvi in lucetn editum : in qvilius ista

    fici ad te revertantur : prsesertim cum hocjudiciura halientur VeronK natalis S. Zenonis Episcopi et

    nostrum cura fratribus et consacerdotibus iiostris Coufessoris. Eadein omissa urbe Verona habentur in
    participatum processerit. Tu aulem sine alicujus MS. Adone Florentino monasterii Conventnalium S.
    fratris consilio lioc judicium ]ir?ejudicium feceris, ut Francisci. Eodem die S. Zeno Confessor memoratur
    puellam, Zenonissancta3memori;pjudicio probatam, in MS. Trevirensi S. Mnrtini, et UllrajcctinoS. Ma-

    ejusque sanctificatam benedictione, post tot annos rix, quod antc qiiingentos nnnos cx Marttjrologio ali-
    sine auctore crimin:itionis, sineaceusatore, sine pro- quo Anglicano viletnr transcripliim. ffitfardns etiiim
    fessore delatinriis, in periculumreatus deducendam ar- in Martijrologio Anglice olim cdito, celebrat S. Zeno-

    bitrarere. ffacienusS. Jmbrosins, approlans judictum uemEpiscopura, doctrina, pr.Tdicalione, et miraculis

    ZenonisEpiscopiVeronensis,quem ipse //(n/osancta^me- variis illustiem. Bellinus in Martgrologio secundum

    ra(iri;e honorut : et ejnsexcniplo, Ecclcsia Mediolaneusis morem curite Romanx, anno Mccccxrviii et postea ste-
    Breviario Missali Ambrosiano luscruit cjus venera-
    et piu,s excuso, ista liahet : Eodein die apud \'eronara
    tioncmetcnltum addicinvm Dccemliris.Jacobiis Patne- S. Zerionis Episcopi et Confessoris. Qute eadem citato

    lius,virin autiijuitatc Ecclesiaslica proponcnda diligen- Marlijvologio Romano, scilicet dieli Bellini, habet in

    tissimus, insuoLitiirgico Latinosivc Missaii sanctorum Audarii ad Usiiardiim Molanus. Mau-


    trinlici eililione

    Patriim Laliiiorum .edidit lonio primo' Missas Ambrosio- rotycus nd eumdem viii Decemiris ista Iradil : Vero-
    //( .Missati
    Aiiibrosiano nasejantiqiiis codicibus, et pag. iZSi.^tii hubet : InfestO nffi S. Zenonis Epi-copi. qui claniit teriiporibiis Ga-

    Confcssor
    S. Zenonis Episcopi vin Decembris, Oratio super leni, cujus filiam a dsemonio lilieravit. De Galeno
    hubelnr. In anti-
    populum, Oranipntens sempileriie Deus, qui B. Ze- mox agemus. Maurolijrnm sequitur Fclicius.
    nonem Coniessoreni tuum Pontiflc:dibus infulis de- qito MS.Kalendario Ecclesiir Aqnitnensis celehratnr

    corasti ; fac ejus excmplo el roa-


    nos, quiesuinus, frstim S. Zenonis Episcopi et Confessnris ridn trihns
    mundi gloriam despirei^e, et cu-
    gnifico interventu, ad Miitntinuin lectionibns, sed ad xu Dccemhris trnns-
    lum semperambire, per Dominura. .1/(11 Oradosuper latum. Ila cum antiqno Missati Ambrosiano, circa

    Sindonem. Deus qui prajientem diem B. Zenonis cuttum S. Zenonis Episcopi et Confessoris et ad diem
    Pontificis tui glorioso exitu fecisti solenuein, prcesta VIII Dccernbris relalum, concordant Martyrotngia, qiix

    ipsius iios apud te continuis adjuvari suffragiis, et idim in Ecclesio Romnna ct aliis Eectesiis Italicis,

    Germanicis
    :

    70 DE S. ZENONE EP. VERON.


    Germaiiici.i, Belgicis ot Aniiliciinis solebant recilari :

    AfiTonK
    rrincipiim-
    r.. B. seil qiwdniarimi in simili nrgumento pmiileris sestimari
    VITA
    debel, in Ecclesin f^eronensi, in qua >S. Zciio prxci-
    que dtploma- Auctore Coronato Notario.
    puus Patronus est, per intcgra secida deeein aiit iinde-
    III.

    cini officiiini de eo fiebat, tamquam Pinitifice Confessore, Ex Vli anliquis MSS. Codicibus, collatis
    Certe in Pii Imperatoris diplomate siqnato
    I.udovici cum edilione Moinbritii el Ughelli.
    anno ncccxvi infra referendo, e.r pelitione Rntaldi Epi-
    scopi et .'liislnlieili Abbiilis S Zenonis Confessor ap- Jn a provincia Italiae, Civitate Verona, Be.iti Ze-
    pellalur; uti etiam appellant ffiigo Rex Itali.i: in di- nonis acta claruerunt. Cujus viri virtutesad liqui-
    plninate aniio Mccccxxvi concesso, Beotri.r Comitissa et dum, quas in conversione vel iniraculis peregit, .s, Zeiio ab
    filia Bealrix in privileqio aniii Mi.xxii, el Bernardiis exjdicare iiou sufficientes ; aliqua tamen, juxta in fio San-

    Episcnpiis Veronensis in ilociimenlo dato anno Mcxxvii. quod attingere possumus, enarraie veridica ratione
    Andrens qnoque Aijuileiensis Patriarcba recondit reti- conamur. Fuit itaque a raatris utero sanctificalus,
    quias aliquas S. Zenonis Confes.>:oris unno Dcccxxviii et a cunahulis benedictus, ut assertione diviiiu in
    in eeclesia S, Georijii prope atlare S Ilelena- ; easque eo repeti videretur, quod Jeremia; Proplieta) dictum
    rccenset Percgrinus Patriarclia ylquileiensisanno mcxl, est. Priusquam te formarem in utero novi te; et
    cl vocat reliquias SS. Zenonis et Eusebii Confesso- antequ;imexiresdeventresanctificavite. Deniquepro- ct ideo Saccr-
    rum. ()ux possunt videri opud Ugbclbnn in Episcopis bi(atis atquescientiiE jugibus incrementisadhocper- dotio dignus.
    Veronensibus, et Bagatam, qui testatitr, se aniio mdl tinsere meruit, ut per sacerrimam vitam Saeerdos
    XXV vidisse ullimas retiqmas S. Zenonis Confessoris, in populu fieri niereretur. Nempe audiant populi
    cum aliis Reliquiis olini in capsula argenlea a Peregri omnes, qui ejus cupiunt nosse miracula, quia in
    no Patriarelia Aquileiensi deposilas, In Cbronieo MS. omnem terram sonus exivit conversatiunisejus, et
    liegiiionis nppeltatiir Zenon Episcopus et Confessor sanctitas luculenter emicuit.
    Verona;, sed ad tenipnra Gatlieiii et Vateriani retatus, ^ Erat enim sedens in tmonasterio, in secretiori b
    Onujibrius Panvinius lib. 4. Antiqiiilaliim feronen- parte oppidi Veronensis, continuis jejuniis et ora- E
    siuin cap, 6 testalur, Ecclesi.un Veronensern ab anti- tionibus a Domino petens, ut sibi dignaretur aditum Affaliilitale

    qun, usque iul suasecula, anniversariam tle eo tam- praidicatiunis inelliferai in populo aperire. Igitur ad el mnnsuetu-
    dtiie allraliit
    quain de Pnntifice Confe.^sore comineintiratiunem couvertendas in ainorem Cbristi animas huminum omne.i :

    gmmndo fecisse. Primum Aloy^ium Lippomanum, ejus so- die nuctuque deditus erat revera quia sanctus ei
    :

    ctrphis cnli leiincm inemoriain, tamquam Pontificis Martyris, Spiritus, purarum iUurainator mentium, Doctor
    ut Martijr,
    in Ecclesia Veronensi fieri instituisse. Idem teslnntur existebat, sicut ipsa Ventas loquitur dicens ; non Mat 10, 20
    supra iiidicali Bagata, Peretlus et Jugustinus Vate- enim vos estis qui loquimini, sed spiritus patris
    riusfolio 15. Pra:fuit Aloijsius Ecclesix Veroneusi nb vestri, qui loquitur in vobis ; ita sane alfabilis
    fl»»(jMi)XLViii, et inde ad Ecclesiam Bergoniensem aniio erat in sermone, ettnansuetudine, seu habitu initis,
    Mui.viii esl transtatus, Dc martijrio S, Zenoni adscrip- utjuie Deus laudaretur ab omnibus venientibus;
    10 infra agemiis, et dicemus itlud perperam intriisum ita alacer et splendifico nitore facundiis vividus,
    f.MC Martgrologiis Bedx et Vsuaedi. Porro Bettiiius ut ad eum properantes mox relictis idolis et pra-
    de Padua, qiiimvis Usiiardi Martgrologium duxeril, vitate gentilitatis, crederentDomino Jesii Christo.
    iil in Pr.efulionr ait, prx uliis tenendum, el pro majo- 3 Per idem tempus juxta urbem Veronam, dum
    ri parle etigendum ; tainen qux xii die Apritis de mar- egrederetur ideui vir Dei a monasterio, ut in Atliesi signo Crucis
    tijrio S, Zeuouis inserelmnlur, judicavil illius non esse fluviopiscatorisexercitio fungeretur ; ereetis sursura iinpedil ne
    el ptane oinitleiida ; ut qui scirst contraria ilta essc exadverso quemdamhoniinem, in plaus-
    oculis, vidit diabntus
    anliqux Ecctesix reronensis, a suo Patavio liomincin
    truilitioui
    trusedentem. hobussubjunctisperpra^cepsiu amnem
    snbincrgat.
    sive Padiia liaud proeul dissitx ea tamen ab
    : atiis demergi. Tanta quippe velocitale niiserahilis fereha-
    poslmodum edinoiii Parisicnsi anni mdxxi fuerunt in- tur, ut palam cunctis cernentibus daretur intelligi,
    seria,
    lioc diahuli arte fuisse peractum. Sanctus itaque vir,
    4 Acla S. Zenonis seripsil olim Notarius qiiidam, dum intentis luininihus hoc a longe prospiceret,
    nomine Coronalus, liabelque eiim in pace quievi.ise :
    Actn anliitua coguovit, lymphaticam viri ruinam factum diaboli
    edidil ea anle ducentos cireiter annos Boninus Mom-
    o Coroiialo esse. Interea vir Dei, elevata sursum manu fecit
    ^'otario briliiis, et anno mdcliii, ex vetusto codice bxdino
    niiper
    scrlpta.
    saiicta! Crucis signum frequenti vice, et dixit
    Re- ;

    Abbatix S. Salvaloris Monlis-Amiali Ferdinandiis


    vertere hominera quem
    retro satana, ne periraas
    Ugbefus loino^ IiatixsacrxiuEpiscopis Veroiiensibus
    Deus creavit. Quod videlicet siguum ut diabolus as-
    pag. S'o5c/ sequenii, Aos eadeni Acla naeti sumiis pexit velut fumus vento raptus evanuit, ita ut cla-
    lioiiix ex antiquo eodicc bibtiottieex Cardinalis Biirbe-
    morihus niiniis ac stridore nefando, quasi de alta
    rini. et duptici MS, Vatlicetlano Patrum Congrega- rupe, cum impetu
    decideret, dicens Etsi hic non :

    tionis Oriitnrii eraiit autem


    ; ilta distributa in Lectio- me animas horaiuum mea ohsessione lu-
    perraittis
    nes, qux
    in OlJicio itivino ad Maliiliniim reeilari
    so- crari; taraen jiaratus sum in c patrias notas qu^,
    lebanl. Alia bnbiiimus ex MS. Legendario Urbevelano
    circumquaque sunt, ad tuum perniciter abira impe-
    atia submisit Antonius Beatillus noster
    ex codice Nea- dimentum. S. Zeno dixit Non te peruiittit Deus
    :

    polilano ; alia deniqiie Aiituerpix ex MS Trevireiisi dire aliquid agere adversus servum suura.
    S,.Maxiniini descripsimiis : e.ttubanteliain in MS. Ul- 4 Ilis ita peractis, cum detestabili ululatu et
    trajectinoS. Salvntoris sed contracla, exquibiui inier se
    damore, discessit. Fe.stinans itaque dsemon ingre.s-
    coUulisdamusquirsequuntur.Omitliniiisautemquxnobis sus est concite domuni Palatii Galieni arreptamque
    i/
    sutinmil Joanne^ Gumansius ex Passionati
    Blaburensis filiam ejus, tunc temporis unica parentibus
    qui« filiani Calenl
    cainom Ordiiiis Benedielini etex Passionali n
    Cartbiisix erat, coepit crudeliter vexare. Miserabilis ergo puter 1'rtncipis,
    Herbipoteiisis, quia sunt ea eontracla aut iljmoiic ob-
    ex variis re- siraulque tota domus regia, in tristiliam versa, cru-
    Itttwnibus consarcinnla. Vitx sessam.
    compendium liabet Pelrus ciatu et mcerore ingenti aftligeliantur, eo quod tam
    de Nalalibiis tib, i cap, 43.
    acriter puella suflocaretiir. Quae duin crudeli vexa-
    tione corriperetur, ccepit per os feraulae Hegis filiae

    d£emou claraare, dicens ; Non egrediar a corpore


    venerit Zeno Epifcopus, ac per istius im-
    isto, nisi
    perium coactus migraho. Mox it.iqne ut Regi Ga-
    lieno hoc innotuit, missis apparitoribus solicita in-
    tentione
    : .

    DUODECIMA APRILIS. 71
    tentinne coepit
    investigare, sicubi posset invenire viens, incessanter moliebatur. ut impedimentum D
    Tirum. Ex
    jussu autem Regis velocibus ad virum Christi famulus pateretur; .sed vigilante in servis ACCT CO»
    Dei gressibus pergunt. Ille vero seclebat super lapi- HO.NATO
    suis Christn, vincebatiir mendacium, quod pura et
    EX USS.
    dem, qui in proximo monasterii erat, et actu Apos- rectissima fides ab iuHdelibuscordibus .abigebat.
    tolidocumenta perliciens, ex more piscabatur in 8 His equidem ita patratis sacrosancta agebat in pace ob-
    flumine. Venientes ergu milites cueperunt eum so- Antistespro populi intercessione mysleria. sicut ab dormit.

    per milites licite interrogare, dicentes. Quis es tu liomo Dei ? ineunte ffitatesolitus erat. Qiii nimirum duinha»cin-
    evocatus ; Iiidica nobis, si Zenonem Episcopuin, quein
    vidi^ti desinenter ageret, operante manu vohmtatis Dei,
    nos ex jussu Regis perquirimiis. At ille respondit cujus in omni vitas transeuntis tempore nutui obe-
    Ad quod niissi estis edicite. Ego enim, quamvis, dierat,nou niulto post e iii pace receptus est. Porro
    tantillus, taraen servus Cliristi Zeno vocor Igitur : quia in virtutibus exhibitae sanitatis velut lucidissi-
    conferentes ad invicem milites, diceb.int inter se. mura siilus oinni populo claruit, in honore ipsius
    Quid mulla colloquimur Indicemus pro qu:i re
    '( Sacerdotis, /quidam ex genere Galieni fecit reve- i

    istuiii destinati sumus ad virum. Tunc patenter in- rendo ejus nomini basilicam, liaiid procul a fluvio g 9
    ecclesia in
    timantes lieato Sacerdoti dixeruut Rngat te Rex : ubi nunc sanctum corpus ipsius requiescit qui :
    ejus ftonore
    venire ad se; quia vult faciera tuam videre. Dixit etiam vener.ibilis locus in noniine Christi miraculis erigitiir ;

    ad eos B. Zenn Quid meam Rex faciem vult cer-


    : coruscat.
    nere, qui omnium Christianorum manifestis indiciis 9 Pnst aliquod vero h tenipus, dum die sancto h
    inimiciis esse non desinit ? At illi respondentes dixe- Xatalium ipsius devote populus una cum Clero ad in quam
    aqua fluvit
    runt Obsecrat te Rex, ut filiam ejus, qua; iinmani
    : Missarum solennia convenirent, fluvius ipse super
    ejitndantis
    atrocitate a daeraonio vexatur, sanitati re^tituas : ripam tanta inundatione accrevit, ut aqua; usque ad non iUabi-
    Dominus Jesus tur.
    quia unica est. Ille vero dixit eis : fenestras vel tectum accrevis.sent. Quod videns
    Christus omnipotens est. Ite, inquit, ecce paulatim etiara pnpulus, facti admiratione cnmprehensiis. qui
    subsequor vos : opportet enim ut mii^abilia Dei luce illucad honnrem Dei et sancti Zenonis Sacerdotis
    clariusomnibus manifesteiitur. Quo dicto milites via convenerant fame sitique se perire acclainabant.
    ,

    qua venerant repedarunt. Sed cum tanta esset inuiulatio aiiuas, quod velut mu-
    5 Exurgens igitur beatus Sacerdos, ne diiitius rus circabasilicatn erecta undiqiie erat. ea tamen in-
    abscnnderetur civitas supra montem posita, fecit tro minirae ingrediebatur : tantuin eniin virtus ora-
    orationeni, et perrexit ad palatium, iibi cruciabatur tionis ipsius S.Zenonis apud Dorainum obtinere po-
    et lamentabatur pro sua fili:i Rex. Sanctus vero terat, ut aquas in speriem muri erects essent, et

    Episcnpus, dum celeri peragratione iter agcret, ante ingredi lucum venerabilem non auderent. Unde ac-
    eo pervenit, quam lii qui missi fueraiit milites. In- crevit veneratio et tiraor adversus Christi Sacerdo- eC varia

    etiam infirmi curarentur, daeraoiiiuci libera- fiunt mira-


    grediente siquidem Cliristi Sacerdote palatium, et tera, ut
    cula.
    facto Cujus signo, confestim coepit per os infantulae rentur; et multi ex longinquis regionibus venieutes,
    m nomtiie
    Jcsu Chrtsti diemnn clamare, dicens Ecce tii, Zeno, venisti ad
    ; obsessi diversis iufirmitalibus, per intercessi-.nem
    liberat. expellendum me; et ego propter pavorem tua; sanc- S. Zenouis liberuti, cum gaudio ad propria reinea-
    titatis hic stare noa possum. His ita auditis tenens rent. Ecce de multis ejus miruculis egn inutilis

    Sacerdos manum puellse, dixit In noinine Dnmini :


    Coronatus Notarius, quodcompertiiin teimi, iu parvo
    Jesu Cliristi prsecipio tibi, exi ab ea dcemon. At ille conclusi, ne legentibus vel audientibus fastidium
    pulilica voce coepit clamare, dicens Etsi hinc a te generarern. i

    fuero expulsus, eo Veronam, ibique invenies me.


    Christi uuteni Sacerdos san.im mox ob omni diemo- ANNOTATA.
    niac;B incursionis illusione restituit tiiiam Regis.
    6 Protinus autcm ut Rex (ialienus vidit lloc fac- a Protogus inplerisijne MSS. diversa iilirast propo-

    coronailt tuin, attonitus admiratione, coronam regalem, quam nitur, scd ahsqiie nllo Ifistorix delrimento, nti etiam
    oblalain et capite gestab.at, Sacerdoti olitulit dicens : Tam s:du- apnd Montbritiiim et Uijlwiinm polest videri.
    confractam b //;ec Monasterii indiciUa magis
    tiferum medicum, qui sanam restituit filiain meam notilia, iibitiuc.
    in paitperes
    llislributt. nullis rauneribus possum, nisi ipsara ei
    placare favet 4 srcnlo quando cu-jicrunt in Itiilla e.rtrni inonas-

    quam habeo coronam. Curaque hoc gestum


    ofierara teria

    multitudo vidisset populi, qua; ad palatium coiive- c Ht hie patriae nota>, qua; circumquaque sunt, in

    nerat. a tenebris intidelitatis et errore conversa umnibus Actis obscrvantnr, udcoijue non pcrmiltnnt pro-
    gentili, crediderunt unaniraiter in Jesuni Chri^tum cnl tlisccssi.isc dtemoncm, scd ad vicinum aliquem locum,

    Dorainum nostruin, obsecrantes Sacerdotem Christi, quod propter scquciitia nolandum.


    ut docerentur viam salutis, et baptismura raereren- d Galieno sen Galveno summa exori-
    Claleno, aut
    Gatienus
    tur in remissionem percipere peccatorum. At ubi lur quxstto, qnis ille ftteril, snnm palatium in vi- qui quis ?

    Sacerdos coronam accepit a Rege, statini in partes ciniis notis habuerit. In Missali antiquo Ambrosiano

    Domiiius supra relato vocatur Princeps liic mox appellatur


    divisam distribuit paujieribus. dicens : Si ,

    operatur excelsa, ipsi perpetua^ laudis ofii^ratur glo- Rex. An fuerit ergo aliquis Regulus, in vicinis Alpi-
    ria. bus degens, et intcr snos fovens pagani.imuin, maxime

    7 His ita gestis petiit beatissiraus Zeno, ut ei li- sub Juliano Apostala, quando S. Zcno a S. Ambrosio
    idolis devictis
    centia tribueretur, oinnia idola destruendi, et basi- landatus acpit florere Episcopus Veronensis, •^tKyXr,1ini
    ecclesias
    construit. licas in Christi noinine fabricandi. Cujus alraificis Vcroncnsibus indagandum relinquimus.
    precibus acquievit Rex atfatim, in omnibus quce ille e Eudem vcrba, in pace receptus est, uut in pace
    prnposuerat. Nerape talibus et his similibus iucede- a Doiuino receptus est, lcguntur in oinnibus crempla-

    bat opinatus virtutibus, ut coiupleretur in eo, quod ribus crcusis et manuscripti<. In unico MS. sed con-

    traclo habetur requievit in pace qund coincidit. Petrus


    Domiuus suis discipulis ait Euce dedi vobis potes- :
    :

    Lue. 10, 19 tatein calcandi supra serpentes ot scorpiones et de Nalahbus, in pace migravit ad Domiaum vi Idus

    supra oninem virtutem iniinici. Post ha;c igitur in- Deceinliris.

    gressus Sacerdos in civitatem Veronam, intrepidus f Ita jileraque MSS. Quidam ex genere Galieni,
    praedicabat in Christi noinine verbuin et Iioc ins- :
    aut qiiidam tiiiiens Deuiii, aiU qiUdam nobilissimus ex

    tanter agcbat; ut funditus idola destruerentur, et in genere Galieiii. At Ughclli exemplar ct unicnm MS.
    frwilin 'ib-
    honore Domini a;dificarentur ecclesi;o. Denique cura Rex Galienus fecit basilicam. Qux forsain aliqui
    sistci.tibtis
    l'aijQiits. hsec agerentur, raultitudo populi Pagauorura sae- Principi aut Regulo inagis convcniunl.
    e
    :

    72 DE S. ZENONE EP. VERON.

    g Ilinc colligmus .4cla hacc conscripla, nute Trans-


    A fessorem Pontificem appeUant : necvidentur Pronul-
    ArrTOBB G «. laiioncm corjwris factam sub Pippino Rt-ijc Ilali:e, fido fusComes, aut Joannes TribumLS satis tlistinxisse inter
    Caroli Magni : sed tiiiamtliu pof.t annum 588, i/ho mi- titulns Martyris et Confessoris, et umim pro alio ac-
    racufum yllhe&is cxundanlk cvntnjit, non liquet. In cepis.^e.

    nnico MS. lcgehatur iibi longo tempore corpus ipsius 2 Inlnim Paulus Diaconus, lih. 3 ile Geslis Lango-
    requievit. Qnm coiretlio factu fml post diciam Trans- bardorum cap. 23 eum Marlyrci^ appellat, et inunda- S. Gregoriwn
    lationem : et iu illo MS. dicebatur Galliemis Impfra- tionem aqunrum ita descrihit : Ko tempore fuit aqua^ sccuti, Ztno-
    tor , foraam corrnpla Usuardi Martyrolofjia auctor diliivium in finibus Venetiarum et Ligurise, seu nem Mariif-
    rem appellant
    secutus est, ut infra dicc.tur. ceteris regionilius Italiae, quale post Noe tempus Paulus Dia'
    ii Pust duo minnnum sccula ab obitu S. Zenoids, creilitur non fuisse. Facta; sunt Iacun;e possessio- conus.
    scHiccl anno Chrisli 588. ut mox ex relatione S. Gre- num seu villariim, hominumque parifer et animan-
    gori Magni constnhit. tiurn magnus interitus. Destrncta sunt itlnera,

    i Adiliinr apud Mombrilinm : Venerabilis viri dissipaise sunt vije, tantiiinquae Athesis fluvius lunc

    Ac-t;i, quo u.-quc mundtis volvitur. fulfcida cunctis excrevit, ut circa basilicam B. Zenonis Martyris,
    patfbunt, re^Miante iiouipno nostro Jesu Christo. ct qiiae extra Veronensis urbis muros sita est, usiiue

    in MS. aliqno et upud (/yliflhm Quod tamen fulget, ad superiores fenestras aqua pertingeret, licet B.
    agitup in Veronensi urbe. Greg(ii'ius post Papa scripsil, in eamdem basilicara
    aquam minime introiisse. Urbis quoque ejusdem
    CAPIT II. Veronensis muri ex parte aliqua eadein sunt inuu-
    Scnfcnlia S. Grc^^orii ol aiiomm asscrcntium d;itioiie suhruti. autem hsec inundatio
    Facta est
    S. Zcnoncm obiissc Martyrcm, an sub Gal- sexto decimo Kalendas Novembris. Sed et tantaa
    coruscationes et tonitrua fuerunt, quanta fieri vis
    licno Impcralorc?
    a^tivo tempnre solent. IIa.'C Paulns Diaconus, qui flo-

    i^iniiiissimus Papn Grcgnrius Maijnvs, lib. 3 Dinlofjo- ruit tcmpore Ciiroli Mngni. el sicut alhgala anrloritate

    ., rum cap. 19. drscrihit niiraculum supra indicalum. S. Gregorii Mngniscrihil, aqnas ^tliesis non introiisse
    Joannes
    qnod aijiia Atbesis Puvii, inundanlis ulira porlnm npcr- basilicain S. Zrnonis ; ita eliam Martyrem uppcllat,
    S Gregorius Diaconus,
    tam ccclrsix S. Zvnonts, cam non intraiwrit et
    seculus relaliovem eju.sdem Gregorn Magni. Eodcni
    Mafjnus : tc.-^tes

    €j relufione adferl Pronulfum CumiXcm, ct Joininem Tnliuniim cilalo Jonnncs Diiiconus, in Vila ejusdrm S. Grcyorii
    :
    Promulfi circu annum dccclxxx scripla el a nohis die xii Marlii
    oittpie Zcnoncm Martyicm ac Pontificem fuissc, ntque
    <:o)iiitit
    pnsl nnrralnm mirticulum dc tiibus pneris iu fornace illustrala, liii.i. num. 33 i /cm miracnlum refrrl, no-
    Bnhjlnnis illacsis, i\(,<i .suhjungil : Hiiic tam antinuo minalque S. Zenonem Martyrem atque Pontificem.
    njiraculc iliehus nnstris res similis cx contrano eve- 3 Inter Mnrlyrolotjos reperitur Rabunus, qui irm-
    ml elMmpnto. Niini nupcr Jtiannes Tribunus revela- pore Luilovici Pii ct filiomm floruil, et hoc eli-gio ad
    me
    tione sua quod Prnnulfus Comes cum ilii
    docuit. diem xn Aprilis bonornvil S. Zenonem : EoJeiu die,
    (Irxcrihit mi-
    raatlum aqux adesset, se ciim rege Autliaro eo tempnre in luco inquit. civitaie Verona, passio S. Zenonis Martyris,
    in Athrsis ei'dem. ubi mira res contigit. affiiisse, eamque rem de qiio B. Gregorius relert in libris Dialogorum,
    CTUudmilia
    cognovisse testatus esl. Pra^dictus enim Tribunus quod Athesis fluvius exundans, in ecclesia, ulii cor-
    non intjrtssa'
    ieniphtm narravit dii^ens : Quia ante hoc fere (|uinqueiinium, pus ejus jaceliat humatum, usque ad superiores tecti
    S. Zenonls, qu;indo apudhancR(uiianamurbem alveiimsuutn Ti- fenestras excreverit; sed intra ecclesiam ubi fiierat
    berisegressus esf, tantum crescens.ut ejus unda su- cnn^regata fideliuin turba, intrare non poterat. Idcm
    per muros urbis influeret. atque inde jaiii maximas Rabnnns ad diem viii Decembris de eudrm Suncto ista
    reginnes oi-cuparet apiid Veronensem nrbeiu fluvius
    ; tradit : In civiiiite Venma Natale S Zenonis Marly-
    Athesis excrescens. ad B. Zenonis, Martyris afque ris, qiiando aquae fluminis usque ad superiores tecti
    Martyrls ab Poiitificis, ecclesiam venit cujus ecclesi;e cum : fenestras ecclesia^ illius excreverunt, nec in eam in-
    ipao dicti.
    essent januae apert^, aqua in eam minime intravit. trare potuerunt, virtuleui Marlyris ostendenfes. Et
    Qiia' pauiisper excrescens. ad fenestras ecclesiae, yiArtyrem celehrat el nnsquam Punlificem iiut Episco-
    qiue erraut tei-fis proximc, pervenit sirque stans : copum iippellat. et insinuat sexto Idus Decembris
    aqiia, ecciesiai janu;im clausit, ac si illiid elementum Alhesis innndationem. contiyisse, ct festivam memorinm,
    liquidum in soliditateni parietis fiiisset miitalum. qunm nnlulem appeilal, islo die cclebratam fnh^^se. Ve-
    Cumque essent multi inventi interius ; sed aqiiarum rum Acln supra hahenl ipso die- Natalinm S. Zenonis
    Wandelber-
    niultitudine nmni ecclesia circumdala, qiia pnssent populo in ecclcsia congregato contigissc dirtam e.xunda- tus,
    egredi, non haberent ; ibique se siti ac fame deficere tionem. Srcntus Wandclbrrlus, qui Decemhris Ze- K viii

    forniidarent, ail ecclesiai januam venieb.nf, et ad bi- nonem M«irtyrem consignat. Nutherus ad dicm
    xn Apri-
    bendum l.auriehant aqiiam quas ut prajdixi, usque ; tis de.^^cripsU diclmn Ruhuni elogium. Qui composuit
    ad fenestriis excreverat, et famen intr;i Ecdesiam Mnrlyrologinm s;ih nominc Bedx protrusum viii De- Noihcnts, ,

    jnillo luodo di(Huel)at. Ilauriri itaque ut aqua poterat, crmhris isla hahel In civitate Verona natale S. Zeno- aucfor Mar-
    :

    (yroloijiis
    sihI aqua non pt^terat. Stans autem aute
    diflluore ut nis Marfyris. Ast xn Aprilis mnlatn Phrasi ita scrihit
    Ited.z sup-
    j-inuaui. ad ostendendum cunctis merituni Marlyris, Apud Veronam civitatcm passio S. Zenonis Marty- jmsili :

    et aijua erat ad adjutoriiim, et quasi aqua uon erat ris,de quo B. Gregorius in libro Dialogorum refert.
    ad invadeiiduui locum. Qiiod ego antiquo antedicti Quie sunt ex rclatume Rubani decrrpla.
    ipnis miraculu vere [irEedixi nou fuisse dissimile, 4 Genuinum Marlyrologium Bcdx vni Drcemhri^
    qui Irium puerorum et ve>timenta mui contigit, et cojnmrmorat S Julium Pa-
    vacat, el xii Aprilis sotum .

    vincula succendii. Iltrc S. Grcgtirius, qui librus Dia- pnm. de qno Itoc die aginius. Br.ronius in Notis ad xii
    logorum edidit aimo Dxcm, adi'oqui'. diclum miracu- Aprilis, pnp.ter Bedam, citul Usnardnm, dc cnjnsMnr-
    Ivm ronligit anno ULXxxviii. Mirmuli hujus veritas tyrologio Inle eyimns in Pra-(utionc generali ad lomum i

    confirnmtur .suprn a Cvionuto JS'otiirio, scd /.s asserit Januarii cnp. 4 § 7 oslcndimnsque exemplar. quod
    ,

    Zcnonem inpace recepium e.-se, et posi bocmiraculum, Parisiis curnvimus descrihi, a posleris aticlum fnisse ,

    accrevisseveneraiioiieni erga S. Zenonem qui sal- : el oplimx noliv pcnes nos esse vetrrem codiccm mtinu-
    tcm tunc videtur in Ptiirvnum a P^eroncnsibus fl.vs»m/)- scriptnm, in quo nulla plane S. Zeuouis mentio hahetur:
    tiis, scd siih titulo
    Exemplo Veroaensium Papa,
    Confes.-^oris. sed ad dirm xii Aprilis solum rrfcruntur Jnlius
    idem pcr Lombanliam factiim videtur pnnU de Constantinus Episcopus Vapingrnss. nti\niDecem-
    Mcdio- : et
    lanensibusivpra oslcndijuus, qui in MissuU Papa Macarius Miirtijr Ale-
    Amhrosiano bris S. Eutychiimua ct
    ndicant et miraculum Alliesis exundantis, et eum Con- xandrinus. Interim in ittud Usuardi Martyrologium
    intrusa
    ,

    DUODECIMA APRILIS. 7S
    intntsa sunt o posteris ista verba: Eodem die S. Ze- nonis supra relatam kabebalur fol. 456 ffistoria eleva- D
    Intrusa huic nonis Episcopi, quj inter procellas persecntionis Ve- tionis et miraculorum S. Zenonis, quam inde descriptam auctorr g. n,
    verba
    ronensem urbem mirabiliter rexit. ac temjjore Gal- damiui. Contigit hsec eievatio
    configit ea
    suh initiitm scciili noni,
    lieni marlyrio coronatus ante an. 810.
    est. Molanus in secunda poslqunm monaslerium S. Zenonis fuerat renovatum
    eilitione Usnardi, fiunc locum itacorrexit : Eodem die sub Rotatdn Episcopo Veronensi, crealo anno occcii, et
    emrndantur
    a Motano .•
    S. Zenonis Epi.^copi^ qui inter procelias per^ecu- Pipino Rcf/e Italise, filio Cnroli Magni,\mJulii anni
    tionis Veronensem urbem mirabiliter rexit. Jnnotat DCCCX vila functo. Ce.lehratur annua memoria elevati
    dein ista Molanus De Zenone sustuli Usuardi (uti
    : se.u Iranslali corporis S. Zenonts xxi Maii, ad quem
    credebut) verba. Ac tempore Gallieni Martyrio coro- diem inscripln
    M yfaii.
    esl Martijrologio Galesinii et Catalogo
    natus est. Honorari enim eum ut C^nlessorem con- generali Ferrarii.
    statexM irtyrologioRomano,etOfficio]MedioIanensis 7 Prxdicl^. extructionis ac renovationis et bene^-
    Ecclesia.' die vni Decembris. et aliunde : extatque ciorum tunc coltatorum, tam perPipinumRegem quam
    Lobii narratio venerabilis Coronati Christianissimi per Rotalduin Episcopum, meminit Lndovici Pii Impe-
    Notarii de Vita S. Zenonis Episcopi. Gregorius in- ratoris nobile diploma, siiinatum anno dcccxiv, quod ex
    terim 3 Dialogorum cap. 19 bis enm Martjrem no- arcliivo monasterii S. Zenonis et pervetuslo codice edi-
    rainare maluit quam Confessorem, eo quod inter dit Ferdinundus Ughellus, in Episcopis f^ercellensibus
    procellas per.^ecutionis mulla viriliter pc-rtiderit, pag. 601, unde hxc decerpimus : Rot;ddus, venerabi-
    qua eadem de caussa Juvenalem quoque alibi Mar- lis sanct» Ecclesiae Veroiiensis Kpisopus. una
    ,

    tyrem nominat. Colitur S. Juvenalis in Maii. Quud cum Austerberto, Abbale monasterii S. Zenonis de-
    Ihc vocatur Martijrologiiim Romanum, esi supra a nobis tulit nobis quoddam praeceptum, in quo exaratnm l>o^a.et
    pnrilegia
    iudicatvm. a BelUno de Padua conscriplum. reperimus , qualiter dilecti^simus germanus nnster
    fune concesta
    5 Galesinius. seciitus Mediolanenses, boc elogium Pipinus quondam glorio^us Kex, nnacum memttrato confirwantur
    Galesinius edidit xii Jprilis. Vernnse S. Zenonis Episcopi. Is Prsesule, mona-^terium S. Zenonis ConlessorisChris- a LudaiHCO
    ad verba In Pio Imp.
    multls exantlatis pro reli^ione laboribus. in oppup- ti, qiiod est constitutum in suburbio.praedictaB civi-
    tej/ti posita,
    natione dato praeclaro et fidei el virtutis Episcopalis tatis, propter divinum amorein et reverentiam prae-
    sine marty-
    testimonio, Ecclesiaque Veri-nensi , mirabiliter ac faii Patruni, rea^dificas^ent at'|ne renovassent. eo
    pie gesta, demum multis cumulatus raeritis ad prae- quod olim ab infidelibus homimbus exustum fuisset,
    mium abiit in coelum. Idem vmBecernbris ista huiet: et ab omnibus rebus sibi ohm collalis pene privatum.
    Yeronae S. Zennnis Episcopi cujus dies natalis, ut : Unde illi pro animarum suarum emolumento quas-
    siipra narratum e.^-t, pridie Idus Apnlis agitur ho- : dam res, qiiibus monachi et pauperes Christi siibsi-
    die consecratio celebratur. HiPC Galesinius absque dia necessaria futuiis temporibus habere quivissent,
    mentione. marlijrii. Venim in Nolis ad xir Aprilis ad- ad memcratum locum delegare atque coiifiruiare
    in notis addit junxit : Et Martyris, ut ex S. Gregorii testimoniis perpetualiter ac permanere voluerunt.... Juhemus
    Htartyrem atque ex omni Martyrologio constit : idque pluri- ergo atque decernimus, ut, quantamcumque memo-
    esse.
    bus ostenditur in libro, qui de Sanctis Episcopis rata ecclesia S. Zenonis per donatiunem nosiram vel
    Veroneiisibus nuper in lucem editus anno est, scilicet dicti germani nostri, et Rotiildi pr;ei1icli Episcopi
    MDLXXVi, per supra indicalos Bagalam, Peretlum et vel ceterorum fidelium tradiiiune. vel ipsorum cnin-
    Augusliuum f^alenum a quibus adferuntur verbu
    , par;itu, seu qnolibet attnictu, juste et legaliter
    vti celehrat
    javi Marty-
    Beda' el Usuurdo afficla, et in nonnullis codicibus MSS. babere dignoscitur; deinceps cum omni integritate,
    rol. Rom. repeito, alque in bodierno Martyrologio Romnno re- per hoc praeceptum nostrx- auctontatis, ipsa sancta
    novala. Addi poteU dicecesis Frisingensis aucloritas, congregatiu monachorum securiter teneatalque pos-
    quz S. Zenonem Episcopum Martyrem wiApri- coltt sideat. HiPC ibi. Prxdtctus autem Rutaldus Episcopus
    lis, omnia de comjnuni recitanda pmscribens. Hinc interfuit Synado Mantuaua- anno occcxxiv ceii-brutx.

    Baronius in Nolis ad Martyrologium con/icit diios sta- 8 Exortn postmoduin quxdam Ca-
    dissensio esl inter
    tui debcre Zenones; quorum prior truditur Marlijr sub nonicos feronen.sis Ecclesis' et Abbainn S. Zenonis,
    eC duo sta- Gallieno Impcratore deces:^isse, aller cum S. j^mbrosio dc oblatiombus ejusdem ecciesio', pm populorum libera-
    tuunlur hunc secundnm statuit Ugliellus fuisse xviii
    vixisse, et lilatc elurgitis : quam dissensionem composuit Ardeca-
    Zenones.
    Episcopum, dicilqne ejus credi esse sermones qui sub rius Episcopus anno ncccLXv, testutus simul in dirta
    nomiue Zenonis Marlyris aspexere lucem. No-i omnia ecclesia corpus B. Zenonis humatiim quiescere quod :

    judicio prudentiorum virorum permiltimus : sufficit os- idem testatits est Rodulphus Rex per diplnma anni
    tendisse ,
    quid de S. Zenone scriptum repererimus. Dccccxxvi. Quoeodem, auno, Sub Adelardo Episcopo
    Olim ad f^itam S. Probi Episcopi Veronensis xii Ja- (ut scribit lib. 5. cnp. ^3) Ungarorum gens
    Panvinius
    7iuarii, scripsimus ex Ferrario omnium consen>;u re- It;diamconsumpsit, Verouam magno impetu invasit,
    ceptum esseS. Zenonem vui Episcopum illius urbis ejusqiie j.ul)urbiis ferro tiammaqiie consumplis, in
    snb Gallieno Imperatore esse Martyrio coronatum : his biisilicas Divorum Zenonis. Proculi, Slephani,
    id si cui displicet, expungipoterit. Nazftrii et Celsi incendio consumpsit In qua Ire-
    pidatione, Abbas Divi Zenonis et moiiachi cum eo
    CAPUT m. corpus eju- dem Divi penes se nitiditum. {qimd ne
    Historia Translationis cl Miracuioriini S. Ze- Corpiis in
    furto subriperetur, magnopere metuernnl) uiia cura
    iiicursione
    nonis pfosa ct carminc scripta. Rcliquise calice cruceque aurea maximi pretii. Pipini duno Vngnruruni
    variis locis. Templa ei dicata. monasterio concessa, in iedem Div;e Manae Majo- (ieiatum in
    ris. in ejus sacrario asservanda, deport;irunt. Veriim ndem Cathe'
    dralem,
    V^lodia-Fossa, urbs Episcopalis sub Patriarcha Ve- Veronit? rebus in tranquillo constitiitis. contra Ca-
    nelo, inter Venelias et Adriam ad mnre sita est : quam, nonicorum voluntatem , in pricrem basilicam sunt
    inquit Leander jjlbertus in descriptione Italin' et insu- reportata; ubi usque in boiliernam diem suis in Incis
    larum circu Venelias, ortu nobilitavit Petrus Calo, inlegra asservantur. Ila Panvintus, qui Anliquilutes
    vt reporfa-
    Ordinis Praedicatorum monachus qni ;
    admodum Veronenses usque ad annuni mdlviii deduxit. Inchojfer fum.
    exacte ingentia duo volumina de Vitis Divonim in Annalibus Hungaricis, Hungarorum in Italiam ir-

    scrip^sit, quae in biblintheca Dominicana Bononiie ruplionemet Veronx caiamitalem praefatam refertad an-
    mstnrla num Dccccil, quando Episcopus eral. non Adelardu.^i, sed
    serviintur. Sed quod dolendume.st, non amplius ibulem
    Translafionis
    extare et coram et per titteras didicimus. Horum nlle- Adalberlus. Ut ut sit, conveniuui omnes hand diu exira
    e.rtat M.*i.
    ujind 1'efrum rum volinnen reperimus Rom^- Eminen-
    in bibliotheca proprium S Zenoniscorpus : nam ugo Rex
    loc.um fuisse . H
    Culo. tissimi Cardinalis Barberini; in quopost f^itamS. Ze- Italias., diplomate anno dccccxxvi concesso, dum Veronx
    Jprilis T. II iO esset
    .

    Ih DE S. ZENONE EP. VERON.


    corpus sanctum B. Zenonis Confesso- Ceseniv, in qua ejus brachium asservetur, teslis esl Ber-
    esset, leslalur,
    nardinu:. Monztmius in Chronohgia Cxsenx png. G2.
    ris Cliristi qniescere humatum in monasterio
    ejus-
    ArcTonE 0. u.

    Olto Imperator, m
    iliplomale anno Raphael Bogata supra memoraln.-< Iradit, ex li- tmago in
    1 1
    (lem B. Zenonis. nmniOus
    liroquarto .Slalnlorum Feronensinm, statutum fiiisse,
    Dccccxcv signalo, conliiwat nblaiiones faclas S. Zenoni Vrbis portts
    quotl in portis onuiibus urbis Veronae apertis, vel
    civitalis Vernnensis PatronoetGuliernatori. 5. Hen-
    ricns Imperalor anno m.\iv conftrmttt privilegia bonaque quse pro tempore aperientur, depingi debeant
    fieri et

    mon^isterio S. Zennnis, ubi ejus corpns huraatum imaginesDominrc S. Maris raatrisDomini, cum ipso
    qiiiescit. Deinde anno mlxxiii Beatrix Comilissa rl fiHa ejns filio in brachiis, et S. Zenonis Protectoris ur-

    ejus Mathilcla dederunl diploma cwnoMo S. Zenonis bis, et S. Petri cum clavibus in manu, et S. Chris-
    Confessoris, ciii focto interfuit S. Anselmns Episcopiis tophori. Jddiiur prxlerea, in campana etiam turris
    LucenHS, cujus Vitam ilhtstravimus ad diem xviii horarnra, Venina:' cnnflata subCansignorioScaligero
    Marlii cum lUustri mentione Malhiklx. Seqoenti se- anno mccclxx, esse figuram S. Zenonis cum diade-
    compana c»
    culo Bernardus nnno mcxxiii creatus est Episcopus mate in habitu Ponlirtcali, teneutis in manu dex- dkcata.
    Vcronensis, qui in arce Monlis-aurci consecrnvit ecclc- tera cistam, et in manu sinistra arundinem cum

    siam, in honorcm Beatissim» Dei Genitricis Virgi- haino ad piscandum, cujus superscriptio est, 5.
    nis MariseetSanctorum Firmi Martyris, Zenonis et ZENO. Deniquc S. Zenonis coramemoratio fit a
    Martini. Clericis secularibus et a Regularilius ntriusque se-

    9 Esl etinm f^eronoi licclesia S. Zenonis in Monte, xus diODcesis Veronensis, in ferialibus et Dominicis
    alios S. Marix in Bethlcm, qux auclorilate EHgeuii diebus, in Matutinis etVesperis. In Missis etiam, in
    S. Xcnoiiis
    Pnpa' IV ilala fmt nnno MccccxLiv Fratrihus Eremitis Collecta A. cnnctis, fit ejus commemoratio, statira
    Vrron, in Commemora'
    Congregalionis Fesulanx, paullo ante, scilicet anno post Apostoloruni Petri et Paulicommemorationeni. tio in officio
    viiriis f.ccle-

    sii! : Mccccxxxv, instiUitai : et lixc omnia in Episcopis Ve- Item in ecclesia majori S. Zenonis Veron^, in qua- Ecclesiastico.

    ronensibiis tradit sivpius meinoratus Ugliellus. Sunt ali- dam tabula, velusta manu scripta , in latere dextro

    quse piirticnUv reliquiarum S. Zcnonis in variis liccle- in descensu crypta; seu Confessionis appensa, des-
    siis urbis Veronensis, quas reccnset Bagata in Anliquis cripta sunt miracula S. Zenonis ducentis quadra-
    7noniimrntis Veronensibus, De Reliquiis SS. Zenonis ginta qnatnnr versibus hexaraetris per Jacobum
    et Eiisebii Confessorum, asservatis in ecclesia S. Geor- Presbjtenim. Illa miracula anno moclx f^eronx Poema de
    ipsi

    gii in Canonicatu, qux et S. Helena: dicitnr, supra transcripsimus c.v apoqrapho, nobis communicalo ab hu- miraculis.
    cginius. Sunt pr:vterea reliquiie aliqux S. Zenonis in manissimo Abbale Chernlino Lazarono, ibidem monas-
    ecclesiis S. Avlonii, SS. Aposiokirum, S. Cxcilix, terii S. Zenonis Priore, quem virum eruditione cla-
    SS. Firnn S.
    et Buslici, Gabnelis, S- Georgii in rum, et veneraudce antiquitatis cultorein eximiura
    Braiila, S. Moriir Rochx-Majoris, S. Marix Jilogda- appellat Ughellns. Cerle oplassemus ul qux ipse colie-

    lenx, S. Michiielis ad portam, S. Stlreslri, S. Tltonuv, qcral et prxlo pararat de Vita S. Zcnoni:,, c&nobio et

    ct S. Zcnonis in oiatorio. Al corpus S. Zenonis nsser- ecciesix Zeuonianse fiindatione et progressu , ac no-
    corpus iii S.
    Zenonis vari in ecclesia S. Zenonis Majoiis sive in monasterio bilioribns ulriusque monumenlis, licuisset videre pubiici
    Majorls. constans est Feronensium tradilio. Conradus a Lich- jiiris faclo; forsan luborem noslrum in multis minuis-
    tenaw.AbbttS Ursperqoms in dioicesi Auguslnua, scri- sent, et aliler in nonnullis opinari fecissent.

    Alitiua; nota- bit in Chronico ad amium Mi,ii, Reliquias S. Zenonis


    bttesreli^lx a Waltario Veronensi Episcopo Uimam delatus esse.
    HISTORIA ELEVATI CORPORIS
    delalx VI-
    Qu:r eadem habet Ilerntaunns Conlraclns, addilque
    mam an.
    miraculis.
    ET MIRACULOKUM S. ZENONIS.
    1052. pliirimis claruisse Proli.Tius illa tradit
    Ilermaniius /Etlituus sive Januensis in Chronica, quai Ex MSS. coUectaneis Pelri Cato OnUnis
    dtcitur Flores lcmporum, in Leone ix, qucni x appellat. Prxdicalorum.
    Tuuc etiam, inquit, S. Zenon, Confessor gloriosus,
    iii iJlraam super Danubium est translatns, ad eccle- J. empore Pipini Regis Italife, qui prai ceteris ur-
    Pipino liegc
    siam .'sauct.Te Crucis, et ibi in Cafella S. Uilalrici Iiibu* diligebat Veronam. et cum Rotaldo Episcopo /falix et
    recondiliis quem ad dictimi oppidiim transtulit
    ;
    inibi sibi dilecto frequens habebat colloquium; ipse Rotaldo
    Wernlierus Episcopus Veronensis, natione Suevus. cura Episcopo ecclesiain S. Zenonis ingres^i, tara de Episcopo

    Modo vero reliquia! ista* recondita; sunt in eodem auditis quain de visis mirabilibus conferentes, sta-
    oppido, sed apud Dominos de dorao Teutonica. IJem tuerunt corpus dicti Sancti, humiliori loco positnm
    F
    nova Ecclesia
    auclor in Henrico iv idem confirmat : de quo auctore quani deceret, subliraare, et ecclesiae angnstiam di- construitiir.
    agit Marlinus Crusius Anruilium Suevicorum lib. 6 latare. Et ledificata ecclesia de politis marmoribus
    par. 2. cap. II. ubi hanc translalionem ex utroque ettumulu fabricato, Rex cura Prajsule, congregatis
    Hernianno narrot. Meminit eliam hujtis translalionis omnibus sacris ordinibus, Sanctum piis orationibus
    in Waltcro Episcopo Ughellus. demulcentes ne cnm ingenti timore
    iis irasceretur, Ossa S Zeno'
    10 Sunl varixeeclesixextra Veronam dicatx S .Zeno - cnbiculnm Sed adeo perterriti facti
    aperuerunt. nis horrorem
    templa S. e.c his numeranliir tres,indimcesi Vcroncnsiconslitu- incutiunt.
    suiit, ut iiulUis tangere ossapr«suraeret? quiaquod-
    III :

    Zenoni dicata
    Iri dia;ccsi
    Ix, inBullaEugenii iv apudUqhellumpaq.d^Xet .sunt dani diviuum et lerribile inde exhalabat, qund incu-
    Veronensi. S.Zenonis de Rupeclaria, S. Zenonis deCereta.S. Ze- tiebat horrorera ; inox igitur clauserunt sepulcrnra.
    nonis deVigasio seu Vico Athesis. Harumdms priores Placnit ergo Regi et Episcopo, ut per quadra.^inta
    fuisse anno mccccxlviii in dotem Thesaurariae Veronensis dies, ter in hehdoraada, oranes ad sepulcrum Saucti
    assignatas, ibiilem tradilur pag.967;easdemque a Marco posf preces
    devote et solenniter cunvenirent ejus clementiam
    40 dierum.
    Cornelio Cordinali Episcopo Veronensi mensx
    fiiisse flagitantes, ut in.spiraret, cui h<ec reverenda motio
    Cornelianx ailjectas, legitur in liujus diplomate a Leone conveniret.
    Papa x conlirmalo. Sunt autem hx Ires Ecclesix, Ar- 2 Fama quipane pauco,
    igitur cujusdara solitarii,
    chipresbijleratiis seu Plebes, quibus minores alias Paro- Regi et
    aqua et herbis crudis pascebatur, innotuit
    chiales subdi tradit
    idem Ugliellus, in Appendice lomi 7 Prfesuli, et miserunt nuntios providos ad ipsum, a
    pap. 1-431. Ejtare eliam S. Zenonis Ecclesiam paro-
    Brixix el Benignum nomine, et discipulum ejus Lazarum,
    tnteramnx rhialem Brixix, et aliam Interamnx in Umbria, dixi-
    juxta lacum Bennacum b in latibulo, in eminenti
    mus V et VII die Januarii. in Aclis SS. Rusticiani
    cum gaudio suscepti sunt,
    loci specula sito; a quibus
    Episcopi Brixiensis, et Valentini ii Episcopi Interam-
    et audita legatione Regis etEpiscopi ait Reverten- ;

    nensis, quorum sacra corpora in diclis ecciesiis condita tes in pace, resalutate dominos vestros, ego non pa-
    requiescunl. De alia S. Zenonis ecclesia Parochiali rum tripudio, quod ad illam solennitatem vocor.
    E(
    DUODECIMA APRILIS. 75
    Et svibseciiturus eos mox orandi caussa a;diculam tionis querulus, importune die noctuque Deum Judi- D
    evocalis ingresKUs, divinum auxilium imploravit. At in itinere cem iraplorando. Sequens igitur ducem, jam gravis F.x MS. PH-
    SS. Bvnlgno TRI CAI-0,
    Lazaro
    pOKitiim merula avis, strepera voce e. zinzulans, et suis odibilis, sa>pe Deum rogabat. ut vita eura
    et f.rcw.l evitUis
    anachoretis, callem transvolans, qiiasi , sinistrum omen significans, privaret. Cui repeiite veuit incor ad S. Zenonis praj- ali hostt
    ab incepto revocabat, Qiiod iste intellif;ens factiim sidium feslinare. Tunc a cognatis et amicis subsi- octihs.

    diemonis, merulam adjuravit, ut nulluin mutum fa- dium itiueris exigentem, illi eum amentem vocabant
    ceret donec rediret. Honnrifice igitur susceptus a pro tali petitione ; qui tainen a paedagogo oliin suo
    Rege etPrffisule, audilo quid vellent, ipsecum elec- hilaris ductus est ad antrura, in quo primo Sanctus
    elevantur. tis aditiim introivit, orantibus omnibiis, et qui in- jacner;t, qnibusdam ex suis prosequentibus euin ex
    tus aderant et qui prae foribus staljant. Eremita au- humanitate ; et Iiumi prostratus flebililer Saiictum
    tem tremebundus intravit, et ossa beatissima baju- invocat, ut medicinae pr»:beat juvamen. Curaque hoo
    lavit, atque in sepulcro parato singula ordinavit, et ipsum raiserabiliter frequenter iteraret, iiiopinate
    tanta vis odoris fragravit, quantam nemo ante per- circumstantes vidit, et repente se videre claraavit. visum reciptt.
    et sub Sir/illo senserat. Tunc Rex reliquiarum aliquid postulavit, Curaque qui secum venerant, non crederent, alter
    rcponitntur r
    alterum praesentabat; et quis esset, et quid indue-
    et vix tundem a Prajsiile obtinuit nervorum, cineris
    ac vestimentorum particulas, raembrorum integri- retur, exquirebat. Cui cum ad quEesita verum res-
    tate servata : alia autein. firmiter circumsepta annu- pnnderet, exquirebat plaudcre, et Deum et S. Zeno-
    loque sigillata, recnndidit. nem laudare. Quo audito, tortores illius, ducti poe-
    3 Tunc multi omnis generis aegri sanati sunt : et nitentia, aiidacter aggressi eura siint, iit illis daret
    dotatur cccle- lajtitia magna facta est ex hoc. Rex autem et Pra-sul veniara, pro illius ainore, a quo esset misericordiam
    sia magniflce.
    et noliilium plurimi die illa ecclesiam S. Zenonis consecutus. Quibus ille impiger pepercit culpam, et monachus
    d donaverunt magnifice, et ditisKimam effecerunt. nulhinique recepit mulctam. Abbafem S. Zenonis ibidem vivit,

    Eremita autera rediens, vidit merulara in priecisa adiit, et loricam, id est habitum S. Beneiiicti induit, E
    rupe jacentem quam ratus quiescere et se expec-
    ;
    ibique per quatuor lustra, id est viginti aniios, fide-
    tare, accessit ut excitaret et eundi licentiam daret. liter militavit.

    At illa jam expiraverat : iinde aeneaimago meruiai, 8 Vezila a dxmnne capta, adhuc puella, sub te- curaiur
    fusili arte fai't;i, ibi usque hodie pendet. neris raembris raodo latente modo furente, facta ju-
    4 Queindam Tridentinum dsemon iiigressus. cor- vencula, cura parentibus debuisset esse solatium,

    Sananfur poris et .inimi vires sibi vendicavit ; ciiius os spu- erat inconsolabile spectaculum ; quos dwmon ssepe
    Tridendnus mosiiin non sonab:it hominem, nec oculis videhit, fefellerat, se exiturum jiirans si ad illius vel illius
    ditmoniacus, duceretur ecclesias. Eo tempnre, quo sanguis Chris-
    quos hostis reddebat sanguineos et horribiles oc- :

    culta horainum dicebat unde Presbyterum eum ; ti Mantuae ferebatur /'inventus, cum illuc a paren- r
    adjurantem Eunuchum appellavit, qiiod non erat tibus duceretur. digressionem ad S. Zenonis eccle-
    circumstantibus notum; et Levita? eum adjuranti, siara fereriint quani cuin ingrederentur, dajraon
    ;

    vocato ex noraine, plura quae commiserat imprope- atrocius solito puellara coiicutiebat, sicut Euriis ar-
    ravit : sicque nullus audebat accedere qui conscius busculam. Quiaautemdies erat Rogationum, niagnus
    sib' es-^et. Mox Zeno Priepositus monasterii, cum illuc populus ps;illendo procedehat qui dura cer- ;

    non superbiam daemonis aram S. Zeiionis


    ferret ; nerent eam caput rotare, capillos volitare. manus
    amplexus, lacrymis irrigatus, orationein fudit. ne et brachia vibrare, pedes saltare, plures viros in ea

    daemonis msultatio impunita transiret. Mox daemun tenenda laborare, omnes palmis erectis in aera,
    virtute orationis et Sancti |nieritisj liominem reli- chimaverunt, Deus auxiliare. Confestiin Chrisfi vir-
    quit, Deo et S. Zenoni copiosas gratias referentem. tute dajmou, cum magno clamore et sulfureo foctore,
    5 Willielmus aridus et contracttis, sicut qu.adru- expulsus est, manente puella in medio pnpuli pal-
    pes terrara calcaus, lectica illo portatus, appropin- hda, territa tremula, fatigata ; propter quod Deo
    arnlus ct
    conlractus, quans vestibulo templi, alienis ulnis depositus hiimi, laudis prieconia exnlvuntur.
    pectus pugnis tundebat, vocem singultibiis exaltabat, 9 Tunc da^inon exiens super raonachum, manen-
    pejori se dignum statu [fatebatur] Tiinc luminaria teiu juxta excelsam furrim qu!e aedificabalur, de a qua expul-
    gra- sus dxmon
    fecit accendi, et curvus nt bestia, genibus et palmis eminenti pinna lapidem devolvit, et in vertice

    versus altare ccepit repere. Protiiius divina virtus, viter vulneravit, unde qu;isi mortuus a Fratrihus
    ossa ejus et nervos ingressa, arthelicum morbiim est sublatus. Protinus velut sagitta pr.X'cipit<-\vit se
    tetigit. Ille velut exaniniis in terra corruit, et diu in mensam cujusd:ira indigeniP, et quidquid erat in

    quasi sine spiritu jacnit, ut mtu-tuus crederetur. ea, veliit nirabnsus tiirbn. Deinde siibito
    dispersit. F
    Repente autem :;onsolidatasunt liueamenta corporis, irruit in plaustriim. onustum spinis, qund nec auimal

    et Hexurajet basesetnodi. Confestiin igitur erigitur, moveb:it, nec iill;i vis venti erat; tamen a diemone
    et ad arani cito proficiscitur. laudjins Deuin et Sanc- rotabatur, huc atque illuc agitabatur, velut a feroci-
    tum suiira. bus et indomitis tauris junctis jugo. Et etiam ira-
    pulit gubern:itorem navis, transvehentis lapides iid varie se vl-
    6 Duo Joannes, et Calvus, paralytici, simul
    viri,
    1 paralijdcl. ciscitur.
    illuc evecti, assidue januas ecclesiai observabant, et spectabile aedificium S. Zenonis, volens homiuem in

    S. Zenoiiis auxilium iraplorabant. Cum ergo illns flimiiue demergere, et navem submergere ; at ille

    somnus opprimeret, videruut senem a^pectu pul- infra puppim ruit, et navis portum sine jactura te-

    cherrirauni, colore vividum, canis uiveuui, templo nuit. Inde ad Fluvium, aratoribus existenlibus pro-
    exeuntem, virgam in manu rerentem ; quam erigens pe ripam p.icificis, corda eorum ad irani commovit ;

    utrosque tetigit, dicens : Satis diu in Iiis cubiculis unde quidam c ,.ura insolenler loeuti ct arroganter,
    jacuistis. surgite et Deum Salvatorem laudate; et consocios etamicos per contumeliarum verba ex.v
    abiit. Evigilantes igitur, sibi iiivii-em qiiee viderant gitaverunt. l':xlemplo commisti bostiliter, baculis

    enarrantes, senserunt se statim reJditos sanitati ; et graviter se teserunt; et si armapraesto fiiissent, se

    siirgentes grandi voce Deum laudabint, et diebus mutuo occidissent. Sed sacerdotes, apertis indiciis

    pluribus ibi in laudibus permanseriint, ne viderentur sathanaminterDeifiliosadvenisse, dicentes, [pacem]


    actum esl in eis. intereoscornposuerunt; qui in sereversi, alteralte-
    ingrati, notificanres qiiud
    7 Albertura c Cenetensem dum feroces capereiit rius vulnera adhuc sfillantia. quae feceraut ipsi,
    hostes, non contenti capturse gloria. nec aliis siip- lavabant; et ex vestibus ligaturas pricscindenles,
    pliciis satiati. igiiito ferro ejusoculosconiliiisseriint. cuni lacrvmis ef caritate plagas ligabant.
    10 Scripsitautem S. Zeno g tractatus ultra li octo- 'ji'
    Orbatus luoe sedebat in tenebris, repentiua; priva-
    giuta
    : . ;

    7« MIRACULA S. ZENONIS EP.


    ginta super Psalmos et Prophetas, et de NativJtate Quo fanum rueret, Christo pia pcctora mulcens :

    Domini, et Hiversis aliis materiis, et epistolas ac ex- Et quos Pater lymphis sacraverat alrais,
    ille

    S. Zeiio va- Perderet hos ille stridens furialibusundis.


    positiones plures, et vitam S. Arcadii martyris, qui
    rtoi lihros
    eodem tempore passus est, quam posui ( pridie Idus At Pater omnipotens. meritis Zenonis adhserens.
    eomposiiii
    Januarii : quos tractatus et epistolas ac exposi- Tunc liquidos fluctus, ceu candida marmora. fixit;

    tiones, pulchro et siibtili stylo edifos, k ego vidi Auxilioque fuit populis aqua, tristia volvens.

    in duobus voluminibus apud S. Zenonem de Ve- Nam foribus tantum sitienfi stabat ut unda:

    rona. Et tandert proprias luctatus ^uasrere sedes,


    "Nititur: intactisque dedit sua tergora valvis.
    ANNOTATA. Tunc qiiod non valiiit portas intrare patentes,
    Urbis prsevalida audens propugnacula rupit.
    a Featnm SS. Bcnigni et Clinri, qui hic Lazarns 3 Zeno. tuus. Verona, Pater. vigilavit in isto
    sartanfur
    S<. Bertirfnus
    dicitur, celcbratur 26 Jnlii. Corpom eornm elevavit Deliibro. renovans tua dogmate pectora sancto :
    claudi et
    t' Lazartis. anuo 1314 Theohalilus Efyiscopns f^eronensis, et in Unde suis pedibus claudi rediere potentes, ca^ci ;

    arca pnkherrima de petra excusa stib altari deposuit, Et ubi complures jubilarunt lumine c£eci.

    in ecclesia S. Stephani Ma/sesim, xv millibus passuum Sanctificatus enim.veluti B:iptista secundus.


    Veronu dislante. Adrairanda nimis vivens miraculafecit. servatur
    Cum, plaustro bobusqtie submergen-
    b Addnnt Acta eorvm, prope Malsetoriura. demersus in amne suis
    dus :
    c Eadem Acla, croc-itans. Rusticus, hoc gaudet vitasse pericula Patre
    d Possessioues et dona oblafa memorantur in supra a Piscifulisque tribiis concessis, quartus in unda
    piscis in
    indicalo diplomale, Lndovici Pii hnperatons. Ferventi, proprio velut amne, natabat, et inde
    oqua fervenli
    e Ceneta in Marchia Tarrisina est, sub Patnarcha Ipsius imperio decoctus redditur ori. natat :

    Agnileiensi, et tilulo Episcopali gloriatnr. Gallcni genitara b Roma? dissolvit acerbo !•;

    i De hac sncri Sangmnis invrntione fuse agitnr M Hospite Plutonis. qui regia munera cunctis h

    Mariii in Commenlurio de SS. Longinis § !2 cr 3 : Pauperibus, fractamque dedit.dicendo, coronam filiaGaUeni


    Songtils :
    energumena
    Christt conligil avtnn lUa an. 804. et rursum an. 1049 ; Si Pater omnipotens miranda operatur, et ipsi liberatur :
    Manlvm. quam poslremam inventionem hic altiniii arbitramur Perpetuae laudis reddatur gloria Christo.
    Q Svnt hi tractntvs primo editi Venctiis anno 1508, Tunc ibi complures fonti se dedere sacro
    scripta S.
    Zenonis. sed rndibus et mcndosis tijpis; dein jussu Augnsfini Concurrunt; qiios ille Deo sacravit et unxit.
    Valerii, nitidioribus typis VenetHs anno 1586. 4 At ubi concessum Romano a Principe vanos
    h Inw trnctatns simul edili sunt 127. Sternerejure deos patriani remeavit ad urbem,
    ;

    i Eodcm 12 Januarii Viiam hanc cum variis MSS. Gentilis populi prosternens fulmine templa,
    collnlam edidimvs, vna cum Actis, ex Agonibus Mar- Mendacps mutasque JovisVenerisque figuras :
    idola deji-
    lyrum Parisiis excusis. Sed cum verba Dei tunc primosanctadedisset ciuntur.
    k Petrns Caio, qui circa an. 1300 (loiuit. Ceterum Intrepidus populo, dignus Patronus habetur
    de his traclalibus coimdat Lector NotaJi Bnronii ad Veronae fuerit licet ipse coctavus in illa
    ;

    huvc 12 Aprilis, Bellarminum Lubbeum de Scripto-


    et Antistes : sacras docuit nani pectora leges
    ribus Ecclesiasticis, et Ughellum pag. 377 qui eos Nostra pater, tlorebat enim sernione pohto ;
    /ides propa-
    Zenom n trihnit. Et patriis monitisinstabat semper, ut ipsi gdtur.

    Atqueuni trinoque Deo conjungeret omnes.


    Innumeros Jesu vivo de fonte redemit
    MIRACULA S. ZENONIS Hic populos, et magna Dei sacravit lionori
    auctorc Jacobo Presbytero, Fana Pater graviterque ferens hsec turba profana,
    :

    Praisulis ante pedes ridens, Hoc amne d cadaver


    Ex MS. Zenonimo. d
    Evectum, dixit, si forte animaveris, ecce
    morfuvs
    Huic, queni verbigenam tu dicis, credimus omnes : resuscitatur.
    iVdniiranda nimis miracula visere Sancti Tunc Pater ille bonus, promisso Isetus, ab aula
    Ha'C placeat, Verona, tiii Zenonis amore. Excelsa meruit populo tunc reddere fantem, ;

    Te precor, alme Pater, Pra;sul sanctissime Zeno, Unicus, ille Deiis, quem clara voce fatetur
    . Presliyteri servique tui memor esto Jacobi ;
    Zeno Pater Christo populus sic credidit omnis.
    :

    hwocafio Cui licet ingenii


    modicse sunt undique vires, At majora quidem vivens miracula fecit,
    poet-v Ad scribenda tui miracuiaclara. fide.lis
    Quae no.stris occulta manent ob tempora longa.
    Pastoris, qui splendor ades, decus atque corona
    5 Fraude Tridenrinus quidam vexatus iniqua
    Veronffi ; spem, Zeno, tamen mihi suggerit, ille,
    Dsmonis, et mentis privatus viribus atque Sanafur
    Qui popiilo silicem jussit produi.ere foiites
    Corporis, baud bominem spumosa fauce sonabat, dii^nonmcus.
    Et milii dulce loqui dabit hic, qui solvitasello Luminibusque nihil rutilantibus ille videbat;
    Ora viri, viresque Deus praestnbit inermi.
    Hic hominum culpas arcanaque singula pandens,
    pamuln et Sed tamen e multis libabo paui-ula, nuper
    selecla propo-
    Presbyterum cunctis eunuchum prodidlt, atque
    L't circum ilores volitims apis omnia lustrat,
    nentls. Levita» innotuitvitium, cum nomine prodeus;
    Postbabitisque th) mis niellita; pluiibus aulffi Conscius unde sibi trepidabat quilibet illum.
    Pondus onusta su;c modicum/ sed dulcius, affert. Ccenobiimox Zeno Pater Salomonque vocatus,
    Non igitnr quemquara pigeat. Zenonis alumnum, Dasmonis insuitus graviter super orania pendit.
    Si quibus est Patris laudes audire rupido)
    Suppliciterque Deopronus Zenonis ad aram,
    Tutoris Patrisque sui cognoscere laudeni :
    Assiduis preoibus lacrymisque cadentibus instat.
    Paucula. mira tamen toto pra;couia mundo.
    Proque Dei famulo cum diutius ille rogaret,
    2 Exiliens Athesis, sacrum Zenonis adivit,
    Aqtta Mhesis Protinus ecce sathan. precibus meritisque subactus
    rjvndatitis
    Et frendens rapidis lustravit celsa procellis : Zenonis, laniata diu tunc membra reliquit.
    ab inqressu Et cum verlicilms portas vorare patentes
    Quod populo raundoquefuit mirabile toti,
    eccleslA' Haud posset,
    rBmeans candescit diraministrans
    arcctnr : Atque Deo Sanctoque decus, laus, atque triumphus.
    Littoribusque siraul circumspumantibns
    altis, 6 Aridus et nervos quidara contractus, et instar
    Flagitat horrendustemplisuperare fenestras, aridus ef
    Juraenti penitus toto cum corpore repens, confractus.
    Culmiiiibus juucias compus pervenit ad
    :
    ipsas. Percipiens Saucti pra3conia fusa per orbera ;
    Humani generis tela hiec patraverat hostis,
    Lectica, qua vectus erat, declinat, et qram
    Servorum
    : , ?

    DUODECIMA APRILIS. 77
    A Servoriira manibus stipatus visere certat. Indomitique forentjuncti palearia tauri. I)

    At subito, qui curvus erat, ceu bestia, totus, 12 His actis rapidus navim navisque raagistrum AIXTOBE
    JACOBO
    Ut cce|)it gravibus cuni palniis repere ad aram, Irapiilit; is templo lapides tibi, Zeno. veheb.at,
    KS MS.
    Corruit exanimis, solidataque cuncfa repente Et naiitara pariterque ratem submergere fretus, sed a jrofiori
    Membra fuere viri. Tunc hospes laitus et audax Fulmina dira sathan frustra oontorsit iniquus :
    noxa impcdi'
    Cum juliilo tumulum venerandum contigit ultro. Nam sine jactura portus hic nauta siibivit. famnem
    to.

    qualis quantique fiiit Zenonis in illo 13 Hinc Athesira linquens, Fluviusfqui dicitur,
    Virtus; immensis populi cum laudibus orbi Advolat, et socios, tractantes seria coepit
    Et. raerito patuit modiilantis c:irmina Patri. Exagitare sathan, flaininis prascordia replens.
    Sed cum fama viri virtutis nuntia abiret, Kxtemplo baciilis, velut arrta per invia tauri,
    Undiqiie ciirrebat, ceu grex ad pascua, turba. Conflixere viri, graviterque {ure'ntibus eicoe
    7 Huc talvus vehiturcuni multis, atque Joannes Mors aderat, ni forte Deus praestoque fiiissent
    2 paralytlci.
    It comes et socius, Paralyticus atque sodalis Preshyteri ; qui fraude, dolis, et dseuionis arte
    Factiis : uterque diu servabat liraina templi, Haec conflata palara noveriint plurihus esse
    Et pr^cihub tandem plaoatus Zeno quievit. Indiciis nam pura viris ad corda reversis,
    :

    Dum iiox et somnus validis animantia vinclis Cum lacrymis piacuit stillanfia vuliiera veste
    Stravissent, Saiictus virga perciissit utrumque, Tergere ciiiqiie siia, plagasque lavare vicissim,
    Atque Satis, dicens, jacuistis, Surgite Christum ; Et veniam proni sibi dandam quique petentes,
    Nunc laudate Deuni inox sanos reddidit ambos.
    ; Coeperuiit kiudare Deuni jubilareque sancto
    Et pariter Sanctiim Zenonem sanus uterque Pastori, quod jura sibi sint reddita mentis.
    Laudavit. Patremque simul qui ciincta gubernat. 14 Vir clarus, dum festa dies Zenonis adesset,

    8 Eci e quid Alberto Cenetensi contigit olim. Bis sex panperibus solvebat laiita quotannis
    Cxcus, evul- Alens in fe-
    sis ab koste
    Hiistibus invasus, lerro privatus ocellis, Prandia; cui misero, lacienfi talia, P.iiri sto S Zeno-
    ocults. In teiiebrisque suis orbatus liice sedebat, Ecce feruiit natum diris Achernnfa petisse nis \1 pau-
    peres,
    I' Atque Deuin querulus rogitabal nocte dieqiie, Vulneribus. Sed coepfa pater, licet iinicus esset
    E
    Utsibi jamque gravem truncaret deniqiie vitam. Filius ille sibi, nec fali raorte reliquit :
    ^ituvi mor~
    Non parvoqiie ducem sectatus tempore ca;cus, At sibi pra^sidio Zenonem semper adesse (uum recipit

    Omnibiis invisus cognatis, spretusad antrura, Prajdixit, claiisitque pater convivia laetiis :
    resuscilatum

    In quo Zeno prius requievit teinpore longo, Exhibitisqiie Deo, Zeiioni, ac civibiis altis
    visum recipii. Pervenit, caris paucis comilaiitibiis illum. Laudibiis imraensis, confestlm Zeno parenti,
    Stratus hunii lacrymis, singultii, voceque Sancto Morte sua, veluti somno, revocavit alumnura.

    Cum sua vota daret, subito preesentia cernens, 15 Quid quod de Castello, cum superatus ab hoste
    lite vifto-
    Indice monstrandura cuin nnmine quemque notabat Qiiidani, Venma;, Venefam volitaeset ad urbem ;
    iii

    ria obtenta.
    Fit populi clamor, ca'periint plaudere cuncti. Et sibi crudeles injuste cerneret oinnes ;

    Illesubinde suis veniara tortoribus ultro Supplex vota tulit Zenoni, talia dicens ;

    Dans, Cliristo lustris servivit quatuor atque Tu mihi, Zeno, pius, precor. adsis jure Patronus,
    Zennni. Benedicte, tuas moderamine legis. Quem priino Verona ducem veiierafur Iionore.
    9 Heii quotiens teneros lacerans c Wetilia nervos, En Mibito Venetiim populus totusque Senatus,
    ^
    Energamena Spiritus ille sibi delusit vota parentum. Ejus jiira videns, tuin denique fronto beiiigna
    liherafur Naraque malignus eis juravit ssepe, quod inde Zenoiiis famulum victorem fecit; et ipse
    Exiret, Sancti si talia talis adiret Retulif ore suo, quod Zeno scripserat illa.
    Tenipla ; sod inanis, cura jam perductus adesset, Qu:« jara caussidici sibi doctoresque negabant
    Iiicassuin totiens te ver^us, Mantua, lertur, Prsevidisse, licef cribrassent siiigula duduni :

    Dnm Christi sanguis (^omperlus dicitur esse. Sic voti coraposqiie fiiit, raeinor, atque recepit.

    At prius est templo Zenonis ducta puelhi, 16 TeCatharina, precor, Saracena, fatere petenti,
    Curatoe febris
    Ciijus ad ingressuin dajraon superatus, ut Eurus Zeno qiiaiita tibi raiiltisjam mensibus legrae,
    cutn dolore
    Conciitit alta tuos lacerans, arbuscula, raraos ;
    Miinera grata tulit : nam vir Benedictus et ipse capit s

    Haud aliter diris vexabat inerabra puellae Testis adest, quod febris ei capitisque dolorem
    Tormeutis; quassare caput, volitare capillos, Abstulit in visu dicens ; LaBtare fidelis,

    Atque niaiius vibrare, pedes saltare videres, Sospes eris, capiti si digua umbracula nudo
    Ac plures sudare viros ea membra tenendo. Zenonis facies ; nam nudus sic tibi visiis

    Tunc populus rectis ibi totus in aera palmis, Ille luit, ciii ciincta nitent sincera ; grahatura
    Auxiliare Deus, clamarunt ore sub uno. Incolumisque, donio fotajiibihinte, i^dinques
    Prolirius et gravibus propulso da>nione signis, Quaniprimum Iiiuid IVustra inater, Zenonisad aures,
    : et podagra.

    Foetor ibi sulphurque diu stetit atque tumultus, Vota suis precibiis fudit, ciirata podagris.
    Et raediu populi sedit perterrita virgo, 17 Prajclara nimis quot quantaqiie facta relu-
    Vixque loqui poterat. qu£e tot superaverat olim. [cent
    Pontificis, Veriuia, tui, cui pluriinadebes! Conchtsio ad
    iO O quam inagiia fuit Zenoni gloria nostro
    Veronen^es.
    a damane Rrddita! iieve saiur tot culpis, illico dKmon Nam tibi quis fidei priraus 1'undafor habetur?
    rarie sxviente Qua; teiiebras lux piiiiia tuis e cordibus arcet
    HiiK" abieiis, silicem detorsit vertice turris,
    Qua; tunc pulchra tuo, Zeno, surgebat honori : In sermone pater quis natis gratior illo ?

    Et inonacliuin graviter juxta pereussit eunlera ; Cui decus oloquii magis et lacundia Itixit?
    Quem licet exanimem spectarent, uon tainen illo Dsemonis insultus quis tanfa l.iiide fugavit ?

    Vulnere decessit, sed Cliristo dignaque Sancto Deuique praefer euni tibi quis miracula fecit?
    Veronse cecinere simul praeconiacives. Zeno quidein cascis visum largitur, et ffigros
    \ Protinus inde volans niraboso turbine daemon
    1
    Zeno pius mundat. contractis nieinbraque solvit :

    Indigeiia3 niensam petiit, velut acta sagitta, Zeno iavet miseris, ipsorum jura tuetur :

    Quidqiiid iii illa erat, subvertens. Erainus ille Zeuo fugatdiros incursus d^emonis ultro :

    Di.^periit,populoque citus inox iUe videiite, Zeno vocat superis .\cherontis compede vinctos ;

    Irruitin plaustrum spinis sine hobus onustum, Zenoque Verona" populum ctuiducit OIjmuiio.
    Et licet lioc aniinal iiullum, vis nullaque venti Ergo tuura, Verona, velis agiioscere Patrera
    Tangeret ille tainen fluns huc illucque rotabat
    ; ;
    Mirandumqiie fiiis ejus venerare sacellura
    Auriga ac si forte jugo tuuc nempe, feroces Muneribus patronus enim fert vota clientls,
    :

    Et
    80

    DE SANCTIS MARTTRIBUS
    QUARTO, SATURNINO, SECUNDINO, DECIMO, DARIO,
    QUARTO, JANUARIO, SECUNDO, QUINTO, DEXTRO,
    VICTORE, DONATO, VARICO, RUTTO, VENUSTO,TITI-
    ANO, ITEM VICTORE, SIRILLA, LUCIO, ORRANA, ITEM
    ORRANA, MARCO, JUSTO, CITTINO, PATERNO, PATI-
    NO, PUTTO, MARICO, OPTATO, ITEM VICTORE, MIGONO
    DEMETRIO, FLAVIANO, MARE, VITALE, MINALIA, CLE-
    MENTIA, VICTURIA, FELICIA, MAXIMA,MUSTA, ITEM
    MARCO, IIONORATO,LAURENTIO,ARRURO, CRISPINO,
    TERTIO, QUINTULO, RESTITUTO, REVOCATO, SATU-
    RNINO, RUTTARO, BARICO, PAULO, OPTATO, SPINO,
    DONATO, MANILO, PETRO, PROCULO, ITEM DONA-
    TO, GEMELLA, EVANTO, LAZARO, VENUSTO, FLAVI-
    NO, RUFINO, VALERIO, PAULO, CRISPINO, FELICE,
    NARORE, VICTORINO, DONATULA, TERTIO, VICTO-
    RE, ACUTINA, TERTIA, MAMERO, ITEM SEVERIANOET
    SALUSTO.
    I n luntia Marliinim sepliiaginta nov^m, ex qna- Mamerus est solum in Corbeiensi codice Parisiis excnso.
    luor antiqiih cadicibiis Miirlyrologii Hierony- In codice Casiaensi ista leqnnliir : Natalis Sancto-

    Ei
    rilms.
    ^nijaui coltfctn

    .
    : in coiticc

    Sirillam liintus erot, omifsis celcris


    Qiiurtns reliquorum Aatesiijnaau.^i
    tmncn Blumiana post

    (.•i
    Marly-
    tamen in
    rum Martvrium
    et Salusti.
    adjuni/unlur
    E.r
    : cum
    Severiani, Marci
    liis Severianus
    alii tres hic
    [-(

    reperiimtnr.
    Felicis, Crispini,
    Salustus sub linem
    Non repeto
    eoiletn lcco jiassi siat iimnes) refntur ia MSS. Rirhe- liic singnlorum nomina, cum in titulo pra-liro Irgi pos-
    noviemi el niiinoineusi, Cap|iailo{ia; adscripliis : qni siat el .^upra sub inilium hnjus diei sint etiam expressa.
    in aiitiqiio eiidice Eiiteraaceusi insertus eral lurmx De S. La:.nro Mnrlijre Tergeslino siipra hoc die egi-
    prxcedcnli, cl Capuie tribueliatur. De Capuams Mnr- miis. An idem sil qm inter Iwsce Martyres celebrutur,
    mox oqemus. Ejiisdem Quarti mcmoria inse.rta
    lyribiis quis dicel? Inter Prxlermissos egimus dc SS. Cri^pulo
    est Tumtacluensi. Pro Butto ia codice
    Marlyroloyitt et Restitut" Martyribus, in Hispania passis sub Ne-
    Bliimiano legilur luittus, Pro Orbana el Putto in lone. quos ab Crispino et Restituto hic relails diversos
    Eplernnceiisi Urbana et l^uttus. 7111 onte deerat : iili arb trninur, nferendos cum Martyrologw Romano die
    eiiam /iro Buttaro, Buttasus, Qui sub ftnem ponitur. X Junii,

    DE SANCTIS MARTYRIBUS CAPUANIS,


    CYPRIANO, MUSCULA, DONATA, NOVELLA, JANUARIO,
    SYLVANO, MUCIANO, SATURO, JULIO.
    hxc Martyrum clnssis
    T-rtia proponitiir
    npayvapbo Marlyrolngii Hiernnymiani Epler-
    ita in ad Usuardum tres ita exprimuntur : In Capua SS. Cy-
    priani. Novell,x\ Silvani. lidem, laco omissa, refe-
    nncensi : lu Capua Cypriani, Muscula;, Do- runtur in MS. Pragensi. At quataor indicaiitnr bi
    nata!, Novellie, Januarii, Silvani, Muciani. MS. Richenoviensi pervetimlo : In Capua Cypriani,
    la upngrnphn Lnceusi iidem Maityrcs ivcensintnr. sed Musculai, Donite, Novellfe. In MS. moiiastcrii S.
    pro Capua leyeliatur vilioamanurnsium Ca|uit. Verum Cyriaei. In Capna Cyprianae. reriim 1 yprianus legi-
    in Corbeieasi cndice exuraliir etiam Capua, et uomiua lur in Kaleudnrio pr:rfixo operibus S. hidori siepius
    diwum uliimorum SatUT-i et jMlii ndduniur. In MS. cilalo. Cyprianus et Julius, nullo indicnto loco, cele-
    Tamlacbtcnsi fit memoria Cypriani, Muscute, Dona- biantur in MS.S'. Aquisyranensi, Auguslnao et Lab-
    te, Noveli». /„ aiitiquis MSS. Bnrhcrino. et Colo- bxaao : et seorsim, saltem iit Aquisgrnacnsi, S. Julius
    niensi S. Murix ud yradus, et in aiditionibus Greveni Episcopus Romie; de quo infra Itoc die ayimus.

    DE
    ; 1

    81

    DE SANCTIS MARTYRIBTIS
    PRI3I0, CARO, CYRILLO, MACARIO, HILARIO SLVE
    ISTIALE, YENUSTO, ITEM YENUSTO, JULIA, FE- G. H.

    LICE, YERECUNDO, ET ALIIS YI.

    Oihirla lixc Martyrum ch^sis esl indicala in esl Hilarius, in LucensiappellaturlstiMsin Blumiana
    Uiirlyrnloijin S. //imniymi : srd cum altqua Stialius : Venustus lis collncutur in Iribus cndicibus :

    ilivcri^itati'. Priore loco rotlocantur Prirnus et in Eiitcrnacensi semel; Julia uniformiter ubique legi-
    ^^. Ciinis, iii apoyrapliisCorbntitisi ft Btumiauo. tur, ciii in snlo Blumiano Vere-
    ailjunijcbatur Felix.
    Iii Liiceiisi iiistar u itius vocis, lialictiir Primncarus. //(£"/)- cundus Verecunda in apo-
    in tribus codicibus est, sed
    ternamisicoi!iceiiiversoordinctinviinuntur,CtiCUi:etPri- graplio Corbeiensi. alicubi Veremiindus lenittir, qiiod
    mns. In }JS.-Parisieasi /,al/liaieliam Ciirus. sed ei minus pliicet, quta Francicum aut Longoliardicum no-
    jtiatjitur Isaac : liinc vocibus coiijiiiictis in Augusiano mcn autiquvi Murtgribus vix invcniiuus aptatiim. Socii
    S. Udalriciscriliitur Isaiharus : sed fortan Carpiis et sex iudicantur in MSS. Epternacensiet Blumiano, qui
    Isaac legendum. de quibus sequenti die erit agendum. in Corbeiensi statuuntur septera et in Luctnsi no-
    Qiii .'iequuntur Cjrillus el Macarius, ubiqiie eademia,- vera.
    tioite Itabentur. Quiin Epternaccnst etCorbeiensiMSS.

    DE SANCTIS MARTYRIBUS
    EOC\PO, TERTULLA, ANTONIA, MUSTILA, MAGGI-
    NA, ACUTINA, DONATA,
    Qiiinta hxc Mnrtijrum dassis in eodfm S. I/ie- ratur DeTertnWix et Antonia inquiri posset, an sint
    lonijmi Mnrtijroloijio signula. Ex liis Eocapus Virgines in Numidia passae, in Valeriani persecu-
    tn trtbiis apogiaplns reperilur, dee&l in Epter- tione, a'l xxix /Jprilus refertndx : el sic lux alfulge-
    naccnsi, Al reliquo' (eminse inomnibHxquaiuor ret reliquis de loco et lempore Martyrit, Veriimliacdit-
    cpduilnts trgiintur. Pro Mustilafi/iflm Miii^tula scribi- bilQtione proposita,omnia litc retinquimiis, ut ittvenimus,
    tnr : ut majore. varielate, Mapgitja, Miggina, alque dum major clarilas accesserit ex aliis anliquis monu-
    Maginus leyitnr : et pro Acutina etiam Agutina exa- mentis.

    DE SANCTIS MARTYRIBUS
    EUPHEMIA, FELICE, MACARIO, PRIMO, ET ALIIS
    NOYEM

    o
    -liima h^c est Martyrum classis, in citatohac- Florario, Macaria habetur citm Euphemia et Sociis
    ti'nus Martyrologio S. Hieronijmi reperta : novem. In Pragensi MS. cum reliquis Macariussc7'i-
    et sir e.rprimilnr ia Epternacensi MS. Et bilur, etsocii a.^is-gnantiir octo. Eiiphemiayanis diebiis

    alihi Eiif'Mi)ia?. item Felicis, Machari, Priiui inscripla Marlyroloijw S. Hieronymi reperitur, et xvii F
    et almrum viii E'.t his desuleratur Felix in aliis apo- Augusii inapograplio Corbeiensi conjungttur cum S. Ma«
    (irapliis, reliqui luibentur : el Socii novem assignantur c;irio atque Clialcedoni trihuitur, sed haec est forsan
    inMSS. Corbeicnsi et Blnmiano octo m Lmensi. In : celeberrima illa Martyr, urOis Chalcedonensis Patrona,
    MSS. addilionibiis ad Bedam Barherinianum, ista le- ciijus festum Martyrologium Romunum indicit\viSep~
    guni ur : Kt aWhi Euphemice, Macharil, et aliorum tembris.
    noveni. In MS. Adone Leodien.si S. Lutirentii et ^tS.

    DE SANCTA VISSIA,
    VIRGINE MA.RTYRE, FlRMl m 1TA.L1A.
    Firmiiim urbs A^exmid&r, dequoeqimus xi Jtinnarii; et S. Philippus,
    F-rmiim
    ulim
    .teu

    totiiis Piceni elori.wima


    cst //rchiepiscopnlis,

    et potentissiwa, et ad XXII Oclobris tabitlts Mnrtijroloijii Romanis inscrip-

    posl j4nconam habita primaria in Marchia An- tus. Eamdemcivitatera. inquif idem Ughellus, 'pvopvio \i ^prHis
    firml in conitana, n liitore maris Adrialici ad triamillia s;mguiiie ilkistravitVissia. sanctissima Virgo, ciijus
    Picciio ii ler pa.^isiiiini di.'itans. Ughellus, tomo 2 Ilaliiv sacra'cotum- corpus in Catliedrali quiescit, celebraturqueejusfes-
    afio.K Murtij-
    res pat.sa
    na 743, flwvr;/ ronsiare, Firmum iiiter primas Pi- tum die duodecima Aprilis; itemque S. Sophiae,

    S. Vi.s.sia cenlinas civitales fuisse, qua; Iiicem hauserunt Evan- etiam Virginis ac Martyris : quae primis illis tem-
    lirgo. gelii ; ubi suh Decin Impeiatoi-e se|)ruaginta gloriosi porihus egregie tyrannorum pertulere tjrannidein,
    milites Christi nohilem suscepere palraara raartyrii; superaveruntque tormenta. Colitur S. Sophia Virgo
    deinde indicat Ires Sanctos Episcopos, qui sanguine XXX Aprilis. At S. Vissia, Virgo et Martyr, Firmi
    e/fuso fidem Christi confirmarunt, et sunt, Adrianus in Piceno passa, recolitur hoc die xii, inscripta fa-stis

    Jpnlis T, II 1 sacris
    83 DE SANXTA VISSIA.
    Romani, ad quod tnlnlur in Notis Actisaliorum Sanctorura oivit;\tisFirmann;,oljbella, D
    A sacris Martyrologii
    Baronius. se tabulas Ecclesia,- l"irmanae. deeaRomam ut fcrunt, periisse. Memorirt ejusdem S. Vissia' iii.',-
    Ilu- cripla est mngmi Mennloijio firtjinum Laherii, Gijnx-
    allatas viilis-se. Frrrarius iii Cauiloijn Saiicliirum
    /«•.extabuli.^ietmoniimentisEcclesiaiFirmanaj./wcrfe ceo sucro Jrluri de Monstier, ct Kalendario liistoriali

    VissiaVirgoinper- sttnclarum [leininarum a Guilielmo Gaiello collecto.


    eaeloijiiim salistfime , fiHiCiiinaril
    .
    ;

    secutione, pro fiilei Chri.vtiaiiaB confes.sionc, Firmi, Nicidaus Brautius, Episcopiis Sursime, in Martyrolo-

    nrlie Piceni praeclara, passa est : cujus Sacra: reli- ijio Poetico; liiie eam e.iornat dislicho.

    qiiiie ibiileni in ecclesia majori asservari feruntur. Firmior excelsa Virgo Firmana coluinna,
    Eeliqi/ix in
    Kjus dies festus celebraturin ea ecclesia priilie Iiliis Vis^i.i, pro Sponsi noniine torta, stetit.
    ecclesia Ca-
    lliedralt. Aprilis. Annotttl deiii Ferrtirius, Actaipsiiis, nnacum

    DE SS. MENA, DAVIDE, JOANNE,


    MONACIIIS MARTYRIBUS APUDGR^COS.
    onfisUruii 0)d(i frcqurnlia dedilMnrUjrin, tnm
    III Orifitlc sub Sinncntis, fnm in Cons/uuti- 'l'j££vu.act y.Teivo'JOty avOpo^iroxTCjvot.

    M; nnpnhfnno Imperio suh Jromuuacliin;


    .proli.ns qtiivuivqnc Actii^

    Gnrcontm Fnsiis diimtn.rat invcuimtnr indi-


    dei^irip!ii,
    qnie
    subindc
    Tres Abb:ites,Dei servns.pussionum mortificatores, /oisUan a
    Sijiitlis ma(;tan!

    Flc aniior in Grxco


    hominum occisores.
    lusus ip'mini compositi est, quam
    Snraceiiis

    ca'it; idquc tam paucis, ut iiciiuc locum nequc tfmpus ui enm Lntina' linijux peuuria versu anl prosa possit
    Saifillis occisi
    certtiminis, uHavalcnt ddiijcntiaindaiiando usscqiiK Ad os>,c';ni imitnndo : nohis in hac brevilate pro mngno est

    Itanc postrcmam classcm, spcclnt Mnriijruin Irias, in morlis modvm expressum invenisse. Cujiis auctores si E
    B Mt'nn'is lioc modo proposilu. aCrT, tfj.i^x, placcat Snrncenas credere, locuin rfwAw secundx conjec- '"
    eJccuHii '\f,

    Twv xyiwv Tf/iwv IMaptupo)v, Mr,VK, Aacty •/.ai loiavvjj. tn)x,quod cxdes in Palif.stiua pairata sit, nbi itli ma-
    Eadcm ilie, xu Aprilis, .sanctoruiii tiiuin Martyrum .rime ijrassati legunlur : eidem conjecturai favel titulus

    Mena.', Daviil et Joannis. In MSS. Meuxis Divio- Abbntum, Palsesliuiis ei yjigypliis quuvi Gra^cis com-
    nensilnis, nolis a Peiro Francisco Chiflciio nostrocom munior. Eadcm robnr accipere for.san poterit ex quihus-
    municaiis, celehrunUcr lidcm SS. Mfn.is. Daviil et daai Additionibus ad Usuardiim, in quibus nominatur
    Joann«s(7A'oc«oo» tilulo honorantur : JuslininnusNo- hoc ipsodie, Juannes Ereniita in Pula^stina ; sed in iis

    vella cxxiii me.minil hujus vocis, dum uit KeAeOo^jiey quas nomine Grcveni Carthusiani sxpe citamus,
    siib

    'fivjjv Tov 'Aocav r, tov 'Ap/i|/av ^f-i^Tr.v, tovc £vey.3!0TCi) omissu Paliestina, solum nomen Joannis Eremitae et
    jj.nva'3Ty.pi''.) TrpfJcaX/eoOat, p.Y, TixvzhK v.vrA 'itCc ^x^J^ru^ Ci'nres>oris/;()j;//((r. Plures sane hujus nominis ibidcm
    Tojv p.uya.yu)v. Juljenius ergo Alibateni, sive Ari-lii- vixeruui; ct jorte Palxidauritaiu, qut\m j4prilvi coli-
    nianilritam in singulis uiuuasteriis pra^poni^ non vero tur, aliqnis nudlet in dictis Addilionibus expressum ar-
    secuinlmn gradus uioiiafhuruin. Sed c.uslimamns ii- biiron. Galcsinins ircs pra-uoiuuiuios Mariyrcs hisver-
    tulinn Abbatuni hic iuiius suiui, iiuomudo nwnnchis bis celehrans m sno Muriyrolugio; In (irajria Sancto-
    seniorilius omnibus, nuilam alias prwfcciuram ijereuli- rum triuin Martyruiu, Mena;, Daviiiis et Joannis;
    bm, frequemissimc apponilur iu Vilis Putrttm. Genus qui Ifclorum conjectu transverborati. pietatis ailmi-
    Martyrii ejnsminli, quule a Suraccnis latronibus polius rabibtate insiynes coronantur; postea addit in suis
    ex insidiis per subtlum irrnplionem iltatum .suspiceris, NotutiouUnis, Ituruui mariyriuiii a Grsecis celebrari
    quam n piddicn potestate quamvislyrunnica minidaluiu, nuiltis odis : scd cas h,iclenus nmi potuunus assequi.
    ej-prhnitur seqiwnti disticho :

    DE SANCTO JULIO
    ROMANO PONTIFICE
    CAPUT I.

    Tempus Sedis. Basilicte constnictee. Decreta sancita.

    Aiicliir ontiiiuissimi Romnnorum ronlilieum Cu- ril u.iqiie itd aunuin ci;ri,. Quo anno, ConsulibusSergio
    ANNU CCCLII.
    tiiioiji, qui cum obilu S. Julii, et rrealione eli\igriniano,inlerfeclnsesl a Maqncntio, qui lijrannide
    sucecessoris Liberii finitnr, accuruiissime [ut- . ussumpla polihts est Intperio in Italia. Africa ct Oal-
    ftole tcslis oculatns] describil tcmpus Sedis S. morlem Cousluntini, (rithis ailjunctis ad dilio-
    //(., jiosl

    Juiii, el fubricas ab eo Ronid- extructas. his verhis ; Ju- nes Consliinlis. Sed anno cccLII, Constantio yjugusto v
    lius amins quiiKlecini, iiien?es duns, flies sex. Fuit et Constanlio (iallo Ca-sure Consulibus, Mugnenlius
    lerapirilius Couslantis, ii Cimsulatu I"eliciani et Ti- Tijrnnnm iu Pannonia u Constantio Iinpernlore profU-
    tiuni, ex (lie vni Iilus Feliriiarii ; in diem priilie Mus ij.iius, in Itulium urbentque Romiim se conlulii : verum
    Aiirilis,Constantio [Augusto] quintumetCnnvtanlio jierritptam itb ipso Conslanlio Aqnileium iutelligeus,
    Cajsare Consulibus. De fabricis bic relatis motr age- ej:'sque Buces sibi imminenles melueus, rciicta Italia
    .S,Julius mus; ubi qux de lcmpore Srdis alliijimus, fuerinl ex-
    crealus fugit mense Seplemhri; et anno sequenti iterum npud
    posiia. Creatusesl ergo S. Juliits die vi /•ebrunriionni
    Pajia 0. Coltias yjlpes devictus, seineJipsc Lugduui mcnse Au-
    Febr. an. cccxsxvii, Consules eranl Felitianits
    337
    1)1(0 et Titianiis; giisto interfecil. Hiiic S. Jutium sedisse soliim
    liquel
    .Sfrfi/ stlli
    quibusConsuliliusmorlnnsestCoustitnlini,sMogniis:i)iii Iribiis inensibus, et sedecim ilicbns uivenle adhuc Cous-
    Conslanlhio
    Maii, ipsa dic Pe.nlecostci, iili constat e.c Eiisebio Hb. 4 lanlino Magtto; el deiu atiquol niensibus ullra annos Ma no,
    fitx ejuscap. G4. et Socrale lib. I cap. ull. aliisqiie. duodecim, snb Couslante Iinperolore; uc tundem eirci- Conslaulr
    In dirisioiic Imperii Conslontiniinterlres Cons- annosdnos, sub Mugiieutio cl Mwj»-tt-
    filios, \ ter lijraiino, aliquot meusibus
    tunsuljlinnit Ilalium, Ilhjricum, ho ;
    Macedoiiiitm,Gra'ciam, c.nlequttm Couslanlius Ilaliu potirclur, morluus, Cons-
    Pontoque £11.11110 finilin.a ciim imrle Afrieic, el regna- tantio Augusto Conslantionallo CiEsare Consu-
    v et

    libus
    ;

    DUODECIMA APRILIS.
    libus, amo cccui, die. xii Jprilis. Sedit «•yo annos primn liico rerenselur in anliqno Catologo, bnsilica
    ia l)
    aiinfls !.%
    XV, menses duiis, (iies sex. liilem iiiiiii, mensrs el dies via Portuensi. milliarioiii; Apnd Aiinstasium dicitur AHCTOnE G. H,
    meiises 2,
    suiit in Calalngii
    Pontificum ex peivetusto codiee lnblio- fjasilicam in
    rfles C coemeterium : de quo aijil Aringus lib. 2 rap. 21 , ad-
    thecx Palatinsc, ilem in memliranis Reijis Christianis- uia Portuensi,
    dens nullum ejus cxtare vestiginm : qiiod idem debasi-
    simi Mainrini. quilms cnntinentur Fitj- Pontifinim
    el
    licn videtiir dieendum, qux ibidem ad Iwnorem aliaijus
    ab Jnastasio edita-, et quie ai Martinum v in MSS. Martijris pnluit extrurta lnisse . Qiiarta hasilioa est in
    deducnntnr, item ap«d Luiiprandnm, Plalinametalios via Aurelia, milliario iii ad Callistum, ubi iteriim aham via
    ul videatur solum errore lihrariorum in aliquotapogra- cmnelerium rolhcat Annstasius : quitradit S. Callistum Aurelia,
    phislegi, annos xv, menspm i, dipsxi. Pnrterea fuil Pontifireni sepultiiin in coeraeterio Cilepodii via Au-
    poiissimnm temporibus Constantis, fllii Constantini relia, milliario tertio. Referuntnr birc etiam in nta
    IVIagui, in Ilalia repiantis ; non nutem temporibus Cons- S. Callisti od xiv Oclnbris dnndn, in qua dicilnr
    tantii haereliei, nb linc in erilium actns mcnsibusdeeem, S. Calepodii Presbyleri et Martijris corpns a S. Cal-
    el post linjtis Conslfinlii mortem ciirn glovia ad Scdt>m listo sejmltnm ; iu coque ccemeterio ctiam S. Jidius Pnpa
    reversus, qnalia incptc in Libro PonlificaH ct apud A nas- sepultusest, qui proplerca vidctur ibidcm basilicam con-
    tasimn lcfjiinrur, forsnn ex . /clis Lihcriisuccessoris per- strnxisse aitt innovnsse, et locum sepuUitrx suai ador-
    pcrnm transcriptn. Sed ncque ad ista lUciimque salvnn- nasse.
    non fuit a do, pro nnmine Constanlii pntcst nomen Conslantis Tm- 3 Dcnique quinla basilica est erecta trans Tiberim,
    Coiistanlio et basillcam
    in cxittum
    pcrutoris sitbsiitui : liujus cnim fides Calliulica pcrstilit regione xiv juxtarallistura, ciijns non fit mcntio apnd trnn.'i Tibe-
    acius. scmper landalissima, c( ultimo liujus anno S. Alhana- Annstimnm cf in Lihro Pontificali, scd eijregie hunc rini

    sius fuit Romse apud S. Julittm qni pro eo scripsil ad locnm confirmat Onnphrius Panvtnins, de scptem Urbis
    Alcxandrinos infra n niibispioferendnmepislolam. Niltil Ecclesiis et pnvcipuis hasiUcis, inter quas a pag. G3
    etiam de cxilio ejns legihtr in Catahgis MSS. Ponti- cnllocat Ecclesiam S. Marix trans Tiherim, cnnstruc-
    fxcum, sccnlo sexto ant oclavo concinnntis, aut in MSS. tnm ubi fons olei tcmpore /iugusti Cscsnris exundnvit :
    Gcstis Pontificum ad Mnrlinum v dcductis. Porro in quo in loco, inquit, Callistns, xvii post Apostolum E
    . omnibus illis dicitur Julius fitUse natione Romanus, Petrum Pontifex Romanus, circiter annum Cliristi
    .S. Mariee

    ex Rustico seu Rusttcio; dicalam,


    piitre irfem^itf; confirmatur ccxx, oratnrium conlidit, et in honorem B. Marise
    in liliro PoniificaH, ctapud Anastosium, jAiitprandum, Virginis dedicans, titnlum Romanum, id est paroe-
    aliosque. ciam constituit quod longo tempore ab eo titulus
    :

    2 Alterum, quod in antiqniore catnloijo a teste ocu- Callisfi vocatus est. Pace Christianis, sublatis per-
    latoscribitur de fnhricis, est ejusmodi : Hic multas fa- secutionibus, a Constantino Imperatore concessa,
    bricasfecit, basilicam in viaPortiiensi, milliario iii; S. Juliiis Pnpa circiter annum Christi ccr.xi ilUid a
    bnsilicara in via Flaminia, millario ii, qnae vnc.itiir fundamentis refecit, et in eam, quam cernimus am-
    mullas fa-
    brlcas fccit
    V.ilentini ; I)asilicam Jnliani, qiiae est regione vii plitudinemmulti'^ colnmnis nnbile amplificavit. Hinc
    ;
    juxta forum Divi Trajani; basilicam trans Tiberini, titulus SS. Calli.sti et Julii, aliqu^^indo S. Julii tantura
    regione xiv juxta Callistum; basiiicam in via Aure- diftus est. ffxc ibi Onnphrius, cum pnpclara confir-
    lia, millario iii ad Callistum. Hxc ihi, scd quas plune matione quinqve ba.siUcarnm a S. Julio constrnctarum,
    alia ratione in Libro Pontificali et apud Anostasium qitarum etiam cst insignis mentio in cpisfoln ffadriani
    lcqnntur hisverbis : unam juxta
    Fecit li.-tsilica'^ duas, I Papx ad Cnrnlum Magnitm Francorum Rcgem. Re-
    forum, et aliam via Flaminia et ccemeteri;i tria. : fcfliintiir enim in ca nbjcctiones contra septimam Sijno-
    uniim vla Flaminia, aliud viaAurelia, et aliud via dum Oc-cnmenicam, ct in Rcsponsionc nd Acfinnem
    Portuensi. Priorcm Bosilicam coliocat Platina juxta qnintam i.sta Itabcntur : Enimvern saepius ostensiira
    foruni Romaiium, inlcr monlem Palattnnm ct Capito- est,quiaS. Silvoster Papa et Constantiuiis Christia-
    lium, mi^urtbasilic:! Juliii. diuanlc ah Anijuslo sub Jniii nissinius Imperator veuerati sunt sacras imagines;
    ea^que exor-
    Csesarisnominc exsirncla , ct aPlinio Itb. 5 cpislolarum, et cum nomine Cliristianitatis. palam coram omni- nnril sncris
    epistola uttima. et a Quinlittanolih. \*2cap. 15 m>'mo- ])us, fideliter atqup mirabiliter eas ostenderunt : ff a imaffinilius :

    rata; hsec anlcmcxtiiit ad latus ejus, in qua postniodum tunc usque hactenus Sanctnrum Pontificum, videli-
    ercctafuit statua equcslris Domitiani, Consule Alcxan- cet Silvestri, M.irci ei Julii miras magnitudinis
    basilicaiii drum Donaittm lib. 2 de Urhe Roma cap. 17. Metivs, sauctae enriim ecclesise apud nos sunt depictse, tara
    Jutiam, nostro judirio ab auctorc co:vvo Catalogi Pontificum in musivo, quamque in ceteris historiis cum sacris
    collocatiiT hasilica Jnlia, regione vii juxta foruin imaginibus ornafaj.
    Trajani, quod Donafus Intc dcscribit cap. 24. In fiac 4 In Cntalogo Summnrum Pontificnm seculo Cliristi
    basilica Julia ordinafuscst Bonifaciusi, camque S- Cs"- vni confccto, et exmemhranis pervetiisiisbihliotheae Pa-
    iestinus cjus sitccessor, {cujnn f^itam dedimns\i Apri- Inlinx descripto, i.sta de S Julio habcntur; 3\i\'msuTition&
    .

    lis) dedicnvit, ditavitque tlonis argcnte.is : nisi hxc vi- Homanus ex patie Rustico.sedit annns quindecim,
    dcnntur referenda ad nntiquam basilicam Julinm nh menses duos, dies ;^ex, Hic constituit ut nullus Cleri- (lea-eta quX'
    basiticnin
    Augusto e.rtntrtam. Allcra hasiliiu rccte ronstituitur cus caussam in publico ageretnisi in Eoclesia, f/i.fcc (la N sunxit.
    &. Vutciitini,
    Flarninia, milliario secundo. 'lua^diciturS Valentini, nltimis verbis ctinm isla scqucnlia adduntiir in Libro
    in citjus Vita a nol-ts cdifa ad diem xiv Fcbrna^ii, di- Pontificnti ct apud Anaslasium Bihlioiliccarinm : Kt
    * al. lidein
    cilur S. Vtlentinus decollatu-; vi.i Flaminia, et in ut notitia, qu i' nmnihus pro fiile Kcclesia^tica '
    cst,
    racil.
    podpm loco sepulUts : ubi postea a Jnlio Papa fabri- per Notarios colligeretur. et ut omuium monumen-
    ca'a est ecc'nsiain honorcm S. Valentlni Preshyterl fi'rnm in Ecclesia confectio per Primicerium Nnta-
    et Martyris et mirifice do- orat;i . in qu;i devote pe- liorum celebr.iretur sive qiiod cautiones vel instru-
    ;

    tentibiis beneficia Domini jiraistantiir. Hanc postca a nieuta, vel donaJiones, vel commulationes, vel tra-
    Thcodoro, Bcnedicto ii, Adnano i, Leone iii et Gre~ diiiones aut testamenta, vel allegati" nes aut raanu-
    gorio iv Snmmis Pimtificibus instauratnm atquc e.vor- missiones Clericorura, ecciesia per Scriniarium
    natam fnissc, lestatur in eoriim Vitis Ani.slasins; qui sanctffi Sedis celebrarentur : nut ut alia lcciio halnt,

    sitpra addit cccmetcria Iria a S. Julio condtla, ac pri- per scriiiium aut scrufinium sanctura celebr;irent.
    mum in via Flaminia, quod Paulus Aringhus lib. 4 Sunt hxc aliaque S. Julu decrcta iu Jus Cnnanicum
    Romae .subtcrranciv cnp. 39 nppellat coemelerium tvanslnla, ex quibus ultrn viginti locn reccnsctGtilesini/is

    SS. ValentiniMartjrisetJnliiPapte, ctcnp. 41 cxhibct ad hunc dicm in suit Nofationihus : qux rcpiluntur in
    cnbiculum nnicnm dicti cannctcrii, cl dnas illitslrcs ta- tonns Conciliorum inlcr ejus cpistolns, aut his .\ub:,li-

    hulas in illo repcrta^, in quihus imafiini^s Chrisli, Dci~ tuuntur. Quod cpistola ad Dionijsium Corintbi EpiscO'
    parx Vtnjinisct aliorum Sanctorum visitntur. At, quee pnm de Incarnntione Domini ci falso fribnatur, jam
    sxpius
    :

    81 DE S. aULIO PAPA.
    A ji.r/>iiis a rariiis liemnnslralum esl, imi) osleiisum eam essff ocnsvs ntjw tertio vr^ni^ mense Aprili, Actjndino
    AtJcTouE c. II. fnlsse Aricinanim vel Ai>iilliTiiiris riri lixreiiri ffclum. et ProctifoConsutibus, anno Cftrisfi cccxl. A( qntnntin
    Alii]iio sniiiln S. Julti lautlal S. ./Iliatiasivs oralinne Itnpprli annum incepcrunt Hsflem Confiulibiis nnmerare

    coitlia Afiaiios, sed qnaenam itla fiiennt, noti iiidicnt. CfftistnnJiu.^ et Cofistom; aul ti morte CtmlunHni Magni
    XXII Mnii, aul o i\ Seprembris, quo fiieranl Antjnsti
    CAPUT II. nvncupnii His non ohstantibns, dirtvm Rnniamm
    Fides orthodoxa contra Arianns propugnata. Concilnim rpfertnr passini ad annvm cccxxxvn, qui
    S. Atlianasii innoocntla dcfunsa. e$f et S. Juiii Pap^ H Irium Tmpeirttorutn frairum,
    quod sub finem cpistolx SijnnilaHs isfa vnf>a fcfianlnr,
    X^iirimi fjteruvt pro firle Cailioltea ndverstis Ariatio^ Dv^ta Kalendis Novenibris. Feliciano ftt Maximiano

    Arii assfcta
    S Jiilli tatiores. f^ivrltal Arins ./If.raiidri.T Preslftiler,
    ' Consuiihns : quasifii fuif^sent dlctnanno crrxxxvn, cnm
    sUbS. Ate.riinctyo lt'iilem Ejiiseojto, uli nd fiujus Vilam saflrm in aftera Cnnsutiim sii aberratnm, qnos fnisse
    XXVI J''etit'uarii talc dcduximus, ob eo tiabiliis iti tio- FeWrhumm et.T]{\a,num habeiil anfiquissimi FtisliCon-

    nore : sed cum itilcltiijeret Alernndcr jter iltiim in hsc- snlares, anno ra:LIv dcscripti. videftcet tam ii qui Pne-
    resin ittectos yiri]ini's, Presbtjleros el Ep-scojtos fttissc, fecUisartmdesiqnnnt ,
    qnam afllquiah anno c.ccxncoepti,
    ct snu letiilalc eitvi tion possc ad viom vcrilalis re- ex apoffrapho nostro sunl a Bndterio cnm Victorii Ca~
    dtici; obdiirottim in sva perlinoeia ciim nsscctis de £c- none Pnschaii editi a pag. 247. Enmdcm FelJcinni ct
    elesia ejccil. Concilio antto cccwii babito Arinm pro- Titiani Consufalum cnnfirmant et cerlum fnciunt Fa-sti
    fugum susccpit Euscbiiis, Episeoptis Nicomcitiensis, Coitsulares Idalii ct Cnssiodori ilem teqes sub his cim-
    giianfto, cum
    Fcliciano
    ardens Ariansc ba-resis propu/inotor, ctiam pastquiint in sufibus fatsc, ef in Ctironofnoin Codicis Tfieodosiani apud vnif Coiisut
    Concttio Nicivno Of.cunienieo ea c.vidcntnato fiils',ct atitto Jocohurn Golfiofrcdum inilicat:r : quilni-s adde d\'v\um Titiamts,

    cccxxv. Deitide ciini S. AtcTandro motttui, in cjus to- Cotaloqum Pontificiim supi^n a nobis indiratum, ct sub
    cttm fiiiiscl Episcnpns AtcTandrlnusennstitiitns S. Alha- Liberio cirra annum rcci-iv Cfmscripfum,
    .•iucces.snre

    vasnis. fidci CniholicT propngitalnr accrritnus ; tit bunc qucm sub nomine Dnmasi affefjat Onupfirius Panviniiis
    B e Scdc sundfjiccrct. omncm ndtiibiiit cottaUim Eusctniis in fib. 2 Fustnnim. Sane neqne ipse, nei]ue Cuspinia-
    cnm siiis as^cctis, qni nh ipso Euschinni stinl appcllafi njis, neque uffus afius, qui Foslos Consutnres accura-
    aclanUttn fittsis siiis ertniinaiiimibiis apttd Consiaulittum tins e.rminarit, reperit Maximianum cnllegam Feli-
    Eusft}iatti Moqiiiim ficrcqcriint, ut hnjus mandaio fitcrif S. .Ithn- cinni : quamvis fiic inserlus sit pnstcriori Cnlnloqn Pon~
    cfinlra s.
    M/itijtasium
    nasntsin Oalttas atino cccxxxvi retejolus. et Trevcris tlficum, fibro Pontificafi el MSS. Gcstls Pontificiim

    afjunl.
    fiicnnlo intcfji'0 ac tnensitms quatuor rotnntoraltts. Intc- u.^yquc ad Marlinum v dcduclis ; item Pontificiim apud
    ritn Conf.lantinusjiinior exvolnntateet tilteris Conslan- Anastasium ; sed fcre Maximinu*^ aut Maximus nHii- non Jtlaximia-
    tini Maqni parcnlis .lui, pcregit aptid Constanltttm cnpatur. ex qunrum nfiquo sic corruptn videri po.^isnnl mis :
    fratrctn. ut restiXHerctiir Athanasius in stittm Epi.sco- erronci isli ConsufeS postmodum descriptl a-d ralcem
    paltint ; ct hic cuni titteris Conslantini scriptis Trcvcris diclsc Syundl, co quod veri Cunsufes forsan excidi.tscnt.
    XV Katendus Jiifias anno rccxxwiii, revcrsns csl ad Cum autem constet ex Jpologia 2. Athanasii. S. J.n-
    Ecctcsiamsunm Atcrandrinont, frcmenlibu.i et indignc lium sententiam omTiium Italornm et omnium in istis
    ndvrrsnrik Eusebinnis, qiind jitdicarcnt, rem
    fcrcnlihits regionihus Itlpiscopnrum scripsisse. arbitcamur enm-
    Cattioticom in Oricnte cjus pnlisslmum attctnritale ct devi S. Jullum tunc vofuisse NicR^nam Sijnodum suo et
    doctrinn consislerc. Eusebiani igitur. (ul scribit ipse aliorum calcitto confirmari, damnalamque /(.rjv.sm ite.-
    Albannsius itt Epislnla ail solititriam rilam agentcs ) rnm e.rcommunicatione percetii.
    el orthodoxi
    suamh:rresin succiimberp, et Rnm.-im et ad
    videiitcs 7 Pervencrat jam nute Rnmam S. Atfianasius, ibi-
    jtro eo ajiud S. Athana-
    S Juliiim :
    Imperatores ronstaiitino|K.lim conlra Athaiiasium dcmquc uftra annum et tres mcnses frnslra otlvcntum sium ejrjmt-
    scrihmit... Seil qui.i iib Atlian.isio missi leg:iti men- Eusebiannruvi capectarrit qiinre ab iflnrum arcusalio- stim pro vero
    :
    Episcopo
    dacia porum refutabant, ab Imperatoribus ciim pu- nibus catumniosis nbsofutus, et in communionem Eccte- hahet :
    dore rejeoti sunt. Missi hi Legnit fucrunl e Syiiodo six rercpttis,cum litteris communicaforlis ad suos ut re-
    Aternndrinn, cum epistola Epicosporum a refuta divct dlniissKS est. quemoilmodum S. Jiilins in cplstota
    S. Aibiinnsio in Apolngia 2, ad cujus Ctitcem dicuntitr quam postcfudem /Ifcxundriunm nd Eu.9cbianos scripsit,
    .^gvptii liiEC ail oinnes et .id Epistopum Romaniim
    teslalnr fiis verbi^ Cum igitui- istiusmodi allegaren-
    ;
    scripsisse, (( in ipsn cpi^totu tneininerunl cahitnuiariim
    tur, et tot te^^tes pro Athanasio starent, et ipse fara
    ah Enscbianis ad Jutittm Papam perseriplorum. Vi- juxtapro se adferret.quid quaeso oportuit no*^ facere?
    deniur antcm perncta ba^c omnio antto cccxxxix.
    An non quod Kcclesiastici canonisest? Hominemque
    6 Ijusebiani ergo ail Julium litteras misere, et Sv- proinde non condemnaremus, sed potius accipere-
    nodum jusserunt cnnvocari, et ipsi Julio, .-i vellet, mus, eumque pro Episcopo, f|uemadmoduin est. ha-
    arbitrium caussae detulerunt. Episcopns autem Ro-
    fii.\ hcum j)ro beremu'^? Rcversus initur Ale.rnndriam et<l S. Atfiana-
    maiius JuliusSraoiliimjussit fieii, ubicumi|ne;Mi7cs
    SijJiodv ollert sius nnno cccxu verum per Cnnciflnbulum Antincfiise
    .-

    fli^endiim. velleiit; iiMutn et crimina objicerent, et invicera eodem anno fiatiitum ejectus, sub.tiitulo Grcgorio Cappa-
    sibi nbjecta refularent. Ila Albannsius. Veneranl jam qui aPhrtaqnoPr^side inductus est ciim inqenti
    aoce :

    ttim Romitm MaTcetl'is Episcoims Ancgranus


    ct atii slrage in ecclcsiiini, mnffosque mnriyrio coronavit, quo-
    complures, ahei.idctn Eusebwnisinjiiria nffecli, ct Jutio rum coinmemoratlo inscripta cst Maityrologio Rmnano
    Pontifiri advcrsusttlos aceusniionumlil'cttos obtutcrunt
    ad diem xvi Mnrtii, iibi ct nos cictlem iitam a S. Atlta-
    quihtts moltis Julius, Presbyteros fuos et deinde e
    Epidium et nasio descriptam iftusiravimus. S. Juliiis in epislofa ad straijo hostili
    Pliil"Xenum cum litteris ad Eusebianns misit, cer- Eusehianos, qufe in Gregorii introitu acta sunt, ita dilapsum,
    tum diem (leKniens, ut aut prajsentes se sisterent, descvfbii : Ipsa Ecclesia incendium passa est. Virgi-
    sn-m ad aiit omnibus modis suspectos liaberi;
    cognoscereiit se
    nes nudat», monachi concnlcati, Preshyteri et multi
    Fiisehinnos 'iiMciis,tametsi solus scribat, non suam solius sen-
    fs Homana expopiilo indigne hahiti etviolati, Epii^copi incarce-
    tentiara, sej omniuin Italoriim
    t^ijiiodo et oninium in istis re- rem detrusi, multi item spolinti sacra mysteria ab ;

    gionibus Episcoporum scripsisse. Fidetiir


    liinc Stj- Ethmcis direpta et in terram abjecta etc. Tnter htec fovet tnini
    nodus Rottiana tcnliim et sc.rde.cim allis eruh-
    ortttodoxorum Epi- S. Athanasius clam dilap.^iis Romnm vcnit quem :

    scopontm cnttecta (ut.-se, qux bus :


    exlat tioc exordio : In S. Jufius, de foco in quo occullari audieraf, ad se acccr-
    nomine Doinini beiet Salvatorisnostri Jesn
    Cbrivli sivit Pimlus quoque Conslnntinnpolitnnus et atii Ca-
    imperantibus qu. que Con.tantio et
    Constante anno thoiici Episiopi, ab Eitsebianis exputsj, eodcm se tam-
    unm
    liahtta.
    m quarto, sub die xix Kalenilaruro
    lur ttomen Consliitttitit senioris
    Octobrium. Omiiti- quam ad azylum receperunt, et S. Julium de suo ipso-
    Imperatoris, quod is rum statu cerliorem fecerunt : fiic vero litteris snis ad
    Episcopos
    ' ;

    DUODECIMA APRILIS.
    Ejmcopos Orientoles libenus persanptis, ilhrum par- qu^so dignnm e]oqunn5 tanto viro, qui ex tantis D
    tes tueri studuit, et ut suus cuique locus restitueretur raalonim periculis purus innocensque vobis restitui- AixTonE c. n.
    allahoravit. Possiint hxc apud Socratem latius deducla tiir ? talisqtie non nostro tantiim Judicio, sed ab
    legi. universa Synodo judicatns est ? Kxcipite igitur. di-
    8 Porro cum Julins Papa lilteris nd Orientis Epi- lecti fratres, cum omni secnndum Deiim gloria et
    causam exu- scoposmissis nihif profireret, caussam Athanam rt alio- Isetitia, Episropum ve>triim Athanasium, et cnm eo
    him agit rum ad Constnnlcm Imperatorem retnlif. Cum autem quntqiiut socii tantaruni (eritmnanim ftiere ; laetique
    apud Con
    Constans posttilaret a Conslnntio fratre beneficii loco, nt sitisde fructu orationum vestrarum, qui Pastorera
    stanlem Imp.
    Alhanasius et reliq^ii ad Sedes proprins redire permit- vestrnm, ut sic dicam, deMdernntem et sitientera
    terentur; et propter Ensebinnos, qvi contra nitebanlur, veslram pieiatem, salutarihus scriptis aluistis, po-
    nihit jiroficerent : slntutuni landem est ut Condfium Oe- tumque ei dedistis : nam pereiire illi commnr.inti,
    ciiuierinmi rogeretnr, et el''ctn est urbs SariUra in con- cinsclafioni fuisiis, eumque persecutiones toleran-
    finJis Hfyrici, Tfiracise et Myns' : ubi iffud hnbitum tem firlelissimi^ animis et mfmtibns vestris refocil-
    est. Eiisebio et Rufino CoriMilibiis, amw cccxi.vii. lastis. Mihi rerte voluptati est. iraajrinanti et jam
    yihfuerunt vnrii Episcopi 3l\\\. leste Socmte lib. 2 cap. animo prospjcienti nniuscujusque in ejiis reditu Ire-
    16, infirmitatem C'irp(»ris raiissantes, nlii de tempo- tifiam, et multitudinis religiovissima; occtirsus. et
    ris prajstitiiti qnerentes iingiistia, et ciilpam ill'us celebrem cnnvenientium fe^tivitatem. Qnis putas
    rei Julium Episcnpum Romanum conferentes
    in aut qu.ilis erit vohis ille dies. cum et frater noster
    cuni tamen ex en tempore quo tum Concilium in- revertetur, et mala superinra finem accipient. cum-
    diftum fuerat. tum AtlianasinsConcilium expectans, que pretinsus et uptabilis illius reditus omnes ala-
    Rom;e cnmmoratus erat, annus et sex mensesjara critate plenissimi panflii in unum coaptahit ? Tale
    pr,rxcribit pra-leriissent. I/sec ihi. Alfianasius Apologia 2 accu- gaudium maxima ex parte etiam ad nos iisque per-
    tempiis ,Sar-
    mte describit qnse in Condfio peracta ac decreta fuernnt, tingit, quibus divinitns tanti viri notitia concessa
    (licensis
    Concilii, et omnium qui subscripsernnt nominn recenset hoc c.Tor- est. In prefes igitur epiRfnlam desinere opnrtet.
    dio Otiius ab Hispania, Julius Rom;p pT Archida-
    : Den^i omnipotens et ejus Filins Dnminus et Salvator
    eique sub- mum et Pliiloxenum Presbyteros siios, Protogenes no^ter Jesus Christus perpetuam vobisgratiam prse-
    scribit per
    Sardicse, et alii Episcopi nudis .mis nominibus expressi beat. referens prferaia vestrze admirabili fidei, quam precibus
    suos Ligatos,
    ccLxxxi et tunc subflilur. Qui igitur dec-retis Synodi claro marfyrio in Episcoptim vestrura exhibuistis ;
    apud Deum
    agU.
    suhscripserunt, snnt isti ; plurimique item alii sunt, ut vobis vestrisque posteris et hic et in futuro op-
    qiii ante hanc Synndum pro nnbis scripserunt, tura tiraa impartiat, quae nec nculns vidit, neque auris
    ex Asia. tura ex Phrygia, tum ex Isanria, qtiorum audivit, neqne in cor hominis ascendit, qu<e Deus
    singtilorum nomina circumferuntiirprope sexaginta: pr^eparavit diligentibus se, per Dominum nostrum
    in universim autem trecenti qnadraginta qiiatuor. Jesum Chrislum, per quem oranipotenti Deo gloria
    Haec rnm percepisset religiosissiraus Imprrator in secula seculorura. .\tnen. Valere vos oranes in
    Constpintius, nos ad sear-cersiri jussif, et seorsura Doraino exopto fratres dilecti. N;rc S. Jufius in sna
    ad fratrera heatiim Constantem scripsit : ad nos ad Afexandrinos epistola, refnta a S. Athanasio, cnjus
    qunque semel. ilerum ac tertio Htteras raisit... Qui- reliqua Acta erunt itlustrnnda ad diem secundum Maii^
    bus acceptisRomam a^cendi, Erclesiara et Episco- uti S. Pauli Episcopi Constantinopotitani ad diem vii

    pum aditurus. Nam Aquilei?e tnra tempnris erara, Junii.


    quandn has litteras accepi. Ingens igitur gaudium
    excipit S. in Ecclesia, Pontifexque Julius uf gratularetnr nos- CAPUT lil.

    Athanasnim tr;e resliiuticni. litteras ad Ecclesiam misit : nos Ordinationps faclce a S. Julio : ejnsdem se-
    et remittit
    ciim sua epi-
    antem quacnraque frasiviinus, oura pace ab nmnibus piiltura, translalio. veneratio.
    stola. Episcopis deducli suraus, Litterse autem istiusmodi
    fuere. 1» allrro Cotntogo MS. Summornm Ponlificnm. se~
    ordinat cum
    9 Jnlius Presbyteris, Diaconis et populo in pa- cufo Chri^ti se.rtn cnnferlo, isfn de S. Jutii oi'dinntioni~ aliis mini-
    rcecia Alexandrias. Gratulor vobis, dileftissimi fra- bns trnduntiirHic fecit ordinationes tres per men-
    :
    stris Episco-
    pos.
    laudaf Ale- tres, qiiodfructtim fidei vestrasante oculos videatis; sem Decprahris, Prpshyteros nctodecim, Diacnnos
    .candnnoi-mn id eniin ita esse liqnidi^sime apparet in fratre et octo, Episcnpos \wr loca ncto. Ann.Klnsivs hafu-t Dia-
    fidem et
    affec/iim
    Coepiscopo no^tro Athanasio, qnem Deiis et ob vitse conos quatunr, Episcopos novem. In nlio Cniatogn
    erga S. sanrtilatem et nrationes vestras volds r.^stituit. Ex MS. numerantur Presbyteri viginti septem. Inier
    Athanastum :
    qua re spectare quam puras semper preces et
    licet, Episcopos ah eo ordinutos e.^t S. Jmasius Teanensis :
    F
    6'. Amasiuvi
    c::'.rit.'itis plena'^ ad Deum obtuleritis. Memores quippe nd xxviii Jnnunrii editn ista fegnnlur : Teanensem
    in cujus f^ita
    ccelestiiim repromissionuin et coelestis cnnversatio- Ciim pluiimi vitand;e persecntinnis caussa in Ita-
    nis, quam ex doclrina pra?ili:ti fralris nostri didi- liam de Oriente confngerpnt, cnntigit Sacerdotera
    cistis, certo vereque cognitum habuisfis. et pro ves- Dei Amasiura ad Juliuni. Romanje Sedis Antisiitem
    tra recla fide apprehendistis, nnraquam illum per- et Patrem universalis Ecdesise, pervenire. Videns
    peUio a v-'bis diremptnm iri, queni in piis pecloribus igitur Summus Ponfifex virum, prohati testimonii et
    veslris tamqnam pra^sentem retinehafis. Nnn mihi elegantis sermonis gloria inMgnitum, landavit in eo
    igitur ad vos scribendi mtiltis opus est. Qua^cnmque fidem mentisqne constan'iam, dedilqne in raandatis,
    eiiim a me dici potuerint, ea fides vestra jam anti- nt ppr circiirapositas illuslres Ecclesias verbum Dei
    cipavit ; et adimplevit secundum Dei graliam. quid- instantissime praedicaret, firmos in fide verbo robo-
    quid a nobis optari Gralulor igitur vobis
    possit. : rans et exemplo quos autem nutantes in fidei ve-
    ;

    rursus enim dicam, gratulor vobis, qnod animas ritate conspiceret, eos nd rectitiidinis tramitem sa-
    vestras in t'ienda fiJe inexpugnabiles ciraservastis. cris exhoriationihus revocaret. Nec mora : iicentia-

    Sed interim meo Athanasio non minus gratu-


    fratri tus ah ipso ei grafiam benedicfionis accipiens, iter

    lor, (]Uod, quamqnam multa acerba pateretur, nuUa arripnit... et ad iirliem. qtiaj Teaniim dicitur, dnno
    tamen hora vestrae caritalis vestrique desiderii obli- autem Paride,
    Spirifus prpeennie pervenit.. Glorioso
    vi(.nem induerit. Nara tametsi corpore ad tempus primo Teani Epi^copo, ad siderea regna, Di-raino
    /iujiis luudes
    videretur a vobis separari, spiritu tamen perpetuo vocante, translaio... Sacerdotem sanctnm cives in
    j.rosf/iiifur :

    vobibcum agebat, Redit igitur splendidior nuno, quam Pastorem sibi et Rectorem animarum pneticiunt, et
    cum a vobis discederet. Quod si res pretiosas, au- consecrandum Julin primse Sedis Episcopo ohtule-
    rum et argentum, adpnritatem ignis explorat; quod runt. Sumraus itaque Pontifex de ejus promolinne
    congaudens
    86 DE S. JULIO PAPA.
    rongandens, gratins Domino refulit, qiiml virum tificis I, pra^decessoris nostri corpus in altari eccle-
    AicTottK r.. ri, notac confessionisvitaequc laudabilis ;id regimen ani- sire dicti sui tituli requiescere, veteri et cerfa

    ninrum et ad culmen snpnrna; dignitatis ovexit. histnria adducit in lucem ; orationesque ad Deura. anliqua ejus
    vcucratio
    Coriiu igitiir grati^p saluiaris super caput ejus effun- inter Missarum solennia et inter Horas Canonicas.
    dens. sacramentali ipsum undione delinivit, et Pon- de vetusto Missali. et carioso prje antiquitate, ut di-
    tific.dis officii infnla decoravit. Hmc ibi. Eoilem rnodo citur, Rreviario, coram nobis, adstante raajori parte

    Jftivi'iiJi.r Severus, cum. rolumba capiti ejus insi-


    S. Veiiprabilium Fratrum nostrorum, S. R. E Cardi-
    Srvrnim
    .<? dentp, elef-tus essPt unanimi oninium vcluntatp Kpi- nalinm, devote et accurate proposuit ; per qu£e raa-
    Havcnnatem, scopus; missus est Roniam ad Juliiim pjiisdern url)is nifeste constat et dubitari non potest, sanctam Ca-
    Ipisfopum. qui tertitis extitit a R. Silvestrn Pon- tholicam et Apust.olicam Erclesiara, meritls et inter-
    tificfi Maximo, et Ravennatum ordinatus est Pra^- cpssione ipsius S. Julii, hic gratiam et in fiitnro
    sul ; uli Irgitur iii Vita ejus, e.r niitiqtii.t jnfmhnniis seculo gloriara a Deo sibi concedi, solenniter qnot-
    ttd Kiili-iidas Fehrmrii a nobis eJifa. Quil/iis sirnUia annis vetusta consnefudine, xii die mensis AprHi':
    plurn in ilemrsii opcris nnbis surigcren! Acta Sancfo- implnrare consuevisse, ipsins S. Jnlii solennii f'^sta

    rnm a S. Jxdio ordinatnrum. eo ipso die devote cclebranHo; ut Iinc ipsum pielatis
    II Ccicrum uli lcclionca propri.r, qnx in Ecclena studiuni reviviscat, et Christi tideles ad prn?fati

    Homnuii S. Mari.r trnns Tiherim recitnri solcbant, dc Sancti ossa venerandn devotius et prornptius accen-
    a Julio 11

    S. Jnlin hahciit; vir fiiit ea vitre sanctitate propa- dantur, et cum gratiarum acfione in laudibus Dei de Pnpa rcno-
    gandaHiue Christianre fidei zelo pneditus, ut nihil virtute in virtutem pro^edendo, meritis copiosius
    eorum pra^termiserit, quie ad Pastoris vigilantissi- crescere possint; subito, pnst habitam ab eodem
    mi, Calhohca-que unitntis conscrvandre studiosis*:i- Marco Cardinali de inventione S. Julii pr.Tderessoris

    mi, officium pertinerent... Ilic posteaquuni annis relationem, ad ecclesiatn ipsatn S. Maria^ et ossa
    quindecim, mensibus duobus, et spx diebus Eccle- ejusdem Sancti visitandi caussa, personaliter una
    si;im ^ancte administrasset, anno Domini rrri.ii. pri- cuin Venerabilibus Fratribus nostris S. R, E. Gar-
    dic Mus Aprilis, migratit felicitpr ad Dominum : et dinalibus processionaliter nos devote cnntulimus,
    ctnn in ccomilerio via Aurelia tertio ali Urbe lapide Missamque solennem super altavi m.-ijnri ipsius Eo-

    sepetitur via
    scpultus esset, postmodum ejus venerabiles reliqiiise clesi^, cum gaudiodevotione niagnaque populi
    et

    A iirclia ad Kcclesiam S. Marise trans Tiberiin Irmslatc, frequentia, celebrai-i fecimus; indiilgentiamque om-
    sub altari majori honurifice rconditre sunt. Jfxc nibus ea die ecclesiam ips.^m visitantilms plenariam
    ihi. Dc 1'asHicis a S. Julm crcctis via Auirlia et trons elarj^iti sumus. /Jnctenns Bulln.
    Tihcrim aupra cgimus. .'intiqni Cntnlogi Ponlificum 13 Menioria sacrn S. Julii rcperifur iii omnibns et fastis
    ciini //nii.\tasio, ct Lihro Poniificnli Iraduut cuin via passi?n Fustis .^atris ad linnc xii Apnlis. Ac primo sacris in-
    Aurelia sepultnra in coemeterio S. Calepodii, de qno pnrvum illud vetus Mnrtijrolngium, qnod ex nostris apo- scrqila
    12 Apritis
    tn cnineterio Inte ngif Aringlius Ub. 2 Romx .^tHhterranesc cap. 12, graphis edidit Buchcrius ad Canonem Paschalem Victo
    S. Calepodit, ct nuTn. 8 inln addit : Ceteriim beatissimorum M;ir- riipag. 267, pra'posito titnto, Depositio Episcoporum

    tyrum Calli=ti ac Julii Pontificum, nec non Calepo- scilicef Rimiannrum, nltimo locn isfa habet : Pridie
    dii Presliyteri corpora, qu3B olim bic, in ea'meteiio Idus Apriiis. Julii, in via Aurelia. milliarin iii in
    Ca lcpod ii : conditSi fuerant, in ejusdem postmodiim Callisti, Julium basilicam fecisse ad
    ubi scilicct S.
    Callisti titulum translata honf.rifice sunt, in eccle- Cullistuin, supra di.rimus. In Martijroloqio S. Hiero-
    siam videlicet S. Maria) trans Tiberim. uti in lianc nijmi ita legitur : Romje in ccemeterio Calepodii,
    usque diem eorumdem imagines musivo opere ex- tertio milliario, depositio Julii Episcopi. Similia lia-
    pressae in majori ecclesia? apside reperiuntur. Fecit bent quam plurinia manuscriptn Marlyroloqia : in ali-
    hoc Innocentius ii, Romanus {verha snnt Onnplirii de qnibns additur sub Constantin fuisse in e.xilium ejectum,
    at) Innocen- VII Vrhis Eccleaiis] ex nobili rej^iouis Transtilierime quod etinm apud Bedam, Rabanum, aliosque legimns,
    liv n i(i iTpnere ortus, qui ipsam ecclesiam penea fundampn- et supra rejecimus cum Baronio, qui hoc encomio eum
    ccchsiam
    tis restituit, pavimentum opere vermiculato stravit, ci*lebrnt in hodicrno Marigrnhgin Romas, via Aure-
    : c( 8 Fcbtu-
    S. Mnrtx
    '
    trdhs Tihe- tertuni refecit, coliimnas aliquot absidara versus ad- lin, nataiis S. Jtilii Papse, qni adversus Arianos pro ari'

    rini frnnsfcr- jiinxit : absidam ipsam siguis musivis Christi. BeatEe fide Catholica plunmum lahoravit. ac multis pra^-
    tur
    Virginis, Sanctorum Pontificum Pefri Aposfoli, clare gestis. sanctitate celeltris. quievit in pace.
    Ciinisti, Cornelii. Julii, Callipodii Presbyferi, Lau- Ejusdem S. Julii Papae memoria recolitur ctiam die
    reniii Arcbidiaconi et
    suo condecoravit qni etiam : VIII Fcbrnarii, apiid Rabannm, Notkerum, Grevenum
    subara maxima corpora sanctorum Pontidcnm Cal- et alios, nullo addito elogio.
    listl et Cornelii Martynim. et Jiilii Cnnfcssoris, ac 14 Ocfnvius Pnncirolns, in Ihesauro absconditoUrbis Itellquix

    Calepodii Presbyteri, et Qiiirini aliqitj: Romw,


    Episcopi, Marty- Romanx, asserit aliquas S. Jnlii Pap.x^rliquias asser-
    rum, posuit raarmoreo (»perr.iilo nrnata ; et altare vari in ecclesiis S. Praxedis-in montihns, S. Paali ad
    majus prope fontem olei excitafura snlenni rifu con- fonfem, sive S. Mariie de Victorin, ei S. Annx de Fu-
    secravit. nariis. OnKphrius Panvinins de
    vii Urbv^ Eeclesiis agit
    J2 Tnter Cordniales S. Marioe trans Tiherim tilnli etiam sub fiuem de EcclesiaS. Praxedis, et inter vene
    Cnllisii fuit Marcns Vigerius, a Julio ii crcnfns nnuo randa Sauctorum corpora, quae Paschalis Papa anno
    MDV, qni dictiim Ponfificcm docnit in dicta Eeclcsin ncccwii Indictwnc x die xx Julii in illam Ecclesiam
    qniescere corpus S. Jutii nti liquct ex Bnllu Ju- transtulit, recenset corpus S.
    jiiili.s^ iiiuin
    : dicti Roinani Pontificis. Juiii
    in S. I'iajce~
    lii Pnpir n datn anno mdv, xvi Kulendns Muii, qux Quse side integro cnrpore esscnt accipienda. dicendum dis.
    incipit, Inter omnes gloriosos Christianae sapientiEe necessario foret idem corpus inde, ab Innncentio u, qut
    Confessores, cl sic deinde liabet Nnnc igitur prce- ab anno Mcxxx uaque ad annum
    :
    mcxliii scdif, od ecvle-
    sertiin, qnod idem M:ircus Cardinalis, ipsius sanc- siam S. Marix trans Tiberim fiiisse translatum, aiiquot
    tissimi Confessoris Julii. ejus nominis Romani
    Pon- ibidem rdiqniis relictis.

    DE
    S7

    DE S. SABA GOTTHO,
    MARTYRE IN CAPPADOCIA.
    AN\0 -m^—r-nmvromm Gotthonm Martijrnm classem, du- ba'c usquc lempora in pervetusto argenteartim iillcra-
    ^k cihus Bfithii^i ri Vercn Prcsbijteris, proiluxi-
    rum cndice utcinnque scrvalam, cum Anglo-saxonica
    ^k mus (lie xxvi Martii ; mr-.mque passionan, eorumdem quatuor Evfnigcliorum versione aptisqite ,

    -i_ 1 Dnfcianlilnis Falcntiiiiaito, f^^alente, ac Gra- circa ulramqne linguam commentarits, ante annos non
    Antc petseat-
    tioncs an.
    tiano obitam, censuimus nd annum circilcr Chris- ^rx nuiltos habcmus inijnrssajn Dordrechli in Ilollandia,
    370 ntoi}eri tianx ct;cLXX pertinere; siquidcm commnne imperium studio CL V. Jnancisci Jiniii.
    civptas duo/ius prioributi cum Gratinno csse roipil anno cccLXvii 4 Rcbus slc brne constilutis virisque etiam principi^
    (LXiv pcrpcrum njpoikeia finxil) et duruvil iisqne nd scfl Alhana-
    bus nonnidiisadplebcm, inajorijam parle Christianam
    rtats It.
    annur,: cccLXXv. Diu ante lios, nnno scilicct cccl, co- aqgrcgatis; dissidium ititer Gotthos eiortnm
    Fri- Pagaiim , aiiis
    roiiatim fuissc. sanclmn Sabam, Gotlhum rtiam ipsuni, tigernem, alits Athanarictm Re.gcm seqnentibus cuncta ctade per
    vcscio quo errore ibi potucrit nobis obreprre : obrepsit turbavit. Fritigernes si quidem, pralio vicfus, necisse
    Hnmnnns
    accppta
    tamen, quamvis cxpresae in Actis habcatur eum impe- Itabuit a Romnno Imperatore Valente auxiHn poscer \rrUatus,
    rantmis Valente ct Valenliniuno nccinum csse, ct qai^ pacfusse quoque Christianum fore ; Atfianaricus autcm
    dem feria v Paschalis hebdomadac, cadente in diem x.ir ab hoste, una cum Romanis Danubium fransgres.to,
    y^prilis, quod tolo Valentis el Fnlentiniani imperio grnvi attritus clade, vindictam de victurtbus suis despe-
    conligitnumquam, nisi scmel, uique anno ccclmii ipsis ralam, petcre a prupriis.^uhdilis voluit, mn.rimo erga
    qui nominantur Consulibus, Modesto el Annthco,
    ibi Cltristianumnomen succensus odiu; eo quod Christiano-
    quos cliam fasli omnes ad hunr solnm anniiw- hobcnt. rtim Antistcs Ulpliiins. Friligerni adhxrens, eiimque
    Sphahnu, nndrcumque natum tijtioscat leclor ip.-iuin nl- Valcnli conviliuus, hinic sibi calnmitatem (ittiilcrat et
    H :

    tro arqucntibiis, et conignt vel cxpiimjat hco jnm indi- nihil eral talunis gravius, qiiam .si tol annorum iabon- Sicinre cxorsus
    ciito parlcm pritni sccundique nntneri, ubi dc hoc Saba bus plantalam ab eo rcligionem vidcret fnnditns extir- csf in sux
    aifitur, inierim dinn Gottbicu' persccutionis bistorium '''^""''*
    pari, in ea saltem quie Albanarico pnrcimt Gotthiir
    dtluci. Ins. dislincliusqiifl compositam hicdamvs. rr
    parle. JJuic autcm parti
    . ... e ,- ^ .
    Christlanos
    lita qnoqiic fuil pecuiiaris feii-
    2 Posltjutttii Constatitinus Impe.rutor. relata de Scy- cilas, quod {qucmndmodum ad aunum ;i70 piuribus de-
    this, trans Istrum cominorantibus, insiijni victoria ^iib monstrat Cardinalis Baronius) iutegerrimx adhuc esset
    rcs C/iristiann
    safis floniU In
    annum cccxix, cladis ncceplm sensum lenire diqnnlus fidei, nullitque
    '
    Arianismi nars
    r tabe ,. contactn : auam
    t . . .
    ' ' nut.a ArianiS'
    GoHhia ab e.st. fcelera cum iisdem , velut integris , sanciendo; Phritigernis, ralenlis Ariinii bencliciis, twn mi confufjioite
    oiistrictn
    an ;SI0. Chri^fianse fidei propaija'io tam Ixios habuit successus potuit dcchnare, prx.^icrtim ipso Uiphita. penes quem ofjaios,
    in Gotthia {nam Scytlias vernaculn ipsoriim lingna fidei sunnna esse vidcbatur, in errorem protructo, quusi
    Golt,lio:> est apud Tlwophanem Tra-
    niinrupato^ auctor de solii veri>is et non de Christi divinitate disceptutio
    janus Palriciu.sj uf anno post prj-dictam victunam sc.cto, esset : et Aud.vo, unde dicti suut Audxani, in Anthro-
    ex ea advenisse Niavnm ef Conciln islic hahiti decre.tis pomorphilarum hxresim propenso Snnpiicitotc finsitan .

    C1IJUS ntcfro- subscrtpsisse inveniatur, Tliei-philus floiiliitu metro- mnjori uleique quam pc.rvicacia, sed posteris admoi'um
    jw/i/a Tliro~
    jihilus .\iccua
    polis Episcopus. Siautem Mefropolis /"h?/ in Gotlhia, pernicio.^io, qiii pauiatim in Arianismum dcdacii, eurn-
    l SrjDorln Kuth fuerutU ulique Episcopales Scdes ctiam alise-, metiopoli dem postea nna cutn uictricibus urmis per Gnliiaf:, Ilis-
    scripsU. adeoque et Epiiscopi plurcs : seric fortassis
    sulfratjanciv, panias, Italiasque circum tuicre.
    non interrupta jam inde a sauclt Apostoli Andrea^ tem- 3 Sed integi-a adbuc, saltem primis a Phritigernis
    poribus, cui Sajlhiam in sortilione provinciarum obli- restitutione annis, sub Athanarico ut diximus religio miiiens qul
    gi^secoinniunitradttinnc credil Ecclesia. DehiicqiiuL/uid erat : contra quam, cfade sua clferatus harbarus, ca vicafim cir-
    "'"''"'
    stt, nnn rittctur saltem posse controverti, quin Ruinano- eiiit
    '
    tum qiuv
    '
    in S. Nicetx, ejus jussu inlcrfecli. pas- ^[
    ^ I
    ad tminolan' c ,;
    nnn Im eratorum crudelibus pcrsectilionibus, omuium- sione lcguntur xv Scplemf>ns; Cum qux :>ozomcuus lio. ,/,„„ coQcrent:
    que (jravissiina ultima pcr Diocletianum mo!a factnm 6 cap. 37 sicdescnbit : Ferlur eos, quibus hnjus rei
    sit, ut exThracia in proximom Gotthiam multifugetint conficiendie negotium imposuerat. .statuain quani- F
    Christiani, fidcm suum intcr barbaros tutiits quam in- (lani in curru collocatam per Mngula Cin-istlannrum

    ter cives professuri cnm magnn indigenarum fructn ; li- tabernacula circumiJuxisse, jussisseque ut eain ailo-
    cet ipsi Gotthorum reguli proccresque et major popnli rarent. eique hostias imti Tent; quod cum fa-
    par.s gcntilitiis siipcrstitwuiljus riiibusquc implicali mn- oere recusas>;ent Christiani, tabernacula cuui ipsis
    nerent. liomiriibus incendio consumpsisse. Jlii alibi uge-
    3 TheophUoprse-nomitiato Episcopo sncccssit Ulphilas, batit languidius in (ide profUenda, pennittebantque ut
    et quidem iminediatef si verum est quod de eo asserit qiiiititcrse comtnornbantnr geiuiles, idolo immulantcs,
    PhUostonjius Arrianus, ejus qenlUis ac sijnchronus, jurnrent, nnllum apud sc Chnstianum essc ut S. Sa- ;

    utpotr anno cccLXvni natus, apiid Constantiuutn Mog- bx Acta sigtiificant, qux mox daturi sumus. qualia a
    num tunla in xstimatione fui.tse Ulphilam, ut ab eo Presbytcris Golthia- cmscripta atquc ad Ecclcsias Cap-
    j-tL'pius appeilaretur nostri lempurisMovses.i5'(f(/ tum padociie missa cum ipsius Sancti Martyns corpinr, ex

    ad magtiam prursus rnirequc vii idcm scnectuiem opor- MS. Vaticano Gnvco habcmiis, dinnusque servata rfiia

    lcl eum pervenisse : siquidcm nltra annum cccxxxvii tn licuit Laiitia Francisci Zini interpretafione , ut ea

    post ( um vivis non perseveruvit Conslanfinus, et Ulpbita^ anno apud Lipomanum extat, ncc nisi in paucis ex Graeci
    Auda is i:p ccCLXix ad P'alentem venit Coastanlinupo/im /cijatus. cojitexlm coliatione correcta.
    VlOUtl sfcrid
    Intcrim vero tum ipse, quain Auda-us quidain Episco- 6 Porro aliam ciadbMU, hac multo miserabiliorem,
    iiistif iit.

    pus exul, atque aiii ftn^san plitres Christinnum nomen endem temporc accidisse accepi, inquit ioco pnecilato qua occasione
    eriis/i cum
    vehementer inter Gotthos amplificarnnt. Et ab Judieo So;>onienus. Nam multi tum viri tum mulieres, qua-
    ecclcsia sunt

    l-f/>hi ns quidem, ut scribit b.vre.si 70 Epiphunius, etiam inonas- rum alia: pueros secum adduxerant, aliee infantes re- itli 'iU.

    Goth- tei-iu in eadem Gotthia facta sunt, et vitie (.-onversa- cens natos et adhuc suyentes ubera, violentia^ enrum
    scrli>l irani
    tio institutu, virginitasque atque exercitatio pietatis quiadsacnficanJum compellebant suecurabeutes, ad
    rrrf'f
    non vulf-aris. jJb Uipbiia vero, ut ait Philoslorgius, tabernaculum ecclesice quoj ibi fuit prufugerunt;
    in linguam Gothtcum traductu est lota pene&acra Scrip- qui omnes, tabernaculo illo a gentilibus incenso,
    tura, ex qua bonatn partcm Evangeliorum quatuor, ad pariter extincti sunt : ii ipsi scilicet, quorum xxvi
    Mnrtii
    88 DE S. SABA GOTHO MART.
    A Mnrtii ciiltiui habctur, pn qiw nota din continetur nu- Imperatore, cum Athanaricus Gothorum Rex Chris-
    ArCTOHi D. P. ine.ro.. qunrnmque rcJiquins a sc collfctus Gantho Re.fjina ti. nos insequeretur, post dira tormeiita in flumen
    de quihus ntque ipsiu.^i ftnnifan Frinqcrnis vxnr in projectus est quo etiam tempore (ut S. Angustinus
    ChriAtioiia , :

    26 Martii
    Romnniam tia-istu/il. Dc qiiorvn omnium sincera fule scribitj qiiamplurimi ex Gottliis orth"doxis martyrii
    pra'cl'irum hahemus S. Auqusiini testivwnnim l. 18 corona sunt insigniti. In notis significat Gra^cos dc

    cap. 52 dc civifatc Dei, ubi ait : Kex Gnlilioruni in eodcm agcre xiv Kal. Maii in Menfdogio, eo scihcet Co^stanlino-

    et alit a S.
    ipsa Gitttliia pprsprtitus est Cnristian"S crudelit^ite quod ex Menscis MSS. Cardinalis Sirletus compilavit, poti cotitur
    18 Apr.
    Awnatmo mir^tliili, citin ibi nnn p.-^sRnt nisi rathulici, qiiorum opfra nimis cxtemporali, unde iti eo tion sine tnendis
    laudatl. pliirimi Martyri'i cornnati .«iunt, sicut a quilmsd.im /c(7i7iiv5"rtr/iuabi/wo Athanariroflagellis caesus; cutn

    fralribus, qui func ibi ftierant et se vidisse incunc- Aihanancus martijrio ejus non adfuerit. Interim vcrnm
    tantr-r renordabantur, audivimiis. Re.liqaa hur spe.c- mnnct quod die xviil Aprilis Constanlinopoli colcrctnr
    tautia npud Baroninm vidtri pOf.sunt maturo discunRa Sabas, ut colligiiur tum ex Kalcndario Graecorutn apud
    €.iamine : quibu^ hoc addas Hcef, non proptcrea quod Gcnebrardum, tum ex Ephemeridc Aprtti^ mctricay
    Dmtor et Apnstidm pra.'cipnu\ Ulphiks,
    Goihicir getitis unum prncipnum cujnsque dici Snnclvm proponetite pcr
    sub crfremam a^ialcm addtlerit muculam iu gloria sua, smgulos hexumetros. quorutn hic unus ctl

    Arianis conseuUen<lo. dicvndum esnc f/nod omacs qui sub


    Phrifificrne crant Chi Isfiania rerfu fi lee.ccider.nt, adco- 0"-t;ivo decima tiiivii Sabbain enecatunda.
    que Marfijrii titulo sinf nidi<jni, si qai cliam ex ipsi.t, Elognitn. qaod pntcilata MSS. habcnt die xn, hoc
    ah Athaiiarici cmissonbus dcpn-hcnsi, ob ncgntum Menaca. tum cxcuaa Venetiis, tumDi~
    ciiatn die habent

    idolis cullnm orrisi faertnt : ner enim malum istud vione npud Franciscum Chifflclium, hoc proposito diS'
    fermcntum in momenfo potuit transis^c ad nmncs. ticho
    7 Quam vere crudclis fucrit .-Jthannrici pcrsecutio
    descriOit Epiphanius, ifa loqwns de y^niffe.anin [quorum 'i}<; av -tVy;^ «'['^apToy Y,^fivr,c, C5«p.
    of tofa fftt
    Chrixtianitaa
    orrinem non ohs\un'ib>is mevis pauln ante Inudavcrnt, MMitile fliirnpn leniter, Saba. subi,
    txlineta. utvita; sincertateetjiislitia onvd^mw) dcquc ChrL'-tia' Ut flumen immortale lastitiag bibas.
    vis rehquis: Pl-Tiquc i'x(loih'a ftifrati siint.nonsulnm Tn Atnbrosiann qvndnm MS. .Mediolani, signafo
    ex illis; sed eliatn ex noslris illic Christianis, perse- 148, eliam die xv Aprilis notata invenifur S. Sabx
    Ciitinne mapna iiistante sub Rwge gentili. r|ui valde Goflii cotinnemnratio, ufi ttinm in Mctiologio Basilii
    malus fuit et Romanis infestus, en qnod Romani Itnperaloris cumelogio ex Actis dcsumpfo.
    Rppes essent Christinni : ita ut totagens Christia- 10 Acforum hoc compendium habe ex MS. Synaxa-
    norum ab illis partiltiis fufrata sit. np re^Iarpt radix rio Clnromoniuno, ad xvn Eodem die cprtamen sancti
    Passionis
    eapientia; nei|U(' plani;i fidei. At tainpfsi videatitnr Marlyris Sabj^- Gotthi. Hic fuit sub imperio Valenti- compendium
    omnesesspfiitiaii, (mminosiini illic fidp|ps h<>mines; niani ex re^ioiie Gotthorum : qui cum fuisset ab ex Synaxario
    non cnim po^sibilp pst lldei fontem dt-ficere. //.rc MS. 17 Apr.
    adolpscentia Christianus. non solum ipse detrectavjt
    iie quctn anno ab cnrum, quos incmornbal, cxilin cibos idolis iminclatos gustare. sed alios id facere
    reliqui ad :

    Ariaiii,\muin quaiido pncatis infer (intfhns fuibis, oitincs pnrifcr arma parafos ab iisdein avertit : pro illis vero eam quae
    deflexere. Tfiraces Romanns
    t« couverfere, el ub Ulphila ejuxqiie in Christo est fidem gentilibus suis proponens. mul-
    siicccssorilnis poulatim fuere ad Ariauisnuan trailiu-ti tos a se conversos baptizavit. Igitur insurgenles
    etiani qui .sub Afhannieo pcrstitfrant; cnm aLios fere a contra eura ididnlatras, .sua eum expule-
    vi ab urbe
    quibus dc Chrisfn instruercniur dociores apud se nullos runt. Pnstaiiquod vero tempus cum Athanarlchus
    habercnU ueque sibi facile pnsseut perswnlcre, Ulfilam Prinreps perspcutionem moveretcontra Christianos,
    aliquid abca fidc vnriare, qunm ipscmct tanlis laboribus etomnps Cliristiim praedicantes graviter affligeret,
    atquc yrodifjiis untea eos docuerat. comprehonsus etiam Sabbas est, et curruli alligatus
    8 Ul >it sit. cqreijiuni ac vcnm ChriMi Marfyrem axi e laqueari domus suspensus cumque : idolothj-ta
    fwsseS. Subum ngnovif tnta onenlnlis Ecctcsia. dicbus recusasset edere, addiictiis ad fluvium, cum grandi
    variis cjiis mcmnriani rccolcns, provt scUicel Rclifuix ligno ad collum alligato, in ipsum projectus et suffo-
    corporis sacri cuni vnriis ccclcsiis commnnirafx, rc- catus est, annum sctatis agens irigesimiim octavum.
    ceplirquc fucrunt. Mmtis die.m hnnc xtl Aprilis desi- Eamdrm a-fatem ctiam Menxi cxcusa signaut : quani-
    gnunt Acfn, cl hoc mcmoria inscrta rcperitur in ufro- vis dc ca dcque bnptismo pluribus per Sabam coliato
    quc MS. Taurinensi, itcmquc in Amhrosiano signalo nihtl in Actis, nihil etiam de suspendio sed econtra duo~
    N. 'MH. quem Codircm cum vidi.-sct Gxlrsinins hoc ci hus axibus pcr matnis pcdesque distenfos alligatnm,
    6. Sabjr ail-
    IM 2 Ajir. eloijium tc.cnH.lw Got' S. SabaeM;irtyris. Hicjjim jacuisse vi pavimcntn., usqiie dintt superveniens hospita
    inde ab inCantia < Iu'isti J<\sii fid"m amplexus. in oni- eum solvil a Ugnis.
    ni^iue Cliristiana) virlntis pxercitatioue vers;itus, 11 Grnvior corumdcm Mciurorum excusorum est
    Valciile Impfraiore a iloihiiH I'riiici)(ibus tdola co- Ab hoc diver-
    error, quod addd''rint nd tiomen Sabac tituhtm — TpxTr,- sus Sabas JAim
    lenlibus varip divexalus, demum iii Sab^ini fluvium, AaTrju, id est, Diicis, st'u Tribuni militum : qui alterins 1'i Apr.
    proJHctus, pfiflii pi" pieratp fui-cepti t-nronam acce- iiidcm Gotthi cst, sub Aurcliauo Romx passi, cujvs
    pit. Sni ^"/«w Aliiaridiiin, R'i(iiestpi Rp|.Mtli fili.im. soleuuc fesitim ei ofjicmm occuirit dic xxiv Aprilis,
    tocus Martyrii
    Mnrtijrii aiicforenimemornnl Aitn : Mii^n.'uin /?»r;»m taut in c.icn.si.t quam tmprc^.-iis Mcnscis uc SijnaxariU.
    ad MHssmm coustnnicr noniini.nl om.us alii codiccs Gi^rci, Savum
    Simili ahquo ermre abducti Ascnlani nosfri in Piceno
    amnem. foyfussi.i vohiil Galcsiaii-s hcril-cre scd hic in Pniiiioniis
    :
    Patrcs, sub aunutn mdcxii, cuin Raina S. Sabx Gotthi
    supra Bclgrndiim Dnuubio Afhaunricus trans iufliiit, •'i corpiis nccepissent ah admodum R. P. Claudio Jqmviva
    Dnmibium regnibat. ubi nutic fVnluchi ct Moldnvi hn- Societatis Jcsu Gcne>ali; aiinux ipsnis vcnerutioni
    bitant : apud /falachos autem e:iam hodie dwm
    fluvtii.s lcgeinnt xii j4prilis, qno colitur isle dc qno nuiic
    Missiivo nuniiialvr,huud Ivnyc a Teri.H-o srn
    Targo- agimus. louge ab urbe Roma passus in Gotthia : cum
    visco primnrin /J aivnda' .vc*> qui flMviu, Rchnich np-
    ; tnulto fuissinl, rtctius factnri, si Rotiiuno ct autiquiori
    pidum pr;Unl,ipsu.K fret»que immiitu.s, iwmen amiitit hvjus nomittis Mnrtijri signatum in Romano Maiigro-
    priusqunm in Danuf-tiim niferafur.
    loyio dicm servandnm statnisscnt : quo ct nos paucula,
    9 Molonus Acla apud Liponnnium tccta sccutiis, Asculo acccpta, dilferimus.
    €tiam xii Aprdis Sabum colloannf sccntus
    est eliam :

    in Martyrotogio Gi-im<itiico Cauisius, ac drniqne in


    novissimo Romano Cnrdinahs Daronins hoc tnodo :

    la Capadocia S. Sabae Golhi qui sub Valente


    ACTA
    :

    DUODECIMA APRILIS. 89
    mo, inquit, pro mejuret egoenim Christianus sura. D
    ACTA
    :

    Denique, instante persecutore, praidictigentiles, ce- PER PRES.


    COTHI.K.
    Ab Ecclesia Gollhia; ab Ecclesiam Gappado- latis prupinquis suis, jurarunt, non esse in vico suo,
    hX 1!S. GR.
    ciae scripla. nisi unura Christianuni. Quo audito, Princeps ini- seque pubtice
    quitatisjussil, unura illiim (hic autera erat B. Sabas) falelur Ckr.--
    Ex Vaticano Grxco, cotlalo cum versio-
    1\IS.
    adduci. Et cura esset adductus, ex iis, qui circiira-
    ttianum :
    rieLitlinaMS Veneli per FranciscumZinum stahant quaesivit, quid haberet in bonis; illis aulem
    apud Lipomanum el Surium. respondentihus, nihil amplius, quam id, quo erat in-
    dutus.contempsiteum vir iniquus; Neque prodesse,
    £jC:
    jccli'sise Dei qiiae est in Gotthia, Erclesiae Dei qui ejiismodi esl, inquiens, nec obesse potest. Alque
    quas e^t in Cappndncia, et omnibus Ecclesice Catho- ita loruitus, jussit eum extrudi.
    licEe Christiauis, uhiqiiepentium liabitantibus, mise- 4 Postea cum ingens rursum in Gotthia a pecca-
    Acl. 10, 35 ricordia. pax, et caritas Dei Patris et Domini nostri torihus persecutio moveretur, et sanctus Paschae
    Jesu Christi impleatur. a dies apprrpinqiuiret, ad aliud oppidiira voluit pro-
    1 Quid a B. Petro dictum e.^t, In omni gente, ficisci, ut cum Outthica Presbjteru sanclum illum
    Gcnerc qui liniet Deum et operatur justitiam, acceptus ost diem celehraret. Sed iter facienti apparuit vir pro-
    Gotthus
    ei ; nunc etiam verum esse declaratur. Hoc enim in cero corpore adspectuque splendido veneraliilis, et et apud
    B. Saba contirmatimi est, qui est Martyr Dci et Do- dixit: Revertere, et vade ad Sansalain presbyteriim. Sansalam
    Preslt. Pascha
    mini nosfri Jesu Christi. Cum enim genere Gutthus Sabas autein respondit; .\hest, inquiens, San^alas. celehrans
    e.sset, et in Gotlhia in medio generationis pravje Fugerat enim propter persecutionem, et in Roma-
    atque perversae vitam ageret, ita viros imitatus est nia rommorabatur; sed tunc propter diera Paschae
    sed ab
    saiictos, et cum ipsis omni genere virtuiumCliristum domum redierat. Quamubrem Sabas, cura ejus re-
    infatitla
    Ckristianus. coiiiit, ut in mundo tamquam stella fiilgeret. Jara ditura ignuraret, ita responderat, et .ad Gutthicam
    iiide enim ah ipsa infantia D-imini nostri Jesu Cliristi Presbvterura ire contendehat. Verura cum manda-
    religionem ci-mplexus, virtutem perfectam existima- to illius magni viri a se conspecli parere nollet, re-
    vit, per filii Dei cognitionem evadere iu viriim per- pente cum sereinim tunc esset, magna nivis copia
    fectuiii. Quia autem diligentihu.s Deum omnia coope- terra- faciera sic occupavit, ut iter intercludereliir,
    raiitiir in honuin, strenue adversus hostem pugiians, et Sabas progredi nun posset. Intellexit igitur se Dei
    et Iiujus vittE malis superior existens, atque pacera voluntate ab itinore pruhiberi, jubenlis ut ad Sansa-
    cum omiiibus hahens, ad supernae vocationis bra- lam Presbjterum se conferret. Qiiare Deo gratias
    in onrni vium pervenit. agens, reversus est et cum gniidio Sansalam conve-
    ;

    virlute exer- 2 Memnriae igitur gratia ct aedificationis piorum, nieus, narravit ei et aliis com[iIurihus id quod in via
    citatus.
    poste;iquam ipse in Domino conqiiievit, tacere et perspexerat. Sirniil igilur Pasclia; diera celebrariint
    rapitur nudus
    quie^cere neqiiaquam permittimur : sed ad pr^clara teitia autera pust celebrationeni nocte, ex impiorum
    e lecto
    ipsiusficta conscribenda impellimur. Fiiitenim fide decreto, Atharidus, Rhotesti Regtili fiiius, cum ina-
    rectus, ad obediendum in omni justitia promptus, gna impioriim latrunum manu in pagiim irruit et ;

    mitis, religiosus, imperitus sermone, non autem duini suae Presbyterum dormieutem uffendens, eura
    scientia; cura omnibus pacificus, pro veritate lo- vinciri jussit siiuul ctim Saba, qiiera e lectudo iiuilum
    qiiens, os idnlolatris obstruens non superbus, sed ; sustuierant. .\c Presbyteruin quidera in curru col-
    (qiiod humiles decet) non petulans in lo-
    .sulijectus, locarunt; Sahain autein nudiiin, ut erat genitus,
    quenilo sed quietus ad oinne opus bonum propen-
    ; per spinas, b quasmiper succenJerant, pertraxerunt,
    sissimus psallens in eccles'a, ejiisqiie raagnam cu-
    : comprimenteseum,et fustilius ac flagellis verberan-
    ram gerens pecuuiam possessionesqiie despiciens,
    ; tes; adeo erantadversus Dei servos immites acsievi.
    nisi quatenus necessilas exigebat sobrius, et nmni- ; 3 Sed hoslium crudelilas viri jiisti patientiam ac
    hus iii rebus contineiis, maxime autem a femin;irum fidem exercuit. Cum enim dies adveiiisset, in Do-
    ahhorrens consuetudine precalionibus et jpjiiniis
    ; inino gloriaiis, perseculores suos allucutus est ad
    ettota nocte
    quotidie incumbeiis. ah inani gloria alienus, omnes Iiunc miidum ; Nunne me per loca aspera et spinosa
    cruciatur
    ail recte vivendum incitans, quae ex virtute atque nudiim et sine calceis pertraxistis? cernite, an pe- asibus alli-
    officio sunt exequens, fugiensque ccmtraria iiite- : des raei lasi sint et utrura iu corpore meo appa- gatus :
    ;

    grara deiiique fidein, quse per dtlertionem operatur, re;int verberura signa, qua; mihi iiiflixistis. lili vero F
    observaus, ac numquam desinens in Domiiio cura nulluin in ejus carne videntes vesligium extare cm-
    hhertate loqui. Neque enim seniel, sed sa-pe, ante- delitatis sua". siiblatum e curru axem super hume-
    quain pro fide martyrio connaretur. reipsa seipsura ros ejus imposuerunt, et ad extremas axis partes
    dissuadet
    ver« pietatis acerriraum defensorem ostendit. maniis ipsitis extendorunt; pedes quoque similiter ad
    C/inilKIHlS
    3 Ciiin enim Gotihiae principes et magistratus alterum axera alligarunt; et deiiique super axes
    up ijenfiliuni
    fruuili con- coBpissent Ciiristianos homines insectari, et cogere ipsura pnijicientes, ut humi supinus jaceret, eflece-
    sentianf.
    ut eilerent idolis immolala; et gentiles quidara con- runt; nec prius eum torquere desiiterunt, quam
    silium inissent, ut Christianis propinquis siiis pro maxima noctis pars pra4eriisset. Verum, ministris
    proponerent quae immolata non esseiit,
    iiiiinolatis dormientibus. mulier accessit, et solvit eum uocte :

    itaque propiuquos suos servarent ac persecutores enim excitata fuerat, ut duraesticis cihiim pararet.

    deciperent re cognita, B. Sabas iion si-him ipse co-


    ; Ille vero »olutus. eodem in laco inansit intrepidus
    medere cibns vetitos recusavit, sed in mediuin pro- cum rauliere, et eam adjuvabat. Seil posteaquam

    diens, proteslatus est oninibus Si qiiis, inquiens, ex ; illtixit, re cugnita, crudelts Atharidus raanus ejus

    carnilius comederit, Ciiristi.mus esse non po-


    illis vinciri jussit,euinque ad trabein domus suspendi.
    test : atque ita cavit, ne ,omncs in diaboH laqueura 8 N^n multo post venerunt quidam ab Atliarido
    iiiciilerent. Hac de caussa, qiii fnudeiL hanc inolie- missi, etcibns idulis iinninl.atos attulerunt, sic Pres-
    bantur, eura ex illo vico expulerunt: sed postea re- bylerum et Sabam alloquentes: Haec vobis magi)Us recmanti
    immolatit
    vocnrunt. Ceterum cum rursus mota esset per.secu- Athariilus mittil, ut coinedatis, et animas vestrals a
    vtsci
    tio qiiidara ex ejusdera vici gentilibus, victimas dae- morte liberetis. Ha-c nns, respondit Presbytep, lion
    nioicbus ofTerentes, jurejurando vulebaiit affirinare' neque eniin nuhis
    ediraiis: licet. Quamobrem Atha-
    neininimi in vico suo Christianuin honiinera repe- ridum cohortamini, ut nos potiiis jubeat crucifigi,
    riri. Verum Sabas cum tiduiia iterum in mediura aut alio geuere mortis interfici. Beatus autein Sa-
    prodiens, et ad cunsessura illorum accedens ; Ne- bas; Quis, inquit, hasc misit? Responderunt: Do-
    Jprilis T.ll 12 miiios
    . ,

    90 VITA S. SABiE GOTTHI MART.


    nentibus et timentibus ipsum. Quamobrera, qua die D
    miiius Atharidus. Unus. inquitSabas, est Dominus
    Martyrcoronatusest. sacrifieantes. hoc reliquis fra-
    Deus, qui in c(piise.st. Inipuri et profani sunt isti
    quemailnnHluin et Atharidiis ipse, trihus nuntiate, ut in omni Catholica atque Aposto-
    perditionis cii)i,

    sunt. Ita loquente Saha, unus e servis lica Ecclesia exultantes, coilaudent Dominum, qui
    a quo ^11*.."^

    viri pectus c proprios servos suos elegit. Salutate omnes Sanctos.


    Atharidi ira inflanimalus, in sancli
    cuspidern sic intorsit, ut adstantes omnes Saiutant vos hi, qui nobiscura persecutionem pa- anmo festo
    d pili.siii
    f^onorandum.
    pUum intor- crederent, euni statim ex ictus d viulentia interitu- tiuntur.Ei autem, qui potest nos omnes gratia et
    guet borbanis
    rum. Verum iile pietatis studio superans pl^iga; do- benignitate sua in coeleste regnum perducere, glo-

    lorem: Nunc. inquit. tortori, arbitraris ictu me luo ria, hoiior, imjierium, majestas cu mi[ij uoaotiia^u
    sustulisseV Sed ita haheto, me adeo non doluisse, et sancto Spiritu in secula seculorum Amen.
    ut mihi videaris lanaj floccuni iii me conjecisse. Cn-
    eoque nlt
    jus rei perspicuum illnd iiidicium fuit.qnod nec ex- ANNOTATA.
    lasum
    clamavit. neque(utindolore fleri .solet)ihgeinuit, ne-

    queullum in ejus corpore plaga; vestigium apparuit. a Die 8 Aprilis celebrrmdun.


    7 Tunc, his omnihus cognitis, Atharidus eum b Zinus vrrlit qnas nuper inciderant: minus apte

    jussit interfici; et iniquitatis niinistri, dimissoSan- ad lextum oritjiualem, (jun indicaiur familiaris cous^ve-

    sala Preshytero, traxerunt Saham ad fluvium (|ui tudo Scijihi^i el nliis Jinlionibusnon ailmodum operose
    fltimine
    mfrgijubet vocitur Musajus, ut ihi eum suflocarent. At be;ilus ayros colciitihus, sed quanlum lora^ deisliiiant semenii
    tijrunnus. vir. pra'cepti Dominici memor, et proximum dili- faciendx, adliibUo irjne simul stirpantibus et fnmiganti-
    gens siciit seipsum : Quid, inquit, peccavit Preshy- bus: tjua.' poU incciidium, stirpium
    Inca radicibus ubi-

    ter, quia mecum non moritur? Non est tunm. res- ifue cjtantibus, admodum aspera sunt.

    ponderunt miiiistri, istud pra-cipere. Tunc ille iu c Jta e.rplico, quod Grsece est, kv.Zbyj vtziovj, liii-
    exultatione Spiritus sancti exclamavit, ac dixit; ^vj £(; To ot/^cic to'j 'Ayt'o'j, ay.ovTt^riai; eic ocj ; quod
    Benedictus es, Domine, et landahile nnmen Filii tui 7I0U saiis e.rplicavit Zinus dicendo, vas in viri pectus
    in secula, Amen; qunniam Atharidus quidem se co\\]ec\t. x/t.i^'jl, quidem Gra-ns pistillum ^s/: sed liic

    ipse morto daninavit at(|Ue interitu sempiterm», nie vel pro pHo accipilur, vci pro fusle cujiis una e.xtremiias

    autem ad vitam mittit perpetuam. Sic enim tihi crassa ei nodosa, altera tcres et acuminata, elium iii

    complaciiit in servis tuis, Domine Deus noster. Kt bello teli usum nomen aulem babuerit
    pra^stare poiucHl ,
    cum duceretur, numqnam cessavit Deum collauila- a forma pistilli, quali ad fruges in mortario commi-
    re^dit-nas non pulans afflictiones hujus tem))i)ris nuendiis utimur.
    ad fiitnrain filnriam, quai in Sanctis revelahitur. d MS, ecijraplium, ^•j'Cy,jj.xzi quod quia latratum
    miniitros Ciim antem ad fluminis i-i|);tm ductus csset, miiiistri sifjnificat , expuncta sytlaba abundanti, correximus
    Sanctum iiiter se: Cnr nuii, iiiquiunt, dimittimus homiiiem piip.aTt.
    volrnlis
    hunc innocentem? Numquam enim Athariilus boc e Cruccm scilicet ct baptismum.
    tllmiltere.
    est resciturus,Sed Beutns Sahas dixit ad ens Quid ; f /(/ cst, hebdoraadffi.
    nugamini, ac non polius facitis quod vobis est im- g In GrsBCu additur $>,ao['ou, Gonsulatu xfnaxtixc,
    peratum? Ego video id, quod vos non potestis in- Flavii: et uomina Im]>eralornm additur,
    rurstim post
    tueri. Ecoe stant e retiiune, qui me suscepturi sunt ij^tny.wTixi oLiroi, Hi inveniuntur; qux, ut nutlum
    in gloriii. Tunc eum ad aquam perduxernnt, gratias conimiidum seumm facienlia, ideoque etiam aZino prse-
    ageiitem Deo atque eum ctillaudanlem (spirilus onim leriia, omiaimus.
    ojus ud fiiiem usque non destitii id facere) et in flu- h Zinus soliim leijit Dux Jossoranns sed magi£ :

    ipsc ne sibi
    purcant
    niiMi projuctum, eo ligno, qucid collo ipsius alliga- placpt lccfio nostri MS- etRomanum nomen: ul fuerit
    deprvcatur verant, in profundo sulibcarunt: its per ligmim et Dux eorum militum, quos in subsidium Phritigernis in
    e aquum defunctus, in se veruin salutis c synibohim Scytliiam sive Gotthiam miserat Valens, i.^ique genere
    expressit. Erat autem annorum octo et triginta. Cappadox : lioc enim clare indicat lcxlus Grxcus
    Mart}riu curonatus esl qninta die /' sabhati pnst Pas- /aptcauevoc t>5 eayTo-j 7:aTp('ot : Hcet Zinus sensum
    cba, id est, pridie idus ApriHs, g A'alentiniano et obscurum reddiderit, cum scripsit, pretiusum j^atriae
    Valente Imperatoribus, Cuiisuiutnm gcrentibus Mo- siia; munus... misit in Cappadociam ; ubi to patriie
    desto et Arintheo. videtur esse genitivi casus , et Jossoranniis Gotluis F
    8 Deindo extraxerunt illum homicida: ex a(|ua, fingi.
    et insepuitun; relinqueriint. Verunt nec ferae, nec i Etsitota Thracia, Gatalia et Billtynia inler Go-
    volucres ejus reliquias attigere, sed a piis fratrihus ihinm et Cappadociam luierjeclx sint, cx Danubio ia-
    serviilBB sunt, easque clarissimus Diix // Scjtbia^ Ju- men, qncni viciores ubtinebant Chrisliani, per Euxi-
    cnrpiis in niiis Soranus, Deum colens, niis.^iis viris fide dignis, num pontum, recfissinnun et facillinum iter de hacin
    Cupimlociam
    e loco harharo in Homaiiiam tran.<itnlit; et gratifi- illam crat, et multa sacrorum communicutio: nam et
    mltfUur
    cari volens patria) suaj. pietiosum nuinus, fiuctum Ulfilam generc fuisse Cappadocem Phifosforgius as-
    fide gloriosum, misit in * Cappadociam ad vestram serit.
    religionein, [ox voluntate Preshyterorum, A sic | k Gra'ce 5ti Ge).r^aToc np£n6-jTEO('ou quod Zinus
    ordinante Domino, qui gratiam suam largitur susti- omii,it.

    DE S. CONSTANTINO, SEU CONSTANTIO


    EPISCOPO VAPINCENSI IN GALLIA.
    -Ainngiim, sivc Vopincum esl urbs anliqua apograpliis antiquissijnis Martyrologii Hieronymiani
    A>i.<iu;in(is- jirovincix Narlmnensis sccundx, iif inserta itlius mcmoria, his ferc ubiquc verbis. In Va-

    cultus in
    V;
    taiio, iipuil
    ni <ittmt

    Delijhinaiu
    sit

    Jlpes Cottias
    suli

    et siili
    tni-tioiivli

    l'arlameii!v
    sita. In liac
    Aquinsi,

    iirlie
    Gratiaiiopoli-
    lieet

    est lioc die


    in pingo civitate, depositio
    milta lcguntnr in aliis

    Vsuardum, Bellinum, Maurolijcum, Feiicium, Gafesi-


    S. Cunstantini Episcopi. Si-
    antiquts faMis MSS. iteni npud

    anliqiiis
    celebiis cultus S. Conslaiitinijrre Coiistantii
    Fai'is. Episcopi, ninm, Canitiium. Etconsentit hodicrum Martijrologium
    ciyiis Acta olim
    ii/ii/iw ejctilisse ei.r diibitamus, eo qiiod Romanum, m quo ista habcnlur : A^ud Vapiugum op-
    pidum
    :

    DUODECIMA APRILIS 91
    pidiim S. Constantini Episcopi et Confessoris. Saus-
    Elogium
    Carpen/oratense; cui aliquis Consta.j\t\us subscripsit D
    sains in Marhjrohgio Gallicano eiun hnc exornat elo- guem Sirmondjis in hidice nlrnque conjectatf nisse eum- b^ ms. gr.
    Saussay
    gio: In Narbonensi secunda, civitnte ^'apieensis dem Vapincensem Episenuum ae.d quia locus nnn addi- ;

    S. Constantii Episcnpi et Confessoris, qui sub Sym- plane hoc incertum


    tiiv in Concilio, est. Mnlto minns
    macho Papa et CliiodovEeo Francorum Protochris- placel cnnjectura Baronii , dumadannum 441 niim. 15,
    tiano Rege. primus in ea urbe, qiiam Christo totam ubi de primo Arausicano Concilio scribit:
    agit, ista
    suhegit, Pontificatum gessit: sapienfiaeque coelestis Est celebris etiam memoria inter alios Patres, qui
    pra'stantia et morura innocentia floruit ; ?etatem cum huic Concilio intei-fiienint. Consfautini Episfopi
    summa religione transegit : sicque sibi ad regnum Vapingensis Eccle^iae. consignata tabulis Ecclesias- non Arausi-
    seterniim aditum sternens, e pastorali specula ad ticis: quod enim sanctitate claruerit ejus natalis cano an. wn
    arcem beafitatis evectus est. Cujus nomem in bene- die<! in Rcnlesia Citholica annuatira reperitur pridie
    dictione apud incolas permansit, neque eplstolx
    perennemque nbti- Idns Aprilis: quem et alii Gallicano Concilio inter- Sijnndali
    nuit ob meritorum cumulum et operationis benerici.i, fuisse scimus ex Synodali epistida, ad S. Leonem nd s. uonem
    vererationem. Ha^c Saiissnius, qui, mutnta snlum ver- Romanum Pontificem scripta. Eadem repetit Bnro- fapam.
    boriim phrasi, de variis Episropts similia habet. Interim nius in Notis ad xii Aprilis. Aliquis Constanfinus
    San-MarUiani in Gallia Chrisliana, primum Vapin- Episcopus dicto Conciiio Aransicauo, inter sedecim
    censiiim Episcopum' Con^taiitium iinn statuunt: Sed Episenpos tertius; et citatx epistolx Sgnodali inter
    ex Ecclesix istiiis mouunwntis et publicis
    veterilus quadraginta duns et fere a prioribus diversosy quarto
    MSS. qucmdiim S. Demetrinm primum collocant, et loco sub.^icrihit •
    nec nnn Constantius aliquis. Sed quam-
    plures forsan alii in isla sede Constnntium privcessere^ diu nulLe notantnr nrbes, tcmerariiim est eontm ali-
    qiiorum nomina et acta interciileruut, An fuerit etiam quem inferre catalngo Episcoporiim Fapinijensiim; et
    ^tibscripsit Episcopus temporibus Sijm^nachi Papx et Chhdovei multo mngis eumdem dicere, qui Epaonensi Concilio
    Conc EpaO' Eegis Francorum, plane est incertum. Pnst ntriusque anno dxvii .•iatis recenter oriinatus, vl sitpra
    inlerfuit,
    pj
    nensi an. 517
    obitum subscripsit Epaoncnsi Concilio, Aijapito V . C. indicavimus,'cum olias oporteret unum eumdemque
    Cnnsule aniio Christi Dxvii. sub Sigismundo Biirgnn- Cimslanlium nnnis eum (jradnm
    totis feve septua'iinta

    dionum Rege hahito : sub cnjns, non snh Rcgum Fran- obtiniiissi'. De Epaonx fuit anno jam in-
    iHo ergo qui,
    corum imperio, titiic vivehnt Cnnslanlius cum reliquis dicato, aliud non scimus, quam ipsum in propria Ec-

    Episcopis. qui dicto Cuncilio interfuerunt. Nos de Cun- clesia venernlionem habere, .wcce.n.'ise autern ipsi SS.

    cilii istius locn et aliis circumstnntiis late egimus v Fe- Tigridem at Remediiim, de quibns eqimns iii Februa-
    bruarii ad Vitam S. y^viti Episcopi Viennensis, a qiio rii , dein Velle.<iium qui interfuit Coneilio Aurelia-
    S. Sigismundus fuernt ad jxdem Catholicam cnnversus.. nensi \i qiiod nrbitramur celebratnm annnmiMU. Pe-
    j^ilfuerunt autem Epaon^ Episropi numero qiiatuov et trus de Nafalihus lib. ii Catnlngi cap. 180 niim. 118
    viijinti, interque eos solum decimus octavus suhscrihit ista hnbet: Constantinus Episcopus oppido Vapigo,
    nn etiam Cnnstantius, in Christi nomine Episcopus civitatis claret pridie Idus Aprilis: quse est exigua uniiis diei
    Carpeutora-
    Vapincensis, ut non videatur valde Uiu in digniiate differcntia : sed pro ipsif> Idibiis stat consensus aiio-
    teiisi an. 527
    Episeopali vixisse. Fuit postmndum anno dxxvii snb rum.
    Athalarico Rege Ostrognthnrnm habitnm Concilium

    DE SANGTO DAMIANO
    EPISCOPO TICINENSI L\ ITALIA.
    .apia, post Mcdiolatmm dariasima InsnbriiP ci- Notis : ubi demiratur Paulum Diaconura Damiano
    CiRCA AN.
    DCCS fvitas, acl fltimen Ticinum sita cst a quo ab au- epistolam adscripsisse, nomine Mansueti srriptara

    P;
    tempore inter
    tiquis
    olim fiiit
    Ticinum apprliabntur.
    Lonqobardonm Rcqum Sede, quornm
    alios Episcopos fltiruil ibidem S. Damia-
    Eudcm nnbilitiita ad Consfantinopolitanum Conciliura contra Mono-
    tlielitas; cum in Concilio Romano sub Agathone
    Pontifice reiieriatur suhscriptns Magnus, non autem
    F
    nus Episcopus, boc xii Jjirilis vita [imctiis, et bactenns Daraianiis EpiscopiisPapiensis; sed sivir, peritissi-
    ritit officii dtiplici in ea urbe et itmplissima diaresi bo- mus rernm Ecclesiasticarum, rectius hac vice calcu-
    noratus. Ejtts meminit in suo Martijroloqio Galesinitts los posnisset, advertissetque Magnum Pnpiliensera
    liac fovnuila : PapiiE S. Damiani. Episcnpi et Confes- se subscripsisse, non Papiensem ; Anasiasiumiiiie,
    a s. Damiano
    soris. doctrina, sanctit.^^te et rpriuT! Hivinitus gesta- qui ei Concilio interfuerat, pr.rcessi.s.se hunc noslrum „|.crfuni
    rum filoria clari, Gnlestnii verba legttntur translata in Damianura Episcopum Pjpiensera non adeo demi- ; Episropo
    Miivtijroloqinm Gerninnicttm Canisii, nllera editione ratus fuisset Paulura Diaconnm, qui eam epistnlam
    aiiclitis recusum. In hodierno Martqrologio Romaito attriliuit Damiann Episcopo, qiii per id tempus tan-
    ista babentttr : Papia; S. Damiani E|iiscopi. uld in lum Presbyter erat, illamque epistolain dictaverat
    Jnnolalionibtts addit Baronitis : Tabula! Ecclesia; P,i- anno anteqiiain siicceileret Auastasio, qui etiani ipse
    piensis ile eodem agnnt hoo die. Lauilat hunc rairi- RomaniConcilii decretissubscripsissereperifur. Nec
    flcePaulus Diacouus de Gestis Longobardnrum lib. faraeu Paulo Diacono dandum vitio est, si duxerit
    Rpistola 5 cap. 18, atque hiijus ilicitcsse epis*olam, scrip- parum referre dixisse, an Presbyter an Episcopus
    conlra Mono- tam nomine Mansueti Ejiiscnpi Mediolanensis lib. 6 Damianus epistolara ilhim confecerit gra\i enira ;

    llivtitas
    cap. 3. Seil miror quidem. Nam non Damianus, sed historico facilo fuit unius anni morulara contemp-
    camposita
    Mnguus Episcopus Ticinensis interfuit, una cum sisse ah esarala epistola. Hactfnus Ugbellus. f^eiia
    Mansueto, Romanoe Sj^nodo, sub Agathnne Ro-
    illi Paiili Diaconi stml ista : Hreresis apud Constantino-
    mano PoutiHce. ut apparet ex subscriptinne Syno- polim orta est, qiiiE unara in Domino nostro Jesu
    dicie tunc scriptse, quae recitatur in Actione qnarta Christo voluntatera et operationera asseverabat.
    sextoe Synodi. Opinatus est ea de oaussa Latinius Quam ob caussam Constanfinus Augustus centum
    noster, eumdem Damianum cognomento Magnum quinquaginta Episcopos cougregari fecit : inter quos
    esse dictum. H.rc Bnroniits, de qtto Uijbellus inmn I etiain fucrunt l.cgati saiictffl Romanse Ecclesiie missi "''.'"'," '"
    Coiidlio C. P,
    Italiie sacr.v in Episcopis Papiensibns istu observal in ab Agalhoiie Papa. Eo tempore Damianiis Tici-
    S. Dnniana xxxii Episeopo : Illius meminit Martyro- nensis Ecclesia; Episcopus, sub nomine Mansuefi
    logimu Romanum, et Baronius in suis ad ipsum Mediolaiiensis Archiepiscopi hac de caussa satis uti-
    lem
    ; ,

    92 DE S. DAMIANO EP. TlCINENSr.

    A lem rpctaeque fidei episfolam composiiit, qua; in Romana' Ecclesi» sinum revocaret, urbem ingre- D
    /irr.TnnE r..
    pnpfafa S^nodn non medioore suffragium tulit. Co-
    it. diens. leprosum osculo sanitati restituit. Dum Gal- teprosusosculo
    hiiilnr S. Aijatho Papa x Jannarii, c.t S.-MuimteUis lus Gapellanus sacras ejusdem Pastoris reliijuias ^'^""'"*-
    Episcopus Mcdiotancnsis xix Febrnnrii, ail quonim tnmulatas, manu sacrilega e tumulo extrahere cona- reiiquias ejus
    /"'"'"«"«
    Acia de diclis Conciliis eqimus, etpartem epiflol.r edi~ retur; campanae ecclesife. quam ipse Damianus al-
    punitur :
    tlimns, in Concilio Meilio/iinensi in cau.ssa Monoilieli- teri Damiano Martjri erexerat, ut sacrilegi temeri-
    jnm ftim s. tarum, auctoritatc S. Maiisueli onno nrLXXix compo- tas vulgaretur. nullo puhante sonu'n reddidere :

    Damiuno sit.r. Dictum aute.m Concilium necumeniciim ConHan- quo exciiati vicini confluentes. viso sacrilego, qui
    crc-ito
    tinopoli incfiootum esl atuio ncLXXX men.^c Novcmhri, sepnlcro bffrebat immobilis, ad Pontificera propera-
    Kphcnjni.
    el aniiQ sequenti die xvi Scplcmbris absohttum : fjuo runt. Hic re accepta repente ad templum perexit,
    tcmpore passtm traditur S. Damiauus fuisse Epit^copus ibique misericordia motus. pro sacrilpgo orari jus-
    Tieinensis, nt vel ideo possit Panlns Diaconus melius sit : qni peccatum snum deflens, a Deo liberatus
    excusari, si tum in Concilio diclum fneril episiotam fuit. Cum vero annos triginta, doctrina et poesi
    compositamfimse a S. Daminno, jam tuiie crcato Kpi- illustris, Episcopali munere perfunclus esset, sanc-
    stojio J'apieusi qnem idcm Puulus Diaconus li/>. b
    : tissime ad Dnmini sni araplexiim evolavit pridie
    appvllat virum Domini sanctitate praecrpuum, libe- Idus Aprilis. anno septingcntesimo decirao. CiiiL_ cor/ius trans-
    ^*^''"'"
    rjiiibus artibus salis instructura. venerabile corpus in S. D.imiani primum sepultura,
    2 Acta S. Diiniiani cdidcrunt Bernar/hm Saccns, nuncin snbterraneo maxiraae basilicai sacello, quod
    lib. 9 Ticinrnsis 18; Jacotnis
    historiiB cnp. \7 el S. Cyri Confessio app^llatur. cum veneratione co-
    Guala, lib. 3 Sanchtarii Papiensis cap. 3, Stephanns litur.
    Vila: aerlpto
    BrcvcnlanuK, lib 2 Histori:r Papicnsis ciip 1 1 Anto- ; 4 Ffactenus Jonnncs Baptis'a
    fle Gaspnris, Sanc/nm

    iiins Maria Spctta, in Vilis Episcopnrum Papicnaium; Hiscossorum quod sinefunila-


    hunradscrit)cns(ani\\i?e ;

    Ferrarius, in Catntotjn Sanctorum Itahv?; ct novissime mento c.rcogilnlmn ab a/io quocumqne, ab eo ad /jratiam
    Jnnnnes linptisla de Gasparis, in Brcviario Snnclorum assnmptum pulamus : qui ct alins invenitur recentiori-
    Episcopnrum Ticiiiensis EccU'sia\ qnoil opuscnlum auc- bus conjccluris p/usculum tribuisse, quandn quie Pau-
    tor cum anno MncLXii Papi:f de Aclis
    nobis donnvit, lus Diaconus libro 6 cnp. 5 ntirrnl ttc pesle, deque An~ v:

    horiim Sanctorum antiqua monumenta inquireremus. qefo bonn nc mn/o ct S. Sebastiani RcHquiis, ahsque Patriarcha
    €P. h.rreticus
    E.T lioc etoginm istuit dnmus. ultn S. Damiani mentionc, ca liuic appropriat. Sed con/ulatus.
    3 Dnmmnus, genere Ticini natus, eximins
    nobili vnpiimis dif^cn/tntem quod idcm de Gasparis gms"?
    habcl.
    Tlipoloyus, nb niorum et virtutum inlegiifatem Tici- scri/nt de Gcorgin Patrinrcha hxrcti<o, quamvis aaclo-
    ncnsinin Kpiscnpu-i oreatus, anno sexcenfesimo oc- rcm sequi vidcatur Jacnbnm Gunlam Inco pnpcitato
    : Vir ipse non mn lo sanciitate,
    togcsinio adinir;ibili flnruit sanctitatis et doctrinae qui aii sed et excel-
    pra^stanlia, ut ejtis epislola', egregio peueque divino lenti doctrina insignis. '
    vocp univers.Tlis ecclesias *
    an \

    ingenio oditFe Synodo, ad extirpaiidam ha?-


    in s^^xta Const.-iutinopoli fungifnr, ad Geo.-pium iliid ni \\^-
    relirarn Monotlielitarum pravitatem. testanlur. Post reticura {mm addit, Palriarchain.) perfiilise tenebris
    par compo' niultos legationtim labores, eloriuentiiE viribns, Iin- obductum, ut eum reduceret in greraium sanctaj ma-
    peraloris et Longnbardorum composuit discordias, tris ecclesia». Scpfimo seculo, quo rcm gcstam opor-
    belli.runique sedavit furores. Pauperibus subve- tui.^set, fuerunt Cnnslnntinopolitani Palriardue Scrgius,
    fiof-iiHium
    jianjirnhiis niendi ^t.udio inflammatus, sibi suisiiue successori- Pfjrrhus, Pau/us, itcrum Scrqius, Thoinas Muno-
    ii, non cei-tc,
    pjfniiium bus satis commnduni paravit domicilium, qno inopes thc/it.r. omncs : tum Joannrs v nc Constnntiiius; deni- Georgnts.
    etiam et perpgrinns liospitio reciperet cibnque refi- que Thcodorus. cui ob hsercsim dcposito suffcclus est
    ceret. Duos qunquo ^acros Fnnles suo ajr^ ad bap- OcorgiiisCathoticit/i.f.tii^ab hoc cctebratum Constnnlino-
    [oiites hnfidx-
    Eo tenipore pra,'fuit Ec-
    tisinata racioiid.i excilavit. pidiiauum Conci/ium iiitcr Occnmcnica .tcxlum, cujus
    maliw favti.
    clesia Ticiiiensi,
    quo foeda Ticinum pestis depopu- .wpcrius fiicla cst meutioivide sisBnronium- ad a7inum
    labatur, diu noctuque circumsonante aere tubarum DCiAXvin nitm. 13. Vet iqitur, quod indefinite dc ati-
    clangore. cuin invisibili belioruni strepitu, ac noc- hifrcfico Patrinrchn .'<cripscrat quispiam,
    qiiii pcrpcram
    turna duorum Angelornm apparitione, alterius sci- altribuiuni est Gcorijio, ciim dcbuertl tribui Thcoddro,
    licet boni , allerius inali , perterrente civitatem. si c.T Pomnni Pontificui aucloritale dcpnsitus ittc est,
    Maln enini Boni jiissu tediuin fores veru inculiente, scntcntiam fercnte Diimiano, Leguto Apnslo/ico : vel
    lot ninrtui singulis in a-dibus niane cnmperiebantur, aliqiio librarii cujuspiam errore, pro nominc Sergii
    qnot iclus nncle auditi fuerat. Tuuc pius et sanctus irrcp.sit uomcn Geor-gii, adeo offine priori, ut alias non
    Pastor ad Deuin reconciliator nccessit. Quare con- scmcl eadcm intcr se commutntn invencrimus.
    vocato Clero populoqne et ipso Rego Giinipertn, ora- K y^dilitur apw/ eumdcm nuctorem Epitaphium se-
    tiones, jejunia, publicas mgationes et alia multa pulcri S. Daminni. citafo Jona Grutero, quod apitd
    pietdis opera indixit. Qnibiis pie bnmiliterque per- dicin.\ auclorca vidcri pniest
    jirnrurottx
    : in ilto dicilur S. Naza-
    actis, Dciis,delinila precilius indignaiinne, Daniia-
    .s. ,siiiiistiaiii
    rius Mariyr, indnstria S. D.imiani, rapruisse aulam,
    nnni luonuil, fnre ut civitas liberarelur, si altare qnam , feniplum S.
    rrliqiiiis anibit claritas, nt vidcalur S. Dmninnus
    .Mihlftta : Mart^Vri Sebastiano in Imsilica S. Petri ad Vinciila honorem
    itlius c.rlrnxisse ccctesiam. Cotitur S. Na-
    erigeretur, et aliquid ex ejusdem Sancti Wartyris zarius Marlijr Medwtnncnsis xs.vm.Juuii. Beriiardus
    reliquiis ineo collocaretur, et in venerationis cullu Siiccus llb. 9 cap. 18 adfcri S. Damiaiii cgrcg^am sen-
    haberetur. Tuncsolicitudine Damiani et Regis Gu- tcnfiam, de morte et resurreclione Domiai iiuslri Jesu
    niperti, S. Sebastiani bracbinm Roma Ticinum Christi, qua rcdargvit auilaciam
    de- cujusdam Hc.l>r3!i, ar-
    latum est et ceteris omnibus peractis, extemplo
    :
    guenlis ntm fuisse. e.r Dci diguifate mortcm snbire Do- Jiul.ins
    desaiviit pestis, et ab letifera calamitate civitas vin- minum Jesum Ctirisluin : et sub (incm nddit idem nuc- rcdargvfiix.
    duata fuit dic;ita>que illic ara? Marlyris, quotannis
    :
    tor, plura alia Damianum, et voce et scriptis, Tici-
    piMdio festum Amn Sebastiniii. et ipsn qiioque die nensibus suis dorumenta prjebiiisse, prsesertim vite
    testo, ipse cuui Ordiniriis. Man^ionari'
    - 'iis et reliquo . su3e innocentia sed ejns scripta teinporum et honii-
    :

    Ueni Ecclfsia, C;vtliedralis, snlemui


    supplicatione num incuria luisse suhlata. Loco epiiaphu np[ioiihntts
    acce.lebat, saora facturus. Diviua
    miraculoriim vir- tiistirlimi Brntitii, Ep Rcnpi Siiviiitiensi.',, in Morttjroh-
    tute eluxit. Nam in legatioue, qua fur.ctus est no- gio Poftno ilo rtlttmn :
    imne Catliolica. Ecolesia! a,l
    Georgium I'atriaroham Pra?5iil iit o^ posuit Damiaiins ad ora leprosi
    Coustautinopolitanura hiereticum, ut eum in sancta; Lurida lepra stalim, iion reditura, fugit.

    DE
    .

    93

    DE SANCTO ERKEMBODONE.
    EPISCOPO TICINENSI IN ITALIA.
    AKNO DCCXUI
    T^rufijia. jllu.^tris Morinoriim oUm civitas, plu- nunc Erghen-bode, id cst industrium cautumque
    qiiod
    res liabuit vttx sanclilatr claros Episcoiios. Ex minislnim, expiicaremus et pronuntiaremus. Forte
    his celphranmus B. Jimmirm xwii Jniuiarii, solum vnluil Mnlhrnnctis, .itudiorum caussa, ut nlii
    et S. Hiinfridiim vui Marlii : ndquoriim Acta Hibertiinm profeclum, inde
    miiltts tunc, iu cum dictis
    de Teruana urbe et Moriiiorum antiquitalc di.rlmus va- Episeopis redtvit^se jam Clcricitm : verum nec hoc debet
    Tempiis Sedis^
    ria, hic non reiietenda. Traditur eju^dem Sedis Epi- obsqite teste tlici.

    scopus crealus aniio dccxxi aut dcoxx Eriembo.lus, et


    iiide in ca'los migrnsse aniio dccxmi, hoc xii Aprilis.
    Fiieiat aute constilulus /Ibbus mounsterti Silhiuensis,
    ViTA
    Vita scripta,
    iu iirbe Andnninro}>nlit<ina, n S. Bertino conslructi. Auftore .loanne monacho Sithiuensi
    Vita nliqua ejus coiiscripla est, cum ab obitn illius

    qiiadringenli anni et plures essent elnpsi. Auclor se Ex Ordinario MS. et Breviario Ecdeaix S.
    Joannem monasterii Sithiuensis liumilem minlstrum Audomari.
    appellnt : quem arbitramur Joanuem Ipcriiim esse,
    posten crentum Abbateiit dicli monnsterii Siibiuensis seu Yeenerabilibus Fratribus etamicis, inecclesia Au-
    Bcvliniuni, nnuonc.LXXW]. o quohaheTuus con-
    scilicet domari sub canonioa prolessione degentibus, frnter
    scriplum Chronicon Bertiniannm uecdum tijpis vnlqn Joannes, Dei pat-entia Sithivensis coenohii minister
    tuin; in qiio piircipiia nliqnnl mnniimeuta hiijus S. humilis, opere magis et honestis mnribus quam E
    Erbcmbodonis descrihuntur. Vitnm damus c.r MS. Or- nomine et temporalibus commodis, ad cannnicam VfiUt auctor
    officium digniiat^-m a^^pirare. Cum frequenter de reverendis Vitnm oliin
    diiiurio ecclesix S. Audomari, dislribntam in iiovem
    ecdesiasti- nnn faisse
    Lectiones, quariim etiam pars prior, dempln proloijo, actibus gloriosorura communium Patronorum nos- coiiscr'ptam,
    excusn estanno mdxviii in Breviario secunJnm mo- trorum, Audomari videlicet et Bertini, cum nnnnul-
    rem, usum et oonsuetudinem EcolesiEe ciillegiataj lis eccle.sia5 nostr:B Clericis familiarescnnferremus

    S. Aiiiiomari, Fuit postmodum en Ecclesin in Cnlbe- sermone^; qua>stio nonnumqiiam simul et cnnques-
    dralem assnmpta, et Breviarium Bomnmtm ncccpiatum tin de Sanclo nriebatur Erkembodnne : quod rara
    scrvolo festo S. Erliembodoiiis, in quo nunc sub ritu et fere nulla de gestis ejus esset scriptis commen-
    offtcii Duplicis omnui de Commiini Poutificis Cnnfesso- data memnria. Nee de sanctilcite ipsius ulla nos
    ris leijunlur. In primis Vesperis fil soliim Commemo- niovebat dubitafio, pra^sertim cum eum in cannne
    ratio S. Leonis Papx el in Missa prxscrilntiir Credo. Siinctorum sancta' Ecclesiie susceperit auctnritas,

    Sncrn ejus memoria celebrtitur hoc dic in MS. Florario etphiiMpereumDominiimmiracuIafecisseflicptscrip-


    eam ci anti'
    Sanctoriim, in Jddilionibus Greveni Moluui nd et t;tnon tamen populo, majnrum
    iiiveniautiir) a fideli quis i/ionu-
    Usniirdum, in Martijrnloqiis monnsticis, ffionis, Dor- relalioni fidem pieadhibente, nonimmeritocredatur mentis colle-
    Memoria tn
    et [irivdicelur. Nos it;ique. quia in veteribus cliartis clam edit.
    qnitii Menardi, Bucclini. in Marlijrnlnqio Gnllicnno
    JHartijiologiis
    Snussnii, Germanico Cnnisii, Belqicis Mirtri. Moluui, et anniilibus nostris qiiEedain de hoc Sancto scripta
    IFillolii et aliorum : e.c his nddimits boc eloqium Mo- nos reperisse meminimus, aliquid de eo scribere

    laiii in Nnlnlibus Sanclorum Belqii relatiim. proposuimus quod utinam per Dei gratiam ei cedat
    :

    i M'inasterio Sitliiu depositio S. Erkembnrlonis, ad gliciam, Sancto sno ad venerationem, legentibus


    Morinorum Episcopi et Abliatis Sitliiuen^sis : (]ui in ad aidificationem, et scriptori ad promerendam
    monasticis et regnlarilius disciplinis a prima ;Ftate remunerationem. Et ne quis
    o^terni pra?mii proflciat

    sul) sanctissimo Bertino militavit, usque ad ccu- forte dicat, quinquaginta annos nondum h.ibes, et
    gruentem a-tatem Alibalia; deinde in Sitliiu, vir
    : de S. Erkembodone, qui ante quadringentos annos
    omni biinitateciinspicuiis regimcnquartusinchnavit, fuit, scribis? sciant, qiiicumLiue hse- legerint, nihil

    anno septingentesimodecimo cui Ptiam chartas seu : nos de proprise adiiiv.^ntiouis novitate scripturos ;

    privilegia qu.itiior acquisivit. Post sexeunium vero sed qund in veteribus scriptis sp.irsim et confuse
    in Episcopum Teiuanensem est suhlimatus in quo : nqierimus, prn moduln noslro colligemus et nrdina-
    simul et in .Abbatia per annos viginti et sex reseJit. bimus. auctnrititesiiiiul et ratione, si neces^e fuerit,
    Est cum magna revereutia sepultus in monasterio per Dei L'ratiam defendere et probare valentesquid-
    S. Auiiomari, sive in basilica S. Mariffi, quam S. qiiid scripserimiis.

    Corpus m Audomarus pridein dedicaverat :qua nunc resi-


    in 2 Beatus igitur Erkembodo, monasticis et regu-
    alfari,
    dent Calhedrales Canouici S. Audnnriri qui sepul- per sanctissimum Confessorem
    hiribus ilisciplinis
    :
    Erudtius a
    crum in prailuta sua Ecclesia nstendimt ; corpus in Christi Bertinum in Sithiu monaslerio divina provi- S Jtertiiio

    siimiiio aliari, caput vero in pai-ticulari vase recon- dentia institutus, a prima?va a;tate eruditiis, et

    ditum cnnservanf. Festum translatinnis ejiis cele- ejusdem virtutum pii Patris imitatordiligentissimus,
    frslum tranx-
    bi-ant VI Tdus Septembris. Ha'C Molanns. Festiim quod veraciter credi debet, propter vitffl raeritum
    l"homs.
    dicto' Trnnslationis etiamnum celcbrntur sub ritu ofjicii et prudentiae sanclam opinionem ; computatn in ca-

    semiduplicis. Coluiilur antc memorati Sancli mense falogo Abbatum Rigoberfo, qmirtn post B. Berfinum
    Si'ptembris ; Bertinus, die qitinUt; Aiidomnrus noua. locn, suscepit regendiim Sithiuense cosnnbium. Ve-
    Jacobus Mnlebrancus, tomo 1 de Morinis lib. 4. cap. rum cum constet quod nertinus Rignbertum sub se
    55, rfi- S. Erkembodone aqil, et ait se in memliranis, Abbatem constituerit, qno post non multum tempus

    legisse, eumdem esse, (|ui Luglio et Lugliano Regi- amoto, viriim venerabilem Etlefridum loco ejussiib-
    bus ex Hibernia comes additus est. additqiie se cre- stifuit, qiiem etiam pi»t mnrtem suam sibi succes-

    deie euin ex tiinc Sacerdolem, er forsan Luglii Ar- sorem reliquit, S. Erkembodonisnullo medianfe an-
    cbiprajsulis Archidiaconum fui^se. Coliiniur hi Snncti tecessorem, si rei gesta; veritatem subtilius ind;ige-
    EltefridQ
    XXII! Octobris : in quoritm Actis tam rxcu.^is q'tnm mn- mus, B. Erkembodonem tertium post B. Bertinum
    Abbati de-
    nuscriptis mcntio S. Erkeinbodnnis, neqne
    nulln fit
    Sithiupnsem Abbatem fuisse probabili poferimus ra- functotuoce-
    aliud siqnitm nppnrel ob quod ex Hihernia diretidus tione demnnstrare. Sicut enim a SS. Linus el Cle- dit.

    esset advenisse : qui iiomen manifestr Teiitonicuin lulit. tus, licet a B. Petro Episcopi ordinati Romanae
    Ecclesiai
    u VITA S. ERKEMBODONIS EP. TERUANEN.
    A Ecclesiac legaiitur praefuissc, tamen qiiia ordinatore modi, in quibus vir sanctuspro utilitate subditorum D
    suo supersfite. per coronam rnartyrii, (ie iiac vita crcditur desudnsse, siceuin officium egisse Marthaa,
    ad jEternam transienint, S. Clemens ejusdcm B. Pe- ut ad illudunum, voce Domini porro necessariiira,
    tripriedicatur successor existere sic quaraquam ; pervonire satageret, optimam scilicet partem Ma-
    Rigobertus et Etlefridus a B. Bertino fuerint .-^bba- ria;.

    tes constituti, ille tamen ver.iciter ejus dici potest 3 Quanivis vern, quod plerorumque ancloritatem
    successor es.se. qui ipsi post lianc vitam cognosci- Sanclorum commendaresolet, fere nnllaenm fecisse
    tur supersles remansis.se. niir.acula scriptnm inveni:imus : desanctitate tamen
    3 Snnctus ilaqueKrliembodoannoVerbi incarn.iti ejus dubitare non permiititur : nimirum cum anti-
    b septingentesinio septimi) decimo. post decessum qua sanclse Ecclesiae auctoritas Sanctum pradicet,
    e vero B. Bertini c nono decimo.ad regimen Silhiven- et in numero Sanctorum canonizatum reverenter
    creatus Ab- sis connobii proinolus. ad cultum religinnis conser- eum colat et adoret. Nec credendum arbitremnr
    bas an. 717.
    vandiim, ad exteriores pnssessinnes ampliandas, et eum nequaqiiam miracula fecisse imo potius ne- :
    '"'"'"''<'•

    conlra invasoriiniinjurinm defendendas totus accin- gligentia scriptorum, si qua fecerit, memorise coni- 'i'alTnl/'°"'
    gitur : sciens se potius onus qiiam lionorem susce- niendata non fuisse. .\utcerte (quia Sanoti, si qiiid
    pisse, volensque juxta B. Benedicli rcgulam nnn boni agunt, foris gloriam noii expetunt) siquid mi-
    tam dici ,\bbas quam esse, et nfnnen majoris fac- raculosnm egit a ventosa homiiium notitia abscondi
    tls adimplero Qund autem boc veruni sit et absqiie voliiit : quia inde Deo m;iliiit placere quam homi-
    omni amliiguitate indubitanler credendum. si quis nibus, et plus a-teruani amavit remunerationera
    nosse volueril, exantiquis regiim Francorumcharlis, quam transitoriam mortaliiini laudem. Postquam
    quas iste vir sancliis prnpter libertatem monasterii ergo fidelis servus et pruden=, peeuniain Domini sui
    sui multo labore noscilur arqiiisisse, evidenti argu- suo in tempore liene dispensavit, et nd excolendam
    d ment.o monstratur pmbibile. A Rege enim rf Cliil- coelestis patris familias vineam conductus, in ea
    privUrgifi pcrico (contracujus Diicem Ragenfridum nomine, perseveranter laboravit; jam vespera vitfe suae ad-
    monaslerio Carolus major domiis, cngnomento Marlellus, legi- ^'
    veniente, vocatur a Doraino «uperna; mercedis de-
    impclrat.
    g tur apud Vinciacuni bellum iniisse et eum vicisse) narium accepturus, felicique cornmercio commuta-
    et a c Theodorico juniore, /'consobrino ejusdem Chil- turus pro terrenis ciBlestia, pro perituris ajterna.
    perici et successore, privilegia de immunitalo loci Huniana; itaque conditionis dehitum solvens, nppo-
    r moritur an.
    sui impetravit : in qiiibus inter celera sibi et suc- situs est ad Patres suos, anno Dominicie Incarna- Ti2.
    cessoribus suis perenniter scriptum inveni- iuiliilla, tionis septingenlesimo
    q quadragesimo secundo pri- ?
    tur ut nullusjudexpublicus ad mnnasterium Sithiu die idus Aprilis, sepultiisqne est a popnlo in ecclesia
    vel ad loca ipsius r|uoquam tempore ingredi deheat B. Audoniari, coram capitaiieo altari sancta; Dei
    nd caussas aiidiendas aut g freta exact;iiiila, vel fide- genitricis Maria; : in eadem ecclesia
    cujus honore
    jussores tollendos, nec mansiones aut li par.atas fa- in principio, ab eodem sancto Praesule Audomaro,
    ciend.is, necliomimfsipsius monasteriitam ingennos fuerat ;ediflcata et dedicata.
    quam et .servientes, qiii super terras suas comma- C Celebris antera adhuc extat f;ima, ex antiqua
    nent, distringendos, nec ull.is reilditiones reqniren- seniorum rdatione aucloritatein trahens, quod ad
    das vel exactandas. i tumbam S. Erkembodonis
    tot et tanta olim fuerint
    4 Decedente Kavengero , Morinensi Episcopo perpetrata miracula,
    ex oblationibus fidelium, Ex obtationi-
    ut
    successnreliaini, qui et ipse siiccessor fiiit I)r:intii, qua; prnpter illa inibi ofl^erebantur, ecclesia B. Au- bus Irudiiur
    .successnrisbeatiPricsulisAudomari ; S.Krkemboilo, domari a solo dicatur fnisse re;eiliflcata, et sumptuosi ccclcsia
    annn Dominicas Iiicarnationis k sepHiigentesinio S Audomari
    ut in prajsenli apparet, consiimuKita. Si quis vero extrucia
    vigesimo, Teruanensis Ecilesia! snhlimatur Episco-
    qua;sieritquareexindenullacertaextentmonumenta,
    patn simulque ciim bqiiscopatu gubernatinnem
    :
    ha^c scriptorum negligenlin credimus evenisse; au-
    mnnasterii strenuc administrans, sic utrobiqiie ad ctorilatique majorum (etsi perpetr.atorum modum et
    puIrhr.T Rachelis amplexusanhelahat, ut de fo?cun- ordinera miraculnrum nesciamus)fidem adhibendam
    treafur Epi- ditate Liajmnlliplicem procreare snbolem non
    desis- essecensemus. Sed quid tantam de rairaculis quaes-
    tcopm anno teret. Ila siqnidemad conlemplativa^pulrhritudiuem tionem facimus ? cum authentica testetur Scriptura,
    720.
    vilic snspirabat. ut ffficundam
    p
    nctivre operationem signa non esse data fidelibus sed infidelibus Nos
    c :

    non negligerot ita insuscepta lam monaslerii quam


    :
    igitur, quia per Dei gratiani de fidelium numero su-
    i Cor. 14, 22
    Episcopii cura eaqua;Dei suiit cogilabat,
    ut tamen nius, virtutes Sancforum quam miracula
    potius
    adpromotionem rerumexteriorum sibi coininissarum imiteraur. Virtutes enim miraculis mull.o suntpraes-
    diligenlem operam impenderet. Ut enim haberet tanfinres, cuni illorum nperaliones evacuabuntur,
    unde tribueret necessitatein p:itieiiti. emit a quodam
    Vitam acll' isfarum reinunerationes justis in seternura con.ser-
    ram pt co» viro, Rignbcrto iioniine, villas, sicut in veleribus vahuntur. In futuro enim jiidicin multis qui dicturi
    leii^lilatlvam churlis rcperitur, nominibus nuncupalns /
    liis
    sunt Domino Deo. Nnnne in noinine tiio propheta-
    shmlf^enel. Se.<lii:,cosuper jiau. 7, ij
    flnvium Agninna. m Kelmias, Strnclo, viinus, et in nnmine tuo virliites multas fecimus,
    cum acljaceutiis suis ; et iiifra Mempiscnm LnvWe'. terribiliter deniintiabitur : Ite maledicti in ignem
    ^' dingtis H mansiones et n Helrininm,
    snper fluvium;
    ;v'lernnin.quianescio vos. Et econtrario pnuperibus
    ^
    Qii^iitiamsitum.inpngoTeruanensi^cumadjacentiis suis, qni nulla visisiint fecisse miracula. dulci voce
    suis. qua> snnt in pago Pontivo.
    variaii pos in loco nnncupato dicet Christus Venile henedicti patris mei, perci-
    :

    JwilonM Mnnle super Huviiim Altejain /,. Ex bis sane


    posses- pite regnum, quod vobis paratum est ab origine
    emit.
    smnibusquasdamndhncobtiiietSithiveusecffinnbium, inundi.
    qural qnidem niinc const:it esse bip.irtilniu. Nani
    7 Ea propter, quoniam expecfatio justorum Iseti-
    pars.anliquonnniineetordineretento, nionasteriuiu tia est multorum autem qui miracula feceruut vel
    ;
    voratur li. Berlini pars altera, ; mutato nomine et faciunt spes perihit; ;emulemur in Sanctis charis-
    ordine, dicilur ecclesiaS.
    Audmuari. Ctrum autera niata meliora et ad id, unde nobis major promitti-
    ;
    reliqnie imssessiones, quas
    pra.dictie ecclesi:e non tur reniuueratio, • rliilcs ijus
    propensiori studio et ferventiori
    habere noscunlur, injns liiilUuuliL
    transierint Moriiiensis ec- anhelemus desiderio. Scimus utique qnod Sanctus
    c«m parHbus clesi!P,vel(piodevenerint. temeie
    Maitflx MH- definirennnaude- iste indiebns suis plncuit Den, et inventus est ju-
    nms. tiiiualiquam in
    chartis vel scriptiscertitudinem
    gil paitfin stus : quod cognovit cnra Dorainus
    in benedictioni-
    Uimx :
    lude nnndum reperimus. Iloc vnbis ad pnvsens
    dixisse bus suis, et conservavit illi misericordiara suam, et
    sufiicat.ut ostendcrimus, per ha>c, et alia hujus- invenit gratiam coram oculis-Doraini et quia mag- ;

    uificavit
    DUODECIMA APRILIS 95
    nificavit eumDominus in conspectu Regum, etdedit siiicera sint diplomala illa, alibi examinamus. D
    illi coronam Et nos itaque, exemplo Sancti
    glnriie. t Siciil aviiiiciiliis prn patruo srpe accipiliiv, AUCTORE
    ila
    hujus justitiam sectantes, Deo placere studeamus, JOANNB
    ct Consobrini pro coiisauijuincis virilis scrus. Ilabuc-
    EX USS
    ut coelestem ab ipso benedictionem consequi rai!- vunl umbo proaviim Duijobertum i, Chilpcricus per
    reamur. Etqufiuiam, interinnuineros vita' praesen'is Chloilovfcnm II (( Chilitericum, Thcodericus pc.r Siije-
    errnres, variis tentationum et peccatcrum laqceis bertum cjusiiuc filium Dagobcrthm : ul alibi demons-
    irretimur; misericordiam Cliristi. ad ipsius gratiani travimiis.
    acquirendam, huniiliter imploreraus; ut in futurniu g Freilinn coinpositio fiscn dcbita ad pacem obtinen-
    conspectu ejusdem Rogis magniflcari, et Kternae dam.
    palrocinium
    implorandum. coronnm gloria^adipisci valeamus. Quod nobispras- h Mansiones, hospitium siijnnnt, parataj indicant
    tare dignetiir Rex Regum, ca|)ut et corona Sanclo- alimenta. Consnlatuv pvxceptum Luilovtci Pii super
    rumomnium, precibus saiicti Erkembodunis Cnnfes- missione S. Anschavii ad hujns Vitam 3 Fcbruarii
    soris siii, Jesus (^liristus Dominus qui cum Patre
    ;
    § 6 litt. \ etk.
    et Spiritu Saucto vivit et reguat Deus, per oinnia i Huc usqiic continciitur liscc Acta in Breviario Ec~
    seculu seculorum. Amen. clesise S. yJudomari.
    k In Chronico Ipcrii dicituv Episcopus factus aniioZ
    ANNOTATA. Tlicmlcvici Pcgis, qui cssel annus 722 aut 75!3, non
    717 ut ibidcin addituv.
    a Dc hac priniuruin Ponfificum post S. Pctrmii 1 In codein Chvonico Sehtcas super fluvium Ag-
    succcssionc aijimus 20 Aprilis ad P^itam S. Clcti, et mona.
    in tractatu particalari dc Priinis Pontilicibiis ante to~ ra Ibulcm, Kelmas et Strato, quae adbucsunthu-
    mum I j^prilis. jus Ecclesi^, S. Avdomuvi.
    b In Chronico Iperii et ab aliis dicitur crcalus an- n Ibidem, Nuucdicitur Lederselle, etsunt Eccle-
    «0 710. sia; Caiionicnrum S. Audomari,
    c S. Bertiniobituspa^imrcfcrtiiv ad annuin G98. Ibulcin, Belrinum nunc est Prioratus Majoris-
    d Chiipericus ex Clcvico Jlec factiis anno 71S, nionasterii.
    movtuiis an. 720, Ilic coiices.-iit Evliembodoni pvivilc- p Ibidem, Cliarta sic incipit Domino atque :

    f, iiim libevtalis ct confivmationis, quod sic incipit, Apostolico Patri Erkembodoni Episcopo emptori et
    Chilpericus Rex Fraiicorum. Si facta parentum etc. ejus Congregationi ctc. Actum Sithiu monasterio
    Actuin anno regni nostri Tertio. I'a Ii^cvius. publice III Kal. Septemb. anno iii Domini nostri
    e Tlieodoricus istc vcgiiavit ab iinno 720 ad tinuiim Theodcrici gloriosi Regis.
    IZl .Diioejiis diplomatu dataS. Evkcmlmtoiii cilantuv q Dccvant hiv dux voccs in apoijvapho nostvo, ex
    ablpcvio, hovum prius cditiim est, a Mivieo in Notilia Chronico Ipcviisupplctx. Mabillon scculo Z Bcnedictino
    Ecclcsiavim Bclijii cap. 1 3, aUcvum lcgitiiv apud iiitcr pvictevmissos vctulil, el mortuiiin cssc avbitvatur
    Malebvancim iib. i de Morinis cap. S8. un autem aiino 737.

    DE SANCTO TETRICO,
    MARTYRE ET PONTIFICE AUTISSIODORENSI.
    Autissiodorum , antiqua GalUx urbs, Biirgun- sulum Leonis, Benedicti, Joannis, Cononis, Sergii,
    IMTIO
    SEr. vni, diuco Diualtii inscrta, variis el prarlaris viris sub Childeberlojuninre Francorum Rege. iiui appel-
    Calitum aWo iuscriptis illuslratur : quoruni latus est justii:--. Vir mitissimus et omni bouitate
    veneralioni Ecclc&iastica' , dies suos pr^ scribuut ornatus : nani ct ante Episcopatum extitit Abbas
    Brcviuriu propria, qux varia annum hahetnus, posl rannasterii S. Germani, in qiio otlicio positus talem
    ChriUi mHksimum el qiuugentcsimum excnsa. In hU tantumque se exbibuit, ut merito ab omnibus sumrao ^filfoss.

    omnibus S. Tetrici Episcopi AutissiodorcuRis et Mav- frequentaretur studio : erat euiiu largus, pius, cas- ^""^" •

    Ventra/io tyris cuftus indicatur ad hunc diem xii Aprilis, et omnia tus atque misericors. Deo igitur favente omnis pn-
    S, Tffrici facienda prxscribuntur ex Communi unins Martyris; jmlus a ininimo usque ad muximum divina insjtira- „
    12 April.
    , ad Matutinum vero sex Lectiones recitautur dc Com- tione peruioti, eum in Pontificiiin Ordinem elege-
    muni, ut diximus, unins Martijris, el tres uUimx de runt : sicque a basilica S. Gerniani extractus, Deo
    ordinatur
    expositione EvangeUi ad diem pertinentis. Nos aucto- di,^nus Pontifex est electus et ordinatus Sacerdos. Episcopus,
    rilate hnrum Breviariorum inhunc diem distiUimus ejus Ccepit enim mox acceptoSacerdotio praidicationibus
    memuriam huic operi inserere^ quamvis in recentiorum insistere, Kcclesiamque sibi a Deo coramissam spi-
    Muilijrologiiii referatur ad xvi autwm Martii, uti ad ritaliter erudire. Hic beatns vir, primo anno ordiua-
    10 et 18
    Marlii.
    ilios dies inter Prxtermissos annotavimus. Porro ad tionis sua;, habito Concilio constituit, qualiter Ab-
    diem XVI Martii refcrtur a Menardo, Saussaio et Bu- bates vel Archipresbyteri in ecclesia S. Stephani
    ceHno, uli etiam in GalUa Christiana Claudii Roberti divinum persolverent officiuin. Taliter vero ordina-
    et Sanmarthanorujn, u quibus duitur dicto die interemp- vit, ut deserviret Kalendis Januarii hebdoinada colHgit Sgno- i

    tus. At qui anle hos omnes scripsit, Joaunes Cheuu, ba.silica S. Germuui, n hahdomada basUica S. Ama- dum,

    asserit, vitam martyrio fiiiivisse xv Kalendas Apri- toris. iii hebdoniada basilica S. Petri, iv hebdomada

    lib, quo eum die GaU'binius, Canisius, et Ferrurius^ basilii-a mouasterii S. Juliani. Et ita consequenter

    retulerunt. Acta aUqna hujus Saucti sunt exurata in pcr reUquos menses.
    Chronico Roberti mumichi Aulis.siudorensis, nulla dtei 3 Hac itaque constitutione roborata, constituit,
    obitus factu menlione. Verum is traditur xv Kalendas ut Abbate.s Preslijteri cum Clero, ad suprascriptura ordinat divi-
    '""« o^^f*""*»
    Aprilis sive xviii Martii, in Jlistoria Episcoporum officium peragendum couveuientes, ex Dominico
    Autissiodorensiujn, a Philippo Labbe tonio i Nov!e bi- cellario ab Oeconimioecclesije stipendiura sufficiens
    bliuthecx Ubrurum jnanuscriptorum qua yJcta
    edita : v.i' accipiant. Si vero tardi occurrerint aut negligenter
    conversalionis el murtyrii subjunyimus, qum sunt hu- aj^paruerint, quadraginta dies a vino abstiueant.
    jusmodi. Vice-dominusautem aut Cellarius. si quod jure rai-
    2 Treticus, seu Tetricus. sedit anuos quindecira, nistrare debent. in aliquo subtraxerint, retrusi in
    menses tres. Hic 1'uit temporibus Romanorum Praj- mouasterium, j)er aunum dimidiuiu paue et aqua
    couteuti
    :

    96 DE S. TETRICO MART.
    contenti , debitara poenitentiam pers<^'lvant. Is ita- joco ob memoriara et reverentiam Martyris, a suc-
    que beatus Episcopus villam, qnae ei es succes- cessoriims ipsius, nomine constructum ora-
    ejiis est

    sione parentum advenerat Maxiniiac.im nomine, .si- torium, quod hactenns fidelium devotione veneratur oratorium ei
    erigitur.
    villam donat tam in p.ig" Senonico cum auiifiiiis, manfipiis, vi- et colitur. Exfant hodieque tabula^ ejusdcm scamni,
    Scclesiic
    neis. silvis et universis a|.pen(iiciis siiis, lia-ilica; S. ejus martvrinm desiirnantes.
    S. Stephani.
    Stephani, cui Deo auctnre pra-fuit, habendim dele- 4 Hacifnu!' ea Acia, ex HifiUwia EpiRcopornm An-
    gavit. De cetero, onsnmmaf.n fe-liciter vitaisnaj cur-
    (
    tissiodotrtisium eJtracta : ciijus cpitume eisdem sxpc
    su.aquodam, instiganle diabolo. iit fHrtur, Archi- servatis vfrbis coiilim tur in Chronicomoiiaclii Autissio-

    diaconosiio. nomine Kcppnfred", duniscamiiosopore durcnsis. Decessor S. Tetrici fuit Scopilio, qui dieitur
    res'"lutus qui^sceret, ghidio verberatus, martyrio sedis.\e annos viil, sub Rege, anno Dcxciil
    Tfieoderico

    xv Kalendas Aprilis.et. ^epnllus est cum


    vitani finivit vita funrto; cia successit Chlodoveus iii filius, eique
    sumraa devolione fidelium in basilica S. Eusebii atiuo ucs.c.\'ii\ morfuo hujus frater Childebertus juiiior
    Martyris. Nam decfdem K«uriifivdo anliqiia rela- qitia nonnuUis stutuifnr etiani cum frntre re.iisse, et Tetnpus Sedis
    ct martyr ii.
    tione viilgatiir. quod mox, ut a domo, in qna siium superfuit uaqiu: ad auninn Dccxi.Fiwrunt aulem ,'iupra
    intcrfeceraf Poniificem. est egrcssus, subito turbine inilicnti Pontifurs Rumani Leo^ Benedictus, Jonnnes et

    raptus nusqiiam comparuit. Fuit aiiiem civitas sine Conon fib anno dclxxxiii usque ad annuw dclxxxvii, a
    Episcopo anms tribus. Nain de ."cauino. super quod quo fempere Serijius Pnpa sedit usque ad annum dccx.
    marfyrio
    iiiterf(;iius est, plures exd"Iore deniium ob nieritnm Suh hoc autem vidrtur S. Telricus martyrium passv^
    coronafur :

    sancti viri oblinuero remedium. Sed et in eodem initio secuU viii. MabiUon assiijnat annum DCCix.

    DE RASILIO CONFESSORE,
    S.
    EPISCOPO PARII m MYSIA MINORE.
    SliB ICOMO- ^(iriiini, iirhs fniliipia fnt Mij^ix niiiiori^ ultra colhrtis. In Meooloijio Cnrdinalis Sirleti hnrr paiira
    UAcn.

    P ^
    Iffllrsjmilinn ail J'riifii'iiliilfm , Xenopliunti, dumtoj-al, qiiod miromur. ad liunc diem edita : Sancti
    Slriihinii. Ptiiliinian. Plinia alii-^ljuf nola ; et Patris nostn B:isilii, Episcopi Parii. Qux- eadem
    -- posl
    ! liilrni Ctiristi arrrptojn, E/iisropalia facta hohrnluv in Tijpiro S. Soha', a postevis nucto : nrc non
    ttiih MrtropoHln Cijxirinio : rujtin Kpiaropus Thala^sius in Tahulis Knlendavii Moscovitici et in Fustis Rnllie-
    intrrfttit Conrilio Choirrdonrm^i rl rpistohr Sijnodati niris apul Pihsrviitum, non exprrsso tttnlo ac ttomine

    suhnrripsil . Intrr postrrixnrs Episropon srilitS. Bustlius, Episcnpnttis, ut frrr ntrobiqiir is omitti solet.
    qtti fnlriii Christi rontra ironorlastas rgrrijir piopui/na- 3 Srcuti e.t Latiiiis Genebvardus in Kalendnrio
    vti ; vriiirrotjttr. viiirula et rxiiinni prrprssus, Cvnfessor Grifcoriim. Miilanus in additionthis nd Usunrdum, et

    (fliiriosus, hi(tviiim irlero.r vitieohtiiinit. Iliijiisprn-riora Frrvavins in Cutalogo genevali : qui in Nolis tvadit,
    Sofennh me- A la oliin ronscripto ftiissr nou ilubitonius. rnque dole- etim multa passiim esse pro cultu sacrarum im:igi-
    morla apud
    ntits vrt prriissr vrl nilliur Uiterr. Ejiis solius nomrn iiuir. sub Leone Isanrico. Bavoniiis in ylnnnlihiis ad
    Gtxcos 5„j ,

    liuhrliir lu KpUrntrvitlr mrtriro, et solruurm mrmoriam anniim Dccx.wv, cum rrtulisset rnrta rrrtamiiia siinclo- isaw
    crlrlirout (irirri in matiuis Menivis, ubi ejiis revtaoiina runt Mnrtijriim rt Conjessoriim snh Leonr mrmornlo
    atqiie virtorur inleiivo ofjiein Ecctesiastiro decantautur, susrrjita, suli finein istn adilit : Sicut etBasilius Rpi-
    iiitevpositn Itiir vilir rp,tfnne, scopiis P:irii, ciijns anniversaria die celebrandam
    2 Uic) xii A|irilis, mpmiiri.a sani'ti P:itris no.^itri memoriam liabeni Graeci notatan
    Menologio de- in
    cum pfogio in
    Menxis, liasilii, Episcnpi Parii, Coiife.ssoris. Saiictus liic Ba cima terlia mensis Aprilis. Hi et
    ex impielate alii.
    silius, pi'0|itpr exiellbntem virtnteni suam Pt divi- et crudelitate Imperaioris, imniorlalessibi texnerunt
    nam vitam, crpalus est Epi.sropus Pariensis, quo coron;is. In Mrnxis uonien Imperaloris non expnmiiur:
    tenipnre impiorum Iconiiniarhorum ha^resis prassa- Memoria rjnsdem S. Basilii itd htini xii Aprilis ins-
    batur. Ne ergo hic SaMcliiscum illis seiitire. et ipso- cripta rst antiffno Movtijrologio Araliico-^£!gyplinro,
    nim (logiiiati adversns s:icras imapines subscriiiere qtifid nobis in Lntinant linrinam translulit Uratin Stmo-
    coperetnr, exemplorliv: Pauli totam viiam siiam in nius, Collrgii Moionitnrum Roma.' alumnns. procu-
    aTiimnis et afflictii.nibus ct anpusiiis trailuxit ; et rante Athanasio Kircliero studiortim nostrorum ama-
    exul e loco in locum niicravit. ileclinanii" uhique tore. ^
    hierelicoriini socictaleni : alqiie aniplexamlo veram 4 Qnem assifinnvit Baroiiins Dirni xiii Aprilis,
    cuttus 13
    pietatem, semper Painim inslitutis ailha^sit, ,ic pro annotntur in Menoliujio Basilii Porphijrogrniti Impe- ^1","^^
    iisilem (iecerlavil. Cnm vero in ejusmoili exercitiis raloris, inqiio idem eloqinm, qnnd supra nttnlitnus, in- nienot. Basiti
    Deo placens, eiqiie servieus ail tinem usqne perse- dicntnr ; sril majnri ctim emphasi esprimuntur contva ^"P-
    et alils Syna-
    vcrasset, inpacequievit Ilnrtenus Meuim, qux eadrm impissinti Impevotoris edirtum propugnat:e iniagines
    legiiutur in MS. Spta.rarin I'arisirnsi rollrgti nostn Doinini nostri Jesii Christi, et 'ntemeratse ejus Ge-
    Clnvontonlani et itliis Mruwis MSS. item tn Aiitholo- nitricis M.iria>, gloriosa; Dominae nostrae Deiparae et
    gio Grirco auctoritnle Cleinrntis viii crfiio, et in Vitis semper Virginis, et Sanctorum oinnium.
    •.Sttnclortim Gnrce a Maximo Cijthrronm Episcopo

    0. II.
    DE SANCTO ALFEIUO
    FUNDATORE ET PRIMO ARBATE CAVENSI IN ITALIA.
    tfivn. insifjnis civitas agti Snlevnitaui apud Pi- : sub quo, iuquit Ughellus toniol Ita-
    Arcliiepiscopus

    Cavaclvllo,
    ',[2°."""'"
    G V^/ciin,
    "'""'
    reiiltnos,

    ulltmus Episcopui,
    ''""
    iri

    ^''''"•^
    Principntu ritrriore,
    jtilnni proviucin. suant oriijinem driiel

    et
    monnste-
    „ S, Alferw snh /iitem .srtv,/, deetini e.t-

    Suleriiitniiit: pnres..et

    aiino
    regiii

    uccccLXXXlv declaratus
    Neapo-

    Amattts,
    sacrxeoliimita^M. celebre Cuvense monasteriiim
    liai

    sumpsit exoriiium. Cnjus initium, progressus, Abba-


    tes, virosque, tuin sanctinionia ctim diguttute
    ex brevi Chronica ab autographis documenlis ejus-
    illustres^

    dem monasterii descripta, ibidem recensens idem


    Ughellus
    ;

    DUODECIMA APRILIS. «7
    Uijhelfwi, profevtCatalogiim Abbatura Cavensis mo- lium verbii^ videre, et LectoH nostro ad (idem certiorem
    nasterii. in quo primus appeHatur S. AHerius, alias faciendam proponere idem vel
    : in snpplemenlo facturi,
    Adelferins, qrii sacriim Cjivcnse monasteriiim, anno si quis e.am curavevit nobiscum cominunicandam. E.rem-
    ejtis fmdator Domini nnngentesimo octogesimn, cnnslnixit ibique ; plo fFionis S. Alfevium inscrtpseruiit suts Martyrolo-
    ef Ahbas
    i
    primus Abbas extitit, usque ad niillf>simum quinqua- gii$ Dovgaiiius, Menardns, et cum longis.Hmo e.i Actts
    S. Alferius :
    gesimum Saluris annum; qun pridin idus Aprilis, encomio Bucelinus. Hymnos quatuor, cu-m aiiqnol An~
    quo Dnminica cceua recolebatur, spiritum emisit, tiphonis et Ovntione, composuit Angelus Sangrinim
    cuMi centiim viginti annorum esset K-titis, proplietise Abbas Casinensis, ut in ejns Solennilate canerentur.,
    spiritu [lollens, mortuorum suscitatnr m;igniticus, quse brevitaiis caussa hicnon edimus,
    inniinierisqne miraculis clarus: sepiiitusque est in
    sacratissimo specu, qnod de ipsius cellula in S. VITA
    Micbaeli^ Arciiangfli oratorium commnlatnm luit :
    Auciore Abbafe Venusino.
    ubi nsque liodie requie-^reus pia iidflium devotione
    colitnr. et henpficia impelrat. cuni liealis Leone Lu-
    Ex MS. Cavensi el Surio.
    censi, l'etro Salernitau". Siiueone, Henincasa. et Pe- PROLOGUS.
    tro ejus nouiinis secundo : qiii eidem S. .\iferio et
    in vitae sanciiiate et iii monasterii repimine siicoes- i^i juxt?. divinae sententiam Veritatis. lucerna atl Matl. 15

    yeritnt, vtaqne excpdentes juxta ip^um tiimiilari huc accentlitur, ut super candelalu'uin posita, luinen .SflHC/orum
    hiijus Vila vnluerunt. Hujus sancti viri vita et miracula extant dunium intran1ibuspra.beat; lieneprolatae senlentiye vtta compa-
    a Vetmsino rntur tticerrue
    in iibro de Vilis sanctorum PatrumCavensuim. olim virtutem exeqnimur, si sanctorum viroruin exempla,
    Ahhatc vjtper canttela-

    scripta.
    a qundani Venusini sanctissim;^ Trinitatis cueuobii ad minorum forinam, altius subleveinus. Ex alto.si- brttm posittE,
    Abbate composito, etaB. Leone ii, Abbate Cnvensi, qiiidem sUfP revelalionis ad iust;ir ignis^qno lougius
    Longnbardis cliaracteribns in membranis exarato, lumen pruferunt, invitare eos quos illustrant melius
    qiii in Cavensis mrmasterii bibliotiieca cum venera. possiiiit magna autem cum fiierint et ne>ciuntur,
    :

    tioue servatur. Kjusfestivitassub duplici'; officii ritu magnum quod habent lunien noii proferunt, quia in
    solenniter agiiur in nionasterio Caven'-i, ipsa dor- imis locis et abditis ocfuUaiitur. Et fortasse idcirco
    mitionisejus diexii Aprilis. Cilalam FUnm S. Alfe- ahscondi sub modio lucerna dicitur, quia ii qui

    festUM cele-
    Tii hic diimus rx MS. Cuvcnsi iwhis iransmissam, et Sanctorum lucidam conversationeni sciunt, pro per-
    bratur 12 miire nost o in tapitaet nurneros tlistinctnm, atifue ndiii- fecta men^ura illorum quam contiuet, modii noniine
    ApriUs, tionihis uolaliontbusgue iUtisiratam De ejtis nurtore designanlur : ex inleriori vero parte expriraenlur;
    pliira diJimuR iv Martii ad Vilam S. Pelri Ep scopi quando scilaabscoiidunt, (]uia per meritum in imo

    Polu-astrensts, el tenii ylbbatis Cnvensis, sanrtifue et abjecio loco se constituunt, Hinc etiam Scriptura
    Alferii ex fniire nepotis. sacra denunliat, dicens Qui abscondit friimenta,
    :

    rrov. 11, 56
    2 Piiuli'S Reiiins, pavte secunda de Sanctis reqni raaledictus erit in populis. (juid eiiirn fruinentorum
    Vita: cpilome Neapolttmti, posl Viinm S. Prisci Episcopi cap. 5 nomine nisi Santorum exempla figiirantur? Ex ora-
    cdita a
    Oi/it de qiiniuor Snnctis Ahbaiibits Cavensibus, ac primo nlbus quldem cilius graiii e-^t exceiientior excel- :

    favlo Hegio,
    Ferrario, loco tradii aliqvoil cimpendium Vilx S. Alferii : ex lenlia ergo facta perfectorum, Irumenti nuinine
    qiio Ferruriiis tn Calahf/o Snnctovum Itnliae epiiomen designantur : quia quo dulcius hajc fidelium mentes
    et fr-itmentts
    concinnavit, aliquol erronbus emendutis : quia, uti an percipiunt, eo plenius velut de electiori cibo satian- i« ctbum
    nolai, pro Virtore in Paulus Reyius hubebat f^ictorem tur. Si ergo maledicitur, qui fruineutum abscondit; tiatis.

    n, el pro Henrtco iii Itnperntore scripsenit Henrictim caute vigilandum est, ut ad i|ueiniumqiio fldelem
    11. Vevum pva^cipmm Pfiuli Hetjii menduin ciivere mira Sauctorum facta perveuerint, hsec: praidiraiido
    7iefj'exi!, quo obitus S. .-Jlferii transfertur in aniium proferat, ne maledictuin iucurrat; et occullando in

    Mxr:viii. qunndo eijclo Lunse xvi. Solis xv, littera Do- imo sit, qui exponendo tieri luminis candelabrura

    minicaliC, Pasclia celebratum wvui Mnrlii, et dies sublime potest. Unde etiam in Evangelio Dnminus
    XII Aprilis incidit in Ferium secundam posl Dominicam dicit Si in alieno fldeles non luistis, quae vestra
    :

    secundam Pasrhaiem pvocid aferia quintu


    : in Ccena sunt qnis d;ibitvobis?
    Doinini, et anno Chrisli iniUestmo quinqinuiesimo. Pos- 2 Ego igitur tam liis et hujusmodi territus, quam
    tea Utmen idem Fervarius, texens Generalem Calalo- etiain audientium profectibus invitatiis, venerabilium
    guni Sonclorum qiti in Romnno Marlijrnlvjto iion snnt. Patruin. Alferii videlicet, a Leonis, Petri atqiie
    trfpo Vitx 1
    Constabilis, Abbatum Cavensium, vitas atque mira-
    ohseriuivil erroiem, et piirdtrtum aniium ml notavtl, Abbatuia
    cula scribere proposui ut quia, auctore Deo, idnm
    citatn Vtlo e.r Annufibits Baionii, qui ejtis meminit nd Caveitstum
    :

    dirtum anniiin, num. lb,p/fl?!'(«m Henniiw fmpera- Cavense coenobiuin m;ignaj religionis est, jaini|ue jiroitonuiil ur
    monachts
    toris quarlum niimerat. Vitum S. Alferii abbrevintam ejiisdem religionis i Ordo longe lateijne difruuditur,
    Ordtnis Ca-
    Lihro 3 de Vitts Pa- ii qui eorum sequuntur institulionem
    exeraplis at- veitsis.
    edidevunt, Benedietus Gononus,
    trttm Occidentts pH]. 169 et seqq. Simon Mnvtin, in que mirai-ulis accendantur. Quod profecto vobis,
    (lOiwno, Sacris rehquiis desevti png. 290 et seqq. Franciscus hujusmodi Fratres, specialiter convenit, quos impo-
    Marttno,
    Jiavinus, de Vilis Sanciovum ad hunc xii ^lpvtlis, et ad ordinis eoruiu normam
    sito pio religionis onere,
    ffara:o,
    movtuv m esse censet dnno Clirisli circiter millesimo redegimus. Valde eniin devotius post illorum vcsti-

    nonagesimo. Verum postannum miUesimum qninqun- gia curritis, si aperte cernitis, quia qui vos labo-
    gesimnm non nccnrril dies xii Aprilis in Cceiiam Domini raiido pra?cesserant, de labore suo jain ad jcterna

    usque ad anintm Moxxiii. Artioldu>- Wion S. Alferium gandia pervenerunt. Me quuque qnia hoc deceat,
    inscripsil Miirttjiologio suo monnstiro nnnntalqiie eum nulli vestrum diibium e^t ut qui de clauslro illo,
    ;

    terra promissionis egressus, in c longinqua


    in Sanctorum niimrrum fuisse relatnm, ulqne se didi- velul
    cisse ex epislobi itdinodiim R. F. D. Viciormi Mauso regione pascendos atque raultiplicandus suscepi
    ab .\versa, Abb itis Cavensis, (\m anno mdlxxxix ad greges, virgas exeraplorum vario cortice instituen-
    proponam;quateiiusii, qni ex vobis per divin.im
    Comitia t;eueraliaOi'dinis accessurus, declaratiunem dis
    ('ntliis in
    Canonizationis ab Illustri>simis et Revereudissimis gratiam fa.cundantur in spirituali sotole, non solum
    perpetua carnis incorruptione sint virides, sed om-
    yartijiologiii
    monaslicis.
    S. R. E. Cardinalibus super interpretatione et exe-
    cutione Sacri cecnmenici Concdii Tridentiiii deputa- nimoda virtutnm varietate fulgentes. Sed quia in
    tis, visis Actibus, impetravit. Hiec Wwn : cut et universalibus scriptis nustris, verborum quibusd;im
    auctori Fpislntte libenler credimus ; maUenius tamen obstacuiis semulurum accessus obstruere solemus
    ip.^am Cantmizalionis tleclarotionem propriis Cardina- opusculi bujus tenerum situra nullis reprehensiuuum
    13 spinis
    Apritis T. II.
    98 yiTA S. ALFERII AB. CAVEN.
    spinis obdiicimus, quia cum domesticis nostris de junctus est, et inter priraos palatii sui ingenti cum
    Quodam vero tempore. cum Aprocrisiarius
    AiXToni rebus notis fraternis affectibus fabulamur. Ad tjuod honnre susceptus. res
    in Giilltas
    ABB^TE
    nimirum opns priornra nostrorum non nioflico ru- exiperet, ut a praefato Prinoipe ad regein Germaniae missus.
    VENIiSINO
    bore siicreiidimur, qui de suis agere, quod alii nuntii mitterentiir, prubifatis su£e merito vir vene-
    EX M>
    l{ fecerant. noIiKTunt. d Victor namque Romanse ICc- randus eligitur. et in Gailias pro perficiendis prin-
    clesimSummus Pontifex; ciim adiiuciili mnnasterio, (.ipalibus negutiis apocrisiarius destinatur. Qund
    Vila S. Alfe- qiind asanclissimoPatrenostro Honediftn in Casino tamen nnn tam Immano judicio decerni coeperat,
    n* profertur
    mnnte constructum est. in venerando habitu c pra^- qiiam (livino : ut is videiicet, qui jam inagnus in
    rj srrifitii
    Vicforls esset, in libro, f quem de Sanctnrum miraculis co?lorum regno censebatur. ad alia tenderet. et ad
    Papic ut, .«cripsit, viri ^enerabilis Alferii mentionem fecit, aliaperveniret aliudappeteret. sed aliud obtineret;
    ;

    ejusdem se familiarem fuisse asseruit et ipsius dum qui terreiiis inuititur, spiritualibus atque coe-
    l
    qua-dam miracula, ita ut al) eo fuerant gesta. nar- iestibiis subiimatur.
    ravil.Virquidem sanctus dum subjectorum animas 4 Nam ubi ad c ecclesiam beati Michaeiis de
    ad ca^Iestem patriam succendfre per exemph me- Ciusavenit, gravem corporis vaietudinem incurrit :

    Deo servire
    lioruni sjitageret ea quse ad eoriim form;ini prndu- qna iinpellente. iegatinnem mutare placuit, et ne- staluit :

    cere voiuit, et prope et longius quicsivit. Quid ergo gotia liominuin iinperfecfa rMlinquere, ut ad divina
    nobis denostris apendum est.si abaliis jam et miris servitia perfectus et integer perringere meruisset.
    extoiluiitur laudilius et .'^(ripti>nim menuiria cele- Mortis crgo, ut putabat, festinatione perlerritus,
    el vs. rrfalio- br.mtur? (^uia vero pra^fatus Poiitifex qiiajdum. non seculo reniintiare proposuit. et id quod restabat
    nr sriiicritm
    omuia, liujus viri veneraliilis iniracula .'^cripsit ; et vitio, in oinnipolentis Dei servitin consnmmare. Vir
    monachorum.
    proejusrevercntiascriptura.Mpsiu,sauctoritatemoperi aulem vita? valde veneraliilis d Odilo Cluniacensis
    nostro prasmittimus, et prn aidificatmne ainlicntiuin Abhas. forle tunc ad idem coenobium venerat quem ;

    piura, qUH' eiim vel tunc latere potuerunt; vel pnst cum plurmiuin rogaret. ut habitum sibi sanctcereii-
    ejuNdem obitum suntge^Ia, supplemus : Qnia item gionis imponerel, Cluniacum deductus est, ibique, E
    nova scribendi lempnra cnnteinni solent : fidem dic- quod pie postulavit, obtinere promeruit. Vir ergo Clvniacum
    duclus, acci-
    torum relatnrilMis, non scriptis lector adscribat : sanctus, postquam religionis Iiahitum sumpsit, om- pit fnhifum
    quia etsi isto tempore scribJmus; ea, quic ab anti- nera illam strenuitateni seculi ad divina studia con- monasticum.
    quis numasterii senibus suut nubis dicta, narramus. vertit. Ccepit enira magnis desideriis superna quai-
    rere, qui solebat ingenti studio strenuus pro temp'j-
    ANNOTATA. ralibus appurere. Secuhira igitur tota inientione
    fugiens, in brevi temporeudeo profecit, ut ad sano-
    Ahhntn etiatn vitu Officii dvpli-
    a CohiTitur alii Ires tas conversationis arcem pertingeret, et cuimen
    SS. Abbatci
    cix in Ecdcsia divensi
    : S. Leo 12 Jnlii, S. Petrus perfeclinnis magnis iaborum mcrilis ohtinoret.
    Cavenses.
    Episcnpus Policastrcusis 4 Mnrtii ; el Constai)iIis 17 b Quicum plnrimum temporis insecretiori claustri Pr.vficUur
    Fehrmrii, ct de hin dnobus ad djcfos dics eyivins. couversatione perageret, liceL valde esset acceptus mnnnstcriis
    b In Chionico Cnven.-ii istn leguntiir : Cum Cavensis Fratriims, quamquam Pairi mnnasterii satis ca- Siileniitnnis,

    monasterii hahilacula minime sulHcerent niultitu- rus, tainen memoralo Salerni Principe obtinente
    dini corum, qui seculum reliiiquentos, babitum remittitur, etejusdem civitatis fere omnia mo-
    SEincta-peli^ionis suscipiebanl, multi Principes el se- nasteria ei regenda committuntur. Sed vir sanc-
    culipntentesca'n(»biaelecrIesi;iscertatimconstruere, tus inlernae quietis splendoriims assuetus, exte-
    moiinstniii
    et sancta loca pro servorum Dei habitatiune otieiTe riurum negofiorum tenebris diu priepediri noluit.
    videbantnr Suiuiui eliam Pdntiiiccsmonasteria ec-
    ; Dimissa quippe civitate, e lunge in excelsi montis
    siilijiila
    ch-siasque condouare Aijb;i1es (juoque ipsi ac
    : latere, cui Fenestra vocabulum est, quietis suae io-
    numuchi ('avenses monasleria in dies erigere conuti cum snbiit, primui^que prse omnihns /Matelliani Ca-
    sunt... Fueruut proiude Kctlcsiiu Cavensi nioiias- vaui, nion;ichorum mansionein lerit, el. ut aperte furjlf ad
    Cava-v
    teria subjecla supra numerum trecentorum Iriginta jam cornilur, oiniiis nostrie nuiltitudinis seminarium Malelliuni :

    trium diversis in locis, tam iu regno Neapolitano fuit : veiiit enim granum ex grauo ilio frumenti Jonii. I'C

    quam in Siciiia et in ipsa iirlte Knma posita. Consn- Evangelici. diini perfecfa contemplatione terrae vi-
    le, siplura vis, dicln ad Vitnm S. Petrt 4 Mnrlit. ventium. mundi omnibus strepitibus obiit, multura
    c /•or/H.s' Ahijas Vennsinus, in provinci'i liasilicata, iraitanliiim se fructuin dedit. Il)i itaque iugentis et
    i» confiniis ApnliiV el Lucnni:v, in monasterio iSanclx terribilis speluncae secretis repositus, snius soli Deo
    Trinilntis; qnnd Cavenu Congregalioni tnnc snherat. viicans, s'jiique placere desiderans, dum mundi gio-
    Ex nrbc autcni Vennsina Horntins Pocla oriundns riain liigit, ad iaudis su;epiaeconium, vicinarum ur-
    fuit bium lere omnium iinguas movit.
    d Victor 3 Popa prwfuit n 24 Maii anm 108G us- 6 Coepit itaque nomeu sanctitatis ejus haberi def/if 171

    (/«( ad 10 Sepinnl . anni 1087, veneno dnm sacra ceiebre, et tantae opinionis fama ionge iatoque diia-
    spilinica soti •

    faccirt III calive dato cxtiiictus. tari. Et quia Sanctorum perfectio raajor est raeritis,
    e J'\iclus hic Ahbtis Casmcn.-iis nnuo 10'o(i /i(?(c Dcsi- qnara ore hominum relerri possit. Pater sanctus
    deritis dictus, antc Danfcrilis, filius Bcnevcntuni Prin- non soluin fortia exercuit, sed etiam miraculis corus- aciipi iii (h-
    cipih. Canlinalis tilnh S. Cacilixcrcntus nnnn 1059. cavit ut quos lama aiiiceret. miracuia solidareut. .sciiuliis S.
    :

    { E.remplo S. Grci]orii Mmjni scripsil Uhros tres Coeperunt ergo nonnulii secuiunirelinquere, etejus- Lnuirm cf
    Desiderium
    Dinhiiorum, Romiv u Joanne Bnptisla Mmo anno dem sft inagisterio sul)jugare. Inter qnos et vir ve- (lcinPoinn»
    iOJil m Inceni proialos. nerabilis Leo Lucensis, et Desiderius Beneventi
    uobilis,ad pemniaudura piievirtutisejusdem studium,
    GAPUT I.
    se ejus niagi-^terio g subdiderunt. Qiioruin uimirum
    Genns, vita m:ularis et monastica : moiiaste- alter post eum Cavensi mnnasterio praifuit, aiter
    jHuin Cavense exlructum patmla mira- S. Benedicti raontisCasini Abbas constitutus, dehiiic
    cula. in totiiis orbis culmine, videiicet RomanEe Ecclesise
    Pontifit^atum snbiimatus est.
    S Alferlvs T ir ergu Duuiini Alfi^rius ex S;ileruitaiKi civitale 7 Sed humani generis inimicus, sancti viri suc-
    Salrrnitamis, n oriiindus fuit qua eum imnis polieret moribus,
    : iu cessibus invideus, cum quadam die Salernum eun-
    /(

    et litteranuu scientia apprime eruditus enitesceret, tem cerneret, super excel>;i' rupis vertlce se obvium
    Priucipi b ejusdem civilaiis niiigna fumiliaritate con- prajbuit. etijumentum, cuiinsidebat, exterrens. pet
    immensura
    DUODECIMA APRILIS. 99
    imiriensum praeruptum in prrEcipitium de-
    raoiitis li
    colligenda est. Qua de re et futura Fratrura recep- D
    Dejictfur a dit. Dejeotus iiaquetantse rupisverticecumjumento, tio non ex praesenti inopia, sed ex oopia futura pen- AUCTOBB
    divmone e ARBATB
    cui priBsidebat, ad littus maris, qund eidem mcnti sanda est: quia ille. qui eos ad rcgiium suum oon-
    monte ad VE.MISI.VO
    tittu-i maris, suberat, nnn sicnt ruens cecidit, sed scandens quasi gregaf tempurales etiara sumptus largiter ministrat.
    ,
    EX MS.
    ittxsas, deanibulaudo perveuiens stetit, quiu integer et illae- Hoc autem vir Dei voce protulit, nos stupemus in
    k sus apparijit. Qui aiitem comitabantureum, a multo opere : quiaomnipotens Dominus in eodem mona-
    fletii ad oram maris veniunt ; sed incolumem laetl sterio et multos constituit, et seraper largiter pro-
    couspiciunt, quem iugentes invenire mortuum cre- curavit.
    diderunt. /Sicque factum est, ut antiquus hostis se 12 Eis quoque discipulis dum teta futura protu- et a suo obitu
    tanta viri venerabilisvirtutesuperatum erubesceret; lit. qua; etiani eos manerent adversa nuntiavit. Post pacem mo-
    nasftrii
    quia ejusdem gloriam auxit, quam extinguere mo- obitum meum, inquit quidam in lioc ovile Domini- tiirtiandam,
    liendo cogitavit. cura lupus ingredietur, pacera communem turbare sed cito rcsti-
    8 Alio quoque tempore, dum quidam Salernitan» nitetur : sed turbari refugile, quia citius extiugue- fiiendam.
    civitatis viriirnientium latrouum irapetum fugerent, tur. Quod profeo.to ita factum, antiqui moiiasterii
    siiti sa.ro ad vicina pervenerunt ubi cum
    cellse viri Dei loca : senes referre soliti sunt. Nara quidam turbine secu-
    contritnm, pausare sub rtipe qiiadam voluissent, ingens saxum larium fulius, postquara vir sanctus obiit. monas-
    rt ad sepc'
    tienduiii dC'
    de e;idem rupe dissiluit, et queindam ex eis. Rurel- terium irrupit, ejusdera successorem expilit sed :

    latvm preci- lum nomine, conterens extraxit. Quem ut socii pastnralem locura, quein impune sibi usurfiare se
    tms resusc^lat: mortuura atque contrituiu cernerent, ad viri Dei credidit, divina ultione percussus, ei quera expule-
    raonasteriiim jam inclinato vespere sepeliendum de- rat, liberum cito dereliquit.
    tulerimt. Quibus Patervenerabilis prajrepit. ut noc- 13 H;oc ad nos de tanti Patris vita atque raira-

    te illa disccderent; atque sequenti die ad sepelien- culis pervenerunt; non quod ista sola fuerint, sed
    dura, quem detulerant, redirent. In eodem vero quia Sanctus plura exercuit, quae hurailiter oi-cul-
    specu Pater sanctus jam oratorium constraxerat, tavit. Sancti etenim viri, cum magna faciiint, in- nctntttat suas
    in qiio poni feretrum jussit : et assumpto Leone quaiitum pnssunt, latere cupiunt ; quiain ooelo, noa oirtutes.

    discipulo suo, cujus superiiis mentionem foci, in in terra bonorari concupiscunt. Sic fortasse vir L
    oratione eadeni nocte vigilavit. Mane igitiir facto, sanctus et ista occultaret si lalia essent, qua; latere
    deluncti illius comites redeunt; sed mirabili stupnre qualitercuraque potuissent. Nam quod de excelsie
    et gaiidio, quem mortuura dimiserant, non solura m rupis vertioe cadeu';, laedi non potuit; quod viven-
    viventem, sed etiam incoluraem receperunt. tem sooiis reddiriit, quem sepeliendum recepit ; quod
    i) n Quadara item die septem viri ad monasterium eo benedicente numerus ovnriim orevit: rerum qui-
    venerunt. quos post jediticationis verba refici prae- dem immensifas erat, quae occultari non poterat.

    cepit. Quod dum o celkirius perfiii devote voluis.^^et, Et forlasse energumeniim ciirare ideo vivens noluit,
    ova pro rC' sola quinqup ova in omni cella reperit. ex quibus ut tunc magnus in ejiisdem curatione claresceret
    fertione sequalem refeitionem septem virisdistribui non pos- cum illicjara reoeptus esset, ubi favor ei minuere
    hospitunt
    se. viro Dei nuntiavit. Hiec autem Pater sanctus ad operis meritura nequaquam posset.
    imtltipticat ;

    se deferri instanter jussit, allata benedixit, et quod


    valde stupendum est, iiisi a Deo per tanti viri minis- ANNOTATA.
    teriura fieret, ex quinque ovis septem viris singulis
    singula prtebuit. Quo nirairum viri Dei opere qiianta a Oriundus tnnlitiir iii Chroiiico Cavensi, ex spe-

    sit etiam virtiis caritatis agnoscitiir, qiia a perfecto otabili Pappncarbnnum familia, quie a Loiigobardo-

    in caritate velut condi incondita, et qiia) non erant riim Prinoipiim srin^uiiie trahebat originein.

    esse potuerunt. b Gi.sulpho primo, Priiicipi decimo e.r LonijohariHs,

    10 ("^oepit etiain vir Domini spiritii propbetiae qni ali anno 933 ad annum usr/uc 983 varia forluna
    pollere, ventiira coguoscere. et co5;nita, ut reruin Principattnn ijensit.
    pnrdittt Cluniacensis
    poscebat utilitas, nuiitiare. Quidam namque de vici- c Meminit Vcnernbilis Petrus Alibas
    tnvgiimenum
    a sito obitu niiiribus Incis qiiemdain ad eum energumenum vin- Abbatis S. Miihaolis in Clusa, qui cumaliis Episco-
    liberandum, pis Al/batihns Gallise e Concilio [cl (or[an Lnte-
    ctura ferro duxeriint, suppliciter depiecantes, ut ei et

    raanus imponeret, at'|ue immuiidiim ab eo spiritiim riinensi anno H39 /mWto) idvr.sus ali uiiversariis c.itr-

    Quibus vir veuerabilis respoiidit, dioens


    fiigaret. : eeriincluiuscst. Ila Petrus lih. 1, cp. 89 ail Innoccn-

    Hic non me vivente, sed monente sanabitur. Quod titim 2 Pupam.


    profecto ita irapletum testati sunt, qiii noverunt. d S. Odilo creatus Abbas Cliiniacensis an. 994,

    Nani ubi Paler sanctus obiit, ab eodein obsesso, ad morluus an 1049 Kalendis Januarii, quo dic Acta
    .

    sepuUrum ejusdera del.ito. inimundum spiritum eje- ejusedidtmus. Vertim cum hxc cum Chronico Cavensi,

    cit : quod ab oninipotente Deo dispo.situra, ut obses- in quo tradttiirmonasterium Cavense anno 980ooTi.s'/rnc-

    suni longiori poena purgaret, et ut in ejus salute, (iim, 1101 cohsereani forsan loco Odilonis substiluetidiis

    Vir qunque esl deces.tor ejiis S. Majolus, morlnus ilicto anno 994
    qiialis fuerat servi sui vita claresceret.

    duplioi fulgore rairaculi decorus apparuit : quia et die XI Maii. In Chronico Cavcnsi indicatur monnchatus

    futura praedixit, et curationera quam promisit, exer- ejtis apud Claniaccnses, sed iiomen Abbalis reticctur,

    cuit. e Procul a civitate Salerni, quinto fere railliario.

    U Venerando etiam viro Leoni disoipulo suo Ita Chrontcon Cavense.


    Cavam appellafam
    Idem Cbmnicon, Metelliani
    atqup aliis cnndis.ipulis prieceperat, utpost ejusdem f

    mortem in endem monasteno plus quain duodeciin ait, ob adjaoeiiteui immanem


    qiiam vete- cryptain,

    ne si nu,- res Arsitiam appellarunt ; ipsamquo valleoulara lim-


    fratres simul es^e nuiTiquaiii ilebuisseiit :

    excedereut, sustentari de rebus pidus fluvius irrigat, Selanus nomine qui suavi :

    reerum praedictum
    monasterii nequaquam pnssent: nara ficultatesejus- eain murmure interpellans, sacriqiie Cavensis Cffi-
    quod intra sinum ipsius vallecula», et sub ipsa
    dera monasterii func tantis soliimraodo fratribus vix nobii,
    ferme crypta situm est, sacra vestigia lamboiis, in
    sufHoere videbantur. Sed cum jam fere de lioc se-
    culo esset prnfectiiriis ad Doniinum, eisdera disci- prnximum mare dibibitur,
    f Testatttr id ipsc ile se Desiileriuslib. ^ Dialotjoruir,
    pulis vooatisad se ait Ego qunddenuraoroFratrum
    :

    oonslilui, secuiidura hominem dixi nam (quod ini- : paij 15S. Alferius, inqnit, extiiit .Abbas moiiasterii
    iniillds inona-
    eliii^ cotti- hi Dominus revelare dignatus est) in hoc mona- S. Trinitiitis, ab ipso ajdifioati in latere moiitis qui
    iiiter Saloriiitanain et .-Vmalpliitauaiu civitates pr;oe.
    ijeniius
    sterioinuuiuerabilis multitudo ad ejusdeia servitium
    •

    lllillOt
    : ,

    '100 VITA S. ALFERn AB. CAVEN.

    A minet mari ; cujus rnligio.sam ac Deo amabilem vi- quia dici non prsevnlet. Quo nimirum die veniente D
    AUCT. Aft, tini et ipse cx parteviili, qui apiid eiim DliquantAi- implevis^jpfertiir nmnia, quae ad tantse solennitatis
    liim famiiiariter mansi, et nliis referentiluis auilivi. minisleriom debfihantnr. Nam Missarura solennia
    h Desulprins hm citiilo, Miraoulura. tm;«!/, qnod celebravit, Fratrura pedes abluit, pauperibus dona- S. Leonem
    qufidque a sihidesignaf
    Divin.'! virtus in eo operari dlf(n;ita e^t, tiva distriliiiit. et constitnto di.scipulis Patre. Leone
    successorem
    qujimplurihus didici, frquiim est silentin non transire. videliceL venerabili viro, cujus superius meutionera
    Vfin liile iiMivi hoc miraciitnm ilefieribitur. ifeci, solam diei ccenani prseteriit, cui su<e visionis
    Demderins et\\\Mm (hi^ite irmlit.
    i epnlas Redemptnr promisit : vel forta>sis idcirco
    k quod tmta altitudinemari Kuperj.acet. ut
    Iilem, gejunus voluit de hoc mundo transire, ut regiilari
    quinqnai;inta et eo nmplius passusin altum prsetcn- jjiandalo se ct morieudo subji''eref,. Qula enim di-
    di viilealur. recti in via rie monasterio Fratres jejnui redire

    ] Jilem inldit. Cumf|ue illi obstnpef icti, qnaliter jpraripiiintur rjiii iin-linato jam diei ve^pcre jpjunus
    ;

    res evenisset. onmino nequirent perpendere, cn^pe- ;jd Dnmiiium Iransiit, ab istius vitEedecursu ad do-

    riintneii gratias afiere, vocesqiio qnasi turnultiiantes miim cople.vtpm, qiiasi de via ad cellam venit.
    in alrum lev.rre. Sed ab illo repente coinpi'e.<si. 10 Tnnc quidpm Fralribus cum statiiio eis Patre
    pra-ceptiim aiidiunt ; Si meis, inquit, benediclioni- ad refectorium dimi-^-sis, celtulam spelunca?, in qua
    l)Us frui vultis, nulli qnamdiu vixero, quse ex me manere consupveiat, intravit; seinorationem dedit,
    vidislis. dicatis. atqiie inter orationum verba in Redeniptoris manus
    m De ista .lohim habet Dcsiderim :
    lioc viirarnh nlliinum rtspiritum tradidit. Duluum quippe non est,
    Dicitiir etiam quod morluum suscitaverit
    ile illo, <|uod ad eum deducendnm accesserit, qui ante sex- fehcHcr obiif
    quod videlicet illis, qui eum noverunt, ejusqne tum diem bunc invitare dignatus e^t. Quando enim aiino arfatis
    120. ociitts
    vilam ad li {uidum novorunt, incredibile minus vi- illi heatje anim» egredienti deesset, qui nuntius
    necdum
    detui'. paulo ante fuerat. ntexiret? Obiit autem vir vitae caiigatn
    11 hiec radem ex ore S. Leonis snceessons testnliir valdevenerabilis senex, et plenus dierum, cum fere i'^

    Deniderius se srriliere. centum viginti esset annorum. Quod antem omnibus


    B Dictus S. Leo, ut scribil Desiile.mis. rairabile esf , ita sanus et fortis usque ad extreniara
    horam moriis extitit, utnec pras tain decrepita letate
    CAPllT II.
    califraret, nec aliqua dehililate defiv.eret. Nara us
    Eximia-.S.AIferiivirtUles.Obitusabsquemorbo que .id extremum vii;c sua; tempus clarissime et
    mle prxdiClUS : miraCUla eum seCUta.
    ~ •
    legit et scripsit :

    toralis sui or'dinis niinisleriuin


    Missas celebravit,
    et omne pas-
    valenter exlubuit :

    ^^eteriim inquo lalerepotiiif, adfuturorum nolitiam sicque, ut videi'e est, tam vivendo qnam moriendo
    iion pervenif. Nirm quoabslinenti.Te rignre corpus hurnan.->' natrii^ie ini.desti:rs vicit seiiescens utique, :

    aUriveiit, qiiibus vigiliis menteru exteriuaverit, qrri- vignrissni dereclum nesciens; raoriens, mortis Kgri-
    Pfdifiix coii .
    bris laci-ynris quolidie ca;le.stia flagitaverit, quarn tudinem non incurrens.
    fiiientia' ei forlis fuerit iir advcisis, quam mifis in prosperis, 17 His ergo tantis douatns meritis, talis aspici-
    abstuiciitia; cl Seiiio iiihit
    qrio vii;ore mundiiiu despexerit, ad regnum coelesle tur, ut illud ei. quod de dilecto Joanne ab eodem
    debttilatiit
    quo desiderionim forvore flagraverit; borum et his Redemptore iiostr'o dicitur, quomodolibef conipetere
    siiniluiiu magnitiidiiiis ejusdem ineusura, ad alio-
    videatur Sic errm, iuquit, volo manere, donec ve-
    :

    rum notiliain nou pervenit. Sed si modum vita' et niam. Revera t.alis erat, ut haberet unde mercedis
    continenliai ejiisdein scire non possumns, eoUigere sur7iinie bonareciperet, sed quod corrigenduin esset,
    ex osteiisis evidenfibiismii-.iculis ejusdem possiinius, non liiiberet. H;ibuit siquidein, quodad aiternitatem
    quia in usu quotidian.-o cniivers:itionis sibi valde ini-
    sfarei : sed noii liubuit qiiod cuin liumani liipsus
    probus et austerus fuit. Nam pondus carnis quis in fragilitate deficeret. Sic ergo eura Dominus nianere
    illo lanto pr-Kcipilio iltesurn servaret, si quotidia- voluit, donec venit ; quia nimirum a suie incep-
    nis fervenfibus atqueigneis desideriis se nnn qiio- lionis initio talis fuit, qui egressionis sua3 tempnre
    tidie in ciulestis vita; aiuore suspeuderet? et volare, ipsius Reilemptoris pnesentiam meruit. Cum aulem
    ut ita dicam, desideriis totiis igneus quando posset,
    Fr-atres a refeotione surgerent, cellulam ejusdem in-
    si non cariiisgravedinem per vim maguae abslinen- Froties ob
    tranles, derunctum invenerunt ita membris dispo- cjii.\ nltltum
    tiie leviaretj Reriim nunierum quomodo augeret,
    j, si situm, ut oraiis, uou mortuus credi pnsset,
    . , „ nisitac- doleiit pttirl-
    sibi ipse reruin iisu.s non poteiiter subtraheret niuin
    ? Pos- tus qii'id de eo jam f.ictiim esset indicard Tuii' cqiiis
    treiiio ile expulsione dionionum ab ipsa veritate di-
    ra«?roref lucfns fuerit simul omiiinm, quis et quan-
    cilur, llnc geiius dffiuiniiiim non ejicilur. nisi in ora-
    Mnr. D, 'Is. tns dolor et singulorum, dici liiigiia nequa-
    trisliti;i
    nrntioni tioue et ji'iunio liqiiet ergo, qua jejuuiorum se
    :
    quam Pater quidem sanctus absentes disci-
    potest.
    Ji'itt»io. ausleriliite contriverit, qiio orationum instantia Deo pulos habere moriens voluit, ut eis moerorem suse
    rt /ntrltati
    im]>orliinus fuerif, qui quanilo vellel,
    rniitiy.. ejicere dae- mortis auferre debuis-et. Verum unde eis mitigarQ
    moiDa poleslatem accepil. Irem vigiliar-ura. or.v
    si dolorem credidif, dupliravit ma.reiitibus siquidem :

    tioiium, lectiouum et spiritualium medit:iiionura omnibus, non soliini qiiia tanfus Pater obiit, sed
    iiistaiilia, cordis puritafem conseqirinuir vir Do- ; etiam quia )>i'2esenies qiios niilrierat habere recu-
    nrini, qui rion solum pnusenfia sed etiain futura no- savif. Sed fnrtasse eorum strepitus rectius vitasse
    ver.it. horum donor-rrm omniuin inensuram uon so- cognoscitur, ut secretie orationis quiete, venientis
    luiii bnmim, confertam et roagitatam, .sed et super- Jesu raajest;>te Iiberius frueretur. Tollentes aulein
    ('lliiicnlein h;>bebat.
    discipuli corpiis ejus. in eodern speljeo circa orato-
    !•> Sedquid in priKscientia rerura tantum purita- riuni, quod idein.vir Uei coiislruxerat, condide-
    leiu coi'dis ejusdera asserinius,
    qui ab his, a quibus runt.
    optime uotus esf, taiitus asserifur,
    ut ipsiim etiam 18 Ha?c auteni de vila et obitu viri valde veiie-
    huraaiii generis Redemptorem,
    iii carue adhu^ po- r.abilis AlferiiAbbatis tam de scriptis Desiderii Ab-
    situs, videremerei-etiir?
    iipiiiiiriife
    Dicunt enini, quod aiite batis niontis Casiuensis. iiu.im de assertionibus se-
    sextiim suiexilus diem ei
    tti^ctt ilicin Domiuus Jesus Chrislus num nionasferii in parvura libellum contulimiis.
    Mtiu. app,'ruit, eique dixit Die cu.na' mea; venies ad me
    :
    Nunc ad ejusdem obituiii in eodem mo-
    ea. quae post
    lunc Palerveiieriiiidus quanla tetitia ficlor eitcr-
    gaudio ef nasterio siint gestii, veniamus. Supra retulisse me
    exulfaverit, quibus ijiimcittis
    dcsideriis diem fantie promis-
    memini, qui;i daemonlacus .-id sepulcruni ejus delatu.s, tlbcraliir.
    sioms expecfavcrit, cngit;,„,lo oolligat qui potest ut venit, a maligno spiritu libenUus est quem op- :

    timuin
    ;

    DUODECIMA APRIUS. 101


    timiim pictorem fuisse asseruiit. et ne Umtis liene- veneranda canicie fukidu hunc per ora cucull<e D
    ingratus existeret, ecclesiam sanctifc Trinitatis,
    ficiis tenuit, et violeuter trahere ad chorum ccepit. Tunc AIXTORE
    ABUATK
    quani suffraganeam vocant, in ^ignum liberationis motus Lucas monacbus, cum quis esset, (jui trahere VtNUSINO
    .suaj prupriis manibus depinxit. monachos violenter auderet, inquireret; andivit, EX MSS.
    19 Quidara prajlerea frater erat in monasterio, qiiia Abbas Alferius e^set, cui omnia t-imquam in
    Nicolaus nomine, vir qiiidem valde religiosus, sed proprio monasterio licerent. Cumque ille trahendo
    tanion maliguis adlmc antiqui bostis bellis expoM- festinaret, hic autem tardius sequeretur, quod aiite
    tns : nam quoties communicare disponebat, illud ei altare ejusdem sulfragaue.e ecclesiee veniret, ei vi-
    diabolica illusione contiiigebat, quod qui piitiuutur, suin est. Evii^ilans aiitem, illie se invenit, ubi se
    ad b.icramenta Dominic:i accedere non prfesuumiLt atlrahi per somnium vid^r.it ; vestiment:i etiam quae
    Monachus ah
    ihvsionibus miillis quoquejejuniis et oratiouibus, fletibus quo- hnnio Dei lenuit, e\utajam, et siiper hunierum si-
    (i.rmoiUs que et confessiunibus probationis su3e cuissas abs- bi jiosita rejterit. Quod vir sauclus fecisse cogno-
    rmindalur.
    ciiidere tentabat, et tameu liberai'i uun poterat. scitur. ut loco illi, quein incolit, se pra-sentera os-
    Tandem salubri reperlo consilio, ad tmnulum aanc- tenderet, et negligentiuni torporem ad divin;p laudis
    ti viri i-ibi orandi consuelndinetn fecit. Quadam studium excitaret.
    vero die, dum illic tri^ti.s oraret, atqiie a Domino 22 Ne()ue illud silendum pulo, quod candela vi-
    Lampas vitrea
    carnis t-uu' munditiam solitis inoernribu^ petnret, ut trea, qiiaj super beati viri tumulum
    lucere consue- lapsu non
    solet m<i'rentibus accidere, pr* tristitiacbdormivit. verat, plerumqui' lapsa, in ejusdem tumuli sa.xa ve- frangitur :

    Cui in venerando liabitu Paler idem sauctus appa- nit, et non soltimfrangi non potuit, sed quandoque,
    ruit. et ab eo caussas tanti doloris inquisivit. Cum- ut erat, jilena perm.aisit.
    que ille quid pateretur exponeret» fons vivus aute 23 Cnffns etiam ninuachus de semetipso referre dentium dolor
    toltifur :
    eju.sdem oraturii altare visus e^t surgere : in quo solitus est. quia discursii)ne maii huraoris maxilla
    eum senex venerundus depnsuit, lavit, et dixit ei : ejusdi in veliementt^r intiimuit, et intolerabili dolo-
    Vade, qiiia amodo jam nmndus eris quod et ita ; re dentium coepit cruciari. Sed cum quotidie lan-
    factum est nam exillojain die immLHnli spiritus
    : guor ingravesceret, et artemedicorurasentire reme-
    solita impedimenta non pertulit. dianullapotui&set, ante sepulcrum sancti viri se pro-
    20 Anniversaria depositiunis ejus solennitas in jecit in oratione. Quo cum prostratus levamen tanti
    monastei'io aj^ebutur, cum vir vitje valde veuerabi- duluris devotis precibus impetrasset. ab oralione
    lisAbbas i Petrus, de fratruin refectnme sulicitus, surrexit, et statim cutis gingiv* dolenlis crepuit;
    pro aTtmta perillius vuluu> crepidinis emis^a putredine,
    per omnia fere raarisHttHra regiuni proxima pisces atqiif;
    ejus solenni-
    tafe pisces quie.siwt, etinvenire nonpotult. Revnrsi itaquesunt, et faciei tunioreMi pi^rdidit, et dentium dnlnrem.
    uUro adferun- qui missi fuerant, ab omnibus iliis raaritiiiiis. nus- 24 Adcst etiam Petriis de Giiardia monachiis, qui
    tur.
    quain pisces invenire se poluisse refereiites. Tiinc efficaci asseriione, quod in se eliain ge.stum est,
    admodum contristari vir valde venerabilis cospit, testari solet. Ea namque annos
    pe^tilentia, qu;e anle
    quiadiem praidecessoris sui qua cupierat caritate fere viginti in illis vehementer populum
    partibiis jiestitensfet>ris
    airatur
    prosequi non valebat. Sed quod defuerat in angustia vastavit, iiriefatus mouachus magnis febribus tentus
    tempuris posito, ei cui jain Deuserat umniainomni- est: curaqueardor nimius febriuin vires ejus exce-
    bus, dtessenonputuil.Dieetenim illaFratrumccenani deret. Iiora accessiouis c ad tumulum jam s:epe
    Pater saiictus Allerius atfluentem paravit. Egre^^us memuraii Patris cunfugit, lirmiter credens, quod
    siquidem Petrus venerabilis Abba*? de Capitulo, lanto Patri coiiunendatiim febris iuvadere nequa-
    ante claiistri januam cuphiuum plenuin maguis pis- quamposset. In (|uo uimirum tuteUu et confugii sui

    cibus vidit ; quem cum iiistanter quis deposuisset loco fructura fidei sua; ita consecutus est, ut arden-
    inquireret, et invenire portiturem illius nulluin po- eum relinqueret, nec
    tissiina febris ultra sancto viro
    tuisset, miraculo quo ^evirsanctus o.-^tenderat, stu- commendatum fatigare potuisset.
    puit, et piscationem illam Patris Alferii fuisse co-
    gnuvit.
    ANNOTATA.
    21 I'"tutjam temporum nostrorum ad aota ve- a In Clironicn Cnvrn.si aiinus indicatur 10S0, et

    niamus, Lueas munaclius adliiic superest, qui nobis rccte? nam lum Cijclo Liiiia' G, Sidis 23, iiUcra Domi-
    monaclius
    sorors coni in monasterio referre solituseiMt, qiiia qiiodam die nicali G, PuH-iia incidit in dicm 15 Apriii», ct Fcria
    Oifvr. miiiuliis, ex more monasterii extra cliojum resi- quiuta C(^nsc Dominicx in 12 Jprilis.
    dendi liceutiam habuit. Ibi itaque seilt-ns, cum non b Ilic cst supra mcmuraius S. Pelrus 3 Abijas, et
    his, quce inchoro canebantur, intenderet, sed up- S. Aiferii exfratrc nepos.
    pressus sorauu graviter dormiret; senex quidam. c Siinus, Accf^nsionis.

    1)E B. PETRO EREMITA


    ORD. VALLUMHR. IN MONTE-PLANO DIQECESIS PISTORIENSIS.
    -
    n iisqutePislorii jinnndifrrfsim (ibafjvt liniioitimsi venationi inlentos, et per ernireni longius abductos
    dividunt Atpibiis, Alibiitia vnllumbnisuni Oidinis a suo comitatu, casus quidam aut potius Divina
    interrogantibus num quid

    I esl, S. Marix Montis -plimi


    -oppido Veriiii dnopossnnmmillia.uPistnrionulem,
    nijus Episcopo locus in sacris subcst. decem millia ver-
    dicta; dislans ab providentia adduxisset ;

    baberet rccreando corpori famelico ac sitibundo ne-


    cessarium, prompta quiilem vobmtate, quod habebat
    sus seplenlrionem. Hxc
    sunm oriijinem debel Pelro in usuquotidiano, iiauesa'- fructus silvestres ohtiilit,

    cuidam, ejusdem Ordinis Regiilum prnffssa, linc occa- aquaraautera purjra de forite suinens, Deojue fiilens,
    sione i/uam narrat Eudnxius Locatellns libro 2. ciip. 13 eamdem signavit Cruce, atque in vinum exquisitis-
    lii!.ioriam Generaliiim S. Joannrm Gnalbertiim seciito- siinuin convertit. Moti prodigio, et ingenii erga
    lii firmo aguaiii tis III
    (I
    rnm;ira5('9n[')i.S'Vitesecretiiii'isstui1ioduclusPetru.s, Sanctum viruin devotione accensi optionem oi illi,
    Vnmi iniiim vertit.
    J)(niimi.s cuni bona suoruin Superiorum veni.-» in Vernieusis dedere fundi qiieracumque voluisset, pro extruendo
    invrntu!-
    territorii silv.is feccdens, tuguriolura sibi a..dificave- in iionorein S. Mariae Virginis monasterio quod dura
    l', trus
    rat : quo cura aliquandu ejusilem loci Dominos, adducti ad opus fabri moliri coeperunt, istic ubi
    Sanctus
    ,

    102 I)B B. PETRO EREMITA.


    Sanctus designarat: sed quantum illi ilie fecerant xerit: tantaeque extitit sanctitatis, ut solum oratione
    q vonim o|ieri.'<, tantum noctu dissolutura esse postrldieadmi- aquani, exeinplo Domini, in vinum converterit.Obiit
    vluntate con- cum en cir- anno Quasiisdemexarata verliis inveniuiituv
    Mxcviii.
    rante.s, ac Dei viro referentes, ccepei-e
    rfi'ur ecclesla
    cuire silvam, Deum ac Virginem I)eatarn nrantes; in Manuscriptis S. Praxedis de urbe ante annos
    ut tjuein alium jpsi elegisscnt lociim dipnarentur quadriiipentns ac quinqnaginta exaratis sed Junio :

    nste/iderc, Id dum faciuiit incidere iii as.sulas ligno- meiise. fioc forsitiin mi'iist', anno mcccl pr.-esentibus
    rura lapiilurave, quilius inscriptum litteris aur-eis Reverendissirais Episcopis Bonnniensi ac Pistoriensi anno 11150
    sub attari,
    e.s.sef, AvE Maiiia. {liic Anilreas tlc Cenforiis, iste Beltramus Paraviciuus
    tocatiis.
    2 Hactenus Locatellns: Tiberiiis Petraccius, Itnud jitxla Calaloiius Ugltelli fuisset) et AnaitMo qmilam
    semet atias nohis cum tauile tnemoratus, Ortlints Val- S. R. E. Cardinali monacho Vallurabrosano (fiyiw
    lumbrosani coneionator uc scviptor insicfnis, in epiatota Itic pvima occurrit mentio nec atibi itipiatri) lum forte
    ilesuper ilata anuo MDni.xx, ix IkiL Juiiii, c.t poputaii pro ncgvtiiii Ponlificis Jvenione deijcntisin Lombavdia
    in loeo ccelUus
    traiiitioue ailjnngit. visiiin esse lieato viro nonien JJetvuviaiiite vevsantitms ; covam Itis, inquam. Junio
    designato,
    Mariie, non aurets, vt LncateUns scribit, titterisiuscvip- mense fovsitan, facta est translatio sacri corpuris B.
    tum assutis tapidumve jfuiimentis; sed snper ipsis Pelri de sepiilcro ad altare. sub qno deinceps usque
    cninponi per coliiinbas, frunienti grana rostris eon- ad annum mdclxviii requievit. Hujns namque trans-
    non sine
    gerentes, et in noniinis formani disponentes.
    .sarri lationis tunc l.ictae testiraonium pra;bet manuscrip- rniracutis.
    Ututsit: intellexit vir s?inctiis diviiiain voluntatem tuni meinbranaceum Abbatiie Montis-plani,temporis
    csseutibiextrueretureiTlc^ia Deiparai rnnsecranda, veluslate pene cnnsumptiim, et a Iribus Notariis
    quod et factum est; morluoqiie deiiide Petro, alque Imperialibus subscriptura ; in quo eti;>m mentio
    ibidera juxta allare Mqiiilio, imx qutahm. i.t sciibil lit iaull;irum graliarnm, pnesertim super varios
    ixletn Petraccius, ecclesiie propior ccepit fructus pro- infirmos, quas Dumino placuit conferre raeritis B.
    e( miranilosa
    diicere, quorum nuclei columbai liaberent siinilitu- Petri.
    nuciscum for-
    ma httctfnm dinem ; e;tqiic subinde suci-essu lemporis arescente, 4 Tla Pclvaccius pveeloudatus, a quo si scripttiv^ el anno 1608
    clarn, siicccssit vicina alia in miraculi vicem : et arboribus ittitts vetevis copiam nanciscamuv, eam non gravabimuv in noram
    u sic quater usquc in Iianc teiiipestatem miitatis, per- adjungere ad ttttjus tomi catcetn. Intevim (ut (/ux de
    urcam frans-
    lotus.
    severat ibiilem in nuclcis furiiia coluinbina. Ciijiis ijiso sunt pvosequamur) suggevil idem
    celeva qnod .

    raodi nuceni, i»i/iii7 i7/r. ctiam hoiiie peiies nie servo, celebris etiam hac nostra ietate prajfati Sancti me-
    ad fidein ostciit;ilifinemque prodigii. et ci-edo eain innria sit, maxiine ex qno anno Lxviii pr;eraemorato,
    esse signuin purissima! virglnitatis, quam vir iste a nobilissiniis Comitibus Vernii, qui de peranliqua
    pius omni vita sua coliiit. Bardorura progenie Florentina manuriint, instante
    3 Durat ibidem illius veneratio, potissinium in lllustrissirao ac Reverendissimo Vincentio Bardi, ex
    festo A.ssiimpta! Virginis, ecclesia; tilulari ; quanilo iisdem Cmnitibus \'ernii Archidiacono Metropolitanae
    sancta ejus lijisana accurrenti catervatim pnpulo ac Vicario Generali Florentins diojcesis, illiusque
    expnni solcnt adoranda. Alias peranliquo Val-
    in Abbati.p Cominendatario, corpus B. Petri colloca-
    lumbrnsana' Religionis kalendario ae in vetiista tum fuit in arca inaurata, snper altare primarium
    &i Pelrus
    colitvr,
    Heatoriiin Ordinis tabnla hajc leguiitiir. PriJie Idus pompa ac maxirao pnpulorum
    ecclesi,e, illuc solenni
    Aprilis, DeposilioB. Pelri Monachiet ereniilie, uliin concursu translatum ab alio laterali, sub quo eate-
    hatcnddrtts
    Ortttnis in- Abbatis monasterii S. Vigilii de Hrixia : qni adeo nus jacuerat. Nomen ejns G.ibviet Bucetinus ad httnc
    tcrlptus U ju.stus cl rectus fuit ac tiinens Deuiu, utpropiia vo- diem relutil in suvm Menotogium Benedictinttm
    AfrUls:
    luntate Abbatiam refutaverit, et ad erenium perre- cum vitas expositione l ngiori ex Localetlo accepta.

    DE
    ,

    XIII APRILIS.
    SANCTI QUl IDIBUS COLUNTUR.
    Juslinus, Philosophus Marlyr. S. Leonitidcs,
    Sanctus
    S. Carpus Kp. Thya- S. Cclcrinus,
    lircns. S. Laurcnlius,
    PapylusDiaco- )Martyres,
    S. S. jgiialius,
    nus, S. Magnus,
    Martvrcs Pcreaml
    S. Afjathonica soror, S. Milianus,
    '^*^''"'-
    S. Agatliodorus famulus.i' '"
    S. Eleulherius,
    S. Martialis. sub Sa-
    iMai'tyres
    S. Thcodosius,
    S. Isaacus, et alii xliv aut pore Regc.
    S. Zoilus,
    plures.
    S. Ursus, Episc. RavennK in llalia.
    S. Maximus Lector. IMart. Dorostori in
    S. Marlius Ahhas, apud Arvernos in Gallia.
    S Quinliliaims, Mysia interiorc
    S. Piomaiius, l^pisc. .Mclcnsis, in Gallia.
    S. Dada, seu Bulgaria.
    I
    S. lli RMEMiGiLuus, Itcx ct Martyr in llisjiania.
    S. Euphcmia, Guinochus, Episcopus
    (Martyres Chalce- S. iii i^cotia.
    S. Eucapia,
    \
    donein Bithynia. B. ida Vidua, Comitissa lioloniensis, in Gallo-
    S. Secutor,
    Belgica.
    S. Januarius, S. Caradocus Prcsbyter , eremita in Wallja
    S. Paulus, Australi.
    S. Carulus, B. Jacobiis de Ccrtaldo, instituh Ciimaldu-
    S. Arohus, lcnsis, Volaterris in llctruria:
    S. Bassa, /Martvres.
    Vencrabilis Virgo Ida de I.ovanio. Sanctimo-
    S. Carita,
    nialis Ordiiiis Cistercicnsis, in Vallc-Rosa-
    S. Agathonia,
    rum in Brabantia.
    S. Dccimus, B. Miirgarita Virgo, terlii Ordinis S. Dominici,
    S. Calcpodius,
    Tiferni scu Civitate Castelli in Umbria.

    AMMADV.
    PAP, 5

    PR-ETERMISSl ET IN ALIOS DIES REJECTI.


    Papae Homani. memoria celebra- cmn Reati memorahir Mcnologio ffen-
    SanctiinAnteri,
    Mavtyroloijio MS. Arubico-/E(iypliaco a
    tiiv
    sis,

    riquez,
    tiluln

    Bucelini et Clialcmoti.
    in

    De eo, icd tacilo


    Gvatia Simouio Maronita Latine nabis rcddilo. nomine, in f^ita S. Hiujonis Abbatis BoniV-vallis
    De eo egimus iii Januarii. (sub qiio vixit, ct cui a morte in gloria apparuil) agitur

    S. Atticus, Episcopns Consliintinonolilanus, vir I Aprilis.


    magna? erudilionis et sanctitatis, vwmorahtr in S. Franciscus de Paula hoc die refcrtiir in Martgro-
    Martijrolofiio Af^itfordi, //nglice oUm edilo. Vitam logii Gallicani supplemento. quod sacrati;^simiini
    ejiis dcilimus viii Januarii. ejus curpu.s per Calviniano.s perduelles hiereticus,
    S. Palcemon eremita et Confessor, Magi^ter S. Pa- Caesaroduni Turonum in Ple^sia^oCoenohio, tiierit

    chomii, iiidicaliir in ^Jdditionibus scriplis ad Grc- crematum. De hac crcmatione cgimus <id ejus Vilam
    venum de eo ccjimus xi Januarii. n Aprili^.
    S. Lazarus, Episcopiis Mediolanensis. trnditnr a Jo- S. Kusebius, Murtyr sub J-ilianu, Cujsare^e in Cap-
    seplio Ripamontio lib. G. Histor. Mcdiulan. vbiisse padocia, inscri/iliis Catnlogo gencralt Fcrrarii, qui
    Idibus Apnlis : qui ab aliis mortuus dicitur priilie in Notis cilat Meiiologium Griecum, qiiod in Vati-
    Idus Marlii: colitur antcm, quo die de eo cyiinus, cana bihliutlieca asservatur» proiit Revercndij-si-
    XI Februarii. mus D. Franciscus Pegna HotiB Humance ei
    B. Petri Damiani, Episcopi Ostiensis, Translatio ostendit. Fatemur nos illiid Menologium non vidtsse
    hoc die facta est anno 1354. uti% Gantc cjus Vitam in dicla bibliotluca, nccpruinde posne dc dicto Snnclo
    diximus. xxiii Fehruarii. proferrc judicium. In silentio tot Menologiorum p/
    S. Hunfridi Episcopi Translatio corporis Teroante, Synaxariorum qme no.i vtdimus, incidit cogitare,
    sub altari S. Mariae, facta aJoanne Episcopo anno quod cujus nomen legisse se piitavit Ferrarfus, etit
    1008. Ita MS. Marlyroloijium y/donis ad usiiin forsan S. Eupsychius, celebris Martyr, sub Julia-
    Ecclesix Morinensis auctum. Acta S. Hunfridi de- no, Ca^sarea; in Cappadocia passus cujits jjclji
    dimus viii Martii. martyrii illuslravmus ix Aprilis.
    S. Theodosia, iMartyres, relaiiin MS. Menxis Me- S. Godeberta Virj^o refcrtur in MS. Martyrologio
    S. Ea.^^ilius, diolanensihus bibliotlieav Ambrosin- Cartiiusix UUrajectinx itcin in MS. Florario^ et
    S. Geronrius, nse, cl in diiplici codice Taurincnsi in Auctarto Grcveni ad [fsuardum.^Vitam ejus dedi-
    Ducis Sabaudix, atque in triplici Parisicnsi scilicct miis XI Apriiis.
    Mazariniano, Combcfisiano, el Claromontano. Prior S. Basilius Confessnr, Epispppus Parii \n &]ysia,
    vide(ur esse S. Theodusius, qut Iwc dtc colitnr: dc cum iHustn elogio memoriitur t"»,. Menologio BasiHi
    oliis duobus {sed prior Ba.silidesappcllatur) eijimus Impcratoris. De co egimus xii Aprilis. ,,

    I Aprilis. S. Julius Papa


    \memornntur in Muriyiv/ogio MS .

    Hilarius, raonachusBonje-vallis, Ordinis Cistercien- S. Zeno Episcopusj Romano Ecclesin- S. Pciii. De


    ,

    utrvque
    m DECIMA TERTIA APRILIS
    utrogue eijmus xri Aprilis. byter. Gusthasa , Phasis et sDcii Martyres refe-
    Elias, Abb;is Coloniae, in inonasferio S. Pani;ileo- rnnlnr hor ilie in sijna.rarns MSS. variis Medicco,
    nis, menwralur in Meuohgio Scotico Ciimcroni. De Maiariniano, iilioque duplici Parisiensi,
    Tinn-hiitnsi,
    eo intcr Prxtermisnos egimiia xn Apriiis. nltero npud Combefisium servato, altero nobis commo-
    S. Medeanfliis, i
    Fratres gpinini Confe-sores me-. dnto <>.K BMiollwca CoHegii nuslri Clorumnntani.
    S. Wifore-^, f morantnr in Aitditionif^iis Corittu- Agiiiius de iUis ciim Romano Martyrologio xxi
    S. W.ildns, sin' Brii.reltenfifi ad Grcveiiiim : Afirilis.
    I

    S. Marcelliis, '
    /inctinu^ iiobi.i ignoti. Elbelredi Martyris natalis in Anglia, niemaratur
    Hailiiardus secnndiis, Episropus Ec(lesia> Minden- Arhlilionibus Cnrlliusiiv Bni.ccllensis ad Greven^i
    sis in Wes'plialiM, sanctilate et rel gione |jra;ci- Est is licc Occidcntnlinm Saxonum, relatus ab An-i
    puui, Idilius .\prilis transivit ad Doniiniim. Ita glis, iihi el nus inter Privtermissus xxiii Aprilis.
    Krimlxin! lib. i Metro)mlis cnp. 23. fnscriptiis esl B. Liberalis Confessor, inscriptu.i est /Idditionibus
    Oitnloijo grneriili Fiirinrii, ciim titiilo Sancti Ge- Caribiisix Brnxellensis od Grcvenum. Videtur esse
    lenius in Fastis /J ririiiiiinensilus Beutiini opiielliit: Patr. nus Tarvisii. ubi colilur xxviiAprilis.
    sed non opitosito signo . quo vvlt ejvn venerationem S.Galteriis, Ablias Stirpensis, in dioecesi Lemi.vi-
    signnri. Nnllii ejus mentio in Breriinin Mindensi, censi . exiuiiae sanctitatis vir , vi.icriplus est MS.
    guud liobeiniis anno 1315 ea^cn^uin. Knlcndnrio Ordinis S. Bcnedicti:aiiud Pnemonstra-
    Fulberti, Ablati.s Tuitiensis, e regione Colonix, iiea- tenirs Antwrpi!e. in cminbio S. Miclioelis adservalo.
    tus transitus, notatur a Tlicodoio liliay inier lllus- Ast in Clironi.ro S. MaTenlii vulqo Maleacensi ,

    tres aninios Julne Clivia: etc. An ut .sunctu.s ? tuiud diilo, aqud Pliilippuin Labbe, et in Chronico Lemo-
    vanam certe coinnicndntionevt o snnctiiiionia mcretur, viccnsi npnd Suiimarthaiios dicitur anno 1070, ,

    sedi/uod en usiiue nd ciiltum sncrum iir,Tce.sscrit nec- quinto Idus Maii o/iii.mc. Conenlit Juoniies CoUi-
    duni romperimus. nus 111 Calttlugu missu. Al Saiissnius refert ad ter-
    Gilduinus , Abbas primus S. Victoris in snhiirbiis liiim !,:us Maii. Vitnm ergo daluri sumus xi aut
    Parisiensihii.s, lioc die mortuus rum tiiulo Beati re- xiii Maii.
    fcrlurinCalnlogo Ferrarii ; sed in supplemrnto Mnr- S. ElfledaVirpo. neptis Elhelstani regis Anglorum,
    tijrol.Gallicanisulum Jicilur piai meiunriae Abbas. Gasiniiiai Solilaria, mortiia anno 936, rcfertnrin
    Nicolaus , .sancta!
    niemoriaj Ciinfe-snr in Nussia , utraqne cditinnc Mnrlyrologii Anglicani. ciique alle-
    (juiescens, memoratur u Gre.oeno in Anetario Usunrdi gato in Catalogo gcnerali Ferrarii, citntis Osberto
    et Cani.\io in MaityroL Girmunica. In MS. Flo-
    in Vita S. Dunstani , et Malthxo Westmonasle-
    rario Snnrtonim ista lialeniur. In Nutia depositio ricnsi ad annnm 929. Scd huic dicitur nohilis ma-
    Nicolai C(m'essori.s, Ordinis Minoriiui Mrci,xxx. triiiia, niarito mortuo vidualem diicerevitain exo-
    Ariurv.s dn Mimstier in Martyivlagio FruncUcano,
    ptaiis ; i'iv/0 vidiia iii.n virgo compellanda. Scd qux
    eum more suo cnm titulo Beaii reirnset. Abeotitidu upud Osbertum refertur Alsgina, aliquibus Alfgiva,
    abstinet qiii nltinio scripsit Francisrus Iloroldiis,
    .
    iicitiir a S. Dunstano pie ad niortem pra>parata, et
    in Epitome yjnnnlinrn Ordtnis Minoium ad annum
    mortua in Eiclesia B. Mariaj bonorifice sepulta.
    I.IIO niini. 7 ulii rum tinfti/ sanitimoiiiaYita'cons- endem
    iSirf estn sit Elfleda et Alfgiva. unde scilur
    picmiin. inortiiuiii I.lilius Aprilis, multis cl.iruisse ,intcr Sanctas relrtta, el hoc die coU ? Nos dunec cer-
    miiaculis. Gelcniiusjn, Jwitis .Colaiiicuaibns veneta-
    tiora as.iequaniur, enm sepmimus, sallem dum ud Vi-
    bilcm nionacliiim appcllnt
    tain S. Dunslnni rle ca agcnins xix Maii.
    Ludovicus Pallpjus lOriliiiis Miuorum ,ih Ilugo-
    , Joaiiiies Cala, Anachoreta prope Castrum-villare in
    Ludovicus Panetius nottis occisi, IJeati Martyres
    \
    Calabria , in luu urntorw sepultus est an. 1253M-
    aiipellantur in jam dictu Mnrtyrologio Franciscnno.
    hus Aprilis. a Fr. Marlino Schener. in militia se-
    Guiidisalvus, Minister Generulis Ordiiiis Miiiiiruin, culuri fiiniiilo. in anachorrsi socio. Dicitur a multis
    ciim litulo Keati inscriijlns cst eidem Mnrtyroiogio vocnri Bcatiis, et plurimis clnruisse miraculis ; quin
    ylrtiiri abstinet
    , iih eo tilnlu Ilnruldus ad unnum elinin Hijmiiuscum orulione. velul de Suncto. Iiabe-
    1313, ubmum
    lobitvm ejns refert. tur pag. 349 Hisluriie Siievurum editir, una ciim
    Calluirina de Salazar Virgo Clarissa. Oidinis Mino-
    vita dicti Juannis , Neopoli an 1 060 n D. Carolo
    rum.in monasterio Concbcnsi niortuaaniio IbTO,
    Cnla. Dianii Duce et Marchione Riimonlis. ac Fil-
    niemurntur iib eodem Arturo in Mnrtijrulugio el
    , in Innone. Miillu amplior dislinctiorque confirmnliu tam
    Gijn.rcpu sacru, et Bcala niure s.dilo nppellalnr.
    qiium veneralionis autiqux habetur
    e.ciniix snnclilntis
    Eustacbius Avril, Ordiuls Minimoium ab luereticis
    in duohus cjusdem aucturis tomis, qui de gestis Sue-
    iniereui|'tus in Plessiaco cauiobio rcfertur inler
    ,
    voriim iniprcssi an. 16B4 sed necdnm vul.iali sunt ;
    Pios in Martyiulmjii Gnllicani snpplnneiilo.
    dum res suh Rimanx curix judicio pendel : qiiud
    Maxiinus Marlyr mcnwralur a Mnano in Bononia ciim pciijime expeclctur. ei tum dcmmn renovanda sil,
    perluslriita, occasione rcluiuinrnm
    , i;ii,r iii Ecdesia auiuiuutn per non usiim, sacruium ossium veneratiu,
    S. Stcpliuni aikcrvantur. Colilui S. Maxiiiius pus-
    diffcrimus de illo agcredoiiec resdecisa sit ctdicti li-
    '™'"'
    xivAprilis. bn ad nos perlati , nsquc in diem quo socriim cu''pus
    S. Crescens Martyr, Myrai in Ly.ia, ciiiii illvstri elo- anno 10S4 rrquisitum el inventum est xxm Maii.
    giu inscripius est Menulogio BnsiHi Impcraloris
    ei SS. Cantiani, Cbrysogoni et Proti Martyrum, in-
    MSS. Mcna^is Ambiosionis ac Tauriiiensibns : De
    ventio Corporiim, officio duplici celebriinda nolntur
    '

    eo iigemus
    ^v A|irilis. in MS. Kulendario Aquileiensi. Ex his SS. Can-
    S. Eiigratia Virg,-) et Socia- Marfyres, in
    civitate tianus et Protus r;ii5 paedagogus culunliir xxxi
    ,
    Pacensi. /(11 Fcrrniius in Colalogo gcnerali. eiqiie Maii.
    videliir alin n de.iarniigustnnn. Ferruriiim jci/n/tiir 5. Chrysogomus
    11/ , eliani Aquileix corimatus ,
    Georgius Cardo.ius in Uagioloriia Lusiiano. Coiilm XXIV Noveinb.
    Roilcricus iVUsrna, in traclaln ile
    excellcnlia Pacis- Altaris coiisecratio in monasterio S. Germani Pari-
    Augustx vulgu Badnjoi censel
    , , e.ise S. Fniimtinm siis, ad bonorem SS. Trinitatis, vivificae Crucis,
    Cxsuraugustannm. De qiia agimus xvi Aprilis Dei Genitricis Marise, et S. Wandregisili, memo-
    S. Marcellinus Episcopus Ebreduni et Cnufessor]
    ,
    ratur in pnmario MS. Usuardi, quod in dicto mo-
    mi>m(<raii,r » Gnlcsiniu el Ferrario. Ab nliis cum nastcrio asservatur : sed verbis ex mnrgine in textum
    Mariyrologio B,i„„„„
    ^^ Aprilis trdnslatis. Pusset ejus menliu fieri ad Acla S. IVan-
    S. Simeon Archiepiscopus in Perside, AbdelaPres- dregisili xii Julii.

    S. Quiriaci
    : :

    DECIMA TERTIA APRILIS 103


    S. Quiriaci Martyris susceptio capitis, Aureliis, me- Balduiiius de Bocla, monachus Blandiniensis, qui
    moroUir a Saussaio iii Marlyrol. Galliiaiw : iiui ereniiticani Vitain in Wasia ducens, per revela-
    XVII Noveiiib. dr sacris Reliquiis a Calviiiiiiis com- tioneni B. Mariee ccepit, eedificare monasterium de
    bustis Episcopum Martyreni aiiprllal iiti
    njjeiis , , Bodelo; cuin (idi/oBeati referlur iu Menoloqio Bu-
    et Carolus Saiii,sayu.\ lih. 15 Jiinalium Ecclesise crlini. Vilam rjiis rx MS. edidit Anlonius Snmlerus
    ^ureliuiiensis cap. 13. Ceteium quis liic sit Quiria- in Haqioliiqio Fiandiix. in qua dicilur ohiissr aimo
    cus non iniicant. Forsan esl Ostiensis qm coli- Mcc. non aildilo die. Si de veneralione constnret, pos-
    '"'' XXIII Augusti. .irt dr ro uqi cuin Sanilrro xvi Octnbris.
    S. -Arteinon Presbj-ter etMart/yr, Nicomidix passus, aut cuin ffenriqurz, xxv Septemh.
    proponitiir in tqbulis Kulendurii Moscomlici alque S. Marfinus, Papa Romaiius, maqiia cum solennilnle
    Rntlienici : a Grxcis colitur priUie et ruiwiim cum celeiralitr a Grxcis, mrmoratiis priino loco in omni-
    Romaiio Marlyrologio viii Octobris. iis illormn [astis : ast Latini coliint xu Novemb.

    DE S. JUSTmO PIIILOSOPHO MARTYRE


    Coninieiitarius prscvius.

    § I. Cultus apud Latinos ct GrEecos, Morlis gcnus. Altcr Justinus cum sociis ab hoc
    diversus.

    cincA A\, Eiischius Pnmphilus Ubri 4 Hist. ecdes. caput ro Crescentis Philosoplii, multis prius toleratis tor-
    15 liiiieiis cum memoria Sanctorum Carpi , mentis, euHcatur. Is vitte puritare aique innocentia
    PapijU ct Agallwuici . velut circa idem trmpus ad virtutis fastigiuna pervenit, omuiquescientia tam
    I!
    E
    Penjamicovonutorum, qiio passus est S. Poty- divina quam huraana plenus, librns sane doctissi-
    Laudatiir
    carpu>' Smyriwnsis Fpiscnpus : cnput Ifi exorditur liis mos atque utilissimos cunctis fidelibus reliquit : qui
    ab Eusebio
    post Ss"- Car- vcrbiii :lisdein temporibus et Justinus.... cum al- eximiam lecturis cognitionem adferunt. Unnc Grsci tamquam V, -j»

    ptJin socios- terum librum pro fidei nostra? defensione obtuli>set, ad primam diem Junii. Genusautemmortis, prs^misso veneno '

    que. ejctinctus,
    saci'0 martyrio coronatus est, fraiide ac machina- de more dislicho, sic explicant
    tionibiis Crescentis Philosophi. Usunrdus sicuti et . 'louarrvoy yMyv.Qv fpEv ex (3i'w,
    Ado Fieunensis. prxdictos Mnrtyres (in aliquo forias- 'O; dOt TrfrfOUTov to'U 7ii.v.v ^c^wzoTa;.
    ab Vsuardo
    cum ilsdem sis IJ ieromjuiinni Murtijrologii npoijrapho) inveniens Cicuta morti saeva Justinum dedit,
    coUocalur XIII Aprilis commemoratns ; et indignum censens tr.m Sed antea ipsos, ut snlet, propinantes.
    13 Aprilis. pmpngnatorem Ju.stinum, 4 Mortis pro jide obiljf dies videri posset iii Ephe-
    iUn^lrem fidei ChristJunse
    subseqiieTUer ah Eusobio laudatum , nuspiam in Lnlinis meride metrica notnto hexametro, allndenle ad venena^
    fasds iaudari ipsum Hsdem inseruil ad eumdem diem,
    : tam potionem, qux quia sulutem et purgationem aiiimae
    pr3:dictorum Marttjrum eloqio hsec verba sjibtexens : Juslino attulit , ccnseri debeat pro hellebori haustu
    Cum quibns et vir admirabilis Justinus Philosophus, contra venennm efficacissimo fuisse : est autem hi£
    pro religinne Catholica plurimum laborans scripto, versus,
    remunerationem linguje fidelis, martyrii munus ac- ITooJTr, 'Iouv['oii 'lojriTryoy eXXcSo&t'^Et.
    deinde ab Cepit. Usuardum seculi sunt Bellinus de Padua et , Purgat Justinum Juni liix prima beatum.
    aliis.
    Frunciscus Manrclycus, ac denique in novissimn Ro- Sed qui Ephemeridem pra;d>ctam consequeuter legit, ut oecasione
    alterlus
    mani Martyrologii recognitioue Cardinalis Buronius, est in primo mensis hujns tomo itemque in priino Mnr- Justtni,
    adjectis nonnullis e.r Eusebio rerbis, et destgnutione lo- tiinotnta, evidenter cognoscet, solum diem cullus in ge~
    ci, quem Usuardus non vidcbatur diversum coucepisse Jiere notari, etiam tunc cum veluti de die natali verba
    a perqano, quemque nos iqnotum nobis esse falemur. sunl. Ergo nuliam liinc haberc possumns mortis cerli-
    2 Petrus Galesiiiius ejusdem S. Justini prolixius tudinem , et tiber locus opinandi relinquitur ,
    primum
    elogium hoc modo contexait : Hoc ip-^o die S. Justini Junii propteren S. Justino assignatum fiiisse, ab iis qui
    et a Gafeslnio
    Martyris. Is primo Stoics, deinde Perip.-itetica:', prioii apud Griecos itlum ecclesiastica memoria dignum
    citm elogio
    prolixiori. tum Pythagoricse, imst Platonica? disciplina? addic- judirarunt {uli erat reveru dignissimus) propterea quod
    c tus denmm, omni Phikisophorum secta repndiata,
    ; talidie apud sesolenn» Officio coteretur Jiistimus aliiu,

    divinitus factum e.^t ut Christi Jesu fidem amplecte- sub Rusiico PrsESide Romx pas.sus cum socUs cujus Ac-

    retur : cujns usque adeo acerrimus i'ro|iuynator taupud Grsecos extant ;el apud Lipomanum ac Surium
    exstitit. ut ab ea dpfendenda nec minis nec suupii- nuiic habentur Lutine , nec non ejusdein elogium in
    ciis idlis, nec denique nece deterreri potuerit : qnod Menxis ac Synuxuriis , ab illo quod S. Jusltno Phi-
    satis declaraiit pra.^clari de religionis Christiana?tle- losopho dntur prorsus diversum.
    fensione lihri ab eo conscripti. In omne autem ho- 5 Diversum., inquam : sic enim et Graici sentiunt et
    minum genus, qiii ali Evan^elii doctrina abhnrrent, Acla utriusque haud ohscure demonstrant. Num isti ab hoc diversi
    et gladio cetsi.
    acerbuni se pra;st.itit tiim in Philosophos maxime, quidem eodem die dirersam utriusque mortem diversis
    etin Crescentemimprimis Cynicum : cnjus vitam et elngiis ac versibus celebrant ,
    primnm veneno, alterum
    mores nefarios qnoniam rnultis audienribus coar- gladio consummatum laudanies; et in Tijpico,una cum
    guerat, ex illius insidiis in Antoniana persecutione ceteris saeris Hbris Venetiis exciiso, sive Ordine divini
    jnulta perpessus, denmm pro Evang-elicae veritatis Offirii cetebrandi, expresse notant, El^ -r.v x. ToO xyiov
    propngnatione , eximiam gloriie a^ternie coronam Mxrjzvfjoc, 'louOTtvou Tou '^[XoiJOfyo-j, zxi£Ti'po-j MxpTupri^
    niartyrio insigni cimsecutus est. 'loucTtWj, xKt Tfiv ovv aiTw. In diem primam sancti
    3 Gneci in Menxis Syna.ruriisque excusis ac manu Martyris Justini Philosoplii et alterius Martyris ,

    a Gracis exavatis, el exhis Maximna Cythenrus h^imq^Ayii^vde Justini ac Sociorum ejus. In Menxo autem MS.
    colititr
    Jusdno Philosopho hsc recitani : Erat hic ex Flavia Chi{/lt'iiuno, exquo pturimi exeusonim Memeorum de^

    SyriEe, Prisci Bacchii filius. Profectus autem Ro- fectus supplentur. inveuiinus senarios qualergemiuos de
    mam, Imperatori Antunino cnntra idolorum erro- aliero i^ilo Juslino ac .\ociis ejus , m excusis ante elo~
    rem pro fide atque professione Christinna libellos gium desideratos ;
    qtiorum senariorum hi piimi sunt
    obtulitin quibus perspicuis demonstrationibus hanc
    ; OuTTW 7ip.V.V 'loUCTOV Vi(% TO |t'cjiO;

    quidem roboravit, illum vero subvertit. Invidiapur- Kai T/iv xecjiaX)iv r,v xXt'yci>v 'louoTrvo;
    Jprilis T. II 14 Necdum
    106 DE S. JUSTINO PHILOSOPHO.
    A Necdumaderat ensis, demeret Justo ut caput.
    AUCTORE D. P. Cervice fjuandu flexa Justinus stelit. § ll. r.piplianius de Justino restitutus: Apo-
    alque /otius
    diei officio DeJusto, septmo islins Ju.stini socio, qucm sola Chif- togiie Juslinl pro Christiaiiis diseretse.
    cum sociis fletiunn MSS. babcul, (funmoilo ad crlnos accesserit,
    honorati.
    quapremus i JunH : satis esf hic uotoise, qHamdi.Mucie E.qnphunii locus, § supe.riori aiiegatvs exPannrio hx- Emp/ianii de
    ^°^^"' ^°^^
    qcnus morlis diversnvi exprimant firacfui eloqio ulrius- resi 2G seu 46 covlra Tatianos, in omnibns editionibus
    , r\^ , 'I -
    •. V ' , -. , mendosus,
    qvc Scnarii. Neque conlra fncit qnod D. Hicronymus modo sic icgttur, Uutoc o Iwjziyoq ZajxapsiTr,; y.v zo
    isla Euscbii verba de Crescciitc, o; 'loj-iTtv';) z'>> -/.«0' yvjtc., Et; XciiCTOV -KiTiiz-vjMii, y.ixi ^eyaXw; tly.cv.r.^ic,,

    y.fiiv 'Jitrn ^(/'^coa-w tov p3!f.Tupf/.ov ivvec/.tOa-vE ^Jxvx- 6:av:r,'i'i {itivj ivOn^x^/.vjoc, ~o tD.o; ujtep X&igtoO M«p-

    zvj, sic Latine reddideril, qui Justino, nostri dog- -JfJcy.l, T£)»£tVj GTSCfayOV ACH-xll.riUTXL, ETTt Ti^C Pfj)p,«t'wi/,

    nirttis Pliilosopho, perseculionem suscitavit. in (|ua iru Poi»'3t:x.o'j iyi^.iivo^ y.sci 'Aopiavo'-' ^y.ot7.£'j)z, etwv
    ille glorifse pro Christo simguinem fudil. Ajiftaret Tpiz/.ovTayTTap/wv, kv Y.a%n~.ijifjr, 0.iy.ix. Qui Justinus
    eiiim hxiorem eam esse intcrf^relalionem ; cuvi origina- Sanrariles fuit genere, et Christi fidem amplexus,
    lis lextus Martyricnm dnmtaxat indicel mortem. /(/ valdoqiie in ea exercitatiis. post vilam ex virtute

    est, violcntam pro fide : notximest auiemvioleulamnwr- prieclare actam, tandemin Romano territorio morte
    tem passim cruentom vocari; et econtra, incrucutam pro Cbristt) alfectus, perfeota corona dignatus est
    oinuem iic solum cnm. qua quis in f)ace vifa defnnyiiur sub Rustico Priefecto et Adriano Imperatore, cum
    nuluriihter. Alque hoc modo inlcl/u/endus eliam J'ho- annorum esset triginta, in constaiiti eetate. Atque
    tius cst, ubiJuslmumlaudat, quod Marlj^rii sanguine, /lic, quolquol iocum /utnc trucfaut, Epip/iuniuni mirx
    MafyTwot/.fjr; y.iyy.^ii, Philfsnphiain confinnavit. in scribendo neqliijenfia: argunut, qui sub Adriano pas-
    G Ad Acta quod ultincl. nu/la Justiiii Plii/osop/ii sum dixerit, quem sciebut Adriuni suceessori /Intonino,
    ha/icmiis, visiquii/ia exipsiusmel scriptis atque Euscbio fmvium pro fide C/irisli hbelliim obtulis.se, neque dubi-
    a/iisque anliqiiis co/ligere /icel ; quae aiiud uvu suadcnl, tare fiotcrat uf mivivtum quivquagivfa futs.-e anvorum „
    quam post eonstanlium i/lius etiavi lormcnlis lentatum, cnm morfcm ofifienit, utpote qui iaudelnr tumqnam Afio-
    clum ^iiblatuvi fuissc de medio; quod siivc convenicvs stolorw'/ lcmporibiis pro.rimns.
    Vtriusque erutiid lenicudam iuviiliam; ncc tam ciaruvi P/ii/oso- 9 Sed /onge it/i fecissent consu/tius, si asseruissent
    Acla dtver- si per linea-
    pbum, quiquc omves Rovmmv Urbis saf)ientes disfmlaudo /ibrariorum consueta oscitantia primum transfiositasfuis- ntm
    tissima cutn transpo-
    sint. conviceral, et (idci Cbrislianx caussam eoram if)sis Im- se lineas {hocenim faci//ime accidtt; utque juvinlim far- sitionem
    in omnia post exemp/a uianasse poluii) ^crritjatur,
    peraioribus scrifyto defcvdcrut, jmblico afficientes siifi- tiivi, scrif)ta et

    plicio, ejus de se suisque sujicrslitwnibus vicloriam fa- sic corrufituvi esse /ocuvi istnni; qucm nobis haud incon-
    cereni orhi universonotiorcvi. Tali autevi morlis i//atie grue videmur inlegrilati ac veritati sux /loc modo res-
    obscurilulefuctumputovius, ut uec dies noivs fucrit, nec tituere fvjssc. Outo; o 'lo-j-^Trvoc^afisipEi^Tr,; yvToyevo;,
    mcmoriu cjns in faslos Martgrum aniiquiovcs rc/afa sit^ £711 ^k T)^; 1'di|X3:iwv /yefiovet^a; {iiam ct Plalarcbns r.yz-
    nec eorfms ud voierutioucm condi servariqiie fwtunit. poviia-j Con&u\a.Unu ai)peltat, quem f>u.ssim aUivTix-uiXv)
    A/ter Justivus cum sociis, tuvi e.iigni leiiiporis RovhV Po-j-jTt/.ou vat "Aaoiavou ^v.fji).irjic„ e-wv rptaxovTa OTiap-
    fiosfies juif, ut ci prwter /lospitnim siiuni uultu liomie /wv, £v /.«OeoTOJor/ r'My.ia tic yoinzo-j 7r£7:toTEU/.cl); etc.
    domus nofa csscl ; Pr.rfeelo autem Rusiico tnvi ignolus, QuiJusiinusSamarites fuit genere sed sub Romano ;

    ut ab co irquircndus (uerii in cujusnam eruditionisac Consulalu Rustici et Adriani Imperatoris, id est, an- .ioret esse

    disciplinarum genere verMiretur Hic nu/lis lcnlutus no vulgaris JEriB cxix, cum esset jani annorum tri- conversum
    an. at. .10
    tormcniis, scd post inlerroijalionem ejus ae sociorum, ginta, ii) perfecta wtate {jnxla receptam inter auctores
    Chr. 119.
    lutamquc in eosdevi eafiilis scnlcntiam, et ipost verhera /tumanurum setatum divisiovem) fidem Christi ample-
    de moreinflicla, sccuri percussi suiit, *;/ corfiora a fi-
    xus etc. vel sic ztzI 5k t^^c Pw^,iat'wv 'jTzx-iixi [substi-
    dc/ilms sublutu : qnibus una cnm ifisis ivtcrrogationis ttiendo /lanc voccm pro secumlo im quod redundaf)
    ylctix in Gracium avecfis, fucfum est ut Lil-nis ignoli PojiTt/.ou r.-fe 'lo-JvtVj y.xi A<?pt«vou Consulibus Rus-
    manserint ^uorlui^qiii
    fiuiicis cogniti fuerunl vivi; ufmd tico sive Junio {/loc enim praanomine dictu.^i esl Q. Ju-
    aulem ce/ebrem oblinuerint cultuni usque ivdtctn
    (ir:rci>s iiiu.s Rusticus) et Adriano etc.
    hodicrnum. 10 Allcrutra uutem correciione^ct liueacnviustrans-
    , .
    , ,, , , et sic fuisset
    7 Esluufcjv
    , ,

    saiis udmirubi/c, quod Card. Barvnius positwneadmissa, beui.sstme se babel tofus /ocn.^t, el Jtis- sexagrnmxo
    mintm es( od au. 135 Acta istu siiis iulcjrns Aiinulibus, eademque linus untcannnmCbristianfe jErx lxxxix. naius, anno major,
    ^*"
    Pfillosop/io ud Rovi. Marlijro/. /uudnns, ut gerniaiia at-
    lu j\olis Antonini Pii' \m, C/tristicL,fuerif sexogenario mujor,
    fuisse atlri-
    que sincera nuUisque paraphrasibus circumtiucla, quando in C/n-onico scripsi.-ise Euscbius vu/go esi crcdi-
    buta fa
    sed proutdescripta fueruiit ex Actis pubiicis mtra- ; fus.qnod agnoscitur Crescens Cynicus, qui Justino,
    bile c&l, iu(fuam, quod Boronins fwrsuaderi polucrif, et divino dogmatis nostri Philosopho, martyrii mor-
    aiiis fiersnadere, Acta ista certo esse Juslini P/iiioso- tem prce])aravit, ledargutusab e.o quod esset gulosus
    p/ii, f)rofflerlocum Efiip/iunti, ul ipse fateri comfje/li- et inipostor : qiioil Georgias Syucei/iis .sie transcripsit,
    tni, enormiter mcudosum, quo usseritur sub Ru\ticu quasi eo onno Crescens Jusiino fuerit mortis auctor,
    pnrfcclo pa&sus Phi/osopbus, sub quo fylccum alterum et ad eumdetn locum Ensebii rcspiciens G/ijcas in An-
    hubcnt Actu; cl pcofHcr omiiiijeiin: tloclrnix experieu- nal. pnrte 3 scrii^sil, quod suh Pio vitam amisit Jus-
    tinvt, qna elium hicJustinns imbuium se
    fjrofuetur. Non tiuus Philosoidnis, ut doctrina} Christianae testimo-
    ucvc rnirutn quidem, si ejusUem uominis
    esf tmjiussibile nio esset. Al si cum cotn^nnuiori, cerliori ei expressiori
    ac doctriniv duo snb eodem Pra-side susliuutre Murlij- sententia Eusebiiin/iisloria, mortuum dicas siib Marco --
    ^p/
    fUiL-nihU
    riuvi : eur igilur crcdumus Justini Pbilosophi cs.\f; ea j-Iurelio Eucio Aiilonio Commodo; fere fuerit
    Vero et
    ex pracipuis
    fjus laudibus Aclu, in quibus ni/iil /cgiiur ncque dc /ibcl/is Im}jcra- octogenurius, mortnus juxta Clironicon, Aiexandrinum
    continent. lon oblutis, ncquede dispulatiovibusconlru Phi/osofi/ios, revera aulem Constaniinofiolitauum,
    vuigo dictitm Or-
    nequcde Crescentis Cijuid muchinationibiis. Sane hsec phito et Pudcnte Consulibus, anno eoriundem Impe-
    omnio, nt minime obscura eranl, sed 'oti Urbi
    et maxi- ratorum \, Cliristi clxv.
    nie Cbri^iiiniis, ficr Justinum tritnnphanfibu.s, notissi- 11 Priorem sentenlium de morle sub Jnlonino Pio
    mu; mugis mercbantur describiab co qui Acta tliam si oi-
    co/teqit, ohila ampiectitur Eu&ebii il/usliator et commentator iisset sab
    qvam .<iola iyiterroijntionnm ac responsionum capHa, Henricus f^a/esius vir clarissimus : qux si certiori no~ Anlouhio
    si
    dc tantoque viro, qualis Jusiiuus Pbilosopbus
    tali
    Epiphanii /ocus per so- Pio,
    erat, bis auctorilate constaret, f)0sset
    agebntur.
    lam fjaucoriim fcre vcrborum trunsfiositionem salvari
    hoc nwdo, i!au,ap£i'Tr,; r,v to yevoc, etojv oI Tpia^tovTx
    UTTapxwv i-J xaGeiTwcy; O-iy-ix et; ;^ptaTOV7:e7rt'3T£iiv.dji...

    OTE^aVOJ
    DECIMA TERTIA APUILIS. J07
    ffTECfavfju /.aTa?^(o-jTat tm -r.c, Pf.)p.a('o)v, =7:! Vrrjr.-v/.nu tioqusedam est nd TmperaforU,Se}wtus, popuHque ani- D
    r.ytfj.vjnz v.ai AOptavoO ladde vrl sulnntelligc, 'AvTfDvtVou) mos prfeparandos, expositinne injustissims' artionis con~ AixronK D.
    parjiXeox;. S.imarites fiiit gpnere. sed cum annura tra Cliristianos exncita:, cujus occasione Orationem
    agensaeiaf.is trigesimuin.perfpctipipfatisvir, Christo apnlooHicam scripscrat ; quatenus senatnsconsnlto
    creclidisset... coronam denique assecutus est Romse, scripto de non persequendis ultra Chrislianis, libelins
    guod tamen sub Rustico urbis Pra&fecto {quod eum fuissc etiam liic, id est, ipsa qnam afferehat Apolnijia, numeris om-
    nop putamus, ex alterius Jiistini et sociornm Jctis liquet) et Adriano nihus absolulissima prxmittotur, unde inqutt ab aliis
    ,

    Antonino cui Pii cognomen vulgo additum, Imperato- etiam res nostrse cognosci, atque illi ipsi susplcione
    re. Tanhtm hirdisplicet, quod, £7:i zri Pf.)fj.af't()v scilicet falsa liberari queant. qui praeter suam ipsorum cul-
    7ro?.Ewi, sumatur aliter quam passini solcaf pnrpodtio pam suppliciis obnoxii fitmt. Quod cum prxstaye ne-
    im locorum nonwubus oddenda, non quando qjdetemin queat scriptum istud prxvium, clnruiti est quod ip-
    loco, sed dum motum ad locum significamus. Vernm di- sum non sit libellus, qu4>m toto Tmperio publicandum
    *
    ci posset excidUse vocem £zcfty.vou^.£voc, ut sensus sit, sancfus Martijr commendat.
    cum Romam advenisset. Ex hoc inferim tnm mnlfipli- 14 His autem sicpositis, gratis assumifur a Valesio, et ab ea se-
    atndum Eu-
    ci, qua- posset Epiphanio adhibcri correcfione [et ali- Eu.-^rbiutn nnn habuisse aliam caussnm differendi Mar- sebium mn
    quam esse necessariamomnesadmiffunf) manifestn appa- tijrium S. Justini ad Antonini Veri et Aurelii Cnmmo- disdnguen-
    rei de femporc mortis pc-pessx ccrti nihil posse ex Epi- di tempora, quam quod sihi fnho peisuasisset , iisdem dam.
    phanio haheri : solum vcro probahilitev asseri, triqinta Imperntoribus obtnlisse Justininn allerum Ilbrum,
    annorum virum fuisse cum est ad Christi fidcm ronver- pri) fidei nostrje defensione. Hoc siquidem veve fccit
    sus,suh Adiiano Impevafove, sub (\\\o,inquif Cedrer.us, {nnm quomodo in facto tam recenti ita ccecittivissent

    adversus omnes hccreses virillter depugnavit. Eusrbius afque Hieroinjmus ct omnes post secuti scripto-
    12 Plurima, inquit Hb. ^cnput iS Eusebius, inge- resX) scd secundus librr, non eodem quo primiis excep-
    efsi agiiosca-
    nii sni doctrinaeque et intenti in res divinns studii tus favove atquesuccessuvcl suppressus a gentilibns Prin-
    mus Apotog.
    I

    esse qua- lulgo


    mnnumenta nobis reliquit Justinus, plena multiplicis cipibus est neque permissus vulgari, vrl certc hodi". nus-
    2 dicUvr, utilitatis. Ex his quxcuvique ad suum notifiam perve- quam es^nt, qux est Scaligcvi in Animadvevsion.
    ii Eusebianispng 201 opinio. Quodfuevitsuppressussuadet
    iicre titulorum tenus recensef pvxcitntus Eusebius, el

    exeo Hicronijmus libro de scriptoiibus eccles. cap. 23, allum de eo apxid Aniiquos silentium, quorum nemo in-
    ('/ Photius. Aqit dc ei.sdem Petrus Halloix nosfertom. venituv aliquid ex Jusfini y/pologiis citasse, quod in
    2 (/(' scriptoribus Ovienialibus, in Vita fiujus Justini prima oratione, aut ea quamdiximus ad ipsam praefa-
    cap. 25 et Philippus Lnbbr, addcntes pnnribus illis ig- tionc, nnn rcperiatur, Eusebius autem non tantum pro
    noratas qiiasdum, alias tamqnam certas, alias lamquam unn endcmque Apologia prima accipit Prxfalionem et
    dubias ejusdcm snncti Martyvis hicubrotinnes, de qwbus Ornfioncm, quando cap. 16 ex dicla PvA'fationc insig-
    Primum, inquit idrm Euse-
    nihil hic attinet dispntfirr, nemcontva Crescenlem Cijnicum adducit loeum, iv -rrj

    Secunda
    bius, locum inter ejus Hbros obtiuet nratio ad An- ot5r.l(i)fj.hr> d-Koloyiix. lcgenihtm; sed etiam insinuare
    qu3e Vero
    toninum cognomento Pium, et ad ejns Liberos Se- videtuv. solnm primam Apolngiam prodiisse in publi- oblata est t)i-

    nalumqueHomanum,proReligionenostracons{'r'pfa. cum. Qtiid enim est ot5r,l(>iiJ.i-jr,? Falesms^snx conjec- detur puisse
    suppressa.
    Altera vero ejusdem oratio, delensionem similiter tuvar obsecundnns, vevtit Praefaf.np, nt inteUigntuv liber

    fidei nostrje continens, Antonino Vero nuncupata srcundus, de qno immediate anle locutus cvat Eusebius.
    est, Imperatoris supradicti successori et cognomini. Chiistophorsonus, ad menfem auctoris et vevit item lon-
    et scriptam
    qtiod vulgo Pvima haud dubie est ea quam habemus npud omnes qc nptius vertit, quam dudum commemoravimus, ut

    1 Apolog. operum. dc Justini collectores, sub eodem qurm Euscblus intelligatnr locus acceptus, non ex libro sccundo, se.d

    vocaiur.
    indicat titulo : csfque illa eadem unde lum ipse tuin alii ex pvima Apologia de qua cap. 8 egcrat. Srd si peni-
    Pafres vaviu transcvibunt loca et landant. ffuic in om- tius vox ipsa introspiciatur, non aiiud sitjnificabit quam
    nil-us editionibus pneponitnr scviptum quoddam, quasi publicata seu manifestata, «( sic secernatuv ab ea,

    ad Senfitum, hoc principio, Quse heri et proximis die- qiix ab hnperaforilnts suppressa, in pubticum non pvo-

    bus in urbe vestra, Romani.sub Urbicio accidere. diit. Neminem autem perturbrt quod in Vnlcsii vcrsionc,

    Quiid scviptum non ad solum Senatum sed ctiam ad Im' dicto Euscbh Capite nppellcntur Augustissimi Imppra-
    pcrntorem diiigi, ex nonuno loco, ubi ipsum Impcrato- tores. ut duo corregnantcs intelligantur, Veriis et Com-
    rem alloquttuv Justmus, ilemonstviit Eusebii commenta- modus : almint enini ea vrrba a Gvseco, ctiam apud ip-
    tov f^nlesius
    : mevifoqnr miratuv, quomodo incidevit sum ralrsium, et .^olum viidc invenilur, id est, Vos,
    ii scilicet ad quos scvmoest, Impevatov
    Petro Halloix negare, quod Imperatorem ihialloquatur et filii Cn-saves.

    vel semei. Fuerunt qui putarunt, quodea qus' sub nomine Athe-
    Ne Legatio pvo C/irislinnis, Vcro et Com-
    13 autem possimus dubifave, Piasne an Verus nagnne, exstnt
    sit, qnem koc scripto appellat, facit Ptolcmari Clirisfia- modo ohlata paulo post annum CLXXV, sit secunda Apo-

    ni ad Urbicium increpafio, exprobant.is judicave eum oO logia Justini : sed eos solide refellit Hallolc, tum ex
    Tr^jETTOvra Ei.atQti AOTozpatopi, oO t^tXo-^o'!!';) Kv.ii^pnc, styli maxima diversitate, tum ex ejusdem Legationis
    ctiam ad
    Pium dirigi non ut decet Imperatorem Pium, qui ipsins Aihenagorx vrrbis et notnine cilatur a
    : TTaifJi, et Philoso- loco,

    phum C^esaris fiiium, Marcum scilicrt Aurchum, ab Proclo, Ovigenis srquali, apud Epiphanium hxvesi 64,
    Anfimino Pio, cum adhuc Ceesar esset, jussu .-Jdriani eqvrgie hac occnsione correctum.
    Quafuor
    adoptatum. Ita pluribus Valesins in Annotat. ad cap. 15 Pholius in Bibliothrca, ad Justiniopera vrniens,
    Justitii tra-
    17. Eusebii : cui in re evidenti nnn possumus hactcnus Lecta est, inquif, Justini Martyris Apologia, cnm ctatus contra

    adversus Oripcos fum adversus Judseos {nou unum


    GrxcoSf
    non Vcrum quod prxetintium secutits turbam
    assentiri.
    scriptnm isfud accrperit tamqunm Apnlnqiam altcram sciliect, sedplurfi ejus advevsns
    utrosqnc opuscula, uno

    Sciticet ad nb Ovnfione jam dicta, rf consi^i/ucntcvrrluf cnm, quam Apologise nomine designans) deinde qme contra Graros
    prafalioncm
    Antonini successori niiiirupntnm cvrdrns Eusebius tuv- idcm scripsit sigillatim enumerans, Quatuor. inquit
    ad ipsaiii I
    Apofogiam, piter exerraverit ,non po.tsumus assrntiri
    in hoc ei adversum Genlilcstractatus compnsuil;c\\xoT\im priinum
    Quare lice.t rx Valesii atque omiiium ferc eruditorum {fortnssis non tam tempore,
    quam dignitate et pr^.slan
    sensu errorisconvinci judicemuseos, qni Orationcm jfn- (laprimum) Antonino cognomine Pio, filiisque ipsius

    toninu Pio oblaiam, secundnm .4pologiam nnncupaveve, ac Senatui obtulit altenim {quem : non extare queri-
    cum ab omnihus antiquis ciictuv tamfjuam piima, slcuti mur, quemque a Photio lectum non salis possumus e.v
    rcvcva est ; non pnlimnv lamcn, scripfum hoc, qnnd edi~ hnc loquendi modo cognoscere) similiter ejus successo-
    tores npeviim Jnslini pevperam primam vociivcir,a Va- ribus in fertio autem de diemonum nalura disse-
    :

    lcsio vocari sccuiulnin. Quid igitur'^ Pra-fatio seu induc- ruit, qui est Aoyoc TrapatvETi/.oc TTpo; illrycci ad Gr£e-
    cos
    .

    108 DE S. JUSTINO PHILOSOPHO


    cns sive Gentilps cohf-rtatoria oratio. prima iti ope- ohtulisse, in quo de Crescente mnUus sermo, nec vana

    ribim colhrnla qnartus sermo, et ipse confraGentes


    :
    ipsius ructons pnrsogitin de morle sihi ab illo prsepa-

    ab en ronipositus, insr-ripfu.s est e/.Ey/o;. fjtii «""c randn.


    8 Ensebins historise sux lib 4 cap. 12 de hoc Jus- post eam esse
    posl Jpolngiam, ct liliritm (le monarchin Dfi, ntqvc 1
    rescriptnm
    olinm advrrsiis Aristotfticn (hffmala. Uahi-lur, cum ti- tini lihro agens, aildit qua' sequuntur verbn : Inter-
    pro Christia'
    ;n^oQ"!e<fioiiuni et Rfspitnsinnnm ail Grsocns. Con- pellatns quoque idpm Imperator ah aliis in Asia uis constabit.
    eorumque
    ordo. tiventur nutcm qnarlo illo lihro, UuiHr.tiz^ /ot-jTiavizai Fratribus. qni omni injnriarum genere vexahantur

    TOo; rov: ulr.yT^ Christianac ad Gr;i'Cos Qu.Tstioncs, a Provincialibus, ad CommnneAsiaRhnjiismoiH Con-


    oLTiv/.Lirtui iXkfyw.y.i., re-^pon^iones Gra-cornm et -wj stilulinneni misit. Facit eo Constifnlin capul 13 libri

    dT>vf.fAOi'*yj tyj/. of.0f7)5 yvj'i^i'j>i}V i).t'/y'>i et confutalio- pYirnotati : se,i qitnd mircris boc principio. Imperator

    nes responsinnum non recte factaruni : quod primnm Cajsar Man-us Aurelius Antoninu" Augnstus, Ar-
    illiiisjamClirislianiopusfiiisKemcritoeTistimavil nalhiir menicus. Pnntifex Maximns, Tribunitiae Potestatis
    chp. 26, cum ipsum sic exordiatur Ne existimaveri- : XV, Consiil iii. Communi Asi?e salutem. Ncmo 7iobis

    tis. viii Gra'Ci, hancnieam a vestris rilihus defec- jhvsuascrit adco catculwisse Enscbium, ut alirjuam M.
    tionem ant ratiune rarpre aut judicio. Pritis antcm, Anrelii Constiiutionem accepcrit et snpposucrit pro

    quam primnin ApoUujinm Aiiloniiw Pio off>-riet, tinn constitittione Antoni Pii, cujus istic Arta tcmporaque
    alios fortasse plures libros, tiim imprimis eum certo tractahat. qunniquam hanc ei dicam impingnnt Scaligc.r
    scripsit. cuicontv:i omnes qnjc fuerunt h;ere>es titu- atque Valcsius : sed credemus tilu'um tcmeraria manu
    lum fccit. ut ipsc in dicta Apolngin tcstntiir. Diulorjus ndjectum, qiii fortc defcceral ia antiquo cmUcc ; aut im-
    autem cim Trijph(mc ipsn Apologia poslcrior est : cum peritc snpptetas residvas nominum ac Wmporum notas.
    hujiislncnm (ic Simoiic matjo, ni (Ualogo manifcste allc- Quid si e.rtritis quadamtcnns lilleris adliuc legehatur .ti fi/ulus,
    apiid Euse-
    gel Jiistinus, er quidem tainqunin ex scriplo Ca^sari ob- Imperator C.T^ar.... Antouinns Angu.stus....
    elius
    bium corrup-
    iciis, Tribunitioe Potestatis XV, Consul iii....'' snne tus, resti-
    tunc peritior aliquis supplcre hocmodopotuissct : Impe- luatur.

    % III Quiljiif; lomporilius priicdicfxe ApoIogiiB ratorCa^sar T Aelius Antoninus Augustns, Parthi-
    oljI;il!i'fuorint? cus,Trihuniti£e Potestatis xv,Consul iiii et ullimum.
    Qnartum aulem Consulalum inivit Antoninus Pius
    yjuxrci niinc fnrsnn aliqnis, qun nnno Jusiinus librnm nnno /mperii sui viii. Tribnnitiiv Potcstalis vm vei ix,
    Apuhgia l illnmsuum primtim tradiilcrit .Intonino Pio defendens ac (/cjHfcp Consiil quiirtum scriptus invenitur. Cons-
    (uliad Moijiium scribit /fierongmiis Ep. 84) ignomi- lilnlio ergo pnedicla nd nnnum cjus xv circitcr perline-
    el tuutluta.
    niamCriicis.etresurrectionemChristitotaprtedicans rct, sic ul ad enm fercndnm hnud pnrum numcntt ad~
    liliertate. Non potest id quidcm prxcisc definiri; boc ferre pofuerit Inudiiln hnctenus Jnstini Apofogia : posl
    tamcn diccrc po.ssumiis, vcl c.v ipsomet constnre, librum qnnm eadem Pii cpistnla in edilis .Tuslini cxcmptiirihus
    eum essc ohlatuin jEnv vulgaris scculo .secundo ad me- vepcriUir, nuilln quam npnd Ensebinm sincevior, prae-
    dium vergcnfe, aut jam Uinc eo uscjue proveclo ; objicit scrtim in titulo, quiilcminfra in Vitavidebimus.
    enim ipse sihi nos asseverare ante annos centum 19 Secunda, qunm non CTtare dolemns, Jpologia, 2 Apologia
    quinqiiaginta natum esse Christum suh Cyrenio. qiiando conscripla ct obtata fncrit, ignoramus : credihile vifletur
    circa an. 150
    "hlula.
    Axpii si cum iiumcrum pnccisissime sumns, detraheiis csl autcm non antc persccuiionem in Clwistianos resu^- oblala.
    fiiit :
    ab aiinis ccnlum quimjunginta annos i.^itos (juinque, quos citatam id factinn esse. Resuscitata est autem, non ali-
    intcr Cbristi nalivitatem et JEnt vulgarvi principiiim qua Imperaloria jnssioue (couslat cnim, ex quo Lucii
    inlerponendos docuimus, btdichis annum dirtx yErx Vcri conjngem Lucilium S. Jbcrciiis Eplscnpus Hie-
    CXLV; non constat aulem in ista Gcntilium objertionc rosohjmttanus a Dismone libernvit, Principcs favisse
    aJivos tam pi'3:ci.sc sumi, ul non po.ssit intctUgi numerns Christianis, adversus quos nvllnm ab illis legcm latam
    roiitndits more C(mimuni usurpatus; ad qucm udhncanni fuisse tesintur TertuKianus: ut "x hoccapilc cxcusalnles
    aliquot didmcrinl nddi. Ergo lioc snlum dicerc poH.sumus sintqui prxcitatum ex Eusehio Rescri[itu7n Mnrco Au-
    privdictnm apoloijiam fuisse ohhtnm circa annum j^rx relio tribncivlum putaverunt) .sed quemadmoditm in in perseciillO'
    communis cciiicsimuiu el quinqnagcsimum. proa-mio Hb. 5 scribit Eu.sebius qno tenipore Solcri ne popiitariter
    susciiuta
    27 ./sl J:usebiit.s in Chronico ad annum Jntonini Eleutbcvus surccssit, circa annnm scilircf c.L\\\, cum
    gvam vldcbi' ciica an. 170
    Pii IV, qiii est vulgniis yEra' rxi.ii iinscribil: .Iiistinns in iionnullis terrarum pnrtibus vinlentior adversus
    tur notasse
    Etisebius iii Phiiosnpliuslihrum pronostra religione coiiscriptum nnstros persecufio commota esset ex incursione po-
    Chronico, Antoninn reddidit. Agnim'imus iia nunc npnd Etise- pularium, innnmerabiles prnpe Martyres per uni-
    bium lciji : .sed simul eiiam obscrviimus, ad aniiumejus- versum orhem enituere. H nic crgo pcrsccutioni restin-
    dem Pii xili, qui Christianis est cl, ita in ecdem guendx, el remedio a Principibus, Chrislinno nomini
    chronico scribi, Crescens Cynicusinnotescit, qui Jus- mintme iniquis, postntaudo, scriptam esse sccundam
    xino nostri dogmatis divino Philosopho martyrii y/pologinm quis amlngat, .si lum adliuc in vivis et in
    caussaextitit. de gula ot imposturaincrcpitus. A^H^ic eadem doctrimp xstirnali^me eliam apud Gcntiies erat
    aulew quis Juslini Apnlngiam legis, simutque non Jiulinusl
    agnovit rwtissimuyn Ronnr fuissc Crcscenlem priusquQm 20 Cur nulcm non fuerit, finnd mullo tunc octogenn-
    qiia occasione
    JpoliHjiam iltam Jit.^itinus scriberct ^ Existimamus riomajori Sane Chroniri, qmd diximiis, l-Jfexamlrini ejus Crescens
    igilur, cpmjnntntos inlcr sc e.sse loros istos, idque non auctoiitas 7Uim. 10 atlegatn', non tanti liohis cst, ut Cyiiicus
    rccenter, sed €ii'cn Hicroiiymi lempora, auifoi'tc ip.tius- propter ipsumverenmur Juhtino vilam nit sexvel.seplem
    met I/ieronijmi exempto, Euscbii Chrunicou Lntinum annos prorogare. Utlerius omnino non co^wenit : cre-
    «i loca pjus
    fiicicntis : qutn scilicet i.^itc de Cre.scenlf , mnrlcm Jus- dibitc est enim Cresccutcm a-mutiim hnud diu indor-
    duo deJustino tino mnchmnntc, locus pulabnlur index oppvimendi, per
    e.sse anni, qiio mivLsse occasioni adversnriu7n sicujn
    inter s^
    innrtjjrii coronnm Justinus ncccpit. Sed sicut hoc satis magi.stvntns popnto pfocere cupicntes, eu7n dc Cltristia-
    commutentur
    rctvactavit Hierongmus, de scnptorihus Eccle-
    in lihro nismo defcrcndo : qtne delalio, Christianis in pace agen-
    siasticis, agnosccns Justiuum, sub Mnrco el reroadhuc litnis. locum non habuissel. Cum aniem, eliam in illa
    pro ftde ccrtantcm : iia et istud forsiinm corrctisset, si commotio7\e,tutius viderC.ur ailversus fnm cfari nominis
    de Crescentisinitiisalibi tradandnm
    ei fuisset. Quare hominc7n ve.neno quam ferre grassari, iffo usi sunt
    nihil obest, (juq minus scutinmus Cre.scenU'm Romx impii; iiaque nobilis marhjrii circumslnnliz, mcmnria
    morlem ab-
    innotuisse anno Aiilannii iv. po.sten
    Ju.stimm Romnm pflstcritalis dignissima', pcne Clirisiinnorum fngere aenti Justino
    appulsttm, multiptici disputatione
    eumdem confuta.ssc, notitiatn, uf nequc de die, neque loco ilfatip mnr- 4'sf ninchiuo-
    ac demum anno dicti Impei^atoris xiii vel circite
    librum permanarit. Est tamen tus.
    tis quidquam ad' 7ios vei-o-

    sim iie
    TERTIADECIMA APRILIS. 109
    aimile cxtrn urhem Romnnam extrnqne conspectum apudipsum le.gi,Vita' historiam virtutumque prjscipua- n
    Prinnpum. occultns tjiacliiiintioncs Cresmttis conlra rum synopsim dedisse contenli. PF.n PETB.
    IIALLOtX.
    Justirmm prsevahiisse . Nnm cuin occxdias macliinutiones
    nudis, fncUe conci/ns minime noce.ssnrinm [Hinse, ul VITA
    Romam dpseTuinse Cresccns ccnseatnr : qno enim rnno-
    a Petro Ilalloix Socicfatis Jcsu.
    tior ioco criil ifise, lioc potidt occidtior fui.sse. machinntio :

    fere ex ipsius Sanclis operibus contexta.


    etin Asia ministros fvaudum idoncos mm cperose dehuit
    quH-rere Cresccntis malitia, qu' scire poterat Judpcos PRyEFATIO
    insiijnitcrcontra Justinnm irriloios pnrclaro illo volu-
    minc, quod subtitulo Dialogi ciiin Triphnne Judapo, de Ocriploris Philnsophi vitam in praesenti apgredi-
    verifate Clnistlan^, rvliqionis^od Pompeinmperscripsit, mur; sed ejiis philosophi, qni prop^ iiniversas ter-

    ex coUoqnio quod Cdrintlii cum Prsp.diclo Tnplmnc Im- rena sapientiiim Philosophuriim sectas cnriose per-
    5. Justini
    bitum infra in Vita commemornbimus. vagatiis, demum ad veram Cliristi philosrtphiam. uti encomium,
    21 Anno mdc\xiii in Hersfclden&i prope F.iddom ad tutis-imum portum. relocem
    seternae veritalis
    An corpus studiorum suorum felicissime apphcuit sed ejus
    Albatia tnvenio, el paulo post Eysladiutn ad nosirse. :

    Eystadii ?
    Socielads tcmjdujn allula sunt novcm Sanclorum cor- Scriptoris, qni nihil nliiid in scribendo, qnam inno-
    pora, quoriim nomina in cbori reqislro sic indicabantitr, centiw tntelam, qnam religionis patrocininm. quam
    ui secnndn loco cssft S. Justini Martyris x kal. Apr. unius veri Dei rultnm honoremque silii propositum
    Si XII kalendas legcretnr.finspicariposscmus depositum habuit ; sed eam deniqne vitam, qua" in studiis, in
    Jiistiani s/ir Justiniani Versellensis Episcnpi fVu/«,t
    moribus. in faclis omnibus. singnlaris diligentise,

    ad iUum dinn solam memoriam servant VcrccUie, cor- industrise, pietatis, unoqiie verbo, omnis doctrin»
    poiis rcliqidnsnuUas ostenlant ncc Acla noverunt) huc atque virtutis, vero et Christianophilosnpho dign»,
    forlassis cx ItaliauUalum; utiindidem ollata sunt alia multo sit confertissima. Unde nihil milii videor in

    qmedum ex pnememoratis corporibus, Nunc Patres praesentia, nec optare melius. nec petere a Deo sa-
    nostri diem xiii Aprilis eidcm, tamquam Justini Phi- lutariusposse, qiiam ut quem antiqni Patres a cer-

    losophi essel, colcndo, duplicis Officii rdu, deleijerunt. tatim colUiud:intes, magniim, alii admirabilem,
    alii

    alii 6 alii divinum apppllitariint;


    admirabiiissimum,
    Sed cuju>cumquc /iistini, Jitstiani aut Justiniani illud imtlalio

    non pulamus
    sil, liujus dc quo agimus csseuUi nec alias eum cuncti verai Philosophi^ amatores pra^cipue commendatn.
    Justini reliquias, quales sunt pars .idmirentnr, ament, colant, jemulentiir. Qnod pro-
    alibi nliciijus S.
    nut aVM ejus calv.iri;e Florcffxx, Ordinis Pnemonstratenais Abhalia fecto ita prorsus factnros confido, si preeclariim
    reliquia: ? illnd ejnsdem Philosophi dictum, (quod non sermo-
    prope Namnrcum, lcste Raizzio in Hicrogazopbijlncio
    Bciijico; particnia qasedom in CoUcgto SS. /fllihrordi ne magis. quara omni tenore vitae feliciter expressit
    et Bonifacii Coloniip testc Gelenio in libro dc Cohnix toto penitus animo imbiberint nempe hunc nniim :

    Aqnppin. mngndudine pag. Q\G; alia in ecclcsin S.


    vere philosophautibus propositum esse finem, r ut

    Mnrix ile sapientia Nenpnli testc Beyerlinck in


    Deo. qnoad possint, assimilentur hoc est. ut ad :

    Theatro Vit3& iiumame ; et pars insignis Bononice ipsum omnis sapientia^ fontem, tam infegritate doc-
    trinse. quam mnrnm sinceritate (qiiantnm quidem
    in S.
    ecclcsia Servdnrum, teste
    Georgii Patrum
    Masino in Bononia perlustrata licet hoc die ipsi
    homini in terra degenti fas est) quam proxime stu- iftvocattim
    ;

    deant accedere. Igitiir per ipsa sanctissimi viri di- sittfratjittm.


    eam imierentur. Etcinm omnino existimanus eam-
    dem quam obscuro mnnserunt dies
    vina merita, et per coelitus infnsam magnse illi ani-
    ob caussnm, ob in

    et locns movlis, a S. Justino Plidosopho obitx, occuttas


    mse snpernorum bonorum affliientiam. Deum Opt.
    Max. unice rogo atqne obtestor. uti et idoneas inge-
    quoque mnnsis^e Reliqiiias : quarnmsi fuissct aliqua
    nio meo vires, et pia; vnlnntati rnbur illud addat,
    apitd Grxcos Ladnosvc nolitia, cidtum quoque annnum
    apud cosdcm jam inde a principio ccrtum babuissent
    quo ipsius vitam, doctrinam, egregia facinora. stjlo
    ;
    conciendis ad imitationem .animis quain accnmmo-
    neqneiin fortnito,et ex occasione aliorum, nomen fuisset
    datissimo, scribere valeam . et lectores item meos
    Micris fastis inscrtum. Septem omnino Juslinos, eccle-
    ad ea qnae legerint , capienda atque iemutanda
    siastico cuUu Latinis notos. prjeter liunc Phdosophum,
    idnneos ac faciles, ipse qui solus potest, effi-
    recenset Hnliuix in Pntfalione ad Annolaliones .super ,

    ciat.
    vilam, qucm lu consule, plures in Hieronymiuno Mar-
    tyrtdogio invcnluvns.
    22 De Rcliquiis Eijstadicnsibtt.^i actiiri sumus xvi
    ANNOTATA.
    Octohris, quo die colitur S. Lullus Archiepiscopus Mo-
    a Eorttm nnminnhngasatisserie U\tit Hallaix.versa
    guntiuns, cnjus prse ceteris indubitata, magisquc certa
    pnsl UHiiiim pagina : qiti ail rem noslram facittnl, suis
    pignora Eystadium sunt dctata. Nunc aliud 7iobis
    locis indicabunlitr.
    V\(a a Petro de Justino Phdosopho non superest quam ut aliqwtm
    HaUnix b Tatiani Assyrii, de qno iiifra, tioc de magislro suo
    ejus Vitam demus. Dabimus autem eam quiv apiid Pe~
    cotlecta.
    encomiiiin esl.
    triim HaUoixnoslrum, in operede scriploribus Oricn- Pliilosophix
    c Te/o; tw mi?.QOo(foiivT[ r,0£oy o^oi^wot? x«t«
    ttco;
    tatibus pag. 155 et deinceps, extat, non infeliciter fiitis.
    ToouvKTov : itithiec Juslini sententia cilalitr ali Anlimio
    collecta, omi.-isis digre^^sionibus; piinctis elinm quibusdam
    Melissa lil/. 2 Si:rm. 43.
    ubisuacitm chrunotogia fefcUit, ad Annotationes rejec-
    tis, quibusdam alio ordine ob eamdem caussam coUocatis
    vetnt si lota noslra compositio foret. Alinm a Joachimo CAPUT I.

    Perionio Benedictino bvcvder compUntum, satis est S.Justini natalis, studia, vocalio ad Christum.
    ante Justini opera lcgi.maximc pnstqjmm eamdcni operi
    ilatus est Justinus Neapoli, urbe Saraariae, quse
    .<iuo insertdl ad hunc diemLaurcntiiis Siirins.pnolcnler

    jttdicans, eum, cujus ei soctovum Mavtyrium ex Lipo- Syris priniitus Sichem, a deinde indigenis Mabartha
    manno dedU Junio mense, diversum esse ab hoc de quo postremo Latinis b Flavia Ciesarea, deductis illnc a
    In Syria
    agimus,etsi non e.rponai omnia quaefacile persu.i<ieant Flavio Domitiano Cajsare cnlonis, est appellata.
    gentilttms
    nou esse eumdem. Post Vitam, ptura alia cottnjd Natus estautem patre Pri.scoBacchio, hominenobili, partntttnts

    idem Halloix de S. Jiisttni dogmaiitms ecctesinslicis, sed Gentili. c Acris fuit ingenii, memoriie ficilis. nutus,

    operibus, operumque fragmenUs; ncc non ci quibusdam bnni ronstantisquejudicii proinde scholis traditus,
    :

    ejus opinionihus nunc minns pvobaiis, sed in t.^ito rei primo litteris humanioribus egregiam navavit ope-
    ram, quibus et apprime instructus prae a^qualibus
    Christianu.- principio necdujn detcrminatis ; qn.r malutnus
    fuit
    :

    »10 VITA S. JUSTINI PHII.nSOPHI.


    fuit. Ah his drinde, etiam tiim Gentilis fitieique ergo .nmiciliam ac familiaritatem cupide ,se insinuavit
    nnstra} ignarus, ad altiora studia inrredihili ardore illi, ut viro Iiono ot docto adhaesit lantiimque in ;

    posl hlteras aiiimi grndum fecit : injocerat enim Deus menti, ad ejus societate profecit, iit non parvnm in e.i philoso-
    humaniorcs magna iHoncne, immensum quoddam atque insatia- pliia nomen ai^quisiverit. Ab ca tamen quemadmo-
    perefptas, cognoscendi desiderlunn. Quare dumadh.ngenohiliorem ac diviuiorem philosophiam,
    bile sui qujerendi et
    post veterum poet:irum lectionem, post oratoriie quae in Christian.-i schola cdocetiir, poslhac transierit
    facultafis oxercitationes, post variarum historiarum (res enim plena est admirabilitatis) referre in prie-
    disquisitionem atque nolitiam, totnm se ad philoso- senti aggrediar. Miritice Jiisliniimdeleolahat in ludo
    phiae studia transtulit : non quod disceptatiouum iIloPI,itonicoincor|ioreariim nalurarnmsublilisintel-
    argutias atque nod. is tanti faceret; sed singulariler ligentia, cuicoujiincta ide.irum excelsa contempliitio
    ac pra-cipue [uli postea de .^e ipse testatus est) quo sic ipsum (qiieni.adinodiim de se totidem fere verbis
    veri Dei cognitinnem, qiiam apnd pliilosopiios, si priEdicavit) velul pennis quibusdara suhliniem attul-
    usquam alihi, reperieiidam esse existimaliat, toto lehat, ut hrevi spatio silii facfus sapiens, et ex stulta
    animositieulosus haurirel enim jam tiim quam ; nihil persuasione. Deum (is enini est
    illico perspecturus
    de lieo aiidire, loqiii, dissorere hahehat antiquius. pbilosophiae Plalonicai finis) viderelur. Cui sic aT- et salus secit 3
    in agro
    jirimo ad Itaque in pliilosoplii Stoici disciplinam primo se fecto visum est aliquando extra urhis mcEnia solitu-
    meditaretur,
    ntat/tslrum tradidil apud quem aliquanto lempore versa-
    ; dinem ac secessum pefere, etnieditandi gratia homi-
    Sloicvm,
    tus, cum aliis quidem de rebus multa. de Deo niim vias atqne congressus declinare. Secessit ergo
    autem vix i|uidquaiii audiret (nec enim philnsophus certum in locum haud pr.i 'ul mari ; quo cum appro-
    ille tantai rei gnariis eral, adeoque nw philosoplio pinquasset, ibique secum ipse futurus esset ; ecce vir
    necessariam hujiismodi scientiam diclitahat) eivale- magno natii, specieveneranda, comifcitem quamdam
    dixit, atqiie ad aliuin, secta Peripateticum, liomi- ciira iusigni gravitate prie se ferens ; modicoque
    nem, ut is sihi videbatiir, acutum ac snhtileni distans intervallo, eum affectari visus est. Ad quem
    transiit. A qiio cum primis diehiis benevole admis- ipse conversiis, ac represso gradu subsistens, eum
    tum urf Pe- siisexceptusque esset, brevi post interrog.itns est, aciem oculonim acrius intendisset, ille prior cnm-
    ripiilcticum
    ecquain ipse inagistro mercc dem proniitlerct quip- : pellans; Cognoscisne me, ait? Miniine, inqiiit Jiis-
    ab ignoto sed
    pe iion arridebat Peripalelico, sui ciinsiieluilinem tinus. Ecquid igitursubdit ille, ila ine obtiieris?Quia
    vcnerabili
    ab.sque pecuniario quie.stii cnmmodare.Quod.inimad- miror te Iiic niecum esse, respondet Justinus. Nec
    vertens Juslinus, eum stalim missiim fecit:ai'bi- enim expectabam, ut hoc in loco mortalium quem-
    tratus scilicet phihisophise ma-
    nihil a dignitate qiiam invenirem. Tiim ille Familiares qiiidam mei .-

    gis alieniim, qiiam avariliai sordes et vilis lucri peregre profecti quamohrem huc venirem, mihi in
    ciipidinem ac ne ilhim quidem pror.sus videri nec
    ; caiissafuere. Veni enim de iis, si alicunde f.rtassis
    esse philosophum, qui sic corradendis pecuniis in- appareant. exploratum. Sed tu enimvero, quid liic
    liiaret. reruin? Hisce,ait Justinus, delecfor solitariis inam-
    3 .'\iiimus interim magis ac magis ejus, quod phi- biilationibus : siceniramecum absque interpellatione
    Poslea ad losopliiaj proprium est ac longe pra.>cipuum, id est, dissero: namhiecloca excolend;e rationi suntaccom-
    PijtltaDorivum,
    cogiiilionis Dei aniore in
    dies exardesceh.at. Con- modatissima.
    yenit igiturPjthagonciim quemdnm, m.agni quidem b Tum senex quasi Jnsliniis dixisset loca illa ex-
    illum noininis, .sed magni ilem, ex opiuione sapien- colendae orationi esse accommodatissiina (nam vox
    tia», supercilii;quicum coIloi'Utus suiniiir.pere ,-.ffcc- tfi>.'j).r/i'x, qua usus fuerat Juslinus, ntramijue in
    tabat in ejus admitti di.sciplinam et f.iniiliaritatem. partem accipi polerat) Iiidens in verbo, Tu igitur,
    Sed ille, quid vero? inquit, Tune in musica, in astro- inquit, tanlum orationis amator es, operis autem et
    noniia, in geometria versatus es? An forte putas, veritatis nequaquam? Neque contendis, ut potius
    absque liis artilius, qui¥ aiiimiim a corporeis rebus actuosus philosoplius, qiiain ut sophista verbosus (le studio in-
    abducunt, atque ad ea qiiai mente percipiuntur evadas? Cui Justinus, noinine ratiouis philosophiam
    terrotjatur.

    pricparanl, eorum te quce ail heatiludineni spectant intelligens, Quid enim mclius facere quisquam pos-
    altingere qiiicquamposse? Toto, heus tu, erras sit atque prsstantius, iiiqiiit, quara si rationem om-
    coelo,
    si iil arbitrere. Denique eas disciplinas cum impense nium ducem ac m.ideratricem esse commonstret?
    miillumque laudasset, ac vera; philosophiie candi- quam qui consequatur, et ea quasi vehiculo utatur,
    dato apprimc necessarias docuisset, Justinum
    eas is demiim et alioruin errores ac studia velut e specu-
    nescire confessuni mox majstum sane illum
    dimisit; la possit despicere, et qiiam nihil sanum, niliil Deo
    et valde iniqiio animo ferentem, tanta spe, quantam gratum effifiant, conteniphiri? Nam absqiie philo-
    de fructu apud eum faciendo conceperat, detiirhari. sophia et recto rationis iisu, stare prudentia nullo
    Nam tcniporis quidem, quod iis disciplinis insiimen- modo Hinc omnes inortales oportet philo-
    potest.
    diim erat, loiigiorem quam ut ferre posset iiioram sophari, et hoc qiiidem maximuin ac prasstantissi-
    seruiii expeudeus; tam diu differri, quod tam avide nium opus arbitrari; cetera vero omnia in secundis
    qiiivrehat, non tulit. Quare ciim duliius et consilii ac tertiis niimerare qua^ tamen ipsa si aphilosophia
    :
    denique ad
    Pliitoniaim
    inops aliquantisper fluctiiasset, tandeni ciim Plato- perficiantur, tum mediocria eruntetamplexu digna;
    <( confert : nieis (iiuoruin magnus ea tempestate honos et auc- siii ea deficiantur, vilia et snrdida. Pust quie intulit
    toritas eral) congredi staluit, acsi quid
    apud eos de senex Ergune philosophia healilatem adfert? Cui
    :
    dcquc Dei
    Deo divinisque rebus doceretur, cxperiri. Quippe Justinus Adfert umnino, et quidem sola. Cedo
    : coiiiiosccndl
    vidobatiir Dorainns Deus per omnes philosopliorum igitur mihi.ait senex, nisi forte molestiim est, quid ralioiie.

    sectashunc viruin,jam qiiidem adhuc geutilem, sed sit philosophia, quajve ejus beatitas? Respondit Jus-
    olim lidei nijsteriis imhuendum, proque certatu-
    iis tinus : Pbilosopbia est, ejiis qiiod est, scientia, et
    rura, velle traducere;quo eas poslnioduui, probe veri cognitio. Ceatitas aulem est ejusdem scienfiae
    coguitas perspectasque, cominodius suo
    terapore et sapientiffi pra;-mium. Jam vero,inquit, Denin quid
    (uli etiam accidit) forliusqiie refularet; nihilque
    iu vocas ? Id quod eudem niodo semper se liabel, atque
    iisveraietCliristiana! philosophiiB par aut simile Deum
    aliis omnibus ut sint, est caussa, id esse aio,
    contineri, propriis ipsorum armis
    evinceret. respondit Justinus. Cujusresponsisdelectatussenex,
    4 Percommode ;uilem cecidit, ut eo fere tempore, perstitit interrogando, et quffisivit Scieutiae nomen
    sub ftoc cim ;

    Flaviamseu Syria;
    eijregie Palicstinie Neapolim (ciijus civem numqiiid relius diversis est ci.mmune? Nam in om-
    profecisset. fuisse Justiiiuui dixiraus) vir quidam sapiens et in- nibusartibus.quamcumqiie earum quiscalleat, sciens
    ter Platonicos facile princeps adveniret.
    In hujus ejus artis appellatur, sive militaris, sive guberna-
    toriae
    :

    DECIMA. TERTIA APRIUS. llt

    ,
    torlpe, sive niedicse, similiterqueinaliis, t.im divinis antehac evenerunt, et quaj etiamnum eveniunt, ip- D
    qiiam humanis. An non res ita se habet? Age ergo sorum nos dictis tamquam oraculiscogunt assentiri. PRR PETB.
    HALLOIZ.
    rursus. Aliqnane est tcientia, quae rerum simul et Quamquam vel ob sola miracula, qu« patrarunt,
    divinarnm et humanarum cognitionem gignat? omnem sibi fidem mererentur, prsesertim cum et
    Maxime, ait Justinus. universi condit'-rera Deum colerent, et filium ejus
    6 Quid ergo? ursit senex, Perindene est scire Christnm pneniintiarent : quod certe falsi illi d pro-
    Deum, atque musicam. auf arithmeticam, aut
    scire neque unquara
    pheta?, plano et irapiiro spiritn pleni,

    alia quam ;) tronomiam, aut qiiidvis aliutl ejusmodi? Minime fecerunt neque niinc faciunt; sed tmtum mira quai-
    qua ccrtx res geiiiiiim. respondit .lustinus. Haud recte igitur mi- dam opera terrendis hominibus designant, dEeraonia
    discuntur. hi, respundisti, ait siquidem scientiarnm non-
    soupx : interim et spiritus erroris glorificant. Ha;c beatus
    nullas per disciplinam.quasdam per exercitationem, ille senex cnm dixisset, posl rerao ita Justinura com- seria deprc'
    alias per aspectiim ipsum adipiscimur. Quemadmo- monuit : Verum ante omnia, inquit, Deura depre- calione
    adhibita
    duni, si quis tibi dii-cret in India esse animal qiiod- care, tibi ut neque enim cons-
    portas lucis aperiat :

    dam, nulli ceterorum animalium simile, sed tale aut pici ista neque intelligi promiscue ab omnibus pos-
    tale, varium scilieet ac multiforme, credo, non aiite sunt, sed ab ils duntaxat quibus ea f;icullas a Deo
    cognosceres, qiiam illud vidisses ; nec sermonem concessa sit. Quibus dictis aliisque plnribus, quse
    quoque de eo uUum facere posses, nisi ab eo qui vi- nihil est necesse in praesentia comraemorare, et Jus-
    disset prius inaudi-ses. Non profecto, re^pondit tinura ad ea persequenda cohortatus, ex oculis
    Justiiius. Cui ille, Quomndo igitiir, inquit, de Deo abiit, nec unquam postea ilH visus est, nec co-

    philosophi recte seutire, aut quo pacto veri quid- gnitus.


    quaui de illo dicere valeant, cum ejus scientiara lia- 8 Sed qnid illo sene digresso expertussif, quidve
    beant nullaiu ? qnippe qui illnm nec viderint unquam, in se senserit Justinns, idem ipse, Tryphoni Judfeo, Paret Justinus
    recte monenti.
    nec audierint. Atqui uou oculis ipsis, o pater, inquit viro nobilissimo, longe post incongressione quadam
    ut qui so/o
    allingatnr Justinus, quemndmodum alia animaiitia, illvinum enarravit : CnnfHstim, inquit, postsenisilliiisverba,
    inteltectu, numen cerni, sed sola mente concipi potest, ut ait ignisquidam succensus est in animo mei», et amor
    Plato. ,
    cui ego fidem. habeo. Estne ergo, subdit Propbetarum eorumque virorum qui Chrisfi sunt
    senex, in mente nostra vis qusepiam talis ac tanta, amici rae iucessit : curaqtie verba ejus senis mecum
    nt per eam celeriusquara per^en.sum res aliqua pcr- ipse tacitus pervulverem, hanc ego sohimes^e tutara
    cipi ^aleat atqiie cognosci? aut forte hominis ani- atque utilem philosophiam. qitje mihi ab ilin propo-
    mus, Spirifii sancto non instructus, Deum unquam sita esset, deprehendi. Sic igitur ego et per talia
    est visurus? Atqui hoc ipsura est, subjecit Justinn.s, evasi philosophus. Leotis sctlicet Prophetarum et
    quod Plato vocat oculum mentis, atque ad !toc da- Apostolorum libris, verum se philosophum, lioc est,
    tum esse docet, ut eo mundo ac perpurgato ipsura Christianumessecoepis^eprofitetur.Deindefamquam
    ens conspicere valeat quod quidem ens, dmnium ; tali vocationis sux' meraoria lajtus et incalescens,

    quai mente percipiuntur estcaussa; noncolorem fe- pium ao fervidura, pro consimili quam pluiimorum
    rens, non figuram, non magnitudinem, non quidvis ad fidem conversione, votum Deo facit, cum subdit
    aliud oculis adspectabile sed est ens supia omnem ; Quara vellem porro. ut oranes similiter atque ego
    essentiam. iuHttabile, inexplifabile, solumque et bo- anirais afleiti, Salvatoris nostri sermonibus perpe-
    nuni, et pulcliruui, U benj natis auimis, propier tuo adii.ure. ctTeut! umoreai euim quemd.un in se
    cognationem ainorem qiio .•-e ab tllis vidfri appe-
    et continent salntarpm, plnriranraque ad eus. ftni a
    tit. primilus insitum. Ha^c et alia mtilla de Deo, de recto itinere defiexerint, in viani revooandusvalent:
    qucm fhilo-
    sojihvriim
    miindo, de anima, cuni ultru citroque disceptassent prajterqnam iiuod iis qiiuqne, qui sedulo sermones
    sc/wl.r »(- {qu;e quod e media Plaionis philosophia deprompta quietem et tranquillita-
    istos raeditati fuerinf. aninii
    qutanl apte sint. nec Iiic referre niagisaftineat. niissa facio) lia^c tem conferaut multo suavissim.a"m. Ha:c et alia ejus-
    piapurarv.
    tandum fuit totius collocutionis surama atque linis, modi Justinus. quibus perceptr.m ex pio colloquio
    ut JiistinUui duceret senex, neque in Platonis, utilitatem, et eadem opera percipiendas e sacraruni
    neqiie in Pythagoroe, neque in ciijusvis alterius Litterarum lectione exiniias coramoditates, non mi-
    philosophi senteiitia. de Deo prEesertira, de ani- nus exemplo quam verbo expressit. T-ile iyitur fuit
    ma, dei]ue rebu.'^ diviuis, tamquam invenla veritate, conversionis Jnstini ad veram Christi fidem, pust
    conquiesoendiim. irapen^am profanis auctnribus atqiie philosophis
    7 Quibus auditis actus in stuporem Jnstinus, multam operani atque industriam, post perquisitara
    Ecquo taudeni igitnr. inquit, utatur quis alio pra?- raagno labore ac sudore liic atque illic, et inventam
    ceptore; aut unde deraum juvari quis possit, si ne in niillibi veritatem; tale, inqnam, fuit ex unica et ea
    hisquidem veritasinvenitur? Tum ille ad rem, cnjus quidem fortuita cum huraine sapiente et cordato
    caussa oranis institufa erat disputatio, confidenter congressione e atque colluquio, conversionis ejus
    aggressns, Fuerunt quidam, inquit, priscorum aivo, principium. Adeojuvat in viros probos et eruditos
    docetur ex his oainibus qui philosophi vocantur niiilto anti- vel casu incidere, atque eorum sermonibus ac moni-
    Prnphctaruvi
    quiores, viri beati, justi, i)eo cari, qui Spiritu sano- tis (nec enim absque Dei nufu proferuiitur) sedulo
    satplts.
    ea forte valicinati sunt, quse hodie fiunt;
    to afflati aurem animumque commodare
    (Prophetas eos appellaut) hi soli et intellexerunt
    veritatem et hominibus annuntiarunt. Qua quidera ANNOTATA.
    in re, nec queraquam veriti, nec ab ullo inducti,
    nec gloria unquam victi sunt, ut vel rainiuium fin- a Jla ducel IliiTomjmus, in Quieslionibus Jlfbr. su-
    gerent; sed ea sola pure atque sincere suntelucuti, pcr Gcnesim : tcstis etiam de appellatione vulyari Ma-
    qu3e Dei spiritu pleni vel viderant vel audierant. martha cst PHniiis lib. 5 cap. 13, et Josephus dc bello
    Hinc eorum scripta hodieque extant, qua; illis qni- Judaico i. 5 cap. 4.
    -Dei co(jitflio~
    dem qui legerint fidemquo adjunxerint, plurimura b NumujH exliibet Goltzius Flaviopolitarum Samu-
    iiein sperare,
    adferre adjumenti, et, sive de principiis rerura aga- riensium : et Sirmujidas nlium habuit, cui Gnvcc ins-
    tur, sive de finibus, sive de aliis qua; scire intersit criptum Flaviae Neapoleos Sjria? Palestinoi. .^Jppcllata
    philosophi, niagnam snppeditare luceni possint. Ne- est autem Neupolis rcspcclu antiquioris Flavix a fc^-
    que vero ullis demoustratiouum viribus diota sua pastano uc dtctsc, (jiis- aulca ub Jlcrode Ciesarea.
    sufTulserunt siquidem erant ipsimet prae omni de-
    ; c Addit Halluix, Idque sub annum Ciiristi 118,
    monstratione fidissimi testes veritatis : nam et quae regnante Ulpio Trajanu. Nos Apostolorum tcmpon-
    m VITA S. JUSTINI PHILOSOPHI.
    L bun lonqf propiiiquiorem fttisse putamus, et itatum attte exi^teret, qui sublimi e suggestu, voce tragica ex-
    PFR PET. an. 90 viilijans JErx. clamnret ! Pudeat. piideat vos ea. quEe ipsi palain ad-
    nALLOIX.
    d Mtiltis liic tlisiitltaL ct e,Tattititat Hnlliiix in Attrtot. mittitis,ad insonfes transferre; et quae vcbis Diis-
    pttji. 3G3 an iisetuhpfoplwtx po^siat vtiracuh facere, que vestris conveniunt. ea illis objicere. ad qiios ne
    guad Itts .latise.^t titdieasse. miuiraa quidein siispicio perlinet. Mulate, mulate
    c Si totiini lioaia fmt itle. ei nou potiusCa-lttum a'i- nienteni, et resipiscite. Nani et ejio perversa eorura
    qtiis, missvs a Dco, fovfnle Jus'.ini sttteero ad veri co- figraenta, per inalos genios divinae Cliristiauorum
    gttttionent studia. doctriujc. ad h.-mines ah ea advertendos, objecta
    ciiiii diilicis-.em ; tam i^^ta tin,i:eiites, quam figmeiita
    CAVMl II.
    ip^a. et reccpt'iin a multis upinionera irrisi; .-itque
    Jusliiti pru fide auscrpla laborcs Ullerarii et adeo, ul haiierer Cliri^tianns, et opt.isse ine, et (inini
    cerlamina udversus Crescentern Cijuicum. coiitHiitione l.iboiasse profiteor. Ita de se Justinus.
    et cfteris
    Dibgenti igitur inquisilioue usus, deprehendit alia
    virtutibiis,
    Id riirtstl l (i.stqn.-ini Justiiius eseiiis illius, velnt decoelornis- oniiiia, qiiani in viilgus de Cliristianis homines im-
    (JcVi lll-Q- si. consilit) ati|iie aui-toritutc, ail pcrlefjcuda, sacra- probissiuii s|)ai'ser iiit; tiinliiniqne abesse illos a con-
    prvius.
    runi Liileninin) vuluinina, n ii{;no aiiiini im|ietu ficti.s in se criminibus, ut ne.|ue raajorem usquam
    at(|ue anlore t"luni se applicuissi;t, siinulque |irisca neque illustriorem qu.im in natioiie Christiana pie-
    Sili^llarnni vaticinia cum onculi.s Proplietarum tatein, cnritatera, castiranniara, ipquitatem, opum
    attcnie co;iiinississet ; animadverso ainljnriim intcr deniqne ac honorun: despicientiam inveniret quod ;

    scsR |)ulclierriino consensu.coiiiit paullatini,d"cente ipse postea non seniel, sed saBpuis, in scri|itis siiis
    intus ac permovente Spiritn. ;i(I perfecliorein Dei et est professus. Quare in eornui se uumerum aggre-
    Cliristi ccgnilioncni C(>nniteiido assiirjiere. Hinc et gare desideraiis, oninibns Aendeniicis, Stoicis, Peri-
    Clirislinua rcligio inagis ac ina^is dies ei arridere, baptismum
    iti
    pateticis, Pyihagura^is, et ciijuscumque seclae philo-
    iitscipit :
    alqne agent li-sinio et aliis scctis, ad sepertraliere. snphis, ut iin:i se Chi'isti schola tjro noviis inilude
    K
    Scd crant tiin)cn nunniiUa. i|naj inclin.mtem ad illani ret,res suas liabereju.ssit. Deni(|iie (ut totainconver
    cogtiifa cn- iininiuin iion mcdiocriter (jelerrercnl ; iiiinirum rre- sionem breviier coinplecla) ) Jusiiiiu- Pbilo.-opbus ex
    iumiiiarvm
    brie in Cliristianos, et infauiia pleiiai, libereque vo Sibjdlaruni et sanctnruni Prnpbetarnni lectbme, ad
    hri^tlains
    mpac/arum litantes calnmniaj ; qnae a viilgo pro certis habitae unius veri Dei et Christi Salvatoris agnitiinieni pro-
    vanllate. lidc siiltem efllcieliant, ut se hoininibiis tani sinistie vectus, ex liono Cliristianorura odore et exeinplis
    audientibns fratrein aut consodalein adjnngere vere- virtulum ad fidei juuorem peliectus. et pnstreino ab
    retur; nenipe a quos pa^sini iiifai dis flagiiiis conta- leterno Patre ad filinra (^hrisluui inspirata fide per-
    minatos, iiou ciininiunis lantuni, >ed el constans ru- tractns, bona; ejiis inilitiaj nomen dedit, sejpie salu-
    mor spiirgcbat : qnos suis in conveiitilins piomiscna taribus aquis ablueiidum et initiaiidum Ecclesia; ob-
    solitos iiiqnin:ii'i voluptate, el iina cuin extinclis lii- tulit. c
    minibus castilatis splciiiloreiii cxtiiignere, ac pecca- il Jacto autem snper firni:iin petram. qiii Cliris-
    toriini fa;dit.alcni siniiil et pndorein quiisi tenebris tns est, bono spiritualis aidificii fundamento ; niox
    obicgere aJeoqne, luporuin instar, vi.rnreboraines.
    :
    incipit snperaidificare Jusiinus, lleo placita et-
    qu.'e 1 Tim 6, II
    et fraternis vesci carnibns p.ilain friniinabaiitur. a Paulo fideli ejus servo coiniiiendata norat, .iusli- et naclus in-
    Naui his .ac talibus ruuiusculis exusos reddcre cunc- ti;ini, pielatera, fidein. caritatein, patieniiim, maii tetligintise

    tis gentibus Clinstianos, taiii (ira^ii (inani Judaei in


    donum.
    siieludiiieni . ac reliqunm denique Clirislianarum
    more liabebant ; iieiniie ut hnniines, illornm ipnari, virtutnni, nsquead ipsiimculmeii. perillustiem cho-
    ante eos odisse inciperent, quain uosse. Verum runi. Atqiie ut ad laborcs Uei caiiss;i subeundos, et
    caute ac prudenter hic agere Justinus, nec sinere se cum
    adsuscii)ieiiil;i ad\ersariis certamina, raagis ido-
    a turlia ritu plebeio abripi, nec arreplis e trivio neum se pra>st;ii'et. longe ,iam ardentiuri quam aiite
    convitiis teniere credere; sed pedetentim et more hac stiidio et sacras Iilteras perscrutari. et eariira
    phil".sopliico incedere, .scrutari, explorare, discutere
    doctures ac niagislros. Apostolorum scilicet disci-
    sednln et attentc nuin ita in re esset, at-
    oniiiia; et
    pulos et successores, assectari, audire, consulere
    que in sermnne fcrebatur, diligenter examinare.
    coepit. Sed prccibus tamen potissime, ad perCectio-
    10 Siquideni uon ignorabat, ea a>tate et gravitate reiu e;irum intelligentiam cieHius obtinendain, eo
    pbilosopliiis, siepenumero in popnlaribiis ac tnrbi- usque donec lucis portas,
    instilit, juxta senis ver-
    dis boniimim judiciis ac voluntiiiibus eveiiire,
    ut ii bum, late apertas habnit. Nam doniim intelligentiae
    essenl innncentissimi, qni accusarcntur. ut nocen-
    Scripturarnm, sibi divinitus collatum, compluries in
    tes; et castissinii, qui infam.ireiilnr ul incesti; et
    dialogo cuin Tryphone lN"e pocro iudicavil.
    tanta
    pientissimi denique ac religiosissiini, qui ut inipii Dei beiicficia. iiifi-uctuosa et qiiasi tliesaurura abs-
    atque irrehgiosi condemnarentur, Nnn cailere autem
    condiluiii, reiineret ; cunrestiin id sibi negntii sns-
    in Christianos tani tiirpcs caluninias, cum
    ex aliis cepit, ui perceptain sicra; fidei doctrinam, et eltiisas
    argimieniis, luin ex eornm adniirabili, iu niorle
    pro in se Spiritus sancti dotes. cum aliis quam posset
    Christo obennda, fortitudino colligebat. Qnod
    qui- pluriinis. idisque nll i laboruni et sudorum parsiino-
    deni ipse jain Cbristianus, in sua rtpnlogia,
    cnntcs- iiia, cominiinicaret. Neque enim ingratus esse de
    tari iion pratermisit. Etenini ego ipse, inquil, qui
    tptnrunique Dei donis voluit; ut illa amitteret; sed multo gratis-
    erirfsla /or- Pbilonis iustiinlis delectabiir, Cbristiancs ca- cuiii simiis, ut auireret. Priiiio igitur ad Gentiliiiin conver-
    tltuilinc. liiniiiiis lacessiios, neque niorieui
    expavesceie, neqiie sioneni studia et cogitatioues suas applicuit, eosque
    eorum, quai bnrrenda rai.liis videiitur, quidquam eyregie scrifiit
    non privatis modo colloquiis out publicis disputatio
    relorinidare aniniadverterem; niociim contra Gen-
    ratincinabar, nibus, sedeliam edilis in lucem libris, ad suai saliitis tiles
    ten b.iud posse, ut ejusmod: bomines, // aut viiiis curam lacessivit. Qiiibus in libris, partim cur ab il-
    esseiit obnoxii, aut vidnpt.ituni cupiditaiibus irre-
    lis et a falsorum Denrum cultu descivissel, illoriira
    titi. yms enim, vel assecla volnpiaiis, vel gulas man-
    prnp:ilata vanitate, palam fecit ; partim viam. qua; ad
    cipium, vel carmnm liunianarum helliio, mnrtem inveniendain verilateni ip-is teneiidaesset, aperuit.
    eam litienter oppelat, qua siiis se ex-poliendum bo- Kempe ante omnia Sibyllarura d liliros. vcliit iieces-
    nis sciat? ac iio poiuis et vilani prorogare fi uen- sai"ias ad uracula Prophetarum pi-a^t^xercilaliunes,
    disvoluptalibus, latereae fallere Principes elabo-
    el
    coiiiinendavit deinde Prophetas
    : ipsi-s. etalia dein-
    ret, neduni ad cie.dem atque
    mortem indicium sui ceps sacra volutnina persulvenda atque medit;inda
    faoiat? Et inlra ibidem Utinam vero aliquis :
    modo edocuit. Quarn in reni hbros tres elaboravit : unura
    quidena
    ;

    DECIMA TERTIA APRILIS. 113

    A quidem, nomine Elenchi seu Redargutionis, ad Gen- optabat, de Tatiano : hic enim evasit, et magistri sui D
    Justinicuraeodera Crescenfe inirnicilias egregie per- PBR PET.
    tiles; alterum, nomine Parieneseos sive Coliortatio-
    IIALLOIX.
    nis ad eosdem; terlium, De Dei monarchia, infcrip- secutus fuit. Nain et ipsum in pr,-eclara illa contra
    quem vita

    tum atque in priino quidem rationem adfert, cur a


    ;
    Gentiles oratione (quam ad ma^jistri sui semulatio- lurptsximuia
    geulilismo seu D^orum cultu ad CUristianam reli- nem composuil) miris qiiidem, sed veris, ut commu- dcxcribit
    TatianWf
    giuneui dftsciverit; in secundo aulem conteiidit, non nem utriusque hostem, colnribus deformavit. Vidi
    esse iii fidei negutio, nec Poetarum, nec Phliloso- quemdam saspenumero, inquit, et cum vidissem. sum
    phorum auctontati inniteiidum. sed Prophetarum admiratus;et cum admiratiis essem, postea con-
    pptius standum jiidicio, qui istis longe antiquiores tempsi (nempe qui alius esset infrinsecus, quam ex-
    fuerint, et ex quibus isti, si quid forte boni habue- trinsecus mentiretur) hominem scilicet perquam de-

    runt, decerpserint : in tertio deuique, unicum esse liciosum, et prorsus fractura volupfatibus, etpartim

    Dsum et monarcham, ex ipsis Gent liiim libris eruit. oculis raicantem, partim manibus gesticulantem, et
    Post haec erudiendis flrmandisque in flde Caiholicis vultii luten insanientera, et jam Veneri,jam Apollini
    gnaviler operam inipeiidit. assimilatiim, unum Deoruin oraniura accusatorera,
    superstitionis corapendium, actionum heroicaruin
    12 Qua etiara de caussa, varias e orbis partes
    more Apostolicoperagravit, ac Roraam i|uidpm pro- calumniatorem , ca;diiira repraesentatorem , adul-

    fectus, /' cunctis ad se docfrinie caussa ventitantibus terii promoforetn, insana; avariiis magistrum, fce-
    '
    sui copiam fecit et Manioni hseresiarchaj, tum ad-
    ;
    dissiraae libidinis doctorem, et omnium denique con-

    urbe superstiti etcuncta lupi instar vastanti, deninationum auctorem et insligatorem : et talis
    huc in
    fortiter restilit, atque insigiiia in eum volumina con- quidem cum esset, vidi ab omnibus praedicari. Ego

    scripsit cum jam antea et volumen aliud, Contra


    :
    vero illum ciincta raenlientem, et ejus simul impie-
    oiiiues liau-eses, emississet j. Neqiie destilit qua- tatem ac siudia abominatus sum. Iii alio autera ejus-
    cunique occasinne, tam illar. quam iUarura auctores dem orationis loco, partim tacito partim expresso
    in ;iperlum protraliere, persequi, impugnare. Non- nomine, ufrasque illius tam avaritise quam impuri-
    enim a quibusdam eaque horrenda tafis sordes sic exprobrat Afqui t:intum, inquit,
    B nulla hasreticis :

    facinora patrabanlur; ciuse.quod se etiam ipsi Chris- ab hoc raortis conteraptu et tranqiiiUitate animi, se
    suisqiie rehus confenti ae nihil fliixum ambienfis,
    tianos vocitarent, in vereet pie Chrislianos redun-
    dabant, tol:imque nostrie fldei rationem tam Judteis vesfri absiint philuSophi;ut sint, qui sexcentos quot-

    quam Gfutilibus mire exosam reddebant. Quaie hic annis aureos nummos ab Imperatore Romano acci-
    propfer quo- nosler Philosophus, homo siquis ahus solers et acu- piant, nullam ad utilitatem aliara, nisi utne promis-
    rum stefcra tus, niliil mehus, nihilque raagis necessariiim illo sam barbain gralis alant. Ilaque Crescens iUe, in
    Chnsltani
    rerum statu judicavil, quara ut Christiani noinen magna urbe nidiilatus. incesti irapuroque amore
    diffauiaban'
    explicaret. distinguerel; qiiihus jure conveniret. a cunctos anteibat, pecunise autem studio longe om-
    tur.
    qiiihusinjuria usurparetur, osieuderet; denique effi- nium erat addictissimus. Qui cum mortem contem-
    ceret, ut neuio propter hoc uomen, sed propter sce- nendara praedicaret, adeo fainen eara exhorrescebat,
    lera, qua^ qiiisftue corainisisset, plecteretiir. Quem- ut ei taniquara grandi malo Justinum objicere .sa-
    i

    adinoduin enim neino philosophus, quamvis malus, tageret : quod is nimirum veritafem dilaiidans, in
    propter nudura philosophi nomen posna afficitur voluptarios atque deceptores philosuphos invebere- ulinam imita'
    ita neqiie Cliristiaiium. propler solam Christiani ap- tur. Hactenus contra Crescentera pro Justino Mar- tus magistri
    qui.licet iisdem fere vestigiis quibus liumiliCaCem :
    pellationera, ullo multaiidum esse supplicin conten- tyre Tatianus :

    deb:it : atque ut multos est reperire, qui philosophi Justinus ad tidem pervenerit, licet eodem marte et

    noraen, quod sohs vere philosnphis quadrat. sibi iisJem armis eam defenderit, licet religionis hostes
    perperara arrogent; sic inquiebal, et Chrisfiani. acriier solideqiieimpugnarit; tamen, o Dei stupenda
    Denique hoc inter alia, declaratis ha;resiarcharum judicia! post magistri mortem a recta fidei regula
    nominibus alque erroribus.est hnni asseculus, ut et excidit : non ita quidem, ut ad gentilitias rediret
    ii qui ad religionem Christianam erant propensi, fabulas, aut in Judaicas inclinaret cerimonias, aut
    caute attenderent, in quorum se magi-tioriim disci- Christi legera sciens volens prorsus respueret; sed
    plinara traderent et qui nostra; fidei sacramentis
    ; ita tamen, ut dura inimicos ejus legis niinio insecta-
    initiali jara erant, isloruin se figraentis circumveniri tur odio,declinatque in confrariura, ab uno extremo
    nequaquara sinerent. Ii Et qiiia paupeitatis, sobrie- in alferum, raedio amisso, d.-flecferet scientiaque, :

    tatis, castiinoniae culfor praicipuus semper fnerat, ut fit, in deerrante, in eara opinionem
    superbiara
    conrguU nuuoque prfflseriim asuscepta hi isti dodrina erat; incidit obstin.avitque, ut et nupfias diceret execra-
    Cresccntcm
    liinc eos maxime aversabatur et ex^gitabat, qui in biles. et sobira fere continentiam coelo consecraret.
    Cynicum,
    vitia his virtutibus contraria turpiterprojec:i, Chris- A qua qiiideni continentia, qui eum sectati sui sunt

    tianos impudentibus caluinniis laresseb;int. luter haeretici, i/M:>-i-yi Grscis.Continentes Latinissunt


    quos ea tem|)estate, Crescens quidam, secta Cyni- appellati Ita qu deiiijusfiiio raarfyni laurea; Tatiano
    cus, facile palmam obfinebaf, hnrao, si quis alius, autcra, heu dolor! aliiid mhil nisi vanae faraae aura
    sordid;e avaritiie deditus, et turpiori quoque libidine et ea funio levior, collecta est.
    inquin.atus.Cum hoc igitur prajcipiio religionis uos- 14 Keqiie nescivit Jusiinus quanto cura periculo
    adversario, Rointe degeufi. vnUmtarias Christi
    trffi suo ha;c laceret ideoque in sus Apolngia; pr»fa-
    :

    caussa iiiimicitias suscepit eumque, paitim mores : tione, cuni ostendisset, eusqui ex ratione et virtute
    philosopho indiguos exprobrando, parlim aeutis in- vitam degere studuissent, semper ndiis inalevolo-
    terrogationibus liominis inscitiam inlolerabih con- rum appetitus necique dafos, ita de se, quasi mor-
    junctaiu arrogantiio propalando, graviter vulueravit. tera pra-sagieiis, adjeeit Et ego quoque, exspecto, :

    Nara ille pudoris alque ignominiaj, quam et tunc in ut ab aliquo clarnrura virorura insidiis nppetar ac
    raagna mortaliura corona et post disperso in vulgus hgno /; suffigar; ef furtassis a Crfscente, plausus po- k
    libellopassusfuerat. iinpatiens, ac sui impofens, om- pularis et jacfanfiaj studioso iiec enira sapientia;
    Ab eodem :

    neiu pro hac vindicanda ignominia muvere lapidem; studinsum appellare seqiium esf euni.qui de iis, qua; Crescente
    nihilque,quo ejiis auctoiera Jus inuin et Jusfini sec- ii^nnrat,publicetestetur; et de Cbristianis, tamquam morlem sibi
    parandam.
    taturem Tatianum in mortem praecipitaref, iutenta- impiis et Deo carentibus, disputet : quod ipse ad
    tum relinquere. niullnruui, qui in errorera debipsi siinf, gratiara ao
    13 Ac de Justino, quidera uli in tempore explica- voluptatem facit. Nam
    sl docfrinffl Christianse igna-

    bitur, negntium peregit; non autem, queinadmodura rus in nos incurrit, plane improbus est, et idiotis

    y/prilts T. II 15 multo
    :;:

    114 VITA S. JUSTINI PHILOSOPHI.


    niulto deterior, qui saepenumero, ne de iis, quae propiie impalationem, haud inusitatamRomanis, signi-
    PEH PET. ignrirant, discepteut, neve falsum testentur, cavent ficat, a Chrislophorsono antem ineple satis vertitur, et
    HUJ.OIX.
    sinejusdempnaruset mysteriorumnostrorum sciens, fuste conquassatus obierat.

    id propterea facit ne pro tali habeatur; tum etiam


    multo vilior atque omnino perditus sit, neccsse est; CAPUT III.

    nimirum iniperitaj atque a ratione alienas ojiinioni Prima pro Chrislianis Apologia Imperatorl-
    cedens, ao timori succumliens. Et quidein scire vos btis oblala.
    prxsagit Ju-
    stinus velira, me illi hujus generis quajstiones qnasdara
    proposuisse cognovisseque, atque adeo argumentis X ost navatam in convertendis Juda^is ac Gentili-
    Pro Chrislia-
    . evicisse, niiiil eum vere certoque scire. Atque utin- bus, et inhaereticisitidemconfutandis, insignemope-
    nis contra
    telligatis me vera proloqui, paratus sum (si forte ad ram ; tertlumlaborem, et vere Regis opus,cun- jus
    sibi vexatis.

    vos disputationis nostrae puncta non perveneriiit) tra iniquos ac triioulentos in Christi gre£»em magis-

    rursus coram vobis instaurare cum illo certainen tratus, generose assumpsit. Tanietsi enini Hadria-
    Regis enim opus iioc fuerit : sin vobis notai sunt et nus Imperator, partim sanctissiinorum virorum
    respnnsittiies ejus et interrogationes mea?, jam prn- Quadrati et Aristidis pro fide iiostra n defensionibus, i
    fecto explnratiim voltis est, aut nihil eum scire; aut partiin Serenii IJruniani lilteris permotus, incitatam

    si quid scit et propter audientes eloqui non audet, in Christianospersecutionem repressisset;necineos


    saneqi.iilem, utante dixi, nonsapienli»amator, sed Antnnius Pius, Hadriani successor, quidquamimpie
    gloriae potius esse studiosiis eonvincitur : quippe qui crudeliterve hactenusstatuisset; nondeeranttamen,
    Socratieum omni approbatione dignissimum,
    illud qui dasmone instigante. tam tiirpes illis sEepenumero
    quo dixit, horainem Veritati prajferendum esse ne- calumnias inurerent, ut totum Cbristianuin genus,
    niinera, parvi pendat. Verum non potest homo Cvni- gravissimorum scelerum iiifainia, quamvis immerito,
    cus. qui finem in rebus infimis ac proraiscuis ponat, laboraret. His accedebat ipsorura magistratuum,
    bonum aliud quain infimum ac promiscuum nosse. impietale et avaritia, velut duabus furiis ardenti-
    B Hactenus Justinus ; cui, quemadmodum ip.se prse- bus, inflammata saivitia. In jusergo atque ad cruen-
    dixerat, insidia; a Crescente Cynico, veritatis ira- ta tribunalia, optimi quique Catlndicorum, iinma-
    patiente, et dolis omnibus armato struota; sunt. Illo nibus confictis criminibus, raptabantur a quibus :

    eniin auctore, procuratore, solicitatore. comprehen- si nihil alind quam pura veritas extorqiieri posset;
    sus taiidem Justinus, atque in carcerem conjectus, tum ipsorum servi,pueri, inulierculsein quajstionem
    deinuni venenopotutus (ut post fusius dicetur) in- et tormenta pertrahebantur quo scilicet infirmiora
    :

    teriit. membra, vi horrendorum cruciatuum, ad objectorum


    ipsisflagitiorum confessioneniadigerentur. Cuinh;ec nwtus inaig-
    ANNOTATA. ita invalesceret immanitas, multiqiie variis in locis "''alejutiicU,

    Prffifectorura ac Praesidum malitia, caussisnec au-


    a Calumiiiaa, Clirlstianis a vnlgo ignoranti impiiigi ditis nec examinatis, neci traderentur; accidit Ro-
    solilas, farum occasionem ex hxreticoriim
    iionniilltm mae, ut mulier quiedam l-".thnica, in ceno libidinis
    ahominatiombus kauricntc, fuseexplicat pag. 370 Hal- una cum marito turpiter liacienus volutata, divini
    loix. horrore judicii, et eorum qiiai fides promittit bono-
    b Iilempag. 21^ cvenipla et auctoritotcscodnnspcc- rum expectations, simul volupiatibus simul idolis
    tantes coltigit. nuntium remitteret. Doctriiiam ergo Chrislianain
    c Adilil idem, opinioucm esse verosimillimam, exlre- unaque continentem vitam araplexa, institit apud
    mis Hailriani vel primis Jnlonini pii aiinls hoc conti- marilum, ut idem :.ecum vitie genus doctrina;que
    gisse, subanniim, ut nolat 140 ; nobis lontje visum est capesseret. Cui rei impetraudie, tam ignem illum
    prububilius, ciica an. 1 19, Juslini conversionem faclam a;ternum irapuris et iinpudicis praiparatum, quam
    neque ettim ab Epiptiauio in arctitm cogimitr, guusi incomp;irabiIia et infinila priEraia piis et castis des-
    Ev -fi Y.y.lir-j-tMri 0.i/.!x, qua' ullra annum .rlatis 50 tinata(queraadmodum in Christi schola didicerat,)
    exteutli vix poWst , Sanctns marlyrium perluli.$.vl. proposuit. Verum, ut hominein vidit in sua obscoe-
    d Dehismulla in Jnnolal. Halluixpag. 376. nitate obstinati.us persistentem, nec a fo-dis factis
    e ]n yEggplo fnisse se, alque ylkxandriee vidisse ulln pacto avelli posse; impiuin esse rata diutiusre-
    vestigia cusarum adhuc in Pliaro stantia, intra quas tinere eum eo coutubernium, qui pra;ter natura; le-
    Lxx Inlerprelitm versio condita ferliir, in Punenesi gem et prajter fas oinne, variis e libidinibus fructura ^'

    dicti. illicita; voluptatis perquireret, discessionem ab eo


    f Romoe euim diatribas habebat, inquil Ifierony- tentavit ; fecissetque tum haud dubie, nisi propin-
    miis lib. de scripl. eccl. Atldil Hnlloix in colle Viminali quorura auctoritas,id dissuadentium et spemfutura;
    apud Thermas Timothinas hospitium habuisse sei ; mutationisingerentium, retardasset. Sustinuitproin-
    hoc ex tillerius JusliniActis acceplmn;putamus adkitnc de aliquantisper, licet invita; utpote qiia niariti
    non esse trabentlnm. mores melius, quam propinqui oinnes, una pernos-
    g Jdsiib Adriano faclum Cedrenus scribit. Marcio- ceret.
    nis ttutcm lixreses fitse exponit Halloix in Annotat. 16 Interea profectus est ille Alexandriam sed :

    pag. 178. mutavit locum, non ingeniuin. Quare cum et ibi de- cmiira
    h Qux seqniintur de Crescente deque vexalis iniqiie terioraillum, quam
    antehac, designarefacinorauxor, Ptolonuium
    Christ.anis, Ptolomoeoque et sociis ad Vitx fmemretu- hoc uno calamitosa, rescisset; verita ne si thoro ""'^"'"num
    lerat Ilalloix, ralus Apotogiom, in qua de istis agitttr, et mensa cum illo deinceps coniiiiunicaret, ejuspar-
    fitis:e secuntlam, ut male inscribitur : nos ordini suo ticeps impietatis ac nequitise fieret, dato ei repudio
    cuncta rcstiluiinus. se disjunxit. Ille autera qiiem gestire la;titia opor-
    i /iii corrigendum et Grxcc legendum zzOiitep jiey- tuisset,quod conjux sua ( quie famiilis etmercena-
    «),'.] y.«r;) reiisi'( llaUoix, eademque via sibi ipsi prxri- riisad ebrietatem et ad lasciviain et ad omne fiagi-
    pit probaticncm morlis, Tatiano pariter mtentatx : cum tium hacteniis abusa fuerat) nunc tot ablegatis sce-
    haclrnus legatnr xaOimf nai £(;.£, cic «ocxfi, ut ei Jiisti- leribus, sese ad friigem recepisset, eodemque ipsum
    num, sicuti el ine, tamquam malo cuipiam objicere invitaret; contra tantuin abfiiit, ut de fam bonamu-
    satageret; cjiioit ptane retineiiilum ceiiscmus.
    tatione et invitationegavisus sit ;uteampotius,quod
    k Ita vcitil Halhix aiqne p„g.<it)\ de crucifixione Christiana esset, accusarit. Illa vero, (quod magna;
    inlelligit; qiiod Grxce Itabftiir y.zi tuXu
    £(/7wj^nxi, quod prudentiae fuit) libellum supplicera Imperatori obtu-
    lit
    DECIMA TERTIA. APRILIS. nB
    A lit, postulavitque, sibi ut liceret primum rei suae fa- et parliceps. Ut autem Apologias inscriptio, sic tota D
    miliari consulere; (um se criminationi haudgravate Apologia fortitudinis atque constantiae plena fnit. In PBR PET.
    MAIXOII.
    responsuram. Cui annuenle Iinperatore, cum iste, qua primo docuit Christianos, nec ob nomen, nec ob
    et iUorum
    quicl in eam ageret, in prEesenti non liaberet; inter- mores, nec ob doctrinam siipplicio ullo esse dignos; Innocentiam
    missa accusatione, in Ptolemaeuni, hujus mulierisin idque cum aliis rationibus, tum prodiictis Chrisli ip- sit probat.
    fidei ac pietatis tirocinio instructorem, hoc modo se sius dociiraentis planiira fecit : qure documenta cum
    convertit. Centurioni amico siio, qui Ptolemieura Gentilium eollata institutis, nihil habere, nec a pie-
    in vincula conjecerat, persuasit, uti eumdem Ptole- tate nec a recta ratione alienum, evidenter ostendit.
    mseum conveniret; hocqiie ex illo iinum quaereret, Deinde acriter refutatis denriira fabiilis atque spur-
    an esset Christianus? Convenit, quaesivit, eumque citiis, Domini Jesu vitam, miiltis retro seculis per

    tamquam amicum veritatis, neque fallendi neque Prophetarum oraculaprEenuntiatam,laiidatiseoriim-


    mentienili gnarum, ingeniie contilentem hahuit. Mox dem testimoniis, manifestissime commonstravit. Si-
    ergo eum in vincuia redigi, longoque intervallo ho- monem veroMagum haeresiarcham, qui magicis illu-

    minem innoxiiim detineri ac torqueri jubet. Ad ex- sionibus adeo Romam ipsam dementaver.it, iit Deus,
    tremum denique ducitiir adUrbirium Ptolemseus, et erecta statua et inscripta, Simoni Den sancto, cpas-
    hoc unum s-imiliter interrogiitur, an sit Christianus'? sim haberetur; et cum illo una [ Menandrum, novae
    Qiii rectefactoriimconscienti.ifretus. rursunidivinse satorem siiperstilionis, merito infaraavit; istiiisque
    virtutis disciplinam intrepide confitetnr. Qui enim evertendam statuam, utpote horainis plani:ic decep-
    negat se esse, quod profltetur, inquit Justinus, aut torisnefariummonumenluracensuit, palainque postu-
    certe negat. quia professionem ipsam imprubet; aut lavit. Deniqne ipsa initiationiset sanctificationisnos-
    eam confiteri refugit, quia sibi conscius sit, vitam tr* abdita mysteria, hocest. Baptismi 17 et Eucharistiae
    se illa professione indignam atqiie ab ejus institiitis enrumque ritus(ne fortecelando Iiaud fideliter agere
    alienamtradiicere : quorum neutrum inverum Cliris- videreturjiisdemscriptissuis prop.darenondubitavit.
    et alios duos

    ab Urblcio tianum cadit. Jussit ergo Urbiciuseiiinduci. Aderat Ad extremum veroomnera Apologiam ita cnnclusit;
    Prfffecto tum forte Luciiis quidam, et ipse Christianus, qui ut diceret se posse qiiidem ex litteris Hadriani Irape-
    excrcid,
    tanta iniquit ite jiidicii animadversa, Urbicium ador- r.atoris eoruin parentis efflagitare, ut nihil adversus
    B
    tus; Quid est. inqiiit, caussai, Urbici, qiiamobrera Christianos, nisi excaii«sasceleriira,acerbiusstatue-
    virum, qui nequeadulter sit, neqiie stuprator, neque retur; verum non tam propter illius prasjudicium et
    homicida, neque fur, neque raptnr, neque uUius de- auctoritatem. quam
    propter pnstulationissuae a-qui- ut egregium
    mum sceleris convictus, sed Christianum duntaxat tatem, id se efilagitare. Tum ipsius epistnl.TS Hadria- pro iis re-
    nomen diici jubeas? Tu non judicas, Ur-
    scriptum
    confessus, ni exemplum subjunxit; quo etiam in hoc ejus fides
    impefravit ab
    bici, neque Pio Imperatore, neque Philosopho Cje- veritasque constaret. Antonino Pio.
    saris filio, neque sacrosancto Senatu condigna. Cui 18 Hiijus porro .\pologiae fructus fuit, Antonini
    ille. absque alio responso, Et tu, inqiiit, ut mihi vi- Pii Imp. erga Christianos homines, teste Paulo
    deris, exeorumnumero. Et respondente Lucio,
    es Orosio, h cleraentia atque benignitas. Dedit enim
    Sum equidem ipsum quoque abripi jussit. Lucius
    ; idera Antoninus Pius ad Praefeclos, ac Praesides pro-
    autem,Gratias tibi, inquit, ingenteshabeo, bonevir: vinciarum litter.as pro Christianis, epistolas patris
    nec enim solum ab iniquis improhisqne dnminis li- sui Hadriani conforraes, et rescriptum itemad Asia-
    berabor, sedeliam.ad bnnumpatremet Regem Deum nos, qiiod hodieque exstat, et est ejusmodi Impe- :

    proflciscar. Accessit deinde ettertius, qiii pari utens rator Ciesar, Titus MWm Hadrianus Antoninus,
    dicendi libertate, p iri quoque est morte multatus. .\ugustus, Pius, PontifVx Maximus, Tribunitiie po-
    Ita scilicet fraterniis in illis amor, ita generosa pro testatis XV, Cons. iv, Pafer Patri», populis .\siae,
    Christi flde libertas, ita pro adipiscenda martyriico- Salutem. Eqiiidem existiraarim Diis quoque ipsis
    rona fervens a?raulatio mentes occupabat ut se non : curae esse, ne hnjusmodi homines lateant. Multo
    quairi, non vocari, non expectirisinerent, sed morti enira magis Dii, si quidem possint, vindicaverint in
    et tormentis voluntarii occurrerent. b eos, qui adorare ipsos noliint : contra quos tuniultum
    17 Justinus tamen rei indiguitatemnon ferens, ipsi Ciincitalis. et sententiara eorum tamquam im-
    Antonino Pio Iniperatori, pjusqiie flliis Ca>saribus pioriim siigillatis. et alia quaedam objicitis. quae
    abseexpnnendam, palam ac inanifeste, totiusChris- probare non potestis. Atque ipsis quidera ulile fue-
    tianffi religionis caussam duxit, scripta nobili dla rit, proptereade quibusaccusanlur, mortera nppe-
    qua; extat Apologia. in ipsaadeam Pra^fationeprae- dum enim animas suas projiciunt, m.agis de
    C tere :

    narrati jndicii iniquitatem exponens, petensque ut vobis triiimphant, quam si obsequenles poslulala
    nnacum senatus-consulto, infavorem Christianorum vestra peragerent. Ad terrcemotus autein tam pra?-
    proraulgando, in omnes provincias, ipsa quoquemit- teritns, qiiain praesentes nuod attinet, non alienum
    teretur Apologia, quam Imperatoribus ipsis, et uni- videtur comraeraorare, quomodo duin eveniuiit ani-
    verso Senatui, cum hac memorahili inscriptione, de- mos despondeatis, et qu;e vobis sunt propria iii eos
    dicabat r Imperatori Tito JEWo Hadriano,
    :
    Anto- transferatis. Nam ipsi quidem Deo m.igis quam vos
    nino, Pio, Augusto, Cajsari, et Verissimo fllio Plii-
    confldiint; iiuippe qui per ejusinodi terapus et igno •

    losopho; etLucio Philosopho, Lucii quidera


    C-esaris rare Deos videmini, et res sacras negligitis. Nam
    Apologlam nativo. Pii autem adoptivo
    olfert
    Filio, eruditionis ama- religioneni erga Deum non intelligitis; unde et eam
    :
    tori, sacroqiie .Senatni et populo Romano universo; observantes invidi.i persequiraini et ad niortera us-
    pro iis, quos omne hominiiingenus odio etcalumniis huju^cemodi jain el aliiquidam
    que inre«tati«. Siiper
    injuste prosequitur, Justiniis Prisci Bacchii
    filius, Provinciariiin Rectores divinissirao patri meo scrip-
    Flavia; d Neapoleos Syri:e Palaistina; civis,
    unus ex serunt quibus ille rescripsit, niliil molestia; faces-
    :

    iis, hanc or.ationera et libellum romposui. Quibus in sendum esse talibus viris, nisisi .adversus Rom.iniim
    verbis manifeste profecto ostendit, neqiie
    latere se iraperiura molitie.sse quippiam deprehendanl.ur. Quin
    velle, ut tiroidum; ueqiie odia et calumnias
    reformi- et multi ad me de dederunt, quibus
    iisilein litteras
    dare, ut pusillanimem sed vereri potius; ne, quis
    :
    ego conformiter patris inei sententiae respondi ni- ;

    ipse vel cujassit, nesciatur veldenique


    neignoretur
    ; mirum, si quis ciiin Christiano hoinine habens nego-
    esse Christianus. Unus ex iis
    quasi diceret, unus : tiiira, tamquam Christianura eiiradeferat; is quidem
    ahquisde illorum numero gregarius.quos qui delatu-' fuerit, criraine absnlvatur, tametsi reip-
    totusmun-
    dus oditet calumuiatur, et ejusdem
    cum ipsis odii sa sit Christiaiius; qui vero detulerit, poen,-e sit ob-
    atque calumni», lubens volens, Christi
    caussasocius noxius. i

    ANNOTATA
    ,

    116 VITA S. JUSTINI PHILOSOPHI.


    deambulantem incideret; eju.^que tamquam philo- D
    sophi (ne.scieba* enim esse Christianum) appeteret Epficxi ctm
    FER PET. ANNOTATA; Trijphone
    UAU.OII congre-isum; et ex congressu, ei Dialogo, qui a Jus-
    Judxo con-
    a Aail dr his S. Hiernmjmtis irt Catohgo : cottmlvr tino scripuis jam exstat, occasionem miuislraret. gressus.

    aulnn S. Quadrattis 20 Maii, S. Aristides 31 Au- Quidqiiid enim inter ipsos tum intercessit colloquii
    gtisli. et di!-putalionis, qiia; biduiim ipsum tenuit, hoc post-

    b Piolomsei et Sociorttm marlyrittm recoliltir 1 9 Oc- modum in lucem Jiistinus edidit, et Marco Pompeio
    tob.
    dedicavit. Ratus ergo Tryphon, e Justini habitu,

    c Sub annum Domini 142 inqtiit Hilloix, sectitus uniim aliqiiem se offendisse ex Academi^e Philoso-
    vitialtim hncparteEiisfliii Chrotiicon, etPsetido-dcrleri phis, addit cominiis et una cum cnmitibus siiis il-
    :

    aticlorilalnn; pro (]uo, annttm ii^ signtinte, ad Ense- lum aggrediens, Salve inquit, Pliilosophe. Ad quem
    hitim cottcilianih, non labiirassel, si De.ririni iUinschro- conversus Justiiius. Ecqiiidnam, ait, potissimura
    nici impOi,ttirani cognnrisset. rei? Cui Edoctus sum, inijuit, Argisa Corintho
    ille,

    (1 Uttllucinalnm hic Ensebii inlerprrtem Christo- Socratico, haud conteinnendos esse qui isto utantur

    phorsonum nolanl //altnix el Vatesiiis, qtiia iv zfr. habitu sed eoriim consuetudinem ac familiaritatem
    ;

    '\>Lmjia.c, verltt ex peiite Flavia, qund Jtislinn non prorsus ambiendam quaiidoquidem spes seinper
    ;

    competebat. affulgeataliciijusiiialteriitram parlemuliiitatisemer-

    e Cotttra Desideriiim Heraldiim el Ctaudinm Sal- surae quod aiitem allerulri profuerit, amhosjuverit.
    :

    masitim, in cnnlrnvcrsiam hnc vncare atisos, atquc as- Hinc ego, ciim in ejusmodi habitii quempiam cons-
    screre quod Chrisliaiii iiivcnicnlcs aras, Sancto Sanco pexero, perhibenter adire atqiie affuri soleo quemad-
    An stalua
    SlTvnni matjo Senimii Deo Fiiiio. Sanco Fidin Semopatri. Semoni modiim et te nunc lubenter sum atfdlus. Hi autem
    ab Ethnicts
    Sanco Deo Fidio. inscriplas, onliquilalis ignoranlia comites mei et asseclae, cupidi itidem sunt .aliqiiid,
    jioitla ?

    tina cttm Jusliiio tupsi. crislimavcrint ad Simoncm ma- quod exususit, abs teaudiendi. Ad quem Justinus,
    B gtitn cas spcctare contrn hos, inquam, vcrentcs defiexo nonnihil in rem pr»sentem Homeri versicu-
    ; tiihil
    E
    novatorio spiritu ccrlissiina qiixqtie anltquilalis mnitu- lo, blande jocabundus, ita vicissim sciscitatur ;
    lliad. 6

    menta concepliuncntis sim poslpnncre, fuse et crttdite Sed tu quisnam honiinum, dicprsestantissime no-
    disputnl Hattnix in Annntnl. pag. 382 ct scqq. no- bis? (/ Cui ille et nomen et genus ingenue expo-
    dumqiic ex Dtone nhjcctum sicsntvit, quod ticet Ctaiidius nens. Mihi nomen est Trjphon. inquit sum aii- :

    atiquaiido sic atimninnlus sil slatuariim mntlilttdinem tem Hebneus ex circumcisione. et e bello e nuper
    immndicnm, qun lempla et qua^vis npcra piiMica sca- gesto profiigiis, atque in Gr<ecia et Corinthi praeci-
    terc viitcbat, ut de iis qtiid facla opus essct se diceret piie degere solitus.
    detiticralurinn ; Afcrsatina tnmcn Ctaudii uxnr, ctijus 20 Tum
    Justinus, arreptahinc occasione sermo-
    studiu7n ei
    cx tibertnriim arbilrin nmiiia agcbantiir, pracsiimpscrit nis ad res salutares derivandi, atque a Jiidaicis ad commendat
    elititn adultcriitn suuin Mnestcrcm panlominum, tn Christianos rilus pedetenlim deducendi, An tu ve- rerum diri-
    narum,
    marill conspectu, slatttis erigemtis hnnorare aui verius ro inquil, tantum e philosophia capere potes emo-
    infninare. lumenti, quantum e Legislatore tuo et Prophetis ?

    ( Fiiit Menander Samaritantis, Simonis discipulus, Quidni? respondit An non philosophi totos de
    ille.

    cttjus Tcrlutliiinus qiinqiw tibrn ttc nnima cap. \ et Ire- Deo sfp.nones contexunt? An aliud eorum quass-
    «,rus tib. I f(iy).21 mctnincrunt, cttm cxecralione erro- tiones, quam de monarchia, de providentia dispu-
    rtim cjits. taiit? Aut forle non est philosophiae partium, de di-

    g Dcctarat htec fut,c cx vaciis Jiistiui Incis Haltoix, vinis perscrutari? Est omuino, subjecit Justiniis ;

    in prnscciitione VitiC Jiisiini cap. \6 pcr plures pnra- nostra (]unque liiec est sententia. Verura pUirimi
    graptins, ei tap. 22. ne hoc quidem curant, unusne, an plures sint Dii ?
    h Lib. 7. cnp\li Jnstinus Pliilosophus librumpro et eorumne providentia ad unumquemque nostrum
    Chrisliana religinne conipositum .4ntonio tradidit, se extendat. an secus? Quasi niinirum ejusmodi
    beni!»numque euin erga Christi.inos hominos effecit. cognitio nihil ad beatitudinem momeuti admodum
    In Gc.xcn Cudicc iuvcniri clian t6 5' notat Fridcricus
    i importet, Quin etiam persuadere nobis contendunt,
    Stitbuniius iii Anuolat. Siipcr Jastinum, ticet interprcs totiusquidem universi et generum ac specierura
    Laiiuus, Euscbii cnrrujilain tcclinuem sccutus, scripse- curam Deiimadmiiiistrare, sed mei et tui et cujus-
    ril m. Lcctinnem nulrm suamconftrtnat Sijttmrgius linc que nostrum singillatirn haud quaquam. Naiii. si
    ^ argcutci ttittnini inscripliouc, jmp. c.es. t. je.l. hadr. aliter esset, inquiunt. nihil caussae haberemus,
    ANTONINCS AUn. PIUS. P. P. TH. POT. XV. COS.IV. THANQ. quamobrem eum precibus dies noctesque fatigare-
    fii!, qiioad numcruin Tribunitim pntestatis et Consula- mus. Haec aiitem quo tendant, haud ditficile est
    tits, simitcs atiosqualiinr nummos viderit. animadvertere. Siquidem illis cordi est libertas, et
    licentia quidvis dicendi, et sectandi eos qui doceut,
    CAPUT IV. licereomnia ex arbitrio et dicere et facere, nihil a
    Disputatio cum Trijphone. Apologia secanda, Deo mali forinidaiites, nihil sperantes boni. Quomo-
    mors pro pde obita. do enim aliter sentiant, qui omnia semper eodem
    statu futura jactitant ita soilicet vixisse homines
    ;

    X ost oblatam in ui'be Iniperatoribus Apolo-Roma hactenus, ita victiiros in posterum ; nihilo pejores
    giam, et impetratum pro Christianis superius edic nihilo meliores. Quidam vero statuentes animam
    tum, profectus est Justiuus in securaque Asiam. immortalem et ineorpoream,
    pa- si quid improbe
    una, ut vero est simillimuin, edicti exeinplum detu- traverint nullam luituros, poenam arbitrantur
    . se
    lit; alque ut Ephesi in communi Asia; promulga- (Nam quod incorporeum, idem, aiunt, est impati-
    retur, ex Ca-sareae auctoritatisindulgentia. obtinuit.
    bile) neque proinde, cum sit immortalis, Deo indi-
    Nam et propositum ibi edictum, di-erte testatur gere autumant. Quibus dictis urbane subridens Try-
    Euseljius ; et sub idem ipsum terapus fiiisse Ephesi
    phon, Tu autem, inquit, de his quid sentias, quam-
    qnas ncgat a
    Justinum certo constat. lllic enim cura hac teinpes-
    ve opinionem de Deo teneas, nobis edissere. Expo- Phitosophis
    tate morain ageret, et sub pallio
    philosophico, a nain ergo, ait Justinus, quod mihi videtur. Est sane perfecte ad-
    quod nunquam diinisit, animas venaretur disci ;
    coramo- ; philosophia bonum maximum et Deo gratissimum :

    dum accidit. ut Tryphou, homo Judajus b, isque sa- quippe quai sola nos ad eum adducat, eique com-
    crarum litteranim, pi-o more gentis et ratione con- mendet. Atque ii demum vere justi et sancti sunt,
    ditionis, admodum gnarus, in eum forte in xysto c qui philosophise animum addicunt. Quid autem sit

    philosophia
    ;

    DECIMA TERTIA APRILIS. 117

    philosophia, et qnam ob caussam ad mortales de- Dei. vobis persuasum habeatis. Ita biduano collo- D
    missa, permultos latet. Nam si nossent, sane ciim quio fini.s est iinpositus. In fructnmne auleni exierit 'i'" '''''

    una eademque sit scientia, nec Platonici essent, Justini semen, et an Christi tidem Tryphon et co-
    nec Stnici, nec Peripatetici, nec Theoretici, nec niites ejus postea complexi sint, tamet^i haud pror-
    Pyihagnrpei. Unde autem multiceps facta sit, dicam. sus liquet tamen in spem bnnam venire e\ decla-
    ;

    Qui philosophiani primi attigere, magno in honore rato affectii lii-et. Certe suus, qui'lquicl demum cir-
    et gloria apiid homines fuerunt. Hinc eorum sec- ca illos acciderit» Justino labor non periit : sed
    tatores, nihil de veritate perquirentes, sed eorum propensae voluntatis ac impensae caritatis operae
    duntaxat forrltudinem. continentiam. dnctrinas no- pretium ccelo stetit.

    yitatem admirantes. vera etse qiiEe a m.igistro suo 23 Quonam relicta Epheso iter Justinus recta
    Varifi pere-
    quisque didicisset, existimarunt. Qui deinde ipsi intenderit; et confestimne in Italiam, an prius alio.
    grinatus,
    ha3c et ;ilia his similia ad posterns iransmittentes, quo scilicet rei Christianse necessitas aliave utilita?
    eo cceperunt nomine spprdlari, quo fuerat ipsius invitaret, set>e contulerit, nullis equidem ob^ervare
    disfiphnai parens appellatus. quivi vestigiis. Proprium enim fuit magnorum etil-

    21 Denique Justinus, his quasi gradibus in ma- lius prsecipue aetatis virorum, nulli ad^tr-ictos regio-
    teriam de Deo, quatenus quidem a philosophis ea ni, de loco in locum, ubi prsedse spiritualis spes
    tractatur, ingressus; sensim ad conversionia suae aliqua affulgeret, promptissime aquilarum instar,
    narrationem, indeque ad disputationem de vera advolare. Unde ipsius Justini comes et sect.atorTa-

    fide, ac demum ad ea quas Christianos inter et Jn- tianus, in oratione sua contra Grjecos, post multo-

    daeos versantur in controversia, sermonem univer- rum admirabdiura enarrationem, ita de se suisque
    sum transtulit. In cujusquidem decursu, simili pro- itineribus Hac quidem, inquit, non
    : aliunde audita pro inius

    narravi, qui magnam terrae partem peragravi, et "" '"""•


    sed apvd pezelo adversusTryphouem et ejus coniite-^ Judaeos,
    Chris'iams sive cohortando, sive increpando, efferbuisse ani- tum vestra studia professus sum, tum varias artes
    ginerendas rcadvertitur, quo olim adversus eorum patres ac et inventiunes assecutus, taudemque Ronite versa-
    ostendtl, tus, vari;is eo delatas a vobis statuas condidici ne
    ,
    majores usns fiierat Hierosoiymis S. Steplianus. :

    Quod cum ex aliis plurlbus locis, tum ex ea hujus quis forte me


    quod plerique solent, alienis
    putet,

    dialogi parte, ubi eorum ingratum. impium, immi- opinionibus niti sed omnia illa, quorum ipsemet
    ;

    temque animum redarguit, licet intelhgi. Sic enim oculatus testis sum, conscribere instituo. Quse ver-
    dixit : Quemadmodum et vos, inquit, semper fecis- ba non magis discipulo Tatiano, quam Justino Ma-
    tis, qui interdumquidem vitulum conflastis, semper gistro posse congruere, ipsa ejus scripta plenissime

    autem ingrati et juttorum interemptores, et fastu persnadent quippe in quibus subinde, quamvis
    :

    inflati propter geniis vestrum extitistis. Et rursus : aliudagens, posrquam nonnulla retulitme.morabilia,
    Haec cum sa-pe audiatis, inquit, tamen non erubes- sive de Septuaginta Interpretibus in -Egvpto, sive
    citis; neijue interminante Deo perhorrescitis, sed de Sibylla Cum:ina in regione Campanis; tum se
    populus stultus et vecors estis. Ideo ecce ego ad- illorum quidem spectatum ivisse cellulas, cum .Ale-

    dam. ut transferam populum hunc, dicit Dominus, xandrise ageret; hujus vero ingentem basilicam ex
    et transferam eos, et perdam sapientiam sapienium, uno fabrefactam saxo in urbe Cumis, ulii Sihylla
    et prudentiam prudentum abscondam. Et sane me- sua edere oracula solita erat, pricsentem conspexis-
    ne uierito nec enim sapientes estis, nequeprudentes,
    :
    se irno et ffireum loculum, in quo servari ejus re-
    ;

    sed acres atque versuti, sapientes tantum ad mah^fa- liquije ferebantur, sibi ostensum ab ejusmodi rerum

    ciendum, ad cognoscendum autem cnnsilium Dei indicrbus, protestatur. Quaraquam ergo ignotK srnt ^„11,,,^
    absconditum. et te^tamentum Domini fidele, et ad aliffi ejus peregrinationes, tamen Romarn taiidem al-

    inveniendas semitas sempiterna'^, nulli. Ita ille, His tera et postrema vice, velut postliminio, sive adhuc
    consimilia s<epe et ahas, ex oblata Scripturarum Antonino Pio irapei'ante, sive ejus liberis M. Aure-
    occasione, tamquam justa in eos ira stimulante. lio Antonio et Lucio Vero jam regnantibus, rever-
    congessit; quse tamen illi, admiratione potiuszeli, sus, consuetis dicendi, disserendi, scribendi exerci-

    quam hominis odio perculsi, tacite, patienterque aii- tiis se reddidit. f


    t
    dierunt. Postremo tam multa de vetere Instrumen- 24 Ibi Catholicis et contra hcereticos, et contra

    to. et tam clara pro Christo testimonia protulit et vanos ac futiles philosophos, et conti'a injnstos ac
    F
    ita cum novo consonare Testamento evidenter os- crudcles raagistratus, omni ope subvenire diiralabo- et post se-
    -^
    tendit; ut ejus dissertatione capti, altero quoque die rat, rursus in Crescentem Cynicum impegit. Qiio ciniiiam Apo-
    se7nel ite- loyiam scri-
    eum audire depoposcerint, secumque una conplures nihilominus solitam calumniaudi liceniiam exercen-
    '' ^"
    fumgue.
    ad audiendum adduxerint. te, et Romanam nobilitatem .idvcrsus Chrislianos

    22 Qua etiam secundse diei finita disputatione, vehementiirs commovente, veritus Justinus, ne quse
    cum de abscessu suc indicasset, perniagnum ilU prae in nonnulllis teri-arum pai-tibus violentior per-secu-

    se lerre ejus retinendi desiderium, simulque decla- tio, ex incnrsione populariurn exorta gliscebat, et
    rare victam ejus sapientia expectationeui suam ; ac innumerabiles propemodum Martyres per universum
    futurum fuibse, si incepta uti consuetudine diutius orbera facei'e nuntiabatur; taiidem etiam publica
    licuisset. ut plus quoque ad ipsos utilitatis emana- roboraretur auctoritate Imperatorura quorum pri- :

    ret; verum se rogare, quandoquidem in procinctu mus religiosissimus in Deosviderivolebat, alterer-at


    esset. saltemut absens tamquam amicorummeninis- moribus a vir-tute Christiana longe alienissimus
    set. Quibus Justinus, Vel mea, inquit.ipsius caussa, secundura librum pro fidei nostrie defensione jam
    si hic morari contingeret, tales quotidie congressio- memoratis Imperatoribus obtulit. Et hic quidem
    nes appeterem sed cum solvendi tempus in horas
    : senatus Gentilis invidia suppressus atque abolitus,
    opperiar, vos auctore et adjutore Deo exbortor, ut neque tuuc Chr-istianae innocenti;e apud magistratus

    in hoc maximum de saUite vestra certamen serio praesidium attulit. neque in posterum auctori suo .ad

    iucumbentes, Christum Dei omnipotentis longe doc- augendam nomiuis famam profuit : magnum tamen
    toribus vestris anteferre studeatis. Posi qu« verba, irno raaximum ei fructum peperit sacrara scilicet
    illis, secundam ei navigationem apprecatis et jam Mar-tyi-ii coronam, accelentarn maclrin>atione ac
    abeuntibus, postremura vale dicens .-
    Nihil vobis, fr.iudibus Crescentis praefati, Cynicai appelhtioni ^„^^„„j,
    Deo majus optare possum, quam ut agnos-
    inquit, a converiientem prorsus vivendi rationem ;praulantis. fmudibiis
    centes hac via hominum mentes illustrari, idera Huuc enimcum Justinussiepius confudisset, ac forfe interimitur.
    quod nos agatis; et hunc nostrum esse Christum etiamiusecundolibellojeque ac primo perstriuxisset
    acerbius
    , ;
    :

    m DE S. JUSTINO PHILOSOPHO.
    A arerbius, talem tandera vilse exitumhaliuit, qualem Justino, sic in oranibns Christianis Doctoribus, elu-
    PBR PBT. sibi priilem in ea quiB publice extat Apologia prae- cere debet. Hanc prsestitit Justiniis inter disput.an-
    HALLOIS. non qiiidem palani iii stipitem aut crucem dum in urbe Epheso, cum ita collocutorem suiim
    sagierat ;

    actns. setl post generose siiperata tormenta clara Trvphonera, nescio quid ex Isaia opponentem, vi-
    veneno sublatus, quemadniodura ex ecciesiasticis cissini excepit: Si haec verba, oTrvphnn. tacitis iis

    Graecorum librisintelligitur, in quibus memoria ejus quae pra;cedebant, nec conjunctis quaa sequebantur,
    occasione alterins Justini, reperitur kalendis Junii simpUciter et absque malitia prot.ulisti; venia qui-
    annotata : quai apud Latinos ibidem occasione SS. deui saiie digiius es: sin sperastiadeo perplexam
    Carpi Papyli et Agatlioiiici, eadem persecutione hanc disputjitionem efRcere. ut Scripta divina inter
    passorum, et iramediate ante Justimim ab Eusebio se contraria esse dicereni ; veheraenter aberrasti,
    laudatornm, pridem coepta est agi Idibus Aprilis ; Neque enim ego hoc unqiiam audebo vel cogitare
    cum alias, ut ipsa pene mnrs, sic dies et locus mor- vel dicere: sed si qiiae Scripturse inter se diversae,
    tis in obscuro manserit De anno varie sentiunt re- et quamdam repiignandi speciem prae se gerere vi-
    centiores scriptores; lioc unum dici verosimillime deantur; ego (ciim mihi plaiie persiiaserim, Scrip-
    potest, niliil esse qnoii suadeat diu ante vel post turam Scripturas nulhim esse contr;iriam) potius non
    centesimum seiituagesiraum vulgaris ^rx trium- inteUigere ine quae proposita fuerint cnntitebor; da-
    phasse Justinum. Sed quidquid demuni sit de tem- boque nperam, ut eos qui scripta illa discrepare in-
    pore, lioc saltem ad tanti viri gloriara abuiide suffi- fer se existimaverint, eo adducam, raecum ut idem
    cit, quod oniiiis Ecclesia Sanctorum, ad pie cele- sapiant. Ita ille.

    brandam ejus raemoriam, unanimi consensu voto- 26 Erat in B. Justino, una cum hac animi sub- et judicii
    que conspiret. niissione. spiritus timoris Domini singularis; qui divtni re-
    verenlia
    pungebat illuin identidem ac comraonebat, ut ne ;

    ANNOTATA. acceptis a Deo ingenii doctrina^ve donis


    tacen- , seii

    do, seu sp:irgendae veritati negligentius insistendo,


    B a /iUcstantiir Eusehius ntque Hicromjmitn, (jiinrum abuterelur. Prodidit insitum hunc animo tiraorem
    hic ail : Justinns Philosophus, habitu quoque philo- in scriptis suis aliquoties: nam in suo cum Juda;is
    sophorum inccdens: isle lib. 4 aip. 10. fiorebatJus- colloquio, Scripturas, inqiiit, vobis rehiturus sum,
    tinus, in philosopbico habitu divinum verbum pne- non artificiosum verborum :ipparatiim ostentaturus.
    dicans flutloix in Annot. mnlta lic Pallio cottigit Nec enim in me talis nlla vis aut ficultas inest; sed
    paij. 390. sola mihi a liQci gr;ifia ail intelligendas Scripturas
    b Adttit Ilalluix, scd per mcram conjcclandi Uccn- collata est, cujus qiiidem graliie ut omnes fiant par-
    tiam ; nobilissimiis et unus e ducibus JudiEorum in ticipes, citra prefium atque invidiam, exhortor: ne,
    eo bello, quod a Barchocheba adversus Adrianuin si forte non fecero, ejus niihi in isto jiidicio, qiiod
    Imp gestiiin est. per Duminum raeuin Jesum Christum conditor uni-
    c Grxfc apud Justinum vj -fy.c. tou HjitoO jTe&tTraTotc versorum Deus facturiis est, reddenda sit ratio. Cui
    unde dubilare qiiis possil, at/ i)o,r xistus Latinorum Trvphon: Dignum id quidem tua pietate, inquit,
    vwrc accipicniia Itic sit oppcUatirt', an proprie, in fai-is: sed tamen qund artificiosa; orationis facul-

    Xysti ambulacris. tatem a te amnliris, hoc, ut mihi videtur, dissimula-


    d Tt'; oe 51J e-jit f^epiiTe ppoTwv; iuquit Jiistinns tionis est. Cui cum inajore rursus raodestia Justi-
    Ilomerus autcm Tic 5k ou eo-Jt ijeptGTt •/.v-i Oyr-ihv nns, Quando, inquit, ita se habere tibi videtur,
    dv0^iiir.ti>'j ; sit sane, ut vis : ego vero ita es.se, ut dico, mihi
    e GraTf jvj, qiiod quia multo laliorcm tiabet signi- persuasum h;ibeo. Sic ibi. Alio item loco ejusdem
    ficationcm quam Latinum Nunc, non licuit verbolcnus dialngi, cum idein Tryphon, ea qua> Justinus super
    redderc. Gestitm cnim csse bcllum conlra Jiidccos, Co- admirabilibus Christi mysteriis attiilerat, non modo
    clieba seu Barchocheda duce Syria rebellanlcs, anno
    in ut incredibilia derairaretiir, sed etiam aversaretur Luc. 10, 21
    aii ne reus
    Adriani xviii, xra: Christianai cxxxiv, constat cx ut impia; Scio, inquit Justinus, quemadmodum dixit
    flal,intrepide
    Sparliano: e.l tamen de eodein bello loqucns Justiiius in Dei Verbum, absconditara vobis esse Dei omnipo veritalem
    jdpologia, xai vj t(5, inqtiil vOv /ifvjr.fj.vjio 'louJotmii teiitis et cunctorum creatoris sapientiam. Quare vi- tiiquilKr

    T^iiXkfkiii, Hapyo /eSa; 6 Tr.c 'loy^atwv aTTolTa^reoic ac,- ceni vestram condolens labnro atque contendo, ut
    •/r.ykr.c, quasi dicat, bellura quod ultimum coutra h;ec noslra admirabilia intelligatis; sin minus, ut
    Judaios fuit, unle annos scilicct quiudccim aut se- iiisons saltem ipse sim in die judicii ; nam alia liis
    dccim admirabiliora etiara Et paulo inferius,
    audietis.
    f Qiia; liic vclut Marltjrii a S. Justino Philosopho tametsi verbis ejusdem Thyphonis admodum laces-
    tolerati jjcta ex Lipomano inserueral Ilalloix, prople- situs, tamen divini metu judicii ab eojiidicando aut
    rea quod allerius esse in Commenlnrio ostenderimus despiciendo secohibet: Sed in prffisentia, inquit,
    eadem libertale liinc eximimus (subsliiulo noslris verbLi cuin Dei judicium reforraidem, nihil de quoquam
    (0(0 nttmeto sequenli) qua ipsum rerum ordinem ab generis vestri pronuntiare anticipabo, nisi forte,
    auclore turbahim, di.^positis rcctius capitulis muluvi- si quis ex iis sit, qui per gratiam a Domino exer-
    mus, libenler passuri si non tam ipsius quam nostra cituum salvari possit. Uiide quanfuravis raaligne
    ha:c esse cutleclio ceuscatiir. agatis, pergam tamen ad id quodcumque proferetis
    atque opponetis respondere: quemadniodum erga
    c.\priT V. omiies oinnino, ex quovis horainiiin genere, qui
    Virtutes quxdam S. Justini e scriplis ejiis de- de his inquirere et percunctari voluerint, facere
    promptx. soleo.
    BEati Justini vitam
    Dei lieneficiu hactenus ex- 27 Eodem et illa pertinent, quffi secundo con-
    plevi ejusdem eximias aliquot virtutes
    niiiic
    :
    gressus die (nara biduum duravit is dialogus) Try-
    slriclim delibabo, quod pulchri
    bonique studiosis plioni et sociis dixit Ego, inquit, quod scio, dicam.
    tnsignis Jw h:iiid ingratum fore
    :

    v'(ni mode- existimo. Et priiiia quidera e Nec enim, si quis sciat, tequum esse arbifror tacere;
    choro virtutura, maxiraeque in viris doctis,
    ifia. ut ne in nec, si quis suspicetur vos scire, et propter invidiam
    suarum sublimitate cogitationum evanescant, neces-
    aut dicendi imperitiara, difere uolle, id ego curare
    saria, hic comparebit, vera animi submissio atque scio verum
    scilicet ; omnia et absque
    simpliciler
    modestia: quae si alibi uspiam, certe in fldei rebus dolo raalo proferre iiovi quemadraodnm Dominus:

    et scriptis divinis potissime, quemadmodum Luc 8, o


    iu B. raeus dixit; Exiit, qui seminat serainare semen; et
    aliud
    ,

    DECIMA TERTIA APRILIS. 119

    A aliiid secus viam, et aliud intcr spinas, et


    ceeidit nera necdiim. propter insitam vobis opinionem, ob- D
    aliud super petrosa, et aliud in terram bonara. Ita- tinetis; siquidem vestra illa circumcisio non ad pEn-aJi
    ""'-'"
    que spe fretus esse alicubi terram bonam, dicere justificationem, sed in sipnum dumtaxat data est ;

    debeo quandoquidem meus ille Dominus fortis et


    :
    isto enim sensu ut accipiatur verba ipsa cogunt. In
    potens, sua ab omnibus repetet, cum venerit. Sic vestris igitur colloquiis parcite in Filium Dei con-

    gentMbm, ^t omnibus Evangplii prfficonibus dicendum et-set vitia spargere ; neu Pharis^eis doctoribus morem
    4l
    ac sentiendum. Imo, si quando etiam accidat, ut gerentes, unquam committatis, ut regem Israelis

    nulla sit terra bona, quod est perrarum tamen non ; cavillemini, id quod vestrse synagogae principes post
    etiaui labor, qui impenditur, non est bonus: neque precationem vos edocent. Nam si is, qui eorum
    item fructus, quamvis ccmvertantur pauci, exiguus. quempiam Deo placent attigerit, dei pupillam
    qui
    Quod ipse quoque Justinus alibi hisce usus verbis tangit; quanto ille magis qui dilectum ejus con-
    innuit; Tametsi paucis forte persnadeamns, inquit tigerit?

    maxima nihilominus emolumenta referemus; siqui- 29 Liceret ex iisdem beati viri scriptis plurahis

    dem, ut boni agricote, mercedem a Dominorepor- consirnilia in medio ponere : sed tria instar omnium.
    tabimus. Ac rursus in alia ejusdem dialogi parte, Nam trahit ad se fortitudo, quae se miiltis in locis

    hserelicorum inducta mentione, Multi, inquit, impia atque occasionibus visendam Justino exhibuit. magna artimi
    in

    quaecumque impurus
    et contumeliosa, et injusla. et Ac primo quidera, in dispulatione cum Judaeis, et fortttudine
    Dialioli spiritus inseverit, nomine (quam- sub Clirisli pornm duce Trvphone, non semel, sed sa;pius.
    vis ejus adulterantes doctrinam) dncuernnt et uunc Quid enim aliud ista verba volunt, quse Tryphoni
    docent quos monere atque bortnri , pei'inde ac
    :
    fidem ejns arfruenti, cum justo stomacho reddidit?
    vos ipsos ut ne errent, contendimus. Quippe
    , Ignoscalur tibi, o bone vir, et venia dictis detur;
    Ezec. 3, n qui sciamiis eos, qui veritatem aununtiare potue- nesris enim quid dicas, sed magistris obseqiiens igna-
    rint, nec annuntiaverint, a Deo Optimo IVIaximo ris Scripturarum, et quasi vaticinans, quidquid tibi
    condemnandos; cum id ipse per Ezeciiielem contes- in mentera venit, deblateras. Sed si auscultare ra- g
    B tatus sit Speculatorem po^iii te domui Judse. Si
    ;
    tioni vulueris, planum tibi fiet, neque errasse nos,

    peccaverit peccator, nec ei anuuntiaveris, ipsequi- neque Christum confileri desituros, licet probra
    dem in peccato suo morietur, sangiiinem vero ejus homiues ingerant, licet tormenta tyrnnnus impor-
    a te requiram sin ei annuntiaveris, innocens eris.
    ;
    tunissiraus denuntiet. Qiiid item isfa? Hoc est, in-

    Nos ilaqne tali metu perculsi. sermones ins*ituere quit, perspicuura, horainem qui nos toto jam orbe .

    et miscere collnquia secumdum Scripturas satagi- in Jesum credentes ferrere, aut in .lervilutem redi- chnsta con-
    mus, idque non pecunias, non gloriae, non volup- gere possit, esse neminem. Nara seu capite plecti- temnem,
    tatis, sed communis dumtaxat utilitatis studio si- : mur, seu cruci suffigimur, seube.^tiis objicimur. sen

    quidem nemo nos alicujus istorum vitiorum argnere vinculis. flammis. torraentisve quibuslibet aliis tra-
    poterit. dimur, numquam tamen a fidei confessionedescisci-
    28 Heati quoque Justini caritns, ignis et flamma mus imo qnanto hac vebementius in nos ingruunt,
    ;

    erat amicosque juxfa et inimicos grato sancti


    : tanto plures alii per Jesu nomen fideles et Dei cul-

    amoris a>slu corripiebat simul et conrovebat. Hoc tores existunt. Quemadmodum enim in vite usu ve-
    enim profecto meduUitus inardescebat, cum ita Ju- nit, ut si quis ejus palmites, qui fructumjam pro-
    da^os in dialogo cufn TrypUoiie alfaretur; Nara et crcarunt, resecet, hoc ipso ;ul alios ramos bene
    vos, in synagogis et conventibus vestris, omnes qui virentes ac fnictiferos emitfendos eam prseparat;
    utrosque ar- ji Christo Christiani appellaii snnt, execramini ; ne- ita et in nobis enim a Deo et
    prorsus accidit : vitis

    cartiate 'J"*' ™s tantura, sed et alise quoqiie nationes; quse Salvatore Christo plantafa, populus ejus est. Et ista
    comiilectem ; uovum eliara execr.ationi sure fiicinus adjiciunt, ibidem. Afque ha?c dixi, inquit, (nonnulla scilicet
    cum illos vel eo solura noraine, quod se fateantur dixerat, quae Judaeos acrius morsicarent; ut quod
    esse Christianos, interimunt: quibus nos oranibus I.saiam prophefam serra lignea secuissent, quod
    dicimus : Vos fratres nostri estis : Dei veritatem Scripturas sacras iufideliter tractassent, aliaque
    Cumque nobis nec illi nec vos aus-
    potius :ignoscite. ejuscemodi, auditu illis peracerlia) quod nihilsque
    ad Christi nomen .abnegandum adigitis,
    cultatis, sed raihi curie sit, quam ut veritatem eloquar; quodque ^
    Q nos mori pr«eligimus, et moriraiir; certi nimirum nullius omnino respecfu absterrendus sim, licet
    iis nos bonis potituros, quEB per Cliristum suuni etiam a vubis membrafira e vestigio discerpendus
    nobis Deus compromisit. Neque hoc tanfummodo fnrem. Nain neque generis mei, S.imaritauorum
    agimus, sed illum quoque deprecamur, ut a Christo dico, ralionem ullamhabui, cum scripto Cssarem
    misericordiam consequamini. His couformia sunt compellans, errare eos dixi, quud Simnui Mago, po-
    et illa ad eosdem; Quajcumque patimur , dum pulari suo crederent, qiicm ipsi eliam Deum. omni
    a domesticis nostris e raedio follimur, ea nobis principatu et potestate et virtute majorem esse
    esse eventura Chrislus ipse priedixit : satis ut appa- dicerent.
    reat, nihil nec in dictis ejus esse nec in factis, quod 30 Jam illa coram. Antonino Pio Iraperatore con- eiiamapwt
    merito queat reprehendi. Quapropter et pro vobis fessio, quam fortis, quam aniraosa Cura euirn li- imperatores. !

    et pro aliis omnibus, nobis hostiliter adversanti- brorum Hyslaspis ti et Sibyllae et Pruphetanim lec- u
    bus, preces ad Deura spargiraus quo per resipis- ; tio poena capitis interdicla esset. tamen non modo
    centiara nobis conjuncti, a jacieudis in Clirislnra eos legere, sed eorunl quoque auctoritates ipsi of-
    Jesum maledictis (qui et ab operibus et a doctrina ferre Imperatori non dubitavit. Sic enim in sua ad
    et a miraculis ex ejus nomine palratis, et a vatici- illura ,\pologia profes^us est: Instinctu, iiiquit, et
    niis de eo nuncupatis, omnis omnino culpa; et repre- opera m;ilorura daemomum est faclum, ut Hystaspis
    hensionis expers ostenditur) deinceps absfineatis ; et Sibyll.-e et Prophetarum libro-^ legentibus c:ipitale
    sed fidem pofius ei adjungatis, ut in glorioso ejus fueritconstiiufum supplicium; neinpeqiio hominesab
    adventu salutem adipiscarcini, neu
    flammis ab eo iis legeiidis, unde rerum bonaruni haurire notitiam
    adjudicemini. Et infra Ne quasso, inquit, o fra-; possent, metu deterrerent, sibique mancipatos re-
    tres, ne quid mali in Christum crucifixum profera- tinerent. Quod lamen obtinere necdum potuerunt;
    tis neve vibices ejus, quibus sanari omnes possiint,
    ; nuippe qui codices istos non intrepide solum perle-
    sicut et nos sanati 1- . j < laudat vetitam
    gimus, sed novis etiam, utt vuletis, inspectandos
    . •

    sumus, subsannetis. Nara apiid


    t 1
    of- ^^ ^,^ iiysta-
    vos recte ent; si oratione nostra inducti, cordis ferimus nenipe non ignari, quin omnibus grati spis et stjitatt^
    ;

    vestri duritiem circumcid.atis quam circumcisio- ; acceptique futuri sint. Et ibidem de suo et commi- lectionem
    .-

    litonu
    130 DE S. JUSTINO PHILOSOPHO.
    lilonum Chrisfi.-inorum forti ac sincero Euiimo: senfeiitiam feiMnt. Et infra ; Non legifimo, inqnit,
    PER PET. Proinile, inquit. qui olim miituis inter nos grassa- examine jiidicia exercefis; sed brufo quodiim aftVctu,
    BALLOIX. c£edibiis, non modo cum hnstibus jam non
    biimur et malnriira daemnnum (Eslro percili, non examiiiata
    pugnamus vorum eti.im et ne nieniiamur, neve
    , cnussa (dicetur enim veritas) et nibil pensi habentes
    ips"s ad neeem inquisitores (lecipiamus, perlibenter jeqiiiliifem, in nos animadvertifis.
    Chrisfuin Cdnfilenles morimur. b Pnterat eiiim dic- 32 Denique eodein passu tnta prngrtdifur oratio :

    tum illiicl a nobis usiirpari : Juravi lingua: menteni nain .alibi Deos ipsns, ut arfificum inani fiibrelacfos
    injuratam gero. Veriim hoc esset s:ine riiliculum, ac dolafos, et arfificum quidem nonniiinqiiara nmni
    Ciinsrriptos a vobis milites, illud quod dixerint sa- vita cniitaminafissiranruni, aperte irridet •
    alibi ip-
    cramentiim, sua ipsnriim vita; el parenlibus el pa- soriim Iinperaforum ac Miigi-trafuum acerlias in
    et probitaiis
    triiP et propinquis omnibus anteferre, lamelsi vos Chrislianns qua^stiones tam Iibere et indissimulafe
    osores.
    ipsis nihil incurrupfnin pra^bere pitssifis: nosaiifeni insectatiir, uf dii ere ausit Sed vereri videmini, ne ;

    iinmnrfalilatis amafni-ps non oniniii iierpeli, ut a^fer- omnes recte vivanf, et qiios deinceps puniatis, non
    nis bonis. ab co qui dare potesf, condonemur. Ita suppetiint quoil ciirnifiiuin est, non bonnriim Prin-
    :

    ibi Ju-ifiuus cipiiin. Veriim a pravis diemonibus, qui hnstias et


    31 Iltiic, quain luodo in medium produximus, ciilliis et ea qu.c aiile diximus a sceleratis hominibus
    virtuti et constautiio infrepidi aiiinii, cognafa et exigiint, lia c pfRci ac prnciir.iri nohis persuademus;
    pene dic.im germana soror est dicendi confidentia ; nnu iiutema vubis. quospietatis et philo^ophia:' ainor
    qnam Valerius Maxinnis Libertatem velieraentis tciiet, (|uidipiain quod sit praeter rationein fieri cre-
    spirifiis appelliif, et meiliain inler virliifein ef vitium diinus. Qund si tamen et vos qnoque, imperitorum
    pnrlque ipiri-
    slafuit : sed certe in Jiisfino Philo.sopljo, Imperato- niorp, veritafi consuetudinesanteponitis, fiicite
    tus tiberlale. quod
    rein ipsum ex mnt» picfalis, in onussa optinia, li- polestis. Taiituin puim poi-sunt, qui opinionem veri-
    bere et confidenfer roiuuellante et arguenle, mm tati anteponutit Principes, qiiantum latimies in so-
    virtus inodo, sed clara quoque et rara virtus est. liludine. Saiie quidem hsec agentes rainime vos feli-
    Cum initiir Jiistinus. Chri-tiani nomiiiis (quo fere citer litatiiros ralio ipsa deraoiistrat nos vero Ke- :

    nihil niunilo erat odio-iu';) patmcinium suscepisset; pem raax muni at(|ue jiislissinium. pra;ter parentem
    esset(|ue corani Imperaforibus Gentilibus caiis>a c Deum, neminem novinnis.
    Ei. aliquaiito item infe-
    peroranila; niliil fan:en mollis illius et bliindi ad rius Ac tametsi
    : iidversus cos, qui docent aut om-
    aiires deinulcend.as cloquii, velut dHlinientis olei, niiio Christi nomeii cnnfilentur. poena Ciipifis decreta
    adhibuit; sed pede prorsus philosophico ingressiis. sit nos tamen ubique et amplectiniur et docemus.
    ;

    eosdncut nullius rei fauf.itn (pr£esert'in Imperafori- Qiiod si vos etiau) in liascce nosfra scripta hostili
    efiam sic
    bus piis et philo-ophis, quales ipsi viilgo h iberi vo- aiiimo inciderifis ; nihil amplius, ut anfe iliximus. foititer a
    lebant) qiianfam pielatis ducendam esse riitionem : pntestis, quiim vitam eripere. Quod noliis quidein Ctirtstianis
    jnstitia; porro et piefatis Imperaforum m.igiia cum ferendi.
    ni'iil nocuiiieiiti adferet vobis autem, et quotquot
    :

    ubique ferrarum esset fiimaet exisiimatio. nunc ve- injusle nos nderinf, nec resipuerint, asternos per
    nisse teinpns. quo appareret; verone, aii falso. Sic cruiiafns imporlabif.
    igiiein Extrema porro eadem
    enim exorsus esf ; Idis, qui vere pii siinl et philo- Apolngia, postquain Clirisfianorum vivendi rafionera
    snphi, pi-ajscribit ipsa r,'itio, solain uf veritatem, exposuit, ita subjicit : Ei ha;c qiiidera, si cum ratio-
    veleruin scntentiis quidein mala' fuerini) repiidia-
    (si
    ne pt verifafe
    conjuncfa videantur, approbafe sin ;

    tis. colant alque observenf. Neque enim hoc tiintiira nuiia; appareant, ut nugas conterauife neii quasi :

    vetat, ut ne eos .sequaris, qui iiijuslequippiam agaut


    ho.-iibus, morfem iis, qui nihil injusfe admiserint,
    aut doceant; sed efiam, ut qnisqiiis ainii-us exstife- decernife. Vobis enim priBnunfiainiis, nisi ab injus-
    rit verititis, hicjusta ln(|Hendi et agendi stiidiiim,
    tausam chrl- vos fiiturura Dei judicium nequa-
    tifia desfiferitis.

    ttianorviii ab
    (lametsi mors impendeat) vel anime siia; aiitepnuat. qiiiim evasurns
    nos autem clara.ibimus, Quod jila-
    ;

    ets rognosct Ac vos quideni et pii, et philosophi, et jusiitiiE cus- cifum Deo fuerit, hoc fiat. H;ec. et alia hu|usmodi
    pctit. et eruditionis
    toiles, amatores ubir|ue anditis; an pliira, pnterit per .'ese diligens lector. in relir.tis ab
    vero etiam sitis, jam ostendetur. Neque eniin ad vos lioc magiio sanctoque philnsnpho scripfnrum mouu-
    per scripla nostra, velut assentiitiiri, aut verbis nicntis. iniitiinda per(|Uirere, et ut alias in vita ipsius
    gratiam aucupaturi accessimus sed posful.itiiri. ut ;
    reliquii elucenles virtutes imifari; qui priecipuus
    acciiralo alque °xacte jiidicium exerceatis neve ex ;
    lougeque utilissimus Sanctorum cultus est.
    opiiiioue, qua; aiiimos vestros occupiiveril; neu ex
    ciipidiue homiiiibus coniplacendi, quod super.vtitin-
    ANNOTATA.
    snruin esf propriiira; iieu ileiiiqiie ex aineiifi nienlis
    iinpefu, falsove iic jam invefcrafn rumusculo, adver- a De libris Sibyllinis, propterea prohiltilis, quod
    siim uns snntentiain profcrutis. Nain nos qiiidem ni-
    lecliiiiir eunim quse I]M de Cliris'o prxiiiiernnt, cnm-
    hil a qnoi|Uam piiti debere exislimamus, ^i aut
    iiisi pliiips a pi tria supprstifinne deficprent. et ad reli-
    inaleficii ciijuspiam argiiainur, ant improlii jiidi p- ginnem Cliii^tianan-. confugereiit, ul srrit>il ad anniim
    nlsl velint mur. Ceferum necare nns potestis, sed nocere non
    \\'i liiirunins, exislimans ^ntoninl Pii luinc pruliilii-
    ja'am lialferi pntestis. Ac ne i|uis stultam f(U'te hanc vocem et
    tiijustl,
    prseaudax dictum pntpt
    tiiiuem luiise : de liis, imiuani phirilms aijil Halloix, m
    a vobis posfiilamus, ut ea
    :
    Jnnolat. pag 399 priecipue ex Lictuntio Firmiano,
    quibus nns ii^fi criminaiitur. examineiis ; ef si vera
    Dirinarum instituiionum cnp. IS el 18.
    esse comprobentur, puuiafis atque cnerceatis siii ;
    b Pnterat, inquil : non quasi id licuisse censeret, sed
    est nihil ciijus nos convincere quisqn.nn possif,
    quiii lioc suffviebat ad evitaiidas poenas. Est autem hic
    niinime proferfo rationi esf cousenfaiieiim, piopter
    versiis ex medio liurijpidis Uippiilito ; quem Grsce ci-
    falsos vulgirumnres atque cnnvifia, lioinmes iiinn- lul Jtisiinns, Cicero autem lib. 3 Ojfic. sub finem Lati-
    cenles, imn vos ipsns, dum non judicio sed
    periurba- fium fecit, ut vides,
    tione res geri sinifis, afficere injuria Veruin eam 'H yX(I)TT' ii^iti^v/^, y de i^^r.y avdif/oToc.
    demum priBclaram et solam in jure dicendo ju^tam c Scilieet eyypat^^,);; : nnm alins sibi contradiceret
    esserationem quilibel priidens judicaverit. qua et ii HalloLc, cap. 26 Fttx paq. 297 operce nfutans Pe-
    quiparent, insfiiufum vila; sua; iilque doclriiia;
    cul- rloniuia, qui propter vocem nfaisnjurji.aic, allncutio, Apo-
    pa vacare osteudioit et qui pra'sunl, nou ; violeufia logiam coram Imperalore pronuntialam putarat.
    neque tj'ranuide, sed religione et sapieutia ducti.

    DE
    :

    121

    DE SANCTIS MARTYRIBUS
    CARPO EPISCOPO THYATIKEl\SI, PAPYLO DIACONO,
    AGATHOiMCA SORORE, AGATHODORO FAMULO, ET
    ALIIS MILTIS,ITEM MARTIALE, ISAACO ET XLIV SO-
    CliS, PERGAMI IN ASIA.
    Commodo. In
    Tim Afartynm
    yJsia: urbes Episcopales prstclaris horum
    crrtnminiOus factir
    liarum prima est Perganius, in Mijsia mnjove
    swU illu.stnorfs :
    relio
    ista e.zp/icate
    hodierno Mnrtyrologio Romano
    magis indicantnr: Pergami in Asia, na-
    et in Mar-
    llrbes In talis sanctorum Martyrum. Carpi Episcopi Thyati- lyroi. Rotn.
    Actif noniina- aila, qu8e eonim palria ceiisetur, saltem S. Car- rensis, Papyli Diaconi, et Agathonicae sororis ejus
    i,r Pertjamus, pi Epi:ieopi, et in qua triumplius illorum est peractus, optim^e feminae; Agathodori quoque eorum famuli,
    Thtjatira
    A/lera est T/iyaliru, ui/is Lydise, iu qua S. Carpus aIiorum(|ue niultorum qui post varios cruciatus pro
    :

    EpiM'opns suiim Diaconnm ordinavit S. Papxflum, in beatis confessionibus martyrio coronati sunt, in per-
    eaque ambo cupti, varie e.xnmivali, et nndi ferreisque secut'Oiie iMarci Antonini Veri et Lucii Aureiii Com-
    col/anbus onusti, circumacti fuerunt : sanclus aulem Pa^ modi. Die vm memorantur SS. Carpus^
    .^pri/is
    pllhiti iudidem sc ortxim diatt Va/erio Prxsidi. Tertia Papyrins et Marttalis in AIS. Casinensi : et xii Apri-
    e( Sardts,
    civitas est Sardis, metropotis Lydix, ad quam adducti, iis referuntur SS. Carpus Episcopus, Paulus, I.saac,

    et seursi?n variis qua blanditiis qua miuis tentali, plu- Agathnn et xliv Socii, Pergami ia Asia passi, in
    Atm 8 et
    ribusqiie tormentia crueinti sunt : ubi et S. Aqnfhodo- apograpliis Martyrologii Hieronymiani, item in MS. 12 Apr.
    rus fnmvlus, inter tormentn, marfyrium comp/evit : inde Ricbenoviensi ec apud Notlcerum, qui Polycarpum ap- K
    vero Pergavium reducli a/ii, post varios vrucintus, fne- pel/at. l.eriim hoc die SS. Polyrarpus Epiecopus et
    runt cum S. Agat/ionica capite plexi. Duitant anlem Paulus bisLConuii memorQ7itur in Mariyrologio S. Hie^
    Sardis ct Pergamus ab invicem ifinere circiter horarum ronymi et vanis MSS. ei dicuniur Pergarai passi.
    triqinta : quod /tic addimus ut inteltiyantur Martyres^ Positus est ergo Pt-Iyearpus. loco Carpi : et Paulus
    non tantujn secvnda sed etiam prima vice, qna liyali ili est, qui a/Hs Papylus et Papyrius : Agathon ^uo-
    post equon tolum il/ud spalium pedibus decurrere sunt que pro Agaihonica ; et xliv Socii, qui aiias alii mul-
    cnacti. totum biduum in eo /abore futsse, etsi id non ita ti dicunfur. Verum Isaac et Martialis non adduntur ;
    martyrium c/are de prima vice diealur in Actis. I//ustrnim horum In Kalendarioantiqiti Mi.^isaliset Breviarii Ambrohiani
    inrticatum
    ab Eusebio,
    Martyrum memiuit Ensrbius Pnmphiltts /ib. 4 historix fit memona Sanctorum treeentorum Martyrum et
    Ecclesiasticx cop. 15, cnm egissei de martyrio S. Po- S. Carpi Episcopi et Martyris. Sed num hi omnes
    lyrarpi Lpiscopi Smyrneusis. sub Marco Aurelio et Soeti ejiis fuerint non liquet.
    Lucio ^''ero passi. istaque suh finem capiiis adjungil 3 Quiv Eiise/iius scribtt sno tempore circumferri so-
    'E^:^5 ^i -AOI.I aXkiti-j ev Wioyip.'ji, 7:o/Et xr,^ ^kniy.:., vno' lita Acla martyrii seu monumenta, optaremns adbuc
    p.>v'fizra |jiejj:apT'jpixfiTtdy t^E^erai, KacTiou Y.cti IlaTrvJ.ou exlare uti ab ipw citanlur. Nam qux damus videntura
    y,7.i yuyixiy.Qc, 'Aya9r»r/.y,(:, jiieTx 7:/£('oTa; kki ^t^Ti.eTrer^ poslens majori verborum opparatu es^culta et ideo non
    op.oT.riyict.c Aliurum prEeTerea,
    emijo^o); T£Te?.£to)(j:£vo)v. omnino certam verifalis suae fidem faciunl . sunt tamen
    qui in urbe Asijp PercHiuo martyrium pas^i sunt, ejusmodi. ut lota ecc/esia Gcdrca receperif ipsa, eortim-
    acta et monumenta etiamnum circumfeniniur; Car- que epitomen in omni/nts tam MeuiPis qnam Synaxariis
    pi videlicet. Papuli, et mnlieris cujusdam Agatlinni- leqendam cxhibeat. In his autem tauta tormeniorum Passns esse
    cas : qni post mnltas et illuttres confessione& glorioso v.irietas, ailve}'sus Martyres expticafa, proponitur ; ut sub Decio
    suadent
    exifu consumraati sunt. ni.si femere quis vel/et suspicari, omnia aut saltem ple-
    2 Hiec Ensehiiis; quem stti iuterpretes sic mte/le- ruque esse conficta, credere oporient; uonsub Imperato-
    sub ideni tempus quo S. Polyearpus (rujus
    ccere quasi ribus jnm noniiualis pns.sos esse Martyres, eo seculo qao
    Mnrfyrium ostendinius xxvr Jannarii pertini-re ad se- fere ab^que lougo crticiatnnm praeviorum apparalu fie-
    cu/vm seeundmn) pas.^tns furet etiam S. Curpus. Eodem bunt marlyria, et de fxde Christiana accusafos, noa tam
    Nicephoro, nivdo Eusebiuni intei/e.rit Niccphorus lib 3 cnp. 36 ab ea torquendo abducere, qunm prupler eum de medio
    uta habet: Eod^m ipso anno, toO o' aij-ou eTo-jc, (^cili- tolifre judues satagebant: sed, titi in Aclis dicitur, sub
    cel, quo Polycarpns Smyrnj' occubnerant) ^t Per-
    et aiii Decto, id est secn/o teitio ultra dimidium provccto,
    ganii Carpum Episccpum et Papylum Diucnnum et qttando animabus quani corporibus interimendis intent.or
    raulierem Agathonicen mnrte pnlchra, post alias rabies tyrannorum, diversimoda et eatenus ignota Ro-
    Hiifino qnam plurim.ts, martjrio perfunctMS esse historia manis, tormentorum excogitavit genera; eertante sx-
    prodit. /oyo^ ioxij^rciv. Eodem modo Ri,finus Pres- pius corttra hnmanx ferociie industnam diviua pofentia,
    hyter, lib. 4 ffistor. Eccl. rap. 15 relato marttjriii S. et oeluii in istis Itidi/mndn, dum suos Martyres plttnbus
    Po/ycarpi tst'i subdil. Post haec etiam aliorum apnd successive mortibus objici patiebalur, nec nisi g/adio vo-
    Pergamum, Asis* urbeni, Martyrum gpj^ta referun- lebat viiam ud extremum finire. Itaque non dubttnmus
    tur. Carpi CMJusdam et Papyrii et Agutlionicse npti- Eusebii verba, aliter qtium p-issim alii accepemnt, m-
    mas feuiina?, aliarumque multarum, quaj pio bfatis quod occasionent, non temporis,
    tetiigere, alque seutire,
    cnnft^ssionibns martyrio oorouatic sunt. Eu qui aliis sed iuci coujuncti sct-ins S. Po/ijcurpi maityno,.

    Papyliis Di.iconus est. Rafino dicitur Pnpyrius, et se- Smtjrnx in Asta celeberrimo ; adjungere voluerit me-
    cuti suntnd hunc diem in Marfijrn/oyiis .tiis Usuordits, morinm aliorum, Peigami in eadem minori Asia aque
    Adn, Not/xcrus, etpassiin ulii. Verha Ailonis snnt ista : celebnum atque itn dedent occaswnem aberrandi, eo
    ;

    Apud Pergamum, Asiae urbem.


    SS. Carpi Episcopi prnniiis, quod scquenfi mox captte dicat iisdem tempo-

    et Papirii Diaconi, et Agathonicae optimae femina*, nbus Justinum sacro exornutum esse martyrio,
    S.
    aliarumque multarum, qnae probatis conlessionilius qualejnm exp/icuimtis quod tanten ad prxcedens S.
    :

    Notlicro, martyrlo eoronalte sunt. At Notkerus quvp; pro bentis Polyrnrpi ceitnvieu, non etiam ad alios mere occasiona-
    Confessoribus marlyrio coronatae suiit. (Jsuardus ve- liier interjeclos referendum esse ex dictis colligimus.
    Vs-uardo, cum
    ro cilato Rufino, qua; pro beatis confessii-nibus k Aelorum auclor. seu veritts paraphra.Ktes, fuisse

    martyrio ccronatae sunt, sub Antonino Vero et Au- putatur, etiam a Leone AilatiOt Simeon Metapkrastes,
    16 lUi
    ;

    m PASSIO SS. CARPI. PAPYLI ET SOCIORUM.


    A vti ille in sna Diatriba de Simeomm scriptis tradit pag. thodori et AgathonicEe : qui fuerunt snb Decio Im~ I)

    MS. peratore et Valeriano Prjconsule Asia; ex quibus lClof}ium cx


    AliCTOnE G. li.
    127. Ea Grse.ce nacti sumus ex triptici codice :

    ^fenologin
    Acta mar-
    71)10 sci/iiet bibliothecx Cxsorea', ntide Vienux anno Carpus erat Episccpus Thyatira?. Papylus vero Dia-
    fyrii. a Me-
    taphraste MDCi.xviji siimplibtis nostris illa (lescnOemla ciiravimus; conusabipso Curpo ordinatus. Detenti vero a Prie-
    ejcornata. allero Sercnissimx Cliri,slinx Heginse Sneciiv, quem side, confessi sunt omniluis audientibus Christi no-
    Aniucrpix habuimus nnno mdcliv et .sequenle : tertinin men cuinque
    : idolis iinniulare uullent, eqnis alligati,

    opngraphnm esl nobis ab Heriberlo Husweiilo retictu^n. gradiebantur ante currnni, tracti ad urbem Sardis :
    dantur tx
    vartis MSS. Aliud habuil e.r bil-liotlwca Vaticana Aloijsius Lipoma- ubi siispensi. laniati sunt. Et S. Agathodorus servus
    Grs-cis, nus, el tomo vi operum suonm har. Acla, Laline a Beatorum Carpi et P-ipyli. ab Angelo Dei corrobo-
    Genliano Nervelo translata, edidit ad diem xiii Octo- quoque Cliristum conressus est. Beatus
    ratus, ipse
    bris, quo dicunlur martyrium perfecisse. Snrihs trans- vero Carpus suspensus siibrisit. Ifaque interrogatus
    tulil ud liiinc xiu Aprilis, quo illos coli a L- tinis jam a Judice. quit-nam esset ridendi caussa. Vidi, inquit,
    cum twva Noseamdem cum Grai-
    ostendimus. f/erveti ver.sionem gloriam Domini mei et risi. Papylus vero per qua-
    versionp.
    co lcjtu diligenler collalam invenimus ,<!atis esse fidetnm, tuor [lartes distentus in sublime tollitur et lapidatur,
    sed quia slylus minus placebaty utpole vcrlmrum Graro- Postlia^c sancti viri, simul diicti, supiiii supertri-
    riim ordini pressius itisistcns quam scrmonis Lalmi ra- bulos traliuntur : desuper verberati. et feris ad es-
    lioet nilor paliantur, malnimus ipsa denuo Lalina }'a- cam expositi, caminum injeeti
    postea in ardentem
    cere, idvm alias sa'pe (acluri, nist id prohibcal pr-i-li sunt : inquem et S. Papyli ;oror Agatlionice, Deum
    cclcrilas, adornnnda: novx versioui spalium uon indut- orau.s, una cum illis iiigressa e>t. Cuin vero ignis
    geus;qiiiatiilcm opcram, lUpolennn onniinoueccssariam, demisso imbre extinctus esset, sancti Martyres ense
    non judicavimwi assumendam, nisi poslquam cclcra om- obtruncati sunt. ILrc ibi. Addilur in Mena-is e.rcusis:
    nino rcquistta prorsus habcrcntur ubsolutn. Leo humana voce irrugiens locutus deterruit perse-
    5 .Iliquod horum Marl>irum clogium continclur in cutores a tali credulitate. Vcrum Iwc altbi nuspiam
    MS. Graro Synaxario Parisiensi cotlegii Caromon- invenitur. In Jciis soliim dicitur eo immissus niliil
    lani Sociclatis Jesu , qnod Latine transferimus ct hic omnino voluisse inali facere. Celerum in Itis otnnibns
    Elogiinn cx subjnnijimus : Die xiii mensis Octnbris. Certiimen compeudiis, Hli eliam in Actis, dicuntur mortui siih
    MS. Grxco
    Synaxario
    saiu-tiirQm Martyrum Carpi et Papyli , Agnthodori Decio Imiierafore. Porro in his Actis nulla fit mcntio
    et Agalluinioes. Fuerunt lii sub Decio Imperatore atiorum plunnm innominntorum Marlyrum. de qnibus,
    arte medici e fjuibus S. Carpus erat Episcopns Per-
    : posl supra ci!at()S auclorcs, agii Romanum Marlyro-
    gamacurum EcclesiEe. post tliscessum Joimnis Theo- togtuni.
    logi et Evaiigelista», constitutus a qiio Papyhis est :

    Diaonus coiisecratus. Comprehensi amlm a Vale- ACTA MARTYRII


    riano, Proconsule et Pncside A.^ia;, et Christum
    a Sinicone Jlotaplii^aste cxoriiata.
    confessi, sunt equis alligati ; et roacti coram Prie-
    VIDE \r.TA
    sidecurrere. ad Sardes usque tracti smit. ibitjue in Ex pluriius MSS. Grxcis. iiiterprclc U. (.U.CCA l'Af.

    ligno suspensi, varia ra^ura lacerab.-intnr. Agatho- 'Jlll

    dorus vero ramulu< erat S. Papjli, eimii|ue se-


    (i|ui C.\PUT I.
    cutus) virgis enormiter hagellatus, vitam in hoc sup- Palria Murlyriim, clKinitas, caplivilas, pri-
    plicio finivit Sanclus autem Carpus susponsus subri- rna inlcrrogatio.
    debat : rogatusque a Praj-^ide Qiia de cans.sa rides, ;

    C;irpe? respondit Qitia vidi gloriam Dei et ga-


    : ,
    IJtileet expediens iin|)i'iniis est meminisse eoruni,
    visus fui. Postea de lignu ainbo deposiii sunt et in qui pri) Christo sunt passi : potest enim velsola rae-
    ipncm coiijecti : ubi praesens PapyU Suror Agallio- moria ad Dei amoiein e.Kcilare animam, et veluti
    nica. cum fratreni vidisset in igne viriliter agere, pennatam reddere ad virtutein; facitqne eadem cum
    fpininea debilitate cum vestibussuis deposita. seinet ipsis martyribus certamina menlaliter sustiiiere,
    jn ignem conjecit :et ambo spiritum suum Deo tra- propter fruitionein pr.ciniorum e.\inde provenieii-
    diderunt. Peragitur autem eorum celebrilas in sanc- tium. Inter eos autent (pii marl^-riales islos agones
    tissimo martyrio ad illorum viMierationem jirope pa- explevere, numerandi vi-niunt Carpiis pt P.ipjlus,
    Pcfjnmt mil!
    latium Helenianum cun.^tructo. Haclcnus ctoijium e validae ilte columiia? Hcilesia! etlapides fundamen-
    F
    Sijna.rario Parisiensi, in quo mentio facl.> S. Joannis tales i|Ui quidem ex illuslri
    : fuere patria, ex Per-
    Oratorium
    Cl'. UHs Evan(jetisti£ posset majnrem martyrii velusUiiem pro~ gamena, inquam, civitate nati autein e pareiitibus :

    ercctum. barc, nisi patam appareret aliqnid de suo addidisse Sy- virtutis .imantibus, eis condignani vita; ralionem
    na.Tarii cottectort-ni, eo fortassis induclum, quod ntins tenuere, tamqiiam generosse radicis prajclara ger-
    quidam S. Carpus temporc S. Joannis Evangclistai in mina quateiius ex frnctu liceret cognoscere arbo-
    ;

    j-isiii florueril : de quo ugenius xiii Octobrhi cuniRoinano rem, et fonteni benedicere propter effluentem rivum.
    Manyrulogio, Siquideni faciebunt corpus necessariis solis e,sse con-
    ct r/i>jntiris
    C Marlyrium sivc oralorium liorum Marlyrum dici- tentuin, omiii varietate et curiositate repudiata: ip-
    cpiscupalu
    tur esse Tx/.r.aio)/ 'Elivivvw. Procopius lib. 1 dc Pcrsico sis autein uecessariis uteliantur tam paruni , ut atgiic diaco-
    beilo mcminil carum mdium regiarnm , dum inquit, quamvis ralionecarnis multum distareiit ab Angelis, nutti iinigen-
    tes
    IJofOi').e[7 eTej>a, IV/xy.i/Aiavo;!' re y.yi ra lO.iyr.c euu)- ratione tamen abstiiienti;u inodice ab incorporeis
    viifAa. Alia palatia .sunt, Placilliana diclaet Ilelenes. discreparent unde ad summum virtutis apicein
    ;

    Eadcm liontm Martyrum .'^olennitas etinm repr^rscnla- evecti, digni sunt babiti, quibus populi regimen
    et celebriias
    diel fcsti.
    tur iu Mcnxis excvsif ad dictum diem xni Qclobris, conimitterelur. Ex quibus Carpus ad Pontificatuin
    quaudo de hisce Marlyribus totnm o(jicium Ecclcsinsti- provectus, pietatis mysteria Tliyatiris pra;difab:it
    cum pcrngittir, cvpts odai cl canlica e.r yjclis dt'.-iumpta Papvlus Diaconatus gradu lionoratus, conveniens ei
    sunt. Eailcm indicaluv Novo Jnthoiogio Grxco,
    in et studiuin iii siniilibus laboribus collocabat. Cum ergo
    menwrutum clogium fenne repclitur, sed S. Carpus, fama de iis sparsa quaquaversura se dinVinderot (ea
    nua Pergainensis, sfrf metius cum Actis, dicilurThya.- est enim natura virlulis, ut latere iiequeat, sed ipsa alius proiiio-

    tirensis vctif nil vir-


    Epi^copus ; ct Pnvbes Asix jitxla cadem siiipraeconiura faciat) inagiia ad eos confluebat raul-
    ,
    tiitem.
    Acfu, appellaluy Valerius, non Valerianus : hoc tamen tiludo ; et eoruni doctrina frneutes, multuni proficie-
    nomen ci qimjue Irihuiiur in Menxis cicusis, ct in Me- bant in pietate.
    nologio Sirteli cx istis cimlraclo, quod cst ejnamodi : 2 His ita se liabentibiis, possibile non erat ul
    Natalis sanctorum Marlyrum Carpi . Papyh, .\ga- quie.sceret is, qui a principio adversatur bonis. Ne-

    que
    ;

    DECIMA TERTIA APRILIS. 123


    que vero quievit sed mnlitiro suse ministros non
    ; multi quirtem aiitehac, nunc autem Romani, ad tan- I)
    degeneres niictus, eis persuasit ut Martyres defer- tam provecti sunt gloriam, ut gentes urhesque sub- PEn MB-
    rent ad Decium, eo nomine quod et adversum Deos tapiiras.
    iuffarent, et cuncta sibi adversantia vincerent. Si
    ° . . ., , E\ uss cn,
    vanam ergo imperitorum sermonibus m hanc ab omni ra-
    . ,
    essentinipii, et Ciiristiannriim opinionemas-
    sererent. Hic vero, ut qiii animo erat contra Cliris- tione alienam atque recens natam Christianorum
    tianos infensissirao, Vaierinm quemdam assesforem sectani haud equidem succensuero;
    adducti estis,
    suum, liominem ferocem et daimonrorum amantera, simplicitati.s ihxero enim
    sed nunc vos
    id fiiisse ;

    Confra hos emittit in Asiam. significans ei quae sibi fuerant ipsos retractantes, ad id quod melius esttransite, ut
    in Asinm a niintiata de Sanctis, et potestatem ei adversus ipsos et dii vobis prnpitii sint, et miilta a nobis recipiatis
    Ikcio inissus tradens. In viam ifritur raox se dedit Valerius ap- : bona, et apud Imperatorem lucremini honorem be-
    Valcrius,
    pulsusqne ,id eum ubi illi degebant locum, continuo nefactis debituin. Quod siomniiio iii priori senteiUia
    usitata inaniljus diis obtulit sacriticia. et omnem perstiteritis, prorsus contraria evenient vobis ; et
    mox Tliyatirensium regionem pervasit mandatum, ut nos asperiores, quod absit, necesse erit ut experia-
    quntquot in loco sacrificiorum erant inciinctanter , mini.
    accederent ad offerendas pariter gratiarum actiones 5 H;ec cum audivissant Martyres, tollentes in
    ipsius diis ; quasi non satis ipsi esset morbiis suus, coelum oculos, seqiie totos Crucis signaculo munien-
    refutant
    nisi quam plnrimos eodem inficeret. Ex hoc porro tes; Videris, inqiiiunt, existimasse, qiiod nos, tam- >ancti ohje-
    tn sncriflcio
    jiitMico non
    sufficienter se cogniturura aiebat, quid animihabe- quam e rudioribus aliquos, minime gravate sed fa- ci am sihi

    repcrtos rent Martyres enim, inquiebat, et ipsi coiive-


    ; Si cile indiicere posses ad discendam impietatem. Ast iilololalrix

    niant cura multitudine, participes sacriflciorum fu- non incidisti in viros ignavos atque degeneres : non
    turi, clariim erit fuisse falsa (|u<e de iis ad Decium sane, per hunc mstrum pro Chiisto ngonem, perque
    delata sunt sin autem, aliam majorem probationem
    ; nostrara ad quam a pueritia sumus instituti exerci-
    non erit opiis-expeotare. tationem virtutis. Non enim propter antiqiiitatera
    3 Ciim igitur omnes concurrerent ad saciificia temporis religionem vestram honore dignam dixeri-
    peragenda, snlura aulem par Martyrum insigne de- mus, quia non quidquid anfiquuin idem etiam est
    s'sn sihi sideraretur (foris enim sfaliant veriim suarutn ora- laiidandum : qiiandoqiiidem atitiqua omnino malitia
    pefraC : tionum sacrificiiim Den offerentes) eos coram se esf, num autem propterea coinmendanda? Non opor-
    statui jubens, severiori vultu caussam requisivit ab- tet ergo considerare utriim vestra religio sit antiqua:
    sentiiB. deinde adjecit At nunc saltera in conspectu
    ; sed utruin omnitio sit admittenda. Nos vero consu-
    meo bene suppleatur defectus, ut accusatio redeat luerimus eara orani conatu declinare . ipsamque de
    in auctorum caput, et vestra illustrior quam antea medio foUere , ut qus horribilera ignis gehennam
    gloria elucescat. Ad hsc Sancti, raetu et humano coiiciliet sectatoribus suis, Quod si diligentcr velis
    respectu superiores, Pudendum enimvero inquiunt, rem ipsam inspicere, invenies deos quos vos coiitis
    piidenilum foret, ingratitudinis magnte argui a suo aliud iion esse quara humanarum manuura opera,
    ipsiusbove vel asino (ut ciim Isaia loqiiamur) hi si- inanima et raufa, qua> non raodo alias oranino ne-
    quideni cognoverunt possessorera et altorera suura queant, sed nec seipsos possint juvare. Si aiitem Dei
    ef idnforum nos aiitem euin ignorare videremnr, ,si deserto vero opus est hnmo, idola vero humanEe artis figtnenta :

    ruiiia ac
    Deo falsis adjiingeremur. Hsec ubi dicta, continuo riuoniodo quis,
    ^ nisi prorsus insensatus sit et plane
    feira: motu ' ^ '
    ejusque vant'
    nil fmcmlu' Deus eorum suflragatus est sententiie, et magno in- bos aut asinus, eis qiios ipse finxent hnnorem de- tatem,
    fiis ducto terriemotu in pulverera coinminuit oninia in- ferat; qiii suos fictores potius deberent honorare,
    sipieiitium simulacra. Et sic quidein ciim inanimis si quis in iis sensiis foret, Ciira ergn fatearis nos esse
    actum est, qiiaj prorsus dis^oliita fuere \'.ilerii ; iiitelligentes rt scias qiiod nemo prudens ac sani
    ;

    autem inconcussa stabnt et incomrautabilis malitia. sensus Iiomo falsitatem veritafi pra^fulerit, adveite
    Ciim caim opurtuisset admirari ineffabilem Dei po- aiiimuin, et euin qui vere est creafor omnium Deuro
    tentiani, et deorura siionim niiniam imbecillitatem ex ver;icibus labiis disce.
    irridere, quod sane vir quivis .sapiens ac prudens 6 Deiis circiimscribi non potest utpote omnino :
    ct unam
    fecisset; ille multo magis efferatus, aperte ctepit in- incirciimscriptus. et siiblimior omni teniporali cogi- Dcitatem
    sanire et qui viroruni nobilitatem reveritus a gra-
    :
    tatu : factor enim temporum non est siib tempore,
    vioribus tormentis eateniis alistiiiuerat, jubet colla- uiide nec esse incepit; sed omnia tam oculis visibilia
    ribus indui ferreis, atqiie per mediiim forum niidos quam inente noscibilia adduxit ad existeiitiam. Homo
    agi.
    c
    igitur Dei figmento conditus, et jiaradisum incolen- V
    i Nudi ergo et ferro circa colliim gravati Alhletie diim iiactus, pr<eceptiimque accipiens ad m,ajoris
    rapttiri nudos
    pa m-bcm dueebantur, et circuib;int indecore forum vere ho- profectus exercifafiniiem, invidia diaboli pertrattus
    jubct nestissimi, ridebanturque et subsanuahantiir mille-
    :
    ad inobiendiam, incorruptionem corrupfibilitate mu-
    nis laudibus digni. Jiulex autem arbitratus hac favit, seqiie c;irnis siihjiciens voluntati subjectus esc
    circiimductione , verecuiidiie plena, nimio pudore mortis necessiiati. Ceteruin invidise pater confeiiuis
    confiisos Saiictns, ibre superatu faciliores ; censuit nou fuit hoc solo ejiis cui invidebat lapsu, sed etiara
    blandioribus verbis eos sibi esse aggrediendos, et ex endem postea genere natos ad Dei obiivioneiii,
    propnsiti labefactandara constantiam. Et siquidem, proh dolor! adduxit, ut iion corpnribus tantuni, sed
    inquit, viderem vos mentis haud san;B raanifesta ipsis etiam auiinabus mnrs dnininaretur fecitqiie ;

    pivfferre indicia, abstinercm ufiqiie asuasinae, pjs- iit veriim Deuiii derelinqiienfes, et adveritatis luceni
    sem enim tnrineutis cngere, quando vellem vel in- sponte coiiniventes, subireiit idoloIati'i;e caliginem.
    <lr'ni rifl rlc- vifos ad nostrain traducei'e rcligionein ; niinc vero Propterea genei-is nostri conditor, qui su.i viscerali
    fccllniieui ciiin ipse aspecfus vestioi iiiii vultuuni et raorum or- benigiiitate nos de noii existentibiis fecit existere,
    blinKliiis
    stiticilut.
    nafiis mciitis vestrae iiigetiuitatem prodant, nnilo non sustinens hominem videre sub fyriuinide inimi- nc Vrrbi in~
    Cftruuiionctii
    vobis bonus esse consiliariiis. Nnn existirao vos ci; e paferno descendit sinu, et nnbis pra;t«r pecca- lir.i ticaut.
    ignorars , qitomodo ab immeinorabili teinpore ea tuiii per oiiinia facfus siinilis. crucifigifiir mnritiirque
    quiB de iinmorfalibus diis est opinio cocperit, et in voleiis nos a peccato rediiiiere. Cum igitur siia inorte
    hoilieriiitm usqite dieiu inaneat, noii tantum apud nostri lapsus caussam suslulisset, ipse quidem In
    nos qui rifajiMin linguam novimus, sed etiain apud cifilos iinde desceiiderat rediit, nobis aiitem ostcmlit
    ipsos barb.iros. Videre est autein per illain recte viam revertendi ad a
    se. .\ge nunc et falo quidpiaui
    constitutas urbes, repiessum inimicoruni siipcrci- diis tiiis fictiim edissere, pudet deosillos iiisi te j;itn
    lium, pacein stihilitam. Sic Reges et Principes, dicere. Quod autem ad opes atque divilias, vel ho-
    noreiu
    ;

    m PASSIO SS. CARPI, PAPYLI ET SOCIORUM.


    , noreiti ab Imperatoribus dRndum attinet, fateor a operimentis. rausculi .juncturarumdivellebantur, et
    PEn HR- comrnuni ratione ali<^nam esse rationem nostrara . sensus doloris magnus atque acer generosuin virum /lafjyis con-
    TAPHAAS. cisus.
    utqiii a Proplieta didicerimiis ea non judicare tam- invadebat : ipse vero, tamqiiam sidurumnihil pate-
    Ex uss. cn.
    quam stantia. sed tamquam transeuntia, maxime retur, ita agebat in adversis, qiiiete exfipiens pla-
    cuni speni fixara habeamus in Deo, et ejus glorise garum nimbos, et ieniendis cruciatibns satis esse
    sinius aildicti, propter quem etiam patigenerose ele- reputans, quod pateretur pro Christo. Animiim ergo
    gimus. despondebat Valeriiis, et lictores caedendo lassa-
    supplicio
    bantur •
    ipsiim vero etiam oblectabant tormenta,
    immoritur.
    CAPUT II. ciim eum Christus vocaret in ccekim. anthletam
    Snrdi^s abducuiUur Sancti. Aiiallwdorus suum coronaturus. Proinde^piritiimtnulidit in ma-
    mnrhjrium subil : ipsi Pergamum redu- nus vocantis se Domini, et flagellantibiis corpus
    cunlur. mortuiim reliquit; qiiod insepultum altjecerunt, in
    escamvolucriumat uieferarura, sic jubente Valerio :
    l alia ex M.irtyrilius audiens Valeriiis, iraoundia vespere autem facto, quid.im ibidem habitantium
    Sonis spoliati pprcituset insaiiiiv siiccensus igno, continuo a!)jecta illudabsconderunt in spelunca, exercentes opus hu-
    mansuetudinis larva, interiorem animi ferifatera manitatis, aut potius divinaj providentise ita ordi-
    denudavit et primum omnem
    : Sanctorum substan- nantis.
    tiam in pra^dam dedit eorum accusatoribus, rem 10 Pusthrcc Valerius. tamquara versipellis et do- ipsi vero
    constanlcs
    quidom valde conteinptam a Sanctis, sed ab istis losa vulpes, mitioribus verbis denuoSanctosaggredi-
    in fide
    Sardes ra- niaxiini iestimatam ipsos vero : jussit equis feroci- tur, metuens ne etiam hns, sicut Ag.^thodorum,
    ptantur ;
    busalligari, etSardes quam prinium pertrahi. Equi ainitteret dicebat enini Ipse quidem dignara insa-
    : :

    igitur a Thyaliris currere incipientes, vix demum niee suas raortera reperit, nolens sacriflcare iramor-
    siib vesperam Sardes attigere : Martyres autem, talibus diis : vos autem prudentes cum sitis. quare
    quaravis in acerbo illo supplicio diem tansegissent, non prnspicitis ad id qiiod vohis expedit, sed assi-
    non taraen noctem duxerunt vacuam a labore, sed milari vultishomini vere infelici, violentam mortem
    majnrem partem divinishymnis impendi-runt. Cura imprudenter eligenti potius quam vitam in volupla-
    ibifpte eon-
    fiirtati ati
    veroaliquantuluin obdormissent. astiterunt eis An- te ducendara? Ita ille. Ut vero audivit Sanctos

    Antfdo, geli, qui et eos recrearunt a praeterito labore, et magnain suam sibi exprobrare amentiam, in ejus-
    prompliores fecerunt ad cruriatus deinceps tole- modi consilio dando monstratam seque reputantes ;

    randos. Postera die narraverunt tuin sibi rautuo eo feliciores.qiiod violentam Agathodori mortem
    tuin aliis prtesenlibus divinain illain visitationem : etiara ipsi essent imitaturi ;simulatainhuraanitatem
    et Valerii, qujestionem adversus eos re.iurapturi, denuo exuit, et ad consuetam sibi redivit iramani-
    adveiiluin pra'stohiI)aiitui', tamquam egregii inilites talera, eidem obseciiturus,
    pugnaj avidi, et mortein cum gloria suscipiendam 11 Longum ergo iter ingrediens, a civitateSar-
    generose atque iiilrepide prospicientes. dium usque Pergamum sequi Sanctos jussit, et cele- redueuntur
    8 Venit autera Sardes Valeriiis, sperans qiiod, ritatem currentium equoriim pedibiis consequi, ut Perffamwn
    licet anten iniiius ex votu res ei cesserit, nunc ta- labore cursus eonfecti, vel inviti abducerentur a
    rursus fru-
    stia soltctlan' men eos fiicile persuasibiles subactosque esset re- proposito, etpersuaderentur idolis immolare, Sanc-
    Iw blandi- pertiirus. Solum eniin laborem noverat quem susti- ti vero, quihus omnis pro Christo cruciatus non
    liis :
    Duerant : seil unde terrestris illaanima, etdivinse dolorem adfereb.at, sed voluptatem (utpnte indicium
    lucis ac bouitatisprorsiis expers, cognosceret quid sui erga Jesum Christum
    araoris) nptassent ut cur-
    Postquam autem nunc magis
    eis solatii accessissel? sus diuturnior foret, majnrisquehetitiae occasionera
    quam aiitea vultuquidem serenos, animo vero cons- prasberet. Diera ergo in ejusraodi cursus labore
    taiites, et mente imperturbatos vidit; desperans se traducentes, ut dicere possent cum Davide
    et super
    aliquid profecturiim torraentis, blanditiis rursum et doloreravulnerum nnstrorum hocquoqiie addiderunt
    majurum muneruni pollicitationibiis aggressus est retrusiin carcerem sunt ubi adveniente nocte, An-
    ;

    generosoriim istorum laliefactare constautiam. Sed gelica qujedara seu potius Divina virtus ipsis adfuit,
    et hoc cum diii (riistra tentasset semperque ro- et phigas eoruraomnes ouravit. raajnremqiie ad cer-
    busliores inveiiiret, rur^usad severit:item se trans- tamina proinptitudinera iis ingessit. Mane aiitera F-
    tulit assidua illa inutationeet serinonis variet:ite,
    ; surgeus Valerius, considerans hesterna;diei fati.ira- blduo currere
    illaqiieare volens ipsorum in Christo simplicitatem. post eguos
    tionem, rursum eos voluit pedibus sequi, eo tautiim
    coacti.
    Sed et hic viclus, cuin nec in miniino quidem cedere fineut laborera eis augeret, quos credebat ne si por-
    sibi videret Martyres, seque instar vulpis pugnare
    tarentur quidem suffecturos itineri. Cum vero eos
    cura leonibus; cunrtis suiscontra eos machinamen- vidisset adeo valentes
    nihilorainus et vultu magis
    tis dilflsus, alia prorsus via agendum censuit, et florido,quam qui balneisdeliciisquecontinuls foventur
    Carpum atque Papyluin dimittit, jubens eos solicite in umbra; magiae rem adscripsit plenus ipse daeino-
    custodiri.
    nibus et utsuo furori obsequeretur, laborem eo-
    :

    9 tjiiid igitur? Admiraliilem Agathodorum, qui rura auxit, omnia eorum meinbra ferro gravari at-
    Martyribus ministrans familiaria eis exhibebat ob- que ita. rursura viara inire jubelisi
    e( eonim
    sequia, Marlyr etiamipse ])erfectus, ot pro suo erga
    fanuitus
    Agatfiodorus dominos amnre eorumduin Otti* ipsis particeps tor- CAPUT III.
    mentorum bunc, inquain, extendi jiissit et neivis
    ; Pergamum reducti Sancti fidem suam vcrbis,
    bubulis inclementer cadi, tuin ut dolore afficeret miraculis. el tormentisconfinnant.
    Sanctos, propter ejus qui eamdem cum ipsis fidem
    profitebatur suppliciuui, tum ut iisdem terrorem i ostquam ad praestitutum locum pervenere tara
    S Carpus
    incuteret. Conteudebant ergo utrimque Jiidex et Valeriiis quara sancti, ille peragi sacrificia jubet, et
    ieorstni so-
    Martyr : Judex quidem ut pl«g«rum multitudine tribunalsibi ad judicandum constitui tum coram :
    licilatvs
    hominem suam in perlralieret sententiain, Martyr se Carpum constituens, et vultum induens fidelis
    autera plagas tam bilariter excipiens, ut etiain ora- amici, magnamque pro eo solicitudinem gerentis :

    ret produci supplioium, et ne tortores fatigareutur Oportebat quidem te, inquit, reveritum magnara
    Cffidendo. Cum igitur Martyris corpus diu multum- meam erga te discretionem, ultro amplecti qiiod ho-
    que coucisum esset flagris, fluebant velut ex fonte nestius est, et magnis diis sacrificare nunc vero :

    quodam rivi sanguinis, nudabantur viscera suis nec suasionibus nec adhortationibus raotus, utvideo
    val
    DECIMA TERTIA APRILIS. 128

    vel tantillam ipsis refers gcratiam. etpropriam uti- tum invocaverit. Cum autem diceret Valerius; Vi- D
    PEH META-
    ]itatem penitus negligis. Ecce illi, tuam miserati deamiis in prsesentiarum, quod dicis : Non ego, in-
    PlinAS.
    senectutem, fecerunt ut iter conficeres ab.sque mo- quit Papyliis, rem primus aggrediar (vereor enim EX MSS GR.
    lestia : tu vero, nescio quo spiritu actiis, tum erga ne eam adulterans ipse daemonibusadscribns mira- in coclite pO'
    bene!"ac.tores ingratus esse inveniiis, tiim me ipsum culuni) sed vestri queracumque voluerint deorum trandum.
    niillius faciens arleorum cullum ctinctaris accedere. suorum primum invocent, et tunc Ctiristi mei virtu-
    Seii vel nunc saltem annuere velis. miliique utilia tera manifestabn.
    suadenti credere. Etenim canitiem tuam revereor, 15 Tunc mlnistros et sacrifinulos quosdam con-
    magnnque afficior moerore, et tamqu;im propriam gregans Valerius. jussit invocare deos suos, neque
    tuam deffeo c.damitatem. Sed quid uUra sustineo? ulli vel artivel industrijEvel nliericuicumque rationi pro qvo fru-
    itra tnvo-
    Scis ipse, quodsic cnntemplus, si non meain, saltem parcere. Hli autem alius alio convertentes sese,
    cantur dii :
    illalam diisinjuriamnon possim dissiraul.ire. AdliEec unus Apollinem, alter ..'l^^scnlapium, tertiii-; aliquera
    divinus Carpus, Consilium, inquit, quod a luce ad alium inanium deorum invocabat, impotentes, super
    consfanter
    tenebras, n vita ducit ad mortem, nemo ratinnis re quantum quidem ad homines attinet impossibili,
    resislit,
    compos consilium nominaverit, sed insidias. Si appellantes. Et erat lidicula valde ac plena dede-
    meam. utinqiiis, canitiem revereris ;
    quid impedit, coris acfio : numquid enim, ut ait magnus Isaias,
    quo minus ipse milii, paterne consulenti, obsequa- pro vivis reqiiirent a mortuis ? Totus igitur dies in-
    ris. Te quidem tormenta mea dolore affiriiint etro : sumptus est quidem orabant, sacriticabant,
    : et hi
    autem tuum misereor interitum, et manifeste tibi supplicabant, omnem circa vana ista explentes pa-
    compatior (festis mihi, quam diligo, veritas) quod crorum ordinem surda autem manebant surda, et
    ;

    ejusraodi deos adores.et ponas mendaciiim fiduciam ei qiii parte orbus uullum adferebatur
    visu erat ex
    tuani, ut cum Scripturaloquar. Ipsi autemquomodo juvamen, perhrec quae vane agebantur. Quid igitur?
    credi possunt dii, qui ex inamima fahrefacti mate- Corpnrisac mentis oculos in cceluui attollens Christi non item
    fnistra
    ria, habent ab humanis manibiis quod in rerum na- Martyr, Domini sui deprecatus est misericordiam
    Chnstus. ;

    tura sint? deinde Crucis signum impressit oculis ejus, manu E


    13 Tantam suorum Deorum injnriara, licet vera eos contingens ; moxque secuta est illuminatio ocuU
    essent Carpi verlia,minime fereudam existimans illius casci; et qui extinctus fuerat, facilius quam
    flagrls dlre
    Valerius, bene abeodictispessimam vicem reddidit: si post somnum reclusus fuisset, apertus est;quod
    cxdUur,
    oderat enim corripientera in porta, juxta divinum vero est amplius, soluta quoque est caecitas animi,
    Amos, et abnminabatur loquenfem perfecte. Jussit et fidem suscipiens A"erum conspexit lumen, qiiod
    Am. 5, 10 ergo continuo. urgebat namque immoderata indi- illuminat omnem hominem venientem in hunc
    gnatin;et lictorum manibus traditus Sanclus. spi- mundum; simulque hnminura raultitudo ingens mi-
    neis virgis inclementer csedebatur, adeo ut carnes raculo illu adducta
    et-t ad veritatis agnitionem.

    ejusdiscerptie spargerentur in aere :et tamen neque 16 Quem.


    couvertere talia non potuissent, per-
    tum flagella-
    sic satiabatur furor, sed rursum alii lictores adhi- suaderentque qua^rere ac discere, quis es-set ille to Papylo
    €t lampadlhus biti partim quidem himpadibus ustulabant laTera, tanta virtute prjeditus. quem Papylus. prjedicabat?
    ustuluttir. partim salem vulneribus inhumaniter inspargebant: Sed si omnes, Valerium certe non fiexerunt, imo
    unde rivi sanguiuis fluebant per pavimentum, et di- ipso secrudeliorem eifecere. perinde ac delectaretur
    vuls:t' fibrae dirissimum Martyri faciebant dolorem. errore, nec pati pnsset veritatem revelari. Quare
    Fatigari inbis debiiissent, etiamsi vel inanimam rem illlustestem in lignum tollens, dirissimejussit vcr-
    sic verberassent, vos certe vel solo audiru percepis- berari, talem vicem reddens pro beneficio ipsius as-
    tisdolorem. Martyr autem quantum magis augeha- sessori collato. Csedebatur ergo fljgellis formosura
    tur cruciatuum niultitudo, tanto magisdivinocapie- illud corpus. Papylus vern nihildoluit, nisi quod non
    batur amore, quapiam jncundissimade-
    et veluli re gravlores inferrentur cruciatus unde e couverso :

    lectabatur cruciatibu^ usque dum viri genero^itate


    ; Valerius omnia tormenta sua victa inluens. perge-
    la^satus Valerius, incarcerem eura remisit. nerosam Martyris sancticonstantiam, proprium vix
    14 Tuin vero divinum Papylum, velut nunc pri- sustinebat dolorem. acerbe tortus. Jussit igitur

    Infcrroijaliis mum eumintuitus. inlerrogare capit, qui parentes. etiam alia adhiberi supplici^, ignemque admoveri
    cfiam Pajiij- quse patria. aut quae scientia esset Martyri. Cui lateribus et lapides in Sunctum jaci ; .sed nec pro-
    lus.
    Sanctus Jain pridem, inquit, didicisli, qiind iuge-
    ; pterignem quidquam indecorum passus est Martyr;
    nuorum parentum filins Tliyatiris advenerim pro- ; etlapides, tamquamsireveriti essent corpus itacru- tiec igvls nec
    lapides no-
    fiteor autem artem medicam, nou qualis exercetur delitercsesum pruChristo, aliuquamquo jaciebantur
    cent :
    per herbas de terra natas, sed qualis divinitus ho- declinabant, contra ipsura vero nequaquam fereban-
    mini conceditur; non enim medicinam corpnribus tur. Deficiens ergo Valerius, nec inveuiensquomodo
    definimus, sed et spiritualibus legritudinibus curam Sanctos ultra torqueret, tempus dedit vulneribus;
    impendimus.TumJudex, nnnahsqueexercitationibus exi.stimansquodlicet modicumMartyressustinerent»
    Galeni et Hippocratis. qui talera a diis scientiam ipsataraen vulnerain saniein conversa dirioribuseos
    ef uterque
    cousecuti sunt, ista fiuut, Papylus respou-
    inquit. cruciareutdoloribus. atque adeomnliiores reddej'ent Sancfus
    dit Galenus quideni et Hippocrates, et quotquot
    : ad futnras qupestiones. Sedilll propinquum habentes divinitus
    sanatur.
    eorumartera sectantur, tuncpossuutjuvare.diquem, medicum suum, propter quem etiam cum jucundi-
    provocat ad quando Deus noster pro sua benignitate gratiara eis tate exceperant plagas, non modo a doloribns, sed
    tniraculam ad hoc indulserit sin auteni, inane estiis studium
    ; ab ipsis quoque cicatricibus levati sunt ut nec ;

    suum, uequidquam proficiente artis experientia. vestigiura quidem plagarum circumferrent, seqae
    Quos vero Deos nominas, ii neque seipsos juvare ipsum, non Martyres. afTecisse molestia Valerius
    cura valeant, quomodo alien» curationi intendent videretur quanto enim magis illorum lahores divi-
    :

    animiim. Si vero cuplas ipso id opere discere, eum nitiis sublevabantur, tanto magis flagellabatur cor
    quipropete sedet, altero, ut cernis, oculo privatum, pjus. et furor haud aliter quam ignis testuabat.
    videre faciant et mihi quod dicam amplius nihil
    :

    supererit. Putasne, inquit Valerius, esse aliquem CAPUT IV.


    qui hunc possit sanare ? Non hunc tantum, reponit Mors Sanctis diversimode intentata. ac de-
    sanctus, sed alium quemcumque morbum,quantum- mum
    illata gladio, etiam S. Agathonicae.
    libet incurabile malum videatur, facile oranino cu-
    raverit, is, quicunctas infirmitates curantera Chris- J; ost modicum temporis intervallura rursum Vale-
    rius
    : ,

    126 PASSIO SS. CARPI, PAPYLI, ET SOCIORUM.


    rius .siiljlimis in (nl)un,'ili sedit, et furiosiini ac tru- dem inodo vincere moliens impius, frustra (amen
    IM n MR- rulcntum intiiens , per oculos . .inimai specula ,
    btborans dum contra Deum pugnat. Etenim divina
    TMimvs quaBdam gratia Martyri-
    interiorem monstrabat acerhitatem, aliis plerisf|ue atqiie virtus, in ipsa fossa
    E\ M.SS Cili,

    Esfiiol/ranlcs inan-cssus, solisqua; arrogantife suse ministris stipa- biis adstitit calcis vim retundens. et sauctos a dolore
    juftici mortls tiis. Inducti aiiteni genercsi viri, aut potiiis pronipte praeservans.
    infirettdic
    injrrossi sunt; diceres ad conviviuni eos, non ;td 19 Valerius autem, qnanto majorem gratiam vi- crepiitis
    larctitalcni.
    agonem vomri. Ipse autem silii videliatur vel ante debat ajiparere in illis, tauto petulautius in.sauiebat, cloi-ntit
    calceanlitr.
    ininas solo ens pertcrrefacturus aspectu; et quia couteudeiis ipso Deo videri potentior. Crepidis igi-
    innigiiiabatur mntatos eorum iinimos, de suo illos iii- tur ferreis, per quas longi clavi transtixi er.int, jubet
    terrogaliat proposito ; taiituni vero aberant ab ejus- indui pedes Martyrum, et .sic calceatos currerc, ut
    modi aliqu.i passinne, ul econtra exprobrarent illi vel tali cruciatu deficieiUes, victi piitarendir : sed
    in sententia ferenda tarditatem, et quod non safis et hoc frustra fuit, r|uaiitoque plura ille excogitabat
    cito occiderentur, xgre sibi esse monstrarent. Qiiid et magis nova, tanto divinior potentia obuinbrabat
    tibi tuisque ministris, inquiunt, facessis negotium, Sanctos, eosque faciebat cunctis t,ormentis illatis
    Taptantvr
    saepius nos addiicens ad tribunal, extrem;E autem superiores, et advefsus durissiraa qu;Bvis robustio-
    supra Iritmlos
    ferieos. scmper parccns sententix' ? An forsan speras per- res. T;iinmanifesle adjiiios a superna gratia, cona-
    vertere nos, et persuadere ut a Cliristu et a veritate batnr nibilominus ille inducere ut diis sacrificarent, conjiciuntur
    deficlamus ? Tunc id sperare poteris, quando nos usque adeo sua eum dementaverat rabies : cumque in fornacem
    diis tuis similes, sensu videris ac loqiiela privafos, ultra imn Iiaberet iiuod faceret, palam victus confu-
    Vix ea dixerant, cum murices ferrei per terrara susque, fornacein mul(a materia instructani mand.a-
    sp;irsi siint, siipra qiios nudi atque siipini iirojpcli vitacceiidi, in camqiie S;vnctos conjici ipsa autem :

    generosi immaniter traliebantiir,


    atlilet», per eos mox restiiicta illos refocillebat, iion urebat. Tunc
    rein sane ad cruciatum acerbissimam. si vel soliiin aiitem venerabilis Agatlionica, saucti Martyris, di-
    ociilis subjiciatur. Sed neqiie liis destituit f imulos viiii inqiiaiu Papyli, vere gerinaua soror, cura ipsis ijuain uttro

    snos Ileiis, verum (oportet cnim inorcttilur


    rur,-.iim aliquid e ingressa in ignein est, certaminum aiit p itius coro-
    Afjatlionica,
    lacerantur
    divinis Spirituris admiscere) ascendit inspirans in narum fiitura particeps. Cum autem illos rursum K
    scorptontbns, faciem eoruin et liberans ens ex afflictione : et subito excepisset carcer, rursiim liyranis et orati.uiibus ad
    disparuerunt tribuli, et ipsi conservati sunt indem- Deiini faciendis vacare inceperunt.
    nes. Ea res iu nianifestuin furorcm adegit Judicein. 20 Porro Judex in omnibiis deficiens , tandem, ct gtadio
    eoqiie jubente adeo crudeliter lanial:i scorpionibiis licel ;egre, ipsos adjudicavit glaiJio. Ibant igitur deniquc cum
    suut lateraMartyruin, utnatur.i! lines ntrimque pgre- illis plcctitur
    ad locuin supplicii. pleni gaudio, ne
    saiicti M;irt_vres
    dorcntiir, tam lictores immisericorditer saiviendo, lunc quidem Jeserente eos S. Agathonica deinde ;

    qinim Siincti constanler perferendo. puras inaniis attollentes in coelum, non tantnm pro
    ottjicimitur 18 Post Iia;c ferariiin imin:inisiima! cnllectsesunt, seipsis orabant, sed etiam pro occisoribiis suis, ut
    feris, tliealriimque sanctis appaivitiim, et ipse Valerius ab errore liberati ad pietatem converterentiir. Hanc
    spectator sedit : qui M:irtjrcs in muilium adducens, nempe iuimicis suis vicem retribuebant boni dis-
    imniisit contra cos iirsam; credeiis siniiil atqiie di cipuli optiini niagislri, qui oravit ut siiis cruciflxori-
    niissaesset, dilaceraturam cnrpora eorum scd vidit : hus diraitleret P.ater sed et agnoscebant magnam
    :

    irratioiiabilera naturam niirum in inoduni factam ab illis sibi fieri gratiam. per quos dimittcbintur ad
    inagistram ratione iiteiitiuni. Ursa eiiiin, velut siie •
    suinme sibi desideratum Deura. Omnibiis autera corpora a
    ciosos S.anctorum pedes et p:icom veram annuntian- condiicentiaapprecati, capitibus minuti sunt, mensis Cttristianis,

    tes reverita, nibil aiit fernm aut omnino brut:de e,^it, honoriftce
    Octobris die decima tertia. Corpora vero, absque
    sepctiuntur.
    sed coram eis procidit. ip«osque blande oscul:ib:itur. honnre neglectim jacentia, Christianorum manus
    Non fuit lioc satis ;id dandam iusipienti .Judici intel- sustulere, eaque cum Iamp;idibiis et hymnis ornato in
    lit;entiain sed leonem quoque imniitti jiibet proti-
    :
    locosepelierunt, fldelibus in lliesaurum inviolabilem,
    nus. Veruin
    Iiic ([uoque Iiaud miuus quam ursa spiritibus malis in flagellum, cuncti,-. ffigrotautibus
    diviuo paruit nului, neqne quiJquam inali facere in refrigerium certanique medicinaiii morborum in ;

    voluit pro conimuni Domino decertantibus. gloriam denique Deo


    V;ilerius P;ttri et Domino nostro Jesu
    tamen, cnnalus .seipsiim qiioque malitia viiuere, in Cbristo, ciii convenit honor et
    rir.r calci per virtus cum sanctis-
    fos^ain. plnnam c;ilce, qu:e viva ilici solct,
    triiluitin im- uova scili- simo ac vivifico Spiritu, nunc et semper et in secula
    cet et adliuc ardente, privcepit Sanctos
    tnciguiitur, immergi, in seculorum. Amen.
    C eaqiie relinqui tolis Iribus diebus quocunqiie ; taii-

    DE SANCTIS MARTYRIBUS
    MAXLVIO, QIJINTILIANO, DADA, DOROSTI IN MYSIA li\-

    FERIORE SEU BULGARIA.


    iCB DIO- Cclrbris ei.1 lionim Marlyrmn memoria apitd Sed illi excitati, mox consurgeutes, se dederunt in
    ci.r,Ti \xo CravM, ijii! priino eo^ ci-lel)iaiit nm Aprilis preces, seseque niutiio ad constaiitiam obfirmaruiit
    ;
    rt Iwc eorum elogium linbent iii c.ri iisis el ma- et acoeilens Angelus Doniini eos prorsus conlorta-
    'iiiscriptis ^fciucis ,1 ii/)ii,; Afiiximitm Epi.vo-
    Elfifium vitx
    vit.Diluculo diei facto cum surrexissent, plurima
    pnm Ctjlli.jrnrum Endem die cerlamen sanclorum
    :
    relalum sunt ab iuipiis perpessi :numquam tamen adigi po-
    AiirUit.
    Martyrum Maximi, Cinlilliani, et Dad;c. Fueriint
    I :l hi tuerunt, iit Cbristuni negarent, seJ aperte et gene-
    rj Mcufti^. Sancti teraporibiis impiissimnnim Imperatoruin rose confessi sunt eum esse verum Deum et creato-
    Maximinni et Diocleliani; qiiando ,apti in Oxebia rem universi. Quapropt,'r crudeliter verberati sunt
    rcgioue, traditi sunt Consnlibus T:iuricio et G:iio
    et in caivercm retrusi, ac rursum cum aliis diris
    a q.iibus cum esseut de fldc interrogati, ct libere
    tormeiitis postremo capite sunt plexi. Hac-
    afllicti, '"'""'••jii
    Christum con(lter,M.lur; in c:trcerem '"''''''•
    sunt conje,-ti tenu.i aiud cloijium : cx qno hxc pnucn in Mfnologiiim
    Cum ergo ibnloui somnuin ,'aperent,
    veiiit diabolus Sirlfti sunl Iranslntn : Eodein die sanctorum Marty-
    et im:nisit illis somuia et cogitationes contra fid,-m. runi Maxiini, Quintiliaiii et Data;, Maxiraiano et
    Diocletia: o
    , ,

    DECIMA TERTIA APRILIS. 127

    Diocletiano Imperatoribus gladio peroussorum. Eo- proprinra locum, Ozobiadictum, ubi rlio xxviii Apri- D
    MartijrTl. dcm Mcnolorjioin Noiis citaio Mnnorautur inMariyro- lis rapite plexi stint. Cum autem multis annis pre-
    Hotn. ct
    logio liodii-nw Homauo. At Galrnisius siniiti elnijio nc tiosa; illorum reliqiiiEc ignotse latuisseuf, per Ange-
    Galesinlo.
    nos dedimits eos o.rovnnt, et seciindum eliam Cintillia- lum seciinda Augusti prodilje sunt ; quse hodieque
    num oppelliit paasosqne in Graecia tradit. Vernm swra in a^de sanctissima-* Dei Genitricis in Biglanfjo ron-
    iti O.rcbin rcgionc , Grsece £v /f<'jf*a t^ '0^y,6i'a. Quj.' ditiL» sunt, ubi et illorum solennitas peragitur Ilsec
    in sequentihns mngis elneidabnnlnr. iinqnx etiam in MSS. Mcn^is
    Chifjletianis et excnsts
    Pioprinm hnrnm Martyium diem natalem quo
    :2 Itabc.ntur. in quihns xxviii die Aprilis dicuntur O/o-
    28 Apvilis ,

    (jlor:n-um at/onem pcrfeccmnt, esse diein xxvni hujns biee interfecti at Rbedostolnn perperamprn Dnros-
    :

    niensis Aprilis, infra e.r. ipsis Actis consinbit : ad quem tolo icgilur. Aildunlur in iis de inventione lii versus.

    cx MS, diem in MS. Gr.Tco Synaxario, quod Parisiis ail col- T[>e'.i iY.!ji'^o-JOV. yf, yex.rjov^ i^fi)£Oor^o-jc

    Stjnaaario leginm Ciaromnnlnnum Socielntis Jesu spectnt , isla FloX'!) AEyetv EOi/.e cv v.o-j'^y.:^ 'iyi.

    ieguniiir : Cprfameii sfinctorum Martyruiii, Maxiuii, Tres terra portans mortuos, vitae datos
    Dad et Cyiuilliani. Hi eraut tpmporibus DioflHtiani C<jeIo Inqui videtur : Hos conden<, habe. et Menol.
    et Maximiatii, siib Cousulihu.s Gabiiiio et Tarquinin, Hwc solennitns rccolitur eliam in Mcnnlogio Bnsiiii Basttii Inip.

    oriundi ex urbe Dorostolo in secunda M^sia. Ex Iiis Jmperatoris. Et MSS. Mcnxis Taurinensibus Dttcis
    S. Maximus erat pauctaj Ecclesia? Lector, prBeclare Snhaudiic.
    in sacris Scripluris exercitatus, qui sua eruditione 4 Drmnm qnartns dics iliornm snlennitali adscriptns 28 Julii ex
    eisdem.
    omncK ibidem Sanctos instruehat et confortabat. et est XXVIII Jul/i, in eodcm MS. Syna.rario et Menans,
    alios ad Christi Hdem adducebat. Qua de caussa apud ailjuncto quarlo socio his verbis •
    Certamen .sanctoriira
    Consules delatus, cum Dada et Cyntilliano ad qu?es- Martyriim Cyiitiani, sen Cyntiliani, Dad;e, Maximi,
    tionem adductus est cum quibus sim-ere et sine : et Callinici. Peragitur ef-rum solennitas in Biglan-
    uUo figmento animi sensiim declaravit. palam et co- tio. Plnrcs fuerunt Martyres CaHiniri appcllaii. Satis

    ram omnibus tidein Christi confessus. Mox ergn pri- ceiehris estS. Cnilinicus Cili.c Martyr, qui xxix Julii
    inum cum sociis athletis in carceren. conjeetus est, ctiam Constoutinnpnli pubticum ailtum hnbuit. De S.
    ubi ipsi mox oinnes ab Angelo Dei confidenti auda- Cnllinico Maityre, socio SS. Tltyrsi et Leucii, plnri'
    cia fiierunt repleti. Postea e cavoere educti, et nuili bus egimus xxvm Janunrii.
    in terra prostrati, vehementibus virgis dilacerati 5 Ihvc dedncta non sufficient nonnnllis Hispa- Hipanla:
    late

    fueruiit, ef u(, cervices eorum priTnscindereiitnr adju- 7iit qni corum nomina intrnsernnl pseudo Chrontcis nf/icti.
    dicati. Mandato orgn Consulum delali inde fuerunt Dcrlri ct Jnlinni : et apud Dertrum ista hnhent ad
    in propriam illorum possessionem, Oznbia appella- annuni 2D0. In Octaviola Vezozabia^ sancti Marty-
    tain. Cujus loci iiico!a> sacriim S. Maximi suscepe- res, Maximus
    et Dadas. ct plenius apud Jnlinnum in

    runt caput, illuilque pro ultima consummatiune ex num. 217 istis verhis : Maximus. Dadas et
    Ailvcrsariis
    pra-cepto Consulum corona? ferreae acutis clavis cir- Quintilianus celebres sunt in Hispania, qui sub Ju-
    ctimcinctaiimposuerunt qtiasi multas et graves : dico Tarqtiinio Consulans qui jiissu Dacii totius ,

    blasphemias contra deos dixis^et. Poslea pretioNfe Hispaniie Pnusitlis regebat Tarraconeiisem, in Can-
    horum Martyrum rellquiae Constantiunpolim delat» tabris urbe Octaviola, in cujus pr^dio Okonia erant,
    sunt, ct in Ecclesia Deiparse Virginis in Biglentio passi sunl sxviii Aprilis. Et ut niltil dce:set, Tnmnius
    deposit.o 1 Mariyruui soIennit.is
    in qua >acra iinruin Sulmar in Marlyrolngio Ilispanico aldidit al'qua Acla
    peragitur. I/xcibi. Est ergn pntria horum e.t palnestra er MS. Calagorritino et aliis, pro qnibits damus Actn
    Acta Gr.rca
    marlyrii Buriisiornm, scn Durostorum nut Durostolun, Grn'ca, Lutine rcddita a Guiliclmo Sirlelo ex dcstderio
    uibs Epi&copnlis Triballoriim in Mysia inferiore, nunc Aloysii Lipomnnni, qui ca iomo 7 Viiarum simctnrnm /n Crijpta-
    Buiijurix nd.^cripla :a qna non vidclur piocnl nhfni.sse Patrum pnrle 2 cditit. Acccpit autcm ilia Sirletus eu: fcrrula con-
    lolofjio scripla.
    >
    linp.
    Ozoliia. suprn Oxebia (i/<'(a. Alind clo'jium liabcfur in MS. Vitarum enllcctionc, qitain invcncmt in bibliollicca

    McntiUiijin Basilii Porphyrogeniti qnod hi-<ce nb suam Crypta'-I'\'rratie nnde ad Vattcanam Iranslala est. f'e-

    un.i'ini:nlein et nonnullain virietalem ndjnngimus, et rum i-ila collectto nnn c^t Simconis Metnphrnstx, xU
    est liujnsniodi, primn loco propositum : Die xxvni men- dicli anclores cnm Lavrcntin Surio ccn.wcmnt : scd post
    sis Aprilis.Certamen sancti Martyris Data; et sucio- itlins oldtum eiapsts aiiquol secnlis conipiiala esl a dicti
    rum. Martyres Ciirisli Dadas. Maximu^ et Cyntillia- monnsterii monachis Grsccis : qtii vescio unde, cer.'e

    nus, fuerunt sub Maximiauo Imjteratore, Tarquinio non ahsque mendis, in notandis Imperatornm nnminilms,
    ,
    Cunsule, ex urbe Dorostoro in Macednnia ex iiis : aticnjus imperiti librarii vitio depravata exemplnria
    Maxinius fiiit in sancta Dei Ecclesia Lector. insienis videntur transcripsisse. Prima cnim etnltima verha ma-
    divinarum Scripturarum inlerpres, qui in Christi niiestc snnt corrupta, quiv sic (cguntur ; Quo tenipore
    nomine palaua ejus religionem docebat. Dadas vero imperabant Maximus et Maximianus, iiomines valde
    et Cyntilliaiius eraiit ejus discipuh, ipsi valde cari. impii, Gahinio et Tarquinio Consulibus, secnndo
    Denuntiati pruinde suut civitatis Pra^.sidi et com- Imperii eorum anno, diaboli furor adversus Christia-
    prehensi, at^jue ad eum adducti. Cuinque ab eo in- nos homines erupit. £t rur^us m /ih(? : Passi sunt
    terrogati,sunima animi fiducia Christum professi aulem Saneti, Imperautibus Maximo et Maximiano,
    essent, in carcerem detrusi sunt e quo deinde : Tarqtiinio et Galinin Cnnsulibus.
    educti, atque idola adorare jussi. id conslanter re- b Qui hic Sccundns , Imperii , annns appellatur
    in aliijuiliiis
    nuerunt Quare deniidati et super liumum extensi,
    : Grxce vj -r, ^iu-iox ff-vrw ixayrj , dcheret esse annus explicantui
    a quatuor siitellilibus c;esi sunt, ac postea capite Christi cclxxxvi, quo Marimianns Jleicniens ex Cx-
    obtruncati. Eorum autem Reliipiiae iiide translatx*, sare criuitus cst a Diocletiano Auynsliis, ct Consules
    honorifice fuerunt Constanlinopoli depositiE. Memi- emnt M. Junius Maiimns et f^ettius Aqniiinus; Ju-
    nit eornmdc/n Motanus in yluctario Usuardi. nius anlem Ma.iinius pnvterea urbis Prxfccturam ad-

    2 Auijvsli 3 Terlins dies solennitati Itorum Martijrnm adscnp- ministmbal : adco ut hiijus no/ncn videri posset irrepsissc
    proplvr tus est secnndns mensi^ Aiigusti, dc qica in endcm MS. in locum Diocictiani, qui tunc sccundo itnno imperabat.
    liiviiifnnieni
    Syna.rario Grsico Parisicnsi isla halwntur. Eodem Gahtnius nutcm et Tarquinius satis posstint mteliigi
    rrhijtiiiinim,
    ditj Inventio sacrarum reliquiaruin Maximi, Dada^ et uon fiiisse Consules Ro/nani,scd sotum Proconsnles seu
    Cynlilliani, per sub Maxi-
    Angelum facta. Erant hi riri Consntarcs, qui millehnntur ad Proiuncias Consu-
    ij Mfi. Sij- miano Impei-atore in Doroslolo civitale secundie larcs, quates in A^otitia Iinpcrii assignantur Illyricn/n,
    nii.rofio.
    Mysi-Le et cum oblati essent Tarquinio Consuli, ac
    : Dacia Pannontia
    , Thracia sub qna) , , utn vnn fucrtt
    noltent diis immuUire, verberati sunt et abducti in Dorostorum, nrhs Mysix inferti<ri^.
    ACTA
    128 PASSIO SS. MAXIMI, DAD.E. QUITILIANI.
    omnium nomina? Respindit Magnilianus Notarius: D
    respuunt
    si tua potestas jubet, leL'atur textu*. DixitGabinius
    VI DF ACTA
    f.B^CA PAG.
    ACTA MARTYRIl. Procimsul : Legatur. Tunc Magnilianus Notarius tns
    vblafum ma-
    rfe-jrunt
    576.
    Fx MS. Grs^co Valirano, Inlerprete D P. l(>gens Qua; ab ouinihus accepi nomina lifflc
    dixit : sacerdotium,
    suiit; Maximus, Dadas, et Quintilianus. Tunc dixit
    a JmpeiMntil)nsDii>clpti:inooetMnximinno,hnmiiiibus Pra>sesTarquinius. Ecce in raanibusnostris est ves-
    Persrcutlone in]|iiisMmis, eTan|uinio atr|ue G ibinio i Prcicon.-u- tra caritas : si ergo vulfis vivere, abite et sacrifi-
    mofa .tnno Imperii ipsonim sccundo, cate deoruni matri et erilis eorum sacerdotes si-
    lafuin p<*rpntil)us , ; :

    b
    rlialioli fiirnr contra Cliristianos eriipit. Ipsis siqui- quidem obiit sacerdos qui illam honorabat, atque ad
    ilom (.rbis terr.nrum regimen rprorurantibus, emis- niagnum Jovem ccelestemque regem abiit ut ei mi-
    sum est ab iis decretum ;
    quoil dicto eorum aniio nistret. Sanctus Maximus respondit : Hominum
    con.stituerant, in lianc sententiam. Invenimus vos. iniquissime et inipudentissime, non refiirmidas no-
    quolqnot nobis e^ti^ siibjecti, Dcorum venerationi meii Domini. Dei nomine conipellans adulterum,
    H (leviitMS in hoc igilnr secimdo nostri d Iniperii an-
    : eumque regera cielestem indigetans"? Scitote, o in-
    e/ ediclo 110 confiruam ciirani geren'e>, obsecramns et hnr- sensati , omnibus
    quia Chrislus est lex cailestis,
    proposito,
    taniur (imnes, qui liis nostris teiriporibus incohint providens omnia manu sua continens. Scias igi-
    , et
    regioneni islani . nt :ul cultum et amorem (ieorum tur quod nos exitiale istud niandatum perficere ne-
    omni niodo .-tuileant cunctos inducere : si enim in- queamiis nos eniin Deum corli omnino adoraraus,
    :

    ventus rueiit aliquis, iiuocuinque in loco Cliristi vir- ut qui sumus Hgmentura manus ejus.
    tiitcm nominans, nostram contr.i se indi{:nnticnera b Gabinius vero Proconsul vocans ad se Dadam et judicium,
    suscitat. Ilis audiiis concurrit populus ad faciendiim, et Quintilianum , quasi eis consultutn volens , mnl- insaniam,
    qua- ab illis pra^scripia erant : die autem constiiuto tis iiianihus verbis tentabat, si |iosset eos decipere, redarguuntf
    omnlgue po- salutarunt I'ra>sides suos, direntes : Gi'atiftcentur atque ad perniciosam sua)n pertraliere vol))ntatem.
    pvlo ad x'icrl-
    nobis Doniini nostii, qui tam solicite provident deo- Sancti vero Dadas etQuintilianus dixerunt ad euni:
    ftciim con-
    cuncnte, i-um bonori. Kespondit Tarquinius Con-ul;iris : Nos consentimus iis qu;B dixit Frater noster Maxi-
    13 (.iuoniani ti^ntHin pri mptitudinem in vobis reperio ; mus quoniam ipse est Catholicae Ecclesia; Lector;
    :

    nie auctore atque liorlalore, convenite in crastinum, etdivinam Scripturani ()pti)ne iiitelligens.novit quid
    et diis otieite sacriticium : ut ,
    qnoniam a longe ad- nos c()n\eniat facere tu vero diabolica deceptus in- :

    vcnislis , iiobisciini hetenitni , et sic unisqnisque sania , ignoias quid tibi sit conducibile : hoc autem
    vestrum in proiiriam redeat civitaiem. Posteralgi- si audire velles , unum cceleste lumen intuereris.
    tur die omnes accesserunt ad sacriticandum diis Gabinius Procdusul siraul cu)n Tarquinio dixerunt:
    suis : ila(jue dimisit eos Tarquinins Pra-ses, que- Erce quod modis vobis consulinius vos autein sua- :

    raadmodum promiserat. deri vobis non vultis, sed in vestra per^e\eratis in-
    2 l'nslridie vero borao qiiidnm furiosus , Tarqui- .'ani«. Respondit Maximus Vos ipsi insanitis qui :
    ,

    nium ailiens, dixit ; Siint viri tres, qui liesternodie vultis honunes recte viventes et unun Deum ado- ,

    noluerunt mandatis vestris obteinperare et diis sa- rantes, pertrahere ad culturam daeraonioru)n : q))od
    detati hi crificare, dicentes, eiini snlum adoi"are se qui in , igiiur visu)n vobis fuerit, facite : nec enim a nostro
    Snnctt ct
    cu>lis est, Deiini. 'lunc misit Tarquinius ministrns nos abducetis proposito,
    comi.rehensi,
    suos, qiii eos comprebendHrent ; euiites autem illi G Tuin Gahinius atque Tarquinius P)"oconsules,
    invenerunt ipsos in .suo pi'a'd)0, quod dicitur Ozo- collocut) inter se de iis (luie ipsis respondera)it Sanc-
    bia, Deo suo supplicantes coniprebensosque feri*eis et Anqelico
    ; ti jusserunt Ma)'tyi'es reduci in custx)dia)n
    , qui :
    confortatl
    vinciilis ligaveriint, et confestiin adduxerunt Do- e. abierunt. de sua .>ialute sermocinantes ad invicem. alloquio
    rostoluin, Ingivssi autem sub vesperam nuntiarunt Circa )nediam ve)>o noclem legens S. Maximus, Da-
    Tanpiiiiio. coiiijireheiisos esses bi-mines illos, qui se dam et Quiiitilianum ex divinis Sc)'iptu)'is multipli-
    Cbi istianos e-se dicunt : qiiibus Tarqninius Pra)ses citer insti'uebat. Deinde sopiti videriint diabolum
    tioctem in
    dixit : Hac quidein bora eos non statim sus' ipio, sed armis accinrtum et conlra se pugnantera : a somno
    cnrciTe tra^
    (Idei veslraj u.sque in crastinuin custodiendos trado. autem experrecti- apparuit Angelus Domini, dicens:
    dvcvnt
    wantet ;
    Igiliir milites, prout custo- sibi fuerat imperatnm . Nolite timei'e De))s enini, cui vos tradidistis, exci-
    dienint eos usque inane; vero tota nocte orabant ipsi piet vos, nec procul abest a vobis. Hoc ergo serinone
    dicentes Pra'be nobis, Domine Jesu Christe, civles- coiifortati benedicebant
    :
    . Dorainura usque niane.
    tem tuain virtutem in auxilium ut |iossimus supe- , Proamsulesverojusseruntadduci Sanctos, etcorara
    rare adversarios nostros , et pro tua benignitate se sisti quod cura fecissent miuistri, dixit Gabinius
    ;

    dign is nos eflite qui reportenius coronam vii to- Procimsul. Ecce coram nobis consisfitis
    ,
    niincigi- :
    spcrnunt
    riai.
    tur hortaraur vos ut abeuiites sacriticetis dii-, non infenlata
    ii Die facto, jubet Tarquinius coram se addnci parvos lionores a nobis consecuturi sin autera non sibi suppll- ;

    posteia dle Sanclos qiuis cuin vidisset et conleinplatus esset,


    • cia
    obteinperatis mortem vobis comparatis ; lioc enim :

    comm Pro- dixii lliccine sunt qui nostris


    : mandatis contemiitis, dii nostri nobis in soinnis prieceperunt har nocte.
    consulilms
    pro sua voluntale i-eligionem babinf! Et ad eos Sancti Martyres respondeiunt : Et nohisDeiis noster
    convei'sus Prinuim inquit nomina vestra n)il)i dignatus seipsum revelare
    , , ,
    in soinnio, ut pro ejus
    edicite. Uespomlit S. Maxinius Ego quidem secun- :
    nomine o-uciafus o)nnessi)sfi))pam)is. Tunc Tarqui-
    dun) Clii-isti fidcm Cbri-tianns su)n , sicut et hi ,
    nius ad Gahinium dixit Hi nisi formentis subjecti :

    fratre^ inei : sei undum luDuinem vero Maximus , fuerint, njiinquara poterunl persuaderi. Respondit
    norainor. Cui Pi'»ses Tarquinius Respondit in- Gabinius Siquideni ipsi
    ;
    : id eligunt, sibi ipsis culpam
    quit ut decel Clericum , non diis sed alteri cui-
    rtomina sua
    , ,
    adscrihant.
    piam servienteni. Isle autein alius, qui te sequitur
    ef /idrm 7 Tunc mandarunt min stris ut eos exuerent ves-
    prufetii. et imlii inhoc resistit, quomodo vocatiir'? Ipse vero tibus . quo facto dixit Gabinius; Ligatos eos exten- post illata
    rcspnnilens, dixit ei Dadas; nos autem eiiam
    ;
    ita dite super terram, et sic vei-berafe. Quod audientes vtrbera
    sunius, sicut et fraler noster qui prior respcndit. ministri sta'ira fererunt ut eis mandatum ei-at. Tar-
    Tum Tai-quiniiis Quis autem tertras S. Quinlilia-
    :
    '1
    quinius dixit ; Infen-ogafe eos, utrum velint obe-
    nus dixit QuintiUanus appellor Christianus autem
    : .
    dire et diis sacrificare : sin minus pra?parabimus eis
    .lum.
    adhiic alia tormenfa, ut pessiine ciuciaius ipsos vita
    4 Magniliano autem Notario verba eorum utrim- privenius. Interrogati autem a ministris Sancti
    queeicipienti, dixit Proconsul Oabinius Mar-
    Excepisti : tyres, velut ex uno responderunt ; Nos a Deo cor-
    roborati
    DECIMA TERTIA APRILIS. 129

    roborati, tnrmenta vestra contemnimus, nequeper- ANNOTATA. "


    versis vestris consiliis acquie.scimus, ut sacrificemus a Reslitiiimus pro Maximo, perperrim inlruso, Dio-
    dsemonibus. Ministri autem sicut al) illis audiverant nomen, ex consensu omuiim MSS. compendio-
    cleliani
    sic retulerunt Proconsulibus. Tarquinius Proconsul rum aniea produclornm qtiia satis apparet ea ex his
    ;

    dixit Quandoquidem parere nolint conjicite eos


    ; ,
    yictis , sed sincerius descriplis .
    pene verbotemus fiiifse

    in carcerem, jam enim est liora prandii. accepta.


    8 Transacta liora septima jusserunt Sanctos ad b Gnece iiti -.f,^ 'jT.v.tl:/:., siib Consulatu : scd om-
    tribunal sisti ; quibus adductis ilixit Gabinius Pro- nino diccndum vocem hanc lalins accipi, qnomodo Pro-
    constnnfcs in consul, Numquiil Maxiiue, utiliter ileliberasti ut sa- episcopi aut Vice-comites amplmlione qiiadam usi- ,

    sua coti'
    crifices diis. Re.sponditS. Nos ejusmodi Maximus :
    talissima Episcopi et comites appellantur : et sic infra,
    fmione.
    consilium non suscipimus. Sed quemadnioduui jam siEpe usurpatiir vox "IVztoc Consul, ejusque loco (ne
    antea tibi diximus nos aliiun neminem adoramus , strictius sumendam putesl invenilHr eliam ssepiiis 'Yr.a-
    nisi Dominum nostrum Jesum Cbristum, cum Patre rjyi; et "EKapy/ic, quod proprie sonat Piwinciffi Prae-
    et suncto Spiritu. Tunc iratus Gabinius dixit ad san- sidem, quandoque eliam "liraTi'-;, ac sic dicas Consu-
    ctos Martyres Si non velitis prudenter agere et
    : laris.
    Deos adorare, perdam vos, et in barbarica loca ab- c Hoc referendum, non ad GaOinium Tarqui-
    esse
    duci vos faciam, et istis capita vobis prffiscindi. Ad- niunique. siculi retulisic videtnr Sirletus; sed ad Impe-
    juramus te, inquiunt sancti iMartvres, ut verlia fa- ralores qiionim et aiinus secuiidus ideniidem inculca-
    ctis Tunc jusserunt Proconsules abduci eos
    probes. lur, et edicCum mox profertur, nequaquam ambiqimus.
    capife dam- iu locum propriuin, et ibi eos decollari. Sancti autem Iloiojfisywv y.\i-wj -?,j Cffov-!oy. -f,i
    Grsece est oij-j
    Ttantnr
    Mart^res, accepta sententia, glorificabant Deum di- oixojfiEi/r.c lT.ai.-:tl^.c, : quod Sirlelus vertit , Hi igitur
    centesDomine Jesu Cbriste qui eruisti nos ex lioc
    ; , cum orbem terrarum pro Consulatus munere adrai-
    pra'senti uequam seculo suscipe iios in requiem , nistrarent. Sed videtur vox -JTtaTEiVc, et quoad sensum
    tuam ut digni efficiamur eeternum ac cselesie reg-
    , et qnoad constructionem idoueam, prorsus ahundans hoc

    num tuum consequi, qui es benedictus in secula. loco, per socordium librarii irrepsisse. ]
    B Amen. d Sicuti in princtpio habebatur, iv -f, 5iu-i^x xvTrov
    9 Cum ba!c dixissent, susceperunt sentenliam af/f, ita nunc clare habetur h Tn Stj-iox r(i'i'/af/^
    ;

    etdecolfantur
    ministri , et consilium inieruut ut caput S. Maximi Sirlrtus lamen. qiii primum bene verterat. Secun3o
    i» suo prs:dio,
    28 Aprilis. armilla; feiTe;e iniponerent, postquam eum cnm ce- Imperii ipsorum anno; hic, ne cogalur agnoscere di-
    teris decapitassent, quia plurima iis locutus erat. f crelum fuisse ipsorum Imperatorum, totum sensum,
    t
    Yenientes autem Sancti in locum qui nominatur Ozo- qui in Graeco ad verbum est qualem expressimus, una
    bia, corpora sua signaveruut Christi signaculo, et cum prarcilatis verbi sic invertit : Nihilominus tamen
    a sancto Spiritu confirmati. iuxta sententiam Pro- cum bujus magistratus qui secundum Imperatorem ,

    consulum decollati sunt a spiculatore atque ita tra- ; primum locum obtinet, curam susceperimus.
    diderunt animas suasDeo, cui crediderunt. Passi e Vrbis nomen omislt Sirleius, atque ita, quanlum
    sunt autem sancti Martyres Maximus, Dadas et , in se fiiit nobis snblraxil notiliam ioci, in qiio passi siint
    Quintilianus mense Aprili die vigeisima octava, iu sancti Marlyres. Forlassis Romans urbis Consules sibi

    loco Ozobia dicto ; imperantibus Diocletiano et Ma- imaginatus, Romx quoque rein actam ci'edidit, nec in-

    ximiano subProconsulatuTarquinii et Gabinii; se- telle.rit quid esset vj ^'jp'^^T(i).w.

    cundum nos autem regnante Domino nostro Jesu , f Idem haiic hujus numeri partem omisit, quod Grx-
    Cliristo cui gloria et potestas in secula seculornm.
    ; cis. textiis haud parum hoc loco obscurus essel, ut alibi
    Amen. videbimus.

    DE SS. EUPHEMIA, EUCAPIA, ET SECUTORE, MARTYRI-


    BUS CHALCEDONE IIV BITHYMA.
    nse hic antesiqnana relqunrum Martyrnm partes Rheni, qiiod penes nos est, nec non in e.tcuso
    t

    Q ollocatiir Euphemia, animiim cogiintiimesqne Wormaliensi anui 1576 i'( Racenburgeiisi anni \506,
    ' /rt dive.rsas distra.xit sententias. Nam celeber- prs:smhitur colenrla S. Eupbemia, hae die xiu Aprilis,
    rima eat S. Euphernia, in fusiis seque Grxcis cnm bar ubique oraiione. Concede quajsumiis, omui-
    ad diem wi Scptembris qux Chd^aedone, potens Deus sancta; Martyris tua; Euphemia
    ac Latini.^, : ,

    ncs exultare meritis, et beneficiorum attolli suf-


    poU varia tormenta, tolerata in llieatro s/iirilnm Dto

    reddidit. Addubitavimus erqo, ari qu.r aliis diehus re- fragiis.


    Vari.T Mar-
    2 /lis posilis quidni nomen Euphemiaj su(is honori-
    lyrcn Eupfic- fertnr Martyr obiisse Cbalcedone Euphemia una ,

    mia: Chalcedone pluribns femiiiis commune, gacapia,


    eademque si' censenda. Ita cetebrutur in MurlnroUHjio ficHm, fiieril
    odium fidei
    in Clirtstianar in-
    S. Hieronijmi die xvii Augusli, Chalcedone S. Eu- ex ilsqne plnres fuerint
    phemiacu/H S. Macario, cfwii Septemb. Chalcedone teremptie \ Certe m plerisque karlyrohsiis aiitiquis et

    hasce Idus
    S. Eupheniia cum S. Saleoso, nti hoc xiii Apriiis muliis Breviariis reperiturS. Eupliemia ad
    Aprilis relala. Qnx ei prima juuijitur martijrii sacia,
    primo Chalcedonia natalis S. Eufe-
    loco collocatur in
    Blumiauo Eucapia,
    scrlbitur iu apograpliis Lucensi et
    miae, Eucapire et Secutori^. Simili modo injam me-
    viorato Mariijrotogio S. H ieronijmi celebratur Euphe- m Corbeiensi Eiiapia, in Eplernacensi Kucapus iii :

    Richenoviensi, Augustano.et Aqui>ijranrnsi


    Eucarpus,
    mia , cum sociis xxiv suis nominibus expressis ,
    Lxiiensi, imo el
    Constantinopoli iii Julii pnssa; alia Nuceria^ xix m MSS. Atrebaiensi, Toniacens-i. el

    Septembris, cmn quatuor socits ; alia etiam Mediolani Romiiiiis Vaticano Ecclesise S. Petri et Barberino m
    XXVII Novembris, cum aliis quntuor athletis coronata : Snpptemento geiiuini Brdx. iterum Eucapia scribitur,
    at loco non indicato viemtiratur ym .-/prilis et ni Sep- Nolkera Eucarpia, et dicitur pnst multa tormenta
    *"«" ^^^
    "''•

    tembris cum diver.^iis semper sociis, idque iu indicato requievisse. Secutor est in qualnor apograpbis Martg-
    rohgii Hieromjmiani. utletiam in MS.
    Richenovieiisi,
    Martijrologio S. Hieromjmi: et S. Euphemia Virgo
    Tumlachlensi, Labbeano, Ro-
    et MartvpcWr/jm/»r xv Jprilis in illnsiri Martgrolo- Casinensi, Jui/ustaiw,
    Tornaansi et S.
    gio Vaticano ecdesia: S. Petri. In MS. Breviario ad mano EccUsix S. Petn, Atrebatensi,
    * j 7
    Sabini
    Jprilis T. II
    130 DE SS. EUPIIEMIA, EUCAPIA ET SECUTORE MART.'
    agro Tarbiensi. Adjnnijuniur in aliquibiis anno salutis mdcvi. Smili forte ex caussa ad radices D
    L Snbiiii in

    MSS. ttliqui (!.( Marlijribm, qui ad sequenlem classem Pireneornm TarbiEe, veneralio S. Euphemi» virginis
    In nonnidlia, sed non adeo anliqui-i, adjiingi- et Martvris invulnit, de qiia scribitnr in ejiisileni Mar-
    spectant.
    Enphemiae tribuilurad xvi Sep- tijrologii snpplcmento : quinet sociiMartijris ineamdem
    tur eloijinmquod S.
    tcmbris: quam si velinl aliqui unam eamilemqne e.ise, reijionem illalns esie Reliqiiias aliqnas, persiiadet per-
    vetiisiimi Marlijrologinm monaslerii S. Sabini seu
    iiolumus conlentiosnm fnnem trahere. Baronins, inJSolis
    (((/ XVI Seplembris, innuit sibi niagis plucere. si dica- Saviiii de Levitania in montibus Pireneis in agro Tar-
    Rettqulx in
    miis plures fuisse EiipiiGmi.is ; qunnim nna liar .sil, biensi, unde diclus Soussaius edidit excerptn de Sanclis

    de qua liodie in Martijrolnfjio Gallicano Sau.isaius liis miiius cognilis et ad Galliam speclantibus : sic enim ibi

    verbis, apiul Macloviuni memoria S. Eupliemiae legitur, Eodem die natale S. Solutoris. Curdosiis,

    Virpinis et Martyris, oh recepta illic aliqiiot ejus qno abreptus somiiia, Lusitanis adscripsit S.
    nescio

    quorum et insignis portio Euphemiam qnia in pseudo Jnliani ficto miper


    pifrnora sacrosancta :
    :

    i.utetiae Parisiorum as.servatur, in celebri toto orbe clironico 58 lixc verba legunlur, Prima No-
    nuni.

    Sorbonae rivmnasio, ab Ei|uitibus Melitensibiis seu veinb. colitur Eumelia civitate Abrobingensi in

    Rh('diensil)us prelioso niunere transmissa, et solenni Gallecia.

    excepta Academiai concursu die xxvjii Decenibris,

    DE SANCTIS MAIITYRIBUS
    JANUARIO, PAULO, CARULO, AROBO, BASSA CARITA ET
    AGATIIOi\LV, ITEM DECIMO, CALEPODIO ET LEONl-
    TJDE.

    K lurma Martyrum cehbratur secundo mimis posstimus. Avobus deest in antographis Luccnsi
    ~
    loco
    in iitmtnor apngrophis Marlyroloijii llieromj- etBlumiano, habctur in aliisduohus: Bassa ctiam
    niaiiiy t'l iinniiullis aHia. Hornm tren pri?ni Pnssn vocatnr : ct pro Agathonia, {sic enim legendum
    .111 (i!i(jnibus ailjiinynntur pra^ccilcnti c/rt.>S!, arbiiramnr) repcritur Azatonia, Aroazonia, et Aga-
    tanKjUfun nocii S. Enphcinix in Martyrio. S. Jimua- tlinnica : sed hxc est Martyr Pergamcnais, supra cum
    rins in MSS. Rhinoviensi et Richcnovicnsi irilndtur SS. Carpo ct P'ipylo ejns fralrc rclata. Ailjnngitnr in
    Romae. arrepta forsan occasione cx Marlyrohtijin Ra- Corbciensi codicc Deeimus, ab aliis non viemoratns. In „„ ,- ..„
    bani, in quo ixta iradimlnr : Romse in coemeterio TamUichtensi refcruntur, scd sntis viliose descripta jmucndi
    traiislatio S. Janiiarli Myrtyris. Scd hxc dc nliquo iKmiinn Janiiarije, Parurap, Karoli, Arobi. BossEe,
    alio Martyrc potius sunl inlelligenda. Pnnlus in MS. Caritje, CastonicEe: et pro Acolytho legitur alius
    codicc S. /Villihiordidicitnr, Acolythns Carulusi rtiam Martyr Accolus, et interscruntnr Calipodius et
    Calulus scribilur, et pluries Carolus : quod probare Leonitides, ab aliis non memoraii:

    DE SANCTIS MARTYRIBUS
    CELERINO, LAURENTIO, IGNATIO, MAGNO ET
    MILIANO.
    nliquum Martijrologinm, a nobis iu Archimo- et Miliann, pro quo forsan .lEmilianus siib.itituendiis,
    naslerio Casinensi repertum , cliaracteribus cujiis nominis pliires Sancti reperiuntur. In .^.frica
    Longobardicis exaratum, hodie nobis exlitbet Martvres .'Emiliani u nubis relati snnt xxvi Januurii
    J. JL/i
    Jios Sanvlos istis verbis: Natalis sanctorum et IX Februarii. Magni nomine etiain varii per annnni
    Marlvrum Celerini, Laurentii, Ignaiii. M:igni et occnrrnnt Martyres, sed num hi iidem sint, nescimiis
    Mili^ini. Celebrnvimus iii Februarii SS. Celeriuam, divinare. Quam igitur. in antiqiiis fastis hac die vene-
    Ignaliura et Laurentinum Martyres in Africa et S. rationem quinriue hi Marlijres liabent, eam lum hac
    CelBrinum Diaionum Coiifessorem, eldubii hieremiis observatione ipsis rclinquirnns.
    nuni iidem liic rexenseanlur,addilis aliis duobus Magno

    DE SS. ELEUTHERO PERSA,


    THEODOSIO ET ZOILO, MARTYRIBUS SUB SAPORE REGE.
    logiuin bujiis Sancli e.vhibel auUquiim Menolo- nonindigus. voluit honio fieri, uthominem salvaret:
    gium Grmciini, qiiod jussu Busilii Porphijroge- neque ideo propriam essentiam mutavit, qiiod hanc
    S. Slevllic-
    rius e Perside
    orlundus
    E^
    Aprilis,
    1
    liili

    ('»/(/0(1(7«,
    Iniperatons
    et esi

    Certamen saucti Martyri.s Eleutherii Persse


    secido Christi
    hujusmodi.
    decimo
    Eadem
    fuit
    xiii
    humanai natur.-e uniret;
    totus factus est liomo.
    doceret, et multos ex
    sed totus pormanens Deus,
    Cum vero ista S. Eleutherius
    infidelibus ad Christum con-
    Kleiitlievius Clirisii Marlyr fuit e regione Persidis verteret ac baptizaret ; illiid Persis, qui ignem ado-
    oriiiiidiis : cum vero Christiauus esset et Christum rabant, innotuit: et ab his
    caplus, in
    a Simeone denuntiatus est Regi.
    .S.
    valde dihgcret que fidc
    adiit S.
    ; Simeunem Episcopum, et Captus ergo est, et ad hunc adductus.
    tdoctus.
    ab perfectius
    Cum ergo coiis/aiis.
    illo est verbum veritatis edoctus. Rex eum interrogavisset, ejusqueconstantiam
    Deiiido in propriain
    cog-
    reversus domum, etiam ipse novisset, tradidit ipsum Archimagis, illis
    alios ad se accedentes
    mandans
    dociiit qua; iid Christi Incar- ut S. Eleutherio persuaderent, et ad Christum
    nationem spectaut : quo pacto nimirum Deus nostri abnegandum inducerent. Ilh vero plurimis
    ipsum
    tormeiitis
    DECIMA TERTIA APRILIS. 131

    torraentis excruciarunt , et cum non valerent a To^o-j |3e)-o)y, ZoVt).E 'K\r:/^tlc ev ^w.w, D
    varle tortus Christo avertere. caput ei amputarunt. Hactenus n),/,TT£(c Tov Eioa^avTa o%acf.v ^u/o).
    Txiv
    capile plecti-
    Mrnologium Basilii Iniperaforis. Appellatur vero Zoilus Romanus, qnod non sicut Eleu-
    tur.
    "2 In Mrmjeis e.rcusis jii niemnria sancti Martyris therins , esset .•iub Sapore natns sed sub Imperaloribus
    Eieutherii Persa?, el in disticlio ndjnncto cum allu- Romnnis, ufi vicini Persidi solebant Bomani vocari.
    sione ad nomen Eieutherii, fjuod liberum significat, De S. Simeone Episcopo et Marlijre ejusque sociis .

    dicitm^ non potuisse impostura aliornm in servitutem athletis, qui in MSS. Mediolanensibus et Taurinensi'
    redigi et sic liber stetisse ad gladiatoriam palaes- bus etiam hoc die referuntur, agemns cujn Marlgrolo-
    trara. qio Romano ad diem xxr ^lprilis et tunc lalius de hac
    persernfione, n Rege Snpore mola, agemus.
    'EXe09epfjc 5e ti^oc, lin^fi-uiu earr; TraAy^v. 3 Hnctenus secuti certiorn monumenita.
    fine.m jm-
    Galesinius, citatis Grarcis, socios duos adjunqit cum hoc posneramus, qunndo acturi de S. //ermenigildo,reperi-
    junguntw Eodem '"
    elogio: die beatorum Martyrura Eleutherii mus hos ipsos Martijres in f/Lspauiam transferri, et /^_"^'''°
    socU Hispaniatn
    Persse, Theodosii et Zoili, qui pro Christo dimican- non ad aliquem Regem Saporem sed Imperatorem
    e/ ad tempora
    ,

    tes, concertatinnis, quam fortiter snsceperant, con- Neroocm. Tamaius Snlazarin .suo Marlyrolngio Ilis- Tferoms
    fectse, pr?emium adepti sunt. Eosdem, sed e.T Galesi- pnnico primum argnmentum sumit a qitodam Menolo- translati.

    nio, ceiebral in Catalogo gencrali Ferrnrins. MSS. gio Grseco, ex Garsix de Lomjsa bihliotheca desumpto,
    Meuxa Mediolauensia btbliothecx Ambrosinnx signala in quo sie leqatur : Eodem die SS. Eleutherii, Theo-
    littera et nwmcro 148, et Taurinensia Ducis Sabau- dosii et Zoili militum, qui relicta temporali militia
    dix in duplici codice, ista habent : Die xiii Aprilis. ad ccelestem accesserunt. Omittilur cogaomen Persae
    Certamen sancti Martyris Eleutlierii Persre et S. dntuni Eleutherio et Roinani tribulnm Zoilo : licet
    ,

    Zoili Romani, et sanctorum Martyrum Theodosise, Eleulherius Persa agnoscatur in Chronicis sub no- .

    Basilii et Geronfii. In MS. Synaxario Parisieusi mice Dextri et Jutiani ronfictis. Apud Dexlmm ud an-
    collegii Claromontani Socielatis Jesu, ad diem seqnen- num 21)0 isla lequntur Telae, Hispani» urbe, sancti
    tem x\v Apilis, ista traduntur hoc modo:
    Certamen Martyres Eleutherius Persa, Theudosius et Zoilus.
    sancti Mart^^ris Eleutherii Persie et Zoili Romani, Ita unpressit Bivarius : sed Tamnius vult intelligi
    et sanctorum Martvrum Theodnsii, Basilidis et Ge- verbum coluntur, quod apud Juttnnum Pelri in Ad-
    rontii. De SS. Basilide et Gerontio, apnd Grxcos versariis num. 97 ista legnntur : \\\ CeltiberiK finibus
    Martynum passis, egimus i Aprilis, et supra inter urbe Alce, sanctus Martyr Eleutherius cum sociis
    Pr.rtermissos ud illuni diem hos Sanctos remi^imus. Mundensilius et Certimitanis, (quae urbes Alc» pro-
    S. Theodosius Menxa excusa gratulantur Theodosio ,
    quod nolens pinquee sunt) in persecutione Neronis pro Christo
    gladio. persuaderi uHa ratione, ut Diis offerret raunera, passi Idibus Aprilis, terrenara railitiam pro cadesti
    duftus sil ad raunus gladio cbtinendum, sciVicc^ eoro- rauraverunt. Erant enim in praesidio urbis AIceb ve-
    nam Martyrii: Zoilo vero eamdem Menaea plawluut, tustissimae a Claudio Tiberioque positi, legionis ter-
    quod jaculis confussus in ligno, conlbderit eum qui tias Gallicse. Eleutlierius fuit Persa Primipilus. Ta-
    per lignura corruptiunem seu mortem adduxit in maiiis invehitur luni in glossema Bivarii, quad Telara
    raundum, vidclicel daemonem. In primo alluditur ad loco Alcen tum in liallucinnliunem Rode-
    canstiluerit,
    nomen Theodosii, ex voce 0eii; el oo^ic compositi: nec rici Cari ,
    qnod unam
    eamdemque Telam et Alcen
    ef ZoHm sa- caiel venusfo in verbis lusu disliclion secuudum : utrum- slatuat. Nos hisce noxnialibus et (igmentis non movemur,
    giltis occisi : que sic sonal iyi Gr^co. et quse ipsi ex antiquis monumenlis coHegimus immu- ,

    Geori; TTOo^^Toi^aEiv p.r,Sy.^rhc, TretoQet? Boaiv, lata retinemus.


    "HyBr.c, Weo^oate, zr.v iTzi. ^t'^o'j? doaiv.

    DE SANCTO URSO
    EPISCOPO RAVENNATE IN ITALIA.
    a>;no
    CCCXCVI.

    K
    scopos,
    avenna, nobiliset ampla Romandinlx urbs est,

    Sede Archiepiscopalt e.rornata. HancS. Apol-


    linaris, ab Aposlolo

    .successores in ea liahuit
    tum Martyres tum Confessores,
    lorum conscriptos. quos tolo hoc
    Petro missiis, fundavit, et

    quam
    in
    plurimo.^i Epi-
    nlbum Sanc-
    opere variis diebus pro-
    cliam nd hunc diem
    srrif Vilam
    quae dispersa de eo dicuntur ab
    in.<icripsif

    Hieronymo Rubeo.
    partim ex monuinento quodam, quod ex MS. codice
    Ecclesiae Ravennatis idein Rubeus vir doctissimus
    et humanissimus per Cnnstantinum fratrem ad se
    idem Cajetanits
    S. Ursi a se concinnatam, partim ex
    : qni ns-
    iis

    Ciiltus sacer ferimus. Nos eliam Romam proficiscenles, Rovetinam miserat. Hnnc eryo Vitam [quia nihil certius obtinere
    S Vrsi.
    declinavimus, et motiumenta qnx in archivio Archiept- potuimus) hic subjungimus et est ejusmodi.
    scopalis Eeclesix eranl excussimus, atque didicimus S.
    Ui-snm ibidem Episcopum, xiii die Aprilis per tofam VITA
    din-cebitn coli officio Ecclesiaslico sub riln duplici, sed Ex Historia Hiermymi Rubei ab Oclavio
    omnia desumi ex Communi de Confessore Ponfifice : Cnjetano concinnata.
    qnem cultum cnnfirmnnl Tabnl^ Eccle^ia' Romana^ i.^tis
    verbi.^i : Raveuna? S. Ursi Episcopi et Conless^oris.
    ^Jrsus Ravennie Episcopus, in Sicilia nafus ex
    Eamdem Hieronijmus Ru-
    ejus vetierationem te.^tntur familia nobili ct opulenta, a B. Bassiano Syracu-
    beus iib. 2 Historise Ravennatum, cui inserit quxcttm- sano per affinitatem connexus fuit. Sane iste sumpta
    quc de S- Urso poluit reperire : itule aliquod encomium Cliristi fiile. ut Elhnici patris iram declinaret, a
    confccerunt Philippus Ferrarius in Calaloqo Sancto- Deo raonitus est. effugeret Ravennam aii Ursum Vrfus Sicuftu,
    Eitcontia rinn Ifalix nd hiinc xiii Aprilis. Ferdinandus Ughellus aflSnem suum. Conjiciet fortasse aliquis, e.\ conjimc-
    de eo scripta. tomo 2 Ifalia; saer,T, col. 330, Hicronymus Faber tione Svracusani sangninis, Ursum k Syracusis urbe b
    par. 2 Sacrae memorix Ravennatum pag. 417, citalis SiciliiEortnm. Sed in occulto est caussa tenipn.<i|ue, Ravennx
    efiam Desiderio Spreto, Joanne Pctro : Ftrretto, et quibus ex insula prulectus, Ravennam Italia» urbem ^i'"^- "''"•
    Hicronytnus Rosso potissimiim auteni Octavius Caje.ta- accesserit. Ubi Sacerilotio aniplissimo auctus, Ra-
    ntis tomo 1 de Satictis Siculis, quod ex ea in.^ula sit vennatem Ecclesiam suscepit regeniiam, morte ile-
    oriundus S. Ursus : quem Mart^^-ologio suo Siculo cessoris c Liberii vacuam, eique desponsam prxhto c
    ceteris
    '

    m DE SANCTO URSO EPISC.


    ceteris ob egregias dotes : nam pio excelsoque ani- 5 Sed Ursus viginti annos Ecclesife cum praefuis-
    AUCTOBB mojiixta fuit, raaxlmpque inflammato ad aiigendam set, ad beatain vitara raeritis suis franslatus est anno
    B. nrBEO.
    Cliristireligionem animo simile corpus castissimum
    :
    Christi g cccxcviii. Iraperantibus Arcadio et Hono-

    et ab omni l:ibe procul. rio. Miti SBgritudine, mitiore obitii decessit, iisdera

    2 Sed niliil aeque celebre Ursi nomen. atque pr»- Idibus Aprilis, eoque ipso die Sanctissiraae Resur-
    eeclesiam h
    clara ejus facin^ra posteris fecere. Enimvero pri- rectionis Jesu Christi, quo die Ursus h xiii ante an-
    construit. oliit anno
    miis amplum Deo templum construere Ra-vennse nos illustre teraplum sacraverat. Hiinc honorem 308
    cospit, ut gregem Christi ac suum, qui sparsis in tu- ejus exirai.'« pietiti d^disse Deus videtur, ut eo die 13 Aprihs,

    guriis adhuc vag:iliatur, in uniim ovile pastor vigi- e vita excedenfi coeli templa patefecerit, quo
    in Vrsiana
    lantissimus cogeret, ac tuto septura videret. Jam e niorte excitatum dedicatione magnifici tenipli per-
    ,xde conditus.
    vero magnae opes, qufp ceteris per ignaviam luxum- cduisset. Extincfus Ursus omnium ordlnum lacry-

    que deilecori sunt. magnae glorire Urso fuere divi- : mis sua in aede situs est, ante aram sub inarmore
    tias enira, qiias a parenlilius suis in Sicilia copiose porphvretico, unde superiorem in aram consequen-
    acceperat, in Dei M:iximi domos ornandas earuinque tibus temporibus iraportatura fuisse fania est.
    decfira contulit; opus eximiae artis et ra.ignitndiuis 6 Oorpore fuit decorn, tensa pulcliraque facie,
    ttpeeunta Forina corpo-
    Kavennae aggres^us, quod altitudinem mentis sua' et inodice nudo capilli verlice, moriiin integer, excel-
    tua exornat
    accensa in religionem .studia testificaretur. Quippe sus animi. Ejus im;igo de ninsivo picta in testudine
    templum maximum ac pulcherrimum il a fuiidamen- templi D. Apollinaris in Classe conspicitur. Domum
    tis ajdificavit. fuliirisf|ue urbis pastoribus pnpuloque Ravennae Ursus habuit juxta fnssnm amnis, qui de
    Vrsionam certam sedem sacri Pontificatus alque reli-
    reliqiiit Organaria, id loco noraen est, eraanabat, sub Pris-
    dietam.
    gionis : Ursianum teinplum, inditn a conditore vo- corum ponte, qui mira3 olim magnitudinis fuit, et
    cabiilo, posteritas appellavit, quod situin est in re- magnificis cedibus habitabatur. Idein Ursus urbem
    domicilii
    gione Ilercuiaria, a colosso Herculis dicta. qui juxta Ravennam multis sedificiis anxit. Amplissiraum in situs.
    iedein H. Agnetis pr:e foro spect;ibatur, atque illud Sicilia patrimoniura Christo et Ecclesiae suae tradi-
    ad nostram usque memoriara mansit : quamquain ut dit, nulla evictus cognatorum Sane pu- afrectioue. ,'',

    segritudines venustatem corporum, ita tenipli pul- blica magnificentia. Chrisfianum Principem virtu- ;
    maqnificentia,

    chritudinera tempora extinxere. tibus (quae solidior in Ponfifice laus) suramum Sa-
    3 Ut enim Ursiis fiagrans studio sacrorum et in- cerdotii fastigiura exa;quavit, sefernam utroque
    gens animi, tcmplura quadruplici ordine columna- faraam apud posteros, et ccelestes honores adeptus.
    et valde
    rum pra'clarn e marmore Gneco statuit, testudinem
    tplendidam.
    de musivo pinxif nec parietes modo eniblemate ver-
    . ANNOTATA.
    miculato distinxit , hominumque et animantium
    criistis, sed pretiosis etiam lapidibus, gemmi^que a Vitam S. Bassiani illnstravimus, ad diem 19 Ja-
    circumtexit ; gcminis ipsis rautara per arahitionem iviiirii, iij qiia diciliir mim. 7 fjigisne Ravriiuain, et ibi

    ex.iultantibus, quod a vanitate hominum in Uei cul- itiansissi' aliqjiamdiii, iiiiUa facta Uri^i rjnnijiir nffiiiita-

    tum pietafe Ursi tr.anslatEe essent. Ravennatium tis mentione : et in Notis littera B nntendimus tempora
    vero populus, quasi corpus quod uno regeretur ani- non salis convenire, qnx ibi videri pimiint,
    mo, studia pii pastoris aeniulabatur et in cons- ; b Sijraciisis eiim adscribit in Martijrohgio Siculo
    trucnda Christi domo laborem sua sponfe suscipiens, idem Cajetainis.
    laetifian: et gratulatinnem praeferebat; Deuuique lau- c Liberius iii iiujus noniinis trndiliir e rita deces-
    daliat, quod SaciTilotis sui precibus Riivennatiun) sisse Kalendas Januiirii anno 378.
    publicain rem prosperaret. Sane vevotemplum Ursi d Fateliir Riibeus pag. B9 ab aliquibiis tradi a S.
    opibus perfectum, Idibus Aprilis dedicatum est; qui- Urso soliim fuis.<e reslaurntum,
    dedieatam bus natalis Christi Domini ad vitam resurgeiitii> eo e Imo amio 38b, cijclo Liinse 6, Solis 2, littera Do-
    die Pasehatis
    anno 384.
    aniio celebrabatur qui fuit ab ejus exortu e
    , minicali E Pasclia incidit in diem 1.3 Ajirilis : porro
    ccci-xxxiv. A die dedicalionis, Basilica; nnmeu fuit satis imprrite liic vocantur Indigenae, quse eamdem cum
    Anastasis. '
    i .. i r , . ^ » ^ - y iS. Ur^o-Sictilo pntriam liabueriinl.
    4lisdem studiis Ursus Sanctorum hnnores ac f Coliinlur S. Aijnihu i Frbriiarii, S. Lucia I 3
    Ctilliim
    Sancfontm
    pivisertim indigenarum, cnltum procuravit nam : Bccemb. S. Enplius W
    Sr/itcmbris.
    promoeel. satis constatjuin iiide :ib ejus tempnribus Divos Si- (^iiidni ileriim nnuus apponatur 30(i, qiinndo cijclo
    g p
    ! culos liavcnnatibus magno
    houore habitos, Sanc- in Lunx M Solis 13 (ittrris Dointnicnlibus F E^Pascha
    tissimisque Virginibus f Agathfe et Liicia; teniplum celebratum est 13 Aprilis. ^^ '

    Ravennie dicatum fuisse. Tunc etiam festus dies h Ex cakulo posilo undecim solitm anni elapsi erant,
    solennisque agi co>ptus est S. Euplii Mai'tyris Ca- ct ihiodrcimus incipiebat , et soliim prxfuisset annos
    tanensis. xviu.

    DE SANCTO MARTIO ABBATE


    APUD ARYERNOS IN GALLIA. :

    -imnnes Savaro Claromontaniis, sno trnipore Regi S. Martium autera, a quo noraen ei-clesiae, fuisse
    CUristianissimo a Consiliis, Prirscs el Pnefrctus Arverna; oivitatis Abbatem. a qua haud procul se-

    J Arvrrnix, e.timia doctiina notissimus


    Apullinaris Sidonii iilustravit, el Origiiies Cla-
    romoiitanas ctcussit iisdem adjccit duiis libellos,
    .
    olim
    ,
    qiia opera cesserat, ut sanctiorem vitara
    snmma sanctitate peracio vitae tenore, infra orato-
    riura moiiasterii sepultura fuisse. Addil, in Kiilen-
    viveret, ibique in

    cimscriplos de Sanctis. Ecclesiis el Minwsleriis


    Claro- tUirio MS dr ipso ista Ir.qi : Idibns Aprilis Comrae-
    montanis inqiiorum srcundo, cap, 16, uomen in
    Bcclcsia S.
    :
    i.ita leguntur : mnratio Martii Abliatis. In Brrvinrio eliam Claiomon-
    M.1S. tlar.
    In ecdesiaS. Martii, altare S. Felicitatis,
    Uarlli : ibi re- tano atque MartyrologioMS. itn iritdi : Idibus Apri- tiirototjtis.
    quiescit S. Marfms. Ad qitx verbn observat Savaro, In suburbio Arvernico, natalis B. Mariii Abbatis.
    lis,
    dictam Ecclesiam esse inter Rubiacensemonasterium
    Addit drin ista Savaro Ad hujus ecclesiam nialo
    :

    etS. Vicforis Ecclesiam sitam, in radicibus


    Waiferi more catervatim confluunt incolae vii Kaleudas Maii
    castris, eamque adjuradomus IllidianK pertinere ; (qua die S. Marci Evangelist^ festum, non S. Martii
    Abbatis
    ;:

    DEGIMA TERTIA APRILIS, 133


    Abbatis, qui colendus est Idibus Aprilis) atque pro mino Jesu Christo : Diligite inimicos vestros, bene- D
    Tdem perpe- S. Martio Abbate, D. Marciim Evanpelistam ado- g. cnRC.
    facite his qiii oderunt vos, et orate pro calumnianti- i:x
    ra»'- ciim TLRO.V.
    rant natus error ex antiquitatis inscientia et nonii-
    :
    bus et perseqiientibus vos, ut
    S Marco sitis filii patris vestri,
    nis anibiguitate. qui facile tolli poterit, si per prae-
    kaOitus. qui in ccelis est Ecce quam magnum thesaurum
    cones Evangelicos error ex huniinum animis evel- congregat contemptu? irje reconcilialio damnati. re-
    latiir qnod ut faciendiim cnrent animilus obtestor,
    ;
    missio judicati filium te Dei patris faeit, cohere-
    :
    fijnoscere in
    inqiiit : interest enim Uatholica; Eccdesiae, siius ut dem Chrisli .adscribit, ccelestibus regiiis habit:itn- se peccantibus
    unicuiqne ciiltus exliibeatur, ne, iit est in veteri pro- rem statuit. Unde manifestum vatde utile
    est oblita delicta ejus
    esse.
    verbio. idem Caius qui Mitvius. fjiec prosiio zelo
    sit in ccelo, qui delinquenti beneficium venise imperti-
    sapientissimiis Savuro. tur in seculo : sir enim Dominiri oris sentenlia pro-
    Vlta a S.
    2 Vitam S. Mnrtn Ablnilis scrip.^iit S. Greijoriiis lata leslalur : Si
    bomiiiibus ^„1
    , inquit, dimiseritis
    Grrg. Tiiro- Episcopiis Tiironensis, iii libro ile Fitis Patrum cap. peccata eoruni, dimittet et Pater vester coelestis pec-
    nensi scrlpta. i. qiiam hic suhjumjimiis cumcodice antiqno collmam :
    1 cata vestra. Ciinivero supplices fannilos docet orare,
    et e.v ea hanc S. Martii xtatem colliqimus, ut videalur ait Sic enim dicelis ad patrem
    : : Dimitte nobis de- Ib.
    seculo Clirisli quinlo circa annum ccccxi. natiis; el ;eta- bita no.stra, quetnadmodum et nos dimittimus debi-
    tem leqiiimam aniiorum quatuor et viijinli assecutus, toribiis nostris,
    in cellam, a se in Saxeo monte e.rtruclam, secessiise ; 2 [giturS. Martius, beatus Abhas, sanctitafe prse- exemplo sm
    ac dein monachos cotleqisse. lisqne cceuolnum condidisse, cl:irus, divinis eruditiis studiis, hujiis senfentiae bo-
    oslendit S.
    .Uartius,
    circa annum cccclxx, tondemque xtale et virlute ple- numretiniiitcorde.ntlibeiiterdiniitteretdelinquenti
    jiiorfis ejus- num, nonaginta annis vitx peractis, circa annum dxxx et non solum ignovit noxam, verum etiam munere
    dem srtas
    Cum proximus essel resolulionis sux dies,
    snncte obiisse. praehuit gratiam, ne in aliquo vilein redderet oulpati
    addiiclum ad se ptierum undecim annorum, Florentium personam. Sed ante de conversatione ejus pauca lo-
    nomine, po.itmodum pare.ntem S. Gregorii Turonensis, cuturi sumus, priusquam ad hujus beneficium acce-
    imposita manu, ardore (ebrium libernvit. Genitus linc damus. Beatissimus hic Martius. Arvern£e urbis Ab-
    E
    B jiarente S. Greijorius circa annum dxl, qui
    est dictus bas, pjiisdemferriforiifuisseincolafertur.-efapiieritia
    a /meritia
    vtrtitles
    annos natus, Cuthedrnm Episcopalem apud
    trii/inta sua religins:im agens vitam, totum se Dei operibus amplexus :
    Turonenses suseepit circa annnuin dlxx, uli accuralius dedicavit. Erat enim parcus in cibis, largus iu ele-
    discutiendum erit die ejiis natali xxvii Novembris. emosvnis, promptus in vigiliis, in oratlonibns valde
    Quidquid de hujus xtate dicalur, tenipus annorum vitx devotus, tolis viribus luxuriam absiinentite fra;no ac
    S. Martit serius eoUocari non posse arhitramur ; citius parcitatisagone coercens, ne sibi aliquid subrepere
    statui debere si alii nrguanl, nolumus obsistere. pos^et. Non immerito Martius vocilatus, qui fortiter
    3 His autem posilis certo constat, S. Martium col- ac strenue pullulantes actionum mortalium cogi-
    Perperam
    Bencdiclinis
    lerlisase monachis Abhatem prxfiusse pturilms annis, tationes, gladio Spiritus sancti. in ipso dimicati,.nis
    adjicrip/tis a anteqiiam Magnus Putrwrcha Benediclus nascereiur. exordio, succidebat, non surdus auditor exhortatio-
    Tridiemiu, Inlerim Trithemiiis Viris illustribns Ordinis S. Bene- nis .\ccingite vns armatura Dei, et gladio Spiritus
    :
    Epli
    dicli lib. 3. cap. 27 euin adscribit cum hoc encomio : sancti. ut possitis ignitadiaboli telacontemnere.
    Martius Abbas .\rvernensis, exeodem territorio or- 2 Cumqiie ad a?tatis legitimae perfecfionem venis-
    tus, vir fide et caritate exiroius,
    qui multa in vita sef et tamquam sidns egregium in illa urbe fiilgeret
    , cetlam sibi

    sua patravit miracula, quibus sanctitas ejus osten- adhuc aliquid sibi deesse putans, baud procul ab ea in monte
    saxeo condit
    debatur. Nam
    Flnrentium patrem Oregorii Turonen- secessit : accepfoque sarculo, montem lapideum cx-
    i

    sis Episcopi, adhuc pueruni decern annorum, sana- dere roepit : inquo cellulas sculpens, habitacula sibi
    vit a fcbribas. Sed et post mortem multa infirmis parvula fecif, scilicet ut arctius sobrietatis cafena
    ad ejus sepulcrum praestantur suffVagia. Ejiis vitam Deo omnipotenti precura tlmra
    constrictus, faciliiis
    virtutibus plenam idem Gregoriiis Tuivinensis Prffi- laudafionumque bolocaustomata. super cordis mnndi
    sul descripsit. Claruit anno Dominicie Incarnationis alfare, proferret. recolens Dominum dixisse per
    DLxx. Biec Trithemiiis aiinuin S. Martio affingens Evangelium Infra in cubiculum, et clauso ostio,
    :

    snx de Benediclina professione opinioni congruum : ora Patrem tuum et Pater, qui videt in abscondito, :

    sed, ut jam dictiim, claruil seculo inlegro ciliiis, qiiaudo reddet tibi sci°bat enim .\ngelic<e sibi visitafionis
    :

    signo Crucis ct olea henedicto miracula palraeit. Tri- consolationem adfore, si se ab humunis aspectibus
    tliemiiim sequuntiir Wion, Dorganius, Menardiis, Bu- longius ainovisset. In hac ergo rupe cavati inoutis,
    celiniis in suis Martgivtogits morasticis ad hunc xiii liabifafioni res necessarias praeparabat, formans
    Aprilis. f^erum sagaciorei fuerunt Litcas Dacheriiis in atro ex ipso iapide scamnum et cellulam sive lec-
    et Joannes Mabillonus in Aclis SanctorWm Ordiiiis S. tuluni, in quoposf laliorem multum fesso cor-piisculo
    Benedicti, ditm S. Mortium Abbalem conjecerunt in- requiem indulgpret. Sed erant haic immobilia. qiiia
    Indicem Sancloriim Prxtermissoritm in prinio seculo ex ipso lapide inc:siB massie, ipsi petra; iuhi-erebant
    diiro strato
    Benedictino, qitod huic Ordini esset ihanifeste supposi- Nibil autem super eain, cum quiesceret, stepneh^t
    utilur :
    tiiius. Longo eumdem encomio, sed e.r Vita desumplo, sediantum cum vestimento, quo indutus erat, deoum
    celebrat Saussaiiis in Miirtijrologio Gnllicano. Memi- bebaf non alios habens tapetes, pluinellas cit)t s(ra-
    ;

    nerunt etiam Molanus prima edilioiie Auctarii ud


    in gula, quo haic operirentur nihil eniin h;ibaU;itipro- :

    Molanum, Galesiniiis el Caimius; sed hi Martinura jirium, nisi Dei culfum, in quo indeficiens permane-
    appellant, uti etium ad diem vu Aprilis Ferrarius in kit. Victum ei interdum devutorum largitio minis-
    Catatogo generali. traliat.

    4 Denioue >-eferiius Dominus, qui jugiterglorificat


    VITA Sanctos suos, cospil coeleste lamuli merituinterrige- pairat si)m
    nis declarare, vel qualis esset cullor su» divinitatis Cnici.i et olei
    AucloreS. Gregorio Turonensi, btnedicii,
    osfendere, duin ciirationum grali:im dignatus est
    ei

    in Vitis Patrain capile xiv. imperlire. Nam (hrmones de obse.ssis corporibus in


    nomine Jesu Christi verbo fugabat venenum malaa ;

    MaLagnum nobis divina pietas largita est benefi- pustula; Crucis signaculo opprimebat ; qiiartanis, fer-
    cium, cum delictis nostris fieri praecepit de remis- tianisve febribus infiiso benedicti olei liquore mede-
    sione refugium, si negligentibus ignoscamus, si in- batur; et raulta alia beneficia populis, annuenle
    Mar.'i, 44
    dulgeamus tedentibus, omnium, vonaclios
    si odientibus nos econtrurio lagitore bonoruin tribuebat, Ad tanti viri
    ^''
    commodum benedictionis impertiamus, dioente Do- faiuaiu cajpei'untqiiidam adeura confluere, gaudentes
    *^° '

    ejus
    m MTA S. MARTII ADBATIS.
    i ejiis instrui Quid plur.i? Colligit viros,
    flisciplinis. etiicacia pellebatassidue. Nivnrdiis quidam, diuturna n
    Itberat impo~
    BX S. GnEG. format monachos. efficit ad opus Dei perfectos erat : fobre detenfus, dum aquas aestuans ab ardore hau-
    sita ntniiu
    TCBO.S.
    enini ei m.-ifjna patientia, t.nntamque adversus susti- rit assidue, ab liydrope intumuit, ifa ut tam venter jyivardum
    nendarum injuriarum snmpserat honitatem, ut
    tela qiiam stf>machus in modum vesicse cerneretiir ex- htjdrope.

    putares eum lorica dulcedinis esse vallatum. Erat tensus. In desperafione ergo pro fali infirmifate po-
    autem monachis hortMs, diversoriim nlerum copia situs. deferri se ad S.Tnctumlieueficio plaustri depos-
    ingenti refertus arborumque et frucfuum, amc^nus cit. Denique elevatur a lectiilo, imponitur super

    visui, et fertilitate jucundus : suli quariim arborum vehiculum. afqiie ;id celliilam Sanrti perducitur,
    umbraculo, susurrantibus auras sibilo foliis, beatus deprecans huiniliter, ut sibi Sacerdos Dei manus
    senex plerumque sedebat. imponeret. At ille jirostratus iu oratione corani Do-
    5 Quidam autem imprudens, et sine timore Dei, inino,cnnversus est ad infirmum, tactuque blandis-
    gulae circumscriptus desiderio. e/fracta sepe horti, simoejus meinbra contreclans, eiiin iii confemplafione
    furtivo est ingressus, asconsu .sicut Dnminus expro- adstantium reddidit sanum nam ita fertur tiimnr
    ;

    brat in Evangelio : Quia qui non inlrat per januani oinnisante digitosejus aufugisse de cnrporeobsesso,
    hic furest et latro. Porro autem erat noctis tempus : ut nullum in eo ulterius segritudinis remaneret indi-
    nec enim poterant haicnisi innocleperpetrari quia ; cium. Hjec aiitem a mei genitoris relatione cognovi,
    ahhtturvm omnis, qui male agit, odit lucera Hic igitur eollectis eo quod ei fuerat hic Nivardiis in amiciti;e conjunc-
    (le ttocff (jlert
    oleribus, cepisqueet;ilIiisatqiiep"mis,oneratusf;isce
    ef patrem
    tione devinctiis. Asserebat .autem idera, vidisse se Gregorii
    ef fntclvs
    hrtrll. fraudis iniqua*, ad aditum, (luoingressusfuerat, per- quoqiie Sanctiim, atque ejus miracula expertum. Ttirotl. febri:
    git; .sed noquaquam reperit exitum. Gravata onere Nam cuin esset adliuc puer quasi annoruin undecim,
    conscieiiti;t terretur, etinter labnres ponrlerum alta ab illo tertianarum ardore febriiim occupatiir. Tunc
    suspiriaducit; sustentaturintcrdum super coluinuas ainici appreliensuin puerum iluxeriiut ad virum Dei
    arborum : iterumque omnem ambitum
    circuit iteruni (erat enim jam senex, et proximns resolutionis diei,
    horti et non modo ostium non repeiit, verum etiam caligahantque oculi ejus) posita vero manu super
    nec ipsum. quem inter nocturn.as teneliras patefecit, pueriim, ait Quis est hic, vel cujiis est filius.f Res-
    ;

    adverlit ingressum ; tnrquetur vero, duplici cruci;itus ponderunt Famiilus tuus


    : est, noinine Florentiiis,
    dolore, ne aut teneatura nionachis, anlajudice ca- Georgii quondam Senatoris filius. Et ille Beiiedi- :

    piatiir. Interhascogit.ationum facesnox eielongatur, cat, inquit, tibi Dominus Deus, fili, et sanare digne-
    juliarque lucis desiderata.» non redditur. Alib.as vero tur languores tuos. At ille osculans manus suas, et
    in psallentio nocfem ducif, et, ut credo, revelante gratias agens, abscessit sanus. Assereb.at autem
    Deo, qua? gerebaufur, agnoscit. Efeiiim albescente nuniqunm deincfps .se in omni vita sua ab hoccon-
    jam polo, vocat Prwpositum, dicens Accurre velo- : tagin fuisse pulsatum.
    a'isens
    coijtittscit,
    cius ail hortuir. enim petulcus ingressus est in
    : lios Ipse jam ajtate nonagennria bono desudans cer-
    I Cor. 9, ciim sed iiihil la>sit ex eo. Accede nunc, et imposi-
    :
    tamine, consiiuimato cursu vitae, servans in Deum obit monage'
    narius.
    tis necessariis, dimitte eiim sic enim legitur Bovi
    : : fidem, ad illam coronam justitise, quam retribuit
    tritiiraiili os nnn colligabis. Prapositu? vero non Dominus. commigravit. Dehinc cum honore ablutus,
    intellipeiisquie narnivif, abiilut impleretjussionem. digiiisque vestimentis indutus, infra oratorium mc-
    Qiiem ciim vidisset homo appropiuquantem, projectis nasterii est sepiiltus. Qund autem be.itus ejus tiirau-
    ef atrat in terram, quse suinpserat, fugere ccepit; ac inter
    .Miractila ad
    lus divinis virtutibus iUiistretur, ipsa, qua3 assisfit, ejus tumulum.
    ftitntaitlssime
    spiuas et rubos caput immergit et in iiiodum pnrco ; caterva poterit contesfari qiia> cum infirmos mittit
    tletttttft :

    ruin unde egrederetur. conafur aperire.


    :iditum, .ad fumuluin. extemplo incohimes domum reniittit.
    Quem uionachus apprehendens, ait Nefimeas. fili, : Nam cumdiversise partibus conflueutes deferentes-
    quia senior noster misit me, ut ducam fe ab hoc qiie raorborum genera, inibi capiant medicinam:
    loco. Tunc collecta monaclius, quae ille projecerat, frigfiriticorum tamen nutantia tremore membra, s;e-
    tam poma quam olera imposuit humeris ejus, et pius ad soliditatem integram restaurantur; tribuente
    iiperlo ostio, dimisit eum, dicens Vade : in pace, hoc Domino nostro Jesu Christo, qui miraculis
    illus-
    et ne ultra repetas, qus! ignavia comitante gessisti. Iribus Sanctorum tumulos glorificat : ipsi gloria in
    6 Ipse qunque Sacerdos, velut jubar veriluminis seculaseculorum. Amen.
    in orbe resplendens, infirmifatummorliida, virtutum F

    DE SANCTO ROMANO
    EPISCOPO METENSI IN GALLIA.
    'iirissiifs Episcoptis Stt/friiriaiieus Ecdesix Episcopi illius civitatis et Confessoris qui post At- :

    .Mfleiisis, in
    HislmuEpiscopiirum Mete.nsiiim

    M:
    tilfeferalem incursum. miseraradamque civitatis il-
    l>itO-GG,l'ii-cpaiicaileS. Humanohitbet Gos- : lius vastationem regimen pastorale,
    nece Gosselini
    selinoEpiscopo vita fuucto, ;inno quadrin-
    desertum, obeundum suscepit; solatiaque populo
    gentesmio sexagesimo, successit eodem annoRoma-
    Tvmjms Sedis. pra?stans paterna, Ecclesia; et civitatis casiim
    nus ct niunusoptimi et fidclissimi Pastoris explevit egre-
    :
    gia qua cura qua opera resarcivit.
    spatio trigintaaunorura, mortuus anno quadringen-
    Demum statu
    utroque non mediocriter instaiirato, plenus
    fosiuio octogesimo nouo, decimo tertio Aprilis ° ad diebus et
    ineritis ad a^terna) patria; ama;na evectus e.st no-
    Aomen quem diein inscriptus est martyrologio Ecclesiaj :

    in meuque suum inter sanctos hiijus Ecclesia; Pontifices


    faUls. C;ilbeilralis, his veiitis : Metis depositio
    S. Roraani abbinc conscriptiira, posteris perenni
    Episcoid et Confessoris. recolendum
    Siiiissitius in Maiiyrotogio veneratione relitiuit.
    GaHicano eiim cxoriiai hoc ehgio : Metis S. Romani

    DE
    ;

    m
    DE SANCTO HERMENIGILDO
    REGE ET MARTYRE IN HISPANIA.
    CAPUT I.

    S. Hermenigildi prosapia, conjugium, conversio ad fidem Catholicam. Odium parentis.

    A\>0 DLXXSVl /" ^^ l/cnnpniglhU timimplurimi


    oncti l/cniiCHigildi
    ancti timmplurimi scripttircs
    scrijHtnws mc-
    me- doloremnon ferens. adconvitia et contumellas semei

    ^^^ miniTunt
    mincrunt : quorum plurcs
    tjuorum quam
    pturcs qiiam seiatjii
    .se.tatjii ta al-
    la in puelije capillos involasse fertur, atque per soluni
    t ^^^/rj/d^
    tccjiit Tamuius-Salazar
    Tamiiius-Satuzar in
    iil Martijrfitngii}
    Maitijrtilngit) Hmpa-
    Hispa- tractam excusso sanguine foeilasse : iterum in pisci'
    nico. Ex liis pra-'cifuus iiol/is visus est Joannes nam subjeciam dedisse prsecipitem, magno vitae dis-
    Mariaua, libro quitito tle Relnis //ispaiiiue iiuilc sequcn- criuiine. His lujuriis liigundis non modo nihil de
    tia trnnscrlbimus, u nobis in diio cajiita distiacta. animi constantia mutavit; verum ejus diligentia
    .\tlianagildusRexGottliorum,Cuinregnumtenuis- Hernienigildusvircreditur adCatbiilicam religimem ,

    . , •
    TT , •
    T-. . •
    at> ea et S.
    AthanagUdo set annis quindeciin niensibus sex, Toleti ex inorlio revocatus. Leandri Hispalensis Lpiscopi prajcepta [^andro
    Itege morluo. obiit. Salutis anno quingentesiino sexagesimo sep- aninium regii juvenis, ad veritatera priiclivem, ad convertuur
    timo ; genuit ex uxore Go^uiuda filias duas ; Gal- omneni verffi pietatis iiartem iuformarunt. Doctrinae ^ if^r-menl-
    suindain, Cliilperici Suessionum Regis uxorem; et opportunitatera prffibuit Leovigildi patris in citerio-
    Bruiiecliililem, natu minorem, qu;i' Sigiberto Cbil- rem Hispaiiiam atiiue adeo Carpetanos discessus...
    perici fratri, Mediomatricura Regi, connubio juiiota et Herinenigildns plane noster est factus.
    est. 4 Ex liac religionis rautatione bellum grave et Leovi}ildia

    jegroto Leovigildi animo, '™


    ""'
    2 .4th:inagililo defuncto. Liuva. bomo pr;rpntens diuturnum iiatum est : et
    et inagnaruni rerum usu et cognitione instructus, filii consilio coguito, Gosiiinda novercali odio faces „
    Rex est renuntiatus Narbone , ubi eatenus res subdebat : omnia tan,en prius tentare placuit quam r tn- i t
    Liitra Itct
    crcatus, ct
    gesserat Cralli;e anno regni secundo
    Gotliic;e. Is ad ariua veiitura esset. Itaque legatione missa pater UermenitjUdo
    ciiai co Lco- Leo\ igildiini fratrem regni consortem dixit, ex;equata lioc exemplo litleras ad filiuin dedit Coraiu raa- :

    vigildus prorsus potestate, ipse Gallijc Gotbica: ditione con- luisscm, si per le liritum esset, quam per litteras de
    tentus, (|uibus in locis midtuni assueveral. Erat re tota disputare. Quid eniin a te pnesens non ira-

    Leovigildus geniina prole aiictiis ex Theodosia petrassem, sive regia auctoritate prfficiperem, sive
    uxore ; Severiani Cartliaginensisprovincia; Ducis ac paternojure castigarem? Beneficia certe in memo-
    Pradecti ea fiba fuit, Leandri, Fulgentii, Isidori. riainrevocarem, quiu tu in ludibrium vertere ma-
    c.r hoc nati Florentina^que ouror. Leovigildi filii Hermenigildus luisti. A teueris, niraia forfassis indulgentia, in
    S. llcrnieiii-
    (jitttus ct
    Pt Reccaredus. Tbeodosia defuncta, Leuvigildus spein Gotthcrum regni diligenter alui contirinata
    |.„„^^„^
    ;

    lieccarcdus, Gosuindam .\tbauagildi viduam duxerat, quo tem- aetiite, anlequam posUilares, raajora quam sperares regnum;

    pore a fratie ad regni cousortium vocatusest. Liuva delata sunt. Dedi sceptrum, ut cura auctoritate ad-
    anno fiuingeii
    frater in Gallia debiiictus est Salntis jutorem baberera non ut te externasque gentes,
    ;

    tesinio septuagesimosecundo, cum quinque annos re- cum quibus fcedus inire paras, iraperio me adversura
    gnasset quidam liiiic minierobienniuni detrabunt...
    : armarem. Novo exeniplo vocavi Regem, ut consor-
    Leovigildus iid reipublicse statuin converso aiiinio, tio potestatiscontentus, primas patri partes dares :

    atque studiojus quo Goitborum


    .^urtragii :intiquaiidi, atqiie in hoc esses seni prtesidio aeque „rjm( „„.
    ;etatis flexu

    proceres ealenus lleges creare erant, quod ad soliti atque solatio. Sl quid est quod amplius cupias, patri piciatisci
    amtuuonis,
    stabiliendam in familia regni sucre^siouem magno- explica •
    sin autera supra aetatem. supivi consuetu-
    pere referre cogitabat, Hernieuigildum et Reccare- dinem, supra nierita tibi siiit oninia tribiita ; cur
    licijcs crcan-
    tur apalre. duin filios regni consijrtes declara\ it ditione tripar- aut iiigralusimpie, aut impiiis sceleratiisque crude-
    tita. Hernienigildus Hispali (Turonensis, Emeritae liter circumscribis patreiii? Aii senis raortem expec-
    ait) res curare jussus : Leovigiklus ipse regni se- tare grave fuit? tantique fiierunt pauci aniii, quot
    lil). 5 Ilist. dem Toleti fixit, uiide ea civitas urbs regia nuncu- baec aetas recipit? An cum fratre coinmunicatani
    cap, 38
    pari ccepta est, atque Gotthici regni deinceps sedes potestatem invidebas de quo me arbitro disceptare ?
    F
    facla, cuni bactenus Hispali fuisset. aequum fuit. Sed nimiriira regnandi ambitio omnes
    CAP. XII
    3 Ingundis, Sigeberti Medioniatricum Regis atque naturas leges violat, resolvitque ea qiiffi perpelua
    inocbitur ia
    S Hcrnicni- Brunechildis filia, Herinenigildo connubio juncta est necessitiidine constricta sunt. At religionera c.aus-
    fidem Catho-
    tjildi u^or Salutis aiino ((Uingentesinio septnagesimo iiono. Eo saris : in quo te video, non humana jura tantum, licam ;
    lilijltiidis,
    conjugio, quoniam Gosuindae ct Atlianagildi neptis sed divina etiain evertere, et in caput tuura Dei
    erat, utrius(|ue regiffi familijK sanguis copulabatur : vindictam provocare. Itane ab ea religione tuo ar-
    quod ad stabiliendum regnnm nonniliil referre Leo- bitratu discedas, ciijus ciiltu propagando nomen
    vigililusRex persuasum baberet. si Francorum re- Gottbicum auctnra. opibiis atque potentia aniplifi-
    oti ariti

    Cttutintla
    giam nova sibi affinitatejungeret. Missam ex Gallia, catiim est ? .\ii majoruin, ([uce sacrosancta esse de-
    regio proceruin coniilatu siipante, avia Gosuiuda buit, auctoritalem conteinnas ? Novae religionis va-
    praecipua Uutitiffi significatione aliquamdiu apiid se nitatem vel eo potissiinuin considerare potuisti, quod
    liabuit, niliil prseteriniteiis eorura, qua; ad benevo- filiuin a patre sejuiigat, et summa; caritatis no-

    lentiam concili^rndain pertinere visa sunt. Nimirum raina odio pbisquam paterno atque invidia labe-
    sagax feniinahis blaudimentisadolesoentube animum factet. Ego, Hermeiiigilde, pro patris jiire impero ;

    expugnare parabat, ut Catbolica religionedeserta ad et pro ;etate, ([ua m;ijor suui, tibi consulo, revoca
    Arii viesaniam traduceretur, baptisinalis lavaero, ut ad sobrietatem animum, positaque noxiarum rerum
    luoris erat apud Arianos insl;,urato. Quod cuin illa cupiditate quiesce : sic enini facile eoruni qiuu com-
    titt .Irianis-

    uiuin tialn se factnram negaret, serael ritu Christiano excusans missa sunt hactenus, venia dabitur. Si recusas,
    utqitit. sancti lavacrivirtute expiatam, subTrinitatisSanctse cogisque arma capere, iiEe tii frustra paternam rai-
    invocatione, quam ad extreniuni spiritura inviolatam sericordiam re desperata iraplnrabis.
    conservare certum erat imponeus fa;nuna atque ; 5 .Molesta' li;e litter.e Herinenigildo fuere, pro rcspondens
    iracunda, neque niagis corpore deforniis (erat enira eo ac par erat : nihil tamen de priori sententia niu- *;
    ""•""'
    '

    altero luminecapta) quara auimo eflerata, repulsaj. tare certus, in hanc seutentiam rescripsit : Winas '' "

    et
    :

    136 DE S. HERMENIGILDO REGE MART.


    et ronturaelias tiiarum littprarum sequo anirao tuli- Patri Filium :equalem esse de quo taradiu discepta-
    inusi tametsi iinlla nostra hice^silus injnria, lingnae
    ;
    batur, verhotenns sancituni, cum pravae opinionis
    liberlafem cnhibere potuisti. Beneficiis tuis, qnai virns conceptnm retinerentanimis. Verborura siinu-
    majnra esse sentio. parem aliquando
    et ipse meritis latione mnltorum animi circuniventi. quasi dissidii deccpH Ca-
    caussasublata, autab Hermenigildo distracti palam, thotici arma
    pntiam rcpendere eupio ; observantiae tennrem, dcscrttnt
    til)i debit.-e, railii proprife, ad extremum \ita; spiri- aut frigidius qnam fecerant opiimam caussam tne-
    beneftcia tum p?a;stnre. Snniuri religione, qnam ipse invidiae bantiir. Plerique ancipiti periculo dubii, alque ad
    laudat, tempus firiunam consilio habere soliti, spect.ato-
    caussa novam dicis, amplectenda orbis judicinm in

    sequebamur, mnllis prnt.erea nixi pra>sidiis. De res belli eise malehanf, quam cum fortunarum alie-
    rctigioncm
    susfciitam vcritalenon disputo, cuique de ea re liberum arbi- narum eventn miscere discriinen rerura suarum.
    fatctur, irium facimus, tantumdem modo nobis detur. Got- His rebus perficiendis tres anni consumpti.
    tbicai genlis felicitatem Ariana! snper.stitioni ac- 8 Leovigildus lota ditione inagnis delectibns ha-
    S. Hcrmcne-
    cejitam fers, scilicet ignarus consuevis.se Denm, quo bitis, contra extremam Bieticam
    filiuni niovens, in
    gildiis ottside-
    gr.ivins ex conimutidione rernm dnleant, quos pro ferro penetravit. Hispalis circumsessa parum spei :
    tur Hispati,
    scelere ulcisci parat. liis sccundiores interdum res et erat obsessos volunfate quidquam factnros,^b Her-
    impunitalem concedere luind sane : constantera minigildo atqne Leandro Praisule prffioccupatisani-
    atque perpetuam quod Wan(l;ilorinn: atfpie Ostro- mis vim adhiheri ac inetnin placnit. Allnitnr ea
    :

    gotllKiruni in simili canssa exitus derlarat. Quoil si urbs Beati flumine, magn:iruni navium rapaci ad :

    indignaris te incoiisulto ansum me religionem mu- snbvectinnes prohibendas. commeatu intercipiendo,


    tare ; concede mihi ut doleam nc hoc quidem abs te ejus fluminis cursiim corrivari alinque averti pla-
    tribui, ut salutein mcam rebus eteris potiorem ha- i cuit. Ea molilio magna; inolis erat atque
    multorum
    pTO ea para- heam : pro qua si res ferent, paratus sum sangui- dierum opns. Itaqne qunrlo supra Hispalim lapide
    tw> ittnifitl- nera vilamque profundere : neqne patrein fas est Ilalicas veteris ino?nia insfaurati, uti veteris ma-
    ncm fitndcre.
    pliis divinis legibusac conscientia posse. Denm qua- gnificentia? ruinte documento sunt et nimirnra :

    so, consilia tua reipublica:! sint salularia, nobis tiliis belli, qnod diuturnnm fore pcrsuasum h:ibeliant op-

    tuis haud exitiaiia. Tu cave, ne sinistris criminalio- portuna sedes qurerehafur. Divi Isidori noniine mo-
    nibus aures accommodando committas, unde liictum nasterium iis in locis extat nostra Eetate. Myro Sue-
    tibi in oranera vitam parias, nomini acgeneri nostro vus, tametsi placitis de religione discrepabat. cum
    ad posteritatem infamiam, victis ac vicloribus siiorum manu Leovigildo junctus.
    tantum nefas
    parem. morte luisse rreditus tempore
    est, ipso obsidionis
    defunctus, Eborico filio successore. Turonensis My-
    CAPUT II.
    ronem Hernienigildi parles secutum ait et prnfli- :

    Bellum a Leovigildo pafre illahim. S. Herme- gato deinum hello. cuni fo^dus fccisset cuin Leovi-
    nigildi captivilas el.Marlyrium. gildo, in patria paulo post defunctum; locis natura
    gravibus, ubi bello infentus hajserat, et aquarura
    rant regni stndia divisa inter patreni et filium
    Jiir: : insalubritate valetudine prostrala. Hispalini redea-
    Calliolici, quorum erat m:ignns nmiierus, canssa nins, ubi, B;i;*fi corrivatn, raagna atque suprema detatfitur ad
    nieliores, viribus impures, Hermenigildumpalam aut annonae difiicultate laborabatur. Hernienigildus, post Romanos,
    lib. 5 cap. 38 \oto 5ei|uebantur : niajori potentia Ariani, Leovi- annuam obsidionem, desperata defensione, clam ad
    gildi partes. Hermenigildum Turonensis ait, sacro Romanos elabitur ignorabat nimiriim p;iteriio auro
    :

    chrismate delihuta fronte (isritu^erat recipiendisin corruptos. Civium dedifione Hispalis continuo in
    A'oti vtdetur
    nomen Joan-
    Ecclesiam Arianis) veterem appellationem Joannis Leovigildi potestatem venit. Salutis anno quingen-
    Kti assum- noraine mutasse sed aureae monetse resistunt, in
    :
    tesimo octogesimo sexto,
    psisse ipso, ut videtur, belli ardore (ut essent videlicet pro 9 ^que paucis post diebus Rex juvenis a patre fttgit Cordu-
    tessera mililari) pra:cipu2e pnrilalis percns^se, Her- captus Corduhensium prodilinne, defectionis bam,
    : an
    nienigildi noraen et laciem exprimeutes altera ex infamiam noxamque, innocenlis procurate curan-
    parte, in altera victoria; signum his adjunctis ver- tiiiin calainifate, cnm se eo retulisset venalera Ro-
    bis UOMO REOEM DEviTA. Niniirum ad Pauli senten-
    :
    raanorum fidem metuens? an, ut Turonensis est
    tiam allusit; H»reticum bominem prsecipientis post anctor, ad Osselum oppidura, ubi baptisrai fontes
    unain et alteram raonitionera es^e devilandum... quot;innis inipleri sponte consuevisse est denions- F
    7 Belli initia incideninf. in Salutis annum quin- auf Ossefutn,
    tratum? Loci munitione et sanctitate confisus, eo
    genlisimum octogesirnum. Hi«palis ef Corduba mu- se Hermenigildus contulprat cum trecentis deleclis
    nita' inslriiciaque commeatu. sive ducendum e.^-set militiims : et jiatrem sperabat, si vim adliihere para-
    Itomtini a belluin, sive nbsidioiiis inala essent tolecinda. Ro- ret, a lergo atque afronle circumventuni (nain prope
    S. tlcrmeni- eoque capto
    mani Dnces fcedere conciliati : nxor Hermenigildi reliqnw copiii' tendehanl) opprimi posse. Quod con-
    gilao in /ffrf?«
    altracti,
    et filius recens natus in eorum relicti potestate, ut tra accidit. Filii consilin explnrato (ut nihil occulti
    fidei dataj obsides essent et si quid gravius arci-
    : esse potest in intestina discordia) snlers pater ejus
    arl tempfinn^
    disset, a helli discriraine loiigissime abesse voleb.it. conatns M;igna celeritate oppidum captuni,
    elisit.
    Contra Leovigildus, cum consideraret, invictum incendioque defnrmafum. Hernienegildiis ipse, spe
    filii animum, neque metu fiangi neque promissis omni destitutns, iii fempluni aulugit, si forfe resi-
    ad Icovlyil- flecli, ut monentipatri auresnciommodaret, ad arma denle patris ira raorse spafioveiiiain impetraret. Se- a Ueccareflo
    dum auTo vimqne verlit animiim. Romani primum, qui leviler frafrc invisi-
    quebatur Leovigildi castra Reccaredus, minor v.tote
    comtpti tur :
    fundala fide cnm filio scnliebant, magno anri pon- filius, indole aninn atque prudentia fratri a-qualis. Is
    transcunt :
    deie Leovigildo conciliati. Mercenarii homines in- patris permissu, fa;taque a fratre ipsum conve-
    genio, et qiiibns fides et fortuna pendehat, unde me- niendi pofestate in templum admissus, aliquamdiu
    lior spes affulsit, in eam parlem, nullo
    honesti in- vi lacrymarnm vocem intercludente, tacitus substi-
    honestique discrimine, incliuabant. Deinde inter tit deinde, Mollis, ait, est animi suorum casura
    :

    Calholicos et Arianos, quoriim de religione


    dissidio dijlere nulliimque in dnlore praiter lacrymas reine-
    bellum excitatum esse constabat, species
    quaidam diiiin adhihere. Tuam calamitatem nostram judico,;
    concordi;c excngitata. Arianornm Prassulum
    Arianis ftctc con- quid enim inter fratres et patrem potest esse se-
    ventus Lfcovigildi jussu Toleti habitus in
    asscrcntitms eo con- ;
    junctum? Neque tuos conatns viiupero religionis
    Potri Ftlium ventu rebaptizandi mos sublatus Arianis
    familiaris, suscepta; studio : tametsi qua; justa caussa esse po-
    scfualem. cum ad eorum sectam Catholici transfugissent arma movendi? Ac ne
    : terat in patrera illorura qui-

    dem
    :

    DECIMA TERTIA APRILIS. 137


    (iem coiisilia accusabo, quibus es in fraudeni induc-
    custodia conciiidens, colium manusque illius ferro
    tus pi-ietenta lajnentari, (|uam corrigere, facilius
    :
    iigavit. Coepit itaque idein Hermenigildus iiexjuve-
    est. Fuit liwc, fuit horum teniporum calamitas et nis terrenum regnum despicere, el forti desiderio
    scissis provincialium animis fatale dissidium dum : coeieste qua;reus, in ciliciis vinculatus jacens omni-
    utraqne pars in nostra familia quajrit prajsidium,
    potenti Deo ad confortandum se preces ellundere;
    utrique p];ine corruimus. Keliquum est ad concor- tantoque sublimius gioriam tran>euntis mundi des-
    suadetu ut diam animos revooare providere certe acpriestare,
    :
    picere. quantoetreligatus agnoverat nil fuisse, qiiod
    patrU miseri- ne ininiici in no.it] ffi donius ruinis amplius exul'.ent, poiuerit auferri.
    cordiam
    quod ulinam rebns integris libuisset sed prjestat 12 Superveniente renuit com^
    Imptoret. ;
    autein Paschalis festivitatis
    ad piiternam niisericorcjiam recurrere. et factorum die, intenipestajnoctis silentio, munionem
    ad eumperfidus pater
    veniam cupiilisisime petere, quani pertinacia atque Ariani Epi-
    Arianum Episcopum misit, ut ex ejus manu sacriie-
    scopi ;
    arrogantia perire. Moneat utriusque fortunae C(3n- ga; consecrationis communionem perciperet, atque
    ditio, ne contumaciam cura pernicie, quain obse- per ad patris grali;(m redire niereretur. Sed vir
    hi.e
    quium cuni securiUite memento, rebus
    mali.s. Illud Deo deditus, Ariano Episcopo venienti exprobravit perimilur in
    prriiifsitis consilio opus esse animi impetiim fore ase perfldiam
    : ut debuit, ejusque (hgnis increpatio- carcere :

    tum vanum tuni exitialem, Ego, si quod necesse est nibus repulit : quia etsi exterius jaceb;it ligatus,
    sponte patrem recipio |ilaralum retento
    facis, tibi : apud se tamen mentis cuimine stabat se-
    iu m;igiio
    certe Regio lionore, modico supplicio noxam expia- curiis. Ad se itaque reverso Episcopo, Arianus p;iter
    bis. Ad ea verba juramenti religio addita. infremuit statiiuque suos
    ; apparitores misit, qui
    10 Vocato patre mcestus jiivenis ad genua provo- constautissimum Confessorera Dei, iliic, ubi j;icebat
    lutus, abeo venias simulatione osculo exceptus est, occiderent quodet factumest. Nam mox utingressi
    :

    aptvs atqiie blandis sernidnibus delinito animo castra


    in sunt, securim cerebro ejus infigentes, vilara corpo- miraculis
    dediictus : niox regiis insignibus detractis, Hispa- ris abstuieriint hocque, in eo vaiuerunt perinie- claret :
    :

    lim custodiim niissus e»t (Biclarensis Valentiam


    in re, quod ipsum quoqiie.qui peremptus est, in se
    relegatum, Terr;icone oecisum ait) Monstratiir His- constituerat despexisse. Sed pro ostendenda vera
    pali ad eam portam, cui a Corduba nomen est, tur- ejus gloria, snperna quoque, non defuere miraciila.
    carceri in-
    eludilur :
    ris Hermenigildi custodia nobilis, loei altitudine, Nam cojpit in nocturno silentio psalmodia; cantus
    anpustia atque tenebris horrida. In ea manibus ad ad corpus ejusdem Regis et Martjris audiri atque :

    collum revinctis asservatus traditur. Ad carceris ideo veraciter Regis, quia et Martyris. Quidam etiara
    squalorem, victus et cultns asperitatem, addebat fuerunt, quod nocturno tempore accensae lam-
    illic

    ipse cilicii vestem, qua in lecto eliara pro stragula pades apparebant unde et factum est, quatenus
    :

    vesle utebatur, animo in rerum divinarum contem- corpus iilius, ut videlicet MartvTis, jure a cunctis
    piatione detixus, coelumque siispirans. quo seqiiam fideiibus venerari debuisset. Pater vero p(»rfidus et
    priraum iluriim sperabat. Advenerat Paschatis fes- parricida. coraraotus pmnitentia, hoc fecisse se do-
    tum, Cbrisli Dei ad vitam reducis memoria laetum, iuit,nec taraen usque ad obtinendam salutem. Nam S. Leandro
    et incidit in quartura decimum Aprilisdiem, abortu quia vera esset Catholica tides. agnovit sed gentis commendalus ;

    Chrisli anno quingentesimo octogesimo sexto; quoJ non me-


    suse timore perterritus, ad iianc pervenire
    certa rafione inlelligitur, tametsi quidam ex hoc ruit. Qui oborta Eegritudine, ad extrema perductus
    annorum numero hienniuro detrahunt. Biclarensis est et Leandro episcopo, quem prius veliementer
    :

    tertio Mauritii Imperatoris auno Hermenegildum oc- afflixerat, Recaredura Regem fiiium suum, quem in

    Eucharistiam cisum certe tradit. Leovigildus, de filio solicitus, sua haeresi reiiquerat, commendare curavit; ut iu
    renuens ab mittit quemdam Episcopum Arianum de media noc- ipso quoque talia faceret, qualia et iu fratre suis
    Episcopo
    te, qui epuliim Christianum vincto de more trade- exhortationibus fecisset. Qua comraendatione expie-
    Arinno, occi-
    dilur :
    ret. lileverborum contumelia castigatum cum a se ta, defunctus est.

    repulisset, patris animum, ad se eam injuriam perti- 13 Post cujus mortem Recaredus Rex, non pa- Recarediu
    nere interpretantis, u.sque eo exacerbavit, ut, Sis- trera perfidum, sed fratrem Martyrera sequens, ab Rcx, ex Ari-
    ano flt Ca-
    berto carnifice e vestigio misso, securi percutien- Arianae hareseos pravitate conversus est. Totam
    tltolicus.
    dum mandarit. Horret animus atque haeret tantse qiioque Wisigotthorum gentera ita ad veram perdu-
    criideiitatis iraagine. Inerant Hermenigildo simpii- duxit fidem, ut nuilum in suo regno militare perrait-
    citas er iibertas : quas, nisi modus ;idsit, in exitinm leret, qui regni Dei hostis existere per ii;freticara
    vertuntur... Roroanara Ecclesiam per h£ec tempora pravitatemnon timeret. Nec mirura, quod verajfidei
    Peiagius ii obtinebat ; Peiagii Successor Gregorius, pra^dicator factus est, qui frater estMartjris cujus :

    cognomento Magnus, Hermenigiidi mortem et mor- iiunc quoque merita adjuvant, ut ad oinnipotenlis

    tiscaussam memoria recenti descripsit. Dei greniium tain multos reducat. Qua in re consi-
    derandum nobis est, quia totum hoc agi neqiiaquam
    CAPUT III. posset. si Hermenigildus Rex pro veritate mortuus
    Histofia niartyi-ii Hermenigildi a S. Crcgo- iion fuisset. Nara, sicut scriptum est, Nisi granum
    rio Magnorclata libro iii Dialogoruiii ea- frumeiiti cadens ia terrara mortuiim fuerit, ipsuin
    pite XXXI. soium manet; si autem inortuura fuerit, multum
    fructum affert. Hoc fieri videmus in raeinbris. quod

    A .S. L«andio Oicut multorum qui ab Hispaniarum partibus ve- factum scimus in capite in Wisigotthoruin etenim ;

    ad /Idem niunt, relatione cognovimus, nuper Herraenigildus gente unus mortuus est, ut multi vivereut et dura ;

    concersus.
    Rex, LeovigilJi Regis Wisigotthoriim tilius, ab unumgranum fidelitercecidit,ad obtinendara tidem,
    Ariana h*resi ad fidein Catliolicam, viro reveren- aniraarum seges raulta surrexit.
    dissimo Leondro Hi.-^palitano Episcopo, dudum mihi
    in amicitiis familiariter juncto. pr^edicante, conver- CAPCT IV.
    sus est. Quem pater .\rianus, utadeamdera ha;resim Analecta cx variis. Aniius ct dies martyrii
    rediret, et pra*miis siiadere, et minis tcrrere cona- cuKus sacer, reliquia;, et templa illi di-
    a jKilre
    cnrccri i)<
    tus est. Cumque ilie constantissime responderet, cata.
    ctudiCur, iiuinquam se veram fideni posse relinquere. quam
    semel agnovisset iratus pater, eum privavit regno,
    ; Ou
    \ fui a S. Gregorio plunmum laudatur, Leander
    rebusque expoliavit oranibus. Cum(|ue nec sic vir- Episcopus /fispalensis, et secuiuium Joannem Ma-
    tutem mentis illius emollire valuisset in arcta illum rianam aliosque recnntiores acriplores aimnculus cen-
    Aprilis T. 11. 18 seiur
    , :

    138 DE S. HERMENIGILDE REGE MART.


    He.nnemgildi maona npud Hispanos Joaniies de MnrieUu, Tamaius Salazar, GeorgiiisCar
    A selur S.
    u. esl veneralwne, ejtnque lUexnalalu hiibelur xili Martii, dosiis, Laurentius Suriits, aliiqnc Surium se.culi, et

    nos eo e.qimiis. §2 deihi.nmifi cimversio- pas.sim iwti.


    quanilo el ile e.l

    ejusque fratris lieccarecli Regis 10 Alia indicia culhi.i Martyris, in Hispnnia siis-
    nem S. Hermeniijilii
    Martyho cumgenle Golhorum : el una slaiuimus S. Hermenigil- cepti otiin atque propngali, profert Mariana his verbis :

    eoronatur diexm Carceris locus, consequenti teinpore, in sacellum,


    diim in Vigilia Paschatis inleremplum yjprilis, nomen ejus
    13 Aprilii
    sallem sub noclem prxciam Pasclialis feslivilalis, cum Herinenigildi nomine, transformatus est, mullique aliis inditum

    nocle prmeilenti recusassei communionem sncrilegx deinceps mnrtales viri et femina^, Herinenigildi, Er-

    consecratioim, ab Episeopo Ariano oblatam. Annns is mesindaj sive Ermenisinda; nuncupati. Arinengol et
    anno S86:
    est ni.xxwi, quo cyclo Liinx x\l, Solis \i, el lillera Erinengaudus, gentilitia Hispanorum nomina eodem
    Dominicali G, incidii Pn.tcha Dominirx Resiirreclionis pertinere putantur : tum Erniegildez et Eimildez,

    in iltem \iv Apriiis. Miramnr a Marianu scribi, Mar- barbaruin m:igis sonantia. Corpus ubi sit, noslra
    tvrismemoriiim coli in Hispania passira ad ilecimum setate clam est ac ne ; satis quidein constat, quo tun«
    octavum Kalendas Maii, sire xiv Aprllis, qiwd hacte- loco fuerit tuinulatum ; nisi quod os ejus, argentea3

    nus tn nuilo lirevinrin aul Missali, etiam antiquiore, statuse inclusurn atque revinctum, Cajsaraugusta?,
    reperimns. In MS. Martyrologio f^alicano Jicclesix in templi inaximi proprio Sacrario, servatur. Hxc capiii Ctcsa-

    S. Pelri jnemoria ejus rcferlur ad xv diem Aprilis. In ibi. Antonius ite Quintanadnegnas dc Sanctis JJispa- raiiijiistam

    paq. 129 iradil, Sancti hujus Regis et Mar- dctatum,


    Missali mixlo, secundnm ordinem almx Ecclesia: Tole- leiisibus
    coHtiir in
    Inntv anno mdli excuio, prmscribilur ejusfeslnm iid ipsas tyiis ctirpusHispali honorificesepultum fuisse, usqiie
    Hispanui ct
    Lusitama ; Iilus yjprilis, cum offitio ix Leclionum; quod snb riln ail Maurus excidium quando Catho-
    Hispaiiiafper :

    duplici celebrandum inilicatur in officiis propriis diclx lici caputS. Herraenigildi, corpore abscondito, fu-
    Ecclesix Toletana' anno Mnrvii Madrili e.rrusis. Ideni gientes secum detulerunt Cajsaraugustam, quod Re-
    observatum est in aliis H ispaniarnm Eccte^iis, nti eliani gina Sanctia, Alphonsi Aragonura Regis uxor, rao-
    apuit Lu.silanos : qnoil lestantitr Breviarium Eborense nasterio Sixenensi a se extructo, ibidein Sanc-
    3 anno mdxlviii e.rcusnm, et Officia propria Ecclesiarum timonialibus S. Joannis Hierosolyniitani donavit :

    Utij.^siponensis atqjte Coiwnbricensis, a Si.ito v el Gre- ciijus rei testirnonium exhihet antiqua bulla. in
    gorio Mii approhata. Leellones serundi Noctiirni prx- pergameno exarata atque ibidem asservata. Ali-
    scrihunlnr ex supra relatis DialoijU S. Greijorit, reliqna quam partem hujus capitis a dictis Saiictirauniali-
    sninunlur ex Communl uniiis Martgris, prieter hanc bus dono accepit anno mdlxii Petrus de Villalva, alif[ua pars

    Orationem : Deus. pro cujus uoraine \i. Hermenigil- Sucietatis Jesu Proviiicialis Aragoniae, et deposuit relaln Hi-
    spalim,
    dus, Rex et Martyr, manibus impiorum occuhuit in suo collegio Caesaraugustano. Sed ea pars postea
    praesta quipsumus, ut ejus intercessinnibus ab omni- anno mdxc translata luit Hisp:ilira, ad collegiura So-
    bus periculis liberemur. Teslatur autem Iiucas Cas- cietatisjesu.huic S. Henuenigildodieatuin. Atpia;-
    telliui, Ordinis Prxdicatorum Procurntor Generalis, in cipua pais liujus capitis, jussu Philippi ii Regis
    totaquc
    Ecctcsia.
    libro quem Roirne pnbticavil an. IG^S de Certitiidine Cathohci, misso Joanne Baptista de Cardona Epi-
    glorix canoniz.atornm pag. 438, quod Sixtus Papa v, scopo Vicensi, aniioMDLxviii ad Escurialenseregiura
    ad instantiam Pliilijipi n Regis Hispaniarum, diplo- cosnobium traiislatum est : ubi cum aliis Reliquiis
    raate Apostolico concessit, die xii Februarii mdlxxxv, liouorifice adservatur. Os aliquod (et creditus bra-
    honorem etiammum asservatur alta in
    ut in ipsius fjoriosiMurtyris celebrarelur chii esse) Ciesaraugu^tai in
    Bscurialc.
    ejus festum in tota Hispania. Qni cutliis ilemum loli Ecclesia Sejana, quod Ferdinandus Aragunius, ex
    Eccle.sias Catltoticai factits est commnnis snh Urbano Regia faniilia ejus urbis Archiepiscopus, argeutea
    VIII, qniindo officinm, ritn semvlupticis peragendum, hmina magni pretii exornavit. Aliquse etiara Reli-
    alibi rptitjnix.
    Romniio Breviario est in.^erlum cum uovis ac propriis quia; -Abula;, in Ecclesia Calhedrali, sunt in veuera-
    hyninis; ubi ad n Noclurnum in tres Lectiones parlila tione. Aliquiis pnelerea in Ecclesia Placentiua et
    ea qute supra dedimus ex Dialogis S. Greqorii. alilii esse, scribit Tamaiiis Saiazar.
    1 ;i Eodem die xiii Aprilis meinoria S. Herineni- 17 Tempta etiam et oratoria Sanclo huic Regi et
    inscriptns
    giili inserilur prxcipuis Martiirologiis. Jfaniielhertns Marlyri dicata suiit. Ac primo (iit supra InUicavimiis Sacclluin
    Martt/rotO'
    giis :
    iu suii Marlijrotogio metrico, sub Lothario Imperalore ex Martanaj Cxsarangiistx in Metropolitana ecctesia Cusaruugu-
    circa aiiiium dcccl, ista scnpsit : socrannta aiU oratortum sive saccltitm, a memorato Fer- il6c :
    Idibus, Hermingilde, patrem, Rex alrae, fiirentera dinando Ariigonio Iwnori/ice construcliim, ejiis nomini
    C Persentis, verum referens de raorte triumphura. sacrum est. Hispali Joannes Cervanies, S. R. E.
    Eotlein secuto floruerunt Usuurdus, Ado, Nolkerus, qui Cardtnatis Archiepiscopus Hispatcnsis, conslruxit S.
    et
    Hispali Xc-
    sua exS. Gregorio etoqia desumpla addiem xiii Aprilis Henneiiigitdo dicatnm ceteberrimum Xenodochtum, et
    uotlochiuni
    edide.rnnt. Ferba Usuardi sunt ista : In Hispania S. maxiinis reUittbus dotavit ; eidemque Saiicto iii ecclesia el Saccttum,
    Hermenigildi Kegis, qui ob fidei CatholiciE confes- siia dicavit sacettum, in qiio ipsc est aiino MccccLiii se-
    suinein securi in capite percussus, regnum coeleste puttus : qux plunbiis indicat Gonsalvus Davila, in Tliea-
    Rex
    pro terreno, et Marlyr, intravit. Pliua habent tro Ecclesiiistico Ecclcsix
    Hispateiisis, pag. 72. lu
    memorati Ado et Notlierus. et cum liis auctor Beda; eadem Ducis MeUtnne Sidouix, amplis-
    civttaie, in vico
    supposititii : secuti posteriores Marlijrologi, Beltinus, smiitm cotlcgium Societulis Jesu conslruxerunt et funda-
    Maurolycm, J''eticiiis, Golesinius, Canisius, el pa.-.sim runt Marcns JiUonius dc yjtfaro ejusqac conjnx Agnes
    atii. In Mariyrotogio Romano tixc /ri/iindir .- Hispali de Avtla, in eadem urbe prognali, cum prxclaro lemplo
    trmplum cl
    in Hispania, S. Hermenigildi, filii Leovigildi, Regis et variis omnium scientiarnm gymtiasUs. In teinpli ara colleqiiiin
    Wisigothorura Ariani qui ob Ciitholica; fidei con- summa est magiii prelii lahuta picta, in Socictutis
    :
    qua S. Her-
    Jesu,
    carcerem conjectus, cum in solennitate
    tessionera in menigilUiis Rex Marlyr est inter suos, (ut appetlani)
    et
    Pasfhali coramunionem ab Episcopo Arianoaccipere aviinculos Sanctos, Leandrum, Isidurnm, FiUgeiitium
    noluisset, jussu perfidi patris securi percussus, re- el Itorum sororem S. Ftorenlinatn; in eaUem visuntnr
    gnum cceleste pro terreno, Kex et Martyr, intravit. Reccaredus fraler, et Leovigitdus paler, Regcs Wisigo-
    Lodem modo piclnra alla-
    tt scrlptorllms qui atiqua Acta Sanclorian edide.runt, ad ttwruin. Iiiler atia ejusUcm Ecclesix atlaria emiuet ati-
    Vitarum
    ns siiiiinii :
    hunc xiii Apnlis celebrant sotennitoiem S.
    Sanctoruin Hermeni- quod,pietiosissiinis Sanclorum exoniatum rdiquiis, inter
    gildi, e quibiis siiiu p,.„„s Uc Natalibus. lib. i Cata- qiias medioloco sunl collocutie quxdam S. HermenigU-
    logi cap. 48 ; rhomas de Trugitto, tomo i Thesauri di, Cxsaruiigusta, nt diximus, eo Irunslatx : tte rcliqniic ii
    quibus
    Concioiialorum Joanues BasUius Saiictonus. Alplion- alia lUliiri
    ;
    omnibiis agU ptiinbus Antonius de (jnintanadaegiias
    :
    sus Viltegas, Petrusliibadiniera in Ftorihus
    Sanctorum apud qiiem et pussim alios legipossunt, qux posl inortem

    S. HermenigUdi
    ?

    DECIMA TERTIA APRILIS. 139-

    A S. HmnemgHdi contigcrint, potissimum conjugi Tn- 18 Sisbertum. S. Hftrmenigildi interfectorem D ,

    gumli et filio Theodorico Constantinopnlim delato, ibi- anno seqiienti turpis^sima morte peremptum esse, Camiftx
    demque vita fnnclo. mlsere perit.
    scribit Abbas Biciarensis et ex eo alii.

    D£ SANCTO GUINOCHO,
    EPISCOPO IN SCOTIA.
    CinCA AN.
    HCCCLXXV.
    Quod oHm Guinoclnts aliqunm in Scolia venera- comraendandis regni nepotiis apud Deum
    silio, vel
    tiottem sacrani hahuerit, certum indicium pra'bet pia prece et assidua in quibns officiis parati Guino-
    :

    Brnmrinm Ecclesiae Jhcrdoncnsis. in quo ista clio semper erantSrotorum Principum aditus, obvia
    legu}itiir:S. Guinochi, Eplscopi etConfessoHs comitas et prompta benevolentia, et quod caput est
    inScotia,&ub Rege Etlio,annoDCCCLXxv, xmAprilis. felix exitus. Deo Kennethi Regis conatus S. Gui-
    I/abemus alinm Catalogum Sandorum Scotije, in qno nochi benedicente et promovente
    precibus ; qui-
    ista habcntur Guinochus Episeopus
    : xiiiAprilis S. et hus effecTum, ut Kennetbus uno die septies eum
    Confessor anno dccclxxv. Thomas Dcmpsterus in diver^^is Pictorura tiirmjs manus conserens, non
    Menologio Scotico, i.Kta etiam ad hunc diem habet : In citra rairacnlum victor semperevaserit. Qua olade
    Ro&sia Guinochi Episcopi, addita littera K, qua indi- Pictorum vires penitus fractse ac comminutae sunt :

    catur Katendarium Adami Regii. Eadem legunlur in undeeis postea ad internecionem fere deletis, reli-
    Catalogo generali Ferrnrii : qui in Notisallcgat lihrum quias regno exturbata; j-unt, justo Dei judicio, quod
    VII Scriplorum Scotlcorum,'qni est cjusdcm Dempsteri, pro Romanis alienigenis in Britannia sub Maximo
    n«m floruerit
    in quocuv. 570 Guinochus Epi.^copus,
    i.^ta tradit : S. tjranno, contraScotos (aquibus Evangeliura et re-
    sub Elho el
    Gregoiio Regi Etho a sacris.cujus perditos mores cum ferre gnura accepere)bellum srepe gesserint quodr|ue cum ;

    RegiOm ? nNi) posset, secessit ab aula : sed eo in carcere ex- Saxonibus idololatris contra Scotos et Britones
    li
    tincto, a Gregorio Rege revocatus, ei fuit a sacris Christianos eastra saepe moverint postremo deni- :

    confessionibus. Scrlpsit Speculum vita? himianje. que quod viros Ecclesiasticos, non qua par erat re-
    libr. I. Laudat Fordanus, sed non extat. fl^rcDemp- verentia reveriti sint, sed iiistar ser^orum, violatis
    sterus : qui habetur ab aliis omnium fabularum, in porumderaprivilegiis, penessehabuerint. Guinoclmm
    patricB su<e gratiam, consarcinator. Joanncs Mnjor, Sanctum. mirafulonmi fama. sanctifatis opinione
    lih.3 de Gcstin Scotoruin lap. 2, assserit, post Cons- celebrem, Ccelitibusadjunxit BuclKmia provincia sub
    tantinum regnasse Ethum magiii Kencdi filium. et annum Cliristi dcccxxxviii, qui erat Kennefho Regi
    contracura msurrexisse Gregorium Dungalli filmm. ac regno inito quarlus. Agitde Guinocho Kmg. Hxc
    jus ad regnum prcelendentem, et praelio coramisso longis amhagibiis Camerarins, utqui ab eocitatur King.
    Ethiim interiisse, eoque perempfo Gregorium anno est aliu< Adamus Regius antc allegatns a Dempsfero :

    DCCCLXXV solenniter coronatum David Camera- esse. ciijus Cetcrum neque Ca-
    Kalendarium non vidimnn.
    rius, in sno Mcnologio Scotico ud hunc xiii Apriii.'', mcrario nequc Dcmpstero, tum sxpe errorum convictis^
    scrihit S. Guinochum sub Kenedo patre (lorui.^sc, ct hoc sufficicns auclorilas rst, ut Gninnchum iuter Sanctos ^s-

    elogio cum e.rornat : Eudem dieS. Guinochus, Confes- timemtis rollocandnm. Movit nos solum Breviariam
    an su'} Ken-
    nctho sor et Episcopijs, Kennetlio, hujus nominis secundo Aherdonensc, cumqno poliiis suh Regc Etho cum credi-

    Scotoriim Regi, fuit a consiliis : apnd quem et di- mus vixisse. Numautem Scdes Episcopalis S. Guino-
    quUnis in
    gnitas cunciliabat revereiitiam. ct vit;c sanctiU"^ clio fuerit in Rossia provincia, ad marc Vergivium; an provinciis

    obsequium : eoque persaepe utebatur Rex Principum vero in Bucliama provincia, ad nlare Germanicum ; nes- vuei-ii.

    animos.^ibi conciliando (Picti quippe, cum ijuibus cimtis e.r divinatione DempHteri et Camerarii dijudi
    gravissimum erat bellum, Scot'irum Principum ani- cnre.

    mos a Rege avertere tentarant) vel exquirendo con-

    DE B. IDA YIDUA,
    C031ITISSA BOLONLE IN GALLO-BELGICA.

    Commentarius prsevius.

    S I, Conjugium B. Idae. Ejus et mariti genus. Liberi procreati.


    shw Boloniam, urbem Picardix infr- Cnmitissa Boloniensis, vidua; f« aliud S. Vul-
    .'.\

    Mll
    MC.\II1
    Al>ll.
    Bonnniam Morinis ati fretum Oceaiti Brilaittiici
    Iria

    mari in Nemnre cotUtpsum rcstauravit.


    lioris, in

    sitam, fln//7Hi t'id('n/»r Gessoriacum, Morino- 2 .4ndreasDuChcstie, in stiU Probationibiuiud His-


    rum navale, ap-peUasse, eiqtie circttmpositam toriamgenralojitam familiarnm Ghisitcnsis, Ardreitsis, gjf ihi celet/iis
    rc/;iVj»rm ^/i. '^vc Oessoriaciim pagum. ht hoc ttatns Gaadcnsis ct Coticiacx, addiictt paijitia 3 cxlracttim ex Comiinlus,
    est, et in monastcrio a se cnttstrtwto morttttts, seciito antiqa.t Genealoqta Comitum Boloniensium, conscripta
    Cliristiscptimo, die Ti\ Jiilii, S. Vuimarus Alibas, a teinpore S. Ltitlomci Regis Fiancorum : ex quo ista
    (/110 monasterium ejus vocitttir S. Vulmari in Nemore, liuc Iransfcrimus : Guido, inquit, Comes Boloniensis
    A'itmtia S.
    otit in Silviaco, aiit in Bosro. Porro civilas Bolooien- h.Lbiiit tresfilios. Primngenitusvocabatur lialiluinus,
    Va'inari in
    VI 1>K,
    sis nppida dxio continet ; siiperius ncttipc cutn castro uli- cui pater dedit Boloniarn et l.eus. Medius vocatus
    quo, elinferius. In superiori,pr!eter Calliedralcm Ecde- est Hugo, rui pateriledit Sanctura Pauluiu, qui luit

    siitm, qux Deipnram Firqinem aqnosctt patronam, liabet primus Comes, qui liiit unquam apud Sanctum Pau- i

    alia teinpla et monastcria, mler quae ftitt Al)hatia S. iura. Tertius vocabatur Willelmus, cui pater dedit

    Vulmari Orilinis ,S. Angustini, in qua Palres Oialorii Giiisnes, qui primiis luit Coines de Giiisnes. Ilie au-
    atia in Doniint tioslri Jesu Cltri.tti modo dctjtutt. Hoc monas- tem Coines Guidn. post hioc facta, obiit, et sepultiis
    tcrrilorlo ;
    terium, S. Vulmari intra rauros, olttn cnnstruxtt B. est apud S. Vulmarum in Nemore, uti postea liiiiis

    Baiduiiiiis
    .

    ,40 DE B. TDA COMITISSA %7DUA.

    Baldnimis Comes Bnbniensis. cujvs fitii, prrter Ful- rtm Boloniensis creatns, Alfer siatuitnr Ondefridvs, D
    A trts fitios
    Bnflouius appeflatus, quo jwminc avnnrnlus ejns
    AncT0«6. n. conem Episcopiim. fuentnt GaufriHus Comes Bolo- pn^ifeo
    genuit. guo
    Eiistachins Comes a \'0f\; ovibo apud et ovus maleniusvnoibantur. Tertinsdicitur Batdninns, ordine natl-
    niensis, el

    Nemnre sepnlli. H.rc ibi (]u.rabali- nnmiue suo reprivseutaiis proavum palenmni : et hiduo vUatls?
    S Vulmanim (ie
    Tradifurautem vltimi mnrtui sunt Reqes Hiemsolijmorum. Eodem illos
    quibusutiwn nmnimodo cerla habeiitur.

    Comifatus Boliniieasis devenisse ad Guliettnum Pnntivi


    ordine recenset B. Jdo, in chnrta doualionvi, anno
    Comitcm, a qnn filius ejns Ernuculns sive Arnnlfus Mxcvrn fachv pro monasferio S. Bcrtini. Ast in diplo-
    irio^tf', pi:9 mpit^f^ierio Affliqemiensi, aiino ywcwsignato,
    cujus heredes Cnmitntum Bnhniensem hnbuit nnnn DCCce»>xxi!; eiqiie ,

    ex familia filiiisBahluinussncccssit, nc tradtdit /i/jft siio Eustnchio S. Idnprimnir noininnt GoAeiTxAmw, r«m Eiistachium
    Caroli itagni.
    I, sncero B. Id.r. nupt.r En.^ilachio ii, filio diili Ensta- et Bililuinum; quo etiam ordine rccensentur insecnn-

    chii I e-t Lamberli Convtis Lovaniensis


    Mnlhilflis, fili!v da na, infra e.r MS. Hngiologio Rnbex-Valtis refe-

    et Gerhertiiv; per qnnm hxc familia e.r Cnrnln


    Maijno renda. in Chronico Albe.rici ad annnm Mxcvi, ct in

    scilur e.rnrta scilirct per Ludovicum Pinm Lnpernto- Magno Chconico Be!gico, et ab adis posterioribns histo-

    rem, Caroliim Colvum, Ludovinim Balhiim, Carohm ricis. Ordericus f^italis suprn memorains hoc ordine
    Simphccm et Ludovicum Transmarinnm Reges Fran- reccnset, Goiiefridum, Babluinum et Eustachium.
    tx illLs Comes
    cornm. et Carolum Dncem Lothnringix Infcrioris.cujvs Lambcrtus Aidrensis cnp. 18 B. Id:im appellat Gode-
    Ertstachius IJ
    marilus Gerbcrga, avia Eustnchii u, cui nupta fridi et Balduini Rpgum Hierosolymorum, et Eus-
    filia fnit dicta
    B. Idx, fuit B. Ida. Ordericna Vitafis, lib. A Historiie Eccle- tachii nobilissirai C'imitis matrem. rcA7;(?r/?( ad digni-
    sinstiae nd aniiuin 1667, de his conjvgihus ista habet : tatem regiam htibito. Verum in antiquissima Vita B.
    Erat Enstat-liiu^ i'omps magnae nohilitatis, ex pro- Idx, Eu-^ticliius primo loco collocatur, et in antiqua
    sapia scilicet C:iroIiMagni, Francorum strenuissimi gcncalogia, scripla autequam dno alii in Reges fucrunt
    Regis; erat quoque mngnn^ potestatis, utpote subli- clecti. Gejiealogium istam habemus in illustri codice,

    mis Princpps trium Comitaruum^BoIonien^^is, Ghis- nobis cx bibliotheca Brugensi Socictnlis Jesu communi-
    nensis et Tarwanen-is, genernsam et religiosam It- calo. in qito post Chronicon Hugonis Florinccnsis conli-
    tam habens usorem. H.rc Ordcricns. Vemm fallitur nebatiir, indc ercusaa Mirxo lib. Donnlinnnm Belgi-
    i

    in dnohns C(>niitnlr'u^ Eiistnchin nitribiiendis. Vivebant carum cap. 30 ct hivc indedamns : Mathildem, Ger-
    an Co'i}ps tunc propni Comites Ghis^ienscs, accuratc dcscripti a berg?e fillam, ut snpra dicimus, dusituxorem Comes
    etiam Ardren- Arhrnsi /listorin Comitian Eiistachius de B^lonia, et genuit ex ea duos
    Lamberln ]'resbijtero in filios,
    sis et .S.

    Pauh? Ardrensium qnam anno h iaxxi absnlvit, quamqne ha- Eu^^tachi-imet Limhertum. Eustachius accepitfiliam
    benius maniscnptam, et c jus maximam p.irtem insuis Godefridi Ducis,Idam nomine, genere nobilem et
    protiationibn.s ante indicati^^ edidit Andreas Du Chesne moribus ex ea tres filios; Eustachium;
    ; et genuit
    €x his est
    Comitatus ctiam T>iruanensis : a Mirxo etahiscreditur GOdefridum. Ducem nunc Lotharingi:e et Baldui- ;
    Godcfndu!)
    iflem fui.-i.^ie cum Comitutn Snncli Pauli, qiti Comitatui nnm quae inde, omissa particula Nnnc, dcscripta snnt
    : Bullonius,
    Bolonieusi fitil nliqnaiido ndjnnctus. sel postmodnm du!- in MS. Codice Nivellensi. Hic autem Godefridtis, ab
    junclus et datns Hngnni filio seu Guidnnis seu Guiliel- avnnculo Gndefrido Gihboso, moriente sine Uberis anno
    mi. An tamen Eustachius ComUatus utriusque iituium MLXXVI, herc.^i faclus patrimonii sxii, ac nominatim di-
    gesse.rit uolumus divinore. Dicilur superius una cum tionis Bulionien.^iis, Bidlonius est dictns : cui Henricus,
    certius
    Leniiensis, Boioniu Comilatns Lens traditus, qui pnstra dalus fvit iii Imperatur, Rex Germanix.anno \07Q Mnrcam
    ct i\

    Lnmhertofrairi Eustnchii u qui, illosiiie Uberis anno : Anluerpienscm contulit, etaniio 1089 oddidil Dncafum
    m.w defuncio, enmdem Comitalum simul obtinuit; uti J^olharingix Inferioris, in dicla Gcnealngia indicatum.
    infra e.r fundntionihus ihidcm fictis clare cnnstnhit. 5 Aliquis hic scrupnlus movelur, nnm B. Lla, pras-
    3 Hanc mariti sni uobililatem nncta esl B. Idn:cui ter tresmemnratns filios, peperit mnriln suo phires libe-
    an. 4 ei fitius
    B. Idx fx uon miiwiem coutuhi, ipsactiam exslirpe Caroli Magni ros, nomiiiaiim filinm, Guilielmum dictnm, et unnm Willelinus P
    stirpe Cnroti proijuafn, per Lvdoviciim Piian, Lollvirium, et Lndo- alteramve filiam. /fillelmns Tgrins Archiepi^icopus,
    Maijin pir
    vicim n Imperolores : hujus ultimi Litdnvici, Regis lil>. 9 c.vpediiianis sacrx circa anniim mclxxiv AcripleC,
    jmtrem,
    eliam IlaUir, fihn ErmengariUs, nnpta Bosoui Provin- de GodefridoBnllonio itnloquilnr: Fuerunt porrohuic
    cix Regi, peperit Chuuegundem, mairem Gndefridi Ar- tres ex utroque parente fratres, quibiis et morura
    deunensis, vulgo Cnptivi; qui Comes Virdunensis et dignitas et virtutum pr.estantia tantiPrincipisdahat
    Elhuncnsis, genuit Godefridnm Iinprolcm, et Golhilo- esse germanos : Dnminus videlicet Balduinus Comes
    ,
    nem Magnum, ufriusqne Lntharingise Ducem, ef B. Ede.ssanus, qui eidem postea succes^-it in regno. Do-
    JtUr nvnm, mortuum aiino mxliv GoVicloni snccc^sc- minusquoqne Eustachius, Comes Boloniensis, qui
    runt diio filii ; Gothilo, Igmvusdiclus, non din po^it cum in ibonis succedens paternis post patrem obtinuit Co-
    superstes; et Godcfridns Barbatus. Awlax. ei Mngnwi raitatum. Tertiusfnit Domlnus AVillelmus, vir inciy-
    cognominatus : qni contm Imperatorem,quod sihi plena tus, a paterna et fratrum simul honestate et stre-
    successio negnrelur rebelf.is cxlitii; ac tnndpmei recon- nuitnte non degener. Duo primi Dominum et fra-
    cihatus, ulriitsqne Lothariugife Ducatumobttnim. Duas trem suum in expeditione secuti sunt, tertio domi
    hic habiiil n.rores; primnm Dodam, matrem B . Llx et remanente. Hec Tyrius qnem seculo xv sccnlus est
    et Dodam Godefriiii Gihbosi; secundam Beatricem, BnnifnciiTns-
    matitm. S. Antoninus, et alii postcriores. Vernm qiua ilhus non
    ci:eMmrhionisvidnam, ciii illa ijennerat Maihitde memincrnnt ulH antiqni ScrlptoNS, ^ui tunc in Europa
    Mnrchwnissam, sua generosn indole apud Scriplnrcs doctrinn flnruei-unf, neque ipsa Idn in diplomatis
    votissimam. Andreas Dii Chesne, swA inifium Prxfa- inter fihos snnsreccnsef; noriobtinet Tijrfiis snfficientem
    tionis ad Hisloriam Gcnealngieam fnnulix Dmcensis, fidcm apnd Lndovicum Chanterelhim Fabnnnlih. 2 de
    asserit, primam Gndefridi uxorem habuisse
    magnam Considerationibns hisforicis Genealngix Lolhnringicx
    aViam paternamChunegundem, filiam Ermeuf^ardis,
    et alios, arbitrantes quod Tgriiis fratrem alterius Prin-
    qiianisupm diximns Bnsoni Proviiicix Regi niipiam c'pis, in' Terrnm sanctam profecti, aiinumerarit infer
    fiii^-se.
    fratres GodelridiBnllonii. Ordericus Vitahs lih. i pag
    4 Nata vul^tnr B. Ida circa aiinvm Ckristi mxl,
    509, nuUa facla GuHielmi mentione, aliis tribus filiis
    ttaqne potuit nuptni traditafuissc
    anno mlvii. sicutscri- B. Idx reintis, aildit filiam, qufe nupsit quarto Hen-
    bit Jacobus Malelnancus
    hb. 8 de Mormis cap. 49, rito Imperatori Alemannorum. Anhertus Mirsens. in
    avt sallem ainw mlix. quem el nna aliera-
    aliqui imiqnant. Tresma- Chronico Behjico pag. 563, appellaiam ait Agnetem
    ritosuo peperisse liUos certum vc /ilia ?
    esl, quos Acta antiqita aut Adelheidam. Henrico iv Regi Romanorum nnp-
    hocordme coUocanl, ui i>n7no.,enHus sit
    nomtne
    Eustachius m tam, sed paulo post repudiatara. Idem Ordeticus,
    patris sm et avi ua appellatus, et post iUos Co- lib. 9 pag. 755, inter viros illmtres, inTerramsanctnm

    profectos
    _

    DECIMA TERTIA APRILIS 144


    fnfrclm, rrferi
    Connneni, Comitem Aleman-
    fuisse Comitissae Bolnnin?, vidnse; et in contextu appfUatur D
    mini, virumprnbiim acsapientem, Consiliarium.qui
    Sancta, Snnctissim;i, Beata. Beatissima, Veneratis- adctore g. h.
    sororem Goflefridi conjugem habebat. Mirxiis
    Dticis slma, Venernhilis, et ad venerationem ejits posimor-
    iiidkttt fuixse Cononem Montis-aouti
    Cumitem, rt ex tem mulli dicuntiir accurrere.
    tis prngnaliim Lamliertum./n Hittoria MS. camibii 9 Altera Vita datnr ex codice MS. monastcrii Ca-
    Bronieusis, in Comilatu Namiirwnsi dicitiir Gorlefriclo nouicorum regulariim Ruhex Vnltis prope BrtueUas, alia scripta
    Bullionis Duci, et Baldiiino Regi, ei Eustachio Co- exprima pnrte Huqioloqii Brabautinoum, ^™"*
    collecla et ^ {f
    miti r ^ '
    GUlemans,
    fiiisse sororem, cuju<
    fillus Maiiasses extitit, couycrip.a a Joanue Gillcmans, qm
    ; .

    nule duceutos aunos


    possidens ca,5trum et oppidum qiioddam, Hirgiam magna indusniaef lahore plnres Snnctorum Fitns coile-
    nomine, villas et rerlitus satis tenues, quantiim ad jit, huic Vitx nnli' sunm Pnrfiitionem
    e.t prseposnit hunc
    tantffi clai-itatis virum, Niim uni snrori h:rr nmimi an tilulum Vita- S.
    : ]<\se viilure et Bnloniensis Comi-
    pliirilms tnlniewla siul, non seqni- liqiiel. Mirirus ihias ti«s*, de stirpe KaroIid;trum, nonnuHaque in Bra-
    illis fui.isesorores nrHiralur. DiCa Hirgia. iiliis Hcrca bantia gestaaddil, in priore Vila omissa. Aliud com-
    est oppidnm agri Lrodiensis, vicinum Bralianliie,in an- pendium liabemus ex MS. codice UUrajectino S. Sal-
    tiquo Hasliuniii situm. vatorif, cuin hoc titulo : Vita Sanctae Idce Comitissae
    Cuin Giiilielmus J)nx Normaiinise, reijnum An- Boloniensis. reliqua oiniltinius, ulpote ex pHma Fita
    glix acce/ilurus, in eam in.sulam annoiw.y.vicum copioso conlracta. Passm iv utraque hac Vua, ut in titulosic
    Eustachitis exercilunainija.'set, coaclus fuit aim exercilu /Inghcano etiam in ipso coniexiu liisiori^, Sancta et Beata Ida
    maritus in
    Anglia mites.
    conlliqerc. Intcr cos qui hiiic pnclio interfueriinl, el Eodem modo Gerbrandns Leydensis etauc- etogium in
    appeltalur.
    viclorinm Guilieimo pepererunt, ab Orderico Vilalc lib. 3 Chronici Bel<iiciS:\nciiixr\ld.im compellanl. jJuclor ^^- '"''""o'"'''
    tor
    piimus nominalur Eustachius Bolonia; Comes. At MS. Florarii Sanclorum tali eam vloqio e.comat ad
    poslea, ul Ordericus aitUh. 4 ad anniim 1067, multi- hunc XIII Aprilis : DepositiuS. Idse viduae, Comitis.sae
    modis Normannorum oppressionibus Aiigli ad rebel- Bolonise, matris GodetVidi et Balduini fratrum,
    lionem lacessiti, Bnloniam legatos miseruiit, etEiis- Boloniensium, pnstea Kcgum Hierosolymitarum. de
    tachio Coraiti, ut cum classe, diligenter niilitihiis et stirpe Carolidarnm. Eadem celebvont Molinius inNa- '' °'"*

    armis instructa, ad suscipiendam Doverara .iccele- taiihus Sanrlorum Belgii, Mirieus m Fastis Belgicis j^;

    raret, raandaverunt. (^ua expeilitionc non siiccrdenle, et Burgundicis, Ferrarms in Catatogo generali, et pas-
    non multo pii-^t Eustachius Comes Willelmo Regi sim receiitiorps. Malbraucus
    Histona sua de Mo- in
    reconciliatiis est, ejusque amicitia longo tempore rinis passm Beatam lib. 9 cap. 35 assent
    appellnt, et
    postmodum perfunctus. Quanidiu pnslea vixerit uon se in loco sepulturni ejus fiusse, vidJsse signum ejus

    constal. De ecclcsia Le.nsiensi restnurntn, et prinleqiis e candido lapide, quinque pedes altnm. in Divi Mi-
    .Mausnteum
    stahilita anno mlxx infra aqemns. Extnt cliarla Bal-' cliaelis aede ; et velle incolus, illic luraulura magni- olim erectum.
    ditini Coinitis Gisnensis in Chronico Andrensismoiias- fioum ab Eustachio tilio eani consecutara, atque
    leriipro fundatione dicH moiiaste.rii. relata ab Andrea etiamnum ostentare marmor supernum cuni signo
    B. ida vidua Du-Chesne, in probationibus ad H istnriam (jenenlogi- illo seu statua; quse ab excidio illiu>, templi inculta
    erat anno cum diclee famili:e Gisnensis pag. jacent.
    !2o, in qna inter les-
    1084.
    Gniffridum Parisiacensera Episcopum, pnma
    (fs, /««(

    adhibelur hivi Boloniensis Comitissa. Facta aulem ea VITA


    chartn «st,anno IncarnationisDomini Muxxxiv. Qiian- Auctore moiiacho Wastensi coaevo.
    to tempore liinc vidun fiiernt, non constiil. J^ixisse eam
    usque nd annum Mcvi, ex diplomatis varus infra profe-
    Ex MS. BriKjensi Societ. JESU.
    rendis manifeslnm fiet. PROLOGUS.

    §11. ObitusB ld;c. Varia Acta scripta. Titu »3-t'ult) attestaiione Scripturarum senescente, et
    lus Sancloe et Bcutaj. jani pene ad tinem, ut casus ejus indicat, cadente,
    Juslorum
    prjesentium quia destituitur succurrendum men(a seculo nieritis.
    M. \_ortnajn esse B. Llimdxp. Dominica Idibus Aprllis, estpneteritorura. Primi eiiim hominispeccatnm, se- proflcua fue-
    Acla referunt. Eam ad annnm mcvi siiperfiiisse testa- culo incipienle, cum promissa morte apparuit ac runt
    yitleliir n. tur tnfra Lambertus Episcopas Atrehntensis in diplo- deinde illud non sinepeccato niur^ sub pede lenuit.
    Mu uiiirlua inale pro Lensiensi Ecclesui e.l colieqio Canonicorum, Multiphcato i|uidem pectato, vidit Dominus terram
    aniio 1113.
    isto auno vn Idus Junii signalo. Poat aunum jam dic- esse corruptam, et repletara iniiiuitate, omnesque
    tum dies Dominica incidit in Idus Aprilis. anno Mc.\iri, ad malum lendere : etjiidiciuni ptjr atjuam ^eculo
    Cijclo Lun.r xii, Soiis ii, littera Dominicaii E, quando priniura intnlit veruintamen nun multorum, qui
    :

    Pnscha celehralum fuit die vi Aprilis. Tunc auteni B. tunc fuerant. justurura raerilura, ne omne periret,
    Ida erat iiiiquot annis septuaqenaria major : nt non vi- profuit sei-ulo. Deprecatio autem Abralue nun poe-
    deatur ad majus senium, cnjus acta non meminenint, nitentem Sodomam incendii minime hberavit a
    vilajn prolraxisse. periculit Quare? quia non fidem Abruhie imitarj,
    8 Acta ejns habemus triplicia : hornm antiquiora da- nec inonitis voluerunt credere. Post legera vero
    mus ex pervetusto codire MS. coUrqii Brngensis Socie- quasi per nebuias seculura juvunlem. sancti Pa- ante el post
    Jesu, composita [qunntum as.sequi possumus) a mo- Chrisfuvi,
    tatia tves venturum seculo proniiserunt salutem, atque
    Vila scripta nacho Waslensis monasterii, ab ipsa ininjro Boioniensi frequentatam suis meritis sei.-uli sustinuerunt in-
    a motiaclto
    fundalo, in qito etsepuita est. Corpns past multos dies coramoditatem. Accedens quippe pra.'dicata Sulus,
    Waslunsi
    CQXVO. integrumcum veslihusreperfum es.\-e, ipse auctor ocuia- seculo labenti manifes-tavit, quas patitur diabuli va-
    tus testatur. Adduntur deinde aliquamiiacula, aliorum rias incursiones. Sed adhuc velut declinans et pen-
    testimoniis roborala ; inter quteest fere uliimum, prses- dens, juvant illud Sanctorum meriia et orationes.
    titum nepti ipsius B. Idxex fxlio Eusiachio, quo adhuc Semper igitur merita pia^teritorum, quos valere
    vivo scripfa videnlur dicta Jcta, post annum }\c\\\, putamus, postulata fideliter secuio cadenti suppuna-
    quo moriuus e.it B. Joannes Episcopus Tarnanensis, raus. Celebratis, siquidemetinvocatisraeritisutrius-
    (juem tilulo piae memorige honorat auctor. .4cta harc, que sexus jam translati ad gloriam, corroborati
    prout habenlnrin dicto apographo, m varias Lectiones obnixe atque viriliter, seculo nequara contradicen-
    sunt distributa, ei additnr sub finem trtta Lectionum tes, egredimur obviara. Nullus namque gradus prae- iiec io/<t' vir-

    conciusio, Tu autem Domine, miserere nostri. Deo termissus est, de quo non sit testimonium suncti- )jt/tes sed
    «tiam vidux.
    gratias : tituhis antem prxftgitur hic : Vita B. Id<e, tatis. Quibnsdara a diluvio in arca salvatis, quibus

    dam
    : ;

    142 DE B. IDA COMITISSA VIDUA.


    A dam per ciciimcisionem sanctificatis. quihusdam per coslestis, honorificam vipo-inem Idam virisqiii prop- D
    ArcTonE legem justifiVatis, quibusdam per haptismum digne ter eam veneranr.adjunctis nonnulli--- personis h.i- liolortlam
    to.€\o
    renutis, concessum est utseculo [proclessentjmeritis nestis, tradiderunt deducta,
    FX US parentes. Appropiuquantihus
    su?e fjuam hahuerunt semper heiiignitatis, ver
    verbi . ergo Boloniensi territorio, nrbs omnis exiitob-
    illis
    nubit.

    gratia :
    si beata; illie quap non genuerunt tcstimonio viam magno cum gaudio.
    Veritatis dicuntur; matres profecto suprartictnrum, 4 Receplanamque, ut .lecuit, lionorifice, copulata
    in libro vitae. suis eX (iliorum meritis, scriliuntur. est Comit. Bolonia;, scili.-et Eustachio,
    pro more
    Et si virginitas Ijona pra'rficatur, castitas post filios, Ecclesiai Catliolica;. Celebratis igitur niiptiis solen-
    sine qua opus non est Ijonum, magna probatur. niler, venerabilis Ida,
    I Cor
    quie Dei erant curiosa sub
    Lepis namque pra'cepto prolis exiiltat fcecunditas, consulari dignitate, amabat fiileiiter; qua; mundi
    etfiliorum malediciiur non npparens pnsteritas, Me- autem videbanfiir, non inquirebat pertinaciter.' Ser-
    lius est nubere qiiam uri; unde lapsus seculi valeat vato nempe caste conjiigio, juxta prae..ep:um Apos-
    sustentari. Jam vero ad illam incepta descendat toli, utens virodebite. tamquam non haljens |viruni,
    propositio, et quaenara sit, vero manifestetur testi- tres filios, sicut praeindic:itum erat, coram Dei cle-
    raonio. Vox igitur et manus scribentis concordent, mentiagenuit, apparentes per supradicta! vi-sionis
    quod utiqiie esse veritatis hujuscernodi notificent, vaticinium. Primus filioruin ejus fuit (i Eustachius,
    quatenus legentes et audientes Deiim iiide non du- vir potens et in omnibus actibus seculi ac relisione ^actaque
    bitantes gloriflcent. laicaliegregius. Istevero palris imitans nobilitatem, viafer tritim
    ejus, ut notum est, tenuit ha;reditatem viriliter. fitiorum
    Se-
    C.APliT I. cundus quippe fuit Godefridus, avi sui vocabulo et
    B. Idx prosapia. educatio, malrimonium. possessione /, Dux Deo propitiante,
    vocitatus, qui
    liberi, virtus in conjuqio. Turcis triumphatis, suh nova i Kex primus gratia
    fuit in Jerusalein prwdesfinatus. Huic
    autem natu
    J; nit itaque postmulti temporis curricula, qusdam
    posterior, sed non miniis in actu potenfiaque
    nobilissima exorta prosapia. iusignis po- E
    adolescentula, tentior fuit ferfius, bona; raemoriae Bal.luinus,
    nomine Ida. Pater ejiis supra potentes atque Ac-
    B Idanobi- fama conensis civitatis eidennpie subiacenfium pn.consiil
    majores, coram imperatore Alemannorum,
    litcr nata. gradum et Dominus, ac demiira, post k obilum fratris sui
    altiorem et qnasi privilegium diguifuis
    atque po- Godefridi, Regis ut vices expleret, lionore regio
    teslatis obtiiiens fuit, nomiue a
    Godefridus, mater ditafiis. Factum
    vero eJMs, non minus egregia, /i
    / est aufera cum tantorum venera- /
    Doda vocab.itiir bilis Ida mater esset filioruni, adhuc
    unum habenles filium, sicut et patrem c voc.itum,
    illis in cuna 3ingutos
    biilis j:icentibus, non sinebat alienis sed propriis lac propr io lacte
    militari h.ibitu et actii laudabilem,
    uativitate pr.-e- dari uberibus, ""'''"' '
    fimens ut pi'avis uontaminarentur
    venientem Idam venerabilem. Illis nimirum
    alta et moribus.
    humilia pro ratione gercntibus,
    pra;dicta puella lit-
    5 Omnibus amabilem, cunctis placabilera, per
    teris imbutaest. usque ad
    letatemcongruam in annis omnia hiudabilem cum illam Comes conspiceret, non
    sMis puenlibus. Ditata vero
    moribus honestis, non inolesfe susfinuit : veruin etiain ut perseverans ad
    vita prKsentis intendebat lascivia",
    sed magis ac meliora omnimodo dniiio fcivitio
    niagis ad amorem suspirahat
    tenderet. adm.muit. Tunc quippe addicta
    ccelestis patriaT; per Dei famula, viri sui asseusu et voluntate, im.i repleia
    quod satis compertum notumque est, quanta qualive siiperna gratia et divina pietate, ecclesias frequen-
    replebatur gratia.
    tans, magna et devota cum humilitate, utilia ac apta
    'S Quadam namque nocte cum se sopori dedisset, divinse serviluti acejus ministris prasparabat iibsnti
    de supernis cogitans,
    per xHsioncm somnium, quod vidit per assiduitafe. Haec verodiim ageret Ida, Deo dileeta
    addiscit tx de cceIo SoI omnis descendisset, heneracU
    unumque tam- et hominibus, intra moenia
    se processuros quam momentum in sinu ejus fecisset. Hoc civitatis abscoiisa sub ccclesiis,
    lieges autem chlamjde mentis sua;, ecclesias extra fundare fla-
    magnum quid futurum ostendebat sommium,
    quo- grabat, portans aut mittens munera largs) caritatis.
    niam ex ea procederent. qui ad tempiis '
    possi- Audieratefenim, quod legem observanti a Domi-
    derent regnum et imperium. Signa quidem non-
    no prscipitur Non apparebis vacuus in conspe-
    : l's =.), ij
    nullaordiiiatdiviua providentia, [futura] qnibus- ctu me.), atque vota cordis tui
    dam per adspirationem, pluribusque non differes reddere
    per visionem Deo quod bene intelligens Psalmista ait In me
    :
    "' " "
    aute.|uam fiant, demonstrans. :

    Et quia omnia tempus sunt vota, qua; reddam, laudationes tibi, Deus. Hffic F
    habent; significata per venerabilis
    puella', de qua igitur audiens etobservans beatissima Ida, superna
    nnnc agitur, visionem. tempore
    congruo .atque a sibi gratia propitiante, vota, qii»
    Deo praedestinato, suut notific.ita. redderet, illi qui
    Quomodo autem dederat, grata, suscepitin menle placida. Eminebat
    velquali ratione ista fuerunt;
    caritati atque beni-
    in ea hurailitas. quam Hester Regina
    gnilali tam praesentium fertur habuis-
    qu.im futurorum fidelium
    enucleare conamur. Kuit
    se, qua regiaornamenta coram Deo iestiraabat quasi
    ergn oinncs
    naraque tempore pra^fati houvvola.
    Liicis imdefn.h heros inenstruataiudumeuta, Non parvipendens ergo htec
    quidam genere nobilissimus,
    dC:iro...etiamRegi consauguinitate
    imitatrix tam potentis devofam humilita-
    Regiiia;
    proximus, cor- tem, praesentis vit» superfluam in omni
    P"i-e et :inimo actuque seculari actu suo
    validissimus lon<'e despexit felicitatera. Agebat solicife
    atequefama nominatissimus, nomine pauperura cu-
    potens Eul- ,:
    rara, retribufionem expectans
    Bustachio et ta.diiiis. Hic autem fufuram; viduas et
    comiti Jtulon.
    Bolonia; Comes et Domlnus
    prae- orphanos cii-cumquaque ef infli-mos, maxime
    drsjmmala.
    -lat qua;civit.ismngiiodominatuet polentia domes-
    tuiic ticos fldei, orationibus assiduisque
    "iviilgata luerat. Dicitur,
    et verura est
    juvabat muneri-
    ; .,uia fnma bus. Casta familiaritate potentes.
    pia consolatione
    <=°"J""gi'-.
    ordini; '=".iu»q"e
    h,',mT'"l r""""'''''
    homoprobatur, senescentes, humili verbo innocentes,
    similem sibi quferit. Mullorum venerabilis
    quip- Domina studebat habere.
    perHla„one verissima Coraes
    Eustachius raores et
    actus atquc
    pulchritudinera pradictaj vir<^inis
    Idae
    generisq,^ rfi„nitatem
    ejus audiens, ^misitnun
    ANNOTATA,
    ot
    '"'""«"^'
    cem g'1 ^'•^'iictum Du^
    "'^
    T'™'"
    Godefnrium. a Godefridus, /,rc cognominalur Barbatus,
    ut fili:,msuam I.hira sibi
    Audax
    d:,rnt i„ Magnus, Golhehnls Magni Dncis Lolharingix
    .jugium;per qu.,d iu fHim'
    sempiternum esse t r mordius n«„o 1070.
    s ,-
    genercsitatis
    .«K., Reliiiiia siipra diximus.
    crumdera
    «-'.lumaer linculum. Inito ,'^1
    consiho
    consilio super
    sunerh:.r
    hac „„.;.:.„„,.,„„„ '°;eo h Doda, uxor prima Gotlefridi : quu mortua
    petitione, u.ior
    rjus secmida fuil Beatrix, (imc
    vidua Soiiifacii Mar-
    chionis
    DECIMA TERTIA APRILIS 143

    chionis llnisciic et mater cdebris Matli lis, iUi ante venit. Locus autem ille antiquitate rerumque tem-
    mlicavimns. poralium frtlicitate famosus extiterat sed mole AUoTanR ;

    CU-EVO
    c //ic cs( Godefridus Gibhosus, aliis Strumosus peccaminum exigente, pene ad nihilum redactus RX MS.
    dictus, a Siciirio Ixsm, absqm liberis mortuits, avno erat. Adveniens illuc venerabilis Ida, piissimi /"Ge-
    107G. rardi Taruanensis Episcopi assensu consilioque ro-
    d ndetur inleUigi Carolus Mjgiius, cujus avus borata, redemit quu^ fiierant ejusdem loci calumnia-
    fuit Carolus Martellus. et nepos Carolus Calvus ; ta; dirutam ecclesiam reparavit, ornamentis et
    Imjus iierum nepos Carolus Simplex, el hi tres Reijes codifibus adurnavit, ut cum Psahnisla Deo diceret,
    Fruncoram fuerunt. ULlimi Caroli iternm nepos Ca- Domiiie, dilexi decorem dumus tuaj claustra quo- ;

    rojus. solum fuit Dnx Lolliarinyise, et proavus Busta- que et domus reiedificiivJt, redditibusque, et multis
    clni Comilis, mariti B. lOx. opibus dita\it ; insuper ipsum /j locum sua priesentia
    e Eustachius, a//is Eustathius, el ahsquc aspiratione inhabitans decoravit. Interim nempe S. Hugoni h
    Eustacius. Abbati. ut mitteret Cluniacensis ecclesi:*; quosdam
    f Malbrancus lib. 8 de Morinis cap. 47 tradit JEus- fratres, ad locum i Wast appellatum in^titutione I

    aliud Wasli
    tachiiun adB. Idam accessisse, et nuiJlias celebralas monastica inornandum, supplicavit; atque cum
    petitis Clu-
    esseCameraci anno \Qol quod conira hunc auctorem multiplicatis et devotis precibus exoravit, quatenus niaco mona-
    cosevum deberet piusqumn simplici scriptoris hodicrni eam Hliam adoptionis redimeret, et inter fratres
    in ckis :

    assertione probari, ut fidem adhiberemus. spintahter Ijereditaret. Sanctus vero ac Deo dilec-
    g Kustachius Comes etiam cum frutribus in Tcr- tus Hugo haec audiens, sciensque sanctitatem et
    ram-sauctamprofectus est sed inde aunoWO'^ reversus, devotionem ejus. desiderio atque petitiuni DnminEe
    in Comitatu Buloni':nsi din post matrem superstes fuit. devotiB satibfecit. Tunc illa Fratres transmissos
    h Godelridus Dux Ballonius dein etium Lotliurin- vultu phicido, animo jucundo suscepit; atque cura
    <jix, scilicet inferioris, et Marclao Antuerpiensis. diligenti et corde libenti erga eos extitit.
    i Capta \^Julii anuo 10'Jl) Hierosolijma, omnium 8 Sic solicita cum esset beatissim:i Ida, /. oppor-
    eonsensu Hex Hierosolymitanu-s creatus e.U. tuua ratio trausmeare illam fecit in Angliara ; ubi E
    \i. Morluo Godcfrido lU Julii anno 11 UO, subroya- claudus quidam. intrautibus iii quamdam ecclesiara, in Anglia
    lus est Balduiuus Rex usque ad annum 1118, quando petebat sibi dari eleeiuosynam. Factum est autera clattdtm da-
    ta eUemo
    frater Eustachius ubsens electus, cessit affini suo Bal- cura pauper ab illa, aulli negante caritatem, elee- sijna
    sanat.
    duino Lie Burijis. mosynara accepibset manibus; sanus et incolurais
    in

    1 Au plurcs libcri fucnni, snpra exuminavimus. erectusstetit 111 pedibus. Admirantes qui eura nove-
    rant, et interrogantes qualiter ei subita contigisset
    CAPLT II. sanitas, respondit : Doraina quaedam raihi, nou co-
    Virtutes ejas in vtdailate : monasteria fun- gnita, sed raultum venerabdis et iuclyta, dona\it
    data : mtraciUa palrata. quara qucesierara caritatem, siraul et desperatam
    sauitatem. Illa quidem beata, hoc facto miraculo,
    1 tis et his i-imilibus dum pulleret studiis, nobilis pupuli laudes, declina\it, atque hoc fecisse obnixe
    vir ejas Eiistacliius, intervenieiite morte inevitabili, aegabat. Multis vero intirmantibus non carmine fic-
    ntultis sani'
    vitie liujus luce a caruit.. Tunc vero veneratissima to, sed pia oratiorie et nianus suie impositione. sani tatfm enitfert:
    Ida, lege dissoluta conjugii, bonuquai latiebat opera tates diversarum reddidit mfirmitatum, quEB non
    Mirltin
    mariln non deserens, sed multiplicans est secuta quia : recitantur.
    quumvis viri cousolatione luisset desolata, superno 9 Crescente itaque hoc in loco religione per Clu-
    amore jugiter erat ditata, filiorumque suorum no- niacensium Fratrum institutionem. nec non per
    jiropcisccits liilitale liEtata. jEdificans nempe prius in animo, meritorum sauctissima; Id;e pertectionem noraina- :

    in Gcrma- docta instinctu divino qase postea numero appa- tivus ille De« gratissima vi-
    locus, perfectissima et
    ;
    niam.
    ruere trino. Cum itaque liajc pio verteret inpectore dua Ida vivente, longe lateque habehatur. Et quam-
    ut manisfestaretur ejus sanctitas, in Alemanniam vis beatissima Ida, mortali viduata viro videretur ;

    b parentum suorura illam perdu.-cit caritas. Factum immortali sponso, per castam et coelibem vitam,
    est autem cum iter faceret, venit ad quamdam ec- piisque actibus bonisque operibus repletam, nupsisse
    clesiam in honure cS, Walburgis Virginis fabrica- ciedebatur. Verumlamen non jactantiam bona; opi-
    tam ; graodi quippe gratia, ei ecclesiam iutranti, humanie appetebat. sed in sacrario
    nionis nec laudis
    duplex patrandum miraculum ubviavit. Erat ibi curdis gratiam coelitus datam reponebat. H.oc enim
    quiedam infirma mulier, gressu destituta, nec non per sancta desideria quai sursum sunt sapiens, ad
    }i'j(hoj)icam
    tiictn saniil : hvdropico morbu per totum corpus involuta eam : eorum gluriam a;dificare cupiens, locum vulgari sub
    Yuio dulcissima Ida propriis raauibus e terra levavit, appellatiune, qui dicitur / Capella, a^dificavit : quem
    atque tuinescentes artus palpavit sicque sanata : siquidem in liunore Dei Genitricis et perpetuje Virgi-
    monasteriunt
    quibus teuebatur iufirmitatibus, surgens cito, cuui nis Maria^ fundatuiu, suis upibus propriisqiie reddi-
    I a/ielta'
    illa,cujus meritis erat iuculuiuis, intravit in eccle- tibus ampliavit, atque iusuper pretiosissimisSaiif- constniil,
    cnnioltinm S. siain, extolleus vocem maguis cum laudibus. Visi- torum pigiioribus ditavtt. Locus aiitem qiioniaij.
    Vulmari
    tatis consanguinitate et atlinit;ite propinquis, Ida viJebaturaptus et habilisordiiii inunusticu. Abbateui
    coiistruil
    liolouiiv eximia muiavit propter argentuin, quie illic habebat m Ravageruin, et coiigregatioiiem Fratrum, consiiiu
    :

    ex genere paterno, alludi;i. Quo facto qua; diu co- et asseusu n Joannis pi:e memoriae Muriuurum Puii -
    gitaverat completura. repedavit ad prnpria. Reversa tificis, institutionem S. Benedicti pro pusse servatu-

    siquidem ecclesiam locumque Vulinari, d consilio ros, constituit. Huuc vero lucum tota virtute corpo-
    Coraitis, ns ac spiritu diligebat, de Fratruri et pauperum
    siiuul et adjutorio fihi sui, tuuc Boloniffi

    intra civitatis muios adhuc imrainens honoriflcura refectione solicite agebat, atque diviuis inteuta ser-

    construxit coenobium ubi etiam servieiites Deo, et


    :
    vitiis huiniliter et moderauter cuin Fratribus psal-
    unde vivereut constituit. lehat.

    7 Tunc quippe veneratissiraa Ida. Dei gratia

    edocta, et ad meliora peiHcienda hilari aniino atque ANNUTATA.


    torde dovoto semper intenta, e locum quemdara lu

    territorio liolunia! magnis et devotis precibus ex- a Post \O70 mortims est^^-ed iinn aitno prtecisf asse-

    petit : cujus assensum et auxilium pia mater pro- qni iion itutiiiinus.

    nieruit, et quasi ad resuscitandum illum locuin per- b Per parentes nwre Galliro cunsanguinei inleUi-
    tjuntur
    144 ,
    VITA B. ID.E COMITISS^ VIDU^.
    L giiiUur. Mallmiicus tynaet Bealricem iwrercam cjus iiifirniitalem illam geminatam dederat, ut utraque
    AIXTOBE adliitc vixisae in lii-ice partitnts Lolliarintjiie inferioris, inflrmitate sanutam nioiislraret, ad laudem sui uo-
    COvEVO Gallico Aleiiianniam appeliat. /^erum minis, et merita sanctissini;e Idae declaranda.
    quani aurtor iiiore Ka-
    EX HS.
    tiicta Beatrix. non iliu pont mortem mariti sive post an- ctuni est autem, cuiu quadam nocte matutinis lau-
    mim 1070, in Italiam prafecta cst, et Pisisdiem extre- dibus persolvendis Fratnes interessent, aderat et Deo
    mitm oliiit 18 Aprilis anno 1079, iit DomniM, atictor supradictam vero infirmara eaiiein
    dileoti.^sima Ida;

    coievus, in rehus gestis MatliilUis /i/(.r, tcstatur. Qito- Docte mater ejus ad ecclesiam, non sine nutu Dei,
    modo prijo Molbraiicns mortem Eiislucliii mariu ad ait- curandam adduxit tunc enim inagnae festivitalis
    :

    num ityqne IU90 ilisinlit'/ Qiiod ex Ipcria siiinfsitar- erat celebrilas. Cumque puella iufirma frigore op-
    gumehtum, infra rejiciiur. primeretur, toto corpore tremuit ; quod dulciflua
    c W.ilbur-gis y/cta late deduximus die 25 Febritarii, Duniina cognosceiis, iniiuit ad se veiiire, atque sub-
    quo obiit; et varios illi dicatas ecclesias rcceitsuimus, ter clilamydem suam benigiie recepit. Sentiens au-
    qnas potuil in liac ilinere invisisse. Ilitrum prima sit teni puella ve^limentoriim be:itissimEe fiagrantiam,
    urbis Fitrnensis in Flaiulria primaria et cotleyiata, ubi imo meritorum ejus dpmonstranilam ^ratiam, mnx
    in suhitrbio atia ejiis ecclesia exlat. Esl Bruijis in eadem nova auilitione usa est. quam non habuerat iiec ;

    FUtiiflria iuter anliipiiares t*cclc{.ias paracia S //'«/- ii'in sibi data loculione, qiiam non noverat, audiens

    bitrgis. Tcrtia in Flowlria Aldeaardensis Ecclcsia pri- et voceset melos psalleutium Fratrum, hanc primam
    moria, amplo ct magnifua. Pytvterea AnUierpise, itbi eiiixa est vocem ; Mater, mater. Accurrit itaque
    ftlins tjus Godefridns Alarctiionatum possidchat, est luater ejus audire filiam, quam amplius loqiientem
    tcmplum S. irutburyis utm cnjpta, in qua eam tiabi- non audierat. Quo cognito Abbas Ravagerus, Te
    tasse aut tiospitio exceptam fuisse pie creditnr. Demitm Deum laudainus, iterum incepit et in crastinum
    ;

    Leoil.ii aliqua ejus ecclcsia olim fuii, unde et aliqua ur- coucessa est saiiata; puella; ab Abbate priebeiida.
    bis piirta inde itonicn siium traxit el liacleniis servat. Mulla qufdein niira eveniunt. ut mirabilioru tempore
    d Colilur S. Vulraarus 20 Julii .•
    de duplici ejiis congruo appareant. Nam ista, de qua nunc agimus,
    vwiiosterio supra egimns. puella, iion post longum tempus suse curationis,
    e Fidelur monastenum S. Vulmari in Nemore icii amissa virginitateconcepit et peperit ; et in priores,
    Bosco intlicari, iiomine omisso, quod islic marilus cum quibus sanata erat, inflrinitates miserabiliter cecidit,
    aliis mojoribiis esset sepullus. atque per apparentem casiim pra;bendam perdidit.
    f Girardus prxfuit Ecclesix Morinensi ub anno Contigit vero quod mater iteriira in nocte cujusdam
    iWiiidaiinnm 1099. magniB festivitalis ad ecclesiam addu.xit miserara
    g Videtur luielligi parvum Saulmerium. cifca an- filiam : qua; ob merita sanctissiniffi Idai denuo con-
    num 1098 per inodiim appmdicis adjunctum, de quo secuta est niisericordiani. Tunc lauJes et gratias
    infra ayemits. pro diiplici miraculo lYatres, qui viderant, Deo red-
    h ColilnrS. Hugo i'J Aprilis, mortuus anno 1109, diderunt latantes. Pro dolorl Cecidit niisera rur-
    cum 60 oniios Abbus fiiisset, sum in eamdeni culpam easdemque infirnjitates; et
    i Waslum m Comiiatu Boloniensi, ubi B. Ida est quam habebat perdidit ecclesiie pra^bendam. Sed
    sepultu. yjberrai Malbrancns dum Coiwnicis Regulari- quia misericors est Deus, qui B. Petro non solnra
    biis extructum scribil. Magis alii errarunt, dum intel- septies, sed septuagesies septies peccanti dimittere
    lexernnl aut Wa.Uinense monaslerium ad Lisam inter prarepit Uanc peccatricem tertio, per fidem et
    ;

    Iprus et insulas; ant 11'aienense inler ./uitomuropoUm sanctitatem sua' famulae Id<e, sanitati restituit; sa-
    et Bronckbnrgum, fundiitum anno 1071 o liaberto Fri- nataqueiteruiii pra;bendain habens, castiraoniam iis-
    sio Comile Flundrite ; sed litcc fuerunl Camiticorutn que ad fineni servavit. .At vero magna; devotionis
    Regulaniim elextra Comitatum Boloniensem. Lifrade conipos et meriti nobilissima Ida, erga quos cons-
    Wosto Bolunieiisi iterum agtmus. truxerat locos curiosam se habens, uni omni corde
    k Arbilramur aliqua isnc a Guiliiimo Conquxstore suo inhferens, alterius oranino curam gerens, neu-
    domiuia collala fuisse Eustacluo mitrito, ob benefkia trum nullatenus deserens. singulis et utrisque fida-
    pnestila. liter ministrabat.
    I lufra in y/nalectis late de liac fundatione agimus, 1 1 Beata igitur Ida, debilitatis nimium viribus
    quod ea mariio Euslachio ab Iperio et i.liis Iribuatur. corporis. ajejuniis et vigiliis orationibusque a.ssi- in ultlmam
    m Ravengerus ub aliis scribiiur, uii elittm iu diplo- duis, et quas gerebat in animo solicitudinibus Fra- infirmttatcm
    incidit
    mate Mauassis Comitis Gtiisncnsis, anno 1097 facto truni et paiiperum, aj finem, quasi jam proximum, F
    subscribit. tendebat; non formidans de morte sua. sed
    feliciter
    a
    Vttam B. Joannis iltnstravimus 27 Januarii, in
    II
    expectans retributionem a Domino perpetuain .

    quu dicnur Episcopns oi diiiatns anno 1 099, mortuus paulatim veroinfirinala, asgritudine invalescente, in
    130. Ilinc vttlcinr illud consilium inilio daluni a B. leclulum longffi infirmitatis devenit. Tunc juxta
    Joanne nectium Episcopa, cl poslea probatum. Pauli dictum intrinsecus roborata, devotione inajo-
    re, caritale largiore, bonura operabatur, maxiuie
    ad
    CAPUT 111.
    domesticos Mundana siquidem propriefate
    Fidei.
    nudata, orphanis et indigenlibus oinni qua
    vidiiis et
    Puella svrda el vnila mrpivs saitata. Pius utebatur vesle donata, ut Apostolus pra;cipit, sanc-
    obilus et sepultura B. Mx tam Unctionem, veramque atque viviflcain Coiiimu-
    nionem cum lacrymis atque pio
    E t quia Sanctus ut sanctificetur lie virtute
    in vir-
    tutem condescenilere conatur, ideni Ida fecisse ve-
    quajsivit.
    afl^ectu
    Audieutes vero monachi de Wast, quod Sacramentis
    a Fratribus extrcmis

    beatissiina Ida ageret in extreniis, venerunt ejus muiiila.


    rai-iier notiflcatur. Eodem naraque
    tempore, quo interesse ofticiis. Sacramentis itaque Catholice sus-
    illafrequenter versabalur infra caMiubium, diu noc-
    ceptis. sancta et venerabilis Ida, spiritu
    prophetiffi,
    Pveltam tuqucobservaiis facieiitque moiiachorum servitium,
    Fratribus qui venerant, voce supplice ait Ite, pro
    suritam it venit admiral.ile prodit:ium :

    facluia.
    Erat autem ibi certo scientes, quia proximo die Dominico, viva
    mutam sanat. qua^dam puellula a natiMkUe surila vel
    et muta, sed et morlua. in ecclesia de Wast niansura fuero. Cuinque
    temporalmm commoditalibus necessariis
    mullura mors ad eam, prasdeslinata bora debi-
    inevitabilis
    destituta : cui venerabilis Ida manum caritalis eN:-
    tura suum
    susceptura, venisset raedia nocte b
    Do- ;
    tendere ad quutidiannin victum consueverat
    Deus minica, Idibus Aprilis, sanctissiraai Idaj moritur no-
    emm, qui seirper est in Sanctis
    suis mirabilis, huic
    spiritus
    cte Dominica
    carnis ergastulum vitamque praesentemexuit
    atque 13 Aprilts : ;

    vitam
    :

    DECIMA TERTIA APRILIS. 145


    vitara sempiternam possidens, jucunditatis amictum dulenta calliditate, servare thesaurum studuerunt
    "'"'"' attentius. Oppnrtnno deinde. ut exigebat ratio, cnn-
    12 Tunc quippe, utjustum fuerat, dignanter et silio initn prudentum, Fratres pra;dicti loci, visi-
    valde veneranler corpus compositum, in ecclesiam tandi corpns constituerunt diem. Congregatis autem
    antealtare, non sine lacrymosis gemitibus suspiriis- multis prnvinciae. aperlum est sepnlcrum, et rorpus
    que inenarrabilibns, allalum est a Fralribus. Vi- sanctissimae Ids integrnm, et induraentum ejus
    duarum et orphanorum, eorum quorum gerebat
    et mundissimum, qiiiafluerunt, meruerunt conspicere. integrum
    curam, vnces flebiles invalescebant qua- multnrum
    : Nulla vero macula, nulbique contaminatio illam, repertum cum
    audientium laorynias movebant. Famaquoque velo- quae jam per mullos dies ibi jaciierat mortua, labe- vestiiiientis :

    cissima obiisse veneranlissimam Idam circumqua- faclare nunc usqne convaluerant. Odnris pravitas
    que nuntiavit, qiiK usque ad defunclum corpus ejus nulla astantes offendit, exinde egrediens : sed suavi-
    ulriusque sexns niultitudineui conduxit. Abbas ete- tas replevit satis sufficiens : liocautem, iitdignura
    nim et monaclii S. Viilmari, quoniam vir illius Eu- est, fidelibus oredendum magno pro miraculo tes-
    stacius c senior apud illos sepultus fuerat, jure qiiasi tamur.
    hereditario corpiis iixoris juxta virum qu,i-rebant. 14 Eratquidem interea, qu.Ti praeelartE vitaj illius
    Simililer et Canonici Bolonise rivitaiis, ob reveren- refert insignia, ei etiam collata pnst niortem virtus possessus a
    tiam filii sui Euslacii Cnmitis, ideoqiie quia primo fugandi daemonia, sicut quoriimdam ohnixe asse-
    Dxmone ad
    ejus tumulum
    Dionaslerinm illoriim 'cdificaverat, sanctissimas Idfe runt testiraonia. Cuidam nempe juveni. de viUa lilicralur
    corpus exaninie sepeliendum requirebant Ecclesia! : quae vocatur Vertum, spiritus nequam apparuit, ad
    d d autera Fratres, ubi finierat, juste illic esse sepe- siinilitudinem bovis ; auferensque ab eo sensura,
    SepelUur in liendum asserebaiit. At vero utrorumque facta pe- intravit in illum : faciem quippe miseri juvenis val-
    WastQ mO' titio, et eorum ostensa ratio: non praevaluerunt de ferocem, cassam et terrihilera vocem, ut mos est,
    nasterto :
    contra priesagium. qund dixerat beata, vivam vel fecit daeraoniuni ; oculis circura']uaque respicsre
    morluam ad Wast se Dominico die proximo esse torvis et terribilibus, fa?tiduin emitlere sputum ex
    sinedubiomansuram. Sublatumexinde corpusSanc- faucibus, proferre singultus, et stridere dentibus
    t£e impletaprophetia, ad locum ubi jacet, depnrta- fecit eum malignus. IUura itai|ue cum ad nonnulla
    tum fuit, Congregatis autem ibi nonnullis religiosis parentes ejus pignora Sanctorum diixissent, ni-
    personis, plebisqiie coacervata multitudine, sepul- hilque prnfecissent, tandem ad sepulcriim B. Idas
    turse post nimias a circumstantibus lacrymas, cum adiluxerunt. Quem ex alto meritis Sanctai Doini-
    gemitihus muliisque clamorihus efi!'usas, digne atque niis prospiciens, post triduura rediit sanus et inco-
    honoriflre Iraditur. Hunc ergo looum Dei famula lumis, et in flde quam hostis ei abstulerat, nihil de-
    vivens corde animoque dilexit, et modis quibus po- ficiens.
    tuit ad incrementum provexit. Nunc autem et amodo 13 Aliud quoque nnn dissimile huic miraculo
    etiam mortua, meritis atque prodentibus miraculis miraculum, per merita ejusdem Deo dilectae, perpe-
    prntegit et nninit. Debiles namque sive inflrmi diver- tratum a multis asseritur, atque, ut dignura est,
    sis pro inflrmilatibus ad sepulchrura ejus venientes, memoriter pro magno recohtur. Villa quaidam no-
    claret mira- si non liEesitant in fide, sanantur, praestante Do- mine est sita non longe a monasterio, in quo
    cutis. mino nostro Jesu Chrisfn, qui cum patre et Spiritu multa infirmis nunc usque sanitatura heneficia prae-
    sancto vivit et regnat Deus per omnia secula secu - stat Ida beata cujus ante tumulum quidara dae-
    ;

    lorum. Amen. moniacus, ex supradicta villa, ligatus adducitur.


    Parentes autem et araici ejus cum lacrymis pro
    ANNOTATA. eo Beatissimas supplices efHagilabant suflV.igium.
    Quorura devotionem fldemque, meritis et interces-

    a Nihil hiciie decrepitasenectute dicitur, quam agno- sionihus Idae venerabilis, suscipiciis misericors et
    sccre dcbent, qui usque ad annum 1122 flH( 1127 r(- miserator Dominus ; sicut paralylicum cnram se
    xisse tradunt. per tegulas submissum sanavit, ita istum a die-
    b Mortuam videri anno 1 1 13, septuagenaria miijo- monis oppressione liberavit, et in se reconciliatum,
    rem, supra diximus cratquc Dominica in Albis.
    ; exultantibus qui eura adduxerant, ad domum suam
    c Eustacliius, licet lilius Easlacliii i Comilis, senior reini.-it.

    appeiifltur rcspcctu Eustachii iii fjus filii, qui ditm lioec 16 .\drairatione dignum et recordatione aliud

    Fita scriberetur adliuc visisse videtur. manifestaudum est fidelibus miraculura, quod ad
    D.fmoniaca
    d Eiclesia B Marix de Capella. laudem sui noininis et ad venerationem sanctis.-iraae ad ejus sepul-
    Idie peregit, ob merita ejus, divina clementia, supra- crum sanalur.
    CAPUT IV. Idem vero inimicus generis
    dictis a;quale miraculis.

    Corpus incorrupliim. Miracula post mortem. humani, semper tamquam leo rugiens circuit
    qiii

    qua;rens quemdevoret, quamdara de territorio Bo-


    Oepulta quippe beatissima Ida, in loco qui nunc loniensi mulierciilam iuvasit. ejusqiie spiritum bo-
    usque vulgari suh appellatione dicitur Wast, sicut num expulit, etineasihi sedem panivit, Peragratis
    illi divina promiserat censura, cujusque i^exus non- quippe cuin illa mullis Sanctoruni locis, parentes

    nulli a diversis languorihus sanari cueperunt quos ; nnn proflcientes ad propria rever.-i sunt. Tnrqueba-

    utique non haesitans ad sepulchrum ejus fides perdu- tur acrius raisera, quam prius a diemone amissis- ;

    xit. Fnmam quidem miraculorum, non solum per que anima; corpurisque virtutibiis, discerpeus et
    circuitum, verum etiam longe lateque merita Id;B dilanians se jacebat ligata. Mater vero sua, recor-
    sanctissima; declaranda transtulerunt. Fama itaque data sanctilatis et potentiae sanclissimiu Idae, super
    non tacet, sed clamat ;
    quoniam veritas probata com- hujuscemodi infirmitatem hiihitic, filiam una cum
    Frustia CO'
    Volavitigitur redolens atteslatio rairaculorum
    pellit. nonnullis parenlibus infinn;e, gavisuris de liber;i-
    nautur eon-
    et sanitiite puella,-, ad S. Michaelis, in
    saiifjnliiri Sanct.e usque ad ejus pmpinqiiitatis proximos in tinne simiil
    auferre cor- Aleinanniam: qui gloriflcantes Dominum super his qua multis Ida sanclissiina operabatur salutein, ve-
    pus,
    auditis, mndum taraen qun possent corpus B. Idse neriint ecclesiam, Qui dum ante cujusdam altaris
    illuo transferre, medilati sunt. Statueriint autem pripsenliam cum infirma excubassent per Iridiium,
    quosdam, tali negntio doctiores, ad locum in quo magnacum devotione rogarunt, ut monachi ecclesiae
    jacehat mitlere sed nihil contra statutum Dei praj-
    : infirmain portari sinerent aiite sepulcrum S. Ida;

    quod factum est. Erat tunc quidem vigilia B. Joan-


    valuerunt. Cognita autem Fratres loci eorum Irau-
    yjprilis T. n 19 nis
    :

    146 VITA B. ID^ COMITISS^ VIDU^.


    nis Baptistae autem peractis officiis,
    Vespertinis cipite regnum quod vobis paratum est ab origine D
    i :

    mundi, pro laboribus, quibiis sfudiose certaslis


    per merita S. Ida-, utramqne salutera adepta puel-
    :
    ArCTORH
    CO.€VO iminarcessibiles coronas accipietis qui El. II, 38
    la, Cffpitvocare niatrem.et se sanam
    etincolumem iljiqiie al) illo
    £X MS.
    professa e.«t. Sic enim per istani Dei .solitse pietatis dicit, Venite ad ine nnines, qiii laboratis et onerati

    gratia, interventu bealajetvenerabilis Idse, refulsit : esfis, et ego reflciam vos. jugura enim raeum su.ave
    Iloro. 8, 35
    sicut dc alio per Evanpelium dicitur Surdus audit, :
    est et onus raeum leve. Et Apnstolus ait Quis nos :

    Mutus loijuitur, posse^sus a damone lilieratur. separabit a caritate Cbristi? Tribulatio an faines?
    el fortilcr.

    Facto aulem roane, pro audito niiraculo, non so- an frigus ? an mors ? an periculum
    an vita ? ? an
    lum parentes. verum etiam viciriieaflinitalis mul- gladius ? et iterum ipse Dominus in Evangelio ait

    ti, cum oblationibus laudes et gi'atias Deo et S. Ignem veni miltere iii tcrrara, quem volo utardeat.
    Idse gratulantes obtulcrunt, gaudentesque reces- His solati sacris ailminiculis, Iiostis antiqui calce-
    serunt. mus insidias : ut cura Heafa Ida nobilissima ma-
    17 lieata itaque Ida dilectionem Dei, quae prima troiKi fcujus gesta Iiic breviter inserere curabinius versa superare
    est. et proximi penerat amorem, quam vivens Jia- fuin quia virtuosa sunt, tuin quia proposifo nostro Luc. 1?, 49

    liuisse dignoscitur. post mortem etiam non deseruit. congruunt; cum ipsa, de qua liic de
    flt inentio,

    Hac igiiur dilectione propinquos, nec non natione stirpe Carolidariim prodierit) ad sedem pervenia-
    lonpinquos nonnuilos. sana^se a variis languoribus mus tlorigeram.perpetualiter cum ea regnaturi in
    tieptfi fphri Anieu.
    pnibatur. Contigit autem quod imprnba et misera coelestibus.
    liheratur.
    infirniilas febrium, tilii sui filiam, Boloni» Comitis-
    sam, nomine a Maclilililem, acriter arripuil ista : HISTOUICA REI..\TIO VIT^.
    vero non modicurr per temjuis nimiis attrila dolori-
    bus, tandera confidens atque priesuinens de beatis- JT uit quaedam virgn, nnbilissima exorta prosapia,
    simae Idie sanctifate, simul et ejus ex qua descen- insignis adolescentula, nnmine Iila cujus pater, :

    derat consanguinitate, sananda sepulcro venerando nomineGodefridus. primus apuil Iinperatorera exti-
    cura multis se priesentavit : qua; dum devotis et tif, et Conies Ardennensis claruit inater vero ejus :

    muttiplicatis precibus lieatissimas merita postulas- non rainus nobilis, Doda vocabatur. Erat autem eo
    flliistri ijenere
    set, pnst aliquantulum ninrae sana et incolumisre- terapore inclytus Comes Bolonia-, nomine Euj.tatius orta.
    luc, 19, 18 cpssit. Sic utique, mandatuin, quod in lege amicum filius Eiisfatii et Maltliildis Bruxellensis Coinitissae,
    diligere pnecipit, venerabilis Uei famula implevit cujus secundi Euslafii iixor S. Ida eflfecfa, tres ei
    Prov. 8 n Iila. lllud autem Sapientia: quo dicitur : Ego dili- filios genuit, videlicet Godefriduin. Balduinum et
    gentes me diligii, sanilatum gratiam largiendo fa- Eustatiuin. Hiec filios in onini disciplina et timore et nupta
    muknlibus sibi , alienisque , si corde supplicant, Dei educavit, et quae digna sunt principatu agere Eustnlio
    Comili,
    adimplet. docuit. atquead sancfos et bonos mores iiiforin.avit. Boloniciisi,
    18 Cuidam naraque Hugoni Monacho, ei devotis- Horura Godefridus, post mortem avunculi sui Go-
    et gniclam
    motiachus sime noctediequeservienli.passionefebrium nimium defridiCiibbosi.majorem parfeni Brabanfiaj possedit.
    aflliclo, non ob familiarilatem et
    sper.ita; sanifatis, «t postraodum electus e^t Rex et princeps in Hieru- fit-os pie
    servitutem, quas sanrfai viveiili el mnrtua; impende- salem, postquam Terra sancta recuperata fuit a ethicat.

    rat, gratiam exliibiiit. Tu autem Domine, miserere Christianis : ,ac post eum frater ejus Baliluinus :

    nostri. Deo gratias. qui niultis claruerunt victoriis confra perfidam gen-
    tem Sarracenorum. Facfumque est, ut cum tanto-
    ANNOTATA. rum B. Ida m:iter osset filioruui, nonsinereteos aiie-
    nis.seil propriis lai-lari uberibus.
    a Machtildis sive Mutbildis, tinlo patre Eusladm 3 Cuinque Comes Eusfatius vir suus iUam con-
    III cl Maria /Uia Miikntmi lieijis Scolix. Nujilii ca spicerct omnibus aniabilem, cunctisque placabilem, a tnarito
    fuil Sleiiliaiw Comiii lilc.viisi cl Moriliinii, el per eam et per orania laudabilera, nequaquam moleste susti-
    amata.
    Bolimiir, iiec
    iliu /m.i/ in Heijcm Antihx coronalo,
    seili- nuif ; verum efiam ut in boni^ perseverans ad aiite-
    ectKaietulisJaminrnanm H3(i; el siiperfuit Matliil- riora etineliora tendere conarelur, admonuit.Sancta
    disH-gina usiiue ad annum 1153, sepulta in villa vero Ida, ut cognovit erga se viri sui
    ccclr.iias con-
    Eustatii striiit , et
    rcgia Eera.sheim, in qua conveiitum Comitis
    monachorum Bolonieiisis voluntatein bonam, cospit ec- paiipcres
    et mansionem eorum ipsa disposuerat, uti seribil clesias construere. pauperes recreare ac ditare. ac jitvat :

    I Joamies Prior f/agustaliteiisis, qui liinc vivebal, in


    Ap- in omni opere caritatis et misericordias perfecta
    K
    fiemlicc iid Simeonem Dmielmeiisem. Quia anctor Filn: existere. His igitur devotis studiis dum eleganter
    liujus nialriniotiii tion memiiiit, ailiitramiir anle illud polleret, virejus Eustatius Comes in Domino mori-
    lempus eum scriiisissc. tur quaj post
    : Iiajc, ipso sepulto, ad parentes suos
    revertitur. Ha;c B. Ida post mortera viri sui sanc-
    ALIA VITA tissime vixit : quin et in vita et post inorfem suam
    in pcitriam
    proftcitceus.
    Auctore Joaniio Gillciuans Canonico claruit miraculis.Denique primo venit ad quamdam
    Regulari. ecclesiam, in Iionore S. Walburgis virginis dedica- hijilropicani

    Ex MS. fam orandi gratia et videns eminus mulierem, hy- snnat


    ;
    '

    coiike Rubex-vallis.
    dropico morbo per totura corpus oppressara,
    eam
    PR01,0GUS. propriis manibus de terra levavit; et oraiis ac
    eam
    sanans, ad propria repedare permisit.
    Vlile eil
    Sanclorum
    r eslivitatessanctarum viduarura curriculosa
    per 4 a Adveniens autem venerabilis B. Ida ad Clu-
    ai.m lempora duin revolvimiis.
    festa eele- immensas divina- niacensis ecclesiai Fratres, S. Hugoni,
    bi are, rmn v,i.tiitum laudes soU Deo referimus ejusdem
    : earum Ecclesiie reverendissimo Abbati, ut mitferet quos-
    nilnlominus exempli^ ad
    amorem coelestis p,afriffi dara de di.scipulis suis, quos in disciplina
    eorumi/ue regulari
    imilationc ad locum Wast appellatum, impe'ratis a
    eoelum pro- S lltiQime
    instanter ac devote supplicavit ; atque obnixis
    Btereii, A.K.U,,.esu,nmojuvante. pre- Ctuiiiocctni
    duc, ad vitain,
    perangustumcallemti cibus exoravit, quafenus inter Fratres eam
    coiisecuturi per eos et heredi- vinnachis.
    cum eisdem taret. Sanctus autem ac Deo dilectus Hugo iVasluin
    haec au-
    diens, ejusdem petitioni satisfecit, destinans eitniit :
    Fratres
    Mall. 25, 31 audire.di;en!::^j-:ts::^— ad monasterium construendum de novo.
    :er;r b Posthaic contigit ut beatissima Ida in
    Angliam
    navigaret
    DECIMA TERTIA APRILIS. 147
    A navigaret : qnie dum quamdam ecclesiam ingrede- D
    in Angfia retur,nbviam habuit quertKlam claudum paiiperem, DE B. ID.E REBUS GESTIS ACCTORF. C. B.
    claudum
    petentem eleemosynara ab ea quie non modo pecu-
    sanal :
    ;
    Analecta ex variis auclorihus.
    niae stipem eidera erogavit, verum etiam illi manum
    porrlgendo Ipsum erexitac sanavit. Deliinc remeans CAPUT 1.

    in Brabantia ex Anglia, apiid Bruxellam, clvilatem nrabanti» Beneficia ecclesiae Lcnsiensi et CollegioCano-
    degiC. nobilissimam vel eam, raagna ex parte vitse
    circa nlcoruni piKstita.
    b suae, mansionem fecit et ijuxta Genepiam, cura
    ;

    filiis honestlssimeconversans, hahitavit. Monsfratur Lensium siiii; Lendlum, quod Lenense caslrum di- Lrnsii eccltsia
    illic usque hodle fons sacri baptlsterii in quo : .vit Buldricus in Cliromco Caincriiccnsi l. 2 c. 22, est kabuil Ca-
    Godefrldus ejus primogenitus fertur fulsse initia- oppidiim liodierme Artcsix, quatnor Duaco ct (juinque nonicorum
    coltegium
    tus. Atrcbalo distans lcucis, cum ainpio tcrrilorio, antiijiius

    svtnat surdam 6 Factum est autem post haec, cum quadara no- Comitatiis, qui ad juri&diclioncm Comitinn Bohnieiniiim
    ef mufam cte sanctissima Ida unacum Fratrlbus Matutlnls in- olim pertiiiuit, et ab Euslachio i Comitc donatus est

    teresset laudibus; venit ad eam supplex quaedam Lamberlo, fitio siio secuiidogenilo ; quo absquc liberii
    mulier, habens secum filiam suam surdam et mutam anno hlv defunclo; Coinilalits isle dcvcnit in potcstalem

    quam beata matrona prlstuKc sanltati restituit. et Eustaclui sccundi et B. Idie ejits conjugif, qui Cotle-

    ut in cratisna, ab .\bbate loci illlus, puellae sanatae gium Canonicorum Leiidicnsium pracdiis ac privilegiis

    praebendaconcederetur impelravit. Qiia; puella non dotarunl ; an etinm crcrerint, vidctur controvcrti. Ja-
    et ob peccata multo post, Instigante generis humani iniralco de cobus Mcijeriis, lib. 2 .^Jnnatiityn Ftandrice, ad annum anno 10'.8,
    constilutuTtif
    temel iffrtim-
    quodam viro concepit et peperit, .tc perinde in Mxxviii ista scriliit : Ecclesia Lensensis Sacerdotes
    guecollapsam
    pristinas Infirmitatates decldit, priebendamque sibi habere coopit Canonicos, unde hanc ibi meraoriam
    impetratamamisit.Sed tandemob meritavenerabllis leges :

    ., Ida; denuo conseciitae^t miserioordiam, ettiincgra- Anno milleno, ter deno, bis miiius uno,
    tlas pro duplici mir.iculo Fratr^s reddideriint allissi- Hunc inlrare chnruni ccepit grex Canonicorum.
    mo Deo. Pist modicum pr^fata puella, iterumre- Mcijcriim sequilitr Gcorgiits Colvenerius, in siiis ad
    cidivans, ci^incepit et peperlt; et ob hoc tert|o ce- Baldrici Cbronicon Notis, et aitdit etianinura esse Ec-
    cidit in prlstinas infirniitates, cui B. Ida tertlo mi- cleiiara collegiatnra slraul et parocblalem. in qua
    serta fiiit, et eam oratione facta pristina: sanitati Decanus et duodecim sunt Canonici. Batdricus solitm

    restitiiit. scvibit haberl mnnasteriura Canonlcoriim, ubi Sanc-


    7 Tandem venerabills Ida, duin deblle ac tene- tus quiesclt Vulganius. de quo agcndum erit ad dietn
    rum corpus suiim viglllis, jpjunlis atque orationibus scciindum Novembris. Scripsissc autcm Baldricnm li-

    coiitinue castigasset, infirmari coepit ac de die iii brum 1 ct \\ sub finem vltae Gerardi i
    Chronici ,shi

    diem nlraium defioere ; et slc ad finem quasijam Episcopi Caraeracensis. circa annuni mxl, mitttis
    proximum tendebat. Audientes vero monachi de probat Cotrenerius. Non rcfyxit animiim ad ista Mal-

    Wast, quod sanctissima mater eorum spiritiialis brancus, dum tib. 8 de Morinis cap. 49 scribit lemptum
    pie morttur Beiparse firgini simut Vutganio a B. Ida cxtructuin
    ageret in extremis, coeperunt valde oontristari de et
    13 Aprifis,
    morte ipsius. Media igitur nocte Dorainica. Idibus et cottegiiim Caiionicontm fuisse iuslituluin. Ptacct ejus
    .^prilis, sacratissimoeldsesplritus carnis ergastulum verba ndscribere.

    deseruit, ae vitae prffitentls exuvlas subiit, atque vi- 2 Ida, Eustachil Coinills uxor, animadvertit Len-
    tam possidendo perpetuam, jucunditatisamictum in- sium oppidum tenui admodum aede excoli unde ;
    Malhraneo
    duere merult. .npiid Eii^-tachiiim nriritiim questa suaviter, dixil sibi (ticitur cccte-

    7 Taiidem, juslum fuerat, corpus glorlosae


    ut in animo esse magnificuin illic templuin ad Delparjc sin a B. Ida

    Matroine anfealtare. non sinelacrymnsis geinitibus, lionorem exa^dificare. Non lllubens annuit Eusta- primo erecta

    allatuin est a Fratribiis, ibique honorifice sepultum. cliius, Imn gratissiraum esse sibi testatiis est uxoris

    Hiinc etenim locum Dei faraula vivens dilexit, nunc extraneae animiim, quo In mariti proprlas dltiones
    clarct mira-
    autem et mnrtua prodentibus miraculis munit ac ila plis nionumentis adaiigendas feratur. Quod ma-
    cutis :

    proteglt. Debiles naraque slve infirmi, diversis lan- gls Christianum possit excogifarl connubium, quain
    guoribus obsessi, ad sepulcrum ejus venientes, si ubi conjiix, pafrla sua relict;i, conjugls sui oppida F
    nd honortm
    non bfesitant In flde, sanilatein reporlant. Corpus et ditionem templls ornat et Saoerdotiis. Assurgit
    c Deiparx et
    beatlssimae Ida; post multa tempora ilhrsum igltur Marlana basillca, et consuminatara ut venit S Vtiltjanii
    coypus illasum aiitem
    rcpentitr- invenlum est, atque ab limninioda corruptinne alie- S. Lietbertus, .\trebatiura ef C.imaracenorum Prae- ibi qtiiescen-
    tls
    num: ad cujus sepulcrura quidara obsessus liberatus sul. sacraturiis, placuit Ids et Eustachlo Coniitibus, :

    sanantur est a diemonio: siniiliteret quaedam nbsessa. Culdam S. Vulganlum. cujus corpore potiuntur, alterum
    enerr]iimeni jungere teinpli Praesidem. .\ccedebat et aliud ad id
    quoque viro, nomine Hugoiii, eidem niationie de-
    vntissime servientl , et passione febriuin nimls prsestandum non leve incilamentura, quod magnus
    afflictn,ob fainiliaritatem et servitutem, quas illi ille quondam Canlorberlie Anglicanffi Archipraesul,
    derelictis suls transmarinis, in Morinos .•Vngelico
    in vlta et post mortem Si-epissime impenderat, gra-
    tiam sanltatis exhlbuit; prsstante Domino nostro monitutransfrelasset,etBononesiuinseplemannorum
    Jesu Chrislo, qui cura Deo Patre et Spirilu sancto spatio egregie excoluisset; nec porro deseruisset.

    vivit et re,^iial, Deus trinus et unus, per infinita nlsi cenodoxiae, per ninilara miraculorum Iiicem in-

    seculaseculoriim. Amen. surgentls, inelus, ad aliam ereniiini qiiwrendam ,

    Hinc non rairiira sl ab .Vlrebalibus sa-


    propulisset.
    ANNOTATA. crum ejus corpus ad Lensiense oppidum. tamquam
    Bononlci Principis Comitatuin, transierlt. Iino di-
    a Videlur potius perlitleras aut miiitios viissos ad S. vina providentlafactum forsaii, ut Lensii domlnatus
    Hiujonemhxc peregisse. transierlt Bononiensibus Hivc iiberi catamo Mulbran-

    b Dc Genepia et vico vicino Baseio, allodio B. Idx, cus de basitica erccta ad lionorein Deiparx Virginis et

    iiifraagemus. S. f^utganii Arcliiprxsutis, quem atii potius Confesso-


    rera appettant. Si tamen Episcopus fuissct, ex iis cen-
    sendits essct, qui, Angto-Sa.ionibus adttuc idolotatris

    Brilanninm oblinentibits, in Cambrittm sivc Wattiam


    CQnfugcrant, et iitde in hasce partes Iransierant ; utita-

    titts
    m DE B. IDA COMITISSA VIDUA.
    A this diTimus iv Fehrmrii ad Vitum S. fJelphardi, vel reditu, amodo liberam esse perraittimus. Et si D
    AucTonE c. n. piiam Episropi Cantuariensis apvd dictos Cambros, et quid amplius libertalis Ecclesia S. Gaugerici Carae-
    inde in Belginm profecti, et marlijrio corona'i. Sed ad racen.sis, imo Ecelesia S. Maria? Atrebatensis habere
    inslitulionem Canonicornm reverlanutr. quam ila pro- dignoscuntur, ipsi Lensenses Canonici simili pace
    seqnitnr Mnlbrancus. sua possideant. Actum apud Lens in basilica S. Ma-
    n cMiri)ium 3 Eximius ecclesiee splendor Idam ad iilteriora ri» anno mlxx Indictione viii. Rcliqua cum subscrip-
    Cammlcorum et mcliora invitavit, atque ad illam insigni Canoni- tiottihus opud Mirxiim leqi possunl, potissimum confir-
    additum.
    corum condecorandam. Confectis taliuiis
    collegio malio redituum ct posse.ssionnm, qux ad dictain Eccle-
    prsedia et locupletes census attribuit, complura Sa- .siam pertinent.
    cerdotia instituenilo, fjuibus praeesset Decanus, a
    Canonici.s ipsis ob vitae probitatem et nece^sai'ias ad CAPUT II.

    id muneris dotes delipendus. Lensio inerant duo Monastoria in ConiKadi Koloniensi e.vtructa
    minora sarraria, Divos Laureniium et Leodega- ct restaurata. Monasferium Capellfie fun-
    rium Martj?'es in Prfesidem suspicientia eorum :
    datuiTi.
    Episcopales reditus iii Canonicorum usus ac dispo-
    sitionem converlit
    qui in Lensiensi ecclesia olim
    Lietbertus Episcnpus. Ceterum
    legebantur versus,
    D
    a
    monasterio S. Vulmari, intra muros Bononienses Monasteria
    B. Ida jam tum vidua erecto;
    et nlio monaslerio S.
    a B Ida
    erecta itnl
    temporis Iiorura institutorera indices, liisce inter- Fulmnri in Nemore restnnralo, supra egimns. Hiscc rcstaurata,
    punctionibiis sunt afficiendi : tertinm orfdidir Wastense monaslerium, ab eacons-
    Anno inilleno, ter deno bis, minus uno, truclum , ct S. Michaeli sacratnm , ubi et septilturse
    anm I0J9, Hunc intrare cliorum coepit prex Canonicorum. mandiita esl. Malhrnncus lib. 9 de Morinis cap. 33
    Comperio enim in libris editis id relerri ad annura asseril sc ihidem fuisse, et leucis binis Bononia dissi-
    Mxxviii, sic describentiljus ler dcno. bis jninus uno; tum esse Wisantum versus, et Wasconvillare olim
    etmale cum satis appareat eo anno Idam necdum
    :
    dictiim; sed aberrat, dnm Canonicorum collegium fnisse
    banc lucis usurain Ii:iusisse, et necessario bis ter p
    Fuit monoslerinm Benedirlinum, secuiidum re-
    scribit.
    denos annos supra mille accipiendos. quos uno mi- formationem Cluniaccnsem, monnchis ab ipso Cluniaco
    nus numerando aunuin mlix comperies scilicet Ida, a S. Huijone Jbhnte Irausmissis : uli anclor Vit. qni
    ,

    th:ilamossuos anno hlvii ineuhdo, et honoriHco suo nohis IFnslensis finsse videtiir. mullis explical.
    ingressu Leusiiim condecoramlo, ju.sserit eam condi
    6 Quartuin nb cadcm similiter vidiin constructum est
    basilic.ara, et liiennio po.st collegium Canonicorum monoslerium S. Miirisc de Capella diclum, in quo vi-
    intrnduxerit. Hn-c Mnllirnncm suOliliter satis torqnens-
    tnm banc mortalem exnit ad mcliorem migrutura.
    .

    anliquos illos ven.us. Arhilramnr potiiis ecclesiam diu Joannes Iperins. in Chronico Beriininnn capitulo 39
    anle eondilam fuisse, et ah Euslachio primo Comite pnr. 2. honc fnndalionem tribuil Euslachio et B.
    Idae,
    Boloniensi et Lensicnsi ejnsque conjuiie Miitliilde col- qiiasi ndhuc ille anno Mxc vi.risset. Ferbaejiis sunt ista.
    leijinm Cunonicorum tinno Mxxviii fuisse institutum. .'Vnno Doniini Mxc, Eustacliiiis
    Boloniie Coraes et
    Mvvel ms ad id ita urhilrundmn charla dmiatioms Eus- uxor ejns Ida, parentes et genitores illius clarissimi mnnrtiferium
    tiichii II (•; B. Wa- a Mira-o hb. I Diplomatum
    i'.rcusu
    et illustrissimi Godefridi de Bullione, ac Balduini," Jt. Marix de
    Belijirorum cap. 38 et contractms in Notitia Ecclesia- posteaRegum Jeru.salem, fundaveriint monasterium Capclla male
    riim Belijii cup. 101 tribuitur
    iin,/c isln hic damusqux ad insli- B. Marise de Capella. de Merck, jiixta Ca-
    in terra Eustachio,
    lulum prrlincnt, et simt ejusmiidi.
    lesiiira, in loco quj prius dicebatur Brocham.et rao-
    4 Kgo Eustacliius Boloniensium Comes, et uxor
    nachis Hamensibus instituerunt uhi et ipsa Ida :

    'irf crclnla mea Ida, ecclesiam inloco isto, qui appellatur


    Leiis, Comitissa undecim de capillis B. Maria; Virginis,
    olim roiislru- ali antecessorilius nostris honorifice coiistitulam!
    ela fliit. quos ab Hastulpho Hibero Rege magnis precibus
    spei-ialiter cupiiuus exaltare. In principio Funda- impeti-avit, cum aliis Sanctorum reliqiiiis ibidem
    tionis, terris et libris et conditione
    liberali fuit do- obtulit. Hxc Joanncs Iperius, Ahhas S. Bertini crea-
    tala : .sed nriBsumptio temeritatis et invidia diaboli
    tus aiino McccLXix, niortuus mccclxxx ; quo ducentis
    ecclesiam cum libris, et privilegiura cum signis com- annis seniiir Laniberlus Ardrensis, adscribit
    burens, aiinullare putavit universa. Sed eam fun-
    quod dele- dationeni B. Idx lidux in suo Chronico
    vit per invidiam, favente Deo Ghisnensi,
    et Domino Episcopo ciijus hactenus inediti capili 31 liic prwji,]iiur tilulus
    nostro Lietberto, volumiis einendare ;
    per benevolen- Quomodo Ida Bnloniensis Comitissa fundavit mo-
    C tiam.
    tia Liberam igitur pole.stJtera concedimus
    Cano- nasterium B. Maris de Capella ct cum cap. 30 :
    F
    iiicis assumendi qiiemcumque
    voluerint Advocatum,
    drin incrnsa, actiim fuisset de Andrensi canobin. a Baldnino Comite
    qiM laiudiii et non ulterius eorum
    rebus vel eoriim Ghisncnsi instaunito, isla dicto cnp. 31 referuntur.
    Ciui..sispiwsit, quaradiu eisplacuerit.
    Altaria etiam 7 Unde ad tam pia? operationis imitationem Lo-
    S. Mariic et S. Lmirentii ab orani servitute Iibera
    tt anno tharise Ducis Godefridi quondam lilia, cim sit con-
    1010 al>
    esse ostendimus, Et ut nostra Boloniensis ditttm a B.
    ecclesia foret aqualis Comitis Eustachii quandoque vidua Godefridi
    Eus'urliio aliis. qua) gaudent
    dote lil)ert:itis„..cilicet et rda vidua, ,

    « C Mo S Maria; Bahluini (in .]u<i^ie regno, sancta Hieiosolymorum


    AtrebatensisetS. Gaugerici Cameracensis,
    restQiirata, raullum civitate ab Arabiqis.et Sa.-acenis aliisque
    li.boravimus, et, Deo gratias, gentibus
    laudante Lictberto .alienigenis et incredulis,, in raanu forti
    tpiscopo, ad finem perduximus... et brachio
    Anno ab Incar- .flxtensocum Antiochi?. viriliter expugnata, penitus
    natione Doinini wlxx, Indiclione
    viii, i„ basilica
    S I.l)e.rata„^Regum Hierosolymorura ) et Eustachii
    M:iriicha-c peregiiiius. litcp ,bi, ex quibiis liquel
    ec- nobihss.mi Bolonia; Comitis mater, nomine
    clesiam ab anlecessoribus et vitae
    fuisse constitutam, sed
    in- sanctitale venei-abilis Ida, Boloniensis
    ridm malevohnm Comitissa, in
    emenilalam
    combii.^ti,m, vh Eustaehio et B Ida confinio Mercuritii, in villa Brucham
    olim norni-
    et restauratam, et denuo dcdicatam
    Lnnbertus ,„ subjuncto
    uti S nata, sub honore beatas et gloriosas
    semperque Vir-
    d.plomatc imlic, his verlm
    Lgo Lietbertus Dei gratia ginis Mariaj fundavit ecclesiara, et insigne
    religio-
    Episcopus Cameracensis'
    nis mon.isterium instauravit et in eadem ecclesia
    ?"'''' '^-'-'- ""'-"- :

    CcoSr""",? «^' ,quQs ab Hibe.-o Rijge Ai.stulpho, non


    sine mavimo
    nore SanUae De. labore et studii diligentia, perquisienit
    Oenuricis, Dei cooperante et impetra-
    miseri- verat ejusdem beata.- Virginis Maria;, super
    ""'™''""^' ^' -^J"-'^"'CanonTcorum'<>''
    aurum
    u entar
    sustenlationera et lapidem p.'etiosum, pretiosissiraos
    sive guberuationera, ab oraiii exa^ undecim recon-
    d.dit capillos et collocavif, et cum
    t.oneEp.scop.etraiuis,roruraejus,censuvid aliis innuraerabi
    i t l.bus Sanctorura Reliquiis, sancto
    loco oblatos, pra;

    omnibus
    DECIMA TERTIA APRILIS. U9
    omnibus instituit lionorari
    simulque agium mona- : mitis Oimams. raclx momsterio yindremi. subscripsil D
    flrf honoretn choi-um convfnlum ex Hamensi monasterio, ab
    En- a,„w Mxcvii. npml cilalum a,ite- D„-Ch,'s„e pa,j 38, ex .MXTOBR C. II
    B Marix gelraTnmn Lilpripnsi Homino nuper coiistructo, cum Ahbales
    ibidemmira~ ,rh,li,me W,ll,lmi AblmtU m Historia A,id,-e„si. In-
    Jtavaiif/erus,
    cidls clnrx, venerabili viro Ravengero Abbate sumptura,
    alios- ter s„ecess„res f„it Theodericus, gui a Bal,!,„„o Do-
    que lionestse et religios» vita; Fratres. in memoriam
    mi„o Ar,lrer,si eeelesiom Ardreusem c„m colleqio Ca-
    sanctae Dei Genilricis seinperqiie Virginis Maria- et
    „o„ieon,m „„„o mcxliv aecepit. ita ut mortuo aliquo ex
    veneritioneminperpetuumextollendam.perenniDeo lUctx ecclesix Caoonicis aut Clericis substituereUir mo-
    Theodericus,
    perenniler et jut^iter servituros, instituit, et in prs- nachus deinile eti„m ob emlem Dnmino IiaM„ino emit
    paratum Dei inlroduxit liabitaculura. Hic siquidem mole„il,„um de Bromis cum a,lja,ent,liusterr,s.inq„i-
    locus S. Marise celeberrimus, dum nova adliuc et b„s 0'llnm monnehnrum eonstituit. eisque Carailocbum Caradochvs
    tenera Sanctfe religionis ibi pulliilaret infantia, vir- p,imum Piiorem cnnstiluit, postea in Ecclesin S. Ma-
    tutibiis insignis, miraciilorum freqiienlia gloriosus, n> de Cipella Albatem. Qu.t omnia late descrihit
    caritiife et religioiie sanctissimus, reruin abundaiUia LnmlMrtux, mt-mornii Domini Jrdr.nxis (ilius , ac
    adnioditin locuplet;itiis, personis
    composi- morum Preshifler Ecctesia; Ardrensis, in sna Hi.^lorio Gliisnfnsi
    tidne et liberaliiim artium. non minus qiiam Theolo- cap. 137 ('( trihns sequeiHibtis, c/ ex ro Dtichcsne pag.
    gicaj Scriptura^ informalione, cujuslibet honorls su- IfiOO i'(se(fnentihiis. Fuerunt hscr accuralius deducenda
    blimatione et prathitione dignis, abundan*issimus, cnntra Iprrium,cujus errores Mnjerus, Mirxus, Mal-
    famae (absit omnis invidije lividilas) prseconio nn- hrancus rt alii desi-ripserunt : et confirmanda erat anc-
    niinatissimus, oninibus 1-tcis eminebat, et prjeemi- loiitas Scnptnris, qui munaslerium B. Marim de Ca-
    nebnt adj.icentihiis : utpote quem divina indesinen- p('l/a,suprain Fita, nsserita B. Idn vidua construclim
    ter sua Dhus illustravit pr?esentia, et quem ea, 'jua ftiissi'. Miinus undccim capillorum deipnrse Virginis a
    olim perfusa est beata Virgo, ctBlesti visitavit gra- B. Ida dnniitum ecrlcsiiv Capel/se, acceptiim erat ab
    tia, et pie poscentibus ibi innumera praestitit bene- Hibero Rpge An-eulplio, Iprrio Histulpho. Mat-
    ficia, i

    brancolih. 8 cap. 80 Haistulpho Hibernnrum Rege.


    ^^l^t^l'
    8 Tanfi ergo nominis et venerationis fuisse credi- Porro plures tunc aaliuc in Hibernia dnmii.abuntur (,
    B
    et variis tur locus ille, qiiod quidam adjacentis terr;e nohiles, Regcs, pnsten sub annum HCLxxn ob Jnglis subacti :
    possessionibiis aliique Chri-^ti fideles pnpuli.
    quas h;ibehant ec- si nomen tamen aden mnnifrste Gotlhicum, nt tonge. con-
    aucla.
    cle^iolas, vel alia aiiqua eclesiastica beneficia, vel sultius videatur intelligere aliqnem istins nationis Re-
    etiam pr^ediola, aut eidem loco ex integro et toto gulntn, in Iberia siue Hi^^pania. Situm fuisse monaste-
    cnnferre, aut nlinuo subjectionis titulo innodare et riiim Capetia tradit Ma/brancus, Markium inter et
    subjiigare satagebant ; putantes et reputantes, irao Scallas, sequenti seculo Calisium dictum, in pra-dio
    pro certo crede..tes et agnuscentes, suas ecclesiolas juris Bononici Broiicham appellato, Markiensis ter-
    liberiore stare et militare proventu, si tam sancto et ritorii : at Lamherto Ardrensi ponilur in confiniis
    venerabili loco aliquo suhjectionis nodo suhjiceren- Mercuritii. In generali registro />ene(iciorum Dicecesium
    tur, qnam si in propria qualicumque, prout consti- collatinnes
    Got/icanarum, memorantur pag.
    in diwcesi Bo/oniensi
    bene/iciorifm.
    tutfe sunt, libertate per-isterent et permanerent : 10 collaliones seu pr?esentntiones Curatorum iinde-
    sic enim ipsis et lioc ipsum adjndicantihus meliori cim, et Capelhini.irum noveni ab Abbate de Capella
    iiomiiie militarent, et araplioris tifulo auctoritalis depeiidentes : inter quns sunt capellaniai ecLlesiarum
    radiarent. Locus enim ille ab omni turpitudinis et Ardreri^is. Ogenslset M;irkiensis, equibus optime col-
    exactionis et iiidehitae cunsuetudinis objectu liberri- iiqitur, quodantiquus hujus mnna-^terii ^itus, fiwrit, per
    Capellaquc
    raiis esse cognoscitur. Unde et Capella dicitur, Ga- continiiu inter Angtos et Francos bet/a mutalus.
    Sumifi Pnii~ pella. inquani, Sumini Pontificis. videlicet Domini
    (i/icis (licta. Papa^, in hcnore 13. Maria; Virginis con.--tnicta. In CAPUT !ll.

    cujus lihertatis auctoritatem et memorium. illiu^ li- Varia henefioia pra'sti(a monasteriis, Bullo-
    beri loci ecclesia singulis aiinis Ecclesia? Romanie f)i(Misi.Aniii:einensi Bertiniaeoet Lensiensi.
    dehet duodecim denarios ; quos simul colleclos per Visa tn extasi Hierosolymacapta.
    quinquennium vel decennium , Ahhas loci illius

    sanctissimi mittit Romnm, ad suEe lihertatis ut di- \J[odefridus Bnrtmfus, Di:.t Lntharingix et piiter B.

    xinius. cognitionem. Habet autem Abbas illius loci Id:v fiindornlnlimPrioratum S. Petri in miinicipio suo
    in RomanaEcclHsia lal^^m dignitatem; quod si ipsum Bu/toniensi, acceptis Monachis e ca^nofiio S. ffufrerti. F
    1
    Abhalem in Romana E<'cle^i;i ad Missam Dumini Aljufuif atiquam dotem Godefridiis Btitlonins, ctiarta B. Jda con-
    *"''*' '" dote
    Papre prsesenlem esse contigerit, librum tenere de- donnlionis signala Bu/onii anno MXCiv. a Mineo in Co~
    het Stilidiaconi, dum idem Subdiaconus epi^folam dice Dnnntinnum cap. G7 et Notitia Ecctesinrum Bet~ 'InonaJerio
    pronuntiaverit. Sed ne in diependium, Militibus gicarum cnp. 1 1 . vuhjata : in qua Godffri- Bultuniensi
    istn finbet

    nostris murmurantibus, verba prutrabamus, de hoc f/i(.v ; Hanc meam iiifentioneih cura retulissem matri a""» l"^!**.

    Sanctissimo luco et monachis inhabitantibus religio- meJE Id», pra-dicti Ducis filia», et fratribus meis

    sis hoc tantillum dixisse sufRciat, quousque majori Balduino et Eiistachio; eoriim deinde consilio et
    et ferventiori studin. loco et tempore ad alia qua;- cunsensu vohintario, ecclesiam nostram, nostri pro-
    dam interserenda, ad ipsos scriptoriam pennam coil- prii et hreredifarii juris de Baseio, destinavimus et
    verfamus. lixc ibi : et mox capile 32 ngitnr de cons- donavimusad aiigraentumprcediclEe eleemosynffi avi

    truclione Ardensis Ecctesix, et ad imitationem prgepo- mei Oodefridi, don;indam perpetualiter B. Petro et
    nilur, monasterium H. Maria? de Capella ab Lla B. Huherto. Quod donum ut ratum ef firmiira es-
    Buloni&nsi Comitissa a^dificatum, uhi sub finrm dici- set, eamdem raafrem et fralres meos mecura Bulo-

    tnr, Ecclesia R. Murias de Capella fundata, anno nium duxi, et in priesentia Optimatum nieorum,
    MXCI. vestituram pnrdictae ecclesiae in Baseio, sine ulla

    9 Est velustissimum et nohile monasterium Ordinis calurania et cnntrarlicfione. simuldeposuimus super


    B. Benedicli, in Marchiapugi Pictonici Situm, Cnro- altare B. Pefri. E-t diclum Bnseinm vicus Gatlo Bra-
    fiimS. Salvatoris ex quo dictiis supra Engelramiius, tianliie, versus Cumitatitm Nnmurcensem, vutgo Basy,
    Jvndatu Dotninus Lilerirnsis, monachos adduxit, et in monnste- in territorio Genapiensi nd fluvium Ti/iam; in quo vico
    anrio 1001. rioHamensi, circa annum mlxxxiv inter Lilerium et di.rimus supra credi ab incotis Godefridum Butlonium
    Acriam constructo, coltocnvit. Hinc vero assumplus Ra- natumfuisseet educatum. Ipsn antem Gennpia, seu Ge-
    vengerus cum aliquot monachis, primus constilutus est napum, Nive/lnm inter et Gemblacum, il/ustre satis

    Abbas S. Marix de Capella, el donationi Manassis Co- municipiuin cutn veteri arce, ubi forum est sive iribunal,
    quod
    ;

    DE B. IDA COMITISSA VIDUA

    A qmil vulgo iHciliir siirama Curia Lotharinginn, m qiia (juieta ad usus pauperuin in perpetuum permaneat.

    " admmisirari solrt jitslilia lam in civilibm cl ca/iiliilibijs, Actum in villa Merclv, anno Dominic;e Incarnationis
    qmm in clieiilelaribus caii^sis, el reprsesenlal ailliuc ali- Mxrviii. Signuni Id;e glorinsa; Co'iiitiss3e.
    13 Pra^valiierunt arnia /ilioriim in Terra-sancta , B.
    qnam siieciem Lolhariiigix infcrioris. Hiijiis loci ileci-

    mas coiicnsit B. Iila monnslcrioA/pigrmicnsi. in eadem Ida parente ardentissirais precilius bellicuin illorum
    Braliiinlia Briixclhis inler el .Hosliim silo : ciijlis do negntium commendante, et e Morinis spectante, uti Exlruit Slttl-
    nalionis cliartam eilidit Mirxns in CoJice Donalioiium e labiilis monosterii S. Fulmavi cxplicat Malhancus merium
    niino 1009,
    cap. 08 cl in Nolitiu Ecclesiarum Belgiicap. 119 .- ex lib. 9 de Morinis cap. 6 suis verliis : Quod insinuatuni
    qim lliic ercerj)imus. est de Ida niatre sanctissima, planius edisserendum.

    u Esoldu
    _ BoloniensisComitissn, liumilisChristi Cuin ipsaparvum Saulmerium, utvocant, id est par-

    dotat Afflige- ancilla. notum fieri cupio t.im pra;sentilius quam vum c«nobium, quasi a inajore S. Vulmari appen-
    iii sacello
    Tniense mo- futuris, signuin mea; dilectionis erga Doniinos meos dicem, exsedificisset et assumptis ab illo monacliis
    Deiparx do-
    nasteriam egreL;iamadscripsissetdotem, curavit illnd superioi-e
    et Fratres, videlicet monachns Novimonasterii, cui lorosie
    nno 10116.
    vocabulum Hafflingem indituin er.at ab anliquis. vel hiijus anni Mxcix prioribus raensibus, per Ge-
    Qunniam qiiidcm inihi mnltisque eoruin complacnit ranlum Taruannensem Episcopum, Divai Virgini
    oonversatio et religionis affectus, dignum dnxi me laraentabundte seii dolorosio sacrari... Igilur in illo
    conimendare talium nralionibus, nec in incerlo di- dolorosas Virginis peculiari sacr.irio B. Idadiespre-
    vitiarum sperare, sed haspntius cum eisparticipare. cibns extr.diit ; et apiid Divara Matrem et S. Viilina- dlcititr in

    Igitur in allodio meo et villa qiias vocatiir Genapia, rum loci pr?esides, reiii filii Godofridi bellicam agit extasi vidisse
    Hierosolymam
    pro salute anira.-e me.ic, patris qiioque raei Ducis ardcntissime. Qui sane bonam femin» mentera noii
    tnfeicipi
    Godefridi, et Comitis Eii^tachii Domiri mei, eccle- sunt fru^traii; sed efTecere, ut inter precandiiin in
    siara ciim deciinis et universis ejns rcdltibus. perpe- extasin rapta, quodarainodo cerneret Godefridum
    petuojure tenendam dedi supra dictis Fratrihus, in filium e castello ligneo siios animantem, tela in lios-
    idipsum filiis meis Godefridn, Eustachio et Balduino tes crebrerima ejaculantem hernica impressione ,

    B mihi cooperantibus. Filius qiioqne meus Dux Gode- primiim omnium maenia conscendentem denique :

    fridus in eadem
    Gpnapia quinque m.ansos ter-
    villa dici pns^et oniniuni qu« illic gest?e sunt rerum, ad
    ra donabit iisdem Fratribus, ad qnos ego postea in prolein spectantium, species ei coelitus tanto terra-
    augraentumconces^i qnavdam pactescircurajaccntes, luin intervallu fuisse objectas. Nam ciira jain ab an-
    plane sextiim maiuum continentcs, ab onini cnmi- nis coraplnribiis Bnnoniae versarer, in eo Divae Vir-
    tatuet ccnsu tribntario liberos et experles. Insuper ginis et S. Vulinari sacrario comperi in tabula ex.a-
    autem qnidqiiid sibi vendicabant, qnippequodaprio- ratum. ;Hic Idain, dum sacris interesset mysteriis,
    ris doni tempore possederanf, sive in silvis, sive in vidisse filium Godefridiim Hierosolymara, exiinio
    pascuis, sive in satis, eis coiices^i eadem libertate stratagemate ,ac viribus heroicis, invadentem ; nec
    qua tenui : sed et omne participium in silva et re- non in Regem Hierosolyma; coronatnra]. Qu;e ciira
    liquo usuario cnmmuni, in hoc nihilominus meis fl- diversis temporibus peracta sint, videntnr raedia et
    liis consenlientibus inihi. F.actum est autem apud ;idjnncta etiam sub ejus mentis ociilos cecidisse.
    Trajectum in ecilesiaS. Servalii Confessnris. pra;- Deinde cap. 8 dc Godefrido in Regemcoronnlo aqil, et
    sentibus etiam reliqniis S. Gertrudis, pro simili ne- de B. lila ista adO.il. Etsi id intra templi Hierosnly-
    gotio illuc tunc allatis;.. ,anno Incarnationis Domini mitani septa gereretur, in extremns hominum Mo- et fitium in
    Mxcvi, anno prnfectionis Christiaiinrum contra Pa- rinos Regius iile apparatus, et Regii diadem.atis pia Regem coro-
    ganos .lerusalem. aspernatio perlata sunt ad oculos Idae, matris sanc- nari
    12 Ciim paulloiim majore senioqravarelur B. Ida, tissimce. sacris Missje ritibus operara dantis, in iio-
    el monasle- non dcslilil piis operilus insislere, scd merita sua aiic- voillo Vulraarensium ascetarum, lamentabundae Vir-
    riiim .?,
    lura, dolaril S. Bcrtini monaslerium : cujiis oblationis gini obsequentium monasterio.
    Berttni aii.
    chnrlam ediilii Mirwus in Codice Donationiim cap. 70, 14 Mortiioaiino 1100 Godefrido Rege in cjus locum
    1098.
    C etconlroclius in Notilia /icclesinriim Belqiicap. 121. suhrogatus estBnlduiniis, altcr B. Idse F
    filius : dein ler-
    Ex priiiri liic insrriiniis qiia: scqiiinilur. Cum constet tiiis Euslacbiiis reversus cst ad B. Idam matreni sitiim oiino II 00
    unicuique incerta et immiiiens inors; qiiam necessa- lietit ab Eit-
    ct Comitatiim Boloiiiensem : qui curavit a Laynbcrto slachio ptio
    riiim nobis sit, saluti nostra;, bonis operibuseleemo- Atrebatensi Episcopo Lensicnsium Canonicorum colle- loiiftrinari
    syn.irumqnelargitionibusinsistenilo, consnlere, quo- tjium, adslipulaate B. Ida malre, confirmari. Diploma heneficia
    tidianus mundanas rei defectus satis oslendit. Unde Lensiensis
    Episcopi ex MSS. moinimentis Lcnsientibus exciidit Ecclcs X
    ego Ida, BoloniensinmDei gratia Comitissa, notifico Malliianciis in sclioliis ad capiit 16 libii 9, hoc exordio.
    tamfuturis quam praesentibus quibuslibet,
    quod ob Ego Lambertus, Dei miscratione Episcopus Atreba-
    salntem anima; meae, nec non pro anima Domini tensis, justis et honestis petitionibus honorabilis
    mei Cnraitis Eustachii-, et pro incolumitate filiorum Comitis Eust:ichii et nobilis ejus uxoris Mariae
    Co-
    meorum Eustachii, Gndefridi et Balduini(qui contra raitissae, nec non et Matris pradicti Comitis, IdiB
    P;:gan"rnm iiicursus ex priecepto Apo-tolico Hiero- religiosae Coraitissa» acquiescens, qnod a ministerio
    solvinain profecti snnt) omnes consuetudines et co- nostro exigunt, scire volumus tam prffisentibus quani
    milatniii, et qnidquid ad me pertinebat de terra, futuris filiis nostris, in libertate spiritus Lensieiisi
    quam Ondigir Berewoldus Deo et S. Bertino ad
    et
    Canonicis ejusdem Ecclesia;, ex petitione
    Ecclesi.-B et
    eleemosjnam pauperum tradiderunt, Domno Lam- praidictarum personarum, ratum et stabile perenni
    berto Abbati de coenobio ejusdein Christi Confessoris
    tempore per nostra; auctoritatis privileginm confir-
    liertini et Fratribus ibidem Deo servientibus
    perpe- masse... Datura Atrebati, anno DeiCliristi mcvi, In-
    tuo pnssidendas concesserim, ea videlicet
    ratione, dictione xiv, vii Idus Junii, anno Pontificatus Dn
    u uulUisdehieredibuspricdictorumvirorumdeterra
    raini Lamberti Episcopi Atrebatensis xii, regnante
    .llaainplms usurpareandeat, necComes Boloniensis, Pbilippo Rege in Francia, Roberto Juniore Coraite
    neque qnisquam cx parte. ejus de
    consuetudinibus Flandria, Eustachio Coraite Bononiensium et Len-
    seu comitatu illius
    illii aliquid exigere ; sed libera et siensium.

    OE
    ::

    m
    DE S. CARADOCO PRESBYTERO
    EREMITA )N WALLIA AUSTRALL
    ANNO MCXXIV. Britanmam Traimabrinanu qnam Roniani. qina Ricliardi pater Tankardus violenta prsesumptione scpulturam
    posleriiif! nccupnvevant,
    Untanninni secnndam impediem
    detinuit : sed statim aigritudine gravi correptus»
    (liieninl, a Sihmbns, Dimctis ct Onhwicibns lerlio punltur.
    mandaium ocius revocavit. Cum itaque semel et ite-
    habitatam, Jngln-Saxonci^ appeUarunt Biiio- rum hoc ei contigisset, tertio tatu morbo laxato
    nuin Sedcm cl Cambriam : nunc passim Walliam nun- quam mandato, cum corpus versiis Meneviam per
    Caradocus
    cupumiis, iluodecim Comilatiis sen provincias hoc tem- saliulura de Nimegal deferretur. et exuberantera
    S.
    pore (ulhuc cunlinentem. In hiijus /Fallurpnrle Austrn- in pluviara nube resoluta, totoque cnmitatu pluvia
    vitum &uam palla serica
    li perecjit S. Caradocus Pre^bvter et perfuso, sa<'i'ae vecturte duces a latehris exeuntes,
    tegens fere
    Brechinla anaciioreta, naivs in pvovincia Brcchinin, quum iuco- palliim qua feretrura operium fuerat, ab
    sericara,
    iii frym, o ptu •

    naliis. hv Bveyliennork se.v Brechnock-Schire vocitanl. At omni imlirium madore indemnoin reperiunt etinimu- via est im-

    litierarum studiisejcultus, vixit in nmnis,


    aula Resi Soutwal- nem. Et sic Meneviam corpus allatum.crebra mira-
    li* Pj'incipis. ubicamm leporuriorum curam suscepit. culorum tam praesentium qunm sequentiura quoque
    servH Roso Meminit Resi Silvester Giraldus, lib. 1 Ilinerarii coruscatione, in ecclesiam S. Andreae et S. David,
    Principi,
    Cambruf citp, H cM!2, asscrilquepnlre TheodornPrin- alasini^tra. juxta altare sancti Protomartyris Ste-
    cipe ualum, cl dolo suorum apud Breghcnnock interem- phani. debita est celebritate tumulatum. Hxc Gi-
    plum t'sse, reltctis Gruffino filio [ex quo alius e.^t Resus raldus, Menevensis et Bvechenocensis Archidiaconus,
    pvognatus) cl Nesta Filia, ex qua Nen>-icus primus qid eodem adhuc seculo xii et initio sequentis povuit et
    AnqUs' Rcx filium genuit nomiue Henricum, qnam con- scvipsit. Ncc duliitamus, quin usus fuevit antiquis Vitx Vitx com-
    pendium ex
    sentienic Regc postmudum Giraldus //'insonus sil/iu.ro- Actts tunc odhuc cxlintibus : ex quibuc eliam potuit
    Capgravio,
    rcm accepit. Pono S. Caradocus, reficta liesi anlu, excerpsiise Jomncs CapgraviussuumVitj.- compendium, E
    degit in eccle-
    sia S. Theliai
    Glnmurijancnsem pruvinnam, el ad nrbcm
    discessit iu quod subjicimns, edilum ab ipso in Leqenda Amjlix,
    Kpiscopalem Landavenscm, ad Taffam amnem, haiid anno mdxvi Loudini excusa. Nicolau.s Harpsfeldius,
    procul a mnrisilam : ibique in ecclesia S. Theliai Epi- seculo 12 Jlistovin' Ecclesiaslica^ Angiicanx cnp. 46,
    scopi, cujus Acta itlustravimus od diem ix Februarii, assevil, multis et elegantibus scriptis Giraldura no- an ma or
    aliqnaudiu Deoservivit, in Onentali didae provincix men suum apud posteros illustravisse inter quae Scriofa a :

    Giraldo,
    parte : unde in Occidenlnlem pavlemprofcctus, in Cher- vitara Ethellierti martyris, David Menevensts, Re-
    sonesn Goiuevica vixit inS. Kinethi ecclesiaseu capella, migii et Hugonis Licolniensis Episoopnrum. et
    quam etiamuum in suis mappis Cambdenus exhibcl, de Caradoci Preshyteri et ereinita? conscrip-^it. Memi~
    qua latius ageudum ent Kalendi.<i .-/ugusti, quo die co- nit havum filavnm Joariues Pilsafus libro de Seviplo-
    lilur S. Kiuelhus. ribus Anglia;. et librum unum ail a Giraldo .^cviptum

    Sacerdos
    ^ Inspiratione Anglicn commotus dein S. Caradocus, de Vita Carodoci Presbyteri. Interim JJurpsfeldius
    Afeminerunl
    Menevlx iu proviuciam Penbrochiam migvovil, et ab Episcnpn Compendium Vita,' tradit ex Jtinerurio Giraldi el Le-
    alii.
    factus, urbis Meneviensii[quam modo S. Davidis, cujus Acta genda Cnpgvnvii. Michncl Alfordns, tomo A- Annalium
    dedimus Kaleudis Martii, appcUamns) Sacevdos conse- Ecclesix AnglKcanx ad annum 1124 num. 4, 5 elQ,
    crutus, parfim ibi partim in altqua insula vixit : .^ed a de S. Cavadoco cgit, ac stta ex Cupgvavio, Givaldo et
    vltimo vixtt pivatis vexatus, ab Episcopo ad Harpsfeldto deprompsit. Meiiavdiis in Mavtyrologio
    monnsterium S. Jsmae-
    in S Tsmaelis
    vionasterio :
    lis missu.s, m i-eguincula Russc?isi reliquum viUv tem/nis Bencdictino S. Cnvadocum inscvipsil al diem xxxi
    e.ieijit : Aliqua qux tunc ibidem conligcvunt, ita uar- Januarii his vevbis : In territorio Rofiensi S. Cara-
    Tut Giru/dus cap. II. Hnc autem tr.ilii notabile vide- doci Confessoris, et libvo 2 Observatiouum aliqun ex
    ad prtedicti loci Castelianura Ricliardum,
    detiir, (juod Harpsfeldio dcscvipta tvadil : qnn et Meanrdo cilatis^

    scilicetTangardi filium, cum tamen fratres habuerit majns encnmium conlecit Gabriel Bucelinus in suo Me-
    plurinios et probos, et omnium jnnior extiterit, pr^- nologio Benedictiho : sed qua auctonlate ambo eum
    mortuis aliis, universa est lisereditas devoluta. Con- retulerint ad xxxi Januarii aut ordini Bcuedictino
    tigitautem pra?dicto Riehardo puerilesannos ag^nte, adscripscriut, nou tndicant.
    Richardo
    CasfeHano virum sanctum, cui nomen raratlocus, apiid S. Is-
    prjdicit suC'
    cessionem
    mael in Rosensi provincia eremiticam et sanctam vi- VIT/E COMPENDIUM
    tam ducere, ad quem puer tam a patre saepe quam a Ex Letjeiula Joani}is Capyravii.
    matre transmissus, cibariorum xenia, quiafrequeu-
    ler ferre coiisueverat, tantam in oculis viri bonigra- i\miciis Dei Caradocus, ile Cambria oriundus, et
    S. CaradoQus
    liam obtinuit, ut ei saepissime cum sua benedictione de provincia Bregliennoc, parentibus nnn infimis nubilis Cam-
    fratriuii <'niniuni felicitatem etpateriiam hereditatem propagatus . originalera lineain diixit : et litte- ber

    conipromitteret. Accidit autem aliqiiandoprtedictum rarum studiis deditus , dum virpam timuit et
    iaiie\ suo
    nutii ei facil
    Riciiardum ob pluviam inumlantem ad donuim ere- verba doctorum, non parum in doctrina profecit
    obedtre. miticam divertisse et cumcanes. quossecumadvena-
    : Demum relictis curiam
    litterarum disciplinis ,

    tum adduxerat, nec vocatione, nec adulatione, nec Resi Soutwalliae famu-
    Principis adiens, ejus se
    etiam oblatione ad se introducere posset; subridens latui subjicere curavit. Princeps autem ipsum
    vir sanctus, et ipsis manu leniter aiinuens, statim magno diligens affectu, duoruni leporariorura, quos
    ad se venientes cunctos suscepit. Hiec ibi. diligebat, ei custodiam assignavit. Erat enim affa-
    3 Mortuus cst S. Cavadocvs auno ChvtstiMcxxiv, die bilis, liberalis, et morigeratus in Ijra quoque et :

    vuinliir 1)0- Domiuica in Oclava Pusclial is qme eoanno incldii in diem ,


    musicis instruraentis plurinium doctus erat. Cum- in aula i

    vihiica in
    xni Aprilis ; el ipsum Pascha celcbvatum csl die viAprilis, que aliquamdiu in obse^uiis illius Priiicipis devotus musicx
    Athii an.
    ll^i, 13 Ai>r. cijcloLunifiv, Solis xjii, liltcvis Dominicahbus E De F . et sedulus extitisset;Doraino disiionente contigit, ut peritus.

    ejusscjiullura istacnmmemovatdiclus GivaUhis Proces- : dictus leporarios casu.fortuito amitteret quatenus :

    su vero temporis, cum diem Caradocus jam clausis- electus ejus ad utiliura et quai sunt appetibilia, tali
    setextrenium.et vitailabentis cursum fine felici con- relicta vanitate,trausiret. Unde Princeps et domi-
    summasset ; corpus suura, quod libero postreni;e nus ejus, valde odeiisus, menibrorum|mutilationem
    voluntatis st;ylo Menevensi Ecclesia; delegaverat, et mortenieiniiiiabalur. Cuiet Caradocusrespondit
    Si
    ;

    CARADOCO PRESBYTERO.
    mea adeo parvipendun- non rogatus. Vade, inquit vir Dei, sathana, huinani
    Silonfra et laboriosa servitia
    FI lO»». ex verbis istis evidenter apparet; illi de gcneris inimice, quia nnn curo servitia tua. Iteriim,
    tur, sirut
    ornnAv. meos et nbspqiii:im impen- cum .magno vir sanrtus mannuni labore fatigatus,
    ob amusns
    cetero Principi labnres
    mercedem uberem pro l;d>ore modico do- tunicam exueret, /.onamqne prnjiceret, affuit satlian,
    canes Prirtci- Aitm, qiii

    pis dticedH qui canes homiuibus nnn anteponit nec •et z^inamjcum niarsnpio fnrlim abstulit. Expedito
    :

    nare novit ;

    mortc, .sed vita a'terna sua reniuner,at servitores. autein labore znnam qiia;rens, et neqnaquam inve- etsitrreptam
    zoitam cogit
    Ncc mnra .-
    de lancea sua sil)i liarulum faiiens, vo- nire valens; vidit malignum nnn longe joculantera
    restituere
    torp/ ri(am et sallanlem, et Nnin tu. inquit, miser, quae amissa
    lum Deo vovit, qui.d ali illo die et deinceps vitam
    monachalcm
    coelibem duceret et monai halem. sunt aspnrtasli'? Adjiirn fe per nomen Domini, qua^
    i Assuniptis aulem secum quilmsdam sociis, ver- tenus ablata restituas, licet invitus. Et factiini est

    sus Landaveusem Ecilesiam et ejus Episonpnm iter ita.

    dirigit. Et montana pergens victualibus


    cum per 5 Cumque in ill.i insula, propter irruptiones bar-
    hnbitat in
    careret, Domiuus, qui .suos in necessitale non dese- barorum, amplius manere nonpnsset; assignavit ei iiionasterlQ
    divinifus
    cibum impe- rit famulos.victualia sufficienter et abunde providit. Episcnpus Meuevensis mnnasteriiim S. Ismaelis in S Ismaelis
    tral :
    Caprpamonimsagitlatransflxani iiivenientes, absque Rnsensi pmvincia, vulgariter Ysam vocatiim. Ubi
    ditficiiltate ceperunt, et cibum inde illis ]iaraverunt. cum aliquamdiu moram traliendo Deo f:imul:iretur,
    degit in
    Venieiis itaqne Car.idocus ad Epis-opuii;, coroiiam supervenerunt Flandrenses viri, arniis robiisti, ab
    ecelrsia S.
    Tlieliaif clericalem ab ipso suscepit et in ecclesia Sancti :
    Anglorum Rege Henricopriniocuni nxnribiis et libe-

    Theliai aliqnant.o teniporc Deo servivit. Videnstan- ris illuc transmissi : qiii expulsis "Wallensibus ter-
    pnstea hi 5. dcm liiiuni illum, pn.pler nimiam homiuum frequen- ram inbabitire civperunt. Qui cum incolas reginnis
    Kinetlil
    tiam,reli{!i"nisua! et prnposito minus accommodiim; expulissent, Caradocum inodis omnibus ejicere nite-
    inde secedens, ad ecclesiam Sancti liinedi accessit, bantiir. Unde cum quidam crudelis, nomine Richar- (ib otles et
    qiia; Innc qnasi deserta fuit. Casa igitur juxta cie- dus Tanchard, oves ejus et armenta, de quorum ariiienta

    miterium a'dificata, spinis ac tribnlis non sine la- lacte pauperes recreare solebat, bidiio inrlusa reti- fitrfo ablata.
    bnre graniii locnm piirgans, vix pnst triduum ercle- nuisset; coinmotus inde vir Dei, ad Deum preces
    siam introire \alebat. Sic etiam olim contigit npiid quatenns criidelitas hcec et obstinatio diu im-
    fiidit;

    Meneviam. Ciim enim urbs Meuevensis per piralas, punita non maneret. Nec mora supervenit uxor :

    punilur.
    ab insiilis Orcadum longis navibus advectos, exigen- ejiisdem viri, viriim sanctum suppliciter rogans,
    tibus incolarum peccatis, crebra infestatione per quatenus pro innpinato juvenis casu diviniim auxi-
    scplcnnium fere desnlata fuisset; Sacerdos quidam lium implorare dign:iretur nam subito quasi in :

    rebgiosiis, spinas et tribiilos extirpando, ad tumliam terram corruerat, quasi ad raortem. Cumque ad
    sancti Cnnfessoris David vix seplimo die pervenit. preces S;incfi convaluis.set, et in nullo humiliatus
    3 Cnm autem C:ir:idoi'Us monasterinm illud lau- nec correctus essel ; duni venationi intenderet cer- :

    dabili conversatinne aliquaindiu illustras..-et, appa- vus quidam usque ad ntarisripam ipsum pra;cedens;
    ruit ei AngeliisDomini dicens; Frater Caradoce, et ipse calcaribns equiim urgens,'a rupe quadam in
    non iiic cursum jnxta propo-
    diu habilare, iiec viia- pra^cipitium se dedit et continuo expiravit : nec de
    silum tiium Den aliter dispnnente, liic adimplere
    ; lervo, nec de corpore jnvenis quidqiiam postea in-
    debes Ecclesia namqiie Menevensis et vita tua et
    ; veuiri potnit.
    mnrte decdrabitnr. Veniens ergo Meneviam, infra 6 De monasterio autem Sancti Ismaelis per spa-
    fit Sacerdos.
    tempus breve ad Sacerdotium meruit promoveri. Et tiiim stadiorum septem ad preces Sancti Oaradoci mare precibus
    tiijdroj icam cum de virtute in virtntem excresceret; puellam mare se retrahens, viam viro Dei siccam dedit. removet :
    sanat. quamdam tumore horribili et hydrnpico turgenlem, Cum quodam Paschali tempore ministerio altaris se
    manus tangens, evanescente slatim tam languore pararet, ecce viridiio, stolis induti, mensam auream
    quam Inmnre.plenaTestituit sanitati Coement:irios : deferentes, ad ipsum introire visi sunt ; et erat
    mnlfos paucis et operarios ciijusdam suae ecclesiie, quadam sexta scriptum mensa, Seqiiere nos Iiabemus enim
    in ;
    piseilms
    te/lcit,
    feria; de paiicis piscicnlis rcfecit. Oblatis ei duo- cibum mauducare, quem tu nescis. Perlecta autem
    decim b:ilei-ibus; cuidam eleemosynam petenti, cum scriptura, diem obitus sui imminere intellexit. Et
    aliud ad manum non baberet, cum servo suo iUos volens diem scire. Quando, inquit, in convivio ves- F
    dare jussisset, et ille tardaret; ecce alinsadveniens, tro cum fratribus meis epulabor? Ad ca;nani, in- ohiiion in-
    haleces pau- dundecira denarios ei dedit, quos siiuul cum hale- quiunt, Agni providi nihilque amplius adjicientes,
    :
    slaiilem CO'
    per datas in cibiis panperi hilari vultu erogavit, dicens Accipe giioscit.
    : recesserunt. Quarta vero pnstmodum feria febre
    penu reperit
    iloniiin Dei non eiiiin propler nos, ut a^stimo, sed
    : correptus, fratribus ait : Scitnte Fratres carissimi
    magispropler te nobis misit hoc Deus Vesperevero quod die Dominica anima mea, carnis erga.stulo so
    ministeradveniens, luileces ubi prius repositi erant, luta, ad Dominum, quem dilexit et coucupivit,
    invenit. migrabit. Obiit autem anno Doniini millesimo cen-
    4 Cuni autemposthaeciu iusula,nomineArii,Deo tesimo vicesimo qnarto; et in Menevensi ecclesia moritur
    a Xcrwegi4 dcvotiini praistaret obseiiuium, anno 1124.
    Norwagenses piratie cum magno honore sepulturae traditur.
    abduclus.
    supervenientes, ipsum et soiios suos rapiunt, et ad 7 Post multos vero annos, cum corpusejus, con-
    naves seciim adducunt Austro autein ail vota flante
    : gregata mullorum copia virorum, transferretur, in- corpus
    iii-
    nocte lota velificautes, manejuxta insulam se esse corrnptum et incnntaininatum reperlum est, Cujus corruiilian
    eiuieni rfjrinl viderunt. Qun viso, barbari et increduli, pavore et digitum cum Willelmus Malmesburiensis, mona repcrfim,
    t«s in.peilttis
    horrore percussi, virnin sanclum cum suis ad ter- chus
    transfertiir.
    historiographus insignis, devotionis gratia
    et
    ram diraiserunt, Ciimque socios suos ad lerram
    de abscindere et secum forte auferretentaret; Sanctns,
    Insula misisset; afliiit ei sathanas et visibilitcr
    iu quasi sentiens membrorum abscissionem, collectis
    forma liumana apparuit; cui et :dt Quid
    dxiiionetn me, mi- ; in volam digitis et simul in palmam replicatis, nia-
    ser, perseqiieris in v;innm?
    offcreittem Nihil in me per Dei gra- num raanica subtraxit. Quo
    se in famu- tiam rcperies, Et dajraon Ne
    viso perterritus mona-
    sblus hic remaneres,
    ;
    chus, a Sancto humiliter veniam postulavit.
    lum aOigit ;
    :

    et ab:'squQ servitore, certe tibi serviturus accessi,

    DE
    ,

    133

    DE
    B. JACOBO DE CERTALDO
    MONACHO CAMILDULENSI YOLATERRIS IN ETRURIA
    Quolies f^olatcrranxurhis Snncli nobis comme-
    tmm Beatum polerat ex citatis a se auctoribus discere.
    Arnoldiim trnnscripsit Beiiedicrus DorganiHs in katen-
    moraiidi veinimt, tulies necesse est ut nobis
    drtrio Bpiiediclino >>ed omis^o prudeiiler Camalduli
    ,

    linuhuuhm veiiial insifjnesludium, qno pitblica


    nomiiie :iiuod JJiigo Meuardu^ in Marlijrologi/i Ordtnis ^f camatduto
    omnia documentn et Sanctiiaria
    privalaque
    Culhts B. S. Beuedicti aiisgue examine reslituit. Ipsum etiam re- ndscriptus
    scriiliiii Pra-sides, amplissimo commentario de iisdem
    Jacobi ex liiuiil in Meno/ogio Benedictino Gahriel Bucelinus, '/"'
    variis transia-
    conferto docnere, quidqiiid ad noslrnm inlitutum spec-
    qnanivis longiim ex Razzio encominm texeus, notare
    tiombm pro- tare possevidebaiur,eremplo a nobis addicm iw. Febrna-
    hafus,
    clariiis ex eiulein potueril, non monaslerio, sed Oidini
    rii commendfito, et posltiac commcndniido saepiiis ulque
    solii.m Cnmatdnlensi adscritji viilgo B. Jacobuin.
    aliis propoaendn. Tn eo Commeiitario accuratc c.cpii-
    3 An autejn certo fuit satlem Ordinis Camatdntensis?
    cantur omiiin, qux de Corporc B. Jucobi, Rcli(iiosi et
    prxme-
    Aon dnbilnnl ipsiiis Congregatioiiis scriplores
    Alibnlis in monaslerin S. Justi, varic translato recogni-
    morali, et ante lios Raptiael Volnlerrnnus in prologo,
    foquc, ex authcnlicit scripturis haberi potuerc, et qitai
    Hunc. inqnit, inter Sanctos suos eremus hoiiie Ca-
    nos hic ad finem dafnmuii verbis Hsdem. Prius tami-n
    maldulensis colit. Fortuniiis aulem parle 2 lib. 2
    dunila nobis Vila, quam unde acceperit Raphael Fola-
    postguiim cap. b dt'scripsisset fitiidationem donationeinqite
    tcrranus, ipse explicat in Prologo : sumplam autem a
    moiiasleiii SS. Jitsti et Clemenlis. sub Guidone Epis-
    Raphaele, et cx monasterii SS. Justi atque Clementis anni nn-
    copo, aiino Chrisli Mxxxiv [si nuttum esl in
    E
    munumentis mudice auctam, edidit ^ugustinus Fortu-
    mero vilium, qnod merilo suspicamur) capile de.iiiceps G
    nius a Fesulis, moiiachus Angeiorum Florentiit, parle
    Vita habptur ennmeral Ahbales qui primo tbidevi instilnto Raimberto
    ,

    posleriori Hist. Cnmaldui. lib. 2 cap. 7. Nos quidem


    ex l/istoria successere, usque ad auiium Mcxci; el qnartum in ordine
    Camaldut. proobtinendo Rnphaelis ipsiustexlu originnli scripsimus
    coltocat Guitielmitm, utque post annum hcvi, sub quo,
    aiiquando; sed Furtunii scripfis cum Volnlerranensi est. Inlerim
    inqmt coenobiumsacraeeremocopulatum
    Cnmmentario cpitomen vilx coiilinente
    , et Volaterrauum
    Mario Mnlfeio Episcopo
    Ferdinandm Uglieltus, de
    citanlc, cnllnlis, deprehendimus, Hsdein pene verbis uti
    Com-
    Jqumale agens ubi supra, ex Joannis Nicotal
    Forliinium, quibus ante ipsiim Raphael, et ea solum qux Abba-
    am fUerit
    menUirio MS. de fnmitia Masseia, ita toquilur :
    VulateTTis ad
    Jacobi frutres atlinent extcndt^se dumtaxat, ex nnlitiis illamque ex
    tiam S. Justi coinraendatam liabuit, s. Jmli
    ab nrchivio pr^diclo sumptis, pnefatuni quod Raphael, summa cum magnificentije ac moiiacliiis,
    Pontificio beneplacito
    primum a vir doctus et Sanctus, non omnia viri Dei ge^ta in-
    raoderationis laude contulit in Camaldulenses. Unde
    Hapk. VotOf vestigavit. Vilam ergo ab ipso Fortunio inlerpulatam Cnmatdu-
    igitur nobis consliihit longe anle hiec lempora
    terr. scripta, qui suggercre
    damus, gratiam habituri nihilominiis iis
    lensem reforinationem m ittiid cwnolnum inductain :

    poleruiit genumum textum; ei vero eliam majorem, qiti


    neque luiic primiim ca:pisse Camatdulensibiis accenseri '„"^*j'j^""„,

    primam originariamque toliiis historix scriplnram


    B. JacubuiH? Ulique ex instntmenlis,qux in Historix
    licet rudem^ suppcditaret mdlo verbo addito ablaloque. parle l. 2 cap. 3 sectttius Auguslinus, donationes Eremo
    Nos ne pro eo Volaterris petendo non muUum labora- enumerat clarius ex liac
    faclas sub annitm Mcxii ; et
    remiis, movit concordia Cummentard prsecUati et histo- Vita iium. 7 ubi Ingeramus, Jacobi frater ab ipso Ge-
    rix Camaldulensis tanta, ul ipsa propemodum Raphaelis rardo Generali Ordiiiis ailmissus dictlur, tam apud
    verba omnia servasse Fortunius videretur ct minus
    :
    Rai-Aum quam apud Fortuniiim, ex quo eorttm con-
    etium laborandum eadem in caussa putavimus, notantes cottigimus ita ab inttio scripsisse Rapliaetem :
    sensu
    quod Sihwtus Ra:zius, qui lcmpore eodem quo Augus- Quo tamen non obstante eadem Jbbatta lemporis ac
    tinus sccundam Historix Cumaldulensis partem scri-
    beltoriim iiijiiriis desolata deciderit tn commeiulain, a
    bebaf, suum componebat opus de Sanclis atque Beatis
    qua beneficio Marii Episcopi absotula, et Camalduten-
    Hclruriae, et B. JacoOivitam ex Latino Raphaelis Ila-
    sibits, iunovam Congregationem anno iiD%.\n recolleclis,
    lice profitctur reddidisse, iisdein qua' Auguslinns habet
    fiierit restUula,
    veihis pene syllabalim insistit, itaque paucailla, qux
    de suo hic addidtf, facillimum sit discernere.
    PROLOGUS AD VITAM.
    F
    2 Rophaelem Volaterrunum non estopus mnltis com- AuctoreRaphaele Maphxo Volaterrano.
    mcndare, quaiulo sua eiim scripla faciunt omni pvste-
    et }fatio
    rituti nottssimum. Scripsit hic B. Jacubi J'itam, aut XVAphael Maphaeus Reverendissimo Patri, Do-
    E}i- Aqiiin.
    dtdicata. potius cx anfiquis membranis paulum s'ijlo cultiori mino iMario Maphao, Prajsuli Aquinati, et Abbati
    transcripsit, inlra annum }mxvi,quu Marius Massems, Volaterrano, salutem in Domino.
    ex Voltdcrrana' ecclesia' ^rchipre&bijtero et S. Pctri 1 nuper apud coenobitas tuos diverterem,
    Cum Vnde Iwec
    Romue Canonieo, faclus e^l Fpiscopus Aquinus a Leo- ac per otium libros quosdam semilaceros evolve- Vita accepta.

    iie X {uti tum. 1 Italiiie sncrse in Episcupis Aquinalibus rem; in Vitam B. Jacobi, unius e collegio quon-
    dncel Ferdinandus Ughellus) el annum mdxxii, quo o'iiit dam vestro, forte incidi qu;e pra-terquam quod :

    Ruphael, ut constat ex epUuphio quod ipsi pusuit prst- rudi quidem sermone couscripta fuerat, adeo vetus-
    difflcilisque
    dlclus Marius, ab adminisirato Cavalicensi Episcopatu tate litteris intercidentibus ob^cura,
    in patriam re.du.x : posuit autem non simpliciter ut gen- lectu erat, ut vix longo post tempore sensum de-

    tili suo, sed ut fralri, vilx sanctimonia et miraculis prebendere potuerim. Ego vcro ne viri optimi ac de
    claro; et fratrein fuisse probat pra-dictiis Vnlatcrrancn- nostra regione bene nieriti memuria, posteritatis in-
    siinn eommenturius, vitx ejus rciigiosissimx Sijnopsim grata) negligentia, periret (quod tu ex nobis, quihus
    exhibens. Inter e.xternos, Bcnedictinos tamen, primus absens reruin tuatum curam delegasti, sgre admo-
    Jncohi nomen faslis Bencdictinis aihcripsit Ariioldiis dum tulisses) sum conatus et gesta et vitas cursum,
    Jacobi nomcn
    /rion, his verbis : Camalduli, transitus B. Jaoobi a brevi quideni oratione (non tam illius caussa. qui
    inscriptum
    fa&tis Jiene- Certaldo, mirae abstinentiae viri, citutque in notis in libro vita; semel conscriptus, his non indiget ;

    dictinis. August. Florentinum, Raphaelem Voluterranum ac quam nostra) seculis renovare: ut ex ejus iinita-
    Silvanum Ra.zium; sed ijnprimis labulas Camatduli- tione pariter, ac luude magis proficere valeamus,
    qmim cerius
    nas : et qunsi hif non haberent alios quam Camalduti et domestici hujus apud Deum advocati preeibus. ^^,"^;^^^
    murtiios, Camulihdum scripsit pro Volaterris, ubi mor- vestra imprimis cougregatio, deinde urbs tota \'o-
    Apnlis T. II, 20 laterrana
    :

    VITA B. JACOBI DE CERTALDO.


    154
    inter Sanc- fratres uterini, ipsiquoque aliquando, quam suavis D
    laterrana tiita perseveret. Nam et hunc jintrem ex-
    et videre mererentur. Nec in
    .

    est Dominus, gustare


    PER BAP. tos siios ereraus liodie
    Camaldiilensis colit, et apud eniplo perlra-
    VOLATKR. ejus antiqua imago, vanum pro illis or.avit. Albertinus namque pater, Itil ad reli-
    nos in quadam Sancti .Tnsti ara
    conspicitnr. In Ifficiis fuma tanta; filii sanctitatis adductus, simul vi cae- gionem.
    more Sanotorum diademata,
    (

    memoriam, ex Lec adactus, ex improviso qiiasi a profundo seeuli


    lesti
    item divinis ejus solitam coli
    depraliendi- somno expergiscitur tactusque quadam corporis et
    tionum ordine dipestarum argumcnto
    ;

    omnia reinteiirare, ac animi dulcedine, sesc beatissimum fore secum cogi-


    mus. Mox tua> pietatis erit
    pristino restituatur ope- tare incipit, si reliquum vitai apud filium tr:insigat.
    ut injuriam passus Iionori
    tjuapropter ad ipsum festinabundus conccdens, ut
    ram dare.
    Oblatus et Conversus, ab ipso Martino Abbate in
    VITA monasterio recipitur, ad tertium N(mas Julias, anni
    millesimi ducentesimi trigesimi noiii qiia die suum
    ab eodem Volalerrmm srripta, ab Awjustino
    :

    novi.ssimum nuncupativum condidit testamentum


    Fortunio modice inlerpolala.
    fquod in coenobio asservaturj d per quod, Gui-
    doto Ingeramioque filiis liairedibus institutis, eis-
    Nohifi ortus IjEatus .lacohus, Ccrtaldi a oppiilo, cx antiqua
    gencrc Patrem habuit dem, quandocun-.que sinc iiliis discedereut, inona-
    Guitiorum familia, oriundus extitit.
    a
    Equitcra, qui tres suscepit filios; Gui-
    sterium pleno jure substituit, [manu Ubaldini Te-
    t)
    Albertinum b
    destii Notarii.]
    dotum, Inseramium, et ipsum, de qno agimus, Ja-
    (|uidem J.acobus omnia a teneris annis b Defuncto post hjeofeliciter p;itre, eociue inter
    colium. f,Jui
    lacrvmas sepultura; tradito, Jacobus aniraarum
    filii
    sigria, indolem magni luturi viri ostendontia,
    pra3-
    parochise jussu Abbatis curani suscipere coactiis,
    qnod eremo magis quaro seculo natus
    ('

    seferens ;
    citram para-
    Erat enim iia administravit, ut plebs universa niimquam nec
    esset, haud dubia indicia dare coepit. cltUv gerit
    Modestlsslmtfs
    ore venuslo, specie Iiber.Ui. sensu setatem melius in spiritualibus profecerit, nec patrem in
    juicnis. puer
    terris talein invenerit, unde et felicius regeretur,
    prajveniente, sermone parcus, natura quietus, et a V.
    anim» salubriora consilia susciperet. Quapropter
    vitiis, qua> illa solet ietas persuadere, omnino pro-
    et et rcptidiatn
    vir sanclus inuniis quoqiie ajditui teinpli f SS. Justi bis prj-latitra,
    cul solusqne agens, nil magis (luam lectitare seu
    ;

    meditari delectabatur, quo se meliorem, Decque ac et Clementis [iuferioris] exercere multos annos f

    ceptiorom efficere posset. Ut talem vero sese com- coactus est. Fratres vero sanctis venerabilis viri
    moribns exemplis nuigis ac raagis indies
    pararet, Cliristum in corde gestans, ut brevem ac .itque

    momeiitaneam mundi gbiriam despiceret; corporis afrecti, primum, deinde Nicolaus Ab-
    ubi Martinus

    sui virginitatem Domino Jesu vovit; jamjainque bates morti "Ccubuissent, cum bis elegissent iUum

    inebriatus amore dccoris domus Dei, jugiter Pro- sibi in Patreni, ille honorem huiic pariter, et ouus

    pheta; eloquinni animo secum i'epetebat, Bcati qui detrertans, obstin:itus bis renuit. Nimiruin otium
    liabitant in doino tua, Domine, iii secula seculorum contemplationis dulcissimum, anxio periculnsoque
    laudabiint te. negotio pra:ferens ; tutiusque secum actum iri pu-

    3 Erat parentibus domicilium in urbe Volater- tans, si inglorius et ignobilis in cellula, tanluin Deo
    raruiu iii vico S. Marias; unde cum parentes ipsi teste, sesesancte exercoudo latitaret; qnam si po-
    pt vionnchus
    in S. Jiistt )iueruiu .vd temiilum sanctorum Confessorum Jnsti jiulo spectante, virtutis suaj faina, cum gloriie pe-
    Volaten-is, f et Clementis secuin orationis gratia plnries duxis- riculo. diffunderetur.

    sent, et exinde ad coenobium :iscenderent ; factum 6 Poslremo Micliaele Abb.-ite decedente, tertiam
    est, ut Jacobns puer. monacborum vitara contein- electionera, urgente cj Episoopo, subterfugere nulla il

    platus, quod raonachum agere posset, ccinsensum vi nullaque ratione valens, inonasterii quidem re- eainqup tan-
    dcm coactns
    patris, obtinuerit ; Iiabitumque sanctae conversa- gimen accepit, ac aliquaindiu administravit, siciit ex
    suscipcre,
    tionis Martino Abbate susceperit. anno Doniini
    a variis donationnibus /i constat: sed paulo post dig- h
    raillesimo ducentesimo trigesimo. Ex quo terapore nitatem sic repudiavit, projecta virga et annulo; ut paulo post
    nudus et armatus in Christo, inorum gravitate pras- nec Episoopi nec Congregationis ullis omuino pre- alidicat :
    fulgcns, exempluni mox virtutis, obedienlia?, et c;itibus ulterius praeesse voluerit; in eo solummodo
    humilitatis , ac patientia,' ceteris ccrpit existere parochi* populis rein gratam faciens Quod anima-
    vifxqiie au- Eratribus. Nec s(duin (lua; ipsius erant t trdinis se- rum curationem libenter reassuinpsit, quos dum
    steritate,
    ,
    dulusobivit: sed louge majus aggressus propositum, frequenter commonefaceret patrio aflTectu, ut a scele-
    '
    arctiore se vita; genere, corjiorisque exercitatione rum flagitiis quisqiie abstinere satageret, singuli
    admodum nnijore, afllixit. In vigiliis, jejuniis, al- vero raandata Dei in vero sanctoque timore custodi-
    gore, silentio, oratione perpetua, pertinaci labore, rent; factum est brevi temporis intervallo, ut non
    obedientia prompta placere Deo continuo studebat. solura scelerosi, per iucentiv;i vitiorum declinantes,
    Per Quadragesiraas ter pane et aqua contentus je- in via eloquiorum Dei sese fideliter exercere visi
    junabat. Ante raediain noctem exurgens alios- , sint, mirabili vi sacrosanotie doctrina;, cujus pocula seque anlma-
    que pra)veniens prKstolabatur Fralres. Hjm-
    , vir sanctus propinaret verum ut multi quoque e
    ; fjits curandis
    utiliter
    nos, psalraos B. Michaelis Archan-
    , pra'sertim seculo ad sanctiib conversationis ordinem spiritu
    reddit.
    ex pietate geli secunda feria sabbathis vero B. Marise
    , fervido festinaverint : nec defuerunt, qui ccenobium
    exceUtf,
    Virginis [miniinel obiter lectitab:it: caque mo- propterea suis bonis donatum esse voluerint; uti
    destia pra^ditus erat , ut cum Fratres ceteros proediura, quod Ad-planum i dicitur, et adbuc ejus
    T^irtute, sanctitateque antecelleret, omnibus ta- memoriara in dies recentiorem facit.
    men inferiorem obsequentioreinque se semper 7 Inter hsec cura Guidotus frater suum obiisset
    prajberet. diem, nullis superstitibus filiis relictis Ingramius, ;

    Frater pjus
    4 Quem infenssissmus Iiostis acri pugna noctes ejus adita hereditate, paternis omnibus se immiscuit primum
    eamem
    domat.
    et dics infestans, pubesceuti corpori solitd raaximo- bonis. Qui cum nullam similiter sobolem procreas- Eqites Uiero-
    pere voluptatum incendia suggerebat cujus tela et : set, denique contulit se ad hospitale S. Jacobi Alto-
    solijmitniius

    aculeos Christi famuhis, Spiritus saiicti gratia suf- pascii, ut Equitem ibi profiteretur, facto testamento,
    fultus, cilicioque indutus, super humidam terram locoque omnium suorum bonorura lierede instituto,
    culiitant, vigibis, oratiouibus, acjejuniis duplicatis,
    quai fidei coraraissi jure ad ca'nobium SS. Justi et
    licet membrorum viribus attenuatus, jugiler Clementis, propter testamentum patris,
    explo- pertine-
    debat. Satagebat quoque inter preces diutinas divi- bant. Deinde infra sex menses facti poenitens,. ipse
    nain studiose deprecari raisericordiam, ut parens ac quoque membra paterno tumulo sociare disponit
    fratrem
    fratrem ad S.
    DECIIIA TERTIA APRILIS. m
    .Tusti petit: k Gerardumqiie Ordinis renliam, pari fere a singulis inlrrvallo, nec longe a D
    Generalem, qui tunc forte Volaterris agebat, sup- Boreali Blsar fluminis ripa. PER BAP-
    plic.iler rogat. ut intersuos VOLATBA.
    ibi filios ac professores b Commenlariiis Volaterranensiiim elium Comitera
    annumerari, per eum asseqni liceret. Itaque ad diem appellnl quoil auetorilate vetustiori deberet probari.
    sextam Novemliris .inni millesimi ducentesimi octo- c Coliintur hi 5 Junii.
    dcinde Con~
    versm Ca- gesimi primi, ad similitudinem p.itris, Ingeraraius d Hxe verba et quidquiil ilrinceps liu siqnis nn-
    [ ]
    inaldulensis Conversus festive a Congregatione suscipitur. Qui tabimus. alisunt ab Italica versione Raixii, quse proinde
    propterea accito tabellione, tabulas testamenti pa- arbilramur addita a Fortimio.
    terni in primis ratas gratasque declaravit; subinde e D. Justi prioria rorafHr in Commenlario Volater.
    vero per novissimum conditum testamentum omnia f Aii a parocliiuli diversi? diversi sallem ab Abba-
    sua bona in cosnobium contulit, [ qu;e tam in ( urbe tiali, de quo iii ejns fundalione scribit Fortnnius, Coe-
    Volaterrana, quam in planicie Cassiani fluminis val- nobium cum templo supra in monte Nilio cum nio-
    lis Elsffi, m plel)eriis S. Petri in mercato, S. Lazari, nachorum collegio insiiluil.
    pie obtt. et S. Mariae de Cillicciavola Florentinse dicecesis g Ab anno 123!) Volalerrnnx ecrlesia- prwfuit
    sita sunt. manu Joannis quondam Junctas Notarii :
    Galganus, ciit anno 1251 suicessit Rainerius, et
    e.K quo die assignatus est
    famulus ad serviendum,
    illi hnic cedenli nn. 1201 Albertiis, imn anno 1273
    reservatusque bonorum usus fructus donec viveret. ] alter Rainerius, familia Vbertitius; sub quo reli-
    Obiit Ingeramius postero anno millesimo ducente- quam vilam Jacobus absolvit. el hanc postremam
    simo octogesimo secundo, tertia die Octobris, fra- electionem factam suspicamur.
    terna manu sepulcro conditus. h Addit versio Italica Ra;:ii, ipsi factis cum ti-

    8 Porro vir Dei Jacobus, hujusmodi profectibus tulo Abbatis


    ipse Jncobus
    decimo post j>ropter patris atque fratris conversionem laetissimus, i Eadem versio agri in plano, sub monte Brodo-
    anno mortuus, decem adhuc Qui quidem, dum
    .supervixit annis. nis satis vicini et conuriodi monasterio.
    vigil sedulusque operarius vineam Domini excole- k Hi.it. Camald. p. l /. 2 c. 50 diritur Gerard,
    ret, proximum aedifirando ac juvando non a-stu, ; Generalis inslitulns annn 1274. et magistratum te-
    vel algore unquam
    sexagesimnm sancta;
    pressus, nuisse ad an. 1291, quonbiit vi Idiis Jprilis.

    conversationis attigit annum. Ceterum ad extre- I Desiint hxc omnia Razzio, et a Forlunio inserta
    mum vitaj cursum proper;ins et febri laborans, Pa- suspicamur.
    tre cum monachis advocato, veniam humiliter petiit, m Id est Parochiis seu vicis.

    si quid furte non bonefactum in eo conspexissent. n De oppido S. Gerainiani pluribus egimus ad vi-
    viiraculist/ue Nec mora, sumptis ordiue Sacramentis, migravit ad tam S. Finx 12 Martii: distat Volalerris circiter 15
    clarescens Dominum anno secundo et nonagesimo ducentesi- p. m. iid Eitro-boream.

    nio super milie.simum, Idibus Aprilis, moxque ab eis Castrum Libiaiii pnri fere intervallo abest ad
    in templo Sanctorum tumulatus est, ibique post- meridiem, trans Cecinam flnvium.
    modum honoris gratia ara constituta, [usque ad
    Raphaelis Volaterrani tempora. ut ipse testatur, fi- TRANSLATIO CORPORIS
    delibu!, circa populis magnopere nota. Qui quidem Ex Commeillario MS. de Sanciis el ReliquiiS
    Raphael quomodo sanctit;itis illico signa immodica VolaterranensiOus.
    apparuerunt recensendo, memoratu digna h^c cons-
    cribit. ]
    J\.nno MDLxxix Visitator a .\postoIicus, a Grco-
    9 Quidam Petrus, cum iter cum fratre faceret, rio XIII sumrao Pontifice missus, considerans quod
    sanat lelaliler
    incidit in latrones; qui ubi fratrem primuin interfe- altare. siib qiio corpus B. Jacobi conditum er.at,
    saucium. Corpus ail

    ceruut, ileinde letale ei vulnus pariter intnlere. pene esset consumptum a rupe, cui adhserebat; ne aliud altare

    Qui audita B. Jacobi fama, sepulcrum supplex adiit, corpus illud Beatura loci et temporis pateretur jac- transtatum
    an. 1579,
    diu lacrymis ac precibus contendens, ut ipse propi- turara, dura felix ejus aniraa inter Sanctos electos
    tiator apud Deum existeret. Tan-
    salutis sua^ exullat in roelis; altare ipsum demolienduni et cor-
    dera amictum vestibus videre me-
    illum albis pus ejus trinsferendum edixit. Unde pius populus
    ruif, admonentera, ut jam incolumis factus dis- et devoti monachi jugiter obedierunt; et altare illud

    cederet cumque veliiti e somno velociter exur-


    :
    commutaverunt in hoc idem altare, i ubi apparet
    geret, ob tantura beneficium Deo ac Sancto ejus picta imago S. Jarobi, diademate ornata, et noraen
    gratias agens, tetus ad propria remeavit. Alius ejus circadiadema notatum; et corpussubtus altare
    item e n S. Geminiano, cum surdus qiiatuoran- ipsum posuerunt, uti scriptum reliquit Reverendus
    quadrieiniio
    nis fuisset, ad hunc siniiliter accedens, sanus et ipse Ignatius Kazzius Camaldulensis. Cujus scripturfe
    sitrduiii.

    remigravit. veritasac fides amajori parte qui aderant, testimo-


    10 Mnlier item Volaterrana, dextro affecta inu- nio de visu, fuit unaniraiter confirraata anno scili- ;

    mulierem
    tilisque brachio, eo ipso tumulo iinpositn, statim cel Mncxii, quando recognitissolenniler Sanctorum Vo-
    hrachio,
    valida facta, prw novitate rei exclamavit, Deo lalerranensnim Reluiuiis, recognilionis istius Acta
    alteraw ma- tanti beneficii auctori per suum Sanctum gratias publico instrumento fuerunt consignata a Ser-Raphaele
    niilla inalc
    agens. Alia rursus mulier, quffi in mamilla torque- Tanaglio Notario : qni suam scripturam his verbispro-
    alleclatn :
    batur, pridie ejus diei qua decesserat B. Jacobus, sequitiir.

    viri sancti nuxiliiim pia fidelique mente invocans, 12 Et ex hoc nedum operffi pretium sed apprirae
    dum sic instaret, votis aiixilium praestolans, illum necessariura esse duxerunt, corpus illiid Sanctum
    chirurgi habitu cum arcula ungnenti venientem inquirere, priusquara altare, jam fere deraolitum,

    vidit cujus liquore vulnus perfusa


    ;
    e vestigio ,
    reaedificaretur; et annuere precibus Doniini Equitis
    incolumis apparet. Insuper e castro o Libiani Camilli Guidii. qui de hoc Reverendissimum Abba-
    dAVioniacam miilier quied.ara, ab imniundo vexata spiritu, ad tein et alios iustanter et enixe rogabat. Cipperunt denuo rcqui-
    liberat. rilitr et re-
    beati viri sepulcrnra a consangiiineis deducta,
    itaque percutere lapidem, qui sarcophagura tegebat
    cognoscitur.
    ejecto tandem dremone, omuibus spectantibus ac et aram et ingens sonitus redditus v.iciium subtus
    ;

    Deum collaudantibus, pristinfe restituta sanitati, esse proraisit. Aperta est pars lapidis ( nara totus
    eiluci non poter.at, cuni parietibus altare suslinen-
    in patriam redivit I;etissima.
    tibus esset infixus)et ea revoluta, appariiitmagnum
    ANNOTATA. monumentuin quadratum, ad longitudinem liumani
    a Bst Certaldum inter Folalerras, Senas et Flo- corporis, ubi sanctas Reliquias invenerunt; licet

    non
    . .

    IS6 VITA B. JACOB DE CERTALDO.


    Or- recognitionem ipsa? ReliquiEe in eodem altari, quod D
    A non totiiis int«gri corporis, cujus pnrtes in alia

    Ej Ms dinismonasterin, juxta Abbatumdevotum arbitrium


    asportatee fuerant. Eas igitur eduxerunt, et
    in craticulam ferream mauratam ipsaarca conspicitur, ^^^.
    plumlieara cassulam.pannis sericis involutam, in eo- cum inscriptione Italica, qiiam Latine sic reddimus
    REQUIESCUNT nELIQIlI/E D. .I.^COBI DE CRRTALDO VO-
    dem monumento reposnerunt et mo\ lapidem re- ;
    niC

    molum applicuerunt. Haclcnus verba iiistrumenli, ce- L.iTEKRANi. Ipsius quoqiie Beati imago, cum diade-

    Commeiilnrn praefati sic jirosequitnlur. mate splendoribiis radiante, depicta, in Abb.atia


    lera auclores
    13 Labente mox ecclesia, prajlactum corpus, supr.i portam contignationis sediumque Abbatialium
    elrursiman, cum ceteris Reliquiis, in S. Clementis speluncam
    rernitur, rum hoc elngio B. Jacobns de Guidis No-
    :

    1642 fuit translatum postea, in eadem puniicosi lapidis


    ;
    hilis A'olaterranus, hiijus monasterii prufessus, Ab-
    uriia, fiiit sub Crucifixi altare honorifice conilitiim. bas dtint anno Mccxcii, die xiii Aprilis.

    annodeinde MncxLii, quandoReverendissimus Pater


    Abbas Camilliis de MonteVarchio Capellam et.ilta- ANNOTATA.
    re Cruciflxi restaiiravit,etin majorem D. Justiaram
    transtulit. mense Maio, recojjnitffi denuo e;edem a Ejusmodi visitaliniium suh Gregorio xiii institn-

    Rolif|uia3 sunt. a Reverendissimo Domiiio Alexan- tnrnm, moxinie per Hetruriani Umbriam,varia variis
    ei

    dro Bana Canonico et nutii Illustrissimi Domini Ni- hcin inveiiimus vestigia. Nominatim aulem ad 13 Mar-
    cnlai de Sacchettis Vicarii Episcopalis testesque tii produj-.imus e.rempluin, de B. Erico Perusii hoiio-

    fneriint praedictffi recognitionis firmatse per instru- ralo agenles niim. 5.

    mentum Ser-Hieronyrai de Compagnis, D. Simon b Juxta carapanas prope D. Justi aram, iiiquit

    Cecina et D. Curtius Inghiramius. Post quam Commenlarius Volalerranensitim

    DE VENER. IDA LOVANIENSI,


    ORD. CISTERC. IN BRARANTIA PROPE MECHLINIAM.
    Brabantinas anliqua tcm anno mccxlv fundala Abbatia S. Beriiardi ad

    Ex
    fiimilia iiiter ei prse- fuit
    j£gidius
    Beiiati! aii. iiobili GrimlfergaJiornm Dominorum prognatus Schaldim, ex bonis qux idcm Wnllcrus fcudt nomine
    1227 dfClmas et forte post
    fraiterus, cotjiiomento Bertlioltins, Mechli- concesserat /Eijidio, jEgidiifratris fiHo, ct liic ad usus
    donat an. 1245 in
    niensis urbis Dominus, Bertholdorum illustrem monastcrii coiidendi legavcrat; atqne eidem concrcdita Abbatlam
    stirpem procreavit :quiv per diios ejus fitios ^Falterum spiritualis cura gemini parthenonis, Naiarethani scili- ereclo.

    et yEijidtu,m in totidem divisa raiios est, ita ut pri- cet et Vallis-rosarum ; censeo utrique aiictum fuisse ho-
    mogenito ejusqite posteris Dominii Mechlinieiisis lilu- 7iorem, ut quz domus sub f^illariensi Abbale solum
    lus, aiieri et successoribus ejus a proprio allodio Ber- habiwrant Priorissas, libero deinceps jure eligendx Ab'
    lare appeUatio manserit. Genealogicum stemmn ulrius- batissae fruerentur; utqne ita primam electam fuisse
    qiie drducit Mirxus in Nolilia ecclesiaritm Belgii Odam : qunnialix dcinceps scx ex cadem familia Ber-
    pag. 592 et 506. et ab ^gitlio, sub annum Mccxxvii tlwldorum contimw ordine sunt seciitsz. Qiwniam. vero
    condititm donationis instritmentnin litijusmodi profert .Mgidius junior vel ante patrcm suum ac patruum obiit,
    pug. 557. jEgidius Bertaut, vir nobilis, omnibus vel utrique modiciasimo supervixit temporc, potius cre-
    Christi perpetuum. Notum esse volu-
    fidelibus in dimus Jis qui scmoris JEgidii filias dixerunt Odam et
    mus... quodnos.... decinias deBerlaere et de (ihele Elizabetham, quam Mira'o, qui eas juniori adscripsit :

    conventui monialium Cisterciensis ordinisde claus- ncc cnim apparet vcrosimiU' quod ambo nd tantam per-
    tro juxta 'Walem, in honore Dei genitricis Mariee venerint letalem, ut viginti et pluribus niitc mortcm
    constructo, in quo et fllias nostras locavimus, cum snam annis hnbuerint ex JEgidio juniore nrples tnonas-
    omnibus attinentiis suis perpetuo possidendas in tcrio maturas.
    eleemosynam contulimus. .
    4- Ut ut sit, evidens omnino cst, nequemeretur pro-
    2 Conventus isle Vallis rosarum dictiis, ad ripani bari opcrosius, Nazaretheiia alque adeo VHlariensi qiiod alii
    monaslerio
    Piivii Neths;, uiiica soh leuca dislat perper ani
    ValtiS'i'osa- tib urhe Mecltlinia; Fundationc, hanc Faliis-rosarum es&e posteriorem : factum scri-
    runi, mit cfi citjus fundntiotiem primam alii ad jam dictiim^jSgtdiitm nimiumque enormiter exerrasse Graynnjum in sua Mecli- tiiint anno
    ipso ant
    refeiunt, oecasione pra^citals donationis; alii ad filias 1138.
    lUlalitis ftin-
    liiiia et Pf^ichlmannum in Brabnntia Mariana ; hic
    ejus, Odam scilicet et Elisabetham eoque ullegaal se.pul- quidem, cum certnmsibi
    F
    dato. ,
    esse dixit anno mcc multo an-
    cralem lapidrm, ibidem superiori seculo visendum, cum tiquius csAC hoc monaslerium ; iste, cum ejus erectioni
    liac inscriplione. Hic jacet venerabilis Domina Oda, annum ^tWwxwm assigiiavit. Etenim ViUariensis Ab-
    prima Abbatissa, et Klisabeth sororejus, fundatrices bntiii, Belgicnrum apud Cistercienses primn. anno so-
    hiijus nionasterii, filiaj qnondam nobilis viri .Egi- liim MCXLvi orifjinemhabuU, et Na:-nrethana domus
    dii Berthold, dicti senior, Domini de Beerlaer,
    fundari ctc/j/i aH?io Mccxix, inter pnellirum dicti Or-
    Gheel, Duffel, etc. Obiit aniio mccxlvii duodecima
    dinis co^iiobia primum Ivcum occupans Parcum Bo-
    post
    Maii.
    minarum, anno mccxv fimdatiim. Af^umentnm vero
    scd (I fratre 3 Mibisi liberadetur conjtctaiidHicentin (nam Inpis quod Wiihlmannus sumil ex^Fita Beatx Idie, Cister-
    Watteto tstecum sua xnea lamina, dtclam iiiscriplionem conti- ciensc instilutum in ipsa Rosurum-vn lie professx, pro- aiit diu ante
    Meclilliiis: nenle, lircn annitm dumta.uil
    md videtur fitisse posiliis) cedit ex evidenti socordis librarii sphalmale 1200.
    Z>oml?io. : qui des~
    credidenm ipsum MechlimensemDominum If^nlteritm,
    Fratre.m yEgidii seniorem, ex siii jtiris
    cripturus annum illius mortuaiem, solum signnvit mc
    fiindis eum lio- piomcc, vel nliquonon multnmanleriore. Eteiiim cons-
    nassc Cistercieusi Ordiiii. in qito nune
    siium monaste- tat ex Vita, Bcalam ipsani, cum adhuc in patcrnadomo
    rium est. Cumque ex Nazaretliaiio prope
    Liram cmno- Lovanii viveret, Patribus Dominicanis ad suas confes-
    biodedncta eo e.sset Coionia
    Virgintim.siib regimine usam
    siones : qui tamen anno dumlaxat Hccxxiv illuc
    B. Chnstinx (sic enim ajipellanl) hanc suam occasto-
    nem ralas .iBgidii fiiia.,,
    inducti sunt, tcsle Lipsio ; et cumjam monacham pro-
    Af^alteri neptes, qux in Na- literetur, usa est familiaritate Fratrum Minorum, e
    Mi-etli pie pttdiceiiite editcalx hauseraiit inslilutt
    Cis- vicino Mechlmiensium oppido ad ipsain excnrrentium,
    leraensis amorem
    , imimravisse a patre licentiam
    ibidem qiiorum ibi cenvenium aniw mccxxxi inclwatum docet
    luibittm rehgwsitm assumeiidi,
    iiaque factam esseprx-
    Franciscus Harseus in Annalibus Brabantise Sed quid
    memoralarum Decimantm donatioiiem.
    .

    Postquam au- ojms hsec scrutari accuratius; cum utrumquc Ordinem

    aliquantis
    DECIMA TERTIA APRILIS. 157
    aliquantis post millrsimum (lucenlesimum anuis coii- Piot referens, Sanctae Memoriae nuncupavit, Ceteri
    stet iuslitiitumfiiissc i
    po.it Mirxuin in Chronico Cistciciensi. pag. 21 S el AccronE d. p.
    5 Utiuam superessrl ailliuc aulngrnptiiim scriptoris Henriquez, incunctaiiter etabsolitte Bea-
    Clirijsii>.toinum
    Ibl scripta qui, sicut pr.vfiitur ipsr, in unum collegit quse ile mi- tam noniinaiit, jurtu ntorem in ipso monnsterio etiam
    Vita Ven.
    raculosis Venerahilis Iflae o|iei-il)us, ex antiquis ori- Itodic vigenieni. In eo tamen non fitisse consuetudinem
    Jdx ex schedis
    confessaril ginallbus admndum innrdmata pnriter ac dispersa festivitute annua recolendi Nalatem Idsc, liaud obseure
    rpoclligerepotuit... induljitalum lesteni hiiliens ve- colligitur e.c illo tum anibiguoverbo, putatnr, quo diein
    ritatiseum, qui de sanrt;e fceminaeore collegit sin- mortis sitjnat anctnr vitx : cnjus moderatiouem iios
    gula.et scripta memnrire cnmniendavit Huijouen ; qiioque imitali, soltttn titulum Veuerabilis adlnbemus.
    mlicet mouasterii iiisius confessariiim viriini (u/ tiliro 3 8 Qnod auteti'. tpsitm Filain huic inserainus operi
    imm. 30. habiiur) per omnia venerabileni et beatum, ftirit traditio loei perpetua et constans de sepulcro, armlcrain
    ut oli eminentem suae sanctitatis reverentiain.... ad usqtie Calvinisticnm vastationem baliito in ma.tima ut Bcaf^, in
    inelectiirum numeruS.inctorumqiio catalngo debeat veneralione : vlque tton in ca:meterio, ubi mos ernt com- tempto fuisse
    Iraditur,
    non iminerilo recenseri. Eqiiidem crediilerim, etiam muniter omnes religiosas sc.peliri non in ctaiistro aut
    una cum ipsls ;

    perut. posl scriptnm Vilam, consermln fmsse liujus taiui viri toco capitiilari, quod ad privnlnm dimtnmt eulltim
    ile hoc arijumento schcdiasmata omnia ; idque vel in spectavisset : sed in ipso qttod lunc stohat templo, tibi

    Vallis-rosarum monasterio, ubi conscripta fuere ; vel omnibus conspieittim etptthiico fitlelium Itonori cxpositim
    in loco S. Bernardi ad Scliiddim, ubi forsitan obiit illud fuisse dicitur. Eteoiin ejnsmodi sepnlturse prxro-
    Hugo prxdiclus. Sed utroque monasterio a Calviuianis guliva {qualcm eo secitlo iiulla obtinuisset, nisi qiiam
    h.rreticis destructo rebusque dissipatis ; pcrierunt etiam ecclesiaslica aactoritnspro Beata bnbendam colendamque
    illn, xque ac prxcipuiim Vitie exemplar, quod in alter- decrcvissel) prxsumptioncm fundnt sniie rntionabilem,
    utro fuisse loco nou magis dubito, qunm possunt dubi- quod illa non obttgerit Venerabili Idx, uisi propter mi-
    tare aUerulriiis loci reliqiosos aut religiosus fuisse, quo- racula crebra, quibus sanctitatem demortuie nttinifesta-
    rum id petentium sui>pticatioui salisfucere cnpiens auc- vit Dcus ; ct quibiis indiieti Prainti permiserinl, ut vet
    tor, animiim applicuit ad scnbeiidnm, schcdis indidem a principio coinmuui e.remptu leqi haberetiir, el tainquam E
    siibministratis usus. Hic vero crcdi ilebet fuisse profes- certissimo Sanctx nc palam adorandx invocandxquein- gunmvis de
    scd scrva(a in
    tra ecclestam constiuieretiir moniimentum po itit dicat
    MSS. Canoni- sioiiis diversie a Cisteiriensi, cum nusquani de Ordine vel ut ;

    Vlta,
    corum ReguL Cisterciensi tiimquam suo loqualur, ut fere solent qiii communts seputttirse toco {qiiod verosimilius videtur)
    pinpi li Ordinis historias scribunt. Perierat apud Cis- elevaia ossa illuc tranferrentur citm pompa religiosa :

    tercicuses labor tam prxclarus, nisi dainnum quod /fa- quamvis nihit istoium titleris consignare ciirarit

    giomacbi postca iululerunt prxvertisset Canimleoruin pta sacrarum virginiim simplicitas, neque tale qitid'
    Rcgularium diligentia, colligentium undcqiiaqne Suuc- qiiam indiret Vitx aitrtor. Propositum quippe ri

    torum Vitas, ensqiie per ingcnlia voliimina dividentium erat nihil eorum scribere. qiije e\ cnjuscumque ver-
    in monasteriis RiibeK- riillis prnpe Bru.vellas, el Con- bali relatione percepisset, ut habetnr iuprologo; sed
    sendoukiino priipe Turiihontum : apnd quos hanc vitam ea solummodo qu*, Con-
    ut dicilur in epilogo, sni

    reperimns, et cotlulis inter se MSS. invenimus itii ver- fessoris inseniosoconamine schednlis exarala scrip-
    bitciius convenire, utalteri ab alteris linbuissee.remplnr toque commendnta reperit. sub c-erta capilubirum

    vidcreutur, et cum co quod di.vimus sphnlmnte trans- distinctione di^tribuere, qunmvis centesima pnrtio
    cripsisse, scribendorum omissa vel nblivioni tradita certis ex
    6 E.r RiibetV-Vallis MS. Codice ecgraphum iiactus caussis indiibitanter extiterit, ut in scripto sui dicta-
    Fr. Joannes ifAssignies, Camberonensis in Hannonia minis atteslatur Hiigo, sanctissimus Christl famu-
    unde postea
    acceperunC monastcrii religiosus , inter Vitas ac gesta Sanelariim lus.

    alii, e.vOrduie Cislercieiisi persoriariim, liaiic guogue Vilnm 9 Potro diclas srhedulas arbitramitr a jam nontiuato

    vulgariGaliiea linguaedidit aiino .mdciii; Latineavtem, Hugone siiccosive scriplns, prnut siugiita vel ipse per ,c/,eiiis, non
    sed mutato liiuc inde slylo, Clirijyoslomus Henriquez se conipertt. vel ex Beatx Firgmis ore colleqit, cun- perductis

    aiiiio

    tinn,
    Mucxxx intcr Vitas quinque Virginiim pruden-
    qiiarvm ecgraphutpsi comniunicaverat Rosiveijdus
    fessinnum ejus
    ter et
    >
    auditor secretoruinqne conscius pari- ""'"/
    symmysta : idque eo ftne,
    ... ut sermrent
    ir.
    ViHe,
    "'',.
    iiioitem Idx.

    noster. Qnis Teiitonica iwstra veriiacula, ad tisuni ip- post Idx niortem eonscribcnilx. Qttod ciim ipse non

    siirinnmet virginum Rosex-vnllis, concinnavcrit epi- priesliterii, crediderim etdem fuisse pnemnrtuitm: eo P
    tomen, qux ibiilem legitiir, ignoivmus. Uniim scimus, magis, quod, ut ili.rl, de morho el obitu renerabtlis Vir-
    ginis, deque sepultiira ac secutis mtraculii. nthil reti-
    ecque ac nos eitmdem omnibus fontein fttissc : ac proiudc iqiioscen-
    gui ex ea dum xqiialilcr omuibus, qiiod nequiverint certitis ilrji- qiierit, qiio perlexeretur historia ex istitismodi srhedis
    doccmur conficienda. Qttnm oiiteni lattdabitis fuit tiliiis diligentta,
    nire annum qtia Beata illa virgo lul cailos abiil. Quem
    circa an.
    13U0, taiiten linud vaita opiuittione dtcimus fiiisse Mccc, nut lam merio reinehendi pututt negliqentta successorum ;
    eo prnirem aliqtiem : proplcrea quod coustet c.v lib. 3 quiet morienli adfueriiut el sepulturam curaverunt, et
    Venerabilts Idie adhuc inoris seculoriim mirnbilinm testcs fiierunt oculati. Quo fac-
    Miim. 10, tempore /iii.s.sc

    tum qui tnngo post tenipore, et forte post inte-


    III Ordtne Ci.iterciensi, ut peroepto reverendi Corpo- est, III

    grum aut scsqui secultim, susceptt hoc ai-gitmentum


    ris Sacramento, eliam ad susceptinnem sacri San-
    tractandttm quando jam iiemo snpe.rerat, qui de non
    guinis accederent Sanctimoniales: qui mos nonvidetur :

    cxokverat scriplis certum aculatx fidei posset teslimouium dtcere;


    diu iiltra primum Ordinis seculum lcniii.tse ;

    anlem ciim f^itn scribebatnr. necesse habuertl paucis lineis obiliim Beatx attiugere,

    7 Ejus obitus putatur fuisse xiii die mensis Apri- nequidem de die mortii inreniens indicitim tisquequnque
    indnbttatttm. Post qiiam vero hic Vitnm scripsit, ejus-
    Ws., iiiquit Vitee auclur : qtiod deinde secnti scriptores
    nAprilis
    Heribertus Rosivridus, que epitome etiatn vernacula tmgna cupit a snnctimo-
    obiisse ;
    oitines, qui Idx meminerunt :

    in Faslis Sancloriim, quorum Vilns MSS. in Belgicis ninltbns legi ; aucla proculditbio esl sepiilcn vene.ratio et

    vicinorum Idnm invacantiiim aecensa pietns.


    Biblinthecis inrenerat; Arnoldus Rai.isius, in Auctario
    10 Ast ubt Mecbltniensi iirbi incubttit feratis tem-
    ad Kulnles Sniicloriim Belgicorum Molani; Chrijso-
    prsttts Icoiiomncltoriim. coiitru Deitm ac Regem sttum anno 1580
    sloiiius Menoloqio Cisterciensi; Saus-
    Henriquct, in
    dissipaiur
    sngus. in Martgrologio Gallicnno Artiirus du Monslier, rmderalorum Iquod anno mdlxxx mriisi; Aprili contigil)
    ;
    .... j rr 11 per /ixreticos
    fugatiiciim suaAbbutissa Anna 1 eiirx saiietimoittalibus, monasterittm
    ,

    Jieatam in Gijnecico sacro et Gabriel Bucelinus.in Menologio


    ;

    guidam, Benedictino . Ex quibus Raissiiis, xque ac supra laiulatus eversum exilinli procellu monasteriitm est, neqtie ever-
    Venerabilcm
    Joiinnes d'Assignies, euin soliim adlnbuil tttiiliint, quem sum tantum, sed innnino subtutiim de medio, graudiori-
    vocant ann- mnxime altariuin ac sepulcro-
    Fita dttbat, \'enerabilis Virgiiiis. Siiiissaiiis i/«iim inliT bus tapidibus omiiibus,
    quiores :
    158 VITA VEN. ID^ VIRG. CISTERC. lid. i.

    A rnm, Ulissinijmn in Zelnmham ovcclis, ad cxtruendas aut niliil eorum qu5e scripturus sum ex cujuscumque
    ibiPrincipi Anriaco sedcs. Quinto post anno restitula verbali relatione pe,'cepi; sed solum, ut dictuin est,
    IIUGONIS
    CathoHco Reffi Mc-chlinia est : sed relifiiosx Firoinesab ex quibusdam schedulis adunata siib Capitulo,'um
    CONFESS.
    exHio reoresss, cnm ncc ruinas quidem tnanaAierii sui certa distinctione distribui. Quapropter a me dicto-
    invenirent, ncque nUa in agro esscl ipsis secnritas ar- rum fidem (iua;i'enda,n fore non arbitror ; aut si

    den'e tuncma.rime bello; CQ'perunt Refugium urbnnum congriiam de veritate materiae caiitionem prtestare
    habitare, ubi licet per duodennnles inducias a(i'inantu- nequivei'0, temeritatis meiB a quolibet reor arguen-
    lum recreata' ad novi monaslerii fabricam haiul scgniter dum ; cum certum el indubitatum testeni habeam
    animnm applicarcnt ; optat.r ta77tcn pnds successu fnis- veritalis, illum scilicel qi,i de sanctie feniinic singuia
    tina cum
    sepulcro trata', rccrndescentibus sa'vius qnnm antea bellis, coactie quie dictu,'us snm, o,'e collegit et scripta memorise
    ;
    conscrlplis
    snvl in urbe subsistere, et penitns dnnitlere civplam fa- comraendavit. Is siqui(!e,n spiriti,alium amicorum
    ore Idx e.T
    bricam usquf ad anuiim hdcxlvhi. Atque Uu desolnlo illius pripcipiius extitisse dignoscitur, et confessio- a confessario
    per tot annos hco, nbodta prorsns est, si qua inler acco- nura cjus auditor. secetorumque conscius pariter cjus, viro
    sancto
    las perseveraveral , Idx veneratio; ipsnmque ejus sepul- et syiumista. Hunc etiam tantiE sanctitiitis el i'eve-

    quod adhuc crum, cujns nulla amplivs rcticla vesfigia eranl, ila in rentiie multornm et gi-avium personarum
    vii'um,
    latet oblivionem vcnit ; ut nnlla illins hubitn ralione, jacta atlestatione, fuisse compcimus, ut non solum fides
    sinl novi clnnstri tcmplique fnndamina. Quibus insigni illius dictis vel scriptis, omni renioto suspicionis

    sedulilale Joanna.' van Lacthen Abbnlissx ad cnlmen scrupulo. valeat ailhibe,'i veru,n etiam ob eminen-
    :

    perductis, anno a promulgatione coneordx duodecimo, tem suie sanctitatis reverentiam, tam ex vitio puri-
    Chrisii MDCLX, die xxv Junii, in tocnm atque ordinem tate quam ex supernarum revelationum quibus ,

    pristiuuvi rednctus est convcntiis virgineus. ea solenni- claruit, affluenlia relucenteiu. in electorum numero
    tate quam loci Confe.ssarius amicus noster Bernnrdus Sanclorumque catalogo debeat, ut speramus, non
    de Grande, unacnm reliqua vionaslcrii historia dilucide immerito ,'ecenseri. Sed his interim praetermissis
    conscripsit, in libro nnbis hnmaniter commodato. Ex aliorumque descriptioni, quibfls p,'opensior suppetit
    g libro antem jnm VenerabiUs Mae se-
    dicto dtdicimus, eloquiorum copia, reservatis; ad nostrie narrationis
    pulluram crcdi fuisse intra hortum clauytri niajoris, exordium veniamus.
    cirra etun angulurn qui proxime attingit chorum
    C"nvers;irum ubi spes est sacra ossa mrenienda,
    ;
    C.^VPITUL.^ PRIMI LIBRI.
    qnando Superiorcs congruum judicuverint ea requirerc, 1 De lumjnc, qiKKl iidliuc iufans vidit in .ilt.-iri.

    2 I)l' c(i (juoil (liuliolus fclicibus cjus.nclibusinvidit, el patrem


    et antiqua7n tn^n pia; sanclivque Virginis insluurare smim
    ad cjus odium e.\cilavit.
    cullinn : qno fortams baud parnm proderit noster luc 3 De vindicla palri suo irrugala, pro injuria quam sibi intu-
    lahor in ejus Vila publicavdn. lerat.
    4 De diversis tenlationibus, quibus eam diabolus infeslavlt.
    5 De mira abstinentia. quam indiebus juvenlutissuie sibi Ipsi
    VITA imposuit.
    Ex MSS. scliedis Ilugonis Confessarii al) De co quodpauper quidam, abea receptusbospitio, repente
    auc-
    disparuil.
    toreanonymo compilata, 8 De 00 qu((d iulerdum .Ujxelico ministerio communicari me-
    edilacx MS. Ruhex-VaUis Canon. liegul. Dominici Gorporis sacramento.
    ruit
    9 De cu ([uod pne uimio dcsiderio communicandi sanguis ex

    PROLOGUS. ore et naiibus copiosc cflluxit.


    10 De 00 quod legcndo, Verl(um Caro Factum est, ipsum Ver-
    bum in ore suo carnem faclura sensit.
    o„
    Vuoniam inter varia SacriE paginie rudimenta, 11 Dc co quod matrona (luicdam clarilatem, dcccelo
    cmissam,
    Sanctorura exerapla non minimuni a'difirationis super ipsam radiare conspexit.
    lo-
    cum obtinent (quippe quod ex moralibus vel 12 De eo quod Domimis. ad preccs ejus, in vinum
    allego- optimum
    cerevisiam commutavit.
    ricis dictis ad utilitatem legentium, per vian ins 13 De eo quod pisces gu,'gitis ad cam adnalaverunl,
    et aves
    tructionis, elicitur; hoc in Sanctorum gallinacci gcncris accurreruut.
    gestis, vivis
    et efficacibusargumentis, velut ad ocuinm demons- 14 Dc co quod Cbrislum Infiinlem cum Magis adoravit.
    15 De co quod Dominus sororem suam carmilem, pro moleslia
    traiur) idciroo tam petentium
    supplicationi, quam illi iUala, corripuit.
    propria; devotioni satisfacere cupiens, IG De co quod soror sua magnam luminls clarllalem super
    ad rescrip-
    tionem vita. Venerabilis Ida; (quam in monasterio ipsara radiare conspcxit.
    17 De eo quod sororem suam carnalem a morle rcsuscitavil.
    quodam Cisterciensis ordinis, cpiod Vallis.rosarum
    18 Dc eo quod sibi revelatum fuit, sc parem fore cuidam mo- '
    \Ua h.rc ob indigenis appellatur, omnipolens
    mclioH ordi- Dorainus olim naclio rricmonslralcnsis Ordinis in ca-Iesti
    beatiludine.
    siii famulatus oMsequio
    mancipavit) animiim pariter 10 De eo quod pra; nimio amore, quem sensit in anima,
    ne (llgcsfa, in cor-
    et slylum applicavi puratia mcnibra e.vterius adurebalur.
    ex anlnfuis et quai de miraculosis Ulius
    :

    originalibus. openbus. ex anliquis originalibus, admodum His Ciijiilitlis


    inordi-
    in margine notatis, dislim/vimus Vi,-
    nata pariter ct dispersa recoiligere
    potui (non prio- tam more iwstro in capita tjrandiora et numeros.
    ribus scriptis derogans, sed ea
    pro modulo parvita-
    tis mea; corrigens et emendans)
    in unum,
    LIBER I.
    opitulante
    superna pietate, conjeci Prior pars vilaj in tlomo paterna paractfe.
    : libellumque ex pramissis
    conlecliim, liis qui in planioribus sacrie Pagins lo. C.APUT I.
    cis a!dificationis sibi victum qincntant, ad elicien-
    Orlus, educalio, iUuslratio divina : Patientia
    diim si quid in eo sapidum invenire potuerint
    et suo
    c.invenieus desiderio, ob aversum aninuni patris.
    delegavi sperans me cum ;

    livangelica vidiia
    rum : quippe qui
    remunerationis aliquid acceptu-
    licet in sauctffi Ecclesia;
    f uit in oppido Lovauiensi, quod
    Brabantinorum
    sua; tem- Principum ditioni subjacere dignoscitur. etinter ce- "^

    plo non mi^gnum quiddam cujuscumque


    scripturiB teran Lotharingici Ducatus oppida prascipuo nobili-
    raunus oflerre pra.-valui
    (quorum nulia mihi copia tatis et honoris culmiue subli,natur; fuit,
    ^um-agatur egeno prorsus et inquam, Nascitnr
    paiiperi) feci tamen quod
    nostris temporibus vi,'go qua;dam, Iila
    potu. duoque minuta, qiia. mihi nomine, lo- Locanii ho-
    :
    dudum ad susten- cupletibus et honestis exorta parentibus,
    ac inter nestis parcn-
    1,2",";,'",'"'";'"' Pr'""'''"'^ acquisieram, benevo- suos generositatis et veneratiouis titnis.
    entiai ,,del,cet et privilegio non
    eloquentia^, qualicumque
    liberali- mediocriter insignitis. Hanc itaque
    tate qua potu, ,n
    proximorum subsidiuln erogavi cum ex divina
    Attende ergo, concessione parentes filiara genuissent,
    Lector, imprimis l,u|ns et ex saco
    operis rae „on baptismi lavacro renovatam, per
    auctorera esse, sed potius Christianitatis titu-
    collecto era :'parum e
    im lura Ecclesiassanctaigremioconsignassent;
    affuitin
    ipso
    : ; , ;

    DECIMA TERTIA APRILIS. 189


    ipso coiifestim infantilis tctatis exordio, vas electio- tlgando domare, cor suum et conscientiam omni qua D
    nissibi in ea prajvidens, divina miseratio quodque valuit diligentia ciistodire, frequenter ecclesiae h-
    ;

    futuris etiam temporilius.-id emineutem eam perdup- mina terere, sermonibus aedificatoriis et sanctis
    turusesset perfectionisapiceni, efficacijam demons- collationibus assidue interes.se ; sed et a paternis
    travit Pt docuit argumeiito. oplbus, de qiiibtis tamquam de perperam acquisitis
    2 Quodam siquidem tempore, cum adliuc infra sua se conscientia remordebat veliit a venenosis ,

    parvitla in metas infantiaj constituta, necdum udolescentiie ter- rebns atque mortiferis, in quantum potuif, abs-
    ecchsiam niiiios attigisset accidit ut venerabilis mater Vir-
    ;
    tinere.
    (iiicfd.
    gim- lianc secum ad ecclesiam duceret; quatenus 4 Verum duin haec et horum similia per dies sin-
    i„^iianic
    ineuntis letatis exordio sub jugo Domini, potissi- gulos a nova Christi tirone solicitius agerentur diaOolo
    ,

    mum cum adhuc natiirali polleret flexibilitate, videns et invidens hum:ini generis ajmulus et bono-
    cervicem recalcitrationis ignaram deprimeret et ; rum oranium insiitiabilis iiiiinicus videns, inquam, ;

    juxta sententiie proverbialis oraculum, novam tes- quod per talia virtutiim exercitia venenosum caput
    tam virtutum imbutam odorilius, .-id supernse gratiffi siium Virgo devota Deo contereret, ipsumque respec-
    dulcedinem capessendam, pertim laudabilia conver- tum p:irifer et illusura a sede cordis et conscientias
    (pmpore
    sationis initia prffipararet. IJbi cura ad Missale si- suae, non raiiliebriter aut ignave. sed forti virilique
    MiSS££
    mul officium mater et filia cuin ceteris, quorum ciinst;intia propulsaret, furibundiis nimis ac turbi-
    ibidem tunc immeusa aflluxerat multitudo, consis- dus, et velut ingenti qiiailam iiijtiria lacessitus, ad
    tereuf et ad .'acrie Hostia', sicut moris est, eleva-
    ; anliquas dereptionis stinpham se continuo convertit
    visum pariter et animum dirigentes, mirifl-
    tioiieni, et qui inuliebri Mi:isiiine priini |iarentis idim pectus
    cum Dominioi Corporis s.icramentum in panis , a nativo robore [ler serpentis astutiam emollivit;
    specie demonstrandum , devotis digne mentibus nunc vice versa per virilem proterviam, astute satis
    observarent ; aperti sunt confestim oculi Virginis et pertinaciter intromissam, frustra licet, invinci-
    innoc.^ntis, et vidit qu.isi stellam igneam, iramodico bile pectus virgineum iinpugnavit. P.ater siquidera I-;

    vidit htmen incurril


    ad alfure splendore simul et rubore perfusam siiper alt.nre Virgiiiis venerandie (vir scilicet miindamc snlicitii-
    iii odium
    (lcsccmleiis. desuper ilesceudentem ; et velut ardentem faculain, dini deditus, et secularinm negnliorum curis imme palris.
    ipsum, cui ill.ipsa fuerat, altaris loculum claritatis diooriter occupatus, cum devotam filiam suara ab
    siioe radiis illustrantera ; et sic demum, ad instar liis, quie secularium negotiationum exercitio in die-

    fulguris, velut iu ictu oculi ; citissime disp.arentem. biis suis avaro corde congesseraf, et incessabili stu-
    Innuente per boc, ut exislimo, divina clemeutia, dio quntidie congerebat, tamquara a rebus sordidis
    quod per hujus Sacramenti \eneranda mysteria et avaritiie cocno multipliciler iiiquiuatis, qnantum
    A'irgo Christi, cui lisec viilere corporalibus oculis valuit, abstinere conspiceret ; a palerna pietate de-
    sunt concessa, magna futuris temporibus virtutum lirans, et rectam intcntionem fili;B «ecis oculis non
    incentiva, et propensa perfectioris vita; caperet in- considerans, omuem fellis sui commofiouem in in-

    cremenla. Quid enim aliud haic mystica visio porten- sontem mnx coepit evomere : turbatnque rationis in-
    cujux acerbas
    derevidebatiir, nisi quodignis ille divinus, non com- tuitu ,
    quain praeronio commendationis potius impuqnatiO'
    burens, sed illuniinans, qui dudum Christi discipu- exallare debiierat, as errimis maledictioniim ictibus nes,

    lorum corda coelitus illiistrarat, in hiijiis qiioque non cessavif diebus innocentem
    singulis, et totius

    Christi Virginis antmani, myslerium suae virtutis recalcitratioiiis nesciam, iinpugnare. Sed dum liasc
    in prorjnosti-
    voi} Sdnctissi'
    jam jam operatupus, influeret et ad prseparationera
    ; per mulfa temporuin intersfifia gererentur, et hino
    7/ia' ejus vtta' dignissimas mansionis in qua, futuris temporibus pater filiam crebris minarum j.aculis. affectionis pa-
    haliitare dignaretur Altissimus , in ejus pectore ternae prorsus oblitus impeferet illinc paternas
    , ;

    con,-ueta;pra;ventionis nfficium jam tunc exerceret ? crudelifafis insultus, palientiie clypeo prajmunita,
    Hanc quoque venerabilis ejus gemtrix hujns visionis mirabili constanfia fllia sustineret , nnn defuit elec-
    non dissi-
    intei[)retationem edidit, et siiper hac re ta; sua?, tam f:rtia cerlamina pro se suflereuti, justo j°^).™'r
    milem isti sententiam protulit prwmissa quippe, ; cuncta disponeiis jiidicin, divin:e rectitudinis aqua
    narrante filia, post mysteriorum expletionem domi miserotio : quod ut sequentia declarabunt, novo
    rever.sa, rescivit et eamdem non incongrue super
    : quodam et his diebus inusitato mirnculo, lamquam
    hac visione sententiam proferre poterit, quisquis validissimo non est dedignatus ostenilere documento.
    venerabilis Idie conversationem vitamque sanctissi- 4 Quodam siquidem tempore pater Idte Venera-
    F
    mam, quam diebus suis exercuit, intento considera- bilis in cellavinaria sua plurima vini vasa contule- CIP III
    tionis intuitu diligentius indagabit. r.it, qu» sicut pra>diximus, ferreni lucri cupidus

    3 Cura itaque, sub mirae simplicitatis et inuocen- venalia per ordinem exponebat. Ad quem cum nie-
    CAI* II.
    tia; gestu, laudabilem vitai suie continenliam, puella morabilis ejus fllia, quatenus aliqua sibi crederefur pfni ccrtam
    bona; conversationis et indolis, exactis jam inlan- vinimensura futuro teinpore certo sibi pretio re- »'"
    ,

    tia; simul et pueritiae finibus, ad metas adolescen- fundenda quodam die mancipiuin
    ,
    cujns utebatur mcnsuram ,
    fl'mo,s iKita concetll, pre-
    tia3 perduxisset etannorum duodeviginti numerum,
    ; obsequio, direxisset ; confestim inter patris fami- tio addicto :

    iii ffide paterna, sub omni puritate puellaris casti- liam et pra-fafura nuntium, instigante diaholo, dura
    moniae, parentum enutrita solicitudine, peregisset nirais et aspera coepif oriri confentio, super eo vide-

    coepit in ejusanimo, quidquid in hoc mundo pretio- licet, quoil h;ec erogato satagebat acquirere pretio,
    tiosura reputari solet aut delectabile, tamc|uam nul- quod sine venalitatis pacto non illicite suis usibus
    lius jestiniationis vile miro modo viles-
    peripsema, applicace poterat, ejusque indifferenti dominio va-
    cere quippe qii» jam coilestium delectationum
    ;
    luisset perfrui libere tamquam suo. Quod cum reci-

    initiata commerciis, et inflammata desideriis, ad su- tante familia pater a;mulus advertisset , ef ob qu^m j„rfij,„„„,js

    perna' felicitatis gaudia, Spiritus sancti ducente gra- h;ec ita gerebantur caussamprotinus agnovisset, to- idea pairis

    tam repente commofionem inillamincu- '""Vcrbc-


    anhdat ad tia, didicer.at anhelare. Siquidem cum per labentium furoris sui
    '^"°'
    sanctain decursum annorum ad biviuni Pj-thagorica; litterie tiens, et omni qiui valuit ausferifate tamquam in
    vitam. porvenisset, eum quem qu.asi in egressu mundi po- vindictam linguie flagellum exacuens aggressus est ;

    suerat, pedem retrahens ; et spretis mundi delecta- innocentein furibundus impetere, verborum injurio-
    tionibus, quibus transitorio quodara intuitu paulo sa caede lacessere, blasphemisque vocibus impostri-
    ante videbatur intendere, dexterum illius ramuscu- cem et hypocritico respersam vitio , devotissimam
    lum apprehendens ; coepit continuo de pneteritis Dei fainulam iiu lamare.
    negligeutiis etlicaces piBnitentias agere, corjius cas- 5 Sed justus et misericors Dorainus, qui per
    Prophetam
    <60 VITA VEN. ID^E VIRG. CISTERr. ud. i

    A Prophetani Christos suos tant;i, et in Prophetis suis


    ET MSS prohibet malignari, non a'qnaniniiter elecfre famu- ANNOTATA.
    HliGOMS.
    la' su<e ferens injiiriam evidenti pariter et incon- ;
    CO\FE.'nS.
    1 I'ar. 16, 22 sueto miraculo, (Hgne satis, ut pra^rlictum est, et a Lotharingiae inferioris iioiniiie censHur tota illa

    patris pertinaciam justa severitate corripuit , et regio, ./iia' Sclinldi ct Miisa coniprelientlitur, a Coiiiili-

    quanti a se jestimaretur (ievotfp patientia filia;, de- bus Lovaniriisibw aliqunndo possessa.
    nionstravit. iS'am omnia cpuc rliebus liis in prom- h Raspecia, vas phiriiim dolioriim capax, in quo
    ptuariis suis pater vina rongesserat, innaturali pa- vetustiora viiin sir servdiitiir ah cenopolis, etiam per xs-
    corrvmpituT
    riter et pi'a'postera corrujitione prorsus infecta, tateni, iil alterationem '•jusnioili non patiantur. Aon in-
    continuo rehullire coeperunt et nativo colore pari- ; veaio quitlem scriptorem qui vocem istam usiitpurit,

    iev et sapore deposito (])rout intcnhim a^stivo seu pecias tamen tlici clolia, id est piirtcs, in cvmpcrtn est;

    verno teiupore conilensari solent et infici priscaque Germanis atitem rasten est quiescere, Betgis ftodie
    potahilitate remissa, per (lies aliipiot infirmari) tam nisten, unde vo.v comjmita, quasi dicas rast-piece.
    patri familias, quani omnibus quibus hfcc viilere vel
    audire peruiissa sunt , non tani iniraculosum quam CAPUT II.

    miseranihim de sespectacuhini pra-buorunt. Si qui- Corilra dia/mli tentalioiics Chrisli pnsssio as-
    dein hiemali tempore, die videlicet Sanctorum In- suinpla. PceniteiiUx, el arcla vivendira-
    nocentiiim, lioc pestum esse dignoscitur quo tem- : tio.
    pore viniiin, liiijuscemodi comiptioiiis impuritate
    respersum, subnnstrocliniate minimereperitur. Qwo \^um autem per h»c et :ilia diversorum generum
    viso pater infremuit, et vehit furiluindus aut rabi- tentamenta, luiserabilis ille Christiani noniinis ad-
    dus, quid faceret aiit quorsum se verteret, ignora- versarius iiiliil penitus se profecisse cognovisset;
    vit. Discurrebat ergo per singula vasa ma-stus et quin potius sei]isum, tamquam iniliellem et invali-
    ejiilans, nunc luec niinc illa discretione pustiis exa- duin, pariter irrisioni et despectui subjacere cons-
    ininaiis, et si quid forsan ex omiiibus sanum inve- piceret ; ac forteni Christi Virginem , per diversos Tentnta a
    niretur observans. Sed frustra miserum mens coegit victoria; suae triumphos, quamquam invitus et n dtaboto
    anxiala discurrere : nam et ea qiia; h raspeci;e vul- virtutum suaruni a_Miiulus, inimensis pra'coniorura E
    gari chiqiiio iiuncupuntur {qiiod quidera inaudituni titulisper dies singuhis exaltaret; apertis taiidem
    et eventu rarissiino manet apud nostrates penitus impugnationilnis illaiii fore confinxit iterum impe-
    inexpertum) quasi una cuni aliiseodem tempore tenilain : ut quam occultis immissionibus eatemis
    divina fecerat ultio rebullirc. Tunc vero paterfami - ditioni suae minime subjugaverat, monstrosis saltem
    lias, ultra quam rredi possit adinirans, et tainen hffic larvalium visionum imaginihus et terrorum iminis- inrvosls

    justo sibi contigisse Dei jiidicio nescius aut non spectris,


    sionilnis, a statu rectitudinis inclinaturiis, invictum
    guod miHa
    considerans.claiisis super se diligentius ostiis doiiius propositum impediret. Nam
    ejus tiidustria
    illius forraas quasdam
    emtiidatum, siia-, tani grave dispendiuni, qiiod incurrerat impro- visibiles, et horrore nimio circumfusas, interdum
    vise, [conaliatiir] si forte valeret, ingeniosa satis et nocturnis horis orantis aut p^^illentisaspectibus an-
    odore fati-
    exquisita imlustria propulsare. De prafata namque teposuit interdum etiam odorem qupindain delec- dissimo
    ;

    Kispecia partem aliqiiam, in vase seorsum emissam, tabilem ac suavem, et post paululum in piitorem
    ail excutiendum alj eo prffifata' corruptionis iiitole- foetidissimumconimutatum.illiusnaribus iinportavit:
    rabile nocumentum, scapa percelli niandavit diutiiis aliquotiens vero conclave, in quo moraliatur, ictu
    et moveriob eani videlicet caussam, ut vel sic na-
    ; valido tam graviter imiietivit, ut et totam a;dificii
    turali sibi restaurata virtute per hiijus infusionem structurara iinpetuoso satis liorrore concuteret, ut concussione
    et cetera fortasse valerentab infectionis sua; discri ad longe positorum aures ipse quoque concussionis conclavis,
    mine reformari. Sed non est Sapientia, non est pru- crepitus evolaret.
    dentia, non est consilium contra Deum.
    Illequiiipe 8 Quod.im etiam nocturno tempore, quasi fere-
    qiii mortificat et vivificat, qiii rerum ordinera pro trum quoddam ante se posituni non sine stupore ,

    voluntate sua disponit, dirigit, et immutat ille, in- pariter et admiratione, conspexit
    ; : in quo dsenionis
    qiiani, qui pra-ter naturaleni ordiiiem hoc pestilenti astutia colloc:itum tainquara defuncti cujuspiani fu- F
    contagio viiiura hominis ob injuriam electaj sme
    ,
    nus apparuit quod etiam omnia adinventor ma-
    ; in iltnto ferp-
    vindicamlam, infecerat ; hoc ipsura in eodein cor-
    . .
    litiae versipellis insiliens, corpus supra pedes statuit;
    ruptioms tenore, friistrata penitus illius inani spe et sic in ipso simul ciim ipso progrediens, ad Dei fa-
    pariter et indiistria, conservabat,
    mulam cum ealuctaturusaccessit
    aiTeptanKjue per ;

    6 Vprumtainen
    cuni In-cc ad Venerabilis Ida; no- brachia diulius quidem violenler intorsit, sed Dei
    titiam pervenissent, paternariira iiijuriarura
    prorsus Virgine siipornuiu ;iuxiliiini implorante, victus pari-
    inimemor, illius ilolori co'pit afrectuosissime com- ter et confusus ev;inuit. Et quamquam immodico
    «ran< pati et ut patri in se comiuissa
    ftlia ;
    remitteretur iiiju- pavore cor sanctse mulieris hac jiliantastica visione triumphat
    ]iristino vi- na, vinique sui, prorujus amissione tam de hoste
    anxie tur- turliaverit, ipsataraeii palmam victoria; obtinens, et
    gori reslituit.
    hahatur mortifera sanaretur pestilentia, divinam
    ,
    inimici riigientis sffivitiam ad nihilum redigens,
    est aggressa clementiam instantissirae deprecari. trinmphum a prselio reportavit, erat enim eo tem-
    Quani pius Dominiis protinus exaudivit, et omnia pore cor ejiis speni hahens et flduciani niagnam in
    patris sui vina, morbosa corru])tione confestim ex Domiiio , propter id maxime quod prajcedeiiti die
    promiituariis eflugata , die craslino , restitiito sibi
    reparata fuerat victorioso pariter et vivifico Do-
    teiiore pristino, reformavit. Attende,
    lector. quanti minici Cor])oris sacramento
    fueritapud suiuiuum Judiceni h:rc ejus
    At quoniam , ut
    famula me- pra>ditcuni est,liumani generis adversariiis hinc ob Eachari-
    nti pro cujiis iiijuria vindicanda, stiam pridie
    ; tam severo mira- quideni insidiosas ejus calcaiieo decipulas absconde-
    culo tainque cnideli castigatione sumptam ;
    sui , iiertinaciam bat, indevero mamfeslaB reliellionis machinas, qui-
    injuriatoris vtndex persequitur divinai correptionis
    bus virtulum suaruin expuguaret iedificium, erige-
    austentas, etinmin pra.senti.
    Attendat quisquis ha-c bat; videns Dei faraiila repugnandi necessitatem ex
    legent, Dei fanuilos non
    injuriis lacesseiidos esse, utroque lalere duram
    sed omm polius honoris salis incumbere, deceptorios
    obsequio venerandos. Dis- quidem laqueos discretionis oculo diligenter adver-
    cat Deo m Sanclis suis dignam honorificentia; ser- tens, eorum insidias declinando potius quain
    v.hitem inipendere. qui resis- discrpte
    no„ dedignatur eosdem oculi
    sui pupilla; Scriptura.
    I tendo satageliat illudere; et viribus corporis affec- instdias
    testimonio comparare tiones cordis aptissime comniensurans, deritat :
    et ne quid

    forsitan
    ,

    DECIMA TERTIA APRILIS. 161


    fofsitan ultra sufficiontiani virium suarum expeteret,
    lucrum merebatur acquirere per bonorum operum D
    intra metas possibilitatis suas se comprimens et an- exercitia, quotidiano labore pro virium sufficientia ES MPS.
    gustans, ad statum perfectionis, per ti'it;ima)quitatis iircoNis
    studiiit ampliare. De paternis itaque facultatibus CONPP.SS.
    semitiim, inoffensis etordinatis gressibus incedebat. excepta sola qua morabatur
    nihil, ut praeilictum est, tabore manua^
    Sciebat ([uippe reniissan quorumdam conversatio- camera, suis usibus adaptabat; quin potius nocturno ti silii et

    neni et tepidani, paiipaittui


    quidem incipientium, sed
    .'spiritu manuali labore satagebat ac-
    silentio vita; necessaria
    provWet ;
    carne consummanlium, in conspectu divinfe Majes- quirere , quibus et propriam indigentiam et pau-
    tatis acceptam uoii existere sciebat niliilominus : perum ad se concurrentium egeslalem pro facultatis
    externiinatas liypocrytarum facies omnipotenti suae modulo quotidie relevaliat. Carnein etiam as-
    Domino non Quapropter in omni disci-
    placere. perrimo nirais et duro contectam cilicio, spiritui
    plinari custodia semetipsam instantius exercendo, servire cogebat stratum autem, in quo solebat ut-
    :

    liinc quidein aflectiones cordis ab omni lascivi^ cumque requiescere, non operimentorum aut lin-
    vaiiitate cohibuit, inile vero superfluK pr;esum- teaminum exquisita mollitie, sed duris vinearum
    ptionis evitjtis anfraclibus, medi:im eligendo se- sarmentis et virgulis undique consternebat. Ad haec
    mitam in neutram parteni adiscretionis tramite de- quoque paupertatem, esiiriein, frigusetalia corporis
    cliiiavit. incommoda jugi patientia suHerehat. Nam panem
    Ceterum ad apertiores expugnatorum insultus, mucidum et nimja vetustate corruptum eo quod ,

    quibus per varias tentationes aidificium conscientia) alium non haberet, cum mira jucunditate cordis
    su;c non cessabat assidua molitione concutere, de- et spiritus hilaritate saepissime comedebat : cujus
    pellendos; ipsum angularem lapidem, qui est Chris- utique gratiosa jucunditatis affluentiam assiduis
    tus Dominus, in structurse suse fundamento com- cantilenarum neumis b, quas in Dei laudibus affec- /,

    posuit ; et quiilquid ex Evangelicis voluminibus, ac tum simul et animum exercendo, sonora voce de- sacris confi-
    sacrarum Scripturarum exempbiribus , Sanctorum- cantare consueverat, saepe repetitis vicibus expri- feni.t se
    mutiU cor
    recreat,
    exemplis que gestis insignilius, ex omni parle colligere potuit, mebat. TaiiUi siquidem eo tempore vocalis conso-
    E
    sanctis, ad sui defensionem, incordiset conscientiaa su;e mu- nantiae generosa dulcedine claruisse dignoscitur,
    nitionibus, adunavit. Dum enim, ad intuendum , quod in concenluum exquisito modulamine nulli
    aliquid v;inum aut quacumque nociva deleclalione comprovincialium inferior halieretur.
    permixtum, versipellis illius oculis ingerebat luec ; 1 1 Hoc ergo dulcisono Iingu« plectro, crebra re-
    protinus in Dominicje passionisscuto telum impug- petiliiine [lulsato. pro cymbalis utebatur et tympano:
    ef scuto
    nationis excipiens, et qualiter a perfidis Judseorum hoc quiique convenienter apfato naturalique dulce-
    pussionis
    Cliristi,
    turniis oculi Doniini velabanlur , vigilanti meinoria dine decentbvsime lemperato, psalterii vice vel ci-
    reniiuiscens, hoc ipsuiu tentatioiiis jaculum, tamquam tharac, prEeconia laudis divina;, vocis suae concinuit
    inefficax et invalidum, absque difficultatis obslaculo instrumento. Sciebat etiam cum .\postolo non solum
    Philip. 4. 14
    procul a memorije suas finibus, expellebat. Si vero quid in prosperis abundare, sed in adversitatis quoque
    faciendum occurreret, in quo fomitem ciijuscurnque tempore tain patientissime quam etiam libentissime
    scit aOundare
    deleclationis adverteret ; ex adverso fi xuras clavorum penuriarum incommoda sustinere. Quapropter in et penuriam
    quibus in cruce manus cruentabanturDominicje prosperitalis tempore de susceptis qiiidem beneficiis pali.

    transfossfe, opposuit:etsic periculum immissaeten- omnipotenti Domino laudes debitas exsolvebat: cum
    tationisvitans, et ipsara nihilominus cordis intentio- vero prosperis adversa succederent, et pericula tri-
    nem facile corrigens et emendans, ad quodlibet opus bulationum ad comprobandam virtutis su^ cons-
    illicitum manus in antea non laxavit. Hanc quoque tantiamimminerent, noninferiorijucunditatisaffectu
    de ceterls membrorum officiis considerationis nor- gratiarum actionibus insistebat. Quis enim in omni
    mam jiigiter in mente retinuit : ut si fortassis illorum vita sua Veneraiiilem, inslante qualicumque tenta-
    alicui diabolica suasio vanas cujuslibetdelectatiuncu- tionis incommodo, recalcitrantem audivit ? Quis in
    la> nocumentum ingereret, hffic ad Dominicae passio- omni, quam suslinuit, indigentia mDrmurantem ali-
    nis injuriam, quam eodem in membro Dominus Jesus quo tempore deprehendit \ Quin potius in tanta sese
    olim in cruce sustinuit, intentione simul et memo- parcitate depresserat; et appelitum, cujus desideriis
    ria revocata, per contrariffimeditationis antidutum, acquiesc3re putabat illicitum, sub tanto ninderamine cibis in iinam
    hoc ipsum vanitatis vitium,quo(I inordinate surrep- refrKuarat: ut, siquando diversa quaelibet iu fercu- linicem con-
    serat, a se protinus eflilgabat. Sicque factum est lis apponi sibi conliiigeret, his non singillatim, ute- gesfissemel
    de aie vtitur,
    ut dum ad inutiles cogitationes sinum cordis dilata- retur. ut moris esl ; sed in una simul congesta lance
    F
    eoqve inutiles re renueret; dum linguam a vaniloquio; nianus, singula quajijue contereret sicque specialem uni-
    :

    coytfaliones peiles, oculos et cetera corporaliamembra, ne labe- ciiique sapoiem excutiens, hujus tam confusi pul-
    lietlit.
    i'entur in prseceps a quolibet opere nocivo coiiipri- mentarii faslidioso satis edulio corporalia membra,
    meret; et a noxiis delectationum insultilius libera semei tantum in die, reficiens, utcumque sustinebat,
    reinaneret, quas iuimici ssvientisastutia nunc aper- potius quam alebat. Nec existimo hoc qunque prae-

    tis, nunc suasionibus iinmittebat; et ad


    occultis termiltendum, quod per dies undecim solis tilise
    verte delectationis culinen ascenderet, quaiii in me- flosculis, quodam aestivo tempore sumptis in cibo,
    moria Dominica; Passionis, totis afl^ectionum cona- non tam suam commendabilem reddidit abstinen-
    tibus ac intentionis viribus, exquirebat. tiam, quam nostram insatiabilem curiositatem, cui
    per dies si
    10 Sed jam superest, ut ordinem materiae latius diversorum saporum vix sufficiunt cxquisita cibaria
    iiolis litim
    prosequentes ea, quu' de conversatione Dei faniu-
    , reprehensione plenam ostendit et omni confu^ione (losculis
    la: sumniariaf quadam et compendiosa relatione su- dignissiinam in hoc facto. Quis enim haic audiens, viciitat

    perius memorando tetigimus jam ad profectum ,


    ad excusandas excusationes in pecc.atis, inanibus
    legentium evidentius exprimamus. Cuiii itiU|ue aut frivolis allegaliunibus aiidebit insistere \ Quis
    Crirtia' tlivinx
    coiiatur Virgo Domini, tlamma cadestis incendii, quam du- imbeciliitatis propriae valetudifiein, ad obtegendum
    cootierari. duiii infans viderat in altari, penetralia cordis sui curiositatis sufe vitium, jam valebit inutili cavilla-
    non sine niiro devotionis dulcore perfundi, robur- tione pra;tendere, cum puellam utique teneram, et
    que virtutis suas non consumendo, sed septiformis naturali debilitate gravatam, a cunctis rebus esibi-
    gratiam infundendo, per dies singulos
    in se Spiritus libus, praeterquain a solis tiliae fluribus, per taui nu-
    attenderetaugmentari; non ingrata supernae gratiaj, merosum dierum spatium viderit abstinere ? Quid.
    sed obviis ut aiunt
    , manibus internae visitalionis
    , pro pudor ! liic dicturi sunt hujus seculi divites, ad
    dona curans admittere quidquid ad profectus su
    ;
    instar bubalorum intlatis ventribus incedentes; qui-
    Jprilis T. II :21 bus
    :

    162 VITA VEN. ID.E VIRG. CISTERC. un. i.

    A bus artificiosa cocorura industria vix ex omnibus c Riiscum sive Ruscus foHa pliiribiis spiiiis armala D
    EX uss. mundi facultatibus exquisita ferculorum varietas ad habfiis, eaque semper viiidni, Teutonibus vulijo dicitur
    nucoMS quo miser stomachus, non ad Hulst rusch autein apud eosdein
    votum elicitur, Suffi- : imiic jiincus, aut
    cientiam iuipleatur, sed ad sui corruptionem ac to- cespes juncosus.
    tius corporea[! roolis eversionem potius obruatur ?
    Sed et hanc in vestimentorum aliarumve quarurali- CAPUT III.

    bet rcrurn usu, quas ad propriam suflicientiara con- Stigmata Christi inflicta corpori et sublata.
    suevit humana sibi necessitas appHcare, discrelionis
    virtutem semper liabuit; quamdiu Miillum exinde
    ut, J\_t quoniara, ut prajdiximus, totara in nieraoria ^.^p ^^
    fomitem delectationis subrepentem ailver-
    in aniino Dominicse passionis suraraara intentionis sua; consi-
    teret, de rei qualicumque pretiositale non curans, deratiouisque locaverat, ad quam, tainquam adprse-
    ea cum graliarum actione sinipliciter uteretur. Si cipuuin el singulare praesidium, iii oiniii necessitatis
    7.„/„ j„ _
    arliculo, nieditalionis simul et affectionis
    aciem di- lemplalione
    alns rebus
    titillationem attenderet, lianc ipsani a se cum suae rigebat; volens pius misericordiaruin Doniinus elec-
    '^l"'""''
    delectationisodiosofuiniteciintinuo removeret. Nuin- ta; sua;, vicissitudine gratissimae retribulionis, oc-
    Kcupata,
    tvilal a- quam vero in affectatis sordibus exquisitisve deliciis, currere; suaeque injsteria passionis,ad sibi conipa-
    ceuum, cum hj-pocriticis et vana; gloria; cupidis, aliquam in tienduin, novo quod:imet salisinauditorenimordine,
    se frivola; delectationis occasionem accepit ; sed in vicinius coinmendare ; sanctorum vulneruin suorum
    omni reriini usu simul et liabitu, sub conipelenti .«e iniagiiiariaqu;ed:im stigmala, manibus, pedibus nec
    f/ hijpocrisin ; mediocritate continens, et nulla jiarte liniites a'qni- non et lateri sancta; Virginis bis diebus impressit
    tatis excedens, liiuc curio.^ilatis, inde vero vauitafis et quaj dudura in criice, pro redemptione totius
    offendicula studioso conamine declinavit. mundi, Salvator noster Christus ex clavorum confi-
    ,. .. , . .,. ejus stitjmata
    12 Quid autem de corporis sui castigatione car- xiune sustinuit. horum venerabili sponsa- sua; gra- accipitin
    nisque suaj inaceratione dicturus sum, cura tanti tissima nionumenta, non tain in memoria retinenda, corpore.
    li ponderis iniportabile detrimentum, qualiter raulie- quain in suo corpore ])erferenda, jucuudo satis et "
    ttm die 1100 bris infirmilas absque vita; periculo per multa tera- insigni miraculo coroniendavit. Siquidem in locis
    vlclbttsjenm porum ''""'"' ^''"'-
    intervalla suflerre potueril, ab huraanis sit manuuraaut pedum, illis scilicet iam inaiius ne-
    ubi
    n ^ lorunt d.versi
    pene sensilius alienum >. Nam aliquanlo dierum j
    desve Donimici clavorum
    ,. 1 ..
    punctionibus arcebantur, coioris
    spatio persingulosuudecies centeuis genuflexionibus quidam diversi coloris, repnesentatio-
    qu.isi circuli

    tl saMat terram tetigit, el totiens repetitis orationibus aut nes quaeilam stigmatum intrinsecus siraul et extrin-
    Dtiparam ; decaiitatis eodem numero Matris et Virginis Iicata; secus exereverunf : qii;e, pervioruni instar vulne-
    Maiiio salutationibus, iinmenso Spirilus saucti favo- rum, totam superficiem occupantes,
    illarura partiura
    re, lassata genua strenue supportavit. Taiii asper- rairaculosura valde de se cunctis, ad quoruin perve-
    riniis quoque spinaruni virgulis aut acuminatis cu- nere notitiam et aspectura, eo tempore spectaciilum
    juspiain, quam vulgus c roscum nominaut, arbuscu- prsbuerunt.
    la; fiiliis omne corpnseuluui, ultra naturalem pene 14 Quid enim miraculosius, aut quid jucundius
    susliiientiam, flagellabat assidue : ut copiosi cruoris excogitari, vel liuinanis valet aflfectibus pr,-esentari
    ;
    rivuli ile plagaruia ca;dibus effluentes, a supremis quain antiqua Christi stigmata nostris temporibus
    corporis partibus deorsum per talos usque decurre- in virgineocorpore renovata, passiouisque Domini-
    ''<*"''.<'' -"' i'espersioiie satis horribili inirum in mo- memoriale redivivum et indubitatum de se \irie-
    clnmfam cae
    innjna duni ipsos quoque cura pedibus calceos irrigarent. bentia nionumentum, nonjam imaginariis aut raen-
    sanriuinis Nec Iiis tanien contenta suppliciis aut tornientis talibus considerationum aspectibus intueri, sed cor-
    eirusione.
    jusuper et singuhi sui corporis inembra, quibus poralibus in palara oculis speculari ? Lateris etiam
    olim
    deliquisse se ineminit, id est, faciem, manus,
    pedes aperturam taiii hiantein et patulam aliquo tempore,
    et sirailia, singulari castigatii.ne disciplinamlo
    per- loco quo Chrisfi latus transfossum extiterat, lia;c pcr imlnus
    docuit sicque nun ex pectore alieno, sed ex
    ;
    sanguine Christi passionis a;raulatrix et socia persensisse '"'<'''"
    pruprio, gratissimum omnipotenti Domino
    per dies dicitur ; quod in eodein, adinstar oblongi vulneris
    singulos holocaustum, ut suavem in ara °",'"a'/l'/"'
    corporis sui patefaclo, ad hepar usque piogrediens, halitus per
    "'^'"""n'' '""olavit. Tantus qiiippe
    'rcrZT"" devotionis fer- ipsa corporisinterstitialaberelur. Quo nimirum loco
    vor eo teinpore cor sancla! inulieris accenderat,
    Q tam anxiara et acerbain doloris et passionis snsti-
    tantumque supernarum virtutum desiderium K
    ejus nuit punctionem, ut ex propinquis quidam, ejus ,ali-
    raeiitem inflamraaverat,
    cmn acerim
    ut in oranibus quiE agebai quando dolori coinpatientes, indumenta, quibus ope- P^ncHone
    soluin Deuin teslem et cunscium secretoruni suoriim riebatur ad nudam usque carnera extraherent, et
    expeteiido, noii de Confessoris sui
    speciali licentia ad ejusdera levigationem doloris, ab omni vestiraen-
    tam arduum iter pa;iiitentialis
    industriu; transmean- torura obstaculo, non sine poenali tamen molestia """ ^''""'
    dum arriperet sed a semetipsa suis impositum
    ;
    hu- totara lateris superficiera expedirent. NuIIius
    enim
    "'.'='•'' ""l""'''-'''ile, devote simul
    et strenue bajiilaret.
    Mactum
    n.,, saiis rei materialis attactum in eo loco sine gravi Ia;sione
    ^"1""''^'." '^'"" '''"^"' venerabilis vita; viro,
    consci. quem in sustinuit quapropter etnendi, quo vita; sibi neces-
    :

    omnhim Oonfessione sibi elegerat, ipsuiii


    pa;nitentia; sua; te- saria qua;ritare consuevit, oificium, eo quod
    Ccnfusano. norein, iiou aperta, sed summaria colura
    quadam relatione ad latus irapediente dolore sustinere nequiverit,
    detegeret: et is ad liquidum, eo-
    quod referebatur ad- dera in tempore sa;pius iutermisit. Manus
    vertere non valeret ut secundura consuetudinis
    etiam et „„ „,„,„ ^a
    modum, ad tolerandos
    ;
    su» pedes m locis pra;dictis, liis videlicet ubi circulata m„n„um ei
    ipsos
    pienitentia; sua; labures stigmatum superficies eminebat, tam \iehementi /'"'"'" '"<:''
    lorti zelo
    sesecoustringeret, in suorura Ise.
    remissionem sionis angustia premebantur, ut vel leviter '''"""" '

    peccarainum eidem injuiigere Iiis locis


    .tuduit et ad eorum :
    aut digitum superponere, vel rem quaralibet
    suflereutiaui, non tain illius
    corpo-
    provocatus instantia, ralem absque dolore gravissimo non valuisset
    q
    um propn, deceptus ignorantia, aliquo
    suis eam adraol modo contrectare.
    nilioiiibus incitavit.
    15 Capitis quoque circuraferentiam ex omni
    parte
    ANNOTATA. tainvehemens tesio comprimebat, ut nil miiius
    quam
    ''"'"''''
    ''"f''''

    a m. CoMenioncanmn, felicitatum spineam coronam porteudere videretur,


    qua;sanctis- c/™"/T«in»-
    b Neuraa
    Neuina quii
    ,u,d ut
    simo passioiiis terapore, pungendo simul
    sit diximus
    dix, G A,.rm. „a Vilan et cruen- "»i mlciur
    Notkeri Balbuli num. 34 S. tando, caput Dominicum ambiebat.
    Quoties autem P"'l"'dcre:
    vel a patre vel a proximis aliquara
    conturaeliosaj
    persecutionis
    ; :

    DECIMA TERTIA APRILIS. 163

    A persecutionis injiiriaminnociia Chrlsti tiro sustinuit, virtutem, quam in liujus mente longe mirabilius ad
    toties in pr:vfatis Incis vires suas ipsa doloris angus arduum perfectionis culmen excrevisse conspicio :

    tia renovavit : ob iioc scilicet ut exterion molestia, qu» dum tantfe dignitatis privilegium accepisset a
    quam lingua raalignantium intiilit, ipsi suo capiti Domlno, tantique iniraculi digna reputaretiir prae- ct ejus
    eremplo
    Jesu Christo, quondam non dissirailia patienti. di- rogafiva et honoris titulo, Christi tamen hnmilita-
    Cliristl
    gnae compassionis vicem ipsa rependere disceret tem his longe prEeferens, ad eam potius iiitentionis liumilitas.

    poiissimum ^" prnprio liEsionis incommodo. Pominicje passionis aciem erigere malnit, sine qiia salutem aniraae su;c
    ttuiii injuiiam injurias intra se jugi memoriae retinendo, per viam procurare non pofuit; quain ad populares applausus
    Matam patientise, quam .'^uis sequ.icibus ipse Dominus olim animum inclinando deprimere, quos perfectorum
    jiatlfw
    prtecedendo monstraverat, innixa super dilectum aliiiuis vlx umquam absqiie vanae delectationis vi-
    suum po.st illum inoffensis gressibus ambularet. tioso contagio declinavit.
    Qnalis autem .lut quantus is dolor extiterit et liesio- 18 Quodam etiam tempore paiiper quidara, ab-
    sionis acerbitas, quam in locis eisdem Dei Virgo su^e vili satis ado-
    jectissimae form;e pannosique cultus
    persecutionis tempore toleravit, sicut nullo rerum pertus schemate, quasi petiturus liospitium, ante
    materialium instrumento, sed solo nutu divinae vo- fores cellulas Deo dilectae Virginis astitit; ac intro- Pauperem
    lunt.itis illatnm excepit, ita verborum ordine visa sibi
    nullo mitti se pausandi simul et hospitandi gratia, planc-
    cxcipcref
    decl.ware potuit. Ipsa quippe miraculi magnitudo, tuosis vocibus humiliter exoravit. Quein cum Dei
    sensus humani rapacitatem excedens, sicut humano famula, miro compassionis affecfu , velut egenum
    non valuit intellectu concipi. sic etiam vocali de- aliquem, in cellae suiv receptaculo suscepisset ; ejus-
    monstr.atione non potuit explicari. que mendicitati propensa devotione compatiens, ad
    16 Videns itaque Dei famula praefata stigmata lo- praeparanda sibi vitie necessaria sua? devofionisobse-
    cotiatur
    cis snpradictis tam firmiter impressa cnnsistere, quium applicare cn-pisset ; alteram in hoc facto se
    slidntnta
    afiscotKlere, qnod nuUo valnisset ea medicationis aut cliirurgicae Marthain exhibens, quod olim illa Chrisfo capiti,
    et
    cnrationis artificio removere; primo quidem hiEo ha-c ejus membris ob araorem Christi devotione
    ipsa, multa diligentia mnltoque conamine, praeser- qiia valuit impendere cupiens, ac circa frequensmi- E
    maxime eique minis-
    tim illa qu;e prajferebat in manibns, occiilere stu- nisteriuin diligenter invigilans, et attendens ; ecce
    maituitm. trare cupienSf
    duit, et humanis aspectibus ea subtrahere, quae pra5- pauper, de qiio sermo noster exorsus est, ad hospi-
    ter humanam indiistriam in suo corpore sohi divin^ tam suam reverenteraccedens, in faciemilliusastitit,
    virtutis operatio consignavit. Sed cum incassum in ejus propriis manibus, ut sibi visura est, pectusape-
    liac absconsionis diligeiitia sese laborasse conspice- ruit : ejusdem pectoris aperturam introiens,
    et per
    ret (ip«a quippe miraculi novitas a proximorum no- intraqiie seinetipsara totum sese recipiens, ac foris
    titia diutius arceri non poterat. eo quod doloris an- disparens, penitus introivit. Mira res et a longe re-
    scd tion valet
    gustia, quam sustinuit in his locis, sua se prodiUone troactis temporibus admodum inaudifa. Ne tamen
    foris dispa-
    detegeret,et mannalis opera, quavitae sibi necessa- ex rei novitate legentis animus diutiiis maneat in reiitem per
    ria qiiotidie qiiaeritabat. ipsa qiiae in manibus appa- suspenso, si mysterium apertius in- apcrlum
    quishujus facti latus

    rnerunt, diutius a proxiniorum abscondi conspecti- dagare vohierit, quis iste pauper exfiterif, et ciijus intra se
    rmipitf
    bus prohiljeret) timens, ut post accidit, ne fortassis rei gratia petiturus hospitium ad Dei Virginem de-
    hiijus miraculi novitas ob sui raritatem in populo clinavit, evidenti demonstratione conjicere poterit
    vulgaretur, et proinde tamqu.im clari nominis ali- ex post facfo. Nara subito mens Idae venerabilis
    qua fnturi» temporibus a populari freqnentia cole- tant.o paupertatis abjectionisque desiderio cospit
    remr; omnipotentis Dei clementiara effiisis precibus intrinsecns inSaramari, ut omni, qua se pristiiiis
    precihus a exorare coepit obnixius, ut et pivcfuti timoris occa- diebus astrinxerat, abjectionis et vilitatis injuria
    Dco ifiipetrat sionem a corde suo repelleret, et ea, quaj pr.xdixi- exemplo conceptum
    non contenta, mirabilis satis
    cjternam
    apparenliam
    mns, a suo corpore stigniafa removeret. Qui cle- desiderium cordis sui continuo patefaceret ; et quid

    reinoveri. menter eam exandiens, ipsa« qiiidem cicafrices a virtus divina, per infusionem gratia; quam accepe-
    locis, quibus olim impressae fuerant, penitus aufe- rat, operai-etur intrinsecus, inusitato quodam rerum
    rendo dimovit; sed doloris pristini l<esionem ab ordine foris iUico deinonstraret. Mox siquidem
    eisdem locis ex toto non abstulit. Nam omni vitae propriis exuta vestibus, ad reclusorium quoddam mirahili
    ^ratix divinx
    aua; terapore, quotiens extrinsecus aliqua malignan- habitioni su;b vicinura indihite confngit ; ibique vili
    «fflictu.
    tiuin injuriosa niolesfia grav.ibatur. foties in pra>fa- quodam pannicnlo se involvens, et maffain vice chhi-
    sed retinet tis locis ipsa doloris acerbitas continuo renovata, mvdis desuper circumponens, alioque vili satis ope-
    doloris scnsum (am ad perferendum a;qn,inimiler proxiniorum injn- riinento faciem suam involvendo snbinittens, per
    rias, quam ad recolendiim eas, quas pro se susti- vicos et plateas, tali redimita schemate, per loca
    nnerat Ciiristuspassinnisangusfias, talibus eam. ut qu;e magis erant hominum frequentia constiputa, vili npirimen-
    sic dixerim, admnnitionibus hortabafur. coepit ambulando procedere : sed et ubicumque lo tecta.

    17 Atfendaf igitiir et miretiir qiiisquis hxc au- cultis vestibus olini incedere consiieverat, et popu-
    In liis elvcet dienilo legendove cognoverit, quanti meriti qnanta3- lares aspectus per habitus ostensionein in se duduni
    '
    siurinlis amor nunc, velutamenset fatua, velut fntua
    Clirisli erija
    qne dignitatis apnd Dominum haec ejns electa fnerit; superba reflexerat; ibi
    amlmlat ;
    Miim, cni pro spirituali munere propria passionis sus sfig- monstruosuuuiuoddam hnminibus priEbensde semet-
    mata bajiilanda commisit: et quos pro totius mundi ipsa specfaculum, incedebat.
    redempfionc Dominus Jesus olim in suo corpnre 19 Quoilam etiam ternpore, cum in ecidesia sa-
    cruciatiis dolores(|ue susiinuit, lios ad specialem crosanctis Missarum :solenuiis, liis snis ailoperta

    amnris sui commendationem in hiijus famnlae suae schematibiis, interesset; et a neraine cognita, cor
    tempore Mi-^sx
    membris virgineis assidiie rennvavit. Mirentur alii suiiin in orationibus et gratiarum actiiuiibus, in eopinsuin
    Dominic^ passionis insignia nostris temporibus in pricseiitia salufaris IIosthT, dilataret ex nimia gra- siinrriimein cx
    ;

    superefflnenti ilulcedine, (irc rt naribus


    virginali corpore renovafa consistere : mirentur an titudine ilevotionisque
    riruitd.t :

    tiquorum vulnerum Christi stigmafa, post tot tem- quam tunc in anima sentiebat, ex ore simul et na-
    pornm interstitia, in membris virgineis iternm ribus tanta sanguinis abiindantia confestim eriini-
    enilescere; quas non persecutoris lancea, sed sola pendo ca-pit effluere, quod ipsuin quoque pavimen-
    pietatis divina; clemenfia; non cnicifixoris acerba tum ecclesi^E visus sit in multa copia, circa loculum,
    crudelifas, sed sola fecit individna caritatis integri- qiieni ipsa Dei famula jacensoccupaverat, irrigasse.
    tas apparere. Ego vero h.TC non tam admiratione (Juod aliis quoque temporibus eidein frequentiiis
    iigna censeo, quam eximiam humilifatis piet.atisque accidisse dignoscitur ; cuiii scilicet ex amore divino,
    concepto
    ; ;

    m VITA VEX. IDiE VIRG. CISTERC. ub.


    A roncepto supra rapiintateni humanarum Tirium in- cessisset; videns calicem super illud, ut erat prae- D
    parafus ad explenda sacrosancta mysferia, consis- cj" nimto
    terniB suavitatis abundanti duiceiline frueretur. Cura
    ""
    HDCOMS tentem tam forti.ssimo desiderio mox ex eo bibere
    itaque yenerabilis Cliristi paupercula, per ilies ali- ; j,",,,"^"
    CO^FKfS,
    quot in eo quem piwscripsimus Iiabitu, vilis et ab- concupivit, quod ad locuni unde pi'ocesserat eodem desictcrio

    jerta, sicut in propriis, sic in oninium oculis videri accensa desiderio rediens, et illiiis jestuin intracor-
    sinml et reputari gestiens, inccssisset ; tJinilem a dis sui receptacula coarctare noii praTalens, in

    propinquis cognita, et non ficte seii veraciter ab tantuinei fr^ena laxaverit, ut impetuoso suo cona- ca/iiositm

    iiis insana pariter et phrenetica i'eputata, ile cunc- mine, coiifestim ex ejus ore simul el naribiis, ini- ""lawtiem
    i i millil
    1 ,

    tonim assensu, ter uno ilie ligatu, ter loris forti- mensos cruoris nvos excuteret; et donec aa percep-
    ab jtrnpmqitis
    lit phreneticu lius et vinrulis est astricta. Seil interim Dei Virgo, tionein Host,ia: salutaris a Sacerdote perventum est
    Ugatur, cujus mentem in anluo patientia! culmine fervor endem tenore, per ipsas oris et nariuin aperturas,
    ipse i^aupertatis et ilesiilerium abjectionis erexerat, eamdein saiiguinis inundafionem absque quovis in-
    et in Deo terstitio jugiter elTundere non cessaret. Mira qiii-
    onmeiu qiiani ex his exceperat injiiriam parvi peu-,
    tsultal.
    ilens, foris quiileu) vinculis compcilita, seil interio- dem liiBC, iiisi tam iniraiidis succerlerent plus mi-
    ri corilis invincibili libertafe munita, pro susceptis nmda. Prwfatus quippe Sacerdos, quamquam eo
    contumeliis in Dei lamlibus exultabat. Cum vero tempore Dei Virginis nulla propinqnitatis aut pri-
    processu temporis nullum in ea vcsaniae vel amen- vatai familiaritatis attinentia jungeretur; interna
    tiiP foinitem invenissent, ac pi-oinile solutis eam tamen, ut creditur, inspiratione pra^ventus, expleto
    vinculis libertati pristina^reililidissent; ipsa quidem sanctse perceptionis officio, confestim ad eam niin-
    tanto gauilentius ibat a conspectu concilii, quanto tio destinato mandavit, ut ad se remoto verecundise cogite impedi-
    dignior habita fiierat pro noiniue Jesu contumelia simnl et timoris obslaculo cnnfidenter accederet, et '" ""?""
    '
    attrectari. suo plene safisfuciens desiderio, de ipso calice bi-
    bere non tarJaret. Quod quidem ob niminin sangui-
    CAPUT IV. nis efliisionem, qua, sicut prajdictum est, adhucju- j,^

    H Eucharialia nb Aniifln rnllitla. Amnr ertja giter arcebatur, efficere non pra}valuit.
    Christvm. li/fccliis Ct.tlkiqriii pii. 22 Quam efiam ob caussara, ab ejus innunda-
    tione post paululum expedita, prorsus infecto ne-
    X er idem quoqiie fempns , quo , despectis mundi gotio, cum suo desiderio tristis ad propria remeavit
    vanitatibus, ad perfeclioris vifac fastigia cceperat ubi cum anxie fervens et ffistuans, aut quid faceret
    aspirare, validissinniin in corde suo fertur conce- aiit quo se verteret ignorarel; cujuspiam tandem
    pisse desiderium, percijiiendi crebro viviflcum Do- adreptans Corporalis particulam, quod ob reveren-
    minici corporis Sacranienfiim. Sed cum hiijus de- tiam Dominici Sacramenti jam dudiiin a quodara '^^""^'
    siderii sui fervorem aliqiianto tempore. cum ingenti emissione
    suorum impetratum acceperat, et in se- saiit/itinis
    iamiliariura
    fa?dio simul et cordis angustia, tolerasset
    ; et ta- cretario suo latenter absconditam cum onini reve-
    Eurltaristiavi
    iiienconcepti fervoris a^sfnm Confe^sori suo pafe- rentia conservabat et hostiara quoque non conse-
    ;

    mmerf lacere non piwsnmeret ac pra-ter ejus consilium


    ;
    cratam, itemque diraidiara, ut vel sic ardorera sui domi hostinm
    citpieiis,
    et assensiim per afTectuni operis ipsi suo desiderio desiderii saltem aliquantulum mifigando restringe- non consecra-
    safisfacere non auderet affuif electa^ su», pro se fa- ret, avidissime devorando glutivit
    tam sumit :
    nec a Coii-
    ;
    sed nec sic :

    liter a!^tuaiifi. divina" piefatis altissiraa niiseratio.


    /eesinlo iijisa fervor ille prsevalidus oranino, quamquam tali focil-
    petire. Nani qiiod impediente verecundia sicut prajtactum lalus medicainine, conquievit. Ilis ergo taliter se
    est, expetere non audebat in publico; compassivo
    habentibus, ecce Sacerdos quidam ei faiuiliaris et
    miseratlonis suse remedio tam illius affectui consu- intimus, ex sequenlibus aperte
    divinue pietatis, ut
    lens quam rubori, piwfer oinnem humanoe virtufis conjiciiur. inspiratione praeventus misso nuntio ,

    indusfriam, Iioc ipsum electam siiam conseqiii mi- Venerabilem Idam protinus ad se accersivit in cu- :

    rabiliter annuit iu secreto. Siquidem eodem fera- poslea svb


    jus praesentia confestim ad altare Missam celebra-
    pore frequenter arcidit, cum Sacerilos, ut moris
    iit
    alta Missa
    turus acce*sit, Sacrosnnctam ei Dominici Corporis commiinical.
    est, in altari sacrain Communionem acciperet ha;c, ; etSanguinis communionem tradidit . et sic tandem
    in immensum dilafafo dosiderio cordis sui sacratis-
    demissa, post mysteriorura expletionem ad
    in p:ice
    simuni pignus Hostia' Sahifaris, Angelico perlatum
    sua cum gaudio repedavit. Quod autem non casu,
    ut credinius ministerio, suh eodem momi-nto tem-
    F
    ali Aiiifeh sed divino nutu, hoc ipsum gestum extiterit, ex hoc sacerdote ab
    attalam sttmit poris et ore reciperet et
    sapore disrerneref , ac ef iain manifesle probatum innotuit; quod idem Sacerdos, •K'pe'l'"iciilo
    ijiso denfium suonim officio masticaret. Ex quaper- quod:im gravissima; fentafionis exasperatus incom-
    ceptione tanta m^^"„"'''
    nimirum jiicundifatis et spiritualium modo, divina mysferia sub eo tempore rarissime
    (leliciurum dulcediue rejilebatur in corpore
    parifer celebravit nam ef pr;ecedenti die siiper lioc a Dei
    :

    et mente, quod non verteretur in dubiiim ipsum


    Virgine supplicifer exoratus. nequ.aquam in crastino
    sanct.itatis auctorem eo fempore
    cum gratiarum se celebralurura responderat. At verosequenti noete
    suarum chai-ismatibus adfuisse. A'ere mirabilis Deus pro liberatione sua, cum multa lacrymarum et ora-
    in Sanctis suis, qui priusquaiu
    invncefiir, illorum tionum insta^itia, Chisti famula laborante; Sacer-
    occurrit votis, annuit desideriis; elquod
    necessitas dos idem a sua; tentationis .incorampdp prster ,
    indigentium vix inultiplicatis precibus
    assfeciitiiram spemsuairi, adeo convaluerat iit'libera 'mente, gau-
    ;
    se forespcraverat, bor, eorumalfectiones
    annuendo dens et. Deo gratias agens, eodem 'sequijnti die pe-
    pra^veniens, inipartitiir manii gfattiila^piefafis.
    Vere fitionera sancta; raulieris explere safageret : ad
    sanctissimum sancfa» Vii-ginis desiderium dixerim,
    cujus expletionem assensum priuv impendere, supra
    et omiii laudis obsequio prosequendum,
    quod to- dicfo gravatus incommodo, denegaret.
    tiens repetitis vicibus, nt in
    suo robore flrmaretur, 23 ejusdem quoque processu temporis, hoc
    S^ib
    de ciplocwlesfe recipere meruit alimentum.
    suse devotionisohsequiisaddideratIda,Virgo Christi "'"• »•
    21 At quoniam de vajidissimo sancta"
    Virginis venerabilis, ut speciales quasdam Horas affectione
    desiilerio mentionem fecimus, superest ut cet^era
    pra^cipua quotidie decantaret, in hiinore sancta; et '""">'""<''"»
    qua? rie ea referendasequuntiir,
    confinuato sermone individuaj Trinit:itis.Quadam ergo die.cum ad
    supenoribus aunectamus. Quadam idle-
    itaqne die, cum gendo pertingeret, quod eisdera Horis insertum esse
    ex more cum ceteris, oblationem
    suam immolafura dignoscitur, videlicef, EtVerbum caro factum
    Doinino per manum Sacerdotis est et "tbum cara
    , eodem tempore habitavit in nobis, (quod quidem ex
    Missarum officia celebrantis, .loannis extrac- ractum sst.
    ad allar
    are cominus ac- tum Evaugelio pra;fatis Horis inscribitur et in Joan t, 14
    ; his
    suo
    :

    DECIMA TERTIA APRIUS. I6B


    suo l-ocPSatis congnie juxta
    raalerfe cot^onantiam quam involuntarie, supplicantis tamen precibus D
    att-dptatur) ecce verbum id,
    quod liiigua formavit et aoquievit.Siipervenieuteveronoctis crepusculo, enra bx mss,
    ore protulit, in carnis substantiam
    tran-formatum, amba; simul in eodem solario consisterent, et de su- ilCGOMS
    eorlem temporis momento, tlivina! CONFKSS.
    virtulis operatio pernffi felicilati^ gandiis, de raundi niiseriis, inferni
    commutavit; ipsam deniqne carnis
    sub.laniiara et suppliciis, Scriplurarumve salutaribusraoiiitis, ipdi-
    carni.^ stib- ore sentiens et sapore disculiens,
    prius, ut moris est ficatorios serraunes liinc inde proponerent; Virgo
    slantiam IR masticatam ad interiora trajecit
    ore stntit. et factam in ore :
    Domini nullam interim, ut solebat, interna; suavi-
    suo sicut mel dulce, ut abum ^^^ ^,^
    ciijuslibet generis tatis dulcedinera in raentis .arcano senlire pr<evaluit.
    'pie'iatis'T°"
    cibum, noii plianfastice, sed veraciter
    def^lutivit. Qua ie re tantam intra se sub eodem tempore moe-
    Commtinica-
    24 Sed quodam tempore, cum ail sauctam
    et alio
    roriset tTistilias lEesionemexcepit, utsensum proinde
    tura, ncscit Communionem una cum aliis quibusdam religiosis naturalem absque dilationisinterstitiofunditus amit-
    guomocto accederet; ac pra; desiderio, quod
    ad perceptionera tere formidarit.
    dcsideriitm
    vivifici Sacramenti tunc meiite
    suum cxplicet. conceperat, t"l;i spi- 26 Hiijus ergo sterilitatis, ut erat magni deside-
    ritualibus delioiis affluens abundaret;
    unum illorum rii,nimis impatieas, omnipotentis Dei cleinenliara
    sic allnciuens, nesciens quippe quibus verbis affec- interpellare coepit instantius, ut mceroris sui nebu-
    tum suum digne satis exprimeret, Eanuis, imiuit, lam raanu solita; sua- pietatis a corde suo detergeret,
    post preces
    et devoremus Deiim. Quam utique
    verborum seriem, et consueta supeniffi claritatis abuiidantia teiiebro- ftisas
    quamquam confiiso satis ordine
    promulf;atam, ex suin sua; raentis ergastulnm illustraret. Sed quid
    amoris tamen serretario in mediiim prosiliisse
    non plura? Vix ad expletionera suie orationis verba for-
    dubitavit. quisquis adinstarsanctJE
    Vii-ginisafrectum maverat, vix ad prosequendum inlerpellandi studium
    habere se senserit amorosum. IM.is quippe vera-
    animum excitarat; cuin ecce respicientes arabffi vi- conspicit CCE-
    citer amantium ita se habere dicitur, ut eorum in- derunt cislum aperiri tum aperiri,
    splendoremque nimium ex
    ,

    tentio vel affectus, eo quod verbis expliiari non eodera. ad instar corusc.itionis elapsiim, super ve-
    valeat, non exquisito verborum scheinato,
    sed iu- nerabilem Dei faraulara abiindanter effundi; totam-
    3 oondito quodain et semiplene formato dictionum que simul intus et deforis velnt a solis radiis, co-
    E
    5™ ,m Sacra- ordine, potius
    .

    scque illu-
    "" entum
    innolescat. Ut aiitera sacratissima piosissime perlustrari. Exqua nimirum illuslratione, strari.
    in alttr piscis Ciimmuniune percepta, Dominici Corporis Sacra- tanta snpernffi jucundit:itis afflnentia mens illius
    a se sumi menlum ad giitturis ima descendit inox in pistis, aflfectusque replebafur interios. tamque
    ; spiritualis
    ut sibi videbatur. substantiam
    commutaliim ab , immensitate dulcedinis ejus inebriari ccepit animus, tjaudio peT'
    interiori parle gutturis ad medium usque
    ventris, ac si tutus ad inebriandiim in ipsara cellara vinariam f"'"^'''"' «""^
    capite deorsum inclinato, semetip^am in longnm """'""
    ex- eo tempore fuerit introdurtus. Videbat enim rorpo-
    tendit; et totum illns spiritum faucibus
    absorbens rali, ut postea referebat, intuitu, coelum, in eo loco
    suis et in proprii ventris interiora trajiciens, ad a qiio claritas ipsa prodierat, in longura pariter et
    instar pisois ad cibum hiantis, avidissirae deglutivit in latura, ad mensuram longioris corrigise seu funi-
    qnod non solum in ipsa perceptionis hora, sed per culi . quasi scissum in superioribus aperiri ; quam
    totum diei illius spatium, intra .se jugiter actitari ulique fissuram et illi eodem loco quie secum iu
    ,

    sensisse dicitur ita rei processum consederat, ad majorem rei cerlitudinem demons-
    ;
    et ordinem di-
    vina cb.inentia disponente, ut qua; corpus Domini- trare quidem voluit sed fantus eo in momento
    ;

    cnm S. incfci quadam voraverat aviditate, ab eo vice mentem ipsius socice miilieris stupor ac hebeludo
    yersa non ad conNumplionem. sed ai felicem ejus depresser.at, ac cordis intiraa pavor invaserat; ut
    incori porationem, non sine grataquadam et jiicunda non solum sursum ad videndiim, quod fieb:it iii sii-
    vicis' jitudine voraretur. Sed quid mirum si superiiaj perioribus, a^picere non valuerit; vernra etiamamen-
    virtiids operatio, qiwjnnam in ventrepiscis oliinab- tis instar et fatue, vel qiiid faceret aut quoinodo se
    sorj )tum. et a inaris ituctibus couservafum, haberet, pavo-is obtenebrata caligine, penitus igno-
    iterum icste kujus
    cui n vohiit eduxit evomitum; hujus famiila} quoque rarit. Testis tainen liujiis miraculi post, omni vilae f^''-
    su' fispiritnm, per Sacrainenti fuit raysteriuin in pis- suge tempore, fidelis etverax appaniit : etmiraquse
    fi specie comrautatum, intrase glutivitabsorptum ;
    s circa Dei fainulam , annuente superna clemeritia,
    c i qiio, relut in tranquilluin cordis et conscienti» videre meriier;it, iusinuatione veridica multorum
    ) jortnm, deniio, cuni voluit, eduxit in aridum a pro- : notitia; postea corairiendavit. I^

    cellosis fluctibus mnndi.eo celerius quo liberius,


    expeditum. Quid etiam miruin, si Verbum qiiol in C.\PDT V.
    utero Virginis Caro fai-tiim, in Saiictirum curdibus Cerevisia in vinum mutata: Piscium et avium
    labitare disposuit, in hujus qiioque Virgiiiis utero, accursus. Adiniranda exlasis in festo Epi-
    <3ualiter et quomodo voluit Inc-irnationis sung mys- pltanix.
    tena renovavit. Maria deniqne Verbiim divinitus
    incarnatum, ad salulera omniuin, in mundo pirien- X er illorum qiioque temporura intervalla, juven- cap, in-
    <io produxit : et ad salutarem anira» suie pastum, culaquffidam, quae semet aiite paucos dies, abjectis
    huc ipsum Ida ^'enerabilis vice vers:i, per Lectionis seculi vanitatibus, ad Beghinarum acollegiura, vitie a
    esum, in alvi sui receptacula delegavit, simul et veste mutata, eonlulerat; et aliquantnlum Juvencttlam
    Begliinam,
    23 Alio quoque tempore matrona quffidam , ei teraporis, in progressu religionis sanctie, oranipo-
    ne.\u familiaritatis astricta, devotionis caussa cum tenti Doraino strenue militar.at; instigante bonorum
    ea pernoctare disposnit. Ad tem-
    quain cum statutn omniura inimico, paiilalim cceperat a sancto propo-
    pore deelinasset, et omni caritati^ et devotionis ob- sito tepescendo deficere quam etiam a recto tra-:

    seqiiio, taraquam sibi fiimiliarem et notam, Dei fa- mite versipellis adeo frandulenter aliduxerat ut ,

    afi ynafro»m mula suscepisset; nocte superveniente mulier pere- quasi canis ad vomitum reditura, jam jam habilura
    grina lectum in solario, quo VirgoChristi decunibere assumptie religionis abjicere, et inund;inisquibus re-
    siahtentem
    consuevil, utcuin ea pariier in vigiliis et orationibus nuntiaverat vanitatibus se denuo proponerel immis-
    od seculi
    ac sanctis collationibus eadein iiocte persisteret, cere. Quod cuin ad venerabilis Iil;e notitiam perve vanitatem
    redtre.
    consteriii sibi devotis precibus exoravit, Quod Ve- nisset, et qualiter aut quibus occasionibus antiqiius
    nerabilis Ida, pro eo quod secretorum suorura tes- generis humani adversarius suis eara nesibus irre-
    temet conscium homiiiein mortalem admittere non tire jam creperat, advertisset; non tam illius indig-
    pemotitoTis
    consueverat, non libenter quidem anniiitine taraen nata neqiiitise, qu:im Iiujus compassamiseri;e, immi-
    in pits colto'
    guiis, offensionis obicem cordi mulieris injieeret, quam- nenti periculo sese constanter opposuit; et evocatam
    ad
    '

    166 VITA VEN. ID^ VIRG. CISTERC. lid. i.

    frequentia sequestrata remotius, aforis aus- D


    ailse iuveiiculara fluctuantem. ac in suum
    trirlinium pul.ari

    tS MSS. nunc blanilis ailmonitinnibus, nunc cultaret : ubi cum sola, ceteris in ecclesia; gremjo
    introciuctam ,
    UCpOMS consisteret, et solitudinis tajdio mo-
    duris etiam increiiationibus, prout ipsi perpendebat
    congregatis, illa
    copess. creaturs solatium affectaret: quas-
    lestata, aliqualis
    tn sva voca- expedire npgntio, suflragiis nihiliuninus orationum
    ttone corro adhibitis, ad propositura emendatioris vila: reducere dam Htriuoque sexus aviculas, gallos videlicet et
    boralura.
    laboravit. gallin.is in victus sui qujeritandis pastibus occupatas gaitos H
    continuo se coiiver- {/"Olnas
    28 Hanc ergo cum una dierum Cbristi Virgo intuens a locis remotis, ad illas
    '"'°"'
    secum prandere faceret, et vinum quod apponeretur tit. et t.alibus h.is verbis emiiius allocuta, quod ad
    ad prandium secum interessent
    mensaj discumbentium eo tempore non haberet, in- se protinus advoUarent et divinis
    inviiat
    fusam crateri cerevisiam epulanti puella; vice nec- officiis, adjuravit : Omnes, inquit, vos gallinacei ge-

    taris apposuit et sic exhibirato vultu simul et ju-


    : neris aves,' in contiguis huius atrii terminis habi-
    , ^. ",. . ', ., ,
    ,. ei Missx
    cundis vocibus exclamando Dignum, inquit, et , tantes, per potentia; divina; liomtatem adjuro, qua- i„„i/icio
    rationi satis consonum nunc existeret, ut coelestis tenus, omissis interim pastibus, ad ecclesiam convo- jiiliet intcr-

    sponsus bas suas sponsas, hic in siio nomine congre- letis. et Missarum solenniis ad honoreni uos ""'
    sanctis
    gatas, in liis suis nuptiis misso vini poculo recreuret. tri Creatoris mecura nunc pariter intersitis. Res
    Mira res, et non inconvenienter. ut arbitror, anti- mira. nostrisque temporibus quanto magis iniisitata,
    tl cerevisiam
    in vinur^ quo Christi miraculo conferenda : puella namque tanto dignius inter antiqua Sanctorum miracula
    mulatam propinat;ini cerevisiam confestim ori a])plicuit ; sed recitanda. Vix enini sancta Dei famula verbum ore
    «ffert ;
    qui dudum in Cana, nuptiarum in convivio residens, protulerat, cum ecce prajfati generis aves, ex di-
    aqiiam iu vinum cojlesti virlute converterat; in hoc versis vicinije locis undique confluentes, ad illam
    quoque nuptiali convivio, pra^dilectae .spons,Te sune convolare cceperunt: eamque tamquam matrem pro-
    satisfaciens desiderio, memoratam cercvisiam in vi- priara circumdantes, et qnasi quibusdam gestibus se
    num optimum cominutavit. Bibens ergo puella, vini- paralos ad ejus obsequium acclamantes, erectis sur- g
    qtie saporein et ore suscipiens et palato discutiens, sura cristatis capitibus. ad eam indesinenter oculo- guo peracto
    ^ in stuporem versa, magna ccepit vociferatione per- rum suorum aciem direxerunt. Stabant ergo cnnctae ''"' "'^»'"
    ,. ... ... . .,, . .. ^ licenttam.
    strepere : patr;itique miraculi novitate nimis atto- per ordinem velut imniobiles in ilbira jugiter intuen-
    nita , supernie pietatis eminentiam altisonis non tes, ac ejus animum non boc suo spec
    nieiliocriter
    cessavit l.audibns ac prsconiorum immensis vocibus taculo delectantes ; donec Evangelica leotione jam
    exaltare. Ex tnnc ergo, per hujus miraculi novita- in ecclesia recitata , revertendi licentiam ab ea re-
    tem, in sancto proposito confirmata; per arctain ciperent : et sic incliu.atis capitibus. quasi valedi-
    pojnitentialis vit» semitam, hanc Dei famulam dein- cendo ei, rursus unde coiivenerant ad loca propria
    et in sancto ceps iniitari studuit; ejus in procinctu conversatio- revolurent.
    profiosito nis suai seiiuendo vestijiia, donec opitulante divina Sub eodem quoque tenipore magnum nimis c.\p. siv.
    31 et
    cmfirmat.
    gratia, per ejus ihicatiim. ;id magna perfectioris vit« vehemensdesideriuni corsanctaimulierisaccenderat,
    pertingeret incrementa. infantis Christi corporalem prtesentiam corporalibus
    29 Accidit etiam liis temporibus, ut ad lavandum oculis iiituendi; similiterque ipsum cum Magis, obla-
    quoddam lineum vestimentum, ad stagnum habita- Exopiat
    tis digne niuneribus. adorandi. Quod quideiu deside-
    Cfirislitm
    tioni sua: contiguum Virgo Deo devota qu:idam die riiim perintegrum anni spatium fixum in eju.s mente infanlem
    linlramina
    procedcret; et ad reformandum, ut nioris est, in eo duraverat, eamque per id temporis intervallum im- cnm ^fagts
    ad staijnum candoris pristini novitatem, ipsum perfundendn si- menso sui robore non mediocriler anxiarat. Contigit adorarc :

    lavans, mul et abluendo liquoribus, siepe repetitis vicibiis, igitur in Sanctffi Theophaniie Vigilia, quo tempore
    liumectaret. Quod cum diligenti conanime sl,ans in scilicet hai-ctrium Magorum :idoratio per universara
    ripa laticis actitando perficeret, ecce multitudo pis- recitatur Ecclesiara Bethleem Herodis terapore . in
    cium diveiiii generis aggregat.a, tamquam ad desi- quamdam, sub
    celebrata; contigit. inquani. piiellain
    deratum cibuin ex iir.is laci gurgitibus ad manus Begliinali habitndivino servitio raancipatani, devo-
    Virginis adnatavit, ac in ejus conspectu. tamquam tionis caussa cum saacta Dei Virgine pernoctare:
    recreolur ex sua pra'sentia jucunilat;i, saltuosis gestibus exul- quatenus ad Vigilias matutinas. in vicina fratrii m
    niullilutltne
    tiindo tripudians,quibus valuit salutationum obse- Prajdicjitorum fcecclesia celebrandas, siraul eaiiocte
    jiiscium ti*'
    cetltnUum, quiis, ipsam Dei Viiginem honoravit. Confluel ant procederent; ibique magna cum solennitate recitan - et nocte
    C eniin ex omni parte cert,atini, alii.sque recedentibus
    dis simul laudibus interessent. Noctis ergo superve- Epiphanlx
    vicissim succedebant; et quotiens in aquam raa-
    alii
    niente crepusculo, constratum sibi lectulum arababiis
    nus illa submilteret,
    ejus apprehensis digitis, his p;iriteroccupantibus illa quidem ad pausandum ;

    suis rictibus, adinstar puerorum ad papillas depen-


    icembra composuit; Venerabilis autem Idai solita
    dentiura. adhicreliant; sicque per multum iliei
    spa- de Salvatoris infantia meditatio nientem fam fortiter
    eisi]ue pro tium, gr;ituin lura suis applausibus ei spectacuUim
    eodem in momento temporis impetivit, ut non solum
    arbitrio uti-
    exliibeb.T.it. Illa vero nunc hos nunc illos apprehen- oculis suis soranuin et palpebris suis iu'rT meiii'
    lur. dormitationem
    so.s raaiiibus, in pontein asserinum, super laii dum
    quem sta indulgere non posset. veriim etiam in tantam aeterna)
    bat, anto se posuit; et cum alios pro libitu voluntatis jucunditatis abyssum illius spiritus insiliret, ut exi-
    suaj remitteret aliosque repuneret: nulUim tamen mia spiritualis delectationis et supermc dulcedinis
    eoruin a se contrectaiido fiigavit, sed velut niatrem aliuiidantia, quara sui cordis angustia totam capere
    propriam indesinenter ejus lambeiido vel ^iigendo non valebat, miruin in modum naturalem situm e.x-
    •ligitos, hanc certatira omnis multitudo
    circumdedit; cedentia singula corporis sui membra grandescerent,
    donec ad illius nutum in profunda gurgitis,
    unda et supra mensurain solitasquanlitatis sese tam mons-
    cunfliixerat, indulta sibi licentia, renatavit. vuil* corpo'^
    truosa grossitudine dilatarent unus ex pedibus, ; ut
    30 AUiid etiam in his diebus isti non dissiraile ris dtlalafa
    inflationis hujusmodi pondus ferre non prsevaleiis,
    Dei famubc contigisse dignoscitur
    in quo : diviua) eodein tempore per medium creparet, ac per multa
    virtutis magnificauda bonitas, et Virginis sua;
    ve- post temporum intervalla suae laesionis indicium ex
    noraiul;; sanctitas
    apertissime comprobatur. Qua- vulnere Videres ergo Venerabileni
    ilemonstr:iret.
    dani enira die cum ad erclesiam, ubi Missalia cele-
    Idam, consortera puelbim immensa corporis sui raole
    „,„ i„ brantur ofiieia, niore solito processisset;
    subiit in depriraere, soUimque,cedente socia, quo simul accu-
    ^ ai.iicns, ejusanimo quod in ipsain ecclesiam
    eo tempore non buerant, lectuli latitudinein occupare. Mirabatur
    mtraret sed stans foris in atrio.
    sacrosanctum quod quidein altera veheraenter, quid hfec repentina cor- totinn fere
    explebatur in illa ravsterium, eo devotius, quo lcclum ocai-
    a po- puleutiae latitudo portenderet; et semetipsam in ex-
    pal :

    trema
    , :

    DECIMA TERTIA APRIUS. 107


    treraa statim parte constringens quo demum fine
    , terram in plateaj raedio, quasi mortua jacuit rur- D ;

    tam insolitffi rei miraculosa demonstratio clauJere- susque tanta corpiilentise magnitiido singula corpo- Kli MSS
    lllf.ovis
    tur, intra se diligentius observabat. Nec mora, Dei ris sui membra pervasit, ut nisi fortissimis brachio-
    Virgo, quaj, sicut prsdiximus, paulo ante sibi totum rum amplexibus a socia stringeretur, ipsam fore similiter rfi-

    lectulispatium vendicarat, et vix minimam illius per mediura crepaturam. gravissimo tlmore per- latatur :

    extremamve particulam accnbanti secum, ob immo- territa formiilarit. Nimis igitur anxiata puella, qiiid
    (teirt si/bito
    dicam prossitudinis suie quantitatem , indulserat; sibi faciend';m esset, eo tempore potissimura ad-
    disparet :

    niiriim dictu, totfi repente disparuit, ac corporalem vertero non valebat. Nam consortem suam, in me-
    pnL'.'-entiam alteri subducendo, penitus occupatiira dio platearuin, in eo statu, relinquere solam, non
    a se iuius locuhmi ex toto vacuum dereliquit. Tunc tam illicitum quam nefarium esse credebat : at vero
    vero superstitem nimium stupefactam, et pra; subito cl.imore perstrepere. vel alienum adjutorium voci-
    pavore propemndum in amentiam resolutam. voci- ferationibus implorare, ne forsan in populo diviilga-
    ferantem audires, et magnis claraorum stridoribus renturhujus rei celanda mysteria, non audebat.
    ejulaiitem quippe qua: pra;teritis temporibus vitas
    : 35 His ergo taliter se habentibns ecce pauper ;

    suic nil simile viderat. et quali clauderetur exitu tam qiiidam ap.atre sancta; Virginis bospitium petiturus,
    insueti miraculi prorsns inusitata novitas, adhuc in paterno limine consfitit, et hospitari se petiit.
    penitus ignorabat. .'\t vero patre petitionem admittere recusante, mCES-
    3;2 .\t vero Dei Virgo , sive in corpore nescio tiis et ejiilans hinc recessit; :ic juxta sanctam Dei
    vt pauperi
    el alHltic/a, sive extra corpus nescio, Deus scit, interim in domum Virginem iter faclens, luctuosas quasdam voces edi- hospitmm
    Deiftaram
    quamdam, Angelicis, ut credo manibus, transposi- dit, quihus, ut erat addicfus miseriis et ieruranis, procure/,
    citm jmfrulo
    eaeitatur
    Jesu vtdetp
    tam se invenit ubi gloriosam Dei Matrem in suo
    ; miseriarum suarum vana nociimentasiraul et t&rum-
    sinu gestantem friictum dulcissimum ventris sui, narura incommoda dcploravit. Ciijus vociferatio-
    Dominum videlicet infantilibiis membrrs obumbra- nem fiei faraula velut in soraiiis audiens, his inte-
    eiimque nd- tnm. conspexit : quem etiam adinstar trium Mago- rim pxcifafa, coufestim ad se rediit : surgeiisqiie
    orans cum rum. prout jam diu desideraverat, in terra prustratis protinus ad fores paternas accessit, hospitiuin pau-
    fltaijis
    genilms adoravit. At ille dignam electa; sure vicem peri denegatum a p.atre precihus suis obtinuit et sic ;

    repenilere non dedlgnans, elevatis raanihus, adoran- demum in suum, unde digressa fiierat habitaculum,
    tem se, pietate solita, benedixit. Porro Dei famula, ducatum sihi pra;hente socia, repedavit. Doraum
    mira cum ju<-unditate mentis, in matrem simul et ergo ingrediens, et pondus intira;e dulcedinis, quam
    tilium oculorum aciem dirigebat ex quo nimirum ; expra-fatis visionibus in mente conceperat. corpora-
    (leliciis Sa-
    cr*s reitletiir aspectu tuta spiritualibus deliciis affluens. et pretio- lium adininiruln suCTerrenon prffivalens; raox dnmumre-
    vii'iiim
    vena,
    sorum vultuuiii inaistimabili venustate satiari non in langiinrem v:ilidum et fortem iucidens, et proprio
    pnevalens, ab his continuatum sine quavis intermis- decumbens in lectn, diilcique vulnerata ainoris spi-
    sione visum avellere non valebat. culo, solis gemitibiis et suspiriis intentionem appli-
    33 Post paululum vero, subtracta visione quam cuit : sicque continuo tredecim dieruin spatio, quo-

    reversn ad viderat, ad se lediit, ac sese juxta consortem puel- rumcumque materialiura ciborum substantiam non
    3 diebxis 1
    lectum. lam in suo recubantem lectulo reperit pivefatapque : solum interim non degustans, sed, quod pluris est,
    absqne omni
    non immemor visionis, Eia pulcherrime fili pnlcher- ad omneni illorum exquisitam varietatem etiam au- cibopermanet
    rimie matris, ad similitudinem ehri.-e vel amentis, ditum aurisapplicaredediguans; solu per idtemporis
    alfisouis et sa?pe repetitis vocibus exclamavit. In hac amoris nutrita ferculo, caput a lectiilo non levavit.
    autem rnentis alienatione non raodico noctis illius In quodam vero dierum illorum jiccidit, ut memo-
    spatio perdurasse dicitur ; utnon soluin confusis vo- rata puella. quae languenti sedulura interim exhi-
    ciferationibus exclamando, verum etiam corporalium bebat obsequium, ad consternendura in quo de-
    membrorum gestibus ebrietatis excessivse qua^dam cumbeb.it lectulum, ut moris esl, quamdam panis
    indiiia prsetendendo, ne forte supervacuis discursio- in manu deferens portiiinculam adveniret quem :

    nibiis Irinestatis raetas excederet, arctissimis bi'a- cum iu scahello, juxta virginale cubiculura, ob boc
    chiorum nexibus a consorte sua necessario stringe- scilicet ut suum expeditius exequeretur officium,

    retur donec post multum temporis ab hac dementiaj


    ; illa deponeret ; consuetam virtu-
    idera panis, ultra

    valetudine per Dei gratiara expedita, sospitati pris- tis suse naturam, optimam quamdara et minu sua-
    excepta por-
    tinje denuo redderetur. Ad se vero reversa. visionem vifafis fragrantiam super a?grotam ccepit eflundere;
    tlunatla pa-
    c quidera quam viderat, aliquatenus verbis explicare, languentisque spiritum tam copiosa sui dulcedine nis in vieiitis
    sibiquereddita
    praevaluit; delectationis vero operosam dulcedinem, recreai-e, qiiod eumdem arreptum, nesciens quippe ejcessu rfe-
    risionem indi- gustata.
    cuf : quam in prospectu sanctissiraffi Dei Genitricis ac quid ageret, avidissiraemasficatum ad interiora co-
    pra^misimus, eo
    F
    ejus dulcissimi fllii Jesu Christi concipere meruit, medendo trajiceret et quje, sicut :

    nullis postea verbis expriraere potuit quippe quae ;


    terapore nullum terrenai substantia; cibuni, non so-
    cunclis Immanis sensibus supereminens, ad plenain lum edere, sed nec nominatum audire, salva cordis
    suideclarationem qualiuracumque verborum intelli- sui pace, valuer,at; hunc, de quo loquimur, panem,
    gentiam non admisit. Nec vero subtracta visione in quodam inentis suaj excessu, non tam strenue
    immensajucunditas simulcum
    pra>fatsedelectationis, quam .avide devoraret. Quod non casu, sed divino

    ea disparuit ac repente, sed quasi continue coram nutu taliter actum esse, uon incongrue creditur, ut
    oculis cordis sui visionis ipsius demonstratio versa- virtus scilicet corporea, continua tredecim diebus

    retur, sic per omne sequentis diei spatiura cordis abstinentialacessita, perhujus panis edulium in suo

    ejus penetralia perfundendo, coutinua jugitate non denuovigore firmaretur. Ut autema mirante puella,
    desiit abundare. quidnam scilicet portenderet haecinconsueta comes-
    34 Sed et eodem die, cuin a Vesperarum synaxi, tio, rogata, sese manducasse cognovit; moxappetitu
    deflciente de prsef ito pane gustare non potuit sic-
    quarura expletioni cum con.>orte Begbina pariter
    :

    interfuerat, ad habitaculum suum redire disponens, que, donec post diem tertiuiu decimum sospitati
    ante patris sui doraicilium pervenisset; iterum eo- pristina? redderetur, in abstineutiif continuataj je-

    dem tenore per omnia, quo et prius, i« excessu juiiio perduravit.

    rursm iH mentis erepta, gloriosam Dei Genitricem in sinu


    eonidem ex-
    suo gestaiitem infantulum deiiuo cirpit aspicere, ANNOTATA.
    /asiii rupla,
    prostratisque solo genibus Matrem cum Filio, prout
    antea fecerat, huniiliter adorare. Cadens igitur in a Beijijii Lovaiiiensium :oUegium, bellorurn

    lemporc
    1C8 VITA VEN. ID^ VIRG. CISTERC. Lib. I

    L Wmpore, cx Mi-lilert inlra urbi'm traihtcltttii cretlinir, rumveneratoribus.utampliusinsuavirtuteproficiant, D


    EX MSS. ulti Ctiri.im fsic cnim vocitnt} vvJi^a het liof, ctpplam noi) incongrue dabilur inexeuiplum. Quodani ergo
    aiino 1205 iloccitt iiisciitplx in teinplt lapiitibits littera'. tempnre stans liEee, de qiia superiora narravimus,
    CONFESS.
    b Lipsitts iu stio Lovanio lib. 2 cap. 1 6 asscrit juxta vas vini, qiiod apud patrem illarum ven de
    ConvcttUtm Prxdicatornm Lovanii fnnilatum fuisseantio tunc femporibus babebatur; Venerabileni Idam, in
    1224. .suo tunc oratorio sanctis meditationibus aut oratio-

    nibus occupatam, clainosis vncibus et oachinnantis


    CAPLT VI. indicia prnferenlibus, ad se taliter accersivit : Veni
    Soror Idx seninr ah inferendis injuriis deler- iiiquit, soror, accurre, propera, naresque liias ad
    reliir coelesli lumine soror junior a morte : hujus dolii spiraculiim applica : et quie seniper flere
    suscilalur. desideras, abundanter Iacr_vmas elfundere poteris,
    hiijusvini fragrantis odore nectareo provocata. Quod
    X cr id quiique temporis una snronim ejus earna- aiidiens illa, Viniim, inquit, siia me crebro suavilate
    liura, instig;uite malipiio, (lurissima verl)orum aspe- cnmpiinxit, et ad fletum elTusiniipinqiie lacrymarum
    ritafe quadam <lie caq)it iiisoutera impetere. verbis odnris siii diilcedine saepissime provoc:ivit. Dixit au-
    Iruurtosls
    verbls &rci-
    injuriosis iiiiiigue lacessere; quodque niniis erat tem non devinomateriali, quod potalum in ventrem
    pitur a sorO' incruiveiiiens, nec sanctitati ilererensnee lionori, de- vadit, etin secessumemitlilur;seilde viiio spirituali,
    viita,' Vir(,'inis animnm. in qiiantum valiiit, ad im- lietificante cor hominis, quod a solis niundicoi-dibus
    patientiani siraul et ad iracumliam provocare. Sed in cajlcstis gr.atia; prnmptuario degustatur. Hiec di- gioho igneo
    qiii nuMiquam a justitia; traniile deviat injudiciis, cens flere coepit, uberrime nimirum eodem in lem- supcr se
    Rran. 12, 10
    qui rtnilictam et retributionem sibi vendicat in pore cifilestis vini saporem pariter et odorera, in emicante
    llustratur.
    Scripturis, quique venerabili sponsse sn» numquam illataj sibi recompens.alionem injurise, superna sibi
    in suis afllictionibus aut pressuris defiiit, et hujus gratia proprnanle. Vix autem Dei Virgo verba finie-
    quoqiie redarpiiendani inconsult» pertinacia; pravi- r.at, etecce globus quidam luminosus et igneus ipsi,
    tatem, digna s.ilis aniinadversione. corripuit et : quiin superinribuselucere conspicitur, soli tam qua- „
    qu"d in elcclonini perscina, non tam liis qiiara silii- litate quam etiain claritate simillimus, de supernis
    niet, a m.ilign^intibiis inofretnr injuria, manifesto emissus, super Christi famulara eniirans a]ipa-
    satis indicio demonstravit. Sequenlis euiin superve- rehat qui totum illiistraus
    sed a Chrisfo
    : illiid virginale tri-
    instar i.iienili
    nientis noctis tenebris, cum li,X'C, de qua loqnimur, clinium, etiam et sororis .pmubp videndum se
    apparente ad .Mqiorandum in lertulo juxta morem .irtus sui conspectilms offerebat. Quem illa videns vehe-
    corporis intulisset; et snpitis curariim tuinultibus,
    menter obstupuit, et per tani miraculosam hujus
    somnum oculis et dorniitatinnem palpeliris indul- demonstrationem luminis a suis excessibus ali-
    slsset; ecce puerulus quidara, inaestimabilis, ut quantuluin emendata, quid viderit aut qualiler
    postea relulit, elegantiaj, talari pariter el inconsutili illud acciderit, iutimatione veridica. multis post
    tuniia reiliiuitus, ei per visiim apparuit qui per ;
    hapc admirantibus, et propensam Dei Virginis sanc-
    subselliigradum in lectum ascendens, etsese proji- titatem ex hoc mullipliciler approbantibus, indi-
    ciens super illain, piignorum ictibus ac pedum tun-
    cavit.
    sinnibus ipsain ca>pit velienienler oppriraere duris- ; 38 Qunniam igitur in prfficedenti capitulo de cap. ivi.
    que verborum insiillibus ejus arguendo stullitiam,
    superno liimine Christi famulam illu^trante, brevem
    et conimissam in sororem exprohrando nequiliam,
    sub corapendio mentioneni fecimus; operoe pretiura
    lianc aggressus est niliilominus increpare Cur,
    et eam repre-
    : est, ut et alia. qus de ea referenda seqiiuntur,
    hcnilenle de-
    inqiiil, sororera tuam liesterna die, sine caussa continuato narrationis ordine superinribus adjunga-
    fendiluT. rationabili, nec milii deferendo iiec tam contu-
    illi, mus. Quodam ergo nncturno tempore, festo scilicet ciim eadem
    meliosis injuriarum ii-tibus impetere praasumpsisti?
    beali et gloriosi Confessoris Domini Nicolai, Vene- 'orore eccle-
    Cur venerabilem sponsani meara, quse me tam libe- rabilis Ida siinul cum sorore sua, de qua superius ""'"' '"s™"'
    raliler quotidie in niembiis meis cibat, obsequitur,
    narravimiis, ad ecclesiam processerat oralionis
    et ministrat, inconsulie pariter et indigne.tam
    gra- caussa ; ibique juxla morem. ad vacanduin Dei lau-
    viter oflendisti? An ignoras mihimet illatara esse dibus, in secrelo quodam ecclesiae loco se conferens,
    coiitumeliam, quam elerla." mea? tam proterve lam-
    ante gloriosje Dei Genitricis iconam, ibidem in cu-
    que pertinaciter intulisli? Cui ciim illa, tremens jusdam altaris crepidine collocatam, nrationis su;e ^
    et p:ivida, nuniquam lale qiiid se facturam de cetero munia devote pariter et intente, cum gemitibus et
    responderel iii super et sororem suam omni dein-
    ;
    suspiriis, adimplebat. Ubi cum per aliquanlulum
    eeps a se prnsequendam honoris obseqiiin,
    dum ta- noctis illius spatium, terram genibus et ccelum
    tun-
    nien Iia-c sibi remitterelur ofTensa^firma
    slipiilalione dens fletibus. ante priefulam imaginem astitisset; et
    promitterel Noli, inquit, noli dicere, frivolam-
    ; t.ilia gratum omnipotenti Dnmino laudis et gratiarum
    que de re quam asseris nolilo promissionem
    facere actiniiis incensum,in ara sui corilis, in
    scio enim et certiis sum,
    :
    odorem sua-
    quod nuiic ,ad tuam eva- vissiniuraoblulisset; ecce prajfila sororilli cominus
    sionem ista mendaciterasseris; et sicut
    hactenus ita tunc assistens, et cculorum inluitum dirigens in
    futuris temporibus. hujus immemor
    sponsinnis, eamdem, vidit eam totumque corpUs ejus, ex omni
    quam pluriinas ei inaledictnrum injurias, et
    quam parte lam clara perfusamluce splendescere; et
    quasi
    mullasoffensionum illi raolestias, non irapune tamen,
    non terrena substantia, sed visio quoedam appareret
    irrngabis.
    Angehca, tanto luminisjubare radi.-ire quod rever-
    37 Hajc dicens ab oculis intueiitis, ut sibi ;

    vide- beratis oculis non solum in illam aspicere


    Wur, infautiilus quidem evanuit; sed quod talia non vale-
    rel, verum etiara in facie corruens videtur ma-
    sibi enarrando vera super terrara, gita tuce
    pra^dixcril, eventiis rei pnstea
    et sese deplorans penitus exca-catam, totiim
    declaravit nara et sequenti quoque terapore illius eircumfuniti.
    :
    talia ecclesise domiciliuni
    saquus iteraiido repetiit, immensis clamorum vocibus et
    et nuiic exprobraloriis
    nunc subsaunutoriis, magnisejulatuumfletuumquestridoribusadimpler£t.
    iterurn ab interdum etiam cachinnosis Tanta quippe vis claritatis illius extilerat, ut ipsa-
    *a irrisOf sermombus, diiibnlicisqiie in
    hoc faolo consentiens met postea referebat, qiiod obtenebrata penilus
    votiset obsequeus desideriis, ocu-
    innocuum sanctie Vir- lorum acie, nec proprias manus, aut aliud qiiid
    ginis aninium impugnavit. inte-
    Ex quibus unum adhuc rim valuisset aspicere
    Foferenuis medium, quod Sanclorum
    in
    ,-
    donec pust
    aliquaiitum unde ,lla
    Dei mo- teraporis, eftugato pra;dicto reverberalionis
    lestatoribus. utasua pertiiucia incora- '»""<""
    resipiscant; et illo- modo, paulatimque redeunte pupillarum '"'""'"'•'
    acumine,
    convalescere
    DECIMA TERTIA. APRILIS. 169
    convalesceret : et sic demuni non tarn extrinsectis nit et illani quidem exanimatam, hanc vero super D
    :

    ociilonmi visuin rece|iit, quam intriiisecus rationis cnrpus exaiiiine prostratam inveniiMis, ultra quara PX MSS
    llCdOSIS
    intuitu reformato. per gemiiiatam hujus miraculi dici po.ssit attimita, planctuosis et ipsu vocibiis in-
    CO.VPESS.
    novifatem, ab irrog;inilis Dei famulu; contume- clioatum a Dei Virgiiie strepitiiin, non tam clamo-
    liisiuferendisque moiestiis de cetero diditit aUli- qiiam Hetibus, augraentavit. Per-
    riljus iniiuigeniio
    nere. pemlens tamen Venerabilis Ida, non fletibus in hujus
    39 Sed et alio quodam tempore puella qua;dam, executione negntii npus esse, .sed precibus ab eju- ;

    siTniit in
    ejns, quam Beghinalem vocant, religiunis cultui latibus quidem interim abstinuit, et ad orationum
    hnninc lide dedita, tibique per familiaritatis obsequium inti- snftragia contimio se convertit, omnipotentis Dei
    rjitstjiie re-
    lurti nvj/nna mata, consistens in qiiadam ecciesia juxta loculnm, cleinentiam instaiitissiinis interpellans precibus, ut
    iuicitationem,
    quem iiia suo more vacans orationibus occupavit; et defunctie sorori vitain reddeiet, et semetipsam a precltms
    omne corpus illius, quasi lucernam intrinsecus il- inortifero, quo tain anxie tuibabatur, mceroris do- iinpelrat.

    lu^trataui, immenso qnodam luuiine radi;ire conspe- lorisque dispendio, roiisueta pielatissuse clementia,
    xit : et quod sola videre promeruit, ad multorum suscitaret. Sod qiiid plura? Necdum a terra genua,
    post notitiam insinuatio veridica delegavit. In qua- necdiiin ab aniplpxo cadavere brachia subducendo
    dam etiam nocte sanctissinice Nativilatis Domiiiicje, levaverat; et ecce, qiii per sauctos Prophetas suos,
    cuni scilicetin matutiualibus Vigiliis illius diei,qua) Helizaium viilelicet et Heliam, peralterum qiiidera
    Salvatoris ortu prajcipue celebrari consuevit. sacro- Sunaniitis, per alterum vero Sareptana; Hlium, a
    saiictis Missai solenniis interesset; Fraler quidam, innrtis nexibus expeditos, beneficio prioris vitse res-
    et >H nocte
    !VativUa/is ordine simul (^t officio Prsedicator, hanc inter duo tituit, quippe per semetipsuin tres mortuos Rvange-
    Chnsli a magna luminaria, velut in candelabris a dextris licEe Scripiura^ testinionio suscitavit; et hujus qiio-
    qmidant Do-
    pariter et sinistris illius apertissime collocata, con- que famute suae precibus inclinatus , exaniinato
    inintcam.
    sistenteni aspexit : quorum radianti jubare per corpusculo vitalem spiritum reddidit : ac hujus facti

    multum noctis illius spatium illustrata, situque pa- mirabih novitate, tani illius, quam omnium haec
    rili mediotenus hanc illis ambientibus, ex utroque intuentium animos. efifugata prioris tristitiie neliula,
    B
    latere constipata; terribilis ut castrorum acies, in gaudiosae jucunditatis lumine serenavit. Coufestim
    oculis intuentis simul et mirantis, apparuit ; ac sic siquidem, in palam omnibus qui advenerant intiien-
    insuper, ad sanctitatis suaj couimendationem per- tibus, ad tam sanctse Virninis attactum oris, puella
    petiiam, ilHusanimum hoc suo miraculo non medio- septies oscitavit, oculos aperuit; ac demura sospitati
    criter excitavit. pristina perfectissime restituta. surgens a terra,
    40 Contigit etiamhis temporibus electam Domini, Deoquegratiasagens, in ipso sospitatistenore, multo
    corporalium virium obsequio destitutam, paulatim post haec annorum spatio superna favente clemen-
    in lan};uorem incidere laxatoque complexionis suaj
    ; tia, supervixit.
    naturali robore, perdies aliquot aliquantulum a;gro-
    tare. Quadam ergo die, dum languens in stratu suo CAPUT VII.

    decuraberet, et morem gerens infirmitati. tam a cu- Sanclilas revelata cuulain frxmonslratensi,
    xgra de-
    cumbtns ris animum quam a laboribuset pressuris extenuata iequaUs meriti. Calur ab Ida in aliaiii Iran-
    corporis sui membra necessario subduxisset; ecce slalus.
    soror ejus junior et natu inferior {quae per aliqiian-
    tum eliam temporis admudum graviter segrotaverat, J uit etiam his temporibus Ordinis a. Prsmnnstra- CAP, svlll
    at vero convalescentiae denuo quidem beneflcio res- tensis Regiilaris quidam 1} Canonicus, vir religinsus a
    tituta, sed necdum a pristinae debilitatis inoommodo et onini sanctitatis ac devotionis titulo decoratus. b
    a sororeju-
    niore ronva- totaliter expedita, de lecto consurgens, ad hanc ve- Hic cum quodam tempore studio sanctae meditatio-
    lesccnte in-
    lut ada3gritudinissua;participem etcon:^ortemgi'atia nis intentus, non tam affectuoso quam virtuoso co-
    visilur :
    visitationis advenerat ) infirmantem sororem quali namine, cor suiini cuin raanibus ad Doininuni ele- Camiiicus
    Prscmonstra-
    poluit exhortationis allocutionisque solatio recrea- vasset, ac super peccarainuin suoriini indulgentia, leiisis
    vit.Ubi cumjuxta languentemet ipsa languens.haud super divin.-e raiserationis impetranda clementia,
    longo temp'iris spatio, constitisset et infirmanti, ; tntuin affectionis siias couat.ura totumque devutionis
    prout sua requirere videbatnr infirmitas, obsequii obsequium applicasset; tandeiu in excessu mentis F
    quippiam impendis.set; ecce paulatim ilHus oouli re- ereptus, et corporalium sensuum officio destitutus, ifj exfasl
    c pentina quadam obtenebratione caligare cocperunt : vidit omnes, quntquot eatenus amicos hoc seculo
    in positus

    et post modicum ab omni visus officio destituti, me- seu familiares habuerat, a se tolli, seque penitus
    moratam puclUim excEecafam penitus et omni pri- horum solatio viduatuni, quasi solitariura derelin-
    vatam lumine reddiderunt. Quod illa perpendens, qui. Qua de re turbatus ille, vehementer ingeinuit :

    Eia, inquit, soror mi, jam incipiunt oculi mei tetra nndtos quippe, in hnjus seculi laborioso naufragio,
    qundam caligine deprimi. Ac po?t paululum Nunc, ; tam spirituales eo tempore qiiam carnales ainicos
    inquit, excaicati suntpenitus, oranit.]ue speculationis amicasque pnssederat; et qiiis tam stupendas rei se-
    fjuam subito ofiicio destituti. Quo dicto protiiius ante lectulum queretur exitus, attentius observavit. Cum ergo per
    iiiorfuam sibi viilebatur,'iii liac inte-
    Dei famulai resupina corruit, et justo quidem, sed aliquantuin tempnris, iit
    depiorat
    iiciiilto Uei judicio, repentinaj mortisinteritu, cadens roris et tristitiie molestia perdurasset ; et qiiam sus

    in fiiciemexpiravit. tinuit ex amicorum amissione jacturam, caussse ob


    41 Qiiod venerabilis ejus soror aspiciens, el super quain talia paterelur nescius, anxie deplorasset; re- iiitellii/iC se

    tam impruviso niorientis obitu nimium expavescens, peute Venerabilem Idara, ante nientis oculos ohla- ii/lualis me'
    riti esse et
    luctuosis mox vocibus ad instar insanientis infre- tain, aspexit statiimque proprium in ea plenissime
    :

    pra mii
    nmil et totum illins liabitaculi domicilium incon- recognoscens, quod in praescntia Deificse raajestatis
    ; cielestis fore

    ditis replens ululatibus, ac planctuosis vociferatio- irqualis forent meriti quodque in ajterna beatitu- cum
    ,
    Ida :

    nuni ploratuumque stridoribus, a lectulo, cui jara dine paris insignirentur honore prsemii, sancti Spi-
    diu languens incubuerat, in terram sese corruendo, ritus illi gratia revelavit. Qui post paululum ad se
    projecit ac siiper defunctEe corpusculum se expan-
    : reversus, anteriorem vestiinenti sui parteiu, guttis
    dens, miserandum illius intentura corapassivo mise- roseis, ac si pro lacrymis sanguinem ejus oculi dis-
    cum domesfica rationis affectu, sororis nomen frequenter ingemi- tillassent, copiose respersam invenit : quas nimirum
    familiu queiu in
    :

    nans, instantissime deploravit. Ad cujus voces ora- immensus ille devotionis fervor eduxerat,
    nis domesticie familiai perturbata multitudo conve- se paulo ante, non consumens, sed illumiuans igiiis
    Jprilis T. II 22 divini
    170 VITA VEN. ID^ VIRG. CISTERC. lib. i.

    meditationum inflammatus in- meiitum. quoJ in Iiis Sacerdotali ministerio fuerat


    divini radius, sanctis
    EX USS. inclinanduin, simul memoria; non cessavit in-
    illius
    ceniiiis. exritarat.
    HIICOMS desinenter occurrere. Ciijus utiqiie gratissima re-
    'i3 ExpeiTectus igitur a somno contemplationis,
    CONFESS. qiiadam vicmor EU'
    propria; sensibilitati denuo restitutus ac non cordatio mentein suam sanctain, ineliabili
    et ,
    cliaristix
    quie viderat admiratus. cogi- delectalionis incomprehensihilique dulcedine, perid
    mediocriter super liis

    teniporis adeo .satagebat quod prae con-


    tare coppit. utpra-fatam Virpinem, in escessu men-
    afficere;

    quam solam, in cepti ainoris iiia'stiinabili niagnituJine sibi certis-


    tis olim demonstratam, inviseret :

    araicorura fimiliariumque recompensatione, sirae vi^um ruerit, ignitum illuin et fervidum sanctse
    omnium
    susceperat; ut cujus vitie qualisve conversationis caritatis aflectum, Iiaud secus quam si materiali

    ha;c foret aut meriti, diligentius exploraret. Qui fueiit incendio peiielrata, ]ienetralia cordis sui simul

    demura ad eam veniens, mox ut oculorum intuitu cura ceteris interioribus iuflammasse. Sed qiiid mi-
    ca-lesli fervore
    formam exlerioris liominis in Dei Virgine deprelien- rum , si fervorem ccelestis incendii , materialis
    inftammatur,
    dit, inlerioris statum siraul et habitum interui adinstar inflammationis intra se grassantem. etiara
    visus acumine perfectissiuie recognovit. Sed et Ve- corporali sensibilitate inlra se deprehendere potuit;
    neraliilem Idara illius interioris liominis status non qua; |ier inlerniim anioris aflectum in caminum
    latuit : confestim quippe. postquam oculorum aciem leternilatis insiiiens, icterno qui Deus est iiicendio

    in illum ccepit vicissim imprimere, totam sui proprii priiximavit Dcus quippe noster ignis consuniens
    ?

    slatus haliitudinem in iliius auiina conspexit luce est, utique penetrabilior omni gladio ancipiti et ,

    amhorum clarius enitere. Videntes ergo se niutuo, non secus pertingens usque ad divisioiiem spiritus et auima) :

    aniirK tii
    quani si toto vita; sua; teiiipore convixissent, haud unde et necessario sequitur, ut, quem ad se per im~
    saiiclilfifr
    dissiiiiili se vicissitudine cognoverunt et quod apud : missionera suie gr;iliaj niisericofdiler advocat, igne
    coalcsanit :

    sunimum Judicein aequalis uterque ftn-et meriti .


    coeleslis flaminis illustret pariter et accendat. Tanta
    quodque pari studio tara orationura qiiain aflectio- deniqiie vi rogus ille salvificus eodem tempore Dei
    nuin exercitii) continuatis vicibus institissent, et Virginis intima pervasisse dioitur, ut ad corporales
    adliuc .siinul insisterent divino cullui, per sancti re- etiam aspectus, per apparentia foris indicia, labere-
    velationein Spiritus in alterno pectore, non corpo- tur. Nam et puella, quaj, sicut prsemisimns, intento
    raliuin. sed iiiternorura oculorum acie, perviderunt. juxta se studioplicandis Corporalibus interim insis-
    Ex tuiic igitur et deinceps extitere cor unuiii in tebat. ex ipsa veliit ardentem faculam, instar inagni cl puctlam
    Doiniiui : quippe quos non petulans carnalis affectio, procedentem
    fulgiiris ac penetrativo suo robore vicmam giiasi
    ,

    sed tpiritus sancti glulinosa connexio , caritatis semet ipsam qunque iion tam pprliistrantein extrin- igne estfnio
    calcfacil.
    indissiilubili colligavit vinculo : quos etiaiii in eodem secus, quara interiiis inflammantem aspexit ; infu-
    conservavit ainoris saiicti proposito, quamdiu pos- siiinque cuiii splendoris illtistratione calorem, ac si
    tea coiivixeriint ambo pariter in lioc mundo. raateriaiis adustionis incendi;i pertulissut, eoilem
    44 Priefatus ergo Dei famulus. cum post mullos, temporis in momento, potius interiori sensibilitatis
    quos in angusto vitia; suic* tempore strenue siinul et indagine, qmira exterioris ostensi spleudoris iina-
    devote perlulerat, exactos pirnitentialis industrise gine, deprehendit. Attende lectnr, quod et de Saiic-
    agoncs, ad vita; terrainum Oiterno remuneraiidus tisantiquorum temporum, horuin sirailia frequenter
    bravio propinquasset ; ac opus , quod dedit sibi audiendo legendove comperiinus unde non incon- ;

    Paler ut faceret, cadesti jam dignus priemio con- gruenler, ut ajstimo, tanto majorem credulilatis
    suinmasset interrogatus ab amicis, qualiter Idae
    ; fidein, (|iuinto fortiori rerum similium verisimilitu-

    dlctum sumt Venerabili, post excursarn liujus vita; melam, a.>qui- dine conflrmatain etiam pra;sentibus adhibemiis. His Epilogus
    tibri 1.
    conftrmat parandus esset in prieraio (pra-sertim cum is omne ergo sub brevit;itis compendio praelibatis de Vene-
    Canoiiiciis in
    virlulum su.irum exercitium iiuasi cursuiu exegerit, rabilis Ida; sancta; conversationis initio, priusquani
    uttlmo mortio:
    ac sub brevioris vitiu, coinpendio ; quod equidem illa ad reliqua procedamus, ut non tam nostro remedio
    jirolraxerat mullo annonim curriculo, foretque ni- quam lectoris interim tsedio consulatur, in amico
    hilominus protraelura quaindiu vila comite persis- silenlii portu inodice quiescendum existimo; et ilo-
    teret in hoc raundo) tale mox ferlur dedisse respon- nec ulriusque. scribentis videlicet et legentis, inten-
    sum Si:;ut, inquit, expeditus aliquis miles et ala-
    : tio beneflcio quietis reformetur, narrationis nostra;
    cer, agilioris equi vectus adjutorio, prolixa viarum stylus aliquantulum maneat in suspenso.
    spatia citissime peragit; qua; debilis quilibet aut
    ignavioris equitatune gravamine molestatus, post ANNOTATA.
    multa teinporum inleslitia vix transmeat aut per-
    a Hujiis Orilinis Monaslcrium . fere ad muros urbis
    currit sic ego, divina cooperante gratia, sub bre-
    ;

    vitate concessi temporis oinnes prffisentialis vitK


    Lomiiiensis, Parcuin ilictiim, fiindalum fitit anno H22
    fl Godefrido Barbntn Comile Lovaniensi.
    labores explere pra;valui ; quos illa, velut intirmior,
    b Fortassis llabodo, ^iii, ii( in ipsius monasterii
    hactenus explicare conata est. et adhuc nihibiminus
    Necroloijio leijilnr 17 Aprilis, solebat jejunare in
    erit cxpletura spatio femporis post futuri sicque ;
    sextis feriis cum pane et aqua ; et aqua aliquoties
    liet ut par simus pra;inium aaepturi, quos in hoc
    rautata fuit in vinuin miraculose : qnare etiam cum
    utique seculo pari locupletavit merito misericordia
    tituloBeati inscribilur Natalibiis Sanctorum Pr,-emons-
    Jesu Christi. Quibus dictis ille quidem a pra;senlis
    tratensinm, a Cbnjsostomo vander Sterre vulijaiis. Fa-
    vita; nexibus absolutus ad seterna; beatitudiuis
    ,
    lidior foret conjeclura, sieliam sciretiir annus quo obiit,
    gaudia transiit at vero Dei famula, juxla pra;fata;
    :

    isque convenirct circumstantiis hic nolatis.


    sancli viri responsionis oraculum, cursum vit:e lau-
    dabilis, insancto sanclarum virtutum exercitio, per
    CAPITULA LIBRI SECUNDI.
    multa post annorum spatia Iransmeavit.
    1 De diversis stalilms. ad quoscam divina gratiadiversistem-
    48 Accidit ctiara his teraporibus, ut juxta puel- poiibus clovavit.
    lam quamdam, qua; plicandis Corporalibus 2 De L'i) quod qiiemdara inOrmum ab antrace curavit
    operam
    impendebat. casu superveniens, haic, S Deco quod pra; nimio desiderio, quod ad Corpus Cliristilia-
    de qua loqui- Ijuit. niaimm Sacerdotis mordicitus appieliendil.
    mur, virgo Dei cuusisteret opusque Dc co quod, per Salutationem Corporis CLristi, ipsum Cor-
    Fidens Cor- quod ;
    tiebat 4
    foralia pttcari
    affecluoso quodam intuitu diligenler pus in py\idc sonitum cdidit.
    examinans. id
    a putllaf quahter habebat fieri, curiosius 5 De co quod pricsenliam Corporis Cliristi, in allari dcsccn-
    observaret. Confes- dcntis, sentire consucvit,
    tim eiiim ut ipsa Corporalia
    corporali visu ca;pit Dc eo quod animamsuam snspcnsam in acre vidit
    aspicere, sacrosanctum Dominici Corporis 1 De eo quod in spirilu vidlt Dominum Jcsum CLristum
    sacra- se
    cousulautem.

    8 De
    DECIMA TERTIA APRILIS. 171
    8 De eo quml ex nimia graliludine perpctuam raucilalem in- terrenum sapiens vel advertens, apertis oculis in D
    curril, cl vocis suce modulamen amisil.
    9 Dc eo [luod [iro t[uoclani Fralro orans exaudiri mcruil. Cffilum semper intenderet; multiimque miraretur, ^' "*'•
    10 Deeo quod pncgn.insaquibusdam ;rslimala fuittcl decon- cur homines hujus mundi per tectorum obstacula, co^inss
    solatioue divina, quam ob lioc rccipere mcruil. quas domibus imponuntur, aspectum supercoeles- ei cum de-
    11 De eo quod Beala Virgo puerum Jesum illi tractandum exhi-
    buit.
    tium.oculorum suorum visui spontesubducerent; et 'pectuterrx,
    12 De eo quod imbres sibi videbantur desccndorc super au- a seraet ipsis irrationabili satis, ut sihi videbatur, ,[,^
    Vcrbum Dei.
    dientcs industria quodammodo propulsarent. Hos igitur et
    13 De eo qnod quadam vico dcfuncta, pro liberatione cujusdam
    ahos hujuscemodi status vitffi in ejus anima Dei
    amici sni, ad corpus reversa esl,
    14 De eo quod licx nimio desiderio, quo desiderabat amplecti virtus et sapientia, circa progressiim conver- siiai
    Christiim, py.tidem, in qua Corpus Christi continebatur, sationis,ordinando disposuit; et quam fiituris tera-
    amplexata est.
    poribus ad arduumperfectionis cuhnen elevare spon-
    15 De eo qnod quemdara Sacerdotem suspensum ab oflicio in
    spirilii depreliendit. tanea sibi bonitate complacuit, in his velut in
    IG De co qnod Calicem .Sangitinis Doraini super aniraara suam qiiibusd.am ascensionis gradibus constituta, qualiter
    eiTundi in spirilu vidit.
    ad consummandum vittK statum ulterius ascendendo
    17 De eo quod in escessu mentis a Doraiuo mirificc consolari
    meruit. pertingeret, his gr.atiarum suarura charismatibus
    18 De en quod in perccplionc salularis Hoslia; intordum adeo informavit.
    debililabatnr, quod pcdilius suis non valcrcl incedere. Cum quodara terapore sanctis occiipata medi-
    3
    19 De eo qiiod animam suara ad instar tcrapli vidit in spiritu ^'"'^ "'
    ditalalam. tationihus in angiilo domatis sui Dei famula, non
    20 De eo quoil in esccssu menlis meruit a Domino benifjuis- tam sola quam solitaria, resideret repente spiritus ;

    sime rcspici. quidam fortitudinis in eam insiliens, ipsamque supra


    21 De eo quod in Festivilate B. Mariae Magdalense in spiritu
    rapta, a Deo visilari meruit.
    pedes suos statuens, ad egrediendiira foras cospit
    22 De eo quod quemdam amicum suura ab amenlia liberalura vehementer impellere. Quem sequens Virgo vene-
    '"'''
    sanitati restitnit. rabilis, eiusque
    J
    ducatui se committens, per vicos et ^P""" ^
    ' riore imptttsa,
    23 De eo quod ad Cistercienscm Qrdinera se contulit. •

    plateas (prorsus taraen ignorando quo tenderet) ac ].;

    si pro cujuspiam expeditione negotii profectionis


    LIBER II.
    iter arripere necessario cogeretur, expeditis coepit
    Altera pars pia; conversationis usque ad in-
    mox gres.-ibus ambulare. Pergens non quo igitur,
    gressum in Ordinem Cisterciensem. vellet ipsa, sed quo Spiritus sancti ducerefur instan-
    CAPUT I. tia, tandem ad doraum cujusdam languidi, juxta
    Varius Idx stalus. Pestis sublala. patris sui domicilium a^grotantis, ambiilando perve-
    nit; homineraque semimortuum in lectulo decuban-
    .In praecedenti lihfo, quod de cnnversationis exor- tem inveniens {erat enira extrerase jam Unctionis
    ducitur ad
    dio sanctce Dei Virginis ex inspectis olim scliedulis oleo delinitus) is qualiter se haberet corapassivo semimorluum
    ad meniori.im redire potuit, bumili quidem et de- miserationis affectu dulciter inquisivit. Cui cum ex peste,

    press.i sed veridica narratione prasmisimus


    . in ;
    ffigrotus, ille virtute qua valuit, infirmit.itis suae lo-
    Introductio
    pra^senti vero, quid de pnofectu virtutum suarum cumsimulethabitumindicasset(eratqiiippepestifera3
    ad lib. 1.

    occurrerit, qualiter videlicet in via sanctje conver- turgiditalis illius, scilicet quam anthracera nomi-
    sationis suse jugiter in virtutem de virtute profece- nant, non tam mirabili quam miserahili nimis infla-

    rit,ut compendiosius poterimus, anterioribus ad- tione pervasus) ad primum sanctae mulieris aspectum, eumque sanat;
    nectemus. Et primo quidem de diversis statibus in cunctorura qui tunc affuere prssentia, tumor ille

    vitie sure, qiios diversis temporibus in aniraa sua crepans per medium, introrsus absconsse pesti

    diversimode gratia sancti Spiritiis ordinavit ut vo- mortifer<e raox egrediendi viara praebuit qua pau- :

    luit, ut paucis expediamus, operae pretium e.xis- latim cx interioribus efHuente, confestim tiimoris
    timo ; quatenus his pra^missis, ad ea quae diligen- etiam inflatura resedit priscique doloris acerbitate
    ;

    tioremexpeditionis tractatumdesiderant. continuata continuo mitigata, sub eodem momento temporis


    serie narrationis ordo perveniat in futuro. homo convaluit, ac siiper adeptffi beneficio sospita-
    2 Talem ergo vitaa statum interdum habuisse tis omnipotentis Dei clementiam, una cum oinni

    dicitur, ut, cum a superveniente gratia visitationis congregatapopuli multifudine, benedixit.


    Oh rpirituale
    heiieficio potiretur, ex interna suavitUis abundanti 4 Ex tiinc igitur et deinceps in magna venera-
    gaudiiwi F
    dulcedine, mirum modum
    eiiam ipsa Corporalia
    in tione Dei Virgo, praBtextu snae sanctitatis, apud
    ;

    memlira, quasi cera quje defluit ante facieni ignis, omnes, ad quorura ha;c pervenere notitiam, his die-
    a statu proprio diminut.i, vix quantitatem in se mem- biis est hahila. Cuncforura quippe, quibus hajc vi-

    memhra hrorum infantiliuni, bimulorum videHcetvel trimu- dere vel audire permissa sunt, una fuit immutabi-
    quaii
    puelLr 1 aul lorum, illo spirituahter, ut aistimo. caloris incendio lisque senteutia, quod per Venerabilis Ida; merita,
    famam kujus
    3 annorum liqnefacta, pristendere viderentur. Interdum etiara tara acerbissimi doloris fugata molestio, tamque re- t liUutari
    appaienC :
    ipsa cffilestis gratias pleuitudo mentem illius inlan- pentine et iraprovise succedens sospitas in eodem agre fcrens.

    tum inebriando perfudit, ut ubicumque sedendo esset aegroto procul dubio reformata. Quod cum
    quiesceret, ipsum in quo residebat loculum, regnura cx frequenli relatione miiltorum longe lateque noti-
    extitisse coelorum, humanse conditioiiis eo teiupore tiaj patuisset, ac virginalis
    sanctimoniK titulum his
    imoijinatiir
    prorsus immemor, exisfimaverit. Aliquotiens etiam femporibus in orani circuraj.icenti vicinia mirabiliter
    oniiiem lociini
    reijiium ipsa temporum intervalla adeosibi videliantur brevia extulisset; videns Dei famula, per hoc sibi quodjam
    efrloTum,
    diesque pauci,pra? amoris utique inagnitudine, quod diu vereh;itur accidere, vanaque glorire, quod eate-
    post horam nonain vel etiam vespertinam, primam nus oranimodis evitare studuerat, anima; suse letale
    o.iiiie lem-
    pus breiie. vel tertiam synaxim vix crederet ettluxisse.
    diei periculum imminere delatos :id se rumores hujus-
    ;

    Noniiumquam etiam in tantum erepta fiiisse dicitur cemodi gravissime perferendo, vehementer exhor-
    aut in cordisjubilum aut mentis excessum, ut ubi- ruit quodqiie non suis meritis, sed divinis potius
    ;

    cumque sederet, staret, incederet, aut jaceret, se- fuerat adscribendurabeneficiis, hocsibiper vulgarera
    seijue In
    met-ipsam a Christo, seseque vice versa quem famara attribui, non sine multa cordis iinptitientia
    amiilcsu
    Clinsti de- diligebat amplecti crederet, ipsum videhcet Doini- molestissime toleravit. Haec igitur illi prima mu-
    gere :
    num Jesum Christum. Interdum etiam his teinpori- tandi status sui seculumque relinquendi fuit occasio.
    itiitmt vltam
    bus, ab omni rerum specie terrenarura. ipsa qua Soliusquippe Deinotitiain, operumsuorum consciam
    'iiomslicam
    fruebatur spirituahs delectatio mentem intentio- et testem habere desiderans; ad monasteriales late-
    nemque sancta; mulieris adeo revocarat, ut nihil bras se transferendara fore satius asstimavit omni-
    niod
    m VITA VEN. IDjE VIRG. CISTERC. md. ii.

    hanc de qua D
    modn, quam per pnpiilares rumiisciilos, qiins evitare ecclesia declamatorie proferretnr ; lo-

    quimiir, Dei famiilam una cum aliis eodem tenipore Propernm


    EX U!>$. nequibatin seoulo. virtutiim suMruni tliesaurum, pro ad concioiitmf
    ltUGOM::i
    vili comraercio. penlitionis exponere confi.Liit.Tdprffifafum locuin, audiencii verbiDei simul
    vanjE ploria?
    CONKESS, indulgentiarum gratia. reverenter accurrere
    (ietrimento. et ;

    prapfatnque serraoni simu! cum multis, qiios illuc

    CAPUT II. devotinnis fervor attraxerat, interesse. Quo dum


    festinanti gressu, tota caritatis inebriala dulcedine,
    VnriKS erqa snrram EuchariMiam affectus.
    properaret accidit ut per ecclesiam quamdam in
    Uirisli prspsmlia cmjnila-
    ;

    viciiio positain iler f iceret, quatenus Pt loiigioris

    quodam via;dispendium evitando depelleret et Creatnri suo per ecdeslam


    11 is quoque leraporibns accidit, ut frravi
    aitqnam
    iiifirmitatis incomrando mnlcstata. corpore quidem Domino dpvotiim in sun fransifu sniiitatioiiis obse- tran&itura.
    a-jji-a s^d mente saiia. Iccto ileciimticrel; iiitrinsecus
    quium exhiberet. Cuin ilaque, per meatuin pjiisdem
    aiitcin nnn minori cantnlisiiicciidio conilagrata, mi-
    ecidesi.i', ccepfuin ifineris sui prociuctum instantius

    raiiililer supernnruin de>iderio sstiiaret. Videns expediret ; ad choruin usque progredieiido perve-

    erf.'0, lain ex a^gritiidinis circiimstaniii, quem ex niens, ad fores ipsius or.atorii gressum fixit; geni-
    gravi morho
    viriuiu siianim impolentia,diutiinii lanfiunris irami- biisqiie solo dimissis, illud venerandnin nostr»
    vtxata.
    nnre pcricuium ad consuetum continuo ccepit aspi- redeuiplionis pretiiim, Dominici videlicet Corporis
    ;
    Chrislum \n
    rare iiraBsiiliiim ; qiiodque soliim vel maximura in hnnnrabile sacramcntum. in altaris supeificie reve- sacra Eiicha-
    omni necessitatis articulo consiievit invenire reme- renfer in vase recondifum, aspectu devolaa conside- ristia satutaf,
    dium, corde simiil et expetere, votis medicinale rationis intuens a remotis, hoc ipsiim ex intiino
    Dominici Corporis Sacramentiim. Qiiod cum ad ejiis cnrdis arcano, pratiarum acfionis voce prolata, de-
    inslantiara vicinus Preshvter in ciliorio reverenter, votissime saiiifavit; Ave. inqiiiens. benigne, pie et
    ut morisest. anteaspectiira Virginis attulisset ; illa- dulcis .)esu : qui pro nostra redemptione crucis pati-
    pelii. (1(1 sf
    /nvi sarrfim f|iie gloriosuin illiid nosfra^ redemptionis pignus, bulum expelisti, nosque a perpetua; mortis nexibus
    Eudiarhliam: extractiime jiyxide. nudum in Sacerdotis manu tuo pretinso sanguine redemisti. Quo dicfo, prius- E
    B cnminusrispexisset; elevato mnx capite. totaque vir- qiiain a terra genua sublevasset, icfus quidam vali- et resahifatur
    icfit i'alido
    tule qiia valiiit ad saliitarem Hostiam iiiflexo cor- dus ipsam, cui saliitaris ille redemptinnis nostra^
    pijxidisaiidito:
    pnrp, desiderii siii niiiiis impatiens, ad se dexteram thesaurus immissus fiieiMf, pyxidem ab inleriori
    S:icerdotis, tr'ictu valido appreliensam. veliementer su« jiarte veheinentius impulit; soiiitumqup facipns
    im|)ellere stiidiiit ; et sic maiiuin simul cum Hostia vaiiiiiim et exciissum. hunc ipsum vice resalutatio-
    apprcheusa ad aures
    devntis amplcxilius aiiiliiendo, lotn cordis atfectu nis, siia? Virginis ipse Sponsus Virginum,
    vianu Sh-
    cerdotis.
    super Creatoris et Spnnsi sui corpnrali przesentia ex eodem habitationis su:e vasciilo. delegivit.
    Videns ergo Sacerdos incon-
    niirabililer exiiltavit. 7 Inter quoque gratiarum dona, quibus
    ref.er:i

    sueium exuliandi modum. et gestiis iniisitatam spe- electam suam insigniverat nmnium gratiarum Dator
    tn cojitem- ciein quam pra^tendit; illamque niliil aliiid quam munificiis et charismatum Distrihufor. et hoceipro
    platmtis plireiieticam jestimans et insanam, in primis qui- speciali munere contulisse dignoscifur ut absque :
    Christi pr,r'
    exloii (iiu

    persisfens,
    dcm vcliementer estimuit; sed a cii-cuinstantibus dubitafionis ambiguo Dnminici Cnrporis honoran- senfiani in
    .idinnnitione suscepta, cuin veraciter dam sanctamque pneseniiam. assidue in altari per filtssa aqno-
    agnovisset
    scere solita.
    banc eximmensocordis sui desiderio facere, diuqiie virfutem consecratinnis descendentem, in eodera
    per amplexus liiijusrandi Creatori suo devotum im- descensinnis suag momento spirifiiali quadam inda-
    peiidcre saliilalionis ohspfniium afi(?cfasse;
    tunc et gine deprehenderet ; ptiain cum ah en ioco spques-
    ipse 1'resbyler illius ad pleiiuni desiderio condes- tr:it:i, per remotionera corporalis prvsentiae. longio-
    cendens, eique secuudum voluntatis suie beneplaci- ribusqiioque sp;itioriim interstitiis haheretiir. Uiide
    tuiu in praefatis aniplexibus acquie.scens, post exhi- factiimest. utaliqiia dierum ad Reclusamqiiamd.im.
    hitiim ItedemptoH suo longitiiriuE devofionis obse- dum Reclusam
    sibi nexu famili;iritatis astrictam, jtixta vicinam ec- invisil :
    quium, demiim ei salutaris Hostia; coranmnionem ciesiam in reclusorio vilam solitariam actitaiitein,
    acdpif sacrani
    exhibuit el sic tandein in pace diinissa, pacis auc-
    :
    visitandi gratia declinaret. eique suo more fimiliare
    hosliam :
    torem iudefesso gratiaruinactinnis ofiicio benedixit. colloqiiiiim atque salutaria monifa propinaret uhi
    ;

    Ceteruin quia dignuin satiset raiioni consenlaneum cuin de contemptu mundi atque mundanorum, et
    existere videbalur, ut sponsus sponsa; virem red- appefitii ciElestiuin, utrisque sese vicaria relitione
    deret, ampiexanti se dilecfie et ipse dileetus
    et pascentibus, sermo copiosus in raedium prosilire
    refransitivis amplexibus ohviaret; pnst sanctse ccepisset, et mira suavitatis sua diilcedine .menfes
    Cnmraunionis explelionem. in particulari qundam Ciiristi fideliuni iitrimlibet affecisset; Venerabilis jiovit sacram
    Inculn. juxfa cnidis iiitima sito, ipse sponsus Virgi- Ida. Spiritu sanctn sibicertissime revelante, cngno- Eurharistiam
    num et amator, illius aniinam, ex cunctis sui
    cor- vit illuil hum.TuiE salutis honnrabile Sacramentum tbl fore :

    poris habilaciilis evocafain, ad se tamiliariter


    accer- esse priesenfialifer inilii, videlicet ipsuin Cnrpus
    sivit ; iliique eam .sanclissimis amplexibus hono- Dominicum ineodem reclusorio certissime contineri.
    ramln, quod a sua Virgine gratanter admittero
    priiis Deo quippe devofa femina, pras nimiffi devofionis
    et amplejii
    dignumcensuit. hnc dignas recompensationis iterato afiectu quem ab nlim ad ipsum gesserat, Dnminiei
    Chi-isti f.,.
    retw. cnnimercio, non monientanea, sed mnrosa satis Corpnris sacramentum
    et a quodam sibi familiari
    sffipe repetita vicissitiidiiie, restaiiravit. Sicut
    euim Presbyterojam dudum impetraverat, ut in Cnrporali
    ab hnmine corporalium brachiorum adrainiculo
    quis reverenter illud acciperet involiitum, et in altari,
    amplectitur. et sicut in amplpxihus brachiorum
    ex- quod ad hoc ipsa construxerat, adoraret honoriflce
    trinsprisiiifenorisaflectusamicifiaijucunda quadam rolloratum. Cujus pra;sentiam, ut solebat, Ida Ve-
    experieDtia degustatur sic a divinis amplexibus
    ;
    nerabilis Christi famula deprehendens, et Creatorem
    nmnem animam suam illa sensisse dicitiir, haiid suum adesse veracissime recognoscens, ad Rnclu-
    dissirailiter in una sui corperis parfe recolligi
    JU- sam conversa protinus Adest, inquit, o Doniina, ;
    cimdisque pariter et araornsis afrectibus psi Pafer meus illum utique voc.nns et nomiiians Pa-
    :

    sponso suo Clirislo Domino, per


    mutuaj comple trem suurn, quem in eodem habitaculo paiilo ante
    xionis et congratulationis oflScia, iirmissime
    co- prajsenserat, apfissime reclinatum. Quod audiens
    pulari.
    et intelligens altera, miransque vebementer unde camgue (rf

    6 Dum quadam die verbum praidicationis.


    inficiarl
    apud vel aquo sibi revelata fuerint haec arcana, prinio conatam
    vicinum Beghinarura conventum,
    ut moris est, in quidem erubuit et delatum sibi serraonem volens
    inficiando
    ;:

    DECIMA TERTIA APRILIS 173


    inflciando comprimere, fnistra licet. inventa mox tatin, volo si possum linc ipsum expressius exemplo D
    excusationis stroplia quoil frcprnt, amliigun quodam patefacei*e, quod subjnngo. EX M«S.
    verl.oium ordinp pilliavit. Porm beiitissima 13ei niicoMs
    9 In Monasterin, iu quo pnsteareligionishabitum
    CO.NFESS.
    frimula, noli, mquit, Si.ror mi, noli factnm laudabile assumpsit, untis Sacenlotiim ineo celebrantium, lioc
    quoil feci,«ti, sub excusatinnis pallin pertiuaciter in- prn qu;idam babehat consiietudine solitum et memo- etiam ante
    fici.inilo cnntegere ; sed pi.tius ipsura benertirito, q.ii ria> commendatum, qir.d post ipsa consecrationis etevatioiiem
    dignatus est ejus s:inctissimi Corporis, immensa inlcttigit
    t.e verha sacram Hostiam aliquantulo mo-
    siibstanti.ilia,
    consecratio-
    bonitatis suae clementia, ciisti.dise deputare. Sed rae spatio, licet indiscrete, devnte tamen astantibus ncm pcr-
    quiil plura? ronvicta tandem altera, quod fererat occultaret ;et nnn prius nisi a semetipso, |irolixius aclam,
    fateri com-
    peUit infifiando diutins occiillare ni.n pntuit; sed rem fiirt:issequam npnrtuerit,ad..ratain, etiam aliis ado-
    gest.im ejusque procpssum Dei ramubi. per ordinem randam, in sublime sursum erectis br<achiis, nsl^^n-
    intimavit. Atlende lector, quod et spiritu proplieti;B taret. At Venerabilis Dei finmla, qunties id tiebat,
    manilesle claruisse dignoscitur hnc taitn, qiio m ad campana! soiiitum iit ceteri, vel ad elevati..nem
    revelante patefecit in publico, qund duolms tantiir ipsiiis Hnslise nullateiius atlendehat ; sed stralis in
    consciis olim patratum extiteiiit in occulto. Porro terra poplitibns, in altari descendentem Dominum
    Veneraliilis Ida, mulieri valefaciens, hincabscessit ad.iraliat nbnixius, hora qinicuinqne praisentem in

    eifjite lam- et conliniio lampade cum oleo ci.rap;irata, qna reve- spiritu sentiens, Super eo tarnen pra^falumSacerdo-
    pfntcm ctim lendo CorpnrisCbristi mj-sterio sui siileiidoris obse- tem. oppnrtunitate se vice quadam cfferente, beui- et saccrdotem
    oleo doiiat. quia jugiler exbilieret, ipsam eodem in loco depen- gne cori-ipiiit, et emend.itum a tali consuetudine ile- in ca re ctin-

    dere siiis impensis et sumptibus prncuravit, ctabttndam


    vnta precum instantia revocavit. Nnn soluiu autera
    arguit.
    8 Sed et aliud isti nnn dissimile, quod:im alio in elevatinne Sanctissimi Corpnris hanc mirre jiiciin-
    tempore considentibus ambabus in eodem dnmate, ditatis gratiam nbtinere promeriiit, verum ctiam in
    He divinisqiie pariter colloquentibiis, accidit quod perceptiniie vivificaSacramenti, licetahseiisc.^rpore,
    eodem s]nritu revelante, pn.pbetali nimirum educta spiritu tamen prasens, earadem quoqiie saepissitne
    praesagio, prius ipsa mente percepit et assidenti deiiustavit.
    sibi sociae postea revelavit. Anibabus enim, ut dic-
    tum Ida Venerabilis in
    est, pariter cniisidentibus, CAPUT III.

    verba prornmpens, inusitatum quippiain et adnii Jdfe extaaesvarix.maxitne circa Eucha-


    eidcm
    initicat rabile protulit ; nam siimnnim adesse Ponliticem ristium, raucedo contracia.
    Chrislum per altisonis vocibiis acclamavit. Quod altera noii intel-
    consecrntio-
    nem adesse
    ligens. quisnam esset ille sumniiis Pontifex, et ubi- Ae cciflit etiam his diebus, ut in hora sancti SHcri-
    in ecctcsia
    nam esset, instanter coepit inquirere; sciens pro- ficii. lempore qno divina mjsteria tractabantiir, hajc
    viciiia : fectn Dei sponsani liujiismndi sermonem incassum beatisvima mulier, a tolius iniquitatis inventore dia-
    miiiinie prntulisse. .'\il quam Ida Venerabilis ; Illa, l)nIo,per niomentum (emporis a suo distracta pro-
    Distiacta
    inquit, eadein qua dictiim verbuiii ex ni-e pro-
    lior:i, po>ito, frivolum et inntilequid inlra se vulveret; et iempore
    tuli, ilescendit utique iJominns Jesus Cliristus, qiii sahitaris oblita mjsterii, cor et mentem vanis extra Sacnficii
    niminim est summus Pnntifex, in aliari. Sacerdos se coi;it:itionibus applicaret. Cum ecce beatajmulie-
    enini quidam adveniens Missani celebrabat in eccle- ris animn, confr-stim e dumicilio corporis edncta,
    .sia, qui ad elevatinnein salutaris Hn-tia; celebrando
    manihus Angelicis :id altiora sustollitur, et ad sui
    perveneiat eadem liora, qua virgo Doniini vncife- memuriam, unde paiilo ante dij^ressa fuerat, hoo
    rando proruperatin lia?cverba. Mirabatur altera pro ordine revocatiir. Videbat enim si-metlpsam ea vice
    60, quodjam celebratinnis hnraconsueta transierat super nltare, quo divina mysterla tractabaiitur, ins-
    accurrit tamen, fenestram aperuit, et celHbrantem tnr solis fix omni purte luiriinusi in aere depeiKkni-
    in altari MissamSacerdotem quempiamdeprelieiidit: tem; ipsaque mjstica Sacramenla, quorum prius
    qiii panln ante, scilicet cum Dei Virgo Sumnium' oblita fuerat, omni cum reverentia deoUper intiien-
    per ejrlasim
    denuntiavit adesse Pontificem, ipsam salutarem tem; et sic demum ad se reversa benedixit Altissi- adEitcharist i.r
    Dnininici Cnrpniishostiamelevaret. Sedquid miruin, mnm, hnc tam benigno visitationis suse snfliMgio adoral ionetn
    reducitur :
    .si meiis saucta spirituali visu speculari pntei'at, su;im animnm a diabolicis nexibus eruentem.
    ipjiins
    quod oculis corporalibus nnn videbat; cui visibi- II His qnoqiie tempnribus accidil. ut in una die- CAP. VII
    lium oinniuni Contemiilatnr, ad speculaiid i ccelestia nim orationi dedita, postlonga t^iiigiiltunm intersti-
    parirer et terrena, lumen sna; deiflca: clarilatis tia crebroqiie repetita .suspiria, tandem in nipntis
    et fioc sfcpius revelationum apparitionibiis ingerebat.
    assiduis excessu Virgo D>tmini raperetiir, et corpnraliuni a C/irtsfo
    in Kirits
    occusioiiibtis,
    Nec hoc senielaut ram quispiam accidisse putave- seusiiumofficioconsopito, mensextrametascurporeas pectiis osten •

    dente invi5i-
    rit, sed sajpe repetilis vicibiis. his aliisqiie tempo- ad cnntemplanda ccelestia, Spiritus sancti virtnte tur.
    ribus id evenit. Et non solum in illis ubi celebra- pra^ambula, duceretur. In quo rajttu vidit, non cor-
    batur ecclesiis, ipsa pr.Tsentc tale quid accidisse poralium ot-ulortim iiituitu, sed spiritalium intellec-
    comperimiis ;sednmiii lere tempore, tam in liis quam apparentem in humanaspecie illuni prie filiis
    tu, sibi
    in aliis adjacentibus et vicinis, cum elevab,atur ipsa hominumspeciosum, Dominum videlicetJcsnmChris-
    salutiiris Hostia. Siiper luijus rei certitiidine cnm- tum vidit, inqiiam, eum cominus ad se venientem,
    :

    prnbanda, sicut impinguabatiiraffecliis inlerius, sic et pecfus suum illi nudum et discoopertiima vestibus
    etiam iltuminabatiir intellectiis et ipse divinitiis oslendentem, eique ut ad se properanter accederet,
    illustratus. Frequeiitiiisenimhisdiebus. in horisprje- acdepectore suo meiliflno potum salutarem accipe-
    cipue pra?lihatis, taiita jucunditaiis afflueiitia mens ret, apertis sign^rum indiciisjnnncntem, Aliam quo-

    sanctaj feininK replebatiir, pra?sentis quidein spiritu, quepersonam, reverendi vultus ct habitus. ad latus
    sed corpore tiinc absentis; quod in voces allisunas suum astantem aspexit : ad quani se convertens Ida
    interdum ut , erat deliciosa , prorumperet ; et Venerabilis, oblalam sibi divinic lurgitatis affluen-
    quod sentiebat intrinseciis, apertissiine extrinsecus tiam, etsi verbis eidem explicare non potnit, eviden-
    indicai'et , sic inquiens, ut si omnes Sancti tui tibus tamen indiciis, nutibus videlicet et gestibus
    firmissime negarcnt Sanctissime Dnraine, nunc pr;esentem,
    te, gaudiosisque tripudiis indicavit.lUa tamen vice,
    adstruens. et in altari sacerdotales digitos te tenentes ego ta- ;
    sicut postea retulit, ad pectus Domiuicum non acces-
    nien omnihus sola resisterem, et te prresentem esse sit : quippe qua3 sola dilecti dileCorisque sni prae-
    Dindis omnibus .afHrmarem. Et ne quasuper hoc tam sentia tam suaviter atficiebatur eodem in tempore,
    insigni rairaculo cujusquam in corde remaneat lia;si- qnod nullam prieter hanc interna; duleedinis influen-
    tiam
    174 VITA VEN. ID^ VIRG. CISTERC. Lin.

    A ti.ini illa mentis ?uie dpfinita c.ipMitas intra se ijo- tentise, qui quanto famosior inter suos hahebatur ex
    tuisset includere. ipsum sas-
    Qiianiquam alias et lioc genere, tanto se viliorem exhibebat in conspeclu di-
    HtlfiOMS intcrque hos
    pius imo saspissime, ppr simiies raptus ab humanis vina; praBs-intiae : multisenimfiagitiis irrelitus, niliil
    CONfESS. pr^cijme iio-
    u/1 sicpe alia4 sensibus elongala, cellamqiie vinariam iiitrogressa, aliud honestum eotemporereputabat .a^ut iilile, quam bif talisunum.
    de sacro cum Cliristi discipulo Dnminici pectoris sEevissimam in subjectos exercendo tyraunidem, et
    fonte potaverat, ipsa teste. cui talia pra^gustare con- oranium vitiorum genere deformatam in se repriesen-

    cessa suiit ailliuc in humano peregrinanti corpore, tando sui Creatoris imagiiiem, inter flagitiosos flagi-

    noliisque comperta prief.iti sui Confessoris, utique tiosior omnibus eminere. Hic ergo qundam tempore
    viri per omnia beatissimi, scriptis pariter et viv.-e sermoni, quem vir Dei declamatorie proponebat ad
    vocis testimonio mediaiite. pnpulum, una cnni multis ad hoe nutu divino coadu-
    12 Sedetaliud quiddam memorabile de vivifico natis, interfuit ; ipsumque Dei verbum, quod olira
    Dominici Corporis sacramento, siib eodem ferme illudendo detestari consueverat, in.stigante se gr,atia
    tempore, sibi contigisse legendo comperimus : quod Spiritus Sancti, et devote suscepit et hiimiliter aiis-
    quia per mentis excessum erga sepatratum extitisse cultavit;ac velut alter de Saulo Paulus eflectus.
    perpendimus, his qu.!! de similibus sunt digesta nar- qiuasi Dominum
    interrogando, quid de se vellet fieri,
    ratu simili per ordinem annectamus. Quodam it.aque reverendffi Crucissignaculo semuniri. nontamvoce
    tempore, cum in ecclesia domui suae contigua Mis- expetiit. quam precibusimpetravit. Ad cujus exem-
    sale celebraretur officium, hanc, de qiia loquimur, plum et alii ciuamplures ex ordine militari. tam Ba-
    Dei famulam una cum aliis eidem officio contigit rones quam nohiles, tam scutiferi quam clientes,
    inlercsse. Quod cum obsequio ministroriim idipsum divino spiritu provocati, prajcessorisque sui, tam fa-
    celebrantium usque adeo processisset, ut perceplio mosi viri scilicet et praeclari, suasionibus et raoni-
    sacri Cnrporis Sanguinis immineret ex ordine
    et animati, factis confessionibus de peccatis, et eo-
    tis

    peragenda; venerabilis femina, qiia; per omne tem- rum absolutionibus impetratis, ejusdem sanctse Cru-
    pus illud omnipotenti Deo devoti.ssimas gratiarum cis .signaculo sunt munili.
    sacram Eu- actiones in ara cordis ohtiilerat, et ad coelestia con- 14 Super quo facto dictus Friiter ineff^^ibili reple-
    charistiam fn templanda cor suum cuin manibus elevarat ; in ex- tus est gaudio, mirisque gratiarum actionibus exul-
    exlasi accipil.
    ressu mentis erepta prosilivit, et quod miro deside- tavit inDomino; maxime tamen et prwcipue super
    rio paulo antequ3'sierat, in corpore, nescio, Deus eo, quod per horainem hurailem et pusillum, opus
    scit, an in spiritu, communicari sese videlicet ea tam magnificum et excelsum oranipotentis Dei pie-
    vice sacramento vivifici Cnrporis et Sanguinis irape- tas, ad multarum salutem et reraedium animarum, et rem gestam
    travit. Cohirabaquippe nivei candoris, ut sibi vide- scripto tradit
    operari dignata fuerit in hoc facto. Unde remgestam
    columbaiii ori Virgini Idx ;
    h.itiir, .idvolans e superiiis, ipsum Corpus Uorainicura ejusque processum in charta conscripsit ex ordine,
    eam inferente,
    ori suo reverenter imposuit : et ex aurea concha, conscriptamque transmisit Idie, venerabili Dei fa-
    quani secum illa detulerat, ;pqiie reverenter in ejus mula?, quatenus in laudum et gratiarum actionibus,
    ctti in grntia-
    gulture Dominicum S:inguinem Mira res instilliivit. ad quarum exhibitionem omnes animie suiE vires rttm actione
    et cunctispost seculis admiranda. Videreshominem, arbitrabatur ad plenura non posse sufficere, iideli- magis intentx.
    adhiic in mortali corpore posituin, non a quovis ter eidem .assisteret, et ipsi honorum omnium lar-
    DiorLilium, sed ut potius credimus, a mortalium om- gitori Domino, super infinita pietatis suie cleraen-
    nium et inimortaliumConditore, cibum iramortalita- tia, benediceret indefesse. Quam chartiim virgo
    tis accipere; et quod verbis exprimere, vix vale- Christi reverenter accipiens. et ex ea rem gestam
    miis, hum.ano gustu posse discernere,
    quod humanis ad honorem aeterni rerum oinniuni Creatoris intelli-
    manibus eoderatemporis momentoserainime nover.at gens ingenti et supra modum et ipsa repleta gau-
    ;

    accepisse. Ad se qiiippe
    continuo rediens, et quid dio, propensissimas gr.atiarum actiones ofl^erebat
    ejnsijite gu- erga se gestum extiteiitoptime reminiscens, cousue-
    slum detiiiet.
    -^ltissimo; susceptumque gratiarura actionisoflSciura
    tum Dominici Corporisgustum etSanguinisin palito tam ferventi prosequebatur aflTsctionis simul et con-
    discrevit, etore retinuit ac per totum insuperillum gratulationis obsequio,
    ;
    quod invincihilem hominis
    diem ac si vigilans et exteriorum sensuum officio interioris instantiam, exterior
    ;
    sequopassu concomi- vena dtsrupta
    se supportans, ipsam sacrie Communionis Hostiam tari non prajvalens, in medio calle succubuit, opere roucedinem
    a Sacerdotis manihus accepisset itaque sub pacatis- inexpleto quod cceperat. adfert.
    :
    Una siquidem ex venis
    simo mentis silentio sibi soli viicans, et Domino gau- ejus in corpore, pra; nimio devotionis
    F
    ardore, di-
    dens et Iripudians, inter Sponsi brachia conquie- rupta concrepuit iic per
    : os et nares illius tam
    vit copiosi
    ;
    cruoris rivos evorauit, qiiod ex tunc illam,
    13 .\c quoni.am de dulcissimo vocis sua; modula- de qua praediximus raucitatem ex arteriarum lie-
    mine, quo per singulos Dies aures Domini Sabaoth sione sustinuit et dulcisona; vocis suie
    ; modulami-
    olira demulcere consueverat, in superiori ne penitus obfuscato, concentus sua gratiosa sua-
    libro raen-
    tionein fecimus; nunc qualiter hoc aniiserit, et per- vitas, ejusdera raucitatis oppressa sub onere,
    de
    petuie raucitatis insanabile discrimen incurrerit,
    hic cetero conquievit.
    brcvibiis adscriberaus? Erat eo tempore Frater
    qui- 15 Alius quoque Frater ejusdera Ordinis, ipsi
    dam Ordinis Priedicatnrum, eideni Christi famulie Dei faraula;, pro sanctitiitis sua; revereutia, speciali
    Saeeidos
    satisinCliristo familiariset intimus qui SedisApos- : amicitia: vinculo colligatus, hanc ipsara,
    Ordtiits Pr.r- de qua lo-
    dicatoriim,
    tolicx Summique
    Ponlificis auctorit.ate subnixus, quiraur, unadierum ad altare Missam celebraturus
    olficio pr.Tdicatinnis, ,ad acquirendum
    Domino fide- accedens, et beneplacitum omnipotenti Doniino ser- attcri Sacer-
    lem populumetaccept:>hilemsectatoremque bonorum doti
    vitium devolionis impendere cupiens; exacta 'pre-
    a se conversos opennii, assidue per dalam sibi gratiam instabat
    at- cum instantia, quatenus in ipsn sacra; Missa; spatio,
    Cntce coHsij- tentius : et quos verbo priedicationis erudiebat inte- quum celehrare tunc hiibuit in proposito,
    'lat.
    pro se
    rius, hos exterius vivificio Cnicis triuraphali
    sign.a- supplicare dignaretur universorura Creatori Domino, irf sultni issc
    culo, praemissa sibi peccatorum petcnti:
    indulgentia, co°nsi- deprecando monere non distulit et quod humiliter :
    gnabat. Tantam enim a Domino
    gratiam assecutus petiit, eflScaciter impetravit. IIIo namque
    fuerat in hnc opere, quod vix per illud
    aliquis illo tempore teinporis, oflricium quod ceper.at exequente, Vene-
    quantumcumque duri cordis existeret, a suscipiendo
    rabilis feraina totum cordis sui afliectum interim
    salutan signo Crucis Dominic.-e
    se potuerit, etiamsi erigebat ad Dominum : et ut graturo et acceptiibile
    nullo ad ipsum fuisset auractus
    desiderio, cohibere sibi faceret illius, pro
    Inter quos erat vir quidam
    quo liiborahat, obsequium
    eximis nobilitatis et po- suiique judicaret gr.atia non indignum,
    in .auribus

    Domini
    ;

    DECIMA. TERTIA APRILIS 175


    Domini Sabaoth instantissimum obtulit interventum. dissima suspicione concepta, Frater ille domum
    impefrat Sed qualiter a (lilectic precibus auditimi averteret, rediens. id quod mente couceperat, ut moris est i:x Mss
    irtcoiisuetam
    et quod affectuosissiraa precabatnr instantia, sme aliorum detractioni vacantium, his et illis ex ejus-
    lllbOMS
    devotionetn, CO.NFESS.
    denegaret? In ipsius enim hora sacrificii,
    carissiraa; dem eollegii Frifribiis, quasi siib Confessionis
    se- ipsamque
    pius Dominus in corde dilectricis sua; tale susnr- crefo, pra?fifi pinciili modum scilicetet caussam ex- velut ab Itlo
    rium intulit, et hujusmodi responsione suo plenis- posuit ; et qualiter eos in obscuro condavi miituo impr^fjnatam
    sime desiderio salisfecit diffamat.
    Ecce, inquit, carissima, :
    colloquentes sibi Siepissime deprehendit, venenosis
    jam sum positus ante ipsura, si me viderit et inspe- oblocutionum suarum susiirriis omnibiis audire vo-
    xerit, inspectum et visum agnoscere poterit; et si- lentibus iudicavit. Igitur cum hieo faliter agerentur,
    quidem aguoverit, agnituro et amantem proculdubio et iste defractiimis prorsus ignarus, illum assidue
    redamabit pro te tamen illi beueiaciaTn, et ob
    ;
    secum duceret ; alter vero, non nisi ad insidian-
    tuarum utique precum instantiam ad propensiorem diiin insontibus, affectum et auimum applicaret
    adscribetur gratiam, pro tuo sibi merito conferen- atfuit inter eos Frater quidam artis medicince peri-
    dam. Quffi promissio mox eflectu subsequente con- tissimus, qui nuper e seculo fugiens, apud illos
    valuit priusquam compleretur officium, idem
    : et fuerat divino obseqiiio mancipatus. Ad quem cum
    Fniter inconsuet^ devotiouis admirabilem valde dictas proditionis inf.imia pervenisset, et his qiiae id ex solis
    cjiis oculis
    gustum in inferiori cordis sui palato degustare pro- de confratre dicebantur a socio, fldem adhibendo,
    meruit ; unde et prasfatie deprecatrici suie niagnas paiilatim et ipse sinistrissime subscribere jam coe-
    post liac gratiarura actiones exhibuit, et rairis de- pissef ; Nuiic sic, inquif, ea quae dicuntur, verane
    votionis affectibus orariipoteuti Domino benedixit. sint an faNa, ^tiidiosiis indagafor exjieriar et per
    :

    sobim oculunim aspectum illius, (|ii;e priegnaus et


    CAPUT IV. gravida reputatur, liujus rei veridicus argiimentator
    Irifamia ex mala suspicione inusla, divinilus inveniar cujusmodi reriim indaginem artis niedi-
    ;

    depulsa. cinalis edoctus magisferio, frequenter olim in se-


    culo positus, assequebar. Quid plura ? Frafer ille
    'J^uodam etiam terapore, sanctissimse diei Pen- medicus, assumpto socio rem explorafuriis artis su£8
    tecostes Dominica ad Communionem Domiuici peritia, priificiscitur;fedantequaniad domunia^gro-
    Corpt.iris haic amautissiraa Dei Virgo processe- tantis incedendo veniat, Inclusam quamdam, in vi-
    rat; ut in aliis quoque festivitatibus suo tem- , cino reclusorio latitantem. hiecde re locuturus ag- dijtidicaturo

    pore per annum occurrentibus, ad nutum sui Con- ctiidam


    greditur; eo quod Iibe Veiierabili familiaris et in-
    mcdtcinx
    fessoris et ejus obtenta licentia consuescebat : illo tiina, suoruinque secretorum testis et conscia, per pcrito,
    In fi'sto Pente- tainen quo Spiritus sanctus in discipulorum
    die, id temporis halieretur. Cui ciim suiecaussam prufec-
    cosles accppla
    sacrti Eucha-
    curdibus est infusus, hanc, de qua loquimur, ac- tionis exponeret, et quiil audierit, aut quamobrera
    rtst ia, cepfaCommuuione sanctissima, tam copiosa gra- ad eam, de qua accedere proposuerit
    talia audieraf,
    tiarum et charismatum sancti Spiritus affluentia indicaret; Eia Frater, inquit, hiec de qua loqueris,
    perlustravit .\ltissimus quod ad id verbotenus ex-
    ; niulier est beatissima utique, exirniaique sancti-
    prx ninita primendum infelligendumve corde tenus, nullus tatis et mirificie virginitatis titulo deeurata : quapro-
    consolatifine
    uuiuiuo consiirgeret animus, nullus caperet intel- pter suadeo tibi, carissime, iie pro fali re quomodo-
    di/icit,
    lectus. Sed nec i|)sa, ciil lia'C pro spirituali munere libet e.xploranila, sanctissiuia! Dei famiilie aliquate-
    sunt concessa, suis viribus intra cordis sui recep- nus priEsumas ingererepraisenfiam visitatiuuis tuie,
    et ideo tpsain
    tacula se cohihere prffivaluit : quin potius ipsa cor- quam a tofius iuventore raalitiae ( ciiin alia fraudis visitanti.
    poris sui machiiia, sub tanto fasce nimis onerata antiquae macbinamenfa non liabeat, quibus elecfis-

    <•/ (tiu dccum-


    succubuit; et viriuui corporalium officio destifuta, simae Dei famulie bonura et venerabile nomen infi-

    bcrc cotjitur : et continuum taiidem iucidens languorem, segri- in ciat) et tu sicut et ego, procul dubio scias el noveris
    tudinis lectura expetiit in (|U0 per dies aliquot,
    : emanasse. Quibiis Frater auditis, ad horam quidem
    ad usque videlieet alrai Praicursoris et Duminici et ipse conficuit, ac si verborum iIIiusconsent;meus
    Bapfistai Vigiliam, amoris duntaxat incendio con- auditor extiterit nec sic tamen inteutioneiu erro-
    ;

    flagrata, caritatisque delicioso vulnere sauciata, neam a concepto male proposito revocavit. Vene-
    corpore qiiidem languida, sed mente sanissima, feli- rabili enira Reclusie valefaciens, et iter quod coe-
    citer iuter dilecti sui brrchia cuuquievit. Qiiani qiii- perat explere non desinens, ad iegrotantis domici-
    qttttm dum dam Ordinis Fratrum Pra;dicatoi'um, ei farailiaris lium ocius incedendo pervenif, et se talem adesse
    pius Saeerdos admodum et dileitus, ffigrotantem intelligens, et Fratrem eidem Dei famulie iiuntiavit. Ad ciijus in-
    Siepe visit,
    quas foret aegritudinis caussa non auibigens ; ipsam gressum omiiia fenesfrarum, ob luniinis ut dictiim
    fenestrfe ul-
    bis diebus, assurapto sibi quodam Fratre juniore est insufferentiam, affixarepagula, nutudivinuo con- Iro aperiun-
    pro socio, visitabat : et ipsam visitationem non se- tracta pariter ac dirupfa, dissiluere continue; per- tur ;

    mel tantum et iterum, sed saipe repetitis vicibus fusumque tantie claritatis jubar einicuit in ipso
    iterabat; acScripturarum, in agro fertilissimo sa- virginalifriclinio, quodnibil in illodelitescerepotuis-
    cra3 Pagiiia; collectarum, quarum secum immensam set absconditum eodeni teraporis in momeiito.
    deferebat copiam, asgrotaiitis animum assidue pio 18 Porro Venerabilis Ida, prorsus hiijus nijsterii
    subimiue recreabat. nescia, pro lurainis insolifa claritate, clausos sub et qux ocithn
    constanfcr
    17 Porro Frater illejunior, attendens et consi- peplo quo velabatur ocellos occultavif et sic Fca- ;

    tenet)at
    cjti^ sficius derans, illos in conclavi, fenestrarum obstructioiie trem illuni assidentem, cominus, ob reverentiara clausos.
    matc dc Ida verborum ordiue salutavit.
    propter luminis intolerantiam obscurato, per longa sui Ordiuis, orticioso
    suspicatur ;
    teraporum spatia, nullo secretorumailmisso velteste Ille vero propositis in principio sua; narrationis

    vel conscio, coUoquentes; instiganfe maligno, sus- asdificatoriisquibusdam eloquiorum exordiis, ac si


    picari mox ccepit horribile piaculum imminere, talem ob caussam ad eamaudita suilanguoris a?gri-
    spousam Christi a prtedicto Fratre, qui tam fami- tudine declinasset aperte taudem ut oculos, ad
    :

    liariter eam quotidie visitabat, impriEgnatara et par- quos advenerat intuendos, ablafo velaraine sibi de-
    tui jani vicinam existere, solamque lianc esse con- tegeret, et ad eorum dispositiunem ab eo consideran.

    fabulationis sua) materiam, qualiter liiijus facinoris dam ostendere sil^i complaceret, humili quideiu
    execrandam scilicet et horrendam infaraiam, ne in verborum schemate, sed decepforiae simplicitatis ob-
    perpetuie incurrerent exprobrationis contumeliam, scurato caligine, non tam humiliter expefiit. quam
    ab humimis possent auditibus occultare. Qua nefan- fallaciter afTectavit. Verum iunoceus Christi fainula,
    nihil
    176 VITA VEN. IDyE VIRG. CISTERC. lib. ii.

    nihilminus quam fraudis hujus commenta contra ries,omni vice consuevei-at, in ea i-epositam Do-
    se fabricala fuisse cnnjiciens, nil quod liaec ocido- mini crucifixi reverendam imagineni, oratiuiium
    IIUCOMS
    nim ostcnsio portemiere valuisset inlelligens; eos pariter et geniifli'xionuni officio, .vilufcire quod :

    CO>KP.SS.
    obdiurniluniinisilaritatennex ciijus reverlifiratione tamen ea vice, irapellenle se spiritii qun duceb:itur,
    dirtililuS
    monita graviier admodum illolenipore I.rdebantur, detegere explere non valuit ; sed antror.^^uin incedens, et

    qiiidem reniiit ; sed hujus rei caussam ex|inmens, post tergum ecclesias liinina derelinquens, ad In-
    et ut potuit illi s.itisfaciens, ne moleste ferret hanc clusani tandein illain, de qua in superioribus est

    sine jietitionis repulsam, hiimiliter exoravit. Sed priehiibita meiilio. procedendo pervenit
    ibique red- vndit celcr- :

    pius misericordiarum Dominus, electain siiam. ab dita sibi ipsi,juxta nntiim sibi niiiliercnlam. in pace rime ud In-
    clusam :
    iiiipact" sibi noxa- pi&culn, piorsus inm centein vu- cordis, onini sublala prorsiis iiKiuietudine, reqiiievit.

    lens ostendere ; Fnatremque, ne gravioris ofTeiisse 2t) .\inbabus ergo resideiitibus, et de ooelestibus
    deti-imentnm iiiciirreret, a suspicionis sua; m.ile ac divinis inter se iiiutuo colloqiientihus, (dam
    concepto discriiiiinerevocare; talibuseainalloquens, Veneraliilem inler cetera mulier illa snlilaria sic

    ut pclita nullateniis ultra deneparet, adinoiiuit ; et afTatur ; et ut ;equo ferat aiiimo, qund dicendum oo-
    qiiid pnrtenderet 11.-60 oculoruin in^pectio manire^to curreret, eflusapreciim instantia deprecalur Ad- :

    sili revehilioiiis indicio deinonstravit. Oculos, in- mir;ibilein, inquit, rem libi, carissiiiia, profero,
    qiiit, tunsablalo velaminocitis.«iiiie di>cco|ieri : nam quain, ut patienter audias, jitlenta posiulatione te
    is, qui discf'n|)crtos viilere desiilerat, inipriegirit^ine deprecor et exoro. Fr;iter ille, qui sub pr;etextu
    sis et gravid.i, ini.^sus a .«uis liuc advenit experiri. fainiliaritatis hesterna die venit te invisere; non ad et tntelligit

    Quod intelligciis Ma Venerabilis, Eia, inquit, aman- visilandiiin sed ad explorandum, anprivgnans esses, iiifanniint
    sibi inustam.
    tiysime mi, Hia qiii linguor es et desideriiiin cordis eniissus adveiiit a coiifratribus et Priore iiie vero :

    niei, pie, diilcis, et nii^ericnrs Domine, qiii de te solo iitnocentiain tuani allegaiite, teqiie ])r»rsiis iinniu-
    langiioscere nie fecisti ; cur de tua dilectrice per- uem a perpetratiune cujuslibet criiniiiis aflirmante,
    misisti, pro dobir! talia suspicari? Cui Domiiius, verbis meis iUe non credidit; sed quud rcente con-
    tpm xf in- Ilric, inquit, velamen ocius ab oculis tiiis aiifcras, ceperat, alfectu siinul et ojiere coiisiimiuiivit. Haic
    tuendam
    et non soliim in ociilis, se.d in tota superficie f.iciei audiens Dei famula, simiilque reminiscens ea, qu»
    (ledit,
    videre, siiie quovis obstaculo, te perinittas. Quid jam oblivioni tradiderat, ad se delata iiriccedenti
    plura? Paruit illa inanJato Dominico, sublato(|ue die, siiper oculorum ostensione revelationis Donii-
    velamine innx iili videndos ;iperuit oculos, apertos- nica; momenta; vehementer ingemuit: et ad Cru-
    que recludere non pra-sumpsit oinnimndo, dnnec cem, qu:ini ins;iIutataiTi antea priEterierat, amaro
    examinntis diligenter enruni et piipillis et palpeliris, rediensaiiimo, flexisgeniliiisetfusisubertini lacryinis ad cniccm
    i n priixinta
    eorunKjUcdispositinnibiiset circiimstanliisiiiiiversis, immunitateni suam, hoc ordine verboruni, in aure ecclesta rever-
    illns iterum juberetiir, exploratione penicta, sub superni Judicis, allegavit. Domine ini, inquieus,
    et tnmceiis
    Judicalur. sun recondere velamento. Porro Frater ille neo- cur de famula tua, nuUius amari criminis silii cons-
    pliytus, nulluni iinpra^gnatlonis in ea vestigium de- cia, t;im amarum suspicari facinus a qiiovis hoinine,
    prchendcns, eamque fallaciter inculp;itani fuisse priEsertiiii a religiosis et tuo mancipatis obsequio,
    procul omiii rcmnto dubio recognoscens, ad suos permisisli ? Tu enini, quem nulliiio latet aliscondi-
    cnm festinatione rediit ; et ,ab infliclo sibi criinine tuin, tu qni nosti renes et corda, mentes et intima
    prorsus innocuain et immunem illain existere, tam singiilorum, tu inqiiam, nosti mi Dumiiie, nulluin
    Prinri quam Fratribiis, a quibus niissus fucrat, in- aliiid extitisse mei coidis incomnn dum, quam tui
    dicavit : sed et ipsam ex tunc et deinceps in niajori anioris adurens inceiidium ad te propinquandi, niniis
    seraper reverentia-Frater ille medicus haliuit, eam- insatiabile desiderium te fruendi. dulce contuber-
    que deinceps, ut vere sanctam et elect;im Dei fa- nium ad spirituak-s amplexus internum alliciens
    miilam, omni vitaj suas tempore inultipliciter ho- appetitum. Tu solus, electissime cordis mei; tu. iii-
    noravit. qiiain, et nun alius occasionemetcaussam huic aegri-
    19 Sequenti vero die, qua, siciit praediximus. tudini priebuisti : tu cor siniul et animain ainoris
    B. Joannis Baptistae Vigiliacolebatur, iterum res- Nunoergo
    tui spiculo transfixisli. votismeiset pre-
    taiirata silii sospitate, conv:iliiit; et repente, non ciliiis adesto, misericors Domine, meique pecca-
    alio (iiiain divino curat;i niedicamine. corpus a lec- Ijuerclas
    tricis et niisera; tiiic faniulffi miserere : nani peccatis
    liilo relevavit. Qun die siiperveniens Abb;itissa (]UiC-
    apud DCiim
    meis exigentibus in hanc me scio contuineliani in- dcponit ;
    1
    dam. ad eam, qiiam aegrotasse cognoverat invisen- cidisse. F
    Poxtfra die diini, et ei recreiitionis su,-B quodcumque solatium 21 Cuni ergo flendo pariter et moerendo sursum
    sanitall
    impeiideniliim illimiine supra quani spenibat euien- erectis oculis Virgo
    reddUa,
    ;
    Doniini talia peroraret, et Iianc
    datain inveniens, in curru siin secum ituram, ex- suie queriinonias vocein altisonain iterato Siepe co-
    templo fecit ascendere, per aliquanta dierum cur- nainine Duniinicisauribus inculcaret;ecce puerulus,
    ricula propensioris inipendendie sibi recreationis
    ab Abhatissa admudum gratlesissimus et supra bnmanain icati-
    recrcanda gratia, volens in siio consortio retiiiere. In quem mationem onmi pulcritudinis elegantia decoratus,
    abducta. duni Virgo Cliristi, vcnerabilis femiiia; parens iin- inter brachiafleniis et orantis ajiparuit. Quein as-
    pcrio, consceiulisset. et per aliquanta locnruni spatia a puemlo
    piciens Ida Venerabilis, ab omni praihabito interore Inter brachia
    procedere jain ca>pisset ; ecce .spiritus qnidam fnr- convaluit; et ulnis suis hunc astringens firiniter et uppafenle
    titudiiiis iii eam insiliit, et iinn .'oluin ipsam ulte- amplexans, super tanto pietatis beiieficio propensis- rccreatur.
    rius procodendo nieare prohibuit, veriim etiam ad simisgratiariim actionibus, omnipoteiili Deo bene-
    descendenduni.acsi viribus inipelleretur dunrum aut
    dixit.Sed quidniiri, sipucr illediilcissimus, etlorma
    trium assistentiiiin sibi virorum fortium, iinportu-
    pra; liliis hoininum speciosiis, ab feterno Patre di-
    €t divinitus nie persuasioiiis impiilsibiis instigavit. Curruin ita- lectrici suiis datus fiiit pretium, pro cujiis ainore
    in
    impitlsa.
    que stare jubeiis, ab ip.^o, nemiiii valedicens, sed
    sustiuuerat olijecli criminis imniane vituperium, et
    omnibus in eo residenlibiis ingentem ailmirationis
    detrimentum? Is aiiteinquiges-
    lionuris intolcrabile
    niateriiim ingerendo, fostinato coiiamine dissiliiit;
    tabaiurinfantulus, a tenentisamplexibus et iiituentis isto ct se-
    et qiiorsum duccretuiia spiritu peiiitus
    nescia, velut obtiitibus iiuii subito disparuit aut repeute qtienli ilic.
    ad lo(:um aliqusm Jestinatuin, impetuosis, ; sed per
    ut sic totuin illuin diein, insuperet sequentem (qui, sicut
    dixerini, incessibusanibulavit. Contigit
    autemillam praadictum est, H. Joannis Baptistie Nativitate tuno
    eo tempore per ecclesiaui (piamdainitercoiitinuando
    celebris habebatur)ad horam non sesubtraxit illius
    meatum facere, per quam olim incedendo quamplu-
    prajsentiaa : sed quocumque se verteret, aut quid-
    quid
    DECIMA TERTIA APRILIS 177
    quid operis interira actifaret. illum ubique secum ludendo, supra quam dici vel excogitari posset, ia D
    habuit, ejusque fruebalur applaui-ibus et aspeclibus Deo sabitTri suo miraljiliter e\ultavit. ^x nss.
    el dulci.-sima visione Quantam vero jncunditatem
    CO^PESS,
    ex ejus pra;sentia sentire meruerit, illo duorum ante Canonis incboationem ex more solenniter iiv pro eoque
    dierum interjacentisque noctis onini tempore de- clamatur ; ipsa niater piieri per omnia benediclum diutius ret^

    currente, quamr|ue deliciosafuerit in corpore pariter "'"''° '"'""^


    filium suiim atteiite expetiit : >ed econtrario tenens
    et in iiiente, sicut non est inexpertus, qui valeat iUuin, solito fortius bunc astringens, et in siniis sui
    intelliyendo percipere; sic non erit intelligens et receptaciilo realiscondens, prorsus eum matri red-
    expertMs, hoc valeat exqiiisito qiiocumque ver-
    qiii dere denegavit, Inslabat mater attente filiura ab
    borum ordine declaiare. Iii tantiiin enim, ut poslea allera repetens, et tenenti quodammodo pro sui
    referebat, omni prEemisso tempore spirilualibus de- receptione vim inferens : illa vero renitendo vim vi
    liciis aflliiebut. quod nec pedes suos ac si toto cor- repellere cnpiens, omnino resistebat attentissime,
    pore volitasset in aere, quocumque se diverleret, contra matrera ingeniosa qiiadam violentia se de-
    autquidquid operis actitaret, vestigia terris impri- fendeiis. Erat videre pnlcberrimiim inter iitrasque
    mere seutiebat. spectaculum hanc videlicet infantem, accommo-
    ;

    datum ad horam. recipere gestientem illam vero, ;

    non veliit accoinmodatiim sed in munere sibi datum


    C.\PtJT V.
    omni qua vuluit industria, retinentein. Duravit au-
    In cxlasi a Deipara filiuius oblatus visi im- :
    tem liaic juciindissima disceplatio supraque modura
    brcs lapsi supra audierdes concionem fa- : gratiosa allercatio, donec a Sacerdole dicendiim oc-
    vores alii. curreret illud : Qui pridie : qiiod eIe\alionem salu- usque ad
    taris HostisB praevenit, cum fuerit a circumstante Installtem
    Cottsecratio-
    ifVliud quoque priori non dissimile miraculum ac- populo adoranda. Tuiic eniin inater infantis alteri
    tiem :

    cidit in tempore quodam alio ; qiiod, quia relatu virlute praevaluit, et ipsum inter bracbia sua recol- K
    dignum existimo, sub brevitatis compendio non ligens, ab oculis intuentisomnino disparuit; ipsum-
    iniitile judicavi subcribere superius prselibato. que via qua veneral, ad excelsa cceli fastigia repor-
    Qiiodam itaque tempore, iii pnedicta festivitate, quse tavit, llia vero confestim ad se rediens, manibus Sa-
    de PracurMiris Domini Nativitate recolitur, annua cerdotis liostiara saluliferam elevatam, et astanti
    Alias quoque revolutione per ordinem oceurrente, contigit hanc populo demonslratam aspexit; ipsami|Ue revereiiter
    in .W:sa post venerabilem Christi famulam officio sacree Missae, una cnm aliis adoravit, H.tc autem et his similia solita narrare
    lectam Epi~
    qiiod in vicina tunc ecclesia solenniter agebatur, ex quotiens audientibus enarrabat ad evadendum va- ; tatin cum
    s/otam
    moie cum aliis una fidelibus interesse. Cumque nae glori» nocuinenlum, hiijusmodi se verboriira varits excu-
    sationibus.
    propbeticajam recitata fuisse Epistola, ,sed necdum strophiset exciisalionibus excnsabat; Ebriis, inqiiit,

    foret sacri Evangelii lectio incboata Virgo Domini, ; et amenlibus interdum res aliter videtur evenire
    qii» tritum cordis sui affectuni ante Domini Dei sui quam eveniat ;
    prEeserliin cum discretionis obstaculo
    conspectum effuderat. et ei gratissima libamina renitente, res ipsas intellectus aut rationis aequoju-
    lacrymarum.ex fontelatissimo caritatiserumpentia, dicio non discernunt.
    per idtemporis ofierebat; in egressu mentis tandem 24 Inter cetera virtutum exercitia, quibus Omni-
    CAP, xii
    eripilur, et ad coelestia contemplanda procul ab hu- potenli Deo placitum semper et gratum his tempo-
    libenter
    manis sensibus elongatur. Aspiciens igitur a remo- ribus obseqiiium exbibebat, et illud non absurdura ourfjcon-
    tis, vidit illam omniiim beatorum beatissimiim, An- connumerandum existimo. quod verbum pra^dicalio- cionatores,
    t^sa sibi est
    gelorum quoque Dominam et Reginara ac Matrem nis omni devolionis instantia,quoties id sibi contin-
    a Dfipara
    C/tnstttm Cbristi, speciali privilegio virginein et fcecundam ;
    gere potuit, audiebat et ob hoc etiam ipsos Kratres,
    :

    pinTtiltiin videt, iiniiiam. ad se cotniuus accedentem.et puerum ad id proponendiim a Domino gratiam assecutos,
    acctperc,
    quem geslabat in ulnis, illum ex millihus pra?elec- etsi cum omnibus iu communi, prte ceferis tamen
    tum, quem Iiumauo generi sola profundere meruit, arctiori vinculo caritatis et propensioris veneratio-
    in partn virgo permanens et postparlum, illius in nis officio, diligebat, Inlellexit enim gratiarum om-
    amplectk.
    sinum. cui hac videre concessa sunt, aptissime nium Cullatorem, ad ajdificationera audientium, ipsa
    collocantem, et ad fruendum eo per liberam stii co- quae proferebant verba proponere ; nec sihi fore

    piam in sui gremii receptaculo coaptaiitem. Quem tot.-ililer ascribeuda. sed ilb cuiper eorumora, velut j,-

    illa siiscipiens amplexibus simul etosculis astringe- instrumeiita aut organa, complacebat irrigationes ^, „ „, „(
    bat sibi fortissime, pueri matre super omnia bene- ajditicatorias auditorum menlibus instillare. Quid tnstntmenta
    Dei per eos
    dicla prope aslante; quodque gerebatur, ac si lota- enim aiditic.atoria verbi Dei dispensatorum eloquia ?
    operantis :
    liter ejus in placito jus omne quod habebat in quid inquam, aliud sunt dicenda, quam gutlae plu-
    filio tranfudisset, requanimiter sufferente, viiltuque viarum et .stillie roris, ad irrigandum arida corda
    et ttiia In Domino, qui
    pl icidis--iino speculante. Ex alio vero latere lieati fidelium coelitus destiiiat;E ? testante
    baliiea lavari.
    Praxursoris Domini niater Elisabetb atfiiit, bal- natuin semen exaruisse cominemorat ob humorosi
    neuiiique quo lavaii debuisset infaiitulus, cum vasis defectum aut roris, aiit pluvia;. Vide ergo, lector,
    ad Iioc prseordinatis applicuit , ipsumqiie piierum et considera, verane siiithiec ipsa quae profero, cnm in eorum
    una cuni Id,i Venerabili balneanduin in aquis tepen- de venerabili femina vel legeris vel audieris exem- attditores
    vtdct missos
    tibus offlciosissime reclinavit. Ubi cuni resideret pli seriem qiiam subjungo. Frequenter enim accidif
    ctctitus im-
    illepiierorum oninium elecli-simus, ludentium adin- ac quotiens id acc.derit explicari non potuit, quod j"^^'

    star inf intiiimplaus-iinftcitiiiaquisamliahusmanibus ad verbum praediiationis, quod disseniinab,itur in


    acinlanlili more turbans illas et exculiens, vicina populo, ciim aliis una residens in ecclesiarum atriis
    loca sic humectabat, utillishac illacque dissilienti- et subdivo.vidit in ipso sermonis exordio pluviarum

    bus, ipse prius earumdem aspersione per oiniiem iinbres, a summo coeli fastigio descendentes in op-

    sui corpiisculi superticiem Immectaretur. Quod illa pido, copiose desuper oninem illani collecti populi

    videns vocifsrari coepit altisono strepitu, prout in miillitudinem irriganles : ipsa vero nibilaliud quain

    mirabilium ostensione seu perceptione similium in imbres materiales exisfimans, et ob hoc populum
    consuetudine per id temporis liabuit et in usn per- :
    extrinsecus madef:>ctuma loco discedere sermonem-
    acta vero balneatione rursus ex aqua puerum ele- que deserere cnjecturans ad circiiinsedentiuin in- ;

    vavit, et suis iierum panuiculis involutum in sinu terdum vestimenta manus applicuit, et utrum ab
    suo recondidil, ipsique materuo more familiariter al- imbre mudescerent, ut sibi certissime videbatur,
    23 attactu
    Apfilin T. II
    . ;

    178 VITA VEN. ID^ VIRG. CISTERG. lib. n.

    attactu raanuali diligentius exploravit. Circa finem


    dam ergo die, cum sola vacans orationibus in eccle-
    Pijxidem cum
    vero serraonis, hinc prsedicatore clamorilius, inde sia resideret, et neminem adesse cerneret; in cnjus
    sacra Eucfia-
    niiuoMs pruesentia vel conspectu, quod diu menle tractave-
    populo prntnietiori sessione vel ticdio laces.sitis, ri.\fia
    CO-NFKSS.
    pnulatim ijisx pluviarum guttie ccepere diminui rat, eHicere importuno tandem impa-
    non auderet ;

    tt subsequrn-
    ttm serenila- donec (initis sermonilins, et in vestimentis audito- tientique desiderio superata, surgens ab oratione,
    tem.
    rum appareret omnimoda siccitas, et aeris imper- pvxidem in altario dependentem, et CorporisCliris- j:ie sxpius
    ti Sacrosancta mysteria continentem ausu quodam-
    oscttlalur
    turbata serenitas, ooulorum aspectu suo natura- :

    li usui restituto, visibilem ilerato se redderet in- modo temerario, pio tamen et devoto valde, super
    tuenti. ipsum altare dejiosuit.Hancque milleveleo amplius
    2S Quid autem miri, si mens lieata. feminai coe- vicibus amplexando et deosi-iilando, suoque pectori

    lesti rore perfusa et spiritualihus imbribus irripata, tenaciler applicando, per hunc moduni, ut valuit,

    caritatis fructus uberrimos edidit, et edendo foras insatiabili cordis siii desiderio satisfecit. Cum vero
    ad omnirnoda virtutum exercitia delegavit ? cuin ipsa pyxideni, in qua Corpus ipsum, ut moris est, officio- ajienre
    Dominica benedictio fnras ad visihiles creaturas sacum reverentia servabatur, aftectaret et cuperet conata
    erumperel, et iu his etiam qua; circa Dei Virginem aperire ; ijuateuus ipsuni,quodoccuItabatur interius,

    in rehus usualihus h;ihehantui', antiquapietatis suae humana; salutis jiretium intuendo, suie concupisci-

    Panis infer miracula reiinvarit. Nam


    panis, quem in mensa ve- bilitatis intolerabilem appetitum, etsi non omnino
    millo nindo
    comedenilitm nerahilis fcniina quotidianis usihus expendebat, compriniere, salt^^ni valuissetaliqualisolatiodelinire;
    potuit.
    mn minuitur: qiiodam tempore per aliquauta dierum spatia, sic (|Uod volebat, adimplere iion potuit : et licet hoc
    nltra naturalcm usuni in edentium oiihus et inaiii- siepissiine frustratis couatibus iteraret, nullis tamen
    bus excrescebat; ut non videretur comedendo dimi- viribus aut exqnisitisiiigeniis lioc efteclus raancipare
    nui, sed quotidianis distrihutionihus et pauperum pra^valuit; possibilius tandem ex'stimaiis (ut jiostea
    erogationibus augmentari. Utiquein hoc factoCiiris- retulitj ipsain ecclesice niolem, in qua talia gereban-

    ti miraculuni renovatiir, cum venerahilis Ids fa tur. uiio digito de loco suaj fundationis iii alieno
    numeroso et caterva raendicantiiim,
    milia, funi ccelu loco transponere, quara ad suo satisfacienduin
    per multa dierum spatia, perniodico panis edulio desiilerio insatiabili clausam pyxidem ajierire. Alii
    satiatm-- forsitan indignantur mulieri, tam ardua sibique
    20 llis quoque diebus accidit ut post infirraila- minime conijielenti proterve simul et pertinaciter
    i\v. XIII teiii diuturnamet validam in exces.su mentis erepta, attenlanti : ego vero, sine sententiffi prajjiidicio
    In exfaxl
    summiriue Judicis iriiiunalihus, ut sihi videliatur, uielioris, iion tam pra^siimjituosam temeritatem im-
    7»a.O adslnt
    JuJici, noii iii forpcre sed aiiiina j)i'*>eMtafa. rebus liuina- prohandam fore censui, quam devotissimie Dei fa-
    iiis oxemptam jicnilus et per morteni temporaiera muhe mirabilem affectioiiem approbandam esse, si
    univeisa! carnis debituni se putaret indubitahiliter sano discretionis oculo rein et rei gestse prncessuni,
    ef ieiifentiani e.\solvisse, ac de salute sua pcrpetua certam a Do- intentioneni etordinem, u quovis justilias judicante,
    aleinif salitfis minu sententiam accepisse. Cui sic astanti divinse contigerit indugari.
    aecipit
    niajestatis aspectui, Sulvatori.~que faciem, iu qiiam 28 Sacerdos quidaiii in praesentia sanclfe feniiiiie
    desideraut Aiigeli pro.sjiicere, cum ineftabilis exul- divina mysteria per tenijiorum aliqiianta curricula
    tationis etla;titiajjubilo speculaiili, certa revelalione celebrabat; vel, ut veritatem rei gesta; verius expri-
    nioiislratum est, ad corpus suum ipsam ojiortere nianius, ipse, quantum de se potuit, aii>u niiiiis Aiidiens
    suh omni celej-itate reverti, et carnis suae tunicam, teraerario profanabat : erat enim a Prajlatis Eccle- iVissaiii Sti'
    crrdolis sa-
    quiim exuerat, iterum annueute volenteque Domino siasticis, exigentibus culpis suis, ab ofl^ciis sus-
    sed jubetur crilfiii.
    revestiri. Fuit autein Inec suai reversionis caussa pensus et beneficio. Celebrabat tamen ille teniera-
    vivcre
    sibi divinitus intiniata, certoijue revelationis indicio riiisetomnino profanus, contra faset jura Caiionic.i,
    vf iinpcdlat demoMstratu quod, nisi subilo reverteretur ad
    ; claves Ecclesia' contemnendo. Porro Venerabilis
    peccaluni exutuni in terra corjiusculum, quidam ex ejus fanii- Ida, cuni hoc impedimentura in honiine penitns
    mnrfale.
    liaribus et auiicis iii mortale peccatum incideret et igiioraret, et ille celebrationes tenierarius jier dies
    piaculum, ac in aiiimai su» iiiiiiis iiitolerahile de- singulos iteraret ; illa quidem Ecclesiasticis officiis
    nnn sentit
    Hac ergn de caussa corpori
    trimeiitura. restituta, quotidie celehratis interfuit, sed nullani oniniiio toii.^uetam
    rursum inter homines homo apjiaruit, et a lupsu consuetffi jucunditatis influentiam interim in ejuii de.cationem :

    lubricum ainicuiu, iustuntissiniisoraUununiet lacrv- anima degustavit. Qua super hoc veheinenlins ad- V
    marum eflusionibus, anniiente superna clementia, mirante, suisque peccatis et negligentiis lioc tani
    couservavit ;
    omiii tanien residuo vita; tempore re- airumnosum immane piaculuin ascribeiite; preces
    et
    versionem hanc a;gre iiimis et moleste .sustiniiit, ojj- t;indeni Omnipotenti Deo cum tletibus obtulit, et
    pidoque moleslius, ut fatebatur et ijisa, proculdubio ut caussaiii hujus rei notam sibi facere dignaretur,
    protulisset, iiisi de liberatimie sui faniiharis alio- hiimiliter exoravit. Nec raora superveiiit inijiruvise
    ruuique salute fideliuiii, pro quibus orationum liba- Decanus quidam, liujus Sacerdotis hahens notitiain; el ipsiiii
    minu quotidie transniisit ad Dominum, oninino huncque celebrantem inveuiens, adrairatus est ve- fefliffif I

    f II III.
    certior extitisset. Sed quid miri'( Peregrinum hementer, advertens improbissimam hanc taiiti pra;-
    et
    infelicem se fatetiir ille beatiis Apostolus, cuin in sumptoris aud.aciam nullam tamen eidein Preshy-
    :

    Uuiu. 1, 24 hac verha prorupit, ul exul et


    piofugus ; Infelix tero faciens quiestionem de praimissis infeiensvc
    Ego homo, quis me liberabit de corpore raortis calumniam nialuit, ut homo
    ; sapiens, ad (cmpiis
    hujus? dissimulare hanc proterviara, quam projKdaiidn de-
    tegere rem onini seculorum tempore ilelestandain.
    CAPUT YI.
    Ad cujuspra;seutiam accedens haec,dBqualoqiiiniiir,
    Tenerrimi affei:tus enja sticram Eucharisttam. Dei famiila; percunctari ccepit, unde vel qui essel i.s
    Faciiltas eain sui/ieiidi a Sainmo Puiitiftce qui inpruifata celebrahat ecclesia? si Sacerdotalem
    induUa. esset adeptus ordinem.aut tractare vel rclpbrarc

    H i

    rahili
    quoque teinporibus iiinatum erat
    Christi spousa;, fervens nirais
    Idaj, vene-
    eiliceretipsa,qu!e quotidie tractabat vel celebriihai,
    Ecclesiatica Sacramenta ? Cui Decanus Ilic, de ;

    et maximum quo loqueris inquit, Venerabilis Chri.sti Vii"jn,


    desiderium, amiilecteudi sponsum
    suura amantissi- suspensus est a Prselatis suis ah oflScio siniui et
    mum, omniumque tilehniM aiiiiMarum ferventissimum
    heneficio : ne lanien ex liac ofleusa sc.iudaluoi oria-
    zelatorem, iiisum Dumiuum Jesum
    Christum. Qua- tur in populo, donec aliud ordinetur, apud le, qu.<-
    DECIMA TERTIA APRILIS. 179
    A so, ipsa res maneat in occulto. Q.iod audiens illa mysterio tam ardentissimo conflagrari coepit
    vehemenler obstupuit, eteiim. quam senserat eate-
    .
    D
    amoris incendio, quo Dominum ipsa diligebat, et '•'' "**
    nus incorde duritiam ex lioc proveiiisse
    non ambi- ffique diligebatur a Domino ; quod homiiiis cujus-
    '""^"'"^
    gens; justum et verum Omnipotentis esse
    judicium cumque raortalis impossibile foret ingenio, vim
    afiirmavit, eumque de
    mysterii hujus ablata sibi tantin dilectionis aliquali verborum expriraere do-
    notitia magnificebeuedixit.
    cumeiito.
    2!» Sed et alio
    quodara tempore. Sacerdote divina 31 Sacris ergo mysteriis innovata, confestim ad
    celebrante, Virgo Domini secus pedes illius in
    ora- locura .
    unde digressa fuerat ingentissima cum ,
    AUas audiens tione procubuit,. et mira virtuositatis instantia
    to- afflictione reverlitur ; eo quod amor suus et deside-
    gflssam. tum sua; devotionis affectura ad crelestia delegavit. rium ipso sumrao bono, quod Deus est, eodera
    Cum autem eoperventum esset. utSacerdos.expletis adhuc in terapore pro voluntatis sua; libito minime
    agendis, ad Communionis sacra libamina se con-
    frueretur. Est enira araor fruitinnis cum perfecta
    verteret et ipso Corporis edulio jam cibatus, ad
    ;
    delectatione, quando videlicet araor ipse revelata "'"'' '"""^
    potandum ejus Sanguinem,
    calicem applicaret; ori facie Rummobono perfruitur; et est amor desiderii, "/-ZaluTDeo,
    Venerabilis femina sensibus exuta corporeis, in qui licet in appetitione summi boni, supernK prje-
    excessuui cnntemplatinnis elevata, prosiliit. In quo gustatione dulcedinis nmnimodo non frustretiir, ex
    videt cntiecm benegnissimus humani generis Opifex etRedemptor, eo tamen anxiatus .affligitiir, qiiod in hoc humanita-
    super animam
    erga dilectam, etdiletricem suam, atTectum intimse tis ergastulo quod amat, quoddesiderat, quod affec-
    suam e/fundi.
    et lianc
    su;e dilectionis evidentissimo satis indicio demons- tat, innoffensa perfruilione comprehendere non
    rubefieti. tr.ivitvidebat enim illum calicem, quera Sacerdos
    ,
    meretiir. Primus amor in solis adscribitur, qui cura
    adhuc tenebat in manu, effundi totura super ipsius eo gloriantur in patria: seciindus illorum est pro-
    intuentisaniraam.etextemplo.sub ipso speculationis prius, quorura in coelisconversatio. peregrinantur
    articulo, quasitotam hanc efficipretiosoChristi san- autera a Domino corporeis adhuc invnluti nexibus
    guine ruhricatam. Ex qua quidem etiusione modico in hac vita. Cura igiturin loco suo Christi Virgo
    terrore pavelacta. conlremuit; et .ad se reversa con- venerabilis hac de caussa mrerens ultra mndura et
    B tiiiuo, corpnralibus oculis id, quod in spiritu con- anxia, resideret; et nihil consolationis in ^
    hoc im-
    templ.ita fiierat, ultra videre non potuit. Sed quid possibililatis articulo, nisi denuo consolaretur a
    portendebat ha;c visio, vel qiiid in se mysterii con- Doraino, superesset; ecce piuset misericors Dorai-
    tinehat. illuminato mentis aspectu luceclarius intel- nus iterata vice dilectricem suam alloqiiitur, et
    lexit.Ostenderat enim in hor facto pius Dominus, ut alloquendo mirabili pietatis suae clementia benignis-
    nos ex Scripturarum testimonio conjicere possuraus, sime consolatur. Ciir, inquit, anxiaris, osponsa mea
    hanc in illorum jam esse numero oomputatain, qui dilectissima? Cur lurbaris, aut consolationem ali-
    stolas suas in Agni mv.stici .sanguine dealbantes. quara, elecla mea gratissima , intra pectnris tui
    ante thronum Dei sunt jiigiier assistentes, et eidera prsecordia non admittis ? Quis spnnsus electissimffi
    in temple sancto ejus die aCnocte devotissime ser- sponsiesuiemajoris affectiimdileclionis usqueqiiaTue
    noviconso-
    vientes. valebit ostendere, quam ut in aliqua sui parte defor- liiiione a
    30 Illis quoqiie temporibus unaque dierum, in mem, suo proprio raundet ablutam in sanguine, '"""•'">
    qua festum B. Thoma; Apostoli celebratur, peccato- totaraqiieformo.-^araeflici;it, omni deformit.itis ab ea
    ''^"'''""'-

    rum ac negligentiarum suarum coepit htec Virgo contagiodisparente? Non ergn es tu illu, carissiraa
    Ob memoriam
    peccatorum
    Domini devotissime reminisci timensque ne forte : sponsa inea, quam fuedain atqiie deformem, amore
    anxla remissionem eoruni et indulgentiam, esset a Domino gratuito nullisque prascedentibus aut apparentibus
    consecuta, timenti corde non cessavit hicc, iteratis in te ineiitis, .adamavi; meoque sanguine pretioso
    et s;ppe repetitis vicibus ab eo die, sub actissimo decorem in te rairae pulchritudinis et eminentis ele-
    correpfionis examine, studiosissime confiteri. Cum- gantise, fug.ato pristinte deforraitatis omnique ftedi-
    que tiiiiore nimio pavefacta, quotidianis ha;c itera- tatis obstaculo. reparavi? Vel quissponsus electae
    tionibus actitaret,
    ejusdeinque pavoris angustia spons» sua; propensiori valebit occurrere familiari-
    nihilominus in ejus
    peitore continiie vigilaret; iina tatis nfficin, quara ut occurreutem sibi delectabiliter
    dierum Ida Venerahilis in extasi rapitiir. et quid in amplexetur, et ad pectus suura affectu stringat et
    hoc sit arliculo ficiendiim ab eo, qui Dei virtus est appIicetamorosn?Et tu es illacurissimasponsa mea.
    et sapientia, ministerialitereruditiir.
    Apparensenim quse non solum amplexu meo cOustringeri':, et ad F
    ei pius et miserator Dorainus ac mtestorum Conso- niea prascordia dulciter
    et in cxtasin applicaris; verura etiam
    rapta. latnr expeditissimus, ad excludendiim omiiem iin- ipsum Corpus meum
    Sanguinem intra te bajulas,
    et
    missi terroris insnlentiain, ei voluntatissiias secretura cujus esu pntuque spiritaliter in anima p.asceris et
    aperuit; et qu.aliter amissa; consolatinnis optato potaris. Quibus auditis. ex verbo Domiiiica: conso-
    beneficio pntirelur, ei verborum ordine patefe-
    tali lationis in spem erecta, refloruit Ida Christi virgo
    cit : Cur, inquit, electa mea, tanti pivoris angu.stia beatissima : priscique moernris et angiistiie nehula
    frustra cor luiim affiigitur? et quam ob caus.sara hoc penitus effugata, confestiraex his qnx videratetaii-
    tiinore supei-fluo. sine caussa rationabili, tuus intra dierat [equauiminr est elfecta.
    te spiritus anxiatur? In hacergo Dorainica, qua; jara 32 lilud quoque mirabile satis apparuit in Dei
    occuirit proximo celebranda pr.-emis.sa liiorum
    , Virgine qiiod in hora Communionis, inuovata Dn-
    expiatione peccaminiira, ad percipienduin raei Cor- minici Sacramenti venerando libamine, pr;e iiimio ^,„j, sucha-
    jabctur com-
    miinicare poris et SanguiuisSacranientiim, ad altare revereu- quein in aniraa .-entiebat eo teinpore fervore devotio- nsiiant sus-
    ter accedito; sic autein reconcili,abiraur eodem nis et speciali copiosa diilcedine, viribus iii ea defi- c^ptani

    temporis in momento, Quibus aiuiitis a contempla- cienlibus, ad locura unde digressa fuerat non
    tioiie coelestium illa revertitur, et in proximasubse- valuisset usquequaque recedere sed in raedio sui :

    quenle iJoiiiinic.T, quod in mandatis acceperat, ab callis, ubicunque locorura Iioc fieri contigisset, neyuit ad
    locuin priorem
    ea fideliter adiinpletur. Eo namque die, cura iniro ipsam oporteret aut corruere resupmam, aut pronara se recipere :

    devotinnis aflectu beata femina processit ad Sacra- in ilineris sui ([uovis sjiatio residere. Non autera
    mentura illud nrani Sarraraeiito nobiliiis; et statim semel aut raro beatae femin» tale quid accidisse
    a corde percipientis evaniiit omnis tiinor ille piian- dignoscitur : sed siepe repetitis vicibus, et antequam
    tasiiciis ; in ainorem iitique vehementissimura, ex Cisterciensein se transtulisset ad Ordineiu, et pust
    virtute Sacra.menti vivifici, continuoresolutus. Hora habitus sumplionera, hoc sibi contigis.se plurimarura
    siquidem eadem, in qua sacrosancto refloruitiniliata infallibili testiraonio coraprobatur. Antiquus aiitem
    huniaiii
    : ;

    180 VITA VEN. ID^ VIRG. CISTERC. ub. ii.

    bononim omnium vidissevel pulchrius restimatione verissiraa judica-


    hnmani reneris adversarius et

    ex praeraissis antir|u8e mali- ret: adipsum tandem altare direxit intuitiim,


    insatiabilis iniraicns,
    gnitatisncMsionesuscepta, quonimdam animos hoc utpote ceteris omnibus honestius atque decentius
    sippius intuentium ad invidiam excitavit; et
    eorum adornatum. Erat quippe videre ministrns eximias
    mde guibus-
    dam nale de eoi-d-i quse per experientiam ha-c et bis
    similia non pulcliritudinis, illud cum suis lateribiis ex omni tn eogucattare

    ea siisjncan-
    sensere, ner|iie credebant quod Divina; largitatis parteambientes, ac pallis hyssinis atque candentibus ornatissimumf
    titnis.
    hoc idem actitaretur cx opere, ad eyomendum odio- snperficiem, inauratisque tapetibus ejus frontem et

    sffi detractinnis execrabile toxicum. insontem con- I.itera vestientes,per ejus quoque circuitum illud

    tra Dei Virginem, animavit. Fuere nrimque qiii idem aecensis luminaribus ornatisque cnpinse lam-
    Videbat insiiper, et eice totus
    dieerent hoc inanis gioriffi pro cupidine fieri nec ; padibus attingentes.
    prsemissa \iriumcorporalium imbecilitati, sed appe- chorus occupari ccepit affluentibus ex omni parte
    titui van;e laudis attilularidebere potius
    etadscribi. cantnribus: quibus in stallis suis infra snpraqiie per et in hoc
    Missam
    Qiiod intelligens Ida Venerabilis ex quonimdara ordinem adunatis, a prasrentoribus ex>emplo Missa-
    deccnlissime
    insinuatinne vehementissime doluit
    , et alieno , lis inchoabatiir introitus, et ad finem usque proces-
    celcbrari.

    daniuo proprium in hoc facto reatum extimuit et : sit,abilIorcelesti collegio, porreclisaltisonavocecon-


    petit rfcedendi centihus et ineflabili melndiEe dulcedine, decantatus.
    ut sacratissinia; Commnnionis hnra, qua reverenda
    factiUatem.
    libamina foret annuente Dnmino pnstfuturo tempore Ex alio vero latere videbat indiitiim Pontificalibus,
    perceptura, \irium sibi eorporaliuin non deficerent, appcopinquanfem ad altare Pontificem videhat et :

    sed potius accrescerent adjumeiita. devotissimis ministrantium ordinem. ipsnm suinma cum reveren- a Ponliflce
    precibus oninipotentis Dei magnilieentiam exoravit. tia pra>cedent.em : eornm vero queralibet, in ipso

    Qiii clementer illius precibus anniiens, in hnra Missali quod ageb.atur officio, suiim attentissime
    Communionis, ex tunc in antea, vits vires corpo- ministeriumexequentem. Sed quid plnra! Solenniter
    rales ei atti-ibuit; et sic demum detractionis vulnus inchoata Missa, propensiori cum solennitate cele-

    a cordibus invidentium aniputavit. brata peragitur et nil eorum, qua» per onlinem in
    ;

    33 Timens ergo beata femina, ne de crebra per- hujusmodi requiruntur offlcio peragendo, vel ah ipso
    ceplione Doininici Sacramenti simile quid eveniret celebrante vel a ministrorum aliquopra^feritiir. Quis
    inposterum, et sicforsun abstinere cogeretur ab eo, vero Pontifex is fuerit, ex ejus testimonio suoque
    propter invidiam etscandalum aliorum spirita- ; Confessori factadiu postea revelatione, comperimus.
    iium amicorum super hoc consilinm et juvamen Fuit enira ipse verus et suminus Pontifex et Sacer-
    Christo
    fndjilt/et ei expeliit, quorura adjutorio litteras Apostolicie Sedis dossecundumordinera Melcliisedech, perfectus Deus Domtno,
    Pmltfex
    auctoritate firmatas obtinuit, quibus, ob experta .suK et horao, natus ex Maria Virgine Dominus .Jesus
    quocii I
    (llte tlie

    comnimicave devotionis et sanctininnife merita, concessum indul- Christus chorus vero ministrorum atque psallen-
    ;

    tuni confirmatum liahiiit, ut fimni die. qno vellet fiuin, coelestis fuit utique exercitus, ad siii (Veato-
    aut liberet sibi, ad percepfionem sacr^ Communio- ris obsequia terribilis ut castrorum acies ordinata ;

    nis, absr|ue qnoqiie obstaculo, potuisset accedere ; officium vei'0quod vel quale fuerit, jam dudum obli-
    absque Dei omiiipotentis indignatione. juxta
    qiiibiis vione sopitum, explicare non potnit singnlaquippe :

    tenorem et rontinentiain eariiinilem, netno valuisset beneficia, qna;dem.anuDomini suo terapore recipere
    bis temporibus obviare. Nota, lector, hanc aut huic meruit, perpetuffi commendare memoriEe prorsus
    similem indulgentiam hoc nostro teinpore paucissi- impossibile judicavit.
    mis esse vel fuisse concessam ex quo manifeste : 35 Orationis caussa cum die quodam ante cibo-
    conjicere poteris, Idam Venerabilem his temporibus rium in ecclesia resideret, et ipsi Dominici Corporis
    extitissennnmediocri sanctimoniEe titulo decoratam, honorabili saiTamenfo propensa) devotionis obse-
    (|uam Apnstolicge Sedis auctoritas hoc suo privilegio quium exhiberet; hinc execrabiles hujus mundi
    nobis omiiihusque sanctaj Ecclesi» filiis exhibuit miserias, inde vero coelestes, a quibus exulabat,
    honnrandain. Nullus ergo locus invidia? superesse <etern:e vitse delicias animo coepit et mente revol-
    potnit , ubi totam sibi divina clementia totam , vere; deinde vero pro sua liberatione cum lacryrais
    In oratione
    Apostolica auctoritas vendicavit. An non divina et singultibus, cumfletihusetgemitibus, omnipoten- anhelans orf
    gratia se quotidie manifestabat in Dei Virgiiie, cum tisDei inisericordiam his vocibus exorare araan- afernam :

    in perceptione salutaris Eiicharistiaj liqiiescebat ejus tissime, inqutf, Doraine mi spes, ainor et oinne vilam,
    !

    anima pra; spirituali diilcedine, dilecto suo tam desiderium cordis mei! Qiinmdiu mei patieris in hoc
    F
    suaviter quam amicabiliter eam intrinsecus allo- carnis ergastulo detineri? Qiiamdiu me sustinebis in
    quente? enim anima necessarin, cum in
    Liqnescit hac valle miserise coraprimi et afHgi, praesentisque
    semetipsa divino colloquio tangitur, ut in Moralium corporis et fragilis domicilio relegatani a tua me
    libris ipse heatusGi-egorinsattestatur: Mens, inquit, prassentia separari ? Recordare, mi Domine, quje,
    dum occnllie aspiratinnis locutione tangitur, a statu qualia vel quanta vit.8e prsesentis in ferapore pro tui
    suffi fortitiidiuis infirniata , ipso qiio absorbetur nominis honore sustinui, per ciijns invocationem ab
    desiderio liquatur; et unde se apud seinetipsam his omnibus a tua nie peto misericordia liberari.
    fessam invenit, ultra se esse conspicit fortitudinem, Quibus dictis, in excessu mentis ad coelestia contem-
    quam conscendit. planda confestim eripitur, et ab humanis exutus
    rnduviis, ad supernffi visionis intuitum ejus in alta
    CAPUT Vll. spiritns elevatur. Videbat igitiir, et ecce 'opeciosus
    Varii e/fectus clivini amoris. Accessus ad Or- pra; hominum Doininus Jesus, fotus
    ilie filiis ei ju-
    dinem Cisterciensem. cundiis, totus ei festivus appariiit; vulturaque beni-
    benigmss'm.uin
    TJ empore quodam in excessu mentis erepta Virgo
    gnissimum,
    a^terna jugitate
    in quem desiderant
    perspicere, tara
    Angelici spiritus Christi
    clarum et tantEe vuUum
    beatissima, vidit in spiritu, suam ipsius aspiclt
    animam ad benignitatis excellentia decoratum, eidera exbibuit
    /n exlasi instar tenipli latissimi, per omnes
    sui partes intror- ut oinnium tribulationum, afHictionura et dnlorum
    vidit animam
    suam susextencli; porrectisque dimensionibus,
    Instar in longum incommoda, quae diversis raodis atque temporibus
    templl ex' pariter et latum, ad
    eminentis cujusdam ecclesia; olim, sed benignissimo Dei jiidicio
    occultissimo,
    tindi : simihtudinera aptissime dilatari : in ciijus medio pertulerat in hac vita, solo respectus illius iniesti-
    cnnstituta,cura aciem oculorum ad singula
    quaique mabili dignoque commercio plenissime sibi compen-
    lustranda mira sagacitate
    vigilique curiositate de- sando refunderet, et oranera doloris atque moetoris
    flecteret, et nullum in hoc mundo venustius
    se angustiara ea vice procul a meinoria sua continuo

    relegaret
    DECIMA TERTIA APRILIS. 181
    relcgaret. Aieliat enim, ut postea Confessore suo nis expetere; tantoque liberius animo pariter et
    simmaque revelante (lidiciinus, quod, si dolores et afflictianes affectu, quanto seeretius omnipotentis Dei bene- E\ MSS
    hlilia HUGOX.S
    onmium in h:ic mortali vita degentiura, et a primi placitis adhterei-e.
    perftttiditur. CO.NPESS.
    parenlis origine per oninia serularia tempora futura 38 H.tc audiens ille beatae feminoe zelator aman-
    sirnulet praeleriia descendenlium, Iisec sola per tissimus,etinsepai'ahilisamicitiaetenerriiiiusa>raula-
    ninnientaneum slatis siiEe curriculum in corpore tcr, primo qiiidem obriguit. et tremens ac pallens ad
    pertulisset; id omne quod tolerasse pntuerat, hoc proposita sibi verba pr.ip slupore nimio respondere
    solu miserationis suae respectu divina sibi clementia non potuit ; sed urgente tristitia continuo versiis in
    eaque denun-
    copiosissime refudisset. Attende, leclor. ad quantam .amentiam. anxietatem cordi sui jara amplius oc- liulione con-
    gratiarum akiludinem excreverit lia^c Virgo br'atis- cullare non potuit; sed ad vesanorum instar et ex- sternatum
    sima, qua; lam dulciter a Patre misericnrdiarum et cordiura, tara verborum qiiam gestuum aliena*,ionis
    Deo lotius ciins(dationis, ad unicurn oculoriim intui- siia: niolestiaiu in cou^pectu Dei famuhe miserrimo
    tiirn, ab onini doloris incommudo consolari meruit schemale demonslravit. Qiiod cerneiis Ida Veiiera-
    in hac vita. Quid ergo rairi. si multo propensius, hilis, mox perturbari ccepit et anxiari veliementissi-
    quarn dici vel excogitai-i possit a quovis eti.ira me, reara .se judicans illius inopiuatK vesaniae:
    expetente, eI''Clorum spiritus et aninias Beatnrum quippe quam sui caiissa non diibitabai Iiiinc amicn-
    setei*na consolatione fVuuiitur, in amoenitate coeles- rum suorum prsecipuum incurrisse. Flexis ergo ge-
    fusls ad

    tis hahitationis et patriae ;


    qui semper et ubique nibus, in terr.im confestim aiixiato corde poslerni- Deiim preci-
    tms
    pra^sentera haliere nierentur, eumque prospicere, tur; et omnipotentis Dei clementiam, pro reddenda
    qui candor esse describitur et lu-
    lucis jelernse ; sospitate suo fimulo patienti, permaxima suspirio-
    meii ad revelationera gentium et glorium Israel ple- rum, fletuura, et or;itioniim iiistantia, deprecaiur.
    bis suae. His igitur intra virginale cubicnlum hoc raodo se
    36 Simili quoque modo, sed nnn eodem in tem- habentibus, ecce quidara .alii de amicorum suorura
    por'fi, die qua B. Mariee Magdalen:e solennia con- familiarium nuraero firis sfaiites, pulsant .ad os-

    suevit sancla Ecclesia recitare, raeridianis horis ad tium, quod ad fruendum amplioris secreti copia
    III festo S. vacandum otio contemplationis, eo quietius ulique paulo ante fuerat obseratum. Sed Virgo Domini de
    Marix Ma- quo secretius, ad umbram arboris in solit.irio quo- loco qun jacuit non surrexit, nec oralionurn studium
    gdaltnx aliornmque slantium mirantiura
    dam loco confiigerat ; ibique permaxima heiieficia, interinisit, fnris et

    quae diidum Sancta fuerat a Cliristu Domino


    Iia?c quidnam intus fieret desidcrio salisfacere non cura-
    con^ecuta, nunc exerciti" iiieditalinnis ad memo- vit; sedtotam iii orationibus se cffundens, ultra
    vi-

    riam revocabat niinc vero qii;im bene sibi fiierit,


    ; res pene corporeas in incepto negotio perduravit.
    contemplans
    cum illuin, quein dilexit plurimum, in cnrpore pr:e- Timebat enim, ut postea retulit, ne si fortassis illos
    benfficia
    stbi collata. senteni Iiabere promeruit; ejiisq;ie, aspectu pariler et pulsantes et vociferantes intromittere curavisset, is
    alloqiiio juciiiidari qiiam dulce, qu:im delectabile pro quo tam sedule laborab:it, irremediabiliter in
    vel quanti sibi repiilandum extiterit raeriti, seque araentiaj suse morboso cnntagio permansisset. Sed
    stiidioso conteraplationis officio ruminabat. Hsec quid pius et Dominus electffi suaj nega-
    raisericos

    igitiir et his similia. non sine congratulatione per re p;ituis>et, in tam pio negotiu tam intenlissime

    maxima, Dei Virgine meditante ; cnntinuo per inen- laboranti, fraternamque miseriam tam studiosn com-
    fis excessum ad coslestia contemplanda sustollitur, passiouis officio deploranti? Vix oratione completa.
    a Chrislo
    invisitiir. et ut prius a Christo Domino se visilante conspici- demens fugata dementia .sospitati pristiuae resti-
    ille

    tur: ad cujus aspectuin illius aniraa copiosissirae tuitur, el venerahilis feinina; deprecalio cnnfeslim

    jucundata, cteleslibus iteralo deliciis adimpletur. inlauilum et gratiariini actiones inefrabili jubilo ter-
    minatur. Quibus ita p:itrati3 inlroraittimtur et alii,
    Ad se i)uippe rcversa, tain in gestibus quam iii ver-
    his, eo die quasi t<t;i coclestis apparuit inter honii- sod qui gestiim ibi fiieril aiit actum, ad enruin noti-
    nes; ita quod pedes imedentis et pnplites a terrae tiara non sinit pervenire Virgo Christi ; ne fnrsan

    pulvere sublevatos, ut sibi certissime videbatiir, as- idipsum quod sibi acciderat, ad sui comraendatio-
    picei-es, et terrenie subslantia; quodcunique vesti- nem vel amici confusionem. a quovis hnc audiente

    gium impriniere non putares. conlingeret in populo (iiviilgari

    39 At quoniam in pra'cedenti capitulo de volun- Qvp. xxiir


    39 Per ideui teinpus uuus amicorum ejus, in
    cnnstantissi- tate sibi divinitus inspirata raentionera aliqualem K
    affcctinne fidelissimus et iii amiritia
    una jam fecimus; operje pretium est ut qualiter earn-
    nius, vir per omnia religioiiis titiilo decoi\atus,
    dein in brevi posleaperduxerit ad effectum, oompcn-
    CoHoqucrts ilierum, ut sajpissime consueverat, his temporibus
    cum pio viro. dioso narrationis ordiue subjiingamus. E^t monas-
    ad Venerabilem Idam accesserat; et cura ea de sa- /n monasterio
    lute animaj. de moriiin emendatinne, de terrenorum
    terium ordinis Cisleniensis. cui Vallis Rr.sarum
    Cisferciensi
    est vncnhulum, in Brahantia; partibus, ab illustri
    f'.stidio ajteriioriimque desiderio, verba cnnsnlato- Vatlis-Hosa-
    quodam viro, descendeute de nnbili prosapia Mach- rum
    ria simul et iedificatoria conlerebat. Inler qiiie
    liniensium Dominorum, .Egidin nomine. Beatae
    Virgo Domini more dolentiuin vehementer inge-
    Maria; seraper Virginis in lionore fundatum. et
    muit: et volunlatem, quam ei Dnminus nuper inspi-
    raverat, hujuscemodi ordinep;iIefecit. Nuni, iiiquit, juxta vicum, V\'alem appelbitum ah indigenis, in
    carissime, tilu cclare potern cordis mei desidcrium ripa Nelha; fluminis aptissime siruatum. Hoc in
    Ecce claino- monaslerio sponsa Christi per omnia venerabilis
    et propositum diviiiilus iiispiratum '.'

    rem populi mente quieta sustinere non


    diulius jain in sociam et monialem admitti se petiit, et obtinuit:
    quo rnultis postea temporihus oranipotenti Do-
    valeo. Nam cum raultis sim peccatorum sordibus
    in
    mino strenuissirae mililavit et cur«um vita; praesen-
    inquinata, f;dso me decorare non cessant religionis
    :

    sanctitatis prwconio; et licet me peccatricem tis,ut patebit in sequentibus, annuente superna cle-
    tndicat se et
    velle habitum publico, nullus tamen horum me ar- mentia felicissime consumraavit. Qualiter autem in
    coiifilear in
    Ctsterciensem H;ec igitur el his similia diutius benedictionum suarum dulcediiie prteventa sit a
    guit de peccato.
    assumere ;
    amicos, quo- Domiuo, cum necdum religionis liabituni sumpsisset
    tolerare non prajvalens, et te et alios
    freta solatio. sub omni celeri- in hoc loco (priusquam ad alia me diveitam, quae
    ruiu hactenus sum
    postea per eamdein ge«ta sunt in endem monasterio)
    tatis articulo, non mente sed corpore derelinquens,
    quam pntero brevius hic annecto. Cuin ergo terram,
    hoc seculum nequarn, et ea qiiae seculi sunt, in
    brevi propnno deserere Cistercieiisemque simul
    ;
    cognationem.etdomum palris sui penitus deserendo
    cum Abrahara Patriarcha, mandato Dominico
    et ordinem et habitura assumeiido, deserta religio-
    paruisset
    VITA VEN. ID.E VIRG. CI.STERC. im. ii.
    182
    5 De en quod srbi vrdcbatur anima sua drlnlarr ad mndiim sa-
    mente simul corpore semetipsam
    A paruisset, et e(
    Rcna; lalissimfe.
    in eodem
    Ei Mas. addicti monasterii limina transtulisset ; 6 De miral)ilil)us. qua; sibi in quadam dic Penlecoslcs, in
    nriiOMS moris est in hos- el de
    quo venerat liabitu recepta fuit, ut perccpliono Dominici Sacramenti, acridcrunl :

    i;ONFFSS ejusdem
    pitio; donec .idveniente, (\ax tunc aberat, spirilu prophcliie, qunstatunr snum criidam inlimavit.
    tblque in
    habitu nto Wnerabili Abl)atissa. reli- per eam ossumeret 7 De co quod per divinam inspirationem quoddam manda-
    Inci
    ndlivc ctesens. advenerat assumendo. lum revocari procuravit.
    gionis babilum, pro iiuo tunc Domino consecula
    8 Dc gratia conlcmplatiorris, qriam a
    fuil.
    40 Quo tempore medio decurrente. quadam sexta 9 De nimio fervore caritalis. qucm iri anima sua scnsil.

    feria sedensin ho«pitio, prajstolabatur


    carnpana> so-
    10 De eo quod ex perceplionc ccclcslium graliarum nuUa vana
    nilum mox pulsanda;, i]natenus per eum certius evo- gloria lilillari poluit vel corrumpi.

    cata divinis posset officiis et Missarum solenniis 11 De clarilale. iiurc i'\ oculis cjus intcrdum. ad inslar radio-
    intercsse. Ubi cum Virgo Domini, corde spiritnque
    rum solariunr, cmanavil.
    12 De co qnod monialcs mira; suavllalis odorcm ex ca prodire
    ad ccelestia devoto, sibi soli vacans et Domino, resi- senscrunl.
    deret; iu excessum mentis elcvata prosiliit, et so- 13 Dc eo quod iiuod.im vicc i-apla fuil in clroroSerapliim.
    sensuum exteriornm otficio, .solo contempla-
    pito U Dc co quod perdivinam inspii-ationem intcrdum .Scripturas
    tionis intuitu coelestiurn mysteriorum abscoridita inleUe-\il-

    momento tempo- 15 De co quod vidit in spiritu- mnnialibus in chnro psallcnlibus


    penetravit. Apparens enim in ipso
    Dominus, coro- aureas coronas dari,
    ris electa; suie pius et misericors
    ir. De eo quod columhje ad cam rosidcnlcm in alrio ecclcsi»
    nam auream in inanu sua detulit, intext.im ex .auro
    accurrorunt-
    lapidibusque pretiosis, inter quos etiatn pra^erai-
    n Dc Iransitu ctmorte ipsius
    nebant ex eodein auro diversarum specieruni flores
    intermixticnm crucibus: cujus pretiositatem et pul- LIBER III.

    chritudinis elpgantiara. nullus Iiuraano sensu perci-


    Vita sanctimonialis Idae, ejusque obitus.
    peret intellectus. Accedens ergo propius .ad electam
    CAPLIT 1.
    su.iin ipse miserir-nrdiarum Dominirs, hanc in ejus

    capite lier-entissime posuit .-


    et taliter eam allnqiiens, Mira Dei gratiacollala in sacrx Kucharistie
    ad consequendum quod couceperat mente proposi- perceptione.
    tum, attentius aniinavit. Constans, inquit, esto ca-
    rissiina, nec te terreat Ordinis oltservandi rudis J.gitur ad su:i reversa, qu<B tunc aberat, ut prie-
    et ttd prrsc- austeritas aut lori penuria: tecrrm ero semper ad dixiintis, ejusdem loci Venerabili Abbatissa, reli-
    verantiam gionis hiibitus Id» Christi fimul.-E decenter impo
    qubccunrque te verteris, et ad sublirnia spir-itualis
    animatitr a
    vit:c me duce pervenies incrcmenta: et hoc tihi si- nitur ; et candidis, ut moris est, indumentis et ves-
    Chnsto
    gniim : .lain pulsabilur in ecclesia tiutinnabnlum, tibus edornata, sodaliiim iiiter agmina cidlocatnr.
    Tnduitur
    quod cclebranrl.Te Missa" prietendit indicium : parata Fit interim exultatio mirabilis et gaiidium utrobi- resfc mona-
    sis ut introeas in ipsum i|UO celebrabitur oratorium, que: I.Ttantnr o)>pido moniales in adveiitu beatissi- stica

    et ecce descenilam in altari, cirm mysticum in eo mx Dei famulie, pro nriximn repntantes in illius se
    traclabitur Saci\-rmentuin : tuuc me desiderabis, et indignas victrir.is fore consortio, tantique meriti co-
    ego tntus inilruriu in cnr turrm ; sed et aliqrraj me mitem et sndaleni in suo se collegio suscepisse. cum sua et
    sanctimonia-
    desiderabuirt cx ejusdeni collegii monialibus, et ego Porro Venerabilis Ida iion minus exultabiit in Do-
    lium Ixtilia,
    totus earuni similiter inlln.im animabus. Cui Veiie- mino, nihil utilius aestimans in hoc seculo. quam
    promitlente
    se in ejus rabilis Ida, velut hujiis ignara mysterii. tale res- tali potiri consortio, tam spiritali jugiter informari
    H aliarum ponsum edidit. et hnc qiioinodo posset fierit ciim et imbui dociimento. Licet aulem omnem Ordinis
    animai in-
    beato Nicodemn fiducialiter inquisivit. Tii, inquit. observantiam, cui se devoverat affectu complectere-
    /Imvrum.
    ainantissime Doniine, si totus, ut asseris, illarum (rir Irumillimo, niliil in eo perpendens, quod a suo
    animalnis inHiixeris, moiim qunmodo totus in-
    in vide:rtur in aliquo discordare propnsito ; solum ta-
    flnes, in momentn prKsertim ejusdein temporis, men hoc asgerrimo ferebat animo, quod in aiino siii
    el pr.Tter
    cum linc corpor;ilibus omnino sit impossibile crea- Novitiatus, ex ejiisdem ordinis observata consuetii morem .Vo-
    turis. Cui Dnniinus; Hanc, inquit, habeo potesta- dine pariter et statutn, vicibus (antum tribus et nnn
    tem, ut iiie pcr partes norr dividam, ad creatrrrarum pluribus, commiinicari sibi licuit illo totiiis miiniii
    instar visibilium, sed tntus iufiinibir animabus ora- salutari remedio. Corporis videlicet et Sanguinis
    niura me pie desiderantiuni non eniin est impossi-
    ; Jesu Christi Domini sacramento.
    i hile npud Deum onine verbiim. Quibus dictis illa 2 Quid aufem acciderit hujus anni spatio deciir-
    Doininica visio renentine di.sparuit, et :id se reversa rente, venerabili, de qua loquimur, Dei famula;, no-
    cnnfcsliin ecclesiain intravit: ibique suo potila de- ta leclor: et intellige rein miraculosam: et omnimo-
    siderio, prout arcepernt in promisso, sacramentiim da dignam admiratione cum scribente p.anter admi-
    Dominici Corporis et Sanguinls immolante Presby- rare.Qiiad;iin die. cum ex more Dominico Sacra-
    tero, mox iUiiis anima dulcedine perfusa re-
    cffilcsti mento ct.mmunicare debuit pars conventus, ultra quattum
    vice
    flnniit; nec minori, sed prorsus illi siniili vel ma- modum ipslnabat, hujns santse nnvitise fervens ni- coinmu
    att
    jori. qiiara in pcrceptiune vivifici Sacramenti prarte- mis et insatiabilis appetitus, cupiens una cum aliis nioncm acce-
    rito et futuro dctis
    siiiiul tempore deguslavit- Sed jam assequi, quod sibi denegabat, ut praemisimus, usus
    his, quic gessit iu .seculn, duorrrm vnlumine libel- ob.servantia; regularis. in ejusdem ordinis monaste-
    ioruni,utpntuimus, brevius expeditis, modice nobis riis his temporibus institiitus. Ciim auteni coinmu-
    liausandum existimo quatenris ad ea qiite postea
    : nicandi tempus adessef, eteae qucecommiinicare pro-
    gessitin Ordine describenda, consurpimusalacrius. posuerant, ad Sacerdotis manum in siio quitdibet
    ingenin paiiter et eloquio sub amico silentio modice
    ordine properarent, una cuni aliis
    accessit etiam
    reparatis
    Ida Christi Virgo venerahilis, ao illis communi-
    CAPITULA Linill TERTII. eantibus et ipsa particeps est eflecta sacramenti
    1 Dc co quod anno iioviliatus sui ma-vlmu dosidcrio perci-
    in Dominici Corporis et Sanguinis. iens et rediens in
    picndi Coipus Clirisli cruciala
    fuil, d qualiler illud mi- ordine sun simul cum aliis, nec tamen in eundo vel iniibscrva'a
    raculusciecepit.
    redeundo, inirura dictu, ciijusquani offendens oculos nuinct.
    2 De co quiia monialis qua;dam ox ipsa
    mirahilcm quamdam
    dukcdinom sonsit cmanaro- intuentis. Utriim .autem in spiritu
    solnm an in cor-
    3 Dc 00 quod oxlasi r»pla, Curporo Clrrisli pore quod narramus, acciderit, orani post
    sibi,
    communicala fuit
    4 Do 00 quud Boala Vivgo el H- Joanuos futuro tempore incognitum habuit. Hoc tamen
    EvauBClisla ad allare
    sciens indubitanter et sapiens, quod verum Corpus

    Dominicum
    ;

    DECIMA TERTIA APRILIS 183


    Dominicum et ore percepit et tlentium officio mas- coloris id fuerit, quod orania penetrabilia sui corpo-
    ticav it, ris organa tam insueti saporis influentia dulcoravit IX ilSS.
    IIIKiOMS
    3 Quaiituni auteniiillius anima jucumlata fuerit ct quod lucidum et clarum inveniens, in terram effun- CONfESS
    illo die septemque sequentibus,
    inebriatus spiritus dere noliiit, sed ob reverentiam tanti miraculi pro-
    ciim siimina
    jucuiidititfe nosfrum explicare verhot-^nus. Nullus en.cn
    iion est tinns illumore recipiens, ut prius avidissimedeglu-
    ad 1 dies
    hoccaperet animus, niilhis art intelligeniluin assur- tivit.
    duran/e.
    gfret intelleclus : senliebat enini, ut postea retulit, b Monachus quidain ordinis Cisterciensis, in eo-
    hi^ diebus ante pectus suiini iirJentem faculam et dein monasterio Ciipeliani gerens vicem et exercens
    luceiiteiu in modum lucerna;, non solum intrinsecus ofiicium, hanc quodarn temporeinjuriosisverbis adeo
    anmiam, sed et corpiis extrinsecus ineftabili lumiiie mole?taverat, ut ex eo Uesioiiem in corde sentiret et
    Moles/iam a
    claritatis et radiosi splendore jubaris illuslrantem. aniiuo, quam ,id primum viiluntatis suae libitum ef- Capellano
    In omni vero residuo tempore vitic suw, quotiens fugere non valebat. Qui facli poenitens eam ad se passa:
    etrecordatione
    per totam
    hiijiis ncvitiatus dieni ad memoriara revocabat, ac misso nuntio vocari prircepit, illi nimirum in pace
    vitam. proinde spiritualium memor ileliciarum, qiias irre- reconciliari desiderans qu;im non suis exigentibus
    :

    merilis, sed propria culpa dumtaxat ausu temerario ah eii vocata


    cuperabiliter illo temporedecurienteperdiderat; has
    noii ciim/iaret
    totiens affectu tenerrinio cuni lacrymis atqiie suypi- perturbavit. Qua venire nolente, raisitad eam iterum
    riis, cum singultihus atque gemitibus, amarissime atque tertio, sed nec tunc qiiidem illa comparuit,
    deplnrabat. Scd quid niiri? Sentiebatenim interdum ipso dolure cordis sui necdum in pacis fiedere con-

    ex perceplione Doniinici Sacrameiiti tantain dulce- sopito. Qui cum ex more, sequenti die Missale cele-
    dinem ori suo cum illo pariter influentem, et non brarctofficiiim, etj;im ase percipiendiim in manibus
    soluiii intriiisecus animara, sed extrinseciis ipsaquo- contineret ipsiiin Dominici Corpnris lionorabile sa-
    que corporis organa naturali gustui adaptata, os, crainenlum, Iila Veiierabilis, sfans retrosecuspedes
    setl celebranti
    palatum, lingu;im et lahia tam niira jurunditatis illius, in spiritu rapilur;et in excessu mentis suae
    'idest in
    ahuiidantia perfiindenteni ;
    quod iiil s;iporosiusexis- Sacerdntalibus vestibus induitur, ac ornamenlis ul- cxtasi ;

    timaiipusset lioc edulio, niliildegiistari delectubiliu.5 tra qiiain dici possit iurEstiraabilibus insigiiifur; et
    inlinc munilo. Quidenim dulciu.s?quid suaviusquam sic demiiin aptissiine prieparata sacramento Domi-
    Sap 16 50
    pauis illecueliciis? cui tcstante Scriptiira oninis ile- nici Corporis et Sanguinis innovatur ; in qua visio-

    Post sacram lcctaiiicnti totius cumuliis ab ipso fonte dulcedinis ne priefati monaclii nullam omnino meraoriam ha-
    communionem est inlusus. Diebu,s autem, quibus hoc sacratissiino buit, sed iiecoculis corpHralibus aut mentidibus ejus

    cibo refocillari meruit, oinnis cibiis corporeusomni- adverlit praisentiam, aut celebrantis oflicium, ut in-
    no sibi viluit, cujusciimpue pretinsitatis aut saporis terdum consueverat. auscultavit.
    is fuerit quotiens tamen ob necessitatem humana».
    :
    6 Eodein vero ilie post visionis liorara itcriiin et rursitm
    cum evocata, venire non distiilit is eiiim qui per siium voca/a
    tsedio conditionishunc incorporare necesse habuit. ipsum ;

    sumit cibos accedens.


    cum tiedio siniul et iiiaxima cordis aiigustia degus- .sanguinem olini quie in coelis sunt, Apostolo teste
    atios. Colos I, W
    tavit, Quid liic dicturi sumus nos inertes et miseri, pacificaverat et in terris; lios electos suos etiara ad

    qui vix autnumquam aliqua spirituali dulcedine re- pacis concordiam revocaverat, in percepficme sui
    creamur in perceptione t;im suavissiini tainquesalu sacratissimi Sanguinis et Hostiie salutaris. Iininemor
    taris ediilii? Sed qiiod magis est miserabile, suiit ergo priPiedentis injiiriai perrexit ad monaclium, et

    quibus oppido pluris est delectainenti perceptio cibi inter cefcra coepit inquirere. recepissetne Dominici
    ciijuscumque vilissimi, qoam ina;stimafadulcedo vi- CorporisS.icramentum die pi-islibata; ethiec dicens.
    vificiCorporis et Sangiiinis sacramenti ntente respexit in hominuin, et vultu serenoettran-
    4 Aliudquoque mirabile satis eodem suo Novitia- quillo serenaque facic mox siibjunxit Si corpus, in- ;

    se indlcat
    tus anno sibi accidisse comperimus, quud etiam quic, Dominicuin liodie perceperis iucertum habeo; comtiiitnt-

    ayra cum memoriic commendandum dignissimumet relatione me vero Coinmunionis sacrai fuisse participem, et casse.

    socia officiunt a-.stimaiiius. Infirmabatur eo tempore VirgoDomini, scio veraciter et affirino. Super hoc autem ille velie-
    Ecclcsiasticum laiiguensque decumbebat in iiiHrmitorio, juxta con -
    menter admirans, ubi, quaiido, vel qiialiter idactum
    recttans
    suetudineni ipsius nionasterii cui socia moniahs ; esset inquisivit. At illa : Non hominis cujuscumque
    mortalis officio, sed solo diviiiie virtutis adminiciilo,
    adjuncta fuit ex inore, caussa recreationiset solatii.

    Qua; niliiloiiiinus operani exhibebaf febricitanti so- rem gestam esse veraciler .affirmavit.

    Eodem quoqne modo, sed non eodem in tem-


    cia;, in legendodiurni pariter et uocturni synaxes et 7
    monachiis (cui secreta conscientia; suae
    horas cfRcii parumquippe
    ; litterarum studiis infor- pore, ille

    jain diu cnnsueverat, omni sapore nectareo


    dulciora,
    mata, priBtersoIumPsaIterium,qund in juventutedi-
    dicerat, litteralisnihil apprehenderatelementi. Juxta subconfessionis titulu de cordis sui proraptuariopro-
    quaui nocte quadani cum monialis socia, in dicendo pinnre) qiiadani die recessurus ab ea, Missam, pro

    Coinpletoriuni occupata, desideret;et illa, devotiunis defunctorum animabus exmore celebrari eonsuetam,
    instantia potius qiiani vocali consonantia, legenti in ejus priEsentia celebravit. Qua peracta venerabi-

    inutua vicissitudine responderet; oJor quidam inajs lisfemina, priusquam proficisceretur ille, colloquium
    eodem modii
    occur-
    timabihs, a languente progrediens, ad assidentis na- ejus expetiit; de negligentiis etomissii.nibus alias se
    rentibus sibi pro tempore, compendiosom
    admodum comiititntcas.se
    res exteniplo sese copiusius infundeudo, prosiliit; et
    explicuit; eaquepra;- afflrmat.
    inettabih suavitatis abundantia totasimul illius pec- et succinctam ei confessionem
    subjun-
    toris praicordia, ipsa quoque viscerum ac vitalium habita, jucunda facie vocequedulcisona raos

    illam suaviS' intiina peuetravit vero non minoris excel-


    : in ore : xit Ego, Venerabilis Pater, uiia tecumhodie cele-
    ;

    simo odore at leutiiu sapur quidam inconsuetus apparuit, qnimellis bratisate Sacramentis interlui tecum
    unaparticeps ;

    sapore rejlet
    et favi dulcedinem oinniumque rerum dulciuiu, quas eorum, annuente Cliristi clemeutia, sub eodem tem-
    poris momento effici raerui; diviuajque
    dementia;
    humananovit experientia, sui dulcoris iiieffabili su-

    perabundantia supeiavit. Is quoque iion repentiiie largitatem, ob infusam utrique Spiritus sancti gra-

    disparuit sedper totum iUiusnoctisac subsequentis


    :
    tiam, uno tecum eodemque tempore benedixi. Quod
    audiens mirare cospit ex novitate miraculi. prse-
    diei spatium inslar favi distillantis illius in ore con-
    ille

    tinue perduravit; supra quo monialis, ultra quam sertim cum non ab homiiie vcl ;di alfero, sed a solo
    credi posset, haisitans etadmir;iiis, et tanti dulcoris Deo ministrata sibi fuerit hujus participatio Sacra-
    suavitas inopinata unde provenire potuerit ambigens menti. Celebraverat enini eo die Missam. in qua
    nullus usualiter ad perceptionem Hostiie salutaris
    et ignorans, in vola palmaj dextr» mndicum ex eo
    sacenlotali
    recepit ettenuit, explorando volens addiscere cujus admititur, eo dumtixxat excepto, cujus
    ministerio
    ;

    <M VITA \'I.N. ID^ VIRG. CISTERC. lid. u.

    ministeno pro firlifliufn :iniinaliii.s ifisa .-alutaris Hus- pletione, quam intrinsecus in aninio senliehat, adeo
    EX delectari ctepit extrinsecus etextendi: quod adins-
    IISS.
    tia saiTamenlaliter iinmnlalur.
    HlcnM» pritKxa spiritualiter ad tar crepitanlis dolii (quod nisi fortissimis vinculo-
    8 Qiioclam aliu tein|iore,
    CO.NFESS.
    liiicilii!, sacrse ('oiiiniiinionishostiam acciperemente rum nexibus arctissime constringatur, confraitinnis cliam corpore
    (tilatatur:
    priiposuit, et propiisituni opere consumraavit. Quid et ruptura videres siihjacere disoriminij corpusL-u-
    autem in iiac percepiioiie {;estum sit, quid viilerit, luin beata; femina;, nimiu' repletionis iiripatiens. ut

    qiiicl acc-iderit, ad commendalionem eximia; sancti- sihi videbatur, eo temporis suh momento citissime

    talis suse. narr.itiiine vcridica deciirrentis in lioc crepuisset, iiisi divinae virtutis et potentia: ligannne

    opere styli series explicabit. Cum igitiir expletosuo circuinspiitum, et illaisum, et inconfiactum, in suo
    ninre veiierunclaj c.fficio Coiisecrutioiiis, j.uii leinpus rohore perinansisset. Ex|)leta nan)que cominunione
    adesset ut innovari deheretipsodeifico SacTaiiiento; cuni ceteris eodem die communicantihus, ipso vitali
    prcicessit Ida Venerabilis, ut qucid hahuer.at iii pro- anhelitu palpilantis in pectore propemoduin inler- cum virium
    totali (tcfectu.
    positci, jam opere consuininaret eflectui inancipato. c'uso, viriiimqne corpoialium in ea deficiente praesi-

    Veniens ergn. prope ineilia via eo quo tencleliat iti- dio; nei|Uuquain adVini lihatioiiem ex calice perci-
    Cnmmunlca- nere consuminato, mox suhstitit : ullrai|iie iion pro- pieiiciam, ut moris est conimunicantibus, njjpropin-
    tura
    grediens, id qiiod meiite conceperat.exili susurrio, quare valuit : .-ed post allare cum ingenti labore se
    non aiilein vivas vcicis ciraculo. divinis auribus im- transferens, ibidem intirmata qiiidem corpore, sed
    ]iiirtuvit. 0, inqnieiis, oniiiipiilentissiiiie domiiiorura mente sana decuhuit donec aJ Hoiam diei sextam,
    :

    Doniine, Creator et Ucctor omniuni seciiloru.d, si infirmitoriuin, ut eam audiendo legendove persnive-
    sponsiim aliquem aut ftillonem baberem aut nisticum ret uiia cum aliis in eo decumbentibus, introivit.
    aut cnjuscumijue meflianici operis architectum, non
    cumilatum
    el
    siiie ducalu familiariler obsequente sponsale tende- CAPUT II.

    rein ad conviviuiu : i|iianlii magis et ine, licet indig- Slalus oUerius revehUtnrie divina notiis. Man-
    nain ex merito, tuo tamen sponsalilio snbarrhalam, dalum aliis, ne molcstia afflciatur.
    absque venuslo comitatu non dacet incedere, cum
    tuis ripiircipinqiio conviviis, ad percipiendum onini Jliodem die priusquam ad Comniunionem sacram
    dulcecline dulcius, omiii ediilio suporosiiis tui Corpo- accederet, diio religiosi de
    Fratrum Minornm Onli-
    ris sacrainentcim? Ulterius itaque non progrediens ne, quorum unus ad notitiam et farailiaritatem illius
    hic iiietam statiio, iiisi sit qui me du';at ad allare olim inCbrisli caritatepervenerat, etiuter aliosrjus Vi.silata a
    saiiclum tuum boc teinpuris iii momento. Hiec ergo araicos locura non miniinum ohtinebat, ad eam visi-
    M iiorittt sibl

    noto
    Dei Virgine ccigilante. Sacerdcteque inoram illiusad- tandum pjusqiie colloquioperfruendiim,e vicino Ma-
    vertente, sed inonecaiissampenilusignuraiite; vide- cliliniensium oppido convenerunt. Ad quorum allo-
    bat, et ecceRegina Virginuin, illa quie sola meruit quiiim Ida Venerabilis evocata, inoleste quidem ac-
    exaltari supfT unines clioros .\ngeloriini, haec, in- cersiri se pertulit, eo quod jam expleta confessione
    quain, ad ilexleram illius apparuit; ad lajvam vero de negligentiis, impetrataque de commissis absolu-
    dilectus illediscipulus, cui Christiis in cruceMalrem tione, cor suum et aniraani ad sola ciclestia, poslha-
    ducitur a
    Vcipitra e.t
    Virginem Virgiiii cummendavit. Hi latus utrumque hitiset exclusis a memoria terrenis omnihus, ap-
    S. Jitiniie bc-alu) venerahililer ambientes. arre|)tam
    femiiia; plicarat. Ivit taraen, evocantisque mandatocontinuo
    Eftiiiijcltata.
    hiiicinde producunt ad sacrosaucta mysteria, prae- paruit, et Fralres ipsos obsequioso venerationis of-
    tendeiite viaiiiqiie steniente, qua procedere deiniit, ficio salutavit. Deinde verojuxta notumsibiFratrem ffrf sorium
    Angelo, cuin incensato tburibulo paritur et lucerna. foris stantcm
    in subsellic) residendi graliase collocavif, ipsumque
    se avertit,
    peracla vero Coinmiiiiione, via qua venerat, eodem breviterallcicuta, confestim. iUosuperhocadmirante,
    tenore redueitur; et in loco sessionis sueb, Sanclis conticuit : etabeoquidem oculorum avertensaciem,
    eiilera ut prius ohsequentibus, honorahilitate rins- ad a ium fons siantem, et .subdivo fraternura adven-
    tallatiir. tum post explendam locutionis horam in nive pari-
    9 Teiiipore qiioilam in Epiphania Domini, prius- ter et frigore praistolanlem, lutuitum et uspectum
    quain ad altare procederel, iminvauda mysterio Do- attentissime delegavit, Illum ergo diligenter intuita,
    ininici Corporis et Saiipuinis sacramenti videbatur ; quera antea nuniquam aut vidprat aut agnoverat,
    in sno loco residenti, lempusqiie Communioi.ispriEs- inopinate soliluinque prajter morem altisona voce
    tcdanti in quiete siraiil et sileutio videbatur, imiuam, adeo coepit ululare; nibilque dicendo, sed
    ;
    in ipsum
    apertis.i-ime, iioii corporuli visu sed meiitali dunita- irreverberalis oculis intuendo, risumque porrectis
    ttitrn ail xat aspectu, ..uum in ea mini^terium exequente vocibiis exaltando,
    Com-
    inciitm
    magnara admirandi occasionem et (lissolvitur
    [gratiaj, quod ad iiistar S3gena3, latissime ppriuulta in cordibus haec videntium et audientiiim inculcare. in rlsum
    munimicm :

    locorum spatiu juxla progressum sua; longiiudiniset Qois enimniinmirareturldamVeneraoilem, ossuiim


    laliludinis ainplialffi, cor ejus et aniiiia dilaiareiilur
    a divinis eloquiis pras maturitate morum et sui cus-
    sentit ttniinam
    ail perceplionem iiitenav gratiie, sibi desuper infuu- todia saapissime i-ohibentem, et a bonis etiam
    deiiiliu. Saiicta siquidem et
    cum
    rlilatttrl. individua Triiiit.as, de- Propheta imponentem; nunc prajter
    sihi silentiura
    super inftuente iUius in aiiiina exili quoJam susur-
    morem adinstar quorumque scurrilium in ri-um al-
    Hii, seventuram esse prajdixit, et.-ine mora; quovis tisciiium et excussum efiluere,
    mirandum lue lioc de
    instertitiomox ([uod pronuserut adiraplevit. Sic ergo
    superflua dissolutione spectaculura, eo pru-sertiin
    in
    dilatala siinul et anipliuta, processit ad altare Do- lemporequo 5acr.amentis ipsam oportebat interesse cuin adinira-
    miiiicum, percepilque Corporis illius et Sanguinis ttoite atiorum.
    Dominicis, in oculis a-picientium exbihere?
    Sed et
    ItmipU vaccm sacrameutum : in qiia perceplione voceni Palris, is, qui paulo ante confessionem
    Patrts a:tcrni ejus audierat, et ad-
    iiilernis, utposlea retulit, aurihus promeruitaudire, buc iu suo loculoresidens, aliarum audiendisconfes-
    sic dicentis ; Hic est ImUiis nieus dilectus, in quo' sionibus intenilebat, a remotis hiec auscultandocon-
    miln compl.icui slatiraque cl Confessarii
    : suo more spiritalibus siderans, et iiihil aliud quam dissolutionem
    affluere ccepit et existi-
    ahundare
    quod nec pe- deliciis, ita muns;hunc super risus sui inordinata excussione
    dibus incfdere, nec totius
    corporis valuisset adrai- corripuit, et caussaj neseius, hujuscemodi
    nicu\osustent;iri. dissolutio-
    nis insolentiara, in tali pra;sertira lempore,
    10 1'ercepto nainque reverendi Corporis talihus-
    sacra- que personis audientibus et videntihus editam,
    JWit CtHtllilU- mento, cum ad perceptii.nem im-
    sacri Sangiiinis, ut eo properavit. Ista vero nihil borum advertens,
    niontin lempore mons erut i„ ip^o ab as-
    Cislerciensium ordine pectu Fratris in .atrio consistentis
    properasset; extemplo corpus et ad Fratrem
    iUius ex spirituali re- iutrare pra: confusionis obstaculo non
    audientis, nec
    oculorum
    DECIMA TERTIA APRILIS. 188
    oculorum avertit intuitum, nec risum proliilniit. me dixisse, tanto claritatis interdum cordis mei pe"
    12His ergnmorose satis et perraultum illiii.shnr,-e netrnlia perriindi jubare, divina me gratia perlus- t\ MSS
    spatium actitatis; ad alium jiixta se resitlentem; et HUr.ONIS
    trante, qiiod aliorum statum et ipsa possim agnos-
    CO.^P^SS
    super risu suo veliementius admirantem, denuo se oere, etagnitum ad profectura aliorum, anniiente
    convertit eumque/iimiliariusallocuta, brevibusqui-
    ; Domino, revelare? Qiiibiis diciis ad illum aperta fa-
    dem verbis, sed pro tempnre sufficientibus, illius cie se convertens, Status, inquit, tiius talis a me
    desiderio satisfecit. Imminente vero tempore, quo estagnitus, ut exoccupatus a curis secularibus, in
    Missale celebrari debebat officium, .-ibierunt ambo tranquillo cordis silentio libentissime te contineas,
    pariter; et hic quideni ad ecclesiam, illa vero rediit et in mentissolitudine te abscondas; aquo si reces-
    ad conventuin. Pnst paululum vero cum ipsaMissa- seris, et exteriorum inquieludine te nimiiim occupa-
    fwpore
    ilissa: mire lia tracturentur officia; |satiata] de totius Trinitatis veris, divinse gratia? muiiere te continuo privabis,
    rccreala. in pa siiperveniente pr^sentia, de paterna voce sibi et expers bonorum spiritualium omnino relinqiieris.
    de l'"ilio recititi, de iiimia repletione, quam in cor- Alia qnoque praedicfo Fratri secreta sui cordis ape-
    pore sentiebat et aninia. nec non de syncopatione ruit: quae quidem orania veritate subniti, manifesta
    vit.Tliuni et virium (prout liaec omnia in superinri Ca- rerumattestante super hoc experientia, luce clarius
    pitulo sunt expressa) nihil illo die gustando, jejiina intellexit.
    permansit usque post solis occubitum, aut Comple- 15 His qiioque diebus ejusdem loci Venerabilis
    torium in ecclesia decantatura. Et tunc quidem, Abbatissa prtdiibitorium iii suo Capitulo statutum
    alieno quam suo potius acquiescens desiderio, cibi ediderat. quod et virtutis obedientiae muniinime ro-
    sumpsit perinoiiicum nullum tamen ad ea, quae giis-
    ; borarat; ne videlicet ipsa vel in orationis exercitio, Mandalum
    ab Abbatissa
    tare cogebat astantium importunitas, applirare prse- vel in contemplatic^iis otio cum Dnmino quiescente,
    factum.
    valuit appetitum. Post Nonam tamen, una cura mo- quisquam earadem excitare pr;esunieret, aut de coe-
    nasterii Priorissa, simulque cum aliis quibusdam le.stibus interim ad secularia revocare. In quo (ut

    ejii.^comitatui sociatis, ipsos fratres ac eosqui seciim ex Scripturte testiraonio conjicere possumus, adjii-
    E
    erant. ingenti cura labore, perrexit invi.sere, spiri- rantis, ne quis dilectam escitare prae::umat, donec
    Cant. 8, 4
    t.ilibusque spiritalia de pleno cordis sui proniptuario ad interrumpenda suae qiiietis otia vohiularie se of- ne contem-
    propinare. ferret) et haec sancta femiua rectam quidem inten- pUtntem
    Ittnm inter-
    13 Peracto vero tr.ictatu protemporecongruenli, tionem liabuisse dignoscitiir; etsi discretionis consi- pellaret atir
    finito colloquio quod actum fuerat in communi, suus lio, in Iioc adinventionis su£e proposito, mininie ful-
    ille Conlessor et peccaminum absolufor, dequo men- ciretur. Errantem ii;itur ignoranter ipse raisericor-
    tionem in superioribus edidi, juxta Fratrem sibi no- diarum Doniiuus, ad suum alioriimqiie profectum,
    tura adliuc residtntem, ejusque colloquio secretius officiose pariter et benigne corripuit ; et emissum a
    iiitendentem ad ea accessit, et assidentibus se con- se malae prohibitir^nis edictum lioc ordine revocavit.

    et posfea de juiixit; et audiente Fratre, de singnlisquw tibicon- Die quadam Epiphani* tunc temporis occurrente,
    tigerant in perceptione sanctissimi Corporis et San- Venerabilis Ida libamina sacrae cominunionis acce-
    fessario in- perat. et elapsajara perceptionis hora sibi vacans et ipxa crclesti
    guinis, attentius in'|uisivit. Cur, inquit, hodierno
    terrogtla,
    die,cum ad perceptionem Dominici Sanguinis pro- Domino, soiaque residens, in suo subsellio quiesce- voce monttat
    pinquares, sub bracliii mei cubitum velut exanimis bat : ad quara elapsa coslifus vox divina, Dic, ait,

    aut potiusextatica cecidisti, cadendoque mihi timo- Abbatissie, quod proliibitinuem, in suo Capitulopro-

    rera hnrribilem et incredibilem incussisti? Cur sacra niulgatam. absque morae dispendio revocet. et prae-
    C(mimunione percepta, non aliarum associata colle- cipiendo seu prohibeiidode cetero talia noii attentet.

    gio, sed sola residens post alt.are, hnsuentis adins- Ad quain vocem honorabilis Christi Virgo desomno
    tar in secretario remansisti? Cur deniquepostsacra contemplationis expergefacta, prosiliit; et quod sibi
    libamina, videlicet ad Horae sextaj sonitum, ad in- jussnm fuerat, eadem hora divino parens imperio,
    firmitorium, aliis in cnoro psallentibus, introisti? fideliter adiraplevit. .Audiens quippe continuo Vene-

    Yeuerabilis autem Ida, necdum a ccelesti plenitu- rabilera Abbatissam, Domina,


    Expedit, inquit, o revocandtiin

    tudine relevata, vel a spiritali somno totaliter exci- mandatum in Capitulo per te a solenniter editum, curat.

    non potuit tata. respondere quidem ad singnlavoluit. sed quod temetipsa revocari quantooius; quamquam ipsam
    tunc indi- expedieutiie caussain obstante forsitan ignorantise
    volebat efficere non pra^vaiuit. Saepius quippe sub ;

    ctire.
    ha^c ordila responsionera, quod fari coeperat expli- naevo, de tuae discretionis oculis imposterum aufe-
    ;

    care non potuit : iinde volendo nolendove, prsefata rendo. tuus ad praesens iion capiat intellectus. Id ip-
    responsione post habita, sermonem, quem ssepius sum vero, quod suadeo, proficuura tibi fore, sine

    tandem ordine consummavit Ego cunctatione pronuiitio : sed quid iiide seiitiara, aut
    inohoaverat; Iioc :

    rebus exterioribus aliquanto plus occu- qualiter hnc provenerit ad parvitatis meae notitiam,
    inqiiit, nisi

    pafa vel dedila fuero, quod quairis et scire desideras


    hoc instanli tempore tibi minirae revelabo. Sedquid
    Postmodum tamen h£ec, et tara plura? Venerabilis Abbatissa mox, ut erat mulier
    edicere non valebo.
    timorata, fidem his dictis adhibuit et quod publice
    in superioribus jam descripta, quam in .sequentibus
    :

    sed postea
    statuer.at, in sequenti Capitiilo corara a.ssidentibus,
    accurale conscribenda, praedicto Confessori suo, viro per om-
    qui sicut homo
    ad instinctum divinae coramonitioms, a;que publice
    ej^posull : nia venerando, diligenter exposuit :

    revocavit.
    veridicus ea sermone veracissimo, simplici tamen,
    in schediilis exarata depinxit, et depicta postero-
    rura meraoriae commendavit. CAPUT III.

    14 Post paululum vero, illo Fratre sibi noto se Mira contemplatinnis gratia. absqne stimuln
    ad alia divertente; vocatus est ille junior, qui fem- inanis glorix.
    pore raatutinosui risus occasio fuerat in cujiisprje- :

    sentia nec iion et alterius cuju.spiam monialis, suus J nter alia quoque virtutum insignia. quibus suo in

    ille Confessor, cur ad priniuin Frairis intuitum de tempore floruisse dignoscitur, Ida Virgo Christi

    mane sic riserit, inquirebat. At illa, jusfe risi. in- sanctissima, nnn frustra quoqiie nec immerita reci-
    quit, videns hiiiic esse vas et habitacuium Spiritus taudiim etillud existimo, quod in schola contempla-
    slntumque Cinifempla-
    junions sancti : ad hoc enim est a Doniino, si quidem a gra- tionis adeo profeeerat. informante se Christi suiqiie tiom reruiii
    Friilris, /iro- tia sibiconcessa non exciderit, ante secularia tem- Paracleti magisterio; quod ad qnsecumque se loca diviiKiiuni
    Jilir qui ciintinao et
    II,
    pora prajelectus. Et post pauca, Num inquit retines, quibuscumque se negotiis iramisceret.
    diverteret. aut utitifuc InJi-
    risit, indtca-
    vit. mi Pater, in confessionis secreto tibi nuperrime ipsa contempbifionis instantia sibi priesto semper sltt.

    ApiUis T. II. 24 occurrerit


    .

    m VITA VEN. IRyE VIRG. CISTERC. lid. la,

    occurrcrit; et rairura dictu, non raro nec per vices, ipsa caritatis intemerata nobilitas indignum duxit
    T.X MSS. ul assolet; sed omni spatio dierum et noctiura, om- atque superfluum, ad arcanum illud et omni terreno
    nibusque raomentis lioranim et tcmporum, aeque se sensu penitus inipenelrabile secretariuin evocare.
    CONFFSS.
    paratam illius obsequiis exhiberet. Qua de caussa ne- 10 iMehat autera interdum adeo deliciosa, prse
    cessario cogebatur lianc sui siiiritus importunitatem amoris ina;stimahili magnitudine, quod hujusmodi
    violenta quadam industria, quani .'•a>pius ab hac sua deliciarum excrescente dulcedine, nune per unius eju3 duJce-
    dnicm nd
    contemplatione reprimere, rehusque transitoriis aut hebdomadse spatium, nuncvero per duaruin aut plu-
    pt^tres dtes
    quihuscnmque negotiisoccupatiim involvere; cumde- rium, aliquando vero quadraginta dierum vel noc- el hcbdoim-
    eatif coacta
    ficiente virium adniiniculo, corporale priesidium tiuni integrata continuatione decurreiite, ex illaper- das scrvans
    ob vinum
    df/eclum opui-teret ex necessitate succumhere, nec possibile raaxima supernae dulredinis influentia nil sibi mi-
    interrumpcre,
    judicai-ot hujus.Tiodi studio continuatis vicibus aque nuendo decresceret; ea, qiiocunique se verteret, et
    pertiiiaciterinhicrere. Succrevit igitur inter carnem quidquid operis interim actitaret, ubique siinul et
    hac de caussa non rainirau concertatio
    et .'.pn-ituni : jugiter in suo potissimo robore permanente. Qua-
    cum ille et alacer hoc suo potiri vellet omni
    lortis propter una dierura illa suis deliciis aflluente, cor-
    tempore desiderio, sua vero debilitate gravatam illa porali quoqne robore plus ob hoc in se solitodecres-

    se sentiens, ex adverso pari passu cum eo nequiret cente, beatse feminas spiritus ex eo quodanimodo
    incedere, nec eidem onini vice cgiicurrere pari modo, molestaritsedio ccepitet affici, niraisliuinanis virihus

    Si auteni altiori contemplationis studio plerumiiiie impossibile judicans, his absquesuodispendioso gra-
    diutius haiic iramorari contijigeret, et ob lioc exte- vamine tam indesinenter et omnino sine teinporis
    tenuatis viribus ei necessario corp(>ralis infirmitas interstitio tani jugiler immorari. Volens igilur eade
    neqitidijuant
    immineret; tunc et ipse .spiritus in rebus transito- caussa, raodicnm teniporis et ad liorani, ab hac
    jier
    cotttiliir ani-
    riis et terrenis ad reparanda virium admiuicula, pau- sua se delectatione subducere. viresqne corporeas ittutn ah ea
    lalim requiescere didicit, eisque iretjuenlius imrao- exquisito quovis exercitio recreare lineo ipiodam ovcrtere.
    ;

    rari dulce pariler et necessarium h.abuit et nuuc ; panno confestim arrepto, cucurrit ad fluvium; ulii
    B
    guasdam in aviculis, jtixta se pastum iu area quieritantibus; quarapluries undis fluvitdihus liuiic inimergens et
    disfractiones nuiic auletii hestiolis, ad maniium suaruni attactuin extrahens, extractumque quarasa-pius iiivolvens pa-
    captal. undeiuinque properantibus; aliis quoque rebus per- riter et evolvens hac excugitata industria se puta-
    ;

    modicis et exilihus, ad horam his lalihus affectura bat suura ad se reducere-cogifatum, nirais, ut prae-
    et aniinuin applicainlo, niodisque puerilihus ea pro libavimus, huraanis sensibus importunum. Sed
    tempoie diligendo lenerrinie, recreationis suse hene- frustra spiritura illa siipervacuo lahore conabafur
    ficiura et reparationis antidotuin exquisivit. Aiebat extinguere, cum a suo fervore nec ille quiesceretea
    enim ea de caus?-a perinodicam et nullius sestimatio- vice, nec illa posset exquisito conamiiie vel artifi-
    nis ollulam adeo >e quodani in tempore dilexisse, ciosa quavis industria praevalere. Aiebat etiam. in
    quodoiiinihushujusmuudidiviliishauc solamamando una dieruni a se qiiampliiries extitisse salutationem
    praiposuit, eique tiitum siuc dilectionis artectum ali- Angelicam ad laudem gloriosae Virginis inchoatam;
    quantis se teinporibus assertiit iinpendisse. et taraen, ob niraiam delectationis aluindantiara im-
    At quoniam de coiitemplatioiie heatai leniinae
    17 pedito sensualitatis acumiiie, vix fiiisset duorum
    quiddam niiraliile. et nostris admodum temporibus dicrum in spatio terminata.
    inexiiertnin,audivinuis;ad caritatis quoquepraidulce Cum aliquando de variis infinitisque rairabi-
    l(j
    coinniercium,quadiligehaturaDomiiio, vicequeversa ei bona sua coni-
    libus, quffi circa dilectain suara,
    diligebatet ipsa Doniinum, ejus tamen in quantum municando, patraverat et adhuc qiiotidie patrabat
    possumus inhaireiido vestigiis, audituin et aiiiraum Altissimus, iuteripsam Dei Virginem ejusque vene-
    applicenuis. Interdum eoim, ut ipsa retulit, in tanta rabilera Confessorem exorsus sermo proferretur in
    comnuinione luutuaB dilectionis alter alteri velut in- raedium;ipsa Dei famula recitante quiddam erga
    Cliristo quasi corporatus extitit, quod inter Domiiii corpus et ejus Cottfusario
    se actitatuni; venerahilis Confessor et inona- quxrente,
    ille
    incorporatam
    animaiii qu;u luisset ea vice distantia, penitus igno- chus, utpote per omnia vir providus et discretus, tiuitt etatione
    se sentit,
    ravit. Aliquando caritate, qu;e Deiis est, in tanta
    ab ea sciscitando coeqit inquirere. si non in recor- gtortolx
    dileclionis abundautia replebatur vexaretitr,
    illa sanctissima datione prujmissorum oranium eorurave revelatione,
    sanctiu Virginis anima, quod singula inembra corpo-
    quae Divina miseratio sihi contulerat ad profectum,
    rea conversasibi viderentur in corda singiila, rursus- F
    (] elationis aut arrogantis aeu cujusquaro inanis glo-
    que haic omnia Deo plena, quauto plura videhanlur
    aut membra riffi virus pestiferum intra se pullulare sentiret aut
    sua quasi et niajori numero compulata, tanto Deiiica;
    caritatis crescere, vel cordis sui domiciliura antiquum hos-
    corda Deu in sese pleuiora receperant incrementa. Pr£e nimio tem liis suis impugnationibus aliquotiens infestare.
    plcna.
    quoque fei vore dilectiouis, interdum illius aniraam Ad quai venerabilis Ida talu resimnsura edidit, et
    interius inflammante, sic exterius ultra
    solitum ex- viro Dei, prsecipue discretionis oraculo, plenarie
    cresi-ebat, et monstruosa quadam grossitudine dila- satisfecit ; Beneficia, inquit, ineffabilia, quae mibi
    tabatur in corpore quod cinguluin vel corrigias ea
    ob aiiwrrm
    ;
    jara contulit et adhuc conferre dignatur altissiraa
    de caussa cogeretiir omniiio deponere vel agnosccre
    ejus ddatarl. ad men- ; DiviniE cleiuentiae raiseratio, sic amplexando com-
    suram usque corpulentissimi cujuscumque bene/icia Dei
    homims, meinoro, sic enarrando respicio quasi milii collala ;
    adambienrhim illud
    forpusamplissiinum et sola ca- non fuerint, sed alteri cuilibet extraneo, vel a mea
    ritatis opulenta piiiguedinedilatatum,ad
    suiduplum nofitia penitus alieno. Quid enim ad ine, si benig-
    oporteret hujusmodi corrigias atqueciiictoria
    prote- nissimus ac totius consolationis Dorainus, ex mi-
    et ineffabiH
    lare.Nonnuniquam etiam in oratione persistens, aut
    sericordiie sua; ineffabili pietate,
    praevenire digna- qu.r
    caritate fcr- abeadenuo rediens, interius sensit animam quasi
    suam tur in henedictionum suaruin dulcedine redemptam alleri facla
    vescere. m divino amore fervescere, viceque versa dilecto-
    rem suum illius
    ineffabili pretio sui sanguinis, aut meam aut alte- refcrt
    aiiimi ex tanta caritatis afHuentia rius cujusquain animara, spousain suam? Quid mea
    redamare. quod omnes corporissui
    seiisus aut ipse vel cuju^Iibet interest, intromittere se de talibus?
    iiaturalis etiam intellectus
    hujus ineffabilem opulen- Ipse quippe Sponsus ejus, ipse Redemptor et Domi-
    tiam etinexcogitaliile
    commercium caritatis, velut a nus, si sponsalibus ornameiitis liaiic honorare
    onge stantes, et illud eminus di-
    intuentes, atque super gnatur, aut locupletare inuueribus. a quo
    hoc luvicem admirantes, poterit
    intra se nulla possentin-
    prohiberi excelsus, omnipotens et imraensusi
    eheentia vel nitioue concludere Nulli e( solum
    quippe quos, ve-
    ;
    taraen horainura ea possem enarrare beneficia, accppfa n
    lut extraneos liujusque quai
    mysterii penitus inexpertos. mihi divinitus sunt colluta, nisi prius a me Confessano
    sub con- llcentia.

    fessionis
    DECIMA TERTIA APRILIS. 187
    fessionis titulo
    revelata siisciperet oninia qua; pa-
    travi scelera. negliRentiasqiie el peccata
    D
    quie com- CAPUT IV. EX MSS.
    misi. Prnpterea, mi Pater, RfGOMS
    liac tilji prajcipue caussa Luminis radii el odores ex ejus corpore
    fiducialiter enarrare praivalui, quia tibi CONPESS.
    peccatorum nmissi.
    omniiira, a me
    negligentia vel industria commisso-
    rum, iniquitates et crimina, praetextu confessionis Innter alia, quae temporibus indulta CAP. JX
    sibi diversis
    exposita, revelavi. Scio tamen quod si taliter tibi fuere, gratiarum charismata, et hoc censeo non ira-
    ea saperent in audiendo, qualiter et raihi sapiunt raerito recitandum, quod plerumque Sacraraentis
    Radii lumints
    PJE ocuHs
    innarrando; non tam libenter ea reciperes, utpote innovata vivificis, tam lucidum et tam clarum ex dil^unduntur
    prorsus insipida. nulloque conspersa supernae gra- oculis effundebat iiituitum, qund in rebus nppositis, posf sumptam
    cujusallentium
    Eucfiar stiam.
    iub juramenlo tiaj condiraento. Qualitercumque tamen ea recipias, ad quas en tempore dirigebatur acies pupillarum,
    requirit .*
    adjuro te per iHum. qui talia mihi conferre digna- immensa; claritatis et lurainis cnpiosi jubar emitte-
    tus est, ad evadendum hujus exilii tfedium et a?rum- re conspiceres, illi quod a sol.ari globo difl^unditur,
    nas: adjuro, inquam, et admoneo, ne prsmissa etsi non pari, proportionali tamen similitudine com-
    cuiquam incaute detegere vel revelare prajsumas; parandura. Tantus enim splendor ex oculorum acie
    nisi forte personis,
    quas auditis confessionibus, a divinitus illustrata, vice quadam in calice, cum Do-
    nexibus peccatoram, e.x injuncto tibi, mi Pater, ellam In
    rainico sanguine pntaretur, emicuit; ut a Sacerdo-
    caliccm
    officio, receperis absolvendas his dumtaxat, non : te, divina mysteria pro tempnre celebranfe, re- cetcbranfis.
    aliis, omissa expressione vocabuli mei nominis, ea splendens incalice solaris radius existimatus exsti-
    tibi revelare permitto. caussa tamen atdificationis ferif; donec ad Dei Virginem se converlens, et in
    et tempore quolibet opportuno et hoc quidem a te ; ejus fiiciein intuitum dirigens, ipsum ex ooulis in-
    miliifirma stipulatione proraitti desidern, ne rautuae Non snlum autem in
    tuentis effluere deprehendit.
    divinitusque confirmata; fidei violetur integritas in hora sacratissimae Communionis hoc sibi mirabile
    hoc faclo. contigissedignoscitur; sedaliis teraporibus idipsum
    20 Nullum quippe spiritalem in hoc mundo vel interdum accidisse, curiose scrutantium inefl^^abili idnn accldit
    B patrem habere potero vel araicum. nisi quem adi- testimonio coraprobatur. Qnodara enira tempore, ivblnde in
    Confessarium
    vina providentia, salutis animae meae caussa.recepe- pio cotloquio.
    a Deo sub- Dei virgine cum aliis simul in infirmiforio residente,
    missum, ro coramendatum iilenque superna miseratio digna-
    ; verbaque spiritualia de pleno cordis suo promptua-
    fntetur tur nos in una fidei flrmifate conjungere; quatenus rio profundente; raonialis quaedara, ab opposito re-
    hinc pro labore tuo copiosa tibi raerces accresceret: sidens, et in faciem ejus aftente respiciens, igneos
    inde vero milii non deesset, cui fiducialiter nmnia quosilam radios, adinstar nidiorum solarium. sese
    cordis mei secreta detegerem, ufriusque salutem in per loca diffundeiitiura, emittere conspexit quos :

    hoc Domino providente. Ipsi quippe supplicaveram ab ipso sole transfusos, usquequo rem ipsam ejus-
    ipsuin exoraveram, antequam fu» persona meruis- que processum examinasset attentius, aestimavit.
    sem habere notitiam, omni cordis instaiitia qua va- 22 Alio quoque tempore, die saeratissimo Nati-
    lebam, ut desiderio meo dignarelur arquiescere, de vitalis Dominica», raonialis ipsa, qu;e dudum hanc,
    fideli Cunfessore miliiprovidendn, cui fiducialiter de qua praemisimus, claritatem ex oculis beat.-e fe-
    omnia peccata mea detegerem, antequam interve- minjB coruscare cnnspexit, iferato viilere desiderans,
    nienfe mortis articulo per commune naturae debi- id quod prius intuita fuerat, et opportunitafem tem-
    tum eriperer ex boc mundo. Quod pins Dominus in poris ad hoc aistimans se adeptam ; orationi juxta aut oratlone
    hac mea petifione nii.^ericorditer exaudivit : et sua ciborium, quo repositum habebatur ipsum Cor- coram Eucha-
    in
    gratia, quod petieram, indulgenilo fideliter .adiinple- pus Dominiciim. iiilentam Dei Virginem observa- tistia facta,
    vit. Nocte quippe seqiiente diem, qiia nobis priini- bat qua post modicum ab oralionis expletn nego-
    :

    tus advenisti, priustiuam te corporalibus aspicerera tio redeunte, monialis illa, hon tain ausu teiuerario
    oculis, hoc apparitionis ordine tiiam raihi prassentiam quam devoto, cominus appropinquans, et ferainea
    ostendit.Videbam enim, et ecce statura tibi facie- curiositate quod quaeritabat explorare desiderans,
    artte in no- que simillimus, minoiis tamen apparentias mona- a facie redeuntis ablafo velaraine, luinen im-
    cturna visione
    conspeclum :
    chus, me quidem intrinsecus,
    vero sedente ex- illo mensse claritatis ex oculis ferainffi supra se radia-
    G trinsecus, ad fenestram, quaconfessiones aiidiuntur, re conspexit ; instarque stellarum luce clara rai-
    apparuit quem ego niimquam a rae visum ante di-
    : cantium, ipsa pupillarum acies in objecto sibi ves-
    ligentius intuebar, et ille vice versa non minori timentn copiosa claritafis suae vestigia dereliquit.

    diligentia rae respexit. Ad cujiis aspectura immenso Quod intelligens Ida Venerabilis, et se deprehen-
    quidem aniore. casto taraen, aduri coepit cor meura sam ex objecto lumine recognoscens, anxie doluit,
    infrinsecus ille quoque me versis vicibus intuens,
    : et dolens:idmodum irapatienter ingemuit; illamque
    non minori fervore dileetionis ailurebatur interius; sui scrutatricein, ne super hoc f;>cto se
    mysterii
    ita qund ex incendio caritatis inflaminaretur ejus et proderet. edito sibi siguo diligentius exoravit quod :

    facies et aspcctiis. Rogabat autem obnixius, quate- et illa firma stipulatione promisit, et proinissum
    nus ut iil, quo praecingebara me, cinctorium ei cnm- aeqiie fldeliter adimplevif. Nulli enim hominum, e\-
    modafo porrigerera et cum primitus eo prcecinc-
    : cepto beatae famin:c Confessori, nec huc tameii abs-
    tus existeret, iterato praecingerer ex eodem. Quo que data sibi licentia, post haec omni futuro fempo-
    facto sub sileiifii fr.eno laliia nostra moderate com- re revelavit.
    pressimus, niliil ainpliiisquippe Inqui niutuo vel ad 23 .Alio quoque tempore, sed ejusdem anni spa-
    item tempore
    invicem conferre valuimus et sic illo de loco, quo
    : tio decurrente, cum infra ven^^rabiies illas, qiia? de
    Missj. infra
    sederat abeuute, finem quoque soinnio sortiente, Sanctorum oranium eximia solennitate gerebantur, Octavoi-

    sensualitati proprias redditur intellectus continuo. Octavas, in choro Missae solenniis interesset; ira-

    Hoc idcirco dixerimus, ut discretionem hujus sanc- menso denuo iilustrari coepit lumine, loculusque in
    tissim^ Dei Virginis, ex hoc suae responsionis ora- quo stabat per circuitum. ac si micantes supra se
    culo, demonstr.aremus :qua)sic indultasibi beneficia tutos illa vice solares radios excepisset. Scd et U-
    ,

    contra vanae gloriffi pestera ad terapus occultare di- lius tam clarum ex se lumen in parietis siiperficie,

    dicerat, iit tamen ea c:iutissirae revelaret, id quo- cui stabat innixa Dei f;imula, lefundebat : r|und

    tiens opportunifas exigebat. eorum quoque radii solaribus viderentur esse simil-
    limi, qui ad ejus aspectura in ipso tuuc pariele re-
    splendebant. Putans ergo post se quempiam, in sub-
    jecto
    188 VITA VEN. XbJE VIRG. CISTERC. Lin. iii.

    l jecto quocumqiiein.itpriali. canilela scilicet aut con- tam a prima creationis suae origine perfectissima
    BX MiW- simili, lumen illuil attiilisse quod viderat, illico post creatnra.

    tergum prospexit: et nemine Heprehenso, loco ce- 20 Sed et hoc rairabile credimns in Dei Virgine
    C0VFES9.
    den.s, aii alium nihilnminus se converlit. Ubi cum
    repuiandura, et inter cetera divinitns sibi collata

    a priore lumine nihil discrepans nec ei dissimile rairabilia recitandum; quod cum in omni vita sua
    litterarum
    reperiret; tandem in imapinem Crucifixi tot.im ocu- litteras aut eleraenta scholaria minime didicisset.
    igiiara,
    lornm aciera imprimens et infigens. in memoria neque haec absqne quolibet eorum intellectu legere,
    suie beatissiniae passionis ac ejus amplexuum amo- ))roferre vel exprimere potuisset scepissime tamen ;

    roso reclinatorio jucundissime requievit. De prjefafo ea qiiae canfabantur aut legebantur a monialibus,
    el iM ftito
    intelligit quK
    vero lumine recitat.-i, per annos singulos fere ha?c inspirante gratia Spiritus Sancti, infellexit . in Liitine can-
    Deiparx
    asftumptx tt et his siiiiilia sibi contigere miracula, prtesertim Qnadragesima praecipne, cnm sancta recilarentur tantur,

    alw. infra pnefatas Assumplionis glorios.^B Virginis quo- Evanpeiia; qnae lieet inexperto sibi legerentur elo-
    rumlibetve Sanctorum festivii.ates, ferias et Octa- quio, vulgari tamen lingua, quoties opportiinum id

    \as : qu:e, quia tunc caruit fideli secretorum suo- esse credidit, eorum seriem. ordinera, et tenorem in

    rum conscio et symmist:i, cui secrete simul et fidu- anribus hiecandire volentium apertissime retracta-
    cialiter hEcc talia fuerant iiitimanda, nullo penitus vit. Unde Quadragesiraali quodain tempore, ciim illa

    hoc sciente, nec scrlpto fuere nec memoriae com- in clioro psallentium altisona voce decanlatam aus-
    mendata. cultasset Antiplionam. Potestatem habeo ponendi aiidit Anti-
    24 In monasterio. quo Virgo Christi divino nian- animam meam ; a choris Angelicis hanc earadera phonom ab
    Angetis repeti.
    cipabntiir officio, per id temporis in vasculo crys- audire promeruit. altinri multum et elegantiori mo-
    tallino pro reliquiis lialiere dicebatur aliquantula do repefitam ; quam eo qiioque terapore plenissime,
    Odorfin siki- fcrri portin, Domini perforafum extilisse
    qiio latus revelante sibi gratia sancti Spiritus, infellexif : et
    vent emUtit
    describitnr, ipso secundum veritatem Evangelicam illi suo Confessori, sub vulgaris lingUiB postmo-
    jiarticuta
    laiwe.rChriii'i, in patiliulo Crucis soporalo; ex quo fragrantia mi- dum idiomate, discretissinie recitavit.
    li r:D suavitatiserumpere proferrique sentitur ad na- 27 Altera quoque vice, festivitate beati Praecur-
    res adstantium, cum ad venerandum inclusas in eo soris et B;iplislge Domini, juxta temporis exigen-
    reliqiiias, humaniitn itroducitur ad aspectum. Inter- tiam, imminente; cum ad Missale quod solenniter
    diim autem Ida veiier:ibili Dei sponsa, caelesti re- ageb:itur olticium, in loculo qui chorus dicitur in-
    pl('t:i dulcedine. juxt.tqiie morem ad colloquium de firraoriim. Ida Venerabilisuna cnm aliis infirraanli-
    divinis ipsa ciim aliis .nssidente, senserunt illce inirse bus aslitisset; et illo quod agebatnr oflicio jara ad
    in extasin
    su.ivitatis odorem, ex
    non qiiideni crjstallino,
    illo Pripfationem usque peracto, cuin illud eximiie devo-
    rapta
    el Vtrgo Ida sed Spiritus sancti vasrulo, supra semet indesinen- tionis decantandum, Sanctus, Sanctiis,
    olisequio
    toltoqueiis peromnia simillimushabebatur
    rfc ter eflliiere. qui ei, Sanctus Dominus, ipse chorus psallentium inchoas-
    divm s
    qiieni de prjenoniinato vascnlo diximus emanare. set; ecce Christi spoiisa laudabilis inexcessu men- videt attreos
    Qu;iruni aliquibiis iiilerduin sufier lioc admirantibus, tis eripitnr, exuto sensualitatis onere, spiritus circtitos supra
    et
    et sesH inutuo respicientibus, prsestuporevertebatur ad indaganda coelestia sublevatur. Videbat igitur, et capila siin-
    ctlmontallum
    in dubium ; uude talis earuin instillaretur odor in ecce cunctis in choro psallentibus aurei circuli.rairi
    cantantium ;
    naribiis, cum per multa locorum
    non interstitia decoris et insesfimabilis pretii. non humano sed An-
    dubit;irent ipsnm abesse vasculura, quod odorem gelico dumtaxat arlificio fabricati, quasi pro dulci-
    habebat efl'undere memorafum. sono conventus sui commercio, tradebanfur; ea- qitalem et
    rumque capitibus adaptati, divinae reraunerationis ipsa accepil,
    CAPUT V. insiguia sibi fore perpetuo deferenda, si tanien in
    Alii nga II. Idttm ilivini favores. Pius ejus- divinis usque ad finem perseverarent obseqiiiis, ap-
    dem obilus. tissime testabanlur. Pi.rro venerabili Christi Vir-
    gini, cuisuperna revelante clementia, praefati circu-
    T igilia B. Michaelis Archangeli quodara tempore lorum orbiculi, pro speciali lavcris et gratiae mu-
    solenniter occurreiile, cuni Venerabilis Ida vesper-
    nere, sunt o.steiisi ; non minoris ntique deuoris et
    tinain synaxim iii infirmiforio peregisset; egressa elegantiiB circulum, acoelesti distributore collafum, non alia Infir-
    foras iiitravitin atriiim e latere conventualis eccle-
    accipere raernit, ejus capiti, quaraquam ds numero mx.
    siiB, volens in choro psallentibus ea vice moiiiali-
    nou extiterit altisona voce psallentium, universis
    bus, elsi non voce. corde tainen etmente coucinere tainen honorabilius imponendum. Hunc qiioque ma-
    pl:iciiluinqne devotionis obsequium Angelnrura
    et joris excellentia; pricrogativa plus ceteris enitescere
    liominum Crealori landum siinul et gratiarum actio-
    inter orttndttiii faciebat nam alius quidam rainor, et ipse tair.en
    ;

    in cjfnstn nibus exhibere. L'bi runi ad Orientalem ecclesi» aureus, hunc, de quo prasdiximus : ambiebat, cete-'
    Topla,
    parteni, iiifluente sibi djvina gratia, tola spiritali ris aiilem infirraantibus. et ideo non psallentibus,
    jam plena dulcedine, resideret; et incensum odori- nil dabalur ea vice pro munere sed sicut a cantu, :

    ferura, in conspectu Deificae majestatis Angelicis sic a circulis inanes et vacuae remansere.
    manilius oflerendum, in ara cordis sui perquam
    28 Sed etalia quoquo vice, cum in extasin illius
    dulciteradoleret; in excessum mentis exteraplo pro-
    ^itsi
    auima raperetur, in coelesti promptuario propinatis ffuititr max%'
    iii cAoro
    siliit, et in cliorura altissiinse
    Hierarchiar, supre-
    Seraithico extemplo tam copiose snpernis afiluere crepit mis dclicii$
    et
    roret. mum videlicet atque Seraphicum, illum scilicet in- abundare deliciis quod si totum mundum unius
    ;

    dividuieTrinitalis vicinissiiuura, humilisaiicilla;


    suse oculi solo nutu vel apertione lucrari vel
    ipse acquirere
    S|iiriluni, suinmus et oranium spirituum excel-
    potuisset, eumdem aperire indignura et inutile
    sissimus et iinniensus scrulalor Spiritus, judi-
    ipse Do- casset. Unde, raunificum illura atque
    minator et Dominus,
    bonorum om-
    elevavit. Ubicumanim:e ra- nium Largitorem hujusmodi convenire coepit allo-
    ."^ tioiialiselegaiitera excellontiam et excellentera
    vldet iiobtlt ele- quio Eia, inqiiit, mi Doraine, quam optimum
    :
    tfttem nnlin.r, gantiain, in divina; lumine claritatis est
    intuendo, in- in tuo jugiter permanere servitio, qui tam
    spiccret; et inspiciendo, facillime
    cognosceret; ultra quam pauperem de panpertatis cceno vales erigere,
    credi possit humanis sensibus tam-
    apprehendi, mirari que locupletera
    c.a.pit hiBC sanctissima
    eflicere de egero? Licet aulerainnu-
    sanctae Virginis anima, ,01:1- raera charisinata gratiarum in suo tempore, Do-
    hter ad peccati consensum,
    ex.tra conditionis aut mino sibi largiente, recipere
    raeruisset;et multo
    redemptioms suje terminos atque
    metas, induci pos- plura quam
    acntissimo quis callens ingenio,
    sit, extrahi, vel impelli. tam etiarasi
    electa, tam nobilis TuUiano vel Virgiliano potiretur eloquio,'
    dictare
    vel
    DECIMA TERTIA APRILIS 189
    vel describere potuisset ; numquam tairen allquid ut in soripto sui dirtaminis atfestatur Hngo, sanc- D
    boni pro commercio remunerationisrujusquam egis- tissimus Christi famulus, aique jam ^aepissime pra-- EX MSS.
    se se meminit, aut aliquid mali prietextu cujuscum- hbavimus, vir per omnia tlCGOMS
    Venerabilis et bealus ecce
    COMFEitS.
    quft pcenalitatis se versis vicibus omisisse recoluit
    : modum, orique silentium impo-
    finem operi, scripto
    sed sobim illius obtentu. suaeque oaritatis et dilec- nendum esse decrevimus: omnes hujus opusculi tam
    tionis intuitu, qnem vidit, quera amavit, in quem lectores quam eliam auditores, humiliter, olmixe,
    credidit, quem dilexit. totnque devotionis nostrae ctinamine exorantes, in
    Secedebrit aiiquando.juxta pra^fati mnnas:terii
    ''29
    Chri>tique visceribus adjur.mtes. ut, si quid in eo
    meinoratam ecrlesiam, in quamdfim videliret ipsius corrigendum inveiiprit, aut incongruum imperfHC-
    ecclesi» porticum.quam ob sanctilalis suae rever^in- tumve quid in endem ofTendent, hoc (nostr^ defe
    tiam ejus haliebat usibus adaptalam. Ubi duui ad et errores
    rcndo simplicitati vel potius ruditati, viri srilicet
    corrigt petit.
    contemplandiini coelestia suo niore solitaria re.side- exilis injienii, rhetoric;eque scientise vel ornatiuri^
    ret, ac toto conamine senietipsam in sanrto medi- eloquentiee penifus inexperti) raritativo discrelionis
    tationis officio studiosius exerceret; ecce du» colum- acumine corrigant et eraendent hujusque libelluli
    bini generis advolanles aviculae, juxlaqnese pastum diftatorem. lioininem ufique peccatorem, suis ora-
    in lerrae pulvere qnseritantes, aliquantuium tamen tionibus omnipntenti Dornino sedule recommemlent.
    eminus astiterunt. et pulclirnm de solicitudiiie sua 81 Ut autera, expleto prsesentis vita; curriculo,
    Columbas
    spectaeulum Dei famulse prEtbuerunt. Has ergo vi- pius Dominus electam ^uam seterma* remiineraiionis
    pascenles
    Ida febri
    dens electissima Domini, protinus exlensi^- n,anibus brivio honorare dispusuit; ipsain acutissima febre
    corrupfa
    ad sese, curn signis quiitusdam et nutibus, advo- correptam, in benedictionis suae dulcedine visitavit.
    VP-nire e( cavit. Ill;y vero, relictis interea pastibus, ejusque Ubi modico decumbens tempore, nec omnibus ad se
    abire prn ar- parentes imperiis, accurrere velociiis. ae cuniinus confliientibus a.'tern3E vifse cessans elnquia propina-
    bitrio jubet.
    assistentes ejus se praebuere conspectibus ; dunec re, tandera ad exti'em;i devenit ^t Dominici S icra-
    ;
    EccUsisF Sa~
    ipsam auricularem obedientiam, in irrationalis ob- menti victorioso libamine prsemunita. tirma fide, spe cramenlis
    sequio creatura^ multipliciter adiiiiraiidara. editis sibi robiista, caritate conspicua, gaudens et exultans in muntta
    denuu signis atqwe nutibus, Ida ^'enerabilis, Christi mediu juvencularum tympanistriarum. iuter churos l\
    sancte mori-
    spunsa simul et famula. relaxavit. assistentium et psallentium Angelorum. in Domino (ur.
    39 His ergo de vita, moribus et conversatione requiescens, extreraum hujus vilie spiritum exhala-
    bealissimse femina^ recitatis, ut Iirevius et coinpen- Obdurmivit autem h£ec vere :<anctissima vere-
    vit.

    diosius studiusiusque potuimus.nonquidem oninihus que beatissima Christi virgo, sub Incarnationis
    Epihgiis quo quai f.uo patravit in tempore, sed eis solunimodo Dom)nic£e anno mccc. Ejus ohitus putatur fuisse xiii
    scriptor asse-
    qu;e sui Cunfessoris ingenioso conaraine schedulis die mensis Aprilis, regnante Domino nostm Jesu
    rif sehaclenus
    dicfa ex exaratu scriptoque comniendata reperimus; cura ab Christo, cui cum Patre et Spirifu sancto est honor 13 Aprilis.

    schcdis Con- eo cenlesima portio scribendorum omissa vel ob!i- etgloria, per IinmortaUa secula seculorum. Amen.
    fe-starii com-
    vioni tradita certis ex caussis indubitanter extiterit
    posuisse.

    DE B. 3IARGAUTTA YIRGINE
    TERTII ORDI^IS S. DOMINICI,

    TlFERNl SEU CIVITATE-GASTELLI, IN UMBWA.


    ANNO MCCCXX vpli'X {-'puil Umhros Tifernum est, Mctnurtni.se grum in eidem civitate, apud luciim FF. PrasdicatO-
    cuttus sacer ; iunurii, ijuod ruiiic S. Angeli in Vado dicitnr; rum, cnnctis videre volentilius p:itenter ostenditur:

    Di
    Castelli
    fiillnuin Tijberinum. Castelluju S. FelicHulis
    ab aiiquibus dictum,
    nomiuc iwtim, vulqo Citta
    liodie autem
    di
    solo Civitatis
    Casfello : in
    et ejus

    do.
    memoria, quamvis canoniz;ita non
    coinpafriofis festive ef soleniiiter
    Vitam autem
    sit,

    recolitur suu
    ejus, virtutibus plenam, infri po-
    a suis
    mu-

    cvnfiniis Umbrix alqiie Hctruriie, adeo iit livic etiam nemus. Ita illc sed vclmorle prxvcnius
    : vel aHter im-

    aitribuaiur a S. Anlonino atquc a Piitina; sed isti peditus non fecit quod promisit : eoque nobis multuin

    nunc reclius. cum sii Pontificin^ diliouis uibs, uti et pru- ipsam desideranlibus sulivam movit quidem, .sed acer-

    xumis lolus Urbivi Ducatus. Cave autem ncCivilatem bam. postqwm dictx Vitx invenicnda' spem secntus est

    Castellanam di.mis : hujus eiiim iiomhiifi urbs esi irriiu-^ indagunili labor.

    Episcopaii» in Sahinis, Ttiscix snhurbicuria' altribula, ^ Etcutm tolo itlo couatu vix aliud quidquampro-

    et solis 20 P. M. Romx distans, nnde civitns Cnstelli 80 fcctum csi, quum ut ccrli esscmus, quod ejus adhuc se-
    culi initw Tifcrui servnbahir legctmtnrque originalis Vita et mira-
    circiter P. m. abcst. Hic citra corporciK lucis MMnv/?^,
    cuta oji/Aen-
    B. Mar<iarila; ipsa lux patiix maxi' liistoria. vitn' alque miracntorum, scj-tpta tnlra pruci
    ocu/is orbavia-il fice ssripfa.

    ma, propter iusicfucm suiiclimouiam, corpons incorrupti miim ab dlius obitn tricnuium, una cum Notariatibus
    intcgrit:ite leslnlam et frequculiam miracnlorum, quihus Instrumeutis, fidcm fucientibus de verilate singutorxim

    meruit eccle.\iaslico Ofjicio et Missa cotipcr lotum iltum bcncfitwrum, cjvs merilis adscriptorum; non tantiun
    primis iltis annis, sed ctiam anno mcccxlviii ct unno
    ComiUUum, nec non per univcrsum ordincm Prxdicu-
    torum, apud quos vo/uit sepeliri, ulpole annumerata MDLXxxviii; quando velnti refloresccnte Tifernatium
    ergu beatam Itonc Virginem pictute, crelirescere denuo
    eoritmdem Sororibus, de Pivnitentia S. Dominici dictis.
    De earum ornjim', regula ac priinletjiis proli.xe aijcus incepenint miracula. His omnibus, sed prvescrtim HiS'

    MSS. Mediolani senmlis toria prsecitata. qnamvis incultiori sig/n ac semibarbaro


    Fr. Amhrostus Taegins in
    scripla, usisunt Scrupiiiuus atqtie Si/i'unus Raziii, sed
    tom. 3 de insiguiis Ordinis Pra-dicatornm Disdnct. 7
    qusp enmdem stalum imprimis R. P. Fr. Iliernugmus Polfiui : qni ex anti-
    § Xl ennmeral prwcipuas uliquas,
    .

    qiiismodcrnisque scriptnris Conventus, rcpudiatis om-


    sua iUuslraruut sanclimouia : ct postqiiam locntus est
    nibus qui£ poiucral ex solo relatn habere, Vitam Ita- et diu servata
    de B. Jouiinu Urhcvetana, cujus Vituni ex eodem li/ius nunc deside-
    tonio sumplam dabimus xxin Julii, sic ait : In civitate
    tica lingua fidetissime te.xuit, et VenetHs anno 1602 raiitur :
    vulgavit, sxpins appctUtns membranaceos codices quos
    Castelli fuit alia Soror, B. Mai-gariia nomino. quai
    :

    majorum cnra servatos in mcdio exlcruurum civi-


    efogium ex etiam in vifaet post mortein mirabilibus et inusita- ttinltt

    Taegio lis miraculis curuixavit : cujus etiam corpus inte- tiuinque lumnlluum; dutemus his pacatissimis Italia' tem^
    puribvs
    .

    190 DE B. MARGARITA TIFERNENSI.


    A poribns attl periisse tiul ita ncgleclim /laliilos, tit tibi la- etiam i Maii a frequenlissimo popufo celebravi. For-
    At'CTOnE D. P. teant, lam ipsi qnam prxtUcla tiolaridtia inslntmenla, tasse occasioue Translationis a veteri ecclenia ad no-
    igiioreiit qiii iiniic in illo conveiitu vivunt Palres. Hos vam, anno Mccccwiv ; ctijtis Traiislaliojiis et\am me-
    enim cum pro eornm tlescriittione appetlassemus per miuit Polinus, as^ej-ens veterem ecclesiam ev hco fuisse^
    nostrum P. Ca'sarem Nifolnceinm, respoiisum estnihit quem aho tempore tenebai Societas Cnrilntis : qui ftierit

    aliitil sitpereise ,
    qnain aliqnotl Vilee miraailorumqite primus lociis Ordini S. Dominici a Tiferiialihus con-
    Compentlium aullienticnm ; quoil quia intra ipsam sacii cessus usque ad mur-os jirbis. Addii aulcm Fr. y/ngelus,
    corpori.s areinn reposilum eral, vix lonija et crebra tluo- de nova ecc/esia afjenspaq. 153, se scribente rcnovatum
    rum annornm solicilalinne putuittranscriplnm impelrari; fuisse claustru7n cum porticibus : in quornm ambiiu cer^
    aileo ili/Jirite est quibustinm homiuibus persnatlere, suam nulur per parles dcpicla vila B. Murgurita'. Prxter
    el Sanctorum stiorum rem aiji inagis quam noslram, elogia, apud Michaelem Pium Ita/ice, Franciscum La-
    quanilo lalia tlescribentta peliinlnr : seil vicil obslaeuta liernini tn Mcnolntjio Virginum Gallice, aliosque auc-

    omnia puliens solertin tlicti Putri.t,opportntieimportune torcs aliis c{ aliis linguis invcnienda: accuralissime de
    insliintis. Margarita scripsit Jonnnes a S. Maria, intvr l'itas

    3 Tgitur, qnotl in primiqeniorum scriptorum tlefeetu Sanctarum ac Beatarum Ordtnis S. Dominici tom. 2,
    pro his datuT
    compniftium unicuin superesl, Iinc privslamns : .Jclaque Bealx sic sed Galiice; Belgice autem scu Tenlonicc Eduardus
    authenlicum cotliijimus, ut tlito prima cupila conslitiial Conipeudium Bilius, Convenius Antuerpiensis Cantor in opcre de
    tx MS.
    illittl Lolinnm aulhenticum, anno Mni.\x.\vni ex ve- Sororibtis Tertiariis ejusdem Ordinis. Variorum quoqtie
    tu.sto coilice membran.-iceii (ideliter depfomijtum, Poetarum Tifernensinm eleganles Italicos vcr.ws de liac
    per Revorendi.isiraum D Julium Daildeum, Subdia- siiaPatroua ejbibct libdlits prxlauilati PoUini, quos
    Cdijiim, \p'istoliciira
    utriusr|i;e sigiiatur.^e Referen- consulnnt, qui /inguarum cl siyli varietate delectanttir.
    darium. ac Civitatis Castelli Gubernatorem, nlipra--
    ferl

    ex Ilnlico
    liiutus Manuscripli.
    Pollini, proleslanlis
    Celera eapila ilesumpsimus
    ACTA
    tlicli quoil anliquorum
    verliorum prcssins inliaiserii. Quttre
    Ex MS, Lalino ef ex Vita Italica.
    siilislanlis: cum ni-
    pra-ler miracula.
    liit, aililat tul illa qute in Compenilio CAPUT 1.
    leijnnlur, persuailemu/ nobis, lisqux
    qiiotl Diiililens, iu
    Cumpendium Vitx ex MS. Julii Daddei Gu-
    speclant vilie Hisloriiim, shjlum quiileni mnlaverit. seil
    bernatoris Typhernensis.
    abhrevialorrm egeril in solis miraeulis, ui lioe e.r capile

    levins ferri possil anliqiii cmlicis ttamimm. Si lamen Itic Jjeataj Margaritaj virgini patria fuit Metula, a
    ft miraciila aillme reperinlur. aul publica quorum supru meminimns Massae Treba,'ia3 castrum, duodecim mille passus a
    ei ttattco. scripla; liortamur rogamusqne ne communi sublrahanlur A primis
    Ii Ty|iherno distaus honesti pareutes, corpus exi- annis ptrni-
    ;

    liici, seil nnbis submitlonlur. servilura pro supplemento


    guum, ca;ci oculi, sed tauta pietas et animi vigor, tenlia: dwUta,
    hujns operis, el inenrum qua: nuiic damus locum subsli- ut a primis annis corpusculum, qiiod nulla culpa of-
    lucnila. necrelum'tle Missa et o/licio, qno Irticlalum feuderat, jejuniis et asperiori c veste castigare iiice-
    btine clouilimns submini.slrttvil Eximius Paler Mag.
    ,
    perit ; ita ut interiori indusio frequeiiter aliscondito,
    Gaspar Diiigbens, sacr.r Tlieiilntjii: Docltir; qnemquod ipsam matrem fulleret puella^ stati compatientem.
    in Traclalutle Vila P. Bollaudi nnni. 147 Franciseum
    Grandior facta a festo d Crucis ad sanctum Pasclia
    nominarerimus, lapsus memoritc fuil, suggcreulis pro
    jejunium quotannis celebravit, abstinens ab esu car-
    ejus nnmine nomen Fralris, scilicc! Ampli.i.iimi
    qiion- nium e pane et aqua tantuiu ,n sexta leria contenta.
    dam in Anliicrpiensi Callieilrali Ecelesia Decniii,
    Fran- Perc-everat, eo te,iipore miraculorum et sanctitatis
    cisci Dinglicns. Ideni decrelum inseriliir libro dc
    certi- fama Fr. Jacobi, Ordinis Minorum, in civitate Cas-
    liidine gloritc Sanclorum CanonixMlornm pug 148 per telli,ad cnjus sepulcrum inulti undique convenie-
    Lucam Caslrllinnm eomposilo, el Rnmx impresso aii- bant, sanitatum beneficia impetrantes, et pro impe-
    no. 1628
    tratis gratias et vota solveutes Eo adduxere
    f.
    Noinen in- 4 Murtgrologium, qiitul juxla ritu m sacri
    Ordinis parentes Marga,'itam, quod voverant pro ejusdem
    ttripluHL Precilicalornm Veneliis auuo 1582 c/ Tifermtm
    Piima: 1616, .<- luu,iiium recupe,-atione
    privatts
    ciisum cil, iu hitliciilo Beatoriim
    : sed voti corapotes, sic Deo ailducilur.
    Faslis ejiistlem Ordinis ad
    dispoueiite, nequaiiuam facti, in monasterio g S.
    ciilcem apposilo, inter Bealas
    Sornres qiiarlo loco iinmi-
    Margarilffl virginem relinquunt.
    nal .Margarilam Virginem de Terlio
    Ordiue. quxSo- 2 Verum cum sauctitati morum, coutemplationi.
    ruit prajclara morum gravilate
    Tiferiii. sive in Ci- ac precibus ita vacaret ut reliquis obsequiis propter
    vitale Cistelli cujus corpus adliuc ii,tegnim
    :
    os- orbitatera [oculorum] videretur ineptior ; dimittitur
    tenditur, et multis miraculis
    quotidie illustralur /, a monialibus, et a quodam Domino i Venturino, et
    Plnhppus Ferrariiis, in Generali
    Caltilogn
    Sniiclorum Douiina k Grigiaejiis uxore, piis civibus, domo sus-
    qni m
    Ilomano Marlgmlogio iion suiit.
    ita ejus memi- cipitur. Inquorum domo cum pietalis ac religionis su.^cijiil
    nil M.dulas li. MargaritTB Tertiaria;
    :
    Ordinis Pra;. operibus semper incumberet, continueque dum lice- liabilum.
    dlcatonm,. Melulx Iribuisse eiim
    polu.l. qiua ibi nala ret ecelesiam S. Dominici frequentaret, in ea etiam
    '"" """"'•P''''"" '«" inlra Caslc.llanam ilimcesim
    '

    , sanctum habitum, qui Poenitentia; dicitur, religiose


    sil, solis iiP. M. dislans
    Tiferno, utt icslautur Vilx
    suscepit; solitaquotidie Sacramentali confessione
    per mdigeiias scriplx: miriim esl
    Ferrario incidisse purgare [auimaraj etiam non peccautem. Officium
    ulipsum in Annolationibiis tlieerei mcMutilum «mi- quoque Beata; Virginis
    luB. a Ptnloma-o nominatiim, et Crucis; quamvis Cieca,
    loiiije ,lis.„l,im a Ttferno
    osleain
    ita appreheudit et reiinuit, ut non solum quotidie
    .1 siio Lexico Geograpliico dun.
    Mutilum fuisse. recilaret, sed etiam Psalteriiim concinne et elegan
    .;«"ii Mutigliana, Modigliana .,/
    Modiana iiunc
    >". MB. Margarilx pairia couslaniee
    Medula
    dici-

    scri-
    ler, quasi Theologiam professa, interpretaretur; ac
    Inlnrnb filioshospitis Venturini, a grammaticali scbola re-
    Ilalis.
    vertentes, examinaret et corrigeret; miranlibus
    5 ICamdrm Bealn.m suo Cynirceo sacro
    inscrtpsit cunctis scientiam
    Vi/it Vttrttt
    Arliirus lonijam aueloriim qui litteraruin, quas non didicerat.
    de ipsa agnul seriem iu seicnlia infusa
    liiiij.ttg Noh Tanta fuit in illa mentis elevatio, ut cum sacram illustratur.
    1"' V^ejpui esse tlebiie- Hostiam corporeis oculis iu celebratione Missa) in-
    vultjata.
    ranl ln!iTn ',1 '"f''"'-
    rl', r, r- "'""'"J^xoPolliiu, elFr. Angelo tueri non posset, affirmabat tameu Fratribus,
    aperte
    ^;;;^»:^"^"""" ""'"""^CasiellanivMl se videre incarnatum Dei Verbum, in eaque visione

    adduiuqu,, hac potissimum contemplatione recreari,


    .tt.iis
    f„,„,„ „„„ ^^,,„„ ^^.
    quod
    ^^__
    Christi nativitatem ac S. Josephi obsequia erga
    ma-
    trem
    DECIMA TERTIA APRILIS. 191
    trem et filium meditaretur de qiiibus etiam cum
    :
    in terris, animam coelo inliilit, anno Dnmini Mcccxx,
    Fratribus loquebatur. /
    diexiii mensis Aprilis, in domo
    dictorura Venturini, AUr.TORK
    3 Hajc ejus pietatis studia, quam essent accepta et Grigiae conjugiim, convocatis prius Fratribus, ac JLI.10
    veste sua Den, exterioribus eliam signis demonstratum es( DVUDKO
    : Ecclesiae Sacramentis pie receptis. Defertur corpus F.\ MS.
    rQsfintjuit nam excitato quodam incendio in domo Prsdicato- .ad ecclesiam Fratrum PrEedicatotum, quod ipsa eorjiu.s expo-
    inccndivm.
    rum. ac etiam flagranteinferiori parteaedium, magnis mandaverat : dumque ibi communis humalio in nitur venera-
    vncibus Margarita [accersebalur] qna; tunc in supe- ttont pubticx.
    claustro praeparatur, insurgit raultitudo populi. qui
    nori ccenacidn orationi intenta morabatur. Illaignis ad funus et ecclesiam convenerat, et impeditur npus,
    pericnlo pariter ac bnspitum suorum vncibus com- dicentibus cunctis, .sanctam Virginem in ecclesia,
    mota, m stnlam, qua induebatur, Grigiae protulit, nnn iu claustro vel coemeterio, sepeliendam esse.
    flammis injiciendam ; ne timeret magna fiducia prffi- Composituin igitur cnrpus inarcalignca statuitirr :

    cipiens : quo factostatim extinctus estignis, multi- ante altare quo tempore piiella qua;dam, rauta ac
    :

    tudine admirante. lisdem dielius religiosa quffidam membrisattr:icta, a parentibusjuxta[arcam locaturj,


    mulier, Venturella nomine, altero oculo ita labora- spe sanitalis ibidem permanerejussa visumque est :

    bat ul de ejus sanitate desperaret, nec filio Magisfri puellffi. Virginis extensa manu relevari : statimque
    Imbei'ti niedico petit.am iinius floreni mercedem, recta sanaque prosiliens, iuter astanfem populum
    pro incerta et dubia cura ; prae paupertate [dare] va- conciatnare ccepit, B. Margarita me ciiravit, et illico
    lebat : couquerebalur propterea cum Margarita S. Dominici habitiim suinpslt.
    familiariter. pauperiem simnl et oculi periculum de- 7 Dum pnpuli concursiis augetur ad ecclesiam, et
    ploraiis. Cujus illa cnlamitati compatiens, pollice varia ibi sanitatiim beneficia irapetrantur, Frafres bratlita ad
    tantum oculum suspirans tetigit : qui tumore eva- qiii de corpore condiendo cogitaverant, ac propterea nnditolem
    tegendam
    nescente, sine mora convaluit. .1 magistratn aromatibus
    civitatis pro b;dsamo et
    adducit,
    4 Sed infirma jaceute pnella, Dominee Grigia; pecuniam receperant, cnnvocatis perifis. Magistro s E
    cum SS. Jo.
    uepte,quam de sacro fonle levaverat Margarila. ac Mannn Eiigubino. et Magistro Vitali de Castello,
    Bvanrj. et jam fere animam agente cum in die festo S. Forlu- raultisi|ue alii§ religiosis ac secularibus. sanctum
    FoTlitnato
    nati multffi ex consanguineis et vicinis advenissent, cadaver exeuterandiim ante altare extensis manibus
    familiarius
    et in illa nocte laboranti puellie invigilarent, inter et brachlis collocant. Nec mnra, cuncfis inspicienli-
    aiiens
    quas et ipsa asiabat Virgo : ceteris dorraientibus, bus, extensabrachiavipropria inipsuiucorpusreflec-
    duae <*x ipsis consanguineis tinxerunt se quoque tuntur, ambaeque ra;uius in moduin crncis complicatae,
    dorraire. tacite inspicientes quid ageret Margarita : naturic secreta cooperiunt. Diimqne inciso femore
    videruntque, profnndajam nocte. juvenemquemdam prrccordia extrabunfnr, repenlino lerra-mntu eccle-
    oranti Virgini astantem atque diceutem : Margarit;i, sia et convenfus concutifur, oleiqne qu;isi balsami
    moribundx quid vis faciamus'? Cui illa, Ut liberetis, inquit, fl- copia fluxit e corpore, ex quo etiam nonnulte am-
    jmelld titlum liani hanc meara, tu ac S. Fortunatus, qui modo puII.T corapleta; sunf (. Aliqunt pnstdies nonnulli ex
    sirvat. aderit. Statimque viderunt jiivenem ipsnm ac alte- fratribus «, memoria repetentes B. Margaritara,
    dum in ejus corde
    rum Sanclum, qui B. Joannis Evangelistie ac B. in huraanis ageret, cum suis dnraesticis saepius
    (res lapitli
    Fortunati notas effigies reprffisentabant. signo Cru- repetere solitarn esse, pretiosum thes;iurum in cnrde
    inventi.
    cis puellam signantes atque abeuntes. «Tunc Puella gestare : capti desiderio cor in<pieiendi, et qiiadam
    resurgens, Sum, iiiquit, precibus matris meie Mar- ducti qund prins non iuspexissent, liu-
    pcenitentia
    garitse perfecte curata . et sequenti mane ita sana mata repetunt exta et cor inter sepulta viscera
    :

    u surrexit, acsi nuraquam decubuisset. o quieritantes, intesfinura, a quo cor ipsum dependet,

    fiitura prx- 5 Puritate etiara mentis futura quffidam prasvi- incidunt, tresque statim hipides, quasi sculpti globi,
    nuntiat. deiis, proplietici spirifus certis signis se monsfravit inespilorum magnitudine, mirabiliter ernmpunt : in
    P esse participem. Nam cum qiiidam civis /j Offredii- quibus imaguuculK quffidara. Cbristi uativitatem
    <l
    cius et Bice uxorejus, uiiicam filiam Cecham q no- cnm beata Virgine ac priesepe, nec uon S, Jnsephura
    niine mati-imonio jungere studerent, noc traclatLts, cnm albacolumba repKcsentantcs x, inspiciebantur.
    quos IVequentes habebant, aliquem sortirentur ef-
    fectum Permittite, inquit, Margarila, qii^e paren-
    ;
    ANNOTATA.
    tum et filiie erat familiaris, ut Cecha babitum S.
    Dominici suraat, et in virginitate vi\at. Cui illi su- a Massam-Trebariam ad tliaxcsim Tiffinttntsem

    birati, Desine, inquiunt, hnjusmodi persuadere ; pertinere scribit PolUnius, etsi jure tempoinli (eiuliim
    nuraquam enim portatura est filia nostra religiosum sit Ducntus Ui'biiiati.<i, citm titulo speciati Comitatus;

    habitum. Tunc Margarita puelliB ra:itrem allnqueus tjuiim licet non exprimtint tabulx, invenitur tamen in
    ait, Iinmo tilia tua et tu etiam, habifura Religionis iis Metela atl ftumen Metaurum, pari fere intervallo a
    non post raultos dies assuinetis, et usque ad mortein Civitale Castelli et Urbino tUstans.

    deferefis. Quod rei eventu comprnbafura est : illje b Typhernum semper scribit auclor, Grxcismum
    eiiim, sive voto sive quo spiritu ductae, Sanctum affectans.

    habituin induerunt, tofaqiie vita suut usffi. Ejusdem c Cilicium interpretatur Polhnius.
    a Pra>side dicta, ti-
    etiara OflVeducii filio dies erat d 14 Septcmbris, inqnit idem.
    mebantque propterea parentes judicialis alicujus e Uerbis scilicet oleoqiie contcnla, id idem explical.

    pcona? raulctam graviorem. Qua de re cura Marga- f B. Jacobura Tifernensem potissimum die i Maii

    rita videret adolescentis matrem valde auxiam atque cnli, nolat Angelus Conti, in iibello de sanclis Tiferna-
    solicitam; Ne time:is, inquit. Bice, neque euim libm : Arturus diem 17 Septcmbris ejits memoria: assi-
    propter hoc denarium quidem solvetis, nec patietur ijnal.

    g Pollinius ait a pureiitibus impie harbareque deser-


    quidquam vir tuus aiit filins. Post paucos deinde
    absolutio praedictionis B. tiim, primiim receptain fuitse a variis Itoneslis matronis
    dies subsecuta a Pra-side
    deiiide receplam Margarit* Monasteriolum,
    in lioc S.
    Margaritaj firmavit eventura.
    obedientiffi, caritatis, qiwd intiv ct nunc destructum sit.
    civitatem fuerit
    6 In ejus moribus praecipue
    detri- Addit autem Fr. Anijelus, fuisse in platea S. Uarix.
    cl sancte pietatis, ac-devotionis virtus eminuit. Ipsa
    nioritnr an. h Pvipfatus Pollinius retn e.vatjqeians, ait Stirores
    menta oculorum liilari patientia ferens. juc,unditatem
    1320. motas, primum quiilem duriter
    quamilam vultus cuin exiinia niodestia ac honesfate invidia tanti profectus

    conjunctam semper praemonstrabaf, cunctisin rebus injurioseque eam liabuisse, ac demum etiam a se expu-
    pia humilitatepriestabilis. Quibusduin vitam exercet Itsse.
    192 ACTA B. MARGARIT^ TIFERNENSIS.
    A i Venturiniis c*/ diminutmtm a nominc Bonaven- nominandits an. 1599 congvuum ex ser^ inaitrato reli- D
    AUCTORE iuriv ; sicut infra nojni'n VeuiureWa, ac di-inde Ven- quiaritim jussit fabricari.
    JtlLIO
    (Ufiicciiis.
    DADDfO
    BX IIS k Grigia gnoqiienGf\^on& (sic enim mutli Jlnhrum, CAPUT II.

    pro Greporia, pronunliant) per contraclionrm ductum. Compendium miravuloruin ex ejusque Julii
    I /Iic posaent interseri qux de con^uetis Margaritsc Daddei MS.
    exercitiis pirlali^ liahel Pollinius loto cap. i. videliccl,

    adro ferventem et siiblimem ejus fuLsse ornlwnem, ul J\econdilo corpore, undique ad ecclesiam S Do-
    non innlitm mente sed etiam corporc allollereliir. Sole- migna frequenlia concurrebatiir; vota, obla-
    miiiiri

    bat eniin. inquit, Pafrihus Dnminicanis at')iie S^iro- tiones, peregrinatiunes, ceteraque religiosa oiiicia

    ribus narrare Soror Venturella. riuiid cum aliquando augebanturqiiotidie, adhoiiorem sanctarum reliqnia-
    in pIuHum raatronanim coinitatu carcere detentos rum; stupenda3queacraira! curationesimpetrabantur
    '"""'""^
    visitiiret, cominemnratione liumanrtriim, qufe ibi a Deo optiino maximo intercessione Sanctse Virgi-
    j ,.
    r paralylteus,
    pmut» ipsi refe-
    1

    spiictaiiantur, iniseriarum rnjita in Deum Margari- nis quarum aliquas descnbemiis,


    :

    ta, visa est ab ips.i afqiie ab oinnibus prasseulibus rebaiit, qiii compntes votornm facti. inerita et lau-

    plus qiiam cubitum unum elevata ;ib Iuimn et hoc ; des Virginis piiblice decantabant. Fredericus Binoli
    ipsi quotidianum fulsse dicebant frecpienter \). Bea- de villa S. Ceciliae, curi«e a Castri-Durantis, para- a.

    trix Cin.'i et D. Grigia. Ejusmndi autein raptiis non lyticus, ac raorbo articiilari ita laborans, ut net* in-
    tantum crebri sed et diiiturni eraiit ut plurimiim : cedcre nec uti posset officiu bracbiorum; precibus
    enim sic orabat a prima vespera usqiie in pnifundam ad B. Margariiam ex corile fii^is, sanitatem, cujus
    nocteni deinde qtiietein modicam curpori snpra nu-
    : vix rneraori;irareliiiebat, recuperavit quod pnblicis :

    darn humum indiilgens, mnx revertebatur iii idip- lilterismandavit Orlandu.s Fraiicisci Nolarius. anno
    sum : utqne oratinnis siia" tbymiama Deo redderet Domiiii Mcccxx, decima nonaM.aii. A consimilibus,
    aoceptabilius, miscebat pcEiiilenliae m^^rrham, quot aliisque diversi generis morbis desperatis et incura-
    nnctibiis tertium sese flagellans catenulis ferreis bilibiis solo voto et precibus Iiber:iti fuere, Domina
    ^ adetivehementer, ut ejus tenella caro, maxime cirea Alda, uxor Angeli Lilii de Perusio; Venturiiccius
    hnmeriis. omnino marcida laceraque post raortem Aldobrandini, Civitatis Castelii
    E
    ; S.dvutius Michaelis
    invenla sit. ILrcdle. de M"nte-longo, Status Florentiaf; Joannes Cainbi
    m
    Maiitellum intrrpretatur Polliniiis quod credo in ,
    de Vairiano, MontisSanclae-Marice Nannes de ;

    veteri MS. inrenlum, innniao enim inteltigendn vide- Paterno; Cecolus Mutii ile Scalocliio, Orlandus "„)!,.","

    tur vestis snperior el fncile ponibilis. Fidautiae de Areiio, Biua filia Jacobi Cotii, de .\b- curaiUur,
    n Idem nddit, slotim auditum sonitm campanx in batia Tedaldi M;iss.'e-Trebariae; Cola Civitatis Cas-
    ecclnia S. Fortunati nd Maititinas vocanlis. Est autem telli, et Petra uxor Andreutii, ac Domina Druda
    hsec ex parochiiilibus una in area Vitelliorum, S. de Montono, et alii ; qui recuperatas mirabililer sa-
    Forlunato Episoopo Tuilertino dicata, qui colitur nitites, votasolventes, professi sunt ; b suspicientibus 4
    die ultima Juiiii, iuqtiit Fr. Anqelits, agens de eccle- documenlis publicis Ser-Joanne Carabii, Ser-Jiilio
    siis Tifernensilms paii. 178. Francisti, Ser Ranuccio Guidi, Ser Jacobo Beiie-
    Et hajc, iHiiuit Pollinius, coram testibus flde di- dicli,Goro et Blasio Civitatis Castelli ac Ser-Miilio
    gnis sa-pe n.irravil m.atrona nobilis, quae interfuit Joannis de Montono Notariis. IUoruin autera quia
    ipsnqup Beala est familiarissiine usa. pravis spiritibus vexati ad sepulcrum B. Marga-
    p Olfredutiiis diininutivvm a nomine Gothofredi, ritae liberabantur nomina, propter multitudiuem,
    priore sui paite truncato : uli et Ceidia pro Francesca reticentur.
    {sic enim pronuntiant Itali, non Francisca) et Bice, 9 Sed ea, quae sequuntur signa, ceterarum cura-
    pro Beatrice. tionum miractila superant quoque sunt rairabiliora, ;

    q Prcssiiis forte ad anliqiti MS. fidem. Polliniits, eo cariorera fuisse Deo Virginem ostendunt; quae
    puellam Itatic farii filiam hnacia:, cuiilnm Maccetto pie invocata, invocavit et ipsa Sponsum, ac sponsi
    nupta\ tunc lorle apud prxdictiim Olfrrduciiim elBirem Virginem Matrcm in opem inortalium, et plerisque
    liospilanliscum filia apndquosetiamcommoral/alitr Mar-
    ; autjam lapsuinspiritum restituit, aut saltem laben-
    garita, c.l puelhe affecluin mire sili conciliaveral, erti- teni retinuit. N,iin rusticus quidam, de flnibus Cas-
    Q diens enm ad omne genus pielatis ac nominatim Ofji- tri-cardEe, c dum ligna coedlt in silva, irruunt in eum
    rinm Marianiim parlemiiue Psallerit eam docens.
    ursi plurinii, ac dilaniatum
    unguibus relinquunt, mertuus
    r ^/ddlt Fr. Anqclus ipsnm brachmm
    eliimnunc Qiiem cum praitereuntes vicini exaniraera jacentem suscltatur,
    videri elevalum in acre suosquc
    : ipsiiis actilos testes et laceratura vidissent ac recogiiovissent, perlicis ^
    ailducil, pro eo quo seriliebat uitno 162G. impositum deferunt ad ejus donium. Quo per uxo-
    s Mannus ex l/ermanno aliore similis leriniiiationis rem ac liberos viso, suljlatis ad coeluin usque clamo-
    trtincalum.
    ribtis,invocatur auxilium Virginis Margaritae :
    t Quarura eliam hodie ostenduntur nonnuUae,
    statimque ruslicus, qui mortuus plangebatur, vivus
    in memori.im niiraciili servataj, inquit Pollinus.
    surrexit, el ad sepulrrum Virginis postmodum cum
    Idem Poltinus nomiualim recenset P. Fr. Nico-
    u
    uxore et liberis vicinisque adveniens, cunclis palam
    laum Joannis de Sanrtis Tifamitem et Fr.
    Jacolmm faciebat iinocati auxilii beneficia, illatarum a feris
    Cresci seu Cresceiilii ex Btmjo S. Sepulcri
    Conver- plagarura cicatricibus fidera dictis facientibus. d
    sum. ,1
    10 Viola quoque, fllia Bonaviti de villa S. Justi-
    X Eos lapillos sicdescriliit, itt priino erumiieus, lia- ja,„„,'„r
    ni, uxor Gilii Joannis, in quodam
    suo prajdio ad puer b^s
    biteril imaginem rirqinis corimalse .vciiitdtis. puellum
    ;
    flumen e Vertiite rei rusticaj vacabat audiloque "'eijendus. ;
    in prirsepi medinmdno!us animalibus;
    viriim terliiis, "
    infantis qtiem jorantera prope ripara dicti Huvii
    filii.
    eakilio et cana barba veueralnlem,
    auieaqtie clilamtjde incaula reliqiierat, ejulatu, cucurrit anxia nec
    super litmertim replicala induium, ul- ;

    ante quem ijeiiu tra filiura aspiciens in illas voces supplicabunda


    ;
    flexottcmambiis juiictis imago jupcneul.r,
    indtiix liabi- prorupit Heu virgo Margarita,
    Itm Pieitiieniiie : iu postica aittem : ! filiura meum per-
    ejusdem Inpilli parte didi, Ueddc tu inihi illuin rogo,
    eonspm si„ilii,„i„„„, cnlumbi^ Virgo beata. Et vi-
    ,„,, „„„„„ ,,,, J„ ^^
    .•

    dit circunispiciens,
    ejttsmedtlalionn lempore pueri, qui in flumen ceciderat,
    Miss:,, de qtttbus siipra num.
    lUisporro
    pedes f, aquarum superficiem superanles quibus
    5. lainlUs, una citm corde m sacristia d,u appreliensis vivum puerum extraxit, quem nattirali-
    ;

    ^
    simplicter conservalis. Jo.
    Cltnjsoslomus Pnor mor ter aqua; sufl^ocare debuerant. Eumdem infanlem
    Simili
    DECIMA TERTIA APRILIS. 193
    simili casii post quindecim dies in eumdem fluvium Sanctoriim, et specialiter Beatissimae Margaritae :

    prnlapsnm, dura matei- ascensa amjgdalo Iructus AUCTOBE


    hac die prima Decembris, mdlxxxix.
    colliperet, ipsura Virpo, iterum a niatre jtiLro
    invocata,
    liberavit cum OADOKO
    : mr.radesceiiMis ct distantiw, exani- ANNOTATA. £X US.
    mem puerura deaquis malerattollisset, Quemvivum
    et incolumem ad sepulirum Virginis deferens, bis a Castriim Durantis atl Melaiirum ftumen, metiia
    recepfam vilamcunctis praidicavit, Jacobode S.Be- fere inler Tiferiuiin Metaitrense el Urbinumvia.
    nedicto Notario piiblicis monumentis fidem miracu- b Singula tle miracula pleiiius .lequenli capilc refe-
    lorumdescribenle, anno DominiMCccxx, xix Maii. runlur.
    U Agnes etiam si\e Nesa, de Abb;itia Marzani, c Poltinus, in confinio mslellorum Cardae et Pecchi
    itevi aUm
    Justolum filium, ex alta Tenestra prolapsuni, ac pro iil foclum nil lioc autnn vix 7 p. M Tiferno ad Euro-
    feneslra :

    lapsus. inorluo elevalum, non respirantem, neque sensum boream tlvilat, istiiil in tabidis noii ejprtmitur.
    alii|uem vitiE praimonstrantem, vidit illiesum, statim d urorem cum pluribus con-
    Iiiemadtlit, el viriim et
    ac illuni B. Margaritie cum voto commendavit. Cu- vicaneis svit rem gestam Tiferni in ecctcsia publicasse.
    jusrei te.stimon;um per D. Paulum Jacobi N..tarium e Verlula llumen ex iis probabititer unum, qux
    publicis litterisreceptum est. Multajmirffi curationes nominis nbsciirioris iilabuntnr Tiberi, inter Civitatem
    omittuntur, non solurn pro h<,minibus, sed etiam Casletli et Burgum sancti sepulcri, untie paitcit pas-
    pro equis, Ijobus et aliis brutis, precibus et votis suum mtltibiis \ illam S. Justiiii tlistare scribtt Potli-
    profitentium a B. Margarita impetratffi, cujus in- nus.
    tercessioue homine.set jumenta servavit Dominus. f Sed et cunellam, ini;iii( Pntlinus, pueri quam
    12 HocCompendium desumpsi a proprio
    fideliter secum in aquas traxeral, qiijeque aquis innatans
    ffttjus compen-
    rf(i /ides originali. Ego enim Frater Joanues Chjsostomus eariim fluxum sequebatur: sed qutd Cunellae nomiHe
    Peruginus ; acrepi illud a prajfato Reverendissimo inteliigi debeat niisqunm inueninitts e.rplicatum. In Actis
    Gubprnatore, qui hujus Virginis magnopere erac S. Fraiiri.^ca' Romunae 9 Marlii num. 120, Goiiella
    devotus, et in signum amoris, et gratitudinis hoc est inf.rior tunica.
    Compendium lecit, et etiam in iilioraatH Helrusco, g Vitte eos afjud Poltinum cap. li lioc principio.
    ac poetice, et posuit versus ^ illosad pedes ejusdem Carco de lebre e di dolor estremo,
    Beatae, ubi usque nunc mancnt fecitfieri liliurn ar- ; Ricorse al tuo favore, alla tua aita,
    genteum.et posuitillud in manu ipsiusB.Margarita;; Vergine Margarita
    ornavit eti.im cor ipsius Beata;, ligare faciens illud h Ad faciendas scriptiiras, inguit Potlinus neces-
    in argeiilo, ut videlur in sacrario ; dedit etiam pro sarias pro impetranda Romx ticentia de Offtcio ipsius
    eleeraosyr.a sex scuta argentea./i recitando.
    13 Et ego Thomas Doniini Vincentii de Beriolis,
    de Civitate Castelli, publicusauctoritate Apostolica CAPUT III.

    per Uotarium
    Notarius et Curiae Episcopalis Scriba ; quia colUitio- Miracula, superms imlicala dumtaxat, ple-
    uuum ni, et auscultationi supradicti Compendii de verbo nius in Ilalico llieronytni Pollinii explicata.
    ad vei'bum cum proprio originalifacln, etrespeclive
    copiato per Illiistrissimum et Reverendissimum Do- J\.lda, uxor Angeli quondam Lilii de Perusia, ju- Sanatur
    minum Julium Daddeum de Monte-regali uiriusque ravit coram Francisco Cambri Notario publico et brachio
    capla.
    Signatur» Sanctissimi D. N. Papse Referendarium testibus ad hoc vocatis, quod per tres inenses conti-

    et Subdiaconum Apostolicum, de libro veteri cartfe nuos usu brachii sinistri inipedita, ut non
    ita fuerit

    pergamenas, non mutata subslantia facti, licet muta- solum a consuetis occupationibns proliiberetur, sed
    tis aliquibus verbis, sub cura et custodia Uev. Pa- necmovere qiiidem aut extendere ipsum brachium
    tris Prioris, et Fratrum S. Dominici existente, cum pnsset. Erat lunc adhuc recens memoria B. Marga-
    proprio originali ipsum concordare inveiii, et una ritie,cujussanctitatemadmentemrevocans,decrevit
    cuni Domino Jo. Bapt. Panullio Notario publico Ci- sanitatis caussa sepulcrum ipsiusvisitare quod cura ;

    vitatis Castelli interfui; Ideo sic me subscripsi. sig- vesperi vovisset, sequenti mane invenit solutum sibi
    numque meuin apposui, rogatus et requisitus, ad esse brachium ad usus quosvis, et cilra molestiara
    laudem I)ei, B. Maria? Virginis, et B. Margaritse, illudinoveri ieqiie ac brachiuindexterura.
    hac die existente iDecembris, iudxxxxix. 16 VenlurucciusAldobrandiiii a de porta S. Ma-
    1 4 Et ego Joannes Baptista quondam raagnifici ria.,qiiemiidmoduni suo juramento asseruit coram
    aiterumque
    Juris utriusque doctoris Domini Octaviani de Pa- Ser-Blasio Notario ac testibus pede uno enormiter
    prohata.
    nulliis, de Civitate Castelli. publicus Apostolica auc- contracto sic mancus erat, ut gradi per se ipse ne-
    toritate Notarius ac Curiae Illuslrissiini Doniini Gu- quiret, sed alieno au.xilio indigeret quoties vel ad

    bernatoris, et Rectifici D. Judicis ejusdem Civitatis modicuinspatiumopuseratmoveri permcrita autem :

    Not.irius acluarius, quia supradutum transurnptum hujus veiierabilis servie Dei, quibus se commenda-
    seu Compendium ciini suo proprio origiiiali, f.icto verat, reciipeiavitsanitatein.

    et extracto per iidmodum lUustrem et Reverendum 17 SalvutiusMichaelisdeMonte-longo Cnmitatus


    graviter
    Patrem D. Juliuin Daddeum de Monte-regali, Juris Florentiiiicoram Ser-Julio Francisci testibusqiie de- herniotits r

    utriusqiie Doctorem et utriusque signaturte Doniini posuit, ])assum se tumorem sive rupturam in ingui-

    Nostri Papa; Referendarium, et dictaiCivitatis Cas- ne, graveiu adeo ut non raode tussire nequiret, sed

    telli tunc Gubernatoreru, de quodam libro veteris ppne etiani neo respirare cum autem audivisset .

    carta: membranie, nou inut.iita tamen subslantia narrari miracula qua; ad sepiilcrum Beatae fiebant
    facti, licet mulatis aliquibus verliis in eleganlioi^em pluriina, hausto exinde devotioms et fiducia; erga
    stjdum, una cuin supradicto D. Thoina Beriolo col- ipsam aflectu vovit ad ejus corpus accedere, et sta-
    lationavi, auscultiivi, et in oranibus et per oinnia tira omni malo liberum se seiisit, velut si nullum

    concordare inveni ; Ideo ad majorem fidein et testi- passus. uniquam fuisset. Quapropter exBurgoSanc-
    monium hic ine subscripsi cum sulito signo etc. re- ti-sepulcri, ubi res accidei-at, ad civitatem Castel-

    quisitns aReverendoPatreFr. Joanne Chrysoslomo lanam uti spoponderat, venit.

    Perugino, Fratrum, et Conventus S. Doniinici di- 18 JnannesCambiideVarciano ex districtu Mon- b

    ad praesens Priore etc. ad laudein, Glo-


    ct£e civitalis tis b S. Mariie juravit coram Ser-Goro Notario et coHtinita

    testibus, quod a mense Septembri usque ad


    sequen- flltri.
    riain, etIronorem omnipotentis Dei, ac beatissimie
    ac gloriosissim.cVii-ginis Matris Marise, et oranium tem Maiuin, molestas continuasque febres passus,
    25 collum
    Jpritis T. 11.
    :

    194 ACTA B. MARGARIT/E TIFERNENSIS.


    ^ colliiniinsuper sic obstipumliabeliat; iit, nisi totum satis idonea reperiebat explicandse magnitudini sui D
    BX ITAL. verteret, ipsum movere nullo modo valeret. Hunc affectus : rogatus vero ut publico instrumento rem
    HIERON testein adhibuit Ser-Joannem Ser-Fran-
    cum causa acceileret qiiispiam amicorum Ti-
    officii firniJiret,
    POLUM
    ferno reversus, multaque de miraculis ibi auditis ci«ci Notarium etiam ipsum.
    narraret linrtari infirmum coepit, ut deficientihus
    ; 23 Dina, filia Jacobi Coccii, de Abbatia Tedaldi
    remediis liumanis, ad divinum per B. Margaritae d Massae Trebaria», medicorum omnium judicio in- ^
    nierila implorandum recurreret. Quibus ille liaud curabilem cancrum patiebatur in facie, jamque no- facies exesa
    <:<"'"'''•
    ditficulter persuasus, dipresso ab se aniico, votum nus effliixer;it morbi mensis, et exesis oeulis lumen
    vovit, et subito suaviterqiie obdormivit : experrec- amiserat iiifirma. Ergo nihil proficientibus, qu«e
    tus autein persanatum sese dejireliendit. prnpter desiderinm recuperandse salutis, solicitis-
    19 Paternensis qiia'dam mulier affirmavit,jurata sirae adhibebat, remediis, et audita fama niiraciiio-
    ineurabili
    coramSer-Kinerin qiinndamSer-Guidi, quod Naiines rum B. Margaritas, vovitquod continuis octo diebus
    fsluta,
    filiussuus, iiiiurabili fistula ;id liiinieriim labnrans discalceata visitaret ejus sepulcrum in ecclesia S.
    a miilto tempore, atque ad famam increbrescentiiira Dominici. Nec niora ; votum adimplere coepit ; oc-
    miraculoruin adductus ali ipsa coram sepulcrum tavo aiitem die facies ejns ita munda et sana. oculi
    Beata;; perfectam iliidem recuperavit sanitatem, adeo claii apparuere, quasi nibil umquam passa

    quam dare niilla artis remedia potuerant, inipetran- mali fuisset : tiuare testem hujusce rei scripturara
    tibusiddevntismatrisafllicta; precibus, quam solida fieri rogavit per nianiim Ser-Jacobi quondam Bene-
    fides obtinenda; gratiae capacem fecerat. dicti Notarii publici, ad laudem Dei et devotae illius

    20 (Juidain Mutiiis de c Scalocchin, sub jurisju- faiiiulae Margariia'.


    contraciione randi religinne dixit Ser-Mutio Jo:innis de Montnne, 2i Nicolaus Tifernas, de pnrta S. Mariaj, coram
    corporis paralysis ta-
    taborantes,
    filiolum siiuin quiiiqiieniiem nomine Cecculuni, toto niultis juravit,quod totius sinistri lateris paralysi feris
    coiitractum cnrpore, posittim fiiisve a iiiedicis extra Iahnr;ins, adeo ut omni sensii privatiim illiiil, instar
    speiii saiiitatis uniiseiiueiida' ; quaiido ;etatis imlie- carnis emortua; frigidum, gestare videretiir venerit ; IC
    cillitiis inipiireni ciini iaciebat iis remediis, quae tali ad sepulcrum Dei fanuilae Margaritce, et fusis ibi
    in malo Ergo fida et devotinne
    solent adiiiberi. precibus opt;itam consecutus sit sanitatem.
    erga Heatam, non minus quam aniore erga fi- 25 Do.nina Petra, uxor ciijusdam Andreuccii de
    liuni pltMiiis pater, attulit parvulum ad sepnlcrum ; Comitatu Pecc.hi, in prKsentiapIurium honoratorum jranis co-
    ubi staliin ac pro eo votiim fecit, perfecte sanatum testium juravit, quod per dies quinquaginta conti- ""'rhus,
    pueruluin vidit. nuos aileo fuerit gravata catarrho, in unam coxa-
    21 Orlantlus do Fidantia Comitatus Aretini, ne- rum defluente; ut neque stare, neque sedere, iieque
    gotioriim siiornm caussa ad ca.^^truin S. Angelipro- inrunibere posset, nisi manibus alienis juvaretur
    Uem /« tibla
    ;

    litiiscens, imprutlenter iinpegit pedeiii in saxuiii ali- inanducatura autein necesse h;iberet uni qui saiius
    txsus.
    quotl. ethiiiiii ciiilens ita graviler attrivit suraiii, ut erat pedi insistere, altero latere ad quoddam susten-
    vulnus brevi manescens raaximos ei dolores atlfer- taculiim annixo; idque non sine magno cruciatu.
    ret, eriperet auleiiifacultatem gradiendi : itaque re- Inter has angustias audivit magnalia, quae de niira-
    t:ortlatiis li. Maig;irit;c, eideni se cominentlavit culis B. Margarita' circumferebantur ; et vovit nudis
    ardenter, votiim vovens, oflerendi atl ejus sepulcruin pedibus ire ad ejus sepulcruin. si iis liberis sibi uti
    petlein tibianique e cera, si suuin iter pedibus abso- daretur. Vix votuni niincuparat, et ingens levamen
    Ivere, et doniiim reverti ilaretur incoluiiii. Vix mali sensit : ipsoque die iraplevit votum, liberrime
    ejusmodi votum conceperat; quin sanuni se sensit, et expeditissiine gradiens.
    expeditumqueadperficienihnn quodrestabat itineris 26 Referre solebat Domina Druda de Montone,
    rigor bracltii.
    unde reversus, de lieneficio accepto rogavit instru- coram inultis Patribus Praedicatoribus aliisque per-
    mentuin, signaniluni iiiuiui Ser-Joannis quondam sonis secularibus, inaligno defiu.xu ita sibi irapedi-
    Fraiicisci Notarii publici, coram testibus vocatis et tum fiiisse brachium sinistrum, ut ori manum ad-
    rogatis. movere non posset. Jam .sextum mensem sic exege-
    fade riiplus. 22 lisdeni teraporibus fuit Tiferni Notariiis pu- rat humana remedia frustra
    , solicitans : quibus
    blicus, Ser-Guilielmus Francisci dictus, et adeo tandem desperatis, auxiliura a B. Margarita petiit,
    iiuniaiiiter niptiis, ut sibi gravis et inutilis aliis ceream vovens ante sepulcruin candelam siibitoque :

    omiiino exisleret. Non deerat ipse quideiii sibi, ulli sanata, uti coepit brachio illo, ffique ac altero, nec
    vel cura; vel iinpensu! jiarcens
    sed varios experie- ;
    mali reliquias uUas sensit.
    batur niedicos, ac nominatim queiudam Magistrum
    Vitiilem pra^ aliis laudatum veruninon inodo non :
    ANNOTATA.
    inveiiitliberationem a malo, sed nec alleviationeni
    quitlem ejusuUain. Cumque citra ingentem criicia-
    a Jam alibi notavimus, eliam Mediolani, vicos urbis
    tuni inovere amplius se non posset, jussus ad ex- a portis ad ipsos ducciitibus nominari.
    treiiiuiii est gestiire vinculum cuni pulvilln
    pluiiieo, b yld Occidentem Tifcrm trans Tiberim silus Mons
    atl proniiiipenteiii lioriiiam mollius continendam. S. Mariae, intcrvallo pauconim miUiarinm.
    Profuit coiisiliuui, ad hoc salteiu, ut se ad eccle-
    c Scaloccium, in finilius Comitatus Castellani, pro-
    siani S. Domiiiici trausferre noii oninino incomiiit>
    piiis ad Burgum S. Sepukri.
    dissime posset cura vellet. Quadam igitnr vice in d Abbatia Tedaldi Massae-Trebari;e hoc cogno-
    choro diota; ecclesi;e lerventer orans, iuspir;iri sibi
    mcnto videtur disiingiii ali altcra ejusdem nominis j4b-
    sensit iit B. Margarita; votuiii faceret.
    Ergo e balia. quumApennino siijnant tabulse. ; et significari
    in
    choro ad locum abiit, ubi capsam sacri
    corporis altera vicinior Melelx, a qua ricus, Turris Abbalix
    custodeui sciebat asservari ; ibique huniiliter
    pros- diclus, haiid procul indc nomcn liabeat.
    tratus in preces, votuni vovit, quod
    si desiderata;
    gratiae compos fieret, quaiiivis eaiiem propter ad CAPUT IV.
    inissas t'.ii1n:4«iiif1i,rn;c.<;.
    raissas culpasindignissimus, ...... ....ii..
    nulloumquam peccato Alia miracula ex eodem ItaliCO Hiermvmi
    carills innrtnliloi.
    Ciiriiis mortalit«r offensunis t\-
    .,...on+
    esset .vtf., Deum ..... „ ... .
    ''
    ; et statim PoUini.
    seiisit se alleviatuin,
    atque optataj integritati res-
    titutum. (.luotiescumque
    aiiteni narrabat hoc be- ^_iura Guelforum Gibellinorumque factionibus, tota
    neficiuiii, et narrabat Sit-pe,
    toleratos a secruciatus in partes divisa arderet Italia, non potuit commune Miracuta
    recordauti copiosa) fiuebant lacrvmai, nec verba dnrantibus
    cunctis prajcipuis urbibus malum evitare parva, iurhiscessant.
    sed
    ,

    DECIMA TERTIA APRILIS. 193


    sed antiqua, civitas Castcllana. In hac pro parte autera faeto, coepere resolvi tenacia phlegraata, et
    Guelfa tyrrannidem occupaverat Dominiis Branca ipse eadem expuens magnis quotidie passibus profi- KX ITAI.
    Guelfuccii sed cum ejiis jugum ipsis etiam Guelfis
    :
    cere ad integram sanitatera, qiiam meritis Beatie IIIKIION.
    esset intolerabile, (|uidam ex POLLINI.
    iis nobiliores, Aretino- acceptam gratanter professus est.
    rum Gibellinorum accersivere vires : quibus cum 33 Horum liisque similiura miraculorum fama, CTCitaS diu-
    aditus in civitatem proditorie obtigisset, non solum per Eugubinara civitatem vulgatn, inde attraxit paii- turna.
    expulsus tyrannus cum suis est, sed etiam illi ipsi perem queradam Cfficum in civitatem Castelli, cum
    qui Aretinos accersiverant, nequid scilicet Guelflci spe obtiuendi visus ad sepulcrum B. Margaritae :

    nominis resfaret Tiferni. Tertio post mortem Beatae ubi ciiradiu multumque orasset, neqiie gratiam .spe-
    anno cocperunt civiles istae discordiae quibus, velut ; ratnm consequeretur revertebatiir propemodum ;

    immodica aqua superfusa, restinctus est fei-vor de- desperabundus, et qiierulas de Beala voces mittebat
    votionis erga Beatam, et cessavere illius rairacula. per viam. Ob quas a coraitibus reprehensus, edoc-
    poit has an.
    Etenim post miracula supra memorata, qu:e omnia tusque non minori potenti.-c in Beata, sed fidei in
    1318
    prosime ab illius felici transitu acridere, usque ad se, adscribere defectum petifae lucis;denuo votum
    annum mcccxlviii, id est toto tuniultuuni preedicto- .ad eamdem concepit, et ad ecclesiam S. Doininiei
    rum tempore, nihil in vetustis scripturis notatum revertens. corde et ore devoto dicebat : B. Mar-
    reperio quod huc faciat; idque, ut ego quidem exis- garita, tuse me sanclitati gratiajque commendo.
    timo, non tam scriptnr,'^ quam materite defectu. Hffic autem dicenti pruritiis oculoruin veberaen'; ob-

    juvalur
    28 Porro ipso, quem ultiraum nominavi, anno, venit : et fiecibiis quibusdam ad instar spiim;c de-
    puirpcra in civitate Veronensi fuit matrona nobilis, qu^e vi- tersis, aperti illi sunt : et magna cura laetitia excla-
    periclUans, ginti continuos dies inter diros diflicilis puerperii mare ccepit qui fuerat cfficus, j:iin plene illuminatum
    ci'uciatus, videns nihil prodesse exhibita a raedicis se esse. Ut autem ad sepulcrum pervenit, omnibua
    domesticisve solatia vel remedia, deque foetus sui ibidem existentibus cum summa exultaiione narra-
    vita atque salute solicita, tandem recordata est rai- vit, quid sibi in via accidisset. K
    raculorum B. Margarilse, quaj plurima audiverat a 34 Fuit etiam Eugubii matrona nobilis, qua: diu- destri lafrris
    paralijsis,
    referentibus. Ergo ipsi se cum lacrymis coramenda- turna paralysi resoluta. dexteri lateris usum sen-
    vit, vovitque si sanum partura viva eniteretur sumqiie araiserat nec spem amplius in inedicis
    ;

    Beatae sepulcrum visit;ire. Solutus autem mox p:ir- habebat ullam, quorum consilia multis annis frustra
    tus est, nuUa sui parte vitiatus; et ipsa post con- experta fierat. .\udiens autem prajdicari miracula
    suetos custoditE su:e dies Tifernura advolavit, coram B. Margaritffi, ab iis qui ipsa in se facta ciim gratia-
    Patribus aliisque pluribus accersitis fideliter expo- runi actione referebant fecit etiam ipsa votum, ;

    nens, quantam sibi gratiam, per merita B. Marga- quod si sanitatem recuperaret, itura essei Tiferniim
    Dominus.
    ritse fecisset ad visitandas ejus sanctas Reliquias. Non ionga in-
    29 Eodem tempore Tifernatium quidam, Fran- tercessit mora, quin voti sui obtineret effectura ita- :

    ciscus nomine mor:ihatur in oppido S. Miniatis


    , que Eiigubio Tifernum venif, et graudera cereum
    sanalur gravis
    cognominati ad Tudescura, adeograviter ruptus, ut oflerens, voluit coram multis testibus referri gr::tiam
    hemia.
    neque pedibus neque in equo posset Tifernura re- sibi impensam.

    nieare : medici autem advocati nihil sua arte profi- 33 Eodeni tempore fuit Tiferni juvenis quidam, tmmants
    ciebant. Interim patrias et domus relictse desiderio corpore formosus et genere nobilis, in eo vico habi- ruptura ;
    non minus quam sanitatis recuperandfe sestuabat tanscui a porta S. Mariae noraen. Hic diirantevin-
    miser cum ei in mentem venit civis sua Marga-
    :
    demia, qiiando nerao est qui infrasuam conditionem
    rita ad cujus auxilium cum lacryrais iraplorandum
    :
    esse existimat tractare fa^ces miisteas vinarium ;

    conversus, snbito ut vovit ad illius sepulcrum visi- vegetem, graviorem quam sua; erant vires. impro-
    tandum accedere, sanum se sensit, atque incolumis vide sustulit ante pectus; et temerariam praesum-

    ad sua reversus est. ptionem adeo gravi ruptura luit, ut erumpentibus


    30 Paupercula mulier incurabili apostemate sau- foras intestinis, difficulter spiritura ducere posset.
    apostema
    ciatam gerebat mamillara cnm doloribus magnis .
    Coufiuxit mox horainum ,ac mulierura miiltitudo,
    mamUla;
    eoque gravioribus quod cancrum f ire medici omnes infelieis juvenis casura dolentium : adfuerunt etiam
    judicabant. Hancigitur jam pene corrosam consum- accersiti medici ;
    quibus dicentibus incuraliile ma-
    ptaraque videns, ipsique suajjam vitae metuens a lura videri, matrona quaed:im nobilis, ardentiori

    raalo ad vitalia paulatim grassante, ad B. Margari- erga B. Margaretara devotione fervens, auihenlibus
    cuiictis opera illius imploravit, deinde conversa ad
    tam, ssepe antea invocatam. solicitius respicere cce-
    pit, etauxilium ejus implorare vovens iiuod sani- :
    juvenem liortata est, idem ipse ut f:iceret. Ille, licet
    t.ati reddita, quotannis visitaret sepulcrum ejus, segre vocem in verba forraaret, rnagno taraen animo

    maraillam ex cera off^erret. Nocte auten; sub- dixit B. Margarita, noH respicere pecc.ata mea,
    :
    ibique
    sequente apparuit ipsi Beata, et marailla; locum sed libera me ab hoc gravi periculo, et ego per om-

    exesum sensibiliter tetigit : muher vero experge- nem vitara beneficii memor, siugulariter tilii devo-
    f:wta, sanam sese agnovit. tus manebo. Dixerat, et reductis ad naturalem sta-

    31 Alteri mulieri mamilla utraque emarcuerat tum intestinis, subito sese sanatum agnovit, rairan-
    uhcra marci
    putruer.atque nec malo inveniebatur remedium : tibus omnibus etDeum laudantibus.
    da,
    ergo diu frustra speratam a medicis sanitatem, re- 36 Multa alia miracula insuper leguntur raanu- juvantur
    ctiam ani-
    quirere apiid B. Margaritam decrevit; vovens ad scripta in meinbraneis codicibus conventus S. Do- malta varia.
    minici, patrata non solum in corporibus hominura,
    sepulcrum ejus, a se pie visitandura, duas ex cera
    quo votu nuncupato, contiuuo infirraorum, daemoniacorura. aut mortuorura ; sed
    raainillas offerre ;

    paulo post experrecta ac sana, etiara in animalibus rationis expertibus, e qulbus


    dormire ccepit, et
    gralias ad Be:ita; sepulcrura agens. exerapli caussa, ad gloriara Beat», unum solum hic
    votiim iraplevit,
    cuidam Tiferni pauperi gravior ad pau- adduxisse sufficiet. Homo quidam Tiferni habebat
    32 Viro
    angina incu-
    periem accesserat calamitas, angina incura-
    scilicet equum generosura, eurademque pulcherrimura et
    ratjUis,
    et ad mortem perquam magni quem indiscrete ad cursura
    pretii :

    bilis ; qiia cum indies pejus se affici

    videret uxoris aliorumque domesticorum immoderatum incitans, ita la>sit, ut equo, ad omne
    deduci ,

    opem iraploravit, et votura opus iniitili, nulla inveniretur curatio apud ejusmodi
    consilio, B. Margaritie
    rerum peritos. Ergo stimulatus dolore et metu
    pronuntiavit ut raelius potuit, nara ipsara respirandi
    facultaterajam pene abstulerat gravis infirmitas eo :
    damni faciendi, cum raulta de B. Margaretae mir.i-
    culis
    ; ,

    m ACTA B. MARGARIT^ TIFERNENSIS.


    ipsam quoque suo equo prnpi»iam
    rnlis aiidivisset, hio inmedio ad Inmbos. primus ad caput, alter ad
    FX ITAL fieri precatus est, vovens pro eo eqiium
    rereum pedes ipsum corpns apprehensum elevavernnt
    ,

    IIIEHO^-
    certi ponderis, sepulcro offerendum mane autem :
    atqne de veteri in novam arcam Iranstulernnt et :

    POLLTNI.
    nomtnalitn sequenti propere ad equile revertens, invenil animal hanc priori loco constilueruiit super altare M.irche-
    eqws Btatx nihil noxD? hahens aiit laesionis. Po.ssem hujns ge- sanorum uhi hndiequeinvenitur et rnlilnr. De quihus
    commendatut.
    neris referre plui ima. neqiie hujns tanlura sed etiam oronibus, ex mandato Domini Vicarii Dominique

    alterius, scilicet in reliusinanimis facla sed veritus :


    Conf.ilanerii, qui erat tunr Magister Joannes Liicas

    ne similium pene narralionum prolixinr rnntexfus Laurentii, consrripta siint a notariis publica instru-
    plus fastidii quara pielalis moveret. malo taliuni cu- nienla.

    riosnm lectorem ad antiqua Conventus manu.-cripla 30 Intererat huir actinni, uli diximus, Gnber- inccri5i/in

    remitlere ; pauca illa. qua^ in har epitome collerta nalnrurbis, D. Julius Daddei, apud Mnntem regalem ad/iifieri non

    sunt sufficere exi.vtimans, ut intelligatur iinanti apud nobili genere natiis, niagiise ernditionis et rarre pru- pTobat Gu-
    bernator,
    Deum meriti hiec ejus famula sit, qu.ando eam in- dentiie vir; qiii modeste significavit. non satis sibi

    vocantes exaudire dignalus est, non snlnm pro suis probari, quod incensatio fieret ante corpus aliciijns,
    personis sed etiam pro animalihus, vilibus quidem, nerdnm ab Errlesia Rnmana rel.at* in rat.ilngiim

    attamen necessariis, ut hic quoque usurpari possit Sanrtnrnm. Cni Prinr respondil, si ex usii Ecclesias

    istud ProphetK, Homines et jumenta salvabis, Do- universalis quibusvis pie defiinctornm fidelium cor-
    mine. porilius inrensatio fiat, tainquam qua; fiierint v.asa
    Spiritus sancti, Christi gralia Sarramentisqne dig-
    -i:!,.. .li- . CAPUT V. nala ; ninllo potiori jure ceremoniain istam ronredi
    'Tmnslatio Cnrpnrh eainque sccula miracula, debere ei, quam tota hsc civilas. tntiis Ordo Pra-
    '<'"< excodem. dicatornm, el siiigul.ariter Romana Provincia, Bea-
    ?•'"' t:im agnoscebat et nominahat, propter nolain vitse
    oslquam IJ. Margarilre corpus, per annos du- sanrtitatem et Ireqnentia mirarnla. quoruiii res-
    centos usque ad annum Christi
    sexaginta octo pectii saepe artuni esset Romse, ut Offiriuin de illa sed subi/a
    jini.xxxviii, oninis expers corruplionis mansisset in infirmilate
    posset recitari. Perstitit nihilominus in sententia
    tttonittts resi'
    veteri, inlra qiiain primum eral compositnm, arca Giibernator : sed nncte seqiienti in gravem prnlapsns pisctt.
    adm. Rev. Pater Fr. Joannes Chrjso.stomns Peru- infirmitatein, adeo iit de ipsa vita perirlilari sibi
    siiius, tune teinpnris Prior convenlus sa=pe dicti, vi- videretur, propter symptomata prorsus insolita;
    dens eam arcaiii jarii rariosain deficere ; et vesli- suspicatnsqne quod erat ita pridianani snam
    id ,

    menta quihus sHcruin corpus induehatur, a tineis pervicaci:iin rastigari animitus se commendavit B.
    ;

    corrodi coppta, deflnxnra in pulverem ; veritusque Margaretse. factoque voto (sicnt ipse postridie Patri
    ne ijisuni venerindum deposituin exinde aliquid Priori retulil) statim coepit habere meliiis; integre-
    noxai traheret; pro suo erga res divinas et R, Mar- que restitufus. ileinceps B. Margarita* devolissiinus
    garila; honorem xelo, constituit in nnvam arcam no- vixil. eaque fecit qiia^ supra nofala sunt.
    vaque vestimenta ipsam transferre, pelita obtenta- 40 Pro\'iderat Paler Prior prtedirtus, ut ex iis
    Inqtiiritt/T
    que lirentia Illnstrissiini et Reverendissimi Dninini vesiilins, qu:v nlim Beatae vel vivsevel defunrlae fiie- iit tnitacula
    Ludovici Bentivoplii, n Kpisropi Tifernensis ; et ranf applicita», servarentur aliqua;, ad aiigendam
    novii vestibus
    indutum adm. Kevereiidi Patris Provincialis Rntnani, Fr. Tiferiiatium pietatem, et affectnm erga illam roiiser-
    eorpus, Anlonini Hranc.itii. Qnare, rolleclo ad id cnngruo vandnni; eo successu, ut hrevilnt:i urbe diditus rn-
    nnineropecuniarnm, fabricari fecit ex matura nure mor fuerit. per ejusmodl pinnos nec panca nec vul-
    arcam elegantem, anreisque lineis egregie ornari. garia Deuin operari mirariila. Fama ha^r initium
    Qna parala, et par.atis nnvis, qnibus induendum habuit ab operimento capitis lineo. quo siipra c;ipita
    corpiis erat veslibus; priusquam in snlenni tolius infirmoruin impnsito, inox conv.descere dicebantur;
    Cleri populiqup conventu Trauslatinnem pnblice ce- servaturque illud etiam hodie in sacristia S. Domi-
    lehraret, extrnrta fuit e siio Incn, per maniis .Sacer- niri, uiide continno postuhtnr, atqiie a Patrihns
    dotuin, roram nonnullis nobilibus secularibus. vetiis effertur ad a-gros, seqiientibiis sigiiis propemodiira
    arca cum corpore, et siiper altnre cnllncala. Ubi qnotidianis. PrJE quibus faaien nranibus consideran-
    illnd exutiim indnnientis prioribus,
    inventum candi- itd Heliquias
    duin existiino. qnod siinplicissimiini illnd linuin,
    dnm simul alqne sna\eoIens, siccnm lamen inte- Scatx pa-
    ; qiio tof annis usa fuit Beala ihim viveret etiam posf ;
    tiata :
    griim quoque repertum est filum sutur», post vis-
    niortem ejus fanto jani lahente tempore, perseveret F
    eerum exlractionem in corpore faclEe tum novs :
    integerrinium ntqiie mundissimiim. T:ilis aulem fa-
    vestes inductai siint, rum iisque intra veterem ar- maruni venissetad aures adra. R. D. PjTrhi, Vica-
    cam repnsitum est rnrpus.
    rii Episcnpalis, cavere is volens ne popularis credu-
    cornwi cp/f- 38 Sequenli mensis Junii, ad solennem Tr.ins
    ilie
    fcerrimo coji-
    litas, avida novifatiira, tot veris testatissiinisi]ue
    latmnis actnin a Priore iiivitati ronvenere. D. Ahbas
    vetttti. miracnlis B. Margarila; siiperindiiceret aliquid falsi-
    Pyrihus M<izz..ni de Anglariis, Virarius Illnstri.ssirai
    tatis; de iis diligenlius cngnoscere voiens, quaestio-
    ac Reverendissimi Domini Episcopi D. LaniiHoitns ;
    nem indixil, qiiain institiiit partira in capella Rosa-
    Montelucci, Prnlonntarius Apostnlirus et Pra;|)osi-
    rii, assislentibus Priore jam diclo et Ser-Bartlio!o-
    tus ecclesias Calhedralis, rum Collegio Canhnicnrura
    maeo Vinrentii Guhern;ilis Notario piililico. partim
    et universo urbis Clero D. Jullus Daddei, Refii-en-
    ;
    in aliis lucis oportimis, pro exigentia eornin qiiae
    dariiis Apostoliciis ulrinsque signaturje,
    Guberna- farta dicebantur miraciihiruin ve- : quae comperit iii
    tor urhis ; Dominus
    Cnnfalonerius cum totn mai»is-
    li
    rilate subsisterede quibus quia extant proressus
    ;

    tratu ; IllustrissimaD. Virginia Savelli de VitelHis,


    authentici, ego pra^cipuornm aliquot breve com-
    Marchionissa Cetonensis cum D. Nicolao
    trattsferttir filio suo; pendium hic reprKsentabo.
    D. Penlhesilea Mont.aguti
    in m>rnm Borboni.D. Francisca 41 D. Roraana. nnbilis Tifernensis, filia qnnndam
    Turini Biisaloni, D. Drralice Vitelli
    Marchesani, cum D. Francisci Burati. et uxor D. Horatii Brunacii, cingulo ejus
    tota nobilitate urbis Tifernensis.
    Quibus oranibus eodem anno mulxxxviii, die xxi Junii exaraiiiala, ullato
    collectis intra erclesiam.
    cliorns Patrura decantalis sub religione jurisjnrandi affirinavit. quod conso-
    Vcspens processit ad sacellum
    Marchesanorum, ubi brina sua D. Beatrix, uxor D. Vinreiitii Guazzaliae,
    tot annis jacuerat venerabile
    cnrpus et post eius ;
    completis novem mensibus graviditatis siiae, toto
    incensationem consuetam, .admoduiu
    Revereiidi D Pasrhatis die ac nocte sequenti parturire creperit,
    Vicarius, D. Priepositus et P.
    Prior, stolas induti cum ingenti et insolito cruciatu. Ipsa autem D. Ro-
    maua
    a

    DECIMA TERTIA APRILIS 197


    A mana, videns periclitari et matrem et fcEtnm, qiii Dominicanos retiilit, q;iod commodaverant; prolixe D
    transversus in utero jam prajtendebat l.racJiium fiileliterque cnmmemurans et prffidic ins, quantum EX ITAL.
    unum : recordata autem Reliquinrum, quie post pra;-
    henefirium recepisset jurataque puslmodum omnia iiip.noN.
    fariHlafur POLLINl.
    narratamTranslationemfuarantinsacristiareposilffi; coram Vicario arfirmavil.
    partus de-
    adiit Patrem Priorem, ei(|ue indicans convnlirina;
    speratus : 44 D. Margarita uxor magnifici Mag. Jacobi
    sonanfur
    sufe miserrimum slatum, abeosibi commndari
    petiit Cordoiii TifernMtis, examinala die xxi Septembris, pesfllenti
    cingulum illud cori.iceura, quo utrimque prieferrato anno et modo prienotatis, circa duo niiracula. qi.ie moTl)o
    tunc cingi solehiant persona? religiosa; hiiius Ordinis,
    domi ipsius accidisse dicebantur, primo df.pnsuit,
    et ipsa Beata multis annis usa fiierat. Non distulit
    quod filiola sna biniula, pestilenli febri, lividis ma-
    postulantis votumPrior, eique involutum velo cingu-
    ciilis se prndente, cnntacta fuerit, et inlra biduum
    lum dedit; quicuin ad consohrinae doiniini reraeans, deposita a medicis, nullara tanto malo in ajtat" tam
    eamque in majori qnam reliquerat discriniine inve- tenera reinediiim applicare audeiitibus. Quod cura
    niens ipsam primum signavit quam potuit devolis-
    ;
    intellexissel D. Jnlia, Mag. Jacobi Albizzini socrus
    sime, deinde ex collo appendit Reliqiiiam Boatie, et maler D. Margaritie prieuominatEe, qua;
    etiain ipsa
    eam rogans ut felicem partum impetraret laboranti. de.super exaniinata; ipsa nei-dum oblita aliorum nita
    fiiil
    Eo facto, ad statuni natiiralem se retraxit fcetiis, mir.iculnrum, pcr invocationem B. Margarit-e p.atra-
    atqiie intra horam pndiit saiia et integra puella;
    tnriim, suasit filii£, ut qiiando alia spes null i erat
    ciijusipsiusque matris vitam meritis Beata; accep- super, confestim mitteret adconventum Pr;edicato-
    tam referebat D. Rnmana, attestanlibus eidem An- riini, et bealie calanticara mutiio po.-ceret. Eara igi-
    drea olistetrice, et duabus matronis in partu prae- tur cura attulisssent Patres, de periciiio pueri
    el ma-
    sentibus, scilicet D. Julia Gualterotti, et D. Nirolaa
    trum desiderioadinoniti,perMag.CiEsarem Cordnni,
    malre ipsius D. Romanoe, aliisque contestibus, qua-
    quo internuntio usffi fuerant communis parentejse
    rum hic nomina brevitalis caussa reticentur.
    fidiici.a, et lirevem super infirmum orntinnein fecis et mater.
    42 Magnifica Domina Orintia Grasselli, nobilis sent; ad contactuiu sacri lintei
    attactu ca~ ineliiis habcre piier
    Roraana, uxor Mag. Jaoobi Albizzini, nobilis Castel-
    lanticy- ccepit, atque intra biduura plene coiivaliiit, ad stu- E
    B hani juiavit coram D. Vicario, Notarioque et testi-
    porein omiiium medicorum. Deiude eadem D. Mar-
    bus, quod habuerit filioluni suiim Bartholomipum, garita, quoad suam persnnara, affirmavit siraililer
    60 redactum, iit toto biriuo non m.odonihilcomederit, jurata, e.idem pestifera febri se qiioque attactam,
    sed usiim etiam sensuum omnem amiserit, mortiio ciim acutissimis punctionibiis et dolore capitis vehe-
    quam vivo similior. Imminentis ergo puero mortis menti, ad idein accurrisse remedium, ipsoque mo-
    triste nuntiura cum esset perlatum ad niagnificam mento liberatuni ab omni maln fuisse.
    D. Juliam Albizzinam, affinem suam, pridie festi 45 In veuerabili monasterio Muratarum Ordiiiis Monacha
    venerabilis Sacramenti : ipsaque tum casu dnmi suae S. Francisci de observantia Tiferni, sanctimonialis lifierntt/r c

    haberet pripnotatum capitis nperimentum. quod a sulfocanti


    erat nomine Hilaria Baptista; de Riccio, qua; cum cal/tarro.
    Patribus Domlnicanis paulo ante aeceperat pro si- xvii Julii cubitiiin concessisset la;ia ac sana, circa
    mili aliqiia necessitate: fpstinavit ipvum mittere ad quartam horam nnctis subitn et vehementissimo
    D. Orintiam, per D. Julianam uxorem qunndam Ju- rheiimale correpta fnit; qiio vuliimi inflaiite, atque
    liani de inonte Al.verni-T, Comitatus Florentini ; qua; a capile ad hiimeros brachi-ique descendente, mox
    etiani testata est, quod eo momenlo temporis, quo totiim corpus occupante, ipsa omnium \'ere membro-
    juvahir domum Mag.
    linum istud intulit in Jacnbi Albizziui, rum usu praiclii.-a fuit, simul et cruciatibiis ingenti-
    puer mori-
    bundus, jacuerit puer instar mortiii. Orintia autera, nccepfa bus laucinata, aden ut morlera sibi crederet irami-
    B. Margaritie cal intica, genn flexit, et recitato sep- nere. Cupiens igitiirinomnera eventum parafa inve-
    tiesPater et Ave cuin Salve Regina, filiolo vitam niri,quouiam suisipsa pedibusadire nequihat Con-
    petiit per inter<'essinnem Heatas, ip^araqiie calanti- fessarium, interSororura mauus jiissit se ad ipsum
    cam capiti ejus imiiosuit. Vix quartam hora' partem deferri.Inderelata, cura de gravi cordis oppressione
    ilii raanserat, cum mulla vitie signa puer edere, tan- idciitidem quereretur, dubitare nerao potuit, quin
    demque etiam loqiii coepit, et petere, ut auferretur linc esset indicium niali vitam cito ablaturi. Interira
    a capite id quo se nimium gravari querebatur. Abs- Snrnr Maria Fe'ix T.irtarini (ex ciijus depo«itione,
    tulit illiid mater, et filio exosrulaniliim jiorrexit, jurata die xxi Septerabris, hiec omuia habentur) re- F
    dicens B. Margarita> illud esse, a qua vitaie et sa- cordaTa piirticularum qiiariimdam, de velo et veste per veli ve-
    stisque purti-
    ' nitatem sperare deberet; Inm ipsum linleum suppo- B. Margaritie sumplarum; eas atlulit ad infirraain, ciilas.
    decumbentis, qui moxconvalescens man-
    suit capiti ipsique obtulit nsculandas. IlEec autem stalim ut il-

    ducare ccepit quidquid primiim offerebatur, et in las atligit, virtutem ex iis ccelestem percepit : nam
    hunc diem sanus perseverat. proiitori,capiti,humerisaliisque membris successive
    43 Eadera D. Orintin, siraili fide testata est, qiiod adinovebantiir; iia dolorem oranem ab iis recedere
    febris pelli-
    prffidictaracalanticam ad miiiorem natu filium, tum sensit : nec priiis devota finivit osciila, quam totam
    tur.
    febricitantem, detulerit ; cessante,|ue mox febri, si-
    se saiiam ex' lain.avit. Facta .antem haec sunt intra
    milem ejiis virtntem, etiara in hac necessitale, sit hnrani unam, et postridie raane per monasterium
    experta. Sed et illa, quJr sacri pignoris bajula ad D. ambulavit ut antea.
    Orintiara fuerat, D. Bartholom;ea prajnominata, et
    qua; oculis suis cognoverat miraliilia, in semiraortuo
    cum
    ANNOTATA.
    puero patrata, ad calanticir istius pra-sentiaiu;

    etiani ipsa grandi capitis dolore cruciarelur, non re-


    II Ludovicus Episcopus trandatus est ab BpUcapatti
    eam
    tulit ad Patres Priedicatores, ut jussa erat; sed
    Pulicaslrensi aiino 1582 inciuit Uijliellus, el sepulius
    domum suam asportavit. Vespere autem facto, in in Cutliedrali anno 1602.
    et dolor capi
    suum reducta cubiculum, atque ante allariolum ibi- b rexilliferum suum (qux primaria digniliis) Itali
    tis invetero' -
    tus dera extructura genuftexa, dictnm calanticam invol
    : uocdiil Cnnfaloneriuin de numinis origine actum
    : satis
    vit sudario, ut sic cum raajori decentia et caiitela
    alias.
    capitiipsam suo imponeret. Quo facto, priusquam
    de genibus surgeret, illum tot annis inveteratum
    dolorem capitis auferri sensit seque ipsam tanto :

    jam leviorem mirala concessit cubitum: et post noc-


    tem placidissime transactara, raaneprirao ad Patres
    DECRETUM
    198 ACTA B. MARGARIT.C TIFERNENSIS.
    loruniusque in praesentem diem; tandem in cadem D
    Rifuum Congregatione, liabita die xxiv Augusti
    DECRETUM MDCix, retulit, ex ileductis satis constare de ipsius
    De Missa et Officin pro civitata
    B. Manjaritip,
    Beafa^Margarita' sanctitate et niiraculis, et censere
    Tifm-ni et toto Ordine Prsedicatorum. gratiain petitam posse concedi Fratribus ejusdem
    Religionis, salteiu in dicta civitate ("astelli seu
    Uorainicus Episcopus Ostiensis, sacri Collegii De-
    Tifernatensi , ubi ejus venerabile corpus sepultum
    canus, S. R.E.Carilinalisn Pinellus.Congrefcationis
    est. Et illustrissinii et Reverendissimi Doiuiiii Car-
    sacrorum Rituum PrEepositus, univcr.sis et singulis
    dinales, in eadem Congregatione prajsentes, ejus-
    prassentes inspecturis, lecturis et audituris salutera
    dem sententiae fuerunt ; neinpe posse concedi, si
    in Domino sempiternam. Cum ad instanliam II. P.
    Sanctissimo Domiiio nostro placuerit, ut in civitate
    Generalis, et totius Ordinis Pr;i'dicatoruni S. Domi-
    tantuin Tifernatensi et in ecdesia S. Dominici,
    nici, Heverendissimi Donnni Episctipi ao Canoni-
    ubi dicta> B. MargaritiB corpus adhuc integnim
    corum cathedralis 1-rclesiic, et magistratus, civiura,
    et intactum sepultuin est, et magna totius ]iopuli
    et incolarum civitatis Tifernatensis iteratis precibus
    devotione et concursu colitur et in veneratione ha-
    apud Sanctissinium D. N. Paulum Papam v insti-
    betur, possit ejus festum, in die felicis ejus obdor-
    tum fuerit, ut dignaretur concedere et indulgere,
    mitionis in Domino, cum Officio et Missa de coin-
    ut in honorem D. Margarittc Virginis, Tertiari»
    muni unius Virginis, iii honorem ipsius B. Marga-
    professa; Ordinis Pnvdicaforum S. Doniinici, qua;
    rita', celcbrari. Ef Sanctissimus Dominus noster,
    anno Doinini mcciaxxvii ex lioncstis pareutibus orta
    audifa Congregationis sententia, per maturam
    in oppido Metula' Massie-Tre^aria' Tifernatensis
    relafionem, liac infra scripta die Sanctitati suie in
    dioicesis, per annos tres et viginti quibus vixit, in
    Consistorio secreto facfam, annuit et concessit, ut
    vu'ginifate semper permansit, et puritatem coUiit,
    post
    in civitate tantum Tiferiiiitensi et in ecclesia, ubi
    ao mulfis miraculis clai'uit, txim in vita iiuain
    dicta; B. Margarifae corpus sepultum est, possit de
    mortein ; et post ojus felicem iii Doinino obdornii- g
    ea, tiiniquani de Beafa, festum cuin Officio,et Missa
    B tionem, qua' fuit die xiii .;\prilis, anno Domiiii
    Mcccxx, ejus corpus in ecclesia S. Dominici, in ea-
    de communi unius Virginis celebrari. In quorum
    dcm omiiiuni fidem et testinioniuni pra^sentes, per infra
    civitate Tifeniatensi, scpultum fuit : et adhuc
    post trecentos fere annos integruni et incorruptura scriptum nostroj pra^fatae Congregationis Secreta-
    assorvafur, cuin maximo populi ejusdem civitalis
    riuni, fieri jussinius; manu nostra subscripsimus,

    et vicinnrumlocorum concursu et devotione, Offl- et nostri soliti sigilli impressione, muniri fecimus.
    cium et Missa de communi unius Virginis a Fra- Datum Romse in palatio nostrse solitfe residentise,
    die XIX meiisis Octobris mdcix.
    tribus dictffi Religionis, tam in dicta civitate ubi
    ejus C(u'pus sepultum est, quam in universa Pra'-
    Dominus Episcopus Ostien. Card. Pinellus
    <licatorum Religione, libere et licite recitari et cele-
    J. P. Mucantius Secret. Congreg.
    bruri possit et valeat. Et cum ab eodem Sanctissinio
    D. N. Papa, negotium hoc ad sacram Rituum
    ANNOTATA.
    Congrogationem, ut in ea examinarefur, reraissum
    fuerit; et ab eadem sacra Congregatione commis-
    a Card. Pinellus Obiit antio 16H, 9 Arujusti; in-
    sum Illustrissimo et Reverendissimo Doniino Car-
    tra proximum ab Itac ilcclarutione bicunium, O&tiem^is
    dinali Hellarmino qui semel atque iterum visis
    :

    Episcopus factiis !,ub Pauto 5. Cardiiialis sub Clcmeute


    «liligcnter antiquis et modernis scripturis, de vitEe
    4 aiiuo 1581), vir omnibus laudibus cumulatissimits,
    integritate, et purifate fidei, et miraculis dictas
    quarum stjnopsim lege in Additionibus yictorelli ad
    HeatiC Margarifa», t<ira in vita quam postejusmor- Ciacconium.
    tem, et continuata opinione sanctitatis et rairacu-

    DE
    199

    XIV APRILIS.
    SANCTI QUl XVIII KALENDAS MAII COLUNTUR.

    £-^ andus Fronlo, Abbas in cremo Nitri- S Optalus,


    .

    ^^
    .^^^.
    onsi, in /Eg ypto.
    Vali niANUs spon-
    S.. Arcilaus,
    Symplironius,
    S..
    i^^ sns S. Ciuciliac S Frontinus,
    .

    Martyr. S Maximus,
    .

    S. TiiiunTius cjus frater. Romae


    ^ S Dccima,
    niai'lyrii socius. Martyres.
    S Marcia,
    .

    S. Maximus Prsefecti Cor- S.. Cornelia,


    nicularius Martyi • S.• Forliniala.
    S. Quiriacus seu S.. Donatus,
    Cyriacus, S.. Tiburbius,
    Mart^res Romae
    S. Dioclclianus, S Valontus,
    .

    cum pfioribus.
    S. Syinphronius, S.. Maximus, milcs et Marlyr, cx legione Tlie-
    S. Docimus, baea, Mcdiolani.
    S. Apollonius, S.. Ardalio, miinus et Martyr.
    S. Epliebus, S.. Tbomais. Martyr Alcxandrise.
    S. Oplatus, s.. Abundus, Mansionarius Ecclcsiie S. Petri
    S. Patus, Romaj.
    S. Saturninus, s. , Lambcrtus cx Abbalc Fontanellensi, Ar-
    S. Frontinus, cbiepisc. I.ugduni in Gallia.
    S. Macaria, seu B. Hcrnardus, fundator et primus Abbas
    Marcia. SS. Trinilalis de Tironio in Gallia, Ordinis
    S. Coi'nclius, Martyres Intcr- S. Bcncdicti.
    S. Conditor, / amnaeinUmbria. S. . Bcncdiclus, fundalor pont ssupra Rlioda-
    S. Titulus, num Avcnione in Gallia.
    S. Proculus, B. iladw igis Virgo, magistra coenobii
    . Maren-
    S. Valentinus, Ordin. Pr;emonstratensis.
    sis,

    S. Productus, B. Lidwigis sive Lidwina, Virgo, Scliisdami


    .

    S. Laurinus, in IlolJandia.
    S. Domnina, S. Joanncs,
    Martyres Vilnaj
    SS. Socise Virglnes, S. Antonius,
    .

    in Lituania.
    S. Valcrianus, s. . Eustacbius

    PR^TERMISSI ET IN ALIOS DIES REJECTI.


    Eberliardus Episcopus Katisponnisis quo sequcnti dic inler prxtermiisos, non potuit Mar-
    Sanctus
    memcimtur a Camerario. Vitam iledimiis yiii tljr obiisse.

    Januarii. Bacchylus, Episcopus Corinthiorum. sub Severo


    Pr,-Etextatus Episcopus Rotomagensis lioc die Imperatore, de Pascha elegantem librnm scripsit,
    raartyrio coronatus est ; ejusVitam liedimus xxiv testc S. Hierongmo de Scriptoribus Ecclesiaslicis

    Februarii. cap, 44. liunc Pelriis dc Natalibus cum Sancti ti~


    Basilidis (ierontii, Martyrum, tuio rrlulit lib. xi, inter eos Sanetos, quorum diem
    SS. Tbeodosii, et
    m MS. Sijiia.tario Claromontano mtalem ignoravit. Illum Witfordus suo Mnrtijroio-
    memoriaci'/i;/)ra!iir
    Socielalis Jesii Parisiis, de Tlieodosio, ciim SS. gio Angtice olim edtto ad hunc diein inscripsit. Nec-
    Eleutherio et Zoilo passis sub Sapore Rege Per- dum repermus eum aliis Faslis inscriplum.
    sarum, egimus ^m Aprihs. Maximus Episcopus, Constantinopoli pulsus, insi-

    el ile SS. Basilide et Gerontio i Aprilis. gnem de fide adversus Arianos scripsit librum.

    S. Gutlaci Confessoris depositio in Britannia, est quem Mediolani (iratiano Principi obtulit. Ita

    Florario Sanctorum. Fitain ejus Hieronymus de Scriplorilnts Eeclcsinslicis cap. 127.


    indicata in MS.
    illiislravimus ad diem xi Aprilis. Petrus de Natalibus, libio 4 catalogi, cum cnp. 31

    S. Ursus, Archiepiscopus Raveunatium etConfessor, egisset de SS, Tiburtio el Valeriano et Maximo


    colitur oljicio duplici in urbe et diacesi Ruvenncnsi.
    Martyribus, quorum Acla infru dainus; nox adjun-

    in Martyrol. Rom. et aliis pridie, Aprilis.xm .xit cap. 82, Maximura liunc Constantinopolita-

    Martyr Sijiia.xario Tnurinensi num etcitato S. Hieronijmo, addit. clarum virtu-


    S. Cyriaeus diiplici :

    quidem ad limic, semel ad se- tibus in Domino quievisse, et in Titulo Sanctura


    mscriptiis fuit, seinel
    quentem diem. Varii liiijus iiominis variis occurrunt appellal. Eumdem Ferrarius suo Calalogo generiiU

    quibusdam junguntur De lioc inseruil. In silentio Gra-coriim et Lalinorum anti-


    diebus, sed omties soeiis .

    ita solilaric posito amplior ut lu.t affulgeat optandum quorum ba-c indicasse suflicit.

    Episcopus, de S. Estratia; et Sociorum ejus meraoria celebratur in


    est : nam Quiriaciis Hierosolijmorum
    MS.
    :

    300 DECIMA TERTIA APRILIS.


    MS. Martyroloijio Jrabico-jEgyftiaco, a Gratia B. Petrns Giinsnlvi, a naulis Hispanis vulgo dictus
    Simonio Laline reddito ; cujiis alibi iwliliiim noii re- Sant EIiiius, Ortlinis Pnedicatnriim a Fcrrnrio /.e-
    prrimus. geudisquc Hispunicis ponilur hae die, colitur feria
    IHiherniirfcninlnr in MS. II /'ri.s-/ Doniinicam in Albis : nos, cum anliqnionbus
    S. Tassngus.
    Cnliijanns. ! Tumluclilensi ; de quibui Lnsilanis. refcrimus ad xv Aprilis.
    Killiiius filius Lubri:ini, )
    alilii mbil lciiiniu.'.. Archelaus, ircferuntur in MS. Marlyrologio
    Etlielwolfus, alii.s Ellielnulplius, Atlielulplnis. aiit Cypriaiius, / Prageusi; sunt in Mesopota-
    Eili-lplius, Rpx An{:l(i Suxonum. niugiiis virtuti- Diogenes Diaconus' nm passi xv Aprilis.
    liis ]ira.'ditiis, pii.^siiiie inortiiiis est anno DcccLvii, S. Tnribius, Episcojius Cenonianensis, inscriplus ett
    el iKi.\.^imiibomnilm.i Seiiiitoril.il.'' landaliir: ciiieliam Cutalogn gcneralt Fenarii. At cnlitiir xvi Aprilis.
    litiiliim Saiicti attribiiil 11'ihonui, in Mnrtijroloqio XVIII Martyres C.isarausruslani siiis nominibiis indi-
    Antiliriino,qundcit(inl Ferrariutiin Ciilnhijngencrali, cantur m MS. Pragensi verum colunlur xvi Apri-
    :

    el Alfimlus inAnuutibm Ecclenix Auglicuns. Nul- lis.

    liim ejiin mcnwrium rejiciiinua in Brcviariis uut S. Siineon Episcopus, ]


    Marlyresin Persidesub Sa-
    Murtijrnliigiin nnle linc seciilum eilitis. Abniincnt a Socii CL. ( pore Rege, mimnrantur in
    liluln Beali aw S.uicti fjurpnfeldtns, Pnbj'.nrus Vtr- S. Piiiisis seu Pusicius,
    j
    Menolngio Bnsilii Imiiera-
    jlilius, rt alii nnteiinres sirijilnres. Ejus res gcstas Ejuj filia Virgo, toris et MS. Maznriniano.
    pr.rclure deducit Jlfordus, iiuem Lecliir adrat. Acta ilamus XXI Aprilis.
    Meilaiius Ejiiscopus. in.\criptus cst Mcnologio Seotnrum S. Azades enuchus Martyres in Perside sub eo-
    Denip.'.teri, et cjus instinctu Catalngn gtneriili Fer- et alii mille, (
    dem Sapore, simiUtcr in
    raiii. Niliil de eo in aliis Ciitologis Sanclunim Sco- S. Jacobus Presbyter, jam liictn Menolntjio refc-
    I

    lix iiabemus. S. Azes Diaconus, runlur ilcm in Medicxo,


    "Wilicarus Episcojius Viennensis (ruin furinso et in- Tuurinensi ac Muznriniano MSS. De cis ugenius
    sano satis consilio Fi-anci res sacras Ecclesiarum XXII Aprilis.
    ad iisus suos retorqiiPrcnt) viilens Vienn.^^nsem S. Geiirgii Martyris dedicatio basilicae, inscripla esl
    Ecclcsinm indecenfcr Iiuniili.-iri. relicto Episcopatu MS. Murtyrol. Leotliensi S. Lamberti, et alteri
    in monasteiMum sanctoruin Maii3'runi Agannen- nosiro sub nomine Bedai, et additur Sqnantii. De
    siitin ingressiis, vitain veiicrattilpni diiyiT.. Itu Atlo S Georgin agrmus xxiii Aprilis.
    Vieuncnsi.^ in Clirnnica. f/unc titiiln Sanrti niipcr S. Maxiraiiii, Episcopi Trevirensis. memoria aiinotii-
    Iwunrnrunt Jiinnucs le Lievrc, lu J'iennu sacra, tur in ad^litiouibus MSS. ad Grevcnum. Naialis
    ennmue secuti, .Jnaunes n f^imco, in Noiis ud Viennx cjns incidt in xxix Maii.
    sacrip , ct Senutorix ontiquitatcs; Hugo Mciinrdus; S. Aristarchiis jex Lxx Discipulis, sectatores
    Autlrcns Sanssaius, in Marlyrnlogio Galhcuno et S 1'udens seu Puda, S. Pauli et Martyres, cele-
    [

    Biicelinus. Fuimus nos Vieunie anno Muci xii, et S. Tropliimus, 1 brantur in Grxeornm Me-
    quxcumquc tle cuttu Sanctiyrum potuimus uaucisci, nxis, Syna.cariis, Jntbologio et Menologin Sirleti,
    cnllegiiuus, atquc iiiler alin Breviurinni ecclesiir pri- et Intuut diei Iiujus officium cnmplcnt : a Lutiuis co-
    muriai, anno mdxxii excusum ; el Martyrolngium luutur variis diebus, S. Aristarclius iv Augusti.
    Vieuneusis Ecclesix, sludin dicli Jouiinis lc Lievre S. Piidens seu Puda, creditus puter S. Pudenliuux,
    reforninlMm . Alium item Ortlinem Suuclorum Eccle- XIX Maii.
    siir Vicuuensis Dlvinnc uncli sunius., et m mUlis S. Tropbinius, habilus Episcopus Arelalcnsis, xxix
    cultum JVillicnrii rcjierinnis. Nnu etiam inseruiE Decembris.
    eiim Paradisn Flnruin Suurlnrum Ilelveliie Hcnri- S. Ebbo, Arcliiepiscopus Senonensis, prius Abbas
    ciis Mureriis, qui alios Snnctns Agniinenses bnbet. S. Petri ibidem, nominatur in Kalendario MS.
    Mcmnrnut eumdem ahiiuc tilulo Suncti aui Benli Sunctorum Ordinis S. Benedicti, Antuerpix collccto:
    Claudnis Rnberlus et Suiimartbani in Gallia Cbri.^- ab aliis xxvii Augusti.
    tintia. Qiinre dum ccrliorn vencriititiuis moiiumeuta S. Genesius, Archiepiscopus Lugdunensis, inemora-
    prnfcrunlnr, ejus inter Prauenimsos memoiiam, abs- tiir boc die a Ferrario in Catnlngo geuerali, et a
    que prajiidicio ullins Ecclciiie fjcimiis. Snuisnio in
    ,
    Supplemento Murtyrologii Gallicani.
    Evpiliardus, Salernitanus in Gerniania Ordinis Agemus de
    1
    eo, die qiio truditur obiisse, aiit qiiando
    Alibas et Joannes, monacbus, et Cla- ! Cister- colHur in Calensi monasierio, ubi Reliquix ejus as-
    ravalle in Lusitaniam missus. ciensis.
    ) smantur, lautiv Novembris.
    referur.tur cum lilulo Reati a Cbrysostomo fjenri- S. Martinus Papa proponitur in Menologin Grseco
    quet et Biicclino : ct snlus Joannes n Cbnlemoto. FloreiitiJ', apiul Patres Prxdicntores in conveutu
    Pelrus Odion ab haereticis occisus Ordinis S. S Murci; ct notalur in tnbidit Kulendarii Mnsco-
    iii G.iUia, Fraufisci,
    I
    re- vitici. Hinc suspicamur euin qui in Kulendurio Ru-
    Rodnljdius in Anglia relicto Epi-I feruntiir cum tbenico apiul Posseviniim notulur sub nomiiie S. P.
    scopatu, I //(«/oBeati m Marciani, csse hiinc S. Murtinum Papam : qui
    Doraiiiicus a S. Juliano, in Lusita-/ Marlyrologio apud atios Grxcos coinmenwratur die prxcedenti
    "'i^» 1 Friinci.-ycuiw apud Laiiuos autcm colilur xii Novembris.
    Maria a Luna, Virgo Clarissa inl etUAchetiam S. Eilniundus, Arcbiepiscopus Cantuariensis,in mo-
    Ili^paiiia, ,„ Gyu.vceo. nasterio Pontivensi annu mcccxv, invenitur in qui- AHIM.4DV.
    Laiiilicrlus, cognoniento Pater-noster, nion.ichus biisdam Notntiimibus MSS. ad Grevenum. Natalis PAP. 6
    Valcellis, inseiiptus est JMendario OrJinis Cister- e.jus celebrnlur xvi Novembris.
    cicnsis, Divione aniio 1617 excuso.

    BE
    SOl

    DE S. FRONTONE ABBATE
    IN EREMO NiTRIENSl IN ^GYPTO.
    -llimlravimus haclemis Acla variornm Sawldrum,
    diem, in qiiilius loi is n.ona.Hieria seu tabernacula quin-
    (IHi vilam moimslicam suli Imperalorilms
    Elhiiicis qiiui/inla iiostmodum fuerunl a XUrtensibus inonachis
    eijcrunl : inlcr lios merilo anniimerari delet S. inhabiiala
    I; -l-roiito, uliis Fronloiius p( Krontniiius; de quo
    uli latius deduximus anle Vitam.
    :

    liinUMagni, xvii JamwrU § 1. //, erijo siium


    S. /In-
    Ante.-
    ai\ liunc dicm nobis ai/endum. Vilum ejus, in qua mi- siguanum polueriiut aijnovisse S. Fronlonem. In
    Viola
    InUt'/"^'"'
    """'" ^" '"'""'''""''' ''"'«'' '"'*''««» hacleuus e.ccu. Sanctoriim, Hagenox anno mdviii e.ccusa,
    memoratur
    '"'J"'- sum m Pulrum, quas cmcndatiores ullimo Ros-
    Vitis XIX Anritis.
    sed hunc cum antiqiio MS. Trevireusi
    uieidus e.didit :
    4 Alius ab hoc sniiclo Abbale yEggplio est S. Frinito
    monasteiii S. Maximini callalnm illustrumus. Auclor Episcopus Pelriigoricus quos in eumdem linminem
    cun-
    ,

    coxvus en quie scribil se ub aliquo S. Fronloms monuclio flarunt Petriis de Nuialibiis lib. 9 cnp. 109 el Anlimi- U'us s.
    haliere testiitur num.d. A
    nonnuUis ea f^ita S. Uiero- nus in Chronicc, par. 1 /,(. iicnp. 20 § CoUtur S.
    1.
    nijma tribuitur, sed (orsan soliim iit coUeaori viturum Fronlo Episcopns xxv Oclobris. Cum
    p^if^f^'
    '''''^"^^'
    eodem errore
    vuriuriini, qu,v iibro primode FitisPalrum rccenseutur. Fronto ndscriptus est Ordini Carmelitico a Coria, Le-
    alla recmtior Alia aliqua ejus Acla habemus in quodam mamiscriiilo ziiua et aUis, quoriim iiuus fingU
    omi I iir,
    S. Joannis Baiilislx
    codice, qusc iiide curavimiis describi. Vermn videiitur difcipulum et fuisse lertium OriUnis in Carmelo Gene-
    yolius aliqua homiiiu esse de Provide.nlia Dei, in qua ralein ArchimanJritam, ecclesiam orbis primam in ho-
    late hoc exemjiliim deducitur , scd ex aliis Jctis de- noremS. MarUe condidisse, detn Petraijoriaiisem Epi-
    siim])lum;quod proinde arbitramur non esse typis man scopmn fuisse at landem in Nitrix eremo vixisse, e.t
    ,

    dandurn. anno ^ln/is cxxxi. ChrisU cuiiobiisse. SimiUiicentia ^


    B 2 /« fine Vitiv dicuntiir haec gesta esse sub Anto- S. Fronto lefertiir a BuceUno in Menologio Bene-
    iiino Imperatore, aiino ejus (lecimo tertio; sive tunc dictiuo.
    mortuiis fueril S. Friinlo, sive ab eo amio cibi ad eiim

    Aiunnlrii
    '"'''' '^''f'''''''' '/"'"' "•"?'"' "<' moitem ejiis dicilur fuctum. VITA
    Sed quis ille Antoniiius fiierH. non xque ainstal. Fuit
    rmji cijreiilf Auclorc Coaevo
    Elius Hadrianus Antoninus Pius, qui ub Hadriuno
    Ex 31S. el Rosweklo in Vilis Patrum.
    adoplatus ei succes.ut aiino cxxxviii annus xni , ciijiis

    incidit m unmim Cliristi CL, quem hodierni Murlyrolo- Vuoniam sa;pe de.^iderastis audirequ» sanctasunt, p»oiog.
    cjii Humani notis aiUcriplum letjimus. At iiwrtuo diclo et ego placide disposui operari; jam non a in pel- «
    Antoniuu nnno CLXI, suecessit ejus ijcner Marcus Aure- lilius caprarum, sed auro et arfiento gemmisi|ue
    lius Antoniuus, ciim fratre suo Liicio yElia Vero, ciijus pretiosissimis decrevi construere templum Dei : et
    annus xiii convenit in annum Christi CLXxri, ad quem ut nos lamquam lapides vivi jeililicemur in domum
    Imi>eratorem videtur respexisse auctor MS. Florarii spiritualem, ex operibus nieliorum proflcientes in
    Sauctiirum, ihim ui,seruit, S. Fronlonem obiisse anno Christo Jesu Doraino nostro; qiiid nunc apud Ni-
    Salutis CLXXiv. Poslea imperavit filius Miirci Aiirclii, triam gestum sit, referam; et non praileribo verita-
    aniio CLXXX mortui Marciis Comraodiis Anloninus
    , : tem ullo niodo, quoniarn satis aediticat monachos
    qut anuo xiit Imperii, Cliii. ti cxrii, a siiis strangululus praesens opusculum.
    est. Jnno eliain ccxi /ilius Severi Imperaloris Aiito- 2 Igitur Fronionius, verus Dei servus, studio Dei „
    iiinus Caracalla Iinpcrium obtinuit ,. .1- 11- 1, ,. Cumquc
    : sed hiic iiou spec- timoris deilie in diem prohciens, publicam com- soais in
    ,

    tat, quod septiiiio Imperii anno fueril occisus, cum anniis miinemque vitara perliorresi-ens aviam desiderans eremum ,

    hic requiratur Imperii decimus terlius : Miilto ininus sohtudinem.convocatis adse Fratribus, (hxit: (erant '*'"'''''' '

    huc admiltendiis est Marcus Aurelius Antoninus He- enim cum eo vero circiter .septuaginta) En quid no-
    liogabilus, impiiisimus homo, quarto Imperii anno bis et raumlo d.imnabili, cujiis operibus renuntiare
    inlereinptus ; aiit Marcus Antoninus Gordianus, tam omni raodo condecet, ut ccelestem consequnmur vi-
    sciiior qnani jnnior, qiiod ille vix ultra annuin, aller tam? Qiiapropter pergamus ad eremum, nihil no-
    f,
    non ultra quinquennium imperant, et neuler nesserit biscum ferenles, ad acqiiirend:im caiieslern ginriam,
    Autonini sed Antonii, quod tamcn eliam in veleri
    7i(/m(?» et superiorem investigeinus ex virtutilius discipli-
    edilione Vita: S. Frontonis leijitur. His ila consideratis nam. His dictis, universi consensere ; ileferenlesqiie
    vtdelur .lecmiduin Acta statui debere secuiiim Christi ad eremuni secum parva oleriiin semina, et b bis- i.

    secuiuhim, quo Fronlo floruerit. acutos parvos(|Ue sarculos. unde hiiiniim defoderent,
    3 Nomeii ejus, ut viri sancti, inscriptum est npiujra- ]irofecti sunt, et veneriiiit ila in eivmura. Rursnsque
    jihis omnibus Martiiroloijii Hierouijmiani, et in nnli- Frontnnius ail ; Dnrainus in Evangclio ait Nolite :
    jiai 25
    quissimo Epteriiaceusi Fron-
    islu duo verbu leijuntur : cogitare quid manducetis, aiit qiiid bib:itis, aut quo
    loni monaclii. In aliis reccnlioribus In Alexandria ; operiamtni : !ia?c eiiiin omniagente^ mundi qtncrunt.
    nomen Fa- Frontoni, .«« Frontonis, aut Frontunis monachi. Quierite priraiim regnum Dei, et jiislitiam ejus, et eos ad/iorta-
    ,v,!.,'','!,7..1
    Usiiurdiis ila scripsU : Apud Alexandriam S. Fron- liific omnia adjicientur vobis. Teneamus promissum, '"r '•

    tonis Abbatis, cujus vita sanctitate et miraculis et invenieraus in iiobis opus Domini conservatum.
    exlilit gloriosa. Qiix fere endein apud Jdonem et in Omnes ergo habilant in eremo, in opere DHniioi
    hodieriiis Roinanis tabulis habentur. Rabauus louijum jugiter laborantes, et in agone spiriluali proflcien-
    encoiniiim e.i: Vtta describit hoc exordio : Eodem die fes : adjuvat enira Dominus servos suos. Ipse vero
    in Nitria Frontonis monachi , qui septuaginta nio- Frontoniiis non pro se tantum sed pro cunctis ora-
    naclios in eremum duxit etc. Nolherus ita suitnt bat, sciens scriptum esse Non quajrens quod niihi : I Cor. lo, 33

    Martijrolocjium auspicatur : Apud Alexandriam B. utile sit, sed quod multis, ut salvi fiant.
    Frontonis moiiachi Nitriensis etc. In Jciis nullu qui- 3 Ciimque iii eadem eremo longo terapore mora-
    dein Alexaniiria;, sed Nitri;e et civilatis fit meiilio : rentur, tenlare eos adversarius Chrrstianoruin coe-
    ICCii. ^mliiia-
    tioni
    fiiigiii,- tamen lixc ciruas fuisse Alexandria, urhs pit,nt cogitarent in corde suo, quod debuissent in
    yEijnpti celebcrrima; sicut eremus monlis Nilria; in seculo deraorari, quia Anarhoretarum vita durissiuia
    vusta soliludine Scctes, propiiiqua Mareoltdi ad Meri- est, et nenio eam potest suli'erre, Murmuravere
    Jprilis T.ll 20 ergo
    ; ::

    m Qiiiil est, quod


    VITA S FRONTONIS 'ABBATIS.
    adstitit, tu epularis in divitiis tuis splen-
    dicens : En
    ergo in corilibus suis, dicentes ;

    panibus.
    ut haljiteinus in dide, servi vero mei in deserto indigent
    ArCTrtBF vohiit Pater nostei- Froiitonius ,

    Surge ergo diluculo, et mitte servis raeis escas ex


    CO«vO url)il)us et in castellis
    eremo? Nuinquid illi (lui in
    Murnitiritio- oninihus qua) dedi tibi, quia procuratoreni te posui
    lialiitant, Deuin videre non possunt et qui iii ere- :
    nem conlra
    sed ubi morentur
    hoiii actus gregis mei. Ecce mittere quajro
    nio haliitant, .soh vident ? Nonne eos :

    instiluti
    ritjorem (•oinniendant? Qtiisnani poterit ciho vivere Ange- servi Dei, ignoro. Cupio prieceptum iniplere adino-
    defectus vij;iliarura nitus sed (juis niilii, ad quem dirigam locum, os-
    lorimi? Ecre luoriniur faine
    :
    ;

    tendefl Convenit rae Angelns, pracepit et Deus :

    non capit sed acriora nos frangunt jejunia,


    lalior,
    sed vos, qui seniores estis, ostendite locuni. Et ne-
    fiuntque dehiha genua ut unusquisiiuo nostrum non
    nio valuit indicare locum, qiiia in abdito inontis
    possit stare. Audiens Frontonius eorum niurmur,
    illi

    novlt, elqiie
    antequam ad euin cimvenirent ilicentes aUquid, manebant : et nemo, ubi morarentur, agnoverat.
    occitrrlt :
    Quousque irritatis Deuin, Igitur ultera nocte diiriori comminatione con-
    .S
    ipse praeveniens eos ait : itfriim ab

    niurmurantes in corihhus vestris, et dicentes : ventiis, plagisque confossus dives ille, corripitur et Ahgrlo mo-

    Nuniquid qui eremum inhahitant, lii tantuni sunt urgetur, ut servis Dei dirigeret escas. Iterum diUi- iittus de
    mora castl-
    Dei servi ? et quis ex ciho poterit vivere Angelo- culo consnrgens, a priorihus amicis qua;reh:it consi-
    gafur :
    liuni, utsibidicerent, aut certe ahaliis inquirerent,
    rum? Convenianms ad Abhateni, et loquamur ad
    uhi ser^i Dei morareutur. Aiebat quoque ista cum
    eum, ut liahiteinusin civitJite quia si quis nos illic :

    viderit, opportune iiol)is juxta Dei votum diriget muximofietu, plagas osiendens, quibus de nuinu
    cscas, proiitcuique Dominus dederit facere. Angeli fuerat nocte correplus. Sed cum nemo [losset
    .'i lllud autoiii scitote,qiioiiiani noii necaliit Donii- lociiin liabitationis servorum Dei ei ostendere, unus
    Ps. n, la
    nus fame aiiimam justi. Ecce oculi Domiiii super qui pra; ceteris majoriserat consilii,respoudit et ait
    adhortatur
    timentes eum, ut alat eos in fonie. Et illiid non me- Si volueris accipere consiliumnieum.carissime, for-
    ad perscvc'
    tibi cameli septua-
    sitan orit hoc tibi saluhre. Suiit
    rantlam : moramini scriptum, quod ait Apostolus : In laine et
    1 Cor. 1 1, 27 siti? Sed vohis quoque in erenio nuinquam defue- giiita,onera eos ex oinnihus honis, quihus intelligis
    1!
    runt radices lierhariiiii, nec niansistis ali(|uando je- Dei faniulos possevesci et dirige camelos per viam, :

    juni. Kecordamini autein, quid antea iocutus suin neinine ducente. Et si ex Deo hoc factum est iiiipe-
    vobis ;. Nolite coj,'itare, quid manducetis, aut quid riuiii, aniinalia tua salva regredientur ad te : si vero
    hihatis, aut quo operiamini ; ha;c eiiini omnia gen- tihi ex diabolo jactura imminet, libenter tolera fla-

    tes miindi quierunt. Novit Dominus cibum dare gella temporis, quam acriori forte caede corripiaris.

    timentibus se. Quajrite primuin regnuiii Dei et jus- Quod si lioc tibi consiliuni displicet, quaere alium

    titiam ejus, et ha;c oinnia adjicieiitur vohis. Si qui poterit dare melius respon.siim. Ha'c dicens,
    eiiiin Domiiius volatilia j)ascit, et C(U'vos non de- couticuit : sed ipsi diviti, et qui cum eo erant,hujus-
    serit : quomodo nos dorelinqucre i)i)t.erit, ipsuiii bene placuit. Oneravit ergo sexa-
    ceiiiodi ciui^iliuiii miltit 70
    jiigiter in niente liabentes, eumque assidue orantes? quinque canielos ex liis qu:e servi Dei coiiiedere
    giiita carjic^os siric
    ductore.
    Certe si fame defecerinius in eremo, nos Dominum possent qiiinque vero camelorum ciharui facta
    ;

    accusemus, et iniproperemus ei, cnin ad ipsuiii ve- imposnit, ob escam ciinctoriiraaniinaliumininaximo


    iierimus, dicentes Credidinius Evangelio tuo, uhi
    : (lolore dicens:Siquis invenerit eos, et eorum expo-
    dixisti,quod universos in te credentes coeli pahulo suerit ouera visis cibariis miserehitur eis, et dabit
    ;

    pasces fecimus cuncta qua: priocepisti, speravi-


    : eis manducare. Et cum ingenti fletu uno ordine in-
    nius in te, et tu nos despexisti. Seil quia ibi nos nectens ohordas, direxit eos per viain, commendans
    prohasti, hic inagis, ut probes veritateiu, redde Domino, ut si ex Deo esset imperium, remearent
    quod promisisti. Nolite ergo murmurare adversus celeriter cum salute. Nullus vero li ducator cum
    Deum, iie niurmurantes, sicut patres nostri in hoc animalibus ahiit.
    et arijDto»
    Quod si expectave-
    deserto, a seriientihus pereatis. 9 Et quando egressisuntjanuam, dimisit servulus
    eorum com-
    ponit. ritisDominum, quando voluerit, dabit hona timen- prinium cainelum, cujus ducarem tenebat, quem ce-
    tibus se. Quo diclo, siluerunt oiniies paululum teri :^equehantur, et ahierunt per viam juxta prse-
    a murmuratione sua erant tamen in moerore po- : cinctum iiiontis, euntes soli. Sed iiescio an soli ca-
    siti. meli pergere poterant, sed Domini nuntio prteeunte,
    F
    5 Ego vero proposui universa breviter exequi, viam directam (ut intellectum est postea) abierunt hi Aftgetico
    et cuncta sermoiie rustico compreliciidere, qux' cum et quarto confecto itinere, hora nona agentibus duLtn quarto
    (lie

    Adinoiiitio suo prosequi titulo fas est : et per hujusmodi libelli opus Dei Fratribus, sicut quidain postea retulit no- die ad rrioria-
    s(cr'i((mper''
    scrijilona. sententias ac syllogismos dulci eloquio currere, pro- bis, ecce primus ante fores accubavit canielus : sed leniunt.
    ut potest unusquisque Lector audire. Redeanius caiiipana; sonitum audii'e non ptituit perstrepens
    ad ordinem coepti opiisculi, ut non nostra videamur sonus liyranoruni. Ahbas tamen, quoniam prope
    asserere : sed ejus operi placidiorihus eloiiuiis ostium erat, ipse prior vidit, et gavisus est valde.
    apparere. Angustus eniiu erat introitus monasterii, et solus
    C Pergit itaque Angelus, missus a Doniino ad Ahhas fores suo statu claudehat, ceterisque interpo-
    Diveji ali quenidam divitem nocte,et dicit illi : Tu epularis sitis Fratribus tacuit, niliil respondens, donec livmni
    Angp.lo jube-
    tur esco.^
    in divitiis splendide, et servi mei iii erenio indigent complerentur.
    fnonoctiis pane. Surge ergo diluculo, et iiiitte servis nieis 10 Tunc completo hymnorum ordiiie, advocatis
    mltlere : escas ex omnibus qua; tihi dedi quia procuratorem
    ; Fratribus, pene iinproperans, ait ; Ubisunt murniu-
    te posui c gregis niei, quitecoelolactantejugiterpavi, S. Fronto
    rationes vestra;? Ecce Doininus imperio forti nobis
    increpat
    nec uiuquam diniisi. Ita ergo placuit milii ex elee- escas ab alto misit : cui voluit viro prudenti impe-
    mosjna tua relicere pauperes meos, qui in deserto rans, adduxit nobis camelos onustos. Venite, depo-
    spiritualiter viviint, et se mihi Doniino crediderunt nanius onera, ut possiut refici aiiimalia lassa. Tunc
    idcirco sine inora facias sermonem, queni modo, onines mira gratulatioiie la;ti, communiter gratiarum
    missus a Domino, lo^pior ad Quod
    te. nisi feceris, actionem Deo reddideruut et gaudentes depouebant :

    dissipasti fujdus pacificum DomiiiiDei tui. onera caraelorum. Siipra quiuque vero camelos,
    7 At iUe tiuito terrore conventus, ex illo soinno reseratis sarcinis, cibaria repererunt. Abluentes igitur
    expergiscitur : consurgensque iiiaiie , convocatis aiiimalium pedes, ^le stratu eorum fecerunt preese-
    necessariis amicis servisque suis fidelihus,
    locutus pia apposuerunt eis escas, quas ipsi sibi appor-
    : et
    7U0 mitfert
    est ad eos, dicens Jacenti milii nocte in lecto,
    ttebeat, Irl-
    :
    titverant necnon et ipsi etiam discurrebant per
    ;

    quidiiiam sopuris ceperam curat camelos


    quirit : ; et ecce subito nuntius oranes montis anfractus. notas inquirere herbas,
    re/lcl :

    ut
    DECIMA QUARTA APRILIS. 203
    ut laboi-antia animalia escis pliiriljiis reficerentur. spiritualibusque eos admonens clapibus , implebat ^)
    11 Mane autem facto Abbas consilium ulile eli- quotidie sermone coelesti : exultansque Iffitabatur
    ^^^^^^^^
    CO.E\0.
    gens et avaritiam omiiino spernens, medietatein
    ,
    in Domiiio, qui &ibi falem dederat intellectura . ut el imlruit
    sumpsit escarum aliam vern partem dividens, super
    , avia sojitudinis loca digna qusesisset. siios in
    camelos omnes, ne alii viderentur portare et tieret H Legendum hoc multorum ad Eedifi-
    tradite ,
    spiritu.
    Admonilio ad
    medinjn omnibus medium imposuit onus, velut
    aliis injuria, cationem monarhornm, llle enim magis ent mehor
    monacAoj,
    partem eulogias revocans Domino rerum, ut avaritise legem in conspectu Dei non quicumque legerit sed qui
    , ,
    escarum
    Ecinderet, et medietatem oblationis proprio domi- credendo Dei servis sic fecerit. Mercedem autem a
    remitiiC :

    no camelorum reddidisset. Erant igitnr supradicti Christo Jesu Domino nostro recipiet. qui eleemo-
    aniici ciim domino camelorura consolantes eum , -^vnam pauperum non despexerit, et servos Dei, di-
    de animalium tantorum periculo, simuli|ue Domi- recto cnrde intuitus fnerit in gloria Domini nostri ,

    num deprecantes, ne accideret innocenti viro tanta .Tpsu Christi. cui est honor et gloria in senula secu-
    jactura. lorura. Ampn.
    12 Octava autemdie,cum essent omnes in unum 15 Haec snb Antonino Imperatore gesta sunt, ter-
    collecti, jejuni unus qui leves ac tinnulas nures ha-
    ; tiodecirao anno imperii ejus.
    bel)at, per flamina ventorum campanulae rapiens so-

    nitum, paululum reticuit: et cum bene tandem so- ANNOTATA.


    nantem comprehenderet, ait Puto. quod ex altitu- :

    dine montium campana; sonantis motus auditur. a MS. Maxim. in pelles raprorum , neque
    cameli cum Tunc omnes egressi senserunt camelorum adven-
    , earuniilem pilos.
    magna l>r(itia
    recip.imtur,
    tum gratulando mirabilis cunctos accepit l.-^titia,
    ; b Bis-acuti su-eBis acuta in MSS. Glo-isnrin Cnm-
    fojcunda f vero de consolatione viri. Nam qui velut hernncnsi ferramenta quasdam utrimque incitlentia,

    defuni'ta aninialia aut penlita i,am lugebat, gaudens S. Antunius, nl in Vila ejus 17 Janwirii nnni. Ti/ /c-

    de receptis animalibus laetabatur. Venerunt omnes giliij . rogavit unum de advenientibus ut sarculum
    illiesi, nou tristes vultu, nec maciem necessitatis ha- sibi cum bis-acuto et frumento deferret. Graece
    bentes. Suscepit ergo camelos suos bomo ille, cum StY.O'/.y.v >C3(( nO.iv.c^ Y.cf.i litovoAr/oy, bipennem et li-

    magna gratiaruni ;ictione : et visis oneribus, multo gonem et niodirum frumenti. F/inc cliam videfnr co!-
    amplius recreatus exultat. Tunc et illos auiicos et
    , ligi, liifc quoquc Acla c.r Grxcis fuis.se irandata.
    pauperesplures ad prandium nf)bile voc;it easdem- : c MS. Maxim. vei meie uli infrn num. 7.
    que eulogias indigentibus distribuit, quasacceperat. d Dur^ator pro ductore accipilur a TcrlulUano ad-
    Sed et amicis qui aderant ex eis largitus est et , : vcrsHS Juda'os cnp. 13. Cura ducatorin ea pati habe-
    ipse qunque benedictionem sanct» jucunditatis ac- ret ; et a S. Augustino, lib. 3. contra Matimum : Si
    cipiens. gaudebat in Domino. Spiritum sanctuin dicis doctorera. dui-atorera , illu-

    iS Ex illo igitur anmi usfjue in mortera Fron- ,


    rainatorem. el Glossa Philoxeni. Ducator ayo? Trpor,-
    ita ab illo et
    etiam vox duL-alis sumitnr, pro fune quo
    tonii, sic dives ille notato tempiu-e, quando primum yrj^ivic : ita
    aitis cscas
    accipit miserat, escas necessarias ipsis dirigebat ; etaliissic animal ducebalnr.
    divitibus Dominus imperabat , ut ex omnibiis dapi- e Ila MS. e.rcii-<;um improperium.
    bus irrigati, nihil Dei servi cum S. Fnmtonio minus t MS. foecuiidabat.
    habereiit. Vigilabant in operibus Deifilii cum patre,

    DE SANCTIS MARTYRBUS ROMANIS,


    VALERIANO SPONSO S. CJECAUE, TIBURTIO EJUS
    FRATRE ET MAXIMO PR^FECTI CORNICULARIO,
    ITEM QUIRIACO SEU CYRIACO, DIOCLETIANO, SYM-
    PIIRONIO ET DOCIMO.
    C nti'r Iltnstriorrx Firgines ct M/irtijres ,
    quarum Sanetos Martijres spectant , inde excerpla damus , cu-
    ANNO CCSXIX .
    N"tQlis in Ecclesia Orwnlati xqnr al'ine Occi- rioso hctore iiiterim reniisso ad Antoninm Bosinm Ju-
    AiiHqua
    mimoria
    S Cacilix ef
    1= (lenlati cclehralnr

    inetnoria in Caiwne
    ,' esl Sanclissima Cxeitia, cnjus
    Alissa' cnin ailiimtwn pancis
    riseonsnllum , qni eaitem Acla ex anliquis manuscriptis
    exemptnritius iuteqre et fideliter edidit , iiiia cnm histo-
    horum Mar- aliis qniiliiiie iitiiovalnr. Inler anllqiuores eliani Urtns ria duptici revetnlionis el inventtonis beittorum corporum
    tyrum : Papa
    Bonuiiix ecclesias, quitius otim tilnti fneruni affixi, faclx sub Paschati primo , el Ctemenle vtii ili-

    terlia c.tlilit S. Cceriti.v Iram, Tiherim, cnjns inenlio dein Pontifice Snmino , de quibns el nos infra atjemus.

    hahelurin jirima Sijnndn Riimana snti Sijmmaelio Papa Acla martyrii, ex Latina in Graieam linituam
    Priviliela
    , rursum Lntine eilila sitnl a Li-
    traducta, ul alia ptura
    niino ccccxcix habita. Ejussponsus fnitS. Vaterianus; eliam Gr,rca

    qui cnm Fratre S. Tiliurtio, et Jtmacliii Urbis Prx- pomiino el Siirio, quse apud eos etiam videri possnnt : scrtpta ;

    fecti Cornicvlario Ma.rimo , marlijrinm passns est , et sed cerliora svnl in ipsis fonlibus Lalinis.
    Genninum Bedtr Marlijrotoqium, a nohis snbini-
    simul cotuntnr, nt miix iticeliir, in Martijrologio Hie-
    "2

    ronijiniano cim S. Ca-ciliax^u Novemliris; el seorsim tium lomi secundi de Aclis Sanclorum Martii editum,
    isla babet : xviii Kalendas Maii. Ruuia- Til.urtii, \'a Cnttus saetr
    hoe XIV Apritis. Hxc pereelu^ta tioruni Sanclorum so-
    in Martijro-
    lennis veneratioplurimum crevit ex certissima virlulum leriaui et Maximi siib Almachio Urbis Pra;fecto :

    logiis.
    qnnm ilatiant anliqua S. Cxcitix qunrum primi fustibus Cc-esi et gladio sunt percussi,
    ac mortiirii notilia,
    eornm Acta Acla Innc lempork omniiim manibiis teiebanlur,
    qiise
    ultimus tamdiu plumbatis verberatiis, donec spiri-
    pcrvctusta,
    et huelenus in priecipuis el perantiquis membranis con- tum redderet. Qtue ferc eadem legunlur apud ihiba-

    sereantur. Extant ea passim a'l iliem XXII Novemtins, nnm , Usuardum, Ailonem Noikerim adilitis soliim, ,

    eaqne hahemus cum variis MSS. accurnte coltata , in islis verbis via Appia in ccemeterio Prsetextati qiix .•

    opere noslro a posteris eitendn.IIisce Aetis iiisertx snnt infra explicamus. Sequunlnr passim recentiores. In ho-

    foiiOTi-sionra iKmarfi/imSS.Valeriani.TiburtiietMaxi- dierno Marlijtorogin Romniio paittlo fitsins tsto referuit-

    mi , de qnibiis hoc die atjimus , et obiter qnai ad hos tur : Roma; via .^ppia, natalis Sauclorum Martyrum
    Tiiiurtii
    ,

    204 DB SS. VALERIANO, TIBURTIO ET SOCIIS MM.


    A Tibtirtii.Valeri.ini et Maximi. sub Alex.inHro Impe- qmd elogium extat ex Actis concinnatum. Iterum xxi D
    memoia II Apr
    AVCTOBE G. II. ratore et. Almachio Pra-fHcto : f|Uornm primi B. Aprths eorumdem Mnriijrum celehrolur : ifuo

    Ociliap exhortatione ail Cliristnm conver.^i.et a S. dic in ajiliquissi7no ffieronjfminni Martijrohfjii npo-

    Urbano Papa baptizati, ob Hdei confossionem fusti- grapho Epternaceiisi ista habentur : Homae Valepiani,
    bu^ CKsi , et piiHio percussi siint. Maximiis vero Maximi, Tiburtii. Qu.v plane eadem leguntur iii MS.
    Praefecti ciibicularins, linriim permotus cnnstantia, Richenovietisi , sive Augixdivitis prope Coiistantinjn.
    et Anpelica visione firmatiis. in Cliristum credens, In aliis opogrnphis Marlijri>lo(/ii Hierouijmiant addi-
    tandiu plnnibatis verheratus est, (innec spiritum tnr, in coemeterio Calesti , Calestiiii , seii Celestini,

    Breviariis el redderet. Eoriimilnii Mm-lijrhm cclibraliir iii omnium via Appia. et accurntitis in caimeterw Calisti, sen Cal-
    Missalibus pfiif Lttlimriim lirrviariii^ rt Mi.-isitlilnis, etitim liliro listi in MSS. Cusinen^ii, Altempsiano, et alio Reginx
    atitifuis :
    Sarraniniitonim S. Grptjorii Mttijni, Brniariii cl Mitt' SnecLv . etiam ab Hohteuio edito : sed in hoc, loco
    sali Amlirosiiiiiii iirtn nrnnitiitm rei/ulam B. hiilori Valeriani per errorem ""hnheiur VirloriHni et Seve-
    diclo Mmarabca
    ;

    ad iisum EcctcstiP Tolctaiiie : et jiro~ rini /» MS.


    ,

    Casineu.si, uhi refernntur xxii Aprilis.


    n Apnlls et
    11 Au^usti.
    prias itasiijuaiitttr Oralioucs citm Pr.rfatione , ut more Denique xi Augusti quo , die colitur S. Tibuptiiis,
    aiitiqui) sotcbiit ficri. Romse suh Judice Fohiano in perseculione Diocletinni

    3 lu anliqito ojmijriiplio Martijrotoaii Ilicronijmioiii passHs, uHqun horum Maryrum facfa est ndjunclio in
    SocU A
    qiiiitl a mitlr jc.rc auuin conscriptim biibiinniis, ct littc- apographo Eplernacencihisverbis.\iov(\^.n^iB\\^T\\i\\V'
    adjuncti :

    teniis m tritnis prioribiis tomis cititviinits,qualuor ntii so- tii, Valeriani, Ca^ciliEC, Susanna'. Qux fere eadein le-
    cii aitjuiiquutur, Itisce vcrbis ; xviii K ilendas M.iii , gunlur innpngrnphis Liicensi el Bluminno; itnn {sedor-
    Romse Tiburtii, Valeriani , .Maximiani , Cyriaci , dine iimnulato) in MSS. Richennviensi et Rhinoiflensi.
    l)iocIetiani,Symphronii, Docimi. Eoilcm moilo iii Kn- 5 Tempus mnrttjrii er Sede S. Urboni Pap» sciri
    iempits
    lcudnrio Roiufino. qiioit uoutienlis auui^ alilniuiiis vul- potettt, quem sedisse ah anno c.cwu quo S. Cnllistus ,
    marlyrii.
    govit Parisiisaiiiio mdclii .Joinnics Frouto, ciiom Maxi- decessnr pa.^sus est , vsque ad nnnum ccxxx , quo S.
    mianiis srriliitur ,
    qui iu cctcris onmiltus litiris, loin Pontianus ei successit , nHbi deduciinus. Quia vero S.
    edit's qunm lunnu criiratis. Maximiis At qnia ilicitnr. JJrbnnum Arta infra num. G trodunt his damnatum in
    tnfra in Actis nutn. 15 S. M.-iximus cuni omni sua crgptislatnisse, arbitramnr horxun martijrium in onnum
    domo et ipsi {arr.ifices credideriint , et nniversi Christi ccxxix, ef Alr.randri linpnaloris viii incidisse.
    baptizati sunt , vidctur jirobabiliter conftci possc . hos
    quoiitor Marlijrcs fiiisse e.r S. Maxinn doino. aitt potius \ ITA ET MAR TYRIUM.
    miiilibiis rt eornificibus, ct vcl tiim maqis in fidc confir- Ex pervetuslis Actis S CiEciliae Virginis et
    malis , ciim Miixiiniis juratus assereret , se vidisse
    Martyris.
    aninias SS. Valeriani et Tibiirtii ab .infielis remi-
    gio alarnni siiariim ferri ad cijelns : qiiol forson et CAPUT I.

    ipsi uiio vidcre potucruiit. Diorletianiis et Symphro- 5. Valeriani conversio ad priem et baptismus.
    mii^meiiiorantiir ctiam iu niiliqito Martqrolnqio Tain- Angeli allijqnium.
    larliteusi : omi.-i.tus vcro cst cuin .lociis iii nliis rcccntiori-
    ribiis npoqrapliis Minlijiotiujii Hieronijmmiii. Forle, ^^aecilia Valerianum qiiemdam jnvenem habebat
    iuquit Ftorculinius , librarius Diocletiannm liorruit, ppiinsuni, amore Virginis perurgens aninium
    qiii in
    Christiaiii nnraiiiis implacahilem liostein ; et tam fe- diem cnnstituit nuptiarum. Venit dies in qno thala- S Vateriantts
    rale nomen Martyri aptare nescieiis, cum sociis re- inus colloc.-ilus est. Venit et nox. in qua .snscepit a S. Cacltia
    liquit. Alii iiulem socii junqitntnr in sponsa sita
    alibi 8 alil
    nliis codicilnis nna cum sponso suo cubiculi secreta silentia et ita :

    jungunhtr. Martijroloqii Hicronijnnnni lioc motto Rnniaa via Ap eum alloquitur


    : -
    ; dulcissime atque amantissime
    pia in coempterio Prietextati NatalisSS. Tiburtii, juvenis, est mysterium, quod tibi coiifitear : si modo
    Valeriani Maxinii Qiiiriaci Optati, Pati. Satiir- tu juratiis asseras
    , , ,
    , tota te illud ohserv;intia ousto-
    Dini, Marcia», Krontinae, Corneli.-e, Conditnris, Ti-
    dire. Jurat Valerianus sponsus se illiid omnino nulla
    tuli.Verum, quiposl Qitiriacum rcferunlur in vctiislis- ad castitatem
    prodere ratione , nulla necessitate detegere. Tiinc
    incitnlur ob
    situo apoijroplio, Iradimtnr Inlerannnr possi cotn nliis , illa ait : Angelum Dei habeo amatorem . qui nimio cuslodiatn
    xiti dicciur od seqncuteiu clussein Martijrum. siquisln-
    zelo corpus meum custodit : hic si vel leviter sense- Alige i :

    mru iio'iiis Bomn: po.tsos nrbilrcliir, uohinnis ciini toli rit. quod tu me polluto amore conlingas , stalim
    funcm coutcutiosinu Imlicrc. Menwrio S. Quiriaci est
    circa te furorem suum exagitat
    ]
    et amittis florein ,

    iu MSS. Maitiirotnijtis Boniano Cordiualis


    Barberini, tiia; gratissima; juvenlutis si autem cognoverit, :

    ylugtislanoS. Udolrici, Parisiensi Lobbtri. el Tcevircnsi quod me sincero cordeet immaculato amore diligas,
    S. Maximini. Hatiuit Ftorentinius aliquod corpus
    ati 5. Ci/i-iaci S. et virginitatem m=ani integram illibatamqiie custo-
    corpus sit in
    Qiiiriaci sive Cyriaci, ex co?meterio sive
    Priptextati diiis ita te quoque diligit sicut me, et ostendit tibi
    ;
    lucmsi sive Calisti extraclum. quod donavit sacris
    Virgini- gratiam suam. Tunc Valerianiis, uiitu Dei, correp-
    dUlDiu >
    hus monasterii beata? Virginis Annuntiata?
    oppidi tus timore, ait : Si vis ut eredain sermonibns tuis, ciipit Angetum
    VilUe-B:i.silic,i> iii Lucensi ditione, qiiod vtdere
    supra aram ostende milii Angelum ;et si approbavero quod
    :

    ilhus ecclesias repnsituni plnrimis fulgere qnotidie


    ,
    vere Angelus Dei sit. faciam qund hortaris si au- :
    admiraiidiu sanationis dnnis. et magna illius populi tera viruni allerum diligis, et te et illum gladio fe-
    vener.atirme quoliinnis in ejus honorem
    festum diem riam.
    peragi, tri-.dit; diibilalqiie uiim forsan SS. Vnleriani 2 Tunc B. Ca^cilia dicit ei Si consiliis meis ac- ;
    ct Tiburln iii Minlijrio socnis fiierii qiiod
    : sicut ncc quiescas, et permittas fe purificari fonte perenni, et
    tpse, multo miniis nos oljirmore possumus.
    credas ununi Deum esse in ccelis vivnm et verura,
    4 littem
    .sniicli Mariijies ciim
    S. Cseeilia xxii No- poteris eum videre. Dicit ei Valerianus : Et quis lustruifur
    Cultus 11 vembiis}ioiinntiir Ins vcrlns in Morlijiolofiio
    Hieronijmia- erit qui me purilicet, ad bai tis-
    el 24 .Vo-
    "" X
    ut ego Angelum videam ? Res- v.um
    • Kalendas Decemliris Uoma; S. Ctcciiia) :

    vembris. Vir- pondit ei Csecilia Est senior qui novit purificare


    :
    giuis, Vnlenani, Tiburtii, Maxirai. Oho
    cm/cnrf/e re- homines, ut mereantnr videre Angelnni Dei. Dicit
    cum S. Ca;cilia Valerianiis et
    fe^iiuliir
    Tiburlius in ei Valerianus Et ego ubi linnc senem requiram ?
    Mctqnis Grsccorum Mcinvis :
    a pauperibus
    ct Menoloijio Sirleti :
    sed Cfficilia dixit Vade in tertiuin milliariuui ab Urbe, dirigitur od
    ;
    siib UwctoUaiio
    passi dioitntitr. Maqiio sotie
    errore via quic Appia nuncupatur, illic invenies pauperes, S. irbanum,
    forstin iiide sinii,it„.
    ,„„,, l)i„cletianu.; atiquis
    „, mar- a transeuntibus alimonifB petenles auxilium de
    tyrtosociits fuerii.
    .siem cl De his :
    S. Maxirao „,( iliem enim railii semper cura» fuit, et oplime hujus mei
    XXIV Aovembns in Mnioloqio Basilii Imperatoris
    ali- secreti sunt conscii lios tu dum videris, dahis eis :

    benediotionem
    ,;

    DECIMA QUARTA APRTLIS. 205


    benedictionem mpam, dioens ; Cjpcilia me misit ad rosas aut ipsa lilia in manibus mpis, neo sic pote- D
    vos, ut ostpndatis mihi Panctum senem Ucbanum : rant odoramenta mihi tantE6 snavit;itis infundere :
    EX ACTrS
    quoniam ad ipsum liahpo ejus serreta mandata quae confiteor vnhis, ita sum reffctus. ut putem me to-
    perferam. Hunc tu dum videris, indica ei omnia tum subito renovatum. Dicit ei V.nlerianus Odo :

    verha mea et dum te ptinficaverit, induet te vesti-


    :
    rem qiiidem meruisti, me interpellante, siiscipere ;
    mentis noviset candidis cum qnihus mox ut ingt-es- : modo, te credente, promereheris etiam ip.^^o rosen
    sus fuens istud cuhifulum, videbis Angelum sanc- aspectu gaudere ; et intelligere, cujus in rosis san -

    tum etiam tui amatnrem factum : et omnia quai ab guis florescit, et in liliis cujus corpus albescit. Co -

    eo popnsceris impptrabis. ronas enim habemus ,


    quas tui ocnli videre non
    3 Tunc Vdlerianns perrexit , et secnndum ea pra-valent, florpo rubore et niven candore vernantes.
    signa, quae arceper.it invenit S. Urbanum Episco- Dicit ei Tihurtius : In somnis liEec audio, aut in ve-
    pum : cui cnm dixisset omnia verha Ca3'-ilise, ga- ritate ista tu Inqnpris, Valerianp ? Respondit Vale instruilur a
    et coram ipso
    fratrr
    ab apfiarenU
    visus est g.iudio m:igno et suhito ante faciem ri.inns .- In somnis huc usqiie viximus : nam modo
    Scniore ipsorum .ipp iruit Seuiorindactns niveis ve:*tihus, te- in veritate sumns, et fallacia nohis nulla est. Dii
    nens titulum in manibus, aureis lltteris scriptum : enim. quos columus, ad omnem fidem daemonia
    de vanitate
    qnem videns Valprianus.niminteprore correptus. ca- comprnbantur. Dicit ei Tibnrtins. Uiide hoc nosti ?
    klolorum :
    dens in terram, factns est quasi mi>rtuus. Tunc Se- Re^pondit ei Valerianns . Angelus Dei docuit me,
    taf>2i!as prn- nior elevavit enm. dicens: Lege hiijus libri textum, quem et tn videre poferis, si purificatus fiieris ab
    positax legtt :
    et credp. nt purlficari merearis et videre Angehim, omni sorde idnloriim. Dicit ei Tibnrtins : Et si potest
    cujns tihi aspprtnni Ca?ci!ia Virgo devotissima repro- fieri utvidernn Angelum Dei, quae mora est pnrifi-
    misit. Tunc Valerianus respioien^. co-pit intra se cationis ? Respondit ei Valerianus Niilla tnntura : :

    legere. Scriptura autem tituli h£ec erat: Unns Domi- hoc mihi tiisponde. qiiod omnia idola deneges, et
    nus, una fides.nnum hnptisma, nnns Deus et Pater credas unnm Deum esse in coolis. Tibnrtiiis re-pon-
    oninium, qul super omnia et in omnibus nubis est. dit : Nnn intelligo, qua intentionp ista prosequeris.
    Cumque hoc infra se legisset dicit ei Seuior Cre- ; : Caecilia dixit : Miror ut non intelhgas. figuras fic-
    dis ita esse, an adhuc dnbitns ?Tunc ValpHauus tiles, gypseas, ligneas, a?reas afque lapideas, vel
    voce magna clamavit, dicens, : Non est alind quod cujnsciimqne metalli deosessenon posse, quas ara-
    et confirmatus verius possit crpdi sub ccelo. Cumqne hjec dixisset nese texunt et avps stercorant. in quoruni capitibus
    iit fide bapli'
    A^alerianus, [Wc Senior ab oculis eorum elap^us est. soleut sihi ciconise nidos instruere... Tiinc cnni omni
    iatur :

    Tunc S. Urbanus biiptizavit eiim. et edncens eum, alacritnte Tihurtius ait : Qui ifa non credit, pecus

    omnem fidei regulam, remisit eum ad Ca;ciliam di- est.

    ligenter instructum. 6 Ha^c dicente Tiburtio, S. Cascilia osculata est


    4 Veniens igitnr Valerianns indutus candidis ves- pectus ejus, et dixit ; Hotlie meum te fateor vere

    timentis, Cfeciliani intracnhiculum orantem invenit, esse cngnatum. Sicut enim milii amor Doinini fra-
    et stantem jnxiaeam Angclum Domini ppunis ful- trem tuum conjugem fecit, ita te mihi cognatum
    gentibus alas habentem, et flammeo aspectu radian- contemptus faciet idolorum. Unde quia paratiis es
    videt Ange-
    Ivm t.pm, diKis cnronas hahentem in manibns, coruscantes ad crcdendum. vade cnm fratre tuo, ut piirificatlo-
    rosis. et liliis alhescentes : quique iinam dedit Cseci- nem accipias p-^r quam merearis AngpHcos viiltus
    :

    lise, alteram Valeriauo. dicens Ist:is coronas im- : aspicere, et omninm tiiarnm veniam invenire cni-
    mittendus ad
    macnlato cnrde et innndo cnrpore custodite quia de :
    parum. Tunc dicit fratri suo Tihnrtius : Obspcro, S. Crbanuiii

    P;iradi-o l'ei eas ad vos altuli. Et lioc vohis signum Frater, ut dicas mibi, ad quem me ducturus es.

    coroJias silii erit, nnmquam m:ircidum a^ippctui suo adhihent flo- Respondit Valerianus Ad mignum virnm, Urha- ;

    et S C<TCiUa- rem. numqnam ^ui minunnt snavitatem odoris, nec niim nnraine, in qno est asiieclus Augelicns et vene-
    adferenlem :
    quihus istacasli- randa canities, serino verus et sapientia conditus.
    ab alio videri poferunt, nisi ah eis

    tas plicuerit, sicuf vohis prohata est placuisse. Et Dicit ei Tiburtins . Tu illum Urbanum dicis, qiiem

    qnia tii, Valeriane, consenM^ti cnnsilio castitatis; Papam suum nominant ? Hunc ego au-
    Christiani verctnr sup

    mi^it nip Christus filins Dei ad te, iit quam volueris divi jam seciindo damnatum, et itcriim pro ipsa re, plicia.

    petitionem inviuues, At ille aiidiens adoravit , et qua damnatus est, latehram siii pr^ecavere fovendo.

    dixit : Nihil mihi in isia vita dulciiis extitit, quam Iste si inventus fuerit, sine dubio atrocihus dabifur

    uniciis inei fratris nffectus ; et impinni mihi est, ut flammis. et, ut dici solet, cpntenas exolvet ; et nos
    pftit conver- simul cremabimur, ad illum fiierimns jiiventi
    me liberatn germanum inpum in jiericnlo p-^rditio- si :

    sionein fra-
    trls sni. nis aspiciam. Hnc solum omnihu;> petitionihus meis et dum qna^rimus divinitatem in ctplis latentem,

    antepono et deprecor, nt fratrem meiim Tihurtinm, incnrrimus fnrorem exnrentem in terris. Dicit ei
    Ca^ciliaSi ista un esset vita, et non esset alia ;
    sicut me. liberare dignelur, et faciat nos ainhos in
    : i

    juste istam peidere tinieremus autem est alia


    sui nominis confessicne perfectos. Audiens ha^c An-
    : si

    gelns, lEetissimo vultu dixit ad eum Quoiiiam lioc :


    vita, satis ista melior, et quje numquam finiri potei^t

    ut qnid istani perdere timeamus. quiuido per ejus


    petisti, quod melius. quam te, Christum implere
    sicut te per famulam suam Csciliam lu-
    perdifionem ad ilhus acquisitinnem attingimus ? Res- docelur aliam
    delectat :

    ila per te qnoque tuum Incra- pnndit Tibnrtins Adhuc hoc numquam audivi ergo rcstare vitam; :

    cratus est Chrislns


    :

    est alia vita pra-ter istam ? Dicit ei Ca^cilia Et hoc


    bitur Fratrem, et cum eodem ad martyrii palmam
    :

    qiiod in isto mundo vivitur vita est, qiiam humopes


    pepvenies.
    tumidant, dolores extenuant ardores exiccant .

    CAPUT II. aeres morbidant, escse inflant, jejnnia macerant...


    conversio ad fi(ktn et Oaptismiis. Illa autein vita, qu?e isti vitii? succedet, aut perpetuis
    S. Tibxirtii
    tribulatinnibus dat injustos, aut ;eternL gaudiajustis
    Aspeclus Angelorum.
    oftert. Respnniiens ad haec Tiburtius dixit : Et quis
    huc veniens vohis potuit indicare,
    fuit, et iiide
    11 is itaque finitis sermonibus, aspectus Angelici ibi

    lumiuis migravit ad cados et illis epulantihus in :


    ut merito pussimus ista asserentibus credere ? Tunc

    Christo atque iii aedificatione sancta sermocinanti- B. Caz-ciliaerigeus se stetit, et cum magna constan-
    bus, Tihurtius Valeriani frater advenit. et ingres- tia dixit : Cueli terrseque et omnium Creatop ex seip-
    S. Tibiirtius et myslerium
    miratur sus quasi ad cognatam suam osculatus est caput S. sn, anlequam omnia ista facepet, genuit Filium. et sanctx Trim'
    odorein ex
    Cseciliae, et ait Miror, hoc tenipore, rosens hic
    :
    protulit ex virtntesuaSpiritum sanctum iitvivificaret tatis.

    coronis spar-
    nam tenerem ipsas universa... Dicit ei Tihnrtius ; Certe unum Deum
    stim :
    odor et liliorum unde respiref ; si
    esse
    :

    306 ACTA SS VALERIANI, TIBURTII KT SOC. MM.


    esse in cselis credendum asseris, quomodo nunc tre» hoc vacabant quotidie, utpretiosas Martyrum face-
    E\ Acrrs esse testai-is ? Caecilia dixit : Uniis est Deiis in ma- rentsepulturas,eleemos;'nis etpietatibus iusislentHs.
    jestate siiii, qiiein ita in sancta Trinitate dividiraiis, Interea, ut solitiim, bonos odiiint inali, et indicant

    ut in uno liomine dirimus esse sapieiiliain qiiam di- universa .Almachio, qum per eos Dnminus circa co/i/i offe-
    riintur
    cimus Iribere inpeniurn, memnriam et intellectum... egentes ageret, vel quam studinse, qiins ille occidi
    Al I achio
    Si crgo iiomn in una sapientia trium possidct nume- jusserat. sepelirent .-
    ab apparitoribusAlma- Prus
    et tenti di ;

    runi, qnomodo non Deus oinnipotens in una Deitate chio prfflsenlantur. Quos Almacliius his protinus
    sui» Trinitatis olitinet Majestatem ? aggressus est verbis : Cum vos nobilitatis titulus
    7 Tunc Tiiiurtius prostratus in terra, c ppit cla- clarissimos fecit nasci, cur per nescio qiiam siiper-
    mare dicens : Non milii videtur liiimana lingna de slitinsam sectam infelices vos et degeneres exhibe-

    hoc rationem reddere : sed puto qiiod Anpelus Dei tis ? Nara facultates vestras vos audio in nesoio qu,is
    per os tuum loquatur. Et ciim ranltas grati.is age- viles personas expendendo consumere. ac pro sce-
    ret. quod lireviler iinuni Deum esse in tribus per- leribus suis punitns cuinomni gloria tradere sepul-
    sonis evidentiiis nstendisset. conversus ad Fratrem tura; : unde qund conscii vestri sint,
    diitur intelligi,

    suum I)e Deo uno satis miiii esse factum con-


    dlxit :
    quibus pi'o conjuratinne honestam traditis sepultii-
    fitenr nunc superest iit ad inquisitinnem raeam, ut
    :
    ram. Respondens Tiburtius dixit Utinam dignen- :

    co^perat, serniopcrcurrat. Caecilia dixit De iiis me- :


    tur ut servos suos computare, quorura tu nos aesti-
    ciiin loquere, quia tirocinii tempus i''ratrera tuum mas esse collegas : qui contempserunt qiiod videtur
    tibi prnliibet dare responsiiin; me .".utein, qii.im ab quid esse quod non est, et invenerunt illud quod non
    ad qnamciim-
    ipsis ciinabulis Cliristi sapienti;i docuit videtur esse et est quorum nos saltera gestimus :
    Titjtirtius
    Mltrtyres
    que caussam quterere volueris, imparatain haliere non imitari sanctissiinam vitain , eorumque sequi ves-
    pnteris. Dicit ei Tiburti is : Huc inquisivi. quis inde tigia.

    hucveniens,aliam vobis, quam praedicaris, vitam ns- 10 Almachius Praefectus dixit : Dic milii quis
    tendit ? Unigenitum
    Ciecilia dixit ; Filiuni suum de vestrum est seiiior ? Tiburtius dixit Non hic major, :

    B ca-Iis Pater per Virgiuem inisit ad terras, qui stans nec ego minor quia unns est Deus, sanctus, a>ter-
    :

    Incarnalionts. siqier raonteni sanctura claiiiavit voce inagna dicens ; nus, qui nos suagratia cngoquavit. Almaidiius Pra;-
    Venite atl iiie oinnos populi... Denique ne vel occa- fectus dixit : Dicite mihi, quid videtur esse et non
    sionis vestigium dubietati remaneret. cum pnpiilis est ? Tiburtius sanctus
    Oinnia quae in isto dixit :

    ad sepulcra pergebat, et tnduanis et qiiatriduanis mundo sunt, quse invitant animas ad mortem per-
    vanitatem
    atqiie fieteiitibiis ranrtuis vit:im, quam ainiserant. petuam, per quam fiuitur lanitia temporalis. Alma-
    mundi con-
    revocabat... Pr;i-videns mundo proficere ad saliitem, chius Prsfectus dixit Et hnc mihi edicito. quid non teinnit ; :

    permisitse teneri, et ilhidi. et verberari, pariter et videtur e«se et est dixit Vita quae ? S. Tiburliiis :

    occidi... Inde est, qiiod pro nomine ejus verberari pcena quae debetur injustis
    futiira est justis, et ex •

    pasiionis paudenius, et in persccutionibus gloriamur ; quia utroqui' latere veriim noviinus esse quod veni.at, et et itterna
    et rrsurrC' bona icsti-
    vilae nostrai isti, caduca; et misera>, a>terna vita infelici dissimulatione ociilis cordis nostri subduci-
    clionis. nial ;
    surcedit; illa quain Dei Filiiis surgensaraortuis.suis mus videre
    futura oculis enim corporis videmus :

    Apostolis demonstravit : quibus videntibus ascendit temporalia, ut contra con-cienliam nostram, quae
    iii ca>los... Hi autem qui ha;c in uiiiversuin miinduni bona sunt malis sermonibus adornemiis. Almachius
    pradicare inissi sunt, signis et virtutibus inagnis Pr;i-fectus dixit Puto quod non mente tua loqiieris. loqultur ez
    ;

    sua dicta firmabant... Ha;c tibi breviter explicavi ;


    S. Tiburtiusdixit Veriim dicis.quia non mente mea mcnte Chrisli;
    :

    si quid tilii deesse consideras, quajre. Tunc Tibur- Inquor, quam


    habebnm ; sed ejiis, quem in
    in seculn
    tius, pedibus ejus prostratus. cuni ingenti fletu et visceribus mentis me;e accepi. hoc est, Dominum Je-
    lacryrais dixit. Si de ista vitii ulterius vel mente sura Christum. Almachius Prsefectiis dixit Num- :

    tractavero vel cngitatione quajsiero. in illa vita non quid tu ipse scis qiia? loqueris ? S. Tiburtius respon-
    inveniar. Ilabeant stulti lucrum labentis temporis; dit : Nuraquid tu sois quie interrogas ? Praefectus
    ego qui usque hodie sino caussa vixi, jam non sit dixit :Vides quam elationem mentis pateris. S. Ti-
    sine cau^sa qund vivo. burtius respondit Egn novi, et didici. et credo,
    : quod
    S Et his dictis conversus ad Frafrera suuin dixit uuiversa qua a me dicta sunt permanebunt. Alma-
    Miserere inei, frater carissinie, et riirape moras, chius Prasfectus dixit : Et ego quare non intellign,
    quariim nexus patior, dilationes timeo, pondus ferre nec adverto qun ordine ista proseqiiaris S. Tibur- :

    non possum. Obsecro te, perduc me ad lioniinem tius respondit Quia animalis homo non percipit ea,
    :

    Dei, ut me purificans, illius vita; participem faciat. qua; sunt Spiritus Dei spiritalis autem judicat :

    Tunc Valerianus perduxit Fratrem suum ad Papam omnia : ipse autem a nemine judicatur.
    ducttis ad llrbanuin ciii cuni narrasset universa qu9»
    :
    fiierant 11 Tunc videns Praifectusjussit araoveri Tibur-
    s. libatium ilictavel facta, gratias referens Deo, tium, et applicari Valerianum. cui Praefectus dixit
    suscepit Tibur- :

    tium cuui onini gaudin, et baptizans eiun secum Valeriane, quoiiiam non est sani capitis frater tuus, S Valerianus
    esse
    pripcepit,quoad usque Albas deponeret quem per- fratns et
    : saltem credn, qiiod tu raihi poteris dare sapienter suani sapien-
    tiaptizatur ;
    fertum doctrina sua per septem dies. Christo inili- respnnsum. Valerianus dixit Unus est medicus, tiatn taudat ; ;

    tem con.-ecravit. Tantam deinceps gratiam consecu- qui fr.itris mei capiit et meum sua sapientia fovet

    You might also like