' ' ' .

'

«:<r r C" '

C' C(
^ <<(CC'

'
«v^cfC
< «-ifiCi: «"^SiC^rC^^^ f(!ft?cCCi .•"cc^crcc
,r«r^r(^c^r^
-S^CScV « « ci<r cc<<-/i

<_^jgt:cccCC«CLC<

'^fi%^-^f- ^3^ c?r.r^c«|icc-« c«c<x:

rcc cr<j
4.cfc<r<i'"
<^x«ccrc«icc
(^Cc c-
?«?cc<^
C^'C 0-^,^X1
i:c<cG?c '

'(CCCt<C
CCC( .'^''CCrrt

CC VILLANOVA COLLEGE LIBRARY ::vC<r<

Cc ' Villanova, Pennsylvania

:!-iS5r «^
This book was donated
LCC^ 3-4-49 drcCf
(imc-
:cc c by CtKcft'

afi.v. ..M....5.ulll.van,...0...S.»A..

:(-CC
. rcccC(C CC«Cf< cr
c m.--
^
'•
'
«, z tm^''
•
. crc,
(mm'< .r C CC^..crc
< <..C't<C' C 'CC-
C^'«;«,«:rC('
'tCkTcc
CCcCf"C' ^CCC
Ticc ccr'(«r'i cc<c c cccfcc cc<«:
""CccCCT ccccc «Sic<: ccc
CCC"<^C cccc < Q
«; C'. ff
( CCC V «|[L<C"'''r
^^^CCc
'
,

^ ;
'^'^^ (i CC<C< '
c«:c"'.-r CCi
<^^'«,\C(Cr
vc. cCcCC tm^ c C^
Cc <Cc<
<L ^'•si,««< <' <;cc.cc.
'/ c <cc.'C:c«:C3
SQGt c::'

,k.ccc: c^-^"''-^ ^C<-C^^<^

t"j,cc
CC<^C
£Ci
"~r_c((«C'
K C<f <i3'*CL
y,^
^:^'''«c^ ^:
CCi^ ('- €S
'•
Ccc','''^''^

Cc- ^'t.
>
Cc f

^- c<v.Ci, ^
<^,vv.
cc2i
CC' ^ 'yCC^c
C
..,

" c^-i Cs^' •?:

^cc <SJ:.CC^,
,<^ c
«B.
''
C c:
CvvC-iv,\ .
 c cT
v<<-
^"
-
C Ot^^^^i

c< •rC^"<C^<^- ,^r

C C'
: c c ^Cr<rC
m^C'( 5 C CC'"?*' C C
Ciccr. XC
C<Cf'<
c;«<: .

Lc<a& ^c c
^cc ^CfC
,^-. - ^^cc^^r

cr-gr^^' i0C<(c^c< :£r^ '

cmc

rcc«c c cr^r:*^/
,
'
-

rcc^c.'?' c c iicc-
-/'5^^ccr^-\?r^c
.

>
'^'f
^^
ccr^rccc.^
'CCcrC'«'^ ^ _ '^^''"
^^ "C "

^^aTW

_.CV(gSCt«- -m, S<<'-f" «C'

^fc^^r «^-o<.< ^*''
CCL -f-c ^^^rC'<c< <?Cr'' «•;
<
'
.'Ct.«^C.C^ <.*£c;^vt<c' ' ir"i. '«c^ cifc:
^cccrd
<«cc «^d 'c« «"^
'Cc<c<-Cl< f ':C(' .

c "
SbsC" : c<

S '<^r^ CC CSC' '

^ <
'
;CJC'< ^
;«^
r_
f* "-«cnc crcC; '

"o..(^ V i'r^C 'CC<:C<f/'^cc<\c

C' C&.-«
(^ «S.cc^i
^^

(
'^^ rar <«^i rs*- ^
CC<3Cl '-<C C
.^^ ^-« <? <ac:c CC .

3 c«k:.«5^ c«;

'« «t C-iJ^. c«<l

<j,<'<a.^C-cC c .><'CCCc.
«-C <4. CC '^^^e;^ ^ ic CCCC
c^CfCjCc (<rC Cl^CCcCC.
<
C :^ c<:cc
^C ccd <'/€^-'<3'^s''^C' <r
<

CCVC.
c
t<r .t^( ^;
jC C-*^: ,-S!A cCC.^ V <icv
.^ (
L «^^kX tuK9^&9
<:,ccc ^c«cg:^
<sr^
<:c':crcc«LC<^'
;
ca^ ^
ccc< <

^
ccc <
«-^ti
r «^ 1
cc Cc
 ACTA

S4NCT0RIIM
i:X TYMS V. (.nUPV. VU C. MlANCllCliF, 3.
 "'" 'y„.

-^^^^
ERV

PaKISIIS cV Ro^L^i.APA^D VlCTOKKM PALME. M. DCCC.LXVI.

 ACTA
SANCTOUUM quotquot toto orbe coluntur, vel a catholicis scriploribus celebrantur

EX LATINIS ET GR^CIS, ALIAHUMQUE GENTIUM ANTIQUIS MONUMENTIS

COLLECTA, DiC.ESTA, ILLllSTnATA A

GoDEFRiDo HENSCHENIO e. Damele PAPEBROCHIO,

1, SOCIETATF. JESlj.

EUITIO NOVISSIMA, CURANTF. JOANNE CAKNANDKT

APRILIS TOMUS TERTIUS

QUO ULTIMI XI DIES CONTINENTUU

PR/EMITTlTOli EXEOESIS PR.IiLlMI N ARIS DIATKIBAM DE TRIBDS DAGOBERTIS OI.IM IvOIT.lM ISNOVMV.-i HT STAIlII.IEN>
SOBJUNCONTOR ACTA CR/ECA AD EOSDEM DIES PERTINENTIA.

PARISIIS ET ROUE
APCD VICTOREM PALME, bibliopolam.

1866
3/ .

AMPLISSIMO AC REVERENDISSIMO DOMINO

MACARIO SIMEOMO
CELEBERR1M.E ECCLESIyE

S. MICHAELIS
CANONICORUM ORDINIS PRi^MOlNSTRATENSIS

A B B A T I

Dum conlinuus Tuus erga

Amplissime ac Reverendissime
nostram JESU
Pr^esul,
Sociclalem aflcctus
et ad liistoriae sa-

"^crse elucidationem promoveiidam zelus singularis, fincm nullum

< faciunt bene merendi de hac nostra Antuerpicnsi Domo, in propriis

^Socielatis muneribus si qua uspiam occupatissima; dcque studiis

.^nostris, ad Sanctorum Yitas eruderandas destinatis : sequum pro-

^fectoesl, ut neque nos pra^termittamus ullam testanda' gratitudinis

<^occasionem; quando hoc demum solum cst pulchrum intcr Patronum

^clientesque certamen, quo pars utraque contcndat vincere, vinc
^gaudcat. Ergo Aprilis mensis, novus laboris nostri fructus, in pu-
^ blicam proditurus luccm, honorcm ambit Patrocinii Tui 5 majori
|. eliam quam Martius pra^gressus fiducia, quod non solum Prsemon-
^ stratensium Reatorumac Beatarum numerosiorem complectatur cho-
A rum ; scd titulo ctiam signatiori, quod intcr seo censcat Herman-
1( NUM-JosEPii, illum Amplitudlm tu/e Reverendissim.e penc dome-
^'Sticum Sanctum : cujus ipsc Rcliciuias, Stcinfeldia olim acce-
^^tas, ad tulamen solatiumque carissimi Parthenonis, liberaliter

Adivisisti : ut lectissimarum Yirginum ca'tum,quem corporalibussub-

^sidiis multipliciter fovisti, spirilualibus ctiani cuniularcs ornamcntis.
vMeminit adhuc Urbs Antuerpicnsis univeri^a, quanto cum publicse

•^pietatis incitamento, certantibus Prsemonstratcnsium utrimque Tuo-

rum, hinc Religiosorum, inde Yirginum sludiis, pcracta solcnnitas
sit:cujus ut memoria cum Aclis ipsius Sancti perennaret in opere
.jpnih T. III I nostro.

4 1
 ;

nostro, brevi sed dilucida narratione, prfestare curavimus. Belgium,

orbis Annulum, nonnemo et Annuli illius Gemmam, An-
vocavit ;

tuerpiam. Prsemonslratensem Ordinem Annulum esse, quoCoplorum

Reginam, Regis coelestis Matrem Mariam, obstrictam sibi habet Ec-
clesia, si dixerit aliquis ; dicam ego, Annuli istius Gemmam esse
Hermannum-Joseph. Dicamautem eadem loquendi formula, qua usus
Joannes Cassianus, quando de eximio Ecclesise Docfore Ambrosio
lib.7 de Incarnatione cap. 23 asseruit,quoda tnanii Doniininon re-
cedens ,in Dei semper digitoqmsigemma rutilavil. Rutilavitvidelicet in
Dominae digito, quasi candoris pra^cipui gemma, Herjiannus-Jgseph \

cui jus secundi istius nominisDeipara Virgo dignata est confirmare,

quem pridem habuerat carissimum filium, adlegendo sibi in castis-

simum sponsum. Hanc Tu Gemmam ipsi Annulari orbis Gemmae

AntuerpifB tam solerter apteque conjunxisti, ut plus fere honoris
hic recipiat in parte, quam alibi in totius corporis sanctissimi com-
page ; et Virgineo Sanctimonialium Tuarum contubernio, ita pro-
prium dedisti Patronum, ut comparaveris grande prsesidium Civitati

universse, quse Dei Genitricis potcntissimo Patrocinio fulta, eidem

tanto magis curae futuram sese deinceps sperat, quanto impensius
colet Mauij; Delicium, Herjiannum-Joseph. Nunc autem ejus honori,
in celeberrima tua S. Michaelis Basilica, novum ex marmore altare
moliris, qno magis domesticum ipsum Tuis facias, alteram prsedi-
ctarum Reliquiarum partem in eo veneraluris. Ipse vero, uti Tibi
acceptum refert novum cultum, sibi Antuerpise deferri tam magnifice
coeptum, ac porro magnificentius deferendura ; ita libenter videbis e
coelis, sua quje gessit in terris Acta novam lucem accipere sub au-
spiciisTuis. Ipsius igitur justissimse voluntati parerenos credimus,
cum Reverendissim^ Amplitudini Tmm partem offerimus operis quod :

totum poteris vocare Tuum, quatenus omne id quod difficilioris inqui-

sitionis aut disputationis prolixioris fuit, prius quam manum ap-
poneremus cxtremam, dignatus prsegustare legendo, socium quo-
dammodo pii jeque ac curiosi studii Teipsum nobis commodasti
maluro discerncnsjudicio, et indicio sincero notans, si quid minus
clare probatum, vel obscurius scriptum invenisses, aut alia quavis
causa refingendura. Ea Dignationis Tuse coraitas, ad nostros cona-
tus adjuvandos tam familiariter dimittentis sese, opportunissima
sanc huic Mensi fuit ; in quonon tantum occurrebant multa perplexae
indaginis arguracnla; sed aliqua etiam tractatu aspera, propter ni-
rais incensa quorumdara studia, raodis oranibus satagentium, ne cui
liceat libeatvc scribere diversum aliquid ab opinationibus, inter ipsos
affectu raagis quara ratione firmatis. Indignura erat vim inferri veritati,
ne comperta eloqui palam posset indignius eam inferri ab horaini-
:

bus
 , ;

bus, qui ipsara ex nobis se requirere asserentes, scriptum bene lon-

gum implerant querelis, de nostro non tam judicio quam silentio ;

quasi non etiam amoris sit tacere quse displicitura creduntur, cum
apparet dici nonposseplacentia. Etenim hoccuravimus semper, ut
lucubrationes nostrse quamlongissime recederent a falsitate, caritati
vero apud alia sentientes incommodarcnt quam minime. Ab hoc
animi proposito ne abduceret manifcsta indignitas fallacium rationum,
ad clarae veritatis purissimos radios deprehensa ; neve aliis quibusvis
respectibus negarcmus oculos, plena? luci affixos ; adhibenda mo-
deratio fuit, quantam vix tolerasset forma defensionis, licet justse
ac necessarise.ltaqueconsiliousi Tuo, elegimus inhserere argumento,
.ultro se ingerenti, nec sine nota prsetereundo ; ipsumque pertractare
consueta nobis methodo, quasi provocasset nemo, nemo Isesisset

rati quse in eo solo comperissemus vera, deprehendissemus falsa,

satis fore, ad cuivis non hebeti, et litis nobis intcntata? conscio, pro-
bandam rationem prioris in Martio silentii de similibus argumentis.
Hujus temperamenti, diligenter servati, uti habuimus auctorem et
laudatorem Te, ita et defensorem speramus ; si quem forte prsejudiciis
occupatus animus abriperet ad quereIas,prioribussimiles, et indignas
viris litteratis, nedum religiosis, unamquc veritatem spectare pro-
fessis. Neque difficile Tibi erit, utqucrivolentibus notum facias, quam
promptos nos inveneris semper, ad mutandam in rcbus controversis
sententiam, quantumvis alias prudcnter fundatam, statim ac solidior
aliquaauctoritasmutandam persuasit,undecumque ea vel quocumque
animo aut modo nobis esset oblata proinde curandum iis potius ut
;

meliora proferant ipsi si possint, quamut scripturisca sola qu« vera

probaverimus molestias objiciant, nihil profecturas. Hancanimi no-
stri prseparationem, prompti ad cam tenendam partcm a qua steterit
veri similitudo major, si necdum in prioribus mcnsibus satis agnoscere
potuerunt, convincet eos posita in limine tcrtii hujus tomi Exegesis
Diatribam olim editam, detribus Dagobertis Francorum Regibus eo-
rumque Genealogia, ita innovans atque stabiliens, ut antea nihil sta-

fuisse nos temere, nihil nunc sustincre perfinaciter appareat. Exege-

sim porro istam vel ideo praemitti oportuit huic tomo, Tu^ Amplitudini
dedicando ;
quod sit veluti continuatio qusedam ejus Tractatus, quem

Nomini Tuo adscripsimus in Martio. Qui si approbationcm a Tc haud

modicam retulit, quamvis opus necdum perfectum afferret ; majorem
merito nunc sperare audet, quando rcs eo perducta videtur, quo sin-
cerus veritatis amor, conjunctus diligentia; sumnia;, eniti potuit. Suscipe

igitur tot modis debitum ohligatissimse affectionis obsequium, unaque

nostrumacSocietatis Antuerpiensiscommunevotum, ut qui Sanctorum
Acta tam efficaciter proraoves, f ara libenter legis, tara studiose iniitaris ;

sero
sero, nec nisi annoruni ac meritorum plenissimus, eorumdem consortiis
socicris. Audiant Deus et Sancti pia vota, quse iterum iterumque et

millies facimus Antuerpise MDCLXXV die Vll kal. Aprilis.

REVER. AaiPLlTUDlNl TVM

ObUgatissimi famuli

GoDEFniDiisHENSCHENIUS,
Daniel papebrochius.
Societatis Jesu.
 AD TOMUM 111 APRILIS

EXEGESIS PRELIMIIVARIS
INNOVANS ET STABILIENS DIATRIBAM OLIM EDITAM

DE TRIBUS DAGOBERTIS
FRANCORUAI REGIBUS
ET EORUM GENEALOGICO STEMMATE.

CAPUT I.

Introductio ad hanc innovationem. Synopsis Chronologica Diatribee praedictae.

edita in luccm Acta Sanctorum batione cxccpti sunl neqnc his tolis viginti an-
Cum
:
pn.st

mcnsisJanuarii, incumlio.rcmnn ActisSan- nis invenlus fuitulliis, qiti rcijnum Austrasio-

ctorum Feliruarii pnvlo parandix, eorum- rum, Dagohcrto II vindicatum a me, vocare
quc pars cccusa esset; ob quasdam ohla- vellet in controvcrsiam : tpitn etium anliquos
tas occasiones, scorsiin edidi dupliccm Dialri- nnmmos suh eo citsos invenerunt nlii, cclijpo
Trium Re' l/am : priorcm anno jmr.Liii fle lipiscopiUu Tni- milii submissn. Interim mtdta ad rem eanidcm
gum Dago- .yiectanlia proprio crudcrari liihorc, nonnnlla
kerliirum rfi-
jectensi,Episcoporuni Rcgum(Hic Eranciic iis
alii sugijcsscrunt, quibitsbcnc ciriita stabiliriac
sfinctio. coa'voinm Clu-onologiii, ct populis diaxesi illi

subjectis : postcriorcm vero ile tiibus Diigober- pcrfici, ininus rccle dc/inita corrigi ct emendnri
Francorum Regibus, in qua lioruni Itcgum posscnt ; iptod nitnc fiicere aijgrcdior, et reipsa
tis

ac successorum genus, tempus, acta iiiclicanlur comproharc tpiam vcrum sit vulijarc provcr-
binm, A£'jTspai fpovTKE; (jocfojTsp^i.
Dagobcrto II, S. Sigeberti filio, regnuui Au-
Chronologia cx Con- 2 In .\iiigulis anlcin trinm Diiijohcrlorum in-
strasiorum vindicaiur ; et Sitnc gn,ritnm
Episooporura gcstis stabilitur. Ilnjus novo ct inunulo nliquid, tribus conscqucntcr ca- circumstantiir
ciliis ot
imprimcndic facultatcm
Diatribtc pitibus explicandum iic comprohandnm. Daijo- iitnovanlur
poslerinris In Ilaijol/er-
P. Thomas DcUcns pcr bcrti primi lcmporit niivo nindn diijcro. ex coiisi-
concessit anno mdliv /(. 10 I.

dcralionc dici, qtio tricnnio iiost cjus mnrtciii con-

Flandro-Bchjicam Socictalis nostriv Privpositus
secrati sinittl sunt SS. Auilncnus et liliijitis, xiv
Proviiieialis ; qni deinde aceii>icns libri excusi
exemplum, sibi eum ilcbito grali animi ajjcctu Miiji, annoric.w,. Sccundi Daijobrrti,ad rcgnum

oblatnm, atquc in ejus frontc lcgens vcrba ti- rcdncli uliqnnd iirgiimcnlum dcsnmiKCram cx
Vita S. Mllfridi Arcliiciiiscnpi libnraccnsis scd
lulijam indicala,-vclut solicilus dc futnra cru-
:

ipsiim iwn habcham, nisi qttulis citaln Ilcddio

ditorum approhatione multa ihi pivmitti dixit,
,

Slephuno, auctore coicvo, a Malmcshiiricnsi

intcroriavitque tium eliam secnrus e.fsem dc
rei succcssu. Eijo vero snb hac similitudine re- cxhihetur. Mnltis igitur litteris inslili ajiiid
a nobls 7mUo
spnndi llcr primus confcci. per viam nullis nostros Patres in missione Anglicana dcgcntes,
prxcio au- :

ut ipsa oriijinalis Vita in Anglicanis bibliotliccis

clore consti- anlecessorum signatam vestigiis, aspcram, inar-
tuta.
cessam per nirem, pcr liitnni : atquc ad tcr- mihi quarerctur ct Iranscribcretur. tcrum illis
;
minum perveni desideratum, mnltn ciim labore iib tiiranniilcm Crnmircllianiim vix aitdcutibtis

pvodirc, ncduiit citm bihliutbrcarunt ciisliulibus

nec ahsquc pulvere : si vesles alicubi inquina-
vi aut calceos, id nemini mirum vidcri debe-
heterodoxis traclare nctjotiitm, impetrari pnluit
omnino speravi derne,forcut niltil. At reslitulo in rcijnnm paternitm Carolo
bit : ncque ipse
nuspiam pes impingeret. Terminum viiv statni, ct pacalis maijis rehus, invcnta cst dicti S. Wil-

fridi Vita jicr Kadmcntm scripla, quam infra

et,sicut confido, attigi, trcs Dagohertos Ileijes ,

XXIV Apriiis damits illustralam iirout rcccnter

quos licct primus securus tnmen, post mille fe-
esl in Actis .Sanclortim Ordinis Ilcnedi-
reannos (listinguendos doceo. Iloe ditm ago et eilita

ctini, curn fraijmento Vittc mctro heroico a Fri-

perago, mcrebor veniam, si non omnia primo
conatu illustrala explieatavehahcns, ail aUiptam dcgodo tcminire Odonis Cantttaricnsis Archiepi-
temporis allerin.sve rci circitmstantiam ojfcndi. scopi scriptic cujns ordincm ac methnditm ila
:

scquitnr liatlincrus, soluin vidcatttr in solu-

ijisc Dco Opt. Max.
ttt
Iler favente releijam sic-
pius, et alia monumenta hactcnus non visa, qwc ttim verlissc nralioncm, ac planinrc sttjlo cluci-

frustra ex Anglia expcclavi, forsitan pnstca Jassc, qtiit; ille metri lcijihus illigarat. Uti-

obtinebo, aut ah aliis prodncta discutcre polcro, nam ctitim prior pcr lleddittm inreniaturl
contraclum ne- Interim ex jttm ullcijatis auctorihtts, iptnd Ita-
et excutere pnlverem hac vice ;

ctentts nescicbatitr, crutlur tcmpus, Inciis ct gcnus

que, milii tantum, scd aliis ctiam, qitam niinc
reddcre expeditam. mnrtis dicli Daijoberti II. Denique Diiijober-
aperio viam, facilem ct
lum III ct ulitmitm alias ccnsuimus, Ct adhuc
Placuit similitudo : et eccc, qttod pricsagicbam,
evenit. Trcs Dagoberti Itegcs uhiqitc, et potis- sustlncmus, pitrvulum et impuhcrcm obiissc, ul-
ab omnibus
admittltur simum in Galliis, upud viros cruditos cttm appro- timosque Ileges stirpis Merovinijicie non ab hoc
Aprilis T. ni II Dagobcrlo
 ,

n EXEGESIS PR^^LIMINARIS AD TOMUM III

Daiinlicrlo III, ned a jiriiirc Diiiinbcrlu II fui.sse typii excusorum, in quHiu>i ail xiv Maji ordina-
ci UI ulriusqne, xxiv dcpositio
proijcnitos, quod uovis prohulionibus, conlra lio et Auijnsti S.
rcccntiores quosdam udhuc duhitanles, slabilie- Audneni assiijnatnr?
lur matji.s. l lloc crgo fundamcnto posito, inquisitum
'.i lloc iiutem loco opcrip prclium vidctur, ut qnonam unno dies xiv Maji, incidcrit in
fuit,
ab aliquibus
qwcniibis ralio tcmporis hnrlenus in Aclis Fe- Dominicam anle lioijaliones sive ut censehant, ; relutus ad
un. 635
liruarii et Marlii usilata fueril, paucisc.Tpimani. ante .iscensioncm Domini, cui posset aplari an-
Chrttnohfjiit
prloris fim- Fundamcnlnm lotius Clironohiijiic Daijohcrtinu: nns tcrtius rcqni Clilodovei II. Ac priino .iuctor
dttvifnfum dcsuniptum fuilex anno quo consccratict dic, Chronici Fontanellcnsis, qui snb Ludovico Pio
fuU
fucrunt ICpiscopi .SS. liUijius ct Audocnus quod ; Impcralore poruit, respcxit ad auuum Christi
oplimc iiiilnit scire ipse Audoenus, quiin ]'ila BCXWV, qnaiido njcloLnnicw, Siilis xwui, lillera
S. Kliijii a sc scripta leslatur, amhos sc Apo- Dominicali A, Pascha cclchratnm fnit die ix
sloliciiiii liiMicdiclionem iimruissu co tcnipore.ciuo Aprilis. ac fcstum Asccnsionis die xvni Maji,
apnil Ciillias a cuncto populo Rof;ationos cclc- adcnquc Dnminica privccdcns requisito die
braliiinlur. 'Jum, iiiquit, convcnieiitcs simul iu w\ cthuic annorum calculoaptavit fun-
Slaji;
Ifomliitcjr civitatc Rotiiinagcnsi, dccinio ipiarto die monsis datinncin Fonlanellensis civnnhii, annoi vitie et
aritp llfiffa-
tcrlii, id csl Maji, ilio Doniinicoanlc Lilanias, morlis primorum Abbalum SS. Wandrcgi.iili
tionra cuvi
1
'. ma f( intcr catorvas populi, intcr aginina ("lcricoruin, Lanlhcrli, Ansbcrli et aliorum, non ahsquc
fiii. :i. chto- inlcr (lioros psallontium, consecrati sunius gra- variis mendis per similes annorum characlcres
(lilVVi 'l.

lis al> Kpiscopis pariter Rpiscopi, cgoRotomago, m illorum Acla inlrusos; quod el ab cisdcm Fon-
ille vcro Novioino. Ilivc S. Audocnns. Edidil tanellensibus faclum cst in jam citatis ActisS-
hanc Vilam Lucas .lihcrius tomo b Spicilegiie Audocni, inqnihus annis ordinulionis ejus lcijitur
vetustis codicihus Corheicnsict CnucJieusi, quam intrnsusjamdictusncx\x\,qundS.Wandrcijisilus
et nns habcmus cx qunluor anliquis .MSS. suo a S. Audocno sacris Ordinibus initiatus, in ejus
tcmpiirc cdcudam. Fadcm confir -maluxre d'mccsisuum monaster'iumconstrux'isset, ultola
Act'is MSS.S. Audoeni, ad diem xxiv Augusti mctlwdus chronologicaislaruin ditionum coha:re-
illu.^^traudis : in qiiorum allis, qiiic Fridcgodo ret.VcrumquiaDagohcrtuspalrisuoChlothario II,
trihuuulur, a Coinlio, ista Iradnnlur : Pcrye- anno m;\\\m vita funclo, succcssit, et diulius
nions Audoonus Rotomagum, Ordiiioin Ponti- quamquinqucunio rcguavit, non vidcbatur aliis
licalem, secundum Ecclcsiasticuin et Canonicum rcferri possc in
obilus cjus re
, dicm xix .lauuarii
dogma, una cuni bcatissinin Eligio suscepit. aiini iicxxxm. oculum in
Ilincalii conjcccrunl
Siipiidem sul) uno dio apud Rotomagum ambo annuinChrisli uc\l\i, quandocyclo Lunw i,Solis
pai'itor oidinati sunt, S. Audocnus ejusdem XI, littcra itcrnm Dominicali X, Pasclia, ut su-
urbis Archiopiscopus, Eligius vero Noviomagcn- pra,convcnil in diem ix Aprilis, festum Ascensio- a plurimis
sis Kpiscopus... Uilodovci Regis, fllii Dagolicrti, nis in xviii Maji, ct Dominica pnccedcns in xiv ad an. G4C.
qui tiinc regiii 1'rancorum apiceni tcneljat, anno Maii, el conscquenter ohitus Dagohcrti I in
tertio, pridic Iduuni Majarum, dioDomiiiicoante diem XIX Januarii anni ucxLiv. Ilunc calculum
Letanias .//«'c ii;. Aliacjusdcm S. Audocni.icta annoruin a.tsumpserunt pnccipui et exactiores
hahcmus anliquiora, cx pcrvetustiscliam codici- hujus seculi scriptores, /Egidius Buchcrius, ad
bus.MSS.iu quibus Auclor privfalur,se a.\)lk\\inm Gesla PoiUijicum Tunijrcnsmm, Trajccten.num
Vita; cjus liistoriam intactam relinuisse, et ob- el Lcodicusiwn : Jacohus Sirmondus,in anliijuis
sccutionis sludiiim in su.t! locutionis scric non Galliiv Conciliis; Dionysius Pctavius, in Doctrina
iudovolum exliibui.sse. At deinde tempore ordi- tcinporum ct Rationario lemporum, tertiumab
nationis isla liabcl : llbitonipus sacrisadfuil Or- ipso recognilo; Andrcas du Chcsne, in Scripto-
dinibiis opportunura, urbc in eadem Rolonia- ribus llistoriiv Francorum ct aliis opcribus, Phi-
gensi, uiia cuin vcucrabili Eligio, 1'ontiflcalem Uppus Labbc, Aulbertus Mirivus, Joannes Bu-
susccpit bonorem... regentcregnum Krancoruin zclinus, Chrislophorus Hniwcrus. At Sigehertus
Chlodovoo Dagobcrti Rcgis
lilio anno terlio, ac Ilaronins, nnlla habila ralione .ictorum SS.
pridio Idus Majas. Ilivc ihi ad qua- advcrlat lc- : Eligii et Audocni, retulerunt ohilum Dagoberti,
lor, ubique nolari diem docinumi quartum Maji, ille ad annuin dcxiv, hic ad annum dcxlvii.
scu pridie Idus Maji cuimlcmque conjirmari
.- Ego circa annuin quo mortuus Dagobertus I plu-
in ci.vUin ulrisquc Aclis, dum isla dicunlur :
riinum dubitavi, ct cum nonnullis viris cruditis
Rexit aulcm beatiis 1'oiitifox Audoenus Rotoma- consnllavi, co quod priores auclorcs aniios xvi
genscm Ecclcsiam ainios tres ot (piadraginla, rcgiminis Dagohcrti as.mmerent ab obitu Chlo-
menscs tres ct dies deceni. Nonagenarius mi- iharii patris, ac necessario inducerent annos sex
gravit ail Chrislum, sub dio nono Kalondaruni in Fredegarii Chronico oblilcratos e t plane
Scplemhrium. Is csl dics viccsinius quartus Au- omissos. Ilac tamcn duhitatione, et dubitandi
gusti.iyiii n dccimo quarto .Maji dislat
inlcrvallo eausisnon obstanlihus cnm non occurreretcertior
cx ilto ftin-
triuni meiisium cl dccem dierum, alque
hac progrediendi melhodus, et successorum tempora ilamento mors
ralwnc ccrltssimum est eos fuisse ordinalos suffragarcnlur, eamdcm quam isti viam inwi, ct Ilagoberti I
hutabatur
die XIV Maji, ncque hunc dicm expuniji pn.'!.\c,
dicin XIX Januarii anni DCXLiv c(iam assignavi an. 644,
aul scimrari a dic consccrationis quod nupcr ;
moricnti Dagoberto primo. Cui in j\euslria et
lladriunus Yalcsius cl Carolus le Cointe lcnta- Burgundiasuccc^isit ejus Chlodovcus II rc-
filius
runt, asscrcntes cos die xxi .Maji consccralos: gnavitqnc annos xviii, qnos cx Chronico Fre-
quidni etS. .iudocnum mortuum es.scxxxi .in- deijarii supplelo, testamcnto Lcobadi .ibhatis
S.
gusli ; cnulra fulcin clinm omninm
Actorum et Aniaui, aliisque monumcntis firmavi. Conscquens
Martijrnlngiorum lam mauu cxarutorum, quam iijitur erat, ipsum vita funclum cs.se aitno chtodovei
DLxii, CblothariuinniKem.Qlium nalu majorem, an. 662,

illico
 :

DIATRIBAM DAGOBERT INAM INNOVANS. m

illico suscepisso regnum sub tutehi S. Batliildis rum mjmimdcldliim est ad Daijohcrlum II, sed
matris, limiU in hiijiii Vila aiiclor antiquiiisi- iiivito Tlieodorico : iiiide iiiler iitiiiiiuiiic exor-
mus. llujiis porro Chlotharii lcriii iii Neustria et tum est heUiim ciiiile : hiiic aliqiiiimdiu simul
oliilus DaijO-

berti //,
Burguiidia rcgno rindicavimus {et qitanlum sci- cos rcijnasse conslabal Dislidi crijo ohitiim Da-
C/ilothani 3
circa auiiuin miis, oinnino urimi ) annoi quatuordecim. cuin goberti in aiinum dc.lsxww, aiioil iliclo uiino
670. passim sulum qiiatiior Irihuerentur :\statitiinusque iiicipiant anni vi!,'inti scpteni, quibus Pippinus
vi.xisse usque ad lincin anni uclxxv aut initiiim HcrstaUius rexlsse populuiu Francoruni, potissi-
sequentis. mum Aitstrasiorum, traditiir in .iiinatibiis luil-
S. Slfjiherli 5 Hauc tcmporum ratiimcm cou/iriniihaut dcnsilnis, Mctcnsibus ct aliis. Ad liuiic ergo aii-
apjid Au
strastos «h-
anni Regum, qiii titne impcrahant Aitstrusiis : num m-.LXXxvii retiileram obitum Daijoherti Re-
no (i3,"i, ex qiiihus iiriinus crat S. Siijebertus, Daguhcrti ()is, quia ccrtiorcmhujusmiirti.s uotam nusquam
priini (ilius natu major. cujus
Vitam aurtore tiiuc polui rcperirc.
Sigcberto Gcmblaccusi dedimus primo dic Fchrua- G Tbeodoricus crgo Monarelm facliis, a mortc ct utlimoruin
rii, in qua (/(fcdd-obiisse KiilcnilisFebi-uani anno sua hahiiit surccssoret /ilios suos, priiiio Chlo- Iteiium Mero •

rinrjlcoruiu
ab Incainatione Domini sexcentcslnio sexagesi- doveum III ; coquc aniio dcxc.viii mortuo, Clill- \uimsio.
mo secundo, qui nobis annum a mense Janitario dcbertum ; cui anuo mxxi .surccssit /ilius, Da-
inchoantibus cst aunits scqiicns nc.i.xrM. EratSi- gobertus 111 juvcnculus Rux, qiio siuc licrcdc
el con^rtfiifii-
geberto lilius Daguhcrtus II, qui iu Clcricum mortiio, .iuhroijalus est Chilpiiricus /iHiis Chil-
ter oritiim-
bantitr reij- attonsus, pcr iujuriam ab Opliinatihus iii lliber- derici : isto rern anno ih.cxx inortuci, aC.arohi .)/«)-
iia Cliitde- niain ablegatus fuit, in cjuiquc locuin assum- lcllo iii Sedein rcgni constiliituin ruis.se Theodo-
rict
plus in Rcgcm .iustrasiorum /ilius Grimoaldi Ma- ricum, traditur in Aunaldiiis luildciisibus. At
juris-Doinus, noinine Cliililebertus . Veriim lioc quo patre hic iiatus fiterit plurimum diihitaiii-
Regc expulso, creatus statuehatur anno dclxiv mus, et forsan patrc Chililcrico natiim fratri
Rcx Aitstrasioruin Childericus, sccunilo gcnitus Cliilpcrico succcssisse iiisinuurimus : sed postino-

et Daijolierti,
Chlodovei II, ct fratcr Chlotharii III , tum iu diiin iu Uxeijcsi prwlimiuari ile Stcmmate Daijo-
Neustria el liurgundia rcguantis. Intcrim adju- bcrtino, antc tomuin 3 Martii cdita, statuimiis
vante S. tVilfrido rtrcrsus est Dagohertus II, et dictiim Tlicodoriciim, patrc Diiijobcrto II Rcije
partcm reijni .iuslrasioritin adcptus paci/iee,
Aiistrasiorum prngnatum fnissc, qitoil iufra coti-
cum patrucle siio Cliihlerico reijnaeit, et ainbo /irmabimus. Dcuiqtic ah hoc Tlteoilnrii-o iiatits

cum Chlothario III iu Neustria et Ilitrgitnilia rc- traditur ultimiis stirpis .Meruviugiciv Rcx Cliil-
ijnuntc. Primus liurum triitm Rcgum morlitus cst dcriciis, cum /iliu Theoderico abdicatus : in
tum Cliilde- Chlolhariits non rclicto lcgitiino hercilc
, ad cu- : citjus locum assumptus est Pippiniis palcr Caroli
rici in i\eii-
stria reijnan-
jus sceptrum assitmptus cst Theuiluriciis tcrtitis Miiijni Iinperuloris.

tis cxdcs. et junior, Cliloilovei II filiiis : qui, projiter libroi- 7 llivc diijcreiidi tcmporis ratin, iiobis eatenus
num Majorcm-Domus Fraiicisodiosuin, amntits constiluta, initltns liahiiit scrlntorcs, cainquc 1'lii-

est ct monasterio inclusus : in cjitsque lociim lipjius I.uhhe ita approhavit ut scciindum illain
subrogatus Childcricus, lunc fratcr seiiior cum dircxcril annos in Cunciliis Gencralilius , ab eu el
anno xii rcgnaret apiid Austrasios : alquc ila, Gabriclc Cossartio cditis, eostpie aiinos in Sijito-

exjam statuto hujits regni initio, necessario in- psin Chrnnnlngiciim histnriiv sacriv ct pru/univ,
ferebattir aunus Cliristi or.LXWi, cjusque civdcs, qiiainquatunr partihus nun diu aute uliitiini suitm
cum trienuiu monarchiam tcnuisscl, ad annum anno muia.xv Gallico idiomate vulijavit ad umus-
Ttieodorici In Itis attqua
DCLXxix adscribchatur. Favcbaut Thooderici, sim iranslulcrit. Vcriiin lioc non ohstante aliqua
negts anni imtanda.
qualuorde- fratris tunc assiimpti. anni legni quatiiordecim, occurriint inuovanda, mutundn, et ad mcliurcm
cim. assiguati in Ilistnria jussu Chililehrandi scripla mcthodiim rcdigciida : quiv c.rcmplu uinuiiim
et ad Clirimicon Frcilegarii subue.xa cnpilc 101, scripturitm . imn ct quoruinciimqnc Iribuuu-
Illi ttutcin anni (|uatuordecim c.rprimuntur in liuiii, dcquivstionc fticti jiidiciiiin fcrcntium, Itic

dictu Chrouico cx bibliotlieca Laurcntii Ilochclii prnpiniimiis, dcsiilerainiisqiic iih critilitis lccturi-
Parisiis aiino Mucx excusu, itein in corpurc Ili- bits letji coufcrriquc . (Jiiodiit fucilius piissit /icr

stoTue Francicce tijpis IVechclianis aniio .mucxiii inadjunetn schcmate slcinma Dagnhcrti ijenna-
Ilannoviw imprcs.so, ac tandein ab AnJrca dii logicum cxhihcmus pruul aiitc toinuin tertium
:

Clicsne tomo primo Scriptr>rum Itistoriie Francu- Actortim mensis .Martii dcdimus, anuis duintit-
rum, el sic statiieramiis Tliciiiioricitm rcijnassc xal quornmdam Itcguiii paitbi iilitcr iiutalis

ab anno dclxxix usqiie ad annuin mcxcill Porro quo /acilius possil l.ector Acta Saiictoriim in

ciiin regnitiii Ncustriie cl ISurgundiw a ctede Iribus prim''s mcusihus eilitn ail dchitam Cliro-
Cliildcrici accepil Tlieodoriciis, totiim Austrasio- uolaxim et hicstiibilicndam dirigere.

STEMMA
 , ;

STEMMA GENEALOGICUM
POSTERIORLM REGUM STIRPIS MEROVINGIC^,
iiovissiiuc recognifum et emendatum.

, DAGOBERTUS I .

REX IN AUSTRASIA CONSTITUTUS AN. DCXXII, IN NEUSTRIA AN. DCXXVIII.FRANCICI

IMPERIl MONARCHA AN. DCXXX, MORTUUS AN. DCXXXVIII.

Ab hoc procreati fuerunt

Ex Nanlliildc anno (13.3 Ex Ragnetrude circa an. 629

2 CHLODOVELS II
S. SIGEBERTIS III B
a morli' jinlrin Re.r iii IXnnnria cl Bnrgundia : ab anno 632 Rc.c iii Aiistrusia comlttttliis :

obiil anito 01)6. ]io&l liitnc Tcgnavcre filii obiit an. GB8. IIiijus lilius fuisse demonslratur
ex S. Batliilde ex Imnichilde.

:i

CLOTIIARIUS CHILDERICUS
DAGOBERTUS JUNIOR
THEODORICUS II
III II III
a morte patris per Grimoaldnm Majorcm-domns in Iliherniam
u (150 uil 070 licx in A tiHtrania cir- aiino 071 vtonuntcrio
ahlegalns, intrusoinejiistocumChildebcrlofilioipsivsGrimoaldi
E cu ObO, in J\'cuslria iiKlusns,rcccj)tu6an.
IlisdejectisetChilderico Rerje conslitulo, rcrertilnr ex Iliber-
CHLODOVEUS rl Burijnndiu ah un. iil^.inonarcbuaban.
nta, ope S.IVilfridi 001 .rcgnatijue in ProvinciisAdrhenanis
credititn Chlliarii fi- 671,'ofr/.vu,s fl».67J). 080.mo)7iiusaj!.093
dcin an. 0"S, occiso Childcrico in reltqua Aitstrasia, et occi-
UuxasKnmituriiliAn- hiijnsftlin.^i allcr,Du- biijus filii, pueri ac ditur ipsc an. 080. Idcni vcrosimilitcr iiui ut Murlijr colilur
5(ra.«!i»(iimo07S. ijoberio Illsulfcclnn, parvuli.
Sathanaei. Filii cx Matltildc, aut, siiiua fuit, secunda uxore

9 7| K M 10 |N
DAGonr.nT. CUILI'EIUC. ciir.ODOV. CniLnKBEUT. SIGEBERT CLOTHAR THEODORIC. Adela 6
CMlll ;ifl/lT oc- II III III IV IV IV o
K ^
L nupta c
cisuii ct scpnl- Ii.r Clcricn parvuliisab nii succeditmor- morilur cum anno 718 extinclis Clotto- N
ttis liotomagi Rcx nn.7i0 093 ad 698 tuoFrntri us- patre vel Rex ad bre- vci postcris a 5 e:

aS. Awlocuo. ud 7 2lla7iaic. qiic iid an.

paulo post. ve tempus. TiO ad 737.
MAJOHKS-nOMUS, 711 h\iiusfi.li~ Albricus
8 L j
CHILDERICUS
cx (|ui))us lioges sccundee stirpis-
DAGOBKRTUS ultimus S. Gregorius
III Regum Mcroving Adminislralor
B. PIPPINUS DE LANDIS I
Rex juvcncu- assutn.7i',Salidic. Eccl, Utlra-
morluus ciira annnm 6i0 lus fl 711 ad 751 obit 754. jccl. a 754 ad
,

Ititic nali 715 «Trat?

filins 776
ox B. Itla sivc Iduberga Theodoricus
S. Albricus.
m monasl. Fon-
Ep. Ullrajeclinus
GRIMOALDUS S. Gertrudis S. Begga tancllx atlonsus
anno 784
obiit
ob Dagobcrtum n ab- AbhatissaNiveUensis n upla Ansiijiso Diici, anno 731.
5 Avgusti.
legatum, ct intrusum obiit anno Christi filioS.ArnulphiEp,
filium,oc-
6ENERATI0 PR^TERIT.
illius loco G59,c"/(fHr dic Melcnsis, obiil 095.
ET GENERATIO ADVENIT.
cisiis circa an. 659. 17 Marlii. colilur 17 Dec.
Eccle. 1. i.
c |3
CIIILDKBERT. PIPPINUS
Rcxyhistrasiis obtru- Ilerstallius
sus a patre cum nb uii. 087 ad 714.
eoque dejectus. fllil 1'JltS

Ex Alpaide Ex Plectrude
Grimoaldus
CAROLUSMART. Drogo Dux
nwrlein palns ante
abnn. 710 suliRcijc, Cunipnuicnsis dictus, Qccisus an. 714 ex
sincRctjc nban.Til obitt 708. Ex qtto qno natiis.
ADVERTAT LECTOR,
mortmts 7'il. nati |4 Ordincm, quo regnatum est apud Austra^
sios, signari littcris a, b, c, Regnum
vero Ncnstriorum seric7n a Dagoberto
ririMNis, nKx
C.\ROLOMANNUS Aniulph. Dux T HEOD ALDUS primo ct Majormn-domus cijfris 1 2,
Zachari.v Papx per ,

missn n»i,752,
dimisso sccuto factui 5. HugoRoiom.et mortuus airai; an. 3, denolari.
monachus Casini. alii. 715 aut scquenti.
 :

DIATRIBAM DAGOBERTI NAM INNOVANS

Dagoberti vii. Tiinc, inquit idem Fredegarius .MXTOHE G, II.
CAPUT III. cap. Dagobertus, cuni jani anno vii rcgna- retfuat in jVeiw-
,')8,
Iriaet Bitrt/Un-
Calculus annorum rcgni Dagoberti I ct rct, niavimani parteni rcgni patrls oblinuit, re- rfio (1(1
011. G-38,
liliorum Sigeljei'ti atquc Chlodovei inno- llcta Charihcrlo imrtc proiiinciic Aquitaniic. At-
vatur. Dominica ante Rogationcs et Canon que ita cousequcnter annos Dngobciii, prout illi
Paschalis pro consccrationc SS. Eligii cwperant apud Austrasins numerari, usquc ad
et Audoeni, examinantur. obilum ejus continuat idcin Fredegarius aiictor
cowvus: qui Chronicon suum ciim anno Chlodo-
I nUitim noviK deductionis siiinplnrns a retino vei IV, Christi nrxi.i finit. Eodem anno vii rcgni on. (ilOualtm
Dagoberti primi, ijaiicis Chroiiokyiam
indico sui Dagobertus, post mortcm patris sui, Gonia-
Sigebertuiu,
Cbronolotjia
otim sfabittta
inajoriim ejns Jietjum, recle slahilitam ad IV- drndeni, co quod essct stcrilis, reliquit, et Nan-
iii majoitbtis tam filii cjiis S. Siijchcrti, Kalendis Fchrnarii Ihililcin in
Rcginani sublimavit. Aniio viii rcgni
Datjobcitt I
ubi iiiijirimis slalui ctcomin-obavi, quod Daijo- suiRagiictrudcm stratui suo adscivit dc qua co :
servatur:
bertiavus Chilpericus palri suo Cliloturio l, aii- anno, is est Chrisli dcxxix, habuit lilium, no-
no itLxi defuiiclo, siiccessit, ct cum trihus fra- niinc Sigebertnm. .tniio ix Dagohcrti,Cliristi dc-
tribus Charibcrto, Cnntliramno ac Sigeberto, et XXX, Charibcrtus, qui Sigebertum do sancto la-
dein cum hiijus filio Chihlcbcrto regnavit . is- vacro susceperat, niortuus est ncc post moram ;

toriimqnic oinnium Itcgum anni interse et cuin Chilpericus lilins dcfunclus est et omne regnnm
;

annis Christi firmantur §. 9, ex variis liehdo- ditioni sua! subegit Dagobcrtus, factus monurcha.
madic fcriis, cgclis Paschalibiis, et SoUs Uinic- Anno XI, Cliristi ncxxxii, cuin Winidi rcgnuni slaluil Hegem
que cclipsibus : confirmatiirque ad Vilain S. vastarent,Sigebertuin fdium in Auster regmmi su- Austrasiontm
an. C,n
Guntliramni Rcgis, \x\m .]fartii illnstratain. Ibi- blimavit... Anno xii, Christi dcxxxiii, ci filius
dein nolatur discrimen nniiis anni iiiter Grcgo- Chlodoveus dc Nanthilde natus est, ot pactio cum
rium Turoncnsein et Frcdcgariuin, quod illc an- Austrasiis flrmata, iit Neplricum, idest Neustria,
nuin DLXi, quo Clilothariiim vita functiim dixi- ct Bnrguudia ad regnum Chlodovei rcspicerent,
miis, totiiin illi relinquat, ac filioriiin Chiliierici Auster vero adrcgnuniSigcberti in integritatc de-
etaliorum annuin regni primum anspiceliir a berct rcspiccro. Factum id fortc Mi)gunti:n, ubi
lanuario aiini sequenlis nr.xii ; qucm regiii illo- pridieNonasAprilis,anno rcgnixii diplninalc siio
rum secundnm staluit Fredcgarius, primum cum confirmavit el auxit posscssioncs monasterii S.
fiiieanni priccedcnlis absolvens :quod et in se- Mnximini, qitod diploma illnslriimus in Propij-
quentilnis licgibus observnndum. Chilperico suc- Iwo Antiqnarin anlc tninum priccedcntem cap.
cessit Chlolharius secnndus, paler Dagobcrti, 2. ncniqiic anno regni sui xvi, Dagobcrtns pro- el morUiir au.
anno dicti Childehcrti ix Christi Di.xxxiv, qiiem fluvio ventris icgrotare ccrpit, exindcque ad lia- U:)8.

Chlotharii primum numcrat dictus Fredcgariiis, silicain S. Dioiiysii dclatus, post paiicnsdics emi-
ejusque dein annos accurate observat , potissi- sit spiritum. Ilicc Fredegarius cap. 79. .idilunt
mum abanno regni xxx, quo faclus Monarcha Monachus S. Dinngsii ct Aimoinns cap. -'(.3 liu-
solus regnavit. manisrebus excmptuui essc xiv Kal. Februarias,
9 Hic Dagoherto filio suo dedit rcgnum Au- scilicct anni ncxxxviii.
hir creatur strasiorum, cui an
initium anniis octavus an 11 Post Dagobcrti disoessuin, inquit Frede- succetllt Ctilo-

Rex Austrasio- (torcus t[.

nonus supra trigesimuni, varie apud Auctiires le- garius, filius siius Chlodoveus sub teiicra ajtato
rttm anno (12?,
gitiir. Annus xxxix habelur apud Monachum S. rcgnum patris adscivit. /F,ga vcro cum Regina
Diomjsii de Geslis Dagoberti cap. 1-2 ct Aimoi- Nanthildc, quaiii Dagobertus rclii(uerat, rcgebat
niim lib. 4 cap. 8, interiin ambo vcrba Frcdc- palatiuiii. S. Andocnus in Vita S. Fligii Clo-
garii describunt : apud qiiein iibique iii libiis dovciim appcllat juvenciilum Regeni, uatum
excusis annus xxxviii Chlotliarii liuhctur, eliam aHHo Dcxxxiii, qui jaiii XIX Janiiarii iinno dcx-
juxta Andream du Chesne, assercntem se usuin XXVIII, iiccdiim quinqtte uiiiins vidctitr coinple-
liitjus anno 3,
duobus vetustissimis codicibus MSS. quorum visse. Ilujus dein anno iii rcgni, Christi dcxl, CArlsdlilll
consccriintur
unns servatur in bibliotlieca Alexandri IVtavii SS. Eligius et Audocnus pariter consecrali fue-
/:[iisco/3i SS.
Senatoris Parisiensis ; alter, iincialibus litteris runt Episcopi die xiv Dominica ante Ro-
.^laji et lilitjius fl

chtirncleres simul Aiidoeuits,

Sirmondi Societatis Jcsu.
exaratus, est Jacobi gationes sive I.itanias. Qtii

Verum postmodum codicem 1'etavianum, cum juncti hactenus torscrunt ingcnia virortim eru-
esset Serenissimic Christiinr lieginic Sueciic ipsi ditoriim, adeo ctiaiii iit Ilatlritiniis falcsius, li-

eonlulimus citin editionc Chesniana, ct rcperimus bro 20 liernin Frttncicuruin, cxtlictis Actis a S.
annuni xxxix Chlotbarii ihidein cxaratum. Pric- Autloeno scriptis cxpunxcrit dicm xiv Miip: Ca-
terea }'alesius lih. 18 licruin Francicarum tcs- rolus le Cuiutc vcro, ail httnc anniiin di.xl, dictiim

tatur, sc in tribus codicibiis MSS. rcperisse no- XIV Maji a die cnnsccrutionis. Sed vc-
seitartirit

tatiim annuni Chlotliarii xxxix, qucm propter tol rentlum cst, nc. duin moliuntur tcdiculiim cnn-
convenientia tcslimmiia planc retinenduni nuiic struere, hasilicam tlcstrttant. Alli, ut .mpra late
arbitramiir quo aniio, inipiil Frcdcgurius, Clilo-
:
dcduxiinus, retulerun lliortim Episcopnrum ordi-
tbarius filiuui suuni Dagobertnni consortem regni natiimcin ad annitin dcxxxv, ulii dcnique iique
lecit eunifiue super AusUasios Hcgcm inslituit. viri ditclrina pricstanles, clctjcrunt anniiin dc-
ducit Goma-
tlntdemin an. Est hic annus Christi ucxxii, et cuin illo primiis XLVi. Vcruin ittomniu in sua integrilalc .lerventur
regni Dagobcrti absolvi tur. Anno dcin Chlotharii etcompimatiirannus tcrtiiis Chlndovci lieijiscum
XIII, Christi Dcxxv, Daijobcrtus aiino rcgni iv ordinutione ilictorum Episcoporum in anuitm
duxit in uxorem Gomadrudcm, sororemSiclidthc Christi DCXL, prnitt iu Chronico Fredetjarii elci-

novercw sutc. Deniquc aiino regni sui xlv Chlo- tatis Actis cxigitur: iluplcx nccurrit melhodus ,

tbarius nioiitur. Ita Fredcgarius cap. 3G. quam bcucvolo Lcctori proponimus.
10 Erat liic annus Cliristi ucxxviii, regni \i Prior e.si (/«oi/ Doiuinica Rogationum sive
Aprilis T. 111 3 Litaniarum
 VI EXEGESIS PRiELIMINARIS AD TOMUM III

ArcTORR n. II. Lilaniaruni .«( (lislin/juenila a Doniinica ante Ro- ilie xxv Aprilis : Turonenses cum
In Galliis vero

wationes sive Lilanias. CuiUehnusDurantcs, sive multis civitatibus sanctum Pascha celcbrasse xiv
Duriinilus, cx Aunlio Aposlulit^ii in ['mbria ct Kalcndas Majas, id est xviii Aprilis et octiduo ci-
Dccano Ecclcsiii- Carnotcnsis, creatus anno mc- tius , testalur Oreijorius tunc Episcopus Turonen-

ci.xxxvi lipiscopus Miinalcnsis scti (iahalilanus sis, lib. 5 Historiic Francorum cap. 17. Eodem
in Aifuitttnia priina, ac proinile vir oplime in- modo, (juia anno dcxl Homani cum popu- variis

lellitic.ns lutlesiarum (inllicanarum, inler

usurn lis, etiam Lutjdunensibus iii Gallia celebrarunt
alia tipt:ra cilitlit Itiitionule Divinorum oljiciorum, sanclum Pasclia xvi Aprilis, si Turonenses cum
libris iicto compreliensuin, ipiod liabcmus aiinn Rotomatjcnsibus dicantur celebrasse octiduo ci-
MCr.cci.xxviii imprcssum, ac dcindc sti-pms re- tius, die ix Aprilis, tunc Acta SS. Elitiii et Aii-
cusum : ubi cuin libro (i C(jisset de solennitate doeni cum antiquis Marlijroloijiorum tabulis
Pascltali cjustiuc fcriisac tiuatuoi Dtmiinicis pro- manerent inconvulsa, ct foicnl tlicli Episcopi
.Timis, ilcin proptmil Hubricam : Do Diiniiiiica consccrati anno tcrlio rciini Chlodovci, die xiv
Hogatioiiuin, ita illidicla, propter dies Uogalio- jVaji, et Dominica Roijationum . ?iolandum aii-
hn
(lixlmtu II
iiuiii, (|iia! aiite Ascensioncm Doiniiii fiunt. En tem ab /Etjidio Duclierio, sub finein capitis
est,
iittiiicit Itnijii-

tiiiiiiim, Doininica sivc lielxlomas lloi^alioiiinn, sivc Lita- X in .mis Commcntariis ad fictorii Canoncin Pas-
iiiarum, tpitc alitcr qiiinta post Pa.scba appclla- clialem, obscrvari, qiiod aliqua (ialliic pars non
lur : in tpia Evuntjclium cum relitjua Missa Ho- ante tempora Pippini Regis aul Caroli inaijni in
ijationcm satis indicat. lino quoil ijisa Doinini- Alcxandrinorum jdacita concesserit.
ca inchoarctur solcnnitas lloijtilionuin in ditccesi 14 Viileanl eruditi viri, quoruin ulteriori dis-
Rolommjcnsi trtiditur apud lliijorduin, Hobertum cussioni Ikcc olfcrimus, iitram rationemprobent
Antissioilorcnscm, cl Martijrtdotjos: tluin S. rctincndic diei xiv, qua anno Chloilorci 11 ler-
(Juillelniiis apud Pontisaram die x Maii dicitiir tio, consecrati .simul sint SS. Eligius et Audoe-
sul)ito dcrunctus,populo Litanias ante As-
cuiii nus : utravis recipiatur, subsistet qiiod diximus,
consioncm Doiiiini peragens, aniio Mr.xcii, qiio quoilquc calcnus jam certa Clironoloijia exigit,
Pasclia fitit cclcbratnm tlic tpiinla Aprilis, ct de morte Dagoberti I, ohita die xix Jamiarii
festum Adsccnsionis xiv Maii, et Dnminica priv- anno t)i:x\\\in: et .tuccessione filii cjiis Clilo-
ccdcns iliclo X Maii ad tpic.m dicm litcc latiits
:
dovei II, ciijus rcqniquoquc anno tertio, Christi
c.r.iionimus. Praierca vitlctnr in mure ftiisse, ut Dcxi. inqiiil Fredeijarius, .Ega Major-Domus in
.'Egano siicce -
jamdicla Rotjationumsolcnnitas, inclioanda Do- Clippiaco villa vexatus a febre, mortuus est.... dil Ercliiiioat-
minica tiuinta imst Pasclia, annuntiarctur pu- Post ciijus discessum Erchinoaldus, qui con- dus Ma)or-X)o-
mus.
pulo Dominica iirtccedcnli , id cst (piarta ;
qutv sanguliieus fuerat de genere Dagoberti, Major-
proptcra fiicril, Doiniiiica anlo nogationos .vcu Doinus pabitii Cblodovei eilicitur. Eodcm etiain
Litanias uuncupta,^ el a qiiaindictione, quia anno videtur Dux Pippiims Major-Domus S. Si Pipjiiiio Gri-
animi populornm nd casrilc cclcbrandas prtcpa tjeberti apud Austrasios obiisse xxi Fcbruarii, mooldus.
rabanlnr, ccnsebantur Kogatioues .tcu Litaiiiic quodicejus fitam dedimns, et liinc ibi siqnatum
inchoari : eo plane modu, qiio ctiamnuin Dedi- annum mortis corriiji cupiinus. Eral is pater
caliones ccclesiarum, quiv potissimitm in Domi- SS. (icrtrudis ct quorum illa in sua
lieqga:,
nicis celebranlur, aDnminica prtccedcnti solcnt virijinitate ex correcto jam computu sancte mor-
indicari quando ctiam vcxilla ciiin assutis tin-
:
tua est anno dclix, xvii Martii, ad tpiem diem
tinnubulis c summitate turriuin cxjnmuntur ct : .icta cjus illustravimus. At soror cjus S. Bcgga,
ab omnihus circuinquaqiic dicitur ibidcin Dcdi- niipla .insitjiso, liito S, Arnulphi, peperit ci
calio ccclcsiticclcbrari, licet solcnnilas ip.sa pust Pippinitm Ifcrstallium, et tandem anno dcxciii
octiduiim etiam modo prn
incliocliir. Simili die XVII Decembris ad wlernam gluriam mi-
nundinisannuis, intciiro ante carum inilium ac- gravit. Ilarum frater Grimoaldas Major-Domus
litlito, ptiblicatur libcrtas ftn-i, cnin immunitale Pippino patri Anno reijni Chlodovei
succes.iil.
dcbitiirihus cnnccssu. Sic erijn Doiniiiica i| larta XI . Christi DCXLViii cccpit S. ^Vandreijisilus
post Pascba, ob jutcviam dcnuntialionem Hoga monastcrium FontancUensc, dicto Erchinnaldo
tioiium, diccbattir Dnniinica ante Rogationes qiitc locum ilonantc, construerc ilic Kalcndarum Ma-
lunc vclut iiuiiDari censebantur. Et htvc Doini- jarum, prniit cain Chrunolnijiam latitis deduci-
nica (piarla post 1'ascha, sivc Dominica aiile lieli- inns \iv Apiilis ad yitam S. I.antberti secundi
liiil li Miiji
domadam liogatiiimiiii ,?ii'c Litaniaruni tlicto an- Abbatis, qui dicta S. tfandregisilo suhrotjaius
no m:\t.convciiicbnt m docinimn i]uartuin ineiisis fuit. Eodcin aul scqncnti anno Rcx Chlndovcus
Erckinoaldo
Riidobcrtus
tertii, qui uliis tliciluv pridie Idus Maii sivc dios in uxnrem assumpsit S. ISathildcm, ex iiua gc- et Ehroimis.
XIV Maii, ct crut aiiiius terliiis (Iblodovei Rogis niiit Chlntliarium, Cliildericuin el Thcodcricum,
filii Dagoborli. Atquc ita Itabcntur omniu rcqtti- postmodum succcssive Reqcs. Erchinoaltlo mor-
sita in Chronico Fredetjarii, Aclis antiqnis SS. tito .Majora-Domus Rudobertus aii-
succe.isernnt
Elitjii et Auilucni, cl vetuslis Martijrolotjiorum no rcqni xvi, Christi dcliii, el dein Ebroinus.
tahulis Ecclesiasticis : ideoquc liwc rtitio inaxi- .it Chlodnveus Rcx cum annns uctudecim regna.s- Cfilodoveo an-
meplacet. set, vita functusanno DCi.vi, nescitur quo
cst
noi'ybi3.tuccedi(
Chlolkarius
atit fortf Pos-
13 Altera mclliodus omnia cnnciliandi fnrct. mcnse aut dic: ncc ctiani an et quot menses ul- III.
clia oclitltio cj- si dicttt anno upiid Turoncn.scs, Rotoinnijcn-
dc.xi. tra dictos annos fiicrit supcrstes. Solum ex ita I

^1(1.« ccletira •

scs ct vicmos \cnstritc populos diccretiir .solcn- S. Wandrcijisili vidciimr posse colliijerc quodan-
nitas Piischulis fuissc cclchrata octiduo citiiis,
le xxii Jtilii, quo liic obiil regnum au.spicalus
qiiam Homani et tdii GnUi circa l.ugdunum polis- sU Clilolharms III, lunc circitcr annos scx natus,
simum eain ohscrvurint : eo .scilicct inodo, tpio sub tutela matiis S. Ilalhildis Rcginw. .\ani dic-
factum fuissectmstat tinnn Di.xxvii. qnandn Ro- iiis S. Wiiiidrogisiliis mortuus traditur anno ro-
inani cum aliis Orientalibus Pascha eclchrarunt gimiuis decimo uono, mouse quarto, die prinio
et
 DUTRIBAM DAGOBERTINAM INNOVANS.
ct viccsinio, ct Clilotarii tcrlii uiKlccimo, (/n' c\l ru:n ilicla sufpciont : circa qu(P tempora in re.gnn
Clirisliaiiniis nci.xvi. Aniiincloileciin,quosniime- .\eustrin' ct liurqnndiir ArcTORR c. H.
Khroinus Majnr-Domiis
raui el Clilotloiiri retiiio atlrilmi^e.rpriinunliira lijraniiidem e.rcrechal, quaudoS. .\nucmuudiis,
Mnnaclio Snnrlioniisiano in Gestis Daqolicrli cap. coqnnmculoDiil/inus.ireliieiji.scnpusl.utiduuensis,
51 el 5-2, Cnnlinuatore Fmleijarii cap 91, ller- . jussu dicti Ehroini occisii.'! cst : ciijus intcrim
mannn Conlraclo aliisqiie. lliis nuleiii aiinos xv- ciedcs S. nathildi, Inuc iirn /iliorctiniim gulicr-
III, in rcgiii administrationc conipletos fiii.^ise, nanti, fuil periieram Irihuta. Iluic Arcliiepi-
Iradunt nuclnres Clironicornm Dirionensis .S. Ile- scopn S. Wilfridus Unina rcilux Irihiisannis /idn
A S. WUfH-
nifini, Itesucnsis .iblhitiir, et aliornin. Aec dn socielale adhascral, alqiie intereiujitum dehilo tto Archte}..
hilomus quiu lii anni x\iii lcijendi siut in Viln cum honore scjielieral. Inde erijo in .iufjliamre-
Eboraci nsi

S. Dathildis, licet ex incuria scriptorum unico dilurus,eritnritqiiantum'licuitrcijniimChlotarii

numeio omis.io, ut siepiiis adrertimus lcfjantur etditmiuatiim lihronii, et pcr rcijnum Austrasio-
anni wii. 1'nrro anno rcgni C.hloilovcixviii, l.co- riim iter confecil, alquc cuin pluriinis Optiina-
(leboduni, Alibatein S. .\niani ot fuiidatorem nio- tum fniuilinrcin nmicilium rmitruxit, Untle uut
cursum san-
nasterii Kloriacensis, laudabilis Vita; lum cornm, nul imstcn per Hlternsvel suhmi.isos
eto fine conclusisse, monu-
lecjilur iii nutiquis uuutins n)(/a(ii.s/((l)ai;ohcrtumliercdom rcp;nirM-
menlisedilis n Cnrolo Snussaijo lih. \ Annnlium rnrct tutn .mlimitti, illud dilitjeuter prirstitit :

Ecclesiw .iurelianensis cap. 1 num. 14. eumque ut .icla ejits xxiv Aprilis liabeut, i-\ Hi-
bernia adductum, inagii.i benevolenti.-i secum ali-

CAPUT 111. quaindiii tenuit, ab omni periculo prolexit, atque DftgoUerlits

nalivo solo iiicoluinem ac tiitum restitui posse remlllltiir
Dagoberti II cxilium ct reditus. Regnum donavit. Factum id arhilrnmur circa aunum uc- ttiiiio r>r>i

ejus Adrlienanum dein Intius Austrasiai.

,
Lxi, quo tcmpnrc S. \\'il/'ridus crat carus Itcqi
Caedes ejus et martyrium Tempus. regni Ostrio, cjusque/ilio Alfrido nc reliqiiis reiini Pro-
Childerici. cerihus. ul fncdiiis polucrit Dnijnherlo nu.Tilinri.
Iterei-sux erijo Dntjiihertus.nunnrumcircitcr ipiin-
S. Sigebvno
tittno tij8
X arcii(fs Daqoherli II fuerunt S. Siqchcrtus decim ndolesccwi.secessit e.r direclimic matris in
iiioittto,
Hex .'iuslrasiorum, ct hnncchildis, nb nnno cir- Tliurinijinm. Tiiuc illa apud Chihlericum, quin-
citerTiiXiy cnnjuqali. Ilx liift priu.'' e rila deces- que fcre nnnis Dnijohertojunifirem qiii .\cuslrio- ,

sit Siqchertus : ciijus ohiturn SiqehcrlusGcmbln- rum qrntin suhnixus cnm ca reiicbnt. itn eqit, ut Hex Atthre-
eensis in Chronicn rctulil ad aniium nci.vi, in Alsnliaiii et prnrincias Tran.\rheuniin'i Datjoherta r.aitits errti-

Vita autem S. Siijebcrti adaniium vr.i.xu. .\eu- pnlrucli siin nc letjilimn requi hcreili cederit.
liir.

ter anniis mfiiln plncel. nt plncct niinus dci.viii, Qaod et fnclum cst, et ainhn paci/icc iiitc
qun Kalcndis Fehriiarii ohiissc cum infraex siic- eqnarunl, cum Chlothurio III,
et ipii in Neu-
cessorum tempnre cnn/irmntiir. Filiiiscjus ct be- stria et lliirqundia imperabat.
res reqni supercrnt Dnfioberlus ll.nnnos circiter \~ Dntjoberlus crqo in reqnn stahilitus circa
Dttfjobttto duodecim nnlus. Veruin hicex insidiis el faclio- annuni lir.Lxuiuuxnremilnxit Macblbildem Sn.rn-
tii exittitnt tlitci' itrorein
ne Optimatum retpii Austrasinruin iu Cleririim niim Ducissam, ex eaqiic qenuit S. Irmiuain et iiiltio (i(i2.

ChiMeherto altnnsus est, ct prncul in Iliherninm nmandnliis: alios lihcros, ile quihus iii/rn
expitliO,
aqemus. At mater
inquc ejiis locum Cliildeherlus, /iliiis Griinonldi naqobcrti Imuechildis permunsit ruin Cbildrri-
Majori.i-Domus intriisus, et Rex Auslrasiorum co, ct ab boc ctiam conjuiicm llilichildcm duci
proclamntns dnplici per ditiones Austrnsioriim
:
vidil niit forle curavit. Illustre hujus rc.i lesti-
sparso rumnre, sciliccl Duqohcrtum morluum es- moiiium nppnrct in diploinale, quo donntioncs
se, ct diclum Childehertum a S. Siqeherto suc-
monuslcriis Sltihulcnsi et Mnlmundarirnsi a S.
cessorem reqni in simili casu ndoplnlum /uis.se. Sitjeherln /'acltr cou/irmantur. Illud tliploma de-
Tum Imuechildis vidua, orbuta marilo, ct iii exi- ilimus lul Vilnm S. Siijcbcrli jiiiq. i:i,"i rjusque
lium ahduclo /ilio ,videlur Farisios fuijisse, opcm pars nliqun extnt in Diutrihn Daijnhertina lih. 2
conlra rctjni invasores implorulura et plurimi :
cap. 3. cxordium est liujusmodi (^hildericus :

ex Optimntihus reijni cum ca conspirarunt, lliuc Rex Francoruin, Kmnechildis Regiiia ct

itri Chilticri-
liilihil- cus ttit. IJCG
anno cdlix Grimouldus caplus, 1'arisios deduc- disRegina, el sub /iucm
hahentur istn
1)1 haic :

tus.carceri iuclusus, pcrqiie rarios crucinlus vi- perceptio iiosirain membraiiis coiiscripta, lirma
tam finivit, et in locum Childeherti, for.san oc- et immobilis perseveret, niaiiu nostrasiibter eam
Chitdericns
ftf Rex Ait- cisi,suhstitutusest Rcx Aiislrusiorum Cbildcricus, decreviinus adlirmare. .Si;;iium gloriosi Doimii
strttsicf tiii.
octo circiter aniios natiiSi fraler secundo fjeni- Childeriei Rcgis. Si^iiuin liimechildis lic^iii,i!,Si-
659
tus Chlotharii III : et quemadiiiodum hic rcfjnum giium Rililiiliiis Rcgintc, Sif^iinm (Miiidiiini Ducis.
Neustriir el Biirijundiir siih tuteln inalris siiw Data c[iiaiido lecit incusis Septenibcr dics vi, an-
Bnlbildis ailminislrnhul, iln cl Childericus stib no VIII regiii Doiiiiii Cliilderici Rcgis. Trajecto
tutela Imnechildw Hcijinir ct amitir rcqimen .1«- febciter. Annus dirtus vin ronrcnil iu annum
strasifc susccpit : qui mox anno reqni ii, Christi Christi Dci.xvi, quo Childcrirus aniws sedecim
DCLX suh die Kalend .iuijusti coiicesseruut S. circiter iriutis huhchal. Iliijns donulionis mc-
Amandn llnrisiacum iu fiqro l.uuduneusi, cujns mincruut lumCbilflerici fralcr Thrfjilcricus llex.
donfitiouis dipltima incipil : Childericus Rex et ejusque /ilius Chloiloveus III, tum Impcratores
Imnccliildis Regiiia,e( suh /inem ista addil Chil- Ludovicus l'ius, Olto II, et llenricus II, ac l'ou-
dericus : Ego, dum propter inibecillam ictatciu ii/'ex Itomanus S. Lco IX, cujus Aciu fledimus

miiiime polui subscribcrc, iiianu pmpria siibter- ilie ,xix .\prilis.

signavictRegina subleisignavit. SigiiuiiiCbildc- is Cum dciiidc Chlolharius III, uli Acta S. an. (iTO reg-
not Theode-
rici Regis. Imnecliildis Rcgina subscripsi. Wandrctjisili habciil. aiinis rpiatuordccim rexi.s-
ricus.
16 Fi hirc de perturhatioue rcyni Austrasio- setpopulumOccidentaliumKrancorum, consortiis
Aprilis T, III 4. subito
 VIII EXEGESIS PRvELIMINARIS AD TOMUM III

subilo caruil liimici rl (jiiiilein ex calculo jam 1 9 llis inlerpositis ad Daiiohertum 11 regre-
AIXTOnK G a S. Arhogaslo Episcopo Ar-
II
xuhiluclo iil fiwliim forcl lahciilc amio dclxx. ilimur : cnjus filins,

Ilnic tunc Hubroijalus esl junior frater Theode- ijcntoracensi acl vitam rcrocatns dicilnr , sivc is
ricus, pcrmaiisilqnc cjns Major-f)omns Eliioi- vcrc mortuus fnerit, sive siiltcm lethali inorbo
nus, seil FnmrisoilioMis, i|uia i|uii(l jicr riiindeni lahoraril. Tiinc ctiain varia a Daqohciio Eccle-
.snh Kege (^liliitliario sustinueranl ponderis jii- sia' Arijcnloratcnsi cl monasleriis Sclinllerano
gum, ilcruni ct forsan rjravins mctiiehant, uti el fucrunl donala. Praicrca eliam
Sarahurfio
in VitaS. lAioileijarii Vrsinus auclor coivvns cx- filiw cjnsdcm Daijoherli, opc S. Florentii, visus
ponil. Tnnc tcsle Italderico in Clironico Came- nc loqiicla rcddita traditur, ac Kirclieminm alia-
raccnsi cl Atrcbalcnsi lih. i cap. 20, It. Vindi- ipic loca monaslerio Ifasclacensi attrihuta. At
cianusejusdein Sedeinregendam susce-
Kcclesi.i? jmsl cirdcinChilderici, etClilodoveo fictitio Rege
Post fli'c fltit
pit, tcinporihus Theoderici liegis, quipost Chlo- ainoto, inlefirum Ausirasiorum regnuin ad Da- Dagolierlus
thariiniirialrcinsuniniainregiiisiiscepit, renitenti- gohcrluin II fuit delaium. Ilinc nala occasio II Hex loHiis
Austraslx
lius pliiriniis c\ l''i iincoruni Principihus.inaxiine bcUi, qnod inlcr ipsuin Thcodericnm liegem ct

priipterF.liriiinnni, ipii Majoi-Domus regiic, illis ijeslnm rcferliir in Salahergw xxii Scp-
Vila S.
perniolcslus erat. llnde ulrosrpie monaslcrio rc- temhris. Inler loca porro liegibns Austrasiorum
cludunt, et Childeiicum fiatrcni, ipii in Austra- suhjccta fuernnt Dncalus Campaniic el in hoc ,

siis |)artilius inipcralial, super ciinctuni rcgnnm dicccescs Remcnsis ct Catalannensis in hac :

ct eo pulw .suscipiunt. Iliic ibi. Vitam S. Vindiciani dcdi- vero d ioccesi primus Episcopus fuit S. Memmius,
Clillilnlnis mus XI Marlii . scd clironologia e.t colculo liic ciijus Vila MS. danda v Augusti insigncm tne-
onito l."l.
/msito esl reformanda, Annum Cliildcriri as.mn- moriam conlinet Dagoberli. Postquam, inquil
pti in regnum Ncustriw ct llurijundiiv slatui- aHCfor, tantiseffulsit signiset miraculis Deus per
mus ncLxxi, anniim xii aijcrct iii regno
citm servos (Memminm et Do-
scilicet, Donatianum
Austrasiiv, qno anno xv Kalcndas Aprilis dc.dit mitianiim, de quihns aclum crat) claiuit quoque
S. Ilumbcrlns Maricolensi ctvnohio a se funda- novissiiTo tempore, in anno secundo sub Im-
10 varias posscssioncs ciijus diploma, cnm ori-
: perio Dagoberti (ipse est, qui post longam pres-
cjiisdcm llmiiherti sigillo tnitnilo rolla-
ijinali suram reversus est ad propria regna) in mense
lum, cdiiliinusad Vititm S. Ilmnberli \\\ Mar- quinlo, qninta die mensis, seeun-
.<ive .liilio, in
lii.ubi inler slipiilitlionis leslcs idrncos adbihe- da Narralis dein miraculis sca-
vigilia noctis.
lur mcmoralns Episciipns Vindirianus. Ilitnc ait- turienlis ex S. Mcmmii scpulcro fontis, et aliis
lcmannnm xii Cliildcrici in rcgno Aitstrasiiv, suhsccnlis, conchidit istis vcrhis : Vernm ea qu86
csse ejn.idcm primuin in rcgno .\custria' cl liur- vidimns ha!c scripsiinus et narramus. Videlur
gnndiiv, ostcndimus ad Vitam S. iMnlberli, Ah- diclns Impcrii annusu mcnsc Julio, spcetare ad
liatis tiinc Fiinlanellcnsis xiv Aiirilis. Re,r, crijo annum Chrisli dclxxvii.
Childcrirns Iripliri rrijno politns, poslmoditin 20 Annis sequenlihns S. Irminam filiam Re-
siiper oninein doiniim S, l.codegariuin PoiitiH- gis Dagoberti in primae cetatis flore Hermannus cjus ftlia

nim ceni siibliniavit, ct.majorcin Donins in S Irinina

occisus omnibus Comes silii desponsaverat, immalura sed ante
monaslerium
/lllo fioijo-
fccit. Ita 1'rsinits in illiiis Vita, addcns Iribus niorte piwreptus. Tunc illa Christum in sponsum Horrense
bnto aiiito
0-i, liene annis liegcni suh ejus dircctione iiniicias- elegit.... Unde Treviri, in loco qui dicitur Hor-
conslruit cir-
ca an, 679.
•ic, univcr.sim iinn plciie qnaliior annis
in Ncus- reum, ecdilicato monasterio aggregavit sibi coe-
trin regna^i.ic, uti lcgilur in
VilaS. IVaningi lo- tiimsanctimouialium, qiiaruni facta est Abbatissa.
mo 2 Arlormn Sanrtornm Ordinis Hcnctliclini Ila Theofridns Eplcrnacensisin cjns Vita xxivfle-
pag. 971. F.ranl aitlein soleniics vigiliai Pascli*, rcmhris. Quic pleraque arbilramur peracla anno
anno Childcrici rcgno Ncuslritv quarto, Cltri-
in DCLXxix aul scqncnle ante obiium Dagoherli stib
sti DCi.xxv, iptando S. Lcodcgiirins, advevtcns fincm anni dclxxx , ul mox dicelur , occisi :

Rcgis animum mulntnm, scccisit Lnxovimn. cuin S. Irmiiia annornm circiter (etatis seplem-
(Jiia adliur ivsialc Childericns Rcx, cnm coiiju- dccim csscl Diligeliat ea, testc eodcm Thcofrido,
ge sua Bilihililc lilioque noniine Dagoherto, pra-cipue sanctissimum Dei virum Wilibrorduin, benefacit S.
vita et regiio privatiis leijilur inritata \'ita S. quiejnsliheralitatc ]trovocatus,Eptcrnaccnscmo- Wilttbrordo
l.anlbcrli. Iliirmn oniio 701.
rorpora a S. Audocno fuissc nastcriiim ronstruxit. Donationcm diplomata si-
Roloinngi scpiilla Iruditur in Vita postcriore ijiiata fncrunt Kalendis Novembris et Kalcndis
S. Audocni , scd loco Dagoherti lilii Childeiici, Deccmbris anno iv Childeberti Regis, id est
inlriisum cil nomcn Dagobcrli lilii Sigeherti : Chrisli hca, cumS. annorum orto
Irinina esset
uli iilura alia in.^.ciia siin!, qmv in anliqniore et Iriginta. Soror S. Irmintr fuit Adela, alia
Vila dc.innt. Mahillon r conlra ad Vilain S. Dagohcrti II /ilia, quiv posl marili ohilum, Ir-
I.anlberti nolat. Childcricum in Parisiaca hasi- ininiv e.tcmith 1'alaliolum monasterium ad Mo- Adela soror
lica S. Germani sepultum fiiisse ct detectum scllam construxil ihiipic Ahhatissa Palatiolen- Palaliotum
fuissc aiino Jinci.vi tumulum ipslns ct liilihiUUc dotat unno
scin Ecclcsiam hcrcdcm institnil; idqne {si cre- 731.
nxoris, cum
innnla liaiid dubie lilii Dagoherti, di in hoc pntest snpposititio illiiis Tcstamento)
foiie corporihus postca Pari.sios lianslalis. Kalendis Aprilis auno xii Theoderici Regis,
Childcrieu ociiso, ii( in Vita S. I.rodcgitrii legi- (7inA(( aiiiio Dccxxxi, a moitc Dagobctir II pa-
titr, Irater ejus 'Ihciidcricus
ad sccptra regiiiper- tris sui Li. Et hav qnidcmantc tomitm ii .ipri-
venit. Tunc Kbroimis Austrasios
sihi aimcos as- lis plenius dedncla snnl hic vero solius chrono-;

civit, immaiiissinianiquc exercens tvrannidem laxis cansa sufjicit ila hrcviter percurrisse. At
de quodam Chlodoveo, queni, falso quasi Cblo- quw de adventu S. Wilfridi. accessu ad hunc
tharii 111 liliuni, Rcgcm fecerat, ad Theoderi- Dagoberlum el hnjus inisera nece apud Fridcgo-
cum rcversus, In prisliuum statuui restituitur. dum, et Eadmerum in Vita S. Wilfridi xxiv
Aprilis
 :

DIATRIBAM DAGOBERTIiNAM INNOVANS.

AOCTORB G. H AprUis Irailtintiiv . cJi^ticanda siiiU latius. miiii haud grala processione occurrit. Erant ele-
21 lieatus igitui- WlHndus {vcrba sunl /{ad-
reperil Da-
S. nVfrlrium nini, qui Rcgi Dagoberto insidias tetenderant, tbertum
Sede Ebora mcri) Episco|iiilis Calhediw Ebui-ucoiisis di- et ghidio in inguiue mcrso necaverant. Hi ergo occisum :

censi ex- gnitiUeprivatus a«Ho ncLxxviM, Rouiaui iturus, viro Dei oocurrunt... quoruiuunus militi Christi
putsum
mutato veulo pulsus est Fresiam, ubi a barharis couvitiabatur. Delalor, inquiens, patria; petulans
ac Rege Aklgislo honorilice suseeptus, niulta et moribunde viator, tu Gallicam libertatem in
millia verbo veritalis instituit, ac fonto salutari servilutem rcdegisti, cuni tyraiiuum, a nobis
a suorum peccatoruni sordibus libenivit, in ipsa jam oliiii cxilialum , tua instaiitia iu regnum
provincia totani cum uova Dei plebe biemem constituisli. At ipsius quidem credulitas justis-
feliciter exigeus. Deinde aniio dclxxix pergendi
Dagobertm sima morto punila, te quoqiio ulpote maximum
benigne ex- Romam iter repetiit, et Galliamperveniens.iiota suai mortis auctorem, to, inquam, eadem morte
cipit an. 679
sibi Regis Dagoberti ma^nia subit. Quem ipse puniendum esse declaniat etc. Eadmero prici-
Rex mox recoguovit, eumipi.> multa cum laititia vil Fridegodut, dum accedcntem Wilfridumila
hospitio suscepit, et vocatis hominibus suis, hac salulatnm cecinit,
voce alloquitur : Virum hunc magnopere com- Conglomerata suisfurunt collogia signis
mendo Hujus etenim probitate et industria Noxia, Rogali (ceu fortur") sanguine fuso
vobis i-edditus, vobisque regia suni diguitate Civiles etiain Dagobcrtus Marchio '
dextras
preelalus. Explicata dcin siiacximlsioiic ,cujussu- Seiiserat, et rigidum capulo tenus iiiguine
pra meminirnus, Sedcs, diguitates et varia dona ferrum.
eiofiert.... Sanctusautem sui propositi meuior, Prailia vibratis intentant cominus hastis,
sociato sibi quodani Praesule, Deodato nomine, Arduus excusso quorum convitia telo
a Curia discessit. Ilivc ibi. Curia Dagoberli tunc Unus 1'ontifici, fcrdo, sic ingerit orc :

in urbe vel Mclensi vcl Trcvirensi fuil sub : Delator patria' petulans, moribundo viator,
Trevirensi aiitcm mctropoli degcbat Dcodatus Gallica tu prideni violasti sceplra, relato
Episcopm TuUcnsis, qui Romtc, ut inox dicctiir, Qui periit ca!sus, quem jure sequere , tyranno.
ConciUis hoc et sequcnti aniio habitis interfuit. 28 En Dagobertum II sitb finem aiini dclxxx
IndeVilfridus Campania3 Ducem, vocabulo Bor- suis, in suo regno, ex insidiis, gladio in in-
therium adiit, et ab eo nobiliter susccptus esl guinc merso, occisum : ctquod oliin sed miiltitm
,

sicque multiplicatis rebus ac sociis gratiosus dis- dubitando, nim ausi fitiinun asserere ; jam miilto
cessit. Ihec ibi Eadmerus. Campaniae Remensis securiores et ex certiori multo conjcclura aii-
scepiusmeminit Greijorius Turonensis, et Dro- demus pronuntiare, liitnc ipsum Dagobertiim
go seu Drocus filius Pippini Ilerstallii fuit Diix Regem, vidcri martijrcm coli Salanaci, de qiio
Campanice, scd post lempora dicli Hertlicrii. MS. Martijrologium Adonis, quod auctiim exlat
Itcr aulein Romanum Trevirii ac Metis, per di- iu monaslerio S. I.aitrentii juxta I.eodium ista
foite 13
ctam Campaniam Dagoberto Regi subjcctam, op- habet xxiii Docombris : Eodi'm die passio S. Da- Decembri
time dcducitur. goberti Regis Francorum, qui quadam die per-

qui obtenta 22 Romam

vero perveniens Wilfridus dicto gens venatum in saltu Vauronsi, plenus Spiritu
l.omx causa anno dclxxix, adductus est ad Agalhonem Pa- sancto, in loco qui dicitur Scortias, tribus mil-
pam, in cujus ac plurimorum Episcoporum pra;- liaribus distante a fisco Sataniaco, in quo ipse
sentia causa ejus est venlilata. Fitit id Coiici- morabatur, afiliolo suo, nomine Joanne, x Ka-
lium menseOctobri, in qiiofuerunt Episcopi xvi, lendas .lanuarii niartyrizatus est, ct ab Angelis
Presbyteri xxxv Malmesburicnsis appellat Con-
; deportatus estad societatcm Martyrum. IIiic ibi.

cilium quinquaginta tam Episcoporum quam Ab- Ac priiiio locus civdi accomiiiodatus assignatur
batum. Iluicab initio m(er/'H;( Deodatus Episco- in ejus ccr/iio Scortias, in Saltu Vaurensi, prope
pus Tullensis, ac ileindc admissusS. Wilfridus, S.itaniaoum sive .Salhanacum aut Stenajuni, vul- et euin qui
Mttrtijr co-
universorum judicio, Episcopatu diguus esse go Slenay, itrbcm ctiainnum iiinnitam citin arce, litur Satfia
comprubatusest. Missus tiinc m Angliam Joan- ail .Mosam Ituvium, in qita proptcr bclla cum naci

nes Abbas moitasterii S. Martini, et citatus Theo- Theoderico Regc, videtur etiam subindc moratus;
dorus Archiepiscopits Cantuariensis, ut cum suis ibique inlcr vcnauduin ex insidiis a .loanne fi-

ConcUio Romtc cclcbrundo inlcrcssct ciijus ad- ; liolo ad id ab aliis coiiducto, cuin de illo mino-
eum ibian. ventitm diu cxpcclalum fuisse indicalur in cjii- rein pcrfidiw suspicionem liabcret, ijladio in
680 Conci- stola Agathonis Papie et cxxv Episcoporum, inguine merso, inlcremptus: cumqueileindemi-
lio 150 E]ii-
inserla actioni quartic Concilii OEcumciiici raculis clarerct, inter Marlyres cultuni Eccle-
scoporum
inlerfuisset. Constantinopolilani. Fuit uulcw habitum Roimv siaslicum obliniiissc. Dics passionis habctur xx-
Conciliuin in irslate anni dclxxx undc tunli- , III Decembris, lino in vita cjusdcm apud Alexan-
tas Missorum Coiistantinopolim excusatur quo : drnin Ifiltliemium, pr.eceporuiit Episcopi per
isti vcncrant die x i\ovcmbris; el mox die xviii singulos aniios oelebrari solonnilor diem marty-
discessum est Illaclicrnas, cwptiiinquc Conciliuin rii X Kalondas .laiuiarii; ol celebratur alacritor iSeptembris.
OEcumenicum. At Romtv in Concilio inler ccu- a circummanontilius fidelibus Christianis. At di-
tum viginti quinque Episcopos scdit quadragc- ctits Willliemius advcrtit jam celebrari iv No-
simus noiius Adeodatus Episcopus I.eucorum nas Septombris Sathanaoi, Longwici et in tota

supra Deodatns Episcopus Tullensis ct qitin- , dioecesi Voiodunensi, et varias illi dicatas esso
qiiagesimus Wilfridus insulw Britannia' Lega- ecclesias. Forlassis ob uliquam corporis reliquia-
lus. Apostolico igitur, inquit Eiidmerus et rumve elcvatioiicm, cujus distinctior memoria
Synodali decreto in Episcopatum rcstitutus Wil- non supcrsit.
Angliam venieiidi repctiit.
fridus, iter 2.T llivc sunt tempora dc qnibits in Ilistoria
27 Ecceaulcm, extra quam putabatur, latro- jussu Childcbrandi .scrijita et Frcdcgario aniiexa
num manus ad interficiendumparata, viro Do- cap. 97 i.ita lcijunlur : In Austria, mortuo Wl-
Jprilis T. III. 5 foaldo
 ;

EXEGESIS PR^LIMINARIS AD TOMUM III

AUCTOBR i;. rein Mnjoris-Domus suscei>it ijener ejiis Hertlia- Cippinm

1
foaldo Duco,ManinusDiix el Pippinus, [iliusAn-
Eotlfm fcm-
art. C87
sigisili quoiulam rranci noliilis, (l(inii::aliantur. rius, liomo lcvis ct sitorum contcmiitor. Coittra pr.ttto victor
jiore 1'iflettiy

Stgfbrrtus Dcfuiiclis Hcgibns, comniissis invicem Piincipi- (jucin vicissim Franci Piitiiinum coneitarunt.
fitius ot^iisse. Vommotis crgo exercitibus, anito dc.lxxxvii
bus, Ebroiiio Martino at(pie Pippinn, adversus
Theodericum Kcgcni cxcilaiitur ail bclliiin. Iliir commissum est i/rielium Tc.itrieianuin, iuter

ibi iihi inlcr defitni tos Itcijc.i arbilramnr ccnscri Quintinopoliin et 1'eronam, iii (ino victi fittja-

(lirliiii) Vatjobcrlnm ejustiite /itium Sigcbcrtum, titjnc fitcrunt Rcx Theodericus et Berlharins
forsnn. cniii inleqrn Auslrasia esset iialri snl- Major-Doinus, qiti dein ab adidatoribtis falsis
jccla, in Hcgem roroiialuin, nti aitbi latiits ainicis intcrfeclus est : et Hiiipinns victor Ma-
iliximns ; sciHcet Sigebcitiim Dagobcrti Regis jni-atuin Domns reijitc cxercttit in nniiicrsa l'ran-

ex Machthilda Saxonum Ducissa filiuni S. Ar- cia, cjitsque tribus reqnis, sciliect Aiistrasia',

bogasti orationibus a mortuis suscitatum: cmn- Neuslriiu el llurijimtittv, cl ab Itoc anno dclxxx- annns Prin-
apnliis in-
dcmiiiie viilcri cssc. (pii in Vila S. Aldetjundis VII et mciise Jitnio, initium sutnunt anni vigiuti clioal :

anliijuiorc llex appclUilnr, snb qiio ct S. Atlcl- seiitem ejits 1'rinciiiatns, finicndi cum obitu ejus
triidc corjms diclic .Mdcijnndis Malbodium fitit ad anitiim dc.cxiv. Piiiiiintis itjitiir viclorin sitam
translatum. Consulc dicta in Exegesi JI praiti- Aii.^^trasiam rcversiis, bella multa cum Saxoni
minari anlc lomum Marliinum. 24 efi.i. hus, et maxime Ratbodo Frisionum Rege
cuiii

fortitor gessit ; et , Paulus Diaconus

nti liahct

C.APUTIV. lib. 6 llistoritv Lonijobardorum cap. 37, et tes-

Tempora Theodcrici Regis cjusque filiorum te Beda lib. 5 cap. 1 1 citcriorcm Fresiam, ex- S. Willebror-
tlllltl excipit
et ncpotis Dagobcrti Hujus successo- III. pulso iiido Radbodo Rege, cepit. ///hc SS. VVil-

rescxChildericoet Dagobcrfo 11 Regibus. librordus, Svitbertus cl eorum socii, in Frisia

non admissi, divertentes ad Pippiiium Ducera
Stil)

flerico
T/iro-
Hcre
H
ti
isce
II
de regno, nece, et veneratione Dagober-
relatis, ad Tbeodericum ejits patruelcm
Francorum, grataiiter ab illo suscepti sunt
qu(c latiiis expitcamus ad Kalendas Martii iii
:

regrcdimur, post ctedem Cbilderici fratris in Vita S, Sviberti, iibi § 6 pielatcin Pippiiii dedii-
Regem Neustrio' et Burgitnditc, ut iliximits cimus, nstendimiisque ab eo Plectrudem num-
tl litmiim anno dclxxv assumptnm,
Mnjore-Do-
lluic .Mnjor-Domus quam divortio separatam fuisse. Ilisce addi po-
miis, adlttcsit Ebroinus, cujusmarltinationc S. Lco- tcst cliarta muni/iccntiic erija tumulnin S. Ar-
degarius captus est , etocitlisevulsis apnd Waij- nitlphi avi sui, signutain x Kalendas Martii auQO
meriiin DitceinCampanitv adscrvattis sed ab : XII, regni Doiiini"TheodericiRegis, cujus prima
eo ad Ebroinum, in Neustriain fttgientem, ab- verba sunt, Ego Pippinus ct uxor mea Plectrudis
ductus. in quodain monasterio pcr aniins circi- cogitantes de salule nostra etc. Reliqua possunt
ter duos latuit, usqiie ad annum dclxxviii, legi apitd Meurissium Madattrensem Episcopum
quando lingua etiam exeeta traditus esl S, in Ilistoria Episroporitin Metcnsiuin lib. 2 cap.
ffaningo ; in citjus monaslcrio Fiscano pcr 29. .\nnus is erat Cliristi dclxxxviii, cum jam
bicnniitm ferc in Dei landibus resedit, usque ad tuin Theolericus Rex trium regnorum innnarcha
S. Leodeija- aitnnm dclxxx, qtto capite plexus cst ilie se- haberetur, sicut Pippiniis in eisdem Major-Do-
riiis ait. iJSO T/ieoiIericus
occiditur.
ciinda Octobris, iiti lcgilnr in gemina vitic ejus inus erat. Pltira his similia dedimus Ith. 3 Da- regnat non
historia. exarte descripla tib auclorihus cotcvis, gnbertinn cap. 2. Ilic autetn Rex Tlteodericus annos 14

quibus lianc tcmporum corrcctinitcm aptare me- pluribus rcgnavit annis quam quatuordecira,
mineris. At Dagoberto II sub anni DCi.xxx /iitcin praut supra cx Uistoria jussu Cliildebrandi
occiso, non continuo poluit Tlieodcricus Austra- scripta et Fredegurio annexa diximus haberi in
siam oblincrc , scd Pippiiius Ilerslalliusct Dux omnibus codicihus imprcssis, etiam apiid ,in-
Etiroino Martinus adversus Theodericum Rcgcm exci- dream dii Chcsne testantcm se usum antiqitis-
,

sticceitt;
Wariiilo
tanliirad bclluni, anno dclxxxi, qnando perQ- simo codice MS. Alexandri Petavii, postea ad
ati C.^l de Martinus cum sociis ab Ebroino iiiterfcctus Screnissimam Chrisliuam Iteijinam Sueciw trans-
est sed non diu post Ebroinus paMias luit, ab
: lato, iu qtin tamcn nos poslmodtim reperimus
seil n.
Ermenfrido confossus, uti plurilnts in histnria annos Itegni ejiis trihui .septenidecim e( hoe po- ; oblt itn 092
jussu Cbildehrandi scripta Itabetitr cap. 97 et sito calculn statuimus Theodcricum obiisse sub aut seg.

98, ex qitoet setpienti capite sequentta cnnstant. /incm anni Dcxcii aut initium scqiientis.
In loeiim erijn Ebroini sitccessit Warado, sive 27 Quic ejits uxor fuerit disputant auetores.
Waratto, in Neustria .Vajor-Doinus, inter nitcm Anongmus ftbultilor de geslis Francnrum Chlo-
et Pippinum pax aUqtia dittis ohsidibits /irinuta thildeni nppcUat. In epitapliiu, quodin monas-
esl. Postca Warato a C,islemarn /ilio siipplanta terioS. Vedasti Atrebati ipsi ac marito positum
tur, sed en uou diu in vita persistcnte, pater legitvr, vncalur Doda. itrimque sane auctori-
priorein dignitalem reccpit. Tuiie S. Audoentis tas cxigiia. Nam qitam falso isle se Itegihus his-
ut sinccrtv et paci/icic concordiic auctor cssct ce sijnclirounm /inijit ; tam certo prvcdicltim epi-
Coloniam prnfcrlns, ac pace stabilila ad Itegcin tapliinm tempnris cst rnulto recentioris, cl cnin-
S Aiitloetius
Theodcricum ct n'aiadnncm anno iiclxxxiii re-
ol>ll an. G83.
ponitnr nrto versihiis Lcoitinis, oh in.signes he-
grcs.\its, in vtlla rcijia Chjpiaco pmpe Parisins mistichiorum rgtltmos adco cxcellcntibus, iit
mnrtuus esl. Ilunc anno dcxl diximtis xiv .Maji post tvtalem Leniiii, Regtilaris antc annos (piiii-
Episcopum ordinatuin, rexisso Ecclesiani
'
^ Roto-
-
.
. .
gcntos in monnstcrio S. Victnris prnpe Parisios
ni.igcnscni amios tics ct triginta, nicnscs trcs, Canonici, exaratum fuisse merito renseat le
et
dies decem, ac nonasenariuin migrasse ad Cliri- Cniiite. Pntcsttamcn utruinqtie nnmcn duurum
stuni, sub die noiio Kalendarum Scptembriuni, surccssivc eonjugum fuissc; nec refert ex utra
s«'exxiv Attiju.sti.ertjn jam dicto anito dci.xxxiii. /ilios nalos dicaiuns, inndn cns quisuccesserc fa-
26 Mortuo anno scquenti Waradoue, hano- teamur in nbilu patiis fuisse parvulos.

28
 : : :

DIATRIBAM DAOOBERTINAM INNOA^ANS.

27 iSam, ul lcgilur iii rlicla llisloria jitxnu Domus clegerunt, et Carolus .Martcllus a Plec- ALCTOBB C. (I.

Clthdoveus
Cliililebraiuli scripta ca/i. 101, inorliio Theoclo- truilo sub custodia (lctentus, liberatus est.
parviilits
rico ,
Clilotlovouni fjus liliuui IVitvn.cM clc- 29 liodem tomijore Diigobertus Rex obiit re-
et Da^obertus
gerunl in rcgnuui. Non \iost nuilto.s vero iinuos gnaviti|ue annosquinquc. Ila riialn lli^itoriaChil-
III anno 715.
[jrEediitus Rc\ (Ihloilovcus y'gi'otiins niortuus dcbrniulina cl alia Chronirn, in qitibwi rlicitur
est. Rcguiivit auteni annos quatuor. (Jbservei mortlius aiino nr.r.xv, alque itn in Chronico brevu-
Chlodovcum ab
lector aurlore cowm non piu'- siino ex .ffS. Tiliano Irartitur regnasse annos iv,
vum, sed parvulum njipcUnri, et non mullis an- obiisse in quiuto. /HC/iroiiico fo)i(aiie//r^».s! ca/^
nis aiite obiluin patris naliini. Aiinos etinin re- (> suminaliin intlicalur donatio, f/im Dagobertus
rjni qiialuor passim liistoriri ailiniltiint. .iilililiir Rcx junior Bcniguo Abbati largitus ost quartam
in .)[S. Tiliano upurlChesiucitm : Obiitin ijuiiito, partem de Ariauuo foi-estc, anno quiuto regni sui
aileorjue anno Cliristi Dexr.vii. De co in Aiiiia suggeroute Theobiddo majori-domus regia) cu-
libus Mclensibus isla /ejuiidjr : Theoderico jus ihnationis diploma, licct yninime rjeiiuinum,
mortuo, filius ejus l>.\nvuLcs, nomino Chlodo- qiioad chroiwlogiam tnmcn rcctissimc proccdit,
vcus, a Pippino ordinatur in Regem, qui duin dum cditum dicilur a pra^fato Rege Dagoberto
quartum iu rcgno oomplcsset innoccntem vi- ,
amio Incarnatinuis Dominica! dccxv, Indictione
tam linivit. Exlanl cf^rjics Rcipiin francorum XIII, quinto Iduuin Juniarum die Dominica; ct

a Jacobo ilc llie Chalcorjrnpho ex inonuincntis mox additur. Eoilcra anno ipse Dogobcrtus Rcx
sejjulcralibus, nliisque cimcliis rcrjiis collecta ex morluus est congruunt cnim oplime characte-
;

mri insculptn, in qiiibus diclus Chlodoreus lllct rcs, sciliccl cgcliis SoUs xxiv cl lillcra Domini-
juvencuhis,
gazophijlacio Itcqis cxhibctur fnrinosa facic in- f«/'.v F. Dixi lamcn minime genuinum fiiisse iillimu.% in
linea Tfieo-
.ilar adolcsccntuli oclo aut suminuin dcccm an- quod chronicic aiirlor priv ociilis habuil, qiiin
derici Heqis:
norum, cum corona rcgia cnpili imposita. Quod ex co funrli donati /incs omiics accuratiin qiiam
argumenliim aliis adjnnclum aliquod saltem pro Merovingicorum Itegum consucludine desi-
pondus addit. gnavit, et temporis notas illis nequaqiiam usila-
28 Sed esto in morte atligeril annum rctalis tas expressit. Qiiod autcm in Chronico S. Petri-
rluodccimnm, tum frater ejus junior et regni vivi dicalur Dagobertus Rex junior qui regna-
hrvres Childebertus potcsl censcri habuissc annos vit in Francia annis quinque, obiissew Kal. Fe-
letalis decem : De cujus rcgno et obituin dicla bruarii, perpcrain ad hitnc trnnslntum cst a Da-

Itjtjtts fiiiter
Historia Childebrandinn ista lerjuntur : Grimoal- goberlo I, lali dic defiincto. Qua rvtate obierit

CliildeOeytus dus filius Pippini cum Childobcrto Rege Major- ultiinus, nemo quidem definite cxpressit; injam
regnat usque Mor- dicto lamen FoiitnncUensi chronico rap. 7, pro
Domus palatii super Francos clectus est...
ad an. 711
tuus est Childebcrtus Rex et sepultns Cauciaci anno regni sui primo, appellatur Dagobcrtus
in basilica S. Stephaui Miirtyris. Regnavit autem juvenculus Rex ileinqiie in Vila Bcnigni .ibba
;

annos trcdecim. In Chronico Medardensi mor- tis toin. 3 Snncloriim Ordinis Jlcnediclini parte

1 paq. 443. I.iquet etiain ex supra diclis, quod

tuus tradilur xviii Kalendas Jlaji feria iii Pas-
paler rvtatis rinno xvi, duxisset uxo-
chae, ubi fncili librariorum crrore fcria ii legi- licet ejiis,

rcm; lamcn hic illius obilu non potuerit

tur. Esl is annus nr.cxi, (juo Cltihlcberlum e filius

vita decessisse referunt Annales Metenscs, et fuisse nisi juvenculus, oclo circiter annorum
variiAnnalcs breviores, lomo iHi.florire Fran- arleoquc anno regni sui quinto debuerit adhuc

corumex divcrsis MSS.ab eodem Chesnivoviil- cadebs imo impubcsobiisse.

30 Profecto ci lilius obvenisset quanlurn- ™i si proies
gati. Annos is tum ivtalis haliuisse videlur cir- si
) fittsset, more
*
r . n1 • •
;

citer viginli Ircs, cl diicta uxorc rcliquil /iliuin cumriuc parvus, Iiic fuisset a Proceribus regni \„„j„^i„„
qucm a Pippino in Rerjem subliinatus, morc scmpcr apiid privce- succcssissei
fllium relht- regni hrvredcm Dagobertum III,

qvens DitqO'
solita pietatc iii Rcgcm ordinatum anno dcixi dcntes Iteges obscrvato. Itn Sigehertol Rege Au-
bertum Ilt mortuo, Childcbertum ejus filium,
referunt Annalcs Mctenscs. Tum Griinoaldo strasiorum
vix lustro «tatis niio peracto, die Natalis Domi-
moi-tuo, Theudoaldus Olius ojus parvulus Major-
Domus ctfectus cst cl rcijnante Dagoberlo Prin-
;
nici regnare coepisse, lestnlur Grerjorius Turo-
Pippinus, e morbo decumbeus, S. N\ illi- nensis lib. cap. i, qiiamvis Ires Iterjes ejuspa-
.'i
ceps
pra^dio donat, atquo ut iu ne- trui potuissenl sibi regimeii assuinere. Ita ctiam
brordum Suestra
Chilperico mortuu subrmintus esl cjiis liliits Chlo-
potuin, Grimoaldi et Drogonis flliorum, sit tu-
tliarius II, liccl seliiin iiuatuor mcnsibus natiim
tela cavot. Cum autom proplcr morbi magnitu-
Plectrudi asscrat idcm 1 cap. 7,
Turoncnsis lib. et rciji-
dincm subuotaio uon potuisset ipse,
mcn iioluisscnt assumcrc Gunthramniis palritits
conjugi dat iicgotium ut ipsa doiiationem sub-
cl Childebcrtits patrucUs. Privtcrca Dagoberlits I
scribendo corroborct. En I'Ieclrudis,uli scmpcr,
siio Siijcberto, rvtalis aniio sccundo, Iradidit
ita ad cxtrcinum siiiriluin colinbiliiiis sito iiinri- liliii

.\uUa clinin Carolo .MarlcIIo, sed IUiis Ori- rcqiiuin Austrasioriiin, cl Chlodovco II altcri li-
to.
/(osi(cces.vi( jnvciicnlus Chlotliaiius 111, in rcijiio
moaldi ct Drogonis lutrla coiiimissa. In pace
^ciislriiv el llurguiidiiv, ct fralri cjiis Childcri-
dein obiit Pippinus Princeps inmo dccxiv. xvii
co,cliam parvido, dnliiincst rcgniim .iuslrasiiv.
sub fioc Pip-
Kalendas Januarii. Roxit autem po|iulum Fraii-
/)ciH'7»cChludoveuslllparvulus(7cc(Hve.v(i« Itc-
pinns anno coruui aiinis xxvii et inensibns sex. lln Annalcs
714 niortlur
iisriuc con.icnliunt Annalcs Fiildciises ijcm, juvcuculus Dagobcrtus 111, de qiio
iili cl
Metenses,
ma- jam egimus. crgo si liliiis fiiisset. ciim Ite-
Ilitic
et passim alii. Post obituin cjus Ploctrudis
rjcm Proccrcs crcussent, eliain piirvulum ct jn-
trona suo consilio atquo rcgimiuc omnia facic-
bat sed Thoudoaldus nliis TlicobaUlus, adhuc
:
venculum, iino ct si vix /hvOioii wlatis uiium
giibornare pcreijisscl, aitl quatuur l.inliiin mciiscs nalus fiiis-
pucr, minime tantum roguum digiic
intrrim Prorcrcs tulclnm rjits el re-
ct ipsi
pra)valebat.//i)ic Fraiici .\cusirasi ciim Iturgun- set :

Raginfridum Jlajorem- ijimen ^custriw atqitc Uiirgiinditv. cum Itcijina

dis cjus jiigo excwiso,
6 malrc
Aprili.i T. III.
 :,

EXEGESIS PR^LIMINARIS AD TOMUM III

malre ct Knijanfrido Majnrc-Donius, sttsceiiis- strasios et Martelltim tjessit, ab lioc

Cnrohim
a Caiiih
AUCTOnE 0. 11
sciit. Cum iijilur itl facliiiii iion sil. ojiorlct iil dcvictus Vinciaci iii pago Canieraceusi, die Do- Mitrlcllo ile-
vlcliis,
fatcamiir in Dngiilicrlo III CTtincltim fnixsc slir- niinica in Quadragesinia, xii Kalendas Aprilis,
pcm Tlieoikrici : cl qitiu cx Tlicotlcrici frolrc anno nccxvii. Contrn //HiicCaroliis in Auslrasia
majore Cliiltlcrico, snjKrcrat Cliiljicricns, iilco aniio nccxviii Clilotliarium Rcgeni opposuit, po-
Ininc, tamtiuam snntjuinc proxinmin e moiias- , tiusnomine qiiam poteslate. (Jntvritur, qiio palre
terio educlum ut rctinum capcsccrcl. iialiim l.c Coiitte, ncscio qutc postcrinrum itjno-
'!

el coitfra ctim
scd ca (h'/ici-
31 Huic aiijnincnto infirmando mirum csl ta scripta scquens, vtill Theoderiei filitim fiiis- Clilolliarius

eiitc iL^sjiin- olijici nli le Coiiilc Oaijohcrtum II ct jnm dictiim sc : .icd coittra id redit argtimentum, iitiod su- 4 cieatus.

p/us a .\cii-
Cliilpcricum, nctiuatiunm immcdinlc sujfectos pra niilitavit contra filiuin Datjoberto III male
sfnis csl
C/n/fictictis, pnrcnttliusi : (Juitl cniin in liis actnm lcijilimc nc Iribntnm. Sicut ctiim co privlcrilo non fuisset
mnrc majortnn f Dagolicrtuin lulnr Grimnaldus Hcx constitutus Chiliicrictis , soltim ex Tlieode-
amandavit in llilicruiam mox alqtic abiit S Si- ricifralre nnHts, sic ncc fnissct Itex constituen-
iicbcrtuxjmtcr. rel piiuln antc: ct sparsa mortis dus, moricnte quamvis nbsqne lilicris Dagobcrto,
cjus fama filiuni stiiiin Pseudo-Cliildcberlum si patruus ei fuissct Clilolarius prirmcmoralus
snbstituil, id \e fticcrc dictilans ex suprema Ite- ntlcoqtie retjitc succcssioni prnpinqttior Quid .

tjis deftincii volunlatc. Nnn tulcrtint quidem rci iijitur '! Ccnsemtis potius Dngoberli II filitim fuis-
intliijnilalem Francici proccres : sed rcro lieredc se: quein co juslins potncrit Carnlns Itctjem of-
amisso, ijuid faccre polerant qtiam pro-
trtjiiius fcrre .iustrnsiis , contra Neustrios ct Chilperi-
ximiini atjnatnm in reijnum evclierc nccmiruiii '!
ciiin , qiin tcqtdns ridchalur ut , saltcm post
si linc jani
paci/ice rcijnante, non stntim sc com- mortein Thcodcrici, ct lotam illiiis stirjiein ex-
morcrinl nd famain Daijoberti cx Uibernia post tinclani, .iustrnsitr rcgnum, Dngoberto II ttna
unnns Ires rctjrcssi, alqtte a mtitrc siin qiitc Cliil- citmrilapcr itcfas ablalttin. alicui filiorum cjus
dericum reccperal facilc per.siiasi ut tantispcr reddcrettir, potius qiinin ftlin Childerici Cliilpe-
licrctlitutis aliqun partc conlenlus viverct in pro- rico : nam Childericus, licet ip.w quoqtie rex
vinciis Adrhenanis. Qnid tiutcin Cltilpcricus ? Hic Austrasioriim fttcral tamen soluin factum , id
Cliilderico palrc, matrc, ac fratrc Darjobcrto oc- crat propler fnmnm spnrsam de Dagoberli exitl-
cisis, iie ct ipsc pariler occidcrcliir citin illis, ab anlis mnrte, quein ubi vivere compertum est et
ariasuaS. Ilatliilde abditus in ctcnoliio, ibi intcr
Childerictis occisus. in paterni jurissolidam in-
monastcrii piicriis tamijnnm nniis cnrtitn dclituil
teijrainquc posscssioncm .iustrnsii sitsccperant
et servatns fuit. Ilaquc quiimvis illi. mnrlnis
qiii sic eiiiin hnncslissimus Cnrolo esse potitit prcetex-
sibt fiicraitl siihstitnti, tandcm rcccpti siint in lus reptidiandi Cltilpcricum. Sed Brevis Chlo-
debituin sibi retjnnm: cortim taiiicn mcmnria us- tliario httic vita in regno fitit, siquidein eodem
qiie apud posteros obscurnln ftiit, ut al-
atleo
quo evectus est anno obitt : nec diu post, anno
teruin oinnino regiiasse sciverit neino,
doitec id Dccxx etiam Chilpericus cxcessit, in qito
scilicet
priniiis cijn in Diatriba
demonstrasscm tiUerttm :
lincam Clilodonci II funditus extinctam arhi-
Childerico patre natiim fuissc ignoraverint dili-
trnmur.
ijentissimi alii Francicariim rcrum scriplores 33 Rcgein igitur, cx retjia stirpe, et sceptro
Sirmoniltis, du Cltesnc, Petaviiis aliiqne tlonec proximum, Francis volenlibus
confugicndum ;
td receiiter cx diplnmalis apparitit.
Tale qiiid necessario ad poslcros, si qui craiil, Siije-
fttit
Theodcrico tdtimn iiceidisse, si fiiit lilius Dago- hcrli Itegis, eodcm qtio Chlodovtcus II pulre,
herli III, quo Hls moltuls
palri morttio statini suc-
mitttis
scilicct Dagoberto I nati ex cttjus filio Dago- :
Theoderictts
cederet, oslendat nccesse est, qui diiorum pcr bcrto II videtiir, snperfiiisse ftlitis nlitts, tcqne Rcx facttts
viin atiltnctum Inlenlitim cxempli canlra nos tiii- aiitto 8'^0 /lllus
prtfmcinuitttus Chlutharius aptid Aiistrasios, Daijobcrli II,
tiir; ut hnbetilur simililutlo.
Dtim niitcm nihil eiiutrittts, tpiein non Neuslrii aut Ilurgtmdi ele-
ejusmodi probntur nec probnri jiotcsl, aiti'acter
tjerttnt, sed Curolus MartcUus Retjcm fccil, sicut
nffirmn, qnod defieienle ctim Oiitjoberlolll slirpc tintc Chliilhitrinin. Dc eo ita Annalcs Fiildenses :
uc liitea Tlicoderici, pioiiinquiur tiliquis ad jits Anno Dccxx inortuo Hilprico, Cailus Teotricum
succcssinnis tpiam cssct Tlicoilcricus
IV qun-sitits iiiSedeni regiii constituil. Ilistoria Cltildebran-
titventusfjtie fucrit, scilicct
prtemcmnraltis Cltil- dinu cap. 107, Chilperico mortuo, Theodericuni
pericus biijusnnminis II, Tltcoderici III cx fra- Regem statuerunt, qui nunc lcciim solii regalis
tre Cliilderico iiepns: qui
ne cnin patre, malre obtinet, et aiinos vit» simul praestolatur, pruut
ac fratre aute aniios qtiadraijinta
occidcrelur, ea in 3IS. Itcijinie Suecitc leguntttr et innx atl- :
ab avin S. Hnthilde in monasterio
ex stirpe
Calcnsi per dunturbcllu Carnli, nnn cuntru Thcodericum Re-
cam constrticlo, occullutus, in Clericuin
CMlilcrtci, altun- tjcin {qiiem a se consiitnlum dcfcndebat) sed
con-
sus, et miitatn nominc Daniel appcllnttis, intcr tra Rtiijunfritlttm ct Acustrios, Eudunem cl Atpti-
monachos tamqtium moitachtis vixerat et udnlc- tunus: ct, Francicis variis scriptoribns fides
si
verat. Ilunc ertjo Franci
Aeii.strasii cl Iltirtjiindi esset liabenda, contra cvucatos in Oullias Sara-
iiiIU'gciii, ciipitis Ciraaiie civsceiite, olcgeruiU, cenus. qitos aniio nrcxxvi Caroltts prustravil :
alque Cliilpeiinum iiuiRupiuuut.
Iltijtis plnrima anito seqticiili liurgundinin pclcns lAigiitttittm et
extant diphmata, in iptibus
aiinoscunlur proa- cirilutes rcliquas sutc ditioni siibegit
vus Dagoljeitiis 1, avus Cblocioveus ac post- :

II, geuilor inodiim Eutlunc mnrttio, Aquilaiiitc provinciam

Cbildencus, avunculi, id cst iialriii,
Clilolarius sun ditioue recepit. Qutc aliaiptc cjtis citcomia
111 et Theodciicus
etiam III, ccnsobrini sive celebrantur iu siepiiis citatis .\iinulibus. Interim
patriielcs CIiUmIovcus 111
Cliildebcrtus III, el de- Tlieodericiis Rcx confirmavil varias monasteriis
cessorDiigoberluslll.
et ecclesiis donalinncs factas , ac tandcm anno
32 llic erijn Itex Chilperictts ctiin
Itaiinnfrido reijni xvii, Cltristi nccxxxvii vivere dcsiil.
Majore-Dotniis cuntiuua feie bella De
contra Au- ejus genilore qmesilum a variis : et qttia Dago-
berti
 ,

EXEGESIS PR^LIMINARIS AD TOMUM (II. xv

berti junioris censebalur (ilius, ncque atjnosce- cnutnto, pe, scriplorem istum aljicta sint cjus
mortuus an. ArOTORH C. II.

737.
renlur nisi duo Regcs Datpbcrti, conlinuo abs- succcssori.
que ulla letatis congrncntia considcrata, conclu- 3.) Obiit hic anno Dccwwn, et Carolus Mar- nortuoca-
quem ">'" Marieilo,
sum esl esse Dagohcrti ultimi lilium : tellus per reliquiim vitiv tcmptts absquc ullo Ite-
ostendimus supra ciclilicm ct impiilierem mor- ijc imperavil, itsque ad mensem Oclobrem anni
tuum esse. Debelmnt illi animadrerlisse ijuod Dccxi.i quo 1'arisiis morliius est, et apittl S. Dio-
inter Dagobertum III ct hunc Tlieoilcricum Cliil- nysium sepitltns cui monaslerio, xvii Scptem-
:

perictis solum quinqiie annos retfnaeit ac proin- ; trisanno quinto post defunctum Theodericum
de, si aliqiianto scnior /inqcrctur Dagobcrtus, P.egem, privilcgium indulsisse credilur, qiiod
et ab eo progcnitus Theodcricus planc piter cl ; recitat Diiublelius pag 690. Vnde [si ipsum ge-
juvencithis rciinnm liic adeptus fuisset, qitod nuiniim ac siiiccrum est de qtto merito ainbi- ,

lumen antiqiiorum nullns dixit, neqite dicere gimus) consequeretur Theoilerieum anlc mcdium
potiiit, si rcra sunt quif de ijrandi lilii Cltilde- Septembrem anni Dccxxxvii e vita deecssisse.
riri ivtatc qiiando nnno dccliv ipsc liliitm adul- Celeritm noinen Cartdi Marlelli, eni turpissimam
tum hiibcns attonsits in moniicliun csl, dixerunt teternivdamnalionis nolam aljinxeratit aliqui,
auclores infra nominandi. tirundiori qiioque ejus- vindicavimns \\ Febriiarii ad yitam S- Fttehe-
dem TiieoJorici ivlati conftrmandtr crcdidimus rii Fpiscniii Aureiianensis^. :!, .1 et o. I'ost ejus
aliijuando su[l'raijari siijillitm qitod ex Saniitonij- aulciti obiliim lilii ejns Carolomannus et l'ippinus,

siano archivio cjlitbcl prircitatus de llic, fron- sub obtentu Majordomatus, totius Francias re-
le aileo ritgnsa et specie tam virili, ut ipsiits gnum suseipiuntet interse dividuut. Ila Annales
Daijoberti non filius sed patcr aut etiam avtts Fulilcnses. Ab his, dominalionem sitam regii no-
censeri tlcbeat giti ibi re privsentatur . Vcrum minis umbra palitttntla ratis, sitb iuitium anni
ctim animadrerti quotl inler Sandionijsiaiia di- nccxi.iii assumptus in liegem fnit Cliildcricus

plomata apitd Doubletium nullnin ullinii Tlieo- ciijus annum sceunditm die vi .Varlii conveni.s.se

derici sit diplnma, sed ejus dumtaxat qui vere in annum dccxliv traditur in Concilio Suessio-
Dagoberti pueri avits fitit, pro anno rcgnicjus vi nensi tiinc liabito. Patrem Childerici Rcgis novis-
id est Cltristi ne.L\\\ vereri cicpi, ne cjusdem
: simi cx geiiere Merovingoruui fuisse Theoderi-
^^^
quoque sit ipsnm sitjilliim potiits quum poslremi: cinu Regeiii ulfirmalur cap. 8 Clironiei Fonta- ciiitiirricus
Theottorici
eumqite illitd refcrul meitus, qitam ]'edastina ncllensis , iii fita S . Ilngoiits Arrhicpiscopi
fllius anno
monumcnta ttna cum epilaphio circa seculum Rolomagensis, a nobis illusirata ad diem ix lilS.

XII sculpla. lloc 'ujilitrdimissoarijitDtento, cliro- Aprilis : conlirmatur iu Genealogia

et idem
tiologicis ratitmibussolis inliwreiis, nitctorumquc Francoritm, aptid Chesnaum pag. 79:!, ubi di-
de Ditgoberti pueritiu conscnsu, pcrgo negare f,- cittir, Theoderieus genuisse Hilderieiini, qui in

liumexeo iillum esse natum, aut nasci po- Sitliiomonasterio constitutus est .Sequunlttr pas- .

tuissc. sim alii ct iiovissiiite Carolus lc Cointe sitb liiiem

34 Objiciitnlur verba aucloris. qiti Gesta Ite- tomi quarli Annaititm Fcclc.siasticontin Fritn-
ijum Francoritm cdidit, et sub ftnem scribit, corum, as.serens ChiUlericum a Theoderico in obi-
tiinc ininime
Theoderieutn, Cula monaslerio enulrituin, et fl- tu relictum in tenerruna wtate. ycritin wide hane
piier.

lium Dagolierti junioris ^iui usque nunc in re-

: lenerrimam a-tatem habct ! nisi ex supposiw /;-
gmeiilo, giiod Tlieodericus fueiit lilius Dagoberti
Ifon obest gno snlisislit. Verum ea, quie ex supra eitata
ammtjtmts ultimi, qito moriente aniio vr.w seripseriil eiim
JlistvriuChildeln-anilina, Tlieoiierico virente scri-
fabttlatof de
Gestis Biijum pta, desumiintur, indubitata sunt : ethujus imi- in cunisrelictum, adcoque mtn-titum annotrlatis
tationc se etiam tunc vivere aiictor iste l'inx'it, XXII atit xxili ; ncqite putuissc liuberc lilium nisi

qucm viri eruditi iion immerito anonyinmn fa- tenerrinia^ a'tatis cum ipse morcrctur, Ex eodem
Ilitdriauus yalcsius, lib. 25 Iterum
bulatorem appcllant. Ilic omnem htxnrife et in- ftgmenlo
Ftiincicitritm. scribit Childericum, pucriim ad-
conliiienliic infamiitm a Dagoberto I in Clilo-
doveum liliuin, marilumS. Itatliildis , Iransfcrt. nioduin et vix deceiinem, nomen Regiiim csse

Cblodoveuin facit frnlres consecutum. oppono Ipcrium Ab-

\'criim Iti.sce
Jlie S. Sigeberlum et

gcrmanos et uleri.ios, ex eadem Nanthikle uutos. hatem Sithivensem, qtii ex monnmenlis .sui mo- et senex in-
trus'ts in
Dagobertum regnasse aniios
llic iradit xxxiv et nasterii Chroniron confecit ilcrtinianitm, ct Ca-
monasterium
pittilo 6 asserit, Hildericum Regem, Sknf..m in
quidcm Mouarehani in totis tribus regnis. Ilic

Austra- monacbum attonsum. in nionasterium istudS.

Theotlericum libuin Chlodovei as.seril in

regiuim elevatuin. qitod fratri eo senion Bertini in Sythieu detrusum, et a Nanthariu Ab-
sia in
Childericocontigil. Ilic Chlotariiim III soltimm- bate susceptum in nniuachuni ct sub eo, tcm- ;

nosquatttorregnasse scrips'it,cl habtiit Itactcntis poro secundic eoronatiiuiis Pippiui Regis, llil-
as.scclas plurimos, cum liice clarins conslel an- derieum monacliuni hujus EcclesKO obiisse Ilac .

colliijititr ex Cltro-
deniqne Fran- ibi. Magna elitim ejits ivtas
nos quatnordecim imperasse. Ilic
„ex cap. i:! secith 3
cos, repelilu iiiilc a Trojanis oriijine ijcnlis, per nieo Fonlanellensi ciijiis

Taiiaim lUimen palndcsqne Mwotidas ud conlinia Itencdiclino par. 2 m Vila Aifilrulft Ablmtis, a

Miibdlottc isia repctitntur : Hililericus Rex. Me-

Pannoniiiriim tleducil, ibitpte dicit icdilicits.se

Sieainbriitm, indcqitc a \'ulcntiniano Augiislo rovingorum ex genere ortus, dcpositus lonsustiue

jlnminis kabititsse. Qtitc ac innionaslericu S. Auilomari, quod dicilur Si-
pulsos in fiiiibus lihciii
thiu, trusus est. Cujus lilius, nomiiie Tbeoderi- {ilittm /ta-
omnia, licct a miiltis deineeps iraiisctipla, citm tttiit Tlieode-
clVecbis, colloca-
ciim cns, in lioe nionasterio Clericns
fabulosa jitdicel ipse le Coinle, et qitoUptot ricutn Cte-
fuit. Ilae in dicto Chronico Aiiclor tcmporc ;.;;'„„; ^^^.
eo facitint : mirum est ipsos iwn iibserrasse qitod lus
Uidovici l'ii Imperutoris scripsit. Ilcritm Mitbil- cium..
.simili prorsits pcrsonarum confiisioiic el fuliitlun-
Clerico, lon ad \ilam S. Lamberli Fpiscopi Trajeclcn-
di liceulia, eaqitte eoiiliijeriint Danieli
aviam SIS, asserit ct Cbiltlericum et Theodericum in
in moniislerio Calcnsi apud S. Hatltildem
7 monasterio
Aprilis T. III.
 .

XVI DIATRIBAM DAGOBERTINAM INNOVANS.

in mon.iclios allonsos. Qiiid nd liivc Cointiiis no Chiisli hivcxxwiJiet ilcrilis enlciitis cotijiigii
AUCTOnS G. II.
loiiw .'), qiieiii jjiojitcr subnrla licllu a nobis em- anno .\xv fucril prognatus; ita ctiam hic credi-
ptiiinnecdiim potiiimiis obtinere. libcnter vide- mus inimcrilo ncgari jidem auctorihiis cocrvis,
himus. Fortc ciiin Viilesio hiinc /iliiim Tlieode- asserenlibusamorte TheoderieiChlodoveumfuis-
ricum silent.o involvet, acdicct cliam cum illo, se pueruliini, qiieiii ctiaiii Anonymus de geslis
(^hildeiico, Meroviiiijoruin Regiini ullinio, ca^li- liegum, ciii ipsi adhibent /idcm.pmrum nuncu-
bi adolesceDlulo, circa aiini dixi.i lineni initiunive pat. Hinc porro deduximiis atatein Childeberti
iiisequentis regnuni abrogaluni, tonsoque eum fratris, cui successitDagobeilus jiivenculus, m
capite monastcrio incliisiim. Qiio egregio figinen- quo adolesccnte defeeit linea Theoderici, ct suc-
to cunclndit suam llistoriam falcsius. cessitclinea Childeiici istius fratris Chilperi-
36 lli.ice statui /Incin huic Iractatui impone- cus ; quo eliam sine prole cxtincto, siiccessit
re, ac proindc moneo leetorcm, si alia in luceiii Theodcricus a Carolo Martcllo ex .iuslrasiis as-
Chronotasis /)rodierint monuinenla, ex quihus alia judicandi sumptiis, habiius Dagoherti /ilius, seil ex stirpe
iiltimotum ratio cunslabit, sempcr forc rctrartandi locum. .'». Sigeberti plane ditcndus: qui jnm tum vir
Hegum,
.\cc dnbitaiiim, qiiin idciii libcnlcr pricstabiint senex /ilium hnbchal Childericum, ullimum lie-
Curolus lc Cointc, ct lladriaiius Valesiiis, alii- gcm creatum ,cum et liic essct maliirusatatc; ut-
qiic antiqiinrum historiarum scriilatorcs : in qiio- pote qui eliam /ilius erat satisadiiltus in Clericum
ruin fjrnliiiiii .iijnopsiin tcinporum et ivtatem /? attonsiis, anno vii rcgni cjus. I)e anno 1'ippini
lioruin Thcoderici anno ucxr.ll aut seqiieiiti iii licijein assuinpli, uccuratc cgiinus in Propy-
mortiii rcpcto. Dixiinus Clilodoveum III, /ilium ln'o aiitc toiiiuin ii .Aprilis.
ejiis, murte palris /uisse puerulum; et addii-
iii
38 l'or: o innovata in liiinc modum trium Da-
ximus tcstem cowvuin scriptorem Ilisloriic Chil- Ex illa qnx-
gohertorum ac suecessorum chronotaxi, inno- dam comguii-
dobraiidinir, dque conscnlientein Auctorcm An- vatur consequenler etium ea qiiic Majorcs-doinus liir (iica SS.
naliuiii Metcnsium. Opponit le Cointe anno 1 \'i GDlnideiii
attinct, cx quibus sccuiidiv stirpis licges jluxere.
el Brggam
num. 32, Theodericuin jiost regnura Ncustriiv lirgo sicut lain diximus II. Pippinnm dc Landis
et llurgundiiv [qund ciim anno dclxxv assecuium obiisse circa anniim nc.xi. cjusque /iliiiin Gri- :

asseriinu-^i) potuisse, uxore mox dueta. filios su- moaldum annu dclix ila qiioqiic diccndum de :

Cblodoveum aiino proximo, Cbildeber-

scipere, ejus /iliabus Sanctis Gcrlriidc ct Ilcgija: ambas
male confimi lum deinde. liespondeo, oinnino potuisse fieri scilicetmatre siia Itta, quiv niigravit post obitum
ab aliis, sine iit miix duxerit uxurem sed non con.starc qiiod
: viii aiiiio xii, orbatas fui.^^se patre anno Chrisli
catisa Chlo-
Ua fecerit aiit si fccit, quod cx ea contiinw dclii ct quuicm, quiv pntrc mo-
Gcrlrudcin i/uidem
dovanm puo- : :

non fiiisst' suscepcrit libcros: iiut si suscepit, quod hi pa- rietitc aitiqcralannos iclatis xiv, etobiit aHatis
neganfibiis,
reiiti superstites fucrint, ip.\i cjiis succcssores suic anno \xxiii die Dominica xvi Kalendas
Chloduviviis el Chililcbertus; quuruin istc xviii Aprilis, codcm qtio fraicr (jrimcaldtis anno cx-
annuruin adolescens pcireniens ad regnum, ne- cessissc, quaitdo Cijclo Luna' xiv, Solis xxiv, lit-
qiiaquam puerulus vacari potuissct. Cur aiitcin, tcra Dominicali F. Pasclta cclcbratum cst xiv
ctium jiosito lam inaluro matrimonio liherisqiie
Aprilis, ct Dominica iii Qttadruijcsimiv ctim xvii
ex eo susceptis sed privinorluis, ncgabimus post
Murtii concurrit. Corriiji nutciit dchct in Vita
genitos pucrulos succcssissc! Atimquid non liac
num. 8 libraritim .sphulma, qiiu S. iliunus, de
irtate Lcopoldtis Impcralor et Carolus dieqtio crul Sancla ohittira cuimiltiis, dicitu
II llispaniarum Ilcx, ctcinenti.s.^imtis Dominus respundissc, Hodie decinius sextus Kalendas
noster, quibus diiiturnum ac feliccin ritam
co- Aprilis cst dies, craslino aulem die... est migra-
ptosumquc postcrttatem utinain concedat Dcusl
tura : lcgcndumenim e.sHlccinius septimus Ka-
post plitres unlc se natos et morttios fratres lendas Aprilis. Ad S. Ileggum qttod spectat,
sucecsserc, ille iurcnis, istein pticriiuvtate'l
vcnit ca Nivcllum anno xxxiii post obituin B.
37 Neqtie dicas diversis uxuiihus ijcnitus hos
Gertrudis, adeoque anno Dr.xcii : aiiuo autem
et istos : fatelur cniin ipsc le Cuiiite ad au. 092 secuudo post reditttmad propria, peirectis om-
num. 2 duplex ab aliqiiibus Tbendoiici conju nibus et bene dispositis, circa monastcrii cx-
giumstatui, uuum cuiii Clilotbilde, cujus meiitio structioncin et urdinutionem per Surures , Ni-
til Fraucuvum; allenimcum l)oda,cimi
iu geslis
vella adiluclas, puta anno dcxcv exeunte mi-
quaiiirpilapbio apud Aliebatum scpultuslegitur.
gravit ad liomiuum. l'osi nun muUos vero dies
tjtiid tijiiur si prior stcrilis ftterit , idcoqite rc- vcnit ai/idcninionasterium Adula, ct interro-
ptidiata vcl sultcm absqtic lihcris
,
mortua, et ganli: quali die enit leslivitas S. Gertriidis, re-
post hune dticta IJoda parvttlos /iltos
qiiud ab au- rnarito pundclttr Quiiita hebdoinada in Quailragesima
tiquis asscr- servarit! Si parva est epiluphii uiicloritas,
parva 1'eria sexta, utiqttc anno ddxcvi hissextiH, qitando
tum hodivi' est etiain uitctoris Gcsiortim : /ieri tuinen potest littcris
nis confii- Dominicalibtis II A cijclo Ltiniv xiii,
matur ej
ut utrobiqiie vcritm divcr.wrtim el succes.sivc
dii- Sulis v, Pa.scha celehratum est xxvi Murtii et
tmjjlis ctuvtitn tixorum noinen liuhentur
Sed deintis .
festttin S. Gertrtidis in fcriam vi antc Diimini-
fiitsse unieam et lianc Chlnlhildcni uppcllatam, cam Paltmiriiin cadehat,tit niltil curriijcndum sit
ut viilt le Cointe; niliil tniiien ex
contra ait-
lioc (qitcmadmodum iiubis tintchac visum, aliter
tiqititatis consensttin scqtti, probuhit rccensin ip- tcinpuva ordinantibtis, in Vila S. Gertriidis
so Frniicia- regno ad
exemiiluni. Dnxit Ltidovictis ntiin. 19; sed iimnia apte coliivreant ct .icqttan-
XIII Itex vcneriiHdivmcmuriifanno
jincxv Aiinnin ttir, in hac innovatachronotaxi.
Mariam l'hiliiipi llispaniurum Itegis /iliain,ex
39 S .
Ileijijiv /iliiis Pippintis llerstallius, aitiio
eaque suscepit priiitoijcnittiin Liidovicum
\IV DCLxxxvii, ..ttccc.ssit
Majori-dcftiiiclo fVulfoaldo
Regem, cui omnia fcliciu cxoptaintis sicut ta- circa Driif/i)-
:
Doinus ttt dictitm in
2 cap. Ij Diatriha
mcm iiide non recte conclitderctnr Ittiitc anno
:
iih. nis fiiiQs
et in Excgesi Dngobertina ante
sctpienti a ntipttts ftiisse ijcnitttm. lomtim 3 Marlii
ctim soltim an nuin. 32,quodltic dentio voltii iiiculcatttm,
si

forte
 :

EXEGESIS PR^LIMINARIS AD TOMUM III.

fnrte in aliquo Schematix genealogici cxemplo stalliiex Carolo Martello nepotem, non tantum
non satis corrcclus essel tijpographicus error, a ADCTORE r.. 11.
confirmamus, quod in Exegesi prwcilata evi-
nobis jussus antc cditionem mulari, quo lcgilur dentibus cowvorum aurlorum testimoniis proba-
notatus annus G76. At quod in eodem Schemate vimus, ejus primum annum numeralum fuisse
Pippinijam dicli ex Plectrude conjugc filius eum qui erat Christi dccui, sed alteram epo-
Drogo, morluus arat; dicatur, non typographo cham, in anno [tcci. positam a vulgatis Chroni-
memoriw nostrw imputandum venit
sed lapsui carum auctoribus mullis, quam pulavimus ali-
quem crrorcm corrigcndum esse, monuit S. Hu- quo scnsu posse teneri, inducti quarumdam
gotiis 1'rimicerii Melensis postea Archicpiscopi monasticarum charlarum teslimoniis, omninn
Kotomagensis testamcnlum signalum anno v
, rejicimus in Proptjlao anliquario ad hujus
Dagohcrti Itcgis juvenculi seu ultimi, et illu- mensis tomum 2, ugnila fraude et suppositione
slratum ad diem ix Aprilis, uhi is avum Pip- manifesta carumdem chartarum.Si quid aliud
pinum, patrem Drogonem nominat, Ducem vero post hac occurrcrit emendationis indigum, sciat
fl Hetjem
1'iltjihium
Arnulphum suum fratrcm, nen non Pippinum ct leclor eadem qua hwc scripsimus ingemdlate
(•odefridum, quos etiam Ilugonis fratres censcnt declaraturos, quippe quiomnialio respectu posl-
plerique. Denique circa Pippinum Regem, Her- habitouni studemus veritati.
 INDEX SANCTORUM
AD IX ULTIMOS DIES APRILIS.
Religiosip exordia et peregrinationes. Victus
manuiim labore qu;vsitus 222 cap. 2 Gesta Fa-

Abdas Persa Ep. M. sub Sapore

zomcno
19 e.r

21
So-
d
biiin
Spiritii:iles
, ReateetadCastrura-Diriita224 cn/j. 3
consolationes et raptus. Obitus
22 Abiliesiis PersaEp. M. siib Sapore 19 piusi^O. 1'ars 2 Aurea verba 13. /Egidii ex
ejc ^ozomeno 21 d MSS. Cup. 1 Collationes qiias ciim Frulribus
22 AbdiesusPerta Diac. M sub Sapore 19 exSmo- habuit 228 lap. 2 Altera pars 231 cap. 3 Alia
meno 21 c dicta234fo/i 4 Dict ex soloMS. Antuerpiensi
. i

22 Abrabamius Per.-a M. sub Sapore, an Ep. Ar- 235r(i/>. oRehqiiadicta ex MS. Silesitico237.
belorum ? 19 ej-' SosomcHo 21 d Pitrs 3 Facta et consilia .•edifirativa ex MS.
22 Abrunciilus sive Aprunculu.s Ep. Trevir. Tem- el aliis. Cnp. { Prudeutia ejiis consilia 238
pus Seiiis, Sepiillura, Reliquiie variis locis 30 cap. 2 liona prophetiae, intelligentiae et sa-
22 Acpp.^-imas Persa Ep. M. sub Sapore 19 Acta pientia' 240 cap. 3 Extaliraa conteiuplationes
martyrii ex Sozomeno 20 a, Alia Auctore Si- et pius obilus 243 Pars 4 de sipnis et raira-
meone MiHapbraste 21 Cap. 1. Virlutes, ca- culis ex MS. Periisiuo. Cap. l Varise infirrai-
plivitas, interinenta conslantia 423 cap. 3 tUes curatai: mortiia suscitata, energiimena
Nova: qu;e.>tiones et tfirmenta. Inedi.i tneima- puerpera adjuta 244 et 996 d cap. 2
liberata,
lis. Marlvriuin 25. Acfa Gra;ca ex MS. Me- \ ariai sanihites atqiie eliani raors ex voto im-
liiv.vo Refjta Gitllia^ 11 petrata- 246 et 990 e. cap. 3 Moriliiindi ser-
23 Acliilleus Diac. M. Valentia; in Gallia 98. Vita vati in vivis : Alia hencficia 218 30 .'Emilia-
auctore coajvo 99 nus miles M. in Numidia 754 Vi-ione coe-
23 Adalliertus EpiscopusPrasensis Marlyr in Prus- lcsti recreatur. ex Aclis 757
sia §. 1 Tenipus vit;e et mai'tjrii. Corpus 28 Afrodisius, C;irilippus .^gapius, Eusebius, Mar-
(iucsnain delatum ad illiiil peregrinatus Otto lyres Tarsi iii l'ilicia. Cap. 1 Notitia ex an-
3 Iinp. 176. §. 2 Acta vitae et martyrii du- tiquis Martyrologiii; 573 cnp. 2 Qua ralioue
pliiia edita ali,i varia indicata 167 §.3
: sint urhi Bilerreu-i in G.illiaadscripli 574 cnp.
llidinuiai variis in templis, menioria in sacris 3 lideiii Hi:;p;mia? nuper ail.-cripti et Olficio

Fastis 179 et 999 f Vita anctore motiactto Ecclesiastico honorati 575

Coxvo. Ciiii. 1 Ortus, educ:itio, stinlii Magile- 22 Agas Per^a Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozmneiio
burgi peracta. Reditiis Pragam. 180 cap. 2 21 d
Epiacopalis digiiitas : exercitia virtiitum 182 30 Agapius Ep. M. in Numidi;i ex Actis et Martij-
fu/i.3 Iler Rouiam, Casiniim et od S. Nilura. rolugtis 574
Moniistiea vita Roniaj. Miracula 183 ru/i. 4 28 ,Aga[ius Lector M. Tarsi in Cilicia ex Mariijio-
Reditus ad Epi.-copatuni. Resuiiipta vit:; iiiu- liitjtts 573 Gallise et Hispaniae cum Afrodisio
nastica Ronia,' 185 cop. 5 Ultimus reditu- ad adscriptiis 754
Episcnpatuin. InstructioOttoni 3 data. Ob s;e- b .Agathopodes, Diaconus .\ntiochiae, ex Epistolis

vitiain Uohernorum discessus ad Polonos 186 S. Iijnnlti et Mivlt. Roinano 362

cfl/i. 6 discessus inPrussiam martyriiim 187. : 22 Agdelas Persa Ep. M. suh Sapore 19 ex Xozo-
Alia Vita nuctore altero mottacho coitio. Cnp. \ meiio 21 c
Naialcs.ediicati" electio in Episco|miu 189 22 Aithilas Persa Presb. suh Sapore 19 ex Sozo-
.Cd/i.SDignitas Episcopalis, exercitia virtiitum ineno 21 c Acta auctore Metapbraste... cap.

190 cap. 3 Iter Romam Casinura et ad S.

, 2 Captivilas. constantia inter verbera institu-
Niium. Vita mouastica Roma; 192 cap. 4 tio data 24 cap. 3 Novse qusestionps et tor-
Reditus ad Episcop ituin. Hungari instructi. inenta. Inedia triennalis23 cap. 4 Constantia
Resumpta vita monastica Roiiia; 193 cap. b inler tormeuta Abductio Arbelam et incar-
Reiiiissio ad Kpisciipatuni peregrinatio ad : ceratio 6 nicn^iuiu 26 cap. 5 Inter nova tor-
pialoca. Cffides quinqiie rratnim 193 fu;). menta constaniia27 ro/). 6 Flagellatio ilerata,

Iter iii Pnissiam: niartyriura 197 cap. 7 Mar- raartyriiim,se|iultura, miraciila 28.\cta Gra'ca

tyrium completum. Coipus Duci Poloiiorum ex MS. Medicxo Reijis GnUia: 11

venditum 199. Miracula e.e AtimtWtts Bolie- 26 Alda sive .\ldobraiidcsca viilua Senensis, tertii
itiorum el Cltroittco Ilaijccii e.tceipia a Boltitlao Oriliiiis IIuHiili;iioruni471 Vila ex ItilicoOre-

BaWtno 200. Historia Tian.'latRmis ex Histo- gorii Lombariletli. Cap. 1 Nat:iles, matrimo-

ria Cosmnc Pra!ien.-.is 203. De Relatiiiiio cor- niuiu, viduitas, 472 cap. 2 Pueiiitens vita in
poris Prapam dtsserlulto Balbin 204 et 1000 a. suburbana solitudiiie, ccjelestibus favoribus
cuiiiulata 473 cap. 3 Extreina viia in hospi-
22 Adelbertus Coines Ausirobaudiie in Helgio 73
Viiio compeudiiim ex lcciionibus Ecclesiw Do- tali Scuensi, uiiracula, sepultura 474
noniensLS 73 22 Alexander M. Lu^duni 7 Acta ex iiereelusto MS. 7
24 Alexauder M. in Africa ex Mitrltjral"t]iis 268
30 Adjiitor Monachiis Tironeusis Ord. S. Beiiedicti
28 Alexander M. Lesinie in Apulia. Inventionis et
in Noriiianiiia 823 Vita ex Leitiontbus 0/!icii

propril 82; Mir.icula ex GulUco Joannis Tlie- tianslatioiiis Acta 581

rotiile 825 30 Alexiuder Diac, M, ex Martyrologiis 758
tertius socius S. Fr.incisci 27 Alpiiiiaiius Presb. iu Aquitania 485. Vit;i ex
23 .Kgidius Assisias
MSS. 4«6
Ord. Minorum Perusii in Urabria 220. Acto-
30 Aiuator Presbyter Cordubfe Mart. ex S. Eulo-
riim l'ars i ex MSS. Ferusinis. Cap. 1 \ ita;
8 gio
^lprilis T. III.
 INDEX SANCTORUM
gio et Mnrlyrologiis 81S
27 Anasla>ius 1 KonianusPontifex. Cnp. I Exor-
diuin Sedis. Zeliis pro fide rontra Orit;enis-
l^aius PapaMart. Cap. 1 Elngia antiqua, Gesta
las 496 2 Afri adjuti contra Donalistas.
Ciiii.
circa SS.Sebastianiim.Tiburtiumet aliosMar-
S. Paulinus recrealus, alia; res gesta;. Oln-
497 tyres 13 cap. 2 Gesta circa S. Siisaniiam ne-
tus, sepultura, Keliquiffi
Menxis et Actis « ptem el alios Martyres 14 cap. 3 Ciillussacer
23 Anatolius M. apud Gra'Cos
1''^ Reliqniie 16 et 982 b.
S. Gemoi' M-
Mnrhjrol. Eu- 20 Caleiidiiiiis M. in Africa c.r Martgroloiiiii 420
25 .Vnianus Epi,-c. .-Mexandrinus ex
Patriarcfia 361 25 Callista M. Syraciisis ex Meuxts et Mrnll. 362
.schio et Ei>ttjrliio
rxJ/V. 27 Capliis seii Castus Diac. M. in Castello-Ajoviue
27 Anihiuius Ep. M. Nicomediffl 487. .4cla
489 ex Murlyrolngiis 492
G,,,,„
^
in Etruri:i, ex 22 Carilippus Pre-b. M.Tarsi in Cilicia ex Mnrlijro-
24 Auselnins Ma-imensis Polymartii
/•'erriirni et Brantio 318 lugtis 573. Gallia; et Hispani;» cum Afrodisio

ex Meiiol. Imp el scriptns S'^

27 Anlipaler M. Cyzici
'
Ba.-.ilii

1624 27 Carpiis seu Cyprus M. in Castello-Ajovi;c cx

Grnris
7o4 Murlyiilngiis 492
30 Anlonia V. M. in Nuinidiai'.r Murlijroloijiis
7S7 29 Carus Ep. M. .Uini ex Ughello et aliis 621
el e.t Arli.i

S. Morcetlini l'u- 30 Cassius M. in Niimidiacr Martyrnlogiis 754

26 Antoninus M. Rnnifc e.r ge.^iis

416 27 Castnr M. Tarsi in Cilicia e.r Matiyrologiis 487

pir et Murtijrologiis
27 Antimius Presb. Ereniita Luca; in tolia 476 30 Catharina .Senensis, A'irgo de Pienitentia S. Do-
Acla ex MS. 481 minici 861. Vitaauctore Rayiuundo Magistro

30 Anti.nius Ordo Ereniit. S. Augustini Monticiani Generali, ejiis Coiitessario, ex MS. el auttiiuu

in Etruria. 841. Vila et Miracula m iWS. edilione 1 Prologus 862 Prologiis ;ilter 807
842 Appendix de cultii et beneflciis coUatis Pars i. Cop. 1 Natales, piieriiia pia, Chrislus

ex MS. Ilulico 843 spectatns, soliludo pctita, votum virginit;itis

22 Apelles Ep. Sniyriue ex lxx discipulis Christi, einissum 868 2 Maler modeste correcta,
f«/>.

e.r Fiisit\ Grircis i orualus mulieliris admissus, et deploratus ;

repndiata; c;ipillitiura resectiim, nio-

30 AphrodiMus Prosb.M. Alexandrisecril/ro//. 753 niipti.-v

26 Apdlliauis M. iu .\fiica r.r Mamjrologiis 420 lestia; idcirco tolcrata; 872 ca/). 3 Hahiliis S.
28 Aquilu M ex Mroll. Ca>.siueiisi 377 Dominici promissus : libertas vitae ccelibis in-

22 Arj.[or M. ex Murlgroloiiin /Iirrougtiiiaiw 10 dnlta, et cum poenitenti;o rigore institiita 873

29 Arteniijs M. C\'in\ cx Meiiol. Basilii Itup. et cap. 4 Habitus Sororuni de Poeniientia con-
'

Gneeis 624 cessus 879 (•(i/). 3 Discretio spirituum a Chri-

28 Artlieniius Ep. Senoiien. in Gallia ex Greij. stotradita; .\uctor certior factus de Veriiate
Turou Sui-ssugo et aliis 384 miraliilium e;us 882 cap. Dnctrina de noti-
23 Athaiiasius ex niago Christi.-inus et Mart. rx tia sui ac Dei hausla a Chnsto. Fiducia in Deiim ;

Meitais el Ait s S. Gcorijii M. 163 885 cup. 7

judiciiim de ainore Dei et odio sui
29 Atticiis M. apud (;ra;ciiS e.r MSS. Metiais 024 Tentationes supei'at;c.Coinmcrcium cumChri-
27 Attiis Diiic. M. Antiochia; ex Martyrologits 493 :
slo, B. Viigine et Sanctis, desponsalio cuin
29 Ava Virgo Di'niinii in H.umonia. ex Bulilrrico Chrislo 883. Pars ii. Cup. I. Vocatio ad vi-
el Molaiio 63S tam ;ictivani, nfficia humilit;\tis obita, raptus
29 Angii>tiis M Perusii r.r Murtyrologiis 623 mentis, ignis iniinxie loleratus 891 ra;A2Va-
20 Aurelius M. Knma; cx Murlyroloyiis 419 letuilo divinitus reddila ad eleemnsynam fe-

22 Azailes 1'ersa Eiiiiuchus M. suli Saporeiu' jl/in//. rendiun ; Christo nieiidicuni siraulanti propria;
19 ('( Soznmetio 20 £ vestes ilala; : ova divinitus illse-a et viniiin au-
22 Azes Azadanes Persa Diac. M. sub
.-eii S;ipiire ctum 895 cup. 3 Lcpra coiitrarla et depnlsa ;

ez Mroll. 19 etSozometia 21 c a;j;ra Peo conciliata, domim noscendi arcana

h^iicap.i. ohsequiiimcan' p) laboranti iinpcn-

siini. Spinea corona a Chrislo oblata ; capiit
B
ca'lcsti lure irradiiitim polus ex latere •
Cliri-
sti pra-bilus 900 cup. 5 Usiis frequens Cnm-
Jjarachiis M. A]e\iii\i]v\ie ex Muriyrologiis 267 munionis. Vita siiie alio ciho tradiicta, ca-
22 lisrb.isymes l'ers;i Ep. M. sub Sapore 19 i'.r lumnia; ideo toleratae 903 cnp. 6 (jor ciim cnr-
Sownieiio 21 d de Cliri-ti commutatiim ; inira circa sumptin-
22 Basiliii M c.r Murlyrol. Hieronytniuno 10 nem Eu(diaristi;e ficta 907ra/i.7StigmataviiL-
26 Biisileus Ep. AniasciE in Cappadncia. M. Nico- neriim Christi impressa variivpie extases 910
niedise 420 P u's enromii rx MS. Griero 'i27. cu/i. 8 Vita prolnngata sensiis dolnriim Cliii-
Acta Mariyri; auctore Joaune Presh. Nicu- sti communicatus : mnrspro temporeex vd.e-
medieiisi e.r MS. Graco 422 .^cla Gra;ca i.vi meiitia anioris oliita : aliqiiis a sputo sanguiiiis
29 Rasiliiis M Nicciniedia; rx Murtiirolugiis 622 liberalus 913 cap. 9Insignia misericnrdia;spi-
22 Boihies.iilii.-Iiicor, l'-p. M. siibSapore ex .l/ro(. ritualis niiracula proximis impensa 910 cup,
19 et Soz.omeao 21 10 Aiia; singiil.ires peccatoruin conversinnes
29 Bononus sen Ben^nia M. Perusii ex Mmll. 623 920ro/i. 11 Mir;;cul;i jiivandis corporibus im-
24 Biiva Abbiiiissn Remis in Gallia 285. Vita i'X pens:i922('<j(<. I2.\lias:initatuin impetralarnra
MS. 280 Cap. l.Grtus m.bilis, educatio, vita exeinpla92o cup. 13 Potestas contra daemoues
nionasiica ; ninnita ab eaAbbatissa sanctimo- exercita928 eup. i4l1onum proplielia; ad pro-
niiilibus dala 287 cnp. 3 Documenta varia xinii cnmniodum 931 cap. 15 Spirilus e,us
Iradita 290 cii/i. 4 A S. B;ililerico fratre con- prophelicus defensusetaliis experiinenti? pio-
foilatii. lutet iuejus obiin 290 cup. S PiusS. batiis 933 f(i;i. 16 Pane- et vinum divinitus
Bovai obitus 292 multiplicaia936 cap. 17 Eiicharistia freiiuen-
30 Bubatus Mariyr cx' Martyrologiis 7S8 tersumpta,'a Chri^to porrccla etultro delata :

29 Budentius M. NicoinediK cx Marlyrologiis 622 favores ;id Corpns S. Agnetis de Monte-Poli-

tiano
 7

AD TOM. III APRILIS. xxi

tiano accepti 939. Pabs iii. Cap. I Cum Catlia- 24 Datiiel Anarhoreta, M. Gerun(la;in Hispania 269
rina Romam prnfectiis Ra_vmundu,s , indeque Viia (|uadaintenus raliulosa aut suspecta 270
alilegalus, enumorat qiios lieatEe mortis testes 22 Daniel. M. Laude Pompeia in Italia « Ughrllo
habuit 944 eoji. 2 Efficacia ]ireoum pro "
Eccle "
et Fevrario. 1

sia et Ponlitire nrantis : ingens de^ideriuin 22 Dausa^ Persa, Ep. M. sub S.ipore 19 ex Sn-.a-
aeternorum 948 cap. 3 Suprerna morientis nio- iiierto 21 e
jiita; liicta cuin da^mnne. mors 752 caji. 4 Fe- 21 Deoilatus, Ab. Ble-ensis in Gallia 275 Compen-
lix transitus ad Superos revelatus auctori et diiim Vita; ej: MS. 276 Alia Vita e.t MS. 277
malrouiE 954 i^op. 5 Miracula aiite et
ciiiil.am 30 liesideratus , Presb. Cabilone ex Grcjoi
orin Tliro-
piist sepultur.im 950 cap. 6 Patientiain tole- neiisi 787
raiidis impedimentis, in via spirituali objectis 30 Dpmetriiis, M. Alexandriai cj- A/(ir(i/n)(o()iis 7.^3
959 cop. 7 Patientia in obsequiis segrotan- 30 Demetrius. M. in Numirliacj .Maitijrotofiiis 754
tiuin, iii iniiiriis. in doloribus, et vexatiduibus 30 Desiileriiis. lip. Caliilon. r.c /'iM .S. y'/riji! 7S7,
daemonis 902 cap. 8 Labores pro pace Eccle- 788 c d
siastica componenda .su^cepii 964. Epistola 30 Diodrus Martyr e.r Marlijioloiiiis 7S8
Banlucci de inorte Sancta» 967 Epistola Ste- 27 lliosfoius, M. Nii-omeili;e e.r Mnrlijroloijiis 493
jihani Oarthusiaiii Cap. 1 Notitia cuin San- 28 Didvmus et Theodora, Martyres Alexundriee
cta iiiita, et directus nd Ordinem Carlhusia. 578 Passiu ex Aeiis Proeoiisulnribiis .^79

niim 909(0/1. 2; Exlases Catliarina;. Morbi 24 Doda saiictimonialis, Remis in Gallia 28.") Vita
depulsi 971 (((;). 3. Effiracia sermonum et mi- e.r AIS. 286... c«;?. 2 0rtiis, educalio, etspre-
rabdis abstinentia 972 cap. 4 Scientia rerum tis nuptiis vita monastica 288... eo/i. 4 A S.
spiritualiuiii iiifnsa, proliata a Tlieologis : li- Dalderico coiifoitata, in ejiis obitu luget 289
beralitas in pauperes 974 Analecta. Cap 1 A- D..d*nbilus
cap. 5 PiiisS. 292
pud Mombritiuni cr vita jier fr. Tliooioin cotte 28 Diimitiana M. crMro/. (,'().<i"en.« 577
eta 975 cap. 2 Auctore Bartholoma)o Senen. 30 Donaius, Ep. Euroeie in Epirocx Vita MS. M---
c.r Vita B. Sujilmni Afocroni 976 cop. 3 Reli- tiiris et So-.omeiio 773
qiiia; variis in loris 979 cop. 4 Bulla Canoni- 23 Donatus, M. apud Griecos. cx Meiiais el Ariis

zationis a Pio 2 fiictaj 981 Miracnhim e.t MS. S. Ceoriiii M. 1 66

Ullrajectmo 9HS Aliuda Nicol m Biirgf-nsio cui 24 Donatus, M. Alexandrise cj.- *l/a(/(/r(i/c(/i(s 207
contigit descriptuin e.c eilitioiie Veoela. 24 Doiiatiis alter, M. Ali"Xandria rx Mnll. 267
23 Cafulinus, M. in Africa ex Mnvlijrolmji.^ 100 28 Uiinalu.i, M. in Numidia f.i Mnrtijroloijiis 577
29 Cercyra, V. M. Corcvrensis ex Meiiol. Basitii 30 Doiiatus, M. in Niiiniilia cir Mortijrokijii 754
Imp. et Men.ns ' 620 30 Di.rotheus Presb. M. Alexandrise c.r Mroll.
22 Chrysotelus Piesb. M. Corilula; in Perside e.r 793
Mroll. et Ailis S. Linirrotii II 30 Dugdus, M. Alexandriae c.f Murtijnhnjiis 753
23 Chorus, M. in Africa cx .1/(jr(i;io/(<(/iis 100
25 Chirentius, Ep. Viennensi iu (^allia. Cultus ex
Mroll. et Breviariis. Teinpus Sedis, Reliquiae
Pr.iga 376 E,gbertus Presbyter Anglus, post vitam in Hiber-

Ac(/s S. Marcelliiii Papa:

iiia actain mortuiis iit insula Hyensi 315 et
26 Claudiiis, M. Roniaj cjr

416 1004 f Vita cir Hi.Mria /ieeles. Beilse 315

ct Maviijroloiiits
753 24 Elisalietlia, Virgo Tliauinaturga apud Gra-cis
30 Claudius, M. Alexandria) ex Mortijroloijiia
Chri- c.r .Meiiol Basiiii Iiiip. et Oilis. 275
22 Cleinens, hp. Sardibus, ex i.xx discipulis
27 Elpidius. M. in Lydia ex Martijrologiis 492
sti, ex Fuslis Gnrcis 4 b
30 Enielianus M. AplirodiMa! c.r Martijrolinjiis
30 Ciemeiis, M. Alexaiidriae ex Movlijroloiiiis 753 ,

30 Clemeus, M. Apbrodisise cx Moi(i/ro/o</ii< 759 759

30 Clemons. poela ei Confessor apud Orieco- r.r 30 I^miliaims, M. Alexandria) ex Murtijrologiis 753
796 22 Kpip idius M. Lusiduiii 7 Acta cj.' pevvetoMis
Menxis et Leoite /Jllatio " ,

MSS. 7
29 Clerius Tliaumaturgiis, apud Gra-cos c.r Me-
018 27 Presb
Epji^iis. M. Melitina) r.r Maitijroloijiis
nxis
SS. Cletus et Anacletus di- 492
20 Cletus Papa C((/i. i ,- . j- , si r< ,
30 Erc.mwaldus, Ep. Lc^ndinen. et Ab-_CI,ertese.v.
versi 413
Poiitifice.. Prioris veneratio .sacra
ensis iu Aiiglia789. Vita cj- Capgvavio. Cop.
co/i2T('in[iusOidiiiationis iii Episcopum. Pon-
415 i Natales ejus et S. Eilielliurgic snroris (Jiiie-
tifiiaius alia ejus gosta
:
Ridiqiiiiu :

dam miraciila 2 M^rs et sepultiira.

790 co/i.
29 Ci'doniaiius M. Nicimiediie c.r i/.dtj/ro/oi/iis 622
Scpulchrum ab ignc diviniliis servalum. Tian-
30 Culesus, M. Alexaniliia' cr Murtijioloijiis 753
slatiocorporis 791(0/1. 3 liiceiidiiimresiinctnin,
30 Concordiiis, M. in Numidia c.r Mioll. 754
morbi sulilati. Profnantes ejUNf;slum |.uniti
24 Curoua V..M. Alexaiidriio f.c Mroll. 207 et
793 riip.i Aliaqiia'dam beucficia pra^stiia 794
1004 e
753 25 Ermiiiiis, Ep. et .\li Lobiensis iu Belgi" 378
30 Cotidia, M. Ali'xamlriffi ex Marlijrolmjm
Hiliernia 585 Vila auciore Ansone Ab. Lobiensi ex MSS.
28 Cronanus. Ab. Roscreeusis in
378
Vila exMS.Cop. 1 In Coenobio vitam religio- Miirtvohgiis 420
20 Elhemia, M. in Africa cj'
sam cum discipulis ducens cl iret iniraculis
27 Evaiithia. M Nicomed'iB c.r Mortijrologiis 493
586 cop. 2 Alia alibi miracula. Rn^creeiisis
26 Evasia. M. in Africa c.r M.irujroloijns 420
moiiasterii fundatio 587 ca}>. i Reliqua vila
588 «7 Eubviiis. Xenudochiis Constantinnpolilanus ex
Roscreie acta ' ^99
754 Menieis
30 Crispinus, M. in Numidia r ai Afar/!/io/(i(//is
25 Evo.lius M. Syracusis c.r Meii.V's et Mrull.
Crispiuus alter, M. in NuniidiacJ Mtoll.
,
75.'i
30
577 302
28 CyrillusM. ex Miol. Casiiiensi Cnrcyra
419 29 Funlirasuis, cx lalrme Martvr iii ins.ila
20 Cvrillus M. Axiopoli in Mysia ex Mroll. '
«^0
exOriecis
II Geurgii
Actts S.
24 Eusebius, M. Nicomedia) c.r

265
D M. Aplirodisia; c.r Martijroloijiis 75 9 Meiiologio Biisilii Imp. cl aliis

38
 INDEX SANCTORUM.
PannoniaBTI Acta pas- Eilberti Comitis ae S. Forannani 829
28 Eusehius, Ep. Cibali in
S72 24 Forianiis. M. in Africa ex Marlyrohgiis 268
sionis e.T MS.
24 Fortunata, M. in .'Vfrica rx Mariyrohgiis 268
28 Eusebiu» Euniichus, M. Tar.^ii in Cilicia, ex
Mroll. 573 Gallia; et Hispanias perperam ad- 23 Fortunatus Diac. M. Valentias in Gallia 98 Vita
scnbitur ^68 auctore coitvo

Eusebius, M. Corcyra; in lonio mari. Ex Mnio- 25 Fiirtunatus,M. in Africa c.r il/rir(i/ro/oj;/5 364
28
hgio Basilii ct Menxu 574 24 Fortunns, M. Alexandris ci il/ro//. 207
2G Eiilhymia, M. Aiitiochiae ex Marlyrohpis 419 24 Fortuiius altcr, M. .Mexandriai rx Mrott. 207
30 Eutropius, Ep. Santonensis M. Fabnlosa multa 30 Fortunus, M. Alexnndria! c.i Martyrologiis 753
rejeita. Aliqua (1antur.'3- Gregorio Tiironcn.^iis, 25 Fraiica V. Abbatissa Ord. Cistcrciensis Placen-

el PelTO (k Xiilalitiits. Cullus : Reliqnia? 742 383 Epistola Lanfranci Prioris de ejus
tiae

Mirarula cr .VSS. fn/i. I Varii a subnier.-iione 384 Vita auctore Ber-

gloria cuidam revelita

744 ra/). 2 Captivi ex carceri-

et igiie l.bcr.ai tramo Reoldo cx MSS. 386 Cap. 1 Natales,
bus liLerati 74C cn;). 3 Proliinatores festi vita rcligiosa. Pra-latura S. Syri : dispositio

puniti enerjimueni liberati 748 cnp. 4 Alia

:
ad fundationcm Cisterciensem 388 cap. 2 Cis-
beneficia 750 terciensis parihennnis institutio, et in ejusre-

29 Eutjchius, M. Cyzki ex Menohgio Bnsilii Iini>. gimine reliqua vita et fclix obitus 391 cop. 3
el Gnecis 6ii TiMnslatiocorporisduplexetmiracula393 cop.
27 Eutycliius, M. in Lyilia r.r Mortgrohijiis 492 4 Aiia micula 396 cno. 5 Aqua ex ossibus
20 Exi.perantia V. Trecis in Gallia ex Mrol.Trece.nsi scaturiei:s: ciecis visus, infirmis sanitas red-

cl aliis 427 dita 398 rap. 6 Reliqiia niiracula399Sprmode

Mnnasteriisexhoc prodeiinlibiis 402 Appendix
1 de postrema translatii'iie, ciillu, sacellis, et

niiraculis posieriorihus 403. Jppendixi Gra-

X asilns, M. in Nnniidia c.r Mroll. 754 tiie MS. ItulKO

recentiiires e.r 405
29 Faiislianus, ex latrone Marlyr in insula Corcyra, 22 Francisrus, Ord. Minorum, Fabriani in Piceao
ex Grsccis 620 89 Vita ex Annal. Francisc. Cap. 1 Vocatio
23 Fauslinus, M. in Africa f.T 7I/ar(i/ro/o(;iis 166 ad religioneni et iu ea profectus 89 cap. 2 Mi-
24 Fanstinus, M. in Africa ex MarlijrolDgiis 268 raciilain vita, piusobitus9l cup. 3 Miracula
24 F:iu^tus, M. in Afi-ica«J Martgrologiis 268 post mnrtem et varia; corporis tran,sl:itiiines

26 Feliciu, M. in .\fric;ir.r Miirlgrologiis 490 93 Alia Vita auctoreNe]ioler.r MS. 992 Cup.
27 Fclicia. M. ^\con\eAm^ cx Martijrologiii 493 1 Syniipsis Vitae etvirlutiim 992 ro/). 2 Mi-

26 Felicissiina, M. in Africa cx Martijrologiis 420 raciila inVitapalrata 994fo/i. 3 miracula p^st

23 Felix Pivsb. M. Valentia; in G:illia 98 Viti .
mortem et translationem 996 Hymni 999
auctore coirvo 98 24 Fuscinus, M. Alexandrije cr .A/ai/jro/ojm 2li7
23 Felix. M. Romas cx Marlyrologiis 106
23 Felix, M. in Africa e.r Murtijrologiis 106
23 Ft-lix alter. M. in Africa cx Murlyrohgiis 166
24 Felix, M. Alexandrite c.r Mnrtyrohgiis 207 VJfii^er, M. in Numidia cx Mortijrohgiis 754
26 Felii. M. in Afrifacj; Marlyrohgiis 4 '20 30 Gajanus, M. in Niiinidia ex Miotl. 754
27 Fclix, M. Nicnmediae M
Murlijrohgits 493 27 Gennnsa. M. Antiochia? ex Murlyrotogiis 493
30 Felix, M. Ali^xandriae tx Martgrologiis 753 27 Genesius, M. in Lydia, ex Martyrologiis 492
30 VAw ^\\.or, M. Alexundriie ex Martyrohgiis 753 23 GeorgiuF Megalo-Martyr, Lidd^ seu Dinspoli in
25 Fidelis, Hispelli in Umbria cjrAnna/iiius ifif/w/- Palsestina C^ommr/i). pra^r. §. 1 Acta vetustiii-

lensibus 377 ra, Latina apicryplia, Gra?ca melioris fiiiei

29 Filocastus. M.Nicomeliffi ei Murlgrologiis 622 101 . § 2 Acta rerentioraet minus sincera tara
29 Filocosus, M.AIcxandrise cj: il/.irli/ratojiis 623 apud Gra>ci'S quara apud Latinos 104. § 3
24 Firianus, M. Alexandrice ex Murtgrotogiis 267 Pugnacum draconeSS. Georgio etTheodoro
98 Firmianus. M. Lesinffi in Apulia. Inveiitionis ct afficta, occasione iraaginum exprimentium vi-
Iranslatinnis Acta 581 ctoriam de diabolo 105. § 4 kn S. Georgius
30 Flavius, Ep. Cabilonen. a Joanne Papa VIII fueritprimus deciiiiie perseciitionis Marfyr,
Sanctis adscriptui. 787, 788 d e ab Eusebio sine nomine commeinoratus 108.
25 Florebertus Ep. Leodien^is ex Mriitt. Ctnoiiirls § 5 Cultus statim ab inilio diflusus, sedifica-
et atiis 380 tione teinpliiriim et Rplii|uiariim distractione
30 Florentinus. in Numidia ex Mnr(;/rrt/»i/ii5 754 HO. §OHereticoriim cnntra exi^tentiam ejus
30 Flori:inus, M. in Numidia ex Murtyrologiis 754 blaspherniffl confutantur 114. §7 Postcrinres
24 Florianus, M. Alexaiidrirer.r .Viii-l^/ro/ui/iii 267 transhiiioiies Reliqiiiarum, et tenipla acmoin-
30 Funinnanus, .\blias W.dridiori in Belgio Ord. teria iis locupletata 115. ActaGrxcis exMSS.
S. Benedicti KIG. Vita auclore Roberto mo- ctLiiwnnno. Ciip. 1 Persecutio a Dioidetjaiio
nacho Wali-iodorensi. p.r MSS. 817 Cap. 1 excitata, Genrgiigenerosa confessin, tormenla
Natalis, Episcnpatus .ibdicatus mare niira- : primsediei 119.rop 2 .Nnva lormenta et mira-
culo trajectum, Abbatialis dignitas suscepta, cula: victiiria de Athanasin mago 121. cap. 3
aegri sanati, inors etc. 817 2 Corpus ejus
ca/i. Extrema de tyranno victoria 123. .\cta Gra;-
jussu de centiiis humatiim. Energunieni et ca. Ez bibtiotliecu Florcntina Magni Ducis ix".
alii aegri sanati 810 cup. 3 JEgev sanatus, Alia Acta sola Gi-Eeca auctore Metaphrastc.
naufragus servatus. Epilogus 822 Alia Acta Ex MS.f^aticano xv item Hncomium ,'\uctore
ex MSS. Ctironico Walciodorensi 823 Cap. 1 S. Andrea Archiep. Cretensi. Ex MS. f^aii-
Monasterii S. Micbaelis aliorumquc cu-nobio- eaiio XX. Encomiiim unctore Georgio Cyprio

rum et demum
Walciodorensis fuiidatio, et Putriarclia CP Ex MS.
. Grsico 124. Co;i. 1
pia fundatoris vita 824 cap. 2 Adveutus S. Patria, parentes. oblatio
ultronea et prinia
Forannani, sub quo monaterium Metensi Ep. coram tyranno tormenta 124. A snpplicio rota:
subjectiim.et Hasteriensis coenobii accessione et vivfficalcis lossa illsesns exit 126. cap_ 3.
auctum 826 cap. 3 Testamentum et pia mors Crepidis ignitis calceatus redarguit tyrannum

128.
 AD TOM. III APRILIS. xxin
128. cap. 4 Veneficia .«^uperala.mortui susci- adRhodanum. Iteditus Mantileium. Obllus
'
tati 129. cop. 5 Extreraa de iilulis victciri.i: 341 cop. 4 Historia translationiset miracuiu-
capilis .supijliciuiii 131. Epilcgus 132. Earlem rum342. Khytlimus seii Sequentia 343.
GrEccecr MS. Valiciinu xxv.
26 Guilielmus Pater et Peivgrinus (iliiis, Antioclir-
Analectci. Ciip. i TraMslatio c.apitiset bracliii Vene- ni, Fojigia; in Italia 469. Vila ez MSS. Ec-
tias 1:23. cnii. 2 Tr.inslalio ali:irum Keliquia- clesin- l'oijgiensis.l'ais \ E\ lectionibus a.!
rum in Helpium 135. ciip. 3 Miraculosa libe- Matiitiiium recitatis 469. Pars 2 Ex hjiniii.^,
ratio pueri P:iphhigonis e captivitate Gulga-
respoiisoriis et antiphonis 470.
riea. E.r MS
Grircn, inlerprelr Pclro Possino
S. J. 137. Ea.(km Grsce. ExMS.VuHcino
H
XXXV. cnp. 4 Alia miracula vetustiora. Ex
Menxis Orxcorum et Adam nano Sciito 143, He .eleiia, vidiia tertii Ordinis Eremilarum S. Aii-
cap. 5 Sariceni injuriosi punitio, couversio, gustini , Utini iii Ducatii Foro-.!ulii 249. Viia
et marljrium 14S.c«;j. C Violatores ulii ili- Romauo. Ex MS. Itolico.
aiiciore Fr. Siinune
vinitus puniti 147. cap. 7. Georgiani auxilii 230 Cap.l Maritovicluata suscipit liabitum S.
(levotc implor.iti etlicacia variis exeni|ilis de- Augu^tiui, et vit,am instituit austerissimam
raonstrala 150. lap. 8. S. Geortrius Tpoiraio- 251. cap. 4 P:uipertas. taciturnllas, patienliii
cjiifo; et Christianiirum exercituum ductor in adversis 253. cap. 3 Visioiie- et miracula
iS3, cap. 9 D.' Onliue S. Georgii in Austria 23S. cap. i Oliitiiset sepuliura 2.'iB. Alia\'iia
156 CMp. 10 Orilo Periscelidis Anglicins sub aucture Jacobu Philippo Bei-i:oinensi. 2S7
patrociiiio S.Georgiietalilji alii 159. 1 cop. 1 22 Helunas Presb. M. Ci.nluhe ui Perside. Er
S.Georgii palrocinium et specialis cultus in Martyrologii.t et ,'lcti.s S- Laurentii 1 1

Anglia 162. Aliiid miraculum Grscum. Ex 2i Ileb 'ractus, iii AnL'lia. Ex Mtirlyrologiis. Inqui-
MS. liibliolhecx Ambiosionx x.x.vix. situm quis fuerit : nuui Abbiis Wirensi.s? un
23 Georgius, Ep. Svelli in Sanliuia 21S. Enco- Magisler B. Alcuini? 293
mium C.X Joanne de Arca Vim aiirtore Paula... 2S HHribaldiis, Ep. Autiss^oduri. Ex Manyrologii.i,
ExtMS. 216. Appeiidix de cultu in SarJinia. Monacho Auiissiodorensiel LnpoFerrariensi 382
Ex Dima Seipis 1000. , 27 Hernies, mile-, M. Melitins:. Ex Maityml. 492
24 Georgius, M. Tliehiius Pinaroli iu Pedemunlio. 2S Hermcniplius. M. in Africacj- J/.irti/ru/ii;;ies 364
Ex Eerr^rio ef Braitio. 25 Herniugenes, M. Syracusis. Ex Menxis et Mnr-
23 Ger.irdus. Ep. Tulionsis ad M.ifellam 207 et tijrologiis 3(32
lOUO il Vita auctore Vindrico Altmte S. ,/pri 27 Herniogenes, M. Melitiine. Ex Martgrnltujiis i'.)'2
Ciip. I Naiales, profectusin virtntibus. Onii- 24 Herus, M. in Africa ex Mattijroloijiis 268
natio Eplscopalis 208. cap. 2 Virtute^ Epi- 30 Hihlegardis Regiiia, uxnr Ciiroli M.-igni. §1 \\-
scopales, teuipla «recta, translatai Reli.iuine : ta; sanitit.is, inveiitio ip-ius et fili: Ludovi.i
iter Romanuui : aipia in vmum vec^a 209. Pii 797. 5 2 Matrimunium SS. Caruli et Hil-
cij;;. 3 Furina et panes ub eleemosynas raul degardis luijus maternu.n genus ex Suevis
: :

liplicati.; alia iniracula et opera pia 2tl.ca/). paternuin anex Francis? 799. (J 3 Fuuditio
4 Gr.ivis ps/rsecutio tolerata pius obitus : et restauratio Canipiiloneusis cieuobii 801.
duobus Sanctis rcvelatus 213. Appendix ex Acia a nionacho Canipidoiiensi IS seculo coi-
Clironico Scnonicnsi 21!) lecta. Ex MS. 802. Cap. 1 Matriinunium :

27 Genuana, M. Nicomediae, Ex Martijroloijiis 493 fundatio Campidonensis murs pia. Liidovicus ;

28 Gerraaua \ Corpus et cultus Henniuci in

. Carolo p;itri succedit 802. cap. 2 InveutiuSan-
Bcl.-io 883 ctoruni c.rporum, pust varia ad iiivocationem
30 Gemini duo, MM. in Numidia. Ex Mnrti/rol.TSi eorum miraculaSO 3. cap. 3 Ca;ci, siirdi, mu -

et .'lctLS 757 f ti ,
paralytici sanati 8 06. cap. 4 Energumeni
27 Germauus. M. in ^gypto. E.c Martyrologiis 493 liberati, liydropici et cuntracti sanati, mortui
29 Germaiius Presb. M. Alexaudriae f.r Martijrol. suscitati 809. Appendix ex Jnnnlibui, Stieci-

022. cis Marlini Criisii 811.

29 Germaiius. M. Nicomedia; ex Mnrtyrolmjiis 622 27 Hilpidius. M. Melitinai ix Morlyrohgiis 492
27 Germelina, M. Nicomediai. Ex Marnjroloijiis 493 22 Hoiiorria V. .M. Kom;iua. Corpus Aiituerpiaj. Er
26 Germianus, M. in .\frica. ex Martyrolojiis 420 Bttltis translatioimm 17
23 GljCiM-nK, M. apud GriEcos. ExMenteis et Actis 30 HoHoratus, M. .nlexandriser.r /l/nrtj/rafo./m 753
S. Ge.irgii M. 166 30 Honoratus alter, M. .Mexaudri.e. Ex Martgrol.
29 Gondcliertus, M. Avenn:ici in Territorio Meteusi 753.
627. Vita ex aiitiqiiis Leclionilnis ofjicii pivpni 24 Hon..|'ius, Ep. Brixien. 279. Vita n Bernnrdinn
030 Fayno Ilalice scripta 280 Cap. 1 Genus nc-

25 Gramatius, Ep. Metensis. E.c Martyroloijiis et bile, Vita eremitica. Alacbis Ducis ct Longu-
Warnelrttto <17- bardorum couversio 280 rop. 2. Gestain Epi -

29 Gratus, M. iu Africa ex Mortynilogiis 623 scopatu 281cn/). 3 Translationes corporis ei

24 Gregorius, Episcupus Illiberitanus in Hispauia. veneratio apud Brixiauos 282

Ex Mar!yrologiis,S. Hieromjino, Eusebio fer- 30 Hunoriis, M. .^lexaudria; ex Martyroloyiis 753
cellensi et aliis 272 et 1004/' 22 Hormisdas Persa, Ep. M. sub S;ipore 19 ei So-
30 Gu;;lfardus, si litarius Verona; 830. Vita c.r MS zomeno 21 d
Veronensi 837. Trauslatio Reliquiarum Ve- 30 Hoylilis Virgo Deo devota. Trecis in Campani;i
rona Augustam Vindelicorum ex MSS. 840 782 \'iia<-j- MS. camobii S lltiglilis 783
Decessores ejiis.
30 Gududus, M. in Numidia ex Murlyiologiis 754 29 Hugo, .-Vbbas Clunhicensis. ^. I

discipuli. i.-i memora mabiles 636 § -

24 Guilielmus Firmatiis, Muritonii in NornKmnia selas,

336. Vita auctore Slephano Episcupo Redo- Imperatorum etRegum, ergu eumobservanlia
nensi c.r jV/S. 336. t'iip.1 Initia, secessusin 637 ^'. 3 Fundatio Marciniacensis, cultiis .^^.

eremum,peregrinatio in Orientem 337. cap. 2 Hugoiiis, scriptores Vit;e 640 Vita auctoro

Reversio in Galliam. Vita in solitudine acta. Hildeberto Ep. Cenomanensi 641. Ca/i.l Na-
susceptio babitus mouastici, dignitas
Miracula et proplietiai 338. cup. 3 Habitatio talis,
Abbatialis:
 INDEX SANCTORUM
Abbatialis : virtirtes in ea 042 cap. 2 (Iratia 27 Joannes Conf. Hegumenus monasterii Catbaro-
apud Henriciim II Imp. L^gatioin Hungiina. riim, sub Lenne .Armeno pluriina passus, cz

Concilium Kemense Alpboii>us R. Hispan. Menoloijio et Menitis 301

lilmratus. Cosnobiiim Marciniacensp 041 cop. 27 Joannes, M. Nicomedi* c.r Marlijriilnjiis 493
3 ,\rcana animorum in^pecla et fuli:ra \>rie- 38Joannes, Ep. Caliilonen. ej Siiliniw Apollinari

dicta 04G cap. 4 Morbi cnrati 048 ciip. 3 .\n- 778, 779 a b
geloruin tiitelamala, depulsa. Liberalil:iscom- 22Jocundus, M. in ,\fi'ica c.r Miirlijroloijio Cor-
pensata 030 cnp. Multi ad vitara innnasti- beiensi 304
camadducti. Templum amplilicatum 032 cnp. 30 Jocundiis, M. Alexaudria! cx MarUjroloijiis 733
7 jMors praescila et pie obita : receplio in c(E- 22 Josepbus Persa, Presb. M. sub Sapore 19i".rSo-
lum revelaiaCbS. AliaVita.AuctoreRaynaldo tonieno 2l c Acla Auctnre Metaplicaste. Cnp.
Ab. Vezeliacen.-i, dein Arcliie]i. Liigdunensi 2 Captivilas, con^^ianlia inler verbera, insti-
ex. MS. GSG. Cnp.i Adolescentii pie tran- tutio tada24 cop. 3 Nova^ quaistiones et to-
sacta, tirocinium vitse monasticie, digniias rnienti, Inedia triennalis 23 cap. 4. Constan-
Alibatialis, liberalitaNin p.iuperes, familiaritas tia iiiler tormenla. Alidiu-lio .\rbelam etinca-
um Cliri^to, potestas in da-nionia 65G cap. 2 rceratio 6 inensinm 26 cnp. 5 Iiiler nova tor-
(lefunctus a picnis, gegri a morbis Itherati : menia coiislanlKi 27 cap. 6 Flagellatioiterata,
te:iipla et camobia extrucla aut reinrmata 67 niarlyrium . sepullura , niiraciili) 28, Acta
c.ip. 3 Secreta animoruin cogiiita, liitiira pra'- Griecii c.r MS. .Medua-n Reiji^ Gnlliiy. 37
dicla, moibicurati 6S9 raji. 4 Conciliuir Rlie- 22 Jiilianus, Ep. Vienn:e in Gall. e.r Mroll, el OHieio
mense celebralum : sclii>n)a compnsituni. Pius EccleiiiasUco 39
obitus 600. Synopsis Vitoe metrica. Aiictore 20 Juliiis, M. in Africa c.r Miiriijrolugiis 420
eodein Raynnldo c.r :l/5. 001 EpitomeVitai ab 27 Jiiliiis M. AicomedifBc.T .IJarUjrvhijiis 493
Eielone et Giloiie ab obiiu scriptae cr MS. 30 Julius, M. .\lexaiidria.' e.t Mnrtijroloijiis 733
063. Aiialecla. Cap. \ Ex epislola Hugnnis 26 Justa, apud Griecos c.c Mernris 482
ninnaclii OGS cap. 2 Ex vila pei eun.dem Hu-
gonein 667 cnp. 3 Ex collectione aniioyini 668
27 Husandus, M. in Castello A|Ovia;
'
i'.i Mintijcoln-
giis 492
Let•tissima, M. Nicomodije ex Mroll. 493
30 Laurentius. M. Pre-b. in Cisal|iinis ex Novaria
I.
sacra Carnli a Basilica Pelri , OUiciis propriis,
e.t Ferrurio 772
1 barus, Episcopus Hibernns, cx Aciis S. Alibani
26 Lectissiinus, M. in Af)'ica c.i' MarUjrolngiis 420
S. Palririi el alifs 173 1000 e
ct

30 M 29 Leo Episcopus, cxinsula Samo Venetias Iran-la-

Igiieus irtyr ei- Mnrlijrologiis 734
30 Iiidalelius, Ep. Urciianus in Hi.spania 731 Acta
tus, ex Petro ile Natalibns et fnslis 633
Translaiioms auctore Hebretlimo (^liiniaceiici
22 Leo, Episc. Sannnen. in Gallia. Tempus Seilis.
,\cta ex Ijectionilhis Eccle.<ias. 31
733 Par- Pi^rquisitio et inventio Corporis sub
1

Abbate Si.nctio' 733. Pars 2 Translatio ad 22 Lennides, pater Origc)ii>, ex Ensehio ahisque

nionasleriuin Pinnitense 737 Miracula rx Gr.ccis ct fastis Liiljnis 10

Jlist. Pinnatensi Joaimis Bik
26 L"onid»s, M. .\nti..chia; i'.r Marlyroingiis 419
739
20 Inisclicdus, ex lairone Martyr, in in^ula Corcyra
2i Leontius, M. Nicoinedise ex Aclis S. Genrgii
c.f Grxcis 020 M. Menol. Bnsilii Inip. el aliis 203
22 Isaacus Persa, Ep. M. sub Sapore 19 e.c Som- 24 Liheralis, M. .\lex:iiidir.i' c.r ,'l/di-/(/)'e/o(;»s 207
meno 21 e
27 Liboralis, Altini iu tcn-iiorio Tarvisino 49'i Vi-
J tffi symqisis c.r MS. 494 alia cx Ferrario 495
29 Liheriiis. Ep. R iveiDi::'. ex Hvbeo el aHis 621
27 Lnlion Junior. M. apud Gra;cos c.r Menxis 494
Jacolius . Ordinis Minnruin observantium S. 24 Longinus, M. Nicomeiliajca: AclisS. Georgii M.
Francisci, ii'tecti in Apulia532 Proressusde Menol. Bnsilii Imp. el aliis 265
sanciitaie et niiraculis ex MS. Cap. \ kcio. 22 LuciiS Diac. M. Cordula: iii Fersidu c.r Mroll. el
praeliminaria anni 1628 et .^equeiilis 533 cuii. Aclis S. Laurenlii \ 1

2 Syll.ibus testium cit itnriiin et auditoium 28 Luchesius seu Lucensis, 3 Ord. S. Francisci in
534 cap. 3 Re^pousiones ad IX articiil.s pco- Etrurin 600 Epiton)e Viiie aniii|uioris ex MS.
p 's tos 336 cup. 4 Mii-aciila iisque ad auuuin 602 Viiaai)cto)'e liirlliobunwode Tolomeis ex
1019 facia SiO cnp. 5 Miiarula usque ad aii- MS. 004 Cup. 1 Kalio vita) anle et posl con-
nuin 1023 inclusive 842™;). 6 Reliquami- versi neni : caritatis officia proxiniis impensa
r.iciila iii jiidicio exhibila 34S cap 7 MiiM pnst 604 rap. 2 Oi'alinnes, ext:ises, mortificalionis
conclusiuiiem Processus descnpia 547. Ap- et piupertatis stiidium 608 ra/i. 3. Hi)iiiilitas
peiidix ex .Scripinrihus receniioiVnis imprcssis et patie))tia, )i)ors, 610
inii^acula c«/j. 4 Rcli
549 qna mi)'aciila 013.
22 Ja.Mhus Persa, Presb. M. suh Sapore 19 ex 28 Lucianus, M. in Nuinidia ex Martijrolngiis 577
Mroll. et Sotoineno. 29 b 28 Lucianiis, M. in An-icaci Murtgrnlogus 577
22 Jacobus Pci-.-a, Ep. M. sub Sapm-e 19 i',r Sn:o- 30 Lucianus, M. Alexandiia; ex Muruirulmjiis 753
meno 21 d 26 Liicidus , Ep, Veronensis ex Jlistoricis Veronen-
30 Jacobus Diac. M. iii Nuinidia ex Jclis et Mioll. sibus 428
734 dire cruciatus et visione aniinatiiv rapiie 30 Luciiis, M. Apbrodisiio ex Marlyrologiis 759
plectitur 75G, 757 22 Luiius, Ep. Laodicea! ex lxx discipulis Cliristi
24 Janu;vrlus, M. in Africa cj Marltjrolnijiis 208 ex Juistis Graicis 4
2Q J.iuuarius, ex latrnne Martyr, in i))Mila Coi-cyra 24 Luciu--, M. inAf)-icaix.Vor/;/iW(j;/m 268
ex Grxcis (j-20 30 Ludovicus, M. Corduba; ex S. liiilngin cl
22 Joaimes Pcrsa, Ep. M. suh S:i|iore 19 ex Snzo- Mrnli. ,si)j
meno 21 c 30 Ludovicui p'ier, a Juduis occisus in Suevi.i
pag-
 AD TOM, III APUILIS.
rag- 987 et Sozometio 2 1 d
27 Lupicinus, M. iti Lydia ci Manijrohgiis 492 30 Marianus Lector. M. in Numidia ex Aclis e:
Martijrologiism dire criici:itiis,visir,ne ani-
M matu-capite pleciitur 750, 757
27 Marinus M. in l.ydia ex Morlijrnjoiiiis
Ma laare"^ Persa, Ep. M, snh Sapore 19 rex Som- 30 Mariniis, Pre-b. M. Aphrndisia. ex Mroll.
492
759
min\o 21 j 26 Marius, M. .-Vntiochiae cc .Martijroloijiis 419
2S Maralleiis, Ep. in Cniarlachia Hibernia; ex Vita Marolus Kp. Mediol:ini
23 i!,<; Brevinrio. Eniioilio ct
S. Brigida- et Mroii. Iftbernicis 369 alils
174
28 Macedoniiis, Ep. CP. Cap.X Minu.s lionesta initia 25 M:irtia. M. in Afri.a er Martiiroloiiiis 3tii
purgala insigni confHs^ioue 'iTicap. 2 Insidix
29 Mirtialis, M. Nicomeilise ex Martijrologiis 022
structse, e.xilium 'iTicap. 3 Obitu.-, miracula,
30 Martinus, .1/. Alexandria^r.T .V/«rtyro(ri;/».5 744
cultus 375 28 Marlyres Presbyteri duo S. Marci Epi>cnpi Atiiii
23 Maclialdus, Kp. in i-nsiila Hiberniaj Maniiia ex In liiijus Actis fiS^ d seipi.
Vitii S. Pttlricii ct Colipitio 309 29 Marlyres iliio Alexamlriie e.r Morhjroloijiis 623
29 Maculus, M. Perusii ex Marlijroioriiis 623 24 Martyres iv Niconiediaj. sorii .SS. Eu^ehii Neo-
29 Magnus, M. Cyzici ex Meiiol. Basilii Imp. et nis pt alinriim ex Aclis S. Gron/ii, Meiiiil. Ba-
Grxcis 624 Imp.
silii el aliis ^65
30 Majorica, M. ApliiYidisia" e.r Martijrologiis 759 27 Maityres vi in -Egynto ex Mariijroloijiis 493
30 Majorica, M. Alpx.indi:e ex Murlijr.>loijiis 733 29 Mariyies vi in Afric.i ei Marujroloijiis 623
28 Malina, M. Tarsi in Cilicia ex Martijroloiiiis 573 25 Martyres vui An ichoretse apud Oripcos ci: Me-
28 M^inilius,M. in Numidia ex Marlijrolofjiis S77 "•' is 377
29 Manilus, M. Permu ex M..'riijrolojiis 023 30 Martyres xii .^plirodisi.-e er Morltjrolojiis 7,')9
22 Manreandes Persa, Cliorep. M. siib Sapnrp 19 2i Marlyies xxiv Alexaiidria' ex Mariijrotoiiiis 207
ex Soi.omevo 2! e 31) Martyres xxiv ex Maitijraloiiis 758
25 Mansuetus M. rx notilia Corporis Romx allali in 22 Marlyres xxxiv Lugduni, ciim SS, Epipodio rt
Galliiis 366
, Alexandro 8
29 M:iniinius, ex latrone M.irlyr, in insula Corcyra 28 Marlyres i.xxii in Niiinidia cx Mrol! 577
ex Gr.rcis 620 28 Marlyres CLXx Tarsi in Cilicia e.x Mroll. 573
26 Marcellinus Papa M. Cap. 1 S. Marcellinns a S. 22 .Martyres Clerici Perss ccl sub Sapore 19 ex
Marcello diversus. Tempus Sedis, alia gesta Mroll. et SiKomeno 21 d
416 rnp. i Illiiis lapsus ,
pcenitentia, marty- 28 Marlyres CCLXX in Africa ex Marhjritloijiis S'l
rium : cultus Reliqiiia>. tempus sucre^sionis 22 Martyres Persae xvi niillia suis noniinibns oliin
S. Marcelli 417 eap. 3 Olijecta contra lapsiim nota, et alii innumeri suli Sapnre 19 cx Sozii-
ejus et pcenitenti.im, et contra Pontificatiim tneno 12 f
S. Felicis 2 Papie rejiciuntur 999 26 Miirtyres, sncii alinrum in .\frica ex .Mnll 420
24 Martia, M. in Africa, ex Marlijroloijiis 268 30 Martyres plurimi Clerici et Laici in Nuniidi:i
26 Marciana, M. in Africa ex Mariijroloijiis 420 CJ. Martijroloijiis 75i
26 Marcianus, M. in Africa ex Mariijrolaijiis 420 29 Marsalius, ex latrnne Marlyr in insula Corcyra
27 Marcianus, M. in .Epyptc ex Martijrolocjiis 493 ex Grircis 020
29 Marcianus, M Alexandriffi ex Mroll. 623 30 Materiiianus, Ep. Remensis iu Gallia 766 Vila
29 Marcianus, .1/. Periisii ex Miriijroloijiis 623 cx MS. Cop. 1 Natalis, educatin, ordiiiaiio
25 Marcus Evanficlista, E|i. Alexandrmus M. §. I Episcopalis 768 cap. 2 Miracnla 769 cop. 3
Veneralio apud Latinos , Gra;cos et vEgy- .Acces-us ad S, Hilarinm, Piiis ohitus 771
ptios.Acta vidc et martyrii varia 346 ^'. 2 24 Mavenlus, M. WfiAnAciSi ex Maitijroioijivi 267
Tempus vit.T et martyrii. Evangelium scri- 28 M.iurilius, M. in NuniMiacr .Martijrolaijiis 377
ptum alia ilii tributa 347 Apo-tolatus Aqui-
:
24 Mauritius, M. Thebieiis Pinaroli in Pedeiuanlin
leiie e.r 2 MSS. 349 et 1005 Api.slolalus ex Ferrario el Braiiiio 208
Alexandrinus et m:irtyriiMii ex 12 MSS. 350 27 Maiirus, M. .'Vnthiochia? ex Martijrologiis 493
Appendix ex Fita S. Pelri Ep. Jle.xiinilrioi et 27 Mauriis, M. in Castello AjoviK" r.r Mrntl 492
M. 332 Enconiium Auct. Procopio Diac et 30 Maxentia, vidua Tridenti, mater S, Vigilii E".
Charthiphylace Interp. Jo. Francisco Albaiio y\\s.cxdupVci MS. 781
ex MS. Grxco 352 De ciiltu Veuetiis 354 26 Maximus. M. in Africa c,r A/nrli/rutor/ii.s' 420
Histaria Translationis ex MS. Apparitin et 27 Maximus, ,1/. in .Egypto ex Martijrolojiis 493
miracula cx MS. Iiliri Fe.lrt ile Calo 358 Ap- 30 M:iximus, M. apud .\siara 740 .\cta Marlyrii '

pendix ex Breriario Cnrmelitano 1495 iinni et ex 4 MSS. 741)

aliis 360 et 1007 30 Maximns, .V/. apud Grxcos
p.r; 741 .Wew/ris-
28 Marciis plpiscopus martyr Atini in Campani:i(i i 29 Meginus, M. Pcrusii ex Martijroloijiis 623
Vita, p:issio ac sepultura ; Corporis inventio 22 Mehinius. Ep. Trecis in Gallia cx 6'flmH:n/o, Dcs
553 §. 2 Translatio et cnltns. Qini d;iin ti- Giterrois el aliis 29
gmenta rejecl:i 555 .\cta -^uctnre Adenidpho 24 Mellitus, Ei). Lnndinensis et Archiep. Catitua-
Archiep. Capnano e.r MSS. E|iistcjla dedica- ripiisis 283 Vila ex Ilistor. Eccl. Bedx 283
toria 5;)7 Prologus 559. Cop. Genus, reli- I Miracula ex Leijeada Capijranii 285
gio, baptisnuis, pvx dic:itio, Episcopatns, 558 24 Memmerus, M. in Africa ex Miirlijrologiis 208
cap. 2 Miracul:! : oratorium et Sacerdotes 28 Meranon Thauraaturgus, Hegiimenus apud Cirx-
eonsecrati. Gentilesconver.-i. Martyrium, se- cos ex Menol. Basilii Imp. Menxis et MS.
pultura 560 Hi-toria inventi et tran«lati Cor- Sijnaxario 584
poris c.r MS. Cap. 1 'rempliim S:incti Hxtrn- 30 Meiriii-i:ilis,Ep, Forolivien, Cop. 1 Cultiis, :et:is.

ctuni et diriitum : junieiita istic ponenfes Vita script;i et exauiinata 700 cr//). 2TraiisIa-
puniti.Corpus et capul repertnm 563 cap. 2 tiones corporis, Miiacula recensiia. Fignienta
Miracula dein patrata 565. Versus de eadeni rejecta 702 cap. 3 Vita
ex picturis anliquis-
506 Miraculiiiu cr MS. Iialico oGii
rei'x,l/.'?. siniis adiiinbrat:! ex MS.763
22 Mareas Persa Ep. M. sub Sapoie ex Mroll. 19 30 Meritus, M. .\lexandria; ex .Martijrchgiis Toi
3t
 1

XXVI INDEX SANCTORUM.

2i MRlrona, V. M. Perusii f-i' yiarlijrohgiis 623 Jesu 467 Alia ab HuKoneMenardoco//rcfa 468
21 Mftturus, M. Alexanili-iae fT Marlyrohijns 267 30Pastor, Ep.M. Alexandri.r cr il/arti/i^o/oi/us 753
30 Meturus, M. Apliroilisiie ex Mnrtijroloijiis 769 22 Paulus Persa Ep. M. sub Sapore 19 ex Sow-
30 Mich.iel ile Barfra Onl. Minoruin observantium meno 21 d
prope Lucani iii Heli-uri.t e.r //'odinjlio el iiliis 26 Paiilus, ^L in Xhica ex Marhjroloijiis 420
088 27 Paulus,.M in ^F.gypto ex Marlyroltiqiis 493
30 Micliomeres, Tnrnodori in Cnmpania Gallicana 29 Paiilus, Ep. Brix;ensi«. V;iria de C'irporis trans-
C.T Officio Ecclesiaslico et Vita S. Germaiii Ep. lationibus 625
Anlisiiodorciisis 784 30 Peregrinus Latiozus Ordinis Servoriim B. Mari*
24 MilitPS L^ix Martyrcs, cnm Salia Gotho Diice Fni'olivii in yEmilia 845 Vita aiictore Nicolao

ex Meiiol. Busitii Iiiip. 263 Burgesio Eqiiite Seiiensi ex MS. 847 Pro-
22 Milles seu Melli^iiu-^ Persn, Ep. M. sub Sapore cessus de culln et miraculis r.r nreliiro Foroti-

e.r Morlijivtoijiis 19 el Soioineiio 21 e ricnsi. Cap. I Proces^us institutio. Sacri cur-

22 MociusPers.i, Ep. M. siib Sapore \Q ct So:oni(iio poris el arc;e inspectio 849 c.i;), 2 Testes
21(1 auditi 851 co/). 3Qna'daminiraculosa; curatio-
30 Moinminus, M, in Nmniiiia^a; Mrtill. 734 nes 833 cap. 4 Miracula postea puhlica aucto-
22 Mucius Di:ic. Condiilie in Persiiie ex Mroll. el rit;ite descripta 835 Appendix de cultu et mi-

Actin S. Liiiircnlii 1 raculis Barcinone fiicli^ r.rMS. Hispimico 857

30 Mulier cum ihiobus Geminis, M. in Nnmidia cx Alia miracula .-.r MSS. ffispnnicis 859
Mnll. 7S4 et in Aelis 737 f 29Petrus Marlyr, ex Ord. Pricdicat. g.l Patria,
57 Mnlfifuiin nniversa ereiris S. Anfhymi, cum ipso natales, ingressus inOrdinem HDerctx-i nppu-
in;irtyrio aflecta Niconiedia'. In actis itliits 487 gn;iiiet eorum origo 686 Ji. 2 OHicium Inqui-
sitinnis demandatiim ; ninrs pro lide illata
N 687 §. 3 Canonizatio,ciiltus per totam Eccle-
siain decreins, et quare in Ordine Scrvorum
iNa
iHahor, M. in \frica ex Mroll. 166 B. Mariic 089 <>. 4 Cultus iii qiiiliiisdam urbi-
23 Nabor, M. Rnmie ex Mroll. 166 l»ns jingularis. Scriptoies Ailse 091 Vitascri-
24 N'al)or, M. Alexandria! ex Martyrolojiis 267 pta per Thuinam de Lenlino i offivum posteaPa-
22 Ne.arclius. M. in Armenia ex Mcnoe.is el Vila triarchani Hiciosolymitiinitni, aucta ;ib .\m-
S. Pohiciicti 12 brosio Taegio r,r MSS. 694. Cap.\ Natales,
24 Neon. M. Nicomeilia' ex .'/ctis S. Georrjii M. ingressus iii Religionem, virtutes in tirocinio,
'

Menol. Basilii /m/i. ct aliis 26S ahstinentia, rnllcquiacum Sanctis et Christo.

28 Neon, M. Corcyree in lonio mari cx Menobi/io Conciunes69br«/).2 Mutoloquelarestituta, fu •

Bosilii Imp. et Mcn.ri.i 367 tur;ipr;edicta,oleummultiplicatum.morhumsi-

2(1 Nesior tnonaclius, apud Gra'cos ec Menxis 428 niiilanti niorbnsimmissu^698co/).3D.;'iiionl'ii-
25 Nice, M. apud CriecoscT Menieis 364 gatus, haeretici Florentia pulsi, pe» restitntus,
27 Nicephoriis, M. NicomediieM Mroll. 493 solatiiim a Chrislo e cruce datum, pra,>stigiEe
28 Nicia, V. M. in Nuniidia e.r Miirlijrohyiis 577 hiereticorum dissipalas 700 cnp.i Mutnloquela
25 Nobilis seu Nubilis.M in Africa c.r Mioll 364 restituta. Sanctitas ctelo prodita. Sereiioca?lo
30 Noinensis >iIai'tyrei'Mor/i/i'ofo(;ii.s 738 nubes indiic*a. Inquisitoiis officium collatum
13 Nonna, M. Komic ex Martijrologiis 106 et exercitum 702 cap. 5 ''onspiratio in iiecem
ejus mariyriuni gloria revehita. Mirai ula
: ;

ante Canonizationem 705 cnp. 6 Canoiiizatio

708 cup. 7 Festum et Officium canonicum ah
liportnna, Abhntissa Sajriensis in Gallia 62 Vita Iniiucentio 4 pripscriptum corpiis elevatum ,

anclore Adalclmo Episc.Siiijiensi 62 Cap. I . 710 8 Festuin et vota ei facta. violanles

(0/).
Ortns, ediicatio. Vita mon.istica. Al)batiss<e puniti 712 cop. 9 Fehri hydropi^i aliique , ,

creata! illustres virtntcs 63 cap. 2 S. Gode- ninrbolahorantes sanati 7l2ca;j. 10 Varii ad

(jrandi fratris peregrinatio et martyrium cura vitam revocati716c(i;). II Puer perisfacilitas
dolore S. 0]>portun» 64 cop. 3 Mirarula et partus indult;» : inlantef a partu ociilis et
conliniia; preces. Morbas et ohilus 66 Appcn- manu quidam in periculo morlis ser-
dnnati,
dic 1 08 Liber miraculorum co(/i'm auclore 68. vati 718 coii. 12 Febris, hydropisis. para-
Cop. 1 Miriicula a scritorevi^a 68 cap. 2 Alia lysis depuls.H 720 co;). 13 Contracli, cancro,
mirarula potissimum a Translalione corpnris mania, epilcpsia laborantes sanati 722 cap. 14
facla 70. Appcndix 2 Cultus variis loois et Morbiet ditlicultas partus per aquain S' ,

Reliquia; depositie 71 Petri Reliqiiiis sacralam, sublati in Hibernia

24 Orbiiniis NL in Alrica cx Marlyroloriiis 268 energunieni liherafi 723 cap. 15 Caiideiis fer-
30 Orimentus, M. Alexandrias «Xjl/ar(j/ro/,)ji;s 733 rum innoxie tractatum incendiuiu restri- :

ctum, tempestiis sedati etc. 720

26 Petrus, Ep. Brac;iro5 in Lnsitania et Martyr. Ex
Taniayo, ftmlerico du Cuiilni, Jacobo de ttosurio
i ades, U. AlexandriiE ex Marlyrohiiiis 623 el oltis coWfcU nwinulla, rejectis fabiilis lOUl
29 Pagata, M. Nicomedia) c.c Marlyrolmjhs 622 26 Petrus Teutonicus, Ereniita Camaldulensis in
28 Pamphilus, Ep. Sulmonen^^is et Cotiniensis in Elruria. Ex variis. 477
Apriitin 589 Vila ex Oljicio praprio et MS.
28 Petrus M. ex Morlyioloijio Casincnsi 577
Italico 3'JO idia ex MS. Bodeccnsi 591 30 Pelrus, M. Cordubffi ex S. Eulogio et Mrutl.
22 Papus Persa, Ep. M. sub S.ipore 19 c.r Sozo- 815
mcno 2^ j 26 Peregrinus tilius et Guilielmus pater AntinchQ-
27 Papius, M. Nicomediffi ex Mariyrolociiis 493 ni, FoggiiB in Italia 469 fita ex MS. /•>/-
22 Parmenius Presb. M. Conlula; in Perside ra '

giens 469
Martyrotogiiset Actis S. Luureiitii II 22 Pherhuta seu Tarhula Virgo, cnrn Sorore et an-
26 Paschasius Ratbertus Ahhas Corbeiensis in cilla M.
,
sub Sapore 19. Acta martyrii cj:
GaUia 466 Vita auctore Jacobo Siiniondo Soc.
A/S.9. Lntinis cl Graris 21 Grffica ex MS. Va-
MS.
 TOMI III APRILIS
ticano { ctoremonachoCentuIensi fi MSS. lib. i mi-
2S Philippus seu Philippinus. Ordinis Minonim, racula .ib annn 814 patrata. cap. 1 miracula
Montalcini in Tuscia ex VaMingo et aliis 407 sub Herico et Elizacaro Abbatibus facta 451.
23 Philo, Diaconus Antiocliiffi ex Epistolii .9. /jiw- fo;i. 2 Alia sub Ludovico Abbate. Corpus alio

tii el Martijrolofiio Romano 36:i delatum et relatum. Varia miracula 434. lil).
23 Plenus, M. in Africa p.r Martijrolo(jiis 166 2 tempore culmascriptnris factac";i. 1 Altera
25 Phoebadius seu Foegadius, Ep. Aginnensis in irruptio Normannica. Corpus alin delalum et
Aquitania ex Sidpilio Scvero, Saussatjo el aliis relatuni. Varia miracula 456 cap. 2 Corpus
683 theca; argentea; impositum. Varia miracula
30 Piilyclironius, Ep. ex Martyrologiis 760 459 Historia cnp. 1 Cor-
relationis f.r4 MSS.
26 Pollio. M. in Africa ex Marhjrologiis 420 pus ablatum, relatmn et iterum ablatum 461.
28 Pollio Lector, cura Eusebin Ep. M. Cibali in cap. 2 Denuo anno 981 rel.iti;m 462. cap. 3
Pannonia. 571. Acta passionis i^x A/5. 572 miracula postea facta 463. Eaileiu historia
30 Pomodianus, Diaconus j\f. e.c Marlyrologiis 758 auctore Angelramno metrice descripta ex 2
30 Postumus, M. in Nuniidia fx Marlijroloijiis 734 MS. 464
27 Prianus, M. in Castello-Ajoviie Mrott. 4'J2 « 24 Robertus, Abbas Casse-Dei Ord. Benedictini in
28 Priniianus, M. Lesinae in Apulia. Inventionis et Gallia 318 Vita auclore Marbodo ex MS.
translationis Acta 381 319. cap. \ Ortus , educatio, Sacerdotiura,
20 Primitivus, M. Romffi ex Marhjrologds 419 desideriura vitse monastica; 320. cap. 2 Socii
30 Primosus, M. Alexandriai ex Martijrologiis 753 duo asciti ; discessus in eremum 321. cap. 3
30 Primosus, M. Aphrodisiae ex Marlyrotogiis 759 Eleemosyna data et accepta. Plures monachi
22 Primulus, M. Cordute in Perside ex Mroll. 11 admissi. Miraciila patrata 322. cap. 4 Mona-
28 Proba V. M. Corpus et cultus Henniaci in Belgio sterium constructum : Miracula varia. Pius
583 obitus 323. lil>. 2 Mir.ieula post mortem 324
2!) Prosdocus, Diac. M. Alexandrise ex Mroll. 622 liber tripartitus de Miraculis , auctore Ber-
23 Protoleon, M. apud Grajcos ex Menxis et Actis trando moiKiclin 328. Distinctio i Miracula
S. Georgii M. 165 111 vitapatrata 328. Distinctio 2 Miracula post
28 Prudentius, Ep. Turriasonensis in Arr.igonia. mortem facta 3:30. Distinciio 3 .Abbales et mo-

Cap.\ /Etas discussa, et eertamen Cistercien- nachi Casa;-Dei virtutibus et miraculis clari
siuia montis Laturci et Nageren.^ium de ejus 333
corpore 593. cop. 2 Acta fabulnsa ex quibus ; 29 Robertus. prinius Ab. Molisraensis et Fundator
recentior eju.vdem norainis Episcopus prodii- Ordiuis Cisterciensis. Coimnentnriiis prxeitts.
citur 595. cap. 3 E.«utitur faliula. Acta au- § 1 Relormationes Cirdiiiis Benedictini. Robe
tiqua partim indicantur, partim requiruntur rti exordia. Fundatio Molismensis 670. § 2
596 cap. 4 Acta ex MSS. 598 Initia ccenobii et Ordiiiis Cisieniensis, et
29 Prudeutius M. Nicomedia; e.r jl/ai/i/rotojiis 622 transitus S. Roberti ad euindem 672. § 3
24 PuUlius, M. in Afriea ex M^irtyrologiis 268 Revocatio et reiliuis S. Roberti a Cistercio
25 Publius miles M. Nicomedia; ex Menol. Basilii ad Molisinuin i Ejiisdeiu ;ctas , cultus sacer

Imp. el Menvis 364 674 Vita Auctore raonaclio

et scriptores Vita;

29 Pudcntius, M. Alexandriaeej: Mflrtyro/ojiis 623 Molismensi sub Adone Ab. ex MSS. 676,
23 Pusinna, V. in Gallia, translata Hervordiam in cnp. 1 Natales , tirocinium vita; religiosK et

Westphalia 107 et 991 f Vita i-.r MS. Bode- Praefectura quajdam 676 cap. 2 Cauiobia Mo-
crn^i Cap. I Parentes. sorores, institutiu. vo- lismense et Cisiercieiise fundata 678. cap. 3
tum virginitatis 1IJ7 , cap. 2 Vita solitaria : Mors ac sepultura. Miracula ad funus 680
e.xiini;e virtutes 169, co/i. 3 Obitus prsesente 25 Roliertus, .Ab. Syracusis ex Octacio Cajelano 381

sorore S. Lutrude 271. Translationis histo- 30 Rodicianus, Diac. M. Aplirodisia; ex Mroll. 759
ria ex MS. Bodecensi 1 72 30 Rodocianus, Diac. M. .Alexandria; .UiW/. 753 m
30 Rogatus M. .lilexaiidriffi cx Marlijrologiis 753
30 Rogalus alier, M. .\lexandria; ex Mroll. 753
22 Ronias Persa, Ep. M. sub Sapore \^.> ex Sozomeno
"Juintianus, M. apud Graicos ex MS. Menxis 624 20
30 M.
Qiiintianus, in Numidia cx Martyrologiis 734 30 Ropodianus M. ex Martijrologiis 758
22 Qiiiriacus M. ex Mttrtijnlogio Huronyiniano 10 24 Rulina, M. .Alexandria" r.i Martyrologiis 267
30 Quirillus, Ep. Trajenten. ad Mosain ex florario 28 Rulus M. ex Martyrologio Casinensi 577
et Chnmico Belgico 786 29 Rufus, M. Cyzici ex Menol. Banlit Imp. et Grx-
30 Quirinus Ep, M. in ciemeleri" Romano Prajtex- cis 624
tati ilepiisitus CJ Marlijrologiis 759 30 Ruuietina M. ex Martyroloijiis 758
26 Quiriniis M. Koiiiai ex Aclis S. Marcdlini Papx 25 Ruslicus, Ep. Lugduiien. ex MroU. et Vita S.

Mamjrologiis 416 Epipliaiiii Ep. Ticinensis 371

et

R
753 I5abas Gothus, niilitura Ductor. ex Meiiol. Basilii
J\eductus, M. Alexandria; ex Martijrologiis
ex Martyrologiis 758 Iinp. et aliis 263
30 Kemisuriniis Jl.

Alexandria; ex Martyrologiis 733 29 Sabbatius, M. NicomediaBfjJl/ar(!/roio((iis 622

30 Kevociitus, M.
20 Richarius, Fiindator et .\b. Centuleusis in Gallia 22 Sabiiius Persa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozome-
no 210
445. Vita auctore Albino Alcuino Flacco ex\i
MSS. 446 Cap. 1 Ortiis, conversio ail vitaiu 22 SaborPersa, Ep. M. sub Sapore 19 ex Sozmneno
piain.Sacerdotium. Proxiniiadjuti,etiani Bri- 21 d
23 Saliinus, M. in Alrica fx Afar(i/ro/ojiis 166
tanni 447. rn;i. 2 Gesla cum S. Rictrude et
24 Saliiniis, M. in Africa ex Martijrologiis 268
Rege Dagoberto. Secessus in silvam Criscia-
24 Sambacia, M. in Alrica ex Marlyrologiis 268
censein448. cap. 3Pius obitus. Corporis trau-
20 Saturnina, M. Alexandriae ex Martyrologiis 753
slatio Centulara rairacula 430. miracula au-
;

9 30
Aprilis T. III.
 INDEX SANCTORUJI.
30 Salurnina. M. Apliroiiisiae i'.r Mmtijroloeiiis 7S9 22 Theodorus Siceota, Episcopus Anasfasiopoli, et
23 Salurninus, M. iu Africa e.r Marlijrolnijiis 1G6 Archimandrifa co-nobiorum in Galatia 32.
24 Saturninus, M. Alexandria^ e.r Maityroloijiis Vita Auctore Eleusio, Georgioiliclo, Preshylero
2C7 el Hegunieno, el S. Thcodori disci/mlo 34. cop.

29 Saturniniis, ex latrone M. in insula rorcjra ex 1 Patria, ortus, educatio, litterarum studia,

Gra:'ei.<: 620 jejunia, orandi consuetudo 34 cnp. 2 Pia adn-
30 Satuj-ninus, M. Alexandriae ex Marlyrologiis lescenlia, contemptus reruin caducarnin, mi-
753 racula 35. cap. 3 Energumenus liberatus. Vita
30 Salurninus, M. Aplirodisiaeex .A/or/i/rotoi/HsTb^ arcla in spelunca. Sacri Ordines suscepti 37
30 Siilurus M. r.r Marlijrologiis 758 cap. 4 Iter Hierosolyrailaniiin. Habitus nio-
30 Secinidiainis, M. in Numidia ex Martijrologtis nasticus ; rigor poenitentiic. Famili» salus 38
754 cap. 5 Miracula in hominibus et bestiis piis-
30 Secundianus, Ep. M. ex Martijrohgiis 758 Mors raatris et aviio pericula morlis et
stita. :

30 Secundinus, Ep. M. in Nuniidiacj Martijrotogiis morbus divinitus submnta. 40. cap. 6 Varii
elActis 754. Alios Martyros animat 756 ajgri et energumeni sanati. Illustres ejus dis-
30 Sei-undinus, Ep. M. Alexandria; cj jl/roW. 753 cipuli 42. cnp. 7 Iter Hierosolyraitanum alte-
24 Secimdus, M. in Africa C.C J//jr/i/ro/f)(/ii.s 268 rum : Miracula. Episcop.Ttus Anastasiopoli-
24 Secundus, M. .\lexaudriie t\x Marlijrologiis 207 tuiius 44. cap. 8 ^'aria miraciiia tempnre
29 Seuanus, Conf. in Anglia ex Maitijrol. Jnglie. et Kpiscopatus patrata. Tertium iter Hierosoly-
el Vila S fTenefridx 627 raitanuni 45. eop. 9 Colloquium cum B. An-
22 Senorina V. Abbatissa Bastensis in Portugallia, tiocho eremila. Abdicatio Episcopatus 48.
Ordinis S. Benedicti 75 Vita ex Legeiularw Co- Cf//i. 10 Accessus ad Mauritium Imp. Varia
nimbrieensi 75 c; 983 Conslantinopi.di facta. 50 cap. 1 1 Reliquia; S.
24 Seranus, M. .Alexandria' ex Marlgrologiis 267 Georgii accepta;. Itinera ad vicinas urbes :

27 Serapion, M. Nicoine<liae ex Marlyrologiis 493 varia miracula 53. cnp. 12 Varii a;gri sanati.
30 Severus, Ep. Neapolitanus 775. Vita ex MS. Dffiinones coerciti. 54. cap. 13 Variae praedi-
776 i\Iiracula auctore synchrono c.r MS. 779 ctiones alia(|Ue miracula 56. cap. 14 IterCP.
30 Severus, M. .Mexandria; cx i</or(i/ro%,is 753 ad S. Thomain Patriarcham. Varia miracula
24 Silvanus, M. .\lexandriiK c.rTI/flr/i/fo/o;/»»' 267 58. eap. 15. Varije virtutes et miracula. Obi-
24 Silvanus alter, M. Alexandriae ex Martyruloyiis tus. Vita scripta 60
267 23 Theodorus, M. in Africa ex Martyrologiis 166
26 Silvanus, M. in --Vfrica ex Martyrulogiis 420 30 Theodorus, Presb. M. inNumidia cxMroll. 751
30 Silvanus alter, M. Alexandriae ex Mroll. 753 29 Theodotus, M. Cyzici ex Mcnol. Basilii Imp. ct
23 Silvius, M. in .\frica c.r Marlyrologiis 166 Grncis 024
23 Silviiis, M. Romx ex Martyrologiis 166 29 Theognides, M. Cyzici ex Meiwl. Basilii Imp. et
26 Simia, M. in Africa c.r Marlyrologiis 420 Griccis 024
20 Siniplicius, M. in Africa ex Martyrologiis 420 24 Thenn Presbyter, M. Alexandriaj f.i Mroll. 207
26 Siricu^, M. in Africa c.r Mnrtyrologiis 420 23 Tlieonas, M. in Africa ex Martyrologiis 160
27 Sodalis, M in Lvilia c.r Marlyrologiis 492 24 Theoiias, M. in Africa ex Martyrologiis 208
27 Soilidis, M. .\utiocliise ex Martijrologiis 493 27 Theophilus, Ep. Brixiae c.r rariis 499
23 Sulutus, M in .Africa c.r Martyrologiis 166 .2i Therinus, M. apud Grsecos ex Menxis et Actis
30 Supliin, V, M. Firuii in Piceno ex Ferrario et S. GeorgiiM. 166
Ughello 174 29 Theostichus, M. Cyzici ex Menol. Basilii Imp. et
22 Soter, Pontifex Romanu . Tempus Sedis, Elogia. Gra-cis 624
Transl.ilio 4 et 982 28 Tiballus, M. Cibali iu Pannonia. In Actis S. Eii-
30 Spinica, M. .\lexandriae cj: Tt/orryro/ojm 753 sebii Ep. 571
25 Ste|)liauus, Ep. Antiocbiae et M. ex Tlieophune, 24 Tiberins, M. Thebjeus Pinarolii in Pedemontio
Kieeplioro liliisgue et Martyiologio Rom. 365 ex Ferrario et Brautio 268
27 Steplmnus, M. Tarsi in Ciliciacj; Mivll. 487 27 Timia, M. Antiochia; ex Marlyrologiis 493
30 Svibertus, Ep. Verdensis in Saxonia inferiore 24 Tonitus, M. Alexaudria; ex Marlyrulogiis 267
ex Krantzio et aliis 811 26 Trudpertus, M. Eremita in Brisgoia 429. Vita;
Epitome ex Breviario Argentoratensi et alia ex
Con.^lantiensi 430. Acta auctore monacho TruJ-

TJ. arliula seu Flierbuta V. cum sorore et ancilla,

pertino c.r MS. 431. lib. 1 de vita et passione
431 cap. 1 Vita in Brisgoia. Oratorium cnnstru-
M. sub Sapore 19 Acta martyrii 21. ActaGrae- ctum. 432. cap. 2 Cffides. Martyrii titulus 434
ca ex MS. Vaticano { cap. 3 Sepultura. Trauslationes corporis etmira-
30 Teleforus, M Alexandriae exil/ar/i/ro/ojiis 753 cula 436. Iib. Miracula aetate auctoris facta
2.
30 Tele.^^porus, M. Aphrodisiae ex Martyrologiis 759 cnp. 1 Injurii puniti 439. cap. 2 Varia; sanitates
28 Tellurius, M. Lesinne in Apulia. Inventionis et Alia niirarula
obtentffl. 441
translationis Acta 581 22 Tudianus M. Cordute in Perside ex Mroll. 11
30 TerentiiisPresb M. Aphrodisiae Afro//. «
759 29 Tychicus, discipulus S. Pauli. An Episcopus et
30 Terentius, M. Alexandria; c.r Martyrologiis 753 quo loco? 619
30 Tertulla V. M in Nuraidia ex Martyrologiis 754
et Actis 7S7
27 TertuUianus, Ep. liononiensis rx Variis 499
29 Thaumasius, M. Cyzmex Menol. Basilii Imp. et Urbanus, M. in Mrica. ex Martyrologiis 268
Grscis 624 29 Urbanus, M. Nicomediae cx Martyrologiis 622
24 Theodestia, M. in Africa ex Mnrtgrologiis 268 23 Ursus, M. in Afiica ex Martyrologiis 166
23 Theodnra, M. in Africa ex Martijrologiis 166
28 Thendora V. M. Alexandriae 578 Passio cx Actis
Procoiisulnribus 579
29 Theodora V. M.Alexandrije ex Martyrologiis 623 \.alentinus, M. Alexandriae ex Mroll. 622
29
 TOMI III APRILIS
29 Valeiitinus, M. Penisii e.r Martijrohgiis 023 306 cap. Restitutio in Sedem Eboracensem
24 Valeria, M. in Africa i:r MarlijroloQiis 268 et iterata depulsio. Acta
in Concilio Eastre-
28 Valeria cum Vitale marito, M. Ravenna; et Me- feld 309. cap, 7 Iler 3 Fif.manum. Morhus in
iliiilani 508 Passionis Acta ex MS. 370 Scdem Ebnracensem 311
rcditu. Restitutio in
Valerianus, M. in Africa e.i Marlijrologiis 268 cap. 8 Morbus ohitus, miraciila. Transhitio
23 Valerius. M. apud Griecds ex Menx^is el Galfsi- cnrporis Cantuariam. 312. Epitapliium ex
nio 168 Seda 314
23 Valerius, M. in Afrioa« Morliiroloijiis 168 29 Wilfridus ^ecundus, Archiepiscopus Eboracensis
24 Valerius, M. in .'Vfrica ex Marlijroloijiis 268 in .Vnglia, «' antiquis scriptoribas Aiiglicaiiis
23 Veniistus, M. in Africa e.r Marnjroloqiis 106 638
30 Viator, M. Alexanilriie ex Marlijrologiis 753 22 Wolphelmus, Ah. Brawillerensis prope Colo-
24 Victor, M. in Africae.r Mariijroloijiis 268 niam77. Vitaauctore Cnnradomouacho, teste
24 Victor, M. Alexandriae ex Marlyrologiis 207 oculari 77. cap. I Ortus, stndia, vita monas-
20 Viclor, M. in Africa ex Martijrologiis 420 tica, priefectura varioriira niouasteriorum 78.
27 Victor. M. in iGgypto ex Marlijrologiis 493 cap. 2 Hsercsis Berengarii nppugnataSO. cap,
30 Victor, M. Alexandri» ex Martijrologiis 753 3 Allodiurarecuperalum. Inimicitia;Hermanni
30 Victor alter, M. Alexamlriie ex Martyrologiis Arcbiep.patienter tolerat» 81. cap. 4 Eccle-
753 siae ornatus. Lectio Scriptura;. Eleemnsynae,
27 M. NicomerliEEp.r .l/iir/i/rofoi//is 493
Victorinus, hospitalitaset ali.TJvirtutes 83. cap. 3 Fralris,
28 Viclorinus, M. in Nuraidia ex Miirtyrologiis 577 sororisetfamiliarium virtutes, B. Wolplielmi
24 Victnrinus, M. in Africa rx Martyrologiis 2(i8 miracula in vita 85. cup. 6 Pncnionitio ad
20 Victurinns, M. in Africa ex Martyrohgiis 420 morteni ,
pius obitus, et post eum miracula
28 Victurinus, M. Alexandri» ex Marlyiologiis
»73
29 Victurinus, M. Perusii c.r Marlijrologiis 623
23 Victnrns, i¥. m My'ic?i ex Mailyrologiis 166
26 Vindeus, M. Antiochise cj- Martyrotogiis 419 Mueno, Ep. M. in Lydiacr Marlyrohgiis 492
23 Vitalis, M. in Mnea ex Marlijrologns 160 28 Zeno, M. Corcyrae in lonio mari. Ex Menol.
23 Vitalis, M. Rnm'd' ex Maityrologiis 166 Basilit Imp. et Meiixis 367
Vitalius, M Corcyrffi in lunio mari, ex Meiiolo- 27 Zita Virgo, Luca; in Italia 502 Vita Auctore
gio et Menxis
Basiliilmp 367 COOBVo ex MS. 504. cap 1 Natalis, conditio
28 Vitaliset Valeria cnnjiiges, Martyres Ravennae vitEe , liheralitas iu pauperes ; conversio aqute
et Mediiilani 508 Passionis Acta ex MS. 570 in vinum, annome nmltiplicatio 503. cap. 2
29 Vitalis, M. Perusii ex Marlgrologiis 623 Ccelestes favores impensi : vitae asperitas
26 Vitus, M. in Africa ex Martyrologiis 420 500, cap. 3.Fervens et extatica oratio, favo-
res alii eamdem cnnsecuti 308. cap. 4 Custo-
W dia virgiiiitatis, liumilifas , mansuetudo, pru-
dentia, animarum zelus 309. cap. 5 Extremus
24 Wilfridus I Archiep. Eboracencis in Anglia 294 morbus, ohitus, rairacula 312. Appendix, Cu-
Vita aiictore Eadmero Cavtitiiriensi inonaclio ratus epilepticus, et (piidam post suspenrtium
296 cap. i Ortus miraculis clarus. Secessus liberatus. 314. Miracula a Faiinello Not.irio
ad monasterium Lindisfarnum. Iter Roraa i corara testibus excepta. ExMS. cup. 1 bacta
num. Varia acta Lugduni 290. ca/j. 2. Sacer- et notala post elevatioiiera nienseAprili. 315t

dotiura. Disputatio de Paschate cum S. Col- cap. 2 Facta 1 M.aji 817, cap. 3 Nutata 2 et
mano Ordinatio Episcopalis. Varia per An- 3 Maji 320. cap. 4 Excepta 4 et 5 Maji 322.
gliara exercitia 298. cup. 3 Episcopatus Ebo- cap. 3 Descri[)ta reliquo raense Ma;o 523,
racensis. Exercitia virtutum et miraculorura 6 Alia mensibus Jnnio et Julio excepta 327.
301. ca/i. 4. -Ab Episcopatu expulsio. Itcr 2 cap. 7 Notata mense .\ugusto 329. cap. 8
Romaiuim. Acta apud S. .Agalhonem Paiiam: Reliqua illius anni cura ajtpendice 531
Dagoherti 2 i-eguum et Cicdes. 303 cap. 3 Car- 24 Zntica AI. Alesandriae ex Martyrohgiis 267
ceris et exilii miseria tolerata. Conversio Au- 27 ZotJCtis M. in Lydia ex Martyrologiis 492
str.ilium Saxonum cum incolis Vect«e insute.

INDEX
 ;

INDEX
CHRONOLOGICUS.
SECULUM I Thebaji Pinarolii in Pedemontio 268
SS. Eusebius Ep. Pollio Lect. et Tibajliis
nno 68 SS. Petri et Pauli Apostolorum mar- Martyres Cibali in Pannonia 571
tvrio ti^aditur adfnisse S. Marcus Evang. An. 303 Megalo-Martyr obit
S. Gei.rgius 101
348 a SS. Eusebius, Neon, Leoulius et iv socii, mar-
An. 67 S. Marcus coronafus Martyr Alexandiiae tvrio Nicoinedias' cum S. Georgio coronati
344, 34S b 346 347 f 265
An. 76 S. Cletus, cedente S. Clemente, fitPontifex V.alerius, Anatolius, Protoleon et Athanasius
Romanus il5 c item Glycerius, Donatus, Tlierinus in marty-
Sec 1 SS. Appelles, Lucius et Clemens, ex lxx rio illorum conversi, et ipsi Martyres 165
Smyrnas Laodicea
Christi discipulis, Episcopi et 106
et Sanliljus 4 S. Anttiimus Ep. M. cum universo gregeNico-
An. 82 S. MaiTus Kp. et duoPresbyleriMartyres, medi;i: 487
Atmi in Canipania 553 SS. Didymus et Theodora, Martyres Alexau-
An. S4 S. Cletus, Pontifex Romanus, obiit MartjT drise 578
sul) Doniitiano . 4I5c An. 304 S. Marcellinus P.ipa elSS. Claudius, Qi,i-
An. 86 S. Anianus, Ep. Alexannriae, obiit 361 c rinus, AntoninusMartyres Romae 416 d
Sec. 1 S. Tychicus discipulusS. Pauli Apostoli 619 An. 308 Marcellus, cuni Sedes 4 annos vacasset,
Ep. Urcitanus in Hispania 731
S. Indaletiu,'-, creatur Pimtifex Rom. 418 il 1

Anlonius PreM). Eremita Lucse

S. 481 An. 310 Idem ohitMarlyr 41Sd
Cir. 100 SS. Salurninus, Insischolus et alii v exla- Cir. 322 S. Basileus, Ep. Aniaseffi in Cappailo./ia,
tronibus Martyres 620 Cercyra V. M. in Marlyr Nicomediae nbit 420 42i e
Corcyra insula, 620 Post Const. M. S. Daniel anachoreta M. obit Arela-
Sec. 1 (inl 2 SS. Vitalis ec Valeria Martyres obeunt te 270 c
568 An. 350 Martyres Persffisub Sapore, .^cepsimaset
SECULUM II alii Episcopi xxm, Manreandes Clioi'episco-

pus; Jo.vephus et alii duo Presbyteri; Azada-

An. 156 S. Mercurialis, Ep. Foroliviensis, traditur nuset.\bdiesus Diaconi, el 250 Clerici; Aza-
obiisse, an potius 4 seciilo? 760 desEunuihus, Tarbulaseii Pherhute V. cura
An. 162 Soter creatur Pontifex
S. Rom. Rustico sorore et ancilla, 10000 et alii innumeri 19
et AquilinoCoss. 4 f Sec 4 S. Laurentius, Presb. Novariensis, Martvr
An. 171 Idein morilur et colitur 22 Aprilis 3 b 772
An. 177 SS. Epipodius, Alexander et34socii, MM. Cir. 387 S. Donatus, Euroeaj in Epiro obit 704
Lugduui 7 766
Cir. 200 S. Liberius, Ep. Ravenn» 621 Aii 398 S. .Aiiastasius I crealiir Pontifex Roma-
nus 496 b
III SECULIM Subfmem scaili 4 S. Melanius Ejiiscopus Treceii.-is
in Gallia 29
Cir. 204 S. Leonides pater Origenis, item Arator,
Cir. 400 S. Liberalis Altini in territorio Tarvisino
Quiriacus, Basila MM. Alexandrias 10 floret 494
Cir. 212 SS. Felix Presb. Fortunatus et Achilleus
S. Maxentia vidiia, •hiater S. Vigilii Ep. Tri-
Diaroni, Martyres Valentiffi in Gallia 98,
denti obit 78|
yy b
Cir. 24y S. Carus Ep. Atini Marlyr obit 621 V SECULUM
Cir. 250 S. M^iximus, Martyr apud Asiam 740
An. 251 SS. P.iriiieiiiiK, Heiyma., et Chrysotelus
Ciren iiiitium 5 Seculi S. Severus Ep. Neapolit.
Presbyieri, Lucas
775
et Mucius Diaconi, item An. 402 Anastasius I Papa obit
S. 496, 490 b
Priuiulus et Tudianus MM. Cordulae in Per- Cir. 427 S. Paulus I, Ep. Brixiensis '

side
obit 62S
jl Cir. 440 S. Michomeres, Tornodori in
Cir 259 SS. Agapiuset Secundinus Epp. Theodo- Campania
Gallica, ubit 7^4
rus Presb. M.irianus Lector. Jac.jbus Diac.
Sec. 5 S. Pusmna V. in Gallia floret 167
et alii XX item femina cum 2 geminis et alii
S. Marolus, Ep. MedioUmeiisis
plurimi Ciriha; et Lambajsa- in Numidia 754 174
S. Phuibadius, Ep. Aginnensis floret
Sec. 3 S. Alpinianus Presb. in Aquitania floret 308
485 S. Tertullianus, Ep. Boni.niensis
Cir. 260 S. Nearchus,.M. in Armenia 499
12 S. Theophilus, Ep. Brixiensis
An. 272 SS. Siibas Golhus Dux et i,xx niilites, 499
.,„„
Mar- S. Hoyldis, Virgo Deo devota,
tyres Rumic sub Aureliano Tiecis floret
263 775
An. 283 S. Caius ereatur Poutifex Rum. 13 b Cir. 456 S. MaccaleusEp. Cruadachia!
An. 296 Ideni Martyr obit in Hibernia
13 ],
369
S. Marcellinus creatur Pontif. Rom. 416 c Cir. 470 S. Joaunes, En. Cabilonen.
ohit 788 c
IV SECULUM An. 479 S. Stephanus, Ep. Antiochi», M.
obit365f
An. 494 S. Rusticus, Ep. Lugduni, excipit
Sub Diod. SS. Mauritius, Georgiuset TiberiusMM. S. Epi-
pbaniumEp. Ticinensem 371 h
Cir.
 f

TOMI III INDEX CHRONOLOGICUS.

Cir. 498 S. Machaldus creatur Episc. in insulaHi- An. 746 S. Florebertus Episc. Leodiensis mori-
berniae Mannia 371 d tur 381 d
S. Gregorius, Episcopus Illiberitanus in Hispa- Sec. 8 S. Opportuna Abbatissa Sagiensis in Gallia
nia obit 272 floret 02
Cir. 500 S. Rusticus, Ep. Lugdunen. obit 371 c Sub finem 8 B.Adelbertus Comes Austrobandia:
sec.

in Belgio obit32 Aprilis 73

VI SECULUM
IX SECULUM
An. 816 S. Macedonius Ep. CP. obit 372
Cir. 532 S. Julianus. Ep. Viennensis in Gallia 30
An. 803 B. Hildegardis Regina, uxor Caroli Magni
An. Abruncuius sive Aprunculus, Episcopus
5;i2 S.
obit 798 a
Treyirensis 30
Cir. 832 S. Joannes Conf. Hegumenus monasteni
An. 540 S. Len, Ep. Senonensis in Gallia 31
Catharorum, obit 502e
Cir. S45 S. Gramatius, Ep. Meten&is obit 372
An. 845 S. Alpiniani corpus transfertur ad cceno-
Sec. 6 S. Desiderius, Ep. Cabilonen. 788 c
bium Rofliacense 485 e
S. Ibarus, Ep. Hibernus 173
An. 851 S. Pascliasius Ratbertus, Abbas Corbeicn-
S. Deodatus, Ab. Blesisin Gallia videtur flo-
sis in Gallia, obit 466 468 c
ruisse 275
Post an 854 B. Hildegardis corpus translatum Cam-
Cir 570 S. Desideratus Presb. Cabilonen. obit
pedonam 798 d
An. 855 SS. Araator Presb. Petrus et Ludovicus,
An. 586 S. Honorius, Ep. Brixien. in Italia, obit
Cordubffi martyrio coronantur 815
24 Aprilis 279
j4n. 859 S. Heribaldus, E])isc. Autissiodoren. m<t-
Cir 600 S. Artbemius Ep. Senonensis obit 584 ritur 382 383 d
S. Flavius Epis. Cabilonen. obit 788 de An. 860 S. Pubinna; V. corpus transfertur Heivi.r-
diam in Westphalia 167 c 173 c
VII SECULUM An. 864 Caput S. Richarii thecae argentese inclu-
ditur 459 a
An. 604 S. Mellitus ordinafur Ep. Londinen.283 f
An 613 S. Tlieodorus Siceota, Ep. Anastasiopolis
X SECULUM
in Galatia, obit 32 33 d
An 619 S. Mellitus creatur Arcbiep. Cantuarien-
Posl.SOO S. Svibertus, Episc. Verdse in Saxoniain-
sis 284 f fericire, obit 811
An 624 Idem moritur 24 Aprilis 285 a
An. 918 Adolescens captivus in Bulgaria, invocatu
An 625 S. Clarentius, Episc. Viennensis in Gallia,
S. Georgio, in ictu oculi transfertur in Pa-
obit 376 pblagoniam abl37ad 142
An. 634 S. Wilfridus I nascitur, postea Arcbiep.
An. 944 Walciodorense monasferium cueptiim con-
Eboracen. 296 825 d 826 d
strui
Cir 640 S. Cronanus, Ab. Roscreensiis in Hiber-
Cir. an. 956 S. Adalbertus postea Episcopus Pr.i-
,

nia obit 585 gensis, nascilur 176 b

Pi)s( 643 S. Trudpertus, «remita in Brisgoia, occi-
An. 963 S. Gerardus creatur Episcopus Tullen-
ditur 430 f
207c20»il
sis
Sec. 7 S. Senanus Conf. in Septemtrionali Wallia An. 976 S. Marci Ecclesia Venetiis a Petro Ur-
627 seolo rotaurari ca?pta 1005 d
S. Gondebertus, M. apud Altisalios, sepultus Ricbarii et Walarici referun-
Jn. 981 Corpora SS.
Avennaci in territorio Remensi 627
tur, agente et humeris deferente Hugone
S. Richarius, Fundator et Abbas Centulensis, Capeto 462
amicus Dagoberti R.
floret, 445 Forannanus Abbas Walciodoren.
An. 982 S. ,

S.Pamphilus, Episc. Sulmonen. et Corfinien.

obit. 816 819 a
in .Aprutio 589 Senorina V. Abbatissa Bastensis in Pnrlu-
S.
SS Bova Abbatissa et Doda sanctimonialis flo- gallia 7j
rent Remis in Gallia 285 An. 983 S. Adnlbertus consecrafur Episcopus Pra
Cir. 664 S. Wilfridus wdinatur Episcopus ab xi 176 b 182 190
gensis 29 Junii
Episcopis -99 e
Jn. 994 S. Gerardus, Episcopus TuUensis, moritur
Jn. 664 Ob pestem in Northumbria grassantem 23 Apr. 20- f
migrat Egbertus Presb. in Hiberniam
S. An. 997 S. Adalbertus. Episcopus Pragensis in .

315f Prussia Martyr obit 1 76 e 188 199

An. 666 Erkonwaldus condit nionast. Cherte-

S.
seyense ,
789 b
An. 675 Erconwaldus consecraturEpisc. Londincn-
XI SECULUM
sis
"89 e
Jn. 693 Idem obit 789 e 1017 S. Robertus, .\bbas Molismensis, nas-
Cir
Cir. an. 697 S. Liberalis corpus Torcellum trans- citur 670 f

fertur 494 Hugo nascitur, postea .\bbas Clunia-

An. 1024 S.
636 d
VIII SECULUM censis
An. 1039 S Adalberti corpus Pragam transfertur
An 709 S. Wilfridus I, Archiepiscopus Eboracen. 204
obit24 Aprilis 294 313 An 1043 S Koliertus consiruit monasterium Cas;c-
Hy 317 c Dei 319.1
An 716 S. Egbertus migrat in insulam
An. 729 Idem ibidem moritur die Pasch» 317 d An. 1046 S. Marci Ep. Atinen. corpus transfnrtur
mo- in Eccl. C.ithedralem 554 .
Aa. 737 S. Erminus Abbas Lobiensis et Ep.
378 380 a An. 1U50 S. Gerardus, Ep. Tullensis, aS. LeonelX
,.itur
Wilfridusjunior Archiep. Eboracensis adsciiptus Sancfis, et corpus ejus elevatuni
Cir 744 S.
"sa 207
obit
An.
 a

XXIII AD ACTA SANCTORUM APRILIS.

An. 1067 S. Robertiis, Ab. Casffi-Dei, moritur 24 An. 1273 B. Luchesii cultus probatur a Grcgo-
Aprilis 310 a rio X 601 d
An. 1075 S. Robertus fundat Molismum mon.iste- An. 1278 S. Zita Sanctis traditur adscripta 502 c
rium 671 c An. 1279 S. Trudperti EremitiE in Brisgoia vita
^ln. 1080 S. Indalelii Ep. Urcitani corpus transfer- conscripta est 429 b
tur :id monast. Pinnatense 733 An. 1296 S. Georgii brachium Venetias defertur
y/(i. 1084 S. Marci corpus inveuitur Venetiis 355a 13S b
Cir. 109O S. Guilielmus Firmatus Montelei in Nor- Cir. 1300 B. Philippus seu Philippinus, Ord. Mi-
mannia 24 Aprilis obit 336 norum Moiitalcini in Hetruria obit 407 ,

Aii. 1092 B. Wolplielmus, Brouwillerensis prope

Coloniam 77 XIV SECULUM
An. 1094 S. Marci Reliriuiarum arca Venetiis ultro
ostensa ejusque nianus extra arcam por
. Post an. 1300 B. Antonius, Ord. Eremitarum S.
recta, et annulus inJe abstractus 1005 f Aug'U!.tini Monticiani in Hetruria, obit 841
1006 a An. 1309 B. Alda sive Aldobrandesca, viduaSenen-
Ati. 1098 Cistercium ctenobium cceptum construi sis, 3 Ord. Humiliatorum, obit 471 c
673 b c Jn. 1310 S. Severi Ep. Neapolitani corpus eleva-
An. 1100 S. Georgiibrachium Aquicinctummrinast. tur 776 c
Uelgii delatum 136 137 An. 1322 B. Franciscus, Ordinis Minorum Fabriani
in Piceno, obit 22 Aprilis 89
XII SECULUM An. 1320 S. Francae Vitam scribit Bertramus
Reoldi 383 b c
Jn. 1109 S. Hugo, Ab. Cluniaci obit feria iadves- Posl 1330 R. Peregrinus Latiozus, Ord. Servorum
pcrasccnte , et sic refertur ad sequentem B. Marije, obit Forolivii 845
diein29 Apiilis 636 d 641 ab An. 1339 B. Francisci Fabrianensis corpus trans-
An. 11 17 S. Georyius, Ep. Svelli. in Sardinia 215 ferlur 998 d
yln. 1120 S. Hugo, Ab. Cluniacen. canonizatur a An. 1340 S. Petri Martjris corpus transfertur Me-
Calixto II Papa 606 d diolani 690 d
yjn.1127 S. GuaHardus, solitarius Verona; obit ,
S. Marcus annulum dedit piscatori in festiiuo-
836 iiiuin urliis Venetas servatae 1006 b
An. 1130 S. Maxenliseviduaecorpus Tridentitrans- An. 1344 Ordn Garterianus seu Periscelidis, sub
ferlur 782 a d lionore S. Georgii, iiistitutusab Edowardo II
Cii\ 1131 S. Adjulor, raonaclius Tironiensis Ord. Rege Angliae 160 e
S. Benedi.ti, obit 832 An. 1354 Partem Evangelii S. Marci , L.itiiie
An. 1148 Erconwaldi corpus transfertur 784ac
S. scriptam.ex ItaliaPragam niittit CarolusIV
Sec. 12 SS. GuiliHlmus pater et Peregrinus filiiis Imp. 348 de
Patroni Foggienses florent 469 An. 13S9 Transfertur Corpus B. Fraucisci Fa-
An. lll)6Cathari hueretici in dioecesi Coloniensi briani 94 a
•legunt 686 f An. 1369 Ordo Equitura Montesiae in Hispania in-
An. I176 1ideni dicecesim Mediolanensem inti- siituitur 101 b
ciunt 687 b kn. 1380 S. Catliarina Senensis, Virgo de 1'ueni-
/Jn. 1200 S. Antfinii Presb. Lucensis corpus in^en- teiiiia S. Dominici, obit 861 954a
tiim 483 e S. Ziiu: miraculorum 130 collectio de.scrihi-
tur 503bcd
XIII SECULUM An. 1384 S. Catliarinai Seneu. corpus transfer-
lur 980 c
Jn. 1201 Ordo equitumS. Georgii de Alfaraainsti- An. 1398 De.l ic.itur ecc lesia sub nomiue B. Fran-
tutus a Petro II Aragoniie Rege
.
161 b cisci Fi ibriani 992
Cir. 1206 S. Petrus Martjr uascitur Verona' 686 a
A»te an. 1212 S. Robertiis .\b. Molismen^is obit XV SECfiLUM
673 e An. 1458 B. Helena vidua, 3 Ordinis Eremitarum
Jn. 1218 S. Fraiica V. Abhalissa Ord. Cistercien- S. Aiigiistini, obit Utini in Foro-Julii 249
sis, Placeiitia; moritur 383 An. 1462 S. Gi'orgii caput ex insula ^gina Vene-
Aii. 1221 S. PetrusMart.yrOrdinemPraedicatorum
tias defertur i;)3 134
amplectitur 686 c An. 1468 Ordo equestris S. Georgii in Austria in-
An. 1222 S. Robertus, Ab. Molismensis, Sanctis stituitur ij)6 e
ad.-criptus al. H..n..rio III , C76a685de An. 1472 Petrus Tectonicus Eremita Camal.lulpn-
Aii. 1231 Corpus S. Prob;e V. M. levatum Scalis sis obit
477
iii diti.iue L.auduuensi 583 c An. 1479 B. Michael de Barga Ord. Minoriini Ob-
An. 1232 S. M.MVUiialis Ep. Foroliviensis corpus servantium prope Lucani obit 988
expiisitum 762 bc An. 1483 B. Jacobus, Ord. Minoruin Observaiitium
An. 1232 S. Martyr Ord. Prffidicatoriim
Pelrus
Bitecti, obit 533 b
occiditur 686 689 a An. 1489 B. Aldiibrandesc.-o c.irpus elevatiir Se-
Aii. 1253 I.leiii ab Innocentio IV Papa Sanctis ad- nis
476 c
scribitur 089 f An. 1494 Confr.iternitas S. Georgii instituta et in-
An. 1260 B. Lucliesius seu Lucensis, 3 Ord. S.
scripti AlexanderVIPapaetCardin.-desiiem
Fraiicisci iii Heiruria, obit GOl a Maxirailianus Imp. 158 f
An. 1262 B. .Egiilii|.4 ab Assisio, terlius socius S. An 1498 S. Pauli I Ep. Brixiensis corpus lr..iis-
Francisci, i.bit 22 Aprilis 220 221 f 222 a fertur ad S. Petri de Oliveto
Aii. 1266 B. Franciscus Fabrianensis 625 c
ingre.litur
Orilineui Minorum 993 ab XVI SECULUM
S. Francffi corpus
ad altare transfertur 384 a An 1547 S. Franca; nova ecclesia fundatur ^la-
Air. 1272 S. Ziui Virgo Lucffi in Etruria obit 502 f
centiffi
403 ^
An.
 b

TOMI III INDEX CHRONOLOGICUS.

jlii. 1552 S. Laurentii Pi'esb. M. Novariffi Reli- An 1006 Cultum S. Georgii Ep. Svellen. approbat
quise transferunfur 773 ^, Pauliis V Papa 1003 J
i4?i. 1553 S. CatharinajSenensis Vita, a Raymundo An. 1608 Processus conditur de B. Peregrino
Confessario scripta. excu(liturColoni;r 8CI b Latiozo Forolivii 845 f 849 c ejus corpus os-
An. 1557 S. Franca; corpus reponitur sub altari tenditnr ggo
Piacenti.-e 403 d An 1614 Corpiis B. Francisci Fabriani ad novum
An. 1576S. Mprcurialis Ep. Forolivii Corpustrans- sacelliim deportatur 94 f
fertur ad novum sacellum 762 c An. 1622 S. Caii Papa; corpus inventum in S. Cal-
An. 1579 SS. Maroli, Venorii, Gljcerii et Lazari listl cirmeterio 16 e
Epp. Mediol.ini transferuntur a S. Carolo Jn. 1629 de B. Jacobo Bitectensi Processus for-
Borroraffio 175e m.atiir 832 c
An. 1580 S. Zitai V. corpus Luca; incorruptum Jn. 1630 SS. Guilielrai patris et Peregrini filiiPa-
50.1 d trcmorum Foggiie corpora elevantur 409 b
An. 1.583 B. .\Idobrandesc:e corpus transfertur SS. Sviberti et aliorum sex Episcoporiim sive
470 d Abbatiim Reliquise Verda; inveniuntur 812d
^Jn. 1590 Reliquiaj plurium Martyrum Rnma Mo- An 1631 S. Caii Papae eccleslaab Urbano VIII re-
nacliium ad Ducem Bavaria3 delat,:f, eai'um- p.Tratur. 16 f
que varia; asservantur in ecclesia Societatis .In. 1638 B. Peregrini Latiozi corpus transfertiir
Jesu 990 991 Forolivii 84G f
An. 1595 SS Tlieopliili etOaudentii Epp. et Silvia» An 1646 Corpus S. Honorii Ep. Brixiensis novo
V. corpora Brixiae translata 500 altari includitur 279
S. Laurentii Presb. II. Novarise Reliqui<e ele- An 1650 S. Man.^sueti M. corpus Roma in Galliam
vaiitur
'

773 b detertur 367 f

An. 1597 SS. Alexandri, Firmiani, Primiani, Tel- An 1651 S. Petri Martyris caput solenniter trans-
lurii Mart. corpora refodiuntur Lesina in fertur 690 e
Apulia S81 c An. 1670 S. Petri Martyris cultus sub ritu duplici
per totam Eoclesiam instituitur 691 a
XVII SECULUM
An. 1602 S. Gualfardi Reliquiae Veroni translatae
Augustam Vindelicorum 840
 ACTA SANCTOKUM

APRILIS TOMUS TERTIUS

diernm wtfuali tiumero pnrlicndorum potior nobis ciira essel, iiuam lomo-
Sirum pari fere mole componendorum ,• polerant lomis sini/ulis aplissime com-
preliendi decem dics ler deciiemeri .'tpritis. Sed Sanclorum <iuorumdam, posl-
remam mcnsis parlcm occupanlium, proli.viora Acla aliler faciendiim csse suase-
riinl, ne duorum primorummensuram nimium exccderet voluinen ullimum. Ilaque

diehus undecim in secuudo collcclis, reliiiiios nouem accipe in lerlio. Ilanc aulem
parlein ijralam libi impriiiiis facicl Meiialo-Marlijr Georijius, ille Chrislianllati
toli per annos plusquam mille trccenlos celcberrimuscullissimvsiiue, cl idcm dispu-
latissiiniis his poslremis scculis, felieibusne dlcam, an iiifelicihus 7 iiuibus uli nul-

lam avitic reliijionis piirlcin iiilenlalani diinisil prtesumptuosa novalorum scio-

lorum temeritas, qiiam in stispicionem erroris supcrslilionisve non conarelur
adducere, ne reipublicre ccclesiaslicn; civiliiiue tiirbandie lilulus speciosus dccssct ,•

itn stiidiosius lahornt i'ere Cnlholicorum solida erudilio, ut iiiinm eerla fundaliique

sint siniiuln, (luie de Deo iUius<iue Sanclis creilit tradit<iue universalis Ecclcsia,

fial omnihus ninuifeslum : <iuod et nos, in faiiiosi istius jllhletarchip iic Tropieiiphori
Marlijris memnrin illustranila, et <inliqua verilale a noviliis fabulis secernendn,

asseculos con/idlmus. Tii vero, Leelnr, ct istuin et ceterns, fiuorum honori h<ee
lucubramus, Snnetos precnre ,• ul <iuibus deilerunt tot suarum virtulum mouumenta
ex lcnebrls erucre ac proihicere in lucem ; iisdcm a suie sanctilalis auclore Deo im-

pclrenl ipsns <iuadamleuus iuiilandi facullalcm, nc <leni<iuc sccum ct tecum eielestis

gloriie heatam cninmunionem.

DIE XXII MENSIS APRILIS.

SANCTI QUl X KALENDAS MAJI COLUNTUR.

S. Caius, Pontifex Romanus, Martyr.

Snnctiis Applles, Episcopus Smyrn»,
S. Danicl Martyr, Laude-Pornpeia in Italia.
S. Liicius, Episcopus Luodicose.
S. Honofria, Virgo, Martyr Romana, Antuer-
S Clcniens. E|)isco()us Sardibus.
pia; in lielgio.
S. S(iT. R, Ponlife.x Ronicanus.
S. Acepsimas,
S. Kpipodius,
Martyres, Lug- S. Barhasymes,
S. Alexiinder,
duni in Gallia. S. Paulus;
Socii xx.xiv,
S. Gaddiahhes,
S. Leonidcs
S. Saliinus,
Paler Origenis,
M:u-t,yrcs Alexan- S, Mareas,
S. Aralor, driae, aut alibi. S. Mocius,
S. Quiriacus, I

S. Joaiines, ,
Martvres in
S. liasilia, Episcopi,
S.il)rni;l as, pe,.siae
S. Parnienius, 1

S. Papas.
S. llelinias, Presb.
Martyres, S. Jacohus,
S. Chrysotelus, I
CordulBe
S. Riinias,
S, Liicas, I
in Perside.
S. .Marres.
S. Mucius, piac.
S. Agas,
S. Prinuilus, )
S. Roclires,
S. Tudianus,
S. ,\hdas,
S. Ncarclius, .Martyr apud Gra?cos
i S. Abdiesus
Aprilii T. Ili
 ,

AD XXII DIEM APRILIS.

S. Soror, ejusdcni i

S. Abdicsus,
S. Ancilla, 1 S. Tarbula;,!,
S. Joaiines, ub Saporerege.
Saiicli .\vi iiiillia,
S. Aliraniiiis,
Et alii innumcri. •'

S. A<,'(l(.'las.
Episc.
S. Salior, S. Mclanius. Ep. Trcccnsis, in Gallia .

S. Isaacus, l S. Julianus. Episcopus. Vicnncnsis, inGallia.

S. Daiisa, S. Abrunculus sivc Aprunculus, Episcopus
]
S. Millcs, Trcvircnsis.

S. .MaiircaiKics Chorcpi S. Lco, EpiscopusScnoncnsis in Gallia.

S. Tlicodorus Syccola Episcopus Anasfa- ,
scopiis,
sub Saporc rege siopolKunus, .\rcliiniandrita coenobiorum
S. Joscplius,
/ Prcsbvtc
in Galalia.
S. J..cobiis,
'•' S Opiiortuna, Abbalissa, in Gallia.
S. Altlialas, i

B.Adcllicrlus, Comcs AustrobandiiE, inBclgio.

S. Azcs sivc
S. Scnorina Yirgo, Abbalissa Bastcnsis, in
A/.adancs, JDiac.
Portugallia.
S. Alidicsus.
B. Wolpliclnius, Abbas Rrawillcren: is prope
Sancli ccl Clcrici,
Coloniam.
S. Azadcs Eunuclius,
B. Franciscus, Ordinis Minorum, Fabriani in
S. Tarbula scu Plicrbutc
Piceno-
Viim

PR^TERMISSI ET IN ALIOS DIES REJECTI.

ancti Michea; Proplietffi commemoratio, re- Est hie S. Eulijeliius, uli pluribus ad ejus Vitntn
Jmbus MSS. S>jna.iariis Parisien- dedueimiis Aprilis.

S
/(rdir in ^'i

silms, ahero Colleijii Claromontani, allero SS. Severinus, Tiburtius et Maximus, referuntur in
Cumbelisii : in plurilms pridic. Kos de eo MS. Casinensi, in variiswiAprilis; sed loco Seve-
eijimus XV .lanuarii. rini est Valerlanus. De iisagiinus xiv .A.iu'ilis.

B"(linus, aliis Bobinus. Episcopus Trecensis in Theogerus, Abbas S. Georgii in Suevia, dein Epi-
Gallia, memoratur in Martijroloijio Gallieano, et scopusMetensis,eaqiieSe,le relicta, Cluniaci raor-

iteriim in ejus Sufiilemento. De eo egimus xxxi Ja- tuus, cum titulo Beati memoratur a Mcnardo, cum
nuarii. tilulo Sancti a Sniissayo. Eum miraciilis claruisse

S. Vai.f.ntinus, Martyr Romanus, ODieio Ecclesias- i/i<!(iii' cap. \ Vitx S. f/erliicm Firginis xviii
tico lolitur Gandavi apud flandros,in Ecelesia So- Aprilis.
eiefatis Jesii, ob corpus Roma eo delotum ipiod magna : Joannes. EremitaMassacii, in Piceno, apud Arluruin
cum soleniiilate reieptum est anno hdcli cum eoriioie in Marlyrologio Franciscano. Obiit, quando de eo

S. Cornelii, utidiitum est ad liiijus annuam memo- egimiis xx Aprilis.

riam, die xvi Februarii. S. Alexandra Augu.^a, memorutur in MS. Flomrio,
Vubricus, Confessor in .Aiiglia, indieatiir a lerrario et a Greveno et Canisio. Nos cum Gra:cis cgimus
in Catalogo (jenerali, ex Kalendario aut Martyro- de eadem Tnipcratrice xxi Aprilis.
logio Anglico, ijitale nos non potiiinnis videre : sed Ducenti quintiuaginta Wartyres, Romae cum S. Caio
cst noslro judicio B. TJIricus, sive Ulfricus, Presby- Papa piissi, memorantur infra in liujus f^ita num.
ter, eremita in Aiiglia, citjus Jcla illustravimvs 14, de qnibus niliil legimus nisi in uno ibi c\ lato MS.
XX Februarii. S. Sevilianus, Martyr, colilur Bruxellis in ecclesia
S. Chorrgandus. Episcopus et Confes.«or, iiidicatur Societalis Jesu, ad quam corpus ejits a Polonia ilela-
in seriiHo Cartliusia- Brv.veUensis auctario ad Ore~ tum ciim corpore S. Honofrix , ii(j lioc die ad hujus
venum. Est i& Episc. Metensis, cujus Jcta illustra- mcmoriam dicimiis.
vimus VI Martii. Raphaelis Archangeli, Semidvpl. in Ecclesia et dice-
Adelbertus Abbas Tarouca; in Lusitania, memoralur cesi Veneliarum. Habet propriam ihi Ecclesiiim
in Kalenttario Cislerciensianno 1017 cicuso et apud OHicium ut in lilello et Missnm ut in folio : ita
,

Clialemotum. fide Prxtcrmissos xv Martii. Ordo divinorum Ojficiorum pro Venetiariim dicecesi.
AUfri(lus,Episcopus Monasteriensis, cum titulo Beati Varii dies ab
aliis assiguantur ejus cnllui. In Mar-
memoratur n Gelenio in Fastis Aijrippinensibus. De Hispanico Tainayi refertur 7 Maji, quo die
tijrol.

eo eijimusad Vitani S. Ludgeri, quani scripsit xxvi ipsum apud Cordubenses honorari asserit. Ast 8 die
Martii. Maji, cum Jpparilione S. Mtchaelis, memoratur a
S. .loaiines eremita cclebratur in pervetvslo MS. Ca- Petro de Nataiibus iib. i cap. 141. In tolo Ordine
sinensi. Videtur is ./Egijptius esse ; cujus Acta illus- S. Marix de Mercede habet officium sub rilu Du-
trovimiis XXVII Martii. plicisMajoris iS Sept. Apud Molanum, Canisium,
S. Rpgulus, Episcopus et Martyr Silvanectis, indi- Ferrurium, et alios 20 Novembris ,/ alti apud alios .

catur in MS. Roniano Vucis Altempsii, et adjunctus dies citantur. Quod hic indicasse sufjicit.
est Bellino Parisiis rdita. Vitam dedimus xxx Festum Patris Niti inilicatur in Kalendario Coptita-
Martii. rum sive yEgyptiorum apud Seldenum de Synedriis
Eustacbii. Episcopi Constantinopolitani, translatio velerum Hebrieoriim, de guo alibi uilul legimus.
cuiporis Veuelias, ad monasterium S. Georgii Lucia, Vidua Liigduni, cnm Sanctas, lcgiturin
titulo
Majoris, celebralur a Bellino, Muurolijco, Galesinio Gijneca:o sacro Jrluri de Monstier. De ea infru sub
et aliis; item in MS. Elorentino Senatoiis Stroizi, (inem Vitse SS. Epipotiii et Alexandri.
Blatta,
 AD XXII DIEM APRILIS. 3'

Blatta, soror S. Theodori Siceot.-e, ut Sanota memo- Marhjrologio Galesinii In Romano el aliis xxiir
raliirin iliclo Gynecxo. Di ca aijitur infra in istius Aprilis.
Vila num. 26. Silvianus, in Africa, primn omniuin iuscriplus est
S. Evenici, eiqiie consfnictiie ecclesise menlio celebrn- apograplio Mniiijrolnijii Hieronijmiani Corbeiemi
Inr infra. in Jctis S. Thfodori Siceolx, mm. 'i7. Parisiis cTcnso. In Lucensi et Blumiano codice le-
Dies ejns cullui sacer nos lificlenns lalel. gitur : Africa Hic^ipnli natalis S. Philippi
In
Priscus Episcnpus, et Culdeus Dingwalli, memoran- Aposfoli, Feritm ememlale ir. antiqui.ssimo MS. £'p-
tur in Mnrtijroloijio Scolico Dempsteri et Calahrjo ternacensi; In Frigia Hierapoli etc. Hine in eolice
generali Ferrarii, n Dempstero mslrucli. Desnnt in Corbeiensi repetitum nomen Silviani ex die sequenti,
Breviario Aherdornensi , et in alio Catahgo Sunc- ubi Silvi:inus bis est in eodem codice, qni in alits est
torum Scolise, ad nns transmisso. Siivanus, ut dicititr xxiii .\prilis.
Alexaniler Pontifcx M.iximus, ob plurima benefi-
II, B lEgidius Assisinas, Ordinis Minnrum ct .•ocius
.

cia, mnnachis Bcnedictinis et maiime, Casinensibus S. P"rancisi'i, meniorntur a lerrario in ulroque Ca-
pnesiiiu, memoratnr in Menohjio Bucelini cum ti- talogo. Vilam iltnsirainus xxiii .\prilis.
tulo Beati ; sed c;r propria nffeclu. S. Eutropius Martyr indicatur in Lk'liensi MS. -led
Hermannus, Epi.scopns Colonire Agrippin:e, cum ti- qiiis sit non liquct. Agimits de S. Eutropio, Mar-
tulo S.incti proferlur a Ferinrio in Calahgo (lene- tyre et Episcopo xxx .\prilis.
raH, ciluto in Nolis pelro Canisio, cnjus Mortijrolo- S. PliiIippus,'\piistolus in Phrygia civit.ate Hierapoli,
(jii edilimiem duplieem habemus, scd nuaijuam memo- niemoralur in apogrnphis Mnrtyrotogii Hieronij-
ralnr diclns Herinannus. Ejus infra menlio fi.l in minni et aliis. Colitiir i Maji.
Vila B. Wolphelmi Abbiitis. Triginta Martyres
mille Hierosolyma; qiii sub
,
,

Huljertus, sire Humbertus, ex monaclio Claraval- CosrnePersariim R"ge cnntrucidati, cnronantur,

lensi Episcopus Nepi^sinu,s in Hetruria, cum tilnlo apud Galcsiiunm : at solum triginfa nionachi indi-
Beati memnralur in Menologia Cislerciensi Henri- cantur a Ferrario, citnto Menologio Grxcortim, a
quez,'secnlique eum Bnccliniis et Chaleinotus. Fnisse quibtis GaleMuiiis etiam se aceepisse ait. reritm iion
virum sanctimnnia vit;e pr:cclarura scribit Uijliel- reperimus in' Menologio , sive Basilii Iniperaioris ,
'
his, sed a liliih Beati abslinet. sen Cardtnalis Sirleli. Siepc occurrnnl vnrii Mor-
Guilielmus, 10 Alibas Cisterciensis, profertnr ab stib Cosroa occisi, et ex iis \l monaelios in
tijres

Henriquez et Bucelino : ab illo cilalui Knlendarium Lnuro S. Salix propc Hicrosotymam Martijrio coro-
Cisterciense Divione excusuni, in quo releriurZ Ja- natiis dabimns xiv M;iji.
miarii. S.Etlielreda. Virgo in Coldingam, /irrt/^i^nr « Came-
Oswenrla Virgo inscripia eslGijnecieo sacro Arlnii dn rario in Mcnolmjio Scnlico Fuit hKc filia Aunx,
Monslier cum lilnh Sanctie, quod infra in Fita Regis Orientnlinin Sa.ronum, et colitiir xxm Jtinii.

B. fFolphelmi Abbalis tnudelur iit miracuHs clara S. Antonini Mart. Ronia in Bavnrinm ad Solighen-
niim 32. thaliam, Ordinis Cistereiensis Pnrtlirnonem prope
RaduIplinsOril. Prsemonstratensis, in eanioliioVico- Laitdishulnin, Translalio, facla aniw sidclxviii, hoc
niensi in Hannouia, moiiem obiit variis decoratus die recolilitr : de qiia plnribiis forsan actitri suinus
miraculis, ut scribil Chrijsoslomns vamlr Slerrc, ad Tronslationcm S. Eugcnii, eodem lemimre et cum
inlcr NalalesSanclorum sniOrdinis hoc die,tilulitm iisdcm docnmentis traductiad monasterinm Ursiniense
ei tribuens Beati. Nolns haetenns de co nihit conipcr- Ordinis S. Benedicli x .Iiilii.

tiim, quo id probare possimus, neque audivimns quod S. ClariB Virginis menioria inscriplaest MS. Mnriijrol.

ejiis corpus honestiori quam cetera modo habeatur vcl Carmelilano.Est ea nobis ignota. nisi sit Asmiensis,
habilum nliqvando fueril. qtiie coliltir xii Augusti.
Stephani Hung.iri, Minorita^, insigne marlijrinm. in- S.Agapitiis, Papa Roina;, memorttlur in MSS. Va-
tcr Tartaros anno 133i obituni describit Bartholo- ticano S. Pcri, Barberino, et aliis variis. In Mar-
mxns Pisanns, et cr eo luin alii tum Artnrns in suo tyridogio Roniano xx Septembris.
Mnrtijroloijio Franciscano ad hnncdicm, cjiis arbitrio SS. Dinnysii, Eleufherii, et Rustici inventio aniio-
(ut opinamnr) delectum, cum aliiis nemo diem desi- tala esl in pneciptio codice Usuardi, Parisiis ad
gnet. Non e.vislimamna ab eum Eeelesia vindicatum, S. Germanum asservato, nec non in cjnsdcm Usuardi

ut pos4l cnm tituh Beati Marfyris commeinorari ejemplnribtts variis MSS. ct nottnnllis ctrusis. Dies
Philippus a Carpoiieto, J vcl circiter pie defuncti, abs natalis est ix Octobris.

Aquilffi anno 1490, ( que alia probntione vcl anc- Philippiis Episcopus, et socii Martyres, mcmornntur
Gaiiriela a Nuzaio, toritnte hoc die nihcribnn- in .hiclario Grcveni ad Uiuardum. Sunt hi Ha-
Alenconii an. 1530, /iir Beatis in Marlijrologio drittnopoli in Thracia siib Juliano passi, nb atiis rc-

prxcilato. Inii XXII Octobris,

ANIMADV. Stanislaus de Oporow, Ordinis S. Pauli primi Ere- Tbendericus, Presbyter et Martyr, meinoratitr in
PAP. I
Aitctario Greveni ad Usitardtim. ndettir csse Theo-
mitiv , in munasterio S. Marite-CIar^s-montis,
opinione m.agnoe sanctitatis vi.vit et mnrtuus est, dorus, Presbyter et Marfyr Antiochiffi, sub .lu-
Opnrovia; in Polonia, hoc die anao I5'2i. Corpus liano, a Floro et aliis Theodericiis appellultis ad

iliiesum permanere le.^^talur Martinus Borouius, dicm XXIII Marlii, et iterum supra relalus x Apri-

ad Vitam B. Slunislai Poloni Cnnonici Regulnris, lis; sed utroque loco iiitcr Prxtermissos : et rum
Romano Maiiyrologio et nliis referendus xxiii Oct.
ad ciijus calcem alios xx Stauislaos enumernl, cosqitc
Beatos nppellat, inler qiws jam memorutns est dcci- S.Nathanacl ApostoUis, qui est Simon Zelotes, sive
jnns sexlus. commeraoratio cognilionis, qiia in notitiamCiiristi
Antonia de Orleans sive de Aurelia, institiitrix
,
venit, Grxci in Memt-is et Mettohgh ^iileli. El
sanctimonialium Benedictinarura primse regute, iteritm X Maji colitur a ffr.rf/s Simon Zclotes, qiii

sub nomine Congregationis B. Marise de Calvario et Nathanael cngnominatiir. Polernnt isia diseuti
et S. Scholasticffi , mortua anno 1018, inscripta, ad Vilatn S. Sitiwnis Apostoli xxviii Octobris, aiit
est Menohgiii Henriqne:, Chnlemoti el Bucelinisub ad Vitain S. Bniiliolomxi qni ab aliquibiis Natba-
,

Principis, nuel est crcditits, xxiv Aiigusti.

tilulo piae feminoe , aii( religiosissimffi
Mo- S.Biristanus, Episcopus Wintoniensis in Anglia,
ai cnm litulo BeatiE Sacro Gynec.eo Arturi a
nasterio. memoratitr in utraqite editione Maiiijrologii Aiigli-
cani; sed, ut videtur, qiiod alius islo die deesset
S. Marolus, Episcopus Mediolanensis , indicatiir in
Snnctus.
 . ,

PR^TERMISSI.
Saricfm. Seguvnlur viore sito Ferrarius in Cntalogo Martijrologium Ducis Altemjmi, olim in Anglia col-
gencraii, et Jlfordus in Annalibus Ecclesix Angli- lecthm, ef Mardiroiogium Ultrajecfiniim ante annoa
canx ad annum 934 nnm. 8. Et nos quoque siatue- sexcentos scriptuniy et MS. Bruxellense Ecclesix
ramits ad Intnc diem de ipso agere, uti diximus die S. Gudilx majoris jwnderis sunt; cum ns //(sum re~
XXIV Febrnarii inter Omissos. Verum quia MS. feremus iv Novembris.
AniUADV.
PAP. 2

DE SS. APELLE, LUCIO, ET CLEMENTE,

Episcopis, Smyrna!, Laodiccse et Sardibus.

TtibuLr Marlyrohijii Romani lie duokts liic pro- nius, antiquus scriplor, in Vita S. Polijcarpi Episcopi
positis Sonclis ista htibcnl : Snivm« SS. Apel- Smyriieiisis ,
qunm dedinius xxvr Jonuarii, tradit
ApeJlcs et
lis ex primis Christi discipulis. Ad
et Lu<-ii. postquam Smyrna discessit Paulus Aposlolus, sus-
Lncitis in
Mdrtijrol. qun' Bnronius istn annoliit At;unt de liis : cepisse raunus docendi Strataeam, et quosdam alios
ttom. Graci, etiam hae die, in Menolngio, qui etiam opti- cum ipso. .i/n ante lios cen.^endus fuisse S. .^pelles,
ma ratione affirmant, Lucium iumc alium essp a qiii ibidcm poluit tuiic docuitse, ctiain Episcopus crealus
Luca Evanpeli.-ta adduntque hune Pra;fectum
: ad inslruetionem Gentiiim, qnos forsan cum diu olihi
fuis.se Ecrlesia" Laodicensi, Apellem autem SmjT- docim.'iet. landem Smijrnae in Doinino quieverit? Cete-
Apcllcs ct nensi. ferba Mcnoloiiii citati, in qno tertius odditur riim primtis stabilis Sinyrnensium Epi.ieopus censetur
Lucius et
Clemens, sunt isla : Eodem die sanctorum Apostolo- S. Bucolus, ciijus Acla illustravimus vi Februarii,
Ctctnens tn
Faslts Cra.cis: rum ex lxx Apostnlis, Apellis, Lucse etClementis. ejusque successor pajisim dicitur fuisse S. Polycarpus.
B Hic Apelles mm Heraclea^ fuit Episcopus, sed Eodem niodo potuil S. Lucas nut Lncius fuisse Episco- ^
SmvTuae. Lucas autem isle, non fuit ille, qui scripsit pus Laodiceie in Syrio , quse appellabatur xmula An-
Actus Aposioloruui, sed Episcnpus Laodiceae Syriae. tinehi.r, et Clemens Sardorum in Lydia regione Asiae,
Clemens vero qui ex Gentibus conversus, factu<5
, cujus urbis meminit S. Joannes in siin Apocalijpsi; et
est Episcopus Sardorum. Hi nmnes cum ad Christi Ep'scopum (qui potuit Clementis successor fuisse) monet
fidem multos conversos haptizassent , tentatinnes qnia nnn invenil opern ejns plena. Censentur etinm in
non p.iucas perpessi, migrarunt ad Dominum. H,vc Syno/isi septiini)inia Discipulornm Chrisii et Apelle ex LXX
in dicto Menoloijio Sirletus habet et Greecorum Menxis discipulis
fuerunt Epls- slalnitnr apud Dorothrvm Episcopus Smyrnfe, in alio
Clirisli.
cojti, Apellcs qnnrinn verba, ut primum hujus sotennitalis principium, Catologo Episcopus Eradiae, forle Her.iclea», el dicilur
Smijrntc^
Eodem die sanctnrum
expedit jiroferri, et sunt isla : is ciijiis Aposlolus Pnnltis meminit in Epislola ail Ro-
Apostolorum ex .septuaginta, Apellis, Lucse et Cle- mnnos cap. 16, qnem ver.iu 11 oppellat probum in
luentis. Hic Apelles non Her;icleae fuit Episcnpus, Christo. At Lucius appellaiur Episcnpus Laodicese
Liicitts
sed facfus est Episcopus Smjrnse, ubi in priedi- in Syria : et Clemens primus ex Gentibus credens
Lfiodicex.
cando Evangelio multura desudavit. Et Lucas, non Episcopus Sardicas : qui perperam in allcro Calalogo
qui Acta Aposlolorum conscripsit, sed Laodicese in sdiriiiYin-postniodiim PnnlifexRomanus, hac de caussa
fHcmeiis Syria Episc.opus. Clemens vero, qui ex Gentilibus forsilan omissus in
Martyrolnqio liomano.
S'iriJibus ortus credidit, et in Sardibus Episcopatum gessit. 3 Georgius Cardosns, in f/agioloqio Lu.iitano, tradit
Hi ergo multis ad Dei veri cngnitionem traduclis, et S Lucium hinc, discipulum Christi. cnli officio Ec- Caput alicujus
b.nplisniate alilutis, et ad Dominum Iraductis, et non clesiasticosub rifu duplici Eboraj apud Carmelitas
l/iTLus^ita-
cum paucis ajrun,nisconflietati,adDominum emigra- discalceafos, in ecclesia sacra Deiparas Viigini de "'"
rant. yjildilur in cisdem Menseis hoc diilijchon Remediis, eo quai nsservent ihidem sacrura caput
Tpiac fzaOr.TfLv, (jayrvv^ Aoyou TiaXai, S. Lu'ii cnnvcntni donntum a Doniino Josepho
!.s-(i'
,

lloX^Qvc X«ouc ziXwjvjiy. ^x%vc TrXavKc. de Melln Archiepiscopo |.,horensi 7111 illud Roma, ;

2 Quse verba sic explicanda videnlur.

Trias hsec ulii pro reyiio Eiisitanue furrat aijens. deiulerat.
Verum
discipulorum, j.im o!im facta est sagena seu rete potuil cMi' capnt alicijus Lueii Marlyris, pro ciijiis ve-
piseatorium Verbi, et attraxit ex profundo errorum nei-atione xxir Aprilis electiis luit. quod S. Lucas
liic
mullos populos. Hsc in Menieis Gnecis : a quibus F
siiJi' Liiciiis i/ii-/o die referalur Mnrlyrologio Romnno m
singuli slatuunlur Epi.vopi, uti etiiim in Menolngw a et ibidem citato Menologio Gra-co. Certe sine documen-
Bnrnnio citalo : sedliic, forsan visis difjicultatibus . Epi- lis ulcumque verosimilihus ciedi non dehet Reliquias,
scopatus imii.MV. /n
Commentario de Pereijrinatwnibus qiix liisce seculis Roma ailfeninlur, esse aliunde iUiic
SS. Petri et Grxco apud Suriiim 29 Junii
Paiili e allutits marime
: qiiandn edacuntur recente.r e Romanis
edito, Apelles, frater S. Polycarpi a S. Peiro ,
nemo prndenter diir.erit aliorum
ca-meteriis, quas
esse
Srajnia! constitutus Episcopus dicilur. Cnte Pio- qvam Marlgrum Rtima: enronatoriim.

DE SANCTO SOTERE,
Pontifice Romano.
leWrisest variorum Ponlificum Romanoriim
A.NSo i:i.x\i. hiijiis nalntis
est se.rlus ^prilis. Tcrtius
memoria per menseni Aprileni dispersa : ex Pontifex est
S. Aniceius. xvii Aprilis retatus. ad
seculo Cbrisii
quem diem late
,/iis primo fltiruit S. Cletiis, ad discnssn siinl tempora decessoris
Iii- niutifi-
X Jc:
lcujus .Jcln xxvr Aprilis, elium stabilitur
tem- Pii, quem
//ygini et
duobus Augustis Consulibus
successoris

cilms ]n io- pus Scdis SS. Lini, Clemeutit et Jnacleli. Altev

obiisse
M
liMi.^ (tclum
est Aurelio Ver-o et L. MUo Vero fratribus, anno
S. Sutus I, qui seculo Christi secundo successit S. ci,xi'
titinse Api-iti. ex anliqiiis Catatogis Romanorum Pontificum demon-
Ale.candro, ubi simut ex hiijus Aclis perantiquis
confir- stravimus. Huic tiinc successil S.
jnalur nnnits. qvo S. Sixlus prxfuit Ecclesix. Soter, ,;i<i in anti-
Dies quwre Catalogo dicitur sedisse annis novem, mensibus

tribus.
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS.
tribus, diebns Huobus *. reliqna, ob aliqnem hiatvtn, dere, in eo quod S.
Soterem statnat sedisse annos qua- X)
S. Soter spcrlnnt ad S. Eiexithcvinm succfssorem. Dicti anni tuor minus rijebns duodeoim, ab anno clxxv ad ALXTOBE G. I

seflil anjios
novem attribxdi suiit PuntificalHi S. Snieris. snulo annum CLXxrx. ad qvem annum relato S. Soterin ohiiu^
novem.
Christi ferlin e' qnorlo, qnando prior Cataloqiis cnnfer- ista nddit : Si quis certiorem He armis Suteris inve-
lus est a S. Antern Pupn, el dein od S. Dnmasi tem- rhmnoLTapham, qua tamen Cletus e numero
nerit
pora continiiatns. lidem nnrrm nnni referuntnr \n allero Rommiofum Pontificiim non eiriatiir, nec iittera-
Cataloijo, qvi seculo Cltrisli sexto ronfeclus est ; nec non rnm Martynim Lugfiunensinm sincenim testimo-
in tertio, qiii esl .•^eculo octnvo eoncinnalns, ntqve ad ninm contemnatnr; hauri inviti assentiemur. /fxc
Stephanum III Papamdediictns -. ncqne ulterins Vitx Baronins. Reiinemus nos Cletnm in nnmcro Roniiino-
Romnnornm Pontificum in altero MS. Frehert, et rum Ponlificum, et ab Anacleto alinm dicimus, nti nd
MS. pervetusto Bcrtiniani 7nonasterii continentnr. ejus Arta, xxvi Aprilis illnstrata, apparet; idqve fa-
Poslen Anastasins Bibliothccnrins ail NicoUium Pnpam cimvs seculi eu&dem auctores, er quilins tempus Se'li\ S.
sive annum dccclxvii continuavit Vitns Pontificum, Soteris jam stalntivimns. Prnterra tittrraruin Martij- consentit
easdenique GnitieJmus BilUothecarius ct aUi auxerunt rnm Luijdunrnswm testimonium cuni omni vrnernlione testivtnniiim
vsqne odMurtinum V Pnpam sive an n nm Siccccwxi : ndmitlimus, uli mox conslabit e.r Actis SS. Epipodii Maihjrnm
Lugdunennum
ab omnibus nulrni anni nnvem Ponlifici Soteri a&si- et Alexandri Martijrum Lugdunensium. Imo hoc tes~
gnantur, uli eliam mngno coimnsu fil apud Luitpran- timnnio niri , arbUrnmur necessnno S. Elrnllurinm
dum de fitis Pontificum Ruinnnornni, item in tibro a morle S. Soleris, ante mntam in Gattlis perse-
Pontifxcnii. et nntiqnis Brevinriif, Rnmnnis niannscri- (iitionem. atiqnnmdiu pra;fni\se Ecctrsi.r, ejusque virtn-
ptis et excnsisnnnn 1479, 1490, 1522, rl Kii^. qux tes innotui.ssr Chn.',tianis Lvgduiirnsibns; qui drinde
pcnes nos bnbemus nc demnm in Brcviniio jnssa Pii
: ob fidrni in cnrcerem ronjecti.nd eum episfnlam mise-
V cdito in quo omissn pnrin ConsHlum, snb qnibusSoter runi, rcgantps ut pax et concoidia Ecciesia' con-
Ponlificatnm incepit et absolvit ; qux in atiis Breviariis servaretiir, T>5; -.w e/.x/y^^jkjv etprvr? svsxa rp-aceuov-
et reliqiiis trnctatthus, maiimo iterum consensu, memo- te;, nti legitur npud Eusebium tib. 5 IIis'orix Eccle-
rantur hisce verbis : Fuit a Consulatu Rustici et Aqui sinsticie cap. 3 snb fhiem; et cnp. 4 indicnlur, lilteras
^ lini nsque ad Cethegura et Ciarum. Diximus supra hasceRomam fuisse drtalas a S. Irenxo, quem asserit
decessorem cjus S. Pium refrrri discessi.->seexhnc vila Baronins anno clxxx snbstitutum Episaipum Lugdu-
duobus Augusfis Consnlibus : quilms succes-^irrunt vensem in locum S. Pbolini, qui anno suj.eriore
anno Cliristi clxii, Q. Junius Rusticns et Vettius martyrio gtorioso ex hnc vita migrarnt.
Aquilinus. Posteriores Consules, Cethegus et Clarus, 3 ^ntiquissima S. Sotrrvi est menioria inepisloln S.
fuernnt anno Ctirisli ci.xx. Et hiec duo paria Con.-.u- Dionysii Cnrintliiorum Episcopi, relnta ab EnsebinUb.
lum memorari a Damaso in Vita S. Soteris. tr.sintur 4. Histnria' Ecclesiastii ;v cnp. 23. Fuif itla scriptn ad A S. Dinnysio

Onuphrins in Commentario svo in tilmim 2 Fastoruni, Rotnanos, qnorum institutum vivendi laudatiir his ver- Ep. Corinlli.
laiidatur
mortmts ad anniim Urbis lOHf/i^* 915 c/ 9^3. f^idetur anteni his : Ha-c Vdbis consnetndo est, jam inde ab ipso ftomanorum
an. ni. S. Soter, ultra hos Cun.sutes, vixissc ad dirm xxii religionis exordio, ut fratres omnes vario beneficlo- 5. Sote- i'l

rnm genere aflficiatis, et ecclesiis quam pluriinis, ris benevolen-

Apritis anni .wiuentis cl\xi, quando Con.^nles fuerunt
pau- tia in
Seplimiiis Verus, .S7t'(? Severus, et Hercnnianus, qtii- quae in singulis urliibus constitutEe sunt. nece^saria peres
et pere-
bus Consnlihus adscribitur iuitium Pontificaius S. vitse subsidia transmittatis. Et hac ratione tum grinoi Chrls-
egentium inopiam sublevatis, tum fratribus, qui in tianos.
Eleuth>'rii successoris. Sedit ergo in suo Pontificatu S.
Soter annis noveni, ab anno Cbrisli clxii usque ad xxi, metallis opera faciunt, necessaria suppeditatis per :

aut xxii Aprilis, anni clxxi. De die et mense, qno li;cc quse ab initio transmittere consuevistis munera

coeperit sedere, uon seqne constnt. Anuslasins pnvter morem institutumque Romanorum, a majoribus
dvtos novem annos. tribuft menses tres, qni etiam in vestris acceptiim, Romani retinentes. Atque hunc
mcmcratis Breviariis omnibus .^ignantvr; absqne men- morem beaius Episcopus vester Soter non servavit
tionr dierum, qni in Catnloijo antiquiore sotum dno ad- solnm. venun etiam adauxit, tnm munera Sanctis
dnnlur, in codicibus MSS. Anastasii ex bibtiotheca destinata copiose subininistrans, fum fratres perngre
Rrgis Christianissiini, Mnznrmi et EVeheii, item a advenientes. tmiquam liberos ?uos pafer amaiitissi-

Ptnlinn, Jonnnr Slclla, aliisqvr, dies vij:inti et unus miK, beatis serninnibus consolandt». /fircibi S. Dio-
juniiuntiir,et sicab initio Jannarii, autdie xx vrl xxii tiijsiiis, qni hnc ip.^o frmporr flornit, uti dicluni est viii

ejusdrm cwpissct Ponlifiratum. Verum in srcundo et Apiilis, die rjns natali.

tcrlio Catnlogo, ct in MSS. Geslis, nec non apud Luit- 4 Ilisce addimus elogiumexseciindo Catntogo, quem
diximus srcnlo Christi sr.rto concinnatum. et ita habe-
prandum rt Abbouem FlurUiCrnsem, menses .^ex:m
Lilro Puntificnti, menses septem expnmuutvr. Tunc inr : Sotpr naf ionc^ Campanns, ex patre Concordio, de
aulem initium S. Soleris esset sinluendum nb Septrmhri civitate Fundis. sedit aiuins novem, menses sex, dies
aut Oclobri anni clxi, quo tmditnr S. Pins obiisse xi viginfi unum. Fuit tempnribus Severi, a Consulatu
Julii. Neglrclis mensibus et diehus, annos novem S. Rustici et Aquilini usque ad Cetlieguni et Claruui.

Soteri tribiiunt, e Grxcis, S. Nireptmrus Episcopus Hic constituit ut nulla mouacha pallam sacratara
Etogium ex
ConstantinopoUtanus. et Georgins Syncellus in sna cnnfingeret, nec incensnm imponeret intra sanctam anfmus Ca-

Chrnnographia; e Lntinis, Nolkerus et alii in suis Ecdesiam. Hic fecit ordinationes per mensem De- tatogts Pontifi-
Mnrtijrologiis, infra indicandis. Eusebius in Prowmio cemb. Presbvteros xvii, Diaconos viii, Episcnposper cum,
ad librum quintum Hisioriai Ecclrsin.sta;e scribil, So- diversa loca xi. Qui sepultns est jnxta corpus B.

terem, Romanae urbis Episcopum, post octavura Pctri.x Kalf^nd. Miji. 1'essavit Episeopatns dies xi.
Episcopatus annum vita fuucfiim esse. Qux frrr cum Hfec ibi, qnw frre eadrm ha!>ent alii supra citali. potis-
cum panui diffrrrnliu circn numr-
nlionim senlentia coinridnnl. Srd quam pnrum fiden- siiniim Ann^la.siu.s,

dum sit Eusehio, in iis qniv speclunt ad Rojnauos Pon- rum ronsrcratnrum Episcoporum, Prrsbijterorum ant
Diaconm-iun, et dies, qnihua cessnvit Episcopnlus. Est pafria Fnndi,
tifices, mox dr S. C-io Poiitifire et suc-
apparrtiit, cnm
ce.isorr S. Eutijrhiahi ngrjnus, et wvi Apnlis in
Ariis nulem potria S. Snteris Fundi, peranliqun Itatia- cin'-

qui ta- Im, via Appin inler Formias et Trrrarinam, in Au-

S. Marrellini, itbi oslendetnus S. Mnrreiluni,
runcis, olim Latio ad.^cripiif dein pnssim iirbs Episco-
virn Eusrbii,rvo vi.rit, perperam ab ro omissum. .

pnlis Canipanne. iiabita, Itoc lempore regno Neapolitnno

2 In his rrijo, qnac siint RomaniH Ecclesia' majo-
annumerata. Sedit S. M. Aurelii M. Auretius
Soter lemporibus
ffuic chro-
rem fidem esse ejus alumnis quam ceteris adhiben-
notaxi Antonini Veri, et fratris cjus L. .^lii Veri. Gatenus Vetm etiam
dam, censemuscutn Cordinale Baronio : a qno proptrr Severus dictus
qui eo tempore Romx vixtt, in libro coutra eos, qui
de
consensum commnnem omninm secutoi-um cogimur discr-
typis
 6 DE S. SOTERE PAPA.
ttjpis smpnrruvr, uon Vprum s^d Sevpnim nppeUnt, Marhriim ac FraD^ulum. Iuti'{)i'ttin iusrriptiotji^m
AtTTonE G. IT.
et hnburniut nnibo pronvtini mntrrniim Catilii)m Sevp- Jnamvs Aiitonius Filippions, Librllo df onliijni-
eiiiilit

rum bis CtinRnlnn; ilatjurcnm Golrno in tHctia Catato- tote cl venerolione bttjns ecclesLranuo Mncxxxix excuifo.
fjix tiicitnr Severus. Ante jinucn seciilt scnljtlnm diximits, convicli forina et
5 Dfiiiqn", qnia nuUa ftt apud anliquos ntinilio niar- iittegrilote Lnlinorum ehorneteruin tongeque diversi.^si-

lyrii S. Sotrris. arbitrotnr Oanpbrins, in suis ati Pta- ntorwn nb iit, qiiorum nsiis erattPvoSerjit II; nli eliam

cur Marlyr
tinani annotolionibus, bunc rt nonnul/a.-i olios Ptmlifices, Judicarunt alii viri Pom.v cruditi, et in talibus versa-
et si violenta morte nnn deces^erint, nnilta famen tissimi. Qtuid iden hic notamits, quia mngnus nlins et
a furente plebe et iniquis magistratibus, qui perpe- jirudens scriptor elnbi sibi est pa.tsiis, ijiso Trauslaltonis
tuiim in Christiano^oilium rctinebant, passos fuisse, tiict.v temjmre marmor itlud jiositum futsse. Non t.niieu
piFtnofia 2! sed ejiismodi 3 Cypriano Confessnres appcll.iri : et negamus ex anliqniori scu marmore scu nteinbrana
el 2i Ai-rUls ;

in libro vetustissimo bil)liotbecffi Vaticana>, ante siimjitnm videri fidein Ttnns^alionis jir.vftW. Ast Ser-
SPxcentos annos scripto aperte et clare Confe.^sores giuin islum constiluisse oinni anno in feslivitatibus
appellari, reliquorum partem Martyi-es ; esse etiam eorum, ijul nominanlur, Suneloruin, Iudulgeiiliain
aliquof, qui neque Martyi"is neque Confessoris ad- friuni annorum et trium Qiiadragenirum, nmnibus
jectionem liabent. Mnnoria ejns sacra exlal aii diein ad ea eorpora devote venientibus, quod ibi consequen-
3iXI el x.\Ii J/iritis. Prinri ilie /Ido in plnribns MSS. ter dici videtnr, ncmn jirtidenler credideril : quia mullo
Notkerus, anctar Betlit snppositilii et Mnlanns in pri- jmteriorem esse istam Indnigentinrttm conccdendiirum
ma edilione Usuardi itn botient : Romne S. Soteris firmnm certissiinum esl. Fuerit igilur concessio ista
Papre, qui sedit in Ei^iscopatu annos noA'em, sepul- Poulficis nlicnjus, seeulo xi setlentis, et fortnssis Sergii
tus in coBmeterio Calli.4:. Hic constiluit, ut nulla IV,qni obiil nnno iixn. Citjits cuni diplotna vel inemoria
monaclia pallam saovitam contingei'et iii ccclesia, httberelttr iu dicla ^cctesin, iion addilo quotns ejus nomi-
noque incensum pone)'ct. 7ii .'!/,'?. rulicano ccjcsia' nis Pontifcx Indulgentinin decrcvissel ; nibit pronins
S. Pctri, el in variis atiis, ai diem fiunc xxii rcfertnr fiiit tjnnni ut a'dilitorum quisjiiani, seculo X)V vel xv tj<

nalalis S, Sote)"is Papa? Ivom.'e : apud Bcll.nuni et iunoviindutn curans antiqnnm inscrijiliimeni, istiid
Molauiim, inpostcriarilins Usunrdi, aildititr, natione adderct dc Indulgentiis, Inniqnntn ab eotlem, qni pri-
Cainpani. In nonnullis Marltjroloqtis, ante trecentos niuin transtiiterut corjiora, concessis. Itn sciinus .S.
circiler anitos scriplis alits cxcusis, ilicilur )nartyrio Gregorio Mugno nonuninqnam ntlribulas
e.l csAf; Indnlgrn-
coronatus anl p.issus sub Marro Antonino aitt Sub tias, qna' ortgineni bnbiterunl aul a S. Gregorio VII
Aurelio Commodo frotre cjns; quibus bodiernum Ro- i-^liusnominis.aut eliam a X, mnjn.r jinriter sanelitatis
manum awniilur, cum Breviario jussu Pii T'. Ponli- viro, el pro sanclo ajmd Massitieuse? cullo; aul oliquo
ficis edito. inter ulriusque niedio.
6 Scpnllus esl S. Soler, secundum Calalogiim MS. 8 Toleti in Hispairia Irndittir esse corpus S. Snte-
EJiis sf^iu^tura
Rcginie Snecitc. juxt;i Cu)'pus S. Petri at secunilum : ris ; ac jiroplerea in offiriis propriis, Madrili anno jiii- Toteii diain-
Anaslasium cl alios. via Appia in ccEmeterin Callisti. cvii e.vcusis prscscrtbititr ad hniic xii Ajirilis, ofRcium ^'''Ju^
'"J
Ciacronius Italtet : Kmna; in paee quievil, etvia ."Vppia duplex de SS. Sotere et Caio celebrandum in ecclesii
in «emete)'ioqund ipse construxit, et Soteris de no- mafrice. Verntn in Officiis projirtis MntirUi anno m-
mine suo appellatu)n est. fuit sepultus. Vernni C(C- ccxxxviii recusi.1, prxscribilur Officium duptex de salu
melerinm islud sni nomini.\ appeihilionem a S. Sotere S. Sutere, Trnn.tltilo Festo S. Caii in proximum diein.
Virgine cl Marhjrc acrcpisse, di.cimus ad bujus Fitani Tumnijiis Salnxnr eumdent S.Soterem suo Marlgrohigio
X Febriiarii j; ]ii, el confirmal Jnaslasius in Vila Sie- Ili.^pauico inscrijisit, asserens se in catalngo Reliquia-
pbuni 111 Piipx Rpstanravit et tegumen
bis verbis :
rum sanctfe Ecclesiae Toletanje, in autographn visi-
coemeierii Sanctie Soteris, qund ceciderat. Consnle tationis,ab Emineutissimo D. Bernardn de Roxas
Artngbum 3 Ronim sublerr.ineie cap. 19, sed isper
lib.
et SandovalS. R. E. Cai-dinali et Toletaiio Pi'iesule
memoria' lapsnm Onnpbrio ascribil, qn.v cx Ciacconio aniio MDC confeclo, bxc invenisse verba, unm. 3.
produxitnns. Certe. ille in Cominenlaria de Eomanis Adest fbeca argentea, qua corpus S. Eugenii ;ibs
Pontificibiis, el scorsim cl ciim
Plalinn crcuso, seribit Rege Galliae missum, franslafum esf in ea recon- ;

S. Solerent Scjnilinm vin Appia ad Culacumbas, quod

diiajsunt Reliquias de cineribus S. Dionysii et So-
] 'slea Calisti esl appellnium. ciorum et ex ossibus S. Eugenii, et de omniuin
7 Corpus Itttjus sancli translalnm fuisse a Sergio II
NOT. I
ve.stibus : et Corpus in pulvere S. Soteris Pap^ et
II'. 'ores colligun: ex Annslasio, qui
(. jia.^.sim in Sergii Martyris. Ex qnibus
Tumayus, Cineres S. Sote-
elicil
p
TrQintiiliti (ic 1 /'(. babet
islaBeatissimus Papa, pia devotione so-
:
ris ante aunum mhlxv, quo corpus S. Eugenii trans-
ccrttfiani SS. 1 pro desiderabili dilectione SS. Sihestri et
.itus
latiini est, Toletum devenisse. Jnlonins de Quintana-
Silmlri cl
^ar';,ii, ecclesiam, qiia> sancto eorum fuerat iiomini
Mattini tluegnns libro ile Sanclis Tolctniiis agil de S. Sotere
ro':seri-ata, quam ab cxordio Sixcerdotii sui, usque-
Papa;sed quando, uut qua occasione corpiis fiieril tlela-
t,i.o :.d culmen deductus e-t, strenue
Pontificatus Inm ad Ecclesiam Tolelaitam fatetnr se nnn jioluisse
giibrnuivit, quffique per olet:ma tempm-a defecta
assequi. Jntuerjiia- in ecclesia Domus-jn-ofessx Socie-
vetu-laie marcuerat, rninisque cnnfracta iliu anti- Inlis Jesu servaliir ossiculum crassum, cum particiilis

ninnlputi^ Pci ejusdemque beatissimi SilvestriPntsi. de Cuinjio Prouoiario Apostolico ac Bnsilira;

Priiictjiis
di-, corpiis ciin beatissimo Fabiano atque Stepliano
Jjiostolorum Cunonico, S. D. N. Pauli Papx. III Cu-
ct Sotere Marlyribus ac Pontificibus... sub sacro
biculario inlimo : ul putel ex nttestationc, ijisius
allari deilica-.^
Didaci
oollocavit. Hicc ibi. Viditnvs ijm et Secreinrii AngeliCortadichirograplio firmala. Ser-
Jn(lvgfr.titr in^erijitionevi auir panca secnla niarnior
cl Ifico a qtio
conceism f
cnins
r,i,„, i„e
i.oc ernt
ernl ti,
uii lum. T
Temporibus r. '•"
Dommi
o""".'-
i,
Sergii
.

...
^'""^"' '""">' ^"'itclse Reliquisc in

eteganll atba, curn atiis

-
Ilteroltiecn
- '
Sanclorum Mnrtgrum Panlt-
perqiiam
'^
'

Jnnioris Pap.v iviondita sunt in boc sacro altari

ficum lipsanis, suo loco ac tempore opjiorluuius com-
corpnr,! B. Silve5'ri et Martini
Pontifioum, item memoraitdis.
corpora b-alissimnrum Fabiani Stephani et Soteris

DE
 DE SS. EPIPODIO ET ALEXANDRO, AC SOCIIS QUATUOR
ET TRIGINTA,
Martyribus Lugduni in Gallia.

K Ili^torix Ecclesiimticiv, hanc

ANNO Evsebiua, libr. crncein cxtensus, i(a ianiatus crudelitate verberan-
CLXXVII. pcrsfcutionem in iiallin iintiimdrscripfhrus, in- tiiim e.Uitit, ut crnte soluta co%tarum, pateractis
(licat tempus primo per PimtificeR Romimo.t, vi^ceribus, secreta auiin:e panderentur, atque sic
ct yic iticipit Privwiutn dicti Itbri : Igitur So- spiritnm exanimatus emisit. Upipodus vero, toto ore
Mota pcrscm tere,Homanas urbis Episcopo, post octavum Epi- phiinbatis confracto. equuleoest suspensu^, et post-
tio n morte
scopatus anniini, vita functo;dntt(k'cimus {imo ileci- moduni pladio percussus Alter nobis te.^tis sit S.
:
S. Soferis
Papx, mus tertius) :ib Apostolis Eleutherus in ejus locuin Ado Archicpiscopus Vicnnensis, cui Lur/dunentin erant Adonls ViciX'
snccessit. Dnjniis lioc ipso dic Acta S. Sofrris Piipa', viilde pcrspicua !<; ad sxii Aprilis itn scribit : Et nensis.

quem, c.r antiiiuissiinis Cafalnrjis Pontificum Romano- Liigduiio Galli;« natahs S. Epipoilii Martyris. qui
rvm, ostcnditnm scdisse a Consulatu Rustici et A'iui- persecutioiie Antonini Veri, pn^t giorio^os quadra-
lini. usque ad Celhegnm et Claium. Priorcs Conm- ginta oclo Marlyrum agnne>, qui iu eadein urbe
defuncti les fueriint (ihiw Chri.^iti clxii. posteriores unno clxx. passi yunt, cum Alexiindrocarissimo coliega tenfjs;
aniio 171, At S. Soter hos ullimos Consnlcs habuit intcgro vitie ipso interim in carcere truso, prinio os diris pu-
suie anno, et superfujt usque ad hunc diem xxii Apnlis gnoriim ictibus ca^sus, deinde equuleiextentione ve-
sjih ejiis
anni sequent cr.xxi : et tunc, a Consulatu Veriet xatus, martyrinm capitis abscissione complevit.
SHccessoie S.
Eleulherio Hereiiniani, sedit S. EleutlieriusPapa, usque ad Con- Deinde ad xxiv Aprilis isia tradit : Lugduno Galliae
sulatum Paterni et Brafluce, qui ca7n diijnitatcm ad- natalis S. Alexandri, qui tertio post passionera B.
ministrarunt atino cLxxxv. uitra quem videtur vi.Ti.yse Kpipodii die profiuctus e carcere, primo ita laniatus
usqtie ad xxvi Maji anni sequentis, quod iste diescen- estcrudelitaie verberantium. nt crate soluta costa-
seatur ejus Nalalis. Alia ratio tetnporis, quo mota est rum patefai-fis visreribus, sccreta aniina; pauderen-
persccutio, mogis acciirafa indiciitnr ibidem ab Ensehio tur, dein crucis affixus patibulo, beatnra spiritum
his verbis : Quo tempore agebatur annus decimus exanimatus emisit. Passi sunt cum eo et alii nuinero
et auno septinius Iniperii Aiitnnini Veri, tunc violentior triginta quatuor. Sepulti ambn ex uiroque allaris
ft passim
IX Antoniiu mota est persecutio. f( poti^simum utcap. i proscqui- lalere, in crypta, qiue in c<>Ile siqterpnsito civitati, atiorum.
Ycrl
lur, in Gallia, in qua du^ prse ceteris insignes prce- pulihro et antiquo opere extrurta est. llxc Ado qiii-

stantesque urbium matres celebrantur, Lugdunura bus similia hnbenl Uiuardus, yvtkcrus, Auctor Bedx
et Vienna. Annus xvii Iinpeni Anfonini f^eri incidit supposifilii, Bclliniis, Mourolijcns, Gulcsinius, cuni
in annum Christi clxwu, quando pussi sunl Luijduni hndicrno Martyroiogio Rotrnno : et uhiqne odduntur
secunda Junii, SS. Pliutinus Episcopus. Sanclus Socii friginta quatuor, una tunc martyrihm piusi, quo-
Diaconus. Sancti aliiquamplnrimi, cum illu.stri Iwroina runi tamen in Actis non fit mentio.
Balbina, quorum mo.T Acta murtyrii ad Ecclesias yjsix 4 Quxue SS. Epipodii et Alexundri scpuhura re-
ac Phrygiie fuerunt transmissa, ab Eii--ebio sux histo- tulinius, ea dcsuinpta videntur ex Gregorio Turonensi, uregorto
Turonensi,
rix inserta, et iQtius ad dictum diem secundum Jtind qui libro de Glorin Mariyrum
c. ^O ila scrilnt Igitur .

Ulustranda. Erat tunc annus seplitnus Pontificatus S. ManyriocnnsummatusgloricisusPhotinusEpiscopus,

Eleutherii inchoatus, cujus virlutes notx erant dicfis qui Lugdunensi pr.i;fuit urbi Sacerdos. per certaini-
martijriius ; ideoque ali([ui horum S. Irenseum, lunc nis nobilis meritum invectus est cceIo ; cui et nie-

temporis adhuc Presbyterum Ecclesine Lugdnnensis, ritoet sanctitate condignus Irenajus successit Epi-
coitimcndaruntmemorato Pontifici per epistolnm, et ca- scof us, per Martyrium et ip>e linitus. Ilic in crypta
talogiim priorum Martyrum expresserunt : de qua epi- basihc.e B. Joannis sub altari est yepultiis et ab :

stola agit Fiisebius cap. 4. uno quidem latere Kpipodius, ab aKero vero Alexan-
2 In hac ciulein persccutione, sed anao scquentc der Martyr est tumulatiis. De quorum monnmentis
CLXXVni, passi sunt Lugdiini SS.Epipodius et Alcdan- si pulvis cum fide colligatnr, exfeniplo medetur
der, prior Iwc \\i[ yJpvilis, aiter biduo post die xxiv. intirmis : magna enim claritas m crypta illa conti-
iuissi SS. Utriusfiue Murtyris antiinia Jcta, plane conjuncfa, netur, qrns, ut credo. meritum Martyrum signat.
Epip''fiii(s
suiit ab uno eodemque auctore conscripta, et in Lectiones Eosdem Maityres jain uiite cetebrarat S. Eucherius tl S. Eucftcrio
et Ale.xander.
eornm venerutione lugduneiisi
ad nsum Ecclesix Lugdnnensis bifuriam divisa, ut Episcopus Lugdiiticnsis, hoiuiHa de
posset pars pricr xxn Aprilis, postcrior die
recitari et cultu habtln, qux pcrperam Ensebio Einisseno repe-
XXIV. Nos ea simut damus nam pars prima et iiltima : ritur adscripta. Duplicia, inquit, Epipodii et Alexan-
Epipodium, dri troplijea Ecclesia; nostr£e tides, interjecta bidui
spectat ad ulrumque, sicunda ad S. et ter-

tia ttd S. Ale.iandrnm. Habemus autem dicfa Actam vel tridui di.stinctione, concelebrat, nou adventitiis
Acta dnntvr
antiquo MS. nostro et partim incodice MS. Trcvirensi festa Reliquiis. ^ed intemcratis pairii sinus festa
ex MSS.
et Sario. monastcrii S. Maximini, partim ex Passionali Lugdu- monumentis.. Nus Beatorum illustre munus totuiu
nensi, ecclesi:e S. Jusli Episcopi, nobis a Petro Fran- atqueintegrum possidemus otquod universo mnndo
;

eaque contuliinus cum Aclis possit sufficere, intra gremium civitatis liujus spe-
cisco Chiffleiio transmissa :

qui ea graviter cialiter conclusum tenemus et geminas palmas,

a Luurenfio Surio ad diclos dies
:
editts,

coiiscripta eenset, et festatur habcri in uuliquis egregiis triumphi auniilas AposloUei, urbi attullimus atque ;

exempiaribus MSS. habentes et nos Petrnm Paulninque nostrum, binos co»ipara>-t<'

3 Adstipiilanlur Aclis anliqua Martyrologia, e qui- suflragatores. cum subliini ilia Sede certamus. Et ens cuin SS
Pvlro et
bus, priinnm locum merito ubtiitct Flori Ecclc^ix Lug- quidem beati Martyres, quorum pretiosus pulvis
Paitlo,
dunensis Subdiaconi Aucfariiim ad Martyrulogium ge- per diversas usquequaque regiones in populurum
nuiinim Bedx, el cuiu eo a nobis edifum anfe tomum disseminatur salutem, plenum quoque loci cultum
secundum Martii ubi ad diem xxiv Aprilis ista habes de honore Dei impensa sibi religione suscipiuut et :

Culfus in
Marlijiolofjlis ex MSS. Alrebatensi, Tornacensi et Lxtiensi, GalHa, quanto celebratum fuerit fide ditiori, taiito erit eis
P'ori lufjdu-
Lugduno civitate, passio SS. Alexandri et Upipodi graliacelebritatis arcepiior. Sedabsque dubio inulto
nensiSt eos ibi potissi-
cum aliis trii^inta quatuor : quorum Aiexander iu eis gratius, multo jucuudius est, si
mum
 8 DE SS. EPIPODIO, ALEXANDRO ET SOCIIS MM.
A mum fervor excolat pietatis. ubi super eos furor 3 Verum intermisso paulisper ordine passionis,
incubuit passiouis ; si illic eis supplicationum sacri- qiiaali qualesve iuerint, coiiveiiit vel leviter publi-

ficiadeffrantur, ubi inDei sacrificium procubuerunt: cari. Et Alexander quidem nalione Gra;cus fuit,
et txcitnntc si illic eis vota fundat praedicanda po.steritas, ubi EpipodiusveroLugdunensiscivitatis inJigena. Porro
suos ad ve- innuceiitem sanpuinem feralis profudit ininianitas : eos parviilns, schola; contubernium; et caritas jam
nerationem.
si deiiique e"S ille Cliri^tiani noniinis ininiicus ubi virilis, iiipriHia;va ajtate conjunxerat : et it.ilitleris

credidit interemptos. illic videat consecratos. Dul- eruditissimi, concordia crescente, ad Deum profecti

cius. inquam. eis probatur dbpequium, si ibi eos siint; ut cum fuerint t^hristiani, et a clarissimis
laudum concelebret benedictio, ubi super eos tribu- parenlibus iijstituti, ad religionis tamen incitamenta
lationum deseeviit magnitudo Si inde invocentur ad ; se rautuo provocarent. Nam sobrietate, parcimonia,
suffragiuni, unde primo re^urrectionis signo evoca- castitate, fide, opere misericordia;, ita Deo sese
buntur ad pra^mium. //.rc aUaque plina S. Eiulie' hostias dignas pra-parabant, ut in consummationis
rius, circa atinum ccccu\ Lugduni cx liac vila vocufus. meritura profuerit gloria illatamartyrii. Erant ambo
His addi pnssciu chi/ia iitiiuHjiic in TiKlimto Sancto- juventutis flore conspicui. iieque adbucconjugalibus
ru7n Luijdunensium Rainaudo Theopluloa cdita; verum nexibus implicati sa;viente aiitem perseciitione,
;

quia reccntiora sunt isHc potcrit ea Lector reperire. implentes Evangelica conslitiita, quoniain ad aliain
vel eliam lertiam civitatein abire non possent, late-
ACTA brain ihi quasierunt. Egressi vero occulte septa
murorum, in eo vico, qui propter lucisam pptrame
Ex pervelusUs MSS. codicibus recognita.
siliis est, tiigurio se cujusdam religiosse et fidelis

viihne, etiam sine iillis loniitibus, abdiderunt. Cum-

l5i merito virorum forlium facla, ail incitamenturo in latcbris
qiip illic aliqu:imdiu, tecli fide rauliercula^ et loci reptrimtur ;
postentatis, itiandaiitur annalibus, qiii pro terreiia
libertate vel pro patria inani intenlioiie ceciiieruiit,
luimililate, latuissent tandem sagaxiUns inquisitor
:
15

relinquentes carnalium virtutuiu brevia iiionumenta, invenit; eosqup, per angustum cellula' aditunifiigien-
ilarfyrum
friuniphi (iuiu perennt: qnantis prapcnniis celebranda mors tes, raaniis infesta corripuit : qui ita trepidi inter
scribenai
Martyrum est, quiadmirabili ploriosoquecompendio, insilientes irruperant, ut S. Epipodius calceamento
ad poslero-
dum pavidus prosiliret, privaretur
duiu luanus suas ad ccelum porrigunt, fidei et devo- pedis uniiis, ;
rum incita-
menium. tionis exeinpla terris relinquunt, propagantes lio- qiiod postea tidelis mulier, tamquam tbesauro sibi

minum vitam mortilius siiis. Neque eniin pro Impe- reperto occultavit.
ratore terrestri, sed pro Rege cade^ti a spirilum 4 Itaquecaptos, etiam ante discussionem, carcer
profiiiiduiit siium ; non jiro patria, quie gignit et accepit qnia manifesfi putabatur criminis nomen
:

recipit; nnn jiro b patria, quse liabetur ef .imittitiir; esse,ipsaappeIlatioChrisliana. Deindepost triduum,
sed pro illa Jerusalem coclesti, patria sempiterna, vinctis jiosttergum manibiis, ante Prsesidis statuiin-
qua; meritis e:.tconj|rucla Sanctnriim, quaj culi^ina tur tribunal qiios S2evissinius Judex, adstante et
:

suu cadoinserit; cujus incola; raori nesciiint, cujus f infremente Gentilium uniltitudine, de nomine et
r
libertas jiigum tarfarese ca|itivitaiis ignnrat, cujus pn fessione interrogavit. Illi vero et vocabiila sua in /tidicio

libertas cuin immortali gloria et beatitudiiie perse- pivdideruiit. et Christianos se esse perspicue te- Chnsfum
confessif
verat. Et licet depra^miis Martyruni])auca perstricta stati sunt. Accenditur ergo Judex, et popularis con-
sint; quia nequaquam cniidigna; suut passiones prae- clamatio attollitur, et in innocentes siniul omnium
sentis seculi ad magnitudiiiem glorije ccelestis, qiias insaiiia g consurgit. Potestas eos increpat, furorera
erit perpetua et sempiterna : attamen bi sunt per- suiim biijusiuoili i lamore lestatnr : Etiara nunc ad- (7

minls
petui Sanrtoriim triumpbi, qui merito scriptis pro- versus Deos immortales humana tenieritas perseve-
terrentur.
dili mittiintur non contingat
ad posteros; ut si eis rat't Etiamnunc convelluntur Principum sanctiones;
occupatio passionis, succensai tamen mentes aemu- et in unn eodemque ma.jpstatis crimine Imperator

lationis ardore, immaeulatam vit.im, et contritione impugnatur et nuinina? Ubi sunt tormenta, quae in-
corporis et iniitatioue luartyrii illoruin, consei|uan- tulimiis? ubi criices? ubi gladii? ubibestiai? ubi ig-
tur. Itaque beatissimorum Epipodii et Alexandri nitse lamina;? ubi districtio, etiam ultra inortis ter-
55. Epiprdius conflictus alque victorias, Cbristo in illis trium- niinos pnicurata? Exlincti sunt horaines, sepulcra
el Altxander phante, referimus ut fides credentiura prsemissum
; non extant, et tamen Christi memoria perseverat.
et desideret et sequatur exemplum. puniendi, qiio au^u in religione vetita perdura-
(. 2 Igitur Principis Antonini Veri c decimnseptimo stis? Jam nunc provesfrse praesuniptionis temeritate
C Imperli anno, ciim per provincias Gentiliiim furor po^nasilabilis.
Lupdunensi urbe deb:iccba-
desa;viret, praicipue in 5 Ne se invicera exhortentur. aut inuniant ser-
tus est : in qua pro quanto raajores
sui raaguitiidine mone vel iiutibus, ejeclo Alexandro, qiii erat aetate PARS II.
Epipodius
.S'.

degebant populi, tanto etiam Gentilium copiosinr firmior, Epipodius applicatur : qiiem scilicet singu- blandifiis
rabies icstuabat. Judices, Otficiales, Tribiini, mili- biriter destitutum, diim pro conjectura aetatis tene- tenialw,
delati iii-
t^*' vulgiis. certatim, indiscrefo etiam sexu, Chii- rioris h aninin judificabat,
serpentis antiqui usus
quiruntur, stianos niuUiplici crudelilate laiiiabaut: qiiorum plu- venenata hlandimentorum artesollicitat:
calliilitate,
passionibus atque nomiuibus,ad suc-
rirai, distinclis Videoenim te, ait, juvenera et nefas esf, ut in in- :

cedentium memorias pervenerunt; iiinumeros vero, tentione pravi propnsiti perseveres et pereas. Nos
qui vftl indiscreta ca^de conoisi sunt, vel vincti in immortales Deos coliraus. qiios universitas populo-
ergastulis defecerunt, inscriptos cadestis vita;, liber rum, (|uns etiam nominibus propriis sacratissimi
tantum conlinet. Nam post vastissimam Marfyrum Priiici|ies veneranfur. Nos deos coliraus, laetitia,
d sfragem et i/ sicvienfium passionum crudelitatem, conviviis, cantinnibus, ludis, comraessatione et la-
tldefl carliate de qua etiam Cbristi fainuli, quos tuuc illusfrissimae scivia vosvpiobominenicrucifixum ciii placerenon
:

con;«itc(i; . urbes Vienna et Lugduniim tenebant, ad Ecclesias possunt, qui bis nmnibus peifruuiitur qui licentiam :

Asiffi et 1'brygiis scripta miserunf, rum pene ad in- respiiit, qai jejuiiiis delectatur, qui, daninalis vo-
tegrum Cbrisli uomen a Gentililms crederetur ex- luptalibus, Iristemet infoecundam diligit castilatem.
per proditionem domesticam Epipodius et
t.inctura; Quid vero tribuere beneficii cuiquam valet, qui se
Alexander occulte operam dare Catbolicn fidei cul- tueri a vilissimoruin infestafione iion potuit? Qiiie
tui, Prfesidi nuntiantur quosille indagine solicifa, quidem omnia idcirco
:
cum oble-
tibi contexui, ut
exosse Religionis reliquias in illis exlinguere cupiens, ctatione et cum
gaudio, quasi juvenis, austeritatem
prajcepit iuquiri. refugiens, mundi liujus heatitudine perfruaris.

6
 : 1 : :

VIGESIMA SECUNDA APRILIS

9
6 Ad hnec B. Epipodius Non ita me Christi ac recenti adhuc cruore respersus, B. Alexandri san-
:

generose res-
fidei Cath(ilir,a; armavit affectus, ut sensum meum
pondet guinem sitieb;>t. Quem receplum ex carcere, com •
EX MSS.
;
Diisericordias tua; figmeiita permoveant. Pielas perendinato examine, die inlerposito, furori suo ohlatus Prx-
enim ista. crudelitas est; voljiscumque vivere, mors prajcepit stdi,
offerri ; ut ejus suppliciis non solum ra-
est aaterna ; celerum a vobis perii-e, gloriosum est. biem siiam, venira etiara insaniam comraoti et sa;-
Sempiternum vero Dominum nostrum Jesum Chri- vientis p.ipuh teiriperaiet.
Quem tamen etiam nunc
stum, quem crucifixum commemoras, resurrexi.sse liacpercunctatione tentavit Adhuc in potestate tua ;

non nosti. qui moflabih mysterio homo pariteret estut evadas m praidecessoi uin exempla vidrasque
Deus, famuhs suis traiiiitem imraortalitatis insliluit, qu.ne teneas. Ii.a enim persecuti Chrislicolaa siimiis
et ad c«.lesiia regna perdncit. Sed ut cr.nimuniter ,i ut pene te solum arbitrer resedisse. Nara prster ad defeetio-
tecum loqnar, quia alla non recipis; numquid ita alias CKsorum catervas, uem tentatur;
eliamstultitiffi tua; collega
cscata mens tua est, ut nescias hominem ex animae succiibuit atque ideo,
:
si tibi consulis, iramorlales
et curporis duplici constare substantia? Anima;
iimiB im-
ira- deos accensione venerare.
tliuris
perio, corporis servitio inagis utimur. Turpitudines, 10 Beatus Alexander dixit Gratias ago Doniino, ;

quibus dffimones veslros refutat dicta

colitis obleetant membra quod dum gh.riosos M;irt)Tum evi.lvis Iriumphos, et Prxsidis :
corporis, nientes interimunt. Quae autem iUa vita illala lorraenta commenu.rjs, ad devotionem me
est, iibi partis pctioris detrimenta provpniiint? Nos quofiue confirmas eNemplis. Piita-ne ergo exiinctas
pro aninia adversus corpiis bella suscipimus nos ; animas. qunsluilistis? Illjjquidem coelum ossident
f
pro anima adveisus vilia dimicainus, Vobis veuter sed versa vice persecutores in illo rignne perierunt.
Deus est, et in morem pecudum, post ingluviem Fallitenim teopiniolua extiiigui nomen non potest
;

prodigam, finem vita; praiseniis, niortis judicatis Cliristiunum, quod ita Deo fundunte firmatiim est,
occasum. Ceterum nos, qiiicumque vobis perse- ut et vita lu.minum cusiodiatur, et mortibus propa-
quentibus interimus, i dum nos temporalia deseri- getur. Deus noster cceIos, qiins fecit, possidet ter-
;

mus vitam ingredimur a.ternilatis. rain tenet, iiiferna moderatur ; et animtis, quas
7 Judex vero, responsi biijns livore et admiratione interemplas judicas, regniim cojleste suscepit vos ;

ore pvqnis defixus, iracundiaqiie stiniulante comraolus. adini- vero cum diis vestris inferna retinebunt. Et quia
elisttmagis
a iaimatur
rabilis eloqiieiitire domicdium, id est, os Miirlyris fratrem meura carissiraum in summo gaudio collo-
elidi pupnorum ictibus juVt. Ac deinceps S. Epipo- caluin scio, seourior o viam devotionis ingredior.
gladio OKi- dius, dolore constantior, mixtis cruore den-
illiito Ego namque Ghristianus sum, et fui seraper, el fu-
ditur : tibus, h:ec verba profudit Christum cum Patre ac ; turus sum in glnriam Dei. Tii vero exerce corpus,
Spirilu Sanclo Deum esse confileor, dignu.iiqiie est, qu.id pro imbecillitate terrena p sortiltus miindi vi-
ut aiiimam raeam refundam qui mihi et Creator
illi detur addictiim : ceterum animas nostras custodiat
est et Redemptor. Ila eniui niilii vita non toUilur, et recipiat ille, qui contulit.
sed mutatiir in melius. Nec iiiterest, infirn;itas cor- 1 Ad hnec pi-wses, niixto pudore et furore Aesie- inter dira
verbera
porea quo solvatur; dunimodo anima, ccelis k
fine viens. S. Alexandrum divaric.itum ternisciedeiitibus
invecta, ad suum revertalur auctorem. Cum liaic pra,.cepit verberari ; qui nulla humili responsioiie
suspt^nsus vn- B. EpipL.dius constanti assertione loqueretur, iiiter tormenta dejectu^, Dei semjier pr^sidiuni
iin- fla-
t/utis laceratur
perio truciileuti judi(.is eruleo suspentiitiir, lircum- gitavit- Cumque longissimospatio, cjedeutiuni succi-
stantibiis hinc inde lictoribus, ut lalera ejus impressis diia vicissiiudine, non frangeretiir ; Prseses inlerro-
ungulis sulcarentur. Tunc subito populi lerribilis gat, utrum etiaranum
hac confessione durr.ret.
in
fidem animose
clamor factus est, petentis, ut sibi deturaul olirue- Cujus perciinctationi inconcussa auctoritate respon-
profitetur
retur imbre saxorum, aut membratim divisus, sk- dit, deos Gentiliuin daimonia esse, non numina :

vientium insania carperetur. Ila furore oninium Deuiii vernomnipotentem, invisibilera, sempiieruum,
tarda erat crudelitas judicantis. Metuens autem sui prnpositi esse custodem.
Prsses ne mngis vim perferret, et per ;.edilionem, 12 Tuno ergo Judex dixit Christiani ad istam ;

potestatisac judicii reverentiaturbaretur. ad .sedan- insaiiiam proruperiint, ut prulixitate poenanim glo-

dum circumfiiSte multiliidinis pnecipitem et insanum riam >ibi existiment comparari, etpersecutores suos
furorem, caiissanique coinraotionis extinpiiend;im, vici^se se jiidicent, quos oportet celeri fine Cf.nsu-
in auee Mar-
eductum extra triiiunal. giadio raptim fpiiri jiiliet. nii. Quia ergo eo3 iri pertinacia sua et aiidiri nef;is tijr obit.

Itaque quanto infesiior fuit inimicorura tuniiiltus, esl et videri, idcirco A|px;inder, fixus criici,anifiiam, F
tanfo citius, dispositione divina, eonsuraniatio ;icce- sicut meretiir, effundat. Post quani senteiitiam mi-
lerata est inartjrii ; ut piierum suum. de pass-one nisfri saevique carnifices acceperunt R. Alexaiidruin,
ac persecutoribus triumplnintem, velociiis Cliristus s:ilut;irique signo eura, extensis in diversa brachiis
remunerator reciperet, qui est benedictus in se- a.. ni.inibus, nexuerunt. Nec taraen diu beati ^}ar-
cula. tyris tormenta porrecta sunt ita enim laniittum :

8 Beatos / Murfyres Epipodium et Alexandrum fuerat corpus crudelitate verberantium ut crate ,

primuni conjuiixit infantia, deinde in timore divino soliita cctariini patefactisi|ue visceribus, secreta
instituit adolescentia, firniavit juventus; donec aiiimie panderentur. Nam dum totus in Christo est,

animis merilisque conjunrti, ad martyriuni perve- q cunupie jam fessus supremis vocibus invocat, bea-
S. Atvrander
nerunt, qm.d Iribueiile Dei miinere pariter susce- tuiii^spiritum exaniinatiis eiuisit.
fntluo post
mrtttus.liinm- perunt. Sed dum Domiiius noster Jesus Christiis iia 13 H"S itaque seinper concnides et socios, quia PAns IV
Itlium et fes- mililura sui.rum victrices dispensat coronas, iit qui mors liiviserat, sepultura coiijunxit, dum furantibus Scpetiuntur
artibo iii spelu-
luiii (iiiitlicat.
ei jimgebanfur confessione terapi.rali, dividerenlur Christianis, educla occulle extra urbem corpora,
iica vtittis:

0C(.asii, inerito nnbis pra^stitiim judic:iinus, ut diipli- abs(.ousa conduntur. Erat eniin in colle superposito

cata in illis solennitalefruamur. Nam duin et aller- civitaii r coiicretis densaliis slipilibus locus, ibique

nis diebus fesla illorum veiiiunt, et iUos inseparabili in mi.dura spelunca; (.oncliisa Irutetis ac sentibus
veneramnr affectu; non sitigulis diebus, sed geini- vallis latebat, et ut fit, ubi huraor deciduus per
natis obsequiis utrum(]ue b s coliraus. Et nu- siciif nalurale miiiisterium infunditur, iuculta foeciiiiditas

diustertiana sok.nnitas co.Io insertura S. Epip.dium quo in recessu veneratiilia corpora religiosa provi-
celebravit ifa hodierua festivitate B. Alexaiidrum
:
sionedemersa sunt, quia Genlilium furnr, extreniam
pervenisse ad regna coelestia gaudemus. Idcirco denegans sepultiiram, etiain in corjiora exanimata
autem nunc revertaiuur ad liistoriam passionis. sa.viebat. Postea vero venerabilem locum religioso-

9 Interenipto ergo Epiiiodio M;irtyre, perseculor runi cultus servavit, et prodidit reverentia deducta

Aprilis. T. III 2 per

 10 ACTA SS. ALEXANDRI ET EPIPODII MM.
A per piisteros, et virtutes plurima?, qujc Sanclorum ritple lierrecise, cttslritm jiarvum urbis muris inlixrens D
Ex jiss.
Jraris ripa sujmi pneeelsam rupem, nomi-
potontiam prodiderunt. in ilr.rlra

14 Nam rum, tempore consequenti. iiopulus Lug- nalittn auiem enplintitle Ludovici el Aseanii Sfortia-
nw
5
calcfum
Epipo(iii fe-
.
dunensis
,
jias.Min nioi'no .^a*vuMite
. ,

corrueiet
.11
adnle.
;
riim el IJiteis yamurcensis. Suul qui rupem istic inci-

bris cutotui- : sceiis quidani ualu nobilis, vi fnltrium valde sticcen- sam pulent ul noiuis Aruri cnrsiis prxheretur, indequc
sus, per visioneni conimonitus e.-.t, ut remcdium a nomen mmisisse.
s muliere, x qux* calceamentum Marfyris habebat, { Surius, im|irinienle. g /(femincurrit.
expeteret. Illa ver<i se medicinas nihil uosse re.spon- h Idem teneriorem aiiimum judicabat.
dit : sed Doinino miseranle, Martyris per exuvias i Jilem tenipora amittinms.
bospiiali ope allala, se plurinios curasse nnn nega- k MSS. ccelitus data,
bal : statiinqueei Lucia henedictionen>, et hospitalis fidentur Itoc
1 nuinero reUtttt, poslmodum fuisse

t t calicem saliilis, porrexit. Qui duin poculuin et iiis'rta per modum atteritis proluiji, ul alio die ad Ma-
remediiim sitis accepit, protinus ita extiucto ardore tulinum legereniur.
plurima rnlra- convaluit. ut niiii o]ie huniaiia, sed mirahili diviiii- m MS. Lutidiitienseet uostriim Praecesseruntexeni-
cuiapairaiiiur
(mjg auxilio, viiffi ac sanitati reddiliis diceretur jila, qua? tiineas.
Quae virtus fidci atqiie Sanctorum jier universain n Suiiits, U^ posniteat te soluui arbitrum rese-
dispergitur civitateiii, et iunumera niultitudo, duni disse.
sanitatem corporum recepit, fidei incrementa su- Idem, deludit.
scepit ; faclaque est menihrorum atque animoruni p Itlem, fuslibus, MS. Lugd. sordibus.
prajsens et selerna medicina. Sed et pustea in locis q Stirius, eum, quem confessus est.
illis mirahilia ista moustranlur, ejectio dajinonum, r Surius, concretis deusatus vepribus. MS. nos-
dehilitatum curalio, restauratio saiiitatum : qu:e ita triim stirpibus.
pene quotidiana et iis m:ijoraprpveuiunt, iit credu- s Greij. Turoneusis de Gloria Confessorum cap. 64 sepultus
litas, etianisi sjt spontanea, existentibus luiraculis ila inscriltit : de muliere quai Epipodii Martyris cal- Lacix.
23
extingualur. Itaque fidem diclis afque factis con- ceamentum collegit, et dein isla refert : Requiescit E
venit applicari : quiaamica Dei polentia, virtus, et sub urbano urbis ipsius niulier, quaj dicitur coUe-
dignilas. ut fideles et credulos diligit, ita deserit gisse calceamentum beati Martyris Epipudii. qtiod
duliilanles. Mcirco non aniligainiis veia esse, qiiaj de pede ejiis cecidit cum ail marlyriiini duceretur ;

et auditu manifesla duximus et videnius, regnante ad cujus tuniulum sa;[iius frigoritici ceterique iufir-
Domiuo nostro Jesu Christo, cui est gloria in secula mi sanantur. Erasum de tumulo ipso pulverem ipsuin
seculorum. Aiuen. hauriunt, inrnlnniesque discedunt. Hanc mulierem,
S. Luciam viduam Arlurus du Monstier in
appellat
ANNOTATA. Gijnecxo sacro, cui ad hunc diem inscrtpsit.
t Videtitr mulier, intinclo in aqtiam aul vinum eal-
a MS. uosinim, Spiritum Sanctum profundente. ceo. polum, Reliquiee illius tactu benedictitm, porre-
b Sitriu.f, morte. xisse; uti etiam nunc itsiiipitt Ecclesiu, el usurpasse
c MSS S. Mtix. el noslrum decimo octavo, scilicet semper deduclis per secula sinijuia e.templis poterit
quo Iti Marlyres occubuerunt : ast decimo septimo probari ab eo , qui littjus operis indices consulere
incepil perseculio.
voluerit.
d MS. noslrtim, saivitiam passionem. MS. S. V MS. nostrum iniraicos, Surius, Amicorum.
Ma.v. saivientium passi jnem victoriam. X Surius audita et visa semper diximus et mani-
e Petra incisa, vulgu Pierre encise, seii mngis cor- festamur.

DE SS. LEOINIDE, PATRE ORIGENIS, ITEM ARATORE,

QLIRIACO, RASILIA,
3Iartyribus Alexandrise aut alibi.

CIUCA ANNfM 0»! bis in Itujus diri principio lautlalu.s uobis anli- Qiapbia, agens de Imperio Severi, addit : Leonides
CCIV.
quus .•criptor, Ettscbnis Pttmpltili, librum se.ilum Origenis pater, orta Alexandria; persecutione, mar-
llislorix Ecclesiasliae a perseculiime Severi
Ji
Sevcrus
Imperatoris nuspicalur his a vcrbis; Porro cum
persecutionem adversus Ecclesias exci-
tyrio vitam finivit.
qui in suis Ifi.-itoricis,
Dcmiim inier GrMos
sub liltetaOspcundo,sive
esl Suidas,
oiij.iyy:,
Origenes Leonidem h;ibuit patrem, Epi-
isla Italui :
tasset per omnes quidem ubique locornni Ecdesias
scopnm etMartyrem floruit sub Severo Imperatore.
:
suida,
"'' atblelis pro pietale certantibus illustria confecta
s'"ie!i'ii'iX Verum de ejtis Episioputu itltum alibi esl stleulium.
cxEiiscbio, niartyria. Piffiripue tamen.Mexaiidriipincrebuerunt, Hicc Grxci, quorum fa.^lis necdiim reperimus insertum
cuni ex uuiversa .-Egypta :ic Theliairle Ie<-tissiini nomen S. Leonidis.
piigiles ec dediicerentur. tamquam iu aniplissimum 2 Inter Laiiuos S. Hierontjnius lihro de Scrijiloribiis
Dei stadium, et cujusque modi torinenta uinrtesqiie
Ecdesiosticis cap. 54 isla Irttdit : Origenes,
qiii et merouymo,
invicto animo perpessi, immortales a Deo coronas s.
Adainantius, decimo Severi Pertinacis
acciperent. luter quos Leonides, qui Origenis pater anno, adver-
siira Christianos persecufione commota,
fiiisse dicitiir, capite truncatus supradictiim a Leonide
filium patre, Christi martyrio coronafo,
cuui sex fratribus
admoduui adi.lesceuteni reliquit. Htrr Eu.^^rbius, qnem et matre vidua pauper relinquitur,
Kicepltorus Callisius ..rculus annos nafus cir-
est, et de Itac Severi per- citcr decem
septem. Annus tlecimus Severi. qtiando
et
seculionc lib. S cap. 2 aijens, ista de Leonide tradii mt/Htw ei
: persecutio incepil, incidit in annum Chrtsli ccni. Elo- fnrode
Qiio tempore et Leoniden:, Origenis patrem,
obito
pro Christi nomine martyrio, c vita excessisse tra-
gitini «
pnecedentibtis siimplum Itabent
Rttl]inus lib. 6
" "
Natalibus.
Histori.r Ecclesiasticx cap. 1 i-r Peirus
dunt; gladio videlicet ca;sum, cum filium adinodum de Natalibus
lib. II cap. 23.
puerum reliuqueret. Georgius Syncellus in Clirono-
3 lu qtinliior apograpliis Marlyroloijii
Hieronymiani
eodem
 :

VIGESIMA SECUNDA APRILIS, II

A eoilem plnne lenore. isla legvntur : Et alibi Lsoriidis, pafer, pafienfissima cnieiatimm folerantia insiftnis,
Aratoris, Qiiiriai'i, BasiliiE : cirra qii.r inridit iluUln- demiMnpriiClirisligloriaoapitemnlcfatiir. Inhodirrna ArcTone o
in fnslis, 4
lin, ihim fitrw Inro hiijus parliriilx et alilji, non fnerit Mnrlyrnlogin Rnmam isla .^oliim inJicantur : Alexan-
Mjitnruvi.
enanlum. Et Alex. qunil si inlrlligrndnm, Et Alpxan- dritE nat.ilis S. Lronidis M.irtyris, qui sub Severo
ilrinn ; ut inik orrasia furrit snmpta a jmsteris, mnr- passus est. Drin in Natis diciiur UiUse pater Orige-
tijrium S. Lenniilis, pafris Oritrenis, adsrriliendi ad nis. Si qui JHilice.nl alinin Leonidem a pnlre Oriijenis
hnnc iliem. Nomrn Lennidis, ahsiiiie loco et sariis, in- cum Irihns soriis collocnndum, pcr nns licehit, cum snla
sertum cst Marlijrolagiis MStS. Juquslann S. Udalrici, simus prohalnli usi cnnjcctnia.
et Parisiensi Lnhhri. Grerenus in Auclurio Usuardi, i S. L"onide^ Mariyr, pater Origenis celrhrnliir i,„j„s
annis ISlb^/ 1S21 excnsn.isla hnhel : Lenniilis Mar- die XI, in MaitijroloijioRirhardi Wilfnrtii, olim Anijlirc nnntio ti

tyris, patris OiMgenis. Iilem exdictn Grevcnn irimsscrip- Loudini cjccnso : itrm i Mnrlii a Cuiiuin it Felicin, el
''''"' .''

serunl, Molnnvs, in prima edilione .mi Auclarii ad in MS. BrH.rellen.n S. Gudilir, sed confusis rebns jestis
ef soHus
Usuardum; rt Canisius, in Marlyroloijio Germa- hujus e.l allerius Lronidis, Marlyris in Thebaide. De
Leonidis.
nicn. Galesiniiis in suo Marlijroloqin ha-c hnbel : hoc lalc eijimiis wvniJannarii.
Hoc ipso die S. Leonidis Martyris. Hic Origenis

DE SANCTIS MARTYRIBUS

PARMENIO, HELYMA ET CIIKYSOTELO, PRESBYTERIS,

LUCA SEU LUCIO ET WUCIO, DIACONIS ITEM PIII- ;

MULO ET TUDIANO,
Cordulge in Perside.

ANNO CCLI. Anfiiliiissimiim Martyrologii Hiinofnjmiaiit apn- 3 In diehn^illisorta tempestatesub Deeio Ciesare,
liraiilium Eplcrnacennp, anle milU' prniH'modnm multi ('hristiaiiorum in urbe Roma necafi sunt. a Dec'>o
annos cxaratum, hurum omnium Mariipum PriesiiitMite in urbe Roina Galba, perpit Decius ad victore de
J'ersi.t,
memoriam prodit his verlns Rnmfe Gaii : Persns, cum belium urgeretur Persarum, Veniens
Episcopi. Et in Cordua civitate, Parmeni, Elimar in civitate, qnx cognominabatur Ponticum, ?edit in
Mrmoria et Crisuli Presbyterorum, et Diaconnrum Liici et ea : hellum tiimen agebatur. Ascendit Decius in
in Martyro-
Muci Primuli Turtliani. In aUi.-i trihus apogrnphis
: , montem Medorum, et ficto contlictu pugna*. cura
logio S.
Hieroiiymi,
ejusdem MarUjrohijii Hieronymiani. omis.a plurima mihlia Roinana feoit victoriam, et int^irfecit Persa-
parle, ista referunfur : Romfe in ccem;^tei'io Calestini, rum niulfitudinem, et obtiniiit civitates has, Uaby-
SHpra
sive CaHi.^^ti, via Appia, depositic S. Gagi Pap-iTp, scu lonam, Bictrianam, Hirciniam, * Cordnlim, A"^sy- CiirLljiiDi,
Gaii Epi^ccipi, Primoli, Turdiani.sc» Tierdiani. Hinc riam ubi eliam invenit multos Chri-^tianos, tiuos
:

eliam ultimorum Marhjrum, alisqm'. mentiune aliorum suppliciis et atflictioiiibns necavit. Eodem lempore
Preshijtcroritin et Dinconorum, memoria celebrnttir in invenit in civitate liabyloniae Episcopiim nomine
MSS. Augustano S. Udalrici et Pa)isiensi Labbsi ; et Polychroninm, cum Presbyteris Parmeuio. Eiyma
so//hs Primoli. in MS. Riehenoviensi el Aqui.ujmnfnsi. etChrysotelo et diacnnos hos, Liicum et Mucum.
;

Verum quia ^iusquam eonjunijuntur SS. Primolus et Quos cum comprehendisset, jussit eos duci ad sa- Babijlonix
Turdianus c»m i*?. Caio Pontifice ; arhitramur juxta crificandum idelis... Tunc jussit sibi pr<esent.tri capti ctim
antiquimmum MS. Epternncense relinquenilos esse in Polychrnnium Episcopum. cum duobus Diaconihus S Pofifchro-
nio Episc.
socielate prxnominatorum Presbyterorum ae Diacono- et Preshyferis suis. quem sic interrogat dicens :

rum cum pneposilis, licet ipsisnequein Actis mox pro- Tune es Polyciironius sacrilegus, r|iji iiefjiie ileorum
ferendis,neque in aliisMartijroloijiisjunctiinreniantur, neque Principnm praicepta cu-^toilis? PoIychrDuins
donec certior alinnde lux ujfulfjeat. autem non respondit ei verbum. Dix.it itaque Decius
pi quo
2 Genuinum Martijroloijinm Bediv, n nobis ante to- ad Clerum ejus. Obmutuit Princeps vester, Respon- sifenle

mnm secxmdim Martii editum, de quinque Sanctit, ista dit Parmeniiis Preshyter, dicens Nou obmutui': : rrspnndtt
s. Parmenius,
prnfert Eodem die in Cordula civitate NatalisPar-
: Pater iiosfer, sed pr.ecepto Domiui nostri Jesu
nienii, Helyni* et Clirysoteli Presbyterorum, et Christi a-terni Creatoris utitur, ut noa polhiatur
Luca} et Mucii Diaconorum, qnorum primus prascisa os sanctum, juod a Creatore nostro purificatum est
etiam lingua loquebaiur. Omnes in eculeo suspensi qnia sic praecepit Dominus noster ApostoUs : Ne
et nexibus arctati sunt, deinde laminis ardentibus miserltis margaritas vestras aute pijrcos, neconcul-
circum lateraappositis usttihiti.et un^^ndis laeerati : cent eas pedibus suls. et conversi elidant vos. Jus-
ad ultimumgladiotruncatisuntprssentepersecLitore tum tihi videtur, ut qnod semel purificatur, .stercore
Decio. Scriplum in passione S. Laurentii. Ha'c in coinquinefur. Decius dixit: Ergonosstercora sumus.
diclo Mnrtijrolofjio, accuratius recoijnito. His similia Et jussit iratus, ut lin;jua ejus pr.ecideretur. Curn
tradunlur in Martyrologiis Usuardi, Adonis, Ralmni, autem prjccisa fuisset lingua Parthenii, coepit cla-
et abscissa
Notkeriy et aliorum recentwrum. Iiem inMSS. pluri- mare, dicens B^^ate P.iter Pulychroni ora pro me,
:
lingua iltius
mis, et cum iis m hodierno Mnrlyroloijio Romnno, sed quia video in te Spiritum San:tum re^nautem, et os pa'iociniuin

mngis eontracte. In nonnullis pro Elyma legitur He- sanrtum tunm signantein. et luihi favuin mellis in imptorat.

lima el Helimena, et pro Luca Lucius. Fuisse lios ore distillantem : et occisus est Bdbylonix PoUjchro-
Martyres Babylone, snb Polijchronio Epiicopo Preshy- nius.

teros et Diaconos, Acta passionis S. Lnurentiiiudicant 4 Tunc Decius ambulavit in civitatem Cordulam,
Gesta horum Diaconos vinctos secum ad-
ex quibus nd xvii Februarii. quo die colitur S. Po-
uti et jussit Preshyteros et
excerpla ejc
Aclis S. LaU' lychronius. dediinus quaead ipsum Episcopumspectabant; duci. Qui dum ducerentur sic, cadebtnt vincuia de Ahducantur
hi marltjrts
rentli, ita modo excerpimus ea qux indicant yesfahorum Mar- collis et mmibus eoruin. Venieus aufem D^oius in
Cordutam,
tyrum, et sunt ejusmodi. civitatem Cordulam, cum furore jussit sibi Presby-
tero
 12 DE SS. MARTYRIBUS CORDULANIS.
A teros praesentari cum Diaconibus. Qui cum prpesen- nie omnes humiles corde. Decius dixit Vere magica D :

II. tati fuissent. sic eos agf^reditur, dicens : Et vos ars est istud. Et jussit laminas ai'dentes circa latera aduninlur
Inminis
stulli desideratis perire? ei-ce, commoneo vos sacri- eor^um puni, et unguibus lacerari. Eadem hora De-
ardentibus,
ficate diis Respundens Presbyter
inimoitalibiis. cius jussit eos (leponideeculeo, etpr<TCepit utcapife ef ungulls

Parmenius. clamare voc-e et dicere

ccppit rniser! : truiicai-entur. Qiii cumdecollatifuissent. jactaverunt lacerantur •

Hiiic nianufacto nos C'im]tellis humiliari ? Infelix hu- corpora in publica via, ita ut cuslodirentur, ne quis
niihiiri desiderare del>es Christo Creatori oinuiiim eos sepeliret. Tunc authente^ subreguii, viri reli-
reruin, non manufaclis diis. Nam peribis tu et dii giosi, Abdon et Sennes, venerunt nocte, et college- dccollati
sepeliuntur
tutprndiinttir tui tecum, quos injuste colis. Tuiic Deiius ju.^sit runt corpora Sanctorum Prc^byterurum, Parmenii, a SS. Afidon
in ecuteo:
omnes in eculeo suspendi. Qui cum attr-aherentur Elymas et Chrysoteli, et Diaconos Lucam et Mucium, €t Stnnes.
nervis, cteperunt omiies Grafias aa:ere Deo et diciTe et scpeiierunt in pra^dio suo, Juxta civitatem Cor-
ad Parmenium Presbyterum ; Orationein da super duiaiu, decimo Kalendas Majas.
no>. Hespundit Parineiiius Presbyier : Det nobis U //aclenus Acta imssifmis hormn Martyrnm : post
Deus, paler Domini iiostri Jesu Christi, con.solalio- qnn' snbjtniijelalur captivitiis SS.Abdaiiet Seinies, tlein
nein SpiritnsSaucti. qui rognat iu secula seoulurum. Olijniijiadis el Miiximi, ex i}iiibiis hi ullimi Cordnlx sUus vrbls
E' responderunt omnesclara \oce, Auien. Tunc ctiam de qinbiis eijimiis xv ^prilis. Corduta:.
ira- eoioiiitti siint, Ve-
lus Decius dixit ; Hoc argumentum. h^iminein siiie rnm Abdoii et Scniies Roniam abdiivli, istic xxx Jiilti
lingua loqui, magica ars cognciscitur esse. Respon- inte.rfecli sunt. Urbs antem Curdula in MS. Codive
dit Parineniusdiceus:Dominusnostei-JesusChrisius, S. /Jieronymi, Cordula. oliis etium Corduba scripta,
qui niutum loqueutem fecit, ipse mihi peccato:i de iioii prociil videtur distasse Babylone, ex q>in urbc De-
dit siue Jingua loqui. Nain tu duin loqueris, immu- cius ambulavit Cordiilam : de qna et tcmporc marly-
tescis. rii aclnm cst wu Fehriiarii ad Vitam S.
Polychro-
5 Eadem hora Decius jussit eos ignibus uri. Qui nti, ct XV Apritis ad f^itam SS. Olympiadis et Ma -
cuni incendereutur, auditaestvoxdecoelo : Venitead ximi.
h

DE SxVNCTO NEARCIIO,
Martyrc in Armcnia.

E
CmCA ANNUM mierunl senilo Chrisli terlio in Armrnia diio Nearchi Clirisliani amicitia ; et melus hujus ne ille,
CCLX ^initites,ntnximo iimicilix vincnlo conjuncli. oli cdicta in Christionns, ab en restliret. Tiim capite
iinilio in confei^xione fiitei pahnum rnnrlyrii o.-^se- secundo iailicalur Polijeucti conversio, ejusqiie in /ide cum in
fide
ciiti : horum atter gtndio interemptun, est celp- instruclio per Nearchiim. et edictiim Imperatoris ct inslnLrit :
NcQTchus lierrimiis fjiiem
Polijciictiis, Grirci die ix Jiiniiarii. idoln ah illo ronfrncla. Terlio cnpite describitur invicttis
S. Polycucti
inCmus LiiUiiiwn Februoriiceletiranl : alter est 6'. Nrnrchns, Polijeucti animus ititer lamenta soceri
iii Martiirifi
ct uxoris : qui adp.iit .•

aJnicvs. qiieii; iijiii consuinptim (jr.Tci venerantur hor xxil taiidrm nniicit'a. Ne.archi non oblitus, sed n-xm inliii-
Aprilis. Uterque Martijr nfinoscitur in eloijio mnrtijrii, tus. V.ile Nearche, inqiitt. et foederis recordare. Hao
quodpritfertnr addieliim i\.Jtiniiariiiii MS.Sjinaxurio viice in^tar ultimi doni ainieo generose relicta; ad
Griico Parisiis in collegw Clart,moaiiino Smieiaiis ensem proc.i-debat, et per eum alacri animo mortem
Jesu ilem in Menxis pxciisis et monue.ritralis, et apnd siibiliat. Cum igitur hoc tnnilo vitara fliiivisset divus
iii hujits Mii.Timuni Ojllierorum Episcopum h (3i'')i; i-jliM. II- Polyeiictiis, qui erant iiiter fiati-es diligentinres sa-
elotjio
iud atl dieni xiii Februarii relalum, lirel potissimiim de cruin ejus corjnis Meliteiia! urbe ArmeniaB de|ionunt,
S. Polyeuclo ugot, liic repetimus et est ejusmodi. Cer- aeteriiamque sibi h-jreiliiatem acquirunt. Inserviit
tnmpn S, Polyem-ti Mnriyris. Hic Dscinet Valpriano istic qunque NHarchus, accepitqiie Mariyris amici !
Iniperatoiibus MHlitina; in Araipnia miles fiiit, et sangniueni. nitiiloijue iinpiisitiiin linteo portavit iu accepto
paprovinria pi-oCliristo M.irtyr occubuit.
prinni-i in
Civiialem C.inanentariini. conferensillis arma salutis
Sanrjiilne in
livitolem
EiMt namque irapium eilipfum proniulnatum, quo et heredilatein vere beatain. ILvc Arto Greeca.
At Canuncota-
pi-a'(ipipb;itur, ut aut Christum ejurarpnt, aut non Latinu fiiitunlltis i)iT4i,s,-Cnuversus tandein Tuitt abit,
Pnlyeuc-
oliedientes morte punirentur. Hic niliil territus, tus ad Beatuin Nearchum, utex coiidilo sequei-etur,
F
(hii^lum libere nrofessiis est, et ingenti fiilucia si- monebat et illivalelacieiis, gloriosa morteconsuin-
:

miiliicra, quae ab infidelibus colebantur, confregit. matus est,

Qunrirca cum neque soceri ailhi.rtiitiiinibus ac lilan-
3 At qumnam sit dirtu Cananeotaruin civitas, in
(iimentis flecteretur, neqiie uxoris lacrymis la- MS. Gneco i h.my.-jii,ni',>v ti -),(;, nos Itactenus lalet :
menti«que commoveretur ; sed constans in fuuiiere in Armenin sultnn fttisse, priibahile videtur
: el forsan
cum Nearclio Martyre, amico suo, verente ne ipse Utis Nearchits Miiriji obiit. Ejusiniirtijriiimin
Mentxis
a Christi descisceret, firniato,
fiile in confes-iono excusis. et MSS
Chtfleiitwis, el apud Maxvnim Ctj-
perseveraret: gladiovitam finivit ; cujus celebritas tlieronm Eiiiscoptim, attinqilur his paitcis
verbis ad
in ipsius Martyris templo sanctissimo peragilur.
huiic XKii Aprilis : E «lem ilie saiicliis
ilai f'jr
Haribi, quxplaneradcm lequniiir in Novo Griecorum
irtyr Nnar- M
hul,ilu, chus, in igue vit.am fiiiit, Conslanlin oero
ejui m disti-
Anlboloijio, ab Antonio Areadio Atcbipresbijlcro Sole-
clio adjuncto decliiratur, ditm iia
Chrinum alloqneiis
lani,cx commissione et mandalojitlti Aiilonii .Sanctorii
indticilur inHammatum ad te o Salv,itor, divi-
: ob
Cordinolis conciimalo, elClrnienli Pupa; fllldicalo :
num desideriiim. exclamat Netrchus non me
ignis
el ubiqiie in dicto elogio ita Grjce contiuentiir. TCt Si a te separahil. Si quis lamen hunc Nearchum, igne
MafTupi ^Ejif/M (fi'),u 6'vTi Tsii; tn-jOr./.xc, (SiSjiiiv, consummalitm, distingiiendum cssc putet a socio sive
oiooiY.iiTi T/.v am -ii; 7Ti'cTe(ric Toii y^in-.rix; ekx^y.giv. attnca S. Piilyeticti, nuletis definire, quod iste revera
2 Dedimus die xiii Fcbriiarii diipltcia Acta martij- Mitrtijr obirrii; et distiiictionem diiorum
probaverit ex
rii, S. MS. Liilino conlractima,
Polyeucti, alia ex
aliis documenlis, libenter
assenttemur. Hactenns non
alia ex MS.
Grseco bibliotliecx Valicanx : in ca- qm reperimits nisi veneraliimem uniiis, et
pite primo describitur PolijeucH, adbuc Getitdis, el onus nobis visiis
est hoc loco sufficere.

DE
 .

ACTA SANCTORUM. 13

DE SANCTO CAIO,
Roiiiano Pontificc 31artyre.

CAPUT 1.

Elogia antiqua. Gesta clrca SS. Sobastianiim, TiljuHium, cl alios

Martyres.

AHNO CCXCVI.
Tmpns !'ir
6'.

opli.isimo
Cnii iii Pnuliftrnlu
mmlo iii Calalmjo
Rnmann e.rplirn-

Ponlifiruii
sr.r qiiipvjt,

y/.Tr- |7)|,
martyriii coronatus post annos ncto.
quir mngis conveninnl Cntnlnqis pmtcriorilms
Rnmnnnrum lieducio vsqiie ari S. Lihmum Annslnsin irihiii .lolitis, in qvihns baheninr
.
ista : Cains
Pnpnm, dpcrs.snrrmS. Damn.si, nipc cd anniim natiiine Dalmata, ex genere Diocletiani ex p,atre
£x Calalogo ciiritrr ccci.x, qnrm Catnlogum a S. Dtmaxo ad S. Gaio. sciit annos xi. menses iv, dies noveni. Fuit
Pontif. elo~ llirrnnynum, oh hujus inntaitles preces, juisse mismm, toniporibus Carini.adie xivKalend. Januarii a Cnn-
gium S Caii
alihi laliiis iti^^tramus. hi hoc enjo i.sin leiiunliu- : Caiiis sulatu'Cari secundo et Carini, usque iii diein x K,i-
* al. sex
aniiisduoileriin, meii^ibii.v quatiior, fiiebiis *
sejitem. leiid iruni Ma;aruui Dior-letiann iv et Constanlio ii.
Fuii leiiipi.ribiis rari etCirini, ex die xvi Kalemlas IIic coiistituitordiiies onines,ut sicin Ecclesiaa<cen-
Januarii Cnnsiilibus Caro II et Carino, us |Ue in dcriMitur.Si qiiis EpisCHpns fieri inereretur, ntesset
X Kalendas M.iji, Diufletiano vi et Con-tantio Con- Ostiarius, L"Cliir, Exorcista. Acoljthus, Subdiaco-
sulibu,-.. JJxcilii. D.TMor S. Ciiii [uil EiiUjrlutnus, iius, DiiicOMUs. Presbytcr, et exinde Episcopiis ]:
cujiis chijium uil clariorein expUcnlwnem addimns. el ordinaretur. Hic regiones divisii, Di.icondius. Hic
tt Euttfchtani ila liahel Eiilyoliiaiius anni- octo, mensib is iinde-
: fugieiis ]ierse<-utic,npm Dioi-letiani in cryptis habi-
Uecessoris :
ciin, dielius tribiis. Kiiit t.eiiiporibus .\ureliaiii, d tand", maityrio coron.itur post aiiuos ccto. Ilic
Consulatu Aureliani iii et Marcellini, us'|ue iii d;eni fecit (irdiiialiones qiMitunr per nieusera De •cm- .
„,|aj „„v^„
VII Idus Deiembris, Caro ii,Carino Consulibus.
et brem Presbyteros .\xvii, Diaconns '
vui Episco-
iempus Sedis ,

ab anno V83, Sedil enjo nhau. 67i ri.v/i coLxxv, uiqne ad anntim P"s per diversa loca nuinero quinque qui post :m-
CCLXXxm, quo mnvlnus esl vii Decemhris, aut srqnenti, nns XI CU111 Giibinio fratre suo, propter filiara Gabini
nam utroque dte in anliqttis Murtijroloqiis refertur : Presbyteri, noinine Susannam, raartyrio corcna-
cvviqiie Scile^ rucusset vuj aut ix diehns [nnm varinut tiir : qui etiam sepultiis est in ccemeterio C.illisti
in lioc aticlort-s) suhslitii:u.i cst S. Cnius die xvi De- via Appia IX K:dend. Maji ; et cessavit Episcopatus
temhris, et postqiiam sedissrl aiinis xii, mensibus iv, dies XI. J/xc ihi, qu,r eadetn baheniitr in Gestis MSS.
diehuswi, mortuus cslanno Christi ccyLCvi JJ inc priino . J'oitliftcuiti et iu nntiqiiis Jjrecinriis Romnnis, eliuin
corriijendus eal /uisehius [cui teinpnra Pnntificinn Rn- ntuitu e.iaruns. Seqnuntur Lttitprand,is, Ahh.' Flnrin-
^innontm non fuc.rnnt snlis persp.'ctn) qui lib. 7 /Jisl. crnsis, JHatiua, aliiqtie : seti attnos diiodecim, erprinre
Eccl. cup. 32 iin srribit : Qua temiiestate iMiin Felix Cnlaloiio Ineo undrcim sttbsliiuimtis cum Onupbrin, Ba-
quinque aiiiiis Roinatiani pubernasset Ecclesi.ini, rouin, aliisqtie i\'eeittioribvs.
Eutychiaiius in ejus locuin .successiL* Qiii vix decem 3 In Aclis S. Srbtistiuui[quic dedimus xx Januarii,
nieiisibus Episcopatu transactis, C.iio, qui nostra
iii arhitniti ea a S. Amhrusio scrtpta fui^se ant expolita)
sptate \ixit Sedeni sii ini reliqiiit. Hiccuni aiiuis cir- mnlta tllastria de S. Caio Pnulifice, ejusquc stipra in-
citer (iuiiidfciin Ecclesia; prafiiisset, suci-essorem dicala fnga bubentur, qua' intle cxcevpta hic repctitnvs,
iiabuit Marcellinuiu, in ciijus ttiam teuipna incidit etsnutista rupile xviii. et xix.
persecutio. JI.cc ibi. De. S. Murt:eUitin ajimiis xxvi Erat Pa]ia Urbis Rcraie, nomine Caius, vir ma- g caius Pupa
Aprilis. Jdein Ausrbins in Chrnnirn, cum indicnsset gna* prudeutia', inagnteque virtutis. imperantibus * at .iil
Cousules Probum Augustuni et Viotorinuni, is est Carino, Diocletiano et Maxiniiano... .Igitur Carino ""tKui"
anmis Clinsli ccLXXXii, ista suhdit : 'Po)|U.ai'wv 'Ezx?.y;- occso •
111 civitateMagunliaco, Maximiauo etAqui- j,

Cta^ Ziv 'KTTl^^XOTD^y ny..iOic,VTO zr' it^lT^Ziyyi; li.riV7.^ liiio ('oiisiiiibiis, facta est iiersecutio lalis. uf nullus ( persfcu-
i. MiO' m y.l' Vdiw/oi £Tr, le' Qiiai iln Latiite edidit emeiet vel veiiuiiidaret aliquid, nisi qiii statuiiculis lionii
ttani
Diocte-

S. JJierontjmtis : Euiycliinniis xxvi Ronianee Ecde- positis in eo loco, ulii einendi pratia ventnin fuisset,
siae Eoiscoptituni suscepit, lueiisibus octo, post qiieiii thuris e.\hibuisset iucensum. Circa iiisulas, circa
XXVII Caius {ulias Gaiaiiiis) aiiiiis qu.ndecim, Etisebi- viccs, circa nyiiqili.-ea qucque erant positi compul-
vm sequuut'tr G.onjins .^ijnrrlliis i<t Cbrorographia, sores, qui neqiie eiiiendi darent opiani, aut hau-
et Nicrpborits lib. G //«'. Erlrs. cop. 34. i^rruni i't rieiidi aquim ipsain tribuerent facultatem, iiisi (jui
apud Cliro-
Itis, quic snnt Rninniix Etclrsiii', cjits ulumuis :tque idolis likissent, Tunc S, Caii Episcojji consilio ha-
mniittnt cum
aniiquis vta]nr jides adbtheudn esr, qitnm e.rternis. bito, Chrcniatiiis ilJustri» vir oinnes Ciiristianos in rhrisltaitts
alnid ex '"'"
Jtosteriore
S i4^/i^r Cttlologus,.tertilo Cbri^li srxio eoneiiinatns, domo ; ua suscepit, et universos ita fovebat, ut niil-

Cafalogo, et ejc cndice MS Rrijtn.v Stieri.e a iinhis descripitis, lus oninino sacrific:uidi necessitati succumbcret.
cuin Enttjcbinttum decessorem di.riiscl ad viii Katen- Veruin quia tania vis persecutionis exfilerat, ut
das .'Vugiisli. decessisse. isfa su''dit : Caius, intione op.uio ipsa Christianilatis ejus celari non posset,
Dalinata, ex geuere Diocleli ini Imperatoris, ex p:i- ineriiit ex sacro rescripto Chromatius. ut medendi
tre Gaio, sedit annos xi, inen^es iv. dies xii. Fuit gratia in Cunpino litture uuTaretur, in quo erat la-
teniporibus Cari et Cariiii, ex die xv Kalend. Janua- ti cesjdtis dominus, tribuilqiie cojiiara oniiii Chri-
rii a Consulatu Cari II... Hic lupit persecutinnera sliaiio ire voleuti cuin eudeiu ad persecutoris rabiein
Diocleliani. Iii cryptis liabilaiis Confessor qiiievit. decliiiaudam. Tunc orta cst contentio inler S. Po-
Hic fecil ordiiiationes iv per uiensem Decenib. Pros- lycarpum et Sebastiauum, qiiis lioruni duDriim iii pimn ciufen-
byleros xvi, Diaconos vii, Episiopos per loca quin- Urlie renianeret, et quis iret cuin Chronialio. qui '"""•"i «
que. Sepiiltus est iii ccemeterio Cdlisti via Appia x tanluiu populuni susceperat Cbristianum. Qiiibus
{'"'^'"^^i\^„,
Kal. Mtiji : cess.ivit Eiiisciipatiis dies xi. Veruia in altercatitibus veiierabilis Papa cujus dixit ; Diini ,/„.,„ii/

Lihro /'nuiiftcith isla sic rxplicaulur : Hic fugiens per- anibu jiassionis coroiiaui quairitis. acquisitum Do-
secutioiiein Diodetiani, in cryptis habitans Coiifes- niino popuium desolatis. Uudo laihi videtur. uf fu,
frater
 ;

14 DE S. CAIO PAPA MARTYRE.

,9 naii .Innus iii/lieatur persecnlioiiislaitx cclxxxvi, D
A frater Potyi:,->ri)e, qui;t et Sai;erlotii rectura tr.imi- iian alios a
wiTonK r.. n. tem tonps, et scientia Dei repletus p.s, perp.is siniul Consulibus M:i\imo et Aqiiilino sup/'a i/iilicatis, iit S. Caslulo
siifirti / i>'U'
.nd ciiiiforlanilas orwlentium mentcs, et animos du- rideatitiir illo anno aut initio seqticntis nmnes occisi. convcvsos.
ri'us dis- Romano. Re,i/-
IiiiiS nilifi.andus. At ille his auditisquievit, ct Iilan- quorum /nemo/'iii er/at in Marlijrnl/>/jio
cc^siim iid
e.rpl'canliir ad Acla S. Sel/astiani. Uiiits e.v xii
J.if/iis Ca/iipa- (liim Papa^ imperium iequanimiter tulit. Vcnit ita- qn//
nwm ;
que (lies Doniinica, in qua Caius Episcopus agens Marlijrilnis fuit S. Ci/sli:liis, qni coliltir xxvi Martii,

intra diunum Chromatii, hac nmnes e ciijns .tclis martyrii, ibiilem e.r vetiisto coilice rt//(!S,
quse Dei suut,
alloquitur voce : Duminus noster Jesus Christus, hirc /lescribi/nus : Fiducialiter ct constanter ipso

prse.-^cius friigilitati.^ Iiuman:i>, duos in se credenti- praicipuus Chrisli Marfyr Castulus Dominnm atquc
Ijus constituitgradus. confessionis scilirel et iiiarty- Salviilorcm pivxdicaiis, multos quos diabolus sua
rii, ut hi, pondus se posse perterre
qui martyrii fraude decipiens absoi'buerat, et idolorum ciillura'.

desper:inf, confessinnis gratiam leneant et dantes ;

de.lifos ac maiicipatos lenebal, ab ejiis venenoso ore
latus liellanlibus, Chrisli militiim, qui proejus sunt abslraliens. ad veriim Christianilalis Iiinien per-

uoinine pugiiatiiri, solicitudinem geraut. Pergaut duxit. Quns oi-culfe B. Ciistulus deferens iii doiiium

ilaque ipii volunt una cum iiliis nostris Chromatio suam, li.Caio Papa', qui ihidera cum ceferis Sanctis

et Tiliurtio, et rnecum qui voluerint in hao urbe latitahaf, pricsenfans offerebaf, dicens : Ecee. ve-

niane.int. Non enim nos terraruni sp.atia divident, nerande Pater, suscipe quos Dominus ac Redemp-
nh fldfm e/ cc-
lii/ii S Ti/mrtii qiios Christi carihis nectit nec absentiam ve^^trara
;
tor noster per me exigiium fimulum tuiim liuTatus
pr.r f//iii(tin
sentient oculi nostri, quia de interioris hominis vos est.Ipsevero venerabiliii Papa cuiii iiiagno e"S sus-
l/icrijmn//ir
inliiemiir ailspectu. Ihec et his similia dicente Papa cipiensgaudio,protinussingulorumnominibusaccep-
Ciiio, excl.amavit Tiburlius vir claris.^imus, diiens : tis, orancs baptizans, numero Sanctorum sociabat.

Obsecro le, Pater et Episcoporum Kpiscope, ne me Discessertit S. Poltjcarpiis Presbijter ciim aliis Cliristia-

paliaris t.ergaperseqnciitibus dare. Milii eiiiui valde nisadlilhis Cainpanwn, qiii anlea quam phirimos hapli-
jucundum est et optabiie, si possem millies pm ve- znrat, uti ad ejiis rUa/n xxili Febriiarii legi imtest.

ro Deo occidi tantiiin ut illius vilib dignitaleni in-

;
CAPUT II.
veni:im. quam nullus mihi successor eripi:it, cui
Gcsta circa S. Susaiinam nepteni ot alios
nulla tempora finem imponant. Tunc S. Caiiis con-
,Mai'tyres.
gaudens fidei ejiis. lacrymas effundebat, or;ins ut
cmnes qiii rem.anserant, certamine victores effice-
X^iti rim maijna Dei providcntia e ilomn S. Casluliil
rcnlur, triuraphmn marlj-rii capieiiles. sujuniore parte pidatii, dum lia-c piTseaitio fervcrcl, ab Tn cryptis
ret/n/tc/ irt
4 Reinanserant aiitera cum venerabili Caio Papa aliis Cliristiunii aOdiiclus esl, S. Caius et sic fugil per- latitaut :

t'r/ic ci/in bi. Mari-ellinus et Marcus, siinul qiioque et pater secutionera Uiot-letiani, et in cryptis huldtans Con-
a/tls XII :
eornin vir clarissimiis Tranqiiillinus, item B. Seba- fessor quievit, ut siipru ex priorc Cataloiio Poiiiifuum
sliarus, el pulcherrimus juvenis sed et niente pul-
indicavimiis. Qiue aiitem iu tlla (luiele peregil, iit plu-
cbrior S. Tiburliiis, et Nicoslratus et Primisrrinio,
innum luleut, ({UoU eji.s ijloriosu Jocinora uon repertri-
ciim fivitre suo Cistorio et cum conjuge sua, Zne mus ab uilo dujestn, eaque debeumns ex aliornm San~
nomine; item Claudius, cum Viclorino fratre siioet
cturum Actis colligere. Ex liis possunt censeri Ada
cuin filio suo Syiuphoriano, qiii fuerat a inorbo nnliqua S. Susonme Virijiuis et Murtyris, iieptis S.
bydropis liberatus. Hi tantum, universis cumCbro-
Cuii Pontifuis ex fratre Gabinio ihulem Mnrtijie. Pars
niatio proficiscentibus, cum C.iio Episcopo reman- pruripua lunum Actorum cx tribus veleribus AiSS. et
serunl. Marcum MarccUinum Diaconii honore
et
Mombriiio a uulis edita esi xviii Februarii^ ad uata-
sanctificavit; Tramiuillinum vero patrem eorum fe- lem SS. Muximi Oumilisrei privatx, Claudti ejns fra-
cit Presbyteruni; S. Sebaslianum autem, qui ad tris, Prxpedujnx hujus axoris, i*( Alexaudri alifue.
multorura profectum sub specie militiie latebat, Cutix filiorum : ex quibus Itxc ad S. Caium spectaiilia
Dcfensoreni Hcclesiajinstiluit ceteros vero Siibdia- ;
decerjiiinus.
conos fei it. Sed quia tutus nullus inveniri jjoterat 7 Pre^bytei' Gabinius lie urbe Roma, fmter ute-
b cus ad latebram confovendain.... erant omnes hi riniis Caii Episcopi urbis Ronia;, freipiens tractabat e.^t ex gene-
iili iis iil-

isli/ itlis
moranles cura sancto Papa Caio apiid CastiiUim cum Caio gennano suo : qui nobili ortus progenie
re D ocleliani
Inip,
Zctarium in ipsis superioribus palatii, et die noctu- famatissirne cugnoscebatur, eo quod esset de genere
que gcmitlbus ac fictihus et jejuniis atque oralioni- Diocleliani Aiigusti : nam et Caius itu vulgabatur...
busoccupafi, exorabantDoniinun>,utdignihaberen- Ad Galiiniiim a Di'icletiano mis^us Claudius dixit :

tur tiileranlia confessionis ejus numero Sancto-

in Sancte frater, nuniquid lu filius iion es Majiitnini,
rum Martyrura sociari. Ascendebant autem ad eos cujus et Caius, Episcopus vester, frater famatissirai
occultoreligiosi viri et religiosae feiuin<e,eta Sanctis Senaturis et Consuhs, patrui nostri, et consobrini
/t mlracutis diversas sibi sanitalum gtatias impetrabant. Corro- Dominorum uosirorum Augustorura Diocle- '?
jial r/trt(lis ;
boratos namqiie vera3 Hdei firmitate, et solidatos tianus Augustus pra^cepit, utfiliu tua, in conjunctio-
fund:imento virtutum, sanitatum gratia prosequeban- nem ejus tradenda, Maximiauo Augusto copu-
filio
tur. Nam et ciccorum oculi illuminabantur eorum letur. Tunc veniens Gabinius ad filiam suam Su^an-
I trc/tcm exa-
/limem a precibus, et san:ibantur infirrai, et ex ob^essis cor- nara, dixit ei
.s. Desidero te ad sanctum Patrem et
:

1'tliurlio sana poribus dtBinones pellebantur. Ita S. Tiliurlius juve-

germanum uostrum, zium tuum, Caiuin Episcopum
lil:i baptlzat m-m i-a- /i7/).mi e.mnii//e.m miiiiinl, eumque e,t parenles duci, ut quod in te contuUt Spiritus sanctiis non
coiiverlit. Tunc apprehcndens manus eorum, segre- evacuetur. Eodera tempore rogavit ad se venire S.
gavitcos a turbis, et indicavit eis virtutem noniinis
Caium Episcopum, et nurravit primo ei omniaquae
Christi. Et videns aninium eoruin fixum forliter in
gestafueraiit, et iutrantes indomura dixerunt puellae
tiniore Domini, perduxit eos ad Papam Caium, et
cum lacryrais: Diocletianus Augustus direxit ad nos I vocatus a
dixit Vencrabilis Papa ac divin.X' legis Antistes,
:
Claudium consubrinuin nostrura, qui veniens ad .f. Giif}inlo
eccequos per me bodie lucratus est Chrislus, in ((ui- nus. te carissimam filiam filio suo Maximiauo in fratre,
bus fidis mea, velut arbuscula novella, priiuura
conjugiuni petere declaravit. Respondit Susanna ad
prorupit in fructum. Tunc S. Caius Episcopus bap- pati-emsuuraet dixit : Ubi sapientia tua exclu.sa est,
tizavit eos, hoc est, juvenem cum parentibus suis, ut non scires me esse Christianam.sicut etvos Doc-
Peo gratias referentes. tores? Respondit Gabinius Presbyter Ergo, :

H Haclemis Aaa S. Seliastiaiii, in /juilnis liujus et filia,constans esto iii fide, quara tenes. Respondit
ulioi-um marlyriu/n tieiuile tUscnbitur absque menlione
Caius Episcopus et dixit Et nos raerearaurfructum
:

oblationis
 ,

VIGESIMA SECUNDA APRILIS, 19

oblationis offerre Domino Jesu Christo de constan- redimeoum. Dicit ei Caius Episcopus : Inquisitionem U
S. Susannam tia tiia quia soio pietatem ejus in omnes homines
:
quieramus, si extotocorde credere festinat. Claudius Aii.TOiit: g- n.
conforfat in
r.nmia mihi """
esse, et nii*^er:cordeni Dnniinuin Jej^um riiristum. ''"'.""
fide et casti-
dixit : In vestra nollicitatinne creiln, si

tate : Respondit Susanna ad Caiutu Episcopnm Zinra , laxantur rielicta. Caius hpiscopus dixit ; In uomine prcminnm
suum et ad patrem suuni, Gabinium Prevbyterum
; ; Jesu Christi et Uei omnipotentis oinni.i tibi relaxan- pnniium
Domini mei ego scio quia de ore tuo Ofl omnia,
et dixit eis :
tiir jwccata. Eodem die projecit se in terrara ante
hoc sumerudit:!, utcastitatem studerem seniperser- pedes Ciiii Episcopi, et jactans se et aspergons pulve-
vare, et pudiciliam Domino Jesu Cliristo exhibe- rem ternp in caputsiium, sic aiebatdicens Doniine :

rem... Caius Episcopus dlxit Ergo si jam seniel i

Deus, luinen aiterniim, ignosce mihi omnia qua; in
traditae-t Deo, ciistodi prajcepta ejus. quia sic dic;- Sanctis tiiis gessi, qiiia nesciens feci : et idnla, qui-
natus est nobis servis siiis per Evangelicam docli'i bus sacrifici;! obtuli miser, inanis et vacuus respuo.
nam declarare vestigiura, ut cum stabdis ante Priu- Reple megratia tua, ut sciaut ouiiies tilii mei, vel M/w/liimf
iium facil :

cipes et Prajsides, non [velitis] prffimeditari qiialiter uxor mea, qiiiatusalvas omnes sperantesin te. Tunc
re.-pondeatis : quia dabitur vi'bis in illa hora quid feciteum catechumenum, et iledit ei medicinam, et
dicatis : quia non vos loquimini , sed Spiritus dimisiteuni.
sanctus, qui loqiiitur pro vobis. Respoiidit Susanna 9 Claiidiiisautem veniens ad domum siiam, nar-
cuin hicrymis et dixit : Sec spero in Domiuum Je- ravit omnia uxori sua;. Tiinc uxor ejus Prse-
suin Cliristum, quia oratiouihus vestris temiilum Dei pedigna venit ad domum Galiinii Pre.sbvteri , et
efficiar. introivit sola ad Caium Episcopura. Virlens eam
8 Post tres dies veiiit Claudius et disit : Cognovit Caius Episcopus gratiiis egit Deo. Quae niisit se
sanctitas vestia proqnogaudio venerimad vos. Res- ad pedcs B. Caii Episcopi, et teniiit pedes ejus, et
pondit Caius Episcopus et dixit ad eam : Sicausae osciilahalur ciim lacrvmis, diceiis Salva fimultim:

S. Claudlnm
cjcipit
alia; Eunt, tamen pro genealogiacommuni et geiiere tuiini, et me, et tilios meos. Audieiis linc Siisaniia.
:

nostCte coujunctionis. iios mereinur priesentari co- exiens de cubiculo, amplectitur Priepedignam cum iiii ct uxoicm
1 ' lllias :
gnatioui. Claudius dixit : Ergo inodo oogiioscat Saii- gaudio. Suljsecutus noctu et ipse Claudius. cura dun-
K
ctitasvestra.quiaDominusnoster DiocletianiisAiigus- bus tiliisvenit ad ilnmum Gahinii Prssbyteri, et mi-
tus amicitiam vestrie cognationis et affeclum desi- sit se ad pedes ejus, dicens Per Dominum Jesum :

derat amplecti Tunc vocata est puella Susanna Christum te conjuro, ne metardes una cum uxnre
in conspectu Claudii et Gabinii Presbyteri et Caii et filiis meis baptizare. Tunc fecit iixoreiu ejus et

Episcopi... Tuuc Claudius videns Susannam, cum filiosejus Ah xandrum et Cutiam c;itechuiueiios, et

lacrymis amplecti eam voluit et oscul.iri. Re- baptizavit Claudium.... Eadeni hora B. Caiiis Epi-
ct a Su- baiiHzalii
snnnii ad spondit Susauna : Noli contamina;'e os'meum, qiiia s<'opiis linivit eum clirismate, et baptizavituxorem
cufirmiit,
osrulnm r'On Doniinus meus Jesus Cliristus novit, quianumquam ejus Praipedignaiii et filios ejtis .\Iexandruiii et Cu-
aflmissim.
os aiicilla' tufe tetigit vir :... Non tautumego recuso tiam, quos tameu Gabinius Presbyter de haptismo
osciilum tuum, sed recusabo, quia de sacrificiis ido- suscepit.. Tunc obtulit pro illissacrificium iu eadem cisque Inidit

lorum polUitum est os tuuin... Pcenitentiam agas et domo, et cousecravit Corpus et Saiiguiuem Doiiiini sdcram /;'«-

'*<"'''"'
baptizeris in nominePatris etPiliiet Spiiitus sancti. nostri Jesu Christi, et lac, et mel, et loiitem, et

Claudius dixit ad Caium Episcopum Ergo puriflcate ; participavit cuni omnibus mysteriuin Dnmini...
me, si meliusest homomundus, quicreditinChristo, 10 Claudius etfrater ejus nomine Maximus, Co-
quani iii deos, quos colui et sacrificia obtuli, qiii- mes rei privata! venerunt ad Arciis pnrtaj Salaria;
bus et Priucipes nostri humiliiintur. Caius Epi- juxta palatium Salustii, ubi manehat Gahinius Pres- j™"',,".",,,.,!

scnpus respondens dixitadClaudium : FraterClaudi, byter .. Et dum diu prae gaudio Hereut, niintiatiira accuini

audi nie. Bouum est qiiod te commoneo hoc autem : est S. Caio Episcopo, quia habitaculum ecclesia; suae,

est quod agere venisti. Dominus te redimere vult qiiam ipse fecerat, juxta palatiuin Salustii erat ; eo
per puellic petitionem, ut salvum sit geiius uostrum ; quod ibi maueret. Et cilo venieusadGabiniiiin Pres-
quia ipse Dominus dignatus est in Evaugelio dicere : byterum sperabat quod ad pahnam inartyrii ad eum
Mal. j 1, 2» Venite ad nie omnes, qui laboratis et onerati estis, ventuin fuisset, et ide.iconcitusveuit. Qui vero tanla
et ego reficiani vos. Nulliim onusjieccatoruin pejus anibitione ingressus est, iit iu ingressu ejus omues
est,quain ut idolis coinquinetur homo, quem Domi- cadereiitin pavimento. Quibus dixit B. Caiiis : .Vui-

hortatur ad nus Deus fecit pro qiio diguatus est aii terram de
;
icoii-tantes estnle in nouiinc DiUiiiiii Eaileiu liora „,-„,

ilclcsliiiidfim
scendere, et nasci per Virginem, ethuiniliari et mori dedit orationem diceus : Oiemus Domine Deus, Pa- !•

idotolalriam
propter hominein quem resurgendo ipse Domiuus nostri Jesu Christi, qui omnilmsad salu-
ter Doraini nosti
;

de dignatus est, qui tenebatur vin-

iiiferno relevare tem et vitain ajteruain misisli Dominumuostrum Je-
a tenebris mundi;
Cliristum, ut nos erueres
culis peccatoruiii, hoc est, idnlis servientium et ut ;
suiu
donabisservis tuisconstantiamfidei,quiaTu regnas
erectusad coeloriimterminuniperduceretur. Claudius
dixit ad Caiuiu Epi- in secula seculorum. Et responderuiit omnes uno
autem cum gaudio susci|iiens
omnia faciain, quaj animo Anieu. Et sedentes audiebant verha a
scopum Vir i'everentissinie,
;
,

iiulii.s prsdicatis : tautuiu ut petitio Diocletiiiui Au- Caio Episci'|io. Susanua vero numquani voluit cura
gusti nun tardetur. Caius Episcopus dixit Tu fra- :
eissedeiesedstansorabat. Tuiic Caius Episcopus
ct /ifrnitcn-
tiain afjcii- ter, prius fac petilionem uostrani, et oiuuia couce- dixit Gratias ago Deo meo, Frater Maxime, quia
:

flam, duntur tibi bene precanti.... Utere consilio nieo et dignatusesnosvisitare... Puella ha;cjam Christum
eslo fidelis Deo, et age pa-uitentiam de sauguine accejiitcnnjugem a Deo Patreomnipntentc. Respon-
dit Maximus et dixil Quidqiiida Deo datur, sempi-
Sanctoruni, qiiem efludisti et baptismum percipe, ;
;

allfjuitur
CaiusEpiscopusdixit Erguaccipeet tu
etomnia miuistrabuntur tibi qiiia Dominus noster terniim cst. :
: S. .t/oj-tmi"

Cuni stabitis semternam coninionemus, ut cre-

vitani.... Nos te
sio diguatus est uos adnionere. dicens ;

Jesuni Cbristuiii, Deum, Dei Filium

Llc. 21, 15 ante l'r*siiles et Reges, ego dabo vobis os et sapien- das Doiniiiuiu
resistere onines adversarii sempiternum. Quia subliniitas haic quam videmus,
tiiiin, cui noii possunt
baptismumpercepero. teniporalis esse cognoscitur illa autem, qui.m nos
vestri. Claudius dixit: Et duiii ;

delebuutur oinnia faciuora cordis mei'i Respondit priedicamus, senipilerua, innnxiadetineur et amabi-
Caius etdixit Oiunia lavabuntur f.icinora, tantum
: lis .. Nosti, frater,
:
omniaquiB dereliquiiuus, quse
tu fideliter crede. Eadein vero bora mittens se Su- vobis diximus, quanta vobis cominisiir.usetnihilspe-
sanna ad pedes Caii Episcopi, dixit ei Doiniue per : ravimus, quain Domiuum nostruni Jesum Cliristum,
etgIuriamur...Tunc indixit Ma-
Christum te conjuro, ne tardes eum baptizare, sed per quem vivimus et g
 :

16 DE S. CAIO PAPA MART.

ximujejuiiium et praecepit ut ambularet iiitlomum quoii lemiiori ft nobiWali consonum virlelur, inquiri po-

AlirTnftR G. R. fuatu. Veuieiis uulem ati ilonnim su.iin Maximus, lcril ad iliem ejus nnlalem xvi .Jutjusli.
horltihtr
tantiim cupiilitate amtiris Caii Episcnpi ct Gabiiiii
ad fitlfm
suiCiptetidam Pre.^lijteri lietinebatur.utmortepra^posit.i Dominiim CAPUT m.
confiteretiir... Cultus saccr S. Caii. ndiquise.
II quintam diom venieus ininidus, misit se
P.i.st

pctniti ba- ad pedes Caii Episcnpi, diceiis Ailjuro te, Dninine : Uc5. Galiiiiio Prcsbylero fintre S. Cuii, dein Mar- Cotiturn
pH\>nittn
lui, per ipsum perqueni illiiminasli fratn^m uostrum lipe, egimus cum Mnrlijrnlaijio Hnmano ad dicm xix Apritis,

tndtctt je-
Claudiiim, ne me tardes illuininare, qui.i seiisi rim\- Fcliriiani. Inlerini ulriusque mnrlyrium ila conjuniji-
junlum ;
punctionein iii corde meoDomini MostriJi-sn Christi, tnr in gcnuino Martijroioqio Bctla- ad ininc xxil Apri-
qupm tii praedica", a die quo milii digiialus es ser- lis .Romae depnsitio S.Caii Papa\ cuniEcclesiam
qiii

monPin wdiiicationis doiiare. Liicit ei C dus Episco- diiodecira annos, me ses quituor, dipsduodecim re-
piis : Krijo incliiia cor tiium in invocationem Dotuini xissef, martyrio cnronatur siib Diocletiano Principe
nostri .Icsu Clirisli.Re-p"iiditMaximus etdixit : Ego cuin Gabinio, fratre, scilicel in enilem DiocleUani
miser itifelix oro sanctimoniani vestram, uf >alvetis pcrseculioneocciso, .vd xr KalpiiibisMartii, uli adililur
animam meam. et eriiatis me de profiindo ididoriim apud Notkcrum : qiii Nolkerus cum Usiiardn, Adone
tenebraruin. et ad veram luceiii perdiicere dignerai- aliisque idem fere eloijinm liabct. Scd tnm hi quam i.le
ni. Caius Ep'scopiisdixit, Audi nie frater, si ex toto licriieram soluin undecim aiiniis ciira Annslasio Bihlio-
corde credis. et abreniintias pompis aiigeli satante. lliecnrio tribuunl Ponlificnttii Caii; quos duodpcim
Respniidil. Maximus ; Ego semel abreniintiavi, quia fuissr supra probarimus. Ejnsdem S. Cnii depositio re-

vpstro eKemplr. vivere volo. Tunc catecliizavit euni colilur in anliquoMnrlijrologio S. Ilierimijmi. el pnssim
21 Aprilis,
Galiiiiius Presbyter, et omnia sacramenta, manifes- aliis. Pridie scu xxi April s nimiiinlur S. Cnius a
et Chriittana tavit ei. Kt S. Caius Episcopus fi'cit secundum con- frandelberto el in nonnnlli.i MSS. At cum S. Gnbinio 19 et 20
ei Sfttramenta
siictiidinem ut moris est, et baptizavit eiim, et le- frnlre leferlurad diem xix Febrnnrii in MS. Mnriij- Febru arii
conffrf.
B v.ato de pelve linivit euni Clirisniatis sacriiiiiento, et rolnqio Trrviren.si S. Mnrlinixx Fcbruarii in Miirlij-

obtiilit pro eooblationem Domino, et pailicipati siint roloqiii S. Hicronifini ilerum i.sln lcijnntnr : Rom;e via
omnes, et copperuntnmnes ab eodeindie simul liabi- Appia, in coameterio S. Callisti, dcpositio Gaii Epi-
tare ciim gaiulio et byninis. scopi quem etinm ad dlcliiin tlicm bithent Rabnnus, et
:

(2 Maximiis autpra omni nocte venumdabat fa- Notkcrus cum vnriis MSS. elforle hxc est corjioris in
Thrnso-
cultalem suam, ppr ijuemdam amicum suiim Tlira- meliorem vcl aptiorcm liicum rcpii^itio. Dcniquc Mar-
S.
nein olim sonem Cliristiauissimum togatum. qui occulte assi- tiirohiijium MS. Divionennc, in ailjnnclis ad Marlijro-
Itaplizarat ; debat piiblico, liabeiis in corde suo cuiu reverentia loqiunt Bedx niile Ttimiim i Martii, mi inorinm cjnsdem
religionem Christianam : quem anie multos annos recolil xxiii Miiji his vcrbis. S. Gaii Papai et idiorum 23 Uajt.
Caitis Episcopus baptizaverat
magis gpsta san- : qiii diicciitnruni qiiinquiiginta Hcma;. Scd de bis iiihil
ctoruin Mariyrum colligens ornabat, et omnia no- polulmus invenire.
ctiirnis teuiporibus pauperibusChristianis erogabat, 15 5. Cnii Papie et Martijris Actan Ciesare Becitlo
.5. Cail
circiiiniens per vicnset carcpres pt custndias .. Pnst Uibinate, Presbijtcro Congvegnlioiiis de Ucbe, notis Corpiis in-
quindpcini dies Arsicius, adjiitor Comitisrei privatie. e.Tplicaln excusn sunt Rtmw anno Hncxxviir, ex typo- ventum an.
aecvsnltir liiocleii.ino Aiiguslo quasi ad gloriam dixit... Ma- grapbia Revcrendx Camerie Aposlidicse in quibiis ille 1022
aptttl Dio-
xiuius facultates suas transigeiido veiiumdat; nain auctor nnrral : sncrunt S. Cnii corpus in liicto S. Ciil-
cUlinnttni
qttotl Mari' et Cliristianus esse cngnoscitur factus a Caio et Ga- listicmmetcrio, aniin Cbrisli micwM die \\i Apritis,
mttni fhri- binio... Tiinc Iiiocletianus Auguslus jussit Julio, repcrtumfuisse ; insculplnni autcni scpulcro crat nuntcn,
stianttm pagano crudpli, ut ipse milites dirigeret pt teiierent hoc miido : CAIO, cuin diiobus PP. inlaterilio lapide,
fecisset :
omnes, et tantum Caium Episcopum nnn lenerent... in facipm sepiilcr miitato, ciiui palina, et signocon-
jiissit iiiceiidiocnncremiiri.Claudiiim. Pr.ipedignam,
sueto apud Clirisli fideies, incisis, ciim lainina pliim-
Alexandruni pt Cuthiam ac Maximura et in iheuma bea, sepiilcri lapidps cnnnectente. Rpperti cuiii cor-
jactari. G:ibiiiium vero Pipsbyteriim et Susannam pore S. Caii, aiinulus illius, et iiiter ossa quidam
fecit in custodiiB vinculo mamipari... Veiiipiis ;iu- numini airei Dinclptiani. Pnuins Aringbns lib. 3.
tcm Siisaiina cuni duabiis mulieribus in domum suam Romx siibterrane^ cap. ii. addit : Superinribus annis
introivit... Tunc jussit Diocletianiis Augiistus, ut ab Urbano viil perantiqiia ejusdfiii S. Caii ecclesia,
ibi intra dunium siiam, juxta domumCaii Episcopi, eodem plane loco e.-t rcstituta, ubi domum ejusdein ecclesia
pladin punirctur quse percussa intra domum suam
:
olini Diocletiiini lempniibiis exlilis-e traditur, haud rcparata
retldidit spiritum.... Abeodem die coepitCaius Epi- nn. 1631.
loiige ab ecclesia B. Susann» \ irginis : ibideinque
post necem scopus in eadem domo introire ubi gladio fuerat sanclissimi Pontibcis ac Martyris cnrpus, religioso
S Susannx
(n tjns iTfti-
pcrcussa, et sacrificiiim Domino Deo suo ofterre pro ad-.prvandum ciiltu repositniu est, cum hoo inscri[ito
bus celebrat comtiipiuoratione B. Susannae populo qiiia doniiis titulo : Urbanus VIU
Pont. Max.doiiiuin inUrbe S.
sacra : li. Gabiiiii Pi-esbyterijiingebaiurdoiniii li. CaiiEpi- Caii Papae et Mart. in eiclesiam consecraiara ac
scopi. Ab eodeiii teiiiporejam tale erat signuni Chri- erectam', sacraque statione celebrem, vetu.-tate col-
tianis : Slatio deputata est in duas domos, quod pst Iiipsam, a fiindamentis excitavit illatisuiie pju>dem
usqiie inhodiernum diem. Factum est auteni hoc S. Ciiii reliquiis, tituliim ac statioiiem reslituit aiino
RnuKc iii rcgione sexta, juxta vicum Mamurii, ante Sal. «incxxxi, Pontificatus ix.
fonim Saluslii. IG Eademin Brcviniio Riinmno dicli, Urbnni nnc-
13 f/uctcnus exccriita ex Actis S. Susnnnx et alio- taritnle recognilo, pnuiis aiiingi iitnr, cl dinlur Ecclesia
rum Martijrum, qiix fcre ornnia dedimus xvni Fe- reliquiis decorata : qnin jam ciiatns Becillus ail, cor-
briiarii ciim sua explicatione. Auclurem exceptis ultimis
lineis censcmus coxmtm
piis S. Caii cmn nliis rcliqniis, u Oirgoriu XF donnliim
et testem oculatiim, ipsum for- fuisse /JlphousoGoningte Rbtiiliornm Arcbiepiscopo, el
Corpus Ifo-
san Thrasnnem, qni gesta Martyrum colligens orna- cbartum donattonis xxxi Julii anno miicxxii a .fiianne velnriam
but,et postmodum et jum Martijr clfectns colitur
xi Fcrrino Camer,v Aimslolicir Notario cimfeclam se vi- itetaiutn.
Decemb. In bisce Actis dicitur Sercna iixnr Diocle- disse, ct corpus Kuvelurinm in (ialliani Cisulpinam
tiani, occulteClirisliana, nocte corpus S. Susaimte
aii elinm delatum fiiisse : Inleriliinn vcro Iniiidcin, in quo Cait
tiaptiz.nTit Marlyris collegisse. etsaiiguinem cum suo velamine Pnpse nomen insculpinm aimd .lacobuin Crescentium, est
S. Serenam ? delersisse. et posuisse in ciipsani argenteara inpala-
S. Equiliiapud Nursinm Abbnlcm tidscrvari : duns nii-
tio suo. Aii Itxc a S. Caio in.»ructa et bapti-.ata fucrit. tcm cx nummis icreis Diocleliani, qui in sepukro xnia
ciim
 , ,

VIGESIMA SECUNDA APRILIS. J7

A cum corpare S. Caii reprrti fuere, extare apuil suos in rat SS. Gabinium et ma- D
Caiiim, quasi essent nali
reliquiz, Oraloriicum nouuullis parliculis reWiuia-
Con<jrr(jalioae Ire Serena.
filia Philippi Imperaloris, origine His-
"^"""^ •=• "
alilil

rum. Vtiunm Novelaria nobis ali']uis euret millere, Itis- pana. De qua reactum\ix Februarii ad Vitam S. Ga-
toriam et aoeumentn Translalionis a Beeillo iudicatip, binii. Genrqius Cardosns in Haijioluqio Lusilano as- atterlus
ul sallem Supiilemenlo operis posl (aciemlo inseranlur. seril aniiieersuriasiilennilnle celebrari festum ejus in
C"" ""'''
Dicunlur etiam Reliiiuue aliqua'. S. Caii esse Bonnnise monaslerioS. Clarae de Pinhel na Heira qiwd isiic iSanio. :

Bamlierijx in monasterio Bnvarix AmJerensi, et alibi. adservatur corpus ejiis. a Ptiuh V Papa donalum no-
Sednon temere credinius e.ise S. Cuii Papx Roinaui; bili vero Lusilano, nomine Ilectori da Sella Fatcno,

qaia quamplurimi (ueriint Marlijres, Caii nomine ap- atque ab eo in diclo conventu depnsitum. Qux arbitra-
pelbili, quoriirn quidam etiam Riimse Bononue passiet mur de aliqito Caio Martjre iutelligenda esse.
suut. Tuinaijus Sala:.nr Sanetis Hispanix aniiume-

DE S. DANIELE 3IARTYRE.
Laudc-Pompcia in Italia.

aus Pom])eia, vulgo Lndi, nris antiijnncst cum ipnotum diujacuisset.aCaroloMa-

Ciijiiscorpii';

L
.

cl Sede EpiscQpah exoniatii, mcdia nitcr Pla- gno miracnlo quodam inventum. mirurn suavpinque
nttiiim ('/ Mcdiolaiium , od cujus Ducntnm odfirem emittens, iliidem sarra a'de ei extructa. se-
itlinrt. Fcrditiandu.-i Uijliellus tomr 4 Ilali<e pelitur. Ciim vero lociis habitatnnbiis desertus fiiis- ^^

Sacr,f ejiis Episcnpus rccciisel , uhi in Prnefationc ista spt. forpu.>ir]ue Martyris ali(]tiamiiiu latiiisset. nnvo
Cnllus habet : S. B;issi;inum Episcnpum pro Tiitf^lan Divo mir.-iculo dplectum, Laudem-nnviim in basilicam S. E
sacer. veneratur, SS. Juliatuim Titianum, Alhprtuinque
, Bassianitranslatiimest, ibique honnrifice conditum.
^ PrsBsules, Martyrem vero Dauielpm, et Gu'ilterum JIuc vsque Acta, ad qnx idcm Ferrarius isfa annotat.
Confes^orem. cum aliis Beatorum nomine habitis, Quod de Paganis hic dicitur parum verisimile est :

honorat. S. Bassiani Acta dedimus xix Jariuarii, de. neque enim idololatrae Carolo M.igno Iinperatore in
aliis suo tempore acturi. Phitippus Fcrrarius in Topo- Italia. in his prEe*ertim repionibus erant ; nisi no- ^
grapliia ud Martijrologiinn Iradif, S. Danielem Mar- mine Paganorum ha retici (titailquando in Historiis
Aprkitn,
tyrem coli ad dtem x Aprilis. Verum idcm, in Catn- Sanctorum aniniadvertimus) intelligantur. Hacicnus
logofienerali, S. Danielem Martyrem LaudePompeia Ferrarins : ex quihus oninilnis indicamus, ccrtum nubis
Tcfert ad liuuc xxii AprilJs : nddttque sc legisse ip-^ius vidcri S. Danielem ibidem Martyrem culi, ejusque
Acta MSS. Lande, sed brevia cx quibus in Cata- : , corpus in Basilica S. Bassiani asservari : quod etinm
logo Snnctnrum Itiiliw, hoc compcndium confexuic. ex ruderibus antiqux urbis crulum cnm cerlis signis
2 Daniel siib Carolo Magno egregiiis miles, quo
"
potuit nqiiosci : imo et ihidem oratorium eidcm ejiru-
• an. ConstaD
tempore Pius Imperator Paganos et infidt-les inse- lum fuisse . tempore Curoli Mogni, cum corpiis igno-
lino,
t)uebalur, illos e Christianorum finlbus expeliens, tum diu latuisset, ut snpra diclum : et sic forsan sub
apud Laudem-Pompeiam in Vicu Cassino, qui nunc Cvnsiantino Mogno a Poganis lapidjbus obrutus fuisse
Kocca-bruna appellatur, pr?elio cum ho-^^libus fidei videietuT posse dici. Sed lnrc viris erudifis apnd Lau-
conserto, cum nuilti ex utraque parte corruerent. et denscs exercilationis soluni caussa proponimus : libcnlcr

pse lapide percussus pro Christo Martyr uccubuit. ab iis clariorem lucem accepturi.

DE S. IIONOFRIA VIRGINE,
Martyrc Romana, Antucrpise in Bclgio.

-i^ —r-icolaus Lancicius e Socielalc Jesu, vir eximia splendore el variis in eam illaUs reliquns egimus iii Fe-
\^^L cnm opinioue suncli-
doctrina HlustTis, utque bruaru, ad Acta translaiionis S. Fortunati Martyris
^m fntis mortuus famiUarem, dum vivtret cum
,
,
Roniiini.

J_ 1 Joavne Bollando, operis hvjus de Actis San- 2 Cum

ergovcnerationi hiijusS.ffonofrise assignata 2 Af>r\l\s
Jnannes
ctorum uuclore primario, coluit amiciliam, eique omnia essct Dumtnica Jubilate, sive tertia posiJ'ascha, qu,v Corfus e
Bolluiidus loco Sodallta-
a Aicntao sua opera typis imprimenda credidit, qvsc hic duobus anno mdcxlvi, tnciiitl in liunc xxii Jprili\ pridie bu- lis in ecctc-
Lrimino
simul tomis curavil excudt, uti latiits ixplicuimus in jits diei sac^um hoc corpus, in capsula eleganii, e Soda- stam detatum.
olifhiuit
traciotu pm liminari ad lomum primum Actorum mcn- litalis mferioris oratorio dcportutum esl ad templum,
ci r/ius S
llonofnx, sis Martiide Vita, opcribus et vtitutibusdicti Bollandi. pcr aream interposiiam , instiiuta hoc modo supplica-
Jbnlem cap. 5, dcinde cap. 20 indirucimu^, cumdcm P. tione. Praibant cum facibus ardcntibus Fratres Coad-
Builundum, dono memorati LancicH, oblinuisse sacrum jutores chlamydati, deinde Saccrdoles omnes linteati et

corpus sancta.' Virginis Martijrtsque Honofriie de qua , stolis insignitiquutnoT habitu D'aconoTum {e quarum
:

hic agimus. Extat imprest-a Filnx relalio de suppUca- numero uuus fuit memoralus BoUundus) fereirum por-
tione iustiluta ciim eo allata essent multa Sanctorum tabani latera cingebant duodccim adolcscenles habitn
:

•'orpora , qux cum hoc Romn atlnlcTal jam memoratus Angelico. Pone sequebatuT R. P. Conradus de Guure
Lancicius ; atqne inter alia ibidem servatutn est caput Pra-positus et duo aUt Sacerdotcs pluvialibus induti.
capite Vitmr ,

sermto. hujus SnnciiV : cujiis rcliquum corpus quomodo Antuer- Interim per tempU fcncslras sonantibus tubis , tibiis

aiiisque musicis instrumcntis Siincta honorabatur. In

piarn cujnaUisSancturum corponbusdelatum fuerit, pa-
Trnnslafio-
tct cx Gasparis Nemii, tunc Antnerpfensis Episcopi, medio tcmplo ercctum erat pegma,in quo capsa deposita.
nis vt rcne-
ratluis liuHa inde postcn ad Sedcm Arcbiepiscopalem Cnmeracensem Canfatum Tebewm Uindnnms,cumvcrsiculo etoratione.
ali fi/nsrnpiy promoti, diplomatc hic inscreudo, quo iinn facultas data de Sancta, et in ejus honorem habita brevis concio a
Anliier/>iensi
est e.rponcndi dictas Rcliquias in eccU-sia Dumus-Pro- P. fjcnrico van Olmeu, tunc ecclcsioi noslrx Oratore;
concessa.
qui puslnwdum Missionarius in urbe Bredana
ihidem
fessx Anliicrjiicnsts Socictutis Jesu dc cujtis ecclesix ,
:

3 inter
ApriUs T. III
 , .

«8 RE S. HONOFRIA VIRGINE.
inter heterodn.roR, nim pestileittix htpfi ijrasnart'tvr,pu- Potentissiini Regis Pnbni^e nd Serenissimum In-
blice e.rpnsitits, in nliseqnio cximia' caritatis erga Catho- fantem Cardinalem. Ferdinandiim Austriacum Bel-
ticos,ritam /iiiivit, ipsis ctiatii Acntholicisniultos post an- gii pro Calliolico Rege fralre suo Guhernatorem, et

nos iandatissimam. Serenissimuin Miigna' Britanniaj Regem Carolura,

3 Postiidie tapsa cutn carporf S. ffimofrix expo- func Legatiis, a Palribus Societatis Jesu Gedani ac-
22 AiiriUs sila fnit in summonllnri, cantntttmqne de ca cstsoienne ceper.it, et huc rideliter secum devexerat. Erat illa
iu fillari Sncrum, uli el prirata Socra omnia cnm Eccle- eidem R. P. Mniitinorencio inscripta, clavis ferreis
Officin
exponituT
siasticode eadem sunt recitata. A prandio post dupliccm diligenteret Hrmiler compacta, duobus sigillis corio
concioncm. itenim dc eudcm Sanctn Itoliitam, ciincentu nigro teclis occlusa. Qiia^ omnia cuin essent coram
vario et Oratione .tnlita conclnsa snlennitns fuit. Acccs- nobis resignata, reperimiis rotundam pyxidem, ap-
sit diinde cnrpns S. Riifinas Virginis et Martyris, cu- posito exterius atque interiusnumero 119, egregie
jns .sntennilas celelirnlur printa Dnminica Septemliris. clansam, charta etiam obseratis juncturis; quadi-
repprit caput
Utrumque nntem dcposiluni , cfiregia Domicetlarum cissa acrevulsa, reperinius cnmium capilis, decen-
s. Ftorenm
Jiout-nppeltariim munificentin , artjcideis duobus mugni ter gossypio invnliitum quod ex sigiiis oinnibus,
:
lil. Romani:
et argcntex pnnileiis ct nrtis fercnlis inclusutn , snlenninnlnis festis accuratissime cum epistola congruentilnis , collegi-
cafixr iHf/u-
dttur.
CTornnt altnre Marianisoeclli, qund ab eistlem memnrn- musesse S. Florentii Romani Martyris. Deinde dua;
bili ad posterns liliernlitnie fundatum, et exoticis lottim alife p3'xidesminores,ol)IongiE, aperta; sunt; iii qna-
convestitum marmnribns,inter nuijustiora etvisudiijniora rum altera, numero 18 signat.-i, S. MartiniE Virgi-
Beltjii sacrnrin itutnerattir. Hic eryn subjungiinus di- nis et Martyris Rrni.inje crimium, etpleraque ossa
plnma nnle citnlum. corporis in altera num. 113 S. Hnnnfria; Virginis
;

4 GAS^-^ARDei et Apostolic-e Sedis gratia Epi- et Martyris Romaiia^nssa pr:ccipua inventa; qiioruin
crnnium S.
scnpiis Antiierpiensis. Quoniam qiii S:in.'tis ilefHi-iin- ex magiiitudine colligere erat, ulramque non fuisse Murtina:
tur honores, in Dei Opt. Max. gloriam afqiie uni- , adinodum mngnae slatura', nec forte .Ttatis. Tum Virq. Mart.
versa-EcclesiwrertundMnlutilitatem otsa S. Ho-
; prnpierea quas dua* alia- jiaiilo his majorps cistiila; reseratie; una,
nofiigc,
ad eorumdem Siinctonim culium amplificaiidum Dum. (5 signata, Martyris Roinani
S. Seviliani ;

faciunt , sinsulari sludio nobis esse proniovenda allera num. 8, S. .Authirai Martyris Rnmani, cor- corpota SS
Fost advccla
e Poltiitia
existimamus. Cum igitlir Reverendi Paires Societa- por.-i continebant. Neque his in rebiis qiiidquam Scriliani
Jesu ad se corpora aliquot Sanctorum el Anthimi,
corjtoi a tis , , Roma fuit quod non eximie responderet dictis litteris ac
annissuperiorilius in Pidoniain deporlata, inde luic le^tiinniiiis. Ad majnrein igitiir Dei Sanctnrumqiie
transmissaasserentes, cii|ierent(ul pidilicae Fideliuin gloriam, ut -Tut hic, si iisdem Reverendis Patribus
venerationi exponi possent) ea nostra auctoritate videretiir, e>poni di"ta; reliqiiia; ad snlennem vene-
exaniinari ac probari ; eorura piis pnsiulatis benigne rationera possnnt ;autalibi ab Ordiuariis ad eanidem
H approbat.

aunuenles, ad Domum Professani ejiisdeniSocietatis pulilicam venerationem recipi ; ha»c omnia testati
Episcnpus Aiiluerpiaj . xx die Julii aniii Mnrxxxvi conveni- tunc sumiis, chirographo nostro ac sigillo apposiio
Antuei pieniis iiiiis. Hic prinium cor.iin aliqnot veiierabilibiis Col- .Anliierpiic in palatio nostro Episcopali xxi Julii
lepii noslri Catliedralis Canonicis, atqiie So-
dicla.' aiini Mnrxxxvi.
cietatis Patribus, legimusPatentes litleras Illusiris- Ciim deinde, nt nohis dictfe Societatis Patres si- Ablatis
sinii et Reverendissimi D. Abrahami Wiivvte gnificarunt, S. Seviliani Mnrtyris corpus ad tem- aHo ceteris
Jefjit ephtulnm Episcnjii Vilneiisis, datas Heliquiis,
Vilme xxi Septemb.'aimo pUiin Bruxellense S. ejusdem Societatis
Micliaelis
Eiiiarnjii
Yilncnsis,
Mncxxxv ,
quibiis fidem facit, se varia instrumenta deportaliim esset; ibique solenni pompa honoralum;
puldica etaiilhenlica, Roma? et alibi rite nc legitiiue SanctiTura vero Florciitii, Martin.^e, Anthimi Reli-
facla, omnique carentiasuspicione, vidisse
ex qui- ; qiiia* in prnvinciam Gallo-Belgicam a R.P. Floren-
bus agnnveiit niullas Sanclorum Martjrum, et San-
tio de Mnnlinnrency supradicto devecta; et variis ,

guo
ctnrum Virginnm ac Martyrum Reliquias a R P, Sncietalis coUegiis donata;
ajiiiiotia' ; S. HonofriiE Virginis et
ri/ littiijuias Nicolao Lancicio, provincia; Lilliuaiii;e Societatis
Marlyris cArpiis in Donio Professa Societatis in h.ac
varias. Jesu timc Pnep. silo, a.Ivectas ex llali.i, esse veras
urbeliiicleiiiis asservatiiiii est, majori postea celebri-
pcimiUit
ac logitimas Sanctorum Reliquias rile ac legitime . tate proferendum !\d publicara veiieralioneni , cuni corptis S.
aiquisitas, ideoque pro (alibus perPolniiiie amiilissi-
Belgii unstri status esset tranquillinr. Verum qtio- /ioiiofrix
niuni regnuin; in variis Ejii.scopatiljus, ali coH i/i Eccle-
Ordina- niain coeleslia illa pignora, nnn tain la;tis Reipubli-
riis locoruin, sia Antiier-
atque a se taiidem, ad piiblicura et in rK> teinporibns ornainenta sunt ecclesiarum ac ur- piciisi,
Sancta Uoniana Ecclesia iisiiutuin culiuiu, esse re-
bium.quam iu adversis iirajsidium ac muninien
no- ;
F
ceplas,ethiinorificeprocession:iliteraseculari ac re- bis recens supplicavit R. P. Conradus de Gavre,
gnlariCleropnrtatas, el in variisecclesiis dcpositas:
ejusdeni Domiis Prolessa; Pra^positns, ut ex vi antea
et niioniam alise similes Reliquia. eodeiu
modo ac- faclic a nobisapprobationis, publica; Fidelium vene-
qui- itaj et advectiE, ad propa^andum Dei iii Sanctis ratioiii exponere ejusdem sancta; Virginis ac Mar-
ct /iilcin s.ii- hoiiorein, ad alias
quoque proviiicias ab eodem tyris Reliquias sibi liceret atque Ecclesiasticum ;
f.iril ile
R. P. Nicolao Laiicicio missa; esseiit, ad quas origi-
Oritjtitoli' Officiiim. Miss^eque sacrificiuiii de Virgine ac Mar-
nalia instruineula ad earuin certitudiiiem
liiii icriptii iidtti tyre celebrare, et reliquis Sacerdotibus ejusdera So-
non possent; ideo ut illis quoque Reliquiis debita, cielatis in ea Domocoinmoranlibus celebrandura in-
ut pur est, fides haberetur, et piiblicus cnltus
defer- dii ere : iitque diclam Translationem sive Expnsi-
retur, id se teslimnnium dedisse, sigillo suo
muni- tiniiem S. Hnnofria; Virginis et Martyris, Doininica
tum ac manu signatum. Vidimus deiiide varias Dominica
ejus- Jubilate, sive tertia posl Pascha , qu;e xxii .Aprilis posl 3
dara R. P. Lancicii litteras ad R. P.
legit eHaiii Florentium de dipsluijiis anni mdcxlvi erit, peiagendam ; eadenique Pascfia
litt-ra a t' Mnutmorenc)-, ejusdeni Societatis tunc Collegii
~~ In- Dominiia Jubilale deinceps anuiversariam illiiis ine-
Ltinii ii suUm.sis Rectoreni, nunc Prnpnsiti Generalis
Assis- moriara recolendam, saiiciremus. Nos igitur pia
ad P. Iilcnt-
tentem nuper in Congregatione generali electum
Viorciicitiin, ; ejus supplicationi annuentes slatuiraus, utdictae Re-
quibus litleris et noniina exprimeliat Sanctnrura,
et Iiquia; S. Hoiiofria; A'irginis et Martyris eo die pu-
qua ratinne eoruin Reliquia; in cistam ligiieam
com- blice exponi possint Fidelium venerationi , juxta
pactai, qiiibiis'|ue dignosci indiciis
possent, signifl- ritum in samta Romana
Ecclesia receptum; utque
cabat. Aperiri deinde coram nobis jussimus
cLtam eo die ab omnilius Sacerdotibus, in eadem Dnmo
et ci^tnx a ligneamoblongam, quam paulo ante Excellentissi-
Lei/ato l'o~ commorantibus, vel pro lempore existentibus, OflS-
mus et Illustrissiinus Joannes Zawaski, Capitanues
tonico adcec- cium et Missa de Virgine et Martyre recitari, atque
tas aptruilf Succensis (
qui postmodum Palal.iuus creatus fuit) anniversaria raemoria Translationis sive Expositio-

nis
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS. 19
A nis ejusmodi deinceps eadem Dominica Jubilate an- Matris Ecclesise exaltatione fuderint, 40 dierum D
nis singulis recoli possit ritu duplici secundiim Indulgeutiain concedimus *|'Ctoiie o. h,
, , : iis vero, qiii ceteris per
morem sanctffi Ronianse Ecclcsiae. Ut autem pop^li annum diehus Sanctam Virginem Honofriam ,
pro "„^"J™(,aj
ritudiipUci: nostri animos ad dictse sancttE Virginis hunoraudas iisdem Ecclesiip necessitatibus , in eadem ecclesia,
Reliquias, op-?mque Divinam impensius hisce miser- pi« oraverint, septem dieriim Indulgentiam imper-
rimis teniporibus, ejus interce-sinue implorandam , tnnur. .4rlum .\nfuerpiae, in palatio nostro Episco-
excitemus, omnibus Christi Fidelihus, qui ea Domi- pali. XXVI Martii MurxLvi.
nica ecclesiaitt dictae Domus Professse Societatis Si^inaiuin erat. Ga-par Episcopus Antuerpiensis,
Jesu visitaverint ibidem preces pro hipresiim
, et el sigiUiitiim sigillo de cera rubra.
extirpatione,paceChristianorumPrincipum, Sanctse

DE SANCTIS MARTYRIBUS PERSIS,

ACEPSIMA, BARBASYME, PAULO, G.XDDIABBE, S.\BINO,

MAKEA, MOCIO, JOANXE, IIOBMISDA, PAPA, JACOBO,
ROMA, MAARE, AGA, BOCIIRE, ABDA, ABDIESO, JOAN-
NE, ABBAMIO, AGDELA, SABOUE, ISAACO, DAUSA,
MILLE, EPISCOPIS; MANREANDE,CIIOBEPISCOPO; JO-
SEPHO, JACOBO, j:ithala, PRESBYT. AZE SEU AZA-
DANE, ABDIESO, DIAC. ET DUCENTIS QUIAQUAGINIA
CLEB. AZADE, EUNUCI10;TA1{BULA SEU PIIERBUTE, .VMUADT.
PAP. 3
VIRGINE; SORORE EJUS VIDUAETEJUSDEMANCILLA;
XVI Millibus Nominatis ct Anonymis innumcris.
Retulimtis liie prxcetlenli, xxi Aprilis, S. Si- doro indiciintur snli Mureas et Miclior, bicsupra Bo-
meonem, Eimcojmm Selencis et Clesiiiliimiis, chras et Boct-lii-ris uiiucuiiotus.
ctim nliis cenlum, Einscopis, Prcsbijleris nut 3 Cussiodnrum cnnlro.rerunt Loliut in siiis Martijro-
ITorum iiliis Clericis, in Perside sub Saimre Reije co- wnApriiis. U>uardus isla hubet: Apud
loqiisiul huiic Cuttus saccr
Miirtyrum
ronatum marlijrio: iisque ailjun.rimus Ustliatunem En- Persidem sauctorum Martyi'iiin, qui pro Christi no- [Jjm,'"^"
plurimi vi'
dentiir oc- nuchuni, iiutvilium Reijis Saporis, Abedecbiilam et miue gl.ulio jugiilali .'•unt .-ub Rege Sapiwe, in quo
cisi an. 350 Ananiam Presbijleros, et Pusicium Prscfeclimi arlifi- fidei cerfainine passu^; Melisius Episcoitus. Acepsi-
ciim Reiiis, et biijus filiam una cum aliis ob fidem mas Epi.^cnpus cuin Presl'jtei'0 J.acobo, Mareas et
Chrislianam iuleremplos, feria scvta hebdomadis san- Bicor nihilnuiinus Episcopi. cum Clericis ferejdu-
cia"; indeque inlnlimus Id cmiliiiisse anno Cliristi c.c.c,\- centis et c|uinqu.aginta, Monachis etiam et s.acratis

i.ix. Quibus positis plurimos ex Martijribus jam in ttlulo Virginibus plurimis: intor quas et Siineonis Episcopi
propositos aniio sequenti cccl, enmdem marlijrii cnro- somr, nomine Tharbua, cum pedissequa sua, S3rra
nam fuisse assecutos necesse esl; postqiiam ediclum Re- scissa est. Eudem sed uliquanto laliiis deducla habet Adonis,
"
gis Soparis crudelissimu m ,
per universam Persidem mit- Ado insiio Marlijrologio, et tentns ac jugulatos dicil
teuduin, fuerat tlenuo innoratum, ipso die qiio menioria annuo die, quo passionis Dominicoe iiiemoria ce-
passionis recoli solet, adeoque die vi Aprilis ; uam di-to lebratur. Verum Sozvmeuus a^serit eo die exiisse
"'ii""!»»
aiino CCCL, cijclo Luuai ix, Solis xxui, litierie Domiiii- edictum Saporis crudelissimura. Adonem aut Usiiar-
et forsnn
cali G, Pascha fuit celebrulum viii die Aprilis . el pn- dum possim alti de.icribunl. In bodiernn Martijrolo-
22 ApriUs.
liierunt pliinmi e Christianis undequaque atlducti, lioc gio Rnmuno i.itn leguutur: Endem die sanctorum

XXII Aprilis martijrium suliiisse : uisi malimus dicere, plurimnruai Martyrum, qui. sequenti anno post obi- et startyrolo-

quod dies martijrii rarii et tiicerti essent, eos poslridie tum Simeonis, auuiio itera die, quo passionis Donii- S" «omanl.
a Martijroloijiis fuisse siniul relulos. nicse memoria celebrabatur, per totani Persidis
2 Ilislorinm murtijrii liorum ommiim primo damus regionem, nro Clirisli nomine, sub Rege Sapore,
Historia
martijrii desrriptam ab Hermia Sozomeno. in sua Hisloria Ec- gladio ciedi In quo fidei certamine passus
jiissi siiut.
omnium clesiastica ad Thendosium .Tuninrem Imperntorem lib. est ,\z,ides. Eunuclius Regi carissimus; Miles Epi-
dutiir ex miraculnruin gloria in^ignis;
2 cap. 10 et tribus seqnenlibus. Eamdern martijrii bis- scopus, sanctitate et
Sozomeiio,
toriam. sed maqis cnulrnctum, habet Nirephnriis 'ih. 8 .\cepsiinas Episcnpus, cuin Presbytern suo Jai^nbo;
Ilisloriie Ecclesiuticx cap. 37. El qui S. .4cepsimx itpin .\itliiila pt .losepho Presbyteris. Azadane et Ab-
cum aliqua
diversitate adjungilur apiid Snznmenum J-icob Presbvter, illi Jo- diesn Diaconis, et aliiscompluribus Clericis. Mareas •
apud Aice^ Bocchoris Marpadeso//ci7'Boi-hras quoque et Bicor Episcopi. cuui aliis viginti Episco-
seph dicilur, nti et
p/iorum et
ct Manriandes apprllantur; el Milas, aliis Milles, coijno- pis, et Clericis fere duceiitis et quinqu.aginta, Mima-
Casilodorum.
minalur mortuorum suscitator. Cassiodorus eliam, lib. chis eiiam et sacris Virginibus plurimis intprquas ;

3 Historice tripartita; cap. 2, ensdem er Snzomeno et S. Siraeoiiis Episcopi sornr, nomine Tarbula, cum
propnuil ; el qiise huic Tarbula est, isli Tharbua dici- pedisseiiua sua, qua; stipitibus aliigal;p, serraque
in quilnis
tur: et Jacobus, Acepsimam secutus, dicitur Presby- scissae, crudelissiine necat^e sunt. Ilivcibi,

ter Ponti, quasi legerit ir. t.w-vj, ciim apiid Sa^me- et Jacobus o Soznmeno, el Josephus a Nicephnro in-
nuin legalur, laxwoo; llpefjSijtspo^ ezovtk; EiTtizrj tm dicuti, li! dioersi reieruiitur. Bi<'or eliam est, qiii aliis

'Axf ^ipxJacobus Presbyter sua spnnte sequeb itur Bachras aiil Bocchoris est. De Jacnbo, diverso aS.
Acepsiraam. Ex Episcopis dmbus et viginti a Cassio- Josepho, mox agemus.
 20 DE SANCTIS MARTYRIBUS PERSIS.
i 4 Cetebralura Grsecisilie iv Fi'briiariiS. Abramius pore Rege Persarum, religionis Christianae et vene-
ACCTnnB r.. i
sire Ahnihamius, Episcopus Arbelorum in Perside, quo tentassent Reginam infieere, res, serris
ficii,
An ab his
dessecUTB fuerunt. Post quaruni morlem Regina, sub
alius Abra-
anno quinto inot» a Sapore Rege persecutioriis mar-
mius Epi^ico- tvrinm passus, occasioiic ciijus mutta ibidem ile Sapore ilTis penilentibus transiens,a morborelaxat.i fiiisset.

ptLt Arbetn- Retjc ejimiue peisecutinnc, et urbe Arbele iti.rimus, hic Atiqualiinc trnnstata.iiunlin Menotngium Sirteli, et ex
rumei MaT-
11011 repelemta. Esl el tticti Abramii elogiiiiii iv Fehrua- hoc in Cutatogum generntem Fcrrarii,
rii in Menoloijio Baaitii Imperaloris lom. 6. Italix 7 Ultimo toro addimus longiora Acta SS. Acepsimx Acta SS.
sacra: ab Ui/betlo eililir. seil liic quxri posset, niim uiius Episcopi, Josephi Presbyleri et Jilhnlx Dincimi, ipix Acep^im.

itlemque sil Abramius hic inter alios Episcopos et mar- Grxce nactt sumus ex MS. Medicxo Regis Jo\tphl it
coditc
Aiffial.T ex
lyres cottocntus: fioc aulem vitlelur probari posse e.r eo, Christianissimi, el cnntutimus cum corumdem Sanclo- GiAco MS.
qiuiii ttcet Soioinenus tisseiat, se uomiiia oinnium .Epi- rum Actis ad diem iii Nnvcmbris retiitis, ab Atnysio Li- 3 Novemb.
scoporum indicare, qnolquol repereril martijrio corona- pomano tomo 5 fitarum sancturum Pnti'um, qiins Geii-
tos; non tanien vitleatur onines assecutus ; iiain ab eo tianus Hervetus Lalinitatc donnvil. Leo Allntiits, in
omissus S. Soilotb, Episctipus Seleucix et Cbrsi-
est sua de Simennum .tciplis Dialribn, Acln horum Mnr-
phantis uc succe.^sor S. Stmeouis Martyris : cujits et Igruni censet pag. 126 cssi' genuinuin fx'um Simcnnis
sociorum cenliim viginti octo Ae.ta martijrn tieilimm xx Metnpbrastx : ea Surins e.c Lipoinano reiuiit ud huiic
Februurii : e.T quitms conslat. S. Siiilotb Episcopum, diem xxii Aprilis. Al citato iii XovembrU, borum Mar-
}iro.vimo post martijrium S. Simeoiiis aiino, ttileoque eo- lyruin eloqia coniiiientur iu Afeunltigin Bnsitii Imperoi-
tliin qiio pleriqiie liic receusiti ciim suis sociis corouiititm tnris, in MS. t^^yiinjurio Parisiensi cidtegii Cltirnmun-
(ttisse. Hac crijo moli ratinne Aliramiiim Episcnpum, tani et iu Grxcnruin Meniris; et eorum exemplo
tiliis

hic recensilum, inter nlins Episcnpos retinquimus, quia apiid Moianum, Gnlesinium, Ferrarium. Interiin in
potest aliiis e.-ise a S. Abramio Arbetorum Episcnpn jtim Aclis rium. 20 dicititr Acepsimas x Octobris finem
indicoto. vilajaccepisse. et num. 40 Aithalas mense Junio
5 Qiia' apud So%mit'num infra num. \. retntn tne- consummatus. Mohinvs in Auclario celebrnt Kalendis
moratur multitudo Cliristianorum, quse ne numerari Septembris memoriam sancti Martyris Aithala;, et
alihi mille quiilem potest, securi percussa, el inter ilhs Az .das, quittem e.r Grircis.
Afnrtijres
cementur.
einiucbus Regi longe carissimus; in M/nnloqio Bn- 8 Cntunt, die x Aprihs Ailhatum, cuin nliis sub eo-
Aliqui 10
sitii Porpbijroijeuiti Imperiitoris, dicitur cor.^na san- dem Supnre occisis, Biisitienses in sun Mnrtyrnhigio
Aprilts re -
ctorum mille martyrum, cum Azath eunucho, etpost anno mdlxxxiv Friburgi excttso bis verbis: In Persia tati.
repelilnin crdein S. Simeniiis {nam nnte retaln eral) .sanctorum Martyruni Ailhalse et Jacobi, Presbyte-
ista adduiititr: Deprehensi etiara sunt hi Sanoti, et rorura. Az.idaiii et Abdiesi, Diaconorum : qui post
cura ipsis Azatb eunucbus, qui dives eratetin pa- longos carcer-es a Magis sasvissime At
Cccsi sunt.
laiio pbirimum atque in honore
primu.;, dilectus Orxci in suis Menxis el opud Maximum Episcnpnm
hnbiius a Sapore.Persanum Rege. Hi itaque coralii •Cytberoritm recnluut endem die x Aprilis, sanctos
Regeadducti, etab ipso interrogati, cum onfidenti Martyres, Jacubum Presbyterum, et Aza Diaciniim, potisximum
animo Cbristum confessi essent, fuerunt omnes in- sub Rege Persarum Sap- re etiam occisoscH?n otiquo S Jacobus
terempli. Pcenitentia autem ductus Sapores ob mor- etogio : qund e.xnclins extat in Menologio Grceco Bdsi- et Azas
tem sancti Azatli, juramento se obstrinxit, ex eo iii Porptiyrngeiiiti Imperatoris ad diem xiv Apritis, in
temprire nullum Christianum occidendum, et ad ali- quo primo loco exponilur certamen S. Simeonis Epi-
quod tenipus cust.odivit. Hxc ibi. Jt SnMmenus scopi el socinrum ; dein S. Pliase sive Pusicii, Prxfecti
enm ut soh religionis nostroe Doctores
asseiitjii.isisfe arlificum R<'gis cumfilia, de quitnis egimus prxcedenti
truciilarenlur. //unille Martyres in Meniris Grxro- cum Auide Eiv-
die; poslen agitur de mille Mnrtyrihns
runi niemnrautur Socii S. Simeonis, uti die priece- jnm monitimus: ot denique atlditur, cerla-
nuchii, uti
deuii duimus. men sanctorum Martyrum Jacnbi Preshyleri et Azis iferitm 14

G Quxnpud ciimdem Sozomeiiiim infra imm. 2 mc- Apnlis.

Diaconi, cum lioc etngto:
Tarbuln
nlibiTaihua moruiur 'larbula, sancla Virgo soror S. Simeonis 9 Etinm hi sancti Martyres, Jacnbus Presbyter
(f {'fiirliufa Episcnpi. trndiiur cum sorore sua vidtia el aucithi iii- et Azes Diaconus, iii Per.sidefiieiaint tempore ]terse-
leiempta; a Cassindnrn, Usunnlo. Jdoneetnliis Tarbua culinnis impii Saporis. Cum autem Christuin palara
Eloijtum Px
dictlvr, quidui el Tlierbuta unde atiis Pherbiifa nun- profiterentur et pr^dicarent; deprebendi eos Jiissit Afrnot Ra-
cupatiir : atque sub tnti nnmine nacli suinus lioma' m Prsefectus .Magorum, et in carrer-em cniijecit. fame- ."•1111 Iiiiper.

bitjlmtberaFnticanti in lo.licc MS. siijuiilo numero que per dies plures eos vexavit. .\t pcst liaic cum e
linjus ef
6187, MarlyriumS. Pberbuih-e Virginis, et sororis carcere eos educj jussisset, et corain se addiici;
.\(irf fi.' U 'II ipsius, et ancilte; i/iior/ poa Aclanmnium ex Stm- mandavit iit Christum abnegarent. Ciim vero non
Artii Latina, nieno rcttitn. infrn damiis: cnltntum cuin MS. Grxco obtemperassent primum quiderasinapi etacetuni in
;

eiusdnm liibtiottieaesiqnato 1G60, cuinque ea retalitme, ipsorum nares injici jussit, deinde ipsos denud.ms
alia Gr.rca
./n,'t e.c bitiliotbeca Reipublicx Veneix
tii (/> lilms
a Peiro Fran- et in lignosuspendens, per totamnoclem friiiore ex-
Tlivi me is( ciscoZinn descriptn et laiine. reddita e.st, el ab Alnysio cruciavit: mane autem suspensos adbiic et nu.l.is
itxiln Lipoinnuo lomo 7 Viluriim Saiiclorum Pntrttm exrusa. virgis caedi mandavit, etdemum in carcerein delru-
In Itnc, quie ntiis Tarbula, vel Pberbuta aui Plierbus di. Poslea iterum e carcere educti, capite truncati
liicidir, Tbernie nppettatur; e.t in tttulo soiorejusPheT- sunt. Cum vero deinde ad proximfim adjacenleni pa-
hwt.iiiiincupatur: et in uirisque Act;sdicitiir tnartyrium ludem descendisset lictor, atque ibidem enseni ab-
consummnlum die v Aprttis : ad i/ucm iliem ex Lipo- luisset, illico ipsius paludisaqua in sanguinein versa
muiioeodem eilidii Lnurenimt: Surius, apud quem videri est, atqiie ifa diu permansit, et deinum exaniit. Hac-
\pnssunl. Ditto Apritis cotiintur in Meuxis Gmonim, tenus Menotoqium Bnsitii Impeialnris. An Azes Dia-
S. Tliermus iqne comtiuslus item sancta Domina et an- coliiis el Azadanes Diaconus supra retatus, sit unus
yrlal'i .'»
et citta.gladio accisx. An hx dedermt occasinnem nomi- idemque Marlijr, non
2 A]>ritis.
satis tiqiiet: quta de Aiadane
nandi S. Thcrmnm, loco Pherbutx anl Tarbulx,
ciim nutla Acta battemus.
Sorore et ancilta, ibidem inqiiirimus, Saltem Theimus,
ciim sociabus in partcs serra scts.ms, ibidem non
tegi- ACTA MARTYRII
lur: se4 in MSS. Meuxis Mediolanensibus tnlitiotbecx
Jmbrosiaux,
Ex Historia Ecclesiastica Sozomeni lib. 2.
Meuieis cccusis inscriptx sunt die prx-
el
cap. \0 el tribus sequentibus.
cedeuti iv Apritis S. Pherbutha, pedissequa,
et ejus
socia;; sorores S. Simeonis Episcopi, qua?
sub Sa- i ost occisos Simeonem Episcopum SeieuciEe et
Ctesiphontis,
 :

VIGESIMA SECUNDA APRILIS. 21

Ctesiphontis, et alios sequenti anno eo iiiso die, quo Princeps Mngorum um Rege de illiscommunicat: D
memiiria passionis Cliristi recoli solet, cum jam afque potestatem eos pro arbitrio suo tor- AUCTORB
iiai-tus
SOZOM.
celebris dies festus Resurrectionis expectiretur; queiidi, nisi solem adorareni. mandafum Siiporis
exiite flictum Saporis crmlelissimum in universam illis qui in carcere erant signific;ivit. Afque simul
Persidem, quoil jubeliat ut omnes. qui se confiteren- ut respondisscnf, se numquam prodifuros Christum,
tur Christianos, morti a.lilicerentur. Qiio qiiiilem neque solem adoraturos adeu > rudelihus fcrmenfis
tempore inultitudo Cliristianorum, quas ne niiine- illos cruciavit, ut Acepsini;is in fidei confe-sione
rari quiilem potest, securi percussa esf. Siquiilem forfiter [ler.^tans mortcm ohierit.Cujus Reliquias
Magi eus ex urbihus et vicis, in quibus latiliibant, quidiim ex Armenia, qiii uhsides erant npud Persas,
summa riim (liligeutia eruerunt. Nunnulli autem siia fumulo con iidere. Alii autem, licet non iiiinus
inilucli voluntate, neniine eos duceute, se ipsi idro arerbe qiiam ille verberati, praiter orniiium opirio-
Indicarunt, ne .'ilentio Christum denegare videren- nera in vifa mauserunt; qiii cum in e;idein pcrseve-
tur. Ac dum oumes, qui erant Cbristiani, mnrte rarent seutenfia, in carcerein deniio compiiiguntur.
mulctarentur, plurinii etiam qni in ipsn palatio a^ta- Qiioriim de nuniero 'fuit yEitbalas, cii|us hr.-icliia

tem egissent mactati sunt: in quorum numero erat infer vaptilaiidiim sic usque ah hiimeris viulenta
A2;;des Euniiclius, Regi longecarissimus. Quemcum extensione divuls:i et eiiervata fiiere, ut nianus
Sapores interfectum intellexisset. incredibilem ani- tainquam mnrfuie iiido penderent.
mo dnlorem Iiausit; hancque communem cjedem 5 Islo Sapnre regiiante infinita niiillitiulo Preshy-
sedavit, atque solos religionis nostrs Doctores tru- terorum , Diacnnnrum , Muiiacliururn, saitctaruin
Episcopi
cidari jussit. Virgiiiiim et aliurum, qui in erclrsiarum ministerio hoiiiiiiibus

2 Per idem tcmpus Regina in morbum delapsa, versabantur, et eiga religionem pra-clare iiiiimo expressi 22,
a Tarbula soror Sinieonis Episcopi sanctaVirgo, si- afFccli erant, egregia pije vifa- testiuiunia dederiint.

ninl cum idem vitai genus culente, et sorore

ancilla, Episcoiii atitem, qiios accepi mortein in hac perse-
qua; post >'iri morlein abstinuit a nupliis, et eam- cutione nppetivisse, sunt Barhiisynies, Paulus, G;id-
dem vita3 rationem tenuit, coinprehendilur. Causa diabes, Sahinus, Miireas, Mocius, Juannes. Horiiiis-
autem, cur ha> niulieres fuerinl. coinpreliensaB, fuit das. Papas, Jacohiis, Romas, Maares, Agas, e Bo-
falsa criminatio, a JiuUeis in eas conficta: quod vi- chres, Abdas. Abdiesus, Joannes, f Abramius, Ag-
delicet ob raortcm Simeonis iratic, veiiena Reginse delas, Sabores, Isaac et Dau^as qui a loco quodain, ;

insidiose parasscnt. Regina vero(solent eniin a^gro- qui Zaudjeiis dicitur, a Persis captiviis abdiicfus

tantes malis oiunihus facile aures jiccoinuiodare) fuerat, et tempore pro fide ChristiaiKi morte
illo

caluraniani veram.esse, et maxime quidem, quoj multatus una cum Maureande Chorepi.scopo et Cle-
erat a Juilaiis objecta, ejusdem
existimavit. Nam ricis, qui in ejus dioecesi erant, iiumcro pliis iiiinus

erat ciim Judceis ojiinionis, aJ eoruiii innreni vitam ducentis qtiiiiquagiiita, qui conipiehensi a Persis et
inslituebat, et veraces illos sihique maxime benevu- captivi abducti fuerunt.

los putiiliat. Magi igitur Tarbuhun et reliquas duas 6 Per id temporis etiam Milles martyrio occu-
CAP. 13
arrept;is mortecuudeiiinaiit. Ac cum serra dissecfas huif; qui piimum optid Persas militaverai, postea
tt Alilles tx
patihulis siiflixissout, efleceruut, ut Kegiiia spatiiiin autem, relicla militia, vttiegeiius pl.ine Aposfolicum militt EjJtscO'
inter patibula iiiterinissum transiiet. perinde quasi exculere Fertur illum, cum essef Episcnptis
coe|iit. pus.

morhus eo pacto pelleretur. Fertur lianc Tarbulam urbis cujiisdam in Perside creatus, multos sa^penu-
furma valde liberali et Iionesta fuisse : Magiim mero cruciatus perpessum esse, verbera etiara et
quemdam eam deperisse, mercedeniqtie. uti cum illa distractiunes membrorum pertulisse. Ai riim nemi-

rem haheret, clain misisse proniisisse denique, si ;

nem in ea civitate posset ;.d fidem Clirisli.ticini

vellet ipsius parere lihidini, tuni eani tum socias sal- perducere, a'gre et iniquo aiiinm ferentem, civitatem
vas fore. At illain lianc turpitudinem, ne audire qiii- execratuui esse. indeqtie discessisse. Non lottgo

dein voluisse : sed nunfios verbis contiin eliosis post tenipore, ciim piiinarii viri illius urbis in Re-
excepisse, intemperaiitias crlmen cum probro illis gem pecciissenf. exercifum cum tiecenlis elephanlis

quam eo piofectiiin. urbein evertisse, et vebit agrtitn co-

objectasse, se multo lihentius velle mori, vir-
lentes iii ea sementem fecisse. Milleni vero peiaiii
ginit;item prodere respr-ndisse.
3 Porro cuiu edicto Saporis rafum esset, uti su- soluin, in qua sacraturn Evaiigelioruin lihrum hahe-

pra denionstratuin est, ut suli Sacerdofes et Docto- bat, seciim gestantem, Hierosnlymam preiMtiim se
Episcopi rt
Sacerdotf.a coin|irebeuilercntur, Magi et contulisse; indeque in ..Egyptum ad visendi'S im na-
res fidei Christiana>
inqiiintnlur
eorum Principes totam Persidem obeiintes, Episio- chos, qui ibi anatem degehant, concessisse. Qu:e
autem, quainque adn.irabilia et quam divina faciuura
pos et Sacerdotes gravibus afficiunf iiicommodis,
cum in aUis locis, tum maximeoinnium indAdiahe- ab isto Miilcedifa luerinf, tcstes sunt Syri, qui ejus
est pars Persidis, tota fidei res gestas et vitam ij Iitteris prodiderimf.
norum regione, qua;
7 Milii certe satis visiim est Iia^c de en et de liis.
Christiana» dicata.
Acepsimam qiioque qui in Perside, regiiante Sapore, mariyiioobipriinf,
4 Sub idem tcrapus Magi r

Episcopuin et conipliires ex ejus Clericis iiiia qiiidem hactenus disseruisse. Non turnienta illis iiiflicia atit
quinani fueriiit ex qiiove loco, aiit qito ^eiiere rru-
cnronanliir coiupiehcnduut ; .sed cum Aiitislitem, veliitprffidam,
Acrpsinins ceteros, direptis ciameiitoruiii n.artyrio defiincti sint, aut qiiihus
per insldiiis cepissent: eo coiiteiiti,
Episcopiis
At vero Jacobus qiiidam suppliciis aflecti. vix a quoi|Uain perccnseri potest
d euriiu: bouis, dimiserunt. cl

et po- quippe ciiin tani varii crucianili niudi a Persis, tanto

Presbyter Acepsimaiu siia sponte seqiiitur :

euindem carcerem cum cura sfudio, ad crudelitatem invenfi fiieriiit. Verum

testate a Magis postiilata, in XVI millia
ut suntmatim dicara, fertur virns ac mulieres, qiio-
eo concliiditur, eique, ufpote ajlate valde pruvecfo,
fjtt' ritiii Tio

rum noiniiia recensehantnr, niartyrium id leinporis miiia nota.

lubens inservit siiblevat quanfum potestejus cala-
:

pUigarum vibices sanaf. Nam paulo post- pertulisse ad numerum sedeeiin niillium ; at multifu-
mitates, el
dinein enrum, qui pra^ter hos trucidati sunt, ne
quam erat cumprehpnsus, Magi luris crudis, quo et atii phtrimi.
nuinero quidem com|irehendi posse et propferca ;

solem adorare cngerent, eum acerbe verberarant :

perdifficile visum csse Persis, Syris ef incolis hjles-

sed ubi non cessisset, rursum conjiciebant in vin-
Mlfhalas ei sie. qui multum de hac re laborabant, illorum no-
Jacofnts Prcs cula. Per idem teinpus yEithalas etiam et Jacobus
byleri, Azaia- Presbyteri, Azadanes et Abdiciiis Diacnni, ob Chri- mina perceiisere.
»cs cf iftrft-
stianam religionem in carcere jacuerunt, crudelissime
cnis Diaioni,
a Magis ca5si. Multo aufem jam dilapso fempore.
ANNOTATA
 : ;

n ACTA S. PIIRIJUTH^ ET SOCIARUM-

precabor, ut liceat a morte illas eripere itaque ;

ANNOTATA. hanc uxorem ducam. Tandero Mauples illi bocdixit;

Quamvis ut ipsa dicis, non liceat vobis veneficia
a Tarbula, aliis Pherbutha dicla : cujus Ada aUa commiscere, ne legera vestram viidetis ; tanien
sequutitur. fratris vestri inorlein dcdentes, liuc fecislis. Et quod-
b Ari hi Martyrea colaiifurG Jprilis. ibidcm inqui- nam malum. inquit Pherbutbc, frater passus esl, ut
"imus, ubi et de Adialennnim rcgionc n(/imus. ejus caiisa vilam illara, /"quae a Deo vivente profi-
c Acepsimx et Sociorum Acta e.c Mctafihraste sub- ciscitur, nos perdere vellemiis ? Nam etsi vos pro-
iun(juufur. pter vestram pravilatem atque invidiam eum inter-
(1 llic iu Acti.-; ct apud Nicepliorum Joseph dicifur. fecistis, ille taraen vivit, et in coelesti regno exultat;
e liic Cassiodoro et aliis Bicor nmcui>atur. quodregnura vestro imperioag poteslati sic pricstat,
i Au hic fuent Epi^^copus Arbelorum et 4 Fcbruarii ut prK illo vestrum istud inane quiddam sit. Ha;c
occisu.*', ."iupra inquisinnnvs. cum illa dixisset, jiissit illas in carcerera diici et
g Utinam ea udhuc uspiarn fxlet, nobtsque comniu~ cuslodiri.
nicata auijerc possit siiltcm Suppiemfntum operis. 3 Cum aii^eni dies illuxisset, Mauptes ille clam ad
Pherbutem misit, qni dicerent se paratum esse Re-
gem prec.ari, morte illam, et qiias cum ipsa vt lilierelur,
et a
VI[)E ACTA ACTA jMARTYRII. od rtuptias
erant liberare; inodo ejus uxor esse vellet. Virgo ioticitata
r.:.£CA pAc- T.
SS. Phcrbullia' scu Tarbulai Virginis, et ejus autem illa «9?.o'.f'ipo; f irtis et victrix, cum ha'C au-
Sororis viduai, atque ancilliE. disset, obstupuit. Ad eum autem
[qui b-EC nun- ;/

tiaverat conversa]Comprime, inquit, os istiid, canis

Ex MS- Lalinn bihUiilliccx Valicnux collalo impurissime, Dei et omnis veriiatis iniinice, neque
ciiin MSS. GrcTciscjitsdem cl Vcnelx biblio- ampliiis perge impiira ista verba ;ul anres raeas lo-
alt se Cttristo
lliccx. qui, neque enira aniinus rr.eus illa palitur. Deus desponsatamf
avertat ne hoc unquani fiat qiioniaiu seinel copulat:.
:

}'herbuta ciim
Snoreetfin-
X eiiipore persecutionis iiostr.^e, subitoReaina ipsa sum cum Domino raeo Cbristo, et virginitaleni
I nmpre-
'flo
a;grotai'e cuipit. Qnoiiiaiii vero ejii.s aniniiis in Ju- me:im ipsi custodio, fidemque et veritatein ei pra;-
'
mUtur da'Os, crncis Cliristi iniinico.s, adniodum erat pro- stare studeo. Ille eniin, qiii snlus a peccato liber
pensus, ac libenter qua-ciunque illi dixissent aiidie- est, me potest eripere ex impiirissimis vestrls ma- et paratam

b,at; [ieginain cum .liidKi audi>seut, suggesse- nibus et snrdidis cogitatinnibus, mori :
illi quas conlra me
runt, quoniam Episcopus Simeon, cognumento n cogitastis. Eqiiidera mori non timeo, neque ciedein
Gnapheus, interfectiis fuerat, propterea illius soro- fnrmido. H;pc enim via, in quam me vultis immit-
res venena Regina; commiscuifse, quo ipsa morfera tere, ducet me ad fralrein ineiim et Episcopiini di-
obiret. Ut vero senno bic ad aiires Imperatoris leclum Simeonem, ut iUic gemitus et airnmnarum
pervenit statim S. Plierbuthe cum sorore et an-
; /) meariim consnlationein inveniam quibus iprumnis :

cilla sua, comprebensa fiiil. Erat aiitem Pberbuthe anima inea po-t ejus obiluin affecta est. Siniiliter
illa virlulis exercitatioue pra;sfantissima : quin c autem et duomagistratusade.am miserunt illud idem
sancla Vir/jo,
imo non minus ejus soror, quam ipsa, vitae institu- significantes, qiiibiis irato animo, et asperis verbis
tionem in Uhristo Jesu pulcherrimam adepta fuerat. respondens eos a se repulit.
Dnct.-E igilur ilte sunt ad p.alatium, ut
de re illa in- 4 Cum igitur ulerque se victimi sensisset ac siiam
terrogarentur. Exiit igilur Imperatoris jussu Mau- libidinem non id assecutam, quodfrustra tentaverat, ipsn et^oclx
ptes, cujus nominis interpretatio Pontifex
est, animadvertissel tr?s illiconsilio inito adversus eas recusantes
;

Magornm, duo una cum illo

et magislralus, ut eas femiuas locuti sunt, et injustum testimonium dixe- sttlem adorare
mnlieres Ut vero corara illis stetit S.
audirer.t. runt, quod mulieres illae essent veneficae. Cum Im-
f' pu'c?.'rr' Pbcrbuthe una cnm duabus feminis, qnae cum ipsa perator liaec audivisset, praecepit ut si solem adora-
rima. erant, vidcrunt ejus pulcbritudinem {erat enim re- reut mortem evaderent. Ut autem nuntiatum illis
vera sancta illa Virgo s|iecie admodum egregia) fuit quod Imperalor jusserat ut solem adorarent
staiinique suo quisque pravam animo concepit libi- sancta,- ilbe femina; boc responderunt Nos efTecto- ;

C dinem, inter se tamen talem libidinosam cogitalio- rem coeli adoramus, ejusque honorera soli
et terrae
ca!umtiiiivi nera occultabant.
ric.
Illis igitur dixerunt Quare vos :
offerre nolumus; quippe qui ejusDeiopus est, quem
vmeno Rei.inx
m.achina'.!! estis veneficia Reginaeet Dominae lotius nos cnlumus quin eli.im minae veslcie numqiiam
parnto nfi- :

tat, orbis teriarum: ob idnunc morti estis obnoxite. facient, ut a caritate Salviitoris et Domini nostri
Quibus sancta Pberbuthe respondit Quare eam : Jesu Christi unquam separiri possimus. Ut igitur
cogitationem satbaiiasvobisin mentemconjecit, qn^ biec illae endemque animn dixerunt; Magi voce ina-
a verilate niultum abhorreft et qiiare injuste vultis gna clamantes, Dispereant, inquiunt, istae de terra,
iios calumniari ? si nostrum sanguinem sititis, quis- qna; Reginae vcnena pararunt, ut in morbum illa
nani est qui probibeat vus eum bibere? si nostram incideretet ineriret. Statimqiie tiilissententiacontra
CKdem cupitis ecce singulis diebus vestras manus jllas lata est, ut qua innrte vellent Magi,
feminsE iitorti adju-
coinquinatis ? nos vero propter Deum nostrum, ut illae morerentur. Dicebant eiiiiu nefarii atque iin- dicaiitur ;
Cbristianos decet c inorimur, non eum neg<intes puri Iioraines, earum corpora in duas
quod nisi
e( fidrmChris- quoniani ipse est vita iiostra, quemadmudum scri- partes secta fuerint, et Regina ipsa per medias illas
ii profltttur :

Utul &.et 10
ptum est, utunum Deiim :idoiemus, et illi soli ser- parles transierit, curan noii pnterit. Ut igitur
eas
viauius, ita enim et laciinus. Quin et alibi scriptum ejecerunt interficiendas, denuo Mauples, dum mulie-
est, Veneficus per manum populi sui luuriatur. res abilucerentur, mittens iid sanctam
Virginem
Quomudo igilur nos veneficia macbin.ata; sumus, Pherbnlbem; si vis. inquit, me audire, neque tu
cuni ncn miiius malum hoc sit,
nos- quain si Deum morieris neque puellie quajtecum sunt. Sancta
vero
trum negaremus Elenim pro utriiisque peccati
'?
Pberbulhe magna et aspera voce Quare, inquit, :

poena, illis qui bujusmodi crimiuibus obnoxii sunt, impure canis, ea loqueris, qu;c ego audire non pos-
raors proposita est. sura ? Ego enim perfecte mori cupio, ut
a;ternam
adiht nc obS. 2 Cum bxc Plierbuthe Virgo dicoret. libentep vitam Iiabeam nnmquam
; hujus brevis vitae Ciiusa
Hhiirnjiis fra* eam uterque audiebat. Cumque ejns pulcbritudinem reraissior fiam ne mnriar morte seinpiterna.
tris necem non
et sapicntiam illi obslupescereiit, loqui non pote- stcaittur tn
doiere. 3 Cuin igitur ante urbis portas mulieres illas du-
rant sed quisque secum ditas partes ;
; ita cogitabat ; Ego Regem xissent, singulis duos palos fixerunt in :
quorum
uno
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS 23
A uno collum liganfes, in altero vero pedes, et earura
unamfiuamqiie illis jirotendentei-, falirilem serram
inferentes, in tluas partes eas secnerunt. Cuinque ]i-
ACTA MARTYRII
gna tria magna hinc et alia tria illinc in terram fi-
SS. Acepsiintt; Episfopi. Jose|ili I Presbyleri,
xissent, sancta illa corpora in eis suspendcrunt. .Eithala; Diaconi.
terribile etIiorrendnm spectaculum o factum la- !
vinE
crjniis, cumpunctione, stupore, et geniitilius ple- Auciore SiiiieiDie Melaphrnsle, ex inlerprela-
num si quis lacrjmas detiderat, veniat, ejulct, et
!
linnc tjeiiliani llerveli iipiid Lipoinanuin et

prje compunctione corpus lacrjmis madefaciat. En Siiriuiii, CoUala cuin MS Grxco Medicxo
ut corpnra jucunda et sancta, velut triiimplius qui- Beijis Christianissimi.
dam, in via prripo.-.ita sunt. Corpora, iniiiuim, illa,

in quilius sanctae femina; per totura vitaj suai tempus CAPLJT I.

hoiieslatem et h virginilatem servaverunt. Lilierlas S. Acrpsiina' Episcopi virliiles, captivitas, in-

data est inopprobrium earuin, qua; mansuetudinem ler litniieiila nmslantia-
et justitiaiii in proprio Ihalamo exercnerunt. En ut
gloria in ignominiam propusita est quuntu/ii Dei I r urebat in Chrisiiaiios Saporiiis rex Persarum, Sut
justum illud judicium paliens estl .'•ed cuin exur- et Magis qui erant piirs Persarnm jussit, ut eos per- Hei

rexerit ut rationes iiiquirat non ampliiis condonabit, seqiierentur. Qiii etiam acrius inva/lentes, eos quos

neque miserebitur. quantum audet superbia sed !

perspquebant';r, cngehant colore ignem et solem.

cuni ceciderit nonhabet medicinam, neque coiisislit. Qua de ciusa Bcatus quoque Acepsimas ab eis com-

Vere ligna htec, quibus ^ancta corpora fuere su- prehen/lilur : qui orfiisquidem ei"at ex patria Naes-
spensa, fructus justitise sunt: isti autem vere lupi illi
son, sifa in finibus Persarum erat autem Episco-
:

Arabije, immisericnrdes, duri, et sanguinis vorato- pali ornatiisdignitale, a?tal« senex, n ut qui esset
res : illi inqiiam, qui ea secuerunt et su^penderunt. annos natus senex prudenlia, mitis et
octogiiila :

I' Talem sievitiain be;itus ille Propheta consiilerans moderatus, ab ira ahenus, abstinentei vitam agens,
psal 12 3
dicebat : forte vivos degluti.^-sent nos.' Etcuni iriitus egenos impertlens suisfacultatibus, iutentus oratio- S .Xc-ptli
mns Efiiieo-
esset, furor ipsius in nos viventes in infernum de- nibus, forma elegans, anima elegantior : et exter-
jni^.
nis motibus, iis qui illos cernebant, significiins in-
duxit Nuuiquid aliquis re illa terribili la'tatus
niis.
terniim constifutionem, etfaclis et veibis piefafem
est, aut sequo animo lulit spectaculum iUud liorri-
bile ! an aliquis ea sine lacrymis ai-pexit, aut videre
pnuntiiins, et vifie et recforiimdograatum magisfer
e(I'ecfus Cbrisiianis. Qiio factum est, ut totam ad-
potuit Opinor certe nenio. (Ouod si quis ea videre
?
versarioriiin aciem, tamqiiam adversus fortissin.nra
potuit, illum humanae naturie i non opinor esse par.
ticipem.
aiitagonislani, in se cnucitaverit. Circa quem qiii-

dem, etiam antequam comprehenderetur, fit tale

jier quns tran- Tulerunt igitur miscram illani Reginam in eam
quid prophetice.
sU Rcgina. viam, feceruntque utpercasta et sancia illa corpora
2 Piicr quiilam dcmulcebat ejus caput, purgans
transiret, turma eam sequebatur. Illo
omnisqiie
Mntlijr
a pedfciilis, qui ei afTerebant molesfiam. I/I ergo
enim die Imperator cen^um recipiebat. Consunimata fiilunis Q
amplexiis, Beatuiu esf, inquif, lioc calvum caput
est S. Pherbuthe cum sorore et ancilla quinto die pnerfi prX'
ferat enim glabrum) quod qiiidem propter Cliristum ilictits.
mensis Aprilis, in Christo Jesu Dtmino nostro, cui
suscipiet martyriuiu. Ille aiitein Iioc ilicfo fnitljcta-
gloria et imperium et houor et adoratio in secula
tus : et puerum slatim complexus
vicissiin ; Fiat
seculorum. Amen.
mihi, oiili, inqiiit, secundiim verbura tunm. Cum
aiitem qiiidam familiaris etaraicus Acepsimc-p rides-
ANNOTATA.
set, cum lia-^c dicerentur (erat vero is quoque vicinu)
civitatis Episcopus) subridens rogavit piierum. di-
a Liii<mifinii:i ex Giuco, cognomenlo Joniba-
cens Dic milii, o flli, scisne de nobis aliquid ? Puer
phasus, MS. Viiticaiiuni Gia^cutn tov sr.r/.hy lo-
:

aufein aDeo inspiralns Tibi quoque, inqiiit, ail :

tuam redeunti (ivifatem, non licebit eani viilcre :

b /(/«« /.(/Mmnni/.? SiincfaTherme, qiiod stipia cl

sed e vita excedcs in pngo, qul dicifiir ^'F.lhrada-
8 Apiilis in Saiicto Tlierrr.o, Marttjre iijiii comlmsto,
rai.. Qiiie qiiidcm anibobus evenerunf, sicuf jiiier
rejeciiiuis. Vatlc.gr. -r,:, ay/Vc ^^i^^irAr, habet in titulo:
prsedixerat. Sed ha;o quidem. antequara Mai'fyr
in contextu vero nominaturf, i-/i'z pEf/Soiic.
esset comprehensus.
c Iilem Imo vero omncs crant in Jesu Christi
3 Ciim autem esset captus, et duceretiir per do-
fide optime inslilufa', ijiiod siifjra So:onieniis etiain de ei.rain
nium suam, prope accedensqiiidam ex familiaribus: incijie
ancilta dixit. Vutic.gr. cxjj.:^',-^^.^! ainbu:, sciUcet so- l'i

Dispone aliqiiid ile domo fua, ei dixit in aurem. Ille .Mnijoram

rores.
vero : Hiec, inquit i.illaiu manu ostendens) non est l'i ofifctur
d ratic. gr. o faoi).£oi; \ii'j-i.i o if-i-.a {lortasse o; /ii--m ;
amplius domus mea : ego enimmoxniigro in doniuin
eoTiv) ip/iEpEv; -iM ft.7.'iim. Exiit Regis augur, quod
siipernam.Tum autem fuisset in civitate b Arbel,
(vel jwtms qui) est Pontifex Magorum ; infra antem !
et productus esset ante Principem Magnruin (erat
iiominiitur 6 Mxun-a^.
vero ei nomen Adrachus) rogavit eiim, an esset
e Ihiilem siinpliliter, XptoTiava/ dnoOavm[j.i^a,
Cbrislianus. Posfquam autem magna voce hoc fuis-
ChristianEe morimur.
set coiifessus : Suiilne ergo, ini|uit, vera qua; laina
f Grare iva ot' a-jiov anit 0eo^ tijmzo^ -f.j 'Cutf-j fp.ih'j
celebrantur. quoil cnintemnas jussa regia : el qir d
anoAEcoifiEv, ac si diceret, ut propter ipsum velimus a
iinum pradiciis Deum contra cdictiim regium ? Hea-
Deo vivo privari nostra vifa. timore
ta aufera illa senecfus nulln aff'ecfa, Qiia''-
g Desmit in Grscco ciinledtu, forte supitlendi scnsus
ciimquH, inquit, talia de nobis aiidivisti, suiit vera.
causa addita ab inlerprete.
Uniiin eiiim Deum pra-dico. convenienter iis, quai
h Pro si/(i scilicet siiigula: statu : cutn earutn una
siint apud nos, Scripturis : et eis, qui ad me venti-
vidua [uerit, uti aiiiinde cottstat.
tant, consulo ut boc dogma teneant et fueantur.
i Grxce, Naturaj noslrae non est; neque genus prsestare
Miigus autem, .i\uiliviinus, inquit, tc aliis
ipsius ex Adam. expercntia com-
longo tempore et
prudentia, quffi

probatiir nuiic vcro non, sicut audivimus, licet

:

nobis infueri nihilo enira melius es aiTectus, quam

:

puer
 : :

24 ACTA SS. ACEPSULE. JOSEPHI, yEITIIAL.E MM.

jiupr insipiens. riijiispst enim sapientire aiit sanse animaquiiiem zelum spirabat et dognia Christiano- D
AltCIORH mentis, dpcreta Tfgia despicerp, er solem splondidis- rum mir.indum in niodum defendehat. Summe vero
METAPIin.
nolle adorare, quiilem ipt^e is deditus erat tempprantiie, -it conlinebritur cor
simiim Pt igneni qiia?
Ex Ms cn
irrlrltt citl- qno'iiir' Rex Mdor.it ? Kpsp<.ndit Cliristi Pontifex ; ejns metu divino. Pnoterea autcm comprehenditur
fiim iolis et A^ilde milii videtiir desiprre iniperium Persarum, etiam imprimis colcndus Di.-conus ^^Eithahi.s. Eum
aliiit i;ethno;ul:ira, vir et spiritu fervens,
ignis et
:
quod dimisso rreat«>re. sfat.ierlt mlere res creatas. pagus et JlUhnlas
Quis enim sana; nicnti^ in animnm induxerit, Dei qiii Cliristi carilato valde accendebatnr. Erant au- DiaconuSt

sicut tem mores propensi ad ar};uendura, et pleni di-

honorem tribuereiis, quse facla sunt a l'eo, ei

vos facitis, vos impie gerentes, et bic ip^e Rex cendi libert.ate in.star magni Elia", ut qui vita;, ut

vester ? opinor, sequerentur lihertatem et ani..iiBpuritatem.

4 Ille autem : Nos inipia, inquit, facere audes Florebat vero in eo^quEcdem quoqiie gravitas, qua)
dicere, qui tale elementum adoramus et solem vivi- ei conciliabatali omnibiis venerationem. Cum autgm
ficum cnlimns. fn vere impie et niigator. et vanse amho prodiicti fuissent ante judicem, is torvo oculo
defensor relijiionis? Scd nisi tu cesseris jussui Im- eos iutuens t:enus, inqiiit, perditissimum
:
cur !

peratoris, et ndoniveris eos, quos ipse adorat; ne in siniplicinres homines irrejieiites, et vestri.s do-
senectus qiiidom le liberabit. quo minus patiaris ctrinis eorum oculos pr.TStringenles, deducitis ad
gravissima, neque quem colis, Deus crucifixus. falsam ('hri.stianorum religinncm? Beatus autem
Deinde divinus senex Tibi obstrnatur ; o:^ scelestum, Joseph dixit Nos nec uti praistigiis, nec fallere
:

eonxfans in execrande, si putes 1e tuis niiriis mihi posse per- liidicimus verum autem ct stabile dngma defen-
:

flde. non siiadei'e, ut deficiitm a patrio dogmate. quod didici dentes, eos, qui errant circa rcligionem, deducimus
terrefar :

ab iiieunte a'fafe, et ad hanc cnnservnvi raniliem. ad veiitalem, docentes ailorare unum Deum, qui
Si nntem ne.pie me. ut dicis,eripiet senectu^, neque e.st cum idiis rebus Dnnnnus solis et ignis.

Deus, qupin cido. a vesiris manibus : iion ideo id, 7 Dixit vero Magus : Quodnam autem dogma est
quod est pru?siantiu«, mutabo deteriori. Qiiid enim veritali consenlaneuni ? Iilne. quod Rex totiusterrae S Jospph
docel imnes
mea iiiteresl vivere Iios paucos dies ? Nam paulo ipse et ejus Proceres defeiidunt, an quod viles et ditiUtas et va*
postetifim ab>qne vobis a me exigetur comraune ahjecti homines, sicut vos, qui decepli estis, pra;di- iiam f/loriam
hoc naturas debitum. Nnn ador;ibo solem non co- : cant 1 homines snmus nns, mundi,
Viles quiilera et abjecti
dtre fla •

I;im ignem. Nemomeam irridebit spnectutem nemo : re.spondit Christi Sacerdos, hoc jubente Christi
E
geflulur :
milii daldt vitio, qiiod sim vitae cuptdiis, ut qui brevi prfecepto, quoniam nnn in divitiis et superbia visum^
vita vendiderim lantorum bonorum beatitndinem. est Deo nostro viam hominis dirigere. Et iileo nos
Propler ha?c ira repletnr sceleratus, Pt sacrosancta se- s;ppe nostra sponte nus reddimus, facullates huniil,-'S

nectus statim Ha^ris ca-ditur adeo graviter, ut san- nostras prodigentes paupenbus, pro iis nos ac:e-
guine quidem totum solum restagnaret, nullus pturns selernas expectantes diviiias, a et gloriam
aiitnm relictus esset locus corporis illcesus. qiiae nuniqiiam defiriet. Tu vero qui oh fluxas opes

5 Cum vern parum relaxatus esset a plagis, ju- et vanara gloriam intumescis, nt fumus transibis,
heteum rnrsus viiicfum catenis si^ti ante tribunal. et ut pulvis a vento dfflaberis. At Magus, Vos, in-
Diceli;it aiitem : Ulii est Deus tiius quem cohs, o quit, desidiaj servientes, dnmos obitis mendici,
Acepsima Veniat ! et te e meis manibus eripiat. miseri et in manusallenas intenii : et cujiis rei de-
Deus mens, inquil ille, o sceleiatissime, qui ccelum bebat vos maxinte pudere, ea re maxime glnriiiniini.
implet et terrani, potest me e tuis manibus eripere. Diviliffi enim a cunctis hominibus aniore et
instruit Tu antem, cum sis terra et cinis. in qiiem audes su- studin dignae ceusentur : quarum amore carere
Judicem perbire'?sub quo slernetur putrefaclio, cui vita est quis vos docuit 1 Ad Ii.tc vir bealus. Inertiam nohis
morte gravior, qui viventem Deum non cognoveris? exprohrasli, niendicosque indigitasti : a sciente et
propteiea tamquam flos agri exsiccaberis. et vita peritoquod sciscitatus es discito, quod si in congre-
niiserabiliter eversa Iraderis igni, qui non potest gandis divitiis stiidium poneremus, tantum ex nos-
extingui : ut quem nunc adnras, illic re ipsa penitus tris manibus commodi perrepissemus, et tantas
carcerl in- sentias, nou esse i{^nem Deum sed ipsum quoque ; opes collegissemus, quantas nec libi quidem licet,
cluditur.
alium nosse opificem, qiii est etiam Deus omnium, qui eas colligis ex pauperibus, et metis alienos la-
., qnse cadunt sub aspectura. His majore ira incenso bores. prnpriis manibus luborantes juste
Nos enim
Mago, gravi<M'es caien» Sanctum circumligarunt qusesitis pau[ieres impertimus vos autem soli avari- :

et eum tunc interior accepit carcer. tise dedili et pliira liabendi cu|jiditati, non solum
nihil ipsi nperaniini, sed pra^terea eliam aiifertis
ANNOTATA. aliena. Quoniam vero nos qunque dicis amare di- l>

vitias : quodnam in eis bonum inesse animadver-

a /fa^c de xtale octoginta onnurim desuyu in MS. tenlPS, nos ad eas parandas defigeremus 1 Non sunt
Gtxco Medica-o. ea; fugilivae et valde infideles? non hodie quidem
b Arbela I» A.s.^r/riH. pra.-lio Aleaandri Mngni et huic adsunt, cras vern migranl ad alium, priori do-
Darii, olqne liujut, ciude nobilin. lesie Q. Cnrlio Ub. 4 mino quodammodo abnegalo? non raagnara in eura,
de Dario. Plura diximxis k Fehrnarii, in Jctin mar- qui possidet, concitant invidiam ? nnn labnres et
tyrii S. Abrnmii Episropi Arbeluruni siib Sapore bella aperte architectantur ? non latronum et furum
etiom passi, nuni.A. attrahunt oculos? Quod si dicis ex iis aliquam oriri
voluptalem aut gloriam, magnum quidesse reputas?
CAPUT II.
quidnam ea differt asnmniis et urabris ? Parva at-
SS. Joscplii.et AiHhalsfvaptivifas, covstantia fecit voliiptate : deiiide ciim advenlarit vespera,
intcr verbera : ijislitulio data. exlincla estet rfedaclain nihilum. Qund si etiam in

D autem sequenti
iu.ixime veiieranclus Presbyter Joscph, ortus ex pa-
comprehensus etiam fuit
prseseuti
veniens,
vil:\

enm qnnque
pariim manserit, mors taraen jam ad-
baliet siniul alieuntem : acerba
autem supplicia eum, qui se his dedidit voluptati-
Comprchtn-
go, qui vocatnr Betlilabulia, quod expnnitur, Recte bus, tenebunt perpetuo.
dmthir S. Jo-
sf;»/i Pi e- scribentis quoque senex et jam intra terminos
: ipse 8 H»c cnra sic dicerentur, interpellans splendi-
tbylcr. Davidicos, ut qui esset septuaginta annos natus. dissimeMagus Has, inquit, probxas mittens nu-
:
negat cultum
Senectuti auteni decori soli et igni.
erat qu;edein gratia, et gas, maxirao Deo soli et igni cultum, ut par est,
species venerandos canos reddebat laitiores cujus Ad
: exhibe. haic dixit Christi adorator : Ne erres,
neque
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS. 25
npque p;itps tflhoc unquam tuis esse cotitpiinplalu- qnodam stimnlo
Illi vcro, velnti ejus sermnne exci- D
cntflelissime rum orulis : me, inqnam, relicto effeetore s^lis et tati, fam utex gravitate eorum, »' ™nF
fnrtiter invaserunt,
casns,
ignis, ijlius opera adnrare, et adeo repugnare meis qui lisno insistebant, et ex vehementia eornm, nui !,'"VI"^„
E\ M9. on. ' '
verbis et doctrinae. Crudelissimus autem Magus, , ,
tendebant, etexcmdelifate eornm, qui flagellabant,
post(|uam audivit liaec verlia, ira accensus, jubet compagps qnidpm cnrporis ei fiierint dissnlnfie ossa projicUur In
stalim eum extensum verber.irivirgis mali Punicae, autem sint cnnfracta, et carnes sint discerpfa. Enrn """''""
cujus rami erant spinnsi. Cuni verosacras illas car- ergo pnrfanfes, quoniam pedihns minime uli poterat,
nes laninrent nlii interitus, Ago tibi gratias, dice- famquara onus aliquod projiciunt vi in custodiam,
bat athleta, in ctelum exlendens oculos, quod di- in qiia etiam inclusnm erat illud par Sanctorum.
gn:itiis sis me men
sanguine finctnm, peccati sordes
pure ahluere. Lictores aulem, propter ea quae dixe- ANNOTATA.
rat. inipsum niagis ira repleti, eum plagis ita con-
a Ifk mullii siippleiiliir ej: MS. Grxco, qme ilee-
scidprunt, ut vox quoque ei interrumperelur c.
includitur raiit aiiiiil Lijinmanum.
carceri.
Deinds duabus catenis circumdatum, inrludunt in
b yi(;i'(iir excidisse negntio non quxsierat enim
:

c-ircere, ei pulclirum vel inviti solatium duntes Mugm, qiiis tlncuisseteos carere amore liivitiarum.
Acfp^imam illic enim fuerat
: prius inclusus.
c Simmenus siijira adtiit, raanus tamquam mortuas
9 Ad venerandum autem udspiciens jfiithalam pepeudisse.
Judex, qui erat animo implacabilis Tu vero dicis, :
d MS. Gr. Vciietum etliic et infra tium. 34 Malum
inquit ? Implebisne jussum Regis, el adorabis maxi-
Persicam nominat.
miim solem, et gustabis sanguinem, et cum muliere
hahehis consuptudinem, et liheraberis ab iis, quae CAPLT III.
S. j€ithalas
con^fans irt
tiliiimpendent, malis ! an eris eliam, sicut alii, NovxqiiiesUonesel tormenla Iriiim Martijrum
alincjaudo coutuniax et inohediens Christi ? autem Martjr JEA- InediH Iriennalis inter crudclcs cruciatus,
ciiltu solis,
thalas, vere semjier flnrens et coslestis plauta piela g
et iiturlijrium S. Acepsimx.
tis : immimdaeet caninae appetitionis est
Tuae.inquit,
hoc munus, sanguinem guslare, et pro Dpo ea qiia.'
i_4um qiiinque dies praeferiisscnt, eos e carcere
Dei sunt colere. .'\bsit auleni. ut ego adeo ciecutiam
eduxerunf, duxerunt in locum, qui vocabatur
ef
ccrporis et animae oculis, ut hunc videns solem, in
Paradisus, prope quod erat templura ignis, qui ab
ipsoqiic consistens, et Deiim Eriueti in
oninino piitem id qiiod
eis colebatur. In quo cum praesedisset ille sceleratus, trmplum /tfnif
apparet, et non ulterius progrediar sinceriore oculo
Ocyus mihi dicite, inquit Sanctis, an adhuc perma-
cogitationis et Deum quidem, id quod movet; rem
:
nejtis in eadem stnlla cogitatinne : an consilium
vero crealam repulem, id quod niovetur. Si au- mufaveritis in aliqnid meliuset salutare.Sancti tam-
tem mihi sic judicanti et plagas et mortem mini- quam iino ore pi'otiuus re^pondernnt Nntum tibi :

non ideo mihi persuadebis, ut discam tuum

taris,
Judex, quod quam ab
sit initio babuimus cogitafio-
dogma, et negem veram religinnem. nem, in ea ;ulhuc persistimus, et-perpefun persi-
10 Propter hiPC iralus impius Sed nullus, in- nnn
:
steraus, niinis, non tormentis, non donis, nullo
quit, sana- menfisniorlem vita; prsetuleril, idque denique sed unum Deum ado-
alio omniiio inutati :

propter stultam et minime considerafam constan- ramus, et euradem soliim esse Dominum omnium
tiam. Qiiamobrem nec tibi credendum est, dicenti
eorum, quae sunt, cognovimus. Hasc cum audiisset
teparatum esse mori pro tuo dogmate et religione. Magus, aliud rursus novum excogitat tormentum,
Respondit Sanctus Vestri, qui avanaspe pendent,
:
et jubet eos cingi funibus per axillas et luinbos et
et niillam aeternae vita> liabent expecfationem, post- tibias, in uno quoqiie autem cingulo lignura injici
quam hinc exeesserinf, jure exislimari potuerint et circuraagi, vehemenler torqueri. Quod
et fune
esse et vitaj cupidi, et amantes corporis quorum :
cum factum esset,erat acerbum spectaculuin, et mi-
autem spe vera et firma alituranima, quod et ea sit tibusoculis lacryraahile. Naraligna quidein circura-
immorfalis, et sit rursus cnm suo corpure coifura agebautur funes autem convertebantur et carnes
:

post mortis dissolutionem, et ajternas vitae fiitura inde premebantur, et ossa conterebantur. Erat novis cru-
particeps, iis pr^esensvita res est parva et contem- etenim ciatibus tor-
vero valde gravis contritio : iis quoque, qui
qiientur :
nenda, et mors minime terribilis. Verax est enim procul erant reraoti, audiebatnr fragor ossium.
Deus nosteret niagister, qui dicit: Nolite timere ab Erat autem id, quod eis dicebatur inter tormenta :

iis, qui occidiint corpns, animara autem non pos- Voluntati Regis nolite repugnare. Deinde id, quod
sunt occidere. e conlrario dicebatur a Sanctis : Qui Regis vestri
suppHcium M Tunc jubet vir ille ferus ejus quidem manus voluntati cedunt, Dei voluntuti resistunt. Atque
immane sw6W; alligari poplitibns, et longura lignimi in raedio erat quidein hora tertia, quando ciepit tnrmentura,
utrimque transadigi sex autem viros robusfos utri-
:
nsque ad sextara autem sic patientibus athletis est
que slipifis exlrerao insisfenles, fortiter iiremere productum.
sacrosanctnra illud corpiis, de iudustria factis salti- 14 Despondpns itaqiie animum Jiidex, jussit eos
hus, et ossa ejiis confriiigei'e et dissolvere. Deinde rursus ahduci in carcerem. Qinimohrein fuernnt
triennati
etiara mali qunque rf Puniceai virgis eum verlierari. ahducti, nnn suis pedibns, sed, quod ii essent omni-
ittedia af^
Indoraitus auteui ille athlet:i, pf cujus nulla re fran- no morlui, portati ab aliis. Irapcratura ;iutfm luerat llicti

gfbatur spiritus. perindeacsi nullum doloreni sen- custodibus, ut si depretieusus fnisset aliquis, eos
tiret a tam insigni cruciatu. magnoetexceiso animo vel cibo vel potn vel induuiento iuipertiens, isultimo
dispiciens arl judicera : Ut videtnr, inquit, corpora subjicerelur snpplicio. In hunc ergn carcerem con-
Iiominnm, quie discerpuntnr, libi aliquara afferunt jecti Christi milites, omnem afflictionem.
vnlnpt;item, insfar canuin auf corvorum eis impleri vexationera propteripsnmsustinenles, tres annos m-
cupienti. Scias ergo, me niill:im ducere rationem clusi permansernnt : nullam ant famis recreaiionem,
horum tormentorum, quffi a te inferuntur. Aiit aut maloruin quaeerant in custodia invenientes con-
ergo nova excogifa siipiilicia, aut scito me ea nihili solationein, nisi aliqui ex iis, quierant simul vincti,
facere. eorum miserti, parnin quid nutrimenti eis latenter
12 Magus autem statiin cnnversus ad licfores : prajbuissent. Qui cnira in carcere assideliant custo-
Cur, inquit, miserirorditer flagris csditis impiuni ? des, eoruin qiiidem cidamitatum miserehanfur et
Videte enim, quomodo dum ei parcitis, ad nos in- senectulissed cura nihil possent facere, quod ad
:

cessendos confiiraeliis maxima invehitur libertale. eorumperlineretcurationemproptermetura Judicis,

Aprilis T. III 4 solum
 :

20 ACTA SS. ACEPSIM^, JOSEPHI, /EITHAL^ MM.

affe- autem Repis voluntatemneextremis quidem aurihu.s D
snlum ex eorum malis dolorera accipiebant, et
accipio. '.'um auteraetvoxei interrumperetur,
et
ACCTOBK rebant lacrymas commiserationis.
MRTAPMtl. vires jani paulatim dissulverentur, et mors jamj.-im
15 Deiiiile |iost ilhim acerliam et diutiirnam af-
EX
adesset; oculis in ccelnm sublatis, cum in Deum
^IS- (iH.

siifutUur ad flictionem, ciim esset in en loco Sapnres, (is autera

tnbunal dicebatur Biihmada) eos educit e custodia is, cui confessioneni consei'vare firmam et immobilem an- sanclemorl-
'"''•

fuerat commissnm, ut ons castigaret. Di.\isses, si nuendn asseverasset, in ipsa reruin graviura et
umbrao similes longa afflictinne difllcilinm tolerantia, invictara illam animam Iradi-
vidisses, illus esse :

adeoexlabiierant. Deinde eos ad tribunal Ar-

sistit dit Den agnnotlietBe.

dasalior erat autem is princeps omnium Magnriim, Adbucautem irani spirantes acerbi illi torto-
19
;
Corpus subrl-
qui er.-intin Perside. Ille vero statinieis dixit : Quid res, in corpns jam mortuum sffivieliant instar corvo- ptlur a CliTi-

autem, estis Chrisliaui? Sancti vero, Cerle, ilixe- rnm. Deiiide cum pra?cipitera impulissent, et in pla- stianis.

runt, Christiaui, Deum vivum adcu-antes

et solum team tamquam prnfanum aliquid scelerati puojecis-
el ipsi soli Tyrannus aulem Videtis,
servientes. :
adhibent custodes, ut ne sepulturain i|uidem
seiit,

dixit, quemadmoilum quae vobis illala sunt tormen- consequcretur ab ullo ex Christi aniantibus, maxi-
muin nietum da:nionuni iiicutere conteiidenles, qui
ta, attulerunt vobis magnani ufliictioneur; multo au-

tem magis diutiiriia vexalin et inclusio e;i enim et : re vera erant illorura cultorespromptissimi. Tribus

formam vnbis mul.avit, et eflecit ut ita e\t:ibescere- autein diebiispostea occupatis custodibus, propter

lis. Quaniubrem vubis siiaserim. ut mihi p;ireretis, adventuin filise Kegis Armeniorum, quse ut esset
afferenti ea qu:e sunt vnbis cunducibilia, et vobis obses pacis, tuiic d;Ua fuit Itegi Persariim, surripi-
parcatis, et solem lucidum adoretis. Sin minus, re- tur a Christianis revera tliesaurus. qui numquam
statut gravi.>.siiiia!morf.i sulijiciamini. consumitur.
1C Respnndit S. -\cepsimas Non me latet sum- :

mo esse tibi studio dognia palrium et hoc tibi esse :

CAPUT IV.

propositum, si modo fieri posset, vel vi vel persuu- 5S. Josephi .EHhalx inter torinenta con-
et

sione efficere, ut omnes altrahas ad eamdem religio- stanlia. Mductio Arbelain et incarceratiu
numquam sex mcnsiun. V
B nem. Hoc autem de nobis tibi veniat in
S. Acepsimas mentem, ut putes vel bl.Tnditiis vel minis vel aliis
covfemnit
intentatis malis posse nobis persuadere, ut deficia- \jum sic ergo B. Acep-imas decirao Octobris, eo
qrincimque S. Josep/i
mus a dograate nobis semel confirmatuetaconfessio- niudn, quo dictum est, finem vit;u accepisset; san
tornieiita
tt inniai; ne : parali euiin snmus orania pati potius, quant a ctissiinus .losepli post eum fuit intruductus. Ad queiu
fide in Cbristum deficere. Non ignoro, imiuit tyran- se propius ndmuvens juilex prufanus ; Vidisti, iii-

nns, quod cum vobis Cliristianis mors putelur quit, quam acerba
niurte amicus tuus fuitvitapri-

esse quies, iimne studium a volis ad hoc ponalur. vatus : quoque, nisi meis moiiitis pareas,
et tu niinc

ut iis fruamini, quoriim .spem concepistis : sed non similibus subjpctus suppliciis, eamdem quara ille,
liceliitvobis cito consequi id qund desideratis. Nam mortem subibis. Divinus aulem Dei Sacerdos Quod, :

cum prius vestras carnes paulatira consumpsero, inquit, prius dixi ei, cui judicandi munus ante te
acerlium vita-' finem vobis impnnam. Cui Sunctus : obtiger.it, lioc niinc quod num-
quuque tibi dicam,
Etjam prius, impiit, a nobis audisti, et nunc id quam Creatori pr^eferaiii rem creatara neque id, ;

quoque certo scias, quod neque tuurum turinento- qund est conditum, adnrabo, sed Coilditorem, quam-
ruin, neque minaruin nos ullam ducimus ratiunera. diu fuero compos mentis.
Nara qid in jirfficedentibus nudis nubis nianian pr;e- 21 His dictis, Prseses curreptu^ magno furore, ^ire nagel-
buil adjutricein, ip^e uunc quoque nobis feretopeni, jussiteum sirailiter extensum atque priorem, flagel- latus,

et efficiet, ut non difliciliter feiMiuus ea. qu£e nubis lari bnum nervis : etacclamare pr^conem, eumfore
intent.ibiiiitur : etsi velis facere periculum nustrie salvuin, si Regis pareat voluntati. Ille autem, Unus
in iirofundo senio fortitudinis, nihil obslat : scies est Deus. exclamabat. et prreter ipsum nullus alius,
eniiii te h'ustra laborare, et aggredi ea quai sunt in i|U0 et vivimus et mnveir.ur et siimus, cui etiam
inuiilia. cultum off'eriraus raliunalem, regia jussa parum
17 Propler haecira repletus jude.\, jubet aff^erri curantes. Cum vero multashoras verberatus, fere
flagella ex coriocrudo conlecta, et subjici eoruni jam esset niorte afi'ectus arbitrati eura esse mor- ; carceri in-
oculis.DeindedicitSanctis Juro, inqiiit, peripsum : tuum. sustulerunt, ct in fornm projecerunt. Deinde ctuditur.

c nuignum Deuin
''
et incljtara forlunam Siipjris, iiisi cum rt-scivis^ent aiiqii;is spiritus reliquias adbuc in
im|ierio ejus ol>edieritis,liis vestr;is carnes coiisu- 60 manere, includimt iu carcere.
maiu, vestri iiulla motusmisericnrdia.Quod si etiain 22 Pu>-t eum autnm tertius fuit introduclus sapiens
conligerit, utvos citius inoriauiini, duni flagris cie- ^ithalas. Cui Judex Vita, inquit, et mortepropo-
:
' ^"'"''"'
diiiiini, at ego sic quuqiie piiniain vel murluos : et sitis ante tuos oculns, gloriaque et ignominia, i5e
iiK inliratim dissectus, projiciam avibus et canibus. eligas deterius, relicto meliori nec eamdeiu ineas
:

Sanctus auteni dixit Acepsimas ; Cum per rem viam, qu.im ii, qiii prsecesserunt, qui sua stultitia
nonperDeunijuraveris, etetiam perfur-
cre.atara, et dignum vita; exituin acceperunt. Tu autein meum
tnnam hoininis, \ereor ne nun sit tibi cura:jusju- sequens consiliuni, et maxiinos honores^onsequeris,
randuin. et non serves ea, qua; sunt a te jurata. Si etmunera a Rege accipies. Sin miniis. cnm tibi cau-
auteni oaservare oraniiio con^tituisti. ecce tibi no- sa suppliciorum iunumerabilium, omnibus
fueris
slra corpora iis ulere ut luliel,
: nulla, ut dicis, quoque jucundissiina luce per vim privaberis. Divi-
nostri motus misericordia, neque iiobis quidquam nus amera jEilhalas Me, iiiquit, puderet cceli et
:

parcens. terrse, si cura mei amici, qui et premebantur sene-

18 Cum sic dixisset, jussit sceleratus judexeum, ctute, et 8elatepra;cedebant, fortissiine decertaverint,
et crude- extensis maiiibus, valde verberari in dorso et in ipse et vit;e cupidus, et tornienta extimescens cou-
lissinie c.r- pectore. Eo vero crudelitatis processeruut, qui fla- spicerer, qiii sum a;t.ate vegetiore. Non, per Cliristi
sm
gellabant, ut nihil oranino interniiserint. ooiiec car- meiraorlem,erovitffibicagendaiCupidus.Nonproiis,
nesavulsajab ossibus, simul cum saiiguiue interram guis cx-
quni videntur, bonis, non pro asperis rebiis prndam
iuur,
dcfluerent. Praeco autein clamabat ; Pare Kegis pietatem. Prupter ha^c niagna extitit ira Pra;sidis :

voluntati, etvive. Dei vero Poutifex, doiiec erant et in Sanctuni illatasunt flagella. Ille autem ipsum
ei vires, contra clamab.it Ego potius Dei raei vo- sordiduni canem vocavit
;
et ignavura, et, Quomo-
luntatem, viribus ab eo acceplis, exequar ; vestri do, inquit, mens tua est infirma et inihecilla, ita

etiam
 : :; ^ :

VIGESIMA SECUNDA APRILIS 27

etiam tormfnt^ ;
qure surtt infelicium et abjectarum nobis, quiproeodecertaraus nosautem tam immo- H
:

animarum terricula. nonvero fortium virorura.quo- dice deflere, est multum remotum a vera et certa «"'tore
yBTAPUR.
rum animi desiderio Christi sunt infliimmati. spe Christianoriim et nostra fide. Cui honestissima
t.^ MS GR.
^3 His Jndex obslu; f.ictus, qiii erat mente ca- mulier : Mihi quidem animus est gaudio repletus,
ptus.Qiiid hoc.dixit asse?su:!l»is,sibivult, qund isti, consider.anti, quod Christus vobis tantam dederit
qui dicunturChristiani, vitam prassenlem despicien- fortitudinem, ut raagno animo ferretis tantam dolo-
tes, mortem tantopere sitiunt? Illi autera, Qiioniara, rura acerbitatera magis autem leetala essem, si vos
:

aiunt. a Patribus traditas attendentes doctrinas, vidissem marfjrio ronsummatos ; lacrj'mari vero est
crediint alium esse mundum, pra?senti longe melio- proprium huraanffi naturfe, quas movetur miscricor-
rem et admiral)iliorem, propterquem vitam quoque dia ejiis, quod est sibi genere conjunctum. Sed non
prassentem despiciunt. Interim autem diim haec di- oportettedolore aflici. neque lacrymari propter nos,
cerentur, et tempnris prolixitate, et ab iis. qui ipsum respondit divinus Joseph cum omnino scias. quod
reducuntur
torquebant, vehemenlissima plair.irum illatione. cor- qu;e propfer Cliristum siiscipiuiitur afflictinnes,
ad carcerein.
poris quidem. quod raultum decertaverat. dissolve- aeternam concilient hetitiam et regnum crlnrum.
misere di •
ft
banfur cnmpages; carnes vero, quie lacerabantur, Die autem illiicescente, rursus latenter restituunfur
laceratur.
eura ipsi) sanguine in terram defluebant. Cum in carcerera.
eum nutemjiississetparum relaxari Jiidex, tamquam
ejus raofus misericordia : Si volueris, inqiiif, parere CAPUT V.
jussui Regis, sunt apud nns medici. qui plagis tuis fnler nova tormenta Arhel!B illatti tttriusque
cito medebuntur. Cui statim Sanctus Sisoloverbo : constantia.
inquit, posses meis medere plagis, otu,quies raente
et aniraa saucius; ne sic qiiidem tibi animum adlii- \jnm ?ex autt^m menses prfeteriissent. deponitur
bereni, cum ea suadeas, quie sunt pUine ^tulta et qiiidem a mauistratii is. niii Sanctos arceppraf, ut ^*"'
inensts,
remota .ib intelligentia. Tenfansdixi. inquit Jiidex. lapidihus obriierenlur : alius autem eo saevior, ei
E
Nam etiamsi fu velles parere jussui Regi^ , hric tibi succedil, nnmiiie Nazeroih : cui etian Rex impera-
nihil prodesset. cum plagje jam tibi morfem accer- verat. ut comprchensi Christiani, Christianorum
sant. Quaraobr'em ego quideni efficiara, ut sis exera- raaiiibiis nt)ruti. interiinerentur. Cutu crgo venisset
plo onmibus Christianis. ne tam secure magislratus ad civitatein, et Iguis templum esset ingressus ut
afficiant contumeliis. Sed si in aliis, inquit sanctis- igiiem adnraref, dixerunt ei ignis adoralores Sunt :

siraus Marlyr, dixisti siepe aliena et lalsa, nunc, quidara hic jam longn terapore Christiani in futa in-
etiauisi nolles, dixisti vera, et quod e.st omnino pro- clusi custodia, qui prius, ut nobis fuit significalura,

pediem eventurum : me enirarevera bonum posferis gravissiinis subjecti suppliciis ac tormeutis, non
exeraiilura sfatues fortiludini^ et animim.iguitudini'-, potuerunt indiici. ut suam abneearent religionem.
qui tamquam ad exemplar aliquod adnostrara in- Hsec cum ipse audivisset, eos statiin jubet sisti pro

tuenfes tolerantiam, facile ferent tua et tui similiura tribunali, et eis dicit : Cum Rex Sapores munitas
sistuntur
tormenta. quidem et validas everterit civitates, et miilias gen
Judici :
24 His. qua; dicta sunl. fuit obsfupefactus Judex tes oppugnatu difficiles redegerit in servitutem
Abducti ambn quomodo vos,qui estisquidem in ejus potestate ejus.
et accersito quqdam ex iis, qiii apud eura raultum
in urbemArbet,
poferant. qui dicebatur quidem Adesche, orfus au- autem terrse h;ibetis usura fructum, perinde ac qui
tem erat ex civitate, qua; vocabatur Arl)el : Hos, aben defeceritis, ejiis jussa tautopere despicitis'!
inquit, accipe, et duc ad tuara civifatem, Chrisfiano- 28 Ad ha;c Joseph ille .adinirabilis Si tvranni- :

rum manibus obruendos lapidibus : volo enim fuam dem, inquit, et defectionem aliquara inovissemus
solerti:im hoc mihi efficere : propter c|uam causam adversus Regem vestrum, oporieret omnino ipsura
nos invadere; aut •''•'"'«M
nec eis quidem gladio volui mortem affiBrre. Cum eos illatis arinis et coacto exercitu
amtJ^ne f

ergo ouerariis jumentis, tainquam iiianiiniim ali- alium certe adversus uos mittere, qui esset et manu spondeC

quid, iraposiiisset et alligasset, ille profectus est in fortis, et rerumexperientia prieditus. et ad ducendiim

patriam. Quoniara vero non poteraut insiderejumen- exercitum idnneus;sed tantumaliest.ulnostalia ag-
tis, cum essent eorura membra omnino dissulufa
grediamur, utnonaliura,sed teadversusnoseraiserit,
idcirco humijaciebautur iii iis locis, in qiiibus eos qui cum fetninis pofiii.s, qua; deguiit in thalamis,

oportebat diversari. tamquam mortua corpora et : qu;iin ciim viris piignare sfiidiierit. N'os enim nos-
ipsos tamipiam oves tradidiraus ad occisionem, ut
cura adducti essent in civitatem Arbel, eos accipit
carcer obscurus et teuebricosus. In hoc cum putre- qiii diilicerirauses.se subjecti omnibus potest;itihus.

cnrceri m- facfio carnium eis ex plagis orta esset. efHuebat

2'.1 Dixit Pneses : Me ad ir:ira, utvidelur, pro-
ctuiuntur Sanctos gr.ivissimi dolnres inva- vocans, ut vitain tibi citius adimam, nos liis infe-
miilta sanies : et
m ixime, qiiod non permiiteretiir ulli ex claris contuiiieliis. Seil non assequeris id qiiod desi-
debant. et
eorum curara deras longo enim terapore et mnra te protraham,
Christianis ad eos acTdere, et ullain :

et multis torraentis te paulatim consumam. Jubet

gerere. suspens^ts
25 Quiedain autem mulier pia et firaens Domi- er^n eum extremis pedibus fune vinctis, suspendi nervis boum
nocte in capite, exiceatis autembnum nervis ei plagas infligi. Cdditur ;
domo /jia:
nura, quae h;ibitabat in flnibus hiijus civitatis, in-
Sic ergo ven.-e apertie tormentorum violentia, tain-
muliens terapesfa nocte venit adcarcerem et multis pecuniis :

/oventur ;
delinitis cusfodibus. effecit ut Sanctos latenter acci-
quani ex fonte priebebant fluxum sanguinis. Qui

peret, et doraura suam. quje non longe aberat, ser- vero circurasislebat populus, Judicein accusans ira-
maiiilalis, ad misericnrdiam movebatiir et ad lacry-
vorum suorum manihusportatos duceret. Deinde iis
productis, qui nec loqui quidem poterant, eis ab- mas, slupens sacrosancti senis tolerantiam.
stergit saniem lenibus autem quibusdam raedica- 30 Quidara aiitein exMagis, qui circurasistebant,
Clam Maqorum
:

mentis sedat eorum dolores, mundis alligat linteis, secreto accedentes ad Marlyreui, dic^bant fatlacianl
:

unguentis ungit preliosis, et in omnibus ostendit nnbiscura ingredere in nosiri Dei templum, si a mul- spernit :
erubescis, et cuin sacriftcaris, liberare a
quam esset pia et Cliristi amans, osculans quidem tis aspici

sanie autera, suppliciis. Ille autem Discedite a me. cKara voce

meinbra Martyrum. el eis illacrymans
:
;

dixit Discedite. qui operamini iniquitatem quo-

qufe ex eis distilbabat, seipsam inungens.
:
:

niam Doniinus exaudivit deprecationem meam.

20 Ciim vix tandera .autera ad se rediisset Joseph :

Deinde cum tres hnroe jam pneteriissent, jubet eum

et muluo Tua qnidem, inqiiit, in nos misericordia et munifi-
alloquio
centia, o sacrosancta mulier, Deo erit accepta et relaxatum a verberibus,coram se sisti ; Ecquid, in-
recreati
qoieus.
 :

28 ACTA SS. ACF.PSIM^, JOSEPHI, .dilTHAL.E MM.

. (luiens, p.-ires jussui Regis, et vitam m.irti prajfers, factum fuerat, rideus propemodum ; l^ravia passus,
ArrTnnF inquit, defecit adorator Manetis, et cjedein fecisse
an non? Respondit Sanctus Absit, u( ego unqiiam :

MKTAi'im. ego au-

eam vitam cupiam, in qua mesol viik-rit silii pntius, est convictus, ut qui Deura siium iuteremit :

Ex )is cn. Joan. 16, 33

quam ejus efleetori, tribuere adorationem Qu:d au- . tem meipsum beatum exi-timo, ut Paulus; quod
tem, Estne tibi, inquit, mors vit;e pi'a;ponenda ? Christi virtute aperte r rroboratus, qui dixit, Ego
Sanctus dixil, Cerle : liaic enim raors mibi vitani vici mundum, conservo spiritum et animuin in-
ffilprnam conciliat, causa multi.riira
et est nobis victum.
ifenim /la-
lionnruni, qiise nec possunt cerni ociilis, nec audiri 34 Propler hajc ira repletus insanus judex spino
gellntus. ut
auribiis, nec nioii*e comprplieiidi. Ad h'FC derisnr et sismali Puniceaj virgis jubet Sanctiim verberari. ninrtuiis

cavilbitor ille, velut nuntiaturus morlem Martyri, Plagaj autem sic eum confecerunt, ut prope esset projicitur

Magnas ergo, inqiiit, nnhis deb-^s agei'e grilias, si mutns, et neo ^eiitiref quidein verbera, quse iiiflige-

tam mulla bona tibi conciliaviraus. Oinnino autein b.intur. Qiiamobreiu ciim euni traxissent, taraquam
officies, ut eorum qiioque simus teciim participes, ut jam mortuum, forasejiciunt. Quidam autem ex Ma-
qui libi fiierinuis ailjutores .ad acquirendam lalein gis, cum fnrie illud corpus vidisset nudatum, et na-
bealiiiidinem. Sanctus autem : Ne ironice inqiiit, turiTj conteinplatione motus esset raisericordia, panno
nobiscum .ngas, o Judex : nam nos quidem et inimi- eum operit. Qui vero erant ejusdem, cujus ipse,
e^ prn eon/m cds diligere. et iis. qui nos odio habeiit, benefacere, religinnis. ciim adspexisssent quod ab eo faotum
conversiont Pncsidem quiacerbis
a diviuo praecepto didicimus ; celerum qnamdiii su- fueratcriininantnr euinapud :

prat ;
mus vivi in vita priesenti, Deura precamur, ut ab statim csditurflagellis, et ab iinmisericordibuseam dein carceri
errore discedentes, discatis piet:item et veram reli- accipit mercedem misericordia». Beatiira autem ,'I<;i- includitur.

gionem, ut vobis quoque sit pars et sors in futuro thalam adhuc spirantem tradunt in custodiam.
in Uni bonis, quaj dici nequeunt. Non est aiilem
datum vel asupplicio cripere, velbona dare
iioliis :
CAPUT VI.

hoc est enim in solius Dei positura pntesiate, qui Sub vovn Prxside fliigellnl Herala. Marly-
Imbnt etiam poteslatem judic.iiidi vivos et inurtiHis. riiim ulriusque lapidilms obruli: sepidlura
31 DixitPriEses : Ejiisraodicimtentionibus missis Miracula.
nnn leiretiir
in priEsentia, et iis bnnis,qui«a te somnianlur, pare
mtnis :

Hegis imperin. Te enini talibiis e( tautis subjioiam ^^iim vero accepissel judex, niaxiraura quercdam A novo
suppliciis, ut per te alii quoque persiiadeanturChri- Prajsidem. nomine Saborium, in siium vicum adve- Pr.T^ide

stiani, ea qu c teni^nt mauibiis neqiiaqtiam coininu- ni^se. qui appelliibatur Macellaria, ei Martyrum amtm exa-
tnitiatt
tare, cuin iis quie spe apprelienderuiii. Sanctus au- mandatexaniinationem. Ille autein non ininus im- (jeiierase
tem ; Hoc, ut quo [ue nosti raaxirae cupin.quam
ijise pius et s.Tjvus, quam praecedenles, aspiciens San- respondent :

cilissiin'! transraitti ad aeternas mausiones. Qiiod si ctos : Vestrain, inquit, reveritus canitiem, etveslrae
mibi alios inuuiner.ibiles intiileris cruciatus, aut misertus afflictionis, suaden, ut solem adoretis, et
etiain post te alins, consummatus inveniar iii Chi-isti gnstetis sanguinem sacrificiorum, uta raorte acerba
gratia ; habeoeuim Deum me confirmantein, prnpter liberati, omnibus jucundam vitam lucrifaciatis.
qusm luec pati constitui. Non ero autein, ut tu dicis, Sanoti autem tamquara uno ore dixerunt; Caruivo-
Cliristiaiiia adh.irtatio ad negandain pietatem pro- ris canibus raoi est sanguinem giistare, nnn homini-
ptertua torinent.i,sed incitamen*iiin pntiiisa veniin I bus : tibi vero potius convenit iis exatiari qui es
Dei ciiltuin ipsi enim ine videntes in tali seneclute
: instar canis r.tbiosus, et latras, et efl^eraris in eum,
tuos vilipendere cruciatus, habebunt piilchrura qui tefecit.
exeihplar fnrtitudinis, nec deerit illis, qupm iinitun- 36 Postquara auterajussit Sanctos flagrisciBdi,
tur. His auditis, Preses beati seiiis i.iterrita con- eornm misericnrdia moti, qui circurastabant ; De
flagellls
staiitia ol)4upel'actus, jubet porl.itum ab aliqiiibiis, coctione, diceliant secreto, gustata loo.i sangiiinis, ca-ditnttir
quniiiaiu ingredi nim poterat, rursus inclnji in car- serviimini, et liberaraini ab iis, quie vobis iraminent,
cere. suppliciis. Illi vero responderunt : Absil, ut vel si-
32 Deinde aspiciens ad B. ^itlialnm ; Tenequo- mulatione et in specie:n, vel ul!n alio modo inquine-
que inquit, idem stupnr, et inaximi lumi-
invasit, raus piiritatem nostrie fidei, et hanc longiBvara se-
naris reciisas adorationem ? Respondet pi-ieoo veri- ne;tiitem dedecoi'e affi.'.iamus. Versutus autem ille
tatis ; Vivit Dominus Jesiis Christiis. vivi Dei (ilius, Praeses et admoduin raalus ; At si ad vos, inquit,
inquerasperavi ;ijuvenl,ute,quodimmutal)ilninhibeo piira caro fuerit allata, ne eam quidem giistabitisf
ciigitatinuem nec miliiullus persuaserit, ut Dei lio-
; Sancti dixerunt; Ex immundn quiduam inundum, et
nnrem tribuam ab ipsocre;»lis. Postquam ha>o
relius expullutistuis manibus quidnam fiierit impollutum'1
su.spensil5
flaijelltitiir :
aiidivit ille supjrbus et barbarus, jiibet Sau-lirn Omnibus ergo raissis his tuis raachinatiouibiis, in
alligari talis, et lignn appe;idi boiimque nerviscedi. nos fesiina cito prnferre sententiam Irustra enim ;

llle ant.un m.igna vnce pr.edicabat se esse Christia- labnras aerera verberans, et per inscitiam euin pul-
nuui. Magis erit defessus H.igris Cieleuln imp iis, sans, qui nnn pntest doraari.
qiiam Saiictus idiquid loquorelur reinissum et iiidi- 37 Cuin ergo communiter cum iis, qui conside- S. JosPiiti
giiura ea, qua pro Christo est ostendenda, fnrtiiu- bant, consultassent, et tulissent sententiain, ut iil qnarstio-

dine.
SauctiChristiiinornmmanibiis nljriierenturlapidibiis, neni voca-
tus, exspuit
1/fiiiipft.r/)
'i'i Jubetergo eum de ligno depoiii, et in medium congregant Cliristianorum inultitudinein, cum qui- in vitltum
iteficienfe adduci Mani,;hajum, qui reruin quai-umdani lurpiiim bus compreheuderunt etiam admirab.lem illam Is- Pnesidis :
iie' dauiuatus fiierat, et Vide, ait Martyr hunc apnrle d.uidul:eti-uin beituin Jo^eph rursus exportassent,
suiiui abjurare religionem jiibens ergo torquere :
sistunt eura iu Prietorio.Sanctus autemanuuit Prae-
Manichu^iim, cogebat ad negaudum. Ille autein pri- sidi, ut ad se accedat propius, ut qui arcanum ali-
muin qu;dem resistebat, et adversus plagis videha- quid esset ab eo auditurus. Cura is vero statim
tur decertare cura autem violentius verben inten-
;
acce.ssisset propius, Martyr os implens saliva, exe-
tarent, qui flagellabant, et eum plagae vebemanter crandum illum vultum conspuit et, Non te pudet, :

urgereut, victus a dolorlbus, statim abnegabat, et, inqiiit, o impudentisssime, tam immaniter et tam
Anatliema Maneti et ejus dn,'in itibus, exriaraal) it. hostiliter in hanc cominunem insultare naturara et
Afferunt itaque ad eum formicam, jnbentes interfi- corpus jara raorte affectura rursus producere ad
cere. IUe autem eam statira accepit et interfecit.
examinationera? Ille autera ab iis quoque, qui coii-
Propler quod Sanctus tetitiadiflusus, et ob id, quod sidebant, propter hanc nimiam crudelitatera probris
afiectus.
 . :

VIGESIMA SECUNDA APRILIS.

aflectus, et mirandum in modum irrisus, ad suam deinissus, custodes quidem redegit in cinerem la- L ;

catlicdram redit pudore aflectus. pidum vero congeriem eduxit lainquam piilverem aci.tohb
,

38 Cum autem Sanctuui p.iulo longius dimovis- Deo oninibus reddente manifestum honoreni in Mar- 1'"""^.
E\ ilS GH.
CUJUSJUSSIS sent, et nianus post terjia vinxissent, fossam ei fo- tjrem cnrpus autein non ap]iaruit, seu qiiod Deii s
:

renuif parere diunt, et eum ad iundjos usque demissum, infodi^mf providisset, ut id transfen-etiir iis, quos ipse noviti
S. lidaiiduf.
Deiiide comprehensnscircumsistunt Cliri-tianos : et modis; seu qund hominrim manus id sustulissent •

pulsantes jubent cos virum inclytum appelere lapi- 40 Venerandum autem ^ithalam cuni in vicum s. Miihalm ,

(Id)us. Cum quibus sacrosanctam quoque Islandul, qiii diidtur Pritrias,

abduxisscnt; elRciunt ut Chr i- lapidalm
ut similia faceret urgentibus, dixit illa ; Nihil un- stianorum inanibus ipse qrioque obruatur lapidibus.
quam a seculo tale fuit au litum, ut cogatur femina Cujus corpus rnonac'ii quidara, ex iis, qui illic ha -
exlcndere manum advcr.-us viros sunctos, qU"niodo bitabant, noclu advenienles, inscient.ibus custo libu s
vos nunc facitis : qui adversn.-. inimics quidem non id auferunt, re vera furtum laudabile facieiites, et
decHili.!i.v. in nos aulcm arma tollitis, et patriam, reni luce digii;im non tenebris. Deiude cuin eijust.i
qua: degit in pace, sanguine et caide implelis. Illi feciSNeut, deponunt in quodain loco insigni. Quo
vero obelisco Idiiga; aruiidini alliguto, C" Sanctum autera in loco Sanctura contigit interimi facit Deus
piingere inqierabant. Illa aulem : Absit, 'inquit, ut aduiirabiliter quidd;im, dignuin et .sua p tent a e t i

ego id faciam ; nam ego id prius libenter cor<Ii meo gloria Martvris : Plantasiiiuidem myrti illic enala, , ,

affixero, quam per ipsiim sanctum corpus vel mini.- emcituromnegenus inorboruin liberaiiii. Curn quin- iis.

niuiu adingam. Sic illa quidein virilera ostendens que annis per hanc plantain sic fiereut inira-
er'go
constanliain, conspei-ta est potenlior, quam cogjta- cula, qui gentium falsam tenebant religionern irivi-
rant parricidae. Saiictum autem tum densa lapidum dia nioti, et non ferentes intueri haec mirarula, ai
gramline obi-uerunt, ut cerneretur solum c.nput, contuiandam falsam eoruni religionem, plantam ex.
S. Jospp/i
la/iuldms reliquo corpore obrutn lapidum congerie. Quod qui- scindiint radicitus, igiiiijue traduiit. Multi vero ex
obruUur :
dein caput ciim qnidaui ex impiis principibus vidis- lis, qiii erant aniniu purgati, loiigo teinpore vide- IC
sel adliuc moveri. jubet uniex lictoribiis, ut accepto baiii lucem in en loco, et divinas virtutes ascenden
laiiide, quanUim poterat niaiius caperc. in id desu- tes, et gloriaui emittentes ei, qui Sanctos suo-; glo-
per iriiniiteret. (Juod quideui eiira factuni esset, et rificat. Consummatus autera fuit Christi marlyr
ponderelapidi.s capiil es-etcontrituin, bcatus Christo vEithalas inciise Junio, eamdein constaiitiara et for-
tradidit pretiosam aniniani. titudinem, quam ii, qui ante ipsuin fueruut consum-
utfio cusfo- 39 Atque venerandura quidem illud corpus, ad- mati, ad inortem usque ostendens, auxilio et gratia
dfs coipnris hibilis custodibus,conservabatur tamquara thesau- Chrisli veri Dei iiostri. Quem decet gloria et lionor,
subseguifur.
rusaliquis:curaautcra tresdiespraeteriissent, etjara cuiii principiu carente ejus Palre et sanclis-^imo et
advenisset quartus, extitit magnus et terribilis ter- vivifico S[iir"itu, nunc et semper, et in secula secii-
rainiotus. Deinde cum sic apparerent fiilgura, et ma- loruui. Ainen,
xiina tonitrua cum eis eruniperent, ignis e coelo

DE SANCTO MELANTO,
Episcopo Trecensi in Gallia.

Camir.atiis, in Promptuario imcrannn Ccllcnsis, S. Melanium relatum inter Sanctos, quo-

SUB FIN. Nicoliiiis
SEC IV. antiqiiilQtiim Triciissimr diaccsi,i,)nj:jioinl Ca- ruui celebritas agitur in dictai Abbatiae ecclesia ac
laliiijum Episcopornin Trfcfnsiiim : intcr qiios die XXII Aprilis festum ejus devote peragi, cum Offi.

ivnsetitr quinlus S. Melanius qui tamquara cio Ecclet.ia.^tico de Translatione reliquiariiin dicti
Reiiquix ejus
inter Cwlites receptus. et in J^anctoriim Ordinem Sancti..\sservariautein ejiislieliquias in tbeca valde
coopta'us, iu monasferio Cellensi, conimunibus vntis antiqua et depicia, deposita retro post magnum al-
Cnltns "il et precibus appellatur : in quo corporeffl ejus reli- tare, in secundo nido ver^us cbiustriim ad Septem -

quiiB in ligneam thecam recouditae asservantur. De

Aprltis, triouem; at sacruraejus caput, inclu^uin ligrieo ca-
quarum Iranslatiuue solennis memoria ibidem agitur piti picto et deaurato, seorsim cullui exponi.

die XXII incnsis Aprilis. Sed ipsius Saricti nat;ilis dies, i IJem Dcs-Gucrrois scritiit Translatioiiera SS.
nec in ip.-o loco, nec iilibi, quod sciam, celelir.itur. Melanii et liubini referri tn MS. Knlendario cjusilem
H.rc CinurMius, qnem scciitialii : ac Jonnncs Clicnii Cetleiisis moniisterii, ct MS. Mtirtijroloqio S. Lupi
etuim Sanclum nppellat. Claiidiiis Robertiis istii Italict Trecensis; et iu memhrana Prinratns Gnnnaijen-
velere

Quintus S. Melanius. Ejus reliquiie iii monasterio sis S. Georijii : Tria

isla legi brachia, una costa,

Celleiisi a-servantiir nt coluntiir xxiiAprilis. Etnlcm dua; ooxie S. Bobini .sive Melauii. Sirnul enim in-
repeliint Siimmurtliani. De menwrato Cellcnsi mona- veni enriim c.upus, ego Petrus .\bdas. Sauisiijiis
slerio apud Trecenscs lnle egimti<t viuJnnitarii, at Vi- etiam iu Stijiplemento Marlqrolotiii Gallicani iitrumque
xfaSt
primi Ahlialis. Ntcolatis Des-Gtier- celclirat, uti lutius cxposuitniis die xxxi Janiiarii ad
lam S. Fivilolicrti

rois sltitiiil emn floruisse cirea annum cccxo, asserit- Vitam S. Boliini.

quc se leijissc in vtilile antiqiio Kalendario moiiaslerii

DE
 30 ACTA SANCTORUM.

DE SANCTO JULIANO,
Episoopo Yicnnensi in Gallia

cmcA ulfr phnimos Episcopos in^liis Viftnwnsi^ in Giil- dnohus uUimis endcm vcrha etiam pridie, sive xxi Ajm-
AV. DXXXII fi-i, Sacris fastis adscriptos^ esl S. .lulianus xx lis repetiintnVt sed apud Grevennm est nouien Luciani,

Kpiscopus, qui seculo Clmsti se.rlo floniit, ac yjroJuliano. vifio amannensiiim jiositnm , cinn nullus

Comilio
l Aiireliiinensi. ix K;ilenflas .Iiilias, anno fuerit inter Episcopos Vicuueuseshcic\\\n\xs appellatus.

xxn Domni Chiideberti Regis, subscripsit: adeoque 3 In Brcviario Ecelesiae Archiepiscopalis S. Mau-
ujuio Dxxxi, nli alibi a tiubis probnmm cst. Sticcessit ritn f leinuv, e.rcuso ihidem anno mdxxii, pr.vscrihitnr Eccfesiasti-
Tempiis Sedis. ^\ •Avilo, ijucm vitQ {uuctum esse circilcr auiunnDWV 0/ficium Ecclfsinsticinn de S. Jnliauo EpiscopoclCon- cum,
pruliavimus nd ejus Acla, die \ Pcbruarii lUnstrata fessore, ct recilantur omnia de commnui, cwn oratione,
Comment. pravii mm. 6- Imperabnt tuur Jusliuiis sc- Daquaisumus omnipotens Deus ctc. et in Knlctvlario
nior,armo Dxxvii mortiius; sub cnjns ImperiiiiuYinnus iiidicatur dics wu Aprilis. In Catnloijo MS. Sanclo-
ViennL-nsis Ecclosiai Episcdpus floruit. tc.\le Adonc rum Episcopornm Vicnnensis Ecclesix, n nobis Fiennai
Episcopo Fieuiicusi in Chronico Snccessit Justino in aiino MDCLXii descripiOy indicnlnr S. Julianus sub Jus-
hnpcrio Justinianus, sub qno ai-nd eumdem Adone^n tiniuno Imperatore. Hnbcmus diip{e.v Martijrolngium
Vicnner.sis Episcopus Donininus floruit. cui sncccssit Vieuuense manuscriptnm, in quo isla coulincnlur : xxii
S.PantagaiIius,('/iH??iVieniiensisEccIesix'bpiscopus, Aprilis, Vienn;t natalis S. Juliani Conressoris vi-
(fUi Concilio Aurclianensi iii, anno wwi Doinnt Childc- gesimi Arcliiepiscopi, qui tempore Tlieodorici Fran- r^,

bcrti Rcgis, snbscripsit. Is est annus Clnidi dxxvi. corum Regis. setlente Joanne Papa primo, rexit Ec-
Vitam S. Pantaqatld clucidavimus ad diein xvii Apri- clesiam Viennenseni ; ac plenus virtulilius quievit
j^
lis. E qnibvs coUigimns non diu postannnm Dxxxi su- in pace, cum majoribus tumulatus. lu altero MS.
perfnisse S. Julianum, forsan mort.tum aiino dxxxie dicitnr plenus mirarulis quievisse.Cr^fl/KS est S.
hoc XXII /iprilis, Julianns tempore S. Jonnuis I Pnpx", Ravenua.' in ear-

'^ Hoc certc die Jiii\ Vienncmis eccksix Episcopus ccre defuncti anno dxxvi. die xxvii Mnji verum Theo-
:

Nomen Fastis
'''"'"^
V'''^' ''"'" *'"^" MartijrnUi(jio insrripsit his verhis : doricus, qui lituc vivchat, non erat aiiquis Rex Eran-
Ins^rlj^tum. Vienn£e S- Juliaui Episcopi et C"nf<'--soris : i{uai corinn, sed Ostroqothorum, qui tunc in ItuUa et Pro~
verbn ad aUa plurima Mariyroliifjia MSS, et crcnsa vincin rcgnahat, movtuus eodem aiino, quo Joannes
trnii.^lalasunt, et repctuntnr in Mnrlyroloijio CohniiV Papa, sed aliquanto serius^ ipsis scilicet Kalendis Sep-
et Lubecx anno Mccccxc imprcssa ; m Anctario etiam tcmbris.
Greveni ad Vsnardum et in MS. Florario ; in qnibiis

I)E S. ABRUNCULO. SIVE APRUNCULO,

Confessore etEpiscopo Trevirensi.

Imsloplwnis Bmmrus, libro quinlo Anliqniln- gativis et indulgentiis insignivit Leo Papa IX) re-
ANNO
SXXXII,

crmtur
Sjjisaim!
crumerum
t.'eruiit
lum
liiilifl
fl Annulium Tmircnsium snh finem, isla
num. 137, »i/ anniim 528, Vibicius Tre-
viroruni Pinitifcx, terra relicta,
auxit, quinlo Novemliris. Ejus
Antistitem veteres Episcoporum indices
Ca'lestiiira
loco sup-
quiescunt tres sanctissimi
virenses,
in dicto libello
Leguntius, Abrunculus. Hxc
Boniisius,
viri,

anno jinxvii CTCii.so. Alium anliqnum

libellum habemus de Reliquiis et Indulijenliis Ecclesix
Colleijiutn' S. Paulini, in qiio ista
Archiepiscopi Tre-

traduntur : Abrun-
circa oiinMm Aprunculum nominis plures in Gallia flo-
ciijus
: culus almus Trevirorura xlvi Priusul, successor S.
Q ruerunt Episcopi. Deimle num. 140 ml imnum 532, Vibicii Archiepiscopi, qiiondam "cenobii Divi Maxi-
p
ii.orUur ma Aprunciilus, inqiiil, cuiu ad vigesinium secnindum miiii Alibatis, .sub sanctissimi Martjris Chri- Reliquix
.-iltari

011. i3i ; Aprilis, iiuem ille sibi diem in fastis assigiiatum lia- sti Clementis Papse, a laeva B. Leguntii, sepultus iranstatx
bel, in liicem senipiternam emigrasset, de novo sub- quiescit ; sed ex parte. Nempe principalic
stiiuendo Pcculifice concilium habitum est. Quod S.
'--o-T-s^s:"-
niembra hinc ad monasterium, quud vulgo Spren-
Gieijoriiis Tiironeiisis in Vilis Patrum, in elogio S. gerszebach vocalur, siint translata qu<B Abruncu- :

Gulti, posl relnlum obitiim S. Qnintiiini Einscopi Ar- liim co-lotriumpbare, signis et virtutibus variis de-
vernuruni , cujus ilirs naialis inciilil in xiii Aovembrii, clarare non ces.sant. Abrunculus sacer, vitam adhiic
ila e.ipima : Tiinc eti.im et Aprunculus Trevirorum agens mortalem, abrenuntiavit seculo et pompis
Episcopus transiit congiegatique Clerici civitalis
:
ejiis non utassulet liunuina fragilitas, per abrupta
:

illius ad Theodericiim Regein, S, Gallum petebant

viliorum incedebat; sed ab isto seculo nequam
Episcupum ipiibus ille ait Abscedite et alium re-
: :
mente etactu abruptus, velut carbunculus nocte lu-
quirite Gallum enim biaconuin alibi habeodesti- cens, et instar
;
siilis mane rutilantis, sic ejus vita
iiatura.Tunc eligentes S. Nicetium, Episcopum sanctissima. Carne exiiitur decimo Kalendas M.iji.
acceperunt. Ilxc ibi. Coluntur S. Gallus, i;i'ik Ar- Bivc ibi. Epilapbium ejus in ara S. Clementis jio.iitum
vernoruin Episcopus, Kalendis Jidii; et S. Nicetius, estbiijusmoiH. Hic jacet s;incta!recordationis Abruii- uiortum 22
V Decembris. cuhis, hujuss.-mcla; sedis Archiepiscopus cujus de- '*^'''"'-
2 Doctor .Joannes Enen, iii Medulla Gestorum Tre- positionis dies x Kaiendas Maji obfervatur. At con-
virensiuni.libro Z de Ecclesia Collegiata S.
liiiilol tra in MS.
Florario Sanctoriim ad bitnc diein dicitur,
stpulius in Poulini Episcoin Trevirensis et Martyris iita scribit.
Translatio S. Abrunciili Trevirensis Archiepiscopi
«cc/pjia S.
Iliidem, ferme subtus altare S. Clementis Paps et
Pttutiiii, et Confessoris.la Mariyrologio Coloniu: et Lubecx
Martyris, iu fronte chori (quod speciahbus priero- anno 1490 exaiso ista leijuntur Treviris S. Abrun-:

culi
 :

VIGESIMA SECDNDA APRILIS, 31

ouliEpiscopi Cnnfessoris, qui nunc in 'monasterio, siutAprunculum \\,quemomiserimt Snnmnritbani: et n
quod vocilur Sprenckgliersbach.requiesoit. Qusefere S. Nicetium successorcm fnciunt Rustici qudd ex AcrronK ;
c. h.
eadem leguiitur apm! Molnvum xn nilditioiiibus ad Greijnrio TiiivnnM improlaviHs. Browerus posi S.
ejus eplCa- Vsuardum; apiid Cunimim. m Marlijrcd. Germaii. Nicetiimi Rusticum, quod Jcta S. Goaris per
ri';)(i«/(
p/iium
el apud Ferrarinm in Catahgo generali. Sau.^isayUK in
Wiindelbertitm Ablialem Prnmieniem, illiistranda ad
siippleviento Martijrolvrjii HaUirani ad diem xxil Fe- VI Jiilii. plena e.ciqnnt. Ipse Rusticus cultnin Ercle-
brnarii ista liobet : Tve\his resHralin S. Apruiiculi sinsticuin Iiiibel xiv Orjobris, et Vibicius v Xovembris,
meworia In
Foitis,
Episcopi ; qui cuni post mortem mir^iculis renide- Jl de siipia memnratis Bonocio et Leguntio eginius
ret, ex ecclesia S. Paulini, ubi sepultus fuerat, ad XVII ('( XIX Febriinrii.
Springeburiense monasteriumtranslatus, ploria; suffi h I/abemus .iimililer MS. Hisloriam Translntlonis
Reitqiii.e ali'
ampliavit inilicia, Colitur praxipuo honoredia xxii S. Moloaldi Tieviroriim Arcldepiscopi, dnndam xii ipiol in lletni-
Aprilis ; i/uo lamen dte ejus id non memiuil idem Sans- Muii : in qiia etiam agilur de sunctis Reliqniis Br Ju- irardesttiii

etiain 22 saiius. Ad dictum aiUem xxii Febriiarii relebratur in ct.oris et SS. Abruncnli et Bouosii Arcbiepiscnporum,
Ffliru. Cataloiiii Ferrarii. Irauslntis aiino Mcvii sub Bruiione Arcliiepiscopo ad
3 lu Addltionibns per Ciirtbusiauos Bru.rellenses ad tnonasterium /lelmivardeshuisen, in dioiceki Puderbor-
Greveniun opposilis. nd diem xvi Febrnarii, refertnr /ucmih/ autem ex reliquiis, S. Abrunciili
nensi sitiim.
an irlcm S
S. Apponoculiis, Episco|ius Trevirensis Coufessor,
Apponocultis ? mandiliula; ciim deutibus. B. Auctoris caput, et S.
gnem ibidem diximiis nobis ignoiiim.nisi sit S, Aprun- Bonosii bracliiura luie snnt, iina cum Reliquiis S.
;

culiis ivi Abriinculus. Brouerus 3 nnm. 139

citntolib. Moiloakli, inclusa arc», et cum decenti reverentia
de liac conlroversia ista habet : Ecce concurrunt deposita supr.i allare Dei Genitricis
Mariajetave-
Aprunculus et Aponoculus quns eqiiidem per sa;pe : nerabili Tietmnro, spxtnHelmwarduscnsi Abbate.
diversns non esse liim ita gemina litterarura simili- Sunt pnrtereo memorati SS. Abrunculus et Bono- Patioiiatut
tudine, tum obvta passini ejusniodi depravandi cojiia sius Patroiii Ecclesiin collegtataj Bruchs.ilse, olira
in Itruchsat

perniotus imbiberam : sed quia tabularum nonnulliu monasterii Renedictini iii Odenbeim, nti nos sui.-. lit-
tamen Aponoculi nomen retinebant, suvtinere me, teris dnruil Joannes GninnuMlis nosler. vir in siiuiliblis
neclitem perorarevolui, lionecclarioraliundelestiti- rebiis observandis ailmodnm diligens. Pbillppus etiam
catio vel fides allucei'et. Descripsimm et nos, ex ve- Scoiiville, Societntii nnsirx vir apostolicus, et per Lu-
teri codiee MS. Serenissinue Cliristinx Reijinx Sne- xemburgensem agriim circitmjectasque diaceses 7.elosiS'
ciee, nomiiia Pontiflcum TrevericiE ui'bis, ubi illi, simus divini verln predicator ac ClirUlinnx ductrinse
qmd liuc speclnl, lioc iirdine. receusentnr : Vibicius, propagator ; in suis adversariis adnotatnm habebnt, ia
Abrunciilus, Rusticus, A|ionoculus, Nicetiiis. Clau- ItziiU quoque Patroinim coli solenni festo S. Abrun-
dius Jiobertus iii Gallia Cliristiana loco Aponoculi po- culum.

DE SANCTO LEONE,
Episcopo Senonensi in Gallia.

CIRCA AN. vliqunm S. Levnis veneralioiiein £cclesiusli~ Officiu Ecclesiasiiro, aed deCommuni Cmifessoris Pon-
DXL.
cam demonslrant vetusliora Marlyrologia, tificis sinnplo, .'nih ritu duplici in Ecclesia Seiwncnsi S Pauli

Sacra
rm in
memo-
Mar-
A;
a ^. Ilieronijmo
etiam qiae ante mille
.ceps exarala habcmns
collecton,
:
circiter aniios et dein-

ea enim, post
hac in re sub pnem
Martyres
aiicla,
die qiiinta Julii

corum Regi^) siil>

colitur, ac post fratt

(qui 'idstitisse troditur baptlsmo Chlodoivxi primi

ejusdcm Regis
em S. Eraclium

ultiniis annis rcrUse

Fran-
si/ccessor,

di' atiqiia
tijiol. ipsiim propomnit. Secuti dcinde Usuarilvs, Bcl/iniis, Ecclfsiam Senoneiiscm dicilur. Eijimus vi Februarii
ciitrorersia
Maiirolycu.", Gnlesinius, Ghiniua ciim MartijroUnjio ad Vitavi S. Vedasti §3 de anno obitus SS. Remigii admonUus
Romano. Siissayusin Marlyrologio GnlUcuno prxcipiias et Vcdasti, ibique retulimns a S. Remigio posl obitum a S. Heiiiiglo,

res ab eo gestas hoc cvinplectitnr elogio : Eodem die, Clilodova'i, circa annnm CliristiDX, srriptam epislolnm l-

xxii Aprtlis, Senonis S. Leonis Episnopi et Con- ad Ires Episcopos, Leonem (i/uantum culligimus) hvnc
Etoipum ex
SaussQijo. fessoris : qai vir misericordiae S. Panlo suffectus, Senonciistm, Jleracliuvi Parisieusem, et Theodosium
serie ilecinuis septinius ea in Caihedia sedit : ser- .^utissiodorensem, de Clamlio Presbytcro, in ciijns cau-
inonei[ue et opere potens, pos(f|iKtni diversis GalHai sa sprctiiin se ab illis couqucrilur. Exint ca epistola

Cunciliis interfuis^-et; Cliikleberto Regi, sibi in sa- apudSirmondum tonio Conciliurum Gaiiiu' pag. 20i.
l

cris rebus pofestntem aiiquani mire licite usurpanti. Inlerfnii S. Lco ConcHio AurcUancnsi n, sed pcr sub- inferfuit
Conciliis,
et prudenter et fortiter obstilisset; S. Aspasium slitutiim Optatum Presliyterum, anno RegisCliUdcberti
anno 631,
Melndunensibus, qui Episcopum proprium modis XXII, id estCliristij)w\i,At Concilio Anrclianensi \n ct 636.
omnibus appetebant Cliorepiscopum prafecisset ; adfuit pcrse el tertio loco. Subscripsit, anno dicti Chil-

(per cnjus subsidiariani operani, reliqua quie f rant deberli xxvii, CArw/i dsxxvi. Eo tempore.qno ChHde-
ibi impietatis semina penitus evuisit. et totum op- bcrtns prieeratRex ParisHs, succcssit frater ejus Tlieo-

pidum Cliristi placitis et obsequiis subdidit) demum dcricus lu regno Meiensi, dein Austrastorum diito, et
£etate iii onini sanctitale confecta, Ecclesia tideliter liuic anno Dxxxm successit filius ejus Thcodebcrtus^

administrata, transiit ad prcemium. Mortuum mira- vita funclusanno dxlviii.

cnlorum gloria, qua in vita emicuerat, comitata est. 3 Ernl urbs Senonensis subdtta huic Regis TheodC'
Sepultura' eteiiim traditus es.t in ecclesia !!iS. Ger- bcrio, sed noii illius diarcsis nnivcrsa : nam Melodu- agit afHid
Childtt^crtjtm
vasii etProlasii, ubi ad ejus invocationem multje niim. urls adScquanam inierParisios et Senones, sub-
Hrgerti iir
morborum curalionesccelituj^ sunt peractie: ob qna- erat in juri:-diclionc Ecrlesiastica EpiscopoScnonensi et ytiloiltim

runi grutiam en eccle.sia ipsius noniine dennun fuit in reijimine poHtico Childcbcrto Rcgi qui ea de causa /JnsLojmius
erifjei ttitr.
appellata : qua; quondam monachorum liabitationi Episcoputuin Mclodunierigere volehat : ad quem S. Leo
cessit, nunc vero in paroecialem titulum evasit, ip- Episcopus Senoncnsis epislolam 7nisit, deprecans ne
sius Sancti Confessoris et tutelam retiufcns et nun- Meloduni in diauesis suai parochia, ubi, numgitam fuit

cuputionem. Ba-c Saussayus. novu>i fiat Episcopus. Eam epistolam cx MS. codice

2 Decessor S. Leonis assignalur S Paidua, qui Corbeiensi eruit Sir^nondus, ediditquetomoi Concilioriim
Galha:
 32 DE S. LEONE EPISC. SFNONENSI.
nnnn CMIMierti xxxvni, C'iW.rti dxlvii hnhito.
A Gidliximij. 258, qmm hic xnhjmijmns. el csl hiijiis- /?cji,s

AUCTunB G. H. intidi.
Hnlietnus Brcviiiritim Seiionense rtnno sincxxv c.rcii-

i llonino illu.-^tri, gloriosissimo Donino et in snm :in qno hs!c panrpjris, inlres Leclioncs ttd Ma-
hac ad Clirisfo filio, Childeberto Regi, I.eo Episr.opns. Lif- ttttinum rerititnias distincla, prsescrihitur.
eum miixii
toras Ccl.situtlinis vostrrE lionorc, quo dignum pst, 5 Hndie preliosus Domini Lcn, quond;im Seno- Lrclianes
cpiilola pr.Tcipuus. nunc tofius In ijus fe-
nip indi<vi siiscfpissp : ubi .»per,ired:gramini, iit, nensis Ecclcsia? Anfistes
stii recitari
ad ordiuaiulum Mcclfdonensem Epi>:copum. ant patriasapiid Dcum protccfor eximius, glorinso frans-
solltx.
praesentia noKtra, ;idi-sse debeat aut consensus. itii tfrram derelinoupns, coelos pcnetrans, prffisen-

Quam rcm valdp admiratfs nos ploria vcstra co- fia; Dei rcdditus esf. Quam bcafi Patrisnostri diem
gnoscat :qiiod prinninisine jiissu frloriosissimi Dom- non dicamus funpbrcm seil celebrem non lugubrera ;

ni Princijiis nostri. filii vestri Tlieuduberti Regis, sed salubrem in qua longo finem imponens ccrta-
;

cnjus sumus regni ordinatioiie siibjccti. iiijiingitis, mini, calcato muiido, prostrafo diaholo, gloriosus

ut ca qua;antcacto tcmpore fact,". non funt, nunc Ticfnrcmicuif. Ef famqiiamalfer Helias, cnrrn pro-
pra^scntia consensu debennt inchoari.
n'i.>tra .lut Tectus Angelico, ccclestc Ca|iilolium atbleta frium-
PrEccipue numqu.im nec snspicari nec crcdcre po- pbdis, fntus singularis, ascpudit. non immerifo
tiiiinus, qiiod liaiic nutordini nostro aut eti.am tcm- Maler Ecclesia hujus exulf;it triumphis : ciijus

poribus vestri vellctis injuriam generari iit dice- : singularibus ornatur exemplis. Et uuiversaliter qui-
ccsim nosfram a Deo nohis commissiim, et u--que dem in onini commemorafione Sanctorum exnltan-
Pontificali online Deopropitio ciist.odit.im, faniqiiam diim nobis ratio persuadet : Sed in liujns Patris ex-

iiegligenffs ac desides,adaltcrius permittnmus po- cellcnfia copiosius mcrito gloriaudiim, qui nosfra
tcslatcm transirc, auf solicitudinem irrationaliili Pasfor in urbe, toto Dnctor in orhe, in corpore il-

delileratione tr.msferri. Unde saluf ntes, digno ac lo, cui Cliristuscapufest.fanfumdignitatis obfinuif,
dfbifoin llco caritatis aflectu, rogamus et contes- ut intcr ejns pra^cipua etnomineet
ejns memhra
tamur, ne ulliis Ponfificiim confra sfatuta Pali um inerito consecrctur. Quainobrem licet pjus exiinia
audep.t faccre, unde posset Synndali e\:iminafione sanctitas fnfo terrarum orbe promeruerit clarifa-
convictus, de illicila pr.Tsumpfione culp:iri. Illa fcm apiidnnstaraen,,ef a nobisest prnpensiusvcne-
;

tamen vestris fieri debent Dpo inspirantetcnipori- randus : qnos sacri ejus corporis praesenfia magnifi-
bus, unde ef pax infer Sacerdntes esse possit, et cat, beneficiis gratificat, intercessione conservaf.
plebs non pcrmittafiir a Pasfoi'is proprii cusfoilia, Isfppnimvir, per qucm tihi lumenEvangelicum, o
per novam et illicit;ini ordinationcm, divclli. Custo- Gallia, corusca\if, et pcr qucm s:uictilatis et mira-
(iile, quseso, stalula Palrum; ef caiKinumseverifate culnriim fihi jnharcftulsif : de ciijus gloria, quia nil
cnnsfricli, non pafiamini, sicut scribifis, ad peti- dignum diccre possunnis. jamad cuni voccs et vofa
tionem cjus plebis, supersfite propno Sacerdote, vertanius, sanclitatcm ejiis suhmissis animis am-
nlterum Episcopum ordinari. Quia si boc pctiint, bi.imus. foi-cundis prccihus interpellemus. Memenfo
qiiod nelas cst credi, desertores poti:is judicandi Pater splendidissime Leo. memento tunruni per se-
siint quain tidcles ef non facile eoriim preces audiri
: cula filioruro, nec ohliviscafur grcgis pprvigil cura
dcbenf a Principe, quorum pefilionibus potius ge- Pasforis. Posce correptionera moribns, veniaropcc-
ncrcntur scandala, quam pax Deo amata servetur. catorum et sefernorum praemia gaudiorum.
Quia sic ut beati sunt pedes paccm portantes. ita G 7/a,'c ex dicto Senonensi Breviario, quod drinde Ecclesiam S.
Vffi bis dictum est, per quos veiiitscandalum. Qui rccnstim est, ei leclioncs de S. Lronc attt aitclse ant Lronis pa-
sifnrtasse ob boc aifcrum Episcopuro sibi fieri ro- inimntolse, ex qmbus Carolus Ir Cointe m yittnalibns lochitlts
Senonilms.
ganf ,
quia nos infcrclusis itinerihus ad eos nec Vi- Ecrlestasticis Froncornm ad an. 538 num. 71 lixc
sitatorem miftcre possiimus, nec venire; isla culpa ciiQt : Melodunenses, nondnm plenae conversos, per

nos non, respicit quia si itcr a vestra parte,

; S. Aspasium, Elosanum Episcopum, Clirisfo acqui-
sicuf optime nostis, interdusum fanto tempore non sivif. De Aspasio Palrono Meletlunrn.^i cgiinus n Ja-
fuisset, quamvis senes auf infirmi, populum nobis nuarit. rl observavimus eum solttvt Confessorcm dici,
ecclesiastica disciplina commissum requirem poiue- non Episcoptim ; adcoqne alium esseab ^Jspasio Episco-
ramus,aul cerfe Visifatorem, siculcanones statuunf po Elot-atto; qttod dicttts Ir Cointc, Parisiis Itattd procttl
destinare. Nam gloria vestra opfime debet et cre- Melednno degens, poluii melius exominusse. Srnindo
dere et scire, quiasiconfrasfafufacanonumquicum- tid onnum 541 nttvt. 71 ista ex Brrviario Senonritsi
qiie Episcoporiim sine coiisensu nostro Meclcdone allrijui : Episcopali r fficio dignf funcfus et jira^nia
Episcopum voliierit ordinare, usque ad P;ip8e uoti- ajtfrna consecufus, sepulfus esf in ecclesia SS. Ger-
tiam vel ?yn(d;ilem audientiam, tam bi qui ordi- vasii efProtasiiin suburhio Scnonensi;ad cujus in-
n.iveruut, quani qui ordinatus fuerit,a noslra erunt Tocationem mulfas aegrnrum curafiones et rairacula
communione di.sjuncti. Haclenns diclaS. Leonis rpi- Deusoperatus est. Unde factiim cst, ut ea ecclesia
stfila, tjUie quo itnno fnerit scriptn non liquct : qttia ntt- in parcecialera tifulum evadens, ipsius S. Leonis
tem in ea S. Lco senem se tlicilatque infirntntn, tton iioniiue fuerit deinceps appellata : quo confirmantur
videtvr iliu poslea visisse. Qtii ejus slatttilttr smcessor, snpra rrlala ex Sottssatjo, neqtte aliunde audrmtts spe-
vomine Conslitvtus, suliscripsit Cottcilio Aurelianensi-v, rare plura circa hunc Sanctum.

DE S. THEODORO SICEOTA EPISCOPO ANASTASIO PO-

LITANO,
Arcliimandrita coenobiorum in Galalia.

ANNO alatia, rrqio Asix olim

G
DCXlll. ferlilis.sima, et vicis, primx, et Pessinus Golntipe secttndx. Uttjus mentio
Galalta^ oppidis. urbiliusque referlissima fnit : e.r illis
fil num. 112 rlseqnrnti,dtciturque Pesinuntium
infra
vicltojmtis
jilttrimx Episcopali ditjnitnlr eminurrnnl,
AitCLra mefropolis, ejusqtte crot Georgius Metropolita. .Jst
quarum Metropoles erant Ancyra; Galatix num. 71 AncyrEe mefropohs Archiepiscopus Paulus
ordinavit
 . :

VIGESIMA SE>:UNDA APRILIS,

ordinavit S. Tlit^odorum Episcopiuu Anastnsiopoli- Justiniauo Jnslinus
successerunt Junior, TiheriiiSy D
Anasfasiupo- tanuni, ct iWrum vum. 91 jwst aniiis fcre uudcnm ad- Mauritius, Plwcos, atqu.^ Heraclius, quiimperare coe AUt:TOIlB G.
hs wbs
miiiist>athm Einsccpatum, ab co perniisit lHerari. Ad pit a diev Octobiis nnm dcx. cujns nnno tcrtio cccpit.
Episcopalis,
Anii.-yiasiojolitamim Episcopatum spcclavd oppidiim (lie \xv Decmbris, prima Indictione, Heraclius
Slceon Sii-eon. aO ipsn civilafr diiodicim millibus distaiis; in Hetaclii filfus, novus Constantinus, Iniperii collega
oppidum. qno plures ('7a7(( eeclesia'. S. Theodorus adotc-
(/jiQS c(ronatiis est, uli apud Thvopbnnem le{/}mus, nec
sceus onme^ frequcntasse diritnryium. ^.vidilicet num. non sub finem linjus Vitx. ubi addifurtum xxii Aprilis
9 leniplum S. Joar.nis Biiptista-, uu7n. 12 S. Ge- S. Theodnrum e vita decessisse, idest, anno nc\iu.
etvaria
n.flli J!iiiljris. cl polissimumS. GeorgiiMartyrisin Tnscriptus e.sl dictown Apnlis Menoloiiio Bn^itii Por-
in eo motia-
steria, m( nte \icitio, vhi posica cclebcrrimum tnonnstciinm phyroijcntii Tmperaioris, et appellatur Thaumniuviius,
construxit; addito allero S. Michaclis templo, quod o/» innumera ab eo edita miracnla. i^adcm A/iifHfur
ibidem ccntum dcgerenl monachi. Propchunc montcm in Gra-covhm Mcnitis, cutn longissimo cncomio, et in
aliud inferins monaslerivm conditum est, ad honorem aliorum Grxcorum fnstis. Sccuti Molanus, Canisins,
sanclx Deigemtricis Mariac; et tcrtium fiatmonaste- aliiqve Lalini cim hodwrno MaHijroloijw Romano.
lium S. Chrisloplwri, in qvo defjebant Deo sacratx Constantii.opolicc/chrahaturolimcjusfeslivasolcnnitnsin
prnpe ftitvhim fcmir.x ac Vtrgincs. Prxcipuum S. Georijii monaste' nede Magni Martyns Georgii, quam xdificarat {forte
Silicrim rimn prsclcrfluebat amnis Siberis, qui videlur, iwn cx ejus consilio) Scriiius Palnarcba, de quo iufra
odto procul inde, m Segarim sive Sanganum Ihivinm a>.ifur n. 148. Eumdcm in liabitu Archlmondritif ex-
illapsns, cum Bilhijnmm in Pontum Eu.iinnm
eo pcr hibent tubula' T\iilcndiirii Moscovilici, unde intclliyas
cl! uxissc : cum autem ex longinqnis re^nonibus
]ier eliani apud Tiussos cclcbrcm cjus cultum csse : et ctm
iiaves Cjpiiae, iU diciiur num. 116, farina onusta', titulo ^ancti Patris Koleudario Tiuthenico
inscribitur
appuleniiit o)iud Pvsscvinum in Apparatu,ct MartijrologioArabo-
S. Theodor\ 2 Et hsec de oppido, el monastcriis Siceorum, unde jEgyptiaco, a Grntia Simonio trauslato.
Vita Lafina Siceota/H/7 appellalns Snnctus, de quo agerc in.stilni- Nos hunc Vilam more noslrodi^tinximus ct iUnstra-
4- mysteria fidei
ex Grxco:
mus, Thcodorus; e! unde pcr reliquos vicos, coslella, vimvs, e( quidcm cum magno volujitalis scnsu, qnod Catholica^ In
ea stabiliun-
urles pcregrinalus, virlules ac miracula palravil :qux percipcremus praripua fidci Catholicx mysieria in ca
tur :
plurima nurrantur in Vita quam in bibliotbeca ipsius, attingi ; ulsunt, ITierarchia Ecclcsinslica, cum dehita E
Peipullica- Venct^ repertam Laline transtufii Petrus suhordinalione ad Episcopos, Archiepiscoposet Patria7'~
J^ranciscus Zinus, ct Aloysivs Lipomanus ediiHt par. cham ; et cum sacra ordinatione Subdiaconorum, Dia-
1 lomi 7 ntarum Sanclorum Patnimy ct cx eo Lauren- conorum, Presbytcrorum et Episcoporum : Sacrifkium
tius Snrius ad hunc xxii Aprilis. Oriyinalcm lc.itum Missa\ cnm prxsentia Corporis et San',uinisChristi,
Gnicvmut Veneliis impelrnrcmus quantonon molimine et ele.valwue sacrie hostive : cullus et veneralio Criicis
ailum cst a nohis, nunc hunc, nunc illtim soliiitautihus Christi, hujus erectio conlra da'nwnes et tcmjcslatcs
per lilttra:, quem juvare et posse ctvelle credebumusl signo Crvcts et nornine Jesu dxmoncs pnlsiet mvacula
desidcrahir Quonlo illa apporchol est.e prastonlior, co cthalendi patrala : cullus, venerulio ct invocatio Sanctorum : ez
ipsa Grxca,
cn}'i<lilos el postulundi assiduilas fuit mojor : scd bac- imagiuc Dcipanv Virginis oleum Sozopoli manans,
lenus profcclum csl nihil, nonuullis opponcntibns sese, quo morbi pelluniur : lempla, nllaria et monastcria ad
qui intclligcre aut nolunt aut ncqncunl, non esse ex illornm honorcm crccla, consccrari solita ab Episcopis.
Screnissima^ Rcipublicse honorc, quod monumenta, Supplicotiones publics', etiam singulis annis hubitae, ad
quorum etiam in aliena lingua utililas lanla est, hlatlis c(clcsiam Deiparse Virgims : Cruces m iis pralatx:
tincisque derclicta apvd se pereunt, dum lrans.scnbendi appnrilioncs Sanctonm : psalmodia in ecclcsia : jejn-
negatur facultas, guam summus Poritifcx, Reges ct nium Quadrngcsitnale;carnis ahstinenlia in mnnasterio:
Principes cctcri, dehujus operis digmtatcedocti, promp- oratio promatrc dcfuncta. Cultus Reliquiarum : pcre-
tissime pracstitervnt. Sperumus,ctiam ihi, xquioresre- grinaliones in Tcrram .\anctam, et adalia loca sacra ;

rum nostrarum a^sfimalores aliquando reperiendos, ne- multiplicia monasteria sub suis Hegumenis el Archi-
que semper frustra poslulandu pauca Sunctorum Acta, mnnorius: dcnnim benedictione ejus, aut aqna seu olco

qu3E Pomse non reperta Grara, Venetiis odhuc expe- bcnediclo, patrcta miracula : et his similia, qua: bene-
luntnr cl e.ipcclanlnr. Tulc)im,quodsolum pos^umus in volus lector repcriet

scripta ab
fulc alicna damus Latine rcdditam. 5 Tumaijus Sainar, in Martyrologio Hitpanicn,
V
Eleusio 3 Auclor cjus fuit Eleu.-ius, a 5. TheodoroGeov- S. Tiieodorum Siceot.im rcfert die sccundo Aprilis, An anti-
Georgio, g'\]s, appellatns, quinum. IGO asscrit sc a pnrentihus quod in Adversariis suh nomine Luitprandi cditis quiis cullus
dicto I» Galtxcia f
anfcu stcrihlus, post corum zonus a S. Theodnro bcne- ista lcgantur : Muris oppido in GallaiciaS. Tlieodo-

dictas, nalum fuisse, ct huic ohlatum, in cjusque mona- rus cultus est, vita et niiraculis clarus, secundo
sterio cnulriivm lillcras didicisse, ac posimodnm tnona- Aprilis : ubi arhifratur Tatnayus xii Aprilis legcn-
ejus disclpiilo,
chum factvni duodeclm annos apudeum vixissc,quorum- dum csse. hxc excogitata, ut pro Galatia
Vidcntnr
teste oculato. dam miracnlornm patralorum inspeclorcm. Tta num. substiluerefur Galla^cia. Masinus in Bononia periu-

139, ait se adfuisse sucnficio cjus, cl vidisse cum ad- strata S. Theodorura Confessorem celebrat hoc xxu

miratiotte ettimore sacram hosliamultro moveri,asccn- Aprilis, co quod in ecolesia S. Martini apud Patres
aut edocto dendoet descvndcndo. Et nvm. iMadfuilcumS. Theo- Carmelitanos adserventur aliquiff Reliquia: hujus nn ftterit
ab oculatis Carmeltta
Sancti. Lcuina ctiam tonio 7> Annuliutn Ordinis Car-
.-

dorus Bonosum Proconsulcm apprehensis capiUis dcor-

vel al> ipw
S. Thvodoio. sum Iraherel, ct ojficii sui moncrct. Alia vero,quz iaicipag. 276 hunc Theodorum suo ordini adscnhit.
a S .Thcodoro ante sua tctnpora fuerunt gestn , profitclur qux non mcrentur rcfutari

se a 7ninistris, qui spcclatorcs fucrat, vel ab eisdem qui

curali .'itnt, acccptsse. Elnum.'^'7, qux in ndolcscenfia
S. Thcodoti, conligerant, ait se acccpisse ah cis, qui

xquules ipsius ac condiscipuli cutn co vi.icrant, ct oculis

suis perspcxerant. Plvnma uulcm ahipso Sancto audi-
vit, cum ea de sc modcste narrarct, ul ad xmulationem
stws inccndcret. Post olnlvm aulem Saucli scripsit,
Prcshytcr ct TTcgumenvs scu Prxfcctus tnonaslerii. ab
IVahis hic
eo fundali.
est .•itit) Im-
perio Ju- 4 Nalus est S. Thcodorus impcrantc Justimano;
stiniani. qui rcgnavil ah anno dxxvii usque ad annum dlxvi.
Aprilis T. TTI
VITA
 : :

34 VITA S. THEObORI SICEOT^.

diis et precibus vestris adjiivetis : ut munificus et
ITirpi paterluminuiii Deus. peccatoram meorum oblitus,
'^'"^ milii imiigmi tnnlum gratiai et beuiguitatis et sa-
Auclorc ElCUSio, Gcor.iriO dicto, Presl)ytcrO Ct pientiEe »11;« tribual, ut divina et admirabilia hujus
llcgumeno ct S. Tlicodori discipulo. sancti viri facta \ aleam enarrare.

Fx JllSS. Grxcis a Petro Francisco Zino La- CAPUT I-

tinc rcddita.
Patria, ortus. educatio, titterannn sttidia. je-
PROLOGUS. junia. orandi consuetudo.

Jjenpilicfus DeusetpaterDomininostri JesuChristi, J.U Galatariim regione est nppidum, quod Siceon fiiGalatia
SicuiiSnn-
ab antiqnis tetnporibus servos suos, taniquain Ancjren-
appellatiir. siibjectum AiiaslasinpoU priuii nalus
ctoi utnmqiic qiii
Tcs/amcnli stellas.accenditin terra, ut |iopuluni suuin regerent, sium priiicipatus distat aiitem .\naslasiopoli duo-
:

et quaj ad virluteni pietalenique pertiuent, eiioce- decim passuum millibus. lu hiijus iippidi medio est
rent : quos uunc etiiiiu, tamqu;im luciilos Solis ju- publica renii cursus via, in qu;i diversoriura erat

stitiae radios. exdulcissima .vanctarum Scripturaruui ubi puella tbrinosissima, nouiine Maria, commora-
lectione veneramur ut primum innoceutia; typiim
: batur cum niatre Klpidia, et sorore Despenia : quje

Abel, Enoch virtiite pru-stantein justum Abraham, quidem ibi coramorantes, quaestum, corpore fa-
ciebant. Eo tempore, imperanie pia3 memoria; Jus- (X malre
Isaac fidelissimum etChristi liguraui exprimentem,
Jactib simplicem, castum Josepli. Job patieutissi- tiniano, contigifut inter magistratus vir quidam, dc fitlura
filii xanctitttte
nium. Mosen Icf^islatorem, siipplicera Samuelein, nomine Cosmas.iu equestribus cerlamiuibus clarus,
per visum
David .r.ansuetissimum, zelantem Eliam, Elisaiura ad partes illasjmlex initteretur qui ciim in diver- :
cdocta ;

rerum rairabilium efiectorem, Esaiani eloquentis- sorium illud venisset, peispecta Maria, aniore illius
ad eTcmji'vm
hominum dc- simum, venerabilem Hieremiam, Ezechielem Che- captus est, etcumeaconcubuit. Concepit mulier ex
dU DeW' rubim descriiitorem, Danielera oralennnniobstruen- eo, et in quiete stellara vidit ingeutem et claram,
n e copIo iu uteruni suuni desceiidere experrectaque
tem, tres pueros iguem extinguentes Zachariam ;
:

sacerdotem in omnibus Dei mundatis justificaliiiui- ac timoris plena, ipsi Cosma; visuin narravit. Qui,
busque sine reprHiien.^inne incedenlem; Simeonem serva le, inquit, miilier, si forte te Deus aspiciat,

senem, et niuiidi Lumen in ulnis suis gesiantem ; et tibi detfrucium, E|ii.scopatus sorle dignum. Et
Joaiiiiem Baptistam, solitudinis incolam et Pro- egressus m:iiie, hetus discessit. At mulier cum ad
phetis antecellenlem; duodecira chorum Apostolo- sanctum qucindam senem, in loco, sex millibus
rum, iu ouiui regioue ac civitate fidem a Christo passuum distante, habitautem venisset, narravit
tr;ulilain disseminantium ; Martyrum cietus, quieara somnium quod viderat. Qui, Magnus profecto vir,
sanguine suo aMlificarunt; sanctorum P;itrum Con- inquit evadet puer, qui ex te nascetur, et pluriraum
cilia, a quibus .^posiolicie doctrinai dogmata sunt valebit non apud homines, sed apud Deura ; lucida
confirmata; et alioscoinplures, qui in veteri et novo enira stella regiam significat gloriam, ut judicant
testaraento exliterunt. quoruin iu sacris libris flt sapientes somnia inlerpretantiir. Veruiu
viri, qiii

jnentio, quosque ego propler multitudincm sileniio hoc de te diceiidum non est sed splendida virtutum :

pra;terivi, magisinsignes tantuin vobis in inedium etgratiaruingloriatibi per stellamabs te perspectam

proferens. Omnes igilur Sanctos, qui certaniina su- significatur, quain Deu.s iu tuum ffetura infudit
bierunt etediderunt miraciila, Deus mundo lai'gitus solet enimservos suos, anteqiiara eilantur in lucero,
est, ut in singulis houiiiiuiu aetatibus disseminati, in utero adliuc existentes sanctificare. Hoc cum
lamqiiam qua'dam, virtutura et cerlaminura
stella; audisset et Theodosius, Anastasiopolis Episcopus,
et niirdculorum splendore fiilgerent; ut eorum do- idera iiidicavit.
ctrina oit.nes eruditi,et cerlaiiiiiiibusrobor;iti, mira- 4 Expleto igitur partus tempore, Dei servum pe- el a S. lipor-
culisqiieconfiriiiaii,iiiipiorum iiistitutoruinperniciera perit, et paucis post diebus. ut Christianoruin mos ijifi pr.j/itliitus

efliigerent, ei iii Cliristi reguum et gloriani ingre- est, tuleriint eum ad sanctam Ortliodoxorum eccle- ad mililiaiii
educaii.
dereiitur : ubi p'-oinis.saab ijiso recoiidita suiit illa siam ; et a Sacerdotilms baptizatus est, in nomine
bona, qua; nec oculus vidit, nec auris audivit, iiec sanctae Triuitatis, et Tlieodorus appellatus est ; ut
l''

in corhominisascenderunt, qua; priepaiavit Deus e\ noiiiine pprspicuum fieret, euiii Dei ilouum fiitu-
diligentibus se. rum. Cum autem sextum ageret a'tatis aiinura,
2 Sic et in liac a;tale benignus ipse Deus noster, cupiebat mater ejus, ut m regia civitate ad miUtiam
ita el liinic quasi splendidam quamdam stellam, radios suos educaretur. Itaque cum zonara illi aureara,etvestes
.S. Tliiodinttm emittentem, Beatuni nobis Theodoruni osleiiilit*qui pretiosas,et resalias necessaiias parasset, de itine-
fiigavit daunones, aegrotautibus reddidit sanitatera. re cogitabat. Verum qua nocte profectura erat.
paler e.xtitit pupilloruin nutrilor pauperum. nudo- sauctus Dei Martyr Georgius apparuit et Quod-
ei :

rum indumentuiu tutus periclitantiuin ,portus, per nara, inquit, inulier de puero consilium cepisti ?
lugium miserorum, peccatorumdux ad poeniteiitiam, Ne frustra laborera suscipias, Rex enim, qui in
baculus inopuin, consolator afflictorum, socius c«lis est, ipsura sibi requiritpuerum. E somno mu-
Apostolorum, Snnctoriiui particeps, incola regni lier raane excitata, somniura suuin cura lacrymis
ca'lorum, teinpluin Spiritus sancti : qiii multos in enarravit ; A|ipropinquat, inquiens, raors
mei filii :

cadura duxit, omnibus virtutibus excelluit. uberem atque ila labore Et cum octo
itineris suspersedit.
liabuit fontera, ex quo sanitates einanabant : quiab esset annorum puer, eum magistro litteris imbuen-
a'talis initio ad Deum accessit, eiquead finein usque duin tradidit. Is cuin Dei gratia niaxime omnium
viue gratusfuit, vereque Theodorus nomine et la- esset ad discenduin aptus, multura profecit in litte-
Quaraobrem oro vos, Patres et Fratres,
ctis extitit. rarura sapientia : et ab omnibus diligebatur in iis :

ut duravitam ejusexpono, benignas raihi aures ve- autem qua; agebat, probabatur. Nam et cuni pueris
stras praibeatis. Pra;clara prolecto sunt, et admo- ludens, eos vincebat jurare tamen, aut raaledicere,
;

duin utilia, qua; pro viribus accurate sum explica- aut aliud quidquam absurdum facere, nec sibi ipse,
turus incipiam euim ab iis, qua; puer gessit nam
: ; nec alii cuipiam permittebat quod si ex rebus :

illa quoque sunt oiilimie frugis plena. Vos igitur, ludicris lis aut pugna aliqua oriebatur, eam statim
qui ad audiendum accessistis, etiara atque etiam dirimebat.
obsecro, ut meam imbeciUitatem aspicieutes, rae stu- 5 Erat autem domi cjus vir quidam pius, nomiue
Stephanus,
 :

VIGESIMA SECUNDA APRILIS. 3b

Steplianus, qui cibos artifieiose confioiebat, nara ex qua
abstintntlam
rluffi super ipsum morbo laborantem roris
mulieres ilbe postea, relicta vita meretricia, ad lio-
et putalem stillje deciderunt tatimque Dei gratia sublevatus
octeuhis
nam frnf,'em rediorant, et pie casleiiue vivebant convaluif, et rediit domura.
sectatiir. miiitosque Principes pt in flignitate constitutos ho-
8 Ciim auiem inter matrem et reliquas miilieres
spitio suscipiebant et honnrem liunc Stepbann, qul dormiret, accodens Christi Marfyr Georgiiis,
pue-
in arta illa peritus er.it, aeceptum referebant. At rum, illis prnfnndissimo interim sonino oppressis, ir/ltofe riu-
ille quidquid prffiniii vel a feminis ipsisvel ab hos- excilavit, primnm quidein
sub Stephani- specie. tent ad ea
pitibus accipiebat, in ecclesiis impendebat etmaue deinde tfibcns S.
:
siib propria persona; Surge, inqniens, piier
ac vespere (ieorefiuin
precationihus vacabat, et in sanctis Tlieodore, illuxit auroraad precandum
Geor- in S.
Quadr.igesimffl diebus, cum omne cibariorum genus gii oraforiiiin ingrediamur. Surgentein
autem cum
mulieribus ministraret, ipse praeter paiica panis hetitia et alarritale, cum essent adhuc
tenebrffi,
frustula et aquam, eaque ad vesperam, nihil gu- domo dednxit ad sanctum oraiorium. Ac raultis
sfabat. Amabant bnnc virum mulieres, et pr^pter quidem in via da>inonuin dolis terrebatiir (improbi
ipsius modestiam et humanitatem colehaiil iil patrein. enim illi ac veritatis iiiiraici, sub luporum aliarura-
Piier aiitem videns eum ita continentem, divino que ferarura forina, pueriim territantes, et iindique
amore inflammatus, vitam ejus coepit imitari. Sic eum invadentes, ut devoraluri, a bnno proposito
Hebr. 1, 37
enini jubet Apostolus Mementote prffiposilorum
:
ahducere conabantur) veriira Christi Marlyrillum
vestrorum. qui vobis locuti sunt verbum Dei quo- :
eductogladiodefendebat, ut ab ipsis feris lajdi non
rum intuentes exitiim conversationis, imitamini fi- posset, alacriusque deinceps reverferetur. Hoc au-
dem ;optiniuin enim gratia slabilire cor, non
est tera cura pucr quotidie freqiieniaret, mafer et
escis, qiiie non profiieruiit ambulantibus in eis es- reliqiia» qme
:. feiiiiuffi, cura illa erant, cuin eum in
ca enim non cominendat nos Deo. lecfo mane non cerneronf, suspicat;c sunt illum in
G Hnnc aniini eiiis zelum ignoranfes m.ater et teniplo pernnctare. Et rnirab.aiitur.
II d vesperan quomndo in me-
ttsquc jfjunus
alias mulieres, ciim e linlo litterario domum hora dio ipsarum dormiens, repente po.sset. neniine sen-
in svholis, prandii rediret, cogebant eum ut secuin ederet. At tiente, surgere. Meluenfes igilur, iie a feris devora-
B ille amplius hora praiidii non revertebatur, sed ad retur (lupns enim tunc vagauatur,
illac q:ii pueros
ve^peram usque jejiinns iii ludo litterariomanebat: devorabat) ipsum territabaiit, iie ad orilnnuiii iret,
et vespere, cum esset domi suae, ad eccle^^ias cura praisertim ante solisexortuin, propterea qiiod locus
viro pio Sfpphano se cnferehat : et precationibus ille dcserfus et periculosus esser. Qiiarum ipse con-
inciimbens.ChristiCorpiisetSangitinem percipiebaf: siliis non acqiiiescens, pra-flnita hura a Martyre ex-
atqiie ita domiim reverteiis, niliil aliud, nisi jara citalus, ad oraculiim so coiitulit.
dicla panis frustula et aqiiam, siimebat. Cumque 9 Miilieresverodiluculo piierum non invenientes
ab eoque
multuiii a feininis et a Stepbano moneretur, ut
et ira comraot;c, capillis eum iiide ahstraxeriinf . Mater defensui.
ederet, monitis enrum iiuluit acquie»cere. Oravit autein verberatum flliiiiii ad lectuli .•'pondam alliga-
autem mat>T magistrnm ipsius, nt hora prandii vit,nec idbum illi dedit. Verum nocte illa sanctus
piierum dimifteret : volebat enim illi persnadere, Dei Martyr Georgius gladio accinctus fominis ap-
ut exiguum saltem legiiminiim cibum suraeret, qiio- paruit, strictoque gladio irruit adver»ura ilkis mi-
niain propter inediam, et qiiia tardius ves''ebatur, nahuiidiis, et, abscindam, inquit, vobis capita,quia
nimiuin gracilis evadehat. Magister igilur. intelleeta puerum c;cditis, et ad rae ire prohihetis. Juranlihus
matris voluntate, dimisit eiim cum reliquis piieris. auteiu illis, sed id ampliiis nou efTectuKis, reniisit
Ipse vero, quasi canticum illud Davidis ex.iiidiret minas. afqne discessit. E somnoigitur excitafce sol-
Ps. 10, 3
In Dominn confido, qnare dicitis animas meie, Trans- verunt puerum, blandis eiim verbis orantes, ne sibi
migra in inontem sirut passer : cum e scholis di^ succenseref, quod vapulasset et ex ipso quiesie- :

cederet, in asperum niontem vicinum se conferebat, runt, ciijus fretus auxilio, sic .anfe luceni prodiret.
ubi sancti Martyris Georgii femplum erat. Quibus ille Prinium, inquit. cuni Stephano egre-
:

7 Perspicue vero ab ip.so Sancto, tamquam ab diebar : nunc aufera formosissiino ac veuu^tissimo
axit oraCorio
aliquo adolescente, eo ducebatur : et in oratoriiira juvene coniite egredior. Et ipsai .agnoveruut eum
6". Georgii,
ingressus, divinariim Scripturarum lectioni vacahat. esse Marfyrem Georgium, queiii iii quiete cons|)e-
Post meridlem autem ad scholas revertehalur. Et lerant. cujus pr;esidio munitiiin piierum aiuplius
adveniente vespera. domum petebat : matriqiie in- non prohibuerunt, dicentes Dei voluiilas fiat. Ha- ; F
teiToganti, cur liora prandii ad se non venissi-t, ipse bebat ef snrorem parvulam, nomine Blatlam, quaa
se excusans respcndebat, coactum esse in schulis magno ipsum amore complectebatur, et adjiivabat
manere, quoniam qua; oporfebat, non didicisset, et ad opus Dei. et cuin ipsoad oratorium sa;pe in-
qnia languenti stoinacho ifafuissef, nt nnlla cdendi terdiu ventitabat, studebatque lahorera ipsius su-
cupiditate feneretur. Itaque mnter rursus mngi- blevare.
struiii inonuit, ut filium cuiu ceteris pueris dimitte-
ret : vero respondit, se id semper fecisse, ex
ille C.APUT II.

quo primum ab ea fiii^^set monitus. Cum autem ac- Pia adolescen'ia : cunlempliis rerum cadiica-
cepisset eura ad sancti Martjris Georgii ecclesiara rum : miracula.
sese conferre, misit qiiosdam e servis suis, qiii eura
inde absfraherent. IIIi piierum ad matrem adduxe- On
"^uodara die, cum jara
niultura in lifteris profe-
frttsfra eb runt: quaecoinmiiiata est illiatqiieprifcepif.ut recta cisset, in saucti Martyris a llemelli teiiiplum, do- a
id increpfilus a ad se e schnlis rediret. At ipse pristinam consuefu- Visione ca:-
mui sua; propinquura, ingressus, in eo nocfein
matre. lesfirecrealur.
dinem servavit, a qua raater eum nec admonitioni- transegit, viditque se quodaiiiniodo apud Regera
bus, nec rainis, nec verberibus potiiit avocare, nec adstare, cura raagna interesset inilitum copia, et

inifam ab en abstinentiie rationem inferrumpere. raulier adesset purpura oriiata : audivit autein ip-

Cumautemdecimum a-fatis annumimpleret, quodara siim Rcgem ita se alloquentera Strenue pugna, :

morbi genere, quod regionem illam invaseral, ipse Theodore, ut perfectain in ccelesti militia mercedera
quoque correptus est, .ideo ut in vita' ili>.criraine accipias ego insuper in terra qiioque te corara ho-
:

versaretur. Tulerunt igitur eura in tempIuniS. Joan- minibus gloriosum etillustrem reddain. His auditis,
nis Baptistse, quod non longe aberat, et ad altaris somno snlutus est. et cura duodeciiii essetannorura,
introitum collocarunt. Supra autera, in ipso Crucis propter Chrisli Regis, quera viderat, adhortationem
receptaculo, erat imago Doraiui nostri Jesu Cliristi, incitatus, coepit ad pr,estantiora salutique coiijun-

ctiora
 1 ;

36 VITA S. THEODORI SICEOT/E.

A etiora contendere, seqiie in una doinus suas lellula dabitur vobis, id iUi concessit quodflagitabat. Cum
AllCTOnK coiitincre ab Epipliania usque ail R-imns olivariira. eiiini siirrexisset, et Salvatoris imagini siipplicaret,
GBOBGIO
Et (luabus Quadrapesimas hebdomadilius, prima dulcedinein melle suaviorera sensit in ore suo : et
DISCIP.
nirairum et media, neminem prorsus atioquebatur, Dei munus agnoscens, dulcediiiemque degustaiis, et
sed soli Deo vacabat ; abstinentia autem pristina Christo gr.itias .igens. d-inceps f.icile et coinmode
uteliatur. paucis diebus totura Psallerium memoria: conimen-
1 Csteruci cura veritatis hostis diabolus cerne- davit. Atque ita onines ecclesias frequentabat, p-al- Psalierlum.
a dlahfifo
mcitiorise
provocnlur ret cum spirilalia et pi-a.'clara conlr.i se arma pas- niis et hvmnis et canticis spiritiialibus caueiis et
/radit :
ad pia:ctpi- sidcre, ut eiiin pfinlereE, coi:itabat. Quudam igitur laudans roininum. Et ubicuinque Sanctorum ine-
Hum, Gernntii cuiidiscipuli ipsius personani induit. et moria celebrabatur, eo se prompte conferebat. Un-
die
super aspera'n quamdani rupein, qua? Tzidrama vo- de iiipervigilio sancti Martjris Eureli Jopnliin, ii

catur, eum adducdt : et cum iu locumexcelsuin con- quod nppidiim quindecim passuum miUibiis dista-
sceiidisset, Salvatoris illi tentationem objiciens : Si bat, liora ccemc profectus jejunus, cum et preca-
vis, iiqnit, optinie Theodore, virtutistuai specimen tionibiis inculiuisset, etdivina Christi mysteria per-
da?'e, deursum desili. At ille loci altitudinem in- cepisset, ciirsu circa mediam nocteni rediit. neces-
tuiiiis, rcspondit : Loci ine terret altitudo. At- sariaqiie comedit. Sic enim erat in cursu velox, ut,
qui, ili;ibo!us inquit. tu solus inter omnes pueros fact;» sponsione, trihus passuum millibus cum equis
me fortioi' jam eras, vincebasqiie me :nunc autem currendo certaret, et vinceret.
Iioc ego non metiio. sed mc deursuin projiciam. Ca- 14 Jain cuin ex Proverbiis didicisset, Ubi aiidie-
ve, respondit Tiieodorus, ne id faci;is, ne pr;L'ceps ris esse viram prudentem, vigila ad euin : Cura
labaris, et pereas. lllo autem confirmante, se id si- sancto enim sanctus eris, et cuin ele^to electiis eris
ne periculo facturuin : Si tii, inquit Tlieodorus, id maximo Dei servorura desiderio teuebatur. Et ubi
feceris, ego itein faciam. Sians igitur di:ibiilus su- audiciiat esse viruni jiistiim, eiim iiiviseb;it, ut in-
per petrain, desiliit : et rei-tiis ad Tlieodorum ida- stitufaiii ipsius vita; ratioiiem disceret, Et apiculffi
mavit : Ecce, inqiiiens, ego sallavi :si vales, et tu instar, virlutumejus flores lcgens, tiimquam viati-
B
idem eflii-e, ut videain, utrum li;ic item in re, quem- cum quoddani dnraum reportabat. Erat igitursan-
adinodura in ceteris, sis generosus. Puer aiitem ctusquidam Pater, noininc Glycerius, in loco, qui
a Gtycerio
saltijs inagnitudine lerriius, coiisideraliat l^ieron- Trapezas appellatur, decem passuum millibus di- monacho
tiuin nuin'|uain antea tain audacem fuisse. Pra;sto stante : ad quem Theoiiorus accessit, ut ab eo bene- fxcipitur '

interiin fuil Cbristi MartyrGeoi'gius,apprebens;ique diceretur, atque ut, quemadiiioJum Elisffiiis ab Elia
pueri maiiu, illiiic enin abduxit : Veiii, inquiens, benedictus, dnpliceiii spiritus gratiam accepit, sic
sequere me, et neaudias lentatorem illum, quiani- etipsepei" ejus benHdictionem majoribus virtiitibus
'iniiii liianiquaerit : neque enim Geroniius est, sed et gratiis dignus eflSceretur naiii Patris benedictio
iiosdi i;eneris inindcus. Atqiie sauctus Martyr in domum et filioruin labores confirmat. Hunc virsan-
o:at"rio suo pnrruin conslituit. ctus ciimaspexisset, et florentem iii ip^ovirtutem di-
12 In qiio illc diiiii moraretur, mater ejiisetavia vinitusagnosceret, hilarieum vultu suscepit, et sub-
lac 1, 4 quod:iin die n.ullis eum blanditiis cohortabantur, ut ridens lAiiias,iiiquit, fili, nioiiar-horum habitura ?
luc. 10, H doinuin siiam revertcrelnr. diccntes, se miillos pru;- Et vebemeiiter eum amo, niilii crede, paler. respon-
claros ainicos expi'ctare. Sed ea Ec cum
idttlrmtti/
piier Scripturaj dit, cupioque digiius illo fieri. ibi magna
"rnnlum
Tei'b;i nnn ignoriins, Amicitia liujus mundi iiiimica esset siccitas, egrcssi ainbo sub dio, cnnstiterunt
(oriii» is, ct est apiid Deuni, et. Qiii vult h.ijus muiidi ainicus ante conchain illic sitam prope templuni S. Jnaiinis
ifivititti essp,
;
inimicus Dei constituitur; non enim potest iBaptistiH. Et bcatus ad pueriim Flectamus, iuqnit, :

cuiii eo
qiiis.|uain Deo amicusesse. et MainmoiiiB; noluit geiiua, flli, et oreraus Doiniuum, ut pro clcinentia ornits ptuvlam
illisnbsequi, ut indediscederet : sed inundi divitias sua pliiviam in terram demittat ex qiio inlellige- : tnipe/rat
spprnens,easqiie abjicei'e cupiens, zonain sibi et iniis, ulrumsimiis in numerojustorum. Precantibus
torqnein atque armillas adiraens,eapi'ojecit in con- illis, cuntracluin est iiubiljus cceluin et cuni a
; pre-
Spectu ipsarum Scio, inquieiis, vos vereri, ne h;ec caiione surrexissent, magnain pluvice
:
copiam Dcus
aiiiiilam, etidcircome observatis : accipite ii'itiir, einisit in lerram. Qua Domini benignitate lictatus
ac discedite ego eiiira hinc iion recedaiii. Quibus sencx
:
est puero subridens
: et Postbac. inquit, :

illa; sumptis, cuni euiii flectere non possent, abie- quidjjuid [lopusceris Doininum, largietur tibi. Imple
C rnnt totus eniiii aiiiuio defixus er.it in Dumiuo, igitur id, qiiod cupis, et Dominiis Dcus
:
erit tecum,
cuju:. iniilator d ejiis \esligiuseqiieiis. parenies fu- ut cnrpiris letatesimul et virtiilibus crescas. Cum
gieliat; el ad Dciim accurrens, divitias etdomos re- igitur puer a sene benedictiunem accepisset, et eum
linqiiebat, iitceiitiipluni acciperet, et vitain a;ier- ^^1^^^--^^^, domiiin suam reversus est.
iiniii po.ssideret qucniadnioduin, qiii baic promisit.
:
15 Seil quartum decimum jara agens ietatis an-
Dnniinus ait, Qui viilt, iiii|uicns, venire posi. me, num. decrcvit unininoiloiniii sn;e rennntiarc, et in
abncgel semetipsuin, et tollat crucem suain, ct se- In ora/ono
luc. il, 25 oratnrio vivere. Qua quidem re cum mulieribus teiiui cibo
quatur ine. Reiteeiiira puerjustissimiis corpus suum constituta, se contulit in oratoriu.-n, et in eo vtc/itat :
coin-
ahiiegavit, et auiina; tamquam adversarium allli- moraliatur. Veruni mater ejus oeteraique mulicres.
gcns ac subigens, crucem in froiite gestabat : atque cuin bcalam institutie ab eo vita; rationein ignora-
„„».,, v.^ w«v,v,.,„^, ti .,,,rtiiiio>, ei
«' leiiqiu Apo- rent, a OICJ
'•"''''!".' rent. ille, nna>nvi«
qua ille qnamvis niw.p
pucr adhuc esset, nullo
iHliii/,
^l,]:"^!"^:^'' •'^^'"'^•''V''"""'*'^'
sloli. rcliclis onmibus rebus, seciiti suut Jesuin idn receilchat, ei paiies
puros, et varias vulucrura
sic etpuerhic, Si'i'iptiirarum testlmoniis fiilein ba carncs, tuin elixas. tura assas, uflerebaut. Quae ipse
bens, eas iinplere studcbat.
quidem oinnia suscipiebat, iie pium ipsarum ani-
13 Voieiis igitur Davidein incantlcis imitari, cuj mum videretur aspernari.et quiajejunium cjus erat
pit Psalteriuiii ediscere. Maguo autem cum labor iii abscondito; eis tamen non
vescebatur seJ illis ;

usqiie ad sextuindeciinum psalmum edidicit sed : discedentibus exibat ex oratorio, et omnia super
decimum septiuuim nullo niodo percipere poterat. petram collucabat, et rursum iiigrediebatur. Venie-
Quamobrem cuni iii oratnrio propinquo S. Cliristo- bantaiitem aves et atque etiain homines iter
fer.e,
phuri meditandocomiiioraretur, et iion jios-et edi-
facientes. et coiiicjlebant. Cibus vero pu3ri ex iis,
scere. huini prostralus, Dominum obsecrabat, ut
se quie in oratorio offercbantur, cnnstabat quod si :

ad psalnios facile memoriie coinraendandos idoneum nihil oderretur, panisilli solus erat satis.
redderet. Cleinens autem Deus, qui dixit, Petite et
16 Cum autem audisset locuin iiuemdam, inde
octo
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS, 37
octo passimra raillibusilist.iiifem, qui ilicitui' Area, meo, perciife illum. diren^ : Exi, exi, spiritus im- D
In hoa a sic a Diatia et tnnltis ilsemcnibiis, qiii illic habita- miinde. ab boc pnero. nomine Domini mei. Fecit, AfCTORR
iti
d.ii>'oni tms (.FORf.lO
bant, occiipari, ut nemo illuc, prfesertim in meri- uferateiloctiis. S. Theodorus et fnrbatus itemon DISCIP.:
infcslo Ulx-
sus. die, sine certo mortis periculo posset accedere ; ipse ciepit eum irridere, et lamqitaminsanumpraadicare;
Julii Aiigustique diebus, posteaquam Hor» tertiae et si quid ab illo andiebat, idora ille resonahat :

preces absolverat, ad eum locuiii celeriter cotiten- et hiiiiti spaiio tiihil ille respon lif. Tertio autem die
debat, et toto meriiiie illic morabatur, uhi Diaua? Thpodorns
idera piiero fecit Chrisfi piter tunc dT- ;

doinicilium esse dicMb.int. Sed cumaiiKilio Di^i nihil nion cnmtnofus, ccepif voriferari
ritrsiis Exeo, ;

adversi reperiret, ad oratorium redibat, ubi siib al- puer, exeo, nec amplius resisfo; da raihi horam.
tarisgrailu specura sibi delodit, Ea vero nocte, qiia Illo autem adaltare ascendente,
d:emon clamavit
Cliristi ortus celobratur, ciim ad eum Clerici qui- ad htinc moduin raagna vis Nazariei, lijec ad-
:

daiu et laici convenissent, cum illis ah or itorio ad versura nos excit:intisl ex quo enim interrara de-
flumen transeunduin de^cendit : ipse autein solus scendit. hominesin nosarraavif ecnnnc scotii filio :

in aquam ingressu*, tamd.u in ea stetit. quoad cnncessit ejiciendi nos pntcstatem. Heu mihi mise-
oniiiis Prophetica, etApostolica, et Evangelicalectio ro. a qiio puero expellor? neque etiimgratiam illi e
in aqua
geliita diu
cum toto sacrificiii fnii absolula. Pnst autetn vixpn- coelo demissam fer.-e possuin M igita uatnrffi no-traj

consisUf : terat pedes extrahere, sic erant cum luto glacieque ab hocmeretricis filio calamitis imminet ; tuubos
compacti : atque ita psalmos concinens, ad oralo- enitn e nostrogrege ex hnuiinibus extrudet. Doleo
riiim rediit : et cum dies advenisset, celebrit:itetn autem, qnod hic in me exercet imp:M'ium ncc au- :

specum descemlit, ibique ad Ramos

peregit, et in deo redire ad p;ifretn ineum di:ibolum, cutn a tali
usquePalinarum conqtiievif, Quamohrem omnes, puerulo sim expulsits ; nam si id mihi a sene aliquo
qui liiec conspicieb:int et videbant, sublatis in C(E- contigisset, haud ita magnum dedecus arbitrarer.
lum manibus, dtcebant ; Confitetiiurtibi pater, Do- Execranda dies, in quagenitus es, H.ec illodiceute,

mitie cffili ct teiTse, quia abscondisti lisec a s:ipien- suraens piter DeiTheodorns ex lucernre oleo, vexati
tibiis, et revelasti ea huic p;irvulo : quoniam sic fuit capiit unxit, et sigiio Crucis iidliibito, iticr.ipiiiteura,

phicitum ante te. dicpns:Exij;tm. spiritusimpuris-ime.etnoliainplius

17 Jain avia ejus Elpidiavebemen'ereiimcotnmi- niigari. Etvociferiins da>raou projecit; pueruui aiite
arctc jejtiuat
serabatur magis enim illutn, qiiam ambas filias
:
pedesejus, et cxivit a!i eo : jacehat aufein lainqitam
suas d ligcbat,Itaque veniens .-id ontorium.ei, dum mortuus, Ex quo turbatus puer, defunctiira illuin

qnietem sileiitium'iue servaret. cihiim rainistrabat, existiraabat : sed dixit ei pater illiits : Manum illi

fnictiis nimiriun, .aut olera, idque Sahbato. et die porrige, atquo j;icenteinexcifa, Quo facfo, statiin in

Dominica : nam reli'iuis diebus niliil oranino gusta- serediens puer ille, sur.-exit : itaque Dei gratit sa-
bat. Hi)sc autem Anastasiopolis Episcopus Theodo- nura reddidit pafri. Res autem vulgata fuit per to-
sius ciira audivisset, valde gaudebat, eumque apud tara illani regionera : quamohrera omnes Deum col-

otnnes laudaliat, dicens illuin Dei instinctu comino- lauiiabant,qiti intellectu ii dat pirvulis et gr.ifiam,
fum ea Quodatn autein die lione^talisinirai-
1'acere, 19 Christi igiturpraecursorem et Bapfistar.i Joan-
cusdi;ibnlus lecit, ut exfrigore in morhuin incide- nem in hoc ifem imitatits est, nianens in solifiiiliiie,

ret, et raoveri non posset verum eidorraienti san- ;

qito.idpopulo demonstraretur; etilla Apostoli Pauli
ctusChristi Martj-r Georgius adstitii, et dixit ei :
verha in se expressit, Sancti
otnnes per fidem vice-
Qiiiscausa fuif, filt, utin morbum iucideres? .^f ille, runf regna, operati siint justifiam, adepfi sunt re
Latitat
xger sanafur considerans imraundutn coram se stantem dserao- promissiones; ahjecti, voxafi, in snlitudiuihus et in bieiiifo in
a S. Geoifjio.
nern I.-te, inquit,
: impurus ac detestatidus me in civpriiis tprra\ His salutarihus Scriptitris iucutn- spelunca.

morbum cotijecit, Maiiyr vero vehementer da-mo- bens, non audiforearuui fantum, seil eflector exfitit,

niiu torqiiens, in fiigam convertit: et apprehensa adjuvante Chrisfo. qui boniim eligcntibus semper

Tlieodnri ni.inu, Surge, inquit, et convalesce : ne- favet Superiorem igitur tn. ntis parfem asceiidtt; et
que I iiini aniplius execraitdus isfe daeinon apparebit petrarn intuifus ad se fegendum idoneatn, sufT.diens

Statitn igitur ptier excitatus sur- sibi speluncam araplatn fecit obsttitctoqiie aditu,
iiieon ppctu tiio, :

santts, in ea lafitahat. Tunc autem acridit, ut railifes illac

rexit
iter facerent. Qiiare cum a propinqiiis puer, tuin in

ANNOTATA. oraforio, tnm alihi perquisitus, non inveniretur ;

suspicabantur, eum a militibus ;iblatum esse. cotn-

» S. Getnclliis Anryrajsnb Juliaiio in cruceraac-

moveruntque fiii^iipsni, ut milltes comprehendeudos
curaret. quo puerutn restiluerent. Verum ciim nec
tus, coliuir 10 Di'Ci'mb.
iiico,jiiitm. Esl sic quidera invptitus essel. a feris devorafutu fuisse
h S, Eiiretus Martyr/iiic/eiiK.s mibi.'i

Paniphyliffi in aiioijmplio Curlieieiisi jitdicarunl et liixit eutn diu niater cutn reliquis
EiiresusMartyt ;

Marltjrolmjii Hieroiiijmiaiii (id tUem 28 Maji. feminis et proplnquis, in ca

itli jain moiiiiitm. Duos
spelunca Christi puer Theodorus annos transegtt :

CAPUT III. et clericus quid;iin religiosiis Diaconus solus rem

Ener(ium('nii!<lil'fi-ittii,K- Vila ariin inspelim- noverat, qui et proprium illi vestimentnin a-pcntm

cii. Siicri Oriliim siisrejili. ileiltt. {nara antea lineis vesfibus indiiehatur) et
pauliilum cibi ex oleribus, et aqua; pusilhtni (sic

(^iil Deus clemeus, qiii sancfis suis Apostolis po- eiiiin ititer ipsos convenerat) snhniiuistrabat. Pro
Puenim a te.slatem dedit, nf diemones ejicerent et morhos cu- miserat aiitetn eiitn se nemiiii indicafuriiin.
di'ibnto olj-
rarent, dedit et iUi grati im adversus ilffiinones, ut 20 Cefprutn videns bottus Dpus, qui servorum
sessiim /la
getlat : eos ab Imtninibus espelleret et as;,'rofantibus tn»de- suorum ciiram gerif, lahores ipsius ut verum e.-se ;

reiur, Nam post siiticfam Paschie celehritatetn qiii- osfeuderef, qitod dixerat, non pijfest civitas abscun-

dam horao tiilit ad enin quodam die filium unicum, di snpra tnontem pnsita; ncque acceudunt lucernam,
a spiritn iinmuinlo vexafuin et fide ductits, orah.at ;
et pnmitit eam sub raodio. seil super candelubrum,
saiictiiin pueriim Tlieoiloruin, ut filiolum suuin cu- ut litceatomnihus qui in domo sunt; omnibus eiiin
raret, Verum ipse nesciebat, quid ei faceref sed :
patefecit. Cum eniin ptopinqme ipsius tnulieres aui-
exciisabat se, quod essef juvenis Pater aufem il- inadvertissent, |iiura Diaconum super montem fre

lius vexati lacrymans, dedit illi tiagellum, ef dixif : quentius ascendere; suspicafa; id quod erat, enm
IIoc accipe, Domine mi serve Dei, ef minans filio domi SUK jurejurando obtestafa» sitnt, ut quidquid
de
 : : :
: ::

38 VITA S. THEODORI SICEOT^.

(le piiero sriret. sibi signiflcaret. Ille vero tum jure- bile,perennis fons immortalitatis, vita sempiterna,
MTTORE jiiraniln cnactiis, tum a.spero pneri vilse instituto salus animarum nostrarum et sapienti:e largitor, dct
CKORf.IO
coiiimotus, et meluer.s ne moreretur, rem aperit; et etiam inihi peccatori Genrgio servo vestro tantuni
DISCIP.
lornm ulii morafcitur, imlicat. Tiinc laetiti.i plena; virium, et addicendnm facnllatis,ut onus susceptnin

acceilentes, prope murtuum, et ail

reperiuiit illiim perferre valeam : et vobis enra araantibns sic ani-

indfque sancti Gcorgii oratnrium (leducunt. Qui aere con- mos ad andiendnm inflamm»t, ut priMlaram et ad-
educUur specto, sine voce din mansit. Capiit autem ejiis snr- mirabilem sancti. magiiiqne patris nostri Tliendori
ptne mortuus: vitam, ad finem nsqiie libenter audiatis jam enim
dibus foetebat. et pediculis abnndabat, et ossa iljiiis :

erant nuda, et coma vincta, nec ad eum quisqiiam aggrediar ea, qua; pertinent ad ejus adolescenliam,
pr.^B vermibusqne scatenlibus poterat appro-
foetore preralionihusvestris ronfisus apud Dominura Deum,
pinqiiare : tamquarn mortui
et aspeclus ejus erat : qui dux ejns adjutoriiue fiiit.

qiainnbrem novus quidam Job esse, propter ejus-

modi calamitatem, piil.ab.itur. Plor.ibat mater ejus, CAPUT IV.
etavia. et reliqme inulieres :etcum esset pauli^per Iter [ficrosohjmitnnn.m: habitns manaslicus
recreatus, volebanl ut (I(imum suam descenderet, et rigor poeniteiitix. Familix slatus-
coi"pus citrarel : quibus ipse noluit assentiri.
21 Ciim auteni haec religiosissiinus Anastasinpo- l^inctissimus igitur Dei servus Theodorus, duode- Stfltuit pO'
initiaftir triam re-
Sfini^ lis Episcopiis Tliendosius accepisset, stalim ad enm viginli annorum ruin esset, ita Silvatore nostro Deo tinquere.
Ordinibitx .*
in oratnrinm .accessit, et conspeclo capitis ejus ul- volente, ad Presbyferii gradnm provectus, divins
cere, cnnlremuit: etcum illuin salutasset, Lectorem philosophiae vacahat iit se viro priidenti similem
:

deidaravit. Mrigno autom labnre snrdes ejus ablue- dedararet, et ex laudabili ronsilio Dnmini. relicfa
runt; et panuis lineis ulceraejus abstergentes, capi- palria domo, snper arena ex;pdiScata, et qua» in illa rt Clirlstl
tiscomain totondernnt. Postridie vero Siibdiaconum, er.ant terrenis rehus, derrevit in eam nullo amplius vcstitjia

Diacnnnm, et PreshytGrum instiluit Erce, inquiens, imitarl

: raodo reverti ; seque totuni Domino in cordis veri-
Dei mnnere omnes Cleri ordines conseculus es, ut tate ef fideiplenitudineconsecravit
K
; fnndavitquesibi
anno 18 divina possis mj^steria peragere, ad eornm qiii acce- domura super firmam petram, sive animn, sive
Presliylcr
dnnt irdificationem. Dominus Deur, beuii^niis mune- etiam sensn velis intelligere. Erat enitn locus arduus
rretilus tih
£insci'iJO rum suorum el-irgitor, dignura te faciat, qui et et venerandus, in quo sancti et gloriosi Marlyris
dirinilvs gregem ipsius recte guhernes et regas : hsec enira Genrgii oratnrium construxif , uf facile alienoruni
ad id molo qinlnor graiiarum mnnera adeptiis, hahitum ventorum
et prncelhrnm, instar aquarum
et fulur.irum
efiam monasticnm nccepturus, hiijus tantum unins insurgentium, impetus, tum fide in Christum con-
pxpers videris esse, quod libi Dominus post virtu- firmata, tum ip^ius sancti Martyris aiixilio fultus,
tum tnarum argnmentnm elargietur. Cresce igitur evit.aret atque prnpelleret. In nmnihiis divinis Scri-
fide atque virlulihns et ora pro me. E( cuni et bene- pturis, vilam nnbis :i'ternam prnpinaiilihus, versa-
dixi-iset Pt eiim saliitasset, rediit iu ('i:"italem suara. balur: et sanctum Evangelinm sempcr animo vol-
Tunc servus Tliendonis diiodeviginti annos
riiristi vens, valdemovehalur, pr.Tsertim dnm cnnsiderabat,
impleverat: qnapropter multi Episcopum incusabant, qunmndo Dominus et Salv.ator noster Jesus Christus
quod eum ante legitimam ajtatem ,ad Preshyterii quomodo mdnisset hnminera,
e coelis descendisset.
dignitatem provixisset. Sed religiosissimus E|iisco- quomodo cnm Iiominibns versatus esset sihique ,

pus Tlieodosius rrspondebat, se non ignorare, Ca- Hierusalern elegisset, in (]iia cruciatiium ferret arer'-
nones non permittere, ut quisquam anle legitiinum bitatera,ageretur in criicera, sepelirelur et resur-
letatis tempiis, et sine testimonio Preshyter insti- geret. Ha?c ille adrairans, et terra suhlimiora snspi-
tualiir, ciim Apostohis sir ad Timolbeum scrihat ciens, incensns est ciipidifate visendi ef adorandi
Non neophytum, ne superbia elatns, in judicium loca illa sanctissiraa, uhi Chrisfi pedes stetissent
i Tim. 3, 8
incidat et laqiieos diabnli, Sed quemadmodum ipse cum et Zacharias Propheta gentem et tribum om- Zacli. 14, n
Paiilus Tiraotheum a^late juvenem, Episrnpum cnn- nem execretur, qn» non adeat el adoret ea.
slituit; et ego (aiebat) in nomine Domini hunc, 21 Cum igitnr ad eum venisset mater ejirs, cum
propter ejus probilatem, Presbylornm instilui: si- Terram-
soror-e ef anrharnm parente, communicato cuni illis
saitetam
gnificavit enim raihi Dens, eum esse dignum hnc ronsilio, et invento ex providentia Dei itineris duce, adit ;
munere. Et profecto hic juvenis est a Deo. Qnare iter snscepit et pr» aiiimi desiderio lahorem itine-
:

ne tenei-am ejus a;talera, sed anirai nnhihtalem risnnn sentiebat. Pervenit tandeni ad optatam san-
atlendite Quemailmodum et de Davide Samueli
:
cfornm locorura civitateni Hierusalem, et Crucem
dictum est non enini sapientes sunt, a>tate pro-
:
salntiforam, sancfamque Resurrectionem, et.almum
Job. 32,
vecti, nec senes judicium norunt, ut Eliud in Job Pr',05epe, atqne gloriosam Ascensionom, et reliqua
derlarat; sed Dei spiritus est in mortalihus, et Om-
omnia salntars mortis et conver'satinnis raagni
Dei
nipolentis spirilus adolesrenteseruditatque adjuvat,
etS.rlvatnrisnostriJesuChrisfimorurmpntaadoravit;
et piam ac rectam vivendi ratinnem prfficipit. His invisitque cun':ta monasfer-ia, et onines passim
in
verbis Episcopi omnes assenserunt. Novus autem cellis inrlusos Patres, ens qnoque,
qui interiorem
Chri.sli miles Thendorus prcficiebat sapientia et pru-
solifudinera incolebant et ab illrs benedictio.aem
:

dentia spiritnali, et gratia Dei erat cum illn. accipiens, praestaritiorem vila; r,ationem et inslituta
Kiide Itacte- 22 Ha!c piieriliai Tlieodori institiita ego, indi- pprdiscebat. Sed cum ad J(U'(lanem, in qiio Salvator
nus serljita gnns illius servus et discipiilus Georgius'', ab eis etDnus nosler
auelor aece baptizatiis est, descendisset; ingres-
arrepi, qui a-quales ipsius ac
jieritf cnndisripuli cum eo siis est in propinquirni Dorain:E nnstrie Dei genitri-
vixerant et oculis suis ea perspexerant. Plurima
ris templum, quod u Chuzoba vocatur cumqire ibr :
etiam ab ipso pio et sanrto viro audivi, cum ea ipse
pr-ec.atns esset, et
Archimandritam, et qui cum illo
de se modeste narraret, ut nos ad aimiilatiouem
erant P.atres con-alutassel, hahifum ab
incenderet. Post obitum autem eis monasti-
illiiis ea conscripsi,
cum atqiie Evangelirum flagitavit. Arcliimaridrita
utpueri et adolescrntes Angelirain ejus vitara et
&h vei-o, cum sciret divinilus quis habitii mo-
esset, nulla infer-
omni crimino remolam imilarentnr. et digni evade- nastico
jecta mor-a, habitum illi concessit, etsimul
renl repno rojlorum, per gratiara Christi Dei cum re- induitur :
nostri, liquis Patrihiis Deum obsecr-avit, ut
cum quo Patri gloria simnl cum sanclo Spiritu in coi'ain ipso et
corum hominibus proharetur.
secula seculorum, Amen. Dominus Jesus
Christiis 23 Explefa celehritatis ejus la.titia, oranibusque
verusDeus noster, qui est justitia; sol, lumen ineffa- redux in
consalutatis et accepta ab illis benedictione, e mo- patriam
nasterio
 ; :

VIGESIMA SECUNDA APRILIS. 39

nasterio in Galatiam ad patriam auam reversus est, ta, est sanctitati ejus accommodata. Verum cum D
repetiitque S. (leorgii Martyri.s oralorium ubi ma- ACCTOrtE
: e;im vellet ^tatim ad locuui suum transferri, roga-
gna cuui la'lilia iiaiiitabat. Mosaica' ploria; graiia runt hiimines iUius Ioi'i, ut caiM ini<: tautisper es^e
(ii-onGio
DISCIP.
splendens jejunando, et humi cubando, vigilau-
; et permitteret, donec alleram ligneam illi siniilem fa-
doque et psallemlo se magis in dies adififabat nia- ; ciendam curai'ent, in qua hieme insequente quie^ce-
joraquea Deo munera, tum in da:inc;nibus ejicienuis, ret, iit illius forma; cxeiiiplum haberenl, et postea
tura in morbis curandis, accipiebat. Mater autem ipsara ferream cellulam ipsi traderent. Annuit illis

matre de- ejus cumea qn;c carnis, non autem Domini sunt. S. Theiidorus. I>emura assumentes eam, cum sup-
nm nupla. saperet; nec anioris ardorem. quo nialres accendi plicationibus perdiixerunt in locum sanctum ipsius
solent, erga filium suum sanctissinium retineret; eo et in magna
salutiferaj Passionis hebdomada, cum
relicto, e,t ea lii-norum parte, quffi sibi conveniebat, in ea ipsum collocassent, in loca sna reversi sunt.
a.ssnmpta ;
viro cuidam, ncmiine Davidi, in Anojra- Ciim igitur alteram ligneam cellulam confecisseut,
norum metropoli i laro nupsit. At .soror ejus Despe •
insequenti hieme ad eiim cum supplicationibus acce-
nia, el mater ipsiiis Elpidia, et sancti soror Blatta ipsam illuc tuleruut. Ingressus igitur in cel-
deiites,
ab eo sejunpi se iion suiit passse : sed sanctam ejus lulam ligneam, in templo S. .Toannis IJaptistai ati-
vitam contemplantes. omnique se modestia et casii- stinjntiam suam observavit a Nalali die Cliristi
tate, eleemc.synisque et precationibus expurgantes, usque ad Ranios palinai'um. Ijnde egressum eum,
eum pro viribus studebant imilari. Ac Despenia ac ferrea cellula inclusiim antc illam celebritatem,
quidsm moricns, eum haredem instituif, et ab ipso in locum ejus reduxerunt : et accepta ab ipso bene-
sepiilta est templo sancli Martyris Gcmelli. Dlat-
iii dictione, ad loca propria leversi suut.
sororem m
monaslerio tam autem sororem suam Virgiiiem, cuni duodeci- 28 Stabat autem ejusmodi cellula sine tecto, su- induit se
coUocat ; mum ageret tetatis annum, duxit ipse saiictissimus pra spehincam ipsius, sub dio et jussit, ut bini ; frrrcis cal-
cpis. manicis,
in Ancyranorum Metropolim, et in gravium Virgi- ex ferro sibi fierent ad pedum niensuram calcei, bi-
zona, torica :
num moujsterio, tiuod Peti'in appellatur, collocavit n;eque manic;e pro manuiim niensura, et crux decein
B ubi monasticum liabitum sumens, Deo coiisecrataest, et octo palmarum, et zmia circa hiiubos suos. Pr;e-
vixitque sam-tissime. Theodorus aiitem ad pniprium terea cum gravissiniain tunicam habere cuperet,
locum reversus, cum tiiennio post beatain hanc so- provideutia Dei qiiidam triplicem loricam attulit,

rorera in ccelesiem thalamuui ad spunsum suum decem et octo librarum : hanc ipse sanctissimus
Christum. cui ipse e;ini dicarat, bonis operibus ple- accipieus, gratias egit Deo, qui tam celeriter cum
nam migrasse accepisset,Deo gralias egit. flde petentiiim desiderio satisfacit. Veruni cum se-
2G Beata vero avia ejiis Elpidia veliementer euni ilisum metueret, propterea quod corpiis ejus nimis

Elpidiam diligebat, et compatieb;itur ei, et sa;pe ;id eum pro- cresceret ; ut cupiditalibus resistoret , vinculum
aviam ficiscens, et vita; ipsius institula certaminaque con- quoddam perpetuum sibi memoria; causareperit, et
siderans, collaudabat Deum, qui ex meretriciisspi- bina vincula pedibus suis circumposuit; decrevitque
nis ramuni, rosas et fructus ejusmodi proferentera, illanuroquam abjiceie, sed ad tuuuilum usque reti-
eduxisset, et ex inutilibus lapidibus ,A.ljraha; filium nere. Cum aulem advenisset dies, in qua Dominus
suscitasset : sublatisque in cteluTn manibus, Deum nosler Jesus Cliristus ex sanctissima Dei genitrice
obsecrab;it, ut mentem ejusab ommbiis pertiirbatio- Maria nasci diErn;itus est, vestimento solito loricam
nibus et cupiditatibus remotissimani, in studio pie- imposuit, et zona ferrea se cinxit, et super collum
tatis et flde ad flnein usque firmain et stabilem, con- suum crucem accepit, et mamcas induit, deiude in

servaret. Ilelictoque quo vivebat. et

bospitio, in ligneam cellulam ingressus , abstinentiam usi|ue
coUeclis bonis suis omnibus, ut majore laelitia frue- ad teinpus Palmarum celebiitatis servabat. Egres-
retur, semper cum ipso vers;m volebat, eique nii- sus deinde, se in ferrea includebat, affligeus Curpus
nistrare. Quod ipse non permisit, sed monuit, ut in suum, inservitutem redigens, tum ;uigustia loci,
et
sibi mint-
strare iton sancti m;irtyris Christopbori inonasterio maneret: tuni eliam jejunio et ferreis oneribus, atque ita con-
sinit ; ad eainque imelhis ab immundis spiritibus vexatas fundens di<aboUim, et varios illiusinipetus frangens.
mittebat, ut earuin curam haberet et institueret, et A Christi autem ortu usque ad Ramos palmarum.
si post curationem inacere vellent, eas in sanctis nec pane, nec leguniinibus omniiio vescebatur; sed
institutis exerceret. Ipse vero homiiiem quemdam pomis tantum et olcribus, idque Sabb.ito solum et
raercenarium, ex oppido propinquo, noinine Marl- die Dominica. Haiic in psalmis canendis regulam ob-

nura, qui sibi ministraret, accepit. Providentia au- servabat, ut paulisper cessaret, deiude eosdem re-
accipl/ tem Dei, qui dixit; Ne tiraeas, postbac eris homines peteret.
socios ditos ,

capiens, faciam enim te piscatorem bominum ; fac- 29 Porro labor ejus per hiemem erat incredibilis.
tum est, ut quidam pio Dei incensus sludio, ex op- Cuin enim nives terram operirent et venti regnareiit, prrffrt
pido P;uiinorum ad eum accederet, supplicaus ut se ventorum impetu nive coniegebatur, et aqua per (icerrimttm

in contubernium suum reciperet. Quamobrem gau- colluin ejus inlra tunicam penotrans, ad pedes us- frifjus,

dio plenus.quodse Deus solum non relinqueret.eum que descendebat, et calcei replebaiitur ac vesti-

recepit et monastico illuni habitu iiiduit, atque ita raeuta : cumque gbacie rigerent, non paruni illi dolo-

studiosuni reddidit, ut quemdam a d;emcne vexatum ris aflerebant pcdes enim ejus cnngelabant. Naai
:

is liberaverit. Mulier item ex oppidulo Couchate ad eain sibi legem praescripserat, ut a galli cantu ad

eum se contulit, quie uteri morbo laborabat et :

vesperam usque, pedes non moveret e gradu in quo
precibus ejus liberata, cum in vicum Enistratum ad stabat, neque ullo modote ad aliquam cellute par-
filium suum Philumenuni adolescentem, qui tunc teni inclinaret. Quamobrem cum duobus annis prio-
eum ribus magna vis frigoris fuisset, arboresque et dolia
litterarum studiis incumbebat, venisset, illinc
abdu.iit, et saiicto obtulit Theodoro, ut eum secum coiiglaciarent, ita pedes ejus rigebant, ut eos ex-

in eisdera vita; institutis erudiret. traliere non posset. Quare niinister ejusaqua tepida

Desttitt Itic ttoitntiUa iii Giarco cxcvtptaii. pedes ejus perfundcbat, atque ita paulatim e glacie
27 Erat autein in loco illo probatissimus quidam extraclos, e gradu pncfinito dimo\ebat. Cum autem
curat tihi
caveam laber a;rarius, cui S. Theodorus commisit, ut sibi anno quodam, Pascb;o celebritas iii Aprilis c mensis
ferream cellulam h angustissimam f;iceret, ut in eam ingres- fiiiem incideret, et Quadragesimae diebus sol esset
et ardorein
flen,
sus et stans jejunii dies transigeret: incola; autera vehementior, accidit, ut tura abstinentia tum solis sotis.
b
illius loci, fide impulsi, arma rustica ad opus illud ardore. tamquaiu exanimis in cellula concideret
conficiendum coutulerunt : atque cellula illa perfec- quo aniraadverso, pius Philumenus sacco cellulani

contexit,
 ; ; ,

40 VITA S. THEODORI SICEOTyE

A contexit, ut umbram pararet. Verum cum Dei miles tenereturinclusus ; et cum saucti tui.-icam iudui.^- D
AlUTOnE se collegisset, viJerelqiie umbraiii, rera a-gre tulit, set, muudatus est.
GEOHGIO
prohibuitiiue, ne quidamplius ejusmodi fieret. 32 Beataautem ejus avia Elpidia cum omni lastitia
DISCIP.
et tranquillitate optimis ipsius vilas institutis et mi-
ANNOTATA. raculis gaudebat, et puellas diligenter guberiiabat,
quae vel liberatae eraiit, vel vexabautur : janique Qvinm post
a Alilii Clioziba : ili'. qua Laiira (Laiira niim [iiit pulcherrimuiu mouasteriuin aedificarat, cum ad op- jiionaslerium
construcfum.
non cauoliium) jtlftiiiis aiji poterit 3 Oct. qiuiiiilo culitar tiUum vita; linem pervenit; quem i|isapraBviderat ex
i/Hun imtitntor S. Jouniics Epi^-copua Ciimricii^is, ilciii- viso quodam, quoil S, Theodoro narravit Videbain, :

qap in Siipi>'cmcnto Jannorii, quoiido ttanda erit aoi- inquiens, fili nii dulcissime et lumen oculorum meo-
pli.i.sima I ila S. Gcorgii ClwziOttx, ciijiis vix tcniicm rum, adolesientem valde liirmosum, splendidis ve-
notitinm hncienusdcditnus cx Menais. stiinentis ornatum, aureu liilgenlem coma, et illi si-
cf S. Georgii
b In Grxco forsom est /j.ottiiCy, cavca, de qiia vocc mileni, quein pro S. Geurgio in ejus bistoria pictum
uisitafionem
pleniiis cgiiniis dic 13 Mariii, hqiicnlcs dc S. Urpa- cerniinus. Hic cum ad ine appropinquasset, vilie morfuam, se-
siano Miirtijre Nicumcdix in Billiijnia, cavex feireie tu» rationein et psallendi regulain cupiebat intelli - petiC :

inchiio : qiix tamen istic y,5.wo&; scribitor, alilii xXoycoc, gere ; quam ego illi cum exposuissem, dixit niilii :

uiidc /.hj\iorjij.ayiiv in cavea decerlai-e, ct niptxAo"Jot'i;£{y Cum psallitis. hiec dicite : Eeuedicite Dominuin mon-
lineis ciinccllotini diictis cassarc scriptiiram uliquoin. tes et colles. Deinde subjecit : Magnam profecto
c Tofo sc.rto scrulo usqiie nd Iniperium Moiiritii giMtiam, mulier, consecuta es, quse nepotera tuum
anno 583 [onte qiiod^ ternpus rcs dcbiiil contigissc) nnm- tali iu ordine conspexisli Posthac vives sine soli-
quam I'asclia fiiil celcbrotum 25 Aprilis, nisi aiino citudine, cura recta ejus vivendi ratione satiata sis.
577 Anniis qiioqne 550, quando juniori Tlieodoro Milii auteiu, ut ejus adjutori, multum debes : imo
acciilisse lioc potiiit, liobiiit Pasclia dic 24 Apritis. vero gratia oinnis debetur comiuuni Domino et pro-
creatori Deo, qui digiium eum fecit, ut esi-et in nu-
C.\I'UT V.
mero Sanctoruin servorum ipsius. Jam igitur quiesce
B Miracula in hominilms cl hesliis prxsfila. nain adhuc laborasti. Ha;c illa ciim narra.-.set, in
Mors matris el uvi,vpcricula morlis el mor- morlium iucidit, et in pace requievit honorificeqiie
bus divinitus submota. ab ipso sppulta est. Jam de matris sua» Mariae oliitu,

eum ad quidam ex .^ncjrannrum civitale, nun-

euin
oraf pro
JLfeus autpm, qui eos a quibus lionoratur honorat, tiiim attiilisset, ac diceret, ut ad dotem repelendam atie de-
liac ali ipso non ambitione geri, sed animo simplicis- iiiilteret, quoniam siiie filiis defiiiicta esset, ipse fiiiicta :
occedunf ur
simo DiMquesluiIiosis^inio.multi^rationibusoninibus iiullomodo assentiens illi respondit Falleris : : :
sa et hij)iis^
indicavit : nam et aninialia fi-ra mansuete cum ipso nam matermeadefunctanon e.st. Ciimque is propriis
versabantur. et mulla ab oo in bnminesfiebant mira- se illam ocuiis mortuam atfirmaret cunspexisse
cula. Kx quo enini lu ferrea cellula se iucluserat, rursuin respoiulit Falleris. ut dixi nain maler mea
: :

terribilis ursa per Iriennium ad eum accedebat con- nec mortuaest, nec morietur, sed mihi siiperest, ac
tinue, acceptaque de manu nemi-
ejus benedictione, \ivit, et minet in secula. Preces tamen pro illa
nem la'dens discedebat. Lupus item ad ostium efludit ad Dominum, iinius hebdomada; spatio jeju-
caverna;, in qiia Sanctus erat inclusus, cum acces- nans, ut veniam ei Dominus concederet peccato-
si.sset, illic expectabat. Quamobrem egressus mi- rum.
nister ejus Marinus, visa repente feia, pertimuit 33 Accessit ad eum in speluncam involutum et
fiiqitinum
et intro rediens, rem S:incto signitii avit. At ille cura quiescentem qutidara die sanctissiniBe Ecclesiag a cum furto
gravitate subridens : Ne verearis, inquit, boma ti- Ileliupolis procuratorTheodorus, coguomenlo Tzu- servum
mide : neqiie enim venit, ut injuriam f;iceret. sed theus, et permiiiistrum iiuntiavit ei ciim lacrymis :

ut ipsi cibu.v subministraretur. Da igitur ei aliquid, Miserere, ini|uiens, mei, serve Dei, qui in inagna
fratei', ut non solum in bomines, verun etiam in versor calamitate misi eiiim ministrum meum ad
:

feras Dei mandatum illud, Omni poscenti te tribue, ecclesiieproveutus exigendos, iilevero, proventibus
expleatur. Accepit igitur minisler panis frustum et exactis, fugam arripuit at ego huc illuc cursitans, :

poma, ex quibus solebat Sanctus cum benedictione et ubique conquirens, eum reperire non potiii. Sup-
Q aliquid accedentibus impertiri, poma
exiitque, et plico igitur sanctitali tu<e, ut Deum obsecres pro
tantum objecit ferae, eam propellens. Quse cum ob- me, quopossim illum invenire. Oiiincs euim 1'iiculta-
jecta comedis-set, rursiim stabat, et non discedtbat, tes meae non sunt satis ad id. quod ille abstulit,
tamquamaliquid aliud expeclaret. Tunc ei etiam pa- ecclesiae persolvenduin. Sanctissimus Theodorus
nisfrustum objecit quoarrepto, lupus stiitim disces- huic respondit ad hunc modum Si promittis,
; : te
sit: ingressus autem minister.Sancto rem narravit. illum sine verberibus dimissurum, et nihil ei am-
31 Rursus cum in cellula ferrea esset inclusus, plius, quam quod ablaturum
eripuit, ; Deus conso-
te
accessit ad eum quidam lepram habens in toto cor- labitur, et tradet eum tibi : sin id reciisas, non in-
viundat
pore, ac obsecrans, ut pro se prcc:iretur ipse au- venies eum.
leprosQS
:
Ille jiirejurando se id f;icturum promi-
duos ; tem precibus adhibilis, jussitut exueretur; et ac- sit, etex bonis suis aliquid etiam largiturum, modo
cepta aqua. precalus est ad hunc niodum Di.mine proventus ecclesiaj restitueret
;
alioquin sibi vel :

Jesu Christe Deus nosler, qui per Elisajum Prophe- filios esse nudos relinquendos, ut ecclesisB satisface-
tam mundasli Naaman Syruni a lepra, quique, cura ret. Tunc oravit Duminum sanclissimus Theodorus,
ad nos b nigi.itate tua descendis.-es factus homo, ut minisler ille fugitivus, quocunique in bico esset
anlequam mortem subires, verbo leprosum curasti ita retineretur, ut inde non posset discedere : deinde
adspice :.quam banc, et benedicens ei concede, ut supplici respondit : Vade domum tuara, ibique inane
VEleat ad emundationem prai^entis servitui, utsanus sine ulla solicitudine : confido enira Deura, si id precilnis sistit:
recedat ad f.lcriam et laiidem saiicti uominis tui. quod piorai.sis'i perfeceris, celeriter eum tibi reddi-
Peractis precibus et extensa nianu, etsignans eum turum. Laitus ille discessit, tamquamex Sancti ver-
figura Crucis, aquam illam in caput ejus efludit : et bis inagnum pignus accepisset fugitivus autem pre- :

statim ab eo lepra discessit, et tolum ipsius c.orpus cibus ejus prope oppidum Nicaensium coerceb.itur,
raundatum est et abiit laudans Deiim. Eodem nec inde se puterat extricare
:

: cumque putaret se
morlio cum esset oppressus Presbyter quidam pias- magnum itineris spatium confecisse, niliil omniuo
clarus, uomine Colluras, accessitadeum, ciimailhuc promoverat. Itaque cum ibi essent homines quidam,

qui
 ;

VIGESIMA SECUNDA APRILIS. 41

qui et illiim noverant et proeuratoi-em, etqiiid es- ipsos a.lureljat et persequebatur. Qiiare cum iilem I)
set ab eo lartum acceperant, v.derentqi.eeum frustra
sspius Irustra. irao vero cum detrimento suo ten- AL'CTOnE
se labore itiuens defatigare et cum ex eo qiiaereie-
; tassent; ad eum. a quo niisvi fuerunt, confusi re- r.i:ORGio
Discip,
tur, qu.ire, aut quo ]U'oflciscerelur, inepte respon- verierunt. Cumqiie illos interroparet. ciir re infecta
dere comprebendeiunt eum, et rem profuratori
; rediissent, acriterquo objurgaret Nulla,
fritiira fiibi
; inquiens.
et per rfar-
detuleruiit. Qiii cum cito sublatum aiirum recepi«set est vestra vis : cum enim ad ipsum dormientem ac- munei
rediit ad S. Tiieodi-rum Deo gratia acrens. cedere, et injuriam inferre nequeatis , qiiomodo
34 Vir ;iutem quidiun ad eum duxit uxorem in vigilantem superabitis >. Et nos respondebant illi,
ttjrrnonrm
diebus 1'entecostes, a d.emone vexatain qui cum a niulto magis quatn tu, proliati
ad tempus ; invictiqiie cupimus,
cohibtt. S;inrto increparetur clamavit magna vis Ne in iis ad qua' nos
, : ! niitlis exequeiidis, reperiri : verum
milii irascaris, ferrivore serve Dei altissiini, neve cnm eum
ad accedimiis, magna ex nre ejus egredi-
me in ignein ultionis niittas : neqiie enim sgo sum tur fi;uiinia igiiis; non hiijiis qni sensu percipitur,
causa, sed invitus in banc ingressus sum ; niisiteiiim queni nos coiilemnimus; sed divini, in eo habitantis,
me TheiulorMs, cognomento Carappus, ex oppido a quo comburimur ; et idcirco, re iiifecta, discedi-
M:izameffi. Ecce, inquit Christi servus, prajcipio tibi nius. In cibo item et pottrejus vim nostram mispui-
in noiiiineJesu Christi filii Dei, ne illam inipedias, mus : sed eam ipse, utetis benedictione, inutilera
quo minns negotia geratsua, douec rursum liiicre- reddit.
vertalur. Dajmone igiturquiescente, maritodixit, ut 37 Cum igitur se Tlieudorus toties
victnm d"Ie- et per eenena
cum uxore discederet, fructusqne agrorum collige- magis imlies ai;cenderetur, letale ve-
ret, et invidia tmidiaiuni.
ret, ac deinde reverteretur. Ita feceruiit disceilen- : nenum. magno paratum artifici i, in piscetn conjecit.
tes enim, friictus suos collegerunt, et ad moii:iste- el per alios qiio-dain ad Sanctuin misit. Ex quu cum
(leiiide ex- riiiin reversi sunt. Verum cum iii templnm ingre- Dei griitia, adliibita bercdiciinne, nihil accepisset
peUit : derentur, ut Sanctissimi vultum a-picerent; cirpit Theodurus
delrinienti ; ille cunliisus, quud tani mor-
mulicr acerbe a diemone vexari i|U;imobreni mai'i- : tiferu venetio nihil egisset. coiisideraiisque qiiani im-
tus ejus juiabat, ipsain usque ad boram a Saiicto becilla esset potentia diabuli
et quaiu niagna Dei ,

prwfiiiitam, nun fuisse vexatara. Verum cum illic virlusatque admirabilis, qu« et dajmotium et ve-
un;i essent hebdoniada couimorati, non ferens d.e- neiii \\\\\ infregisset, et locustas interemisset : ex
mon servi Dei increpationem, muliereiu, ad pedes dlabolica resipuit ebrielate, et ad virtim sanctum
ejus projiciens, discessit : et niulier liberata est, supplex accessit, et ad iiedes ejus prostratus lacry-
domumque laeta cutn marito rediit. nians obtestahatur, ut sibi Dei misericordiam impe-
35 In loco Mazania;, qni est ad Siberim superio- traret. Vir autem sanctissiniiis tanti luctiis et sup-
impfiral rem, siib cliinate Miiozeniai, ingrueb;it niensc Juiiii plicatiunis cansam requirebat.
Ciii ciira Theodorus
ideotpte poE-
morfcm lo- tanta locustarum multitudo, ut iiebula; instar totam suas in eum
(bcmutium responsa, artifi-
insidias, et nttentem.
aisloruM :
regioneni operiret, frugesque et fructus omnes de- ciumque diabolicum quod iit multarum anitnaruiu
voraret. Q'am quidem cabunitatem mcob-e conspi- perniciem exercuerat, exposuisset oraretque ut se a
cienles, audientesque miracula, quje S. Tbeodorus tali iieqtiitia liberaret. et satictissitnuni sihi bapti-
effecerat; supplices ad eum accesserunt, et ad pedes smum imperlirel ; respondit S.Theodorus : Si vis a
ejus proslrati, rogarunt ut veniret, et precibus siiis Deo veniam impetrare primiiiii omnia peccata tua
tantam a se calamitatem expelleret. 1'rofectus cum confitere, et si quos habes Iibros maleficos in me-
illis, pervenit ad Catholicam ipsorum ecclesiam S. dium prufer ; et qiioscumque homines, aut domos,
Eveuici, in eaque de more mansit postridie vero : aut animalia maleficiis tuis obstrinxisti, dissolve,
suppliceni populum in agrus dimisit, prwcepitque, nec aniplius ea iti quemqnam exerce; sed pu;niten-
ut quodam in loco consisteret, et Dei niisericordiam tiam age et ego Deutn, qui vuit otnnes homines
;

imploraret. Ipse vero tres accipiens locustns in manu salvos fieri et ad cognitionem veritatis venire, pre-
sua, pro populo Dominum obsecrabat : atque interim cabor, ut ea tibi, quaj hactenus admisisti, condonet.
tres ill;e locusta; in ejus manu mortuai sunt : et Hicc ille otnnia cura se perfecturum jurejurando
instruU et
gratias agens Deo, dixit ad popuium : Revertamur promisisset, omnes libros maleficos protulif, et co-
baptizat.
in ecclesiam, filii Deus enim celeriter misericor-
; ram illo combussit. Sanctus autem Theodorus enm
diam suani nobis ostendet. Reversi igitur iii S. Eve- prius in religione itistitnit , et jejuniis atqiie elee-
nici templum divinum sacrificiuiii peregeruut. mu.sjnis purgavit postea ad salutare lavacrum ad-
,
;
V
Posiero autem die in agros egredientes, locustas mifit. et ad nonagintanovem numeiura adjiinxit, Jac, 5, "id

omnc.s mortiiasinveneiunt. et Deum coilaudaverunt. seque doctrina; Jacobi fratris Domini ministrum
30 Iniprobus auteni ille, qui bonis operibus et declaravit, peccatorem ab errore viae ipsius conver-
viris bonis ac Dei servis semper invidet, ad liiijus tens, et liberans animam ejus a morte, et operiens
Tlieodontm
veiteficum
miraculi invidiam, propriuni ministrum niovit, ad et niultitndinem peccatorum.
sancti viri. qiii illud eflccei'at, mortem inquireudam 38 Accidit autetn, posteaquam ad raansionera Ad morteniut,
incitavit. Ilic erat m;ileficus quidani, nomine Theo- stiatn tnorbnm gravissimiim incide- xijer
reversus est, in
doi'us, de quo supra meuinimns, nialarum artium ret, et sancti Angeli ad euni miserandum accede-
peritissiniiis, qui eodein in luco habilabat ; sed artes rent ipse vero ccepit flere ac tristis esse. Erat
:

illi suai adversus sanctum Dei servum erant

niliil autem super ipsuni imago Sanctortin: Cusma; et
profulur.T. Cuni igitur homo scele.^tissimus miracu- Daniiani, niiraculis illustrium : qui tales se illi se-
luni a viro sanctissinio factum aspexisset, recoi'da- cun.lum quietein conspicuos obtiileruut, quales ea
returque improbum difmontm suum, quem ipse pictura exprimebantur; et accedentesadeiim, quem-
imniiserat, paiilo ante ejectiim, re infecta disces- admodum soletit niedici , venarum piilsum explo-
sisse ; infiatus a superbo iuimico, subjectique sibi rabaiit, atque iiiter se ita collniiuebantur, ut de sa-
dseiiionis jiequitia sanctum
iiitlaniiiiatus, misit qiii lute ejus. propterea quod vires ipsius concidissent,

Dei servum tcuiarent, et ad mortem usque iitTIige- desperare viderontur; et ad cura converst dicebant
rent. Veruiu qui missi fiier;iiit, non andentes eum Qiiid fles, frater? cur tristis es? Ipse vero respon-
Yigilantem adoriri, soiniii lempus tamquam latrunes debat Quia non egi paMiitontiam Dotnini mei , et
: ,

expectarunt. Ceteruni cum iliviua virtule, quic illum quia relinquo pusillum hunc gregem , qui nondum
protegebat, ftigarentnr ; ainlaciores ex ipsis ad ne- est perfecte inslitutus, et magna indiget diligentia.
quitiani, viro sancto rursus appropinquaveriint ; sed Tunc Vis ut pro tesupphceraus, ut tibi paulu-
illi :

eadem gratia Dei, taniquam ignis ab eo progrediens, luin adliuc ad viveudutn spatii concedatur? Si Itoc,

Apilis. T. lll. 6 inquit,

 : , ,

42 VITA S. THEODORI SICEOTJE.

careret, et vasa tantum raarmorea in myste- D
inquit, feceritis, et tempus mihi ad resipiscendum
lectili
adhiberentur misit sanclissimus Tlieodorus calicem
impetrabitis et poenitentia; meai , et omnium
AfCTOnE quie riis ;
arijenteum
,

GEiOltGIO Sancti Archiiliaconum suum ad regiam civitatem Constan- emptum

recte poslliac egero, mercedem lucrabimini.
sibi
DlSCiP.
Angelos conversi, ropubant eos. ut illius tinopolim, ut argeiiteum vas ad sacrorum niysterio-
autem ail

tanlisper curani pererent, dum ipsi supplicatum pro runi iisum emeret. Ille autem eo profectus vas emit
id facluros a quodain opifice, tum materia tum artificio singu-
illo ad Kepem irent. Et cum Angeli se

dixifseni, Sancti Cosmas et Damianus iirofecli sunt, lare, et ad monasterium tulit. Cum igilur postridie
per .S.S. Cox-
mam et et pro Tlieodori salule omnipolenli Regi Cliristo Deo peragenda essent mysteria, oslendit Archidiaconus
Damianum vas sanctissimoTlieiidoro utin eo fieret s.acrifl-
nostro. qui in cckUs est, quii|ue Ezecbiai quindecim illud
sanatur. ciuin. Quod ille inentis oculo conteinplatus, ut sor-
vita) iinnos adjunxerat, su|iplicaljaiit. Itaque voti
compiites reverterunt, in medio ipsorum babentcs diduin atque inutile contempsit. Cumqiie Archidia- e meretttcio

ailolescentem, Angelis. qui aderant, adspectu qui- conus f.ibrefacti vasis integritatem pulchrituilinem- vase cort'
que commendaret, quippe qui nibil amplius quain fectuin
deiii simileni. sed gloria prfeslantiorein : qui praj-

sentes .'\ngelos sic alloiutus est Ab eo recedlte,

:
speciem extrinsecus poteratintueri;Novi egoqiinque,
communis omnium Doniinus et fili, inquit vir sanctissiinus, vas esse imlcheiTiraum,
placalus enim est
gloriffiKex, et permiltit, ut adliu<: in carne maiieat. quantuni ad inateriam ati|ue artificium pertinet sed ;

Qiii slalim una ciim ipso in ccelum redieruiit Sancti
vero Ciisinas et Damianus Surge, inquiunl, Iraler,
:
aliainob causani, quai oculis non cernitur, coin-
quinatum est usus nirairum, ut arbitror, illud in-
;

et attende tibi ac gregi tuo ; benignus eiiim et cle- fecit quod si dubitas, dic psalmi versiculum, ut
:

mens Doniiiius noster preces noslras pro te susi-epit, precemur, atque illud intelliges.

ut vivas; paresque cibum, qui non Quoil ille dum faceret, et vir sanctissimus incli-
et largitus est libi
manet in vitam Eeternam et
perit, seil , mullarum natocapile, precarelur, sic evasit ipsum vas. quale
aniinarum salutem cures. Hcec locuti, etiam ipsi solet argentum,ium ex caniino ignis nigruin educi-

discesserunt. tur. Quo perspecto, fralresDeura collaudarunt qui ,

per servum suum id quod occultum erat patefe-

, ,

ANNOTATA. cisset ; verum cum Archidiaconus illud rursum in

manus accepisset, argentura et s|ilendidum apparuit.

a Heliopolis, mtm. 92 regio .srii dimcesis

iufra Quaniobrem Constantinopolira reverieiis reddidit ,
aijnoscit
Heliopnlis, ui'hs Episaijuilis Galatix primx iii utraqtie illud opifici, et causam narravit opifex autem se- :
et remittit.

Notitia Grn^ca apuU Carolum de S. Paulo tn Geoijru- cura ipse ciinsiderans, nieminit vas ip>um ex argen-
fliia sacra. tea meretricis situla fuisse conflatura, rera Archidia-
cono indicavil , veniain petens. et rogans ut pro se
CAPUT VI. Deura obsecraret. Alia autem il!i vasa puia dedit
Varii srgri ct energumeni sanati. Iliuslres ejus atque pulrherrima, quffi Arcbidiaconus ad .-anctis-
discipuli. simum Christi servum altulit, priorisque vasis cau-
sam ipsi et Fratribus p;itefecit ; qui Deo gratias
Multis ad i^anctus vero Tlieodonis, confestim viribus recu- egerunt.
eum accc- jier.atis, surrexit saniis, et laudabat Deura, majiire- 41 Jara iii a Buzajoruin loco, sub Gratianopolim
(hutibus. Ituzais In-
que sUulio abslinentia: et psalniis decantandis in- sito, cum torrens sic irabribus excresceret, ut trajici
fcstos dic-
cunibebat ; pro gratia sibi a Deo concessa, multa noli posset, cupiebant incul:e pontema^dificare.Cura-
moiies
miracula faoiebat, tuni in curandis omiiibus morbis que adhibitis opus prope conlecissent
arlificibus

et languoribus. tuin in expellendis spiritibus imnuin- deerant tabula; quffidara lapideic, ud quas excideudas
dis sola enini ipsius increpatione aut jiissu ab lio-
; (licet multi dicereiit. ad thesaurum auferenilumi in

minibus discedebant. Qiiibus miraculis multi commo- collem quemdam propinquum se contulerunt. Veruiu
ti, domos siias relinquebant; et ad eum accedentes, magiia inde spirituura imrauiidorum exiit multitudo,
habitum monasticum et vitam quietara complecte quorura pars invasit viros et feininas illius loci,
bantur. Quid.am etiam ex iis, qui curabantur. nole- eosque acerbe cruciabat pars ceteros in varios ;

bant ab eo discedere, sed manebant apud illum, et morbos conjecit complures autera vias et loca
: fini-

necessaria ministeria exeqiiebantiir. Quamobrem tima occuparunt, et homines ac bestias, illac iter
cuni S. Georgii Martyris oratorium esset angustiiis, facientes, injuriis affiiiebant ; quamobrem regio illa

quiim ut eos qui sacriticium peragebant. et qui ibi magnis tum internis lum externis calaraitutibus la-
^ commorabantur, quique ad precandum conveniebant, borabat. Curaque illis in mentem venisset servi Dei
capere po>set ad dexteram ipse partein a;dem pul-
; Theodori, decreverunt iUius precibus imraundos spi-
cberrimam saiicti Angelorum principis Michaelis. ritus adjurare ex quo cceperunt ipsi spiritus non
tam Eestati qiiam liiemi comrnodam, exaidificavit. raediocriter formidare, et, nomine ejus audito, mi-

mnuasfei ium Ha'cail laevain babebat parvum S. Joannis Baptistae tius ac lenius agere.
extruit oratoriuin, ad dexteram autem oratorium sanclissi- Ad raonasterium igitiir profecti tantopere suppli-
mffi Dei genitrii-is seniperyue Virginis Marise : in carunt, ut cuni illis taiidemabierit
appropinquante :

quo et fratrum regulam constituere decrevit, pro- autem illo ad regionem ipsoruni, sentientes spiritus
ptereaquod aegroti et a malis spiritibus vexati, qui prKsentiam ipsius. et horaines obses^os corripientes,
ut curarentur adducebanlur, et qui ad precandura occurrerunt ei et cum ululatu vociferabantur ad
,

accedebant, in Archangeli Micbaelis oratorio, qiiod hunc inodura Proh vis Cur venisti huc, o ferri-
; !

eorpellit
die ac nocte apertum erat, nianebant. Iii )iis autcm vore? Cur Cialatiani reliquisti, ut b Gordianam pete- b
s:inctissimus Dei servus Tbeodorus, tamquam fru- res regionera? Non erat opus, ut terminos transires ;

ctiferaolea in domo
Dei. et veluti palma inter spinas causam enim quamobrem te huc contulisti non
. ,

versabalur monachoruiu circumdatus choro, in

; et ignoramus. Verum nos non parebiraus tibi, quem-
Dei laudibus excellebat. Misit autem sociura suum admodum parent Galatiai spiritus nos enim as-
:

Piiilumenum ad Anastasiopolis Episcopum, ut eum periores sumus et astutiores. Sed cum eos vir san-
Presbyteriim faceret, fi\atriimque Prsefectum : quo- tus increparet, obmutuerunt. Postridie aiitem, cum
niam inter alios constantia et niansuetudine pras- essent omnes congregati, et illi qui vexabantur circa
stabat. virum sanctissimum essent; supplicationem emisit,
40 Jam cum sanctus ac venerandus mansionis ille et totam regionem lustravit, pervenitque ad collem
locus Dei gratia auctus esset, sed argentea supel- unde daeraonia exiisse dicebantur atque illa tor- ;

quens
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS. 43
quens divina Christi gratia veneranHscqne Crucis 46 Ductusestad eum puer e quodam monasterio, D
signo, tunsionibus in pectus adiiibitis, diu precatio- nomine Arsinus, qui a spiritu inimundo vexabatur. ArcroRR
nibus incul)uit : jussitque ut ex hnminilnis esirede- Hunc vir sanctissimus cum accepisset, nnn festinavit "'^"l'
rentur et in locum suum redirent. Qu.-e valde cla- curare eum, quod illi talem disciplinam haud inuti- Arsinum
mantia, scissisvestimentis, ohsessos ante pedes ejus lera esse diceret verum cum perfecta^ jam esset energumenum
;

prostraverunt, et egressa sunt. setatis, et vir sanctissimus pro omnibus accedentibus

42 Pessimus tamen spiritus, qui mulierem vxa- precaretiir, oravit et ille, ut pro se quoque idem fa-
iDat. resisteliat, etnolebat egredi. Aivirsanctissimus, ceref. Cui si promitti*, inquit, te rectam etexqiiisi-

coma vehementerqne premens, ad-

ejus apprehensa, tam vita) rationem araplexurum, celeriter id qiiod
hibito Crucis signo, et fusis ad Christum precihus, flagitas, impetrabis. Promisit ille. Itaque cum vellet
'

increpabat eum Hinc inquieus, non discedam prius,

: Cbristi servus sancti Martyris Cbrislnphori miilie-
qnam ah illa fueris egressus. Tunc cl.imare spiritus rum mnnasterium invisere, secum Arsinum diixit : liberai,
€t rectudit
coepit , ac dicere : Magna est , n ferrivore , vis tna et ciiniessent in valle Xeroniaca, et tempiis foret
etiam in rae jam egredior, et noji repugnaho da
: : opportiinura stans vir sanctissimus, Deum pro illo
;

nohis lahtnra aliquid ex iis, qua> fers. Solvit ille cal- precahatur. Commotn igitur da?mnne, coepit affligi,

ceamentum, conjecitquc in foveam cnllis, unde exie- et in sublime tolli diemnn aiitetn suspensus , dice-
:

rant. Projecta igitui' muliere ante pedes ejus, exivit bat Egredinr, ferrivore
: tantum snlve me. et st.a- :

ab ea. At vir .«anclissimus sfans, rursum Dominum tim discedam. Et liwc dicens, vidit sanctum Christi
precabatur, ut spiritus item illos omnes, qai loca Martyrem Cbristophoriim Dei servo obviara venien-
finitima et vias obsidebant, atque ifer facientes ve- tem et vehementius uliilans da;raon pm^travit il-
: ,

xah:int, compelleret in Incum, unde egressi fuerant, Iiim ail pedcs ipsius, atque discessit. Cumqiie se
regredi. Deique gratia omnes snh muscarum, et le- collegisset, duxit eum vir sanctus in ipsiiis Martyris
porum, ac murium specie, ut quibusdam videbantiir, mnnasterium ; ubi admonitionibus et gravibus pr!e-
eoacti in foveam illam redierunt. Tunc eam vir s.an- ceptis et obsecrationibus Virgines in eo degentes
ctissimiis. precibus fiisis, signo Criicis obsignavit, ad modesliam, et timorem Dei, et hum.anum piido-
jussitque ut tbramen illud ohstrnerefur, et in pri- rein instiluit valde eniin euin Virgines venera-
:
^
jj
stinam formam redigeretiir ; etsitpplicationem nd lo- banlur.
cum stinm rediixit. Nec nnqiiam postea lociis ille 47 Posteaquam autem ad vimrum monasteriiim
sensit eam calaniitatem ; nec loci finitimi, nec vi:e, Sanctus iiise rediit parvam cellulam ab eo accepit f '" ^^'^'P"'
I
,
lum acclplt :
'
.

nec homines nlliiiijnriaejusmodiaffecti snnt.ad glo- Arsiniis, in qiia inclusus, quietem colens se exerre-
riamt^hristi Dei nostri^ctirationumlargitoris.Viran- b.at : et tribus hemdomad» diebus p:ine cum olerl-

tem sanctissimusadmon;isteriumsuum reversus est. bus aut pomis vesceh:itiir ; tempore autem Quadra-
43 Ex Ponti autem oppido c Heraclea Theodorus, gesimae idem illi qnidem erat cihus , sed sabbato
idem facU
cognomento Latze:is, dives et chiro loco natus, ad tantnni et die Dnraiiiica. Erant et alii duo qui aspe-
lleractcx.
c piura virum accessit et ad pedes ejus prostratus,
; rum ejiisuiodi vita; genus rolebant, Evagrius et An-
lacrymans supplicahat, ut ad nrbem suam veniret, dreas, qui prope Arsiuum in cellnlis degentes. ani-

ac in sacra a?de sauctissimae Dei Genitricis pro do- maruin suaruin saluti vacabant. Horiim sludio

mesticorum suorum salute precaretur. Cum enim magnus Dei servus laetabatur, et Deum laud:ibat.
itim Eca-
domi suae foderettir, ex ea fossione contigit ut , Aliquanto autem post magno efferti siinl desiderio
ijiiitm et
magna spirituum immundorum multitudo tum fami- sanctam civitalem invisendi , et sancta illius loca Andream,

liares suos tum alios cives invaderet, et acerbe ve- adorandi. cuin inler se cnntulissent. supplices
Quod
xaret. Beafiis igitur vir, oum in ivde illa sanctissima? virnm sanctum ohsecrarunt ne desiileriiim stium
Dei Genitricis precari cuperet, abiitcum illo, et de- impediret, sed precibus illud adjuvaret. Cum igilur
siderio suo satisrecit familiamqne prEeclari viri
; ab eo dimissi iter suum confecissent , et voti jam
Theodori, et reliquos ah immuiidis spiritibus vexa- compot.es essent, Evagrio placuit illic commorari.
tos, precibus et snpplicationibus liberavit : multaqne Ingressus igilur in d Laurara Abbatis Saba>. sanclae
alia curatiouum miracula tam in ipsa urhe, qiiam in vitam instituebat,factis ipsis declarans, se divini et
tota illa regione, revertendo fecit, ad gloriam Sal- sancti patrisTheodori esse discipulutn. Arsinus au-
vatoris nostri Dei. tem pt Aiidreas inG:iIatiam ad viriimsanctissimum ^

4t Ciim in Ancyrannrnm metropoli magna lues redieruut, eiimque rngariint, ut prn se Denm ol.se-
C
craret, sibique permitteret ut alia in locasesecon-
Aiicrjriepe- in hnmines armentaque desaevii'et, ejus metropolis
stem tollit
curatores ad Dei servum accedentes, secum abdu- ferrent, nhi separatim in qiiiete vilam traducerent.

xeruut. Cnirque filias habereut monachas in san- Cnm igitur pro illis Deum obsPcra«set, et quod pe-
otissirao Dei Genitricis mona«terin, quod Becia vo- tebantconcessisset, abierunt quo utrique libuit. An-
catur, rogarunt eura, ut ibi commoraretur, et pro dreas procnl a monasterio passuum millibiis octo in
BrianPffi collem ivit iibi in lignea cellula inclusus,
illis Deum obsecraret. Constituto autem supplica-
;

tiouis die, omnes cives et agricolEe convenerunt ad sancte vivebat, et a Christi die nalali usque ad Ra-
supplicandura ; et ipse cum illis Deum obsecrans, mos olivarum eamdem quam in monasterio colue- ,

rat, abstinenti;im exercebat. Arsinus vero, cum in

ah ea peste ipsos liberavit. Aquam pr!eterea hene-
dixit, qua conspergebautur armenta, et lihera erant. p.artem superioris Potamiee se cnntiilisset fialeni- .

Quamobrem gratias agentes Deo metropnlitse, virum rum locum ab horainum celebrilate remotum , in
.

sanctum ad ejus mansionem reduxerunt. quodiemones considebant, sibi elegit,et stans Deum
orabat. dicens Doinine Deus patris mei Theodori,
48 Porro ctim Siheris amnis, qui prope monaste- :

rium fluit, Sicsornm sata atque ad^o agros ipsos precibus ejus phicatus, serva me peccalorem, et ad-
auferret, vir sanctissimns accessit, amiiique pra^ce- juva me atque defende. ut tibi serviam et phiceara
Sitiariam inclusit,
llvvlim pit in Christi nomine, ut in alveura suum rediret, in hoc bico. Statimque se in lignea cellula
com/iescit
nec agris araplius apprnpinquaret ligneaqiie cruce : ibique biemem illam transegit. Postea vero altiorem
sibi coliimnam fecit, in eamque conscendit
etso-
defixa, et precibus fusis. impetum ejus medium ac-
:

cessit. Cumqtie eodem in flnmine frajiciendo multi litam ahstinentiam, et reliquariim virtutiim .studiura
ita transe-
periclitarenlur, vir iste memorandus ad ejus medium coluit. Cumque quadraginla jani annos
gisset. patientia; corona rediraitus, et
discipulus
accessit; fusaqiie bene Innga ad Deum precatione,
reddidit ipsum mansuetum , ut nullum amplius in Theodoro pr;eceptore dignus, in pace requievit.
lllius trajectu periculum foret. 48 Mulli prffiterea a sancto et praiclaro Patre
nostro
 ;

ii VITA S. THEODORI SICEOT.E.

k noslro Theoiioro instituti , vel apud ipsuiii vitam mnnachi, qui de illo locuti fnerant. pr.T.sentiam ejus
AUCTORB tradiixerunt, vel aliis in locis excelluerunt. Inler tam in civitate quam in monasteriis divulgarunt.
OBORGto cohor- Quamobrem Pafri.archie Hieros ilymilani nomiiie,
quos et Repuratus, claris ortus parentibus,
DISCIP.
tationihus ejus et miraculis commotus, monasticum Clerici ct monarhi ad eumaccesserunt. rngaruntque
ordinem suscepit et ab eo instifutus, in parvam se
; ut precibus suis Deum sibi propifinm redderet , et

cellulam inclusit in Cnlonnssi regione LYcaoni.Te^roc- pluviam irapetrarst. Tunc ille se excusare, quod in-
Be/jarfltum,
Btpidium, teq'ie vixit ad e\emplum ])rjei-eptoris. Et Elpidiiis, digniis esset. Sed cum illi respondereiit. se cottfiilei'e

qui ciim annos aliiinot in monasterio rccte vixisset, si suas ipse preces cum aliorttin P;itriim precibus

deinde ad Orieiitein prnpe montem Sina

profi'ctiis .
conjiinxisset , fore ut Deiis pluviim largirefur
constilit , ibique se exercuit. Hunc propter qnielem Qu.indii, inquit, dicitis, vos fldem habere sicut cre- :

et reli^'i(.nem, patres illis in locis cnmmorantes, ditis, ita fiet vobis. Coiistituta igitur supplicatione,
supplicatiQ.'
Elpidium quietitm appellabant. Et Leotitius, qui diu dxir militibus : Depnnite , fll'i, stalas vestras , ne ne instituta
sub disciplina servi Chnsli institulus, prope locum raadeflaiit , et vos defatigemini : celeriter enim,

Permatai;e separatim vi.xit t.im honeste ac pie, ut , milii credite , pro fide vestra Deus miseric-irdiam
cum alia mulia vaticinatus sit, tuin iniqiinriim Per- suiim viibisciim faciet. Cum igitnr sii|iplicai"idn pro-

sariim impetum prffidixerit, seipie ah illis intprfe- cederent , et qiiodHin in loco ex mand.ito ejus pre-
ctuiii iri.Quod el factum est, cuni e ci^llula ipsa sua candi gralia coiislitissent ; sublatis in ccelum itiani-
TheodoTum
egredi, et quietem suam nollet intermiltere. Et bus , vir sanctissimus satis diit Deum oljsecravif, pliiviam
Tlieii;liirus, qui in monte Draconis piam vitie ratio- et obsecraiite illo ,
p;irva nubes appartiit ab Occi- co/iiosiim a

autem Drn impe~

Stephamim, nem coluit, ;ib ipso instilutus est, et habilum acce- dente : f;ictu obsecraiidi fine . praecepit, ut
trat :

pit , et poslea mansionis ipsiiis sancti Pr^feclus supplicantes progreiierentiir. Tiiuc nubibus totiira

fuit. I^t Stephanus, ijui prope Psilim fliivium S. olilectutn est cielum, el ingens coepit pluvia descen-
Theodori inausionem tvxit, ab eo pariter fuit iiisli- dere , adei ut madefacti cursini reverterentur. et
tutus, et habitiim accepit. Et alii pliti-imi, quos pro- Dcuin supplicationi finein impouerent.
ciillaiiilanilo,

Tj pter inultitiidinem prx'tereo; ne, diim in e irum hi- Onines aiitem cisferme et lacus, plitvia, fluininis
sloria inoror, qua; ad maynum ipsorum et nostrum in-tar defliiente,*coniplefi sunf . ob .servi Dei preca-
Pastorem pertiiient , imperfecta relinqiiain et prae- tioiiein : qui ne propter miraculi amplitudinem tiir-
leriuitlam. Vila qiiidem ipsorutu satis eos cnnimeii- baretur. statiin ad monasterium rediit.
dat, sed talis magistri disciplin;i multo magis non : EiO Miillis item aliis in locis mnnnsterio prnpin-
jiotest enim iit ait Dniuiiius. ;irbor bona fructus ma- qiils ejii-^niodi miraciila, siccitate preinente, per ip-
Hall. 7, n
los laiere. Hujus igitur arboris, omissis interim ra- sura eflecta sunt. In loco autem, qui Reace iiuncu- tempeslatem
grandinis
inis, ;Jlitudinem pro viribiis consideremu,^. patiir, sa,'va qusedam nubes slalutis temporibus avertil
;

reginnein occupahat.et maturos vitium frncfus grau-

ANNOTATA. dine dejiciebat. Quamobreiii incolae, cum ea calami-
tate, miiltis jani annis assidue atflcerentur nd mo- ,

a Sunt hirc toca iii Phrijgin magiia , in regione ut nasterium accesserunt , et mullis precibus virum
mox (iicitiir Ooriiinna. beatum secuni abduxerunl. Qui, cnnsiitula siipplica-
Gordium vr/js Plmjgix magnie pivpe Siigarim
h tione, regionein liistravit, et Cruees qiiatunr ad re-
Sangarium ftiivinm iilii Alccander Magniis Gor-
aiil , gionis fliies consfitiiit, et ad inoiiasteiium reversus
dium noiluin ciim diisoliieri; iioii posset, discidit, ora-
, est ex qun faclum est, nt saevi illa nubes niimquam
:

ciilo delitso.
amplins regionem invaserit. Cujus beneficii memo-
c Heraclea iii7« Episropalis ad Poiitum Eii.rinnm: res loci illins incola;, qtiofaunis innnasterio aliquot
de qua actum ad Vitain S. Tlieodnri Diieis et Mnrhjris vini men^uras et vartas uvas otferunt.
7 Februnrii. 51 lu 4 Caria fliivius, qui dicitiir Copas, exun- li

d De Laura S. Siibas consiile dicta 20 Afnrtii nd dans dnmns dejiciebat, et oinnia paulatiin evertebat. Puvium
cohtbel :
Acla monachorum Jnannis, Sergii el alioriim inttc occi- Qiiare Chri.-ti .•^ervus, incolariiui precibiis adductus,
soriim, Colitur S. Sabas b Decemli. illuc .lie contulit ; et adhibita precatioiie. ad fluvii
intraquam cum parvus essetsolebatcniitinsri,
rip;im,
CAPUT VII. Crucem statiiit. Et Dei grafia sanctiqiie viri preca-
Ilcr secmdim flieroxolijnilamin : miracula tionilius factuin est , ut qiianivis snlito eliiim magis
quanlain , Kpiscopatus Amslusiopolilanm. excresoeret, nuiiquam tainen terminum Crnceprffi-

IHrrfn.ohj-
E um rursus desiderium ineessit revisendi sancfam
civilalem Hierusalein quare cuin diiobus coinitibus
finitum transilierit, neque incolurum loca sutTode-
r i.

vt im nait
:
S5 Eo tempore pi» raemoriae c Tiberius imperio
sicctlute
autem Hierusalem magna sicci-
iter siiscepit. Tiinc
poiiebalur qui cum Mauritium a secretis
: sibi Co-
afpictam ;
tate laborabat uumqueet lacus etcisierna> exaruis-
:
mitem d misit eutn adverstis Pers;is
fecissel, cum- :

seut, magnis omnesin angustiis versabantur

cives :
que vicivset illns, in urbein ab Iniperatnre revocafus
enitn et raonasteria aquas pliiMias in laeus cister-
est. Hki igitur cum per Galatiain iler faceret, aiidi-
n;isi|ue colligunt, cum fotites itou hab»aut.
Homiues tis qua: de Chrisfi servo dicebinfur; ad enm qui Mauritio
ipilur et jumeutu aqua; penuria atfligebantur
nec : ttinc in spehmca quiescehat, cuin fralre Petro et so- prEedicit
supplicationibus qiiidquam proficiehant quoniam Iinperatorem
, ciis accessit : et ad p"des ejus pn.stratus orab;it,ut
eaiugr.atiainDeusservo suo reservaliat. Erant pnrro /ore :
pro se Deum
precaretitr, ut iter suuin ;\dImperato-
illic quidain ex Galalia; regione qui magnum
, Dei rein fortunaret. Beatus autem vir, cum ut surgeret,
scrvum et ejus miracula cognoscebant, et de ipso in
praicepi^set, et pro illo Deum obsecravit , et, Deo
sancta eivitale et iii monasteriiv, quolies occasio id sibi patefaciente , dixit ei : Fili, si sancti Mart.yris
ferebat. loquebantur.Novimus, inqiiiebatit,
sauclura Geurgii memor extitcris. haud ifa niulto post ciigiio-
Patrem in nostra regione
unica precatione qui
,
sces qiia in gloria Iinperii collocaberis : quod cum
qiieat aquis universum orbem explere
quemadmo- , eveiierit, meiiiento, ut pauppresalas alque suslentes.
dum Eliam Proplielam tempore Acliali regis Israel
sacra
Et cum Mauritius bfesifatet, qua in Imperii gloria
Itica fecisse legimiis. Cum igitur in sanctam civitatem se collocatum
iuvislt iri ediceret, seduxit eiini : et reimitis
;
Hierusalem ingressus esset, et salutileram
Crucem sociis, aperle siguificavit, ipsum futurum Imperato-
et sanctum Christi sepulcrum adoras.-et
et omnia ;
rem. Mauritius igitur cum sociis, aocepfa benedi-
loca sacra atque nionasteria inviseret ; videntes eum ctione, lailus discessit^etConstantinopolim pervenit:

defunctoque
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS 48
defunrtnqne Tibprio, ut vir sanctns pr.fdixerat.Im- functo Timnthen, Anastasinpnlis Episciipo, cives et D
perium obtinuit et ejus verboriim memor, episto-
:
Clerici adbpatissiinnm Ancyrje nietropolis Archiepi- VUCTOBE
lam illum misit, rogiins ut Deiim pro se preca- GEORCIO
ail , scopum conveneruut, et tnagnum Dei serviim Theo-
DISCII'.
retui', ut Iniperinm in pace tueri posset et :\b dorutn, Sicenrum mansionis Arcbimandritam in ,

hostihiis tlefeinlere : ad^lirlitque. iit peteret, si quid sanclissiin:e l-icclesia^ siias Episropnm pfRagitariint.
a se vellet. Saiirtiis aiilnn Tlieodoriis b.^atuni Phi- Qiioriim ille betatus studio et voluntate, prajcepit,
lumenura misit , e* re.scripsit 1'nperatori, ut in usus ut entn ad se afldiicerent. Erat autem tempus , quo
panpernm aliquifl frnmenti nionas!"rio tribueret. S. Thendorus in speliinca incliisus, prec.ationi vaca-
Addixit ipitur Iinperator nionasterio singulis annis bat et quieti. Accessernnt igitur .\n:istasiopolis Cle-
tritici raoilios sexcentos, et pornlnm illi pro munera rici et cives ad monasteriiim atqiie speluncam , et
periraftitur
misit. stipplicarunt ,
Pastorem
ut se ip>is concederet. Anri/ram :

83 Cuni antem majoribns in dies virtutibus at- Qnol illp piiin ne aud're qnidem vellet, nediim con-
que miraculis flnreret et fama ejus uhique magna , ceilere, ipsi, vi qnadam pi:i illafa, euni e monasterio
cum laune celebraretnr implHimi est monastoriiim ; extuleriint, et in lecticara conjei-tnin abduxcrunt.
Ps 51, 10
viris bonis inter quns ijise, ut Uavifl cecnnt
; erat , Cujiis discessu cum et inonachi , et ceteri qui illic
Ps Ul, 13
taiiiquaiii Olivri frurtifera in (lonio Dei : ut fle ipso commnrabaiitur, UKesfi essent, vir sanctissimus eos
iemp'um
amptum iil,qnoii in P.salino priEflietum est, impleretiir, .In- per Fratrem consolatns est Oniittite, inquiciis, :

struU, slussicntpalmafliireb t.etsicntcedrus Libani mnlli- maTnrem filii : nam si mihi credideritis, non dimit-
plicabitur. .lam cu:n cerneret vir be.itns muilas, tur- tatn vos. Niliil eniln est in tcrra, quod tne a consue-
bas congreg et S. Gcorgii oratnriinn angustins tudine veslra possit separare.
esse, quam iitomne, capere pnsset lemplnm sancti ; 5G x\ncyr:im igitiir Metrnpoliin ingressus, a bea-
ct non slne
Martyris amplum facien-lnm ciiravit, \it dextrum tissinio Architqiiscnpo Pauln cum betilia siiscepftis
prodigio or-
ejiis ternpli latns,sancti Marlyris oratnrinra leneret; esf, et Kpiscopiis con^titutns. Viderat aiitein quidam dinatus,
sinistruin autem , s:inctnrum Martyram Sergii et in qniete, sfellam ingentem e coelo delapsani, super !•:

Bacclii. Ubi cum pro jacienilis fuailamentts effode- ecclesiam illius civitatis constitisse. qiia! ridiis suis

reiit , et varias petras igne acetoque iierfringerent tuin c;vit;itera ipsatn, tutn regiones Huitiinas illiistra-
atqiie devolverent (eraf enim agrestis petrosusque bat. Egressus igitur e inotrniinli ..\in-yra S. Tlieodo-
sajrum Ificusille) contigitut saxum iniriB inagnitndinis in- rus, Anastasiop '1101 veiiit cum religiosissimo CinariE
venireiit : qno.l ciiin d«mo'ireiitiip, qiie nd im in lo- civitatis .Vntistite : a quo in Sede constitutus, insfar
oratlone
moveCt
cum iinpuleruiit, nnde niillo inodo poteratdimoveri. stellie. qiue visa fuerat, divinis curatinnun gr.itiis
Multisigitur operanisfriistra 1 ihnrantibns, accessit priBfulgehat : assiduisqiie jejuniis, et precihus, et
vir sanctus , et saxum attingens ; Benedictus Detis, eleemosynis. et omnibiis dcnique virfutibuset nfficiis

inquit. liinc deirsnm movearis, ut hoc loci uli pos- civitatem sibi ci'edit,am exornahat, et reliquas ad
sitnus ; et dioto citius einotuin est saxura, et facil- ejus ffi.-nulationera inflainra;ibat. S'C naraqac ad vir-
lime volvebatur. E regione vero cura esset arbor tuteinet pietatem excilata snrrexerat, utnnmini suo
mali, qna? a ,sa\o everten la videliatnr. rlolens vir plane rcsp uideret : nequo eniin t.ara civium miiltitu-
beatus, excl.iniavit : Ita pertr.insi. nt nulla malinu dine et divitiis, et Iinperatorum muneribns propu-
injuria afflcias : et statiin tamqnam esset bomo prn- gnaculisque munitaprssliibat, qiiani divini Episcopi
deus et inrelligi-ns . sic e\lri arhnrein transiliit. nt sui virtutibns et recte fa'tis; nec ab hoininibus so-
omnino
eain nibil l;ederet. Iiim, sed ab Angelis habitabatur, a ccelestique Im-
b4 Cum ex loco qui dicitur Evarzia, millibus ,
p^ratore Christo setnper invisebatnr, et cnstodiel)a-
passunm octo a monasterin flistaiite qiiidam pro , tiir, omnihus abundah;it. Excurrens templum S
et miuieribus
fleorgii
tetupli ;ediflc.itione c-ilcem in curnbiis v.diereiit, autem monasterium suuin, templum S. Georgii consecrat.
ijd

pivEsente viro saucto ; contigit, utmagiia iiubes su- Martyris, a se iedifiratiim. cum lietifia et g.iudio
et pliiviam per ipsos incnmlierel, er ingentein imbrium viin iiici- consecravit. Qnamobrem oinnes collaudahaut Deum,
ctissijiaf.
pernt demittere. Quamobrem ciim homines illi per- ciijns providentia factura esset, ut sancti viri labo-
turbaii, nietnereut. necurrus ati|uejuiiienta, [iropter rihns nnn alius, sed idem ipse in Episcopali Sede
calcis incendium imbribus e.tcitaiuin, combnreren- constitiitus, frueretur, qnemadmodum scriptum est,
l'sal 12 7, ;
tur, raagnis vocibus vinim .sanctuiu ad .eiiientein Lahores niauuuin tuarum nianducabis.
compellabant. dicentes : Cnrre, Dnmine, curre : pe •
F
riinus una cumjiiiiieiitis nostris. Etcifiperiint cele- ANNOTATA.
riter jumenla dissolvere , et a plaustris removere.
Sed vir sanctus proliibnit, ne id far'erent : qui staus, a Hic eial Joannes (;n.v nominis qmirtui, /jm aunis

alque maiius suas extollens, Deura precaliatur et ,

vifjinti ^i-ilil.

b Ciiria. sattfi distnn^ retjia. intev Joniom cl Lijriam,

ad prieCHdenteni currnin acredens inscdit et psal- ,

lens fuin dirigebat statitnqiie niilies duas in partes

• venns Hltailnm insnlam.
et imbrihus maguis utrimque detliten- c Tibrrius imiierant n 20 Sijitemli. iinni 378, mor-
discissa est,
tilins,ne gutla quidem super plaustr.i deiadit. Sic /HMs unnn 582.
pervenerunt , d Tnnc, lestc Tlieophane, ill.r uriies et provinciae
igitur ad mnn:isteruiin incoluines
qnns Justiniano et Justino
Dciim collaudantes, qui res adiiiirabiles per servum Persi.9 fuere ablal.x, siib

suura ethcieliat. Alia item mivacula. dum lemplum ceperanl.

a;diflc:iretiir, ah ipso fieta sunt. e Impvrare cwj)it a die i3 Augusti nnno 582.

55 Post ;edificationem aiitera terapli qurpsivit ex

eodiscipnlnsejiis Deo carissimus Joannes, quis esr
CAPUT VIII.
Prxdicit
EiHscopum Ecce dico Ytiria. mintcula leiiiiitiri' Eiiiscnpiiliis palra-
se
set illud coiisecr:i;urus. Cui ri'S|iondit :

rore iter Ilifrositlijinitanum.

cnnse- la- Terlium
r
tihi, templuiu bnc ah Kpis opn luijuscc loci
cratum iri. Et vaticinatus Nain Deus, servos
est.

suos claroset illustrcs reddens, qui cuin qninqueta- X nst t.einpli consecrafionem vir beatus .i^nastasio- .^anat xgros

leiita servo suo dedisset , et ea ipse duplicasset, pulim reversus est, Deique gratia raultafecit mira- et energu-
nienos.
aliud ei niunus largitus est ; beatissiino itera atqiie cula curationnin, adeo ut in lectiilis et grahatis
electus al)
iufirini ad ciini gestarentur, ut eos tangeret quos
sanctissimo huic viro priores gratias et iniinera cu-
:

Atiastiisifijio'
cum illis, qui ah irainundis spiritibus vexabantur,
lills niulavit, quoniain ea ipse recte factis duplicaverat :

pastoris enim euiii houore decoravit. Narnque de- precibus suis liberos diraittebat. Talem enini a Do-
 :

46 VITA S. THEODORI SICEOT^.

A mino iinstro Jesu Christo gratiamlialiueratadversus duo illi fratres, qunssecum adduxerat, illum assidue
A:'(rronK immunrlos spiritus, ut non solcim, si pos ipse inrre- cobortabantiir, ut in patriam rediret : sed eos ipsc'
CEOIlf.IO
puissct, verum etiam si iil per alios fecisset, stalim noluit audire, dicens, se illic qiiietam et pauperem
DISCIP.
ab filisessis oorjioribus fngerent. Sic enim accidit vitam iigere. Verum nocte quidim
sanclus Dei illi

quoilam die, cuni in oratorio esset inrlusus, ut qua-- Martyr Georgius in somnis apparuit, tradens illi
dara mulier vexarftur, et cereos qui illic erant con- baculiim, atqiie dicens : Exi celeriter, utin patriam
fringeret, necvirejus polerateain coliibere. Quidam revertamur : neque enim licet te, illa relicta, hic
igitur e minislris ejus iu oratorium a S. Platonis cominor:iri. Cumque vir sanctus responderet, se id
ingrediens, ubi erat .sanctiis Episcnpus, rem illi facere non posse, qiioniam Episcopatum recusasset;
significavit : verum cuti ipsenollet qnietis terminum pollicilus est ei Marlyr, et affit inavit, se eum eliam jtissm redire
inli-rrumpere ^decreverat eniin in piwsepi stare et ab illa afflictione ]i,tuIo pnst liber.ituriim, mndo iie ad Ep\icopw
eonsidere, nec mulierem volebat illnc iiigredi)olenm patriam desereret; Surge igilur. inquit, et vade :
tum ;

benedixit, et dedit illud nunlio, dicens : Hoc oleo inulli enini, longis susceptis itineribiis, illucprofecti,
mulieris frontem unge, et nianus, et aures : et dic proplerabsentiam tuam afflicti trislesque diseedunl
da;moni, ut ab illa exeat. Quoil cum a niiiiislrofi- quaiiiobrem ego i|Uoqne tibi succenseo. Ha'C lociilus
clum esset, conquievit spiritus inunundus alqiie di- Cliristi Martyr, e manu ejus pignus accepit. nuod
seessit : et mulier liberata est, uec :impliusa dieinone id, nulla interposita inora, esset efTecliirus. Exjier-
vexata fuit. gefactus igitur vir beatus, somnium duobus Fratri-
38 Cum aiiteni multa qiintidie niiracula ejusmodi bus narravil, et ex Patruin illius mansionis consilio
ei piieniiit
•
fierent a sancto Episcopo, per graliam Dei in ipso cuin liuobns discipulis suis discessit.
miitiiin
inlinbitantem, erat quidaiu niagiiiE ecclesia; Diac.inus, 60 Citm aulem ;id Galatia; partes pervenissent, ia Driiinoritm
noinine Domitianus, incrednlus qui animn eral alie- apud Druiuoruin monasterliim Fratribus siiis prace moiiastcrlo
niis et scandalizabatiir. Quadam Uominica iiuwtesccns,
igiliirdie pit, ne cui se palefacerent : incolis enini erat igno-
vir quidam accessit ex inetropoli Ancvra cum filio tiis. Iiigressus igitur est inmonasteriuin, ut ali iti-

Quaquidem boracuin divinoruin iriysterinrum

miilo. neris labore conquiesceret. Monacbi vero illi famam
communio in ecclesia Calholica S. So]iliiie distri- ejus audiverant, et maguo ipsius desiderio teneban-
bneretur, et ipse piier os aperirel, dixit virsanclus : tur, cupieliaiitque ab eo sibi benedici. Suscepit igi-
Dic, Ameii : et puer statim clara voce pronuntia- tur eiim hospitum custos Anicetus, vir religiosus; et
vit, Amen. Quare pater ejus ciE]iit Deuni laudare, Priefectus S. Theodori coniites interrogavit, quis
et miraculum patefacere. Omnibus igitiir admiran- esset At
ille Paler. illi e longinqua regione esse
tibus, et Deuin collaudantibus, Domitianus biimi respondentes, veram ejus notitiaui celaverunt. Ciim
siiilim ooncidit. Quaniobrem Clerici qiiidam accur- autein ad inensani aocumberent, dixitvir sanctus :

reiiles, eum trementem excitarunt. Qu.crentibus Profecto, filii, comedimus ut Galatie. Cumque paulo
aiilem, quid ei conligisset, respoudit : Cum puer post idem repeleret, onstos Anicetus ccepit vehenien-
ille pronuuiiarel, Amen, et ]iater exi lamaret, quod terdubitare, qiiisnam esset, et suspioabatur, Fratres
solufa esset liiigua ejus; ego non credebara id esse liaud vere de ipso resjmndis.iie. Cum igilur a mensa
verum, sed ficlum gloria- causa existimabam et : consurrexissent, et beatus Theodorus liumi, ut erat
vidi qu.isi ilamniam ignis ex nre pueri egredienlem. solitus, requiesceret Fratres, separatum iu locum
;

Dnianium Ilis dictis ad saiictum viruin accessit, et jirocidens abducens eos obtestabatur, ut sibi dicerent. quis et
incniliitim ad pedes ejiis, rogavit, iit pro se Deiim obsecraret,
ciiniiltt
unde Pater ille esset. Tnnc illi responderunt, eum
:
nevis diabolica a puero egressa, et divinaindignalio esse clarum miraculis Theodorura. mansionis Siceo
iii se reciileret. Vir sanctus audiens id quod acci- rum Arcliimandrilam, Anastasiopolis Prassulem.
dertit Hoe, inquit, fili, contigit libi proptej- incre-
: Auiretus vero, qiiie audiverat, Prsefecto et Fratri-
dulitatem aniiui tui, qua dejiulsa fidelis esto : hiea bus cum gaudio nuntiavit. Quare ciim ad ofricium citm cereis

euiiu miracula noii saiutalur ;

lacimusnos : sed Deushoc eliam nocturnum surrexissent, surrexit et vir sanctiis : sed
tnmiinre; ne possimiis dicere, Deum leraporilms cum in oratorium S. Pauli Apostoli ingrederelur,.
nostris nullum mir.iculiim effei-isse : sed qii;e ante obviara cuni cereis exeuntes monaohi atque Prffi-
ni.s ]icr sanctos viros efTecta sunt, credamiis esse fectus, ad pedes ejns prociderunt; et eum con.salu-
vei-a; atque ita sem])erin fide crescentes, Deitin ado^ tantes,inpropriumccenaculumadduxernnt; etmagna
remus. Hajc beato viro loquenle, Diaoonus incredii- ouni b-etilia rogarunt, ut apud se diebus pliiribus
litatem suain confessus, accepta beneilictioiie, ab maneret, ut et ipse de via fessus quiesceret, tt ma-
hjrrore et metu liberatus esl, sanatusque discessit, jorem sihi benedictionem imperliret. Petiit aiitem
etfide deince])s aninium suum cumuUivit. econtra ille ab eis, ut sibi ininisterium, quamdiu
59 Porro sanclam civitatem
cu])iditale revisendi ibi maueret, assignarent. Et illis recusantibus, illud
adil ttrtio acceusus beatus vir, ibique tertiam obsecratiooem sibi ipse onus iiuposuit, ut Fratrum cubilia mane
lltcriiiiilij*
absolvenili, fratribus duobus assumptis, Jounne Ar~
main ;
vesperique curaret.
cbidiacono monasterii sui, et Martino, cx bico qui Cl Ceterum cura ejus faina divulgaretur, raiilti,
dicitur Dug.iria, a quo lU-iuouuin legioneni ejecerat,
ut ab eo benedictionera acciperent, ad monasterium sannt mu-
ad sanota loca prolectus est, et Crucem salutarem tnm et
ventitabant, et a-gr.itos suos afferebant. Inler hos
Christique sepulcruni, et onmia qua; illic sancta claudum ;
mulier accessit, et filium mutum adduxit, ul pro eo
suut adoravit. Invisit ct mouasteria, et in patriam
vir sanctus precaretur : qui os suuraaperiens in eum
uon redire decrcvit amplius, sed illic iu aliquo mo- insufllavit, et puer confestim loculus est. Mater igi-
nasterio quiete vivere ]iut:,bat eiiim se, susoepto
:
turassumpto filio, l.Tta diseessit et laudaiis Deum.
onere Episcopali, a moderatione inouastica defecisse,
Aliuspuer, qui niillomodopoterat ambulare, a raatre
et curis alqne solioitudinibusobrui. Profectus igitur
oblatus est S. Tbendoro qui pro illo Deum obse- :

in Lauram Saba; Abbatis, vivebat ibi in cellula pii crans, parumper ab illa discessit, et advocavit eum,
ciijusdam monachi, iiomiiie Andrea!. Et cum quietis dicens, Veni puer ad me
nomine Doraini. Puer in
et silentii suitempus advenisset, fecit illi sellam fra- aulera relicta malre, statimadvirum sanctum acces-
ter, apud quem morabatur in qua vir beatus sedeus,
:
sit et reddidit eum matri sanum, laudanti Deum.
:

abstinentiam suam a die Christi nalali ad Ramos Propinqiii autem monasterii S. Stepbani Prafectus
Laura usque palmarura transegit, ne pedem quidem inde
iii venit, rogavitque Prasfectum monasterii Druinorum,
S Sallx movens, adeo ut patientiam ejus omnes illi Patres
manet ;
ut per eum sibi liceret B. Theodorura abducere, ut
admirarentur. Post Paschae autein celebrationem, monasterio suo benediceret. Hoc audito, sanctissi-
 : ;

VIGESIMA SEi UNDA APRILIS. 47

A nius [Antistes] b Cinnae clvitatis Amiantus venitad
homo habebat carnes suillas in pera. Nocte igitur D
b S. Stepliani monasterium, ulii Dei servus erat,
et illa Cliristi servo Martvr Georglus app;\rnlt,
alque ""^'™''-
(liisit eiiin in civitatem suam, ut illi beneiliceret. rem
illl indicavit ; quaraobrem dohre aflectus vir
Processerunt obviam cives cum supplicatione,
ei
beatus, diluculo nuntlum mislt ad Philumenum
l^"'"','"
Pra-
Iseti propter ejus prjesentiam. Atque ita ingressus fei-tiini qui euni coargiieret. Cuin
igitur quajsisseut
beatus Dei servus, cum eis benedixisset, et Episco- In teraplo sancti Martyris Georgii carnera apiid ho-
pum salutasset, ad Uruinorum monasterium rediit. minem illic manentera repereriint ; et oinnes gratias
expeiiiur a ^"1"<= rursus, Proefecto et Fratribus comitan-
'"'''^
egerunt Deo, qui res occultas <ervo suopatefecisset.
variis tibus, discesiit, ut Anastasiopolim reverteretur.
Et C5 Cum vero sanctissimus civlt;itis c Gerraiorum
omnes faniam c
ejus audientes, concurrebant, utbeue- E|iiscopus .-Emilianus cuperet H. Theodorum vide-
dictionem acciperent. re, atque ab eo impetrare, ut pro se Deum prpc:ire-
02 Uniusauteiii of.pidi, haud procul a via rlistan- tnr niultis precibus euni in suam civitatem
; adduxit,
tis, cives, siinplices occurrerunt, obsecrantes, ut
illi
honorificeqiie in veuerabili teinplo Archangeli su-
in oppidiim suuin int;reilere(ur. E'at illic adnlescens
scepit. Eo teinpore instabat celebritas Dominse no-
oris tiluliaiitia pmpe niutus et elinguis. Ingressus striE Dei genilricis iM.iriae, qua; in
Musgi oppldo co- ,jtj,.„,
Anas/asiopo- autem vir beatus in oppidiim, jussit, ut se in eccle- litur,ad qiiam singulis annis ouni suppllcatione con- eiirrfjuiur
lim reverstis siam sequeretur : et cum divina mysteria distri- veniebant diiarum clvitatum, Germldrum et rf Eu- ""'" •

liiii^Kt. prascepit, ut adolescens accederet et pro ''

tZiL"!^"' : doxladis, Episcopl,
.Emillauus igitur Episcopus,
illo precatus Deuin, os illi aperuit, etter insufllavit a^surapto Cbristl servo Theoduro, venit ad celebrl-
cumque illum signo Crucis obsignasset. s:inclum tatera. Cum autem in oppidum ingressi, cum sup-
Cbristi corpus irapertivit In uoinine, inquiens,
:
plicatione In templura Del genilricis Introlrent ; mu.-
Domini Jesu Cbristi loquere : et Dei gratia statim Iler qu;cdam ejusdem oppidi. nomine Irene, ab oc-
locutus est, dicens ; Amen. Quod homiues conspi- cultls spiritihus diu vexat.i, et idcirco multis moiijls
cati, Deum collaudarunt. Illinc igitur ingressus et calamltatibus obnoxia, nec causam agnoscens,
Anastasiopolim venit, ejusque redilu omnes la^tati tunc extra temphim stetit juxta portam et, per- ; E
" sunt.Qiiidam ad eum raulicrem par.ilyticam juinento specta supplicatione et beatis Episcnpis, ca-pit a spi-
impositam adduxerunt : qui jussit ut illam in mo- ritibus vexari, rejectoque velo. et aperto c;ipitp, et
nasterio deponerent biduoque post ad monasterlum
;
turba disjecta, magnis ululalibiis adversus S. Theo-
profpctus, et In Arcliangell teraplum ingressus, dorum latrabat, cum ei dKmones ra;ilcdicprent. quo-
jussit, ut ad se mulier adduceretiir. nianusque suas ni:im ipsiiis prajsentia turbarentnr. Quod ciim po-
ad gradus cancellum extenderet. Et diu |iro Ipsa pulus ;ulspiceret, ca'pit clnmare, Domlne miserere :

precatus, accepit oleum lucernaisemper ardentis. et
paraljtlca; frontem unxit, et manus ac pedes In
noraine, inqulen*, Domiui nostri Jesu Christi,
bos omnes expellentls, convalesce, et
Ijeta revertere.Et statim s|)onte sua de;imbulavit,
laudans Deum. Suscipientes igltur illam viri, a qui-
bus ducta fuerat, et gratias agentes Deo, disces-
seruut.'
Suspensa autera niuliera terra, manibus vlnctis, per
; aeia ad caiicellos usque ferebalur, voclferantibiis
mor- dsemonibus. quod B. Theodoriis contra se Deum
doniura tuam prec arctur. Post Evangelii autem lectionem in ter-
ram delapsa, jacebat ad allaris introitum, et lingua
sua pulverem lambebat. At Christi servus Theodo-
rusad eain conversus, et coma ejus appreliensa. in-
crepult splrltus qui Inlllaerant, dicens In nomine :

63 Fabris qulbusdani mandavit beatus vir, ut ad Domlni Jesu Christi pr;Eclpio vobis, ut ab illa exea-
usum monasleiil, pro frumento et fructibus conser- tis. Quo dlcto, dsemones statim ululantes ab eadls-
™'i'lis, doraum ex tabulis a-diticarent; vetiiitque, cesseruut et manslt incolumis. Paulu post aulem,
%l'risau- ;

iiem comedi ne carne vescerentur, antequ;im opus absolverent; marito et fillis defunctis, a sancto viro InstKuta est:
i:i momsurio: aut si vescl vellent, lu oppidum Irent ncque enim ; et in celhila a^di Dei genitricis
prnplnqua, inclusa
edebatur caro in nionaslerio. nisi in trlbus Sancto- sancte vixit. Episcnpi vero et popull miraculuni as-
rum celebritatibus, ut turb;p satislieret. Verura cum picienles. dederunt gloriam Deo. et ad loca siia cura
abesset vir sanctus, fabroruni priefectus paucls post gaudlo reversi sunt. Beatus autem vlr, Episcopo et
diebus carnem comedit. et slatlm In febrem incidit, civibus comitantlbus, discessit, et Anastasiopollm
j.icebatque seraimortuus, et de vita illius nulla jam profectusest.
erat spes. Quod cum ex fratre, qul ex monasterlo CG Venlt ad eum oppidi e Araunise Archipresbv-
Q adveneraf, vir sanctus accepisset : Verus profei lo, ter Andrcas qui cuin apiid eum dies aliqiiot mane-
;
,,
'

inquit, est serraoScriptura;, dicentis : Ab obeillentia ret, contigit, ut filius ejus Comitas in moibum gra- ribuiMum
vitara, ab inobedlentia mortem proficiscl. Ille enim vissimiim incideret. Cum igitur, desperata salute, p<xihcii
'"'^'""""
a mandato meo recedeus, carne vescl voluit in raeo vocein amisisset, et nenilnem agnosceret, parato
•"

monasterio ; et idclrco in morbum Incldit. Et eo jam sepulcro, mlsit mater ejiis Joannein Presbvte-
profectus, ubl legrotus jacebat, dixit ei : Quod ve- rura Anastaslopolim, qul raarito nuutiaret, ut ad
rum est, frater, ne ine celaveris. Illeautera aperuit filli funus celeriter accerleret. Tunc autem B. Theo-
Id quod erat. Ecce igitur, inquir iieatiis vir, Deus, ut dorus, cum peregisset, cibum capiehat,
sacrlHciura
expcriris, indlgnationem suam non affert nobis, sed et pueri patrem secum habebat. Niintius Igltur .An-
ipslniet nobis eam compararaus. Crede ergo, frater, dre;c causain, quamobrem venerat, Indicavit. Qua
rae non ex avaritiacarnein tibi non submlnistrasse, cognita B. Theodoriis non permisit ut discederet ;

sed ut mundum et purum atque castum locum hiinc Etego, inqulens, tecum veni;im ; volo eiiim mona-
cunservarem. Surge igiturin nomine Domlni nostri sterium et fratres meosiuvlsere;sed prius muneribus
Jesu Christl, et opus perflce, et deinceps mandatis nobis a Deo datis fruamur spero autem, Deo fa-
:

obterapera. Precante Igitur sancto viro, et manus vente, nos puerura vivum Inventuros; nunc enira
suas super aegrotum Imponente, statim convaluit : non moritur. sed adhuc vivet, et gratulabitur tibl.
et eadem die surgeus, ccepit reliquum opus absol- Et hffic lociitiis, prajcepit etiam iiuntlo. ut cuin ipsis
vere. clbura caperet. Cura autem surrexlssent, profectus
Ci Cum autem sanctus Episcopus Anastasiopolim est vir beatus in oppidum, et omnes cum faclbus et
noiiif car-
redlisset. venit homo quidam ad monasterium, et a tliure obvlarn illi processerunt.
Et cuin esset ves-
»fWi i/i«c Praefecto irapetravlt, ut maneret in teraplo sancti pera, in eccleslam ingressus est, et populo benedi-
'liaiam Martyris Georgli
: neque enim omnes in eo, sed et
: cens, vespertinas preces pronuntiavit : atque ita
in templo Archangeli commorabantur hlc autem ; domum .'Vndreai .\rchipresbyteri se contullt. Vldens
autem
 : :

48 VITA S, THEODORI SICEOT^.

ClirislumDuumnostrum, busloquebalur, ut in tota Orientis eremo tara di- D
A auteni imenini inonentpm
ab hoc
Doi scrviim viilissc aut audivisse se diceret ne-
tkt
AUCTOnB vide niorlisqnc Di.ininuin, obsecravit. iit iinimani Jn gnnm Sanctus
CFORGIO niinem. autcni lia-c auilieb.int, ex flmliria vesti-
ipso retineret, eiiinque parentibus vivuni et incoUi- Qiii habetur ;
DISCIP.
finem feci>set, mentorum ejus aliqiiiil religionis gralia capiebant.
nieni largiretnr. Et cuni ubseciandi
a^^pcxitiiueruni. etaUocutus ej^t. At ille oculos ape- Cuir.qiie maiisionisFratresad euni venerandum ac-
ruit, et iutendit eos; sed rpspondere uoii pofuit, ccdcrent, ens rcprchfndebat. et per interiiretcm re-
eumgue
quoiii-im liugua ejus erat inipcdit.i. Rursnni ifiitur cus:.bat Cur, inquiens, cuin t.ileiu stellain,et san-
:
sanat.
caput iuclinans Dei servus Dominum precabalur, ctum Christi Apostolum habeatis, ad me agrestem
ul intocram piiero sanitateni flaret : et faclo pve- et vilem atque niilliiis pretii liominem veneraiMlum
eandi tine, allocutus est pnenim ; Coroita, inqniens, accedilis ? ad ipsum vere laudahilem et admirandum

adspi.e, et dic, quomotlo te babes, etpatri tuo re- sanctuinque virum ciilendum vos converlite. qui di-
spomle, ne propter te ilolore afliciatnr. Aperiens igi- vinam in mundo vitani agit. et cupiditates insepro-
tur oculos ilernni puer, et ens intendens, respondit terit,etdoctrinasua multos ad Deuin convertil. Cum
ad interropata. Tunc signans illi frontem, et manus, autem vespera advenisset, facto divino Sacriticio,
et pedes, dexiera illuni a|'prebeiidit ; In nnmine, in- accubuerunt, ut parvo et solilo cibo vescerentur.
Postea voluit Thcodorus, uterat soliliis, hn^piti
quiens, Iiomini Jpsu Cbristi, qui Centurionismorien- S.

tem puerum suscitavit, surge et sta sanus idem : pedes l.'ivare : sed ille non permisit. Mutuo igitur pra-scit cjus
motCem .*

enim libi qu^que vit.im nunc elnrgitur. Jussit autcm, manus lavarunt. Poslridie vero niaiie festinabat Dei
ut illi d;.retnr cibus. et comedit. Vocatus autem vir servus exire. ef. iter suuin pei ficere. Qiiod cum B.
sanrlusapucri parentibusadcu-nam. pra^ce))it Jnauni Theodoi-us auimadvcrlerct, et obitum ejus propin-
Pnsbvtero ut pueruni item ad ca-nam adduceret : quum esse divinitiis sciret, idque apud se tieri cupe-
qneui Joanues cum adduxisset, eiquo ministraret ex ret, rogabiiteuni. ut itineris labore fessus conqnies-

iisquje eraiit npposila, pbis quam nlii cnmedit.Quod ceret. contra obsecrabat, ut se dimitleret, In-
Ille :

omnes aspicientes magna Ia;titia, cum parentibns stat, iuqiiiens, mihi e corpore migratio, et idcirco

B gloriam dedenint Dco, qui mortuis etiam, ]>er ser- festino, ut in celliila mea natiine concedam. Egres-
vos suos exoratns, largitur vifam. Postridie autem sus igilurB. Theodoriis, comilalus est eum Anasta-
puer sanus ambulabat et vir beatus ab oppidc pro-
;
siopolim usque : el afflictinnesac srlicitudines, quas
feclus est ad mnnaslerium. in Episcopatu sustinerel, patefecif, quilius instiluta
vitffiralio, etmonasteriorum suoruin curainterrum-

ANNOTATA. pei-ctur ; rogans eiim, ut quod sibi agendum esset,

consuleret, et utriim relicta Fpiscopatus dignitate, ejus (onslUo

a S. Plato cfttcelvbris Mnrtjjr Ancyrx pasmn. : cui monastico tantum ordini deberet incumbere. Ille Epncopatum
coijitat re-
eliam Comtaiitinopoli erexil temphtm Jiistiniami6 im- vero iil quam celerrime faciendum censuit, ne apud Itjiquere,
pcralor, coUap^nini rcstauravil Bof^ilius Imp. Acta ejus Dcum damnandus e^se videietur. Sanctus autem
erunt illvstrauda nd dicm 2;2 Julii. Theodorus suuni iUi jumentuin, Fratremque dedit,
b rina, inhf^ Epi>icopalis Galulise prinix, collocatur qui illum quousqiie velletconiitaretur. Mutiio se
suh Mctropolila Ancyrauo in Notitia Pulriarchatus igitur .salutantes et com]dcctentes, discesserunt. Et
Ccustautinfpolitani, c.c codicc MS. Valicauo edila in sanclus Tlieodoriis in Episcopiuin reversus. dixit
Gcoijrophia .'•acra Caroli a S. Paulo Eptscopo Ahriii- eum celerius e vita rcigralurum, qiiam ut ad locum
censi, pag. 10. suum posset perveuire : qiiod et factum est : paucis
c Germiorumcivitas Episcopalis. Galatix scciindx, eiiim post diebus uiintiatuin esl, eum in via mor-
sub Mclropoli Pisinuntiorum ; in prndicta Notitia scri- tuum esse a.
bilur Germocloma, /« allcra scqucnli Germia png. 68 Quoniam igitur plurima B. Theodori mira-
32. aliis Germa, et od puvium Sangarivm coHocotur. cula, posteaquam Episeopatum recus.ivit, visa fue- ob molestlas
et soticUudt'
d Urbs hxc Eudoxiadis in utrnqve jnm citata No- rnnt, Ikcc ego commemorans, omittam ea quje in
nes :

titia collocatur iu Galatia secuuda, et ut hiuc apparet, ipsa civitate gessit Episcop.ali, quia sunt omnibus
haud prncul ab urbe Germiorum. nota, illa duiiitaxat attingens, quse aliqini ex parte
e Araunia quiuque millihns passihus a Siceone di~ caiisas et afflictinnesindicant,quamobpem recusavit
slare dicitur iafra nam. 135. Episcopatum. Cum enim necessario cogeretiir in-
volvi variis Episcopatus negotiis et solicitudinibus,
C CAPUT IX. magnis molestiis et angustiis afficiebatiir ; nolebat
CoUoquium cvni B. Anlioclioercmita. Abdi- eiiini terreuis curis a reruni coelesiium distrabi con-
catio Episcopulus. Nani, iit inquit Dominus, nemo polest
teraiilatioue.
Mat. e, 24
dunbusdominisservire aiitenimunum odin habebit,
:

Jnviiltur I M tempore suscepit liospitio (iivinum et sanotum et alleium diliget aut uni adlia?rebit. et allerum
:

a Sfincto,
eremita
viium eremitam Antinclium, qui Constantinopi)li in centeniuct. Cum igitur necesse esset priedia ad Ec-
AntiochOf Orientem revertiOmtur venerat aiitem Legatus ad: clesiam pertmenlia per procuralnres administrare,
Mauiitium Imperalorem, ut illi Synnplinm oppi- et ipsi procuralores injuriis agricolasafficerent, non
dum, a Harlarih direpium. commend.iret. Erant poterat vir pius non vehementer angi et cruciari.
huic supercilia densa atquc conjuncta, cana barba, Nam cum id munuscivi cuidam, nomine Theodosio,
et capitis cnma lana- instarcandida, et ad ilia u^que dcdisset, etabeo agriiolie ii.juriaesseut aflecti, ad
protcnsa sin ililer et K-irba ct ungues pra;l(ingi
; Christi seivum lugentes coiifugerunt qui eos com- :

ad cenle...inmm leivenerat sexaglnlaatino-

(iiiniim : miseratus (neqiie eiiini sanctus et pius ip^ius animus
rum spalio, nec vinum. nec olciini, nec aliiid ejus- pnterat sine dolore qiieniquam ;ifflictum el calami-
modi giislaiat tiiginlajam nnnispanem non come-
: tosum aspicerc) Thcodnsium accersendtim curavit,
derat : olerilnis crudis cum sale et aceto vcscebalur, inonuilque ut ab agricolarum injuria dcsisteret. Ille
et aquam Hujus fama ad Tlicodorum, et
bilieliat. vero, inventa occa'ione, ab non dostilit. oO rixas
inJHria
Tbeodori pariter bima ad ipsiim, Deo patefaciente, Quare cum ei s quudam in loco, qui Euchraes dici- Ir.fer procu-
pervenerat. Et justus ratorem
ille quiilem dicebtt discipulis tur, pergeret ladere; uno omnes auimo congregati,
tt aijncolas
su!s de sancto Fpiscopo Tbeodoro, se talem viriim et gladiisac fundis instructi, coiitra ipsum ronstife-
sanctum ad eum usque diem non invenisse ; sibi runt, ca'dem illi comminantes, nisi recederet. Qui
enimvitse ipsius instituta esse a Deo patelacta. eos ad puguam paralos intuitus, et verilus ne ab ip-
Beatus Theodorus vicissim ita de ipso cum Fratri- sis superaretur, discessit, et Anastasiopolim se con-
tulit.
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS 40
A tulit, utmajore raunitusauxilio adversns illns rpfli- gnm snliire
coegistis. Et qnamvis me, ut ad illud D
ret. 1(1 cum audisset vir sanctns, lotum illiim
diem ferHndum minime aptum, excnsarem, vos tan.en au- AIICTORE
cum lacryrais gcmitiliusque traduxit, considerans. dire me nolnistis, seJ ve.strffl nupiditati maluistis in- GRORGIO
si impetns ille ad exitum pervoniret, DISCIP.
et ca des aliqua dulgere. Indecimus igitur jam annns est, ex quo coram Cle-
fieret, id sibi tamqn.-ira auctnri, crimini datuni iri. ego vos afflign, et aftligor a vi.bis. Qiiamobrem ob- ro ef pofiulo
se^ine animarnm periclitantium reum fore. Hu secro vos, ut Pastorem vobis paretis, qiii et vobis renuntlat
Episcopatui
igilur prostratns et Deum adorans. enixe rogabat, placere, et res vestras curare possit. Eu-o eni
nt illius furoris motnra compesceret, antequara ad posthachpiscopusvester non ero sed, ut abjectus ;

finem penlucerelur. Et acvrMto Tlieodnsio praice- monachns, ad mansionem revertar meam, ubi in
pit, ne ad ea Inca se amplius innferret, ne mali omni raea vita Deo servire constitui. H.-ec locutus,
quippiuin accidnret. Tnnc ille, ilicenssaiicti viri hor- et assumpto monasterii sui Arcbidiacono Joanne,
tatii inipetum illnm agricolarnm adversum se fuisse ad Anoyranornra melropolim se contnlit. Noctevero
factiim, multa in eum convitia conjecit, et nefariee illa civis quidam in quiete vidit splendidam stellara
et oh jn/«-
cnntnmelia; vim addens, sedem, in qna sedebat, e snmma ecclesia radiis suis totam civitatem illu-
riai (ib ttlo
sibi iltatas. pi'ile commnvit : ex qno bpatns vir coram omnibus strantem tara longe illincdiscessisse, ut vix perspici
supiiins concidit. Cnm autera surrexisset, raitiori posset. Qno qnidem vi.so beati viri discessum signi-
voce pnd eos Episropum nnn moriturnm,
jiiravit, se: ficatnm esse, non estdubium.
seil ad monasterium sunni rediluruin. Qnibus ver- 70 Cnm igitur ail Metrnpiditanum Ancyrannrnm
bis Thenilnsius minime placatiis, biiias se illi auri ArcbiepiscopumPaulum pervenisset, rogai at nt sibi
expensas latiirum dixit, proplereaquod a proa-
liliras suocessnr daretur : at ille tam bniio virn dari non
dinrum procuratioue ante diem conslilutam repel- pnsse respnndebat- Cumque magna inter eos eon-
lerelur, Uxor antera marito adversabatur ; Niliil, tentio esset exorta, convenit inter illos, ut ea res ad
inqiiiens, sit tibi conlroversiee cum sancto Episcopo, beatissimum Cnnstantiuopolis Patriarcham Cjria- <•

ne pro benedictione, qnam ab illo accepimus, in ina- cuni rejiceretur, etquod ille constituisset, ratum fo-
ledictionem incidamus. Sedilleiixorem non andiens, ret. Beatns igitur Tlieodoriis \)\;v memoriie Impera-
rursum in Episcopium accessit, ut cum sancto viro tori Mauritio, et beatissimo Patriarchae Cyriaco
allen aretiir, iii judicinque contenderet. Verum dum supplicavit, nt decernerent, silii dandiira esse suc-
adventuni ejus .sancto Episcopo nuntiaret,
ostiariiis cessorem Metrnpolita vero recusationi ejus rationes
:

repente m.igniis eum timor invasit, et apparuit ei suas opponebat. Sed beatissimus Cyriacns Patriar-
juvenis aspeclu terriliilis et splendide indntus, qui cha, ita etiam jiibente Imperatore, Metropnlitauo
cum minatns est illi
indignatinne Vir, inquiens, : respondit, nt Beati Tlieodori preces admilteret, et
pessime, ^ic magno Episcopo adversaris, nec de.^i insignia ei propter vitffi sanctitatem et ii.nncentiara
nis ei molesliam et dolorem afierre? Ecce, praidico relinqiieret Epi.scnpatus. Mandato igitiir parensMe-
tibi, nisi desistis. magna super te ira deveniet, et tropnlitauus ab Episcopatus onere B. Theodorum
misere vitam flnies. Ethffic loculus, discessit : Tlieo- liberavit, et Episcopatns reliquit insignia. Consuluit
dosius vero,cumdiii fnisset exaiiimis, se tainleracol- autem illi, ne longius discederet, priusquam in ejus
ligens, et a viro sancto vocatus, introivit; ac proci- locum alterum consiituisset. Egressus igitur ex An-
ditadpedes ejns, ciira lacijmis supplicans, ut injn- cyranoriim metropoli , in Heliopolis regionem se
rias, qiiibus a se essetaffeclus, sibi condonaret, non contulit, prope oppidum Pidri, in oratnrium Ar-
amplius auri libras poenae nomine repetituro. changeli, quod est in Ambrena, et seipsum abscnu-
C9 Veneno iterum, nescio qunmodo, tenta'usest, debat. Quodam die, ciira in hoc Archangeli oratnrio
Venrno pe-
et in cella illa sua in Episcopio mutus atqne immo- sacra mysteria celebraret, facta est facies ejus hila-
a
titus
J)e>para adeo ut rumor de morte
bilis jacuit tribus diebus, ris et la-ta, et magna gloria gratiaque splendens : et
sanatur^ ejus jam increbresceret. Post tertium autem diem nninine Julianus Presbyter, vir
uniis e Fratribus,
jpparuitei Domina, sanctissin.a Deigenitrix Maria: admodura pius, ciim faciem ejus tam hilarein et Is-
quae sceleratis bominibus exilium comminata, et tam aspexisset, prostratus anle eum Unum, inquit, ;

cetettram
morhi causam aperiens, et insidialores palefaciens, oro, Pater, ut respoodeasmihi. Ciimque S. Theodo-
Missam
e manu sua tria illi colncocca li dedit : Hiec, in- rus ei henedixisset. et pra^cepisset ut surgeret et apparet
quiens, coiuede, et niliil tibi erit mali. Souino solii- exjioneret id qnnd vellet; tunc ille : Dum sacrificas, facie tttu-
strata:
tns vir sanctus, Salvatori Christo gratias egil, et inquit,Pater aliquaiido nulla fit in vultu tno coin-
K
C immaculatae matri ejus Virgini Marise : et causam mutatio; saepius autera vultum videmus tuum
quidem niorhi significavit, auctores aulem retii uit, magno splendore gratiaqne fulgentem quamobrem :

et pro illis Deum precatus est. Prajiecea iu distri- nus itein hilarit:ite perfundimur et gaudemus,
buendis eleemosynis, et in mouasteriurum frequeu- quemadmodum et hodie contigit. Obsecro te per
tatinne et cura, quam de Fratribus qiios lucratus iJuminum, ut mihi hujus rei causam exponas. Tum
fuerat. habebat, incusabatur quiisi ecclesi:im negli- Christi servus se excusare el narralionem subterfu-
geret ; cum tamen ex trecentis sexaginta quiuque gere : ille contr:i supplex et obtestans iustare. Tan-
aureis numinis. niens:e snai julscriptis, quadraginta dem beatus vir : Pmmitte, imiuit, inihi, te nemini,

tanlum singulis annis consunieret, rcliquns omnes qnod dicam, patefacturum, et cansam explicaho.
ecclesiai birgiretur, Ad h:^c a psjlmnrum cantu et Cum igitur jnrejurando se obstrinxisset, quod dum
precatinnenegotiisdistrahebalur. Quihnsiebnsainic- ipse viveret, nemini reni patefaceret . Quando, in-
tns. et videns cives quidem nihiliude proficere, sed quit bealns vir, me sacrificaiitem hctiorein cernis,

in vitie flagitiosa,' luiseriaperniauere, eos aiitem, qui scito visionem videre. Videoenim tainqnara ve-
me
in monasteriis degeb.int. abseiitia sua negligentiie rum et splendidissiinum veluin, supersanctaiuunera
desidia?que vacare, et de migratione e monasteriis descendens inter sacrificandum et quoties hoc ce^ :

cogitare, de quibus sibi in die judicii ratio reddenda no, Uetor et exulto neque enim semper id video, et
:

esset ;
gloriosi Christi Martyris Georgii opera ira- iJcircohaud semiier vnltus esl hilaris. Cutn antem
ploravif, ut se prnpriura in lociim restitueret : et ad horani non aspicio, rem protraho, expectans
multis precibus Deuin oravit, ne sibi criniiiii verte- dnmvideamid, qnod ethodieraihi demonstratuinest.
ret,quod Episcopatnm recusaret. Cuin igiiur eam Ha;c cuin audisset Presbyter Juliaiius, non prius
veniam se a Deo impelrasse certo sciret, Clero et patefecit, quam vir sanctus e vita decessit.
civibus convocatis, hanc habuit orationem Vos me, : 7 i Poi ro cum beatus vir accepisset, Episcopum

Fratres. invitum, ut scilis, et abstractum, hoc ju- esse Anastasiopoli, gaudens et laudans Deiira, ad
Apritis T. III. 7 monasterium
 : ;

80 VITA S. THEODORI SICEOT.E.

rediit, et Dei gralia multa fecit mira- xisset, apiid eos coinmoratus est. Magno autem eum D
monasterium
AUCTOnE cula in jEprolos, qui accedeliant. Pre.sbvter quidam, studio et linnotelmperator et Augusta et omnes fa-
r.F.onr.io
iioniino Pauliis. jumento ad eum veclus est e Lycao-
miliarescomplexi sunt; et monasleriisejiis immuni-
DISCU'
niic monasterio erat enim sinistrum ejiis latus in
:
tates tribut.T, illudque concessum, ut nulli alii Epi-
revprtitx
in montitte- dexter.im viscerum parlem conlractum dextera : scopatui subjecta essent ; sed sanctissiinio tantum
rium, l'res-
aulem ip.sius coxa jamdiu luxiila, et caput ejus in et rnagna.' ecclesiae Apostolicie regiie ipsius civitatis,
bytertttn tik-
parlcm licvam ad pedem appropinqualiat quamo- ; ita providente Deo, et saiicto Wartjre Georgio opi-
stortum
lirem nec slar&, nec iii lectulo extendi poterat sio : tulante, projiter benevolentiam in eos, qui in iUis

enim erat dislortus, ut miseraljiie speitac-ulum ex- degebant etsacrificabant. Parvo aulem iUo leinpore,
liilierct. Hic muUis lavacris et medicinis adliiWiis, quo niansit in civilale, magna per illum Deus fecit

niliil prolecerat. Cum i{;itur 13. Tlieodori m&ndato rairaciibi.

triljus diebus in mnnaslerio mansis.-et. et miscriam 73 Mulier enini, quie apud illud habitabat, cum
suam exposuisset, ha'C ab eo audivit Si vis conva- : fllium qu.adriennem csccuni haberet, in ulnis eum
lescere, in patriain redi, et adversario tuo reconci- suisad virum sanrtum gpstavit, et niultis lacrvmis
llare, et ante liiemem ad nie revcrlere, et dabit libi ante illuin prostr;ita, pucrum ad pedes ejus deposuit,
Deus sanilatem. Negaiiti autem sibi cum uUo esse supplicans, ut luuien oculnrum illi largiretur. Vir
'itiiminai
inimicitias: Vide, iuquit vir sauclus, ne inentiuris: bealus, cum pueri oculos obsiguasset, einue benedi-
inimicilias enim exerces cum Pnefect» luo. Quo ille xisset, aquam benedictam inatri dedit.praocipiensut p„raitjiicam :

audilo, ca*pit H. Tlieodoruin lacrjmans obsecrare, aqua illa quotidie inane fllii oculos hivaret. Qiiod
ut pro se Deuin precaietiir, ut dob>re mitig:ito, cum ter egisset mater, quarto die filium sanuin ad
possel expedilius incedere. .lussit igiuir illum exui sanctum virum adduxit, laudaiis Deum. Eadem
et corpiM'iejus manus imponens infirma ipsius ,
femina, cum septem menses paraljtica jacuisset,
niembra palpavit; et pro illo precibus fusis, totum qua hora viri saneli benedictioiiem accepit, statira
ejus corpus niedicameiilo pcrunxit statimque do- convaluit.
:
E
lore liliHi-atus est, sed adbuc distorlus mansit. Ju- 74 Puella qua;dam, Principis cujusdam ancilla,
pntefacit
preciltuM mento igilur impositum in pali'iain reduxerunl, et aniiis jani octoet viginli dicraonium occultura ha- pucllam
satial. cuiii Pra'fecto suo in gratiam rediit post autem ad ; bebat quamobrein assidue jacebat segrota, et mor- <"' obsessam:
:

m()n.'islei'iiim reversiis est quo quidem tempnre ,

bi caiisam ignnrabat, Audita igiturbeati viri faina,

I{. Tlieodnrus iii angusti,'.siiua teinpli sancta; Dei ge- doniinus ejus duxit ad eum puellam, rogans ut pro
nitricis cllula quieti silenlioque vacab;il ; et lusis ipsa Deum obsecrarel, ut ei vel mortem vel sa-
pro eo precibus, a morlii viiiculo dissolvit, atque nitatem elaigirelur. Tum Christi serviis extensa
priecepit, ut prope se deambularet, el precatioiiem nianu caput ejus appreliendit, et precatus est Deura
quolidie percijperel : dedit etiaiu baculiini, quo se ut siln morbiiin ejus palef.iceret. et eani liberaret.
suslcnlaret el illu accepto. melius se habebat. Ad
; Statimque da-mnnium eam perturbare ccepit et ve- camque
'
ccrrcctioncm aulein ipsiusIongiusb:iculuni tradidit; xare. Atque itaclainabat Etiain in rae, o ferrivore, '*''"'°'
;

et pnst Pasch.a; celebrilalem ;diudilli baculumdedit; vim tibi a Deo dalam exerces ? Absline a me,
Hoc, inquiens, manu tua a|)pi'eliende, et «o unde quffiso, dtcmonum insectator. Beatus autem Tlieo-
veuisli, revertc-e ; brevi enim pcrfectam sanitatem dorus praecepit ei, ut taceret. Et cum esset dies
assequeris : cum aulein baculum istud ceciderit e hebdomadis quarta, dimisit eara et mandavit ejus :

niaiiu tua, ne sustuleris Accepta igi-

illiid amiilius. doniino, ut quarta item proxime sequentis liebdoma-
tur viri saiicti benedictioiie, Presbjter Paulus domum dis die eam ad se reduceret. Qu:e cum ad diera
reversus est : et cum die quipdain iter ficeret, bacu* cnnstitutam revertisset, etvirum sanctum aspiceret,
him e iiianu ejus elapsuni est. Qni S. Theodori ser- rursus da'inonium iii ea turbatum clamare ccepit,
moneni recnrdatus, illud non suslulit, et plane cnn- etvirum sanctum delestari vis inquieus, quae : !

valuil, alqiie miraculuni omnibus patelecit. Ilic nunc adversum nos a spurio et e scorto geiiito prnfi-
autem Paulus, sancli viii .'•tudio, Cnnslanlinnpoli ciscitur. Vigesimus octavus jam annus esl, ex quo
Presbyter est ronstilutiis ; etdeinde unius civitatis miilierem istam cbsideo, et Sanctnrum neino pate-
Isauriaj factus Eiiiscojius. fecit me : liic autem merelricis filius advenit, ut me p
palefaceret, accruciatui supplicioque traderet. Exe-
ANNOTATA. crabilis dies, in qua genitus es, et in qua te huc
contulisti At Dei servus Tbeodorus ipsum signo
a /''«i'.(OH liic eremita Antiocbus colUiir 24 Decem- Crucis increpuit, et dixit Quamvis rreretricis fi-
:

bri.t in Meiuris. libi ilieiliir cmilempsisse miiiKlitm, et lius sim, ut ais ; tainen ad gloriara Doniini nostri
suariter leittpore vila- peraclo in pncc qitievisse. Jesu Christi filiiDei, praecipio tibi in noinine ejus,
b KiAo; maijnus, koKito; granitm est; el forte liic nt receilas ab liac niuliere. nec araplius in illara in-
ititellitiuntiir giaiia miili 1'untci.
grediaris. Dieinon autem magna voce dixit Jussa ;

c Cvriacus crealus ctl Pitlriarclia CP. secutiiliim tiiaequidem faciam, et egrediar atlamen liaec ter- :

Clironicon Ale.riiiiflriuutn atiuo Ituperii Maurilii \-i, tio ab hinc die morietur. Tu, inquit beatus vir, exi,
Indict. 12 crgo itnno Clirislt 5<)3 aut seqiicnle. morliins et Dnmini volunlas fiat neque eniin licet homini
:

attno (jOG Satitiiilo 2!» Octoltris, .icpulius ilie Dominica Chrisliano vobis credere, cuin verba veslra sint im-
30 Octoh. i/iie tlie inscriplus esl uonnullis Fa.^.iis Grte- proba et fidsa. Laceratara igitur mulierera d;emon
corum. In Menxis excusisrelerlurll Octobris. aiite sancti viri pedesprojecit, et magna voce edita,
discessit : illa vero cum Ego, inquit,
se coUegisset,
CAPUT X.
sanctis precibus tuis, Paler, assecuta suni sanitatem
Accesms ail Maiiriliittn hiiperaiorem. Varia vidienimimprobumexoremeo, tamquam serpentem
Cwistantiiwptjli facta. egredi. Dimisit igitur illain vir sanctus cuin bene-
dictione, jussitque nt diebus septem apud ecclesiam
Ei lO tempore pius Imperator Mauritius, et B. Pa-
maneret. Qund autein daemon de morte illius praadi-
triarcha Cvriacus, etPrincipes, litteris suis
iiinlslf
sanctum xerat, falsum fuil nain mulieris dominussinuil cuin
:

^raiirfMurn Chrisli servuin Consl:intinopolini accersierunt,

ut illa paucis post diebus ad virura sanctum rediens,
Itttpnat. et eis benediceret. Quaiunbrem cuin eo se
contulisset, inagna cum laetitia gratias egit Deo, qui lalem servis
Cyrlacitm
et beatissiiiiiim Patriarcham Cvriacuin, et
Palriar- Impera- suis in spiritus iramundos dedisset potestiUera.
cham CP. torem atque Senatum consaluiasset eisque benedi-
73 Alia mulier nobilis paraljtica, ab ancillis suis
ad
 :

VIGESIMA SECUNDA APRILIS. 51

ad virum sanctnmgestata, multis cumlacrvmis la- remotis arbitris in cellulam suam vocavit, et huma- I)
sanat iterum marecoppit Miserere. inqiiiens, mei serve Dei al- niler sic est alloculus
ACCTORE
; : : S;cpe le huc fili, coiitulisti,
paralyticam : GEOnGlO
tissimi Deum, qui til)i sanitatnm gratiam largitus
: ut mihi arcanum aliquid niiutiares, et pudore deter- DISCIP.
est, deprecare prome, ut incolumisdiscedam. Jussit ritus Cur id libi cnutigit, fili ? ciir non aperte
es.
vir sanctns eam humi deponi. etmanu sinistra caput significas id qiiod celas ? Tunc il!e procidens ad pe-
ejus apprehendens, dexteram ad Orientem extenilit, des ejiis, orania patefecit, oraus ut pro se Deuin
et obsecravit ad hunc mmlum : Deus s init.atum elar- precaretur, et morhum a se depellerol, dignarefur-
gitor, et a?grotanlinm medice, qui p.iralyticnm cu- qiie dniniim suain venire, eiqiie beuedicere atque
rasti, medere et huicancillEe tuie, et ab ea paralv- omuibus habitantibns in ea. Scd id facturura promi-
sim expelle, ut sana discedat ad gloriam et lauilem sit vir sanctus : et hiduo post domum ejus se contu-
sancti nominis tui. Et signans illam excitavit, oleo- tulit, et a viro pio benigue susceptus est. Niicte
que indnxit : statiuniue coepit de:imliulare, Deuin autem illa idein ei contigerat quod solebat, et nfllic-
land.ms ; et divinornm Christi mvsteriorum parti- (us vebemenfer fuerat. Tnm vir heafus pre.cihus
ceps effecta, diseessit incolumis, atque omnilius inoubuit, et Deum ohsecravit, ut Iiominem ab illa
miracnliim nuntiavit. miseria liheraret. E:idem igitur iiocte, absolutis
7() Qiiidam c.auponis filius, nomine Petrus, a psalmorum precibus, unus ex di^cipnlis ejus, no-
daemone invasus, corile ciinficieliatur, nec se a dE- raine Jtilianus, in beatum stan-
somnis vidit virutn
lalfrttrm mone vexari cognoscehat Piiter ejus duxit eum :id tera ad maris Mennainque ad ipsum acce-
littus ;

pfitffacit
viriim sanctum, ut pro illo Denm prec;u'etur, quo dentem, et in ulnis gestanfem suts monslrum
etpeltit
cordis ipsius dnlor desineret, et a niorho continuo quoddain triceps, inunane vociferans quod cum :

liberaretur. Scd virsanctiis, coguifa niorhi cansa, vir sanctus apprehendisset, projccit illiid in niare.
duxit euni in cellulam suam, etlateriejus inha>rens, Posti-iiiie igilur, ctim, pnst sacrificiumacciibiiissent,
Crucis signo fai'ieni ip^^ius ohsignavit, perciissitque ut pranderent, Christi scrvus Theodnrus ad Men-
illum juxta cor : Ne celes te, inquiens, immunde nain dixit ; Confide, tili, ef Deuni biuda Dei enim;

spiritus manifesta enira sunt opera lua. Dominus

; bonitate confisiis spero cnhiniif.itcni tuniu abs te
'
Jesus Christus scrutator cnrdium imperat tibi ut ab discessisse, nec ea te amplius afllictiim iri. Kt cura
eo exeas. Confestim commotiis dsemon, clamare ha*c dixisset, somnii sui discipiilus recordatus, illud
coepit Exeo, ferrivore nec adversor tihi neque
: ; ; explicavit. Cum igitur vir s:inctus MennEB, et flde-
iilirtlfil
enim minas tuas perferre po.svum nequeo ignem ex : lissiina" ejus uxori, et oranibus ipsius domesticis tiiifirtriit

ore tno egredientem meque exurcntein pati. Ha;c benedixisset, discessit ; Mennas atttem numquara ni anie »1-
rinn raorlo.
et bis pliira locntus, ad viri snncti pedes Petro pro- aniplius ah eo raorbo vexnliis est. J;uu nxor ejus,
tur
jecto, magna voce ululans discessit. Pner autem in femiuagravissira:i Christiqite amantissimaTlieodora,
se rediens, et ante illum pi-ostratns ; Piis, inquit, oravit sanctum virura, ut sciref, utruin ipsa, an ina-
precilius tuis, Pater, a rtaemone lilieratus sura ; vidi ritusejus ex hac vita prior esset discessurus. Vix
enim illuin, feminge nigrie speciem gerentem, a me igitur tandetn exoratus, Denm precatits est, ut id
sejnngi, et per feneslram ahs te nliilantein excbidi. sibi pntcfacerct ; respoitdifqite, iiinrituin ejus priiis
Beatiis autein Theodoriis, jussit, ut dicm apiid se e vila discessitrtim. .\t illa miiltis ctim litcryraisiMun
raaneret : et postridie sanura patri reddidit. quotiilie rognbat, tit Deuiii precarettir, qtio se ex Itac

77 Nauta quidam a dffiraone vexatns, dcloribus et vita celerius evocaret. Ejus tingitationibus victus
libirat a
{1,1 monio memhiT.ium tremoribus et multis calamitatibus , beatus vir, Deum ohsecravit, iit id ei, qiiod optabat,
Nautamt cruciahatur, et in egestatem inciderat. Accessit ad concederet. Et divinitus monit.us, dixit illi : Dedit
viriim sanctum, et lacrymans supplicavit, ut a tot tibi Deus, quod flngitasti : res igitur tuas coustitiie,
miseriis per ejus preces liberaretiir. Cnm igitur pro nam paticis post diebus raorieri». Hic respon«o mii-
illo Deuin ohsecrasset, oleo benedixit, et dedit illi, lier lajtadiscessit, et rebus suis cous;itutis, quadra-
ut eo se uugeret, et dimisit euin. Qui paucis post gesimo posf die mortuaest.
diehus ad virura sanctum rediit, seqiie convaliiisse, 80 Eiitychiiis, beati Thcodori ostiarins, cuni in
et prospere agere nuutiavit; atque animi grati ac via dnnniret, sic a (teraoue vulnnratus est, tit ranniis ,h,„„„f„,
mentoris catisa, navigii veluni ohtulit; et mtiltis ipsius cum toto brachin nbslupuerit : quamnhrein iimnui tml-
ilrntfin
tandcm precihus vix impefravit, tit iilitd acciperet. eam tiimidam ct oblignlani, atque cnllo suspeiisnm
liflla :
78 Luctator quidnm, ab immtindo spiritu vexa- gesiabat. Hic de raore vciiif nd S. Tljendorimi, ut
tus, et capite et menibris omnibus dolebat. Hic ad beuedictinnem acciperet et intcrrogattis ah eo, lur ;

aHum sanat
0[ie s. Geor- virura sanctura accessif, supplicans, ut pro se Deura ei doleret manus; Dormiebaiu, iiiquit, Dnraiiie,
J", precaretur. Quod ille cura feeisset, vinoque et oleo quodam in loco, et eum somno solulus essem, inihi
henedixisset, dedit ei ; ,\bi, inquiens, fili, domum manus nhstiipuit , tumoremque coutraxif. Cnm
tuam ; et ciim te vesperi cuhitum conferes, unge te igitur beatus vir manura ejtis nudntam, precihus
his ; et quod in quiete videris,- milii nuntin. Abiif, adhihitis, cunlrectaret: da;inonium ca:pit peripsius
et fecit id quod vir sanctus pr;eceperat. Postridie raannm decurrere. Tunc vir sanclus humerum
autein ad eumreuiit. dicens ; Vidi, Doraine mi san- signavit, nc sursuin curreret et iuterimerct ciim.
ctissiine, secundum qitictera, jiivenera qtieradamahs Cujpit igitur mai.us ejus a diomone huc ilhtc volvi
te profecfum ad rae, qui capitis raei cuinam appre- ac distorqueri, >adeo ut eam non posset ottarius
hendit, efad sefraxit ; etstalim dolnr oninis ali ar- regere et siistincre; veruin sancto viro tangente, et
ticulis et ossilius et merabris raeis discessit, et fam- spiritui'1 imraiindiim incrcpaiile. slatiiii cessavit. Et
quam ventus (luidam violeutus per capdlns capifis acc ptn n liariiis oleo, cui vir sancliis benedixerat,
mei egressus est. His auditis, Dei servus hencdixit mauuni unxit, friiiiiO'iue coitvaluit.
ei : Ecce, inquiens, nunc Dei gratia sanus effecfus Scrvus quidain maie a liicnionio vexah.atur.
81
es. Juvenis autem, quem in somnis adspexisti, glo- Hunc ejus dominaad virum beatuin duxit et stntira :
^j„,,„i„„
riosus est Chrisli Mjirtyr Georgius. Et dimisit eum, spiritus commotus eum lacerabtit, nec volebat exire. In coniare
«tisesso Wjat s
gratias agentem Deo, Qiteni cum vir sanclus increpuisset, vetuit ei, ne c
79 Clarus quidam vir, nomine Mennas, occulto graduuin termino discederet, ut eo modo torqucre-
et gravi quodara raorho ex diabolica vexatione laho- tur Benedictus, inquiens, Deus, non disceilet Itic
;

rabat, Hic ad virum sancfura accessit ; sed ei mor- Iiomo, ah ipso procreatus, e domo hac prius, qiiara
morlmm
internum
hum suuin eruhuit aperire. Qiiodam igitur die vir tu ab illo :-xieris. Ha!C cum dixis.set vir sanctiis, in

coQmscit, sanctus, cum ad se Menuas de more venisset, euin ccllulam ingressus est suain, et pra;fiiiitum a regiila
 : : .

84 VITA S. THEODORI SICEOT^.

Verumcura discessurum. Cura igitur illi suppliciura esset rerais-
Psalmonim nnmerum pronunfiavit.
AITTOBP. mulfis iam horisservnsille vexatusnianeref illic, et sum. ad horam preefinitam discessit.
GKonolo religalus crnciaretur, miserabili voce 84 Et pnst aliquot dies, Theoilori, Diaconi san-
spiritus ihi
DiSCIP. serva quaidam nomine curat 06-
clamare co'pit ad liunc modum : Exeo serve Dei : clissiniaj Dei genitricis, ,

sessam.
neqiieenim supplicium hor ferrepossum. Veni.solve Theodora, repente a spiritu mulo capla est. Cum
me, et eprediar: noli niediutius lorquere. Egressus autem dominus ejus per Joannem Dei servo rera
autem vir sanctus e cellula sua, dixit ei Nolo, :
indicasset. jussit ut eam ad se adducerent. Qu£b

immunde, iit nunc exeas. Diemon vero clamabat : cum vexaretur atque concideret, sublalam conservi

Heii me miscrum, oro te, ut me solvas s;ilis suppli- : ejus ad viri sancli pedes gestaruut: et sex dierum
cii Qiiando permittis, ut egrediar? Vnlo,
pcrtuli. spatiu liberala est, atque discessit incolumis. Alia
inquit vir sanctus, ut media no''lis hnra discedas. magnae ccclesia:
piiella aniiorum octn, Iieo dicita in

Nunc vero solutus es a prajscripto termino qua- : monasterio, Irienniomutapermansit. Magisiraigitur

et prmcri- mobrcm liuic hoinini per te jam liceat mentis esse ipsius duxit illam ad .servuin Dei, acerbe clamans,
lill dlsccsmm
Projecit igitur eum ad pedes ejus media
coiii|ioti. : et cum lacryinis supplicans ut ei sanitatem impe-
vero nocle, cum vir sanctus ad preces nncturnas traret. Ciim igilurprn ilbi Deum obsecrasset, prajce-

exolvendas surrexisset, resiliens honio, qui vexaba- pit, iitquolidie mane el vespere ad se veniret. Quod
tur, cinpit pali ; et dii-monium, quod in illn erat, illa cuin facerct, et ipse pro ea precaretur, quo die
clamalial ; Venit hnra. Kxi, ferrivore ,
permitie curarida erat, jussit, ut ns apcrirei. : et apprehensa
milii, iit reccdam. Egressus igitur una ]iost hora lingua ejus, signo Crui is obsignivit, et ler insuffla-
Dci servus, incrcpuit ipsum iii noinine Domiiii Jesu vit, prajcipiens ei, ut deglutiret. Deiqiie gratia
Clinsli, jitque im))cravit ut discederet. Et stalim, statim lociita esl, tnagiia inquiens voce : Dcglulivi,
projecln ad pcdesejiis liomi,ne, qiieni vexarat, exivit, Doniine. tjuare lurba, qiwadslabat, et reinvidebat,
et scrvus ille relicliis est sanus quem domina ejus : diu clamavit, Doniineniiserere. Alque ita puella cum
ciim suscepisset, magno cum gaudio doraum suam se ejus m.tgislra dimissi est incolumis.
contiilit. laiidans Deum. 85 Alia porro mulier, qiiaj decem annos sanguinis
cum
E
8:2 Miilier quadain serva, qiia; dEeraoniiim oc- fluxu laboraverat, raagno desiderio accessit, ut
3 ctierorme- lalmrantem
ciiltiiin habeb:it, beatuin adiit Theodoriim, ut ab eo ab ipso bcnediclionein acciperet albiloque ungueiui propuvio :
nos libeiat,
benedictioiieni acciperet. Qiii cum accrbe adversus alabastro, cum mullain turbara vidisset circa ipsum, s/inguinis,
eam, ut adversus da^mone vexatani, aspiciens, clam accessit, ut ungiientn pcdes ejus iniingeret.
Deum pro illa rogasset; daunon commotiis statim Quo animadverso, Dei servus pedes ad se cnntraxit,
exiit, et mulier etb^cta est sana Qundam ad die tres et clamans, dixit ad eam Desine mulier quid : :

eum accesseriint, qui iii ejus celhila gravissimeve- facere conari^? Molesla milii res est, qu.im moliris.
xnbaiiliir, cuni a Patriarcha Cyriacn eadem hora Territa raiilier uiigueiiluiu illi tradidit, rngan^ ut
accersiliis est. Qu.iinobrcm beatus vir ire feslinans, pro se Deum precaretur. Tunc vir sanctus ita pre-
diinbus pra'Cepit, ul liberi essent, et slatini humi ad catusest: DominusJesus riirisuis,qui rerum occul-
ejiis pcdcs, iil mortiii, prostrati sunl. Tertium per- tarum cognitor est, prccibiis S. Gcorgii Marlyris
iiiisit pali : da-mon eniin inilln existens, durus erat, exoratiis, secunduin fidein tiiani id tibi, qiiod petis, Ifprosum
et ficile cxpclli non poterat. Qiiare vir sanclus fre- elargiatur. Slalimque giatia Dei sanguinis ejus . filium Im-
quarliim
mens : tjuoniam, iniiuit, sanctissimus Patriarcha fluxus sletit quo iniraciilo anim;idvers(i muher,
:
peratoris
Hshl Im-
moMlem ;
iioslcr accersivit me, et in pra^sentia noii pnssum Deura laudans, Cffipit rein omnibus indicare. Conti-
id agcre, quod ad te pertinet, sta hnc in loco, et git, ut umis ex filiis Mauritii Iiiiperaforis lepras
toiqucre ; neque liinc disccde, doncc rediero. Et raorbo laboraret cui cum medici nullam possent
:

hoc dicto, ad sanclissiraum Patriarcham se con- npein affcrre. Iniperatnr virumsanctuinaccerseiidum

tulit. curavit. Qui iii palatium iibi puer,jacebat ingressus,
Ki Serpius autem, pius sanctissimas ecclesias et pro illo, preces ad Deum fiindens, a(|iiam bene
itite.itm
magn.T Diacnnus et sanctissinii Patriarclise fami- dixit: cumque illiim aspersisset, reliquum aqua;
eotijnfiio liaris, .sororem habcbal, qiia; cum triennium cum dedit. ut rursiim cnnspergereliir : et saiicfi viri
sterili prolam niarito vixisset , nuniquam concipere poterat. precibus puer sanus efTectus est. Iinperatoris autem
imjietral.
l'lrunique coiijugem Sergius investibulo collocavit; et August» precibus adductus, inter ipsos con-
sanctus Clirisli .servus Tlieodorus a Patriar-
el cuiii sistens, Deum pro illis ohsecravit : et cum bene-
cba disredcrel, Jnaniiein Hypodiaconiini ejus cmni- dixisseteis, discessitin patriam, ad raonasteriuinque
C,
tem ropavit, ut illac sanctuni viruin perduceret. Qiiod pervepit.
euiu esset factuni, Sergiiis Diacomis cos ad virum 8G Qiiidara palerfamilias ex oppido Alecforia,
sonctum adduxit, etsimul cuin illis ad viri pcdes feruin bnvem liabuit, qiii jiigura detreclaliat.Duxit liovrm
ferum
prncidit.supplicans,uteis liberosconcederet. Quibus igilur illum ad mnnasterium, et rdgavil bealura vinnsuetum
Sanctus ; Non ad ine, iiiquit, filii, sed ad Deum ac- viruin. ut sigiio Crucis bovem obsignaret, qiio feri- reddit
cedite. Verum, cuin illi non desistereut obsecrare, taleni depniieret. Et cuni vir saiiclus ad euin venis-
Utriusque znnas accepil, alqu,e iuter illas utrimque bos
set, liuc illuc c:iput inovens aiihehibal : ctijus
coUocatas, geiiibus flexis, Deum precatus est ; post ille cnrnua compreheiidens, precatus est Deum, ut
auteiu zniias iUis restituit, ut se cingerent. Et Dei bos feritite deposita mansucsceret et signaiiseuin, :
rt jirni'rit gratia fac.lum est, ut post novem inenses inulier
dtetnotirin dixit ; PriPcipio tibi in Christi nomine, ut ab ira
lilium pcpcrerit. Cuiu autera d,iscessisset, Jnauneiii
pellU : desistas lua, et subeas juguni in niansuetudiiie,
praMiiisit, ut videret au vexalus ille extra
priescri- qiiam libi Deus tribuit, et douiino tuo pareas. Cum
plos lerminos esset egressus. Invenit igitur euni
in ha'0 dixisset vir .sanctus, bos statim irain ferila-
loco prailinito, et a terra suspensuin. Sic aulem
tenique deposuit ; et cum inde esset abdiicius,
clamabat da-inon 0p|)0rtune adversum ine, serve
:
collum jugo facile subjecit. Mulier item quaedam
Dei, veuisti, luajorcin coutra megratiain assecutus:
mulain habebat, (|iia; nec frienum nec selhiin admit-
ferre te aniplius itfm vm-
iioii possum, quoniam exuris me. tebat, .sed se pedibus subl:itis erigens, niansuefieri lam H qIk'
Exeo, per Allissimuin lautuiu parce niihi. At Dei ;
nullo niodo poterat. Hanc mulier duxit ad monasle- animnlia.
servus, pectus ejus percutieus: S.-epe. inquit, mihi
riuin cui vir sanctus, signo Crucis adliibito, dixit;
;

promisisti, et mentitus es non parcam tibi, Tunc :

Benedictus Deus, ne postiiac amplius fera perver-
dauuon jurejuriiudo promisit, se nocle illa, cuni in
sa(|ue sis : sed fra;no suscepto, heram tuara insi-
sanclissima niagna ecclesia precandi signuin daretur.
deiitem admitte cum oinui mansuetudine : ad
hoc
 ,:

VIGESIMA SECUNDA APRILIS. S3

hoc enini ministerium te Deus creavit. Et statim lietitia pleni.Deum coUaudabant, qui servi sui pre- D
illi mulier insedit neque euim parere am[ilius
: eibus motus, misericordiain suam ostendisset. Me- AUCTORB
GLOtlGIO
recusavit. Idera et in equis, et in aUis aninialibus tropolita antera et populo cumitante, S. Tlieodurus UISCIP.
effectum est. illiuc discessit: et cum ad Episcopum /Emilianum arcipit re-

venisset, ab e.ique optalissimao sancti Martyris liquias S.

CAPUT XI. Georgii reliqui.-is accepisset, ad sanctura monaste-
Georgil :

ReliquixS. Georgiiaccept^. llinemadvicinas rium suuin cum gaudio reversus esl.

urhes : varia miracuia. 90 Illi:- diebus i Cadosi» Kpiscnpus ad eum in
lectica vectus est, qui manus dolore, et articuKuum
morbum
orftcularem
^_jiipiebat vir beatus aliquid ex glorio^i MaiM^ris omnium solutiune laborabat, neo nianibus ^uts uri
Cupiens Georgii reliquiis habere. et n^gabat eiira, ut sc voti potfral cibum admuvere. Ilic in ArcUangeli templo Cailosix
reliquias
coMiputem faceret. Pius auiem /EmiUaiiuy, Germio- ad B. Tbeo*doii pedes prostratus, ni.igna Vuce, Ml- curat :
R. Georgli
evocatur runi Episcopus sancti capitis ejus parliouldui
, serere, inquit, mei, serve Dei alii>simi : et me quojue
Germiam : maniis<iue digitum , et dentem uniim, aUamque tuorum fac miraoiiiorura participem : scio enim
particulara ejus corporis habebut. Huic M.iriyr Deumtibi, iiua-cunique poposceris, largiturum. Cuni
apparuit, jussitque, ut eas .^^ervo .suo Tliendoio in antem t,'hrisli sei vus illum esse Episcupuni inteUe-
teniplum, quod sibi exaeililicarat transferendits tra- xissct, legre lulir eam adorationein, ct eum fecit
deret. Misit igitur Episcnpus nnnlitnn ad beatura exv'itari ; precalionique incunihens, oiab.it Deum, ut
virum, qui eura nomine suo tiortaretur, ut se ad morbum cjus expcUeret. Absoliita autem pi'ecjilione,
precandum lempium sancti ArchangcU confern-t
in jussit, ut in dextera parte tempU S. Genrgii Marty-
cupere enim se iUum salutire, optata.^que illi .«ancti ris collocarelur, ad sancti M;inyris Plfitonis orato-
Martyris reliquias dare. Huc Uetus poUifitaliuue rium. ubi et cellula ejus sita est : sic anteni Eiji.^-co-

ex munasterio exiit. et in Germioruin civiialein in- piun est alloculus : Buiio sisaiiinu). niagne Donnue ;

gressus, in ArchangeUteinpIo prec.aliatur. Amanter Dei enim benigiiilate confisus. te hrevi a morbo ii-
suscepit eum sanctus Epi^copu^ ^iniUaiius, et in beratinn iri spero. Et ciim oleuni benedixisset, dcdit
monasterium sancla; Dei gi-nitricis, (piod vocalur ei, nt e,i se ungeret. Duarum igitur hehdumadarum
Aligetes, perduxit. spatio convalnit Kpiscopus, munaslerioquo disce^sit,
88 Eo tempore magna erat in n Pe-iinuutiuin ambulans. et sarmns, et laudaiis Deum.
iturus Pes- metropoU siccitas, et fruges ac fructus omnes exa- 91 Clericus qnidam, nomine Salomon, ah im fres a spi-
iitu immiiii-
sinuntem, ruerant. Quamobrera cum in'M)lre iiitidhxissent, mundu spirilu vexafus, ad sanctissimum virum ac- rfo Itberat :

Cliristiservum Theodorum apud jEmiUanumEpisco- cessitcum uxor»? sua, quBe ipsa quoipie pariter vexu-
pura divertisse, celeriter ad eiimomnescum Clerii-is batur. Hi qnotidie henedictionem ejus aecipientes,
in sanctse Dei genitricis teuipkira convenerunt: a spiritilius iniiniindis brevi lenqioris .spatio liherati
perraittenleque Episcopo ^miU;ino, in civitauuu sunt utex dep ctatabella, quam in vestihulo templi
:

suam eum addiixerunt, ut facta stippliratione, per Aiihangeli, ubi dormicbant, tesfem mir.icnli reli-
ejus preces e ecelo pUiviam impetrarent. Procul ab querunt, intelligi potest. Quiilam e Salmnnia vico
hac civitate sexpassuuni miUilius erat hortus, quem graviter ah iminuiHlo spintn vexalus, ad monaste-
niagna locusiarum ocruparat muUitudo, et lotum num se contiilit : quem vir sanclns, projiter dienio-

prope devastarat. Hujus Uorti dmninus cura B. nis importunitatem, in angusiain cellulani conjici

Theodoruma.d3SbeinlelIexisset, proee^sit:Uiobvia.n, mandavit : et ilUu' se quotidie ad precandnm conle'

etad pedes ejus prostratus, calamitatem in hortum rebat : quamobrcm duaruui hebiloiinilum spatio li-

suura a locustis iliatam indicavit. Cuni vir sanctus: beratus, discessit.

Ahi, inquif, fiU.ct aflbr aquam in vase. Cucurrit 92 Accidit ut eodem tempore regio iila universa tleficiente
horttim a atniona coplo-
locusfis libe- illp, et epropinquo flumineaqnain atlulit. Quain Dei fame Iab(M'aret. Muiiachi igitnr et pauperes a-groti, advebrn -
se
rat : servus, cuin Liened.xisset, iledit ei, dicens: Hac consnniptis omnibus cibariis; magnis in angtistns duiii spondet.
aqua qaatuor horti tui angulus C(msperge. etdahit ver>abantur. Erut autera Quadrage»iraa3 tenipus :

tihi Dominus id quod ex.optas. Ad iuirtum revc rsus quo quidem tenipore beatus vir in Dei genitricis
homo, .studiose fecit quse vir sanofu-i jinuceper.it : mona>terio (]u;etera et silentium observabat. liduo
cumque ad locunj.quemprimum :id--p(!iserat, rev(!r igiiur aiiln Uamos palmarnm, Dionvsius h..rr(U cu-

tissei, ne unam quidem locust.im repcrit. Pauio post stos ad euni venil, ei.jue se nc prn monaslerii> qui-
item invi^-ens, oninespianelocustas d'detas inventt : dem, nedum pro multiludine alend.i, cibos hahere
quamubrera cuiii iiianus .'^uas olcrihus iuqjles-et, nuiitiavit Palmarum enim die e cellula sua solitus
:

currens ad B. Theodurura miracuU eliectorera con- erat exirc, et luduo illo ingens multitudo convenie-
tendit. Tunc autem obviara illi triuni milUnm pas- bat. Ahi, inquii B. Tlieodorns, in borreum, et farinas

suum a civitaie processerat supplicatio. Cum iUa reliquias e.x arcis in vasculum collige, et atier ad
igitur ingredieiitem sancluravirura olitor asstKuitus, nie : quod cum ah illo factura esset, vir sanctusDeum
prociilit ad pedes cjiis, eique olera qme in manihu.s precaius est, ut victui necessaria raona^teriis suis
fercbat, uhtulit, nuutians nUraciiIum, quod factum Huppeditaret. Absolutaque pi'ecatione; Accipe, in-
fuerat. quit, Fraler, fai'inaj vasculum, et illud superaUnre
89 Beatissimus vero Georgius M.-tr-qiolita, cum saiictissinia' D.;i genitricis impone : et Deiis nohis
pluviam suhminisir.ibit. tVcit ille quod vir aanctus
impetrat
Theodurum snscepit, qui in diem sequen-
laititia S. cibaria
:

tem supplicatiimem indicendaui mandavit. Po-^lridie pneceperat : postridie vero quidam viri pii ex lon-
igitur mane, cum universa civitas in CathoUca ginquis^iegioiiihns triginta iiavcs Cypnas fariua

ecclesia sanctie SopUiae esset coiigregata. B. TIiho- onusias advHxerunt. Hi.s et aliis innuraerabilihu»

dorub et Metropnlita Geor^iiis c.um uiiivers<i pupulo rebus ailmirandis, quihus, tainquani iluribus et mar-
supplicantes, a.I venerabile sanctoruin Angelorum garilis, ianctus copuiabatur, niagnje ab
quolidie

teraplum extra muros con venerunt alque inde ad : omnibus agebantur Deo; nmltique, relicto
gratia;

sanctaiu Sophiara reversi sunt. Ubi cuin sancius nuhdo. jugum monasticum, nun soUim in ejus mo-
Christi servus Metmpolita? rngatu sacrificas>el, om- nasteriis, sed etiarn aliisin locissuscipiebant. Ilaque

nesque sacra mysteria percepissent, nubibus con- verba illa Evangelica implebantur : Sic luceat lux

tractum est ctelum, et tantapUivise copia in totam vestra coram Jiuminibus, ut videant opera vestra
illam regionem descendit, ut aqnarum fontes et Hu- I)ona, et glorificent Patrem veslrum, qui in cce-

minaintertiumusque diem exundarint. Onines igitur lis est.

 : :

u VITA S. TllEODORI SICEOT/E.

X 9.3 Qi;"7ii;irn igifur el hic vir, riiiemarlmoilum et potuerat. Quamobrem et ipsius Episcopi rogatu, sa- D
ArcTOBK Apiistiilus Paulus, corporis afflictionilius erat olino- crificium nbtulit S. Tlieodorns, et populo benedixit
GEODGIO
xius, nnn :ilieniim erit. ut ail utililateiii nn.stram eas discedensque, ad Anastasii domuiii extra muros se
DiSClP.
obno .
Ittorbi» persp*pi:iinur; ne, quoties in ejusiiioili morbos et contiilit et in oraloriiim Dei genitriiis ingressus,
:

xius eliam calaniitafes inciiliiniis, anirnis conciilamus : pr:e- adolescenlem illum parid^ticum jacentem iiivenit.
tpse sertim cuin Deus nutiis ea ratione pneniiutn paret : Cumqne benedixisset oleuni faciemejus et manus, et
et iilcirco viris justis, orantibus ut a mi.^eriis libe- pedes, et reliqua omnia corporis ejus membra dis-
1 Cor H rentur, nonnumquam ailversetur, ot dicat : Sufficit soluta inunxit, et sic euraallocutus est ; Tlbi dlco,
vobis gratia mea nani virtus mea : iii intirmilate adolescens, in nomine Domini nostrl .Jesu Christi
perficilur. IJt igitur in Imc sanctn Chri^ti imitatore. surge, et sta sanus, ne propter te pater tuiis doleat.
allerum So-
Di-i virtiis per infirmitateni perficeretiir,_corpus ejus Curaquo ille caput suslulisset, manum ei vir san- zopoli.

vulnere afiertiim erat : ipioil si quamlii per se cica- clis>iiiius porrexit, et excitavit ; precibusque supei
Iricem obduxerat, indumenti aspentate rursum ipsuni adliibilis, sanum patri reddidit.
exulcerabalur. IIoc ille vulnere ad obitiini usque la- 90 Cuni in Dei genllricis templum esset iiigres-
boravit. sibique illud a Deo datum fiiisse dicebat, ut sus, ecce qiildara alius, parjilysi laborans propter
ei assiiUie gniliiis aj^eret. Oculorum itein morbo sin- da'monein. qui ipsnin occulte mullis jam annis ve-
giilis annis a-.^talis ternpnre per sesquiinensem labo- xabat, e;idein hora surrexit, ccepili|Me ab imniundo
r:ibat, et inajorein in moduin givitias agebat Deo. spiritu vexaii, et Dei genilricis servo, cui ab ea
Iinpcdiebatiir tanien, quo iiiiiiiis lurlias po^set sii- miraculum lioc servatum fuerat, occurrens alque vo-
scipcre. Qiiainoijreni ilivinilus incilaliis, adtenipliira cifcrans ; vis ! inquil, Cur venisli huc, ferrlvore,
ubi et ipse
Doniina; iioslra.' Dei genllricis, quod est c Sozopoli, cum Georgio Cappadoce, ut rae torquercsatiine con- a D. I. 50-

coiisliliilt proflrisci : divinuin enlin niunus, quod figeres? Tot annis latui, et per te tunc indlcor. Tunc iiatur,

illic esl, jampridein videre concu|iierat. omnes spectalores obstujiuerunt. Beatiis aute;n vir
91 fum igiliir ad pimlein, qui Tanlaeiulia dlci- splritum iinniuuduin increpans, signo Crucis etpre-
tnr, pervenisset, I'lientinus quidani caupo obvlain cibus adhibitis, paralj-ticum cur;ivil. Et in saiictis-
" illi inislt. qul euin rogarent, ut iii bospltlnm siium slmas Dei genitricis M;iriffi venerablle lemplum iugres-
disloriaiii
fQCicm,
IngrHli vellet, sibiqiie benedictionem suani relinque- sus, ubi ilivino munere oleum mauat, manibus in
re ; jacebat eniin semiinorluus niullo jain tenipore, Crncis specieni extensis precans, oculos in adniira-
et facies eju,s postli-rgnm erat dlstorta. Ad eum igi bili iinagine defigebat ; ciim oleum dlvino nutu elfer-
tur S. Theodiirus Ingressns, causam quiesivit, qua- vescens, in oculus ejus Insiliit, eosque tonspersit.
mobrem id ei contlgisset. Cui ille respondeiis : Quamobrem omnes, qui dlvinum illud testiraouiuin alque ad
Cuni ossein, inqiiit, extra diversoriuin, venit canis aspiciebant, dixerunt Vere magnus est hic Dei sua rever-
:

titur.
quidam iilger, et coram ine liiavit ; quainobrem ego servus. Cum autem de ejus adventu beatisslmus
quoque invltiis ideiii fecl. Ciinique ip-^e st:itiin eva- Episcopus Znllus intellexisset. statiin honorifice du-
nuisstit, ego in febrein incidl, raclenique distorsi. xit euiu in Eplscopinm suum, araiceque tractavit.
Verum si tu, serve Dei. aliqiiid [lotes, :iiijiiva ine : Postea vero quam iliebus quadraginla precibus incu-
nam cum greges armenlaqiie mea inlerirent,
et ad iirbem Amorium appropln-
buil, relicta Soznpoli,
posteaquain tii pro me ]ireces fudlsli, iie uiium qui- quabat ubi sallens obviam illi processit puer, qui
:

dem anlnial perilt. Ha;c ille emn dixisset. pro ipso distorlisjam pedilms existens, ab eo benedictlonem
preiatus Deuin heatus vir, ter in ejus faclein iiisuf- acceperat, et Del gloriain, quse in se extiteral, nun-
tlavit : et aqiiain beuedicens, dedit ei : Accipe, in- tiavit. Die vero ad vesperam iuclinante, urbein in-
qniens, et hac le aqna cnnsperge ; quod enim vidisti, gressus, apud viriimillustrem Joannem, ciijus filium
diemonium erat. Sed in Christi noniine, cuin rever- par.dyticiiin precibus curaverat, dlvertit. Et postri-
teraiir a prec:Uione, te sanum et incolumem inve- ilie niane discedens, in Geriniorum civitatein ad Epi-
nieinus. scopum /Emiliamim pervenit a quo dlmissus, ad ;

9b Egressus igllur e illversorin, ilinere suo pro- moiusterium suum proficlscebatur. Ciiini|ue ad pra;-
et pcdcs gredi-batur cuinqueadi; Amorlumcivilatem appro-
; dicium ponteni veuissel, audito Plienllniis ejus ad-
resniuit
pini|iiiisset, saluliiris ejus advenlus oinnibus inno ventu, processit illi obviam sanus et laudansDeum,
d
tult : el cives uiilversi su]iplicantes obviam Illi exlra qui se servi sui precibus a tall periculo llberasset ;

niuros pro( esseruut. Et obhilus est illi puer a p;itre, animique grati muuus obtullt, equum ex arraento suo.
pedluusadeo ilistorlis, ut nullo inoilo pnsset incede-
re : qui, saucto viim Deuni obsecrante, cur:itus e^t. ANNOTATA.
Et ecce vir quldaiii illustris ex eadem civitate, no-
mino Joannes, filiuin suum duodeviginti annos na- a Pessinus melropolis Gidatix sccundx frope San-
tuin, qiii trienuio paralyticus jacuerat, ail vlruin garliim (luvium.
sanctum geslandum curavit, et luultls cumlacrymis b C:idosiae seu Cadorum urbs Episcopalis /» Pliry-
rogavit eum
Miserere, inquiens, Istius lufellcl^ et
; gia Pacalium. sub melropoli Laoilicea, in allera i\'oti-
calamilosi, serve Dei, et iJeum pro illo deiirecare, ut tia GrxcaCi\\oi\^ scritntur, forsan errore typof/rapliico.
a inorbo eum curct, et incolumem nilhi birgialur : c Suut i>lurcs urlics Sozopoles diclse, ex his Episco-
aut certe celerein illi ex luic vlla exitum tribuat, ue pales [ueruut in Thracia et Pisidia : sed sUus liiijns,
videam ipsuin lam miscre a morbo consumi. Quo- templo et miraculis Deipara: Virijinis claras, e.c cicini-
modo, inqiiit S. Tlieoili.rus, in morbnm liuuc inci- tate Amorii et Germi:v cognoscilur.
dit? Cui ille resi>imdit ; Cuiii ad venandum profecti d Amorium, urbs Phriigix Episcopalis, Galatix
essemus, leporem quem cum
Paroti/ti-
ciim unwn jaculo
in lilc inlser incuri it :
vicina, de qua egimus li MartiiadActa Sanctorum xm
transfixisset, in iiarah>iin incldit, eaque Martijrum, ibi caplorum et in Sijria occi.wrum.
Amorii,
triennio jmn laborat. Ilis audltls Clirisli servus
jusslt eum .-Uiastasii viri pii domum portari, et in CAPUT XII.
oralorio sauclissinia; Dei genitricis, ubi erat ipse Varii xijri sanali. Dxmones cocrciti.
niansurus, constitui ; niox in urbein ingressus, to-
tam supplicando lustravit. Cnm aulem ad cathuliiaia \^um igltur vir plus et sanctus ail monasterlum
et priiuam civltatis ecclesiam esset ]>erveiituin, ob- pervenisset, duse clarffi mulieres e metropoli Epheso, Sanat pU'
viain lactus est Episcopus longius enim ratyticam^
illi ; cuiu cum lecticls et raagna supellectili, ad eura se contu-
;v. ;..(.cviaai pr..ce>ic:e j-rcfter va:etu<!;::ein lerunt. Erat uni ex
:;,'a illis fiUus anuorum viginti, A.n-

.''re.-s
 ; :

VIGESIMA SECUNDA APRII.IS. SS

A (Ireas iioraine, niutus : alteri auteni filiola annni-um aream amplificans foderet, ctiam collis ipsius lapi- D
octo par.i!y(ica. Ha; femina', cum filiis et domesti- dem amovit: unde imraundi spiritns exeuntes, gre- AI'CTOBK
cis suis, a<l sancti viri
pedes procidentes, magna voce ges et armenta atque ctiain boniines invadebant et ct.onGio
nniltisque lacrymis supplicabant, ut filiis suis sani- 1]'^CI1'
excrnciabanl. Ex iis auleui claninbant noumilli, se
tatcm largiretur. Quibus Cliristi servus Tlieodorns ideo vexari, quoniam collis ille fnisset eflbssus.
In-
prsecepit, ut surperent precatus e«set Denm,
et ciira
:
cola> igitur, calamitale sna perspecta, et existiman-
jussit. \\t ilies aliquot ibi nianerent. Q\iadam autem tes id propterea contigisse. quod Eiitnlmins inde
die a psalmis canendis circiter horam nonam de pecuniani sustiilis.set ex eoque fore. ut loci Pr.Tfe-
;

more egressus, ut populo benediceret eumque dimit-

ctus Eupliraufisadversum se^tanqnaniejus criniiuis
teret, pupllul.im jaceutem invenit et accedens, si- : reos, veniret; contra Kuiolminm impetuni feceruut,
gnavit eam. et Deum ob.-ecravit ab eaqne recedens, :
comminantes ei, se illum, uti totiiis perlurbationis
ad altaris introitum ascendit, et pMpnlo beneilixit. auctorem, cum universa ejus familia combustiiros.
el piiellie paralytioae pr;Ecepit, ut ad se veniret. Quotameii tumultu per viros senes etgraves sedato, eodem redhe
Qiup repfnte, solutis diaboli vinculis, compelhf :
siirrexit et ad ad .sanctum Cbristi servum nuutios miserunt. qni
euni venit..Turba: vei'o ailstantes. rnm malre piiellip. supplicnrent. ut ad oppidum pronciscereliir, et tot
pro tali miraculo cum bicrymis gralias agebant Deo. mnlestiis est c.-ilamilalibus incidas liberaret Profe-
Atque ila mater accedens, filiulam suam e manu ctus esteum illis bealiis vir. et cnm ad Incum eftns-
ejns sanam accepit. Quin etiani adolescentem mu-
sum pervenisset, dixit e^s Confidile Hlii neque
: :

tnm beatiis Tbeodorus cum signasset, dixit matri enim hoc in loco id. quod suspicamini. factnm est
ejus, ut cnm aliis discederet fore enim, ut in ipso :
quod nt facilius intelligntis, altius elTndite. P.iriie-
itinere loqneretur. Suscepta igitur viri sancti bene-
runtilli. etnihil prorsus invenernnt. Poslridie vero
dictione, in civitatem suam oranes redierunt. Et
supplicationem indixif: et cum locum universum,
panlopnstquidam nb illaveniens civitate, adolescen- illis eliam qiii vexabantur comitantibus, lnstr:isset,
temlocutiim esse uiintiavit. Oppidi Sandi Presbyter, ad collem effosMun pervenit.: ubi cura preces. incli-
B nomine Fiorentius, babeli;)t fratrs filiura, rui cancer nato capite, fudissct; onines spirilus iinmiinili qui
os exedebat. Eo igitiir super jnmentum suum impo- inaniraantia et diversa Inca infroierant, illiic redie-
sitn, m.ngno stndio ail nionasterium contendit et ad : runt Obsecrans aulem Deum et prn boininibus illis
beati viri pedes pmcidens ac lacrymans, supplica- qui vexabantnr, spiriius immnndos increpiiil ; et I)o-
bat, ut pueri niorbum, cni nulla mediciwum remedia niini Jesu Cbristi invocatinne depulsos,
adjnvants
prnderant. curaret. At ille, fiisis precilnis locnm Spiritu sancto, Etcum
ibi lapidem emo-
ensinclnsit.
morlio exesnm contrectaus, ter in os ejus iiisufllavit, tum repnsuisset, fossamque complosspt. ;i|ma' Criicis
et aquam, cni benedixer.at, dedit, ut ex e.i accipe- signiim impnsnil, totamqne noctem psallous ct laii-
ret, etstatim coepit morbus esse levior. El cum (lans Deum illic transegit.
egressi essent e monasterio, priusquara doraura per- 100 Postridie aulem, peracto Sacriflcio, cum ad
idem Permc-
venirent, prorsus evanuit. rannasterium redire vellet, accessernnt ad eura prin- (anioi facit.
98 Cura totius pojiuli supplicatio, post Domiiii cipes oppidi Permet;inine, ef ad pedes ejus prostrati,
iri aquam
fen:etitem nostri Jesu Christi resurrectionera die sabbati, ut cnm hicrymis rogirnnt, ut etiani in oppidiim .=uum
Iaj3sum, quolannis fieri solet, ad monasteriura convenisset, ingrederetur : quoniam illic quoque, ciim ex qiio-
erat in loco demisso lebes ebulliensjnxt.i vi;im.Per-. dain loco tabula esset sublata, mulii daemonos
acto autem sacrificio, cnm universus populus ad egressi, sex viros et septem feminas invasissent.
eimlas properans, e raonasterio egredi feslinaret, Discedensigitur Chrisfi servus Theodorus, cum illi.s

puer e templo sancli Marlyris Georgii exiens, dia- profectus Vernra cum ad iI5;iuiium nppidum
est.
bolo impellente, in lebelem ferventera incidit. Ac- appropinquaret, (bnmonum. ad quos ejiciendos pro-
currenles autem parentes, pedibiis eum inde extra- ficiscebatur, opira factum est, ut jiimeulnra quo
ctuni, in templiim sancli Mart,)ris, ubi vii' sauctus vehehatur coiicideret, et ipse e tergore ipsiiis de-
populo benedicebat, intiilerunt, et seraimortunra ad biberetur, et diio ;icut:i ligna in ventrera cjus defi-
ejns pedes cura lacrymis deposuerunt. Tum Dei xa sint, tripliciqiie vestimento conciso, rarni sic in-
servus puerum juxta sancturn altare coliocavit, et hajserint, ut sanguinis mnliura efiliixerit. Panno
inclinato capite, pro ipso precatus est Deum : et igitur lineo in plagara injectn, jiiraentum rui'sus
cum illum oleo semper ardentis luceruEe innnxisset, conscendit, et ad comites subridens: Vere, inqiiit,
Dei gratia excilavit, et sine ullo detrimento parenti- filii, Dei nos auxilium protogit adversus diemones,
et manvm
eadevt ad- bns incolumem reddidit. Forte cum supplicatione qui nos injuria conantur afficere. Cum auiem in
Uitam, monasterii S. Theodori ex Briania Praefectns Ani- oppidum pervenisent, putabant comites ejus, eura
cetus venerat. Hic cum id, qnod piiern contigerat, proptergrave vulnus, quod acceperaf, asgrntatiirum.
audivisset, enmque sanum et nulla in parte combu- At ille Spiritus sancti griitia confirmatus, tamquam
stnm aspiceret, lebelis aquam eese Irigidam existi- ferrea statua, nncfem illam Deum bindando insornnis
mavit. Itaque cura eadeni hora supplicando illac iter transpgit. Pnstridie igitur oppidum snpplicaiido lu-
faceret,manura in lebetera injecit, ut cngnosceret, stravit, jussitqne tabulam in locum sunm reponi et :

utrum aqua calidaesset an frigida et statini manus : illuc ipse quoque ciim suppliciitiorie accessit: invo-
ejus exarsit. Cnm igitur beatus vir, peracta suppli- catnque sancta! atque coessentialis Trinitatis norni-
catione, popiilo benediceret, euraque dimitteret, ne, spiritus, a qnibus homines vexabantur, ejecit
accessit adilluin Anicetus,*etraanum ostendit; obse- et oranes, qui inde abieranf ciegit: atque ifa religa-
crans, ut eara signo Crucis obsignaret. Cui subridens vit in eo loco, ut neraini amplius injnriam lacerent.
S. Theodorus; Crede, in(|iiit, Frater : et manura, Habebat enim et magnum Clirisfi Marfyrem Geor-
qnam in lebetem ultro conjecisti, Dominus curabit. gium sibi opifnlantem, cujiis auxilio j;ira inde ab ip-
Signo autem Crucis adhibito, Anicetus dolore leva- sa pueritia fulliis fuerat. Cuin igitiir sanctie Crucis
Deum ob ea quae
tus est, et sanus disr.essit, laudans signo locum obsignasset, iiide ciim comitihus disces-
audierat et viderat. sit,et ad raonasteriura reversus est. Misit etiam
99 In oppido Sandi quidam paterfamilias, nomi- Epistolam ad Knphrantem principem, cohibiiitque
dxmones ne Eutolmius, aream suam| cupiebat amplio.-em ef- impetum ejus, dncpns, non invenierula* peciiniie
ex iuo latibu-
lo progressos.
ficere: angiistior enim erat, quam ut frugum posset gratia, sed astutia Satanae locum illum fuisse eflns-
ropiam capere. Porro colUs quidam adjacebat. in sum : domumque dimisiteos, qui seex oppido Sandi
quo multa inerant daemonia. Cum igitur undique fuerant comitati.
101
 ;:

S6 VITA ,S. THKODORI SICROT.E,

Alias item cnm in ejusdpm oppidi Sandl rc- nostri Dei virfute per servi sui preees ita rem mode-
101
ACCTORF ginno vites a l.icuslis devaslarentiir, et in fippidi rante, Obstriisn igilur tumuH fos.=a, nmnes ciim
GRonr.io
regione vites item a vprmilius ex"dc- supplicatione ad ecclesiam redierunt: peraefoque
Permetani •.'

DISCIP
rentiir, vir saneliis eas pr.Tsentia sua precibiisiiue
sacrificio, cum vir sanctus in eo loro, preoibiis fusls,
Crucem inonasterium re-
collocnsset, ab incolis ad
r,l prnpt delevit, ad qloriam Ciii'isti Dei nosl'i, eam ipsi pra-
Bveraam, Evraensium oppidc ciim iigi ico- duclus est; Deiquegratia factiim est, ut 1111 da>mo-
tiain i-hrgientis. In
la qiiidnm, nomine Timoltieii«, collem quemdam, nes. neqiie In homines, neque in anlmalla ralionis

seii pecunia' repcricnda; grati.i seu aliani ih cau- expertin, quldqnnm amplius egerint,
sam, sutloderet; magna spirituum immundoriim 102 Rui>um contiglt, iit, ciiniejnsdem oppidi itei-umipie^

multitiido sic incolas invasit, ut complures ex illis regione es>^et arca quffidnm, et vas cuin taberna 11113

tum vlros, tuin feminas, tum pueros vexarent. veteruin (iraicornm vlrorum, quac a d.Tcmonihiis ob-
Quamolirem Eiipliranlas, qni tunc Ancyran' rum servahantiir ;
quidam ipslus loci domini nrcam ape-
n.etropoli Praefectus er.it, agncolam illum compre- riierint, etfastlgium siveoperculiim ejus in oppidum
liendi jussit, et qiio-dam etiam ex illis qui vexalian- ad excipiendam nquam impiirtarint, Qunpropter dse-
tiir, virgisque cicdl. Veriim il niagno clamore pre- mones, et homines, et anlmalia et loca qnsdam
caliaiitur, iie se pluribus verberibus alTiterent: finltima rursus occupariint. Cives Igilur inlerim Dei
dimlssiveromajorestmnulliis excitabant.Con^regali serviim addiixerunf, qiil precibus suis et homines,
eiiim, primum Timothei, qui m.'iH auclor exlllerat, et animalia et loca finilimn ab immiindis spiritihus
villam succenderunt: deinde conquirebant eum, ut liheravil, et spirllus ipsoseodem ubiersnt, conipnlit:
occiderent; etaliorum ilem villas exurebant: quid- nec permisit, ut arcse fastigium Ipsis, ut flauitabant,'
quid aiilein in suis inveiilebanf, devorabant ac dlssl- redderelur; sed voliiit, nt aouai usui deserviret
uU almlMer qiiod qiipinadmodum nunc itpm est pro nionumento mira-
pabant, et suppellcclilem confrlngcbant : si
hitniliics rt
ijnnniiliii !'('- qiiis cos vellet cohibere, male ab illls mulctabatur. ciilorum ipsiiis, Cum Bunam, et Pelon, etHynlnra,
E
xabantul; Ncque vero homines solum ab ipsis damionibiis ve- lora quasdam cantharorum mnltltudo sic
finitlma,
cantharos
xiibaiitiir, sed etlam animalia rationls cxpertia par- opprimeret, ut omnes agrorum friigcs interclperet exfinguU,

tini interficiebantiir, parliin reddidianlur fera et incolarum prpcibiis exoratus ad ea loca se contulit,
Intractabilia. Qulu etiaiii regionls fines ob-.ldentes, et 011111 pio illis Deuni ohsecrasset, st:itim omnis illa

Iter fai ienlibiis magniim detrinientum afierebant. canllinrorum niultltndo deleta est. Atque ejiismodi

Cuin igltiir lota illa refiio iii liis labimilalibus ver- quidcm miracula dlversis in locis ah ipsn siepe facta
saretur, paucl patres finiilias, qiii sani pcruianse- siint ad gloriam Salvatoris Christi Dei nostri, qui
rnnt. cum Ch-ro ad mouasterliim coufugcrunt, sup- gratiam hanc viro sancto largiebatur.
pllcesriiie se ad viri saiicll jiedes abjlclcnles, obte-
stahiintur, ut Infclixoppidum suum ex tot miseriis C.\PUT XIII-

eripeiet. Horum precibu- cxnratus Vir sanclus, cum Varix pra^diditDtes aliaqne miracula.
ipsis profectus est: obvlam autein llli prodierunt
omnes oppidani, tum animo valenles, lum a daBino- i\nfeqiinm Mauritlus Iraperafor occlderetur, ciim
Pnst lucemam
nibus vexati. a qiiibus he.itus vir contiimellis afTicie- iii Dei Genilricis monasterio Vir sanctus proeflnitum (fuarto fx-
batiir. Cum auteni In sancli Arcbangeli ccidcsiam psalmorum nnraerura legeret, in sanctuario rerens tinctam.
esset ingressus, tolam iioclem hymnis precibiisqiie , exa'dific;ito, lucerna, qune semper ardet, extincta
transegit, Deum clemeutem obsecrans, ut ab nnini- est quapropter uni ex Fratribus annuit, ut eam
:

bus ct jiimeutis totiusquc rcgionis fiuihiis dffimonum iteruni accenderet, Sed cum statim rursus exfincta
niiillltuillnpni, Inlocumundo exierant, conipellpiet. e.-,.set; Frater rediit, et cum precibus eam iterum
Mane vero populus univprsus ad eum concurrit: et arceudit. Repenteqiie ea rursus extincta,
eorum. qiii \exahanfur, spiritus clamabant, sibi nh ctiisillumreprehendens, tamqunm inepte id fecisset,
eo vlni alfprrl, ut qul confra ipsos vpiiisset, Pt Dpiim acccssit ip^e, et inanu sua illnm accendit. Sed cum
precaretur, At vir diviniis eos iiicrepans, et divlna illic adhtic staret, similiter rursum extincta est.
confisus grafia, tainqunm piieros castlgaiis, et In Tiinc Friitrlhiisomnlbus congregntis, severe lociitus
servifulcin redigens; imperjihat eis, ut in locuni, esi ad hunc modiira Signura hoc, l"rafres, non sim-
:

unde exiernnf, rcverterentiir. ihlqne siue ciijusquam pliciter, mlhl creillte, nec teraere contlgit. Vns ergo
injiirin perinanerent. Et qiionlani llluc i]ise fiim pro- quld egeritls, et in conspecfu
dlllgenter explorate,
pler iufirmam valeluilinpiu, tum pro]ifer niniiam vi- Dei ppcratum vestrum contitemini. Licet enim vos
giliain proficisci non po1er;if ; uni ex Fratiibus Pre- ilUid celare coueniini, Deus ipse patcfaciet. Cura au-

mlMO Jiro se
sbytero, noininp Juliano, quicum ipsopral, mauda- fem Fratres sibi nullius esse culpae conscios respon-
dlMctpulo vit, ut nomine suo iret, et Clerum
ad collpm illuin dissent, ad ohsecrandura Deum accessit, ut sibl rem
6
(lucfret siiiipllcaiifem, Evaiigelliiiuque ^u])er homi- indicaret, Cumque, re divlnitus patefacta, trisfis es- Esai.iO,
nes vexatos legprpt. Cuniqup .lulianus sihi uf igno- set, et cnm' gemitn diceret. Veru tu, Esaia, natu-
sceret, precnrefur: nihil eniin profuturiim aicbat, ram homlnum exiiendisti, cum diceres : Omnis hnmo
nisi ipsp nccpderet iniliguatiis
: Wv sancfns, puniqiip, faMium, et oninis glnria hominis tamquam flos fceni
ut coiifumncpm cf incrpihiliim reprelicndcns; ('ele- ariiit famiiin, et flos ejus decidit. Et cum hasc ipse
rifpr, inquif, sup]dicatlonem ediicito, et eslo obe- loquerefur, Frnfres rognbant eum, ut rem omnibus
diens ac fidclis, et non inereduhis. Deiis puim lllis paiefaceret. Quibns cum rem
praciepisset, ut nemini
oniiiiuouilspricoriliani sirini et sanitalem, etinm me indicyrent, praedixlt eis, quo mortis genere Mauri prxiilclt

abspiile, larglclur, Cuin igilur omiips ad cnilem Mamltll

tius Imperator es^et interlturus. Fratribusque me-
Imp, cxdem.
cum supplicallone profpcli cssent, et Evaugelium rito id illi eventurum respondentibus, oh ea quae
recitarent, ipse niansit in ecclesia, Deum obsecrans iniprohe gessisset; sic ipse quideni, filii, inquit S,
pro omniuin ciiratione- quamobrem spirifus, qui Theodnrus, morlelur : sed post eum mullo deterlora
circa collem erant, voriferabantur sp preontiouibus contingent, quie hfec setas non expectat,
viri sancti convinci et sn]ierari : ifein illl, qui vel 104 Paucis Igitur post dlebus a interfectus est
homines vel jumentn vcxabant vel locn finiliiua ob- Mniirltlus Imperator, et Imperio iirfitusesf Phocas,
sidehaiit, illic, taniquam iib .\ugelicis virliilibus, Qul cum in Orlentem misisset li Domitium conso-
coacti atque com|nilsi snnl. Kf dum Evaiigplium brinuni, ut exercitum duceret adversus Persas, qui
pronun*inrolur, omnpscum ululatu, jirnjeclis homi- regiones nostras vastabant et pra^dabniitur; ipse
nibus, in tumuluin illuni reversi sunt, Salvatoris Domitius, de hostium irapetu qui Cappadociam usque
pervenerant
 ; :

VIGESIMA SECUNDA APRILIS

57
A pervenerant, deqiie Sergii Patricii Imperatoris pro-
loe Aliusquidamc Sebasfie civitatis gubernator,
pinqui interitu intelligens, magno in niffirore et nietu
oculis captus, ad virum saiiclum in
monasterium AICTOBB
\ersalatiir, nec iter susceptura audeliot perticere.
venit, Et cum intellexisset, eum esse in CKoncio
inferiori luo-
Audita igitur 3ervi Dei fama, ad eum se in nwnaste- DISCIP.
nasterio sanctissimaa Dei Genilricis, ab uno
e co- et itlumina-
riumcontulit, sequead ejus pedes abjiciens, supplex
niitibus ductus, humi prostravit se. et
lacrjmans tionem cxco.
rogabat, ut pro se Deum precaretur, utscire posset,
Deum precabatur. Quem cum vir sanclus, qui tunc C
quid sihi agendum esset in dubio enim se propter
;
pra.'fiiiitum psalraorum numerum in Dei tienitri-
hostium incui'sum versari. Respondens illi Dei ser- cis oratorio persolvebat, itaiirecantem aspcxisset,
vus: Abi, inquit, fili, in nomine Dei, et susueptum Fratribus quisecum erant; Vir, iuquit, illeobtiuuit
iter perfice incolumis enini ad exercitum pervenies.
:
id, cujus gratia profectus est fidem enim secum ;

Verum cum in acie stabisadversus Persas, et praj- attulit fides auteni

; valet pliirimum. Cum autem
lium iiiibis, in niagno discrimine versaberis: sed iugressus, se ad sancti viri pedes supplicem abjo-
commcndo te Deo et sancto ejus Marlyri Geornio, cisset, petens videndi facultatem
futura alia Deus, inquit B. ;

ut te a periculo integrum conservet. Cum igiturte

Domltio Theodorus, profecto tribuet, quod flagitas. Bi-
tibi
Luci : periculum preniet, memor eiis hujusce lu^ecatii.nis, duum hic mane cura tuis comitibus, teque itiiieris
et Deus te a ptriculo eripiet. Hajc et alia nuilla tem- labore fessuni recrea ; postea vere discedes. Tertio
pori congruentia locutus, benedixit ei, atque abire igitur die cum illi benedixis.set, praicepit ut abiret.
permisit. Pervenit igitur incolumis ail exercitum, iit
Atipsesiipplexetlacrymans; Obtestorte, inquit, vir
vir sanctus. pra'dixerat; cumque, inito cum Persis
sanclissirae, per Deura, qui tibi lar^itus est munus
certamine, insidiis peteretur, magnoque esset in di- curatiouum, ne me ita ca>cum dimittas, ne civibus
scrimine cuni universo exercitu; memiuit verboriim meis laboret siipplicatio mea inanis fiiisse videatur.
saiicli viri, ciijus precibus Deo fuerat commendatus: Haic et aliamiilla magna voce cum diceret; Crede
et pedes in cannetum ingressus deliluit, atque ita mihi, inquit vir beatus, non erit iiianis labor tuus :
periculo sesesubduxit: colleclcque exercitu. iu Ro- preces enim tuas susceptce sunta Deo ; etceleriter,si
manorum loca se contidit, et ad Imperatorem perve- discesseris, recipies videndi
B facuUalem ; qiiod si re-
nit. Quo quidem in iliuere virura soncluni invisit, cusaveris obtemperare, ca>Cus perinaiiebis. Hoc
et magnacuni fide ad pedes ejus prostratus, gratias ille audito, disressit, et iu oppido Arimnia, quod
egit Deo qui se precibus ipsius e tanto periculo eri- quinque millium spatio alierat. divcrtit. Mane vero,
puisset; et confessus est, omnia, qua' beatus vir cum manus et faciem
silii ablueret, adspexit, et
pia_>dixerat contigisse. Solenm igitiir Dominico die coepit Deum collaudare. Cumque ad vinini sauctum
celebrato, et suscepta
benedictione, ad
viri sancli reverti vellet, nec sine ejus permisau auderet id
regiam urbem profectus est ex eo tempore ma- : et facere, raisit unura e comitibus suis, qui rern iUi
gna in vaneratioiie babuit bealum Tlieodorum, et nuntiaret, peteretque, ut sibi pereum reverti lice-
sanctam ejus mansionem et semper cum ab Oriente ; ret. At vir sanctus illi jussit significari, ut in pace
ad regiam urbem iter faceret, ad sanctum virum iler suum conficeret, et Deo gratias ageret. Sanus
divertebat, multaque niunera ejus mansioni et S. igitur in patriam reversus, per quosdam, qui ad
Georgii templo et oratoriis relinquebat, S. Tliendorum se conferebant, salutera ei nuiitiavit,
lOS Venit quidam vir ab urbe regia, nominePbo- et Deo gratias egit.
infeslino ruor-
cas, quiintesliiio quodam morbo graviler laborabat, 107 Naviculator quidam, nomine Theodoriis
bo laborauti assidueque muUum saiiguinis ex ore et ventreemit- cum e Callensium Ponti mercatu navigaret, a das- Damonem
curationem. neque stare, neque jacere valeiis. Hic virum
tebiit, pelUt
raone vulneratus est, et ;ul viruin sanctuin se contu-
ssnctum nacfum in monasteriosi.nctissiniae Dei Ge- lit ; quem cum in inferiori sanctissim.i; Dei Genitricis
nitricis, procidit ad pedes ejus, obsecrans ut pro se mnnasterio reperisset, ad pedes ejus procideus, pla-
Deum preciiretur, ut a tanta se nii.seria liberaret. gam illi suam ostendit. Spiritus erat iiobis conspi-
Multa enim se medicorum remedia frustra expertum cuus suti corporis cute, tamquam nius. Cui vir sanctus
esse. PrEec^pit autem vir sancfus, ut in samtissimo cum manura imposuisset, aufugiens per ejus mem-
Dei Genitricis oratorio maneret Et mane dixit illi : bra cursitabat. Sed vir sanctus cum illum in bra-
Nunc, fili, abi in pace. Ipsovero cum cI.Tmore co^pit chio, ne ciirsitaret, conclusisset, honiini jussit, ut
dicere Itane, pater, me, qui tam longinquise locis
;
in ipso diverteret monasterio, seque itineris labore
ad te veni, dimittis incuratum'?^groti omnes. qui Mox autem, precibus adhibitis.
fessiim recrearet.

Q ad lp confiigiunt, recedunt sani, etego solus raiser brachioCrucissignumimposuit, expulsoquedaemone

negUgor"? Non discedam profecto ex hoc loco, nisi liberiim dimisit.
a raorbo liberer. Obtempera, inquit beatus Vir. fili, 108 Antipater, ex yEantium oppido Procurator;
cibo vene-
et cum fide proficiscere preces enim tuaJ acceptie
: et Demelrius Prestijter pietatis studiosissimus. ex nuto pastos
sunt. Nec longe hinc abieris, cum integrara morbi oppido Silindiconensi ; et..Etius, ex oiipido Alectoria
curationem senties quod si totum vitx> tua; tempus
: procurator, viti praiclari, ad S. Theodorum, cum
hic consumpseris, nullara propterea, inihi crede, le- esset in mulierum monasterio S. Christophori, sese
vationeni accipies. His ille auditis, multis ciim lacry- contulerunt. Tunc autem ille ccenabat : quamob-
misclanians; Novi, imiuit. serve Dei, quod me per- rem ipsos quoque vocavit ad ccenam. Porro cum
sequeris, ut iudlgnum qiii liic maneam et curer. sine operculo lebes esset, da'monis opera factum
Ecce discedo, uti jubes. Tu saltem Deum, quera pure est, ut clilorosaura, in olera qua; coquebantur, inci-
colis, pro me roga, ut sanus revertar domuni. Abi, deref. Cumciue rainisfer otera apposuisset, eaque
inquit vir sanctus, fili: speroenim, Deum brevi mi- omnes, adhibita viri sancti benedictioue, coraedis-

sericordiam tibi siiain ostensurum. ('ura igilur inde sent, pra.'c:epit rainistro vir beatus, si qiiid adhuc
egressus, ad Siberis fiuvii pontem approj.inquasset, oleruni reliquum esset, uf illudapponeret. Quod cuin
naturali necessilafe coacfus e lectica desceiidit; et, ilte fecisset, et ipsi comedereitt, ciilorosaiiram offen-
qiiemadmoilum illi qiii haustis medicanientis pur- deruut, eaciuecognita, cceperuut clamare ; Periinus,
gantur, fcetidum corporis onus cum morbodeposuit, paler sancte, perinius. Quidnam egimii.s? ClUorosaura
nuntiumque niisit ad servum Dei, qiii curationis niu- eniin est serpeus venenatus, Cum igitur conquere-
nus sibi divinitus dutum indicaret, peteretque ut sibi rentur et dolerent, quod uxores et liberos non essent
per eumticeret reverti,qiio Deo gratias ageret.Re- amplius visuri, dixit eisChristi servus Ne timeatis, :

spoiiditB.Theodorus,utDeum animolaudaret; qua- filii si eniin Deo creditis, et mihi credite humili
:

molirem adregianiurbemDeumtaudaiisreversusest. servo ejus ; nihil omnino detrimenti accipietis. Qui

Aprilis T. III 8 enim.
 :

VITA S. THEODORI SICEOT^.

enim ab Elisseo Proplieta invocatus est Deus, cum b Tlii't>phanes Doinentziolum vocal, et proprium
AUCTonE mors ejset in olia, iilem vera pollicetur ; Et si mor- nepotem, nv i'3ioy ave'|iiv, quem Ciiropalatem
GEOhGlO Ducem exercitus instituit Phocas, anno
tiferura, inquien.-. quid Ijilieritis, non vobis nocebit. creavit, ct
DISCIP.
Marc 16, Et cum populo beiiedixisset, derlit eis bibere : nec G03.
prxtlat IR'
qui.-quam ulla aflectus est injuria. Postridie c Sebaste, alias Sebastia. urbs Episcopalis, atiis
eorum
demfiea.
igitur diniisiteos collaudantes Deiim. Arineniii', aliis Coppatlacix Iribula. Dc qiia cijimus 3

Georgiitm 109 Gi-nrgiiis Cappadox, cuni niagna militum Ft:br. ail Vilam S. Blusii Episcopi, et 10 Martii aii

ad suppU- manu, catenis rollo manilm^que ac pedibus injectis, Acta 40 Mnrlijriim, ct altbi.
dum ductum vinctustrabereturadPhocamlmperatorem.tamquam d Antiochiis Martyr fuit fraler S. Platonis Mar-
in minuta> niajestatis crimini obnoxius, cupiebatS. lyris, ilc qiio cap. 8 actum : refcrtur liic in variis Me-

Tlieodoruui invisere, etejusseprecibus commendare. nieisMSS. aii IC Juliiscu 17 Kulendas. Augusti.

Eodeni etcustodesdesiderintenebantur : quamobrem
ad eum se rontulerunt, et accepta ejus benedictione,
C.VPUT XIV.
illum rogariint, ut Georgium vinctum admoneret, Iler Constantinopolilanuin atl S. Thomam
ut animo sincero se duci sineret, nec sibi aut ipsis Palriarcliam. Varia iniracula.
in.sidias laceret, ne in capitis periculum apiul Impe-
ratorem incurrerent. Id fecit sanctus pater Divi- :
V^um in oppidis flnitimis supplicationes fierent, et

anlmat ut narum enira Scripturarum utens testimoniis, mone- Cruces, qiiai gestari solent, horril.iili miserandoque Cnicilnis

illud pitticn-
bat eum, llaec inquiens. fili, quae sunt in hac vita, spectaculo per se concuterentur et commoverentur, pivdigiose
ter ferat mntis
brevia caducaque sunt ; quie vero in alleravita nos interrogatns Virdivinus, quid sibi id vellet, respon-
manent, stabiliaet sempiterna. Cave igitur, ne tibi dit Deum, ofilii, precibus placate, quoniam in;ignEe
;

ipse mortem c.onsciscens, in Eeternum suppliciurn mundo imminent calamitates. Domitius auteiu Patri-
incidas:illudquecousidera, hli,ettibi ipsepropone, ut cius, virclarissimus, promi^erat seaureani Crucem ad

siveliocsive;iliocrimine jnredamnatus, capiteplecfa- supplicationisadorationisqueusumefl^ecturum.ltaqne

ris, libenti animosupplirimn subeas, ut in vitafiitura misit vir sauctus Epiphanium Diaconum ad illum
liber sis et absolvaris. (.Juod ti nullius es tibicrimi- Qui cura aurifici auruindedisset, Diaconum rogavit,
nis conscius. multo libenlius, si condemneris, sup- ut tantisper moraretur, duni aurifux opus conficeret.

plicium adi ; ut coronam eamdem accipias, quam Et sanctissimus Patriarcha a Thomas, qui post
Sancli omnes, qui injiiria interfecti sunt percepe- bealae memoriajCyriacum in Pontificia regite civita-
runt. Expcdit enim, vim injiiste patieutem mori :
tis Sede ,-uccesserat, laudata viri glorlosi pietate,

qiiemadmodum et Sancto Abel, et innocenti contigit dedit etiani ipse particulam venerandi ligni sanct»

Zacharise, et Sancto Joauni Baptistse. et sanctis Crucis , et particulain sancti sepulcri Salvatoris
Apostolis, et Christi Martyribus. His et aliis multis nostri Dei, et veli particulam sanctissima? Dei Oe- evocttlus
divinarum Scripturariun testimoniis Georgius ani- nitricis, conjiciendas in umbilicum illius Crucis, Constanti-
mn ronfirniatus, petiit, ut divinorum niysteriorum quai' ex aiiro conflabatur. QuKsivit autem ex ipso nopotim.

particeps fieret. Tunc B. Theodorus .ad cu.stodes ;

Diacono, utrnni verns fuisset ille Crucium mutus,
Veneramini, inquit, lilii mysteriura Doniini, et sol- qui in regioue Galatarum factus fuisse dicebatur.
vite hunc, dum illud accijiit neque eniin «(]uura : Cumque Diacouus id aflirmasset, valde tiiuuit Iiea-
est, ut quisijuam vinculis obstriclu.5 Cbristum susci- tissimus Patriarcha et solicitudine pleiius, epistolara
piat, qui pro nobis passus est, ut nos ab inlerni scripsit ad servum Dei, rogans eum, ut quam celer-
vinculis libcraret. Cuin autem illi excusarent se, rime ad se in civitatem regiam proficisceretur. Tunc
dicerentque, id ncn licere
sibi Georgium enim : venit ad eum ex Theodorus Dux
portis siiperioribus
essevirum nobilem ac strenuumqui solutussi vellet regius. qui olim da:mouis dolo mente captus, viri
ingratus esse et aufiigere. nullo modo comprehendi siincti precibus mentis compos factus fuerat, et ro-

posset B. Tbendorus, sumpto divinai Communio-

: gabat euiii, ut si ad regiain urbem iret, per superio-
tt sacram domumsuam
communionem
nispoculo. ut id illi inipertiret, suspiraiis ad Deum res portas iter faceret, et ab immundis
suspexit. etillico vincula humi cura strepitu couci- spiritibus liberaret id se facturura respondit beatus
impatU. :

derunt. Qu:imobrem ciim railites fumultuarentur, et vir, et dimisit eum.

ad lores claudendas currerent, ne Georgius fugeret 1 12 Contigit, utDeocarissimus Phihimenus Prae-

feelus, laudabilis vitffl sn» cursu confecto, in sene-

F
Theodorus, timeatis cgoenini gra-
Miliil, inquit S. :
Pltitimcno
tum sincerum hujus viri animum plane novi. Cum
et ctiite bona diem obiret extremum. Hunc Dei servus
viortuo sub.
igitur illi cliviua mysleria tribuisset, voluit etiam, cuni bonorifice sepeliendum curasset, Joannem sliluil Joan-
iiem.
ut simul cum custodibus apud se cibum caperet. Presbyterum, eidem probitate et moribus siiuilem,
Post autem, vinculis rursum injectis, discesse- hortatus est, ut inonasteriorum ipsius curam susci-
runt. peret. Quod ille munuscum recusaret, adOrientisque
UO Cum XVI Kalendas Augusti solennis sancti secessum spectaret; Si, inquit inhoc nonobediveris,
Martyris Antiocbi dies in ejus templo celebraretur, ut Fratrnm tuorura curam suscipias, non habebis
et B. Theodorus sacrificuret, dum, ut regionis est partem mecuin. Quibus verbis coramotus, onus
guid saciiA-
canll accdc- mos, rtiscum in sublime toUeret, ut sanctum panem suscepit. Cum autem ad regiani urbem proficisci
ril } ostenderet ; sanctus ipse accepti sacrificii panis su- decrevisset, a Dorylei oppidi incolis, et a monachis
per disco per se cospit sublimis extolli, et tamquam et discipulis suis Pliotio et Cyrico mansionis sancti
exsultans et saliens sur.-um deorsumque, cunctis Georgii, qiiaiFontium dicitiir, exoratiis, illac iter ha-
spectantibus, ita moveri, ut omnes qui aderamus, buit et tiirbis undique e locis vicinis cum suppli-
:

illiusascendentis descendentisque motum et sonitum catione obviam procedentibus, in oppidnm ingressus

videntesaudientpsque, adniirationeettimore propter est ubi peracto Sacrificio, benedixit eis. Invisit
;

miraculum repleremur. Ipse vero Sauctus, compun- etiam Fontiura monasterium : et cum monachorum
ctionis lacrymis et incredibili gaudio plenus, im- animos divinis documenlis in religione couflrmas-
mensam Dei nostri bonitatem nobiscum coUau- set, discessit. Appropinqiianti auteni ad sanctissimaj
dabat. Dei Genitricis raonasterium, obviam venit ilh Tbeo-
dorus ille Dux regius, de quo paulo ante raentionem
ANNOTATA.
fecimus, et domumsuam, ad portas superiores sitam,
a Aimo 602 itie i7 Novemb. feria 3 cum quinque duxit vii-uin sanctura, ut eam a magna da;raonum
film. vexatione liberaret. Et homines enira et animalia
rationis
 ; 3 : : :

VIGESIMA SECUNDA APRILIS. S9

rationisexppi-tia ab immundi* spiritiljiisvpxahantur timore mcestitiaque correptus, cum lacrymis coepit D
et cumdomestici pranrteront aut ro-narent, lapirles rogare sanctum virum, ut Deum obsecraret, qiio AfCTORB
super mensas jaciebantur, ex qun magnus omnes animani suam lolleret, antequam ab illis calamitati- r.F.unGio
terrnr invadebat; et mulierum tela- rumpebantur Diacip.
; hus opprimeretur. Ciimqiie vellet sanctus Theorlorus
xdes a dx- et tanta murium et seipentium mnltitudo (iomum in patriara rertire,quoniam quietis et silentii sui
Tnofiittus
occupabat, ut proe formi.line in eam ingredi nemo tempus advenlabat,
iyifcifas /i- id illi non perniisit be.atissimus
berat. auderet. Domum igitur Dei servus ingressus, to- Patriarcha increlnierat enim rumor, civitatem
:

tam noctem psallendo Deum obsecrando traduxit;

et Haud ita mullo pnst absorptum iri quaranbr^m vo- :

et aqua, oui benedixerat, tntam domum aspergens, hiit iit apiid se bienipm trartuceret.
Natnque dicebat
eam a spiritibus immiindis liberavit. se precibusejiis apud Deum pro populo indigere, tit
1 1 Inde auiem discedens, in navim ascendit, ut .saltem mala differat, qiw comminatur. Cum autera
et nautam ad regiam urliern navigaret. Eivector quidam in navi vir sanctus Incum proprium ad habitandiim postula-
ejiergume- proxirae assideb.at, multis jam annis ab imraundo retjjussit ut in saiicti Slepbani c monasterio,
num quod
vexatus spiritu : qui cum in medio mari sanctitatis Romanorum dicitiir, hahilaret. vianet iw
Natali igitur die Sal-
ejus gratiam ferre non posset clusus in &
; conouti coepit, et cnn- vatoris nnstri Dei sese inclusit, ut quietein et Stephani
illic
:
tunieliis viriiin sanctiiiu afficere.
Qiiamobrera qui in abstinentiam snritara nbservaret. Quo tempnreconti-
navi erant. cuin nescirent, cujus ille impulsu male- git, ut sanctissimusPatriarchain inorhum iucideret:
diceret; eum reprehendebant. ne in D»i servum de- itaque nuntium misit ai| beatiira Theodorum, rogans
baccliaretur. At vir sanctus prscepit eis, ut liomini eum, ut Deiim precaretur, utsibi daret vitas flnera.
ignoscerent : ;t appreliendens illiim, et pectus ejus AtChristi serviis ivspondit; quamvis ipse, ut san-
percutiens, ac signiim Crucis adliibens, da-moni cfus nliin Apostilus Paulus, dissclvi et esse cum
occulta convitia jactanti jussit ut exirel. Qui tam- Cbristo cuperet taraen cuin magisessel necessariuin,
;

quam mus, illis qui in navi erant, ex ore ejus visus ut pro |iopuli saliite iu corpnre maneret. or.itiirura
est egredi, Homo vero qui vexabatur, tamquain potius, ut illi vitaiu et ."anitatem etirgiretiir. Sed
mortuus humi jacuit : sed paulo post a virn sancto nuntium riirsus ad Dei servum raisit sanctissimus
excitatusest, et sanus extitit, omnibusadmirantibiis Patriariha; Per Dominuni, inquieus, nbtestor te,
et coUaudantibus Deum. Pater, si diligis me, ut pro mutua et frateriia inter
114 Ingressus igitur in urljem regiam, a bealis- nos benevolentia, Deum
depnsitum pi-
tdisecres, ut
a S. T/ioma
simo Thnma Patriarcha honorifice et magno ciira gnus suuni recipiat meo, nieque ab immi-
e corpore
Pntriarcfta gaudio susceptusest. Etcuminter .seconsalulassent, nentihiis periculis liheret neque euiiu spectare pos-
:

excipitur :
obtulit ei discipiilum suiim .loannera, et vitae sancti- suni, quae tu pr.T?nuntiasti. TuncDei servus, flexis
tatem ac mnres ejiis cnmmendans, petiit ut eum genibu-:. et fusis prn ipsn precibus, nuiitiavit ei per impefrat
monasteriorum Pra»fectum constitueret. Quodstatim Epiphanium ministrum, se quirtem vitam ejus pro S. Tfinmx
Phocam moTtem :
fecit snnctissimus Patriarcha, palliumque trilniit, et salute oninium exoptasse; veruin quoniam tantnpere
Imp sanat :

prffimisit ad sancla mon.afteria. Plioeas etiara Im- flagitasset pro se preces funrti, ut dissolveretur et
perator eum accersendum curavit manuum enim : esset cum Christn, jiissis ipsius obtemperasse, et
ac pedum doloribus excruciatus jacebat. Sancto igi- l^eiira illi qii* ciiperet cnncessurum, et petilionera
tur viro ingresso, et manus suas illi imponente at- ejus eodein die impletum iri. Quaraobrera si jubes,
que precante, sublevatus Iinperator, rogavit eum ut veniam adte, statimid faciam sin minus,
inquit, ut ;

pro se proque Imperio precaretur. Quamobreni ad- nos tamen vicissim apud Christum Dominum cnn-
monuit eum vir sanctus, ut ab horainum affiictinne spiciemus. Hoc audito. beatissimus Pairiarcha ga-
et sanguinis eflnsione temperaret, si preces suas a visiis est gauiiio magno, et Deum laud.ins, monuit
Deo vellet exaiidiri. Ciim autem ab Imperatore di- servum ejus ne exiret, neve a qiiietis et abstinentiae
scessisset,ragaviteum beatissinnisTliomas Patriar- suie rtiscederet institutn : contentum enim se esse
cha, ut pro sua in illum benevnlentia apud se diver- prnmisso ejus, quod se vicissim apud Chri,stum es-
teret, et Deum obsecraret, ut in coele.-.ti vita simul sent conspecturi. Hnc et Iinperatnr cuni intellexis-
invenirentur, Et qusesivit ex eo, an verus fuisset set. sanctissiraura Patriarchara invisit. Qui cura om-
adrairabilis ille Crucium in supplicatinnibiis motus : nibus benertixisset, ante Huram vespertmam, cuin
quort cuin verum luisse infellexisset, co.'pit or.are prurtentia atqiie constautia mirabili, art Doininum d
virum sanclum, ut indicaret, quid signuin illiid por- migravit.
tenderet. Tum
Sanctus recusare, seque ahjectuni at- 116 obilu
ciiin servi Dei faraili.ares ange-
Hiijiis

que humilem dicere, nec scire quid responderet ad aiuicum atqiie bencvolum Patriar-
rentiir, qiiort lani
interrog.ita. Prostratus ille art pedes ejiis, se sur- cham amisissent Nolite, inquitvirsanctus, nmdicee
;

recturumnegavit, nisi in ea re sibi morem gereret fideihnmiues et piisiili animi, dolere et conqiieri
Scio enim, inquit, tibi non signum hoc solura, sert qui enim futurus est Palriarcha, non miuiis nos di-
aliamulta esse nota : neqiie eiiim illud art hunL- us- liget. Quod et lactuin est. e Sergius enini, qui crea-
e
que diem neglexisti : quod si neglexisses, tamen tiis est Patriarcha, venit ipse ad Dei serviim, nec
a Sergio
patefiet tibi, si petieris a Deo. Cum igitur se desirte- perraisit, ut pritis a quoquain certior fleret : sed de crentn Pa-
rio ejus satisfacturum promisisset Christi servus, improviso eum psalraos caneiitem offenrtit, et artpe- (naicha
invtsUur
eum surgere coegit, et lacrymans, Nolebara, ini|uit, rtes ejiis prostratus, rogavil illuin, iitprn seDnniinum :

teatfligi : neque enim expedit, tehaec scire. Verum, precaretur, quo divina ipsiiis gratia digniis ertectus
quando ita vis, scito ea Cruciiim coucussione raiilta E]Uscopatu et ex voluiit;ite ejus
.-Vpostolica Sede,
prardicit nobis graviamolestaque pra-nuntiari. Significatenim popiihim in pace regeret et gubernaret se enira :

clades fu-
plurimos a religione nostra defecturos ; et barbara- juniorem esse et imperiliorem, qiiam ut sine priBci-
turas :
rum gentiura incursinnes, et magnam sanguinis puoet singiilari Dei prccsidio id prasstare posset. At
effusinnem, et ingens exitiura, et in universo orbe Dei serviis, precibus fu>is, ipsumque complexus ;

sertitiones fnre, et sanctas ecclesias desertiim iri, et Irtcirco, inquit, tibi juveni tautiim Deus onus impo-
divini cultus .atque imperii interitum, et adversarii suit, ut inajore virtute viribusque sustineas calarai-
adventiimappropinqiiare. Reliquura est. iit taraquam tales et molestias impendentes id quod prajcessor :

gubernalor Ecclesije et populi pastor, Deo totis viri- tiiiis sihi priHStare non posse videbatur. Confirma
bus assidue supplices, ut iguoscat populo, et pro igitur te et mbustus sis, atque viriliter age Deo :

misericordia sua hsec omnia moderetur. eniin conHsus, spero adininistrationem luain et diu-
IIB His auditis, beatissimus Patriarcha, magno turnara et prieclaram fore. Ex eo tempore majores
vires
 60 VITA S. THOEDORI SICEOT^.
vires suscipiens Patriarcha. in suo munere admi-
AUCTOBP nistranilo se recte gessit.et majore, quara praoessor ANNOTATA.
GF.0RGIO
benevolentia virum sanctiim est prosecutus.
ip.siiis,
DI5C1P.
117 ReprehenJebat vir sanctus illum morera, quo a S. Thomse Pmrinrclne CP. 20//cla dedimiis

multi, prffisertim in dignitate constituti, post myste- Marlii, et diximus, 23 Januarii anni 607. crealim
reprefiendlf
a percepla riorum perceptionem ad lavacra se confereliant. fuissc.
Eucfiarlslia Qiiamobrem Clericorum ccetus sanctissim» magiia; b Doryleum urbs Episcopalis Phrijgix in confimis
currcnles
ecclesiae ad eum se contulit, et sic eum est allocu- Billiijnix.
ad balnea :

lus : Quoniam audivimus, Pater sanctissinie, te eos c Non diibilamiis qnin Grscp sil jj.nr,, qiiod proprie
[•eprehendere, qui post mysteriorum perceptionem se significat Mansionem, uli vertit Inlerprrs; medio ta-

1 Jnan. 2, 23 lavant; ad te confugimus, ut intelligamus, utruni id men levo el in Sanctorum Vilis semper significat mo-
Psal. 1,7 ex sacriE Scripturse lectione, an aliunde didiceris. nasterium : qiiare hic et deinceps hanc vocem mutavi-
Vir divinus ita respondit : Legimus in Scripturis mus.
sanctis, Omne mendacium a malo est; et, Perdes d MorluuscslS. Thomas 20 Mnrliianno lj\0.

omnes qui Inquuntur mendacium. Scitoteigilur, filii, e Sergius ilem Palriarclia CP. scdit annos 29, mor-
Deum mihi indicasse, eos valde pecoare, qui post tuvs aniio 639, ciijiis priora uli fueranl kuilabilia, ita
sanclam cominunionem ad baluea se conferunt, ut posteriora pcssima, quanilo est in hxredn Moiwtlielita-
corpus lavent et curent. Quis enim unguento deli- rum delapsus.
liulus et aromatibus, eorum abstergit suavitatem 1

Quis siraul ac cumlmperatore pransus est, ad bal-

CAPUT XV.
neumcurrit? Cum autem adhuc in eodem mnnaste- Varisevirtuteselmiramla. Obitas. Vitascri-
rio moraretur, multie turbae eo coneurrebant, ut pta.
benedictionem susciperent. Et cum ad eum quidam
vexatus accessisset, et raulta vociferaretur, inore- J,n oppido Scudris, juxta sancti Archangeli mona-
eum, et pectus ejus manu percutiens, spiritui
pan.s sterium,statistemporibusnubesingruebat, etin sub-
immundo, qui in illo erat, imperavit, ut exirel et : jectos agros ingentemgrandinis copiam demittebat,
slatim egressus est, cum aliis Fratribus spectauti- et magnis imbribus tnrrens sic excrescebal, ut in
bus, tum Zoilo Dei studiosissimo, qui eorum Priefe- oppidum ingrediens, domos everteret, et villas atque
ctus postea factus est. Alia item complura miracula agros absportaret. Certe cuin sreva illa nubes quo-
dsmonem
fecil, dum illic esset, per gr.itiam Christi Dei nostri. d:im teinpore, solilo etiam vehementius irruisset;
ex obsesso
pcllit : Quare pietatis colentissinius Chi'istophorus mona- violento atque intoIer.>bili impetu torrens intumuit,
sterii Praifectus et Fratres omnes, cupientes imagi- et oppiJi domo.s, et animalia rationis expertia, et
nera ip.^ius apud se manere, pictorem accersiverunt, viros et feminas cum filiis, et parvos infantes in
qui, perspecta ejus facie, effigiem iUius exprimeret. cunis vagientes, et volucres, miserabili spectaculo
Cuin igitur eorum desiderio pictor satisfecisset, an- in Sagarira vlcinum fluviiim exportavit, cum afferri

depinfittuy tequam virum sanctum dimitterent, duxerunt eura, nullum possetauxilium. Incolse igitur, qui superfue-
ubi im.igo illa erat, ut ei benediceret. Qui cum gra- rant, cum lacrymis ad virum sanctiim supplices ac-
vitate subridens : Vos. inquit; fures estis. Cur enim cedentes, euin ad oppidum adduxerunt. Qui in ea
hoc fecistis, nisi ut aliquid aliquando furemini? Et parte, in quam solebat nubes desaevire, constitiitus ;

cum ei benedixisset. discessit. tusis ad eum precibus, Crucera ibi collocavit et Dei :
Cruce collo-
118 Doniilius vero patricius, vir clarissiraus, do- gr:ilia factum est, ut numquara amplius saeva illa cata impe-

data liene- mum suam, quas in Arcadianis est, virum sanctum nubes ingruerit. Et si quando aut nivium aut aqua- dit lempe-

dictionc ste- adduxit, ut familise suaj beiieJiceret. Cumque Ire rura copla torrens auclus est, numqiiain laiuen alvei statei :
rt/ifti/i, pra?-
nen conjugemsuam.feminampietatisamantissimam, sui fines transiliit,uecdamnum ulbira incolis impor-
dloU mos:
adduxisset ; Benedic, inquit, Domine huic conservae tavit.
inetB, exqua ego, cura simul diu vixerimus, nullos 120a Bonosus homo immitis, cum in Orientis
adhuc liberos suscepi quamobrem in mcerore ver-
: parles Proconsol iret, et ad monasteriura appropin- Bonosum
saraur. At vir sanclus, cum ei precibus fusis bene- quaret, audita viri divini fama, nimtium ad euin mi- Proconsulem
adit ;
dixisset; Dei gratia, inquit, ha;c tibi filios mares sit, rogans, ut ad oratorium S. Gemelli veniret,
F
pariet.Adduxit denique farailiam universara, et fa- quoniam iUic ipse Deum adoratiirus, ouperet viri
mulos et ancillas, ut omnibus benediceret inter : sancti benedictionem accipere; cum non posset ad
quos ancilla qusedam post omnes sequens, occultum monasterium acceJere, quia festinaret prolicisci. Ad
dajmonium habebat, et magno cum dolore tunc e euin igitur venit S. Theodorus, cumque pro illo pre-
lectulo surrexerat. Hanc vir vere diviniis procul con- caretur, et ipse staret nec cervicem inclinaret, vir
spicatus, jussitut ad se adducerelur. Et cum illam sanctus. appreliensis fronlis ejus capillis, eum deor-
sinistra manu comprehendissel, coepit dexteramaim sum traxit. sumere consuevit»
Ita virtus fidiiciam
pectus ejus perculere, et vexanlem dajraonemincre- nec humanara metnere potestatera Juslusenim, ut ;

paie, ne occultus maneret, sed patefleret. Statira scriptum Nos

esl, confijit utautera, qui cum
leo.
igitur dajinon movericoepit, et taroquamvim patiens viro sancto eraraus, valde timebamus, neProconsuI, ProT. 28, 1

enrrntmrnant vociferari. At vir sanctus, ea humi projecta, etpede ut erat virferus et cnidelis, contumelia se affectum
lihciot. super collo ejus iraposito, ad Orientera conversus, existiraans, indignaretur.
At ipse humaniter et pre-
tacite precabatur, ut labia tantum moveret, nec vox
cationera reprehensionera suscipiens, viriim san-
et
ejus exaudiretur. Cumque ad precationis finem per- ctum veneratus est et manum ejus deosculans,
:

venisset, clara voce, ut omnes possent intelligere, pectori suo aJmovit ; obsecrans eum, ut pro se Deum
laudem et gloriam subjecit sanctissim» Trinitatis. oraret, ut a dolore quodam, quo pectus ejus labora-
Mansitigitur puella diu muta : sed cum interim re- bat. liberaretur. Quare vir sanctus digitis pectus
liquisomnibus benedixisset. ab eo excitata, surrexit ejus leviter percutieus : Tibi prius, inquit, orandum
incolumis.et in omnivita suasana permansit. Porro est, nt interior homo corrigatur, et convalescat ; admonef
Domitiiconjux Irene, utvir divinusprsedixerat, tres
enim curalo, facile exterior liberabilur. Hnc ego
illo offtcii sui :

filios peperit, cum sUitim post ejus benedictionera quoque pro me Deura rogo. Quamobrem da te leni-
'pi-imum filium concepisset. Dimissus ergo Christi tati, etDeum time, ut preces meas exaudiantur :
servus ab Imperatore et a Patriarcha, ad monaste-
nam ego quidera prote orem, tuautem pielatera et
si
rium suum reversus est. virtutem negligas, inanis erit raea precatio. Esto
igitur
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS, 61
A igitur clemens et misericorsin liominesChristinnos. aut amicioleum aut aquam, cui vir sanctus bencdi-
In m.igistratu tno ne te crudelem, inhumanumque xerat, adhibebant sgroto, et curabatur. Qui raedi- AUCTOBE
praebeas .-
sed peccata tua considerans, in aliorum cnruin rcuiediis aut opera ef raanu aut balneis indi- CF.onr.io
peccatis vindicandis sis mitis ac lienignus. Cave, ne MSCIP
gebant, eis vir sancliis consulebat. quibiis et medicis
unquam effundas sangiiinem innocentem si enim et medicnmentis et balneis uti
:
deberent ; et omnes
is,qui fatuum aliquem tanhiui appellarit, reus futu- consilio ejus obtemperanles, curabantur. Qui vero,
rus est quanlo magis punietura Deu, qui injuste neglecto
:
ad alios medicos vel ad alia
illins consilio,
sanguinera effuderit? Uxc
semina in ejus pietafis remedia balnea oonfugiebanf, gravius et pericu-
aiif
animo, tamquam in terra foBcunda.cum vir sanctus losius «grotabant. Qiii occultas aniini a^gritudines
conjecisset; ille niimmos aliquot protnlit, quos viro viro sancfo patefacieb:mt, opporluna remedia acci-
saiicfo religionis gratia daret rei'us)ntemr|up roe- curttt antmi
:
piebaut ; tempus enim poeuitentia! quo morbos pra^finiebaf,
:
git accipere, rogans, ut singulos singulis Fralril)us se vel jcjnniis, vel precationibus, vel eleemosynis
distribueret. Cui vir sanclus, antef|uam eos conspe- expurgarent. Eos vero.qui aniini ulcera obtegebant,
xisset Quomodo, inquit.cnmsiutquinquaciutanuin-
:
et occultabant admouebat, ut resipi^cerent et poeni-
mi, ita distribui poteriint, ut singuli Fratres, qui tentiam ngerent. Eos autera, qiii sese peijuriis et
sunt centum, singulos accipiant?Tiinc ille viridivini blasphemiis obstringebant.gravi oblutii repreliende-
verbaadrairatus, respondit Quinquagiut.i profecfo: bat, ut ab impia consuetudine desistereot, inultisqne
sunt, \it ore tuo sancto, venerande Pater, pronun- lacryniis et obsecrationibus et boiiis operibus divi-
tiasfi : mox igitur totidemalios mittam, ut omnibus nam iram placarent. Sienimeos, aiebat, qui tantum-
satis esse queant : quod et fer it. Sicjustorum virtus modo loquiintur mendacium, ut David ail, Domiuus
solet homines, etiam snperlios, mites ac mansiietos pcrdet : quanto magisillos apternisaflicict suppliciis,
reddere. qui mend.icia perjiiriis cumulant? Reddes, divina
121 Apocomensis vici incobe boveni occiderunt, inquit Scriplura, Domino juramenta tua
de omni et
plurimos ;

xgros sanat ; ut carnibus ejus vescereiitur. Contigit autem, utom- verbo otioso, qiiod homines dixerint. reddent ratio-
Matt. 12, 30
B nes, qiii ex illis carnibus comederaut. in morljum nem in diejiulicii. Quod si verbi otiosi rationem E
inciderent, et jacerent ut mortui : et qnidquid carnis sumus rcddituri, qnomodo Dei ininas adver^us per-
reliquuin fuit, nigrum evasit ac foetidum. Qui igitur juros, et maledioos, et flagitiosos sustinehimiis?
ex cariieill;i non giistarunt, id. quod acoideraf, viro 123 Eos p.irro, qui inter se gereb.mt inimicitias, inimieitias
sancto nuntiaverunt. Qui respondit, exitium illiid a reconciliabat : qui iu judicio contendebant, eos, ut tollit :

phalange daemonum, qui per lebetes pertransiei-aut lites et controversias transigerent

componerenf, et
provenisse. Et cum eo tenipore non pos^et cum illis hortabatur moiiens illos, ne se mufnis afficerent
;

discedere, benedixit aqu.ne, quam per unum e Fra- injuriis, sed ut res istas caducas negligerent et as-
tribus misit, ut periclitantes conspergeret, eisque bi- pernarentur. et divitiis omnibus anteponerent prs-
bendam propinaret. Quo facto, ciincfi tainquain e ceplum illud, Diliges proximuintuura sicut teipsum.
somno surrexerunt, prseter unum. qui mortiius est. Dilectio enim, ut inquit Apostohis, maluin non
Joannes enim procurator, cujus Fratri ea c.alainitas operalur; et, Qui diligit fralreni diligit Deiira. Oin-
contigerat, non expectans viri sancti benedictionem, nes autem cuhortab;;tur, uthospitales essenf, et be-
accurrit ad mulierem veneficam et dum ejiisincan- : nigni erga pauperes, atque ita peccata sua redime-
tafiones adhiberet fratri, ille animamegit. Eodem in rent, et sibicibum in futurum repouerenf. Eratau-
loco nubes immanis vindemisD temporetantam gran- teni B. Theodorus valde clemens et misericors erga
diuis copiam demittebat, ut vites etiam mulfos in oinnes. Kt si quis apud Principem aut Mngistratum
annos devastaret. Sed cum Tir sanetuseo profpctu-^, upprimeb;ilur. ;iccedehat ad eos vir beatus, et divi-
precibus fusis, Crucein ilefixisset; nubes eodem qiii- n;e parebat ScriplurEe, ita praecipienti : Eripite I's. 81, .1

dem tempore deinceps venit, verum ita pertransiit, pauiierem, el egentim de manu peccatoris liberute : lub 'W. 12

ut damni nihil intulerit. Quamobrem incola;, Deo In quo virtutem etiam Job imitabatur, qui pauperem
gratias agentespro tali beneflcio, vinetuin monaste- de nianu potentis liberabat. Aliis auteni in rebus
rio ejus addi.verunt. cum sanctis versabatur, ad gloriam siiminiE ejus-
122 Et miracula a S. Theodoro
aliis in locis talia demque essentiae et almae Trinitatis, quse veros et
quxcumque
adversa facta sunt adversus cantharos, et locustas, et ver- sanctos sni adoratores ad finem usque tuetur et
benedictione mes, et mures, a quibus segetes devoraban- et vites exoriKit.
Tepellit ;
tur. Ubi enim tale quippiara accidebat, statim ad vi- 124 Hffic ego Eleiisiiis, qui et Georgius a S. Tlieo- F
rum sanctura confngientes. vel ipsum secum addiice- doro vocatussum, omnia, Deo adjuv;inte, conscripsi. Anctor vitx

bant, vel aquara, cui raanusuabenedixerat, ferebant; Neque vero miraciilorum ipsius expers fui : sed ea e sterilibus
parenlibus
ut ^evastata loca conspergerent et sfatim quod : maxirae oinninm expertus suni. Ciini enini parentes nuCus,
optabant, assequebantur. Si nubes immanes.etsaevoe mei, ex oppido Adigerraaro oriundi. diii siinul vixis-
grandines regionem aliquam obruebant, aut si tor- sent, nec ullos possent liberos suscipere; ad san-
rentes etfluminacnm populorum defrimento niuiiiim cfum virum accesserunt : cuinque zouas, quibus ille

excrescebant, incolre statira ad eum coucurrebaiit ;

benedixerat, accepissent ; ego conceptus sum, et in
et vel ipsum adducebant, vel Crucem de raanu ejus lucem ediiiis, et infans ipsi oblatus, qui et in ejiis

siimebant, defigebantque in locis quse obriiebanfur ; saiicfo raonasterio enutrilus, a religiosissimo Pr*p-
et nullara ainplius ejusmodi calamifatemaccipielxint. fecfo litleras didici. Cumque parenles iiiei filium

Si lues invadebat boves aut oves, aut alia genera qua- alterura S. Tlieodori precibus suscepissent, ejiis illi

drupedumautvolucrum,autetiamhomines; siniiliter nomen imposuerunt. Duodecim igitur annorum spa-

12 annis cum
assnmebant ipsum, aut ejusbenedictioneui, etaquam tio, quo apud illum vixi, multorum rniraculorum it/o vixii :

cui benedixisset; vel etiani capistra aiit tiiitinnabula quEe ab ipso facta sunt, inspecfor fui quse autera :

ad eum afferebant, ut illis benediceret et optatam :

ab illo snperioribus temporibus gesfa fuerant, ea vel

curationem consequebantnr. Qui eranf ab immundis a ministris ejus, qui spectatores extiterant, vel ab

spiritibus vexati, precibus ejus ciirabanlur. Si iiiler eisdem, qui curati sunt, accepi. Quamquain etmulta
conjuges odium inciderat, viri sancti precatione pel- ine oblitum esse confiteor, et nonnulla propter im-

lebatur. Qui fllios suscipere non poterant, ad B. becillitatem meam pr.-etermisisse. Pauca igitur e
Theodiu-um confugiebant; vel zonas, qiiibus ipse he- pluriniis attipi : nam si omnia persequi voluissem,
nedixerat, assumebant et prei^ibus ipsius fiebant
:
me terapus et vires plane defecissent.

voti compotes. Quoties aliquis a^grotabat, propinqui 125 Decessit e vita sanctissimus et beatissimus
 62 VITA S. THEODORI SICEOT.E.
ac fidelissimus Christi semis Tlicodoriis, tertiolm- quo Patn gloria cum sancto Spiritu, nunc et sera- D
ArcTonE )ierii anno piclatis ct Cliristi stuiliosissimi Imper.ito- per, in secula seculorum. Ainen.
);po[ir.io
Hs quidem aiino filius ejus Deo clia-
Iiisnli'.
Ileraclii, qiio ANNOTATA.
.s T/irndnnts rissimus Constaiitinus creatus fuit Cassar. indictione
ainm 1.13 '.5 priina, ilie xxii mensis Aprilis. Ciijus precilius uti-
a Bonosus. Orientis, Coraes, Imperin Pliocx, post
Aprihs obiit
Christi misericordiam
Dci nostri tribunal alroria scelera Anliochix palrala, reivrsiis Con.ilanti-
liani .'id

regno po- nopolim, iclus vnlnere (jladii in muri periil 4 Oclobris

consequ.Tinur, et simul cuin ipso ccelesti

oranihus, qui memoriam ejns annn 610. Posli-idie, Phoca occiso fu.il coronalns Hera-
(ianiiir, et ciim illis

coliint ad tdoriam salvaloris nostri .lesu Christi : cum clius.

DE SANCTA OPPORTUNA,
ABBATISSA SAGIENSI IN GALLIA.

sen civitas Saii-nun. cw./jU J^jnscopaHs

(/.' mvenitur in Pnrisicnsi Breviario anni 1584
Vita,
Sngiurii, ef 10^6, nec non in Meldensi anni IGW. In veleri
cssc, Oxmo vkino dclclo; uli prxclare obscrvat
Jacvbiis SirmoniluSy tomo i Coiicilionim, in No- Leonensi simplex fit Commcmoratio dc S. Opporluna.
lis iid /iim-lmncusc \ Concilium. Sita hscc loca Fnisse venerationem ejns oHm cum Normonuis in Aii'
giinm translntam colligimns c.t outiquo Mnrlijrokhjio^
siinl iu liodicrna Nontinnnia infcriore. Inler Sagienscs

Episcopos (loriiit seculo Chrisd vin S. Oodegrnndiis, olim in Anglia cnnscripto, sed vunc Rnmiv in celebri
5 Ojtporliifi.T
srculo a vwr- mnrtiirio coronutus die iii Scpfcmbris. Hujns Snror fuit biblwiheca Ducis Altenipsii asservalo in quo ad hunc :

''^
tu.v
S. Opportuna Virt,'o, AI)b.iti.^s;i Saiirlimouialium, in x.xii diem Apnlis mcmornlur S. Ojiportuna Virgn.
V.
!nco Siniicnsi civilati vicino, acMond.s\ev'\oh npjiellato, Eadem legnnturin Martyrohgio Pnrisiisnniioi\D\x\vi

(juod piialmodum n Normannis crcistm creditur. Ibi S. C.TCUSO, itevi apud Grevenum et Mohnum in y/uciario
Oppnrtunn infra nnuum pnst nbitum fratris sui S. Oo- Usuardi, et cum longissimo elogio npnd S. Sau.'i.<iaiium
VHa snlpfa
ab Aflclhilmo (leirraiuli, mnrtua cst lioc xxii Jprilis; ct miraculis in Martijrologio Gallicano. Eamdem celebrant /Fion,

F.pisc stigtnisi
clara, piiblicamibidcm promeruit vcncrationcm. Vitam Dorganius, Mennrdus et Bucelinus in Mnrtiirotogiis

cjus ct miracida, in diclo Monnslcrioh putruta, Scripsit monnsticis, Canisius, Ferrarius ct alii. In Abrinccnsi
A(ieIh«^lnins,si!it*A(lali(.'liMus. nut AdeWnw^e.v monncho apud Norjnannos dia^cesi, in Officio hodicrno SS. So-
Anisolen.u sive monastcriiS. Carilcphi in aijro Ccnoma- lens ef conimemoratio S. Oppor-
Cnii, pr^.^icribitur
iinn pliiiie
niro.foctus EpiscopusSiigicnsis,el pnssi 1 Sanctnshabilus; tunfe Virginis. De ecclesia Monciaci ad ejus honorcm
coa vo.
Cnjus meminit Saussaiius pnstAppendiccm Martijrohgii erecto, et dc Prioratu S. Oppcrtunx in Monciaco novo,

Gallicani in Catalogn Sanctoruni,qui proprius bisicrins infra agitur. Scrvatnr ctinm capsa deaura'a B. Op- n^iiqi^i^^

vel natales non babent, ci ista scribit : S. Ailelinus, portnnse in coenobio S. Lupi de Esserento. oppidulo
Sagioruin Ej)isct)j)us, qui S. Ojijxirttinani a?grot;m- ad Ysarara. ordinis S. Bpnedicti, in di^jece.si Bellova-

tcni visitavit, divinoijue Corjinris Chri.sti ivforiliavit censi, eaque iu processione publica ad hunc diem
Safranicntc. Is jpse gesta Sanctaj illiu,i Virginis in- XXII Aprilis circumfertur, uti Gossetu4 testainr : qui
sigiii munmnento pnst.eris con>ignnvit. Uxc ibiqua; Inle agit de Collcgialn ac parceciili ecclesia Parisuinsi

ad liunc xxii Apriiis ab eodem rcjictuntur, Verum ea S. Opportunn', in qua iiipdit csse novein altaria, no-
vou satis consonnnt Aclis ab ipso Adclbclmo acriptis : in vem campanas, et novem Canonicos, ct vaiins reli-

guibus mim. iiii, S. Opportuna, ultimo dic vitai sux, quias S. OpportunatPe, cistulas inaurata; inclu-

pr:ii''[q>it Sacerdotibus pro animte suai commencJa- sas et aliqnam ejus costam, reliquiario argenteo
;

ti'iie Missarum solennia celebrari, et Dominicum inaurato insertam, quam anno MDriAii Parmis ve-
corpus afferri, et &ibi dari : et iii Prohgo ostendit rterati sumus, cum illam dictus Gossctus ad ipgrum de~
auitor A-c scribere. pro utilitale dieni festuin B, Op- tulisset, Eie rcliquix, una cum bracbio de:rtero ejus,

poilunas celebrantium : utque ca in ipsn fesiivitale exponuntur lioc xxii Aprilis et per lotnvi Oclavam. At F
j.yivlegercnlHr. Sammnrthani in Episropis Sagien.sibus fcstiim susccplionis brarbii et nliarum reliquiarum cele-
scd secuh II poslpnnuul cum Ilildebiaudo II, cujus tempore corpns bratur Dominica infra Ortnvnm Epiphnuin' Doinini,
<"'»'! corpus s <ci um esl Moiiciacum ironslitlum, ibiqiie mirtnnlis uti lutius ex Lcclionibus Officus infra iraditur.
tiiHiitc. tssel
chiruit, qnx puslmmiuin alius scripsU. Nant Adelhel-
il.'o'!iuterioM.
viiis in Piologo ad
qna; in eodeni loco. ubi nuuc
Miracuta, asscrit se nairnre e;i,
VITA *
Sanctum corpus quie.s-
cit et ven(>rutur, qni vulgo dicitur Monast(M'iolum, Auclore Adalhelmo Episcopo Sa(}iensi.
operata est. Arbitramur Episcopum conscrratum circa PROLOGUS.
annum ncccxi, t'( tunc a A^ormannis captim el vendi-
tuntf \ili scribit cap. [ bistvrix mirncnlorum. y/cta h:vc VJloriosse ac Deo dllectfe Virg'nis Opportnnne hodie
accnratc edidit Parisiis annotiw.ux Nicolaus Oossetn.s festivitatem celebrantes, redemptorcm nostrum Je-
Doclor Theologus, et Ecclesuv S. Opporlun:v Parisiis suin Chrisfum coUaudemus, qui in Sanctis suis sem- r^^QCQt Auctor
ParOihus, et dein Lucas Acherius inter Acta Sanclo- per mirabilis esse dignoscitur : et nnn solum per sanctam
runi Ordinis S. Bencdicti, sccuio tcrtio. Edidif e.tiani viros, viam justitiEe nnbis patefecit; verum etiam
Surius Vilam S. Oppnitnna- ; scd in miracuUs faletur per ferainas et juvenilis setatis puellas, exempla re-
se styluni niutasse, ot causa prolixitalis vitandEe ligionis et bonse iraitationis cunctis se aniantibus
quaedani umisisse; addo, sub codcin titulo, eiiam qux ostendit. Deo enim nostro semper cura est de ora-
post tronslatioiiem conligerunl , uni eidemque Scriplori nibus : et neminem horum vult perire, quos redemit
perperam tiibnis.^ie, pruprio sanguine. Nam Sanctos in sanctitate horta-
2 In Breviario Sngiensi {quod babeinusanno mdlxxxii tur permanere, a malis operibus di-
et peccatores
VcneiaHo excusum) pru-scribiiur solcnne o(]icium S. Opportuuai scedere et bonis actibus inbaerere.ut possint ad coe-
saa-a : Virginis novcm Lectionum. J.tt tiium Leclionum offi- lestera patriam pervenire. Quod Virgo sacratissima
cium pnescribitur tn Breviarto Dcllovacensi anni 1554. Opportuna intelligens, divina gratia inspirante ab
Commemoraiio, cum unica sed prolixissima Lectione et Deum ;
ipsa infantia Doraino servire constituit : ut merere-
tur
 ; : ;

VIGESIMA SECUNDA APRILIS. 63

A tlir cum electis et prudentibiis Virginibus in ccelo Cumque esset mentis et corporis elegantia adornata 1)
regnare, qua posita in hujus terrin peregrinatione, ef omnibus gratissiraa multi priepofentes \CCTORB
; viri, di-
seniper plus ccelestia quauj (prren:i stiiduit rliligere.
opibus referti. in matrimnnium eam ^n\LIIELMO
vitiis et v.iriis
Ejusflem igitur Dominie no.stra; Opportunse inier- '' '""
sibi conjungere satagebant. Promittebant ei auri
et
cessinnein unanimiter deprecari debemui, antequam argenti immensa pondera, demonstrabant delecfa-
de vita et conversatioue morum ejus aliqiiirt tracte- bilia ninliernm nriiamenta. genimis et marg;irifis
mus, sive antequam quidquam de miraculis, qute radiantia olferebant servos et ancillas, et dfversiB
;

per nierita ejus Dominus operatus est, disputemus : facultatis pra'dia. quis illicere pntuissent animum
ut Cliristi adjutorio et ejus assiduis precibus, ab puelte, nisi illustrata fuisset cadesti gratia. Has
omnibiis rnalis eruamur, videlicefab insidiisdiaboli, omnes prnmissiones ips;i, ccu quisqiiilias quasilam
eta laqueis ac variis hujiis seculi impedimenlis et : et purgamenta mundi, cniitempsit, uf munda et casta
vita nostra, intercedente B.
Opporluna, maneat posset pervenire .ad thalamum cffilestis Spnnsi. Nara
secura inter prospera hujus vitc et adversa, quse quantn m;ijora illi promittebanf don.i, fanto magis
affligiturgraviiini peccatoruin conscientia. Concedat animus puelliB ab aiunre illorum reccdebat: coiisi-
etiani nobis Domini nostri pietas, actus jam dictaj derans in Den preliosinra esse munera, qu.a; summo
Doraina; nostr.-6 Opportuna.», et virtutum ejus ma- studio quandoque obfinere desider;ibat.
gnificentiam scribcndi facultatem, ad pr;esentium 3 Enimvero infantum fixa in nbsequio divini
futiirnrum utilitatem : qui aperit os mutorum, et amoris manebat, etpaulatira adeu in bonoriim ope-
facit disertas infantium linguas quique temporibus rum crescebat exercitiis
:
; ut si adfuisset gladius
Balaam ad loquendum, Angelicis terroribus os ape- persecutoris, sponteprn Domino bibitura fiieritcali-
ruit tremefacta; asina;, repleat parvitatem nostram cem passionis. Quia vero duo siint marliM-ii genera,
eloquio miseratinnis suffi, et donet
indigno suo raihi unum inocciiltn et alterum in pnblico; nnn deerat
faniulo ahquid digne narrare in laudem dilecuu illi corona martyrii, quie qnotidie
sua;, in corpore
Dominne nostraj Opportuna; : non pro meis
et si cruccm perfei-ens Christi, sapicnter devicit oble- chr'ui
meritis, tanien pro utilitate diem festum B. Oppor- ctaraenfa carnis, mundi et diaboli. Fortis enim amiiltia,
tunae celeb]'antium, distillet in noliis vel parvissi- bellairix Christi, iirmis Domiuicis munita ince- """""^
mam siii roris guttam, qui temporibus Moysi de pe- dens, videlicetscuto fidei, et lorica jnstitife. et cahmtare :
fra jussit exii-e largissimain aquam: ut sicut tunc gladio Spiritus sancfi, nobiit aliquando ea depo- \;

popnlus sitiens satiabatur aquis illius petra-, ita et nere, donec virtufe divini adjutorii omnes hnstis
hiEc plebs, quie mcdo hunc advenit, pro amore Do- anfiqui insidias devinceret, et ciim triiimphn victo-
minte nostne Opportunse, gaudens recedat cum sua riio, laureafa serto justitiie, Deum denruin in cce-
jucunditafe, audifa virfutum ejus revelatione. Nunc lesfi Sion videret. Noluit apparcre inernlis, ne
vobis dilecfissirai tilii.prout Dominus ndnistraverit, siiuciarefiir diabolicis s.Tgiftis. Nuraquam in ea dia-
narrafuri sumus, quaufa divina gratia in famula bolus quodvoluif, invenif : quia Rexforfis etpotens
sua, Virgiiie Opportuna, operari dignata est mira- in pra lio Dominus, ciii tofn corde servivit, et quera
bilia. Sed vos non pigeat audire, quod in ea Domi- tofis visceribits dilexit, ab oniiiibus inimic; insidiis

Acla
ejiisfue nus perficere voluit quia dum ancillam suam glo-
: eam ill^sam ciistndivit : qiiia a mandafisejus num-
ad imi/aiidum rificaf, nos ad ejus invitat exempla qiiam reces^it. frequenfer cum Psaluii*^ta dc;can(ans
ut operum :

piopom .
Psal 31 1
jim^^ imitatores effecti, ei mereamur in coelestibus Judica Domin- ncicenfes rae, expugna impngnanfes
sociari, et vestigia Virginis imitando, atque prie- nie. Apprebende arma et scutuiii, et oxurge in ad-

cepta Dominica observando, possimus cum illa coo- jutorlum mihi.

lestis regni perfrui gaudio. Ift paucis, quae dicuntur, 4 CJiiadam autemdie, ipsa dilecfa Dei Opportunii,
miijnra intelligite: quia quibus pauca non sufBciuut, cum multa tidelium fiirlia, palre qiioque et inafre
plura prodesse non possunt : m.ajora enira de Do- secnm pergentibns, ecclesiamiufrans, audivit Domi-
Ma(. 19, 2t
mina nostra Oppoituna oportet credere, quam possit nnm in Evangelin dicentem Vade, vendo omnia :

nostra locutio demonstnire. quie possides, et da pauperibus : et veni, sequere ^^ffi^gi „n

me : thesaurum in ccplo. Qii;o omnia dili-
et habebis reaiiims,

genter auscultans, et secum velut mundum animal ^A''*<^""»

rurainando perfractans, ad geuua patris ef inatris "

cAPrr I. 'J,,!"^
provoluta, in ha?c verba itrorupit Ei;i, mi dulcis : eicctum
Orlus, educalio, Vita monastica; Abbatissx pater ct amabilis mafer, per f remeiiduai et ain:iiidum ''

creatx iliustres virtutes. ejus nomen, cujus verba modo sonueruut iu auribus
nnstris attesfor, ne mihi ampliusqua;ratis sponsum
lUirstri
Oancta igitur Opportnna, meritis ef nomine digna, in terris, quiajam sponsum habere cupio Dorainum
stirpe
prognata, vitam diligens servare Angelicam, Doraino Deo vo- nieum Jesum Christum in c'Oelis. Sequar jani vesti-
vit virginitatem suam. Atque ut liberius Domino tigia Dominas me;e, B. M;iria; Dei geuitricis, nec
deserviref, et ab oranibus seculi curis vacare pos- ullius filii admitf:mi copulam, nisi illius quem Virgo
set, pnmpas mundi abjiciens, quarumdam
et divitias concepit Virgo peperit, et Virgo permansit. Hujus
sanctimonialiura feminarum coUegio, eo quo infra ego raatris deprecaborgratiam, ut me ancilhim suam
dicturi siimus, juvante Domino sociata est rnodo. nuptiis filii sui faciat dignam ut con-
ciiru filio siio
:
et impttrat
Nam parentes ejus nobilifatis genere pollentes, et jnncta fuero, matri et filio, sponso et Domino meo, constnsuiii

regalis prosapia' apice finrenfes, inclyfi a Oxiraensis sine aliciijiis perturbafinnis obstaculo, scrviani in
piigi,super omnes qui ibidem morabantur horaines, iefernuin. Multum pater
mafer B. Oppnrtunae su- et
duo luminaria niundo genuerunt, Beafum videlicet per bis mirabantur, et tandem pro const;inli;i filia;
Godegrandum, Sagiensis Ecclesise (cui ego, Domino suio lieli exislentes, Deo grafias egcrunt immensas,
disponente, deservio) Episcopum, et Dominani no- qui in fili:t ipsorum radicem hiijus bonie voluntatis
stram Opportunam, cujiis hndie patrocinia venera- plantare dignatus esset ; dejirecautes unanimiter, ut
mur, sororem ejus alraitluam. Beata aufem Oppor- quod plantavit, eietiam incrementum donaref. Cum-
tuna in annis puellaribus constifufa, nobilis erat que fideles, qui aderanf, dixissenf, Amen B. Op- ;

genere, sed nobilior fide decora et pulchra facie,

: portuna ab orafione erecfa, lieta patrera respiciens,
sed pulchrior mente et operatione: castissimura dixit Jain filia Chrisfi fiicta, audiam vncem ejus,
:

seniper refinens vultum, habifu raanebat pudica su- et inclinabo aurem meam ad euin, et obliviscar
pra omnes cosevas qua; tunc morabantur iii terra. populum meum et domum patris mei quia concu- :

pivit
 64 VITA S. OPPORTUN^ ABBATISS^.
pivit Rex speciem meam, et ipse est Dominus meus, sagum tantum habebat, et illud cilicinum sed in : D
ArCTOBR et afloralio euni. die, propter frequentiam hospifum siipervenientium,
ADAI.IIELMO
B Iiiteiva appropinquat dies, quo E. Opportuna pretioso tegebatur opertorio lectuhis ejus. FIuxu
EP. sAr.
Episcopali lieneilictione xelamen consecratum capiti madebaf lacrymariim, dicenscum Psalmista: Lavabo
siio iniponrit; et abjectis jiuimditatis et secularibus per singulas noctes lectura raeum, lacrymis meis l's. 6, 7

ornamentis, inilnalur vostibus sacra? religionis. meura rigabo. Nnlliis eain vidit irafara,
.'^tratiira

Itaqiie (leposita regia piirpura, multuni ]a?(atur, vili sed semper tranquillarn et blandam. Delinqiientes
circumamicta tiinica. Tiinc s'ij)ata rniilliludine pa- sorores, verborum castigatione et exempli sui
rentum. et freqiieiilia seqiienlinm liominiini, ]ier- proponenda imitatione, einendabat quod si ali- ;

venit ad qiioddani cofnobitim, Sagii*n>i urbi viciniim, qua in diiritia inenfis perraaneret. taradiu pro
quod est in saltu Algiie silum, et rulgo usitato ipsa Dominum deprecabafur, donec ad emenda-
nomine niiiiciipatuni Monasteriolum. In eo itaqtie tionem adduceretur. Nerainem csdebat, sed dulciter Blande cor-
ri^i; delin-
loco digna Deo puella Opportuna, omnibus seculi omiiesregebaf, et clementiain siiipecturisdeclaraliat
quentes^
rebus valefaciens, et soli Deo vacare cupiens, ac- suavifate sermonis : ipsaenimquaiproferebat verba.
ingredilur ceplo sancttP conversatifuiis baiiitu, coelui Ranctarum sale sapientiae videres esse condita. Non psta-quura
Monosfe-
coiijuncta est feminarum, Domino ibidem famulan- audientibus longa narratione adferre fastidium :

riolum,
Angtlo vt^o tium. Videbatur autem qiiibiisdani sanclimonialibiis, nam si bona orania et virtiifes, quas B Opportunai
jirxccdere : qiiod diim D. Opportuna idem cipnobium ingrede- divina pietas conferre dignafa est, dicere volueri-
relnr, Angelus Domini eam custndiens priBCederet. jiuis, anfe dies iste, quani oratio nostra, finem ha-
Dignum qiiippe erat, ut qiKiruni vitain imilari dispo- bebit. Inter cetera vero talera illa habebat cnnsue-
sueraf, ab eis ciistodiretiir. Il.ililans aulem inler tudinera, ut si quid inipetrarevoluisset, orando apud
sacratas Virgines, non sicut rudis. sed iit perfecta Dnminum obtineret : et si ab aliquo tedebafiir, aut
conversabatur : et omnibus diebus vita." suae talis aliqiiis ei molestiam fecisset, orando cuncta mitiga-
fiiit conversatio illius, ut a neniine posset repre ret. Qund si lalro de ditione vel rebus ejus aliquid
bendi. Brevi aulem tempore repli>ta est Scripturte furtini abstulisset, taindiu eumoratione sua ligabat, E
sacrse doctrina : qiiia die ac noi-te meditabatur in donec ablala restitueret ; si autera lupus aiit vulpe- Miraculis
humills et lege Doinini. Ilumilitafis et obedientise gratia super cula si\e aquila aliquam bestiarura raperet, sola claret.

obedicns. nnines eminebat : ma-

quia majorilms serviebat, ut jussione restitui faciebat. Et quod tunc nianens in
tribus minores diligebat, ut sorores. Erga omnes
: cnrpore operabatur, hoc nunc vivens cum Cliristo,
erat obedieiis et niitis, secum revolveiis divinura eodem favente, 0]>eratur ; qnod raultis raodis expe-
Matlll. 11, 29
priEcepfum Discite a iiie. quiamitis sum et bumilis
: riens, modo cognoscit et narrat Gallicana et b Neu-
corde. Qiianto enim clarinr erat nnbilifate generis, sfria terra : qiiae gaudent, mirantes virtiitum ejus
Eccl. 3, 20
tanto magis se cunctis subdebat Iiumilitate, sciens insignia, quae per fimulam suam operatur Divina
scriptuni Quantomajor es, bumilia
: te in omnibus, clementia.
et coram Deo invenies gratiam.
6 Cuinque bis et aliis abundaret virtutibus, accidit ANNOTATA.
ut Mater, quaj cieferis pra;eraf sororibus, raigraret
ad Chri>luin. Tuuc sanctimoniales onines, uno con- a Oximum oppidmn, 8 Leiicis Sagio tlistans, vulgo
sensu et pari vcdiintate, elegerunt Dominam nostram Hiesmes ; liittc regitutculn, /iicpagus Oximensis, vulgo
Opportunam, ut infer eas culmen pr;elationis obti- le pays d'Hipsmes. in Vtce-cmmlatu Argettimiensi.
neret. At illa, cum raiiltuni cimtradicere vellet, sed b Gallia Francicn olim iliciilebnlur in Austrasiam,
pro vener.afione ubedienlia' non valeret, petiit trium Burgundiain et Neu.vtriam : akjuc lutic Neusfri^e ca-
dierum iuducias, ut pro bac re Dominum depreca- piU eriit LutctiaParisionm ; poslea ccepla sumi Neu-
Creata relur. Qiiod cum factum fuisset. revelatiim e.st illis, stria pro Normannia hodicrna.
Abbattssa, quod li. Opportuna digna esset bonore pra?Iationis.
vieit tn
sttmma ab-
Deinde Mater et Abbaiissa super omnes constituta, CAPUT II.

slinentia niajori corpus siiuni coepit domare abstinentia. Nam S. Godegrandi peretirinatio et marlyrium,
frei|uenter tota nocte Dei laiidibus vigilabat, et
in
cum dotore S. Opportunse.
sa!pe in die a cibisomnino abstinebat. Feria qiiarta
et sexta manducabat aliis diebus ad vespe-
niliil :
X orro cum esset in jam dicto monasterio et prse- F
vuni, paiiem bordeaceum cuin aqua et aliquo cibo esset ibi sanctimonialibus
factum est, ut venerabi- s, Gode- ;

vilissiiiio sumebat. Die Dominico parvissirais pisci- lis frater ejus Godegranilus, Sagiensis Ecclesije grandus,
culis vescebatur, non pr.pter ventris ingluviem. sed Episcopus, ob amoreni ccElestis patria;, Romam, ad peregrinatuM
abtturus ;
propter diei Dorainici venerationera : nec tamen ip- limina heatorum Apo.sfolorum Petri et Pauli et di-
sos suraebat usqiie ad satietatera, sed tantum ad versa loca Sanctorum, causa orationis vellet pera-
corporis sustentationem. Si qiiaiido qiiaepiani ex grando circumire. Cnmqiie secum isthuc delilieraret,
sororibus eam inlerrogaret,direns: dulcis Mafer, velletque tali in o]iere septem annorum curricula
quare tam frcquenter abstinendo corpus maceras, transigere, ut labnrando. peregrinando et orando,
sic respondebat Adam de paradiso ejectus est,
:
posset delicforiimveniam etgaudia aeterna obtinere
quiapomum vefitum manducavit nos illucredire
: et disposita Ecclesia: su^ administratione, coepit mise-
;

d.Bbenius jejuiiaiido. I)o potu vinietesu carniiim non ricordiam Dei invocare, utcustos ejus esse dignare-
oportet nos quidqiiam dicere, qii» ipsa nolebat at- fur in concepto itinere. Accersito ifaque quodam
tingere. Et tanien ciini ab liis ipsa abstineret, san viro, diaboli araico, pleno totius nequitiae dnlo (qui
ctimoniidibus omnia siifficienter rainistrabat ipsas : pristinus araicus esse putabatur, et erat ei affinitate
enim et spiritualibus et corporalibus cibis decenler conjun:tus, Praesesque erat Oxiraensis pagi, et EiJiscopatum
alebat.
vocabatur commcndtU
Grodobertus) videntibus cunctis qui Grodoberto,
7 Super oninia infirnios et pauperes diligebat, et aderant, comniendavit ei defendendum omnera
eis tamquam Christo ministrabat, reminiscens
verbi locum et Episcopium suiiin, ita cuin eo loquens :
Evangelici Inlirmus fui, et visitastis me et, Quod
:
:
dulcis araice Grodoberte, comraitto fidei et ami-
uniexminimismeisfecistis.raihifecistis. Balneisnon citiaetuffi omne officiura Ecclesi^e mea;, et omnem
el austeritate. uiebatur.ciliciumsemperocculteferebaf. Ilaerat ves-
.
facultafera et supellectilem substanfiae meje, do-
titahierae,sicut8estate:necprofrigoreadjiciebat.nec nec Domino volente redire potero ut Domini mi- :

pro calore detrahebat. In leetoquandojacebat, unum seratione et mea oratione siraulque tua defensione,

grex
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS.
65
gi-ex niihicommissus ab inimicorum hominum ser- IISed lupus rapax Grodobertus, secum perfra" D
vetur iucursione. Benedicens deinde DominusGode-
ctans, quia si Pastorem interficeret, secure
postea AUCTOnE
grundus omni idebi, et exhorlans ut in mandatis ovioulas ADALIIBLUO
ililaniaret; ccepit raore Ph;irisa:orum et
divinis persisteret, valedicens etiam .simulatori Gro- EP SAG.
Judajorum, qui Dominum crucifixerunt, intra se
dolierlo, perfusus lacrymis, ccepit iter agere longae
qua;rere, quoinodo sanctura Episcopura posset sic
pereprinationis.
interfioere, utimmunis populovidereturab ejus san-
Job. 3li, 13 9 Seil quia soriptum est, Simulatores et callidi
guine. Neo defuit ei consiliumtraditoris Juda; quia,
Prov, 11, 9 prnvocant iram Dei et, Simulator ore decipit ami-
:
:

ut Judas, plenus erat diabolicae persuasiunis sug-

cum suum post recessum Domini Godcgrandi, no-
:
gestione. Habebat siquidera secuni viruinmalignura,
luit priEdictus Grodobertus esse defensor loci, sed qui fuerat B. Godegraudi filius spiritualis, querade
ni.igis iiivasor et deprsdator populi. More namque unda baplisniatis sacri levaverat looulos ipsijs, :
rapaci ac lupnrum ciepit commendatas ,sibi oves, non defen- JudasDomini. defereb.it et eumilem soelestum
sicuf
vlolenlo : :

dere, sed dilaniare coepit substantiam' earum au-

:
virum divitiis et honoribus alliciebat, ut si B. Gode-
ferre, e( neminem sinebat qiiiete vivere. Postpouens granJuin interficerct, majorem gratiam pra; ceteris
it:ique omuem amicitiam, et pronihilo ducens affini- sibi adstantibus obtineret. .\cceptis itaque auri et
taicm postquam res Ecclesise cunctas crudeliter
;
argenli, terraium equorumque muneribiis, jurando
diripuit, contra deoreta antiquorum Pafrum et in-
B. Godegrandura interfectnrum. Hoc
proinisit, se
stituta omnium canonum, dum adhuc Dominus noster
ergn Grodoberto magiium p?perit gaudiuin.Qu.idara
Godegraudus viveret et Domino in peregrinatione igitur die, cum B. Godegrandus velleta Alemaunicas
a
deserviret, eidein Ecclesiaj Sagiensi fecit se Episco- ccunnbium pergere, ut oum venerabili L;inthilde,
pum ordinari. Tum vero, non accepta justa bene- sibi aflinit.ate oonjuiict;i,
de divinis sermoniljiis col-
dictione, sed repletus divina maledictione, non sicut loqiierelur; duin frausiretper Novantiuin pnodiuin,
pastor ageliat, sed utmercenarius iniquus, solalucra viditeum filius diaboli Grodobertus per fenestrain
terrena qujerens animarum salutem parvi|ieu-
,
ciBnaouli. Tuno advocato S. Godegrandi filiolo,
dens : ardenlius enim Mammonfe, quam Domino, pra>cepit ut ad necera sancti Pontificis properaret,
serviebat. p
si dicta raunera obtinere vellet.
10 Cura hoecagerenfur, soror beati Antistis. mi- 12 Qui sponte pruperaus, ad S. Godegrandura
seriis et oalamitatibus afflictc-e Ecclesiae condolens, acoessit, et ivplctus diri draoonis astutia, torvis et
assidue Dominum deprecabalur, ut ab hac oppres- crudelibus ooulis sanctnm viruro aspiciens, ranrfi-
oraittc Op- sione Sagiensera familiam Iiberaret, et fratremsuum ferum venenura sub lingua aspidea et antro cordis
poiluna re* ei sanuni videre concederet. Superna it;jque pietas, retiiiebat. Quod vidensB. Godegrandus et callidita-
veiivs.
qurc clamantes ad se esaudit, cito, qiiod S. Oppor- tera animadverfons, senero vultu dixit Quid est :

tunaprecabatur, ad elTectum perduxit. Namveniente hoc, fili >. Ut quid pestiferie cogitafiones virulentum
anno septimo peregrinationis Uomini Godegrandi aniinum tuum conturbant? An igimras, qiiia ego
et incoluraera sorori suae omni eum ostendit, et ab suin spiritualis pater tuusGodegrandus? Quid rao-
peccatorum contagio niundatum, per martyrii pal- raris? Fiat, quod permittit Domini voluntas. Ipse
mam ad coelestia regna evexit, et de manu fyranni autem truculenlus et audax. oscubiri se abEpiscopo perflde occi-
Grodoberti plebem suam liberavit. Nempe cum re- petit. Tunc gloriosus Godegrandus elevans ooulos •"'"''•

diret B. Godegramlus, multorum relatione didicit in ccelura, et sciens jam imminere Iinram mortis,
tyrannidera scelerati Grodoberfi. Cognita igitur oravit ad Dominum. etdixit; Dnminejesu, piissime
illiusnimiacupidit.ite etcriidelitate, memorDominici Redeniptor, suscipe spirituin meura, quera dedistis ;

praecepti, dicentis : Diligite inimicos vestros, et et custodi gregem, quem coraraendasti mihi pec-
mitlil orate pro persequentibus et calumniantibiis vos ; ob- catori. Utinain merear cum eis regn:ire in cu;lis,
nunlins ad nixe Dnminum
precatus est, ut peccatis Grodoberti proquibus non dubilo sustinere passionem in terris.
Giodoberfum ;
parceudo veniam daret posfea vero euradem per ;
Cumque de ccelis exauditara esse deprecationem
nuntios blande admonuit, ut a nequissima invasione suara audiret, mox jiercussori suo in siraplieitate
animura revocaret. Noluit enira
et inaudito scelere cordis osoulura dabat Iibenfissime. Ille aiitem eva-
primum ad Sagiensem Ecolesiam pergere sed, ne : ginato gladio, sanotum Dei Pontifloera bis in sincipi-
locum daret diabolo. jam dictum Mona-divertit ad te perciissit : cujus venerandi capitis percussionum
steriolum, ubisororejus solerter Domino servieb;it. cioatrices, quasi a mediois sanata', inndo nnbi>oum, „
Cum venisset autem nuutius digni Deo Pra'sulis ad Domino douante, manent et apparent. Sic dilectus
jam dictura tyrannum, ille simulans se gaudere de DeoPonfifexet pastor bonus, noster Gndegrandus,
reversione amici. fraudulenfer talia remisit eiman- vitam in terris finivit, et Angeliois coetibus spiritus
data :Noveris, dulcissime Pater, quoniam viri de ejus in cirlis oonjunctus est b tertio Nonas Septem-
longinquis patriis advenientes, te ab hac luce mi- bris qui quia in modioo fidelis fuit, nunc in gau-
:

grasse dixerunt : sed quia sospes reversus es, oinni dium Domini ingressus, .supramultaestconstitutus.
tuaj Sedis et Pontificatiis potestate reoepta, ufere Qui autem eum inlerfecit, in eodem looo a dirmone
ea longo tempore feliciter : non enini in uno Epi- arreptus, nec data munera obtinuit, et ad inferna,
scopio deoet duos Episoopos residere. Precanmr heu proh dolor! celeriter desoendit. Grndobertus
itaqiie, ut simul loquentespristinis utamur aniicitiis, qunque, auctor rnisprje calamitiitis, divina; percus-
sicut expetit ordo oaritatis et mufua; dileotiouis. sionis ultione turpiter et quidein brevi vitamfini-
Festiuabaf nuntius diota iiupii Grodoberti nuutiare vit : quia nnn potest bene mori, qui male vixerit.
a qiio fal-
lacilcr in- aui'ibus Doniini Godegrandi sed ubi Episcopus cum :
13 Quidamaufera b«c videntes religiosi viri et
vitatus. sorore sua verba audivit fraudulenta, talem B. Op- vicini, ouin psalmis et cereis conati sunt corpus S. jVp moveri
portuna, spirituprophefiie replefa, responsionem de- Goilegrandi proprii Episcnpi de terra erigere, ut corpus possii
dit: Scias frdter,quia ranlliti sunt sermonesejus su- juxta consuetudinemEcclesiasficam illud mandarent
per oIeura,et ipsisuntjacula. Cognoscentibus autera sepulturae. Sed fanto pondere ha^sit in terra, ut a
illis qnia appropinquabat tempus vocafionis B. Go- neniiue illorurn posset moveri. Quo coinperto, S.
degrandi, et quia Deus vellet eum nuniero sancto- Lanthildis, ouin sanotiinonialiuraagmine, acrilerlu-
rum Martyrum et Episcoporum per efliisionem san- gendo et flendo, otcpit illuc pergere. Cui siinilifer
guifiis conjungi ; tamquam pius pastor iter
ccepit contigit : ii:im nulla rafione corpus sanctuni potue-
arripere, ut aniraam suam pro ovibus sibi a Domino ruiitde terra levare. Relatio igitur tanti dolai'is ad
commendatis posset ponere. B. Opportunani pervenit, quod scilicet frater ejiis
Apnlis T. III 9 injusta
 .

YITA S. OPPORTUN^ ABBATISS^.

, injusta faotione Grodoljerti juguiatusjaceiet iii ter-
AIICTOBE ra, eta nullo possct inde levari. Qua; in ecclesia ANNOTATA.
ADALilBLMO
existens, cum oninibiis saiictiiiionialibus sibi subdi-
EP SAG.
tis, Doniino ooniniendabat animam fratris : et a Sa- a Alemanica vnlijo Almenesches, itilcr Sai/iiim et
cerdotibus Missarum oflii'iis celebratis, Deo oblnlit ^rgentaimm^ liaiul longe a A^oneiito optiittiilo cxtat,
sacrificia •
sincerissima! orationis. Didicerat enim et dcscnbitur in Aeustna pia Artiiri ile MonsLicr pag.

Spiritu sanctn .••ibi revelante, jani fralrem suura ad 3G4 et seqq.

co^lum migra^secum palraa marljrii. In ip^a quoque b Et^t LO die S. Godegrandus iiiscriptiis Breviario
divina revelatinne Doniinum deprecata fuerat, ut Sagieiist oiini 1581. Sed omiiia vecifontitr de Coiiiiiiuiii
corpus fratris sui tam diuimmobile in terra jac^ret, prseter orationen:, in qita iMartyr et Pontifex iionn-

diinec |iro ejus aninia congruas Domiiio preces fiin- iiatur. KJiiscaput asscreatiir Parisiis in eeclesia S.
deret, et ileliiiic propriis ulnis in ecclesium ad locum Martini de Canipo, et reliquuin corpus in Prioratu
sepulcri deporiaret. Orab.it amiia S. Laniliildis, ut insulae Adamaj, vulijo, Isle Adam, ad ylLsiam jluviiLm
S, Opfiorlv-
corpiis S. Godegrandi Episcopi et Martyrisa terra supraPonlisaram.
na prixlbus
ittipetrot :
elevaretiir precabatur neptis B. Opportuiia, ne
:

corpus fratris moverelur. In anibabus erat sancti- CAPUT III.

tas, sed in Domina nostra Opportnna fervebat cari-
tas fralerna. Vicit itaque S. Opportunai orafionis 5- Opporhmx miranila et conlinuic preces.
assiduilas. ut sciainus, quoniam oninia praiCellit ca- JJorOiis el obiliis.

ritas. Dignuin naroqne erat, ut B. Opportuna, quae

fraleina' mortis dolore torqiiebatur, gratia exaudita; .1 ost obitum igitur saiicti Martjris et Pontiticis
depreciilioiiisa Domino consolaretiir. Gndegrandi, Dominus noster Jesus Christus coepit
i't Suscepto itaque niintio tanti doloris, niortem famiihim suam Opportuuain insignibus virtulum
aipii ciim
fralris referentis, aniarissimis B. Opportuna per- miraculis glorificare. Quis enini digne valeat expli-
/ralte mori,
fusa lacr}niis, dixil : Duinine mi Jesu Cliriste, aiua- care, qualis et quara fervens deinuin iii Dei servitio
tor et liispensator fralernitalis, perniitte nie siniul permanserif? Nam in iege Dtimiiii siiie fatigatione
gaudere cuin Iratre nieo in coilestilius regnis : bo- quiescebat, et nulla turpi conversalione inquina-
num esteiiimet jucuiidum,liabiiare fratresin unura. bat cor]ais suum. Et quia a consiietudine peccandi
Prccor Domine, ut quos coiijunxit in terris fraterna omnimodis se retrabebat, maxiinain, a Doniino in
nativilas. tua nos iii cadis coiijungat benignissiraa curandis iuPirmis est gratiam adepta. Naiu multi ad
pietas. Dcinde oratione conipleta, ad fiaterna per- eara variis modis nppiessi venientes, per oraliones
rexit funera. Kt respiciens exanimeni fratrem, se- ejus a Domiiio sanitatem recipiebant cl.iiidis per :

miviva cecidit in terrain : et sanctis raanibuscrebro invocalionem gressus restitueliat, cscis visuin re-
percutiens pectus, infeliceinseclamabal etmiseram. forniabat, et ab obsessis corpoiibus dajiiionia ejicle
dilectionefraterna dcslilutam: dirunipensque capitis bat. Cum flentibus flebat, et oranibus quibuscumque
crines, scindebat veslinienta corporis, ostendens p^terat coiisolationem adhibebat onines quippe, qui
:

cunctis acerbitatera sui doloris. Cumque lingua ta- ad eara aliqua oppressi calamitate, aut gravati ad-
ceret pr» dolore niniio, volutabatur in huino de- ; versavaletudine, vel furls aut raptoris damno afilic-
hiiic ejulando, hasvoces dabat in coelum Vae mihi : ti veniebant, gaudentes, desideriorum suorum vota
niisera;! circumdant ine ex omni parle angustiffi, consecuti, revertebantur. In ipsa seniper eratjugis
quia desljlutasuiu fralerno solamine. Heu me quid ! oratio, et assiduus gemitus.Corpore integra persi-
niodo faciani 1 Heii mo peccatricem ! quo me verlam, stens.mente et opeiationeseniper incceluiu tendens,
aut quid dicani ? Subvoni, Cbriste. Ubi erit dein- B. Pauli Doctoris gcntium iinitatrix effecta, dicen-
ceps consolalio mea ? Nimirum i|)se mihi frater, tis,Noslra autem conveisatio in cadis est, tota
ipse pater, et niater, et dorainus meus existebat, et mentis virtute spernebat gaudia hujus vilEe, et
iii omiiibus adjutor raeus erat. Iiiter acerbos doloies cuncta delectameuta secularium voluptatum modis ;

et luctus varios, venerabilis Lantbildis et omues omnlbus desiderans conjungi agminibus calestium
COtlSOtlllttC
tatit ,s".
qui aderant, S. Opporlunara mcerenlem dulciUus virtutum orabat namque, ut posset dissolvi et esse
:

Lutilttilde, verbis consolari studebant, dicenles : .'

essa, dilecta cum Christo.
Deo Opportuna desiue jam Marljreni
F
: Clii-isti fra- 17 Antequam autem anniversarius dies obitus
trein tuuni flere, quein cilissime, sicut
desideras, fratris sui appropinqiiaret, iiimils vlgiliis et jejunils
cupii dissaltil
videbis cum Christo feliciter regnare. Iiitermilte corpus afttlgens, suppliciter Doraiuum deprecabatur,
modo pro illo lacrjmas fuudere, cujus sacra inter- dicens Redemptor mundi,cul ab infantia deservivi,
;

cessionobis poteritapiid Deum prodesse. Nulli euira quique me hucusque custodisti, fac nie ancillam
dubiiini,quiaqui pro iiiimiciset inleifectoiibus suis tuam cum Marlyre tuo, fratre meo Godegrando,
oravil. uostri quoqiie meiuoriam liabebit.
Quaiito velociter in coelura suscipi, ut tecura gaudeanius in
enimChristo plusadhEesit, tanlomajora nobis bene- aeternura, cui servlvimus in Ikic mortali peregrina-
ficia pra;slabit quia licet sit iiobis absens corpore,
;
tlone. Intelligensautem se a Domino exaudltam, et
tamen suis aiuatoribus non deest sancta interces- sciensimminere dieiu optatiB vocatlonis suaj, convo-
sione.
cavit Sorores (quibus non tantum praiorat, quanlum
15 Ha;c B. Opportuna audiens, corpus fratris proderat) et tallbus eas allocuta est verbis : Dulcis-
sota corpus iuter ulnas suscepit : et qiiem multi et fortissimi Sorores et amantissiina;
flevat tt
siniffi filia;, dignum et
satls
viri nequiveruntaterra levare, ipsa coepit sola sine congruum adhorttitttr
Ifptlll. videtur, ut pro concessis nobis a Domino
labor'e portare. Igitur B. Godegrandi corpus cum Sanctimo-
beneflciis gratiasilli pro viriuni nostraruni facultate
ttiutes :
raultitudiuepopuli, diversi ordiiiisClericis,
et laiuen- agamus, et pro negligentiis et niulliiucdls peccatis
tantibus Viiginibus, cum cereis et
resonantibus nostris venlani ab eo iraploraresatagamus. Quidquid
psalniis, perducilur adjam dictum Monasteri.ilum ; enim boni in nobls est, ab iUo accepimus quiasine :

ibique debito hoiiore, agcnte B. Opporluna,

condi- boni facere aut cogilare possumus: illo nam-
illo nil
tum sepelitur. Ubi otiara per mulla annorura
curri- que vivimus, movemur et suraus. yuid aulem nos
cula, per ejus merita, multa virtutum iitculcat
insignia ope- sumus, uisi corruplibiles creaturai? et quld post metrtoriatii
rata est divina demeutia: cui estlaus
ethonor, per mortem eriraus, nlsi pulvls et cinis ? Certe caro iiovisslmo-
infinitu seculorum secula. Amen. Tum
nostra (quam modo nimis diligimus, et cui quautum
;

possumus, divitias et delicias praihemus) cum in

terra
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS 67
terra sepulta fuerit, a vertniljus consumetur. Jara 20 His et aliis sanctis alloquiis confortans Soro- D
fioreraus etsuperbimus in mundo : post mnrlem eri- res, ccepit B. Opportuna gravi corporis infirmilate auctobb
mus piitredo et vermis : et quod cum (Inlnre nimio detineri. et fobris molestia praegravari. Cumquc
.KDALHRLUO
F.P. SAG.
profiteor, impiis erit in inferno perpetua damnalio. membra corporis lectulo dedissel, et omnes artus
Eccl. 7, 40 Hffic, dilectissimse filia;, convenit omnibus Christi ejus vis morbi infestaret. tamen ab ore ejus laus
sanguine redemptis in memnria liabere, quia exlior- Dei nullatenus recedebat. Exacta aulein quadam
t.itur nos Scriplura, dicens In omnibiis operihus :
nocte. duiu jom aurora diei sequentis inciperet, in
tuis memorare novissima tua, et in aeternum non domo. ubi qiiiescebaf.maximi luminis splendor ap-
peccabis. pariiit. ef suavissimi odoris raira fragrantia effer-
18 Deinde anle pedes filiarum prosternens se, buit. Tuncdilecta Deo Virgo, B. Caeciliam et vidit invisitur a
petit vemam ss. Citcitia
deiictorum :
ream seet peceatricem confessa est, dicens Nove- : S. l.uciam causa visitafionis ad se venire. Quas
et Lucia :
ritis, Sorores, qiiia nppropinquat hora tempor:ilis cum vidisset, blando sermone ita salutavit Avete :

mortis niese : et ideo cum omni hiimilitate benignit.a- snrores Caecilia et Lucia : quid praecepit ancilla;
tem vestram deprecor, ut mihi pro amore Dei dirait- siia" gloriosa Virgn Maria, cadestis Regina, et oin-
tatis, si aliqiiam ex vobis laesi, aut si vobis raolesta niiiin Virginum Domina ? Respondentes sacrae vir-
fui. et si aliqiiid indecenter contra regulam de re- gines Caecilia
ef Lucia, dixeriint splendidissima :

bus vestris, quas miliicoinmendastis, egi. In hisenim sponsaChristi Opportuna, expcctat adventum tuum
et aliis multis me peccasse ;ignosco et idcirco pro ; infacta Virgo Maria, ut filin ejus conjiingaris in
Mat. B, II
illius amore parcite niihi, qiii dixit: Si dimiseritis coelo, qiiera totis visceribus dilexisti in niundo. Or-
horainibus peccata eornm, dimittet et vobis Pater nata corona gldriae tuie, et accensa lampade, debea
coelestispeccata vestra. Talia B. Opportuna; verha ire obviam sponso et sponsa?.
audientes Sorores adstantes, diutissirae pra; repen- 21 Post laititi.ara autem tara prmrlarffi visionis et
tino dolore cnnticiierunt et deinde eam a terra !e- : visitalionis, ecce in sinisfro angulo domus adstitit
vantes, et sermoni singultus varios et lacrymas in- terribilis daeraou et nimis ferox, in specie nigerrimi E
,
termiscentes, Mater, inquiunt. dulcis Oppnrtuna, /Etliiopis. cujus capillibarba distillabant quasi
et
nobis multa bona prsestilisti, et nos numquam lajsi- picem calidam et liquidam oculi ejiis erant qiiasi :

sti : si autemin :iliquo deliquisti, parcat tibi etindul- ferrum ignitum, qiiod de fornace multis scintillis
geat pietas Cbristi quem semper amasti. ; emicans producitur : de ore et naribiis ejus flamina
commendnt Postquam autem illa ciiuctis Sororibiissecun-
19 exib;it et vapnr sulphureus. Quera videns B. Op- d.rmanem
ftdcm, spcm, duin petitionem earum indulsit, taliter residens in- portiina, imperlerrita dixit : Praccipio tibi, diabole, appnrentem
caTitatem, ''"P"'"''''-
ter illas ccepit Inqui : Sorores carissimse, diligen- auctor tolius malignitatis, ne ab h"C loco mnvearis.
tn siilit et
ter attenditeverba exhortationis meae novissim.T. Tunc omnes s,aiiclimonialcs advocans. et deniintians atttijtt.

Sicut duplicia sunt opera, h'innrum scilicetet nialo- eis. quain ferribilis ibi adesset inimicus. dixit eis :

rum itaduo sunt retributioniim luca, justorum et

; Ecce spiritiis iminundiis et fntius maliliae repertor,
impiorum. Attendite ergo, ut bona operantes, ec a qiii oranibus diebus nos iinpugnabat, Domino adju-
malis cavenfes, in retributione jiistorum inveniami- vante, ab ancilla Christi victus confunditur. Precor
ni. Ciijus bonae operationis radices Ires sunt pr;E- itaque. amantissimas Sorores, ne ejiis suggestioiii-

clarae etmagis insignes. fides, spesetcaritas: et ipsa bus et incentivis cogitationibus acquiescatis. Tiinc
tantum carilas fidem prwrellit et spera, ut ipse Deus conversa ad eum. dixit In nomine Domini recede a
:

1 Joan. 4, i caritas sit, dicenle B. Joanne Deiis carifas est et ; : me, fernx et fruculente inimice Christi quia non :

qui manet in carifafe, in Deo manet, et Deiis in eo. me ancillain Christi superahis, sicut Evam priinam
Si ergo vultis ut caritas. id est, Deus m.Tueat in vo- feminain superasfi. Ex h.ac ergo visione et S. Op-
bis, omniferapore disoordiam, id est, diabolum ex- pnrfuna' adnionifione de cetero sanctimoniales fer-

pellite a vnbis. Observate, qiiod promisistis in bap- ventinres in Dei servitio extiterunt.
tism.ate : scdicet, renunfiate ho.^ti anfiqiio et omni- 22 Cuinque jam pra^gr.avante corporis infirmifate,
bus pornpis ejiis Deum ex tofo corde diligite, et
; duoclecimo die, sicut i|isaDomina nostra Opportuna
raandata ejiis observate. Unum quemqiie Christia- pr;cdixerat, sciret adesse horam vocationis suoe ;

num, tamquara vosraefipsas, diii^jite quia qiii odit : prwcepit Sacerdntibus pro aiiima; siije coinmenda- F
fralrem vel sornrem suam, homicida est. Facite tione Missarum soleiinia celebrare : jussit etiain, ut Saeroriati-
'"""' "^
inajore usqiie ad niinorem. '"
'

1 aliis, quod vobis fieri vultis. Si spiritus Dei habifat omnes sanctimonialcs, a
humititatem in vobis.templuniDei estis: etferapliimDei sanctiim Doraino oflerreiit lihamina. Quod cura factum esset.
et aliax est.quod vosestis.Nolileergo polluereferaplum Dei: jiissit Dominicum Corpiis afferri et sibi dari : quo
virtutes :
quiaadimagineraDeicreat» estis: quiautemiemplum accepfo. dixit Corpus tuura. Dnraine. prnficiat raihi
:

Dei violaverit, disperdet illura Deiis. Sit in vnbis ad s,alvationem, animae mese. Et duin Clerus, in
vera et perfecta humilitas. Pra^latis vestrisobedite, exilu sanctffi illius aniina». et ad.stantes sanctimo-

omnes diligite, per caritatem invicem servife. Noli- niales psalmos riecantarpnt, et ipsa cum eis decan-
quia in multiloquio peccatum non taret, respiciens ad oslium domus, dixit his, qui
te esse verbosa' :

deerit. Orania cum discrelione agite. Ne silis bilin- psalraos decant.abant Ecce advenit Domina iiiea
:

appnrente
gues. nequeedaces, neque vinobntae, neque snmno- beafa Virgn M;iria, c:ii vos cnmmendo, quos in hoc
lentie. Sancta^ lectionis et boni nperis stiidium liabe- seculo amplius nnn videbo. Extendente aulem ea ^^^,^"^^"!

te : quia inimica pst animae otiosifas. Peccafa nolite bracbia, quasi niatrem Dei vellet amplexari, sancta
perpefrare, sed perpefrafa per pmnitenfiam delete. ejusanimacarne esf soluta. et vivit ciim Christo
Laus Deiab ore vesfrononrecedat. Mementofe, qiiia ppr a^forna secula. Curaque omnes uiianiiniter quasi
diabnlus fideles Cliri>ti seniper supplantare nititiir. propriam deflerent matrem. sepelierunt eam juxta
p.auppribuseleemo- sepulcrum fratris sui, sicut ipsa vivens deprecata
Infirrais necess.iria ministrafe :

fuerat. Ibique Dominus noster Jesus Christus per

synam date: quia eleemosynaa morte liberat:elsicut

aqua extinguitignem, ita ipsa
qiiibus potestis, .idjutorium impendite.
malis declinate, et in bonis oranibiis vosexercete, ut
heredes efficiamini patria; coclestis. Precor, ut cum
ab hac hice post diem duodecimiim migr.ivero, se-
poliatismejuxta sepulcrumMartyrisChristi, Domini
peccafum. Oninibus. merita amborum mnlta miracula oper.atus est longo
Ab oranibus tempore. quamdiu corpora eorum ibidem quievere.
Posteaquam vero corpus beatae et admirand;E Op-
portuna; ab eo loco a fidelibus viiis translatum est, ^"jj'
quocuraqup accessit. el quocuraque in Inco. prsdio,
castello aut villa depositura fuit, pennulfae virtutes

Godegrandi Episcopi. pei- ejusintercessionem effectae sunt, pnestante Do-

mino
 68 tlTA S. OPPORTUNiE AHBATISS^.
L minonostro Jesu Christo, cui estlaus, honor, vir-
ADCTORR potestas cura Patre et Spiritu sancto per infi-
ADALnKLHO
tus c-t
LIBER 311RACCL0RL1I
nita seculasecuiorum, Amen.
EP. SAC.
Egohumilis Adalhelmus, Saglensem supraplebera
Auctore eodem Adalliclmo Episcopo Sagiensi.
Epi.scfipus, arljuvante Domino, descripsi Vitara B.
Opportunffl. PROLOGUS.

APPENDIX I JJomino miserante Adalbelmus, Sagiensium ple-

bium liumilis Episcopus, nacnon B. Karileti Mona-
Ex MS. codice Eccksi.v colleijiata: S Oppor- clius et servus. oninibus Christi sanguine redemptis

lunx. gaudium vita; praesentis et gloriara ;elerna; beatitu-

dinis. Adjuvante Domino descripsi Vitam Dominae
JjiO tempore, quo Domina nostra Opportuna san- nostrae Opportunse et conversationem etobituraejus ;

A.thium
r.timoni.ilibus praifirat Aliljatissa, contigit quadam die nuiic vero per auxiliura Sanitae Trinitalis narrare
vionfufprii (aniulum cum asino, qui pjusdem loci negotiis deser- cupimus miracula, quae in diversis locis per eara
liicarceraium vieliat, silvam, quffi ipsi Abbatia; et circumjacen- operata est pietas superna. Partim ergo de iis scri-
tium et vicinoruui opiiidorum inoolis atl ligua dum- bemiis sicut vidiraus, et p;irtim quffi ab aliis audi-
tuxat igni deputauda. quotquot quique voiebant. vimus. Vivunt enim adhuc multi, qiii c.Tci et claudi,
communis erat, aggredi ; hic rum solito more, asino muti et dsemoiiiaci, per intercessionem et merita
onusto, regredi vellet, quia (ut vulgo diciturj mali ejtis a Domino curati sunt : quortim narrarioni satis
niluntur semper nocere bonis; ecce ipsius silvae fidem credulitatis adhibere possumus ; quia cicatri- Auctor visa
ef auflita
custos, quem lucariuin vocant, advenit ; qui invi- ces infirraitatis ostendunt signa sanitatis. Sciat au-
narrat.
dije et prjesumplionis spiritu, aiit certe turpis lucri fem omnis Lectf"ir, quia non sequeraur ordinera nar-
cupiditate agitatus, euindem asinum inique compre- ralionum in expositione virtutuin sed prius ea quae :

heiisum incarcerat, et per aliquot dies custodiri vidimus, et quas in eodera looo nunc sanctura nbi
repcfU S. mandat. Quo comperto be.ata Virgo Opportuna ad corpus ejus veneratur, qui vulgo dicitur Moneiacus,
Opportuna, cuni lestiiiavit, quein in quodam prato ad euradera operata est, narrare disponiraiis. Quare itaqiie ego
pi'rtinente, ipsiusque Abbatiffi proxirao, repertura hebes et insipiens, ausus suin incipere ; si placet,
humilliine (utei cnnsuntudinis semper erat) his ver- audite.
bis affata est. Cum niliili iibnoxius, in lignis u.sui
nostro deferendis, noster .isellus censeatur, non est CAPUT 1.

sequum eum carcerali custodi^e mancipalura teiieri ; Miracula a scriptore visa.

quainobrem obsec"a, ut liberum illiim digneris no-
bis reddere. Ad quaiu ipse stolidus ridiculose re- Xi.nteqiiara Episcopatum hiijus Ecclesiae obtine-
spondit : cum pratuin i^tud sale insuperficieundique rem, narrabantur iniracula ejus, et anullo scribe- Scriliil ex
bantur. Vocatus autem Episcopus et nondum ef- voto obti'
fuerit rosporsum, reddetur vobis. Quod audiens
gatas,
beala Virgo, aliquantisper propter injustitiam com- fectus, cum quidamotyerrent inuoera, ut decus os--

mota, rediit; non tainen solitum in talibus auxi- teiisa; benedictionis a me auferrent, et lociim h'ino-
huin, divinuni scilicet, oblita est invocare in quo :
ris sibi vintlicarent; humiliter votum vovi eidem
flduciam liabuit et non in homine, sed aures Dei Dominffi S. Opportunae, quod studerem miraculo-
Jonri, 31
cuipit illicopiilsare. Et quia scriptum e.st, si quis rum et vitae ejus pisticus scriptor existere, si mihi

feeerit voluntatem Dei, Iiunc exaudit Deus, quod dignaretur auxiliura irapendere, quo possein insur-
prius ut impossibile negaverat, veritas ipsa
illusio gentes ,'erauliis devincere. Doniina; itaque Oppor-
ad oxitum perduxit ; etenim idem pratum divinitus tun^e intercessionis auxilio, potitus sum optatae
salo asper.sum est. Itaipieut in crastino, qui hoc benediotiouis privilegio ; sed gemens fateor, et pce-
speclaculnm viderant ipsi liicario retulerunt, non nitens coufiteor peccatum negligenti.e rae;e. .\ccepta
acquievit dictis eoruin : sed rem ip.sam visurus, namque votum pro- guod ne'jii.
benedictione, pro nihilo duxi
nec sine
mtracuto
praliim usque perrexit; ibiquc quod audierat oculis missionis mea;. Quia vero omnipotens Deus peccata ffeiis cfflcere,
F
rccipif t conspexit stupore qiioque lerritus cogitabat qualis
: nostra aut in praesenti punit, aut in futnro reser-
esset ista visio. Tandem vero animadvertit. vat punienda propter pecciitura commemoratag ne-
quod ;

dixeratbeatio Virgini Oppurtunas, se pro asino ro- gligentia; mcae, in ipso anno ordinatiimis mex tra-
reum iniquw detentionis ipsius asi-
gaiili, ot illico se ditus sum manibus crudelissimae gentis Normannicae :

ni cogiKivit,atque satisfacere quamprimum studiiit; qui me captivum ligantes, quasi vile mancipium,
asiiinm eiiim niox ad ca»nobiura remisit, et Aormannis
pratum vendiderunt transmarinas regiones. Hoc igitur fac-
ren'Utus
quud sale i-oopertum viderat, Sororibus ipsius tura est exigentibus peccatis meis, ut scirein quia ejulat
coe- :

nobii in jure bereditario perpetuo non debet superbire terra et cinis et quia melius
legavit, veniam- :

tlU" pro prKsiimptione sua luimiliter est non vovere, quam vota non redilere. Post multa
postulavit. In
Imjiis ;iuleui rei niemori;im, ipsuiu itaque Normaiinorum ludibfia, et i|uae mihi infule-
pratura ab inco-
lis iisque hodie apud nos pratum salsum voLatum ruiit creberrima verbera, post diversa maris flu-
estl ctuantis et procellosi pericula, post nimii frigoris et
SeqiiebaUtr miraculum, de. ane rmiscitiita, nuditatis et dira; farais, neenon longioris itineris im-
et aliis
avilnis clamlis eljeriis : ciii similes liistorix sai/iiiis iii pediraenta. cum placUisset pietati et misericordi»
Actis Saiictoiiim lcnmtur. In Domini
Vita S. Werfbiirgx Redemptoris nostri, quae pecc.atores solita
et
Virginis, filix Ttegis Mercioriim in est confortare, ut mihi concederet redire in terram
Aiiijlia iii Fi-hriia-
a fuhncr-
rii, elinm ejiismoili miniculiim narratiir, nativitatis me;i;
iibi in Notis ; scire convenit fraternitati vestrae, sinne per
eitiitiis
Malmestiirieiisis asserit, ctiiim arem illain co- quantuin milii profuit intercessio B. Opportunie. Sanc/nm
mesliim, i-tsimili moilo resuscilatiim eripitur.
fiiisse, qiwitlFi Super fluviiim Somonae, ad oppidum quod dicitur
miiius prolmmmis. ylniellanliir ibidem aiicx sive aii- Valei'i.a, cum voliiisseinus devenire violentia niari-
sercs silveslres.
na; accessionis anticipati et oppressi qui mecum
erant, in dictum fluviiim Somona; de equis ce-
jtira

ciderunt, iuter quos et ego iniseruluscecidi. Cumque

mihi jara nulla spes esset vivendi, taliter clamare
coepi: S. Opportuna et B. Karilefi, liberate pereun-
tem
 ; :

VIGESIMA SECU.NDA APRILIS. 09

A tem sernim vestrum. Qnorum adjutorio, cura non tem adversatrieis rncae Opportnna formido, et fe D
haberem peritiara natandi, ad ripam flnminis, adju inutilem servum esse ejus cognosco. Adstantes au- .\rcioBE
trice ipsa B. Opportnna, nt railii visum est, deveni. tem Sacenlotes et Clerici et vulgaris populus, qui .\)U1.HKLH0
El'. SAG,
Hujiis Oppoituna insigue miraculum
itaque S. di- ad hoc Ingendnm spectaculum ccnvenerant, nulla-
gnnm judico srrilt^^re primum. tenus ab or.atione ccs.sabant sed sine inlei™issione :

Contracta 3 Deinde aliud qnod mecnm multi vidernnt, scri- cum hicrymis Di>:niiium deprecabantnr, ut |)recibus
erigllur :
here non tardo. Qiiidam vir nnmine Adalbodus, placatus fuinuhu siia: Oppurtunas, ciini virtute suse
u.\r.rnmsnam debilem ad ecclesiam B. Opportnnffi potenti.:' cli.lcret apertas iniinicitias fraudis diabo-
deportabat cnjus miserffi. feminie geuuum poplites
:
licse. Infusaantcm ipsa feraiim benediclai aquie .-is-
gressu'^ ambnlandi denegabant, qiiia nervis siccatls persione, et signata signo Crncis l)uminic;e, cu:
crura coxis adliiEserant, et extendere tibias ad usnra prxmlssis
legercntur siipcr eam orationes liiii<' operi congrnen-
cxorcistnis
enndinnlhitenuspoterat. Qnodamdiecnm innndatio tes, etperventum fuissetad locum ulu dicitnr, ..\djnro
pluviarnm fecit magnnm lutum platearnm, et rai- te, draco, in noiniue .'\gniqni ainbulat super aspidem
nistri ecclesiaj depulsarent signa ad officiura ve- et basiliscura. qni conciilcat leoncm et draconem
spertinale ; illa raiserabilis feraina. quasi reptando niox spiritns immundus crudeliier eam vexans, ita
et genua vix trahendo, permedinm Intum, ad ercle- ut nngulis et deutibiis propria dilaniaret mcmbra,
siam, ut pnterat, festinabat : qnam qni .iderant vi- terribili voce clamat : Scias, vetnla i)piiurtuna,*quia
dentes taliter incedere, hiervmas ctepernnt pro illa nunc egrediar, sed cito reverlar. Qiiod cum dictum
fundere. Cnraqne eam vellent inter brachia ad ec- fuisset, ipsa feniina pacifiee rescdii. et oculos cum
clesiam deferre, dixit eis Sinite nie ita incedere,
: manibus ad cu'Ium erexil, et ad cornna allaris acce-
et vcto conti-
ut Dumina mea videat Opportuna aitiictionera an- dens se in servitinm B. Opportniia' pernianore pro-
nentix /aclo.
cilhc suffi. Qnffi ingressa ecclesiam, in ipsa nocfe misit, sninpluqiie bcncdicliiuiis pane ad huspitinm ni)eratxir :

pervirtutem S. Opportunje a Doniino recepit sani- perrexit. Evulutis anlctn aliqnibiis diebus vir ejus
tatem tamen diuiissime decucurrit a capite ejus
: eam optans perfrui sanitale, gaudio rcpletus vnluit
B immensitas sudoris, ostendens eam habuisse acer- ad propria redire. Cumque jara a villa exiret, et K
bitatem gravissimam doloris. Statiraque concursns cieptum iter carpcret; ecce diab.dus cnin niultitudi- "'*.'''"»'«:

factns est populurum, Dei laudantinm misericor- ne satellitnm, in specie lupoiiini alipie raniim, snper '",7/" '"'j
diam, qni sic raagnificare dignatus est Virginem pr;edictam feiniiiam irruit, Ip.sa ;uitein claiiuins : non l:rsa,

suain Opportunani. Vocatiir antera eadem femina DominaOppurlnna, libera ancilhim timni ; et usqiie
Aldeciidis, qua3 minc recte arabulat et glorificat snbtusaltare fugit, et dicebat, qnia usqiie ad ostium
Deum. ecclesiae Inpi ctcanes eani seqnebanlur iliique diu- :

parahjticus 4 In villa quEediciturVituriacus, erat vir qnidam, tius nobiscum oraiis, siiie hesioiie revcrsa est. In
sanatur :
nooiine Otolgrinus. qni ita eratomuium membro- tali ilaqiie prosperilale quindccim dics pcriimnsit,

rum otRcio destitulns, ut ueque manus possct ad os et sine aliqiia tnrbatiune ulucnmque voluit, absque
ducere, neqne etiani saiivam de ore sine adjunn-io vexatiune perrexit. Cnmqne lioc vir ejus vi.Ieret,
alterius projicere. Qui cum rogaret se perduci a obtulit pe.'unias Clcricis ecclesi;e, nt licentiam lia-
parentibiis et :imicis ad B. Opportinue oratoriura, berel sociandi "S uxori sua:. Quod ego audieiis uec
videnlibus cunctis qui ad celebiMlionein Mi~sa' Do- permisi, nec prohihui ; ne si perniittereiu, viderer
minica die convenerant, qna^^i semivivus in ecclesia volunlati S;uict» Opportuna; siautem contraire :

estpositns. Prfecepimus antem ut pro recnperanda coiilKidicerem, arrnerer a nescientibus, quod cansa
ejns sanitate Doinini misericordiam deprecari stu- cupiditiitis liniiiaiurvcllem disjungere amurem nnp-

derent. Post paucos autem dies sanns effectus, ora- tialis copiihe. Ipse auteiu vir inure solilo voleiis ad
tionibus S. Opportiinse adjulns, gratias egit, defe- eam ingrcdi, cognovit eani nequius qiiain priiis a
tertio t<b
rens vota sua devotu-^. daeinonio vexari. Nain nrgenle diabolo, maniis et
rlolatum
b IUnd quoque signum non deberans tacere, quod brachia tnrpiler agilaliat ; liincqne liiigiiaa fmcibus
cnpTqnmena lolum cor
ad vatia per c:imdem domin.am nostram Opportunam Jesus exsiliens, ita nt terniinuin uris et hibiuruni claiistra iciita.
Sanctorum Christus nobis prffisentibus dign.ilus est perpetrare. nimis excederet, et nnda tota ab homiiiibns videre-
luca deducta.
Hostis gencris hninani diabolns qiiamdam femi- ttir, inauditara cuiitra OinnipotHiilcin luqiicbatur
nam meinbra per singnla diei et no-
iiivasit, ciijiis bhisphcini;im. Cumverovir cjus iiuii [lussct e;iin so- V
ctis momenta diversis modis, heu, produlor! tor- Iiis adducere ad consuelnin Oratdriiim B. Oppor-
quendo dihiniabat. Vir autem ipsins feminae eam tunae Virginis, cives condolenles aillictiunibus mu-
valde diligens solerter custodiebat, et per multa lieris etejus mariti doluribus, inter nliias pro[)rias

Sanctorum loca eam deducebat, ut per depreca- quasipenemortnain prujecerunt anteDominiBnustrs

tionem Electornm Dei ab oppressione inimici mere- Opportun;e ecclesi;im ibi.pie terrje diutius inlne-
:

retur liberari. Cnm diutius inimicusjamjaraque qua- rens, neqne vox in ea audiebatnr, iieqiie lialitus denuo ttbem-

si bereditarinm vas possideret, et variis criiciatihns sentiebalur, serl defunctam esse profestabantnr.Le- '"''.
miserriinam feminain turpiter (qnod dici dolendum ctis ergo orationibu.' qute energumenis convcninnt,

est) afHigeret; vir ejus andita opinione glrriosee et postea inchoatis psalmis a quibiisdam, qiii psal-

Virginis Opportun», scilicet quod illius intercessio luntur in ageiida uratiuiie mortnornm: post longa

vira soleret effugare diemoniorum; devutns cum horarum spatia illa feinina ([tiai [lulabatur mortua,

priedicta nxoreanxillura virtntis ejns expetiit. Qno quia illa niurielur qu:e pecc.iverit aiiima: tniic ma-
in oratorio perdneta cum esset, sentiens diabulus quod per me- gnas dare cu?pit voces in ecclesia climans D.imina :

S. Opportunx, rita B. Opporlunae Dominns vellet neqnitias ejus Opportuna, adjuva mo ancillam tiiam, qnia ero de
conterere ;
per os illins femina; taliter cccpit cla- cetero tua devotissinui faranla, resiiscita rae a morte
mare : Va;, vk, Opportuna, vae mihi, inveterata corporis et anim;e. Cum vir ejiis hlandis sermonibiis

Opportuna, quie mihi in Gallia et in Neustria sem- cam dcliniret, et interrugaret quid ei visnm fnisset,
prasente ma- respondit diceiis Doinine mi Helberte, (sic enim
per fuisti contraria : sa'pe oratio tna destruxit :

scriplore,
chinamenta mea insidiabaris enim mihi, et prius
:
vocabatnr vir ille) inodo a maximo et truciilcnlo
vivens, et nunc moi-tua. Mihi quoque qni inter ce- lupo devorala fui et cum me vellcnt integram hu-
:

F .». 1 ., . . ,. ''"'0 'lerum

mines perpannos cum ignitis trnlentibns in iuveam
1

teros dolens et orans adstabam, per os ipsius mn- f^,.,^

lierismulta convitiadicebat. Noli sperare, rndis et sulphnream prujicere, per Dei graliam liberata sum,
neophyte Episcope, quod tua virtute ab hac mea adjutorio Doi))in:e mepe S^ Opportnmc. Qiialem vis

egrediar potestate. Nihilenim te timeo sed virlu- :

uxorem, quia amplius rae non poteris habere^ Ih-ec

autera
 70 MIIUCULA S. OPPORTUN.£ ABSATISS.E.
autem feiniii;i Olljiregis vocatur : quae quamdiu vi- feininae. Cum eas redire in domuii suam fecisset, et
,

M-ITOTIR xit. Liomino cum omni rlevotione corporis et meutis verljerare voluisset; ut osfenderet Dominus, quan-
IDALIIf LMO tum B. Opportuna; meritum apinl euin valeret, cito
puritate fnmiil.ibatur, et longo tempore post snper-
tii'. axo.
aiicillis supradicliE .\Itrudis adjutorium prasbere
fuere multi, qui ea quie n.-irrare volumiis se viilisse
lestabantur. dignatus est. Nam immensus dolor viscerum .\itru-
dem ita invasit, ut flagelliim de manu ejiis ceciderit, affligUur
dotorp. vis~
ettamdiu torqiieretur, donec ad ecclesiain B. Op-
CAPUT 11. cerutw.
portuiuc se portare fecit. ubi se culpaliilem reddidit,
Alia miracula piiiiasiiiiHin a Translaliove et sanitate recepfa multuni poslea Clericis ecclesiaj

cor/ioris facta. illius profuit. qiiia qune necess:iria illis fuerunt ad- ea iimoca-
ta sanatur ;
ministravit. Haec videntes circamanentes femime,
X Sagiensis Ecclesia;. exigenlilius perratis, a
li'lis promptiores fuerunt in servitio B. OpportunBe. Cum
cruili-lis^ima gente Normannorum miserahiliter enim ca quai diciinus vera sint omiiia, crediinus,
Mon' rinnts
oesofi.
.-iflli}.'clintur. Ipsa enini ferocitas Paganoriim assidiiis quia neque nostra in^ipiens, neque alterius docilis
di-praMlali(iniljus et llaiiiinariim incendiis, virorum liiigiiaenarrare valetoinnia,qiue per B. Opportunam
ac niiilieriiin. piipillorum ric viduriruiii, infantiiiin et Doiiiiniis operalus est miracula.
seiiiim juguhilionilius cunctamreginnem devastaliat. 8 Audite, si pl.icet, qualis B Opportiina contra
.lam ilaqiie inclytus Rcxn Ludoviciis, frater gloriosi odientem locum suum exstiterit. Qiiia enim in Iioc
et inagni Doniini Caroli iioslri Inipcraforis, Regis seciilo m.nli per-nixti sunt bonis, ipsique mali sein-
sercuissimi (ciijus bencficiis sumiis qiiidquid sumus, per invident bonis ; cum quid.im vir. noinine Ana-
ciijiisvitasempfr a Doniino guhernatur) auditis in- stasius, videret ecclesiam in lionnre S. Opportuna' minnfu^
ilestructio-
signibns H. Opportuna; virtutibus. rausa refugii esse conslructam, dolens potestatem ejus crescere,
n>m tccteslx,
h supndictuin pra^dinm h Monciacum condonaverat diabolica invidia permotus, coepit fainiliam aflligere.
Mancia-
ciilcin Dominai Opportiina) et illustrissimo viro c Ciinique religiosi una ei dicerent, ut pro araore S.
tnin tlefv-
Tnnl cfirpHS Ilildclirando, Sagiensis Eirlesia; Episcopo sanctis- OpportiiniE cessaret ab hac levitatis pra;suraptione,
.s ftpportmtc. simo. Idem ergo Ilildebrandus tinKirepncdict.Te per- cum juraniento testatus est dicens ; Sciatis oranes
li
secutionis N'ormannica:partem Clericornm in Mon- qni in hac Iiahitatis villa, qiiia anteqnam moriar,
ciaciim villain vcnire jnssit cum sanctissimo coiqmre illic ubi nunc est eixlesia S. Opportunte consfructa,
Domina: 0|ip"rtuna;. Cumque Clerici victui neces- ibi faciain fabaruin sata, et erif ibi legiiniiiuim copia.
saria non lialjnrpnt,paiicin enim et vinum parumper Hiijus hlasplieinia; celeriteradfuitviiidex intercessio
eodem dic
liabebant; timore fainis et niiditatis tri.stahantur. S. Opportuna'. Statim eiiim ut a donio exiit. cuin viiliieraftis.
Jiissis itaque Pontificis ohedicntes, cum corpuscnlo quodam juvene noinine Helboldo rlxari coepit : qiii

sancta> Oppnrtuiiic coqjeriint perpcre. Quod au- Htdboldus inermis erat, sed tantum haciiliiin, quein
dicnlcs divc-sorum habitatnres locorum, virorum .10 vulgus furcain vocat, in manu porfcihat. Cuinque fafcfur se
nccurrerunt Clericis, deprecantes ultione S.
niulieriim, iit .Aiuistasius in arinisconfideret. et bis eum interficerc
Opportunx
saiictiim corpus mererentur ferre propriis ulnis. vuluisset; ab eodcm juvene percussus cum ipso die viori.
Nondiim ergo Moncinco ecclesia erat
iu pra)dicto moreretur, omnibus qui aderant dixit, quod ultione
(<it^is tnmen C'uistriicta, scd in cnjusdam hominis domo Gozlini Be.atic Opportuna! interierit, et ipsa eum vulnerave-
rcripit : quondam beatissimum corpusposueruut. Inipsoergo rat. Morieus itaque confessus est qund non bene fe-
ilic (luidam Iionio ?a;cns ailveniens, per orationein cerit, qiiod vivens electam Dei virginein, familiam
B. Oppirluiue visum recepit. Quo etiam die ex di- ejus allligens, despexerit.
versis |iartihiis iufirini advenientes, omnes sanita- i) Swpius placet Beatee Oppotunw miracularefer-
lafem corporumreceperiint.Nam quisqiiisejiis fcre- re, nl osiendamus, qualiter fideles siios et devotos
lilurrs n/li Iniin eo die potuit tangere, per merila B, Opportu- et servientes sibi eadem Domina nostra studet de-
snnitatcm :
ii;i'sanus eflectns est a quacumqiie tPiicretur infir- fendere iii iit unanimes ejus laudanda
pnesenti vita,
iiiitale. Triiduut etiam multi qui tnnc vivebant, quia beneficiaileprecenuir, ut hrecquiemanens etregnans
a sexta liora illiiis dici usqiie diiiii sol occumberet, cu:u Cliristo fideliuin suorumnon obliviscitur, in hac
inferchiudos ct diemoniacns, mutns et siirdos plus- terra adjutoriuni nobis prajstare diguetur, ut cum
qiiam sexdccim honiiiies sanitafem recepissent. illa esse mereamur in aeterna; beatitudinis gloria :

Qiiod videntes liabitotoros vicinorum Incorum, prai- et omnes qui ejiis miracula diligenter audierint et
dicluni b'ciiiii venerari cicperiint. Et qiianfo m.-igis firmiter credideriul, sive scrihcrejusserint, et ejus
virfufcs per iuterciissicuiein B. Opportuna; excrce- vitaiii seciim scriplam habuerint, defendat eos om-
fcclcsiii i\tlc
baulur. tanto majora eodem
iloiia a fidelilius virisin nipotens Deiis ah incursione ciinctorum periculoruni
oiiji/nictd.
loco ofTerebaiitur. Qunruin sumptibus in honcrem et ah insirliis visihilium et invisibilium inimicorum.
sacra? Virginis ecidesiiim coiistruxeiunt, uhi nunc Eo tenipore d quo exercitusfortissinii Regis Bosonis
li.Opportniiio mcrita niiilli venerantur : quia pra;- circiimquaque deprasdationes faceret, contigit ut
staiile Dniiiiiio (|uidqnid ihi cuin recta fidequa.'ritiir, Atius hospi-
quidam miles ejns Monciacum villam ad praedan-
li Sanclx
iuvenitur. .Kgi'i saiiilatem recipiunt, et peccatores dura inv.aderet,dum vixit illeS. Opportuna!servulus injurius In-
veniain consequuntur. ad cujus domum prinium devenit pra'dator rapacis- mcn amittit.
7Pr;ctereuiidiiui qiioque non cst. qualiler B. Op- simus : et ipse faniulus vocahatur Ercbenlens.
portuna (luanidani tVininani, siiperhia' et levifatis Cumque prsedator qiii ceteris prser.it, ad januam
spirilu replelam, ad hnmihfatis viain ef diviiii ti- ejus venisset ; interrngavit cujus conditionis homo
miu'is convcrtit notiliani siquidem ad laudem Dei erat Erclientens respondit
:
: Servus siim Doniina3
pertinet quidquid in Sauctis suisnperatiir ; scriptuin Opportun» Virginis. Tunc jussit praedator
me,-c
Ts. 07. 3r. ost ouim Mirabilis Deus in Sancfii
: Krat omnein domura ejus perqiiirere, et substantiani ejus
Hullcr iii
quajdam matrona nomine Altrudis, ciijus ancilla; auferre. Cumque diceret Erclienteus Noli domi-
Samtam : :

blasphema. cum audissent ii multis virtutes qu:is Dnrainus per ne mi, familiiun S. Oppnrtuna' depra;d.iri percussit
;

B. Opportunain operabalur quodam die sabbato
hora diei nona Irausactiiad oratorinin ejus pervene-
runl. Cuiu eas dnuiina illaruin perquirens didicisset
quo abissent, stimulis iracundia; percita taliterfer-
; eumpriedator telo, quod in manu portabat. Cum-
que sauguis a capite ejus flueret, et Erchenteus
auxiliura Domina; nostrte Opportun.ne invocasset,
dicens Sancta Opportuua, si non me adjuveris, de
;

tur dixisse Qnia vacant otio ancilla; meas, ideo

:
cetero servus tuusnon ero, sfatim pnedator caecus
vadunt perquirere ossa mortua; nescio cujusdam effectus cecidit decaballoin terram.Postea manibus

fidelium
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS, 71
fidelium suorum ad ecclesiam deportatus est, et se tes vota sua, veniebant ad oratorium S. Opportuua;; D
peccasse Immilitei- confessus est. Donavit quoque inter quos pauperrima femina ambulans, cum niliil ""<""'
equum suuiii CliTicis ecclesiit et duas libras dena- labereiquod secum ud ecclesiam deferret, vidit A- Al>M.lli;LJfO
riorum, et Erclienteo, sicut ipse dixit, solidos de- viculam numiiie Acredulam, quamvulgus vocavit A- 'Maoirert
pcrttilens cem. Et i)ust puulluluni cum Missa celebraretur, laudam qu;im videns pleua fide dixit Doraina avioilam
:
:
postea recipU subtus allare jaccns visum recepit, adliuc tamen mire captavt.
Opportiuui. si tibi placet, veniat ha;c avis aJ me,
virtutem corporis nun recepil. Tamenpostquam pro- ut Iialieain qiiod tibi possim deferre. Statim avicu-
quia ab omnibus sociis defcnderet finiiliam
niisit, la super cum rcscdit. et ipsa feininaeamsuperaltare
S. Opportuna!, et de circumpositis villisomnes pra> posuit.
datoresjussit exire ; tota Corjioris virtute reccpla,
sanus et laitus reversus est ad propria. Faclus est
ANNOTATA.
itaque fortis-imus defensor ecclesia? S. Opportuna;,
qui prius cxstiterat pnvdator et afllictor ipsius fa- a Lmloficiis Ri:i- Gfrmaiiix, Liidovici Pii filiiis,
mdiiB, moi-liiits iiniio 876, fralmii liabiiil Carolum Ciilinm
10 De parvis eliani rebus dicenda sunt miracula, Reijem /'ruiuix, qni Roma' coronalns esl linjieralor
ut de miuimis laudetur divina potentia. Quodam amio 875 ejciinle. Ilmc cviilenler coijnosci pularetiir
alH fiomini tempore furatus est lalro boves bominis cujusdani tempiis liiijiis tam Traiislalionis quam scriiilinnis, nisi
boves jpsli- rustici. Cumque rusticus boves suos quM-eret, et mo.r Hiim. b seqiierelur meniio iiruiHionis faelif per
tuuntur :
iuime rejierisset, cuni loris detulit buum juga in Boionem el uliiiisiiue tam Lmhvici i/unm Caruli
B. Opportuna' etclesiam. Postquam vero vovit, Culvi mortem seciilx. lliiqiie omniiio jiidicamus, non
quod si aliquaiido ipsos boves baberet, medietatem frater sed puter leiji dclnre. ul inlelliijalur Carollis
B. Opportuna; ilaret, et medietatem retiueret ;
Crii.isiis, lilius Luiliiviri iinrilirli Iiniierutor corimatiis
egressus de eccle^iu vidit boves suos accurrere aimo 8S0, e! nnuo HH'i faclus Re.r Frum-i.v, qui obiil
cum ruptis viuculis ligneis, unde fuerant ligali et : 888.
r. donans qua; promiserat, rever^us e»t kctus sicut de- b Monciacum arbilrumure.ilili.,.u'in illa juirle ditio-

siderabat. nis LnUiarii licqis, qiiam a tnorle ejus, in divisione

11 Dicunt etiam, quod si aliquis aliquod ]iecus anao 870 iuter Luduvicum cl Caroluin illius imlruos
ibi vovisset, illud pecus spoute veuiat fre(|Uenter fiiela, aecei<it Ludvviciis Re.c, qiii lociim donavil, iifi

sine ductore ad ecclesiam B. Opportunie. Quibus iiifrii ilicetur.

diebus et i^to tempore multi quod per(l'deraut, jiro- ( Ilililcbraniliis iulerfuit variis Conciliis ab anno
niissis viitiset equos el boves etvestimenta sua iuve- 8S3 ad anniim 878 luibilis. Consule ,^ammarlbaiios.
nerunt. Hujus rei gratia multa a fidelibus viris ud d Ilitc suiil illa temiuira, quaiido, Boso Rex Piovin-
prajdictum locuin deferebantur muuera. e cia; occupavit Bnrguudiain, et c/i/.s Regem se corouaii
Parislis 12 Nec illud oporteret silere, qiia; Parisius civi- curaril Lugdiini aniio 879, itie IS Jiinii : sed anno
clamlus tate per eam Doiuinus dignatus est perpetrare. Erat 881 crpulsus fuil, ct aiiiio 882 coactus se Carolo Crasso
erigitur.-
quidam lionio noiuiue Ailalardus, jam per triginta Iinperatori sulijicere.
auuos claudus eHisctus. Ilic cum fuisset nobilis ge • e Addit Gosscliis e.r Irndilioiie, caput S. Opportuiiffi
nere longa occujiatus membroruni dcbilitate, pau- ornatuni auro, argento, et geinmis pretiosis, fuisse
per efficitur pecuuia'. Cumque Parisiac.i plebs in a militibus aut luereticis spidiatum, et supra cam-
nativitate B. Oiiportunae ad eccle.-.iain ejus de nocte panile ecclnsiie Muutiacensis prujectum, .sed campa-
conveniret, inter alios prudictus Adalardus adfuit. nis sonanlibus repcrlum.
Quein cura multitudo [lopuli non sineret ecclesiam f Ludovicus Bafius, qui patri siio Carolo Calvo suc-
ingredi, virtutequa potuit antealtarc pervenit. Qui cessit aiino 877, morluiis anno 879, aul certe liiijus

poslquam aliquamdiu oravit, sanus effectus diviiiara fiUus, qiii cum fralre siio Carolomauno regnavit, vita
iu B. Opporluna virtutem collaudavit. Quo vi.-o funclus anuo 882.
f
Ludovicus Rexcuni supra sci"iplis donis pratajuxta g Ilitdebraiidiis e Sede sna a Normanuis pulsiis, ac-

Monlem-Martyrum et campellos insu|ier prope ccpit, teste Gosselo, rcgimcn Itiijus Ecclcst.v allatis eo
portam ejusdem civitatis, eiclesiaj attribuit. Qiiaj aliquibiis S. Opporluua' reliquiis.
suspiciens boua; memoria; Ilildebrandus Sagieusis
Episcopiis Ecclesia;, qui g eo tempore ecclesiae B.
APPEM)IX II 1

Opportuna! Parisiensis regimen babebat, pra;fati

Regis nutu in sustentamentum Cauonicorum pra;fa- CultusS. OpporlnHiV in Mmiciaco-mvo elcas-
tie ecclesia; servientium stabilivit. tro Siluaneclensi. lieliquix ibidem df.posits,
Mulieri cacx 1.3 Revoluto anno cum rurtus nativitas beata;
restiluiiia
visits
Opportuuie Parisius devolissime a fidelibus viris X« u(jro Paridemi versus Septcmtrionem est duplex
coleretur, omnipotens Deus evidens et clarum est Moussiacum. sive Mouciacuin, vetus et novuin vulgo Aii Moiaia'
digiiatus perficere miraculum. Kamque cum cra- Moussy le vieil et Muussy le neuf. In hoc, quud ma- cuni wmim
stiuadie Mi; sa soleunitei' celebraretiir, interplurimos gis versus SHvutiectum eU situm, fuUcelebiis eullus S. .lil (Hihiutiiiu
a Momiacol'
infirmorum cuneosqui per merita Beata' Opportuna; Opportunaj Virginis ; nnde Gossitus et alii opinantur,
auxilium divinum exspectabant in recuperanda sa- illud esse Monciacum. in t/uo ob Normunnicam perse-
nitate, adstabat ibi qua;dam femina qua; jam lungo cutionem fuisset e Monnsteriolo delatum. Sed non vide-
tempore ocu!or'um lumen ami^erat. Cunique ad.vtan- lur locussutis tutus fuisse ah irrupliune Normunnorum^
tes boininessecundumconsuetudinem Cliristianitatis et quod maxinie obest, dictum Mmssiatum in uijro /'«-

inter se pacis oscula darent, pra;dicta femina ca;ca risiensi non spectavit ad Lndovicum Heijem Germanix,
quemdam hominem, quem palpando jirupius contin- scd ad Curolum Cu/vum. Unde Muiiciacurn arbitramur
an co co]/iiis
gere potuit, osculata est.Postosculum aulem stutim fuisse locum tulum, inlcr monles vcrsus Germanium,
I . ^ "*• 'fppoifitnx
visum recepit, et eidera bomini cui osculumdedeiat, ubi defuerat liaclenus ecclesia ; sed quia inuptioni Bo- dvlatum ?
dixit Rursum milii pra;be, fi'ater, quia nunc quan-
; sonis lieijis subjecta fuit, poluit postea corpus delatum
do me osculatus es eram cseca, et modo video per fuisse Muu&iiiacutn-novuni, el inde refuyii cuusa ad
B. Opportuna; merita. Quo etiam die multi variis castrum Silvanoctense.
infirmitatibus oppressi, adjuvante Domino, sauita- 2 Martinus Marrier, in Historia monai.terii Rcgalis
Jfti Prioratus
tem receperuut. S. Marlini de Campis Parisiensis, Ordinis Clunia- Opporluni£
14 Quodam igitur die multi congregati defereu- censis, lib. h a pag. 339 dcbcribit Prioratum S. Op crectu;»

portuna;
 , ,:

72 DE S. OPPORTUNA ABBATISSA.
portunEO (\p Moueiaco iiovo, e doiio ciiju.^idam Altterti (/maresca vocat) ad eumdem dominum perlinentes
AUCTOnK (i. II
mitiliy erectutn circa alhiiim MXC, .^iib S. liufjOlir Ab- «contiilit; ipsienim campelli ob aliud insigne, ut
liali' Chiiiiaccim,fx cujiis cliaria ilaiialionin, i.slic rciata, visum est, ipsi ecclcsise liiecant donati. Quod ita
dcccr/timiis ist.i : Nutum fieri volnjuus Clirisli fiileli- coniigisse narratur. Quidam siquidem illis diebus
bus ftjturis et prjesentiljus, tiuoi] Alljerlus milesde- percgrinationis causa ad prsesentem ecclesiam si-
(lit ecclesiae Clnniaccn.-i ((jua' fundala est in lionore niul veiierant : dum aulem redire ad propria concito
Apostnlonim f^etri et Pauli, sul» (lU.i est ecclesia B. gressu njitarenf, et breviori via uti quaererenl, per
Mnrtini (|ui dicitur de Canipis) ccclesiam (le Mou- Iitca in ipsis campellis seii niarescis Iiominilius invia
ciaco. ([iia; diritur B. Oppoituiia;, cum alrin et ap- desccndenint. Sed prout scriptum est, cor hominis
pendiciis suis, siciit Clcrici haliiicrant, qui in ea (lisponit viam, doniini autem est dirigere gre?sus; Prov. m, 9
descrvicrant. Hnc aulem fecit Albcrliis incommuni cuin breviusitcr qua'rerent, in lonpum incomniodiira ob morluum
resuscitatum,
Capilnld ciiin filic siio Miigone, coram Domino Ur- iiiciderunt in i[isius namqiie montis declivo obvia-
:

sione Priorc ct i ongn^gatione , statimque corain verunt f basilisco, qui allerura eorura solo visu, ut t
cuni tis qui adcraiit, donum po«uit super sanctum sua; nalurie congruit, occidit. Qitem ad jam dlctie
altare. lloc etiam fecit Alberlus ille consilio Do- Virginis subsidium deferentes , alque pro eo vota
ir.ini Iluginjs Abbatis : nam lilteras ejns libenter cum precibus fundentes , vilara eidem reddi obti-
sii.^-cipicns, (fjusque mandatis obedicns, epistolam nuerunt. Cujus rei rel.atione R('x praifafjs inductus,
sibi ab co missam. in supradi^^ta ecclesia S. Martini eosdein carapellos ipsi ecclesiue libere possideudos
reliquit... Ciililitr S. Hiign Ahhas xxix Aprilis. Idem dercliquit.
coiiccssit Biircliardus dc Moiitemorenliaco de cujus b Imo liberc possessos permisit alieuari, uti cx iiifra

erat bencficio, cl p.Trochia MtiiicHici-iiovi cit cliamitiim scriplis diplomatis apparel qnx Gttssclns in y/aiiota'io-
in Dccanatu Montcmorciitiaco. nilitts pvoUitcii, ct mirum est non vielius ab co intcllecta
/'ostmoiliim Oiiarinus Episcopus Silvanectensis fnisse. Primuni an. mc.liv ilatiim incipit In nomine
:

aunii H.xw conccssit, iiiluitu pictatis , dilectis in saiicta; et individu;e Trinitatis. Ego Ludovicus Dei
Cliristo mi.uacliis S. Mnrtini de Campis, apud Mou- gratia Francorura Rex et Dux Aquitanorum. Regni E
confirmata
ciacuin Dco sprvicnlibus, ut ipsi dc quarreria, qu;e sedes priucipalis civitas Parisiensis, antecessoribus diplomate
est interCiipcllamde Sorval et Capcllani do Oriaco, nnstris Francnruin Rcgibus seniper grata, quanlo
ciipianl (|iiandocumqiie voluerinl, quantum habue- nobis est .-icceptior, tanlo ainplius solicitudinem re-
cr(m nnvtt riiil nc('csse ad a-dificandum suain ecclesiani, quara giam ea, quse ad honorem et suffragia civiura perti-
pccksla. dc iiovo cnnslruunt in nnmine B. Opportuna). E.U iient, decet providcre. Secus eamdem civitatera
avlrm quarreria (itl lcc obiter indiccm) lalimiia seu la- aquosa qua;dam terra est. quain raariscns vocant, in
piciilitia, sic dicla Gallis qiml tiitlc eruanlur laiiide.t usuni conimnnis pascuae conslituta et S. Opporlunaj
giiailri, vult/o pierrcs quarrcz, Belgicc kai reel. Deni- propria.Notum sit igitur tam nalis quam nascituris,
ipie iii cadeni ccclesia Pricratus S. Oppoituna! de quod Bostro et venerandi Patris Episcopi j Tlieo-
Miiiiciaco-iiovo, dinecesis Parisien.sis, fundavit Phi- baudi nostrnrumque fidelium cnnsilio, Cannnici S.
lip|iiis Aliidiiis, aniio McccLxxxvi, sacellnm Deiparae Opporttin;e, prnpter ecclesia; pattpertatera et com-
Viif^iiiis. Jla-c dc Moiicioco-novo ex quo reliquias 5. munem miillorum utilitateni, mariscorum medieta-
Oitjiiirtitiiir delaius [ui.iic ail caslrum Silvancciciise sc- tem culturp' et curticulis faciendis dederunt, habilu-
ijuciis miracutitm, jirion rclalioni Translationis oiim ri ccnsum in festo S. Remigii, de singulis videlicet
anncTUvi, intiuit. agrippennis denarics ditodecim, ex nnstro assensu,
3 Cuiii jam fincm narrandi facere voltiiinus in sa- decimis teri-a; illius el viaria retentis et consignatis
cra! Viigiuis Opporlumc mirabilibus, a niultis nar- in jure ejusdem ecclesiae etc.
Silvatiecti
Corftus S rari aiid.vinius, qualiter se vinilicaverit de qucdam Idcm confirmnvit et clurius cxpressit Rex prxili-
Prcslivtero, noiuine Aliniaro, spiritu Idaspemiffi re- alleroquCt
Ojiitorlim,r ctiis, ex parlibus transmarini& regressiis, lempore Mau-
cl trvt tiiira-
plcln. iii Silvanecteusi castro. Naiu cum per merita ricii Episcopi, qni circa annum mclx institulus, obiit
culis :
B. Opportuna' innumeiabilcs inlirmi iii castro Sil- aniio Mcxcvi, Rciji Ludovico pcr annos sedecin superstcs
vancciico, tempcre Uboldi gloriosi Cnmitis, reci- (jiiod Itic nolamns, qnia anniis diptomatis non e.xprimitur
pcrcnt saiiitalcm. omnes Silvauectenses habitatores apiid Gossctiini, quod cst ejusmodi : In noraine san-
locum.ubi rcquicscebat coipusi.jiis, cujperunt vene- saa et individua; Trinitalis.
Araen. Ludovictis Dei
rnri. Quod a-grefcrens sacerdos Alimarus, zclo invi- gratia Francorura Rex. Notum facimus universis,
dia- sliiuulalus, dixit hoiiiinibus ad eumdcm locum priesentibus pariter ac fiiluris, quod Cannnici S,
ulii hi vatii-
vciiicnlilms ; Sciatis, quia in hoc loco nulliim siin- Opportunae, propler ec(desi<e suse paupertatem, et
dem blasphe-
clilalis cnrpus Virginibus habelur, sed illusio et cnmmunein lntius civitatis utilitatem, raariscum, qui
mus
plianlasnia est hnc quod colitur. Quod audiens Deo jacet intcr Parisios et Montem-Martjrura, et pro-
religiosus et < arus. nuiic factus Episcopus, a Rober- tendilur a ponte Petrino, usque siibtus villam, quse
tus, dixus Eia iufelix, qnia lemeritate talia dicere vocatur Challoel, qui proprius ecclesiae S. Oppor-
prffisumpsisti, scias proculdubio, quod in proxirao tunse esse dignnscititr, ad excolendum dederunt, in
tibi a Di.mino nicnstrabiiur, scilicet quod hoc loco festo B. OpportunaB de singtilis li arpentis dunde-

vere corpiis Deo amabilis Opportuna' colilur. Ipso cira denarins annualim recepturi, decirais marisci
die secuiidum vciba Diinini Episcopi Rnberfi divina illius ct I viaria relenlis et assignatis in jure ejus-
iiltiosubscciila cst. Nani ciiui isdcm blaspliemator dem Nos
ecdesiae. aiitem prsdictse institutioni
quiiiUbim cuuiiiculum vcllct asceiiderc, IVaotis cervi- mandato Domini Papa;, et tara Senonensis Archie-
fractis «*-
cibus ipso d e cst iiiortuus. Nam spirilum ullimum piscnpi k Oiiillclmi quam Parisiensis Episcopi Mau-
vicibus trahens, deporlatus aiite allarc, professus est se ricii, alioriiinquc priidenfura consilio inducti etc.
niontur. pripter vcrba bhsphcmia' aiiimam rcddere, ut os- 7 Caroln qiiiiito Fr.-incnrum Rege, coruscantilms
Pariiiis
II
tenderetur a Duniino nieritiim S. Opportun». b in dies sacrae Virginis Opportuna; virlulibus, omnes havhium
4 Ncc oblivioni tradeudum est ([ualiter auno gra- illius opem in infirmitatibus implorabant, sacraque dexlrum
ti» niillesiuio centesimo quiuquagesinio quarto, Lu- pignora ptissidere magis ac magis dcsiderabant. Qua suscepcujn
dovicus Rex Praiu orum Christianissimus, et c Dux piclale duclus vir veueraliilis Hugo de Castro-Gi-
Aqiiil( nia;, ccclesia; sauclissiiua,' Virgiiiis
Opportu- rardi,cjusdem S. Opporluna' Ecidesia; Parisiis Ca-
uw, in urbe Parisinruin sila>, reiisus, viariam, et picerius,bracbium illiiis dextrum a / Joanne de
honatio decimas praturum juxta Montem-Marl.vrum et cara-
focta
Puteo Abbale Chiniaccnsi impetravit quod m .Kt- :

pelloium juxla porUmi ipsius civitatis (quos vulgus mericus de Magniaco Parisiensis Episcopus e Regis
basilica
 ,

\1GFSIMA SECUNDA APRILIS.

73
A basilica seu furrioulis, ut vocant, ubi
modo Regalis Guillelmi eremitx diximiis 10 Frbrunrii
$. 3, i el ^. D
platea visitiir. Rege comitante, solenni supplica-
d Gosselus Maresia legit. et in •liploinalis
tione in ppitfatam ecclesiam, die Diiminica infra Oc- duobus ^lciokb o. b.
sequenlihiis Marisios: noii dubilamus lamen,
on. 1371.
quod vidqo
tav.im Epiphaniae Doniini anno mccclxxiv, devote
Maresce dieebalur etiam Marescum Laline scriplum
apportavit in cnjus memoriam statuit. ut quotan-
:
fui.m. Siijmficanlur aulcin eo nominc prala palustria,
nis dies festus duplex de S. Opportuna Virpine cum a rudicr ni:ir, iner. mour ludus loeus, pro
varia vario-
solenni bracliii suiiplicatione in perpetuuni fieret. rum diulerto : poslrrma Flandrorum esl, quibiis prop-
Sacruni illius caput in Prior.atu de Mom iaco ciuies- lerea ejiismodi iirala uligino.ia vocantur,
raourasclie.
cit, dempta cranii alir|uantola porlione, quam San- e Inio pridem adjus ecclrsix islius pertinentes,
ctiraoniales Almaniscas per-
cum bracliio sinistro possi- misil alienaii.
dent. Altera maxilla colitur apml Insnlam Adarai f Diabolico speelro exanimatum Iwminem prorsus
in Pi4oratu S. Godogi-andi fratrissui. Lutetia Pari- creda : nam qiwdde basili.<icovulqocredilur, interfabulas
Altis Heliqula sioruni costam ejus niiraculnsam cum brachio
dex- a nulurie periliorilms nnmeralur.
lanU iii tro et alia pnrlione oapsa inclusa veneratur
reli-
locis.
:
g Fuil Theobaldns Episcopus Pa'-isieniis ab anno
q:ium vero corpus apnd c.astrura Vindocinense in
1140, quo Stcphanns dece!,i!or obiit, usque ad annum
S. r,.'orgii sacra a>de quiescit, illuc refugii cansa, 1138. Successit ei Petriis Lombanliis, vulijo diclns
n Anglis Neustriam devabtantibus, exportatum. Miiqisler seiitcntiariim; srd ad brrvr Irmpus,
ut iiolat
Cluudius Rohrrli in sua Galliu Cbrisliana.
ANNOTATA. h .\rpennum supra Agripennum, ii|i/,;o Erpan :

quod ad oriijiurm Latinam drtorlum, vere

licrt liic
a Pvimiis hiijus nomiiiis Siloaiircleiisis Eiiiscopus loliim Francicum, et Teulonicum esi.
comimsilum ab
inu-r[iiit Culensi Syiwilo. sive anno 997 siee aiino 1 008 ard seu erd terra, et panil, pend, quadrum.
liuliiU'. Uiide liivc ali aliqiio juuiore Amnnurnsi mljrrla i Neqiie banc voctm a Latiiia oriijiue
esse pula : sed
viilrnlur.Siiiiiis Inco
Koberti subtliluere desiileial Aiit- csse a Trulonico Weyen, quod siqnilicat
pascere, et
bertum, gui Sijuoilis Prnlioonrnsi et Trecensi interfnil venari, credo autem jus venandi inletliiji nam pascen- ^'
-.

anuo 876 el 877, iili insiinwt Mubillon.jirr iios lireliil. dijus qui pniuisset reservari, cum tcrrx liiijiis alia nulh
Eoilrin modo aliquis dicrrrt oliuin luiisr Robertuin, esset uldilas? sit ergo Viaria, quasi Belijicc dicas,
sed liaclrnus in Culaloijo Episcoiiornm omissum. Weyerye.
h Addrliulur consuela forinula lectionum, Tu
autem k Crrutus Guilielmvs anno 1IG8 ohiit antc Rrgem.
Domine, miserere nobis. Qme scquunlur sunl longe Ahis Jo:innes de Pina
I dietus, morluus 27 Decem-
poslerioris, quidni et auctoriim diversorum. bris anni 1374.
c Est liic Ludovicus VII, ni/f/ij Jiinior coffMomma- m Euil hir Cardinalis lilido S. Evsehii, et ej-eculor
tus, quod simul cum Liidoeico Grosso patre siio rnjna- leslimienli Caroli v Regis, mortuus an. 1384. At Rex
ril. Hic ducla
uxorem Jlienore, filia Guiilelmi ullinii
in Carolus niorluus est an. 1380.
Ducis Aqmlania:, euin Ducaliim aiino Wil aeceprrat. n Id brlluin captum esl siib Carolo vi, et fcrc per
Conside qrne in Commentario prxvio aiite Filam S. 100 annos duravit.

DE BEATO ADELBEUTO,
COMITE AUSTROBANDl^ IN BELGIO.

Amirobaudia,sive AustrovamUa, aut Ostrovan- dcscribitac »rtrrrt/ Dononin tunc apportatas fiiisse
SrB FINEM ,

SEC Vlll. dia , illusiris iHtio , fiuvns Saucto, Scarpo et quatuor insigne? hierotliecas quarum prima erat :

Scnldi, qua illi in hunc ud Buchaiimm t't Mor- S. Aldeberti Comitis Austreliandi:i; secunda ''"'''"f^Mis
; S. Re-
B. Adclhcr- taignam illabuntur inclusa tiomni videlnr gina;
, , ejus conjugis, tundatorum ecclesia) et mona-
tus marfus circum.ata '

S. Reginx,
sortila,quod lirncs fueritjusirasia'^, cujus reijno Camc- sterii Dnnoniensis, acpareiitum deoem filiarumVir-
1
racum cum vicina Hauuonin subjiciebantur. //ujus ginuni sanctarum Tertia iiierolheoa continebat
,
F
Comes hnbctur B. Aldcbertus, cumuxorc
jj ustrobandix corpus Regerafredis, primngenita) dictarum de-
S.
sua S. Regina, fundator monaslerii Dononiensis ad cem Virginuni, et primse Abbatissje 1'ononiensis.
Scofdim, in ditione Au.^itmbandin^ inter Valencenas ct Quarta erat instructa varils reliquiis Ursuliuarum
Bncliainum ; in quo monaslcrio S. Ragenifrcdis; ea- Virginum. Molanus in Juclario U.mardi posteriaris
rum ftlia , Sanctimonialibus prxfnU Abbatissa, Arnol- cditionis, ista scribit : In Ilannonia, Donunio mona-
pater S.
dus Ruij.musin Hieiogaiojihijlacio Be/giro pag. '200 de. sterio, obitus S. Aldeberli Comitis Austrovandiai et
/tfrmnria in
Jiugcii/redis, hisce tribusista.scribit. Donoiiii, incelebemnia et nobi- Confes^oris , non tnmen canonizati : cujus corpus /asds^
lissin;aHenedictiiiarum Abtiatia, prope Valentianas, quiescit in summo altari in tumba arfzentea, Guliel-
quiescuntcorpora B.AIdeberti ComilisOstrovandia;, mns Gnzct m Belgimpag. 154
Hisloria Eccli-siastica
quiobiitx KalendasMajasB. Regin^ Aldeberti con- simili encomio cclcbrat S.Aldehertum, Comilem Au-
jugis, liiijus ca^nubiifunilatricis, quce obiit ipsis Ka- strol)andia', maritum S. Regin?e,qui in favorem de-
honim sacra lendis Sextileis (c^/Myc Quintileis) : B. R;igentVedis cerafiliarum, quas genuerant construxerunt rno- ,

corjiora DO' Beatorum Aldeberti Rfgince

Abbatissce, et tiilse, na>(eriura Dononiense , in dicece.-ii Atrebatensi
noHii
qua3 obiit viii Idus Octobi is. Horum tria rorpora in prope Valentianas. ubi corpora eorum sunt elevata.
summo altari in argenteis feretris quiescunt : S. Seciiti iiunt pimim recentiores Martyrologi, Saussayus
Ragemfredis medio, B. Albederli in dextero la-
in /miolius ct alii.

tere. in sinistrovero B. Rnginse fitque apud vclatas : 2 Vilinn aliqnam, ex MS. Passionaii ccenobii Bo-
Virgines debistribus Otficium snb ritu duplici. Hu'c deccnsis Canonicornm Rcgularinm Paderbornent-is dios-
JRaiissiiis Henricus Doutrcmannus par. 3 Historix
,
cesis descriptam, .suhmisit nohis Joannes Gamansiiis
In VUa .tfs.
falencenian.r caji. 5, irfert origincm solennis /noces- noster. /'eium mnlta in ea controversa snnt, inlir qux
/tic ontisia.
m iutrmo
sionis, qna; apnd falencianns inslitnta est anno iivni, est illud qnvd dicatnr fuisse elecius in Episcopiim
,
alluri;
et qnotannis habctur adiiuclis undequaque nicris Reli- Cameracensem, in qua dignitate constitutus, uno
quiis , quas piout circumlatx fuerunt anno mulxui tale solo anno cum triduo supervixi.sset. Qusr ad hunc
Jprilis T. III 10 S. Aldebertum
 ,

74 DE BEATO ADELRERTO.
Irandatn a S. Abletierfo, donante impetravit. In carifatis itaque copula so- D
A S. Al(iel)ertum vitlenlitr
Jatiiia- ciati.erat eis juxta Apostoli prawptum honorabile Hcbr 13, 4
AUCTORB ti. H Eplscopr. C.imeracensi. ciijiis ArttiilfilimiisW
dtctlttr R/tts-
etiam apprlliiri .^ilelbertum, \\- connubium in quo invicem ad bene Tivendum co-
:

cttpm Camera- rii, ar. iliiimus etim

qiml dica- hortantes rastimonia conjug:di eleeniosynarum
bertum, Kmebei^tum. j-llia conlrovrrsia est
, ,
untts.
dediti eleemo-
temporis rurrieulo affluentia et assidiia erogiitione divino cnnspectui
tiirii. Alileberlus Tornaci lonpo
,
sijnts.

cuidam pislori. qui iiisum multum dilexit placere studentes, de die in diem devotionis san-
servivisse
ilt^iii in monteS. cfae studium ampliabant pauperes recreabant nu-
prnpter humile suiim ob^cquium
: ,
:

infirmos visitabant et universos

Trinitatis in mapna austeritate vila; degi^se. Al
dos vesliebant , ;

Molamis ile .S'. Ahlrherlo isla scrihit. Apud Tornaciim quos indigenlia angustiabat, et violentoriim praiju-
Antiiuium cst pagiis S. Aldeberti qui M.ins- (iicia opprimebant, pro posse sibi concesso, eroga-
et ,

Sanctas-lrinilatis vuip> appellatur. Pagum aulem tinne siiitstantije et consiliis salularibus, ab inslanti
miseria sublevabant. Quoniain aiitem universa, quie
Paslor sicvocari asserit, quod S. Aldeliertus Epi-
scopus Camcracensis ibi hahil-isse creditur. Asse- prompta devniinne indigentibus conferehant. Do-
et finfe

ruit et lestum sua in Erclesia celebrari. Jlxc Mo-

Toniact et
mino .lesii subniinistrahaut henedicti( neui siiperiice ;

felicilatis sihi acqiiircha.it, ul reguum Sanctis omni-

in Mi.iiti: S.
lamis ail XV Jaimnrii. ILrc aiilem coiilroversa qtiia
Jrlntlattt
ocnijiiml jirieriptiam ptirlem tliclir Vilx S. Jlilclierli hus a mnndi origine pra;par,atum percipere nie:e-
vtxtise.
Ctmtilis ./u.\lrtihiititlix. enm omitlimiis iiostrn opet i iii- reiitur, et in perpetuum hereditate immarcescibili

seiere , illim major hi.r ahiinile iij]iilqral . ProptKuiiilits remunerarentur. His itaque secundum tiuiorem Dei
\i /'eliiuariiaiUiistoriiim in co|iiila rnnjugii Cnste copulatis ct per exercitia dicunlur
noslrim iluhilalioiiem ailtliem ,

transliilioiiis S. Vetlasli, e.r Vita S. Authcrli aiictore dictaruni virtutuin, maiidatis ccelestibus fideliter et lirocieasse
decem flHat;
fnlherlo, nnm S. EmeherUts Lpisropns Came-
scilicet assidue ^ervientibus, ut liquido constaret, qnantiis
racensis a S. Ableberto .'ive Ailelliei'to. quml
sit aliiis et qiKilis fructus ex liac conuexinne resultaret, ex
dictinlvr a die dcpositii.nis S. Vedasti, usque ad lem- benedictinne superuEe nata est eis propago virtiitis

piis li. Auiberli sex fuisse Episcopi quibus ipse ,

et sobiles veneranda, a decem videlicet virgines
seplimus ad Pontificii culmen accessit qui sex in- : sanct», quas parentes secundum legein Domini eru-
terpiisili litihcri nequeanl hisi Ablcberlus sive ,\ilelber- dieruiit, discipliuis (juoque iliber;ilibuset litteraruin

tus tilitis slalualiir a S. Aincbeito, aiil cerle aliqiiis divinaruin lectionibus institui ciiraverunt. Earum
alins iiilerptmaliir. Veriim isle Ablebertus iladistinrliis hscsunt: S. Ragenifredis,Coelestina, Rosa,
noiiiina

qiiia sepliiiw seculo vixil, ad hunc Adelbprluiu Comi- Ambro^ia Ava Euplirosyua Helena Neptalina,
, , , ,

tem .'\ustr(.bandia! qiii seculo tietnvo ftoruil , nihil P;iuliiia et Carnla. /Edificaverunt eliara ad Scaldiin
, adlflcanint
conferre piilesl . Ko leinpttre pr.rfinl w I^pi.irtipus A\i)e- ffuvium in loco dia-cesis >\trel.atensis . qui Dnno- iitonaslcrlum

ricus : an ex eo nomine sit foroiandns .\ll.ertus et niuin dicitur. ccennbium ad linnnrein Dei Genitricis, Donitniense,
ilitthm qiiie-
Adalbcrlus, el qu.r hlc dicunlur de S. Adelberto Co- itemque ecclesiam in veneralionein S. M;irtini. In
scunl.
mile, possinl tlli Irihui. viris eruililis iii diaresihus Va- eo Inco numerosum sanctimouialiiim niimerum , cui
meiacensi, Atrelialensi et Tornacensi disculienduni re- B. Ragenifredis filia praefuit,etClericnrum Dei gre-
linqitimus. Aliqiii etiam interpoininl S. Thenfriduin, gem insfitiierunf , redilibus et praediis decenter ad
ex Abbute Corbcyensi Episcopum Cameracensem servitulein Dei legafis. Visunfur enrum sepulcra in
qucm alii Arabiauensem, ulii All.igensem dtcunt. parochiali ecclesia , scd corpora elevata sunt, et in
3 Escitsa sitnl an. mdcxxv ofjieia propria peeulia- inonasterii suniino altari in argenleis feretris qiiie-
Vtlir rpttomc
r.T offlcto
riuni Sanclorum Abhalinhs Ecclesix Doiitiniensis. iinle srunf; S. Rageinfredis in medio , B. Aldeberli in
proprto. ejc ctimini.s.sione lipisaipi Alrrhoiensis a Mothin I\'ava'o dextro hitere, iu sinistrovero S. Regiuae.
sacrs" Tlieolnrfite Dorlore Dtiiiceiisi appiolitila : inler
qun' ad hnnc xxii y/prilis propominlur Ires Lectinnes ANNOTATA.
de S. Alilelierto ad Maluliniiin in secnndn Noclurno
recilanda' : quas hic dainus , sed cotlolas cum iis .
qnse a In tectinnihus S. I^etjina' \ Juiii eliam deceni tiliae

ptiulo uhentis contlnenlur in ,-/nnalihus //t,nnotii;r, procrealu' dicunlur,$ed nnmina nnn eirpriniiinlur.
ej:traclis ej: liliris Jacohi Giiiae , el Irihus voluminihns b Nomiiia in hi£toria monaslica aliquot lomis con-
Oolliie aiino mdxxxi excu&is : ubi vohimine ^ fl fotio scripla a La Barre Aqiiicinchno, sed litictenus inedita,
A7 ile monaslerio Doiioniensi agititr : et atiqua liic in tomo 6 t
pitr. Ragemfredis, Coelestina,
ita elferiinlur,

nolis adjitntjiinlur. Rosa, Arabrosia, Anna sive Ava, Euphrasia, Efaina

F
seu Faina, Neptalina, Paiilina et Carola el cilaban- Nomina :
10

MTyE COMPENDIUM tur suh niiliiim suprn iiithciiti Annales Namioniie iii pUarvm et

quitins desunt nomina. Seddiciintur hx decem Virgi- obitus.

Ex lectionibus Ecclesia; Dononiensis. nes peregrinala? Roinam, ac dein ex iHis quinque

profectiB Hierosolymam , ubi inter Sancta pietatis
V-(laruit tempore Pipini Regis Francorum , qui pa- exercifia evitaexressissent ; uti quatiiorali<eRoma>,
Adflberttu et
ter fuit C;irnliM;igiii, iiilcr I^roceresauUc Aldeliertus quando Ragemfredis superstes, et in patriam re-
S.
Itpfftna eoH'
jufjcs sahcH, Couics Austrovaiidia' ex geuere Francoruiu non
. versa reperit Adelhertiim patremvita functum. Hsec
inlinius, opibuset praidiorum copialocupleiissinius : ibi,qtiie optareninsantiquiorihus infiiiiimentis confirmari.
nec soluiu uobilitale sanguinis illustrissinuis ; verum Valde eliam verenuir ne sola S. Ruqemfredis eoruin /J-
etianinuinimodn nioruiu |.robilale et actuuni claris- lia fueril : alix auleni novem , primie sociie ejusdem
siiuorum splendore omiiibus amabilis. Hic uon luxu- sanctx ririjinis , atque adeo dicloriim Coiniliim fihx
Y\is ferveus ardore , sed sobolis procreanda^ prnvo- dumta.rat atloplivx , ut sic loquar qtialenus lota BB.
,

catus amore, neptem dicti Pipini Regis , nomine AiUtherli el Eetjimc licreitlas in jus monasterii, pro
proprio Heginam iu uxoreni sibi expetiit, et Deo
, ipsis fundati, transieiat.

DE
 ACTA SANCTORUM. 78

DE S. SENORINA, VIRGINE,
ABBATISSA BASTENSI IN PORTUGALLlAOliD. S. BENEDICTI.
AN DCCCC- i'oruif li{ec iiobilissimn et sanctisxima Virgo se- tione tractaref, concnrrenfibus ufriusque sanguinis
LXXXII
iiiloCliristt ilecimn,v(\tn ciiranunum dccccwiv coujunctionis vinculis, et sanctissim» .\bbatissa! ad editcatur

S. Senorijm
ecc'eAia,
f; mortiia atnw dcccclxxxii,
qundie
untio Mnxcii excuso
iti Martyrologio
, memortitur liis
lioc

Liisitatiico,

verbis
xxii

;
Ai>7-i(is

Covitubric^
Inter flu-
: hujusmodi eilucationis pensiim suflragaulibus
etiam in externis virginibiis. Nec elecfio Co-
ciis,
mitisanimum decepil, quia B. Godina, accepta pue-
ofli- religiose :

vios Durium et IMiniumPamdiiali S. , in ecclesia riilacuin ejus nutrice, sic assistentia! necessaria
Senorinai de B;isto ubi autiquitus mnnastfrium
, ministravit ulriiiue, ut post tenipus infanliae sacra
^eMum, f'Ht, cpleijratur festuui S. SennHna? Virj;inis; qu«
Virgunculasanctissima' .\bliatissa! S"|priiara oinui-
fiiit geuere nobilis, ac proCevsione Benefiictina, in bus inliienlibus propalaret. Cuin ergo jain ad a^lalem
qiiu 01'iiiue vixit annos quin'|uaginia, exemplarma- discrefii.nis pervenit ita virgiufm (lodina validis
,

reliquia! : gna^ samtitatis , clara virtute niiraculiuum in vita virfufuni fiilcris.verbo et i.pei e inl'oriiiare cnnstituif,
etpostmortem. Siicrumejus corpus servatur in tlicta nt saiicli Spirilus tem|dunj mereiviiir haberi, ideo-
ecclesia ad latus dexirum mnjnris altaris. que ad suiiimum , tim..re et nraore D..i proviis,
Vitam ejus itt possionus, damus cx nntiijuo MS. Le- perlerlii.nis apicem devenire curavit. Hinc fere to-
geiidnrioCotiimbricetisi motuisteriiS. Crucis. Jamantea fain lielidomadis p.-irtcm jcjuniis explebat, cilici.i in-
rua sciipta. 7\imoijoSulazar in Marlijroloyio I/ispanico e.rcus<!7n ; dnta ti.nera? carnis fomitein nec non disciplinis ,

^ quum Ilispanice edidil Antoniux Yepez l07no 5. Cliro- macerabat, et reliqnuiu tcmporis auf in orationeaut
nici Benedictini ad anniitn ncc;ccLXxvii
Lusitanice , in verlionim coolesfium auscultatione excursum fe-
Ludovicus iibAnijeUs riridario Portugallia'. cap. 55,
in liciter transigebat.
et Georijiiis Cntdoso in Hagiologto Lusitano ad hunc 2 Hissic SenoriiH' virlulum odoribus per illiiis
diem, sed conn^nctnm . uti lotine exiat in guahior Lcc- regionis terminos diflusis, in aiires ingenui et nobi-
tiones divtsam Brcviorio monastiio ordinis S- Bmie- lis adolescenfis ejus fama pervenit
; qna procaciter
cliUireguotum PoriugalUx Couimbricx excuso anno inescalns juvenis onineni poni^re operam ciiravit,
,

MDCvn, et npud Mennrdum in Notis ad suu7h Marlij- iitad spmiu-issima. virgiiiis aiiililum, ejus fla^rautis a nolitU vi-
rologium ad diem seq7ietite7n, el passimapud alios scri- amoris sciniilla perveniref, ifa ut ilhim sibi in ma-
rii rtrf j/io-

Irlnwnlum
plorcs Lusilnnos, citulos tu7n nb aliis tum n Tomaijo- trimoniuin conjungeret. Uuuil ut beafa Virgo co- ellgitur :
Salaxar quem nihil de suo adiiidisse vcl immutnsse in gnovif.constaiiti anirco, ut a propusito resiliret. ju-
contextu. sed ipsa antiqui LcgendafH verbn invnriatapro- veni notificari niandavit Seil cum sit iinmeilicabilis
postdsse lihetiter credercmus ; nisi cognitmn habcemus amor, ei. ipso quod Virginis contemptiissignificafio-
experimentis quolidianis ex-guam hominislwc in gencre nein audivif, vi furnris mullipliiala prolixiiis, iu per-
fxdem; non quidem mnlam, sed tatnen infirina^n, et no- vicacem desperati.mis affecfuin, blaiiduui voluutafis
strss scriptionis instilulopafum nccomrnodum f/»m q7ue ; desideriiim ten.ici apprehensione converfif. Sed qiiia
vel ab aliis vel a seipso persuasus vera esse crcdidit, frustra lestuantis adolescenUili solicitudo contiiiuum
coiijccluris noviliis imrdificatn , inseruit Vilts, non lan- temporis lapsum perdebai, sibi cousulcns, (Jomitem
tuni qiins compHavit ex variis; sed iis quoqnc , qiias ex Hufum, Virgiiiis parenfem, adire compellifur cui :

n pnlri' jo-
antiquis MSS . acccpissese profilelur :ct nntiqua^n pbra- oborlis lacr iiiis, ardentibus aflectibus, melcoriris licUato,
si}n plerumqne 7nut>ivit , tili eum nunc quoquc fecisx precilius et ainantis siispiriis, oninia sui ainoris ac-
judicabil, qtii ipsum cx suis scriptis nosse didiccnt. Is- cidenfia patefecif ; ab co flagitans ijt filiain sunimo
ttidaulem hic dictum in iis omnibus valere volumjts,
, dilectam silii in conjugiiim permitlere liignarelur.
qnw ex ipsius opere inseruitnus hnclenus aut insercmus Coraes nobilissimi juvenis aiigusliani deniirans, et
nostro : rognmusqne eos pcnes quos ipsa antiqua monti- illins dotes ab origine illiistres et a natura pra'claras

p menta sjtnt, ntea t7'anscribcre nobis vcrbotcnus ac trans- confuens, illnm, ut teinpori pausam ihirel, Iienigne
mittere cin-enl. fide 7ne!iori danda in lucem. dimisil ; iiroinitteus se filiam, ut ad c.njugii viiicu-
lum properaret. bonoaiispice allocuturuin. Abstersit
VITA strenuus Coraes solamiue prudeuti lacryinas jiivenis
perturb.iti qui ejus salufem Coinifi commeudans,
Edita a Tamuyo Salazar
,

de ejus prajsentia valde solafus discessit. Tuin Conies

t'x MS. Legendario Conimbricensi. b in copnobiura conscendens Senorinain accersiri ,

b
jubens, humauis et siiavibus verbis, Proceris con|u-
OenoriiiH ex nobilissimis Sousarura orta natalibus, giuiji prnilenti br.?vit;ile pro|jOMiit ; addens iiu;inta
rofjatur ;
a Ilufiim Hufes, Belfaj^al seu Belfijer Ciimilem , et aniuris a.-fiiatione, quanta sanguinis illustratiriiie,
Pareiitilms
Doniinuin territiiriiile Vieiraetdo Hasto, iuter Minii eoruni pro.^e'[uerefnr affectiim. Aiidivit sacra Virgo
iilmlribits
prognata, etDuriitIiimiuarj|'accarensi.s(iicecesis,j)atrem h.ibuit, p;itris proposituni, cui tali snpra te^atem constautia

etSoerium Relfajal avum nialremvero Tharasiain, : respondit : Ego D. N. Jesum Chrisluni Sponsum
sororem Cnmitis Gnnsalvi Soarii strenui mililis. qui ai'cepi, qiieni despicere fonduin, cujns ainjili.xus per-
vincit ipsa :
Regibiis Legionis opem deiulit sa^pe ssepius. E vita turbare nefji.dum : ideo, in aiiiinie sponsi distur-
veroTharasia discessit, relinquens filinra Senorinara bium , alium adinitfere , inii|uuin: ifa ut nec pafris
puerulam fere lacteutem : hinc Hufi patris dolorem instaiifia, nec juvenis appetiliis, nec niundi opes,
et conjugis obitus et filit^e orbitas gravissime peran- nec vana nobilitas poferit me a Christi Sponsi,
iat: Caclinx
g^''*"t. At ut tantis Hufus occurreret infurtuniis, amantis, nobilis, ef divitis separare conjugio. T;icuit
Abhnlissx nu Godinara Abbatissam in ctennbio S. Juannis de pater, auditis bealie Virginis verbis, vehementi fer-
trienda :
Vieira ordinis Beiiedictini puerula; malerferam, voris spiritu pruhitis : et ut sanctura propositum ad
, ,

feminam et prudentine dono illustrem, generisque perfcctiuiieiij [leriiuceret invitavit; Vii'giiii jiromit-
nobilitate conspicuara , et quod fortius est, vitae tens, ulferius de illo aut alio matrimonio exquireiido,
sanctitate sublimem , elegit, ut de Senorinai educa- se nusquam tracfaturum.
 16 \'1TA S. SENORIN^ A-IRGINIS.

3 Hanc Hiifi Comitis obseqiielam, qua se cum S Erat ergo sacrae Virgini carissimus rf B. Rode'
EX TAUAVO. cdnformavit, sic Virginis Sponsiis gra- sindiis, et propter cngnationis vinculum, et ob san-
filijt- pl.-icito

tam acccpit,quod nocte sequenti resign.itionem Co- ctitudinispiaculum,qiia,' in causa fuere,ut aliquando

raitis plaudere sataperet ideoque illi in somnis :

beatus vir Senorinffi frueretur alloquiis. Evenit au-
a S. Rodesln-
Angelum Numinis asfensum
(iimisit, qui referret, tem, ut statuto tenipnre Rodesindus monasterium
do invisUur :
elquoil protinus Senorina monasficam religiouem adiret, quatenus sacrain Abbatissam visitando con-

acciperet, imperaret. Tantae inspirationis (lecreto suleret. et ab ea aliquid consulendo edisceret ad :

parens, adveniente <lie Comes monasterium adivit : quorum colloquium cum ambo acrederent la'tabuudi,

et Godina; Abbatissic necnon filiae Senorinse Doi pla- et de rebus spiritualibus loquerentur ad invicem;

citum recensens, et oraculum An^-elica voce prola- duo opifices qui ccenobii tegumenta verrebant,
,

tum propalans, illico sifram virginem Penedictini Sanctnrum colloquia in pessimam partem traduxere
Ordinis habilum inducre deslinavit. Quo factu nimia fall.ices. Vix in eorum corde fuit exorta teuierifas,

oninir.m l«tilia. ad :iratrum Senorina mantim im- quaudo in ipsorum corpore diemonum est ingressa morluos re-
et habitum suscitat :

Ordinls poneiis, sic in pcrfectione concrevit, nt non solum caterva, quse miseros opifices pertorquens, e tecto
smctpit :
excujplo sed et admirationi omnibus aliis exliterit in peristylium pra^cipites propulsavit, ita ut in par-

sanctimonialilius. Exacte Mart.vrum acla legebat, in tes honiines contusi, miserahililer protinus auiinas

quorum sludio et jn «•leniorum pensilatione crucia- eructarent. Quod inforlunium Rodesindus et Abba-
tunm diu noctuque percurrebat, lanlo lacrymanim tissa inluentes, utriusque orationibus, et sancti

imbre. quod et in marlyrii desiderio exardesceret, Ahbatis nianuum impositione, alter et alter opifex,
ct in p<i'narum cetornarum diflugio lotis viribus la- cuni spectanlium admiratione, vitam Dco niiserante
anfielat ad boniret. Ilac crgo volunlatis ad marlyrium anxietas recepit.
marlijrium :
sic corporis altenuavit conipagiueui, eo maxime quia 6 Dennim transactis aliquot annis, cum Senorina
clausura' status propositum proliibebat, ut in me- quadani die cum suis sacris A'irginibus iu clioro E
Conipletorii ofTicium integra devotione persolveiet, obifum S.
lancludicam inciileret a'gritudiueni-. Cujus causam,
Rodesindi
ut agnovit li. Godina illa qua erai pra'dita saiicti- conceutus dulcissimi in aeris regione ah omnilius
coynoscil.
tudiiie priideuliali et solcrtia moiiacbali, infirmam audili niagna cum animorura fuere la'titia :quos cum
Virgiueiii visilavil, et ha^c inler alia solaminis vire non ca)ieret \'irginum coetus, ad Matrein jiost abso-
vcrba profatiir : Suror carissinia, nosti'a lia.'c vita lutum Ofiii-ium couveuit, ut de psallentium meludia
monaslica, si in ."ua acciiiiaturseverilate, quid aliud caiisaiu cxquireret ab Abbatis^a. Quie illis de ohitu

nisi veruni niartyrium est? Nam si Martyrum res e Hodesiiidi in coelura ah Angelorum agniinihus
gestas perpcndis, in nobis prolixius, quam in iliis translati, rationem felicissimani aperiiit. Tunc sacrte
martyrium inspectabis. llli tempciralem, nos conti- Virgines Iioram et dieni signanles, postmodum veri-
nuum agoneni su>cipimus : illoruni aflectus altracti, tatis apicem invenerunt. His et aliis Sanctorum
nostrorum pioculdubiovoluntariu resigiiatione oblati operuni illustrationibus ad ultimum vifje liniitem
feliciter. Ergo si inartyrium, filiacarissima, explere sanctissima Virgo pervenit. Nam quadam die dum
desideras; in pal^stra es, in pulvere prsesens ago- dulcissimam haiicvocem au-
in oratione perj-isteret,
nisla siibjaces, age dum etad satellitum, triuin ani- divit Veni electa mea, quia concupivit Rex spe- Mortva,
:

nia< ininiicorum conflicliim, strenua pugil arina de- ciem luam. Qua audita protinus se ad viani muuivit,
fensionis exerce. Hic criices et stipites invenies, et acceptis devote Sacramentis, filiabusque iii Dei
quos supercs hic rolas, trochleas
: et lorcularia, quaj amore et timore erudilis ille purus spiritiis ad gau-
vincas; liic e(|Uuleos, fldiiulas , quas de-
catastas ,
dia a'terna placida dormitioue traiiscendit , xxii
prinias ; liic denique alia instrumentorum genera Aprilis, anno Cbristi dcccclxxxii, cum lviii esset
crucialuum, (iiui' coiiiprinias, dubio procul rejieries. annorum. Corpus juxta SS. Gervasii et Gojiute ilh/sfratur
7niraculis :
Ergo ut qiiid aliud marlyi iuin anibire praesumis ? exuvias iu co?nohii ecclesia sepultum, iuuumera qiio-
Ordiiiis
Dei voluutatem adiniple, et omni ijenedictione frue- ti^^he patraremiracula novimus ita ut a<gri salutem, :
erercitia
proseijmtur :
ris His sacra Virgo suflulta consiliis, la?ta solamine Obsessi liherlatem, debiles manus, claiidi pedes, sur-
et vallata pra;sidio, illud novum agonis piaculum di aures, et cffici oculos reportareiit. Quae cum f
(
variis pu-nilenlia? exerciliis sedula qiiieritabat Pelagius Bniccarensis Ecclesia; Pontifex auscultas-
; in F
quoruiu contiuualiono sic vita; teriuinum explevit, .set, curiositate perniotus, ad tumulum accedere, corpus ele-
ut aliqrando Martyr reputaretur ubique. ejusque sacra pignora intueri proponens, caniohium vatur,
4 His teinporibus sanrtissima Godina , ccenobii adivit in cujus prsesertia cum jamjara sarcopha-
:

Abliatissa, Seiiorinai inalertera, et ejus bona; iiidolis guni aperire (iestinasset , cfficus a nativitate visiviB
magislra, teniporalem exuitvilam, et ajternam vir- lucis radios Virginis intercessione recepit. Tunc
tulum snrcina oiiusta feliciler adijivenit. In ejus lo- Priesul a proposito desistens, et rairacula credens,
cuui et iiierito Senorina, convenientibus sanctiino- sanctam Virginem in sublimiorem loculum elevavit,
uialiiim snlVragiis, successit. In liujus officii ouere, liocilli ;; gravans iu marmore Epitapliiiim
rllijiiiit Ab- :

bilhsa: sic sacra Mater se gessit, ut nec iii minimo apice ab Hic Senorina jacet Cliristi sponsa et fide pleua,
anliqua! severitatis pondere deviaret. apjioxito
Euit in illa QuiE innumeros vivens tunc respiravit odores :
epifaphio :
claret iiiita' mirabilis griitia niiraculorum nain sa^pius Et morieus pluriinos quoque nunc perseculaspirat.
;
aquam
citlts:
in viiiuiu vertebat, teiiipestates ex areis depellebat, Ha'e fuit illustri (ut meuiorant)de sanguiue creta:
ot alia prodigia suis orationibus perficiebat. Ca>uo- Sed magis illustris dicta e.st prostamine vitie.
biiim ex loco Vioira, nd Dastum transtulit, uhi cum aguoscens Pelagius aginina Prajsul
Illius
panis Virgines lahorarout inopia, interveiiiente san- Virlutum, posuitvovens in Tabiilis Alinam ;
Saiictis ad-
olse Abbatissa; oralioiie, brevi Deus saturavit faiue- Qui iuscripsit quoque lapidis lioc in legmine nie- scnliilur
licas. Quid inagis ? Cuni aliquaiido iter perageret [trum. ipsa
Ahbati.^sa juxta Carrazeilum, sociis aliquibus sacrie
rnnm ora
tione jitiltt ;
Congregatiouis Virginibiis , et in loco divinum reci- ^RA MCLXVIII.
tare oniciuin statuisscl amueno, sic a rauco rauaruin
strepitu ojus fuit impedita devotio, quod in oratione Intcr cetera meraorabilium rairaculorum a beata
nec miuiiuuiu persistere potuerit. Tuno Seiiorina Virgiue patratorum, illud ah omuihus celebre repu-
garruUuj animalium molestonun voces consopire di- tatur, qiiod h Sanctius, primus hujus noininis Lusi-
sponens, ne in celerum pcrsli eperent imperavit quod : taniiu Rex, pro salute Alfonsi Primogeiiiti filii obti- filhis tiCQis
evenit, nam ulterius nulluiu bujus geueris in termino nuit. Nam cum is in ultimo vitse termiuo coiuputa- sanatur.
iUo couspectatur c cutoma.
retur
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS 77
A retur a»grotus, Sanctius pater ad coenobinm cnnvenit
h Francice graver est sculpere. Lusilanis multa e.t D
pro Primipis consequenda. Qui cuni noven-
saliite
Golibica relinentdius uut ex Francica linijtia mutualis, EX TiMAYO.
diale devotus exequeretur votuui, salutem Alfonso
similis vo.r in iisu est. /1 Grxco yoir^uv scribere ncce-
feliciter impetravii : cujus opis gratificationo inno- ptam vocem ple.rtque existimant : pttto propiore.m oriiji-
datus plurima ccenoliio munera obtulit: pr.-estante ttem esse in liuiiua Teutonica, qiia primi Franci et
Domino nostro Jesu Clirislo, qui cum Patre et Spi- ante occupalam Galliam ei post usi
rfiii
,
qiiieque citm
ritu sancto vivit et regnat, per infiuita secula secu- veteri Giittltica nonnullam biihet af\initalem. ht ea
lorum. Amen. Graven cst fodci-e, idqiie ad metallornm aul lapidunt
sculpturam melapliorice trunslutiiin
, vitletur; quonimlo
ANSUTATA. Latini pro scribere usurpnnl exar.ire, quntenus olim
stijlits faciebat in tiibella cerea, quod aratrum in lerra,
a Yepe:. el Ludovkus ab Aiujrlis Comitem Adullum lineas velut sulcos ditcendo.
iipiiellaiit : LeclUmes Bre.viaiii Beiiedicltni, Avulsum.
Sousarum familia im nomiiiili.r in ^JS. Leijeiidario DIPLOMA DO.NATIO.MS S.\NCTII REGIS.
veliementer umHijimus.
b Hinc liqnerel niiii fimse in ilomo palerna a Godina Xii noraine sancta;, et indiviiUue Trinitatis, Patris
instruciam uti apud Menariiiim RfOls SOR-
, leijilur , si dc fide ct Filii et Spiritus sancti. Ego Rex 1). .''anctius,
aiii PiM-
Tamaiji lixc ila vclul ex anliquo MS. tradenlis , non memor liumaua! conditiouis et mortalium casus; pe- ttijium.
dubitarenius. ragratis quibusdam parlibus rcgni mci cau.^a ora-
c EvTO(ia, insectum Pliijsicus Lalinus dicerel. tiouis, veni ad locum uhi corpus beatissima: ^^irginis
d liic e.st Rtidesindus Episcopus Duraiensis, ciijus Seiiorime reqiiiescit in quo proces nostras prout
;

Vitum illuslrarimus ui/ diem i Miirtii, in qwi niim. 8. decet Domiiio Deo fundens. ipsain Virgineiii geiiii-
S. Seiinrina uicilur ip>ius cunsaufiuinea, ac dein ea- tilius et suspiriis piilsavi, qii.itcmis ipsa a Doiiiino
dem visilalio cunt subsecnto miraculo narratur. Deo .suo prccilius siiis, D Alfnnso
salulem filio lueo
e Mortiius est S.Rudesindus amto 977, ('( num. \\ Regi impetraret. Qua dicla promisi ine erecturiini
dieiiur AnijeliK liijmnum, Te Deuui laudamus can- , munitionis lapide.^, quns ('lutum vocant. in circiiitu
tasse. lociSanctissiraa) Virginis, si pelila salus orationem
f Pelagius « Roderico a Cnnlia, in IracUitu de Fri- secuta foret : iinininebat cniin periculum mortis; sed
malu Bracliarensis Ecclcsiai , luudatur ut acerrimus oratioiiibus gloriosie Virginis expulsum est. Igitur
liberlatis Ecclesise defensur , ('( dieitiir sedisse in con.^iderato terinino loci per gyrum pedibus ineis
,

Pontificatu auiios 20, vel circa, obiisse anno 1130 ipsa loca perauibulavi et ut coiupetere vidi, pelras
die 4 Octobris. erigere jussi per manus D. Gonsalvi Meiiendi, qui
g Sancliiis i reijnurit ab anno 1185 usijue ad 1212, tum temporis Princeps erat. Primiis lapis erectus
qitundu liic memoratus Atfonsus successit. est, ubi intrat in Basto rivulus ille de Moses.

DE BEATO WOLPIIELMO,
ABBATE BRAWILLERENSI PROPE COLONIAM.
Braunwiiler, seu Rrunovillare. insiijne Oriltnis ad f/ermanniim Criinihacb Siicietatis noslrx viruin
A.NNO
MXCXXIl Beuedictini monasterium, a Colonia Aijrippma erudittim, et rerttm Ecclesiuslicartim Cotoniensitim pe-
"Ctu circiter millibus passuum abest ud oecusunt, rituin : qiii respnndit xxix Muji anni mdclxxi se bis

III citvo silvie itc montiitm, qui vttlijo Filha ap- convenisse Abhatein dicti ntonusletii, et inteltexisse e\im
pellantiir; fumlotiimin lionoremS. Nieolai aiina mxxiv, censeri Beatum, non tameii honorari ntllcio aut col-
Monaslerii ah ExzJiite sive Erenfrido Catnite Palatino, ecclesix lectis propriis, iteqiie Reliqiiias aittiri inipnsitas, quod
Braieille- Sauctorum Ctitalogo notidiim Hinc r
Coloniensis Vexillifero seu Primipilo, ejusque conjuqe sit adscriptiis.
reii.sis Ab-
Mttthilde, Otlonis II Imperutoris filia. Ilinr primtim solttm litultim Beati privfiijimus.
llas I bvQ,
C Jbhatein Fiionem prirfectl S. Poppo .-Ihbas, utiinejus
Vita tradil Everhelmus xxv Januarti capiie ix. Fiin- VITA
datoriim litiu Ricbeiu, 1'iilontx Reijina, Colonite exul
.iuclvre Cimrmlf) Monacltn BrciiviUcrensi et
deijens, dictiim monasteritim plurimis opihus aii.rit, el
tesle iil plufiiiiuiii ocultito.
destriicto veleri xdifirio, novum validiorihus fundameiilis

11 Teyeno, cotfilruxit : cujus eeclesiam S. .Iitno Coloniensis Ar- E.x LaurciilioSurio.

cltiepiscopus consecravit , aiino mlxi siih Tegenone Ah-
PROLOGUS.
hate secundo. Tegenoni siiccessit B. //'olphelmtis, .Ihbas

teriius: cujtis ad hiinc diern Acla e.didit Laurenlius

Suritis, Conrado
a inonaclto Braivillerensi, ejussubdilo Unininici gregis Pastoribusj Rectoribusque vigi-
et oculato ut plurimum tesle, conscripla, cuin tilulo Everhardo videlicet cosnobii Brauwile-
lanlissimis, a a
Saitcli, quem etiam iisurpat Geleniiis in Fastis Aijrip- rensis, et d Ilerimanno iu Coloitia B. c Pantaleonis, bc
pinensiliushis verbis ItemS.Wolphelrai AbbalisBra-
:
Cnnratliis iitrimus omnium sub regulari propnsito,
III Wol-
B.
cronain vigilaiitibus repositam a Doniino. Ilorta-
phelmus. vvillerensis juxta Coloniam, et ejusdem Melrn|ioli-
tana; olira Canonici. Ejusdem meminerunt Canisiiis in miiii, Patres excellentissiini, nos vitain li. Wol- Aueior ro-

VUtt hic Mnrtijroloitio Germkiiieo , Molaitus in Jucturio pltelmi Abbatis scriptis deproraere, secundiim a Deo '"^"^"'"^j.
datur.
Meunrdus et Bucelinus
Diirijanius vobis cnllatam pricscientiam, non modicam hinc n;.
Usttardt, irioii , ,

in m.inasluis Marttjroloijtis. Et qtiia Gladhaci aijri ,

fidelibus provileiites 8edificaiionisgr.itiain. Satagitis

Juliacensis monasterio, Abbatem eijit, priusqtiam ud enim, ut virtutuin ejus exetnpla ad notiti;im legen-
Brwiovillure transferretur, ampltim eidem ex Vila elo- tium litteris doducta.bene vivendi piis menlibiis pa-
gium texuit Tlieodorus Rltay inler Antmns illuslres riant iiistituta. Sed quid, patres illustrissimi, id pla-
Jiilim, Cliviie.etc, anno 10C3. His non con-
vtiltjatas cuit injungere nobis, dum nec scientia suppetit,

tenti ile cultu ejus inquisivimus, lilleris Coloiuam missis iiec facuudia serinonis suppeditaf; Porro iii jtibendo
vestra
 78 VITA S. WOLPHELMI ABB.\TIS.

vostra tanta est ut licet quod exigitis

auctoritas, regionis illius. b Wolphelm ilignoscitur appellatus :

AVCTORF. paveamus; omnino lamen negare vobis nefas esse quoniam pro castris Doinini contru iininanissiniura
CO.NRAD0 auteni suh exemplo rei visibilis, hipiim, id est, diaboliim, gulea saliitis muiiilii.s, erat
duiamus. Liceat
bOAVO.
pleiiius viibis declarare quasuraus liactenus .-uspensi congressuriis. Qiind i|uain ellicacitcr, quain strenue

dil.itione. Xostis, quod absquedubio aciesoculorum, pro re, pro tempore, nomiiii contendensgestis con-
solis surcuinbat reverberala splendnre quanto ; gruere, stuiluerit exercere, loco suo lector ple-

miigis sciiitilla nustr;u scieiitia', si alliora se pr;e- niiis poleiit invenire P;iter vero ipsius, cFriimoldus
suinpsprit atteniare? Verum ne sanctitatis illius noniiiie. utexiiomiiiis.ejusliquetexpressione. probus
te^ iinoniuin iliutius dillereiidovideamur subtruliere, nioilis umiiibus iloruit actione. Hic genere iiiori-

qii iiivis mole videainur victi succuiiibere, vestris busque sibi coiiipetenlem, Evezam nomiiie, sorti- Hebr 13, 4

ta .leii votis pro viriiim nostrarum farultate slatiii- tur uxorem : juxta
Apnstolum, honnrabile
quilnis,

inus obedire. Dat aiisuin etiam vel fiduciam istud coniiiibiuin et torus extitit immaculatus quoniain ;

pnesnniendi, qund quisque pro suo niodulo in Do- mairinioniuiii nou contraxere causa expleiidit li-

miiii legitur obtulisse tabernaciilo; alius aurum et bidinis. sed gratia procreanda sobolis. Qui genere

aiventum, aliu,- purpurani vel coccuin bis tincluni, cbiri, et iiitet' siios i[Uodain iniiocentiKj privilegio in-

alais pelles ruliricatas arietum. Bene auteiu ai;itur signiti, erant Christiaiite religbinis devotissimi cul- Giil. 6, 10
iiobiscum, si pilos oblulcrimus capriruin. Haic au- tores, fldei dnte pullentes, caritate ferventes, pie-
teiii oiniiia cuiii all''gorica sint, ut Caibolici Doctores tatis amatores, juxta Apostoluin, bonuin operantes
tr.i liint, in diversis doiiariis gr;itiaruin geiiera di- ad nmnes. Veruiii Doinina Eveza, iit illusirein ex-
siiiigueiites, iii piliscaprarum.qiiibusdam locis verba poiiani familiam et alti sanguiuis decus. ex cujus-
e.\|'i'iini voluere laud;itiunuiii. Uiide, quiiiiam per d.iiu illustrissiuii Comitis, Siccunis noniine, stirpe
sci''nti;L' dunuiii vel meritorum, perfe-
aillueiitiain descenlerat, quein et ainpla prajdioruin sp.itia, et
ctiiinein illainaltingere nequiiiius, auro iiguratain et utriiisque sexus numerosa familia, sed et mililaris
ar^eiito, piirimra vel cocco bis tiiicto, ceterisque aniini commendabat audacia.
donariis; ciipimus s.iltem pilos otlerre capfaiuin, 3 Hic, qiiod opibus et nobilitate sit celsius, jus-
vita: sanclitate
quod est, vitulos labioruin nostroruin : qiiatenus in titiain itquitateinqiie sectatus, qiia Deo nil inveni- illuslrior.

tabernaculo Domiui utcumque nns contingat utiles tur acceptius, tutis elaborabat nisibiis, ut sicut pro-
inveniri, nevacui prorsus appareauius in conspectu paginem magnificentia generis, ita et illustraret
Dnniiui. Itaque vir'i'uni illustriuinactibus vel trium- opi-ribus pietatis. Unde prncul duliio innuitur, hunc
Vnlllai li
pbis ti;iditis litterarum njoiiimeiitis, triidex ines - justuin tamque prajclari meriti viruin, ex modestis
taiuiii saii-
ctorum. se coiumodum reperilur ntilil;itis, dum studio et piis parentibus ortum quamquam plerosque :

a'niulanda' pietatis tnt pleriqiie iiiodis illoruin infor- legamus justorum ex ])areiitibiis editns impiis, ve
niantur exemplis. Suut qiiippe instrumenta bunoruin luti rosit gignuntur ex spinis. Geiiitricem veropjus,

operum, erraiitium via. poBniteiitiiim veiiia, jierse- quam exemplo lUulielis. pro fllio doluris ac dex-
vi-iantium spes et coroiia. His tribus generibus dif tera;, in benedictione seininis Abraha; hunc coiistai

feientiariim vim profecto patitur regnuni coelorura, peperisse, dubium non est, cuin Anna Samuelis
dum errans corrigi, |ia'uitens justiflcari. per.seve- inatre, vicem a Deo commodati foenoris meruisse :

riiiis coiileiulit salvari. Laiides eliain diviiue atlol- pari quippe voto haic filium iiiTeiiitur obtulisse
liiiitur, duni ad exenipluiii fideliiini, Sancturiim me- Domino. De qiia eliara plane sentiendum, qiiurl non
riia ad nieinoriam revocantur. Ne vero plura repli- miiius placueiit in tabernaculo Doinini proptercom-
caudo fastidium legenti faciain, per hajc oinnia ad luerciuin coiijugii, quain si toro miniine fiiissetso-
iliiidtendit oratio, ut doceam Sam torum nierita, re- ciata virili. Hiiic eienim potitis Iaudise)us videtur
diviva fidelium votis semper accipere incremenia :
pmpagari titulus, ipind tain bene redoleiitis floris
duin supernagratia illurum fuecunditatein mentibus fructuiu ad totiiis Ecclesia; edidit statum, quam
pi.estat, et Iruclificaiidi prat.iam siibniinistrat. Igi- quod cl irissimum stemmatis ramum, ab anleritate
l'r sancti ac lientissimi Wolplielnii Abbatis vita; digiiosciiur traxisse prioruin. Magisdeniqiie Omni-
seriein explicaturi, nil aliud jirnrsus inlendiiuus pro- puleus approbat mentein quain con-
iiiiiusciijus(|ue
stqui, quain quod ab idoiieis testibus contigit audiri, ditinneni duin liber ac servus unuin profecto in
:

seiiquod aliqiiut aiinis ministraiitibus vel adslaiili- Duniino sumus. Ea vero soliim, pra-ter omnem
bus sibi, diviiia nobis gratia contulit inlueri. De muiidi gluriani, Deo probalur grata libertas, eatn-
1 qiiibussi ullius hajsitaverit fides. tot iiobisium ex- qiie iiobilitatetn non eximet si quid ulla vetiistas,
taiil idunei testes, quut ex illiiis teniporis cullegio boiii,siquid recti aut nos ipsi lecerimus, aut talium
Fiatresnunc usqiie iiianeiit superstites. studiosus successnres habere meruerimus.
4 Priniain itaque humani inci-ementi B. Wolphel-
ANNOTATA. mus ascendens lineain, auspice Deo, de infantia ad
boiise indolis transiit pueritiam ; in qua aetate et
a Everhardus 4 Jbhas el succi-ssor B. /roliiheliui. liberalium arlium disciplinam est professus, et suo-
b Heriinaniius aw Hermannus, e.t Cumiiilms Zut- rum instantia, Coloiiia; apud il iedein B. Petri d
pUjiiix iiriuiidiis, tiiiililur pia-fuisse uniii^ 31), mortuus Aposlolnruin Priucipis, corpori congregatiniiis so- in puprilta
Caiioiiicus
aiino 1121, 2'J Dccembris : ile eo iiifra sirpius aijiiur. ciatus. (Juo temporis artirulo, post jiiniorem Otto-
fit
ecrlesi.i;
c Illuslieel auliiiuum moiiasleiium, iit cujus ecclrsia nein, sceptriim Imperii e Henricu secundo feliciter Culhedraiis,
noOis corpiis S. PanUilennis osteiisum esl aiino 16G0. adrainistrante, rebus quideni billicis viro poleiitis-
CoUlurS. Pantaleou 28 Julii. simo, circa Ec;'Iesiasticas vero disciplinas solertissi-
mo fS. Heribertus, toto jam orbi faina sanctitatis
;

«
CAPUT
.
1.
nutissimus, saiictie Coloniensi Ecclesiae prassidebat

Icorpore
Urtus, sludm, vila ntoimsiica, et prxfectum Episcopus. Qui beatissimus Pomifex, jam ultimffi
moliasleriuruin. a;tatis senio fessus, famulum Dei Wolphelmura, tara
adhiic quam et malitia parvulum, more sibi
gitur gloriosus Domini Confessor Wolpbelmus, in Christianai religioiiis oblatura, ut Evangelicum Do-
a Itibuarensi pago ex
prosapia ortus, Dei oiu-
illustri minus p;.rvulum in raedio statutum, benedixerat, et
Itluilrl pro' nemjnsturagratuitoilluminantispnsvenientegratia, per sacri chrismatis unctionem sanctique Spiritus
S9pia nolus, Ii!ieamgenerosa;pi'op;iginis ornavittitulo sanctitatis.
invocationem, in filiurum Dei transtulerat sortem.
Q'ii nierito juxta etymologiam vel idioma linguae Porro ne iuams, aut vacua, vel certe fortuita in illo

posset
 : ; :

VIGESIMA SECUNDA APRILIS.

79
possetaBstimari tantibenedictioviri, sanctiSpiritus
sancta definivit andoritas niiila argumentatione I)
attactu>i cnlore, ad contemplalivam vit.im to(n jam refellere habet posteritas, rnra videatur
et cn
meiitis (lesiflerio coepprnt anlielare satisque fecis
:
per omnia speciem genereejusilem hahitus inspecta
set volis. si imm:ituritas non impedHset
iti
Eetatis, qualitas. Quam
crucera H. Wolpbelraus, ut alfer
Conflrmatur a Verum qiianto naturali processu anpmentum capie- Panlus vel Antonius, non tantum extenus a-«u-
S. Heriberto bat virium, tanto inilies sancti fervoris illius cre.- mens, sed et inleriori homini indissoluliililer ad-
srebat desideriiim. Fuitaulem nt corpnrecastus, ita stringens, onere seculi expeditus, seqiiehalur Chiisti
mente sobrins tantam possidens firatiam vultus,
:
vesfigia. expan^is in sua; exaltationis ligno
raanibus
ut quodammodo angelicus ejus putaretur aspectus. ad se tralientis omnia.
Pra?ter luBC divina> pietatis indicia, in enidiiione
7 Colonienses interea, quibus non leviter feren-
Srripliirarum tantam pronjeriiit efricaciam, iit quod dum videbatur tantae sanctitatis viro carere, ubi
spinel legendo a.lverteret perpetuo retineret repenhtr a
qiiod : requisifura, tamlem aiidientes Treveris Angelica) Co oniens7i>m
pleriimiine, iit crediinns, occnlto Dei agebatnr ju- conversationi studere, invicem cnntiilerunt, qnalifer
dii-io, ne beatissimn viro in aliqiin scientiw deesset euni piissent repetere. Hinc li Heriraannum, illis h
plenitudo. Igitiir divinorum voluminnra
exceptis diebus Cnlnnise currum Dei aurigantem, adeunt i

paKinis, ipiidquid poeta cecinit, orator facumlus ilis-
sernit, phibisophns excogitavit,
tioris sensus penetravit.
5 Quamquamvero tantajnvenis scientia prseditus
claruerit, numqnam tamen hinc jactantia! vitio ela-
quid habe.int vnfi, palain ficiiint illi ; et cur :ilio
quadam penna al- translatum insigne urbis su;e non repelaf. pie ••e-
vera indignatione in eum conclamant. Krat tiinc
videre togafffi nrhis primores, iternm Gregorii sui
discessiira conquerentes quia non inajnr illo disce-
:

fus succubuit, meraor dicentis Apo»toli : Nolite se- denle Roinanorum confusio, quam hnc absenfe Co-
in vtrfute
et sclenfia
dnciperinanem sapientiam hnjus munrli. Tanla au- loniensiiim agit.ib.atur qiiasstio. Nec id injuria. Siciit
egrcgie proflcit tem gravitas, tanta monim illi inerat maturitas, ut eniin ille, suo nnmini bnnis nperibus cnncirueiido,
pal.im cunctis daretur intelligi, vas illiim electinnis suae et proximorum .«aliiti invigilahat; ita et iste
existere.Nullum vero pro carnali ingenuitate. sibi fideiopera exequendo, cunctnrum dilectioneet ve-
B ,,
paliebatur reverentiam exhdien; niilius censens neratione digni^simus erat. An'hiepiscopus autem
amore Christi se huinilem exhibere personam, qiiam jiixtaillnd Sapienfis, Qui a raultis tiraetur, necesse
animum degenerem. Ineptas etiam fabnlas
liab»re est ut multos timeat ; subjectorum impnrtunitatibus
juvenumque lasciviam declin.djat venenatas adiilan- ; obfemperire festinat : sed snspicatus Trevirenses
tiuin linguas abhorrebat vaniloi|uium, levitalem
:
dilficile reddituros virura tam laudabilis vitoe, .-psfi-
oculnrum, totiusque molus corporis. aucbora cohi- maviteum repetendum facta in tntius Ecclesi;p au-
bebat gravilatis. Considerans itaque et perpendens difu vocatione. Emineh:it tunc temporis iuter pra;-
tnagister scholarnm hunc illius iu omnium virtutiim senfis regni coelnrum majores. k Henricus Abbas k
di.scipiinis profectum, gandebat doctrin.ne illi impen- mouasterii S. P:intalennis, qui memorati et s;epius
disse stndinm, quem perfectionis cernebat .attigisse memorandi viri avunculus erat. Iste carissiini sui
fasiigiiim. Arctius ilaque sibi enmeligens anneclen- revocationemgratanter qiiidein suscipiens, .se illain I revncaiiir
dum, honorificentiusque servanilum, assnmpsit il- aequanimiter ferrs nequiens, Episcopi prrespriiiain "* "'"'''"

lum rnnsortem participemqne laboris, onus cum illo e.xpetiit;quidfacto opus sentiret, exposuit. Pnntifex
°s°"""ot'o •

partiens regendai disciplinse scholaris. Ferveb.it ita- sani consilii neglector fugiens apparere, litferas
qiie in eo magnifice studiumjugi exerciiatione Scri- Sigilli sui irapressione hullatas, Trevirns maiurat
pturaruni ; et qunniam scientia; illiusthesaurus non dirigere, ad Patrera videlicet Rernardum, nib cii-
occiiltab.atnr absconditus, fieb.at ubique, lama vul- jus conversabafur regimine. Ille perpenieiis niliil
gantp, celeberrimus. Hmcnon ininor de longinqiio, inferesse, utrum ovem alienam de raanu paslnrissiii
quani ex proximo studiosorum illiim Cleiicorura rapuisset, vel eo invito relinere conteuderet; liumi-
expetebat Irequentia. presenti aiiditu cupientium lem tanta)legationi pnebuit assensum, quamvis non
experiri, quanta in iUo veri Salomonis vigeret sa- sinegravi mcerore tantura gregis amitteret orna-
pientia. Verum sicuti nulla eiim argument.itinne mentum.
concludere, sic niilla tam argutae propositionis va- 8 Talem adnlescens, monasticae vifae dpsideran-
lebant documenta proponere, quiE cnncite non sol- tissimus, (^oloniensium passus vinlentijun. in sni
verentur convenienti liistorica vel allegorica expo- Pontificis dpilucitnr pra^senti:ira : a quo, iit hliiis, F
sitione. debifn paternae dilectionis afleetu recipitfr. et pro-
6 Itaque novorum iste ac veterum de bono the- pter assuraptum .\ngelicce dignitatis habitiim.Hen-
sauro sui cordis prolator, animaJverlens quantas rici avunculi sui providentiae commendafiir. Qui

Lib. 2. Dia! impossibilitatis sit duobus dominis servire; ut uni videns eura assuef^e solitudinis inhaerentem stndio,
Deo, cui servire regnare est, liberinri animo pos- frequentiam andiendi et videndi causa iiiiilii|ne
set inhierere, seculo penitus deliberat renuntiare. concurrentium habere fastidio, urbe eiliictiifn, pra^-
Juxta illud ergo Gregorianum, pedein. queni quasi posuit cuidamsui reginiiuis .\bhatite, noniine /lll.a-
/
ttt manachti. in ingressu mundi posuerat, retraliens rujitis ter- ; dehaco. Ctijus ntilitatibus quam strenuam siia* pTrPriltir
ai s. Miijcimi-
renarum voluptatum catenis, morarum impatiens, sagacitatis curain imppnderit. nerao eornm. qni nnslerit)
Gladtfaceilsi :
fugam iniit, latenter disi'essit, Sanctumque Maxi- pra'ce^seriint, credulus dubit;ire poferit.
minum in Treverica urbe expetiit, nbi sub venera- 9 Interea isdera vir Dei, cujus aniinus tprreno^
bilis Patris y Bernardi regiinine amplius et perfe- rum appetitu peregre erat, et siuecorpore velox ad
ctius tunc temporis monacliicam vitain fervere co- supernoniiu civium societatem temlebat dudum ,
pereprinatur
gnovit. Ibi prffioptati diu voti compos efTectus, .se pra-conceptara aggressns est peregrinationein Ro- Romam ; •

monacbum est prnfessus ; senisque cum Seraphim raamqiie peliit , causa solvendi vota precum apud
alis ainictus, Deum excelsn glorise solio subnixura, Aposfolorura confessionem. Quia vero in suis pnsi-
tranquilla mentis acit fontemplari Ijetatnr. Qiiod ne tus, nnitam sahifis nostra? hostiam singulis ilipbus
abusive videatur pndatum, noverit lector Romana assueverat immolare, ab hoc etiam infer euindem
auctoritate decretuiu. illius ordinis habitu signiti- noluit dpsuescere. Neqne enira gravis videbalur iti-

cantiam exprimi sex alaruni. Duas alas illo, quo neris dilatio. qua' fiebat solo amore pafria? ca-lestis.
tofius corporis velatur altitudo, duas quo bricliio- Factum estautem, ut nonnulli peregrin.itionis illius
rum tegitur latitudo, duas vero superiores iuvioem comites, humano more ;ul dulcia soli natalis arva
sibijunctas capitis operimento. Quod quia priorum suspirantes, eo paucis cum necessariis relicto, abi-
rent,
 80 VITA S. WOLPHELMI ABBATIS.
A rent, qiiasi ex lioc ex|iedifiorem et viam et rerlitum 1 Gladebacnni, seu GIadl)acum, vionasterinm in
AliCTORE habiliiri essent. Seil frustra renisi sunt seulentiae fifjro Jiiliafiiiisi ciim ojiitiflo aiijiiuclo. cnjiis monnmenta
COMtADO
COM\0
Apostiili, qui nnmera [profectum] non volentis neque MSS. sittiinile citamus : qiix antio U)'i8 itnfiem atttiiic

Rom. 9, 16 currenlis, sed miserentis ait esse [)ei ita enim oc- : cxaminnvimiis, benevole e.tcepti a Sibeno Abbate.
cult:i Dei voliinlate prnfecit sanctiviri dilatio, et ita m Aiino Cliristi lOSC.
illoriim dilata est acceleratin, ut unius hara^ un.i n Sigeburgum prseclarissimum moiuisterium cum
oninitim fuerif pervenlio. Nondum enim ilii expediti oppidu niljitncto in Trausrcnniia ilitioiie ct MoiUano
viatores .Aiiostoloruin .subiulrarant Jimina, cum vir Dticatu X inillibns passiaini Cohmia liissitum.
Dei snbsequeuti gradu pressit eorum vesligia ; non
tam verliis ostendens quam rebns, non esse in quo- CAPUT II.

quam bominuni viam Qui expertam ejiis. in Iioc re- Ilxresis 'Bereinjarii. oppwjnnta.
rum eventu Ilei oninipotentiam aJuiirati, transacto
peregrinaiiouis negotio, in sua sunt reversi ; ex illo .Istis diebus Francia turbabatur per Berengarium
tempore Dei Iiomiiiem digno reverentiae loco Iia- Turonensem qui asserebat Eucliaristinm, quam
,

bituri. snmimus in altari. non esse revera Corpus et San-

10 Herimanno aiilem, Pelegrini successore, cum giiinem Christi. Unde rontra eum, et pro eo, mul-
vita Poulificalus inlulis exuto, pari Coloniensium tum a multis et verbis et scriptis disputatum est. Contra Aas-
resln Be-
asseu^u substitulus esl diva^ memoriai Archiepisco- Adversus quem etiamexlat liujusbeatissimi viriepi- reitijarii
m pus m Auno cum, ut Sacerdos magnus in
: qui stola, ad quemdam Meginhardum Abbatem Glade- scrMI,
prxflcilm diebus suis, voleus Deo placere, miro religionis fer- bacensem edita, firmiteruudique veritalis assertione
mfinfinlino
veret amore; non minimura expeudebat in constru- siibnixa : qui quasi' filius patrem scriplis consuluit
St(fcberg.
ctione coenobiorum, unde legis Dei semulatores sujjer hujus qutestionis defiuitione. Quara licet at-
aggregans inbabitationi eorura. Cetera igitur pi» texere sit longiim, utilitali taiuen pro.^-picientes le-

solicitudinis monimenta « Sigebergensis ccenobii gentinm, non iucongruum duxinius pripsenti inserere
g cousiructione decoravit ; viruraque sa-pedictum ,
opusculo : iit ad iiotitiam trauslata posteroriim, hinc
accepta sanctitatis ejus notitia , loco prseponere ejus cognita sinceritate fidei, c:iveant fideles ali-
curavit. Sed studiosum divinae contemplationis ho- qu.Tudo hujusiuodi erroribus implicari. Estautemhic
ttem Brtlii' minem, activa; vita;. talibus initiis pernecessarise, modus vel textus epistnlae.
vilertmi. videns omnino expertem; eduxit eiim ad locum so- li Dei gratia Wnlphelmus .\bbas, Coabbati Me-
litiidini ejus ccmi^-tentiorem in proxiuio enim Ab- : ginhardo saUitem. Lac doctriuie spirilualis, qiiod a
batia Bruuwilerensis erat, quae quoniara viduata nie rngasti, de cffilo tibi fide et humilitate largius
erat Pastore, curani ejus, sancti viri commendavit accnmiilasti fide. qiioniam quod iii me non est, cre-
providenlia?, quam siue propositi detrimento facile dis in me posse Deum oninipotentem operari ; hu-
posset explere. militate vero, quia deficientibus meritis et sapientia,
canitiem et ordinis dignitatem nou abhorres in me
ANNOTATA. venerari. qiiam consequens est, ut dum nocet
quod inebriat, pro remediu desideres quod debriat.
a Ripuari Franci, olim ad utramque ripam Rlieni Nocet autem qua;d;im ebrietas lueresis Berengarii,
late flistenti, eonmquc melropolis el seites refjin erat cujus ebrielatis periculum declinemus, et ad ubera
Colotiin, itl fltctiim ail Vitnm S. Sigcherli Reijis Att- vino meliora appropiemus. Ex mnx, ut eam asser-
slrasioritm i Februarii §. i. j4t tiinc Repunrii seii Ri- tionem juvante Christo possimus destruere, quae
bnnri erniit piipiili ris Rbemini, in ngro polissimum clausisjanuis eum ad discipulns post resurrertionem
Coloniensi eljiilincensi. B.Wnlphelmus cc illustribus non intrasse, nititnr adstruere; ex malris Ecclesise
Ripuariis ro-i'itil)us de Nieb prognatus tlicitur a manans mammis , lactet nos Evangelium Joannis.
Gclciito, (le Mnijnilniline Cnhnis: jiai/. .1(i3. Cum esset, inquiens, sero die illo una s;ibbatorura,
Joan. 20, 19,
b Wolfbelmus 17110,« i/nlen lupi tlicitur, Wolf, et fores essent ubi erant discipuli congre-
et helin gnlen Belgis Cotuuiensibus
liipus cl."ius;e,
el U
et esl. gati, stetitJesus in medio. Et panlo iuferius Post :

c Frumoldus, probus, scilicet, quotl From Germa- dies octo ilerum erant discipuli ejus intus, et Tho-
«w, olde fero autiquus. mas cum eis et venit Jesus januis claiisis, et stetit
:

d Hsec est ecclesia Cathedralis Elecloris et Archi- in medio. Ecce inter Berengarium, quod non intra-
r; episcopi. Dnminus
verit j.inuis clausis ; et inter Joannem,
e Oilone 3 Imperntore sine prole mortuo in Ttalia, quod intraveril, cum controversia
sit ; superat ille,
succes.\it S. Henricus mortutts atino 1024, 13 Julii. cui, Scimus, inquienti, quia verum e.st testimonium
Hic ditittir secundus, scilicet Rex Germanise, at pri- ejus, omnis applaudit Ecclesia. Nam si gentilitas,
mtts istius iiominis fuil Imperntor.
dum libms quos recipi judicat applaudit;
claudit. his
f Yilain S. Herilierti illustravimus ad diem 16 multo verius huic Evangelio perliibet Ecclesia te.^ti-
Marliiim eanntinentur multn de dicliOttmm Z pere- monium, pro (|uo, priusquara scriberetur, pra;misit
grinntione in Itnlinm etejusdem iliidem otiitu. et succes- onitiones etjejunium. Norit igitur Berengarius haec
sione S. Henrici. Morluus est S. Heribertus nnno 1022. sibi sufficere quibus, cum a Deo sint, non possit
;

g Bernardus niimerntitr 39 Abbns S Mn.ximini. di-

.
homo contradicere.
cititrque solum biennio pnrfuisse, et post obitum iterum 13 Itaqnedeincepsadid quoque, Dominojiivante,
rrov. 26, 45
habitissc successoreni S. Poppimem, qui ante prxfuerat, veniara, quod in Eucharistiae sacramento loquitur
et morluus est imno 1048, dic 2B Junuarii. blasphemiam. Sed quia Scriplura docet, stultn juxta
h Herimaunus sive Hermanuus sedit ab nnno
, stultitiam suam esse respoiidendiira ; repressis inte-
Corpu^ et
1036 annttm 1055, mortuus 10 Februarii.
orf
rim ipsis blasphemiai verbis, ad foiitem ejus prae- Snnijuiitent
i S. Gregorii Magni fuija cxpltcutur 12 Martii in currendum , ut si Dominus dederit nos eum ob- Cftristt eise
Vita priore cx MSS. ediia
Fita num. 12 et in altera struere, desinatiude sauies hiijus blasphemiffiad nos
tn Euclia-
nslia.
auctoie Jonniie Dincouo lib. 1 cap. ad cujus nomen, :
defluere. Est i.utem vena hiijus scaturiginis, qund
aTO ToO yfr.ynftih vigilando ductum max alludit , non recte sentit de sacrameuto Dominici Corporis
auctiir.
et Sanguinis et diim ad aspiciendum in eis panem
:

k Henricus dicittir frater Sicconis Comitis siipra et viuum oculos curpoiis habet; ad perspiciendura
memorali; cicum pr;i-fuisset aiinis 14, morluus anno
in eisdein C.arneni et Sanguiiiem, oculos mentis nou
lOGG. Ita Geteniui ciiala pag. 363.
adhibet. Nos autem ut visum acuamus, et acuendo

proticiamus.
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS. 81
proficiamus, quo liaec intuemur, ad obtinendam se- obtrectationis hujusmodi vivere perpendo. Taliter
Diel acceptam hujus veritatis trailitionem nosniet hic miles emeritus, armis justitiae, fide scilicet, spe ADCTOnE
hoc moJocoliortemur Si ciui dixit et facta sunt et
; et caritale raunitus, perfidiara Berengarii, in acie CUNHADO
niandavit et iTeata suntomnia; CO.EVO
si is, imiuam. dixit Domini constitulus, suo loco expugnavit invictissi-
de hoc pane, Hoc est corpus meum ; et de vino, Hic mus. Quod quanta fecerit devotione, testanlur, qua-s
estsanguis meus necesse est omnino sic esse. Nam
;
fundebat, orationes et lacrymse ; quatenus seducti
hiec sola mjsteria non ab aliis siint separati, quae resipi.scerent, Catliolica fides intemerata consisteret,
dicente Deo facta sunt vel mandante creata. Est au- et a recto tr.imite nulla pravitate infecta deviaret.
tem unus atque idem Deus , prirao mundum for-
mans, deinde hoc, saoramento suam imagiiiem re- CAPUT 111.

formans. Sic enim alius faceret honiinem, et alius AUodium Clnteno recuperalum. Inimicitim He-
redimeret; redimens plus hcrnoris sibi assumeret : rimanni Archiepiscopi patienter toteratx.
atque ita et Deus per se redenipturus erat, et homo
non nisi per se redimi poterat ; quia videlicet nil H. is ita prajlibatis, vertatur styhis ad describen-
iinmini jure redimendo proficeret, qiiid(|uid aliud dum, quales pro bono Ecclesiae suK, Cloteno vide- AUodium
quani hominem induendo Dens perficeret; ut ex hoc licetnomine, pertulit labores, immo, si dici fas est, chteno
liquido conslet, quod unus atqueidem, Deusptlio.no, persecutiones quod qualiter ecclesia; coll.itura fue-
;

Redemptor hnminis exlet. Igitur omniiio sic esse rit et ablaliim. paucis videtur intiraandum : quo-
neresse est, quod, dicente Deo vel mandante, non niam non pleniter advertitur ratio, cujus ignoratur
esse non putest. origo. Domina Ricbeza, ciijusgenitores Bruwilerense
1 4 Ei ce novi et veteris Testamenti non hsec aucto- afundamentisextruxerunt ccenobium, fidei ac devo-
ritateprobamus ; quibus Berengarius tertium addit, tionis illorum aemulatrix existens. terreiiarum pos-
qnod non minus, quam tertium de coslo cecidisse sessionum suarum ccclesias Dei fecit hercdes, ut
Catonem reprobamus. Eia ergo post 'duo Testa-
, regiii coelestis ipsa compos effici mereretur et heres.
nienta, tertium lioc; et ideo tertium, quia ab eis Tradidit itaqiie B, Pelro in Colonia ComburgetSa-
alienatur, verbis ipsius auotoris ita Inquitur ; Si leuelt, cum universis appendiciis suis ; Sancto vero
niiires consecratuni Corpus Christi comederint, non Nicolao in Bruwilero villara. quae dicitur Cloteno,
ideo Christus in eis. et ipsi in Christo munebunt, cum oranibus redditibus suis. Quam traditionem, sub
nec Vitam aeternam habebunt. si nunc apud infe- miillarum probabilium personarum te^tiraonio fa-
ros tnrtor Horatii desideat, dum hoslem Ecclesise clara, pi-Ksens Domnus Epi.-copusAnno suaauctori-
hunc verbis his derideat ; tate corroboravit, auctorizavil, et ut per seiula in-
de Arte Poet. Parturiunt montes, nascetur ridieulus mus. couvulsa consisteiet, violatores, raptores, perpetuo
Putavimus hunc magnum
inter montesexaltatura, anathemate damnavit. Solvente vero Domna Riclieza
quid parturire, dum ecce mures in adjutorium ejus Regina mortis n debilum dum deferrelur turaubinda in
conspicimus eum de cavernis accire. Jam autera Bruwilereusi coeiiobio, uti ipsa vivens constituerat,
mediam hanc ironiam abrumpentes, contra Berenga- (nam et locum
sibi sepultura? ibidem desigiiaverat)
rium nosmet cohortemur, ita dicentes :
et pro nobis jussu prasdicti Arcliiepiscopi .'\nnonis: corpus ejus
nec a probis Si corpus hoc, unde agitur, ab .'\postolis et ab om- vi retinetur, et in b ecclesi.i, quam ipse in honorem
au( mp'obis (id ecc 'esiam
nibus electis comestum. qiii soli sic illud comedunt, heaise Dei Genitricis seraper Virginis Mariae a fun-
C(i7}ieitum B Murix
deficere ut Christus in eis maneat et ipsi in Christo et non ; daraentn erexerat, sepelitur. Quo facto, meinoralum trans.atutn,
;

Judas et omnes reprobi, ad quod post bucccllam allodiura Cloteno eidem contulit ecclesije. contradi-
panis satanas intrat, et fit longe alia conglutinatio cenfibus illis, qiilbns ardore juslitiae haec erat ad
intrantis satanae et reproborum, quam ea quae est videndum violeutia gravis. Adeo tunc vir prudens
Christi et electorum (Kusquara enim Aiigelos ap- et solertissimus pravorum fuerat consiliis circura-
prehendit, sed semen Abrahse apprehendil) Si, in- venlus : nec repente poterat animus ab incepto re-
quain, hoc Corpus ita ab electis comestum et eis con- vocari ; quippe cujus nutu etiam tunc disponebantur
glutiuatum, quoque conglutinatis eisdem, se
illis negotia regni.
sanum et incolume, vivum et integi'um recepit ad 16 His ita patrafis, imminente jam ejus raortis
F
Patrem;multo magis aJud:iet reprobi> omnibus plus arliculo, gravi C(jepit anxiari intirmitatis incommo- repetU aS.
etiara a muribus etabaliismundispurciliis, recolligi- do. Tunc vir H. Wotphelmus visendi eura gratia Aunone xgro.
tur in regnum suum sine sui dimunitione vel conta- adiens, inter cnnsolationis verba hujus rei mentio-
minatioiie. Nam et sol hic invisibilis, creatus et non nem ingerens, raonuit eum pia solicitudine hoc pia-
oninipotens radios suos in cloacas et aiias mundi culum expiare. hanc injustitiam eliminare; addens,
sordes emissos, rursus retrahit ad se sine aliqua nisi eraeiulatione mutasset conimissuni, perniciosura
polluti('ne. Hoc autem Corpus, post explelam more ejus aniniae imminere periculum. Ciijus ille, ut erat
sed ?ios
Catholico communionem, sanura et incolume, vivuin vir meiitis ingenuee benigne siiscepla admonitione;
ejus fjratix
non partici- et iiitegrum se recipit ad Patrem. Sic enim testatur sciens eum virum justum et sanctum, humiliter ejus
pare. ec(de^ia Achaiai B. Andream Apostoliim dicere : se commendat orationi, spondens in proximo aut
Postquam omnis populus credentiuni .Agiii Carnes idem bonuni redditurum, aut aliud reciprnca vicis-

coniederit et sanguinem biberit, Agnus, qui .'acriti- siuuline pro eodem restituUirum. His exhilaratus
catus est, integer perseverat et vivus ; et cum vere proraissionibus, gaudens renieat ad propria Doniini
sairificatus sit, et vere Carnes ejus comest» sint a servus. Sed, proli dolor, secus quam promiserat,
populo, et vere Sanguis ejus sit bibitus ; tamen, ut accidit nam immatura c morte pr;cventus obiit, et
:

dixi, et integer permanet, et immaculatus, et vivus. cura vila in raedio, quod proraiserat, imperfectum
Igitiir Corpus hoc ab his, quibus ille participibus dereliquit. Igitur qua; a inajoribus nostris, corevis
particeps est, se vivum et integium et incolurae re- videlicet vel discipulis beatissiini viri, comperimus,
cipicns, multo magis ab his [qui ejus cratise non fideliter stylo percurrente digessiraus nunc quas
;

participant] colligit in regnum suum. Hoc interim nostris sunt acta temporibus et ipsi vidimus, in ges-
caritati tuaj puto sufficere, dura videamus, si sit torura illius ordinera referamus.
opus his aliquid ailjicere. Verum tamen quod et 17 Post excessura itaque venerabilis Archiepi-
ejiisqne suc-
dixi, et si quid dicturussum, tuis oralionibus etom- scopi Annonis. Dninnus Hildolphus, non absijue cvssnie Hil-
nium pie de me sentientium commendo ; qtioniam Colnnicnsium injuria, Pr^esulatiis obtinuit insignia ; dolpho.

etsi mortui sunt obtrectatores Hieronymi, auctorem qui super haceadem re saepius est coiiventus a ve-
Afrilis T. Ill 1 1 iierabUi
 83 VITA S. WOLPHELMI ABBATIS.
praedieli loci con- per ejus relationem cunotos in servi Dei armari
nerabili Patre. Qni pr-aemonitus :i

conlr.idictioiiem. Qiia n^citata, plures assensere nil

ArCTOBI' greeatione, respomlit se imlla ratione id sancta; Dei
CONRADO
Genitrici ailiraere, quod tanti meriti vir pro sua con- actum dignuiu oftensione. Quidam vero IJezelinus,
COiEVO.
tulerit devotione. Tunu vir Doniini apnd Arclii- domus li. Petri Apostoli custos, cum aliis, quibus
episcopum minime se cernens pi'oficere, per suos eratanimiis rem putius perturbare, quain ex ajquo
legatos Regiam nuiRnitirentiam ^tuduit adire.om- deteruiinare cuin aliud non iiivenirent quud oblen-
;

nemquc gestte rei ordinem inMClainare. Tunc qujir- derent, noii absque suo consultu Papain super liac
tus il Henricus Ilex, pnslinodum Knmanorum Au- re asserunt licuisse expetere. Dum facili respon-
gustu-i, i|ui ill" tenipore regni innnarcliiam strenue sione lianc Domini fiiinulus objectiunem quivisset
gubernaliat, hujns reicompert.aproi|:imatione. spoii- relellere, Episcopi niagis furentis odio, quam justo
det se omniraudis affuturum juvamine ; factuin i|ui- judicio, injuriatur, calumniatur ; convitiis quoque et

dcm graviter ferre, numqnam vero, qunail viveret, coutumeliis, sccus quam pati digniim fuerat tantffi
injinin.s
permissuriim stabile. .^nimadvertens etiam famain reveivnti.tvirum.attrectato, postremoetiam terribi- fcrt patienter;
etlam in- curEebaculum ademptu-
bonitatis Domni ArcLiepisco|ii Annonis hao pr*va- libus sacramentispastoralis
terpo^ita
ttm-lorilale ricatioiie leguin vel justilia; iion inediocriter posse rum minatur. Tuiic vir beatus, in injurii:. patientis-

Btnrici obfuscari, memor VeterisamicitiEe viri (ab itlo q\iippe simus, virtute constantia; roboratus, tiinore nudus,
Imperaloris adversariorum conalibus respondit iiitrepidus (Ne-
educatus vel nulrilus fuerat) n^andat DomnoHi dol-
pho, ejiissucces.soriCIotenocelerius restitui cu)nobio sciebatquippe niens justi p.ivere, quiu iiulla torque-
Brnwilerensi. At ilin nil certi ad lia^c respondente, batur conscientia culpu') Divina nos comitante
sed potius de die in diem dillerendo tempus redi- clementia, non hic hodie praejudiciuin veremur
mente, non ex voto consnlli, sed ipse frustrati, incurrere, purara gerentes couscientiam , totius

rediere legati. Tunc vir Domini, orani liumano de- prorsus criminationis innoxiani. Hic serrao videtur
rrov. 58
stitutus consilio, quid ageret, quo se verteret, du- conplelus, ubi dicitur, ut leo, confidere justus.
E
biiis fluctuabat : sed ah eo sibi opem vel consiliuin 21) Dum li:ec et his similia vir Deo plenus effica-

flagitat, qui isolus novit in periculis et necessitatibus cissinie loqueretur, oris gratiam mentisque con-
subvenire. stantiam omnes aemuli mirabantur, et veluti nox
18 Tiinc ejus incidit animo, nil prasstaniius, nil qua-clara et tenebrae mentibus eorum sunt infusie.
et S. Gregorii consultius fore, quam Pontificem Seciis Apo*tolic:e Qiiid agereiit, quo se verterent, dubii mutabaiit;
ni Pops;, super hac re interpellare. Qua inspiratione anima;- dolentes se casso consuniptos labure, uon invenien-
quior laclus, destinat velociter legatns ad Apostnh- tes, qua pi.ite eum ciipeivnt in opere et sermone.
cuni, tunc forte consistentem in coiifinibus Alpium. In his pertui iiationuin :iiigiistiaruinc]ue pressuris ex
Qiii ulii coram Senalus Primoribus et Romanae Ec- primoribus piaecipue favebant beato viro, Bertiil-
clesia! Judicibus ad iiquidum verbis Papae exposiiere plius, vir iirobus, ecclesi:o b. Andrea» .Apostoli Pras-
singula cpia) ab Arc-iiicpiscopo Annone de Cloteno positus ; et quidam Wigmaiinus de Heversbach, vir
sa^piiis niemor.ito gesta fuere; omnitim menies et militaris et nobilis, sed et eloquentia insigiiis. Hi
corda stupor apprehendit cuni admiratictne non mo- duo mediuin habentes euni, ut olim coelitus directi
dica. Tunc Domnus Papi Hildebrandus, qui et Machabajum, pro delensione justitiie non sunt reve-
Crcgorius. ex auctorilate B. Pelri Apostoli per epi- riti injustitiam oppugnare; adeo ut nec miuis, iiec

stolas suas denunti;it Domno Hildolpho, ejus suc- terroribus coiiculi, nec a proposito possent aliquo recipit Clo-
cessori, ne sub specie pietatis, defensor exi.stens im- munere fiaugi. Inslabant igitur viriliter ex Aposto- ttno :

jiicfatis, Cloteno, Bruwilerensi ec-clesiie violenter Iica auctoritate, precantes judiciura ecclesiae Bruwi-
tiiissis ad
alil:ilum, diiilius patialur irievocatum. Non eget, lerensi fieri, justa mandatum et legatioiiem .Apo-
MHilolplium inquiens, o fili, Deus ofierri quidquam ex iiijustitia stolioi. Quorum vocibus et instantia non raediocriter
Htteris : sibi : quia, ut legimns, sic ei fiunt victima; ex ra- exacerbaliis Episcnpus, cum gravi indignalione in-
pina, qimniodo maclet quis filiuin in palris pra'-
si quit ; llabetute \obis Cluteiio : lueum erit, tam et
sentia. Patralorem quiclem multorum bc.noruniagno- injuriam meain vindicare, quam et utiliora pro
viinus fratreni nostrum Annoiiem Archiepiscopum : Cloieiio data recipere. Itaque raptum ex ore ejus
sed tamen in liacparte miniine defeiidendus est non verbum, et cum velocitate diriguntur legati, idem
errasse, dum quod B. Nicolao pra^ripuit saucta; Ge- bonum veudioatiiri.
Dei gralum holocaustura ;ostiniavit, dicente
nilrici 21 His ita palratis, jubet Episcopus virura Do-
Domino per Proplietam Quia ego Dominus dili- : miiii apud / Nussiam castrum
sibi occurrere, ea om-
gelisjudicium, etodio habeiis rapiuam in holocausto. nimodis iiitenUoiie, ut iiuUo ejus obsistenle adjutore ei-ocatur ad
Nec- fas est a fidelibus credi, i\ovesium,
matrem discrepare a vel defensure, faciliiis eum valeret pro voto depo-
voliiiitate filii ; dum id prorsus constet uirisque nere. Sed uon est s:ipieiitia, non est prudentia, non
]in.prium atqiie commune, e:idem velle et eadem est consilium contra Liominum. Qiiamdiu vero ista
nulle. At
ne defendendo in|ustitiam videaris of-
tu, incubuit adversitas, t.anidiu Fratrum non destitit
fendere Deum, toUe de niedio: quod, alias licet votiva caritas, septem ]isalniorum et lilani« sup]di-
bonus, hic niale cousultus commisit Episcopatus catione Dominum incessanter exorare, utdenioe.
Anno ne et illius detrimentum sit coronse, et tibi
:
rore gaudiiira, de tribulatione lajtitiam cf.ncederet
occasio culpae. invenire. Vir itaque Doraini scieiis tutam defensio-
1!) Hujusmodi paternis admoiiitionibus a
Sedis nera constaie non posse per hominem, Psalmista di-
incurrit Apostulica' auctoritale susceptis, prajdicti Pontifiois cente, Boiiuni est sperare in Dumiiio, .]uam spera-
Viajorem fn-
(lirjtiatiaiieiii
llildolphimagis in furorem versus est animus, quam re in principibus; de adjutorio Domini cunHsus,
ad justiiiam vel misericordiam provocatus.
Denique hilaris gaudens iter aggreditur, quo fuerat im-
et
convocatecclesiaj Coloniensis Primores, sediffama-
peratus. Perveniens igilur ad locura, non modica
tuin et accusiitum per virum Dei conquerens apud inopuin collecta muUitudine, per opera pietatis et
Apostolicum. Tunc vir mitissimus, liis humiliter misericordi» se Deo coepit attentius commendare.
reniteiis objectionibus Proferatur, inquit, o Do- ;
Cumque iu solario cujusdara domus resedissent, et
minein mcdium.si pl:icet,accusationistestimonium
; vir Domini cum suis necessaria ministrans, solioitus
si nequeo ine excusare, de
quibus criminor a te, circuiret, ex improviso solariura corruit, totaque
lunc demum digne convincar oflensam meruisse multitudo cum viro Dei in cellariura subterra-
illa
Episcopus itaque Domni Apostolici epistolam tenens
neum cadendo devenit. Quos e vestigio pars non
priE manibus, legeiidam tradit in publico,
ajstimans miuima domus subsequens oppressit sed e.x Dei :

providentia.
 ;

VIGESIMA SECUNDA APRILIS.

83
proviflentia, sei-vi sni meritis, nulli lajsionem intu-
pcitris Henrici, anm 1036 tnortui; et Imperntor m. ah D
inruinam lit. Itaqne exciti cives tanti sonitus fragore, ocius annn 1084. ACCTOnE
domus tt- artvolant undique et non sine grandi admiratione
, f.oNn\no
Iwsus cum p Seilit S. Gregnrius vii abannn MYiZ usque adnn.
aliis iuvent-
sospites extrahnnt, quos jarajamqne periisse credi- co*vo.
1080 mnrluus 2S Maji.
tur. derant. Quidara vero pra; ceferis lapsus oppressus-
f Nussia, ahas Novesinm, urbs liitianis Arcliiepi-
qne pericnlosius, dum jam acsi mortuns defleretur
scopalis, in inferioris diacesis parle ; de i egtmfis
ab ednctns nulla reperitur parte corporis
omiiib\is,
30 Martii ad Vilam S. Qnintini Martijris,
lasus. Sed et pincerna horainis Dei, Godecho no-
gHartmannus, quintus Abbris floruil cirra av . 1077
mine, ipsa hora bina vasa testea vino repleta prie ct sequentrs.
ffanibus tenens, cum ruentibus pariter ruit : sed, h Tuitium e reijione Colonise. ullra Rlienum, de i;uo
mirura dictu, nec sui vel vasorum vel vini pertnlit late eijimus 16 MartU ml Vitam S. Heriberti /un-
etrnsionem. Quod factura rairabile idcirco divinaj datoris.
clementia; placuit dcmonstrare, ut panderetur mor- i Anno I079k Aliis Segewinus.
talibus, qnanti apud se meriti vir sanctus iste fuerit.

et redlre
2:2 At vero Episcopus, qui eo illura advenire com- CAPUT IV.
permitiHur pulerat, diviiiitus, ut creditur, refrienalus, in nullo Ecclesiaornatti.Lecliii Scripiurx.
:
Eleemosynx
tunc eivaluit esse contrarius. Egit quippe hoc miro
hospilalitas et alise virtules.
modo circa fiimulum suum divina provisio, ue mor-
talis hominis premeretur jndicio, quem tanto ma- llic ilaqne Doroini famulus,.''qiia9 retro sunt obli-
gnificare disposuit prodigio. Hinc non sopitum sed tus. in anteriora .se exlendens totis viribns, exem-
acrius accensum est priedicti Episcopi furoris iucen- plo D.ivid Propheiie, diceiitis, Domine, dilexi deco-
diiim. Nam quamvi.> tunc eum siverit abire, rursus rem domus locum habitatinnis glnri;e tuae
Iiiae, et
tamen Ooloniam statuto die ad se jubet redire. In- domiini Dei aggressiis
est adornare omni decoris Ecclesiam
terea Fratribus, ut supra meininimus, pro eo soli- varietate qund qiiia devotissima mente concepit, tjornat
: :

citis in vigiliis et orationibus, adest vir Doraini mirifico efiectn consummavit. Denique. ut breviter K
improvisus. Qnis, quajso, fluctus eloquentios, quse cuncta perstringam, ejiis inslantia vel tempore, in
lingua potest evolvere gaudium tunc fartum in com- varios ornatus pictiir.-vvel fabricae, seii etianimusivi
munet Gloriabatnr qnippe non immerito humilitas operis decore, intns et extra se staius extulit Bru-
gregis ex prsesentia sui Pastoris; qnem Dorainus wilerensis ecclesiae. Testnm prseferea ciijiisi|ue
glorificaverat adniirandse prntestalione virtutis. operis ver-ibiis expressit egregiis, ut liquido pateret
1.1
23 Ea terapestate quiilara <; H.irtmannus, .4bbas inquireiiti totius plenitudo m;iteriei. 0|ier;e pretium
h
ab RdTtmanno
li Tuitiensis, dum nocte quadara sorano indiilsisset, est, illud etiam n^n relicere,qiiod .-ingnlis aiinis vir

Al> per vi- tale vidit somnium, pnesagiiim utique futurcirum. Doniininovi ac veterisTestamenti paginas exintenro
sum monito Vidit igitur pervisum, virum quemdam fornia egre- faciebatlegendorevolvi :qn:itnor vero Evangeliorum
giura, vultu reverendum, Episcopalibns infulis de- qunniam non eo loco vel ordiiie, quo reliqiios,
libros,
centerornatum aliruwilerensi ecclesia prodeuntem, competebat expleri, stalnit qnatuor tenipnribus re- Bihlia
et iter CoViniam dirlgentem. Quem prrecedentem, cuneiitibiis anni, in qiiatuor plagis claustri, singu qitfitannts
ctirat legi,
B. Wolphelnnim Abbatem cum Fratrum caterva los a singulis Diacnnibus recitari. Qund cujus fece-
Eettngetia
cernit evestigio subseqiientem, seplem psalmos cura rit utilitatis intuitn vel devntionis aftectu, ex subjec- quater :

litaniis ssepius raodulatis vocibns iterantes. At ubi tis ejiis, super utrumque Testanipntura compositis,
ad fores perventura est cubiculi Episcopi qu>escen- liquet versibus. In qiiibus singiilis annis ulrisque
tis fores obserata;, virga pra^cedenlis impnlsjs, dictu explendis non parvipendendain annectit causam
velocins sunt apertffi. Quibnstiliterintroraissis. dux ulilitalis, pluriina etiam necessaria tangens. nunc
prEevius stratum atiieiis recubaiitis, cum gravi re- persomis snbito decpuier iminutaiis, nunc electorum
quirit animndveisione, cur taiit.i contra se temer.i- per verbera salut.pm dpniinliaiis, nnnc Scripturarum
riiis iirapsumpsisset exercere. Expleto sermone, vir- snavpni gustiiin-commendans. posfremo geiuinam in
ga, qiiam inanu gestabat , ail iiltionem injnrise Christo naturam generis hiiniani medit inam decla-
graviter illiira percussit in vertice. Itaque somiio rans. H;pc idrirco pra^Iibaviiiins, ut ciini ad talia
excitiis Abbas prie pavore, virum Domini certum venium fnerit loca. intrepidiis lector pprcurrere
redditex divina protectione, et B. Nicolai con-ola- possit. quod se jara didicisse meminerit.
tione. Nec falsum prorsus somniura extitit vel inane,
dum, qnod Fratres in psalmis et litaniis constitit

egisse, hoc illi Dominus per visum dignatiis sit re- Xjate diflusus sic Ecclesiasticus usus

velare. Adhibet etiam certam tidein visioni exhibitio Se Testamentis pxercet in Oranipotentis,
operis : nam uno eoderaqiie moniento, uthicillura Vt legat haicambo, sed et omni coinple;itanno,
vidit percuti, sesensit Episcopusmnrbogravari. Tali Sicut in hebdoraada Psalmoruni (lauditur oda. de utititate
latis tectlO'
intetlitiit ergo modo diviiiitiis retusa, nisn frnsfrata iUinsad- Ast hinc psallendi cuni stet status, inde legendi,
nts poenia
cito niori-
versatrix intentio est : niorbn qiiippe iiivalescente, Lectio quo prosit, numquain pnefatio desif, componit.
turuin Hit-
pnst dies p:iucos i obiit, et cathedrara Prjesulatns k Quadavi limen patetad quodcumque voluraen :

dulp/turn.
Segninus vir pius obtinuit. De his ita nieniinisse Pandat ut adniisso quod cbiinet abvssus abvsso.
sufficiat : nunc se ad gestorum ejus sequentia de- Admitti vero dedit ejus grafia Clero,
scribenda articuUis vertat. Qni popiilis ipso parat liinc documenta ministro :

Sed cun'lis seque non detegit intinia quajque.

ANNOTATA. Quis tamen interea non abnnit interiora.
Angelus hinc ensem suspendit ]iercutientem,
a Richeza Reginatnortuati-atlituranno\0^1 Mul- . Altius inflicfus non laedit fuliuinis ictus,
tis de ea eijimus inter Prxtennissos ad 19 et^iOMartii. Non i"nis torrens, nnn vultns dajmonis horrens,

b Hxcest Ecclesia B. Muritv adGradiis, quxdici- Captivis dira; discedunt sensibus irw.

tur eonstrui ctepta ab Herinianno decessore, perfecta a Vaslalues morbi, quie sa^pe siipervenit orbi,
S. Annoiie. Consule Gelenium paq. 30S. Ant nnn accedit, citiusque precando recedit.
c Mortiiusest?,. Anno au. 1073 die i Decembris et Excpptos natosqund vnlt p,itpr esse paratos,
Sigebergx sepiiltus. Verberibiis tangi, pcBuisque fugacibus angi,

i Hic est Henricus, iv Rcj: Germanix, ab ohilu Queis absterrendi nocuo sunt fcedere mundi
Sed
 : ,

84 VITA S. WOLPHELMI ABBATIS.

\ Sed non dondrum Deus usum subfrahit horum, tem vel avaritiam adeo perhorrebat, ut praeter
AucTone Quiu patrem sese per verbera coraprobat esse. conimnnem simplicemque viclum, nil sibi prorsus
CO\BAD0
Si siteis ritus legalitpr liic stahilitus, quod speciale foret, assumeret. Pietatis effeotu po-
CO^VO.
tius amari, quam timeri satagetiat unde jactantiam
Ut sic psallatur, ceu diximus, atque legatur,
:

et elationem proculdubin respuebat. Nulli vero de-

Utilitas extra patet hajc, latet allior intra.
Hucintroductus gustabit muncra fructus. trahere, nullum volens. odire, extinetis facibus irae tJflriarum
vel invidiEC, elegit oranes fraterna dilectione dilige- virtulum.
Cui donat mentem Dominus, gustare scientem
Fructus majoris, quam pandat lingua. s^iporis. re; semper hilaris, semper tetus, prEeferens hilari-
Sed nec erit, gustura qui scriptis exprimat istum : tate vultus, quara sincerus et purus et erga Deum et

Gustans ipse raagis scit, quam sit gratia suavis, homines ejus esset aftectus. Quamquam vero jugi

Quam Scripturarum conservat cella sacrarum, esset contempl.:itione suspensus, er.-it tainen singulis

Et quas diflundi se vult per cliraata mundi : compassione proximus, niente mininie deflectens a
Qui> genus humanura sit in Uoc medicainine sauum. conteinplatione, dum pietas ferveret in opere. Sic

Quod naturaruni peragit compago duainira : nimiruin in similitudine cffilestium animalium, ante

Dum Deus inde pater parit, binc parit innuba ma- et retro oculatus, utrarumqiie virtutum fiierat eari-

[ter: tate devinctus ut duracuilibet earum videretur in-

:

Nil crelis illinc, nil terris clarius est hinc; tentus, proprietate tamen non careret allerius.
Qua specie bina componitur hfec medicina. 29 Taliter se agebat, qui Deo nil carius possidens
ExcelHt
Christus patre s.atus Deus i ast homo Virgine na- pra^ferebat, ex omni cordis et anirai affectii diligens caritate

[tus. Deum, nmnem vero Christianum tamquam se ipsum :

Det et
pjoximi :

Qui cum Patre Deus. sed et alrao Pneuraate, verus, servans in simplicitate innocentiam, in caritate

Ad nos indiiltis pandat pia viscera culpis, concordiam. in humilit.ate modestiam, in disciplinra
Secla pfr exameu dum juste discutit. Araen. severitate censuram. Erga bene agentes apparere
26 Hos versiculos beati viri ideo huic operi in- Praelatusnoluit, sed iit coffiqualis et socius adver- :

serendos utile duxi, ut quoraodo siraplicinres, plane susverovitia delinquentium.proinotionis suse exer-
E
lems in
curreutis prosaa delectantur pastu ; ita perfectiores, cebat privilegium. Quis autem verbis valeat expri- correctione
Commeniat
enucleatius spiritualiter dicta indagantes. eoriim mere, quanta discretione omnia judicia sua studue-
eleemosijnas,
hospifuli- spiritnali gustu pariter reficiantur et fructu. Sa?pius riti tempiTare, quantave Justitia moderari? Cura
tafem. autem conventu Fratrum de salute disputaus et
in etenira pro quovis delicto alicui f iret inferenda cor-
suadens animarura, inter mnltiinodas virtutnra pro- rectin, primitus in se descendens. juxta illud Apo- cal G, il

positiones hoc modo plerumque eleemosynarum vel stoli, Si prienccupatus fuerit honio in aliquo delicto,
hospitalitatis cominendabat gratiam. Oportet, in- vus, qiii spirituales estis , instruite hujiismodi in
quit, utscriptum esi, et testimonium habere bonuin spiritu lenitatis, considerans teipsum, ne et tu ten-
ab his, qui foris sunt et hospitalitatem non obli-
: teris; tamquam proprii reatus dehctum deflebat
visci, dum et quosdam placuisse legainus, Angelis aherius. Ita nimirum mens Deo devoti pectoris,
etiam iiospitio receptis. Unde inagnopere vos, Fra- orani se excoluit genere pietatis, satagens gaudere
tres, pauperum vel hospitura susceptioni curam cum g:audentibus, flere cum flentibus, virplane raitis omnlbus
impendere admoneo : quia prolecto quidquid illis et jiistus. sic omnibu.^ omnia factus. Quo enim do- succurrit
Hebr. 13,2 devotione confertur, Christo nimirura, qui se
fid,*li lente non condohiit? quis ad ilHus adspectum mcero-
in paupere suscipi, in hospite colligi vult, irapendi- rem non rantavit in gaudium? qnis ira inflamraatus,
tur. Ideoque raaxime necessariam hospitalitatis vel illius sermone uon est mitigatus? quis iniqua cogi-
eleeraosynarura intuli gratiam; quia nec locum pro- tatione puhatus, non illo est medente curatus? quis
pagari perpendo vel inhabitantes, nisi per elesmosy- consolari petiit, et consolationem non invenit? quls
nas et assiduas preces. Tim verborura, quis efiicaciam exprimat sermnnum?
27 Verum, carissimi, dum aliciijus invobisboni quis pietatem evolvere, quis caritatem valeatenar-
scintillam videritis ignescere, ne vestris, qu;eso, me- rare? in qua adeo radicatus fuerat et fundatus, ut
ritis velitis adscrihere : quoniam, ut scriptum est, licet nullius expers esset virtiiti-^, hujus tamen cul-
et humilita- Neijne volentis, neque currentis, sed Dei est mise- tor existeret specialis. Nnn segniter etiara animo
tem.
reniis.Omnipotens quippeDeusadspirando nosprse- retinens, quod quanto subjectis preelatus, tanto curis
lloni 9, IG ]
;
venit, ut Ijona velimns : et adjuvando subsequit ir, majoribus esset occupatus; studebat nmniraodis Deo
ut possiinus. Inanis enim aliter esset coiiatus noster, per conteraplationem placere, exteriorum curas per
nisi divina cooperaretur et virtus. Taliler autem idoneas quasque [persnnas] sobnniter adraiuistrare.
bona voluntate subsequente,
gratia prascurrente, et 30 Taliter ex voto liberius vacans Doraino, utro-
quod Conditoris est doni, nostri Ht ineriti. His et bique providus, gregi prospexit, intus propria vigi-
hujurandi exbortationibus corda Fratrum irrigans lantia, exterius congrua providentia. At quoniam magna vsiis
discrctione,
frequentius, ad sectaudam provocabat piet.atem. Lu- fuerat rairse mansuetudinis et discretionis, sclens
cr;indis autem sedulus invigilans anim.bus, satage- quod districtio, si modura excedit, si^vitiam gignit;
bat nil proinere verbis, quod non roboraret exem - et nimia nletas dissohitionera discipIinEe parturit :

plis, ne vitffi niunditia prorsus discreparet a lingua. tanta inter utrumque usus est dlscretione, nt nec
Hoc ordine nimiruin hypocritarum declinabat con- indisfret.i districtio subditis, reciisandilaborls fieret
sortium, qui verba quidem Sanrtorum habent, sed occasio; nec nimia pietatis exbibltio, dis-iphnaa fo-
vitam non habent et quos sernionihus generant,
:
ret imnioderata remissio. Ita nerape exemplo sancto-
non fovent exemplis et quos verbis ffidificanl, mo-
:
rum Patrum gressus suarum institiiit actioniim, ut
ribus et vita destruunt Namque vir beatus non so- nullatenus extra hmifem justitlae propriam slneret
lum lingua sua suasit, sed et exeinplis,
moribus et effluere actionem. Hinc profectn felicem ac jure
vita subjectis queecnmque fidelibus suis
ostendit, beatum talem dixerim virura, qui et ecclesiasticse
omnipotens Deus observanda mandavit. disciplin^e vigorem fortiter tenuit, et tamen matrem
28 Pauperura vero illi semper fuerat inaxima cura. virtutura discretlonera nuraquara deseruit.
Unde dispensationeprovida xenodochio superaddidit 31 Cujus ut mores vel actus summatiin perstrin-
decimas ati|Ue vineta, ut absque pecunia victus eis in omnl ge-
Ifise aliis
gam, fuit vita laudabilis, verbo discretiis et utllis,
nerevirtutum.
praiherentur necessaria. Jugiter illi adversus vitia
praliicens consiiio providus, moribus ornatus, affabilitate mel-
fj enipUi pngna: quia mens ad virtutes erecla, non erat pro-
lifluus, misericors et benignus; pronus ad veniam,
clivis ad vitia. Radicem omniura malorum cupidita- tardusad iram :perpietatis affectum, oranium con-
descendens
 ; ,

VIGESIMA SECUNDA APRILIS. 85

descendens necessitatibus miserorum, juxta Beatum reliquo vitre suaj tempore longe lateque, ad prome- I)
Job, pater erat pauperum, mcerentium consolator,
reuda Sanctorum patrocir.ia,se studuit exiliare, uno AUCTOnE
Job. 29, 25 pupillorum adjutor; non despexit inopem, nec di- tantum coutentus servulo comite CONn,\D0
cui tamen versa :

et 31, 19 m.sit absque openmento pauperem; alios refovens co^vo.

vice, ut alter Martinus. hic SKpius consuevit mini-
verbo consolationis, al.os ope relevans pietatis. Ab strare. Quod genusdivinae propitiationis illopedibus
iniantia Deum timere d..l.c.t ; ex ute.-o enim sec.m jugiter esequente nudis, adeo sspius vidimus eum
egi-essa m.seratio, crevit. Arcacordis jugiter referta liventes plantas habeie, iit nuUa r.itione calcea-
bona voluntate, numqnam vacua manus extitit mu- menta valeret admittere. Erat etiara ei solennis con-
ne.'e. Paiiperun. sibi apud Deum l.ic conciliabat
pa- suetudo, quamdiu ad divinum in ecclesia assistebat
trocinia, faciens sibi amicos de iniquo Mammona, ofRcium, onmimodis alicujus vitare colloquiu.n :
qui eum quandoque i-eciperent in ajterna tnberna- sed stans, vel Uumiprostratus orat.s, tanta lacryma-
cula. Ne autem mundum plus justo videi'etur diU- rum potiebatur ubeVtate, ut velut imbre perf..sum,
gere, miindo solnmmodn ususad necessitatem, e.st madidum reliquerit pavimentum. Hanc corapu.i- in mngna
non ad superfliiara delectationem. Nuxias quippe vitx sancti-
ctionisgratiam per divinam possidenscleraentiara, tale.
ab animn excliidens delectationes, ApostoUcas ffimu- custodem in se reliqiiarum deputavit esse virt.itura :

labatur traditiones, corpus videlicet castigare et in quia nuUum peiiitus ei dominari novit delictum, cu-
servitutera redigere, utextenuatura coelestibus disci jus mens sedulo compungilur ad lamentura. Quis
1 Cor. 9, n plini.s, vas aptu.n fiei-et sanctificationis noverat : bunc fidelissimura Domi.ii dubitaveril ser'vum, cujus
enim in anim.im non posse legitimo iraperio per- executio mandatorum, tara evidens merilis illius
frui, nisi carnis motus penitusessent subjugati. Hoc prsebet testimonium'? Quamvis atenim in pace pra«-
denique ritu saerificii in sui cordis pei.etralibus ssntis vita consuramaverit cursura, explevit
tamen
hostiam vivam, sanctam,Deoque placente.u se exhi- martyrium, satagens crucifixum hidjere munduin,
buit; dum singulis diebus, cum sacrosanctis Cor- dum carnem siiam cura vitiis et coucupiscentiis cru-
poris et Sanguinis Christi mj-.steriis, per coinpun- cifixit, et Dnrainu.n fideliter seqi.eus. miindo pere-
ctionis gi-atiam sese iii holocaustum mactavit. ju^torum, ut confidimus,
grii.us extitit. Hiccu;tibiis
conjunctus, iu ecclesia prnpria; possessinnis quie-^cit
CAPUT V. sepultus. Hscpaiica prolatasutficiant ad sauctitatis
Fralrts el sororim ejiis el cujusdam Bw- Patris Wolphelmi et Fru-
te-~timoni..in beatissimi
chardi famiUaris virtules. B. Wolphelmi moldi germanoruin,
miracula in vila. 34 Erat tum: temporis vir quidam genere nobilis,
sed moribusnobilior, Burchardus noiniiie. priefecto-
Jjxtiterat huic beatissimo viro fr.ater germanus, a ria; dignitatis, sed et prsepotens ar.nis, qui gerina-
Berta soror Fi-i.moldus no.nine, sorores sanctimoniales duse, niis extitit ilUistrissimi viri c Eraeliardi Wircebur-
scribit VI-
quarum una Osvvenda nomiue, .ni.';e simpUcitatis et gensis Episcopi. Hic Evangebi non sii.'dus auditor, Burchardus
ttim B.
rir nobittor,
Adcllieidis, innocentiiefiiitfemina veroBerta nuncupata,
: altera Si vis perfectus esse, vade vende omnia quse habes
;
Mall. 19, '21
b litterari.in plurimum emicuit scieniia. Ha;c b Vitam et da jiauperibiis ; et veni, sequere me; relictisom-
B. Adelheidis, primajVilecensis Abbatissa;, eleg.iuti nibus, cu<e teroporaliter videlwti.r possidere. Ka-
satis admodura stylo conscr.p^ic, etpliirimu.u reli- nerberch. c;.stelhim sufe munition.s, Diun.nn conse-
gionis vel scienlia; sure fructum in eodem loco de.'e- cra.'i fecit lociim oratinnis. Taliter cuni dives esse
Oswenda
soror altrra
Uquit. De cujus pra^dicta sorore, Doraua videUcet posset in raundo. pauper elegit esse cura Christo :

eCgTuiii deS' Oswenda, nostris temporibus facturn libet referre plebeiohabitu am.ctus,S mcfnrum perlustrabat loca,
peraLum miraculum, o.nni sa.ie laude, memoria, et venca- servorura Dei solerler requirens aUoqiiia. Unde et
sanat :
tione dignissi.num. Qiiidam Frater ex cienobio Bru- ad notitiam faiuuli Dei Wolphelmi deductus. maxi-
instruilur a
'wilereiisi, Udo nomine, adeo pessima laborabat iuflr- m;e ab eo loco venerationis est Iialiitiis et ut quon- :
s. IVolpkel-
mil..t'\ ut onines cogerentur de ejus desperare dam anima; David colligata est aiiima .Jonathie, sic
salutc denique toto miserabiliter iiitumescente cur-
: amor Dei confcederavit ufrnsque. Ex liacitaque mu-
pore, oninium membrorum amissa sanitate, trunco tuae caritatis artectione, frequenter eum solitus invi-
potius, quam huinano corpori, videbatur similis. seve, diilcissimos gaudebat verbi divini favos ex ore
Qi.odque .naxi.ne mortis- indicium snlet existere. ejus percipere. Mirabatur aiilem supi'a nioduin t:in-

nullui.i 1'emediiira illi adliibitiim valuit proficere ; tam iUi coelitus concessam divini attliientiam verbi,
volente, ut crediraus, Domino demonstrare, quod ut quomodj ex siipercresceate fluvio rivus, ita ex
quanto gravior morbiis, tanto pi'tentioi' Omnipotens illius mellito gulture iiiaiiai'et ser.uo divinus. Sed
credendns est mediciis. Cumque de solis ejus agere- quid rairum.qi.odsemperaniiuusfixus incielestibus,
tur exequiis, leiito sopore corripitur, videtque per de divinis tractare valebat subtilius? l't ergo rei
soinnium Doranam Os^wendara, jain iiniuortalitatis ordinem prosequamur, volens Domimis pio revelare
hice potitam, sibi assistere, compitientisque affectu discipulo, quanta perfectio lateret in magistro, talis
manu totuin corpus permulcendo, vim dol >ris leiiire : ei nocturno sileutio divinitus declaratur visio. Vidit
al> eoqiie
inde oratorium, jacentis lecto contiguum ingressa, igitur illum, quera tremit tailariis, colit abvssus, riikt cltri-
tertio flexis genibus adoravit , sicque super tegro- coelurum adorat exercilus, in qiiein desider;iiit prn sttliil foveri

tuin signum sanctai Crucis expriinens, disparuit. spicere ordines digiiiiatis .^ngelicie : hunc, inquam,
Illico virtus dlvina est subsecuta : uani post paticos vidit balueoirapositiim, raai.iliusef officio beatissiini
dies convaluit, integra sospilate recepta. Unde nec A^^olphelmi revereuter fovcri, ablui et detergi :"
ubi
dubiura extitit, illo visa paiideute, ipsius suftVagan- etiamcircuinstantesduodecira Apostoli, adniiniculum
tibus .neritis, erutuin iltura de confinio mortis. ferre videbantur ministrauti. Ille igitur vir praecla-
Fuecat aulera tain immanissimuslanguor. uta planta ri>siraus CLcIitus sibi osten^ain visinnein per quem-
pedum usque ad verticem iu eo noii esset sanitas : dam, Meginliarduin noiuiue, mniiachiim, rratrein
sed tot;i corporiscute subtracta, acsivetere houiine sibi satisfamiliarem.adviriDeiproperavittransferre
exutus, recenti corio cum salute est superiudutus. notitiam. Qui sagaci .animo viin somnii discutiens,
33 At vern prcedictu^ B. Wolpbelmi germaiius, co?pit diligenter investigare, quid visio ha3C videre-
Frunioldtis Domnus videlicet Frumoldus, armis terrena; luiliti,® tur portendere. Intellexit itique patenter, se com-
fratcr pere-
exutus, se illis iniplicari recusavit ulterius, ut Deo moneri, vigilanter boni serv;ire lenorem proposili
grlnatur.
servire posset expeditius. Studiura itaqueperegrina- Christo in suis omniraodis membris minislr:iri, juxta
tionis arripieus, ne exul cceleslis fieret patria;, omni ipsius dicentis voceiu Quod uui ex minimis meis
:

fecistis.
 :

86 ^'ITA S. WOLPH ELMI ABB.ATIS.

L fecistis, milii fecistis. Oaudebatautem vir Deo araa- summo in fluctu pendens, nunc unda dehiscens ter-
AlXTOnK bilis, sumraoelectorum capiti se operibus placuisse ram inter fluctus aperit, turbatisque nautis prie pa-
CONRAPO
pietatis : sed seriem actibus exerjui cupiens visionis. vore raortis, soniis heesit in gutture vocis. Tant')
C0«\0
Matl 25. f^b vioe Domini b:ilneum pra^paratur egenli, in ciijus nobis vallatis periculo, virura Doniini, in posteriori
singuia perapuntur obseqiiio, quse visionis poposce- navis parte residentera, et suo more nescio quld se-
ratordo. Qtiiimsrite completis, toto corporemiinrltis creti meditantem, et eorura quaj nobis even»rant
et sanus egressus, ex integro novis est vestibus or- prorsus ignarura, adii, et mortera omnimodis immi-
natus. \ qiio tempore tantam gratiam meruit obti- nere nuntiavi. Qui protinus ad orationum convtdans
nere, ut rniraliilium quoque patrator operum mere- nota pr^siriia, Sanctorum devotissime implorat
rotur existere. sutfragia, lifania; supplicatione iniposila. De liinc

ab eodrM 38 Ipso namque tempore fuit quffidam mulier in cum crebra sancta; Cru';is objectione, Salvator
illuiiilnatur territorio Bruwilerensi, Golija noniine, qiiai utro- mundi salva nos, copitcanere : qui percrucem, in-
ca^ca.
runique Itiminum ca-citatein se dohiit in-urrisse. qiiiens. et sanguinera rederaisli nos, auxiliare.
Cumqiie omniiim illuminatori placiiisset per famuli Horfatur dehinc, resuraplis viribus constanter remi-
illi siibvenire,
sui merit.i sub nocturno silentio tali gare viros, inillo mefti niortis concuti, nullum ex eis
perfuitur visione. Videbatiir illi leviter dorniienfi, asserens peiiturum |irovidentia Dei. Hac exhorfa-
viro Dei Wolplielmo, Missarum solennia celebranli, tione animati, et quoiiiain res pro aniina fuerat iliis,
assistere; et post expletioneni niauuum ejus ablu- duin furtiterad iitus feniliint, viriliter a^quoiM scin-
tione oculos suos diluere, extersos(|ue fitnbriis ve- dunt. Iiiterea miser.ibilis clainor utriusque sexus
stiiiientoriim ejus diii ojrtjitunilumen recepisse. Quam super iittus consistentium attollitur in coeluin, peri-
visionem ad nos perlatam. famulo Dei. ad divina culura nostrum eniinus Quid mulfis
intuentiuiu.
nivsteria properanii, huinirter siiggessiinus; et ut morer? Inter confinia positi niortis et vitie, tandein
paupercula! mulieri comp;iteretur, exoravimus. Qui periabimur ad locum, ubi multitiido navium latius
nnn assensit, hoc sui non esse referens merili , et Rheni occupaverat siniim. Quas atfingentes, et ex
soinniis sicpe fallentiliiis fidein non leviter adhiben- altera in alferam transiiiigranfes, juxta viri Dei vo-
dani : sed si est, inquit, luec visin ex se, secundo cem, pra ter spem evnsitnus omnes. Veruintamen ne E
ac tertio Dominus eam dignetur revelare. Itaque diibitaretur ulio modo, illius nos salvatos merito. tilieratur

corde contrito et humiliato, in jejuniis et orati-ini- ctan suis.

concite id rabies Rlipui fluminis divino declaravit
bus eo cnnstitulo, eadem visio, quie mulieri priino, indicio. Deniqiie ut ille beatus pedera extra piippini
apparuitsecundo ac tertio. Quidplura? Tandem vir extulit,pauloantedivinitussusppns'sttuctibuspraed<e
Domini nostr.i victus est instantia, et secreto ad- fuit : et quEe prius onusia mergi non potuit, sub-
niitiitur ill.-i, ante fores ecclesiolse jussa consistere ; sistere tanto viduataP,itroiio nequivit;sHd protinus,
quia non ei usus fuerat facile, nisi certa ex causa nobis cernentibus, subraersa dispartiit. Taliter per
frequpnti.im mulierum admittere. Itaque rite pera- immensi miEroris prajcipitiutn, meritis servi sui,
ctisMissartim solenniis, iit docuitvisio, abltiit, exter- raaximi nobis gaudii Dcmintis contulit beneficiura,
sit, inox clare videits reineavit. Tiinc vir sanctus, dum et virtutum ejus gratiam extulif, et qiiod vere-
nolens virtute facli hujus humanis favoribus attolli, bamur avertit.
menior DoniiniciE, pr.-oreptionis, jtibentis discipulis, S8 Per iaem fempusquadain die, ctim secrpforuni
ne riiioadusque tempiis compleretur resurrectionis, suorum conseiis, oratorium, ut tuiic falso credeba- ^ovU in
ordinemcuilibet pauderentvisionis interdixit sum- spirilu de-
; tur, Bruwilerensis parocbiae, in villa, Kyrchedoro
mopore nobis, id illo in vita superstite nulla ratione nomine, oratus intravit et ecce solo prostratus,
essr Iteti'
:
quias in
prodere, nulla necesitate detepere.
carere iocuin Sanctorum patrocinio, Spiritu sancto atlart
3C Vir itaque Doniini, de die in diem v^lntum revelanfe, didicit, Qui surgens ab orafione, cum se-
Ipse asjiirat
ad culum exiiberans copia, indesinenter ad vita: ccelestis su-
:
cum consistentibus accessit ad altare ; et veiamine
spirabat gaudii, qiia; jain promeruisse gaudet felix subducto, eum omnia diligeiiti intuitu perlustrasset,
ejus spiritusin Doniini siii pra.>sentia. Nam quamdiu nihil otnniuo vel sub sigillo, vel rimarum fissuris.
in cnrpore vixit, nuinlum corpore non mente inha- prajter nidificationes ves|iertiiionum et telas reperit
bit.ivit : ibi magis habere fixura appetens aniinum,
;
aranearum, Uiide nimirum, ut par erat, mente
Phil, 3, 50 ubigauilium noverat sine fine mansurum. Unde
Hcb. 13, 14
et consternatus, absquemorarum dilatione Coioniensis
merilodicern valebat ciim Apostolo Nostra conver- :
Ecciesiffi Pra;sulpraadiit; illi, qiite gpsta ftierant,
satio in coeli.? est. Et illud Non habemus hic ma- :
ordine exposuit. Cujus mentis dolori ille condolens,
nentera civitatem, sed futiir.im iiiquiritnus. CrElestis
datis etiam Sanctoruni reliqjiiis, evocatiim ad se di-
ergopatri.vincessabilifl:igrjnti;imore,interali;iatque
rexit cuin eo quemd^ra Hezpliiium U Scarnen- ,

aliuvirtutumexercitia,tantaeieralor,ilionisinstantia, sis sedis .Antistitem, ut sua vice pra'dictura locum,

utquamquainoitinibusfloreretvirtutibus.hanctamen qui Episcopii sui dioecesis erat, Den consecraret et ; iltudque
possidere videreturprincipalius. Ex
cujusassiduitate ejus servitiis manciparet. Qtii iibenti animo pjiis cuiat dedi-
ha;c etiam inolevit devotio, ut singulis
annis, dum obtemperans imperio, congregata inultitudide fide- cuiidum.
more sancta; et universalis Ecclesiae jejtinium
obser- iiura, divina^reiigioni dedicaverunt idem
vareturQuadragesimale, non solum circurajacentia, oratorium:
statuentes ibi duo altaria, superius qiiidem in ho-
sed et Agrippin.e Colonia; ubhjue
Sanctoruinorando nore Archangeii Micliaelis, iiilerius vero in venera-
inviseret loca.
tione habenda B, Martini Clirisfi Confessoris.
37 At quoniam hujus rei nunc incidit mentio, Hoc
in factoiiii nimirura cura B. Martino similis
hbet referre grande pericuhim, immo extitit
iniraculum' proportio virtulis, qui p;tri raodo siraiiiter iilustr,atus
quod nobis contigit redeuntibus Coloniam
e Tuitio! divina revelatione populura absolvit a diaboiicEe
Beati et gloriosi confessoris Heriberti sepulorura fraudis seductinne, ara destructalatronis, qiiiin vice
oratum petiveramus : redituri, piippiraascendiraus : venerabatur Martyris, His ifa rile celebratis, redie-
solutia httore. admoduin prospere
e penciilo
navig;ibainus runt utei-que ad propria, Deum collaudantes in
Introrsum nos nnd;i jara lougius rapuerat, iu-
submasionis. dum ecce bilo.
repente intolerabili exorta
tempestale, rupta quies 39 lilud etiara non reticendura arbitror rei gestse
Rheiii ab imis sedibus
perturbalur unda;que in se :
niiraculum, quod vidiinus fieri sub testiinonio
redundaittes, ad instar prominentium om-
rupium, capi- nium Fratrum, et est, fama vulgante. circuinquaque mutier par-
tibus imminere virlebantur
in navi residentium. Sic-
notissimum. Mulier qn»dam, Adelheidis nomine, tlm Impto •

que navis huc illucque vagis dilabitur rato S. mco-

undis et nunc variis omniuin membrorum languoribus
oppressa] lao.

ad
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS.
87
ad B. Nicolai in Bruwilerensi ccenobio limina, re-
parabili splendore emicanlia, totius etiam
lucis
cuperanda! salutis gratia, est perlata. Qua; cum
suavitatisodoreredolentia.Ibiostensisillidiversarum
(lelrinii-iito omnium membrorum, occulti.s etiara habitaculis mansionuni, tidelibus nimirum a Domino
visceruni doluribus ac non ferendis cruciatibus qua-
promissarum, tandem in qunddam illuin Angelus
tieliaUir, ila ut omnis generis annonae panem
aileo niagna; venuslatis et prncerilatis introduxit wdifi-
fastidiret. ut non solum gustare, seil et vilaret at- cium, cujiis intus et e.xtra contempl.iri jubelur
tingere. Ha;c iiuideni B. Nicolai merili.v celerem ornatum
diligenter ; hunc sibi raan-;iouis Incum di-
so.^pitatem recepit in membris ; veruni tanien occulto vinitiis esse pr.enuntians de^tiiiatura : quem, in- moTtem
Dei jiidicio, omnimodis, ut prius, panis abstinuit quieiis, quanto studinsius ac veiiustiiis exornaveris. pr.T<nfiil,
edulio. Dum vero post aliquot annns divime cle- tanto jucundius ac feliciiis in perceptinne illo frueris '!"" ''" """'
mentiiD ab hac illam placui.-set inHrmitate absol- Taliter Angelico affatu de perennis gloria; felicitate
verc mtempesta; noctis sileiitio tali perfruitur visu. 12"Z1"
parttm pane
; Cnnimonitus, evigilans, seorsum qiiibusd.im vi.sum
a s. »'o/- Videbatur illi, beatissimum virum Wolplielraum indicit Fralribus, aunecten.« procul dubio se quan-
phelmo benc- panem benedixisse, et illura susceptum ab ejus ve- toi-ius dissolvendiini, Unde miro raodo animo con-
diclo
neiabili roanu se avide comedere. Quaj fldem sternati, ntpotecujus semper fuerant beneficia piela-
adliibens visioni, sciens per majora posse eum his tis experti, de illius raerito amissione intulerabili
fieri, Hebilibusvocibuspanemsibiabeoobsecratbene- torquebanturafflictione. Verumcerliushinccolligere
dici. Qui reniiens totis viribus, indignura se procla- c.ipientes, diem signant, eum
cum visione notan-
mat ininistrum operis huius. Tunc videres animura tes : quem anni
revoluto circulo, ip«a die oarnis
viri Dei aiixie pertiirbari : velle quidem niisereri, sed solvi contigit ergastulo, quo coelitus ei fiierat visio
palam id, propter jactantiam favoremque, nulle fieri. oblata. Unde patuit, non phanlastic:im illusionem,
Attanien ne diutius viderelur protrahere, quod di- sed veram fuisse visionera, quaj tam evidenter et
vinitas pereum disposuerat adimplere, allatiim pa- viri Dei dissolutionem, et coelestem eidesignariraau-
nem benedixit, mulieri porrexit, priesentibus nobis sinnem.
illa comedit. Qua: viri Dei meritis ex integro sani- 41 Per continuum itaque illiusanni spatiuni, non E
tati reslituta, onini quoad vixit terapore ibidem segniler dormiendo, sed solerter bonis operibus in- '"' "" "
usibus tanto coraraodius ac devotius studuit
eccle.^ia; vigdando, Domini sui adventurn exp^clabat, atque pT.rpaTal
ciilloquio dc
deservire, quanio pis aliis mulliplicius ac difleren- conservis suis talentum sibi cieditura erogabat. Deo :
tius gratias sanitatum meruit obtinere, Vir autein Tanta autera vis divini anioris cor ejus penetrave-
Domini.quamqiiamtam pra;claris et eximiis polleret rat, ut etiam si nollet de Deo loqui, silere nonpos-
virtutibus, numiiiiara tanien illius elationisuccubuit sef. Cumque id solito instantius atqiie ferventius
animus non gloriandiiin recolens ex virtute .^igno-
; ageret, proinde nonnulli co'peruiit fastidire, minus-
rum, sed ex consortio collegii electorum. Quisvero que libenter audire. Quod ille perpeiidens, non se a
siiigulalim qucat referre ^anitatum genera, in di- boiia subtraxit inteniione; sed volens eos resipisce-
ver.sis per illuni languentibus exhibita, miseratione re, illud Apostoli crebra inculcabat repetitione ; Fi-
divina ? Sspiu.-, enira illo visitante, esf indiilta a?gro- liidi mei, quos iteruni parturio, donec forinetur
tanlibus .^alus ; ijuod tanien ab aliquo sibi iinputari Christus in vnbis. Hfec qiiippe diceb.it, qiiia quos
prorsus non jiatiebalur. Sufticiant e pluribus ista jam pr;edicandi) pepererat reforraando geniens ite-
fidelibus, ex illius niemorala virtulibus. Nunc ad rum parturiebat, illud subjungens, Milii quitlem non
referendum, qualis de hac vila Irausitus,
ei fuerit pigruin, vobis autera necessarium. Dum vero qua-
dirigatur articulus. dam die paterna se minus cernpret admonitione
proficere, Spiritum sanctum tota '.-oncipiens mente,
ANNOTATA. in hjec verba prorupit Amos Prophet;e; irao, ut
putius postraodura rerum probavit eventus, ipse
a Fnitni)Uliis ft Osweiula referunlxir lioc die ut Beuti spiritu tacius prophetiee: Venient, inquit. d!es,
in FuMis Culouieitsibua Gelenii. dicit Dominus, et mittam famem in vos non famera :

b Hane B. .\delheidis Vttam itluttravimus ad dieni ])anis, neque sitim aiiua-, sed audiendi verbum Dei.

5 Fehnutni. Noverat procul dubic, quod sicuti fames est cariiis,

c Emehardus, aliis Aj^nhardus, e Comiiibus Ro~ subtractum subsidium corpuris ita fames e^t men- ;

lenburijensibus ad Tubaranit tradilur sedisse ab anito tis, silentium vel anu'ssio divimc collocutifnis. Unde
li:88 ad an. 1104. futura eis quasi jam prieterita narrans, Noveritis,

d Imo Seardensis vel Scardonensis : nam Scarna asserebat, quod absque ;Jubio in quibus nunc vubis
in notitiis antiquorum Episcopatuum nullti est : Scardo, onerosus existo vel tastidium genero. summoeavo-
aiitcm vel Scardona fuit oUm civila.^ Biiiscopalis in bis quandoque, non tamen eflectum habituris, futu
adliorta
Dalmalia sub Arclnrjiisco}jo Spulatensi, a t]uu fiuic Co- ra desiderio. Ego enim jara delibor, et tempus reso- lur nan.
tonwnsi Cliorepiscopo titulus fuit. lutionis raeae instat. Ha-c idcirco non pr^tereunda seabundus.

putavi, ne incassum prolata IiEec verba credantur

CAPUT VI. hominis Dei duin orane, quod locutus est, verhum,
;

Prxmoniiio et prwporatio adwortem pms aut iinpletum, aut in futuro non ambigamus iraplen-
obiius et post eiun miracula. dum.
4;2 Licet autem jam ultimara duceret a?tntera,

X ost innumera divinse per illura operationis pa- nullatenns tamen propnsiti sui passiis est infirniari
trata beneficia, volens pius Dorainus servi sui con- rigorem, indulgentius vivendo, laiiore remisso. Exi-
Psalni. 41, 3 solarigemitus et suspiria, crebro dicentis cura Pro - guum quippe reputabat pra^-entis temporis laborem,
pheta Quando veniam. et appai'ebo ante iaciera
: ad superventurae glorise recompensationera. Qua-
Dei niei? satiabor, dum manifestabitur gloria ejus; propler nec longaevitatem tempuris, nec difficulta-
tempus i-eve-
placuit ei hoc ordine dissolutionis su.t tem causabatur laboris sed potius oranimodisap- :

lare. Quodam tempore meridiano, pro consuetu-

die, ponens .'abori laborem, Angehcara esequi studebat
vislone ca- dine, illo.nonjacendo, sedsedendu dormiente, >-peciu- exhortationem. At vero iinminente jam ejus migra-
^}cr iuHHQi'
leslh hulA. sis>iinus per yisuni juvenis ei adstitit, et ut se tione, ubi se sentit repente viribus destitui, intirmi- tiir Ahbatt
ii/i
lationis
quantociussequifestinaret, adraonuit. Qui comitatus tate gravari ; evocatum reverendissimura Abbatera s. i\inluUO'
euntera, Angelico ductu ad loca perducitur amce- ccenobii B. Pantaleonis Martyris, nomine Heriman-
uissiina, oimii decoris varietate vernantia, incora- num, totius honestatis et rehgionis virura, olei .*:a-

craii
 ,

88 VITA S. WOLPHELMI ABBATIS.

Pauci: dehinc ribertus nomine, post obitum B. Wolphelmi in D
crati se fecit liquore perungi.
AUCTOnR eviilutis dielins, primo crepusculo, (lecimo
lucis Daciam provinciam fuerat transmissus, cum aliis
apparente
CONRADO viara universae carnis ingressus quibusdam Fratribus religionis raonastica; gratia. S WolpM.
Calendas Maji,
Ubi cum aliquantisper commoratus esset, et jam
CO;EVO ~,„'
obiit, Domini sui felix feliciter in-
et gauiiium
moTttur 11 secum
Henrici rediliim ei persuaderet animus, comitantibus
Aprili3 troivit. Floruit autem temporibus secundi
oblinuit post viris honestis ac religiosis, iter estaggressus. Cum-
Imppratfiris, qui monarchiam regni
mare pervenissent, piratis insidianlibus,
decessuni tertii Ottoiiis, tenipore beati Heriberti, que ad
sanctaj Coli.niensis EcclesiiE Arcbiepiscopi et vixit :
et die nocluque maris sinura occupantibus, ferme
UKjue ad tricesimumtertium annum quarti Henrici perdies novem negabatur transilus. l'nde nimiacor-
Imperatoris,cujus pater extitit tertius Henricus, dis conlrilioneomnes pariter afflicti, ut propitius
avus Imperator Conradu«. Transiit aulem. plenus adesse dignaretur Dominus se invocantibus, intimis

dierum, omniunique profectilms operum boni.runi, precabanlur visceribus. Nec distulit pius Dnminus evitatur
anno 1091,
suorum vota fidelium, concite largiendo subsidiun
anno millesimo nonagesimo primo Dominicae Incar- piralarum
Adest naniqiie praditto Fr;it,ri sub noctis silenlio et lempcstatis
nationis.
Herimannus, tunc B. Wolphehnus per visum. in craslinum jubens ac- periculum:
43 Cujus oliitu comperto a

temporis Archiepiscopus Coloniensis, exequiis ejus celerare transitum niare paca'um, hostium denun-
;

tians impeliim reframatum in meraoriam

vero suae
tfpeiituf ab summopere satagens devotionis obsequium irapen- ;

Archirpixcopo ternis psalmis cultor ille sanctae

dere, ad sepeliendum eum devotus occurrit. Cujus liberationis ter
tt Abbatibus.
exemplo reiigiosorum virorum etiam turba coiiflu- Trinitatis, Doinino vota persolvi jussit jubilationis.
Taliter hostiura sublata formidine, non modicura
xit, inter quos prascipui et illustriores liabebantur

b AWmles, Herim;.nniis videlicet, supra raem..rati gaudium sumpsereex divina revelatione et niarinis :

bons me- se la.ti ingerunt fluctibus. piratis minime

nocere va-
coenobii S. ranlaleonis, et Reginliardus
Domi- lentibus. H"C ordine per servi sui merita ab immi-
moricB Sigebergensis : qui utrique faraulum
malorum procellis eruti. divina; gratias
ni summu seraper coluere studi.> pietatis. Expletis nenlibiis
B itiique ab Archiepiscopo pro ejus veneranda raemo- agunt liberationi. Quod ut ob ipso Fratre, qui per-
facie roteo
ria Missarum solenniis ubi sncrosanctum corpuscu-
; tulit agnovimus, fideli narratione retulimus.
cotore per-
luin deponi debuit in sepulcrura, accedens per se. 46 Eodeni tem]iore claudus quidam, Willeman- viisere
fusa:
niis noniine. ex villa, loco
'
ruwilerensi contigua, coiUractuSf
aniictum amovit quo saoer ejus velabatur aspectus:
etecce, rairum dictu cum esset jam triduanus mor-
! Polheim videlicet nuncupala, obtenlu B. Wolphel-
tuus, apparuit non defuncti more pallidus, sed roseo mi, diu negata raembroruin recepit officia. Teinpore
eolore perfusus, gratia plenus, et veluti roscidulis quippe Quodragesimali ad locum accedens sepulcri
guttis sudore i espersus. Quo praeclaro viso miracu- quo salutis arderet desiderio, cordis promeb.at ge-
lo, plerique flevere prai gaudio. Ad circiimslautes mitu; quo salutis ducebatur gemilu, cordis illius
vero conversus Episropus, En, inquit, Patres di- declarabat Denique ad Deum tota inteutione
afflictio.

lectissimi, quam devotus hic fuerit Doraini servus, conversus, lacryniosis precabatur suspiriis, ut servi
quem tanta ac talis commendat gratia vultus. His a sui meritis sospitalem mererelur in niembris. Nec
ctaret mlro-
Pra?sule peroratis, cum debita veneratione secus B. spes fefellit, cui fides incilamentum prajbuit: ci-
culis.
Petri Aposl.ili allare decenter traditur sepultura;. tius enim dictu claruit, cujus sanctit;itis vel meriti
llii sufiragantibiis meritis ejus, fidelium exaudiuntur vir beatus extiterit. Repenle enim diu contracti se sanilati
vota, infinnis impenduntur beneficia, prasIanteDo- coeperunt exteiiderenervi, et venarum meatus vita- teslttuitur,

raino nostro Jesu Christo, cui una cum Patre et lis sanguinis infusione repleri. et membra prius

Siiiritii sancto est honor, potestas et gloria, per infi- praeraortua in pristinum vigorem restitui. Quid lon-
nita ."^ecula seculorura. Amen. giusniorer? Sentiens homo divinam in se operari
44 Itaque veluti magno mari, emenso prsesentis virtutem. lento conamine assurgere nitens, quam-
histori» pebigo, jam quasi littus cernenles respira- quam adbuc nutante gressu, in pedcs constitit, et
mus, dura quafdam solum de miraculisejus referenda quae a se acta fuerant. praesentibus fideliter dis-
circ

superesse videmus. Satagendum est ergo, iit por- seriiit. Quorum manibussustentatus, et huc illucque
tum teneamus, cursum com-ummemus quoniam : deduclus, ut res innotuit Fratribus, magnifice lau-
sicuti solent solem obducere nubes, sic pigri deside.s- datur et gloriflcatur Deus, qui in Sanctis suis mira-
que scriplores utilium rerum sa'pe .'ubtr;iliunt co- bilis est et gloriosus, faciens mirabilia solus. Ad

gnitiones. Aggrediamurilaquereferre miracula. quae indicium vero lanti miraculi, snstentatorii illius ba-
post obitum ejus divina per eum sunt celebrata vir- culi, super sepulcrum beatissimi viri, multo tempore
tute. In territoi'io Bruvvilerensi raulier qua^dam, mansere suspensi.
PaTalytlca Wazela nomine, dum quadara die ad opus concedis- 47 Alio ferme tempore huic miraculo accidit con-
curaluT :
set textile. tam criideli ex iraproviso utrarunique simile, quod quando quiiliterve sit factum, libet
manuum torqueri ccepit vexatione. iit clamore dira; referre. De villa Geroldeshoven mulier omnimodis
vocis cives cogeretur excire. Ex cujus immanitate contracta, ;id sjepe memoratum locuin ab amicis est
di.loris. paraljsis obnoxia ciedebalur passioni : su- deducta. Hac s edulo ibidem incubans precibus, alleri contra-
ctx redditur
bito namque adeo inutilis est reddila manibus ut ad templi limina freqiienlabat ;ittentius. Existeute au-
saMS :

nullos eas valuerit usus applic;ire Quo magismagis- tem sacratissima B. Pelri Apostolorum Principis so-
que ingravpscente morlo, prae nimia dolcris contri- lennitate, et hanc cuin reliqiio vulgo tantis contigit
tione intermanus tenentium olidormivif. et huju.s- interesse solenniis. Quae largiler flens, et longa su-
modi lenis vocis sonum dulciter audit: Quid sopore spiria trahens,ante sepulcrum beati viri prosterni-
depriraeris? Si priesenti passione carere volueris, tur, miseram se ac inf.^licem nimiiim conqueritur,
surge velocius. et cura oblatione cerei Domini Wol- cujus nec preces merercntur adniitti, nec corporis
pbelmiadito sepulcrum: enimmeritises gaudio
illius incommoda solvi. Sed qui quondam raulieris Cha-
potitura salutis. Qu;e alacri fide promptaquedevotio- nanaeae, et bujus voluit preres differre; ut iir.portu-
nejubentisatagensobedire.ardentesepulcruminvisit num illius desiderium, fidei esset experimentuin. At
cereo, nec beati Palris diflidens meritis, nec dictis vero quoniam beati viri meritis salvari posse non
credere cunctata monenlis. Qua; ubi ad orationem ha;sitavit. sed in fide postulans perseveravit, effec-
prociibuit, postpusillum sana surrexit; et gratias a- tuin meruit: erecta quippe divinitus, exclaraavit,
gens Deo, sospes ac tota recessit. omniumque silentiuiu claraoribus rupit. Ubi enim
45 Frater quidam ex cosnobio Rruwilerensi, He- ossibus ossa se conjunxere disjuncta, et nervorum
contractio
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS 89
A contractio juncturarum fiebat connexio, non est ANNOTATA. d
mirandura, quod fragilior muliebris sexus expavit AUCTOnE
anirnus. Exurgens itaque a pivimento, recepto a Isleesl Heriraannus iii. q:u Segewino nnno 1089 conrado
vigore, incoluniis pr.cvaluit ad propria remeare. coavo.
siiccessit, morliiiis anno 1099,
Taltbus miraculorum effectibus veraciter cura b Reijmhanlus ileesl npud Biicelinum in Calalogo
Christo se vivere niundo testatur vir iste beatus. Abbatum Sirjebcrgen&iiim.
Amen. c Dtminm inlellirjilejusgue insiilas mari circumsitas-

DE BEATO FRANCISCO,
ORDIMS MINORUM, FABRIANl IN PICENO.
AN\0 Sanrtissimi Pntriarcha' Romuuldi corpvs^ ad Fa- Vitam S. Jonnnis a Bnculo. e.v originalihus membra-
UCCCXXII. hriaiienses [ranslafian «Hno McccrLxxxi, occasio- nis descriptnm, una cum atiis ad clevationem et cuftum
iiem nobis dedil vii Februarii, udaijendum plu- spectantibus documentis. Qux tiuoniam ad xxiv Mnrtii
Antiqux I ibus de ipso Fahriano. Hujus nunc atiud'deciis jam editi speclanf, servarique debentad Snpplementum,
Legendx insigtic. hoc xxii Aprilis commemorandum occurrit, non nisi post multvs onnos absolvendi opcris, congruum
ex MSS.
Bcalus, mquatn, Franriscvs Fabrianensit,, intra eccle- fuit hoc loco, ubi de aliorum ientiiudine quenmur, il-
siam siio noviine speciuliter consccratam requiescens, lius prompliiudini dehilas referre gratia^; eique qui
idemquc et nunc et olim miraculis celeberrimus : qua suam pro nohis atictoritatem upud Prelatum sibi ami-
proptcr jure, si quis alius, meritissimo inscriplus est cissimum inlerposuit, Iltuslrissitno et Reverendissimo
Martyrohfjio Franciscano. De eodem in suis Annali- D. Antiocho Honophrio, Patncio Auximano, Civi
bns eaonvs scribere Luias fVaddincjus ud annum quo Romano, I. V. D. Protonotario Apostolico, sanclse
nalus eU mccli, scriplores enumerat. qui de eo aliquid Auximalis Ecclesise Cnnonico Decano, ac sacrosanctx
litleris viandarunt : et corum primiis fuit, inqiiit illc, Papalis Lateranensis Basilicse in Piceni Provincia
Fr. Dominicus, Bonaventurae, Fepsi et JoannLe, Ficario, omantissimo quondam hospili nostro. Gratix
ipsius B. Pranrisci Fabrianensis sororis, filius ; se- autem iisdem eliam sunt liuhendae,qxwdpro ipsis antiqvis
cundus Fr. Dominicus Mariani Crisi*i, inTheologia B. Francisci aciis adhuc pergant pulsare. Cum enim
Baccalaureus (quorum esse exislinw diias Leqendas prsemtssa hactenus essent siib prseh, opportune advene-
MSS identidcm in margine ciiatas a Waddintjo) ter- runt Laureio litiera^, quibns significatur, iteratis prx-
tius Andreas Gillius Canonicus S. Venantii V. D I. fafi Generalis conatibus, et e.rprcssis ah ipsomet Fran-
et Iiouiiiticus Scevolinus, Ordine rrtedicatorum ciscanorum Provinciaii mandutis, vidcri frangendam
Theologus. phira de rebus Fabrianensibus conges- Guardiani pertinaciam; ideoque fieri posse, ut qusc de-
sit, in quibus prsecipuas resge^tas hujus Sancti viri sideramus monumenla perfcrantur ad nos, in fine tomi
complesus est. Sed et ipse B. Franciscus plura de suhjungenda ; interim Guardianum, ne omnia negare
rebus patriis chronologice adnotavit, inter quas videretvr, hnnsmiltere retationem Italicam de Vita et

obiter res proprias admiscuit. miracuiis Beati: cnjus toiaferesubstnntia, cum in An-
hactenns 2 Tot tiimqne iHustribus monumentis cum teMatx fue- nalibus Waddmgi
contineatnr, imo ex ipsis recens ex-
frustia ex- rint pneclarae hiijus virtulcs alqne insvjnia miracula; ierpta apparet bonum Patrem magis ignorare ope-
sil ;

pectatx ;
inlolerabdi prorsus Fabrianensium Fraiiciscanorum so- rts nostri rationem, tjuam negare auxiiium.

cordia'impntandum est. quod Philippo Ferrario. post

ediinm, Sanciorum Italiae Cataiogum et preeteriium m VITA
eo B. Franciscnm, texenti cutalogum Generalem eo~
E.xTomo 11 c( III Annalium Francisc.
rum qui in Romano Murlijrologio non suut, aut alia
quaedam opera vulgaturo, nenio curavent indicare no- CAPUT I.

men el snnctitatem B. Francisci. Sinl illi tamcn qua- Divinilus vocaiHs ad lieliijionem in ea egre-
domlenus excvsabUes; si neque Ferrarius nec alius pro gie proficil Franciscus. F
quisquum ipsos reqvisivit: nostri operis Lectoribns,
eo
pro Hs da- monunicnta prvdicta requusiluris, quomodo se potcrunt il_nno MCCLi die ii Septembris natus est B. Fran-
tur ipltome.
ex Waddtngo. e.rcusnre ? quandoquidem per no.^ros
Laureianoi Pa^ni- ciscus Fabrianensis, cogriomento della Libra, lio- PHs^itr.is

tenliarios, Hccloremab Alhada Belgam, et Christopho- nestis et piis parentibus. i^'ompagno de Veninbene ^"^V^.L"'
rnm Grinvm Anglnm, slrenuam in purtihus Piccni niedico, et Margarita, Fahrianensiinis. Horura vitam
atque XJmbriae operam navare nobis sotilos, diu muttum- vable laudant, qui de B. Francisco scripserunt, a
que si^ltcitali, hactenus ncgligunt jusiissimis noslris pro caritate erga prnximos, a pietate erga pauperes, a
ipsorummet honore. et gloria votis facere uliqua saltem sacrorum frequentatione niy.<teriorum, a vigiliis et
ex parie salis- inierim diim antiqua illa MSS. in an- poenitentiis, asanctiinonia. Vere arlmrbona Iructum
gvlo quopiam abdita jacent, prteda blattarum el tinca- bonum fecit ciijus fufura raox sanctiias exordium
;

tum : quia, ut ipsimet falentur et hanc negaHE descri- habuit a teneris uiiguiculis; atqiie niaiiifeste, sed
ej: ufero dat
plionis cavsnm adferunl, neminem habent qui possit miraculose, iiidicata est intra ipsaclaustra naturse.
legere characlerem, nec tamen volunt permillerc ea Etenim neque pia genitrix sui uteri pondus sentie-

scriptn aliorum qui leqere pnsscnl manibus. Erit for- bat; neque tacitis increraenlis coalescens fostus,

tasse ex posteris zeloswr aliquis, qui jusfissima huc dolores aut molestias, pra^gnantibus familiares, ad-
qnereln perlecla, eluct maculum ab atiis contraciam, et vexit per qiiod desigiiabatiir, nuUionerosiim, nulli
:

quidquid supra ex /'f''atldingo est indicafum, pro futuro fiire Quando oratiira mater pergebat ad
molestuin.
operis supplemenlo, transmitlat: nunc, dum aliud nvn templum, videbatur sibi geslientem sensisse infan-
Vita B. licet, vilnm cx Waddingho ctHlectam damus. tuluin, templo liaTenli placidura et suavem
in ipso
Jonnnis de se praibui^se, sed recedenti aliqiianto graviorem
3 Cetenim non est quod nos pceniteat opene, apud ;

Bamlo
Fabriauenses Franciscanos fruslra impensa; : linc enim quasi iii ipso vitie exordio moiistraret, quam assi-
ierranda
pro siipple- occasiune excitatus Reverendissimus D. Silvester Je- duas actuius erat in templo vigilias.
mento Martit. nantius, Ahhas Cenera.lis Sitvestriiwrum, misit nobis 2 E.t utero diHusus iu lucem, non lacrj'mas, sed
Aprilis T. UL ii risiua
 :

90 VITA B. FRANCISCI FABRIANENSIS.

risumemisit : nou flevit aliorum more natonim, sed ciscus, miraculis elarus. Marco vero Ulisipponensi
ArCTOHK .iinpulnri modo ge^tivit ; ut qiii inox, sordidati ge- dicitur , homo doctissimus et inagnus priedica-
wvi)i\r,o
rirfens neu- neris servitute et peccati vinriilis excnssis, ad gra- tor.

cifur : tia'dignilatemet Christi.-mam libertatem erat rena- 5 Ultrii piefalem et orafionem, adliibiiif etiam til.rorum
copiam colte-
scituiiis. Vel an non oli id fortassis, in mundum litterarum liumanioruin et divinarum slniliura; ad
9it :

adveuiens. ridebat; quia quidqiiid in mimdo erat mysteria enodamla, ad res docte et profiinde expli-
irri.sit, et stullitiam esse pra;sensit7 Non dissiniilis eanilas. Neque exiguus ei librorum cumulus quippe ;

mirabili ortiii alque infantisB puerilia et adolescen- inter monunienta, quas morienfi supererant, h et

tia : qiiam placide, modeste et pie transegit, huma- ajmd Minores Fabriauenses servantur, hahetur
prxdicitur nioresaiiteilecimum annum plene addiscens litleras, efiain indiculus libroruni, qiios eini fecit pecunia, a
matri futwiis rebiis sacris solerter iiiteutus. ^-Egriifaiite puero ad patre suo ultimis laluilis iii hiinc finem legata. Gi'a-
Mlnonfa ;
moitein. mater vovit seeiim delafurain ad vijitan- vio-es qiiosqiie linbuif ex sanclis Patribiis, priinos
dum S. Francisci sepulcrum qiiod duni a T^iceret, : et noliores oiniies Theologia: i\Iagisfros, oxpositnres

occiirrit ei B. l/ Angelus Tancredus. oliin S. fran- ufriusque Testanienti, pliilosoplios plures et mathe-
cisri socius fiiiniliaris; qui narratis Margarilaj plu- matico.^, et sui seculi optiinos coiuioiiatores. i ...

rimisejusdem sancti Iii.stitutnrismirandis operibus, Ulfraconciones, docendo et Icgendo, suo iiistituto et

ingeniium pueruli atlente contemplatus aspectura, urbi nativa; fuit spleiidori. Virfutes omnes continuo pro de/unctls
asseveriiuter praadixit, siiuiii futnrum consodalem : conaiuasseeutusest, etin Alt;irisminisferio obeundo impensliis
oraf :
quo nihil jucundiiis genitrici potcrat niirrari, qua; devotioneiniiiiilfametciiraniimpeiidit.Cum;iliquando
cuiii viro .-^uo niiiil tam curabat, quam ut secundum Missam pro defuncfis celeliraret adectuosius, vehe-
Dei legesenutritus adolescentulus, Dei mancipare- menterque coinpateretur animabus dura forinenta
tur obseqiiio huc omnes con.dus, hnc frequenfes
; patientibiis, et in fine sacruni mysferium clauderet
tendebant; douec opere
et rejietilai matris oratiunes illa deprecafiuncula, Ilequiescant in pace; multorum
vidit completuin, quod Angelus priedixerat. exaudita est vox alaeriler respondenfium, Anien :

3 Factum id anno mcclxvii, quando ciplesfi mo- quos vel Angelos mini.-frantes sacrificanti, vel ani-
nitiis orarulo B. Francisciis, Minorum subiit vitara. nias, ad preces siinrfi viri a purgatorii ergastulo
Nam cum solitarius in cubiculo lectiones philoso- liber.atas, judicare licebit.
pliia; iiatiiridis. a magistro acceplas, serius studeref; G Insigni virtufiim pxemplo ad sodalifium allexit des >iepofes
facta ad euin haec vnx iii Kal. Septembris. Frau- duos nep"tes,.\nfoiiiumetDominicuin,Boiiaventura; aii onliiiiiii
ad adducit
qiiod rfi- cisce, ^iirge, qua:re Fr. Graliam c Ordinis Minorum: de Festo e; Joaiinaj sororis filios ; tcrliuni Peiruc-
niiifui vo-
et qiiidqiiiii tibi prsescripserit protinus exequere. cium, Fredcrici frafris filium. Palrui sunt
iinitati
catits.
Circuiiispiciens, an adesset qui liaec verba piofer- vestigia, saiicte et liuniililer in Ordine viveutes ;

ret, neniinem vidit sed dum iterum studiis intendit,

; Dominicus ceferis celebrior, quippe qui inter Ordinis
secunilo et tertio ipsa eadeui vox cuilestis intunuit. scriptores commuiiiter annunierafur. Porro cres-
Prudenter judicavit contra sliinulum non esse cal- cente quolidie B. Francisci opinione et reverentia,
citrandum, sed divinis monitis obtemperaiidum : oppidani, inito consilio ef rem proinovente D. Maz-
quare confinuopra-dictum adiit Gratiam, Minorum zocchio nobili Pisano, func ojipidi Pofeslate, sfa-
tunc Guardianiim. cui reni omnein sincere expandif, tuerunt jam k secuiido tr;insferre aedeni Minorum in
etvitaj siiiB universain serieni narravit. Prannoni- capacioreni et coinmodioreni locum, juxfa forum et novum Con-
palatium pubhcum, et ex piiblico ajr;irio solverunt ventum
recipit
tiis ille ccelitus de siiperventuro adolescente, amice
excepit : ut sub Miiioritarum instituto sedulo Deo anno mcclxxxii die xx Maji, Tursello, filio quondam
iiiserviret, horlatiis est ; et ut in Dei obsequiis viam Bonacursi de Reiiib;ildo niille liras vetusta! moiielffi
mandatoruni ipsius curreret alacriter, pie consuluit. Ravenuatis. pro quadam doino, turre, el horto con-
Ad amussim instructorissui, sibi coelitus praescripti, tiguis ; remiflenteeodeniTursello, proS. Francisci,
admtssitsque. amplexus, valedixit parentibus. initiatus a
consiliii iiiquif, et Fratrum ejiis amore, alias mille liras, ad
Ministro Provinciiili Fr. Monaldo de S. Elpidio.ita qiias pretium ascendisse aestimabatur. Doniiiiica
ipse sub his vcrbis in suis clironicis Fabrianensilius proxinie sequenfi, numerosa institufa pmce^sione,
scripiuni reliquit. Anno Domini «iccLXVii Egn Fr. ad illas aedes deducti sunt Fratres, sulennibusque
Franciscus veni ad Ordineni, receptus a Fr. Monal- sacris iu contiguo sacello decantatis, pripdicavit
do a S. Elpidio, virtute et efficaeia orationis matris circumstanfi popiilo B. Franciscus, grafiasque red-
mea;, meritis matris niea;, et instantia precum ea- didit protanto beneficio.
rumdein. 7 Morfuo genitore, facultates suo arbitrio reli-
f prrpit jiro-
i Magihtros habuit in lirocinio ipsum Fr. Gra- cfas, pauperes distribuit quibiis
pie in
/icit. : cilios eini btbioihecam
tiiim etRaynerium, senem tl Plebanum, S. Fran- quotidie curab&t ipse vern praeparabat: in culina, inslruit :

ci-cidiscipulum. Multa etiani didicit virtuiis incre- etpropriis inanibus ingenti distribuebat multitudini.
menta, sub ipso iiigressu, a S. Silvestro e Auximensi, Bibhnthecam libris instriixit, dicens eam tofius do-
Sllvestrinai, a suo nomiiie ita dicta^, congregationis inicilii opfimam officiuam; in qua ofiositas, animi
primicerio, apud Fabrianenses tunc sanctitate inimica liunesto et utili propellebatur exercitio
ce- et ;

lebri, qui lioc ip^o anno terrain coelo couimutavit. arnia erant in promptu adversus hsereficorum in-
anno missus est A.ssisiuni ad lucrandam
Siib lirociiiii
ulfus et promptuarium aderat, ex quo hauriri po-
imlulgentiam celebrem Portiuncula; ubi familiare ; ferant populis instruendis documenta salutaria
h;diuit colloquium cum B. Leone,
S. Francisc f Cibi et potus non solum gustum, sed et usum sibi
socio, confessario et seerelario, eirca
ejusdemsancti peuitus interdixit, semel dumfaxat in die panem
viristigmafa ef nioduin oblenfie liujus Indulgeufia;: frigida dilutuni admitfeus; aliquando ad pauperum,
quoriim ipse tesfimonium perhibet in libello
a se quibus inserviebat, consolationem cum illis mandu-
conscripfo. j de verifafe ef excellentia
hiijus sacras cans. Unicaeaquerudiethispidatunica, cilicio liaud
elinin iii ludulgentia'. Posfea vitam lianc ef
insfitutum pro- absimili, carnem operiebat. Duro lecfo paucis cuba-
lUlcrls.
fessus, addictus est per Sujieriores
sacra; Theolo- bat horis, reliqiiis
iii ilivina laude et contemplafione
giie studiis : in quibus adeo mirifice profecit, ut ce- consumplis. Creberrimis flagris in se animadverte-
lebris evaserit priedicator,animabus valdeproficuus, bat praeler ternas in qualibet liebdomada pro sui
;

proplerea a nostris scripforilius commendatus.

Pisa- instituti consuetudine, alias secretas usque ad san-
nus ita eum laudat Custodia ^sina habet
locum
:
guiiiis effusionem sumebaf disciplinas. Adeo severe
de Fabriano,. in quo jacet prajdicator devotus
Fran- secum agebat, et tot verberibus corpus fiagellabat,

ut
 1

VIGESIMA SECUNDA APRILIS 91

ut communem hominum fidem suiieraret, et dubita- tuit, dum
sua dignaretur praesentia, et manura ori D
retquidain ejus socius, Fr. Nicolaus de Roocacon- apponeret, subito solutum est vinculiim lingua, et AfCTORB
trad», ad ea quit de his narrabantur. Sed dum peri- ex integro convaluit. Altera. Divitia nuncupata, ex VVXDI.NGO.
culuiLi fecit, secreto se abscondens in angulo, lon -
villa Mascani a ditionis Fabrianensis, multis malis,
gius inimoratus est Francisous in sumendis ver- maxiine periculosi cujusdam tumoris mnrbo aggra-
berilius, quam ille potuerit in recensendis vel au- vata, rogavit
ut se visum veniret B. Franciscus. pericu'Qsum
diendis. Accessit sed in ipso ingressu sensit infirma adeo tuiiiQTem,
:

mirificum et suavem odorem, ut ultra modum reti-

ANNOTATA. ceretur. Siios reatus confitentem absolvit, et impo-
sitione manuum abomni liheravit infirmitate.
a Hsec de re ita ipvnel iiotavit Chronicis Fa-
iii
9 Cassidonii Fabrianensis uxor, foedo etpericu-
briunenxibus. lu puerili measetate,
mater ipsavadens Inso laborans apostemate, firdum aposlt',
ex vicinis civitatibus Pe-
ad Assisium, propler votum qund de me fecerat, ma.
riisii et Euguhii vocari jussit medicos qui sinuil :

secnm me portari fecit : postea virtute et efficacia cum Fabrianensihus dixerunt malum jam esse insa-
oi'ationis diotaematris meae, a Deo inspiratus et nabile, et redeuntes ad propria admonuerunt ut
vocatus, recessi a mundo, et veni ad Ordinem B. dispnneret domui suie. quia brevi moreretur. At illa
Francisci. videns remedia delecis^e humana. se converlit ad
b Artitrus in Mttrlijrologio tliem xiii 1'ebruarii Fr. divina, niisitqueqiii B. Franci.scum accerseret. Nun-
Angelo Tancredo pro suo arbilrio consignavit : et fuil tium, antequain loqueretur, ille prsevenit, diceus,
vir eximiii' sanclitulis, unus ex tribus qui S. Fruncisci se optiine scire in quo statu laboraret hera, etprop-
vitam seripsere. terea iiiissum ut ipsuin vocaret et subjunxit
: : Redi
Qitotl ea tiw leeterentitr ile Fr. Gratia, id Jrturo domum. et dic doininae tiiie ut hono sit animo, qiiia
su/fecit, w^eiimBeati Confessoris^iliifoornorrl arf iliem exhocmorbo non mnrietur. I pra; sequar statim. :

2 Auijttsli,a .le de.lcctum : ita more sito Pontificem aijit. Nihil immoratus ahiit et ad bonum nuntium gau- :

cuni visum fuerit merito sitbeat mirini, cur non

: iil
denteni. positis in Criicis modiiin manihus, signavit E
etiam Primincialem, a quo mo.c dicitur (i((mi.ssiis Fran- incapite : et confestim ulcus eriipit, et illa lifita-
cisciis, Bentis adscripserit. bunda e lecto exilivit.
De linr
d iia in snis Cbronicis ipse B. Francisciis, 10 Juvenem uno lalere didentem, membrorura paraltjslm.
Anuo 12()8, c|MaMdn eram iiovitius, obiit Fr. R:iyne- motu et sensu carentem, signo Crucis repente sana-
rius, qui fuit Plelianus pletjis Civitae (i-s( o/iindum vit. Vt ivcessit. parentes, multo comtante pnpulo
Vinltrix et ad nliarum sijnonijniorum disttnclionem di~ et Deum glorific;inte, ad templum S. Fraucisci du-
citur Ciiita ili Casciit) cui S. Franciscus fuit pliiries xerunt. ^ratias .-icturum Deo et Fr. Francisco s.ini-
confessus quando erat Plebanus, et dixit sibi in tatis auctori. Ille vero longius fugit, nec voluit per
spiritu Dei, Fili, tu erisde noslris. Iste fuit sanctus dies niultos in puhlicum jirodire, auram fugiens po-
homo et verus Frater Minor : propterea adscribtlur puUirem, Deo honorum omnium auctori miracu-
et
Seatis Ordinis;et, ne quiil desit, Arturus assiijnal ei lum adscrihens. Mit.i, filia Gillioli Benevenisti Fa- scrofulas.
diem 5 Septembris. briancn^is, diixit ad eumdem pueriilum siium filium,
e Colitur B. SiUvsier de Au.Tiino 30 Xovembris. giitture male habeniem, collo scroHs et glandibus
f Inscriptus est hic Fr. Leo Martijrohgio Franci- tumente : cui dum ille benediceret et partem tesain
scano 15 Novembris. digitis attrectaret, tumor recessit. et ante triduum
g Hiijiis Hbelli iniliitm et conclttsionem hubes in integrEe resti'uti;s est sanilati. Conradutius Conradi
Wiidilimjlio, an. 1267. §.5. Fabrianensis, filium siium triennem, nomine Geor-
h In his esl AViiia, in obiln S. Bonnventurx, quam giuin, herniosuin. eidem in ulnis materiris prjesen-
idem iraiUiinijlius bubel an. 1279 § 14. tavit. Vir Dei, oculis in ccelum elevatis. oravit,
Excurril hic /faddinijbtis, ostendendo quam
i sit ingeuiuit, Cruce sign.ivit, sanum diniisit. Similiter

prxdicutoi ibus neiessaria et paupertatem minimedede- puerum alteriim, eoilem malo afleclum, Tlioma.suc-
cens, libroriim copia. cium nomine, signo Crucifixi, exaltari assumpli et
k Narrat fJUtddinijhus ad an. 1215 num. 19 habi- puero impositi, benedictum, genitrici incolumera
tasse Fratres Fubnuni itsqite nd an. 1207 extra ]iortam restituit.

eo in loeo, uhi modo est ecclesia S. Anijeli, inde tians- 1 Prajdicti Conradutii uxor Salvitia, filiam enixa et tremorem
latas ad locum, cui quia ntmten eriit Fuilis pnuperculx, Oradiaiii, tremore laborantem,
contiuuo capitis capitis,

ibidem puuperculos siios uliquundo asdificaturos prxiti- valde dolebat. Accersivit iindique quos poluit raedi-
xeriit anle annos dO S. Francisciis. cce artis peritos. nec quidquam profecit. Taudem
recurrit ad henigniPatrispietatera, tribus anteqiiam
CAPUT IL exhac vita discederet mensibus, oravitque ui inisere
Miraciila qux vwcns Franciscus patravit. trementeni consolidaret cervicem. Oravit paulisper,
Ejiis iiiiis obitus. etsigno Crucis capiti obdiicto, sanam effccit. Mar- ft

culius Marcatutii uxorem duxit Nutam, qiiani post

Vtrtmque X 1'oximis juvandis se totum addixit, maxime in aliquot nienses oilio coepit hahere, cogitahatque
mhericortiix rebus qiiae ad animiB profectum spectabant, omnes repudiare. sanctum viruni ahiit, dolorem
Illa ,id

oj)ert'Ats in- exeniplo alliciendn, verbn exhortando. variis raodis expressit, raiserum in quo remaneret slatum a viro
tendens.
instriiendo : iusuggestu indefessus, in sacris confes- rejecta declaravit. et siimmis precibus oravit ut suas
sionihus audiendis assiduus , indicibili ardoreerran- ille apud Deum interponeref, ne viri privaretur
tes verum pastorein
oves ad reducendo neque : consortio. Ille parumper hassif, oculis in coehim

quidiiuam arduum aiit lalioriosum praeteribat. quod elevalis ;

qiiibus modeste dimissis. blande consolatiis
prxdicit re-
saiuti animariiiu condiicere posset. Opera etiam mi- est higentcm, jussitque ut bono animo es.set, prasdi- idtiii ndum
sericordia? corporalia summa exerceliat caritate : cens ante duos menses oriundum ex se pulchrum
ei iifinti amo*
priEsertim infirmos invisebat libenter, ut ad veram pueriilum, cujus aspectu et amore adeo palris oculi
conimoveret pGPnitenliam ; et morienlibus assistebat capcrontur, ut sponsam deinceps impense diligeret.
sanot mtitam, amice, ut priemitteret ad gloriam. Hanc ejus cari- Ita evenit; peperit hellura infantuhim. luutui pignus
talem sanctiimqiie subsiditim Deus multis luiraculis amoris : perqiiod patris aninuis ita immutatus est,

commendavit. Eleniin bonestam femiuam, Nulam ut ex illo tempore uxorem dehito sit prosecufus
nomine, qufe male babebat et per dies octo obmu- amore.
12
 :

93 VITA B. FRANCISCI 1-ABRIANENSIS.

lectulumquotidie circum-
12 In oratione assiduus intensissimo in Deum siastici et secularis status,

Al'CTOPR ferebatur affectu, et Chri.sti Passionem mira con-
WADISGU.
templabutur dulcedine; aliqiiando gratias agens
immens:is, prnpter ingentia qu;e ex
stiano evenerunt henefiria; .iliquando summa tene-
ritudine collacrymans, propter Christi dolores, et
indign.is tot poenarum causas, ingratorum bominum
dahant, audientes ab eo monita salutis, dolentes sibi
eripi optimum magistrura. Acccssit etiam pridie
illa populo Chri- antequam moreretur adolescentuhis, Thomasuccius
nuncupatus, qui in genua procumbens et manum
exosculatus, prolusis lacrymis rogavil, ut eum ab
occult" morbo, quera per annos aliquot patiebalur,

peccala. At dum semel ista medilarelur iu ecclesia, suis precibus liberaret. Juvenculo compassus, oc-ulis juvenetn
kirviidinlbm
biruudines mullo parritu mentis turbabanl quietem ; in ctBlum elev;Uis, oravit paulisper, mox eum signo ob occitlto
silentium morbo sanat
indtcil : jussif ille ut evolarent, neque amplius in templum Crucis benedixit, ef repeiite ab omni malo liberavit.
aut domum illam ingrederenfur : prascepto obedien- beatain aniniam, qua; dum ad cerlamen properat,

tes, tamquam rationales creafurse, >;talim aljierunt, aliis benefacil; et sub mortis agone, alienos mnrbos
neque per integrum illum annum sunt regressa;. repellit! Pacatissima illa anima non tam res suas
13 Dum aliquando in ecclesia S. Francisci Fa- quam alieuas curabat, pra^scia 1'uturi transitus et
scorpinnem
briani rem facerct divinam, et Sangninem suniera gloria; supervenfura; : etenim inventa est in cubiculo
er sacTo c(i •
Hce tiaustum, infenlaret; ecce videf in calice aliunde dilapsum viri saniti Chartula, in qua descripsit revelafionera

scori ionem. Ha^ret paulisper, quid agat, conside sibi ante aliquot annos faitara, qiio die et liora de-
Pofuit jiixta regnlas, in his periculis prae- buisset ex hoc mundo fransire ad Patrem.
scriplas. inalum averlere : sed dum recordaretur 17 Adveniente itaque die xxu Aprilis, aniio Mcrc niorlin corpus
tridite exposi-
Chrisli doctrinaj et dafa; discipulis fidei illis verbis, XXII, pbicide obdormivit in Doiniuo:efafis sua> ixxi,
tum :

Si mortiferum quid biberint, uon eis nocebif ; absque niense vii, die xx, vilse in Religione transitae lv,

timore et horrore deglulivit animalculuin. Expleto Fratribiis et populo collacrvmantibus. Oporluit per
ad se vocari qui venam secaret,
sacriHcio jussit triduum coi-pus fideliiim exponere contactui ef vene-
misso nuntio Andrea Andreufii Vanni. Venit ille, rationi il qiio tempore niulta patravif miracula, pu-
Angelus nomine, et invenitin choro oranfem atqne blici Notarii testimonio sign:ita. Tridao tran.-.acto E
natalis festim
illa proferentem verba, Auxiliura meum a Domino, sanctum corpus, aromatibus condifum, sepulfuin est
coiitur.
opirlo rp qui fecit coelum ct terram. In cellam recedenti ve- in coucavo chori muro, ex ill parte qua; vergit ad i

na vlvtnn
plaleam iiude posf annos seplemdecini integriira et
nam ilexteri aperuit brachii, ex qua mirabilifer :

educit
scorpio prodiit vivus, absqiie ullo sancli viri dnlore. illEesum, tran.sbitum est ad hoiioriHcinn sepnliTum,
Ita qui iionorem curant divinum, a cunctis erunnfur in c-clesia: raedio constructum. Festive colunt Fa-
periculis : quod Dei iu seipsis est honorant,
et qui brianeuses diem nafalein.
ejiis et su:nraa invenera-
etiam illi a Deo facti honorabnnlur a Deo. tione hiihent ejus sepulcrum : ail qiiod ex niultis
14 Non minorem hahuif potestatem super aereos urbibus conciirrunt populi, iii suis necessifatibus
enirt/umeiiavi
lUieral ;
spirifus et rectores fenebrariiiu harum, qiii cni-pora sanctum virum deprecaturi. Episcopi Camertes, in
quam super infirmos ef languidos.
cruciant iunuana, quorum diiBcesi situm est Fabrianum, e plures In-
Elenim Energnmenam, decem annis oppressam, Fa- dulgeutias concesserunt, ejus corpus. quod adhuc
brianum a Saxo ferrato c deducfam nt Criice persi- inlegrum et illa;sura est, visilanfilms. EJus iraagines,
gnaret, post aliquof diesquibusid facere delreciavit, tamqu:im viri sancfi, ubique circumferuntur et in
judicans se indignum cui spirifus obedirenf, signo reverentia habentur. Uuiversifas Fahrianensis in
Crucis sacravit ef sanavit, recedente conlestim ad ejus nafalitiis varia ofllart ex instituto munera, ob
ejus imperiiim spirifu maligno. Ab omni fastu, su- plurima per ejus merita a Deo recepta beneficia. f
perbia et ambilione alienus, dignitates quasque infra
et extra siium Ordinem abborruit nec induci pntuit ANNOTATA.
ut propler has verbi divini prajdicandi minislerium
Gvariitalnis
eonslitalm. dimitteret. (Iporfuit t:imen Superioribus obedire, in a Alipst Fabriann Mascanum atl 4 ritriter m. p.
.suscipienda cura monasterii suae iiatriae, et Cnsto- b Diimiiiictt.i Sccvoliiiiis iii Hvstnyia Fiibriaticiisi ad
dem seu Guardianum agere Fabriani per infegrum aii. 1:251 »Hm. 31 bwc vicciitis m:ranita cmimcrat apud
quadricnnium. Quo feinpore, ulfra materiale domi- fyndiliitgnm adan. 132i ntnti. l^. Tribus cjecis vi-
cilii increinentum, raulfa erga Religiosos praestitit sum paralyticum unum consolidavit, lau-
restifuil, i

boni Siiperioris officia ; mansuetudinis, hu-

pietafis, dorum quafuor gressus firm-ivH, diiobus surdis au-
militatis et patieutise in omnibus praebens exempla, ditum aperiiit, matrem et filiam a lepra muniiavit,
regulaiis rcnovans in.sfituta.
et disciplina; et alia pene innumerabilia miracyla in vita perpe-
15 Sub ultimo aiino su» Prsefecfurae, qui mille- travit.

reciptl Fd~ simus tercentesimus decimus nonus Christianas cen- c Saxum-ferratum Picem oppidnhim distat 8. p.
biiani Capi- sebatur salutis, comitia provincialia voluit in sua m. trnux Senlimaji flnvium.
tvlutn ivorin- celebrari dorao quibus abunde in omnibus providit,
: d Plenius Domimcus jiriefilus. Posi mortem ad
cw- :
et summocaritafis aflectu fatigatoscx itinere, senes, ecclesiam S. Francisci iniiLimerus cunciirrebat po-
languidos vel male habentes, excepif hospitio. Pie- pulus, corpiis ejus veneraturns, et neque diebu-^ ne- Concursus
tafi-ef caritati eju.s non defuerunt potestas et consi- que nfrtilius ah ejus conspcctu voiuit recedere; et adejuscorpus.
liuni et populus Fabrianensis aliarumqiie Religio-
:
beatuni felicemquft se jndicalKit, qui manum vel pe-
num Superiores quam plurima ei praest;iterunt sub- dem pos^etattingere ; sed feliciorem se pxislimabat,
largissimas erogarunf eleemo.~ynas. Patres
sidia, el
qui vestis exiguum licet segmentum aut niinimani
el Visitiilor
eliam Capitiilares. ejus labovibus et industri» prse-
eliiiilar : posset abscindere particulam. Unusquisque prout
iniuiii adhibitiiri, Visitatorem tofius insfituerunt poiuit pie aliquid decerpsit, ita ut neresse fuerit alias
Provincia! qniim curam renuit accipere, bumiliter
;
vesles corpori contegendo adliibere.
rogans Superiores. ut alteri conferrent digniori, di- e dista/is a Gumacino circiler 15 p. m.
cens se nescire quomodo alios visitare audeat, qui f Hic Waddingo eloijium B. Francisci,
aitexitiir a
visitationis munus erga semetipsum non prius
exer- ex Domniici pvircitali hisloria, ejns jam partes pnvci-
cuit.
puus dediimts : poiius hic aJjungatur ex MS. Epitome
16 Accedente sua peregrinationis termino. quo Italico, qnod Communitas FabrJanen-iis,'! ppo aesti-
rxlremo de-
adpatriumccelestem placuit Altissimo snum famulum
curiibtlts matione expertai ac notte sant-titatis, decrevit cor-
viurto evocare, lenfa correptus febri, jacuit per dies
aliquof pus defuncti balsamo condiendum in eumque finem :

infirmitate gravatus. Optimi quique proceres,

eccle- numerandas f ratribus libras quadringentas pmbata?
monetae
 ! ;

VIGESIMA SECUNDA APRILIS. 9S

monetse, quibus balsanium aliaque rem opportuna art largituram . Domum rediit, certo spArans se obten-
eniprentur ad ipsum vero nctum depuUtus est ex-
: turam quod petebat : atque ita fdctum est. ut dum AlinTOBE
pertissimus medicus Mag. Mercatus Caiicelioni cum WADINGO
filiadie sequenti e lecto surgit, apparerel tot/i pulcra
trachium
suis filiis Mag. Francisco et Mag. Url>ano itera' : et formr.sa. Cjecilia Frontonis. comitalus Callii, per male afleett»
Mag. Thomns de Michaele Comitatus Fabrianen-
S. raenses aliquot brachio dolpns sinistro ita ut nioveri
sis: qui ne indignis maTiibus contrectanmt sacrum nnn pos>et; arl s incii viri sepulcrum orans. repente
corpus, nuilta spjrituali prsep tratioiie aique oratinne salva facta est. La-titia Petri de Ceneto, magnos per
apparati, Sacramenta Poenitentiaj et Ku-haristiae annum passadolnres ob immi.^sumcasu auriculjepa-
susceperunt. xillum, quod nullo modo potuit extrahi cnramen- ;

davit se >.ancti viri meriti^i ;id ejus sepulcrum ; et

CAPUT \\\.
die sequenli exjiergefacta invenit super cervical li-

Miracula post mortcm et varix corporis gnum putre.scens et sanguinolentera, ablato etprocul
translaliones. factn orani dolore.
^l Marcutius, Gudielrai ^-^ini filius, obducta oculos squam-
mis oMuctot,
J^iximus iiuc usque qna^ ad vitam B. Francisci ooulis nubecula nibil videns, ol)Iatus est a parentibus
Mnrtnus speLtabant, vel quit iUe vivus effecit nunc adjnn- : sancti viri pietati, emisso votu de vitando sepulcro
stringit
gaui qua^ postinortem, propter iliiusmeritaDommus et ufferenda cerea imagine : patilo post ceciderimt
applicahim
sibi rosarium operatus est mirabiHa. Dum jaceret ilhj triduo in sqiianimae de ocuUs ejus, et vidif perfecte; venitque
guttur
feretro, iiccessit pia temina, sanftum corpus venera- Fabrianuracumgetiitoribus.votum reddituriis. Siini-
slrumosum,
tura, et rosario, utsolet, tactura, liajrentis cingulo liter curatus Joannes, Florutia; comitatu- Fabriani
rosarii partem extremam elevavit, et super sancti filius, restitutu unius oculi, quem dolfibat aspectu.

viri manum collocavit. Cepit ille et manus strinxil, Joanna;, Corradutii de Ronaldo, tiliuni, slricto gut-
du[n mulier, in vultiira ejus intendens, orahat : ut ture et apostemute lahorantpm, samivit : quem dein-
recedere voluit, sensit se detineri, rosario a sanclo ceps, ail sni benefactoris raenioiiara. vor-arunl Fran-
E
viroapprehenso; etrepeiiteclamavit, muliebri timure ciscum. Pliillippiicciam, Biuiaventurn' Pumi filiam,
pedes debiles :

expavescens ad niotum Liut sensuui viri defunrti. cruriliiis et peddius infirmam, ita ut gressus figere

Accurrit frequens populi multitudo, viditquepalmara nullatpnn-^ posset, ad fHretrura, in qrlo corpus
coiitractam et fortiter ad^trictum ros:irium : quod jaceb;xt,siraulcura parente Pad"vesa vigilantem, ita
dura illa post aliquot preces devote petiit dimitti, consolidavit, ut nulio juvante doraum laeta redierit.

aperta manu restituit, obstupesccntibus omnibus ad 22 Miliitius Guillehnutii. ex Rupe-Fabri comlta-

libertU occi •

mnrtui cadaveris motum mir.mdura : quo significa- tus Assisii, incidit in manus inimi^-orum iractus dendum at>

Deo gratuni esse cultura su(a*um servo-

tura voluit, Nucerini ;
quibus vii iliter restitit, donec socii om - ini»tici5 :

rum. Eudem tem ore ad feretrum accessit Augusti- nes, solo relicto, fuger,iat. Non potuit unus ora-
sanat con- sustinere, quln vulneribus tredecim
nus .iEgidius e regione S. Venantii, longo terapore nium impetus
tractum.
contracto dolens bracliio : et osculatus manura viri acceptis oportuerit succumbere. Sed neomnino pe-
sancti. eam la^s^ admovit piirti. Ad coutactura sta- riret, autin hostium venirnt potestatera, coinraen-

tim ooiivaluif, exilivit, gaudeus domum rediit; nar- davit se obnixe meriiis B. Francisoi, pP-misitque

ravit uxnri, Net^e noraine, quK decem annis in lecto ejus invisurum sepulcrimi, iterqup cnnfecturum nu-
decurabebat ex gravi infinnitite : .<pe salutis obti- dispedibus.etcereamoblainrura effigiem. Mira res
nendje fecit se in templura veh'. ubi p<ist multas Illiro, ut vuvit, arraa depo^uerunt inimiri, vulnera
preces tandem impetravit ad feretrumadniitti. multo ligarunt. et multo eniisso sanguine languentera do-
et uxorem.
populo coniprimente. Osculata viri sanuii manum, uin suis hiimeris portarunt; neque recessenint,
ejus.
domuni rediit ; ubi paulu post, repfMtin) motu, re- donec medici adliibita ope melius coepit habere.

cto surrexit.corpore, sanitate restituta. Convaluit tandem, et votum implevit.

1'J Ipso eorteni die quo mortuus est, Joanna de 2.3 Eiidem ann" quoraortuus est vir Dei, Joannes JHirrtCH/i5

Cliiuzzano comitatus a Nncerini, a malignis spiriti- Gutius Bonagani Fabrianensis, dum infirniusjace- a»i( tietja-

ret in lecfo. rogavil uxureiii ut obtiner^-t a Fra-

fienlem punit
libcrat eni'i bus oi)sessaper integrnm sc[)teanium, cum ceteris ad
particulam ijiqiiara tunicffi B. Franr-isci
ecclesiam S. Francisci concurrens et corpns attin- tribus :
gumenam.,
obtinuit et languenti imposiiit marito, nec tamen
gens, perfecle et repente liberata est. Alia, noi-te

sei|uenti, dura Frati-es pulsarent ad Matutinum, illeconvaluit. sedinaligna feliredece-sit. Recurrente

niiraculose, post niultos dolores et tormenta a mali- die festo sancfi viri, abiit cuin reliquo populo ad
acclamante templuin Minorum. ubi venerautibus cetei-is ejus
lignis spiritibus illala, incolumis evasit :

sepnlcrum, illa stefit a longe dixitque, nihil se esse

ex dffinionibus uno, se a Fr. Francisco depelli. neque
amplins sibi licere in illud j-eijredi hospitiuni. Ad expertam propter qiiod Sanctum fii^se pnt:iret. Do-
mum regressa operari ccepit servilia, absque ulla
tantum beneficium se gratara ostendit mulier, per
diei solennis observaiitia sed repente tulit suppli-
annos octodecim continuo invisenssancti viri sepul- :

lampadem appensam. Clarella ciura. Ctcidit in terrara taiiiquam

morfua, absque pwnitenfera
restituU crum, et oleo fovens
facie deturpata: snnat :
brachium Circuli, Assisias, qme tunc moi'abatur Fabriani, duni uUomotuautsensu, coloreniulatoet
aqu,v immis-
pannos lavaret et pmpcjaceret infantulus; inimisit intellexit tainen et sensit an.;;ustias, easqne chitasin
sum
ille in caccabumaquiB bullientis bracliioliim. Decocta pcenain su!e incredulitalis judicavit. Oravit itaque
iii perpetuum
tenella carne mater videns vite vel liracliii abvcin virnin Dei ut ignosceret, vovitque se
celebr.itiiram ef ali.i in ejus
dendi imminere peiiculum, votumemisit se visnram festive ejus nalalitia
honoreni obsequia prestitiiram, si inflictain pipnam
sancti viri sepulcrum, et cereuni bracbium oblatu-
Fecit, et illa qood pr..mivit implevit. ilem her-
rara. Reposuit in lectulo flentera, et ad dolores slri- remitleret.
niosiim.
dentem; sed somno correptum sereno, dum paulo Sub eodem tempore adolesccntem Fabrianensem,
n.alfis annis lierniosum, in conspectu
oranium ad
postbracMis excipit, sanum conspicit et incolumem,
sepiilcriim orantem, et turpein molem osfeiitan-
nullo relicto coctnrie vestigio.
sanat fcedum
iO Dica, uxor Palamidetis de Conerzato. Biso- tem, sanavit. Et Lu.-iam. filiam Philippi Bartholi
aposlema.
nosani filiam, apostemate in vultu defnrmem, ad de Certo duodennem, septem annis fcede claudi-
sancti \iri feretuimi duxit corpus veneiata, preces
:
cantera, curavit; dumillaa.l ejus sepiilcrum juravit,
diem natalein celebraturam, et in vigilia solum
effudit, ut deformi illo malo filia liberaretur, promit
per biennium panem et aquam raanducaturara.
tens ceream effigiera se daturixra ef
-24 Auno Mcccxxxv, die Junii, solei.mter exa-
aliquot raodios fruinenti Fratribus iUius ccenohii .
'
miuatnm
 ; :

94 .
VITA B. FRANCISn FABRIANENSIS.
coram stantera ampullam oloi m.inu tenen-
ininalum, approbatum et scriptum a Nofario publi- et vidit ;

AVi^lO: i:
co fuitsubsequens miraculum. Frani'iscus, tilius tem, fascias quibus involvebatur dissolventera, et
WMIIM O
Nicolai, infinnabatur ad mnrteiu, non lipsas partes ungentem audivit deinde dicentera,
:

duosjue jn*
Ayne.-uccise
arrepto baculo, quem ipse
/atiltrs im- maniiucans neque bibensper triduum, Joauna Bar- ut ex lecto surgeret, et
rlbwulos. tolina, genilricis amica et viciua, abiit ad sancti porrexit, per cubiculum deambularet. Ita sibi visa
viri sepulcrura ; oravit pro infirmo. promisitque est fecisse et vere
; Nara expergefacta compe-
fecit.

matrem oblaturam simulaerum cereum ad pueruli rit non in lecto inflrinara se jacuisse sed in cubicu-;

mensuram. D imum regressa, dixit qus fecit raater : lo stantein et baculum habentem, perfecte conva-
factum prnbavit, votum firraavit. Accesserunt ad luisse.

lecluiu, infautulum exsuscilaruut, in somno mortis 28 Franciscus Anselmi.adoIescensvilK effra^nis,

tif'eratur

laiiguonlem ;
qui slatim cibum sumpsit, et paulo propter varia crimina siepins conjeclus in vincula, ciiptivus
eniindatlo-
post integre c-iinvaluit. Simili ferme evenlu curatus tandem rigoroso carcere et ferreis compedious ob-
nem potti-
est infaululus, fllius MitJe et Ragulii de Apiro, qui strictus, a parentibus etamicis destitutus, vovitDeo cens
:

nullum admitlebat cibum aut potnm. et B. Fraucisco se vitam in melius comrautaturuin,

An 1359 2S Anno mcccxxxix, die xii Api-ilis, qno natalis etsancti sepulcrum veneraturum, donis coho-
viri

frntn/rrliir ejus recurrit dies, ex ductis Assisio egregie dolatis nestiturum, et vincula quilius detinebatur appensu-
coriiiis
marmoreisetpulcbris columuis, sere com-
1,'ipidil'Us ruin, si ab illo liberaretur ergastiibi. Mira res ut !

muni Fabrianensis populi emplis. auno decimo se- dixit, reserato cstio patefacta estvi:i ad aream exte-

ptirao ab ejus oiiilu, magnifico pr.^eparato mausolaeo riorem. Hic viditaliam supei-esse pnrlara scd solu- :

iu uieilio ecclesiai muro traustulerunt e primo sepiil- tis vinculis B. Francisco iteruin se eoraraendavit :

cro, inchoro (uti diximus) ciinstriiclo, cor|ius san- deiiide iniuimo negotio per muros evasit, sepulcrum
ctissimi viri. et :irca condiderunt marmurea, co- mox invisit. etmoresfecit meliures.
luraiiis et crate ferrea circumdata. vario et nobili 29 Ad majorem hiijus saucti viri commendatio-
opere exoruata. TranslAti'ini iuterfuerunt mulli nein et lionorem, curavitpopiilus Fabrianensis con-
Pra;lati, viri procert'S,et ingenshnminuin multtludo: secrari ecclesiain Fratrum Miiiorura, in qua sacrae E
ecclesia sub
quilins expnsitum est sacrura pignus, omiiino iiite- ejus reconduntur exnviie. Anno itiqne mcccxcviii.
B. Frnnci-
grum et illajsum. Tunc etiam ad commendandam die Dorainica aute NativitateniB. Jo:iunis Baptista;, ci jwmme
optinii viri sanctitatem operatus est Dominus mira- seleuniter consecratum est teraplimi, inniiraera dedicalur.

cula, qiiornm periit memoria ; per quiE amplius coucurrente hoininura multitudine,etconvenientibus
ejus fauia est divulgata. totiiisMarchiae Fratribus ad Coraitia proviucialia ;

5G Posth.inc Translatijnem,Bartolina Bononien- per Episcopos tres, Juannein Olfedanuni, Antistitein

siiiialHr pc-
sis, uxor Aldobr.uidi Fiibrianensis. gravi febreet Nicopolitanum ex Ordine Miiiorum assiimptnra;
sfik^s opo •

Mema,
ppstileuli gutturis .npostemate ad ultinuim vit;e ter- Benedictum, ex Ordine Eremit irum S. .\ngustini, /'

iiiinuin dedurta, pTdidit loquelam. In vigilia diei Asculiiium; etc... Episcopura c S.N;itaria!. .\mplas
fcsli B Francisci, dum pro Vesperis soleniiiter de- dedit prohacsolennilate ludulgentias Nutius d Epi-
caiitaudis pulsarentur campanae iu ecclesia Miuo- Sfopiis Camerinas loci dioecesamis, statntis diebns
rum, femina' lectum circumdantes, alta voce Bar- quibiis eas iuerari deberent fideles, adjiinctis in fi-
tolinam evocaruut, dixeruntque profestnm esse B. ne his verbis Has Indulgentias. nnperno&tra au-
: tndiitgentix
Francisci, miraculisgloriosi jara pulsari cainpaiias volumus [uppendi^ in sepulcro concedunttir i
; cforitate concessas,
pro Vesperis. et opportunum ess^ teinpus ut vitam R. P'rancisci de Fabriano, specialiter a septuagesi-
et aiigiistias suas eiiem commeiidaret. Seusit illa roa usque ad Octavam Pascli;e annis singulis vali-
moneiites, etex corde rogavit virum Dei, ut suam turas.
causam ageret iu ccelis. In priina noclis vigilia ap- 30 Mnlta celebrata snnt in hac aede Comitia pro-
piiruit ei totus gloriosus, jussitque ut os aperirct •vineialia, propter majorem reverenfiara sancti cor- invocutur
in carilate ;
iminiss-ique Cruce, quara luanu gestabat, ernpit poris ibi jacentis. Universitas et populns Fabrianen-
apostiMna. Kxpuitilla pns et mircidum sanguinem, sis, solenni indicta snpplicafione, ad ejus sepulcrum
inaguoqne chnnnre vocavit domeslicos, dicens sibi recurrit, in summa iiuarlam totius Italiai egestate
aiqiaruisse H. Franciscum et perfecle sanasse. Ju- et annonai caritate; seque obstrinxit solenni v oto
dicaroiit iUi phreniticam effeclain, et insanae fuisse per annos du'idecim. indienatalis ejusdem, eo pro-
clainores : sed reipsa compeierunt, e periculoso cessionem totlus populi ducere et donaria offerre.
[
niorbo et niortis faucibussancti viri meritis liberam Illnd peculiare est*quod iii ri->tivitate hujus sancti
evasisse. viri, genitrices suos pnrtent iiifantulos in conspectu
27 Liidovicus, Ci^si S:dutii Fabri^inensis et Lio- sepulcri, ut meritis ejusdem et magna quam super
iiorK filiiis, regio laborabat niorbo, announo, mensi- dsemonia vivens ostendit potestate, liherentur illo infantes ad
ejus iumulum
bus octu ; neque ulla medicorum ope meruitcurari : annoabincursibusetinsidiis satanne, quassnlet in illa
adducutitur :

sed nialre et filio ad sepulcri viri sancli deprecanti- letatula priestruere. In magna habetur veneratio ne
bus, inlegrai Veslitutus est sanitati. Quidam inopi- viri sancti caputium, qnod ad infirmos. partu labo-
oulnus tn iiato iclu in oculo bisus, niulto proflufnte sangui- rante^, etvariis calamitatibus oppressos ferunt, non
oculo,
ne, se coinmeudavit sancti viri raeritis : et statim absque liicro CfBle-^tis ben'ificii. Quofidiauis favori-
sensit semanu blande perlractari. at.|ue nMlum oin- bus amplius ob>;tricti Fabrianenses, di^creverimt ei
nerepelli. Paupcrcula l'eiuinafilioluiii, in dorso fra- insigne sacellum extruere, et fecerunt ad quod :
cwvUas
ilorsi.
ctum et incurvatiiin, ad sepulcrum adduxit eieclura- : corpustransferri voluit. Reverendissimus Pater Ja-
que el saiiuni inox dunuiin reduxit. Divitia Marci, cobus Bagna-caballen-^is, Magister Generalis Ordinis
vir mori ex villa Mascani. oravit proaniico ad mortera regro- Minorum Conventualium, ad quos hic spectat con-
fiundus. trans'
tante, et emis.so voto ad sancti viri sepulcruni, do- venfus, dum anno mdcx.iv ibidem visitationis exer- corpus
ferlur an.
muiii regressasauuminvenil.BartuliisFerri Fabria- ceret offiL-ium et arcai. qua sanctum deponeretur 161 i.
:
f/ulfur ex-
nensis, tribus iilceribus gutlure putref.icto, in va- pignns. tres esse voluit claves, quarnm primam
utceratum.
num adliibita plnrimaopera medicorum, landem ad Guardianus, secundam Syndicus conventus, tertiam
viri sancti sepubrum convaluit. Nutia, Marcutii Fabriani teneret Magistratus. ScripsitB. Franciscus
uxor, lapsa ex alto inuro; toto confracta corpore, inter alia opuscula, trictatulnm deofficio et digni-
gravl tapsu medicorum judicio valJe periclitabalur. Oravit B. tate Prielati et Sai-erdoti-^ Evangelici, qui manu-
altrita : Franciscum ut opein ferret, piomittens plura iu san- scriptus exfat in Isidori bibliotheca. c
cti viri ciiltuin et bonorem. Obdormivit paulo post.
ANNOTATA
 VIGESIMA SECUNDA APRILIS.
93
ANNOTATA. d Ughellui m Iwc Epvicopo fVaddinghum cilat, D
quasi ex eo haberetur Nucium de Salimbenis A UCTOP.n
inler-
a Vv.hrix civilas Nuceriacs/, unde Iransilo Jppen- fume consecralioni prscfats : sed iipparel hoc loco nil
nino dislat I abriannum IG. p. m. circiter.
lalc ilici. Fuit aulem Niiccius liinc temporis :etale de-
b Benedictus primum Acer'iensis, mox Castellena- crepilus et forte eliam cxcus, uipote qui eo litulo jus-
tensis, inquit Ugliellus, an. 13U7 Jsculanus Episco- susfuerit coadjulorrm nccepinrea Bonifucio IX, ut scri-
pns faclus esl. anno 1 399 rursus ad ccclesiam Caslel- bit ipse Vghellus: qui Coarljutorcm desigiiaium cum
tenalcnscm Tcvcrsns.
spe futurae sucressionis nominat Gentilem Camerinen-
c Nmnen Episcopi fVaddinijlius legere non poluil,
sem : sed nihil ampliui de eo repensse ait, successisse
Episcopntus aulem nomen irque viliose scriplvm apparct
aulem Nuccio Joannem Reclorem ecclcsix S.
tiiuc
cum nuUa ejus nominis Snncla, anl cmlus sil,nedum Stcphani. Quid si vel mortuo Genlile vel non admisso,
Episcopaiis. Suspicorin LegcndaMS. nominalive
dici receperit idem .\uccius Coadjutorem Joannemf«m(((iifo
quod mlerfiierinl Jo;innes de Otficla Ni.-opolis Bene- Episcopi Niropolitaui? cerie Nicopolilanus a Waddin-
dictus Asculi, et Joannes Noceria; Episcopi eraso : gho bic nominalus, quisquis fuil, non alio jme patuit
o«(i'm Joannis nomine superfnisset olum S quod vi- , . primasin consecrationc aut visitatione prxnolutistenerr,
sum iraddinglio sit titulus essc Sanctae, sequenli no- qunin quod vieesgcrerel ipsius dimcisani Episcopi, non
miniliaud satis commode scriplo applicanilus Addit . viilenlis interesse.
uulem idem IFaddinglius,missos fuissc lios Ires Episco- e Scripsit item Sermones multos, et Artem pras-
pos Fabrianum, ad videndum sepulcrum et corpus
dioantium, de quibus Wadilinghus in Scriplnribus
B. Joannis de Baptista, Abhatis Auximani, condi-
Ordinis.
tum in ecclesia S. Benedicti. voliiil B. Joannera de Item Naeniam in obitu S. Bonavenlmie gu.v MS. m
BastHne iradiliniius designare scd Lugduni impri-
:
Falirianensi eitat, etnobis indc transcripla fiiil pro die
mentibus tomum 3 Annalium non poluil ila inlemlcre XIV Julii.
absens, e.t non mulla prxlcr ejus menlcm peccarent lij-

pothetx eorumque pr^fecti.

XXIII
 XXIII APRILIS.

SANCTIS OUl IX CALENDAS MAJl COLllNTUR.

/-->. anctus Fclix Prcsbytcr, ]

S . Fcli.\,alter,
i^ S. Forfiinatus,
Diaconi,
S. Vifalis,

J^\>. Acliilleus, s. Thcodora,

in Africa.
»<_yMartvrcs, Valen liiip in Gallia. s. Fausliiuis,
S. GEORGIUS Mcgalo- Mairtyr Nicomediensis, s. Salunus,
Lyddc-e seu Diospoliiin Palaestina. s. Valcrius,
S. Valerius, s. Ursus,
S. Analolius, Marlyres apud s. Nahor,
Griiecos. Martyres.
S. 1'rotolcon, j s. Silvius,
S. Athanasius, (Romse.
s Vitalis,
S. Olyccrius, 1
s. Nonna,
JMartyrcs, apud
S. Donalus, s. Pusinna, Virgo, Deo dcvota, Hervordiae
1 Groecos.
S. Tlicrinus, in Sa.\onia infcriore.
S. Calulinus, s. Marolus, Episc. Mediol. in Ifalia.
S. Salurninus, s. Iharus ICpiscopus Hihcrnus.
S. Cliorus, s. Adalhertus, Episcopus Pragcnsis, Martyr
S Fcli.x, in Prussia.
S. Tliconas, s. Gcrardus, Episcopus Tullensis, ad Mo-
S. Tlicodorus, sellam.
S. Viclorinus, ',Martyres, s. Georgius, Eplscopus Suellensis, in Sardi-
S. \cnuslus, nia.
S. Viclurus, B yEgidius Assisias, fcrfius socius S. Fran-
S. Nahor, cisci.Ordinis minorum, Perusii in Umhria
S. Solutus, B. Ilclena, fcrlii Ordinis ErcmitarumS. Au-
S. Plcnus, gustini, Utini in Ducafu Foro-julii.
S. Mlvius,

PRiETERMlSSl ET IN ALIOS DIES REJECTI.

Bernardi, Episoopi Viennensis, hac die
Sancti
Translatio facla esl.
rius, ciim titulo Sancti inscripla est MS. Florario
uti iiximus ad ejtts etAuclario Greveni ad Usnardum. qui litulo Con-
Viuim XXIII Januarii. fessorfs qiioqneeum honorat. Ferum de aliquo cnltu
S. P. Gregorii Mngni vomeit liunc dicm occupat Ecclfsiaslieo nullum vesligium iu anliquis aut recen-
in Kfilfud,vio Rulhenico opnd Possevinum. Nou est tioribus offkiis propriis, Missalibus, Breviartis, aut
credibile S. Georgium Megalomartyrem, omnibus apud Molanum, Mirmum, Bedam, Bekam, aUosqne
aliis Kalendariis communem. Iiuic soli fuisse prsele- reperimiis.
ritum : ilaqne errorem aiiquem siriploris aul inler- Ethelredus, Rex occidentalium Saxonum, u/Sanctus
jirrlis esse opmamur. Colitur alwqui Sanclus ille et Martyr inscriplus
est Marlijrologio Anglicano
Poniifex XII Martii, Wil.wni Ferrorii Calalogo. approbanle Alfordo
et
m
Vulfrannus, Episcopus Senonensis, Fontanellae raor- Annalibus Ecclesix yjnijlicanse adannum S7\ niim.
tOus, referlur lioc die ab Adone. Nuikero, Mauro- 24. Allegunlur verba Cambdeni in descnplione Co-
hjro, Grereno. et in pluribus MSS. Vilom ejus et milalus Dnrcestna:, asserenlis ad ejus tumulum,
vario mire.cula iltu.^lravimus. xxMartii. qul non ita pridem restauratus, hanc legi inscri-
S. Repulus Episcopus, Silvanectis castro. memoralur ptionem.Inhc.c loco quiescit corpus S. Etheldredi
lioc die in Usuardi primario MS. el pluribu.i aliis. Regis VVestsaxonum Marlyris, qui anno Domini
yitam dedimus. xxx Martii. Dcccci.xxii per manus Danorum Paganorum occu-
S. AlexandraAugusta. uxor Diocleliani memoralur buit. Qux iiltima videntiir plane conficla.
Niim abs-
Gijnxceo sacro Arluri de Munstier. Viiam rjus
in
que nlla menlione vulneris, traditlir, non diclo anno
dedimns. xxi Aprilis. DCCCLXxii, ,vd prxcedenti dccclxxi, ab nuclore
S. Leo, Episcopus Senonensis, indicalur a Bellino,
Chronologix Saxonicx, circa amium millesimum
Holnno primx edilionis. et Canisio. De eo egi- scriptie. aisliva luce obiisse, ab ylssero Meuevensi
""1»- XXII Aprilis. et Florentio /figorniensi. viam universitatis adiis-
S. Senorina, Virgo et Abbatissa in Lusiiania, se ;
a fFilhelmo Malmesburiensi, multis infractus
indicatur a Menardo ei Bncelino. De ea egi- laboribus abiisse ; a Simeone Dunelmensi, plenus
""'* XXII Aprilis. aetate iibstractus ab hi.c seculo
ab Henrico Hun-
;
Nigunda Virgo. in.vripla esl MS. Florario et Aucla- tindoniensi, Rogerio
Hovedeno, Eiheluierdo et Ingul-
rioGreveniad Vsnardum.lSobis liailenusiucoguita.
fo, post Pascha obiisse; aut defunctus
Forsanestex Ur.mlanii. esse a ;

Mallheo Wesmonasleriensi, diem clausisse exti-e-

Ludgeri Episcopi depositio, apud Trajectum infe-
mum
 PR^TERMISSI. 97
mum. Interim quam plnrimi narrantm utrimque m sbyter. Murtyr Alexandrix, infra referendus xxix
pugna Danica cccisi. Unus Joiinnes Bromwn fiij-
Aprilis.
mento Camtideni Ueiiit occasionem, dum ab eo Ethel- S. Renobertus, Episcopus Bajocensis inGallia,m-
redus dtcitur in praelio letlialiter vulneratus, post
ditatur hoc die in MS. Florario, item a Greveno et
muitosagones ix Kalendas Maji obiisse. Seil eslo
Canisio. Veriim ab aliis xvi Maji.
sic vulneratus obierit : non iileo dicendus mor, mar- S. Guibertus. Abbas etFundatorGemblacensis, la-
tyr ct Satictus, qnia Iws (itulosa nemine illi datos dicatur m MS. Ftorario. Vitam datun sumus
reperimus, neque ulli antiquiori Martyrologw nomen
xxiii Maji.
insilum. Quod .amen al/sque jir.vjnilicio dictum volu-
S. Victor et Corona, Martyres sub Antonino Princi-
mus, optarrmus autem i/isum Martyrologium ffil-
pp, in JEgy^Xo, memoranturin Martyrologio Flari.
sani non aliquando nmiis facile secutos nos
fuiise, De hisnor.uulla attingimus sequenti die, el remitti-
priusquam exiguam ejus accuralioiiem experienlia mus ad diem xxiv Maji.
cognoveramvs.
S. Rirhardi, prirai Andriae Episcopi, Translatio; in-
Gerardiis, ex ..\bbate Flo]'iaceno Ordinis Benedicti-
scripta est Ferrarn Catalogo generati. At riatatis
ni, nionachusCislerciensis in Signiacensi mona- celehrutur m Mnrtyrologio Romnno ix Junii.
sterio, mrmoralur Kalendai lo Cistrrciensi, Dtvio-
in Adelinus Martyr, ut socius S. Kiliani indicatitr in
ne excusn, el in Menologiis Henrique:, Buceiini et Menologio Scotico Cumerarii. DeS. Kilianoetso-
Cl ahmolicum titulo Beati. Saussaym inter Pios cus agendum erii viii Julii.
collocut.
Jolenta, ViduaBoleslaiPii Ducis Calisiensis, inscri-
Adalbertus, ex Cannnico Slrahoviensi Ordinis Prae- bittir lioc die Marlyrologio Franciscana et
Gynecxo
monslratensis, Archiepiscopus Salisburgensis, sacro j^lriuri, ut Beata ; si qutd de ejus cullu iiobis
refertura Chrysoslomo Vander Sterre in Natalibus constlterit, polerimus de ea agere ad diem quo obtil
Snnctorum Ordtnis Frxmonstraieims, cum tilulo ejus soior B. Kinga, quicumin monaslerwS. Ciarx
Sanclae memorise. Sandecix vixtt, xxivJulii.
Rogerius, Abbas Trium-Fontium in Gallia, Ordinis S. Pantaleemon, seu Pantalimon, memoratur in apo-
Cisterciensis, cum titiilo Be'dti mdicntur ab Henri- graphis tribus Martyrologii Hteronymiani,et 21
quet; Bucelmo et Clialemoto : mter Pios censelur a Aprilisin MS. Regms Suecix
Pantaleon dicilur,
Saussayo. Nicomediae monachus, dicendus medicus, et cati-
Richardis seu Richarda, Udalrici Dynastae Eber- 'i"' xxvii Julii.
spergensis conjux, admonita a Di^ipara Virgine S. Lupi, Episcopi Senonensis, Translatio inscripta
de sua morte, obiit hoc xxiii Aprilis anno Mxni. est martyrologto Galiicano Saussayi, ejiis dies natalis
inscripta tonio 2 Bavarise sanclx Rnderi cum insigni celebratur iSeptembr.
etogio et tilulo beatae memoria; quam etiam in- :
S. Agapitus Papa refertur in MS. Usuardi Reginx
scnpsit Gynecxosacro Arturus du Monstier, acBea- Suecixetapud Maurotycum. In Rom. Muriyrol.
tam compellat.
XX Septembr.
Maria, unte Mlada dicta. Bcleslai Pii Regis Bohe- S. Luttridis Virginis, Essendi», nobili Canonicissa-
miae memoralur ub Jrturo de Monsiier in Gy-
filia, rum ceenobio m Marchia, cultar, nonien ei elogium
necxosacro, cum tilulo Veulie, a quo abstinet Du- hoc dieponit Theodorus Rhay inter Anintas illustres
bravius. lib. 6 Bohemicx hislorix, ubi eam luudat. Julix, Ctivise Marcliix excitatis toci ipsius tubvlis :

Arnulphus, Patriarcha Hierdsolymitanus, indicatur celeri referunt ad diem, qtw Fitam dalimus,
in MS. Bru.Tellensi S. Gudilx. Est is nec satis XXII Septembr.
laudatus, de quo agitur ante Tomum primiim Maji. S. Liberius Papa, in Calalogo Pontificum apud
Dionysius a Ponte, \Horum duo priores, Ebioicis Ugltetlum tomo i Italix socvx, dicttur in bona se-
Ludovicus Grippius, in Gnllia, ab Hugonottiscrude-
'
nectute defunetus sepultu.'que in ccemeterioPrtscil-
Franciscus de Linari, Vijsims interfecti anno 1S65, Ix 23 Aprilis, aliisequenti dtereferunt,utidiximus
sei necdum ab Ecclesia vindicnii ut Marlyres, hodie in aiitiquo Catalogo Regin^ Suecix Iradt seputtumv
inscribuntur Martyrologio Franciscano : Tertius IJus Septembris, sed tn vetustis Martyrologttsrefetri
Senis vixit pie subannum I4fiO. ad diem xxiii Septembr.
S. Corona, Martyr Ale.xandria;, indicaturin quatuor S. Symperti Episcopi Augustani Translatio imttcalur
apographis Martyrotogii Hieronymtuni , et apud a Canisio et FeiTario. Dies nalatis incidil in
Notkerum : de ea agimus, ubi iterum cum aliis Mar- xiii Octobris.
tyribus Alexandriiiis refertur, xxiv Aprilis. S. Maximi Dbiconi fit hocdiecommenwratioAquiteix:
S. Fb reberti Episcnpi Translatio apud Leodium, bt festivitas primaria celebratur xjx Octobris.
indicntur in MS Floruriu. Dies depositionis celebra- S. Responsae et socias, ex Ursulanis, reliquise hono-
tur XXV Aprilis. raiitur in Conventu Minoritarum S. Antonii de
Robertus Abbas memoratur in MS. Floiario, videtur Alcacer do Sal ; tta Cordosits in Hagtologio Lu-
rssc Abbas CasiE-Dei, qui coittitr xxiv Aprilis. sitano. Colitur S. Ursula cum stiis xxi Octobris.
S. Artemii, Episcnpi Sennnensis, Ordinatio celebrai- 3. Benedictus, Monachi Martyres indicantttr a
tur in MarlyrologioGallicanoSuussayi : et ejiis depo- i. Juannes, iDorganio in Kalendano Benedi-
sitio xxvm Aprilis. i. Mathael, , ctino. Horum dies natalis censetur
Germanius, Abbas, Marlyr, profertnr m Auctario 5. Isaaciis, 1 xn Novembris.
Greveni ad Usiiardum. Forsan est Germanus Pre- S. Christinus,

Aprtlis T. III 13 DE
 , :
;

98 ACTA SANTORUM.

DE S. FELICE PRESBYTERO,
FORTUNATO ET ACHILLEO DIACONIS,
MARTYRIBUS VALENTI^ IN GALLIA.

antiqua Golliarum vrbs. R/mlonn sticos xxHiAprilis. Ea moxvt certissi/na, arripuerunt

crncA AN Vn/rntia, posi Isa/ae anuiis cun/lnvinm imposifa, Tmwujus Sahnar, Rudericu-: Cnrus, Pranciscus Biva-
/Jnniini
CCXIl
fidei Christinmt' pra^nmes. ensquc ant pri^nns rius, el nlii. /'cnim nliqui. [igmcnto Dcxtri nntiquio-

aul inler primos, afjnoscit SS. FVliccm Pre- rcs, oh vcrba Pctridc yotalihus, attrihncrinil Vnlcntise,

Acfa mnr/ijii sbytpruni, Fortunatiim et Acliilleum Dinctinos, a S. in Hispauin Tanrhoncusi rcijni Valcnlini /nctropoli :

ab nucfore Lrn.rn Episcopo Lugdunnisi covmsos. Acfa missiunis sed an in istis pnrtibus cnnstifucrint etiam Vcsinitionen-
Coa-vo :
urhcm, uudc SS. Fcrrcolus et Ferrutia ad S. Fe-
etmavtyrii eruditc conscripta sunl nh eo, qui a sc potias sc/n

conteTniilata evidenli iide pra-feiTe, quam auditn et licem ct socios miseru.it vnntium. nccdum leijimus.
anihipua agnilione recipere, suh iniiivm uitcstatur. Thcophilus Rainaudus in iudiculo Sanctorum Lugdu-
Ediditea Laurciitius Surius ad Ininc diem, qust nos nensium primo loco de S. Achiilco ejusquc sociis agens,

insupcr damus ex antiquo codiee IVevirensi h/iperialis ^grc fcrt convelli ant etiam in dubium verti, quze
monastrrii S. Maximini. apud Valenlinos in Gallia rata siint et luce clariora.

2 Proloijus. quem pra^ft.rnm fuissc indicut uutiuni 4 Jonuncs Colmnbus, lih. t dc. Rchus gcslis Valen- Corpora trana-

tinornm Episcoporum, asscrit, eo loco hos Martyres lata nd xdem

Jc:ovum n voee Igitur incipicnlium, ut alias s;rpc,
tnajorein :

omissus a librariis, Lcqendnria seu Passtonalia conipi- gladio cjesos, ubi deinde fuit Pricratns S. Felicis
E
lantibus, hartenus dcsiden.tur. yJctis, qiioad locum dici-^ue, Remegarinm corpora transtulisse in tem-
MartttTOlngia plnm, sanciis Martyribus Cornelio et Cypriano di-
Passinnis, conscntmnt antiqui^sinia qu.rqne Mariijroln-
avtiqiia ods-
gia. Qiiod S. Hicrouijmo trihuilur, iu fjunfnor apvijra- caium, ijuod nuni- est Princeps urbis ei-clesia, ab S.
cribitut Valni'
lt.r in Gat.ia, phis i\lit lialct : Valpnlia civitate in G;iliia, Feiicis Apollmari nlim Antistiteappellala.Sf/Trf.sfjf/wsiftMn;--
Pres.byteri. Forlunati D-aconi, Achillei Diaconi. ttjroloqio Gallicano, post lougum cx Aclis enco/niuni,

Eadcm, scd Aeliilieo aniissn, leguuiur in MSS. Ri- addit ista : Quoruni cnrporum portio non modica,
chcnovicnsi, vt altero Scrcinssimip Christin^ Rcginx Valentia denium Arehitum translata, atque omni
a iqua portio
Suecur. In M.S. Roniano Cardinnlis Barbcrini isla reverentiie testificatione a Juanne Arcliiepiscopo
lala .-treatum
trailuutur : In Gallia SS. F^elicis Pre&byieri. Fortu- snscepta, in a^de sanctissimiE Trinitatis, ordinis
ttem Vsuar- naii et Acliillei Diacnnorum. Cuni elogio ex Aciis de~ Redempiionis captivorura, eximio cultu collncata
dus. su/nplo iia scrihit Usuardus : In (Jalliis civitate Va- est unde contigit ut Martyres isti inter Arelaten
•- -

lentia, nitalis SS. Felicis Pre?:byten, Fortunati et siseiiam dioecesis Tutelares connumerentur iisque :

Acliillpi Diaconorum ; qui cum maximam partera debitus hodie, celebris Liturgi* in niatrice ipsa ec-
supratli'-t;e uHtis ad fidem Cbristi convertist^eut, a clesia peractione, et gloriosi natalitii sacropertotam
Duce Cornelio in ciircerem trusi sunt deinde diu- : dicpcesim anniversario, veiierationis cultus repen-
tissime verberati, cruribu^qne coufractis circa ver- datur. Hsec ibi. Quin vcro Airlatcuscs .\ub /ilu dupUci
tiginem rotarum a^tricti. fnmum quoque in eculei ad dici/iwui .Jprilis cclchrnnt fcsiu/n S. GenrqiiMar-
stispon^ione perpessi, ad extremum ^ladio cunsum- tyris, in secunais Vcspcris ftl officium a capilulo de
Ado.
mali sunt. Adoeliam aliqunuto lalnis eade/n d^scribit SS. Felice, Fortunato et Achilieo Marfyribus, quo-
qua' liibrt nddcrc. In tialliis, inquit, civitate Valentia, ru/n festum suh ritu ctinm duplici cclebrant xxiv Apri- ubi cc 'e
branturl^
naialis SS. Felicis Prebyteri, Fortuuati et Achillei lis, et ad Lccttones secundi Norfurni, cx Actis de-
A/)ri'is.
Diaconorum, qui a B. Irena-o, Lugduneusi Epi- sumplns, ista ex Chavtulario Jrelatcnsi adduntur
scopo et Martyre, ad pra^dicanduni verbum Dei missi, QuEe sunt Arelate horum sanctorum Martyrum re-
cum maximam partem supradictae urbis ad fideni Comes Walfridus Mengrius. Mare-
liqiiia', illustris

Chrisii eonvertissent, a Duce Cornelio in carcerein scallus Francias, a ('lero Valentino in Gallia acce-
trusi dein durissima nervorum flagellatione diu-
: ptas, Joanni Archiepiscopo Arelatensi in -eede san-
ti^sime verberati, post eliam revinctis post terga ctis^ima; Trinitatis, Ordinis Redemptionis captivo-
inanibus, cruribusque confractis, cirea rotarum ver- rura, obtulit collocandas. Utenim dotalium bonorum
tifiinem adstricti, fumi quoqueaniaritudinesupposita, Xenodochio (quod ipsi (oiitiguum inslituii) sic sacri
(lie ac nocte conlinuata eculei cxlensione su^pensi, hnjus muneris accessionem, ecclesi;e fieri voluit.
ad extremum gladio consumn ati sunt. Hiecibi: 5 Sauclus Davila, Episcopjts Gicn/iensis lib. 3 de
quibua similia hulenl, Valentia- in Cialliis An a iqux
er passos Veneralione sacrarnm Rcliquiarum cap. 8, tradit in
re iqiiuv
traduut passim om/im Murtgrologia MSS. cvm tnque ecclesia majore Valentina asservari corpus S. Lu- sint \'aen-
Aolkerus, auctor Martyrologti siib nomuie Bedat eititi, dovici Episcopi Tulosani in Francia, et S. Felicis tise In Hispa'
Belli/ius, Maurutyctis, Oalesinius, Cnnisiiis, nia ?
Molanus, Pi-esbyteri ejusque Diaconorum S. Fortunati et S.
Grcvcnus, et alii lum hodicrnu Mariijrologio Ro- Arquilogi, aliis Achillei Martyrum. Corpus S. Ludo-
mino. vici, e.rpugnata ct dircpfa Massilia, yjlphonsus Rex
3 V/iam mira/nur oscitantiavi Petn de Nntnlihiis, Araqimiie ei Ncapolitantis surripuit et Vulcnliam de-
qut lib. 4 Catalotji cnp. 83. clngnnn horum Marlyrum De vidctur Davila credidisse, quod
tulit. aliis ibidem
Hispnma: C.I Adune [tit atias sa'pisstnic) accc}>it, suisquc vcrbis pnssos opiuarclur. Veram quia Alphonsus Solorianus
oflinijiniluv htuc inde dilaluvit, el Valentiam civilatem Hi:-pauia3 iu Sacrario ecclcsise Valcntinai, et Gaspar Escolanus
<i l'i-tro de
I\'afa lOtts
scnpsit ; fursan inscius cxlare in Oallits aliam urheni, tn suts decadibus, non mcmincriuit S. FcUcis et socio-
etia/n \ alentiam dictam. Hac occasione usus, qui nu~ rum, id quod de eorum Rcliquiis, ut ibi cxtslentibus
et in Chionico pcr confin.iitChro/ncon suh vo/nine Flavii Dextri, ad dicitur, mcrilo Tamayus Salnzar. Antonius de
rcjicit
Bcj^lri.
annum 255 num. 5 tsla cxcogilavit In Lusitania, .-
Ycpez, Cenluriu 6 Chronici Bencdiclini ad an. 1052
urbe Vectunum Valentia. passi sunt sancti Chnsti cap. 10 osscrit, apud Navarrain in ca/iobio S. Georgii an in cn-nobio
Martyres, Felix. Fortunatus et Achill^us, a S. Ire- Azuele/isi asservari caput S. Georgii, et quatuor S. Geonjii in
!S'avayra?
lliKO missi ad praedicaudum cuntra liffirelicos Gno- corpf sanctorum Martyrum Eulogii,
?a Felicis, For-
tunati
 . :

VIGESIMA TERTIA APRIIJS 90

tunati et Acliillei duabus arcis artiftciose elaho-
:
cati venerant, elegenint exiguum tiigiirinm. per D
ratis inclus.n, una cum instrumentis martyrii, et quod essent coeleste habitaculiim consecuturi et ArCTORE
;

linteis quibus fuerunt involuta, Vbi iinHqm monu- humili sedulitate, CO^VO.
sed devotione suhlimissima se t S MS:
meiilael lexUmonia, cjusmodi Irnmlnlioiiem eoitfirmnn- locaverunt. Ihiqiie jiigiter continuata psalmorum
tia, si e.rtiiiil aliquii, prmlncta Itierinl, Itislorix huic
modulatione instructi, vigiliarum labnribus rauniti,
forsan lux clariov alJnlfieint. jejuniorum parsimonia pasti, maxirae a Domino ro- muttns
eon-
6 Tempns qno Sancli lii mnrlyrinm jtassi sunl, borati, Gentilium mullitudinera ;id baplisraatis gra- vertunt.
a S.
illsii hac ratinne vitlelnr posse inveslinari. Primo misit eos tiara exhortationis ar fidei pialaudabilique violentia
Irenxo Epi- Valenlitim S. Irenseus, Kpisonpus Lugdunensis, con- rapiehant.
scopo :
ser|uenti tempore Marlyr. Hic S. Plwtiiio, marlyrw
3 Succedente itaque tempore, cum S. Felixartus,
cnronato aiino CLxxvii, snbroijnliui, pra-fuit dictx Ec- excubiarum assiduilate defessos. aliquanluliim in vislone .S.
clesix Mqtte ad annum ccii, lunc xxvni Junti in perse- sopore quie.scere FelicU
permisisset, visionem, ccelestis
culione Seceri marliini laureatn ndeplns. Seciimlo fue- indicii a.ssignatione raonstratam, fratrihus en.arra-
runl Ires Marliires aliquamdiu Valenliie, uipiite qui dicens Vidi
vit, : h-cum, siderei splendoris coru-
tertiaiu fere partem pnpuli ad cultum Christi tra- scatione raicantera, inettabiliura florum diversitate
xerunt. Tertio miralur Dii.r Cornelius, post Severi vernantem, fragrintihus qiioque aroraalibus redo-
Principis severam Lugdunensium trucidationem in lentem: tahernacula etiam steflantihus gemmis insi-
his Incis, adro scilicel vicints, Christianitatis aliqua gnia. fiilgentis decore radiaiitia
post obitum ,auri : in quibus
indicia remansisse.£'.r/iis!Hrf(f;!sco//(;/;niKs, Severuin quinque agni, niveo candore nitentes,
Stvni, albentium
Imperntorevi titnc mortnum fnisse, quod eonligit anno foliorum flnres depicfos croco. pastu deleclati invi-
ccxi, ilie IV Fehrnarii. reliclis duolius filiis, Sepltmio tante insigniamoenitate carpebant. Quae dura ma-
Geta Cxsare et Antonino a posleris Carncnlla cognomi- gnitudinisimmensilate perterritus, et virtutis iulrai- invilantur
uato, pari jtire ad Imperittm evectis; sed Geta, anno fid caleste
ratione gavisus, inteiiderem; audivi haic dicere,
f)uudium :
proxime sequenle, in sinu malris oecisits est a fratre divime vocis reseralione prol.ita Eiige servi. fidei :

Anlonino.viro trnctileuto el nimio fu rore preecipili. Ceesa devotione probati, Irena^i famuli raei discipuli, qui
B
poslen itd plnrainltlia inqens mntliludoftiutorum Geta'. talenta exigua, miiliiplici locuplelalioiie arapliata,
sub Antovino
Caracu la dlc- et 111 hiscelelins Jtiriconsntttts Pnpiniitntis. Ergo soltim paraslis ; infrnite in gaudiiim Domini vestri, qun vos
lo Attre.lo, reqnulmt Anloniutis, qnem tesle /Elio Spnrliano, pa- ficiet perpetuas laetitia; exultatione gaiidere, fratrum
rens Severus in snninis vider.it sibi successurum. vesfrorum societati conjunctos. Diiin ergo hujus
Qu;ire statim ad niilires processit. et Bas.sianum fl- deleclabili narralione fruuntur, Fortiin.atus ef
liiim natu majorem M. Aurelium Antonium appel- Achdleus, spiritalisgratiae ardore succensi, aiunt :

lavit deinde ul idem erplicjl, ciiin iret Severus con-

: Gloria tibi coeli fdiricafor, raundi condifor. inefla-
laudant
tra Albinum in itinere apud Viminatium, filiiira bilium munerum tunriim osfensa largitale promis- Deum.
siuiin majorem Bassianum, apposito Aurelii Anlo- sor, quiaperfaiMulum tuum Felicem, nobis indignis
nini noinine Csesarem appellavit. Hine nnn ditbita- iniraereutihusque coslestium fhesaurorura arcana
occisicircaan. mus, qnin in Actis Aurelii Priiicipis persecutio intel- demonstras, ac nns c proprije vocis adhortalione
212. tifjatnr a Severo pntre mnla, snh filin M. Aurelio Anto- solicifas tanfaeqiie remiinerationis invifatione corro-
jtiito CarncnUa continnala, etsic hi Marttjres passi vide- boras ; annue, ut contra imminentem adversarii
rentur circaanuum ccxii. inresfationem protectionis tu^ aiixdiaiinue rauniti,
ejus ssvientis furoris jaciila cnntemnere, et ad
ACTA VJT^ ET MiRTYRII consummatffi
cente, pervenire suflragii tui
passinnis coronam, te in uobis
munimine mereamur
vin-

AUCTORE CO.EVO. cum tuum

:

quia sif, quod pro piefate niens huinana

Ex MS. Trevirensi S. Mitximini, collato ciim superare aggreditur. ipsius tamen ficis esse pro
edilioiie Siirii retrihutione, in concertatione quod gesserit.
4 Hujusmodi itaque orafione completa, quidam Cnrrobaran-
ittr litteris
A Ircvxo
S. J.gitur bcatissimus Iren.-eus, Lugdunensis nrbis frater ciira litteris adfuit, a SS. Ferrenlo et Ferrii-
ss. Ferreoli
Va entiam Episcopus, consequenti teinpore Martyr, in qiio, tioiie directus.quos memoratus beatissimus Antistes
et FtrrtUionis,
wissi,
dispo^iiione divina, instituendae fldei fiindamenta destinaverat ad Vesiintionensis civitatis ecclesiani d f
miiabili locata tirmitate coiistabaiit ; Felicem Pre- iiistriieiidam. Qiiae litierae hujusmodi scripti seriem d
sbvteriiin, tiim convers:Atioiie qiiara nomine dictum, cnnfiiieh.ant : Dnininis piissimis, in Christo frafri-
Fortunatum, in quo consummationis divitias adfu- bus, Felici, Fortunafo et AchiUeo, Ferreolus et
turas reijani vocabuliini promittebat; et Achilleum Ferrutio in Domino saluteni. Seculorum raoderator,
Diaoniium. Valeutinae urbi, pro imbuenda" pra?dica- aniniariimque Redemptor, Cnnfessnruraqiie suorum
tionis seiniiiario, destinavit. Quns il'ic geiitiliura uherrima largifate reinunerafor. quagdain niilii fa-
posita multitiido spiritalis grati* suscepit studio, mulo suo arcanorura suortira occulla dignafus est

rair;il)ili excoluithonore, veneratinnisdilexitaflectu. reseranfis visionis declaratione monstrare. qiiae

clareiit mira-
rbi dum iinpositi tam nneris quam honoris raunia etiam festino desiderio studui ad sauctae traterni-
racuiis.
teri-eno labore, coelesti militia exercere jufjiler desi- tafis vestrae notifiam pervenire. Ctim ego, trausactis
derareiit; tanta in eis brevi terapore miraculnrum vigiliarum exciibiisquieturicorpiisculi memfira, so-
emicuit fortitudo, ut qunsqiie spiritalis iiequitia; in- pore paululura reparanda laxiirem vidi pate acta ;

festalione vexatos, a membroruin enormitale com- coeli corapagine, Aiigelicis manibus, pr.TfeiifoCrucis

quinque coronas prolafas, auri splendore et alia vi»

pressns, varianim aegritiidinum dehilitate prfflmor- vexillo,
siime ad
tuns supernae opitiilationis arinati potentia, pristino fulgentes, ac gemmarum coruscatione micantes.
ntartijnum
vigori mentis et corptu-is viribus restaurarent. Quee Audivi eti;im vocem, tam mirahili stiiporeterribilem, lirovocantur i

cuncta signoriim virtutibus, tam gratiaruin quara quam ainbiendie invitationis poIlij'itafinne jucunilam,
prfpcoiiinrum suftragiis. dilata nequeunt suHicienter ita dicentera : Irena»! discipuli, qui ejus suscepitis

n.irrationis tramite reserari cum potius dignura : prompta devotinne pr.TCeptum, percipite cojlestis

sit, conteinplata, evidenti fide prasferre, quamaudita glori« regniira. niea reinuneratione proraissum.
et ambigua agnitione recipere. Credo ifaque. s.ancfissiini fr.atres, quod liiijus visio-
2 Krgo menuu-ati ex magnis ad meliora
viri, jain nis miraculum vos ad marfyrii solioifet triumpliiim.

Tugurlum tendenles, haud procul a Valentina civit;ite ad Et quia fortior dehet semper prieparari animus,
exatant : Orientem, scilicet eam partem, quae divinitus evo- ubi altioris decertationis e speratur evenfus, divins
opitalationis
 ; :

100 PASSIO SS. FELICIS, FORTUNATI, AnHILLEI.

k opitulafinnis suffrngio, no«mutuEeexhortation's mu- tudinis siiae procreatione plasmafum, sibi prspcepit
AUCTORK nimine roboremiis : quatenns cum ingruentis perse- Aimulari. Idcirco inditrnum est. nt creatura, crea-
CO«AO paratam valeannis turae serviens, proprium ignoret auclorem. Quem si
cutionis lentamenta advenerint,
EX USS
habere atl si vohimus
siippliciorum cruciatus fidem, plena fidei niente receperis, numinum tuorum irri-

adept.p exuKalionis nhtinere victoriam. Hic rursum denda veneratione neglecta, facile poteris iEternsB

B. fuerant revelala, f|U«que frafribus

Felix, qiiie ei "vita; praemia promereri, atque ad cctlestis habi-
suis Fortunato et Achilleo fideli rei:itione patefece- tationis ineffabilium raunerum beatitudinem perve-
rat. Ferreolo et Ferrutioni scriptorum pagilia de- nireJ '
-

claravit. 8 Ad hjEC Cornelius in pertinacis perditionis de-

5 Tum vero viri, qnos manifesta praemia accen liberatione persisteus, ait : Salulirius namque debe-
psalwis et
derant, ad tanti triumphi insipnia capessenda, jugi- retis haljere consilium, ut auri ,irgentique talentis
hymuis se
prapaTunt ter psalmis hymnisque, continuata modulatione re- liberaliiatis me.^p perceptis largitate. salutis vos
f plicatis. aninvs praeparabant. Igitur eo tempore/' securitas vendicaret: quam pro tanti sceleris faci-
avdtfi a persecutionis furore saeviente, nore perpefrato, multiplicinm suppliciorum poena
Aurelii Principis,
I/uce Cor-
Dux Cnrnelius Valentinam ingreditur civitatem. consuraeret, ef nec corpnra ^'esti-a ad si.Iitam vel
niUo,
Unde cnm jacfandi gratia. polentias dilatatione su- communem perven'ant sepiilturnm. Felix, Fortnna-
blimis, arropanlia" tumore terribilis, populi copia tus ef Achilleus dixerunt Qui Christi potentiam :

circumseptusprnrederpt; audivit SS. Felicem, For- almegare proditione damnata perseverant, aeferni
tun.itum et Achilleum assuefse deprec.itionis invoca- interitus mancipatinne peribunt. Nns vern nec // /.

tione psallenfes. Quorum voces audientes quosqne credula piefatis tua? pollicitatin oblatasolicitat, nec conteinnunt
finrntcm
tant^ dulcedinis nblecfatione mulcebanf, nt qnasi pa'uarnm cruciatio interiniuafa conturbat quia :
icqnr alque
Angelicis choris conciuentibus, inlonare randulntitme Dens nnster semper servis suis pra^stat in congres- btadmenlem
canora clarissima organa crederentur. Lncus vero sinne fidem, in decerfalione virtiitem, in consum-
Psalnii bic erat Omnis terra adoret te Deus, et
: matir.ne vicforiam. Gloriosius namque esf. a^tPrn<ne

psallat fibi, psalnnim dicat nomini tuo Altissime, beatitudiuis vitam perpetuam oblinpre, qu^im diabo-
allchiia. Cornelius ha>c anditu denunfian*e cogno- licaj persuasionis errori mortifera credulit.ite siic-

scens, tam stupore atlonitus, quam dira; mentis fu- ciimbcre : quia quisqiiis recti cursns gnberuaculum
rore succensus, aif : Quisnamsonus auriiim mparum derelinquit, merito in scopnlos naufr.agii illisus col-
secreta percussit'? Numquid post Severi Principis labitnr.

severam laudabilemqup Lugdunensium triicid:itio- !' Tnnc Cornplius virosa aninii indignationo suc- cirdiintur
nem, in liis locis Christianitatis aliqua indicia re- census, nervnrum durissima flagellatione cos prse- nervis im-
manserunf, qu» et saciilege numin:i despiciant, et cepit lictoriim inslantia verberari. Qui inter ipsa maniter,
audacter P]'incipum decreta conteranant ? Cui beafa supplicia pro]iheticne lectionis instriicfione
l's. 118, 78
pra^eunfes milites dixerunf : Sunt hic tres viri, su- psallebanf Confundantur superbi, quia injnste ini-
:

bliniissimi seductnres, qui fj tertiam fere partera quitatem fecerunt iu nos nos autem exerccbiinur :

populi ad cultum Clirisii sua iiidesineufis alloculio- in mandafis tuis Corutflius vero ait Ecce dii no- :

nis persnasinne traxeritnt, deorum qnoque no'-tro- sfri,quosadorareprnfana rpsiiIlafionecnnfein]isistis,

riimfjiiKi, antiqua nperosifate subliraia, ef ceremo- ultricis in vos ir:p sua; supplicia intendiinf. Ubi jam
niarum uoslrarum religione sanctissima, profan<e est Chrislus vester, qui vos non aut virtutis suae
aucforiiatis viribus subveiferunt. praesidio adjuvat laborantes. aut pnfenti» su.-b mu-
6 Tunc Cornplius, diabolicae vesani<e aesfuatione niraine eripit liberatns ? S. Felix ita respondit : Si
miffunfttr
inflauimatus, pr<ecepit eos ardui claustris carceris menfpra fuain non leliferi erroris cscifas detineret,
in custo-
(ham, nb- raanriiiari. Qui etiain, cum redeunti fuissent custo- cerneres quod nos, quos credis flagellorum tiiorum
setl manent
jtmjanfur dum officiis prEesentati, dixit eis : Non reliquorum, dilaceratione sulcatos, nec irapressa; vibicis vestigia ittiisi
a jndice :
qui se Christianae religionis superstitione jactabant, designatacoinniaculant.Cornelius prffisentis virtutis
vos exempla deterrenf, qui ut Deum cnlere praesu- admiratione confusus. ait. Quia / vos fot flagello-
mebant euin, quem constat Juda>orum stirpe pro- rum cruciatibus afllicti, diis nostris invictissimis non
genitum, atque eorum justo urgente furore, verbe- cessatis convitiari, peritura corpora veslra feterri-
ribus flagellatuin, patibiiln affixum, mortis ullioue raicarcerisclaustra suscipient, posfmnduin tr.actafus
daraiiatum, humana
communi conditione sepul-
vel mei deliberatione librante, severiori ultione infente
tuin ? Et adhuc reverenda deorum numina, profana trucidanda.
abusione ilespicitis, simul et invictissimnruin Prin- 10 Itaqiie beafis viris intra ferales carcpiis tpne-
cipuni deci-Pta conlumaci protervia contemnilis ac ;
bras constitulis, et solitae inodiilalionis exult:itione
popiilum, priscis teinporum cereinoniis famulantera, roborante concinentibus; medio fere noctis tempore
novi erroris subversione disperditis? Angpliis adfuit, extprrilisqiie cusfodibus, muuitissi-
ab Annelo
7 Felix vero, auctoritate snsceptae confessinnis mse objectionis claustra perfringens, et multiplicium educli,
ciinsftihter armiitus, conslanti fidp etinente respondil: Npfand<e tenehrarum tetra obscuritate condensa, ardentis lu-
lesjiondcnt. porsuasinnis sensus, dolenda perditione damnatos, minis cnruscalione, diruinpens, aif eis ; Ile nunc
iden profunda? ignnranfia; error obtenpbrat, quia fideles confessoreS Dei, hon terrenae protectioiiis de-
cu,'lpstium mysteria non rpci])iunt :ircanonim, nec fensati sciito aiit galea. sed divinic vii'futis armati
cosdem ullius verilatis sideiidor illnminat. Rese- fiducia : et muta simiilacra, perdifinnis arle effl-
randa est ergo jiolius cnnleuqibitio aniiiiaruni fidei gianfp compnsita, subversa vel cnmminula. flde uon
elaritate, quam corporuin et iulelligeuduin, deos : ficta citn disjiergiie. Qiii raaturanles devota mente
stalufix tlro-
islos, quos tanto praacnuio ei assprtionc fal-iiatis cadestia cnnqilere ]iriece]5la. tenqilorum nbslaciila rinn confrin-
extollis, omnino deos non possp dici. qiiijqie i|ni (/itill
reserautes, Jovis slatuam, elec.lri preli»isitate ful-
:

fabricali manuiim vestnruin eflrigiatioiie noscuutur. genteni, in pulverem arrejito fabrili malleo redege-
Dic milii, quodnam valebnnt iirccantibus inedebp ruut siniiliter Mercurii et Satiirni sf-itnas confre-
;

adhilipie pra.'sidiiiin, a quibus snmpsisse ]irobanlnr gpriiut.

exord:uin '!
Et cuiu aucfores porum, mnrtis assidua- 1 1 Quaprnpfpr Cnrupliu'^ nimis ir;iti!s, jus-it nii-
fragilitali siiccumliant, ipsi cujus deitafis ietcrnitate lites Christi iteruni.cnra]irebcudi, et in eis omne
iom expo- subsistuut >. E't enim Deus, oinuipoteus, pra?terito- genus tormenforiim impendi. .\d quos ad se adductos
nunt : rum initiator, prffisentium recfor, fufurornmque dixit : /i Dicite raihi virtutem Cbristi vesfri, in quo errificant
Diici Clirhti
dispositor : qui humanum genus, imaginis et siinili- tautam fidnciam liahetis, ut deos nostros confringore virtittcni :

iion
 VIGESIMA TERTIA APRILIS. 101
nin diibifarofis, Marfyres Dei. qiiasi ex nno ore laxari : qiiibus ait Saerifirate dii», qnos confrin-
;

respondentes, dixeriint QiMnivis iiKlignii.s sis aii- gendo audacter

:
teraera.stis : forsitan eoriim indnl- AUCTORE
dire mysterium Deititis lamen propter popiilmn ;
medicorum studio ad CO.KVO.
{.'enliam oljtinebitis, ut collato
EX MSS.
fideliter astantemad Dei prisdicationem, de Ciirisli), incolumilatem pristinam pervenire po^sitis. At illi
qui estveritas, proferemus seriiionem. Cliristiis Dei responderunt dicentes Si in diis istis aliquid exi-
:

filius, Dei est virtus, et Dei sapientia; per qiien stere no.^ceres, sibimefipsis protoctinnis necessariae
facta sunt omnia, et sine quo fiictuni est iiiliil : q.ii juvamina praibiiissent; et crederentur ma{rni cen
fantuin cond<.liiit super iina ove perdita, iit eam in sendi remedio alieno, si / agniti fuissent interilu
desertn qiiEereret, et inventam in humeris suis im- sese liberasse proprio. Satius itaque diicimus aeter-
pnneret, etadgregem reportaret, et dicpret i:audens nae vitje praemia merraturi pro Dei nostri confes-
ad amicos et vicino« Congrafiilaniini milii, qiiia
:
sione succumbere. quam perdilionis ve^trie ceremo- fflndlo ob'
inveni ovem meam quam perdideram. Tu vero, si niis deservire. Tunc iraininenfe jam gloriosioris truncantur :

volueris in eum credere, poleris virtutera ejus anira- cerfiiminis vicloriali triumplio, jussit eos Cornelius
advertere : qiii probatur tani;e poleiitiw liabuisse gladii olitruiicatione percelli. Qiii a ministris juxtJ
virtiitem, ut Ijazarum, qnatridiianiB sepulliirie jam piwcepfa Diicis extra civifatem educti. et fainen
fffitore torpentem, ad spiriimen pristinaj vifse revo- circiiuifiKa* popiilnriim miiltitudini pra;dicantes, in
carit : raaria quoqiie super ambnlarit sicco vcNfigio; locn nrationis, quem silji condidera.it, et qui perse-
quinque etiam inillia mortaliiim ex qiiinque tantum cutorum fiierat infc^tatione m teineratiis, con<um-
panibus geminisque pi^cibus, iminort ilibiis pastos mati m:irt_vrii sunt priciniuni asseciiti: nocfiirnoque
epulis saturarit; sievienfium ventoriiin fempe^tates teinpore, ('hrisfi:inorum fide vel studio, digna sunt
imperantis verbi tranquillitate fivcnarit. Hic nainque celebrit.ate sepulti ubi divinaa remuneiMtionis te- seputti cta'
:

merito taiitorum signoruin iniraculis adoralur, qui stimoiiio assidue existcre rairacula comprobantur. rent inira-
cutis.
aurium meatu«, crussitiulinis damnatinne obstructos, Ibidein flctuum nostrorum exoratione olitinenlc. di-
priecepit sna mi lela prisco reformari auditu ; ciBco- gneniur, nobis superno adminiculantc sufiVagio, ur
rum
E
oculos, infiictae obduritioni* niihe conelusis, beiu propriiim protegere, indigos miscricordiieauxi- Inrocan'ur
reseratiE novje lucis fruendis usibiis restitiiit : pe- lio rolinrare, populi qunque niiiltipliciiim delictorura a scriptore.
dum gressus, debilititis confritotione sublatos, divi- viiiciila adslrii-ta laxare, annuente Doniino nostro
nae auxiliationis misericordia reformivit : leprae Jesu Christn, cui est honor, potentia et virtu^, cura
etiam squilore perfu>ns, computresceiitis sqiiama Patrc et Spirifii Sancto, n in Trinitate perfecta, in
tabe delersa, jussit rediviv.e c irnis r.?paratinne ni- secuia seculorum. Amen.
tes.'ere. Hic namque l)eu< digne et divinitaiis su.o
et maje-ifatis solus creditur, et cunctis aflectilius ANNOTATA.
cordis et viribus corporis diligitur,.ef insignium mi-
raculoriim testimnniis formidatur. a Siiriifs, morborum b Iiti'm, allienfia lilia flore
1:2 Tunc Cornelius, veritatis serie superafus, at depicfa crocpo, pastu delectabili invitantp.
que ob linc magis magisqiie succensiis. jussit eos c Iii'in, piie, d Iilem, instrunndi fiindaininis con-
cryiieHssime revincti^ postfergum minibus, renibus cruribu^que strucfione locandam. ^lilnu, super:itur.
torquenlur ;
confra''tis circa vertiginem rotariim iidstrictos, fiimi f Hiinri-ssif M. .jnirliitm Aiilountum Caraciliam
quoque amaritudine vel nube suppo-ita, die ac nocfe siifirft tir(itiin<imus.

contiiiuafa eculei exfensione su^pendi. Quos etiam, g IJMinritus e.l Ailo tiabrut raaximam partem.
vesana urgente crudelit:ite. lirtores increpabant, b Suriufi, crudelis.
dicentes Qui deos comininuere prm^iici tcinjritnte
: i MS. Trerir. Qiiia vos aliquid obtinere non Dei
praesumiint, tahbus debent suiipliciis nefaiidatu vestri virtute convincitis, sed potius m;igicis artibus
amittere vifam. Si famen Cliristus ille liac deitaie npprohatis.
poliet, qua vos eum nominis siii mai*nitudine jacta- k Plurimn e.t sequcnlibiis desunt a}ittd Snritim.

tis, viriute sua vos eripiat, torinpnta sulnnoveaf, I Sttriu.t, ufi crederenfur tunc pnsse subvenire
vincul:' dirumpat. aliorum supplicio, si ipsi sua pofentia sese de pro-

13 Sequenti vero die Cornelius jiissit eos a liga- prio libera^sput. m Llem, cremiifiis.
constanier
minuin nesibus, pauliiliiin inijiertita absolutione, II Forsni siiiittes cliinsulx a pnsteris ailjuuctiv suilt.
perseVLi-antes

DE S. GEORGIO MEGAEO-MAUTYRE,
AMMADV.
LYDD^ SEU DlOSPOLl IN PAL/ESTINA. PAP 4

Commcnlarius prscvius.

§ I Acta S. Gcorgii voiusliofa ; Lallna apocryplia Givwa (idei iiiclioris.

-nfini tiujns Mnrtyris rl loto Ctirisliano orlie Palres, alqne Poifli/icuiif decrefales epistoliis vene-

relelterrimi memoriim. art /iiincxsill Aiirilis rabjliler reciiiiendas, pi;itno loeo ;w.-iii.wc( Oesfa san-

CcorcH
aitln^
Ecrle^la
Hoiiiiina
iih
Mi ,)iem refrr.ens Usttardtisiu .mnMarliirottiiiio,
admmet, quod, eisi ge>,ta Pas-
^lirudeiiter
sionis ejus inter apncryphas connumfrentur scrj-
otorum Martyrum,
cr^cialibus,ei niirabilibus
ipradiant :
ijiii.multiplicibiis

euiuque mlfihmiutis
consneludiuein singulari
torinentnrum
confpssinnum triinnphis
aildidtsset. qund eoruin

pliiras: taineu illuslrissinuim ejus martyrium inter aliqiia se,i,'uiidum antiquaiii .,,1^,.^^^,^
Jirnhfifiis :

cornnas Marlyriiin Ecclesia Dci yeuerabililcr bono- caulela iu sancta Rninaiia Ecclesia nnu legautur, ^cia Pas-
''ottis
r:it. Jituc Ecetesix. prtrseriim Rfimaivt sensutn jirx- quin eteoiuiuqui cousrripscre nomina poiiitus igiio-
el ali iiifidulibiis vel idinfis supertliia aut
rlftre eirpre.f.til S. Oelnsins Paittt : qul riim suti annum rantiir ;

uiiiius apta.qiiainrci ordo rueril.scripta esse putan

ccccxciv m Rtimaiw Omcilin i, corfim seiitnagmta
tur; sicut ciijiisibiii Cyrici et Julift.a', sicut Georgii
Eiiiscnjinrutu ra'fu, lil^ros saeros et atfllieutfcns ali apti-

ertjpliis ftiscreturus, po.tl dtrinas Srripluras. (,'oncilia, iilioniiiiquo hujus inoiji Passiones, qua> ab hicrciicis
perhibentur
 ; ,

«6'2 DE S. GEORGIO MEGALO-MARTYRE.

A perhibentur conscriptse ; Aa-c. inqnam cum momiinset ideoijiie nou pauca>i tormcntorum, mortium nc portentn- D
AiicToRE D, p. Gehsius, patilo po^t .wbfnngil .- Nos tamen ciim pr;R- rnm species trnmeunte. Finguntur anfem omnia geri
dicta erclpsiaomnes Martyres. et eorum gloriosos si(6 Daciano Imperatore, utique Persarnm ; afquein
agones(qui Deo magis quam hciniinibiis noti sunt) ipsn Perside sive Annenia miiwre. Persico imperio
omni (levotione veneramur. fuiilima ac sxpe subjee.ta, qus& et Cappadocix nomine
2 QuRnnm illa sit Passio Georfrii apocrypha, qna^ continetur; idque Melitemr, Sancti patrin, ad Enphru-
qnia al/ lnrreticis pfrliiheanlurconscripln, Nolitije libro- tem sita, in conjinio Mesopotamix. Daciani nomen
rum apocryphoriim qui non recipiuntur inseritur a suggerere potuit crndelis ille Prseses, Christianorum
Gelasio, operose indagavit Baroiiius, tanrlemqne inve- laniena infamis in Hispnnia GalUisqne, endem ferrne
nisse sese arbilratnr in sna falliccUana Bibliothera, tenipore, qno passufi, ut infra diremus, Niconiedise est
referia fi
in aiiliquissimo ae pene vetustate con-^umpto cociioe S. Georgius, initio persecutionis ultimx a Diocletiano
pagina 159, multis procnl ilubio refeifam mendaciis. et Mnximinno suscitalir. Neqiie magnum est visum
Ibi, inquit ipse in suis nd Romnnum Martyrologiim septunqinln dnos Reges subjicere tnnti Imperii domino,
Annntnlinvibiis, portento.^^a quEedam et ab omni mi- qnando snlius Chananex Rex Adnnibex-ec lib. \ . Jud\-
racujnnim rafione aliena referuntur, qua; quidtm ciim. glnrialur habiiisse seplnaginta Reqes sub mensa
{ut sextR? Synndi verbis ular) non ad pietatem le- sua, cnlUgentes cibnrum reliqnias. Si autem fabulatori
gentes, sed ad infidelitatem addncant... Leguntur in illi cordi fuisset alicujns Persiei Regis verum nomen ex
iisdeni alia nonnulla indigna Martyre. ut suspectum hisloria discere, potnisset nominasse Narselem, Diocfe-
cnntnberiiium vidiia^, ars dolosa ejusdem ad per- tinni coa^vnm, partaquc de Romanis vtcloria et clade ab
dendos gentilium magos atqne enecandos gentiles iisdein recepla nntuni.

quosque, innumera pr?eterea formentorum genera, 5 Finit fnbulosa istxc Leqemla in nostro MS. et

quibiis agitatus Georgius nec mori potuit ; ut, prse- qnaai obsignalur bnc notnbiH clausnhi. Ego Passecras,
ter equiileos, ungulas ferreas, crates ignitas, ro- servus Domini mei Georgii, qui in omni passione
tamque niucronibus nndique prsefixam, calceosque :sua annissepfem prsesensfui, in qnibus judicalus est
arnialos clavis (quos et in alils leguntur Actis) etiam al) Imperatore Daciano et septuaginta dunbus Rpgi-

arca ferrea, clavornm cuspidibns intus ad feriendnm bus, per singulos annos et menses et dies excepj qu;e
aptata, pra^cipitium, contusiones malleis feireis passu.-^ e.=;t, et scripsi omnia pHi' ordinein quae gesta
iterafse, columna ingentis pomleris super eum po- sunt cum Domino Genrgio. Nnvif Domiiius ccEli et
sita, saxum snper caput revolu-
ingenti--que molis terree qui judicaturus est vivos et mortuos, neque
tum,ferreum ignitum sfratum, liquen-^ plumbum su- apposui neque subtraxi de pa>sione ejus: sedquo-
pereffu.^^um, mersio in puteum, quadraginta igniti modo passus est ita soripsi. Complevit autem mar-
clavi quibusest confossus, a?neus bos candens, mer- tyrium suum Georgius vni Kalendas Maji, sexta
S.
sio in puteum, ponderis ingentis saxo ad collum feria, in bona confesslone omnes etiam qui credi-:

alligato, Ad Dacianus quidam Im-

hEec fingitur ibi derunt per S. Georgium in Christum Jesum Domi-
perator, qui Persis dominetur, et spptuaginta quin- num nostrum, et est numerus eorum quadragima abotids ta-
qne Rogibus imperet. sub quo Georgius pa^^sus sit meii ils
millia nongenti, coronati sunt in nomine Patris et
gux hxresim
multa, quse pot'us delirantium somnia quam
et alia Filii etSpiritussancti ; et Regina Alexandra, qu£E a sopiebant.
sinceram hisforiam Martyrls pra^seferant. Ilnctenns Deo coronata est; cui est honnr. perpetuitas et laus
ille. et magnificentia et victoria in secula seculorum.
3 Nos quoque in dicta bibliolheca tomo ac folio citalo Amen. Hactenus fnbnln, quam tamen ne in nostvo qiii
gmnm reperimus eadem Acla, charnclerilnis cxarata longubar dem M.S. haberi inlegram eo persundeor, qnnd inter
epitume in
Sis.
dicis, nt .•ie.Tcentnrum et nmplins annorum codex videri tam mhlta absurdn niliil reperiam nnde eornm anctor
ralli-
cetlano, posset, qunles in Bibliolhera Cassinensi, plurimi ; et hyereseos debcat hnberi suspectus. Quod igiturde pariler
censunv Bnrnniana-memores, fransscribenda curavimus, rejectis a Gclasio Cijrici et Juiiltm Arlis, etinm deistis
ad niaturius ceriiusque de illis judicandum: est autem melius pronuntinsset Baronius, intercidisse sirut inter- :

eorum lioc principinm : Regnante impiissuuo Daoiano cideuint ant potius pio Catholicorum studio abnlita
Imperatore cive Persaruin, et ipse prseerat super fuerunt , omnia fere Fvangelia suppositilia ; Actus
quatuor seculi partes, quia prior erat super omnes Aposlolorum ; Ubri de Qhristo, de Deipara, de Pa-
Reges Gra^ciee etc. Siint ea suve non tantum fule, sed triarchis fabulosi ; opusciila pseudepigrnpha aut hseretica
etiam lectione tmlignissima ; venim, quantum possumus quee in sat longo Apocrijphorum a Dnmiiso rejectortim
dijudirare ex .^tylo eerbisque aelaiis longe postt-rioris et cutalngo confinentur, quxqiie in rerum natura fuisse
verKdius snb fhiem iusertis, ipsius in quo descriptn snnt nesciremus, nisi ibi legerentur nominata.
coihdn ivdiiem liaud patuitaucior excessisse. Cnienimt 6 f^erum quia venerntio Georgii,
S. a primis
quaintumcuinque riiliculu f,ibulatori,secu!o iv aut v {qiio Chrisfiiin^ pnris iniliis, eliam Rom^ suscepta, indeque
ista debuissent fni.^^seab hirreticis ut prwsumiturconftcta) per Occidenfnn dijfusa, pro fundamentu habebnl cerlis-
potui.^isent vel per somnium incidere septuaginta quin- simum. magni Martijris in Pnlsestina cultum : ideo per
que Reges Gra>ciae, inlelligendo per Gra^ciae numen Actorum istorum fabulosorum in Latina Ecclesia dnm~
vel Rumonum Imperium universum.vei !ins
illi porlionem nntionem, non modo non refrixil fidelinm Christinnoriim
Orientalem rga eumdemveneratio, .^ed efferbnit magis; rumpassim
4 Quusquisergo ith scripsll versibus et stijlo seculi T^o-Ky.Lomooc seu Victoriarum hrgiior ^audiret. Igitur
XII, prse oculis habuit alinm lomje vetustiorem
Legea Ecclesiae plencqve Lntinx, quibns consuetudo rrat
dam.rujns e.remplar vitlemur nobis habe^e in auti luis- Dclnde ad
Gesia Martijrnm in .mcris legere, ne niliil haberent
.smio codire Gollicnno, nnnorum, ut minimum,
nongen- quod de tam antiquo ac celebri Martyre popnlis reeita- exemplar
toriim },oc prinapio In illotempore arripuif diabolus
ptenior con- :
vetar, prxdiclam passionem expurgnndam denuoque decvrtata
tfxtus in Regem Persarum, regem super quatuor cedros scribendam curavere : qna in re alii quidem simpUciores
Lalina sunt ;
JitS. Aostro,
seculi, qui priur erat superomnes Reges
terrse et -.
sic i^ersnii sunt, ut sola puncta hteresim redolentia
misit edictum ut universi Reges convenirent
in expunijerent vel mntarent, ut fnrtnm in nostro MS.
unum et dum congregafi fuissent numero sepfua-
:
quale secufus est Vallicellnni MS. compilalor : alii
gintaduo Reges. Seqnuntur cetera eodem ordine, sed prudentiores, ex longa illa tormenlornm miraculorum-
verbis svbinde anliquioribns quam MS.
in Vnllicellano, que Iliade ea sula relinuere, quse de S. Georgio cre-
inquo prxlereamulta conlracta, multa eliam omissa
debantur legebanturqne upud Grxcos quos merito
,
deprehendimns; ipso sciliret scriptore rrcenliori ad
judicabnnl cerliorem habere nofitiam Sancfi in Oriente
tantam rerum incredibitium farraginem nauseabundo.
passi : itaque hnec fere sola, sed ipsis plerumque apocrxj-

phae
 A fhse
VIGESIMA TERTU APRILIS.
Uliiis Legendxrerbis^inveniinns in plnribus
.

MSS. riam reliclo (si

m
verum
in nonaullis exempiari- D
est quod
quorutn noumiUorum habemus fcgiapha videlicet e.c
; bus addiltu- num. 21
quid a famulo esse factum) al-ctore
tale d. p.
J\^S. S. Salcutoris U/trnJvclino e.v Trevirensi S. ,
vtl ex bola Dios}>oUlanorum civium, a famiUis quasi
Marlini collaiu tnvi Codicc 482 Reijinx Suecix ; ex per munus occipicnliitm continnata tradUione: proinde-
vcluslissimo MSS. Ma>ci Vehoi, collaio cum .MSS. qui: in ca non lam sunt consideramla verba singula,
Duaccnsi, Marchianensi el Sun-maximianino. Eudem
qtiatn rei substantia. Cerfe longum illud procemiiun. de
Uabemus in Mnnxi. nostn MSS. membranaccisiribus, perscculionis decimac acerbitute, non ex aiitiquis de S.
unoqac chartaceo, vano nonniinl principio, sed verbis Georgio mcmbrunis acceptum, sed cx uucloris imjenio
pene per coiitejtum similibus, re autem omniiio eaJem totum sumptum vidctur. Etsi enim non dubiiejmis,
cuni Aclis Grncis, dc qiubus infra, niu, quod pleraque
sttqueapud omnes tcsialissimum, quod persccutio iUa
. / «, «
retiiieunt lm^Qi-3.iwQm Daciaiuim; ci Melitonae- «(/- fueritomuium acerbissima ; non lamen lalis fuit statim
sine moribus, scribant, non solum suncli ^atalem in terris, sed eliam a primissn^ irulictionisdiehas. Conslul enim ex Eusebii
gloriosiorem illuni quo cadis nattis Mariyr est. ^**^^' "'"
histona Ecciesiusticu, primnm
'
ndversiis Chnntianos
7 Ad Ducianuiv qnodutlinet. . omnino ac-
in hoc circumspectiores aecrclnm, quvd universx eorum religtoni e.tlirpandas curatissima,
quiOam agnovere errorem, eumque solum fecere Pr^si- sulfcciurnm sperubulur, non fuisse de tormentis ipsaqne
demt ad Chrisltanos persequendos ub Imperoionbus morte iufcreiida cous!ttnltbus in fide: sed de cvcrtendis
Dioclelianoel Mu.rimiano consiiiutum;et dubu non- ecclesits omnibus, libns sucris comburendis, ct Chrislia-
nulli quid ngerenl de
Alexandra, Imperatricemne eim nis qui nollenl idoUs immolare, ant honore muldaudis,
facerenl an Daciani Prxsidis uxorem tolam ejus si nohiles forent uut liberlale,
,
; si plebei. Atquiex ipsis
hibtoiiam re.secuerunl abslinuerunt ctiam o numinando Actis conslut, S. Geoigium,
:
primo statira dle quo pu-
loco marttjru. Iia pussio S. Geonjii apud nos tst in bUce u{]\Tum pepcndit ilecrctum, concepisse animo mar •
et sic iti

varlis MSS.
vetusli.ssimis membrunis, a Domino Gaule CanceUurio tyru expcrinndi voiiintutem. Igilur promiscua illa
extant. Geldriat donatis, it coUalis cum cod. 81 Rcginn Sue- Chrislianorian lanicnu, qua; in exordio e.ragqcrniur
cicif, alioijue receniiori ucceplu a Corneiio Duijnio. nondiim excrcen cccpla eral quundo pro fide ccrtavit afjhrevtaia,
B Amslcitniimensi, hoc /iW/ic^yj/o; Tempore qiio Diocle- Gcorgius; sed ejus passioncm est subsecula, et quidem E
tianus Roniani orbis tiubernandum s-uscepit Im|je- mcnsiiimaiiqiioi iniervaUu Impoi lunius uccidit ,quod hxc .

rium, cum uudique respublicu mullis ac diversis qualiucumque Acla uon omntno iniegra ad nos pervcne-
quateretur incoramodis. yi»/, cnumeralis lioslibus per rint, sed miUila iusignibus plnrium Martynun, tuitc
vurias regiones e.cortis, qtiorum causa Ma^rimiuno ponter pussorum, quas lamcn
confe.^sionibuSf in Geor-
IlercuUo communicandum Imperium Diocletianiis cen- giana hisioria a se leclas indicut S. Andreas Cretcftsis,
suertt, et qnomodo Daciauo furrit commi\sum ub iis dum eniimeratis nominatim praicipuis, qtiorum nomiita
Chrislianilaiis ejlerminium, taiidem sic incipil ipsa de et mortes adhuc legiintnr, dtun iuqnam sic
in jJctis
Georgio nurraiio: Contigit eodem tempore illuc ad- conclndtl : Missos facio singulo.^, qiios Cliristl miles
venisse de puitibus CappadoLia- quemdam viruin ad ejusdemcertaminis rationem adduxit. cumquibus
iilustrem, nomine Georgium, qui in sua civitate et Regimtra Alexandrara. Atqtu eorum plnres nami-
aliquant£e dignitatis honore potiebatur : cxpositisque nalun proluUmus exMcmeis ud xx ct xxi hujus mcnsis
tormcntis pio fide lolcralis, uliqnanlo pUiribus quam diem : quod sanc fieri iion poltu>set, ntsi Acla magis
Grxci recitaitt, et muityrii per gludiitm consummuli quum iios iulcgra habuissent clogiorum islorum, qux
triumpho, eadem MSS. futinul cnm supplicio ip&ius Memcis inserla sunl, composUorcs.
Daciaui, quem, una cum suis ad amphiiheuirum aheun- 9 }\oiL est igilii.r liistovta illa, modo extat, nume-
ut
tem, igneus luibo involvcrit abstulenlque, quod alibi raudaintcr prim^ itolx, authcnticas. Quia tumen erruta
nusquum reperUur. Tale MS. Iiahuil secntusque est ipsiiis puuca siuU, et ibidcm continetur tola Gcorgianx
scculo xni exeunte Jacobus de Vorayine, Jnmiensis Passionis substnulia; jndicamus ipsam csse tuiem qme dan/ur ea
Episcopus in suis sauctorum Legcyxdis : ubi post aliunde mereatur ab oninibus rccipi, tt propter prxrogutivam ^^ ^'pomano,
acceplayn fabulum de Libtjco dracone, sic vcn Geoigu antiqnitatis ac sincentalis majoris ceteris louge prxfcrri.
exordiiur hisioriam : Eo tenipore, Imperantibus Eam crgo htc damus, qualem Aloysius Lipoinanus in
Diocletiano et Maximiano, sub Prseside Daciano probalissimo Curdinulis Bcssarionis codice VenetUs
tanta persecutio Christianorum fuit, utinfraunum rcpertt, et a I^rancisco Zino Lalinitati dandam curavit.
ment>em sedecim millia martyrio coronarentur. Bubuit hi£C Acta, et purtim L.itine reddidit parlim
^ Cetcrum tam h'C anclur quam omnia pr^dicla MSS. puruphra^lice ampUficavit, sciulo xi monachus Aqni- I'

^ sic reciiant ordinem passionis, ut viiUuintur tolum cuictinus m Bclitio , occusiimc dclaUtrum ad suum P'^^^'''-^
vetiistion
7-1 o /-i > i .

S. Gcorgii ugonem sputio seplem aut oclo dierum cir- monasteriiun HcUquiarum o. Georgu,
,

sub Aynu-nco sed taxtori

cmnscnbere, ubi Pseudo-Passecras stve Pustcrntes sc- Abhiite ei Ruberto FUindrix Comite, sic incipicns. vcrnonv.
ptennium finyit. Cura Diocletianus Roraani culmen iraperti nullis
8 Nos onmsis his omnibns, qu£e ex impurissimo virtutura arripuisset, meritis, nec parum ^ub immo-
Puriora
hausla fonte numquani salis defsecari potuere nec pote- dico depressus oiiere ac pene succurabens, tribus in
sunt \cta
Ontca, runl sequemur coiisitium S.Andreie Cretensis, datum
, amicoruiu nuraero praicipuis, ad sustentationem
in lUuslri S. Gcorgii encomio : Si quis, inqnit ille, oneris in honoris cousortiura vocatis, eonstructara
cupit omniaGeorgii beatissimi viri factu cognoscere, undequaque utilijiriedecessorumlaboreraDnarchiara,
historiam de martyrlo scriptam iegat, et ex illa destructionis raatreni relaxare non
in polyarrhicira
ediscat cerlaminum magnitudinera, et iUius optirai timuit. Tuicm versionem non censcmus opcn huic
bellatoris altum aniinum. Quamnam uulcm Ulam? nostro adjungendam, stricttoris autem iitlcrprclationis
Eum utique quam secutus ipsc in omnibus invenUur; curatori Lipomuno iguostimns. quod ex suo ncscio unde
qnaque lunc passitn nota Gra'Coruin eccU'siis, maleriam accepto pncjudicio, qtudquid fere Grxcarnin /'itarum
priebuil odis, contacus, elogiis coucuiandis, qnaiia nnnc rcpcricbat Meluphrasli adscnbeus, Gcurgianam etiam
m Menxis et Synadariis alii.'>que riiualibus Grxcorum Passioitcm eidcm iribucrtt: cum tlla tribus ut mininmm
libris, aut ttjpis cicusa aut manu e.varala legunlur, secidis anle Mctuphraslcn sic lccta fucrit in ecclesUs, Alia scripcu
etiamqne in Menologio Basilu Impcrutoris. ^'''loruit S. quulem ipsi Florenitx ex Gracco Codice Mediaeo " '^etopfnw

Andreas Cretensts circa fincm septimt et inittum uctavi descripsimus, et ad hujus lomifinem dattu-i .mmits. A'oh
S. Aiidrea:
seculi : luide conlkias htstoriam iUam censeri posse ta^nen nihil pnvstilU tu hoc argumeuto Melaphrastes,
Cietensis f.

tala. composilum quinto sextove seculo,idque vel ex succin- scdut alias pliurs aniiquas Snnclorum hisloras, minus
ctiori commcntario per qucmdam sancti Martyrts famu- ad gustiun secuU sui scriptas, uovo e.cornavU stylo, sic
ium conscripio, sutsque Diospolilants ctvtbns ad mcino- ccorsus : "iipf i tqu tj^^ etooXofjiayta^ vE^oy^ T>i> oiko-
pivr.v
 104 DE S. GEORGIO MEGALO-MARTYRE.
A [Jii>ry b).Yy ota/aoovToc, Cum idololatriie caligo adhuc cognittonem etiam ii allicerenlur, quibus ocufati testis
• p' universo terrarura orhi mciimlieret. Hanc Meloplira- ossumpia auciorilas forte persuaserat, Latina Acta esse
stis esse judicavit in Diatriba de Simeotiim i^criplis prseferenda Grsecis.
pag. S^ Alfafitis, et facHe per&nadcbit ei qui plnrium 11 Habemus tertiam Georgianse Passionis descri-
Afflaphrosfis .scriplorum peue simile e.rordiii7n conside- plionem Gra^cam, in qua vetusta Gnvca augentur variis
Tabii: scd uli ea delilcataut ab yKlaiio visn stl necdum cirrumslaiiliis, niiraculis atque lonnentis, quai in so/is

potuimus repenre. Porro e.r Aclis jom hiudniis, non Lnlinis apocrypltis antea lcgebantur, Laliue redditam
tatifum stiam composilionem formavit Metapfuastes, sed a Fnincisco Humbcrto, nos'rx dum vixit societalis Sa-
iisf.'em usi sunt omnes u qui Sancforum scrilfendia cerdoie Lolltaringo, pnefucente sibiecgrapho, qiiod jum
enconiiis stijlum consecrantcs suum, maguihujus Mar- olitn Riisiveijdus Parisiis acceperat ex MS. Medicxo AHa ex-
tyris laudes atiigerunt. Horum quos qunlem iioverim Regis Fraticias niitn. 148 irapa itvopb; cj-t^oTTovo^j y.xi (Q„f („ ^f^
prinius est Audreas Cielensis, cuju.^ quoniam apud mvjp.xzcA.oi}, a viro stiidioso et spirituaii composilam, fiegis Frau'
Diocletiano tyranno ^^^
•'

Lipomanum ac Sutium Latine edita e.rtal oratio .'atis ul prn'(erl tilufus, lioc e.rordio :

esse putatnus in fnie liujus totni ipsam Grxce dare ex Romanse urbis sceptra mnderante, et Nicomedise
MS. Vaticano: liicvero simifi MS. ejusdem Bibliothe' impprante Maximiano, Nursaens ille Persarum Dux,
(*«*, past Acta Martyrii jnm s.rpe dicta, e.tbibebimus assidue Nicomedia; fines incursans, atque e Palags-
encomiutn muilo recentiusauctore Geoviihisive Grfg<irio tina et Armenia magna vi pcEedas agens, vastata
Variorum
C}'priu. a.^^sump.-iil enim hoc poslerius nomcn, cum anno etiam Cappadncia, in patriani, niagna sui opinione
eticomta de
S. Gforgio, MCCLXXXiii, ita volenie Andronico Impeiatore, faclus inflatus, se recipiebat; ubi victor iiuignanimus,
do-
dvo htc Cit e liiicotnonachus, e tnonaclio post sorrorum Ordinum mitnrque hosClum invictis.simus proclainabalur. Se-
da»(ur.
grudurtutn suscepiiunem tnox cotisecrandus Cutistnntino- mel igitiir iterunique congressus cum ipso Maximi-
polilanus Patriarcha : quam tatnen dignitulem abdicavit nianus, nuUo alio fructu quam quod aperto marte
pau/o ante mortem, obitam anno accxc. Plura de eo viclus, magno siio cuin dedecore a pugna recesserit,
videri possunl in Pachymeris historia nuper vutgata per in magiias redactus angustias; nec sciens qno se
Pobsinum : .satis habemus eetalem ejus nola.^se : ut duo verteret, id cepit consilii, ut Dioclelianum sibi tuto-
B jam dicla tncomta inter se atque cum Actis conferens rem ascisceret. ^pe Romani exercifus robur ab ipso „
Leclor, certus sit, a seculo \i\ usque ad seculnmxiv, in auxilium recipiendi. AL-tutura igitur Romam lit-

eadem el non alia fuissc apud Grsecos credila de S. terse ipsius perferuntur, quibus ad ferendas Impe-
Georgio, quam qux ex Aclis credetida proponimus. ratori suppetias vocabatur Diocletianns. IUe purtim
Maximiano gratificaturus, partim Romani imperii
§ II Acla S. Georgii reccntioraet minussin- fa.stigio elatus, quani potuit maximo validissimoque
cera, tam apud Gra^cosquamapud Lati- coliectu exercitu, Ruraa egressus. Nicoraediam per-
nos. venit, suam secnin uxorem ducens, Alexandrara
nomine, ut ambo vid.^licet filiam suara, Maximiani
E.\H apnd Lipomanutn et Surinm S. Georgii
et alia conjugem, coram possent aspicere. Adjunxere se
Passio ex MS. Gr^co, velut ab ipsomet snncli famulo comites Magnentius, Theognis et Dadianus, nepotes
concinuata {nam et in printipio ubi nominalur Geor- Maximiani ac provintiarum P -se fec ti primus qui- i

Acta sub ;

nonitne Pa- pius. slalim addilur. qui fuit Doniinus meus; et lota dem LibytP. secundus -.-Egypti, tertius deniqne Sy-
sitratis fa- hisioria sic finitur : Ego vero S. Georgii ^ervus, no- riie. Hoc subsidioproprioqueexercitu Maximinianus
fflufi,
mine Pasicrates, secutus Dominurn meum, omnia cnnfirmatus, inovet in Narsseura. validaque in Per-
hipc vera in conimenlarios collegi) .'^ed e.rordii for- sarum ditionem facta irruptione , eara vastatam
mam aiqtte materiam, et siylum minime slrictuin sim~ siibjugat; Narsaeoque et cunctis ((ui ipsum seque-
plicetnque allendenti, nequaqnatn probabile videri potest, bantur in potestatem redacds, Dio.spohra ad Diocle-
vere hxc sic scripta esse a fdmulo. Quid enim attwebat tianum, quam maxima dici potest animi voluptate
Diorleiiatii edictum describere
iis, qui ipsum nimis qnam revertitur : eo enim loco hJc cum copiariim parte
bene tiorant, adhuc sub Ulius imtnanitate yetnebant,
et constiterat, Maximiano, si forte terga verteret, itu-
cutn exempla per umnes urbes affi.va identidem renova- rus subsidii». Ipso igitur ingenti cum laetitia excepto,
rentur? Qnis deinde credet lioc Diocleliatii genainutn daeraonum cultor ille e Palestina Nicomediam, una
esse edielum, qui nihil ibi legerit de abolendis sacris cum eo se recepit, falsorura numinum auxilio vie-
libris, nihil de Episcopis potissimum capiendis: quae toriam adscribens etc. F
duo, teste Eusebio, prxcipua fuere capita ediclorum 12 Ab his ad decretum persequendorum Christiano-
conlra Chrislianos snccessive lalorum. Plane igilur opi- rum, confessionem Georyii, lolcrnta tormenla, prodigia
vamur, eo in scripto historicam qnidem verilatem sub- patralu,mortem Nicomedix obitam progredilur auctor,
sistere, quoad substanliam rei, utpote ex praelandata pari libertate varias circunislanlias a Lalinui accipiens
Passione acceptam, et cnm ea fere convenientem quod aut ex stio addens ingenio; quod ut me/ius cognoscere-
;
autem ad auclortm perlinct tneram esse fictionem, ei tur, proiixum istud exordium proponcre hic voluitnus.
sitnilem qua sub numine Chxromeni Syracusani, qui S. Etenim si illud conferas cuni Chronographia Theopha-
varie, nec
Niconi ac sociis in curcere serv s.-c prsesumilur, eorum- od annum Diacfetiani xvii (qui seeuti Christiani iv saiis jiniden-
iii^,
gvondo et
guomodo dem Sanctorum Acla habentur xxiii Murlii cdita a primus est) describenlis res gestas in Perside a Gaierio /f, ifterpo-
fabricata? nobis, non tamen sine animadver.tiuncula nlia, ad num. Maxiir.iano, non Imperatore, sed Cifsare dumlaxat, ^"^''

11 Ittt. f unde doceretur leclor, eadem pro interpolatis ductaque Diocfetiani fifia Faieria hujus genero; faeite
et recentioti stylo exornatis habere. Plures alias San- agnosces istius Gneci scripti auciorem, neque prorsus
ctorum vitas Grseci in Sicilia monachi, liceniia qnadum iinpcritum fuif,se historiie ^Jugustic, neque e.racla iltius
poetica mV amplificovere, scribentes seculo x aut xii et cognttione pra-dictum, certis incerta, imo fabidosa mis~
auctorem Sanclis coxvurutn atque fatniliariutn numina cume ; wm lantum quando Roma Diocietianum acccr-
assumetiles, quif non lam molli ttianu deinceps a tiubis sit, deducitque Diu.*,pn!im'in Pulxslinam [quetn rmstatf
tractabuutur. Nunc salis fnc.rit hic indicasse, Pa.Kicra- et cunt vincerelur el cum vinccret geiier, m Mesopotamia
tem islum nou afiunde acceptutn videri qiiam e.zApo~ egisse) se.d tnaxime quando Diucletiatii nepotes fingit
cryphis Latinis, quibus, ut nimnim fabulosis et honorem tres persuna.s. in tnotu contra Chrislianos perseciUiune
Sancti haud ieviler ailerenlibus, remedium eredideiim utcumque etnque dislributt Provineias,
futnosos, quas
paratum ab auclore Grnro, ex iis qiuvfipud Grxcos nnmquam credibile est gessisse. Si quidetn in Pa/xstina
legebantur Actis, idque sub ejusdeni sub quu Latina tunc agebut Constantinus Conslantii Cli/uri Cxsniis
,

conficta eratit Pasicralis notnine; ut ad verioris filius, eidemque pnesidebat F/aviattus quidam, ex Eu~
historiiB

sebio
 VIGESIMA TERTIA APRILIS.
lOS
sebio iiciliis. Tlientecnus, qid hic viiletiir Tliemines ilici, navisse ipsam S. Georgii passionem, qrnc utrobique D
non niagis quom Datimms, quem diximiis in Hispaniis
ante dictx Translationis liislnriiim legilur. sub
hac AllCTOnE D,
GaUiisqiie prxsedisse, ad fannliam pertinebat Impera-
pra-fatinne : Histonam D. Georgii. licet inter apo-
toriam : sed eiat magiis alque pra-stiqiator, (alsaque crypha.s Palrum decreto sancta Romana ecclesia
oracido Galerium Maxiniianum impulerat, ut Diorte- numer-ndara acceperit. Secutus cst aiitem HiUirion
'
tiano, satis per se contra Chrisliaiios animato,
acriores iste pene in omnibus Pelriim {quem lamen
nusquam.
stimulos subjiceret ad cieiidum perseculionem. Ma.ien-
naininal) et Inciniosum illius contexium eleganlius con-
tilis denique, Impcrntoris Maximiaiii flerculii
lilius, strinxit: niultumtamen siio etiam ipse indiilgens genio,
postmodiim Ronix tijrannus ac tertium Cou.nl dictiis, si quoad nrnatiim rheloricum, ex sacra profanaque disci-
tunc fuerit in Diocletiani comitalu Nicoinedir {non plina arcepluni. Sed qunnd mariyrit loeum, quem Pe-
enim est incredibile, qiiod eumdein, velut palernir fulei trus Melitinam nominaverat ausus non cst seqnieum- ,

pigmis, apud se lionoris caitsa manerc voluerit Inipe- dem, contra concordrm sed iiihilo veriorem Latmorum
raior) paterit is sane uoniine M:ignentii intrlliiii. cui Martyrologiorum assertionem In Perside civilate ,

onmia S. Georgii Actu dedernil lnciim primum in anii- Diospoli Georgii .Miiilyris piissinnem pra-dicanlium.
cilia Diocletiani. et lilulum Cnnsulis per prolepsim : sed PrimUs ita scripirisse videtur Usuardits ; hunc secutus
qui Lihijx Prefeelnram ndem uAsign^werit, vemo qvod Nolkerus, timi ahi aliiquc scriidore.s amnymi, qui vel
e,/mdrm sciam, fuif hactenus. Atque luec satis sunt nt Bedx murtijrologium supplevermf , vei proprium. ex
aticloris illivs coijnoacalur mgemnm non nsquequaque Adone, Usuardo et aliis rojicinnaveruvt.
.^pcrrvmtis certa ab lucertis, mvltaque per proprios t5 Nomen DiospolisiH anliquis Apocryphis nusquam
coujectnras forsitan defivwvtis ut von prorsiis insulse lcgilur; quia non ahsque
tamen sciebatnr iv ea coli sanctum Mar-
viderefur Arfa novo errore
Graxa e.r Lidinis npocrijphis supplevi.sse. ttjns sepulcrum. et cx dictvi Apocryphis pas.sim crede- (lc locQ mar-
13 Ejiisdem cnin pnvcitafa Gnecu^recenfwrU xtutis,
seailo La
bulnr suh Persarnm Jmperatore aiit Rege passns San-
nec fulei majoris Lecjendam alinm Grscavi, no'.is ctus; hinc sumpfaa Martyrologiis errandi cauka, idque
limtniis ao- ,

nnla quje- nccdiim notam pra- ocnlis habnisse videfur Petrus Par-
jam pndem. Nam in eo qnod Romu mis.\um, Aquileix
dnm t.^-tis
tiienopensis Erclesiie Lpvita, qui ante anvnm mccm. reperit et descripsit Ado Vicnnevsis, ad i\ Kal. Maji
stmlllaf
quo obiit Ncapolitavns Archiepi.-icopus Fetrus de Sur- pr^nufatu verba legebanlur, ipsaque inde in suum
revto, postquum xxxv aniios in eo ijradu persfitis.'iet, qnnque Murfyrohgium transtnlit Notkerus, addito pro-
ejnsdem Archiepiscopi hnrtatn, tum nlins aliornm San- li.Tnex Apncrypbis elogh: el Usnardi excmplaria, tolo
cturum historias putn Chriktnphon, Qnirici et Jiilittae, pos/modum Oicidente vnlgata, prieferunt initio eadem
cultiori stijh exornavit, tum nomiiiatim B. Georgii verbn. Qnin ctiam in nonnulHs ef qnidem perqnam ve-
Marlyris Passionem, a variis translafonbiis vitia- tustis Hirronymtnvi Martijrotrgii exemplunbus, poU
a Pelro
yeapotilano,
tam, eniendare studens, plurimis incongruis ampu- aiit infer Marlyres ad \i\ Ualendas relnfos, legebatur,
t?ttis, :-olicite componere curavit. uli prsfutur in In Per.-ida S. Georgii, Ita m suo quo itsus est exem-
Prologo, qui incipit : Plerique illustriura coslestis plari invejiissese profifetur Nofkerus, adeumdem diem
patria; amatnres. De utroque Petro piuribns agii Bar- S. Geargii memoriam iferavs. Ita nosquoque repenmus
tholomxus ChiorcarcUus, in libro de Episcopis et Ar- iv aniiquissimo Epternocensi. quo nsiun S. Jf^^illibivr-
qtii ex ApO'
chiepiscopis Neapolitanis ; etex eo Ferdivandus Ughel- dum credimus : sed absnnl ea vejim ab aliis item anti- cryfihis
lus, tomo 6 Italise sacrs : npud quos leqere esi hnjus- quis exemplaribus, Blnminno, .^cilicet atque Lucensi. Iftiiiiis ac-
modi versns, ad calcem ip^ins Legevdfp descriplos: In Corbeicjisi solum legitur Et Passio S. Georgii. ceptus.

Ha-c tibi gesta dedir, Geori;i, Mart_yr opime, Quure nthil dubitamus quin a S. Hieromjmo, Euse-
Petrus; amore luo senles pellendo malignas, iium secntn, pniterjnissns omnino Gcorgius fuerit, et
Prsesulis egregii Petri prsecepta secutus. iih die, quo tn multis ecdesiis colitnr, fuerit sicudje-
sequuntnr viox alii versus in enmdnn sensum ad jam ctus; additn etiam ab aliqvibus P ers>ide. Sapienlior Beda
dictum Archtepiscopum, qiiibus ei o/fertur opus, jussu in A«o geiiuiiio Martijrologio soliim scripait, Nutale S.
ipsius su.sceptmn. Hobemus ipsum slylo luxuriunti, so -
Georgii M.irtyris; nec addere quidquam prxsumpsit
Intu ligntaque oratiove, more secnli, compositum, cu- Florns.Eamdejn nioderationem videmus servutam in
ranfe Silvestro Ayossa transcriptnm ex Codice Longo- Romavo, uhi ad vivba Bedx solnm apponitnr
hodierno
bardico MS. monasterii S. Joannis de Cnpua ; iierum- ex Usnardo, cu)us illustre mariyrium inter coronas
qne, sed absquc Prologo, ex MS. Rebdorjfn, hoc Martyrum Ecclesia Dei veneratur.
principio : Postquam Dominus ac Saivalor ndster,
sua sancta prajsentia ac gloriosa Incarnatione, inun- § m Pugna cuni Dracone SS- Georgio et
dum visitare atqne illuminarf^ dignatus est. Idem Tlieodoroafficla, oceusione imaginum.ex-
haheri in qnodam Bildiofhecse Maznriviunse Codice si- prinientium victonam eorum cle diabolo.
gnijkavit vobis R. P. Franciscus Cojnbefis, censuitqne
videri Acta luce digna. in ruUcque apucrjpha. Sed "j^Hie hactenns de omnigenis S. Georgii Jctis Grsecis
proferto neqiie opocrijpha hubcri debent, qux Petrns Lntinitque satis operose dcdncta vides, Lector, eo fa-
resernit, de Athanasii mngi et /Jlexandrx Imperatiicis ciunt , ut infelligas , mnltis secniis post martyrium
aliorumque m Acfis primis nominatorur,i covversione Snncti fuisse neminem, qui scripfo, tradiderit pugnam,
atqne marlyrio; veque von possuvt non accenseri apo- quam idejn Sanctus Martyr pugnasse rum dracone di-
cryphis covversio Maynentii, Gvircis omnibus antiquio- citnr, alque ila regiam virginem lanienx devotajn libe-

ribus ignota , et prscsentia Diocleliani Mellinse, seu rasse a jnorte. Tot Grara Latinaque MSS. perscrutatit

rectius Melitinje in Cappadociii, dhm isttc{nt ex apo- non nisi Gnecum ujiicum invenimus Mediulani in Fnlmla
/i.ical)est
cnjphis Lulinis accipitur) Mmtyrio dcfungeretur Geor- Bibloliteca Ambro.ua jia, stgjiatum N vum. 158 in folio,
(iricis
gius Omilto errorem Chronologicum, quo persei uiionem in quo legvbantur jniracula quitdum in tempiis S. Geor- et Lalinis

annn Christi ccxc. quidem snb Punti- nut per ejus invocativnem pnfrala, de qtiibus infra; .i;as. anli-
ca-ptiim ponit et gii
quis ;

ficafu Maicelli, ciim dicfo anvu sedertt Caius, decreta eisque, loco pror.sus non sno, intermiscebafnr comnien-
aufem promulgala avvo Marcellint, a non-
sivt ullimo fum illud plelcinjH qnod ad iiuiioia properanfe.\ descri-

nullis perperam eum surcessore Marccllo confn.H. bendi.m nobts non putavijniis. Chartaceus erat liber, non
14 Seculis post Petrnm prxnomivafnm duolus, {lo- viembrunaceus; adeoque nec seculis tribus avtiquior, nec
deiiide post
an. I'i7!i
ruit Venetiis In movasterioS. Georgii Htlariov mova- in Gra:cin scriptus, sed in aliqtio BasiHanornm mo-
eteijanliori chus, et conscripta historia Trunslnforum illuc anno nasterio, forle Italico Sicuhve, cujusmodi Europicomm
slijto con- jnonasferinrnm Synuxaria deprehendimus noji csse pure
MCcccLXXii Reliiptiarum savcli sui Pativvi, qnavi infra
tiacta.
dabtmns ex duplici MS. videtnr etiam novo stylo exor- ex GrH-cts fonlibus, sed jjtiilta habere Gra;ce irddita ex
Aprilis T. III 14 Latino:
 ;

106 DE S. GEORGIO MEGALO-MARTYRE.

Latmo: et tnlcm etinm esse arbitramur eollectionem plissimo Passionario monasterii S. Meyimlplii in Bo-
ArCTOnE D. miracutorum in tsto Jtnhrosiann MS. inventum, Lati- declieini dicecesis Paderbornensis, qund arbitravvur ab
videfvrqut Canonieis Regularibus, sub nnnum Mccccvin
nia certe, ex Syrin in Europnm po.st recuperatiom'" ipsis illuc
sec 12 al-
introduclis, eompilalum ex antiiiniorilnis exemplnribus.
tala ex Stj- Terrif-Snticfse remrntitibux. et Snrinuoriim defirnA nar-
rlo.
ratiniicitlas de SS. Genrijio, Cfiristopfioro oliisquc rer- Iia deniquc Jncnbus Tit. S. GenrgiiCardinaUs Steplia-

nncuUi poesi, more i.stius A'I'1, adorimUibus, adscribi nesc-liius, an. jiccc.XLUivita fnnctus^ iii S. Georgii Le~
deliere, qiiod fnbuln de drncone ito, ffeneinHter fuerit, a f/endn a sc composita tcste Lanrentio Finiccldaro. Scri-
vultfo Europnm receptn, vi.t dubitnmtis.
per tolnm bitur aiitem ab his njnnibu.s, iii jom dicta Cappudociae
17 Quandonam ea primmn en'perit -seriptis trndi, provincia fiiisse oivitas qua;t]am nietropolis, dj^cora

diffieile eU indagondoas.Hequi. Atite aniium miUesimuiii

iiiinis et iiinmnerosa popuIoiHim muUitiuline referta,
eenlesimwn, nJiU ejiui fuisse in Europu scilum, probat et tam sediticiis quaraipsius loci natura munita. no-
scriptorum omnium antiquiorum sifenlinm. Seculo xiv mine Lasia {Lyciam scribii Stepfuniescius) in qua re-
cl deineeps sic iwtu fuU, ut quirumque Gcorgii res at- gnaliat qnidani Rex. nomine Sevins Rcgix Virginis

et prr ie- iingebat, nifiil fecisse vidcrctnr, nisi finnc eis gemmam nonien ncmo e.rprcisil ; scd viilfjus, more sno cvncta
gtndani ivseieret. Proiixc id fecit Jncolms deVoragine, in siiis pcrmi.scens, S Margaritam nominat ; quia sciUcet huic
mirciim fa-
Saneiorum Legendis hoc principio : Georgius Tribunus, Sanctj', ob insiijnes relalas de dxinone vietoiias, druco
te (Itffusa ;
genere Cappadox. pervenit qnadam vice in provin -
appingitur; eodein prorsus ratifme, qua S. Georgio
ciam Lil>vje, in civilaleiu qua.^ dicitiir Silena, juxta appingendum eiimdcm anUqui Chrisiinni inslituerunt,
quam civllatem eraf slafinnm iii}>ens. in quo draco 20 A<'que fuvc alterutro moilonou tnntum tiadita, sed
jiestifer latitahat : guod buud dubie tntnm occepit ex a plerisque ctinm credita fuere ; u.-iquedutn aliiid fhigcre a'ii denique
mentcm circa Bery-
Qlujiio MS. Mic lihcr cnm suhilo divulgatus esset, et in in venit Syro-Turcis, hominibu.H indoctissimis
thuin in
oninibiis monasleiiis certnlim transseriptus legeretitr parifer at: mendacissimis : qui peregrinis, undequnque .Syria ;

miriim nihil est. si S. Vincentius ferrerius aUique de in Pala'sUiinni advenientibus, pcrlocasacra dcdnccndis
S. Georgio verha facfuri ad popufum , istam coiitra opernm hcanl; qutque de nntiquitalihiis Tcrrx-sanclx
Draconem putjiiain attigcrinl, velut passim creditam, tayn fideiiler enuntiant, quam Piitcolnni Ulloris plebs
Eadevi de causn facfum cst, quod plcriqiie de ipsa ege- rustica de Cumano SibyU^ antro aUisque similihus gar-
rinf velut gesta in Lybia, monstris generandis infomi, rit, nnn sine supercilio, ut si vcrbo intcrpeUnre prsesii-
idquc juxta urbem Silenam, quod noinen ex antiqua vias, pene sucrilcgus videaris. His crediilus Fr. An-
Cyrene detnrtum videtur. Inter hos Hilarion pnvme- sclmus Ordinis Miuoriim de observanlia, seciUiwscri-
innrafhs vilinn S. Gcorgii sic orditur : Oeor^ius Mcli- ptor apud H-nricum Canisium tomo vi in descriptione
tina Cappadociai url)e exortus. ex eo pugnatorum Terrx sancta- ail : Circa Bervtii S. Georgius circa
illii^triiiin ntunero fnisse traditurquos Graeci 'Avtzr^- mare fertur occldisse dracnnem alii dicunt quod :

~vjc, Latiiii invincibiles vncant, Hic etiam clarus circa Gporgiam vicinitm Lijdd.r cnstellum, ubi notum
genere et Tribnnitia potestate insi^nitus, Palfesti- quoque S. Georgium esse iidem Syro-T^urci volunt; qua
nam devicit, diaconemque iniuiensie magnitndiiiis de causn piitant huic toco nomen factum, ubi lemplum
apnd Silenam Libjje civitalem, Rege et civibus ad cidcm Divo erectuni. Xlt autem ha-c couciUarenfur cnm
Demn conversis, iiiterfecit: claruit autera Diocle- Lcgenda, visinn fuit Coppadociam novam in Phnnicia
tiaui et Maximiniani tempnribus; in Perside. civi- fingerc. Pafct hocex Brcdenhochto, quem sccutusAdri-
tale Diospoli, ix Kalend. Majaruni, Martyrio coro- cboniius in Thcatrc Terra'sanctse, sic bqmtur Hoc :

natus. loco, qui al) iucolis Cappadocia diritur, nou longe i

18 lisdem vesligiis insisteus Baptistn MatUuanus Beryto. memorant indytum Cliristimilitem D. Geop-
eatn navo
figtiietilo
Carmelita, ftuud viultnm HUui ionc monacho junior, Ub. gium. Regis filiain ab immani-^siino dracone asser-
aiiJi' Muu- 4 Fnsnn-iim, ila tle S. Gcorgin cecinit : vas^e. Simililer Joonnes Ecliius, Inter Baruthetaliam
tvainis; In Ldjyain missus renovavit Persea, quando qure vocalur Cappadoc-ia, ferunt S.Georgium occi-
Regia ab interitu servala vifgine. monstrum disse Draconem. Gomaga autem in Originibus Fraii-
Su>tnlit ad trepiila^ slagnnm lugiibre Silenee. ciscnnis, Apud Barutnm, quud Cappadoria dicitnr. aiiit fahulosi-
Sed quonnim vcrsaniur in fibulis. ct rin'sum bic meutio Ita vidnnus die w
MarlU eyissc Manlunnos : qui cuni laiis
Tiiento.
aug-

ineiuit Pal.vslina\ vetut per S. Georyiuni Romano im- S. Longinum communi Marnjrolngiorum scntenUa
,

perio resUititce; quod nemo hi^lorix Ciesarese vel modi- Cxsnreie in Cappadncia nesum, viderent difficufterposse
cinn perilus ab^que indignntione leyere pntcrit;vide quo- sn.v nrbi viudicari,in qua corpnsilUusassen^ahanl^ante
modo Mnntuanus, Pocln qnam hislorieus, anti-
mclitir cetitum circiter annos jactare capcrunt, Mantuam an-
quiori fnbula' rcccnliorem inlexuit nUnm, ad commeii- tiquo noniine Cnppadoeiam fuissc appeflatam. Ncque
duudam sui Oidinis vetustatcm, poema suum sic prose- hic subsUterunt Syro-Turci, sed peregrinorum pietatl
cutus. vovo fiymenlo illusuii, extra poriam Dtnnnscenx urhis
Inde Palsestinam veniens, ea regna Latinis cifperuut osteiidcre lapidem, de quo in equum sunm in-
Regibns infra-nans.gentemcrudamalquerebellera siliisset Georgius cnnlrn flroconem iturus : qiieni lapidem
Resiituit jugaCarnieli coiisreudit, et alto
:
vifle descripium verbiscujnsdam Aquilantis RoccheUz,
Repperit in saltu nostros baliitare Parentes. apiid Finicchiurum png. 36.
Hi siiasere Duci pnnitus deptmere sumpta ^1\ Vcuiumus fnbulx toUus oriijinem, picturam Qiio viodo
ftd
Arma toga — QuaUautemtfifjni Non snlis e.rpresse sciUcct vcl stalunm S. Getngii; in qun afiquandn pede- Constantinm
CarmeUUcam dixeroi; ergo proscquitur, norrans quo- ster, .'ia^pnis equester conspicitur,glndio aut Inncea dra-
M drnconem
pingi fecit
mtido Chrisiianorum in tormcntis animandorum causa rcm eminus
(onem coiificiens, inspcctanle per.$onn mu- suli pedibui
per urbcs Assyiias eireuicrit - VuWo, inquit, u^us liebri, regio hobilu adornata. Ejusmoili iviagincs quin
ainiitu :
anUqnissivise sint nolim equidem dubitare cum
: ipse
Quem nostri, posita armorum ferugine, Patres Constantiuus magnus.in tabula, ffuam siibfimem ante
Iradnlerant. palalii vcstibuln su.spenderat, proul scribit in ejus Vita
19 Ad drnconcm Georgianum rcdco. Hunc male l,b. Z Euscbius, itaseipsmn ovitnum ocuiisconteniplan-
ableijalum in Lijbinm crcdentesquidam, tpiod de ea nihil
alU in Li- dum proposuerit, ut salutare passiouis insigne supra
bya, n'ii in 1« xiUis S. GcorgU Actis lcyerelur; Coppiniocis, nntaU caput locatum, inimicamautem l)elliiam, qua? Eccle-
Capjjado- solo saiicti Martyris, ghriiim fidei post tnle miraculum
ciarrm tfC- siam Dei impiorum lyrannide oppiignasset, in altum
tbidem fundutif malucrunt nitribuere. Ita meminimus
stum fitixcre ;
demet-sam, draconis specie et figura describendam
in Mediolaneusi MS. Grxco iios legisse
: ita fiabetnar- curarit, et quidcjn tU nwx addilur, sub pedibus suis
ratto, per nmium scrnwnis ad popnlum, imerta am- concultatam, et medio ventretransfixam. Pra.-m')a(
 VIGESIMA TERTIA APRILIS. 107
in Apocahipsi sm
S. Joannes Evangrli.ta. a quo de- ideatur pvnlUa iHainteffvi capitis (Hgressio dedracone^ D
scrihuur Mulier. Ecdmia- typum gerem, cui paritnne Cerlc in Menm, sic connera legnnlur, ut niliH vide.a- ADCrORB D. P.
tmminehat Draco; Drar-o. inquam ille magnus. ser- tur posse luterjici. Cnrir,iiurnonjudicahimu.s hhrari.m
pens niitnuns, qui vocatiir diabdus. Quin et ex ,psn Gr.vcnlum, popularis fahell^B imaguie occupntum, totam
sacra Gene.si, ubi prxd,cat,ir m-penti conculcandnm a illnm laciniam inseruuse Actis istis, nilul pensi haben-
muUere cnput, su?npscre occasi^jvem Clmaliani, Dei- tem. qunm fmde conterVis divelleretur Quia aulrm hoc
param Virginem depingendi, ut uon modo lunam sub
sic faclum fuit anle seculum xii {nnm Bonitus
Diaconm
pedih,is liahcret, sed etinm contritnm caput serpentis. Latinamsunm versionem t„nc adnrnans, Grxcum fex-
Qu:v tamen nmnia niliil ad hi.storiam faciunt, nisi cor- tum non habuitnisi sic interpolatnm} et quiadeS.Geor-
tinam reducas, et sgmhiilicivexpi-essionis
involucmm au- giosimilis fahuln aliqnanto serius ca-pit juclari; ideo
feids : el talem esse S. Georgii imnginem omninn cre- s,ispieariqiiis posset, n S. Thendoro adS. Geortfium
dimns, cum Eminenlmimo Cardiunb Buronin ac ple- ironsiisse fictionem, propler prsenolutam imaginum si-
Tisqne prudentior ilnis ; ut a,Uem in ea non solus cum milil,id,nem.
dracone Sanctusexprimerelur. factum credimusoccasionc 2i Scimus mnlta de serpentibus narrari a scriptnri-
fdein in a'lls
Alexandrx Imperatricis, adiabolica servitute idolurum, bus etbnicis, qiue forte non omnia sunt conficla : scimus quihmdam Le-
exempio S. Georgii meritoque ereptx. elinm dinbolum, sive ad tcrrendtim gendis accldlt.
sive ad nocendnm,
22 Snne cum non snlus S. Georgius, sed etiam S. s,rpe nsinn nut veri draconis //^mo a se cnrpore, aut
jta idem piC' Theodorus, Miles elinm. ipse et Marhjr celebcrrimus, adtmhraii aeria specie; ei in enilem a viris sanrtvt non
tm sttb SS.
mihlari in Itabitu draconem interfxciens, soteret effingt raro viclnm arbilrnmur : sed propiereu non ndducimnr^
Georgio et
Tlieodoro, {qunmodo cernere eU in ejus veteri slalua in foro S. utsnbstralnm 55. Georgio aniTheodoro draconem, cre-
Marci Venetiis super cohimnam erecta, postquam isluc danns aliten qnnm (iqurate considerandur.i.de/icienti us
trunslutum fnitsacrum corpus) neccsse fuit dislinctionis qiue idsuadenntjftis autanliqms sntis aiit fsntis .linceris.
causa aildi adhuc nliquid, quod ita e.sset S. Geonjio pro- Ul aiUem hoc nequenmus facitnlin qnnquecon-
persiiiideri
prium, ut alteri non t onvenirrt. Sed qun.' addilaesi Ale- sideratio, videbcet, quod nmnes fere nutiquarum in Ita-
.Tandrn.encnmJyuh-timednPerseicnllalnJnhenfihuspnn- lia Sedium Episcopi prinii, allitjue ad eihnicns pr.tco-

latim.secnlis verseque hisloviie memoriatn obhUerantilnis, nes fidei, serpeniem seu draconem aliq,iem rel Critcis
argumemum prxhnii handabsimitis fictionis. Qttodunlem signo extin.risse. vel alliqnsse vel in mnre fxpuUsse le-
de S. Theodoro indicatum liice.tt, ne vetnt in transitu gantnr credanturque, propter Jctn ronseripVi per au-
dictumvideatur,memoresesse Lectores velim, nos Ee- ctores, non coaetnneos ex certa .uientia, sed serulorum
brunrii die- vn de illo egisse dedisseque Acta, vetut ab ptnrium inlervallo dissitos ex vnlgi fama, seuexpictarum
Augnro fumitlo conscripia, posteaqne a Metaphraste in- srulptnrumveimaginum monnmentis. Utenm id fnctnm et aceldet
terpolata;ac deindein appendicemaqissimplicemeoruin- fuerit aliquantto ub atiquo eo,'um, de tam mnttis ta- saspius.
de?n Actorum versionem, vetuti Melnphmslis icnpto men non videturaliter cretHccepisse, qwim quia eorum
priorem, edidisse inter addenda ad tiichim diem .-
qnse pedibiu appingebntur substrutiin draco, in siinnm itio-
occasione»)
dedit pciioni
omnia nunc mutata vellemns. Quod fnmnlorumaliquem l'>latrij' e.rtinctie expulsietpte. Eodem prorsus modo,
vel in carcere, velinter tormenta alloqui suhinde potue- '7"^ "Ubi diximns de antiquis in Gnllin M^^rtqrihus
rit Theoilorus, eique Vtnndnre quidpiam, non est nb&i- {quorum omuia fere ^-Jcia temporis longe po.tterim-is

mile vero : quod antem, tnli famnlo licuerit in pnbtica sunt) ideo plerosque dici rescissnm ab hnmeris capiit
qua'Stione pnlam crcipere in cndicillos cuncta qu:v gere- quiaimaginese.vum,
tuti.^i.^emanibusadloeum.-ieputtur.r,

bauttir, uljhi snpponitur, prohuri difficutier poteiit in nd exprimentium mortis.seu mniiyrii genus, depinijeban-
istis circmnslandrs. Idem famulus, Eitchaitns reversus lur nut sculpehnnlur eircto corpore, caput itabenles ante
cum corpoir. potuit simptici .^lylo notavisse afiqnid reque pectus ; sicut e.iprtmerevolentes S. Anaiham, nnmiflnm
acpner S. Georgii, tib eoque hreviter narratn vel scripla, ahseissnm Innci impommus ,dnm,isque in manus; nut {ut
amplificnsse alius. etejns vernant ficto nomine evnlga.^se in re magis sgmholica quam histoi-icae.vemplnmponatur)
post phiriiim secnloruni derur.<,tm. prout Latine reddita sicnt S. Cxciliam pingimns pufsanlem organa, ad eX'
nos invenimus in MS. I^eginx Suecix : sed qnod ea primendum quod in ejus Actis fegitnr metapfiorice di-
versio Metapbraste antiquior, non modo nnnc non
sil f/Hw, Venit dies in quo thalainus collocatus est, et
credimns; sed ne ea quiitem Grara, qmv in manihns cantantibns organis illa in corde siio soli Domino
sunt, Metapftraslis esse concedit ^/Itatius, in genuinis decantubat dic&ns Fiat cor nieiira et corpiis meuin
:

aucforis istitis scriptis secernendis ocnfatissimus. immacnlatuin. ut non confiind.ir.

23 Quisquis tamen sit auctor Passiouis isiins, ftoc 25 Neque di.rerts omnibus universim Mart,jrihus si omnes
Actis a-'ti- omnino pro certo audemns nffirma'r, narrationem de convenire, quod diiibolum in Dracone signalum supera- Sniictorum
qui^ infar- drncone iltic inserlum. velut divcsx omnino textnnv rinf ; nnn omnes tnmen p>nqi cum diaeone sub pedibus, imniiines xque
ciendx. crude acci-
assumentum. ipsa commissunv incmigruitate se proilerc imo nutlos pi-a-ter SS. Geurginm ac Theodorum. l/oc
pmniur.
qnnlesit. Ecce quomndo se partes ulrimqne htibeant. euim uUimum falsiim esse docebnnt Ma.isitienses, qiii

Numerus 3, juxta antiquam veisio7iem. sic incipit : suiim S. Victorem .'iiinHiter equilem pingunt, prostrati

Tunc nuntiatum est ei [sciftcet Lieinio Imperatori, qui. draconis cotla calcontem, nec tamen quidqunm de eo

vtihi dicilur, consiliuni liabuit, ut omnes honnr.itus narranf qittidvicforinm de rorporeo dracone coniinetU.

seu milites de diversls civitatibus snis, qni is Cliri- Qnam antiqna consuetudo apitd eos sil ita exprimendi
stum credebant,apprelienderet et cogeretimmnlare) S. f^ictorem necdum nof)is vacnvil discere exprimi : ita

nuntiatum tunc. inqnnm, Licinio est de qnodain du- didicimns ex fioiitati Annuiiitm Massifiensitim a Gue-
ctorenomine Theodoro, qui ninltum piilcher visu et smfo composi!oriim,tahutn,omnes sanctos Mossitiiv Pa-
velox in sensu factus erat judicatorlmperialisvacan trontis r-presentante, qu.r atteri operi nntea serviverat.

tise Suhjunge immediate, atiis omnibus rejectis, bxc Deinde qnnd mulfa omntbns aitt plerisque Mnrtyribus,

ve.vha, quiv fiabentur inilio fere numeri 7, Et niisit ad Confessorilni.'!, Virginibus conimuuia. fncta siut itsu et

eura a Nicomedia in Herailia, ubitnnceratB. Theo- inslilutitme proprin quorumdam, in unat/uoque San to-

dorus.... ut cum honore inagno deducerent enm. At rurn classe singularinm, nppairt in S. Margaritn,{jux
illi venieiites Heracliani, festinabant ad B. Tlieodo- simililer cum draconepingitnr, quod mutiipticia ditiboti

rum : et ut videruiit enm, dixeruntque ei : Veni, tnacbinamenlavirtuie Crncis superarit. Ita S. Catlia-

Princeps militiie, quia Imperator cupit te videre ; rin.v Firginis et Mnrtgiis pedibussubstuifa setnperaspi-

vti factum mnlla enim dictasunt ilii de te. et pulchrifudinera citnr tymnni Imperatnris effigies. cujus blamliliaa mi-
in Ac'ls S.
iy\?^m \Wn-fi (ie&\(\erd.t. Nonne tam aptehicc seiimcem nasqne vicit; et S. Dijmplimv, ob mortem tolerntam
Theadori
consequuntur, ut ptane prxter auctoris mentem intrusa pro pudicilia contra incesti paDis iibidinem retvienda,
ostendttui
suhjicitur
 :

108 DE S. GEORGIO MEGALO-MARTYRE.

. suhjicilur species fa^dixsimi dxmonis. Hoc igitur modo xaOatftgiti;, fi.r,vQc A-jarpo-j ev y ^i^y.ic. rov TTacixa. Eo
ArrroBE d i

Sanctorum isforum cvrtamen coiifraeumdem da^monem clesiarum subversin contigit menseDystro, indiebiis passus au-
ita eas
tem tempo-
l^ion
exprcsserc anliqui. nee alitcr infeUirjivnlncre, qunm in~ Paschie; quod auctor Clironici, jmn possim vocaiiAle- re PaschatL
accfjiere
teHcxcre aucinres (Jra-corum Canoiimn, in eorum festis xandrini, iicct ConstanlinopoUtannm rcverii sit, de
anttgui.
recitandorinn ; qiiornm vnm cum S. Theodornm luudns- affixione edictorum intetltqcns, factnm enm nit Mensis
set in siicltnrio^i, ut qui sua: (brtitudinis ^^en patien- Dystri vA, id est xxv, in die festivitatis Paschalis.

tise lancea draconeni inlerfecisset ; in Covtncio prse- ^4u.daci sane ef impenta interpolatione : cnm ncque
dicat, qiiod fidem pro thoiMce Iiabens, et Dei verlmm isto^neque nliovicino Dio letinni onno. tali die Pasclia

pro lancea, inin;icum cnntrivit: Anatnlius vero {Pa- fuerit ; sed nec omnino mense Martio, pr^terqiinm
triarcha, ul arbitror, CoiWntitinopolilanus) in vno versi- anno ct;c vulanns ..^rsR, Dioclctiani autem xvi. Eirn-
culornm de S. Georqio eidemgraluliilur,quod'uw\s\h\- vif tqitur in Chronico EuseHus : erravil etiam in Hi-
lem inmiicun), ut clamat Paulus, lamquam visil.ilera slovia 8 cap. 2. uhi inqnit, Nonus
Ecclesinsticn lib.
jion in
fortiter aggressus superarit, et vicerit ejus decejitio- decimus agebatnr annus Imperii Diodetiani, cum Mai tio
,

nes : W alins in priori nliquo stichario, quod thorace mense Dystro (quem Roniani Mnrtium vocaut) ap-
fidei, clypeo carifatis, Criifis lancea instruclus et petente die festo Dorainicas Pasbionis, proposita
advcrsariis in.^uperabilis factus, djEmonnm phalan- sunt iibique Imperialia edicta. Sed suum ipsc vidclnr
gas in fugara egerit. Andreas nuleiu Ctrtensis in En- agnovisse crrorem, ct propria manu in nliqmbus exem-
comio, Doxter, inquit, Christi miles Georgius, cum plaribus cojrexisse. Nam Ifenr.cns Vnlcsius. qui e.t

semel (.ranium hoste.n devicerit, semper vicloriam quntnor Codicibus MSS. Gra^cis ejus Historiam emen-
sed Aprili,
qnani de illti i-pportavit recentem haljet, omnes simul davit, Latine vcrtit, et notis illustravit, totum illiim

da-monum tiirmas Crticis lelo ab human© coetu ex- locum in nno suontni codicum sic scriplum reperit "Etoc .

pellens. Non Inmenhicmodus piniicndiSS. Theodoriim To'jTo y,v eyysaxai^sjtaTov ~r,c, Atoy.Xr.TtayoO ^atjUttac,

atquc Georijium ita universulis cst nt non qnauuoi/ue uU- OavOc/i!: fAJOV, d^ Hyoiz' av 'ATroi'X)>ioc y.7.rx Vfh[j.cf.{ojCf

ter picli invcnianlur : nam in tubuUs Kulendaru Moscn- ev (i), T>5; To'J !^w".r;pt'oii TraOou; EOfjTflc STrtJ.ap.oavouw^,
ad Conslnnlinopoliianorum Kaleudariorum for-
vilici, y'v£?To p.£v ^5,actavoc ToiJ twv Tlxlixiazcjwj e^vo-jc, r,v:).-

nunn fnctis, lidein pingunlur in habitu militiiri, Theo ci)To ^' i^cow; TTK^TKyoO y^vp.p.y.-:oc. Xanthicus inquit
K
doriis dextra gladium, sinistra lunccnm tcncns^ Geor- eratmensis, q\ii Romanis Aprilis diceretur; qiiando
gius vcro dextrn qladium cvaginaium c/ferens, Huislra instante Dominicffi et salutiferje Passioitis solenni-
ipsam vagimm cuutinens. tate, Flavianus quidenfi Paleestiniorunj genfi praj-
sidebat, edictavero ubique et subito explicuta cer-
nebantiir.
S IV An S. Gcorgius fucril primus dccimae
28 Sane ilUus unni Pascha, in xvni, Dominidv
Perscculionis .Martvr ab Eusebio sine no-
Pussiuiiis dies, in widiclimensis cadchut : ut si hcbdo- feria 6.
mine commemoralus. madie Snnctioris Feria ii uut iii cum se Chriitiani nd
celebrandam Dominicam Passionem pararcnl, pioposi-
Xli clusib fabulis, per quas nonien S. Georgii ita ob- Inm edictum fu il, et terlio post die ipsa mngna Parasceve
Passiis rfl- Genrgius coram tyranno atque post octiduannm
scuratum fuit, ut, non obstante freqncntatissimo illius stetit,
coni edlw
tTiilio persecu
pnritir et nntiqui simo ciiltu peyuiuvcisam Erclrsiam, torturam capitc ple.nis est; plane mors ejus debuivit
tionis 10, aliqui pnvfiumpserint in dubiiim revucare, an uilus un- cadere in xxiii Apritis, qui dies leque fuerit sextaferia.
qvam S. Gcorgiu^ sub Diocletiuno miles el Martyr de "^ habcnl Acia Laliuaapocrijpha qux sccutiis Gnecus :

diabolo irtumpharit ; fabulis, i'tquam vcteribus recentio- auctor Actorum Pasicroti adscriptorum, P.irascbven
ribusque seclusis, non difficile erit statucrc, quid dc S. dixit, juxta cousuetudinem Grsecorum, Parasceven t'0-

Georgio certo securcque credi possit, aut etiam debfut. cantium quamvis ierlam sextam. Qmd si igilur hic
Fidelicet passum esse iniiio persccutionis, sub Diocle- ille sil egrcgius Murtijv, quem iib. 8, cnp. 5 Inudavit

tianoct Ma-iimiatio motie ; idque iion Melitenc in Ar- Eusebms, nnfe omncs tulisse palmam imperterritx pro
mcniu, q a? perperam in Latinis Acts adscribilur Cap- relifjione liberlatis, hisce vcrbis ejus cenamcn descri-
Videlur bic
padoitx; sedcn loco, ubi conceptu et publicuta ]>rimim /'CH.s? Siniul ac edictum contra ecclesias propositum
iacerassi-
fuerc edivta, ubi Scnalus aderat, ubi auinm et uxorem est Nicomedi:p, quidani minin-e obscurus. sed secu- edicta,
Dioclctianus babebat, atqtie adeo Nicomcdix : hsec enim luriiim honorum prcvrogativa imprimis conspicuus, I-"

omnia coustant ex Actis mox dandis, confirmantur ex et zelo quodam divinu coramotus et ardore fidei inci-
uiide coijnis
situ loeorum. Nam Nicomcdia Pro-
defuncli corpiis, a tntu-^, edictum illud, in publico et illustri urbis loco
revvclum ponlidi adsitn, navi devchere pcr medilerraneum mare affixum, detraxit, et tamquam irnpium ac Sfelestum
per viare in usquc in Joppen, indequead lucumprxscriptumportare, manibus suis discerpsit idque duobus Iraperatori- ;

J'ula:sltiia>n
erat facillimum : ecuntra autem MclUenc illnc arcedere bus in eadera urbe commorantibns, quoruni allep
cum sucro dcposilo, tum cum perseeutio ubique snscitn- senior Aug-istus (scilicet Diocletianus) piimum inter
hatur,idiiue itinere lerrestri plusqtiamquinyentnrum mil- omnes Iinperii gradum ; alter vero (Gulenus Mnxi-
liarium, unt oninino impvssibitc fiiit, aitt molcslixperi- mianus). quaruim obtfnebat. Hic igitur cum priiiius
culiquc plrnissimum npus f^idithoc . AciorumGrsecorum, omnium iii ea civifate hujusmodi facinore inclaruis-
qux in MS. Rcyis Francia- bnieri diximus, mictor re- set, statiin,ea supplicia perpessu-^. qu;e posttanfam
centior, atit in Aclis quibusdam anliquioribus perfectio- audiciam ei infligenda esse credibile erat, l^titiam
ribusque, necdumaduos peilatis {nam qum hubemus actranquillitatem aninii u^qiiead ultimiim spirilura
nojnen loci non exprimunt) sic forte reper.t; ideoqne ab conservavit. Scio hxc omnin pnssini applicari Jounni
71011 ullUS
iniiio tyranimm, de persequvndis Cbristianis consitita- cuidam, de quo ad vii Septc7nbris ifa loquitur Ado, ut, ijHidum 'i

n, rcducit Nicomcdiaiu, euque adducit Geurgium prEClerquam quod Martijris nomen cjprimat, ipsum h- Siji/ jmssus,
pro fxde ccrtaturum; omnemnulem historiam sicconclu- cum videatur voluisse copiosiori aliqunnlum pbrasi
dit Veneranda3 Reliquia^Nicomedia Diospulim, Pa-
: Latinc rcdderei nihil quond sensum vnrifins : sic enim
la^irtina; urbem ('juas matri ejus patria fuit) apud Nicomediara, sub
po!>tea loquitur. Natali.s B. Joannis,
exiKirtatK suni iii Novembris. Quo anno id fuclum Diocletiano Imperalore ; qui de nobilibus ortus,
vdeatur, diccmus infra. bonore adversus cul-
et dignitate illustris, iit vidit
27 Ad nienscm et dicni obitai a Georgio mortis quod tores Dei in foro orudelia edicta pendere, calore
attinet, ipsnmquc iUiua onnuni, Eiise'ius in Chrunico nimiofifleiignitus,publice populo inspedanteinjecta
ad annum Diocleliani xix, quiest vu Igaris ^rac cccm manu librura iniquit; legis detraxit ac minulatim
his verbis mtat Persecuiionem decimam ;'ExxV,ci'uv discerp.Mt, Augusto Diocletiano in eadera urbe simul
cum
 }

VIGESIMA TERTIA APHILIS. 109

A cum Maximiano Ceesare constituto. Ad qnos cum cccxx\\ stnlimpos! Lucinium superaium extinctumque. D
rel.ntum es.set religiosi et illi:stris viri fa<tum, cnn- Nani cap. 9 ct ulliinnlibri 10. in Constuntiiiipntris et auctobe d.
tinuo omni in eum frudelitalis genere desa?vipntes, Ciispi filii landeseffnmiilnr, utquc li.vc inler iilin rjra-
ne hoc quidem st.lum efficeie quiveriirit, ut eum
tuiabundus habct : Et hic quidem, scilicel Licinius,
moesluni aliquis videret in pceni.s : sed lieto atque ad hunc modnin victus occiibiiit Constantinus :

hiliiri vultu. cum jam visc^ra in siippliciis defecis- vero, omnibus r.digiosisvirtutiltiis ornati:s et victor
sent, spiriUis tainen l<etal):itur
in vultu ex rmo niaximu.s, nna cum fiiio ri«po, C:Esare Deo caris-
'

tortores sni graviiis '-ruciabanlur, qiiod omnia sup- .'imrietpatri nndcqua(|uesimdlimo, Orieritem suum
pliciorum genera consumebant in eum, quem ne recepit. Quod sane non scripsis^el Euscbiua post Crispi
tristem quidem ex his reddere pnterant. Emlem ferc indignissima^n mortcm., nb ip^^o Constanlino impciatuvi,
hahel Usitardiis, scd rnore suo coiKraclius, nec siiie praclexlu fu:dissimi crimiuisel dcteslunihv machinulioim
mendo, ciau de ediclis laceralis relatnm ait Diocletiano advcrsus jialrem. Cavii quippe stwiinsir.i^ime, in iis
et Maxirdiano Augustis U.suardi vevba syUabtlim quos poslca scripsit
:
libris, in qnibns mnlta de Crispo q,,^ j^ico-
fcre releiila sunt in liodienw Marlijrohgio Romann, nd dicenda crant, ne ejus nomen Wiurparei, parcens doloi i mediaac-
qn,T Burniiim notnvit, certnm esse quod de linc Jnanne aul ignominia' Conslantini Qiiod igilnr scripsit de prx- ceperat :
.

ugnnt Ensehius et ex Eusebio Nicephorns, licet nomen claru D. Georgii fucinoie Nicomedia-putrato. scripsit ex
non e.Ti>licenl. relatu Nicomcdicnsiuin Christianorum.quibus iijnolum
20 Nobis econtra certim est Eusebium agere de edi- fuissc. S. Georgii uomen, gcnus, ac palriam {ufpote
cui verha ctis imminente Pascliali festiritate Intis, et mnx secnlo isiic peregrini cl tiinc primnm cnm decretuin n/Jigcre-
Eusrbii ppr
ejus (jui ipsa lacerarnt siippHcio : quod intelligi nequit tur adrecli) non mugisest 7niriini,quum cusdcm ignora-
peiani op-
de eo qui hnlum in Scplcmbri mnrlijrium fccerit. Prx~ vissc quid factum essct viclorioso inclijti pui/iliscorpore,
taCa,
terea snspectus valde est Joannes iste : qnia nullis qnod famuli sui {homincs utiqne adveuXy et Nicumcdien-
Grxcorum fustis, nullis antiquioribus Lalinis notns, sibus ivque aut magis ignoti quum domiuus eonnn)
tncentibus dc coHicrougmo, Bedn, Floro. Quin eliam ravcrnut furiim terra obruere, ut tcmpiis et occasio- E
in siipplcmenlo BcdiC Diviouensi perqunm antiqno, ad nem nucti,ipsum, absumplis intcrim carnibns, in ossa
l^
dictani diem hmc soliim lcgunlur Ef B. .loannis apud solutwn, sccunus rcfmleyc alque in Pnl.rstinaiu possent
Nicomediam Diacuni Martyris. Hnic igiiur, nescio develiere.
quo consilio, aptavcr-t uliquis qux apnd Busehinm abs- 32 Menxa ad in Novc7nhris nou solum celebrant Ta
quc nominc lcgcrat, pai um considcrans quamca minime ey/.zt'vta toO ay/oj (ji£ya?.ofAapTupo£ r£w&ytoj vj AiioiSa,
in tulem mcnsem convcnicbant et hoc !>ecutiAdo atque
: /;TOt TO TrKTX^^tTty TO"J iyiryj 'J'^u.'X-r}^ «VTOO, Ut
Usuardus, uliis occusioncm errandi dederhitt. Inicrnn dicitur in titulo, Encaenia sive Deposilionem sacri
nostram pro Gconjio conjecturain vnlde confirmnnl, c<jr[tovh,scilicct in uovum loculum iocumque dccentio-
tum ylcta illiusGrsecn, quutenus primo statim die rcm; scd eliam (ut e.st in contcxtu kistoruv) Try
martijriciim ardorem divinitus eidcm inspiralum iiidi- a.-ja-mix\.tiry Kelationem ejus in Palxstinam. Quid pai.,s/i>ia
cant: tum etiam ipsins cullus in ecclesia Orientali, autein si ncqxie post aodicalioncm Dioclctiani ct Mnxi- pencadhuc
non tanlum antiquissinnis sed eliam ceterorum minni, anno posl niortem S. Georga sequcnli, fnctam ^'J"^!^ ^^^^^
, pra.'
quee in Mnrtgrum celcberrimus, uti apparet Kalendis Aprt/is, neque annis aliis
fcstivitatilus ex tcste Idatio ipsis
sancti
Georgium
prolLcissimo illius dieiofficio. circa solum S. Geo>gium huic prupinqnis, rclatum est iu Pulsbsiinam corpus S.
qua
mfilius
drant versantc tum dcnique Uubricx, lam U-i quum alibi
: Georgii; idqua ob metum Maximini, Chrislianornm
legendsE in Menans, ubi prsescribitnr, quomodo fet.tum pcrseculwneni ab islis duobus ca-plnm acerrimc conti-
istud agendum sit, si incidat in ijisas Pa.'ichnles fcrias nunnlis in Orienlc ? Tunc saue verosimUe forct, famidos
vel elium earum Octavam, quxnobis Domiuica in Al- in Syria7n regrcssos, Domini quidem sui teslanumtnm

bis dicitur tamquam nnum cx maximis et nuUo casu cxeculos essc, ubsiinui.\se aulcm ab ejus corpore reqni-
dimittmdnm. Prxcipuc autem huc faciunt singularcs rcudo usqhc dum Constantinus, uniiu Chrisiiaux yErx
pivr.^us titnliy quibus luc MeyzJ.o/i/.aptyp condccorutnr, cccxii divino fretus auxiiio sicut scribit Theophaues
insigiwm intcr cunctos alios Mnrlgres prserogatinim el niinub jam Mnximiniim mf^/fJis, collectas sancto-
significuntcs: ut cnm in Stichurio'! vncalur, Tw x^- rum Martyrum Reli^uias sacrae sepultiirs mandari
h.zCjv 6 p.iyv.<i Tcttix^yrc, Magnus athleticorum ordi- jussit; qiiod cdictum eliam in Pnlsestina inuotuerit, ct
''
iium ductor. Quis cnim non judicvt Aihtetarum nomine famulos Snncii admoniierit officii diutis dilnti. Deui-
desi)narinon secularis mililix professorcs, scd Christu que rclatnjam ad propria corpore, propter pcrsecutiune^n
*-'
anctnintos miUtes, et pro cjus fide multa certaminaex- Liciniana7n, pridem formidatam ac dcnique palain
pcrlos? Fin^ ampiins uHqnid clariusquc? Primi Canonis sentiri c(rptam, debuit inter paucos ant salte^n inter

{num pnvtcr morem duos Canones habet Georgius) pri- solos Lyddenscs Christ>anos, factae Iransiutiouis conscios

mi, inquatn, Cauonis Ode o nppellnt cum, npojt?:?- conlinnisse se mngni Ma^-iyris nnlitia ct veneiatio; uec

'h-y.^yvj Primuin iuter duces atbleiici agniinis : ita facilc potuit ud Euscbii aures pcnetrnsse fuma,
unde et Nicephnrus Callislus 1.7 cnp. V6 vocat Marryrici 7iecdum crcbrcsceuhbus mirncuHs diiUln. Cwjierint igi- e/ itlius

nncc reddita Chrisliunis pcr Licinii dejrclio Acfa tiec-

agminis Cnryplia?um. tur /i:rc,
dum con-
30 .Jt inquics, si adeo famosus nc cclcbris Martijr neni^ priinum in Pnl.r.^iinn clarc.^^ccre ; n?! dcbuil corum
icripta :

Georgius fuil, si Marlyrnm pe7'S'cutioiiis decinur Pri- slalnii nietninisse Euscbius, elia^n piius quain essent
Nonu-n ta- tnipilus; quomodo ejus nonten poluit ignorassc Jiusebius, scripln Mnrlyrii Acin? Alqui hoc solu7n videtur cssc
vieii fjus
qni magnain vitxparte^n in cadem egit Paltestina ; in factum diu oosl, idqnc ex sola Lyddcusi^m tmdtlioue,
tunc tgnora-
qua ips.us Eusebii ivtute, sfati^n post rcddittm Ecclcsia.' ea co7ninento7-autium quo' vel oretenus retulerat scrvus,
vU Jiusibius .

paccm, sicinclarnit S. Gc-orgiinoj7icn 7niraculis atque Gcovgianx Passionis lestis, vel in pugillaribus scripse-

prunig.is, ul in eccksiam cjus honori extructum jn.ita 7-til, brevitcr ad 7nemoriam, nun vero ad laiidationem
Diospolim, iUutum sit corpus ejus, solenniler e.r co ditJnse.

ubi intebal loco suhlatu7n ? Ccrte ca actio miuime fuit 33 Scd qunninm .-/ctu har tnceni id quod hoc luco

olmurn, quunduquidem etinm nunc totu Ecclc.sin Orien- potissimum Inndinnus; qu.rret nliqnis mento. quomodo
tnlisaununni cjusmemoriam soleuni vnlde 0(ficio ugat, illa cdicri luccrntio, non u-quc dislincte nc martyrinm

dicm Nuvembris. Gnivis objedio, uisi nobis chroiiolo- ipsum, LyiUkc iunotnil pcr famnlos Nicodcmia reversos'?
gia succuriut. Suspicor ego cgregnm pugili m sm .'^oUus perici.lo rem j^, f^-^ ^,,^

31 Scienduni est igitiir, qiiod Euscbius siws illos agcre ruUiisse, ilcoqne famiUnrium nentinem habuisse tiis^imule-
ante an '"'' '""*'"«-
Ecclcsinslica: bbrus complcveril unte conscimn aut pra-seutem:ip.<io^ vero cumDumiuum suujn
3'26 icrtbeus.
decent Jlisturuv
Christi
....
vinculis atque
• •

cruciari tntetle.iisscnt.
. I,
•
.
7niujis
litm edicta7n
sccuiidum pacis ecclesiitstica' annum, qiii fuit te7teri in

soiicilos
 , ;

IIQ DE S. GEORGIO MEGALO-MARTYRE.

solicitos dc fiiga aul hlihults t/uam lequirenda tragedix utisepuHum, sic eliam vatnm S. Georginm fxiisse in :

AVCTOBE D. I'
toliiis oriinm-, non adeo dislincte coguoscere curaiw, quam e.v Joppe /{ierosohjmum vcrsus progrrdiens
qnid antcqunm Tmperatori sistcrctur : aut ^i id
cijisset
/nUehrandus nd Oldcnborgu anno }\cc\\,scribit trans-
terram, verissimp lactn ct melle manantem,
postca iulc/tcxiri} t, dissiyuuhsse tamen opnd suos Lyd- ivi^^se

denses;w uon crimmc

fidel causa, scd lxs!v majeslntis et peragrasse R:im;im {idct reoiuncuhe ct op}>ido tribus

casum Gcorgium calumniareutur pugam, quorum liand leuas Lijdda di.^sUo nomcn est, Rampieart/H/(/ Joininem

dul>ic ma.Timus crat Dwspoli numerus, }ira:e.rigux ma- Phoca^, apudEpiphanium //agw})olilamli;unh\a.dicns)
«« Chri.stianorum. Salis fuil, id qaodAcia non rct cent, (iequa lenipore Gra'Corum, qui tunc terram manu
indica.ssc; quod marlyrii causa fuerit admirahilis qux- tenebant, })agauornm videlieet, B. Georgius (sic c»em
dom auimi fortitudo, od primu?n edirti conspcctum sti- lcgcndnm, uon ut cdila habent, Gregorius) oriundus
mulata, tertioquc ab cjns affuione die }mlam prohala, fuit,unde et Inxlie a Gallicis San-jorgfi de Ramas
Rem autemtotamsic gcstam nrbitior. Jf)so a(fixi edicti {malc imprcssum Samorge <le raniuus)soletappellari;

die Nicomediam venerit Georyius. coi}ue consternatos cujus corpus in qudtlam coenoljio Surianorum juxta
videns Chrislianorum animos, pnlchen imum menle illaui sito requiescit.
uIh ampliS'
conce}'eril facinus : ad rujus executioneni }n>ticulis diebus 3i) Inter Rnmuiam ncmpc et Diospolim .•ntnm fuit
simnm ejus
se di.ywsuertt, testumcnlum cuiidendo, et facultales qux illud olim amjjlissimum cclcberrimumquc S. Gcorgii icclesiam
admanxm erant distribuendo in paujieres. Tum sacri- tcmplutn , ct a}>ud scriptore>> nunc ab huc nunc ab illa .Saracenis

coijuomentum sed apud rccenliores ab illafre- eveisam.

legum edictum, quoecclesia? dirui, libri sacricombu- aece}>it :

et guale
li, Clirisliani hoiioratiores nntaiiigui.minia, plebeili- qtienlius, proplerea qvod sub adventum Latimmm ut
ipsum fiietit
Ramula
bert;.t(' privarijiibe]jantur,/'n/'(m ?(7/j/c«.s(//.sci'ry>«n77; ail lib. 7 cap. 'H Guilielmus Tyritts, e.s-se(

nequc c.i}'ectarildum comprcUcndercturu mnmtris,sed civitas nobilis , n'yj(5 incolx Saraceni , timentes ne
nllro.se stitcrit hnperatori, coram Senatu traclanti de trabes ecclesia^. ubi egn^gii Martyris Georgii glo-
promiilgulionc novi cdicti;qnod non 7nultopo.4 primutn su- riiisum usque hodie sepulrrnm o^tenditur, in quo
pcrvenissc scribitEusebius, 7nand(inlcDtocleIiono\itvm- .secundum bominem in Douiinnorediturrequi^isc^re.
nesubicumqueEcclesiiiruujqiiideuiAnli-stitesprimum qu;E multa! proreritatiserant, in tormenta et macM-
conjicerentur in vincula, deiiide vero diis sacrificare nas ad expugnandam urbem vellent nosli'i conver-
onmibiisniodiscogeientur. Fortassis lamen prinsquam tere ipsani paulo ante eoriim adveniuni solotenus
,

hoc promuigaretur^ murtyrio coronalus fuit Georyius; dpjpcerant. Ll cst , titi accuratius explicat antiquior restaurave-
nuctar Glaher Rodulphus, 3 cap. 7 circa annum Tunt tatini.
prius ccrte qwnn prowulgarctur edictum tertium, cujus lib.

idcm Eusrbius tneminit cap. G, quo pra^cipiebatur ut Mix, instigahtihus Judans AnrcUanensihus. Scd cum
carceribus inclusi {luerat aulem cx vi priornm ediclo- nppulsis piist nvniis lxxxvi Lntinis, ct.am sic lociim se

rum iiiuuroerabilis uljique bominum niultitudo cu- po.sse Ineri di/fideient et nrbcm vucuitm
, reliquissent,

stodi;L'maiicipata)siqiiidem sacrificassent.Iiberiabire Latinl, completis dd seimlcrum S. Genrgii oralionilnts,

sinereiitur; si vero id renuereut. tornientis gravis- accidcntes ad i}i.<amAh\ innmni commoditalrfrumenti
simis cru<;iarentur : ex qno tot Marlyics in singults vinietoleicontinimm triduumexegerunt. Episcopnm
provinciis e.sse cmpertint; ut nutnerus iniri jatii atn^jlius eidem eccle>i« constiluentes, quenidam Robertum,
non }iosset.Quxigitur de }}ersectUionis alroiilatc dicnn- Normannum genere, de Episcopatu Rolhoinagensi
tttr in Actis, inlelligcnda sunl ad S. Georgiim non cui utramque iirbem, Liddam videlicet et Rnniulam,
aliter qunm qxiateuus islius inilia suo san-
pcrtincre, cum adjacenlibus suburbauis jure perpeluo pnssi- ,

gtiine consecravit. Cur utttcm nusquam in iisdem Aclis dendani coiitulerunt,-prinii1ias laborumsuorum cum
nominattn- Maiimianus Galerius, tuuc pariler, tit omni devotione glorioso Martyri dedicanles. Sx
notavit Eusvbius, Nicomcdix prsescns^. An quia sunm hinc resiauratnjn sujicr antiqna fnudamenla templum
ipsc })ropriufn liabcbat in tnbe }jalatium, aul cerlc Iribu- ipsum csl, c.Tornalumque sepulcrum jn-oul infra in ,
Ana-
nal; ct ininus ad ipsnin hftc causa spcclabat, quia sulo- leclis nvm. 88 ('.r relatu Joannis Phodv audiemus,
rum Impcraiornmnon clium Civsarim iiomine promul- quod coUa})sis poslca Liitinorum rebns ver&unt fuit in
yataerantedicta ? ciiuobium Suri'inoruin ; adeoquc umplnm erct, nt teste

Joanne Cottovico lih. 2 Ilinerarii pag. 137 lcctorum ac

§vQiiani nntiqmis e1 sfalim a prinripio la- ruderujH })ridem lahaniinm }mrs. hodie suffkial Turcis
fc (lirftisus ruei-it S. Geor/iii culliis a_Hli- ad Mesq-Mtam ct Culogcris Chri.^iiianis ad habilniio-
,

^ ficatione tcmidorum ct Relitiuiaruin cli- mm atque ccclesium. E' qu-iniquam, inquit , omnia
sliactioiie. nunc procumbant; ipse tamen quoe manent Re-
fere
S. Georglus liquiastam Christianis qiiam Mahometanis niaximae
jion iti Pha- "^' uidquiil .s/f de conjecturn, supieriori Paragrapho veuerationi sunt. Nam quicnmque ex Maliumftanis
niela.
ctpeusa ; fuit S. Gcorgius, si mm tcmpore, dignitate Mecham perpgrinantur , si per Pala-stinam reditus
certe ct Chri.stiani populi veiieratione pritnus eorutn devotionis ergo huc
sit, vemunt precibusque Deo
,

qtios sub iinniani Dioclcticni jiersccutionc marlyriocO' factit largas erogando eleenio^ynns Martyris sepul-
roiiatos commcmavatnus. Si vcm essel Surianorutn crum honorant qttod ullque ne nunc qnldem post
:
,

traditio qnod op)>idum Rama sivc Ramula, ab Accone distrnctas in omnem regiuncm Reliquias omniuovacuum
seu Ptolemaide sotis qniaque leucis versus Oricntcm cssc putatur.
dissilum, ideo vocetnr Cas;de S. Georgii sive Georgi;i, Ea primmn
36 Guilielnnis Tgrius, loco pr.rcilato loquens de hac
ucH sub Ja-
quia Sanctus ibi, non dico nalus sit, quod illi volunl, ecclesia, dicit quvd eam ad bonorem ejusdem Mar- sfinUino
, ,

sed&altem materax hirrcditalis fundos habucrit; conse- tyris, pius et orthodoxus Princeps Ri.manoriim Au- Imperat.
quens foret eam navim, quiv sacrum corpus altutit, gustus, illtistris memoriaj D. Justinianus multo ,

Ptolcmnidem a}>pulisse; Sanctumque scpnltum fuisse, studio et devotione prompta .cdificari prceceperat.
non in Patxslina, scd in Phcenicia hoc enim no : I/oc scquens Finichiartis Juslinianum Lyddeinis tetn
mine censclur totus ^natitimus tracttis a Cacsarea pli, non (juidcm fnndatorcm prittium, sed restaurato-
usque Tri}ioUm. Ast longe vidctur vero similius esse, rem et pra-cipuum locuplctatorcm agnoscit. Nobis quam,
quod tuliu})pfJtiiiioui })rimam dedcrit occasioncmitmyne tnagna auctorilas Guilielmi Tyrii circa res
est .sui tem-
S. Georijii tcmptutn, co loci xdificatum et niiractilis poribus, tam cst e.riyua circa aniiquioirs.Procopins Caesa-
iltustralutn, de quo posl Jcta Passionis dicturi .sinnus:
sed in Pa- riensis iutcyro sex librorujn Irncliilu, quctn de /Edificiis
lastina ct ub hoc factttm qtioqne esse, ut lota vallis S. Georgii Jtistiniani Impcraturis aiiclur coannis scripstt , libro 2,
nalus et nomitie censeatur. Constanlwr certiorque traditio Dio-
ttbi pro}}rius erat locus commemoranda' mngtiificentix
sepultus :
spolitanorumsivcLyddensiumest,in suascilicelregione, erga S. Gcorgium in Sijria exercilx, tiihil liorum tan-
 ;

VIGFSIMA TERTIA APRILIS 111

git : sed Ubro 3, nhi de factis in ArTfenia sermo, Nico- Martyris, isdem sanctissimus Papa, in capsa recon-
poli, iiujuit, Sniir.torum xi,v monastfiHum, Biza- difum reperit caput
et in quo et pictacium invenit AtTCTORP n
:

nis Georgio Martyri templiim condidit. Hic locvf^, pariter, litteris exaratum Graecis, ipsum esse signi-
sicvt non nemini dcdil occnsioncm exerramli ,et temphm ficantibus. Qui sanctissimus Papa, omnlno hilaris
fioc Bijmntio, id est Consttintinnprli triliuendi{qiiia in et satisfiictns, illicoaggregatoRomanse iirbis populo,
Annotatiouibns Baronianis ad liomannm litijus diei cum hyinnis et ciniicis spiritualitius, in veneiabili an et (unc
MaitijroliKjintu, pro hl>ro 3, vivcnerat notntnm fundaf.H ec-
Hbrnm Diaconia ejus nominis sita in hac Rnmana civitnte
cleMa ia
I,inquode Conslanflnopohtauis temphs affit Procopius, regione secunda, ad Vehim aureum, ilhid deduci Vetabro ?
sed de Georqianoahquo verhnm niilhim liabel) ita poluit fecitnbi iminensa miracula et beneficia omnipotens
ahos decepisse, nt qnod in ArmeniaJiistmianns fecerat, Deus. ad laudem nominis siii, per eiimdem sacratis-
fecisse in Paliestina putaretur: ubi liliernlitntis ejux simun-.Martyrem operari dtgnafiir. //oc /jorro Caput
etinm vaiia nionumenta extahant. S. Georgii ab Urbe a Joannp Epi.scopn translatum
,
sed Consfan-
37 Nihii sfine esl cnus.r cur Jusliniano in Georqiani est anno mdc, concessum a Clement'^ Papa VIII, uti
tino M. adi-
ficata fuit. temjdi amplificatione partem demns aliquam : tutiusque sculptum m basi oTgeutei capitis, rui iuchisum, Ferra-
crc<lemus Grrerornm Memris , Dedicationem loci ad riae cohtur feste M. Autouio Guarini in Compendio
diem iii Novemlms commemorandnm projionenhbus ve~ hisiorico ecclesiartim Ferrariensinin. Pr^dic.ia vero
htt snb Consianlino magno lactam, et narrata Martijrii Dinconia Romana auctoremagnoscit S. LeonemPnpam,
hisloria sic porro de famuio cui ipse Marhjr corporis , hitjus nominis secundum, de. quo idem ^nnstasius scri-
sni curnm mandnverat prosequentibus ; Igitiii' iamuliis bn,qnod ejusjussu eeclesia jnxta Velum aureuin in
ifete antea mernoratus illud maximopnre veneran- . honorem B. Sebastiani Eedificata est, nec non in ho-
durn rorpiis S;incti cum ejus testamento suscipiens, norem Martyris Oeorgii. Sunt qvi exisliment longe
in Palxstiiiam discessit, nbi Martyricum lioc tal)er- antiquiorem eam ecclesiam esse nec ego velim ire iuftcias,
nacuinm ipse et alii Chri.stiani rel'giose atque ho- ahqunm Rompe faist-e anle Pnnli/icatwn
ejus nominis
et qii;fcumque alia ordlna-
norifiee tuiriiilaveriint , Leonis 11 nolim tamenid absque tcste asserere, neque
:

verat prudenter exacteqiie curata sunt.

Sariclus probare possum, quod quidam ad hac pmt^andum addu-
Is'on multum temporis inlercessit, quandit efllore- cant S. Gregorii Papx EpisUdam 68 lib. 9 datam .

cente religione, et Constantino magno multumque Mariano Abl)ati qua coguoscens ecclesiam S. Ceor-
.

venerandu et Apostolis comparando C^sare Impe- gii, positam in loco qiii dicitur ad spdem, minorem
rium adepto, usi occasione aiiiantes fidei Mariyris- qnam oporteat diligpntiam hahere, eamdem ip.iius et
que cultorps, teinpluni.-^peciosissimLim cii'caLyddam auccessorum ejus cunr commitfit et quia, inqnit, ec- •

exiruxpie S;uiclo, et coi'pus illius tot certaininibus clesiam ipsam i'epar;itione certum est indigere, vo-
pprfunctum, ex ohscuro in quo jacebat loco effcren- lumus ut quidquid ilhic accpdere pofuerit ipse ac- ,

et dedUata tes in aliuin magis i'onspiciiuin transtulere ipsum,

, cipere et ad ejus reparationem debe^is erogare. Sed
3 ISovemb.
qiiantre vis lucis clariiaie digni.-simuin. Alque ex beae observat Finicchiarus, nhbi Mariannm dici Ahba- alM Pfin-
illo die Novenibris aguiit eiica^nia ex-
,
qtije fuit iii tem de Panormo : et sicuti nullus umquam locns fuit nrmi.
tructi recens ab ipsis feinpii ubi iudesinenter co- , Romx , qvt sciatur dictui fnisse ad SedeTU ; ita videtur
ruscant miracula, in favureni omiiiun] illiic cum fide quod de ecclesia Romx posita , Abbnti similiier Romx
accedentiura : qiiia novit Deus liouKrificare eos qni degenti. non fuisset sancius Papa per epistolam man-
se lionorificant. Quin etiam ipsa Dei ectlesia annue daturus. Quandoquid-'m tamcn ecclesia illa , Jam tum,
eamdem diem. Iranslati corporis comniemoiatione, id est anno dci, reparntioue egcbat Innla, ut ejus curam
jubet haberi feslivam, ad laudem et glnriam Cliristi sibi non uegligendnm ipse Pontifex Rojnanits censeret
veri Dei nostri et magni ipsius M;irtyris Georgii. Ne vel hinc cognnsci datur. qnod en, ubicumque situ, fuerit

autemme Juaiiniano detrnhere putet quispinm, et erecti perqnam autiqua, ac verosimiHter ipso quo S. Georgius
pnmum temph lawlem ad Conslantininna tempora re~ pasiiis est seculo .rdificnfa. Llem de sua S. Geoigii
el .\tapoli.
ferre ex sola Memeorum fidc; non semper mnximi fa- Majorts basilica sentiunt Neapohtani, dum ejus condi-

cienda quxro utrum credibde sit alicubi pnns quam , torem assentnt fuisse Constantinnm Magnum : sed UfU
Lijdda^ extructum Sancto Martijri lemphm? At-
csse satis probant hanc primam illiu.t appellatiouem fuisie.
qui ipsemet Constantimis,teste Codiuo, cultnm S. Gcor- DeS. Seveio.aute nnuos nongentos hnctrnnslato,agens
gii, uti jnm in Puheslinn CKptum ,
promotnrits etiam Jonnnes Dinconus in Chronico; Pi-ius, iuquil fu:'is ,

Omslantinopoh, .Tt/cm cidem dedicnvil in Herteu, an- urbem jacuit, nunc vero quiescit in ea ipsa ecclesn,
tiquo Junonis templo, ctii insiijniupatatia. Herxn dicta quam alii Severianam, alii propter oratorium S.
adjuurit pos.ea Justiniauu!>. Et hxc forsitan taiisa Georgii ibi factum, S. Georgium vocant qux nlti- :

fuerit Tijrio, memoria lapso, Dmpohtani temph fanda- ma appellatio eum haclenus perseverarit , indicio nolns

torem ipsum faciendi, esl .posterioremipsnm e.^ise

:
probaf tainen sallema serulo

38 Porro sicui credibile est de corpore S. Georyii, VI aut vn, Neapnhtanis in venerotione fuisse Sancfuui.
Videtur cnm illud ejbumaretur, servatam seorsim esse pnrlem 38 Verum utcumque se haheant ist.i , extra Ro^uam
capiit Ho-
aliquam notabilem ; donandam Snnelorum isfiusmodi posita ; certum est in ipsa Romana Eccle.tia vetustis^i-
tnim isstim
ob Hdcna, piijnorum studiosissima' Imperatrtci Helenve, sua pro- mam esse, non vcnerafionem tnntum, sed ctiajn fe-^t/vi-
S. Georgil
ciil dubio liberahtate opiis adjuvanti : itu etiam ve.ro tatem S. Georgii. Etenim D. Gregorias Magnu>-, in
cidftis «n-
siinile fit utramque Romam, veterem ac novam, partici- cujus Ponfificatufinitur sexlum yErx Christinnx secu- fiqttissimas:

passe de hoc thesauro , et hanc fuisse

primum causnm lum, in libro Sacrnmcntornm colligcns omncs Orati''nrs,
lemplorum ntmbiqne xdificandoruni Caput certc Sancli . per fotum anni cursum ex more Romnuo iuter lilissa-
quo jnm olim gloriafur Urhs orbis caput. ab antiiiuissi- rum soiennia rccttandas, eas etinm posuit quir sunt ,

niis omnino temporilnis allatum fuissc oportet al Lale- dicendx ad Natale S. Georgii Martyris : quas esse

rnnense snnctunnum, potuent penitus in obhviouem

ut genuinas nec ahunde posterius adscitas, judicavil On
totins Cleri Romani vcnisse , prius qunm
Zacharias moldits Abbas, qui dictnm Gregoriauum Sacrnmeuta-

Pontife-x fieret anno dccli. Nec enim uno alterove

se- rium accuratissimo .'itudio ad veterum exemplanum fidem
ciilo perire solet talium rerum memoria : sic autem scn- corre.vil, et quas altunde adsciiasdeprehendit [] vii'gii-

bit Anastasius Hujus temporibus

Bibholhecnnus : ante positis singulavit, ac dcinde secundum de ea~
lis

magnum lliesaurum Doniiuus Deas noster in hac dem materia librum adjuJi.vit ipse coxvus, si non e! ,

Romana urbe ostendere dignatus est {apparet ut de senior Caroto Mngno, cnjus Maijisler Akuinits tcrfiitjn

re insperata oc nemini tunc nota cum loqui) In venera- de Sacramentis librttm collegisse creditur a Jacvh Pa-
bili namque Patriarchio sacratissimum H. Georgii meUo Liturgicon Latinae ecctesix evutgante tomisduobus.
 , ,

iM DE S. GEORGIO MALEGO-MARTYRE.
A quorum ]wstremuidicffl.itri's lihros de Sacramenlis com- nem, a Notario sanctae Romnnsp Ecclesiaj in eccle-
AOCTOnK D. P. plerlilur uno cnvi Lcclwnnrio D. Hicrotiymi, Jnti-
,
sia B. Georgii Clirisfi Martyns , in ejus natali,

phouario D. Greijorii, et antiguarum Pr^lutionum li- [tamquam dicm xxv Apri-

fcsio pro.rime pra-cedcuti) in

lis Litania Mnjorprirdicari solcbnl,ut habctur exVita

heflo : iii qtnbu.^i .':itniliter Antiphonx de S. Georgio et
Pra-fatio hujtismodi, Oninipotens Kterne Deiis, pro Leonis III, itidiccndoscilicct locum, tum cutn quo omnis
prrbatvr ex
ciijii« nominis veneranrla confes.-ionp Beaius Martyr Clerus nc pnpufus debcbat conqtegnri, lutn cum quo de-
Sncrarnenta-
Oporgins diver^a snpplicia sustimiif, et ea devincens bebat Lilania procedcre. Ferdiuaudus Ihjhdlus toin. 2
rlo S. Gre-
gorii. pprpetnitaiis nieruit coronMm, per Clirisinni D N. ItaliiP col. 54G. et seqq. amplum diplomn rccilnt de aut ex in-

Qv,r licef Patnehiin vngulis nolet. velul non cerfo iu>lttulione Feriariensi'! Episcopntus in ecclesia S. s/ttutinne
[]
Ei)lsi:opattis
Grciji-riano, anliqnisitna lumen essc fnlctur. Genrgii, idque .sub noiniue Pnpm I^italiani . qul nn.
Ferrarien.
39 JS.vliit pr.vtcrca collcelio opnsculorum variortim, ab DCLV sedete ccepit. Scd lioc quatn merito suppositilinm

ontiqiiis Piiiribus scriplorim, de divinisCathoiica.' eccle- liabini iudical ( ct palet verbn .ungula attendenti , cum
et Ordtnario sin Officiis; ciijuscoltcctionis auclor MclchiorHittorpius, ibi iu otnnibiis appnreat tundus ei stylus seculi xiii) lam
Romano :
merito potcvat duhilare nn ex vero sibi relntum fuerit,
agens in pnrfatione dcOtilincRotnnno in froiile posifo, ,

osleuilit ciim antiquissimum esse, et ut minimnm !em- civitntetu illnm gloriari integro S. Georgii Protecto-

pore Caroli tnagni sub PontificaiuStephiini I consctiptnm, ris sui corpore. Noi tale niliil apud Ferrnrtcnscs
si non {tmultoietustiorsit,prout ipse conalnr verosimile scriptorcs lcgimus : scd lene dc aliqiia parte Rcliquia-

facere. htud porro,vistc ioqunr, Ordinarium lermina- rutn. Primi atilcm Episcopi Vico habcnlia Fcrrnriolam

tvr ritu, ad armandum Ecvlcsi.v Defcn.^iorcm aiit alium [est ea Fcrrarine Iraus Padum objecta) translati. non
Militem institulo, cui iutcr plurcs alius hacc miscetur atttc onniim mwi itivcniuutur seipsos iutilulas.^ic Epi-
Oratio: DoniineDeus, quicnnteris bella et adjutor et scopos S. Georpii : el civitnte ad Padutn erehrcsccnte
protector es nmnium
sperantium, respicepro-
in te a-dificata ibi qvoque cst snh anintin Mcxxxv ct nora
pitius invocationem nnsirnm, et pnr merita Sancto- Cnthcdrnlis , sub cjusdcm Sancli uomine : iu catuque

rum Marlynmi Hioriim et Milifnm M luritii, Seba- illntum est ipsivs brnchiutn, qiwd crcduut a Rahcrlo
stiani.fTeor^ii. prfpstaluiic vin)victr>riam de hoslibus Flandrix Conute donatvm fuisse Comilisste Mnthiklx,
suis, et saKa cum tuogratuitd munere, qni dignatns mccclxxxvim fuitnrijenlcohrachioinelusvm pcr
et atino

est liominfm redimere pretiossimo tuo sanpuine. D. Ti.omam de Mnrca-piscis Ferrariensem Episcnpvm
40 Snnt qni ad prolandnm cultns Gcorf/iani vetusta- ufi docct epigcaphe circutn basim leqeuda , apud Mar-
lem'iilU'getit lihrum Prxfationum S .Ambro.-ii, quamvis cum Anionium Guarini paij. 14, qui ncc ip^e vsquatn

eum cxisiimeni periisse : quorum ueulrum ndmiltimns: integri lorpus meutionem fncif.

quascumque enim Prafaliones S. Ambrosinsi omposuit 4-1 Pro a.^iscrenda autiquitate cnllus S. Georgii in
S. CerTnantts,
vcl ahaliis antiquioribus compositas in sua Mediolanensi Gatlia, i.olumus adduccre lestem yJimoiuum, qiia.si is licei non
fion frq^iie
ecclesia recilandos collcqit , ese omnes quidem exlant cap. 0. lib. 3 sic scrip.tisset : Beatissimus quoiiue priibrtnr
efficaciter
Parisins
€X Hfl.ixall in Eccle.^-iiV i.-ytivs MissalibiSy no7t tamen omnes quae Germanus, Pr.-psnl Parrisiac;e urbis ad sancta lora
(uli!<se Re-
Mediotanensi Hieri»s"Ivniam pergens, indeque rediens, Jiistinia-
ibidem suul, ad S. y/mbrosii xlatem possunt assurgere; liquias S.

cum sinl mvllir de Sauctis posterioribus successive ad- nuinadiit. aquo ef lionorificeest susceptus cumque : Georgil,

jectx. Quatnvis auiem S. Gcorgius salis a^tiqutts sit enm plurimis vellet lionuiare miineribus. vir Deo
Siincius, ut ile eo Mcdiolatti coleudo ordinar-sc nllquid plenus, auri arfrentique spernens munera, ab ao
crcdi dehcat Amhrosius ; agre tawen cuttcesscro ab eo Reliqiiias tantummodo Snnctorum expetiit. Cujus
e.^se itlair. PnvfQtioucm y cujus nrgvmcntum siimptum devotioni pr^fatus congaudens Princeps. d^ Domini
fnis-^e ex apocryphn Legenda salis npparct , tiim aliis nostri Jesu Christi Corona spinea. simulque Reli-
argumenlis, tum co quiKl Alexandra pcr S. Gtorgium quius Innocentum, uniquo brachium S. Georgii
conversa , appctletur Reginam Persarum : ecce ipsvm Martyris, pro magno munere contulit :.quEe vir Dei
coutcxlum Pra'fnlioiiis, qiinm S. Ainbrosio posterioi^em gustanter suscipiens ad propria reiliit, et prfpdicta

essc, niiliqunm lantcn pudicamus. PerCliristumD.N.qui sanctf>rum pignora in er-clesia sanct?e CrucisSanrti-
ita humano peneri niysticse sdlutis remedia contulit queVincentti (nunc S. Gcnnani dc pratis dietn) con-
moriendo , ut et totius doli artificem sua passione didit. Elcnim totus hic locus interpolatoris iijnoti csl, et

destrueret, et sno exemplo fidehbus suis exemplum abest a siticerioribiis yJimoiui cxempfaribus MSS. cx
suo pro nomino tiibueret moriendi : unde et non quibus F^raiiciscus dn Chesnc avclorem i.stum inscruit
surdus auditor, fidelissimus miles ac testis Christi tonio 3 Scriplorum H istoriir Fnuiciie : addit Carotus le

Georgins, duni pene tribus exactis mensibns Chri- Cointe in Autint-bus ad (tH.odGin antiquis monumen-
stianitali!- pn fepsiosilentiotegereturpropliano.solus tis nulhim esse vestigium peregrinatioiiis in * h-ten-
inter Christicolas intrepiiius Dei filium est confes- tem aGermano su'cepta?. /'f/rnV hc lamen Hicrosohj-
sus : cui et tantam fidei cunstantiam gratia divina matnperegrinatus{utaliifortepiuritnimaguinomiuif.San-
concessit, ut et tyrannica' potestatis pracepla con- cti deqitibus id scriberc ticglexcrunt auctorcS Filii',sicnti
temneret.etmniimerabiliuninonformidarettormenta multa ad historiam pcrtinpulia neglcrit is, qui Acta
pa'iiarnm. felixtt incIytiisDomini prseliator. quem S. Germani couscnpsit, totus coacervandis miraculis
uH Prafa- non solum tcmpdndis ref^ni blanda non persuasit inlentvs) an itide fiet probabile cutndcm circuitu ma
tio ftt S.
Ambrrsio prond.'-sio, sed ]ieise(utoredi luso simulacmrum ejus ximo, et peregrinis ejvsmodi prorsus insoliio, excvrrisse
von adtcri- in ribys.-um portenfa dejtcit. Ob hoc et pentium Re- Couslanlinopoliin? Hoc tanien tieccssarium eis est, qui
bendo. gina Persarum, (rndeli a viro diclala seiitentia, in hoc loco solo fundati, pvtanl tiolnbitem sacri corporis
rondum baplsmi grnliam con>ccuta, gioriosa' pas- partem fuisse ab Jusliniano Imperatorc deveitnm
sicnis meniit palniam
unde nec diihifare po^sumus,
: Constaulinopolim. Potuit in Syria dicias Rctiquias
quod rosea perlusa sanfiuinis unda, reseratas poli omties accepisse Gcrmanvs, ct qvidem nb ipso Jusliniano;
januas , priecedens be;itissimuui Christi Martyremi si eodcm lempnre ulrumque islic fuisse, votumvs 'ihsqite
Georgium, ingredi meruit, regnumque possidere cce- probationibus credcre.
loruu'. Haec luaest. Doinine, bona; voluntatis ope- 42 Cerlivs est, quod in Vita S. Droctovci Abhnlis x /irobalur
ratio, qui salvas omnes nec pateris ulhim perire, et Martti scribit auctor anliqvior Aijmoino. quod idem tanien el
cousecrasse
magna cum pietate mirabiliter cuncta disponis. Et S. Gcrmanus, circaannumDU's.,indedicationepraidictx altare.
ideo... //ac isi Prafatio Missnlis yJmbrosiaui, sedvti ecclcsix,aram iUam, qu2e ad Occidentem spectai,
eatn Ambrosii csse iion Itbcntvr admittemvs, ita tibenter Doininoin Imnorem SS. Gervasii et Protasii et Celsi
ctedimvs. nouminus Mediotani cclchratum fuisse Geor- pueri, Sanctique Ge;*rgii consecravit Additvr in :

gium qtta^n Romx, ubi. secundum oUtanara traditio- diplotnate futidatiouis, quorum Reliquiae sunt ibi cnii-
secra^ze
 VIGESIMA TERTIA APRILIS 113
secratse, el speciatilrr Beatissimi Saiicti. cum alii tabulis Dominum assidue precabantur,
oratorio, D
simiiliciler mcenlur Saiicti. Os bracliii esse atiiuc ailliiic raansioneni postulant; suscpptiqueVnigne, noctera AD(.TOfiE D. p.
servari Iratlil tlu Breiil in nnnolalionilms nilAimoini lib. % ciini ceteris Fratribus psallendo deducunt
mane :

cap. 20 cintlipltima istuil iiiseruil inlerpolator. Nos uti autem racfo upprehensam capsulam levare penitus
de Iteliquiis tunc itnimdecumque ltat)itis, nmi nrgiimus; non valebant. Deni-|ue cum iter agere sine pignore
ila sicreilimus, non ciednmus ot) fidemhitjusdiplumatis, sancto nequirent, et eis maximus dolor animi inse-
quod supimsitilium esse jam priitem judicamus, el attt)i, disset, intelli<:unt inspirante Deo sibi, aliquid ex
quuntum satis est demonUromits. Duuhus iit minimum his in loco relinquere oportere. Tuncinquisitis liga-
mb rjta
nomlne secntis, nntfquom ,S. Droctovei Vitu scriberetur scripla turis divisisque parliculis, Seniori qiii celhilae prce-
coii'/tta esse Vttu S.
est Biilliitdis ub aiictore coa^vo, quom \\<i erat largiuntur, rLlinquentes partem patrocinii,
fnoiinstcrta
Januarii .H'cuiiito locodeitimus. In Itucnnm. 21 tauda- sumentes facidiatem quo vi)luerantabeundi. Haben-
a S. ChltUe,
tur S. Clotitdis Ileijina, quod cccnnbium in lionore tur eliaiu ejus Reliquiae in vico quodam Cenoma-
S. Gcfirgii sacnirum Virginum in Cala primura con- nensi, ubi niulta plerumqiie miracula oi,tenduntur :

struxit, sed lioc pnstea, quia amliitus ecclesia; stri- naui Cifci, claudi frigoritici. vel reUqui inflrmi,
clior erat ad capiendum pliirimum gregem sancti- sa-pius ibi sanit;iium pratia munerantur.
nicnialium, a Uoniina Bathilde eversum et basilica 45 HacU-nus illu quoi s/ifcliDil ad vi ntrulum /Erx, ei seculo 7
constructa, cujus medium altare in honore sjnctie- vu/iiaiis. Si'}itinw seculo, Re.r Fraiicorum Ciolharins fvisse ecdt'
iias S. Geor-
Crucis, atque illud in parte dexlra in honnre III, pnmis regm sui ub atnio dclvi ca;pti initiis, traiii-
9iK
S. Georgii, quod vero ad leevam est in veneratione dit S. Godoberlx (ut ad Vilam ejus xi jjprilis dictum
S. Stephani ProtomartjM-is titul.ctur consecratum. cst) cum oratorio S, Georgii, suum quod Noviomi
Cttin uuicm primu- eectesiolx constructio necessurio nn~ liabebat palatium. adeo ut huic iHud conjunctum
teceKserit mortem Clttodovei, primi inter Fruncos Clirl- (uisse videalur. Clofharii autem frater junior Childe-
stiani Reiiis, obilom aiino Dix. {qiiod eniin exinile vtlx ricus II (qui ab anno DCi.ix npud Francos Ausirasios,
habuit retiqtutm sancta Regina, Turonibus ad S. Mar- tn locum Dagoberti II cxulautis, regiinvil usque ad
tini sepulcruin eqitj apparet /'raitcos, una cum Chri- DCLxxv) monasterium Alsatite in valle S. Georgii
stiauie lidei rudiiuentis, susceinsse (ultuin S. Georqii, coiidulit, uti iitvenimus in Histnrix monastices MS.
tamquom inter Morlijres ceteberrimt. Iitem confirmut per D. le Bur Piioiem Aguicinct. tomo 4. Saussuyus
in Comerurensi et Atrebateitsi Cbronico Bntitri.its, in Murtijrologio Gallicuno ud hunc dicm scnbit : Hujus

Epistopus Noviomensls ac Toruacensis. ttbri 2 Capul ii inclyti pugilib brachium, Caroli Magni munere apud
sic ejiordieus, In vico etiam qui Baral.i ab incoiis regale monasterium S. Dionysii repo>itum, ibidem
nomen arcepit (est isju.tta Marquion, meilio fere tnter magna cumveneratnme haberi. Scd ct post Agoburdi
Alrebalum et Caineracum monasterium
itinere po.^itnsj operalegiturepistolaLeidriidiArchiepiscopiLugdunemis,
ranonicae Cimgregationis extitit, a Cloiloveo quidem adCaro/um Magnum,enutneransecclesiasahipso rcstau-
Rege, ut fiierunl, conditum, et a B. Vedasto in ho- ratus, inter quas una in h'>norem S. Eulaliae, ubi fuit
nore S. Georgii consecratum illic enim brachium : monasterium pueilarum inhonoremS. Georgii, quara,
ejusdem Marlyris liabebatur dequo, circa finemse- ; uiquit, de novo operui, et ex parte ra.icerias ejus a
ciiti IX Cameracum pertato, aqetur inferius. Obiit fuudamentis erexi. Unde intelligimus va/de anliquum
autem S. yedositts, ad vi Februarti Contmentario lu- {uisse monnsicrium, quod jam e.^-se desierat. Quemad-
culento illttslrntus circa annttm DXL. modum autent Franci in Galliis una ciun Cliristiana
43 Eodein seito seettto /loruit fenantius Fortuna- (ide susceperiinl cullum el venerationein S. Georqii,
SMonmm tiis, qui de templo, quod Moguntix Sidonius Episcopus sicel inItaliaLonqobardi,elin BritanniaAnglosojones,
et mnn a-
MoguntiiE lib. 2 Carm. 13. De
construxerat, ila cecinit jnitnis statim initHs pnedicaii apud se Evangelii. stiriiim m
xdipcnsse
Mariy/is egregii pollens micat aula Gporgi : Anglosaxonihus lidehitnus infrn in Jtiaiectts, ubi de JLombardia,
basilicam,
Cujusin liunc mundiim spargitur altus hunos. S. Georgii Patronatu. De Cuniperto Lungoburdorum
Carcere, caide, fame, vindis, site, frigore. flammis, Regc testatur eorum Historiographus Paulus Warne-
Cunfet^sus Christum duxit in astra caput : fridi,Diaconus Forojulictisis, lib. 6 cap, 17, quod m
Qui virtute potens, Orieiitis in axe .^-epultus, hiinurem B. Geurgii Martyris monasterium constru-
Ecce sub Occiduo cardine praebet opem xit in catnpo Covox\'d\dd, prope Adduarn flumen, inter
Condidit Antistes Sidonius ista decenter, Creownnm et Placentintn, ubi liellnm contra Alachis
Proficiant animse quai nova tenipla suEe. gessit, anno dcxci.W vic.oriatn g/uiiosi.^^simam irporta-
Libro itetn 10, Cann. 10 idem socer Poeta, agensAe vit, quatn eo facto videtur sancto Martgri relatam vo-
oratorio Artonensi (sic enim lcgendnm extstimo non luis.'ie.

Artanensi, cnm Artliunam notninct ipseoraforii fubri- 40 De tempiis, monastetiis, oratoriis S. Georgio muUa tem,'

cator Girgorius Turoncnsis) ei cnunierans Sancloriim pcr iiniversum Orienlem erer.tis, dubitundutn tion esl pla in Oc-

pignora quihus ad Arvernorutn pietatcm excilandam quin fuerint p/nritnaet antiquissitna. De viiriis agetur cidente.

locuplelulur, infrn in Annlectis, propterea quod miracula ibi palrata

Hic quoque, inqutt, Relliquiis micat ille Georgius in coriitn cognilionetti tios addncant; cetera persegui
[alniis, inanis iabor et immatiis foret, propter muUiludinem et

Qui probus igue mersus obit.

redit, iiec pice locorum prassentetn obscurilafem. Cutn S. Tlteodorus
S Gregorlum Qua- /icet nd apocrijp/iam S. Georgn Legcndain, ncc- Syceota nasceretur, cujus Vitum dedimus die prxce-
Ttironen.
dum ubiqtte aut intcgre abolitnm, vtdcanlur refcrenda; denti, id est circa initia seculi vr, nolutn in Galatia
crutorium.
probant fatnen quod Itic intendtmus, guomodo dtlfusus prope Sgcconetn erat sancli Martyris lentplutn, cui mo-
celebris pcr Gnllias primis sex sectdis fuerit cjusdctn nastciiutn deinde ipse sntictus Archimuudrita addidit :

sancti Martgris cu/lus. alia, alibi xdificatu fiicrc. Ad urbetn Consiantiiiopoiita-

44 Eiidcm reduci de/>cnt, quie lib. i ilc Gloria nam quodatt<net (lubel enitn enunteialtoncm antiguto-
Rvliquias Mordjrum cnp. 101 scribil stgualis /'enantio prdlau- rum ecc/esiarum S. Georgii exlni Syrium ibi fiuire
sn-uln G !iHi/t'fa'/^(m».s)MauritiusImperatororatoriuraS.Geor-
dafiis S. Grcgorius Tuionen.^iis \\e in-igiii et glorioso
Clorui.ise
Marlyre Georgio, his vcrbis : Mulla et de Georgio gii a dificavit. teste prxlaudato Georgio Codino, in
''niraculis.
Marlyre miracula gestaeognovimus.dequibuspauca libro de originibus Coiistanfinopn/ilanis. Factutn id

locuturus sum hujus enim ReliquiiB cum quoruin-

:
ciira initium seculi vii, quando inultis contra har/ntros

dam Sanctorum a quibusdam ferebantur sed cum : felicihusprx/iis dictus Jmperator inclut uit. Demde ctrca

por-litores ad locum quemdam Leiiioviciiii termini scck/i c;«.Wr'm «H«um xxviii. tempUim S. Georgii co-

advenissent. ubi jam pauci Clerici, conserto ligueis guominatum Clialcidae Sergius Patriarcha constru-

Aprilis T. III *5 ^^
 ! ,

lU DE S. GEOKGIO MEGALO-MARTYRE.
A xit, "( aurfor est iJnn Gforgiun Cothnus. Syiio.rorium Michaelis Archangeli et Marci Evangelistie afdem. D
AttCTORB D vcro Claromfiiilatium Pamonis Oeoryianx cpiUmen liabeant etiarn vetiistam et ruinosam ecclesiam
alia CP. okr «Otov cCva-ii:, ev t'»") at'/!'^) k-jtou S. Georpi extra urbem ad littus maris ; eo niminira
sic fviit, 'Xtn'-.c/.i
ttructa.
fi9.',--jfMtj>, Tw 6'v7t h
Agitur vero ejus
x'>> AevTeV»). luco po^ifam ubi Georgii Cappadnris Arriani cadaver

festuin in sancta ipsius Confessioiie, qiiae est in Se- crematumcineresque pn jectos in mare ex Ammiano
cutith, tiic diclo toco per Juslinianum lihinolmetum, retulisti"? Uemus xaue, eodcm posit<im loco ct qnidcm qnam pseudo-
qiiod Imperio puUuK inlic seruiidnm r<fj>i-}ii impcrare, uequr din ante neque din pusl apdem isUus (ieorgii Episcopum
o (lentUihus
urhrm pev n(!ii^'<hiclum via occullo ivgrrssu^, ut do- (^qiia' Iria uon aRsninenda gralis, sed piobiinila fuerant,
in Alejrandrix
celur pnrlaudato Codino. IJirum num i>.Vi Confessio ut aliquid conchidrres; novi vel una ex trihus parhhus discerptum.

in Seci.ndo, una sit ex tribus irdihus. quas diximus deficiente, corruil conchif.io) demus, inquam, Vi ra esse
fu^Ksr Consiantinopoli S Georgio xiicras, an ub iUis omnia, et quem Amminnua expresse dicit fuisse Ctlireni,

ovinihns divcrsa, nolo operosins indiigtire : potius addo sinumus etiom Cappailorem dici, quia yJlexandriam
quwium hcum cx Menxis nd xxvi Novemhris, uhino- venit ex Ciippiidocia, te-ste Athanasto ; numqmd cum
tontiir tw KuTTypt'^^^.
iv/y.yiVta *ov ayivj \'t'i)oyio'J ev Georqii ihtius corpus creniatum, cineres in mave proje-

Non urhcm hujus nominis, quolrs opiid Or-

significnri ctos dicis, evidenier ronvinceris non csse hunc S. Geor-
tehum vaiix uQtontur, argumcnlo est orliculus tw» qui gium Catholtcorum, cujns sacrum depositum prope
non solit ttute urhium nomina in simili constructione Diosiichm s<>puhum, suh Constanlino magno refossnm,
poni, sed ante nomina locorum piirticularium : et httnc per milleel amplius annos ihidcm fiitt honoialum ; sirut

{/iiidem locnm Cvjjarissi seu Cnpressi npprllulione no~ et olihi nolubilrs qmrdum iUius porUonrs? Quid qiiod

tum,puloConslantinopohtaniaulrirca eam rrquirendum. nvtla fulc allegelur Kpiphanins, qunsi is ha^resi i.xxvi

asscruisset, scelerahssimum Georgiutn, a nonnuiiis

§vi llaTcticoi-uni cond-ji vcrani S. Georgii pro martyre coli coiptum. Ec<e vrrba Epiphunii.
(\i>lcilliiun blasplicniiyc ex dictis CUnrula- Dixoritauteni fnrtassis aliquis de eo qui sic morluus gucm Ar-
riaiu pro
nlui'. est; I-iitur Martyr fartus est, qiii a OrteMs lia^c Miirtyre
passus est. Et si quidem pro veritale fuisset ipsi iioc h ibuerint,
Xjieorgiiini cultus nntiqiiitale et martyrii vcritate in ceit;imen, et lia;c accidissenl ei a Griecis prtipter E
Pnrostrnna httnc tnoduin probala, per surcessiunern quatuor serulo- inviuiam et confessionein in Clirislum, revera iiiter
CUttUS CCOT'
Qhni antl' rum, tiuw marlem saucti pugilis secuta sunt, inciplendo Martyrcs, en.-que non parvos, bifaius fui>set non :

gvitas. ab ipso Ma<iuo Coustantino, rt procrdeudo per Orien- erat aiitem causa propter confe>sioiiem inChristum,
leni el (krideulcm, liquido iipparel, roulro hugiomacho- sed pntptermultam violeiitiam, quaiii in suo appel-
rum iinprnlum maleiUrmtium, i/uum funilata sit ijus- lato Kpisiop.iiu in civiiatem et populum exerciierai.
motli rcligio; miunnrque vereudnm , ne Georgiits 1'^iierunt tnmrn sic stvhdi Arriani, ut eiini huhiirrint
Altinim, iiMtito-IiliismiiusAli:iaiHlrmu!i,S.^]llmnasii aliijuiimlo pio .Maitijie; iiii <»( civillbllt Ali-xaiiiliiiium

aihmiiiiiih, iiroiiU-r arariliic inloU'riibil;s snriles ab poinihiin. fulei Cttiliolicic zelanlnsimum el Jlbanasii
etbnicis ilisceeiifus. aecasiouem tlederit nomcn lioc Sun stiidiosissimiini. vel ipsumSedi sua- resliluliim Atliona-
ctiirum faslis utlscribeudi. Tutil iinp.us isle Getirtjias quo sium, aut tlhits successores orlliodoxos. perinissuros
ttitjiins erai sutiplieiviu, aiiiio ccclxii siihjuliano ^po- fiiisse, ul hoininis tam vutgo exosi infaniis'iue nwmorix,
staia ; tjuauilo juin pritlem ecc-lesia- suo noiniiic tlicatas ipso quo iu ciueres rcdactus cst loco, ecctesia poneretiir?
habebal sanctus Georijius, Christi maflijr, forlassis Utique ixpectantlus {uit per mille Irecentos annos
rliiim Jle.runitrix; ubi inter tres, iiuas Chrislitmis rc- Jsaacius i.\le. qui Antichristuni, id est insciti;e :tc te-
litjuusfecit Suracenoruni el Tiircariim tijrann s, lertia, neljrarnn) regnuni, in aperlo poneret, cuncta paiilo
iiiiiiiine Marlyris iiiagni S. Geoi-pii, cxiia urbem accnratius euuileandi', atqne ad veri cubilia perve-
ad liltus niiiris falsi, nunicriuur tib Jounne S^dis niret primiis, atiosqiie deduceiet Nolauilum autem non
Alextinitrinir. Di^iipulo, id ist Vitario seu Chorepiscopo, perfuiictorie est,neque hnx tam absiiua itn juctauler dici
ud Cleniintem VII 1 sccibeiile opitd liiironiuin ad cal- ab hxreticis potuisse, ni.siin Baroniana vitula arassent.
eein loini (1.
el aniidotum qtiod vir itle siipienlissimus partiverat
'iS C.onfuuilaliir iijitur huiin I'imlani bhisphemiis quibusdom Ceorijiana' I'a^sionis circumsiantiis sibi non
confandit spinlus, quo lu historia lieiuoi et uibis Jmslcloda- usquequuquc pnbalis, eoni'Crtls.ient in reiieniim; eodem
Pontaiiuvi,
mensiiim lib. iciip. i, ciim ifc Aula D Georqiiejusqiie artjiimento tolitm S. Geoujinm enflhituii, a se i/lonan-
loci apiid Amstelodamenses tvconoiniu , antiquitate tes, tiuo itle moliis ihibilaba: de Jtlianasio maijo, per
Iriinslatione aliqua di.iisset, non dubiiavil asserere. ab ipsuin, utscribitur, superalo atque confuso.
Arriauoritm eommeutis /!iai».«- i'. Georgium ; et hx- 50 Quo ccro speclal hux postrema ^ppendicis ineptis-
reticmum cousiieta pctuluntia insultal Beltarmino, s,ma:d./inii/o.'(/«(i raoii«, Aniinadvertenduin deniqne,
roiiliiniinili
liti. I cap. 20 Ectlesia tiiitmphante. </i'
suiiinuiiu fuisse inclinantis j;ini Eidesia in Sanciis Fl Sanctis
Sanclum Martyrein esse liabenduin C.eorgiiini, etsi conliiigendis cacoetbes : et iii primis in h.inc cl.issem viiscuciit
draconcni occiderit, qui.d hi.c approbet Jnci.lnis de
iioii cousue- refHreuduni Voragiuensem, quera profiindissiraaruin
Viiinf/iue.
tiidti uniyersahs Kcclfsia'. cui seiupfr Georpii nie- tenebraruni vere voragineni dicere liceat: iitpole
iiioria celeberriiua fuit. Jiictat ille se fecissc cuivis ciijus ex ccreltri., utuUin Jovis, pluriini talesdii i

iiiaiiifestuiii, Georqium Cuiipaitocem liaiid uliuin fuisse, qne Ecclesiai Roinana? inirabili fii'cnnditate piiliu-
qitiim Arianuni, Aitianasii cl ccclesix hostem idque
: lariint. Jlactcuus in toto Calviuisticarum labitlariim
blaspheman- confecisse glorialur, eo quud
Georgio Alexundrinx ile
grege inveulus est ueino, qiii vct itnicuin .^auclum jicti-
tem iwi Setlis inva.\ore querautur Atbamisins et .XuMir.enus,
aliwn faissc
tiuin probaveril ab licclesia Romaua coti: interim inle-
cumdemque imi Miirtyre a suis laudulum arijuat lipi- gra eoruin agmiiin a jactant
Geotgitim, .se iliflluta : et iie res ipuo-
pliamus : ae deniqiie insolenter sciscitalur, an etiam rasse videaiitur, jirotis tam copiosx parentem etiam
istoriim xvo ceteberrima fucrii memoria atteriiis Geor- digilo signant, Jacobiim de Voiaqine. Quem diim
Jll, qtiam qucm ipsi damuarunt; ct in lalibus sese. ut nou igilorut Ponlaillis anno MCCXC rlaruisse, faleatiir
qm graiittc 1'aiiatus iircaniim retcrait, magmfice cir- necesse cst profuiitlum rerum antiquariim, de quibiis
cumsptctut. «,.,(
c ,/iim ila ((•m,.|.c
/,,, tlignum se
,'//i,ii(, tanto cum supeicilio scribit, vel ignoruntiam vel iiegli-
ostendit, ctii rciirrutitr in os iste .suus adversus Bellav- genliam : ciim pas.^.im videre et 'teqere sit lenipla iis,
mmiim l,i„m,,/,„/,,, /'^.„„, Kii verba btpsainia et ex Jacobi ceiebro proijnatos
quos ipse deridel et fiiigit,
Vii^ii. eii ari.uiiu,uta pigantis phiiubea Saiictis dicata, muhis ante Jacobum seculis. De veris
49 yJin, l„ l'ontaiie, detitih w Georijio Calhoticos Sanclts futsa quxdiim siicce.isu temporum credita el
lioc urijunicnto, tiuod bodieque Alexaudrini prajter scripla, mimumquc facile a Jacobo recepta, nou di/fite-
 ;

mitr, imo ipsi sa-pe primi oslendimus:

VIGESIMA TERTIA APRILIS.
scil digiutm ntqa-
m
sevcravil sacrarum relii]uiarum retiQio.ic venerandarKm D
mitsiHviim, priiffssioitf- religiositm. moriliiis iiiculpttlitm, usvs. Inin disiinclaquoque nian.^.is.wl noliliasingularuin. AircTons D.
griiilti Episropttm, qvi n sciolis et iwvatorihis sir pro- Esto ossa aliqim non Itujus sitdalterius S. (Jeargii sint;
sciiiilattir ok hbrvm, mnqiio illivs sfculi commodo. licct, non fru.strohilur suo inlrnln rehqio venerantis Sanclum,
delcctii noii mniimo, slijlonon lalinissimo, scriplum. qiiem solum norit; imprudenicr autcin commmehilur ab
81 Mnnenl ergo fixiim ac lirttmm, .S. Gcorqii ccle- eo, qui dithilnlinnem ciere lanlnm, non vero et tollere
berrimum cullum, non in aliiiuo errarc nb lixrelicis de- poteril, pivlinhiliter ileliniendo, quid cnjiis sil. Maiieat
obifc/mis
riraio, sed in verissimo invicli Puqilis martiirio esse pietas, inquit auclor Flornrii, n nohis in siinilt casu
mitltttndinem fuiidnlum priusiue mpissp ecctrsias eidem ejtriti. qitam ante ninm Scliotastieir uum. 37 ctlaHis, et revelal.i-
Hettqtiiarum Arinna hxresis iiwalescerel. /Jujus cullus jugem alqiie tur verilas, quan.lo iii regeneratione mortuorum.
S. Gei ri/ti,
perpftiiam successione.m priusqiiam perijosequenti Para- quod suuni est sinftulis alisque (onfnsione red.let, et
griipho comprnhure ; ne piis bnminilius ingeralur siili- qiiod in miiltas divisiim e>t partes, alisque iraminu-
ciltiih imporliina. et impiis cartllniidi augealur miiteria, tione rcdinteprabit. corporum resiiscilator idem qui
audiliiris lot loca Sniicli liitjus hrncltiiim, aul capiil, condilor Deiis. /,/,7« sito vindienhil judicio qnidguid in
aut alinm iiit tbilem porlionem mnnstrnntia occupamli sacrarum Heliquinrnm
; tran.^^lnttonihus (qutlcs miiltas
ulriquesunl. moneinlique, rcceptissimaw. esse coiisitelu- infra referenttts ad S. Georgiiim .yifctantfsl violenler,
diuiin, ut cnput. brnchium, senpula et cetern incmbra irreverente.r, aut etiam sncrilege el avare est nctum ; in-
responiletitr
prnqiinlihrt iiiyorum pnrle iiominc.iler ; inio corpus pro lerim providisse contenlus,
s;i [ic piittem ul quiilisetiinque injtiria,

pro loto pnrlc corimris ; nitninmque severi ac pnrum huinnni locis satris et Sanctnruin pignoribtts illiila, conipensnre-
suini, ingrnii accisntionein mcreri, qni vnlgo receptns Inquentli lur aucliori nc rcliqiosori apud cxleros ivreque nitho-
modos iinniutatos corrcetosque volunl. tdeo tanlnin qttod ilo.ros cultu. Quod si quaitdnqite nliiitti turpetn quo-sium
brevilas nbseurilntem. olsciiritni errnndi quamloqttc nc- ciiptarere, nnntiiiiltiin vernslieltquiiis iitdiiiuetrarlnnilo. E
casionem parint imperilis. Sopienlior illis Gregarius sed etiain falsns pro veris veiidilandu, aa iilenprotnisciie fiuf atlus
(ifii/tOs fr-
Nm.ianzrnus cnnlrn Jutianiim scithrns, Veneraiitur, omuiuni boiinr abrognniliis esff ,\iin niagts cerle, qunm ror lateat.
inqttit, fidples pie sancteque corpus integrum. iilii negandx patiprribus omnibus eleemosgii.r. quia egestn-
vel tf^miis taiKum pulvisculii.s habe.-itur alicu|us tem nirutinniur aliifui. Siriit antem uiminm nirmsita-
Sancti ; qnorl ejiisdeni est virtntis cujn.s est inte- tem riica hos rcfugit raritas ('liristiaun, ne dnm scrn-
grum corpus. finlose qu.Tritiir pauper, Cliristus iu paupere vacmui
52 Srd neque liissimuhinda eat alia, eaqne inter tot dimiftalnr: itn tiec prudeiis reliijio nd e.iaiuen revocnt,

nec omnes humaunrum rennn raf^us iiequnquam pritobiha rausa qux bona jide arcepernnt a majniibus posteri, nec ulla
ejtisdim S. mnltii'lirau'lnrutn suh nuius Snnrii nnmine Rrluiuia- certii ratio cogit habfre specialifer susiierta ; masime
Gtoigii esse
ram. s,rpe pliirium, qwmi iiniusarpnris mensiirn potue- qiiando piam (idelium rrr<iulilalrm sitinis et mirnrulis
rit elargiri; ridelicrt, quod evnuescrnte paulnlim di- canfirmuri ridef, nut sunimnrum Priiicipum rel viro-
stiucliva memerin synonymorum Sanctorum,necessario rum Sanrlaruin nitestntinuihns niti. pluriumque ex or-
qvoque fieri debverit .'•nicesau temporis, ut quotquot sub dine serulorum iudubitala persuasione.
eodim nomine sic hnbebanlur Reliquiie, credrrentur
ejUHlrm quoqne esse Sancti. ejtis vidcUcet qui omnium § VII. Postoriores translationcs RoIi(|iiiarurn
tali nomine appelintnrum vulijo nottssimns et celeberri- S. (;ooi';;ii, ot lctiipla ;ic tiioii.-istcn;!, iis lo-
mus est. In Reliquiis porro, per viros secnlares miUta- cui)lotata.
resque, ab Orieufe in Enropam revertos, huc Qllntts,

ijnia tonten speciales quivdam difficulimes sunt, et justa causa su- tT nulus Muscia, Cannnicns Pannnnitanu^, onnies in-
distinrta spicandi, illis,in'potenter injnriosrque in Asianqentibus, genii sni nervos tntendens ad auqendum /lonorcm mni]ni
stnijtttarutn
noltlia jjeiiit.
et immodico Heliijuiarhtn nufeiendnmm desiderio Itnud Marfijris Geargii, nulli pepercit diligentnv, qua posset
{(vem furbnlionem ivfereuftbus, s.rpeunnspro nliis obla- venire in nolitiam eoriini hrorum. qinv sperinli i.fUus
tas esse nb iis, qni suos specinlvs Pntronos nolebaut di- Sanll Pafrncinio vel etiani Relniuiis {ilnrianlur: in hoc

miliere, et tamen volebnnt a moleslis exactnribiisquomo- uniim inlentus, ut qui ubiqiie reqionuin colitnr, sic coli
Qiiid circa
dociimque lilerari. Accedit quoil similes ihesnuri, in rftam sriretur. Litterwi erqo quaiianversutn dedit, qun- hniic rein
loris ocniltis ahditi, nou ruro a curiosis scrutaforibus runt nliqihv apnd nos c.vfant, nd omnefi, quo^icumquc lir.r^tititm
iiiiprr ta
erucbnutur, absque alio indivio ctijus essent, qunm so- putabat posse ei velle quidpiain conferre nd laudem cim-
SicUta sit.
livs nominis aureis nnjenteisque vasis inscripti; de qui- munis Pnlroni ; et qux nnncisci poluit omnia trndiiUt
bus si quue eatilere maiiumcula, ea vel ptopler Gnrcai Lnurcntio Finicchiarn, nostrx Sociciafis Sncerdofi,
liufjua' tinpeiilinm neijlecla, rei omnino nusquam in- librum de S. Georgioltalice scribenti,quem auno 1658
venla fnere. Quidl qnod piae ist.v, vt vocubantur, rapi- publicavit. Continet is prolixam enumerntionem carum
nsp-, Frincipnm otque Antisti,um ens prohibentmm nmnium erclesiarum quarum notitiam habnil, tamquam
respeclu occultx habebautur, donec essent in tutum lo- Georgtnno cultu aut reli luiis insigninm. Sed in hoc iptnjnodo
Ciim allatir; et sacrn ossn plernmqve svis spoltatnfhecis, qunnlumrumque labor dilirientinque cerinrint, cnlleclo- entlvm hic
ad possessoruyn eqestntem per iter sublevnndam, privata ris famen et scriptoris fnrultntcni adco supernvit mate- fractauda.
qnnque fuerint argumctitis variis, per qnif in plcuiorem rix cnpin, utnulln modo dubitem affinnare, inrompnra-
notifiam veniri foisttnn potuisset, atque .discerui, quud biliter plurcs ejusmndi ecctesias c.w quns prn^termisit,

cnjus Sanvfi membrum e»set. pnr iis quas nonitravit. Neque tamcn est animusdefe-
53 Inutilcm omnino, ne dicam noxiam, soliciftdtne.m cttmistiim supplere^sutisequcndo prieeunfcm per .singuins
scstimnbit, -luisquis de liisce rebus prudenter senfiet, rcgioues Finiccbiarum: sed de iis soliim propnsnimus
uiiuin no-
tlorem in scrupulnsius veisari ctrca qnalitatcm qunntitafemve, tum hor Paragrnpho aaere , quibus addita dtstincfior
its iimnibus magis nd
aliarum,tum carum reliqmarum quce S. Georgiinomine nofn tcmporis, facit inti-ntum nostriim,
recte honO'
tituUitx lencrafionem ohtineni ; qiiamvis pliires Iwc uomi- ordiendo ab octavo seculo ,
qunniam in fine sep-
rarl.
neSanclivijerint, magnoque in honore postmortem fue- tiini desinunt exempla, superiits ordtne regionuni
rint apud Ortentales. In illis quaiibusvumqite partictilis digesta.

esto forte
agnoscimus mngni Mnrtijris unius glorinm, tofo nrbe 53 FontancUense monasterium, a S. /f^nndregisih
sint iiltcrius per omnia secula succes.^^ive pmpngatnm ; neqiie duhila- xdifkntum in ea GalliiV pnrte, quiv nnnc Norynnn-
S. Geotgii, musquin nhi posfcriores Sancti Georgii, sicut glorianlur nia dicititr , /tnbet histovix .•tme Chrnnirnn . ultra
Clrca an.
nomen nb illo frnxisse, qui prtmns istud sun snuguitie dimidtnm scruli xi deduvtum,
secuudo tnmo Spici- et in

consecravit; ifa gnudeant eidem transcribi pariem ho- leqit /Irbertnni impressum jn.rla seriem Abbnfum, quo~

noris, qvi sibi deferendus erat, si quam constanler per- rum decintiis quarlus ftiit S. Austrulphus, anno dccx-
Vill
 ; :

M6 DE S. GEORGIO MEGALO-MARTVRE.
reqimen, quo/l tpmtil iisque ad DCCLIII, XIV Sedi semper existunt, vel de quacumque provincia.
l,vil rTnrsiif!

AiCTonE n. p Septemhns rammevwramhis. Hiijiis tempore. inqml ad quam intrandiim mare transpundum pst. tunc
Chroviciv iiui ttn mapnmn miracnliimronditnrmundi
,
temporis in R-.niaua afluisse nrbe; prsefatasque
omnipotens Deiis ac pretiosnm tlipsanrum popnlis Reli()uias, ab ipso Pontifice accppt:ts, dum domum
illis. in papo Coriovallpnsj re^identilnis, ostenrJere redire vellpnt, in mari correptns naufivigio auf qiia-

(lifrnatns est. Nam Comit.ilum eju^flpm papi tenente licumque discrimine ; sicque ipsa pignora amisisse,
Rihwino Comite. vas quotldani :i(I in^-tar parvi fari nutur|ue Dei in ipsiim territnrium adve^^Ia fnre. ubi

tiirricula in merlift maris. juxta locum (jni vocatur Portns- usque nunc a fidolibus populis summa excolnntur
litjnva op' Rupcr aquas ferri visum e!>t: sicfpie paii- veneratione. {fuid ni pntin.t eccfesin aliqun Ilalica aut
ballii,
ad
pclltt
viciuo {iiam Romanis lilteris, uti leqi-
latim appropinquand'^, in ips') emporio c'>nstitit. Giillicii. vi/iri
an ex nou-
forfum-
balltt. QuihI cernenlcs vicini more vuli^i mirari cfifpftrnnt, bns. suhdiiS', Uomono Jmpnio ittehnnlur) fiogio red-
prpviiicia'

quidnam lioc forc vellet: d*'inde ad romitein acce- ejnsdem uioris nlhiviime out Inrqidiprseler vinrem fln- eiinHum
iliint! rem ncvam pandunt: sicque una cum Comite, minix impetti dejeclo, mediift iu aquis des'itnerit tnni- Jtoina ?

reIi{?ioso9 quoque viros ac Sacerdolii dignitatt» ful- cuhm yive lahernuenhim, muHs lonije f)rondi/irix. qunm
gentes. ad licc inaiiditum spect;iculum invit.-mt. Qui ul credi possit nd tnnisferen/las Reliquias c/mparuto.
propius acoedenffi-i, cum prandi pavore, fide ta- elinvisi .whim octo pedes /illo fnisset, sient euiii lornm
men majnri, inspicinnt iii lafcr^ eju^dcm turriculfe intrlle.risse videlnr Achnitis .iic inlerpiaiqens. Habpt
ostiolnm scr^a finiiatuin qund rescratnm
: in(i'nspi- qu"qup in medio sui solarioluin... cni desuper ap-
ciontcs, rppcrpi-iint Codicem Evan^'('li"niin pulclier- tiim est laquear. Eminet in altitudiiie ppdum circiter
rimum, quatunr Evangelia contineutem, Romana octo, in latitudine trium. Si outem mstrnvi infer-
litlcra optime scriptum, memiirwiis mundissimis punciionem. qua .<ien.tn.s hnge clarior f\f seqnnve. credes
honp.siaque fnrma confpctum. Juxfa qupni inveniunt fianc, non lotiiis tnrrieuh', sed illins r/ivitatis e.tse men-
cnnfincn»
RelifjuUis et cap.sam quam appi-ienfes rcpererunt partem ex
: surom, qiin' rapsam et rodirem contiuehnf ; nniver.ti nu-
S Geortjil . prctJosissiina maxilla B. Gcorgii M.irtyris, cum tem oprris nlritndivem duplo ont Iriph mojorem fui^fse

aliis plurimis pipnnribus diversoriim Sanctorum gnnUs et in eccle.tiis solebnl usurpori. el snper mare
in^uper et salutifcri li^^ni ( rucis Dominicie: quod poufalim olhilwnsjivocul ac (Un c/mspici poteral.
in cadpm capsa littpris sipillatim declaratum erat. b8 Ul ut sit, cim.spquenti qiioque teiupore, inqvit Portus Jtal-
Deindc indicto j(»juuio,quid afrpndum sit dcliberant. idem niirtnr, qiiidam paterf;imilias, nnuiino Bprne- /ii guis et

K(l Kxplcto namqup ipsn jpjuuin plaustrum pr<T- hardiis ; qiiia pnsspssio ejuseiat, in qiia tpsa basilica ubi f

pai-ant, cui pra-dictum fariiin impnnprpnt, ut quo pnpilicti Marlyris sitavidetur; h\uc J-'onlanellensi cce-

Doniini decrevissct voluntii.s ppr-fer-retur : diialius nnbio pam cnntradidit : sicqup in diti^meir) hiijus
quoque vaccis eid^m plauslro ap]dicitis, snmmi Ar- Inci pervenit. Qnod aulem od situm r7^/?(C/. Cnmilatus
bitri praes.ulabaiituc nutum. Npc inora. ea'ilein Corro-vallcnsis vnmine, nrhilror inteth/ji dehere eum
qva: mira- va'X'aM'nnc.it(i jfradu cuni ipvn plaustro, populisex- Ifrnv Iractiim, quinnnc le Pays de Caux iinneupatiir
culose prr- pettantibiis aUpK^ prnse(|UPntibus; sine ductore ac v/nnine fursilan c/mtroclo ex Corvaux, potins quam nb
ferunfur ad Golhx Belgicx
ullius bubulci adininisiratione, ad eum locnm, qui antiquis Caletibus popiitis. JJnjns certe
locum.
usque nunc Hrucius vocatnr, perveuerunt. Erat au- reijiunenl.v. exlremum cornu.qua ajnptissimnm Sequnnz
tem possessio cnjusdam illustris viri ibi nanique :
awtunriinn Oceann Britnnnico commiscetur, insidet op-
ut ecclesia construerelur in boudre B. Georgii Mar- pidnm hodieque non iijnobile, quodque antonvislice le
tyris omuibus Comes tamen prsedictus pri-
placuit. Havre, Porlus, nut cnm addiin. le Havre de Grace.
miis in bnc npfrntio erat qni una cum populis sibi : Porlus-pratiEe dicitur. qunle hic ivdirnlur fiii.sne Por-
subdilis, condidit in eodem loco basilicam in Imnore tus-Balii, tnnc quoqne emporii nnmine diqnnm. Hinc
B. Georfrii Marlyris : dua^que ali;e ecclpsia*, id pst, vero Roiomagnm ver.^vs nscendenlihus, irons parvum
Ubi mnx
uua iii biuiore beati.ssiuw niatris ac perpetuas fluviiim, in Inhnhs (rengraphicis designntur virn.^i S.
constnictn
iltius eccleiia Maria», alterain sancl,-p Cnicis est fabricata
virtiiiii.s Gporgii. se.T leucamm Gollirarum inlen'affo a Portu,
biumr^e. IJbi diviua pra^stante clenientia. nbtpntu singninri scilirel arcidarnm devnlinne ergn Snnrlum,
Snuctorum (quoruni pi>nnra sacratissima cuin par- veterem nppeUoliovem paulatim immu'anle. Sed h^'c
ticula pretiosi capitis S. Georfrii Martyris Cbristi liaclenus rei explicondx cansa dedu.risse sufficint. pro-
ser-vantur) tanta fiunt usque ad pra^sens miracula, lltiora sane quam liujus Paragraphi .'irnpns postulahat,
«t, nisi Isuscipiantur] a fidelibus, qui noverunt Do- proptcr e.rcellenliam miracnli, in isla Reliquix Geor-
minum plurimas in Sanctis suis opcrari virtutes, fi- ginnsp deporlntione viari terraque p'ilrati; Ironseo ad
dem excedant- Est autem idem vicus in ardui mon- cetera simili patrocivio illustrala hea relerins percur-
tis piunitie situs, cui ab Austrah plaga fiiivius ad- renda servato tamen trmporis potius quam
, .tilus ordive.
jacet qui voi-atur Undiia. distans ab eo locn plus 59 De S. Angitherto Abbate Cenhilensi egimns die
minuK duo millia. Tun-icuIiE aiitein illius fnrniam, xviii Felmiarn, et exposuimus olntns ah eo nd Apnstn- dclata: Ke-
in qua conc.lusa> er-ant, quia vidi, ctiam descrip^i. licnvi Se/lem legalinnes, an. dccxcii el xnv sub fJa- liquix CeU'
Est autem f.u'ma* qujidrata^. ex ([naliior videlicet drinuo Pnp/i; ileruniqne suh Leone JIJ. anno /'jiisdem tvtavi
anj,qilisab imo assurgens; et ita i^yw^ omno, paula- seru U xcy\; qnuiido et ab Airnino magistro Kua datnm
tim niinuendn in latitudine, in suinmo augustum in mnndatis vi/lim\is, ne ohliviscevelnrnrquirere patroci-
redditur. ut pyramuiem in altitudine rwidiit, uiiins- nia Sanctorum et rcs ecclesiastica? pnlcbritudinis :

que parvi conclusione soUdetur. H;-bct quoque

niali qiwl eliam rvedjtnux eidem cunp fuisse. cnm anno dccc
in nipdio sui S(darioIum, iu quo cndex ille ICvauge- Carolum Rnmain e^t rnmitalus, el nionnsierii sni exem-
Ucus cum capsa servabalur,.('ui desuperaptum 1.^- pli/ineni oblinnit. JJic in lihello quem consrvipsit de .rdi-
quear, euiijiet in altitudine pedum circiter octo, reliquii.^i, vasis et ccterts oninmenlis erclesim
in firii.':,
latitudiiie trium Cenlulensis a se curaUs, inler Reliquias. guas ffifehir
S7 De qua vero parte aut 1(k-o. aut qualiter in areepi!isfl de sancta Romaua ecclesia. iargiente bcna?
ipsuui pagum porvenerit, ab uuiversis iucoiisfqns- memoriai Adn:ino sunimo Poiitifice et post eum ve-
deni Inci usqiie ad pi-a^sons bal.ptur iuccrtum. jiav- nernbili Lpone PapaRduiano. do Convtantinopoli vel
Vndrmm
ear arcrptx ttuniii auclor Chronici, qui dciiule Grslis Pontifxciim
c.r Hierosolymis... deiudpdeltalia.Oprmania.etc. nnmi
videanlur. rvfercm eoiUm tcin}H>rc fnctam iuvcrilivnem Cajutis S. vni Reliffuiafi S. Georgii, (w/hc el nliis ihiilem verensi-
Gtnrgti h'oniiii Znchnvin Papii. pr;»'poravimus inqiiit, capsam
sij(. ifu.^picfiri se ait, tis majorem aiiro et
aliquos venerabiles viros, aut dc Britannia, id
est geinmis, quam... sublus cryptam S. Salvatoris po-
gente Auglorum, qui maxime fainiliares Apostolicie
nere studuimus. Fuit aulem eeclesin S. Snhatoris nna
 VIGESIMA TERTIA APRILIS
ra tribus Ceiiliilsf ndificatix a S. JngiWerlo (u( diritiir nominatns, Cum \ix\c, inquil, ita sit vestra senteutia;
a S. Angil-
§ 5 Commeiit. piierii, tx Joiiiinr Capeilse, Vlironiri esto : in manu vestra deliberationeui constitun ilUid , AlXTOtlF, D.
berto,
Criitidiiisis auctorr) et linhrliat luler nlias caprllnm S. tamen pignus pretiosi bracliii (Gciiriiinuum cra()apviil
Prtri ilictnm, in qun criinl os.-a BB. Pclri rt Pnnli ine retinebo. Prudenler sanc; tcrtio cnim ab urbe
etc. ct niiiic iliriiiir CAPS./ SANCT.Ii PRIM/E, vtillinrio a barlaris depreliensi pcr'eir, et loriis reila-
id est (iit posten iilrin Cniiclla e.riilicat priiiiitivje fiiii- cJus in solitu.iincm est ; iUu.lque sacrum bracliimn
(lalionis ecclesia; niilitaiitis ; qipa in eaili-iii ivquie- iiiquitidem BuHiKiis, apud uos taliter hodie u-que
scuiit qiiamplura cor])r)i-,i {seu iiartes coriinriim) Petn, reraanMt, id Cft, usque ad fincm Sehili ix; et iwstro
Pauli, .Toannis Baptistae etalinruni Conlessorura at- XVII scciilo inctionlo scribeus Ororgius Caleencriiis .Vo-
que Saiiotarnni Virginum quurum scilicct ct qiionm ; tas ad Buldrici Cliroiiicim, Etiauiuiiui, iiiquit, idein
mmiiia siijillatim lueiuiil nli ipso Angillerlo litieris bracliium seii rfili|ui;eS, Gcorgii, iiicliisie brncliio
consiipiaia : unde apjmrrt iiitcr primitiiw ccclesix Mar- argeuto obdu.-to, indicia Metropolitnnaecclesia Ca-
tyrc. ilii liiiliiium fniss- S. Geoiyiiim. nieracensi religiose asservatiir.
fiO Anno Dcccxni, M srriliit Gabriel BuccHnus pnrlc ij^ Quain antiqna- apud Vcnetos appellatiouis SfClllft 111
fundatvr >int
n.oiiasterintn
'i Gcimani.T .wcrn- pap. 38 in Herciuia sylva apud iusula et ctpell.i S, Gcorgii, nrvio ercctn mo-
est qui doccre nos
n.isleria
in Hcicjnia : vilhim Neartikircliuug, fuud.iri co?;iit egregium coe- possit horccrtnm, rns nn. dcocclxxxii, Diieis
; et Sc- Ycnetiis,
nnliiiim S. Geoi-gii,
Hezilone et Ilessoiie viris
al) natus Veneti muniliceulin, Jonniii Maurnceno soriisqu
iiiustribus, ipsnm probahililer quod Liidovicus Pius , donnrus e.>sc, ad comlcnduin ibi monn.^.terinm, quod Itolie
in derrelo dc monastcriis 1'rniiciinini unno ncccxvii, ornalissimum nobilissimumque ,111(1 tfulo S, Georgii
lomo^i Prancicorum du Clicsur pa/i. 3i%. recensetin- Majoris visitur. Lillrrns donntionis liujnsniodi im.-itias
tcr i.iv niona^teria, qiia; nec duna nec luilitiain dare liulict Fcrdinindus Uqhcllas Ilnli.i: sncrx tomo
5 rot.
debeiit, sed solas orationes pro salute Imperatoris 127:3, uhi diciiur quod ecclesia i7/ii farrnt pert.iiieus alrpte Piaox.
vel filioriim ejus «t stabilitale imperii quamnis er- ad iloraiuiiim b
: isilica» S. Marci . quiimo.lo antcm il-
rore lijpoqraplii, seil pcr iniliccm corrcelo, S. Gregorii Ine aiino Mccxcvi nllntum sit e.t Fliirensi Culnliriiv mo-
nomrii pro Gcorgii obrrpserit. Nrmpr tenuilms adliuc niisterio, os briicliinlc cjusdein S. .Mnnyris; rt anno
initiis surqcbal iiionastr.rinm, nec nisi niino xxiv istiiis Mcccci.xii, purs cnpitis ct Jigina insuln; infra in lii-
seculi absolutn n-iUlicatio fnit, eaque primitiv.r novcllo- storiis Translulionum dirtarum uppiircbil. Eodcm trm-
rum monnsterioriim paupertati conveniens rudi, scilice.t porr, qiio iilud viris in nrbe /'enela, ultcrum in urbc.
ecdrsia Ca'
billone lii-
opere, donec paulatim in magniim spleiidorem ex- Prnga rirginilius ejusdcm Beuedictiiii insti.uti fimdii-
conibu^la cresc.eret. Qiw iu Castro Cabillnnn, fuit parva basi- vitdiitavit<iue Mtada, Boleslai crudclis lilin, anno scili-
servalttr ;
lica. consecrata Deo in liinore B. Georgii Martyris, cet ncccci.xxxvi, ul scribit Bucclinus Purle 2 Germa-
17110 secnlo primum sil eT,tructa nnsiiunm inveniliir : H« «icia; png. 39.
de ea auctor Vitx Ludovici Pii pene roxini^ scribit, G3 Post anuuni n Chrisln uiilo millesiinum vix bicn-
ilem seculo
quod, cum civitatem ocrupasset anuo ncccxxxv Lotlia- niuin fluxil, quando Suanhildis, U.cor Ehhnrdi J Mar II liiT-,,-
riiis, rehellis paienli filius. et erudelinin riciorum more chionis Misni.vet Tuiiiujix, teste ubi supru eodem Bii- riiigia,

direplam passus es.iet inrendi; illn qiiidrm hinc inile celiiio, propc Nuenberg sive Nauinbcrg fundtini illustn .

ciiicla fiierit lainbenlibus et s.Tvientibus flammis, in^tituli Bcnrdirtini cicnobium.S. Gcorgii dictum Se-
stupendo tamen miraciilo nnn potuit adiiri, sola reli- culo XI ullrn niediclalem decurso Ilerribeitus
Frrumim
qux urbi combustx superstes. duorum Comcs cnm Ilildebranin conjuge ecclcsitim an-
61 Anno ab Incarnatione Dominiucccxxxvii, die tiqiiam S. Gcorgii in oppida Roija, ditavil proventu
V mensis Aprilis, Clericns quidain Itiiliciis, nomine opulento, ubi qux .siinl patratn miracnla mfra dabimtur
Felix, Fuldam attulif, ciim oliis Reliqitiis variis, etiam er MS. Eodrm circiter tempoic Gofridi MtiricUi An-
parliculam cx ossibiis S. Georgii, 11(1 scrilnt Trilhemius deijavensium Comitis uxor Jgncs , apud Veudociiiinn
in vita B. Rabani Manri, tunc Jbbalis Fnldensis, ca^trum... supercilio raoiitis, iiW tiincauln eoriim
in
poslrn Mognnlini Archiepiscopt, cdita ad iv Febrnarii, crat, Kdificavit ecclesiaui S. Georgii.
Cauonicosque
nunt.^\). .-Jnno t^v istins srruti Lolharius Imperator, posuit, etca|jellam Consulis vocari praicepit; uti in
diviso lu Impei lo, ad Prumirnse monaslerium se
filtos Geslis Cimsulum Andegtivensium narrat Fnlco, el ipse
recepil, qnnd variis Sanctorum Rcliqitiis a se lociiph poslea Consitl Antlrgavensis ex Marlelli sorore
Ermen- Roijx et
tnlum lestntiir ip.<c. co dipliimatr quoil nputl Brovveriim gnrtlc nntus : 711.7« legere est in toino x Spicileijii
Aclie- linilocini
lib.8 Anualiuin Treviren. nuin. 114 Irgere est ; ntque riuni. Itilerim auclore Constuniiiio
Munotnacho Con- iii aalliu,
inler alia numrral Bracliiuin S. Georgii. Eodem se- stunltnopoli Manganis, in id esl, in J rmamenlario F
culo usque ai annum Lxxxviii ileductu, in dio-cesi Con- per Conslnnlinum Magnum cxlructa, surrexit unn cum
stantiensi creatus est Ahbis Augix-divitis Ilalto ejus monnsterio fanwsntn iltuJ S. Georj^niempttimMiMau-
nominis lertins, ct ibiilem, teste Bruschio in Chronoto- gana dirtiim, el Bo.-.phoro Thracio sun celebrilate no-
gia monnsleriorum Grrinauur, construxit celiaiii sive meu dcdit, quo lest.' Guilietino Tiirio tib. tcap 1 iiise
Rellqiiiic teinjilum S. Georgii, ad qiiod Arnolpliiis Imperator Bosphorus Bracliiiiiii S. Georgii appellatnr. Insiqni-
alfat.r Ca- pagos cnntulif. Dcccxciv, ciim corpore businnltis Reliquiis
niiiltos /liiiio trmplum lioc rxnrnntum fuissescri-
meracum
5. Higoberti Reniensis Archiepiscopi, ut linhctur bit Junnnes CniUaciaemis lih.icap. S9 ; inler qiiiis tiaitd
hisiarin Trnnslntionisnum. 14. die w Januarii, in vit- dubiefuerint ilLv., de quibns, capta a Latinis nnnvMixxh
Inm pagi Veromaudensis Neniniicitni, delata i-sl copia Consianiinoputi, a 11'tilone Sartonensi rej)ertis, nna ciim
pretiiisaruni reliqui;iruin, positaque ad c;ipiit ejus in capite S. Jaannis Baptistx. ngiliir in historta liujiis
B.isilica S. M.irtini, ubi inter alins Sanctoritm Marlg- Ambianum transhili, diciturque qtiod axpite H,
Geor-
7"ii7ii utiminanttir Heliquiie S, Genrgii, Circn idrni gii ecclesiaiu M;ijnris-moiiasterii decuravit
Bra- ;

teiuitiis Camcruceusem Srilrm trncnle Dotlilone, qui chium vero misit ail Pinciinieiisein ecclesiam, cujus
in ea ab ttnno nccci.xxxvii ad ncccc perseveravil, Ba- eratCanonicus; et digiinm ad S,irtonem. uuile
extite-
raicnsrs inter Atrebatum et Cameracum Canoniri {de rat oriundus. Ubi .Majus inoiiastoriiim Gatlice Mor-
quoritm ecclesia, a S. Vedasto in honorem S. Georgii inoti'T»i Turoniu. pcrperam ab interpiete scriplum rsse
eonseirnln, actum supra niim. 42) videntes Norraan- pro Morandi -moiiasterio, ftiWff Mares-iuoutier
m
noriiin bacbaiiiani circaistam iirovinciiiin ubique de- Piiariia, argute obscrviit
Carotiis du Fresiie in sno ile
sievire, sacras Reliquias in sacrain ccclesiain detu- cupitc sancti Pnrciirsoris iraetatn. Quid cnim
in nicnlrm
lerunt, inquii Batdritus tib. wcap. 2. Chronici Came- veniisel Wutimi, tantu tabore nuxsiiuni thesuitrum
lum
racensis. Htis paepropere festinnntcs regredi nd sun, procitt apatrin ainandnre?
cum nnttis dis^uasionibus possct retincrc Episriqiiis pnr- Oi Urbe Constantinapotitaua jiostinodum n Tnrcis

capta
 ;
,

118 DE S. GEORGIO MEGALO-MARTYRE.

mansitsm ecrleiiia: ad Manijana lUctx veneralio surania ^ag.icitate, sicut ipse referebat, per sncieta-
A ciipla.
Ati roFlF. D- P- laiilii, VI eam ferir. niin valentrs l/arliari,
Amurutlio tem qiiani liabuerat cum .\rniilnlM tunc Regis Srri-
r;' iid
remedtum conlia ijrasnaiitem pestilen- niario et Ecclesix li iernsohjinitnnx CauceUnrio, atqne
Iinieratiin suo,
Miintjana, Palriarcli"
lium perhimerinl non uliter ;».«i' jilaeari posl dereiinium a Cumilis ndventu tiindnn
iiiia reiiti, ,

iijjeuiium Mnliameti sui numen, quam iUius .xilis ever- lisdem Reliquii-; cl:im portiunciilas dare'
ut sibi (le

siune. Quod cum ille fieii inipir'i>.set, niicle decretam qui uon ncgavit. qu"ni:mi antiqiia societas eiim hcc

rviniim pnecrdente, apparuit iniln similis Georijim. et facere coegit.. .. Elevans auteni Dominiis Abbas

nisi u destinnto dei-islerel lliigitio. ipsunique liicnni in en- tanta et lam raagna muncra (m qnibus piiis ille Sacer-
vetn vcnerntwni habtrrl, in qun ajiud Priunpes Chri- dos proti-^tnOutur cor et animaiii (/nr^, et pro juorum

sHantth fuerat , dirisslmam ipsi tnorl''m comminaius cst. cultu aiiniio ifunmdam sunm domum li-ijabnt yjioDaxtiTio)

L-x qua visinne iia fuit cnmleinjtas biirharns ut ^gre reversus est ad prnpria. Uecept;^ sunt ;iutein cap-
cohihcri a familinrihus pntucrit. qun tninus e fenestra sell» sanctariirii Reliquiaruni a Clern et populo ; ac
seseptwcipiiem, darct : imtwn Sntirii vnltutn non sn~ nionstraia t-olenniler et deo.-culata ii Kalendas No-
stntens; tno.routem itt ilhixif .non modo mandatutn prius veml)ris /:nni Mcxxi, utiplenius iii prxcitato S. Petri-

revficanilum curavit, sed ctinm Inmpadtm onjvnlenm Vivi chronico Iffiitur tomo 3 Spirilefjii Acheriani.

furi, qii.r cuni Grnris Sace^doiibus

annua petisione, G7 Auno M(;x.xxviii Reimbcrtns sivc Ri-gimbertus,

ibidem laniulanlihusprirstamfa, Inco isliofferremr. qucm. e.vJbhnte S. PetriSnfisbHrtjen.^iis^Saldnnensis seuBri- cfenobium

cmditur in
admoditm narrat Laurcnlius Fioicrhianns pmj. 239, xinensisEpisro)ni.t, insuadincesicniiditlitca-nobinmBeue- Subalpinis,

auctoritn in inar>jine citare tddilus. Idem penc onle itn- dictinum.cuiMonsS. Georgii nomenfnil,nsaceUo, qmd
tios 5^ dcniio accidis^e, fiujus ullque qui mfidi, rcgtiat H/iaute annos non mulios cocjuatorum npe c^ndiderat .nhi

Iwpcrntous Ti-rcarum pntri nut nvo, strihit Theopbilus socii.s(iue, ad viliim eremiticam aspero Ulo loco ducendatn
Raiinnndus opiisc. tle S. Geovtjio num. 10, svilicet agpregatis, Rnlhnldas, ex Aihlengensi Dnnastn sunclis'
appnrilltiiie moitevi niinitantis Georijii, conterrtlum simiis snlilarius; uhi, inter alins (juain plnrimns Reli-
tijrauuum, mox ut cxfcrrcctus ot, revocoto pneiepto qiiins a Biiceliuo recensitns^ habcri dicuntur TiitHlaris
E
eduisse ut tcinplnm stnrvt, el suis itnpcnsis latnpas il'i- Divi p;irtes insignes, brarliium srilicet tnnti triijm-
dem ulcrelnr : idqne hnhcri cxrelatu P. Frtincisci Cti- phatoris:^^ ws infegrum esse diibitrSt enmncrantitr
nilinc, iiuhilissimi partler ttc rcliijitm.^isimi virif rever- brach ii portcssinfiulx i>pchy^ et railins. niajusetminus
tcntis Con.stnnlinop(li, uH ndfuirat cum rcs agcre- osbrachii,f|ua3 auroomniet gpinnii^oniniiim iestima-
tur, tionepr.-rvaleant. Hocquoqueseciilo.funHUvinjelieni-
Miiacvla
61) Chrisliauie /ICnr sctnlo XH nd finem vcrgcnfe, gnitaliplaruissctsuo occuIt"jn(Iicio,qun humiliasub- creliracunt
llcciistiiric
susrepta a Lntinis esl insitjnis illa in Tcrrntn snnctam levat,subIimininordinemdispen*^atptrevocat. capi-I- in Burgundla.
cipciliHo-
cxpeditlo, cujus prtispera initia insignibns S. Georgii lamS. Georgiifle Dola, peraliquottemporadesolatam,
ninn In
'Jcrrnm • fiivnrihusium rcferrenlur accepta;plurimiquetnm diiccs gloria miraculoruin misericorditer ilkistrare, per
iunctuw. qnnin jnUites pubiicis privatisqnc snncti Martijris bcne- eiim cujus meritis tantas Deus in eatiem virtiites

ficiis scse idistriclos fatercntnr, difjicilc dtctn cst quo- operatur ut ca^ci videant, muti loqnantur, dicmones
modn ejnsilvtn cultnm illi promovermt, ad suas quiqne a possessis corpdribusejiciantur, eodem inquam, se-
regiove^ urhesqne reversi. £x eo scilicel tcmpore fa- culo, exortn e.-<t controversia super obluttonibus ibidem

ctutn est, vt in toto Belglo, {niide fiot de reliquis gvnti- afjhientibus, coinpostaque per instnimentinn, munltujn
hrs coiijvctnra) nulla non dico civiias, sed nec urhvcula sigUlo Ahbuiis Bolincusui iwmine Gniijonis,et Elerardi
sit, ijutv nun haleat vel tetnplutn ve( sacellum vel sallcm Thcsauroriiecclcsi.v Bizuntlme, elDfcaniin S. Morix
aium cutn sodnlitio, vcncratiotii S. Georgii consecra- Mogdalcua', iapud quam in Arrhivio ipsinn servalur)
tutn. Fx codem tempore plurima' societotes. ad nrmo- coudiium vcro anfe aununi mclxxi, quo scUicet Eberar-
riiin tractaiiimcm ct retiginiiis out patria' dvfensionetn dus pr.rtlicfiis factiis est ibidem Archiepiscopus.
instituta:, itUns sibi patrocinium. dclegere; uequc illx 68 Gallicani Martijrnlotjii nuctor Sau.^isaijns, cuni Rptipdx
tantuni, svd intvgrx qutniU'' nalinncs et regna, uli de rt(/xM!i Aprilis dixissct, Tolosie celebrcm esse Natdlon feruntur
Totosam,
Lusiinnin, Anagnnia, Angiia uliisqne docet Fiuichia- Stincti, ob bracliium dexterum ab Oriente cum aliis

rus ilpasnm omnibus nolum est. Quum miiiime vniia ea pretiusis spoliis adductum a Uoberto Cfmite Flan-
religin fveiit, dcinonstrabnnt e.vt'mpla auxilU divinitus drije, Sanctique Satiirnini sacrario, CiKlitum pignO'
cotlali per S. Gcoigiutn dvvotis ilti cultoribus, terra ribus oruiitissimo. oblatum, oddit ; At corpus ipsiim
mnrique, iiiter .Inulecia luferius proponenda. Quot tio- sacratissiniiiin ibi pi^stea allatum.altariipie S. Mar-
' vis teinp'is mimastvriisquc iiohiiihus eiidcm cx tunc tc- garitai impositum, in argenteo feretro ibidem hono-
slaUi fuvril, iiunm muliis lovif. communivalai Rilitjuix, rifice reqiiiesf;it. Ad brachium quodnttinet, fuit iilntl
quin iufinilHin foret i.iplicnir, fmvm huic paragraplto pnrs islius o.ssis, cuju.-i partem allernm douo Muthild^.
fneiani pnucn qu.nlam exetn}da addendo. Comilis.-^iv htdieiif Ferrarienses, atternm Ahbns Aqui-
(iO Anno Htxx celebratiun e>t citiicilimn Bctlova- cindinus anno ^\c a prsedicto Comite Roherfo aceepit,
cullim D, ccnsi-, nd quod pro Daimhvrto Archiepisiopo Senonensi j(t infra apparebit, quod autem ct)rpus, dicitur potiie-
CnM.jii
viiltfi' ftro-
irgio rotjatus ire .Jriialdus Abbas S. Pclri-vivi. et ?/>,^ runt esse quxdam Divi o^sa, in monasterio prope Ra-
IIU(ia(UI\ in itinere tnorho corrcptus, sutisiitit ad ecclesiam S. mani inven'a ab eo, qui primus bracliium istud acce-
Lupi, vidclicet Naudo(.siiS/)icor locum csse super Oe- pit, uti dlcilur in MS. illo : scd quando aut qua ccca-
siain, BvHomvnti vicinuni, qui fiotfic \*illers S. Leu, sione alluta Ttdosum, vellemus similidoeinnento doceii.
id est, Villare S. Lupi dicitur) fuin autem inde exire Idem vcllcmus scire de nliis Georgionis Rcliquiis, qux
vellet, inqnit Clarius anctor chronici, tnnc pro suo .Jb- muUisin locisasservaiitur;atquc itnprimis de Brochio,
l'atv ad Cvncilium profectus, act essit ad eum vir ve- quod S. Anno CtAoniensis Archicpiscopus tlivino admo-
neraliilis, AI(»xander vncalus. ipsins ecclesife Capel- nitn quivsivitetreperitin temploS. Pantaleonis,trans-
Sviiimns rfc- lamis, iaude digiius nuihisqin^ virlutibus
(iimii ho- tulitqiic ad e.itruclam a S. Gcorgii BastHcam, ut infra
fcriintur.
ncsti^siiiie decor.alus; et quatiior pbylacleria argeu- ex cjus fiiti diiitur.
tea ileaurata, quoium qiiarlum ernt de S. Georyio, 69 Finnlncharnii, inter lora ReliquHs Georginnis
et simites
pra'seutavit ; refiM-ens, quia cuiu esset Capellauus nobiUtato, Piciavos in Gall a,Nani'eium in Lothoringia
iri pturitius
Comitis Stephaiii, scilicct Bfvsensis, ultra niare se- nominat, Clerium in Liguria, ct ibideni partes cranH loc is ha -

ciiiu ivit (111. Mci. Qui Stvphnnus cum, optione sibi a asservari diclt; a.\serit etiam Valeiilinam iu /fispania, bentur.
Bolduino Rvgv Hiervsolymis data, ex rcgio sancluaiio Brixiamin Lombardia. Cntanam in SicHia Ipsius Sancti
aciiperet tie .^epnlvro Dommi et de Ci^uce cjus et de brachio ghriari. In Genuensi Metropoti, pneter bra-
corpore S. Georgii; eflecit idem Alexander cura chium, eliam os crurale honorari; P^arsii, dioicesis Der-
tonensis
 ; '

VIGESliMA TERTIA APRILIS. 119

toiieusis oppido, similia Reliquix veritatem probatam dignalionem,etpra; se ferens humaiiitalem, Pra^fec- C
mirnculoy cuin qui illiid furloniif"rre nisus esf^ ha^sit ia tos oinnes ad se. priBcipueqiiG totiiis Orieiitis Pro- .^^ ^'''^*

aere ex brucltio peiidulus ; Bononix, Neapoli atque curatores acoersivit. Qui cum celei-iter oinncs con
Sriialu ap-
Pauornti maudMulnin, &en viandibulz paitem\ caput venissent, Senalu convocato, suam adversus Cliris
piolaiitt.
denique ait Syracusis Itabert. Adde Tteliquias innomi- ti;(nos saivitiam patefaciens Imper;itor, jus.-it. ut
iiafas de corpore cjnidein Saucii, quas in Hieroq<i::,o- quid qiiisque dc rn proposita sentiret, in inediuin
pliylacio Belgico Arnoldu!% liaijssius, Audomaropoli, proferret. ('umque alii ;diiid dicereiit. ad extremuin
Brtiiiis, Broiiclntrgi. Buari, L.rtiis, Ogniaci, Quer- ipse liius evomuit, Deorum religime iiihil esse
cucincli, RntiUe sive Retlelia-, Waleiodori el /finoci' pricstantius asserens. Cujus sentenliam cuni alii
bergie asservcri scribit ; Autonins Yepe-^ in chronico coniprobassent, rursum. Si meain, inquit, benevo-
Benedictino Centuria ijiid an. 105)^ cap. \Oagitdc lenti:im magnifacitis, quamlo ita seiititis, studiose
Cceuobio S. Georgii Aiuelensi in Nuvurra, ihique ait opcrain d;ile, ut Cliristiaiioriini rcligioiiem ex iini-

ejusdem sancti Cnput huberi. Ro(hus Pgrrhus in iXoti- verso iuiperio iiieo prorsus expellatis. Quod ut faci-

tia ecclesiiE Melitensis, nb eadem hahcridicit Biachium lius pei-ficere v;ile;itis, cgo vobis totis viribus f.ive
Sancti, idguc confirmat UghcHus tomo 7 Italia: sacrx, bo. Omnibus aiiteni approbanlibus etcollaudantibus,
dicensUlud in xde Metropolitannistius iuHulx asserva- Seualui et ipsiDiocletiano visumest,eade rc ilcruin
ri : idein tomo 8 asserit de Meiropoiitana Bnindusiua. et lertio ad pc.puluin c referre.
Oinilloplura ulia loca nominare, quw simili protcctione, 3 Tunc iiiexercitu aderateliam admirabilisCliris-
sumptisqnc e ciirpore Protccioris sui pat ticulis gaudent ti niiles Georgius, qui in Cappailocia iiou obscuro
aut tules sese hubere exislimmt. loco e Clirislianis parentilius nalus, in vera pietate
jaminde ab ipsa pueritia fuerat institulus. Hic cuin
ad pubertatem nnnduin pcrvenisset, patreni i/ in
ACTA certimiue pietatis cgregie pugnanlem amisit, e
Ut cxfantiipiul Liponiaiuim ctSuiiuni. liilcr- Cappad.ici:uiiie cuin mntre in Pal.cstinain, unde
prelc Fiancisco Ziiio cx MS. Gricco Vc- erat oriuiid;i, se contulit : ubi inulta; illi possosio- I',

ncto. Collata cum iM.^S. Valicano ct Flo- nes et iiigeus cr.it liieredit.is. Ob generis igitur no- .S ficor^Cij
EX MS5. CR.
rcntino. bilitatem, cum.jam etcorporis pulchritudine eta>lale Tnimmi
VI DB ACTA iiiilitum el
GR^CA PAG. ad mililbara aptiis esset, Tribunus niililiini estcon- oii.es.
CAPITI. stilutus. Qan qunleai in munere cum virtutemsuam
Persecutio a Diuclelinnn e.rciUi.Gemijii ijcne- in bcllicis certaminilnis. seque streiiuuni militem
rostt cuxfesxiu, priiiia'. diei tormenla. ostendisset, Comes ca Dioclefiano constitufus est,
antequain Christianus esse cognosceretur. ('umau-
D Piocletiamis Roiiiaiioniiii Iiiiperator, sceiitris in-
digiie [lotitiis, et primiis eoniiii, qui silii cum illo
tein eo feinp ire malerevita discessissef, majoris cu-
piilus dignitatis, niaximam e divitiis sibi relictis

Romanum iniperium vindicaliant (tres enim erant) partem accepit, et ad Imperatoreni profcctiis est.

cuni Augustus declaratusessetCffisar.oinniaque sibi 'Tun,' autem vig.'sinuim /'a;tatis anniiiii inq. Ievcr.it. f

tum adversusliostes, tuuiin sulijectis populis e sen- i Cuni igitur |irimo st:itim die tantam in Cliris- in sua II

tentia ceilere videret ; niagno studio, ut sibi quidera tianos crudelilalem anima.lvcrtisset, e.t Sen.atuscon- ilai paitpc-
'"""
videb.itur, in eam curam incubuit, ut divinam be- sultum irutari m.n posse, opporfunum ad salutem
nevolenti.ini compararet. Summani eniin pietalem tem|ms ir.udexistiinans, omneni pecuniam et vestein

et bonorum oinnium finem, in eorum, qui dii vocan- celerifer paiiperilnis distribuit, servosque pr,TPsentes

tur, cultu sitam exislimaliat. Quamobrem assidua libertate donavit, dei|ue abseutibus, quo.l sibi vide-

illiset magiiifica sacrificia faciebat : imprimisque hatur, consfitiiit et tertin concilii dic, qiio Senatus
:

ApoUinem, ut rerum fiituraruni peritissimum, vene- dccretum coiifirmanduinerat,etPrincipiinicruilelita-

rabatur. (Juem cum aliquando de qiiodam negotio tisauctoruinsenlenfia'.-omprolianda; autrefellcndie;

Dtochtiamis consuluisset, ita respomli.sse ferunt, n ut eos, qui ipse, omni formidine hnuiana rcjecla et solum Dei
d.rimiHitm diceret, timoreni aiiirao coiiservaiis. hilari fiicie ct mente iittoral
in terris ju^ti essent, sibi iiiipediraeiito es.--e iii

nllor ad liunc loiu-

iiriE
quo vera pra^nuntiaret, eorumque causa
ininus tranquilla in medio c.insessii stctit, et ^'^jj'''

clpuus. J',™
tus est nioilum (Jiiousque fandem, o Imperator et
(ieri, ut tripodum vaticinia falsa deprelienderentur. ;
p
Pativs conscripli et Quiriics, boiiis uti legibiis so-
Opiuionis igitur errore deccplus miser, scire vcbe-
furorera vcstruni in Christianos augebitis, le-
menter cupicbat, quinam illi essentin terris liomi- liti,

ncs iusti. Respondensaulem e sacerdotibus quidara : gesque adversuni illos iuiquas sanciefis, et hoinines
Christiani sunt, inquit,Iniperator. Hauc ille ies|.cn- innocentes perseqiiemini? et ad eani, qua' vos. an
sioncni. tamquam escani, devorans, belluni adver- verasit, ignoratis, religionem eos, qui verain didi-
sus Cliristianos, quod jam quieverat, rursum exci- cere, compelletis'! H.ucidol.inon sunt dei, non sunt,
arma, qu» adversus srelera inquam, dei. Nolite per errorem falii. Chri.sfiis so
tavit. Statim igitur
liomines innocenles excrceri lus est Deus, ideniqiie solus Domiiius in gloria Dei
comparata sunt, in

et in oinnes provincias edicla cffidis pleiia niitli cie- patris.Per ipsum fiictasunt oinnia, et Spiritu saiicfo
ejus reguuturetcon^ervanfur. Aut igitur vos item
perunt. Viderelicebatcarceres, adulleris.et sicariis
veram agnoscife religionera;nut ccrfe illo.«, qiii eam
etiiagitiosis hominibus vacuos;eorum autem, qui
Christum Deum ac Salvatoreni falerentur, plenos. coluiit, nolite dementia vestra perturb;ire.
sarrit i .

Videre liceljat , veteribus etusitatis cruciatuum ge- 3 Hisveri.is atfoniti, et inopinaladicendi liberta-
C/iristianos,
te p.Tculsi, oculos ad luipcnitorcm oinnes
conver- ii,iem chrisU
neribus, tamquam levioribus. repudialis, graviora
terunt. audituri, quidiiam is ;id ea respondcrct. Im-
conflteiur,
qiKudam excogilari, quibus plurimi quolidie Cbris-
peralor aufeni, faiiii|uara perstrictis tonitruauribus,
tiani passim ;if[iciebantur.
de- iracuiidia- impetiim in se cobibens. Magnentio cui-
2 Cum ;iutem ad T.vraniium varia; criminum
lationesadversus Christianos undique, iraprimisque dam ex confidentibiis amico, qiii tunc erat ;/ Consul, ,^

venissent, quod edicta annuit, ut Georgio respnnderet. Hic propius ad se

ab Orientis Procuratorilms li

Ecquis, inquit, libi i-tiiis aiidaciiE

ip,>ius contemnereiit, qui se Christianos protiteban- illum acccrsens :

aucti.r? Verifas,
iniri non posset, adeo ut vel et ina"na; in Ii.quendo lilierfatisest
tur, quorum numerus
permittendum esset, inquit Georgius. Tuni Consul subjecit : Qua; est illa
in propriareligionevivere ipsis
verifas? Kespondit Georgius Christus i|.se, quem
:

aut bello repente iiihil ejusmodi opinantes opprimi

vos persequiraini. Ergo tu quoque, Magnentius in-
deberent;ille, his omuibus auditis, auimi celans in-
quit
 :

ISO ACTA S. GEORGII MARTYRIS.

. (\mt, Cliri.s(ianus es? Ego servus suni Cliristi mei, liberavit? Cum autemjussisset eum ab illainachina
•respiiniiit Georgins : eoqiie confisus, in ineclio ves- solvi. ipse sacriflrandum.\polliui profeclus est. Ce-
r.n.ECkS
Iruin /; ultro nonstiti, ut veritati testimonium exlii- teruni magna nube staliin exoi ta. et niaximo loniiru
berem. Ilis verln's popnlo confitato. et aliisali.i ili- eiumpente, vox desuper emissaest, qiiain miilli ex-
cenlilms, iiiceptns qniilam runior examliebalur, ut audieruiit ita di.-sereiileni : Ne linieas, Genrgi : te-

fieri in Iant;i miiltituiline consuevit. cuin enira sum. Paulo pnst aulem, qualis numquam
(i Tunc Diorlelianiis, sileiilio per privcnnes in- anle;i, serenilas siiccessit ; et vir ciindidis vesti-
dicto, ciini ilffixis in sancliim jnveiinm oculis, eiiin mentis indutus, rnla; assistere visiis est, qui ficie
Dioclttiano
blandieiiti.
a;'n"Visset, sicillum ost all' cntns : Etoliiii nolnlila- corusc.^tnlinianum Marlyri porrexit, et ipsuin com-
tcm inam admiralus, aMatenique lionore fligiiam plexiis salvere jussit. Nenio aulein aiidebat ad eum
e.\istimans, te ail ilipiiitaiis pra-
ni.ijores prnvexi prnpius acredere, n»que ex iis, qiii iiiissi fiierant,
(ius ; el nnnc, quamvis ailpcriiicieni abiifaris dicen- ut ipsuin a rota snlverent, quoad is qui apparuerat,
di facullate. t^unpn qiiia jn-Milentiam et fortitndinem ex eorum conspectn discessit. Tunc a machina solu-
tuam diligo, tibi qiiEe utilia sunt, consulo tamquam tus visus est sanctus Martyr, et prieter omnium
pater, hortorque te, ne rei mililaris comnioda de- expectatinnein incolumis coustitit, et Deo gratias
seras. nevea^latisflorem contiimacia tua cruciatibus agebalac Dominum invocabat.
snbjicias : .'ed diis sacrilicans. majora a'iiobis exjje- 9 His perspectis. mililes ingenti stnpore coi repti,
cles pra?niia, qui pietatem tuain romiinerabimus. rein Imperatori, adluic iii teiuplo sacrificanti, de- fmperatori
prxclare sistitur :
respondet.
Sanctiis autem Georgius respondit ; Utinain polius nuuliant, saiicto etiam Georgio comm conslituto.
tu ip>e. Irapcralor. perme verum Deum agnoscens, Queni cum adspiceret Imperafor, primum quidein
ei sacrificium laudis ab ipso qua^situm ofleries : pree- ita se rem babere iion credehat, et illum Genrgium
stiinliori cuim atqne iminorlali te reguo donaret, negabat esse ; sed alium ei similem esse dicebat, aut
Sii|Uidpin illud. quo nuno potiris, cum sit railucum ejus certe simiiKicrum, quod spectatores deluderet.
et fragile, celeriter i-nrruit alqiie dilabitur. Qiiam- Veriim cum accuralius illuin contemplantes, qui
obrem el ea quas e\ ipso proveiiiiint. cuin siiil fiiga- assistebant, agnovisseut, Marlyr ipse se Geor-et
cia, nibil possidentibus prosunt. Ilaqiie iiulbim ex gium esse diceret. nbinuluerunt. / Porro ex adslan-

iis meam in Deum meum pietalem laliefaclare, nul- tibus duo, dignilale Praetoria decorati, quoruni nnus
lum crucialuum genus limoreni illins ab animo meo Anatolins, alter Prntoleo vocabatur, cuin aiilea in fhio Pr.rto-
exculere poterit, aiit inorlis fiirmidinem injicere. Christi religione essent iniliati, re admirnbili con- res Christum
conftlenlur
Haic vir sanclus dum loquilur, Iinperatortntus ira specta. plenam fiilem conceperunt, et sublata voce
percilus, nec permillens, ut faceret dicendi fincm, dixernnt Unus est Deus magnus etverus Christia-
;

satellitibus jiibet, ut euin e Cuncilio hastis i expul- nnrnni. Hos igitur co:ifesliin Iniperator exlra civi-
snm, iu carcerem conjiciant. Celeiiter illi faciuut tatem duci, atque indicta causa jubet obtriincari.
imperata sed cuspis, quae viri sancli corpus alti-
;
Multi prieterea ad Dominum se converterunt, in Imperatrix
git, in.star plumbi reflectitur,et osmartyris laudibus crcdtt.
seipsis fiilem coutinenles. qui libere loqiii non au-
personat. debant. m Sed et Imperalrix Alexaiidra veritatem
7 In carcerem igitur dediicfnm, humi prnsternnnt, agnovit : quam libercloqui incipientem Consul ab-
k compedibus vinciunt, k et ejus pectori lapidem in- duxit, ac priiisqiiam deillarem intelligeret Impera-
Jti carcerem genlem imponiint ntriinique enim Tyrannus im- ;
tor, domum dimisit.
cotijccliis, peraveral. At vir sanctiis id iiatienter ferens, Deo
dlrc afHl-
nnn seqnentem diem grati.isagere
destitit u.'-que aii
ANNOTATA.
gitur .'

Ciim enim dies illuxi.sset. rursus eum Imperalcr ad a Gritc>'additity : ex antro quodam et tenebroso re-
qua-stionem vncavit. El cum videret illiim la|iidis cessn Pbcebum responsa dare, qiiia etc.
pnndere defitigatum : Resipuistine, inquit, Georgi, b "Ap//»T£; idrst, Prsesides iive Kegentes in Gneco
auadbuc permanes obstinatusT Cui gr:ivi
in errnre appellanlur, H patilu pof,t, 'EinTf.o7Tei.io>Te; qtiod etiam
ter vir sanctus respondens Adeone. inquit, Impe : • sujmfical Procuratnres.
rator, ignavum me put.asevasisse, uttam parvo ac c Etc oiuxiuixv /.at TotTr.y exzAr.ctav Tre&i ToiJTOu iw-
puerili supplicio a religione deficei-em, ei pietatem irizvj 7.^(c|'r,f^y,aK'j9at, In seciindnm ac lerliumconven-
abneg.irem? Prius ipse torqiiendo defatigaberis, uini cousultalionem sufl^ragationemque circa hoc
quam egotortns. Egote, inqnitDiorletianus, snppli- diflerre niilla facta pnpiiti meiitione : iion mngts quani
'
ciis ita puerilibus afficiam, ut
tibi celeriter vitam supra, tibi Itic vcrtitur Senatu convocato, Griece le-
eripiant. Jiibet rotam pra<grandem aflerri,
igitur gitiir, e/./.)y,C('«v i'fuciv.c,.
mucronibns undique pra'fixara, ad eamque virum d Novissima Ann in MS. liegis Francix, cilata in
.sanctnm alligari, paralisque in ea gladiis dilacerari. Comment. prsevio niim. 10. uddunl, Patri ninnen Ge-
Pendebat in aere rota, inferius autem aderant ta- rontii, diijuitiilem spectalissimi cnpiarum Ducis.
bulsc, in quibus densissiina erant spicula praifixa, e Eodeni Primi scbolarum agmiiiisCoines,i/)Si(/n-
gladiis similia, partim rcctas liabenlia euspides, q«e Georgiiim iiisennt ilbistri ordini Aniciuruin st'!(

partim aduncas ad bamorum siniililudinem, partim Invicloriim.

cnltros coriarios imilanlia. Cum igitur rola per f Eutlem viginli duos annns faciunt.
ptr Totam gyrum labulisappropinquiiret, et vir sanctus, tam- g Romanum Consulutiim lioc anno 303 gerebant
tacejataSi qnamagnus. tenuionbus Inris et funicnlis ila con- Diocletiaiius viii el Ma.riminnus f/erculius xiii. Quod
striclis, ut inlra cariiem abscondili inbajiereiit, viu siios prxlrrea uries singula: Consutes linbiierint, et
ctus esset et per gladiis, vnlvente rota, traiisire co-
; tatis fucril tiic Maijueutius, nou nuttemus nbsque idonea
geretur, acutissima eorum acie corpns excnptum aucloritate .^tatuere : mugts prvpcndentus. ut creilamiis
dilaniabatur, etscnrpii morecnntorlnmdissecalKitur. Consuleni di''i, pro Consiilari seu Prncnnsule, prout
Hoc ille snppliciigeuus streniiusperferens
priinum ; 13 Jprittsod Acta SS. Mnximi, Quinliliuni et Dadx
quidem mipna voce precabatur, deinde secum ipse fnctiim oslendimiis. Si quis iiutcm opiniiri eliam velit,
tacite gratias agebat Deo, nec suspirium qnidem ul- Magnenlium Maxentio
pro , Maximiani Ilerculii
lumedebat. Mox bonum temporisspatiuiu, lamquam filio, positum; poterit dicere, Consutis tilulum, quem
dorii i.'<ns, couquievit. lertio abliiiic unno primuin accepit, eidem Itic per quam-
8 Diocletiaiius igiiur
eum mortnum existimans, dam prolepsim datnm.
divlnitus
laetus deosque collaudans Ubi est, inquit, Deus : b Groece s:vto/.).»,toc, per meipsum vocatus,
lanatur : id est
tuus, Georgi? Cur te ex hoc ludicro supplicio non a nomine accersitus.
 : :

VIGESIMA TERTIA APRILIS.

121
1 IIMem y.mrrni quoil ila aecepermit eitcomuate, datis,sed prspstigias appelletis ; vestr.am equidem
qmsi reverafiient vulneralus Sanclus, sed
moz ilivi- ca-fitalem deplorn, ac vos miseros censeo sed
nilus simatiis : mnlim cralere transfidi indi- RX USS. ;

jussu7n. eedente gnos lamen, quibus respondeam. puto. Nunc, inquit GRXCIS.
ferro lirsum noh fnisse : niim alias non esset locus liuic
Diocletianus, cognoscam, an, nobis cerneutibus,
miraciilo res
iib omiiibus relato.
facias admirabiles; et nos, quibus
respondeas, in-
k Grxce adJilur, ij tw tiiloi, in ligno. dignos putes. Sed vel invitus habebis. qui raedean-
1 MSS. iiostra -TpOTiAaTa; Dunes, appellaut. tur tibi. Tuuc jubet ferreas crepidas aflerri,
oblongis
m Eiidnn in (\m\m& sciliccl occullam ociilatem te- clavis pra;fixa3, easque in conspectu
suo accensas
erat Alexandra Irapei-atrix
nentibiis,
qnam deinde
;
ardentesque in utrumqueipsius pedeminduci.ipsura-
volentem conlidHnter profiteri etc.
que vapulaiitem usque ad carcerein trabi. Irridens-
que dii-ebat, ijuam velox cursor es,Georgi. At Mar-
CAPUT II. tyr, cum tam acerbe traheretur et vapularet, secum
Nova tormcnta miracula, victoria de
et ipse exultabat : Curre, inquiens, Georgi, ut ap-
Ailtanasio mago. preliemhs. Sic enim curris, ut non inrasssum,

In calcis
H liiT Diocletianus indigne a ferens,
agere posset, jussit sanctum virura, statim
niliil
>:ura ratione
Deinde Deum suum invocans, dicebat Respice
de cojlo, Domine, et vide laborern ineum. et audi
;
(crreas ar-
dentes cre-
fovi am de- in geinitumciimpediti servi tui qui.niam iiiuUiplicati pidas indiUuSf
:

mersus S.
fonam calcis recen.s extinctie conjectum, in tertium sunt iniinici mei, etodioiniquo oderunt me propter
Georgius; "sque rliem asservari, ne qua ex parte excogitari
nomen tuiim. Sed tu ipse sana me, Domine. quo-
auxilium ptisset. Curo igitur vinctus ad
ejusmodi niam conturbata suiit ossa mea et da mihi patien- ;
supplicium duceretur, magna voce sic precabatur
: tiam u^que in fiuera.ne qu.ando dicat inimicus meus,
conservator :ilHic!orum, o prKsidium enrum,
qui Prajvalui adversui eum. Ita precabutur, duin ad
perseiutione vexantur, o -'^pes illoramde quil.us jiul- custodiara, in quam conjectus fuit, perveniret, affli-
la est spes, Domine Deus raeus, exaudi preces scrvi ctii^ ex vuliieribus,
quie arjentes crepid;irum clavi
tui, et aspireme ac miserere niei. Libcra nie, l)o- pedibus ejus inusserant.
mine. ab insidiis adversarii, et concede mihi ut
ad 13 Cum auteni totum illum diein ac noctera, quse
finem usque nominis tui oonfessionera
immutabilem subsecuta est, Deo gratias agens transegi^set. po-
conservem. Ne derelinquas me, Domine, pmpter stridie accitus, in con.-pectu adstitit Imperatoris qui
iniquitates meas. nequainlo dicant inimici mei,
Ubi juxtapublicum theatrum sedebat. Aderat et Senatus commode
est Deus ejus? Ostende potentiam tuam,
et nomen univeisus. Sanctum igitur virum Imperator conspi- incedit
tuum illustra in me inutili servo tuo. Mitle Aiigeliim catus ita recte incedentem, ut si ex crepidarum mo-
tuum indignitatis mea; custodem, qui Babylorie for- leslia iiiliil arciperet impediraenti, magna cum ad-
nacem in rcrem cummutasti, et sanolos pueros tuos miratione : Quid est, inquit, Georgi? Num ad vo-
incolumes conscrvasti. quoniam benedictus es iu lupiatein et gratiara crepid<e tibi repertae sunt? Sane
secula. Amen. His dictis ac toto corpore Cruiit. si- quidem, sanctus Georgiiis responlit, Imperator.
gno munito, in foveam, gaudens et laudans Deiira, Tunc ait Dioclelianus .^udacia depo.sita.
; raodesle
iiigressus est. Ministri autem, qui niissi fuerant, oblempera; et niagicis artibus rejectis, accede, ac
omnihus ut jussiim erat peractis, reversi sunt. diis propitiissacrifica : alioquin iniiltis aliis crucia-
II Diocletianus vero, cum terlius adesset dies, tibus afleclus, hac dulci vila landem spoliaberis.
inde illxsus
educUur accersitis dixit Infelicis illiusGeorgii, qiiempropter Quani stulti,
: :
Georgius inquit, videraini qui Dei !

ejus perversitatem et contumariam iu calcis foveam mei potenliaB preestigiarum nomen imponatis ejus- ;

conjecistis, ue monumenlum quidem volo sectaturi- que praesidia magicis artibus comparantes, ludicras
bus b ejus extare ; ne dum ab illis colitur, gloi iusa daeinonum, qui avobis coluntur, fallaciastam impu-
insani<e capti cupiditale, in peiniciem ruant. Ite igi- denter jacletis. Acri voce, trucique adspectu Dio-
in os cxdi-
tur, etsi quid ex miseri illius ossibus adbuc reliquum clelianus Martyris or:itionem inlerpellans. adstan- titr, vapu-
est, defodite, alque in peipetuum abolete. Hcec tibus iinperavit, ut os ejus rasderent : Sic. inquiens, lal iiervis
milites mandata cum
accepissent, quauta potuerunt doreitur, Imperatores non esse contuineliis aflicien- butmlis.

celerilate profecti sunf, sequente magna populi niul F

dos. Deinde jiissit, ut nervis bubulis tandiu vapu-
titndine, ut quiil factum futurumve esset pcrspice- laret, dura caro ejus cum sangriine terrae agglutina-
rent. Expurgata igitur calce, intus repertus est vir retur.
saiictus, liabitu splendido, tamquam e convivio ve- 14 Cum autera sanctns Martyr ita crudeliter ex-
niret : qui manibus in ciElum sublatis, Deo pro cruciatus, niliil bilaritatem vultus inimutaret Im- ;

universis benefiiiis ejus agebat gratias. \ gres.-o perator admiratiime plenus, ad eos, qui proxime
aulem nullum lajsi corporis vestigium cir
illo, et rulerant, conversus : Equidera, inquit, hcec uon vir-
cumferente, tam admirabili spectaculo qui convene- tutis et furtitudinis, sed magicai artis npera dixe-
rant obstupe^centes, uno omnes ore Georgii Deum rira. Magnentius autemad euin ait Est hoc in loco, :

magnura esse dicebant.

CDllauilabiriit, et Imperaior, vir quidam inagicie artis peritissimus,
12 Inlereadum morantur milites ac tenipus cinit mago
te- qiiein si jiisseris accersiri, Georgius celeriter victus,
A Ibanasio,
runt, runior ad Diocletianum pervenit : qiii cum S. oraciilis tuis succumbet. Statiin igitiir accersitus
Georgium statim accersisset, stupore attoniius, sic magus, adstitit coram Iraperatore. Ad quein Diocle-
euni est allocutus : Aperi nobis, Georgi, unile tibi tianus . QuEe, inquit. homo isle nefaiius egerit,
liKc adsint, et quibus abs (e artibus fiant. Arbiiror praesentes oiunes sciunt : quoraodoautein illa perfe-
enini tc, adniagiia! artis ostentationein, Crucifici cerit, vestriim tantura est intelligere. .\ut igitur
religiinem simulare, ut prsestigiis ad sluporem oin- prffistigiis ejiis dissolutis, modestuin et teinperantera
nes adducas, et te magnum ostendas : ac Deiim hunc nubis redde: autmagicis inedicaraeiitis ex bac
tuuin, qiiisquis est, deoruin omnium praestantissi- vita celeriter extrude, ut prupriis tandem artibus
nium prajdices. Ego quidem, respondit vir sanclus. captus, debitara mortem experiatur. Id enim cum
existiiiiabara, Imperatur, ne os quidem posse vos jam staluissem, vivere taiuen adhiic permisi, Atha-
aperire in ejus Dei coiiteinptuni, qui nulla in re non nasio autem (hoc enim illi mago noinen erat) orania
Imperntori
insuttat
poteiis est, etex hiijusmodi angustnsinse sperantes se facturiini postridie |iromittente. Imperator virum
liberat. Verura, quando in tam prufundum eiroris sanctum in vinculis custodirijubens, e tribunali de-
baratlirum. urgente diabolo, decidistis, ut ne illa scendit.Ipse verocustudiara rursus ingressus, Deum
quideiu, qnaj vestris oculis cernitis, miracula cre- vocabat dicens : Admirabilis sit misericordia tua,
Apriiis T. III. 16 Doraina
 m ACTA S. GEORGII MARTYRIS.
Domine. super ine : et dirige grcssus mens ad con- gione staiis trihunalis, c dimidii sladii intervallo, D
l
II 011 dctrc-
BX VSS fessionem tui, et i,ei'fice cursum nieum in liJc tua, Tunc Magnentius assistcns Imperatori, petiit diviini
itot, Sfd
Gn£CIS.
ut in omnibus lauitelur nomen tuum. Georgium.quibusad.striiigehatur, viiiculis relaxari :

Dco fretus.

Ib I'oslero autem die, lum Uioc.letianus in alliori et ad ipsum : Nuiic, inqui , Dei tii mirahilia opera
loco pro Iribunali sederet, maguiu ades-e
jussil, oslende, et nos cunctos ipsi per tideiii conciliahis.

Ille aulera pra^slo fuit, prudenlium gnviiatcm

pra? S, Georgius : Consiil mi, inquit, Deus, qui de niliilo

se ferens et medicamcnta qMa-dam iii tcslaceisva-

:
cieavit omnia, iiec impotens est per me n.ortuum

sculis ostendens, ait Imperalori : Adducatur niinc iiunc suscitare. Sed mentibus vestris ])er errorem
reus, et senliet cimnino, diis coadjuvanlibiis, mcdi- deceplis, quid veriiin sit, intelligerc non pote.stis,

cam-ntorum meornm vires. Si eiiiin iiisanum liunc Tamen propter adstantniu populum id, quud teiilandi
vis in omnibus, (luajjubes, dicto audienleni clticere, gratia petilis, per me Deus efficiet, ne hoc qiioque

Iianc sorbeat potionera. Et pariter proferebat unura magiai asscrihatis, Ecie eiiira iii vestru omniiiin
niedicanienii vasciilum. Sin apud tribuiial tuuin couspectu iu;igus, queiii adduxistis, nec incantatio-

obtata ab aniaram liiijus moiti'iu mavis videre, hoc hib.it, Et ne ulla, iiec ciiiusquam deorum veslrorum potentia
eo vfiifficia parvuhim allerum vavcuhim demonstr.ibat. E vesti- hoc fieri Suh oculis igitur
posse, vere confessus est.
l .11' Xit bi-
gio S. Georgium adduci juhetlraperator, et adstanti et aurihusomnium vestruni circuinstantium. Deuin
bil prc-
:

ipsi Jamjain. inquit, Georgi, magicse artes tuae meum Cuni hoc dixi.sset, genibus flexis.
invoco. fltnis
:
ciiiits rem
aut oinnino dissolventur, aut desiiient ae juhet :
propemodum lacrvmans Deura rogabat; et surgens. jicratjit ;

ipsum per vim suinere paralum pliarmaciim. Ille voce in;igiia sic precatus est aeterue Deus, Deus
:

autein liauriens ipsuni inireiiide. niliil ex illo sensit miserieordiie, Deus omnluni virium, atqueomnia po-
incommodi. lleuique nulla rei nnvitate se<-uta, gau- teiis,quispesinlesperaiitiumnoncoiifuiidis; Doniine
dens adstahat, dxMuonum fr.uide ilhisa. At Imperator exaudi ine miserum servum tuuin iu ho-
Jesii Chrisle,

insaniens, alieram quoque ipsi polionem jussitdari, rahac, qui saiictos Apostolos tuos iii ouiiii loco et in
alqne ut hiiierel cogi, Divus autem Georgius, vi non omnibus prodigiis et signis exaudisti : et da huic
expectalu ac sorhens, eodein modo inculumisauxilio generationi mala; signiim ab ea pelitum, et suscila
divino el gralia servaliis est. Ob.stiipuit autem Im- morluum in nrna pnsitum. in coiifasiuuein uon co-
perator po-iter cuni toto Senalii, scd et ijise .Atba- leniium te, in gloriam tiiain, et Patris, et Spiritus
nasiussiiectaculo rei. Ac non mullo post di.vil Mar- saiicli. Ohsccro, Domine, demonstrtiiis, qui circum-
tyri : Quousque tandeni iios fai-tis luis ad .--tuporem sistuiit, te esse Deura solum altissiraum super uiii-

adducis? Qiiaudiii n^^his verum nonfateris; qua versam terr.im, et ipsi cognoscai.t te csse Doraiiiiiiu
scilicet ratione. (|uaj tihi admnta sunt tormenta potentem, et tuo nutui omuia sulijacere, et tuom
contempseris, et niedicamenloruin, qiia; in manihus esse glnriam inaeteruum. Araen. Et Ainen ab eo
sunt, injiiriam cfliigeris ? Ageduin pande um-
noliis proI;ito, sonus factus est maguus, adeo iit coiilre-
nia, cleinenter audituris, niuerint omnes, Tum retecto loculo, atqiie huini te-
10 Tunc B. Ijeorgius respondebat : Ne nos exis- gumento lapso, resurgens mortuus, cuuctis videnli-
times, Iraperator, Iiuiuanis servari consiliis, sed hus de urna exilivit.
C Cliri.iti
polftiltaiii Cbristi invocatione. ejiisquj potentia : quihusetiani 18 Statiui igitur exorto populi tumultii , pleris-
piadicut :
freti. cruciatus nihili facimus, jiixla arcanam illius que plaudeutibus et Chii^tuin summum Deiim ex-
disciijiiiiara. Diocletiaiuis autein : Quuiiiani, est, in- tollentihus Imperator ejusque faniiliares obstupe-
,

qiiit, isthtec Chrisii tiii disriplina? Divus Lieorgius sceiiles et inrredulil;ilis pleiii,prinuiiii '[uideiu adhiic
respondit ; Cuni priivideret vestram in pejus dili- niagum esse Genrgium dicebant, et spiritum iiitro-
geniiara, iJuos ille domestxos confirmans instituit, ducere in fraudem spectatorum. Ut vero eura, qui
quo viso
ne tiinerenteosqiii corpus uccidunt, et supervacanea a mortiiis resurrexerat, hiuninera vere agnoverunt ciiivcriititr
iie curarent Capillus, inqiiiens, de capite vestro
: Christum invucanlem, accurrenlemque ad divuni
Jlllll. 10, '.1» iion perihii : etquiunvis mortiferuni quid biheiitis. Geurgium, alque ipsi adliajrentein prorsus consilii ,

Luc ;i, 18 vobis non nocebit. Deiiiqiie ausculta, o Iniperator inopea ohmutuere. Atlianasius auteni accurrens, ad
:

Mor. Ifi, 18
ha'C est vera ejus promissio, iit hreviter declareui sancli jiedes procidit, Christum clara voce vocans
Joail. U, 17 :

Qui in nie crediderit, opera, quae ego facio et ipse Deuiii omnipotentem , :ic Marlyrem obsecrans pro
faciet. Diocletiaiius, Qme autem, inqiiit, vos opera seipso, ul sihi enruin, quaj per ignorantiain comini-
ejus esse diciiis! Divus Georgius respondit, Cajcos sisset, veuiam deprecarelur, At longo post temporis
illuminare, leprosos curare, claudos dirigere, surdis spatio Diocletianus silentium populo indicens, ita
aures aperire. spiritus ejicere. mortuos in vitam locutus est Videtis fraudem, viri? Ceriiitis horuin
:

ievoc:ire, atque liis similia. Coiiversus ad Alhaiia- nialitiam prsestigi;itorura? Pessiraus hic Athanasius,
sium luiperator Tu, inquit, qiiid dicis ad ha;c ? l{o-
: sui siinillimo et ejiisdem artis studioso occulte fa-
sp uidit Alhanasius Miror quomodo hic mansuetu- : vens, pliarmaca, quai iiuhis pollicilus est, non pro-
od viortviim
snKcilatiduiii dinem luam mendaciis refellens, fallere imperiuin pinavit; sed potius iucantamenloruiu vim habeulia,
jtniVjcattn, tuuni sibi posse pcrsuadeat. N;'in multa quidem be- ad nosipsos decipieudos, Quocirca Georgius illis
neficia a diis immortalihus consequimur,
r)Uotidie ofTeusus minime quin potius impudentior factus,
esl :

etipsurum houitate niultis honis fruimur sed ninr- : mortuum se suscilalurura pollicitus est queni ipsi :

tuos ad vilani revucari hoc teuipore neqiiaquain vi- flctied mortis .specie deiunctum, ad pravi consilii sui
dimus hic auleni raortali fidens honiini, et Cruci-
: exituin excilare finxerunl.
ct capite
fixuiu Deun. colens, maximorum signorum impuden- 19 His dictis, tyrannus illico Athauasium jubet,
ptecfittir.
ter ipsi lestis est. Verum quanilo curam nobis om- una ciiin eo qui revixer.it, indicla causa, seciirihus
nibus f iletur Deiini siium talia fecisse; et veram ejus CEedi, ut qui clara vuce Chiislum Deuru solura pras-
promissionem esperiri speraiites in euni, ac quie- dicassent sanctum veru Marlyrem Georgium car-
:

cunique ipse fecerit, eos quoque facluros ; mortuum ceri inclusum in vinculis e-se, dor.ec a miineribus
,

ipse excitet corain

nus quoque illius te, et luiic publicis vacans, quid de illu faciendum sit, deliberet,
Deum, ul raagnipotentem. venerabimur. bcce igilur Hisqiie constitutis, in regiani se recipit.Sanctus au-
niortuus inarcaex adverso posita. quem ego nove- tem Georgius carcerem iiigressus, spiritu exultabat,
ram, paulo ante sepultus est. Hunc .si Gcorgius et gratiariim actione Deum
prosequebatur Gioria, :

excilaveris, revera vicerit. inquiens, Domine. qui non confundis iperanles

tihi
17 Adniiralus Imperator consilium Athanasii, id Gratias tihi ago, quod mihi adjutor ubique
ut tenlaret, annuit. Erat autem arca magna, e re- extitisti, quod majoribus rae quotidie beneflciis af

ficis
 : :

VIGESIMA TERTIA APRILIS

123
ficis, et indignit,iitem meam exorna?. Dignum me puer, qui extra carcerem expectabat, b et dominum
fac,Deus, Deua meus, qui celoriter videam gloriain
suum in vinculis veneralus, fiens humi jacebat, Sed RX MSS.
tuam, (liaboln tandem confuso.
Sanctus illum erigens lacrjmantern, ut bono animo GR£Clg.
esset, hortatus est, visaque nuntiavit
b
: Celeriter, in-
ANNOTATA. quiens, me, fili, Dorainus meus vocabit.
Post.|uam rehvs suls
igitur ex hac vita migravero, accepto hoc meo mi disponlt.
a Grxce th y.y.y.y.m dr.^in-.m.qm mmim
^ mtelligiUir sero corpore. quemadmodum ante discessum meum
viva calx, uti a [onace etlucilitr, anlequam sujter in- statui, itineris tui duce Dnmino, domura, quam ha-
fitsa aqiia exlinqualiir intrrnits fervor : diciiiir tamen hitare soliii sumus, prnpe Palnestinam,
contende :
recens extincta, iil est, iion ampliits aritens.
omnibusque peraL-tis, qua; ibi pra^scripla sunt Dei ,
b Ibidem wf/.^v-jTsti; eorumdera sacrorum con-
,
tiniorem habeto, a Christi fide nnn defioiens. Illo
sorlibus.
vero prnmittente, non sine magna vi lacrymarura
,
c Oportet Iribiiiitil positum (iiisse vel in porta civi-
,
se Deo adjuvante studinse omnia curaturum , vir
tatis, uiide conspertiis erat in
romwrium; vel exlra ur- sanclus illum amplexatiis dimisit.
bem ad pitUieiim t/teatnim, iili mox infra dicitur
: nec 22 Atque postero die sedeiis Dioi letianus in tri-
eiim moris erat Romanis aiit Grsecis intra urbes et blanditits
sepc- bun.ili sibi parato, in ipsn solis ortu Martyrem ad se solicifatuSf
lire mortuos.
venire jussit; iraraque cnmpescens, cirpit omni cum
d Quem ipsi ad m;di sui executionem pro-
Griece.
m.insuetiidine eiim sic alloqiiiNonne tibi videor, •

positiexcogitarunt morbo quddam sensus vincionte Genrgi, maxiraa hiimanitate et aiunre plenus esse,
occupare. qiii erga te tam mitis sim ? Nam mihi dii omnes te-

stes sint, ut me valde tuie t^det adolesoentia?, tum

CAPUT 111.
propter tlorem pulchritudinis tuie, tum prnpter pru- iHndU
fm-
Exlrema S. Geoi-gii de lyranno victoria. deiitiiE gravitatem animique cnnstantiam. Ac vole- pprntort,

bam mecum E
Curato post
atios xgios,
D umaiitemipseeisetincarcere.quiciimqueChristi
fidem imbiberant, propter ea qu.ne peracta erant, ad
quiilem, si re.sipuisses.

tares, et secundas a nohis obtineres. Dic i.situp no-

ut pariter h;ibi-

bis; ad liKc tu qunque quid

sentias. S. Georgius,
ipsum prnfecti tradita custodibus pecunia, ad ejus
, Oportebal, Imperatnr, Imc tuo erga nos studio
inqiiit
procidebant pedes, etapiid eiim manebant e.>c qui- : declarato. nnn tain multa in nos per iracuniliam
bns mulii etiam a>grolantes, per Christi signum et mala facere. H.-ec ille verba libenter audiens, subje-
nomen ab eo curati sunt. Inter qiios etiam vir qui- cit: Si velles mihi. ut patri, amanler obsequi, omnes
moi tbundo dam, Glycerius nomine, priv.-ila forluna, arans, al- i.tos, qiios peitulisti. cruciatiis maximis lionnrihiis
bove Gtt/cerii,
tero ex bobus (ut sa^pe contigit) humi collapso et conipeii^arein. S. Gefirgius : Si vis, inquit, posthac
abjecto, et tantum nnn expirinte, postenquam de intemplum ingrediamur, dens qui a vobis eoluntur,
samti fama a quibusdaiii didicil, currens in car-
viri aspecluri. Ilico igiliir lin[ieralor exurgens magna
cerem, bovis jacluram deploialiat. Tandera iirridens cum Ia;litia, Senatui et nmiii pnpiiln per prjecnnem
huic S. Georgiiis : Abi , inquil , la;tus : Christus edicit. ut in lemplum eant. Siniul \eri> extollebat
enira meus hovem tuum ad vitiiin revocavit. Ille au- populiis Iniperatorein , et diis siiis victoriam . dum
temveihis credens et currens, iiivenii, sicutdixerat iter iii templiim faceret, asscribeliat. Ubi vero omnes
ei vir sanctus. Mox
vero ne paululum quidem mo- jam pa-
ingressi sunt, indiclo silentio et sacrificin
ratus, reversus est ad Martyrem accurrens, per
; et rato, intuebantiir oinnes Martyrem, sperantes pro-
civitatem voce magna clamabat Magnus e.st certe : culdubio ipsiim sacrificaturum. Ipse aulem ad Apol-
Deiis Christianorum. Comprehendenles igitur ip- linis statuam accedens. extensa manu ; Ecquid, in-
sum milites quidam, qui ipsi forte occr.rnnnt, per quit, a ine sacrificiura vis suscipere ut Deus? Alque
satellites rem Imperatori nuntiavere. Is autem eodein tempnre signum Crucis expressil. Dsemon
furore plenus et ne ipsiim quidem a.spioiens, uec vero statuam inhabitans, hujusmodi vocem emisit cwni itisigni
il.tmnins
dignnin quem interrogaret exislimans gladio ob- Non sum Deiis, non sum sed neqne mei similium ;
coii/tiiioite.
ac*
deriiin truncari extra urbem jussit. Hic ergo Glycerius qiiisquam. Unus est Deus solus, quem pnedicas : nos
cusatur
gaudens, et tamqnam ad conviviiim aliquod vocatus, autein ex /Vngelis ipsi minivtrantibus apostatse facti,
Sanctus :
currebat anle mililes a quibiis ducebatur, et niagna ob invidiam homines decipiniiis. Tum Sanctus re-
voce Dominum
invncabat, oraiis, ut marlyr'uin sibi spnndit : Qiio paclo igilur hic manere audetis, me
baptismatis loco ponerelur atquc ita vitam finivit. : cultore veri Dei prceseute? Atque, hm- dicto, sonus
Tunc quidam e Senatoribus apiid Imperatorem san- quidam ac fremitus luctui siinilis ex statuis emitte-
ctuin Georgnim accusabant, quod in r.arcere sedens, batiir omnes autem siinul ad lerram lapsie, con-
:

fama populum cominnveret; multosque a diis abdu- trita; suiit. Tunc conversi quidain de populo, tam-

cens, ostentis niagicis Deo adjungeret crucifixo. Ila- quain fiirore concitati . sacerdotibus incitantibus,
que ad quajstionem rursus duceiiduin videri et si , cnrreptiim sanctum virum vinculis constrinxeriint,
resipisceret, absnlvemlum; sin in eadem pernianeret atque interverberanduin claniabant, diientes Tolle :

insania, e vita tolleudum. magiim hunc , Iraperator ," tolle antequam nnsira
21 Iiuperator igitur , adhibito in consiliiim Ma- nobis iiigrala sit vita.

gnentio, jussit iu diein posterum juxla Aii'.niiiis 23 Hnc igitur tuiniiltu concitato, et fama per iir- /1 1'xtindrti
gtti con-
tinperatr'ce
flnnuhis a tcmplum Iribiiiial sibi parari iit publi.'e de Saiicto , bem brevi disciirreiite, Im|)eratrix .^lexandra, cura pulamsuam
C/iristo,
quaistionem haberet. Nocte auteiu iUa nraiis Mar- fidem Chrisli nccult.e apiid se habere ampliiis iion /tdein te~

tyr in carcere , ac paulum obdnrniiceus, vidit in posset, celeriter prodiit et cum populi tuinulium, : staiite.

soranis Doniinum ,
propria inanu .^e sublevanfem et et S. Georgium procul vinctuni cerneret, nec ad eum
amjdectentem, et corona cnpiti suo imposita dieen- pnc turba posset accedere, clamaiis d.cebat Deus :

tem Ne time, sed bono animo esto, Ecce eniin

: Georgii, adjuva rae, quoniam tu es Deus solus omni-
jam dignus factiis es, qui mecum regnes. Ne igitur potens. Seilato aulein pnpuli luuiultu, Diocletianns
tardaveris, sed propere ad nie veniens, paratis frue- sisti coram se viruni sanctiim jiissit : et insanienti

ad ipsuin Tales iiiquit; benignitati raeae

re. Experrectusautein, et graliasDeoalacrius agens, similis , ; ,

carceris custodein ad se vocavit, ipsumque rngabat gratias rependis, f.i'dissiinun; caput? Sic diis sacri-
Hoc, inquiens, unum abs te, frater. peto coiicede, : ficare solitus es? Cui S. Georgius Ila plane sacri- :

ut puer nieus ad me ingrediatur habeo eniui, ipsi : ficare didici. Impcrator imsane, et sic dens tuos co-
quod dicain, Annuetitc aulein custode, ingressus est lere iiuvi. Erubesce in futiirum diis talibus acceptam
referre
 ,, ;;

1S4 ACTA S. GEORGII MARTYRIS.

n-ferre salutem tuam. qui ne sibi ipsi quidem afferre de Sancto oum omni diligentia composuit : rt hiec

occaaionmn dcdissr, qiuvdam S. Gcorgii

EX MSS GR. opem possunt, neque servorum Christi prassentiam vci'ba viiieiHuT

comnioiior Dum
vero hsec diceret Sanctus, Acta commini^ceiidi aut) nomiiic Pasicratia famuti.
valent suslinere.
Diocleliaitus
ecce Imper.itri.»; quoque mediuni procedens, eum-
in c Addunt MSS.uK oJ.r/o^jpoJi^i^velut anirao defi-

coram Imperntore sermonem ciens, Colitur autem lia-c S, Alexandra die 21 Apri-
dem, queni antea ,

habebat et ad : pertes viri s.-incti procumbens. tyran- lis, ul>i jiluribus de ea eijimiis. Pseiido-Pasicrati attri-

ni dementiam conspuebat. meledictis deos lacerans buln Actn, revera capite minutam fingnnl. Acla S.
eorumque cultores detestans, Imper.itor autem ad Georgii Grafca rccenliora complures Palricias niiasque
cam Quid tibi. inquit. accidit, Alex.indra, quod
:
iltnstrcs feminas , Atexandrx exemplo Clirisli ftdem

huic mago et incantatori adhaerens impudenler a ,

amptc.ras dicunt.

diis recessisti? Ula vero acriter eum repellens, ne

dignum quidem censuit responsione. ENCOMIUM S. GEORGIl. YIDE ACTA
24 Impiiis igitur Diodetiauus furore repletus GRAICA PAO.
sentenUam de Santo nihil amplius quwsivit, sed ab eo irritatus, auclorc Grcgoi'io Cyprio, Patriarcha CP. XXV
ipsam
ferl in
et, dum sacrifieium sperat, subversos ab eo ileos
et S. Gtor' ex MS. Grsdco Vaticano.
gium :
suosvidens, (»1 hac Imperatricis mutationem ani-
madvertens, atque illius causa iracumlior factiis, PROLOGUS.
hujusniodi sententiam contra Martyrera et nobilis-
simam tulit Imperatricem ; Pessimum Oeorgium i^olfit oratores fpre singuli jpqiuim censere, ut
Galilaeum sese dicentem, et qui tum deos, tura mei- labores sui magni vifie;intur. qnia expeditu ilhistres Ercumt
p.sumconviciis multis affecit, denique qiii coulraillos simul et ditfi^-iles; iti'iue uf vel in eo quod delique- nrgjimenti

arte sua magica usus est, cura Alexandra Impera- rint veniam vel ex eo quod recte peregerint, laudem digmtatem.
;

trice. veueficiis ejus corrupta, et pari dementia in sibi demereantur. Ego autera, orationem habiturus

deos ipsos qnoque maledicta conjiciente, gladio ob- de Georgio, magno illo Atbietarumnomine, tantura-
triincari jubeo. Statim igifur ii, qiiibus lioc deman- que argumentum, quantaestipsius iaudatio, assum-
datum erat, S.mctum cnrripientes, vinctum extra pturus, neseio utrum justius aliquis, aiicui materiae
illa placide
expiiat : civilatem diicebant. Tracta pariter cum eo nobilis- suum appiicaturus stndium, pra^fiiri possit, magnum
sima est Imper<atrix : qua; dum abduceretur, alacri esse lahorem, quem aggredi liment, et cujus su-
animo orabat, labra raovens et oculos in cielum ,
scepti pnslulet siiii veniani diri. Igitur animum in
frequentissime inlendens. At ubi ad locum quemdam eura intendens sic plane angor, ut mihi vidoar. eura
venit, c ut consisteret petivit. Iisqiie qiii trahebant, vel primis attingendi digitis idem pati, quod li qui
concedentibiis, super vestem sedeiis. et caput in ge- ex imperitia cupiunt niare consrendeie, f.-onsrpnden-
nua reclinans , spiritum Deo reddidit. Hujus rei tes autem in adversum iittus protendunt deside-
causa Martyr Christi Genrgius Deiim extnllens. ria, experiendo discentes s^eviiiem peiagj , ejusque et mam
ipsiqne gratias .agens, mulla cum alacritate incede- procellas et terapestates et quapcumque atia solent tenuUaiem.
bat, orans. ut suusquoque cur.^us recte perficeretur; cogere, ut quis optet indealjesse longius. Quod sane
et postquam ad prjefinilum locum appropinqu.ivit. haud muitum abest a me, nisi ab ejusmodi voto fa-
clara stc voce precatus est :
ciendo prohihens necessitas qua^dam violenter huc
25 lienedictus Domine Deus meus, quoniam
es, traxisset, ad orationem aliquando tandem Martyri
Ceorriius dentibus quaerentiura me lacerandum non permi- pertpxendara.
capile ple-
sisti, nec inimicos meos super me tetos esse pa^sus !2 Quoniam vero solutionis spes neque effugii lo-
etitur.
es et quoniam lilierasti animam meam ut passerem,
: cusmihi est, propriiscon>trictovinculis; intdamo, uti iperafo
solent in ar:gustiis deprehensi. Martyris gratiara Snncti auxilio
de laqueo venantium. Nunc item exaiidi nie, Dirai-
ne. et mihi assiste servo tuo in hac ultima hora mea; tura quia consueviipsum invocare, tura quia semper
et lihera animam meam ah iniquitatc aerei hostis ipsius promptura auxilium sum expertns; maxime
inaximi, et spirituum ejus et ea qu.e isti in me per: autem.quia.cum hoc ;irgumentum ip-i sit prniriura,
ignc.rantiam peccaverunt, ne vertas crimini; sed ipsum huiicsermonem niunens ioi-o<'idem afleriraus.
veniam tuam et araorem tuum illis concede. ut et Si enim quotiescumque aspirat mihi eam, cujus ipse
ipsis contingat pars in regno tuo cum electis tiiis. apud Deum dives est, gratiam, toleraret aliquid ea
Susci|ie etiamanimammeamcumiis.quiaseculopla- patiens quae non pos^et sustirere natura autejus- ;

citi sunttibi, obliviscens oionium, qusetam scienter dem natur<e fines deberet transgredi operando ta- ;

i
quam iuscienter commisi.Recordare, D.imine, invo meu ne sic quidem dubitarera ad finem adducere
cautiujn magniHcum nomen tuiim, quoniam benedi- quod proposui neque fiduciam bonara dimitterem;
;

ctus es et gloriosus in secula, Amen. Ha;c deprecatus, quanto magis nunc. cura sufficiat, si nobis in ipsius
et cuni gaiidio collum proferens, beato capite de- auxilio confidentibus, loqueudi tribuat facultatem ?

truncatus est, vigesimotertio die Aprilis. egregiam

confessionem perficiens. cursura consummans, fidem CAPUT I.

servans impolUitam. Unde etiain coronam justitia; Georgii patria, parentes, ohlatio sui ultro-
S.
repositam hahet.
nea et prima coram tyranno tormenia,
26 Haec sunt maximorum certaminum strenui
victoris lroplia'a hifc sunt contra inimicos ejus
:
\^\ liceret mihi pro arbitratu oraticnem disponere,
pra^clarafacinora et pra-lia glorioa, Qiii sic certa-
non obligato ei quoe ui plurimnra observatur legi Quamvls
veril, incorrupta atque a-terna corona
donabitur. non utique patrice veliem meminisse, veiut magnas son .li/ opiis
Cuius precibus utinam nos quoque parlem jiistorum atque speciosEe, neque externorum quoruraciimque S. Georgivtn
assequaraur, collocemurque ad dexterara Domini no- laudote a pa-
decorum sed statira aprincipio ea apprehenderera,
;
tt ta.
st.ri Jesu Christi, cui gloria, honor et adoratio in quas ad laudationem pra^cipua sunt. Etenira minutu-
secula seculorum. Amen. lorum opus raihi esse videtur, in eis arguraentis,
quse omnera superant coramendationem. digredi ad
ANNOTATA. infima ex iisque captare encomiorum materiam
,
,

tamquara sine his subsistere non posset, aut saltem

a Griecc Sii twv oufio-To; cj,u>,aVwv ,
per Custodes minus perfecta foret gloria Martyris apud Deura
corporis.
hominesque. Ex quacuraque enim parte lianc veli-
b Utritmque MS. Grxcum addit : Qui memorialia mus dicendo majorera facere, rem egerirau s iiicon-
cinQam
 :

cinnam omnia requirendo,

VIGESIMA TERTIA APRILIS. m
iiec tamen in mediuni transtulit nec ipsi quidem parcens corpori, quo minus
;

addurenilo. Nam ea quae ex l'eo est gloria, cum ex licjc Deo; idque non tantum per ca- AtCTORE
fructiflcaret
ratiocinio nostro .^ubjecta non sit. nullo inodo potest stilatem puritafemque,sedetiani per sanguinis effu- ciii:g.
augmeiitnm qualecumqiie a noljis accipero; qua3 CVHBIO
sionem, intor mulla maxiraaque discrimina. EX US GR.
autem ab hominilius provenit. ciim jam pridein in G Milit.ibat ille priinum lerrciio Regi et arnia fe
omnium animis primum mUes
perfecta sit,non eget expositore rebal, juvenis ;:spectu granuis atque decorus, con-
aliquo, ut recipi pus^^it. Sicut euim non expectant gressu formidabilis, insuperabilis hostibus visibili-
homines liiminis solaris cogiioscendi mugistrum. m- bus; coulra diemones vero, ubi rum iis rem habere
pote quod luminum omniuin e^t clarissimum; ita cospit, niliil ab eis patiens, multo adhuc magis
nec de istius claritate, ut qua; sermonem omnera constans et invictus apparuit. Tandem militise
cogitatumque excellat, indiget quis aliunde dooeri, genus mutavit, seque a Ca;sareis castris ad Cliristi
Quod igitur erit opera- in talibus poner.da; pretium, signa tr.instulit non quasi ab initio non fuisset eis-
:

quandcicongrueomitteienturilla qua dixi, externa; dein addiclus, sed tunc perfecliori longe modo id fuit,
nisi alinruiu quoque auribus orafio suliserviret ? quaiido niliil niundo, niliil niundaiio Imperatijri do-
illvsfrem 4 Si tamen tanti Sancti patriain oinnino vellem nans, orania detulit obtulitque Deo. Itac]ue Chri- posleaomnibus
se expolians.
tamen ha- in sermonem inducere, coelum utique indiicerem, stianitalis titulum non habebat occultum.aut quaclam
buit.
felicem ill.uii et incommutabilem regionem, Angelo- ratioiie dissiinulaturn ; sed publice eum vulgans,
rum inquam patriim ; nec eiiim aliam iii ipso lau- fideiiter profitelialur. Principium aiitem experiunda?
dare convenit, qui istuc conver.^jtinuein su ira im- cunstantiiE ipsi tuit, quod videns persecutio:iem in-
m.iculatara sic transtulerat. ut neque paruin quid star procelte ferri vehementius, et paucis exceptis
distare ab Angelis videretur. Qu uiiara niliilominus oinnes pene ab ea comprehendi atqiie persecutciribus
omnes fereeam qiioque requiruut, que iu t^rris n a -
snbjici; pietatem vero per tyrannidem prenii, idque
sceiido obtinetur; et aestiinaut, serm"nera ab ea du- agi ut non tanlum cor|ioribus vis inferretur, sed
ctum sua ire via : hiec etiam ei fuit haud f icile cui eliani mentes, quas siii arbitrii esse voUiit Deus, E
et ztlo religio*
quain alteri cessura in claritate, el qiiam siiie inulta pertralierenlur in servitutem ; indignatione jtista ac
nis <c9tuans.
adinira'ione ne.' p;.'rcurrere valeat aliquis. Ca|ipado- iielo implelus sit : qaapri'pter, velut luclam pu-
cum enitn regionein, quae Sanctum hiinc tulit, inerito gnamve ingressurus, inagno animo cuiicta ahjecitex-
Cappadociam quidem Ltuil iril quispi un ex hoc cipile, quo-l sitiim terna, aut veriiis per inanus paiipernm transmisit
scilicel:
nacta opportiinuin, et a confinium regionum aliena in paradi^uni, ut solum sibi corpus servaret, quod
excessibus, vaieat al oinnem geniturain. profcrens nudiiin erat expositurus certamini,
pulcherrima qu,e pi.! terra germina, idiiu; iniiiine Deinde ut theatruin quoqiie se dignum haberet,
7
pubUce se
parce, sed quam niulta ad vit.im luim uiam conlu- et magis illu.->tre stadiiim; observavit diem, qua lyranno ob-
cunt. Niliilo luinus juste eam cotninendaverit aii luis, op rtebaf publicum agi festum, ipsiimque Dioclciia- tuht
quod incolas habeat ab origine Griecos, ge.ius homi- luim adesse nmlfitudini, festivEe hiLirifatis partici-

num peculiari pollens ilicendi lacultate, et propter peni. Tunc scilicet leonis iiistar, fronte, oculis, in-

contiiuiam ejus rei exercilatiouein, egregie ornans cessu magnaniinitafein ostentanlis afcjue ignem spi
matrem naturam , ipsinsinet fines snpergre lieudo. ranlis, et torve ciscuinspectantis, ingressus est
Sed non lara hoc oinniuin ejiis decoriiin priestan- mente iraperterrita, et clara voce Christum prasdi-
tissiniuin quis di.ierit, quam quod piet itis funda- cans, da^moiiesque subsannims. animam divino
mentum habeat pra; ceteris soliduin, unde mar- et a'stuanlem zelu I o amorem Dei sic urentem, sic

tjrum magistrorum veritat's

et cunsueto semper moventem araantes uraquam ita elatus est
! Qiiis

abundavit provenlu. Efenim supericui a-t ite, cum videiis idololalraruin amentiam qiiis falem pro :

persecutiones fervereiiF, iiuUa [ilures aut illustriores teinpore pi'i:etulit sapientiani ? quis pro ratiouQ egit

pugile^ objecit errori ;

postea auiera, ciim turbo tain gnnero.se'? Niliil erat quod animi laxare inlen-
n>hit refofm
haavsfun tnciibiiit, eL tola peiic ecclesia eideiu ti- tionein, niliil quod acieni posset obtundere non :
VHlavit,
mereti.r involvi-nda; sola inier supra om- omnes et liorribiles mina; contra pietatis sectatores proniul-
iies excilaiis i-omniiinis fidei pn.pngnatores, per ip- gatie ; non species varia; lormenforum, ocuHs ob-
sos totius uiiiversi inuiidationem repressit. Quae Jectie ; non nieraoria cruciafiinm, adversus Sanctos
cum sint praiclara, non possint illam
qiioinodo antehac excogitatonim qui efiam ipsi erant siib- ,

idoiieeexornare '!
Laudum tamen ejus omniiim pra;- eiindi ; non ipsa eoriimdem to!era:.tia: iion mortes

cipua et universus speciei ornatus is est, quem diversiniodfti, quibus fideles ab hac vita expelleban-
raodo pra'du-andum suscepimus. tur violenter : omnibus enim istis altius inenfem
b Nunc vero cum ad gloriam couforre chicam, si extiilit, velut si extra corpus positus, adversus cul-
patrem qui parentes habuit, eosclem fiierit aiiniilatiis; pro- furaiii d.a-monuiii initum essef generosum certamen.
Marhjrem Hanc animi fortitudinem cxhoiTuerunl d.emones, et
poiiereconvenit quod ejus genitores, nobilesqnideni
fuerint geiiere, sed nobdiores pietate; opibus trans- omnes diemoniorum cullores; in liac sibi compla-
de coelo Angeli, et desiiper spectatcires
euntibus d viles, sed maiientibusopiilintiore ; diiai ciieriiiit

pr.eseTitia reotedisp-rgendo fiitnra sibi compara- ,

agonis ejus facti, beatain priedifaverunt ; lia?c Dio-

runt. Ek bis p.iter, suai seciindum Deum coiiversa- clefianum ccinfndif, qui fiduciam trinfara suum esse
tionis ailep'us est pr.eniium, quod vitam Mart^*r despecfum interpretatus, furore et indignatione re-
et matrem consuinniavit maler vero, pares viro coronas con-
:
pletus est.
Kgue piam :

se.'Uta, incruentas tainen, eamdein quidem quain vir 8 Qua- porro cousecuta sunt, majoris ctijusdam
suiis liabuit voUinlaleai, ad piign:iin aiitein adinissa quain hiiraana: virtutis eguere, ut ceriamen suum el mn/orem
qitim Joh pa-
non e.-t, iinbecilliori sexui parcentibus persecutori- posset Sanctus usqiie ad fiiiein exequi. Quis enim
tienfiam pro-
seinina verbis suflii'ienler explicaverit aiit immanitafem
bus : uterqiie autein exeinpla reliqiiit filio, baitl :

torquenlium. aut forlitudineni Mcrtyris, qua ohfir-

praibens religionis erga Deum, raisericordiaB in pau-
mabatur pericula, iisque resistebat supra naturae
peres, et constaiitiae usque ad sanguinem contra atl

idolatriam pugnat"rae. Quae ille suscipiens, velut coniuiunis niensuram. Beatus Job priedicatur tam-

raeliorem hereditaiem, et omni spiritns disciplina quam hominiim patientissimus generosissimus lue :

sed tenfatio coiitra qiiain depiign.avit fuit involunta-

probe oscultus ncm soluin centum ex uno ainplifi-
;

requisifiis eiiiin et traditus fuit qui autera ista

giiibus ad cans protiiliI,sed quamdam increinenti ralionein su- ria ;
:

virtutcm scepit, cui superaddi nihil posset. Omnia enim sua, suslinuit. seip^um in manus torforum dedit, inven-
educalus.
tamquam optimus dispens;itor, e terris in ca-lura tus et oblatus neque qua^rentibus neque petentibus
«um.
 436 ENCOMIUM S. GEORGII MARTYHIS.
eum. Ad extreniuni vero laliorum ejus, non piulatim
Al!LT. *;«. luflicta est plaga, veluli si ad patientiam praeliis le-
CAPUT II.

L\
vpiim
u.s Gn.
vioribuii exerceretui-; sed tanupiain generositsimus A snpplicio rolx H viviE calcis fnssa itla^sus
atque experiissimus miles, maximis statim a prin- exil S. Georgius.
cipio diioriniinibus est olijectus; ut inde experimen-
tum sumertjlur, utrum lioino esset vel communis l alia fuerimt noctis illius rertaminn, niliil ut ar-
nobiscum natura; particeps. bilror leviora diuriiis : qiiieveru, niox ut dies ilhixit, Edvclus e
c.trccre,
9 Diiicletianus vero intra se liabebat dEemonum siint secuta, fueruiit taniquiim in mari toinpe^t.is
in'itanliuni legiuneui, a quibus, licet MartjTis con- qua>dam, qii.indo queni fluctus unus habuil, com-
siautiam ipsimet ubslupescerent, furiosius com- prehenditalter, et imminet tertius sic enini illa :

niuvebatur, ut suspeudi eum, et dirissima qua^que fnerunt graviora prioribus, tain varietate quani vir-
jubeivt peipeti : iiuidquid autera ji:ssit, continuo tiite uocendi adeo ut votum niihi sit ea pusse vel
;

exei-iitiuni niandutnm est. SiispeiidHbatur in con- mediocriter ilicendo explicare. Ediicebatur ergo e
spectu oninium, verberabatur; laniabatur; conto cuslodia, quem nec vivum illi sperabaiit se inven-
deuiqiie per vcntrem acto vulnerabalur ; quorum ista turos; quoniam vivere pra;ter spem deprelieiisus
et

quideni eo faciebant ut dolures incuterentur Martjri, est, videbaliir impiissibilis omnino esse Quoniodo
hoc vcro etiam ut mors subscqueretur ; non enim indignabatur dissecabaturque tjraunus. non valens flamnnlur
intendebant cuni de medio tollere per iiecem, cui eum ulla ratione vincere; quos itein serinones ad rotx
flrf

supplichm.
brevis esset cruciatus conjunctus. Sed iieqiie ista, eum Iiabiierit. nunc quidein comniiiians, nunc pal-
quaiituiiivis velicnieiili;i, potuerunt euni contristare, pans p: et blandiens, dicere supersedeo : sed iit

prohibeiite iil Deu; neqiie cuiilus iiuidqu^LUi oiiinino vidit, urani sua indiistria effertii frustrata, repulsura
sed po^t lor-
mtnra scmptr nocuit, lamquam a sulidiori materia, ferrea videli- se risuiqiie exposilum ; tunc. veliit in turrini firmis-
illiisu^, cet aut adaniantin:i, repulsus atque relusus; fortas- simam et imniobilem, magnani
illain et pra'cipuam

sis etMartyris cnipus reverilus. et iuseii-sibilitatem diabolimachin.im erexit, ri t:ini viilelicet. H;ec vero
tvranni redarguens siquideiii ipse, ferreus xisteiis,
; f
(dicendum est enim ad explicandum tormenti genus,
ab^teriebatur ab iiifeieiida nox;i ; ille ;uitem, ani- quamvis nec hoc facileexplicatii sit) hffic, inqu.am,
inam habens rationalein, non erat placabilis: uti nec ex ligpis componebatur, dorsum quideni circumfe-
placatns fiiit, uec iinpedilus, quu niiiiuseum amplius renfia; habens modice latum, lalitudineni vero
vellet lurquere ; sed pcuntra inipensius etiani vehe- maximam in eo quod ciica centrum errt spalio ;

iuentiusque iii id incubuit. Itaque auctior seuiper infrorsum discreta qnatuor radiis, a summo ad sum-
illiui- nialitia pra;buit Martyri majoris niir.aculi oe- mum sibi ocrurrentibus. seque invicem utrimque per
casiunem incurabilium enim ost, quod ipsa natura
: medium directa intersecantibns axls pnrro, inter r

ex insita nudignitate in proprium convcrtat nucu-
nientura, si quod applicetur salutare pharraacuni
et proplerca iiilebatur
radi"S trajectus, iitrirnque procuriebat, habens uni-
:
versu.ra rotse circulum, non circuin se ducemlum. omninm
Marljrem gravmribus ac sedsecumversatilpm duodeniquecriira biur et liinc hnmnnlssl-
:

graviuribus seiiiper suppliciis conterere; adeo ut nec aptabanlur arle quoruni suinmitas axeni su-
fabrili,
mnm ;

rs. l;8, 3
deficieiile quideui Iiiiiiine verecundaretur supra ,
stinens, ita ip.<um sublimem fncielat pendere, ut
dorsiiui Mailjris, ut P^alniista loquitur, faliricare. posset rola circumferri celerrime. Et in hunc qui-

per nuelcm 10 Sed laiidem superveniens nox coegit ab iu- deni mndum coinposita erat rota subtus vero sler-•

ciirccri in- ceplo desistere quod Diocletianum ;i?gerrime Iialmit,

;
nebantur tabulse. accurate compaclse ad iiivicem,
ChlSKS,
qui niaxiuimn sibi reputabat siippliciuin, si ille vel sic ut simul omnes juncta' unica labiila viderentur:
L.odicis frueretur induciis. per Nun tamen neque quae flrmitPr affigebantur paviniento, ut esseiit un-
tale lenipus remisit
prupositum, neque cruciatus dequaque immrlilps, uncis violenter et fabrili in-
difleire sustinuit (non euini patiebatiir effera ejus dustria irapactis : tum iisdera infigebantur aciita;
anima ut tempoii taiitisper obsequerelur) sed Saii- cu-pides, et cultri, et enses, et qiisecumqne species
ctuin iiicIuJi jussit can eri, eique omniuni inolestis- gladiorum , qunrum acies erant conversae ad cir-
siiuo, ul qui fuitidus esset et tenebrusus, atque um- cumferentiam rotse quas hsc propemodum attin-
:

bra; iuortis assiniilaudus. Atque hoc quidem ad gere debebaf, sednon prorsus contingere cum ver
istuiii nioduni se liabuisset, nisi et secundum et ter- tebatiir. nisi .iliqno pxteriiis iilligafo.
tiuin addidisset, velut quosdam malorum gradus 15 Talis erat macliinauiiivprsa, tprribilis auditu,
diponen^; hiiinanitas euiiii quadam fuisset, usque vifu vero Innge terribilior qualis niitpm fueril px-
;
nfl quam
dum nox transirel, videri supplicia di\isisoe Ergo perieiili,quid opus est dicere ? Mihi sane videlur hi irilcr
lijno saToftue ct ligiio pedes adttringenle ci uciatus est; et lapis niultus pra;senlium exanimes corruisse. ex eo soliim icnii ns.
'jravatur, iiiagnus, queiii vix niachina;, neduin maiius, quud
movere tanfi scruciatus intueri cogebantur. Non famen
poterant supino jaccnti supra pecius«st posilus, gpnerosus ille, atque, ut ita loquar, adamantinus,
niuKO pondere coiiipriraeiis subjectuiu corpus, illud- despondit animiini; sed totus divino amore pleniis,
que cogens siinul et coiitrilioueui ossiuiu suslinere mentemque et animam, atqiie ipsos etiam quodain-
;
quanivis ipse, sicut quuad auin,ain nihil modo sensus beata; applicans
suscipiebat pulcbritudini, seque
iinpiuruni mandatorum, ita et quoad curpus insupe- signo Crucis muniens, omnibus aiidientibus invin-
rabilis eral, nullum omninu exinde patiens violen- cibilem Christi pntentiam preribus invocabat, cura
liani. Eninivero in ccrtamiiiibus illis, qiia; pro pie- Davide caneiis, Non timebn m;ila qunniam tu nie-
tate excipiuntur, corporis firuiiias manifesle ciini es, etsi ambulavero in nieilio
videtur morlis. Itaque
ab aniiiii generositale peudere
ut quantum hiec sibi ;
decore omni ornatus veniebaf grailu deceiiti ad ma-
per proinptam conslat voluntatcm, tanturo liuic chinam qiiasi eam mm expertiiriis, sed contempla-
robur
ad p;ilienduni conlerat aut potius turusdiimtaxat, sicut olim Elias hilariter igneum
anima; quidem
;

robur Deus inspirat, aniraa autem coipiri, currum conscendit, nisi qund iste ascensiira haberet
et utri-
que Deus a quo confirmatus Sanctus, etiaui istiid
; in ca;lum, bic vero ad mortem ambuLiret. Tiinc nu-
periculuiu ^uperavit. datur vestihus, supra rotam curvatiir, tenuibus
ct in ca
simul ef fortibiis vinrulis
super eain ligatur. Tiino toto rorpore
(sed quis possit audire .absqiie sonsu doloris, quis
!
proicissus.

narrare sine lacrymis ?) tunc, inqmim, fertur ver-

sus glalios rota circumacta celerius carnificum im-
pellentium manibuset machinis adnitentium. Tunc

omnes
 ; ;

VIGESIMA TERT lA APRILIS, 127

i omues siraulgladii suum opiis agebant proscinde-
:
flagellantem se virtutem confitebatur, et respiciebat, D
liaiifur mjnibra cuncta, rivi profluebant sanpuini.;, et snrgebaf mane, et rogab.it Deum iit cessarent .\CCT Cl;

et irrigaljantur cruore, miu, aer, pavimenlum pliga?, donec tandein animuin obsfinavit
T vrnm
iste vero ;
p.\ Ms nn
carnesque et nervi alque os^a ipsa, ea.lera vioientia ncque respicieliat neque sentiebat majoris S3 donii jiiMtu^ vlvx
(livui^a ao laniata, in aereni tiiiadaintenus spar'''^- natiim; et virtutem qirimdam ralionis expsrtem arl caltt immergi,
baiitur. forqiiendiim accendeiis (qnam sciinus a-qii.ilem igiii
13 Ipse vero instar victinuc sic conscissus lania- ad urendum es.-e, et glaciei ad frigefaciendum) nec
ciiin nwrliius ln«qne, nec vncem, nec gemilum emittebat, nec ad modiciiin qiiidem cohiberi pnferat, quin suai ob-
jni/arefiir, aliiid ulluir signiim dolentis animi ; neque enim cum secundaret malitia^ seinper:id torraenta respiciendo,
feirLim dissnlveret oinipageni corporis, magis pati novaque sup|ilicii.runi genera conquirendo, et vero
aliquid videlialur, quam ijui prufiindo soinno tene- etiam adin\eniendo; erat enim ad malefiiciendum
tiir. Qiioniani aulein prfipterea credehatur jain obiis- sapiens, bene aniem facere omnino nil noverat. Ita-
se, liaud fa.ile ilictu est quaiituni de se prailn;erit que exliibetur tormenti geniis, absque cujiisquam
g.Tuilium inipietatis studiosis, mortem ejns pro re opera aut labore, sed suo ipsins mofu per.igeniium
feslivissima lnbentibus. Itaque statim atque satis idqueomnium gravissimum, et quale ncc multa qui-
clara netis indicia .se habere crediderunt, lestina- ilcm indiistria po.ssct a
quoquam elab.irari neque ;

ruiit certatiinad Iniperatoreni, alius alium pra;ver scio aii alius quispiara on.nibus retro scculis taie
tentes, dicentesque, Vicimus, supei-iores evasimus ;
qiiid siisiinneiit; nihil certe uraquam siraile audi-
viclus est, extiiictus est dignara pro iilala rcbus
; viraus. .leremias eniin in lacum coiijectus est, sed
oplimis contumelia retributiiuieiii accepit. Ille antem lutosum Daniel in lacu fiiit, sed leonura Georgius
:
;
stih ca mf-
quanto pra; ceteris magis Marlyris sanguinem sitie- autern etiam in laciim est missus sedigneum erat .
focnndits,
bat, tanto niajori pra; allis replebatnr gaudio, e.\ul- eiiim plcniis viva calce, quam desinens tunc prinium E
tabatque, ipsum secontinere ueqiiiens ; et tamquam urere ignis. ignera in eo reliqiierat aliuni, fanto ef
super admiral.ili quadam incredibilique vietnria fe- ficaciorem quam est fljinmaad animalium corpora
slumet sacrificiapopulii indicens, ad fana, aj aras destruenda, quanto plus niaferialis crassitieiet suli-
proiierabat, oblaturus danionibus triumphales liym- ditatis babebat adraixtum quaj enim siint talia, :

nos. hsec et ratione et experienlia prohantur eliara e»se

post cchdif
14 Ira jiiciindabatur deniens ille super re acta, ardenliora ; cum non contineant igneni accensuin et
vniiMiiiiii qnainvis baud diu gavisurus aut fruilurus moi'te in- in transitu urentera, sed quodamiiiodu permauen-
lc)ii]Jisfa/cni, ^ipienfer credila, qiiin confunderetur jtixta Prophe- lera, et lis qiiibus approximatur adhwreiitera. Imi-
tatii, et sui^. Duin enim
repi lleretnr ab altaribus talus est ulique Diocletianus Babjloniura Nabucho-
h;i'C rur^um Cliristus mirificavit Crucis suaj
ageret, donisor, qin.ad rornaceni quam accendit sociis
Divsteria, et omnia subito versa sunt in liorroreni; .Azaria;, reensantibus adurare creaturain coutra
cuni procelliB nubium, caligo aeris, nocturnEe medio mandatuin Creaforis. Pr.ccepit auteinjaci Georgiuin
die tcnebra^, niolus lerra', mugitus coeli, fulininum tyrannus, quia sicutilli, Deo vivo adlixrens, mutis
jaclus, niulto tei-ribilius quam in ..Egjptiacis plagis et insensatis simulacris nolebat appropingare.
coiicurrerent ; idque non e.\ ordine naturali aut casu 17 Tunc ille dixit verba liiec Davidis ad Deum,
aliquo (quemadraodum forsilan vi.^uni est inipiis, Ne longe facias iniseraliones Uias a me quoniam
eNca'oaIum habeniibus intellectnm) .'eil ex Dei nian- circuradederuiu me mala quorum noii estnunierus ;

dalo, glorificanti.- faninlum snuni signis alque pro- usuipavit etiam vcrba |iiieroriiin, In animo contrito
digiis, quemadniodnni in ^Eg)'pto Mojsem. et Da- ef spirifu humilitatis pri.nuntiafa siraili cccasione ;
Dan j, 3 el «
snnaiis viil-

hinbui, iiielein inter Assyiios, et alios alibi, secundum in- Ne tradas nos iii perpetuiiin ; et crue nos in mira-
scrutabilem voluniatem suam. Quin etiam cnstodes biiibus tiiis Quod anlein petiit consecutus est, ne-
virlule
et quotquot aderant alii cnltores dien;onuni dispar- que confnsus in expectatioue sua; c.um Crucis
salvutus
gens, inisso hicis Angelo consolabatur alhlet.im, Joiia, Jereniia, Daniele ; ipsiini qiioque custodiente
simulque et vincula dissolvil, et corporis integri- eadera virlufe, qiia illi indenmes in ventre ceti, in
talein restitnit eur.itis vulneribus ; juliens ut se tj'- lacu ooeni, et ieonuin sunt custoditi. Quaiii iiiulfa
ranno sisteret, ad stuporem testimoniumque et ; nuva designat Deus, ineffabilibus dispensntionis su-
robur atque auxilium, ut nunc, sic et in posterura pern^rationibiis, aut Sancfos suos glorificans, aut
pollicens, infideles confundens, vel ad sese vocans ! Qua.n
15 Fuit profecto grave Dioclefirino atque inlole- niulfa transverlit et transniutat, huminum saluti
ilLiswn se
v.rhibLt
rabile hoc niintiuin, priori f .mai contrarium hoc ; prospiciens ! Igneiu exlinguit, fliixum aquie sislit,

liiiptTaitJiif gaudia dissolvit, festa cohibuit. triumphalia et gra- aut ut veriiis dicam operationein ignis in operatio-
tulatoria sacrificia evertit; qiiin etiain propter mi- neni aqiia' transfert, et rur.sum aquarum virlutem
raculi magnitiiilineni incredihile videbatur : et vere iii virtiitein ignis coraniutat ; nrniat in ultii.nem ini-
non erat ulla ex parle verisiniile, qnod post ejus- niicorum crealuram ; et elementa convertit, volens
moili dissolutioneiu .adhuc in vivis Martjr ageret. servos suos admirabiles reddere, quemadmodum et
Cuin autem pra;sens adstitit, et videri, iiiterrcgari, nunc fecit.
audiri loquens pi.tuil, per omnia Georgium
seque 18 Jain lacus, intus habens athleiani, clausus
FQ^t triffuum
pi'ob;ivit sensibus lunc credi cte-
atque responsis ; eiat atquesignatus jam cursusejus putabatur coii-
;
rxit smiis
pit miraculuni. mullique ad Christum transienint ; summafus (quid enim aliiid ?) ordinem natur<e me- ac vi-ytttus.

quoruni aliqni latitare volentes satis habebant corde tientibus, et Dei polenliam non recugilanlibus. De-
credei'e ; aliqui non diibilaverunt eliam ore confiteri nique lertiiisdiesadruif, ex quo illuc iinnii»sus erat
seqnentc
P iiiiiim fidem, et e vesligio confidenlius agere ; qui gladio Sancfus pr^ceptumque esl, ut exportala calce dis-
;

voiivvistone. peicnssi ad mortein, sua^^lam publicse confessitmis siparefur. si quid ossiiim eraf super ; Ne vel hoc
niercedoin recepernnt. Sed neque Alexandra Impe- ipbura. inquiebaf, postea aniinos daret aliquibus ad
ratrix spectaculi novitati resislere jiotuit, quin ip- rejiciendum Deoriim cultiiratu. Aderantigitur qtiibus
sam quoque miriculum langeret, persuaileret.|ue id mandatum, aderat ef mullitiido ingens alia ; ege-
idolorum ac dieinonum culturan abominari, alque ad rebant calcein, expurgabaut lacum. et quai insuper
Christiim Iransire. imperata erant perficcre ineditabanfur qiiaiid.. nia- ;

IG Soluni Diocletianus, antiqiio isli Pliaraoni nifestari ca'pit niiraculum ingens. Stetit Geoigius
propter animi perversitatein similis fuit obdurando ereclus in pedes. sursumque veluti orabundus ociilos
cor magis etiara quam ille quoniara, hic quidein
; extulif, ilia;sus oinnino, et tunc niagis quara prius
refulgeus,
 !

128 ENCOMIUM S. GEORGII MARTYRIS.

eflulgcns, tamquam si fuifset melioris alicujiis ua- vestigium quidem injurise in ejus corpore, post visi-
AlCT, g; tura; qiiam huraanse simulacrum ; et ignis illiim non tationem ilivinam, remaneret. Quoniam, si non
CYPRIO suscepisset. Exinde magnum milii est vel sic uontentlere valuit malitia nirsum flagel'
[leriliMiiiiim, seJ reformnniluni ;

EX HS. /ori et torquf

quanta conclaniatio iiopiili, collauilantis Deuni, uia- ailliuc am|ilius in iis qua; partium suarum erant;
GR.ECO
gniim et unicnm, et Cliristiim Georgii invocantis! sed numquam tantum nocere potuit. quanlum potuit
quanliB ex hinc tjranni plaga; non ilico in fiiturum bencfacere Deus. Dincletianus vero neque hic .sub-
reci|iienda;, sed et in pra-senti, propter vererun- stitit,nequeinhis fineiu fecit siippliciorum, quamvis
animi desperatio etafgri-
diuni irriti conalus! quaiita omnes tormeutorum species exposuisset sed, que- :

tudo, cum unus superaret lantiipere .^atagentem

vir madmndura circum glnbum curriint, ad idem
qui
viucvre, suaque e.\pectalionefrustraret semper principium redeunt sic et ipse, ciim amplius
;

ei non superesset quod ageret, mm despondit ani-

CAPUT III. niiim, forinenta congeminans sed riirsura ad fla- ;

Crepidis ignilis calceatus Geortjiiis Itjrannnm gella rediit, impiefati impietatem apponens, el san-

redartjuit. giiini sanguinem coininisceiis. Tamqiiain enirn si

unus hic labor prai ceferis omnibiis ei maximus
fiwps COTISilii
VJfrave erat Diocletiano, quia insolens, nec per- esset, et anteomnes nece^sarius; tantisper abstinens
DtocleliantiSf
suailere posset Georgio, nec a proposito dimovere : ab aliis ncgotiis, qiiamvi" gravius inciimbentibus et

graviiis tamcn nec occidere qiiideni posse, cum id in aA bo traheiitibus; non |niblicas curans administra-
nianil.us siiis hahere videretur, et maxiinis periculis tiones, non pnliticas dirigcns solicitudines, non se-
quiitnlie illum coinraitterpt. Sed qiiaiidn proprios ditiones cnercens aut bellaapte ordinans, totiim se

sunsgentiles ad Christum tran.-iisse videbat, q'iid contra unum cnllegit Georgium, omne in eo tempus,
dices 1 Sumquid non ipsa niorte acerbius hoc iuit omnem industiiam cnnsiimens.
hoinini, usqiieadeo incen^um pro idololatria zeium 22 Hoc auteni manifestum fiet cnn^iderantihns
E
liabenti ? .Nuntiabatur neque hoc supplicio actum assiduilalem et inten.-ionem stiidii rehus istis iinpen- ctim iisdem

esse quidpiara : superstitem illum vivere ; seque si. Illa enim diein carcerem eum misit; noctu au- criptdis ad
dtnuo Snn- trtlmnal
ipso piilchriorem ac lucidiorem, velnt aiirum ex igne tem, iit.a«solet, iniquitateni meilifatiis in cubili suo,
ium Inter reductus
rogat ; prodiisse ; muUitudinem autem vacillare in iivita mox ut dies dluxit pro Iribundi sedens, inultiscir- GeorgluSf
religinne. Hinc tamqnam tonitrun perculsus, obstu- cumstmtibus ad eorum qui advenirent, susceptio-
piiit nliinutiiifque ; nnn taiuen resipiscens abstulit nein, sfipaliisqiie sateilitis et omnium in se ociilos

indignationcm suam ab eo, sed adliuc manum ex conjectos habens, ades.se Georgium jubet. ."Mlfuit

tentam habens, eamdem ad nova siipplicia armavit. autein, et statinnem. qiiando opus fuit; et incessiiin,
Rursuin autei.i eiim juhens corain se statui, eidem quando cnnvenieliat fariens; in utroque fnrfis, et
loqiii voliiit, licet uil haberef quod rationabiliter di- nihil omnino irapedilus crepidarum molestia. Quse

ceret, nmni recti sermonis facullate destitutus. Et res prater omnein expcctafionem fuif. Quis enim
priniiiin qiiidein ad iiiterrngatioues, nlhii omnino ad existiiuasset, si nnn ninnino privaretur vita, fore ut
rem facientes, couverlebatur : Unde inquiens, tot ifa libere aliquando po>set seipso uti? nunc vero

tanlasqiie incantalinnes didicisti ? quilius utens tor- ita se Iiabebat. auxiliante Deo, et ipsi Diodetiano
sed coiituma-
menfa effucis, qii.a; tibi nns infe-per leges et per vulnii.-faciente majus, qiiain quae putabat se intulis- cix alque
runtur; et imprudentiores partiin in admiratiniiem se. Qiioniam tamen aiNtabat ; Forte, inquit, laiti- maglx accu-
rapis, parliin etiam seducis Christiim quemnam ,
tiain et gratiam crepida; attiileriint? aut quid ais?
prtedicans unicum esse Deum, et noviim hoc inso- Cui Genrgius, Quomodn, iiiquit, o Iinperafor, non
len-^qiiepra:couium habens pro velamento veneficio- afferrent Uetitiam.cumquibus iler ail Deum ingres-
rum tuorum. sus suin?
20 1'ostquam autem indignuin responso Georgius 2:1 Haec vern andacia, inquit Dioclefianus, et hae
Cfinsfantiam
crepidas ci'ii»iiit, qiiein ip-a npera sapientiorem non facereiit; magic.-B artes qnid fandem sibi volunt? Numquid
in fide ne-
ignifas
ininaliis est Dioiletiaiuis per seipsum experimentum his valedices, et istam depnnes; vel sero ednctus, gul esse
parari jttbet :
sumere, utrura non essent illa niagicas artis porten- quantum bonum aiiiini mnder.tlio, maluni autera conlumaciam
ta. Dixit etcruciatum cruciatiii conjiiiigens, atque
; cnnfumacia adferat? Qualem tu, repoiiit Georgius,

dun simul suppliciacongereus, eo qimd iis sigillatim contuniaciam appellas? an fnrle tuendse veritatis
uti judic.iret temerarium esse ignem accendit, fer- ; fiduciam ? Hanc vero sic nemo appellaverit, sed jus-
,
reas rrepidas cideminjecit, ipsasque Inngis et acu- tifiam, et forfifudinein, et si qua alia virtutiim pul-
tis clavis transfi.\it ; Iiis. famquam peifcctissiiuis cherriina. Maxiraa enim virtus est. noUe pati ut
morlis \aqueis,Martyrem iuduen^. Ipseautem, nihil f,d-itasin mediiiraadducaturextincta veritate quam :

ad haic conterrilus (qiiiid nobis vel ex solo auditu suam paitem numquam videbis deserere Georgium;
usu veiiit, quamvis ab experientia tam longe re- aiit ex animi circa eam pusillaniniitate injuriam
motiv) neque ab ea conlidentia, quam in principio irrogare Deo, illain servare pra>cipienfi. Necesse
prn jiictate monsfraverat, quiilquain desciscens ; sed enim omnino est i.ofiu.s Den qiiain hnniinibus obe-
quicstioni applicitup, verberatiis, pulsalus, rnagis dire. Quoniam vero etiara magicanim artiuni memi-
alacer quam advenerat carcerem rediit; nequa-
in nisti, vulgari qiiidem prnverbio dicitiir, pueris et
quara interim in his omnibus desisfens ab oratione piscatnribus exprimn jactu dandum : tu vero ubi
ad Deiim facienda. In snlo enim illiiis intuitn. qui auf inter quos teipaum debes censere, in eadem
solus immobilis est, alienationem animi a cruciati- offendicula impingens post millenas experientias ?

tisjue in- bus natuneqiie depravationem sistebat et intra ; Etenim serraones de veritate audiens, eorum certi-
dtifiiitt et seipsam inordinate commotam, periclitantemque ne tudinem qua-ris ipsis rebus experiri ab his autem :

illxsitm^
deficeret, reducebat; manifeste demonstraiis, qiind sumpfa experieniia, recurris ad verha, tamquara
licet lyrannus, imo homines universi, superareeiim sola idonea ad magisterium. Quisdemiim medebitur
conlenderent, invaniim labnrantes refutarentur, contritinni tus ? qiia; oratio refellet tanfain tuam anl Christi
quaiidn eum miraciia
Deo prncpdens.
liberare vellet virtusa pervicaciam? Christiim, o Impcrator (Quid autem
riiugii' tri-
21 Atiiiie ila se Iiabuerunt ea quae circa Marty- Chri.-itnm dico^^Cliri-iti nnmen non sustinent daemo- biienda.
rem ncta sunt graviasane quoad iruciatus, et plus
: nes, sed formidant illud et contreraiscunt, enque vel
quam gravia quis enim non dixerit vel audilu into-
: leviter aiidito tamquam furaus deficiunt. Venefico-
lerabilia esse? Sed m.ajora e contra opnrtet fuisse riim opera, diemonuin sunt illusiones : quae vero
ea, quae pro ipsius delensione sunt gesta, ut nec nobis accidisse nosti, Christus est operatus ;
quid
igitur
 VIGESIMA TERTIA APRILIS. 129
igitui- ipsi et dffimonibus'! quid nobis Christianis et etiam hoc postea fecit) sed operibus, quorum
magis
longe D
ciiramiiiip est? Quomodo non rebelles Dro ao majnr est qu;im verborum vis ArcT. CH.
prorsus fatiii a;stimandi sunt, qui irapudenler 23 Mox
liis enini ut advenit, suscepit in se, vel per- CYi-nio
adsrrihuntvirtuteminnobiso.stensam? EX M9.
suadere Martyri ut gentiUum Deos pro Christo
CR.Ero
24 Qu.id si magna tibi illa ideoque incredibilia adoraret, vel persuaderi renueulem occidere ne dnpUct Be»
sed illius videiitur; et in tua persistens incredulitate, perse- aliis qu.ique in exeiuplum esset, utaiebat neficio frU'
infidelita-
omnijjotentia. veres etiam in voluntate torquendiiruriandique me, slra appU-
tis et blaspbemiaj
quibus peractis promittebautur
:

cato,
majr.ra etiam videbis. Qiiid enim impossibile ei, qui ei niunera. grafia atque bonores, eaqne
omnia quffi
quaj nnn sunt, vocat sicut eaquK sunt? Quid tiuiea- ab Imperatore dala faUo piiUiitiir beatos facere Et
inus nos ei servientes? An
vulnera? an mort.-m? Ab- ha-c quidem se facUirum recipiens, tam facile
„»„,._< quam
unde ea sanat, et ah inferno reducens
.. vitam donat
.. . , .
quidquam aliud, ad quserenda pra.paranilaque ve-
aeternam. Qu;u autem m.irs attiu(;et nos, ipso non neflcia se convertit, in diem proximum pollirens
permittente? aut quorumque enrum, qiios tu s;i-pe dandumsu;parlisexperimentum, et abiit dissolutus :

adhil.e.s, moilorum iuferetur? Nuniquid non susti- vero est conveutiis, et S;.nctum denuo carcer exce-
nuiniusunpulas, lapides, rotas, pla.lios. igiies? mor- ergo explendae spousionis dies, et omnes
pit. Veiiit
tifera quidem omnia, sed per Cliristum reludimus rursuin prwsentes adfuere. C..mp:iruit veneficus.
ipsa et vicimus; itaijue per ..mnia ostensa est salva duplicipotione fretus, velutqui paucis lotum oerta- confunditur
tt S, Georfjio
religio et firma spes nostru? Sed (|uid ego lia.'C tibi men circumscripserat coriiparuit et Martyr, ut ipsi utriliique
:

aUililu gravia? Admoveaurum igni,et rursus iiurum dicebant, morti tradendus. Diocleti:inus quoque nil passo.
videhis educi ; iipplica nos iterum iterumque tortu- magnaspe pleniis advenit, et pnpulus multus; om-
ris, et quantum Christi;inorum opera
videhis siipe- nes su-pensi expectatione futururum, quem ea es-
rent virtutem magorum dfemonumque sent pxitum habitura. Ex una ergo parte producitui
23 Hiec quiilem Ge^r(;ius Diocletianus vero, : pharm:icum, quod eraf t.ile, ut ipsum bibens extra
Os contundi:
quoniam, secundum qiiod scriptuin est, veritas non usum fieret rationis, se.|ue pra.beret agendum
tur, feren-
erat ir eo, et nolebat intelligere ; vim autem verbo dumqiie prout quis voluisset allerum vera vas inor-
:

rum iion- magis sustineh.it, quam dehilis ooiilus tiferuin, erat pro secunda potioue paratum. Sed
solari .m radiorum incursum ; multo magis cirde neque ivtud epotum, mentis staiuiu comraovit et ;

exafStiians. assurgebat in iracunrliam. Et primum quod potatum dicebafuressp letifpruni, haud vero
quidcm, ut non videretur tormenfa innocenti inferre, nomiiie se apppllari probavit, uihilo plus Georgio
petulantis lingiia; peicatum esse dixit, quod ipso noceus quam iisqui ipsum non biberant aut puiius :

jubentenolletveritatem adulandoohumhrare. Deinde utraque potio obstupescere et obinufescere fecit,

os conluiiditur Martyr, postea siispenditiir, ad nou i|ui gu.staveivit, sml qiu propiuaraut. (^Jbstupuit
principia toleratoriim hactenus tormentorura reduc- enim qui pharmaca praiparaverat magus, obstupuit
tus tum fl:igpllatur, et nervis casdilur. Fluebant
: ef Diocletianus populus autem etqiii forte ex Se-
:

per ferram rivi .sanguinis, et

carnes cura ipsis mi- natu tuno aderant. nou erant admirationis conster-
scehanturigratiosissimum auteminhisomnibus erat, natinnisque experfes.
quijd paferetur Georgius, doleret autem Diocletia- iG Et h;ec quidem sic acta sunt Dio.detianus ;
Diocfcfianutt
nus, eum videns ahsque dolore manere. Jucuudus autem festinavit inire tormeniorum rationem (om- a forwentis
tetusqiie et sereno vultu erat fieorgius. nes eiiim crucialus suos exuperabat rabie) ut ad blandi-
ea quae ali-
tias vers-um^
maximis beneficiis aflecti solent cum gratiarum ac- quod inveniret, quod nou adferret citim mortera.
et dire la- tione ad Deum luquens atque oslendeiis : Diocletia- Poslquam autpin vidit delei-isse frameas suas in fi-
niutur. iius vero amaro erat mcerentiqiie animo, veliiti si ab nem. et jacula esse exhausta; et quaecuraque facta
illo iii ipsum traiisirent verhera ; et furor euin re- erant non magis profecisse, quam si coutra statuam
centiorcircumdederat, cum carniflces, velutinterse vel umbram fuisseut adhibit;i ; mutata pugnandi ra-
coramissi, invicem se viderentur devorare; ipse tioue; velufi priorera iinprohans, inivif aliamne ;

vero nlienas carnes palam conficiens, seipsuiu seuti- tuno quidem ah inimanilate sua qiiidquam defiec-
ret dirissinia perpeti. tens. sed eam industrie malitioseque dissimulans.
Cogitakit enim iutra se, qnod si quisgenerosioribus
CAPUT IV. animis ssviti:im admoverit, eo ipso fidentiores eos
redd.at;si vero inansuetudiue quaibim ac leuitafe
Vcmpcia superata, mortui suscitati. temperati sermoues fuerint, emollitos illos taudem
sibi hahebit ohsequentes nam etiiim ferrum oleo
E.
^rgo ronsilii inops ac
desperabundus, id quod ca- la?vigari;
:

quamvis hoc mollissimuin, istud durissi-

nibus iisuvenif patieb:ifur, atquead propriumredibat
mum sit. Quid igitur? Larvam assumit lenitatis; ut ad inter-
vomitiim; rursum veneficium nomiiians qnod fiehaf,
ex severissimo in mellifluuiu blandunu|iie transfor- ronationes
non animi geiierositatem, non rortittidinera, non niatiir; tum benignius soliioeum
siinites prio-
intuiius, et vocis
rit>tis.
diviuieopiis virtutis; iferuraqiie maleficas magorum
feritatem dimittens ; Tu, inquit, o homo, diffiiul-
artes in crimen adducens. Neque qiiievit hasc cl.v
tates difficultatibus innectens, ad extrem;im iios
mans asseveransque, donec accersitiis liorao in arfe desperationem addiixisti. Qnousque autein ista? et
magica versafissimus insaniim et calumniosum quando quiesces?
,
An ergo iios oportet lass.Tri per
esse talia affirmantem convicif, iion ;id hoc vocafus
omuia, molestiam tibi ex ignorantia facescentes, et
ueqiie aildiictus. Sed idem quadamteniis hic accidit
tibi alias conciliari volentes ? Doce qu88 sit illa tibi
quod oliiii Balaamo, quem a Rega Moahitarum ac- assistens virtus, per quani tot tanfaque evasisli di-
cersitum execrari filios Israel, idque agere siudiose scrimina. Doce, iii.juara, vcl nuiic; licei. aute nolue-
volentem. contraria quaidam virtus pro m.aledictione ris et nos a perplexitate exime, teipsum ab iiiquie
Ad confiin-
:

copgif benedictionem inferre N:iin advenieiisvenefi-

dendum tudine et tumullu. An existimas nos provocandos
GCftrtnum cusmagusadcoiivincenduinGeorgium,ejiisqueinc:in- ad iracundiain aiidita veritate, tibique eain exponenti
ttdduclus
liis omnem operaiu col-
tatioiies dissolvendas, et in giaves futuros? Ne tibi quicso hoc persuaseris : au-
inugus.
locans, prorsiis contrarium fecit; demonstrans quod diemus te quam cleinentissime jucundissimeque,
Georgius esset homo divina inanii gubernatus, cui quin et gratificahiinur tibi quantum fas erit, si nos
tantum aber;it ut posset merito veneficii crimeii im- ab inveterato errore abduxeris.
pingi, quantum absunt crimiua tenehris gaudentia
27 H:ec ille, mentein verhis occultans, non veri-
utjuste possint lucem hereditare. Demoustravit au- tatem requirens jara eniin millies et palam ei di-
;

tem non verhis ista, ex opposito clamans (quamvis ctum ei at a Martyre, Christi virtutem adesse iis qui
Apnlis T. III 17 ipsum
 130 ENCOMIUM S. GEORGII MARTYRIS.
\ ipsum confitentur esse Deum; atque ita ens fieri clelianus, neqne sibi id persuaderet. certo crpclcns D
AitCT cn. omni periculo forliores, poten(esque ad facienda im|iossibile fore quod imperaverat. Quare monu-
cvpnio
signa alque omnigena miiacnla in demonsti-ationem metilnm demonstravit, et in eo defunctum ah annis
Ex .11$. nn.
Georgtus veritalis. Verum simulafio lirec erat atque alulatio, ninltis, ipsumque jubet excitari Age, inquiens, vi- ;

atl omjtla et viaquaedam, ut aptius loquar, «iiia ipsum in suain vum buiic si.-te, amhnlantem, sentientein, et alia
imlclus.
pelliceret voluntatem, pertrahcretqiie, ut ei, qui qua;cnmque nos faciraus facipiitem et abi, nohis de :

tain comiter familiariterque ageb.it secuni, pari vei it.itp persuasis, niliilque de cetero liabiluris circa
quoque familiaritate se conjungeret Georgius, gau- alia duhilare, postquam id factuni fiierit, qiiod ma-
(leretqiieali ip.so lionoiari iiesciebat autem quod : jus est omnihiis. Quis enim tergiversari et refr.igari
seipsum lieciperef, magnuin vei itatis propui.'iiaturi'm tam evidens argumentum habens sibi
vellef aniplius.
iis verhis aggressus, qiiibiis m.-mcipia denuilcentur. oppositum? Sic ille. Qiise aulem secula sunt, quo-
Qnomodo eiiim posset illins sapientia talibiis sermn- nioiio dignequis explicel? autpolius, quomodo sati.s
nihiis decipi, aut fantus pro religioiie zelus aliiid mirelur? nec enim vel hoc est facile, eo quod rei
qui(lpi;im pati, qu.im qu.'ehac causa et co-
decet iii niagnitudinem capere neipieat intellectus.
gilare et lnqiii? Ainorem vero illius, qno aninia ejus 31 SustuIitGeorgius iii coeluin oculos tam mentis 7M0 facto.
ardehat ad Christuin uiiice forinosiini diligendiim, qtiam corporis, et aiulientibus universis Dei inagna-
quomodo alterius cujusdam cupidiiatis causa pns-^i- lia glorificans atque concelebrans, simulqiie eum

bile erat praccipitare deorsum Neque eniin anima- '( comnionefaciens rairabilium suorum, et inaxime il-
lia uinqiiam alia consueveriint per sc vivere in re- de raorte per .suscitationera
lins triuraphi quein duxit
gione ignis; neque possibile erat, ut aniraa illa, jam vita functoruin ; oravit, ut quod |iropnsituin nunc
facla divini ignis receptaculum, cogitatum adinilte- eral iniraculum, ad finein adduoere d'gnaretur.
ret.quacuinque ralioneadlerrena inducentem: idque Elenim fidenler polerat ejusmodi petiliones et fa-
tum operilius |iatuit, tum Inleraudis tormentis, tum cere et sperare facere quidem, quia fidetn hahebat
:

verhis ad tjrannum productis. inontes transferentein sperare autem, tum propter

;
E
28 Qiiomodo inquit, o Iiiiperator, iis quae a tri- discrimina quae iliius causa subierat, tuni prnpter
shnUi rf'
sponso con- duo, imo anle dies duos audivisli, oblivioiie pcieter- infallibilem Cliristi promissionem, qua fidelihus suis
fulal i itis, eamdem semper de eisdem rebus interrogalio- firniiler est pollicitus. quajcumque jietierint arcep-
el quisuncrc-
rat Cliristum
nem pnetendis? siquidem et nos oinnino novimus turos. Faclaj in biinc modum orationi annuit Deus, coiipteiite.
verilalem teiiere, neque eam per parles edicimus, et desuper vox grandis erupit, tiiianlam aegre susli-
meiiibratim eam loquentes neque modo sic, modo ; nere aures potenuit, suiique vebetnenlia ciinctos at-
aliter, inlerrogantibus respondemus, ut nos illis ac- tonuit. Tum itivisihilis quajdam virtus sepulcri ope-
commodemus, veritatem adulterantes. Si vero et tu rimenlum ab.-tulit, et aridis illis ossihus spiriium
eani amas, quomodo tantum discrepas ah illis, qui vilae infiidit, simulque et mc.rtuus surrexit, et t"tius
ipsam .-.olam colunt onini tempore, et eamdem erga populi conclatnatio, magnificanfis, laudantis glo-
omiies essesciunl, utsuadeas ab ea discedere? Non r.ficantis Christum, eumqiie verum Deum confllen-
non discedimus. Si tamen vere dicis quod
jiroleclo, tis. Denique qui a mortuis resurrexit confllpri cicpit
e/ offcrens
vir/ti/em veritalem amas, audi ex nohis verba veiilatis ite- ; ac praedicare in omnium aurihus, atque Apostidico
Cliri'/! rum et iterum eumdem sermunem loquimiir : Cliri- fungi munere: nunc ad sequendiim Cliristum exhor-
protiare
stus nos coiiforlat, Cbrislus nos Iiberat,Christiis per taiis, nutic idolofum cullum dissuadens, utque se
viiraca is.
nos signa operalur. Id si velis operihus coniprnba- susciperent dignum testem, qui corporea exutus ca-
tum, quamvis experimentum jam surapseris, aliud ligine didicisset, quantuin in Cbristo sit Iticriim,
tanien rursum sumere licebit.Ecce eniin paratos qnantaque infelicitas seterni ignis, et caliginis, et
nos puti omnia veni rursnm ad opera, et manihus
: vermis, et cujuscumque altcriu.s mali, iis pra^parati
utere, nihil formidans; ut cognoscas iteruin quia qui daemonibus se conjnngunt.
Deus nobiscura est, tuacontranos consilia dissipans. 32 Scio miraculnm lioc tion snscipi ah aiiribus
29 Haen eo dicenle, non erat plitrimi cott-
ille intelligens aut incredulorum, nihil eniin eoruBi qiije pulchra sunt
'ccrimil
requirens Deum : homo erat consilio privatus, no- ipsis vicietiir flde digtium sed eam facile apucl pios
:

titiam aulein Dei ner habens nec siiscipicns, similis invenief.Si enira verax est Christus, promitlens
factus Judaiisantiquis nam illi qiiidem per seipsos
:
quod majora signa quam faciebat ipse, facereiit ere-
P
videbant aiidiehanlque ah aliis Cliiistnm liicienfeni dente.- in se; Chrisfus aulera ejusmodi signa millena
miracula, signa et virlutes; et tamqiiam si nihil vi- fecit; quis Chrisfianorura uniquam de illo duhita-
dissent audivisseiitqiie, veniebant eadein rcjuiren- verit. audiens primum Eliain et Elisaeum, deinde
ali incredalo tes. slupidi! Adliuc videlis, et heri vidistis, et Cbristi Discipitlos talia esse operatos? Ipsi autem
lijrmnio
nndius anlea cognovislis eadein et in
tertiiis et diu ; gentiles,quanlumvisde diisdiemoniisquesnisqiianta
eadcm cousilii ambiguitate desinentes, venitis Hos '!
possunt deliria commenti, eorum virtute maju.s hoc
igitur imitatus Diocletiamis,
demonstralam post esse confllentur. Itaque et multitudini majnrem de
sibi sa>pius Christi virtutem, rursumquuTit quajrit : Chi'istiana3 religionis verilate a,'stiinationein miracu-
autem, non ut accepla demonstralione rectiticet lura hoc ingessit, quam cetera omnia et quampluri- ;

cor suum et fldelis efliciatur; sed leniaiidi dum- mostraxitad Chrislum, persuadens turmotim et abs-
taxat causa quxTit, quia, sicut et illi, generatio qiie certo nuniero accedere ad illuin qtiibus etiara :

erat prava et exasperans, spiritus vadens et non continuo datai sunt arrha; maximorutn prffimiorum,
rediens. talicniifessioni propositorum. Quis enim recen.sueiit
30 Ergo ceteras omnes miraf ulorum species pra;- qininta po.-t Iiaec secuta miracula sint, quam mnlti
lermittens, et ad id qund omnium est maxiinum quamque diuturni inorbi sanati, et quantutn sese seqimitibus
mortiioriim resuscitationem transiens, lioc ipsuin, exeruerit virtus naturas ordinem supergrediens ? '"""'"' f"'"'^
non aliud, operari jubet ; velut regeneralionem, in Quomodo videre coeperint, pnst recepluin inte-
cffici
'""""' '
•

uno aliquo mortuorum faclara, habiturus pro testi- rioris oculi luinen? quomodo claudis cnnfirtnati sint
raonio tolius virtutis et divinatis Christi ; ignorans pedes? quomodo genus omne aegritndinum sit cura-
tamen quam parura utilis sibi futura esset Iiacexpe- tum ? quod autem ad daemonum violentiara attinet,
iiibelur ;/ior-
rientia, qui slalini a patrato miraculo replendus es-
tauiiij'tscilare hsec quoque non poterat ulla ralione subsistere, si
set indignatiune. Qui enim priora miracula fuerat quis dumtaxat cum fide accedehat.
circa Marljrem operatus. circa hoc unum nihilo 33 Sed quomodo prajferiero, quod factum est luier r/uos
ininus erat potens : quamvis non ita judicaret Dio- Glycerio, miracnlum? Agricola hic erat et circa oiycerius

terram
 : ;

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 131

1"^™.!™^«^ ^d aratrura
^*'"'- lium aliqno rem habuisset. Instruxit autem ridicule
hnl,T",r'"' °'=™'f
Dolnis, tunc proscmdehat cumque non esset expers
:
scenam, quasi crederet per eam omnia confii-ienda AUCT.
miraciilorum a S. Geoi-gio patratorum, et suorum cui enim, tamqimin cnm viro
congresjus cum omni cyi'Ri\>'0
subjugalium alter defii'iens mortuns esset, confestim ex US. GR.
sua poteiitia, vic;oriam de se reliquerat, huic, tam-
cucurrit; et quid accidisset aiinuntians, bovem quo-
qnam cum juvenculo aclurus, cum blanditiis appro-
uiactim mago que snum suscitari peiiit. Obtento autem eo quod pinqinins tvide obsecro nequitiani hominis) quali
et siiscitiilo
postulaverat, gralus admoduin pro benflcio, cum
Jltailyi elfec- quantoque usus non est? Priraum iiiitur
artificio
nullum alium quam de Christo sermoiiem haheret, laudes ejus, qnalihus humanae mentes maxiinEe ca-
ius.
eumque privatiin ac pubhce, sursum ac deorsum piuntur, efferrecoepit; et quis dixerit quantas?
No-
prredicandi finem nuUum faceret; oapite plexiis fuit, bilifatem extidlebat. admirahatur corporis decorem
jiihente tyranno, et Martyr ad Chri.^tum acfessit. et pulchrituilinem cum fortitudine atque animi gene-
Huicajipositus estserHindus. ille qui fueratsuscitatu rositiite conjunctam, tum ingenii acumen ac pruden-
a mortuis, et palam loquens factiis erat magister tiffi finnitatem. Neque enim, inquiehat. vel in extre-
pielatis. Tertuis denique eamdem Martyrii viam in- ma senectute talem ficile inveniet aliquis, nedum
gressus est, is qui lieri et
autea magus, niinc prKco in corpore tam delicato et ajtate tam tenera. Deinde
Chrisli, hdem confessus erat, et da!monum cnlturam sibi ipsi c.mvitiabatur. quod non puduisset. nec mi-
tamqiiam perniciosam ejnrarat. Alque Inec ea sunt serius illiiis esset, nec mansuete humaniterque illo
quaa circapatratumin mortuo miraculum acciderunt, usus, sed in.star ferae bestiae crudeliter inimaniler-
quoriim quiilem pars inemoriae tradita est, altera que. Piist ha!c supplicabat, et ignosci sibi orania
prolixitatis
vitaudffl causa involuta silentio qua; : postiilabat, lamquam filiura p:iter. Quid enim, iu-
vero po.stmodum consecuta sunt necesse etiam est me dicere qu:im multa alia tibi sint
quiehat, attinet
enarrare. ex me parata? Non tamqiiam familiiiriter notus ha-
sed filij loco mihi eris ethnnores recipies,
belieris, ;

CAPUT V. quibus nulli praiterquam nobis inferior eris liaec :

B Exlreiim Georriii de idolis victoria : capilis auiem quanta apud hom nes esse repuletur felicilas,
supplicium toleratum. quis igiinrat?
38 Hief verba illius, imo laquei erant, nonqui-
I^onspiciens Diocletianus Christianismum instar dpin ei cnnlraquem feudebantur; sedipsimet qui ea
ignisjam accen^um, tamquam ex.-^cintilla a Martyre excngifaverat. Captus eniin in illis est tamquam in
profecta, eumqu.i a multis jain susceptum, a multis propriis rstiis, uthabetparcemia : calliilusque ad fa-
susiipienduin. iiisi quis impediret ; hoc autem futu- cieiirium male, pnri calliditate derpptus fuii ; etsiiut obsequi simti-

rum diflicillimum. Hajc, inqumn, videns, nihil sibi tans

In curcerem
Ps:iliiiista loqiiitiir, in operibus manuum suarura Ps. 9, n.
retrusus 5. prius fariendum judicavil, quam ut de mediotolle- (qiiod fantiim valet, ac si fransferas in consiliis siiis)
Georgius, ret Georgium verebatur lamen ne frustraretur
: comprenensus est jteccatnr. Id autera quomodn?
proposifo et formidabat rem aggredi, ineticHlosu.s Arripuit verba tyranni Georgius, ef novam quam-
effectus priornm experientia rursum autem, ut :
d;im :idvprsus daiinnnes pugiiandi ralionem medita-
ber abire permitteretiir, pati non pnterat; cum tus,qua sibi perfectiini rlaris>imumque de illis tro-
utiqne Dioclefianns esset, et suam ipsius fore cala- ph;pum constitueret, simulavit se acquiescere dictis,
mitatem crederet, si idnla spernerentur. Media oinni deposita nientis cntistantia, usque adeo ut vel-
igitur via ingressus, carceri inclusit Georgium, let statiin cum ipsn ad deluhra progredi, et ad hono-
exislimans impediendam miraculoriim frequentiam, randos Deos feslinare. In ijun quidem dolus aliquis
quando neino auderet ad vinctum accedere ifaque ; et ca!lidil;is fuit : sed non est alipniim a ratione cuin
cessaturam propensionem multitudiirs ad reliiiio- versuto oblique agere, et dolose inredenii in dolo
nem. Potuit sane executioni mandare consilium quoqiie ohviare : omnis enira inodus, qiio quis ini-
quod co?peral ; traditus enim
custodiam est Saii- in qiiitateiu effugit, rectus ceiiseri debet; et
quaracum-
ctus sed
: id cujus causa hnc facfum est, efieclura que quis contra dieniones inierit viam, virtuti'
tyrannns dare non potu't; Verhuin enim Dei, nt est, absque diverliciilo ductura ad Deura
Paulus loqiiitiir, nnn est ailigatura; qnin imo j.im 39 (Juis po.-set explicare verbis Dincletiani et F
magis libere quam anfea miracula sequehantur; et idnlolalrarum stiper hisce laititiam, pliususque et ducitur eum,
magno plauMl
audientium fideliumque quotidieaugebaturnumerus. gratnlaliones ac praeconia piiblica, quibus onines
ad idota.
visitalur
35 Interea dicitur, et dicilur vere. quod a Cliristo convocabaufur ad sacrificium ? Cum autem plenus
alt Angelo acceperit Marfyr siite ad eiira dissolutionis siunum. esset conventus, et esset tempus sacrificandi, atque
Accepit anfem hoc modo. Apparuit ei per snmniim oniiies in Marlyrem sacrificatnrum intenti ; tui

Christus, multaque ei dixit ex qiiibus magno gauilio siibito cnn^^ersa psf alea. et omnis ilki la'tilia. festi-

fiduciaque repletus sit : pioximain aiileiii migratiu- vitas oiiiiii.'', dissidutai sunt. ef gaudio luclus suc-
nem indicare volens coronis qulhnsdain splendidissi-- cessit, iit appareret qiiod prior illa voliiplas non nisi

mis, inconiparahilem decorem h;iheiitibus, ornavit merum fuisset somnium. Non eniin praesentiam
capiit Martyris, quod erat signum ejus qiiam apud Martyris sustiiieb:int simulacra, sibique apprnpiii-
ipsum accepturus erat claritatis; promisit .luiem quaniein non
seil tamquara uinbrai eva-
iiilerunt.
qn.i lassa
eum victurnni et regiiaturuin .secuin quoiiiani sni nuerunt snletran-eunte. Interrngavit eosnuni essent
se noit esse
causa mnrtificatus fuerat tnta die, factus veliit aguus dii : et illi gestu ac voce responderunt, Non siimus. Deos
occisionis. Sic ista narrantur. Diocletianiis auiem Sacriticari eis jussit. atnnn susceperunt sacrificia;

audiens, contrariuin prorsiis qiiam sibi promiserat, sed gpincntes trementesque dcemones subterfugie-
exifum habuisse suum circa Marlyrem consiliiim, bant ac subtraliebant se. Ethiecquidem antequam
haud diii perstitit in sententia ipsum captivuin deli- eis coniminaretur : uf autein comiiiiiiari eis ccepit,

nendi : sed pro tribiinali se.Iens assidente inagno non erat ainplius suhsi>tpndi loctis, sed tuinultus
niimero Senatoriim. et muUo populo circuinstante, quiilam excitabatur. et latnenmhilis snnus deorura
induci eum ad sejussit. qiiiritaiitiunt; ac veluli in nnctnrim pugna vel ebrio-
37 Rursuin igitur simulatio assumitur, persona- ruiii cniiflictu, cnllidehaniur cumulabanlurque sibi
que clementiEe et mansuetudinis rursniii dolosa : invicem simulacra simiilacris, et dii diis; aurei
deinde Man-
diinti iterum scena et comcedia instruifur neque eiiiin aliud iigere
; ajneis, et iitrisqiie btpidei ; cum hisque miscehantur
Oioitetiano, potprat repulsits in omnihns. et omnia torinentnruin argentei ac Itgnei.siiiiul prosfrati atquecntitrifi. Erat
generafrustra expertus, tamquaiu si cum immorta- autem videre commista deoruni quacumque ex ma-
teria
 : ;

132 ENCOMIUM S GEORGII MARTYRIS.

teria fdrmatorura fragmina, humoro scilicet ligiji'0 sludium buic rei impendit sed omnia facienti dicenti-
; D
ACCT. GH, leneam dexteram fortiiito rompactam, aureumque que nihil prodesse potuit quodcumque autem pliar-
:

CVPRIO
caput cruribus ligneis incumbens. For.sitan autem macum adhibebat, iinpedimentum erat ad persuasio-
EI US. nem, aut potius incitamentum ad Christum. cuin
(tanta erat membrorum ilivinorum confusio) Martis
Gil.Ero
inter sf calH- Vulcanique partes alicui Jovis parti committebantur, adversentia omnia pi<e mulieri cooperarenlur in bo-
3a cmf^intjurt adeo mancorum crurium ba<is fieret capiit au-
ut num, quemadmodum Pauliis loquitur de diligenti- Rom. 3, J8
tur.
i-eum, quo totus Olympus juxta Poetas convertitiir. hus Deum. Igitur ex hac etiam parte repulsus, nec
Ita tunc membratim compl"(lebantur dii, miserabile ni«i confusionem ac risura refereus ex omnibus quae
capiti^ sup
spectaculum idololatris facti; et chorus ille in lu- Marlyri dehebat, hinc iii omni certauiine victus, in- ,

pticlo puni.
ctum est mutatus, simulacris ipsorum inutilibus de illiisus, atque mullis suis farailiaribus ipsaque tur Geor^ius.
redditis. iixore privatus, uon amplius interrogatione Marly-

40 Hiuc porro manifeste apparet quam difficuller reiu digiiabatur vel alloquio. Qnouiam vero jam
superabilis malitia .«itatque inexcusabilis. cum se- emanarat edictiira de discessu, ceteris omnibus prae-
tnsanipnHbus extremam contra Georgium sentenliam
rael animam inliabit;ifara possidet, adeo ut sui illa te.rraissis,
ad spectacu-
potens noii sit, amisso ratiocinii frieno, facta nianci- protiilit : videlicet ul capite plecteretur. Prolulit au-
lumgcntililivs.
pium pravitalis. Quomoilo enim ad Christum non tem illum. non magis ipsum fugiens quam prrsen-

transieruntgentiles, statim atque ex istiusmodi signo tes.planeque desperabundus prie dolore et araaritu-
tum exiniiiiin ejus potpnliam tura dffimoniorum su?n- dine spiritus, ex eo quod siiperare non potuisset
mam imbecillitatem didicerunt'? Quomodo non cre Maiiyrem, ipse qui omnes ferine homines habebat
didprunI?Numqiiid nun levissimum hoc est. qiiodque sibi ad nutum famulantes.
vel irritionalis natura agere pnsset? Quomodo igilur
mortuoruni idolorum impotentiam cognoveruiit, et EPILOGUS.
cognoscentes non repudiarunl? An forte insensibiles
eraut aut rati"nis usu privati? aut nnn cognosce- Ho moflo finem acceperunt agones S. Georgii :

bant ei quiE in suis ipsorum oculis gerehantiir? Sed, sicfiue decertans et ppectaculum Angeiis atqne ho- E
ut dixi, cum malitia m eos tantum obtineret domi- minibusfactus. excessitcoronandus ad agonothetam Dxmomnn
terror,
natuin, nullaboni coguitio prodesse iis potuit, usqiie et Chi-isium; cujus stigmata portans ac pahiui os-

adeo obstrictis pejorum servituli. Opurtebat enim tentans, socius extitit passionis. et coheres gloriie
omnes tuuc praesentes infirmitatein erroris cogno- nomin:ttiis est.Constantiam ejus exhorruerunt die-
scere ; illi autem prorsiis crinirariiim fecere. Incensi mones. confusi recesserunt, adeo ut
victique et
et sanclo
zelo, projiter idida prostrata, insurgunt invindiclam seipsos culparent, qund a pr/ucipio esseut cum
morlctn ma-
et .alii qiiidem verberabant Georgium, alii tralieb int, invicto congressi; culparent quoque Diocletianum,
chinanlilius ;

alii invicem conlra eiiiii exhorlabantiir; nec deecint quod ipsis instrumentuni factus contra Marlyrem,
qui parati essent suis eum dentibus laniare ; fecis- per ea quibus nsus erat ad eorum intentum, factns
sentque, nisi ab ipso tyraiino profectum mandatum, esset ipsis instrumentum cladls et ignominiae; idque
ipsorum i-epressisset impetum Sanctiimvero coram ; tanto magis, quanto magis vincere contendebat. Pa-
illo stitisset, uou ut palienti parceretur, sed ut ma- tieutiam ejus obstupuerunt Angeh.quod, cum iiorao

jorilms torioentis et morte gravioribus afficerelur. esset corpore materialicircumdatus. et grave hoc stvpor An-
41 Igiturrursuinagoiies, rursumcertaminaexint- onus necdiim deposuisset; non tamen elanguit ad gclorum,
olfiurijatur xil latis p.iria suheunda fuissent; nisi Deus adfuis- tormenta, non formidavit, non tradidit seipsum do-
inffialiis.
set, atbletam suum ad se evocans. Sed hoc paulo loribus, nihil materias consonura passus est, nec a
post; iiunc autera primiim eidem, velut ingial", il- propdsito alinuatus abductusque; non haesitavit in
ludebat tyrannus, quod iii risum ac jncum convertit partem aherutrara, non humi respexit formatus ex
suam erga ipsum liimiunitatem ; deinde impiiim au- hutnt», non denique suum unde sumptus erat requi-
daceniqiie voi-abat, niillo in eiim convitio alistinens. sivit locum; sed totus in eornm quibus fruuntur ipsi

Qua' ciim omnia frustra esseiit et Martyr niolorum Angeli contemplatione defixns* ipsisque nssimilari
impoleutiam eidem e cimtra exprohraret quodque ;
coutendens, vim sibi intulit, veluti si naturam com-
dii iion essent, qui suam sustinere nequiverant prae- munemque massam ejura.sset.
sentiara, addens eorumdem planctum et casuni et 44 Admiratus est eum Sanctorum chorus, me-
contritionem; ac deuique oblurationem animi, per dium excipientium considerautiumque singulos se
quam lignis lapidibu^que insensatior esse perseve- ab uno iUo superatos ipsumqne reveriti heatum
;

rabat, quamvis exteniis sensiljus uteretur. His in- priedicaverunt. Agnovit in eo Abraliam fideui suam.
sc(t frustra quam reprehensionibus vehementissi.ue piilsalo per quam salvatus et amiciis Dei factus est. Agnn-
tyranno fel draconum accensum est, et venenum vitJub, etplagara et patientiara ; uterqueautem ejus
aspidum insanabile, symbola cordis supra modum erga panperes liberalitatem laudavit. Consideravit
iEstuantis. .^speclus ejus, ut cura divino Nalium in eo Moy?e>-, amorem erga proximum, sed longe
vnpnmts
loquar, quasi lampades ignis, et quasi fiilgura dis- quara liabucrat ipse subliuiiorem divinioremqne :
Moyiis,
currentia; vox autem erat quam ferarum triiciilen- aestuavit enim zeloMartyr pro animribns tyraunidem
tior; qiia lictores adesse jussos, torraenta,
manicas paiientihus, non pro cnrporibns ii> luto et latere
et compedes adferre; ignem, gladium, rotam, et Eerumuose occupatis signis antem flagellavit non
; ,

omnia supplicioriim geiierajubebat exponere. ^gyplura, sed corda impiorum; et invisibilem Pha-
42 Sed haec omuiacumessentadductain raedium, raouem, cum omni sna virtute, non in aquis mari--
et in corpus Marlyris denuo exerenda, evertil Deus nis, sed in suo demersit sanguine; labores vero et
et inutilia reddidit idque non cajcitate tyrannum
: praelia alia, non adversus tevrse hujus potentes pro
percutiens, noii fulmen desuper in eura jaciens, qui- modica sustinuit haereditate, ut in eam induceret
bus suppliciis jam pridein dignus erat ; verum ad sui carnalem Israel sed pro regno
; coslesti, aTlversiis
agnitionem adducens per Georgium propriani illius principes et potestates, adversus mundi rectores te-
uxorem, oranesqueejus curas coiitra ipsam conver- nebrarum harura.
itaifue cum Elias, zeloten eum agnovit, .'Hque
tens. Non Elis telotx,
etiam fm- euiin, quemadmodum plerumque is qul ac seipsum, coargueuda impietate sed quando
in :

jieratrix impetitur, manus conveiiit inimpetentes, sic etDio- propius eura aspexit, non potuit visum intendere in
Christo aC'
cletiauus sed, stimulos eidem aliiinde suggerente
cetiitstl. ; eura. Non enira fugit Martyr a facie persequentium,
Deo, totus a proposito raptus est, totusqueineo esse non in solitudine abditus privatim lamentatiatur im-
ccepit, ut suani sibi servaret uxorem. Magnum sane pietatera Israelis sed media in pericula sese infe-
:
 ;

VIGI'SIMA TEKTIA APRILIS 133

rens, illata sustinuil, secunJinn promiititiKJinem el cjcusalam pro corporc totii haht.v, servanliir in sacru D
spiritns corpus suum illis exliihens. Socii Azariae, S. Vitixilc tesle Vijhrlh, Ilnlixsacrxtom. Scot. 12C0, AcrT.
non
et Daniel, in lacu nisi compreliensionein et cir- iilqueciim rcnenUiimelantn. utejiis ibi lill.Anlo.\e
aramquotannis
cumstantem ipnem in seipsis KX US. GR.
invenientes, relic|ua stato die Princeps cum bona parte Patrum, qiiasi Divo
omni;i in superiora confitehaiitnr. Quid vero
ipso
gralnlaturiis ob civitatem a per;cul'isa conjuratione
attinet commemorare cnteros? Di-cipuli Christi, qui
.servitam, strncto ad tenipus .super rivum maximum
totiim niunilum Evaiigelio complexi siint, nwgnura ponte, invisat. Ita Ugheltus, seil tempus mit alhtarum
et Apostolo' lioc snai confessionis germen intiienles, sic feren- istie rcliqiiiariim, aiil dissipatx conjuralioim nolare
rum i tem Christi nomen coram regibus et lyrannis, co- omiltens, nobis prxscidit plura ijuxrendi vohintale.m,
ram millibus lioininnm, iri niaxinio llieatro sic fi- in mnterin pcr se unrque sic alfliienli. Islis erfio
;
omis-
denter prasdicantein, tantoque erga pum quem pra- sis, tinnseo ad niiidnm aiqne ordincm trnnslnli capilii
dicabat amore incensuni, nt miniine cunclarelur aut jussu Thco/diili Abbnlis ilcscriptiim a monncho Hilario-
ambigeret amori obsecundare per omnia; deinde ne : qui etiam conscripMt Martyrium frloriobi Militis
propterea palienlem soliim ipsuin, quantum simul Genrgii; utrumqnccommentarium hahcmiis c.c Codice
(^^

omnes passi fuerant; exultabant gaiidlo, et veluti MS. Serenissim;r Succorum

Reginx Christinn?, qui
snarum coronarum atque beatie jumnditatis incre- antea Pauli Rhnmniisii et amicorum fue.rat. Martij-
menlum accipiebaiit. ex tanta plenitudine; discipuli rium, de quo satis actum inCovimcntario num. 14. hic
gloriam, suam esseexistimantes. pnetermiltimns : Trunslatwnem damus. cum sno qnem
45 Sic ille, et cum tanlis beatae morlis nionu- auclor pnrfixit Pro'oyo, et esttalis
nunc (jfo-
mentis apparuit, post Aposlolos Pro|ihetasque et 2 Cogi^me, Pater Theophile, i<l ipsum quod da- prxsideret
rlostts In
veteiis Testamenti Justos. princeps in clioro Marly- turotii tecum impartiri, ejusque quasi atter Cato Ahbax
cxlis.
runi, primamque piilchriludiiicm facie ad faciem, rationem exposcis, diim me translationem capitis Theophitus,
nun jam per speculiim in leniginate, contemplans, S. Georgii, ab -Ejrina insuia Venetias, historiEe
;
vivit coram Domiiio. Impletur enim in eo I-aije va- mandare jubps, ut lioc muneris ab Hilarione poste-
E
Isa. 30. el ticinium dicentis ; Et inundahitur plaga ejus, et vi- ritas fida et n^n ingrata recognoscat. Hnc licet ijuod
611, 20 vet, et niisericordiam coiisequetur, et gloriticabitur poscis majoris ingenii vires desideret, majorem ora-
in sccula. Ac pnslea, Et erit ipsi Dominiis in luceni tii'nis ropiam efllagitet, majorem ornatum; tu ta-
sempiternam, et complebuiitur dies lilctiis ip>ius. men qui petis, apud me tanti es, cum s fpissirae de
Proplerea etiam in coelis est noster apud Deum me- me bene iiieritus sis; ut quidquid teneris humeris
diator et pacific.ator ; in terris iiulem .'iijp apud Deum imposuoris, quamquam magnura et
id, diflScile vi-
est cnmmii- gratia' atque intercessionis pra^bet indicia lucule.ita. deatur, recusare tamen nuUo modo vel audeara vel
ms omntum
Cui ad virlutem anlielanti non subvenit, labo-
eiiini debeam, malimque a ceteris oranibus prudentiam
a ivocaliis.
snblevanstcui periclitanti auxilialor nou adest,
ri-in meara, quam ab.s te non dicam benevoleutiam, sed
iuvocaius? Ex quibus nccessiiatibns non eruii? qui- ol servantiam desiderari. Elaboravi ilaque pro virili
bus in occasionibus cuiquam defuit? n.edicus in parte, ut tuffi morem gererem volnntati, atque ia
nv.rbis, in mari gubernalur, projiugnaior in bellis, lucubratiuncuia h;icdesudare iugi^niurameum coegi.
in adversis consolator ; verbo iino coinmunis apud Tui erit postea eruditissimi prudentissimique judi-
Denin omni tempore henefactor in hac vita. coininu- cii. nt voIps. iili vel detrahere vel adjicere

nein erga nosgcrit solicitudinem. Qnaprnpter eiiam 3 ^gina insula, qnam ita .Eacus in ea regnans
istiid Scriptui"ce in eo m.inifesie ccrnitiir inipleri Matris noraine vocavit, non longe a Peloponneso
intelligentes
Reges vident ipsum vel imagine prnpositum, et
iii ad Oiientem abest quae Divi Georgii capite, quod
:
Vcneti de ea-
consiirgunt, conscii sibi inaxiinorum aiixili-iruin per in ea per annos f^re centum fuit, admodum est illu- pite S. Georgii
In .€gina.
eum obtentorum : gentes quie eum non noverunt, strata. Dnm autera Venetoram classis Jonium et
eiim invocant et populi qui non inielligunt euiu, ad yEgenm ah int-ursionibus piratarum tueretur, cujus
ipsiu:i confugiunt; propter gloriam, qna ipsum om- In-peratoreratet Dux strenuissimus Victor Capel-
niiuu Diminns glorificavit : qiiia decet eum gloria, lus; anditum e>t, in ea insula venerabile Martyris
in secula seculorum. Ameii. caput haberi. Cujus habendi et Veneti;is transferen-
di, statim cupidis^iuii facti cla>sis nobiliores. ardo-
A.XALECTA rem lantum devotione mira escitante; communi
ctinsilio A''enetias litteras ad Abh.itein raonachosque
De Reliquiis, Miriiciilis,t'l PnlfitcinioS Geor-
niouasterii S. Georgii dederunt, ut illr»rura vota
ijii Akgtilo-imirlijris.
cognoscentes, sacralissimum caput, vel prece, vel
CAPUT I. vi asportirent. Responsura est eis a monachis et
Translatio Capills cl Bracliil ViMiclias Abliate. negotiura tam egregium, tam pium, tam
sanrtuin non negligenter procnrarent; nil sibi gra-

Ciimmonnste'
rio .s. Georgii
E
gn
tlimitfi num. 53 Comm. pra'.vli tle insidni

ninm.-^Wrio Venctiis, ah am})li>ndinc cofpinmen

S. Geor-
Ma-
tius, totique Relpublica' jucundius futurum hoc mu-
nere. Ad augendam quoque hanc diligeniiam et
ma/orls aii.
juris adeplo. Abkitcs cjus deilncit Fcrdinandns Ughel- promptitudinem, Senatoriae Ducalesque lltterie ac-
(us, tnmu 3 Ifulix sacne col. 1276 et scqq. us./ue ad cesserunt quje hoc negotii Imperat(ri classis dili-
:

Gabrielcm Cardinalem Coriilclmcrium, qiii Ahhatiam gimtissime demandarent. Hoc ubi recognituni est;
istam cjc pessimo iUorum temporum hsu commcn<tntam illico cum universa classe ad insulam .Ei.'inam Im-

hahnil ,camdcmque jani Punttfc.rEwjcnius IV Coniire- perator contendit, jactaque anchor.i nuntios prasmit-
gnlinui S. Ju.^tuias uniendam curavil aunu Mcccrxu. tit, qui PriKtorera insulai vocent. Paret siatim Prae-
ipmm petiint
E.nndc suos Regulnrcs Alhaics iicrum hahere moiiasle- tor vocatus, et ad Httus evestigiocum primoribns ali insutx pri'
rium cuipit, sed de morc islins Cungregntiimis tcmpo- insulanoriira Imperatori occnrrit, novo adventu et moribus :

raneus, inter quos Theophiliis Bcaipii Mcdiolunensis, insolita classis facie territus et adrairatus, quidque

tesle Lnnre.ntia Finicchinro png . 299, regimen tenuit ferant et velint non sine tiraore efflagitans. Tunc
anno MrcccLXii, quando allatnm ah Aigina insida
illuc omnibus triremem trajectis ac se-
in Impei-atoriam

est sancti Martyris caput, sive pars capitis tit crplicat derejussis, exponit Imperator Abbatis et monacho-
Finicchiarus, cacere vulens, ne dubia reddatur cnpitis rura S. Ueorgii ardentia vota in sacratissimiim
suh Zacharia Papa Romx inventi veritas. quod ip.^^um caput : quod illi nuiitium gratis sane aurihus acci
simUilcr intcgrum non esse asserit. JUx cjnsdem Mar- piunt- Postremo Senatus Veiieti durisque preces et
lyris reliqiiiie, per amplialiuncm Jnm ia-pius indicafam in)perium adjicit, quibus difficde erat resistere et
repugnare
 134 TRANSLATIO RELIQ. S. CiEORGlI MART.
repusin^we. Expnnebat etiam dignicirs tenipli, ut- nant. Tantu territi clangore monachi cuin Antistite
pote in urbe flureiilissiina fcindaio, et nionacliurum suo egrediuntur: et coeleste munns, taiito gralius,
ci£noln'o vener.ibili, qui'rum uiore.s s.mctissimi et qiianto insper.itius, cernuut, excipiuut, et raeritis
puilicissi.-ni esscnl, M.irtyris Reliquias ut niei'eban- pfoseqtiuiilur hon.iribtts, sacellj illud oriiati.-simo
tur collocandas. Acce.lere et tuti.ireui locurn, qui colloi-aiites. His jieraitis omiies discessere, Deo
non pirataruiu latrocinia, uou Turc.aruin iu.-'i<lias ex- sumiiio alqiie oplimo gr.ilias agentes, cujus auxiliu
pavcsceret. Hiijusceniodi oratione iion illepi la fle- hiecuinniarelicitergfts.sefani, aiinoDomini mcccolxii.
ctereciviummfiitps.ut Reliquias .vauctasexliibsreut, idib.is Decemliris, Pio II Pontifii-e Maxiiito, Duce
nil^balur Iniperator. vero Veneiiarum Christoplioro Matiro, ad gluriam
fitislra juctU'
4 Ad li.Tc ut responderent, teraplojuim Sacerdo- Dei oainipotetitis, qui vivit et regnat in secula secu-
ram talem tes, qui pariter ounveneranl, digiiiores ac magis loruin. Aineii.
deprteantibuSf idonei liabiti quoruin quidein oratio Non
sunt : in Iiaiic {] efit autem :tbs re dtio Marlyris ipsius mi-
sentenliain fuit. Urbein, virosque, oiniiia denique rai-iila, pust ejus translationem, exponere qtiorum :

sua dilioui Veiiela} subjerta esse, iiec iiegare quip- quidem altertim lioc n.itat, a profatiissimis scelera-
piam sese eis piisse. Hoc latneu tanto mduere pri- tis5itiiis.|ue vitis siieros.iiicias Reliqiiias ntillo pacto
\atuin quo spes omiiis, omne solatium, omne
iri, in cotit.imiuaiidas ; alleruin in iis summain fideiti et
auxiliuni esset, quod Tnrcas iminai.issimns, piratas, speiii habeiidatr, esse.Pervenerat ad Alplionsi Ani- Iilciii iiiitea
Al/i/tonsi
praedones, oinnes ileiiique barbaras iiationes arceret gonutn Regis aui-es, Geirgii caput saiiclissiinum in
Arajonii
a littore; non posse iion d ilere, n"ii luujrere, non hac iusula delitescere. A&eiisus igittir mira cupidi- jussu allatum,
lacrMnare nec tanli moeroris uUam esse dissimu-
: tateiii taui venerabile donuni, ut illud habeat viam
iationein; passurosque fa iliiis onines vita spoliari, omuem pertenlat, variamque artem et moduiii exco-
quam tanto hospite : cujus pairocinio milleliostinin gitat. Id tandeiu placuit cousilium, ut precibus po-
insidias, niiUe dolos, mille pericula evasisseut : tius et pretio ageret qnam vi. Deligilur igilur in
spreluuique oliin niaximuni atiri poiidus, a Genuen- hanc legationera Beruardus Viliamariuus, piralarum
sibusp,>iisitatum, ut venerabilc tlliid inunus accipe- nobilissimus eique provincia liKC nun negligentef
:
fdiidemi/tie an-
iiiiputiliusqiiod reiit : niiiic quotiue rogare, obsecrare, oblestarique Iraflanila comtuittilur. Accepto Regis imperio, ail
ipeiarmt, oiniies, ue l^atrino taiito spolieutur. Et oran-
liEcc iiistilatit proper.it. Ubi cogiiitus vifi profauissimi
B tes ubertim Ciin:ti collacryinabaut, ileui et cefHri ailveiitus est ; statiin accol.as mnnes loci sumnius
omiies qui astabuil, tain viri quatn femiiiiE. H c vi- habere timrr ccepit : ail pra-dain enim et strageni
d,;iis liuperali.r blaiida illos oralioiie leniebat, et (iit ciinsuevernl) nun ad
legalionein venisse crede-
trisles aniinosderaulcebat, aiebatqiie spectaredebere batur nec audebat civiuni quisquiim ad iusum de-
:

eos, id-ui auxilii aMariyre licet abseute, ciijus Reli- scendere, durapeslem Iianc cuncti forinid.ireiiI. Tan-
quias lionorabiliores reddidissent. Horlabaturque ut detn pra;stante eu pacis sigiia, et civium colloquium
DticalibusSenatoriisquelitteris.ac venerabiliuiu uio- regio noinine efflagitante, oriiatiores ad ipsuiii cives
naclioruiii votis obsequereiilur, n^utros in tantuin descenderunt. Quilius cum incredibile Regis deside-
beneficium futuros ingr.itos. Primum, ubi videntmi- rium in venerabile Georgii capiit, quod apud eus
seri nulluin suis piecibus lociiin reliiiqiii ; Quoniim, esse ferebitur, exposuisset; Rpgis amicitiam et
ini|uitiiit, ita Doniini iiostri jubciit, ad teiupluia gratiam pollicelialur, simiil et maximum auri pon-
properale : el veneiabile capul, si Martyr annuerit dus offereliat, ut tam gralas oplatasque Reliquias
autiqiiam sedeni niulare, vobiscum laiti (ut optatis) nuii denegarent HiBc audieiiles cives, inviii regiis miralmlose
iiurette : nos illud vobis (quotii ini i(a vultis) noii vjtis aiiiiiierunt : non eniin petita negare audebaut, in .Egtnam
iiiviti exhibemus. Hoc letatitm fite-
auteiii diiwoaiit ipiod sibi ne iratus cfudelissimus oinnia diriperet, spo-
piivita
divtnihts rat,
rpm impedicn- cerlo persuadereitt, Reliquias lias oiniiin.i tolli ab eis liarei, abduceret.
.\cceperuiit ergo profanissimai
iion posse. Superiori etenitii teinp.ire, oum a pluri. luiinus caput Martyris sacralissimum, eoque iii tri-
lais auferri tenialte essent, taiito suiit pon.lere affi- reme ornatiore composito solveiites navigare coepe-
\e; ut nullo parlo tolii quirent : quod idem lioc runt. Cuni in iiliuin veiilum esset, siibita tempi.stas
qiioque teni|iofe eveiilurum sperabant. exorta e.st qiia; slaiim cuelum et diem runcl/iruin
;

5 Deliguutur ergo ex uuiversa classe nobi- viri ex oculis eripuit. Auditur clamor et gemitus viro-
lls«inii et ornatissimi. qui longo orJiue, et cele- ruin,oniiiia eniin morlem minabanlur. Ad Reliquias
bri poiiipa Sacerdotes deducerent. Ita long.i
aami- Martyris cuncti supplice.s salvaiidi ci.nfugiuiit quifi- :

ne urbeiii ingressi ad locum arcis, in quo" sa- sita; suo loco Reliquiic, mifaiitibus cunclis, nusquain
Effertiir il- cratissimutu caput servabitur, pervetiitiut quod
: repertee siint. Iloc cognito yEginani versus vela re-
liiri cilrii
Proloprcsliyter, ceteris pto foiiljus expeetantibiis,
(lir/lciiltii- flectunt : suum et miraculum rei civibus
periculum
luulta cum veiieialione extulit, iniraittibus
lem. cuinais expi.uuiit. Ad
audita oiiines expavescunt, antiquam-
et dolentibus, quod iiiliil, ut antea recusaret; sei|ue que iMi.riyris si'dem revisentes, in ea sanctissimum
taiu facile iitiiK pfioberet, quoil oliin immobile pra; caput repermnt. Stup.'nt oinnes tantie rei mirai-ulo,
pomlere fuerat. Cogiiur plebs infelix, niatres atque et kelitia sluporein snperante. pirala; ostemhint, no-
viri, pueri itiiiupUcqiie puellte ei spe unini
: jatii hiisse Martyrem velustissimatu sedeni miilare. Fa-
deslituli, carissimo spoliaiidi Patrono, clamoribus cile credidit |)iratii, uliionem lemerarii ausus
qiiia
tellieta compleni. Excutiebat cunctis
lacrymas tan- vix eva.serat : sic(|ue vaciius recessit, Martyri antea
tiis plaiictus mulierum pariter et viroruin': lestiua- supidicaiis, ut ieqtiur.i tuiuida sedaret, veniainque
et Venetlas
baiit SacerJotes et qui eos sequebautur classem temerilaii et insolentiie priBslaret, neque id ipsum
transatum, loiiscendere; sed pra? inultitiidine quas iid deoscu-
quod auri dederat repeiere ausus est. Teinpestate
liuduin venerabile caput confluebal, vix
puteraiit. alia iminanissimi Turcio iusulain obsidebant, hosti-
Ubi tandem in naves vi mtilta pr.irupeiunt, c.illoca- lique et exitiali odio expugnando oppido insudabant.
tis in bico et tnsittam
ornalissiino Reliquii.s
celeuma caneutes :
Qutd agei'ent miseri cives, unde auxilia posrerent, a Ttircls li-
a httore sulverunt. Interiin incsiiia cives
couscen- quu se verlerent, uudique hostibus obsessi, nescie- berural.
dentes, Patronura suum non siccis uculis,
quoad bant, Huiiiano ilaque priesidio destituti, divinam
potuere, pro.secuti sunt. Post secuiidain
et vigesi- opem implorare cu-perunt, et Patroni sui maiius
mam diem, Veuetum purtum plenis velis lenuere deposcere. Ciroumferentesque ornatissimuin illius
carina;; etexiisqua! pluiima; fiierant,
octo delectie caput et in niediis hostiiim ociilis
:
indignanlibus
ad monasterium Martyris improvise
tiorioriflce pervenerunt. ingerenles, sese ab instanti periculo liberari, preci-
excipitur. Clanguut coutinuo buccina;, cautus lyriBque
reso- bus, lacrymis prebacautur. Non defuit precibus

streauissimuii
 VIOESIMA TERTIA APRILIS 135
streiiiiissimus Miles : sprenisslmo enim coelo {rli- sacri viri, qui acre^serant. ut cnmpnrtarent optalis- 1'.^

ctu miraliile) tot statim nubes coguntiir, tot mi- simas Rpliqiiias Martyris cum veneratione [iit di '^'^'^ '"
LMlIO-NR
c;int fliiunnie, lot cadnnt fulioirn, tantns irnlier ruit, gnum erat) in priesignatum et statutum iocirm. z\ «s.
ut secundi diluvii aonas crederes difiundendas. His Itaqiie Anlistites Reveren'!! fpmnps, omnisqiie Levi-
telis, liismachinis hostes repercnssi lerga vcrterunt, tnruni ordn, per suas tnrmas concinne (U>p''situs.
cognoveruutque suo pericnlo, Cliristiauorum Denm, ceteranmiii turli.i in'-pcclaiite, lustrato prius Senatn
et pace et Ijeilo, cultorihns suis pra^sto esse. Nunc ot p"pulo, ciim hyiiinis et obsecnitionibu« (Iptuienuit
unde, et a qno hominura, quove ordine, qiiibus au- sanctissimuiM brachium de cnntra S. Zacharia; in
spiciis, prodifriisquetranslatnm sitbrachiuni invictis- celeberrimarii S. ricorgii Majfris Abb:itiam. Kt in
siml Georgii hunc ^"enptias, hinc accipe. sacello ronvenicnli ac pra;paraIo. exosciilata prius
7 In ea ora It.ali;e. qnffi Calabria nuncupalur, manu ejusdt^m sacritissinii hracliii, ex onini parte
Srnchlum
Snnvfi in
iHOnasterinm est sub tilnlu S. Georgii de Flore (sic intpgra apparentfi cum siiis digit^s, nrnalissime cnm-
Ca!obrin, enini vulgiis appullai) cui quidein inler ceteras ejus po.'-iierunt : f[uod qniilein iisqufi in hiinc diem, iu
dignitates, eo maxinie quod ibidem servarelnr bra- ejusdem Martyris natali i!i\ -juotannis ab omni ho-
chiuin gloriosisslini Martyris Georgii, accidit magis minum cnetu ac feminarum magna cum frequenfia
ad cuniiiliiinet gloriam. Sedqiiia [ilerninqne Sancto- invisifur et ailoiatiir. Qnare niilli nilrum vidpri de-
rum RpliqulEe, occultissimo l'ei jndicio huc aique bet,si ReliqniiC S, Oeoryii Martyris desfr-rta sangui--

illuc transferuntiir, et quasi miracnlose coniniigrant; nolentorum liominum sede, sese iti tulissin.am hu-
non id factum est locorum viti", sed hominuni pes- jus almrp metroiiolis Venetiarum arceni cnllocarint;
simorum injuria. Nam cnm sauctisslinre illa; Reli- idque sub anno Dominicai Incarnationis ducentesimo
qui:e, qiise quadrajesirao et uno ante anno, :\ qiio- siipra millesijnum t-t sextn. sepfimo
non:tgosimo
(lain vcnerablli Abbate monasterii " Luexi nomine, kaJpndasSpptcnibris idnm invictlssimus M;'rfyr,
. ut

sinnil et Reverendissinii cujiisdam Cardiiialis nfpole, lipec de ca'iti prnspedans, Rpmpublicarii, Illu'tris>i-
, fiierant recondita;, inuuineras pertulissent insldia.s; mum Senatuin et Popiilnni simul, indpficienti ora-
tandem profana; gentis non si;nt passa» ultra insa- tifiium lirar'l)io, apud omnium Rf^gum imn totius or-
a qtiodain
Francisco, nias sic enim rel verit;is Iniliet.
; Igitiir, teinporibus bis Dominum et opificem, tuteiui et protegat : cui
felicis reronlatioiiis Ccelestinl Papa;, factuni esl. ut est linnor et imperiuni per infiniia secula seculorum.
dum vlr nobilisslmus quidam, Franciscus nomine. Amen.
monasterlum praiduMum inculeret (nam snminus
Pontlfex Apostolicis eiiin Litteiis Abhati loci plu- CAPUT II.

rimuin commendaverat) ibique velut in Iranquilllta- Translatio aliarum Ucliiiuiarum in Belglum.

tis porlu vltam duceret ecce non mullo posl lem-
;

pore piratarum manns. qiii Mugrichri cognomen ]\^fjiiithiclntum (» Bi'l'iio veHnmiswnuir moiinsfc-
grassand- Quomodo
liui /iirn/is est, viciniora quaique Liltora occnpat difcurriint : rium, iwbili •tiam fartc Reliiiuiarum S. Georifii ilila-
UOl)
prarei>/iiiii,
per loca profaiii, regionem r.mnem simul et mona- tum fiiit c.reuute scciilo xi. cujus rea mcmoria in tintt- irachuim
quissimo MS. Miirlijrolngio iliiilrm vcrbis uniiota- aUatum sit
sterium sanctum diiipiunt, uon Deo neque hoinlni- llis

bus parrentes. Quod simul n( conspexit vir optimns tur , ail dicm xii [uil. Julii. Eodein dle allatio

ac devotisslnnis, iUIco dlvino afflatus numine, ad Reliqiiiarum S. Georgii Martvris .Aquirincti. Ail

facellum In abditis templi se proripit ; suiiiptoque calccm ccro cjiisicm Martijrolotjii liubctur ttilmln In-
pretiosisslino pignore, quo niagis veloclus potult. dictiouum, Epaclarum, Pasrliatum etc, ad miiltos annns

abscessit. Intrat naveni, qua; forte prima oblala est; exjmnsa, attiuc ereijlone MC habentur lixc verba :
anni

et Veuetias versus navigans, iterum (ut rairacuLa Allatio bracbii S. Georgii xu kal. Jiilii. Ita ad nos \

miraculis adjicerentur) incidit In pra;dones. Spolla- manu propria, vir in uoslra Gallubcltxica Soriet-itr eru-

tur homo pecuniis et rebus ceteris: veruin prote- ditt.^.mnus uobisqiie amicissivius, Micliael Senesrluillus,

gcnte se Deo ac Mart^-ris gloriosi suflragils, luis- nim transcriitUim a se ex vetusto Aquincinclino MS.
Trauskiliouis islius hi^loriam mittcrcl, tiux ibi sub hoc
quam poluit munus pretlosissimiim inveniri, ut ra-
: Narratio quom.ido
titulo lctjclmtur Reliqiiiie Mar'y-
peretup : tanderaqiie sic miraculose evadens, htic

Venetias est appulsus. H;ibebat vir ille in Abbatia ris Georgiiad nos A'|uicinenses perveneriint. Fa-

S. Georgii Majoris famillarem (|uemdam probatie ac itum aulcm ul dinlor sub Haimcrico .Jbbale. cujns
in jir.rdicla labula sic iwlnlur c icijionc nuiii
SanclEe vita; monachum, Marcum nonilne. Huic ita- eleclio
(Jeferfur Douiuus .^leliniis, secuudiis noster
que sanctissinuim bracliium in tutelam serv;indum WLXXXViii, Oliiit
VciiHias :

Abbas successit Domnus Hainerious cl iiaiito jiosl F

; tradidit. Ille vero susceptum In contra S. Z:ichari;e :
:

mona^terio occullavit. ejitsdem Haimcrici obitus notutiir c rcijionc anni MCii.

8 Sed qiiia lucerna non potest dlu latere siib mo- Seraphinus Rai.isius, in suo H lerariaztipliijiacio Bclijico

de prxdicto monaslerio ageus, mcminit allaris S. Gew-

et arl S. dio, res ipsa non multo post cognita est et aperta.
Georgii, ct gn, si.pra qiiod recondili sinl loculi contincntes ossa
tlecrtto Se-
Tum subito quid de ccelestl inunere agendura slt in

Senatu disputitiim est. Oinnibus in corannine vl- primorum Arcliirr.andritnrmn \quiciucleiisiuin, tam-
nafiis
quam Sanctorum, paiviis nc mnppis altarium invotula: qiiod nunc
snm est. ut illud in S. Georgii raajoris Abkitia, ut-
pote in proprio fano, recoiidcretur. Unde certa die, quod altiirc prxdictir Traiu-iutioins occasione dcdtcalum |," gj'j°'!|'"

tolapeneurbset populus ingenti apparatuac poinpa, Snncto Murtijri futssc credinnis. Quniidn nutcm aui qim „,.,.a,„r_

in locnm convenlunt Clerus oinnis, Serenissimus

:
de ciiu.sa sacrum brachium Iranslatnm sit iu S. Georgii

Dux, Aniplissiino cum Senatu, Pontifices, Abbates, Pra?positurani. prope Hesdiuiensem vetereiu civita-

Primores. Monachi. Canonlci, Religiosique ceteri, tera, a cceuobio .4quicliitensi depeudeuteTii, nos lalct.

inter qiios la hac, riini scriberct liaissius, id esl aiino 1 628, oslcn-
ciijuscumque Ordlnls ac professiouls :

Reveren- debatur Bracliium integruin S. Georgii Martjris

(ut non niillos nominem) affuit iiiprliuls,

dissinius D. Domiiius ^-Egidius, iniseratione diviua eximii, argenteo brachio, magni sane pretii, conde-

Patriarcha Gradensis, Doinlnus Antonius. Revereu- coratuin. Scd uude illiic allatum ? Suspicarcr qiiod ex
Moraslerio Ruma Syria, cujiis meminit Wiilcbran-
dus Archiepiscopus Dyracliensls deinde Reveren- ;
in

dus ab Oidenborg, citatus in Comm. pncvio nmn. 35

solejiiil/er dus D. Nlcolaus Caprulanus Eplscopus Abbates vero
ea descripsit cjusden, tcmporis Aquicinctinus
coUoculvr venerablles ejusdem S. Georgii Majoris Doniinus Jiisi tiui

item reonasterii S. moiuichus, exprcsse diccrct, qniid in aliqno R"maui;e,

Salatinus. Domlnus Morandus :

Cypriani Pater, sirailiter et Salvatoris Prinr, Dom- id est Constantinopolitani Impcrii canobio fiieril inven

quoque plures religiosi ac tiim, eo temporc quo Criice signatonm txercitiis magna
nus Benedictus; et alii
rernm
 1

130 TRANSLATIO RELIQ. S. GEORGII MART.

, rerutn oinniuni conflirltihntnr iiiopia ,
quoil ma-rime reserare scrinimn, divino nutu semel et iterum crux
Al'CT. 111- circa yiriram Bifiynin' atridil anno Mxcvii. Mitlliran- illaexcutitur ile manibus qu.im. siciitpRedixi, nisi ;

LARiO.NB
cus, liiMfiriiif. y/onnonim lili. 9 raji. 28, non viilcttir niimquam ad Mariyrum corpora
in iiianii teneret,
BX DS.
hujus Transliitiiiiiis seriem leijisse. cum scri/isit, Hra- pervenire valeret. Novo itaque et inaudito slupefi-
chiuiii i.^titil liolcrlii t'iimili Flamlrix. qui ilhtd At/ui- ctus miraciilo, se iu orationem prostr.avit, et iniiltis

cinctum attulit, ihnatnm fnissc iib Alcrio fm/;eiatorc volis precibusque pr-t luissis, tremens et supplex,
C(instantinojiolil(ino : idco timemnsne tvqtie parnm fan- iterum aciepta cruce, si posset reserare, tenlavit;
datiim sit, qvod dicit eumilrm Rohertnm illud dedisse tenlans, reseravit. /factenas MS. islitil, ciijus retiqaa

Aymerico ad llesdinense Asreterinm condecontndum. piiiisqnam perle.io, nitniendiim lectorein existinto, /irX'
Sed his oniL\sis transeanins ad histiniam dicltc Transla- tensitm istud miracaliim snspectim halieri ilebere, ne.
tionis e.r MS. Aquicinctino acre/itam. vel fictionis vel superstitionis plus quam vera' reliijionis

(lescrihit
10 In nomiiie Patris et Fili et Spiritus S:incti, contineat. Cnmenim narralio ile lescralionis hitjusmodi 4
paiicis vorbis, si pyssum, ethuriiili Sennone, Fralres siiccessu sohtm hnbeutiir per qitartam quinlamve, nt di-
monttchtts
Aguictnclinus, rarissinii, libet piTstringeie, qu.ilitiT Ai]uicinensem citnr, nianum homianm laicornm alqne idiolurum ; nibil
ecclesiain, per Reliqnias fjlnriosi Martyris sui Geor- pronius fait, quam aliquid ad rei veritatem affiaiji,

gii, Oriens ex alto dipnatus .sit visitare. Si vern .-ili- qnod inventionem niirabiliorem faceret : neqne per hoc
cui, nnigi.s cnriose i|nani reliL'iose, qiise scriptiirus qnidqitoin ileriKiatur vevilati ijisius iaventionis transla-
sum legire vel auiliie placuerit; non statim ailver- tionisqne hic ilescriiiia:, qnam auitorhis verhis prose-
suin ine,qiiasi de viribus pra;sumenteir., et tautara quilur : Sic tanilera \oli coinpos efTeclus, apernit deinde Its
brevi inculluque serinone inateriam perurantem, in- loculum et intercetera, qiuefestiirnili occurrere p»(iim cx-
; pii-
ci(n(e mul-
dignelur: immo, si novit quantuni valeat i.beilientiffi tueriiut, B, Georgii rtliquiasauferens, la'tus rediit
ctatur :
Tirtus, in omnibus quaj euin offenderint, milii pro ail Presbyleruin, Quid plura? Presbyter a laico so-
subsann.'itione veniam largiatur. Kon eniin ut hoc cioaceeplis Reliqiiiis, euin secum invitavit adfugain,
aggreilcrer i!e ingenii inci viribus pr;esuinpsi : sed Sed ViE misero! ipsi, inquain Presbytero : qni San-
de mandato
iui Abbatis,
Abbatis mei aiicloriiate coactus, sciens et prudens, ctis, ut credo, debitum iion reddensohsei|uiuni, cai-
ut aiunt, maniim in igneni porrexi. Commoneo ite- citate mulctatus, post pauca non sponte ad eamdein
rum Lectorem nieuin, ne miraculis, quje de Sancto rediit ecclesiam.
per nos audiet, inciedulus existat; per eum qui in 13 Tuuc a sanctis Frafrilius, nielius quani spe-
mox visu
Sanctis suis seinper est inirabilis. vera esse qu3e au- rab.at, etnonsicut pronieruerat, beuigne suscepius;
dierit, nobisciiin cred.it. Et nos quippe non qiiibus- ablata reslituens et reatuin confiiens, veniam pro- chntm a
Frntrilms
libet ignotis et vilibns personis lie ea re crediiliinus; meretur : eisque Itomino pro poeniiente supplican-
i/ouo accipit •

sed Roberto juniore l''laiiilreiisiiim Comile, qui san- tilius, noii soluin liiineu. quod ainiserat, recepit
ctas ecclesiiE nostra' contulit Reliquias, miiltisque oculoruni ; sed etiam per liei graiiam, jam iiobis in
Religiosis, cum eo ab Hierosohma redeuntibus, et lioc providentein, ab eisdein S. Gcorgii impetravit
non tam audita quani visa narrantibus, scribenda brachiniu. Tum gaiidens et hilaris, ciini taiito the-
didicimus. sauro, ad exercitum remeavit. Sed cito obliviscens
1 Eo igitur tempore, quo, de iiniverjis fere qiuB perpe^sus fuerat, nnlliim sancfis Reliquiis, qua-
Gerhodo
presii/ter
mundi partibus, exeriitus ('lirist.ianoruni Jerusalem ruin erat hajulus, hon^ireni deferebat. Quamobrera
Iiisaltnsis, petiit; qiiidam Presbyter Insnlensis,, Gerbodo no- cum per Dei gratiani. euin ad piBiiitentiara commo-
mine, cuin ceteris qiii de hac pairia cum prffifato sfd IflKd
nentem, nimis asgrotare cojpisset, Gunscelino In-
iiefjleclim
Principe suoprofei-ti sunt, iter arripuit. Cumque in suleusi Canonico ad se vocato, ile transactis negli- habens.
Romaniam omues undique Cliristiani, zelo doinus gentiis culpam dicit, veniam postulat , et qiiod pro
Dei ut creilinius) acceusi, coiifluxissent; etomnibus sanctis Reliquis talia patereiur, flendo uisinuat ; et
qna- hostiuni fuerant, per agros et villas 1'erro igne- si veni:iin mereretur, ile cetero religiosiiis se victu-

qiie populatis, suis vero, quai secum tulerjiit, pene rum votis omnibus pronnntiat. Proinissa ilaqne morte puni'
consnmptis, nimis egere ciepissent; tunc et ille Pre- einendatione, pri.stinffi sospilati cilo redditur : scd iur :

sbvter necessilate eompiilsiis, relicto exerdtu ad cilius obliviscens, vel polius negligeiis qiue pronii-
quoddain inonasteriuni devenit. Ubi cum qiiodam serat, ad antiquam consnetudinein, sicut canis ad
laico, laboris, via;, et egestalis suEe socio. a Fratri- voinitum, ingratus revertitur. 'Vere sicut ait Pro-
bus loci henigne suscipitur,
quamdiu voluit, ab et, pheta.uiiiversa; vi» Domini misericordia et veritas :

eis cnm omni humanitate sustentatur. Curaque esset quia qiiem siBpe peccanlcin, nec digne puenitenlem,
susceiitus iii

qittidam ad loqiionduin proinpruliis, et ad siniulandum quae divina inisericordia diu toleravit, ad ultinium, vero
monttsteiio, vellet satis callidus noveram euirn bominem a piierol Dei percussiis jndicio, in medio socioruin, morte
cu'pit se iuter eos fainiliariter habere, eoruimiue subilanea prajventus expiravit. Tuno quidani vir
utilitatibus qu.isi detervire; Orrnrdus
de singulis quoqne vel laicus Ins'jlensis, Gerardus noniine, qui et in hac guoque cui
omnibus, qua' intus \el foris habebantur, studiose patrianotqs fuerat Presbyiero, et iii illa peregrinatio- ipsiim dederat,
inquirere, Fratres vero, sicut eraut simplicis ingenii iie socius omnibiisqne farnilior, acceptis ad se
Re-
vel natiira'. nibil ab eo penitus absconderuiit; sed liquiiscuin siinililer ffigrotare cospisset; pnefatum
sicut Pi-esbytero, sicut peregrino.
iinmo beneficiis Giinscelinum, virumseilicet honestum et Presbyte-
sibi comparato, qua^.-umque babebant, etiam in tlie- rii honore suliliinatiiin, ad se rnandavit; eique San-
sauris vel sanctornin Reliquiis, nihil mali suspican- cta tradons et qiiod ea pollutis manibus contingere
;

tes, fraudulent" narraverunt. O.steuderuiit insuper

praesnmpsisset, causam morbi protestans, veniara
loculum marnioreum, ubi, iiiter multorum pignora postulavit.
Marlyrum, Reliquia' I?. Georgii, Martyris, scilicet 14 Quid multismoror? sospes factus tradita re-
bracliium cum liurncro et costis, continebaiitur; petiit, repetens acce|iit accipieiis vero, sed seipsum muritur
;
ob
queui loculum nenio reserare poterat, nisi crucem iioii corrigens, eadem, qiia priedictus Presbyter, enmdetn
ad hi.c ihi pi-ffiparatam in manu teneret, quemadmo- morte occubuit. cnBoitas o priesumptio o teme- cajisavi.
! !

dum postea Presbyl.T commemorabat, rilas generis hum.ini quod peromues generadones
!

li Quid niulta-; Presbyter thesaurum in terra suas, duin uoluit intelligere ut bene iigeret, exce-
prloium coelestein intuens, concupivit cupiens, auferreten-
frustra co-
; ptis paucis Deum timent.ibus, congregavit super se
tavit ; dispositisque oninibuset prsevisis
nutur au- qua; incepto flagella et ignoravit. Certe modo milii occurrunt
ferre geti- apta esse poterant, ipse ad fores ecclesiaj excubans,
similia, etiam de veteri Testamento, omnipotentis
JUiM, sociuiu suum laicum direxitad furtum.
Cui tentanti Dei dexterse judioia, a cujus cerimoniis vel ritu hos-
tiarum
 ; 8

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 137

tiaram, fantiim dislal veritas, religio, et s.inctibs mo.lnm gregem nostrum visitans, et eius se oratio- D
San-amentorun. ,)r<eseni,a temp..ris. quantuni dies nibus liumiiilercommen.lans, propriismanibussuper EX MS,
siciit Nadab a oalig.ne m.cfs. Quid tamen ibi legimus ? Cum filii altare S.ncti Salvatoris Domini nostri illiKl obtulit. AQUICI,\CT.
ef Ablti,
Aaron, Ivadab et Abni, oflerrent ignem alienura co- Ergo, quia, teste Propbeta. Deum in Sanctts eius
Uv. 10
ram Domino, m sacnficium illius temporis. quod laudare jubemur, nou immerito laudis nostraj devo-
2 Heg. 6 eis prfficeptum non erat ; egres.-us ipnis a Domino ti<,nem, ad impendendum nostra; servituti» ob<!e-
de^oraviteos, et mortui siint. De Oza quoque in quiura. in bonorem Dei et tanti Martyris et om-
libnsKegurascriptumest, quia, propterea.|uodex- nium Sanct.irum ejus venerationem, sic exbibere
tendit manum ad Arcam Domini, et tenuit eam, debemus; ut et Doininuin, mirabilem in Sanctis difjve ho-
bobus calcitrantibus et eara declinantibus, iratus suis, glorificemus:
norandum.
Sanclos ejus, per ipsum Do-
et
Dominus percussit eum siiper temeritate, qui mor- rainum mirabiles factos, pro viribus nostris hono-
tuu.'. estibi ju.\ta Arcain Dei, Vere, Fratres, magnum remus. Hoc quippe fidei pietas exigit, ui non s.ilura
peccalum est pia-suniptio, magna temeritas. dum affluentissimum gralia; Largitorem dignae devotio-
et ill.is Patere.irum, scili.el niagnus illefonfabiila- nis laudibus extollamus; sed eliam ipsius graliae
t.r Dei Aaron, a tam borreuila morte non liberave- susceptores, et quodammododivinorumnperiim con-
rit; et iste inlerilum, quein qu.isi devolus propter sortes, diligere et h<inor;irestudeamus. Unieipsi
obse.|uium incurrebat, omnino non evaserit, Quid Salvatori nostro, Fratres carissirai, nos pusilli et
et sicut Ozlas
/iex vero dicam de Rege Ozia? de quo cum scriptum sit, humiles servi ejus, gratias referamus : et pro tantis
4 Rtg. 15 quia exquisivit Dominum, et fecit quod erat rectum benefi.dis, Gloria in excelsis Deo, devole frequen-
in (iculis Doniini, et quia epre,-smn e^t nomen ejus temus, cui e-t honnr el gloria, virtus et imperiura,
procul. eo quod auxiliaretur
ei Dominus, et cor."ol)0- in spi-ula seciilonim. .\men,
rasset illum lamen post tanta bona, elato corde
; 17 Chuihii Itoc capiit atlcstatw de alia quadam S.
negligens Dominuni suum, cum ei voluisset ado- Gcnrciii Ri'liiiuia, m mslram Brabanliam atque ad Goflefridus
lere incensum, quod non erat sui officii, s-icut Commeiidaloriam Teulotiici Urdinis domiim Trajeclum Comei de
Scripliira, Buijn et
dicit pessiino vulnere leprae foedatuS deliita, qux simul sit moniimentum ytrnoldi Comiiis de
Getein,
est, et mansit leprosus usque ad diem mnrtis Huijn. Gelein et Amstenraide, in quo nuper nobile Hu- E
suap.Non est itaque mirum si et in lioc tempore, niorum extinctiim est nomen : quiuterat lionorartdariim
quando mundior et sanctior nnstrse Religionis est Sanctorum, sacrarnmque Reliiiuiarum privatim oc pu~
cultus, qui inconcessa praesumendo similiter pecca- blice ornandarum studiosissimus, ita operi huic nostro
verunt, non est, inqu;im. mirum si simiiiier perie- afficiehalur tenerrime, ei quodsubjunqimus dociimentum
runt; exceplo qiiod illos, sub legis austeritate vi- suhmisit; nepos ex (ratre maijni illiiis Godefi idi, cujus

ventes, mox in initio peccatiultio divina prostravit; belhcam fortitudinem, prnhatam inCxsaieis contra Sue-
hos vero, sub gratia Evangelii comniorantes, Dei vos exerciiibusducendis. luudahunt hiijtis seculi historix;
palienlia ad.luceus a.l pa-nitentiam, diu toleravit. pielalem et reWjionem te>.tabitur sequens scriptum,
lu S''d jam nunc ad narratioiiis nostrse ordinera quod GeorgiusMorbecius, Ordinis Teutor.ici Sacrisla
Ipsvm venU 5, Georgii
redeamus, ne prolixiorein qiiam oportet digressio- in Juncis, in hxc verha sitjnnvit : S.ienduni, .[uod
in }K)testatem Heliqtiias,
Rubeifi Flan- nem fecisse vi.learaur. Igitur Coraes Robertus, au- anno uccccxvi pagus de Groelraet, patriae et .lia-ce- dtu iri

dria: Com. dita morte et causa mortis viri sui Gerardi (.le sis Leodiensis, emptus sit per generosuin D. Juo- Grnelraet
tnitlaj.
Insnlaquippe fuerat^sicutpradictumest) omnia qiiae nera a Cortenbach, Balivis de Juncis .^rchicommen-
us pr;int sibi vendicavit : s:inct:is vero Reli.tuias datorera. Erant in eo pago v;iri£e Reliqiii», a D,
honorifice, sicut decebal, imnsicut poterat, in tento- Comite Lnssensi in Terrain-sanctam profecto iliuc
rio sun pr« ociilis cnllocavit, Verum, quia longuni oliin allala^, .]ua; post venditionem pagi factara ibi-
est enarrare quae et quanla per Sanctum suura Do- dein perinanserunl; et singulis septenniis, magno
niiniis in via ostenderit ; quomodo cuslodes, quibus populi concursu et devotione, veneratinni expositae
eiiin Comes coniraendaveral, iteriim infirmati cu- fiierunt, usqiie ad aiinum Mocviii. q.io ab Antonio
slo.li;im a se .limiserint ; elad Sannardo,
iilliinura a Nuceo. orilinis Teutnnici Piesbyteroet in dicto pago
Cap.dlano siio, viro siqiiidein bene CaThoiicoet reli- Pastore. iilrimo mniistratce sunt; prout vivi adliuc et

gui post va- gioso, vix iiiultis precibus, ut eum custodiret, im- ocilati aliqitot lesfes a se visas falenlur. Posfmo-
1 ios casiis. ]>elraverit; vel'[u;iliieriu redeun.lo ipse Oonies cuin diim, (ib teinpnrum iniqiiitatem, et deficiente (ut in F
suis omnilius, de profuiido pelagi, et ut ita dic;im, pagis solet) poptili devotione, destitit solennis illa Trajeclum
ntiMoftam
de ipsius mortis faucibus perraerita Sancti Marlyris veneratio. ut igitur in m;ijore postmodum forent
trans/erl et
ereptus, et in quamdam insiilam vi ventorum expul- cultu, Excelleutissimus D. Godefridus Coraes de orriat.

sus, Reliquias Sanclas, cum argenlea Iheca. iilii Huvn ejusdem Balivice de Juncis Arcbi-
et Gelein,

reposilaB fuerant araiserit
propter hoc iisque ad animani conlristalus, tandera
per Dei gratiam a quodain barbaro, illius terra;
accola, iiltro ad p.irtum ri'.Ieiinte et gratis reddente,
eas reliabuerit qiiia, inquam, lifpc el alia oiiilta,
;
; et quemadmodura ipse comraeiidator, eas Trajectum ad Mosum, ad eccle-
siam suam de Juncis. tr;insferri fecit; et confectis
duabus pyramidibus pretiosis, de ebeno et hiuiinis
argenteis coopertis, seplein ad minus pedum aliilu-
dinis, iniponi fecit ubi adhuc asservantur. Princi-
:

qua; per Saiictura suiim in via Dominus o,-feudere palior earuiii pars esi iinlabile os m;ixill.e S. Georgii,

dignatus esl, sicut pra-dixi. Inngum est enarrare et alia nnlabilis pars de S. Elisabeth, matre S.

iden manu s.-riba; velnciter scrib''iitis ad finem rei Jnaiiiiis Baptislce. H;ec sunt qiiai pro veritate dic-
cursum propereiuiis. Diu est enini quod et inciiltus farum Reliqiiiarum, et ceteris ad eas spectautibus,
sermo noster silentiura requiril, et au.Iitor fastidio- ex testiinoniis et scriptis possum producere.
sus niorie impaliens et aures avertens aufugere
cupit. Unde nuiltuin tinico ne illud Horatii de iiie
CAPUT 111.

.Miraculosaliberatio putMi Paphlagonis ecap- VIDE ACTA

dicatur :
GR.EC.K
Niui niissura culem nisi plena cruoris birundo. tivitato Bulgaiica, a E.v .MS. Graco Vati- P.\G. XXXV.
IC Igitur cura in patriara suam de servitio Dei caiio. b
tpsum (to Conies reverterelur, et ei caiisa honoris et amoris
itat A'lifiti
Interprete Petro Possino S. J.
Aqutciiictino,
omnes occurrent, Domno Hairaerico, Venerabili
Abbati hujus Aquicinensis coeiiobii, ei cum ceteris Ou paribus douis dignari cupiraus, sanctonim
Prologus
AbbatibusoccuiTenti. priefatas Reli.jiiias, id est bra- Marfyriini mein(ii'ias et solennitates inconcussa Hiie auctoris.
chium S. Georgii Marl^ris tradidil. Ipse vero post- et caritate celebrare ne pigritemur: quoniam a nobis
Afrilis T. 111 1 laudati,
 ;

138 MIRACULA S. GEOUGII MART.

laudati, et inemoiia Iionorati Sancfi,
glorificaii. motio, ( Bulgarorum videlicet et Ungarorum, Scy-
G\ VS. protegiint, providenter curant, eilicaci patrocinio tharuin qiiuque Medorum ac Turcarum qui non :

GB. VATlCAN. emitfendum

aniplecluntur nns. dirigentes ad meliora et viciniora contenti ciuifiries ipsis incuisando vastare regiones,
coutra Bul-
saluti. Proponitiir erpo nobis hodie, universo cele- eliani urheni nostrrtm (j regiiatricem, Deifretam pro- garos.

bris nnindoet vcneraliihs, ha?c memoria gloriosis- tectione, depradari atque exscindere conslituerant:

simi Marfvris Georgii. sacrum epulum, mensa perfecissentque, nisi oninipotentis Nnrainis benigni-
inpxhaustas largiter pricbens dehcias, s;iginansque tas et misericors providentia snccessu cassas minas
animas et cnrda participimtium fide nc desiderio eorum et s<pva cogitata reddidisset. At moderantes
spintalem istam refectinnem, certaminisqne ipsius, /(tum Komana sceptra praxipiunt congregari iindi-
fortitudinis, patientias ac genero^itatis pia^conium que adscriptos railiti* aiictoratosque ab Imperio,
non tantum magnifice priedicans : sed et \im miram ad memoratarum insultus gentium reprimendos,
sMipftndorum, qua' nperatus est ipse. prodigiorura Leono i tunc Plioca Romanis exerciiibus prieposito.
nohis ob ocuh»s exponens. Pra^sertim vero illius, Hoc irrecuabili et gravi praicepto nrgenle, praidi-
a-tate c nobtra perpetrali ab ipso miraculi, plane clus Miles Leo, ob statem jara provectam haud va-
cujus state portentosi et nsitatas aihnirabilitatis niudum super- lens expeditionis istius et longinquie proreclionis
res accidit. igitur quicunique ad.stas diligenter laburem su^cipere, suinnia necessitate invitissiinus
gressi. Attende
dicendis, oro te, ut et nmnipatentis ac benignissimi est coactus, unigenitum suum Georgium, tenerae
Dei misericordiam omnes super-adiniremmi ; et adhuc aetalis adolescentulum, quippc haud mullum
sancti Martyris provideiitiam, protectionem, miri- pubere majorera, pro se in i^tius miiitia^ functionera
ficam pi'ten',iam, extollatls immen^is laudilius; sic- substituere. Quem priusquain diinilteret secura du-
que utiHlatis masimaj vestns fructum animabus cens. uxoreuna coinifante, processit ad sancti Mar-
decerpatis. tvris teraplum, ubi tales supplices et lanientabiles
19 Sfire igitur vos volo, Christi amans Congre- ainbo ad Jlartyrem direxerunt voces : Tibi, Sancte
Temphim Sancto com~
S. GeonjH
gati",sacrum Auditorium. regionis Paphlagonum Dei, umgenituin et carissirauni no.vtrum filinin com-
vicndant.
juata AmU' incolas maxinia fide et caritate ardcnti erga glorio- mendamus, quem tui amore Georgiura nuncupavi-
strm :
sissimum Megab-Martyrein Georgium dudum se inus : tu illuin custodi, tu illuni deduc via-tula, tu
praMlitos raonsiras.se adeo ut ei sarra et veneranda
: salvum ipsum cum plena
incoluraem, integrnm,
tempki, qua sumptunse es,triixerint. qua religiose rursus valetudinenobis restitue utfidei nostrie in ;

frf-quenlarint; in ea ferventi studio concurrenles, teveleris fructum tuis heneficiis capieiites, causam
illicque perseveranti devotione immorantes, festa- habeamus longa te graliarura actione venerandi,
que iliius et anniversarias solennitates fidehtcr ac utique per ouinia experiei.tes provisorera te ac de-
ritepromplo satagentes animo exequi. In qua reli- fensorera nobirum.
gione se conspicuos maxime pra-buerunt conterra- 2i Ha^c et plura his d^lenter ac flebiliter pre-
nei urbis Amastridos.f/ prout consequens signiticabit cati, filium Georgium cum reliqiiiaeuntem militibus
oratio. Apud hos in loco qiiddara nomen habente a dimiserunl; in luctu ipsi et planctu perseverantes,
flumine ; arane e nimirum propHo et quasi dome- nec desisientes noctu diuque a Sancto invocando Commlsso
prxtio.
stico, templum ipsins exstructum est perelegans et orandoque instantissimis precibus. iit viam pueri di-
veneranduni, in quu omnes cum fide accurrentes, rigeret, v!resroboraret,provideretip>isalutaria.quo
hvic devnti petilionum facile corapotes fiunt. Homo vero erat salvum aliquaiidoipsumac sanum ejusgratia recipe-
eotijvges. qnidam, nomine Leo, pius et Deum tiraens idem- ; rent. Interun exomni pra^fectura etregioneRoinano
que copia opum atHuens. habuit uxorem honet-tis- Imperio subjecta, congregatai innumerabiles copiae
simara, vocatara Theo|)hano, similium ipsi, hoc est convenerunt, progressaeque ad viciitiam niodo memo-
laudabiliuin raorum. Hi ainbo, fide instincti viva et ratarura exitl.liumgentiura, acies direxerunt iniquo
amore ardenli erga sanctum Megalo-M&rtyrera, in locojuxta/. mare : in quas confestira irruentes bar-
sanctissinioejus templo assidue nnu-antes, et ipsius bari arraali, eonsternatas improviso dt^Ieverunt.
aniiiversariam raeraonam soleuniter et devote cele- Sed heu me ! quomodo sine lacryini.s trausigam la-
brantes, omnium qu.tpossidebantcustodem, curato- mentabileraliunc casum,remissae iii nos protectionis
rem, etprovisorem sancrum Marryrera scriptis ta- omiiipolentis et misericordis Dei, propter inenarra-
bulis declarant. Erat vir raihtaribus Catalogis bilia peccata nostra coactijuste nos derelinquere,
adscriptus, functionesquesuarura vicium in expedio- qui prius legem ipsius dereliqueraraus, et in ejus
nibus, sine recnsatione serviens, oLiibat. Natus judiciisnon arabulaveraiuus, neque mandata ip>ius
porro ipsis puer masculus est ; queni fide sinceru in observaveramus. Heu quomodo suliacti et substrati
!

veneranda sancti Martyris a-de sacro regeneratum suraus alienis et impiis hostitms, qui sancto eramus
baptisniate, instiiiclu siii in Martyrem amohs, Gfor- obsignati baptismate Nirairura quia justificationes
!

giuin nominarunt. Ablactatum inde Georgium pue- pt strages

pUum tinimm illius profanavimus, et raandata non custodiviraus,
Bomanorum :

Georgium no- ruin ad sacrain in litteris institufionem Iradiderunt et propter hoc visitavitin virga iniquitates nostras,
minant a^dituo teinpli ejusdem augustissirai, juxta istud ad
;
et in verberibus scelera noslra Heu ! quoraodoab-
Eph. % 4 custodiam et quotidianura (ultura habitanti, sic eru-
sorpti suuius a sacrilegis et perfidis gentibus, qui
dientes juxta divinum Apostolum in disci-
filiura,
triumphali et invicta armatura venerandse Crucls
plina et correptione Domini quem ut surciilura Isete secnre
:
muniti et cataphracti videbaraur ! Profecto
genninantein alentes, et hujus pudore prudentia, et quia non custodivimus testamentura Dei, et in lege
modest-i corapositione delectati, orabant Sanctum, ipsius noluiraus incedere ; sed obliti suraus inirabi-
ne dedignaretur instruere, confirmare. dirigere ip- liuin ipsius et inisei-icordiarum illius quas ostendit
sum ad n;eliora et salutaria. Puer autem Sancti in-
nobis : propter hoc avertit auxiliuin suum ab armia
tercessionibus roboratus, ingeniispeciraenpreeclari,
non protexitnos in bello ut in nobis im-
nostris, et :

dextraque ad percipiendas scientias indolis edens

pleretur Propheticum illum dictum Posuerunt :

et non raodo medit^tioni litteraruni

quam oportebat mortalia servurum tuorura escas vulatilibus cceli,
inoram operaraqne inipendens; sed et usu prffiscri-
carnes Sanctorura tuorura bestiis teiTie eflTudenint :

ptisofficiis
precati(mum diurnarnra et nocturnarum sanguinera eorum velut aquam in circuitu Jerusa-
impigra devotione indefesse vacans, gratus oranibus
lera, et non erat qui sepeliret, et quai sequuntur.
et amabilissimus evasit.
22 Sed, oro vos, inclinate aures vestras, Fra-
20 His ita se habentibus contigit Occiduarura laraentum cum
tres, ac placide dicendis atLendite, et
gentium in nos Christiauos tumultuosissima com-
gratiarum actioue et compunctione compatienter et
amanter
 VIGESIMA TERTIA APRILIS. 439
amanter resumite. Igitiir propler infinitam multitu- toierabiiior me pupugisset dnior, componere te D
fili,

dinemcriminum iniquitatumque nostrarum, inpene- valenlem propriis manibus, ornare funehri vestitu, '^ "s- ""•
trabililius et investigahilibus Dei judiciis, quorum fungi praelica' officio ad sepulluram, tum sppiiicro ^*^'""-
solus isle oausasnovit qni nos condidit, et prnut ei assidere, quotidianisque illud rigare lacrymis. Nunc
collibuit gubernat, miserandam illic fieri
contigit tuum, nate dilectissime, trucidati cadaver an fuerit
Christianorum str.ieem :(quorum alii quidenigladiis qui colligere, qui libitinarii officio couiere, prnduce-
perempti ^unt :dii gurgitihus maris hausli, quidam
;
reque fiinebriter ornatum ad sepuilurara curarit?
suffocati compressu turhie, non pauci ohlriti ungulis quin tua. utverisimilius autumandum est, tua ista,
equorum.nnnnullis ruinaex impulsu velieinonliduro inquam, dpsideratissiiiia mthi merahra discerpserunt
solo aut saxo illisos ronfregit, alii alio multiformis dirae volticrps, et ferae bestias vorarunt. Haec et his
genere mortis absumpli periere, Fuerunt et plurimi pluramater insnlahiliter ejulans aiebat; qualia ge-
captivali, in tencbrosas vincti detrusi custndias; fa- nitricem in irreparabili j.iclura unigeniti dilectissi-
meque illic ac siti, angustiis, arumnis mori mi^er- mi filii lampntari conseutaneiim fuit.

rirae coacti. Aliqui ahiicii mauci-

servituti aierhie 24 Amhoautem. pater acmaler, non singiliatim
pantur. Vixpaucos e multis viam nactossubtrahendi snlum aut apud sednmi, solis lainili.iribus consciis,
sese, fuga servavit salut;iris. Puer inter hajc Geor- taiia flentes vociferaliautiir ; sed feslin;itn prncur- tt piium
Adolesceiis
gius, Dei auxilio et providentia Martyris. paren- reiites ad sancti Martyris templiim, illic palam au- repnscunt a
caplivus
abducilurf tumque precihus custoditus, salvus etiltesus serv;i- dientihus cunctis in iiunc niodura expostiilahant :
^- Crarjio :

tur : nec
vulnere gladii excepto, nec afflictus im- In talesne spes, Sancte Dei, nostram tibi unicam
pulsu inruinani noxiam, necdolnrem let:Uem passus carissimam credimus prolem, ut in avium et be-
ullum ; sed captus a quod;tm genlis uniusPi-incipe, stiariim pastum ceiieref? bujusmodi iiobis rppendls
cum ei fnrma qua pra'cellebat puer, asppctu prirao viees prpcum ;ic votoriim, qiintidiana iteratorum
gratiam iiovi Douiini parasset, sine vinculis et fla- instantia? Quod si nosfra-in seiiio solittidiui haud
gris, in mitem e>t separatus servitutem. Princeps tanti dtixisti ci mpati ; co-pisset te salfpm aliqua te-
enira ille probum adolescenlem intimis sihi quotidia- nerae illius et innocentis miseralin aelatis : ejus hl

prarter spem ni victus ac cultus ministrare nbsequiis vnluit ; ea utique qui sacro baptismate in tuo sancfissimo
servatus. illuuigratia abducens spcum :id gpnteui suam,ope- teniplo initlatus, tihi a nnbis ohlatiisest, a iinbistuo
raque illius ihi utens. Hic juvpnis Deo gratias ageus veneraudo nnmine. ab iisdem nobis quo-
insigiiitus

et sancto Mpg:ilo-Mart_vri, pro tani iusperafa.' hene- tidip per ardentes commeinlatus preces. Quare
(ihi

ficio salutis, liero diligentpr ac fidelitpr sprvipbat n^sTram miseriam despexivti, Magne Martyr Geor-
suo; gaudenli novi famuli prompio ac prudenli mi- gi? Maxime autem maler, ceriieus aequales filii sui
nisteiuo, pleuamque iUi fidem ac f:ivorem praeci- pupro'^ iniraufes et exeiintps e sanciissimo tempio
puum prsestanti. betiti Marlyris, psallentesque ac iegentes illic,

23 At Georgii parentes, pnstquara longa illura ejulabat impolentius dicens : Utrumnara solus
Amissum
solicitudine qua'situni et exppciatiim diu,coiuparere inter oranes raeus fiiius pnndus erat terra? inutile ;

lugent pater^
niisquam vidprunt; h;iusta iiidp 0|iiuionp casus exi- an pgo matrtira una omniura neqitissiraa, ppccatis
ti;ilis qunis essetirrepaiabilitpr perditus. n:ituralihus nbritia innumprabilibus. indigna (ui, cui salvum
afii;^ctihus p.iternje caritatis, iii luctiim iucnnsnhibi- filiiim sprvares? Si haberem aliam prolpm, pxigiium

iem pxardesceiitis, indrlsertint. Et p:itris quidem forsitan ex ejus aspectu dnmi poiui.ssem solatium
hae audieh:intur voces : Ehpu unigpiiite fili, longe capere . quo vertam cculos, iindealiquod tra-
ntinc
dulcissimel eheu soi.ntium spnecfutis mpas! quo, ham ievamentiim doloris, non suppetit.Coinpatimim
malura, imprudens consilio te mei vicariiim in ista mihi amici, collacrymamini mecura cngnati, vicini,
ppricula suhmisi; qui utinam, senex licpt ;itqiie in- afiines ne invidete infplicissimae mihi modicam
;

validus, hancquoque ut alias per me miiitiam obiis- saltem consobttionem hujus tanti me aggravantis
sem ; et fato ut decuit nieo functus, te suiicrstitera iuctus. Haec et his sirailia parentes inter se mutuo
reiiquisseui, stirpem faniiiiae, coliimen afilictie do- et ad Sanctum iampiitantes, uon raodo fimiliares,
miis, matris mis.-»r;e solatiuiuet reqiiieiii, patrimonii amicos. et vicinos in planctum movehant; sed e la-
heredem, surculiim geneiis. Ileii me quid agam? ! pidibus prope dixerim ipsis consensum aliquem do-
quo me vertam quam consolalionem gravis aetatis
'? ioris pt fleltim pxluudphaiit. „
inveniam? cui tnuisraittam possessionem hornm, 25'Nec puer Georgiiis captivitatis
tnnquilliiis ^^
^
quibus afiluo, bouorum ? quis nie jam inva!idum et suae ac servitutis mala fprphat quin pariaptipse j^ ,j ,.„„,.
;

annis fractum fidoetjucundo curahit obsequio? quis rando auditis, qnoties arbitrorum absentia asgri cor- mendat.
mortuo justa runebria persnlvet? quis uipinoriam dis pianctu iihero levandi facultatein dederat, clara

defuiicti duratura monuraenti ruole honorabit? Heu voce hci-ymans exposfulabiit, Sanctuin his verbis
me cujus spnecluti mis.-riB haec tri.-tis
infelicem, alloquendo Martyrem. Nnnnetibi. Sancte Dei, pa-
sors nhtigit; ut descensura cunidnlnre in ultimum rentes mei depositi fide me commiserunt? non in
tuo sancto terapio haptisrai gratiam^percepi? non
castim sit. Materautem, pro sexus infirmitale ad-
huc ingubrius lameiitans, iiaec diceliat : Heu flli
...... -
ex tuonnniineappellor? non apud te tuis auspiciis
dulcissime! heu consoiatio mete animK! heu iux sacrtirum elpmeiitis liIter;H'um imbutus sum? Cur
ocuinrura raporum quoinodo te lugebo, quihiis la-
I
ergn menrttni geiiitorum preces et suppliciitiones
crymis tui jaclurara exequ:ir? Angladiis intererap- sprevisti? Cur passus es iii servitiitem ahduci rae?
detineri sinisin liac terra longinquaet
barhara,
tus esl an equoruin pedihus cnnculc:itus? an mari Cur
inter gpittcm feram, infidara, iuiiiianem? Cur meo-
absorptus7anpr:ccipitatusiiiruinani, turliain cumu-
ruin Iicrymas parentum, cur meffi tantam calarai
lum acervata es obrutus'! Utriini carcerc arctisque
tatem adolescentia; despicis, nullo corapassinnis
ergastulis conclusus, fime illic ac siti absuinptus
exspirasti? An vivis te adhuc.accensebiraus'! an nie- sensu, securus officii Patronalis erga tara addictos
uti jam
mnria snlura un jaiii 1 .'...^>"." te
ripfiinetutu
... .«... est
v^ las — prosequi?
, ,--- clientes ? Verura ha!c liactenus fuerint verte
hinc curare incipe.
dein-
,.
1^6,
:
, .

Quis dahit raihi coliiiuba' aks, quiluis volans ad te ceps rationera, mequejain
inquam, ne me nunc upglige, ne derelinque sed
perquirendnm ferar? Me conleram in campuin in-
;

fausti praelti,scrutahnruadavpraciEsorum. reperiara juva etvires sutfice.ad gratiainsalfpm proinprpndam

dorainoriiiii ineorum. inttectens acdelinieiis
mentem
vel particulara quampiara carissimorum artuum vel
in quemdam favorem mei tuin mi-
ossiura, et toilam sepeiiendam mecum, ubi fatalis illoruin fprani. :

serrimos parentes meos, quorum quantus sit de rae

mihi dies advenerit. Si enim hic esses mortuus, o
perdito
 tiO MIRACULA S. GEORGII MART.
perdito dolor facile absens suspicor, eonsnlafione raiserrimus delineor. Quid autem ei putem e.^se ani-
ET WS. GR aliqua dignare. His ita se habentibus, redibat an- mi, raeos in templo aequales et condiscipulos cer-
\ATir.A>. nenti, psallentes, dictata magistrorum concertando
niver.<aria solennitas Martvris quam sentienles :

// ix ver-
eam cum ac studio solitis reddentes, et qu!e generis ejus nie ssepe g.nudens
tfnte aiino adventare. atque ad flde
vofirai epulas celebrandam.^ecomparante':, pueriGeort;iip.irentes, actitare cura iisvidit, nunc agentes sine rae? Dissilit
prxbentitma.
quo plus in talem incumbebant curam, eo minus ufique illi ac discerpitur cor, configuntur viscera

refrainare luctum poterant, excitata videlicet lucu- penitus diris. aculeis letali haud dubie pectus ipsi
lentMis per talem cogitationem amissi memoria et plaga confoditur. Quisjam raei quoque patris su-

desiderio filii. Vim tamen natur.T facientes, spiria referat? quis matris fluentes lacrymis oculos

magnocon.itu studuerunt Sancti festum consueto abstergat? Ego vero qiios HymnosPatrono Martyri
ritu ijuam possent religiosissime agere. Jam ad ve- luce sua offeram? quos Psalmos modulabor? Pro
speram sacrae diei pridianam, qua memoria sancti hyninis fletus inutiles, pro psalinis «stuantia intus

Martyris incipit coli, perventum erat; quandopost et metii ne se prodant praefocata intra aegri cordis
Lucernarii m Psalmodiam, prout mos est ejus re- angiistias suspiria parturientis animi. Vale pater,

gionis incolis mensnm mstruere, qua propinquos et vale mater.valefe araici. nofi, cognati ; recordamini
necessarios excipiant, idipsum et illi copiose faoere ; mei captivi, et sive adhuc vivam, orate pro me ; seu
larga ciborum optimorum abundantia, amicis, co- jam creditum mortuura, luctu pio prosequiniini.

gnatis, prsetereaque pauperibus, et quibuscumque Salve et tii mihi veueratissirae Sacerdos, yEditue
forle illic repertis epulo datn. Convivis porrn ad templi sanctissimi qui erndivisti me, a qiio sacras

mensam sedentibiis, non almdfiiit sermnnum argu- percepi litteras, meique raemento in tuis ad Deiim
menlum quam Georgius puer. Pater quidem ejiis preribus. Salvete vos quoque pueri a?quales niei ao
et mater mresti ac flentes haec memorabant nenipe : condiscipuli, ciim quibus una canere, disputando
inproximeji transacta S. Marfyris memoria caris- concertare, siraulonire consueverara : et ne quaeso
simus noster filius Genrgius hic erat, niinistrans in hoc Sancti festovestri quardam.-odalisoblivisca-
epiibts auiicis. ipse particeps cnnvivii. Quilius con- mini. procul exnlantis in terra barbara, peregrini,
sanguinei auditis, pariter larrymabantiir, amici mip- captivi, et servi.
rebant, tristitia omnes et luctn tabescebant, ja- 27 Talia eo tempore puer Georgius cum inenar-
et sorbitiuncu-
Cturam pueri repurantes et compatientes genitori- rabilihus cordis angustiis menfe revolvens, inter lam hero
bus. crebrasuspiria et lacryraas amnium ritu erumpenfes prandenti
26 Ipsius quoque pueri Georgii peregre captivi, ex oculis. has tamen et illa uisumagno cnmpescens, lalurus.
obversabaturpra?sensanimn, qua quali-.que vespera questusque subsultim exitiim raolientes e pectore
eantin re. eadem celebraretur inpatriasolennitas.Forfe autem opprimens. ne indiciaexfarent doloris intimi, quie-
cordafiis tunc illum ad cul.nai focura servilis detinuit usus tus, ut pnterat. circa suuin safagebat oflicium, in
captivus^ quntiiiiani occnpatlo. in temperando ac cnniliendo proxima expecfatione hora? iuslantis, qua illura

jusculo, quod ipse, de niore manuerat ministraluriis oporlebaf consueto fungi ministerio. Vos vero aures
propria cceuunli mox hero. Stabat igitur tristis et arrigite, qui adestis, qiiibus excipiatis majus omni
plenuslacrymis; haec iitique tacitiscogitationibusre- adrair.atione prodigiura. Adraonitus a conservis
pulans : En dum hicfuliginnsn miser deteror officio, Georgius puer, adesse tempus deport.^xndi e camino
eadem hac nimirum hora mei Pa-
pervigilii Sancti coquinffi vas ferventi plenura jure ad accumbentera
troni Martyris, in paternis meis tedibns mensas jam Dominiira; surgens abstergit e genis lacrymas,
stant positie. circum accumbente corona nobili arai- arreptoque juris calidi vasculo, quale in illis Papa-
coruip et vicinunira, cujus et rae participem pari lagonife partibus o cucumium vnlgo appellant, ex-
die superioris aniii luisse raeraini; et piget meniinisse; pedit ad raensam gressum. Qiiod agentem piierum
tali reoordatione iniseri;c milii raese sensuin adino -
ecce in ictu oculi sublimemper <aera stitit Sancfus

vente acriorem. Idem Ego nempe nunc in istis in ipsa domus paternaj aula, ubi cnnvivium cele-
squallpiis sordibus, nncte hac ipsa fesfa. quara ver- brab;itur, et mensae amici assiilebant. cucumium
tensrefertannus,celebraliamgaudensanniversarium jnre plennm, quale fervens e caraino extulerat, in
epulum in uatali magni Martyris riteque libatis ; nianu habentem. Id inexpectatissinie cernentes cum
sacris dapibus in templo sanctissimo ejusdem, turbae parentes Georgii, tum quotquot aderant alii, notis-
iministus densie concurrenfiura undique ad eum simura nempe adolescenlisvultura, vestitu ornati bar-
veneraiidum, Psaliuos simiil caiipbam, siraul aliis barico. dextraque cucumiura fervens portantis ;

certatim religio^is rainisteriis vacaham. At modoin obstnpnere visu primo, exclamaruntqiie vocibus
regione longin(|ua et barbara capfivus servio. An raaximis. At pater quidein materque ex subita vehe-
me unum omnium, Sancte Dei, ducens indigniim nientia inopinati gaudii in terrara raufi prociderunt:
aditusaeri tui templi, huc me exterramatum able- reliqui vero circumfusi amplexabantur etexoscula- suliifo traiis-
gasli! Miseror vos, infelices genitores. facile su- bantiirpuerum, cceperunfque percunctari, quo modo ferfiir et

spicans qiiantus vos, hujus niinc ceremoniis solenni- reddttur suts,

rediisset? At puer agiiitadomo propria, vidensparen-
tatis annuam navautes operam, ex mei desiderio tes et nofissimasfaciesfamiliariura. incredibiliter ipse
moeror opprimat. Circumfertis videlicet oculos, nie- rairabatur, resne vera id esset an somninra. quasi
que requiritis ac invento nusquarn. ex conscia
: dubitan.'^. Tandein continuata experientia fidera veri
mpmoria locorum quse me aute anniim habuerunt, faciente, cqnfirmato animo, referre quid sibi acci-
luctu recrudescente tabescitis. IJrit rae praesertim, disset his verb/s coepit.
istincusque ad cor meum
consensu perIingens,dolor 28 Quod ex rae qua^ritis, ne ipse qiiidem satis
allliclissimae matercula". Ut «stuare illam ringique hnben compertuin. Uiium scio me hoc ipso monu-
aunm dfiiloraf ;

cafantitutem :
intiine consentaneuin est, spectantem cognatns, mento, h-^c eadem hora, hqc punoto temporis, modo
notos, amicos, undique congregatos ad panegyrim in Biilgaria fuisse captivum et servituti raancipa- S. Georfiii
Martjris: at meani.ilhcnusijuam visi,spe-iem desi- tum et hoc quod videtis cucumiuin modo ex herilis
:
bene/icio.

derantem, nusquam auditii vocein requirentera ? ciilinaefoco biilliens sublatum inferre voluisse men-
Prnfecto nnn nioder.atius ejulat, quam juvenca mu- StC, accumbentis ad coenam mei Domini. Siiperatis
giat cum suus fuerit ablatus vitulus ; non remissius
eo sfudin aliquot jara gradibus, quibus intriclinium
gemit, acutos huc atque illuc obtutus evibrans, ascendebatur, in ipso cnnatu scandendi ulterius,
aures omnem in partein arrigens. irrito conatu, ad obvium repente invenio quemdam cataphractum in
me nempe videndum et audiendum, qui tam procul armis equitem, paludamento velut Imperatorio teo
tum.
 VIGESIMA TERTIA APRILIS. 14i
tnm, nisi quod vestis splendor solis fulgnrem vin- dieto vase perstitit, nec locorum nec temporis spa- D
cens, l.inge omnes triumpliales Ciesarum superabat tiis remissus. Novum
inopinatum miraculiim
et !
P.T MS.
ornatiis.Is manume arreplum extiilit : niox mecum prndigiosum porlenlum! quis audiens talia non on. vATicANe.
ritu fulguris avolavit nec laborem nec. motum ul-
;
obstupescat et gloriflcet gloriosum in Sanctis suis
lum sentiente me. nisi quod. quando super mare Deum?
transibamus, videbar milii aiidire sonitum quasi 30 Ciira igitur bibissent. in Sancti Thaumaturgi ipsum rasmt-
calcati equinis pedibus sequoris, ac pulsu illo sub- lionorein, ad satietatem omnes, ex vasculo mirabi- lum Sancto
consecratur.
sultantiumaquarum. Statira post hoc nictu oculi ter- liter inexliaiisto; longiim spatium in gaiidii signifi-
ram attigiraus, qua volare pergentes inter lucis cationibus iiisolitis una simul perstilerunt, laudes
amceniB serenissimosspleiidores.citra nisiim, ajrum- Clirislo Deo et gratias reddentes. Tum abducunt
cuwi eaflfm
naiii. aut contenlionem ullam. ignarum ubi essem, secum piierum
quod manu in sanctissiraum Martyris templum,
ferel/at aicu- autqiioireni,rae huc per^ublime, ut videtis, intulit ; laetanles simul etflentes, et lietitiaBindicibus lacrvmis
mio : vestiumqiie in medio deposuit, cucuniium hocmanu pavimentum irriganles. Nam ut dolor vehemens,
gestanlcra. His illi pueri verhis auditis, eo quo par ita et ingens gaudium ex insperali adeptione boni,
est credere stupore, raptira erumpunt domo, rairifl- communem liabere solent lacrymas eftectum. Pa-
cum sospitatorem, si possent, invenire ac meritis rentes praesertim piieri sensus suae mentis erga
veneiari honoribus studentes. Sed nemine reperto. Sanctum his vocibus alle prolatis tcsfabanlur. Gra-
ad puerum se intro recipiiint, rapti plane extra sese tias Tibi
agimus, Sancte Dei.ob tam efficaciter nobis
tam inusitati visu prsesenti iniraculi. Tenebat ocu- impensam inlercessionem tuam sic apparuit quam ;

los cucumium in manu piieri, cujus liquor conce- non despexeris orationes nostras ac lacrvmas qiia- ;

ptiim igne Bulgarico fervorem, adliuc bulliens(qiiod que Hde comraissum tibi a nobis depositum curave-
soniis prodebat a'Stuantis)
iii Paphlagonia servahat, ris , fllio nobis iiostro sano atque incolumi reddito.
manifesto indicio pernicitatis, qua erat ex tanto Ceterum ignosce nostris illis prioribus de te quere-
intervalln ;; momenti nictii properata translatio. lis, et inconsultis quas
dolor tunc urgens n.iseris
j
Interim edeliquio animi restituti ad usiim seusuur expressit expostulationibus qua flliuni nosfrura in ;

Georgiip.ireiites.coilum flliiamplexibus stringebant, sua calaniitate miseratus es clenieutia. eadem te aft perpetuam
suaviabaiilur dulcem vullum, attente inspectantes par est nostris qiioque nimiis aflectibus compati, rei memoriam
et quasidubitando an is esset, autiquam iiisculp- atque in partem interpretari meliorem, vel potius
tam menti speciein lineamentorum ejus in nova facie indulgenti prosequi venia, qus nos in Bagranti pa-
qua-rebant. Tum exacte C"n'-tare similitiidinera cer- terni doloris sensu, dum
noster unigenitns tam de-
nentes, in lia?c prorumpeliant verba : An liic vere sperato urgeretur malo, effutivimus irreverenter
nosterest fllius?nuui mendacio ludimur? Non som- adversum te, accusantes quasi cessanteminsuscepfo
nium, sed res est. Te profecto, te nate dulcis^ime erga pnerum Patroni oflficio nosque tuos supplices
viilemus et tenemus, ipsum quem genuimus, aliiinius, intam acerbo casu negligentem. Ita illi purg;»bant
amiseramus. Quae his adjunxerint, quid prieterea prius expositas murmurationes, easque repensantes
egerint. dignas, quoad poter.int. Deo ac sancto iteratis Sancti laudibus et gratiarum aclionibus sine
Mariyri, pro tain admirabili f.ivore, pro tam in-^olita? modo ciimulatis. In his hilares gratnhinfesque
protectionis beneflcio. tam prodigiosa? liberarionis noctem illani consumpserunt : indeque cuni re sacra
niiracnlo gr;itias rpddeiites qiiia exprimi dicendo periicta discederent, allatum a puero cucumium
nequeunt, a^stimanda priidenti relinquinius. templi curatoriiius donarnnt, in usiiin excipiends
2y Exulier;infe post hajc in ciinctis gaudio, quale mixtionis imnuiculati Corporis Cliristi Dei nostri
solet e magni confinio raoernris vehementius exsur- cura pretiosoejus Sanguine, quoties illa juxta sacros
gere post laitam Dei mirabdium praedicaliunem,
;
Ecclesias ritus invicem admuveri opus esset. Hoc illi

encomds magni Martyris admistis, salivam ciui\ivis vasin Sacrariotamquamsacrum anaihema repositum
ex qwt ml'
rabtUter mowt exlialans e ciicumio fumante pellacis odoris voluerunt, iit monuiiientnni esset aeternum exceden-
fnultipticato vapor : quin et partem religionis arhitrafi, quasi tis fidem omnem miraculi ; in oculis tot tunc prae-
missuiii peregre a Sancfo indigete ad sibi sacras sentium perpetrati, eoqui non adfuerant minus
iit

epiilas gustare ferciilnin Enimvero, aiiinf, pi scimus laborarent in credendo, quod ab oculatis testibus
et nobis propinari e Bnlgarica c;ip!ivitate divinitus audireiit afiirmari.
F
ad nos perLilum jnsculum.^Equa ciipere visis niinis- 31 Piier porro Georgius, tiinc ita mirabilifer ciijiis efiam
! trature cucumio. Cuninlatiiin miraculo m^rai.-nlum libenifus, eo quideni tenipore tenerir adliuc erat tesds adole-
scens "U-ebat.
audite. Erat id cucutiiium vas phiiie parvnliiin ;
ffitatis; hodie senex j;im factus narrat ipse fuse ac
quippe modicae unius sorbitionis capax ; conviva- dislincte quam expertus olim est miram sibi exhi-
rum poiTO cnm ingens assideret niensa? niiuieriis, bitam saucfi sui Patroni protectionem, prodigiose
inde omnes affljtim h;uiseriint. Snperabat tamen in servatu.-, liberatus, translatiis, et suis redditus a
vase liqiior : quare voc.-intur qiii sacras in templo magno M;irtyre Georgio. Nec ullus esse potest lo-

vigilias obibant, densa uliqne hominum turba. Et cupletior fideque dignior falis auctor rei; qui utique
his expletis, abuudavit uiide famiilis, ministris, quod sensit, refert. Ex hujus acceptum ore stupen-
infimis domesticoruin, advenis forte repertis. et dum hoc portentum, per universuni istins viciniae

quotquot undecumque ad Sancti memoriam conflu- tractiim, qnain bitissime patet, fama celebri percre-

xerant, propinaretur. Nec tanta mora tot iiivicem buit: concurrentibus quotidieundiqueadsuperstitem
succedentium jus tepuit fervore utique igiiis Biil-
;
adbuc Georgiura, ipsum totac tantis miraculis
istiim

garici adliuc fl;igrante ad extremnm et irremisse servatum. cuncti illornm fiiiium accolis;et ex ejus,
cum plurimi quae sibi configerunt referentis, ore pendentibus
gustassent.
servato. Nam ut apud h"spit;ini Eliie pnuperem :

viduani pngiliiis farina; et lecythus olei non niinue- pignusque iiisuper cernentibus ac routrecfantibus
bantiir, crebro h;iusto quotidiaiii per longuin iisus ;
prodigiinarrati cucumium,ahipso dnin transferretur

sic hiijus qiioque angustissimi cucumii liquor exi- ex herili ubi serviebat domo portaluin, nunc inter
guus, large licet singulis aflfusus, lantae taraen vasa ministerii sacri repositum in templo Magni-
muliitndini inexluiustus suftecit. Et sicut ejusdem Marfyris. Quod audientes et videntes glorificant
jussii Elidecopiose superfusa lignis ar<e impositis Deum, facientem voluntatem ipsura tiinentium et ;

aqua, non extinxit praeter nafuram accensum a Pro- cum stupore ac veneratione ingenti grafias omnipo-
pheta eodem ignem, sed ejus vini potius adauxit ; tenti et benignissimo.igenles Nnmini, vere mirabili
sic et nunc per sancti Martyris poteutiam calor in in Sanctis suis, ut Propheta David cecinit. Verissi-
 :

142 MIRACULA S. GEORGII MART.

me, inquain, Sanctos qui sniit in lerra ejn.smirifica- Mercuriura, ftimosissimuraet fulgentissiraum Arte-
f X MS. vit Dnniiniis. Liceat et Iiuc adapfare iliud qiioque mium.speciosissimum pulcberrimuin Thalel.^cuni,
et
GR VATICAXO
Psal. \% 3 Aposloli omrulum aientis : Diligentibus Deum qiiadragcnarium Coronaforuin quater dei-eni Mar-
nom ». 28 omnia cooperantur in bnnnm. Riige miraculuni ma- tyrum cbi.nmi, coinpafientissiinos Chrisli Confesso-
xiiniim ! iMacti estote Georgii pueri genitores fiile res et Martyres Guriam, Sainonam, et Abibum ;

tantalPioIi iiicflabilpm et nnllis ninquam salis eii- omnesqne cnnsequenter alios triumphantes Christi
coMiiis laud itam Maryris protectionem, misericor- Mililes el ]\Iarl3'res; ut juncfa tecuni opera simul in-
(liam. beneficentiam .'
Quid pro niagis iniisitato cumbcnlesin auxiliura nnstrum, a coronalore, mu-
qi;ondaui ost habitum qiiam niiraculum de .'Miacuc neratore. victoriarura prajbitore Christo Deo nosfro,
narratiim Is qiiippe rafifus ab ,\ngcIo ex regione
? nohisciinclis exorent quK sunt cuiqiic ad saliitem
.Iu.la'oruni. q |irandiiim in Babylonem Danieli subi- utilia; aegris medicinani, captivis liberationem, tri-
to pnrfavit in lacu leonum, et riirsiis inomento in bulalis ron.solafionem, necessitate pressis auxilium,
patria restifutas ost. .\t noster tropliEis incljtus, vinctis sobitionem, calumniose ,a.'cusatis .absolutio-
coronatus, co'le>ti fiilgens armatura victor, priemiis iiem, periclitantibiisopem, gravafis raultitudiue ini-
certaininum opimis dives, Cliristi .Martjr Ge.rgius, quitatura et pondere scelerum depressis remissio-
puerum suuni clientulim, procul peregre captivuni, nem defendentes, custndientes, dirigeutes
; omnes
servitnfi inancip.atum b.arbaricae, ex berili doino, ad saliitem et observ:itionein mandatorum et justi-
ex ipsafiinctioueservifii sordidiereptiira, liberatione ficati.mum Christi Dei nnstri. Hdec igitur nns pec-
graluit.i gentis inimanis sublractuiii feritali. subli- cat.ires et indigni conscripsimus quje nostris specla-
cum hac nieniper aera praler spem, in nictu oculi, propria; vimiis t oculis, et propriis aurilms audivimus, in
scriliercnlur doinui, propriis parentibus lugentibus et tlenlibus gloriam et laudem Dei, ne temporum decursu in
'"™'"""'™' ^alvum, illi.siim, prodigiose servatum,
nmm ''mT'' oblivionis et ignorantia: profundum abeat adeo pro-
saiiiim ac valcnlem re^lituit vas plenum jure digiosus eventns miraculi a glnriosissimo
;
Magno-
fcrveiiti port.intcm manu, obsfupefacientem, insiie-
B Marlyre Georgio iioslra telafe perpetrati ; sed in .

tissimi speclaculi pnrtento audienfes et videiites.

posten.rura quoque nolitiara transmittatur : on.nes-
Nimirum ut olim Salvatoris Confessoresr Gurias, que qiii legerint, et audierint, laiident, beiiedi-
Samonss, ef Abibus abductam detentauique iu lerra cant, gliirificent Christiim verum Denm nnsfrum,
Gotlbia puellani, etibi vivain sppultam, e sepulcro facieutem volunlatemtimentium ipsiim et glorifican-
arripienfes, iu suuin ipsoriim teinidumsancti^simuin
tein eos aquibus glorificatur : quoni:im ipsiim decet
Jiortarunt. et eam ipsius inatri salvam reddideniut gloria, grati;iriimacfin, a.loratio, nunc et seniper et
sic inlercpssor efficacissinius, protccloret patronus iu secula seculorum. Ainen.
optiiniis Ge'irgius, flde parentuin et supplicatione
flexus, raptivatum pueruin et ex belli casu illsesum ANNOT.ATA.
iuciilnmeniqiie custodivit, et e barbarica servitute
liberatuui iuopinatissime serv:ivit.
a Tiliilus MS. Gra-ri liic eral : Narratio slupendi
32 At MarlvT foti Mundo
beneficuset venera- Sancli
ft S. Geort/tl rairaciili et Gloriosissnii MegalnMarlyris
patrochiium bilis, cunctis desiderale, auiabilissima siraul et au- Georgii, exerciti ab ipso in puerum captivum, u Itra
guslissiinare et nomine Dei agricultura aovivificuin nninem spem servatuni.
gernien, fl.ircns et fiuctuos planta palinarum plii-
i
b Jliijiis miiaculi epitnmen aliquiim cliam iii MS.
riinaruni, nufriens votaet corda invocantium te. JmlmKiunit biblioilmx invniimus Mediolnni atque
Martyruin decus, victorum coronatnrum gloria, fi-
transcriimmits : desideriibainr in eo nomen Imi uiide
delium pcriclilantiuni salus. qui ubique tuis ades, puer abductus erat.
e malis eripiens, custodiens, prutegeiis, fuvens fide c Scriiita est igilnr lixc nariatio seculo 10 circa
firma te appellantes et vera caritate implorantes ; anuum 900 aul 970, cuni ndlinc nreretsenex, cni ndo-
effica.em iiitercessionemet prntectiiinem luani iiobis
lescenli auiio 918 contigerant qux narrantur, ut patet
quoque festinns adverte, cuni fide ac carilale invo-
ex num. 17
cantibns le, betimque ac sanclam niemoriam luara
d MS. Grircum W^ixjfHiric, quod merilo corrigen-
celebrantibiis, liberans nos a vi.~ibilium et invisibi-
dum censuit enidiiissiinus Interpres; cum nullnin Geo~
liuni boslinm iusidiis, oppiignationibus, insullibus. gra/ilii in Paphlnijonia Amaurim, Amastrim vero
Nam te omnis fldelis invocal, omne os glorificat, omnes celebrent Fuit aulem urbs magna,
. in ora Ponli P
omnis lingua pra;dicat auguslum, diviiuiin, desi.Ie-
.
Euxiui, ab Ileraclea Pmitica. p. m. 68 dislans.
ratum nomen tuura in urbe universo canitur, .adora-
e Idem luterpres arl ilrainr Partheniiira (lumen
tur, beafiHcatur. Te omnes Cliristiani. post Deum inlelUcji, qui, ut libr. 12 sciibil Strnbo, 'E-j xvTf, z-n
et Sauctissiinara ipsus Mafrem Duminani nostram, l\it'ij'i.x-/rmx ro-.yic iym, fontes suos
Paphla- in ip^a
inilesinenter iiivocaiit,
et adjut..rem, defensorem,
goniahabens, cerle Ainastrinxurbi proximnssecundmn
protectorein paratissiraum experiuiitur,
intercesso- ejus luhis Occidenlale in P outum inflnit. Jdein Inter-
remqueefficacissimum eventu votornm senfiunt.
Tu pres susiiiciilur ipsum hoe templiim dictum fuisse Pnr-
ergo inclyte, illustrissirae, corona iusignis
splen.li- fheniuin : infra num. 36 mentiu flt Georgiuni templi
dissimaCei.rgi, pro Eaquampra-cipuain
obtines apud in Paplilaijonin, ciii nomen fnerit Pharenura.
prajmionim di.spensatorem, coronarum
datorera, f Cimipaliites et Leo Grommalicus liellum lioc
bonorumauclorera omnium Dominuni nostrum Bul-
gr.a- garicuiu describunt.
tia, nos adjuva per te alios.jue.
sociefatem
orandi
pro nobis iniens cum Collegis et g Ilinc videlur inlelligi, Conslautinopoli hxc fuisse
Coramartvribus pro coucioue exposita.
Uus, et ipsis ProtccloribusCbnslianoruin;
movens, h Scilicet Consiantinus Leonis Pliilosopbi
inquain, ac filius;
tecum trabens ad nostram coram Deo ejusque Tulores, ac malcr Ziie.
causam agendam Protoraarljrem injuriarum
condo- i Leonis Phocaj, Magui Domeslici, et eo bello Du-
natorem Steplianum, gl.iriosissimura et
ter maxi- cis, laudntorum auclorum meminit.
iiterque
mum Theodorum, patientissimum et illustrissimum
tUiorumgtie
k lidrm paiilo aliler cladem lianc Butgaricam nar-
Eustachium, generosissimum atque
sanctotum inclytum Pro- rantes, Romunos priino victores, cosu quodam a Bul-
Martyrum
copium, ubique laudatura et passini
celebrem Deme- garis victos aiunl. Loeum piigna- Curapalates ponil
imptortU. tnuiu, siipientissimuni et ad
splendidissimum Eustr,a- Arclieluiim oppidiim, Leo ad
tium, niullonim certaniinura
Acheloum amnera .•
no-
victorem fortissimum ster aiitem mari viciuum statiiit : unde conjeclare lice-
Pantaleemouem, constantissimum et
sospitatorem bit, inter fliivium et simis .'Jmbracii littius esse
pugiia-
tum.
 :

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 143

tum. Accepta autem li.vc clailes est aiwo Constaiitm
.
lusHlis animis as.^timnfio nulla erat : ast uhi posleriori- D
pi-xilkti Cliiisti 917 Imlicl. v
(j, ilic 6 Aiujusli, ut hiis scculisca-ptum cst agidc Grarse LatinA-qne EcclcsiiS JX VAMISD. P,
Curopahiles Lco, dic 20.
; vel, ut himnc,eadcinque demum in Florenlinu Synodo con-
Curupalales, Fuitque eafuga lenori^ plenaatque
I
clusd fuit; viri inter Graxos crudi'i quidam, Latinis
lion-iljilis, dum partim sese niutuo conculcant,
par- scse aijungcntes, intcrque alios notninalissimus Besm-
tim al) liostibus cffirluiilur. Leo, Facta e.-t fuga et rinn, cffeccrc, ut qvihti.\ colligendorum antiquorum co-
uliilatushorrore plenus, aliis alios conculoantibus, dicum cura crat aliqua, ctiam Grxca MSS. habcnda
pluribus etiam ablioste interfectis ;eaqueslrages ho- siln ac rcqnirenda pularent ca autem tunc vix nliunde
:

minuni ecliln, qiuilis a seculo nusquara audila est. haberi potuere, quam ex Constanlinopolitauo Patriar-
m Pars csl LucernMriiim oflicii /'espcrlini. pridie chatu. Nos cerle in lol illu.-itriiwi Bildtuthecis, nitum
festoriim solila pcisiilci, lueeiuis accriisis, umle et no- tanlicm codicem haclenus vidimus, qtti Piilrestiniorum
meu habc! Au/»iziy. Viile itnliculum dcclaralorium ad fcrc Sanclorum gcsla contiiiens, ex Jntinchcno Putriav-
calcem Codicis RcQularum ab llolsleiiio cditarum, co- chatu nllalus vidchatur opnd praucix Cuncel-
; .'icilicct
que, mortiio pnblicalurum Romscan. 1GCI. lariiim Pauliiin Siijuicrinm, unde ad diem xx Mnrtii
n Hinc iiitelliijiinr miraculiim liiic couliciisse die 22 dcdiinusActu Sanrlorum Marfyrum Sahaitarum. Porro
Aprtlis, twcte priccedenle fcstuin S. Gciirijii, anno h,cc monere placuit, parlim ne mirelur Lcctor, e.r tn-
Christi 918, iiiwdrl infra ccnfirmatur. /initis propemodum, quibus Syria clarificatus
in ('a( 5.
Cucumnim fuissc vocem cliam Romx usilntam, Gcorgius miraculis, exhihcri tam panca ;
pnrtim u!
proban potest e.x Arnano Itb. S Disscrt. Epicleii cap. crwiiii viri ma.rinio in pretio haheant codice.-i c Pahvs-
22. (.)uin el Teutonice. Comme dicuur vasculum scu tiniorum mona.stcriomm ruinis servalos, si qui fartc ad
lan.rpro\nudior, qua fervetis jusculum tnmistralur ac- eoriim mnnus dcveniant.
ciitnheiitibus. 34 E>t in Syriif partibiis castrum, Ramel (lictiim, .€di{icnn

p Ponamus inmedia Bvlgaria cuptirum pueriim in quo tem]i!um >ancto Megalo-Martyri Cifur^^iu dn tcmplo
servieme : iiule yjmnstrim itinererecto emelienda jucrc a^ilificabalur, qtiu in lono nnllfje erant, adcoliimna- Rametensi,
bOO;). »1, ex qiiibus 200 suprn Eiuinuni traiis- rum aiJparatiim, fndin^.
K
y). tn. laiiiiUim ita iit es.spnt ab
eunda, iiuantam scilicel intcr Mcsembriam Tbracia: lin^o mterv.illo itineris petendi, et columna} ad
urbem et lleracleam Poiiti inlcrjacet spatii. templum deportan Jse. Cuiii ergo miilti cnnvenissent

q Ila constat ex cap. \ 4 Vaniclis vcrsu 32 : pcr os- super liae re, et ci>ncursns nnn ramlicus e.ssetraetus
per ptam
cilantiatn iiuletn librarii Medorum irrepscrut, qiwd ad lapides conqiiirendos ac develiendos; veuit et
i-iduam
corrciimus. mulier vulde reliuio&a ac pia, qua; plena certa* et empta co-
r Coluntiir 1.5 Novcmbris, qnando fonuu Acta ct incoucussa? fidei erat erga S. Georgium. Wivv unam hniina.

Aliracula dabimus. quoquecnliininam,aliis jara expolitisetelaboratissi-

s Ili qiioquc oinnes celeberrimiim habcnt culliitn, S. niilera. coemeral, et ad Iittus marjs deferri cur.irat :

vrque CU1'
Stephanus 20 Dec. S. Tlieodorus 7 Febr. S. Pro- et pra-feetum ciiratoremque reliquarum rogarat, ut
ccfnris In
copiiis 8 Jiilii, S. Demetrius 8 Oct. S. Eustratius a se qiiuque cofmptam columnam cum reliquis per navi-.m re-

\'i Dec. S. Pantaleenion 27 Mcrcurius 25 Jiilii. S. mare devebeiet ad templum. Sed priifcclus, rejcclis cepta,
Nov. S. Artemius 20 Oct. S. Tlialelajus 20 Mnji, femina,' precibus et colunma. suas iinius et S'das in

sanctiQuadraginta Martyres Sebasteni o/im 9, tiune navi composiias per mare depurtavit. Tum vero
10 Murlii. mulier desperabunda in terram se abjccit, et lamen-
t Niiti iiuidem sic tit attclor intetligatur fuisse prse.- tabundarogabat Sanrtum, ut sibi ferret auxilium ad
sens conoivio, cui supcrvettit puer : sed ipsum postea columnam deportandam. Ha?c dum femina precatiir, sancti. !»•
dmm jter
corani atlucutus, ct ex cjus orc hubcns qux scribil. currepta somno, videt quemdam per somnium veni-
somnum so -

re ad so, in habitu Ducis railitaris ; qui levatam e lantls,

CAPUT IV. terru interrogans, Ecqua tua, inquit, est afi!lictio,

Alia niiracula vetiistiora, cx nmgnis Mcnais mulier? dic mibi. Et bano respondisse, cau^amque
Graecorum et Adamnano ^eolo. duluris aperuisse, sanctumque ex equo descendisse, dirilto in-
iaibitar
et rursnm compellas>e ferainain : Et, ubi, inquit. vis
S. Gcorgil ()„
yjuflrnni Siiiicionim Officia luibci in cjvusis Gnvco- columnam cullocari? et Iianc respondisse; ad *.\o\-
Viiraculn rum Mcuxis, eoiurndcm eliam Vitam scn Pa.^-swncm trum lenipli latus. «

in Menxis
compcndw relafmn ibidem invcncris ; ejnsmodi autcm 35 Tumstatim Sanctum digifo in sax" scrip>is-
pauca :
synopscs Actoriim piolixiornm scorsim collcclsc, confi- se columna lia'C vidna? in clextro latere (empli se-
:

ciunt libros quos Mcnoloifia vcl Sijna.taria solcnnts no- cundum locum occupet, simulque levasse parlcm
minare, aliorum cvcmplum scculi. Mirucula, ad ipso- columnBe, versumque ad mulierem disisse, adjuva,
ruin Sanclorum invocalionevi patratu, in tulibus libris sodes, et tu : ita levatam ab utroque culunmam pro-
rcjierius rarissiinc. Cum igilur post re/atum breviler jectam in raare; sam tiqne Georgii ope ante oiunes
Megalo- Marlyris agovem, non prxlcr mane jaceiilera in ura et miraeu-
in eo sislant, sed alias translatam, et postridie
losc tratu •

morem ad miraculorum partem enarrandam transcant portus esse repertam. Secutus sane curatur Pala-
/ertur.
Mena'a possumus cx rei insoUtx noviiate intelligerc,
; tinus ubi eam sicvidit, illico ob^tupuit, ac rauUo
quam supra relerus Martijrcs solennis el eiimia fuerit magis postquam legit scripturara, quse docebatquo
S. Georijii feslivitns. Oportet, inquiuut in Rubrica, loco illa culurana intemplo esset collucauda. Gratiis
ex multis sancti niiraculis parteni aliquam enarrare. ergo Deo actis, petivit a Sancto ut siln peccatum
Nobis necdum ca felicitas obiujit, ut oliqucm Gr^cum inclementi;e erga viduam remitteretur. impetravit-
codiccm iiivenircmus, in quo plenior eorumdem collcctio que misericordiara, et coluranam vidujf in a-de S.
cohtincrctur ; tamen posavmus duhitare, qnin ejvs-
iion Genrgii eo loco cullocavit, quo inscriptiu jubebat ;

modi collcclioncs plurcs olim conscnptw sinl, nqve acde qu?e columna hudieque, ad sempiternam femmao
aliis pluri7nis, nomiuotimqne de S. Demelrio Thes.^^U' memoriam et Sancti gloriam, cum admiratione
aliacur lonicenH Martyrc, dequo wwDeccmbris aijctvr. Qiiod tanti prodigii ibi cullocata visitur. Hoc est illud tc/i-
minus iii- autem hujus quam illiusplura miracula rcpcriantur in plum, ciijus in Phosnicia positi jtieminimns in Com-
venianiur.
bibliothecisEuropwis, ideo fieri crfdimus, quia libro- 7nent. pntvio nutn. 34, diximusqne illius occnsiont: fa-
rum, ex Graria allalonim, magna est in diclis Biblio- clum,ut nainalcnses successu tcmporis ca:periiit gloria-
thecis copia; eornm vero, qui cx Syria allati sinl, in- ri, apud se vcl natum fuisse S. Geoi'gium, vctsaltem
gens rantus. Quibus enim temporibus Tcrram-samtam adolevisse. Fortassis eu simili omnino cau.sa Irrepsit

nostri recuperavere, litterarum Giiscanm in militari- in Acta Latina ajiocrypha, inque omnia alia ex his ac-
cepta.
 :

<u MIRACULA S. GEORGII MART.

A rfjtia, ut Melaiiie iintits e.l piimis direretm Sanclus; mlgalusest a Grel:ero iiostro priemis.iis eruditis Prole- D
ipsitm ad se Eijiium
ei vAniJS D. p. qux lameii mii esl Cttpimiliicia' setl Armniiie. cimtas : gomenis, quorum cop. 3 teslatur, e.r in-
suum vovent
coitsenlitiiit auirm imiies Cappailocem ftiisse S. Gfor- tima //olloiidw iiervenisse,Herilerli Fosiveidi lieneficio.
si mtvtis e
Ui est, ilisliiiijiientla esl Melitina n Mitilene £.st niitem miraculiim, qiiod promittimus. tale. Aliain bet redeat,
Sfirficrrti, fliitm. iil

civiliite m Lfslm prmariu, ulii hic conseqitenter in Me- quoqiie de Genrgio martyre certam relationem no-
feilu S quain expertisquibusdam
tixis nurralur fuisse famnsum S. (ieiirijii temjtlum, bis S. .\rcull'us intiniavit,
(ieonjU tn-
t/rKisi. in iiuod i/iso .Sanrli peivitjilio irritmpeiiles piralx Sa- satis idoneis narratoribus in Cotistantinopnli urbe

raceni e.r. Creia (iitleoqite post annum i)(:<:cxxiu, 171(0 indiibitanter didicit, qui hoc modo de illo sancto
primttm occuitala eu iib ipsisest) ciini cetcra civium ca- Martyre pronnntiare soliti sunt, dicentes. Quidara
ptivoiiim liirha altilu.rerunt juvencm : qtti Saiacenorum homulus secularis, Diospolira civitatem m eiitio se-
Aii.irm in jttm dicla Creta diinalns, euine pincernx ob- dens ingressus, eo in tenipore quo ad expeditionem
seqttnm exltiliens, recurrente uiino ad preces malris faciendam nudta hominum millia cnnveniebant col-
reliclo convirti toco ad Marltjrem pro lilio orandum in lecta, illain accedens iiitravit diimum, in qua mar-

teinpltim pri)ft'clx, fiierit eotlein priiri-us modoreslittilus, moreaextiit cohimna, in seMartyrisGeorgii habens
qiio is de quo stipra etjimtts piier 1'apliliiiioiiius, ullalo depirtam imaginem ad qiiam, qtiasi ad prsesentera
:

sccum icijplio qnem /Imirir. porritjendtim misrnerat. GeMrgiiim, loqtii ciepit, dicens Me tibi, Gcorgi :

Niliil quidem proltibel, iiilra cenlttm iinnos el locis di- Martyr, et ineum conimpiido equiim, ut orationum
versis, ejusdem ijeneris niiraculum bis fteri, citm mo- virtu(e liiarum, ab univcrsis bellorum atque mnrbo-

dira rircninslaittitirttm dilfereittiu : roitlexium lainen rumaquaruniqucpericulis^lilierati^ainboiisqupadhano

Alenieiiritm lutrrritmpere Itic molitintiis qiiam in hoc urliem. piist expcditionis lempiis, inciilumes reversi
titmpieli.ro orijttmento ijrotis fotiijare Leclorem, re- perveniamus et si tibi ita Deiis misericoi's nostrara
:

rttni si non eorunttlem cerle siniiliuin narratione. reversionem dimaverit prosperam, secunditm optio-
3(! lii Paiililafioni* prnvincia, niafrnifica et iilu- iiein noslra; parvitalis, ego lutnc meum, qucm valde
oh/filtim
e.r /iiirrili .stris a'tlesc.st saiicli Mcf;ali)-Mar(yris('e"rfiii, tjuara diligo, eqitura, tibi jiro munere donandum, ofife-

I filo /ila-
inciila.' Pliaritnuni m.niinant. IIa'C primuin nitnis ram. ipsum in conspeclu tuaeassignaturus formulas.
crnlim,
aiigu.sla et parva erat, et jam rninain minaliatnr, 38 Quibus sermunculis ocius terminatis domum
ncc suniptus crant in jjninipdi, (|nil)tis vitiuni enien- egressus, iiiter exercitus miiltituilinem cum ce-
pro eoque
(larelur, aut jioliiis (ota sacra doinus a fundamento teris contubern.Tlibusconiiiieans idein homuncio, in sotidos 40
offerens.
inslauraretur. Itatiue ejusmiidi priidif;iiim accidit. expeditifnis ccmitatu emigrat. Qui pnst multa et
Pueris illius loci c.incurrenlibiis el ludicra! rei ciii- diversa bellica 'pericula, inlerque miselhi plurimo-
piam operani (lantilius, iiniis ex illis viclus et ab aliis rnin inilli;i homtinculorum quje conslrata perieiant,
expliisns aiipiccdnviliisi.ncralus, versis ad tem|ilum ipse in eodem suo scdens dilecto eqt^o et ab oninibus
ociilis, .S.'iiic<c Ge(ir^'i, iiuiuit. si fcceris iit vincani, casibus juxla memoratam exempltis cora-
iiifestis

ollcram tilii pulchcrriimiin spliongatum. Repetito raendationem, Cliristicote Georgio Deocondonante,

ludo. niox vicit ; nc:'scniel, sed itcrum, ac tertium, adDiospdiin propere revertilur; ilhimque donium,
et sa-piiis. Refiresstis inde doiiium juicr, malri ex- in qua illius sancti Martyris habebaltir itnago, se-

piisuit, qittid Sanctomunus prcmisisset; peliilipie cum deferens atirum in equi sui pretium, gaiidenter
u niiitrc, ut S. Georgio votum solveret. Femitia, et intrat Sanctumque Georgium ac si prtesentem al-
;

filii iiiiKins ct sinpiilaris S. Georgii cullrix, slatim liiquitur, dicens ; Sancte Marlyr, Deo ieterno gra-
ilcdil ipiiid filius promiserat. Filiusacceptnm munus tes refero, qui me, per tuie celsiludinem firmi- nott pcrmit'
inlru lcmplum aiitc altare collocavit, indeque reces- tudinis et orationis, sospitem reduxit : propterea tttiir rum
alducere.
fihiumrntes sit. Kodcni lcnipnre per tcmjilum transiere cpiatuop hos tibi viginti solidos auri artero, equi mei pre-
nlif]iii, »r- inercatores, qui viso splicngalo, gralissimum oilo- tium, quem tibi primule commendiitum, mihi us-
qui lilll ('-
I

rcm spiranle, ('omedamiis, inqtiiuiit, lutnc tortam ;

que in hridicrunm couservasti diem. Ha>c dicens
cvttti e,
Siiiiiliis illii uon indigct, ct jirn illa rppinamus lliy- supra descriplum auri pondus ante pedes sanctae
miama. Acccpto sjiliongato et lliymi;iniate in vice f.jrmula; Martyris deponit. plus equum amans quam
reposito, voleliaiit exirc : scd oci-ulta et i'a?lesti vi auriim.
detcnli, pcdem eflerre non poluerunt. Oblato de- 39 Et cgressus foras, ingeniculatione expleta,
Addito
inde Miligrisic seu denario abire eonati, nec dum jutuentum supra sedens, ad emifrandum instigat
atio^,
epredi pottiertint. Rtirmm apjiosito numismate iu- quidem sed nullo modo movere potuit. Quod ille
;
F
le^rn, rogarunt Sauiluni, uti iiiitc.statcm abeundi homunculus videns.descendit de equo, reversusque,
laceret : sciliicctuni cllcirc luHlem teniplo, ocrulta domum iutrat aliosque decem afTert solidos, in-
;

vi probibiti, pulueruut. Tum omncs qiiatuor. singuli quieiis SancteMartyr, mansuetns quidem milii e-
:

sitiptilos ntinimiis Sancto obtulere, siipplicilcrque quiti in expeditione inter pericula fuisti; sed, utvi-
roparunl ttl abituni ip.sis indnl^ciet. Tiinc demtim (leo, durus et avarus es in commercio equi. Haec
imjiplrata niissione libere cnincs cxicrunt.abettnles- dicens,decem super vigiiiti solidos ndjiciens, ad
quc dixcinnl, Sancte ticorgi. iiimis caro vcndis |ila- sanclum dicit Marlyreni Et ; hi.stibi addn solidos,

Cculas lu;is. dcini cps abs te nullas iimplius ememus ;

ut milii, pl.acabilis fias, et meum ad ambulandura
scd et luinc joctim nobis ignosce. In hoc crgo lemplo resolvas equum. Hoc dictu egressus. iterum ascen-
innumcra miracula patrala sunt, hodieque patran- dens pquum, ad mejandum incitat qui quasi infi- :

tur : nec in hoc tantum, sed et in illo quoii Fqui- xus, in eodem stabat loco, nec etiam unura poterat
captit appcllattir, et in aliis S. Georgii ecclesiis et niovere ppdcm. Quid plura'! Pust equi asceusum ilerumqiie
el iteruin
oialoriis. 7'ideUtr sitjnificari quod a seplem islis ntim- desceusumque, per quatuor singiilas vices intrans
o/ip.s' usque
mis cirpla sil coltectio pi-cuniaruiit, qiur deinceps, mi- domum.decem secum ad im- ad m,
solidos afferens, et
rttcitlis ilitlrm crrlirescenlil'us, ubertini collotiv suffece- mobilem reversus pquum. huc alque illue currebat
runt tid c(i//(i/i.N(7fn tedeni tiilis sptnidide reparnndiini. et tamdiu illum niilla instigatione removere poterat,
37 y/d hujus copitisconclusionem arredat quodnm- usque quo uiimerus soliilurum spxaginta cungrega-
tenus simile poslrcino e.i Menfeis relato, quo copiti 4 turum adimpleretur tum dciude cnmmemoratum
:

libH Inlii ite Iticis sorris cvncliitlit Admnunus Scolus, supra repetil serraonem, de saticli Martyris man-
nolMS Vrn/nibili lieda- tanlique aslimolus aiiclor, ut suetahumanilate, et tuta in expeditionc custodia,
ipse tresejus de dttta mntcria libros tlitjnatus fuerit in et de ejus duritiavel eliam in commerciis avarilia
epitonen (UKduyicrc, (ji.a' inier opera ejus ejilat ; inie- commemnrans.
ger aulem Adamniniconleitus, unacum dicta epHome, 40 Quitalia verba, utfertur, perquaternalessin-
gulas
 VIGESIMA TERTIA APRILIS.
148
A gulas vices in rU.mum reversus, repetebat
: a,l ulti- Visitur eo locitemplum amplum, vetustum atque D
nic dimllti- irumautem lioomodo sanctum alloquitur Georsium, admirandum, sancti
(fonc
tiir, et gloriosissimi Marlyris Geor- EX VAHIISD. P.
dicens Sancte Martyr, nunc tuam pro certo co-
ipsum eguum :
gii. Quod ut Sarracenus eminus S Ceorgil
est cr.nspicatus,
o/lerat. gnosco vuluntalem hoc ilaque, juxta id quod de.M-
:
servis edixit, sarcinas inferre lemplo. deinde
temptum,
et ca-
deivis, totum auri pcmdus, videlicet sexnginta
.soli- melos inducere numero duodecim.ut eos pabulantes
dos, munusoflero: ipsumquoquemeum equura,
tibi
aspiceret,
quem tibi promiseram prius propter expeditionem 14 At vero venerandi illius templi Sacerdotes,
condonandiim, nuni' tibi, licet invisibdibus alliga- supplicabimt Sarraceno, dicebantque Cavene fece- :

menlis vinculahim, condono .«ed mox ut credo re- ris, Doinine, quia templum Dei est,
;
quod noli vili-
solvendum per tuam li.inorificentiam. Horterminato pendere; nec camelos ad sacrum altare permittas iiidur/U }u-
vientls vio-
.sermone egressus dnmum, eodem momento horffi accedere. Sed Sarracenu^, utpote temerarius ac tans Sarace-
ab.^olulum reperit ipsum qiiem secum dedurens crudelis, precibus
;
Presbyterorum aures praehere nus.
in doinum, Sancto donatum assignavit Martyri in reniiit. et Arabica lingua ministris inquit : Non
consppctu imaginis ipsius indeqiie laecabundus, adimpletis ea
:
qiia; vobis sunt injuncta? Confeslira-
Chrislura magnificaiis, distessit. Hinc manifeste que perfpcerunt servi. qiiae Dominiis iinperaverat.
coiligitur, qufdcumque Doniino consecralur, sive Et eci-e canieli, templum ingressi, divino nulu cor-
lionioerit sive animal (juxta id quod in Levitico
lev; 27
ruentes, subito, ad unum oranes interfecli sunt.
scriplimi esl) millo modo posse redimi aut mulari Quod inopinum miraculum cum S.irracenus
:
intuitus
nam si quis mutaverit, etqund mutaUim est et pro esset,cnnsternatus animo, jussit inleremptos ra-
quomulaluin esl, sanctificabitur Domino etnon re- melos pri cul ejici templo quod iniperium velocius ;

diiiieriir. servi r.impleveriint. Quuniam veru

dies ille festivus
•41 Polmssetex prmlnlo MS. BiUiolliecx Amtm- erat, et appropinquab.atliora sacri mini.*terii;Sacer- ipmmque
Aliiid vll- lis mortuis
ritailiim in
siiiiia! Mediolam, etijm fncta est siiperius mevlio, mi- dos divinamobiationem incepturiis, vehenienter for-
tnijressus,
3/s. hic raciilitm iiclili de Tlwopisto Eimbia ogricolis, lem-
et miilabat in conspertu Sarraceni contingere incruen-
omittitur. ]iui-e Tlicodosii maijni; qvorum boves cum rlie xx Miiji tum sacrificium : sed alius Sarerdcs, celebraturi
perli.i.',eiit, eortim alterum (si perililos reperisset) Geor- collega, sic eum allocutus est : Ne timeas Nunne
(jiiiiio convivio, conticaiieis siiis pra-liendo, devo- vidisti stiipendum miraculum ? Qiiid
? Sa^ metiiis
ivns Tlinipishis, el voliim acolrere leiiuilalis siix cerdos igiliir. excussa forraidine.sacram oblationem
prirtextu deHeclans, mnltiplici nppnralione et jiritviorum est aggressus.
malurum coniminatione coocliis fidem pneslarc, liahue 43 Interira operiebatur Sarrarenus. ut videret dum sacrl-
rit ipsnm Sanctiim convivam ;ab eotlemque, post reslnu- quid deinceps farturus esset. Cura ergo Sarenlos /ictum per-
rala mirabililer omiiia quse nsqite ad os-ia absunipln inrhoassetsacram ublalinnem, et panem accepisfet agitur.
fueraiit, supra modum crescenlesubstantia locupletatiis, ad peragendum incruenlum Sarrificium. vidit Sar-
anno a patrtilitme mivaciili vignimosecuiido, cumuxore racenusSarerdotem, raanibusaccipienterapuerulum,
obierlt; jtim iiilonsus in Clericum, el deserviens templo, et mactantera, ac sanguinem ipsiiis fundenfein in
quod in honorem Saacti extruendum curarat, in quo calice, et corpus ejus frangentemacponenlern in di-
etiam fueril tnmulutus Hxc, inqnam fusius aildi sco. Quje cura intuereturSarracenus, furore raulto
ex dicto MS. poiuissent, nisi qux ibidem habentur, percitus, iraque in Sacer.lulem exaestuans, eum in-
de fabulosiiate iiobis suspecla retUlereutnr, tum propter terficere meditabatur. Cumque
hora advenisset
codicis illius exiijuam antiquitatem, lum propter sancli Introitus, rursus manifestiusque vidit Sar-
/'

ailjunclamdc Dracone narrationem ; qux facit ut col- racenus puerulum, in discu membratim concisumin viriet iji/an-
titi specte
lcclionis isiius tiuclorcm iian tantum novum esse ju- partes c quatuor, ejusque sanguinein in calire;et
Clinslttm ;!-
ilicemus; sed etiam incuriosiim vcritatis a fulsitate se- denuo veheraenter obstupuit. Cumque jain finis detibus

cmienda:. iiistaret divina; Liturgiae, et nonnuIliCliristianorum dtvidi.

coinraunicare cuperent divinis raysleriis, et Sacer-

CAPUT V dosdixisset, cum timore Dei ac fide acceilite; om-
Saraccni injuriosl in S. Georsilim. punitiO, nes etiam Clinstiaui capita sua reverenter adino-
cunversio et mai'tyritim. duiu inclinassent accesserunt quidain ex
; ipsis ad
coinmunionem divinorum iiiysteriorum. Jamque
*J uanimodo douiri sunius Itistoriam.ut rem siio teiii- terlio vidit Sarracenus, Sacerdotein. ex corpore
porc qcslani. insiqni sermrme descripsit S. Greqorius et sanguine pueruli, d fuscinula partera impertiii

In Thebitirle Dccupotita; quem scrnionem Grccco-Latinum Ronix cummunicantibus. Postquam vern Christiani incli-
poi aii. 8U0, vuliinvit J''r. Jsidorus a S. Joiepb Carmclila, unno n.ito [ capite participarunt divinis mysteriis, vidit-

104:2, ex ciijus ernditls ad eumrlem scrmoncm auiiota- que Sarracenus eos de corpore et sanguine pue-
tionibvs, ad calceni brevilcr rlelibuudis. haliinus; tn ruli sumpsisse; ira ac furore repletus est adversus
Theiaide. pnulo anlequam Gregorius Deciipalita Ihre- omnes.
ret n Saraccuis occupala. extslere etiani nvncnppidum, 40 Peracloilenique divinje Missie sacrificio. di-
stribuit .Antidoruni Sacerdos cunctis Christianis,
/"

el Carnie diclnm, (quod 'Ap-Kilrii: Griece, Lutiae

Vinea rediteretur) et ostentare mijenles niinas tem- et exutus est sacerdotalibus g vestibus. Ipsi etiam
u
pli monasteriique ,
quod filio, monasticnm habiiitm Sariaceno elargitiis est partein panis pulcherriiuffi et Sacerdo-
suscipienli, qvondam nliquis toparclta coustruxit, et furma;. ille vero lingua Ambira voriferans, Quid- lem sceteris
argutt
nain est hoc ? iiiquit. Cui Sacerdos, ex pane quem
:

quod sub Saracenis iitviolatum superiori seculo Tur-

Hoc tcmplum S. Georijii qui sacriflcavimus.Tum Sarracenus vehenieiiter excan-
cie destruxere. fuit,

ipsum quemiidmoilnm jam lecturi siimvs, sic vialari descens. Exhis sacrificasti, canis sreleste, contami-
salule-n animir alluleril nate, hnmirida? Nonne ego vidi queinadmodum
prolnluit ; ui saciileijii ultio,

suis jumeiilis expeiio. Ipsum S. pueruluin .icrepisti et mactasti, ac sanguinem ejus

Sarareno, illam in
noiio floruit, audtamus, rem, in poculo miscnisti. et ciira c..rpus ejus concidisses
Grefiurium, qui scculo
meinbralim. posuisti in disco? Niimquid ego hajc
ul sibi aiirrala est explicanlem.
cognomento Julas, omniacontuitus suin.sceleste. impure, et homicida?
43 Dnx exerrilus Nicolaus,
suam civitatera, quani Sar- Nonne enu te vidi comedentem et bUienlem ex in-
narravit mihi, quoil in

raceni propriu idiomate vocant Ampelon, destinavit faiitis corp..re elsanguine ? Insuperpra.sentibusim-

u Anierunines Syriie suum ipsius nepotem, ad quie- perlilus es, et adhiic cruentas carnesversant in ore

dam peragenda ac dispouenda iu jam dicto castello. suo. His auditis Sacerdos obstupuit, dicens, Douii-
19 ne.
Apiilis T. JIJ
 : ;

146 MIRACULA S. GEORGU MART.

A ne, Ppcoator ego.^um, ef n^nmereorvijerft tiititurn Sacerdos ait : Siquidem Christum Dominum videre
EX VABTISD. P. niystprium. Quia vero doniinaiio tua tale myste- desideras, ad tuiim pergens patruelem ei pr^dica
rium credo Deo meo te niagnum virum
con.-:pexit, Christum, et m;iledic atque anathematiza supersti-
deinde. fny-
esse. Sarracenus inquit: Non est lioc (ale. quale tioneni Sarraccnorum, etMahometpseudoprophetam
tleril verita*
oculis meis .^pectavi? Kt Sacerdos. Certe sic se.se ipsorum, et constanler annuntia rectam veramque
ttm edoctus,
liabet, Domine mi sed ego, quia peccatnr sum,
: Christianorum fidem, et ihidem visurus es Chri-
nivstprium hoc videre nequeo sed snkimmddo pa- ; stum.
nem vinum. Ethunc quidem panemet vinum cre-
et 49 Qiii quondam Sarracenus fuerat, avide pro-

dimus. servamus, et ^acrificanius.in typumcorporis fectns. nocturno tempore Sarraceni fores vehemen-

et sanguinis Dnmini nostri.Tesn Christi. Etrninima- ter pulsavit. Custodes vero portarum ac domus
gni et admirandi Patres, Ecclesise luminariaet Do- Amerumnis, Quis est inqiiiebant, is(e qui vociferatur
clores, quahserat divinus ?nagnus Basiliiis, et cele- et verberat fores? Ille respondit : Ego sum patrue-
bris Chrysostomiis, et Greijorius me- Thenlonus, lis Amerumnis. qui quondam fugi et incognitus la-
tuendumhoc actremendum mysteriumnonviderunt tui :nunc meum patruelem invisere volo, et ei
etego qualifer id ipsum cernere merear? quidpiam indicare. Mox forium excubitores Sarra-
47 Auditis his Sarracenus obstupuit, jussitque ceno renuntiarunt, dicentes Domine, patruelis :

servos suos, et quotquot aderant, excedere tenipio ; tuus. qui fugitolim, et incognitus latuit. Amerum- Ad AmeniiH-
iicm intro-
in firie
et apprehensa Sacerdotis manu, Ut video, inquit, nes suspirans dixit : Ubi est? Ad portam, inquiunt,
ductus,
ChrtsHana
ac certissinie comperio. magna e^t fides Christiano- palatii. Et cum facibus
confestim jussit famulos,
inslriiilur.
ruin : et me, o Pa-
siquidemiihi placuerit, baptiza et lampiidibus, obvinm ei procedere. Qui omnes jus-

ter. Respondit Domine, Nos

Sacerdoscredimus
ac confiteinur Dominum nostrum Jesum Christnm
filium Dei. qui piopter nostram salutem venit in
nuindum. Credinius sanctam, consubstantialem et
individuam Trinitatem, Patrem, Fihum. et Spiri-
: sa Hegis Amemmnis peregerunt, ot mnnachum, qui
prius fiieratSarracenus, manu apprehensum deduxe-
runt ad Amerumnem ejus patruelem. Quem cum vi-
disset Ameruinnes, supra modum gavisus est, et seque
Chri-
cura lacrymis amplexatus ait Quid hoc rei est? stianum et :

tum sanclum, unam deitatem, Credimus quoque Ubinam usque modi) commoratus es? Nonne tu monachum
pro/ltens,
Mariam semper Virginem, lucis matrem. quge pe- raens es patruelis? Ait monachus, Annon agnoscis
E
perit nobis fructum vitae. jam antedictum Domi- me tnum consobrinura? Nunc enim Christianus ef-
num nostrum Jesnm Christum, virginem ante par- fectus sura et monachiis, ut vides, gratia Dei altis-
tum, virginem in partu.etpnst partum virginem. sirai : etdeserta incolui loca, ut heres fierem regni
Credimusetiam omnessanctos Apostidos, Prophetas, ccelorum, ';uemadmodum spero, por ineflabilem
Martyi-es, et Justos tamquara Dei niinistros. Deni- misericordiam omnipotentis Dei, me regnum illius

que, Domine mi, noii agnoscis fidem oi'thodoxorum hereditate consecutu?-um. Qitod indicium das mentis
Cliristianorum reli(]uas omnes antecellere? Sarra- tiije ? Suscipe sanctum Baptisma orthodoxorura
ab €0 irri-
cenus denuo instabat, Supjilico tibi Pater, bapliza Christiannrum, ut vitara consequaiMs asternam, ut
detitr.
et baptizandus me. AtSacerdos restitit, dicens Nequaquam lioc : et ego spero. Ad heec Ameruranes in risum versus,
*n Sina fiat non enim possum ego tale facinii;. perpetrare
: : et moto capite, Quid nugaris, o infelix inquit, quid
Thiltitur.
et si ego id auderem, ac tuus patruelis Amerumnes nugaris? Quod malum tibi accidit Va;tilii miser, :

factum rescierit, interficiet ille nie, et teni]ilum lioc vse tibi. Quomodo pristinum vivendi morera dese-
destriiet. Sed siiiuidem Iiaptizari desideras, profi- ruisti, sceptrumqne regni? et tamquam unus de
ci^cere adillum Incum in mon(e/( Sina;nam illic mendicis circuravagaris, amictus fcetenti cilicio?
Episcopusdegit, Facta ergo Sacer-
ille te baplizaliit. Cui responsum reddens raonachus, intit : Dei gra-
duti revereiitia egressns est templo Sarracenus. tia. QuafCumqiie, diim SaiTacenus essem, posside-
Post primam deinde noctis horam venit ad Sacerdo- bara, lex / erant et hereditas diaholi, sed quibus
tem, et exutus aurea regni veslimenta, indutustiiie me cernis indutura, honor sunt, et gloria, et pi-
vili saci'0oilicino, fugit incognitus eadem nocte; gnus futiirffivitffi seterna?. Ego enim anathematizo
profeclusque est inmontem Sina, et ibidem ab Epi- Sarracenorum siiperstitionera et pseudoprophetam
scopo sacruni baptismasuscepit. Didicitquoquepsal- ipsorum. Araeruranes ait . Ejicite eum foras, nescit
terium, et illud quotidie recitabat versiculalmi. enira quid garriat.
48 Elapsis autem tribus annis, in una dieruni ait 30 Mox ejectiim constituerunt in aliqua parte petit a Deo
Episcopo Permitte niihi, Doraine, ut videre va-
:
palatii,dederunque ei cibum et pntum. At ille dies perseveran-
Indc re
missuii ad leam Christum. Episcopus respondit Ora cum : tres pxegit, neque mandiicans neque bihens sed ;
Itam,
Hocerdolem, recta tide. et in nna dierum visurus es Christum, recte fideliter orabat ad Dominum, etflexis genibus
a quo erat quemadmodum desideras. Et rursus qui fuerat Sar-
instruciit-i.
dicebat Domine speravi, non confundar in
: In te
laceuus dixit Permitte mihi ut proficiscar ad Sa-
:
ceternura, neque irrideant me inimici mei. Et rur-
cerdotem, qui me fidem edocuil, quando visionem siis, Miserere mei Deus secundura magnam niiseri-
admirabilera vidi in templo gloriosissimi Martyris cordia m tuam et secundum multitudinem miseratio-
Georgii. Respondit Episcopus. Vade in pace. Sicque num tuariim,
t dele iniqiiitatem meam. Et iterum,
ad Sacerdotem profectus. prostravit se adoravitque, niumina oculos raeos, Domine Deus, ne qiiando
et inquiebat Sacerdoti ; Nosti, Pater, quis eo-o sim dorraiara in morte, ne quando dicat inimicus meus,
?
f«»i spe He-
rum Vidindi
Respondit Sacerdos
Hominem, quem numquam :
Prasvalui adversus eura. ConBrraa cor nieum, Do-
Chrislum, viderim, quommlo cognoscam? Qui quondam tuerat raine, ut expugnem sensibilem seductorem hunc
Sarracenus aiebat Nonne ego sum patruelis Arae-
:
Sarracenum, ut non conculcet me nequam ille Dia-
rumnis, ciijus cameli, cum in teraplum adacti bolus, neque timeam raortera propter noraen san-
fuis-
sent, omnes interferti.sunt et in divina Missa tre- ; ctum tuum. Cumque se signasset signo Crucis,
meudam spectavi visionenr! His auditis Sacerdos dixit Dominus illuminatio mea, et salvator meus,
;

obstupuit. et glorificavit
videns eum, qui Deura, quem timebo? Dominus protector vitae mesc. a quo
quondamlupus Arabicus fuerat, factum ovemCliristi Fruslra
trepidaho? Et rursus adversum Amerumnem vocife- tenlatur
mansuetissimam ; et afiectuose amplexatus est, in- rabatur Accipe sanctum Baptisma, ut lucreris im- blandimen-
;

vitavitque in cellam suam ad manducandum

iubetur prx- panem. raensura Dei regnuin. Et iterum Araerumnes irape-
dicare Sar- Tum qui quondam Sarracenus fuerat dixit Per- :
ravit eum adduci corani se, et preeparafis pulcher-
niitte mihi. Domine Pater nam incessit voluntas, ;
rimis vestibus in hunc modura aflatus est L*tare,
:

et summopere cupio videre Christum quid

; faciam? miser, tetare, et ob regnum quod te manet, exulta
vitaraque
 ,;

VIGESIMA TERTIA APRIUS. 147

vitanique acjuventutem tuam speciosissim.Tm noli quadnfariam dividentmn, forlasse cum respectu ad D
conlemnere ; nec deinceps, tamquam memiicus ac qualuor orbis ewabiiso.p.
plugas, signi(irare volenfium pro tolius
pauper, insipienter inredas. Vaj tibiinfelix,quidnam muiidisalufe eam immolan. Occidcntalrs ecclcsiie in-
animo volvis? Monachus subridens, Araerumni re- stilueninl eamdem tnfariam esse. parliendam, ut tolius
spondit Ne super hac mente meatristeris nam ea
: :
saiictisstmx Tnn-tatis operatione Incarnatiouem Ferbi
ego perpendo. quomodo impleam facinus mihi de- fuctam msinuarent,
mandatum a Deo et a Sacerdote, patre ac magistro d Euumeraf hic Fr. hidorus vasa seu inslrumcnta
meo, qui rae misit. Vestesiiutem, quas prapparasti, Sacrifmi divini : in quibus, prxter ea qux sunt etinm
vende, et da panperibus. et tu quoque temporalia Luliutsusitala, Gr^cis propria «»«/, Aaot'<; Fuscinula,
regni sceptra dimitte, ut eeternEe vitas sc-eptracon- ad communionem sumendnm porrigcndamv^ e \(c7.(a
sequaris nec in iis quae prtesentia sunt fiduiiani
: scu Paieua. Pi7:f'8[0> Flabellum, nd muscas ab Oblaiis
colloces, sed fiitura speres neque in pteudopropbe- obifjeiidas, de
ipsique
:
quo alibi planius. "Aorrp Stella, Oblata
Amfnimni tam Mahoniet credas, scelestum illum et abomina- supra Patcnam posita sic operiens, ut non tnngal sa-
fidem Chri- bilein ac Hlium perditionis; sed crede in Jesura cram Uostiam.et immedialum "I£i/y.Tou seu Corporalis
sti suadet ; Christum Nazarenum ci-ucifixum. Credeconsubt-tan- dcsuper repltcati conlactum nreeat. A.'rf/r, L:incea,
tialem Trinitatera. unam divmitatem, Patrem, Fi- ad usum sci.ssionisseudivisionis facieudif, qnum Lalini
lium. et Spiritum sanotum, Trinitatem consubstan- Sacerdotes munibus tacere consuevernnl. Ir^^aytc si-
tialera, et in-eparabilem. Amprumnes risu dicta ex- gillum, quo parti consecrandse crux imprimifur : quod
cipiens, Magnatibiis in palatio congrefiatis inquit : in ultari non facinnt Latiui, sed pnnem nd Missam pa-
Hicraentis imposest, quid ei faciamub? Ejiciteeura ralum hubcnt, Chnsii effi<iie aut Cruce lusigniinm.
foras, et quanto citius expellite. e GrKceMi^cfjovy-i.,; quod Inlerpres veriit, parai-
51 At vero, qui assidebant, dixerunt Regi Vo- : tentes : sed in nolis ohservat. capitis inclinationrm si-
luit hic polluere ac Sarracenorum re-de^truere gnificari : alii dicunlMixx^JOiav AaooOvTe;; LutiniYe-
et conlem- ligionem. Non audts queinadmoihim blasphemet et niam facientes : qux omnia dcsnjnaut unum eumdem- E
nifur anathematizet raagnum proplietam nostrura?Mo-
;
que corporis gesfnm, paniitenlibus familiarem, elin sa-
nachus, qui Sarracenus fuerat, intentavoce clania- cri<i jrcquenlntissiiuum.
bat :PIuriraum super te doleo, o Ameruranes, quia f .^ntiqnitus coh.mumcabant omnes sncrificio prm-
salvari nou vis, infelix, Crede inDominum nostrura senles hoc usu cessa-He, inductum apud Grxcos est,
:

Jesum Christumcrucifixum, et afiathematiza siiper- ut intereos qni non communicavernnt, dislribuerentnr

stniunera Sarracenoruin et eorumpseudcproplietam frusia ejiis jiunis, qui fncrut oblalus ud sacrificium, et
Mahomet, sicut et ego facio. Sarraceniis Araerum- exijuo parlemcnnsecrandam Sacerdos resicuemt : qme
nes dixit : Ejicite eurn foras, ut ego jubeo; quia fnistu ex re nomen habcbant Antidori, quia viccm c(B-
mente capfus est, nec qiiod loquitur intelbgit. Qui lesfis doni, id est, Corporis Christi quadamtenus sup-
vei'o considebant ipsi dixerunt : Ergo Sarraceno- plebaul.
rum religioni inaledicentera, et in nnstruni prophe- g Sunl illx. Izoiyd^Hny, Tunica, 'E7:[fx«>(V.[a Ma-
lam blasphpmias jacienfem, audis, et difis, lynnrat nipuli, ETTiTpizy/Xtoy Stola, 'VTroyo^aTioy Subijenicu-
quodeffutit. Atsieum niorti non tradidi-ris; earaus lare. (tic/fjvioy Casula.

af/pie a et nos, et efiiciainur Christiani. tjuibus Amerumnes, h I/ubemus cx Procopio. Justiuianum Impeiatoreni
Saracenis Ego ipsum interficere non valeo, ip^iquecondoleo, in Mfinte Sma consiinuSM' firmi.\simum prxstdinm et
ad )iecem quia meus patruelis est sed accipite eum vos, et miliium cusladiam fnmosissimam,
: adversns barbaros
pettlus.
quidquid libitum fuerit facite. Igitur acceptum Mo- Saraccnos : qiiare miruni non est, si islic potius quam
nachura furore multo traxerunt extra palatium. et alibi residere Episcopi elcgerint, temporibus lam peri-
multis affecerunt torraentis. ut ad pHstinam Sarra- culosis.
cenorurn fidem reverteretur. Sed ille, non consen- DnbilavU Fr. Isidorus lcijendumne essct JSo^ot;
i

tiens, instruebat umnes in noraineJesu Cliristi Na- lex, an hojj-oc pabiilum et malnit primum, eijo se- :

zareni, ut crederent et salvMrenrur. Sarraceni vero ciindum praeliijerem : qxtod volel lcctor accipint.
traxerunt eura extra civitatein, et ibidern sanctissi- k Idem observat juxta pnrceptunt Alcarani, in hoc
lapidihus
iiium hunc Monacljum, cui nomeii ei'at Pacliumius, legem Judieis dafuni Levit. 24 imiluiitis, ita salifos
obruitur.
lapidibus k cbruerunt. Atqiie eadem nocte, stella, blasplicmos coiilra Mohoineth puniria Snrnccnis, eum-
k
coelo descendens, supersanctissimo Mart_)requievit que luairui eftaut iinn: servan n Persis, conlra eos qui
eamque per dies quadraginta ciincti conspicati sunt, deserunt lcgcm Muhomcticam . Turci suppltcitim ignis
ex quibus raulti crediderunt, / deprecationibus bea- adhibere consueverunt.
tissimi Martyris etpurissima? Dei genitricis Mariai I 2dcm uddit. Apud Coplhos in /Egijpto extare ec-
semper Virginis, etoniniura Sanctorum inremissio- clesiam PochomiiMartyris, in qua fesium ejus ab an-
nem peccatorum nitstrorum. Amen. tiqnis femponhus solenniler celcbretur. Utiuam diem
ijuoque apposuissetl Non tameu credtmus hnjus Pa-
ANNOTATA. chomii illud esse : nec e.nim positi sub Saracenorum
jugo Chrisiiani, nusi fuissent eU7n, quem ipsi nt lcgis
a Leitndavius in Onomasficoprimam post Califntiun siia: aposlntum occiderant, pnblici templi honore prose-
diijnilalem interprefutnr : sed osft-ndit Fr. hidaius, qm : forfuss'snec nova ulla fempla exinde nb iltis cre-
proeosalfemquo lixc geri^bantur el ncnbebanf ur temfiore ctasunt. quibits negre suppetebat unde veteru conserva-
Araerumnis et Califs) nomenunius ejusdemquc fmsse : rent. Anliquior ergo el sub Elhnicts /mperaloribus
qui respcctu suariiin subditoruinvocaretur Amerumnes, Martyt fncrit, cujus ecclesiam Cophti relinent.

td est, Princeps recte creJenlium; respectu uiifem

Mohometi, od Deuvi {utcredi volunf) fransluti^ Califa, CAPUT VI.

id est, Vicarins. Xficitur aiitem AmenimnesSyvise, S. Georgii violatorcs aiii tlivinitus puniti.
qnia hoc lempore divisjim hilariam erat Surucenorum
imperium, et una pars Bubylonimn Alesopofamiai, al- t^a^pe alias, eveJitusimiti, de suis ac fidei Christtanse

tera Damascum Syria-, regiii sui sedemhabebat. inimicL-iS. Georgins tnumphavil ; Sivpeiulliciam corpo-

b Idem fr. Isidorus notat geminum Grxcanick ripcenam scciifa cst niors animx miserabilior. Utiius-
Missx Introitum esse : eum vc.ro de quo hic ayitur, que reicxcmpla liic dnbimus : quoruin pnmum suppe-
Magnum vocari. dtlubtl Bibltathccx Luurenttnnx Magni Ducis Hclru-
c Ex ritu sciiicet OrientuHnm sacram f/osliam viiE codex 31 Plalet 20, qnod ex Grxco lafine reddilum
a
 .

148 MIRACULA S. GEORGII MART.

P. Bollio Carlhumm, tate est : In templo

Hugom Sancto scriptum haberet :
eoque affirmante, afferri D
EX VABtlP D. G. raagni Marlyris Georgii, inter aliamtilta, et legi s'bi jussit ipsesanctam ico- vnde sumpto
Quod cum fieret,
Sancti et oleo sanatur
Saracerius
lioc quoque niiraculum contigit. Sacerdote sacris nem manibus tenens, atidieb:U legentem Presbyte-
in SntiL-ti
imaginem operante, ingre.«us quidam de illustrioribus
illiic rum, atque dicebat imagini Tujuvenis cura sis, sa- :

jaculatus. Sancti imagincm conspicatus depi- pieiitia prsestas; ego vero, senex quamvis, levis sura
Sarracenis, et
ctaminlabula; Ecce, inquit.dialectoproprio sub-se- atque delirus sed praestat ut ego quoque priidens
;

quentes alloquens, quomndo orat,

e};regiuni illura, evadam. Talia vero iion cessabat dicere, quamdiu

et tabulam pictani invocat fiundebatenira tuncmy- S. Georgii legebatur martyrium ; absoliita autem
accFpiogue
sticas preces flexis genibus Sjcerdos) Ile, et arcum lectione, ad genua Presbyteri se provolvens, roga bapfismo tno

Diihi atque sagitlas afferte. Qui cuin mandato pa- bat sancttiin baptisma consequi. Detreclante autera tyr obit-
ruissent; intendit arcuni, sagittainque in sanctam Presbvlero, atque ne pal;im res fidei ipseque peri-
iconem jaculalus est :ipsavero sagitta, sancti Mar- clit;iretin' raetuente; adjuravit eum per ecclesiara

tvris virtute ex alto relorta, in jaculantis manum Seracenus, et baptizatusest. In crastino aiitem ma-
deciilit,eanique vulneravit. gna cum fiducia progressus in mediura S iraceno-
53 Abiit igitur dolore urgente in domum suam; rum. ca;pit praedicare Christum veruin Deura. et
ubi ciiin niagis magi^que intumesceret manus. et eorum inipiam detestari religionera. Qiii talia exeo
criicialus augerelur; ancillas qu:isdatn Cliristianas, audienles, concursu facto, taraquam silvestres ferae
relortarjue
*" ipsum apud se rainistrant.es, accersivit et dixit ; Fui ina^de discerpserunt eum : itaque in pulchra confessione
'ttgitla Ixsus, S. tienrgii. et in ejus iconein sagittaro jaculatus, coiisuminatus etiam i[ise est, per sancti Martyris
ipsa in manum meam retorta. raorior prse dolore Georgii interventionem.
intoleraliili. Cui ille, Rec.tene, inqiiiunt, fecisse te 5G Quo loco iii faclum unaqnom descriliitur in isto

pulas, quod sancti Martyris imagmeni violare ten- Coilice, siispicari tanteu ticet accidisse Diospoti; istic

taris? Ecquam enim. reposult Saracenus, virlurera certe conliijtsse alind simile, a quibusdaiu expertis ci-
habet imago illa, ut me
hunc adducat statum? in vibus Coiistintiiiopolilanis , retaium est Arcitlfo £pi-
Nos, inquiunt famiil», illitteratse sumus,nec liabe- scopii Gallo, ex cujns ore ipsum AiUimnaniis Scotiis de-

mus quid respondeainus

tibi sciscitari certius s ; i seripsil, tih. 3 de focis sancli.'! cap. 4. In Diospoli civi-

volueris, Presbyterura venerantbe^edis acoerse, ille tate, in quadam Martyris Georgii doino. in columna
edisseret qusepercunctaris a nobis Paruit barbarus, marniorea, ad persecutionis teinpure est fla- Alterius lan-
quam
cea imaginem
etaccersito atl se Presbytero dixil ; Qiiid virtutis gellatus, formula depicta est. Quadam vero, die, mannoream
isti quam adorabas tabulae, vel iconi in ea depictfe cum quidain duri cnrdis et incredulus homiincio, in penetrot

insit, velini edisseras. Eg.i, reponit Sacerdos, fa- equo sedens eamdein inlrasset domum, et vidisset

ctorem rceli ac terrae Deiim omniumque rerum opi- marmoreain coiumnam; ab his qui ibide ii erant in-
ficiein invocabara, non tabulam, ut ais ; icon vere, terrogat. dicens. Cujiis est h.Br imago in marmorea
in ipsa expressa, S. Georgii Martyris est. Qualis- coliimna forraata? Quibus respondentibus ac dicen-
nain aiitem, inquit b;irbarus, Georpius e^t, qulDeus tibus, Georgii M irtyris hzec figura est, qui ad hanc
non est, et tamen per suam imagiiiem lalia oper.i vinculatus et castigatuse-^t columnam; quo audito

tur. illestohdissimus homunculus, valde iratus contra

S4 Respondit Presbyter Sanctus Martyr Geor- : insensibilem rem, sancti Martyris formulam lancea
et qua ra- gius. Deus non est, sed servus Dei et filii ejus ado- percussit. Quse videlicet eiusdem adversarii lancea,
lioue (Hfi-
randi Duniini nostri Jesu Christi, hnmo similis nobis quasi perglobum nlvis mollem, mirum in nindum fa-
f/nies colan •

lur edocttts. pa"-sibilis; quiniiiltii tnrmenta pertiilit a Gentilibus, cile penetrans, lapideatn illara perf »r:ivit columnam
eum ejurandum Christi noraen cogent.ihu'* sed
:id ; extcriore parteejus; cujus ferrum interius inhaerens
ipse generose toleratis, in pulchra consumraatus
iis retentura est, nec umqnara ullo modo extrahi potuit:
confessione, a Deo universorum accepit gratiam pa- hastileautem ejiis, ad sancti M.irtyris cnllisum mar-
trandi signa atque prodigia et nos pro ipsius amo- : moream forniulam vel columnani, confraetum est.
re sanctam ejus reveremur im^iginem. ac veluti ip- 97 Illiiis qiioque mi^^elli horainis equus.inquo se- ipseque diqitis
columns \mp-
sura in ea contuentesamplectimur af.que adoraraus. deb^it, eodem momento sub eo in pavimento domus pressis inkxret
Eodem prorsns morio, quo tu consauguineorum ceciiht mortuus ipse autem simul misellus in ter-
;

luorum vita runctorem, puta patrisaut inatris vel ram cadens, raanus in illara marmoreara inisitco-
dilecti fratris, vestimentiim vel indumenlnrum lumn;im; ejusque digiti, quasi in mollitiemvel lutura
ejus quidpiara exoscuhiris. iUacrymansque ponis intrantes, in eadem irapressi inh;«serunt columna
super oculos, velut ipsum desideratuni tihi ante eos Quod viilens miser, qui retrahere denos duarum di-
repra^sentans. Igitur Sanctorum icone-*, seu pictas gitos manuum ad se uon poterat. et in marmorea
in labulis sive expre<;sas in hnteis, seu effictas in sancti Martyris inhaerentes forraula atque insertos,
statuis, aiioramus alque amplectimur, non ut Deo- nomen Dei Eeterni ejusdem Martyris invocat; agens
sed pfEniteus
ruin (ubsit hoc) sed ut servorum Dei efiigies. Sancti poeniten'iam, et ut absolveretur ab eodem vinculo, dimitdtur,
enim per venerandas icones suas sign^i et prixligia cum lacryrais precatur. Qiiam ejus lacrymosam p e-
patrant ; uti etiam tibi contigit in aiiorum exem- nitentiara raisericors Deus suspiciens, qui non vult
plum experiri, qui in imaginem sancti M:tr,'vris mortem p-^ccatoris, sed ut convertaturet vivat non ;

aususes sagittam mitiere. solum ab ipso prsesenti marmoreo visibili absnlvit

55 HcBC audiensSaracenus. Quid ficiam? inqiiit. vinculo, sed etiara a peccatorum invisibilibus alllga-
fnm orf
infcrri ct
sft
Vides manum lianc meam, infl it;im ad modum utris, nientis fide salvatura misericorditer liberavit. Hinc remaneritlhus
lampatlem et sanie fluentem : unde intolerabih criiciatus dolore, itaque manifeste ostenilitur, quantse et qualis fuerit in cohimna
accendi jubet. morti appropinquo. Cui Presbyter (liyiforum
: Jube huc iiiferri honorificentiae apud Deum Georgius inter tormenta,
vestigiis.
imaginem S. Georgii, eamque supra stratum cnllnca, cujus tlioracidam, in re natura impenetrabili, pene -

sic ut ante eara lampas suecensa per tot.im ardeat trabilem divina potentia feclt ; lancearaque adversa-
noctem : maneautem facto, de oleo istius
lampadis rii, aeque irapenetrabilem, mirabiUter fecit penetra-
manum perunge, et crede quia sanilatem conseque- bilem; digitosque ejusdem hnminis infirmos, in
ris. Tum raoraeomnis impatiens barbarus. jubet in- dem natura irapenetrabiles, potenter penetrabiles
ferri ad se imaginem, et lampadem accendi postero ; fecit ; quos in marmore vinculatos. primule et ipse
aUtem die manura inungens, subito ab omni vulnere durus, retrahere non potuit; sed eodera momento
sanam sensit; et miraculo tam preesenti gramlique valde perterritus et exinde mitigatus, Deo mise-
atlonitus, quse sivit ex Presbytero, numquid de rante retraxit.
58
 :

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 149

58 Mirum dictul usque in hodiernum dlem eadem tam ruinara praecedente, praecipuo auctori consilii i'
prout vidit bis quinorum vestigia digitorum apparent, u<;que ad
Arculphvs,
istius similiter apparuerit Sanctns in equo, et lan- ""^^^^ ^
radices in niarmorea insertoruni coliimna in quo- ; cea ininax, mortem illaturus nisi desisteret. Er^o
rum Arculphus suos deuos proprios inseruit
loco S. conventu operaruni ad demolitionem decretam facto, ^"^'' f'*"
digitos, siniiUter ad radices intrantes. Ejusdem quo- supervenisse barbarum; et quid sibi acciderat, re-
at/sterrUus
omittit.
qu« homuntuili sanguis efiui, oujus coxa in pavi- tulisse. Qiiare cnm magno non s-pluin Christianorum
mento irortui cndentis in dua.s confracta est partes, sed etiam Mahcraetanorum plausu excepta, manse-
nuiio modo ablui autdeleri potuit, yed indetpbihs in rit sedes inviolata, in qua hodie(|ue spectantur duo
paviinento dornus usque ad nostra permanet tem- grandes cerei albi, quos, cum bona quantitate olei,
pora i<iem equinus cruor. H^c cx vre Arculfi Jdam- in lampadibus arsuri, ohtulit barl)arus iste,
ad pla-
Tiaiins, iitKliif credibiliora mullo, quam qux in sna ile- candum sibi Sanctum. Coucludit deniqiie relaltonem
in hoc Me scnplwtie Sijno' hcniumque m ea Sanctorum Eptptia- suum idcm Rector his i.^erbis Multa patrantur ubique
:
dtgniur quam
7UUS Hiiijio poliia refcrt, de huc ipsa Diospolitaua eccle- ab eodem Sancto miracula quse recensere totus
in ahis ad- :

mirandis sia uijens, atque de suo temporeitn uarrans : Juxta sa- integerannus non j-uffieeret.
Syri, crain mensani jacet rotu , qtu]!i scilicei lUujatum 60 Addum bis eptstulum P. Roberli Snulger Socie-
Saiiclim docet liistona Passiouis; \n dextra autem tatis nostrx, pnmnm qunm e.i Constnnttnopolitana re-
templi parte est cnlumnn, in qna rota alligata fuit, sidentia nostrn, in Fianctam unde illuc diiectUd ernt, Tertivi de-
qua.'que ad Sancti memnriam per tres lioras Huit san - anno mdclxhi scripsit, eo digniorem spnnte
fide, quod c.c ore
eeijrotans.
guini'. In eadem columna [lugenlem pilnm vuletnr eoriim, quibus res accidit, Turcorum habita narrel. In
significdre, quults siistiuendo lempit lltoto subslnieretur) ea, inqiiit, quaj Constantinopolim me vehebat Iri-
marmor est pertusum, elens mira signa; ut si con- remi, uua veliehatur Turca, ex insula Chio uriundus;
fessus peccatafueris, pertransire possis absque im- qui licet Jesuitara me esse sciret (notissimi enira
pedimento; sin aufem, nequeas pertransire. AuUi- tota Ciiio Patres nnstri sunt) voluit ut sibi asside-
bus haic fabeHis et nimium (acili: ciUaque experientium rera; et quoniara Graeca; atqueltulicje linguse salis
levi vulijo creditis IradiliuucuUs annuineramns docti ex peritus erat, co*pitinecura humanifer de rebus va-
B ;

iis, quje similia ahldjacturi slc novnnns, de miraeiilosa riis confabulari : atque interaha mihi retulit. quod
ista emundatfe conscieMtiie piobatioue non fncile credere existenti sibi in Schiro insula, ubi uxorem duxerat,
scriptori Sijro. Quare omissis tulibus redeo ad exeinpla superveuerit infirmitas tara gravis, ut toto corpore
GeoTijinmr sauctitotis, non inipune eiolaice, ntque unti- languens, uullara diu noctuque quietera capere, ne-
qvo isti qiiod Adumnnnus .•iiihniuislrncit, uddo te^tiino- que aliud admittere nutriraentum posset, quam pa-
nittm Glabri Rodulphi, ciira annum mxlv sciii-enfis. nis et aquie panxillam, idi|ue difficillime.In eo stafu
Hie citm lib. 3 cap. 7 nnrrasset quomodo anuo m\ in- cum perinaiisisset totis undecim mensibus ad do-
stitjantilius JudEeis Aureliunensibus et Christiuiiorun: de raesticorura omniumque notorura stuporeiii, et varia
locis saeris recupernndis consilia indieantihiis, Hteroso- remedia diu frustra tentasset, atleoque esset emacia-
lymifona sacri Sepuicri ecclesia, jussu Princtpis Sara- tus, ut sola .•ub cute ossa relicta viderentur ; tan-
cenorum {quetn in Iraclaln de Patrinrcbis ostendimns dem consiliiim ccepit conferenili se ad teinplura
j4chemum dicium) fuis^et fnnditusdestrticta, hsc sub- S. Georgii, ea in insula miraculis celeitre; ibjijue in tfimplo S.
: Tnnc
juuijit ettam B. Marfyris Georgii ecclesiam nocte uua rlormiendi, juxta Christianorura consuetu- Georgti

Saraceni in Ramula pariter siibverlerunt, cuius olim virtus dineir:, remedium desperatis alias morbis quaeren- dormiendo
sanatur,
otim aeci- Saracenoruiii centem nimium terrnerat ; fertur tiura. Itaque ingressus in templum. ibi se cubitum
tate puniti
enim crebro illiic eos ingredi ciipientes, raptim cas- reclinavit. Post duas tresve autem horas vidit ad se
citalein pertnlisse. Locum hiinc allcijnns Tlieo/ihilus venientera virum forma prEestantem, qui raauu ap-
Raijnuudus in traitutu quem dc S. Georgio ..ccipsit prehensura alloquebatur liis verbi> Ego sura Geor. :

iiiim. 19 memorin Inbitur, cum iwminal templum Hie- gius, ne tiineas bene faceie
: volo assurge.
tibi :

rodolymis S. Gnorgio dicatum. Majort accuralione Evigilavit ad haec verba Turcus, appellatoi^ue qui
credo uh ipso referri exemplum similis vindictx ulfe- prope dormiebat famulo, Doinum, inquit redeainus,
rutn, qiiia iiostro fere asvo et iu Giillin factnm ; de quo quia pergratiam S. Georgii sanatum rae sentio. Nec
sic scribit prxcituti tractutus iium. 18, Anno mdlxii, mora. doraura rediit, cibum poposcit ac sumpsit,

Franciscus a Ponte, cognomento Corrival, ortus omnemque rem ex ordine usnri afque domesticis F
Mura oppido in Vocontiis, S. G.^orgii statuam Re- enairavit, et exinde valuit per-^uam bene.
niiii, orae BfUi-jocensis paroecia, terapU vestibulo 61 Non erat ille quidem ger.ere Turcus, sed ab
superpositam exiurliare Hggressus, ab incurrentein anno set:itis suie decimo tertio. ejurata fide Chri-
wiagifiem sinistruiii oculiim Mirtyris lancea, eo oculo effbsso stiana Mahometismura professus ; videtur taraen qifaimagi
de/icinis nein e/us spo-
pcenas dedit impietatis et stipem cogens, animo
: eam gratiam proineruisse in>ignis cujusdam zelide-
oculo prl' tiari prohitmit
vatur. erru, et corpnre cocles, excessit anno mdcii, astenia moustratume, in prohibenda injuria, quam Cadis
Ccecitate muliandus. sive judex Turcicus iliius insulae ante annos uon
59 Lnurentio Fimcchiaro, magnalia S. Georgii un- multos, inferre tentabat iraagini S. Georgii : cujus
Cogitatam deciamjue colliqenti, scripsit P. Octavius Missa Sode- punitio haud minus memorabilis fuit, quam illa qua
tempn tio- tutisnosfrx, Rector ColhgiiGnrcorum Rom^e, accidis.se an. MDCLXiTiirci aiuiserunt viginti sepfeni tnremea
lationem
Smirnie aniio mdcxlvii, cum Turciciis quidamPrajfe- in Euxiuo, eo quod milites qui illis vehebantur.
ctus, Eininfllus dictus, ecclesiatn S. Georgti, quae violassent et sacrilegeexpilassent ecdesiam S. Geor-
ibidem uiter parochijles censetur, vellet convertere gii, propinquam portui, quem ipsi Balo-velana ap-
in Mesrhitam ; appiruiteide nocle srm-tus Martyr pellant. Res autem cura praedicto judice sic acta
minaciter eum increpans de consilio tam scelerato. est.

Cum vero niliilominus ille pergeref postridie. datu- 62 Die S. Georgio sacra, processionall pnmpa cir-
rus iiiitium operi ; statira ut ad ecolesiie Januam ac- cumferebant Christiani imaginem ejiis
Scirenses (frii aiifem
Tu'cus id facere vo-
(jui-
cessit, mortuus corruit, cum magno eorura sfupnre, piclam, intra limbum multo circumdatum argento,
dam vtorte iue,at.
luit :
quilius norturnain visionem sibi olilatam indicave- quod partiin ex voto collatum erat in monumentura
rat. Addidit idera Rector, constanti civiura tradi- receptarum gratiarum, pariim ornatus causa recen-
tione haberi, quod cum frequeuti Cliristianoruin ad ter addilum.Talem conspicatusTurcicus loci Jiidex.
teraplum i>tud ooncursu propter ingentia ae pene Quara beno, inquitad circumstantes suos. argentum
quotidiana miracula fieri solito,irrItati Mahometani, istorum caiium converteretur ad ornatura Turcica-
ipsara solo ajquandam decrevisseut nocte destiiia ;
rura framearum et pharetrarum Oportet eniravero, I

ut
 150 MIRACULA S. GEOKGII MART.
ut tani parala prieda perfraar. HaBU auiliens ille ex auxilio bnnitas divina succiirreret ; conaturque probair
Ari.TonE D CliioTurrus, (ie (]U0 priintun dicere ctRperani, Cave, recte ac pie id ab ipsis lieri poluis.se, et reapse fecisse
ini|Uit. ne feceris, liaud dubiam Dei et Georgii indi- Iwud immerito credi : sed neque ejusmodi creduliias sa-
gnalidnem incursurus. Ad lia;o siibridens Judex, lis fundala est. propiev e.ciquam aiictorilalem Leijendit-
et poslea fecit
ait ; An etiam lu es canis (sic Cliristianos appel- rum, ex sola traditinne posl ptura secuta scriprarnin,
lant)quod talia metuasl Non suni canis, reponit iu quibus id forte legtliir ; neque teijitur de omiiibus,
Tnrcus; juro tainen quod si tu aut aliiis quispiam qui niminantur.
inepr;esenteimaginem istam teutaverit violure, ven- C5 Prapler ejusmodi tiinen qualemeumque causani
treiii ei liof piipione dissectiirus sim. Ilacoinmotum invenitur tn quibusdam anliquis Missalibus, ar noini-
bouiineni, ijui iiiiiis ex iiisubt? prininribus erat, cum niilim Ullriijectiiio c.fr».>;o sub oiinum 1514, Missa de
ct Missa
viderot Judex, conlinuit sese : sed quod seniel con- qiiiiique sanctis Privilegiatis cimi liac CollecUi : lleus otini spe-
ceperat animn. aliqiianto post occulte execiitus, qiii SanclcuMini tuorum Dionysii, Georgii, Cliristo- ciatis.

jraudebat prajda sacrilege acqiusita, interque ami- phori, Blasii, et ^Egidii nienioriam facientibns et
cos la-tabatiir, nibil mali formidans, et satis certus eoruin opeui posceutibus auxiliuin in tribulalioue
se proplerea appellanduin a iiemine : alqiie ita eo- promisisti, ipsoriim nos (iu:esumus tuere prajsidiis,
dera diB bene pastus ac potus cubitum concessit, sicut in omnibus fidelis es verbis; ubi qiwd prmum
cum plenissiina sanitate. tocuni S. Dwuijsius teneal, dalur occasia ciinjeeVindi,

imismii *'"' V'^''"™ P"** quartani aut quintam soinni lio- ejusmodi Missam e Gatl.is aut ex ipsa fors in urhe Pari-
vuliierc la:ms r.uii exiierrectus, et necessitatis cujusdam causa in sina lluxisse. Qiiod antem iuter Sanctos quindecini aiixi-
titinguKur. pjaieam egresHis, adversum se primas teneal
enienlem vidit ar- tiatores S. Geonjins. Iiaud atiuiidc
iiialum equilPin, qui laiiceam pectori ejus inflxit sub verosimilius petelur, quiim a cetebriori iliiiis alque uni-
mamilla sinistra. Ipse lelali viilnere saucium se ver.salion per oinnes Occidentis eirti-sias ciiltu,el prae-
existimans, suoruin auxilium inilamavit. .-Vccur- seul'tiris ouxilii autem de lisdem
experientin . Est
riini illi, prostratiiin iuveniuiit, domumque re|ior- quindecim sanctissimis Auxiliatoribus, tum in pne-
tant;sed reduclis vestibus nulluin indicium repe- diclo Utlrajectino Missiili. tum in Missuli Ordinis
B riunt vulneris, quo se mori qnerebalur. Adliibentur Pradicatortimde anuv ItJJiO, Missa proficua, pro gra-
qua'cuinquepoteiMntexcogitarire.Tiedia.restituendo, tia atiqua vel liberatioue a perit ulis et angustiis
uon tam pcctori, quam cerebro, ut videbalur, laeso : obtiiieiida, cum tati Cottecta Oiniiipolen_s et mitissime
sed Iruslra fuere orania, non minus quam solatia Deus, qui electos Sauctos tuos Georgiuin, Blasiiun,
amicorum. Itaqiie inter dolores, quos pati se dicebat Erasninui, Pantaleinein, Vituni. Cbristophiirum,
intolerabiles,inlra sex boras rabidns obiit et re ;
Dioiiysiuiii, Cyriacum, Acaciuni, Eiistachium, ^Kgi-
per insulam divulpata, commuuis fiiit omnium, tam diiim, Magnuui, Margaritam, Catharinam et Bar-
Turcoruin quam Cliristianornm, vox, hanc esse ma- biirain specialibus dccorasti privilegiis, da ut oniiies
nilestam S. Georgii Hliionem. Ha^c antem dum milii qui m suis necessitatibus eorum implorant aiixiliuin,
narraiet pcediclus Turcus, audientibus duobus Pa- peiitionis sua: salularein ci>nsei|uantur eftiictuni.
tribus Capuccinis, qui niecuni Smyriia ven«rant. iid- ()(i Mtssam liaiic in liatiu primuin insiitutam esse
debat caveindara esse bujus Saucli oHeiisam plu- probabite laciunt Saucit Cgriacjs, Eusiactiius, Aciicius
;

rima enira ejusmodi punilionem exempla a se visa exlru itlitm vix noli abrogavit autem eam Urbanus nunc cum
et :

auditii,ac passiin etiain Turcis noia es^e. Et tainen VIII, non qiiia, (ut Baplistn deFnlicbis liallucinaniio aliis siml-
nibil horuin eflicere potest ut a sua iiilideliiaie e.xcusat) evulqata esl absque libus abro-
con- approbatioiie siicne Con-
verlantur ac, ne gata,
; si inortui quidein resurrexerint giegatioiiis Riluain, ciim ipsa Missa mullo sit unliquior
credent enim persuasura babent, unus se veros
: ita tjuum ejusmodi Cimttregationis liistilulio :.sed qnia dicta
esse Musulnianiios, idest fldeles, ut de Sanctis Conqregatio, Missuli Pomano ad auliqiiam piintaiem
no-
stris, a quibus gratias aliquas recipiunt, imo de ipso- redi.cendo inlenUi, cxpungi jussil quitlquid ex privato
iiiet Cliristo dicere non dubitent, eosfuisse ex suis, quarumilum Ecctesiiirum particutnrium iisu undecum-
nmtnms ejiUiala ilia, a P. Jamlm Mariiaiit iiliris ad que iirepseral; ipsumque tiiliiim singutnritntum hsum,
liietalise.iiuanunium ulililer editijs noto, Purisiis sub- pnrtim aboleudum partim restnnqendum censuit.
niunstrata. Ila nunc tisitrpari desierunt Missx de pielale Dominx
nostra;, de Conipnssione seu seplem ttolonbiis ejus, de
CAPUT VII. recolleclione omi.ium fesloriim ejus, de sororibus ejus
C Ccorgiani aiixilii in variis ncccssitalibus
dc- Maria Jucobi et Maria Saloini, dc S. Gabriete,
votc iiii|iloiati cfneacia, cxcmplis dcinons- de S. Rapliuelc Arclianqelis, de omnibus Saiiclis
exi-
trata steniiius,de Geneatogia Salvatoris noslri; de sanctis
Palriarcbis Abraam Isaucet Jacob, de sunetoJob, de S.
yjelebris ]Kr varias Occidenlis Ecclesiiis, et seculorum Ettseo, de S. Daniete Pioptietis, tle S. Simi'one Juslo,
Inlcr 15 uliiiuol n.Mi cimliniiala reliijw esl enja SanUos quiiide- de SS. Sebasliano, Roclio. Jiitonia advtnsus pestem;
sanclos
cim JuxUiatorcs, tit vocanl lujxis liimen, ul ariijo, sic
Auxiliato- ;
pro pneqnuiitibus, piv iufantibus. aliieque ptnres inve-
ijisa propemodiim causa ignola esl, nec alia videtiir nieiidte in
Uttrujectino Missali aliisqiie vetiislis parti-
assiijiiari commoilius per caiijecluram posse, quam quod
culaniim ecclesiarum, quie nuite omuno utiintur. Sed
sinituli corum sperialius soieanl pro raiiis necessitutilnis
per quvd niliil derogntur laudabili evsdein Snnclos pri-
invocariel coli; qiiodque iion immerilo sperent fideles valtm aut piibtice iiivvcaiidi usui, eliiiin per Mi.ts.r sa-
(quod in Missa pro Sanctoriim omuiiim pelit Ec-
feslo
crifuium, adliibeuJo Missas vet communes vel propnas,
clesia) fore ut desideratam nobis
sua; propitiationis in Missult Runiano antiqiiitus et legitime ordiilatus,
abundantiam muitiplicatis intercessoribus
largiatur 67 Jlque liifc dicta sint occasione ejiis loci, qnem
primus S.
qmrum sub
Deiis. Joannes Baplista de Francliis, Ordme Prx- « inter sanctos Auxiliatores, tamquam itniversalis Eccle- Georgius :
hoc ttluto dicaloium, parliculan libello, liac de
re vulijala Punro-
cultus fre*
siie adversus inftdeles Prolector, piimum tenet S. Geor-
mi siil, aiinum IGb7, varias siii alionmique
qui HS, Oidiimm quxdain auxiliatricis potentix ipsins exempla
giiis: niiuc
sacras a:des euumerat, in quiliiis liluli liuju.^snwdi alla- pivpvunmus, pneler ea qute in Vita S. Tlieodori Sy-
ria, liliiloque respondenles
in aUiirilnis laljula:. quinde- cnorum Arebiinaudntie mutta et itlustria xyM Aprilis
nm istoriim Sanciorum imagines
complecx, eliam Iwdie teqi sntis est neque bic iteranda suul, speclanl aulem ad
visuniur; e.tmimalque, quiiidecim islos pne ceteris secutoium yErte vulgarissexlum. Reeenlius esl, el ad
esse deleclos, quod n aiile obilum suum petiisse el impe- fiiiem secuti s.iperlinel, quod liubelur in Fila S. Ermc-
trasse legaiUur, ut suam memonam jacienlibus speciali noldi Abbatis xi Januarii; qui, cum fumts tenipvre
omnia,
 Vir.ESIMA TERTIA APRILIS. iSi
A omijia Pniffeninomsis sui mn}}asti-rii prompfuaTia, in qua fideles ApnstoH dona chnrismatum ipneis linguiS D
famts tempore pauperunt usus }-escrata, uu»tiare}}tur evocnatn, nec sub specie dilectionis acceperunt ut qMantnprffifa- EWAnnsD. p.
opilulahir S. :

Enmmldo jam frumenfa ad uniciim etiam prandium Fratribus ta dies in seipsa toto orbe terrariim sHnctissima
;

superesse.... ad B. Georginm. ecclesiffi sua^ patro- habel^alur. tanto ex tot virtutum insipnibus, am-
num. sic- oravit Beatissime Martyr, ecce. praeceptis piiori devotione, dignis laudibus attolleretur.
;
Deni-
salutaribusmonilus, et divina institutione ac juvsu que, nirissimi. dies ista tam sMubris et cl.ira. nobis
formatus. dispersi, dedi panperibus. qu.T habebant specialiter siib patrocinio S. Georgii degentibus.
qni Deo tibique in lioc loco deserviunt; nec habent laude multiidici est proseqneiida tum quia dat :

jam quod manducent : et si jimisero efs je)uiios, et spiritum consolationis, dnnis spiritualibus exube-
non fiierint satiati, et murmuraliunt adversiim me; rantem; tiim qiiia tantum Patronum nobis visibili-
calices, et vestes. et libros, et alia ornamenia di- ter ostendit, miraculis coriiscantem. Sed ne proli-
strahere pro viftu compellar. Tu ergo siibveiii, tu xiore stylo et verborum afHneiitia lastidium inpera-
siiccurre; enim revelavi causam
tibi meam atque mus. brevitati stiidentes. quando. ubi, et qiialiter
necessitatem. Hujusmodi aiitem Inmuli siii clamores enitiierint, pro modulo nostro desijrnnre incipiamus.
Deus exaudivit, H. Georgii quem mediatorum ele- 70 Ea erpo temppstate. qiia Philippo, gloriosi
gerat interventu, nec eum distulit consoiari nam : Rpgis Henrici tilio, regnuni FranciEB suberat; He-
statim in crastino nnbilis quidam et clives. cu.ius post mortfm
riberto. Ottonis summi prudentiie viri filio, Comite /undatum ibi
Doniiniis cor tetigerat, supervenit et honorans D6- ; Viromandensium existenle superu^ pietatisVespe- ; iOllegium CQ'
minum de sua snb.stantia, Fratrum inopiam cnpiose ctus, curam Fratrutn ecclesiae Royensis, sancto nonicorum.
supplevit. Martyri Genrgio familantiuin, gerens; res ad iisus
68 Di.riniiis in Comm. jnn'vio num. ti2, seculo xi eorum pertinentes, sati.s tenues et strictas. voluit
ullra nwdiclatnn iliTurso, in oppido Boiia ct S. Gcorij.i ampliare; et tamcorporali quam spiritali beneficio
mlc inUitiitum fuissc Ciinnnicoriim callcgiinn. Qnanto, repleri eos, qui ibi vellenl perpetualiier devoteque
ipsn .z-fles anlKiuinr isla inslitulinnc fucrit, nec dcftnire servire. Erat ilaque non Imige a c;istelIo ipso Roya
ficnit ncc iUuif indatjare ; solum promissa est ibi iclutio villa quffcdam, in sinistra parte suhterrMirrentis flu-
mirucnlorum islic pniralorum Hanc liubemus Lalinam . minis Amae sita, S. Georgii vocabulo appellata;
ex ,\jS. Bclfnrtii, acceplam, ul credimus, ex veleriip- qund nimirum ibi ecclesla esset, ad honnrem ejus
st}ts ccclcsi.r, fioijensis Legendario
quod qui ex ve- : consecrata. Ad hanc
vero ecclesiam, tunc temporis
Royx in Pi-
tustinrt lestis oculari autuiirapho transscripsit^ in votando satis modicam et brevem, ditiores quique et nobilio-
cardia,
tempore. fundntwnis pi-a-fatiP, ex illius xvi vsttatissimo res Royenses, quos contingeret mori, ex antiqua
sed pe}-ijua}n incnmmodo more,nnmen tum adlnic viven- consuetudine sepeliemli dHlerebantur. Consuetudinis
tisf^cromandnorum Comitis scriptnm inveniens } er so- etiam erat nmnium circuniquaque habitantium, Do-
lam inilialcm liitcram H, pro Heriberto OUltoms filio, minicis ac festis diebus ad locum ipsum convenire,
qui subPlitlipia I Erancoruin Retje vixil in ca dignitate et vigiiias noctis in orationibus celebrare. Solebant
usque ad aitnum fci^ne mlxxvii. suhsdnutl Henricum, praiterea illuc venire, vpI in lectulis dpferri, qui
qnalis inter VeromandiWTincs Coinites niillus umqnam variis languoribus detinebantur, et cum aliqnamdiu
exlitit. Qui vcro cx Latino transscripsil Gallice, novum ibi j.TCuissent, i|Uidam eorum, prout erant i-onstan-
addidit crrorcm, Pliilippi Reqi^ nomini uddens cogno- tioris fidei, sani regrediebantiir. Quid piura? Cre-
men Augusti, (fui fuit prinii abnepns, ncc post ccnlnm scentibus divinorum insignibus miraculorum. fama
annos ob Heribcrii morle capil legnore, Cnmiium f^e- difiunditur per longe remotas regiones, et ex diver-
romandensium stirpe vinli jam pcnilus e.itincta, et ni- sis parlibus turbte confluunt. Ca^cis lumen redditur.
dione ud Pbilippum Alsatium Flandrise Comitem uxo- mutis sermo reparatur, ciaudis gressus resiituitqr,
no jure Iranslala : quonilo non jam atnplius dicebatur et debilis quisque sanatur.
ecclesia S. Oeorgii, scd S. llorentti. Igiltir corruplum 71 Hiec etsimilia dum quotidie agerentur : Pe- quibusincredu-
li Peronenses,
loctim ubi dicilurt qua teinpeslate Piiilippo gloriosi rnnense^. vicini nostri et aflines, dixerunt, num-
Regis fiiio reiiuum Fi-ancije suberat, Henrico Otto- quam se credituros, nisi Hugonem prius viderent
nis filio Comite Vercmandium existente, stc corrc- sanum ambulare. Qui Hiigo Peronpnsihus idi-jrco
xi7mis, ut Heiirici nnincn ad supplcndum liinlum irans* notus erat, quia IManasses, Paganus cognnniine,
ferentcs, posueiimus, Philippn glorinsi Kf'^isHenrici eiim in domo sua. ciiin e^set Royfe, as>iiue habehat,
filio : ef Heribe.'*^! nomen rcstttuertmus sun locu. Ce~ quotidianu victu pascebat, et dum singalis annis
tero mtllo apiccmutaio nunc Itabe. Peronam iret, suam
stationem facturis (ntpute
ibi

69 Ad commendationem vitee Sanctorum, ad de- loci pjusdem casatusj se cum vehiculo deferri facie -

clarandam ghiriam «ternorum quje possident prn^- bat. Hnjus itaque Hugonis popies popliti. pes pedi,
petiint ton-
miorum. ad incilandas etiam tidelium mentes ut diuturna paralysi, quasi quibusdam clavis, sibi
miracuHs traclum
c'arcscit.
eorum promereantur coronam, proferamus in lucem coha^reiites et confixi, sic obriguerant, ut si quando qiiemdam
virtules et signa, quse per eos in oculis hominum adiignpm accederet, a servientibus domus, experi- sihi no*um
snnori :
operari dignatur omnipotentia divlna. Vere uainque menli causa, carbouibus plantte ejus suppositis,
dignum et Iiumana:' saluti neressarium est, ut pa- concremari sese permitteret : cumque de loco ad hi-
lam fiant et solenni veneratione celebrentur quia : cum per donnun vellet ire. satis languido conamine,
nequaquam profeclo totius boni Auclor ea ostendis- ad iiistar vermium repero videretur. Illis ergo dic-
set, nisi ipse in talibus laudari voluisset .Et ut Psal- bus, Spiritus sancti adventu, ut diximus feriatis,

mista ait, testimonia Dei debent esse meditatio quando miracula iila cceperuut pullulare ; confiueu-
Ps. 118,24
nostra : quoniam ipse opera in conspectu nostro mi- tibus undique ad S. Georgium turbis pnpulorum,
rnbiliter facit. quee testiHcantur eura ipsum esse erat tunc temporis Hugo pr<edictus apud Royam in
misericordem, mirabilem. omnipotentem;quse etiam domo Manassis, non fortuito eventu, sed divinapro-
cerlitudinem nobis ostendunt ipsorum pro nobis co- videntia, ut arbitror, e fenestra turbas prospiciens.
ram Deo intercessiunis. Inter hsec ergo, quse San- Cui cum servi objicerent, quare misericordiam Dei,
ctorum suflragantibus meritis sa-pissime contingunt, cum immorando. non expectaret; respoudit. se
aliis

dignum est inviclissimi athletse Dei S. Georgii libenter iturum, si vehiculi, quo deferretur, prsesto

virtutes prsedicare, quasmodernis temporibus de- esset adjumentum. Protinus humeris illorum su- qui ad eccle-
scripds a
claravit. Qua? rongruo tempnre, termi-
quidem salis sceptus deportatur, et inqua.Iam ecclesia» parte, non Mfim delatust
teste ociUato
no satis competenti, coram nobis, qui vidimus et longe a vestibulo altaris, collocatur. quanti la-
audivimus, in lucem proruperunt utpote ipsa die. : crymarum imbres, quanti cordiura gemitus, ab iis

qui
 ; :

IS2 MIRACULA S. GEORGII IIART.

qui eiun noviM-ant, sunt profiisi, iit superna pietas et lingua.nonBritannica Inqui, sed nostra, qui num-
EXVAnilSD. P restitupre illum ilignareturl Nolens igitur divina quain iillatpniis locuius fuerat. Mane autem faclo,
mi.^-er.Ttio Peronenses seu alins diiitius in h ic fide reversus ad propria, cum paululuin sedisset; coepit
vaeillantes liaiieri, dipnnm diixitexaudire voces tara famulos rtomus alloqni, ca'pit panem et alia neces-
devnta; plebis r|unm Cleri. Cum enim se pra'dietus posfulare. Undp illi sfupefacti curriint ad Do-
s:iria

Hiign, in basilica illa. per dies aliiiiiantos jacens, niinum, qundque a piiero audierant referiint. Qui
cujiisd.im noctis silentin quasi semidormiens reciiba- aci-essit puprum, et gpsfa' rei nnlinem intelligpns,
ret ; visuin est ei sanctum atliletani Dei Ge<irgiuni Deum qui fecit mirabili.i solus, debite magnifi-
assistere, et ut de lecto surgeret, impeiinse salis 75 Erat et illo qund Capy
tem]i(U'e in cnstello,
praicipere. Ad cujiisvocem expergefactus, inirabiles Gallice niincupatur, miles quidarn vocabulo Paga- Ii&m alius
toto corpore
ca?pit idanctns pmittere, ulpoie cujus nervi ad prio- niis, dinturnaparalysi adeo percussus, ut fofis ]iene
rigidas.
rem statiini redeiintesextenderentiir. membris stipitis in ninduin obrigescentibus, nec
7i Cum vern fere Imra iinaqua-i in extasi fuisset etiain digitum posset movere. Ad s:epedictum igitur
positiis, sensit repentc inembra sua dissolvi, et in lociini est ailvecliis : nec niulto post, omni remnta
erlgUur :
pristlnnm vigoiein restitiii. Cumqne ]nMniitiis do iegritu^liiiP, sanus et incoluniis facfus.
li'Ct(i siirgere ]taiiluliim .'iddnbitasset, landein fide 7G Gerbertus qnidani Clericiis erat Erclesije
plenus surrexit. et per paviinontum ecclesiaigradien- Rovensis, quem a pueritia dnlores et mnltimodas
nec non
dn ad altare usqiie pervcniens, ipsum osculatu.-, est, infirmitafes conlraxisse, cunctis nofum habebatur. Clerlrus
vidente Presbyloro et celeris qiii tiim aderant. It Nam ut de aliis taceatur, ipgritiidn qniedam cetpris tngenles
fama por Royani, Hanium, ac Perrin.im fii a pri- : inajor, eiinicnrripuer,'it,qua'ijunsi in glnbum cnr]uis doliires pa-
tiens
ma Cuce iii vesperani concnrsiis puptili obstrepentis : ejns contraxerat eunique omui membrnriim vigore
;
:

occurrunt chori psallenfinni Clericornm cum cereis, aniisso, qiia^i truiico inimobili similem ftcerat.
rrucibus, et vexillis : ('lerum siibspqiiitnr plebs, Quin etiam singulis diebus quiddani miruni et inau-
studio debita; devnfionis : et qiiiciiinque Hugnnem (litum ei contingebat, dum morhis ille determinatis
videre potuernnt, Dei omnipntpntiani mirabileni in hnris plus solito invalescens, quasi ira permotus et
Sancto sun Georgio devoti.ssime laudiverunt. Cum fiirore, per nrtuuni niedullas se passiin effiindebaf.
per alii|iiantnin tenipus |ira'dictus Hugn ecclesite de- Qund ille sentiens, clamnrihus ad ca'Iuni usque
serviisset, mndo lajiides modo cfEirientura portans, emissis, funibns se siiper aliquam sedein positiim
et hujusmodi alia ad i-pstitutinnpni ejus pertinentia strictissime ligari faciebat, etut cuneis inter carnem
rurstimque faciens, ccrpit liis omnibus post habitis viduplates et vincula interpositis furtius stringpretur rogab.at
ob iiiitlfft-
corporeas secfari dnmuniqne M.massis reversus,
; qiianto enini vinculis habelatur stricfior, tanto erat
cia percusms.
ejus servis, gaiidentibus pra-dis et rapinis. adhresit ab a'griliidinis ira irrupnfe securior. Labi.ravit hoc
et cum eis nggressor hnminum pt expnliatnr faclus mndn fere per trienniuin.nec solatium potiiit babere
est.Cunique ali eisdeni i|)sis argueretiir, ciir talem ab iillo nipdicoruni : doiipc ]iarentiim et aniicorum
a Deo inisericordiani ccmsecutus, talia peccaret; consilin, illiic, nnde infirmi quam ]ilurps sani rcgre-
nolebaf aures aliquo modo ut audiret inclinare. Qika- diebanfur. est delatiis : ibiqup ppr aliqunt dips ini-
dam vero die, dum ens iiinre solito jira^iret, fiinen- sericordinra Dei expectans, a lam dira rnfirinitate
tes ne si cum eis non exiret, reinanere conarefur; est absnliifus. HiEc sicuti ab iis qui viderunt vol
ad villam, qiia' Tola dititur, perveniens, coepit, ut audierunt mihi relata, styln studni annotare, dncente
anlea. onini merabrorum virtufe destitiii.ca^cidifque Spirifu sancto, qiii niea.' pervitati illud digiiatus est
in terrani. quasi pxanimis factns. Cujus sncii, pro- inspirare, utpotp in ciijiis adventu, ul superius di-
pius insequeiifps, ui ex improviso viderunf euni nia ctura est, visibiliter sunt inspecta.
nere niedia via iiimnbilpm. cogiioscpntes divinifus 77 Iiiter omnia ergo, dilectissimi, quffi nos con-
denuo «on- esse futuni, coepernnt mirabiliter timpreet pavere. decet operari, nibil dignius possumus agere, quani
valesclt ln- rostulat ille magnis cbimoribus iterato ad S. Geor si gr.itiarum actiones iii Dei etS. Georgii ]ira'Coniis ob qttx Ho-
vocatt' .S.
yenstlius
giuiii ileferri. Portalur itaque ad locum, stipatus studeamus cumulare. Virtules enim S. Georgii, Dii- hnnnrandus
Georgio :
catervu turba' confliientis repnnitiir ante aliare ae P.atnmi nosfri,
:
cis recolendn, largifluis doiiis Georijtiis.
Martjris : nec niulto post staluin recnperat nns videniusremiinpratos,
iiristi- te ad praimium nnmqiiam
n» .sanitatis. Hoc igitur niiraculo geminato, laetitia deficiens confidimusinvitatos. Digne igitur congau-
in popiilo duplicatur et ut de aliis taceani Pero-
:
deat universus Clerus cum plebe, et iirorumpat in
neires crediderunt vera esse quie de S. Georgio di- hiijusmodi laudes tam voce quam niente :

cpbanf ur. Georgi preciose, niiles invictissime,

73 Ilampnses interea. seu errore seu inviilia ile- Trinmiiliali laurente ]ialma decentis.sime,
tenti, cnminpntitia esse dicebant qua? rpferebantur,
item inuticr Pri iptpr sanguiiiPin eflusum corani mundi principe,
nulloquepactn crediturns, nisi prius viderent sanam
coitlraclaf Nos ab illo, ne subito moriauiur, eripe.
eterectam quaradam iiitereos habitanlem niulierera
Qui fe facit coruscantem sigiiis et mirnculis,
contractam, et omiii memhrnrum offii in dp.^titiitam,
Per te nobis det jiivamen, tuis nt vernaculis.
quse iu castello illo cunctis erat notissima. Qiiodam Et cul]inrum nos placatus abliiat piaculis :

igitur facto vpctorio insirumenfo, ad S. Gporgium Rpcedenles ab liac vifa societ ccelicolis.
ipsa defertur : nec diu ibi morata, membrorum in- Tui jiiris es! hoc dare divinapotentia,
tegrani sanitatpm adipiscitur pedibus alie- et quaj
:
Qui onncludis terram palmo, regis ef justitia.
nis fiierat advecta. propriis ad propria regrpssa
est. Qua vestiris admiramhc clarilatis infula,
Quo viso Hamenses apposuerunt et ipsi credere loci Vivis, regnas, dnniinaris ppripferna secula.
sanctitatera, per S. Georgii venerabilem interven-
78 ItactenusRmjinse MS. anlii fiiifm seculi xi con-
tuni.
ilitnm, ;)ri?(.s scilicet quitm vetns nomen multsset eccle-
74 Dum propter JiiBc ct alia mira quse accidebant, sia, etS. Florfnlii cnpimt. Xitnc
niutusgite qnitl aniin sicccxL
conciirsiis populi fieret et recursas
Oc sttrttus ; contigit quem- ^ciiftiis accideril, inveniltir centum inlcr etieniusmira- l'leni cinn
curatur.
dam pupruni. genere Britannum, in donio
Alberici SH. >rco
culosos (1 Joanne Feliee Astolfi ileseriplos Ilalice, et
.11

de Hlerenglisia apud MontPin-Dpsiderii biennio et Aicotao

unno 1()04 Comi tmpressos ; nntle iil ugtjrfilintnrLaline
conver.satuni, cum
pjusdem loci adveiiisse.
incolis e.r)]i>nere, lilentius i/isis mlliqme reliilionis veibis rem
Qiii mutus jtiam ac siirdns, postquam noctis
iinius ttahtri, .ti ipsam luibere jioluissenius; aitt snllem ex
spatio, fide. ut arbitror, judirante,
cum eis ineccle- Bernarili Jusliiiiani Itisloriu Venela, qui uno jiosl rem
sia vigiiasset; coipit audire qui
numquam audierat, geslam smilo jloruit, ex qm accepisse se fatetur Aslol-

gestiim
 : :

/5?M ; sei ncque liic ail mnmim nobis

VIGESIMA TERTIA APRILIS
est. Eam igitm sic
m
habe, ct f/uomoilo S. Gcorijiiis visiis sit, una ciim S. CAPUT Vll EX VAfillS D. P.
Marco ct S. Nicolao, e.xtremim ab iirbe Venela eiriliim S. Georgius Tpo-a..o9(ipo? e( Christianorum
avcrterc, jiaiicis disce. Agpljatiir;ani anni mensis
ilicli exci-cituum ductor.
Febnuirius, qiiamlo ilie i[is;us metisis rtecirao quinto,
nocte meclia, ingen-> ventorum tempesfas incubuit, yX^oriosiim liiinc Tiopxoplwri tituium sancto Martijri
qu,E tectis omnibus ruinam, toti iirbi submersionem, ailscnbuut Meuxn, lamquam inter Grxcos usitatissi- /;i/pr praC'
cumulatis alte aquis, niiiiabatiir. Periculo ^ubiJuctu- vium. Eiini quin meruerit multis ma.iimi.^ique beiicjiciis f*/*""-^ '"*'

rus sese piscutor seiiex, ciim filio in cymbam se re- auxilii inter bellicu discrminn loti, niliil ambiijimus; ''pai',orw's
ceperat; suh eoque ponte, cui a jialea nomen, lati- dolemiis Inmcn opud auetores non e.xtiire prima appclta- hubitus,
tabat. Istuc ab ecolesia sua procedens S. Marcus tio'iis ejusmodi argumentn : vix eiiim ex Grxcis scri-
liominem secunique trajicere jubet ad insulam
adit, ptorilnis quiilquam babcmus, quod linc faciat. laterim
iirbrm Ve- S. Georgii. Nequirlquam excusat ille prEeseiis di- pnecipiiis Iniperii Constantiiiopolitani Protectorilus ac-
nefam de- scrimen, et dicto taiidemparens appellit adinsulam censiim S. Georgium, vel ex
fuis.^ic Iioc colligas, quod
f,'u(i>lab
in rujus ora Sanctum invenit Tutelai'em indeque ad intcr .$cx flnmmula seu vcxitla, quce in majoribus festis
fjttialt tcm- ;

pestaie: S. Nicolai Littorei jiissus trajicere, ibi qiioqneeum- rei diinnx os.iistcnli Imperatori prxferiintur a Proce-
dcm in c^mbam suscipit : deinde geminuin castel- ribus, qiiartum, reprajsentans S.
Georgiiim eque-
lum pra'tervectus,vidit navem ingentem plenam dns- slrem, noininetiir a Codino cap. 6de offictisConstanti-
monibus, per quos, cujusdam niagi incaniatiHnibus nopolilnnis. Copite aiitem 17 iiifm aiictor exponit. quod
adactos, procella ista suscilabatur. Postqiiam autem Iniperator, postridie cfironationis suw, in Aul:i se con-
dictanavis.ad pra^sentiam imperiumque Sanctorura, fert ad eum lociim ubi est imago luagni Martyris
profunda pelagi peliit ; et piscator ad sua unde ex- Georgii. aiireamqiie monetam dispergit in circum-
ceperal.loca reVHxit SS. Georgium atqueNicolaum ;
stantesProceresethonorariospueros./ofln/tcfiautem,
etiani ad aream S. Marci ipsum, qui ultimus restare Cantacutenus, Iinperator Tlie.isahnicx coronalus, uli
videbatur, applicuit ab eo nauli vice accepit an-
; et narrat ipse de se in liUtoria rerum siinrum tib. 3 cap. ^
nulum. Cum hoc postero die mane, ut Sanctus 27, post applausum eqiio omnibus
insidens, aliis
jusserat, Ducera atque Senatum adiens, et quje vi- quotquot aderant in equis prosequentibus, templum
derat exponens, exliibito eodem annulo facile per- niagni Martyris Georgii, Palseocastrita; dicti, peti-
suasit, servatamab istis Sanclis fuisse civitatem; ad vit ; eumque veneratus est, utique ut felicihus ejus
quorum templa edicta mox solennis .supplicatio est auspiciiscoronamaccepisse videretur. qtiemndmodum
et annulus quinque diicatis a piscatore redempfus, interprctatur Coitini sctioliastes Grctzerus. Legitur
sacroque thesauro adjuiictus, intracrvstallinam ma- etiiim apitd Nicepbortim Grcfjoram c. 8, quomodo An-
gni pretii tbecam hodieqiie monstratur ad perpe- droiiictts Senior Imperator, improvi.mm insolitiimqiie
tuum tanti beneficii monumentum. liiunitiim auiliciis seniel iterumqiic et intclligens eum
79 Eutiem circiter, ijuo lisec Feneliis af}cbantur, proeosisse ab nnagine eqtii Georgtani, ante Deiparx
Jo. Canta-
tenipore, Joaiiacs Canliiciiieniis Grfeconim Imperator, Nicopaia' saccltum palatviitm picii; qunliter olini ncci-
cuznuim
}mp tutum prxsentem JD. Geonjii opem expertiis est, iili narrat dissc Bnldtiiiio Iinpcratorirecorflnkitar, priusqiiam ur-
scrvat ab ipse liistoriie sux lib. S cap. 91. Ciim cnim Hirracem be peUeretiir n GriecU, similem sibi fortunamprxsagiit,
iHsidns.
detnlissent amici uecetn violiri Tmperatori. ipseque ab veiut ab Imperii Protectore admottitus.

ea siispicione se purgatum cupiens, imaginem pra?cl3ri 81 Sed omissis Gnecis tianseamtis ad Lntinos, qui-
Martyris Christi Georgii, fidei suie sincera?qiie erga Ims in Asin Europaqtie atlversus infiileles ptignaiittbus *?,^^s
ijrx-
Imperalorem voluntatis pignus, ohtultsset; tanti 5. Georgti patrocintiim utilissimttm ftiisse, certum est. sertim /to-

hoc liiit, ut omncm mox siispicwnem Impcrator depO' Hinc Ferrnriensis Ecclesia proprias de lioc Saneto noraiur
snerit. llle autem niliilominus cogitala proscqiigas, Lectionesitn ftnit : Ipsius Martyris noinen iton solum
jamgue seciiro ccrtius inferendam a se necern sperans, in Orienle ubi passus est, sed etiara in Occiduis oris

iuterim tiiviultuario cuidtim coiifltctiii se miscuil, ubi uhtqite clarissitiiura est ; quomodo atitera iniploran-

nec de Romanis nec de Latinis quisquam cecidit tibus ejus auxilium propitius adesse consueverit,
aut viiliiei'afus esf;snlus Hierax diiobus acceptis Reges priesertim et Principes s.Tpius in niilifari

vulneribus eqiiuin amisit ad ciijus fabernaciilum : conflicfu experfi sunt. Simitia fere sacer Ordn Prx-
accedens Imperator, videret adnionuit, ne forte dtcalorum in Otftcio fiieti Sancti commemorat. et addit: p
^
Georgius Christi Martyr, quem fidei sponsorem Romatia quoque Ecclesia, infer Suiictos, quos pras-
dederat, ejus in se temerifatem castigans, vulnerari cipueadversus fidei liostes invocare consiievit, S.
eum perraisisset. Qui sequenti nocfe (quoniam ma- Georgiura cum primis, ut singularem Pafronum,
nileslas proditionis reuin S3 teneri videbai) Byzan- venerafur. Quanto id jttre factat, juimt cx ea visione

interrogatus cur promissa non discere, quani olfeiri solttnm Ttircis Antiocliettam ar-
tium fugieus, ibiqiie

perfecisset, respomlit, conatum quidem numquam, cem insidentibiis, ciim tirbem an. mxcviii ilie Junii
opportiiiiitafem, seniper defuisse, Iinperatore non captam tenerent Christiani, fassus esl quidam eoriim
secus sibi cavente, quain siomnia ejus cogitata per- Adiniialdus. IIic,ut lib. 5 flistoriiv H ierosoltjmitartx

spiceret. Porro ut cum recentissimx memorix mira- narrat Roberttis mottaclius, induciaritm tempore fre-

cuio fxniatur lioc caput, cx relatione Revercndissimi qtteuter ct faiuiliiiriier colloqui sotittis ciint Principe

Abbatis Joauiiiclit Carrarii, Vicarii Generolis Patriar- Boainunilo, infer cefera quodam die requisivit ab eo,

chcC Jlierosolifinitoni, uarrat Laiirentlos Finicliinriis uhin:ira c:istraposuerit candidatorum exercitus ° ?""'"•
ille

pafi. 18S, in urbe Hieritsalem esse coenobium San- innumerabihs, quorum auxiho.in orambus hellis lul- camtidatiiram
ctimonialium, D. Georgio sacrum; ubi cumanno ciebantur Christiani. Dicebat enim, quia adventura mituunt,
MDCxxxvii Abbafissse munus gereret qua.>d:im no- illorum niimquam polerant sustinere Turci, sed
mineMekinta, ex inflrmitafe cruris uniusclaiidicans, sfafini ut videbant illos incipiebant pavere : illi vero
ipsos ut venfus fiirbinis opprimebant, et isti vul-
et nescio qua ratione in descen.su scalarum dorae-
nerabanfur obruebanf, et isti occidebantur.
sticariim fiillenfe vestigio, devolveretur in praeceps ;
; illi

Cui Boamundus ait, Pufasne aliura exercitnra esse,

sanctum sui partbenonis Protectorem invocavit; et
non tantum passa est per scabirura
niliil liesionis quara liunc, quetu vides, nostrum?Cui ille : Per
gradus viginti quatuor, et in pedes surrexit ad stu- Macliomum pra»cepforem juro, quoniam sl
nieutii

porein omnium sed ipso quoque claudicatiouis in-

;
hic adessent, tota haec planities eos non caperet :
veterata; iiicommodo libera apparuit. omnes habent equos albos mirae celeritatis, et vesti-
Aprilis T. III 20 menta
 ;

154 MIRACULA S. GEORGII MART.

scuta et vexilla ejusdem coloris. Sed, per lib. cmndem militvtn albatonim visionem D
7. narrnt
A menta o.t
:

quam liabes inJeMim, ubicastra eorumlocata quos, ut primum vidit Podiensis Epi- u'l rcfcnmt
iuqnit, ilie,
EXvAnusD.r. fidem. varW Qu-
scopus, ^imarus seu Adejuants, posfea Pairiarcha ctorescowvi.
sunl?
82 BoamuiKlus ifaque spiritu Dei ilhistratus, illi- Antiochenus, exclamavit voce magna dicens :

visionem esse milites, ecce vcnit auxilium, quod vobis promisit

co sensit, hanc quam viderat Dei
necqiiod qua^rohat ex tentatione, sed ex bona volun- Deus. Et certe nostri valdeexpavissent, nisi fuisset

tate procetiere, ot respondens inquit Licet sis ex- : spes quam in Domino babeb.int. Tunc trenior maxi-

traneus a lecre nostra, quia te video bona erga nos mus irruit in hosles; et versisvuliibus, scutis terga

Vdluntate Imiioqne sj)intu auimatum, aperiam libi cooperiunt; et fuLram, quo unicuique locus dabat,
Vistts Chrl-
stianfs ad aliquod fidei nostraj sacrvimentum. Si tantum pro- arrij)iuut. AmUenilu.s liic 'fuoqne Bulthiciis, Dolcnsis
Antlochiam cum ngcrenlur qni iisilem siiirlius
fundi intellectus bnberes, gratias Cr-^atori onmiiim Archicpi^^copus istn :

asiislere
relerre debei*es. qui tibi oslendit exercitum candi- nurralis, ipm Hoc quiafluerunr multi
sic confnmat :

datum : et scias, quia in terris n<tn conversantur, testati snnt. nec tamen omnes id videre potuerunt,

sed supeniis munsionibus regni cadorum. Hi sunt

in sed quibus Domiuus vohiit arcanum suum revelare :

qui pro fide Christi martvrium suslinuerunt. et in revelavitautem aliis ad confusionem, ahis ad instan-
omni terra contra incredulos dimicaverunt. Horum tis truuuphi ostensionem. Pori'0 mendacii nemo nos

prajcipui sunt signiferi, Georgins, Demetrius, Mrui- arguat: quia nihil ex corde nostro fingimus, sed
ntius : qui in hac mortali vita militaria arina ge- quud audivimus id teslanuu': et testimonium nos-
staverunt, et pro Cbristiana fide capite plexi sunt. trum, ex ore eorum qui affuerunt, verum est. Simi-
Hiquotiesnobisexpedit, jnbente Domino Jesu Cliri- litcr Giiibertus, Abbas monusleiii S. Marix Noviqenti

sto, nobis suflVagantur, et j)er hos inimici no.-^tri in nffro Laudnneiisi, temporis ejnsdem scriploi : Haec,
pr^cipit;intur. Et ut rae verum cognoscas i>rofiten, /«^(n/, a nostrorum plurimis vi:!a, etcumaliis retu-
inquire et hodie, et cras, etin die altera. an in tota lisspiit. plena, ut par est, fiiie credita sunt. Eteuira

regione hac eorum castra jioterunt inveniri : quod si Machabseis, olim pro ctrcumcisione pugnantibus,
si inveniuntur, redarguti iu consjiectu ttio a men- evidens apparuisse legitur coeleste suffVagium;
dacio, erubescesmus. Et cum in lota regione ne- quanto auiplinshis debuit, qiii pro repurgio eccle-iis
quiveris illcs invenire, sl nobis necesse erit, in adhibendoet statu fidei propagando, fusi sanguinis
crastinum videbis adesse. Unde igitur tam cito ve- Christo detulere servitium?
niunt, nisi a supernis sedibus. in quibus morantur '?
85 Porro in hnc cadcslium Duciim Triade, de cujus
Quin ipsis
Cui rej^pondit Pvrrhus {sic enim erat nomen ejus) prxscutiauxiliogloriabanlur Christiani, priinus semper
gunqiie Ma-
Et si de cado veniunt ubi tot albos equos, tot scuta,
, locus dalur S. Georijio, qui et celeris duobus ceiehvior homtlnnis

tot vexilla inveniunt? Cui Bnamundus : Tu magna ntqtie fnmosior craty e.t solus pene notus in{idelibus vencral/ilts.

et supur sensum meum requiris; propterei, si vis. Tiircis; adeout Roberlus Flandrix Comes, rcbns in hoc

accedat meus Cajiellanus, qui tibi super his respnn- bello fortissime gestis nomiualissimus, cum, ob invinci-
debit. Ad hiec Capellanns : Cnm omiiij>otens Creator bilem animi constanfiain. glonoso prx cetens aqno-
Angelos suns sive Justorum sj^irilusniitlere disponit viine dignusviderelur; ab ijjsis Turois et Arabibns
in terram, lunc assumunt sibi aerea corpora, ut per Georgii filius scribatur appellacus, quemadmodum in
ea nobis iimotesrant. Ideo autem nnnc arniati appa- cousobrini ejns, Caroli, iuquam, Boni Vita, parte. 1

rent, ut indicent quod in bello laboraturis auxilio n. (i. testalur co,rvus anclor Gualterus, Morinensis
veniunt. Eodcm quo hxc isti inte.r &e collocuH sunt Ecctesix JrchidiaconuSy ad diem Marlii. Dnrat H
mensp^ apparmt evidentius, ipsisque obtulibtis Cliri- autem ex illo tempore usque in hodieinum diem'intev
stiauornm pntuit visionis istius verilas. Qiinmvis enim Titvcos singutaris S. Georgiiveneratio, quem, ut scribit
pnuci a urbem Antiochenam lenercntur vb-
tnullis intra Joannes Coltovicius, in suo Itinerario fi ierosotijmse et
sessi, iidemque dinlurna fame propemodnm euecti; j'e- Syriiv, Descletatozati!, id est. candidi eqiii militera
ceptis Uimeu divinilns aniniis, (/((•xxviii Jimii in hoslem vocant. et in summo honore habent; ut quem suae
egiessi, nolnlissimum ilhim reporlarunl vicloriani, qux sect«protectoremeximium{AiDi'o;;/(ia'(Jexistimant:
Ulis «(/ llierosolynius ipsas totamque Terram sanclam quod vel inde, inquit ideni Cnltovicius, facile quis
recipieudis aperuit aditum. coUigat, quod Christi Divnrumque imagines ubicum-
83 Rcm geslam pluresauctoresnarrant ;unus,quipra;- quereperfas lacerant, deleant deturpent; ab unius
sens atifiiil Pelriis Tudcboihis Sacerdos, circumstnntiam tamen Geoi^gii imagine abstineant. Cnjus rei occulati
et iusifjuem
vktoriiim valde memorabilem el in rem noslram maxime conqritam testessumus; dum enim Arnic* {quod Cypri est
pr-tbevc de addit, hisCoeperunt turmaa Turcorum ex
verbis : moras per dies aliquot traheremus, omnes
oppidtan)
TarclSf
utraque jiaVte exire, noslrosque undique circumcin- qu'dem imagines, in MinoritarumsaerEe aediis jiarle-
gebant. jacnlando et sagittando et vulneraudo. Exie- tibus depictas, vel oculis vel faciebus vel alia parte
runt quoque de montaneis innumerabiles exercitus, defcedutas, inutilesaut laceratas omnino oftendimus :

qui ducebant<?quos albos, quorum vexilla omiiiaalba at solara Georgii, equoinsidentis et tuhpanto ornati, innqiH (ipnd
erant, videntes ilaque no>tri hunc ex(M'eitura, iguo- imaginem, Turcas illEesam reliquisse, comperimus. cos huuoiibus
co/i/iir.
rabant qui essent; donec coguoverunt, esse adjuto- Iidem boni ominis causa eiercitum ctassemve festa S.
rium Christi, sicut mamlavit illis jier Steplianum Georgii luce sotent educere, velut suh ejus auspicHs mi-
Sacerdotem quorum ductores fueruut S- Georgius
; litaturi. lidcm a visitalo pseiidoprophetx sui seputcro
et 13. Theodorus et S. Demetrius. Ha;c verba cre- revertentes, niagnie vetigionisibi ducercnt non transivisse
denda sunt, quia plures ex nostris viderunt hoc. per teniptum, qiiod inler Belldemnm ac Hierosolijmani
JJncteniis Itiiieris Ilierosolymitoni hisloria, sub ipsiits ad rndices inontis, Pesale dicti, extructum., servat
quidem Pelri Tiidebodi uotnine 4 jprancico- edila lotn. monstralque calenas, quibus saiiclus Mariyr otiin vincliis
rum du Cliesne, sed quam credeie matumus verbotenus fuisse creditur; veneralionem auteni loco auget, quod
fere ex illius commentariis acceptnm ab ultero, per furtum quatecumque ibidem aut in pratis adjunclis
atiara vcaisiimem utente his verbis, Credendus solitum,
est qui fecisse, ciimen sit, subitanea morte itlico plecli
primus scrijisit. et oculis carnalilms vidit, Petrus vti talruuculornm pturium crebra experientia itinottiisse
Sacerdos Tudebodus Siuraceusis. Qttie saue non ipse asserunt, pnrfato Cottcvicio testc. Sitnilis eitlem Sanclo
de se Petnts scd alius de eo dicere censendus est. Non etiam apud Ramulam et apnd Beryihnm honos defertur ct solus ad
tiinieu proptcrea miiius fidei eis damus, quam si ipsos abinfxdelihus ittis.Merilo igilur Joaunes Cantacuz-enus, ipsos tvnfu-
Tudebodi commnitGrios iu inunibus kabereinus. t-indos suf'
Eximperator Bij^anliuuStin ApotogiaZcoiilra Mahome-
/icit.
Si Etenim Robertus monactiust liistoriseprxlaudatx tanos^ apud Tkeophilum Raynaudum et in quodam
nostro
 : . :

VIGESIMA TERTU APRILIS, 15»

vostro MS. citato, arfinmrtilutn tlnrcns n fnrtitufline respondisset. terribiliter corarainatus est ei dicens, D
Mttrtiiriun, otnnes commnnitrr lautint, nominfititn aittem Tu revera raihi dices, et tuno aitSacerdos : Domine, bx varus d p.
'""/'""" "
S. Georgiiim; qui, inrinit , et a nobis Christianis dicitur de S. Oeorgio, quod sit vexillifer hiijus exer-
r> -11 T, ,. .
eorum ve- .

oolitur, et ab ipsis Musulinannis honoratar, Chetir- citus. Lt ille Bene

ego sum. Accipe igitur
dixisti: xittiferum
Eliaz (lictus. Deiniie pergit specialia mnlta ex S. Reliquias ineas, atqiie seorsim cum aliis pnne. Cum esse i

Georgii liistoria delilinre, lianil snlii iih apoeryiiliis infi- autem Sacerdosper aliquot dies haec fiicere distulis-
nitortim pene tormentorum eraipjerationibus ohstinens; set, advenit idem S. Ocorgius, et prsecepit Presby-

ac ttemum vsrissime conclutlit, Eecle\ifim Chrlstinnnm tero graviter, dicens Niillatenus diniittas, quod
:

in lioc sancla hnbere sylenihtiissimuin exempliitn Martij- mane Reliquiasraeasnontollas: atquejiixtainvenies

rii, ipsiimqiie ununt in Itoe arfjnmenli genere sufjicere in ampulliila de sangiiine s;inctaj Virginis et marty-
confutanil.r Musulmannoritm infiiklilati, et apolofjtie pro ris Theclai, qiism pariter folles, et post baec Missara
Christiana fifie instruentlx. cantabis. H;ec atque orania qua; ei dixerat, reperit
86 Rererlor aii Latinos quibttsatl fHerosohjmilanam Sacerdos et fecit 7'ali comitnlu roboratis caslris
Christlanis
obsiilianem tendcntibns, guomoflo ilitcem se prxbnerit Ctiristianoriim .scfjiie II ierosolijmam versus, dimissis
llierjsohjmas
tendentibits, S. Georgiiis, narralit qni interfuil Raymunilus de tantisper Tripoli atfjue Aecaron, moventibui; cum au-
Agiles .«1)1' Aguiller.s Foiliensis Cattonicus, in sua disseiit SLiraceiii, qui h:ibitabant in Ramulis, quia
'
.„ „,
1 fjuare pri-
HieriKohjmilana Ilistoria. Cum prnlicisci vellemus transieramiis fiuviiim qui prope est ; deseruerunt mitias vi-

al) Autioi'hi;i,venit Petrus Desiderii Sacerdi)S ad me munitionera et arma, fruinentiim raultura in areis, ctorixiidem
<^onsecraat,
Raymundum, et dixit inihi : quod qiiidam sibi in et messes qiias collegerant. Ciim autoin venissemns

visione npparuerit, qui dixit ei: Vaile in ecclesiam eo altera die, cognovimus quia Deus revera pro
B. Leontii. et invenies de Reliquiis quatuor
ibi nobis pugnaret : itaque obtulimus vota S. Genrgio :

San tnrum, et tolles eas tecum atque pnrtabis in et qnoniain se ducem nostrum prnfessus est, visum
Hierusalem. Et nsteudit ei in ipsa visione Reliquias est a m:)jnribus et onini populo, ut Episcopiim ibi

et Reliquiarura loculns, etdocuit nnmina Sanctorum. eligereraus, qunniara illorum ecclesiam in terra
Israel priinam inveneraraus ''. Geor- ac simul ut
,\dstitit ei idem Sanctus in visione post aliquot dies, ;

qu:e multum qnod maudatiim a

cnniinin:itus est, gius pro nobis Deo snpplicaret. terram inco- et per

Dominoneglexisset; etnisi usque ad quinlam feriam latussui nos fideliter educeret. Siint autem Ramulse
sustulisset ilbs Reliqiiias. es^etsibi grave damniim... prope ab Jerusalem quasi sedecim railliaria.
Cum hoc mihi Raymundo narasset Sacerdos, retuli 88 Haetenus Raijmundus prteiaudaitis, cui qiioad
ego ad Aurasicensera Episcnpum et ad Comitem S. distanliam ab Jerusalem ferme consonat Joannes et templum
,

Teirx-sanctx anno mclxxxv a "d

seputerum
yEgidii et ad quosdam alios qui acceplis canrlelis : Pliocx in desaiplione
'
. ,. reitaurant,
ecclesiam Leontii et obtulimus can- se visilatce; ipstus autem templi, t.uper pnores ruinas
venimus ad S. ;

delas et vnta Deo et Sanctis ejiisdem ecclesi*. ut u Christtanis restauratiformam sicdescribil: leraplum

Deus oinnipotens. qui eos sanctificaverat, noliis eos dromicum est, s/i'e {ut ego interpretor) in longiim
rerelftntiir coadjiitnres lUmaret; et Sancti illi prneurrens, et intra sacrie tribun^e concham sub
consortes et
quiiritmdam pavimento altaris videfur sepulcri ostiolum, candido
ppregnnorum et cxuliim pro Deo non spernerent
S/uict(irum
RfliquiiC consnrtium, sed magis nobis conjungerentiir, et nos marraore circumseptiim. Verum necesse arbifror
:

Deo cnnjungerent. M:iue aut-m faito venimns cum en;irrare quam inagna sint, qua; ante paiicos annos
Sacerdole ad sanctarum Reliquiarum loculos, et ibibem fuisse patrata, ex ipsius templi Clericis au-
sicut nnbis prjedictum fiierat invenimus sunt autem :
divimus. Diceb:intnnmque, qund curaisqui nuncprae-
roraina Sanctorura istorum, Cyprianus, Omesios, est superimlnctus Latinorum Episcopus, tentasset
aperire sepulcri ostioUira, tabula marmnrea qiias il-
Leontios et .loannes Cbrysostomus. Primus vttletur

e>se Atitiochenns tlie mafius, qui a virgine Jitstina coti-

ludobtegeb:itursublala.ingentemspeluncaminvenis-

versus, ciim caqne Nicomeiliam tid supplicium tluctits, set, etin ejusinteriori parteSancti tmnliam curaque :

XXVI Septembris et cufus Reliquiis partes etiain hanc reserare conarentur; unum ex iis qni
colitur :

asgressi fuerant, flamraa exinde prorunipente

aliquas Antiocliiam relatas, verosimillimtimest. Secun- id

dus Omesios, vero et iutejro nnmine, merito putahitiir seiniustulatiim. allerum penitus exiinctum fuisse.

spondere de htt;us narrationis verilate, quae

esse S. Domnfius, priminn Nisibi id Persvle, ac deiudc A'»/)"!
Siiros aiiciores habuit. pessime tunc erga omne
in Sijrin monachus nd SS. Sergiiet Bacchi. t:inilemqtte
utiqite

nomen Latiuiim affeclos: verosimilem tamen enm fticit

gloriosus ibidnn silb Juliano Jpostata Martijr, referen-
'
tltts die VII Auq. Leontius, xvii Junii
recolendus Dux miiltorum ad eruenda^ transveliendasque in Europum
Reliquias sncra.f non satis rehgiasa licentia qitam
ciim Hgpalio atque Tlieoiiulo Tribitnis, ,
e.rercitus (iiit,

cohiberi liic voluerit Deiis: ne eo qiiod supererat prorsus

Tripoli in eaitfm Sgria pa.tsus.
nblato, tolleretur anliqiia revrrentia loci. Sed si his
87 Inler ipsos autem loculns, inquit, idein qiti
male cessit irreligiosiias sua; priores tiH qiti templum
siipra Raymtindtis. capsulam quaindam reperimus
titiilo Eiiiscopali
cum Reliquiis, de quibus cum qiiiererenius a Sacer- a Saraceuis eversum restaurarunt, et
ornarnnt, fructum sitte erqa S. Geortjiitm liberalitatis,
dote, cujus Sancti essent Reliquia! illse; se nescire
in diicatum ilhus fiduci,v. talem retulerunt,
respoudit. Cum
vero ab incnlis qusereremus, si posita-que
qiiatem annue rceoiere .soliti Patres Carmelit:e suas ite
scirent cujus Sancti esset, se nescire dicebant; alii
vero Siincto Lectiones matutinalcs sicfiniebant: Cum aiifera Biiamfiue
att iisdeni S. Mercurii, alii Sanctoruni aliunim. Sacerdos iii ascensu

suas quoque levare e:is et colligere cum aliis Reliquiis volehat Jerusalem obsedissent, etSar.aceniseis resistentibus mtuvrum
Genrgiiis
(issumi jiibet
cui ego R:ivmundus, cor;im oinnibus Sanctus Jeru- per scalas ascendere non auderent, B. ad/ulorem
a])paruit,
indutus armis albis, criice nivea insignitus
i. Georiiius, /tabent
.salem, nomen suuinet vnluntatem manifestet; alio-
remaneat hic. Cum sacerdos alias Reliqnias inmiens ut post eum securi ascenderent, et civita-
qiiin
collegisset, et pannis e:is involvisset, ossibus hono- tem obtinerent qui ex lioc animati civitatein cepe-
:

runt, et Saracenos occiderunt,

anno Mxrix, xv Julii.
rabiraus? Itaque illo die dimiss;u snnt et nocte quas
Ita Patrttm istoriim antiquis.nmum
Breviarmm, initio
secuta est.adstitit ei vigilanti quidamjuvenis, qu.asi
tijpoqraphicx invenlionis ereiMim Veneths
apudLueam
quindecim iinnorum, pulcherrimus valde, et dixit
Anlonium de Giiinta Florenliniim extraetum et
Quare hodie nnn accepisti Reliquias me;is cum
.

ei :

Dnmine? excerptum approbato usu Doraiiuci sepulc Hie-

et i

ceteris-! Et Pre.byterad ha;c : Et quis es tu

vexillifer hiijus exer- rosolymit:in;e sanct:« eccles.a,: «m/e «,/» -/«/./..«^.
Etille; An ignnms qnis sit

citus?Et respondit Presbyter: Nescio, Domine. quinibtdem et Itte Lecttoncs fuennt us,irpatx,etpi.-eno-
aiictoribits supracitatis
tatavisiopro certoi>reiila,etsi iib
Cumque secundo eidem quEerenti, eadem Sacerdos
prxterinissa;
 456 PATROCINIUM S. GEORGII MART.

A p-selermissa, guemadmodumet aliatmultx drcnmstaniix 91 Certiori testimonio constat vohis, Gnilielmi, Eo- D
EX VAHIISD. P. parlicularcs hvjus ptilcherrimx victoriac, in qua, expli- manoriim Regis aii.vilio ca'htus adfuisse S. Georgium : visusmitti
'" «"•^'''"»*
camlu anctores omties, quamvis prolixi ahbi, brevissimi siquidem in Vtta S. Bonifacii Lansanensis Episcopi,
pnelcr morem sunt. ad XIX Februarii num. 14, sic legilur : Tempore quo n ^^ujj.
8i) Utifj ferme seculo poU isla exacta, Fredcricus 7?('j- Allan-.aniiE Willeimus, conlra sclhsmaticum et 9ronum ob-
^*' ''"''**
Imperator Barbarossa , sxpe Christiani orbui vota abdicalum abEcclet,ia Fridericum, obsidebat civitatera
spemque frustratus, serio tandem ad Terrx-Sanctx Aquensem, consuetam Coronas capiendx sedetn et va-

auxilium profectus est, anno Mcxc. C'";iw mdites vinltis lido pra-sidio Fridericiano muniiam, id est anno
cmnincmnmodis el qrandi fame conftHlati circa Iconium, MccxiA'111 vet sequenti; erat Episitopus Magister Bo-
ejvs urbis Soldamim variis a/Jecerunt cladibus: de qua- nifacius apud Cameram S. Marlae in oratione, et
rvm una sic loquitur, qui interfuit et totam rem iv vidit in spiritu militem armafum, alhis armis in-
epistola descripsit, auctor y/nonymus : Post sanctum dutum, .sedentem super equum album, habentem
tdem ad
diem Penterostes (fjui tunc in xiri M;ijicadebat) lanceam inmanusua; et alii milites sequebantur
tcnnlum
puffnanfibus invenimijs Melocii magni Soldfuii filium. et acies eura eisdem armis induli. Tunc cogitavit Episcopus
vlcforlam contra nos dispositas, et Turroriim multitudinem, in corde suo dicens Deusl quis estiste?et quo
:

purU :
iturus esf? Tunc venit Angelus Domini et respon-
circa r)ua<lnngenl:i millia equitum qni totiim sicut ;

locustaj oppleverant ferram : contra quos victrices dit cogitationibus suis Iste est S. Georgius. quem
:

aquilas in nomine Christi a fronte ereximus, nec misit Dominus in adjutorium Regis Willelmi; quia
famem nec vulneratorum defectum sentientes. Et hodie oblinebit victoriam, et ipse introducet Regera
cum vix sexcentj equitesessemus. sub sitjnovivificae Willelraura incivitatem, et ita factum est, sextoob-
Crucis eos vicimus et convertimus in fugam. Ubi sidionis mense, die xxxi Oclobris. Vita illa habetur ex
Melech filius Snldani ab equo dejectus est, et qua- MS. Monasleni Camercnsis propc Brnxellat, ubi
tuor nominatissimi principes ejus occisi sunt, et alii Sanclus isle vixit et obiit : habetur autem compnstta a
quam plurimi. Ibi etiam quiddam accidit dignum quodam monacho Cisterciensi, qui vel coxvus Sanrto
memoria. S. Georgius eadem die, sicut et prius, fuit vel ex sanctimoihahum eidem familiariuin schedis
quasdam acies nostras a Ludovico Henenstein prse- accepit singula^ proinde qux istic refertur visio, vero
cedere visus est, impendens auxiliiim exercitui promissx vicforim exitu comprobata, estomni acceptione
nostro: ipse onim Ludovicussub jurejurando publice dignissima. Similias si de ahii alibi vicloriis et appari-
confessuM est, et sub relipione suje percf^rinationis liondnis proferantur, libenter iis augebitnus hoc caput,
coram Doinino Imperafore et exenilu. Sed et ipsi quod alias prolixum satis jam {ineyn spectat.

Turcjo postmodum nobis rettilerunf. ?e quasdam

acies vidisse candidis amictas vestibus et equis CAPUT IX.
albis. Fulemve.ro referenlibus sequentesvietorin', quibus Dc OrdineS. Gcorgii in Austria.
Icomum civitatem. qu£B in magniludine aequatur
Coloniii', Dux Sueviae, cura sibi adjunctis sex {quod
mirabile et incredibile dictu
f aUuni aut volentes fuUuntur, adulatorio stndio pla-
videtur) occupavit in cendi abrepti, qihcumque miPitarium Retigionum prin- ordmum
ore ^'ladii, liahitatoribus ejus occisis : et Dominicus ciina antc xn.^ieculum reqmrunt, Nam qnx Rotnx in- eguestrium
Impcr;itor, interim manens a tergo, contra alios venta dicilur marmorea labula, Magmim Constantinum ""'"*
Turcos pugnavit in campo; et cura essent circiter reprxsentansinsolio,septuni viuliitudine Militnm Cruce
ducenta millia etiuitura virtute Attissimi eos
, stgnatorum, ea, si vere refossa est umquam, haud ita
expugnans fugO) reddidit ; Ucet vix quingentos pridem defossa fuerat, sculplaqne ante annos non admo-
milites haberetin equis, et hos propemodnm fame enec- dummultos. Clarum id facient, cuicuinque Romatiarum
tos. inscriptionum sludioso, verba relata apud Finichiarum
yO Eodem temporr. quo tolibus famque prodigiosis pag 18 qux dicnntnr sola poluisse legi, ceteris scilicet
successihus perS. Georgium, Chrisliauonim exercitJium studio e.rtrilis ad fidem faciendatn commeniitix antiqui-
iinn debent
Dnrrm seu ve.rilhferum, de suis hostitius Tnrcis in /Isia talt; h?ec nempe. Constanlinus M;iximus Imperator, Q Constan-
triumphabat rehijio Catholira ; paribnsdetrimentis apud poslquam raundatus a lepra per medium baptisraa- HnoM.peti,
Utspanos decrescebal Mahmnetana! ^
perfidias potentia, tis, Milites sive Equites deauratos creat in tutelam
in reynis ^rragonix , Valencix, Catalani^ atque Chrisiiani nominis. Tota phrasis ac pene verba sin-
Majoricx. Irequcntes maximasque victotias, de
illi gula hiijus aut prxccdentis seculi novitntem sapiunt,
superbissittio Maitro telalas, gentinm ithmim scriptores ct pro nntiqnis hxc rccipiat aliquis? Nihilo plus probat
et caiifra
Saracvnns conimenwrant nec pauci iisdem adtniseent. S. Geo-
;
sigUlum quoddam appensurn chartis ilhiis familise, qiix
tn Emopa gium, visibih auxiho adversarios proterentem agentetn- mihliai cnjusdam Georijianx, Constantinopoli adductse,
(licilur ,\,r-
que in fitgutn. Idetn inCalabria SicHnique pugnautibus Praefectnram obtinuii et forsan etiam imnc Venetiis ob-
pim rism-
i\tn- (Irjm-
couira Saracenos A^ortnanuts faciujn scnbunt ahi. tinet, dum in eo rcpr^csenlattir Georgius eque.^itns ciim
SnaSiC, Utriquc verilateiu popularis traditionis de Oeorgianis hoc lemmate. S. Georgius Militi;e Conslantinianae
ipsa in pugun apparitiouibus, satisverosiniiU'tn facinnt, protectnr et tutelaris, uti scribit idem Finichinnis.
dcclarata .wigulari diclorum rcgnorum erga S. Geor- Denique numi Imperatoris Majoriani, qxm jactat Gon-
giurn devoliotie, ct ostensis tetnplis in ipso certaininis Argotes de Molina, seribetis de Nobilitate
salvus
loco aul atibi. ad memoriatn rei vel ab benefxcii agnitio- Bxticie, puruni ac putum figmentum sunt, titi ex
ncm, uli fertur^ ereciis Saiicto propugnalori et bellan- ecintm, descriptione apparet, dum dicitur, antica
tium Christianorujtt Palrono. Sed dolendumesl istanm parle insculptam fuisse Crucem cum his circim-
provmtiarum res 7nemorabiles non fuisse a coa^vis auc- eitntibus verbis : Gloria Cie^arum p Augusto-
toribus scriptotraditas, undesimilicertitudine potuissent
rum Georgianorura m postica, A : Cl cum
istiusmoili apparitiones in Enropa faclas compiobari, hoc lemmate Salus Domiuorum no- r^ strorum
atque eouiprobiitxsuiitillx de quibius hactenus. Unicum Augustorum.
aTamaijo de Saiinnr proponitur belh Aleoracensis sum-
101 Si vera magis hbct quam plncetitia scribere, di-
sed ad secu-
martutn,ad Oscam Arragoniiv urbem, idijtiesuh nomine
cetidum omnino est, .•ialuberrimx istius institutionis lau- lum !; revoca-
Aijmerici tunc Abbatis S. Joannis Pennatensis. Sed cum Godefrido Bnllionio restitue-
dem iis deheri, qui
minitne aniiquum illud &criptutn e.sse nnperque adqua-
r\mt Ifierosolijmitarumregnnm, inilaque adcolligendos
mmdam fiibnlarHin (nleimentum fuisse excogilatuin tion tutandosve peregrinos societate, votis quibusdam adstri-
sine mendis chrotwloyicis prorsus mcxcusalibus ostensur
Cta, originem dedere Ordinibus Hispitalanorum Tem-
liaquaruio sumus. poslea orbe ceteUrrimornm. Ad
plarioriimque, toto

horum
 : :

YIGESIMA TERTTA APRILIS. m

hornm eiihn imitatwnem snb aUis adisque titulis, jm- tonicam etymoloqiam secutus, Orientnle appellnvit) /«r-
D
troniSy atqnc conf^titulionitiut, erecli snnt jwstynoihim per tintiisse; neqne tant decus provinci.r illius, quam prx- bx vAniisn.p.
omnfs Clirinlianorum (iitiones vnrii eqnestres Or<lineSy sidiumejus ac vieinarum, propositum habcbat Frederi-
de quibns consuli po,\sunt auctores, Nobis propt^situm cus. Rcciins nlii forsilan, motum eHm nrbitrantur
est ogere ilumtoxnt de illis qiii sub patrocinio S. Geor- aliqua lemulatitme ordinis Aurei vclleris, cui ah Dnci'
gii militnnt : qnos intrr Imperatorix institulioms pr:e~ bns Bnrgundionum apnd ttclgas ereeto, plnres jam Re-
rotjativa^ primnlum is obtinct, de qno Joannes BoKan- qes ac supremi Principcs uominn dederaiit.
dus no.^ti'r accnratam tractionem ad v
conscr>psrrot, 104 Qu,x sedes priniaria 0'dinis, qux discipHna
Februarii inscrendam enidito commentinio dc S. Do- dotni atqne in templo publice, qni habitns, qux votorum
miliano, nisi probxior diqrcssio i.-.to loco imporiuna, ohligiitio, qux concipiendx in communc preces, exponit
visa esset in hnnc oportunius rejici. Cujns judicio, et Puulus ex cjus dip/omatc Lco X. Vnluisse
II, alqne
MaglstH
simul nl viri evu'lili.\simi labor non pereat, ipsnm hic nenipc Fredericum, quamdain domuin militarem in electio.
inteqram damns. Iln nute7n scrihic : monasterio Milsfat, Salzburgensis dioecesis, loco
102 Quod\ Fvbrnnrii ad Fnnm S. Domiiiani de- ad hoc accommodo, cum ecclesia, claustro, dormifo-
scripsimus Milsfndicnse ccenoMum, iddeindc Fridericus rio, aulis, canipris, et aliis necessariis ofiicinis, de
Milstadium
aalurn Mag<s- III Imp. regiam Oeneralis Magistri Dnci Georgii
in suis propriis facullatilms tundare ac a^difii-are. pro
tro Ordinis S. ordinis, assensn iiahito sutnmi Pontificis, comrnufa- usu et habitatinne perpetuis quoriimdam Fnitruin
Georgii,
"vit, uti Lazius lib. 6 de miqrntionibns qcniium si rihit. ipsius militarisOrdinis, laicorum Militum, ac etiam
£um Ordinem Fredcrirus III, ut Julius II Pontifcr Sacerdotnm .sive Clericorum : quornm unus, per
Ma.ximns testnlnr erexit, et anctoritate sani^tfeSedjs pra>f:itum Fridcricum Imppratorcm, hac prima vice,
a Friderico
Apostolic^e primus ftindavit : aut polius, ut habc.tur ad hnc ehgendus et deputandus, Miigisfer Gencnlis
III erecti.
inea sanctione, qnom Panhis II nnuoChristi M':ccci.xvni existat el deinde eo sublato de medlo, cum ipsius
:

tnlit, per Scdcm Apostoiicam erigi atque inslitui po- domus M;igistratus vacatio occurrerit. per Milites
stulavit. Quid avtcm in illius Ordinis in.<;lilutione prai- (de consensu tamen ipsius Friderici linppratoris,
vipue spcctarit Frcdericus. indicat filius cjus Ma.runilia- aut antitiuioris ejusdemDomus Austriai Ducis) suc- K
et Pnepositi ;
niis Imp. xvu Scptcmbris,
in diplomaie daio Ocnipontc, cessor, seu Magister pra*dictus succe.ssive eligatur.
anno mccccxciii; ad reprimendas uimirum Turcorum Presbyferi vero vel Sacerdotes dicfa; Domus, quo-
quotidianas incursiouf^s E' plcnius idcm Panlns II his rum unus, ppr alios Sacerdotps eligendus, sit Pree-
verbis : Sane carissimus in Cliristo tilius noster Fri- positus et caput Presbyterorum et Clericorum eo-
dericus, Romanorum Impprator ?emppr Angustus, rnnidem : et tnmMilites, Prjepositus, qnam Sacer-
qui fervore devotionis accensus nnper ad visitan- dotes, prapdicto Miigistro Generali pn» tempore
dum sacratissinta BB. Petri et Pauli Apnstolnrum exisfenti subesse censeantur. Ac priina camera
liuiina, et alia Deo dicataloca. ad :ilmam Urhem ex Magistro, sccunda Pra>posito, tertia antiquiori Mi-
voto personaliter se contulit, nobis humiliter expli- liti, quarta Seniori Sacerdoti, et sic deinceps, assi-
ad exa'talio
cavit, qtiod ipse ad laudem et gloriam onmipntentis gnari debeant : ita qiiod inter ditos Milites unus
nem ftdel.
Dei ac gloriosae Virgini.s Maria3, pro exaltatione Sacerdos, et inter Sacerdotes unus Miles Mi'itum dtbi'
sif. In
ciila el ordo
quoque Catholic^ fidei.animEc sua-salute. acdomus choro vero Magister primum habeat locum, ac de- in lemplo
Austrise (a qua originem traxitl commenioratione mum in illo Saccrdotes Milites omnino pnecedant.
et decore, unum militareni Ordinem sub invocatinne 105 Et tam Magister et Milites, quam Praq)osi-
S. Georgii Mariyris, per nos erigi atque institui tus et SacerdotPs,castir,aliset obedientia; votasponte vota cnsfitafis
tota Diense desiderat. Qux tolidem (cre verbis repetit emittant. Ad paupertatis vero votum emittendum et obedientix.

in bulla, de qua infra, Leo X. nuUatenus adsiringanturinvili : sedbona etproprie-

103 JiiHus II in bulla snpra cifata sic hquilur : tatem cum sui Superioris licentia habere, et patri-
Spiritu sancto ins[urante. carissimus in Cliristo fi- monium seu aliabona, quae ante religionis ingres-
lius noster felicis recordalionis. Fridericus III Ro- sum possidfbant, licite retinere,ac fructus exinde
itianorum Imperator, ad liuc in vita piaesenti exi- provenientes, qunad vixcrint (alieuandi tamen bona non pauperta'
stens, et radio Divini luminis illustraUis, altitudine post ingressum iiujusmodi potesfate eis penitus in-
sapientiffi sua?, tamquam specialis Ec.-Iesiie, Christi terdicfa) in usus convertere possint ipsaque
suos :

Advocatus et Defen^or, videns oculis prudentife suae bnna, tam inobilia quaiu immobiiia, ad domum ip-
sibi a Deo coilatae, Ecclesiam ipsam et Imperium sam, seu ab ea dependeiitcm. m qua professionem ,.

ab infidelibus in dies magis ac magis lacessiri, ter- emiserint, post eorum obitus devolvantur. et ad
minosque ac limites Chri>lianitatis qnotidie diminui, e:im omnino nertineant. Quodque Mat;isfer, Milites.
_ „ \ ,. ^ , ,
.
,
. .
habllus
€t /ir.Tsidium ac priiinde Christianitatem totam ad extremum pe- Pra^positus Sacerdotes pnedicti, vestes talares
el

contra Turcos riculum deduci ; infidelesque e contra fortificari et cuju-cumque coloris, pr?eterquam rubei, viridis et
crescere, iu maximum fidei nostrje Catholica? ac crocei, continuo; in vigiliis autem et festivitatibus
Ecclesiffi et Imperii periculum et exinanitinnem, ejusdern Virginis gloriosa?, ne-mon singulis diebus
nisi de remedio opporfuno ritissime provideatur : Sabbati, desuper vestem albam cum cruce ruiiea,
quod ipse radio divini luminis, ut pr?emiltitur. il- jeqiia Inngitudine cum vesteanteriori et latitudine,
lustratus providere prudenter volens Ordinem Divi usque ail brachia protensam, juxta formam infeno-
Georgii Martyris erexit, et auctorifate sanctie Sedis ris dpsignatain, deferre teneantur,
Apostolicae primus fundavit, in clypeum, tufelam, lOG Rcccnsilo deindc penso piecationum, quolidie
et defensionem pra?dict?e nostrae fidei Catliolicaj, ac ab SacerdfJtibns laicisquc accurando, possessiones enume-
EcclesiiE et Imperii Christiani augmentum ef am- rat, iis ab Imperalore a-^isii/nalas, et confirmat Paulus,
plificationem ; in perfidorum vero Criicis Christi atque ex eo Lco paulo brevius liis verbis : Dictura mo-
inimicorum terrorem, fremorem et devastationem. nasleriuin, et «loinum seu pra^cepforiam Morperg,
Atquc liinc refcllas yjnod Laiiits rcr. VirnTicnsium lih. S. Bened.cti et S. Joannis Hierosolymitani Op-
'S. scrilit, ha^c omnia videri instituisse Fredcricum, dinum, Salisburgensis et Pataviensis diopcesis; ac bona ordini
woM ad solum
'tustriadecits. ut Oi-ientalis quondam regni dignitatem, a Franco-
hospitale et monasferium nuncupatum S. Martini, addkta:
ruro Regibus instituti, in Austri;im illique circum- nunc Viennensis, tunc vero ejusdem Pataviensis
positas provincias posllimiiiio referret, sicut aufea dioBcesis; et capellam B. Muria; novaj fundationis;
bac terranim intercapMine compivhenstim erat. ao parofhfalem ecclesiam in monte Straden Salis-
Vcrutn ncque uspiiim lcgi, Ntnicum Riycn.^e, qusenunc biirgensis di'ecesis, qufe de jure patronafns ipsius
Austria est, ad Austrasijs regnuni (quud La»ins. Teu- Friderici Iraperatoris existebant; S. Benedicti et
S. Joannis
 : ;

iSB PATROCINIUM S. GEORGII MART

S. Joannis .lerosolymitani ordinibus, et domo seu Vlin Constitutione lata idibux Aprilis,anni mccccxciv;
Ex vAniis i>. r. ])i'a'cept<iria Inijnsmodi. priu^- suppressjs. cum illa magixque exaggcrat idcm Ma.rirnilianus in diplomatc
percessumvel decessum, seu quamvis alia dimis- dato Antucrpix, die SS. Simouis et Judse, anno
sionem, ^simul vel successive varare contingeret.ei- MCCCCXCIV.
dem domui, postquam fundata foret, perpetrio an- lOi) Tunc igitur erecta est utriusque hominum
nexuitet int^orporavit; ulmn mlicct Pauhts II Papa. sexus confraternitas secularis, libera, et ad nullara addlta S.

Alia ii.st!em Mililibustributn bom rccmset La'Aus, qme observationem adstincta qttorum alii, minimum nnno Gcortjii
:
cori'
fralcrnilas
alitt ab its jnirum esl ab titroquc Ponlifici- praHcrmilti ; (juamquam nno, ttdvcrsus Turcas mililarent. vcl prnpriis cipcnsis,
libera,
possessa plura cos, tjuam qux illi enumcraut, posscdi.^^f^e ccrlum velcerte media stipcndii parle per Imperatorent rcprx-
f,il : qiurdam cliam nb illin rclnta, cstcndil idcni Lazius ientanda contenti; alii pias largitioncs ct elecniosijnas

numquam nninino od cos dcvolula : Et iic quid ad erogarent, ad locum qucmpinm Turcis viciuum, viris

Kplendorem deesset, iuquii, dcminorum a Cranich- armisque municnduni, corumqne repriniendns qiiolidia-

berg (recens cum familia exlinctnrnm) ca-tra. in • nas incursiones. Eom Confvaternifafem primus iw-tilnit
vitie aulaeque subsidia liberaliter addidit Fridcricus; Joannes Sibenhirter Ordinis S. Geoniii Magister
quEe et nnsrra memoria retmueranl; Traut-
in fide (^cncralis : npprobavit Imperator, Pontife.r Alexandcr
cui prafecti
mansilorf, Scharfenekb, et S. Petronellru pradium, f^I confirmaint, slatuitque, ut dictse confraternitati Magisfer
in quo Carnunti ruinre exlant. Vtduit ct Elliingen duo Vicarii Generales, videlicet Magister dicta; Mi- Ordinis,
pra'i>osituram opud Francos, et in Auslria Maur- litise et Episcopus Gursensis, pro tempore existen- Ep. Gur-
ccnsis.
berf,' HhodienviiMii Equitum adjicereregi;im,si murte tes, praeficerentur, qui rebus spiritualibus ad spiri-
praeventus non fuis^et. Lib. 12 rcip. Rnm. sect. fi tualitatem spectantibiis prasessent c/c. et a praifato
cap. 3 ait, ilata quoquc iis iiro\inia Milstadio castra Maximiliano Rege, et eo vitafuncto, ab heredibus
et diiO Ca-
ac dominia Sternburg et Landfcrnn. et sucressoribus suis, Ducibus Austrije, Stiria?, Ca- pifanel GC'
107 (iuid aulcm jnonachis Mi/sladiensibus factum rintliifc et Carniohc etc. pro tempore existentibus, ncralcs :

fucritf coiijiccrc Hvct c.r cilntu Pai-li II sanclione,ubi duo vel plures Capitanei Generales ordinarii militi- E
i(a loqiiihir : Abbati venerandoet nionarbis ejusiiem bus ac stipendiarils praefatte coufraternitatis praefi-
Bencdiclinl
(ilio iiiissi. monasterii, ad qundcumque aliud ejusdem ordinis S. cerentur, qui rebus bellicispriees^^pnt, etab omnibus
Benodictimonaslerium, in quo benevolos invenerint tamqiiara Patricii et veterani haberentur ac venera-
receptores, se transferendi. si voluerint sponte, ita rentur, eisque, noraine et vice dict;e confraternitatis,
tamen (|Uod eorum ciiilibetde ipsius monasterii fru- fidelitatis et obedientia? juramentum, juxta morem
ctibus. reditibus et provenlibus, congrua per Magi- et rilum in talibus observari solilum, prKstarent.
strum, Milites et Sacerdotes, de qua se congrue 110 Insigne MUitum bujits confratcruitnlis consti- ejxts insi'

idem Lnpcralor,Cn\cemeiMream cum corona, in gnia :

stistcntafionr sustentare valeant, portio debeat assignari ; plenam tuit

assignafn. et liberameademauctoritateconcedimus facultatera; circulo etiam aureo, quam, bolenni ritu, dc.rlcro novi
prjomisso, quod propter unionem, annexionem et Milifis brachio circttinligaret Episcopiis ; camque Miles
incorporationem praiilictas, si vigore pra?sentium ipsepro suse vohintatis Ubito, auro, margaritis, aut
fiant et etrfiolum sortiantur, monasterium ipsum ad aliis lapidibus pretiosis ornare, ac in gloriam et
profanos usus veluti beredifas non redigatur ^ed : laudera magniraini propositi et intentionis sure,
inibi et in ccclesiis praMlicIis diviiia celebrenlur of- coram cunctis Rpgibus et Principibiis ac omni popu-
hci;t, in liospitnli vero solJta luispitalifas et ecclesiis lo, pileo et birreto, vel ubi magis placeret, appen-
pnedictis iiullatenusnpgligatur ; sedillorum omnium sam pabim et publice gereret, etomnes alios Milites
supporteutur onera consueta. antecederet. Plura iis Mililibus dcctmi ct ornnmenla
108 //isce ita constitutis, idcm Paulus II Papa, Ot' impertivil in dicto diplomale y/nluerpix lalo Mnximi-
Ordo a Paulo
(lincm liisce vcrbis confirmavit . Nos igitur atleiulentes lianus, sancivitque ut Coronati MiUles appellarentur, Mililum qiii
w confirtnalus.
ma\imum ex pra^niissis decorem in ecclesia Dei pro- utque corum liberis ac posteris, super galea coronam Cnronati
dicll, ini-
ventnriim, ipsique fidei Catbolicaj contra illius lio- gestnre iicerel. Quihus vero cerc.moniis novo Milici uh
liamentum.
stes pra'sidium posse verissiraum succedere, piura Episcopo tradi glndiiis, cereus ardcns, et crux solerent,
et laudabile Imperatoris propositum in aiiimo priva- et calcaria ah adstnnfibusnobilibiis npponi, inter solcnnes
tim commendantes, Iiiijiisrmidi supplir-ationibus in- prccationes ; in Statiit-s illius Militix, Cxsarea Pnnti-
clinati,Mili'arcm Ordiiiem S. Georgii supradictum, firiaque aucforitale firmntis, dcscrdntur. Profitctur
adinstar B. Maria; Teulonicorum Ordinis Milita- y/lcrandcr FI in citula jnmbnlln,seS.GeorQ\i cniifra-
riiim.eumhonoribus, insigniis et qualitatibus supra- ternitatem ipsam in pi^npria persona assumpsisse,
dii-tis, auctoritate Apostolica, tenore pra^sentium, et ad eam inscribi voluisse, prout etiam. inqnil, vene-
et ex certa scientia,prigimus, instituimus, facimus, rabiles fratres nostri sancta; Romanie Ecclesice Car-
Confrater-
et creamus ipsumque inter alios Militares Ordines
; dinales, exeorumpia devotione, ilhimassumpserunt, nifati huic
annumeramus et pariter approb;imus. Dcin Si.rtus et ad eam inscribi voluerunt. Dcdit itlem Ponlifex inscripfus
W, qni Pnuloxxvi Juliiauui m^cccLWi dcfuncto,
//, ttd omnes Gcrmnuix Epiiicopos Brcve Apostolicum in ,
Alcxander
VI Papa,
IX Augu^li .Kuffectits cst, eunidcm Oidiuem approbavif cjusdem Militix commendutioneni ct promotionem, et Cairlinales;
Kti Alc.randcr rijn diplomatc 7no.r citando,auctor est. magnns elargitus indulijentias et pamarum pro pcccatis
At Mnxitnilianus Ca:snr cum Ovdinem non tam col- lucndarum condonntiones. Unde illa in quodnm Joannis
Inpsum re.stinot, ut scrihit Jndrcns Ftivinus Parisien- Sibenbirteri Gcncralis Magistri edicto prxsrribitiir
sis in Tlicnlro bonoris, quam amplinvit, addila confra- oratio : Confralrps, oremus pro sanctissimo Domino
ternilatc S. Ueoryii. Aam cuin Militcs S. Gcovgii, ut nostro Alexaudro Papa VI, confratre noslro, ut om-
tcstatur idcm Maxitniliauus in dtplomate dato Ocnipontc, nipotens Deus pro glorioso raart^yrio sno ipsura pro
xvu Seplcmb. an. mccccxohi, ob Turcorum, nec non fidei Catholicse conservatione feliciter regere et
eidem pcr MatthiKrjuinti RegisHungaria.'.hostilesinciirsiones, conservare.et pr.st obitum ejus ad coelestem gloriam
Turcaiaftrito, maximaschules passi essent,eorumviIlre et
.
civitates perdueere dignetur.
depopulatas.concrematieecclesias.virorumetfemina- 111 Ipse qnoqtie Mnximilianus in ciinlo jnm ssspius
rum monusteria destructa, desolataque praMlia, et fere Antucrpicnsi diplomnte, itade se n// : In eaque confra-
ac Majrimi'
lianus
omniculturadestitutaesseut, panciquecultoresterras ternitaie pariter cum ceteris confratribus inscribi et Iinperat.
ilhis inh:ibit:irent; et dpnnim ad eam egestatem et deso- aunumerari voluimus ac in brevi tempcris spatio,
:

lationem redurti existereul, ut suis viribus Turco- coramuni Chrislianorum auxilio, expeditionem. ad
rum ipsorum conatibus nullam resistentiam facere minus biennio duraturam, in ipsos Turcos, Crucis
valereutetc. Qiias clades cmmerat quoquc Alexander CUristi hostes, movere, ao pro ea, et communi ora-
nium
 :

VIGESIMA TERTU APRILIS. 1S9

A niumfidelium saliiteac pace, noliis a Deo largitas
Iiiis, eim cilans, relulil
Mir.rns in originibus Ordinum D
facultates exponere deliberavimus. hkm
in litleris equestriiimcop. 15, atqne ipsis ,Vira'i verbi.i, lice.l eitm ns vAiuis n.
ad Joannem Navarra- Regem ilatis xvi Oelobris anno
non citel, Franciicus Meniienins jJntnerpicnsis,
in
MD.vi, smm Friilericnm ail, euiinlem OrJineiu
pnlrem Mililnrinm Ordinum originibvs et sgmbolis.
et militiam, pro sua singnlari devotione ad enmdem Ili Wolfgangns I.anus rerum l^iennensium libr.
gloriosum Jlartyrem S. Gmrgium, siiscipere inten-
3, de Fnderico Illagens. ita scribit .Auspicatiis est :
disse : ile se anlem snbilii Nos vero qui ab ineiinte
:
et Divi Ordinem, ciijus Magistro flenerali ivgiam
non minori devotione eumjeni gloriosis-
ffitate etiani
sedemque in Millestadio, Carinthiie amoenissiino lo-
erga S. Gc- simum Martyreni D. Georgium seniper prosecutisu-
orghan pms, co, designavit, et l^rincipis honorem adjecit. Metiio /1« .Vaijislro
nius, ntpoteilluin, ciijus ope et suflragiis fretiuentes
iit verum sit, quod siibiUt Favinus, cum ejiis ne tennissi- 1'jiis suhjp-.tus
gloriosas victorias ex hostibus nostris consecnli niitm qnidem \eosla-
argnmenlum e ciiaiis imperatorum Pon- li]i

sunius; inlia^rentes vestigiis ejusdem geniloris aiensis ?

et tificutnquediplomalis eruere .lit. Iluio, /H(;iii;, Oenerali
prajdecessoris nostri, ex fervore fidei et devotionis nimirum Magistro, et Episcopum subjecit et Canoni-
quam liabenius ad omnipotentem Diniin, pjusdem cos, ea de causa in caslrum poslea Iranslalos, ea-
S. Georgii Onlinem conservai-e, et euin redditibus demque Divi Georgii criice signatos. Sii.ipicamur eos
augere et ainpliare, ac etiam nos
lionorem ipsi, in non tditer quam Alexondrum Vf et Cardinales aliosque
omnipoteutis Dei et ejus gloriosi Marl}Tis'S. Geor- Anti.itdes,confraternii,nti insrriptos, et Criiceinsiqndos;
gii, sumere certo modo intendimus ele. Jidius ilem
in arcem fartassis translatos, ut longius abessent a mili-
II Piipa, qiii a clie tdlimo Octolnis mdih ad ik Knl. tari insolenlia, si in liostium poleslalem nrbs veniret.
Marlii aniii jiDxiii Ecclesix prxfuit, ile Maxmiliano Fuvinumhie.ut siepealms.fefelld ratio, diim Lu-Jscn-
ila loquiliir : Ipsnni ordinem sa;pe dictum decrevit lentiam minus asstcutas. et Midestailiiim ile se /irmnm, jXultiis

personaliter assumere, et vitain

suara inibi Deo vuliila munilum arce scribit, et codrginm Cauimicorum,
Mits'adii
HpifCopus,
devote et sancte serviendo dedicare, et contra in- qui ad S. Auguslini regulam viliv rationrs insiituereut, ant Canoni.
fideleshujusmodi,vineam Doraini devastare et demo- islhic a Frederico conslitnlum, addiluinque Episcopum, ct rcoulares.

jj
liri cupientes, se miiruiu et defensorem Ibrtissimuin
qui ex ipso Canonicorum cnilu leelus, jnri.iilictnmein spi- E
coriltans
opponere, et uiia cum dicti Ordinis ['ralribiis usque rilualem m Ordinem liitnm oblineret. Tradil quiilem La,-
tjpedtlio- ad aniraam etsanguinemcoutinue etfortiter pugna- uus trrsconstituias, curanle Frederiro, ppiscoiudrs dice-
ncm conlrn re, Ecc-lesia; et Iniperii fines dilatare, et Deo duce ceses, in j-lustria Viennensem et .\oe;r civitalis, ac
Turcas.
Hierosolymam et Constantiiiopolim celeraque nobi- Lahaeensem in Carniola..-lt Xora illa civitas non Mit-
lissiraa Christianitatis loca et dominia reciiperare. stadium r.it, sed Neosiodium, sive Xcapolis, Austrix
ctc. urbs. Ilaclentis p. m. Bollandudus tiostrr.
1 12 Idem Jiilius II Ordtncm linnc etmditintncoiifir-
mavit, additaliac indvhjenliariim formida : Et iu pra;- CAI>UT .\.
sentiarum de fratrum nostroruin consilio et vokm- Ordo Pcriscclidis Anglictunc siib patrocinio
fate approbamus, laudamus et confirmamus; dautes S. Georgii, cl alihi alji.
Inilulrjen-
omnibu^ et singulis Cbristifidelibus utriusi|ue sexus,
tixOrdim
dalx a Ji Ordiiiem ipsum intrare volentibus, omiiiuiu pecca- Jliili'!' plurima de S. Georgio MSS. ad nos iindique
lio II torum suoruin remissionem, ila quod mox cum lia- Iransmissa ab iis, qni de nostro edocti insldulo sijmbo-
bituin ejusdera iudiierint, professionemque intra lam quoqne siiam npponere robierunt, traetatnsprolixus
terminum ipsisa Siiperiore suo slatuendumfecerint, anno mdcxlix Macloviopoli advenit ex Britanuia Ar-
confessi et contriti, a posna et a culpa et caroere morica a qtiodam D. Prirltort : qui aa ipse interpres
Purgatorii et pa;nis ejusdera, mox et penitus ab.-o- sd, an ab inlrrprctr nigatiis emn iiiibis coinmunicard,
luti et quitlati esse dcbeant, plene et libere (secun- cum nu^ijtiam iiotatum inveniam, nolo curio^iusindaga-
duni prufessionem Salvatoris uostri Jesu Cbristi re ; uli nec primi auctoris iiomen. Prius tanirn qiiam
Petro factam, Qiiitciiraque solveris super terrain, iiide excerpam. qux noslro usui servire possunt, intev-
solula eruiit et in coelis) paradisura et rcgnuin in- pretis pnvfationem exhtbeo, qux talis est. Dissertatio Sequcnlia
uncle ac-
traturi. Tandem Leo X, qui v Idns Marliianni hfficde S. Georgio, una est ex multis. quam vir
cepla sint.
MDXlir Julio II successit, oliiitqne anno mdxxi menseDe- doclus et (?x aliis scriptis bene notus liiigua' patria
cemhri, eumdem Ordinem a Pavlo II instilntum, et edidit. Ciir nos eam prie caiteris e inajori opere
aliaque
adjcclam drinile confrnterndalem, auclorilale ^posto- selectam Latine verteriniiis. -^a fuit ratio, quia lianc
priviteffia.
lica consialiilivit, atque indvlgentiis el privilegiis, quibus nosse etiam peregrini forte conciipiverint ; reliqua
aliiqiucis militnres Ordincs gaudent acfruuntur, atque ejus dorai et in piitria, cui ea fere omnia auctor
aliis quoqne immunitatibns decoriivit. ipse dedit, nianere possunt nulla Lalini Orbis injii-

\ I 3 Ilitc omnia c.r diphmntis citalis, quie in biblio- ria vel invidia. Veruin eniiu vero cum ego ista ver-
theca V. CL. Jonnnis Jncobi Chiflelii, Regioriim archia- terem, ita otio abuudabain, ut aliquid ullra inter-
troriim ComiUs, Briurtlx evtant, fiisius ideo deiluxi- pretis aiit paraplirastie 0])erain potuerim conari. Et
mus, quod mnita sunt pnrum solide a variis scripta de feci sane. Quid illud vero? Ita litiere in alieno opere
hoc Ordinc.Citnt iUa Potdificum Imperatorumque diplo- pervagatus sum, ut de meo aliquid addideriin. Hajc
Alia de tirdi- mida Bernurdus de Luf.enbnrgo Ord. Prxdicatorum, me priemoiiereoportuit, ne alieno' indicio deprehen-
ncscripta.
j.,j i^ij^,if^ ^i^ Ordinibiis Mditaribus, Colonix anno sus, plagii reus traducerer. Quanivis in noslra cau-
MDXXVii apud Stephamini Cervicornium excuso, ita sa pbigii lex frustra fuerit, ubi non proditur neqiie
scribens cap. 20. Novissimus Ordo Militaris iustitu- qui sua vindicet, ueque qui alieiia rapuorit, Et certe
tus per Dorainum Alexaiidrum VI et Illustrissiraum qui hiEcprinuis scripsit, ita nuperin Deuin palriam-
Maxirailianum Imperatorem, dicitur Ordo vel con- que peccavit, ut queri noii possit, etianisi vila ipsa,

fraternitas SGenrgii ad debellandum contra rabiem quje scriptis ei carior est, spoliaretur. Milii voro,
Turoaruin. Hic Ordo habet pro intersigniis Crucem qui verti, ita nulla est deeo qiiod lecicura, ut palam
auream cum corona in circulo aureo et Milites i edicam : Inipune mea tolbis, lector, et valeas : vel

prJEslare habent juramenlum, quod pro fide Catho- certe, si bonus et doetus es; sublatis nostris, ipse

lica debent railitare,siveper terrani sive peraquara, reponas meliora. flactenus Priefalio illa,quam conse-
et habent diversas prierogativas spirituales et tem- quitur trnclatus de exislentia, aclis et ctdlu S. Georgii

porales prout contlnetur clariusinPapalibus et Re-

:
in quo pleraqiie sic deducuntur, ut mnlia qttx sunl a
galibus litleris, et Ordo habet Magistruin Genera- nobis in Commentttrio prxvio plenius solidiusqnc clispu-

lem, etdiversa statuta. IIxc Bernardiis, quce succin- tata altingantur, iiullum novtim el non altundc cognitum
argumentum
 : — ; :

160 PATROCINIUM S. GEORGII MART.

ayownenhim profcralur, omv.ia autrmcnm unstro seusu nnhilissimi Anplia^regni Prsesidis et Patroni, San-
Bl VAR115D P, prxchire conveninnt. Ttm de siwciali cullu S. Gmrgii ctique Edwardi Rcfiiset Confessoris atque ad snnclae

in Anglia ea pnipouunlur, qux uos infra ilnlniiius; nc Catbolicii! fidei ex.iltatiunem ordiuasse, stabilivisse
denique traclatiis iniiirrRus concluilitnr disiiuisitioue inslifuisse.alque fundasse. Ordinem etc.

erudila de Ordine Garlcriano seti Periscelidis atiress 1 18 Ratio lemporis et anni, quod istud aggressus est
Jioc modo, Edwardus IIJ; caustr.que, quae eum adlioc impnlerint^
116 MiHiat Ordo Garteiiaiius sul/ ami>iciis Magni non ita perspicux sunt. AliqiU trudunt id faclum post
Ordo Gar- Marijns S. Georgii qv.od itn twlnm esi omnibus, ut
: beUa feliciter contra Gallos gesta, circa anmm Domini
teiiaiius xxiv Edwardi III;
noti magis ille cognoscatur noviine Garferli seu Peri- J1CCCL, qni esl et Garterium sive
sub /ifulo causam varii
S. Georgil,
scelidis, (/u«m i.<,tius Divi litulo. Jd passitn deprehendi- Perisceliilem in tesserum Ordinis receptam, quia in varlnm affe-
tur er slatnlis ejus, suh Henrico Vlfl recognitis : idem prxlio. quod tunc Anglis gloriie elvictoriaiplenum fuit, runt

indicavit Chaucerus in Carmine purirnetico Antjlica- signum pugnx iwj: G;irterium fuerat: eoque impensius
vo, dum Milites Ordinis alloquitur vcrsibus, Latinesic aiictores isti hnic senlenlise favent, qnia isto tempore,
reddnulis anno vidrlicet Domini mcccxlix, cum ud Caletum pu-
Si Christi ciiltus, si gloria Virginis almEe. gnattim esl, Walsinghaniio refereute, legunt, Regem
Tessera si Sancti quidquam vos sacra Genrgi ipsnm slrieio gladio et elata voce S. Edwnrdum atque
Tarigit, agat digne tauto Diice qui-vqnp, sciatque unn S. Georginm nd voia vocasse. Jlii aliam occasio-
Militis ignavi sub magiio Princi|je nullum 7iem huic Ordini initium dedisse tradunt; Joamix
Esse iocum. videlicet Cancu ct Sali.^buri^ Comitissx periscelidem,
£t siquidem aperetur de ccrcmoniis, de vcslitu, et quam solulam et a tihia ejiis delapsam, dum cboreas
irMis ai.is, qux tunc fiunt cum novi Milites satris is- ducitf a terra sustulisse Regem, ct quqerat in Comitis-
tius Ordinis initiantur ; si officia item, ad qn,v ex Or- sum amore sme ipsius tibiaj aptavisse dicunt; cumque
dinis leijibus tenenttir Mililes, recenscre milii proposi- sive Reijina, x^lotgpia tacta, paulo indignius id ferret
tum esset ; possii id facile ex Camhdeno, Lelando, Po- sive nulicorum q>Udam joco in principem luderenl, in quo „
lydaro, Setjaro, Glovero, Farino fieri : Erluadus amor plus quam Mnjestas valutsset ; iUumpalam prss-
quoQue Cellius, qui Ducis /nvnnilmrijici suh Jaeoho fatum fore brevi nt ampUssimus foret periscelidis honor,
Reije ; Joannes Olerius, qni Princiins Palalini, item- proverhiale illud elfutnm Francicnm in annulos inter-
quc. Principis Auriaci, nuh eodem Jacoho Reije, ad sisse, Hony soit.qui mal pense; quod Laline dicerelur
Ordinem admissionem descripsernnt ; oUiqne ilem per- Opprnhrium eiqul susptcatur male quiP vox posiea :

plures; qnod hic diceremus, abundc ministrarent. Si Regiosculo et Equilum Garterianornin te<seris perpctuo
quis pnvterea omniiim istorum qux sil nlleijoricn expo- adluvsit. Eamdem aUi historiammirrant sine variatioue,
sitio scire avet, perleijere poterit Tractalum his omni- nisi quodquidam Reginse, non ComUissx, perisceUdem
hus antiquiorem Mendocii Befvaleli monachi Cluniacen- fui^se volunt. Cambdenuii, cum breviter varias de insti-
(quHegatus hicin Aiujlia ahquando eijil) inscriptum
sis tulionis occasione opiniones recensuisset, ad amores re-
La Garretiere 5/y(! Speculum Anglorum, qnem nuper gios potiiis quam ad ulind quidpiam faclum referre ma-
edidit Philippus Bosquierus sub Tiiulo Calecliismi luil, Polijdoriis quoque VirgiUtis in eamdeni propendet
Ordinis Equilum Periscelidis Aiigliran^. Ih',c quia senteniiam.
omnihuspatenl, nos declinamus : sed alin duo qu.Bsita 119 Quantum vero ad inslitulionis tempns spectat,
propnnemns^ qnx a vulgi nolitia reducliora siint, vel jam dirimus, visum quibusdam fiiisse, od Christi an-
parum clarc e.rpiicala ; quo videlicel tcmpore Ordo iste num McccL instiiuiionem Ordinis hnjus referri deberCf
cceperit, etquis occasio illius insiiluendi fuerit. Ccterum cum jam Edwurdus Gullicanis Iriumphis inclaruisset.
fac/imidann,
revera, an lectoris (jralium hic mereri possim, jam Nohis magts prolmtnr in liiic qturslione Frois.mrdns, 13'i4
nunc dubilo. Ilominis diliijentis est studiosc quivrere, scriptor Gallicns, Ordims Garleriani
qni indubitanler
fclicis invenire. institutionem upud Caslrum Wtndesoriam Cliristi <.nno
1 17 Qiiamvis Ordinis linjus prtma iustilutio Edwar- McccxLiv, Edwardi vero wm
assignat. Num quamvis
di III cieplum opusque fuerii,atqueita merito ahnmni- Froissurdus circn numerum MiUtum ad Ordinem primo
bus jndicetiir; lamen proposilum et desiiuatw quxdam allectorum erret {quadragenarium enim iUe seu operis
illius instituendi Edwardo prior et anliquior fnisse pu' ejus e.vemplaria, habent) non tamen propterea ambi-
tatur- lla tradil anctor quidam MS. qui sub Ilenrico gendum pulamus, quin de inslitutionis tempore tutius ei
VIII vixil, scripsitque Commenlarium.cui hunc
^
tilulum crcdatur. Puleral MUitum numerus, aUus quam qui re
indid/t : Institutio clarissimi Ordini'; niilitiris a pr®- vera esset, Froissardo tradi vel FroissArdo recte semel
f.)r/e m •
;

noliili Miblig:iculn nuncupali. I/ic auitor decliirat traditus, corruinpi ainanuensium ignorantia in exem'
chnrdo I

disUjnatus, liiclinrdum J in helloprnposilnin sueru Qrdinis instiluen- plarihus,cum iu numeris ponendis faciiUmus sit error.
di concepissc. Nam cnm in Terrn-sanctu ohsidio qutrdam Sed quod veium iuslitnliunis tempus illum fugerU, qui
iXU inlungum traheretur, Tandpm (inquit auclor isle) en letale vixU qun gesta res est, et de qua non dubia
illal)ente yev Divi Geurgii.utopinatum est, intcrven- futna erat {ut esse potuit de. Mililum numero) id parim
lum spiritu, venlt nientem utquoruiinlam electorum credihile cH. Atque eo luhentius in lemportun computn-
militum cruriljDs coriaceum sulifihulain, qralera ad Itonem a Froissardo traditam concedimus, quod scripto-
iuanus tunc solum Iiabebat. indueret; quo futurse eumdem annum mcccxliv, fa~
res nostri dome.sUci ad
gloria3 memores, ad rem f-u-titer ac btrenue geren- ctum quoddam Edivardi Regis commemorant quod ,

dam expergelicrent ; imitatione Rnmanorum, apud Ordinis Garteriani instUutiont convenientissimum fue-
quos in usu fuit illa varietas coronarum, quibus rit, imo qnod ipsa Ordinis inslitutio videri possit. Scri-
variis de causis donari solebant et insiguiri milites : hunl eniin illo anno a Rege magnum et solennem Equi-
ut his velut irritamentis excussa vspcordia, virtus titm paneggrim apud Windesoriam castrum indictam, ad
aninii fortitudoque pectoris fervidior exurgeret Rotundo-- Mensiv {ul appellant) erectionem seu dedtca-
atque exiliret- A quo velerum testimonio vel traditione tionem. Tanta vero Edwardiani livjus cmpli celebritns
ista veniant, iijnorare me fateor. Sed quw de Edwardo fuit, ni veritus Rex Frnncix ne hac provocntione ex aliis
JIJ, ut Ordinis hiijus primo institulore, passim referun- orhis Cliristinni partibus quamplurimi Milites, glorise
ah Eduardo tur, ea oynuium calculis probuntur. Ipsa
ui intlUuitur
ettani Ordinis el armorum sludio ; ad hosteni confluerent; condixerit
' statula MS. suh Ilenrico VIII lecognita, expressis ver- ctinm ipse celebrem armata' gentis conventuni, quo ud
bis pronnntiant, Edwardum III, ad lionorem Omni- se etiam ex peregrinis parltbus aliqnem Militi^ florem T"'*' P'''*'^"""*
potentis Dei. et Beatje atque Immaculata^ Virginis traduceret. Atque luvc, utmilnvidelur, Ordinis Garte-
dmltnventum,
Mari», atque Beati Martyris Sancti Georgii, vere riani primordia fuerunt. Citm enim Windesorix in-

stauraretur
 : :

VIGESIMA TERTIA APRILIS 161

slauraretur priscx el fere fabulnsx MUitix imago, in tuendx suspicionis de se concepte causa, ta.mqu.am rem D
mentem Eilwnrdo Rrqi venit nimmiiiisci aliquid, quod sacerrimam et fidei sttx cerVssimum piqnus obiulisse exvabiisd.p.
verx et Chrislianx qloriie plenum essei. liaque eodem Imperalori, qttam qeslabal S. Georgit imaginem, uli-
avno ludicrne mililix, qux m Jrtlmri naminalissimi que eo modo qiio eam geslare e collo solent Equiles Gnr-
lieqis memoriam celebrabalur. successlt Equeslris Imjus
teriani.In hanc etiam partem trahi potesl qnod ide.m
Ordinis inslilulio : in qiio cere mibilem et reliqiosam Canlacuzcnvs scribit, quod posi sux coronattnnt.< solen- '""•'"""'"
Mititiam profiletmitur viri. e.x natalium clariliidiiie et nia, Tbessnlontcx ivil ad JEdem S. Georgti Pal.ro-
rebusin bello forliter gestis insiqnes; etquo perenmtas
'tZneMoT
caslrilx, ila (nt opinamur) dicli, quia in veieri castro
qiixdam novoinstitiiio acqnirerelur, dies S. Georqii
(iit urbis xdiftrata erat, ibiqueTiai, h. v?,^ AaTiviy-v;^ GT&a-
ex eodem Froissardo polei) deslmatiir, quo, illo et se- Ti«c, T>iv K.y.i-jJ.y.fiorj KJ.r.uyi iiy.m JlivT» Elt' uiitoii
quenliblls unnis in pcrjieluum conitentrenl
,
Eqiiiles TipaTTwv, quibusdam ex Latina militia Ca-
itliiip.ij^
Gurteriani, Urdinis sui fcslum celebralun. Hos fiiisse
valariorum, id est, Eqttitum, contulit dignitatem,
Ordinis Gurlenuni veros nalales eijo prorsus arbilror : cuncta faciendo, quae pro talibus consueta sunt. Sed
nec tamen iienilus rejieienda puto qua; alii de perisce- hoc, st facit adarqumentum prxsens {non enim quotquot
lidesive Reqinx sive Comilissa: Salisburiensis tratlide- crenntur EquiUs, ad aliqiiem pnrticuiorem Equttiim
runt. Quid enim probibet Garlerium seu periscelidem Ordtnem speetanl ; nt'quc de aliis bic quam Lottnis est
occasione quam isti produnt, in denominntioncm M tes- sermo, ciim qttilms assttelos ipsis nliis nsitrparit Impe-
seram Iransiisse Ordinis; ipsum vero Ordinem e.t Ro- rator, si tamen ad rem
lioc factt aliqttid, profeelo probat
tunda Mensa, qnasi ex suo quodam Seminario seu. mnntfisle, rem ttna cum nomine a Fraticis accepisse
excmplari, praripne nnlum Y Maximus ccrle illo seculo Grxcos, Ko.oit.j.c,!o\ii vocando, quos Franci Cavaliers
fuitRolundie sive Orbicuhiris Mensa; usus, ad Mtlitum dicunt.
excilanda sludia. Nam ad illam conventebal quicqmd 122 Ul ittsit, [uit ullimus Constnntinopoliiani Im-
Mnrtia puhe (jenerosnm, et quicquid in feminis
esset in perii lemporibus aliquis in Ortente Ordo Eqttitum, initds Con-
praclarx formx. ilinc Cliaucerus, dum sui Mililis ex- a S. Basilio babenlium insHtuta seu Retjulnm, a S. statitmo 31
celleniias quasdam prsedical, de illo lixc canil Latine Georgio luletam et palroeiitittm pro insigni aulem
offictiS,
B rcdditus
,
E
crncem rubram, in qun anreis lilleris hxc verba Laline
S<epe alios pugnans certamine vicerat. atque aulGrxce dueunltir E\ TOVTli MKA, in noc vi.nce,
Sffipe etiam prinio cnnviva resederat Orbe. quemndmodttm leslntnr Anglus attclor supra iaitdntus,
Hacteniis auclnr isle : qui eliam nolat Windesoriensis addttqtte : Vendicat sibi Comnenoruin f.imilia Impe-
castiicapellam Reqiiim, cnm instilueretur Oido, in lio- ratoria supremam hujus Ordinispraefecturam.ita ut
norem et namen H. Georijii transivis,K. sola ipsa ejiismodiCavalieros (sicenim appellant)eli-
120 Ascanitts Tambnrintis de Marradio, Ordinis gere et electns regere possit; id autem facere se
AHi Ordines Valliimbrosani Abbas, in suo vlilissimo opere de Jure aitex privilegio signato perMichaelera Palaeologum
S, Georgii,
Ablmltim lom. tdisp. Mqn. ^dicit, ^uot; Ordo enui- Grscorum post amissam Constantinopolim Impera-
tum S. Gcorgii de Alf.cma initium sumpsit, siib Re- torem, ab anno mcclx ad Mcci.xxxiii, et facto in fa-
gula S. Eeneilicti et Constilutiunibus Cisterciunsi- vorem Micbaelis-Angeli et Andrea; fratrum Comne-
bus, anno DonjiuiMcci, a Petro II Arragnnia; Kege, norum ac liberoriini ab procreandorum. A
ipsiis
apud Alfaniam arcem, in lifore maris Balearici, in Micliaele-jjnqelo, Isoacii-Auqeli sitb aniium mclxxxv
Principatu Calatravae. Ordinem,
Historici bunc Constantii.opoltlani Imperaloris berede, gentts situm
utpote non appiobatum nec confirmatum, non di- dttcens Itoc nostro xvo Dun Joannes Andreas Angelus
stinguunt ab Ordine Ei|uitum Montesiae, qui anno Fluvitts, suum istitd pnvtleqitim per munum et siqna- cujits Prx-
MCccLXix per Beuedictum XIII, quem tota Hispania turani Nolarii Apostoliei recnpittilari et in aetn referri fectura durat
taniquam legiliniuni Pontiiicem colehat, unitus et veiiit Rnntx annu mdcx, J'cneliis vivnts, et Imnerii '" fainttta
Vi Flavia,
tamquiim unus et idem cum ipso appiobatus est. .
, , - .
,
Ccnstanlinopolttaiti coronam, velut italnliitm jure sibl
in Hispania Jdem qiisesl. 9 ntim. 39, S. Georgii apud Genuenses debiiam, usurpans. Lttlcrx autem dcsuper Roma ob-
et Itaha. Equitum Orilo, quo insigniiintur hor.orarii illius tentie muftam et venerandnm titulorum majeslntem,
Rcipublica; clves benemeriti ; flnret in pnedii-ta Re- tum Or.dtni ipsi tiim ejits Prxfeclo trtbttunt per verba,
publica, illiusque Equites tessera, qiiae est Crux plana qu.v ex Ilalico Lattne reddlla sic sonant : Senior Doa
rubei coloi'is, condeuorantur. Ei num. 41 Paulus III Joannes Anilreas Angelus Flavius, Princfps Mace-
alium Ordinem S. Georgii eresit, cujus Equites, doniae et Moldaviae, Dux et romes Drivastensis et
Cruce aurea et corona in circuio aureo insignitos, Dyrrachiensis, magnus supremus et Magister niili- ^
ad littora Adriatici sinus cu.stodienda destinavit. tiae seu Religionis Aureatae Angelicae Constanti-
JJa'C vir iste erudilus, et pccultari sludio circa eqtie- nianiB, inslitutae per apparitionem divinain factam
strium Ordiiium oriqines hi\loriasque versalus : apud Constantino Magno sub Kegula S Basilii et invoca-
quetn anno muclxi invenimus prxlo paratum insiqne tione S. Georgii Martjris, qui fuit Capitaneus sub
duonim grandium voluininum opus, in qiio vivts colori- Constanlio, patre Constantini Miigiii pra.^nipniinati
hus expressi cernebanlur singulorum Ordiiium Equiies postea autem ab Heraclio Constantinopolitano Iin-
in suo Itabilu, dncumentis et tmaginibus undique con- peratore Grajco, eo terapore quo victoriara retulit
quisitis; salum restabal inveniendus qtii necessarto tot de Chrosroe Porsarum Rege, anipliticat.i? et dila-
laminis scutpendis sumptiis t« se susciperet. tata;. Sequebanlitr privileqia, in favorem Eqttiinm ai
121 Qttod atlinet adMagttum Constantinuin jam , eam tnilttinin receptnrum recipiendorumve, concessa ab
supra dixtinus, hnnc per meram ftdinnein ja-
iton ni.^i Utspanix Regibtts et Iialix Princtptbtts vitriis, qui is-
Posf Latinos
clari aiicloiem Mtlitia: saera', qualemjam dicli Ordines tttd Comnenorttm jits ob antiquissimts temportbtts de-
CI'. imlios.
prnfilenlur ; qutn into Juiltcnmtis, anle oceupatam a La- ductnm mnluerunt indisctt-^isum reeipere qitam ad ,

tinis Consianlinopolitti, titillam apud Griecus extltts.te probaliones e.cigere : alque ita excusa stint Romx omnia
simiUludtnem ejusmodi tnslilitlionis. Non autem omtuno anito prxnotato.
negaveritn po.it Lalinonini ejecttonem, sitccedentes tis M'i Inler alia.qux prxdicto libella conlinentitr, in- ab jinlicata
Imperatores Graxos aiuitiid lale iinitalos : qui tiimen, venitur sententia magtii illius Jttrisconsulti Prosperi Jo. aeuirjto
(^vhaoino.
ne vel in hoc primas eedere vtderenlur Lalinis, muitte- Ferrinacii {cujus miilix Decisiottes po.^tea in lueein
nnt Georgtame ejiisdemque Constanlinianx mtiitix non prodiertinl) tunt sub Camitlo Bttrqhesio Camerx Apo-
tant insiilutores quam rcstatiratores videri. Tnltbus forte stolicx jjuditore Viearii in crtminuitbus, tata in Joan-
ceremoniis initialtis fuertl Hierax ille, Joannis Cauta- rtetn Georgtuin de Cephalonia, qtii se fnlso jactaverat
ctizeni amicus, non una vice perfidus, quent diximus Ui~ hujus jttris heredem contra Petrum-.ingelum, Joannis-
Aprtlis T. III. 21 Anilrex
 :

162 PAT1!(>CINIUJM S. GEORGIIMART.

L Auflrex Angeli Patrem. Qiuv sentenlia cum a Ferri- mensis Augusti diexxiv, adhonorcm sanctro Trini-
naeio pronunliata esset annoDomini Mnxci, ]msltnoihim tatis, suique gloriusi Martyris Georgii, Anglorum
anno mdxcjv per Potnpeiuin Mollelatn, Francisci /H- Protectoris et Patroni; qnidara de Westrata Cice-
dohrawlini aCtemenle Vlllailhntteiinxstionemspecioli- stritE, devoti ad ipsura Sanctum, sumnia devofione
lerilcpulali ficatium. confirnmla csl. Fuilaulctngrnris excitali. imaginem ipsius in ecclesia Ci<'eslriae hono-
ailtnoitum senlenlia, ul scilicet ilanmarelur dictus Ce- rificeerexerunt.fraternitatemquamdiminiereosdera
pliahniu^ e.rtlio perpetuo, nec umquatn ei liccrel acceilcre statuentes etc. Cctcruni cnndide projiferi debco, non
propius ad Pmttilicias ditiones, sed reliiiuam otnnem posse me e.jocte a'qtic definitc designare, quo primnm
vilain in Iriremilius ageret. Negue lata tanltim, sed eC lempore apud nos decretn gentis, Ecdcsiiv, vcl Princi-
pcrlala excentionique dala senteitlia est, mansitque in pis, quasi publico quodam patrix suffragio, peculiaris
idgue a
triretnilius miser Cepliulonius usijtie nd aniinin mpxcvii ; vencrutio et cnlfns S. Gcorgio, ut j-Inglorum Palrono, tempore ce*
delatussit; nisi forte velim tabulns tustiori
tunc enim grandtoris xtalis rcvereuHa e.co!titus suppli- et festes lcclori ob'
cioest; ea tamen, ul eapitaU supplieio ohno.rius forcl, trudcrc, quos ipsc non probcm. Ansim tmncn constan-
si unnjuum aliiis prwstiinerel ctriire Eqinles. tcr dicere, qvx Scropus et qux Cicesfrcnses cives hic
pronunliant, non initia quiedam culltis, sed professiones
CAPUT XI. essc priscx veuerationis et avita.' piefatis, qua jum dndnm
S. Gcorgii l'a(rofinliim ct spccialis cultus in nostrhtcs S. Gcoryiuni, nt genfis Patronum, prose-
Anulia. quebantnr. Nam quod Scropo quod Cicesfrensibus {ho-
minibus scilicel privalis) S. Georgins rcgni Anglicani
Jteifiiortim N». \on tnutum Irmpla et nppitla toto occideute plurima Pafionns, Protcclor, De\cnsor^ ct Advocatns dicitur, id
vuilnrum Pii. in S. Geonjii uon.en et patiocinimn concesacvi', qux- patrix sensus fuif, non ipsorum nunc priinum dccretum.
tronus Gcor- (lam etnnn vctnslinri appelUitiouc deposita sed etiam
; Eral crgo anle Ilenrici f^, ante ctiam Edtvardi III
gtus:
pnivinciiv et reijnn integra ipsnm iif Ptifronum speciali tempora, S. Gcorgins Tufelaris ,'JugliiV Pra'scs : atqne
o/jini Dnplicis rttu cum Ocfara cnlnnt, pula Melilensis ad liunc scnfi nliam fulciendani alia aliis locis siibsidia
E
insula, Gcnuensin Respulilica, Barcinonensis Cnmitalns, fortc addncenius. seu seculo 12
Itegna VaU'uli:e., Arragoniiv, y/nfjlim. Et de omnibus 12G JJic, si conjectuvie hcus sit {ct quidni sit, ubi
(juidem illis hnijum esset disscrere. forfassis cliam docu- alite non siippetunt probationes ?) ego putaverim S.
menlis dcficicnhbus difficitius definire, quibns inodis ct Georgium, circa illa lenipora in Patronnm j4nglis
grailibns simjulx proccsserint, ad awjendnm apud se adscifum, cum bellnni Sacrum in Oricnte Latini contra
sancti hnjns Martijris cultnm. Asi de Anijlia cnm sil Sarraccnos gercrent, ef Angli iliiic frequcnfes conflue-
ad mannm maijno studio digcsta disserlatio, vnde jam rcnt, sivc belli sivereligiosx peregrinationiscausa : jam
his uofabilcm partem accepimns, nefas puto non ca quo~ enim ferro [ecerant sibi viam Lalini ad loca Sjucfa, in
que liuc transferre,qua' ibi accuratissimc digcsfa invcnio; qtiibus ct illa erant, ubi S Georgius conditns jam olim
idijne eo niugis congruum csse iviiuifati existiino, nt vcl a Martyrii sni primis temporilms religiosc colebatttv.
sed speclaH- S. Geurgio quadamfcnus
sic rrstiniatnr lionor , per Supra ex Cotovicio notavimus Lrjddense S. Georgii
Hr Anglur,
scliisinafa ct ha'resrs jam pene e.tfinclns, aut in piofa- templum Richardo yjnglia Rege instattratum. E.c
a
nam omniuo cerimoniam convcrsns. Ncque enim extm- hoc R chardi facto quid docemiir? Euni Principoti
giti omnino potuit, nisi parifer extinguerrtnr Onlinis fui.^-se S. Georgii cnltorem\ Id quidem per sc patct; sed
Garteriuni sptcndor, quo tamni ila se jncfat Jnglin, iit non patet e.x Rcgibus nostris hunc pritnutn fnisse, qui
non ignnbilis sub regno Elisabetx Poela apnd Canibde- S. Georgii honorihns et cuttui favcrit. An vero forte
num in Atrcbatiis, Tamx et Isidis connubia celcbrans hiytc doccmur, S. Georginm Patronum nostrae gentis
hcroico versu, natum cx his Tamesim iudical sic immo- eliam sub Richardo I fuisse? Smie non fuerit illa nisi
dcstc gloiiantcm. sobria pra'sumptio :sed tuf(>rte milii mm concedes. Nec
Aerias moles gradibus surgeiitia templa,.... ego Itbi aliud vici.ssim concedam, quod scilti.tt hoc Ri~
Et iiua-cnuique reJers, imnf, Wiiuiesora, referre chardi Regisfactum primnm fuerilsingularis noslralinm
Desine : Cappadoeis quaniquam sis clara Georgi in S. Gcorgium piefutis principium; ul nec item con-
Miiilia, Pi-uc-erumque coliors clilanivduta, nilenli cessero illnd alitul, qund propius ad quipstionem hanc
Cincta Perisceiidi suras, te lumine tanto spcctat, anle Edtvardi III tempora Angliam sub S.
Illustret, tantis radiis perstringat etorbem, Georgii auspiciis non fuisse; quia scilicet Rex ille Ma-
Ut jam Phrvxceum spernat Burgundia vellus, gnus ct mullarum victoriarum, honorcs eximios S.
Contemnat coclileis vari;itos Galiia torques, Georgio vovil et dccrevit, dixitque etm alicubi patria:
Et Cruce conispicuas pallas, Rliodus, Alcala et Pra^sidem.
[Elba. 127 Paucis accipe scnlentiam rwstram. i. Bonis tes-
1:25 Porro
S. Georgii per Anglia^n Patronatu,
in tibus affirmumus, anle Anglium per Normatiiw^trium- imo cdam
ad suam originem qua licet adducendo, et saltem pro- pbatam, hxc cst sttb Anglo- Saxonibus, S. Georgium nnte !\'or-
banda cullas celebrioris antiquLlale, aucfor noster elcgil in magna veneralione el ce'ebri cullu apud nos fnis.se. mannicum
incipcre a posterioris u-vi testirywniis, iiide ad allwra et
tmpenum,
II Fortiier suspicamur, eumdem inter imperii Norman-
antiquiora asccnsurus, per testcs, ubi liceret per vero- nici princtpia {qux eadem suntcum belli Sacri tempo-
;

similiores conjceluras, jibi aliier non posset : alqne ita ribns) adscitum solenniter in patrix Tutclarem Di-
incipif. Nicl'urdns Scropus Jrcliiepiscopus Eboracensis sub Edtvardo III vid-
vum. iii Clare nobis constat,
profeefor in MSS. orticulis seu accnsalionum Capiiulis, gnas garissime exun agnilum pro patrise Pafrono {neque id
uppeHatiis.
IJenrit^o IT intentavit, S. Georgium apellat Martyrera novu7n lunc erat)alque insuper pro Nobilissimi Ordinis,
et Militem,Regni Angliaj specialem Protectorem, Tres islx positiones passim
qui tunc cnpit, Prxside.
Defensorem, atque Advocatum. Eodeni nwdo, sed ali~ nolse, et{nt vel testimonia vcl bonx conjccfurx occurrunt)
quotautc ista annis,subnltimi:i EdwurdilJI femporibus, probatx stint vel Ad primum quod attinet,
probubuntur.
hoc cst unno regni ejns XLIV in MSS. Cnnslituliontbus, est apnd nos vetustissimum Martyrologium, quod An-
quas Gilda scu Soldalidnm quuddam, in vico ad Occiden-
gliae nostrx proprium ac genlile fuit. Id lingua Saxo-
talem pnrlem urbis Ciceslrensis erectntn, sibifeterant, nica scu veteri Angltca conceptum, nccditm typis subje-
S-
Gerrgius Anglorum Protector et Patronus dicitur. cltm, sed Manuscriplum servatur in Bibltollieca Col-
Proloquium qmd dictis Constilutionilms prxmiltilnr ila legii S. Benedicti Canlabrigix. Idioma ipsum atqne ut cofligitur
hahet In anno Doraini mccclxvih indicatione vni,
:
insuper scripttiraseucharacferum formx, ante sexcentos ex Marty-
Pontificalus sanctissimi in Christo Patris et Domini roloQio,
annos, hoc est circa Sancti Dunstani tempora et anfe
nostri Urbani DivinaprovidentiaPapse V auno xvii, nos a Normannis devictus,exaratum innuunt. Martgro-
logium
 ;

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 163

loflium hoc (h illiul dempserh quod vevmcula li,,f,ua sil qmdam Ckri{UaenimnQsEccUmasUcamS,jnodum voca- D
co,iscriptum) cctera cum alns Marlyrologiis convenii, mus),faa- aauoprimo //cnriciIVsubAniadclioCanlua- EX TABIISD. P,
legesipte scvnt quas comtnuniler Marhjrolofjwnm riensi //rchwpiscopoconvenU, propositum pelitumquefuit
yJucloressibiproponunt : u„o tanlum die, xxiii scilicet quodfG.^tumS.GeorgiiMartyris, quitotius MilitiieAn-
Apnlis, (luiDivoGcorijioSacer esl, tumquam sin^julari glicanai .-ipeciali.s est Patronus.et ppnes f|uam in ao-
gaud,o cxullaus {quod nec G,'irca Marlijroio(jia,uec tibusarmonimprje ceterisSanctishaljeturdevotiuset
Latinu fanunt, }iec ,psu,n hoc alihi Anqlo So.zoulcum) confidentiusmemnria, institnaturper totam An«-liara
totum islum diem S. Georgio d(mat, omtssis oniuibus fe.^ti\e ac solenniter feriandum et colendum, sicut
aliihqui in isUun diem S. Gcorqio coincidunt. /taetiam ceterae nationes suorum Patronorum festa colunt.
prolixe idcm Ma,lijfo(o(jium Sfiu S. Georgii hislonam /fa Archiepincopi istius /h(jistrum MS. parte 1 fol.
et laudes, pricler Martgiulogioru,n leges, ejjundtt ut ^'}. Sed ista in simplicvi propQsitio,\Vi
; sive. petilionis
justx fere vitx auclor vidcatur. Deiude ex ArculplU conditioue tunc removsere, neqne enim elfectitm ulte-
libro {ita enim Adamuani opus, quod ille Arculpho Ira- riorem consecutasunt. Nam cum Joanncs Maidenhetbus,
denle et narranle scrijisit, hic nppellctur) testimonium nonwie Provincix Cantuariensis, ArunOelia
totius Cleri
producitur miracuhrum, qiix S. Georgius plurima reliquisque Episcopis propositionein prxdictam de festo
patrarerat S. Georqii permixtam mnltis aliis propositionibus (qux
128 Quid hoc novitm in opere Murtyrolofjico, ut di/licHio,-es forle et minus fi,'at<eeranl)iminumlibeUu,n
aliis prxtermissis Sanctis, i>ni totus dies detur ? nisi supplicem conjecUset;faclu.m est, ut repulsis iflis qux-
et aHls quod ille unus gcnti illi, cn>. hoc Marlgrolotjium para- displicuei-iint, etia,n Georgii
ilia de nonS. festo
AfSS. AnglO'
batur,omiiil'Us vrl saltnn p{eri.sque aliis Stinc'is carior processerit, qua.n ptenam malie societalislueret. Verum posftilatur
Saxonic^.
an. 1415
esset et vencabilwr^. Ultra non perlenilo, tantum nddo, paiilupost, instante et neijntiutn promovente /lenrico V,
cxtara apud nos ejusdrm temporis Poemata Anijlo Sa- qui expedHionem tunc in Gallias parabat, in convocatio-
xonica, de p,'sccipuis quibusque et nobilioribus in hoc ne, qiuim clerus P,ovincix Cnntiiariensis men.-^e No-
regno Sanctvi scripla, eteorum Vitas rythmo vemaculo vembri anni Doniini yxccccw tennil ,c(mditus cst Canon,
adstrtngenlia : in quibus proUxum unnm deS. Georgw. ut dies S. (/cof(yii mt-r festum duplex, ad modum
Addo etiam Alfricnm. anle annos circiter mille Can- festi dupli is Majoris.
tuuriensem Archiepiscopum, in festa aliquot Sanctorum 130 Nec moramur quod Thonias Walsinghamns
reliqnis^e hornilias J.nglo~Sa.ronicns, qu.r adhuc exlant hunc Canonem seu constilntionem ad annutn Donimi
in MSS. eantnique una tolam S. Georgii lcgemlam Mccccxiii,7wi //enrici f^ primus est, referal in ejus anni ,

contineri, rejectis Uimen fabulosis rt sup}'a fidem poiten- gesiis ista ponens ; Eo terapore
fuit per decTetum
tosis suppliciis atqne miiaculis. /lactenns Auctor noster cleri Concilium, Lomloniis apud S. Paulum cele-
cujus deductionem, u-sqiie ad prima Anglo-Saxonici bratum. ad instantiam rarixime Regis (//enricum f^
dominatus principia, puttnmis attdlli fmseper Vcnca- iiilelligit) ut festivitas S. Georgii Martyris ut duplex

bilem Bedain, qni eodem mtxlo quo Chri^ti et Aposto- festum de cetero celebretur. Nos, reliqua in /Val-
lorum fesla, festuin quoqne S. Georgii simplicissime singhamo probantes, lempornm lanlum snppufationetn,
indicavtt in suo genutno Marfyrologio, quod apud nos qnam ille ponit, non admittimus; scd magis ad Gulieb-
e.Ttat autc toninm 2 Marlii liis verbts, ix kal. MaiL mum Ltmiivod provocamus, qui expre.^se pio,iuntiat :

atque im- natale S. Georgii Martyris. Sed et sub nomine Bedx Hiec Constitutiofuit Henrici Chicliele Archiepiscopi
primH ex antiqnus actor in opnsculo, quod recenti.ssime in to,n. x Cantuariensis moderni, qui hanc constitutionem
Btda. Acheriani invenitur excusum, singulu sin- ad excitationem
speciiegii specialiter edidit. regis Henrici
gulorum menninm festa solenni proprioqne Offxcio in Angliie Quinti. in partes Normanniae transituri.
Clero ac popu'o Anglicano recolenda enumerans, post Chichelxus autem anno primo //i'tirici V nondum ad

expleta scx heroicisvcr.^ibus quinque fesla Martti scilicet Cafhedrnm Cnntuariensem ascenderat. /psnm denique
Gregarii Magni, tamqtiatn Anglorum Aposloli, Pulri- Regislrtim MS. Cunvocationis prxdictjc pronobis evi-
cii, Culhberti. Bencdicii ut patris nionachorum et Con- dentissimc stat. ubi littcx Archiepiscopt datx ad Epi-
ceptionis Dominic^; meitsis AprHis festa sic exordittir scopum Lu,i-li,iensem {lU in ejusniodi rebns moris erat) et ah .4r-

cliiepiscopo
etiumcrare. de festo ad novx legis sen Caaonis p,'xscrip'ujn obser- decernitur.
Atque Genrgius hinc evectus ad astra vnlavit, vaiidi), tnrnse Jaauario annoque Domini mccccxv. qui

Carnifices nonis M.iio vim-ente kaleudis. //rnriri /' terdu-^ esf , srrtbuntui ef constgnantur. /p.\X

sequnntur Egbertu-i, /filfridus, Letimia Mtijor, De- vero littrrx ita Itabenf:

\
dicatio te,npli cui ?ninistrabut auctor, et /Filfrtdus 11 131 Ineffabilis est inperscrutabilis potenti.-e Do-
qux omnia mtioni isti snnt p,opria el solennioj-a festa, minus, cujus altitudo prudenti<e nullis incUisa limi-

ut niktl certius esse possit. quam qtiml jam func solcn- tibus, nullis terrainis coraprehensa, recti censura
nissitnum Anglix fuerit festutn S. Gcorgii. //is ex oc- judicii C(jele*«tia pariler et terrena gubernat; etsi
casione iute,^eclis ad Atictoretn nostnim redeo ; qui ex eunctos ejus miuistros magnilicet, altis decoret ho-
priedictis coUigi jubet, non fuisse primos Normannos, noribus, et co3lestiseffi'"iat beatitudinis possessores;
qui redacta in suani potestatetu Jnglia, prxclaratntleS. nonnullos taraen, apud diversartim Cliristiauismi
Ororgio opinionein huccx yrustria sna altnleriut, et regionum incolas. laudis et pnemiorum uberiuri
per Angliam sparscrint , sed partiin hir insignrm
}'e'i- retrilnitione prosequitur. qu^s ips;irum regionura
gi(mem et celebrem erga S. Geo,'giuin cultum compcisse, habitatoribusPatronos et intercessoresspeciales di-
portim ex Orientc {ut suspicnmur) cum Reliquits forte sposuit ut sic ipsos merito coUaudet ingentior de-
;

qiUbusdam ejus Saiicli delatum anxisse constat enim : votio pnpuli, sub tanti Patrocinii et inferressionis

armorum aliquid, quod S. Georgii fiierat, in Capcllx pr«sidin per Deiclementiamassidue sfcibilita. Hiijus

/n,idesorieu\is sacns annr.riis rrcondttnni, quod ibi iu itaque dispositionis. ex cleineutissima et benignissi-
publicis processiouibus iisqne ad //enrici V/I/ lcnpora nia Dei Salvatoris rai>ericordia procedentis, con-
circumfcrri moris cat. sideratione, nationis Anglicanje piebs fidelis, etsi

129 Ceterum sub Auglo-Normannico /mperio, cum Deuin in Sanctis suis omnihus laudare ex debito
/lo,'enltssiniiis Ordo aureie Periscelidis sub Divi Geor- tene.itur, ipsum taraen [ut orbis effatus. ipsaque
gii auspiciis c(eptsset ; ctyscente in ipston Sanctum ctilfn, «rratiaj desuper conces^K experientia.rerura cuncta-
crevere eliam honores feslo seu diei ei .sacio. ro>jatis rum interpresoptima, attestantur U\ suo Martyre 1

atqne eliam prrlatis ea de re Lrgibus. Nam cum anti- «^loriosissimo H. Geoi-gio, tamquam Patrono et Pro-
Vt festum
quitus feslum S. Georgii in istis lantiim fcriis fuisset, tectore dict« nationis speciali, humahis teneturat-
ejus afjatur
solennius. (/Kic Duplicia Miitora vulgo diccbatitur; in convocatione tollere vocibus, laudibus personare priecipuis; et
specialibus
 164 PATROCINIUM S. GEORGII MART.
A specialibus honoribus venerari. Hnjus namque, ut festvM in altiora evexerat; safis hahuit feriationem
ExvARusD. p. indiihitanter credimus, interventu. nedum gentis observare, in Clioro vero et Officio ccclesiaslico festnm
AngligenEe armata militia. contra incursus hostiles S. Georgii in iiifcrioribus Duplicihus, ut antca, liabnif.

belldrum tempore.tutareperitur; sedet Cleri pugna Id patet ex Tnbula qundam dc festorum divisione, addi-

miiitaris, in sncrse pacis otio. sub tanii Patroni ta ad secundnm nsum Sarnm seu
calcem Psalterii
suflragio celeliriter roboratur. Hinc est quod nos, Surisburieiisis ecclesix : ibi enim in jfiajnribiLS DnpU-

qui Dei laudem in Sanctis suis. in quibus gloriosus cibus, hxc numerantiir : Purificalio Bentx Virginis,

existit. in nostra provincia ciipimus ampliari ; Rpgis feslvm Corporis Christi, festum omnium Snnstoiim et
et Regni iucolarum ad hoc hortatibus cxcituti, Con- alia non ita multa [nom Nntivifas Dnmini, Pasclia, ct

fratrumque nostrorum et Cleri Provincia> nostrae his nou ahsimilia in gradu ponnntur Dupltcinm princi-

ducti consiliis. quinimo et nostri Provincialis Con- pulium. qui gradus est omnium cminentissimus) in mi-
cilii robore ac decreto sufiulti; antiquorum Patrum noribus Duplicibus sunt,dies S. Stephnni. S. Jonnnis,
pium erga Sanctos Dei devotionis affectum prose- SS. Innocentium, Anniintialio, septimana Paschx et

quentes, festum B. Georgii Martyris, sub Officio Penlecostes, et alia noniiulla : in inferioribus Duplicibus

duplici et ad mndum Majoris dupHcis fe^ti, tam per fesla Snnctornm Andrcx, Thomx Apostnli, Matihxi,
Clerum quam per populura dictae provinciai, per Gregorii, Ambro&ii, Marci, Augustini Anglorum Aposto-
universas ecclesiasejusdera, de expresso consensu li, Michaelis, et alin plura, inter quy. et feslnm Sancti
nostronim Fratrura Cleriantedicti, volumus, statui- Georgii recensetur. Sed vide qjtasi p(enitenliam hominis,
mus, et praecipimus annissingulis, perpetuis futuris quisibiconscius, prxscripsissese isfarn festornmsericm,
temporibus, solenniter celebrari; et in ipsofesto ab magis ex vuliji consnetudine quam legum norma, nddi-
omni servili opere, per omnes civitates et Inca ip- dil istam annotatinnem ; festum S. Georgii secundura
sius Provincia?. sicut et prout in festo Natalls Do- Conslitntionem Provincialem est majus Duplex : et
mini, pr^cipimus feriari : quo magis in ipso festo cbnsuloutitaobservetur.licet hocnonhabeatconsue-
plebs fidelis ad ecclesias conveniant, Deura laudpnt tudo. Unde manifestum fit,honorcs feslo S. Georgii in
et ipsius Sancti etoranium Beatorum patrocinia de- Syn. dis decretos, in Chorum tamen non inductos, Cleri
g votius implorent et pro Rege ac Regni saluteinstent vel secordia vel pervicacia.
frequentius et exorent. 134 /fnc vero nos in patribus nosfris magis mirare-
132 Ante islos Iwnores S. Georgii festodecretos, mur, nlsi nostris diebns, quibus summi ccclesiae Jn'is-
varic trnns-
exsdihnt ajnitl rios canon seu sauctio pcclesin^tica, snb tites mnxime lobnranint decenlem ordinem et consen- feiturofftnum
esfque etiam
Arcliiepiscopo hlepio arino Edivardi Terlii xxvii de sum in Sacris tiitroditcevc, videremns ecclesins qunsdam in concursu

feifum in feriis lata, in qiia dies feriati, seu qnilnis ab opere srr- non solitm a legibns, secum etinmdissentire, cum cumPaschate.
sed
populo. cessarelur, adniodnni paiici votobanfur; ila nt illo-
i'ili festa celebrant magno Chori et fori {uf dicilnr) discri-
ruin ivmpoum pietas cum uostris temporibns {nbi minc ; quasi sciticet Ecclesia Dci modo prtd>aref in snis
maijna feriarur.i dminuiio facta est) pene certare possit. Clencis, quod damnavil olim in sapientibns secitH, qui
J^am nisi quod tiivc svnrnm qniqiie ec-
jubebatnr, vt de diis suis aliter in templis, aliler in scholis phi-
desiarum dedicaliones Palronorum, qnieisdem
et fesfa losophabantur. Cnm ve7'0 in Anglia duae sint Pro-
ecclesiis sinqularcs erant, celebrarent (quod nunc etiam vincix, in quas toiius patrix divisum est regimen
passim, convivandi et Onccliandi sludio, servalvr ) sn/fi- Ecclesiasticum, Cantuariensis videlicet provincia et
ciebanl vostralitnts ferix, quas per Orhem Lntinum Ebn7-ncensis; de f^sto S. Georgii si illtid incidisset
universa indixcrat Ecctesia. Ceterum Limvodo, in no~ in Pasclia vel in solemniores ilias ferias. qux Pnscha-
strx Aiiqliai Jus Ecctesialicum commentnnti, uhi Isle- lem diem vel praecedunt vet cnnsequuntur, quia ne-
jtiana hxc isti occurrisset Snnctio, bcne illr 7nnnor pos- cessnrio lunc cedere et suo die abire S. Gforgins debe-
terioris teqis sub Clticlwlio latx, ad Islepianam istnm bat, uno modo Cantunriensis, alio modo Eboracensis
annofavU : Excipe festum Sarcti Georgii. Itnqne in Provincin isfi fe.itorum coHisioni medebatur. Nam in
aliisfeslis, qux post Islepiana tempora in Kalendarium hoc casu Ordinale Canluaricnse festum S. Georgiiju-
ecclesix Anijlicnnie primum recepta siint; vel, cnm ibi bebat differri seu Iransferri in diem, qui proxime post
jam e.sseat, angustiora tamen novis Decretis facta ; U- ferias Paschales vacasset ; Eboracense vcro Ordinale
bernm mansit plebi, ut qnotidianis suis rebus ct operibus mandahat pnrverli idem festnm, hoc est celebrari die
intenderet : uno tanlum S. Georgii festiva die id non illo, qni praxime anfe ferias prxdictas vacasset.
Sed qunmtitmvis instarenl Reges, populuspeleret,
licuit.
135 Henricus VIIT, ctim sumniam in res ecclesinsti-
ac tandem dccrelum Ecclesiaslicum prodiisset, iltud duratque etl-
cas aiictorilatemsibivindicasset,defeslis etiam slntiicndi
am sub hxreti'
tanlum obtinen potuit,quod diximus, ul in festo S. poiestatem ad suam voluit citram perlinere. Multiiudi-
Geurtjii ferix cssent, et ab opere ccssntio; non autem nem itaque feriarum, qnibns majores sui opera scrvilia
VI in Kttlendarioel officw Ecciesiastico cresceret ad di-
inhibuernnt, ille ad pauciora reduxit : nam in Henri-
gnilatem duplicis Mojoris, imonee Minoris; svil in in- ciani Psnlteni seu libri Horarii initio, retenlis lanliim
ferionim tantum duplicium qvi terttus festorum gra-
( est Apostolorum, Benfx Virgtnis, Quntttor Evangelista-
dusi classe remavsit.
tarvm, S. Georgii, 5. Mngdnense et aliis Domini
133 In Ordine quidem seu Pica (ut nos vocamus) feslis longe venerabilioribus.celeraresecuil, seu {ut tunc
Sahsburiensi, fesium lioc S. Georgii frequenter veivt dicebatur) reformavit . Sic quamdiu Henricus prxfuit^
duplicis minoi-is nomine, sxpius nonwic Diiidicis infe-
mtvs diipn- crnn plures alii Sdncti ad suhsellia rediissent, mansit
Cis majoris rions. Estantem Pica ista {quxrtiam alias Dirvctorium
in cfioronon
tamen S. Georgio fesfum siium, ct in festo ferialio seu
Sacerdotitm dicitnr) Regulaiio qu.vdam Eccte-
rccipifur. Officii ab operevncatio pcr totnm Anglinm.Sed rerum summa
secundum usnm ecclesiie Sntisburiensis, a qna
siosltci,
ad Edwnrdum f^l,Henrici fiiium. devoluta, his pueru-
maximapars Cleri Avglicani excmplar Offxcii Eccle- lus.vel potins suh"h Pirlin' ntum, S. Georgii fe^
sinslici suniehat ; et vnde disccbant Sacerdotes, qum rias susluHl et peneextinxit : lataenim est tunc deferHs
feala el quavdo celebrare deberenf, et totnm denique
lex, qux etiam Itodie per Angliam obtinct, in qna re-
taaurum raiiovem. Hanc Picam onno Domini mdviii, sidiium locustx comedit brnchus, et gloiiosus Christi
oirca initium regni Henrici FIII ex cousilio Academix giiatisntmqiie
Mili's S. Georgius de cquo {utaiunt) ad asinos, per is-
CaiWibrigiensis, Mtigister ftslivitas.
Clerkus seu Clericus, Cot- tos trndiictusesl. Isfi itnque necfcriationcm ab opertbus,
legiiRegii ineadem Jcademia Cuntor, accnrate reco-
quam ecclesia Cathoiica, vel alieram qiiam Henricus
gnovUetedidii. Sed vulgusClericorum, sni
morismagis FIII ordinavil, ferunt; ncc tamen exaiin parte^ feriis
quam hujus Ptc^, qux S. Gcorgii festum duplex
tenaj:-
omnihnsrejectis, liberamef Evangelicamsnis Piolesian-
Minus aliqnoties pronuntiaverat ; vel legum, qux idem
tibus adiaphoriampermittunt ; strfedicuntet mandant.
Quid
 :

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 168

Quid ve.ro? Iii alios quidem DivossaHs pro imperio, in
,

terapore vol temporibus, Regiae Majestati, ejasque D

Dtvum vero Georgiuvi pttulo miliris {viilp eiiim specia- heredibus et successorihus, et ipsis ejusdem hono- aoctobe d. p.
lem de. ejiis fei-to soliciludinem} Proviao, inquiunl, rabilis Ordinis Equitihus, qui vel nunc sunt vel
quod Eijuitihus Garterianis et enrum singiilis solen- posthac erunt, vi^um fuerit non ohstanfe quocum- :

niter servare et quotannis celebrare liceat sui or- que quod in hiijus edicti prioribus panibus positura
dinis festum, quoii vulgo S. Georgii fostum dicitur, sit in a.mmadv.pap.5
contrariura.
(lie Aprilis xxii, xxiii vel xxiv, vel alio quocuraque

DE SS. VALLERIO, ET AMTOLIO, PROTOLEOXE ET

ATIIANASIO,
MARTYRIBUS APUD GR^COS.
uatuor lios Martijres, e.r Grxeis tabulis de- Deo libantes. Anatolio enim et Protoleoni, ut hoc
Yumptos, coiijuniiit Gatcsmius liis verbis : In facerent, persuasir, duohus illis militibus : qiii, cum
fllrtecia beatnrum Martyrum Valerii, Ana- ea, qu;e in certamine iUo elfulsere, miracula obstu-
Si qiialttor toli, Protoleonis, Aihanasii et aliorum, qui puissent, et ipsiMartyrisGeorgii tortitudinem aemu-
simul re-ati,
variiS' exantlatis concertammum laborihus, fidei lati sunt. Xecnon et Glycerium, exbovisillius re-
teslimonium nece perhibuerunt. De oliis mox seorsim divivi prodigiocelebrem, novimus a stulta idolorum
aijemus. Grseci in Miijnis Mxiieis de singulis disticlton .superstitione liberatum. Qiios omnes ex ipsis (ut
et senrsim S.
Valefius, liabent, quod de Valerto ei^t ejusmodi, ita dicam) draconis faucibus extractos, sacriflcia
B 0£('3t> V.s^a?.V./ ypSV OlJ3E).^i0t'0'J perfecta et proprio Domino a-^cepta obtulit. E
Ky.y.'C y.fjX/.f, Oy'u.(0; Oit: tt^^vj^ 4 Qnid quod et miracula maxima et ingentia,
Vallerii ense sustuluit sacrum caput partim iis qiii fideliter ea petebant, abunde per il-
Lictorcruentiis, pessimiim ipsiusmet caput. lius operara Deus largitus est; pirtim ab adversa-
Eum gladio pcrcussum testantur etiam Menya MSS. riis non reipsa p^r Martyris preces
fideliter petita,
Dii'ioitensia,quie ibidcm apud CliitUtium nostrum ser- ita ipseperfecit.utet mijrtuum liominem e tumulo
vaiitnr. exuscitaverit, ad eorum qui illud petierant, amen-

SS. Analo'ius 2 Sanctos yinatolium et Protoleonta Tribnnos mi- tiam red.irgiiendam. et veritatis cognition^jm mani-
et Prototeon, litumconjiinijunt eademexcusa Menxa additis liis ver- festius aperiendara l Quam assecuti fuissent, qui
sibus : eam rem postularant, si iequiores oculos habere ^eiui per
Aii^sxc, 'AyaTo).[o; ExTo^>7 /-xpa; voluissent : lllieniin ipsi partim miraculorum even- eju.t miracuta
<^<""''"'<"'
'E'iov iiSl ow; TO vcr.Tov Kv£.i'o'j. tis fiiJera non adhibentes, parlim spectra qu:edam
Dum capite plexus occidit Anatolius,
.....,,
et inania visa illaesse credentes. rursus in
,
'

eumdem
, fitlem

Ipso inoccasu lumen auror.e videt. errorera revoluti sunt. Cum enim ipsi omnes tor-
Aurorx scUicet sptriliialis illius ac gloriosx in ccelis, mentorura machinas consuinpsissent, et Martyris
prout Gixci rersus proprictas iniiuit : tn q'io lusus est patientia victi fuissent, ad eorum signorum, quae
circa nomen Anatolii, deducluin ob Oriente Grxce fieri numquam posse illis videbantur, petitionem,
'AvaToXji, et Ititic ex atlverso re^pondens verbuin cycci- Judaico more, coiifugerunt. Postea vero et ex ea-
dendi, qitod etUim ad solcm tramfertur uiitata Meta- dein illare convicti, et in ruborem conversi sunt ;

phora. Alterum disticlion corrcetione aliqua eget, sen- multis enira miracula illa salutera conciliarunt, ex
suinque non inconcinnnm Itabebit, &i pro d\/.iy.z {quid illis ipsis Georgii Deum agnoscentibus. Cum autem
enim ad rem liic lacil herbx aul ftoris iiomen, ut est non possent araplius immensis illis, quae per Mar-
dt.y.U'!) siibstituas iit.y./,£ii robustus, generosus. Tunc tyrem f icta erant, miraculis repugnare, neque ta-
autem ipsnm sic interpretaberis. men ab ea, in qua erant, supersiitione se abduci
'O XoioTouxpT-j^ ti^ufzxt II&wtoXewj, parerentur: curaque excascati es^entet obtusi corde
XotCTW TTETroiOw^ ("orJTTiO a.).y.i,d~ Hmy. auribiis atiue oeulis. lut est ab Esaia dictumi ad p
C Protoleo Martyr obtulit ferro caput, patrios errores necessario revolvehantur. et machi- uii ei .n/mna-
nis quibusdam veritatem ipsam se eversuros puta- *""
tnagits
Christum ducem sccutus, ut fortis leo.
et s. Al/iaiia- 3 De S. Allianasio Matjo a S. Georqio ad fidem b;int. Athanasium enim quemdam in medium pro-
sius :
converso isla Itabeutitr :
duxerunt, qui in raagicis artibus multura existima-
AGayjEOto; ^r,'j i-ic.zo^r,v zyjz Kaacti tionis habebat:cujus faraalingeraiigiscelebrabatur,

H'u/^; vonotidy,; cupe t^ap(Aay.0J veov. quara eorum, qui olim apuii .-Egyptura adversus
Abscissionem cipitis .\thanisius ferens, Mosem ipsum se aliquid etI'ecturo3 opinabantur.
L:inguentisanimae|iharmacuiniuveuitnovura. Sed non il utius et hoc loco omnis illa m.agica; artis

Qtioinotlo cuin liocAthaiMsiomwjocommissusS. Geoi- fallacia vim habuit mendacium enim ipsura a ve-
:

gius faerit. nec moilo non victui illius veue/iciis, sed ritate superatum fuit et illius magi pr.esentia uti-
:

etiani ile eo ai Otristum per inqeniiniractiltfn cmverso lior tunc apparuit, quamquo temp ire -Egyptii magi

victor cctiteiit, non invenittir quiilem in Coiice Veiie- Mosi restiiei"unt. llli eniin cuin Dei digitum esse
to, unde Acti Pasicrati imp'itata iesutnpsit Lipoina- cognoscerent, qui eorum artem evertehat, verbis

niis : sed legituc in aliis oiwrbui Gr.ecis Laiinii]iie fantum id confitebantur at hic fidera ipsam per :

Georgii opera patefactam amplexatus gladio

Actis, neque m bis tatUum: sed etiain a S. Anlrea
sibi

percussus, pro veritate mortem siistinuit, vitseque

Crc.tensi in sxpe lauiato S. Georgii encomio ewiem
historia alUiigiliir kis vcrbit, tn qttibus et .i'i'itoli i et noraini suocoiigruentis hereditatem percepit.

Prololeontis, de quibus siipra, et Ghjcerii, ile qtto in- 3 Hxc S. Anilreas, qux di.<ltnitius diffttstusqiie lc-

fra, sicmeminit Ad : h.ec qui studiO<e acdiligCiitei- hi-

guntur in historia S. Georgii qunm prx oculis ille lia-
J>uo priores
storiam leget, discetiiuem idiuoiium n lu siDi soli M ir- buit.Neque iiosab .illiatiasio isto inier Sanctos referen-
ejpres&i
actts s.Ceort/ii tyrille, verum et pluriinis aliis suo labore sahitem io, absterrere ilebel siispicio Baronii, metuentis ne forte
Cttlumiiia .Irianoriim, S. Atlianasium .lle.ciiiidriniim "^j";™^
conciliavit. De his loqiior. quibus persuasit. utet ipsi /lutoi-
Episcopum inagix acciisantium, suuinque P.\eiido.epi- aus.
parem cursum transigerent, pruprium sanguinem
scopum
 166 DE S. VALERIO, ANATOLIO ET SOCIIS MM.
A scopum Georgium iandanlium qmdiUum devicisset, oc- quam levtter ex nominmn identitale siisceptam, tam D
c catiioncm dederil affifujendi S. Geonjio Marttjri victo- faciie futssedeponendum, nisiadversus fabulas in apo-
riam dn Alhnnasw maijo. Accidil rnim eminenl .uimo cnjphig Lalinis leclas commotiorem Baronium piguis-

scnplori, quod denya veftreUi ex^rindenlibns, qui eadem sel, ex Grxcorum collatione discernere, quid aim his

{jufindoffti/! falce inif/rudfnlfr siireidunl eisdem permix- confjruens, adeoque non reprobnndum, i-\ta haherent.

tam (jruii mrltorv< arhit scnhm . dijnamque infeltcium Pontanum, gloriosnm militem, quiex Baronii siispi-
slirpium ctin miini e.rternvniu non involvi. Sune qux cione inevUahiie telum, contra ipsam S. Georgii Mar-
dispntavimus ^. 4 Comntentarii ad Acla Georgiaiia tyris pxistrntiam, procudi.ssescsc inanHerjaclavit, satis

piwvii, qu.rque de Grxcorum Actorum meliori (ide ihi- supra redanjuimus, ipsiusmel armis incapat siium ver-
dem §. I dixtmus, s.itis declarant suspicionem tatam, sts, neque opus est iterum hic eadem inculcari.

DE SS. GLYCERIO, DONATO ET TIIERL\0,

MARTYRIBUS APUD CR.ECOS.

vM.Trt Grxca. hos etiam Marltjres nohis convcrso omnia S. Gcorgii Acla et Encomia memi- Faerunt hl
"lujqerunt, ac S. Ghjccrium agricolum nerc : nominntim autem S. Andreas Cielensis, eum tresa s Geor-

Mnmnia :
M^ jhisiie

Jnunt.
tradunt, et hoc cnm dlsticho ccle- dem
ral.um
ceh'hrnns a stu\tii idolorum superstitione
; uddil S.
f^alutpm conciliasso
Georyium plurimis
: inler
aiiis
quos censemus fuisse SS.
suo labore
libe-
0*o convenl.

Glijrcrii,
Douatuin et Therinum, uli et die scquenlt SS. Euse-
A^TiccIa (ilyccn, t-uuWa iA\\\v\ turini, biiim, Neoiipm, Lenntium, Longinum, etaliosqua-
Ufcte osse guKur, vonjcri fjladiinn reor. tiior, qiios similiter a S. Georgio conversos tradunt
n 2 Endem MeniVa dc altis dnohus hos versus habcnt : Menoloijiiim Basilii Jmperatoris et Mirnea, imo et E
ft SS nerlni
el Donnli, £i'',Ei ^iuwt G-JvOtpiDei; Aiva'To), Sijftajarinm MS. Gru-cum, quod speetal ad CoUegiutn.
Claromonlanum Societatis Jesu Parisiia^ in quo dictis

(iludio, Tlierinc, inossus es cuin Donato; MorlijrihuH a S. Georgio conversis odjutignntur hic
utnrque Duminu factus mani|iulus novus. relali Duiiatus et Therinus, uli etiam in duplici MS.
Facta fuit allusio ad nomenT\\erh\\, quod messorein Tuurinensi Dkcis Sul.audix. Otnniuin verha dannis se*
seu mesNoviuin siijnifieal. Est hornm edatu mcmoria quenli die xxiv Aprilis : sed ut ibidem diximus eo ex
apud Maximutn Episeoputn Cijtheniium. die VI Miiji vinenlur translati, quia Uli ab liis divei'si

3 DeS. Gl^cerio u S. Georgio ail fiilem Cliristi dicendi sunt, utpole cum aliis Sociis telis transfixi.

DE SANCTIS MARTYRIBUS AFRIS.

CATIIJNO, SATI HMNO, CIIOHO, FEL1CE,TIIE0NA, THE-

ODOIU), VICTOIUNO, \ E\l STO, VICTURO, NABORE,
SOLllTO, PLEiXO, SILVIO, ITEM FELICE, VITALE, TIIE-
I)00RA,FAUST1N0, SALUNO, VALERIO, URSO.
uiidior nntiqiia iipniiraphamnrl>jroloijii Iliero- nulhrum c.t his mentio quoque itivenitur in aliis Mar^
»ijmi(ini auspirnnlur huiic xxiii y/prilis his lijrologiis, el quidem in dupli i MS. TrevirensiS. Mnxi-

0;
Thi3a-.
•rhis

SS.
: IX
Catulini,
Kulendas Maji In AlVica nalalis
Satiirnini,
Theoilori, Viclorini, Vcnusti, Victuri.
Chnri, Feliois,
Na-
miin
tale
et aho Barberiniiino ista leguittnr

Jiiehenoviense et
In Africa na-
SS. Catulini.Felicis.Theodori, Venusti. MSS.
Richeiwviense hahent :
:

In Africa Ca-
lioris, S')luti,
S' IMiMii, Silvii, item Fclicis, Vitalis, tuliui, Saturnini, Felicis. MSS. Augusiainim et
Tlioodora», Kaustini, Suluni, Valcrii, l'rsi. Exhis Lal'ho'.anum : in Africa Catulini. Victoris, Ursi. Pa-
solus Siduuus deest in uttico opographo, el eontra in lnsira oinissa, m MS. Aquisgranensi sic habenfur :

altero erat S. (leorjjius adjunclus, de quo senrsitn ngi- Catulini, Victoris, Ursi, Nahnris, Dilenni, prohoc
mus. ./Iiqua est in pnucts circa srriplionem diversitas : forsan Pleni, superius legttur. l^res priores memoran-
nain loco Clliori, leg.lnr etiam Cov\ ct (^hori ; loco Na- turetiam apud Grevenum in Auctario (Jsuardi,
boris, Navoris; et loco Theodor,nB, Tlicodori. Non-

DE SANCTIS MARTYRIBUS ROMANIS.

NARORE, SILVIO, VITALE, FELICE, ET NONNA.

MS. MS. Fa-
AUrra est

(if>oijraitltis
Lrc chusi.-i

Miirtyrolti<jii
Marltirum, in antiqiiii
Jlirroiiyminni pro-
NonniB in
licanum Ecclfsix S. Petri
Corl/ciensi, Parisiis exciiso.
ista Imbct : Romte Naho-
imita, et iihia iiilcm smt iu priorc clas&e Mar- ris, ViUilis etFelicis. In MSS. Aiifiustano S. Vdal-
tijiim Alroritm mcmorati, intcrponititr tertio rici et Parisirnsi Liibbsi, iiomine Romae transposilo,
particttta Uem, qiia iiitiicatnr lios a prtortlius esse di- istn leguniiir. Romie Georgii M.irtyris, Naboris, Vi-
stimtos. hta im lctinniur : Uoiua) Naboris, item Sil- talis : qitod iilem, sed in solo Nabore, /i( iii Ri- MS.
vii, item Vitalis, itera Felicis. Z)cis( Silvius, iii MS. clienovicnsi. ylccuratius id fil in MS. Roinano Cardi-
Luceiisi, referlur iii nilius a(iis, et aiUilur memoria tialii Barlurini his verbis : Natale S. Georgii Mar-
tjris
 VIGESIMA TERTU APRILIS. 167
A fvris, Roma;
Naboris. Qiia' fnrfcm, de S. Nabore
S. SS. Naboris, Salvii, Vitalis, et Felicis, ae dein se- D
Marlyre Romtp, mfmornntiirin .l/arfyio/oi/iis .\i)/AiTi flHiliir, S. Georijii MarlvTis, AVr ;i/iiiii ite liisce Mar-
et Gatesinii. qni cnni primo loco anle S. Georfiiuni vc- tijritms Ramauis occurrunt :a quiliiis ilirersos arbilra-
neratur. Ast urbe Roma omissa, ita inilicttnlur in MSS. iiiiir SS. Folicem et Naborein, ijiit Meitiutani itie xii
Casinensi et Atlempsiitiio, etiain jirimo toco : Nut.ilis Juaii coluntitr.

DE S. PUSINNA A IRGINE,
IIERVORDLE IN SAXOMA INFERIORl.

Pusinnx Virginis
ad ro/ogiis
mi-ntio
xxiti j-Sprilia
communiter in Martij~
de eu Grevcnus^
quod S. Alpinus proxijne in Episcopatu y/jnrtmUjium
jll : piwccssit, qui ajuio ccccLxi prijno ConciUo Turoncusi
Molunus, Ferrarius, /fion, Martijro!o/jinvi intcrfuit, eviicatus cum aliis Episcopis a S. Perpetuo,
qnoil aniio 1 490 Colonix est eiUtuni, /•lorarium Fpiscopo Titrojtcnsi; ad ctijus Acla, supra diewu
ColHur 23
Apritis Sanrtnnim, appcridi.rAdoiiis, etSaussojjus meminerujit. Aprili.'^ i!lu\tratn, o.slendimus dictum Coucilium Tiiro-
Mo/ani verba &unt : Ipso die S. Pusirina; Virginis, iiejisc (itiJlo nuno cccclxi, ConsuUhis Scvcriiio cf Da-
qnse tempore Caroli ^lagni Ilcruonliam est trans- galaifo, cclebratujn essc ; ndeont oporleatS. Pnsinnajn

lata Grcjw/i, in Hervonlia Pusiniue virjrinis. Me-

: fhriii.^ise .wulo Cbtisli quinto.
Jlpnmdix rilo aulem Ilervordi.r illinn trihunnt, qxiin ihi et corpus 5 PosUnoitcjn mirncnlis clartiit, primum in Gallia,
in IVestpfia- ct j)r<rcipuus illius cullns fiiit. Cujnscultus testimohium uhi htimala deindc
; iit cic lobin Ilcrvnidiciisi, quo trniis-
Ua
j ctiam prsebetantiqua f^itaS. /Falllirri, fuiidolaris IIc.~ lala. In Lcijcnda C'Aoni.v an. mcccclxxui, cI biennio
Vila cj- Ms.
refonU-nsis, xvt Novembris danda ; uU nairatur co.<i>is, po.tl Lovnnit e.vciisa, c.rlnt Vita S. Piisiiin;v, qna- cndem Itadeceuxl.

quia festo B. Pusinnrp, Ilprevordiie evuluta festivi- esl cum itla, quam Cohnia ex Aniouio Lihcro Susatcnis
lale reiH-rlenlibus arcidit. Hcrvordia esl civilas, infc- P. Jonjnjcs Grolhaus Sociclalis Jesund nosmisit; vUt-
rioris Saxonix in WcslphoUa, pcrtincns ad Comilatum tcns ctinni aliant e.c MS. Cicnobii liodcceusis CaitonicO'

I^avensbergcnsem, inler Osnabruijam, Pddcriornam el rum licgulariuin S. Auijiistini in dia'cesi Paderhoiietisi.

Mindam. I'oslirmamhicdamus,quiarcliquisduahnHuuctiorcst, el

2 Florarium Snnclormn ad xxi Seplcjnbris Gallix tolatn deejus tran.^^lalionc naj'ralioJicin adjunclain h.ibet;

illam adsrribit : quia sciticct ibi virii, mortua et condila qux a Cunisio vt Grcveno in Jddilionihus ad Usuar-
prnnujH fuil. Idcin faciunt Fcrrarius, /rion,Sau.':snyus, dttm die xxiv Jnnuarii consiqnalur : quo lUe a Theo- TroJislatio

et distinctius qnidem, unm locum e.Tprimunt. Soussaijus doro Rhaij rcfcrtur iuicr Illustrcs animas Jidix, Cli- 'i\ Jan.

liafc refcrt Eodeiu die Corbejre S. Pusinno) Virp^inis

:
viip, Montinm, Marchty.', lutvcuspunji annc.rnrumfiuc
Deo sacratEe, qitae ex pago Partensi, Calalauiieu- proviuciurutn. hla pojro, qiutm damits, TninslnUnnis
sis dia?cesis, claris parenfibus orta, patre S.gmaro, historia, scripta esf-c vulctur uiio alterovc poslquam illa
matre Lutrude, a tenera .Ttate florein sute inte- facta estsecido, aiit ctiam .'icriits, quando miraculortm
gritatis cuin sorore Lutrude Chfisto dedicavit; Hcrvordiie pairntorum nulla distincla mrmoria supere-
a quapost parentutnobitumloco, non voto,sejuncta: rnt. Eodeinmudo vidclur diccndum, dn Vitn scu polius
an viserit
in monasterio viei Basionen^is, qui Corbejai vicinus Encomio vitx, scriplum illtid fuis.se aUquantis seculis
in monaste-
rio ? erat, velamen sacrum assumpsit. etc. posf obitum Soiicla; ; foitas.m a monucho quodain Cor-

3 Quo fundamento Saussaijus ttlam monnsterU aU- betcnsis moiiasterii,ad cujiis,annoiJij''2, cxtrncti proprie.-

cujus. {quod Wion S. Manrilii, Fcrrarius S. Lauren- talcm nddttus fueiit vicus liansionensis, sacri islius

lii vocat) sanclitnonialnn faciat, nohisnon Uquet ; nnl- corporisscpultura oUm JwhiUlutus, scd vitie atqitc mirii-

lam hacdere menlioncjn inveyiicntihus in Vita ejns : culoj'um nnlla serinms monumcnla, utpotc igne coiilla-

ex quaet ylctis Sanciarum sororujn ejus Hovldis xxx grata, ut in fine queritur auclor eiicoinii, quod rheto-

velala a S. Aprilis, alqne Lutriidis xxii Sc/itrmhris dandis, hoc rica ampiificafione dc-iit.tit, ut esset quod loco historr.e

Afiitiio Ep. solum habemus ,

quod volo virginiiatis cum ccleris soro- iu die fcstolcijcietur. Qnx autcin liiijus Vil.v iilusfraniiiV
Cutalutin addi posscnt circa .soroies, ea lcctor invvniet post Vitain
I
rihus ohstJ'icla,aS. Alpijio, Catalauuensium Episcopo,
sncrujn velamcn acccperil, aique deiude usquc ud ohi~ S. Iloildis XXX JpriUs.
ttim patjis, in domo pntej'na hubitaverit ; lUo autem e
vivis sublalo in vician Bansiojjensem. qui in porlionem VITA
hereditariam iUi obtiqerat, cojicesserit ; ubi itn solitu-
E.\ MS. Ca'nol)ii Dodcccnsis.
dinem aiwnit ut jaro in pubUcum prodiret, ncc nisi
adcuJidi tempU caitsa. Ibi vcjo non diji svpersles maJisU : CAPITI.
nam codem loco, posteaqnamjion lonijo ajinorum spa-
in S. PusinricTparenles snrores, instUutio, votun
tio in culmcn pcrfcctionis ac sanclitalis evaserat, dcsi- virtjinilutis.
derio ccclestis palrix plcua, ultijnum ohiissc dicm dici-
tttr. Beeata igitur Virgo Pusinna, in pago n Pertensi ^
A Corpus ex Gallia in AbbaUnm Ti ervordiensem ex religiosis parentibus nata est. Pater ejus Si^ma-
Cnrpus translatum fiiit tempore CaroU I^eqis Frnncix, anno, rus clictiis est niater vero Luttrudis vocata
: utri- paire : SUj-
tr.insferfur ""''"'
ut Aila de ea loquujjtur, Domini dccclx; non vero que magna generositas, magna claritudo, niagna '^'"'
Heivordiam
an. BGO. anno Dcccviii, ut habet Vila cjus ex Anlonio Lihcro opulenlia rerum fuit. Si patrem attenila", nulluin
Susalensi, et Legenda impressa Lovanii, ac Molanus quem praiferre pnssis invenias ; ita .«iplendor generis
supra. Ilervordiense enim c(enobium tcmpore pi-imum in eo, ita claritudo dignitatis, ita copia rerum ex-
Ludovici Imperatojis, Cajolo jam defuncto, fundalum uberabat. Parva sunt ista, qu<e di.-ci : quia terrena,
est. De anno quo S. Pnsinna vixerit, niliil cerii bo' fragilia, fugitiva. Prudenti.'i, citia! aut raro aut vix
betur ea Vita ejus.aut Sororum : Itoc scimus, a S. Al- in divitibus invenitur, (lunndofpiidem mens eorum
pino velatam fuisse, quem San-MarthaJti in cataloijo curis terrenisprwgiavata torpe^oit, tanta ineo erat,
Episcopoium Cataluiinejtsium sedi.-ise aiunt, cum At- ut stuporem sui cnnsiderantibus faceret. Ad hsee,

tita HuJtJiorum liex viribus Aetii et Visigolhorum vi- (juod multo pi'a;stanlius est, acccesserat religionis
ctus occubuit anno cccclui vet sequente. Iidem dicunt multa et perpetuadevotio, quae animum illius, etiam
cum
 168 VITA S. PUSINN^ VIRG.

L ciim videretur secul.iribus curis oUigatus, unica et 3 Igltur religiosuspater et devota genitrii, cer- D
privata quadam meilitatione possidebat. Non eccle- nentes desjderia sua, in suscipienda prole numero- ^«>' Eiigenii

'"''"""
siam quiimlibet, Mne orationis gratia non servum ; luamopinabantur, esse corapleta, decreverunt
siore
Dei, tfiiem vere cognovisset Domino famulantem, eam lacticiniis b divinis infnrmare ail qiiam rem, : l>

pra;terire: non indigentibus allqnid pro facullate quia esset sanctit.ite et stientia prseditus, Christi
sublrahore, sed qiifecumque p"tMit [solebat] exhi- Sacerdotem elegerunt Eupeniiim. quo videlicet ia
bere. [Aderat cij jugis devotlo in laudibus Uei, et teneris annis religionisnnrma iiiolesceret. sanctlta-
honor compelens erga Sacerdotes. tis vestigia earum cordibus imprlraerentur jara :

2 Ila^c velut in sjteciilo quodam conjugi propo- enim meditabantur eas Cliristo Domlno devovere,
nciis, non nrnorem illius in [divinis] rebiis effeee- si eis voliint.ite su;i consentlrent. Cogltab;int qnippe,
Itiltrttde
matie rcli- rat voliintatem siquidem et ipsa nihilo spectabili-
: virglnilatis prnpositum non cogi debere. sed eligi
ghihstmag tate generis inipar, aiit prudcntiaj vigore dissimilis, .sponte ; slcut Apostoliis dlxit, De virglnibus prie-

aut rcligione scgnior, aiit eleeinnsyn.irum larpitate ceptura Diiinini non habeo, consillum aiitem do Do- 1 Cor. 1, 25

miiior erat. Agebant crgo vere laud.'ibi|pm et inno- minus quoque ctim de hac re loqueietiir: ait; Non
iMal. 19, 11
centemvitam; et ciuaniqiiamseciili actibus irapliciti, oinnes capiiint verlium istud, sed qiiibus datum est.
Cffile.stla toto mciitls ardore suspirabant. Erat eis Sed exeqiiaraur quod promisiinus.
qtiotidlana meditatlo, voluntarie Dnniino saerlticare Posita3 in scliola doctriiise coelestls. non, ut illa
ptr decen-
contrltl cordls ct humlli:iti quod vlde- sacrificinni; aetas solet, ad dlscendum minis cogebantiir, quin nhim eru-
licet, carnis fnigilitiilein forniidantes. conjngalem imo ultronee sese studils maneipabant ut jam lum rfifo, ;

copulam delegisseiit. Videbant eniin illud Apostoli daretur intelllgi qiiod In maturinri a;tate electnrffi
de sedici Qui sine uxore est, solicitus est qiias
: erant. Loqnitur Sapiens. Ex studiis suls intelligitur
Domini sunt, quomodoplaceat Deo qul antem cum : puer, sl miinila et recta sunt opera ejus ; quod ma-
uxore Cft, solicilus est qua; sunt mundi, qnomodo nifesto conslat, quia unusqiiisque ad qiind tenditur
plaee.it uxori, et divlsiis est. Et muller inniipta et mente. ducitur imotrahitur; neque eligit quis qund
virgn cngiiat qiia; Domini siint ut sit casta corpore odlt, sed traliitsua quemque voluptas. Tolas Igitur
B et spiritu : quseauiem niipta est, cogitat quse sunt in istis annis jain trahebat gratia sancti Splritus,ut
mnndi. quomodo phieeatviro. Studebant ergoid Imi- ellgerent bona et reprubareiit mal;i, sicut loquitiir
tari quod Idem Paulus superius dlxit, Qui habent Proplieta, super Duminl Salvatoris persona. Sed
uxores, tamquam non Iiabeiitessint. Reddebant oin- quid plura? Per decennium continuo studio erudi-
liibus debita, et eontendebant (ut V;is electionis t;c, jain provectre ad nubiles annos, paternis deniio

loquitur) neniinl quidquani debere, nisi ut invicem continuatlm foventiir aspectibus: tanta autem dlli-
diligerenton.nes : omiiescnim sub uno patre fratres gentla ab eo infra domum sunt ciistoditae, ut nulla
esse cogitabimt; et noverant, fide et operibus here- personis ininus religiosis, ne dicam suspiciosi postea in
noverat enim. quia corrumpunt bonos mo- pt^terna do-
des Dei, colieredes fore Christi.
It .^ddebat hls sludiis sancta; religinnis non mini-
ciaretur
,,
:

res colloquia mala: et qiutetigerit

, .....picem, .

inqiiina-
. mo servata,

ab Eiigenio mura cmolumenti Eiigenius, Sacerdns Cbristi, qui bitur ab ea. Hac diligentia patris ita profecerunt,
Ptcnb. ian-
cto inititutls.
longe ab eis ecdesiam regebat: ciijus et Siipien-
11011 quod tunc temporis ab omni labe immunes forent, et
tiii etjnstitia in divinis rebiis speetala erat. IIujus postmodum id sua sponte slbi intlicerent, quodtunc
et moribiis et priidentia et religione in;ixime pruvo- alleno stiidio tenuissent : bonis quippe assuetis pu-
catl, Inio inflamraatl, eum specbdi famlliarltate sibi dori est absuescere.
soci;iverant, monita cjus liljeiitissime aiidientes, et 7 Sic ergo informata;, et in amorera Conditoris
Cfinsilia sua> salutis iiiter mundi discrimina ab eo qnotidianis votis proficientes, aiiimo sibi piopone-
f.„„i^i,vir'
flagilantes : cujiis et orutionibiis niuniti et instituti bant, integritatis sancta; quantadignitas. qiianta(|ue ginitatiste-
dogmatibus, quotidiann meritorum cnmulo aiigeban- esset reniiiiieratio : quoniam Aiigeli sancti.qui omni nendtr,

tur. Creseebant opera vcritatis. fides rohorabatur, beatltiidine fruuntur, liac vel maxime a Salvatore Slat. 22, 30
spes cadestis gratia- magis maglsqiie pollebat. Qu» coinmandantur, ita dicente : In resurrectione non
suis suorumqiie necessitatibus sublrahere poterant, nubent neque nubentur, sed erunt laniqiiam Angeli
ita i:t ipsis non e.sset tribulatio, egenis cum in;;enti Dei in coelo. Cogitabant igltur ot desiderabant pro-
caritate et hllaritale aiit ipsi largiebantur, aiit per positum sanctitiitis, et formidabant fragilitatem car-
manusdictl Sacerdotis distrlbuebant. Ita enimApo- nis. Videbant, (Apos:olo dicente, Ha;c est voluntas F
stolus dicit. Niin ut aliis sit remlsslo, vobis autem Dci, sauetiflcatlo vestra, ut abstineatis vos a fornlca- 1 TJies.

5 Cor. 8, 13 tribulatio ; sed ex ;equalitate, In praisenti terapore, tione, ut sciat unusquisque vestrum sunm vas [lossi-
^estra abundantia aliona; inoiilae sit suppleinentum. dere in sanctificatlonem et honorera) quasi privile-
4 Vere meritorum tantnruin dono felices, felieera gio quodaiii,castitaiis gratiam, saiictificationem vo-
ijmita cum eliam sobolem merueniiit miinerc divino septem cari. Et, eani sanctificatloneni diclt, qu;e
; sl iii absti-
scr sortiribus
videlicet fillas, qiia; virginitatls grutia veriiarent, ueiilia est fornieatittnis (iiemo enini fornicatinnera
riisinna,
quanilpsi servare corpore, non aniino, nequiverant. vocat opus conjugale) quaiito gcrinanlus virglnita-
Harum Ymma piinia fuit : huic Othildis surcessit : tem, non modo sanctitiealiunem, sed san;'titatis
hanc subsecuta est Luttrudis : post quam Puslnna sanctificati'''nem dlci posse. Vlrgines quippe se-
est nata, cujus meir.oriam recensemus huic [proxi-
: quuntur Agnum, quorumque ierlt : quia Christiim,
ma] Franciila in luijus luiniiiis iiuras processit ; Vlrginis filium et Virginum sponsiim , virgiiiem
indeLiberaedita est: Mapcnliildls novissime genita, prodeiintem ex matre, virginem redeuntera ad Pa-
cborumsanctse virgiiiitatiscomplevit, Spirilus sansti treiu, vlrginitas carnis etiani immaculalaglorlficat :

gratia septiformi rulibinteni. Jam videre erat in slcut ait Apostolus : Empti enim estis pietio m;igno,
Cor. 20
1 0,
hujusmodi nuniero, quod divlnitus praesignaretur glurificare et portate Deuui in corpore vestro.
et injstice, virglnit;iiem carnis sine integritate fidei 8 Dura igitur hac medltatiune magis magisque
nihil valere. lidem di:;o illani. qua; per dilectionem infl;imin;irentur contigit Eplscopura meraorise ve-
,

operatur : nam mortua est hac

fides sine o]ieribiis : nerabilis, Alpinura c noinine, qul tunc Caialaunen-
^
ergo conjungimur Christo, qui cstSponsus Ecclesiie siura regehat ecclesiara, ex more Pontlficalieircuin- ^ .,^1,.^ ^^q
sancta;. Vera itaque virgiiiitas est Hdes incorrupta euntem parocliiara, pra;dicatlone et confirmatione Kffcitur .1. .il-

cum intemeratu carne, qua numquam, quoad pcssi- sancta populos instituere atque confirmare. Erat ^""' ^^'
bile est, aninius loruicatur a Deo, sequendo concu- uempe voluiitas Dei ut propositura sanctirannice ,
piscentias carnis. quod et parentis mentem, in filiabus devovendis
Deo
 VIGESIMA TERTU APRILIS,
169
Deo^, et ips.inim possederat, jam propahretur , ad et qua; glorificabant et
lauili I'"miiii onmipnteiitis.
portabant Deum in corpore D
Sic enim D..minus suo tamen tanta
>. '9 dicit Luceat lux vestra coram
:
: hnrailitate parcnti subdebantur, =" *"•
hominibus, ut ut pene miraculo videntibus essent;
videant opera vestra bnna et glorifieent imitantes spon'-
Patrem ve- ,
sum et Dominura suura, qul parentibus suis subdi-
trum qui in coelis est. Unde vero Deus magis
glori- tus erat.
ficetur quam inlegrifate virginali, qufe respmdetad 11 Interea raeraorahilis raerito pater. utpote
sanctimoniam codestis Spon.^i? Tur.c vero videns qui paremt mori-
tantae virgiuitatis decus edidisset Deoque
beatus pater aptum tempus suis filiarumque oblulis- turo mini-
votis, set, cogitans huinans conditionis sortem, omniaqiie "'''''•
omnes siniul obtulit Anlisliti consecramlas noii ;
incerta et mutabilia cernens, dividere
spem in eisterrena; pnsteritatis, sed coelestis grati» statuit here- ,

ditatem Virginibus lieatis, ne quid eis deesset,

de.-iderans fcecuuditatem. Miraliantur quo
omnes, nnbi- minus proposito
lem clarissii.iiiuiqiie viriim, claram dnmum sanctitatis vacarent. Hoc de more
et opu- facto, be.itus pater
lentani amore Domini deperdere,
non muKo post decessit, merito-
et quasi al.jurata rum suorum priemia recepturus. Quis narrare pos-
posterila.'e, spera splendidi.^simis natalibus
propa- set, qui animus
gandie sob..lis
fuerit venerando parenti tempore
denegare. Neque deerant fautores
quibus faclum proljaretur, et qiiasi consullores
suae dormitionis, cum
videret rhoruin virgiuitatis
qui- pro se insistere veneraiidis precibiis? Quid furmida-
bus factnin iniprol.aretur sed ille, pUis iuiura qiiam
;
ret jura raortis, qua diflerri beneficia
pra-senlia, plus coilestiaqiiam terreiia Dei, non evi-
meditans.ma- tari [judicia] possunt; et optatur a
gis ccclesti gratia foocundari filias,quamterrenapro- justis, quoniam
veriE adfert primordia vitis? Poterat telus
aspicere
le cupieliat, Unde
et eas obtutibus beati pra;senta-
mortera, qui raeminerat se Domino tanto poUentes
vit Prsesulis,dicens propnsiti sui fore et ips.irum
privilegio devovisse, quarum meritis et sua et alio-
eleclionis, qund castitate perpetua solenne
virgini- rum delicta solverentur. Itaque memorabili
talis votiim iiuplerent. parenti,
ut par erat, officia funeris persoluta sunt.
9 [Admirans liiec] </ venerabilis Prssul (si dice-
el consecralur, re fiis est, quiiudmjuidem nnn est
mirari institutis
B ANNOTATA.
lege diviiia; cum noverimus
Spiritus sancti donura
nulla lepe teneri, sed dividere siiigulis prout vull)
a Dislat Pertensis pagus ob tirbe Calalameiisi cir- ^
quasi stupore qiindam perciiUus est, et pro ardore
ciler iindecim leucis liorariis, vulgo le
Pertois.
fidei parentis, et pro studio ac devotione Virginum
b Ecgraiiliiim nostrum lacrymis, quod ex coiijeclura
bcatarum, Deiiique ab eo intern giit», utrum desi-
vero simlli correjimus.
derio suo, an devutione piirenlis, cobiberentur
; c S. Alpinus aliis Albinus, i» mimero Fpiscoporum
non modo id se consentire, sed etiam pene ineff.ibili Calulaunensium octaims. colilur 7 Seittembris.
voto deposcere di.verunt. LKtatus tanta devotione
d ffrc ulinque nonmdla ] inctiisa^ supplendi sen-
[
Pontifex memorabilis, eas beneili\it, et earura pro-
sus caustt, addidimus ad verba in ecfjrapho
posituin suis precibus commendavit
nostro m-
orans Maje- ;
venta.
st.alem diviuam, primn ab illerebris seculi eas ini-
nuiiies reddeie, ileiude viitiitum san.tarum eis dona CAPUT II.

largiri; ind; virginitalis spleiidore has divinitus S. Pusinnx soUlarie (kgmtis virtules exi-
illu>trari, deinde perseverantiam eis cnncedi qua , mix.
et inprieseiiti, lemiilum Condiloris fore; et in lu-
turn, bealiludine sempiterna remunerari pnssent. llactenus sufliciat commnni narratione de ora-
Benedictione peracta, patrem cum filiabus Sanctis nibus dixisse; nunc B. Pusinnas privatiin prose.|ua- I/itetitibus

diinisit, mi.nens gpaliam pereeptam non negligen- ejus miracalls

mur vitce morumtjue insignia : cujus quidemmulta
dam, sed nmni diligentia cnnservandam ne forte : feruntur extitisse signa in vico a Pansionensis,
mitlentes maniim in aratrum et respicientes retro, in loco qui sibi a patre sortito quibus contigerat,
non e^sent aptie regno Dei, merita ejus manifesta forent. Sed his non satis dili-
10 Igitur lam sancti dopraatis memores, domum genfer a noliis compertis, sanctitatem vitse exeqiia-
(zititfeiiie ciiiu patre redeuntes, ejus aniuuim religiouis eximio mur: .signa vero, quae veluti meritorum liimina mi-
semper utiliter fervore littifical.ant, non inertiie submittentes ani- cuerunt, [paucis ] expeflieimis. Post obitum reco-
occiiuata cam nios, et ignaviaj rlantes operam, et toipori lendi paientis
indul- , ciijiis solicitudine ad nnrmara feli-
iisdem,
Q gentes sedomni fere momento manibus operantes,
; cis proposili incitabatur ; cum se cogitaret tanto ^
et orationi pariter servientes, sanct.^e
propo.^tum contubernio rlestitutam, cui videlir'et i etiara beatis- J
virgiiiitatis, quoil
devote susceperant, illustrare co- simarum sororum deerant emolumenta rautua! pro-
nabantiir. Audiorant eiiim quomodo sapieniissimus vocationis; ad cetera studia sancl» religioiiis arldi-
Salouion fortem desi ripsit miilieren, quie sub per- dit, ut raulto majnris districtionis sibi fingeret for- c'arei in ea
sona sanctiu Ecchsia; accipilur, dicens Quaesivit : mam, non prodire usqriam, nisi ail ecclesiam, citra """"' soliiudi-
rrov,
lauam et liniini, et nperaia est ""'
cl 19 i-onsiliomanuum sua- necessitatein surainiim , quae non tam repellenda
ruin : facla est quasi navis institoris, de longe por- quam admittenda foret, Siquidem castis moribus
taiis panein suum. Item post pauca, Manum siiam quies et jugis meditatio mortis inest et corruptis ;

misit ad fortia, et digiti ejus apprehenderunt fusum. animis curiositatis vitium, quod evagatinne iiitendi-
Scieliaut noii posse d.rpoiHs castitiitem animique se tur, Ibvetur, ac roboratur, vel maxime cohieret.
possidere, nisi occupatione laboris et meditations Qiiod cernens Propheta Doraino dicit, Averte ocu-
continua. Sciebiint verissime dictum, lu desideriis l'sal. 113, 27
lcs n.eos ne videant vanitatem. Denique Dina, san
est omnis otiosus. Recnlebant iUud Ecelesiastis ,
ctissimi Patriarchie quae egressa est ut videret
filia,

Eccl. 0. 10
Qiioilcunique potest manus tua facere, instauler mulieres reginnis in qua morabatur, adamata etvio-
operare, Ilis itaque atqiie aliis invitatae esemplis lata est. Hoc exemplo erudita Virgo sanctissima,
sive testimoniis (qua? consulto prieterimus, ta-dio le- nisi vel maxima stiinulante causa, nusquam prnce-
gentium coiisulentes, si qui tamen legere velint) dere sibi proposuerat, et veluti oogente imperio
constanti>sime orationi et laliori instabant, orantes custodiebat.
et optanles Sponso coslesti occnrrere cum lampadi- 13 Sed non segnis aut ignava dorai residebat assiduitas
bus bonorum operum, Et qiiamquain simctimonias quin aut operi aiit orationi aiit lectioni
operam da- orationis,
gratia resplenderent, utpote quie sua corpora exhi- ret, etsi esset dispositio rerura domesticnrum [ cu-
bebaut hiisiiam vivam, sanctam, Deo placentem; randa, taraen ] inter operandum fiequentius medi-
j4;!ri/is T. 111. 22 tabafur :
 :

m A-ITA S.

momentum
PUSINN^
fidelis
VIRGINIS.
deesse, cura Propheta dicat, Oculi Do-
sihi D
tabatur : verehatiir enim ne vel lior»
aliqnod animffl ulilitati deperiret, cujus alimenta mini superjustos, et aures ejus in preces eorura,

stuilia .-.anota sunt, cuju,'* vita Deus est, qui non nisi item e contrario, Qiii avertit aurem suam ne au-
Epii. 3, n liahilat quippe, ut Aposiolus diat legem, oratio ejus erit execrabilis, Ergo bea- Prov. 28, 9
sanctitate olitinetur ;

per fidejn in rordibus nostris. Humilitatis tissima virgn omnia a Deo sperahat, secum medi-
dicit,
tans, qiiomodo Deus. securitatem volens facere fide-
sanctJe, quae virtutum ciislos est apprime
et virtu-

fnrmam dilisebat, et in se retinebat, et in lihus, corvos in medium produxerit, inquiens, eos

tem et
menfe b,abens, Oinnis non seminare neque raetere, nec cellarium eis fore,
aliis venerabalur; illurt in
htmiJifalis et Deura pascere illos iteniqiie lilia propnsiierit Luc. 12, 24
qui se exaltat humiliabitur, et qui .e huiniliat exal-
:

studium. omni venustate crescendo vernare, non tauieu labo-

tabitur. Propnnebat sibi pra» oculis illuin qui dixit
Ponam sedem meam ad Aquiloneni : similis ero Al- raudo, sed vivendo neque liic solum sententiani
:

tissinio quem irreparabiliter de cu-do curruisse ma- stare, sed dixisse, nec S.ilomonem, potentissimum
;

nifestum est, qui tmlw dignitatis cnnditione exti- quidem et opulentissiinum llegem, in orani gloria

suaita vestitum esse, sicut unura cx

ut sifjnaciilum siinililudinis Dei ab Ezechiel
illis.
terat,
Ez. 58, 12
dicerelur. Si ergo tam perfecta siinililudo, qua3 16 Crescebat quotidianis successibus bonorum clspes:

veluti cera annulo impressa redditur, priecipitari operum spes in ea robustior : non iramerifo siqui- :

meruit quid fragilis et lutea carnis cunditio merea- dem coiiversationein suam in coBlestihus collocabat,
;

tur, attenti^simo revolvehat corde. Propter quod et illud irrefragahiliter revolvehat, Mihi autem
huniiliabat in jejunio animam suam, et oinni custo- adha'rere Deo bonura est, poiiere in Domino Deo [[^»1
72, 28
rsal. 130, 1
I'sal, S3, 13
diaservabatcor siium, quoniam ex ipso vila proce- spem meara, itemque Doraiiie virtutum, beatus
,

dit cantans cum Proplieta, Domine, non es[ exal-

;
Iionin qui sperat in te. Non diihitahat super sponsi

tatum cor meum. Quid proficeret corpus sanctificare sui et Domini pollii italione dicentis, Vos amici raei
Joa 15, 14

Deo, anim.im litare diaholo'? quando virginitas car- estis, si feceritis qua; eg" prajcipio vobis. Sentiebat
nis sine aninii integritate non sulTicit : nam fatuas magniim esse, vucari servuiii Domini, quanto m.a-

virginesa Doinino repelluntur. gis amicum, in qiio summa dignitas est quocirca '?

B Proplieta dicit Doniino, Mihi autem nimis honorifi-

de'cctus so-
14 Kon ergo se raerito castitatis extoUere, non
ilaHum, aliena cnnsortia superciliose devitare, non inani fa- cati sunt amicitui, Deus, nimis confortatus est prin- Psal. 138, 17

vore patiebatur laudari : gaudebat vero suminopere cipatiis eorura.

si lucri fiicere quoslibet posset, cum eorum collo- 17 Erat ei gaudium, uon in his quae seculi sunt,

quia justa necessitate neqiiibat devitare. Eorum successihus videlicet terrenis, sed in Domino ; et gaudlum spi-

vero amicitias religiose cidebat, qunrum mores coe- omne gaudiura existimabat juxta Jacobum, cum in
lestibus deditos invenisset nec immerito, quippe ; tentationes varias incidisset. Non enim sunt condi-
Jac. 1, 2
quje sibi jugiter es.^-et intenta : horrebat autem stu- gnae, ut ait Apostolus, passiones biijus temporis ad
(lia eorum, qui prEesentibus tanlum dediti forent, et futuram gloriam quie revelabitiir iu nobis. (iaude- Rom. 8, 18
ab eis se .'-uhducere hone^te niteliatur. Speculum hat ergo, (piia de Domino praesumebat nomen siinm
quippe animi est conformatio societatis alienae et ; in coelis fore conscripium sed lavabat persingulas :

humilitatis veras indicium est, non alta appetere, noctes lectum suum, lacryrais suis stratiim suum ri-

non humilia spernerevel devitare. Caritatis orticia gabat, suspiriose ingeminans ; Heu mihi I quia in-
ejercttium
sic exercehat, ut magis quam facullas esset facere colalus meiis prolongatus est niinis.
catHalis,
desideraret. Noverat eam plenitudinem legis fore ; 18 Quid de animi iUius patientia dicam, qua
jioverat dimittenda peccata ei qui dilexisset raul- tanta erat ut niilla pene raovcretur injuria. Non de- pallpnlia
tum : noverat, quia Deus caritas est, tiiesaurizare tractione raorum sive factorum suorum Isedebatur, in adversis,

in coelestibus : cupiehat etiam facere sihi amicos quia sciebat se quotidie delinquere, et ideo quotidie
de maminona, qui eam reciperent in aeterna taher- orare, Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos di-
nacula optahat omnibus exliibere omnia, ut verbo
: mittinius debitorihus nostris. Itera illud Apostoli
suppleret quud opere non valehat est enim volun- : Joannis, Si dixerimus quoniam peccatum non ha-
tas sancta ojius animi, sii'uti exhihitio opus corpo- bemus, nos ipsos seducimus, et veritas in nohis non 1 Joa, 1, S
ris : et ideo divina lex intiina mentis damnanda est. Malebat quoque vitain suam moresque vitupe-
atque s;ilvanda fore pra^nuntiat : operaiur enira rari quam l.iudari quorura alterum cautelam et
,

quodaminndo qiii meditatur facienda, sicut in artiti- eraen'iationem praistat, alteruin negligentibus desi- F
C cibus magis intelligimiis animum operari ductan- diam et inanem glnriam suggerit.
tem, quain maiius efficere operantes : siquidem iUo 19 Erat verojugibus jejiiniis, orationibus, elee- vir/ilajitia
"''"i'"'"
cessante manus vacant, cum nou videatur animo mo=vuis, vigiliis atque virtulihus roborata, ita ut
quid a;.:atur. Quomodo eniin muveatur manus, ni-
?,. ^ iii
cum Apostolo dicere posset, non est nobis collucta-
dj:monem ^L.
si videatiir inierius? Id ergo magis quodamniodo tio adversus carnem et sanguinera, sed adversus
agit, qiiod niovet, non quod movetur. Itaque beata principes et potestates, adversus mundi rectores te-
Eplies. 6, 12
Virgo omni intentione servabat cor suura, et quod nebrarum barura, contra spiritalia nequitiiein coj-
non poterat opere, implere, contendebat voluntate. lestibus.Cumeniraseptein sijit principaliavitia, quas
Noverat dictiim, Beati misericordes quoniam ipsi pestifera ex. radice superbia,' pulbdant ; quinque spi
-

misericordiam consequentur. Recolebat etiam illud, ritualia, duo corporalia sunt, quse videlicet noraine
Benefacit animje suai vir inisericors. carnis et sanguinis jure censentur, id est, gula et
15 Fides in Deum tauta illi erat, ut cogitaretni- fornicatio, de quihus dicitur, Caro et sanguis re-
/idesinBmm, hil sibi defuturura, si indigenlibus omnialargiretur. gnura Dei possidere mjn possunt, neque corruptio
1 Cor. 15, 50
Habehat igitur in mente , Nolite soliciti esse de incorruptionem possidebit. Illa ergo spiritalia, quae
crastino, sufficitdiei raalitia sua; et illud, Priraum ah iramundis spii-itihus orla sunt, etiarasi ea qu;e
m». a
quajrile regnum Dei et justitiam ejus, et omnia ha=c sunt oarnalia conterantur, usque in finem impu- Hom,
t'l 33 10, 20
adjicientur vohis. Inquisitio igitur regni Dei et ju- gnarepersistunt.ProindedicitAposfoIus.Deusautem
stitiaa ejus adjectio est spiritualiuiu corporaliumque pacis conteret sathanam sub pedihus vestris tunc :

Psal, 10.1, 3
honorum : non enim fortuito dicitur, Lietaitur, cor erit in pace locus ejus. Beata autera Virgo ad tan- Ps. 83, 3
quaerentium Dominum ; sed intelligere datur, sicut tam pervenit puritatem, dono superni rauneris, ut
terrenis emolumentis lajtantur aniraales bomines, cum Proptieta dicere posset, Cor raeum et caro mea
ita spiritualibus augmentis exultare spiritales. Inde exultaverunt in Deum vivura.
rsal. 33, 10 6st, Gaudete justi in Doraino. Quid ergo vereatur 20 Eam sibi a principio sancti propositi statuerat
devotionem.
 VIGESIMA TERTIA APRIUS. 171
A devotionem, ut horis specialibus, divino Voliiniine graret, sed quia luctunsumsibi siiisque foret, acer- D
orandl fre memoratis, vespere, mane, meridieque. prseter ge- bumque bonis et fidelibus viris, qui ejus snpremis EX MSS.
qiientia, qun cnnfe-
neralem cnnsuetudinem crebriores Deo funderet, inleresse desiderabant. Habebatenim divin ^
stim accwT'
preces utquidquid interdiu sive noctu deliqnisset.
; ctitatis famam, et moribusetoppribiis justitia». pie- "rentei
largis precibus et lacrymis expiaret neque dabat ; tatis ac virginitatis Sed quid erat quod
illustrom.
somnum oculis suis et palpebris suis dormitationem, opitulari posset, quandoquidem omnis creatura
donec oculis cordis illustraretomnia pene momeiita Aurtnris sui famulatur iinperio'! Quis enira audeat
diei, utrum recte secusve deciirsa forent. Propone- aliriuid raoliri contra voliintalem omnipotentis. At-
bat jugi meditatione sibi eos, quorum meritis, ve- Tamen ejus pietiis tanta est. ut aliqiiando votis et
luti stellis quibusdam niicantibus, divin.irum Scri- precibus se rimentiiim adesse dignetur. Quncir'ca
pturarum paginailliistratur nitens ; in omnilius,prout fidei et spei sancta; armis munita, cordis conti'iti et
sibi Dominus largiretur, emicare, in quo diligentis- huiniliati sacrifiriura Deo ')fferreinstitiiit: induta-
sime laborans, adepta e<it devofionis suae fructum. que cilicio et conspersa cinere, exegrt noctem vigi-
qnihus firevi
Denique bujusmodi diligentia sic profecit, ut inbrevi liis et lacrymosis precibus, divin* miserationis ad-
ad cuinen
explicaret, imo consummaret tempora longa, et jutoria supplicans : mane auiem f.icto acceieravit
perfecftonls
adicendit. perffctionis summas apicem conscenderet, D^imino iter, assuraeus venerabilemEugeniuin Pi'esbyterum,
adminiculante quid quid enim annota qnorumdara
: qui, ut in superioribus oslenditur, eas a primis fere
jetas addiscit exercitatione diulina. imo perpetua, annis instituerat divinis dogmatibus et moribus
totum ista donis divinse miserationis, non pridixo sanctis.

valde spatio, sed continuatn studio consecuta est. 23 Virgo autera Domini per quinqiie dies sine
Dies prius quam sermo deficiet, si voluero singula vocis officio manebat, omni fei'e merabrorum parte 'P'aper
tftilnyie
virtulum ejus in^^ignia singulatim exppdire; neque prieraortua. sed vivacitate seiisuum uullo modo ittts loijuela
vero aut tanto sunius ingenio. aut tanta eloquentia, destituta. Denique innuit quomodocumqiie. ut ad- expers

ut hoc agere nns posse credamus sive conemur : ventantein sanctam sororera observarent quod di- : E
quo circa transitum ejus explicare conabimur, qui ligentissime animadversum, et ut pareratabeis
quamvis divina vocatione sive dispositione contin- qui excub;djautcustoditum est. Siquidem reverenter

gat universis,tamen virginibns beaiis, quasi privi- accepta VirgS cura Sarerdote sancto, ubi domum
legio quodam respondente ad sanclimoniara sui ingredi ccepit, elevatis oculrs gratias Deo beatissima

Domini, fehcius venire creditur. Pu^inna agere coepit, quod divina pielas eam noa
fraddasset visione sanctae sororis, quodqiie eara
ANNOTATA. maxime desideratam amplexari et a ffari C' 'ncessisset.
Cura alacritate cordis Doruino confiteb.itur ipsius ;

a Sanssayus iji Martyrolof}io Gallicano ad 'i^ Apri- miseratioiiiet pietati omnia collata, non suis meritis

tis ait Bansionem paijum Coibeix Gallicx vicinum adscribeiis; et in laudibus Dei ineffabililer inflam-

esse. raata, votorum suorum ^e compotem cum ingenti

b £cfiraphum nostrvm Ejus vldelicet atque bea- la-titia sanct;e devotionis, impenetrabilifus hoininis

tissimarum sororum deerant eniolumenta qvodmo- : iiiterioris evidentibus indiciis nropalabat, in hujus-

dica per conjfcturnm mnUitivnc conali samusad sensum raodi ver'ba prorumpens : Quiscredeietexanimem pr3:^eiiUani
^,^,,,,,

aliquem idoneutn adducerc. denuo animari! quis putai'et raortuam resuscitiri? sibi reddltvr.

quis sestimaret substantiam luti revocatum iri ad

CAPUT III. lucem? qiiis in suprerais constitutam iterum fleri

prxsente S Lu- redivivam'! quis elinguem fieri eloquentera quis

Piussanclx virginis obiiiis ?

trude sorore. rautamjam quinque dies, arbilraretur rursus lin-

gu;e iinpedimenta dissolvere? quis vocis oflicia re-
Ad ccchm
asptrans
X osita igitur inter discrirnina munrli. cipiebat cuperare post amissionera'! quis verba formare,
(iissolvi et esse cnrn Cbrislo, et momenlis pene om- posiqiiara liabitudo oi'is resolula est?
Ps 119, 5
Ps. 38, 13 nibus illud resolvebnt, Hei mihi qui.a inrolatus !
Et conversa ad D'uniniiin loquebatur Nempe ef idcirco
2'i :

meus prolongatus est, et illiid, Advena ego snm tuum est hoc, Doraine. qiii omiiia verlio tuo fecisti gratias agit
Deo,
apud te, sicut omnes patres mei. Iiaque misericor- ex niliil" qui cceluin et terram, inare et oinnia quae
;

dia divina devotioni ejus adesse dignata est, qase ineissunt fecisti. Quid magnum tibr facere, cujus

eam necessitatis corporese vini-ulis exolveret nam : niagniludinis non est finis? quid impossibile ei, qui

2 languorem, quotidinnis siiccessibus ingra-

incidit in omnipotens es? quid difficile tibr reformare, cui
Tescentem. Quo tempore beata Virgo nou deponere subest snlo nutu firmare Quid rairum si reddis vi-
'!

animum a sanctis precibus, non ab eleemosynarum tam raortuis, qur creis omnes viventes? quid incre-

executione patiebatur. Videns vocantis Uomini et diliile, si restituis sermonem mutis, qui creas lo-

Sponsi gratiam sibi adesse, et fructus be.ititudinis qiientes. Ecce contemplor sororem, veliemeutissi-
setornae inclioari, alacrioi-i fiduria replebatur, con- me diuque nptatara; ejus coniplexibus h;erens mu-
extremo
corripitur scia sui voti. onnscia operum suorura. cuiiscia pro- tuis colloquiisdelect'.ir.Qu;un suavis es iu omnibus,
morbo :
missionum coelestiiim ; sed sumine consol.ibatur, Dominel ut sicut te peteutibusex toto affertu nou
viilens se spiritualibus foveri colloquiis, et inter negas ita nostros affectiis nobis non neges. Couces-
;

manus transire eorum non suo

qui possuut dicere, sisti reditum milii ab extremis, ut eo qiiod summe

merito, sed Doraini gralia, Nostra autem conversa- optabain in pr.-esenti non frustrarer. Q.ianta mihi,
Phil 3, 20
tio in ocelis est et, Vivo ego, jara non egn. vivit
: apud te Doniine. spes ;eternorum bnnorum, quorum
Gal. 1, 20 perfunctoria
vero in nre Ohristus. intuitu tibi famulala sum, quau.lo iiec

22 Sororem aulera suam venerabilem a Lutru- ob ^pein rai^ei-atioiiis tu;e deuegastr? Ideoque Do
alque exi-
dem ad se venire petivit, quo et divinis sese con- miue, jara cleraentia raanuura tuarum aniina mea ^um smm
sororem foveret colloqiiiis, pi-;elibando dulcedinem seqiientis con^obata, et in spem superiKB felicit;itis accensa, commendat
Lutrudem vita;; et ei justa funeris expediret. AtVirgo beata, desiderat venire ante faciein bonitatis, non judicii.
accersit,
diligentissirae sibi ronditionis liiimauffi sortem pro- Nulla euira creatura rationabilis, per se innocens
ponens, coepit forniidare, ne vel privarelur ofRi'io estapudte Douiine; etideo misericordiara noujudi-
lingua) priusqiiamveniret; vel certe, quod erat cium optamus, Doinine,sperantein in lemisericordia
multo magis inetuenduni, debitum natur;B comple- tuaidrcumdal.desperantein justitiatua ruinoseprae-
ret non quidem idcirco quod illa non feliciter mi-
: cipitat. Saspiramus ad te, Redemptor uoster, quo-
aiam.
 172 VITA S. PUSINNiE VIRGINIS.
A niam misericordia tua in aeternum supertimentes oremus nt ipsa nobis morum correctionem obtineat,
te. Deiiisti germanitate et proposito, fac
no.'' snciari indulgentiam flagitiorum, et consortium beatitudi-

nos in Ijealiludine sempiterna cnpnbiri. Imple in nis sempiternae. Amen.

nobisdonaclenienlire tua!, qua; liic im hoare digna-
fus volunlatem sanclimoniEe, concede
es. Indulsisli TRANSLATIO S. PUSlNNif;
noI)is liberasti nos a corruptione
perfeclinnem ;

carnis, libera penitus a cnrruptione mentis. Itaque Ex 71/5. Ccenobil Bodecensis.

sccundum misericordiam tuara meraento mei tu :

jam enim morlem Iffita contemplor, quia sororis fc^alvatoris et* Dnmini nnstri promissio est, ecce
Matt. 28, 20
dileclissimas refota suni colloquio atqne visione. egovobiscum sum omnibus diebiis usque adconsum-
25 Cum repente bujusmodi sermonibus et affec- niiitinnem spculi. Hoc ifa esse, tam manife^^tum est,
ae ple obit
tibus intenta foret, paulatimccepitpallnribus oliduci ut niilli ("aciiltas ulla dubitandi .vit. Operatur enim
facies virginalis, et inter sancta suspiria et vota, nunc per famulos suos et Ecclesiam, qtiam acqui-
beata anima assumpla ab Angelicis spiritibus cce- situm sangiiine suo. non modoreglt, se^I etiam ve-
leslia petivit. Mirabile sane ac jticnndum fuit spe- luti propngando dilatat. Sunt exempla pliirima, sed
Saxone^ a
rantibus ac desiderantibus sempiferua, quod vide- no*; ad institutum inlendamus. Nobllis et strfnua, Carolo Im-
runl auimam ejus, consciam sanct^e devotionis, in- juxtaque dotem naturitt sagacissimagens Sa\onum, perat oie
convertantnr,
ter auiplexiis et collnquia ccElest''a, sancti corporis abantiquis etiam scriptoribiis memorata, summi et
consoi tia reliquisse. Hoc vere divino muneri adscri- gloHosissimi nostra memoria Imperat(U'is Caroli
bendum est, a quo omnium virtutum manaiit insi- auspiciis varia forte bellorum vlx per triginta annos
gnia. Gavisa est venerabilissoror, cum liis qui con- Deo volente subdita. Verbi dlvini fipdera, et fidera
fluxerant ad obsequia sanctse dnrmitionis,.quod ta- in Deum, et spem beatitudinis suscepit lelern^.
gaudiitn lisfuerit cursus ac flnis laudabilis religiositatis et HtPC primo quidem duriuscule ad divinam fidem ac-
sorfiri re- meritorum cjus. Nou luctus obsedit raentis intima, cessit, quoniam antiquis ritibus tenebatur, et nefas
Imgtiens ;
nnn lacrymnsa^ et flebiles voces strepuerunt, non videbatur majnrum ceremnniis errorem ascri!.'ere :
Y,
plangenliura agmina concrepuerunt ; quid eiiim erat quod videlicet fiebat novorum sacrorum su5ceptio-
in qiio doloriinduigeretur et lacrvmfs, ubi quodara ne, et veterum rituum abdicatione. Qui enim cere-
quasi speculo futura beatitudo sublucebat Conslan-? moniis a majoribus sibi tradilis reiiuntiare ccnten-
tia et securilas migrantis, quid desiderandum fo- dit, errasse eos ; se vero veritatem invenisse, facite
ret pra,'ferebat : nam incertis nullaconstantia, nulla confitetur. Sed illa sive duritia, sive pertinacii, sive
vota ailliibentur. Qiiaj profecto tanta constautia perversitas dicenda est. sive alio qudlibet nomine
mortera subiit, certa de praDmiis se vocantis Doraini convenientius ajipellanda. juHidentia iiaturali, et in-
siii fuit : et nisi loiige prsestantiora nosset, qute re- genio ad omnem subtilitatem nobilissimo et ncutissi-
solulione corpusculi sui conferentur, numquamtanto mo, rationilius commodis etexemplis labefacta; post
desiderio defuiigeretur. etiam arguinentis et approbationibus validis, quasi
26 Quomodo ergo m(Bstificari poterat fides san- quibusdam muralibus muchinis, infracta et expu-
miprtirem cta; sororis, quaiido vidit eam sibi eiipi et ctelesti- gnata est. Neque temere dixerim nationem aliquim
pattptribtts
bus gaudiis soeiariquamvis enim destitueretur
? bono solerliEe et ingenita sibi subtilitate magisilla
ejus solatio temporali, manebant precuin et inerito- callero. Itaque, ut solet fieri, quo magis efficacia
ruin ejus solatia sempiterna. Quod diligentissime naturali abducebatur prius a religione Christiana, intrr giios
proptigiila
considcrans, omni devotinnis sludio sinciis-iraam ita ferventissime demum eidem sese mancipavit.
latjnts fide.
aniinam Domiiio commcndari fecit, et supreinaejus Denique pullulante devntione sancta. rebus suis ad
summavenerationetractavit.Ruit niultiludo copiosa monasteria constituenda collatis, divino siios filios
religiosorum viroriim et devotarum feininarura ad cultui ofterentes, ex integro coelesti servitio sese
excquias funeris beati : pauperes, debiles, orpbani, manciparunt.
viduip, quasi parenteni ainisissent, dolebant, quam- 2 Fiindata igitur duo nobilissima ccrnobia sunt
vis raeritorum ejiis conscientiara ferrent. Lffitifica- tempore augustoe memoriae b Ludovici Imperatoris :

bat quidein onines, quod talis fuerat ejus vita, ut quorum unum nominatiir Corbeia, alterum c Heri-
Cfrnohium
pra.'niia mereretur ; angebat vero cunctos, quod vi- ford vocatur; unum Domino militantibus mona-
Tiooum Cor-
Q sione ejus et consolaiione privati forent quocirca : chis, glterum sanctis virginibus Domino consecratis. beitiise ct
pugnabant in eoriini cordibiis tristitifevis et
causa Quorum aReverendissimis viris.etsumma Hervorrliense
sedificatio
gaudinruin. Oinnes etiam senliebant jure beatam, laud-^ celebrandis, d Adalhardo videhcet, ejnsque fundantur
:

qu.-e Doinino, non seculo crederetur nata, et cojlesti

d
fratre c Wala, qui et merito ei et regimine successit,
niundo, nim inundo transitivo quse ab ineun- : instituta est. ISec atienum nostro proposito viiletur
te ajtate omni diligentia informata in fimulatura perstringere, propter ignorantium institutionem,
Regis a'terui,ipsiquedicata, omne teinpus vitce suK quod hi duo, tam morum honestate et vit;e pariter
coeleslibus egerit Sed quid plura de his
instilutis. sauctitate, qiiam etiam generositate prffistantissimi
loqui nitinnir qu:e nullo sermone pro sui merito enim consobrini
; fuerunt : fuerunt f sua agtate ,

explicari possunt quis enim beneficia divinacom-

: maximi et celebrand^e nieinorla; Caroli Imperato-
prehendere possit? ris augiisti ;
quod ideo preelibavi, ut ex conditnrum
27 Communibus igitur votis exequias celebran- dignitate locorum dignitas colligatur hoc quippe :

sepelitttr
tes, et beatissimam aniinam sanctis precibus Domino non modo non postremfe laudis, sed summaj glorise
Bansiiiite^
cominendantes, in vico eodem Bansionensi, qiio di- apud majores fuit Et ut superiora repetamus, quod
vinai niajeslati vitani suam consecraverat. iii loco ex Corbeia Francis hi duo mnnachi et Abbates fue-
satis celebri ejussanctissiraum corpu.sculum debito runt, Corbeiam ad ejus similitudinem nominari vo-
cumbonorecondiderunt.Hoc, ut nportebat, expleto, luerunt. Qiio in monasterio primus Abbas ab iisdem
S. Lutrudis ad propria remeare festinavit beatis- : venerabilibus instilutus est Warinus, g nnbilissimo
siraaautem virgo Pusinna, cum in vita mirabilis genere propag.itus Fuit enlm genitus Echberto k
;
et clarel
extitisset, in loco eodem mullis postea claruit clarissimn Cnmite et Diice matre splendidissima,
;
miratrtilis.
signis, qua; partiin descripta fueruut, sed igne con- nomine Ida. tam naturas muneribus etgenerositatis,
flagrata sunt; partira etiam propler desidiam et quam elegantia morum, cujus fratres adceque cla-
inerti;miniiniine littenirura moimnientis sunt indita. rissimi viri, maguis dignitatibus illustres et apud
Nos vero meritis ejus revereutissime deferentes, exteros, et apud doitiesticos enituerunt.
 ;

a'ig:-'sima tertia aprilis. 173

3 Horum
ergo neptis, «tpote ex eorum sorore 6 AgebaUir eo fempore anmis Jncarnntinnis do-
ibbatlssa
Eervordien
gonita, patre viro spectabili et valde inclyto, ad re- minicEe octinppntesimns sexagesinms. indictione f.x m
pinien Herifordensis Moiiasterii veneraljilis i Ha- annuinfe
,
oclava, qiiando saeruni Virginis sanctissima; corpus
Carolo Hege,
duini promota, et divino amore et
divino nutii, concessum est. Quod vix a loco. in f|uo conditum
majorum suorum exemplis tamquam quihnsdam ,
fuerat ali Kpisropis levatuin est, ob.^tante populo,
stimulis semulationis, incitata; cum desideraret, tam nunc preciljus nnnc etiaui lacrymis, ne tanta aniilte-
sanclce religionis devotione quam patrocinio San- rent pjusdem Virginis patrocinia qu.ne se iiactenus
ctorum monasterium, quod susceperat. illustrare, iuea habuisse non dubitabaut, propler frequpntiam
proposuit pia intentione, qnamqnam impe-
difiicile signorum. quos in loco eodem antea crebro fiebaut.
tralu videretur, excellentis Caroli li Kegis .super Erat enim illuc concursu*; populi, veluti ad funtem
hoc auxilia non enini aliter quolibet in
flagitare :
quemdam benefioiorum Denique Di^i festinantis.
loco regni ejus Sanctorum pipnora forent, ea se con- non immeiiio fontem dixcrim, cum Cantica canti-
sequi posse videbat. Erat autem adilus ad ipsuiu, sive curum nobis occurrant. ita diccntia, Hortus con-
consangninitatis gratia, cum ei tertio quartoque clusus soror mea sponsa, horlus cunclusus, fons
cognationis gradu jungeretur, sive quod niajores si^niatus. Istc ern'm fims slpnatus, pudoris signo,
ejus multa fainiliaritate ac liberalitate nieniorati frontem beneficiorum Dei
aperuit petenlibns, et
Principis usi es^-ent; tnm etiam quod frater ejus emanavit. Aperuit enim Incc beat;i Virgo cor suum
Cobbo, adhsrebat obse-
in palatio quolidianis ejus pulsanti Sptmso ct dicenti, aperi inilif sornr
quiis; et etiam quod preliosissimis sa^pe donata ab sponsa : et iileo meruit aperire beneficia Oei. Itaque
eodein fuerat muneribus. non rainimum ejus animos sub frequenlia Epi-coporum, ut inchoata proseqna-
acceudebat , et ne titubaret in aliquo jus inoUtte mnr, et niultorum procerum. qui tunc aulicis ob-
familiaritatis effecerat. servationibus tenebantiir, sacrosancta beatissimoe
4 Provocabatur vero exemplis multorum qiii , ^'irginis meinbra praecipua veneratione tradidit
provocola
summo studio, etiam ab Romano solo, Sanctorum priefatus Princeps, per manus veneraudorura An-
exemfihs
sibi patrocinia cum discrimine ingenti subripuis- tistitum Presbytero ad hoc ipsum directo; sed
,

J sent : qnorum Einhardus quondam venerabilis Ab- etiam virnm egreginm m*»morala} Abbatissre fra-
,

bas Sanctorum Marcellini et Petri / preliosi^slma frem, cum eo direxit: qui rei gcifa; cuncta, ut fue-
corpora, .summa difficullate ef hboriosissimo cona- rant evolnta, intimaret.
miue, ptiani ipsis volentiluis Sanctis, et quibn^dam 7 Et Dei qnidem omnipotentis favente cleraen-
et Hildui -
sit;ni> dantibns intelligi, opitulatione divina et ip^^o- tia sacrum corpu^, quod susceperant, extulerunt;
,

nl Ahbatum,
rum Sanctornm Martynim consecutus est. li blui- prospqueiitibus aliqnanlulum fere cunctis, quibus
VMorf ffer-
etiam religiosus quoudam et famosus Abbas,
iiiib absentare vacabat. Hoc quoque omnibus in loi-is
vordinm
nionasterii S. Dionysii MarljTis et sacri Palalii ea observatum e.st ut multa plebiscaterva underumque
: Irnnsterftir

tempestale Arclii-capellanus : B. Sebastiani m Mar- confliieret. Sed illis succedentibus, vicissini qui prius magiio itn-

deqnaque
tyris a memorata regione, et S. Til)urtii, ut ferunt; sacras reliquias prosecuti fnerant, oratione celebrata
finniinum
sed etSS. Martyrum CucufatisT? et Innorentii, o qui revertebantur: sicque sanclissimnm beatre Virginis conciirsu.

fuerantB. Maurilii Socii, ab Hispanis Burgundia- corpiisusqnead lorodelegatadivinoiunnereperlatnm

ex quibus
que cnm lionore snmmo transferre curavit. Qui po- est. Quis vero sufflciat expedire concursus qui fuerit
htc rilaia-
tus in Saxo- stea divino nutu, exigentibus quamquam non satis plebis, nt paulo superiora repetamus, omnia per
niam, in Imperatnrem Lndovicnm manifestis cnlpis, in loca, utriusqiie sexus. quo sacrapignora ferebantur?
Sax'inicam regionem exilio condemnatus est : et Videres crcderes nullnm snbsti-
ita stipatas vias, ut

primo qntdem ad Paderbornam ril'qnanidiu com- tisse, qui non prodiret; ita ruentes ad oflicia devo-
moratus; postea delervescente furore Principis, ad tionis, qnasi moras nulla daretnrvenia. Qiiantus ergo
Corbeiam novam posituse^^t. Vbi multa suae liumili- incaluerit fervor in pectoribns plcbis nulla raens co-
tatis et benignitatis documenta pra^bens tam ipsi , gitare, nnllus sermo explicare, nulia pagina potest
Alibiti quam omnibus factus e^^t carus et venpran- continf^re. Putares cunctos speciali devotione fla-
dus. Unde prucessit famibaritas ma^na, ut fere fieri grare. cum esset una in omnibus coucordia meutis;
solet, cum ingenti fidiicia qua non dnbttarent ab : et quod dirimebat causa, afl^ectio copulabat. Vere
eo expetere S. Viti }i M.irtyris pretiosissimi corpus ;
beata concordia. qu^ diversa snscipiens, unilatis in-
'

quod ulem venerabilis Abbas, ut erat fama. sub jure tentioue conneclii. Nil fdicius illa, qna uiium cor-
corptis S.
r<M Ccr- Mniasterii, quod regebat, quando vim expfrtus pus in Christo cflicimur oranes.
biicnst c(C- e^t Imperaturis, esse credebat sed profecto, quo in ; 8 Interea, ut ad id, de qno digressi suraus, redea-
nol'io tmpe- loco liaberelur ignorabat : conces>it tamen revot'afus mus. qiiamvis sumino desiderio teneretur. venera-
trarat,
in pristiuam dignitalem, majestate Imperatoria an- bilis Abbatissa mereri pignora sancfa, tameu quia

nuente. non revera credebat [ aflbre] occasioi.is commodi-

b His igitur inflammata exemplis, extraneis vi- tatem. qua sui voti conipos elficeretnr, nil super
delicet atqne dnmesticis. dum fidei lumine contem- h<ic ab.soliite ad nutitiam veuerabilis Episcopi ipsius

plaretur, quanti sit apud Deum Sanctorum merita Et profecto nisi vicinitas Princi-
dioecesis retnlerat.

veneravi.atqueeorum facta clarissimaimitarr, quan- Episfopnrum ac procernm afluis-

pis. et frequenfia

tique sit prsesidii eorum intercessio veneranda set; neqne Eplscopus Parochi.-e illius, neque populi

omni studio aiinisa e>t a memorato Rege sibi San- multitudo paferetnr ccplesti Ihesauro se spoliari.

rtorum sacrosanctas reliquias imp^trare. Keliquias Ergo ut certissimo indicio declaratnm est sancta
dico non particulam cuju<libet corpnris Sancli, sed
;
pignora jamjamqne propinqnare venerabilis qui ; .

lotuin qnod remanet carne in pulverem resrdula. tunc eraf, Antistitis viduntatis assensum, si res pate-
Directo ilaque Presbytero quodam e latere sno, retur adventus, expetita fiiit. Qiii primo qnidem vix
jam mulfis antea precibus flag"tatum, S. Pusinnje animum induxit, ut assentiret, ne (iicara. vellet, sed
impe/rnt Virgiuis meruit venerabile corpus. Ad quod acci- perpensa diligenter a^quitafe atque utilitate, non
corpus S. piendum debita veneratione directi sunt Epi^copi raodo conseusit, sed etiam auctor et administer fa-
Puiiitnx ctus est, condendo pignora sacra.
cuiu Eiuscopo q loci ejusdem ;
qnanivis propemo-
an. StiO
dunipressi etinviti, non famen resultare valentes vel Quibus condigno jiixta temporis facultatem ad qiiod po'
1
audeutes regine dorninationi. Cnjns potestate coacti, honore ctunposiiis. divina favente clementia signa sHa mira- ,

licet iviire admodum, corpus Sauclura sumnia um posfmodum dorlarata sunt, qurr minime claruerunt cu'a patrafa.

veneratiune levantes, ad palafium detulerunt quando venerabile corpus portabatur : quod factuin
constat
 1

174 TRANSLATIO S. PUSINN^ VIRGINIS.

constat judicio Dei, noljis incognito quidem, sed omittam eos quos faraa ohscura recondit, Bcatum
omnino justissimo. Qiiod movet fortnsse minns stu- Augustinum dico et Hieronyinnm, quorum doctri-
diosns. qiinre Iieata Virgo inter ferendum nullis ef- na Ecclesi,-e oinnes illuniinantur. Multi quideni
ful.«erit niinculis; quando in 1"C0, quo memoria etiam mortuos suscitaverunt, sed niulto pluris est
ejus fiierat, multis clariicrit sipnis. Imlipna pro.".sus animas a perpetuje raortis suscitasse nexibus. quam
hominis conquestio, in dispositionem siii creatoris. corpus paulo post in pulverem redigendiiin. Horurn
Manifestum i]uippe est, qubd omnis vita Sancto- dogmatibus quanti quntidie a mnrle spirilali re-
rum. et in prKsenti, et in futiiro seculo Domino surgant; solus ille novit, cui omnia patent. Hcec ita-
famulatur. Sed et illud luculentissimum est : quod que perstrinxisse sufficiat, ne apud imperitos secus
virtus Sanctcrum omnis ali ijiso gratuita niiseratione aliquid, quam digniim est, super merila beati^isimtB
concedatur : deniqiie Prnpiieta dicit. in Deo facie- Virginis disputetur, sed illud semper consideretur,
Ps. 59, 11
rs. 8% 18 mus vii'tiitem. Item alilti, Domine in lumine vultus quia majestas divina Sani'lorura
qiiod prffilibavi,
tui amliula!)unt , et in nnmine tuo cxultuliunt fota merifa prout expedire judicat, declarare dignatur.
die, et in justitia tua exaltabuntur, quia gloria vir- Amen.
tutis eorum tu es.
10 Sed si aliquis dicat, magis ista ad pra-sens tem- ANNOTATA.
pus referenda, qnando sicut Apostnlus loquitur,
Di'"s p^t qui operalur in vulis et velle et perficere a De lieUiii Sii.roiiich rii/c Ei/inlKVtuni iii Vila Caroli
pri) lvii..i voluntate; tamen ille id pcrpendat, qiiia Magni 28 Jaiiuarii, i't A niiales Fiancornm varios, atque
si L'cus i-st omnia in onmilius in beaiitudine senipi- anliquiora Cliionica, in quibus Sa.vonica bflla fere per
terna, i-rgo operatur Deus omiiia in omnilius. Ita- anuo& .siiigulus iliijeruntuv.

Peo illa que in absuluto est, siciili oir.iie Domino Sanctis

in b Liulovicus Puts liic fuit, fitius Caroli Magni.
vperanttj
esse, ita oinne virtutis signun, ab eocomedi. Deni- c Martijiolofjimn Geiinanicum pvrpevam liic Erfor-
que non aliquid a se possnnt, quando(]uidein non a tum (ijiioii rst civitas Tlmviiigix) posiiit pvo Hervordia
se, sed a Domino sunt si aulem a Domino sunt, a : Weslptialim.
quo habent esse, ab eo accipiunt posse igitur quod ; d S. .\delardi, Al^batis Corbeix Galticx noni, Vitam
possunt, a Doniino possunt. Porro ab eo a quo gcminnm dediviiis 2 Jaiiuavii.
accipiunt posse : ah eo habent eliam velle. Nara e Hujiis qnngiie taudes vidc in tlicta Vita pvima ex-
oniiiis beatitudo Sanctornin in eo consistit, ut vo- pre.^sus uum. 32 et seqq.
luntali Condiloris inba?rescant : non ergo volunt aut i X^tinsaaijuiuiialis nioduni explicat Gernrdns Ab. iii

velle possunt extra voluntalem sui conditoris. Pne- f-^ita 2 5. Adetardi nitm. 4. fuisse sciticct Pijiiai Regis
terea sapieiitia Deus est, a quo intelligentia rationa- ex fvatre Bevuardo nepoles.
bilibiis infunditurcunctis : qiii vero in claritate su' g Jfiannes Let:.uevus in clivouico Corbeicnsi, edito
creatoris sunt, voluntatem i]isius intelligunt : intelli- Gevnianiee aiino t,5fl0 pviniim /Iblmlem iiomiiiat Adel-
gunt igitur, quibus signa exhibenda suiit. lertiim, et Warinum suh eo Pviovem.
1 lllud quoque quod sigua magis sentiri potest, h De Egbertii Coinite in Sfi.vouiacis Visnvgim dixi-
et virfutcm infidelibus quam fidelibus necessaria siinl. N:im eo- mus guxdum, in Comm. pvxvio ad Acla S. Godefridi
3ic orliaiiU-. rum mentes qui intidelitatis veluti somno sopiuntur, Cappeiiberg. 13 Januavii num. 18. Pluva dictuvi 4
signa suscilant qu:idam solicitudinis manu,
; et quasi Scpt. ad Vitain S. IdjB coiijagts cjus.
ut evigilent polsant. Qui aulem in soliditale fidei i Hiliiuinns Abbas S. Dioiujsii pvope Parisios , ab
constanl, ilUid fixum lenent, miracula sanctitatem anuo 826.
plerumque non etiam facere vitam ve-
osteiidere, : k Fuit liic Cavotus Calvus, reqnavilquc ab anno
ro, sauctitatis operibiis
vernautem quamvis sine ; 840 ail 878.
signorum exhibitione, gloriosam fore. Plerumque 1 Coluutuv SS. Mavcellimis et Pelvtis 2 Jtiiiii, qiia
iden dixi, quoiii.im in Evangelio Salvator secundum dic etiiJin dabinuis covpovnm Tvauslalionem Snessio-
Mailbaum loc|uiiur ; Multi diccnt mihi in illa die, ttem, ab Eginavdo Jbbate tlescviptam.
Domine, Domine, nonne in nomine tun propheta- mHistoriam liiijns Transtationis ad mnnnslerium
vimus, et in tuo nomine itemonia ejecimus, et in S. Medavdi Suession. dcdimns 20 Januariipnst Acta
tuo nomine virlutes multas fecimus? et tunc confi- S. Sebastioni: qnibus lusevtum viile mavtijvium S. Ti-
tcborillis, quia numquam novi vos, discedite a me bnvtii; liic autem colituv ii Augusti.

qui operamini iniquitatem. Ecce liquido colligitur, n Cclebvis S. Cucuplinlis cutins est in monasterio a
quod signa virtute fidei etiam a non sanetis exhi- sc dicto Barcinone in Cntntaunia, 15 Julii.
beanlur. Dicit quippe Apostolus, etsi habuero pro- De biijus ac snciorum Mavtijvum Agaunensinm
phetinm et noverim mysteria omnia, et omnem
, Mavlijvin agenthim cvit 22 Seplembris
scientiam, el habuero omnem fidem, ita ut montes ji De S. nn marlijrio el Transtntione simitiler age-
transferam, caritatem autem non habeam, nibil tur 15 Junii.
1 Cor. 13, 2J| sum.
q Hetmerartius Episcopus .Ambianensis, snb quo
licet tesfi-
12 Quosdam vero invenimus. summai auctoritatis locus crot, anno 859 adliiic inlevfuH Concitio Titl-
monio iioii
viros, ulpote magistros et doctores Ecclesiarum, lcnsi.
necejisario.
qui nullis memorantur splenduisse miraculis, ut

DE SANCTO MAROLO
EPISCOPO MED10LA.NENS1.
ad hnnc xxm amanditto feslo S. Gcorijii indiem scquenlem, hic dies

G
<'lch}'i& t'st Aprilis vencrntio S.
M:iroli , Episcnpi Mrdio/anensis, iiidicata in xxni Aprilis S. Mnroli in Missali-
tribuit.ir solennitati

Cuttus sacer M^^— i""''?"'^ Missalibus et Breviariis secinidum in- bus, ijuie liiibemus anno MDxxri
mdl excusa, et in Bre-
et

in mssaiibus ^'*"''"'io"sni cl morcm S. Ambrosii, auctis pro viario anni mdxxxjx, sed omnia dicilur de Communi
et Breviarus, cultu Sanctorutn qui post ejus obitum floruertmt. Ita Confessoris et Pontificis. Ast in Breviario Ambrosia-
 VIGESIMA TERTIA APRILIS. 175
L no, jiissu S. Caroli Bonvmxi c.dilo, qiiod habemns re- Mediolanensem S. Ambrosium S.l. Simplicianus
post
cognitum
D
el anno mdcxxxv excusiim; el i» Lecliunilius et Venei ius, quorum prior coliiur xvt Auijusti, alter iv auctoi\e g. n.
propriis nd illorum usum qui iit ea diceccsi utunlur 3/oj!.-;;o,<(S. il/oro/iij)! S. Martinianus, ciijus Jcta
Breviario Romano; una liabetur Leclio propiia, qiuim dedimus Jaiiiiiirii; S.
1 1 Glycerius rrfcreiidiis ad xx
hic inserimus. Sepiemliiis; et S. Lazarus, de quo egimus xi Februa-
2 Marolus, Venerio Episcopo Mediolanensi suo- ni Quod aulem de eo cecinit poema Ennodius Ticmen-
Compen- cessit, incljtus virtute, qiiam per quiiHlecim annos sis, est hujusmodi.
dium VUx. in luijus Ecclesiaj administratioue exprcuit. Snnima Marolus extrema» potator Tigridis orae, Pocma Eii-
fuit austeritate vita;, tt pncter alias Ecclesiastico Quijubar iii tiiadidis ^iderat liospitiis, ""'''*
homine dignas virtutes, qua; summa; ineo apparue- Quem labor in proprio SvriEe solidaverat axe,
runt, tum in privata vita lum in Pontificatn Ipso, Orditur vatem dntibus innumeris.
jejuniisetoralionimirillce dcdilus fuit. Hlijus sancti Pervigil, inientus, jeju;iUE, prnvidus, ardens;
Episcopi mores et abstinentiam, pra:cipue singula-
Quod morem tenuit, sat fuit oflicio.
rem, laudavit carmine Ennodius Magna .'•anclitatis
Osteneruni quoties gustus contingit honesti,
fynia mortuus. in ba.^ilica S. Nazariisepelilur, ejus-
Translt ad aflectum quod fuit iinperii.
que nierita etiam ante mortem miraciilis cl;iruere. Terra potens olini, P:itrilms fundata beatls,
JJ.-ec in pr:cdiclo Breriario, (cshim indicalur solf n-
iilii Nobilibns raondum paitubus irradiat.
ne, et in oljiciispropriis. uhi prifscrilntiir sui) ritii dii- 4 Hnclenus Euiiodius, ob cujus poema S. Marolum,
plicis ccletn-iindiim Similia liahent pussim alii rcru.m
.
(iiisse natione Sijrmn crednnt Josfphus Ripaniontius, Trmnlaiio
Mediobncnsium Seriptores, Franciscus Besutius, Joan- lib. 6 Historiarnm Eeclesix Mediolauensis, m
et ante A("''a
nes clc Deis, J'etrus Galesinius el ferdiniiinlus Uijliel- mcmoratus °""°
Vghelliis. S. Caiohis Borromxus, x Mnji j'^"^^'

lus de yJrcliiepiscopis Mediolanensibus, Ferraniis in aniio .MULXXix [ecit solennem IransUilionem eorum sa-
Calalo/jo Sanclorum Ilalice, aliique: quibus acceilil croriimcorportim, qux lu Ecrlesia Nn:ariana requies-
hodicrnum MartijroUxjium Romanum, in quosacraejus ciuit: iuter qux, prn-ter carpus S. Naiarii Martgris,
mcmorin pro
p
tota Ecclesia conservatiir. At Gulesinius fucrunt qiiatuor Sanctorum Antistitum Mediolanen-
ad diem praredcntem xxji Aprilis, eum retulil. sium corpora, sci//c.'( Venerei, Maroli, Glycerii^ et
3 Anni Sedis pas.sini quindecim signautur. iique Laz.iri: quse cum altare pifficipiiunicx media Ercle-
Anni Scdls
varie iig-
ab aiino ccccix usque ad anuum rcccxxiv. At Panvi- sia tolleretur, inventa fuerunt m rudibus quibusdam
nall. nius. in sua Clronohgia Ecclesiaslica, solum annos lapideis labris posita. II:ec alinque S. Carolus, facto
novem ei tribuit, eosque ab anuo ccccvi usque ad an- Episcoporuin Concilio, religiosa adinodum celebri-
num ccccv, Aliqiii annos tredecim aut qii:itiinrdecim que pompa extulit, et congruo viarum ambilu por-
numcrant. Quod alibi poleiit e.racttus disciui. Tristunus fans ipse cum Episeopis saiicta fei-etra, populo fre-
Calchus, lib. 4 Historix Medioloncusis Veiierium, quentissimo ad venerationem proposuit. Coinmemo •

Marolum, Martinianiira et Gljxenum indistinctis ratas Reliqiiias omnes coUocavit sub novo magno
temporilius posuit, qui ob discordiam scriptorum altari. Ita Carolus a Basilica S. Petri, lib. 5. Vitx S.
nihil, quod insereret, invenit. Rexerunt ecclesiam Caroli cap. C et passim alii.

DE SANCTO IBARO
EPISCOPO HIBERNO.
vliqnnm movnsterii Tanilactoisis Marlyrnlo- '2 H^c erdicta Vita S. Abhani Usserius png. 794,
pium primo loco ad hnncwm Apritis de lioc qni iti Addendis patj. 106^2 ex ecdtm Vita istu tradit:
Culfus sa-
cer 23 Ap.
A: Sancto
Ecclesia est
isfa habet:
inBeg
mari ex adverso Kinn-selachia?. Qnnluor-Magislri
ibarus Episcopus, cujus
ere, qu£e insulaestinalto
Abbanus duodennis, ipso volente et parente utroque
consenliente. traditus esteducandus in litteris secu-
laribns, et ad nugmenfa pietatiscadestisque scientias

,
ex veixislissimis Anniildius Cluancnsil-ns, Insulcnsibus cnpienda per quinqnennium suo avunculo S. Ibaro p
et Senatensibus ista his veibis confirmant. S. Ibarus Episcopo, ad quem ex omnibus Hibernia; pariibus,
in Beg-Erensi sua insula ix kalenilas mortem obiit. gratia discendarum litterarum sacrarum aliarum-
Eadeni in Vliuniensihus ytnniilibns iiiduari Irndil Vs- qne artium liberalium, confuebat magna multitudo
serins, de Brilannicarum Ecclesiiiriim Priniordns paf). Clericorum, monachoruni et aliorum, in famosissi-
lOC'^. Illustir tcslintonium de ipso S. Ibnro hubetur m mo quondam et sanctis>imo monasterio suo quod
S. yJbhani cjus disripuli Actis, et cfit hiijnsmodt. Innu- Beg-Erin, id est Parva-Hiberuia vocatur, et situm
merabiles sancti monaciii, Clerici et sanctimoniaies est ad Australera partem rejiioni? Hua-Kensellach,
^*
in diversis per totam Hiberniam tenipore illo
locis in provincia Laginiaein littorali raodicainsula. h^c ^orrfiawi.
sub raagisterio S. Ibari erant. Sed beatus Episcopus ihi ex dicta S. Ahbani Vita Usserius, qui pag. 794,
Ibarus in famof^issimo et optimo suo monasterio, cx Vita MovenusE seu Moduennse f''irgiuis, insulam
quod Yocatur Beg-Erin plus habifabat quara in aliis Bcij-Erii collocat prope /rcxfordiam, ubi sciUcel mappis
monasterlum locis, quia raultum locum illum diligebat. Illud vero gcographiae indicant Beg-Ilant. In Liianiis jEugussi
el sepullura dicuntur invocari in auxiliura per Jesum Christum
monasterium in Australi parte Hua-Kensalach est
in insula
£eg-£rm positum, in insula raari vallata, et insula et mo- terquinquageni sanctissimi monachi, snb disciplina
nasterium uno nomine dicuntur, id est Beg- Erin, S. Ibari insthicti.
quod interpretatur Latine Parva-Hibernia. In illo 3 Jocelinus in Vita S. Patricii ad diem \v\\ Martii
autem monasterio Reliquiae beatissimi Antistitis a nobis iUuntrata num , l'i cum filius cujusdam Reguli
pJrJu
'

Ibari jacent et honorifice coluntur : atque ipse locus essct a porcis laceratus, injunxit Patricius duobus susdtarit
honoratur ab Hiberniensibus pro nomine S. Ibari Episcopis Elbeo et Hibaro discipnlis. quatenus de- rnortuum,
valde, quia ipse unus erat eyregius dispensator di- functum puerum re^titiierent Superis, adjiciens,
vini dograatis de prioribus pra;dicutoribus, quos quod illos ad sic faciendura adjuvaret orationibus
elegit Deus , ut Hibernienses de gentilitate ad suis. Paruenint Pontifices Patri suo Patricio prae-
Christi tidem converterent. cipienti, ejusque adjuti precibus puerura discerptum
et
 :

m DE SAN'TO IBARO.
A et (lilaniatiim, non solum vitle, sed etiam iiitpgras colfiiiere secufo Cfirisli.<;e£loS. Tbarum flDruis.se. Con~ D
AccTORE G. n. sanitati restituennit. et pristin.t? pulfhritmlini ei. Martii in Appendice ad Viiam S.
suli possuut qua; xvii

valetudini. Crediilit ergo Regiiliis, et cumonini do- Pijtncii$i dictasnjit: unde appnrehit de. supra citalis
nio et plebe sil)i siibjei-ta est baptizalus. //.tc ibi: S. Ahhani Aitis, quibus S. Ihnnis fimjilur ante S.
et in aliis ViHs S. PiHr.ni a Colgwio etbtis etinm in- Palricium prxdica>se in IUbernia, qiiam exifjuam

dicantiir, et S. Ibaro, de ipio fiirnfiifiius ah eo attri- jidim merenntur: qux. proinde ad ftoc snfum affegata a
buiititiir; uti eiinm qu,v in VilaS. Brigitlx dicuntur, iwbis sunt, ut vel ex dfis consiuret notissima apud Hi-
quod fiarc S. Jfaum ndierit, et.al>Pon}ipnsiliini fanlum bernos .S", Il.art sanclitas; ficet ab ipsis ohscurnta multis

tt S. Brlgi- coniedciii in QuadrageHjna, quod ofius cibus dec.-set, fnhufis el porteniusiv nntivitniis ac pueritix miracufis, a
dam ejcepe- el ejusdem fwrreuni finmento Dei viitute replevent. quif>u\ nlinani purx essent Vita ip.^yorum SS. Patricii
rit
Qux etiam ah Cotfjnno uttrthuln huirS. Ifiaro nd Ka- et Brigidx. Sed et cfironofogiam omnem Sanctovv.m
lendas Fehruarii di:r>inus el st-culi fitimus. Hi.hemns conluibnveruui ist^irnm Vitnrum colfeclores, dum nul-

etiam oliqua Acta S. Ihnri, bcd nostru judieio tnullis Itim e.r celehriorihns diiniseruut. ciijits nomen iisdem
fabitlis conferta, i>'eoque quie liiiic noslro operi inseran- Vilis non iusemerini, quusi pnvdiclis Sanctis cmvvorutn

lur, non sutis couijrua. ac fnmifiariim, vef eerte ah imfem prxcognilorum, lani~
A Ut oninia uui If>nro tnhunulur, trihu^ seruUs ri- qnam si inlra annnrum deienninnte signalorum nume-
Tcmpus iciyif truditur. Fnit S. Abfmnnfi nepos eju<i linniam ad runi cssent in fianc lucem venturi. ^o'
Vitse.
Gregoriim I Puntificemprofeclns, ut vel hiuc posi^imus

DE SANCTO AnALBEUTO
EPISCOPO PRAGENSl, MARTYRE IN PRUSSIA,

Coinnienlariiis pra:vius.

§ 1 Tcmpus vilsect martyrii. Corpiis Gncsnam dclatum :ad illud pcrcgrinatur

AMMADV.
PAC G
Ofto ni Impcrator.
ANNO
DCCCCXCVlIf
Sevufuni Christi derinnnu, vitn .suncla el gfurio^o rio F lemtssus cst Adalherlus ad suum Episcopatum, abif Gnes-

mnriijrio, iltusirnvit S. Adafberlus, Episcopus avt ccrle nd e.tlerns uatinnes. AdivU lum in Gaftia Tu- nam.
^'atu.^ ciica Prngensis, nolifissiwomnguhie prognalus, circa roncnscs, I-fortacenses, Pansienses, et sncra fipsana S.
an. UjG nnnum qninqitageslnnim sejtum supra niniijenle- Martiui, Bencdicti, Diunijsti et aliorum veneratusesl
sinium nnt cerJe circn annn'' pro^iime srqncutes, ulpole datiique apud Mnijuntiuns Olivni III iuslruclione, con-
qui anno Drca.Lxxii. (um Mnydtburgvm siudioium slitueial Pruijam redire: sed auditn crudefi uece fratrum
rfvpyiiis \n
causu jam tmic menioriter didicis^e Psitl-
milleretur, ac propinquorum decfinavil ad Buleslaum Duce.vi Po-
Bnliimiam
teriuni iraditur num. 5 in pviure Viln: unde culUgi- loutx. Jtinnncs Dhiglossus scu Longiniis, S. Cnsimiro
an. 'j'il.

mus eim tuuc nnuum egisse circiler decmnm se.vlum. diilus uiim instiiuloi , iu flistorta Pnlonica scnbit pag. an istic lunc
ArchiepiscO'
Si qris pauciorrs ei Itivc trilveril nuuo^, ac serinS un- 112 anno Di'mini dccccxcvi Robertnm Arcliiepisco-
piis ?
liim di.ierit, pcr v.os licehit. Annos terternos cum in pnm Gnesnensem obiisse, eique Adalbertum Pra-
arena stndii pHla'fitr?m exercui^set ingepii Mnnde- gensem Episcopiim successisse. Longinum seqmintitr
burgi, morluus e.^t Adnffierhis, ArcUiepisropiis Magde- cum Slepftano Damnlevicio in
pa.ssim hisivrici Poloni
bvrgensis anno Cbrisii [jcrtCLXXXi. e/ S. Ada!he'-lvs, serie Arcfiiepiscopnrum GncsnenUum anno mdcxlik
ad suos parcules in Bohejhiam rerersns ossu^npsit sub ViirsoviiP e.rcusa Silent anliqtdora Acia.Poluii snilem
contecraltis an. 997
Ei)icf>pus
'
EpiHopo Pragcnsi Cfinsli"na' militim arma. In fmjus munia Episcopolin ih.deineTercvii^se, dum iler in Prus- (l'scedit
Pragmsis pos!ea morfui fcGum efeflu.\succes.--or. Fpismpns Pra- siam parnret: et sic hunoris causa int.er diclx Stdis Gi damim
on .1183 et (leiii in
gen.^iis eon.^ecynliis est oh Archiepi.^-ropo Muijvutiuo Fe- Episcojios censeri. Anno dccccxcvii, desineute fiiemis
2'J Junki
ronx, die yjpnsioluruin Pclri ct Pinili uitno ncrcr L- rifioie, acceptis a Dnce Boieslno Irigtnla mifitibus,
Maiiijr obit.
xxxiii.twoJH Ottone II Imperatore.lunc ibidem prx- Gucsna duetus e.-^l ad Vtstvlam (luvium, iudeque nnvi F
sente : unde aunnm lelatts cum lunc egis-^ie victsimum Gednnum prnnnm, dein per Vcnedicutn sinum ac la-
iepliinuju e,c supra diclis con.ttnt. cum Hnbum iu Sanihiam Prnssiie provtnciam descen-
RtinKv mo' 2 Efnscnpulu ielitln Unmmn, proftclus est nnno dit ; ibiqne Inbores suos illnstri marlijrio compievit, hoc
nfnfiuiii asit DCCCCLXxxix, fiim ihidirn cssetTI:eophania, Imperalrix XXIII Aprilis dicli an. dccccxcvii.
an. 089
4 Coipus Martyris sancti Dux Boleslaus rede-
.•
QCVidua Otioiiis II; lidnuque. cvm anle visilnssel nia- Corpus rc-
na&tcrium Cns.ntvi-e, ncc proeul inde cum S. Nilo mit, et oninibiis Pontifieibus. Ecclesiasticis quoque demplum
remlnus ad dfferlur ad
Eplscopalum egissel, vilom niouasn-om anspicatus rsl in monasterio et secularibns viris {vcrba sunt Dinglosst) accersitis
nioiiastvrium
an. 0»4, SS. Bonifacii el ^loii. Quinqnennio pleno in mo- in grandi et numerosa multitudine omnium statuum Tiztmes^iio,
nasterio eral mi!es Cluisli, qvundo Siinidn Rnnur ha- et ordinMin, ^ancto cnrpori obviam processit et :

iiia a Joanne Papa XV remisnts e.^t od .wiim Episcopa- dnm iliud ofiendisset. prosternitur cnm Clero, po-
tum circa aummVeium non diu tbidi-m
nccccxciv, pulo et universocomitatu : deinde laudes concinen-
intuit cousistcre perscchtiunc iu eum cnnvioln, Dif^ces- do, corde et ore excepit. et iUud in coenobium Trze-
Hungaros sil 1'iijo Huvgnros. ihlque mngno cvm fruclu lulora-
( (/ meszno, Ordinis Cnnonicorum Regnlarium B. Au-
docft.
vit, ac S. KSirphauum dein Pcgem bni'ti:avil. gustini quod pater suus Miecsli^us, Polonorum
(

3 Inde liuntnni itd suvm mvncslerivm rcversvs, sol- Princpps, in primordio assumptre lidei fnndaverat,
Reversus
Rvmam tem Inbenle unno vcccv\cx,'ihit!im pe^mausit usque od et miritica largitale dolaverat} deierens, illic col-
«n. 9'J5. Pvvlifauthvi Grnjirit V, electi xiii Jvfii anui siqucn- locavit.Deinde modioi temporis iutervallo elapso,
iis nccccxcvi.i'/ v.ujue vdOitcnisIII advniivm iu vrhcm volens S. Adalberti corpus amplins honnrare, con-
remissus liomanam lum Wtltigiso Aicfiiepiscopo Moguniiuotquo gregata magna PontifiL-um Ecclesiasticorum et
anno 'J06
thidtm ei in redHu per litleras urgente^ a dicto Grego secularium virorum multitudine, corpus sacrum ex
Trzemeszjio
 : :

yiGESIMA TERTIA APRIUS. 177

Ti-2eraeszno Gnesnara, oivitatem ea tempestate
iii
7 HUlorici PolonipluriOtis ennrrant ailvenlim dia'
et inde
D
fliirentern
Gneinam :
et populosara, ctim raagna st.lennitate et Oltonis III m Polomum, H prx ceteris Dliwlos.us.qiii AUCrORE G. H.
porapa, XIII Kilend^is Novemlji-is, deduxit et in
: : Caesar donavit B..|pslao unum clavum
aildit isla
de
eccleMametropulitanaGnesnensi.ciijusSanctusipse Cruce, perforatione Dorainici corporis nobilitatura;
ali.iuanto tempore erat Archiepiscopus, hom.re ex- etlanceam S Mauritii, TlieljanaelegionisPriiicipis .
cellenli collocavit. Plunbus post diebus sequemibus Boleslaus autem, Polonorum Rpx, Cssari brachiura
Gnesna; in memoriara tanti beneficii festos dies B. Adalberti condonavit, cuin magna gr.litudine et
egit, largissimas eleem.,s,vnas egenis Jistribuens, et
devotione a Ca;sare susceptum : qiiod braclimm .secum Brachium
universis pro necessitalibus suis illum interpellanl,i Romam s. Adnlberti
(ubi Naialem Cliri-sti celebravit, et aniium
bus munificum et gratiosum se demonstrans. Cor- Bitmjr in ade
millesimiim primim mcloainl) delalim, deposuit in fi. Rartlio'o-
pore aul.ein s.ini-ti viri Dei Adalberti Gnesnam de- iiinula Lijcaiiiiia in eceksia S. Banholomaei, ad qnam mni ilrponlt
mlracu'is lato, frequenti et assidua ccepitvir Dei miraculorura parens Olto II Imperutur ossa dicli Aiiosioli Beiie-
ejiis
daret :
operatione cl..rescerp, et invariis languoribiis sup- vento asporlola inliilerut. Superfuil Otlo III iisque ad moritur 18
plicibus suis magnili.-us adjutoi- existere : propter Jonua. anni
iliem XXVIII Janiiarii aiini mii. iiulla relicla prole
tuiic 1002.
quaj non s.iluin ex Polonia, sed ex remotissimis defunclus in Itnlin, lieredem aiitem niictus esl S. Hen-
Germanorum Pannoniorumque finibus, ad tumbara ricum, cujns
et liiijus Ottvnis III proavus fiiil Ilenricws
corporis sancti. populorum catervatim eam adeun Auceps Rex Germoniie, succedeiitibus post yJiicupem
tiuni. sanitatisi|ue solatia recipientium, ctepit esse tribus coiisequenter Ottonibus, Romani Imperti Cxsari-
frequentia. /Im ibi. bus Augtistis.
5 Ex accedeiiiibus ad dirlam lumbam luit Otio III
Imperator. cujus ndeentiui deimle a Dlughsso desrnbi- II Acla viffc et marlyril duplicia cduntur
§
ad Wud tiir : si d malvmus eum e.v Dilmari Episcopi
Mersebur- alla varia indicantur.
nito 3 Im- gici, ancloris fere
peialfr per.
coxvi, clironico aceipere, pr,mt eum
e .riuatur.
libro i proponil istis verbis
Poslea Cajsar aiiditis Ro-
:

mx. niirabilibus, quiB per dilectum sibi Martyrern

N. \on defuermt eodcn tempore, qno S. Adalbertns
marlyrium pa^sus clarebat vUraciilis, qui ejiis res ge^tas E
Adelbertum Dominus fecit, orationis gratia eo per- investigarent et perscriberent, utdarent materiam aliis, Acla dupllcla.
gere festinavit. Sed cum Ratisbonam veniret, a Ge- qui esactius e.ssent Acta vitx tntius et marlyrii illu-
behardoejus.lem ecclesi:e Antistite magnilicohonore stratun. Inter kos exceUuerunt duo : qnorum alter sub

susceptus esl, tx MS. Pra-

comitmtibus secum Ziazone tunc InipcrtoOtlo'ii.s III iiiexeeutiis est, alter snb hujiissuc-
gensi
lionorilice Patricio, etRoberto Oblationario, cumCar.linalibiis. cessore S. Flennco Imperalore idem pnesliiit. Utraque
ubique. Nullus Iinperator maj.iri uinquam gbiria a Ronia Acta Iticdamus, excodice Metropolitanae ecclesix Pra^
egreditur neque reveititur... Cffisar ad Cicenseni gensis peraniiqno, bene(icio Doliuslai Ba/bini, viti e
perveniens urbbm, asecundu Hugone. ejusdem Sedis Socielate nostia in antiquitate historica va!de accurati,
Provisore terlio, ut dpcuit Imperatoreni, suscipitur : ct ab Arcluepi.scopo
et Capitulo diclx eccle^ix Pragensis
deindeque recto itinere Misnensem tendens ab civi- delecli etnomindii sux Ecclesix Ilistoriograplti, excti-
tateni. aveneraliili Egedn, liujusEcfle.^iae Episcopo; jus calamo post varios alios libros nuper prodiit HLstoria
et a Marciiione Ekkihardo, qui apud enm inler prae- rcrum Boltemicarum . qui fuit coactus propria manv.
cipuos Iialiebatiir. honorabiliter accipitur. Decursis cuncta describere, qnod ea ob antiquilatem legere ama~
tunc Miilciem termiiiis, huic ad Diedesi pagum pri- nuenses nescirent. Liber est memljrnnaceus tolus, cum
nio venienti l-folizlavus, (qui majorlaus, non meriro, imaginibus, auro et coloribus, nt mns erat veterum, pul-
eta Bn 'pslao
Dnce Pttitinix sed niore antiqno intprpretatur,) parato in locu, qui cherrime roliucens : aforis sitjnaiurnumero xii, intra
excejjtus. Ilua dicitur, suimet hospitiu, ninltum liilaris occur- vero B. xiii cnm tttulo, Chronica Bohemorum accu-
rit. Qualiter aiitem Ciesar ab eodem tuiic suscipere- rala. In utrisqne Aclis displicet diclo Balbino. quod
tur, et per ^ua usque
Guesin deduceretur, dictu
ail videantttr scripta ab Ii07niuibas rernm Bohemicarum non
incredibile ac ineffabile 'est. Videns a lonpe urbem fatis g?iaris, qui ipsi Bokeniiam numqnam videiint
desiderafaiu. nndis ppdibus suppliciter advenit : et (quod nosde secundo auctoienon audeTiius dicere) deinde
ab EpiscoiM) ejnsden. Ungero venerabilitersusceplus, observat hwc Acta in jMS. Pragen&i simplicwri et ru-
eccleiiam introducitur et ad Christi gratiam sibi
: diori stglo edita et magis genuina esse, qnam quse ab
F
impelraiidam, Martyris Cliristi intercessio profusis aiiis postmodvm expolita snnt et interpolala. Aurlor Priora
lacrymis invit;itur... Perfpctis tunc omnibus, Impe- piions P^ila} mfra num. 14 indicat tempns smv .•icri- scr'pta sub
rator a in-aelato Duce magnis muneribus decoratur, ptionishis verbis : Erat ipsisdiebusRoma/Imperatrix
Ottuni 3,

etquod niaxime sibi placuit trecentis militibus lori- Thophania mnter ejus, qui modo regnat, teriius et
forsan a
catis.Hunc abeuntem Bulizlavus usque ad Magde- Deo juvante Maximus Otto. Auclor videtur Romx nioniirho
burg deduct egregiu comitatu. ubi Palraarum so- fuisse monachns in viona&lerio SS. Bont[acii et Alexii, SS. BoHifacii

lenniaoelebri apparatii peracta sunt. quo S. Aduiberius abdicato Episcopaiu vixerat pri- el Alexii Ro-
in
ma:.
6 Hiec ex Diiliniaro. Qmv ad annum Tnillesimum in mnm qiiinquennio pleno, ac postea reversus pluribus
antiquo Clironiro IltUiensheimensi ita confirmantnr saliem mensibus : in quo etiam monaslerio Gra^ci simul
Imperator Oltu III, caiisa orationis adS.Adalhertiim el Lalinimililabant, illi secundum reguhini S. Basitii,
011. inno in
Episfopiim et Martyrein, QuadragesimcB tf-^mpore isti ex pra^.^icriptn S. Brnedicli : hinc scriptor uirumque
Quitdroijesima
Slaviam intravit ibique c-o;idunata Synodo Episco-
: suum Palrem et Palronum agnoscit. Ita num. 15 asse-
jiia vn disposnit : et Gaudenlium, fratrera B. Adal- rit, monachosS. Nili omnes propriis mariibusvictura
perperfim
herti, in prinolpali urbe Sclavorum * Guesna, ordi- quaerenles, serundum reguhim sancti Patris nostri
tiot 1'raL'ii
nuri fecit Archiepiscopum, licentia Romani Pontiti- Basilii cadestihus desideriis innutescent : et dein
• uli tt cis, cauj^a petitiunis B<d:/.i;ivonis *Poloiiorum Dueis, num. Fluriacum beatissimum curpus Coq-
"loscrilnt,
Bfifraorum, ab ;imurem potiusel liunorem ^ui venerandi Iratiis, fessoris et Patris Benedicti suo grege collncare me-
digni Ponlificis et Martyris. Inde revertens Palma- ruisse. Imo, cum eodem S. yldalberlo in dicto mona-
nun solenuilatem Parihenupoli festive peregit Pa- : sterio vixisse, videtur indicari his verbis num. 5. Quia
sclialia vero tempora votive Qiiidlingaburgcelebra- secularis philosophi» scientis>imus erat, novimus
vit: Pentecostes autem celebrilatem digna devutione omnes. Dein num. 17 cnm sciiberet atlactu manus sa-
Aqtiisgraui feriavit. Joannes Noppiu^, in Aqiiisgra- natam tiliara Joannis, addit qui nunc Urbis Praefe-
neusi Chrouico, Iradit tunc yjquisgrani jaita fuisse ab ctus esse dignoscitur. Pneterea ista num. '^O conti~
Oltone Iinperalore fnndamenla ecclesix S. Adalbirti^ nentur : Dicunt Abbas et Fralres ejus de eo, ijuiain
uti infra latius dicelur. omui viriute ad unguem perfectiis est. Fiorebat tunc
Aprilis T. III 23 prope
 178 DE S. ADALUERTO EP. MART.

A prope Romnm in Crtjpta-Ferrata S. ISihis Abbas, qui tuus furente gladio frater natu maximus, et mox : D
AtXTORH G. H. nnm. 2:5 et, usqiie ]i"die ita amoreChristi ferventem Hoc anno maxinii frati'is mors est subsecuta. Demum
non meminit se vidisjie aliquem juvenem. Dcuique scribit nu7n. 28, a Sociis ejus ^genus marttjrii intelle-
tempnre martyrii S. Adnlhfrti, vivehai iti Rumano SS. ctum essehis verhis ; Aiunt qui illoagoni iiiterfuerunt.
Bonifacii et Alexii mnuaslerio Jf^annes Canaparius Auctor Romx fuit, snpius cum Abhate SS. BonifacH ct monacho,
Conver^us, qui in visinne S. Adalbertum Murty-
in et Alexii locutus, forsan dutn rei scrihendte vcrilatem
runi niimero annotalum vidit, vti (inquit auctor nnm. inquireret : nam et ex illius ore accepln memorat noii~
20J hodie meminit. nulla, et apud eum vidctur Vitnm prionm :
invenif^se
y Acta cadcm, ex coilire MS. 7iwnnsterii Winrlber- ccrte eam sccutus in multis, ipya quandoque vcrba de-
(jensis in linvaria in finihiis Bnemia\ eduleriint Ihii- scrtpsit. Non tamen nppcllnt eiim jjbbnfem suum, uti
perprram tri- ricvs Cftnisius, tomoG Antiqiiarutn Irctioitum ; et Mur- appellnt eum cimim quo num. 8 dixcrnt se legisse scripto
ta Cosin.T qnnrdus Frclierus, ad caliem Chroniii Boliemoriim missnm testimonium Williconis, de B Ada'berti san-
Pragvn!. i De-
CosmaSf Praijensix ecclesiai Dccani, a quo eliam Vitam cfitale, diim Episcopus ehgeretur, per energuincntim
cano.
lianccvm marlijrio drscriptam censutt. Vfvum fallititr : teslaftt. Porro num. 22, post recitntas ipsius snncti
quia Cosmas mu/tojuniar est, et Cltronivon snum de- Epi.stolas, quibus ex Ilungariu remitti sihi pelit Cleri-
dtuif tisqiie ad obitimi Heririci IV Imperaloris, ni cum Radhim, Pappalem suura {ea voee Nutritium
in Itoftemia
Kalendas Junii aniio mc\w ikiymcti. Prn-terea li- intelligi pitnmus) jnin tunc monaefium; dntiirus auctor
aulGermania.
brujn primiim Chronici, in qiio eijerut de S. Adnlherti causam cnr Itic non purnerit, ut enim, inqnit, ipsum
marlijrio, finif ad annum Mx.xxviil, cum hac clan^iila : audis loquentem-: deinde sic conclud.t, Memoriam
Qriia alitei' visa, alitHr audita, aliter narrantur (icta; vero viri {scilicet Radl.-e) sjepepono, cujus relatione
qii;e melius srimus, mHlius et proferimus. Nunc, hiec scribo, queni Marlyris servum agnosci volo.
aijxiliante Deo et S. Adalberto, ea fert aiiimus dioe- £x ejusdem qnoque, relatione tumqnam a prima xtnte
r (quse ipsiniet vidimus. vel qus* ab his referenti- Sunctum familiarius cogiioscentis, aeccpis.se videturillus
bus qiii vidcrunt verat-iler audivimus ; snfis innuens pneritix a discendo alieniorts, et adolescentix minns
sc ante relata nec iwt/i.s.M', ncque nh ociilatis lcstihus au- compositse nevos, quos num. 3 c/ b atiingii, et nostri
divisse. Floruit tempore S. yJdalberti Gerhertus mona- Balhini jndicio supra vcritutem cxuggerat. Quare ctim
E
chvs Aureliaccnsts in Arvcrnis, dein anno dccccxcii, hanc \ ifam nuUahnbeaut Italtca MSS.sed solaBofie-
an rectius creatus Archiepis(opus Reinensis : unde ad ecclesiam micavel Germunica, omnino verosimili conjecturapos-
tribwinfiir
Riwennnfcm promolus eU anno dccccscvh, ac tandem sumus suspicnn, in Bohemico altquo et forte Breuno-
Si vesfro il

Paya:, Ponfjfex summusSilvester II dtcliis, Ecclesise universx viensiperS. Adulbertum funda'o, aut saltem in vicino
prxfml, a die secnnda wprilis anni dccccxcix, nsqiie qiiopinm Germanico monasterio, in quo scilicet et ipse
ad dicm xii Maji anni miii. ad quem annum num. 6 Radla dcgebnl, vixisse aique scripsisse auctorem. Sty-
isfa in Anunlihiis trndil Cardniafis Baronlus : Ejus lum ejiis Laurentius Snrins, locis aliquot, uli privfatur,
quoque nonnne scriptam vidimus S.
Silvpstri Pa|)£e modice corre.i:it : nos primigenium damusex dictn Pra-
Adalberti Martyris, Pragensis Hlpiscopi, Vifam, cu- geusi bibliofhcca : ct qua' ibi festinantior lihrarlus prx-
jus est exorrliuni Est lociis in partibus Germanias
: termisit, ex Surio, qui magis integrum confextum
etc. Habeiur in bibliotiieca Casinensi. Hanc fitam, habuit. addtmns inter Annotntioiies : non enim putavi-
Longobardicis cotiscriplain, ex dicta bibliofheca
litferis nnis suo luco inserendu, dnm quid iii iis proprii, quid
Casinensi crufam, edidU Romx anno mdcxxix Ahra- alicni shjli sit, tgnuramus.
hainuH Bz-oviiiH, Kofisque illu.\travit, el, ut prnfafnr, i I E.vfat ihidem in eodcm codice pergamcno Vita S.
stio aucfori vindicavU. Verum pro suis vindiciis adfert Adnlberli, carmine lieroico veteri edifa, lioc inilio.
Alia omissa
vihil, pr.iter verha Baronii, tesfimoniaque Spondani ct Quattuor immensi jacet inter cUniata munrli va/-mine scrip'
BalduiniJunii, qui Baroniiim secuti sunt, et Antonii a Terra potens, magmH quondam Germania famse : ta,
etipis hortalii
Nenpoli Archivi.^lar Casinensis, attestnutis cnm suo In cujus parte loius est non infimus, arcte
videnl iir
originnli concordare, yJssentinnir et nos Bnroiiio, scili- Natura striclus, Boiemia nomine dictus,
scrlpta.
ccf eom Vitum tnh nomine Silvestri Papx ibidem no- Armis atijue viris et rebus dives opirais.
latam ; non lamen ipsins esse aibiframur sed incitante -.
Pocma livc desumptum est ex prima Vita, a nohis indi-
et moncnle eodem Sthchtro Papa, a monaiho ccenohii cala : in qua qitia longe signifUantius et clarius omnia
SS. Bonifacii tt /Jle.rii fuisse conscripfnm, ipsiqne de- narrantur, non judicavimus opene pretium esse illud
dicatani, et ideo foisan fuisse eidem nh aliis adscnpfam. fiuic flperi inscrere, quod pnst triginta foUn, universim
Citatus supra Balbinus se vnriis in MSS. reperisse Iufc viHle etcentum circUerversusconliiienfia, tlnconcluditur:
Aclaas.^eril, sed nu^qunm Silvcstro II Papi^ aftnhuta. Te sine nil dnlce : tu nobis pocula mulce :

iO Secuudo lorodamus Fifam epmiemS. Adalherti, Ludrica verba, jocos, et seusus dirige nostros :

tempore S. Henrici Imperatoris conscriptam. Porro In te rite Deum trinura sapiamus etunum.
A'ia Acla
tenijiore S. aucforsub initium ait, patrera ejus contingere Reges 12 Alia S. Adalberli Acta nobis submissa ex Bolte-
Hvnricl Imper linea sanguinis qu. m Irmge lateque jura danlem
: mia ac potissimum Praga fueruni, et qnidem triplicia,
scripta; tt vnria com-
hodie tremit populus, adeoque Henrico Kegi arcessit sed fere ex pnelnudutis desumpta, et frivolis narrafiun- pcndia JHaS.
proxinius nepos. Inio se vt:tisse tempore S.Adaiberti exornntn
culis ; quihus non sunt ahsimtlia, qux ejtanl
testafur ipse scnpfnr sivpius; itanum. S cum in Epi- cum Vita S. Stanislui Cracoviensis Episcopi, excusa,
in Le- ^^
scopum elKjeretur, a dirmone ut Snnctum proclamaium, genda Sancforinn Poloniae, Iliingunx, Boliemix, Mo-
tcstatus esl Willico, cujus, inquit, testimonium nos ravix, Prussia; ei Siiesi^ Pntronorum, Cracovix unno
ab uuctorc
sim\ iler
legimus, cum ad Abbatem iiostrum hoc seripto fi- MDxi excusn. Alind compeitilinm, ex primis Aclis fidc-
ct tOiCVO, hus mandaverat. Ef nmn. 14 S. Adalbertus inmo- liter desumptum liabemus ex MS. Ullrajectino : qux
nnstcrio Romaiio acutis^imeinterrogavit de Scripturis
omnia hic nominamtis, quia antiquam S. Adalberti ve-
sanctis, sedulopercunctatusdevitioruravel virtutum nerationem magis mngisque confirmant.
naturis. Sed ad hcec, quod ante nescivit,
qusrenti 13 Alia rursum Acta hahemns, ex monumentis et
illi recle Abbas respondit, ut ipse
non semel ad nos annalibus Archivii Warmieusis in Prussia et cx ma-
ait.Et num. 17 istu fiabe.t. Memini dicentem, cum jorum traditione coV.ecta, ct nobis a Mattliia Snrbivio a'la ex anna-
causa adificationis aggressus essem, Juannem, Ab- War'
Vilna, atque aliunde ab alio siihmissa. In iis, qux ad Itbus
batem, uhi in Noiis ex Surio additur, Adalbertus morfyrium spectnnf, amplificanfur mirahili, figmento miensibus
signorura operator ailhuc in vita claruit. Dein num.
liic iii pauciora verbu contraheudo. Cum in Sambiam
34, cum auctor narrasset aedem fratrum, addit : Hcec
Prussiae provinciam venisset. Luxetum Ducem cona-
tuuc sed quando digna indigai scribimus,est mor- veram
:
tus est ad Cliristi fidem couvertere, ab eoque
tus
 permissus est ibidera consistere sed obstanfe
Kvr- :
VIGESIMA TERTIA APRILIS.
m
episcopusannoDomini jixciv consecrasset; majorem, D
wariln, siipremo idolorum Antistite cum
suis s icri- ut vocaut. choriim patrocinio ArCTonE G. H,
S. Ailalberti Mariyris
ficulisjnssus est ex Prussiadiscedere. S. Adalber-
Arcbiepiscnpi Gnesnensis as-ignavit... Maiisotenm mausolscum
tus gcnipbnndus promittit se imperata cuia reliijaiis.
facturum. S. Adrilberti Marfyris. et
Palruni regni Polonia,
Postern diesnb dio Mis.^^am celebrat, valedicit variis,
Archiepiscopi Gnesnensis, est in mejin
non satis et -iarcinulas ecclesia; ex-
colligit. Et ecce a sacrificnli.s qnos tra chorum
certx litteif
eleganti et arfificinso opere ca^menta-
WMvdeljttos vocant, furenti impetu ringitur, cjput
rio MC manniireo. ad magniHcenliam elaboratiim,
amputatur, et relifiuum corpus frustatim cnnci-
ilii
ferreis cancellis septum. Lipsana sacra
difur. Gaurlentius lerro in ejiisdem
viscera adacto cnntru- sancti Pi-a.suliset Patrorii an^a
argenteamagni pon-
cidiitur: llenedi.fus fngaevadit. Sennenti die
rustici deris, ab Angelisdunbus argenleis
nnn parvK molis
quid:im, friista cadaveris S. Adalberti collecta,
in sustentata, ronfinentiir. Dnnariirm hoc
gmsi caput subjectim planitiem (ubi ecclesia nnmini ejus
Divii Mar-
ante pectus sacra tyri Adalbertn pientissimus Rex Poloniarum Sigis-
est erecta) comportarimt, ut
detulisset, sepelirent. Et ecce mundiis tertius largitus est. Mausobeum vero ipsura
corpris Martyris redintefrratum sursiit, induit se impensis memoriaj nlim Jacnbi de Sienno. Ar-
pia;
sacris vestibus, sumif capnt anfe pectiis, et pv chiepiscopi Gnesnensis, est consfructum
et ut epi- ;

terras et aqiias, perqnindecim milliaria Germanica, graphe, in sinistra parle Mansotei srnlpfa.
legen-
por-tat ad capellam, uno circiler milliario a Ged:ino tibiis exhibet, anno
mcccclnxxvi consummatum. In
sitam, nunc ad S. Adalbertum nuncupatam in al- dextera vern parte
:
hi versus insculpti sunt.
tare seipsum cum capile recondit, jacuitque .^ine bo- Pannonios firlei, Prntenos afque Polonns
nore tolns tresannos. Poslea apparens vectori Ma- Qni dedrf. et dederat regna Bobemaprius,
sovitae, postnlavit ut se Gnesnam veberet. Quod is Dissimili tantis merifis vifa^que
beutse,
iii Masoviam aveclurus, cava qiiercu sepMsnit. in Sancfus Adnlbertus, clausus erattumulo.
^
Sed ob frTnicationem nequivit inde amovere. De- Non tulit id pietas Ja-nbi, cngnnmine Senno,
tentnm igilura Prussis, et a Bnleslao Duce Pulo- Jamque sacris sfruxit ossibus istiid opus.
niaj redemptum, non auro prajponderante, sed duo- 16 Tres lampades argenfeas pendenf ante sacrum E
bus obolis innpis viduse, delatum Gnesnam est. et monumentiim. qna- fesfis et Dominicis diebus ac Captit in
theca aurea.
in ecclesii Catbedrali depositum ILic ex liicla rela- cendi solent plnrirna aliadonarii,
:
utpole aureae
lioiie ciintriijimiis : in qiia ex picluris sn staliiis aliqua pretiosissimis gernmis graves talielbe, ex votis di-
desuinjiui, scilicet qiwil capite plexi Martyres solerenl versorum ublntsr, diebiis solenniorilius appendi
pimjiautsrnlpi lcmnilfs cnjmt ant& pectus auum. Int lent. Caput inclyli Martyris in theca aurea. saphiris
FUu S. Romualdi AI'li.,iis,,iuciorc Hin-ouymo Oimal- pretiosis rutillante, in<-iiisum, p.-pulo ad osculuin,
diileiisinum. 47. dicitur, etinm corpiis S. Adalberti in fe^to ipsius solenniet ejusilem reliquiarum
Traiis-
virtiite divinaerectum; et acceplo proprio cap te in latione, solet pxhilieri, et pulilic.e vt- nerationi ex-
manibus, eadem via qnavprernt in Poloniam rever- poni, per Canonicum lineoamictu indutum. Hxcibi. Ristoria
sum, ac in civitMte, qu^ Gnesuadicitur a fidelibus ^^ Ai conira B hemicontenduut cnrpus S. Atlal-
rt tquiantm
Praijam.
Gaudpntius hainrifice tnmulatnm. Qh^ exruiliaUqua vnlgi tra- berti Pragnm ilrlafnm fucsse
et : et ila su/mi iiidicattis de atarum
tiiia esset ditiove accepta, ah omnihns antiquiorilms monumcntis Hicronymus Camaldulcnsis in Vi;aS. RamuaUi dedicto infra dalur
occisus. ahsunt. Qu.r supra de Gaudcntio occiso addiintur, in sacro corpore sciibitPrapam, metmp dini Hohe-
:

^''nrn.iensi. Brcviario anno hdxvi excuso sic leguntur : mige, magno

ciim hnnore dedncitnr, faetitque locello
Sani'tus qui^que Gaudentius Capellanus, et prsdica- ex auro et lapide pretioso, supra majus altare Mar-
Uttomndo tioiiis ipsius socius; pariter endem fato et loco Mar- tyr e.t hostia Ciiristi digne collocatnr. IIi.Uoriam
(t'Ciifur rc- fjr Christi consecnitur. Erut Gaudenfius S. Adal- Irunslalionis late dcscribit Cosmas, Ecclesix Pragensi^
deniptum coy-
berti carne et spiritu germanus. Vcrum de ncce ilti Becnnus, sitb inilium tihrisccundi Cironici
Bohemix :
pUi?
tnnc illatn nihil Iradunt untiqui ; sed dicunt eum a re- e.vqun Leclinncs effornmlx qux in die TianAa--
sinit,
ditii c.v Prussia cr^-ntum .Irclnepiscopum Gnesuensem, tionis solent legi, el infrn danturcum exactwre disser-
curnf^se ut S. Adnlhcrti corpns redimeretur, ct dein- tatione a memorato Bnlbino Pragn submi^isa. Rogamus abiique prxju~
illud primum Trcmesna- ac posfea Gncsme hnnnrifice porro tam Bohcmos qnatn Pulonos ne s-grc fcrnnt, om- dicio.
excepi.^se. At qua rationedicta redemptin facta fucrit, nia utiaccipimus ita a nobis simplicifer nnrran.nhsqiie
variant pleriqne. AUqni asserunt annulum Ducis plus prxjudicioulteriusnarrafionis. Venerentur ntriqueSan-
dicto corpore ponderasse : alii parvam pccunise summam ctum Patranum Adnlhcrium^et Deum in suoSincfo glo- F
prxpoudcrassc qiue singulorum glossemata sunt, Cu'ftis sacer
'

: et nficent^ejusque sanctasvirtutesnon tam piaxmulattone

in Pn oiiia et
forsan apoctis encogitnta. pnedicent qunm Sanc'a imitatione in seipsis exprimant. Bohemia.
14 Agunt de S. Adalhcrto passim ornnes scripto- Celchrantaulem S. Adalhertum lam Poloniquam Bo-
rcs rerum Boemicarum, Pohnicarnm el Prus.^iicariiin hcmi sotenni ritu cnm Octava. Aforavi in Cafhedrnli
clinm tiniiua Germnnica ffenceslaus' Hngecins , et et dioecesi Olomacen^^i snb ritu duplici Primx clnssis.
Aliqna infra Martinus Borcqhus Chronicis Bohemicis,
in et Gaspar Solcnnitntem nddunt. Silesii in diarcsi Uratislaviensi
ex Annntibtts
Bofteiiticix
Sciilzrn in historia rerum Priissicarum. Adqux omnia ct ,sac) i 0*dinrs Dotninnrnm Teutonicorum et Crucige-
da/ttur. curio.^utn le<torem rcmittimus. Solum infra post Acla roruvi cnm Pubea stclta. Hnbcmns varia elogia ejiis-
i.nhjungimus quxdam miracula S. Adalberti, qux ex dem S. Adalherti nobis sulmis.sa e.v aniiquis Brevia-
Annaltbus Bohemoruvi pcrvefu.ftis, et dicto flngccii riis, et Missali Cracovicnsi. Iiem scquentiam hoc ex-
Clironico exccrpsit, et Laiine convcisn ad
pne- im misit ordio : Hodiernce lux diei, celebri Martyris Dei
dictus Bohuslaus Balbinus, studiorum noslrorum aman- clarescit memoria ctc. Qme omnia sufficit indtcasse,
tissimus. ui solennis vcnerafionis antiqna vesiigia nan penitus
aholeantur a memoria posterorum.
§ iii ReliquiiC S. Adalbcrti, varia oi tcmpia
18 Jntcr varta ejus houori constructa tcmpla. S.
S, Adn'finfo dicata. Memoria in sacris fastis.
Stephanus Rex HiingariiE, audita ca'de Martyrls,
Gnesn.t c/ioius
EcclcsiA Ca-
15 Memoratns supra Dnmalevidus, anle Seriem primus iu ejus honorem (emphim in arce Strigo-
Ihidia y/rchiepiscopornm Gncsncnsium, ipsam uihem GHcsnam Tempum ei
ts di- niensi condidissti /n/^///i^r n Damalevicio in elogio S.
catus a S. Stepham
de.scrihil ; cujus, inquit, hasilica Cathedralis honnri yidalberli.Al Chumicon Aqnusgrauense ista huhet: S. Siriijonii
beatissimae Virginis Mariie in coelum assumpta\ pri- Adalberti templi. (jtfondani maMiihus exclusi, nunc erectum.
mitus dicata est quam cum incendio per Bohemos
-
iis circumsepti, in rupe ad|acenteSacratissimus Cx-
ill.-ito def -rmpm dpcori restitutara, sive etiam (quod Aquifgrani ab
sarOito III priiniini fundaiueutastravit, scilicct anno
Oltone i et S,
alii volunt) longitudiue auctam, Martinus Archi- millestmo, quo istw Pentecostem celehravit. At Henri- Lenrico.
sedifcium
 ;

180 DE S. ADALBERTO EP. MART.

cus secundus, Noricorum Dux, Romaniislmperator, licae suis impensis emendari fecit. Tltrc ibi, nec D
A
AICTOBE r. n. fedificium consuramavit, collegium CanoniciB insti- dnbitainit.s qiiin phintad honorem S. /Iilalherti erexe- et forsan alibi.

fundavit. Ha;c tabul» fnndationis rit templn nain magnje apiid istos barbaros opinio-
tutionis ibidem
:

habent, quibus sic Imperator loquitur

in Quoniam : nis erant SS. Adalbertus et Wenceslaus, ii( ante

indubitanter scimus in conspectu Dei plarere, San- idem Anilrens scripserat. De ecclesiis prope Gedaniim
et alibi in Prnssia, martijrio coronatiis, eidem
ctorum loca instituere, et subtiraare spe diviua; re- iibi fiierat

munerationis; pro remedio animae nostrae, conju- ereclis stipra ediinus. memoria in
antiquis/asiis.
gi.sque nostraD dilecta; Cunigundis, videlicet Impe- 10 Sncra ejus mcnioria inseripta, nio.r pnst obihim,

ratricis Augustae, nec non parentum nostrorum, est plnrihtis antiqnis Mnrtijroloijiis. Casinensi. Rinnnno

cum eliam pro eonfirmando sub Divina protectione Diicis Atiempsii, Riebennngiensi prnpe Consinnlinm in

regni nostri statu, ecrlesiamin honorem S. Adal- Siievia. Trevirensibn^S. Mariini et S. Maximini. Co-
berti Martyris et Episcopi, in monte contermino InniensiS. Maria- ad Gradut. Lendiensihns S. Lnm-
Sedi nostra; Aquensi a nobis fundatam, omni liber- berti et S. Lnnrrnlli, Bru.rellensi S. Glldilx, et pas-
tate di.namus etc. Anno .mxviii, Indictione regni i sim nliis ctim Mariijrnlngio Rnmano ccterisque recen-
Transtatio die
nostri XVII, Imperii v. Actum Aquisgrani feliciter. ti/irilnts, eliam mninistieis. Translatinnis menimernnt
'i5Aug.
et (raditur ibi Amen. Nar ibi qiix nil XIV pertinere probat Mnrhj- MS.F!ornriuin,.Mnrlijrnloifiitm Coloniie et Ltthecx anito
caput esse. rologiim /Iqiihfirnneiise. ubi ilicto ilie notnlur Dedi- 1490 excusitm, Grcvenus el Cnnisiiis ad diem xxv .^/u-

catio S. Adalberti in Aquis. Adilit Niiiifmis tradi, git.tti. Fratrcs S. Adalberti. popiilitrium fnctione occisi,

caput Adalberti ab Ottone III Imperatore dictae

S. Uine ctiin Rnma in Bolieiniavi rerersitrns Snnctus ex
ecclesiae donalum. quod cum per varios bellicos tu- Italia dlscessissel Cosma Praqensi appellantnr So-
; a

multus delituisset, primum anno mcccclxxv die i bebor, Spitimir, B'diuslaus. Porey, Cz islaw qiin- :

S Fratruni
Septembris iu pr;esenlia Friderici III Imperatoris, ritni cnrpnranb Aiidrea Lihicio Pragcnf.i Prxsiile, citm
corpora in at-
Niintii .\postolici et multorum aliorum Pi'incipum intiusregnisnpplicaiione, Pragensi in allari anno mccxvi tari.

et Dominorum in liac ecclesia inventum, et cum recondita sunt, ttti etiam lindie videri te.ttatiir nobis sirpe E
magna solennitate fuit elevatum. Inter saeras reli- memoralus Balbinus, qiii et Bnhuslaum
ah niio eornvi
quios, qnse m ilicUi eectesia coltegiata S. Ailatberti se vocari scripsit. el tam hiijus qiiain aliorum ut San-

publice cslendi sofent, seiitimo loco nominatur Caput ctorum noniini passini infnnttbus Bohemliimponi : Fe-
dicli Episcopi Pragensis et Marlyris. Ipsi luinus stnm quoque enjiimdem nntariin Bobeinicis kalendariis,
ibidcni iinno MncLXviii, sacrnm Retiqiiiariivi tliesniirum et de ipsis offtciitm recitaudum prtrscribi in veteri Bre-

venernlmnili con.tpe.rinius, et qux in eodicilnis MSS. viarin Monialiiim ad S. Genriiinm.qnoil taincninduclo

snpererant, antiqua nionumenta scrutati, otiqna etiam Rnmitni Breviarii imi fteri cessaverit. Rcperiinus prx-
e.r iis curarimus describi, ferentes nobiseiiin dictarum lerea in MS. bibliutheca Casiaensi. littcris Longobar-
Reliquiiiruin indiculum. Litline et Gerinanice excusum. dicis exaratam bomiliam vener-ibilis .^dalberti Epi-
ffomitia S.
19 iS. Otlo Fpi^coiius Babeberijensis, in sna ad scopi et Martyris in Natali S. Alexii ('onfessoris, in Adalbertl.
S. OtfK) Sam-
Poineranos eonverlendos peregrhiationc, affeclum et cujiis mnuaslerin Rnmx vixerat monachns. el indicaliir
bertjeiniis dedi-
cat el ten<])fft veneralioiiem S. Adalticrti seeum tulit, et ad ejns linno- Lectio sancti Evangelii Secundiira MalthiBiim bii-
in fomerania. rem varia ibidein tenipla erexit. Defeecriint dein Juli- jnsmodi : Dtxit Simon Petrus ad Jesum : Dnraine
nenscs cuin vieinis Slelinensibtis a vera Chrisli reli- ecre reliqiiiinus omnia, et secuti siimns te quid ergo
qimie ad priorein elhnicismnm ; sed Andreas Abbas erit nobis ? Eidein hoinilix sulijnnguntnr varia mira-
lib. 3 Vita: tradit, Jiilinenses liac rntione ad Cliristum cula. iiitercessione et nieritis S. Alexii ; patrttta et for-

denuo conversos : Siquidem ludis et saltalionibus, sitan ab eodein S. Adethertn descripta, ile qiiibus ad dicm
paganico more, omni populo occupato, subito ignis uatalemS. Alexii, xvii J"t(i, aqenduin erit.

Dei cecidit e coelo super apostatricem civitatem :

tantaque violentia tota urbs conflagrare ccepit, ut VITA

nemo quippiam de rebus suis eripere valeret: sed Aucfore monacho co?cvo.
animas tantum suas salvare cupienles, fuga pernici
saeviens incendium vix evaderent. Tandera vero
ex Codice MS. Pro.r}emi collato cum variis edi-

urbe sua ipnis atrocitate deleta tionibus .

reve]'si, invenerunt
Jutlni unum ecelesiam S. Adalbeiti, per Apostolum suum Otto- CAPUT I.

fnirum'0 cla- nera illic in mpditullio, propter raritatcm lapidum, Ortus, educatio, sfndia Magdeburgi peracta.
rum, firmo lignoruin tabulato coiistructam, ex raedia par- liedita^ Pragatn.
c te flauimarum vaporibus absumptam sed mirum in :

modum sanctuariura, quod viliori scheinate, id est Xlist Incus in pirtibiis Germanlae, dives opilnis,
arundinetn.contectum fuerat. subter habens pannum prfppntens armis, fortibusque viris, qiiem inrolje a
lineum opp;insum, propter vermiculos ab altari ar- Boliemiam cognomine dicunt. Hujus pars maxima,
cendos, omnino ab ignibus intactum remanserat. errore pra?venta, creaturam pro Crea
infidelitatis
Quo ingenti viso miraciilo, tota plebs in laudera Dei tore, lignum vel lapidem pro Deo colunt; plerique
sumraa clamoris exultatione persouabat asserens ; vero nomine tenu-^ Christiaui, ritu gentilium vlvunt,
procul dubio vernm liunc esse Deum, qui in tanta quibus causa ppriculi fit res salutis : nonnulli ta-
ignis violentia, etiam lapides comminuerat,
quoe men ex eadem gente et bene credunt, et pro spe
arundinetum suo altari oppansum reservare potne- fiituriE mercedis bona opera aguut. Igitur in illi*^ fi-
rit ilb-esum sicque advocatis Sacerdotibus Cbristi.v nilius, ubi Christianitatis Religio pub-herrima
nis, puhlicam egere paMiitentiam et abjuratis pe- ; floruit, erat vir /^ Slawnik nomine, potens in honr^re
patre .S'a-
uitus idolis, urbequesua, proutpoterant, leaedificata, etdivitiis, amorejustitia3 ac operibus misericordise wti/, divl'
jugo Christi cervices .suas alacri devotione submi- percarus i^uis. \'ir magnus inter cunctos ejus terrse fe ct justo

serunt. //ajc Qesta. dicuntur Julini, ex ciijus urbis habitatores, auro et argento locupletissimus, inler
ritderibtts postea Votitna est erecta. in iimila iiiier ambulans
delicias seculi fiJus c custos divin;e legis,
mare Batthieum el Sletinum ; pro cujus etiam redn- solicite juxta praecepta Sacerdntum, carus populo
Sllclln,
ctioiieS. Oito qtiondiim solicitus, inibi ecclesiam S. toti, sed pr^ecipue amicus Pauperum. Hic acoepit
Adalberti cnm fidelibus, zelo zelatis pro domo Dei, iixorem dignam generis sui, ipsam honest"s morihus mnde ho'
visitavit ac pr;Eraissa inibi orationis
; solennitate, plenam, quse audiendo verba vit;e plus sitivit. ea- ne.tta ct
altareabominationisfregit,comminuit et ejccit fa- saiicta
, demque oporando famem nnn explevit, nec delecta-
ctaque reconciliationis emundatione, fracturas basi- batur Matronarum pompi^, nec auro lapidibusqne
pretiosis
 :

VIOESIMA TERTI.V APRILIS, 181

k. pretiosis; omnia
pro niinimn durens, (\uw stiilli rentes, cari filii doctrinani magno pretio eraerunt. D
maxima pntint. Sancta eratmoribns, sanota Sermn- lUe vero indefesso cursu ad omne virlutis exerci- .\rCTORP.
nibns, forlisdit dicunt) injejunio, familiaris Deo in
tium semetipsiim semper estendens, inter siios ccd- co*vo
oratione, mater Ingenti pupiUo, peregrino et \i(luEe ex us.
legas puldierriinus processit. Recessn raagistri ,
nnscitur, in gratissima .soror. Pro his ergo, et his similibus,
quando ceteri inanibus ludisetjoco laborem legeudi
bnpli^mo
quibusambo florehant virtnlibus, honor.ivernnt eos sibi minueriinl;
\ynyt/»€Ch ille, Davidici nectar-is raella detru-
debiles et diviles, et cnluerunt maxime pauperum
nomiiiatus. slans, spiriluali risu se solalur quando illi pran- :

turbi!. Ilaqnecnra detam pramobili conjui;i.i sancta dentes inangulis sdiolarura, dulcia obsr.nia ma^islro
proles nierito Ibret nas.ulura, inter magiianimos jn- furantur; ille furtivas oraliones Dnrainie sua;
mit-
venes quos procreaverant, natus e^t illis piier spe- teiis, Augelicain dapem sibi rnerTatur.
ciosior cunotis, cui post in sacri baptismalis lavacro
b Videarnus nunc virlules, qiias habuer'it. Inter
datum est nomen il Woythieoh, quod noraen snnat alias Sanclre simplicilatisqiiam ditissimus eriit. Qn.a-
Consolalio exercitus.
dani die diim iret de scholis, unus qui erat .socius
2 quantus esset futuriis ciim ignoralum fue-
Isle
itineris pra;lereiinlem piiellara humo proslravit, et
rit, p.irenlfs pepercerunt forma; ejus et pra' nimia ; causaludi euin desuper projecit. Concurrunt scho-
pulchriliKlineqiiamhabuit, deslinaverunteurnseculo: lares, et quidnam foret acturus curn ingenti ca-
desthiatur
quidquid auteui pius error vel mala venia parenlura chinno expectant. Ille aiilera, quia veslitam virgl- slmp'pr et
seculanbus
iiihoc deliqiiit, niox ciilpae prodilor coelestis irae nern tetigit(o bona Stiiltilia!
iicgofiis. jam se niipsis'se ImioceflSf )
gladius correxit. Cernentes namque infantuii cor- verissime credidit. liule erigens se de invisa virc'ine,
pusculum subila m.ignitudine excrevisse, et pra; ni- dedit se bene siniplex puer in amarissimas lamen-
a-^/rofat am raia intlationevenlrem toto corpore majorem sic- , tationes, atque continuo imbre ociilos hiimecians;
nuigno om- qiie in horas majore dolore addilo perirulura irami-
nium dolore
Heii me miserura, inquit (et criminis raacliinaturem
nere; lurliantur parenles, decurrunt ubortim lacry- digifo demoiistraiis) hic inc nubere fecit. Hajcetliis
mai patris, et curvis unguibus lacerat ora pallida Deo pleiius infantulus, jara fun.- aiiendo,
sirailia,
nutrix ; stant mopsti fratres, saivit dolor intra vi- multorum oculos in se defixit, mirantiiim ejus acta
scera matris nec vox, nec aniraus, nec cidor certa
;
ac dicentiura : Henedicens benedixit hunc piierum
sede manent. TanJera snl) ipsa raorte conlugiunt ad Deus, intra Lmiiia puerifiie adliuc positns, ad
ipii
piiim et misericordem Dominura, et qua; pro homi- opliraa quapqiie sic arduus surgit! ferque quater-
nura neressitate plus omnibus Sanctis succurrere qiie beafus, si hfflc
humanitatis studia tola rlevotione
.solet, Malrein Domlni appellaut. Inde veniunl ad cursum congruo exitu
a.Iimpleverit, et arrepti operis
impnsitus
templum cum magna humilitate ac dejectione cordis, terminaverit Qiiibus vero cognitiis pater ejiis et
atfavi S. !

Afari.T con- ponentesque piierura supra altare S. Maria', vntiiin niiriflca mater, nnn est mirura, aiunt, si tantus est
valescit. placabile voverunt eum Dumino. His ita aclis aversa de tantis parentibus ortns : patris justitia floret in
est indignatio Uei, et exteiiuato ventre puer pristinfe eo, et maternae piet:itis imago in purpureo pectore
redditur piilchriludini. veriiat. Quot :.nnis studuit, incertiim est : se.I quia
3 Parentes vero, qiii causa hujiis mali erant, secnlaris philosophiae saiis scienfissimus eral. iiovi-
pteniteutia dui-ti, gloriticaverunt bominum, qui pro mus oranes. Quem Dominus, cred.., ad hoc huinanie
Addiscit melioratione hominum ir.Ts suae flagella disponere philosophiae studere voluit, uf post divirioe sapientiae prxclnrus
fsa tenit. ptiitosijphus
novit. Puer autem proficiens aetate et sapientia, ubi raontes faciliori gressu scandei'e posset : aut potius
teiiipiis erat, Chrislianis imbuitur litteris, necegres- seculi amar'a p;irvulus potare debuit, ut post vir
sus est domum Patris , donec meraoriter didicit faclus Dei dulcia praecepta avidiori animo haiiriret.
Psalterium. Pminde discendis liberalibns studiis, 6 Post hiec magister scholarnm/i Imperatorisser-
h
misit eum Pater ad Archiepiscopura e Adalhertum, vitio ascriptus accessit iu regiam cirtera al Ar- : r

qiii ab eo qui-d verbis docuit et raoriiius et vila , chiinandrita Adalhertus, debitum n^iturae persolvens,
nusquara recessit. Pr^erat aulem sacrie urbi, qure ex hoc pelago ad littora supernffi beatifudinis trans-
mittitur ad L:irineVirgiuum-civitas, (Ira^cePanlhennpolis voca- volanit. Alumnus autera illius, palriain cirosque rrdtt Pra
Adatlnrtinn.
tur. Urbs qiiondam noia p.ipiijis, ef una ex m;'gnis propinquos revisens, siib sacne civit.itis Pragae Epi- sam :
Ai chup.
Magdcburg. nriiibus. ciim primus Olto sceptra regalia rexit : scopo primo nomine Tetliarato, arma Christiana!
p
I nunc autem pro peccalis ^ semiruta doinits et ma- , mihtile militafurus irssumpsil. Nec post raiilln c.cpit
lefida statio niiutis. Ipsotfmpore erat Magister scho- languor pessimiis eumdein Episcopuin, et detestabili
larura Octricus j quidam Philosopluis, sub qiio turba fine clausiira vitam venit ei ultima dies nain in :

juvenum et liliroruni copia inulta, nimis crescente exirenio anhelitu. cura laraeu adhuc magna pars
studio, floruerunt. Ergo Archiepiscopus ille puerura animae superstes f.ii'et. astaiitibus, quorum ille ado-
coiiflr.
iri
cum raagna caritate suscipiens, dat sibi Confirma- lescensnniis h:mc fabellam aegra voce retiilit
ervil, :
mutKme *
apiittlalnr
tionem sacrosancti chrismatis; et suo noiniiie .\dal- k Heu mihil qualis eram, et quantum diversiis ab

Adatticrttts bertiim appellans , tradidit scholis. Aderat sibi di- illo, quidem nie nuiic esse vellem Heu me misernni! !

scenti Spiritus semper individuus come^, et currunt perdidi dies raeos, jam pcenitentia^ frtictus nusquam.
divite veua iiigeniuni, oratio, et sensus. Perii! Ubi nunc error meus : et inanes diviti.-e?
4 Ti'1.0 autem lerapore sclinlaris studii non aMiiu- caro piitriliilts ct esca vern.iiim ! ubi nunc gli.ria et
latus fnerat ['aclentes iniqnit;item, nec stetit in con- pulchriiudo vanitatis tine ! Decepisti me, decepisti
silio eorurn quibus eraiit inutiles aclus et puerilia fallax seculum, promitfeiis inihi annosam a?tatem :
aie^t Epi-
,

scopv in mor-
negotia; sed mox ubi longius ;iliqiiarituluin pusitus et ecce inspei-atie rnortis gladio male interemi aiii-
te pUirimum
ifudet litteris ei raagisfer locura pra.buit, occiiltis itiueribus ad mara raeara! sed meuin sceliis utcurnqiie veniale erga timenti,
et pietati sanclorum Martyrura diimicilia confugit; ibi seciin- Piurn D(,.raiinim foret, iiisi corainend:itae Plebis sce-
durn mensurain temporis oralionura vot:i pcrsolvens, lera ad cumiiliiin miseriarnm accederent : voluptates
rursuin ante occursuin raagistri sni resedit. Nocti- enim et desideria eis pro lege erant, nec pn.hilmi
eleemosijnas bus qiinque iit opiis suiiin bnnuin ab hurainis lau- furentem, nec prohibere potui sponte pereiinlein po-
iltstnimlt :
dibus occnltaret, circuit paiiperes debiles et caecos, nil sciunf, extra qiiod digitus
puluin, qui adliiic ho.iie
qiiibus secunduin modum ainica solamina prossfat. sanatje in eoruin cordibus scripsit. Vae milii ! (jiiia

Ver'um ne a bonaj opprationis studio cessar'ef, pafer silui. Hoc esf i|iiod lolet, et dolebit in a?viim. Nain
et ni-ter ejus optirna sili ornnia sufficienier d.-^de- ecce diive inorfis virlima in inferuum recla via pro-

runt ; iiiiin eti:ini magisiro siio auriitn et jirgeiitnin, ficiscor, ubivermes mei non morientnr. et ignis
quajcumque ociilis hominum dignissiiiiaeraiii, otle- iiiens ardebit iii iclernum et nltra. Sic ait, et cifiiis
dicto
 182 VITA S. ADALBERTI EP. IIART.
. (licfoobdormivif. fartii^qiiR est plancfus niagnus su- cum bonore concordanf. Hic quo ipse gradiafur,
AUDTOnE per eum. Timnerunt autem omn^s timore magno, optime novit : hic etiam diicatum animarum pru-
C0,«\0
sed ppfe omnibus adolescens Adalhertus, qui liis die- denfer administravit. Eodemdie Dnn:inico. quondo
t,X MS.
panittn- bus delicioi^us miles erat, not-te eadem sicco indutus h^c ele^tio facta est , quidam validissimn d.xmone
liam agit. cilicino et capiit cinpre re^^pr^rgens, singulas circuit rapfus ferfur in ecclesiam, uhi spdes Rpiscopalis
ecclesias, pnuperibus qiioque qun? liabuit largas di- est : et coppit palam confireri mala =ua, quorum sibi
spergen;:, seetcausam suam prpcibiis Dnmino com- conscius erat. Tnnc convenerunt Ministri Domini-
mcndavit. Ipsi autfin Epi^^cnpatus honorem jam tunc calis Mfnsa?, orantes pro eo, et sacris verhis inimi- eo tempore
aliqui f;iriris iirnmissionibus , DOnnulli publico ser- cum persequentes. Exi-lamavit autem per ns illins a (ia-nione
m('ne prumiserunt. impiirissimus diemnn, dicens Quid mihj et vobis? ttt SniKtus
:

proclamattts :
Venistis detrudere me de
habitaculo? sed quid hot:

ANNOTATA. prodest vobis jactare inania verba? Ego ilhim, qui

sessurus est in ista scde , valde timeo : uMcumque
a Biovins i\c MS. Casim-mi Sclavoniam , cujus eum video vel audio non a-isus snin stare. Et cnnti-
srilirct regionis latimmx provincia scu dilio cst Bo- nuo spumans d*mon. murmura et horrisona verba
hemia. iugemiuat ; et diris dentibus diu infrendens. ad ulti-

b Idem. Sdavonicus. Is emt te^tc Dnbmvin, Comes mum exivit. homine sauo. Die postern an<e ortum
Libic(?nsium et vicariam Principis jurisdictiouem
,
snlis venit nunfius direns Quia hen Dominus Adal-
;

re^inn;i(iin per arces vel nppida admini^-tr.ihat. Evat hertus cnnsensu puhiico electus est in Epi--copum.
niiiiin I.ubic, uti ilorct Cosjnfi^ Praoensis, mctrupolis, Cnncurril populus cum Clero, glnrificantes ot gra-
sita locu iibi amni.s Cidiina nonien perdit suum, in- tias ngentes I)ominn, quia volens nolensque nequain
trans in tluvium lilierioris aqure Labae. ^ldlit dein spiritus confessus est electionem illius.
Cosmiis Principatus limites. 8 Rediens interea de Saraceno b bello adlit Ve- b
c Ihvc licne nnianiln, eo qnod in alfera fita mnres ronam Imperatorius Apex. scilicet Otto secundus E :

lonfic alii indicentur. cui fuit manus in pra^Iio fortis, in parvo curpore Ab Ottone
d B:-ovius, Vicentius er MS. Caiinen.^ii, et Vin- maxima virtus, Augustus melinr bono Patre, et ut II pastora-
leni virgatn
centius c.r CmcHiK.
^1/5. S. fama meminit, per omnia C?esar Christianissimus. Qcaptt :

e Diibravius Adalbertum primnm omnium Otto

, Idem func victor et vicfiis pro coliigendo niilite huc
Caisar Melropnlitem M;igdeijurgensem instituit, vi- venerat, volens ulfum ire damua yictori;e, sed ne-
runi a cnmmpiidatione virtutum celehrem. mors eum proxima pulsat. Ad huiic
sciens quia c
f Fui! M.igdeluirgum. Pdrilicnnpoii^. Onvco voca- ergo Bohemica maniis perrexit, ferens legatiouem
bulo (lictiim, s^fpius nb ILmnis aliisque harbnris va.tla- de parfe Ducis, et obtulit electum Episcopum, ro-
tum, aut inreniliis dcformatum : ne vidctur aliijuid simile gans ejus manu popularem confirmari electionem.
tunc roniigisse. Consule Heriani topcg raphiam Sa.roni^. Non minus Imperatnr, eorum digne petit'nni ac-
inferioris pag 167. quiescens. dat ei (/ pastoralem Virgam; et, cujus suf-
g Octricus, aliis Otheicus, Stericus. Astericus, fraganeus erat e Miigunfino Arcliipnesuli in Hpi-
,

Pietliericus . swcessit Adalberlo , in /Irchiepiscopafu scopum direxit consecrandum. Consecratus ille festo Ab Archiep.
Mogu ftno
Magdeburgcnni ; quem Vita 2 nnm. 6 indical a schola Amicnrum D. N. Jesu Christi Pefri et Pauli, multo consrcratur
nd liegis Coppcllam translatum fjiissc : qni ci vide.tur coraitatu equitat in dulcem patriam. Equus autem 28 Junii :
gr(i<'us nd Episropalnm e.rtilisse. cujus tergo insederat, nnn mnre frementium equo-
li Ilis r.s( Otfn II apud Bjwinm indiratus : qui Ot- rum, nec properis cursihus grailiebatur. neque auro
toni I palrisuo, nnnu \)7'.i die 7 Maji Mngdelmrgi nwr- et argento portat fnlgentia fra?na; sed in rusticura
tuo, succcsit ; aute niino *)G7 Impcralor a Jonunc 13 morem torta cannalie ora stnctus, incessit ad arbi-
Papa coronalus. trium sedentis. Ventum est ad sanctam civit;item
iImu Arch:Rpiscnpu'i apnd B-.ovinm , extremum Pragam, iibi Dux pr<TdiIectus /"VVencesIaus quon- f
aulem diem 21 Mnji nnno 981. Ita Slrcvesdor-
clausit dam Re;nium tenuit, ac in Dei servitio vivere suum ob reve-
fius in Primiitu Magdvburgensi. egregie perdiixit, postea vero sub impii frafris ferro rentiam S.
k WenceUnl
Alit Dilliuiaruin el \)Wi\\\n^v\\xci appellant. Bal- nohile marijrinm consummans, manifestis indiciis
pedcs Pragam
himis auctorem arguit, quod nimia sit hyperbnle usvs : ac ingentihus usque hodie miraculis sua merita pro- ingredUur :
j
aildens nihii aliud fuis>e. qufim
timorem etium San- bat. Ibi tum novus ille Pontifex viiicla peduiu sol- F
ctncim virornui, in mnrte judiria Dei perpenden- vens, nudo peile infr.it Urbem : hinc humili spiritu
tium. Ccrtc Conmns Pnujensis de co isfa scrihit : Anno et cnrde contrito nratinnis jurn p^^rsolvcns , magno
9t''8 PrKsiil Dithm;frus ecclesias, a fidelibus in mul- gaudio civium Episcop;dem Calliedram insedif.
tis h)C.is nd Dci laudpui construcUis, con-^ecrat 9 Erat autem cunctis diehus Pontific;itus Episco-
et :

populuin g(>ntilem baptizans , qurun plurimnm facit pii sui pie ac fidelifer serviens Domino. sed niulto
Christo fidelem nec pnst muitos dies, anno scilicet
; ac g inproficuo hiboreChristianitatis normara exer-
901). IV Noiias Jauuarii, vincuUs carnis solutus, ta- cens in populo. Res Ecclesiasticas suh a?qiia divi- bona Eccfe-
lenlum sihi creditum Christo rcpm-favit centuplir^a- sione distribuit in quatuor partes primam partem :
sia^fica in
4 parle.s
tiim. A'/7((/ cfinni in eo vitupernt Duhravius. Jsl Ila- pro necessariis vel ornafibus eccIesijE, secundara dlitribuit :
gecius eum omnium virtulum esemplar obiisse cum vero Canonicnrum commoditatibus ad^cripsit, ter-
magno Bohemorum luctu, scrihit nd annum 909. tiam autem in agmina pauperum proflu;i miseratiune
jEncas Silvius, opinione sanctitatis insignem np- expendens ultimam partis summulam pro suis usi-
;

peitat. bus servat. Pr^ferea omni die festo plurimos pau-

peres ad opera misericordi:e vocat, qu£e eis ne< essa-
CAPUT 11. ria erant affluente copia ministians. Item quotidianis
Episcopalis dfgnitas: exercHia virtutam. diebus h terquaternns habere solitus erat, qiios in

VJT-^I. mortem vero Episcopi non longe ab urbe

,
Apostolici nomiuis honorem dape et potu satiabat.
Raro autem, extra festum aliquod, vidit eum meri-
Pragn. factiis est conventus desolatiB plebis, una dianus sol manducantem et r.umquam inedia nox :

cum a Priuripe iirms terr^e et diligeus inquisi-

: fit somno indnlgentem. Stat lectulus altis plumis et
tio,quem pro iUo pnnerent. Responderunt autem dormtt ftu-
/n Spiscopum ostro rigidus, die oculos hominum pascens; nocte tnl aut
Praoensem
omn«s unn ore Ecquis alius nisi indigena in.
;
noster vero aut habuit fratrem Gaudentium, aut cajcura Cilicio :
ellgilur. Adalbertus*; cujus actus, nobiUtas,
divitige, ac vita natum vel alterum (extra quos, suo cubili amicissima
familiaritate
 ;: , :

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 183

familiaritafe junctos. et se tertium. neico qunrtus grandia quseque et nova scelera adimplere meditan- D
recubuit in unadonio) ipsi vero nmla huinus vel leve tur : vidit optimie pubernalionis frustrari lacertos, ALCTOnB
cijiciuin, et lapis pro capiiis .vustentaculo, somnnni CU-EVO
plus etiam nbe^se sibi, quam p^qiulo jirodesse. Deflet
r.x MS.
daiKint. Numijniim s;ituro venlre it vel vadit dnrmi- ergo peccatum, et amaris^imo luctu jirosequitur qitorum pec-
arctejejunal
tuni; et nondnm expleto sopr.re, surgit ad solitie damna jierdita; gentis; ad ultimum cogitat melius cata defletf
orationis conviviu. Corpus vero et corporis incen- esse relinquere, qtiam in ca^co et sponle j»ei'punle
tiva acerrimis attriverat jejuniis. nec unquam ulii populu operara perdere. Qurd maxime de iribus
voliiptati animum dare volebat. Parva quies oculis, causis aclum e>se lUcunt, qui liujus rei ordinem ipso
et nnlla venia et^t defectis pedibus. narrante comperernnt. Primu et vehit primitialis
10 Lu?traverat eti.im carcerera et in carcere posi- causa propter plures uxores unius viri, seeunda
tos, (|uoruinlonga series et infinitum ap^men erat. projiter detestandH conjnjjiu Clericnrum, terlia pro-
invlsit cap'
Nnlti plus nota prupria domus, quam sibi erat, quis, pler ca|)tivos et mancipia Christianorum, qnos mer- et ChrisHanos
tivos et
agros :
qun noiiiine, et in qua parte cubaret infirmus, aut catnr Juda'us inft^Iici auro emerat, emplosqtie tot rendi Jud.T s
dolet.
qunt capita rediviva suius vitse redderet, qvit)t falalis Episcopus redimere uon potuit. In soranis qunque
hora mitteret letlio : quorum omnium post pia obse- aj^paruit ei Dnminns suscitans eum et de lento ,

qui;i, si j,eniinis tempus erat, ad campds decurrit sopore surgere jubcns. Cui inqiiit ille Quis es «t :

!af)ornl nia- et >atione periicta unde viveret, propriis nianibus se t»m iniperiosa; auctoritatis, v.-lcujusrei gralia quie-
7tibus : laborasse gaudebat. Hinc viatur inlrepidus aderat tem frangere jubes? Kespundit Ego sum .lesiis :

sacris aedibus ScGpius, Dumino prerutnr impurtunus Christus, qui venditus sum, et ecce iterum vendor
CKlestes fores pulsati nuuclongis j;enuum flexinni- Juda^is. et tu adimc stertis? Ille expergeiuctus se-
bus orationem prutrahit, nunc suspiria cordis mullo cum tacito corde pertrartat , quidnam hajc visio
flumine rigat. De Completoriousquead Primam non vellet adroovet solvcnda^ quusliuni.-ulaj socium
:

a Coiiiplc- exiit verbum de ore ejus, et ad instar monachicae eleguntem virura. Villiconem. Hic ln>nure Pra-posi-
torio iisqiic
ad (erliam
profe^sinnis noctu*-na silentia servat. Post Primam turai pneerat ceteris, hunc vir sanctissinius ornnium
silet :
Pastoralibus causis studia sua intpendit , audiens consiliorum suorum parlicipem fecit : cnicumsuara
diligenter qiiidcum pi cedato paupere peregrinus et visionem expnneret. respondit in propria verba et
vidua ejularent. Quando autem exteriore cura vaca- cogitalinnes ille miti.-siinus heros : Quandu veudun-
dcin nudif bat, usque ad Missie celebratiunem Daviditis utitur tur Christiani Judieis, bunc venditionem patiiur ijise
paiijicrca,
pereijiuios,
homini nun locutus e>t verbum, quamdiu
oiloijniis, Cliristus, cnjus nos corpus et membra, a quo move-
viduas, Dominicie mensa- infulatus astitit, et super Suncta raur et sumus.
Sam torum imm(dans Angehcum paneni. Pnst ma-
nuum autem opera laborabat, aut cum caris Capel- ANNOTATA.
pietali RcH lanis sucra; lectionis cibaria degustabat.His otiis
qmtm (empus lungura diem, talibus negotiis tulam Jucere noctem a Zs crut Bolesl.ius U, Pius caijnominatus.
impendil
b Id hctlum cmiira Sururciws in llalia auno 982
:
sulebut hi sibi mores, hoc studium, ha^c erat meta
;

vivendi. gcstmn est, qund in scqncnii fttn lulius ilescnOilur, sed

11 Post Compleforinra, cum snlitis orationibus non tam a^qno calonw.

incubaret, quiduni pauper, cui nihi! praeter vitam et c Morluus esl Roma; 7 Dcccmb. anni 983.
membra impius lalro reiiquit, mi^^eris ululatibus d De liac P;istoraIi virga, ut Imjieraloribus el Re-
miscro pau-
templi ostia pulsat. Quo audito, cum de en^gatis qibus coniru vulunlalan ^uinnii Puutificis tuuc dari so-
pen /lu/vi •

opibus nulla superfuis^ent, ccepit curiosius excogi- lila, lute ugilur in Vila S. Anscimi 21 Apnlis.
nar donat :

tare quid illi dare posset; et cum nil aliud nccurre- e Hic ist venerabilis Willigisus, qui pra-fuil cccle-

ret, ingressus cubile, quod solum Iiabuit tulit inde siif Morjuntinx. ab anno 977 us^que ad annum 1011.
sericum pulvinar; cui abstrahens sericum, plumas [ Colitur S. Wenceslaus 28 iSeptembris, occisus
circvmiqnaque per domum respersit, deinde ad ja- anno 938.
centis mendici clamorem recurrens, inanem pnrpu- g Bzoinus prnficuo.
li Idcm quinquagenos eleemo.synarios, alii jiaupe-
ram in rugas complicavit; et per coeunlium janua-
rum foramina emiltens, hoc fertili dono nianum res plurimus.

paupjris accumulavit. Cujus fiirti auctor cum late-

ret, cumque domus suie pra?positus hoc inter pueros CAPUT III.

asperins inquirere vellet; prohibuit eum. dicens : Iler Roinam, Cashium, el ad S. Nilum. Mo-
Nequaquam inimicus hnmo Imc fecit. sed qui indi- nastica vita liomx. Miracula.
gens erat forsan pro explenda necessitate assumpsit.
12 Inter haec sancta opera non desinebat pluere H. £ec sanctus Ei>iscopiis frqua lance perpenrlens,

pr^dicationis verba, nec slbi solum bonus, nec nisi et ab imo corJis longa suspiria traliens, amplius
cum pluribus coelestiura gaudiornm particeps esse stare timuit, sicqne consilio doloris accepto venit
concinncs
voluit; sic alta p^-tens, nt proximorum intiraa non Ilomam, et Apostoiica," scflis a Pontificem, quitl in „
utilts hubcf,
despiceret; sicinfimitati proxiniorum cungruens. ut tanto sno populique discnmine foret acturus. geme itomam petit

alta petere non desisteret. Singulis compassione bundis questibus inquirit. Coramendalus inqiiit, .

proxiraus, et prie cunctis in contemplatione suspen- miiii grex audire nie nou vult, nec capit sermo nieiis

sus, sic discrelionisartem servare novit, utesset in [radicem] in iliis, in quorunipectoribus da^inoniacje
eo et juxte consulens raisericordia, et pie sa)vie,ns servitutis imperia regnant ct ea regio esl, ubi pro
;

disciplina. Ipsi autem contrariu voliiutate ad carna- justo corporis virtus, pi'o lege voluplas dnniinaliir.
ct confrnrius
lein sensum relapsi, bonum Pastorem sequi nolue- Ad ha;c Apustolicusl Fili, iuquit, quia te sequi no-
carna(il/us
/lomiinltus, runt novu quippe modo, cum essent co-lestibus bo-
:
lunt, fuge quod nocet: operse pretium est enini, si
iiis pasti, peccatorum fscibus explebantur. Ille spi- cum aliis fructum agere non potes, vel teipsum non
perdas. Quare meo consilio arripe tibi otia conlem-
ritnalibus adjutoriis caulas suas priemunire iuslat
illi destruere qund fecit, diabolicis impugnationibus plationis, sede inter eos qui vilam quietam in
et

festinant. Ille a captivitate dcemonum et vitiorum studiis dulcibus et salubribus agunt. Hac itaqiie slatuU
Epi'
populum eo arctius se in omni
liberare parat : illi velut divina responsione aniniatus, cum ad futura scopatitm

peccato obligare nou cessant. Vidit ergo Episcopus. Sanctorum gaudia ardenli desiderio anhelaret, sta- dfserere :

quia divinis legibus adversum ire omnibus modis tuitsecum nataie S"lum notioresque populos dere-
festinant : vidit quod obdurato corde in Dummum linquere vult pro Domino peregre prolicisci, atquc
:

velut
 : :: ,
;;

184 VITA S. ADALBERTI EP. MART.

velut siib alio sole inopem ducere senpctam. Omnia sermcne cognovit : qui et usque liodie ita amore
ACCTOHE (lura et a>[iei'a pro <liIf;'to Je^u diilria sibi visa sunt: Chrisii ferventeni non meminit se vidisse aliquem
co*vo anpustam pimpej-iein non juvenem. Et recepissem non admitti'
pro (livite CJiristd pati, te, inquit. dulcis nate,
BX MS. tur ad mo-
larnax fnc\t tani laJji-r quani inj^ens amor erat. Post lianc suse nisi ha^c snsceplio mihi mei-^que nocitiira, tibi tamen
nachalum.
etcertiosijms. nienlis (Icliljfi-ationem, argpntnni punperibus large ininime esset pi'ofiitura. Etenim, ut iste habitus,
ilislribiien<, Episcupjilein Cameram evacuavit. barbai, et pdi non indigena. sed homo
tesfantur,
14 Erat anteni ipsis b diebns Roma Imppratrlx Gi';ecns sumautem quantnlacumque est,
; terra
An^Mista Teipliania. mater ejus 'pii niodo regnat. quam ego et mei raecum incolunt. iliorum quos tu
A T/ic"i>fia- terlius et UfOJuvaiiLe maxinius Otio : cui pia cura bene fiigis, prnprla est ; si, quod Deo volenfe nimis
nia Imjiera-
triee jiefU'
circa pauperes cnm summatibus Viiis, et bene nnae- vellem una nobi-^cum cohabitaveris tollent illi
, ;

nifim ohla/am rentibns Chrislnm .sinceri.^sima dilectio fuit. Hoc qnse sua sunt. ego cum caris filiis expellar tolus, tu
puupnthas cnniport'1, f|uod gr-alia or-ationis exulans ille usque de inc'Tta re plus inctrlus eris. Quin inio accipe
dtitribuit :
Iliero.Milvmam pei-gere vellet, clajn venire illuni fe- Patris con.silium, et unde digressus es repete urbem
cit. et &rgenti tanluin, qTianium juvenis Gaudeiitius Rdinam qtio cura Angelo borio te ducente pervene-
:
sert cum
/t/l/ris liO'
vix levare po^sflt, pro viatico acciper-e fecit. qund ris, Dominum Abbatem Leonem, nobis amicissi-
viam missas.
eadem cnnst^qiienti nocte pauperibus fideKter divi- mum, ex nostra omniumque persona salutes, atque
sit;*aiqiie ab uno denai io totum expeiulens, nibil episfolam iiostram fervis in Iisec verba: aut te apud
sibi r'etiiiuit: dciiide pneris i*eiiiis>is in patriam. mu- se, quod plus vulo. i-etineat; autsi ei diflicile appa-
tat habitum, et aviuum pro porlaiidis onenbus mer- ret. ad Abbatem S. Saba; mea voce commendet.
catus, cum tribus numer-o fratribus s;inctiim iter 1() Hac spe conHrmatus regreditur ad sacratira
ilurtis nic' arcem iirbium, dominam et caput mundi, Romam
assumpsit. Ilahens itaque animum Hierosolymis
tosiili/mam,
sepulcrum Dcmini visere, venit ad ninntem C.»si- inde, cui monaslorio Abbas Leo pra^fiiisset. diiigeii-
drflirlit
Casinum i num in cujus cacumine nionasterlum sedet, quod
: ter inquirens, ad Sanctorum liraina i Bunifacii et k
loco primns consli-uei*e ctepit bealissimus Alexii monstrante pupnlo perducUis est. Postquam
ab Abl-ate
Pater, monachdrnini flns et gloria, d Penedlctus : ingressus est, et cum Abb;ite datur copia fandi, ob SS Bomfacii
ibi qiiuque, ut Gregorii melliiluum os sonat , ulti- tiilit salulationera et litleras, quas miserat Abbas cl Alexti,

mam p.iitHin vita' dfguit; et vera* religionis exem- Niliis. Quihus perlectis, ut ex longo usu spiritum E
pl:u'. umnibus qui in Christo pie vivere volunt, probare doctus erat priusquam recepisset ilhim, ar-
digilo cnnvr-ipsit. llic tuin,
lii et agnitus non luisset, guta^arte cuncta explnrat. Primurn cospit simulare
atiamen Duinino iiuud rulurum erat providente, ho- indignationem : quis ,
qua menfe pra^dit is esset,
norilice hospitio susccptus est. Post paucns aiitem averso vultu indagare aspera et dura illi pra-di- ;

dies, ciim iter ccuptum agere vellet, accessit ad eiim cens, cuncfaque arcana mentis ejus sagaci ingenio
illiiis bici c Abbas, et cum ipso admodum /'illustres perquirens. Justum vero ac tenacem propositi virum,
e
vir'i, ha-c consilia vehita divina arce ferentes Via, nec diira hominis responsio fr^angere valiiit, nec ve-
f :

Iblque pe.r- inqniunt, quam acqiiirenda? bealitudinis causa ce- nienlium tentationum mina; a semel arrepla volun-
sis/ne f/e-
pisti,lunga est a recta via, et ab illa qua^ ducit ad tate revocare potuerunt. Abbas vero Leo, ubi non
cernit :
vilani: perplexilalibus quippe fugacis seculi carei^e solum avertere a suo proposito, sed etiam dura prae-
magni est aiiimi, sed quulidie lovn nova niutare mi- dicendo plus accendere poter^at, accepturum se fore
nus laudabile est sicut eniin hiberiu rnai*is incon-
; illum pollicetur : statuit etiam Domniim Apnstolicum
ex sententia
staiilia niidum nautis, it;i vagntm de locu in Incura cum liumiliato Autistile pi'ins convenire.utquidqnid
/'oittificis.
periciiluin snis scciuacibus minalur. Stare autein agendiim furet, tanti Piilris sententia suorumque
uno loco, et .supernis visihus eo liberius perfrui, imn Cardinalium cnnsilio deliberarent. Pust ba-c. rite
nns, sed pra-cepta majorum. virorumque fortium peractis omnibus, qua die Dnminus disciptilorum induitvr
exempla tibi Qund consilmm providns herns,
dicunt, suorum lavit, pedes ac linteo extersit, monachalem mo»as/ico
iion secus quam divinitus datum accipiens. ibi finera hubilu.
habitiim Episcupus accepit. Sabbato Sancto
ille
laboris et errabunda; vagationis ponere cogitavit. quando baptizati catechumeni criminalibus vinclis
Ib Ila^c eo cogitunte frusfratur eum Doniinus, vo- solvuntur, soluta est et ipsi capite pendens cuculla.
lens dilecti honiinis desider-ia aliquantuluin dilatai'e, Hincsecundum regula^ niorem Fr-alrum numero ad-
ut quanto nunc amara primum, et labore parata, junctns, quairendum angusto calce ccepit ardentius
tanto post dulciora fuis.-^ent. Nain (um ibi rnonastica cupere Christum. Duo ex Frafribus qui cum eo
lege vivere vellet. r'epenie attonitas horribile ver- erant, jamdudum videntes qina se monachum f.icere
buin (^jus transverberat aures : Et bonum est. in- vellet, non bene projecto clypeo fugain dedeiunt
(luiunt, ut stes nobiscum, hic niuiKicbicuin indnas solus vei'o Gauiientius, exemplo constantis aim Caiiden'
vii'i re-
tio gennano.
liabilum, luc Deo jd:iciturum vivere ducas, nostias manens, cum beato viio munachatum atque proba-
sed ut Kpisco-
qvioqu(^ ecclesias novo opere (onstrucui'*, g cum sis bilem conversalionem consecutus est qui etiam sibi :

pu» agintus. Kpiscupus, sacr;u-e pules. Quo aiidilo ille hei-ns. jara carne et spirilu duplex gennanus, et ab infantia
dudum intra se turbatus, htec ii'a dicfanle reddidit semper fidissimus comes adbsesit.
Ulruni me hominem an a.sinnm putatis, ut cura 17 Ipse vero oinni obedientia ac humilitate ara-
aniota iiliornm cura Eptscopi esse (iesisterem, nunc bulans inter Fratres, contra bella tentantiiim vitio-
coiitra tenta-
snb nuniine Episco|)i vcsln.s dunios con.^-ecrarem? rum intrepidus tiro accingitur. In cogitationibus tioncs pugnat
Necmora: it deorsum per raontis convexa, et quasi suis ad bumilem confessiunera semper confugiens, aper'endo il-
duoruni dierum ilincre jicln, ad magnum viruni h quassatae mentis arcana spiritualibus viris pandere las :

ad H. mtum Nilum jien-exit, cujus m^bile meritiim in mon;isiico non cessavit : cessaide vero tentationum iinbre in
profeclvs
ordine, velutnuvus Lucifcr in aMheriuaxe. retulget novam messem iloruit vii-futum, ;ic pn^t viiiur-ura
sub quo etiara duce ac divin* arlis maj^istrn disci- victoriam subilo clarior eluxit. Processit ergo ut
pulurum phu-ima manus Deo miliiarunt. Hi vero lux spleudens , et crevit u>que ad perfectum diem.
onines propi-iis niJiiiihus victum qna-rentes, secun Obedientia, qua donavit eum suus Abbas, hujusce-
dumregubim san< ti Patri-s nnstri Basilii. ccelestibus nmdi erat, ut coquinEe Fratrum atque ad mini^ra
desiderns innilunuir. Hac fama duclus aggreditur usus aqiiam
torios liumero appurtaret manibus aq"fj portat In ;

sanclnni sencm. et provolutis genibus diu quoque eorum bivandis simile obsequium ageret sic ciilinam et ta-
profudit :

laervnias, quarcns ab eu resp< ii.-a et amiea vacrum:

sola- se cunctis Fratribus servire la^tatur. Nec muratur
niina. Qnem inuiiUis Duminus Abb;.s Nilus, ciijus intereaaji lulus hostis, nunc apertu bello, nunc la-
flieriu iu couspeciu Domini viveret, jam iu primo teulibus insidiis horninem Dei impugnaturus et :

cura
 :

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 185

cum testea vas:i nunc aqua
aliquando vino plena
, ,
I Inpoemau Constmtin appellatiir D
portaret; prwdiclus hosliscallido
nstu lapsus parat;
ccnrracliscdsu ac
ut oonfracla m partes spargerentui-
vasis ventayti eliiciens, CAPUT IV. VO EX MS.
cri vin farieni ingenti
pctit rubure perfudit. Kxc dum Reditus ad Epmopaium. Resumpta vila tno-
multotiens fiertnt et ipse tot vicibus
, veniam pro- nastica Romm.
stratocoriiorepeteret tandem ultorejus ronfnsionis :

resppxit ad hasc negotia Deiis

nam una dierura, :
i\rchiepiscopus vero Magontinus, beati Prajsnlis
cum Fratrum mensa appmtalurus foret merum, gregem sine Pastore ire conspiciens, misit legatos Archtepfscopa
of-
fenso pede corruitipse super vjs, 3fogunHno
et vas ingenli ce- cum litteris. perquosDnmmum Apostohcumde°san- ui-
ciditsuper marmora lapsu. Aiidiit genle.
corruit vase a longe Pafer cti viri reditu inlerpellat
factaque est Roma; a Sy- ;

monasterii cun.;tique Fratres per

iilfeijrorcHcto. ordinem quo ,
nodus pro hac causa, et oritur ulriraque litigmm
mod>.labitui illeheros ne-cientes quia hunc
;
casum grande, ex una parte enrum qui monachum perrtere
prosperriraa adversitas comitaretur : ita enim vas tiniuerunt, ex alia eorum qni Pastorem suura
cura
sanum et vini pretiura non minutiim
reperitur, ac auctorilate quaesierunt Ciimque invicem pugnanti-
si nulla fa.ta f„ret rnina. Item Nobilis
qnie.dam / bus sententiis utra(|ue parsdiu decertarent, tandem
panem siirnans femina monasteriura hoc causa orationis
ingreditur dubiam nuntiorum l> primasvix promeruitvictoriam.
iTf/ram nialro- et cum carilatem ibi facere jussa
Ibret, jam septem Hic ipse priraas frater erat Ducis
nant sanat ;
cujus terras , qui
annis pnnem se non pustasse profitetur
; ille vero exigebatur Episcopns prajfuit. Tiim Apnstolicus,
hnncabsiinentiajmorem pro inflrmitate eiadhiesisse non tam volnntate quam jure Dei permotus talia
.
reeognoscens, allato panesalutiferffiCrucissignacu- respondit Reddimns quod juste qusrunt, qu.mivis
:

lum impressit a Pontiflre rc

ac deinile prandenli matrona; eum-
; de bono Patre jam degenerassent fllii;
et damus missus ad
dera appnnens, in nomine Domini mei Jesu
Christi, cum h.ic lege, si audiennt eum, teneant cuni bene- Episcopatum,
fllia, inquit, manduia panem non lioet tibi sanctam
; dictione Dei, faciantque sub eo fructum
cenluplura:
Christi caritatem violare : proejus eiiira amore hoc si autem a consueta iniquita
e sua recedere nolunt,
parum prandii accipere jussa es. Ad banc vocem hic noster absque periculo sui capilis malorum K
credula mulier. panis munera degu.stans, cum consortia declinet.
gra- Ha;c ubi Jicta dedit, finita est
tiarum actione regreditur in domum suam ex hinc sjnodus,
; et soluto ctetu redierunt quisque in domum
ergoci.nimiini cibo usa, rem novam .sibi contigisse suam. Abscedunt legati Monachis trislibus, lieto ,

civibns narrat, ac glorificat vox omnium Dominum animo ac ra:igna exultatione cumque emenso iti- :
reclpitur mag-
facfu fe!>rim Deura. Nec prajtereundum est , qualiter cujusdara nere Pragam veniret, eunt ei obviam omnis a;tas et "° '"'^'°
pei.it. Joannis filiam, qiii nunc Prsefectus urbis esse di- cum ingenti gaudio accep<Tnnt eum:
sexus, et quasi
gnoscitur, airoci>simus felinum dolor vexare ccepit: dant manus, ac promittunt emendare (velut qui de
qiiara cum borao Dei sacratissima siia raanu tangeret, sua reversione oppido gaiulerentj secundura ejus
omr.is languor corporis ejus imperio abscessit. prsecepta priorera vitani plenissime.
19 Sed paulo post coepit eos ign.iva moHities, et
ANNOTATA. neglectis praeilicationibus ifur in omne nefas vete- :

riirnquippe vitiorum recordatiimibus pnEventi . in

a /s erat Joannes XV ,qjn sedii ab anno 985 usque carnalera partem relabuntur et pereunt Iibor , p.a-
ad anuum 990. storaliset diligens cura boni Pasloris. Inter h,-KO
b VeiiU Theopliania Romam anno 989, ibiqne Na- luctuosum et miserabile crimen exoritur. Mulier
talem Dommi cekbravU. Ita Chrumcun Hildenslwi- cujusdam nobilis cum Clenco adulterasse publice
mense. arguitur. Qiiara cura more barbarico parentes dede-
c Qui modo regnat legilur apnd Canmmn, Frehe- corati conjugis decapitare quaercrent , fugit illa ppr
rnm Bzovmm. AU
e( in MS.
Pragensi, Qui tunc re- celeres auras. donecvoce etcursu usque ad oplatiim Aduttrram ad
gnabat. Sfd pnorem leciionem ex aliis adjunctis supra pervenerat Episcopum. Volens autem de iilnrum se cmif^/ijien-
prohavitnus, '"" "'"<""''"
manibus mulierem liberare , clausit eam in mon:i-
d S. Beiiedicti \U.am prr S. Gregorium illnstravi- . . ,. , , ,
uionasterto
sterio sanctimonnilium, qiiod vocabulo et veneratione
mus 21 Marhi. S. Georgii consecratum firmissimis m(enibus valla-
e Alibas Cavinensis tunc eral Manso, ordine 28, tur clavem vero Ecciesiajcustodi fldeliter comraen-
Pandiiljihi Capux Prmcipis consnnguineits, quiprxfuit
:

p
dat, credens fore ut femina inter feminas snlalia
\ ab onno 987 usque ad annum 997. doloris, et sub altaris defensione vitae seturitalein
f Senicres plures aut quosdnm de Prioribus, haberct. Crimen quoque in se referre voliiit, ut se
fuisse scribii Leo OsUensis iib. 2 Chronici Casinensis sceleris auctore [credito] magnum aliquiJ fieret ut
cop. 17, nbi reliqua. el forsan hinc desnwpla, narrat. scilicet pro p'Bnitcntia> frnctibus aiit illam vit£e ser-
g Addil Leo, Et nodtros Clericos ad gradus Ec- varet, aut ambo siinili jiissu inorerentiir : qua vo-
clesiaslicos proinovere decentissinie poteris : ohscr- lunlate patet qiiia martv rii coronara exposcens erat.
vat autem Angelus de Nuce "'"!"''"
privilef/innt /uisse Abbaii- Et adinipleiel utique quod pniden- J^/ voliiit, nisi eura
bus Ca.HnetMbus, ut a quocumqiie niaUent Catholico ter D'unimis Pra^positus Winllilona proliiberet. Im-
Episcopo suos Clmcos promoveri facerent. pia inaiiiis interea abscons;e mulieri ferrum necera-
]i Addit idem Leo Qiiem, A'ilum scilicet. tunc :
que forum irriipe- uttro se offert
par-ins, arinato niilite Episcopale
apud V.iUem-Luci cum aliquot Grtecis Fratribiis runt : qua?runt conlumacibus dictis P"ratus mort:
minis et
conversari perceperat. hi Vita S. Nili dicitur Vaile- Ejiscopum, qui contra divinum fas et legaliajura
Lucioii ; quod monaslerinm , matidala Panduipho adulterara defendere vellet quod ille , divina^ con- :

Principe C.ipuano, Aligernus, Abbas Casinensis !27 teinplationis olio vacans, ubi aure percipit, cum ve-
et decessor Mnnsonis , illi cunces^icral. Inde S. Nilus lut divi.sa noctis hora esset, dicto versu fregit silen-
postea Tnsculum veiiicns in monasleiw , Cnjpta-Fer- tia, et in qiio clusus erat, exivit de templo; deiiide
rata dielo, mortuus cst et culUnr 20 Sejjtetnb. qui secum erant fralribuspacis csoula libans. Vaiete
i liie est S. Bonifacius Uomanus, qui Martijr beiie, inquit, et pru me inisero ferte pia vota Cliri-
obiil Tarsi, cl a nwrie ad hatic ecclesiatn reiatus colilnr sto. InJe totus ardore marlvrii flagrans, non tardinre
MMaji. desiderio et cursu qiiain qui fugit hostein , spoiite
k. S. Alexius iiiWcm est sepuUus, utnlc jam ecclesia venit in hoslem ; ac inediuin agmen iiitrepido gre^su
S. Alexiiapi>ellatur, uli latius dicendum ad hujus /'7- incedens, Si me qua^ritis, iiiquit, prieslo siim. Unus
lain 17 Julit. autem ex illis, cui minus seinper lieva voluntas erat,
Aprilis T. in. 24 oninium
 :

^86 VITA S. ADALBERTI EP. MART.

ninnium ore talia rt^spondit Cassa spes marfyrii te

:
invectam esse partpni incominodonim annuntiant ;

ititcrimJoa7ine
ACCTORS lenet, et nnhtlis gloria leti. Erraf pro rertc IirL-c san- et quem pro eo pr.nerent. recalem exquirunt senten-
15 moriuOf
co^:\o pcccatum; non imple- ti..ru. Erat fuin iii CapelU R'^?is quidam Clericus,
clifis quaj nostnim vult fieri
l-X &IS.
biturvoluntn^; lua; sed agelurahquid quoH plus tlo- nomine Cruno, sthol:ir.I.us litteris ef,nvgie eruditus
sed /rus(rat
lebit quia nisi Ii^c meretrix nobis citius reddalur,
:
et ipse regin snnpuine genus ferens; mnf^nK scilicet

hahemus fratres tuos. quoruni uxoribus, prcle et

iri
quodminus bnnuni, multum fervidae ju-
indolis, scd

praedi
?diis hoc malum ulciscnmur. Ha-c dum furens Hunc. quia Regi placuit. a majoribus ele-
venluiis.
el creafo Gre-
nuntius cnntra Episcopum deblaleravit. ecce ccrru- ctum Magnntinus Aichiprresul Willigisus et suus fjorio 5
plusaure proditoradest, qui excerpens eos clam ex Collf^gae/Adelhaldus Epis( opusaddiixerunt Rumam; d
agmine vocat, sequeitinerisducem ]iraebens. domum proinde a Romaiiis hnnorifice acceptum, ad hoc or-
in qua clfiusa erat domusque cuslodpm manisrestat. dinati Episcopi Apostolico honore e prnmulgarunt.
lot/uitur
Custos vere tentus ab illis, nunc minis nunc amicis Siiperveniens efiara Rex Romano more egregie ac- Hom<r cum
aflaiihus, ut illam in manus enrum redderet diu pro- cipitur; deinde et magno gaudin oranium Imperato- (Hlone 3.
afiuKrrn pro-
balur : ad ullimiim mnrlis timore perterrilus : sic riura attigit apicem. Lailanturrumpriinatihus mino-
dita ti oicisa,
sihicrcditam cruentis hnstil-us pmdidit feminam. res civitatis. cura atflicto paupere exultant agraina

Rapitur illa infelix frustra prensis altaribu^, et siib viduaruin , quia noviis luijierator dat jura popuHs,
manucnnju^jiscapilalem ju>saest suliire senlenliam: dat jiira uuvus Papa. His temporibus Christiauissi-
qimd cum ille, velut vir justus. facere nollet; sub mus ille Csesar, cui circa servns Dei maximura stu-
gladiti vilis verniila.' truncata ,
panas male usi cor- diiim semper et diligens cnra fuit, crebro alloqiiitur
poris capiteexsolvit. S. Adalhertum, et habebat eum sibi familiarem, au-
20 His atque horum majorum popularis nequitiae dieus libenter quaecuinque sibi diceret.
studiis cum sermo docenti> Epi^copi contraiie ne-
quiret, flet bonus Paslor, quia in morbido grege si- ANXOTATA.
rcdil Homam
pna salutis nullaines^e ppr;-[iexit. Hiiic pro spectan-
ct (idritqm
a Sijnodus kxc habila circa anntim 994 , cum annis
jnonoiticam : dis sequenlibus malis nculos claudere volens. dulcis
5 in momslerio vi.nsset j^dalbcrtus, ut in seqxienti Vila
Rom» mceniarevisit, et navi nionaslerii mutat Pas-
diciltir.
toralia fra-na. Congaudent illo redeunte mtmasiica?
b Radla nppeliatus. uti ejus nnmcn in Pocmale ex-
plebis sacra collegia, ac sanclitatis suee amore pari-
primitur : Vilx 2 wctor vocat sancti viri pappaleni
ter et utilitate perfrunntur. Dilexerunt eum oinues,
Abhas suus,
sc{I prre oinniljus et post i-e tntis oo-
Radlam, /brip signi/Kare volcns, qnod fucrit a S. A lal-
inii
herto ex sucro fonte susccphia. Surius pio Radla, Ra-
hortihus Fratrum prrefecerat ilhim. Ille autem omni
dium scripsit ; neqite Duri fecil fratrein carnis, nt ha~
viliiateet extremitale contentus, quanto major erat
bet endem f^ita 2, scd fratre cariorem.
fanto se cunctis inferiorem prichuit : quanlo spiri-
c Jnanues XV Popa mortnus est 7 Maji anni 996.
tuaiihus dlvitiis dives, lantn in oculis h"minum par-
d Udebaldus 5:oj'/r), sa/ c»;«s loci Episcopus fuerit
vus, pauper et despectus esse cupiverat. Dicuntau-
non inilicalur.
tem Abbas et Fratres ejus de eo, quia in oinni
e Electns est 13 Julii, et 26 ejnsdem mensis conse-
virlufe ad unguem perfectus est, et extra nionaste-
crentus.et Gregorius wappcllutus.
rium vere Sanctus erat. Sic de die in liiem semper
novus et seipso rnhustior succrescens , ad divina; CAPUT V.
contcuiplationis fasligia velut castissimus turtur Ulfimtis redilus ad Episcopatum. Instmctio
evoUiverat. Volens aulera Doininus nstendere servo Oltoni III ditta. Ob s/EVitiam Bohemoruiu
suo, cujus meriti viveret in conspectu suo, monstrat discessus ad Polonos.
ei per vi^uin duos ordines in ccelo ; unum purpureo
n;eo i
alterum niveoainictu, qiiihus sub diversa specie sin-
s I\\ chiepiscopus vero Willigisus, veterem queri-
Instantcr
gulare meritum et prnpria mercc'' ; ambnbus taineu
vrgente
esca et pnlus erat laus perpetua Creatoris : et vox, houiinisreditu interpell^t : congeminatvotaoum vo- Willigiso
facta est ad eum, Inter utrosque est tibi locus, con- tis, et ut reportaret illuui modis omnihus instat : in
vivatlo mensa), et aptissimus honor. Cujiis rei visio- Apnslolica qiioque synodo canonum testimonia re-
nem Alibati suo cum exponeret non Iioc de se, sed voivens, coram omnibus se justa petereclamat, pec-
vehit Sanctissimus Pauius, revelatiunis sua myste- catum esse singrilis Ecclesiis raaritatis. solam Pra-
ria de alinhomlne narrat, Scio inqiiit. hujusmodi , gam suoP.istnre Justainquiebatposcentibus
vidiiari.

homincm. cui Dnminus per visum talia ostendit, et benevidam aurem indue, Ecclesiie suuni maritum
htec ipsa donaturum se prnmittit. praehe, libera meute postulans erat. Rursum ex iti-
^l Hoc ipso iu temporo iter agit Romam Rex nere quo versus est ad patriam, continuis litteris
Fruncnrum l.Htotertuis.pulcliri Casaris pulcherrima hoc idem reiterare non t-essat ; nec dimisit prius
redirc jussus.
hciim g(oji.r
cx eslts 1/1
proles : decursis quippe pnerilibus annis, cum jam donec poUicilus est Domnus Apostolicus, facfurumse
vi%tone in- prima velut lanugine barhiB floreret, tempiis et vir- esse quai vellet. Tristatusest autem humo Dei, quia
temgit tus major annis Imperatoriam sihi exposcebant di- relinquere cogitur monasterium ; pr<escierat enim,
1 Gor. 12, 2
gnitatem ; Roma autem cum caput munai et urbiura quia pnpulum, cui pastnralera curam dehuit. a via
Domina sit et vocetur, sola Reges imperare facit ; sua mala nemo flecterequisset. Sed tristem ejus ani- eum magno
cunique Principis Sanctorum corpus suo sinii refo- mum hoc valde solatur. quia si in commissis sibi dolore dis-
veat, nierito Principem terrarum ipsa constituere aniraabus dignos fructus agere nequisset, extraneis cedit :

debet. Summus ipsis diebus c Hontifex acerrima fe- et non baptizatis pra-dicalor niissus fiierat. Ergo
bre correptus, corpus terra) , aniraam coelo, utrura- multis lacrymis Fratrum dulce raouasterium lin-
que iu suudimisit exordia. Rex autem Otto Alpium quens, cum siimmEe discretionis viro Notherio Epi-
nives cum multo transmeans , juxta sacrara
niilite scopo ultra Alpes prnficiscitur.
urbem Ravennain regalia casfra metalus est. Ibi in 23 Cumque velut duorum prope mensium iter
ejus occursum veniunt Epistobe cum nuntiis, quas agerent, venerunt Magoutiam ; ubi regressus ab
niittuutUoniaui Proceres et Senatorius ordo ; prirao Imperator comraoratus est
Italicis oris ; cum quo vir
adventum, velut toto tempore pateruje mortis
illiuR Dei raansit bonura tempus, quia valde farailiarissi-
non vi^um, totis \isceribus desiderare .ac debita fi- mus sibi erat, et nncte parirer ac die velut amicissi-
delitate poUicitantur expectare : deinde in raorle mus cubicularius iraperiali Curti vel Camerse adhse-
Domim Apostolici tam sibi quam illis uou miniraam si. Hocautem non sic velut ahquo amore aeculi

captus
 : :

VIGESIMA TERTIA APRII.IS. 187

A capfus, %e.i quiadilexit ipsum, et duloibus dictis ad luit hocetiaraejns anirao magnam spem
Mloiiunlix amorem
tribuit, D
co?leslis Patria; accendere voluit. Nam die qma sinon in filiis, in alienis et barbaris aniinarum icctore
Imperatorem
inslruit :
sive nncte, cum turha locum dedit, sanctis alloquiis lucr.i congregare poterit. Erant en ni mulla; natio-
aggreditur illum; doceiis, ne mngnum piilaret se nes percircuitum, per quas aut sibi martyrium,
aut stinV/Va-
Imperaloremessp, cogitaret se liominem,niorilurum ilhs baptismi gratiam coiiferre poterit. Gens autem frrs rt
cinerem, ex piilcherrimo putredinem et vermium hffic sceleralissima, ad quam consanfjai-
redire compiilsus est, neoi occitos
escain esse futurum; vidnis se exhiheret maritiim, in odium sui n.imiiiis grarale nefas
pauperibus et pnpillis monstraret se patrem, timeret
perpgerunt. Nam
parenles suos, nobiles .et prajidaros viros, misero
Deumuljustum ac dislrictnm jiidicem, amaret ut vulnere prostpriiunt 4 fratres,
:
fralriimque filios, j
piura venia; largitorem ac misericordice fonlein, snli- masculum una ciim insonle f.^miuaonnes ranrtesa;-
cite pensaret, (|uam angusla sit via qiias ducit ad vi.ssiinadamnarunt civitaies quoque eorum
igne ac
:

vitam, quamperpaiicii|ni intrant per eam

et
bene : ferrodeva.stantes, omnia eorum bnna in
captivitatem
agentibus essetper hiimilitaleni socius, contradelin- redegerunt. Unus autera ex suis fratribus.
dum hsec
quentium vilia per zcliim jiistitiic erectus. Ad hunc mala domi geruntur, cum c Boleslavo Poloninrum
c
modum plura subnectens, monet carum filium pr«- Duce foras inexpeditione Iraper.itnriseral. Duxvero 'l'^""''' ad
seutis vitip bona despicere, ieternitatis electinnem ille, proaraoresancti I ratris, magnis proraisMs de
fmmiltima desiderare, niansura quie.-pre, in rebiistemporalilius amissis opibus
p^Zll^m
obiequta
eum solatiir. Ergo pro his scpleribiis DualuT"'
prxntat et in transitoriis (iduciam non habeie. Cunclis qui rediium sibi clausum esse piitans ille sauclissimus
au. tcis. in regia domo erant servitute serviens velut servus heros, noliiit Iruslrari ailitura suura : sed declinavit
omnium ; sic eoriim vilissima qiia-qne manibns tra- adpnefalum Diicem, quia sibi amici.>simus er:it ; et
ctat, et omni humilitate eorum servitia facit nocti- si se recipere vclleut, per ejus rf
missas exnlorare
;
d
bus quoqiie cum carpserant somnum, calceamenta petiit.
eorum componere cura fuit. Ab janitore usqiie ad 26 Qiio facto, e cnntra illi raagna indignatione
Principem Regise domus omnium caligasaqiia alduit, remiltunt ei ir:n et furoris plena verba, dicentes
E
et purgatisKordibus eas suo loco resiituit. M hiinc Sumus peccatores, populus iniquilatis, gens durse a
:

nohmu
modiim pliiriniaservilia epitin camera.qiianto qure- cervicis tu sanrtiis, amioiis Doi, veriis Israelita,
: '''''"""""'
et
qiie vilissimaerint, tantn libentius tibi omnia ciira Doraino ''""'"'
eapro humilitate talera ac tantum non por- :

niinistrans. Sed serviminis auctor din iiicogiiitus tant cohabitatiunes, et coiisortia iniquorjm.
Et ta-
latuit, donec quid tm Wolpbarius Iraperialis raini- men. iindehoc genus, uttotiensrppulsos,tntiensabje-
sler, etsibi dilectus cubicularius, sanctum prodidit ctos non iiiiiu*, seddiver.»arumgpntiumreqiiiratEpi
furem. scopus? Agnoscimns,agnoscimus ingpiniiiant, qiiid
24 Vidit quoque ibi somnium nncte una qund hu- sub cnlorepietatismendo.sura linniat ba'C sanclitis.
jusmodi erat : piitabat se fratris siii ciirtem adire, et Nolumus eum quia si veniet. non veuit pro noslra
:

in media ciirle stare domum, cujiis structura aspe- saliite; sed pro piiniendis malis et injuriis, quas de
ctu erat delectabilis, parieles et Ipcta nivei candnris, fratribus suis fecimus, et fecisse juvat non
: est qui
intiis duo lecti, unus sibi, alter Fratri suo depulalus recipiat eum, non est iisque ad unura. Hajc et his
erat, uterque scilicet ut dccuit, multura honori^ gi similia aiidiens illusus Episcopus, tanto hetitiffi
risu
rens; sedlectulussuusoranera gloriainalterius longe exuber.it, ut pene a solilo rigore magnum aliqiiid
visione in pr:pcellens. tolus purpiireo splendore et sericis oxcedpret.Dirupisti. iuquit, vinctilatnea. tihi immolo
.\omnis ha-
ad caputvero aurei staminis linteo
natibiis araictus. glortara et sacrificium laudis : quiti pastoralis cura:
tita
pulcherrime redimitus, sursura autera incapiteerat de colln meo ipsorura relutatio li-
fiines et vinciila

aureis liltpris scriptum Munus hor doiiat filia :

berivit. Fatpor rae hodie, o hone Jpsu, totum esse
neoagit
sponsalibi. Cujus visionis ordinpm cum aliquibus tuum! tibi dominator virtutis aterna laiis, honor, gratlaa.
narrandopxponeret, Vide, inqiiiunt illi, qiiiaChristo etgloria. Nnluisti eos qui te nnlunt, ct qui a via ve-
Doraiiio spcuiidante M.irtyr eris luturus. Rogis filia, ritatis in propria desideria declinant.

qtiae dattihi regia doria, est Doinina cadi, sacratis-

sima Virgo Maria. Hoc audiens ille factiis est la.'tis- ANNOTATA.
ad marty-
sirao animo, et itigressiis cubiciilum coidis, egit
ritim vo-
catur : gratias Sanclo Saiictorum, Angelorum Domino, et a No,^ miraciila omnin, (/iia' fwheri /m/nrritnf a .S. F
omnipotenli Chrislo : hinc Matrem gratiarura, qtiag Beneilirfo Florinci pufrnta, vii rtiitm, i/tta; Casini fitcta

Kegis snlio proxima sedet prona cervice ct gavisae stwt, ulii ftttli as^erunl eorpti^ asservari, calieiiimus ad
mentisjubilo adorat Gloria tibi, in'|uiens, Virgo
:
honorem S. Beneiicfi el ciliilimus tiil iliem 21 Martii,
maris stplla, qusp me, ut pia Domina, humillitnum reltctn altis lonijiorc ilispufiifione ile eorporis exisleitfia.

servum tuum respicere digitafa ps. Qtifid an Fiaitc.i iiuf cttam llttli n'ijre ferre possintjudi-
25 Hac ipsatempestate atliit Tiironiam, quiprens cet bcneviilns Lcctor.

jieref]r>natur auxilio Sanctum senem Martiuutn nec prffileriit ;

b Fratres 3 occisos fuisse dicitttr in sequeitli Vita :

TuTones et Floriacum, qtiae beatissimiira Confessoris corpus quos nf Marlyres liitberi tradit Balljinus; iton aitlem
Floriacum.
Patris Benedicti suo gremio collocare meruit, ubi parentes, iif est pater ct mater ftterunt occisi, scd utso-

etiara quis ille sit, Dnmiiio [concedente] c.TCorum lefsttmivoz illa. corisa.,guinei, et dicuntur \iri prx-
visus, claudorttm gressiis, surdornra audilus, et cop- clari.

lestiura rairaciiloriim miilla a niillia protestantiir. c Boleslaus crt//tioinrn/o Chobri rr/ Acer filiiis Mi-
Hortimduorum carissinioriim Patrum sacris confa- cislai Ducis, qiio jiim tunc vivo, erai iste in expedifiotie

bulationibus pastus, hrto animn regredilur ad im- Cxsaris, dum itntto 999 patri dcfiincto sticcessit.

periale domiciliura : inde quid sibi menii fnrel, qiiae d Per ejus tnissas scihcft eii'\-iUA^:i, aut potius sicut

volenle Den agere vellet siib liicpin proferens, co-pit Biovius per suos missos, id est legatos.

et versus fcutn dilecto C.psare farailiarem extremutn sermnnem

Bohemiatn CAPUT VI.
hahere. Finita locutione pacis osciila lib.int, et am-
allit
pliiisnumquamsociandos nnn absquedcdnre separant Discessiis in Prussiam : marlyrium.
araplexus : Virergo sanctus,caratn vitain carissimo
Jesu multum comniendans. secundura placituin .\r- ^nde a ndverstis barbariera dirara, profanasque o
chipriEsuIissiii, ad apostatricera geulem [lergere idtdolalrias gladium praidicatonis acuens et aplaiis,

coepit Sipuit ipse quia consilio suonouobauilirent cum qiiibiis priraum pttst diraicare oporteret, anirao

sed ne inobediens esset, jusstim iter adimplere ma- deliberare cuepit : utrum b Luiticeoses, quos Chri- It

stianorum
 m VITA S. ADALBERTl EP. MART.
V stianorum praeda miseronimqiie hominum damna niunt usque ad terram duo linfeamina, alba sicut
Adifurus pasfunt an Prusorum
;
quorum venter
fines adiret, nix. et munda absque omni sorde et macula : ambo
PtUiiOS,
Deus est, et avantia juneta cum morte. Tandem al- sua onera singulos quidem vin s de terra levant,
ternantl potior sententia surcessit animo, ut quia amborelissimo cursu nubesetanreasideratransnant.
haec regioproximaet noia fueratDuci praedicto, Pru- XJniiis nomen extra ipsuin, qiii ha^c vidit, admodum
sise Dpos et idola iret flebellatiirus. Diix vero c co- paucissimi sciunt, altervero erat, utadhuc hodie ipse
ei navim, etip?am pro pace
gnita voIunt;ite ejus, dat meminit, Domnus Adalbertu^, cui Angplicus raini-
(erdeno militearmat. Ipse vero adiit primo
itineris ster jam coelestis mensae convivia pritparavit. At
Gednrtl Urbem d Gidanic, quam Ducis latissima regna de- Pater Nilus ignotum est quid de eo viderit, sed dul-
niulfos con-
vertU :
primentem maris confini.i tangunt. Ibi divina mise- cibus scripfis eumdem virum itaalloquilur:sciasdul-
d rirnrdia advpntum ejus prospeeante, baptizabnntiir cissime quia amicus noster Ad.dbertus ambulat
Fili.

homintim multa; caterv^. Ibi Missarum solpunia cum Spiritu sancto,et bpatissjmo fineviiam prze-^en-
celelirans P^jtriimmtilat Christum, cninon pnstmul- tem erit terminaturus. Item Fratri Gaudentio quae

tos dies illos. seipsum pro hnstia fuerat oblaturus. opere fiitura e-ant, nocturna qmes textis ambagihus
a Gaufien'
Quidquid vero de eo superfuit. qund ipse et novi dixit. Expergefactns ergo, si vellet audire snmniuin
fio inotufur
baptizaticommunicavenrnt; colligere jiibet, et in suura, interrogat dilectum Palrem. Rpspondente au- dc soMnio
mnndissimo panno invcluturaservavit sibiproviatico tera ipso; Dic si quid habps Vidi, inqnit, in medio suo
:
:

deportandum. altaris calicem aureum, et hunc vino semiplenum,

^8 Postera autem die. salutatis omnibus, impo- custos vero ejus nemo erat. Me itaque volfintebihere
nitur carinse et pelapo, et tollitur ab eoriim oculis merum, opposuit se mihi minister altaris, etaudaci-
niimquam postea videndus; hincnautirum itervelo bus meis cobptis velut quadam imperiosa aucloritate
cissinin ciirsn ppraijens. post paiicos dies marjnum contradixit, quia nee raibi, nec alic.ui hominum H-
lillus cegreditur, et reversa est navis ciim armato centiam d.ire vellet, pro eo qiiod tibi in crnstinura
navfoat in
cuvlode. Ipse autem pro pra*slitis bpneficiis Lrratiam pro niystica refeclinne Hajc eo
foret servatum.
nlfvrkorrm
/'nmiam, vecloribus et vectorum Dnminn ag^ens, remansit ibi loquenie fugit somnus aboculis.et occupattrementia
cum geminisFratribus, quortim alter Presbyter Be- membra torpor ingens. Deus, inquit, fili prosperet
nedictus, alter dilectus et a puero sibi comes ]'>ater hunc visum, somnio npminem credereoportet.
fallaci
Gaudenlius erat. Tunc magna fiduciaChristiim pra?- Jam exurgente purpureo die coepium iter agunt, et
dicantps, intrant f parvam insulam, quiP curvo amne Davidico carmine viam sibi ahbreviant, et diilcis vi-
circunijpcta formam circuli adeunlibus raonstrat. tae gandium cnntinuo cppellant Christum. Inde ne-
Venientcs vero Inci possessnres cum fustibus et pu- mora et feralia Uistra linquentes, sole ascpndpnte ad
suh i/liJis
Chrisfum pnis expiilerunteos: quidamarrpptonuvicuI.Tremo
et meridiem,campeslria loca adierunt. Ibi Fratre Gan- S icro com •
prmUicat Episcopo prnpiu-', et ut forle Psalmosinlibro
:
adstitil deiitioMissam ce'ebrantp, sanctns ille raonachus municat •

dprautnverat, ingentein irtiim inter scapulas dedit. communicavit; et pnst sacram communionem, pro
Excnssus manibus volat in diversa codex, et ipse allevimdo labore itinerls, p^^iuxillum obsonii acce-
exienso capite et membris jacet humo prnstratus. pit. Et diclo versu et sequpnti Psalmo, surgit de
Sed exterius afflicto corpore, quid pia mens intus gramineo cespile; et quantura jactus est lapidis vel
ageret, risus cordis per vocis organum mox patpfe- mi-^sus sagiltse progressus. Inco resedit. Hic tum
cit ; Gratias tibi, inquit. Domine, qnia etsi amplius cepit enm somnus, et qtiia diutini labore itinerisfes-
jiercussus non ent, saltem vel ununi ictum pro Grucitixo meo sus erat, pleno cornu perf dit eura soporifera quies.
iu/er sca-
accipere merui. Transieus vero in aiiam partera 30 Ad ultimum pausantibus cunctis', afflnit paga-
flnminis stetit Sabbuto. Vespere auiem facto Do-
ibi nicus furor, et irruerunt super eos impi^tu magno,
niinus villae divinum heroa Adalhertum transduxit et injecerunt omne^ in vincula. Sanctus vero Adul-
in villam.rongrpgat seundique inprs vulgus, etquid bertus stans, cnntra Gaudentium et alium fratrem
comprehen-
de ill(. loret acturus, furibunda voce et canino rictu ligatum, Fratres, inquit, noHte constristari Scitis
tratisit ad !
difur cHVi
oltam par- ex^pectant. Tunc Sanctus Adalbertus, qnis et uode qui. haec patimur pro nomine Doinini cujiis virtus sociis,
iem (Inirinis, es?et, ve! ob qiiam causam illuc veniret interroga- ultra oranes virtules. pulchritudn ^uper oinnes de-
tus, talia e contra miti vnce respondit : Sum nalivi- cores, potentia inenarrahilis, pietas singularis : qnid
tate Bohemus. nomine Adalbertus, pi'ofessinne mo- enim f >rtius. quid puhdirius, qnam dulcem pro dul- F
naclius, ordine quondam Episcopus, officio nuncve- cissimo Jesu fiindere vilam? Prosilit ex luribumto pfnribtis
cau.ia>n hastis rul-
ster Aiiostolus.Causa nnstri itinerisest vestra salus, agmine igneus Siggo, ot totis viribus ing^ns jaculura neratus,
advctifus
tndicat : ul relinquentes simulacrasurdaet niuta, agnoscatis movens, lransfi\it ejus penelralia cordis. g Ipse
9
Crealorem vestium, qui solus et extra quem alter eiiira Sacerdos idob>rum; et dux conjuralae cohortis,
Deusnon est; et ut credentesin nomine ejus vitam velut ex debito prima vulnera facit, deinde concur-
habealis, et in atriis immarcescibilibus coeleslium runt omnes, et vuluera miscentes iram exaturant.
gaiidiorum pnomiapercipere mereamini. Hagc San- Profluit purpureus sanguis per fnramina utriusque
ctus Adalbcrtus. Illi autem jam dudum indignantes, lateris. Ille oculis ac munibiis stat orans in ccelum :
orans pro
et cum clamure bl.isphema verba adver^us eum pro- exiit rnbens amnis divife vena et extractre hastie occtsorifjus
clainantes, mortem sibi minantur. Extemplo terram septem ingenlia vulnera iiandunt. // Ille solutis vin-
obit,

bacuiis percutiuiit, fustes ejus capiti apponunt. et manus modum Crncis, etsuppHci-
culis extendit in
iufrendunt diredentibus in eura. Magnum sit tibi, ter fusis precibus prosuaet per.secut.orum salute ad
inquiunt, quod huc usque impiine venisti; et sicut
Dnminiim clamat. Slc illa sancla anima carcere suo
celerreditus spem vitfe, ita tibi parvre morje necis evolat, sic nobile corpus protputa Cruce i terrnm oc-
damnacreahunt. Nobis et toto luiic regno, ciijusnos cupat sic quoque multo sanguine vitam fundeiis,
:

partes sunius. oommunis lex imperat, et unus ordo beatissedtbus etsemper carissimotand.-m perlruilur
julictur di-
vivendi vos qui estis altcrius et ignnt;e legis,
;
nisi Christo, sanctum et beatissimnm virum, in cujiis
hac nocto discedatis, in crastinum dr>capitabimiui.
vultii Angelicus spleudor, in corde semper Cliristus
Ipsa nocte in naviculam impouebantur,
et reducti erat !pium et omni honore dignissimuin, qui Cru-
manserunt quinque dies in vico quodam.
cem, qiiara vohintate semper et animo, tunc etiam
td Ha?c dum in illa parte geruntur, ecce in mo-
manihus et toto corpore complexus est. Accnrrunt
nasterio. ubi cajjuf ub'
ille talis nutritus fuerat, cuidam
Posl vaHas cnn- uiidique cum armis dira barbaries, et nondum ex- scissum pa-
versoJoanni Campanario talia Dominus per visam
rfVflnt '011(3 pleio furore auferunt corpor n('bilft caput, et sepa- lo a/figitur.
viarl ijr ii ostendit. E suramo coilo velut
volantia deorsum vo- rant exanguiamemlra: corpus vero loco dividentes,

caput
 ! :

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 189

caput palo fixprunt, et laeto clamore s,.a scelera 7n MS. mraj.'Mm Mit„r cormi^. inhm Jiebusab D
laudantes reversi sunt unusqui?qne ad proprias se aquila
- rustoditum. Qux mnnia desunl eliam apud Fr
'' ' '
AUCTORB
des. Pa.^ssus est autem sauctns et gloriosi«simus herum, Cani\ium C0£\0
el in srquenti Vitu.
M.^riyr Christi Adalbertus ix Kalendas Maii, impe- EX IIS.
i E.^t ibiilem in liliore sacelliim .S. .Idalberli ere-
raiite rerum Domino Ottonum tertio, pio et claris- cium.
simo C.-esare, A feria vi scilicet; ut qua ilie Dominus k Anle Dnminiram 4 pnsi Pascha, quod illo anm
Jesus Christus pro homine, eadem die hoino ille pro 997 olimncral in 28 Martii.
Deosuo pateretur, cuiesthonor et laus et imperium
in secula seculorum. Amen.
ALl.WITA
ANNOTATA. Aucloro altero moiiaclio coeevo,

a Sequentia eliam habemus ex antiquo Breviario ex-

Ex codice MS. Praijcnsi cun edilione Suriana
cuso, iiotiis Praga .\ulimissa.
cultulo.

b Biovius Liuticenses : cilalum Bmiarium Lini- CAPUT I.

censes. S. Adalberli natales. eduralio, eleclio in Epi-
c Aililitur iii Breciario. Polonorum, apwl B:oeium, scapiuii.
Prussiuj. sed perperam.
d Oedanum, aliis Dantiscura, notissimum ad mare 1 1 ascitur purpiireus flos Bnhemicis terris : major
Baliliicum emiiorium. ex pirentibus magnis. aureiim
filius pomum exivit
e Littus Sainbiie provinciae, vulijo Sainland, inter e nobilibus ramis : progreditiir pulchra facic, sed
Xa^eitur
laciis Habum seii Frische-haff e(Curonensem seii Cu- pulchrior fide Wnyliech piieiiiliis, quoil nnmen in- Woijtllleck
riscli-haff. terpret.itum sonat, Consolatio exercitus. Pater siius dictas,
f Piupe oppidum Fischaus.wim haud procul ReQio- nomin» Slawnilz. magnus et pr.Tpotens erit; siib- E
monte. stantia ejus integra, possessio diffusa est ; cui mor-
g /Ipud B-,mium ista interponunlur : Sanctus vero taliiim felicitatum copia,snb se positonim hnniiiium
Ailalbertus in se senern irriientem con«picipns, miti unda, fimilia mulla perstrepons, argenlu et auro
voce di.xit : Qiiid vis pater? aut cur mnniis innoi^enti plena doniiis Cuin es^iet Doniinus terra', fuit t.amen
sanguine polluis, atque cruentatas spnnte diabolo mediocris homo oratio rara, .sed hahilaliat seciim partntibus
;
illuslribus :
tradis'? misericordia bona; neglecta castitas. et larga pau-
h Seijueutia louge aliter ila apud Bzuvium descri- pcrum cura. Mater ejus nominp Strziezislawa ex
s. Adalberll biintur : Ille oculis ac manibus iii cceliim erectis, geuere Holiemorum eraf. nobilissima caro, digna
nioiibundt ait : Diiniiiie adjiiva me ; et vinclis soliitis, exten- junrta dignn marito
jiigalis marilo videlicet qui :

oralio.
dit niauus in modum Crucis, et siippliriter pre- regum langit liiieamsanguinis : quem longe lateque
ces eflundens pro sua, et pro per.^ecut- rurii saliite jura il;intem liorlie tretnunt, a Henrico Regi ai' ces-
ait : Doniinf Deus omnipotens, eNandi prMpiiius ora- sit prnximus nqms. Femina. aiunt casfa moribu.'*,
tionem meam, et ne attenrlas istorum facinora, pli'naelpem(>--vnis, fideni loqnens operibus, noliilifati
quEe in me indigno propter sanctum nomen taum sii:p pulchrum rc-pnnsum dedit; sed discipula vir-
cnmmiserunt : qnia nesciunt quid faciunt. Sed aperi tutis ppne fit rea rastitatis : nam dum zelat zelo
januam cordis eorum, utlefactorem omnium agno- castitatis, dum fit familiaris fauiula orationis, daf
scant, et inielligant, etad te revertantur : ut passio viro b occasionem peccandi, non cum una sad cum
mea non sit nec aliis qui niei
infructuo^a, nec i-^tis. feminarum turba. Bonus Pater, sed melior ma-
niemoriam fecerinf; sed concedeomniluis inpra-senti ter optimus, qui nascitur ex ipsis.
;

secnlo quietem et pacem, et infuturo vitam aHernara 2 Lacte plenus iuterea parviilus Iiomo febricitat,
condnnare digneri:*. Salvator mundi, quicum Patre, mnrtem vicinam parentibus minafur. fletum movet,
et Spiritu sancto cuncta gubem^is in s^ciila seculo- oculis videntium suos siderens vultus. Pater fecit a-ger offer-

rum.Amen. Et dum complessH, orationem, amputa- spissum gressum ad puerum, qiiem amaf pras tur !)to in
Cliricum
fum est caputejus sicque nohilecorpus fplici lip^u
: flliis filium : testatur crebris Iacrj,'marum stillis,

ocoupat lerram sic sancta anima mirrravit ad Chri-

: quantum vivat anmr pueri in viscerihus. pafris.
stuni, Discipuli autera rapientes Magii^tri cllicium, Mors amara :n foribus, ecce saliis occnrrit bene
sanguine aspersum, amaroplanxerunt anirao, dicen- cogitantibus. Dixerunt enim territi parentes tre-
terl Heu consolatio nostra, et spes gaudii nostri mula prece Non nobis, Domine, non nobis vi-
:

cur nos flentes non con^olaris? Sed ubi caduver vat puer iste. sed Clericus in Dei
Matris honore
sanctissimi Martyris et Puntiticis Adalberti corruit, portet jupnm
pulchra cervice. Sic di'-unt po-
tiiuni

nunfquesuper altare Virginis. Kecessit in ictu oculi impo^itus

concurrit undique armis raunila dira barbaries. et
ai\L Dnparis
nonilum expleto furore caput sanctissimi Martyris vis doloris, inranfulus ad se redit sospes omnibus convalescH ;

palo tix,erunt. corpus verodilacfrandiim lie->tiis loco membris. Bona semper Angelonim Imperairix Au
ipsn dimiserunt et sic h^to c-iamnre biudantes sua
:
gusta sic ad se clamantium ad Deum porfat homi-
scelera. unusquisquead >ed?s propria^ reversi .--unt. num vofa, dum negare nescit corde petentibiis,
an corpus Sed utoslenderetomnipolens Deus, cujusmeriti esset dum cado ferl. np-nn asgris mortalihus, splendida
af) at/uila
tantus Martyr per triginta dies ju-*su Domirii, ab stella maris, signasti jam servum Virgo M.iria
cuslodilum ?
;

aquila corpus ejus cu.ptuditur, uhi nulla fera, nulla tuiim.

avis accedf-re potuit. Eam divino judicio ;iquilam cu- 3 Qui cum inti'a pleniluninm sensihllis pueritioe
stodem discipuli aspexerunf. Post vero infidelis venisset, rudisque lingu;e meafus ad loquelam ex-

turha, necdum humano sanguine satiaia. tfdlentes tiuideret. primis elementis inficiendus, Presbyiero-
t^-ndi/ur
corpus ejus misernme dilaceratum, in maredimise- rum datur in manus. Tunc [impiilsus tirnore] quo-
Prcshij'tris,

runt. vero indicio fulgidie coiumnas, super

Iride
corpus ejus in C(elum usqueperrectfe. manifeslatum
est corpiis ejus, discipulis et venientes cum multis
Christianis abstulerunt corpus e|us. et cunjungentes
caput cnrpori hon-Tifice sepelierunt, et dignam ec-
dam.quicunabulispuerifamiliariljusadhiesit. arduura imi>hendus
desper.ins iter, parandis litterjs se comilem snbtiM- Wtcns,
;
xit, semeique et secundn eoncila fuga ad duh-es
parentes perrexit. Qun scito patnr iufrendens, diris
icfihus et vilalibus plagis fiigam correxit et "um ;

clesiam nomine pjus CMnstruxerurit : ubi nierif:!, et indignaiinne sequens, non ab re filium tradidit st-
virtutes ejus exuberant usijue ad hodieruum diom. lutileris scholis. Nam aperuit DeuS puero aiiinm
cordis
 , :

190 ALIA VITA S.ADALRERTI EP. MART.

corflis. ei inferjecto meiisis spatio. tanta gratia per- cibum et potum, ut pecus curvat vuUujn, nescit cer D
brne pi oficU ; fuiliT, ut pximlfl parcndo seniori, usfjue ad unguem nere coelum, a petutan-
tia puerUi,
Pliilosophiajejusjpapasmoruni et niagister sensuum 7 Moritur B diemiiE Prnvincia; Episcopus, et si-
foret. cut coram astantibus desperata voce testatur, ab
4 Decrirsis itaf|ne rnilis infantiae baUmtientibus nigris spiritibus ad tartarenm chios incaute por-
annis Davirlico nectare Woyfhiech potatiis, parvo- tatiir. Prae.sens erat tunc Adalberlus, unns extrema
tnhsv» Mag- que nielle rlulce canentisGregorii pastus, ul parlera videntium, et verba mnrientis aure audirMitium.
rlelmr/um in >u;tifi com^flat ad .septeni pane^ sapir;ntiie portalur : Quem, ut ipse post Abbali in raonaslerio dixit, vi-
Coii/irma- intultns
tntlitnr, inqnam, ad ingenuuni Parrlifijopolim, Teii- sionis illius raagnus horror invasit, et ad primara
UonrAdjl- tnortem Epl-
bcrtiis dictus Ifinnm novnm Mctropolim, liheralihns disciplinis salutein direxit. Exiiide emendare mores, fr;i'na po- scopi emen-
inddiendus quam urbem R-^x nraxinius jirimus
: nere animls, desideria carnis igne divini amoris ex- dalur.
triuni c Ottonum Imperator, in mngnnm Archiprie- coquere coepit.
.snlatnm erexif. et. ut hodie cernere est. in pulchro
littore Altiis fluniinis S. d Mauritio pulcherrimam ANNOTATA.
domum prope construxit. Urbis Episcopus tunc erat
Adanjcrtus ipso et primiis; qiii quem sno noinine a Ilic rst S. Ilenrlcus Imperator ab an. 1002 us-
Adalbertum vncavit, bonfeindolispuerum Woythiech que ad annnvi 102'* qno vbiit die \ZJulii.
Sant-to Chrisinate liiiivit. IIcec cuin fact;i essent [pa- b (Iiccti'nii'ra injirla videutur.cumconfraria lcgan-
renies] nun noriint; pnstea, quaudo finito schtda^ tur iii prinre FHn, ct apud Cosniam, aliosquc Bolie-
dueb"d'vnum rediit. reconhfa est mater piieri, quia micos srriptores.
Pruziis Episcopns gentium pnsitus idemAilalbertus, c Otto I ijniicravil ab autio 03G, ('( seqnenle Aqnis-
cum snp.-T rrgnum patrls iter ageref; dpductum grnni coronalu^, Maijdcburgi sive Parthenopohmortuus
cum ungendis pueris ut priinu Chrismate
fuisse filium 7 Maji anui 973.
liniretur.Ecco prudens lector in c pecc;ito'C'^gnosce <1 Iilem Otto in piiijna contra Hungaroa vovernt, si
latens mysterinm, si rnn gravat hoc dictura, ut in viclnr rcdiret, sc Calhedrnlem cccle.siam Deo et S. Man~
atqite ita
pccrati) David, et in aliis forte erratibus, bt.mum rilio xdificaturnm. Coliiur lnc ciim sociis Martijribus
prr eirorem,
fcd non sine figurat vetns testaraentiira. Bis, diim Preybyter, 22 Srptnnhris.
mijftirio duni fit Pontifex. unrtus; homo niortuus quatuor e Qiiodaam illufl peccatum? IJtique non aliud, quam
srpttrs Hrt* ad vitam suscitatur. R.ip-
dies, unsiuentn Salvatorls ex ignarantia Confirmntinuis sacianientulis, puero olim
gllur:
ti/,.Uus tcr, diim fonte Cliristum induit, dum mente in palria collaliv, rjusdem iterata susceptio Magdeburgi,
monachum, duni sangiiine Marlyrem summieficit, pra-ter morem usumquc Ecclesix : quo fil ut tripUci
Trinitati, invisibili Deo, aptus .servus piwpamlur. baptisniate. aqux, flnminis el sanguinis delilmitis. tum
Snnu) baptisma ler factnm. qualernam uiu-tionera bisin Confirmalione (licei per errorcm) rursumqne dum
semel errantem, et collig;im in .sacrum septena- Prcsbijlcr et Episcopus consecratnr sacro inunclus
rium; iibi vnlt piier iste per avia currat, invenio Clirismntc, unctionem consccutus fuerit Adalbeiius sep-
linminfm Deo plenum, sejitles Spiritu sancto in- temphccm Quid cst aulem quod addilur Horao mor-
fusum. tuus quatuoriiies unguento Salvatoris ad vitara re-
5 Igitur ad fronlem SchoL-e hospes processif, ja- vocatus ? Nemo id de e.rtrcmas Uiiclionis, conferri
nuas timoris inlrat, ubi plures epulas appo-^itas morihundis sotitx, sacramento inlelli ai, quia id num-
cernebiit, quas, pront cuiqusvenie in lasvo pectore qnam scilur susccpisse Adalbcrtus, sed ad immediate
.saliunl.ainopnalurbadiscipub-rumavidoorecarpunt. prxmissam Sacerdotalcm unctioncm, perquam ud mtam
Scholis prajerat tunc Ol tricus quid;mi facundissimus, graiix revocalus dicilur, qui fueral pcr amorem seculi
aitate illa rjua^i Ciiero unuc, cnjus mpmoriale ida- Dco murtuus, ct Laaro qnatriduano simili^i, uti infra
rum usque nutic intra S;ixoniam habetur quera, :
in sHrt conversione describilur. sed pcr hyperbolcn ni-
qnantus foret, (liscijmlrirum facies iiisjiccta sine lin- mium exaggerntam. Surius quia nullim sanum
gua sonat, per vicinas urbes circumquaqiie diffu-
et sensum dare huic loco obscuro poluit, totum prxter-
sa sophia di^atu monstrat. Appnnimt piedagogiis et misit.
studiis in-
cumbH :
herus legeni, sicut consuetndo erat domi discere ; f Ha'c puerilis ajtnfis dellcta prudenter potuit igno-
adesti>t'ero divina gratia, et currunt divite vena in- rasse ejlernvs auctor 1 Vitje.
geniuin, sensus et ratio. Hoc autem asserunt mira-
g Putn Bohemica, Gcrmnnica et Lalina lingua.
bile in eo ; si forte magister amoveret jiedem, ut est h Hii'C observat Btilbiuus plune improbibilia
;

essc,
propriura vagis pueronim animis, f aliquando pe- tam de S. Adalberlo, quam vel inaxiyne de moribundo
reuntt^ ludn lolum consunipserat diem cumque per- ; Episcopo, ut snora ex aliis probalum. Possunt forte
lecta lectitme nec verbiim sap^ret, et bene iraius e.rcusnri per au.resim dicta. et tanto intervaUn temporis
raagister flapellare inchoasset; Dimitte me imiiiit,
obscuriori relalu fuis&e cognita.
legani. Et dimissus, ut rem notam, optime legit.
Dicunt etiam tribus linguis g pro una locutum, Do- CAPUT n.
mine mi, magistro clamasse, cum scop;e tergum Dtgnitas Episcopalis: exercitia viriutum.
verrunt, et ferventia flagella didentem carnem fniu-
gunt. Auditoribiis eniin tunc usus erat. Latialiter V,innveniunt Dux teiTEe et major populus, et pro
fari,nec ausns estquisquani ceram magi.stro lintrua leviiiido PastO!"e varias sententias dicunt ; ornnes
barbara h^qui taraen ad ultimum manus levrint, aera clamoribus In Eplscopuvi
6 Annos ter ternos in arena studii, palrestram imjdent, non habere meliorera nec similera quem eligitur

exercet ingenii, effodiensque terra cunlis obrutos opnrleret esse Episcopum, sicut indigenam Adal-
po.'il annos
seusus, contraignorantia^ densain noctem prendidit berliim; cnjus nobilitas. divilise. alta scientia. eta
novem re-
scientiie diem. Post Capella-Rpgis Magistrtim
verstts tulit pl.icabiles mores, cum tanto honore concordarent.
Scholadixit, sat prata biberunt : discipulorumdivisa Ergo iu h;cc verba levatur terra Episcopus, mutata
manus certas sedes domojque revi>ant. Repatriat mente p-us Adalbertns. Hac ipsa die ubi accepit
novo iiMiuine jam adtdescens Ad;ilbertus
portat ; Episcopatum, audientlbus multis, locutum est dae-
secum dulces siipientia; liquores dat cari? priren- monium. cum illum Presbyteri sacris
:
imprecatlo-
libu5 visus filius gjiudium rarignura. h Hoc toto nibus urgerent, ut exiens dehoiuine possesso daret
tunc tempore adeo lascivus erat.
ut liorao inculiat : honorem Deo vivo. Quid mihi raolesti, inquit, estis?
terrenis deliciis, vacat puerilibus
jocis quaerens Yse satis est mihi : ampUus hic stare aon possura,
quia
 : : :

VIGESIMA TERTIA APKII.IS 191

A quiahodie elpcfus est. populotcrr.TEpiscpiis, quem quorl qiiidamjacens in marmoreis hortis cantat, D
a dxmone ht Talde timeo.CiiristicolaAclalbertus. Sic
Sanclus pro-
ait, et ci- Una salus victis. nullam sperare salutem. AUfTOHR
claviatur:
tius dicto dKmou iTnpudensSpiritui sanctolncum de- Eoiisso equo iledit se in niare. Nat sonipes; uhi
t.OF.VO
R\ MS.
dit, et ut ilagello fiiga'us esivit hnmine sano. Cui lassus est cessat : ipse Rex n,indi peritus s'iper un- Vlrs t JRn.
rei qul hora illa pra^sf ns ernf, Wiliico quidam ho- das diu ual.if, dnnec obvia n.avis Gr;ecoruni fessum nec umquam
nus et sapiens Clericus vi>ihile testimonium assere- victore.
lev,at, et exfra spem c;iric conjugi et superstiti po-
bat : et nos legimus.cum ad nostrum Ahbatem hoc pulo incolumem redJif. Eratin eo, ut accepimus,
srriptum filiu», mandaverat. Ipsum Epi.-ropus Ad:d- vivida virfus. fcrvida ct PlVriPua juventus ; m.-mus
bertussuse Ecclesia'Pra'posiiiim hahuit; po.-t super prnmpta liello s«I : riiro iiiiriuam cum consilio,
cordis arida stante Spiriiu sancto, nr.bilem mona- Multa boua fecit; sed ietas liibrica err.ar-! fecit, et
chum mons Casinus recepit. plura pra^cipitatione pecoavit. Pn.pe semper perdi-
9 Igilur electus Episcopus auricomam Italiam dit diebus siiis, ubi prieliuiii cffipit extra Teuto- ;

vadit, quem b CIus:e arctas vias egressuni, prlma num cnnsiietudinem. pugnanfihus eis secutum omne
civitcs Verona recepit, qiiK in faiice Regni pulchre infnrfiiniiim est ; ciijus elTiciens causa erat Regis
acclptl ab lcvat canut. Ibi enm pastnrali Virga invesiivit Otho contra Dominum tacita ofrensa.
Ottone 11
secundus ;
qiii tum Inco patris rapidis crurihus mon- Retro siimit ifer sanclus Episcopus; venit iu
1 1
virgam pas-
toralcm. tcm Imperii scandit; sed nnu dextro omine, nec vi- tcrram suam, pulchre regens animain p;'opriam, et
vo mnturaque .«apientia; signo rem puhlicam rexit: post bene pasccns nptimis pascuis suhdilarn plebem. linna Ecclesi-
et dum omiie qund vult Kngcmoporlere scqui ncn De rebus autein Episcopii primam pai'tem in agiiii- asfica Oi \

pnrlfs (Itsfri*
benepulat, collectum orIiem-anu.«it, et quaiu terror na paupcriim, secunilain pro restaiiratione matris huH
:
patris peperit pacem interfecit. Sensit Teutonum eccle-i:e, lertiam pro cnptivoriim rcdeinptinne di-
tellus mortiium nautam maris, scnsit aurigam dor- spo.-uit, qirirlam ipse ciiinsuis cohaM-eiitibusiul ne-
mientem orbis. cum quo prnspera Dei cucurrerunt, ccsarios sumptus recppit. (/ Quid non fiicitOmni-
multa bonii Christiana) Religinni accreverunt, mi- potens rairabilis in opci-ihus suis, maxinie in mise-
gransmigravit Othopiiis, Otlio rigidiis, fluxa gu- ricordiis suis ? Uiui hora vertit iuipium, fiicit
B
/( comccrntnr bernare dnctus cujus aurea tempora nuuc cum
; sanctum; in ciijus virtute veteres penuas projecit,
coram tn/elici gemitu momorat. cum pressa malis saiicta Ecclesia novos mnres assumpsit. cielicula .Adalherfus. Acer-
pliirimumje-
Casare. ahsque ulla requie hostes in>urgere dolet, dunrum- rimis jejiiniis hingirs soles ducere, macris vigiliis junnl, vtgtlaCf

que olilita Oftoniim, anliqiium iiomiuat Veie, in- : incentiva carnis iloiuaro, conlinuis genuflexionihus oral
quiens,meus felix munduserat, Olho dum sceptrum veniam peccatoriim impetrare, perdia et pernox
gerebat. Ergn ,\rihimaiidi'ita Mnguntinus, gravis ciira erat. Quomoilo sacra lectio in cnrdis palato
homo Willigisiis, Adalbeilo, cui Deus interiori sapiat, quaiituni frequens oratio corde fusa in Dei
gratiabenedixit, venerabile Ciipiit olen unxit, et ia oculiis valeat, experientia magistra ilidicit, quo-
praBsentia Imperatoris adSacerdotisaltitudinem pro- tidiauo exercitio loiiueiitecogiiovit. Sentiens sensit
vexit. Ea fempestafe efirana gens c Lulici Piigani Dominuin propitium, et intinie gustat duKem Sal-
jugum Chrislianitatis deponunt, et, cum quo errore vaforem. Contra liictamen desideriorum, et labia
adhuc labnranf. pnst Deos alienos erecto collo ciir- iusiirgentium vitioriimoinni sludio, omuiarteoccur- jmssiones

runt, et qui fugientes fugere ncqueunt Christiani rit ; donec m,ilas consuetudines vinceref, terrenas- domat
multi glailio ceciderunt. Tunc percato Oihonis que dulcedines evelleret, miilta pas.sus, proficuas
multa inala surrexere, maxima ubique et miserriraa difficultiites ingimtesque labores consumpsit. Caro

emerseriintnaulragia, re.^^puhlica turpituiJines passa puf^nat, aniina Iabor.it, Doinluus adjuv.it homo :

de solio descenilit, Christiana Religio la^-er.i iram manus movet, Angelus vires ministrat, dieinon et
Dei sensit. muudus loquatur sive taceat. Venter m-cere valet
10 Actum e.'*t belliim cum Polonianis Dux eo-: fervens et freqiiens oratio apertam et occultam ne- dinholum
a Polows dcbeliat
runi Mi^ico artevicit, Iiumiliata Teiifonum magna quitiam Sitvientis hostis debellat. Culcat humanas
anima lerram lambit, Otho pugnax (/ Marchio ia- felicitates, nec curat transitorios lahores-.penilus
d
ceris vexillis terga convertit. Alia hora congregatiis vnhintatem carnis fugiens, quo caro trahit; ft omni
et oplimus populus et exercitusgrandis valde nimis. aniiisu festinans sursum, qiio spiritus vocat. Bene
congrediuntur cum e Carolinis Francis, /"
cedunt vixit, bene docuit : ab eo quod ore dixit, numquam
liostesnon fi^rentes vironim fortium impetum for- opere recessit. Populusautem durje cei-vicis, servus
tissimum sed dum vino ventrique colla flectunt, hbidinum factus, miscpbaiitur ciim cognatis et sine
a FranciSf ;

regnante Othonis infcrtunio, victores in turpem lege cum uxoribus multis. Mancipia Christiana per-
sedsuhdifi.ntm
fugam desinunt. Ultimum et lacrymabile bellum fidis Judaeis vendebant : diesfestos confusa religione
liliidinepi vt

conieeit cuni nudis Sarracenis, quorum dum ultra ol>servabant : dles vero ji^juniorum voliiptalibus vialos iiiores

credibilem modum numerus excrevit, ca'de cadave- vacantes. omnino non curabant palam : ipsi Clerici CDrrigei c
negult.
rum lassa dextera defecit. et bellanlium heroum uxores ducebant ccmtradiceutem Episcopum ini-
:

virtus fracta succubuit. Stratu.sfeno occidit flos pa- quo odio oderant, et sub tutela quinque suorum
trije purpureiis, decor flavje Germaniae. plurimum contra ipsum Majores terrre excitabant. Erat autem
dilectus Augusto Ccesari ;
qul eum stupentibus ocu- labor plurimus, et contradictio crescens : et cum
liu nefas exhorret, tandera pudet quia mulierem emergenua malaemendarenon posset, ubi piscatio
a Saracenis sua nihil ccepit, sant-tus Episcnpus locuui d;ire ne-
cteso,
audivit ; tandem sero poenitet, quia infantilia

consilia secutus, sententias majoriim projecit. cessarium duxit.

Qui putas color ? quae facies cernenti talia erat ?

quaa tibi, magnanime juvenis, dies illa er;it?quando ANNOTATA.

in potestatem Sarracenorum populum Dei traditum
vidisti, sub pedibus Paganorum Christianum decus a 5/ placabiles mores, quxrit Balhiniis, (luomodo
lasci-vm fintc potuit dici, tanli/h lempore inlerjeclo']
Jaceratum aspexisti. Vere ut quidam Spiritu ca-
VidclHranclor exlernamdnmliixnt morum urbanitiitcju,
hens Domino ait Cum .vis justus. juste omnia di-
:

gu3e virtus satie non est magna, liic intelliijere; uti

sponis eum quoque, qui non debet puniri, recte
:

supra lascmom vocnvit, propriam selati tenvriori ad

condemnas, Ergo Rex puer, cernens caros ablatos,
dclicias propcnsionem, non valde redargitendam hi ma-
optimates occisos, nescius quo se vertat, irato Do-
mino quo vadat, in maxiraam desperationem filiam lure frirncntr.
h Clusa, ad Jthesim fluvium locns nnmitissimus
criminum impegit illud post miseriani sequens,
;

yeronensium
 ;

192 YITA II S. ADALGERTI EP. MART

V fenmensitim, ci incursioiiem Tndentinovnm et tiorum, omni arte. omni studio virtutura occurrit,
AtCTOBE Gernianorum. donec desideriorum spinas evelleret, terrenasque
co*vo
c Liilici (in hoilierni Liisatici, iiii( Lutnieritici delectationes vinceret mulia passus, proficuuin
BX HS. :

aut alii, inqiiiranl Boltemi. ingentemqueconsuinpsitsudorem Mirantur fervo-

(1 Mesiro, Miesirii, el Mieislau.f. qui ducla filia Bo- remejus oinnes, qui eiimanle noverant et qui pro- :

le^lai Diicis Boliemiiv, fnclus est Clirif.tianus et bop- pe iaius vadiint, amatores carnales rigidum vitse
tizaius anno 9G5, cum aniio quinto cuin patrc reqnaret genus odio habent : ita fame et siti non sine causa
Olto II laborat : frigore nimio, vigiliis et hirsula veste sine
Erid Carolus fraler Lotliarii el patruus Lndovici
e misericordia corpcs Desiderium quippe ejus
affligit.
V ultimi liuneoi uni I^riji.'^ e liiiea Corolinn. cui anno in Deo erat, et postpositis cogitationibus m.ilarum
987 morluo suicc.si^ll Ilugo Cupelus, ejcliiso Carolo curarum. qiias amor vanitatis haliet, aniioam sein-
provimo liercde : qnidinn iirinisreijunm repetit, caplus per in manibus h;ibuit, nulliim volens haliere inimi-
est anno iiyO et sequenti moriuus, et Trajecti ad Mo- cum, nisi inimicum Dei, Debellat ejus apertas, et
sam sepnUiis in a-de S. Srrvntii, uii onle pancos annos cavetejiis occultas insidias : cui utique tot colnphos
resenito sepulcro dociiit plunibex lainelix celntnra ad dedit, quot opera bona fecit, Calcat mundum subpe-
copulposita, qiiani ibiilem vidimus inler inunns DD. dibus, sulijicit libero animo terrze felicitates, habens
Cuiionicorum. spem in coelo, nec sensit transitorios labores : sem-
f Interimniliir apud Surium : Expectare nm au- per deorsum fugiens, quo trahit caro.
deiil.qniiii vii-il)iisi-egni iratiim Iiiiperaloremsciunt.

Grmdis ct fu B Ileruin lnec longu iliijressio opud Sunum leijilnr : CAPUT III.
btla ri<orum reriiere erat aliiini lioiiiiuein : o qiialeni, o qiian- Iler Roiiiam, Cnsinum, ad S. Nilum.
conier:<io tn
et Vila
tiiin niiitatum ab illo, ijui paulo ante post pnli-lira
S. Adutbcrlo, vionaslica Romx.
tenipnralia e(|Uiiriiin cursii cuciiiTil, aiit tota mente
in lerrenis aclibns jaceb.it, vel clesiileriis errare
I taqiie ad S.anclam civitatem. ubi memoriale
sine magistro doctiis erat. lieiliit ail se ; recognovit
quamolii em Deiis liominem fecerit ; niutavit hono- venire alTeclans; matrem Martyruni, Apostolorura
Ifurus rtiero-
solijmam, venlt
rein, correxit peilem, divina coneupjscens et sola domicilium, aureain Romam venit. Ibi tum. Itomam,
ca'lestia sn.-pirans. Delic-ias aegre fert, diviiias non pulchrum lutum, Graeca Imperatrix Angusta, quae E
vull, aurum ducit pro niliilo,
argentum pro luto; jara longos dies mortuura flevit. sepulti conjugis
et qiuecumqiie hnmaiia vanitas usque ad morlem inenioriam reparat. diilcem Ottonem eleemosynis
anipleetiiur et amat, alia niente despexit. Horum et or.itionibus ctelo commendat. Non enim diu su-
vero quidquid esl, in pauperum usus et ornainenta pervixii posiquaiu Reipublic-a3 talem errorem
iIIh,
eeclesiiB, ut ilixi, et ad sola utilia convertere cura geiiuit, Christianorum mi.rtibus Paganorum
tot
eral. Noluitregnum daredivitiis : intelligit se illa- animos satiavit. Mira resl In tantis adversis illum
runi nonservura. sed domiiium es.se. Seculum et
circumfluentibusnon resipiscit, quid conlrarium mi-
ejusponipam, quam Clei icus tota mente quaerehat, nistro aiterni Impeialorisegerit. quid pio a Lauren.
Episccipus tota mente fiigere ca>pit una cogitatio, :
tio peccaverit, non lecognoscit Episcnpatum, qiiera :

ununi studiuin erat niliil coneupiscere, iiihil qus- pater in suum

honorem pretiosissimo Martyri
rere pra-ter Cbristum. Intc-r lia;c. o Domiiie, qiiam erexit, ambitione suorum in peccatum ductus fllius
bonus ct suavis Spiritus tuus in omnibns Ulique
I deslruxit , non faciens ordinate, sed quasi qui
iion volentis nique cniTenlis. sed miserantis est aquam mare
in fundit : Episcopalum dejecit, ut ple-
Dei, ciijiis nuiic spiritu conpunctus. laborare
ccepit num deliciis Arc-liiepcscopatum ditaret, Tulit optimo
Episci pus A^oiteebus, in di^iio Dei factre et docere Olfone 1
Laiirentio , pc.suitParthenopoli Archi-priesiilera tanc
depjmcto.
Episc. paba potuit. Quid «on polest omn^notens, Mauritio
S, : factum est scand.iluin in Ecclesia Dei
cum vult, cum n elioracngit;it Deus? qui vnlt ne- peccatum, donec novus Kex veter»m
]ircipter Iioc
miiiem perire, imnio snorum neminem patitur pe- errorem correxit, et venit post tres Otlones secun-
rire, pura bomtas, sana aiternitas, una verilas, dus Henricus Christianissimus, b Velut piter Otto
soladulcedo, lotapulchritudo, secreta saliis et beata
pugnante Laurentio, ubivis gentium victoriam fe-
pra'sentia, pulclira cnritas et cara misericordia cit; ila filius Iffisn Laureiitio victoriam perdi.lit, et
Deus: qiiem lnqui, quani ^m\e1 sedulo meditari, o diebus siiis omnem
confusioueni recepit, Avertente
quam delectabile, felix et insatiabile cujns lucis
F
? fariem Den, quaj tua virtus, o homo, spectanun
sit ct ol> «10'«-
absentes radins non vere miseri, iios viv^ glnria; iii hi.iiiine uno, Quid prodest bellicus ardcr'? quid fom s Lau-
exules, iicis mi.rtui et caici patienler sustineiiius valet virtus nescia cedere loco? Age fac cuncti cuin "'"'" ""''^
utique. quia quam suavc
ompnrabile bnnum et iin
:

!
consilio, qucrsum venis aspiciens irato et invito
siani,
. ,.,,,,,
pei-ilidiiniis, ad niajorem cuinulum
niiseriae, merito Dec, sicut scri|)tuin est. Non est consilium nec ra-
pfo,., ji 30
ignorainus. Auiibus ncistris audivinius, quam
n.i- tio contra Di.minum, Qiiapropter audi bnnuin consi-
rabihs sis in c.peribus tiiis. n maxime Di.mine,
o dul- lium. et oiniies vires et cogitatum tuuin jacta in l's,il, 5'j, 23
cedo, viiaetpanis Angelorum : agm.vimus te. in Domiiuim, ipse te enutriet : spera in euin, el ip.se
misercoridiis tuis, cnjusrisns et sacer ludusesse
so- laciet, Inspiciamiis magntE indolis virum Imperato-
let, uiia hoia vertere inip;um, et
faeere sanctum, rem Augiisium. Ecce duui peccat, flagellatur, et uon J"^'" ?""'' c
sicut est Respexit Domiuus Petrum, ex publicanij ancliis erat
:
emendatur : plenus adversis, metha vita moritur
qnocine cledit Apnstolum, et ex lupo fecit optimum per visam
jacet nunc ecce inglorius. utinam et non repro
Pauhiin. Ila cnnota Dei valde bona, misericordia bus. magna; virtulis alumnusl Prius vero quam
et redempiio salularis llei.
mi.reretur, ut ad poenitenliam hoininem stimularet,
h llivc iterum inicrimiiuntur, avl nonnuUa
aliler sic^ut est solus bonus semper clemens Deus, tulera
eijilicaulur : Quanlum ad exteriorem
liominpin. dis- visiouem c^uidam sapienti ostendit quain iit audi- :

liflfrfimi vtlx s^rietiorcin et ansleriorem vivemli rati. nein nunc- in laiu recclimus, infranuiare ncii absurduiu
opatu
in Ei.ts putamus.
Episcopatu, c|iiam prius in inonasterio
imtttutwn. babiiit, He- Nocte intempesla. quando altus sopor solet occupare
lugil non sohiin quod suaveest,
.sed ipsa eiinm na- Uominem, vidit ipsiiin, de qiia agimus, Regein, au-
turiBiiecessarianegavit, incurrens in illud
beata; reo solio sedenlein; sub pedibus ejus argenteum
memcrix verlium ,
scabelluin, Episcoporum, et adslantiura procerum
iiiniiHm Mix. cui pareus
suflicit usus! circa ipsum asjiexu seriein lougam Intravit autem
Contra noxias voluptates et labia
insurgentium vi- decora facie ad instar ignis juvenis iucognitus
quem
 ; :;

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 193

quem nivea vestis vestivit, purpurea stola in pe- cuncta cocorura cursu volat; manibus fratruraaqua- D
ctore cinxit. Nec stat : via vadit; argenteum sca- rum usus mane ad claustra, vespere
rainistrat : et acctore
CO.EVO
bellum cum indij;n:itione subtraxit, et aver.so vuUu meridie ad mensam aquam portat; ut lioc vespere et
£X US.
jaiiuam petiit. Qunil sgre fprens post illum cucur- meridie inteprffl congregationi servitium serviret,
rit, somnium qui cernere nieruit. Qukso, in-
tale talem obedientiam ab Abbate rogans accepit. Cogita-
quit, mi Domine, dedecus nou ricia.s, suppedaneum tionera lacitam m
se regnare numquam permisit
in ftore xtatis reddas. quisquis es qui tanta audes obsecro Regem : qiiidrjuid accedens ad animum diabolus dixit, statira
exdncto :
coram populo ne confundas. Ha;c raagna potentis seninribus pal.ira fecit. Aciitissime .aulem interrrga-
Laureiitii aurea per.sona erat, sicut illi Episcopo vit de Scripturis sanctis, sedulo percunctatus de
post agnnscere Deus concesserat. Imo inquit, si tractatibus vitiorum naturis, sed ad hsec, quod ante
meum dedecus non emendat, raajoi^a faciara suii- ; nescivit, quaerenti illi recte Abbas respondit, ut
traclo scabello, ipsuin solio deponam. Hiijus visio- ipse non semel ad nos ait : unde luce clarius
nis terrorem. miuasqiie exitiules cum cognovisset constat, quia inspiratio Dei et gratia discipuli lisec
Rex puer. facinus non correxit. sive stiniulus ho- erat. Jactat in domo aniniie fundainenta profundae
minis suasit, sive ira Dei ita jussit! In medio cursu, humilitatis; facit ex quatuor virtutibus instar cru-
cum dulcissima viia et gratissima lux juvenibiis liaec cis ; expressit prudeiitiani, justitiain, fortitudinera,
est, nnn adjuvat honor Regem, fit victima mortis, temperantiam, angulares lapides, ex quibus durabi- omne gewu
pulvis in pulverem redit. Videte qnaratum gloriie parietes virtutum
les erexit, ferro obedienti;e exaequatos,
exercet.
Cipsar reliquit. Sed peccatuin quod vivens neglexit, calce paiientiffi munitos; doinui quain duplo calamo
mortuo marito eraendare uxor superstes instabat ; texiiit, dujilicis caritalis aurea texta siipraposuit
legatos mittit, eleemosynas et orationes miillorum Templum Domiui se fecit; regale cubile filio Regis
per quos propiliura Redeinptorem appellaret, pecca- intra se pra;paravit. Orationum lectiouumque studiis
torem Regein ab iiicendio lilieraret. HiEC tum, ubi eo diligentius incubat, quo negotia pra;pedientis saa-
pro cujus
anima itxor
sanctiim virum adesse cognovit Adalbertiim, nomi- culi nullii ad aurem veneraiit, nulla; curae vel peri-
Tfito/thanta natissirauni Episcopum, qiiem Hierosolymara pro- cula regeiidariiin animarum vexabaut. Ex ore suo
dat eletmo- perare audivit. clam ad se vocat; oransqiie iit pro numquam conteiitio, numquara venit amara rourmu-
synam S
aiiima S^^ninris oiaret, massam argenti obtulit in- ratio. Et cura .\bbas eum vehementissime s;epe in-
Adalberlo ;
gentem. Accipieus vir Dei onus argenti, suo iliueri creparet, occurrit beuigna patieutia, et semper E
aiit necessilati nil providet, omnia secutura nocte flex:ihiimiliatio. Erat Ia;tus ad omne iniancfura 1"tnquennto
.,, ^. .
,
•
, tbl degens.
panperibus expendit. opus; nou solura majoribus, sed etiain minoribus
13 Nec mora magnara Romam egressus, ad san- obedire paratus quse est prima via virtutis ad sum-
;

gui montfus
ctam civitatain Jerusalem prster spem imperfectum ma teiidentilius cceliculis viris. Quiuquennio plenus
a Casinen- iter assumpsil nam oa via dictus Casinura usque
: miles in monasterio erat, dulcedine morum cunctis
sitnu. pprvenit, nbi B. Benedictus carara sedeni postreino pl;icens, altitudiiie virtutum longe antecellens. Si
posuit, et mulfos filios Cliristo generans pulchram cui forte venit in\ idia siiae sanctitatis, hunc humili-
militiam pulcherrime finivit. Ibi Abbatis el Fra- tate cito placavit. Proficiebat de die in diem, de vir-
truin piis monitis liurt^ibatur, ne iiiulili vagatione tute in virtutem. Processit in hospitio suo hospes
vitam expenderef, sed loco staret, ita meliiis virtu- Christus, taraquam gr.idibus eburneis Rex corona-
tura fructus coiigregaret Deiira veropropitium,bene : tus ; procedens processit, et usque ad perfectum
vivens, in omni loco inveniret, ut, illud in Psalmo; diera creseere fecit.
Omni loco domin;itionis ejus benedic aniraa raea Do-
Psal. 102, 22 inino : Et rursus S. Hieronymi sententia boua, ANNOTATA.
dimillU Non Hierosolymis fuisse, seij Hierosolymis bene
iler cteptunif
vixisse, laus sive salus est. Animadvertit divinum etEral S. Laurentio dicata Ecclesia Merseburgen-
animal, habens ociilos ante et retro, probante mun- sis ad Satam fluvium in Misuia, cujus Episcopatus
da discretione, ila esse ut dicunt raontem festinus ; Iwic deslructns erat, Gislero ibi Episcopo ad Arcliie-
descendit ; et queni in pldlosoptiia Chrisli perfectio- piscnpatum Maijdflmrgensem et Ecclesinm S. Maiuitii
rem discipulum invenit, Patrem Nilum caliila spe promolo. Consule libr. 3 Chronici Dithmari Episcopi
accen.sus petivit ; sub quo parvulus factus jugum Merseburtjensis.
Christi ferre. et obedientia; aiire;is litteras p;irare b Surius propter hoc peccatum, velut patet, pu-

satagflbat. Ainplexus gcnua scnis in hoc flrmus ha;- gnante Laurentio victoriam perdidit. F
rebat. Nim negat Pater Nilus, Asf, inquit, horao
et a S.
ego sum Graecus; meliiis conveniunt tibi cum quibus
CAPUT IV.
jVl/o Romam.
remissus, hsec a>(as mniiaclii Latini. Redeas Romain.nutricera liedilns ad Ephcopahim. Ilnngari instructi.

sanctorum filiorura quare nohilem Abbatera auii- ; limiiitplti vila muiiastica Rotnx.
cum nostrnm Lconem ; dic me misisse te rudem
discipuliim ad talem magi.striim. Hoc dnce ilineris, .r ost a populus teiTO Episcopum snum revocant ^
;

pi-iplia Dei pugnaturus, fortiter inoipe, ad servi- viri sancti pappatein Radlam, qui frater carnis suo a Botiemis
repeitius
tiitem Dei securus accede sub hoc patrono, eontra ; Duri erat, et Cliristiauum Zrahk\v:iz monachum,
adver.santia cuncta auiraa; ad Deiira progredienli, eloqiientem viruin, in lioc opus eligunt. Hi diio cum
lletinpolitani Itomain veniunt, de rcdifu
salvus emitabis, et majore fl:imm:i, qua; niinc iii te lilteris

ardet, accensus excrescet tibi qunfidie Dei focus. Pastoris Papain appellant, populo pauiitenti patrem
Fecif, ut hon Dei dixit ad S. Boniracium mona- ; suuin qu;erunt. Promittunt ex ore populi errata
coiri"ere, quai fecerunt solvere, desinere a malis,
chalem vesteni accepit sub Abbiite, tiiio dixit, re- ;

hahitum boiiis. Abscessus vero sancti viri con-

giila dnce militavit peilera junxit obedientiai iinpe-
;
studiiini dare
mouasticuni margaritam a
accipil rio t:imquam ad epulas ita ad complectenda jussa
;
trarius erat Doniino Pap» talem ;

corpore evellere, durum crat magnae Roma;.

festinus et si quis qnid praecipit, eo magis Ix-tus
;
siio

Sed facta synodo ratio obtiuuit, quia gens suam

quo plus vile erat servitium omne, libens facit
satisfaclioncni polliiens vocat, dimissiini ad Epuco-
cunct:i hurailia : diligeuti stiidio se informat, ut ad pleiiam
gregera repeiat. Amborum, Pap» et Alibatis, impe- patumrtdit:
siinilitudiiiem Dei propius sciudat.
rio parens, IVaet" suo libito, flens Episcopus, ad
14 Obliviscitur Episcopum, factus parvulus iu
vitlora mi- Episcopatuin redit pro cujus regimine virgain,
nisteria
medio fratriim coquinas puigat, heliuomadas iii
:
;

tentissime procurat, scutellas lavat, et ad necessaria pro ciijus pignore animlum, dante Apostolico acco-
oliit 1
25 p.t
Aprilis. T. 111
 :

m VITA II S.

unam
ADALBERTI EP. MART.
ci essem Joannem Abbatem Ubi sunt, inquit, mar-
•iiiens venit derauni ail
;

pit. Dominica die vei

ArcTonE ipsa die erat mercatus inapnus qua garita;mpffi? ubi sunt cibi aninii mei? conve- Cum
vitalem, ulii
cox^o nirent sancti viii pliiebaut ibi scrraoiies Dei, accen-
visio non addiixit Iristilia; samt" vir
parum
EX WS. sa; senti-ntiai mutuo cursabant arsit ignis super
reportariint imrroper:indii ait
:

inytruif eos vero, qui se

liona'? poenitentes vestri terrara cordis testabatur Deum |ira;sentem uuda
sulMiilos : Ha?c est veslra promissio :

die sacra. Sletit tamen in Episco- conipunctionis. Hoc (iregorius Abba, lioc erat Pa-
nec ff-rianlur liac
pascens macrum populnm divino pahulo; et bonus inCriuus, lioc simplex
ter Nilus. lioc Joaiines
pio ."uo,
salutari poculo. rriinura Stratus etsuper terram Angelus uiius Uoc ex do- :

si vellent sumere, potans

nis majoribus Dei sapiens Joaunes, lioc silens
novo adventii PasUirein verentiir; quasi tideles ma-
trem Ecclesiam petunt et paruni repressa mala ;
Theodorus, licc Joannes innocens, boc simplcx d
consuetudine, cpiasi rum Clirislianis actibus Chri- Leo Psalmorum aniicus et semper prajdicare iiara-

stum adiii-aiit. Venim nova Relifjio cilo dorsum ver- tus. e

tit antiqua consuetudo superioreni n.anuin tenuit

:

sproto Deo carn.-ilcin populum caro tivixit delectata :

ANNOTATA.
iniquitas viam desiiierioruni currere fecit. Voluptas
jiro l('(»e erat [.'ervire ei recusant] cui servire re-
:
a Hxc ita in aliquo comiicmlio ligniilur : Perta;si

unuin lioiniiium niiluiit ad ijinoiiiiniara Pragenses et ipse Priiiceps ad Arcbie-

orbitatis suie
in vinle tih- uniiin est :

duraCus, su:im, ut multis Itoininis servitia agant ; nectunt piscopum Moguntinensera diios monaclios Papatem
funespei'calorum, quibustrahi valeaiit in a;ter- Christiununniue niittunt Adalbertum Episcopuin :
sibi
sapien- suum repetunl... mittit cum iisdein nuntios Roniam
num exitium, quia discere nolunt, ubi sit

tia. ubi vita, ubi lumen ociilorum et pax.

ad Pontificein Archiepiscopus.
16 Accidil, ut solet lium:iiiis erroribus, ut quie- b. Cliartuiliiis Eiiiicojius. iti Vita. S. Slephani Regn
S. Adalbrrtlis
vt vinlTonam nobilitatein, scor- Hmiijnux 20 Auciiisti, «riiil patrein hujus Geisam,
dani inutrona, oblita ingenitam Geissc Huiifja-
udulltrnm a soUcilum de pwpiitianJa iulcrsiiosClnistiaiia reliijiow., rix Jtegi
tum se faceret, et |ialain faclo peccato maritus vitani
jiece tibent in vlsionr,
se morfi mulieris qua;reret. Ipsa vero ad Episcopiiin concita visionc nocliirua juvenis, aspcctu delccluliili aihtiintis,
promissus,
eipohit : quam oratorio S. Georgii comoiahim qui inter alia dait Veruin spirituali le-
:ihi pediini confugit : iii : :
E
B retro altare absioudit. ut satisfactionem suaderet, gatione tibi trausinittendum bonoriticabiliter susci-
armala pite susceptum venerabiliter haliete exhortationi-
etv itam servaret. Ecce ex imptoviso adest : :

nianus, ct si non rcdileret moecham, ambobiis et hus ejus iion fictum cordis iidelis assensum prse-

Episcopo et feiniiueininanturgladium. Audivit soni- tete... Dum miiatur de viro divinitus pra;diclo,
tuni armiirum et miiiasverberuni procaces Episcopus nuntiatur ei B. Adalbertum, Bohemiensis Ecclesia;

la;tus; et si forle semper optatum martyrium nuno Pontificem, ad ss venturum esse. propter conver-
niiserante Deo inveiiiat, tacita cogitatione runiinat, sioneni ipsius et fldei non ficta; profectura, Domino
dubioque gaudio exultat. Ah mala mens! ah pejor Deo laudis bostiara oblaturuni. Oritur lajtitia novis

voxl Veuit malevolus, secretum prodidit, uti lale- Cbristi militibiis ineiiarrabilis. Dux obviam tironi

bat mulier digito monstravit. Qiiid prodest refii- Cbristi cuin fidelibus quibusque procedit ; lionora-

giuni ad S:incta Sanctorura, quis curat regnante biliter euni suscipit; ei ut per visuin monitus est,

barharisino fus Chnstianuni. Erangunt leinpluin, modis omnibus obedientem se fore inonstravit. Igi-
appreusiscrinibusediicunttreinulararaulierein.iiuara tur jubente Priucipe fit ubique congregatio indomi-
veter;i scelera t:o gentis, per sanctiim Episcopuin ; et per suas
capite truncant. Cresciiiit ciilpa; ;

non cadunt. nova c|Uotidie surgunt : quidquid boui exbortationes continuo convertuntur et baptizantur
prouiiseruiit, luentitos esse voces operuni dicuiit. aluinni patriK, statuuutur in niultis locis ecclesiaj. et S. Stepha-

Unde co};itans Episcopus, quod nec sibi nec illis Nalnm [lUum Deo dilectus Adalbertus Episcopus iiuin baptizal.

cassus labor profuisset, anima; vero snae talis statio chrisnialibaptismate intiuxit. Noiuensibi impositum
obesset, Pappaii suo ait : Scias certuin, aiit ubi ego est Stephanus. Post ha;c Geisa plenus dierum,
.

sum veuies, aut aniplins nie nunquam videbis. Ijisi anno 997, nequara ajrum-
Doniiiiicai Incarnationis

tamen erat labor magiius iion pra'terire, quo miniis nas coelesti inutavit gaudio et eodeiii auiio beatus :

admoneret Clerum et populum, secundum quod Episcopus Adalbertus, causa prsdicandi verbuin
Buiigaros a;las, discretio, gradus, et qualilas criminis postu- Dei, Prussiam ingressus. p,Tlma martyrii ooroiiatus
est. Hactenns c.x Vita S. Sti pliani Megis. Infra au-
ttocel :
, larunt : nec dabat soiiinuni oculis [donec iuveniret]
qua arte, (|ua virtute compescere posset uascentes lem in Ilac Fila nuin. ii insinuatur, quod uxor jam
errores. ^on t:icenduin, quc.d jiixta positis b Vnga- pene decreiiiU Ducis, oniuia pro nro aijcus dnx fuerit
ris nunc nuntios suos inisit, nunc seipsuni obtulit : ca:pt:f Christianitatis.

quibus etiam ah errore suo paruni mutatis umbram c Inlra lamcn iium. 26 dicitiir in philosophia Be~
Christianit:itis iiiipressit. nedicti Patris luitritus.
17 Ergo divinus beros ascendit equos ; dulcem d Ab aUquihus hic censetur Leo Nonnntulanus Ab-
redit nrf Romain revisit: et quasi post niaris pericula quassa biis, menunit ejus Pelrus Damianus epistoh
ad Nico-
tnonastcriiim
navis, occupat optiituin portuni. Hic spcretos mo- Inum Papam. Veriim potiiis alium arbitramur, uti et
Jiomitnum,
nasterii sinus, carain requiein iiitrat amplexus : Nili.m pricnominatum, a S. Ntlo diversum : hi enim
piilchram Rachel, libeiiter obliviscitur laboriosam viilentur esse quatiior Grueci et quutiior Latini qni Ro-
Liain ; utitur sacris deliciis, esurienlis aniina; pul- mannm incolebant monasleriuin, intcr quos S. Jdalber-
cbros pandit rictus, orationum lectioniiinque per- tus vivebat nonns ac mcdius.
fruitur felicibus ferculis. Usus vero sibi niaximus e Tlic iterum apud Surium pUiriina intcrponuntvr
erat, colloquia qua-rere spiritualium et seniorum, et sunt ista : Ad ba;c, quamvis soleant signa et pro-
qiii crebro illuc. pro caritate Abbatis, plures con- digia osteiidere,nou facere, sanctum animum piis ;
tlltcr Jiasi-
linnos et fluxerunt : Gra;ci, inquam. optimi veuiunt, Latini moribus coluit ita, quod ut et nos ex parte cognovi-
£ene<lictinos. siiniles militarunt; superioribus quatuor pius Basi- mus. Adalbertus signorum operator adhuc io vita n iracuta s.
lius, iiiferioribus quatuor miignus Beuedictus dux claruit. quibus est illud scilicet dum fratribus Adnlberfi, in
E
monasterio
sive Rex erat. Iiiler quos c niedius iucedens, Deuni serviret, et olTenso crure supra durum raarnior satis
virenlis.
sitiensAdalbertus. verba vita sumit et glutit, ra- valide cecidisset, quia vinum nescio an aquara por-
ptusque in alturacura 1'ratribus, contemplatur dul- tavit, testudinem cum eo, quod intus erat, illfesam
cottoijuils cem Dominuni. quantoties obortis laci-jmis me- servavit. Audierunt ex mensa fratres clarum
sacrin iic-
cenititur. fflini dicentem, cum causa a;dificationis aggressus num : quoduemodubitavit fractum, miranturoraues
vas
 . : :

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 193

vas samim. Solfthat prius obedientiam facienti mul- D
toties fraglle vas frangi, et cum pro peccato nt'g!i- <:aput V. AUt.TORE
gentifip veninm peteret, anpelns ?uperhi?e, hnmilira- CO.EVO
Reymssio ad Episcopatum: perpgrivafioadpia E-l US.
tem pjus a-cre fnrens, ut pro nimia freqnentia vere-
loca. Cxdes quinque fratrum
nindiam ingereret mala voluntate tpsttuliiiera
,

frangere adjuvit sed qiiia non cessavit obedientia,

:
Interea purpura natus Otto Rex tertius, causa
ner generavit fastidium mnjor tristitia. servo suo scandendi cnlmen Imperii, ut mos est a magno Ca-
Deus solatium dedit in gravi ruina, et tunc illsesa rolo Hegum Francorum, multo cnmitatu Homam in-
testuilo apparu't. et postea, putn, numqnnm aliam travit. optitum diu caput Latin;e terrie ostendit
fregit. Dicunt etiam lnbor?intem oculis filiam, nescio quasi post Deum secunda justitia veniat, iniqui om-
cujus, cnm manum imponert^t, oratione s;inasse. Oi/one 3 Romx
nes tremurit, boni magno gaudio gaudent fecit, ;
coronato.
Alteri qnoqun, cum monnsterium causa orandi pro propterquod venit, quem ipse capella sua tractatum
medela inHrmitatis intraret, quem trilnis annis sn- posuitPapa Gregoriu.s, Ca'sarem iienedixit popu- :

mere non potuit, sanctus paiiem pro benedirtione lusKyrie eleison colsa voce canuut asrendit unctus :

obtulit et primum insueto hoc cibo hjpsit; sed qui

:
cnm comna Imperii Tmperafor Augustus, gerens
aderant, quod vir Dei henedixit, manducare cum sidereos vultus, et !jon;c voliintatis plena prascordia
suasi-sent, sumpta fiducia parum gustavit et ex : ferens. Post hsec facta est Synodus : zelo juris ta-
illo die, quem omne« posount, qui vivere volunt. sine ctus Magontinus Archiepiscopus antiqiiam cantile-
gctentia
invidia panem manducare coepit. nam canlat, Episcopum sunctiim a quieie monasterii synodi co-
Hiinc Episcnpum, quo dignum non fuit secnlum ad relictos greges abstrahere parat. Assentit Papa gtnrrcdiTc
nostrum, cum sine baculo iter agens Ravennam ve- ad Episco-
ejus sopiens Gregorius, et .semel snsopptum impune nnn posse
respotisum riir
paCum
niret.cur sine Virga Pastorali vir tantus incederet, dimittere gregem Scripturarum vocp testatur; Sive
abiqiic Pcdo K
optime cauUis Dei servus Durans, interrognvit. vult, sive non vult vir Dei, eat, sedentes Episcopi
inccderct,
Respnndens verbiim memorabile ille homo, qui vere inquiunt, aliter vinculis analhernaticis nectimus. At
poluithqui Vivit. Dfus, inqiut,
: in cujns conspectu ille secretum petens, ad Papain ait : Hostis meae
sto, facile est gestare pediim, sed dithcile reddere quieti invidet. qni vos s^uo siimulo instigat, ut eo
rationem, cum venerit ad judiiium. qui non errat, me redire compellalis, animarum fructum nnn
nbi
districtns judex vivorum et mortuonim, sivt; in vi- faciam, detrimeutn autnn mea in anlma suraam :

mitteudorum. Hnnc ali-

tain sive in igneni Ecternnm mitiga a^rumnani meam, defectui meo pone reme-
qnando sanctimonialis ftmina, quse tempore adole- dium, trisfi abscessui meo da vel solatiuin unum. SI
scentise sat cognoverat sanctum Episcopum (credo audiunt oves, quam clamo, vocem, vivo et morior
aiit crteras
Parthenopoli vidit. ciijus schola ad glorinm Dei ta- cum eis ; si non ; liceutla tua, Apostolice bone, va-
gentes docere:
lem nutrivit alnmnnm) et admiians cur, quae dat dam ad eos qui nesriunt nomen Domini, eKteras et
eljuvenilem
licentinr aetas, a joco et risum mnvenlibns verbis imnltas gentes. Acquievlt libens voluntati hiuiiinis
hUaiUitiem
esueicf. adeo Rpiscopus juvenis abstineret. ait sancto ^iro Dei Papa Oregorius, ut erat satis boniis, quantiim
divers^ nientls femina Alinm Adalliertum video : : permisit vagn juvenlus. Rpliqiiit mnnasteriiun, non
Cur qni quondam eras hnmo pulcherrime lastus, sine mngno planrtu sno et Fiarruui, moleste fecens

nunc severuses et inslar Catonis cujusdam rigidus? rupfam quietem, sed liabens de martyrio sppm vi-
Nonne, ciim magister scholariim sapientiam doctu- vam, qiiod in suo pectore ardebat de^iderinm lon-
rus venit ad nostrnm coenohium. nobiscum ludendo giim. Homo Dei, ne timeas, nullnm hahens cnusam :

duxeras tofum diem hetum 1 At iUe graviter su^pi- vaile securus. Stella raaris iter tunm pra;ibif, et dux

rans, pr"jecit verbum cordis Vere scias, dnminn, : bonornra Pefrus fidplissimus comes itineris cohse-
qniaquicquid ejusmodi feci vobiscum jocando, alto rebit.

et acerbn vulnere nunc afficit animuin ineum. 19 Igitur cum puern Imperatore Alpium nubila invisif Turo-
Astericus ejus Clericus, cntra sanctum virinn tranans. causn orationis Turoninm peilester petit. vlhus corpus
S. Marltni,
arguendo, increpando, ciim mnlla inutilia fnribiinflo nbi corporp jacens heneficia prn'stat, qui nullo loco
Pir iram re~
animo loqueretur, ultra Iimitein rafionis proterva clnmaniihus se negat. hnculu-c pauperiim, diilcissima
cedcns ah eo
Clcriais, re- contentinne progressu'^, qiiasi quem amplius videre mater jieccatoruin, benignns Martinus. et larga ma-
dire cogitur. nollet, magna cum amaritudine reliqnit. Arrepto nu dare parntns. Parisius qntique pedesler venit,
autem cum
itinere. tota die, ipse, socio hoinine suo nbi ."^anctus et pretiosissimus Mariyr Ariopagita

equitans, errare Cffipit; ut cuni viain, haud aliter Dionysius fnso sanguine corpttre requiescit, qui
Partslis S.
atqne manum suam notam, invenire nnn posset,
sibi Athenis Philosophiae studuit, ubi quem Pauhisprte- Dtonijsii,

ex pa-na cognosceret. quam grave peccatum cum dicabat, Ig:ioto Deo ara posita erat qui etiara :

Episcopo contendendo perpetrasset. Porro ad ve- Evangelizandi responsa ad Gallos accepit, quando
speram casso labore reversus in urhem, qnod ira Clemens Petri Sede fertius sedit, et dum Paganis

dictante ex humana infirmitatedeliqtiisset, pceuitere Ciiristum ingereret, pulcherriino martyrio vilain

coram Deo toto corde coepit. Similiter vitlua qu;c- finivit,cujus inter cetera est hoc glorio-sum mira-
dnm occurrens equitanti. cum iukUp penuri;e ali- bile, quia post nccem religiosus fruncus. propriiim

qii:im cou^^olationeiu quai-rrret: Mecuin hic nihil caput manilius portavit, et sequeus miilfitiidn An-
Propriam ve- habeo, inquit : cras veni ad civitatem, sumens a gel<inim laudes Deo cecinerunt; Populus cadi, ut
slem egenti me, ture necessitati quie dare valeo, cura carilate. ita dicatur, de tnnrapho terrro exultans j'ibilat, de
doiiai.
Cumque dimissa muliere, coeptn itineri insisteret ;
carissimo a Dionysio gloria tibi Domino in excelsis

ad quem si quis
misericordije largiim,
meliore tactus cogitatione, Voca mulierem. Episco- resullat ;

peccator confugerit, sine nunquam

inisericordia va- Ftoriaci S,
pus dixit qnis scit, si usque mane vivam ? Hotiie
:
BenedicHp
compleat acceptio datum. ne ego juilicium, illa sen- cuus recfidit. Huic caput inclinans ad Floriacum,
monachornm ingens ccenobiiim. avido cursu volat,
tiatdamnum. Et data cappa. qua amictus erat, re-
liquit e.xeniphim bonum ut opns non tardet, ne- :
ubi corporejacet et mir.iculis fulget, magister mun-

scientibus quid futura pariat dies. do niorientium et tota menfe Deum qurerentium,
scilicet re et nomine Benedictus, parvulorum dul-
cissima nutrix, sub iimbra alarum iufirmorum me-
et alibi S.
dicus boniis. Nec dimisit ubi corpus Discipuli quie- Mauri.
primus monachorum gregem rexit Abbas
vit, ubi et
i>Maurus, signosanctitatisetmiraculorum dulcedine
magistro
 m VITA II S. ADALBERTX EP. MART.
magistro simillimus. Honira sacra domicilia, et si enim, data fide, bellum cogitat ; stat proxima peri-
ACCTORB qua! occiirrunt similia, quem desiderium ieternorum culo civitas secura. Nam et ecce hostes ex improviso
COfvO veniunt, muItitiKiine civitatem circumcin- in sua urbe
afflavit Aflalbertus, pedes circumvolat. ailjutoresad difTiisa
EX US. obsidentur,
sua prsnlia vocat. guTit. (' in Vigilia preliosi Martyris Wenceslai bella
20 Hinc ad Imperatorem redit. qui hominem Dei incipiunt: nihilominus et ipso festo oppugnare cer-
adeij dilexit, cujus moi^es nobiles novimus, quia talim insistunt. Nec juvat, quod urbani diera San-
famiHaris
Ottoni 3, onines bmios co plus amare studuit, quo quemque ctum venerari pelunt : contra quos forenses verba
majorem liabita br^nitas fecit. Cum qun aliquos dies Si vester, inqniunt, Sanctus
superbiip jaculnntes,
commoratus. nec nocte nisi ante conspectum Impe- Wnnceslaus, n^ster utique Boleslaus. Et quamvis
ratoris jacere perniissus est. Intellige quantum ca- jiost caperent civitatem, poenas dedit asperLira ver-
ritate sibi junctus erat, quamvis puer et errans bum civium namque gladio die illo ceciderunt
:

auUcot in- moribus Ca?sar, tamen benignus, sine comparatione hostium capiia mulia. et nmnes qui in illo consilio
struU :
humanus Otto Iniperator Augustus. Horis congruis fuerunt, aiit mnrtui quiescunt. aut caeci et dispersi
semperde co-lestibus drjcuit Regis pueros, et circa- male vivunt. Ces.sit pavida civilibus bellis civitas,
posito3 proceres suavissime admonuit, ne infidelibus miserabili exilio familise dislr.icta? bona in manus ad (emphim
cnr figerent. ne procul a Kegno inimicorum cuncta cesserunt. Inunrlat planctus mii- fugiunt,
miserisque diviliis

Dei projecti, pro parvo gaudio a*terna tnrmenta lierum stupet raortua facies pnerorum, geniinatis
;

subirent. Noctibus quoque calceos dormientium dextris vivorum : slat sileniium specTanMum Clei^i-
clani raptos aqua abluit, discipulus humilitatis ma- : corum : sancti \iri fratres qiiatuor, strenui bello et
nibus suis lutum tulit, lotos restiluit. Ihi sopnra nescii redere Inco. dnm de quo jam diximus. Cleti-
cus Rndla consilium dedit, parum valentia spe pacis
nocte parum molli lecto reiiuiescens. vita; suae desi- arma di-
egressi occi*
derabilem terminum aspexit, nescius tamen ipse, miserunt. et qiiam prseliandi pulchrara raortem pu- duntur :

quiii sibi somnium vellet. donec tactus Spiritu alie- tarunt, confugiendo ad ecclesi;im (ut est in humanis
nigena hoc revelavit. Putabat domo majoris Fra- in oculis) nam falso data
turpem fugam acceperunt :

tris duo3 lectos pra-paratos. Unus erat suus alter : est spes vivendi, etdum exenntes ecclesiam spnnte
erat Iratri vel fratribus destinafus. Pukher erat et in manns heslium vadunt, fefellit dextera Senioris,
visione in
somnis focta
decorus, sed qui debuit esse suus, multo pDlchrior et in conspectu omnium pulchra corpora subierunt
c/ tandcm

purpureus et floridus, et incompar.ibili urnamento capitiilem sententiara. Ha^c tunc sed quando dlgna etlam natu :

maximus.
pretinse vestitus. Erat autem in sup^^nnri parte, indigni scribimiis, est niortuus furente gladio frater
infrHifiit sc panno capitali aureis littens inscriplum Mnnus : maximns, completa cst pii Adalberti visio lota ; dnm
vuirlijrrm hoc donat tibi filia Kegis. Quod somniiim coram ante se bis duuui fratrura. post hoc annn maximi
fttfuram.
Rege cum quibusdam familiaribus exponeret, qui- fratris raors est subsecuta; quorura raortibus mors
dam. cui vivax ingenium natura dedit, et pulchra sua qnam pra^stantior foret, quorum lecto lectulus
facundia insignem fecit, Leo Palatii Episcopus, pul- suus quam pulchrior eraineret, nmnis intelligit; qni
chre alludens ait : Homo tibi contrarius citn jnve- ipsnm causa Dei, illos caiisa secnli et defendend»
nies quod quaeris : dono Virginis procul dubioMar- vit<e cecidisse cngnoscit.
tyr eris. Nec minus quod vidit de lecto fratris vel 22 Vidit etiarn in mnnasterio et aliara visionem,
frstrum, partim ante se, partim hoc anno esse quam non de se, sed qnasi de aliqiio alio reverentis-
completum, sic collige mecum. sirois viris ita expo>uit : Agnosco liuininem , cui
21 Quinque fratres liabuit. quorum omnium ani- duos ordines in cuelo Deus arridens digito prse- S. Adalbertus
hahct qulnqiie mas ghidius perlransivit. Ex quibus major frater monstrat unum splendoris purpurei. alterum ultra
:
fugit in Polo-
fralres. niam.
servitio Imperatoris in adiutorium profectus, Paga- qnani dici potest nivei candoris inter hos et illos
norum expugnationes adivit : ubi et cum Boleshio blanda vox ait, raanet te Io'-us, et certa sedes. Ergo
Poloniorum Dnce amicitiam junxit, querelas Impe- quem suo labori adjutorem Deus prseparavit, Du-
scniorcm aptid
ratnri fecit, quod mala, quaj nulla prnineruit, Dus cem Polonorum, servorum Dei patrem, Boleslaum,
Jincslflvm f'o
ionorum Du- Boheniorum Ikdeslaus sine misericordia sibi, suis- rerum dubius petit : cujus auxilio nuntios suos mi-
ccm qiie Eratribiis phira ingessisset. Hujus usque in serat ad insolentom uxorem, si velstuprata abama-

adventiim et seros reditus relicti domi quatuor Fra- toribus multis priorem marilura accipere vellet. In-
tres pacem impetrarunt. et ex parte Ducis securita- terira inhac Reginne cnm Duce nuntiorum adven-
tem el sacramenta acceperunt. Proh divinam huma- tura expedat; qui cnm redennt. qudlem Episcopus F
cum Bohcmls
namqiie fidem Nuraquid non est Catholicu^ melior
I amavit. plenam eontnmeliis Ieg:itionem referunt ;
per leijaios
Paganot Vaj homini cui in cordls vena malus dolus Bene venias inquiunt, ad nnn semel refutatam mu- atflt.
saiitl heu nostra infelicia tempora Sapiontem vo- ! lierem. Miife res ! ad uxorem spontevenis, qnem
camus, cui fallera ingenium calet cui in ore mel, : semper invitum vocare et necesse erat tenere, Sci-
in corde fel latet. Ecce Judas. qui per pacem didieit mus qua' cngitas, homo. Omnino noluraus, nec est
facere bellum ; promittit vitam, ut inferat mortem ; tilii locus in populo tuo, qui vis vindicare occisos
(lat c Boleslaus fidem, ut inopinato occidat fratres. fratres vulnere magno. Accipiens ille libellura re- et ah iis

Nec longe qujeras exemplum eadem linea

: in pudii; ex superburum contumeliis nnn minus l:etns repulsam
pussus,
sanguinis frater ^uiis Sanclissimum Wenceslaum efficitur, quam horaines. cum. sicubi nnn sperant,
occidit. Inter h»c quis non deploret squallnres mi- laelaverba et honorum ohlationes accipiunt. Diru-
seriDe nostraa? quis non exhorreat ca^cum natum pisti,inquit, ille. Deus vincula mea. Hnc est quod
hominem noslrum? d Dum nesrit cavere currens expectans expectavi. desiderio desideravi. Ablatum
peccatum, cadit in dum non vult
majorem foveam :
et-t meum ppriculum. Quid ? respnndct in ficiem.
qua^rere oculorum ductorem, nascitur de peccato Qui me non quomodo possura regere gregera?
vult.
peccatuni maiiraum. Ita et nunc, ohomo, dum ne- Euge non timeo revocanteni amplius Papam, nec
JIH contra da
scis cavere perjurium, incurris honiicidiuni, nec tristia ferentem Metropolitse immitis epistolam ;qui
tam a Duct
nnhimiAfl- ante desinis hoc dicto ad tuam fidem, unlequam ante har paganicis openbus in fugam me excitave-
(lem, impleas illud prnpheticum Appone iniquitalem, su-
: runt, ecce palara verbis, Nohirauste, dicunt. f Mi-
Vsal. G8,28
Uatt. 11, 25
per niiquitatem.et mox sequitur illua Evjingelicum; Sf»rat his diebus ad Ungarorum Seniorem magnum
Sanguis qui eflusus est, sit super te. et super filios imo ad uxorem suam, qure totum Regniira viri manu
tm>s. Igilur sacramento fidunt. qund Chrisiiani ria- qufc erant vin g ip^a regebat, qiia Duce
teniiit, et
rent; quando Fralres Christicolne Adalberti pacem erat Christianitas coepta, sed intermiscebatur cuin
putarent liber populus per cauipum ambulat, non
;
paganisrao polluta Religio, et coepit esse detcrior

barbarismo
 : :

VIGESIMA TERTIA APRILIS 197

languidns ac tepirtus Christiauismns ad
'^ '^^*'"''^'"'^'"''
Bm nr
: videns videat. quomodo se in tcrram Priizorum D
na-
"aldlmZZat fl"^'".'"'"' pervenientfs illinc nnnlios in hsBc ver , vigio maris exponat, propter qnwrere animas
et *i-'ctorb
ad se, ba epistolam misit Papaleni menin neressitasetsi :
scindere vomere Dei incultas gentes. Complet
dux 'i"**''
usus poslulat, tene si non, propter Deum ad nie :
jussa spiritu:ilis Palris : quainvis enim ut secum
" '"'
mitte eum. Ipsi vero cl:ira rhartam alia mente, alia
staret diviiem voluntatem halieret, occurrere ta-
sententia misit : Si potes, inqiiit, rum hnna licen- men sancto proposito .ausus non erat. Est in pirte
tia, bene si non vel fuga fugiens teiita
:
venire ad regiii
^
civitas niagna a Gnezdem, ubi nunc sacro
eum qui te desiderio concnpiscit Ad:ill)ertum tnuin. corpori requiescerc pl.icuit. ubi inille
miraculis ful- Cuesnfe
Ipse autem venire non potuit vel nt bomo,
noluit. ;
gel, et si corde veniiint, recla pelentibus salules Missa facta.
Ut eiiira hodie ipsum audis dicenlem, quem nunc currunt. Ibi ergo, qiiia in via sua erat cujus longo
sicnt sitiens aniiua frigidam :iqu:iin
totis vi.srerihus fempore silentiiim exercuit, iVIissam celebrat, sacras
flagrat et amal, ardua >caiidentem semper
gut tunc tunc fu- hosiiasoblatunis ; viva bostia mox et ipse Christo
giebat. Ipse taraen jam eral monachns,
non paruit, et ul di.-nnt, fiitiiriis. populum grandem nimis
B.iptizat inde ;

posfea niul- qui tunc teniporis norant, pulcher et bonus,

Ex hu- nnllas moras nectit, navem ascendit qiiam
nepro- :
tas lavtles jus ore fateiu- me audisse iinam rem, quam fanus quis taiigere pra-sumat,
Sancti nar-
satis Dux sobcitus, mnlto navlgaiin
amo ipsumSanctum a^serit loquentein Niimquam
ravit.
: : milile armaverat. Non post nniltos dies, catina se- ttrussiam:
aliquid feci propter vanam gloriam n.im iit non cante
; terga maris, Deum nescientibiis illabiintur
pulset, boc est ultra hominem utrumqup fanium a terris Pruzorum.
:
Festinantes vero nauta; sanctum
me mi-errimo omnium retro posuit pedcni. a ine oniis deponunt, et nncturno aiixilio remeaiites se-
minimo gentium ionge fugit in ffilernnm exilium. curam fiigam cnpiiint Rapit horao Deo plenus iter,
Memdriam vero viri sa^pe pono, cujus relationebwc jactiiriis retia sua siiper horrisonum inare, si forte
scribo, quem servum Martvris agnosci volo. inveniat, quod in niensa Dei comedendum reponat ;
aut -si piscein capiat, saltcm in nocte filii
niillura
ANNOTATA. Dei olilalum calicein bibat. Fervet iu eo spes
ardua
prn Christo moriendi. et in viridi corde Tivus ignis
B a Colitur S. Dionysius 9 OctnbrU, qmintlo lie lem-
£
vim trahit ardeudi taraquam in aureo altari ac- ;

pore missinnis ejus ad Purisiemes, vulde conlroverso, censa aroniata flagranl, et fumantia sraudunt. Ergo
agi polerit. Milcs Dei cura duohus sociis inlraverat parvuin lo-
vntido iciu
b Vilam S. Maiiri dedimus 15 Januurii. cuiii, qui circumlahenlo iinda fliiminis iniii:iiur in- luostiatui
c Balbinus ndmlil non impeno Bolntni, sed inlio sulwvultum. Ibi aliquos dies stcterunt, et fama vo- in terram.
Comitum, fiuiOus is non potuit resislere sininl ouines lans P,ig:moriim auribus adduxit, haiiere se hospi-
occisos es.ie. tes ex alio orbe, igiioto habitu, et inaudito cultu.
d Sequentia apud Surium Duin ne-
ito legunlur : Primum ex iinprovi.so,
plures, parva numero non
scit cavere minus, incnrrit peccatum majus dum : navfi veniunt
dant saltuni ad terras, harbarum ne-
;

quo caeca voluntas ducit, nascitur peccaliim de pec- scio quid frendcnt. magna ira fumant. et hospites
cuto, non habet finem, donec cadil. uiide non re- quserunt. h Ros Legis,
ros niellis tum Episcopi in
surgat, in delictum maxiinum et fit inisero morlo, : ore fuerat Psalniorum ante se aedeiis te-
: lihruni
quia cum potest, non vult, duloe ppccalum non va- nuit, in quo omnia verbaoris Dei, in quo vita bo-
let dimittere post, etiam cum vult. Ita nunc aliud miiiis et summa salutis clausa consistunt. ,\d quem
cogitans, aliud loquens, perviuiit ad ho:iiii'idium, et unus ex pejorum pessimus propius accessit,
ipsis
Vindica Domine sanguiuein, voxrlamitde terra ad diruin infreiiiit, uodosa brachia alte extollit, et
Apoc. 6, 10
cum conto quo navem minaverat coelestia ruminan-
cielura. Homo, complesti proplieticum, apponens
Ps. C8. »
iniquitatem super iniquitalem ex|iecta iiunc illud tein Episcopum inter scnpulas forti.ssime perciissit.
Mall 17, 25 :

Evangelicum : Sanguis .qui effusus est, super te et Si nonahiiis, inquit, citiiiscapite plccteiniiii, vexati

super filios tuos. Itaqne sacramento fidit liber po- diris pa-nis. et mortihus miiliis Evolat e manilms
pulus, per campum amluihit. excussum volumen. ex parte ipse liumi stratus alia
e MS. Prageuse aiidit Feria vi; Suriiis, Sexla die: dat oscula viridi lerra;, mente extentus et corpore
neutrmn reete. Si eniin 2;i Jprilis feria 6 ohiit S. tolo. Exterior corrumpilur homo, interior ad viiara
Adalberliis, uli omnes con.ienliunt, olnit unnn 997, novatur per penetralia cordis prorupit vox hetiti®
:

litiera Dominicoli C. Ast Viijilia S. Wenceil/ti in i7 et salutis ; Benedictiis inqiiil, Deiis I benedicla mi- F
sericordia Dei plus non accipi:im pro Criicifixo Of/it gra-
Septembris ciiilit, adeofjiie ut Adulberti Cieilcs fratrnm ! si
tias Dco
miirtem non anteeesserit, debueruut illi fui.^se iiceisi m nieo, sallem unum pretiosum ictiim habeo. Homo
Septembri anni *>96, cnm Utiertr Diiminienles erant Dei. piitasne simplex plaga splendeat in dorso tuo?
ED, et tunc 27 Septembris cadebat in diein Domini- aut pretium babeal siiper lerrain talia libenter pati
cam. in memoriam filii Dei vivi"? Utique non sic margari-

tuni in sterquiliiiio, noii piirpiira Regis in popiilo

f Reliqnia liujtts numeri ttesiiut ttpud Surittm, ,

g Giesa scilicet, S. Stephnui putie, luin pleuo ilie- nec facies rosiB in gremio terra' ailhnc, nec aureus

vnm ut sitpra dirtuin. Sol in coelo, ut est in cnrde piilcbro uiia percussio,
qiiam hahes ketus pro Christo tuo.
CAPUT 24 Quid tum? fnras projecti veniunf in merca-
Iler in Prvss/am : vifirlijriiim. tum, ubi confluxerat unda populornm : circumstant
siihito coelicohiin viruin longo agmine capila ca-

J gitur soluto fune Episcopns liiior . apprehendit iium, pandunt cruentos ricfus, interroganl iinde ?

circumiluentibus ulnis cariim de-iil-riiim, qiiodsem- quis esset? quid qusereret? quare venisset. quem
per in corde suo arsit ad marlyriiim pulchriim, neroo vocavit? Lupi sitiunt sanguinetn. minantur
Apostolica ad hoc usus licentia. Duos Fratres, quos mortem, quia ad eos portaf vitam. Donec loquatur
cogitat fortiores sacro hello, et aptiores portando vix expeclant : horrent et derident, melius enim
A Boleslao
non sciunt loqui jubent, capita movent. Accinxit
Evangelio, itineris comites as.sumpsit ; prius ta- :
Potoui.x
Ilttce attjutus :
meii (ut mater Regula docet et viva verba Patrum vir liimbos, os aperit. et qiiia multa audire ne-
lingiM monent) oratione Fratrum voliintatem Dei queunthreviusallo|uitur.De terraPidonorum, quam
causain
exquisivit. et consilio Fratrum quasi ferrea clila- Boletz Priuceps CIirisli:inissimus Doniinus procu- iitieintits

niyde munitus agonein currere ctepit. Dux it;(que rat. ad vos jiro vestra salute venio, servus illius, sut crjiouil

boleslaus ddigeliat eum, qiiem mouet ut se adjuvet, qui fecit cceluin et terram raare et aniraantla cuiicla.
Venio
 : ::;

198 ALIA ^-ITA S. ADALBERTI EP. MART.

A Venio vos tollere de manu diaboli , et fauciliiis immi- quara excutere potuimus ; etideoipsum, pro secre-
ArCTOnE tis .^verni, ut copnosc.itis Civatorem vostnim, ut to araore coelestis patrise, alferum pondus esse, cogi-
CO.F.^
deponatis sacrilegos ritus, alirenuntiantos mortife-
u us. tatione cogitanius ; sive aiitom hic sive alter sit,
ras vias ciim immtinditiis cunctis, et ut loti balneo corta menfe nescimus : nec hoc nosfafiget, qui no-
Faliitis ofliciamini in Chri^to, et liabeatis in ipso re- sfriiin interces.-.orem in manibus habemus. .\dalber-
missionem pecf^itorum immortalium , ot re.ununi tum, Diimine, tuum sancfa sanctorum intrasse co-
ecelorum. Ha^c sanclus illi vero cnntr-a jam dnilum :
gnovimus, vener.amnr, et araamus qni licet nnra- :

indipiiantes, ccelestiu verb;i irrideiit, terram baculis quain sangiiinom funderet (qua; est priinabo;ititudo,
perciitinnt, aerem mii!.'itiiiiis iinplent, nianiis tamen et Passicnis Chrisfi quiedam similitiido) t.amen alta
non injiciunt, sed fiirorem diclant, et districtie se- morura humilitate et puro Dei araoris intuitii. vere
vcritatis verba ad anres hf-spilnm mittunt. Proptor esset filins ctelorum. etqni numqu.am poccavernnt,
tales. inqninnf, liomines terra nostra non dabitfrn- frafer Angelonim. Hac Iiora p,ater Nilus ad mo-
ctiim, arbores non partiirient, nnva non iiasoontur nasterii illiiisspiritualos Fnitres verba miserat di-
aninir.lia. velor.t ninnoiitnr. EKoiinlos e-\ite pro- cens ; Notuin sit vesfrie dilecfioni, quia amiciis no-
cul do finibiio nnsfris. .Si oitiiis non retro ponilispe- ster bonam viam habef, vore Adalhertus cum spiritu
deni, crndeiibus pamis afflicti mala morte peribitis. Saiicto amliiilavit. IIa;c in Christiana ; at in terra
Illis vero qiii in ingressu rogni positi boiios liosiii- pjgana treshoniinescnrpiintitersecuslittora maris,
tps eo lori dimisenmt, mortem minaiitur, doinum et fit repente collisio undarnm, qiiasi se moveat ali-
incciuloie, divi^is rebus uxores et fllios vendere qua ingens bestia raaris, et ad aures gradieiitinm
spnniaiile ira piillicentur. fragor ille v.alidns venit. Comites securi aiidiiint,
2S Alhlota riiristi videiis niillnm friirfiim anima- modius Senior afrocissirae obstupuit, et volut pa-
il
cofjitat ha
lltftim mnt nim sequi, et desiderata' niortis sponi auferri, deje- vida muliercon«terna'us exhnrruit. CuiGaiidentius,
{/cntni tis- cit aiiimum Irisfitia niagna, affectiis varios cura- ex paife patris caro et frator suus, siibridens ait
suviere
rurn a'.-lus in oastn peclore versat ; dixitqne Fra- Pavit fortitudn tua, audacissime miles! si saliret su- E
jj
trilins : Pressi inagnis adversis. quid consiiii capie- per nos arra;ita et ad hollum prnmpta manus, quid EjTpfjvpscens

mus? qno verf;iniur.

atnmatur
ne.soio; lialiilus oorporiim at tiinc ageres, qni mnic inania times ? Respondit :
a Oauclenm
liorror vestinm ut video, Paganis aniniis non pa- nos .'iumus fragiles, tu furtis nos imbecilles, tu po- tto fratre.
;

rnni nooet ; unde si placot vesfimenta mutemus tens nns certe et ininima limemus, sed eo melius
:

clericalia, pondontibuscapillis surgere sinamiis ton- Deus un^ter refiigium et virtiis, qiio est raajor ino-
soe barbie trnncas conias. et prodire nnn proliibe.a- pia mentis ot viriuin parva sujiellex : eo fehcius, eo
mus. Forsan non ngniti molius habobimus saliitem g-Ioriosiiis diligam to, Domine virtus mea, quo sen-
oporari, similes eorum efrecti familiariiis cohaliita- tiens meam inflrmilatoin, cognosco te esse meam
minus, alloquemur, et convivemus, laborando quo- virtuteni. Vidit et Gaudentins seqnenti nocte som-
que inanihus propriis victiim quaEreiniis, ad instar iiium, qiio ludontibus verbis irrisit pavescentem
Apostolorum abscoiisa mcnte revidvomus ceiisum Episcnpum ingrossus dolectabile oratorium, cogno-
Psalinurum inlerea prosjieranfe raisericordia ve-
; vitparatum Pontificom celebrasse Missara. Coraesto
nieiilis Salvaloris , flt aliqiiid hac arte. H.ao fraude, antem sacrificio cum vestimenta plicarentur, pro-
nisi opiniose Evangelizandi orca.do corla ve-
falbit, piiis accessit ad c irnu altaris, ciijns m medio stat
nit, quo, quia pius et fidelis Deiis, iiivontarum ani- aureiis c;dix. .^cclinat collum, os ponif, haurire de
marum thesaurum inagnum Incrabinuir ; aut diiliem aureocalii-e paratus. Volat cursu cn<tns sacri alfa-
vilam pro dulcis.^inio Chrislo fiindentes, ilesiderala ris, et unde talia prKsumat insnlontem Gaudenfiiim
inorle inoriemur. Ergo viso consilio nielioia sperans,
H adahas severinribus dictis increpat. Non licet, dedignans
abire,
c conceptum niinorem paudii,gaudio occidit, egres- ait, fauoes tms de aureo calice sumerepocula vifse:
C suriis regioiiem malam accensis animis mnvot gres- solus totum bibere debet, qiii Christo iraraolato
sus ferociuinqiic Lulizoruni idola snrda pra'di-
ail
Missam oratione
:
levavit : tibi sicco palato nec giitta
cationis eqiios Ileclere placuil ; quor.im linguam
reinanebit. Mane facto Gaiidentius infit auribus ;
et autfito
cogiiovil, et quos necdiira visus, mutata veste et ha- Aiidi seniormeus, noclis somniiim quod vidi ex- e/>is soninio
;

hitu, fillere intcl ifiit se

Q poluit. IIoc tamon ingenio, hoc dolo pleta Missa, quam celebrasti in templo Dei. accessi /iifiiriim
cogitavit, aut Iinper;ituris filio rejitrire novum potum siiinere de auroo calice, qiii stetit in medio Marlijrem.
liopuhim, aut longis desideriis ponere fiiiera. Sed o F
altari : prnhihiiit me minister altaris, dicens : Alii
venorahile caput, quid te fatigas implexis cogitafio-
neqiiaqiiain licet , Pnntifox totnm siimore debet.
nibnsl Prope est quod quasris iinn necesse estini- Respondit
:
filiiis inulieTis passioni prnpinquus : Mi
tiare longain viain daliit tibi breviure via Deus,
:
Den somnium tuuni prospore vadat
frater, jiibenfe
quod tanto tempore qujesisti jecore amore
fideli, Peccans caro peccatis doium Dei non impediat
liumili, recto ore, nmndo
cordc, et iinimo toto. Ecce misericordia Creatoris victoriara obtineat.
juxta te pulcbrifiido tua, eoce in foribus cujiis
ne-
scit honio pretium, felix et inoompar.abile niarfy- ANNOTATA.
rium nt nostro; etiaiii a?vn Angelis bahoat siniilem
bonus Virginis ille filius. qui iu sperato te faoiet a Erat (iiiir Gnesna seilcs Diiciim et jioslea Regum,
Martyrom siiiim. quani piilchre ridet coelum urhs privcipita ct mctroitnlis Pnionix. Seil an rccle
quandocum corona inlrantem videt Slavum. Gncsntc factnliic ilictmtuv, qux jti.rta priorem Vitnm
20 Kom.-v' inlerea in raonnsterio. quosancfusiste Godani sive Dantisci, iiiiai Slavnnice Gdansko
contifjere
Marti/r pbilosophia Benedicti Patris nutritus erat, revelatio
iil
nominatur? / acilc utrumijue locum con(tiil:sse aiictor
tnnolescit divina h.TC dicta deilit inter plures visiones
quas ;
potuit, pevegrinoriim nominvvi minvs peritiis.
per vLtfoiium rapta mente sac-pe levatus vidit, crncifixus
cutdam miindo, b Stiriiis Res Regis, ecgraplium Pvaijense Ros Re-
.loanues mor.achus et Abba, venerunt
nionactio a c.pIo usque gis : suspicali Logis scvipluin fntsse, respici jutlicavi~
ad lorram, descensu deloctabili, aspectu
piilchro, duo mus ail lia'c vevlm Motjsis, Dent. 32, 2, Fluat ut ros
linto;iinina, ut nix candida. .absqiie
ruga et macula. eloquiiim meum.
Unum ex eis accepif, quom quajiere venit ; possedit Idem, conceptum moerorem gaudii, gladio con-
c
carum pignus, accepit lintenm dulce onus, fruens
ef
fecit.
fruitur suo Adalberto, intrat
aureum ca-liim trainite d Iscst Bpiscopus Adiilbertus; ilignitatis,noti xtatis
recto. Quem aliud linteum
suo amplexu acciperet jure, Senior hic dictus.
et ad Dominum portaret,
ab ejus ore fateor, luira-

CAPUT
 ;

VIGESIMA TERTIA APIULIS. m

securitas tetitiie! olaudere in momento oculos, qui"
CAPlTVn. bus liominesvidebantur et miindus et aperire slatini ArcTonE ;

Mariyriam compleUun. Corpus Duci Polo- eosdem, utDeus videatur ac Christus. Pulchrioperis o.r-vo 1

EX MS.
norum. venditum. pulcherrlmusipse ne timeas periculum, eo quod est
mors aniara. mors anxia nara : si nulla es^et mortis
Feria sexta I gitur sexta feria, Gaudentiiis, saiti-to viro duplex molestia, caui-n(e mollilluo Gregorio, non esset
posl iVissam gernianiis, cuni jam scandens sol prope tres ln.ras
a Gaudcn-
tanta Mart,vrum gloria. Tam feliciter migraudi o
coraplesset, Misiarum sulennia in livto gramine ce- qu!.nla velocitas
tio fatlam. Terris repcute subtraheris, ut in
!

lebrat. Pust, partem olisoiiii reciinibenles accipiunt, regnis c(Elestibiis reponaris. ludica nobis sub ccelo
ut in fortitui.liiie cibi positiim vigoi em fessa menibru nihil esse pulchrius, niliil quidquam dulcis, quam
resumerent, et viam longam sine laboi-c repnivti pro dulcissimo Christ.i dulcem dare vitam Ilarum !

sumpto peiles citius miiiarent. Pul^a fame jecreati surgnnt,

Cibo seutentiarum habemus te nunc testem clarnm; qui
dormit itinerare inripiunt at noii longe ab eo loco ubi ci-
:_, :
in hoc inuiido positus morum virtutibns meruisti, et
bum sumpseraut, iiivalescente lassitudiue, caput in his servata humilir.ate mirahiliter claruisti ; nnnc
ponuiif, et fessa corpora soinno inJulgent. Dormi-
pro Christo mortuus ccelesti beneficio et miraciiloruin
taverunt omnes et dormieruiit adest sonitus armo-
; dulcedine clarior, imo cl irissinuis iniiotfiscis. Palam
rum, fulgurans li.ista, sonans clypeus, et gladius loqueris, raonstrans nimirum, quam hene vivas, ad
acutus. Cui frater a Polonis occisus erat, zelo diiclus cujus inortua ossa tot salutes exeunt, tot pia prodi-
cingitur a barharus, venit cum quo qui exultaiit in rebus
:
gia coruscuntia currunt. b
Paganls : pessimis con.^piravere,puenitentia ducti, quia eos ;28 Aiuiit qiii in iUoagonefuerunt, quod nec uiium
dimiserunt; et impetu magno idololatra8 appropin- verbuni feci^set pallens Kpiscopus. nisi quando li-
quaveruut. Nec niora equos dimiltunt. volatili pe- galum ad niontis supercilium ducunt, ubi seplem lanceis
7
dum luga accurrunt, requiem bospitum turbant, lanceis pulclira viscera forant. Tunc ad illum, ciijus confodttur i

vinculamittunt, tami|uani latrones haberent, inanus
etbracI.iaChrislianorumstringunt. Stupent fratres,
etnou suaviler expergefacti, insperato animovin-
cula et hostcs agnoscunt. Ncc luinus, qui semper
hoc spectaculuni omnibus votis de.Mderiisque accen-
lancea primum detulit ictiim, et qui torvo adspectu
occideiidum Martyrem loco statuit, hoc unum ver-
bum, Qiiidvis? e.xili voce interrogans, fatur. Habes
PaIer,quod semper habebas in ore, passus pro desi-
derato Cliristo hac die felix victiraa factus, qua die
:

sus qucesivit, nunc uiaguus Adalbertus timet quasi Salvator pro te et pro mundocrucifixusest ipse, tunc
homo ; amarEe morii» giislum exhorret, ultraquara sanans inundum languidum magnura, nuncvero fa
solet consternata mens ignavia laborat, iiioritiira ciens te Martyrein suum. SepLem dnnis ditavit te
caro colurem mutat, pavur in mente tremula hebet. Christus virtute mulla, confluxit tibi gratia sancti
Necmireturquis, vel fractumquisdefecisseSanctum Spiritus; niinc in ejiis honore septem lanceis con-
secuin cogitet, qui t"t annos in tentationum ventis fossus, aiuplectere desiderabilem Christum. Dux et
incoiivulsa arbor stetit, uiaxime nunc, quando pro- magister nefariai cohortis primum igneus Sicco forat
pinqu:intB tcrniiiio palniani accipere debet. Noiine penetralia cordis, post saliente malilia, et currente
major Dominus, licdemplor noster Christus, pro- iiiaiiu celeri sceliis peragunt. Lit autem ostenderet
pinquante Passione sanguinem fudat; et qiii pote- clemens diviuitas, quia .soluta erant servo suo car-
statem habet ponendi et sumeiidi animam, sequenti- cer seculi, corapedes iuagiiai, et pecratorum vincula
bus disoipulis tristem se esse asserit usque ad nemine
manm In
cuiicta ; postquam sauctum corpiis secarunt,
ntodum
mortem? Si Dominus trepidat, turpe est, si homo solvente ligaturaj manuum se solverunt; ipse vero crucis ex'
non paveat, cuin carnis mors prope accedit? Pur- aniicain inortem amplexus, qiiain semper sequens pandtt
gantur electi timore mortis, sine quibus nonsunt, a dilexit, in niodura Crucis manus expandit. Cadens
levibus peccatis, et si qua vestigia manserunt, cri- cadaver nialrem terram occupat aniraa Sancta ad :

minum niris ntaculis. Vir bone, quid times? cur
ineriiii pavore tabescis? Deo tuo sanguinem luum
fuiidis, quo luso securum coinmeatum et liheruin
iter halies ad ca'Iuni, sine occursu insultantium dai-
monum, siiieobjectione vel minimorum peccatorum.
Martyribuscerte non sperans, non acru-ans occur-
rit Satan, nec verbum opponit, procul fugiens, eo
quod Salvatorls unibram imitantur et sicut Domi-
ticet rtmr- sine peccato propter nos mortuus est, ita et
vitam feliciter intrat, admirans i'isum Dei et gaudia
canentis coeli. Reliquisti sub pedibus piilchruin hoc
quod apparet : expedire nuncquodintrinsecus latet,
Post fletus hominiim, tran^i iii be.itiim numeriiiii
Angelorum, ubi te vident lieti omnes Sancti, inaxi-
nie Martyres Christi. Adhuc ultra .'Vngelos Martyr
ad Mart} rum Ilegem ascendecum gloria, ad oranium
: Salvatorera, ad ipsum cujus a conspectu fugit terra
et coeluin loquere facie ad faciem, quasi homo ad
;

tijrio tlefea- Martyres, quamvis criminum rei, quamvis pagani amicura suuui. Elfugisti (quid amaritudiuis habes?
omnis
iitr
sine culpis non fuerant, fuso sangiiine propter Do- quid non dulcediuis'.') ubi sunt altiB contempbitiones
macula
peccati.
miiium omnino cunctis jieccatis carebunt. Ceteri internffi refectionis. ubi est cibus et potus laiis per-
Sancti, qiianivis candidam et odoriterani vitani aiite petua Creatoris. Ipso die dicunt, cuin quidam Pre- sacrt/icanti
oculos Dei liabuerint, sine scrupulo de vase pccca- sbyter Missas faceret, revelans Spiritus ad aureiu l'rt'si"jleto

toruni non recedunt; et circa extremam horam in- dixit, ut B. Ad.dberti sudragia laboraiiti mundo im- revtlatur.

iinita angiistia laborant, nescientes utrum et munda ploraret. Lihens paret ille monitis divinis, et intra
vita ab eo judicetur digna, ciijus comparatione sunt memoriam saiictorum Martyrum Adalberliim vocat,

immunda omnia. Martyrio vero stat sua ralio, et utpro nostris erroribus divinaamisericordiaj niacta-
statuta est singularis gloria, quam accipere dono ta hostia intercedat.
Dei promeruit felix Martyr Adalbertus infelicium 29 Igitur impii viri duos Fratres ejus imraiseri-
temporum nostrorum. a Licet tibi interrogare, Quid corditer ligatos secura porlant, et sancti viri nobile
Domino retribuam ? Licet respondere, Calicem salu- caput a reliquo corpore dividunt, et suh flda ciisto- Corpus ven-
Non est quod timeas, quia dirupisti
taris accipiain. dia utramque parteni custodiunt. .\e cogites quod tliiiit nole-
slao Duci,
Domine vincula mea e.>t qiiod desideres, quiapre-
: religionem faciant, qui profaiiare taiitum sapiunt
tiosa in conspectu Doniini est mors Sanctorum ejus, a Duce linitiino Boleslavo grandem pecuniam ac-
cuni nemo iiatus effugiat manum niortis. quam cepturos se putant, ut res erat. quamlo reverentis-
beatum, 6 quam gloriosura ita mori, ut non appa- simum corpus et caput desiilerabilera thesaurum
reant peccata, quaj lavantur in baptisino, extin- venderent.c M;irtyrizatus est autem pretiosus Adal-
guuntur in marlyrio. J:im quanta diguitas, quauta bertus, qua die pius Georgius est gladio percussus.
Bene
 : ;; "
, :

200 ALIA VITA S. ADALBERTI EP. MART.

Bene aiitem una die, qiija se pefentibus ambo boni immo quia potes, nostris medere vulneribus. Sed ad
xrcTOBE confulgeiit crebris rairaculis, et priBsto sunt iniseris rem.
CO,£\0
niorlaliljus. Este itcruin .inilw lioni. et e^ti."^ mibi c. Apitri Sitrium 1.111 atldunlur : Vos quidem fecistis
Bl M5
sa;pe vocjndi ; lcquiniini certe, .surgat Stella niaris, pru veslra insariia sed o qualein imprudentes pe-
;

dte s. GroTgil. rfjun^-al ae S. Petrus, sequatur ail onincs Sanctos ;

peristis beatitudinem. Volenli illi vos convertere ad
d pro|irer iJeuni loiuiinini Je vivis miseri.» bonum in Cbri.stum Salvatorem, vos nolentes conciliastis im-
con.spectu Principis, |irie.-tante Domino Deo. pro- morialem diguit;itein.

pter Filium dilectiim in Spiritu sancto, cui est {.'loria, d Jungat se Angelus bonus,
Suriii.i : et propitius

laus, lionor, refinuin et iraperium, .san'ta civitas Petrussequatur, et omnis Sanctus.

Angelorum, cui fiiere, sunt, et veniiint pulcbra facie
"
iinraortalia secula seculorum. Ainen. JIIRACULA
ANN0T.4TA. Ex AnnaUhus Hohcinorum pert^etustis, et

Chrnit/co Woiceshii Uagccii Collegiata'- Ec-

& Scquentia nUqna hnjnn numcri ilesitnt, aliqita coit- clesix \ 'eleroholeslaviensis Prxpositi ex-
tractii siinl ajnul Siiciitin. cerpii, eliii Lat/nuin conversa a Bofiuslao
b Seqiicntiii intcr/tonnntur apiul Stirmnt. QuiilquiLl Balbino Soc/elatis Jesu.
peccasti in boc tempore, quod volvitur s^pteni die-
Invortilio
Ctinili et bus, expian» et expurg^in* septem vulncribus, calca In illo crepusciilo Christianje Religionis apud Bo-
S. Adalberli. abyssum etterrain sub pedibus : nitra omnem crea- hemos, cum plurinii Pmceres, Christnm agnoscere
turain si-andfns, apprebeinle dulcem Creatorem. noUent, et Episct piim suum Adalbfrtura pessime
Beatus bonio, quein posscoit i:Ioria paradisi, quem odissent, accidit ntSlawn-kLibii-ensisCoraesetStrze-
accepit confessio et pnlcbritudo ante oculos Dei, ut zislavaconjux Hliuni snuin Adalbertum, Libicium invi-
sapiat ex sententia, quod oi'ulus
qua; solet dicere, tarent per litleras; Epi-^copns, cum per infesta

nou vidit. nec auris audivit. nec in cor hominis ad- ethnicis l"ca Ir.insenndum sibi videret, dissimulato
E
scendit. qiiae ]iraeparavit Deu.- diligentibiis se. Vocat habitu, hmgam togam et cuculhjra induit, nudisque consecrat
niinctecor coiitritum, vocat nu-troruin leiuporum pedibus iter apgressus est,pen]uealtissimaset iuvias ecc/esiam a

influitus eiTor : clam.it, tibi relicissinie Martjr, uu- Mlvas Libicium pervenit. Ibi ecclesiam, quam paler f«'e«;i&us
„ Ltl)'Ctl COM-
. , .
J
strariim iniseriiruni inafiuus claunu'. Tu cuin pur- nlu a<hnonitu exstruxerat. C':>nsecravit, et triauum simtjiam:
pureis procerilius iii com-pei-tu Dui delectalus, tu Libifii, in c^irissimtnnini parentum el fratrum sola-
cum suavi^onis Angelorum vocibus inlra saiu-tasan- tium reinansit.QuartodiedicLovale.datapatri, matri,
ctoruin epulalus.ne obliviscaris veros captivos, non et frairibns lienedictinne, silenter rursus et occultis

seiilienles^in qiianta tribulatione verseinur. Tu qiii itineribus. ob etljnirorura metum, regressus est. In
multa potes ad Ropis cortem, iac nobis legein et jus- eo itinereaben-ans paululum, apnd paguni Zelenkara j,, reditu a
titiam deiniquo odiotantoruin bostiiim: quiaetnuiic i:<tmine con.spectus est. Protinus quidquid erat pa- Paganis

cuin Clirislo regnuni teneiis, nocesse est illud Satj- ganorum, Episcopnm circumsistunt, quaerunt, quis, male /ra-

ricuin depromas unde, et quo festinet? Respnndet Adalbertus, se

curas bominiiiM, o quantum est in rebus inane! Libicio Pra;;am contendere, hominem esse horaini-
Ad graiKlpra miscriaiii ui'cessariuin est magnum ad- bus ahis Pagani culuIIu tractura Episco-
siinilein.

juloiium. Veiiiat tccuin.non unus Sanctus : salus puni, Preroviaui rapinnt. Habitabat in ea villa e
Iiominum qiioriim est ars, slet tecuin Angelorum niibilissirao genere Tunakkiorum Brodislaus, vir

sana pars. ainor, qui regis omnia coelo, respice potens, qui multissanctum virum interrogationibus
miseras terras animo benigno, in quibus hoc sevo faiigavit Adaihertus modeste et pauca respondit.
:

magna grassatur in quilas. Fac quod fecisti, terra ItaiiueanimadvertensBi'ndislaus esse homin-mChri-
factiis propter pietnieni, fuso sanguine prcpter stianum, vooatis ramnlis, quid lieri vellet. ostendit.
nimiam caritatem. Dic tu ante omnes, dic ex Illi cucullodetracto. sanctoPraesuli verbera plurima '" ^"J"*
"'
quibus novus Martyr enatasti, dic bone Adalber- inflignnt. Dimissus Epi^copus converso ad villara
f„^"f "o^i
te : Deus optiino, niiserare uoslr.u ruina; varios Brodislai vultu : H"c inquit, loco c^ipitio spoliatus irrcaiifino

lab(U'es, compesce a;stuantis avaritia; in iiumensum sum, atqne innocens verberatus Deus faciat, ut gravantur: ;

C crescentes errores : qiii meretricis pulchritudine hi-jus v:liae Dc^mini semper debeant, et quod debne-
ainorein Dci, niaxime boc aivo. comiuulafevolunt in rinl numquam persolvant. Vaticinii hujus veritatera
ainorein seciili, boiiuiii diceiites, malum in fiiie fe- se(|uen(ia lempora cumprobarunt. Oueraliaerealieno
reiiles ;
promittunt deleclare, et faciunt laborare Domijii. diiione il!a cedere sapius sunt coacti; rur-
dicuiil se adjuvare, et non nisi nocere noverunt susquealii depulsi, aliis -succedentibus.donecavorum
quibus couvenit iUud poelie : memoria Regiae Oamerie Prerovia adiungeretur.
Fistiila diilce ca';it. voliicrein duiii decipit aiiceps. 2 Quudain tempore Episcopus Adalbertus , die
immo convenit Evangebcum, Qiiid proficit
iUud SS. Cnsm:e et Da niano sacco, peregrinns Bolesla-
homo, si universum mundiim lucretur, auiniie vero viain (iribus Praga milliaribus distantem) abiit, ut
suiB detrimenium patiatur'( Qiicd Het in sacro elo- in eo hico, ubi S. AVem-eslaiis sanguinem pro Chri-
quio, qui secutus sui, dc noslro periciilo tiniidus sto fudisset, pfirnnctJiiet. Tota nocte in orando ex- pcrcgrlnatur
est : quia stantes inler mille globos niiraquam dor- j^cta, cum pietati sme fecisset sati.s. gustato paucnlo od s wen-
ceslaum
niienlis diaboli, lialienteset ingenitatualurie centum ciho ob Paganornra nietum, viam penes Albira te-
periciila, nutriinus jidliuc aviirilia; s:i-vam pestem, nuit et ad spatium milliaris progressus, ad pagum
;

ut res exlriinos, perdal iiitus nos. Ebeul inquit, in Neratovice pervenit. Ihi Dei amore, uttransvehe-
prixisenliiiin reruiii voliiptatilius posiii, quo aiuplius retiir, orjivit. Transvexere naulae, at simul naulum
coiicupila acquii'iiiius,eo arnpliusos pateiis avariliie pnposcere. Respondit sanctns Antistes Fiiioli, au- :

in iinuiensum aperimiis. Nescio, miseri, quid simile rnin et argentum non esl mihi, sed pro omni pretio
paliumur : posl expletionem volupiatum amplius erit Chrisii fides, quam vobis anunntiabo, et ani-
esuriuius. ei adeiitis (:irii;iliuin rcrum oldectamentis, mnl)us vestris saluiarem benedictinnom impertiar.
numquaiudiciiiuis. Sulticit. Hocest commune maluin lUi talibus se nihil teneri vociferantes,sanctum vi- calccis s/io-
omniuiu, maxiine hivc esl miscria me;i. et si qui ^'«'"''
rum seuuuntnr, humique uihumaniter aejectum,
sunt, luei siuiiUum qui noii nisi spiritualia debui- ; per vim calceis despoliant. .Surgens vero Lpiixopus:
mus, prope sola caruaUa cogitaiuus. Si quid potes, Pro benedictione, iuquit, erit maledictio Deus fa- :

ciet,
 :

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 201

hoc loco nuraqiiam panis abundet
ciet, iit sem- ; nim strepitu pecora pelli jiibent. Quidam vero pe-
per ejus egentes sitis. Ex eo usque in liodiernum tulantia adducti, et priorum stiiltitiam et timorem EX AOCT.
dipm, qni ex nautapum illnmim stirpe supersunt Boiieuis
(iiit incusantes, tuba correpta ausi sunt inflare : quos sta-
ideo penw Hageciiiy) omni anno me^sem pariis defectu
:inte tim pff?nasecutaest, continuoque suriii sunt redditi,
ria pnnis
punttis. lalioraiit, nnllique nd alteram messem frumenta in neque unqnara curari potuerunt.
horreis servare possunt : etiam''! pnpjnsam inferant 3 Ex eo tempore, quo S. Adalbertus Bohemiam
messem, nullo sentiente amittiftir in horreis et v;i- deseniit, Romamque profectus est, oranibus iis an-
absente e
nescit. Itaqueinoxut metnnt, tritnrmt, venduntque; nis niilla pluvia coelo decidit anathenia enim Bnlie- ;
Biihfmia
cimi sciant, ante no\am messem panem sibi necessa- mi« dixerat ^diilbertus. Nubes gravida; per aera fe- s. Adalberlo
rio emendnra. At sanctus tam indigne h:\hi-Prii:sNl rfcbantiir, sed nihil nisi procellee et fiihnina nasce- stccfas

tus, nudis plantisPraL'am rpverlit. In eo autem loco

summa fait.
bantur. Cum
Roina ad suos rediret; ad coeno-
ipitur
in quo in terrara dejectus est S. Adalbertus, posteri bium (quod Eremicola quidam inchoarat, sed
venerationis graiia erexere graiidem cohimnam cum nondiim perfecerat) in monte altissimo situm, un-
ara ut si peregrini velint (niulto enim populi af-
:
de campi Bohemise subjccti spectari poterant, diver-
fluxu hi festo S. Adalberti celebratnr locus) Missa tere voluit. Occurrit Episcopo Hrimota (hoc erat
haberi pof^sit. At loci Dominus, Ferdinandus Comes viro nomen) cum Fratribus, et summa omnium
Slavata, sacellum S. Adulbprti lionori et pietati per- laititiavenientem accepit, omnibus qui aderant
egnnnruni alemiie anno mdclxx excitavif, Deum laudanlibus. Stans vero in monle sanctus
3 Roraanus Pontifex S. Adalbertuin, e S. Alexii Pra?sul. terram Bohemiie, quam abiens exerratus
coennbio evociitum, corara se Episcopaiem Mi^sam erat, absolvit anatheraate; et signo Criicis eff"rma-
Corant jiiui- dicere vnluit id quod summa pietate aggressus est
:
ta, beneriictionem impertitus est. Eadem ip^a [inra
nio PotUifi-
Adalbertus. Cum vero post ostensam populo san- cceluni copiosissimam et silentem pUiviam effudit;
ce cpkbrans.
ctissimam Eucbari.stiam, ad enm locum in Missa per- qiia recreati campi, omnesque slirpes et arbnres
venisset ubi silentio commemoralio fit defuncto-
, paulo coeperunt. Mons iste, ab hoc
po.st virere ejttsreditu
rum (Memento vocant) tamdiu moram trahebat niiraculo (quia primus virere cocpit) Zelena-hnra, sublata

Adalbertus, ut qni aderant mirarentur, neque jam Grunberga Germanis, id est Mons viridis, in pr.-o- E
patienler sustinere possenl. Pontifex adinoneri cele- sentem usque diem a|)pellatur et quo in loco san- ;

brantein jiissit. Veste tractiis ad sese tandpin rediit, clus Praesul steterat, lempium videinus erectum.
et cir'cumspiciens deesse sibi alteram chirnthecam ad- Pragam postea ingressus Adalbertus, Dnce Bnleslao
vertit, aliamque poposcit. Re divinaperacta, Ponti- Pio, I lero et Pnpulo in occursuro sancti Antistitis
fex S. Adiilbertiim ad se accersitiim increpat ; Bone, effuso, in Catbeiliali ecclesia S. Viti pupulura Offi-
ini|uit, Pater. an tu inter sacra dorrnitare fas putas? cii admonuit. atque in fiae
exliortationis, ne, inquit,
fU'
iiifcrcst
At Adalbertus.Sanclissime Pater.respondit.de som- in posterum coelura vnbis sit leneura, el tcrra ferrea,
neri fralruin
Lihi-ii in
110 nihil epo quidem scio, at aliquid me divini pas- hymnum ego adfero a Deo et ejus Vicario in terris

Jio/iemia. sum diffileri non audeo. Qiiippe heri Fratres ger- approhatum : quem si conscientia adelictis purgata

mani niei. pro Christi fide ab Ethnicis necati, adhuc cantaveritis , spnndeo fnre ut Deum propitium. et

insepulti jacuerunt ; divino iinperio jiissus sum eo- ccclum, semper arl gratias coslestes et imbres tempe-

rtim interesse fuiieri, et Cliristiano ritu sacra illa slivos apertura, habeatis. Siinul ex pera raembranam
corpora se[)elire ; in Bohemia esse me opnrtuit, ut protulit nolis musicis conscriptam. Cantilenas hsec
fratribus ineis uterinis su[ireinum hoc prajstarem of- sententia est Deus, qui gubernas omnia, miserere
:
preces ab eo
ficium. At qiiia me trahendo nimium cito intertur- nostri Jesu Christe. miserere nostri servator
!
om- prxscTiptx. !

bastis,dum [iropero, iii ecclesia Libicensi, in ara Dei nis CreatursB, salva nos, audi nos
vocesque nostras,

Matris. cbirotliecam alterain reliqui. Pontifex his Domine. Da omnibus, Domine, foecunditatem ter-
auditis, ut rem exploratam iiaberet, in Boiieraiam ris et paceni! K-yrie eleison
Kvrie eleison Kyrie , ,

nii.^it, rogatuni, an et qno die ab etbiiicis perempti eleison. Canitur prasens hymnus hoc etiam nostro
sint Adalberti fratres, et quis eoruni procurarit fii- tem|iore in multis ecclesiis, pra;cipue tempore sicci-
nus^ Cognituin est illam ipsam csedis diem. quam tatis. h
Adalbertus nomin.-irat, fuisse; iiisuper eumdem ad- 6 De pluviu coelitus impetrata, res ita contigit.

fuisse, et uiiiverso popiilo Libicensi in ecclesia B. Cum sanctissimus Praisul Adalbertus durilia populi
Virginis .•pectante, fiinus esse cumitatum ; ad Inec Bnhemici, ab idolis nuper ad Christum male tra-
F
offeiisus, Itomam
attulere chirotliecam e Biiheniia, qnam cum alteri ducti, et idola sua respicientis, Anafliematt
appetitus, saipe etiara swjecfa
RomaniB comparassent agnovere onines illam e^se cngitaret; omnibus injuriis Buhemia,
verlieribus vinlalus, in popnliim
dura; cervicis ana-
alteram, rjuaiii Roma; antea Iiabuisset qua ex re tam :

niiialiili, Poiitilex Adalberti sanctimoniara didicit thema contorsit. Res mira Toto eo tempore, c quo !

sestiinare. suo Pncsule nnn pluit, ut ccelum

Biiheniia criruit,

Rnma, cum Fratrihus Ordinis sni wneiim, terra 1'errea virleretur. Tot malis admoniti
4 Adiilbertus
negabatur pluvia, coebim precibus fa-
et Gaurlentio germano suo. in Bo!;eniiain rediens, Bohemi, unde
coeperunt. Itum est ad templa et sepulcra
de viatam longiiiqiia fessus ad silvam, in canipoquo- tigare
L.idmilliie; S. Viti sa-
dain in Justensi regione (Jiista, seu Doinazliciuin, MarljTum S. Weiiceslai, S.
Rcliquias, brachium videlicet, quod S. Wence-
Bohemiae civitas est ad bavaria! (ines) ad pagura, cras
Bohemis iiitiilerat. Nihil irapetratum. Cum
ideoque
Milavecz noinine consedit; in somnumque et ipse siaus
Piiini, in- pfuviis desti-
et socii delapsi sunt Cura ecce pastor, gregein ecce Boles'aum Ducem, rognomento
arl
Viti ardent.us oran-
tuta.
pellens in proximo, Adalliertum, qui separatim a tenipesla nocle, in Basibca S.
ceteris jacebat, lente accedit; tiibanique pastoritiara tem vox Cffilestis defertur
,
Ternm maledicto de- ;

iuba nisi sanclo Pncsule domum

viiictam esse, proinde
Ojiilio
auribus saiicti Piajsulis ariuiovens, subitn qiiantiim
pastorida sublato, pluviam non ha-
tur'<atis S. maxiine valuit, idaiigorein excitavir. Territus re no- revocaio.el anatbemate
coi.festim a Pr.ncipe ad Ponti-
Adatbertum va Adalbertiis. abrupto sr>porc, divinitiis insiini-tus bendam. Decernilur
surdus, legalio. c.j.is fuere principes
Pre-
ftt
dixit : Deus faciat, ut qiii ha:c agunt, obsurdescant. ficem Roraaniini
q.ialuor
Ad sbvleri duo Bnlehoslius, et Myshbor.us :
Ad verlium sancti Pra-sulis pastor obsurduit.
ornaiidam arlditi ex Nobil.tate,
hiinc iisque diem (ait Hagecius] quisqiiis pastorum ad Legaiioiiem
\Vn>mir. et Jarek. Longum
in eo pagr) tubani infiat, eadein pcBiia plectitur; Krzivanius. liosislaus,
iter Mngiinliam, et Moguiitini
ideoque Milavecenses cum pastorein gregilius siiis esset Le^alorum
impelratum auxilium.
pretio cunducuiit, vetant turbain iuflari, sed fl.igro- Arcbiepiscopi imploratum et
2C tum
Aprilis T. lll
 202 MIKACULA S. ADALBERTI EP. MART.
pro Adalberto remittendo mus de Sternbcrg, supremus regni Boheraia; Bur- D
A tum anuiIParain
' '
110111.-6
... ... ._.._1_ *: Tr:..; 1nn>^1.l>im Iar.tlt1iin> rr.Aifi
gravius, liunc sancti Viri Inpideum lectulum, asdifi
: I

BX AICT. conalu.s percensere. Ibi illa gesta sunt, qua" scripto-

BOIIP"l-S
antiqui et Baronius, ex nostris Cosmas, caln desuper eleganti Siicello cum testudine et Ibolo.
res Vila
rrptltt S.
Diibravius, et Hageciiis , aliiqiie comir.emorant. Italiconpere (quod sacellum S. Adalberti noiuine
Aitathntttm,
Dciiiquc in Bnliemiam redire jussus est Ad.nlbertus: ob Arcliicpiscnpo Pragensi consecratum est) con-
qiiem die sequcnti, divino instinctu, impetrata ab texit cujus conjux. Iliuslrissiina .M.iri;i Maxirailia-
:

Alilialc liccntia, sex reli^iosi Fratrcs Sincti, Bene- na Rora. Imperii Comitissa de Ilnbenzollern, opus
dirtiis, Matliicus, Isaac, Joanncs. Cliristinus.et Bar- absolvit, et v;iriis Sanctorum Boheniia; Patronorum

nabas (qui pnslremiis ob absentiam, Martjrii lau- iniaginibus exornavit. Habet etiamniiin (olimque

rea non est corniiatus) secuti sunt, et in Viterbiensi habuit) locus ille virum senem, qiii solilnriam vi-
ecclcsia S. Mariani asseculi. tani hic degit, et peregrinorum (qui inagno niime-

7 Hohcmir.m sanclus Prffisul per Bavaria; fines in- ro afHiiiintJ eleeransynis siistentalur. Hasce sacrus
qui rcvtrlcii.%
travit, nominatim per Pagum Milaveciuin, qui uno S.Adalberti raemorms ego ipse non semel adii. ejus-
milliario ab Urbe Regia Tusla abcst. Monstratur que vestigia, ut peregrini oranes faciunt, osculo
bodieque Milavecii, lons Adalbertiniis, Boliemis salutavi.

Woytesska (Winleili eiiim Ailalbertiiin sigiiiHcat) y Primum

miraculiim pluvia; cffilitus iinpetrata;,
Ailalbcrto, qui euin fniilem aut consecravit, perpetua ma|nruni traditio conflrinat ipsa locorum :
a S.
aut elicuit. mirilica virlute adversus omnis geiieris noinina loqiiuntur : vesligia ipsa sancti Pra?sulis

niorbos ad nostiain usque ivtatein pollens ; vivunt ostendiint : ciiciimstantiie et adjuncta omuia, tam
fohtem
plurimi, qui D. Adalberti nomine invocato, ex eo enucleate consignala, adstrunnt : iiurtoritas omnium ctrta hujus
coiixrcrnt,
miraciili
fnnte sanilalem biberuut. Milavecio Clatoviam, Bohemia; scriptoriim, qiii de S. Adalberto egeriint
Hdes,
hinc Nepnmuki'in, Kepomuko Montem , quem comprobant Raczek Dobrohorsky : et Daliinil ,

hodie Viridcra api'ell:int, sanctus Prajsul ascendit. Mezsrziczky ulerqiie Collegiatae

,
Boleslaviensis

In eo monte cuin aliquot sociis solitariani vitam ex- ecilesise Canoniciis hoc iniraculum descripserunt,

cidobat senex Deo carus, Biziinota noniine, ad anle qiiadringentos et pliires annos Historia Bole-
aediculain B. Virgiiiis Mari», quam anno dcccclxxvii sliiviensis vetustissima ejus miraculi meiniuit, et

excitiirat. Ilic D. Adalberlum, prideiii sibi siiisque quasilam veleres Legeudae ; Pulkava (lui Carolo IV
notuin, ainantissiine excipicns, Hjmnuiii. Te Dcuni jubente ante annos 1100 Bohemiffi historiam coiidi-
laiidamus, Kratribus ninnibus prosequenlibus canere dit) boc etiam narrat; tum Dubravius Episcopus

aggressus, sancium Kpiscopum in sacellum diviniB Olomucensis libru fi, tuin Hagecius in Aiiiialibus
Pareiilis induxit. Deleclatus occursu aniici liouiinis Bohemise hi duo aiiiio 15B2 obiere. Accedunt, Lu-
;

vrstlgiti ln-
Adiilbertus, postquain Deum et Dei Malrein pieci- pacius, in Kalendario historico; Georgius Ferus,
jildi imjirimllp
bus saliitasset, in vertice liujus moiitis allissimi (iii in VitaS. Adalberti cap. 23, el Albertus Cbanows-

quo luinc arx formosissinia exffidificata est) consi- ky S. J. Sarenlntes, in vesiigio Bobemiie Pia; Pon- :

stens, in lapide (qui lindieque in pereleganti et ain- tauus ecclesia" Piagnnsis Decaniis, qui vixit sub Ru-
plissima B. Maria; ecclesia, in eo loco condita, pro- dolfo II lib. 3 Bolieiiiia; piae; Paproczky. in vita

pe allare niaximum ad Evaugelii cornu. vesligiis S. .'\dalberti Martinus Borek, in historia Kohe-
;

S. Adaiberli impressis. monstratur) Bnbemiam sub- misB in Bnleslao Pin verbo, oranes vetusli jiixta ;

jectain aspiciens , ad ouines quatuor niuudi plagas ac novi reruni Bnhpinicaruin scriptores. Neque me
Cruee fnrmata (iit loquilur Fcriis Soc. Jesu in Vila movel. quod qui S. Adalberti vitam scripsere vete-
S. Adalberti) lulain Bohemiain ;ib excoinmunicatio- res, niliil ejusmoili hiibeant. Caiisa hujus silentii vi-
nis vinculo absnlvit, et .siiper universo populo pleua detur, quod vetusta S. Adalberti gesta, prccul Bo-
liCCt II Vitx
manu benedictioiiem effudit. Vix bona verba et hemia, recente adliuc sancli Marlyris meionria, cura scriiitoribus
prccationes absidverat, cum obduci nublbus ctelum, inuliaadhuc ignorai'entnr,.conscripta sint at plura : prxteritt.

tuin stillare ccepit denique nptatissima

: et gr;itissiina postea dies aperuit, et fili.i temporis veritas patefe-
pliiviaconseciila. silientissimam telliirein recreavit: cit. Unde in duplici illa Vita, quam e.x MS. Pra-
bcnrcfictioiie ut vel ex hoc (ut loqiiilur Poiit.iiuis lib. 3 Hobeiiiiie gensis ecclesiu; de^cripsi. pra^ter cadeni S.Pra;sulis,
pliiDliim Pi:e) universa Buhemia Prajsiilein suum rediisse post ejus mortera nihil miraculorum narratur; nihil
de S. Adalberli sociis sinctis, qiii eum Roma secuti
eticit.
cngnosceret ;
qiiia vero ex hoc monte primuin
pliivia descendit. i^rimtisqiie, ille spectantibus revi- sunt, niliil de itineribus ejus Apostolicis nihil de S. ;

resiere visus est, datum illi nomen Zeleiia linra, Vi- Stepbano Ungari.e rege inlante sacris aquis abluto;
ridis. mnns, servatque noraen, uti et Oppidum vi- nihil de iis qua; in Bobemia gessit (gessit auteni
ciiiura Nepouiuk (qiiod Veteres Pomok appella- maxima.et plura lulit, quas in historiis Boheraiie
banl) qiiusi diceres locum pluviis irrig;itum. Ex narranliir)niliil de fuiidatione cauiobiiBreunoviensis
Mniile Neiioinukum descendenlibus occur-
Viridi Orilinis S. Benedicti, cui patrimonium suum sanctus
ritfnus, ejusdem cuin Milavecensi nominis (Woy- Priesul doiiavit, ut constat ex ipsis fundalionis litte-
tiesska seu Adalbertinus)ex petra ipsa s.aliens, frigi- ris, qu.i; in manilnis suiit; iiiliil de aliis ejus iu Po-
dus et illimis, et ipse beneflcio saninatuin nobilis : lonia gestis, narratur ut argumentum non satis fir- ;

ad quem Dominira in Albis il cum vexillis tein|ilo- muin videatur derogare fidein ex eo quod veteres
,

runi supi licationes Cleri et populi ducuntur, ;igun- isti duo scriptores siluerint.
tur solennes D. Adalberto gratias, ritu ab immemo-
rabili tenipore servato. Sub idem teinpus eleemosy- ANNOTATA.
na a Domiiiis arcis seu castri inter pauperes dividi-
tur ; ni faciant, nocturnis terriculamentis et spectris a Ctim noliis scrupuliis esset df hiscc miracuUs, el lioc

arx infestatur. polissimum terlio; resi^ondil Balbinus , dubitari non Aii vere tn

SPragain versusprogrediensPrjesulsanctissimus, posse, niultos id bistoricos adducere, iiec destitui ixequiis

Fratriim h.rc
giiincit sit-
meiiio a Viridi-monte milliurio conquievit , som- onini antiquitate rem esse apud Polonos et Bobe- :
acta.^
jini pctiniii r niimque fessns de via coepit in petra durissima. Spe- mos certam et per manus hactenus traditam , et
;

ctaiiiur hodieque jarenlis Divi lineamenta, et fila chirothecam tunc relictara ad tuniulura sancti Prae-
meinbrorura omnia seu quod petra ( ut incolse
; sulis, hodieque populo moiistrari. Sed neqiie sic nubis
credunt) siuicto Prajsuli cesserit ; seu quod anliqui- cesMl scrupulus luin qiiia diffiale cupmiis quomodo
: ,

tas in memoriam Adalbeiti locum illura signarit. Romx geslam rem, el ibidem matuitt disquisitione agi-
Patrura memoria Ulustrissimus loci Dominus Ada- latam, scriplor Romanus ignoraverit ; aut sallem ejus
defectum
 :

VIGESIMA TERTIA APRILIS 203

(Irfectum non snppleverit scriptor posterior, qiii longe 2 At illis visa sunt Prasulis verba qnasi delira- D
iiiinora supplere cnravit : tum vel mnxime, qnod uterqiie menta; et continuo aures suas cnnlinentes, fecenint imst. "
anctor aedem Fratrnm, quorum ejYquHs in spiritn ad- impetum, ut raperent sacrum corpus. Et quia post """*
fuisse S. /Jdalhertus dicitnr, contigim' dirat, postqunm allare juNla parietem conditum fuerat et aliler r^ticnfes ad ,

Riima discesse.rat Adnlherlns. Certe non videtttr credi- evelli non poterat nisi altare destrueretur manus rapinam, ;

bile, quod Pontifex enm corjere volnisset. ad illuc rever- iraproba cuni mente ferina operatur profana. Sed
tendum, uhi tantoodio iwmen ejus erat {hnnc enim uecin non defuit ultio Divina. Nam in ipso opere sua" te-
causam iuf-outibus fratribwi fuisse prxtendit Vita pri- meritatis steterunt sensibus ohstupefanis: nec erat P"""""'"'-
ma) vt'}, si seculi oausa, {ut bahet Vitn lecnnda) sx- vox, nec sensu", nec visus per trium fere horarum
vitum eontra famihnm S. Jdnlbeiti est; e.rcnsnndus spatia; donoc iterum propitiante Doi gratia, reha-
etinm fnnc videbatur, ne ad eommunis adii cnusas ncce- bnere pristina officia. Mox, licet sero popnitentes,
JJafn""^,"^)
dens nova strictioris retigwuis ,
prompliores redderet cuncli facinut jussa Episcopi, et quanto erant Di-
Bohemos admannsipsi etium Episcopo inferendas. Qnid vinn nulu evidenlius casligati. tnnlo devolius per-
si miracuhm aceideril in exequiis patris aut matris, stahanl prerihus infatigati, triduojejunantes, et ve-
quornm neiitcr videtur usque ad seamdnm, forte nec niam postulantes.
nsque ad prinnim, sancti re-litnm snpervi.Titse? Itn sidva 3 Tertia nocte Severo Episcopo, post mafutinalera _„„ „„„,,^1-
rei snbslantia, snhim in circujn^tanlia jiersounrum erra- ,s_vn;ixim quiescenti, in visi.Mie .ipparens sanctus n.mem s.
verit tradilin popuhiris, memornbili rei frre nufli non Pra-sul Ad;illierlus, Dic, ait, isla Duci et ejus cmi- '•'''' '"'''"•

solita addere aut detrnhere aliqnid, quod Chronohgicn tihus : Pater de coelis dabit qund petitis, si non re-
exnminc trutinatnm deprehnidatur esse not^ seqitinris. petitis mala quihus abrenuntiastis in fonle Hapti-
b Hactenus e.r Hnfjecin : qux seqnnnlnr er Bohemo- sm.-itis. Hoc mane cum Prsesul innotevceret Duci et
rnm Anunlibus e.rcerpsit et pmpriis suis illustrationibus ejus coraitibus; mox liilar:iti, inlnnfes ecrlesiam S.
interjectis au.rit Balbiuns in huncmodnm. Marios, et ante sepulcrura S. .^dalherti humi pro- addimnt
c Addit Balbinus prsecilatns quosdnm quinquen- strati diu, fusa communi oratione. surgit Dux, et u(/.Tc»ien-
nium, alios binnnium facere, pruut .^cilicet alii pri- stans in d arabuhitione. li.ac rupit silentia voce; Vul •l^''""'"' •'

mam, alli secundam S. Adalberti absentiam hic intel- tis prcGvaricationes ve-^tras emendare et a pravis
lexerunt. operihus resipisrere? At illi obortis clamant eura la-
d Idmn nddil, Quo tlie a S. Adnlberto pUiviam cryrais : Emeudare parati sumus quidquid in san-
coelitiis inipelratnni aMajnribns tradituin est.Domi- clum Dei patres noslri vel nos prjevaricati suraus,
nicain Alhis, annn 997, quo e.ttremnm in Bohcminm et a pravo opere eessare. c '•

"?'''''' *"''•
indequc in Poloniam ae Prnssiam transiit, %} Aprilis 4 Priesul, s;inct;e Trinitatis nomine invocafo, et
occisus Adnlherlns, cndebnt >n diem 4 Aprilis : erqo pra:- malleo assuinpto, centenis Clericis seplem P>alinos
q"^,*°/oJ(,,
twtatnm miraculum non acciilit in posirema sed priore et alias huic sancto operi corapetentes orationes ,e relicitintur,

reversione. Id autem non tantnm de hoc sed et de ante- hyranisantibus, ccepit molliter destruere suramita-
cedentihus plerisqne mirnculis verosimillime dicendum teni sepulcri, destrueus eam usque ad iina thes:iuri
arbitramur. Porro traditionem et fidem hujus miracii- sacri. Et cum aperuisset sarcnphagum, omnes qui
losas phiviiv confirmat commune inter Bnhemos prover- in ecclesia ailerant tanla 1'ragranfiasuavissiiiii odoris

bium, ex illa nalum, quo con.'ipeetis Rehgiosis iter fa- sunt referli ; ut per tres dies, quasi ojitimis ferculis g^ ^.jri so-

cientihus dicnnl, Pluvia haud flubie pluet posteaquam refecti, obliviscerentur cibo refici : quin etiara et nantur.
mnnachi peregre anibulant. infirmi sunf sanati eodem die quamplurirai.
5 Tunc l)ux et Episcopus et pauci Coniitum inspi-
HISTORIi TR\NSLA.TIONIS et luihitu Corpus con-

Jrici,
cientes, viderunt sanctuin Dei, ila vuliii
, . . .
,
. . spiciittr ui-
Ex llisloria Cosmx Praqensis in Breviarium clai'um, et sic corpore inlegriim per omnia, ac si
j,,(^„„t
.

relala. eorlem die sacra Missarum solennia celehrasset. Cle-

Te Deum laudamus; hiioi, Kyrie eleison modu-
Bnemorum ao
nrlvtus Bnemoriim
Inrlytus Du\ cum ingenti exercitu lantur. His ita peractis, Dux pra? gaudio f.icie per-
venit ad mefropfdim Gnesden,
l> natiira loci et ante- fusus lacrymis, sic orat : Martyr Adal- ^usis
Christi precilms,
murali firmara, sed ficilem capi ah hostibus, raris berte, nostri seraper et ubique miserere nos nunc F :

Bohevu eam inhahitantihus civihus ubi tunc temporis in : , solita respice piefate, et nobis peccatorihiis propi-
capta r.ites-
Basilica SanctEe Dei Genitricis Mariai perpetiiae Vir- tiare,atque ad tuam Sedeiii Pragensi ecclesiie per
na itehnil
corjtnf, S. ginis, pretiosissimus qiiiesceh;it tliesaurus, scilicet nos, quamvis peccalores, referri non dedignare.
Adaibertl ;
Beatissimi Adalherli corpus. Qua mox Bneini sine 6 Mira res et valde stupenda: cujus tumham nu-
miirle potiuntur urbe, et cum magna laefilia intrant dius lertius ronstringere non poterant continuo ,
ctontun»
atque omni pra'da Dux Episcopus sine impedimento corpus ejus de tn afarl
Saiictie Dei Genilricis adyta , et
'"':'"''"'•
poslpof,ita, solam sibi posrunt dari pro Christo pas- sarcopluigo levant : et serico coopcrienfes, in supe-
sam sacri corporis pretiosain ni:issam. Quorum Prie- riori locant, ut plehs sua vola solvat, quffi
alt;iri

sul cSeverus ut vidit temeritatem, et pronam in Deo Sancto voverat; afque eadem die com-
et ejus
c
omne fasque nefasque sensit voluntatem talihus posita! sunt ducenta! raarca; in arca altaris. Deus
a Scvero ,

Episcopo Con-
alloquiis feiitat eos revocare ah illicitis ausis : omnipotens, mundum per secda revolvens. qiii sera-
Pntgensi
fratres mei et filiinon tara ex fiicili
Ecclesiie Dei, per regnassolus, qui cunctagubernas; nihil est, nec
truslra co
constaf, sicut vos astimatis, ut sacram corporis fuit in raundo, nec erit, hene Christe, tuo sine nutu.
Atbentur,
fleham, Dei virlutihus plenara, quis raortaliiim tam Quisnara raortalis hcc umqiiam credere posset, ut
teraere priesuraat tnngere'? Timeo enira valde ne ad geiifes apostatrices, jam in ccelesli regno laurea-
aut tus, corpus siium referri sinerel quaruni asperna-
percellamur aut menlis ohlivione. ac ca;cit.ate, ;

.aliqua merahrorum dehilitate, si id teinere pra:suin- tus faciiiora, aufugit consorfia, dum ;idhiic viveret.

pserimus agere. Quapropter prius triduojejunale, de 7 Sed mnjora Dei et antiqua miracula perpen-
si

ppccatis vestris po;nitentiam agite, et ah oranihus dimus, quomodo populus Israeliticus sicco vesligio
et ad pte.
ttifenftam abominationibus, quas ipse abominatus est in vobis, transivit mare, qiialiter de sicca rupe fluxerunt
invttniitttr abrenuntiate et ex tofo corde qnod eas ulfra non
;
aqii», vel qualiler factor orhis apparuit in orbe, na-
facietis promittife spero enim in miserieordia Dei
;
tus ex Maria Virgine non .admirari, sed potius Deo
;

et nostri patroni S. Adalberti. quia non privabiniur coeli, qui ferit etVacere potest quoe vult, nos decet ,,.^„j-^„,„,

spe petitionis nostra?, si persisteraus in fidei devo- humiliari. et ejus grati» totum assignare cujus
^,,^,, ^^^^^^^
:

tione et precuni assidua oratione. gratia inspiranfe ascendit in cor Ducis, ut similiter s. oaudettiu,

transferat
 ) :

304 TRANSLATIO S. ADALRERTI EP. MART.

L transferat corpus Archiprasulis ejusdem civitatis, rebus Polonorum, qni hanc narrationem ex Joanne
IX nisT. nomine/Gaudentii, qui in eaflem ecclesia quiesce- DIuglosMO seu Longinn Cracoviensi Canonico de- primvs ne-
giiVit Lon-
COSUA Lnnginus anno mcccclxxx. xxtx Maji,
Ilic, ut superius retulimus, non solum
liat.
carnali, scripsit. Obiit
giiius.
PDAGEN.
verum et.iam spiritnali conjunctione fraterS. Adal- suamqiie hisloriam Polunicam ad hunc usque annum
/
berti. et coraes individuus in omni laliore et asrurana deduxit, de quo pliira legi possunt apud Miecho-
fuit; etsi cum eo non corpore martvrium, mentis vium, qui anno .mdvi histonam suam absolvit. Anti-
tamen compassione tulit. Nec enim fieri potuit ut quiorem hnjus, de suppo.^-ito S. Ad.dberti corpore,
gladius aniraam ejus non pertransiret, cum gerraa- narrationts auctorem inveiiire niillum potui, nec ab
num suum romphaeis Paganorum concidere videret, aliis cilatum inveni. Vinoentium Ca-nulii-uni Craro-

et ipse pariter occidi opturet. viensem Episcopum qui anpn siccxxin Pulonara
,

8 Item visum est Duci Episcopo ut quinque g

et historiam scripsisse dicitur, numquam vldere liciiit,

et ffuii>'/ue Fralrum reliquias, sancto corpori adjunctas (quo- ut ejus qiioquespnsiim cognnscerem. Sed quiiioquam
Fralrum, siipcrius retulimus. qni ipse tr.ideret {quod mihi non const.it) tainen
rum de vita et passione .«atis istiul

in eadem civitate, sed in alia ecclesia. quiesceljanf uihii pnnderis accederet; cum ejus auctoritatem ipsi

p.Triter cum summa diligenlia transferrent. Quid quoque scriptores Poloni elevare soleant, et velut
multa? ventum erat cum omni sacra sarcina in pro- fabulosam Mie* hovius, Cromerus, et Decius irrl-
speritnte et la'titia in Boemiam, et in Vigilia S. deaut, nihilque in eo reponant praesidii. Ridiculum evm secuH
Mierhovius,
Bartlioloma'i prope metropolim Pragam
Apostoli certe hujus Vincentii errorem Cromerus adducit
Cromeius,
infervnlur
ca.-^tra meiati sunt circa rivulum Rokitrucam, ulii scripsit enim C. Jtilium Caesarem, .intequam Pom-
23 AutUili
lucescente die Clerus et universa plebs cum proces- peiiim vicis^et, a Lecho seu Lescnne PuluniEe Duce
;

sione occurrunt cujiis longam serieni latus vix ex-

: tribus praehis suppratiim, ex parto sororem suam
plicuit campus. JiiIiamLe::^cnni in matrimoninm collocasse; M. Cras-

9 Talis enim processiofuit. Dux ipse et Episcopus sum vero Romanum, nnn a Parthis, sed at) endem
huineris subnixi, dulce pondiis portaut Marlyris Lescone cum exi^rcitu esse deletum. Videant igitur,
Cbristi Adalberti. Post simul Abbates ferebant reli- quanto auctore nitimtiir. si qui Cadliiticoup nitun-
cum pro-
quias quinque Fratrum. Deinde ,\rcliipresbyteri tur. Longinum sequitur Miechovins, additque aliam
gaudent onere Gaudentii Episcopi. Quos .vequuntur in.-^uper narrationem, quani ex en Cromerus descri-
elecli dufidecim Prcsbyteri, vix sustentantes p.indus psit; Boleslaus. inquit, DiixPoIonise. moreperegrino
aurei Crucifixi. Nam Dux Meskoter semetipsum hoc adiit Gnesnam ad venerandas Reliquias S. Adal-
appenderat auro. Quinlo loco ferunt tres tabulas, berti, prnxiine anno Dnmini mcxxvii
ante hoc, in
graves auro, qutE circa altare, ubi sanctum corpus Ka'endis Martii, per Jacobum Archiepiscopnm Gne-
quievit, positae fuerant. snensem, ex abditis locis (ubi propter uietnmBohe-
raorum scrupulose occultaije eriint ) in pubHcum
ANNOTATA. productis. et omnibus Christi fidelibus ad veneran-
dum revelatis.
a Brrnatfnt.'!, fi/iva Oalrici Duds, 9 Novrmb. anno 2 Eamdem de supposito corpnre, loco S. Adal-
1037 defmcti. berti, narratinnera habet in Annalihiis siiis Cflesar Baronlus,
b am\o 1039. Baronius, qui historicos Bnhemia^ numquam
cum atiigue.

c Srvvnts 6 Epi.tcoptt.i Pracjenais, onUnatta anno legisset (certe neque Cosraam Pragensem Defanum,
1031, ilie 29 Junii. Morlttvs 9 Deccmb. aitvo lOfiT. neque Dubravium Ob-mucensem Episcopum iis-
d E.rcnstm in Historia, Umbone, lcgcndum Ani- qiiam citavit, multo minus vetustissimos illos, qui

bone. patriam historiam patria lingua scripi^erant. quos a-

e f/ic in Uistoria e.Tcttsa, viulta itttcrponuntttr , a libi nominnvimus) nimiriim. nihil de veritate bisto-

Duce et Episcopo tltela, qna' ibi viileri possunl. ria' dubitans, verba ipsa. ut apud Louginum inve-

Gaudenlius dicitur a Costna, anno 999 ordinatus

f nerat, descripsit. adeoque ex Boronio nulla major
Arcbiepiscopus Onesnensis. auctoritas, quam Loneini uniu.s, quem ipse legerat,

g Hi ciulnifuc Ftatrcs iil est monacbi, anno 1004 accedit. At qitale hujus scriptoristum iu Brzetislaum
Martyres occisi ftienint. Coluntnr 12 Novembris. Ducem et Severiim Episcoptim. tum in Bohemam
! h Addittir ajmd Cosmam: Facta est hsec translatio genlem universam odium et sinister afiectus extite-
beatissimi Christi Martyris Ad;ilberti anno Pomini rit, quo occupatus hsec scripsit, verba ipsa, quae

1039 Kalendis Septembris, sed forte lcgcndtm xi Ka- ndducemus postea, satis ostendnnt. Hanc unam
lendas Septemb. Longini auclorilatem sibi sufficere existiuiant, qui
S. Adalberlum etiamnum Gnesnae sepuUum con-
DE RELATIONE CORPORIS PRAGAM, tendunt quiescere. Ante annos aliquot, cura viro
doctissimo, gente Polono ( quales iiinumeros habet
Dissertatio Boliuslai Balbini,
Polonia) ea de re coniuli: qui uovum et pnientissi-
lib. 3 epitomes lierum Bohemicarum cap. 4. raum quidera arguraentum, atque ipsam hisloricam
demonstrationem, qua ipse niteretnr, haberesejnc-

Prag.r fia-
M ullum odiosam, et vetustis scriptoribiisignotara
cju&stiouem, de S. Adalberti rorpore quid;ini Poloni
tabat. Mullis ei;i, ut elicerem denique hanc protu-
:

lit Imperator Otiho III, cum peregrinationera ad S.

leil corpus.
scriplores, ab annis centum oetoginta pauloque am- Adalberti sacrnm corpus instituisset. non Pr-^gam,
plius moverunt, in gentis sute favorem, asserenfes, sed Gnesnam ad ejus sepulcrum acce>sit; qui pro-
S. Adalberti sacnini corpus Pragjp non esse, idque culdut)io ubi S. Adalbertus esset conditus, scire po-
Cromerus A^^armiensis Episcopus, Ferdinando I Cce- tuerit; igitur non PragiP, sedGesuie. sacr.e servan-
sari se aliquando Prag« sua
objeri-^se, in historia tur ejuscorporis reliquiae. Idargumentum statim sic
Polonica narrat. Qui sententiam hanc seqauntur, dilui, ut faterelur vir doctissimus . in eo nitiil

aiuut cum liizetislaiis Hnhemire Princeps Gnesnam

: esse pra-sidii , ostendi euiin totis triginta octo
cepis^ftt, qnod ipsi libenter fatentur ministrostem- ; annis prius id faclum quam Brzetislaus Poioniara
pli piomendacio. ut Cromerus loquitur, S. fiaiiden- invaderet. Contra
tiicorpus pro S. Adalbeito, rogantibus obtulisse; 3 In re tira antiqua. vix aliud prreter auctorita- quos pst
corpus vero S. Adalberti in adyto templi clam de- tem et cerlam ac coutpstatam Iraditiouem vetenim indiibiiata
pltiimm
fodisse; illad a Rohemis pro S.' Adalberto raplum, adferri potest; sed ea nohis est velut possessio,
seculoruin
et in Hoheniiam asportatum. Ita Croinenis lib. 4 de cum post aliquot secula, nemine prius dnbitante, possvssio.
quaestio
 ; ;

YIG!'SIMA TERTIA APRILIS. 205

qufpstio primum exfiterit. N.™ si vel hodie qnis plena est miMcnlis qua; ipiie qiin fronte finxisset, D
exurgat, negetqiie aut SS. Petrum et Pauliiin RO' um niliil Cosma narr.itio
duliilarelur'! Sequitur iu '" nist Bon.
niae, aut S. Jacolium Apostohim Compostellie. aiit BOMdSLAI
arcu>atinnis Romana; apud Sedem Apostolicam
S.Auguslinum Ticinijaeere, quiil ei pricter omiiium BALBIM.
describitur defensi.. Legatorura, dein.le qiia; prena
setatum et Scriptorum con«ensum objiciemus? Ni- injuncta sit, ut pro S. Adalberti et ali..rum San-
hilominus ea argumenta adferam, qua; vacuum ppic- ctorum corporiliusel Eccle^iie cimeliis raplis, Kr.-le-
judiiio Lectorein, facile in sententiam meam, ut siam Collegialani in B..|iemia construat liizeiis-
spero, perti-ahere possint. Ac priiuum aucinril.iti laus, quod Vetero boleslavia; perfectura omues
auctoritatem, et majorem quideni, quippe aiiliquio- liislorici nnstri fraduiit, et n s ipsi videmus. Hiec
rem, oppono. Cosnias Pragensis Decanus, qui eo po^trema scriptores Poloni et qui
, eos se.iuilur
testimotnls tempore vixit, et Histnriam Boliemia; an, mi.xxxvi liaronius, omiserunt. Ila; miiiulia! tain diligenier
veterum, scripsit, et senio confectus anno Mxcviii decessit, aiinolaiae. ipsam rei veritatem satis osfemlnnt;
hanc S. Adalberti translationem anno Mxxwiii fa- qiiippe lalsitas , etsi omnia conetur, nnii p.ttest
ctam, tam eniicleate, cum omnibus notis et adjun- tamen ita sese coinere et adornare, iit veritatem
ctis, quse comitari veras narratinnes solent, miracu- assimiilet.
lis,eventis, ac ceterisreliusdiscripsit; utsi uiiiis hic 5 Alleriim .argumentum petitur ex minirae prn-
legatur, omues posteriores scriplore^, qui liac et Xon^iril
biibili L.'ngini
narmtioiie, inio, ut Lector aniiirid- norrafio
superiiire vixerunt :ctate, praj illo vivente et vidente verlit, oniniuo impossibili, qiiod aliquot rati.iniliiis mutliiitodis
fidem amittant. Idem affirmatvetustissmia liolesla- demonstrari pi.test. Ait ille, .intequam linh.Mni
viensis historia, carmme patrio scripta: Idera in- Gnesnam occiipassent , Ministros E''clesi:r pa.icii-
numerialii auctores perantiqui, qucjrum aucloiitate los, qui reinanserant, efio.lisse corpus S. .'Vdall.erti,
sese tuetur Hagecius idem Carolus IV Imperator et iu liico vilique sabiiln (Crninerus
;
ait, in aditu
in Vita sua; idem Pizibik Piilkava de Tradeniu, Templi condidisse. Qiiam improli;ibilis narratio!
)

cujus exemplar ante rccxxxvi an*nos scr.plum in In primisenim (|uid illis in mentem veuit, ut cum
manibus habeo idem Dalimilus, aliiqiie. Mirum
; Boh.;mos thes:iuris etopibiis imininere, et aurum et
hanc suppnsitionem alieni lorpTis, si
]u'ofecto est, argentum qiia;i'ere in idieno Regno scirent, cetera
facta est, veteribus, Meinliardo Episcopo Pnigensi, ecclesia; illius cimelia pretiosissima posita ivlin.iue-
qui S. Adalberti Mausola-um auro et geinmis {ex- rent, cuin corpus S. Adalberti effo.lere, et tumulum
pensis tribus millibus ac septingentis sexagenis cornpnnere licuerit? Non est liKC, ut reor, huiiinnse
grossorum Prageiisis moneta-) pretiosi^^ime anuo prii.lentia; con-enlieiis ratio : corpns eft'.idere et oc-
Mcxxix coiitexit; deinde et ipti Carolo C esari, quo cultare, rursus.iue inb.dere; at Ihesaiirns. gemm.is.
imperante Juannes IV Episcopiis ilerum S. Adallierti calices, al.aqiie eiusmndi oblivisci, qiiii' mille modi:
sepulcrum argenteis lamellis et clypeis exorna- nullo sui vestigio relicto, pendentia aiiferri, et oc-
vit (ut in Vita Ernesti I narravimus) ignotam fiiis- cultari. et iiifodi potuisseiit. Niinirum non erat tnm
se. Niinirum diu post conflcta fabella est, cui agendi et o-culendi tempus ; ciim Brzetisl lus Hohe-
quaj res occasionem dederit, iiifra narraho. Cos- miae Princeps, mnre igiiis, suiuina ueleritafe depa-
maui et traditinnera vefustara omnes Boliemiae hi- sceretur et transiliret oniiiia. Jam vero qiiaiii iiiex-
stnrici seqiiuntur: innuit Pius IlPontifex: affirmant perfosreriimhuinauaruin et vitae commuiiis Bnlieina;
diserte (pra'ter antiqiios) Cufhemis, Hagek Bole- milifia; Duces isti nobis efliiigimt, qui S. .Xd.illjerti

slaviensis Canonicus, Duliravius Olomucon-is Epi- tumuluin (quem Cosmas siue altari moveri uon po-
scopus, Poutanus Metropolitanaa EccloMie Priopo- tui^se scrib.f) iu loco templi celeberrimo, affixis
situs, Weleslavinus diligentissimus Scriptor, verbo, aureis tabiilis, laminis, atque anafliematis omnis
omiies Bohemiffi scriptores, denique universa Bohe- generis spectabilera, tum deinde lapidibus et c;b-
miie anliquitas. mento piulo anfe ( iit fingitiir) dejectis apertum ac ^cviai a
4 Martyrologium item ecclesise Pragensis vetu- deniio clausum, notare uon potuerint? Etiim dicere vtrisimiH-
lide codlcum ab anno tumulum aperiri contigisset, cu- ^udine,
f i.^siniiini, quod a pluribns seciilis pnblice inter sacra aufleo, si
antiqitiiitmo-
rum, jiralegebatiir liis verbts : ix Kaleu.ias Septemliris juslibethoniinis ociilus jiidicarepoterataperfum fuis-
Eodem die allatum ad eccle^iam I^rageusem corpus se. Aiuut prseterea illi, pro .<epiilcro S. Adalberti
F
S. Ad.ilberti Pragensis Episcnpi. cum cr.rporibus osleiisum fuisse sepulcrum S. Oa.idenlii. Id quo.jue
quinqiie Fratrum Martynim, et Vener;ibilis Gau- quara dicitur, tani fa.ile refelliliir. An credibile sa-
deiitii Episcopi Gnesnensis. fratris germani S. A- lis est, tam aiialpliabetos, ut italnqiiar, et illitfera-
dalberti, per Brzetislaum Ducem Bohemi;T, et S. fosfuis^eomnesin lanloexercifu, ac pripcipuevirum
Severuin Episcopiim Pragensem. In vetustissimis d.>cfissimum Severum Kpiscopuni cum Clericis ora-
Boiiemia; ccenobiis, post S. .\diilberfi Vitain in ma- nihiis, qiii legere nescierint? Nonne affixas ante S.

nuscriptis codicibus (quse plurium seculorum aiiti- Adi.Iberti tiiiiiulum fiibulas, aliaque honoris iu.licia

quilatem, ipsis litteris antl.iuissimis, in se implica- videbanf? Tertio afiirmat Cosmas, corpus inven-
tis et jain letaie fiigientibns, ostendiitit, ac prae tura tara imorruptum, ut si eo die s.acra peregis-
antiqiiiiate vix legi pos^unt) videmiis Legendam, ut set; inde quoque agnilnm a Bnhemis: aderant enira
vocabant Veteres, cui Titul.is p.vefixiis est: De plurimi senes !ut habent vefusti C.idices) qul

Translatione corporis S. Adalberti Giiesn.i Pragam, S. A.lalbertum nnrant de f.icie, quos inter ipse Se-
per Glorinsissimiim Principem Brzeli^laiiin. Ejus- verus Episcopii..; quippe quailragesimiis priiniis ;in-
modi Codices vidi, et hisce ociilis liisfravi Trebonic, nus, n.-n ainpiius. ab ejiis sanciissima mnrte flue-

Crunilovii. in Collegio a.I S. Clementeiii Prag», bat et tum longissim;i ajfas erat hominum, ut non
;

alibique. Tempore Carnli IV niliil cerlius fuit, et de panci ^eptuagesiiniira pliiresqiie aiinns atfingeient

fabella contraria nec faiido qui.lqiiam auditiira, ut vivenilo; hi omnes noscebant, et piieri autjiivenes
facttim Joannis IV. Episcnpi Pragensis ostemlit. vi.lerant inclyta; sanctitatis, nobilifitis et diguita-

Hieroiiymus Pragensis ex sacro (''amal.liilensi Or- fis Priesulera Adalbertum. Adde sepulcri tiliilura,

diue Lifuanoruni Apostolus, vitam S. Romualdi aiite tiim ei quiB Cosinas narravil, de san.'li Priesulis
accurota
annos ducentns et qiiod excurrit de^cribeiis, com- apparitioiie, odore, deque aliis, quie iiarrat mira-
Tronslatioiits
descrtjittone. niemorat, S. Adalberti corpus Gn»sn:i Pragam esse culis.
traiislatum, eiqiie Pragaa factiim esse lnculum ex 6 Qii.irfo ait Longiniis, corpus S. Gau.lentii obla- ^, ^,,^,^^
auro et lapide prefins... Porro iiarratin Cosmse. en- fiira Bi.hemis pro corpore S. Ailalberfi cre.litum : ,„„„it,sic

prope tenij.ore viveniis, viri pii. s.icri ef religinsi. illico est, uf lo.|uitur (ridiculum ) Post pra>missa, !
desiritit,

convertit
 :

20G DISSERTATId DE CORPORE S. ADALBERTI.

converlit Brzetislaus Boliemiie Dux animuin ad tu dicis Sanctum, adhuc non est per Aposfolicam D
E\ IIIST. DOIl- ci'tera sacra dirip^cnila, et quin.iuo Fralrum et Sedom incanonizatus, Missam ejus ut pro defunctis
BCIIUSLAI
Mart^Tum cnipora rofert. Hfec: Longinus. Se ipsam celebramus. Et llle: Talia ego, inquit, nescio; sed
DALDIKI
(lestruit et ilestiluit Iiac narratio. Nara
si Brzetis- unum scio, quia cum essem Krakow in urbe, per
animum convertit, tres annos positus in subterraneo carcere, in quo
laus ad cetera sacra diriiiisnda
et t|uinque Martyrum corpora abstuHt, cur non et una feneslra desuper, erat, quamilii pnnem raro et

S. Gaudeiitii corpu>, iibi illud Ii.coruin esset, inqui- aquam porrigobant; liac in angubtia dum vita mea
sivit? cur iion aiiinuiiii ad illud quoque raiiiendum versab.itur, qiiadam die adstiiit vir coram ine, cu-

convertif! C.irlo S. Gaudontius in niiliemia natus, jus vestes erant sicut nix nlba?, ot facics ojus sicut
in:i(;is S. Adalljcrtuni, utpote utorinus Frater, quam sol fiilgebat (tantum meraini) etstatim fui in exta-

quinque illi OrJinis Fratres, coiitingebat. An igro- si: et quasi de somno gr.Tvi evigilaiis, ante urbem
rare potcrat, Episcopum, dum vita
Gnesiiensein stare me sen<i. Ktqui milii in carcereapparuit, stans

nianeb.it, fuisse et Gnosna; sepultum? Ilic Longi- juxta ine, dixit: Perire Pragam, ne tiineas quem-
nus, si rcspondere volit, alium in.cis.se est confin- quain, et intrans S. Viti ecclesiara, in crypfa SS.
gat, qui pro S. Gaudentio subjectus sit nam constat : Martjrum CosmEe et Hamiani offer munus tuiim ad
(idque iiovuni fit ets:ine potens argumentum) meam tumbam. Ego sum Radin S- Adalborti Frater.
stat, inqnam pruiter S. Aibilberti corpus, etiain S. Hipc mihi dixit, et stalim ab oculis meis evanuit.
Gaiulentinma Itohemis ablatum luisse. Si igiturpro Ecce isli crines, et vnltus mei niaoies testatur, quia
S. .\da!!icrto corpus S. Gandeutii suppositnm est; vora suiit, quio fibi reforiintur. Prieterea sirpe in

qiiod corjius suppi):itiiin est pro S. Gaudentio? De- eadera crypta vidont visionescustodeseccIesia>, dum
dum pro s.
Adallicrlti niquo pr..i>o evidontor, ot demonstratione historica visitant candelam, qua>. ibi accenditur nocte. Huc
S Cnuilrrt- ot oculari agemiis. Ll corpus, qiioJ Cr..incrns et usque Cosmas, iniiocentissime narrans nondum
tivm aref'
,
E
Longinus aiunt fiiisse S. Gaudentii, et nos affirma- controversia de S. Adalberti corpore excilata Eam-
ptum att
mus ipsissimum esse S. Adalberti, positum est in deni narralionenrrefert Polonusscriptor Paprociiis,
teinpli Cafhedralis inodio ;ut omnes velusti Scri- ut proliet S. Gaudeiitinm pro S. Adalberlo accoptum
ptorcs luirrant, hodieque videmus ) at S. Gaiidcntii a Bohemis. Infelix ! (pii iion vidorit lioc miraculo
corpus posituin est ante altaie SS. Cosnnv et Da- sententiam suain oinnino jugulari. Nam si S. Gau-
miani, loco prorsus diverso, ibidcmque hndie reijnie- dentii corpus in tunulo S. Ad.ilborti colerelur a
.scit, ati|ue ilji se roquiesccre (ut mox dicMin) ipse Bohemis, qiiid causa? erat. quod S. Gamlentins adire
S. Gaudontius appareiis rcvelavit. Ergo, (quod se- non jnsserit turauliim S. Ad:ilberti, sed allare SS.
quifnr) fiiigo aliquoin ;diuiii Sanctum, quem jiro S. Cosnia; et Divmiani. Hoc coiio argninentum, cum
Gaiidonfio Ministri Gnosnonsis Ecclcciie obtulerint, qiiibusdam liominibns nostris obtiilissem legendum,
qui l'rag;i' in tiliilo S. Adalberti delilescat;
aut tam pnleiis visum est, ut quid responderi possit,
falore S. Adalberlum una cura Fratre suo Gau-
S. negirent se scire.
dcnfin Pragam fiiisse allatum. Unde Pragensis Ec- 8 E contra Longini narratio, atqne narrantis
clesia (ut in Riibricis, qua3 multorum seculorum fides in hac parte undequaqiie vaciUat nara prseter :

sustinuerunt ajtalcm, annotatur; qiK.ties commemo- sitpra "memoratas diflicultates, aliie plu;'es se offe-
raliones S. Adalberti et S. Gaudeiitii oeourrunt, runt. Narrat ille in ingressu eccIesiEe, in ipso limine,
illum jubent in Tonnili medio, hunc ad Altare SS. et Duceni Bizelislauni, et universiim exercitum, et
Cosiiia;, et Damiani, ubi lampasejus ardebat, hono- plebem Bolieiiiia> c;rcitate, etper Iridiiuin morbo le-
rari ac invocari. thargico fuisse percussos. An credibile est, tale et
7 Tortium argiiinentum pro S. Adalberti corpore tantum miraculum in lot iiiillia armatorum, qui Po-
iiam iitriim- \alidissimuiii, sod quod a mperiure aliqua parte louiam occnpire poUiorint patratum, a nullo eorum
gitp cnrptis
JtrtttjiL ItU'
poiidot, pliilosophico iiiure placet proponere. Si pro temporum scriptore; non a Leone Ostiensi, de S.
bettir. S. Adidliorticorpore S Gaudentium accepere Bolie- Adalberto SBepius scribeute nnn a scriptoribns Vit;e ^"" "1'"
;

ini (ut afliriiiiit Loiigiiius) igitur iii S. Adalberti ejus, qui alia minora ejus Sancti retulere miracula; adduniur
tuniulo Pragensi, S. Gau.Ientius requiescit. At vero uon a Glabro Monacho Cluniiicensi, alii.sque Ger-
certum est, iii eo tuir.ulo S. Gaudentiiim non esse; manicC liistoricis annotatuni? Martinus Polonus, qui F
ergo conficitui", S. Gaudontium pro S. Adalberto de vastatione ecclesiarnm Polnniie, et de brachio
iioii esso suppositiini ; atqiie ita, ipsum Sanclum S. Adalberfi, ab Olhoiie III Romam delalo scripsit,
Ad;in.prtuin in suo scpulcro jjcere. Propositio jiri- nihil tameii usquam de ludificalione illaBoIiemorum,
ina tota ab iidversariis omnibus adinittitur, et pro- et periiiuiatione corporum, nihil de laiito niiraculo
batioiie non ogot, ouiii ab ip^is priiiium sit prolata; narrat. At Cosmas, eoriim teraporum vicinus, illos

doinde constat, niiUo quo.iue repuguiinto, corpiis solos ca.cit:ite perciissos, et postea sanatos tradit,
S. Adalbeiii (sive ilhid verum, sive aliud fuerit) qui altare tcntiibant dirnere. Deinde scribit Longi- ^^^ g^^^_
loco lionoralissinio, in niedio scilicet Ciithedralis nus, Minislros Gnesnensis ecclosiip t..rlos, ut indi- ,„„s sanctas
Ecclesiio, quaj amplissiraa erat, depositiim fuisse. carent corpus S. Adalberti. Quid erat opus indicio, oderit,

Tota qua-stio iii assumptione, seu altora argumonti cum tabulis et analhematis satis lumulus prodere-
nostri parte versatur, ut in eo tuinulo, quem Adal- tur? cum nonita pridem, gloriose sepnlli Ad:dlierti
berti dicinuis, mm
esseS. Giiudenfii corpus evinca- locus coruscaret miraculis ? cum (ut h:ib:'t Ditmarus)
inus. Audiamus igitur oculalum testeni Cosmam, in Othone III, et
Alfari Iionorificc sit condilus ab
Chionica! lib. 2, cui haic recens excitata controver- tot perogrinationibus cnleretur? Denique ait Longi-
siii iiota non erat. Noc taccre, inquit, cupio, nobis nus, S. Adalbertnm non passum esse contingi a Bo-
adliuc in Schi lis contigif aiulire et vitlere, aniio sci- hemis, quos vivens odissot. Hsec odia non .sunt
licetMLX, viginti tiintum annis post S. Adalbeiii Sanclis, maxime cum Christo in cislo regnantibus,
Translationera. Quadara ergo die, ilum Psalinioulos imputanda. Cuinam vero umquara altori Genti S.
ruminarem, stans in crypla SS. Maiiyrun: Ci.sma; Adalberlus propitius magis aut est, aut fuit, quiim
et D:.niiani, venit quidam vir, portans cereum, et Boliemia?? Cui majora auxilia et b(>neficia pra?stilit,
et quidnn
filimi iirgenteum, quo secunduni jussum visionis,
quam nobis? De Miraculis ad ejus sacrum tumu-
niotilus erat sui corporis artus, et accedens ad me;
suii dtversis
lura Pragae, pleni sunt veteres libri. Quis anno
altnriltus Hous, inquit, bonePner! iudica niihi ubi jiicet S. Ra- MccLX vexilluni suiim, Libicii maceria quadam con-
ut liise s
CaudenHus
din (ita PoUmis et Rohemis appellatur S. Gauden clusum, prodidit et jussit efferri, quo expanso ho-
revelavit. tius) S. Adalberlifrater? Ad quem ego dixi: Quem stium acies ex prailio fugit, nisi aspectabilis Adal
bertus
 :

VIGESIMA TERTIA APKILIS. 207

berfus? Et hcc qulilem pusna adversus Unirarns hemiam circaannura mcx[ cnm esercitu sitingres-
et Polonos pngnnta est, et j\r\versiis ntrosriue sup- sus et depopnUitus. AUCTORE
petins tnlit Bohemis Aflalbertu'^. Cnjos obspcro 10 A<lfei*am lioc loco conjecturam quamdam K0IU1SLAO
n^LBINO.
apiid Deum mcritis et benedictione dum viverer, meam. sed (prnedico) conjer-turam, non hi^toriim. Unde nata
e/rei-tum est, ut d;praone obsessos Bi>hemia non lia- Mihi si^nipep visum est, fabulam hanc de S. Gauden- vidcaUir
beut"? Quo impetrante ccclitus datum est, nt nuUitm tlo, loco S. .^dalberti supposito. ex actis Ofroiiis III fabclla.
uniquam lepn.sum in Ri.Iiemla natnm, tot inter le- Imperatoris, et nominatim ex Leone Ostiensi, aliis-
prosos qui in nnsocomiis apud nos ahmtur, invenire que deinde scriptorihus, qui ile S. Bartholoma^i
possis? Quoties Adalbertus pugnantiijiis Bohcmis Apostoli et S. Paulini ad eidesiam S. Adalbe.-ti Rn-
adfuit, qunties victoriam attnht de cado? Et hjBC mam translalin:ie egenint. desnriptim ab aliquo, et
adversus Longitium, cujus plura errata. etiam in ipsi S. Adalbertoperpcramaccomnindatam esse.Nara
hac narratiiine admissa, possent adfern quale il- ; ciim Lc) Ostiensis narra^sct Ortonem III Gnesnain
lud quod siil'jicit. ab Otlone IIE, cum sepulcrmn S. oraiionis gratia venisse, et sanc-tas .\dalberti Reli-
Adalberti Peregrinu^ inviseret, Polnnoruni Duri quias, (inanum videlicet, alii brachium soribunt}
coronaui Rpgiam et Regis titulum esse collatum : secuni e Polonia abstullsse. et Romani deportas^-e. de corpore
qutvl evidenter falsiini ostendlt Baronius nd annnin ubi ecclesiam tiuiloS. Adallierti ejusiue honori idem 71)10 nrceplo
pro alio.
millesimum tomo !0. Imperator condiilit, atque in ea brai-hiniu S. Adal-
quodgue eo- 9 Exfrema illa de invento S. Adalberti corpore berii. quod se Romje vidi^se scribif, Miechovius :

Tunt motu Gnesna; snb annum Mcxxvn apud Crompnim et cnm, inquam, ha;c sciiptoivs velusti narrasseut,
corjms oe- Miechiivium ^narratio, quantum fldei mereatur, ex contiuno subjiclunt, eumdemOtionem snniiuo stuJio
culfiim ha-
Clironologia cuique datur intelligi. Anno Cliristi inqiiirei'o coepisse corpora sanctorum Marlyrum ;
buf-rtnt I'v
loni amns Mxxxviii Brzetislaus Buhemise Dux vastavit Polo- et pra^cepisse suis, ut ubi inventa fuisseiit. ad
fere 100. iiiam cujus timore, ecclesne Gnesnensis Mitiistri
; ei-clesiara B. Adalherti deportarentur. Pergit Leo
•
S. Adalbertum in sabnlo defoderunt, ut ait Miecho- O^^tiensis Imperator Otto reversus Beneventum,
:

vius. Cur If^^itur Brzetislao cum Bohemis abeunte, S. Bai'tholoma-i corpiis a Beneventanis postulavit,
S. Adalbertum non protulerunt in ^publiciim? cur ut illiid qno(|ne ad S. Adalherti ecclesiam Romam
annis nonapnta duobiis iii foedissimo sabulo jacere transfern^r. Ueneventani, cum Imperatori nihil ne-
sunt passi Timnre BMhemorum 1'acfum es>-e respon-
? grir.i uuderent, calllde pro corpore Apostoli Bartho-
dent. Annisne tot Pukinl Bohemos timue-
Quid ? loniEei, B. Episcopi Paulini Nolani corpus, quod
runtlQuid auteni limendum Gnesuaj a Boheinis erat m m;ijori ecclesia civitalis honoriflcecondilura,

fuit, cum, ut contendunt isti, Silesiam Poloni obti- ostendere. Ille. nihil fraudls suspicans. eo sublato
nerent? Nonne Casimirus I Rex anno msli Gne^nas recessit, ad S. Adalbertuni Rnmam transtulit.
et

de more coronatus est? sub quo, ut ipsi tradunt, Hiec Leo. Vide, mi Lecior, ipsa pene verba Leonis Fcclesia S.
Boheini ab Henrico Imperatore victi. ac magno gens Ostiensis a Longino descripta sed raale S. Adal- Adalberli
:

est damnata triumpho? Nonne iidem Boleslai II Po- beVti purpura; hic pannus assuitur, et ab ecclesia Romx.

loniee Regis partas de Bohemis victorias pleno ore Rcmaud S. Adalltcrti ad ejusdem cnrpus transfer-
deprajdicant, pracsertim Guagninus? Quid iL;itur tur. Ego. qtiod Baronius ad liam* Lecuiis narralio-
Poloni timere poterant Huic Wl.idisl.ius Her-
'? nein adjecit, paucis verbis mutatis adstM'ibo sed :

mannus successit, qui Juditliam Wratislai Buhe- Leoiii (nos dicimus Longino) a plnribus cnntradici-

mice Rpgis filiam accepit in coiijugem ; etiatnne tura tur, assereutibns oranino ejusdem Apostnli Bartho-

S. Adalbertum pruferre Gnesiia ausa non esf? Jara lomasi corpus, in eoclesia in honorem S. Adalberti

Boleslaus III, Distortus cognomine, qni post patrem RomiE extructa, certo certius as-^ervari. Dico ego

in Polonia regnavit, tantum abest ut Bohemos ti- corpus S. Adalberti in ecclesia S Viti Pragte.
muerit, ut, velut ipsi comniemorant, aliquoties Bo-

DE SANCTO GERARDO
EPISCOPO TULLENSl AD MOSELLAM.
urhs antiqim Leiicorum ad Mtisellam rexisset ecctesiam Tuttensem annos triginta et unum,
ANNO Tiillnm, Belijica prima snb metriipoli Au- liebdomadas tres et dies qniiique Qin numeri infra
jliLvivm, in ,j,jj_ .;,, j^„.
ECCCCXCIV
plwes saiictilate vitx, et ia Vita niim. 28 oscuantia nmitnurusiuin fucrunt cor-
gtisla Trevtroriim,
piiblica Ecclesidi veneralioiie itliistirs habiiit rnpti,quasi pr.vfiassrt anno.s quadraginta et uiuim,

Episcopos : e quibtis infra in Actis S. GerarJt meino- liebdomadas tres et dies tres. Viveliat eo moriente S.
Maitilus Alibas Cluniacensis, cui revelalu.'s fiiit iliitlrm
Crealnr Ejii- raiiliir SS. Mansuetns, Aper, et iHius decessor S.
scopus aitiio Gaiiirliiiiis. Huic S. Grraidns snbrogatiis cst anno obitiisS. Grrardi ;
q^ii tiinc ah Hiigone Capeto Rege ^^,,,, o„,f
963, Francoruin Parisios evi.catus, ut,mo::asteriuin S. s. jiaiolnm,
DCCCCLXiii (/ie IV Kiltndas Maji; el anno dcccclxiii
suliscripsit tliiihmiitt Grrbergx Reijinte. Erat lia^cHen- Dionysii raelius ordiuare posset, iter suscepit u«que

riei Alicupis Regis Gcrinaniie filia, ct Otlunis priini Silviniacum, ubi ex hac vita abiit quinto Tdus Maji,
snbscj-ibit
Imperaluris soror, nupta priinnm Oislcberto Lutliarin- illuscescente feria sexta, post .\scensionein Cliristi
diploiiioti
qux latins initicantur in Vila cjus, danda xi Mad, ct
Cfrtieiijx gix Dnci.post Ludonico Transmartno Francoriim Rcgi,
BeijincT an.
Caroli Simplicis filio : quo anno nccccLiv mortiio, vi- coitveniunt in eumdrm annnm uccccxciv.
908, 3 Inter snccessorcs S. Geraidi Briinus, cx ea
dua ileriim fiicta, doiiaiiit monastcrio S. Rcmigii Rc-
fiiil

mensi alodiiim Marsancnse, Prope Trajcclum Mosx, Calliedra ad Poillificatiim Rumanum promotus, rt Leo ,..„„ s ,,„
IX apprHatus cujiis l'itiim illiii.irarimns nd diem XIX i\ sum-ii-i
adstanlibus, intiuit, et anirao collaudantibns et oou- :

"''"•;"'•
aiin.. .Mi. p.>st Pasidia Syno-
mensis Jprilis. flic
firmantibus Gerardo Tullensi Episcnpo, atque Comi- linjus

dum Kom,E collegit, ubiOeranlum, suneSedisLeuco-

tibus Emmone et Anfrido, nonnullisque aliis viris.
Integrum dipluma exliibel Mirxus in Codiec donatioimm rura oliin Prresulem, in numero Sanctorura compu-
piarum cap. 38. tandura st:ituit ac dein .lulimno
: seqnrntr, Callias

2 Mortuus est S. Gerardus aiino Dccccxciv, cum et Episcopatum suum, Leucorum civitatem, invisit :

et
 S08 DE S. GERARDO.
A etxxi Octobris Gpmrdi Episcopi Tiillensis snnrtos

rum sumin;i revercnlia transtnlit nliexChro-

et 21 fictO'
trts eorpvs
artus :

VITA
nicis Hcnninini Conlrmti vt Murinni Scoli alqvc ex
transtulit. Auctore Viiidrico .\bl)afc S. Apri,
Vni S. L''oiiifi IXper Wilu-rtnm docuimus, anie hujus
Vitnm §. 3. Ex MS. TiMensi.
VHa daltif
4. Viln S. Gcrnnli, quum (x MS. Tuflenni hactemis
scripto- a ineditam proffvinnis, snipVt est anle Cnnoniznlionem CAPLT 1.

Vtnrlriro
t't Traniyfatiimem corporis ab aurlore coxvo, Vindrico, Nalales S- Gerardi, profecliis in virlutibus.
AbbuleS Ordinalio Episcopalis.
cxnohii TuHrnsis S. Apri Jbhntr. qurm ad ix diem
Apri.
Martii relulit Saussnyus in siipplemvnto Miirtijrulngii
Gnlliciini, et tiliilo lieati honorntil, asserens eum fui-\se \ piipr.^ndus Gprftrdii.<;, Aggripinfinsiortusregione,
Colonlx no6i-
majinarum virtutnm iiatratorem. Conclmlit Vitam temporilius niagni Ottonis Ilomanorum Augusti no- liter nalus^

t^ancti srjiultnra hisverhifi nbi miri- Kcittir extitisse; noliili parentum prusapia, proiit
auctur nurratn :

viHufnni pmdigiis mnltiplicitPr effloruit qux

fic.is :
secularis ctmfert excellentia, procreatus; patre Ni-

oplarnnus etiam rx^e cnncnptn el hic poluissc oiljungi. granno, matre Imma edilus ; a quibus. morum ho-
}'rior' pnrs VitiV nd dnin xxi Ortohris {quo Corporis nesfate, quod constat, laudaliilibus, ediicatur. Ipsi

translalio so/ennitrr celchrotur) hubetur in Brrviario denique ejus parentes. licet essent multiplici divi-

Tullcnsi anno wnxxxv e.rcuao. in novcm Lectiones. ad tiarum opulentia referti, supcrbi sangiiinis linea ab

Matulinvm reciluiulns, iiislrib'ita. Addvntiir Antipho- atavis natalibus deilucta, qiite res solet plurimos

nx it licspnnsoiia, vrrstbvs he.iumrtri.'i contr.r;a, el dufis laqiieis innodare .seculo; ttimen pra; ceteris
ejusiUm Vtlif synoisitn vontinentia : quibus quoad sub- sancla; religionis et pia; devotiinis pnedii dignitate,

stnutiam cousonut Hijmuus, hic .<iubtus insrrlus, i^lis eleeniosj-narum atiiiie ( rationum stiidiisjugi insiste-
ne lastidiutn ijenereut pnvtennif^sis.Mrmoria rjns ad bant intentione Cum his bonis virtutibus, etiam
libera-
ifemoria in hunc xxili ./prilis inserla rst Martijroloijin MS. Lu- gloriosa priilis foectinditale donati sui.t. dum talem et
titer edu-
fastls.
xovirnsi, y/nclnriu Grvveni rt Moluni ad U.'<uardum, tantttuiqiie virutu ex sui propagine germinis adi- catus,
B pisci mertierunt, et ut bonifi arbores bonum ex se E
I''iisiis Burijundicis et Belijicis Mirivi Aiirippinen^ibns
Gvl-nti. itiiu Martijroloijii'' Rnmaiio, ct Oermnnico Ca- fructum Deooninipntenti votivo munere obtulerunt.
nisii, et Gnllicano Saus^ayi cum lowjo cluijio : E>>1 au- Quem etiaiii liberalibus imbuendum disciplinis, in

iem dtclus htjmuus ejusmodi. basilica S. Pelri Apostolorum Principis, quae intra

B Ctcli •ontiniium civiliDs, aiiminm prielibala; urliis mtpnia est consfriicta. trailideriint;

Feytivpm celt-bret plebs pia jiaudium :

eumque, Christ" sub Clericali servilurura Or-
iiiibi
Hijvmus, dine. delegaveruiit. Qiii jain tunc, ab ipsis infantise
PastiT niagniticu.s qund dat nvantibus
Gerardus. mcritis lantbbus inclytus. rudinieiitis, superni factus Flaniinis habitaculum,

In tcrris positns sidera transiit, oinne humana; scienlia; capaci pectuscnlo ebiberat
Exemplunique fnil niuribus optimis :
sludiuin, divinis. quoque ad unguera informatus le-

Sic tlarus meruit celsius evelii, gibus. ntilli in utroque doctus exercitio videbatur
TuIIi .'^uscipiens munia Pra;sulis. secundtis.
Vii'tntim) rndlans It.mine ^iilend do, 2 Hujus menfem lionus Jesus ntimquam lascivis aiquea te-

relaxari liisibus permittebat quippe quein sibi vas neris virtu-

In^truxiL populnni di^unUc vivido : ,
li dedUus,
Qnud verbis docnit, pivTlnlil actibus, electionis ab a;ternoconsecraverat;etipsevelutaIter
Mce^lis ciMTip.itiens se dedit onnnibus. Jaiob, sanctaisimplicitatis strenuus custos. gloriosae
VicttMU panperilius birginsanxprat, etiam virginitatis perpetuo compos, a fabiilis anili-
In fi-rnia Dcniinum piiupcris vidfrat :
bus verborumque obscoenit.itibus senstis abstrahebat
Vinum dat fieri l^mpliica pocula, propros. Cum vero coepisset jttvenilis aetatisvernare
Solvit pesto fera languida corpora. fliTibus , ita suam indolem bonis studtiit ornare

Sic niullis vit:uit dolilius actuuni, moribus. ut a cunctis sibi coiBvorum vitiis s.agaci
Nuiic rcgnn fruitur j^erpete Co-Iitum ; persisteret labore integerrimus. Parenttbus igitur
Qno sanctis precibus terjrere crimina suis humaiia piiereptis sorte, et occulto Dei judicio
Digneiur. rctinent qno> mal,» iiuxia. iiiin lanien injttsto, coilesti igne fulminata ejus ge- F

lioc pra.'stet Deltas unicu Trinitas, nilrii e, diviiia eum niiseratio pia non desiit conso ""' ^"'P'

Cui laiides rebuat ccelica digiiitas, latione reficere. tvam, nt paienti omnibus indicio '"^J "^,^^
Ai iitis hic maculis plnrjlius obhli, claresceret, qund talem stiae piirenti exitura, non ob „ ndmme
Oranius veiii;un flptibus inlinii^i. Amen. aliquem delestabilem reatuin contingere sivisset, eMnctasit
6 Jdditur his nou iireleqnns Anlijdion;*' nd Magni- iinii iiropler hujtis amplificandum meriluni accidisset

ficiit vt Ornlioyri.pria. Autiphonn lalis e.-it.

iste,jani fai tus Pei famulus causa tam terribilis .

Anliphomt, Ave Paslcir e|ircgie, Gerarde Pi&siil inclyte, exitii diversis afflictionibtis , vigiliis et oratiimilius

Cudesri iVlix {ilnria, nnbispntbe suffragia :

seindefesse niaceravit; qii.asi sua id nrgeiite ciilpa,
Cttuis luhi meritis, sointis mortis laqneis, su|ieriia ilhini ilispoiilio lali perictilo de.stinaverit.

Cbiisti favetite •iratia, poli scandamus snpera. C isii ilaque timons in secula perinanentis spiritu
Oruiio. Deus, niMiidi auclor et cniiditor. qiii bn- iinpletus. intertiiu ac noctii summum Greatorem

dierna; feslivilatis diem Reati Gerardi Conressdris Psalmograplii pulsabatquestibus, Confige timore tuo
tui alque Ponlifii is translaiione consecrasti, preesta carnes meas, ajudiciis onim tuis liraui Tali mitia- fs ns, i;

populo tuo ul cujnsjinnita celcbritale devotis re-

: nienlo siipernus Magisier nostrum tiroiiem infornia-
suhat obsequiis, ejus snflragiis tu£e pietatis conse- bat, atque .«anctis viriutibus aniraum ejiis inhiantera
quaniur anxilinm, Per Dominum. Omiio paulatira instrtiebat qui etiain illud Isaiantim
in diena- :

tah li-(jitur de Commvui Confv-.'inris Pontifiris. Illitsiie libera ronfosionis vi ce dicere poterat : A tiinore is. 26, 18

vtta' compendiutn hnbrlur in Brvviano Linijimrnsi, uu- tuo, Doniino, concepiinus et peperimus spiritum,
ctorilate .Cnroli Dcicors Episvopi uutio MUCIV edito, salii'es fecinius in lerra.
reciiinidiim stv/ufHd sxiv Aprilis^ in r.ovem Lectiones .3 In his huiilabilibiis studiis diutinam conservans
dii<lributum. perseveranliam*. pia' jiroreclum consuetudinisimmu-
tabilem converiit iii natiiram : cumque velut sertum
flnrcis variatum culoribus comptus
ita diversis foret

virlutibus; siniplicitas tamen aique castitaspriraam

sibi
 , , ;

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 209

sibisedem in ejiis acqui.sierant moribus. Qui etiam
omnigenis
duit; mirantique qiiid novi pnrtenderet, eum fore D
cumcolumbiMa mansuetudine serpentis callehatastu-
virliitif»is Episcopum praedicit. Sed vir Domini in humilitalis auctorb
cxcttlens.
tiajn divinas stiidio religionis surama satagens "'""^^"
vigi- fundanientofirmiterstabilitus, liuic ordin.itioni cun-
lantia,>-anctiehiimilitalis pennis ad cnpli convexa su- „".*"*
ctis obnitebanir viribus; magivque elegit prislinum
e"
blimatiis, pijc caritatis semper visceribus refertus, otium repetere, quam huius PnBlationis "...(.a a..
poenitentiiv.
gloriosa; obed.entia; dote pras ceteris
muneratus.Ab labnrioso prajgravari pondere. Tamen pluriraura re- '"""'"^
puenti» exardiis in jam dicto cnmmora-
ipsis ergo
clamans, plunranm repugnans coram iara dicto ,

tus Clencorum coen..bio. per singulos sacri nfficii

Arcliiprssule deducitur, et sub jussione obedientia,
gradus, more ascendit ecclesiastico atque ibidem , Pontiticalem apicem suscipere rompellilur. Dumer-
labnriose Cellarii devincitur rainisterio quod cum go
:
annus Incarnationis Dorainicie nongentesimus
quantohumilitatis ac patientia» studio compleverit, sexagesimus terlius d curreret, Leucham urbem ad- .

flnis, in quo omnis laus seciire canitur. cerlissime ducitiir, obiisque populorum turmiscum hymnisonis
ostendit.
laudibus excipilur, ac sicut mos exigebat Pffesulari
4 Interea Domno a Gauzelino, Tullensis Sedis sedi inthronizatur. Itaque mira e.^uUalio
in com-
fit
mortuo Pontifice, rebus liumanis exenipto, qui morum et intrO'
Tutlensl
il- mixto populo, oranes tripudiant pro Pastore adepto mzatur.
lustris sanrtiraonia, Angel.irum, ut credimus
Ep Gau- cunctorum terguntiir l.icrvniaE hujus ingressu iiovo
zelino. crelis est a,*cilus consoriio; plebs Leucha graviter omnes eum sibi divina nutu datum as.severant atque
mo^rebat ,
tanii orbata Pastoris solalio. Erat tunc in ejus electionis assensu plausibiliter insonant.
temporis venenmdus Bruno b Agrippinae Ecclesis
sumnuis Ponlifex, qui in lota
Gernianiasibiqiiefini- ANNOTATA.
fimis partibus Imperiales agebat vices, utpote ina-
gni Oithonis Augusli germanus frater ; ipse aulein a S. Gaiizelini, Epi.scopi TnUensis et Confe.ssoris,
praeuominatus Princeps tunc forte aberat, quia fines nntdhs mlicatur in Bremario Tiillensi anni 153.5 ad ,

c Italicos causa urgente adierat. Moestus ergo Leu- (Iwm 7 Seplembris, qun videtur obiisse anno 9(52. „
cliorum populu.s et consilio Pastoris viduatus ad h S. Bruno cohlitrw Octobns, qui mortuiis estan-
a Bru-
S.
.
,

none Ar- menuiraium Ar hiprabsulem Brunonera legalos diri- no %S.

chleplscopo git, desnlalionem sui humili suggestione intimat. c Perscqiieltutur Otto I dicto anno 96^ et sequenti
utque sibi succurratiir .«uppli. iter exposiulat, ne ve- Berenqarium et alios lyrantws Itaiix; Consute Regino-
lut grex errabundus, paslnreperdito pereat. Is vero nis Clirnnieon.
clenientis corapassione animi, eoruin laraentationi d IV Kalend-is Martii,uttrailiturin Appendice MS.
cnndolens ; ipsamqiie urbein Franci.T ivgno confl- ad Vilani S. Mansueti, 3 Seplembris; etinfra e.rtem-
nem, Romaiio nuperrime ailjunctara Imperio per- jiore, qiLosedit, iiquido constat.
pen.lens; suraraa mentis angebatursolicitudine, co-
gitaiisqueraeidemEcclesiffi idoneum, juxtaCanonum CAPUT 11.

scita. potuisset Pontificem eligere ; secundum divi- Virlnles Gcranli Episco/mles, lempla erccla,
na; cultuin relipionis,curabonilatemorura,sapienti!e translala; fteliquix, iter Romunum, aqua
sale conditum. et in si*ieiitije secuiaris stii.iio exer- iit vinum, coiivcfsa.
citatum. Sed Deus, qiii in bniioruin dispositinnibus
seraper pioruin assislit affectui non permisit ; suis 1 ontificis vero exaltatus culraine, sumrai vestigia Eiemplum
eiiin diutius agilai'i i-urarum
Mioque in- fiuctilius ; Pastoris pia sequebatur imitati.me, habitu et mori- est suis.
spiravit consilio, venerabilemGerardum, huic pra^fi- bus, cunctis se jiraibens exemplum in sancla humi-
ciendura officio, ascisiere quem conslabat utilem, litafe. Nulla sibi oblectatio , familiarifas et conver-
supenii dnno Conditoris in cunctis existere. nioderatus
satio, nisi in Clericnrura et raoiiaclinrum consortio,
in veititUf
5 Ea tempestate idem Dei famulus, Cellarii, ut quoriim omnia qii£e agenda erant consilio esplebat,
priediximus. obedienlia impeditiis, pro quodam non ideoque eum in nuilis ficfis siiis pcenitebat. Medio-
maximo excessii, iii levioris culpaenexu intra clau- cris et discretus ei habitus, ifa ut nec niniio decore
(fum pccni- stralia erat septa constitulus, ibiqne lacrymarum ac aut nitore crederetur superfliius, nec indecenti vili-
(eiili.f re-
nrafi.miira holncaiisto sese iminnlabat attentius. fafe abjectus videretur et sordidus. Mensie autem
ctwus ("0- el viitu
Quip]ie non moriiferis murmurationilius aiiimum di- siiinptiis ita ifiscretiva or.Iinabat dispositione, ut su F
.sceniebaf, nec venenosis delractionum aculeis liii- perfiuiiatem f'ugieiis,conrinentiaui s;itagere seivare
guanisibiacueb.it. neque otiosarumnaMiiisfabuJarum et siibsidiaminisfrans corpori, agilioradCliristo ser-
aures suas paliebafur pollui sed per sacra- studiura : viendum reddereliir virium reparafo robore.
confemplafionis inhianler iiitendebat superna: con- 8 In ]iersolvendo cominunein Horarum cursiira ,„ comma-
temphitir.ni. Queni ideo coelestis dispensalio hac vix et raro diuiitfebaf, quinFrafrum ccEfiii junctus ni o/flcio

parva teniari perniisit afflictione, ut cunctis palam adesset, nisi hievitabilis necessitas aut molesta cor-
innotesccret, hic vir eximius cujiis foret ineriti aiite poris debilitas obstitisset. Et hoc quanta animi con-
oculos divina' majfstalis. Religiosus ergo Ponlifex trilione perageret , nulli est lacile exponore, qiiod
ex decani
sugijestionc. Briiiio ;id se prinios Cleri convocaf, ei* Coepiscopi soli occultoruin cognitnri Chrisfo inanifestuin cogno-
sui Doniini Gaiizelinii tr:in.sifum fiebilem notificat, scifiir (?sse. &Eep(^ efiara causa piaj devotioiiis, inlra

qucmque illi su.ce&sorem siibroget famiiiariler con- puerile iIecant;ib;U Ke- assiduut ae
ipsain regiilarem .synaxiiii,
devoius;
sultat. Mnx Decamiis, divinae amafor rehgionis, sa- sponsoriiim, nec sine abunJanti fnnte hicryraaruin
ni consilii, ejiiscnnsullibus hirc reddidit : Si Doinine qu» ei atHuebanl per sancfa? corapunctionis douum,
PrEesul. meo dignaris tanlillo credere di.fo, ?"ra- Orationis conslantia continue siiperni Cnn.liforis
ita

trem Gerarduni , huic gia.lui pra' ceteris idoneiira, adh.frebat suspectibu«, ut excepfis secrefarum pre-
veridico assero fesliraoiiio : quem vera huniiliiaie cum votis, qua; sibi et Chrislo in cordis arcano de-
longanimi cantabat attentius, tredecim Ilorarum cursus no-
subjectum, prompia obe.lieiilia claruin ,

palienfia cerlissime atiestor probauiin. Insiiper ejus cturna et diurna continualioue, cura integro Psal-
laboralor persolveref indefessus ("leriois
diutinam in poenilenlia perseveranfiam inlimat terio ,
,

reique iiulu iid sibi credendum raentem Pra;sulis familiaribiis in id ex]ilen.lo sibi solaliantibus.

non tarde inclinat. 9 S.aiTarum S.-ripfurarum tain arilenter insiste- aisacram

iKHonem^
G Tunc Uecaiius prselibafus B. Gerardura a clau- bat stiidio, ut iie.- eliam nocturno tempore sibi ante
'" "'
sfrali poeiiifenlia rapit, ad domuin propriam iiisoe- lecfum intenunqieretur leelio in hac sancta con-
:

teraplationo vigilando plurimnm noctis trausigens

rato adducif, baliieafum vestibus nitidis ex suo in- ,

27 spatium
/Ipriiis. T. lU
 :

240 VIT.V S. GERARDI EP. TULLENSIS.

.'spatliim dpfessus meditando, commodum corpori tione devexit, ibique devotapopulorum coluntnr ve-
;

AlCTOnE carppl»'itsomnnm. At lectores, qui sibi vicissim f=uc- neratione. Cujus etiam devotissimam erga gloriosis-
viNonico
cedehant, si quando victi tfi-dio reticerent st.itim , sinnini Pra^sulem Mansuefnm intentionem hic
AB. COiE\.
cognoscehant beatum expergisci Poutificem, qui eos Cfinpendio pendereinus, nisi inter veneranda /"ejus
EX M8.
pia commonitione ad solitum aniniabat laborem , miraciiia prrenotatara nosceromus.

quique pro nrnanientis prefiosissimis Sanctornm Vi- 1 4 Qiiantic autem visceribus effluxerit misericor- liomanum
fas modicis inscrihi libellis fecerat, quas omni ex dia?, est narratu memnrabile, in quo ipse Deus, qui iCtr ingres-
sus.
parte sui apte locaverat, ut noctnrno in
strritu.s ila est vere caritas, certis miraculorum indiriiscompro-

sopore sese vcrtenti. ipsi cnm eo libri verterentur ; batur habiiasse. Ouad:im vice pia ei suggessit devo-
creden^qucdSancIorum juvamine quorum ibiactus ;
tio. Apo^tcdorum Principis liraina adire. dirafamis
habebanlur , ab omni pr.iva infestatione inimici tu- afflictione nonnuIIa< oibis partes devastante. Relin-
tarelur. quens ergo nnn minimam substantiara ad sustenta-
10 Illiid eliam in vita IiaVebat assuetissimura, tionem pauperum, iiistriiit iter, non ad siiperfluum
quia anfequam nfcturno tempore ibat cuhitum. in- jacfanfi:e fastum, sed ad Oranipolentis laudandam
ter re|iqiias preces noniinatim mentionem agebat magniticentiam. honestum, et pietati.^ nc misericor-
cunctorum a se exiomrauni<atorura, eosque miseri- di» muneribus amplissimis factnm. Duodecim sibi
cordi absfdvebat pietate, ne qnera suhito excessu ex Cleric.ili et monachali ordine delegil comites.qui
n .ir
anflfiii
nosset mors obligatum .'^ubrippre id tamen secre- : cum eo p-ahnodiae laudes indefesse randulantes, to-
excfiTnmu-
tiu.^i, ne quoruniilain inolesceret in^oleniia, explebat t'jra Romanura iter nnara qna^i ecolesiam videban-
mratrs nnle
nocltm ab- (Mram familiaribus. petens Oranipotentem ut desi- tur effccisse , vivificre Crucis semper vexilln illos
aofvere ; deriiMU peteiid.c reconciliationis eorum infunderet proeceilente. Qua vero eleemo.^jynarum largitione
cordibns. pcr omnem viam affluxerit quis depmmere digno ,

1 1 Castitalein in eo neresse nonest laudari, cum relatu i)otorit? Ncno ei unquara jungebatur egenns,
a piiero ila perfectiis sancta.- virginitatis custos ex- qui recederet ipsius dono bonilatis defraudatus.
titei-it , ut nnllu fuptidissimi sorde vilii corpus sibi Omnibus, qunsi sibi, aflectu pielatis compatiebatiir;
maculaveiit. (^uippeqoia tor a teulationura spxulis Christum, quem vere iira.sentem credebat, sese in
tutiimrhristi anxilio liberavit, idpo mcmbraab in- iis reticere gandens.
quinaiiienu labe munda custodivit. Hanc virtutem \t) Huic glnrinso instans operi Papiam ingredi-
nou niodo. ut ipse pr.ssideret, omniannisu insistebat tur. ubi viros inagnificos, sandum scilicet Abbatem
iino eiiam onmibns, maximeque Clericis, hanc am- y Majolnm, nec non // Adalbertuin post Martyrem, gh
SS. IHojo
pleclendam, haftc teneiidam, hanc colendam pra-di- se reperisse est inefFabiliter collietatus. qiianla
tum et Adal"
cu^dffitii in cabat. Quis autein dii;ne pra:-dicare poterit quam in fuit inter eos spiritualis exnllatiol quie siiperni
ber/uni in-
se oliisque
Clericorum in.^titutione inhianter insudaverit, cum regni exoptabilis colhicuiio ! quam diuturna divini reuil Papix,
servantlf
cupidissimus nemo Pontificuin in tota Pelgica tot tamque perfe- verbi sermocinatio Pendebant singuli invicem ab
!

ctos sanctas pr^dicttlonis miuislros habuerit ? Non alfernoore: Christum. qiii certi^siniein iis manebat,
su/Ticiebat sibi qiiod ipse facundo eloqiientije tor- unusquisque credeliatsein alio audire. In hacmutua
rente verbum doL'trin;c pupulis ininistrabat ; verum confabulatione longimi diei transigentes .'^patium,
etiain diebus solennibu.^ per virinas ecclesias pro- sin.ui ti-es sancti convivo: resident adprandendum.
priosfaujiliares, ad ideni pera^endnm opus, dirige- In quo prandio quidvirtutis Omnipotens sitdignatus
bat. Ita fielmt. ut non snluui pnpuli crebra exhortu- osfendere, nondecet obliviosa silentii seraoccludere.
tione ad bene vivendn-o incitarenlur ; .sed et ipsi Veneraudus scilicet Pontifex, diein jejunii, qni forte
continuu exercitatione ad doctrina? stuiiinm iricita- non dissolvere statuens, lyrapham sibi
contigerat,
rentur. ad p"tandum deferri ministro in aurem secreto
et aqiicm
12 Suininiira ei fuit studiiira in sanctarum repa- prieceperat: quam pincerna obediens beato viro sibi pixberi
ad ecde- rationc ecclesiarum quatenus exinde majus sibi
. obtulif ; sed ille snmmis praegustans labiis vini jubens.
siiiriim re- ineriUimet fideiium devotio accresceret populorum. saporeni reperit. Mox commotus verbis increpationis
atanriitionem
munlfinta
Basiliiam beati Prntomarlyris Slephani, in cnjus vinum
euin dure irapetit:causaturcursibi inobediens
veneralioue est Sedes Episcopalis Tullensis[prec(a] proaqna priesuinptuose At ipsecum verbo obtnlerit.
a fiiudamentib exlruxit. quam picturis variisque or- sacramenti jurans, lympham puram seei ministrasse
namentis non mininium do oravit. Jnx'a introitum testabatnr, et cur id sibi immerito sanctus Dei
qunqne ejusdem urbis versus raeridiera, in honore iraputaret, stupide mirabatur. H;ec aiitem aiterna
S. rieudulphi a novam extrnxlt ecclesiam, quam,ad disceptatio lingua agebatur barbarica, glorioso
Omnipoleutis laudandam gloriam, sanctimonialmm Prsesule credente sanctos convivas hujus sermonis
constituit Abbaliam : sed quia ibi ultra inodum san- ignaros esse. Tunc B. Majolus, curdis repletus
cta castitaspdtiebatur detrimenlum, coactus Cbt sucO exultat.ione ; Desine, inqnit, sancte Pontifex, in hoc inviuvm
institntionis patirepndium. Nec non pleraque alia facto ahis succensere : sed percipe cum gratiarum convrrsam
invcnlt.
prjwipua in coustruendo peregit opera, quae hic in- actione, quod tibi rerum Creator sua conlulit bene-
serere ob desidum refugimus fastidia. dictione.Et his dictis, vir Doraini erubuit, et quod
in jwrqui-
43 Sanctornin nuoqne Ueliquias sagaci rada^a- per se factum credere non valuit, Sanctorum vir-
rcnitixsan-
ctonim lie- bal soliciludine.fisiis supreni gratiamConditoris sibi tuti ad Christi laudem imputare coepit. Sed si
Uqutis 36' snppeditari eoruin opifnlalione.Cujus vigilem curam forsan hocmanetcujusquam male sanae mentiincre-
tluliis;
Dous non passiis est frustrari , eique roperire gle- dibile, audiat illum, qui aquam lu vini corainutavit
C
bam concessitbeatissimi Pontiticisc Apri : in cujus saporein in Cana Galilsesp, veridico protestantem
gloriosu Translatione miracuta magnifica propilavit ore : Qui credit in me, opera quoe ego facio et ipse
dignaiio divina, qute in ejusdem beafi Praisulis ge- facief.
stis reiinenturannotata. Corpus etiain beat,e Virgi- 16 Verum, ut ad posthabita styli cursum redu-
7fo;H,r excl-
nisAproni», sororis ipsius beatissimi Apri, a Tre- camus, Praesul Domini, sanctis Patribus accepto et pitur per-
corum civibus meruit suscipere. quod ad plebis tufa- datobenedictioniscommeatu, cceptum iterRoraanum quam fio-
men infi-a s'ite urbis rf muenia stiiduit collocare. aggreditur, sed a rumore prasvio jain per omnes nojifice.
Rfliquias etiam veuerandi Martyris Elifii religiosa t; urbis plateas velociter prfevenitur. rndique accur-
devotione iraustuUt : quaruin partem non miiiimara ritiir a populo, a^terni Conditotis landatur gratia
mujora scilicet ossa . praenominato Brunoni Archi- cunctorum ore consono, qux' etiam corporaliter in
pra,'suli contulit , quai Coloniam cum sumraa devo- ejus vultu rutilabat splendido. Inde ducitur ad gra-
dus
 :

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 2H

A dus. subquibuseratOtthonisiAugustituinhaibique videbatur resedisse. Accedit minister tristis ad D
diutius immoratur, pro ejus absolutione officiorum sanctum Pontificem, insperatam indicat farin» de- AHCTrnE
explendo snlennia. Nuntiis succerlunt nuniii, intt- fectionom. Vadfi. ait virbeatns, in Chrisli ailjutorio \ tVDRiCO
AB. CO/£VO
mantes eum a PrEefecto Urbis cum Cleri multitudine confisus. ernga tantillum resi.iui raore solJto p:iupe- F.X MS.
prjestolari. Sed Dei faraulus ventosani gloriam rihus. Erat au(em pene mensis usque ad eihaHsla
intefjer
fioccipendens ,
coeptum opus solita honestate ad festum sancti Biiptista- Domini. Mirum in modum fuTina ad
exiremum provexit Hinc a Praerecto atque
finem. iotum meii-
quotidie minister egentibus aflatim ministrabat, et
scm aufft'
Clero honorifice excipitur quod raro cuiquam : modica farime mensura nullo modo deficiebat in citiitc. :

extraneurura Pontificum conligisse memoratur; vasculo nibil videbatur a"crevisse, et dispensatori

ut obviam parata processiunea Ilomanis deducatur non deerat quod ad erogandum posset siifficienter
invenire. Hieo divina abundantia nuinqnam beato
ANNOTATA. Prajsuli defecit, dones ffistivuni inetendi tempus
advenit. Ciijus siint baic prodigiosa miracula. nisi
a Hic fs(S. Gengulphus seu Gangnlplius Marfyr, quide paucispanibus niulta niillia bominum satiavit?
qui cflebri cnllu apitd Tullenses colilur xi Muji, elinm Vere in bnc f.icto perpendi poiest magnifiia virtus
Marttjralo(jio Romuuo inscriptus. EliiE. qui proplietali spiritu olim piwdlxit viduie
b iSau.\saifUs Cunoniani esse scribit. hyrtriain fariniE non deficere, donec transinitleret
c S. Apri varia Acta et uiiracuia erunt iillustrnuda Dominus pliiviam super faciein terra;.
13 Seplembris : quo tlie etiam a Saussayo recolitur S. 19 .\lio itidem teiiipore vir egregins e conspectu
fdrvi cj;
Aprnnia. familiarinin se removerat, ac solus in secreto con- nifii,(n pa-
d hst ibideot S. Apnmonaslerium Ordiuis Binedi- clavi residebat; cuin subito per cuntiguam fensslrain rnla fres
ctini. querulam vocein trium auilivit paiiperuin, eleeino- pniips tar-
(IIIIIS,
e Est S Elifius Martyr sub Jttlinno Apostala occi- syna3 subsidiuiu a Beato sibi dari clamautium. .lara
E
sus, 16 Octobris rtlatns in Brevinrio Tullensi. autem Iinra ailvenerat praiidii. et inensie eraiit pa-
f Scrtpsit ea S. Mansueti mtmrula, ttmc in trausla- ratie epiilis superpositis. Tunc beatus Praisul,
tione fucla, Adso ; in quu asserit Iminonis militis {qui Patriarcb;e.'\brab:e noii iminemor, iino ejus cupiens
titnc ctim scribebat adbtic viverel) manunt aridam sunn- vere fieri iniitator, qui in fig,ira siimnifB Trinititis
tum. Ea Acla dnbtintur 3 Scptcmbris, in qntbus plttra tres jVngelos hospitio suscepit, a Inco sessionis quam
de S. Oerardo coulinenlur. celerrime surgit, domum clam nemine in-
prandii
g Hic est S. Majolus, Abbtts Cluttiacensis, post vento introit, tresque similagines, cum totidem
reginien 26 aunoruni vtiirtwxs annod^i die xi Maii. ciboriim parlibus accipit. ac secreto pauperibus per
h Hic Adalbertus Epi.icopus Privjcnsis et
est S. fenestram projicit. Qui mox, diiin residet cd pran-
Mnrltjr, qui Romx monnclns fuit ab anno 989 nsque dendum, ejusdem qualitatis ac nuineri cibuin ibi numeruni
niliit im-
ad 994. Ctijus Acta Jatn ilUislruta immediate prxce- invenit apposiium. Tuno admiratus faclum inopina- minulitm
dunt. bile, iitruin quisquam aiiposiii.-^set dapiferoruin, invelilt :

i Nic esl Otto II. Romje mortuus anno 983, satagit clanculo reqiiirere, et Oinnipntenti grales
sepnltus ad introitum Orientalis Pai-adisi domiis rependit in cordis penetralibus. Rumor per viilgi

S. Petri. Cltt Dttltmarus lib. 3 Clironici iiidicat. spargitur ora, B. Gerardiim virtute glorificatum
divina, cujus gratuitain eleemnsynani acceptam
C.\PUT III. sibi Dominus ostenderet, per hujus miraculi indicia.

Farina el panis ob ckeitinsijiias inuUipiicali Sed vir sanclus, veraj custos bumilitalis, lamam
ttlia miracula et opera pia. de se propalatam oinni annisii celare contendit,
nec quidqiiain suo gestuin inerito obnixe asseruit.
Redux Tul' |\eflexo autem tramite ad propria dum remeat, 20 A^siietus etiam mos viro fuerat magiiifico, ut so'ihis pau-
lunr ct li£- Longob;irdorum fines mox penelrat; ubi qiiainplnres sub Christi exemplo quotidie certum p;iiiperum pniiin pe-
taifer ex-
creditje sibiplebis reperit, quos victusinedia a nativo nuiueruni congregaret, eisque pedes manusque, dis lumrCf
ccpius.
solo expulit. Hos misericordiai ^iim conlovens, suaj oscula figens et capillis tergens, ablueret; atque
comites via; ascivit: et niuititudinem trccentorum ipsorum faclus minister, sufficiciis edulium illis mi-
ferme bominum suo alendain suinptu coiigreg.HVit, nistraret devote: et si qiiando forlequis panperhuic

cuin qua pmpriam urbem mediante Quadragesiina nuinerodeerat, idipsum .-ervitium uniusegeni, alicui
introiit, a proprio Clero merita suscipiendus vene- suornni faraibarium humiliter iinpendeliat. Erat au-
ratione. [Etenim] re patenti claruit, qnam tripu- tem huic glorioso germanus frater, qui vir summse
gestierunt exultatione, cum in ejus processionis devotionisei insistebat incessanter ; tali et persaipe
diuli
juliilatione nil dignins et bonestiiis excogitare va- se officio ingerebat, si foisan esset absens pauper;

luerunt, quam liietitia) incitainentum, scilicet Missie credens, ul est veia fides, criinina abluere, uti mul-
ipsins diei Iiitroitum. In siiscipiendo nainque illiim tolies sanctum audiebat Prx>sulein rectissiine pnu-

corde et voce concinentes. Ljetare Jerusalem, ofli- dicare. Quadam autein vice dum Sandus Uninini intcr eos pj:-

cialiler peregeruiit; jaiuiludum Sacerdote prseparato solitum opus bonnm pauperibus impendere voluit. cipit Cfiris-
tuiii Ipsum.
ad snlenuis Mis^ue celebrationein. ecce quidam in sui persona geimani, loco absenli;
pauperis, adfuit; devotum Prffisuhs officitim, in
18 Cleinenti itaqueaniino populo periclitanti con-
abluendo manus pedesque, susce|iit; sed mox, in
peuperibus dolens, ac de superni Creiitoi-is benigna pietate non
Isr^c iub-
diffidens, permissum, quemcumque necessitas
d:it sumendo esu, repente disparuit. Sp;itin igitur m.a-
ventt ;
coarctaret tempus Quadragesimale solvere ipseque : nente vacuo, certo pauperum nuraero diininuto,
erogandum fraterrequiriturPontificiscurlocumreliqueritstatuti
stiidet cuncta sua Imrreacum celbiriis ad
omnium pater piissimus miseri- ordinis, atque suscipere cogitur snlitai donum bene-
aperire quique ut
:

Jurat sub sacrameuti testificatione,

cnrdi semper benevolenlia pro cunctiserat solicitus, dictionis. ille

luerit ipsa consociatus vice.

quicumque ad eum indiscrete accessisset indigus, qiiod egenis ininime

fariiia; mox inpnsuram cuin parte carnis

accipiebat Alter in sui forma exquirilur pauper. onines doraiis
pietalis stu- et pl,ate;irum anguli I'ra'sule inscio
perscrutantur.
recreandus. Hoc indefessum continuae
nec qiiisqiiam ejus fratri consimilis reperitur. Cun-
diuin servavit usque S, Joannis Baplistie solennia.
ctis audientibus nascilur admiratio. et
ad ultiraum
Interea omni suo horreo jain exbauslo, largiter
iqiparuisse Christura Pontifici sanctis-
cunctis ipso dispensante. etiam ipsa farina ca?pit in est credilum. Mal. 25, 40
qui olim suis est dicturus fidelibus in bujus
vasculis deficere, nec quidquam ultra duasmeusuras simo,
seculi
 : ;

212 VITA S.GERARDI EP. TULLI-NSIS.

seculi termino, Quod uni ex mininiis meis fecistis, Pontifici m^ililoqunrura derogab.it susurratio fut
AUCTOBK mihi fef-istis. plurimi nostri temporis ad detraiiendum poiius
vi^niiico
niud est etiam menioratudignissimnm, in quo
21 quam laudandum ore paterit promptulo) dicentes
AB. CO«VO
non solum Patribus priscae legis eum novimus com- eum a religionis traraite pluriraum exorbitasse, ac
EX US.
parandum, imo nnn minus Sanclis novse rultor.bus per erroneos secularis vitae cursusnin minimede-
gradas veneranduni. Siqnidem, quoniam sanctitatis viasse.QuiE sententia odibilis in tantumprocessit, ut
in illo decus rutilabat, ef spiriluconsilii prae cuncLis aures hujus sancti pulsaret Prcesulis. Sed ille, ne
sui teniporis praepollebut; ideo in summisreipublicae audiret nequam verbum detractionis, sepiebat sibi
causis ad colloqiiiura auhelanter deposrebatur, et Tum hujusmodi dictis pro eogue
aures spinis divinae lectionis.
quidquid Spiritu sancto dictante proferebat, ac si nec minimum creduhis, nec usquequaque diibius, orans,
divinitus prolatum ab omnibus auiiieliatur. Ittque statuit pro eo piam Creatoris clementiam e.\orare

quadam ingruente necessitatead Re.u:ij> fuerat curiam attentius, ut sibi Dominus dignaretur intimare,
convocatus etperu Moiumflumen navigiosibifuerat utruranam vita fiinctus Episcopus in cojlestis requiei

transitus. Clerico aiilera ejus extra navim ad ma- laetaretur beatitudine. Secreto ergo tridunnnm ex-
nus abluendas inclinulo, qui pendentem a colio sacri plet solus jejunium, indefessum cura singiillu ac ge-
Ligni jjortionem in quodam ferebat pliylacterio ; raitu fontemenianatlacryraariim, vigiliis ac precibus
casu conligit ipsa sacra pignnra in aqiiam decidere, diuturna tr&nsigit spatia, lasse^centera stomachum
navique ciirsu concifata nequivit ea Olericus raanu jugi macerat inedia. Triduani demuni teraporis ex-
discif S.
di'ap'nm
reprendere. Oranes ergo subiit non minimus raoeror cursa abstinentia, ccelitus visitatur
revelatinne Apollinari
tn nttrnum
tacr,T crucis pro sanctarum Keliquiarumnegligentia. et maxinius gralifica, et cujus sit meriti vir pro quo petlerat parem esse.
partkcu.am. pavor dura earum c.ireiit tulehi, quarum !«e putabant superna ediscit gratia. Intimat namque sibt a
munereabonmi adversitatum securos violentia. Dei Christo non dubie prLem'>nstratuio, Pnntiticera
vero gratia apud curiam rebus prospere geslts re- praenorainatum ccelestis consurtii perpetua felii itate
deunt, ac per eumdeni tluvium reraigrare statuunt. coronatura, ac venerandi Martyris i' ApolHnaris glo-
Dum autem ad illuni per\enerunt hx-um ubi pr:edi- riae ac meritis cosequatura. Nec vero id cuiquara ullo

postfa i''ac
ctiira sacnmi niunus corruit; sandus Pr.i-'5ul, in modo videatur incredibile, qui perpendit eum in
rtdiem re- Christi confi^us virtute. raanura fluniini iraraersit; construendo f Puxeriensi ccenobio laboriose nec
clpit.
ac siTie mora cunctis cernenlibus, quod illapsum inntiliter desudasse cujus mer itum et corona haud
:

fueratretraxit. Quod factura prEesentes a mcerore iu haesitanter creHitur, quidquid inibi caste ac religiose
admiratinneni convertit, Chrisii magnificantes gra- a Christo faraulantibus peragitur. Quae ratio divini
tiam, quajitain beatoPontifice Fe-jplenduil^sanctis- eloquii testimonin innilitur, ciira turba coeli Paulus
simoqne illum coraparantes Benedicto, summo rao- sic hortando dicit Pliilippensibus, Gaudinra meum
nacliorura Patri; qui, sicut Fropheta Helizaeus, b et corona raea, sic state in Doraino, carissimi.
rurale ferr;inientum, in flumen delapsum, divina 24 Tentatus est quoque aliquando desperabili
virtute recepit. corporis a?gritudine, per quam Dominus omnipolens Ad mortem
22 Instinclu piae devotionis locum S. Mansueti c glorificanter declaratus est in suae virtutis Majestate. ^ger,

De incrudlo vir Domini summo honore excolebat : cujus etiara Quodam siquidem tempore nimio languore praegra-
ad s. Man-
sucti pcr
ccenobiura, labiH veterno deciduum, renovare j-ata- vatus, ipso jam frigescente corpore ad extrema est
vl^um cdo' gebat : et tura suo incessante raonitu, tum piis^irai deductus, nec quisquam ei spera rediturse so^ipitatis
ttut, Palroni adraodum exorabili obtentu, frequens popu- spondere prKsuraebat. neraonisi de soloejus fiinebri
d
loruni turba Loeptooperieleemosynarumlargitatem d obsequio satagebat. Tunc eum subiit coalitus inspi-
non raodicara suppeditabat. Una ergo noctium quae- rata cogitatio, ut sanctissiraorura PontifiiMira Man-
dam Deo supplex raulier votivam candelam altari sueti atque Apri se clementi commendaret pra?sidio,
impnsuit. expletaqueorationeluraeninibi ardensreli- atque eorum venerandas Raiiquias jnss't deferri in
quit; ac custos ecilesiie, (iblitus rerum, se cubitura S. Joannis Baptistae oraturium, quateuus ip.sorura
collocavit. At candela, dura iraprovisa consuniitur, praestantesufTragio autde>peratiIanguorisremediura
et qiiaique vicina ardendo larabit palliuni super caperet corpus, aut [anima] in suprerao exitu ante invocalos
altare. ac pailam suppOMtam arr.pit; et ad proximos severura Jiidicem propitiabile sohtiiim. Sacratis Santfns in
parietes, arentibus conlextos frondibus, flanimas ergo pignunbus infra urbem delati^, condigno cum somnovidet.
vibrantes trajicil. Ea hora Christi Praesul fessos honore a fidelibus noctu celebrantur vigili;e, ngcde-
artus placidosopori. in urhecomraorans, crediderat, sunfPontifici in conclavi contiguodecubanti funereae
et usu solito otticialis Clericus ante eum studio excubia?. Interapesta autem nocte, strepitu vulgi
m\tt\i qui lectiohis insistebat. Tunc sanctus inopiuato exper- frequentis subsidente. ecce illi qui languerat coepit
Ttitinguat rectiis, assidenti inclamat his vocibus: Surge, ait, prEeter spem salutifer sopor obrepere. raoxque a
quantocius, Mansueti expete festinus
locura S. sanctis Pontificibus visitatur per somni quietem
candelam, quam illa Deo devota altari ardentem exopiabili visione. Videbatur namque sibi languenti
imposuit, extingue solicitns quia lambens tlamma : ante lectulum adstitisse ensdem virus magnificos, xlbl opitU'
lantes.
pulliuiu cum vicinisiVundibusadedit; et ui prseclara Pra;sulaj'i decenter habitu infulatos qui quasi re- ;

sancti Praisulis ibi )acentis virtus aJjuverit, noster quirebant ab ipso raisericordi compassione quomodo
coeplus labor in construendo cum magno dispendio se haberet, et cujusmodihinguore tamgraviteraegro-
deperibit. Credo aliquid divini indicii per soporera taret. Cumque modus ac genus a^gritudinis a lan-
seuserat, qui rem longe actara tam prajsaga mcute guido panderetur, visum est sibl quasi juberent ei ut
in soranis cognoverat. Mox intempest:t: noctis [tem- se sequeretur, et reflexum iter verterent versu.s ora-
pore] t lericns celer locura adiit ; rera aicuti audie- torium. quo sacra eorum pignora servabaniur. At
rat reperit ; ignem extinguens, raonachum de
negli- ille, qui dies non paucos languerat, sospes surrexit
genti custodia increpat, et quid a Pontifire didicerit concilus, acgloriosaevisionis stupnre aitonitus. Cre-
studiose intimat. Adest hujus rei tesliraoniura pal- debat beutos Prtesules corporea sibi adstitisse pra?- seque sanum
lium resarcitum, et a sancto Doraini decoro lirabo sentia. ilerque arripuit quasieorum secutiirus vesti- invenif :

adornatum. gia. Ad valvas autem pMrveniens eccl^^siae, propria

23 Occulta etiam suorum judicia consiliorum ei potitus mente.Sanctorum recognovit virtutera.quam
Decrssoris
Omnipotenssa-pe declarabat. ac velut consecretali in se dignati sunt ostendere ; mnxqiie Antiphnnara,
suifuma
amhtgua intimu arcana siue dispensationis certissime revela- Exiliit claudus et ambulavit. praecmuit in jiibilatio-
mqtus, bat. Suo namijue proLidecessori dumno Gauzelino nislaude. Hinc aute venerabiles sternitur Reiiquias,
pro
 ; : •

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 213

pro beneficio grates Sanctis rependit mngnificas, condendiim liorreis; necesse erat eum, in hac con ^
Deuniqueiu suis famulis praedicabilem intacibiU ore vallelacrymarnm, area trituraripaternse aiTlictionis: AUCTOBE
gloriHcat. VINDKICO
ut inde paiiis miimlus, supernivem de^dbatus, com-
AB. CO^VO
25 Ccetum qiioqne GrEccorumar. Scotorum agglo- poneretur. ac divinae conspectui Jlajeslatis, velut
erga Scotos merans nonmodicum, propriis alobatstipendiis com- liolocaustum accept.tbile offerrelnr ; quein eniin i^tetii.^ sux
et Gracos oppressores.
niixtnm diversa^ lingu:e populum :quibnsetiam quo- diligit Dominu-i corripit, et casiigat omnera filium
llberaHs.
tidie congregaristatuerat, divisisaitariisinoratorio, quein recipil. Lividus itaque humani generis iniiiii-
ubi Deo snpplice-* laude< persolverent more patrio. cus, vilam illiii-s cernpns miris effulgere virtutibus,
Quemdam igitur talium, bnni lestiinonii virum, con- sicut cera a firie igiiis liquescens, tabescebat ; quia
tigit ab hac seculi jeruninaeripi : cujus exitus, no- eum prsecclso humililalis gradu cndi ardua p.^neira-
cte.terras inumbrante, est relatus beato Pontifici. re consjiiciebat : iindeseper superbi,'^ noxam deje-
Qui mox a nocturno surgens straiu, qno jam se-e ctum noveral. Hinc ejiis famnsam gloriainleterrimis
locaverat devolus, feslinepergitadfunebresexpquias suEe invidiffi lenebris cupien'; nffiiscare. qunsdam ex
longe in mediaplatea ubiservabaiurcorpus
civitatis, potentioribus laicis Leiichi territorii, Odelricum dico
jam obeuntis Tuncnubihis aer in pluvias
Fiatrls. et Rirhirduin, coepit conlra eura nequilia; stimulis
imniensas sese dens.iverat, et ttMnpestuosa vis ven- agiiare, qui potius debui-seut eifidelianimoobcflire.
torum cceloinundanfe nimio cuin H:itu perurgebat. Nam in plebe, sanclo PontiHci a Deo credifa, perpe-
dum unhis ServusautemOmnipotentis,exe'iuiali peracto otficio, trare mulia Cfeperunt gravia ac pessiina, et qiiai pii
eojum exc- derunclum ad ecclesiam prosefiuilur, pr<evin cereo- Pastoris mira? patieutia? forent iinportabili,i rapi- ;

quils inteT'
est, rum obsequio. Sedqnamquain, ut diximus^ pluviosa nas scilicet injustitiasque in paiiperes exerceiido, et

tempestasinflueret, licet magna Austri veliementia qiiieque cupido av;iritia;oculo derebiis eccle>i;tsticis
ejrcommunl-
ipsas etiam arbdrnm radices everteret. t;imen an- contrajiis el fas usurpando. Hoc niiussimus Christi cat
te beatum Pr*suli-m lumon pra-cedens extingui Pra.'sul miiltin ode paterna redarguens in vectione,
non valuit nec suai splendorem claritatis ulla
, non soliim eos ad viain acquitatis nequivit uUo niodo E
[
aeris tiirbela imminuit. Nimirum qnia verum ,
refieclere, imo poliussancta ejus deteriorali com-

mlraculo lunien. Christnra scilicet, in .segerebat; et ipse ra- monilioiip, columbinam ciEperuntin eosiinplicitatem
honoratur. dians plebis lux, tenebras eorum ignorantire. do dei i-orie subNannare.

ctrina et exemplis iUustrabat : ideo caliginosa no- 27 Tunc vir Domini, non proprias ultum iri cu-
ctis umbra illi obsequendo merito obtenebrari nequi- piens iiijurias, sed plebissibicommissje sumraamen- et ab 06
stinahs.
bat. tis pietate miseratus molestias. quos diutissime pa
tienti sustiniierat animo, landem mnre lega!i lerrild-

ANNOTATA. lis auatheinalis cu.arctai vinculo. Sed illi nequis^imi,

quia divini pra'>entiam respectus puslbabebaiit, tre-
a ChromeonSenmiifns.' ai]'. 13 Mosellam nominiK
inendique horrorem judicii janianiinofloccifecerant
elait luvigasse eura Metas. Qiiid si per Moinm iiilel-
Cbristi;uii abiieg;ilicinera consorlii. iit nibiluin par-
liijiitur Miirtus fluvms, qui Nunceum rignt nc ilein
vipendunt, ilementisqiie more phrenelieiiii Dci Pra;-
Mo^flli^ misertiir.
sulem iiiaauiunl; et saliilare antidotura, eis ditura
b S. Hcuedictiisferriim fnlcnstri in lacum itelnpsnm,
ad anima; niedicinam, recalcilraiido verluntin furo-
mnnubrio etiani projecto receiiil, ut S- Greiiorius e.rjili-
ris insauiain. Hinc conIr;i eura in^urgentes, minas
cat m liiijits Vita 21 Martii num. G.
terruris absenti congeminant, ipsumque etiam raortis
c S. Gerardus cnm Episcopus ordinatus Tullum
exilium. si nppurtuuilas contulisset, atrcciteriuten-
tenderel, in S. Miinsneti oratonum ingressu^ itlic re-
tant. Intimatiir Chrisli servo a familiaribiis, quo se
qiiiem elegit, ei potiori devolione semper affectus. Ita
caulum redderet, ne perxersissimis p.atrandi lucum
Adso in liujus Vtta,
facinorisullomodoconcederet. Sed, ut ait exemplura
d Otlo I [mperalor id explicnt in diplomate liiijns
Saloiuonici Proverbii, Justus qiiasi leo confidens
anno 965 apu'l S^nnmartnnos lit^ verbis Prov. 28, 1
ccenobii, dato :
alisque lerroreerit; fortissimus Dei bellator. garru
S Monsueti Geiar(lu.y venerahilij^, eccle,via Tullen^is Prssul,
monn.i'eiium las eorum ininas quasi can-um lalralus iinporMinos armata
reparalum. noslra- Iinperialis clementije pra"sentiamadiens. hu- deambiilare nianu
despiciens, su« parochi* statiiit fines liiea-
militer suf^gessit, fjiienulani locum. insubiirbio ejus- Marrunis cortem, S. Apri
contiguos Itaqiie apiid
dein suse civitatis, ab antiqiio quidem fuisse funda- F
villain. tempore quodaiu devenit, ibique juxt;i eccle-
tura; sed praB-entiuin incursutemp mim rebus desti-
siain pernoctare disposuit. .'Vt uiius ex jam salis ini-
tulura.religione depravatura, aediliciis corraentibiis
serrimis, Odelricus videlicet, hoc cognito, ratus se
male esse collapsuro, Qni videlicet locus...corporali
tempus reperisseopportuniiin, assumptis compUcibus
sancti Conlessoris Clinsti Mansueti insignitus... a
Pra?sulem insequitur beatissimuni letsiculathletam
bona; nieinoriEe Gauzelino pra'decessore suo reparari Christi Lambertum Trajpclorura Puntificein Dido
fuerat co-plus, sed opere imperfecto relicto. Hunc peremit inlelicissimus; ita hunc Sanctum Domini
igitur praidictus Antistes diviun instincln plemis. re- uequam Odelricus neci tr.idere aggreditiir.
parare cupiens, et sacrse religioni corapeieniibus of- 28 Tunc domura, in qiia ipsum noclu morari co
ficinis in-truere, rebusque .impliare; Abbatein no- mauu obsidet praevalida; et quasi ilomo ac
gnoverat, cuui
mine Adamum, regiilaribus disciplinis eruditum, lupus ovrli inhians, quaerit adilum quo inlropat. lcmfito IH-
cciists capi-
priefecit etc. Pra>siilis fidelium, arinoriim
Sed multitudo sancti lur;
f^^idetur intelligi S. Apollinaris, qui cum S. Ti-
e vasis iiitus adstanspi-iEparata, aliquaiitiiluin ejus ini-
motheo Reinis est martyrio coronntu.i, et colitur 23 Au-
Quonisui viriliter obstat. Vir autem patienlissimu»
gusii. Omnipoientis auxibo. ad necis se parit ppricu-
iiisus
Chionicum Seiioniense cap. 12. Gozelinus vir
f luin, ahsque ullo timurisindicio ecclesi;ep,avimeuto
;

sagax et prudens, monasteriiim sauctiraouialium, pronus incubans, lacrymarumqiie fonnbus humum

quod r^sseriis dicitur, a fundamentis primitus a^di- ubertiinirrigaiis,aIquecorde etorectelum bisvo'-ibus
ficavit. pul.sans, Dominus illuminatiomeaet s.alus mea, quera

CAPUT IV. timebo?eI rursura, SicoiiMslaiit ;ulversuin rae castra

persKittin loterala pinx obitii,s dao- non tiinebil cor meum. At Odelricus .atrucissiraus,
Gravis :

cernens nonpalereadilum, vipruhibenleobstanlium,

Ous Sanctis revHattts.
tecto et p;irieti ignem apponitflammivomum.dumum
cum basilica contigua crodeliter adurit, plurimos
ijuia autem granum erat Doniinicum, supernis re-
sancti
 :

214 VITA S. GERARDI EP. TULLENSIS.

\ sancti Piinlificis fainili.ires nec]iiiler intprimit. Cliri- veliit filiis (lilectissimis semper
pandebat si- caritatis D
.M CTOnE sti vero dilectissimns.jam Marlyrdesidf^rioacamore niim. Ciiininuiii (imnes lainentabantup voce,
orpha-
MVDniCO
effectus. ante altare hunii stratusreperitar. ca|iitiir, nonim tutumen, m(iest'irum cniisolainen. pauperuin
.\\t CO.EXO
I.'. 31S. rapitur, tral.itur. injuriatur, et nisianatiiPmatizitos levamen, se tam insperato aniisisse. Quid muUis?
ftqve ab- absolvat, niors ei vicina plaiiio cervici impendento Cujiismoili fnerit ejus vila in seculo, evidentibus pro-
s 'vere co^i-
minitatur. Veruin ille, nun veritus ab liujus seculi pilavit infliciis divina diirnatio. Metis enlin fuerat Fu^cuinus
feruninis exui ciijusi-nmquegenerisniorte, qiiippe qui quidam devot<e mentis Clericus, Fuleuinus nomine, mottachus
jamcnpiebat dissolvi et cum Christoesse; sed eorum qui secuiidiim divinae prieceptionis liortalum perfe- inoribundus.
compatii'iis insanicC, velut Pater dulcissiraus, nesuo ctioris vitie re'|uirens statum, postliabito seculari
lenipnrali inieritii ipsi u-tern.Tniorlis criiciatu dam- Iiabitu, jujjum Ciirisli expeliit su:ive, npiiil Sanctum
narentur. illnrum satisfecit voliintati importuiuT, eo raoratiis r ,\riuilphuni in mouachili Ordiiie. Hic in
tenore ut quidtiuiil deliq'ierantdi{jna corrigerent pce- extremis ageiis, linra qua nosier feli.x Pastor obiit,
iiitudine. diiii|ue in agone suilans, in extasi r/iplus, sine vitali
29 Atquia incorrigibiles in p^islina pprdiirarunt flatii alii|uantispprjacuit, itanta prfesenlibuscrede-

miniine
neipiitia, iileo ipsis merito conduplicala est irrevo- ret ir jam tran«isse vi,im Iiiijus seculi. Mo?sla Fra-
iinpum cabilis sceleris iiltrix vindicta. Nam nonmodo a bea- trum coliors ibi frequens aderat, quie ejus exitura,
codit. to Praesule denuo excomnniiiicantiir. imo a cuiiclis Psalmodia! et precuin votis insistendo, apnd piam
Giillicni is Pontificibus, abipso qunque Dnmno Apo- Omnipolenlisgratiam adjuvabat. Cum snbito ille,
sfolico ile sorle Ecclesiffi eliminantur. Ut autem om- qiii prffi manibiis velut mortuus tenebatur, flatu re-
nipoleiis cnnctoruinIn-peitor, se panderel sui fa- suinplo rediit, cunctisque perterritis et reinovitatem
muli injurias non pacalorespcxi-se oculo, sievissi- mir.intibus iiifert Meum noveritis exituin, adliuc
:
videl ejus
mos dirjecrudelit;itis ministrns cum seqiienti proge- diviiia miseralione diiiereiidum ; seil de persona aiiimnm
nie justo damnavit judicio. Nam post egregii Ponli inagni cujusdam viri est ingens iii coelis gaudmin, (ieduci ab
Angelis
ficis exilum, ita coiperunl omnes cum propria stirpe qni cnin spe divin;e clementia; ad supremi tlironi de-
E
annullari, iit nemo queat glori.iri, se in pristinum duciliir judicium. Nam vidi sanctorum agniina Aii-
decus seculi ati]ue honorem rediisse. Vere supernus gelorum tetantia exeuuti anim;E occurrere ; et cum
Juilex in oiniiibus viissuis juslus prffidicatur, qui verbis pite consolationis eam vultui seterni Judicis
peccata p.alriim in filiis sceleratis, usque in terliam pra/sentare. Omnibus adstantibus crescit verborum
et ijuarlam geiier;it.ionem, reildere cognoscitur. islorum admiratio, et quae sit tanti persona meriti
30 Ceterum quia admir.abilia ejus gesta nequit subit s'.upiila lia;sitatio, fainaquehujus dicti vulgatur
huniana mensih nuniprum colligere, neiluin valeat in publico. Cunctis autein altoiiiiis veridicusadvenit
0/'/iwe ad
mt rtem oninia lingua" plpclro personire sanctissimiim ejus ; relator, nuntians qnod beatiim Pontificem ab biijus
cojiijiuraliis, traiisitiim succincto compendio sat.agemus perstrin- niundi lerumnis pius evocaverit liedemptor. Inqui-
gere. Itaque jam senectiilis gr.ivedine sarcinatus. sita vero ejustransitus liora, inventaeste.ademquam
pra^noscens diein sui imniinerp transilus, solertius prEehbatus dixit monachus cognitumque extitit
;

sedivinoserviraini pra>parat, quo facilius supern.-B ipsum fuisse i|uein viderat Angelicis manibusChristo
janua pietatis sibi introituro paleat. Qiiia autem inor- pr;esentari.
teni furi comparari improviso. divini didicerat Verbi 33 Eadem quoque tempesfate B. Miijolus, d plu- rf
attestatione; velut solicitus supreinain lioram sata- rimorum Christi servorum Pater eximius. Cluniaco 5 Majotus
gehat summo cnm fremnreexpectare, neeiim repen- aderat; et in hora, qua noster venerandus Paslor Clmiaceasts,
tinus intprilus inspprato surrippret, ac imparatum seculo eximebatur. a Fratribus divino iinpleto Offi-
summn.)iidici prajsentaret. Qure pia solioitiido jani cio, tempus refeclionis advenerat ipseque Majolus ;

enm de Chrisli henignitate certuin reddidcr.it, quia priefalus Pater, ail esum cnnvocando Fratres, mo-
contiiuia innrli'i meilitatio c<aiilum etparatnm sancla nastico more cyrabalum insonabat. Tunc ilaque (si-
£jiixropatus
aiino .11, mansiietiidine cHeccrat. Peracfis in-iinr glorios.i in cut erat cnnlinuus usus, etiam in agpiiilo aliquo
Ponlificatu triginta et uno annis, hebdnmadibus
i/ terreiio opere, siipprnae conteinplafiuni intendere,
tribiis,diebusquoque tribusaJjectis. jilenusdierum, et Christum oraniio in
interioribus inentis ocuhs
hOcordine homiiiem exiiit. Sede Majeslatis conspicere) repenle in claram laeti-
31 Ihe nono Kalendas Majas, quidam boni tesfi- tiam ejus mufatur facies, et prie abundanti gaudio p
monii,e.\ Scotis quos alebat, primo surgit diluculo, lacrymis distillat aflluenter, ac Fratribus convocatis
juTfa rne urbis circuitejulando, clamansac protestans,
|)liitpas talia profert ; Frater noster Doranus Gerardus.Leu-
lationcm
ciUJam
Patrem ;ic Dominum suum, sanctiim videlicet Epi- cliorum Episiopus, seculi liujus angoribns ab--tra- eaitem horiL
Scolo scopum, eximendum a seculo, idque certo visionis ctus, diviiio praBsentatur judicio, et idcirco curemus iuiieipro_
signo pra>mnnslraluin sibia Dominn. Cordapercellit '"•""'"'-
illi impendere solafium aniino caritativo ; nobis
omniiim linc flebile indicium, sed Irislis rei exilus eniiu eratjunetus familiaritatis societatc. atque no-
dat Si-oto festimnninm Manp siquidera ipsius diei, tus onini bonorum moruin qualitate. Sed quamvis
sole terras illiislranle, vir Dei solilos Matiitinorum ejus vita fuerit in orbe laudabilis, et ipse dignus
cur.-us cxpleverat. alque anle B. Gelasii Martyris meritorum splendore a Christo misericordiara con-
allare qiiemdam Psiilinum assuefo inore dpcantahat; sequi quia lamen nemo in praesenlis seculi squal-
:

cum subito sensit super cervicem velut dirum ictum lore e< mundiis a sorde, studeamus ei pro posse
feripnlis lanceai. nioxque hoc dolnre oninium elan- suppeditare precum suftragationes. Devote itaque
tpsiijiirmel
factam, guit virium valetudine. Hino bracliiis bajulantis est Fratres ejus agonis snppliciter commendationem
ple obtt: delalus ad lecfuluni. et convncans devotum sua ple- fecerunt. nofantesque illius exifus horam et diem,
bis Clerumac pnpuluui,indicat eis suum pra>sentia- certis referentibus nuntiis repererunt, verara exti-
literiinminere exituin. Quos etiam sua sancta com- tisse sui Patris revelationem.
monitione coiifirmaiis in divinae legis observalione, 34 Debitis ergo oflSciis a lamentante populo pro- Tumnlatur
et rei-oncihatus sacri Olei perunctione, nec secutis, fiuitimisin ejus obsequio congregatis Ponti- iu choro
non cun-
ctos pra>sentesalque absentes absolvens ficibus et regni Optimatibus, in medio choro eccle-
divini ,
p''.l"f
sumpsit Sacramenti Viaticum, summaque cordis siae suae Sedis. quam ipse a fundameutis extruxerat,
ac
vultus hBlitia. feliccm efllavit ;id astra spiritum. est honorifice tumulatus : ubi miriflcis virtutum
3i Quissiccis potest luminihus planctus referre prodigiis multipliciter efHoruit.
ac lacryraas affluentium promiscui sexus et
ajfatis
turbarum, inopura maxime et peregrinorum, quibus

ANNOTATA.
 ;; ;

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 213

quo idem Dei Martyr fuerat lapidatus. Beatus vero D
ANNOTATA. Gerardus hcec audiens, corde gavisus est et utei ACCTOnfi :

vivniiico
bipis ostenderetur, supplicavit. Quem afferentes ei-
AR. COaVD
a Colitur S. Lambertus !7 Si-ptemb. qnem ftiissn dem Episcnpo dedenint in inanibus qui saxum nna :
KX «S.
Trnjecleiinem I^i^iscopum, uti hic ilicitur, alibi liiie de- manu lionesie tenens, digitum dexlera? per s ixi cu- /dc wnra-

fendimus. spiilein saf is curiose trahf^ns dixit ailcse im

: si mihi tantula
ppfrat de
h Ita eliam trigintn. Icgil Satissayns proqnoerat parsde voluntale Deiconferretur satismerenepisse
: !
saxn. qm
vilio amanueiisnnu, quadraginta, i^criplam. gauderem. Qiio dicto statlinilia particula, per quani InpitiitUi

c Est eliamuum cete^^errim iin in urbe Meteuni mo- digiium traxer it, ita ab illo lapule avulsa est. ac si
Suiicfas,

na^terium S. Amulphi, dequoad liujus Vilam 18 Ju- cultro esset abscissa. Quod cnm viderent Metenses,
lii, erit ageudum. cognoverunt Sanrlnm hiic miraculo obliiuiisse.quod
d Sequenti mense Majn, die xi vi:a (uiictus. prece concedere r-cusihinr. Particnla quidem saxi
accepta cuin ingenii gaudio, valedicens illis navim-
que ascendens. venit ad Incum, ubi antc cruciculam
APPENDIX. diximus lapsam fuisse. Qmiin Incum Beatus ille
Ex Chronico Scnoniensi cap. prospiciens, suspirandn dixit, Domine, Domine, cru-
xni.
ciciilam meam, peccatis mets extgentibiis hic credo
SpicHe(}il Acheriani lomo 3. cecidisse.Quo dicto, cruciciiia illa desuper aqiias
nataudo apparuit, Quod cum Sanctus viderot, por-
Scnovot
ecclestns
D 'efunrto Go/ermo Episoopo B. Geranlus in Epi-
scnpatu succRssir. Qui cunviid Episcopatuni eleiius
recta
gaudio. saxi
manu apprehfndit eam
viib4icet et crucis, ad civitatem
: sicque ciim duplici
suani
S. Mmiesli
fuisbet, et ad civitatpm Tullensem ad instituendum ilevenit, et ecclesiam quam restruxerat dedicavit.
duceretur; cum ad ecclesiam S. Mansueti, quam Idem vero Boatus. de die in diem meritum suum
1'^
prius idem Mansuetus, in advputu suo ad civitatem non cessans,
atii.'^mentare honorem ecclesiam in
S. Cen -.'lUI

Tullensem, pro orati>rio ibi extruxerat, pervenisset B. Geiigulphi Martyris de novo «dificans, Cano- eccttsi I II

quia ejusilem lirbis primus Episcupusextiterat Mau- nicos ibi iiistituit, ec rebus necessariis ampliavit. Utstau.\i'.

suelus ; oratoriuin ip>um causa orationis fertur in- Deinde S. Apri cnrpus, sui praidecessoris, Tullensis
troisse, et tamdiu ibi orasse, usquequo ecclesiara Episcopi, de tumulo legavit. Multa quidem et alia
ipsam consensu totius Cleri vovis.set in meliu.s aidi- signa fecit Ucus per merita Sancti sui Confessoris
ficaturum qnod et fecit, sicut Iiodie videtur per-
: Gerardi Kpiscopi.
nianere. Ecclesiam quoque majorem Episcopii, scili- 36 Episcopus Metciisis hic indicatjis videlur fuisse
Epincopiii
cet Stephani Proioniartyris a fundauientis restruens, Tlicodoricus I. dc quo ad aniium dcccclxvi, quttrtnin Meteusii
picturis et alii* i)rn;anentis decoravit. Quam deili- post S. Gerardi electionem, ila scribit Albcncus in Sfinc'o
coxvi *
care volens. Reliquias Protomartyris non reperisse Chranico : Adalberone Melensium Episcopo mortuo,
fertur quare ad Meten^es navigio dicitur devenis-e.
: Theodoricus consnbrinus Ottonis Iinpenforis Epi-
et S. fiU • Cum icitur per Mosellam naviNaret, et super orara scopus subrogatnr. Hic fertur dixisse se in Episco-
phaiti navis forte iiicumberet, contigit cruciculam quam ad patu tanla hoiia esse lacturum, ut ipsa sui nominis
collum appensam gestabat, nescio quo casii, a collo litlera del.eret auroannotari : cujus bona; intentio-
lapsain in tluvio decidisse: pro qua re vir Dei valde nis initium ostenditur in ccenobio sancti Mariyris
conlristatus est cursu siquidem concito Metiiu per-
; et Levitae Vincentii, fundato in ipsius nrbis insuhu

venerunt. Pettit vir Domini Gerardus, ut Episi-upus Obiit uutcm deceiniio initr S. (jerardum, dque successit

loci et alii suis interessent enceniis, et ei aliquas Adalbcru II, vir ^ancius etiam ipseet trium Abbatiarum,
B. Stephani Reliquias darent, si haberent. Qui nul- scHicctS. Sijmphoriaui, S. PetrietS. Marix, resluu

las se habere responderunt, excepto solo saxo, de» rator maguijicus.

XOT. 12.

DE SANCTO GEOKGIO i'. I'.

EPISCOPO SUELLI IN SARDIMA.

a S. Paulo Gcorirapliiie sacro^ aiirtor, ail idem scrlptor de siio adilitlit iwtationes, eas contextuiip-
Carolus
calcrm htijiis siti ulilissimi operis Parerguii a(- sius Histori.vexcmptas,ad calcem seorsim dabimus inter
iiiitiquarum ecclrsiatiliciirum Nolititirmn, annottitioves.
lexttit
MSS. aliero 2 Eamilem Vitam in Clironica sanctoruni Sardinix
qiiurtim pnslremsr dtix e.r Ltiliuis rari.v litrc
Epncnpattis Regio,alteruTlmttiio,subjiciutit.lrcliirpiscopoCiiltiritaiio iu Itntjuam flispauicaiii liertit Diinas Serpi, ex Ordine Stir.clft coti •

Cfilfti iftitio
Sulcit;inum, Suellensem, Obseruantium, paraphrasten potiiis quatn inlerprelem fCcritt.T ec-
vitUttf. in Sanlinia Siiffratjtineos tres,
mudo Quia S. Geor- c cjLc,
Suellen.^is sminilum locitm te- agens : qiiiim hoc fere conclutlit.
Dolierisem ; setl ita ut
Ketjia, in Tlutano rejiciutur ad ultimum. gius, (lura viveret, praicipue claruerat potestate silii
nens in US.
Episcopo scdes illa, juncla eslAr- data adversus malignos spiritus, a i|uibus tunc mire
Nunc proprio careiis
infestabatur Sardinia plures post ejus raorteni ;cdi-
chiepiscopatui ipsi, a cujus meleopoli abesl xxx
piissuiim ;

rera sive Orisliijiio, plaijk Orieii- ficata; illius nomini ecclesiie sunt, in qnirum una,
millibus, tib Arhoreti
M.XL. Quinam islic Kpiscopi cl a 1/110 tem- quie in districta Aiiglonensi e.st, in op|iulo Pcrtigas
talis ojipido, P.
qiiove ilesieriiU, ileficienlihiis scri- dicto, eadem exercetur potestas. qudtiescumque illuc
pore sedere ctepenitl ;

Imctemis iijnoramus. Unicum possessi adducuntur, quod frequentissime accidit.

plurarum monumentis
Georijium miraciilis clarissimiim insulx Relatura autem mihi est a personis fide dignis, quod
Vila con.
Itunc S.
celebrant : e.r quibiis Joames praisentes fuerint, qiianilo eo addurtus est quidar.i
scrtpta a i.-iiitts scriplores
quem Calari adeo furiosus, ut manibus pedihusque
nisi vinctis
Paulo Arca in libello de sanctis Sardinix ,

Vaticana bibliutlieca nobis inferri in ecclesiara non pro quo cum om-
potiierint;
impresstim anno MDXCVii
nes S. Georgii auxiliura invocirent, noctemque in
exliibiat, Vitam ilabit qiialem Auctore Paulo ex an- ,„ ,^„u,„
oratione traducereut, exiliit dKmoniuni, et locur.i fittj^fiitir
tiquo Codice MS. acccpit, ut Itabet Piolorius iib eo-
omneni sic concussit, ut tectura ruere putaretur. dxmona.
dem priefi.<:us. Iluiic nus Prolugum retinemus scd qiias :

Alia
 .

316 VITA S. GEORGII EPISC. SUELLENSIS.

A Alia pcclesia eidem exstrucfa e^t in 0|tpi<io Ossier, aliquando Fcrdiiinndns Uqlicllns, an post nonutn Itatix
ef,alia in oftpido Anela de Gociano supi'a aUis-^irnum sacrx volwnen edituni, edidisset decimtiin de Siculorum
quemdurn rnorrlem in planilie, rrnde et nomerr li.rbet : Snrdoriimqiie eerlesiis. anno mdclxvu, xxi Maii in
ul»i etiani oI»se-<si rrrurrrlantur-. In oppido olirn Dure bxc verba respondit, Vrdumen hoc variis difficultatr-
dioto.Tdificirta qnf'qrre S. Geoi'gii eccle-ra frrit : cum- bus impetitum non edidi, nec in totuin absolvi qirid :

que inrrovAtis a^dificiis omnibus novurn inditum no- vero sirn factur-us aiiceps hrereo nam Insulani illi :

jnen csset liitlimirnnu, mansit par'i'ClriaIi a-di vetus adco inter se de Pr'imutu dirnicant, adeoque in sua
S. Geor'gii appellutro, prnpter'ea qrmd meurinis.sent senteritiasunt ob-tiriati, maxime intneniiis certis nu-
incol* ejus patrocirrium sibi ac majoi-ibus suisutilis- perrimis inscriptinnibus, ab ipsis pr^atis adiriventis,
simurn fuisse. quibrrs sanclorrrm Episcoporrrm diptjcha confundun-
3 Ilaclcnns ille : quie satis drclaraiit fiiUsc GcnrQium tur et raultiplicantur nonrina ; ut tutius judica-
vcrc nt iiaiicttim lota insiila cidtum : licct cjas nomen rirn meos labores nranuscriptos apud nostrates re-
in nnllisaliarnm reifiminm cccicsia.sti' ii< talmlis invcnia- linquere.
tur.prietcrqunmainul Fcrraviiim in Catntofiu Sanctori.m
Vltor com •
Jtdlite, ulii lctjcrc csi aliiiuad Vitn' campcntlmm
pcndia a-
anlcrn tncmonn cjusiicm Sancti tf^currit in
:

Cntaloqo
brcvinr
ENCOMIUM
fud ultos.
Gencrnli Saiictorum tfui in Murtijinloijio Roniano .'iunt,
E\ Joannc Arca dc Sanclls Sardinise,
Suellis in Sanlinia neomii Episcipi An-
S. : et in tamqmm Prxfalio ante Vilam positum.
noUitioutlius, ante Arram cl Dimnm, tlr quil/iis nunc
etjimus, allcijantiir tiilnih- Ecclr.^iiisticx ftiicllenscs nl-
De'espei'atus filiis Zacharias nuntiura accipit e ccelo
qiic Cularitnux. cl lilicr Irancisci Farn ile rcl.ns Sar- iriissum. snscepturum Joirnnem. quo nullus
filium
Sterililnu
diiis, uculiim nnbis risus. Aliud cjnsdcm Leijendx ailhuc vpirerat in riumerum mortalium major. Non pitrentiitus
comyendiiim vidc ajiud Dionijsinm Bnnfant in Tr.umplio parum Lucfer an^ebatur cum Viventia conjiige, pton.issus
Snnctorum iaidiniie libco 13 cop. 41. qund finitnr as- ob speni filiorunr h rbendorunr sublatara; cum accipit litvinllus,
B snendu Sardoium cnnsuetndinem es-.e stciilitalis tem- E
nuntium, talem se filiura habiturum, sterilitate re-
pure itd S. Gcorijinm iccurrcre, et attundantiam fru- mota, qiii suramuin perfectionis culmen virtutum
ctmim nniatilcm impptrnrc festum aulcm sirc natntcm gradibus
:
asceirderet brevi tempore. Magnus ille
illiuscclcliiaii 2i) Aprilis in qiio nn tiipofirupliico errorc partus, qui ra.igno
:
nuntiatur pra'Conio magnus :

factuni sttut pto 'iS pnsitum stt ->'.),

Snidtsitijiidicnndiim quidem Georgius anle nataleni drem, qui sanctus est
rctinquiniiis; cl tnt.rini dici, aiiliqi.iori te^limonin
fulx, in uter'o matris haliilus ; niagiiu,-. post natum, qui
inliaremus. Snnnutln etinm ittns.rntionis cuitsn sum- tam illustris aduiii'andis magnus tan-
rehus efful.^-it :

psimos ci prxdicin Dimn.^erpi, tion diibiiantes quin ipsi dem p"st ipsiim vita' drsces-ium, tantorum miracu-
Sardo optmiccotjnita fuerint ea qu»- nominat loca,
utpote. hirum magnitudine celebratus in coelis. ^Etate puer
etsi de eorum siiu diccre nibii jiosaimus :
alias Episcupirs est creatus sed gr'and«vus opere praedi-
;
omni virlute
pioniam coriim mtitiam tii u/lam suqccrit clioro- exceltuit,
catus, Tara enirn eminebat iiova dignitate prieclara
graphica Sordtma: talmla. qua- in manilms esl qnain •
forlitudii, ut ipsam putar'es imaginem sanctilatis ex-
omnino imperfectissimam cssc lel indc upparct, quod pressara. Incessu gravis, venerandus aspectu, me-
ipsiiis Snctlcnsts civilalis. cltm Episcnpalis, ncc vcsti- tuendus severilale, benignitate amandus, gravem
ginni quidcm in en ripctinlnr : ut miriim non sil pra^seferens iligiiitatis majestatem, mansuetudine
iqnolntia npjiida plura, aut vicas jam pcne dcsolatos, eam lein|ierirbat submissa ; niinacem fronlis austeri-
ynctcrirt tatein cnrdis lenieb.it franqrrillrtas. Ita in hoc uno
i Scrnpbinus Squirrus in Snncluario Calaritatio conjuncta gratiarum diversitas, ut Paulum vultu,
hb. i cap. 2 proferl fratjnicnta inslrutnentornm qno- et Petrum spiritir. diceres. Illius gravitatis, pietatis
runidam linijua Saidoa scriiitimitn, qnibtis Hcnedicta hujrrs solicitus apinulator adeo ut cum ejus vix
;
donatlonum
de Lacino, aiinn mccxv ct Mrc.\xv, sttn cl filii sni Dn- eustiii res prassentiam, absentiam ferre non posses
eccleslw
micclli Guiltermi notnine, dnnasset aut aniea donatas
Suel>ensl longu im.
fucfarum confitmassct possetsiones tcclesiic Suellensis : qua" qui
2 luternorum autem honoruin sicuti verus nullus
instra-
dem Bcnedicta fnis>et tixor ctijtisdam Torqucdtiri spectator, itu neinn sufRi iens explanator.
mcnta.
{sic Quas ille F
ciiitn nominnt) a morlio peslilcnti per S. (icorijii invuca- virtrtes sicut extollere ..trrduit, ita laboravit abscon- impritris
tiiinctn liberati. Jlt.nc nulem faoit Torquidori .•.iii.' Tor- dere, ut de lalibus virtutum Iinearnerrlis possitusur- humililafe :

qrritorii ,/udiris Calnrittiiii, criia vivenicin Snticlnin jiari jam iliud; Omnis gloria ejus fili:e Regis ab 4i, 14
inuniflci, lilii.ni. niil ,ultcni tittredctu, et in Jndiciaria irrlus.Siudens iu huinirie. tamquam in angusta ter-
pntcsiute succisi.urc>n, qni unno Mic.vvn die xrir Mnrtii ra, onrnes animi inotii'* atqiie eflectus extinguere,
v.inris sux donntwnent ciinfiimnvcrit. Lnbnvat dcinde firmas introduxit supplantavitqiie virtutes et quasi ;

«( ostenital. utnimqiie Tiirqucdnrnm. dt.-tingtienttum ciiltris hip'deis, fortissimis potestatis diviuas legibtrs,
ab alio ejnsdcm unmtuis Innqe aniiqninri, qni fnerit lilius cunctas circuurcidit vtdrrplutes, absc.issasque prnje-
CnniidaJudicis Lnrindtircusis, et anno ccccx' ll nd mdi- cit, ut escitaio pectore srrpreinae desiderium here-
fiiawlam curaveiil ccclesiam Turritanam S. Gnvini : ditntis :iccendei'el. Inter haic ille, cuin vellet au-
quaiiivis alii catn dicnnt nunis octiuijentis post obitum geri, ivcusahat agnotci. qiiffi virlutis est et humi-
saiicti Macttjris primum esse cxtructam, serulo scilicet lilatis cunditio ut qrianto quls ardentiiis abscondi
XII.
pcsse desiderat, tanto claris iirnutescat praectiniis.
5 Nobis curn non rst ut lani mnle consnln rcte.rninus : Nitra passim per iimnes populos illustris operuin
etjant atiquam nntiqtiuinm iHstrtimentninm dijnnscen- et pntriam
fama pervnlitttus. fi'agraiitissirrium sanclitatis odo- suam tllu'
itocum peritiam nttctts, dilfieuitrr peistiadctiiliir
qeniiina rem longe lateque fundcbat Erriiuebat eirim in ad- strQvli.
tton sntit c.vM- qntn tsltc indicnntiir docnmcntn. licet ex arcliivio miratinnem omnirrm, velut civitas ad verticem ex-
cerm fidei. Cuinrilnno deiirompla diiantitr. rtdcntitr ettiin Sardi posrta necjtim lticerir;r poter'.tt sub p.irvo latere
:

lioc prtrsenli secitlo eodetn ctim Ilispunis quibu.-dnm ws- inotiiu, nec coritineri exiirrdarrs siderei luininis ma-
tro aqiiati, finqcndis antiquitatitius itupcnsius
sc de- grrirud'1. Georgius ad nova raerita novus
Itaqiie
disse; et ipsa illn, qua' profertitltnr, 1(1 autiiunrtiin in- serrrperassurgenscontradiEmoiiJinjacnla perpetuum
stnmentnritm fraqmenla, nec pauca nec exigtia linbetu tenet scutura. Dutnque irriracnlisadmirandiseflulget,
«tia; suiiiinsiiionis indicin : ,le qiiilins tamen, donec inle- r;iiiiaute spleotlore, lotam illrrsirat insulam, et quod
gre prolatn ftierint tarere mnliimiis,
qufiin imiiosliiram a s^ unn in gratiarn ]ir'olundrt oruniurn, ab universis
Hecdiimplenescelferenlem vedargiiere. lioijatus anoliis
rursus remittitur iu ejus unius gloriam. Felix quae
talem
 : :

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 217

talera gpnuitterra, quce de alurano Patronum, de spectarent ad veri Pastoris munus, afllictos conso- D
bomine mortali Angflum, ad suum Auttorem Con- lando, pauperes sublevando, jacentes excitando, AUCTOHB
PAULO.
diloremqne reinisit. Brevem VitEe cursum sequens diffidentesqiie rebus bumanissime cnnfirmando; et
narrabit bistoria. id genus alia, quje per talem Praesulem cunctis
inspectantibus acciderunt gPiitissima. Audiens cora-

VITA plures sute provincia; egestaiis raole laborare, non

defuit quihus potuit opibus ; numeratis enini pau-
Aiictore Paulo....
peribus et conscriptis in tabula, ut teneret meuio-
Ex anliquo Codice Manuscriplo. a ria, suas onines erogat copias, rajigis animo qiiam

rebus ipsis subveniens. f .\damatuin cum lacte je- I

uo (eiijpore tota Sardinia in qnatuor partes erat juniiimet abstiiientiam usque ad ultiraura amplexa-
Serulo Chri-
Sti XI divisa in CHlaritanam, Arborensero, Galiurenj-era, tus est exitum, assiduas semper orationes conjnn-
et Liigdoriam, singulae singulis lOmmendatffi judi- gens; quee omiiia percensere longe esset prolixuin.
ciiiiis ; factum Dei raunere, dum Turquilor Judex 5 Sed ad miracula veniainus, quie raulta sunt, Miroatlis
ctarescens.
Calaritan.e Provincise teneret principatum, ut B. et peiie incredibilia; quoruin magnitudine iniram
Genrgius lucem banc inlroiret. Erant parentes Lu- Georgii sanctitateui decorare, Doniinus voluit, ut
cifer et Viventia, ^ervitulis mole depressi sed filii ; qui sanctitate praestabat, exrelleret et miraculis, iii-

in familii nobilitate, nou libertatedonati soluin, sed plurimura firmos sanando, daeraones efiugaiido, mortuos exci-
mntronx illu^tiati, lionesti vita et moribus, a divinis num- taiido;quin ipsumMoysenimitatus, iu locis peraridis
cxiibis.
quiim abstiuebant ofticiis. Serviebant Graecai de Su- et aestu solis perustis, iontes fecit scaturienteserum-
rapen, qua^ viro Hliisque carens. ducebat coelibera pei'e.Curasuam cumClericis peragraret provinciain,
vitam, opibus artiuens atque servorum ancillarum- qiiae sui muneris essent, in locum
ad ea traiisigenda Fontem ji>
tientilrus
","''™
que copia ; studiosa virtutura, servorum adamabat veiiit desertuni, ubi cum illis fatigatus est siti.quia
virlutem. Ob id Lucifer cura \'iventia non minorem nullum habeliat rivuluin iieque fontem, quo se silis li

virtuti dabat operani, qiiam Dorainae ob^eqiiio; sed sublevaret raoIe=.tia. laborque gravior aeslivo aestu
parura solicitatur Georgius videns ^
aiiimi dolnr perpetuu.s, progeuie desperata. Diu si- premente y. Non
€x conservts
tam lassam sociorum salutera sed Dei piissiina fa-
mul sine liliis vixerant, quia Viventiae sterilitate ;

sterilibttSt
proliibente, spes procieaudi filios cnin ipsa aetate cilitate frelus, levatis in cojlum nianibus, poscit

erepta penitus erat. Sed quia coufisi Domino, illud Deuin supplex remediuin. Inde pro sanctissima Tri-
deprecaniur assidiie, quod a:tas sibi sterilitasque nitate ter cuni baculo tena percussa, eas exlraliit

recusaverat semper {multum enim valet as.^-idua aquas, qiiibus satis refocillati socii. suuin abicrius

deprecatio justi, qn.e velut fldelis nuntius peragit perageient iier. Qui fons ut viri sanctissimi praedi-

apud Deum mandata, penetrans velox quo caro per- cet laudes, in hodiernum permanet diein.Nec
usqiie
remedium apud Sanctiim invenit sed
veuire non potest) explet avidum desiderium Domi- casus is soliis :

nus, tali conces.so filio, qtii luci seculo foret ; et ut alia plura qiiidem. ut pateret, quaapud Deum vale-

constaretiiuara sibi carus e.ssetluturus.per Angelum ret aiictoritate et gratia.

prapiui.-sum rera patefacit GriEeae; quod Zaccliariae Cuni apudGallim oppidumecclesiam peteret.ob- Eneriiume-
"""" Merat
leginiiis deJoannefiliofactura. Tibi narratur, inquit, vium da;inoniacum babuit, qiii se non continens acer-
nascilums famiilam tu.im Viveutiara filiuni suscepluram, qui bissimisclamatvocibus:DeturboraGeorgio;deturbor
GCQignts
nomiiie Georgius, miro sanctitatis splendore rebus- a Georgio; suis incendor orationibus. At Sanctus coiB-
nvHhalur
que praiclare gestis apud Dominuui exornabitur in :
iniseratusboinineratalispiritucrucialuin.expellitsu--
ab Aiiyeto ;

utero inatris sanctilicabitur, et erit saluti patriae. bitoiussudaemonem.

3] Liberatuin sevidens, adsancti

Cura ut niatrem laboribiis subleves onerosis, et ut pedes projectus, quas potest gratias agit li. Tanta
sororeni ob^erva. His dictis recessit, illustratum lu- splendebat Oeorgii pietas, tantaque sanctitas, ut ab
niiiie culiiculuin relinquens. Somno soluta Gra^ca, illocuncta dicecesis, veluli a patre. suis innecessita-
tibus postularet reinediiiin. Kogatus Logorani
quem-
adniiratur cubieulum tam luniino>uni factum ; aclis-
non gravatur reqnisilus,
que Deo gratiis, exequitur jussum diligens. Libera- dam visiuret sgrotura,
cunctis libenter veniebat subsidio iiluin reperit
tam ViventiaiD oiuni l.iboris cura, juxia suuin cu- qiii :

jam vita 1'iinctum. Conlectus dolore pater, clamori-

biiuliim cuin suo lectulo collocat, quo sibi par-
Incredibili la^tilia afiicit bus domum implet, supplicaiis Sancto, suai non de-
tus esset niajori curse.
doraesticos Viveutia coiTcipiens; eoque majnri, quo sitmiseria;. Taiii amaris lairymisGeorgius coramo- mortuum
tus, flexisgemlius Deumrogat, intei
tusqueorationi, suscUat
erat e coelo partus ille demissus, aetote jam despe-
rata. b coniniixlum niortuis juvenem revocavit ad vivos.
Prssens cuncti miraculiira adrairati. quamnam Deo
i In Iiicem editus Sanctus statim est c baptizatus,
in priinisque pa-
iiifaiis inctpit
illud idem nomen sortitus, quod Angelo nuiitio fue- conferant gnitiam iion reperiunt :

jijttimre
desperatum Hliuni sibi videt receptum.
rat pradicatum. Futurusasperitatum oninium aman
; i i
ter, qui
alia non miuora
tissimus, suniit initium ab ipsis vagitus primordiis : lude trajectus iu oppidum Vipullis
Episcopum ^'•™7."'"'
quarta eniin et sexta feria abstinebat a lacte, ac operatur miracula. Ca;cus in hoc oppido
audiens :idveiiire, obviiim illi se f.icit, oculorum lu-
semel tantum et post solem matris reficiebatur
raen receptiirum non dubit.ins Misertus mei. dice-
uberibus. Qua; res tantara ingessit sapientibus ad- ;

humanum qui- bat, lumen oculorum relribue. Maiiibus inipositis

inirationein, iit iiifantein illuin non
ociilis sigmi Crucis coutaclis, obtene-
putarent. Tenera exacta a^tale, Saiictus, et
deni, sed divinuni
bratiim iUuminat, ut in omiiibus Deus laudiiretur
litterarum studiis Latinis et Grwcis traditur : in
qiiitenebras creavit et liicem. k Sedat haud
inititititr
quibns brevi tmipore profecit tanluin (|uantiira sat semper, conlrortnlam
Sactitlotto, viros de dividundis
apud omnes illustris libertateque siiie miriculo inter priraarios dfnmifilms
1 esset, qiio Heret :

agitata, agri
ascribitur ordini. Inile stu- agris ,lis:ordiam. Res apud Pra;sidem viirntulo
donalus, d S:icerdotum compositi,
pacifire
sine lite divisi, et ipsi taudem
airimit :
consrcra'ur diosius et alacrius [iucubuit] injejunia, oiatioues,
ccule.sli pra-fulgente
miraculo.
aculo. Erant agro-
£piscopus ; ceterasque res pias. Ita virtutibus excelleiis pr,'B-
magno
ruinfinessignistermiiiaiidiquibusdam:ergeiiiimi.ssi
staiitissimis, a'tatisamiovigesiinospCundoSueUensis
quein delient. suo
hiijus rei causa fustes reddunt,
cou>ccratur « Episcopiis. Nova dignitate suscepta,
illam cultori fi iictum. Statim euim frondibus cum tloribus
nullis mutatus moribus, sed auctus divinis :

ex- emissis, iii aibores sunt conversi.

sibi salutis requieiu jiidicavit, ut ea vigilantcr
submittere, da-mo-
ingressu, qua: niaximo 7 Omnia sibi Deus videbatur
quireret primo digniiatis nes.
2S
Apnlis T. III.
 ;: :

218 VITA S. GEORGII EPISC. SUELLENSIS,

ncs, iiifirnjitatfs, niorteni ipsara, et quEe rationis Seniispella vocata, Simierim largitur, jiaguin adja-
AUCTORE sunt vacua animalia bruta. Per locuin pergens 13ri- ceutem Suelli. co possidendum jure, quo tribuerat
PJIULO.
senseni m, accidit ut nocte riienle juMa paiiidem, Judcx s.
m
lectuio ^trato, qiiiescoret : setl cunrp;i]us ili;i innu- 10 lis et aliis rebns divina poteutia gestis, ulti-
Tonas oh-
mu/eiccre nierabililms scaleret n batr;icliis, pirrula continuo nius vitai tenniniis prajiiuiitiatur, Qiiam rem Geor- dc morle
favU : coaxanlibus voce, niillain quit-iis p;irlein virosani-to giiisconvocalis Clericismainfe^tans, illus con><ilutur sua pranno-
nilus.
sinebat. Atciini per ]JiaC"i'unuiiipoiteri'l pra;ceptiim afliictus, et ;id dura pro Cliri>to eriglt perferenda.
iliis non coax^tndi ainplius illa nocle, itu nu-x conti- Ci-nfluunt inulti. suam corporis et aiiimi commen-
cesciint, ac si nuUa in paludt! existeret: ut discant danlessalutem. Jamque DominicisSacra.nentis sum-
homiiies. dicio Sanctnruni nbedientes esse, cum di- ptis, vale mundo fucto, ad Eethereum decedit so-

vina pervertunt et bumana, et leges Siinctissiinas liuin. ad vigesimum tertium Aprilis diem /, et au-

fractas iii suam volnniatem converiunt o. Nou est num Christi Dumini millesimum centesimum deci- tnm pie
minus iniranduni quod nionlibus fecit asperriniis. muni spptinium. Fuitsepultus in Templo Cathedruli olnt ft mi-
mon'e.m raiiitis Ao-
Erat via, qine prnpter altitudinem inlerpositi niontis Suelleiisis Ecclesiae; ibique servatus, innumerabili- norutur.
invium
alque asperilatem niagnam i(er .igenlibus laciebat bus adhuc clurescit :uiraculis : quibus apparetquum
scindil.
laboreni : per illain por{,'ens Genrgujs, lubore viato- gratus extiterit vivus altissimo suo Domino, qu^B
runi ascfndr-nlinin inoliis, si{;no Criicis jiraxipit. ut persenseri ut possent, inlegra postularent volu-
inacceshus inojis ille facilein ^^e viatori ^ubmilleret niina.
sciiiditur suiini.plaiiusque leddilur. Nec iis ccnten- 11 Nus nnum aut alteruin excerpimus, qiio Le-
tiis. utaliqua fatif^^alis viatoribus esset refocillaLio, ctor cupidissimus jucundilate tirmelur in primis-
fonfem :

Plicil semrl, iontein eJucit .'iqme pereiinem, qui in bunc usque que illud, quod fide dignum refertur de Sergio Ma-
diem cpiosus enianat. liujus sancti viri pietas riani Judicis Tali hiborabat is morbo, ut
f-atre.
ilenimqiir
J>

at<|ueniisericiirdia tanta
/).

non ad honiines solum. sed novem inenses in lecto assiduis clamuribus ageret. crum
seput- M
B cura-
ad vobmles se eflundebat aves. Aiilielabant p;isseres Aderunt suliciti Medici, sed inertes curando mor- /ur deipcra- :

Ofstuantes sili in loco nimis arido sine s])e uHa re- busque auclus, continuo torqiieute dolore. Id tan- tiis men- ii

snim mor-
frigeiatiouis, qina locus ille e.^^t aquariim inruiissi- dein consilii captuni, ut humauaniedicinalanguei:te,
Inis,
miis; petrain baculo perciitit, et ioiis est egressus pHeretur divina; ai; per illum potissimum, qui tain E
laiii copiosus, (|uinecpluvi;irimiinuiidatione crescit, admiranda vivus et niortuus assecutus a Domino,
nec soiis ariditiitedecrescit, quia plurimuin Dominus in pioium huminum coiiferebat salutem. Ergo ad
diligelKit bunc ^uncliim. sepiilerum delatiis beatis^irni Sancti, clamabunda

inclemen'
8 Illatas. si i|U^ essent, repellebat injurijis. Id petit oi-atione, salvus apud Dominitm per ejiis me-
tcm /lemm multis manifestum ; quse misMu brevitatis causa rita fieret. Mtdtum potuit br-vissima ha;c oiMtio,
punlt, faciinus sed hoc sallem. Vir impotentissimus quia procedebatex
: uniiiii aflectii ; sed magis meritaSancti
Petrus de Sinosa, iracundia riqjtus ;ijuenii. invadit grata. quibus est slatim consecutus saiutem. Ita se
servununaiiu jLcestanstl i{jella;^ervusaiitem iitincen- sanus tuniulo erexit, ac si nulla fuisset infirmitate
suiii efluyeiet furorem, quo se verteret noi) h;ibuit fractus. Deo dabat grates, dabat et ipsi Sancto,
nisiadS.Georpiuin ^ Atviramentissimus, impaliens queni lantum habuerat apud Deum Patronuin u.
iras nulla viri saiicti babita ralione, ruj)it ab ejus 12 Sacerdos in oppido Furtei, ecciesiui S. Bar- Paralijsis,
cf lilitrat
sinn serviiiu cieditque fluiieliis. Factani injuriam baraeminister, paraly^i solulus, tanto conculiebatur
jitniiten(i'in
Dcus nnii passus, cun^ulit Iionori Saiicti ; qui inis^o tremore, ut Calicem manibus susiinere non posset.
ferocissiuio daMuone, audacissimum vexal, ut hic Humano nun invento remedio, invenit tandein divi-
inde disceret phiris Dei servos habere reductus ; nuin iii sanctum illum adiens lo-
sepulcro Georgii :

tamen ad Sanctum, impelrat rcbixari ti rmenio cum, saliitem lacrymis po^tulat; etasseeulus. firmus
atquo liber eflectus, ut gratum se beneficiu redderet, membrisrecessit x, quas debfhat Deogratias agens.
servos nonnuUos nbtiihl beiiemerito. Oculario etiam narralur nostro tempore teste, de et p/ircnens.
9 Gravissiiuam, nii^erriuiiunque calamilatem pa- pUrenetica femina, qupe jucens ad sepulcrtim Geor-
diabolicam
inrvsf oliuneni
tiebjitur Ton|uilorius Calarilanus Jiidex, quam pu- gii, insaniu liberata eg?-editur. Innumerabilia repe-
tabdtur in extremum diem contrahere ad ho-
vitse : ries alia de isto beatissimo Sancto, deterritosdcemo-
C ram coenie vei pnmdii, mensa ciborum ferciilis re- nes. curatos aagros, oculisque captos restitutos ad
plelii» scaraba;ls immundissimis. operiebatur, et cra- lumen, qiia; Duminus in dies singulos per ejus rae-
bronibus variis, cum iis immiscebantur rnbelEe, co- rita dignatur operari. NosTis coutenti, finem liisto-
lubriiiue horreiidi; quie res fLcdissima quiuem, non riiedabimus. llle nobis Patronus sit semper apud
oculis cuuspicieiitibus soluin , sed audilu ip,--©. Deum pfopitius, iit omni pes>imo liberati incursu,
Varia cunquisiia reuiedia, nulla prusunt iu re, (|uin perpetua possimus frui ccelorum vitay.
ma^'ih ac ma;;is crescebat talis afflictionis jda^ia. Sed
auctoreclementisfimo Deo, ad salubrem taiidem ine- ANNOTATA.
dicinam venitur. Volante celebri sanctitaiis Geor-
gii faina ob miracula crebrn, injicilur spes magna a IWha, quibus liniebatiir Pnrfatio, ab ea sejuiicta,
Judici fore, ut apiid illuiu cert:im saliitis medicinam iii liluliim hic assumpta snnt, nnllo apice dempto vel
reperiat : illumque cum adii^set, retulissetque mi- addiio, nisi quod interjecta sit vox vita.
seriam, summis orat precibns Deum pro se roget. b Addi'biitur diijressto, qnam omniiio exisfiinanius
Si fucilis ad omniiiGeoigius, ad hocnun durior, qui esse Iniei poliintis, et quantnm suspuio sugyerit ejus-
flecli miser;itione stdebat. Invitatus ad piamlium, dem qui Prolo-jum composiiii: qnaie hislortx contextvi
cum ad mensani ad;-taret rJudicis, ecce prosiliunt e.ceniplam iianc similesque lacinias liuc retulimus, Ea
ex luore immundie rana' cum culubris nibil cum- : talis esl : Numquam desperaiidus est Deus, qui po-
Surllensis
vrliif rfoml-
motus Saiu-ius. benedictionem in nomine sanctissi- tens est ex silicibus, AbrahEe filiossuscitare. Nove-
11 io (lona- maj Trinitatisprajuiittens, ^erpentos illos solis ver- rat Tibullus confidentia; verae virtutem, cura despe-
m-: bis occidit, occisosque ita dejecit, ut nec accesserint, ratos rebus, solabatur iis verbis :

nec apparuerint amplius. Gratus beneficiis Judex, Spes favet, et mellus crasfore, semper ait.
Sueliira oppidum, Episcopalem Sedem, libere sibi Fiducicp
Spes alit agricidus spes sulcis credit uratis
:
virlus.
successoribusi|ue concedit, additis quibusdam ser- Semina. quai magiio foenore reddatager.
vis atque ancilhs, et omni domestica supellectdi ad Clarius supremus ille Spiritus, erigens oranes ad
commodiorem usum. Nec impar beneficio Conjux, fiduciam animos : Respicite, filii, nationes hominum
et
 : :

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 219

et scitnte qui.i ntillus speravit in Dnmino et cnnfn- extat donationis dtploma in Galaritano Archivio ; D
*^'*'^ p.^vlo
sns est Qnis enim pprman^^it in mTndalis ejus, et quofl potins furrat requireiidiim, qiinin finqeiidim atiud

derelictus est ? aut qnis invncavit eum, et despexit sub nnniine filii aut successoris, de qiin nctiim siipra. „(,f,i„iur
illum ? Ex cpio dulcis Auctor omnium
Bernardns ; Dimas porrosuhjuntiit. Rngavit auteinl'^.pi«i-ojiii--Tor- haculn tn
abundat pietatis viscerilms, ut ad snm- quatum (sic ciiiin ipse scrihit) nt pomoeriuin urbi de- artmres
Dens tantis
mam fiducise gratiam nnslrnm sinum possimus ex- nniret, in qno greges nascerentur eoque ohfentn, ;

tendere i qua? fi<lucia qu into fortinr in Deum atqne signavit terminns baciilo qnem gestalt:it manu et ;

instantinr, tanto securins et abnndantiiis impetrat, mnx dua* arbnres prndiertint, qua^ hodieque vivaces
imoune
qnnd nptamns, Nnn inanis lifpc fidncia in Viventia sed infructuos.T3 perseverant ab eoque tempore ; vtolantur^
cnm Lucifero viro, qua? fervens ajuid Deuni et in- nemo ausiis est Suelleiisis urbis terminns atlingere,

stans oratione, cnpiosum assecnta est fruotum, tali nisi hnc novissimo bello ; quo, lile inter Sisinenses
concesso filio, qui Offilestia vivens penetraret arcana. et Snellenses mota, quidara istorum Capitaneus,
c yJddU Diinas, in ecclesia S. Anna», o Dfnniiia ciijus nnmini parco, arripuit sarcttliim : et terminos
ma fuissi' ik siifro foiite Ipvalum. Est aiitem ecrh-sia anftquns tran^ferrevnlens, membris omnibus subiio
S. Aiiitx pavochialis in siitiiivliio Caiariliiiio Estam- dissoluiis, seeiita infra vigintiquattior horas morte
paclies dicto, ciijiis inijuiUna piiiatiir fuissc Mntrona est punitus, exemplo cunctis notissimo. Rursus ideni
jam lUcta. Diinas post alin qiurdam : Ibat aliqiiandn riim Dnmi-
atias fons
d Idem Calantano ATchiepiscopo a Gr.vca ira\litiim nn Tre\ent:ino dpfitiiturus limtles .^iielienvis terri pi oditetus
scribit ad sncriim Oidinem. torii, ejus mtinere aucli ; ciimque iniilta sili preme-
e Fama virttitum ejus, inqvit idcm Dimas, ad Ro- renturnranes , Episenpiis equatn cni insidebat virga
mannm Pontificera perlata ; fpiam circumstuntiam et percussit, et ninx abeiusdem eqtia^ un;iila fnns e\-
simites alias vercor ne ex suo ipse ingenio addfderit, titit de petra, adhuc impre^sam tenenteeqnina? stileaa

iAddit Dimas, inperasse, ut idem omnes sui Paro- formara dimidiam, aqtia prnrumpente ex altera quoe E
clii facevent. nnn apparet meilietate ; quem fontein S:irdi, a ter-

g Apponit Intcrpnlator Vit.r, Qninam is Inmsfuerit minnjnxta qiiem sitiis est, vncant Samizam Oilem-
reperire non potui. Diiifjentior aiit fvlicior Dimas niensera. Eadem virga, qtta eqiiam perrusserat,
De quo ego interrngans eiim qui viderat in monta'.is humi depaeta, crevit in diias arbnres, et mqiiilinis vtcfiii irt ar-
fontem eum hodieqne dnrare, et
Ollastrae, intellexi Curatoria? atqtie Trexentfe disferrainat limiles pabu- tifjrrs iualata.

nuraqnara ancttim minntitmve videri .appellantque ; lattnnis geminT. de qtiibus antea rixabanttir; viden-

eum SardiSamisara S. Genrfjii. tur autein usque hodie, et formam licct habeant
h htem Interpfdator, De pago Gallim niliil mihi cerasortim, frucfum fainen nou ferunt, dictintiirque
corapertum. Nrseioanpliis sciverit Dimascuin scrip^it: Sardna lingtia siiprnntt de sa Criixi.
t Ilic dirscnm .mccr sit maqiio Mortijvi Genvqio,ab- not.I
Qni locus hodie desertus sqnallet ; viiteiiir taineu in-

dicare velle, qiiod locus fiierit in Oo"l'istris. sevvat Dimas factum esse, ut sanctus Episcopus eum
Est Locorani pagiis ex pntinribtis plani- possim confitndevetur, in omnibiis ecelesiis tpsi
i Idcm : illo e.t

nwic invenintiir pictus, nou in Episcopnli lialntu,

tiei Ogulastri oppidulis, ad Orientalem plagam, duo- socris
ille solet r.rprimi.
bus septus tluviis, licet aliquanluliim longe, ad ma- .sed equcsier, nl

ris littns et Navarrensis (ut vocant) Maria Virginis u Idein Diinas lioc quoque narrat, fortassis ab Arca Miraada
fesliuanle omissum et alios iu oriqinali inveniendum :
°^ sepul-
templiim.
, . /1 i
'
i- I n j
de Requeda
crum,
k Oppidum id Ogul-
VezuUeiejusdem est regionis Vir qunlani opulentns, Constaiitinus
lastri, finitimis situm montibus, in Locorani con- dictus. simili raodo a simili:icetiamdiuturninri infir-
LiterpfAaior. Diinas videtnr lioc niiriicutitm mitate convaluit ; cujus exempln motus filius, et
speclu : ila

describere, tainfiunin Suclli ffirtiini, ipsis aditi Episco- ipse infirmiis, se fecitpnrtari ad idem sepulcriim. et

patus iiutiis, in cxciim fjui antc templunt seflebat iiieii- saniis rediif, atque in grati.ariim actionem donavit

dicans. ecclesia' qtiod liabebat mancipiiim. Eorura porro qui

febres, quibiis vexabantiir, ad sacr.im tuiiibam ili-
1 Adilil qui snpra : Nec deleta memoria, quia in
misere. numertis iniri non potest.
hoc usque temptis coiiservanlur prat grandes. Qu;e
X Modum ciiralionls sie e.rplicat Dimas. Sliellim se F
quoniam novo procreata; sunt modo, non facile ma- af^or S.
delerendiitn cnrnvit, atqiie cicmiferio-ecfle^in; ad
nifestant, ciijus sunt participes generis, nec omni
^' iii
Gforijii $a-

unam arbonim pxisfentinm ligari, qu-e istic ab

Sardinia tali reperies specie glandes enim (cum
ibi lulircra.
:

eo tempore credilur persistere recepiis autem sic ;

iion sintilices) proferiint. -Voii salis attcnte lisec legit

aliquantulis viribiis, adeo ut per se potuerit eccle-
Dimas, cum rertit, frnclnm ens ex se facere nullum.
demiim plenara impetravit sanitatera.
ingredi,
m Loeiim vidctur ignorasse Dimas, ideoque nomen .siiim

E"0 ifl.'m Dimns, ;iudivi a senioribus

:intem, m^nit
silentio pnvtrriit.
unde famosa Suellensibus de dirta arbore, quod jnraenia infirma
n Grxci ranas ^fr.-.aiyw^ nuncupant :

Ramirura et muriitm ad eamdein alligata soleant citrari a qnocitmque ma-

Wa Homcri Kx:fx-/_op.\mp.si.y!y.,
In ; ipseque vidi simili modo ad Sfampichensisa-dis
pugna.
legimusdeS. serain nexa stare aniiiialia, qua) diceb.antnr rrgro-
Addit Iiiterpolalor : Id ipstim fere
Eirniin. ut suprn dixerat,
tare, et sanata rediici.
Martinn, qui cumvideret in fluvio a mergis piscicu-
C:il:iritani sitburbii incolae Stampachini. inter quns
losdevorari, pra-cepit tit quod natabant flitmen de-
nalus Sanctus, quique eiim agnoscunt specialem
sererent qni mox egressi pelago, arida petunt at-
;

Patronura, domum ejus natalem cnnverterunt in

que deserta loca. Domus ejus
Is inde locus scala S. Georgii ecelesiara, ip«amqiie in '|iia sitaest plaleara .idhuc a natalls Ca-
p Idem sulijiingil :

S. Georfio nnminant. Et ecclesiam quidem ibi fuis- larit

nuncup;itur.
suam Suellensera ecclesiam, se sciunt omnes coaetanei mei, in qiia per diem
q rnra egrederetiirad quotannis dici, et
istius Sancti festum pliires Mis.^as
inquit Dinias.
unam cantari solitam. ego vidi et memini.
r Ecimlra Dimns, ipsnin .hidicrm cuniimre Snellim etiain
Quamvis autera profanatus niinc locus, in usum
profrctum scribit : quoi cum Sanctus mcnsx siiK adlii-
secularis h.abitatinnis sit cnnversus ;
quffi tamen ibi-
biiissel,compnriiisse quidem nntefeneslras trictinii ffcda
ftirris el pariefes, imaginibus depicti,
insecla, se.d minin.e ingrrdi potuisse, ac demim
omnino dem superest
monstranf s.tcrum aliquamlo fuisse. Itaqne ev Hi-
disparuisse per Sancti niandatum.
nostro spania revertens ego, ubi p»r annos viginti quatiinr ^,^^ ,^^,j.
s Addit Interpolator : Munus patet, hnc ipso
et fuerara comraoratus, vidensqne mutatinnein loci, na tiM,
tempore, possessione Calaritanorum Antistitura :

egi
 220 VITA S. GEORGII EPISC. SUELLENSTS.

A eH cum Illustri^jsimo et ReverenHissimo Dnraino, quovis anno in die S. Georgii festo veniebant Sacra D
AncTOBRD. p. D. Kranciscode Valle Archiepiscopo Calaritano, ut ihidem acturi. Venim cum tectum decidisset, ven-
qui S. Georgii benefioio Suellensem possidebat civi- ditus fuit fiindus, et ah eo qui emerat in su.im hahi-

tatem, restaurari juheret ecelesiam praedictam, Qui tationem conversus. Sed sicnt ipse innrtuus estpau- mm dnmno
consilio meo acquiescens, voluit ut in ecclesia S. quam bono- eam habi'
per. sic et paternae maledictionis potius
tantium.
Annse sermoneni populo facerem de Sancto, sicut rum heredibus multa snpervenerunt infnrtunia;
ipso assistente feci; deinde conclusit, ut diligenti usquedum dnmum suam in mndiim Eedium profana-
inspectione notarentur omnia. quae fidem facerent nim jam tectam, denuo usihus sacris restituerunt,
loci olimsacri. Ivjmus er^n epo et D. Mag. Mon- in quibus illa ad annos abhinc
perseverat usqiie
serratiis Rossellon. Assessor Illiistrissimi ; Augu- viginti. quando denuo et tnt^liter prnfanata est.
stinus Zapaterus. Notarius Archiepiscopalis^nonnul- Pater quoque meus, etiam nunc superstes et vix
liqueCanoniri; et invenimuscampanile, parietesque centenariominor, avi mei pra'dicti domum, asdi
depirtcs, qualiter in antiquis ecflesiis videri solet. Georgi:inae propinquam, ut dixi, incolens; testatiir,
Ptirro ne locus is(e antiquo restilueretnr cultui, qnnd viderit popiilnm orationis cau«a illuc frequen-
> prout Archiepiscopus pntdietus intendehat, mors tem accedere, quoniam multi ibi hberantur a febri-
ejus inlercedens prohihuit. Post hanc institi apud bus, additqiie eamdem adliucpnrfae seram esse quae
ejus surcessorem D. Alfinsum Lassum Seilenium, fuit cum esset ecclesia. Idem asserit JnannottusMur-

utcog^itatum a decessore opus susciperet ipse; qnod ja. etiam ipse centenario proximiis, testis plurium
se facturum promisit. Sane non esse gratum Deo infortuninriim snpervenientiutu iis qui ibidHm habi-

quod jedes tmtis prodigiis nlim sanctificata vertatur tare prjpsumpseninf, nec leviora prEesagiens hodier-
nunc in u- in profanos usus, rognovi cum adhuc paternis in nis inquilinis, Haclctvts Dimns : pergit ileinde nd alia
rus profatios
aedihus. profanatie isti adhiBrentibus. viverem. Dum fcr Siirdiniam hiijus S. Geor/jii templa, de qmbus ex
versa,
enini ibi quodam vespere nuptiales chorea ageren- ipaosnpm effimus.
MOT. 15
tiir, suhsedit deficientihus tnihihus cont;ibulatio, et y Uic arbitrnmur finiri Pnnln scri- E
Vitnm nt est a

gaudium omne vertit in luctum. Audivi atitem ex pfa : qua' vi-ro seqnnnfiir writi;Sanctiim hunc in Con !\'omcn in
avo meo, qni nltra centesimum aunum vixit, quod fessorihus habet Calaritnna ecclesia, et ejus npem LUanus.
olim ecclesiie istius ciiram Fratres Franciscani ha- in snis iitaniis implorat, ea fiuc rejerimus, tamqmm
buerint, ii scilicet qui Conventuales dicuntur; et ab Inierpolafnre posten nddita.

DE B. y^GIDIO ASSISINATE,
TERTIO SOCIO S. FRANCISCI ORD.MINORUM PERUSII IN UMRRIA.
Patriarchxsui Francisci de- in religione Fratrum Minorum annis. Noc ex~
AN>'0 MCCLXII
Vitam scriheiis
snn^^ti^^simi

S. Boiiaveiifnra, de hoc lUiiis terlio citati indicio supphcnvimus RP.

liii

Gnilielmo Alnijsio gwij-um €c-

Saneta fjus sociosic Incutus ivvenitnr cap. 3 diclx Legen- Lcsla'0 , suam operam ad similia nltro offerre griiphum
nobis
Ptrusio ac-
1)1 /a a S. f/s : Sunctus Pater ^Egidius. vir ulique dignnto, nt illius MS. libh curaret ecqrnphum descri-
Bonaven- cepimus,
fuiiDeo plenus et celebri memoria dignus. Ilicenim bendnm: nd qnod i/wc. hominem tandem idoneum nn~
twa lau-
dala. virtutum sublimium exercitatione praeclarus, sicut ctus (difficulter enim inventus csl qni leijere nos.^iet, fam

famulus Dei Franciscus de ipso pra?dixerat, qnam- antiqnos fotque abhrevintnris implexos charncferes) no-

quam esset idiuta et simplex. ad excelsiecontempla- siri nos voti compotes effecit, ndeo accurate, ut el per pu-
tionis subriinatus est verticem. Nam per niulta blicinn Noiarinm Jnhum Cvsr.rem Rodium certos ?ws
curricula temporiim, sursum actionil»us semper in- reddiderit de trnnscripti fideliiafe; ef de ipsiiis Nofarii
(quemad-
tentus, adeo crebris rapiebatur excessibiis legiililate caulum esse voluerit, per Decemviros Peru-
modum et ego oculala fide conspexi) ut magis cen- sinos. qnorum nomine Constnntinus Gamfnnns Cancel-
seretur inter homrnes vitam Angelicam agere qnam larius,sua' mnnns subscripiione ef sigilli publici appres-
hiimanam. Ejusdem sancfitatem non modo scriplorcs sione, fecit, nt prsenofaia omnia nuthentics'. cnpix fidem

apitd l'(Tu-
Ordinis MinorUici, sed atii quicumque ascctici passim habeant, xii iVorc/n/T/.s mdci.xxi.
ainos cele- C07n'tiendant : qztorum nnminatim recensilornm bonum 3 Alinm ejiisdem Beuti ntam in quodam Sile.^itico

bruta. mtmerum vide apud ylrtnrum a MonaUerio in sno MS. anui mccccxc inveniens R. P. Theodurus Moretns ipsumque
conCuiimus
Mnrtijrnlflqio Franciscano, inter Annotntiones nd hunc p. m. totum sua manu descripserat nobisque miserut cum MS
pnesenlem diem, quo defuncti corpns primnm prusfiiit fVratislavia : quod conferenfes cum editione Surii, qiii Silesitico
iu pcciesia couventiis S. Fraucisei de monte : nh\ bo- cnmdem e.T t^eteri trnductione Germanicn denno ad Ln- pleniori,
dieque. Mnrcus Ulisipponensis, purte 2/. 2r*ip.
iH7)/(( tinam linqnam redu.rernt . invenimu^. Germnnum in-
ili, monstratur illius cella. et puteus. S. j^gidii di- terpretem u.sum fnisse MS.
Laiino plerumqne simili ei
ctus. Inde Iranslatinn est corpus ad conventinn nrhn- quale eral in Silisin inventum; eoque levius tulimus
num, ubi '\w sacristia reverenter servatur feretrum dnmnnm foliorum aliquod in via factnm quod ahas ,

seu lecticula, qua huc translatus fuit, uti docemnr ex propter morlem dicti Pntris videbatur irreparabile ;
nec non cum
Surlo,
commentariolo de snnetis Perusinis, scriplo ad uo^tros qnnjtiris in his, qnx compnrari od invicem poieranl non
usns a Joanne Bnptista de Niiiis, et per R. P. Silve- esfent endem ojnuia ; sed hinc inde non pnnca eaque
^lritm Petra sancia directo Antnerpiam. notabilia, utrobiqne vcl Idem untus
additn vel omissa.
2 In eadem sacristia. nt^Kif auctor rficd Commenla- ejusdemque fontis iudicinm cum pnri e..rcessHS
, defec-
rtoli, servatur liber MS. in membrana, satis anti- timque dis.wnilitudine. invcnimuft fmn apud S. Antoni-
onti(/uitus S. Antojtino,
(kscrii/ta in
quus. ratennlis ferreis claiisus in quo descripta , niim pnrte 3 fit. 24 cap. 7 ^ II et l^. qnibus botia
tnembrnnis sunt, vita, collatinnes et miracula B. Fr. i^gidii, pars rerum a B. y^gidio gestnruni diciarnmqne conti-
I^ltnis. lingua Latina satis rudi uhi sub finem ista hahen-
: netur : sic tamen ut, cum endcm iisdemqne verbis ibi
tur Anno Domini mccix Venerabilis Pater Fr.
: legantnr quae in PernsinoMS. snnt. non lamen omnia
.(Egidius associaiiis est S. Francisco et factus est qn;e qna^dam tn^uper Jntoninns refemt Hndem
isfic, et
Frater Minor et mcclxm tempore Domini Papie
:
non expressa. Itn patuit evidenft argumevto, qmtuor
Urhani, xkal. Maji migravitad coelum unde vixit ; hactenus memoratas Vitas talis esse conditionis
, ut ,

milla
 ,

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 221

A mi!fa eantm (lid possit ceternrum fons; scd siyifinlx nno conlinno stylo per se exornare nihilqne ignorare
seorsim nb ipso fonle arceplx, iis qnx cniqne videbatnr eorum, qux noslra dUigmia potuit ad eum finem sid/mi- AUCTOBR D. p.
omissis, qnibusdam etiatn contraclius e.rpressis. nistrare.
4 Prinnim fonlem an habuerit Annnliiim Minoriti- 7 CiTpus ^jiidii , inqttit Marcus Ulisipponen.ns
et Waddingo corum scripior /f^addniqlius, nescimus divinare, neque requiescit in marmcrea tumba Corpus sub
pulrherrinia. supra
enim m ejus seriniis reperlnm posten lale qnid esl : ha- quam exlrnctum e«f alrare. ciim antiqua tabnia. ip-
prnpiin alla^
ri nunc tst.
benl tamen Legendam nliqnom MS. SilesHico MS. aut sins ertig em ad vivnm referente. Sed ea labula nunc
simi/em aut pleniotnn : hoc enim citaln qtios'lnm hribet amotn esf .serratnrqne in
, sacristia , uti ex prsecitato
pnrngruphos, quos in soto illo invenimns, olios qno.^ in Commenlariido udnionemur : altare niitem ipsnm etiam
nuUo prsnominatornm. Hniniit insiiper i lem /rnddin- hndie Alare B. yEL^idii voratitr. in capella Dnminorum
gns a D. Constantino Cnjetnno commodatnn sibi Le- deCrispoltis, ad ipsumqtte nppensn e.\t MS. tnbella
gui ellam gendam qxiamdum MS. Itolicnm Capilnm h\xu;el Lafina. in qnn post notutum nomen Fr. ..^Lidii, cum
Lfgnida m luijus, inqnil Lpgendae auctor, profitetur praif;it,nr- litnlo Benti Patris, atqne po^l dirm et nnnum
HaUcam mortis
que se familiaritet' sanrtn viro usum et upinio ple- : ponuntur verba ejus propheiica de signojonx Pro-
ejus,
halmUt
rcrumqne est fuisse Fr. Leonem, eum salicei qui B. phetfv,Perminis post suam moriem dando, ui infra
J^rancisci Confe.^snriuscnm fimn snnctilatis fuit, et num. 96, et nonnnlla ex t^n-his S. Bonaventiirx supra
Qtque mirncnlonm Assisii olnit
anno siccLxxi die. xv refutis, ac deniqiie ponilnr Itiec cnncfunin : Ghtrintnr
Nnvembris. Anctor sone {quem Loiine s^^npsisse credi- quidem gemmis India. thure Saba, auro Arabia, (n Pi-nuina
mus, sed postea verbotenus Irndnciinn in Italiciim lin- .Egyptus sapienli.T
civitule :
forte verbote' Italia pMtentia nunc igitup
, :

jtus Kumptam guom) a MS. Perusmi anclorediversns fuil : .<iiqnidem Augnst:i Perusia exulfet. gaud-^at et glorietur de
ej pr mo hic bolum prxfatur ac profuetnr, se scribcre super te- isfo thesauro incomparabili H. .^-^gidio. qiii
omiiium sacri
stimonia videntium vel ab ip&o audientium numero Minoruin Onlinis mirifici a-d fi ii lapis |ierman^t in
fonte :
:

autem 17 allcgnt testem qui stetit cnm eo Inngo tem- perputuum. Waddimjus anni 1202 nmnerum \0 sic
pore. et quse vidit et audivit ab ore ejns, dixit et conclndit : Ejus corpus visitavi Perusii. ubi ma^na
scripta fecit. I/iinain inter Cajelani demortui
g MSS. hidjetnr in veneratione :qnam dolemus fioc lempore
qux Inslravimns Ro^ia-. inventn fnisset illu Legenda sic refiixisse , ul alture prxdinnm paupere omnino nc
Ilalica, ip.^ium fortasse primitm foniem ceierariim, fere nulfo eultn per nnntim ornnri alqne n paucts
licet t)isi-
allerius linqux colure tinclnm, nvbia exluluisset tariqueratur Lesla:us; qui tamen uos monuit fnium
: sed
eam cum mnllis aliis monumentis in Germaniam nve- S. Georgii, [qm dies Beati annivertnnns est) in hujns
xerit Gubriel Bucelinus, a quo scrinia magisiri sui pro lionorem sicngi, ut ad pr.^dielum altare canntur snltnine
majori purte exinanifn fui.^se dolebant li, opml quos prx- Sncium, uon tnnien de Beato, sed de S. Grorgin.
clurx atias coltectionis retiquix pennan^erunt. 8 Eodem die v!.stlori etiani det-ole consuevit Mim
5 Cum igitur spes nulla afjulgect prwwjenia Acla lanus ejiisilem Ordinis conve.nlns^ in quo extremum intra eam
quem inve- infegre inveniendi drlatum ex
: nec operse preiinm sit quntuor aut diem ^Egidius obiit, sabbatho vesperi, ipso initio noctis,
nitndum suburbnm
quinque vicibus eadem dare, propter solam exce^sus dc- ordieutis sequentem diem Domiuicam eamdemque
desperantes, xxiii convenfu,
fectnsque reciproci dtffcrentiam, ac nonnuflam slyli vel Apr. In Itujus porro Conventus ecrlesia stelisse visni
ordinis diversitutem : graliiis leetori credidimus facftiros tacluique exfiosilum sarrum corpu.s, per integrnm eoqite
nos, et operis prolijitaiem odiosam evitaluros, si ex om- ampfius mensem, liquet ex nnrrntione miracnlorum :
nibus simnl membris, quamins heternqeueis, unum cor- qnorum frequenlia excilati Pernsini., ipsinn ad conven-
pus confJoremus, salvn singubmm nntnrali specie : nt- tiis Urbani ecclesium deferendum drcrevenint : quod
que ita Qundriparfita Aeta sunt nata. Prima pars, faclutn e^se inlrn .fpcundnm ab obitu niensnn, colligihir
Vilx hislortnm continens, folo esi ex MS. Pentsino, ex num. 115. Cnu,sa aulein .'inlnirbnni eonvenlns in
u>i adhuc
qiioi eotenus ut antiquiiis, sic elinm plenius ordinntius- Monte, etiam post socri corporis absenlinm, aileundi, pufeus el
€X omnibus
quc invenimus. Secnnda habehit Aurea verba yEijidii esse potest, tum puleus prxmifjnorotnK ntque e.r ejns de- crlltt Brali
stnul Acla
g^iadripar- exdupliciMS. scilicet Wratislavtensi Moreli etAnlner- siqnatiorie fiibricatus, cujus nquafebribus et aliis mor
honuranlur.
tita coHcgi- pienn nostro, in quornm primo ista hahebnntiir post , bis sa?pius mederi dicitur; leste Lesljco in siia de his
tntis :
hisioriam Vitse; in iecwido seor.^iim absque ea extaO-inl, ref^us ad nos episiota, et de quo agitnr mAetis num. 8:2;
post Cnmmentum Hu<;onis a S. Victore super Re- tiim Sacellum, in quod (uli Ule.m .scribit el supra indi-
gulara S. Augiistini Episcopi nnde etiam seorsim
; cavimns] cella ejus fuit cnnversa qui vero convenlum :

typis vulgati fuerunt Antnerpiie an. mdxxxiv apud istnm incolnnt Recollectie .•iunf. cum urbnni.m hofiennt
Marfmum Cifsurem , sub Itoc tttuln Sententire verse Conventuates.
aurece sancttPatris .f^.gidii As^isinatis. omnibus ad 9 In Pnlnmi Coloniensium a<t Usitar-
ad'tttionibus
Cbristianam pf^rfectionem aspiranlibus iililissim;e. dum 1515 c/ l^^t, nd diem
exrvsis Murtii sic fegi- Aova Crans- ii
luUo foTte
Eltam iu MS. Perusino posl Vitx hislorium sequuntur tur : Apiid Perusiam sancf;e memnri;e -^gidii. disci- l MartH
Collationes, quas habebat cum Fralnbus; iisdem puli B. Franrisci quie verba in sunm Marfijrnhgium facla.
:

plerumque verbis, qnibus Verba aurea in pra-citatis Germuuice Cnnisius transtnfif ad eumdem diem:quo
MSS. illa tamen :biminus apto ordinc et niulto jninus ctiam nudum jfAjidd nomen invenimus Florario MS.
integrn habentur. insertnm. Forte quia tali die, anno necdum lutegro a
6 Terlin pars, quasi priorum duarum supplrmenlnm, morte elapso, extntctum est aftare, od enjnque franslata
guontm pars accipitur ex SHesitico seu /fratislaviensi MS. iiemqne solenuins arra; qnx medio in templn nnten sic stnbat
ulfima de ex S. Antonino, Surio et fraddingo, serv.Uis singulo- exposita, ut et subiri et circnntiri et n snpplicauiibiis
miruculis
hiicfenus
rum verbis : sic ut nihil bis proponntnr, nihil omiltafur alqne infirmis pnsset, sicut indirnt f/isloria m rncufo-

inlacta de- eornm qu^ alicubi sinqnlanter referehaniur. Qnaria nmi, prius srriptn quam diela translolto fieret. Porro
lUuit. deniqne }iars, qunm nec M nddingus nec a/ins qni>^qiiam qiiia Beuhis in MS. Perusino bis dicilnr migrasse in
Ip.ie obiit
hiibui.\se videlnr , est lola et vntce ex MS. Pentsiiio, cadum x Ivalfn<ias Maji, ideo Philippus Ferrnrius, in ^; Api it.

de signis et mirnculis qu;e Domlnus ostendit per B. CntiloijO Sunclorum Ituiiae, ipstim reiufit adwu Apri- initio noctis
diem 2) »1-
Fratrem -^Egidinm, idque intra eunident quu Bealus lis. Nemp-' uoclts qua mortuus esl iuiliiim nd iflnm
ctioanhs.
obiit annum : ex quo opparet quantx auctoritatis et an- diem referebatur antiquitns : nune vero Itafia sofis oc-

tiquitatis pars ha;c ultunn sit . et qnod MS. Perusini cn.su snns numrrnnt lioras, et sic nd xxili, nox eadem
compihitor non curaveril quidqunm mutare in stijh, speetat. Ad hxc, non nisi in festo S. Georgix , vufgnlus
guandoquidrm i.< in hac parte nlius est, qntm in primo. per ora vuhji .inncti vtriobitus est, et corpus speclacufo

Accedent Annotnta ad purtes singnlas, qnihns speramns visenttbifi esse ciepit : ideoqite cetert fere omnes bunc
abttnde fadendum satis iis, qui hujns Beati ge. ta volent dirm ejtts memorix tribuunt polius quam pnvcidmlem,
quando
 . ; : :

292 DE B. .EGIDIO ORD. MINORUM.

A qiiando eliam JiicobiUns tom. I S^ntrtorum Umbrix alio nomine c Petro, ci:m Iioc viderent et nudirent, D
f^Unm hobft Jtalici' : ubi dirit alfare CruciHri r-tse sub plncuit eis omnia sua de jussu B. Francisci ven-
: et c
quo rrquirsfit arcii, et ciiput As^-L^iii in ottari Rrliquia- dentes, juxta santiim Evangelium eidem associati S. Frnitcsco
Evntifjcflcam
rum nervnri : ubi nos quoqni' mrmiuimus il/iid rssr rr- sunt. Hino post dies octo .acci.Iit, qiu.d cum supra-
vitam am-
ncrntoa aujio Mnrr.x, dir xv Drcembris. dictus ,Egidius quodam .-.ero esset in domo sna, pa- plexo,
10 Mirum t'sl numtm vwrtis tum divrrsimodr- ab rentes ejus narrare ccrpprunt quod F. Bernardus et
anm l'i&2.
aliquibus nolari, ut Co<\c\ riermanieu>: Surii aiinum F. Petrus fecpr;int, quo aii.lito sibi pliirimuni pla-
McciAXxiir. Pefrus Iloilulpinis Mfci.xxxii. Fprrarius cuit. Se.|uenli vcro in:ine tempestive surgens, de
ex Clironicis Min^rum sicclx, ip-^a Chrouica alibi sna salule solicitus, perrexit ad ecclesiam S. Geor-
MCCLXi, annum notent : ot nos . inqnit Woddiuqbus, gii, ciijus eo die cplebr.nbatur festivitas, et ingressus
cnnversionem /EL-iflii incidisse in annuui mccix. ple- est ecclesiam adorans. Oratione autem expleta ec-
ne ddcuiinus quo tempore si sef|uentes
s-uo loco. a clesiam egivssus, cogitab:it qualiter posset B. Fran- lcrtlus so-
cnmpuiaveris nnnns ciim Mariann, coaeva L^^gonda, ciscum et Socios inveuire. Cunique perveiiisset ad clus jtintji

et Chroiiicis an!i(|uis. potioribus ejus rei testibus, quodilam trivium, et iguoraret qua via posset perve- pclil
numer;ibis, iisque ad hiinc mcclxii. quinquaizinta nire ad eos. or.ivit .id Domiuum dicens Domine :

duos, quot annos eum iu Hellginiie vi\i-<se onines siiucte Pater, rogo te per mi^ericordiain tuam, ntsi
con>entiiint. Qi>od .•<i ftrusini xUitr illa, :rqur ac alii perseverare delico in hac sancta vocatione, dirigere
pli.rrs Iralix populi. communi^i ^Erx riilioiirm soliii ine digueris in via, per qnam ad istos Sanctos tuns,
furrinl novem rnrnsibus pra:vrrtrre , annus MCCLMli, quffiro, valeam pervenire. Sicque a Domino exaudi- ab C01UC
sitsc"ptiiSy
ipsis rrni in cnrsu, jom indr a xxv die Murtii, Inrar- tus, paulo plus ainbnlau^, B. Franciscum quein qu;e-
nutionis Domininr festo annuo, cmpfvs numerari. Et reb:it invenit et procideus ;id pe.les ejus, ut euin
:

sic forlr annum invrniremus sifjnitum in Notnrinlibiis in sua sociotate reciperet suppliciter exorabat. Ipse
circa mivncula instrumentis, si qua facfa fui!>sent, uli autem alacriter, et voluntarie eum recipiens, taliter
in miraculis li. Ambrosii Senensis contigit. At Fralres allocutus est eum. Fraler, ila fecit tibi, Dominus,
l^ soliii annos rommnni totius Ordinis moie a Janunrio sicut faceret Iinppr.itor si modo ad rivitatem istam
seqnenii numrrnre, annum .McrLXXii, in MSS. Prrusino accederet, et vellet eligere sibi aliqnem pro suo di-
et Sileniiiio , aliisqm apud WiKldinqiim expresserunt : lecto famili.iri omnes dicerent singillatim, utinani
:

de eoqne omnino cerfos uos facil cbaracter diei Domi- elig.at me et ita Dominus elegit te. C immonuitque
:

mcr cjim frsto S. Geanjii concurrenlis, qui indtcal tit- eum et confortavit, ut in vocatiine qua vocatus er.it
teram Dominicalrm A, nulli ex annis prxsignatis com- lideliter i.ermanerpt. Habuitque simul magnain la; -

peteniem, ml uni mcclxx.ii. titiam ipsorum qnatunr. et g.iii.linm in Spiritu sancto,

et necdum erant plures. il Ip'a ilaqiie die venit qus- d
pauper eleemosvnara ab clamtjffeni
ACTA d;iin

Franciscus, qui proposuer;xt in corde suo uon re-

sit tm paU'
eis petens. Cumque S.

Ex Variis maniiscriplisel impressis. peri dat.

nuntiare alicui petenti pro Domino, donec h.iberet Luc. e, 30
PARS I.
quod daret. ut impleret Evangplinm illud, Oinni pe-
tenli le tribue; v.icans .'Egidium diceret ei, ut daret
Historia Vitjc B. vEgidii
illi panperi cblamydcm ..-uam (nondum eniin iiidutus
Ex Menbranis Perusinis MSS. erat) :id jussionem ej.is feslinavit et abacriter dedit
ei . statimqne visuin est ei quod novo repleretur
CAPUT I.
spiritu. et quod ejus eleemosyna c cailos ascenderit,,
r//,r lieliiiiiisa' e.rnrilia el pereijrinaliones Vic-
et pervenerit in cnnspectu Doraini Dei. Altera die
liis lionur et alilii inanuain lahure qiixsiliis. ve^tivit eum B. Frian.uscus f. f
n 3 PostliocduxiteiimB.Franciscussecum in Mar- Eumdem
^Jwhf.ihMera. S.iiictorura Viraniin n excnipla de- chia. B.;atus autem Franciscns n.mdum prffidicabat
in Mnrcliia
Proogm. comitulur
viitnsnndientium aiiinids :id tr.insilori[e voliipt.itis
populo tamen, quando per civitates, et castella
:

contcmptiim et desiderium incitant seternorum

,
: transiret, confortabat homines ut poenitentiam age-
„ iden, ad Domini honorem et aiidientium utilit.item, rent : et Fr. ..IJgidius respondebat dicens ; Optirae
.•ancli I''r:itris ,-Egidii vita, virtutiiinque et monim dicit : credatis ei. Quicumque autem eos videbant,
lninest:is super testimonia videntium vel ab ipso
,
admirabantur dicentes : Numquam vidimus tales
audipulium confcrilninlur. Religiosns, sic indiitos, omnil.us aliis habilu et vita
1 Vir erat in civit;ite Assisii, jEgidiiis nomine, dissimiles s;ilutnres homines vidputur j/. Qui ciim
;

lionu) simplex et rectus et timens D..rainHm.

Hiinc devotissimi essent, quan.locumque a!iqu;is invenie-
Vir in seni-
adliuc in seculari habitu constitutuni Dominus suo
lo plm. bant pcclesias vel inhabitabiles vel derelictns, ad eas
inspiravitbenigni.^sinio spiritu. siique cngilareintus
devole de. liuabant ad orationem, put.abantque et
se cwpit de stalu suo, et qiialiter Creatori omniuin
senliebant se lociim Dnmino invenire. Postea reversi
posspt in nmnibus iomplai'ere.Illu in tenipore, panlo
snnt ad S. Mariam de Portiuncnla, qira extat prope df\n Ass\'
poft hoc. illninin.ivit B. Franciscum Dominus (|ier iiuin rc-
ad civil.atem .^ssi^ii, ubi tunc temporis [l''r. Bernar- versm.
quem Doniiniis /Egidio rectum iter ostendit,
ipsi
dus et Fr. Petrus| morabantur. Cum autein se invi-
quo ad eum pervenire posset. qui.i ipse per se noii
cem revidebant, tanta jucunditate, et gaudio reple-
valebat inveuire) educens illuin per viani rect.im b;intnr, quod nihil rccnrdalianturadhiic; et niaximam
expedilam et sanctam. Non .luruni, nnn argentum', panpert;item quam patiebantur. divili.as reputabant.
iion pecuniam non .•igriim nec aliquam rein po5-
, ,
Soliciti quoque erant quotidie in oratione, et labor-
sidere voluit:.sed in liumililate et paiipertate
cordfs rio inanuum, ut oinnein oliositatem, aniime inimi-
suisecutus Dorainum, nudis pedibus ambulabat,
vili cam a S6 penitus efiugarent. Noctibus similiter soli-
habiiu indutns erat, zona vilissima
cingebatur. Multi surgebant media nocte, jiixta illud Proplietae,
c.iti
deriilclianteum, et injuriosa verba dicenles contra Media nocte surgebam ad Dominum, et orabantcum
ipsuui. quasi pro insano habebant
eiim inse vero :
devotinne, humilitale et lacryrais.
niliilurabat, nec respoudedat, sed omni
.
solicitudiue 4 Sanctus deinde Franciscus illos Fratres, quos
studebat oporari, sicut ostenderat sibi
Dominus; jam habebat, vocans ad se in silva, qua; extat prope
non in doclis huraana!
sapientiee verbis, sed in osten- el rursum
dictam ecclesiam, :id quam ibat s;ppius adorans, di- pereijrtnari
sione spirilus ambulans.
xit eis : Considerate, Fratres, humiliter vocationein jussus.
2 Deinde vir .pudam b Bernardus nomine, cum nostram, in qiia misericorditer vocavit nos Domihus

quia
 ; .

VIGESIMA TERTIA APRII.IS. m

quia non pro nobis tantum, sed et pro multorum aliqiioilfaciendum, ut ex hoc vivere posset; vidit
utilitatenos et salule vucavit. Eamus er<;o per inun- humiiiem volentein ducere alium pio die illo, ut
dum, hortanles et doc-entes iKiniincs verbo etexeni- juvaiet eiiin ad colligendas nuces quol cum linmo :

plo, ut pieiiitentiam aaenles. niandatorum Doniiui, ille arburum altitudiiiem, et qiii:i

renucret propti r

quie olilivioni sunt tradita, delieant rerordari, juxta nimis distabat ab Urbe; appropinquans Fr. .Egidius
Ps. 5i, 53 verbuni illud Proplietii um ; Jacla oogitiitum tuum dixit ei, Egn jiivabo te. Facta autem cunventione

h in Domino li. Tuno Fr. x-Eg'dius iissociatus Fr. lier- ut daret partem de nucibus, perrexit ad lociim; et
vlsKat .>. nardu, quaiuor die')us iveruiit siniul. Po.^lea Er. siguo Crucis se niiiuiens, a-reiulit et collegit luices.
Jacobum i»
Bernardus, ndinquens eum, ad ;dias parlesacue.vsit. Quibus collectis aixepit partein suain sicut simul
Gatuin,
Tuiic Fr. ^Kgidius perrey.it ad ecclesiain S. Jacubi
t
coiivenerant. Quiu cuin tot essent quod gremio eas

de Galicia qui piuin seniper aniiniiin gercits iu

; purt:tre nou posset, exiiit se tuuicam qiia sola indu-

alios pauperes, lempore pauperiatis, quousque tia- tus er.tt, ligiaisqiie manicis et capiitio, nuces misit
bebat aliquid, indigeiiiibus tribuebat. Qiiodam nam- in eain quas siiper humerns suns portaus ad iir-
:

que die obviuin habuit ouetudam pauperem, eleemu- bem, paupcribus largilus csteiis.
synam petentem ab eo cuin autem iiiliil haberet : (j tjiiadaiu auieni die eam esset ;ipuil mnuaste-

quara solam uuam tunicam, ciiigulum et bradias, rium Saiictoruiii (Ju.itiior Coronatoriiin, quod est
t>
t)

capulinm
cuupit cogifare iiitra se qnid ei tribuere possetidivi- juxta LatLrauum, ubi huspitabatur ipse; coniigit ut opernm
stiiim itmt- moiiastcrio
pcri floiiat, deiisque capuliuiii a tuiiica, dcdit ipsiim ei, et ivit celltriiinis ipsius muna^terii quKreivt huiiiincin qui citidaiii to-

siile capulio viginti diebu,>, quia aliud haliere iinn ei purgaret farinnm. Qun ;uiditu, Fr. .Egidius se caiis,

poterat. Mulli veio deridebant eum di>enie<, .\lat- /. ubtulit hiiic uperi facienilo ; et facta conveiitioiie,

tus non eiiim

:
cogiioscebanlur adhtic Fratres. in seplein panes pio farina dabat ei ; d;ib«t eliain sibi

toto aiitem suo ilhi ilinere lamein n<in repiilit a se, panes pro dererenda aqua, et pro en qui il ad facieu-
propter penuriam, quam alacriter tolerabat Vadeiis duin paiieni juvabal euui. Rarucuiqiiain se pro toto
ergo sic quasi peregrinus per munduni; homiiies et die obligabat, ut posset tempure idoiieo ad oratioues

I
mulieres, quus inveniebat, raonebat et hortabatur confugere : sed qiiando pro toto se obligibat die,
devole, ut tinierent et amarent Creatureiu cctli et seniper horas reservaliat sibi, ut posset dicere ora-
terrffi, faciendu poenileutiain de peccatis siiis. Qu:i- tiones suas. Quadaindiecuuiirel .ad foulein S. Sixti, ct rofjtttus
C.I aqita
dani vero die, cum valde fessus de ia! ore itiiieris qui per inilliarumdi^liibat ab eotleui nionasterio. ut
fjitaiii itluc
faiiiem inaximain pateretur, et cum dorinisset jiixta aqiiani pru niuiiacliis ibi cummoraiitibus dejiortaret;
fcrcbat ita-
viani, excitatus a soiiino invenil diiiiidiuiu p:inein ad iii reditu suo (piiiUiui hoino ab eo bibere petiit. t^ui rc allcri.
faiiicm tn-
caput >uum ; et graiias ogens Doiniiio, cuin maiidu- respunilit ei : Dabo tibi lubere, etrtsidiiuiii nioiKudiis
viililtts ju-
casset, coiifortatus est. .Mia die v;ulens et paiiein deferanrt valde eniin reverebatur mnnachos et ora-
valur.
inveiiiie non vaWns. devenit ad quauidain areain, in iies Clericos. Ille autem honvi perturbatus inultum,

qua fabarum grana reuianserant; nocteque illa lios- pro eu, qiiod noii dedit ei aquain, multa injuriosa

pitatus illic, comedit ex fahis illis, et fuit niuUum in verba intulitin eum. Tunc Fr. /Egidiiis ad mniia- iinraut cl-

steriuin rediens, et dolens plus de tiirbatione illius, ilrm pctit

Doniino consolalus. quasi habuisset diversa genera cliain post
pulineiitorum. Libenlius etiam hospitabatur in dc- quam deiiijuriasui, accepit aliuui urfeum, pergens- convitia

sertis locis, quani inter raulieres et huiuiues, ut se- que ad f mtem detulit plenuni ad doinnin injuriautis ttcccpta •

sib', et dixit Bibe, frater, et dacui vis. Ille vero

curius vigiliis et orationibus vacare posset, sicut ;

consuetus erat. Revertente auteni eo ilevenit ad doletis niullum et po/iiitens, rogavit ut iniqu;ini in-

qiioilam castrum Lombardiffi / Ficarolum nomine, juriam sibi parcerct pro|iter Doiiiinuin. Qiii eidein

ibalque pro eleemosynis ostiatim. Qui vucatus a quo- libeiiterparcens, multuiu deiiiceps ab illo hoiiiiue
e.t siistiiiet

ittusioiicni. d:ini de eoilem castro, sicut houio luultum indigens, ainatus luit. Qnitlquid siiperabat ei ex lucro quoil

accesi-it ad euin, sperans se ab eo aliqiiid acceptu

accipiebat de upere. pauperibus erogabat. Semper

runi. Ille vero fingens se aliquid sibi porrigere, quasi excitiibatur idtra in labore manuum, vel in
orationis devotioiie, aut salutiferis rebus et otiosi-
pusuil t;»xiUus in manu siia. Cui Fr. yEgidius dixit: :

Dominus p:ircat tibi. A multis autfni deriilebatt.r, tatein seniperdevitaus, sinc aliqiio istorumtrium vix

invitatus ab eis si ludere vellet. Deinde reversus est vel nuniquiiin poterat inveniri. In his autein omui-

ad S. Mariain de Pcrtiuiicula, ubi nianeliant Fra- bus, pro paucitate Fratrum, s<iciuni non habebal.
1
P
tres : qui viso illo gavisi sunt gaudio valde magno. 7 Post hiec () aiitein sepulcrum Doniiui aliaque perct/riiiit-

m SanctK-teri-iP loca visilare desidcrans, ubi Domiuus tnr in Trr

m 5 Tunc missus fuit Rouiaiu coinuioi aturus ;

Romx ha- noster Virgiuc suisqiie discipulis fuerat ratii-sait-

cum Beala
qui cum esset devotus ex quo venit ad orilinem, ctam.
bititiis cx
semper proposuit de hibore manuuin suarum vivere, conversatus; qiiadam die quicsitus a B. Francisco
latitjri^ ma-
intuin vitut. prupn!.itumi|ue adiuiplevit : et priiisquam aliis iin- quid facere vellet, ei hoc suuni desiderium patefecit.
plicaretiir uegutiis, oiniii niane Missain audire vole- Cui B. Franciscus, dato socio, concessit quod iret

bat. Ibat itai|ue ad silvam, qua; per octo n milliaria per obedientiam salularein. Duni ergo illuc pergens
Urbe et ligna super proprios fereiis hu- deveiiissetad purtuinBrundusia! civilatis, ibnpie per
distabat ab ;

meros, vendebat et accipiebat necessaria sibi. Die modicum tempnris moraretur, expectans uavcm
iiuadain ciim lignis, sicut cunsueverat, ad eniit interim queradain urceum; in quo portans
aiiteni
aquam, ibat per Civitiitcm clainandn, Quis emit
Urbem veniens, obviam venit uui mulieri volenti se|iul
aquam et de liis vivebat. Pustea pertraiisiens
emere ligna et facta conventiuue, portavit ad por-
'.
;

cium Domini, etiain alia saiicla Inca quie de^idera-

tam illius. Qua; viilens euni Religiosuin, volebat ei
dare ultra quod sibi promiserat. Quod Beatus in-
tuens dixit, Nolo quod avariliavincat me et sic di-
verat vtsitavit, cum devotione magua et revereutia.
Qui mur.iin contrahens in Civitate Accoii, ile labore
:

siio vivere cunaUitur faciebat eti;im qiia'dam labo-

misit ei niedietatem pretii. Miiltum autem illa
nii- :

de juncis, quibus illi honiines ulebantur : q

rata est, eo quod ipse noluit recipere quod
hoinines ritia

concupiscunl, et sic habuit eum tuiu iii magna reve- quando vero hoc facere non posset, petebat r elee-
reiitia. laborerium quantiimlibet vile
Nullum est mosynaiu ostiatim. Deinde ad Saiictam Mariam in
Ciivi egrctjio
quod verecunilabatur facere, duinmodo illuil honeste Portiuncula reversus est adalios Fratressuos. s
siii i/isiits

coatcmjHu, agere posset. Tempore quidem vindemia; juvabat

ANNOT.ATA.
liomines ad colligeiidum uvas, quas ad canales vel
torcularia portans, pedibus calcabat. Die autera
a MS. liic erat Incipit Prologus super
quadam cum iret per plate:iin Urbis, quau-ens opus
Tiliilits
Yitam
 224 ACTA U. ^GIDII MINORIT.B.
vilani et conversationem B. ^gidii. SiffsHici anlfm m Anno 1:112 Frauciscus sibi ac suis Romx acqui-

MS. (alis Incipit Vila Fr. .^gidii de Assisio, ter-

:
siverul Xenndochium, ubi uunc est conventus, S. Fran-
tin (r.itre, filio et sono B. rr:infisci. cisci ad Ripira dictufi.

b Vr. Bernanlus <le Quiiitavalie oOiit Amsii \0 n MS. Silesiticum per quatunr milliaria.

Julii (Jtvin \^k\, ut pntut WndiUngus, qui el San- Faschalis II inilio f^eculi xn ecclesiam reslauravit
clum appellat : umle et Murtnndoijio Frnnciscano est addito ptilaiio, ut scribit Pancirolus. Fortasse monaste-
a(h<nptn-^. I^iat aulem, ut est iii MS. Silesif. Major rium fuil, cujus nunc nulta extet memoria : quia suc~
homo (\f A.^S'sio. cessu temporis deficienlibus mouachis conveisum sit in
c Petrus C.ifliaiii, qnu jua-ta idem MS. erat Ca- Palutium.
nonirus ec<-lesifL' CathedraliN, anno 1220 n S. Fran- p Anno, ut docet Waddingus I2IG.
cisfo dcilnrnliis Miiiisler Gcnenlis, ainin posl sequrnli q Jdditur in MS. Silcsiiicn Portabat etiam de-
obiil : ctijus niiraiuln, a<lmodnm frequenfia posl mor- functos ad ccenmterium et aquam p-^r civitatem.
lem, cum Fratrum ilisiiplimr et quivli obet>se judica- r Idem Recurrebat ad mensam Doniini, eleemo-
reniur, ipsius sancli Palris imperio cohibita fiiere, ut synam osliatim pelendo.
narriit S. j^/nlonius et alii. s Ihidem additur, Visitavit etiam S. Angelum et

d Ibidem Vocavit qnoqiie B. Franciscus

sic dicitur : S. Niculaum deBari : et snbjungilurquod supra num.
Betnardiim etPetjum, dicns, Uiium bonum Fra- 4 habetiir de dnnidio pane.
iicm nrisit n"bis Dominus . qui siniul gavlsi in Do-
mino comedenint. Cuinqne B. Fraciscus cum i|)S0 CAPUT II.

j^{.'idin As>i^inin pfrfrtTet. ut jiro babitu ejiis p.m- Gcsta Fahriani, lieale et ad castrum Dirutx.
nuni procuraret, occurrit B. Franoisro in via muiier
paupercula. .Interea S. Franciscus gregem suum ampliari con- S. Francis-
e Anionivs, Martanus et MS. Il-ilicum tcsle ITad- spiciens. cupiebat qtiud ecrum aliquis nomen et le- c(M nd .Sa-
racriios con-
diugo : Visa est eis e.i mulier roelura conscendere. gein Duniiui priBilicaret inter Saracenos et alios
vcrtcndois
f Hoc veriit,i7nilitis qnam quod in MS. Silisitico intideles; et pro Christi nominis conressione, si foret 1'.

iqnasi anle jeslum S. Geurgii ad Franciscum se contu- necessitas, moreietur. Cumqiie non mveniret, Fra-
lisset jEqJdins) liis verbis dicitur : Sid donium ip-^um tresscienlia lil.terarum ermlitos, idoneos, qui vulun-
B. Framisrus in fesfo S. Georgii babiiu Oidmis in- tarie irent, videns Fr. yEgidium idoueum ad hoc et
duendo. factns cst FralerMinnr. Utdi-simnlem qvod vulunlariam, sicut qui Dnrnini fervebat spif-itu ad ;

pnscox fwc loio sit a}'pellutw Fratris Mtnoris, de qua gentes barbaras ipsum cum quibusdain aliis destina-

finle necdum erat coijilalum. cum itdbuc soii quatuor vit. fl Audierat siquidein quod gens contumeliis illa

essent. afficerent homines, tenentes et commendantes legera

g Waddingus, forsnn e.r suo MS. Ilnlico, hunc pa- Domini, et ip^orum legera depravantes et fidem.
rotira}ilnim ndjiiii : Excipiebjintur a quibusdam per- Qui cnra ad Civilatem Saracennrum Tunis nomine .£gidluni
miilit.
qnam liumauiter, sM n\nu\ plerosqne vestis novitas venisset, qiiidam tunc homo, inter Saracenos repu-
Confrmptum
et vitfe siiigiilaf is a-peritas nia^nam paripliat adrai- tatns vahie ^apiens, qui diu tacuerat, exiens pra:di-
/n>i'tiii prx-
lv,l .tgi- rntioncm : in quibvsdam oppidis eos deridebant, in care coepit, et dicere Saracenis Venerunt adnos :

<iiui. aliis el malo verbo et duro verbere afficifbniit. illis infideleshomines, qui volunt perturbare veritatem
summa palieiilia cunclii ferenlibus. Imo dnliiit Fr. el legem omnes ergo tales consulo ut gladiis et
:

./^Ctiiilius, ad e^rum jam explii-atam virtntem exlii- niortibus supponantur. Et inter eos et Christianos
beri eis h^nores bumanns, quos pro summo habebat magnus rumor jacuit Chrisliani autem qui aderant,
:

vituperio ; et sida prn Christo pcrpes^a opprobria apud quos Fi ater jEgidius cum aliis innrabatnr, hoc
gloriam dicebat : qnare ad diicein et Patrem Frau- audieiites et mori nimis limentes, Fratres ipsos vio-
ciscum, dolens et ma-stus, magna ait sinceritale : lenter illo sero navem reintrare fecerunt, nec per- indeqae
irrilo cona-
Patpr, jnni n-cosit gloria nostra, dtim bominum miserunf ire, aut loqui inter Saracenos. Mane Sara-
tu redire
gl(ui'i af!icimur Qua? veiba sanctum Palrem mu- ceni venientes impetuusi ad ens in navi, repererunt compulsum.
giio aflcfcrnnt gaiidio. viilenlem suos discipulos nec ipsi)s, qui cuntra volumatem et prohibitioiiera Chri-
iTituriis rf.nimoverl nec gloria extnlli. Cum vero stiauorum de navi praedicabanteis. et hortabantur
, v^gidius doleret, quod quam a Palre didicerat salu- ad fidem Doraini et san to Spiritu veliementer
:

tatinnem- a Deo revelalam. mnlli indignanler audi- ierventes et divino igne succensi, pro pas&inne Sal-
renl, et lam'|i'ani uovam rejicerent ; eum pie con- vatoris mori nimiruin affectabant. Veruin videntes
solalus est Francisrus dlceiis : Dimitle illos, qnia qnod Christianis impedientilms, illnd pro qnu vene-
nesciunt quid dicunt, dnm ba-c verba Dominns det raiit iniplere non pusse.it, ad B. Franciscum reversi
tibi )>acem. cnndemn^mt. In veriiate tibi prnmitto, sunt.
qundmnlti nctbiies et priiicipcs biijnv miindi p"stliac y Beatus ergo Franciscus, intuens Fr. .^gidiura jubet ellgere
tibi el aliis Fratribns, eos ila salulantilms, mapn im viriira virtuiis et gratiffi, et ad omne opus bonum utii habitet :

revfient am e^bibebimt. In MS. Silesitico ad'htur. paratum prouiptum, inlime diligebat eura, et di-
et

In ipi-o aulem ilinrre Fraticihcus pro]ibeti/aiidn de cebat de eo aliis Fi-atribus Ecce miles noster de :

dilatatione Ordinis sui dixit Fr. yEgidio : Nostra tabula b rotunda. Cuniqne Fr. /Egidius quaereret a
Religio erit similis ht mini piscatfri, qui mitiit Bealo Francisco, quid vellet, quud ipse faceret; ait
relia sua in Jiqnam, capieiis piscium nmltitndinem eiB. hr.mciscus, Paratased^stua vade quocumque :

copinsam. et parvos in aqua relinquens, et uiagnos vis ire. Ijise veroqualuor diebus sic iucedens Iibere,
capiens in vasa sua. cuiu de taiu libeni ubedientia non inveniret quietera,
h Vereor ne ej:ciderit aliquid, et h,rc Scriplurn diri- reversus ad S. Franciscum. dixit ei Pater, mitte :

galurad ipsos Fialrvs, quos Snnclusjusseril, pcr vium me quo vis, '|uia in tam libera ubedientia non pofest
twn t'.v.s<* .sf,/(f//»\ (/(* diuiiin i>iilu. pe^ retpi em iiivenire. Tuncc missiis ad qnaunlain
i Aiinv \'-l\'-l juilti /f'u(Ulnujiim,citato MS.Ilnlico. ereimiui in comitatu Perusino, d Fabrion nomiiie, d
k Mdlln //a/i,s (*>/ Stultus, in trqrapUv quud accepi- ibat discalceatus solaque indutus tunica tempore quod /lic

mus criit Mustus, nbviam veuit quidam ejcusitns

ijuod ad rem nnn (ncil ; ideoque mu- magui frigoris vernalis: cui
vii't-lur
tare iilucuil cx veio^imiliuri conjectura. hcmo, et dix.it ei humn quod statim ille : Si scirem
J''af/rianum,
I Fichervolo oppuluUnn esl ud Paihnn fluinen, inler jjaradisuni iugrederer, nollem sic ire. Ad qund ver-
Mautiium at{\\ii' Ferroruim, el ad hujus dislriclum bum lantuin fi-igus iu eum in^idiator inimisit qnod ,

perttnet : /I^addinguscorrupie, Sioarolum, ieyit. fere moriebatur algnre. Sic itaque angustia pienus,
cogitare
 VIGESIMA TERTIA APRILIS. 223
oogitare inter se coepit, quomodo Dominus noster cessaria recipere
pro nobis
renuelj. t. Inslabat ille precibus, D
discaloeatus et pauper. Taliijue medi-
ivit ut saltem quod lucrabatur ad mensam ejus simul '^' "ss.
tatione calefactus subito, laudavit Omiiipofentera cum '"'""
ipso comederet : ciijus precibiis Fr. /Egidius "
Dominum, qui sine igne materiali suo eum calore aci|uiescens liicrabatur jugiter suflicientiam sibi
; et
tam "p'L'laZn
velociter replevisset. In eo autem loco per plu- rediens mandurabat ad racn«am Doiiiini Cardin:ilis "csci,
ubi rariim r'es annos morans, quadarn vice cum recordaretur ex panibus, quos in sudore vullus sui lucralus crit.
ftiimiftlalis
peccatorum suorum, exivit iii silvam juxta lcicum, Sic faciebat cuiictis diebus. Qiiadam autem
eiempliim die cum
pr^bet. et expolians se tunica sliordam ad collum suuni mi- pluviarum inagna iniindalio fieret. ita quod Fr.
sit vocansque ad se quemdam Fratrem usque ad
; ; /Eoid:ius non piisset ire ad lucrum solito
mure; Do-
eoclesiam loci se uudum trahi fecit per chcrdam, minus Cardinalis gaudens dixit ei Hodie oporte- ;

clamans et dicens, Mi-eremini mei. Fratres. misero bitte, Fraier .(Egidi, nostris eleemosjnis nostrisque
peccatori; Ad quoil fratres loci perveiiientes, plurare cibariis vesci. At ipse in curde siio aliudgerens,
co-
coeperunt eum sic nudum, dicebant ei
; et videntes : gitabat qiialiler pro die illo aliqiiid lucrarelur : et
Indue tunicam. Quibus ipse resFOudeliat
te Non ; accedens ad cocinain Domini, ait cocinario. Quare
m,„i„,,
sum dignus esse Frater sed si vos vultis eam red- :
habes sic iminuiidam cocinain Qui respondit Quia mnndandx '!
:

dere mihi pro misericordia et eleemosyna, recipio. non habeo uniiiii qiii purget eam. Frafer vero .Egi- "'""<"" '"
Cui Fratres reddiderunt eam et sic reindutus est. ; dius, facta conventione cuni eo pro duobns panibus "''
Faciebat domunculas e et copliinos, et / cannican- scopavit eara
r ''
sicque lucratus est quod coraesiu-
;

slfenuela~ nas strenue laborans, et ex ipsis ipse et socii liene rus erat. Ad horam comestionis detulit panem suo
boraiis
onerati deferebant ad civitatem, et vendebant, eme- labore partuin in raensa, et vescebatur ex eo quod :

bantque in victu et veslitu necessaria sibi. Tantum ut vidit et cognovit Dominus Cardinalis, rairatus, do-
in laboritiis aliquando insislebat, quod regebat luit spe sua et desiderio se fraudatum. Cuin autein
g
unum fratrem de labore suo: volebat enim quod praBlenderef pluviaperseverans iii craslinum, iisdem
et culfrls

eleemosyna atmendis.
illa oraret pro eo, dum quiesceret vel v.?rbis cum Fr. /Egidio Cardinalis usus est, quod E
dormiret. Quadam vice rediens a qiindam canneto sic oporteret euni illo die suis eleeinnsjnis vesci.
cura fasce arundiniim, transiensque juxta quamdam Ipse vero inveniens cultellos doini, nimis i ruginosos l
ecclesiam, incidit in quemd:im Sacerlotem, qui di- et lurpes, dixit m
quod volebat acucre eos.
fruslitaj
xit ei : Tu es quidam hypocrita. h Ad qund verbum Faclaqiie conventione cuin eo pro duobus panibus,
Fr. yEgidius niraium contristatus, riebat inlime, quod cullellos opfiine acuit et aptavit et more solitn ipsa :
credit tamen
Fratribus non poterat occullari. Quem unus Frafer die cibum labore acquisilum mandiicavit. Omnia
se ex vero
ht/iJocTitam fientem inveniens, dixit ei, Ciir ita tristaris? Qui quippe labureria, qua; oporlebat, alacriler semper et
dici : ait : Quia causam
tristitias habeo. Etdixit ei Fra- volunlarie faciebat. n
ter Quae est causa'? Qui respondit
:
Qiiidam Sa- : H
Post ha?c. appropinquante (Jiiadragesima, cu-
E
Quadrage-
cerdos dixit mihi, quod sum Iijpocrita. EtFralerad piebat se transferre ad aliquein remolum lucura, ubi simam iit
eum Credis proplerea hoc ? Qui respondit Credo
: ; ; majorem reqiiiem invenirel. Lota tunc Fratriim ra- majori soli'
quia non credo quod Sacerdotes meiitiantur. Et dixit rissima inveniebanlur. Cuinque olilenta eiiiidi licen-
iudine acCu*

ei Frater senteiitife hominum non sunt similes

;
tiaa Domino Cardimili, quamvisinvile, iterarripere
sententiisDomini. Frater ^gidius audito hocverbo, vellet cumsocio; de ipsoruni recessu dolens raultum
requievit in eo, etutcumque fuit de sua magna tri- Cardinalis, compassione qua circa ipsos erat aflecius,
recusat stitiaconsolatus. Tempore autera messis, inore alio- dixit Quo ibilis? Itis sicut aves uon habentes
eis :

quidquam runi pauperum, ibat per agros colligendo spicas re- nidos. Pervenerunt o ergo ai quamdam ecclesiam
gratis ac-
cipeie.
lictas ; et si quis vellet ei dare totura manipulum S. Laurentii, in monte super caslrum /; Dirulip, re-
segetis, nolebat illum accipere : et dicebat volenti inutara satis et ab omnibus derelictam. Hom'nes
dare, Non habeo horreum ut congregem, nec habere autem illius terrje tunc teinporis non reverebantur
volo. Ea vero qu;e sic colligebat non silii sed aliis Fratres, nec diligebant, nec Fratres quoque cogno-
indigenfibus dubat. Faciebat Fr. ..Egidius hortum scebantur adhuc ; sicque nnn providebant eis, sicut
et victum
in Iiico illoFabrion, et Dorainus multiplicabat eum exlrema neci-ssifas pnslulabat, tempore et aiino illo,
quxrere per
in manibus suis sic, et de aliis operibus faciebat.
;
qui fuerat valde carus. Fr. ..•Egidius, vir lidelis et iiiiici prolil'

Et homo quidam juxta ipsum hortuin laborabat ali- fiducialiter agens Domino. totain spera suam po-
in **'"*»
Furtum ex
ejiis korto quando, quem Fr. ^Egidius de his quaj in horto nebat in eo. Facientibiis eis morain ibi per Ires dies,
fiiciendiim erant t8epii.is invitabat, sed ille nolebatur accipere. nix maxiina operuit faciera terra>, ita qiiod locum
iliirabili
Semel vero Fr. ^-Egidio absente, ille homo quasi egredi non valerent. Vidensautem Fr. i^gidius qiiod
casii impe-
dilur. furtive hcrtum ingres^s. colligebat quod volebat tempus aptum non esset. quod pot^set de labore suo
ex eo. Vir autem alius Rolandus nomine fererat ibi sibi victuni acquirere, sicut s(debat, nec ire poterat
prope ex herba sarciniilam; et dejiciens in terrum osliatim; dixit socio suo : Frater, invocemus Domi-
a.vinum. imiiosuit eam ^ibi : qui nutu Domini, ut num Deura noslrum, et ipsuin sic oltis interpelleraus
creditum est, licetvalde leve pondiis esset, nulln mo- clamoribus. ut audiat nns, et in tanta necessitate
do surgebat. Vir ergo ilie commotus ex hoc, ivit positis faciat misericorditer subveniri. Retulitque
quarrens adjutorem sibi ; ct dtim iret, invenif homi- illi quorumdani monachorura exemplum.qiii tempore
nem timore hortum egressus
illura in liorto, qui pra; su£e necessitatis altis vocibus a Domino petentes
est. Quem
propter hoc nefas tanta increpatione
iste auxilium. exauditi sunt. Sirque illorimi exemplo
corripuit, quod permulti ubique intuerentur, et ab provocati, coeperunt altas laudes et orationes Dcmi-
eo adjiitorium non quaet^ivit sicque solo eo reverso : 110 reddere, dieqiie et nocte his ferventer insistere
ad asinum, asinus per se nimia velocitate et felici- in vigiliis etjejuniis multis. Dnmiuus autem miseri-
tate surrexit : quod horao ille miraculo bomini et cors et miserator, ipsius fidem ptfervorem attendens,
meritis Fr. .«Egidii factum nullatenus dubitabat. inspiravit quemdara ipsius Castri; virum spiritualem
10 Alio lempore. cum apud civitatem Reale Fr. inter alios, nomine Beninca>ani qui cum plus cetc- :

^Egidius moraretur, unus Cardinalium Dominust ris devotionem haberet, casu venit ad eos. ignorans
Iteatic apiid
Card.
Nicolaus nomine. cupiens eum familiarem habpre, quod aliqui essent ilii ; detulitque eis panem et *i- JfVfittirab
Tiis-
culaiiiim propter raulta qua^ refulgebant in eo sanctitatis in- num. Dicehat autem inter se, Vade ad talem locum,
J^^Hy^ rf/
habitans. siguia; n-gabat eum aflectuose ut moraretursecum, quia forsan stat ibi aliquis servus Dei. Veniens ergo tjus iiecessi"
etab ipso reciperet neoessaria sibi ipse autem de monilo,
: ad eos, et inluens tanta eos paupertate et necessitate '"'e
laboi"e raannuin suarum vivere cupiens, ab eo ne- coactos, reversus ad Castrum, habitatohbus iilius

ApriUs T. ni 29 multam
 226 ACTA B. ^GIDII MINORIT^.

inultam necessilateni eoruni annunfums, monebat et I Idiotismo Italico Rugine jiro jErugine : hinc Ru-
hortabntur. ut eis pro Domino subvenirent. Qui
ginrtsus.

compnssionisafreclu circa ipsos Divina inspiratione m .1/»'. Silciilicum, Dispensatori. Frustiles aulem
panem (letuleriint eis, hic diitiis viitctnr, a cotligciidis frmtis ct meiisariim rc-
permoti, paulo pnst tantum
quofi per tolam illam Qua.lragesimam vixerint ex liijiiiis

60. Quod Fr. ^Cyidius videiis, ct consiilerans in hoc n 5. Aiitoiiiiius liirc twrraiis itiilem adinoiiitioncm

mapnam grati;im Doniini, ilix't Sccio Fi''terhuc- ; siilijuniiit tamen m;igis sunt a(imiraii<ia, et in
: lla.'c

usque M-avimus Dominum, ut sul)venir.'t nohis : Fr. yEgidio commen^ianda -ex mortificatione ejiis;
iiiinc autein ex;iu(lili ab e": oporlet ut de percepta qiiara ia:ilanda a modernis Rcligiosis, non habenti-

misericoniia sibi gratias rcfcramus, orantes et jiro bus .«piritiim illiim darctur enim magna occasio :

illis qiii eleeinosjnas largiti sunt. Sicqiie

liobis su;(S pvagationis et dissoliitionis. Confundilur ramen otio-

laiidum cantica resumenles. ct jubilantes in Diimino silas eorura. qi:i non laborant et manducant paneni

diebus et noctibus. per totain ili;im Qnadragpsimam doli ris.

steterunt. Tmtam
quidem grali^im ipsi Fr. ..Egidio Qmr liic narraulur quasi posl digrcssuin n Cnrdi-

cnntulerat Dominus, quod vila sua. quam lauddiili- nnti faeta; mdentnr ad iintcriora tempora rcferri in MS.
et imi'lis
ter et mirabiliter deducebat, sic provicabat omnes, Sil^sitico, quod sic cnsum pnrsentem orditur. Similiter
siin cniiver-
sutliinf jiro- qui vi(lcb;;nt euni, et ignitum eloquiiim ejus penc- ciim in principio esset.
dal.
trans iiilinia cordis audieutes talitcr fcriebat qucd ; p Driiieiise c;istruni vocat Surius : in MS. Silc-

qui semel euni viderent ct audircnt, cu plus deside- sitiio castruni Diriitii icgitur; Autoninusnomen expri-
rarent videie et audire ipsum, etmuliuin bcneficati mere ncglcxit : Waddingus ad Tibcrim coltocat in tev-

diicedeiiles ali eo, de ipsiiis visioiie ef allMcutione ritorio I'cnmno, et statuit ibi conventum fuiidutiim cir-

vix aut numquain polerant saliari. Mulii quoque ca an. 12()3.

veiiientes ad ipsuin, ejiis exemplo et saluiaribus q In (licto MS. ca sic explicantiir : et socii raulti

mimitis accensi, seculum relinqueliantet sancta- Re- de illa contrata conversi sunt ad Dominiiin. et facti
ligioiiis habituiu assumebant. Aliqui aiitem, qui ad sunt Fratres : alii vero uxorati in doraibus propriis
lioc pervenire iion potcrant, [ajnileniiam ageliant in pojnitentiam exercebant.
seculo q.
CAPUT III.

Spiritunlcs co7i»tiIati<iites et rnplus B. yEgidii;

ANNOTATA. pias ejusdem oOitiis.

a fl'adiHniiHs hnc refcrt ad aii. 1211). xVnno xvin conversionis sutC infra Nafivitafein fiiciplt ex-
b Miles labulae rofiinda', liiritiir Milrs efjrcgvis ct Domini. niorans Fr. .lEgidius in Episcopatu Clu- pcnrl cwtes-
les ddl-
viullin c.ipi'ritneiit!s jirtilatus, ijiiales eninl iili, qvi ad sino. in qiiadara eremo juxta castruin o Scitonae;

pullicas i/rnvocatioiies, suh iiominc Tabiihe rotuiid;i! qiiadam micte more solito ad (iKitionem tempestive

celcbres, convcniebant. surrexit orans in cella sua subito reptetus est

; et

c Septimo su» conversionis anno, vl notat MS. nimio odore, et quasi intolerabili dulcedine cordis,
Sili'siticii7n, iidcoqiie 121G. ita qiiod attcactu odoris fnrtiter anxiebatur. Quod
d Nniic ad Marchtam Ancoiiitaniim spcctiit, noinine ;itidiens qiiidam puer, non est aiisus ad eum acce-
Fabrianum. qiiod inultis dcscribit Wiuldimjns nd an. dere : sed pergens ad cellara Socii ejus. dixit ei :

1215. quo ereinitorium illud S Franci.^.cus acquisirit. Veni ;td Fr. ^'Egidium. Qui coiifinuo (jiii moritiir.

surgens accessit, et dixit Fr. .lEgidio Quid habes?

e MS. Silesiticnm, faciebat cassulas pro cyathis :

conserv;iii(lis. Et ille respondil, Veni Fili, quia desiderabam te

f Idem et caricannas. Si caricas ferret Italin, su- modo videre (Diligeb;it enim euin valde. et quasi
spieiirct caricarias esse leiieadiim ; nuuc eoujecta Lon- pro filio ipsum habebat, quia nntrierat eura ab ado-
gobardicam e.ise voccm, ad siiiaificandmn kaii las scu iescentia sua, in scientiis, moribus et rehiis spiri-

flasconcs viniinibus circuintextos. fualibiis : ipse vero quaiitum Sancto accider.at per

posituin pro sustentare sivc orilinem enarravit). Socius ejus lioc audiens visit,a-
g Regere vidrtiir liic

alere. fioiiem divinara fuisse cognovit. et ad cellam suam

h Ita MS. pr.rcitalum, in Perusino avlcm MS.
saltem jiu-ta ccgraphum nostrum, ponitur Propheta,
qiiod trouice pro hijporrita usurpari,
i Ibidein viicatur Cardinalis Tusciilanus: ct
reversus esl. Sequenti die ivit .ad cellam Fr. vEgidii
socius ipsins, ctinveniens eum flentem et lacrvinan-
non cTistima. icni,mnnebat eum ne se tantum affligeret, quod F
(innum. sibi
qnidem posset ex hcc corpiis deficere. Cui ille respondit :

concrssum
huiic titiiluni diio toH.sc^HC/j/crNlcolai tcnueriint, prior Qiiomodo possiim non flere, cuni inimicum Domini hnmiUter
Ronianiis (fiVti;.'., qui obiit aniio 1211). altcr riilijo ap- me esse cognoscam ? et ipse fecit mihi tantam mise- agvoscit,
;jc//oti(s Monacbus cx familia Claramuntia, qui vi.rit ricordiam, et dedit ndhi tale donum, quod dubito ne
usquc ad 122S. Pustcriurctr malumus iiiteliigcre : quia secnndum voluntatera ejus in eo non opercr. Hoc
hofcfacta vidrntur qiiaiulo liciite erat Curia : hscc ou- auleni donum direbat specialem gratiam, sibi datam
ttmibi ciim /lonorio Papa a Doniino in qua graiia miraljiliter innovatura. et
Illfiiit totalcre aniio 1225, :

ut patet ex epistotis, quus in Aniialibiis allcgat Ordericus muiatum se sentiens, dixit Socio suo Usque modo :

Ueyiiatdus. ibam quo volebara, et quod volebara facere facicbam

k In MS. Sitesitico sic tegitiir hxc lota periodus. lab. i-iins manibus meis : nunc autem et deinceps

Cuin Fr. yEgidius esset apud Dominum Ei.iscopum non ita, sicut consuevi, facere valeo; sed sicut sen-
Tusculaniim Cardinalcm, et ad colligendiim
irct tio in nie, oporlet faceY-e super quo valde timeo,
;

ligna, olivas. et alia servitia facienda, et paneni ad ne aliqui quserant a me de me, quod eis dare non
dicti Cardinalis hospilium portaret et Cardinalis : possuni. Cui Socius ejiis ait Qiii dat servo suo gra-
:

diceret sibi, ut de pane suo tamquam pauper mandu- tiaiu, et gratiienon negat sed largitur custodiara :

caret rcspondebat hiinc versum Fropheta?. Labo-

; tamen bonum est esse timorem Domini apud te.
res iniinuum tuariim quia manducabi^, beatus es et Qua; responsio placuit ei. Nocte vero quadam stante
b
bene tibi erit: quia sic Fr Franciscus docuerat illo cum b socio suo ante cellam, et de rebus Domini
dirino lu-
Fratres suos, quod fldeliter laborarent, et pro mer- loquente cum eo suaviter et devote ; venit splendor
mliie illus-
cede laboris, non pecuniam,sed victui necessariare- quidam plane transiens infer ambos. Cuinque So-
c Iralur,
ciperent. cius ejus ab illo quid hoc esset perquireret, respon-
dit:
 :

VIGESIMA TEHTIA APRILIS. 227

dit : Dimitte ire. Erat tiinc ibi vir qiiiflam religio- Ecclesiasti<-aSacramenta etCanonicas ordinationes;
sus et sanctus, cui Dominus rerelaverat de ?ecretis quandncumque referret ei aliqui^ id tpmpnris deor- EX IfSS.
cvm mnjci-
suis. Nam paulo ante qnam hoc eveniret Vv. ./Egi- dinamontis Ecclesix. aiidiebatrererentpm valdeaia-
ma ^rsHma-
dio, viderat ille in somnis, quud ibi sol oriebatiu-, et criter. et devote et efficaciter commondabat ea ttone Eccle- :

ibiad occasiun pergebat, ubi cella Fr. ^gidii erat dicebattiue. Sancfa M;ifer Ecclesia Romana. nos six,

constructa. Qiii pnstea videiis Fr. .Egidium muta- insipientes et miseri non cognosfinius fe, neque
tione ilexteraB excelsi mirabiliter immutatum novo bonitatem tii;!ni. Tu doces nos viam salutis. paras
spiritu gratiie, dixit ei : Porta sunyiter Filium Vir- et ostondis nobis eam; pcr quam si qnis pergit, pes
ginis. Postmodimi iuitem Fr. .^^ndius studuit omni ipsius non offendifur, .'^ed superius ascendit ad cue-
qua pnterat .'^oPciliidiiie custodii-e gntiam a Doinino lestem gloriam. Missam etiam libentissimeaudiebat, etSacra-
meiitorum.
sibi datam. d Erat semper quasi iii cella S(ditarius, et ommbiis diebus Dominicis cum siiigulari reve-
tofus spiri-
vigilans, orans, jtjiinans, et ab omni opere et ser- rentia et devotione sanctissimum Corpus et Sangui-
fui excolen-
do inlendtt: raone malo se ciistodire curabat. Et siquando aliquis iiem Jesu Christi percipiebat, similiter et in festis
vellet ei referre de alio quidpiiim mali, dioebaf lioc pra.'cipuis : et mane
conimiinicaturus intrans eccle-
verbum : Nolo
peccatum alterius. Et dicel)at
scire siam, tnta die perseverabat, oraiis sicut in cella fa-
referenti Cave. Frator, ne videas ni^i usque ad
: cere consuevit.
bonum tuum e. Hnnc er^o servum bnnum et in mo- 15 Eiat qiiidam Sacerdos, qui cum gravissima
Sacerdotl
dico sibi fi.ielem reperieiis Domiiius, digne sihi ma- preiiierelur tentatione, iiec qutdi|uam illi ad eam
tcntnto
jora cornmi^^iit datam sibi j^^ratiam au-
: cui inlerim propulsandam videretur prodesse; cu'p:t dicere in- succuirit.
gmeiitavit, quod hominibus non pot^rat amplins tra se Utinam videre pnssem Fr. /Egiilium ut
: ;

celari. Nam si quis Do- ciiin eo tractaret de ^lori i narrarem sibi h;inc meam tentationeml veruin quia
mini. ejusque dulcedine, sive de paradiso; omnino longe positus ab eo, eundi ad ipsum licentiam ha-
rapiebatur in spiritu, et sic permagnum dieispalium bere nnn pnferat. Quadam vice ctim se sopori dedis-
i
immobilis permanens, non biquebatur, necse rnove- set.aslitit ei Fr. .^gidius : ad cujus prajsentiam at-
bat f. que aspeclum vehementer exultans et maxiniara
13 Quodam tempore Dominus Papa Gregorius consolationem recipiens.ab ipso qufererecepitsuper
{1 {1Perusium mnralurus deveniens, et audiens famain ten'atione consilium et juvamenlum, prnpfmens ei
Arccrcitus F. ^gidii, misitpro eo, dt>siderans videre eum. Qui quiiliter et quam graviier tentaretiir. Cui Fr. ^gi- eidcm in
ad Grego-
rium P. IX
cum venisset ad introititm camera; in qua erat Do- diiis ait : Frater (|uid faceres catii, ven'enti adver- somno ap-
parens.
minus Papa, procidit in fai;iem suam. et reverenter sum te, et voientt mordere te? Et ait Frater ille :

osculatus est pedem ejus //. Qiiem Dnniinus Papa Ferirem eum, et sic a me repellerem. Dixit ergo ei

tenens, lovavit manu sua. Ciii Fr. ^gidius dixit :

Fr. /EEidius Vade, et fac similiter tenfationi.
:

Qualiter est vobis, Pater mi? Dominus Papa re- Cumque. verbis confortatoriis, et consolatoriis hor-
spondit Bene mihi est, Frater. Cui Fr. .^gidius,
: taretur eum, rogavit ipsum Fraler ille ut oraret
Magnum laborem sustinetis. Ad (Hiem Dominus pro eo ; et paulo jiost surgen< a sumno. de tota hac
itcm tenta-
Papa respondit : Frater, venim est : sed qua:so te tentatione sensif se optime liberatuni. Posthocqua-
lis aliis.
ut adjiives me
ad alleviiindum onus hoc. Cui Fr. dam die Sacerdos ille invenit sociiim I''r. ^Egidii,
^gidius. Libenter, inqiiit, subinittn colluin meum cui ha-c omnia sicut sibi acciderant. per ordiiiem
jugo manilatorum Domini mei. Ad quod Dominus enarravit. Plures quoque tentati Religinncm dese-
Papa respondit Vere : dicis Frater veruintamen
: rere et redire ad setulum, et alii aliis fentatinni-
jugum tuum siiave esf, et onus leve. Ad quod ver - bus pressi, ad cjus eloquium ef hortatum, sunt sae-

bum assurgens Fr. ^gidiiis paululiim discessit ab pius liberati.

eo, et sic raptus est in spiritu, et iia sletit a vespere 10 Septem valde laudabilia et salutaria profunde
Virfultbus
coram eo in usqtie ad tertiam partem nnctis. Quod Dominns habuit in se F. .^Egidius in vita sua. propter quaj 7 ornatus.
ejtasim Papa videns, miratus est valde, et videtur Dominus. larg* sufE benedictionis manu,
omnes qiii cum
rapilur
eo erant, et commendabat devote vilam Fr. ^Egidii gratiam suam multiplic.asse in eo, et bon-s euin po-
cum his qui secum erant /. Et cum desideraret ite- tioribus ampliasse. Primum qiiia fidelis immo fide-

' rum videre euni, quadam die pfirrexit devoie ad lissimus fuit, secundo devotus. tt-rtio rcverens,
cellam ejus, (juie erat juxta civitalem : et illud quarto pius, qiiinfo solicifiis, sexto obcdiens, sepli-
idem, qund conligerat ei prius. accidit Sancto tunc, mo qui;i gratissimus fuit Deo et homiuibiis de bene-
€t rursum coram ipso Domino Papa et aliquibus Cardinalibus ficiis sibi daiis.
cum ab eo-
dem visila- ego Domi-
et aliis multis Clericis et Laicis. Videiis 17 <Vam moram faceretquodamtempore Fr. /Egi-

relur. nus Papa. et consideraiis verum Dnmini famuliim, dius in loco k Agelli, mandavit sibi Gcneralis Ma- k
habuit eum ex tunc in speciali devotione et aintTe, gister ut iret ad eum apud Assisium. Et cum per- nominatlm,
in oOedim-
14 Spmperquidpin jiicundus existens elalacer, si- suaderent sibi Fratres ut rediret, et reintraret lo-
tia exctllit
Fi rvnr €t quando cuin aliquo de aliqua re Domini loqiiebatur, cum, nuUa ratione acqu^evit. -sed dixit : Fratres,
liitaiUas vadam Assisium, non
salutari et miro repletns gaurlio devotissime re- milii mandatum est ut ego
spiritus In
eo tucens. spondebat, et totus exisfens in jubilopaleas nscula- quod ego revertar ad Incum : et sic de loc(), in quo
batiir et lapides ac simiMa. dulcissimai ac mirandcD dictuin est sibi de obedientia, incepit gressus diri-
devotionls motu. Cum autem in tanta tamque mira- ^ere versus Assisium. Huc autein fecit propter re-
bili gratia perseveranti nimis videretur amarum, verentiam maximam, qviam semper habuit donec
vixit in ohedientia majnrum suorum.
Qui scit hoc et
eam utcumqne relinquere et n-dire ad humanitalem
cum eo longo tempore, et qui vidit et audivit
corporis ; Sanctus, ad comedendum tempore opor- stetit

tuno, cupiebat posse vivere de arborum, ut foliis abore suo. dixif et scripta fecit.
Spn-
posset homiimm conversationem effugere, et ex hoc 18 Cum quadam vice Frater /Egidius esset af/li'ji(ur a
Apollinaris, ubi dxmane.
lefi apud quamdam
non cogeretiir cedere gratiae ultra ad horam. Cuin ecclesiam S.
de nocte
autem ad Fratres suos reverleb;itur. alacer venie- tunc temporis hospitabantur Fratres, et
Ecclesiam tempestive; dura
bat, tripndians et exulfans. laiidans et benedicens surgens inisset intus
incUnatusin oratione staret, sensit supra se diemo-
Dominum, et dicebat : Nec lingua potest dicere,
nec litferaexprimere, nec in cor Iiominis ascendere, nem. ipsiim nimium opprinientem et molestantem.
quod bonum Dominus his, qui volunt eum diligere Ipso famen vehcmenter orante, traxit se ficut po-
pra-paravif. Nam cum tiiit usque ad vas
aqua? benedictce, quam fide as-
pleiius esset fidedevnta et de-
votione fideli , atque in magna reverentia haber persus, statim extitit a diemonis raolestia liberalus.
Iteux
 : ::

228 ACTA B. .^GIDIl MINORIT^.

i Item cum quafJam vice in locn Fabrionis faceret radisus, paradisus; audiens Uhid statim rapiebatur.
EX MS. Quadragesimam, in quadam cella remota a Fratri- Unde Fratres volente? sii)i loqui, non audebant no-
eunique
bus; accidit ut p"st orationes suas factajam nocte minare Paradisum ne eum amilterent propter ra- ,
hornbili
speele (n- cellam infran.*;, senserit prope se diabolum cnjus : ptum et propter hoc subtrahebatse.Egidiusa fami-
:

tuelur terrorem horribilem su^^tiiiere non valens, procidit liaritate, non solum laicorum, sed et Fratrum, et

in oratione; et corde ^upplicans devote Dominum, aliorum.

qui;i loqui non polerat, liberatu;: extitit. Post dies g Grcfjorius IX mense Octobri 1234 Perusium Cu-
aurem paucos int.errorravit ipse B. Franoiscnm di- riam siiam Iranslulit, ut patet cx butlis ante et post
cens, Quid est quod nequeat sustineri
ita terribile daiis, signatisquc Perusii usquc in Antumniim anni
donec dicatur unum Pater-noster. Hespondit Est : 1236.
diabolus qui suslineri non potest donec dicatur di- ii MS. Silesiticum hsec interserit. Qui ciim a papn Obcdientix
midium Pater-noster. Quo audito, sicut expertus, cum gaudio esset receptus quidam de adstaiitibus ciperimm-
funi in cxfasi
credidit verum e.^se. suggessit Domino Papas, ut faceret eum cant;ire. sumplum :

ab codem ad 19 Item in eodem loco audivit semel vocem cu- Quod cum Papa el mandasset, Fr. ^gidius respoii-
iuxuriam, jusdam niulieris vocinitem post cujus vocem tan- : dit, Queni cantom vis nie. Pater, cantare? Et sic
lam sensit tentationem carnis, quantam numqiiam pluries replicans et cnrrens ad aliam partem pala-
expertus fuerat. Iji^c vero se in orationera dedit, et ponendn unura pedem snper alium, raptii.<; stetit
tii,

addens sibi diira verbera, sic pru Doniini gratia pene usque ad horam vespertinam et pnbavit Dominus :

liberatus est. Iteni alio tcmpore iii loco / eodem, in- Papa et qui cum eo erant, quod nec sonus nec pul-
trans in cellam nocte, audivit quosdam juxta se suseratineo. Cienante Curiaetillo sic permanente,
tf svper- stantes, et dicentes ad invicem : Quare tiintum labo- Papa sibi assistentibus dixit Perdidimus ecce i.s- :

biam frustra
rat homo iste? jam unctus est,
Jam est Sanrtus, tum hoininem sed in eo probemus virtntem obe-
:
tcntalur.
jam extaticus est. Ipse postea qua^sivit a quodam dientiaj. Et tunc priEcipiendo per obedientiam, quod
fuo socio, de quo masime confidebat, quidhoc esset; .statim ad eum deberet ire ; mirabiie dictn I statim
maxime de verbo Kxstatico, quod non intelli^jehat. Fr. jEgidius, qiii insensibilis videbatur, cucurrit
Ille re^pondit, Non cures Frater, quia diabi)lica ad Papam, et pedibus ejus provolatus, dixitculpam
Jirrrlatvr tenlatio fuit. Item cum semel apud locum Fabrionis suam.
qunm ulifis reprcliensinnem quamdam feci.^set cuidam Fratri, i Jddif MS. pr.TCj7a/wm;EttuncDominumPapam
iii repre- alloquendo. informavit eum de modn regimine
qui erat reprf-lif n^ione dignus ; Frater ille dedigna- in
finisione
tus in verl)0 est. Cui nocte astitit quidani, dicens servaiido ; qiwd S. Antoninui; plcnius sic e.rponit. Monifum
essd,
Gie(,orio
sic : Ne indigneris;, Frater, in reprebensione Fr. Deinde ad se reversus, in camera Papas cibum ac- IX datum.
cf Jn ariffa yE^idii, quia beatus erit qui credet ei. Mune autem cipiens, confortatus est. His peractis ad se vocans
ftiam ora- facto accedens Frater rogavit eum, ut secure ipsum eum Gregorius. ait ad eura Quid erit de me? Et ;

tione cffl-
cax.
reprelienderet. Quidam Frater cupieus magno desi- cum ad lioc se excusando nuUo mndo vellet respon-
m derio videre Fr. ^gidium, qualiter esset, in m ari- dere, ait Gregorius Dic mihi saltem qualis esse :

eum semisomnis jacenlem, et

ditate positus; vidit debeo. Post prohxam super hoc excusalionem, ait
quemdam librum ad caput suum pro capitali haben- Nempe debetis hal:ere duos oculos, dexterum et si-
tem. Quem librum cum aperiret Frater ille, legit nistrum dexleriim ad contemplandum siiperiora,
:

ibi scriptum : Hic est qui multum orat pro populo sinistrum ad dispfnsandum inferiora. Et sic licen-
et universa civitate sancta Jerusalem : et nihil aliud tiatus est a Vicario Chri^ti.
quam istud scriptum .ispieiebat in libro n. k Catalogi Custodinrum locum Agelli constituunt
tertium in custodia Pernsinaphtra nccdum comperi- :

AKNOTATA. mus, ut dicere possimus quantinn distct Assisio.

1 Erravisse credo Surium cum pro loco eodem, le-

a Sietona dintat ferf / p. civitnte Chisino, git in loco Podii : hic enim la nullis Conventuum
truus yhlyviiem fluviohim. Provmcne Pervsina^ catalngis notus est.

b In MS. Germanico, quo xmis Surius, socins hic vo- m In MS. erat in hac aviditate : quodnidlum sen-
catur Fr. Andreas : quein putamus esse qui 3 Junii $um fnciens exconjecfnra correximus.
diriturtoli HispeUi, proxnuo yJsmtatibus oppido, (t mi- n In eodem MS. Pcmsino seqiiebatur h.vc pcriodus
raculis claruisse. Mcminil ejus Praddingus ad an. Anno Domini Veuerabilis-Pater, Fr. ^gi- Te.mpus
hccix
1253. dius sanctus, associatus est S. Francisco mcclxii, mortis.
c Id cst lente sive paulatim ; consueto Italicismo, tempore Domini Urbani P.ipa;, x kal. Maji migra-
piano. vit in ccelum unde vixit in Religione Fratrum Mi-
:

d Addilur apnd Surium: Illudque erat ei frequens norum liii annis ; qux e.rpun.rimus ut prxmnture ad-
verbum, superomnes gratias et virtutes hsec sunima jecta, infra plenius de sancti viri morte acluri.
})ei (hna
cum fnnore est perfectio, accepta humiliter conservare : adde-
scrvanda. batque. Apostolos, post accepta dona Spiritus san- PARS n
cti, millies gravius subiisse onus quam antea sen- Aurea vcrba B. iEgidii.
serint, ut possent resistere tentationiitus et tribula-
tioniljus, atqvie coUatam sibi gratiaiu custodirent.
ex MSS. Antuerpiensi ei Uralislaviensi.

e !f>idem suhjuuiiitur. Vaniloquia et risus inanes CAPUT I.

Jocl ct ri- ^erio fugiebat, dicens. Propter momentaneum et fu- Incipiunt CoUationes Fratris .^gidii quas fia-
itis fugiendi. tile delecUimentuin sa-piiis amitti vel
retardari con- bebat cum Fratribas. a
solationes divinas : illudque aflerebat exemplum de
Ulis qui ludunt. qui pro uiio puncto perdunt
tiixilli.s

aUquaudo ingentem auri

Ouh
jia sermo Domini est vivus, mortuos, in pec-
vel argenti summara. Sic, et est efficax meilicina, irifirmos Prologus
cato vivificanilM ;

inquit, pro levi peccato, si uescierit se homo custo- saiiando ; penetraliilior omni gl.ulio ancipiti, indiira-
dire, perdet irreparabile animaj lucrum
: ingerebat- tos perforando ; et pertingens usque ad divisionem
que illud sacri pra^ceptoris Francisci salutaro docu-
aniniie et earnis, vitia a virtutibus separando ; di-
mentuui Cave, Frater, ne ridendo amittas, servorum Domini
:
quod gnum est et salul)re, ut salutifera
plangendo lutratus es.
eloquia, quK non de hiiniana sapientia, sed de fon-
f Sequiinr apud eumdem, Unde quando pastores et
Parodisl tibus Salvatoris iii.-Kstimabili cordis gaudio liaiiTiiin-
j)U^ri ab aliis edocti, videutes eum, clamabaut, Pa- conscribaiitur. Et ideo ad
tur, ad ;edificatioiiem
Omnipotentis
 VIGESIMA TEIITIA APUILIS. 229
A Omnipotentis Doraini gloriara et honorem, ef ad num raalum, quid boni pote-;t facere qiiodcuinque I)
Colligitnlur proximorum jefJificationGm, qui lefjprint vel audie- bontira? Nuinquam tamen debet aliquis despirrare F.X MSS.
salutaria de spe salulit
rint nielliflua et saJiitlfera Fralris ,'Egiclii eloquia, diun vivit de mi-^ericnrdia Dei qnia vix e^t arbor
ejus dicta, non abjiciet'
:

qnye ex abundantia cordis in snnctis collationibns et ita spinosa et nodnsa, quam non possunt liomines
da.
aliis collocutionibus proferebat, in scripturam, :ini- plenam et piilchram facere, et eam (u-nare. Multo
raai utilissimam, redigamns. m.tgis non est qtiis ita gravis peccator in muiido,
21 (iratia Dei et virtutys, sunt scala etviaascen- qiiem non potest Deus gratia et virlutibus adornitre.
de gralia
JOei, dendi in ca'luni : vitia vero et peccata, sunt via et 23 Dilectio Dei et proximi major est omnibus
scala descendendi ad inrernum. Vifia et peccnta, virtutibus. Keatus ille qui non satiatur relms, iiuas
sunt toxicum virtutes vero et bona opera. sunt : -empcr desiderare debet. Dioebat Fr.vEgidiu!?, cui-
theriaca. Gratia attrahit gratiam, et unum vitiuni darn Fratri, speciali siioamico : Credis tu quo.i eu
trahit ad aliud. Gratia non vult laudari, et vitiii diligam tc ? liespnndit Frater ille : Credo Frat^^r.
non vult despici. Mens in humilitate requie.scit pa- : Dixit ei Fr. .Ej^idius : Non credas ipuid te diligain ;

tientia est tilia ejus. Puritas cordis videt Deum, de- quia solus Creator estille, quivere diligitcreaturam:
votio inandticat ipsura. Si amas, amaberis ;^i times, et amnr oreauirn! niliil est respectu amnris Creato-
timeberis : si servis, servietur tibi : si bene te geris ris. Dixit quidam aliiis Fr. Quornodn
^i-^gitli,» : est
erga alios, alii se bene gerent erga te. Beatus ille intelligendum quod Propheta dicit. Omnis amiciis
qui ainat, et nnn desiderat amari Ct qiiomodo
: beatus ille qiii frauduleiiter incpdit ? Respondit : Ideo sum tibi
rjawlcndum
timet,et nondesiderat timeri : beatusillequi servit, fraudiilenlus, quia bonum tuum non facio meiiin : de 1)0)10 pro-
et non desiderat sibi serviri : beatus ille qui bfue se quanto enim amplius bnnuin tuum facerem meiiin,
gerit erga alios. etnon ut alii se bene gerant erga tanto minus essern tibi fraudulentus. Quanto enim
ipsum et quia liiec magna sunt. ideo stulti ad ea
: amplius quis hetus fuent de bono proximi, tanto
non altingunt. Tria sunt inagna valde et utiiia, quje erit mayis particeps boni illius sicut econtrario :

S qiiicumque baberet, in malum cadere non posset. quanto arnpliiis qiiis !x'latu.' de maln alterius, tanto
Priiiiuiii est si omnem tribulationcm, qiuf tibi acci- erit raagis particeps mali illius. Si ergo velis esse
derit, propter Deum in pace ^ustineas .secundura :
,
particeps (uunium, gaudode bononmnium. Ro-
boiii
si de omnibus qupe facis et recipis, magis Iiumilia- num aliorum facis tuum. si tibi placet et malum :

ris : nnn pos-

tertiiim, si fideliter diligis bona, qu?e alior'um facis tuara cautelun sivo custndiam, si tibi
sunt videri oculis eorporis. Omnia quse magis vili- displicet. Hcec est via salutis, ut sis lajtus et gau-
penduntur et relinquuntiir ab hommibus mundanis, dens de bnno proximi, et dolens de malo ejus et :

raagis honoranlur et recipiunlur a Deo et Sauctis : credas de te mala, et bona de aliis et lioum-es :

et ea quie rnagis diliguntur et amplectuntur et ho- alios, te autera dof-picias. Qui non vult alios hono-
norantur ab hominibus mundanis. ainplius odiun- rare, non honorabitur : et qui non vult cognos-
tur et relinquuntur et vilipendiintur a Deo et cere, non cognoscetur : et qui non vult fatigari,
Sanctis : oinnia eiiiin diligenda odit homo mi.ser, non roquiescet. Labnr c frucliiosm super omnera
et diligit oiH<'nda Interrogavit aliquando Fr. M- laborem est. studere pietati ot benignitali. Qnid- Dpgratiluiii-

gidius quemdam Fratrem dicens Habes tu bonara quid tit siue amiire et devotione, non ne erga Deum,
; ost i)Ii(itum
aniinam ? Respondit Frater iile : Nescio. Dixitei Deo nec sanctis ejus. Ex suis officitur homo
j^gidius :Sancla contritio, sancta humilitas, sancta pauper. et ex divinis eflficitur Ergo divinade-
dives.
caritas, sancla devotio, et sancta laetitia, faciunt bet homo liligei-e, et alia couteniners. Quifi est ma-
aniraara sanctam et bonam. jus quain scire esse gr.atura benefioiis Dei. et fcire
22 Omnia quse pnssunt excogiteri, narrari, vi- repreliendere se de malis pr..pi-iis? In hac sclnjla
rfe Dei in-
deri. et palpan. nihil -^unt, respectu eorum qufe vellem nie studuisse ab initin munfli, et studpre us-
elfabilUate,
nec excngitari, nec videri, nec palpari possunt. Om- que ad finem mundi, sitamdiu vixissem vel victiirus
nes sapientes pt sancti, f|ui fueriint et sunt et eruut, essem, scilicf^t in consideratione et comnjend:i1ione
qni Incuti sunt vel loquentur de Deo, nun diseriint beneficiorum Dei, et in cnnsidor-atinne et r.^prolicu-
neque dicent uiifjuam de Deo in ccnnparatione ejus sioiie maleficiorum inenrum Tamfii si lefocfiim lia-
qiiod psl ; nisi sicut est cuspis unius acus, in cnm- berem in repr-ehensiune mei de malefi'-ii.s meis, u:>l.

paratione cceli et terrfe et omnium creaturarura quas lera defectum habere in con.sideratinne benfficinrura
in eis sunt, et plus quam millies niinus : tota enim Dei. Vides quod joculatores et inimi cnmmendant
sacraScriptura loquiturnobis tamquumbalbutiendo, miro modo eos a quibus modicum (/ miinusculumac-
sicut mater balbutiens cum filio suo parvulo, qui cipiunt : quid ergo debemus aut quid pnsseraus i-ed-

aliter non potest intelligere verba ejus. b Dicebat dere Domino Deo nostro ? Multumdebes esse fidelis
aliquando Fr. ^-Egidius cuidam Judici seculari Cre- : illi, qui vult te liberare ab omni maln, et tribuere
dis tii. quod dona Dei sunt maana? Respondit Ju- tibi nmiie boniim.
dex Credo. Cui dixit vEgidius
: OstPiidam tibi :
, 24 Nemn potest venire in cognitionem Dei. nisi
quod hnc non credis et adjecit Qtiantum valent : : per humiliiatem. Via eundi sursum est ire dt^or-
et fidc ^sti-
facultates tuie ? Respondit judex Forsitan mille : sum ; omnia enim pericula et omnes casus magni,
manda ejc
libras. Dixit ei Fr. ^giduis Dares lu pro decies : qui accideniut in nuindo, non ni.si per elevafionera
a//i'clis ad
calcslia : niiile jibris ? Respondit Darem libenter. Dixit ei : capitis acciderunt ; sicut patet in Angolo. qiii fuit
Fr. ^gidiu^ Certum est quod teri-ena orania : creatus in coelo ; et in Adam, et in Pharisajo Evan-
nihil sunt respectu cofileslium, cur igitur haee non gelico, et in raultis aliis, Et magna bona quse facta
das pro illis? Respoudit Judex Credis tu qund ; , sunt. propter fifxionem capitis evenerunt : ut patet
homo tantum operetur quantum cr'edit ? Respondit in beala Virgine, et in Publicano, et \u sanrto La-
Fr. ./Egidius Sancii et Sanct» bona quaj jtotue-
: trone. et in multis aliis : Utinarn osset nnbis gravis
runt facere, stiiduerunt opere exercere etquffinon : ali.pia mnles, rjua^ faceret nos semper capita in di-
potuerunt npei'e cnmplere, compleverunt sanctis de- nare, Dixit quidam Frater ei : Quomndo possunius
sidei'iis : et defectuin operis supplevit ipsun; desi- fugere istarn superbiam? Et ilie. I-avac tibi manus :

deriiim .sanctum. Si quis haberet perfecte fidem. et ubi posueris os tiium, ibi lene pedes. Si cnusi-
damtur ei plenacer-
veniret in talem statura, in quo deres heneficia Dei, debes inclinare caput tuum : ot
titudo.Komini qui certitudinaliter expectat raa- si consideres peccata tua, debes caput tuum simili-
gimm et ieternum bonum, quid mali pnlestei facere ter inciiiiai'e. V.p autem illi qui quserit de sna ma-
quodcumque malnin? Et ininiini qiii expectat a^Ier- litia honoi-ari. Gradus humilitatis in homino est,
cognoscere
 230 A-^TA B. .EGILIIMINOPJT.E.

cognoscero se semper esse contrariiim bono siio. raundo, Qu>dquid homT faeit, sive bonura sive ina-
nainum etiam humilitatis repulo, reiidere aliena, et liim, sibimetipsi facit non ergo debes scandaiizari,
:

non sibi npprnpriare ea; hoc est nmnia liona Deo at- sialiquis tibi facit injuriam: sed debes compati pec-
Inluicrc cnjus sunt, sibi autein attribuere m;ila sua. cato tjjus. Sustine p;itienter injurias factas libi a
JJeatusille, tjui itavilcmserepntat cnram hnminibus, proximo, propterDeum, et propter proximum, et
easifa sil.
siiMit vilein se es?e iiiveiiit coram Deo. Reatiis ilie, propter teipstim. Quantum quis p;iratns est susfi-
qui jiidicat seipsnm modn, quia n';n veniet ad judi- nere tribulannnes etinjurias prnpter Deum, tantura
cium. lieatus ille, qiii ambulat fideliter. ad judiciuni crit magnus .ipud Doiim, et non plus : et quanto
et obedientiam alteriiis. Hoc eiiini feceriint Apn- quis pst debilis a tribulatinne et dolore suslinendo
stoli, etiam postquam Spiritu snncto fuerunt re|»!eti. propler Deiiin, tanto pejm' est apud Deum, et non
Qiii pacem et tranqiiillitatem habere, debet
viilt cogntiscit, qiiid sit Deus. Si quis tibl diclf m;ilum,
omnein bominem superiorem se repnlare. Beatus adjiiva illurn
et qu: tibi dicit bonum, redde illud
:

ille, qiii non vult vidcri in verbis suis et mnribus ;

Deo. Adjuvare autem dehes eum, ut si tibi dicit ina-
dlvinagratia com-
nisi in illa composilione, in qiia lum, tu dicas delerius de te. Si vis facere partem
pcuiteuni. Beatus, qniscitcoiHervare etabscniidere tuam bonam, facias pnrtem tuarn malam, et partpm ef contume'
liis ferendls :
revelaliones Dei : quia nihil oceultiim qnod non re- allerius bonam hoc esf, factum et dictura alterius
;

velet Deus. quando plaret sibi. Si quis essetsanctis- lauda, et tuum reprehemle et si vls facere partera :

simiis oinniuin liMnnniim et repuTaret se niaximnm tuam malam, facias e contrario. Q-iando igiturali-
peccatotem totius niundi, in boc essetbuniilitas. Hu- quis conlenilit tecnm, si vis vincere, penle : nain
militas nescit loqui, et patienlia non audet loqui. in fiiie, cuin credideris tevicisse, invenies te perdi-

Humilitas \idetur mihi esse siciit fulgur : sicut enim disse. Viaergo salvatinnis est via pnrditionis.
fulgur fatit percusMones terribile.s et postmodum 27 Non sumus boni supportatore-; tribulationum,
nibil potest inveniri exeo ; sic humilitas dissi]iatom- qiiia non sumus boni sect.itores spiritnalium conso- E
guam ea sit
ne malum, et est inimica omnis peccati et facit ho- Ia'innum qui eniin fiiieliter laboraret in se, et su-
:

necessoria.
minem nibil se reputare. l*er Iiiimilitatem invenit per se, et pro se, suaviter omnia sustineret. Inju-
homo firatiam Cfirani Dpo, et pacem cuin proxiino. riain nulli fycias : et si quis tibi facit injuriam,
Sicut enim, si Rex aliqnis mapnns vellet mittere fi- sustine eam amore Dei. et propter remis-
patienter
liain suain adulicjuem lociiin, nun poneret eam super sionem pHccatoruin luorum multn enim melius esf; :

eqiiuni indnmitiim. superbum, et calcitrnsiini sed ; unum gravera injuriain sustinere sine murmure
supcr efiuum inansuetum et suaviter ambulantem :
aliqun prcpter ainorem Dei, quam quntidie pascere
sic Doniinus non po^-uit gratiam in superbis. sed in centum panperes, et per plures dies jejunare u-que
humilibus. ad cuelura slellatum g. Quid prodest hominidespicere
2S Timor Domini sanctus omnem malum timo- seipsura, et fribnlationcs suo corpori facere in jeju-
De timore rem expellit, et custodit illa bona, quje non p tssunt niis, or.ififinibus, vigiliis, disriplinis, et non posse
Domlnl, unam
linj-ua exprimi, nec etinm excogitari
quduliabere : injuriam a prnximo sustinere, de quo recipe-
quia maximiim dnnuin est, non omnibus da!um est. ret inajus jn-etium vel pr.ijmium, quam de suis. qure
Qui non timet, ostendit se non babere, quod perdat. portaf sua jn"ijpria voluntate ? Sustinere tribul.itio-
Tiiiior Dfi regit et gubernat hoininem.et facit eum nes sine mnrmnre magis pnrgat peccata bominum,
invcniivf giuliam Dninini qiiam si babel liurao, li-
: quam effusio lacryinarum. Beatus ille. qiii semjjer ad prccata
mnr Dei cousorvat eam ; etsi non habet. facitadeam liahet ante oculos jjecciitum simm et beneficia Dei, e-xpianda :

pervenire. Dmnes crealiirx iMlion;iIes, qute cecide- et sustinet patienter onines tribnlationes et angus-
runt.numquair. cecidissent,siboc dnnum h:ibuispent. tias : unde non debet optare habere consolatiunem
lioc s.inctum donum noii est, nisi San'torum et sub cado ab aliqua creatura Non expectet homo :

Sanctiiruin, eLqunntomagisest aIiquisgratiosus,non praemium a Deo si est humilis etdevotus, dum bene
est mijuis buniilis et timoratus et virtus quae iniuus satisfit ei in nmnibus. Qui semper haberet pne oculis

est operata ab huininibus f nnn e^t tomperta m;ijor peccafa sua. in niilla tribidatione deficeret.
aliis. Homo, qui in tuntura offendit Deum qund est 28 Omne bonum. quod habes, debes rcipere a
dignusmorte.cum quasecuritate polest ire anteprse- Deo; et omiie maliiin, a peccato tuo si enim uniis
F :

scniiam Dei Healus, qui cngnnscit se esse in carce-

i hnmo ficeretomnia bon:i. qiijE fe:erunt. guoiuni con-
fecisset et
re in Iinc inundo, et seinper snum Dominum oflen- f;iciiint, et f-icient omnes homines de mundu; famen, stdvrntio le-
vtn efficiet
pcr quem disst . Mullum viihle debet liumo timere a siipfcbia, si bene se inspicit, invi^ilet se semper contrarium
mala.
ejrclniittur ne piiuciiiilet eun;. A te ipso et a siinili tuo timeas buno suo. Dixit (.d quilam Frater; Quid facicmus,
siijicrbia.
seniper et caveas. Non est perfecta securiias homi- si venerint in temporibus nostris tribulationes ma-
ni, dum est inter inimicos suos : iniiniciisnoster, est gnae ? Kespondit Fr. .^gidius, si plueret Dommus

carj nustra, et ipsa cum dajinonibus semppr est ad- lapides et saxa de coelo. non nncerent nobis, si

versaria et contraria anima,' nostrte niajorem er^o : essemus, quales esse debeinus. Si homo esset,
tiniorem boino debet iiabere. ne malitia sua prnpria qualis esse deberef, mHlum ei converteretur in
vincat eum, qunm de alia re de mundo impossibile : bonum : omnia eniin magna bona et magna mala
est enim, quud lidmn possit adgratiam Dei conscen- sunt intns in honiine, quEE videri non possunt.
dere, vel in grati;. perseverare, sine sancfo timoreet Ad infirinitatem m;ignam, et laborem magnum, et
sancfa pavore : quein qui nnn habet, signuin est ad famiMn h in;i.i:nam, et ad iiijiii'ias niagnas factas
peifUiKli. Ilic tiinor lacit humiliter obedire. et fle- alicui, concurrunt pe^simi dicmones. Si vis salvari,
cterecjiput suum ad lerramsubjugooliedienliae san- non petas tii)i (ieri jusfitiain ab aliqua creatura. Viri
ctaj : item quantum qiiis habet majorem timorera. sancti bima faiiunf. et mala patiunlur. Si cognoscis
tanto plus orat cui autem datur gralia sanctieora-
: te '^ffeudisse Creatorem et Deum omnium, cngnosce
non est parvum quid. Opera hominumquan
tionis. qnia dignum est quod.omnia te persequuntur, et
tumcuuique videanlurnmgna, nonsunl seciinduuKes- vindicent injuriam qnam feci>.ti Deo. Ab omnibus
tiuKiti-nem hominis, sed secundum a-stimationem et creatnris debes sustinere patienter moleslias tibi fa-
benepl.iciium Dei et primo semper nobis est ti-
: ctas. quia contra aliquain non habes justitium, cum
mendum. sisdignus puniri aboinnibus.
De patienlia 2G Qui patienter sustinerct tribulationes propter 29 Magna virtus ost horaini vincere seipsum. Si
Quf^modo
n adversls. Deum, cito veuiret in magnam gratiam et esset vincis teipsuin, vinces omnes iniraicos, et pervenies
;
coercenda
dominus hujus mundi, et teueret jam pedem in alio iu omne bonum. Magna virtus esset, si quis permit- iracundta .*

teret
 VIGESIMA TERTIA APRILIS. 231
teret se vinci ab omnibushominibus, quia talis iiomo tus conservandam gratiam datain
ail sibi a Deo, et D
esset dominus Imjus muiidi. Si vis salvari. conare cuin ea fiiieliter laborare ; quia sa'pe amiltit bonio '^
ut desperes ab oinni consolatione, quam tibi potest fiuctus pro frundilnis, et graiia pro paleis. Quilras-
dare aliqua creaiura morlalis; qaiamajores, et fre- dat Deus frurtus, et froinlibus facit eo»
liain auleiii
quentiores .'unt casn.s ex consi'l^tionibiis, qtiam ex carere quiliusdam dat ulrunique; et qui laiii carent
;

tribulalionibus accidenfes. Nobilis est natnra equi, ulroqiie. Majus reputo bona data a Dinnino cunser-
qui licet sit in cnrsu velocissimu, tanien is qui equi. vare. qu:im ea recipere. Qui novit acquirere, ct lerrMarla
tat potest eum avertere ab una via et dirifrprs ad nescit reponere. nuinquam dilabitur
R(l cnnxrr-
: scire vero rc- riindiun
aliam; sio debet lionio, in impelu irie sn», |ieimit- pnnere, et iiescire acquirere, non est inagnuni. acqutaia,
tere se rcfii ab dlu qui ourrigit euni. Ad solam me- Multa lui-rantur miilti, sed nunquain fiunt divites,
moriam Dei deliet bomn desiilenire quanlum in se quia non cnslodiiint, quod lucrati sunt et aliqui :

est, et dare pretium aliis, ul darent ei alapa;. et co- paulalim luciantur, et sunt divites, qiiia id, quod
laphos, etut bomines tralierent euiu per capillos. lucranliir, bene custodiunt. Fluvius Tiberis qiian-
30 Murmurabat quauduqne quidam Reliyiosus taiii ciiii;_rre^ationeni aquarum haberet, si iion quo-
et flc injJtriis
rorani eo de qnad.im gravi oliedieutia sibi data cui lidie defliieret? Hoiuo |iet:t a Doo dinuim siiie meii-
querendum :

nonsit. dixit Fr. ^gidius, Ainice nii. qnanto plus niurniu- sura et sine fine. et vult ei servirc cuiii iiiensura et
ras, tanto pUis te oneras ctqnanlo devotius et hii- fine Qui vult sinc niodo, et sine
:
fiiie ainari et i'o-
milins submiseris caput oliedientia; sanclie, tanto niunerari. deliet sine uiodo aniare, etsine fine ser-
levius et suavius erit libi. Tu non vis vituperari in vire. Propter negligentiam >uam amittit perfectio-
lioc mundo. et vis honorari in alio'! non vis male- nem suain lionio.
diii, et vis beiiedici? non laborar-e, et vis qniesi-ore? 'ii Loqiieliatur femel Fr. yEgidius cuidam volenli
Deceptus quia per vitiiperium pervenit.ur ad
es, pergere Kon.ain, dicens Quando per viani ibis, noli :
[[l^im"'
lioiiorem, per maledictioneni liabelur beneiiirtio. et altndiere ea quie videbis. ne iiiipedanl,
tilii et cum trmpus
per lalioreiii, requies. Proverbiiini veriiin est, qui scito eligere bonam monetain a falsa : niiiltx sunt
non viilt dare de eo qimd debet, non poiest Iialiere eiiiin astiiiiic iniinici, et ejus laqiiei occulli ot varii
E
de eo quod viilt. iNon niireris
prnxinius te olieiiditsi Beatus, qui a exfniclat corpus suum amore Altis-
aliquando : quia Martha, qua; sancta erat, volebat sinii, et de bono quod est iii ca^Io, non inferiu.s aii-
provocare Dominumcontra sororem siiani carnalem, qund prtpmium, requirit. Si quis e.-set pauperrinius
tamen injuste niurniuraliat Martlia de Maria; et valde, et diceret ei allquis Fratcr, accoiumndu tibi :

quanto plura membra amiseral, quo ad usum, Maria hanc rem meam, utpertres dies exfructes eam, et
quam Marlba, tanto pliis laborabat quain Marilia; per hoc habebis tbesaurum infinitum n(»nne iste ;

amiserat enim loquelain, visum, audiiuni, et gres- pauper. si constnret ei hoc e^.-^e verum, stiideret
siim. Sludeas ergn gratiosius et virtui.sius, et pu- solicite rem illam exfructare? Res mutuata nobis a
gna coiilra vitia, et su>tine libcnler f ribulatioiies et Deo, est caro nostra : et quasi tres dies, suut totuiu
verecuiidias : non eiiini e-t aliud, nisi ut vincas tenipus vit;e iiostrai; si vis ergo frui, stude lucrari,
teipsum, quia parum est honiini attrahere animas si eniin non laborns, quomndo rcquiesces i Si ouuies
ad Deuni, nisi vincat semelip.-uni. agri et vineas hujus mundi essent unius hominis,
qui non cuieret eas nec coli facoret, quem fructum
ANiNOTATA. perciperet inde? Alius autem habt^ns parvam quaii-
tilarem agrorum et vinearum, et ipsas Ijene culens,
a llnnc liluiim ctim seiiuciiti Prolinjo MS. Peru. perripit iiidp pro se fruclus et prn aliis pluribus. Si
sitinm /iiilel : cetrra cur utinude uicipcre muluerimus, qiiisvuU facere inalum, vix petit consilium et :

decluratuvi cst iii Commentaiio pratvio quando vu't facere aliquod bonum, studet a multis
h MS. Anlucrfiien.H- tiunc semper okervat titulum, consilium per(|uirere. Pruverbium commune e.^^t ;

uli et reliiiua MSS. m impre.txis vero pro Fr. ^Egi- Ad sppem viciiii lui non ponns ollam ad iguem.
dius, scmpei liubeturS. yEgidius, 33 Non est homo beafiis, si tantum bouam ha-
c MS. Aulherp,en>.e lalioritium pro qno in
IJem : beat voluntatfm, iiisi bonis operibns studeateam .se- F
MS. Perusiuo superius sxpe puuitiir laboreiium iinoil : qui qiii;i ad
: hoi' dat Deus gratiam suam homiiii, faclendo
bona,
eotkm recidit : pnmtm rocem uliiiuotics invenics 9 uteam sequatur. Dixit semel i-ancto Fr. .^gidio
Martii in Actis S. Frnnciscu' lioniame. homo vngabuiKlus, utvidebatur : Fr. /Egidi, facinihi
d In MS Antuerpiensi liulirlur, iiniim ciinicum Cfuisulatiniiem; Re^pondit F. .'Egidius, Stude bene
vestimentum, rt superne notatur alias tefji chmium :
agere.ethabcbi-i consoIaUonem; nisi euim in se prae-
quid si, convivium aut vesliinentum, legas^ pararethomolocumDeo.noninveniretlocuni iii crea-
e MS. aildtt inde : fonassis indies leijendum. turis Dei. Qnis est, qui non velit facere id qiiod esset
f lliidem : Virtiis, in qua bomines ininus se exer- melius, non soliim anim<e sure. sed eli;im corpori in
cenf. non est minor aliis. hoc mundo i nos autem, nec bonuni animae, nec bo-
g Id cst usiiue ud noctem, qiumdosteUx m ccelocon- num corpori.s volumus operari. Egu possem juiare
spinuttlur. MS. Antu. addit. tempore Inngo. veracirer, quod qui allcviat sibijugum Duniini, ag-
h IlaMS. yJntu. et Snritts : lyralislavienso ectjra- gravat sibi illud : et qui id aggravat sibi, ip.sumsibi
plittm, famani. alleviat, Utinamhomines lacerentid, quod essct me-
lius corpori in hoc niundo; qui fecit aiium inundum,
CAPUT II. fecitetistum; et de bonis, quje tribuit in aliomundo, per qux obti'
AUci^apars aureorum (liclorum B. /Egidii. potest in isto tribuere; et corpus senlit de bonis niittur
summum
anima'. Tunc dixit ei quidani Frarer: Forte niorie-
De sanc/a Rc Leligiosus hunc muntlum .imitlit et aliura, non mur antequam experiemur aliquid boni. Rispondit
bonum-

soiteihtdine fructifirando sibi nec aliis. Impos^ibile est virfutes F. ^gidius, Pelliparii noverunt de pellibus, cerdo-
et viijilaiilia
acquirere sine solicitudine et labore. Si potes esse nes de calceamentis, et fabri de lerro, et sic de
cordis.
in securo, non ponas fe in duliio ille est in securo, : aliis artibus : quomodo autem homu potest scire ar-
qui laborat pro Deo. Juvenis, qui laburem recusat, tem, in ipia numquam studuit ? Credis tu. qucd ma-
regniim ccplorum recusat. Si solicitudo non prodest, gni Domini dent duna magiia stultis liominibus. et b
negligentia nonobest nec nocet. Sicut otiositas mala, insanis? Non dant? Duna upera suut via ad oaiiie
est via ad infernum ita otiositas et quies sancta,
; bonum, sicut mala opera sunt via ad omne maluin.
via est ad ccelum. Multum deberet homo esse solici- Beatus ille queni nulla res a coelo inlerius dea,'difica-

bit,
 : :

232 DICTA B. ^GIDII ORD. MINORUM.

qu» videbit et autliet vel sciet tem, propter fructum mullum, quem liabet in fine D
A l)it, et c|ueiii oiiinia
;

Eedificabunt, et de oninibus studebit eligere utilita- innltos etiani labores plure^ istis sustinet, quos oin-

tem suani. nes benedicit, propter gaudium quia fructiim bonum

34 Va; bomini, qui punil cor suum, etdesiderium percepit.
l}e nitntfi
suuni, et vircs .•iuns in rebus lerrenis. propter quas 37 Dixit quidam iterum Quid faciam ? si enim iitwmodo
ei :

nrum
aliquidboni, babeo inde vanam gloriam et si ^7°"*'™
ter-
rejinquit et peidit coele^tia bona et tetcriia. Aquila, facio :

renarvm
fiiifl rexe- qua; vdat altissime, si liaberut nlligalam cuilibet facio malum, incido in tristiliom et qiiasi in despe- j,„„„.
curtda.
truliilms ecclesia! S. Pelri, non volaret rationem. Respondit ei Fr. .^igidius Benefacis, si
ala" unam iJe
:

doles de peccato tuo t.amen consulo tibi, ut doleas

ita alle. MulUis invenio laboranies pro corpore, et :

pauros pro anima miilti enini laboiant inulta pro:

temperate et mnderate semper enim debes credere,:

corpore, frangenles saxa, cavantes ninntes. et alia qnnil major sit polentia Dei in parcendo, quain tua

opera pravia faciindo; sed pn. aninia, quis ita viri- potenlia Dei in peccando. Si Deus facit niisericor-
Av:irus siniilis est talpai, diam alicui magno peccatori, credis tu quod mino-
liter et fcrveiilcr iaborat i

quiE non creilit alium lliesauriira esse nec aliud bo- i'ein pecc.itorem relinqnat? Ceterum propter tenta-

nuui nisi cavarc teriam et inbabitare eam timen : tionein inanis glnriae, non desistas facere bonum ;

sunt alii thesauri, quos ijrnorat. Aves coeli, et be- si enini agricultor, jacere volens seraen in terra,

stia: terr.-c, et pisces maris, quando Imbent cibum dicoret intra se Nnlo seminare in hoc anno, quia si
;

compelenlem sibi, contenti sunt; ciim ergo liomo seminavero forte venient volucres et comedent ex
tcrrenis rebiis non sit contentus, sed semper suspi- semiiie illn, et projiter hoc non seminaret; non habe-
quod ud lioc non fuit principio ret frnctiim terras sii,t aJ coniedendum si autem ;
ret ad alia ;
)iatet

factus, sert ad alia : corpus enim factuni fuitprnpler seminat, licet aliqiiid de seraine pereat, tanien pars
animain, et munrtiis isle propter alinm niunduin. ni.ijnrrcmanebit ei ; sic est de illo, qiii tenlatur de

Mundus iste cst lalis campus, quoil lialieiis ex eo vana pugnat contra eam. Quidam Fraler
gloria, et

partcni inajorein liabet iiarlcm deleriorem. Itcm di- dixit ei, legitur de B. Bernardo, qiind seniel dixit

ccbat, quod H. Kiancisco iinn nmltum placebant septcm Psulnios pa;nitenti.,les, iied quidquam aliud g
^ firmica-, propter nimiam soliciludincm congregandi cngit.avit, nisi super bis qusedicebal. Respondit Fr.

victualia sua sed aves co-li magis placebant, quia

;
yEgidius MajusTcpiito, si castrum aliquod expu-
;

C non cougrcgant iii horrea sua. c gnaiur fnrliter, et defendit se virililer et valenter.
De inigm 38 Gratiiv niapna in pace possideri iion potest : 38 Dicebat semel quirtam Judex Fr. ^Egidio (lc pipniten'
contrii ten-
quia scuipcr ci oriuntur mulla contraria. Quant" Quomodn nos seculares possemus asceiidere ad sta
loliones
liomo gratiosior fuerit,tantoplus adiabolo impugna- tum gratiir et virtutis'! Respondebat Primo homo :

tur non debet tainen lionio propter hoc cessare a

:
debet dolere de peccatis suis. postea confiteri pure,
gratia sua quia quanto gravior fuerit pugna, lanto deinde pueniteiitiam sihi injuncuun liumiliter facere,
;

si vicerit niajoi- erit coroiia. Nos ideo habemus postmoduni cnstudire se ab omni peccalo et ab omni
niulta iinpedinieiita, qnia n"n suraiis qualcs esse de- occasione peocali. tandem se in bonis operibiis exer-
bemus ; verumtanien si quis bene iret per viam Do- cere. Benedictum sit id malum, quod cnnvertitiir
mini. ncc fatigafioneni haberct nec loedium sed in ; homini in boiiura: et maledictuin sit id bonum. qiiod

via seculi fatigationem homo hubet et taedium usque convertitur homini in malum. Libenter debet homo
ad mortem. U^spondit ei quidani Frater dicens snstinere mala in hoc mundo, quia dedit nobis exem-
Tu vidcris duo contraria dicere sibi ipsis. Respondit plum Doniinus noster Jesus Cliristus. Beatus, qui

i'"r.yKgidius Nounedaiinones pUis cnrrunt ad homi-

: iiabebit dolorem de peccatis suis, et plorabit die ao
ncui liabentcin bonani volunlatcm, quam ad alios ? noite, nec cousolabitur in hoc ranndo, donec per-
ecce impedjmentuni. El si quis venderet denariatam veiiiat illuc, ubi omnia deslderia cordis sul iraple-

dsuam pius millics (iiiam valcret, qitam fatigatio- buntur. ('

nem ibi sentiret ^ Ecce si luta est contrarietas. Dico 31) Oratio est initium, et complementura omnis
ergo, quod qiianio quis niagis erit repletus virtuli- animam, et per eam cognosci De
boni. Oratio illiistrat oralione ;

bns, laiito inagis infestatur a viliis ; et tanto magis tur boniim et nialum. Hanc orationeni debet facere
eaodio deberet liabere. De omni vitio, quod vinces, omnis peccator ad Dominum, ut det ei cognoscere
C acquiris coronani; et de qnocumque vitio inagis tri- miseriain suam et peccata sua et beneficia sua. Qui
bularis, deeo magis praiinium recipies, si devinces. nescit orare. non cognoscit Deum. Omnes qui de-
Quacuinque causa oniittit lionio ire per viaiu domini beiit salvari, habent usuin rationis. oportet de
si

sni, ipsade causaaniittit priEiniuni suum. necessitate utin fine siio sese art orationera conver-

qtiam ra 3li Dixit ei quiihtm Frater, 'lenlor frequeiiter taiit. Ponamus quod aliqua mulier, verecunda mul-
M utms : tcntati('ne pessima, et pliiries rog;ivi Doniinum, ut tuni et simplex, haberet unicum filium, qui propter qtiameasit
facilis stiam
auferret cain a me, et iinn aufert eain. Respnndit aliiiuam oflensaiR c:iptus esset a Rege, et .id su-
cogiioscenti
Fr. yEgidius; Sic est de teutalionibus sicut aliquan- spendium, duceretur; nonne li.-ec vidua, licetvere- ntcessitatem t

do accirtit rte agricola, qui vidit silvam arborum et cunda et simplex, solutis crinibus et nudato pectore
veprium inaliquo lerrilorio suo. in quo vellet facere pro liberanrto filio suo vociferaudo clamaret et ad ,

novalc, et granuin seminare: sed mnltis laboribus, Regera rogandura curreret? et quis docSret istam
et sudoribus et angiistiis fatigalur, antcquam colli- siniplicem rogare pro filio suo? Amor filii et neces-
g:it granuni ; et quandoqne quasi iioenitet. quod la sitas, mnlierem, verecundam et vix extra limeti do-

borein illum assumpsil, propter labores etangustias, mus exeuntein prius, quasi eflfrontem pnstea com-
qutB sibi in opere ipso emergunt, Prinio enim iutue- pellit per plaleas infer bomines ejulantem, et
ire
tur silvam extirpandain, et non videt granum : se- siraplicem reddit sapientem sic bene sciret orare et :

cundo cnm lalioribus nuiltis incidit arbores, et non vellet, qui dainna et mala sua et pericula sua vera-
videt grjinum : tertio cum niulto labore et giavi citer cognnsceret.
evellit radices arborum, et nondum vidctgranum : 40 Dixit ei quidam Frater multum deberet homo :

non est o-
quarto terram et aplat, et
iirosoiiiriit nondum virtet dolere, quando in oratione nnn potest gratiam devo- mitlenda
ibi frunientum pro quo tantum laboravit quinto : tionis invenire. Respondit Fr. .^gidius Consulo :
ob defectum
arat iterum terram sexto seminat eam septimo: : tibi, quod plaue faciasfactum tuuii];si enim haberes derotionis,

purgat eam octavo metit nono Iriturat, et omnia

: : ali(iuantulum boni vini in vegete, et laex esset sub
ha;c cum labore facit magno decinio reponit cum : viiio, velles tu vegetem concutere, et vinum cum
gaudio, quasi iion recordans tanti laboris gravita- fffice miscere? Non esset boc faciendum. Cogita, te
nullatenus
 ::

VIGESIMA TERTIAAPRILIS. 233

nullatenus esse dignum consolationem aliquam a darem proximo? Respondit
Deo in oratione recipere. Nam si quis vixisset ab
. Cre.Io. Fr. ^giditis D
dixit : quod ego darem putuit quatuor e*
et credis, i>ss.
iniiio usqne niinc, et viciurus e!?set usque ad fiiiem
millia librarum, quam darem me aliquando proxi-
niundi, et in uratione deduxisset
omni die plenam mo? Respondit ille. Credo. Dixit Fr. ^gidius ei :

parop^idem lacryinarum, non esset digniis tunc in Dominus dicit in Evangelio Qui reliquerit patrera ^'^'- ^^ ^O
:

fine mundi, ut Deus consolationem vel unicam sibi et matrem etc. centupluin accipiet in hor nmndo.
daret. Fuit autem quidam R..nuuHis. qui intravit Ordinera
41 Dicebat ei aliquando quidain Krater: Quare Fratrum Minijrum, cujus facultates dicebantur va-
cvr sitb ea plures tentationes patitur hdmo, quandn orat Deura, lere sexaginta rnillia librarura ; ergoaliquod magnum
CTcbrius quam aliis temporibus? Rfspondit Fr. ^gidius est, quod dat Dominus Deus in hoc mundo. ex quo
(enfemnr
Qiiando aliquis haliet causam contra adversarium valet centies sexaginta niillia
quam alias : librarum. Sed nos su-
suum in aula principis alicujus, si homo ille vadit ad mus ca^ci et veiati : si videmus hominem nuiltura
priucipem iilum. et proponat et iaciat contra adver- gratiosiim, et virtuosum non possemus ferre perfe-
sarium suum; adversarius ille hoc sciens, opponit se clicnemejus. Siquis esset vere spiritualis, vix videre
isti totis ne .•^ententia detur pro isto; sic
viribus, velletali(iuem vel audire vel raorara facere cum ali-
facit diabolus contra nos. Primo, si j^teteris in collu- quo, ni&i pro magna necessitate, sed seraper optaret
quio cum aliis, videbis frequenter le non sentire solitarius esse.
niulta bella teiitatioiium ad orationera per- ; fed m 45 Dicebat iterum de «eipso : Ego polius vellera ^^iJw*?"*
rexeris, ad recreandam aniinam tuam. tunc senties esse caecus, quam
esse pulchrior, vel ditior, vel sa-
^'*'"*"''<*"

contra te ignita jacula inimici. Non debes tamea pientior, vel nobilior hnnio de mundo. Dixit ei qui-
propterhoc orationem relinquere. sed firmus stare dam : Quare potius velles esse caecus. quam habere
quia ha:cest via ad palriam supernam et ille. qui : ista? Respondit, Quia timeo, ne impedirent iter
propter hoc orationemretinquit, est sicut ille qui de raeuin : beatus erit. qiii nec cogitabit,.nec dicot, nec
pra;lio fugit. facietaliquid reprehen^ibile. Interrogavit aliquando ^
42 Dicebat ei quidam
Multos video, qui viden-
: Fr. .-Egidius aliqueni Fratrem dicens: Quid dicunt
guomodo tur habere stalim gratiam devotionis et lacrymarura isti -sapientes de contemplatione? At ille dixlt,
devofio ex-
quando vadiint ad orationem ego auteni vix pos- : Nescio Ft ille, Vis ut dicam tibi, quid mihi videa- f
pcctamla, f.

faclendo sum inde aliqiiid sentire. Responuit Fr. ^gidius : tur?EtilIe ait: Modo dic. Dixit Frater .^^gidius.
guod in no- Labora fideliter et devote quia gratiani, quam non : Gradus conteraplationis inihi videulur esse, ignis,
bls est.
dat Deus una hora seu vice. poterit dare iu alia
tibi unctio. extasis, contemplatio, gustus, requies, gloria.
vice: et quod non dat tibi uno die, vel in uua sep- g Itein, Si invenis gratiam in oratione, ora
etiam si ;
g
timana, vel in uno mense, vel in uno anno; poterit no,Dinvenis,ora:quiapiloscapraruiu accipiebatDeus
tibi dare in alio die, vel iii alia scpiimana, vel in in oblalione. Interduin plus diligit Rex pedem minus
alio anno. Pone tu laborem tuum et diligentiara, et laboranlis pru eo, qiiam totam personam alterius
Deus ponet gratiam suam sicut silii placebit. Faber, multo plus laborantis proeo: pro eo quod Dominus
qui fabrioat cullellum, aiitequam cultellus perficilur. respicit cur. Quando Dominus iledit prjedicationera
mullas dat tunsiones super feirum, de quo facit cul- S. Petro, dixit ei quod minorcm paitem semper re

tellum; sed postremo iu uiia percussione cultellua tineret, sibi dicens Et tu aliquando conversua, :

perficitur. Multum deberet humo esse solicitus de confirma fratres tuos.

salute sua : si enim totus raundus esset plenus homi- 46 Si visbenevidere, erue oculos tuos, etesfo cae- T>e cautela
nibus, etiara usque ad nubes si e:jset possibile, etde cus si visbene audire, esto surdus: si visbene loqui,
:
splrituult.

his non deberet salvari nisi unus; taraen qnilibet esto mutus, si vis bene ambubire, abscide tibi pedes
deberet sequi gratiara suara, ut ipse es^et ille unus :
tuos: beue operari, mutila tibi manus si vis
si vis :

quia nriU est amittere corrigiam calciamenti, amit- beneamare. habeasteodio; sivisbeuevivere, leraor-
tere supernam gratiam. Sed vse nobis! est qui det, tifica: tivisbenelucrari, scitoperdere: si vis esse di-

et non est qui a:cipiat. ves. esto pauper : si vis esse in deiiciis, afflige te : si

4^ Alio lempore quaesivit quidam Frater a Fr. vis esse securus, esto semper in timore . si vis exal-
tt accepta
.(i^gidio Quid lacis Fr. /Egidi ? Respondit Facio
: :
tari, tehumilia : si vis Iioiinrari, de.-^plce te, et Iio-
gratia bene
utendo. malum. Ille vero dixit iteruni h'i\ ^Egidio : Quod nura te despicientes : si vis habere bonuin, sustine
malum Frater Minor? Et Fr. Aigi-
facis tu, qui es nialum ; si vis esse in quiete, labora si vis bene-
:

dius dixit cuidara Fratri Miuori astanti Frater, :

dici, desidera maledici. O quam raagna sapientia est
quis est paratior, vel Deus dare gratiam suam, vel hajc sciro, et facere I sed quia raagna sunt, nou om-
nos accipere? Respondit ille: Deus est paratior no- nibus data sunt. Si viveret uiille annis homo, nec
bis dare, qiiam nos accipere. Dixit ei Fr. ^-Egidius, liaberet aliquid facere extra os suum, satis haberet
Et facimus nos bene? llle Frater respondit, Imo fa- facere intus in corde suo, nec posset ad compleniea-
cimus raale. Et conversus Fr. /Kgidius ad illum, tuin perfectum venire. tantum Iiaberet facere solurn
qui qua-sierat ab eo, quid faceiel, ait : Ecce patet iiitus : Nulliis deberet velle videre vel audire aliquid,

quod dixeram tibi verbum, cum re^^pondi nie facere siveloqui de aliqua re, nisiusque adutilitatemsuara,
maluni. Item dicebat : Multa opera comraendantur nec ultra proredere ullo raodo. Qui non vult co-
in sacra Scriptura, ut vestire nudos, pascere farae- gnoscere, iion cognoscetur: sed \x nobis, quoniara
tamen de oratione loqiiens Do-
licos, et alia niulta; illi. qui habent duna DomJni, non cognoscuntur; et
Jon. 4, 23
minus ait: Nam et Pater tales quairit, qui adorant qui non habent. non quaerunt. Homo fingit Deura,

eum. Bona opera adornant animara sed oratio est :

qualem vult; sed ipse est talis, qualis ipse est.

nimis magnura quid. Suncti Religiusi sunt quasi lu-

pi, qui vix exeunt in publicum nisi pro raagna ne- ANNOTATA.
cessitate, et tunc in publico contrahuut parvain mo-
ram. a Vtdetiir Metapliofa simptii abwjris, quos improbi

44 Dicebat Fr. /EguViQ quidam Frater familiaris coloni cxhannunt, continm frucliim pelendo ex iis.
Exfructare.
ac seciila-
rium con- ejus Qiiare non exis aliquando ad homines secula-
:
b MS. Antuerp. iniquis.
sortia fU' res, volentes tibi Iuqui? Respondebat Fr. ./Egidius c Seqiiebatur (itiUus de castitate, qucm hic omilli-
giendo. dicens Volo satisfacere proximo raeo cum bono
:
mus qida infra mayis inteijre eadem dabunlur.
animEe meie non credis, quod ego carius darem
:
d Suriiis ex Germanico verlit, ressuas; siijnifiLar.tur ^(.„3^)3(3,

mille libras aiiquando, si haberera eas, quara ego me autem hoc nomine proprie merces, quse minulim, mcn- denree.

Apritis T. III 30 sura

 :

234 DICTA B. ^GIDII ORD. MINORUM.

A sura scHicet aut pnndere direiulunlnr, aJroque comjm- magis homo est plenus vitiis, tanto est magis neces-

rabiles sunt ctiom dennriis : qniis nwrcen Franci simi- sariuin ei de virlutibus lni[iii; sicut enim ex fre-

liter, siiigulari numero aut efiam plurali, (leniTe et quenti colloquio pravo de vitiis, incidit quis in vitia

AenrH^ dicunl, qufisi i\f.\\\GYi'e, denieiTes; kcHicet a valde facilitcr; sio ex frequenti colloquio saucto de
tlenier, denorius; ndliibeudo teryninalionem participii virlutibus, faciliter inducitur et disponitur ad virtu-
pamvi feminiiii, uli in aliiii {'lurilms simthbus sub.staii- tes. Sed qiiid diceinus? Dc bono non possumus di-
tivis, V. (f. \mng puguns, \)<ii f^nec pugillus; quod La- cere bonuni. nec de malo possumus dicere malum.
tina seu Ilalica terminatione direrrtur, pugnala, qiian- Qiiid ergo dicemu.s? De bono enim non possumus
tum srilieet puquo coniprtliendi polest. dicere, qiianfum honum &it; nec etiain ile malo,
e Sequelmtitur lu MS. Uratislav : dux senteniin' Au. quantuiM inalura sit, cum utrumque incom|)rehen-

gustiui i-t Greijorn de paniitnilia : sed /las aliasqne si- sibile sit u nnbis ego eniin non reputo majoris esse
:

miles, tui'1'utos ad cnhem idwrnm quorumdam eapitiim virtutis, scire hene tacere, quain scire bene loqui
in hnc MS. omittunus; quui desuut in MS. Antuer- et videtur niihi, qund honio deberet habere collum
piensi ei defucruut in Germnnico Surii, nec dubitamvs ad instar gruis, ut quasi per multos nodos transiret
qutn siut iiddifamenlum scriptoris pasterioris. Yerhum, antoquani ex ore progrederetnr.
f Wiitldinijus ad an. \t^t%. Hh, lia'c refert velut ex 50 Quid prodest homini jejunare, orare, eleemo-
ore ipsiiis /V. Leonis, aut re.-<pnndenl, Nescio, tiniens synas dare, seip^um aflligere, sentirequoquemagna De virtute
hominem.cum quo sumnic^tlesiderubut diutius loqui, de coelo, et non pervenire ad portum salutis? Ecce pcrseverantlx.
raptum iri, si quid dixisset de contemplatiune aut aliqu.mdo apparet aliqiia navis in niari formosa, raa-
relm-i divinis. gna, UL-va. et multo thesauro plenu; tamen sibi ali-
g Sequentia addimus ex MS. Antuerp. horum prima quo puiiculo occurrente ad portiim salutis non ve-
linea etiam extabat inGermanico Surii. nit, ted iniserubiliter peiit ; qiiid ei profuit illa

omnis bonitas «4 puhhriludo ejus? Et iterum In ;

cmrr iii. niari est ahquuudo navis deformis, non grandis,

Alia dicla li. /Eijidii. vetusta, dcspecla, non muUo thesauro replela; et
cuin muUo labore evadens mHris pericula. feliciter
De seienfia wui vull
ult scire satis. inclinet OMput satis, et opere- pervenit ad portuin;haec sola commendabilis. Si-
vliU et in- tur .'^atis, et traliat ventrem per ttJiram, et Dominus mile quoque hominibus inundi hiijns ;
evenit in
vtUt,
dorebit eum satis. Divina sniiienlia est boiia opera merito ergo omnibiis est timendum. Quamvis arbor
facere, benft (.•ustoilire se, et judicia Dei conside- sit nala, niui magna et, si ma-
lamen staiim est ;

rare. Dixit semel cuidam volenii ire ad scholas cau- gna. non floridu; et nou slutim producit
si florut.
sa discendi : Cur vis ire ad scholaN? summa totius fructus et si prodncit fructns, non stutim magnos;
;

scientiae est tiinere, et fimare Deum, ha;c duo suffi- et si inagni, non tainen maturi et si maturi, non ;

ciunt Tantam seientiain,

tibi. et sapieiitiam habet omnes tameu ad os comedentis perveniunt, sed
homo, quantum boni operatur, et non plus. Non sis multi decidunt et putrescunt, vel a porcis vel a be-
nimis sohcitus fore ulihs ahi? : sed e^-to m.if^is soli- stiis aliis devorantur. Dixit quidamei Dominus ;

citus, ut sls utihs tibi ipsi. Voluinus aliiiuaiido mul- bene faciat te finire. Uespondit Fr. ^gidius: Quid
ta scire pro ahis, et pauca pro nobis. Verhum Dei raihi prodest,si centuin annis regiium coelorum
non est, aiulientis vpI diceiitis, sed operantis illud. mendicassem, nihi bene finirem ? Duo raagna bona
Multi nescientes natare intraverunt in aquas, utad- in hominibus reputo, Deum ainare, et sibi semper a
juvarent pereuntes in eis. et cum pereuntibus perie- peccato cavere ; qui haberet iila duo, haberet omnia
runt : prius erat unuin daninum, posiea fueruut bunu.
duo. Si bene procures snlutem animie tuae, bene 51 Frater ^Egidius de seipso loquens ; Vellem, In Betigione
procurabis salutem omnium ainicorum tuorum. Si inqiiit, potius h.ibei^e modicumgratia; Dei in Reli- vivendam
bene juxla eam.
fiicis factum tuum, bene facis factum omnium gione, quam multum in seculo, quia plura perioulu
benevolentiiim tibi. et puuciora adjiitoriasunt iu seculo. quain in R.'li-
48 Praedicator verbi Dei positus est a Deo, ut sit giime ; sed hoiuo peccator plus formidut bonum
candehi. spejulum, et vexillifer populo Dei. Beatus suum, quam malum suum ; quia limet poenitentiam
'
est qui sic dirigit alios per viam rei?tam, quod
ille, agere, et Religionem intrare, plus quain in peccato
ipse non ce-^set ire per eam et sic invitat aii curren- ; jacere, vel in seculo rnmanere. Dicebat quoque Fr.
duin, quod ipse currere non desistat et sic cat ad- ; jEgidius : Muiti Religionem ingrediuntur, et quffi
jutor aliis, ut (iant divites, et ipse ex linc tion fiat Religiuni conveniunt nun operantur : et sunt hujus-
pauper. Crcdo, quodbomis prapdicator magis lo<|ui- modi sicut ugricola, qui arma a Rolandi indueret,
tur sibi quam aUis. Videlur niihi, quod qui vult ani- et cum jmgnure nesciret non enim omues bo-
cis :

mas peccaturum tralipre, niagis debet timere, ne mines Equuni-bajardum b scirent equitare, nec insi-
ipse ab aliis male trahatur. Cui dixit quidani Fra- dentes ei sibi scirent a casu cavere. Non reputo
ter Quoinodo? Et ille Averte oculos tuos, ue vi-
: : raagiium curiam Kegis intrare, nee reputo magnum
deant vanitatem. Illi. qui dicunt, non coinprehen- Lona a Rege dona accipere niagnum
et ; sed reputo
dunt, et illi, qui audiunt, non intelligent. Dixit ei scire sicut dccet in curia Regis stare. Curia magni
quidain Quid est inelius pr<Bdicare. un facere? Rc-
:
Regis est Religio. quam inlrare non est magnum,
spoiidil: Quis nuigis meretur. vadeiis ud domum S. et aliquu dona Dei in ea recipere ; sed scire sicut
Jacobi, vel viam ad S. Jjcubum eundi ali-s osten- dCi^et in ip>a vivere etusque iu finem perseveiare
dens? Multa video, qu» unn sunt inea; multa audio, devote ac solioite. Polius autem vellem in seculari
quai non inteliigo; et nuilta loquor, quce non ope-
statu exislere. et devote ac solicite ad Religionis in-
ror: ergo videtur uiihi, quoil per solum visum,
lo- gressum susplrare ; qiiam in Religione existere, et
qutdam, et uudituin nnn salvatur homo.
satur esse. Gloriosu Virgo Mater Dei fuit nata de
De vrrbls 49 Qiii lo(iuitur bona verba, est quasi os Dei et peccatoribus, peccatricibus, nec
: et fuit in aliqua
bon\s et qui loqiiitur mahi verba, e^t quasi osdiaboli.
Quau- Religione : ct tanien est id, quod est,
fnulis. do .servi Dei congreganiur in aliquo loco ad coHo-
Debet religiosus credere, se nescire nec posse
5:2
quendum, debent tractare de pulchritndii.e virtu-
vivere sine Religione. Videtur mihi, quod Rehgio Rcligio
tum, ut placerent eis virtutes Minnrum
; quia si placerent eis, Minorum sit uiis>a a Deo in huncmundum, ad ma-
exercerenlur in eis; et
quam sU
si exercereiitur in virtuiibus, gnain hnmiuiim utilitatem sed vaenobis ;nonsumus pcrfecta.
;

semper virtutes ab eis amphus amarentur. Quauto tales hominei tiuales essedebemus. Religio Fratruoi
Minorura
 : ::

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 233

A Minorum videtnr mihiesse panporior c>t ilitior liiijus frangit statim eas malleo raagno, sed paulatim et D
mundi : sed iiiihi videtur hoc nostrmn vitium. qnia plane reparat eas, martello parvo tundendo, donec bxmss.
nimis altevolumus amhnlare. A pi'inci|uo miindi reparentiir. Religiosi vocati suiit a Deo ad vacan-
usque nunc, melior Religio nec expedilior Roli- dum oralioni, hnmililatiet fraternne carit:iti : sed vae
gione Fratruin Minorum adhuc non appannt. I!le illis, qiii perdiderunt desiderium boni sui, et volunt
dives est, qui imitatur divitem : ille est sapiens, ire nimis alte.
qui imitatur sapientem : ille honus est. qui imitntur Si) Diiin semel retnlisset Fr. yEgidius cum multo Pos/ijuam
bonum : ille pulcher est, qui iuiitatnr pulclirum ; fervore quibiisdam aniicis suis, ipiomndo anno illo, "'" "P/**^*
ille nobilisest, qui iinitatur nobilem, scilicet Domi- quo S. Franciscus transivit ab hoc jniindo ad pa-
^j^
num Deum. triam ccelestera, apparere dignatus fiierat Christus
53 Quanto maftis constriotus est Religiosus amo- eidem F. ..Egidio vigibuiti, visibiliter, corporali cum
De oliedien^
re Dei subjugo obedientise, tanto majorem frnotum fnlgnre niir;e chiritatis, mnltis vicibus, per dies
lla :

reddet : et qnanto m:igis est Rsligiosu.s obediens et qiiindccim, in loco Cetonae: quidain ex Fratribus
subjectus Pra^lato propter hnnorem Dei, tanto ma- dixit Fr. .-Egidio : Vellein qnod eo loco, ubi Cbri-
gis est pauper, et rauiidus a pcccato suo prae ceteris stus sic dignative compbicuit cnmparere. fieret una
hominibus hiijus mimdi, Religiosus bene obediens, parva ecclesia lie fnrmnsis lapidibus et politis. Qui
similis est hoinini bene armato, vel militi sedenti respondit : qiiam bene tu dicis I quia plures factse („,„ cccle-
super liouum equum, qui transit securns inter lio- sunt ecclesiffi in Incis. ubi non it;i m:ign;i fecit, sicut slam fleri

stes, et cum oflendere. Religiosus au-

nemo potest ibi. Dixitque alius, Et qnnmodo intitnlaretur illa
ejus neces-
sUas temoliediens cnmmurmnre, similis esl militiinermi, ecclesia ? Respnndit, Deberet vocari noinine Pente-
sedenti super eqnum malum, qui transiens inter costes, id est, ecclesia Spiritus sancti. Dixitque
hostes cadit, et .ab iniraicis capitiir, .aliquando alius : Credis tu quod Spiritus sanctus venerit post
vulneratnr, incarceratur, et quandMiine occiditur. Iera|)ora Apnstolorum iii aliqiiam personam, eo mo-
B Religinsus, qui in propriavolunt.ate vult vivere, ad do quo venit in .Apostolos. Qui ait : si ego glorifico R
ignein inferni vult ire. Quamdiu bos tcnetcainit sub meipsum. gloria mea nihil est. Cui Frater dixit : 1« ea visio-

jugo, implet liorrea frumento bos aatem non tenens : Tn dicis, qund Dens alistulit tibi tidem : dic mibi, si
"ftfjora"'^
capnt sub jngo, sed vagandn discdrrens, magniis placet, si tn h.ibesspem. Respnndit : Qui non habet fldei,

Dominus sibi esse videtur, sed frumento horrea non Hilem, quomodo habebitspem ! Dixit ei fr.ater, Non-
iraplentur. Magni et sapientes ponunt caput linmili- ne speras vifam ;Eternam
te Respondit
habere '!

ter suh jugo obedientiffi, et stulticaput de sub jngo Nnn credis tu quod Deus potest dare arrhain vitae
et ercet-
lentta. extrahnut, etobedire contemnunt. Miter quandoque a'ternffi,ciii plaret silii Et ait Nnn lo(|uainiir rao- '( :

nutrit tilium etexaltat, qui postquam magnus erte- do plus de isia raateria. Credidit Fiater ille, qiiod

ctus est matri per snain superbiam noii obedit. sed hoc dixit ei, ne tnnc, Fr;i(re prasente, ibidem in

eam deridet et spernit. M:ijus repiito hondni ohe- ecstasi rapereiur.

dire PrKlato propter amorem Dei, qn im obedire ip^i S(i Dixit qiioqiie Fr. yEgidius, quater se fuisse

Creatori per seipsum aliqnid imperanti qui enim : natuin. Primo. ait, natusfui de penitrice
•^
mea car-
. , . sitecesslsse
Vicario Domini iiene obedit, bene obediret Domino naliler ; secnndo, in Sacramento Baptisini ; tertio, clmamco-
sibi aliquid imperanti. quando intr.avi Religinneni istara ;
quarto, quando jnidonem
fecitraihi Dnrainus misericordiara apparitionis susB.

ANNOTATA. Et ait illi pi-ffidictus Frater : Si irein ad partes re-

raotaset qua;reretur a me utrum cognnscerem te,

a Heros liic inler fabulom Ciiroli Magni mililes possem dicere sie Triginta duo anni snnt qimd br. :

prodigiostt furtitutliiie , eslque vernacutis .Egidins fuit natiis : b et antequam fnit iialus habuit 4
liiudiitiir n
no- fidem etpostqu:ini fuit naliis amisit fldein. Respoii-
Francariim fnbulis deciintahssimiis. In ecgraplui
'
arraa priBliiindi. dit Sicnt dixisti, ita est verura : tamen non habe-
stro fVrnlisl. legclmliir, :

b Hic etiam rijiius iisilem verniicnlis fnbulis crle- bam fidem ante ita bene, sicut debebam haliere, sed
Bqms- tantum ciim Deus abstulit illam mihi et quicnm-
bajardus.
bratiir, ipiod niiHum scssorcm ndmitleret nisi i/ualuor :
p
eam h;iberet perfecte habonda
siciit est, Deus
filios Hinjnwiiis Delgice R"S hayard. Hst aulem
hsxy qiie
C
auferreteam Taraen post hoc liabni, qnoil me-
spadicens, badins, seu cnstimens, uiide eiiio illi nomen
sibi.

qualita- ad colluin, et traherer

rui, quoil fiinis ligaretur inihi
facliim, siciit alia Teutnnice snbslanlim in ard,
tem naluralem sive Imbituiilem ejiis, que.m sic nomina- vitnperale pcr niniies vicos istius civHatis. Dixitque
aliiis Si tu non hiibesndein, quid f.iceres. si esses
;
mus, adsiijnilicantia.
Sacerdos et velles dicere Missam solennera, quo-
modo diceres, Credo in umiin Deiim? Respondens
C.APUT IV.
lieia facio et cantans alta voce, dixit :
Cognoscu
Dicla B. /V.tjidii ex solo .VS. Antuerpiensi. a
uniim Deum, omnipotentem. P,airein

57 VidelKiUirFr. yEgidio quod male fecerunt

Qtcomodo
Jjona societas est homini sicut theriaca : et mala rf„,„ „„„
agendum Prielati Ordinis Fratrnm Minorura, eo quod nnn i,u,orari pro
tempore societas sicut venenum. Arbores quae stant juxta
transeuntibus, et procurassenl pro viribus a Domiiio Papa (non ob. '"'If-fr
aridUaUs, viain interdum feriunlur ferro a
sic iiocet slare in tentu vaiia; gloriai, sed cuntempl.atione honnris tio-
fructura non sinuntur maturare :

pos-em fa- mini dumtaxat et »diftcatioiie proxiraorum) canoni-

publico. Dixit quid.am Fr. .Egidio, Qiiid
Deo Re- zationem Fnitriiin Miuoriim Mart.vrum. qui pro
cere, ut sentirem aliquam suavilatem de
'!

vo- ghirio.sa confe^sione tidei fuerunt apud Marocchium

spondit : Inspiravit tibi Deus aliquando b..n:im
"^
inierfecti. c Et si Duininus Papa vnluisset eos cano-
Qui Mnltoties. Dixit ei pluries Fr.
luntatem ? ait :

hnc pro-
nizare, beiie quidein sin autein, Fratres
yEgidius in b;ec verba vociferans, tjuare non
;
ciisto-

voluntatem. et duxisset le ad curantes apiid Deuin esseiit excusati. Et addebat Si :

divisti illimbonam
dixit Qiiid faciam quia exempla Patrum nns pr.-e.-edentiuio nor. habuisse-
majns bnnum. Alius ei, '!

mus, forsitan in statii pcouitentia), in quo sumus.

sum aridus et indevotus. Respnnditei ironice, Noli
ne offeratis munus ail altare. Quando
Deum nun essemus sed redditur unicuique aurum pro
:

orare :
e pro
dissipatirapetus .aquffl inundan'is alveiim et cana- auro, scarletum d pro scarleto, ciiicinuium ,j ^

cincinnio nec aliqnis unam f;iciat Deo, et iwn ali<am

aquffimnlenrlini, molendinarius studet paulatira
:
lem
emendare qua; dissipata sunt : et sirailiter quando qualitercumque. f f
molse molendinarii non faciunt bonam furinam, non 38 Lamentabatur quandoqueFr. iEgidius decu-
jusdam
 236 DTCTA B. ^Gimi ORD. MINORLTM.
i jiisdam civitatisj debellatione, graviter dolpns, tam dotes, qni magis sifiunt Inudari et hnnorari, qnam
IX M8S fle cnidelitate Hehpllantium quam de periculo de- sitiunt animas trahere ad salvationem, omnes stant
Q bellatonim. Et posfquam dixit quod his esset mul- in displicentia Dei : sed de displicenfia Dei possunt
dolei con-
tum condolendnm, adjecit in haec verba : Voluit redire ad plaritum Dei, si confiteantur et amodo se
dolcndum
tamen D-^us, qnofl homin^S illius rivitatis pn?nite- custodiant. Sed tantum possunt in hnc morari, quod
ej»c pecea-
tortbtu. rent et hnniilirirentur, quia sa;pe vicinos snos, qni- clauderetur eis ostium mi^^ericordire. et projiceren-
bus erantpr)tentiores, satis immaniterlractavprunt. tnrextrasnlvationem.
Tunc dixit ei qnidam Rf ligiosns : Si Dens hoc vo- Omnes gentes h facit nasni Dnminus Deus,
61
h
luit. sicnt tu di^is. non dehemns eis compati. sed propter suum hnnorem. et propter hanc rationem. Omnium
pnlins dfi illoruni popna franderc qnia omnis hnmo ;
ut deheant eum omnes diligere super omnia, et pro- communls
dehet conform.irc vohmtatem suam voluntatidivinag. ximnm propter Deum sicut seipsos. In tantum una obtigatio.
Rpspnndit, quod Rex aliqnis po.suerit
Ponanins, gens diligit aliam, in quantum se amant et horlan-

dum jiutr edictum, qnod si aliquis commisorit tale (afinns, de- tur ad salvationem. Omnis gens quse non amat
a Dto pu- capitetur vel snspendatur et dato qnod tilius Regis ; et timet Denm est in peccato mortali, et est data in
niuntur :

illius, in crimen hujusm(.di lapsus, de mandato Re- manus odii. et projecta extra salvationem, Omnis
pis (rahatnr ad morlem pr.Tdicfam ; credis tu, quod gens qua* grandescit in sua repufatione, et reputat
Repi placpret, qnod hoinines exultarent et dicerent. se altam et bonani. de lioc quod Dei est, nec reco-
Gnndeamus, quia dominns Rexducit filinm sunm ad gnoseita Deo esse quod hnbet; ipse eam. relit nolit,
mortem ? Non placeret Rpgi tale gandium, sed di- parvifii^abit et hurailiabit. Orniiis gens, qn» non et ftujus

spliceret : sic est, ait. in i>^to negotio. Alia vice dixit vulf portare po^nitentiam et pcenam pro jieccatis, ncglecta

eiquidam Si qnis laudat me de bono, ptiam qnod

:
data est in maniis poen.T, et projecta est extra sal- pcena.
nnn habpo, inde glorior vane in corde meo. Ke- vationem in damnalionem. Omnis gens, quas non
spondit : Si quis esset p.'!uperiimus,tofnsplag;itns et timet et pavet Deum, dabitnr in manu magni pavo-
guam sful-
pallidus, vilissimis et sordidis vestimentis indutus, ris, etprojicieturexirasalvationemindamnationera.
la res sit
et oninino discalceafus, et homines venirent ad enm Gentos qnse magis amant res terrenas, quam Do-
vnna tflo-
ria. dicentes : Salve domine, quia mirabiliter es dives, rainum qni fecit eas, punientur in tribulationibus et
decorus, et pulcher, et valde speciosa vestimenta et flagellis. Gentes qu£e non diligunt bonura suum, id

calceamenta habes ; Nonne stnltns esset, si talis est. salntem animae su^, habebuntmalum suum, id
lans ei piarerpt. et se talem arbitraretur esse qna- est, damnationem anima? su^. Oinnis gens qnse ra-
lem illi dicerent, cnm sciret certissime rem illam tionem Doniini sui nec vult audire nec ohservare,
omnino se aliter habere ? ordinala est ad poenam. Omnis gens qnae deridet
89 De omnihns Relipionibus et Religiosis, qui- verbumDei, ordiuita est ad po-nam irse. Sicut sol
BeHglosonm dam piacent Deo, et quid.im displicent. Eorum autem quando oritur, stel!.T amitlunt lumen suum respectu
alil aman-
qui placent snnt dno ordines nnits nominatnr ordo : solis. sic luna pt ?^oI perdunt lumen suum respectu
tes Dium,
amantium, aller placentinm. In ordine antem aman- nnins animre glorificata:'. Unuin signum pst quod
tinm ; suntomnes magni servi Dei, qui se totaliter horao sit in grafia Dei, si in nullo exaltetur, sed
diligunt in desiderio placendi Deo, et diiigunl se in- spmper humilietur. Expuso autem me coram Deo et
vicemin desiderio pl.icendi adinvicem pro|iter Deum. vobis, quod non sum ego qni dlco prjedicta qnia :

Isli amante'5 qualuor habent oculos ; uniis oculus per me snspenderer in furcis, et projicerer in dara-
semperre>-picit, quid magis placeat voluntati et be- nationem exlra salvationem.
neplacito Doniini Dei semper respicit pmxi- ; alins 62 Octo snnt lapides pretiosi. quns dedit Dominus Octo tapi-
mum, ad d:indum ei semper pacem et bonnm exem- sanctis eremitis, B. Franclsco, B. Doniinico.sanctis dcs prfiiosi
iancforum
plnm alinruin dnnrnm nnus re-^picit :intp, alius
: quoque monachis et omnibus Sanctis siiis. Primus
Eremitarum.
alilpla- retro ille qui est ante.
: respicit qu d sibi evenire est, dolere de peccatis, et ea pure confiteri, et poe-
cenles Deo:
debeat de omni operp quod tacit qui est retro, spe- ; nitentiam pro eis portare, et cavere de futnris, et
culatursi opusqnod facit placot Domino Deo. Et sic esse obediens. Secundus est quia ipsi Sancti ,

oculus qni est ante, respicit retro : et qui estretro, eradicati erant ab omni spe mundi et hominura ,

respicit ante : et isti duo oculi sunt judices opernm. ita qnod corda eornm, nullamradicemtemporalitatis
Alins nrdo dicitur placentinm ; et placentes dicnn- nec carnalitatis invenientia ubi se tenerent, ad so-
tur omnes illi, qui se cnstodiunt, ne dicant vel luinDeum, qui corda fecerat, necessario reverfe-
faciant aliquam Iribnlntionem alteri : et si alii eis bantnr. Terlius est, quod omne bonum quod habe-
faciant tribulatlones, ipsi finnt servi eorum qni eos bant recognnscpbant a Domino Deo esse, et omne
afili^nnt, de plena el hona voluntate cordis. et va- m:ilum a peccatis suis. Quartiis, quod qiiicumque
dunt videlicet ad justiliam, etnon transeunt termi- malum eis dicebat vpI ficiebat, erant eis servientes
nos justiliae, ut rationem laciant aiicui. Isti duo de plena bona volunlate cordis. Qnintus, quod
et
ordines sunt in beneplacito Domini Dei. amab:uit reprehensiones. et non honores; et dilige-
(iO llli iiutem Religinsi qui snnt in discordiis et
bant unilatem in omni genie pcenitentia» ef erant ;

contentitmibus propter res lerrenas, et non propter misericordes etpii. Sextns, qiiod reputabant se om-
dispUeeiites bonum animje, sed propter securitatem se repulant nibus aliis viliores, et omnes alios meliores se. Sep-
gul ? bonos, omnes snnt in displicentia Domini Dei sed : timus, qiiod ipsi servieliant et non expectabant ser-
possunt de displicenfia redire ad plarentiam, per viri :et quicnmqne eos reputabant vile'^, ip^i cum eis
^a'ni1pniinm, et confessionem, et cantelain. Spd ca- se viles reputabant. Oclavus. quod oinnia hpiieficia
veant quJa fam diu possunt in malo perseverare,
; recognoscebant esseaDeo, et e:i sibi reddebaiit, di-
qtiod ejs ostinm misericordiEe clauderent, et proji- centes Domine. quid snmus? qiiia si ah--tuleris a no-
cerentnrextrasalvationem. Ef Prrelati, Magistri bis bona tua qu^i^ fecisti nobis. erimus pej*^res om^
diviniialis, Praedicatores et Sac.erdotes, a Deo snnt nibus qui sunt in provinciis. Quia qni sibi hnna qnae
ordinati hac ratione, ut sciant animas trahere ad Dei sunt appropriat, Deus euni expropnat : et qni
salvationpm et ut hoc ferventius desiderent et ap-
; nihil sibi appropriaf, sed totum Dpo altribuit, huic
pptant. quamviuum vel aquam bibere cum fortis- Deus bona sua, qnae ipse facit, appropriat.i
smie sitiunt ; et nt pntiantur pcenam proanimabus:
tales pra'dicti Magistri, Pra^dicafores, et Sacer- ANNOTATA.
omnes sunt in beneplacito Domini Dei. Om-
dotes,
nes autem prsedicti Magistri Prsedicatorps et Sacer-
a Totnm hoc Caput dffitit in MS. Gevmanico Surii,
nec
 ; '

VIGESIMA TERTIA APRILIS. 237

vecmn in ecgyapho ^^rntislavieusi nccephmis iltud cx : et raaniis, et Gxtractos ociilns H incisum nasum,
MS. Anluerpicnsi ex (}Ho qni wiprimemla ciirnvif Au-
: aiirps et lingiiam; prm magnitnrline suavissimi et
rea hxc(iJcta,omisitvel amisil nnmerunUHA*^ i-t^O. ineftabiliter et iniPRliinaliiliter frramiis odori^ et
h Unrle intelligas, harc tractata fnisfte, cum B. y^qi- riuicedinis, nnlla alia membra, nullaqiie ali.i quffi
ditis annum bO ngerct : in ordine numerandi enim sunt circa ccelum excpfiitari p'>ssunt, curaret vel liabere
nnni a temporc factx visionis : hxc nutem ci obtigil desideraret.praiterid quodhabet et sentit. SicMaria
amw 1» snx convcrsionis edens secvs podes Doiriini, tantam reoipiehal dui-
Martijres c Honim Mnrtyrinm dfdDnus i^ Jannarii, nhitnm cedinem verbi Dei, qunil nnllum liahebat membrum,
flfarocci- abiitian. 1220, uhi vide qns- dc cornm , qnanvis non quod jiosset aut vellet faoere nliud, quam id quod
tani. canonizfilornm. puhlico pcr Lusilnniam et intra Ordi- fariebat. Et hoc est signum, qund conqnerenti So-
nem cultn, di.Timns. rori suip, quod eam non adjuv;iret. non verbo vel
d ^lias Escarletum et Scarlatum coccus, pnrpura, indicio respnndit. cujusailvocalusfictusestChristu.s,
videtnr esse vo.r prorsns pcregrinse originis, sicut et respondens prn illa qu:p responilere non poterat
ipse color. quiaaliud non senliebat et cogilabat, quam illecl.i-
e Jn idem valel qnod pilum pro pilo? mabat. Confemplariest ab omnit)Us essedivisum, et
f Videlnr aliquid od per(e4:tnm sensnmdesiderari. soli Dcoesse conjunctum,
g Quivnnm hsec Urbs fneril liniid ita pmmpium est 66 De divinis rebus fit homo dives, et de humanis
Grafia.
divinare,cum f.vlernisinternisgne bellis arseril secnlo fit pauper ergo multum ea debet dilip;ere homo,
: giiani fimatx
XIII Italia: prnpendct tamen conjectura in ipsam urhem et ista odire. Sicut universa; vise terra? plena3 sunt fti mntibits.

Romam^ onno 1243 per duos menses ob.'ic.isam a Frc- vitiis etpeccaiis, sic omnes vi;p cieH siint plenae
derico Imperatorr : vcrbtm enim debellare, hic so!nm gaudiis et virlntibus, Graliieet virlutes sunt creatu-
*
pro oppuqnare vidctursumi. ris pra^paratre, vocantes omnes et dicenles, Venite
h Idiotismo Ilalicoet elinm Frnncico Gens, qI Gentes et recipite nos, et docebimns vos viam veritatis et :

•usnrpanliir indefmite pro homnibus, miser hoino non vult ire. Cujus ergo culpa esl. si
i Hic finiuntur Mnnnscriptinn et Imprcssum An- honjo vivit in iniseriaet panpertafe, cuin vncetiir ad
tuerpiense. Dominiim. nnn vult labnrare ire ad ipsum 1 Et
et
ideo dignusest pccnis inrerni.Sicut virlufeset gratias
CAPUT V.
sunt vise et scah ad reLrniiin coeloriim, ifa vitia et
Reliqua D. .Eijidii dicta. a poccata sunt scala? ad profutulum iiilerni. Periculo-
Ex MS. Silesilico. sum esf a IJomino gralias petere et virtutes quin si ; qitani soU-
secundura gratias et virtufesa Dnminofibi datasnon cilsc otiaer-

vanilx siiil.
liquis vixisset mnndi usque modo, et
ab initio operaris. eHicieris magis inimicus Dei et ita pliis :

semper passus fuisset malum

in omni vita sua, et pefere, esf te inajoreni inimictim Dei lacere propfer
Commen- miido iret ad omne bonnm, qtiiil noceret ei omne magnitudineiu, Quanfn inajnra ilnna ntferf Doutintis
dalur VI e-
nialuin quodpas>us est'? Et si qitis habuisset semper servo siio, tanfo estinagis ingr:itiis. si non custndit
moria mor-
tis. omne bonum ab initio seculi usque modo, et nunc et reddit sibi grafiam. Quanfo rnagis cst liomo ple-
iret ad omne nialum, qtiid ei prodessetomne bonum nus virtntibus Ptgratiis, tanto magis iinpti2"na(iir a
quod habuit? Dixit ei quidam secularis Vellera in : vifiis et percatis, et tanto magis debet ea oiiio lialie-

hocmtindodiu vivere, et in omnibus abundare, Cui re nnde de omni vitio, qnod hoinn vicerit, acqiiirit
:

respondit si viveres mille ar.nis, et esses Dominus

; sibivirfutem.
totiusmundi, in raorte, qiiod prsemium reciperes a 67 In oratione mulfie inveniuntur etmerenfur
Oraliciiis
corpore, cuiservivisti? sed in modico tempore, qui gratiEP et virfules qtiarum prima h?ec est, quia il-
:
perfectix
bene se gerit, etbenese custodit, prsmium inenar- luminafur bonio in meiite spcuinla, qiiia roboralnr ; fmctlts ;

rabile rectpiet in fufuro. in fide; terti.i, quiasuas cognoscit tiiiseriiis; qiiarta,

64 Cum nullus sit, qui ad contemplativam vitam qiiia perveitit in fimorem et liiiiniliattir et vilescit
In quo con-
sistal vita accedere valeat, nisi per activam fideliter et devote sibi ipsi; quinta, quia pervenit in contritionera ; se-
activa. exercitatusfuerit ; oportet quud cum omni solicitu- xta, qiiia occnrriint lacrymaj ; septima, quia venit
dine vita activa ufatur. lUe esset boniis activus, in cordis emendationeiii ; octava, quia purificafur
qui, si possibile esset, omnes hujus mundi panpeies conscientia; nona. quia slabilitiir in patientia ; de-
pasceret. omnes vestiret, omnia eis necess:iria tri- cima, qnia supponif se nbedienfiae; unde.;iina, qiibi
bueret abtindanter, et omnes ecclesias et hospitalia pervenit iu veram obedientiam duodecima, quia ;

faceret hujus mundi et si postea haberetur malus

; pervenit in scientiam ; terfia decima. quia pervenit

homo ab omnibus liominibus de mtindo, et ipse hoc in intellectum; qnartadecima, quia pervenit in (or-

hene sciref, et nollet teneri nisi malus et propfer titudinem quinta deciina, qiiia pervenit in sapien-
;

hoc a novo hono opere non cessaret, sed magis ar- tiam ; sexla de,'iina, qtiia perveiiit in notitiam Dei
denter, frequenier, et lervenler inoinni bono opere qu;p se manifesfat his, qui adnrant eura in spiritu et
se exerceret sicut ille, qiii nnn viill, nec desiderat
; verifate; pnstea accendiiur in amnrem, currit in

nec expecfat inde aliquid merifum in linc miindo, odorem, pervenit in dulcedinem ,'uavifatis, et in
considerans qiialifer Martba solicita circa freqiiens mentis qiiiefem ducilur, et in gbiriam perdticitur ;

ministpriuin, adjuvari petens a sorore, aDorainoest posfquam aiifem posuit os in verba Allissirai, iibi
increpafa, et tamen a bnno opere non cessavit ; anima s.itialur, quis poleriteam separareabhomine
sic et bonus activus, nulla increpatione vel de- qiii perdiiritur ad contemplafioneni?
68 Ut aufem ad pr.edtcti qtiis perveniaf, inter
speratione debet a bono opere cessare, quia iion
mnlla alia spxsiint necessaria vidplicet considera- nil fifis quo
tprrenum, sed Eternura spectat inde liabere pr.e- ;

vtiidj per.
mium. tiosuoriim uiidorura prafteritoruin.de (|uibiisoportet
venialur.
divinie iramensi- qund dnle.it; cautelade poenitentibiis: fimor de fii-
irt qm con- 65 .U contemplandam gloriam
templaltvir tatis et m.ajestafis, nullus potest accedere, nisi per turis consideratio iniserirordiae Dei qu;e [conver
;

per/ectio.
fervorera spiritus, et frequentem orationera. Per sionein] honiinum expectat, de criminihus se nnn
ulciscendo. cum protllis mortalis iiomo sit dtgnus
fervorem spiritus accenditnr horao, et ad coiitem-
platioupm ascendit, quando cnr ciira membris est .ad piena ajlerna seciindum jusfitiam divinara attenfio :

hoc tntum dispositum plene, ila qttnd niliil velit ne- beneficionim Dei, qiia' exphcari non possunt, vido-
licet beneficia incarnationis, qiiain pro nobis f ssura-
<iue cogiiet pra.ter id qund habetet sentit. Ille esset
bonus conteioplativus, qui si haberet incisos p.-des psif; p.assionis, quampro nobis sustinuit ;
doctnn.p.
quara
 ; : a

938 DICTA B. vEGlDlI ORD. MINORUM.

i qufim nnliis reliqiiit: et cIori<T, qiinm nohis promisit. pliispotest. qnam Magister in Tbeologia. Tunc Fr.
EX MS3.
Item (licelmf. e.i qu.i? rnlit secnlaris debet relipiosns ^•Egidins in fervore spiritns, vadens in hnrtnm
Vnria uti-
(Iili"^re. videlicet, paupTtaTem, verecumiiani, nudi- versus portam, qu;e respicit civilatem. exclamavit
litrr dtcla,
tatem, famem, !^itim, vilitatem. et liis .«imilia. Dice- Velula paupercula, simplex et idiota, diligas Domi-
bat srinctu'' l'v. ^tridius de reiigione : Navis fracta num Deum tiium. et pnteris e-^se major quam Fr.
esi, conflictiis factiis est : fiieiat qui fugere pr.test, Bonavcntura et tum fuit raptus immobilis per tres
:

et Gvad.it si po'esit. Item diceb.it in fervnre spiritus : horas. Duo Cardinales a'I eum semel veiieriint, ut Heiponsum
Parisiiis, Parisiiis, ipse deslruis- ordinem S. Frau- ab ipso verba viiaeaiidirent ;et cum vellent recedere dunlms
cisci. b Item docuit quenidam prredicat-^Tem, ut di- rogaverunt eura. ut Deiira \>vn illis rogaret Quibus Cardin. :

datum.
ceret, Uo bo, r id est, multum dico, et Poco fo, id ille respondit Quai necessit.is est ut Deura orem
:

est, piiruni Cacio. Item aiidiend». quemdam dicenlem pro vobis, cum vos h;ibeatis lidera et ^pem majorem
operariis vinefe, fate et non parlale : vocavit Fratres quam ego? Quomodo ? inquiunt illi ijui resp(mdit, :

dicens : Audite, quid ille dicit, facite et non Inqui- Quia vos, cuin tot divitiis, honorilius, et prosperis
mini. hujus mundi.speratismisericordiam Dei ego autem :

in varlis GU Cuidem eum quare magis pul-

interrog.tnti, cum tot calamitatibus et adversis, timeo daranari.
occaslont- Quo corde compuncti, et in
lulant in liumine mala, quam bona. respolulit, Post illi melius mutati, ab
bus:
roaledictionem pronior est terra arlproducendas ma- ipso recesserunt. Praedirta de vita et dictis Sancti
las lierlias, quam bnnaa lamen assiduus (Miltor ita ; Fr. j^gidii, ad prsesenssiifficiant.
fre lUeiiter posset facere. quud lierba; inalx' vix pos-

sent ascendere. Ilem qna'i'enti de praediratore, dixit, a:;notata.

quod sulTiciebat sil)i rij);nnaris ad lavfiiidiim manus,
pedes, et totiim lorpus ; ct stullus erat, qiii quare- a.* Qux se/juuntur hnbcntur exsoloMS. Uratisla-
bat de illa, quae erat iu profuudo niaris : et cui vicuxi, iiisi quod eoi'um aliqna mixia sint VUie apud
suflicit srienlia ad bene vivendnm, nimis alta non y/uloniiiii7n i't Siiiium . cl quod npnd liunc in (ine Di-
qria-rat. Item dicebat : Debes Deum rogare, ut non ctorum aurconim inveuianturaliqiia infva exhiheiula.
faciattibi multabon.iln hoc seculo, et ut te mittat b lilem legilur apud S. yJnloninum et Bernitrdinum
ad dura pradia, et non te adjuvet propter majus Pisanum : Arinnis in Annolatiunibus solicile aijit, ut

praeminm. Iiem diceb.it, In hoc potest cognosci si verc ac meriio dictitm (uisse osiendat.
quis homo Deiim perfecte diligit, qui omni solicitu- c Nc.scimiis qun phrasi aiit dialrclo: jortassis /ilcbeia

dine separat se a magis operatur

vitiis, et qunlirlie Qc triviali, e.t nnnc exoleta.
bonas opi^rationes. Item dicebat, Mnjor virtus est d licUijuum hiijus nnmcri ct initinm .fcqueuli.^i eliam
sequi gratiam, quam tribulationes patienler siisti- halcbatnv in Snrio, scd loiis disiimalis. MS. Gcrma-
nere pleriqueenim patientertolerant tribulationes,
:
nicnm concUidclatur vir is D. Bonnventnr^s, e.r Le-
sed non '^equnntur gialiarn.Itemdicebat.Tantnm est gendn S. Fronci^ci a nobis aUatis initio Commeutarii.

dicere Fratcr Minor, quantum videiicet subjai-ere e Addil Snrius cnp. Ib, S. Bonavenluram tum fnisse
sub pedibusomnium quanto plus rst desren-
.• qiiia Ministrnm Generalem qnad munus suscepit nn. 12K(J,
:

sus, tahto magis ascensus. Ilem dicebat, Qui plus cnnoniz-alus an, 1282 : ut polucrit litulus i^nncli no~
amat, plus desiderat. Item dicebat, Magis debemus mini cjns liic nddiius fuisi-e,vel primitus vel certe anti-

timero de bonis, quam de malis malum sequitur : quitns.

homo, sed bono est contrarius,
70 Item dicebat de gratia, quam non habet liomo, PARS III
guomodo Facia ctconsilia icdificaliva ad tincin vitse.
tenebitur inde reiblere rationem quia rum Domi- ;
coUaboran'
dum nus rreaturam suamcreat benevolentia et gratia sua
ijrQfifc ;
Ex MS. Urali^larkns/, S- AtUoniJio, Sttrio
etiam ex natnra rlebet esso benevolus et gratiosus ;

et WaOdinrjO coUecta.
unde ex negligentia et iinperrectinne sua perdit ho-
mo perfectionem suam ; si enim bene et solicite CAPLT I.

laboraret in gratia sibi dafa et collata, invenire et Pnidentla D. jEfjidil consilia.

daret sibi gratiam. quam non habet. Itera dicebat
melius est esse in domo Dei, hoc est iit Religinnera, I^uidain Fratri conquerenti sibi. quod Guardianus
pleua serpentibus. si ibi Dominus, quam esse in eidein tempore orationis mandasset, qund ire pro
dorao pnlchra, plena deliciis et divitiis, sine divina Docet oftc-
pane; re^poudit Fr. ..^gidius, Nondumquid sit ora-
dieiUiani
prfesenlia. Iiem dicebat, Volo. idquit. primo esse tio cognovisti quia vera oratio est, quod subditus
; esse optimam
obediens n>quG ad mortem secundo, volo subjacere : voluntatem. Et dixit Fr. /Egidius
pra?Uiti sui facit oralionem : :

prdibus aliorum ; tertio.volo me dure reprehenilere Sigunm superbife est pouere caput sub jugo obe-
et caslipare : quarlo, vulo carm-s meas deiilibus ilieniiLC. et extr;diere inde, ut via, quie sibi perfec-
lacerare; quinto, si viduntarieuollera mc ab aliisre- tii-r videtur, adinijdeatjir Si iiomo esset tanta gra-
trahere, voln pervira cum torqne in rollo retrahere tiaelevatus et devotione, quod loqueretur cum An-
d me (I. Interrcgatus, quid sentiretde B. Francisco, gelo, et a suo pr.xdatn vocaretur, slatim deberet
quid ien-
lespondit totus iuHainmatusex auditu B. Francisci colloquium Angploritm dlinittere, et pr^lato prom- pfr eam re-
tiendum de
S. Ftun- dicens Ille homo H. Franciscus numquam deberet
:
ptius obedire. Hoc exemplo firmavit Fr. .'Egidins vocafur
cisco? raplu.
nominari, quiu hniunpTO gaudin I.imberet lubia vua: semel, qui raptus cnram Domino Papa Gregorio et
tantuinmorio unum .>^ibi defuit. scilicetcorporisfcrti- Cariliiialibus. qni ierant ad ipsum visiiandumfl Pe-
tudo. Si enini laleccrpus habuisset, quale ego ha- rusii ad locum de monte. sibi prsec^pieudo Dominus
beo, scilicct ila rohiistnm, procul dubio totus mun- Papa, qundstatim ad eos deberet redire, statim qui
dus eum nimine sequi potuisset. insensibilis videbatur, cucnrrit ad Papara, et ejus
7! Semel Fr..^'gidius dixit S. Bonaventurai e : pedibus provolutus, dixit hiimiliter culpam suam.
Idiotn xqtte Palermi, multas gratis fecit nobis Deus. nos insi-
ac Httrra- 73 Audiens Fr. -^gidius casum Fr. Klis, de in-
tut nmare
pienlcsetidiotie, qui nullara sufficieutiani accepimus, obedientia b et apostasia ac cxcommunicatione,
Dtum po- qnid pnterimus facere, ut salvcmur? Kespondil S. et terra; se fortiter con-
prostravit se in terram,
ie$t. Bouaveutura: Si Deus nullam aliam gratiam daret stringebatcorpore;et interrogatusquareiioc faceret,
homini, nisi quod posset eum diligere, sufficeret.
Et respondit : Volo descendere qiiantum possum: Fr.
Fr. i£gidius ait; Potest idiota tantura diligere,sicut
Elias ideo cecidit, quodascendit tantum pro^tersal-
litteratus? Respondit. S. Bonaventura
Una vetula : tum. SemelFr. .i^lgidiusvolensobedientiamexperirl
cujusdara
 : ;

YIGESIMA TERTIA APiULIS. m

A cujusdam Fratris in sacra Theologia Magistri, qui sibiimmissam concupiscentiam. eoque validiorem D
sanctae Clari-e praedicabat et ejus Suroribus, praedi- qun propius illa accedebat stetisse vero parumper: KX : MSS.
canti dixit : Tace Magister, quia ego volo pnedica- atque prjetereunlem serius aspexisse mox omnem arguit cu- :

re. Qiii statim lacuit et po^itqnam Fr. ^Ef^idius in

riowm ns-
:
evanuisse tentationem. Interrogavil glHriabnndum pectHui
mu-
eanidem fervore spiritus eructavit mellifliia, dixit Maj;i,slro : vir sanctus, an pulchra essct mulier vel deformis, lieris.
cxperifur Perfice nunc, Frater, sermnnem, quein iiicepist.i. adolesceutula vel vctula. Hespondit
in Magisfro
auum rnisse de-
De quo B. Clara exultans in spiritii, dixit; Hodie formeni. Tunc subjunxit y^i^gidius Quid ergo mi-
conctonanfe ;

impleiumest de-^iderinm B. Francisci, milii jili(]uan- rum si praeteriit tentalio, apposito antidoto? Sctas,
do dicentis Opto Fralres meos Clericos niiiltum
:
fili mi, potins te succubuis>cquam vicisse. In eo
adtantam humililatem devenire, quod Magister in consistebat, victoria, (jund pra'tereuulem non aspi-
Theologia a voce Laici, pr;fdicare vnlenlis. n pr«- cer"s sed dimissis vol clausisoculis te tentantem
:

dicatione cessarel. Dico vobis, Fratre.s, ait Sancta omnino negligeres. Victoriatentationiscariialis, non
Clara, 'juia m3 plus a^dificavit, sua humilitate, in congressu, sed in fnga securior et firmior est.
quam vidissem euin mortuiim, suscitanfem.
si
Cave iterum ne molcstas tibi feminas, neqne univer-
74 Cum Fr. ^Egidiiis semel ivisset A^sisium, sim ullas, in faciem resp^xeris niin pro vetula, :

Fr:itres eum per doinuni duxerunt oslendentes ei adolescentula; et pro deibrmi, speciosa se tibi ob-
tmprobat a?dificia siiuif tiiosa,(]u:econstruxerant, quasi in eis jiciet; quae tentationem non remittot, sedaugebit;
ampla ecdi
gloriaiites. Quibiis diligenter inspectis, Fr. yEgi- non toUet. &ei\ immittet quo fiet ut facile pro vi-
ficia :

dius dixit Frafrihus illis; Dico, Fratres, quia nihil ctoria turpem lapsum, et pro gloria perpetua repor-
deficit vobis nisi uxores. Et perturbati Fratres de tes iiif;iin!am.
hoc, et fortiter scandalizali fuerunt Qiiibus dixit 78 Quidain Frater, conqucstus
; est secum quod Docct eol-
Fr. ^gidius : Fratres mei, vos beiie sciiis. quod Fratres faciebant eum nimis latorare, fiitiorondo
ita (]uod vix
ita e^t vobis illicitum disperisare in paupectate, facerc ut
si- p(tletat stare ad oratiouem : et ideo petebat licen-
oratin effi-
cut in castitate piKstijuani paupertatem a vobis re- liumenndiad aliquod eremitorium, ubi Dao cax
B ;
qiiietius flat,
jecistis, de facih rejicere potestis et casiitatem. serviret. Cui Fr. /I-^lgidius ait : Si accederes ad Re- E
75 Mortiticationi carnis intendebat strenue, iu gemFraticiae, etab eo peteres inille m.ircas argenli,
docef inor- servituteni eam reducendo : quare candore praelul- nonne merito diceret tibi, tjuid insanis hoe peleii-
tificare sit nitidae purilatis : uude Fr. yEgidius semei co- do? quid enim fecisti pro me, ut dem tibi tanlura ar-
carnem ;
inedebat indie hora serotma, et ttinc valde paruin ; genti ?sed sipriusproeoaliquod migMiimlaboriosum
et dicebat Fr. /Egidius, Caronustra est sicut por- opus fecisses, tanto prsemio dignum, audacter et
cus, qui avide currit ad lututn, et esse continuo in juste postuiares. Si ergo vis postulando orareut
luto delectatur et caro etiam estsicut craliro, qui
:
exaudiaris, oportet te priiis pro Deo laborare. Idem
fimiimequinum volverecupit caro est pugil inimi- ; dixit : Majorest virtns facere bonuin pro voluntate
ci. Interrogatus a Fralre quodam, quomodo posse- alterius unum, quam duo pn^ voluntate sua. Idem
iiicitJcat
mus carnem a vitiis ipsius prjeservare re-pondit : ait :si cui oculis etmanibiis privatoaliquis restitue- gratitudi-
Fr. ^gjdius, qui viilt translerre magna saxa vel ,retomnia membra deperdita, certe illi deservire iiem Deo
tralies magnas, studet eas transferre incenio magis dcbitam
deberet cum magno alfectu omnibus dielms vita) :

quam viribns : et in hocfaclo sinnliterest proceden- suae, ut ingratusnou convinceretur de tanto benefi-
dum. Omnevitium Itedit castitatein : est enim si- cio : sed ecce Dominu::; Deusdedit nobis manus, pe-
cut specnlum clarum, quod per soluin Imlituin ob- des, et oculos, et omnia alia bona, spiritualia. tem-
scuratur. Impossibile est hominem veniread gratiam poralia et corporalia; ettamen nolumiis ei scrvire.
Dei, dum ei in carnalibus placeat delectari. Caro 79 Alteri interroganti quomodo fugere posset
vult nos tradere die ac nocte docptvr
; qnain qui \incit, vin- tentationes, respondit Fr. ^gidius, Qui fugit ten-
quaula sit
cit omne iniraicos. et venit ad omue bonum. Et tationem, fugitvitam a;tei'nam : qiiia non coronibi- eontm qui
dicebat aiiqnando; Inler omnps \irtuIes.epo dilige- tur nisi qui iegilime certaverit. Accessit Frater (s urdine
exfoVit
laudem rem castitatem. Et cum quidam Frafer diceret unus ad -Egidium dicens cum mafrno gaudio Pa- perntn! :

damnafio.
caslitatis ]\onne major est caritas? respondit Fr. ^gidius, ter, bona nova dico tibi. Cui iUe, Fili, dic. Ego, in-
:

F
C Et quid est castius caritate? et frequenter canendo quit, in visione ductus fui ininfernum, et nulluin
dicebatt : sancta castitas, qualis es, qualis es? tu frafrem Ordinis nostri ibi vidi. Et/Egidiuscum mui-
es talis ettanta, quilem et quanlam te fatui n^n tis suspiriis rcspondit : Hene credo. fili, qnia nulluin
agnoscunt. Etcum Frater peteret, quid vocaret ca- ibi vidisti : et hiec replicans in extasim raptns est.
stitatem ; respondit: Castitatem voco omnes sensus Cum autem ad se reversus fuisset, interrogavit ille,

custodire gralia Dei. Ht cemmenda- cum casiilatem Quomodo, Paler, credis quud nullus Frater sit in
ret, secularis quidam prae^ens dixit Ego abstineo : inferno? vel quare non vidi eos? Respimdit
si siut,

me ab omnibus, pra?terqnam ab uxore mea suffi- : nullnm Fratrtim ibi vidisti, q^iia non
./Egidius. Ideo
cicne sic stare? Respondit Fr. v4'-^gidins, Videtur tantum profunde in inrernum descenilisti, ubi cru-
tibi quod homo non possit inebriari vino vegelis ciantur ii qiii sine operibus et observatione Rcgula;
suse. tuuicas Fratrum Minorum portavernnt : nam sicut
76 Erant quandoque simul Fralres ^ijidius, alii Fratres observaiues Regulas sunt in cxlo mul-
d Rufinus (/, Juniperus et Simon; ait autf m ^gi- tum gloriosi, ita peccatores et raali Fratres sunt in-
ad carnis dius Quid
: facitis vos cum tentat.iones carnis vos ter alios magis miseri in inferno.
fenfutiotics
fugum con-
infestant? Fr. Juniperns dtxit : Humi prostratus 80 Fr. Grafianusaitad etira Ego, mi Pater, no- :

sufit. comraendo me Deo et sanctissiin» Matri ejus. Ju- vi concionari, dale consilia. et aliabuna operi fa-

niperus vero, Simnl atque sentio. inquit ejusmodi cere : sed neseio tamen, qnid potis-iimiim spi]uar. Facfre do'
eam piocul abscedere, quod Iio-
tentalionein, juljeo qiiEeso te dicas, (juid tibi consultissiuium videatur. cefmorti'
spitiuin meum jam uccnpatnm sit. Tuin /Egidius flcfitionrm
: ^gidius respondit : Nihil potes gratius facere Deo.
affeduum :
Ego. inquit tecum sentio nam cum id genus ten- : quaui ut teipsum a collo siispendas. Perterrito illo
tationibus nulla expedilinr pugna est, quam ut fu- ob hujusmodisermonera,.Egidiusait :Qui suspensus
gias,nec cum eis contendas. est, non estille qnidem in c(r\o, at tameu terra su-
77 Accessit ad eum quidam ex Fratribus, cui in perior est, sempf-rque deorsum respicit. Sx ettu
aliis tribulafionibus subvenit, exultanset jactans se iacias. Quandoquidemnecdnmdaturtibi essein cdjlo,
laqueos sibi prjeparatos evasisse et tentamenta vi mentem sursum erigos ab hisrebus caducis, exerceas
ciste diaboli. Sequentis enim a tergo feminae dixit que te in \irtutuiu operibus, de teipso submissesen-
tiens
 :

240 DICTA B. ^GIDII ORD. MINORUM.

\. tieiis, et Dei misericoriJiain eonstanterexspectans. bet illud auferre. aliumne pro te nuntium ablegatu- D
Adolescensfiuidam dixit heatu viro. velle se religio- rus esses, qiii tuo noraine id toUeret? Puto equidem
sum fleii, et nionaslenuiii petfre. Tiiin ille ; Si vis, teipsum ituruin,nec satisfi^urum alteri. Ita nimiruni
inquit, isttliuc facere, abi et quainprimum jugula pa- Deus totura implet mundura, et potest inveniri ab
reiites tuns. Adolescens vero ejulans, Qiionam, in- unoquolibet.- tu igitur ipsius eum adito, nec alium
quit, p icto tantum ego in me scelus possum admit- pro te mittas.

tere?' Respondit /Ejiidius : Non ego tejubeoillos 85 Nobilis quidam conversus ad Deum, factusest
ferro necare, sed gladio spiritaii : qui eniin non odit Franciscanus. Cum hoc magua intercessit Fr. /Egi-
palrein suuiii et nialrem, nuii polest efflci Chri^ti dio consuetndo et familarifas, cum esset in seculo :

discipulus. postquam aulem religiosus factusest, nullam ci/Egi-

81 Sci>=citanlicuidain, qua ratione posset ferven- dius voluit peculiarein exhibere familiaritatem, ut
etiam arl- ante consneverat, sed ait Frater carissirae, nos
(er orare Deuni. corsiiuinseiili^-ns torpore ei Irigore illi :

do flilenter licligiosls
orandum atrecluin; ita ait .^'gidius ; Poiiamus Rpgein quem- unius ejnsdemqne familiEe sumus, unique Domino nmicis quo-
cae. dani habere duos tideles niinistros, quorum alter ar- pariter famulainur mihi autem incon perluin est, mndo coH'
:

inis munitus Mt, alter inermis : mittere auteni euin an gratun; sit Deo, iit sic illi servias, quemadmodiim •^"'«"rf«'»,

utrunKjne, ut cuin linstibus pugnam ineant. Arma- ego te hortari veliin fortassis enim me hoc ve! il-
:

tus igitur i(jit imperterritus ad certamen : inermis lud monente, illi visum erit aliud abs te exigere. Ita-
yero Kegi sno Vides, domine Ilex, me nullis
dicit : que iion sum ego deinceps solicitus de te, missam-
tectum armis altanien amore tui proficiscar ad
; qne facio omnem singularem erga te familiaritatem,
pugnandum adver^us iiiiniicos tuos. Ccrnens auteni qualis mihi solebat esse tecura, cum secularis esses.
Rex tantam illius erga se fidem, dicet satellitibus Quinqiie Provinciales Ministri eum visum perrexe-
suis Ocyus paretis arma, quibus induatur fidis^i-
: runt Perusiam : quos ut vidit, mystico et spirituali
mus servusmeus, imjfrimatisque ei signum arinalu- caiitu voluit impositi monere officii, apposita simili-
rse meffi. Ita etiani, qni ad certamen orandi itbsque tudine itterni habitaculi, nbsque lapide et calce j?

devolionis gustu fidciiier accedit, Deo provideule, constrncti : neqiie dissimilpin esse Upligicnpm sub-
non frustrabitur rebus necessariis. junxit. cujus aediticandse Uli erant operarii. Sed duni
82 Quodain illum consulente, nnm monnsterium ccelestes voluit describere mansiones, subito raptus
ingredi deberet, sic respondit : Si quis valde inops est.
incunctan-
ttr suscl' scirelalicubiinagro recondituni thesaurum.putasne
picudam quajsilurum iUumabaliquo.aneorumthesaurumeffo- ANNOTATA.
reli()ionem :
deredeberef? Quanlo ergo magis ju-operare debent
homines, ut reperiant vitaja,lern8e tbesaurum'? Tiim a MS. Silesiiirum (e.f quo capnt fioc eiorst liactenns
iile coiit-iliis ejus parcns, relictis omnibus, faclus proseqnimnr) similc qmd itcrum pnsucrat supra, aijens
est inonacbus. Alius Fraterrogavit, quidnam possct de geiylis Perusii in Palatio, uti notavimus ad Caput. 3
Dro iini ad-
/i/iir>i(lvm.
Dcogratissimum facere : yEgidius autem niane re- litt. h.
spoiidit illi cantans ; Unam, uni : nec quicijuam his b Apostasia F. Eli» accidil anno {'iki, puslqmm
addebat. Dicente Fralre.se nescire quid ea sibi ve- is sxpius, etiam sub S. Francisco funclus esset supreyno
lint, Unam, inquit yEgidius, aiiimam sineintermis- Ordinis Minisleriatu : et hanc creditur divinitus me~
sione et absque medio uni Deo cuninieuthibis. ruisse, propter laxaiam paupertatem.

Vita mena- 8IJ Alio quodamex ipso perqnirente, possitne di- c l/uc speclat quod S. Antoninns refert tlt. 24, ^ C. .F.gUlii

vinam sibi conciliare gratiam, qui in seculo perma- Fr. Elias post mortem B. Francisci coepit erigere hi', pro paib-
stica v"an-
to tutior slt
pertale.
neat; itaait : Potest quidem, sed mallem egu gra- basilicam mir» magnitudinis,... et pecuniarias col-
secutort
tiam unam in raonasterio, quara decein in seculo ;
lectas indixit provinciis pro opere coiisummando.
qiia) eniinmonasterio oblinetur gratia, ea et
in Concham etiam marmoream ante fabricam illara
crescil iacile, et bene custoditur quod is, qui mo- : posuit, in qua pecuniam ponerent adventautes.
nasticum sectatur institulum, ab omiii mundi stre- Quod cernen'es socii 6. Francisci, et specialiter Fr.
pitu ot solicitudine pertnrbaute. qua; magnuni ad- Leo, perrexit Perusium ad Fr. /Egidiiim, pro consi-
ferunt gratia: impedimentum, sejunctus sit ; aliique lio siiper Iioc requirendo. Cumque Fratres qiia-re-
Fratres piis adhortalionibus et sanctis exemplisa rent ab eo utrum concham illam liceret sic tenere, F
malo eum retrahant, et ad l)onum incitent. Porro conversus ad Fr. Leonem dixit lacrymosis oculis Sl :

gratia, quic in seculo percipitur, etcito solet amitti, mortuus es inundo, vade et frange eam si autera :

eticgro conservatur : quod niundanarum tentatio- vivus, dimitte eam, quia ilHus Fratris EUie periecu-
num solicitudo, qmc est perturbationum et in- tiones dure posses portare.
qmetudinum parens, divina gratia; et impediat et d Referunlur in Murtijiohijio Franciacano Ruffinus
perdat suavitatem tum quod alii seculo dediti ho-
; 14 I\'0venihns, Juniperus 4 Januurn, Siinoii II Au-
mines.pestiferis suasioiiibus et perniciosisexemplis, ijusti. Porrn MS. ^Fralisloviensi liacteuus usi, progre-
eum qui divinagratia praeditus est a bono revocent, dimur ex Sutio dure numerum 7G, cetera liiijus capitis
fortiterque impell.mtad perpetranda mala : si quis S. Antoninus subminiitrat.
enim velit recte inculpate se gerere, eura non
et
modo non adjuvant, sed irrident etiam Dei autem ;
CAPUT U.
inimicos tantum abest ut repreheiidant, ut etiam Donaprophclix, inteUiijendx et sapienttx in
efterant et extollaut. S:itius est igi(urunai)otiri gra- yEgidii gestis et dictis observata.
tiain libertate, quamdecem inejusmodi timoribuset
periculis. 1; uit aulem in ^gidio etiam propheti:e spiritus,
»4 Frater quidam rogavit .^Egidium, ut pro ipso uti sequentia declarubunt. Venit aliquaiulo ad eum (^"fnoscfi
' ct aufirt
non ornnla '
., ,
Domiiium deprecaretur. Cui yEgidius, Tu vero, quidam Ordinis rnKdicatoni valde eruditus sacrie dubmm de
alienisora'
ttoniltus inquit.orapro teipso. Quod eiiimaliuinpro temittis, Theologiae Doctor, qui multis a:iuis iniie vexatus Vinjuutate
cvmmit' et tu interim desides, cum possis ipse iter facere? fuerat haisitatione quadara de perpetua matris Dei * ^*'-

temia :
lUo dicente, se peccatiu-em esse, /Kgiilium auteni virginitate. Videbatur enim ei fipri ut non posse ,

Dei amicum, atque ea causa posse fidenter et pro
seet pro aliis deprecari ^gidius respondit Frater
mi. si omnes urbis hujns plateae auro et argento
siraul mater esset et virgo. Attameu dolebat ei plu-
; : rimum, utpote viro bene Catholico, isthajc heesita-
tio cupiebatque ab homine diviuitus illustrato de
;

plenaj essent, proclamatumque foret, licere cuili- hac quiestione doceri. Audierat vero Fr. iEgidium,
egregie
 : ;
: :

VIGESIMA. TERTIA APRILIS. Ui

A egregie illuniinatnm. et sjppius rapi in Deum : itaque tnrqne in magna veneratione, et epotarefur magna D
stafuit ire ad eum, confi.lpns ejus sermnnibns hac 6ducia jmtiundac salutis abinJirraiy, ut frequenter FX MS3.
ambiguitnte se liberafnm iri. Cum autem jam esset evenit.
in via, ^Egidius spiritu cognrvit et tentationem et 89 Vivebat in conventu Parisiensi quidam Fra- Fratrls
adventum ejus ; procedensque v\ obviani, priusiquam ter, Guiliolmus nomine, nol)ili ortus pro.sapia. sed (iissoluti

quidquam diceret, bacnlo terrani percussit, et ait : non adco di-ciplin;p monasticip addirtus, quinimo mortem ex
carltate
Frater Pnpdicator, S. Maria virgo est ante pirf ura verbis et gesf ibiis videbatur Frafribus dissohitus. Hic
obUam,
moxque illic orfum est elegans lilium. Iterum hu- cum ad casfrum quoddam transiret sororera invisu-
mura cEedens, Frater Prsdicitnr, inquif, S. Maria rus, viderelque qnosdam pueros natantes, unum vero
virgo est in partii : et conrestim alferum erupit li- a flumine rapi et mtantibus aquis involvi; sicut erat
lium. Tertio solum feriens, Fr. Pra^dicafor, ait, S. habiiu prfRcinctns misit se in fluviuin, ex proximi ca-
Maria virgo est post partum bimulque fprtium ena- : ritate, \\i>\\ praMneditafus latentis vorticispericuluni;
tura esf liliura. Mox autem /Ej^idius aufugit, et Do- qtiare ex pondere madefacta? vostis
et imperitia na-
ctor ille Pnstquam autein didicit eum
curatu^ csi. tandi, priusquara perveniret ad juvenculum, ipse
fuisse vEgidium, multo deinceps amore et illura et etiamsnrtncatus fst, Jesu nnmen imdamans. Hacipsa
Ordinem ejus complexus est. hora accedeb.mt Perusii Fratres ad prandium, et
87 Statuerat aliquando S. Ludovicus Francorum i^gidius manus laval)at qui elevafis pariim perocu-
:

Rex suscipere peregrinafionom, et loca sacraa vise- lis subrisif, et dixit circumstantibus : hene e-^t I r.
S. Ludovi- re : audieus vern de eximia et adrairand;i Fr. .•1'Vidii Guilielmo Parisiensi. et adhuc melius se habebit.
cum in spi-
sancfitate, decrevlt illum adii e. Icaque Pertisiara se Nnn inlellexerunt hasc Fratres, dnnec acceptis e Lu- abxens ui-
rifu agno' (iet ct fom-
scit.
confulit, ubi illum esse cognorat : cumqiie ad nio- tetia lifteris perceperunt raorfem Guilielmi. inter-
mcndat.
nasterii portara venisset, seu ignotus quidara peregri- rogaverunfqne ^^gidium, quare in aquis subraerso
nus, cura paucis farailiaribus, rogabat nbi Kr. /Egi- virodissoIiifEe disciphna; beneesse pronuntiarit. Re-

B dius csset, nihil de se indicans ostiario. Is antem dixit spondif. ob fervoro.nini caritafis actum tquo se aper-
^gidio peregrinura prfc foribus cupere ipsi loqui.
, to tradidit discriraini, nl pmximo periclitanti subve-
Actutum vero spirifu cngnovit ^4^gidius eum Regem niret) conterenti et invocanti nomen divinum re-
Francia) es&e, celerilerqnc ad illum accurnt : dixis- raissaesse peccata. et post breveni in purgatonn pas-
ses horainem ebrium esso. Fbi in raufuos venere sionera ad coeios evolasse. .^gidii liuju.s sanctitalem ejus sanC'
conspectn.?, sese inter se coniplexi sunt perqnain hi- raagnopere scire desiderabat quidani ex Fratribus. tttas alteri

longa inter ipsos inlercessisset lamiliari- revelaCur.

lariter, acsi In somnis osfensus est ei dormiens, et ad capnt ha-
tas : atqne ita stabant simui ad portam cum inulta bens librnm, ha»c sola verba aureo charactere confi-
eximii amoris significatione, taraelsi neuter quid- nentera Hic est qui ranitnin orat pro p-ipulo et iiiii-
:

quam Tandein a se tuciti discesse-

alteri Inqueretur. versa sancta civitafe. Siinul etiara imnii^sa est ei
runt. .<Egidiura autera ad rcU ilam suain redeunfem, magna viri sanctireverentia et sanc.iitafis opinio. c
quidam Frater rngavit, quisn.Lin ille fuisset peregri- 90 Etsi autem Fr. j4'."pidius lilieris instructus non
nus, ipsum benevnlenli;e signa nsten-
qui tot erga erat ifuit enira Laicus vel Conversus, ut vccanf ) at-
disset. ille, Ludovicum Chrisf.ianissi-
Respnndit taraen di\in;c sapientia; .'piendoriliusadeo illustratus
et miitm mum Galliaruin fuisse Regem. Valde autem coiitri- fuit, ut etiain divinis litteris eruditos excelleret. Duo
ttbsque ver-
stati et pudefacti Fratres, qimd ..Egidius tantn Prin- Fratres Dominicani venerunt ad inviseudiira Fr. Dei inpffii-
bls sva sen- bihtatem,
sa commu- cipi nihil esset locutus, dixei ant ei : En venit ad te .^gidiura; cuinque inter se admodnm divina misce-
congnia so-
nicant visendum e Galliis tara potens, et qua causa ei ne rent colloquia, et nblata occasione alier ex eis dice- lifiidlne de-

unum quidem verbura lunilere voluisti? Mox ^gi- ret, S. Jiiannem Evangelistam in sui Evangelii ex- clarat:
dius, Ne miremini, inquit, Fratros raei, nihil rae ordio sublimia et qua; comprehendi non possunt,
cum Rege locutura nara simul atque
illo : in mutuos dixisse de Deo, .t^gidius ait : Immo ver" S. Jnannes
amplexus et oscula ruimus, fanta divinae sapieniife nibil dixit de Deo. Dicenti autem Dominicano
luce perfnsi sumus, ut alteri alterius p;iteret cor, et Quid tu loqiieris Pafer ? cuin tesletur Augiistinus, si

taciti viderenius, quidquid iiivicem ore prompfuri sublimius esset locutus S. Joannes, totiim raiindura
Q eramus; idque longe nielins, quam vel dicere vel euni capere non poiuisse : ne sic ergo dixeris, nihil
audire extrinsecus iiofuissenms. Qua3 autem illic a eura dixisse de Deo Kr. -^gidius respondit : Kqiii-
Doraino audivimus ea nullo vocis sono exprimere ; dem perm;ineo in sententia, rursusquu aio prope ni-

possumus, ob huraanEe linguBe defectum quae Dei ,

hil euni dixisse de Deo. Cum autera id indigne ferret
arcana explicare n^^n potest, n'si per tigurarum in- Dominicanus Pafer, mentem suam Fr. yEgidius tali
volucra : qiiod si inter nos ore locuti esscraus, intus Vides alfi>simum hunc mon-
declaravit sirailitudine :

nobisipsis impedimento fuissemus- Noveritis igitur, tem? Is si totus ex miliisemine conslaret, et exigua
Fratres dilectissimi, Regem illuin Francia; inajori in- avis quofidie inde cninederet. quantam putas ejus

tus cnnsolatione affectum esse, quain vol ego dicere, portionem etiam cenfiim annis absuineret? Rcspon-
vel vos capere queatis : nosqiio a nobis cum ingenti dit Dnminicanus Etiauisi mille annis inde edcret,
;

animorurn gaudio discessisse. nibil tainen id esset comparatinne reliqui raonfis. Sic

88 Cum Fratrcs raonast'!rii Per(i.sini in mnnfe, ergo. inquit Fr. .^gidius, efiam se hahet immensa
puteiim Deitas, taraque ingens et infinitus est divinic perfe-
iri'
vellent fodere pntetim, nec convenirent de loco
venirl fa-
.^gidius accedens,et baculo (ei-rani percutiens, Hic, ctionis nions, ut S. Joannes, instar parv<e avis, nihil
cit.

quit. fodiatis quod dum Fratres f;icerent, statim

:
dixerit de Deo, si respicias ad suramam ejus majesta-

optiraaraaquara invenerunt,qua? in hunc usqnediera tein. lis verbis Dominicani illi multam se senserunt

scaturire non desinit quare :i viro sancto Puteus S,: percepisse consolatinnem , et a Fr. yEgidio
la*ti re- item cur

^gidii vocatnr b. Illud autcm niemorabile de puteo cesserunt. Quidam alius quajsivit px eo, <iuainobrera Joan. Baptis*
t(i ereiHum

hoc, quod ducentos post annos. volentes Fratres, S. Joannes Raptista adhuc pner eremum petiisset, petterU

potius ad delicias qnam ad iwcessitatem, allius pu- tamqueseveriteriUicvixissef.cuinintraraatrisvisce-

teum fodcre, ut prnfundiorem et frigidinrem hauH- ra sanctiticatus esset. Respnudit autem ei .4ilgidius,

rent aquara, oranino exiccatns est puleus donec.ex : hac adhibita similitiidine : Qii;mam causa sale a.sper-

consilio pii et prudentis cujusdam senis, remiserunt gitur caro recens mactati bovis? Illo dicente, id eo
quam extraxerant terram, repleveruntque puteura fieri, ut caro conservetur vir Dei ait Ita et S. Joan-
; ;

ad pristinum raodum per qund : factum est. ut de- nes. pucnitentiie sale conditus est, ut ejus sanctitas
nuo aqua abundanter, sicut prius, scaturiret, habere- diutius et melius servaretur.
Aprilis T. lil 3! 91
 :

242 DICTA B. ^GIDII ORD. MINORUM.

9i Cum esset Perusiae Fr. ^gidius, Jacoba rf, multa rogitantem. Non enim sinunt tales animam D
EX MSS. Romanarum matronarum nobilissima, Franriscanis- suam libere varare cogitandis et inquirendis rebus Sap,

d queFratriijusaddictissima.venitadinvisondumeum. coelestibus, ubi Christus est in dextera Dei sedens,

Ea autem praeseiite, quiilam valde religiosus Frafer quandoquidem virium animre acunien mullifariseoc-
Miiiorita, nomine, quippiam Ijoni ex eo
Ouardus e cnpaiiones. fum etiam moiesti?e terreni corporis
auditurus arivpnit. Fratribus autem adstantibus, ait mullis retundunt et impediunt modis. Constat crgo,
Pfatrem, Fropter id quod potest homo, pervenit ad Gnarde Fraler, te non recte locutum. Afque hoc
^•Egidius :

tubtili elen-
cho provo- id, quod non vult. Ut aufem Fr. Guardus posset pncto nmnps Guardi qu<estiones el rationes dissolvit,
eantem. eum provocare ad loquendum, F. ^gidi, inquit, ifa ut tandem ex animo culpam ille <uain ediceret,

demiror te dicere, per id quod possit homo. pertin- falereturqiie posse aliquid creaturam.
gere eum ad quod nolit id. : maxime cuin nihil pos- 93 Tum vero Fr. .^gidius, Jam, inquil, sincera e( homines
sit a seipso quod ego quidem quatuor rationibtis
: cst culpa^ tuae enuntiatio.Visne autem etiam nper- lihcri arbi-
tni esse
testatum etficinm. Primn, neresse esse ut priiis sit tiiis dnceri, quippiam po-:se creaturam? simiilque
docet.
esse. quam posse : talis eiiim est ctijii^qiie rei actio, sursum ascendens, exclamavit voce terribili: vos
qualis et essentia. Sic ignis, cum sit nalura calidus, apud.inrerosdamnati. Respondit aulem sibi ipsi voce
calefacit. Hnmo autem a seipso nihil est, dicente valde miseraliili ex persona damnaloruin, tremens
Apostoln, Si qiiis existimat se aliquid esse, cum niliil et gemens, adeo ut terrore afficerentur omnes, cla-
sit, ipse se seducit : qund autem nihil e^t, nihil uti mavitque Elieu : vie nobis, vse nobis. Deinde in
!

que potest. Itaque nihil homo potest a seipso. l)<?in- sua persoria loquens, Dicite nobis, inquit, qua causa
de ."i quid posset homo, id vel corporis, vel animre ruistisin tartarum? Atqiie ipse sibi respondit: Quod
ralione pnsset, vel .'^imul utriusque. AnimEe autem non ;ibstinuimus a malo, quod vitare potuissemus;
ratione nihil eiim posse, cerlum est, cum anima sine bniiumque, qiiud facere poleramus negleximus. ,

corpore nitiil mereri possit. Solo qnoque cnrpore Rursus ex persnna sna, vos miseri, perditi et
nihil potesl, utpole quod sinp aninia et vit;e et for- damnalinne addicti, quidam facluri essetis, si ulla
ma' expers sit. Sed nep|ue ab utroque pariter con- vobis posset ohlingere agendag poenifentise facultas?
juncto ulla ejiis facultas est .^i qua enim esset, ea
: Et ]'espondit: Libenter totius orbis ternrnm hu-
ab anima est-et, qua? corporis forma e.st : sed jam mum sensim f:)diendo egerenuis, si liceret pcenas
dictum est, s.ine corpore anima nihil pntest multo : evadere, nulluni unquam eheu finem habituras: !

ergo minus poterit juiicta corpori, quando corpus, ejus enim laboris tamen esset aliqnando finis, sup-
quod cnrrumpitur, agpravat animam. PotPst hujus plicia nostra sunt sempiterna. Tum ad Fr. Guar-
taie propnni cxemplum : Si non potest asinus ingredi dum versus yEgidius, Audis. inquit, Guarde, posse
sine sarcina, mullo id mmus poterit onustussarcina: aliquid creaturam"? Subjicien'-qne, Dic mihi, ait,
atque hoc exemplo videfur anima mullo possp minus Guarde Frater, gutttila aqua? incidens in mare auf-
cum corpore, quam si esset illt) destituta. Attamen ferlue mari nomen sunm, mntatur in
vel potins
sine illo niliil potest. Redeo igitur ad id. quod inilio iIIud';Guardo respondente, substantiam et nomen
dixeram, hominem a seipso nihil pnsse. Multa guttulce absorberi a mari. ejnsque appellari nomi-
quoque ahapertexuit ille adversus ^gidium argu- ne; Fr. ^gidius coram omnibns passus est ecsta-
nienta, ut posset habere occasionem diu cura illo sim ; dicebat enim de natura humana. diviuEe es-
colloquendi. sentise comparata, est instar guttuhe ad universum
autem Fratribus argumentorumejusacu-
U:i Aliis mare collalfe.
men Valde quidem
adniiruntibus, Fr. .^gidius ait : 94 Fr. Jacobus de Massa/", sanctns hnmo laicus,
erudito re- rtile 7110-
apomo con- male locutus es, Guarde Frater itaque dic cnl|iam : qui fuit cum S. Clara et cum multis de sociis S.
7ntum ex-
fundit ^- tuam. Tum ille simulate id fecit./Egidius autem ani Francisci valde devotus, cura hnberet graliam ra- tatico da-
gidius idio-
madvertenseum nonsincereidagere, dixit ei Frater : plus, volens consilium pelere aFr. ^Egidin, rogavit tum.
ta.
Guarde, debilorem quidem te fateris, sed non recte: quod ha-
sibi consuleret, qualiter in dicta gratia se
ubi autem irrita est debiti confessio, nihil pntest ab beret. Qni respondit; Nec addas. nec mlnuas, et
homine repeti. Sed qnaeso le es ne canendi peritus? fiige multitiidlnem qnantum potps. Dixit Fr. Jaco-
Canas igifur mecum. Simulque e manica sua extra- bus ;
Quid est hoc dicere? expone milii, reverende
henscitharam.qualem sol-^nt piieri effingere. primara Pater; Qui respondit ;
Quando mens est aptaintro-
percussit fidem rhythmos pronuncians
, alqne ita : duci in illa glorinsissima lumina diviuEe bnnititis,
ordine alias omnes percutiens fides, ciincla Guardi nec debet addere per pnesumplionem. nec minuere
argumenla dissolvit. Et prima quidem tacta fidp, sic per negligentiam, et ddigere solitudinem quantum
ait Non ego loquor de hominis essentia. priusquam
: potest, utgratir. custodiatur, adlaudera Doraini no-
ille creatus esset: ita eniin verum est nihil eum esse, stri Jesu Christi.
nec posse quidquam : sed dehominis jam creati es-
seniia Inquor : cui est a Deo tributa liberi arbilrii ANNOTATA.
facultas, ciijus assensu possit et bnnum et malura
proiucreri. Itaquo in;de tu dixisti, i:ill,iciamque mihi a Mmim rsnct de prnfirtiotie S. Ludovici R. in Ita-
struere, et verbi.s tuis me decipere voluisti. Nec enim liam nihil alibi inveniri; nisi lanla fmssel trausmnriiia'
Apostolusdicitdehominispssentiaaulfacullale.qiiod rum eJKs expeditionnm claritas.nl hiiacohsnuam et cinn
nihil sit, sed qund talis hominis merita nihil sint paucis obitam peregrinalionem facillimum fucrit ab hi-
sicut eliam alibi ait, Si caritatem non habeatn. nihil storicisreliceri.
sum. Purro etiam non sum ego locutus de anima a b Virduospraredeiites numeros nobis sii(igessit Su-
corpore soluta. nec de corpore exanimi, sed de ho- rius ex sno MS. Germanico, ila hnsce ditos ^^addin-
niine vivente qui divina^ obtemperans grafiae, po-
: fjns dcdil ex Ilalico ad annum 1237. § 9. non tamen
test, si vult, bona onor;t efficere iteraque grati» re- ; ex ipsn, scd ex Gonzatia vel alio posteriori scriptore,
nilens, polest niale facere, quod non est aliud, quam !wbni.\se credm"sq>ia; hic de pvleo animadverlit.
a bono abernire. Quod autem dicis corpus corrupti- c Rursum Snrii verba dare ineipimus, destitutite.rtu
bile aggravare animain iis verhis m.ii detrahit , ves!U'^fiori.
Scriptura honiini liberam bene vel raale agendi vo- d In libro, cui titulus, Actus mirabiles B. Fran-
luntalem : sed id vult, voluntatem. inlellectum et ctsci et Sociorum ejus priniorum cap. 44 vocatus D.
memoriam rebus corporalibus occupari iitde enim : Jacoba de Seplem-soliis. Potuisscmns ex illo Hbro
Sfcquitur, Et terreua inhabitatio deprirail sensum Inm hanc collalioiiem lum alia hic relv.la dare projmis
Latinis
 :

VIGESIMA TERTU APRILIS. 243

Laliiiis ac siniplivihus verOis: srd >inn videbalur operae omnia locaultraraarina (sex exceptis, quibus ipsura D
pretinm /ihrnm islum propteren deflorare. yJrlurus Ja- comparabatl et ultra omnia loca citra raarina ipsum EI MSS-
cobam lUam, ut Beotam Teriiariam, inserit suo Gijne- commendandn. Quarto. quia bac visione, ut ipse
Ciieo sacro el Martnroloyio Fronciscano ad 8 Februarii, asi-erebat, fuit omnium charismatum et Spiritus
aitfjue Assisii defiinclam el inxde S. Francisci scpul- sancti donis repletus, unde dicebat, quod in monte
tam anno 1^39. Pe.sulo, ubi est dictus locus, ecclesia Heri dcberet,
e Aliud MS. Guardianum Offwio, nliud Gralia- quiu Pen'ecostesappeIlaretur. Hancvisionem Iiabuit
num nomine facit Lovaiiicnse praLdiili libri e.iejnpluni
: eo aimo, quo ( B. Franciscus mortuus est. decimo
sim/iliciter appellat Guarduni. octavo anno a sua conversione. Quinto. hac visione
f Jaeubus de 'Matsa /?yrH(( iii Piceiio circa nn. factum est. ut si quem sermonem vel verbum au-
1230, inscriptiis Franciscano MartijruUujio cnm litulo diret de Deo vel gloria paradisi, stat-m raperetur.
Bealidie 5 Decembris. Iluneporro de illo paraijraphum 98 Pr;edictum locum Cetone ex frequentibus ,

subministravit mbis MS. UUrajectinum perbreve, de Angelorum apparitionibus. valde commen- Ad ejus me-
Christi et
B. yEijidio: in quo inhil prxterea reperimus, quod non dabat. Quare post ejus mortem, Confessario refe- nwriam ec-
aliundi' melius haberetur. renteexhis plurima.curatumest pulchram ledificari clesia condilai
ecclesiam, illo ipsu in l"Co in quo /Egidius favores
CAPUT 111. bos sentiebat coelestes ; in cujus parietibus suo or-
ExiaUcas contempUUwncs Fr. .Egidiiac pius dine dispositi sunt lapides cubiculi servi Dei : et
obifus. signa pracipua excisa sunt ex arbore licii, prope
eamdem cellam excrescente, sub qua sa^pius oranti
Auno G sva: X ubtquam Dei servus ^gidius in kboribus viUe apparuit Christus. Quie tamquara pietatis raonu-
conveisionls activai viriliter ilesudaverat, mortificando passiones menta, in sancti viri raenioriam, statutisanni diebus
sensitivas; a copula Liae, tculis lippis, transivit ad excitant fideles , suavissimum spirantia udorera.
amplexus Raclielis contemplativae, qua; pulchra erat Moram faciente eo in h^co de Agello comilatus Pe- E
facie et venusto aspectu ; translatus, ut vir perfe- rusii, a pnstvesperas ab liora quaca^naverat et va- iumtnfl c«-
Irsfl cir-
ctissimus, ad maguam rpquieni raeutis et consolatio- ria dulcissima dixerat, fuit raptus usqiie ad galli
cuiidufus
nem. Sexto igitur auno a sua conversione, in plani- cantum i et tiinc ipso a i'aptu cessante, cuiii perge- .Eoidius,
tie Peru^ii in eremitorio Fabrionis, fiiiadam nocie ret versus cellam, tantum luiuen advenit et splen-
facta est manus Domini supereura. Cum enim fer- dor, quod lumen lunie fuitabsorplum.Quod vtdentes
venter oraret. tanta fuit divina consolatione reple- Fratres merito stabant slupefacti. Quibus ipe dixit:
tus, quod videbatur sibi, quod Dominus vellet Quid fecissetis, filii, si raajora vidissetis? qui magna
animx snx animam stiam educere extra corpus, ita lucide ufc numqnam vidit, modica credit magna.
decorem ex- de secretis suis arcana videret. Et cu^pit sentire 99 Paulo ante mortem prEesentire iucipiebat
quftnti splri-
s/atice m- qualiter moriebatur corpus primo a pedibus, sic con- Sponsi dehcias, ita ut anima ejus tanta dulcedine tuates animi
tuelur :
sequenter per alias partes ccrporis, donec anima liquefieret, ut nihil amplius de corporis rebns cura- thesauros
faceret.
exiret. Et slans extra corpus, ut sibi videbatur, priB ret. Vocatus a socio ut manducaret Fili, inquit, :

qua eara decoraverat Spiritus

niniia pulc-liritudine, non est cur amplius de cibo cogitem aut potu, in-
sanctus, delectabatur seipsam aspicere erat enim : dicibilem inveni Ihesaurum et ingentes delicias. Pr»
subtilissimaet Iucid'ssima supra liumanam ex'stima- caritate autem socius importunum se exbibuit ora-
tionem, sicutipse retulit prope mortem. Tunc rapta torem, ut ad refeclorium descenderet, quem novit
estilla beatissima animaad secreta ccelestiacontera- prie corporis debilitate refectione indiyuisse, sub-
planda, quEe tamen numquani voluit expres^e revela- junxitfiue parum discrete Ne cures, Pater, : modo
re, dicens: Beatus qui scit conservare setTe'a Dei. de bis thesauris: vetii nunc et manduca. Aliquan-
9G Triduo quoque ante Christi nativitatis solen- tum ille comraotus; Non bene dixisti, Frater, valde
Chriilum nilatem, in oratorio de Sethone, cum Quadragesi- me in his verbis offendisti: vellpm potius gravem
conspicuum
mam, quie dicitur S. Martini, scilicet a festo alapam infligeres. quam eju^modi verba prnferres.
habet.
omnium Sanctorum usque adNatalem Dommi.jeju- Cibusnullus, delicia? nulla-, consolatiocnrporis nulla

nasset ; de nocte oratiouibus fervenlissime insistenti, his tbesauris pneferenda. Vere credeudum est, in-

apparuit ci Dominus Jesus, quem viditoculis carnis, quit Leo. animam illani sanctissimam priesensisse
etultrahumanilalem iJiquidinefTabileoculis meiilis, Dilectum prac foribus pul^anlera. et de tabernaculo
quod ipse non audebat vel non puterat declarare corporis per suavem contemplationis raortem provo-
non autem diu poterat suslinere humana fragilitas, cantem. qund transitus genus ipse valde concupivit.
cura tam immensa claritas apparebat. Unde orabat Qiiare cum diceretur ei aliquandn, S. Franciscum
instanler ad Duminum, ut sibi non imponeret tan- diligenter expeliisse martyrium, ait : Ego potius con-
tum onus allegans quoniam ad hoc non erat aptus, teraplaticnc qunm niartjriu vellem obire : et proinde
;

Deo agebat gratias, qui apud Tunetura desiderium

cura esset peccator rusticus et idiota. Et quunto
plus se indignum clamitabat, tanto raagis in eoDo- suum non implevit, dum decrevit hoc aliud mortis
niiniis suam graliam augebat a. Er duravit haec genus inferre.
apparitio, non continne, sed in*erpnhuira usque ad 100 Et licetsanctus Fr. ^gidius essetsic virtu-
donissubli- Appiiret ei
Vi{:iliani E|iiphania!, qua visionefuit tanta dulcedine tibus plenus, et tantis cuntemplationum ditiholus
tribulatus.
repletus, ut crederet animam a corpore exire, et sic rais, a diabolu tamen est multipliciter hoiribiti

exivit aliquando, ut ipse dixit; unde cogebatur Juxta finem autera vitaj suie, anno quinquagesimo specte.

maximis vocibus exclamare, nou siue terrore ali- secundo ab ingressu Ordinis, coepit diabolus solito
quandu Fratrum audientiura. eum furtius niolestare nam quadara nucte post ;

97 Qua; visio, ut patebit ex recitatis ab ipsu Fr. oratiunera, dum vellet quiestere. accepit eum dia-

multiplex ^gidio. fuit multum mirabilis. Primo, ut dicebat bulus. et in tam arctu loco posuit. ut uon posset se
hujus oi- modo movere. nec etiam adjutus a socio po-
tali visione, ex cerlitudine Dei, et omnium divinn- aliquo
tuitinderemoveri. sed divinagratia tandem exivit.
sionis frU'
ctus.
rura, oninem amisit fidem b. Secundo, quia Paulus
nesciebat an in corpnre, vel extra corpus raptiis Alia viceeumorantem tantum diabolus turbavit,
in
t/

quod vocibus lamare Succurrite

terriliilibtjs ccepit
fuisset; Fr. ..Egldius scivil: nam extra corpus. si-
i :

cut quidam Fratri revelavit. Tertio. quia hac vi- Fratres, succurrile. Sed Fr. Gratiauo d accedente,
sione, ut dicebat, Deus niajora fecit in cu, quara in fuit cunfortatus et dixit Moleste valde fert inirai-
:

ne-
cus Dei Jona, et suas artes exercet ut ea
tollat
aliquu aliu bic : ostendebat lucum de Scetuna, ultra ;

scit
 24i DICTA B. ^GIDII ORD. MINORUM.

scit tamen misellus cum poteiitiori silii rein esse, et

EX IISS. inajorem fore cniciatuni cum victus et confusus ANNOTATA.
et a dftmonc Deum imiJiipnat. non mc; i]ui raeum ni-
aljsceilet.
vejalur.
hil habeo. Dei dnnum est (luoil ei servierim ; ejns aHttcleiim ex S. Atttonino, celcrac.t SilesiticoMS.
misericordia est quod ei jilaceam ; ejus gratiae erit plemu.s .sic liabe.

quod cursum consummem. Illinc diaboli livor, b Teiieinitiin est lanieit hattc jT^tjidii, ailhuc viatoiis,

tcntationis stimulus , et persecntionis occasio, visioitem; pivt-siis liivenavi esse ab ea, qua ituitc Bealtts
quod hominem, in peccatis natinn et in reatu con- iit cielo fruilttf,

ceptum. videt ad lucidissimas illas sodes, e quibus c Afoi-tuus esl aulem B, FfattcLsais aii, 1226.
ipse dccidit, per Dei misericorilian) assumi. Adeo d Fr. Gratiaiii.i- tiisciiplus est Marlijrolofiio Fran-
infensus ei erat qualibet nocle iiiiniicus, ut oporleret cisiatio 3 Maitit, ilictlitrque jacere Pettnx S. Mariiii
aliquando F. Gratianuni ei tota nocte assistere vel iii Pieeito

in eadcni rella dormiie : uiiile sa;pe de sero eundo e Qtixtlam hic per librarii neglincnliam omissa {itum

ad cellain dicehat: Nuiic expecto martjrium ineiim. prophrlue hic stibsequentis rttrsum tnfra ftl mrnliol ftie-
101 Morle appropinquanle sancti Kr. jiigidii, liintsuiipleitila exSurto. MS. Silesitici ecijraplttim ita

aciitissiiiia febre. tussi. et dolore capitis et pectoris soliim Itabebat : In fcsto S. Gregorii {scribentluit: erat

fuita Domino pravatus ut non pos^et quiescere, ;

Georgii) hora inalulinali cum Fratres eum super
dormire, vel comedere sed oportebat. quod Fratres
;
lectuni posuissent, quasi sine tactu etc.

eum sujter lectuin portareiit, ut aliquam requiem IQuarilur .'/rturus, quotl Jacobus Brottssiriis in

iiiveniret. Pridie r S. Georgii cum nocte a trafri- fita B. Ani]eli Scoti, scriiiserit e.x Faustiito Dieste-
l'r,rdicit 110)1
bus esset in le^rtulo depositus. et Peiusiiii apud mieitsi B. yJCitiutiim niiltis claruisse mirucuUs. lla
publtctirnlo
eiim excubias agerent, ut sacriim ejus corpus jiost fortassis hane pinphetitim inieilcjil, seil tivii , ut lique'
mlracula
sua. obiliiin sibi retinerent ; cuidain istic adsianli Kratri bit ex sequeultbus capiUilts. Nempe iiiteUiqeiitla ea
ait : Dicito Perusinis, eos vel propter miracula mea sohim eral ile miraculis suis per soniim campanortim
vel propter meam canoiiizatinnein nullam pulsatu- lion publieandis, Morent hunc tum alibi
uii tnoris erat,

ros canipanam, f nec alind signuni eis datuni iri, sa-pe tttm in Actis B, Amhrosii Sansedonii 20 Martii
nisi signum Jonie Prophela;. Deinde in Imra malu- noiatttm videbis plus uuo loco : notiibtsqite ettam eam
tinali, quasi sine tactu vel corporis motu violento, pulsationem smpe factam ex fervorc solius popttli, pro-

ple 7iwiHur, clansis oculis et ore, anima illa sanctissinia, carne pter miraculi evidettliam iton expecianiis examen Epi-
exuta. ccelestia petiit, completis qiiinquagiuta dno- scopole. Qttan.vis auttnn infra nim. 104 votum ftat de
bus annis quo die li. Francis us
in festu S. Georgii. ejiismodi pulsalione cmania, tamen est non
credibile

eum habitu induerat Ordiiiis. Cujns anini.im qua'- fuisse permissam.

dam sancia persnna viilit cuin niultis aniniabus F^i-a- g Quiiin frequenlcr comueverint veteres Chrisliani,
trum et alioriim, qui decesscrant, de Purgatorio ad ittsculpere marmoreis defvnclorum ntontmtentis simili-
ccolum ascendenlein, ac Doininuin nostrum Jesiiin ludiltem Joit!£, a ceto in litltts ejecti, ad Siijnificandam

Christuni ei obviam orcurrentein, et cum ipso, ho- spein resurrectionts, in Christo captx, viileri poterit
nore niaximo et melodia, codoruin tabei'nacula vir- apitd Arinqum in ejus Roma sublerranea,
tuosissimo penetrantem, quem in solio gloria; Do- h fl!£c parllcuta, accepia a Surio, aberat a MS. Si-
minus collocavit. lesitieo, undc ceterade morte sumpla sunl,
102 Dura infirmaretur Fr. ^-Egidius, qiiid.iin i Ferba S. Bouarenlurx integra de.ditnus iiiiito
et mu'tas
Frater de Ordine Praidii-alorum iiitirinatus est in commentarii antc liauc fitani.
onimas
ediiclt e coiiventu eorum ; et dnm Saiictus moreretur, et ipse lc Ulliinum huiic g diimus ex /faddingo qiti videtur
Purgatorlo. mortuus Qui apj)parens uni Fralri amico suo
est. cx Legentla Itntica aecijiisse.

dixit, se bene valere, tjuia, inqiiit, quando ex hoc

mimdo transivi quidain Frater Minor, noniiue
,
PARS IV.
^iigidius, decessit: et propter ejiis pxiiniain sancli-
tatem Cbristus concessit, quod oiniies aniraa;, qu» De signis ct miraciiiis, qiite Dominusosfen-
erant in Purgalorio secuni ad paradisum transirent: dit per D. Frairem /Egidium a,
cum qiiibus ego in tormentis existens ejus raerilis
I

Ex Codice MS. Perusino.

fui liberatus, et his dictisdispariiit. I'>ater vero, cui
ha^c dicta fuerant, cuni dicere nollet ina^fala, slatim CAPUT 1.

fuit iiifirmalns.
Cognosceiis autein hoc esse, quia Vari,T iiilirmilalfs airalx.
sancti Fratris gloriam et virtutem non vulgabat,
Uorlua susciluUt. E iiertjtt iiienaliberata, Puer-
niisso pro Fratribus Minoribus et Praxlii-.atoribus,
pera adjuta.
jamdicta cum rcserasset, slatini fuit afebre curatus.
Transiil autein Fr. jEgidius ex hoc muiido MtcLxii
in nocte S. Genrgii, a sua conversione anno quin-
l antam hominis sanclitalem miraculis etiam voluit Vivens gan-
Deus confirmatam. Ducebatur Assi^iura vir nobilis tirieiiam sa-
quagesimo secundo. Post cujus mcrtpin Perusini
ex eodem cn :iit3tu, ut abscinderetur ei crus, ne iiat,
(luasrentes lapidem pro ejus sepultiira, sepiilcrun. re-
erpente cancro totus dcperiret. Obvio ^gidio siiarii
poriuiit niariuoreiim, in quo Jmue Propheta; sculpta vulne-
calamitatem expo-uit, corruptione et fostore
erat historia, qnnd prcdixerat, pnsue
et justa
;;
ris deiectis, rogavitqiie ut signo Crucis afficeret.
runteum. h Sepultus est e\tra Perusiani in monte, osculum ex cora-
Fecit rogatus humililer C iicera.
iu moiiasterio Franciscanoriini, et miiliis claruit passione iiifigens sed non prius fecit, quam claudus
;

miraculis. S. Bonaventura Doctor eximiiis de eo exiliret sanus, et glor'ficans Deuin pedes revertere-
dicere sidebat, i praestituni illi a Deo, ul pnssit
e(K- tur domuin. Paupeicula feniina, aridis uberibus
caciter opitulari eis, qui ad anima-suae salutera in- et lac mu-
lactare non valeiis filiiduni, accessit opem implo-
vocanteuin: idenique Bonavcntura gratias agebat lieri reddit.
ratura invenit orationi inh.crentem, piuperculwque
:

Deo, se in ea incidlsse teinpora, quibus sanctissi-

lacenup apposuit ubcra, qu:e statiin lacte intumue-
TOum hunc Fr. .dEgidium et alloqui et videre potuis-
runt. Mortuus etiani plura patravit miracula : tres
set.
oculis male habentes perfecto visui restituit : quin-
que claudos sanavit : ab aliis duobus crurum dolores
Morliius
abegit : tres a sqninantia, unara a partus periculo, miraculis
duos a febre, unum a calculo, et plures alios a va- claret.
riis
 :

VIOESIMA TERTIA APRIl.IS. 245

A riis liheravit infirmitatibus.Mirabilis enim apparuit h pilum ejus, et ordinaret quod campana Fratrum
Deus in linc Sancto suo, quera raris virtutiljus et pro pra;dicto iniraculo pulsaretur. Hoc voto facto,
mapni.sprodigiis fecit uUque notissinium. die .lovis pro.\iino veniente, ccepit
puella oculos ape-
Sananltiri 104 Francisculus magistri Joannis de Bur^o, i-ire. et de sua uiaterteraiiua;rere rexmcitalur
oculo debi-
porht S. Angeli. continue advpsperascente die in
et eaiii voce
ad mtum
magna
m. clamare, ut sibi potum porrigeret sitienti.
lit sic ii.alerterx :
sinistro oculo obscurilalem quamdara patiens valde facto; divina gratia adjuvante et B.
yEgidio intm-e-
gravem, ac si pano p a,'dictus oculus tegeretur ; ct dente, exiiiitliberala. Kt de liocpateret
mater puel-
destitutus onini cunsilio et auxilio metlicorum, nullo la;, et praidicta Benveniita, et nutrix puelhe, et
niodo poterat a priedicta a'gritiiihne liherari, et sic alia; persona; plurcs parata; sunt testinioniuin
red-
aliquando cunipaiiens sibi ipsi lacrvroas non mo.li- dere, si oporlet.
cas effiindebut. Sed die sabbafi, nocte//oujiis Heatus 101) l'nella quaidameratin civitate Perusina, ha-
^gidiiis migravitadChristuni, ad sueudum sedens, bituiis in parocliiu S. Severi, fllia Dnmina; Clarai,
audito dicto tran-itu sancti viri, surgens velociter, u.-ioris Carsidonii, cui seiiiel coniigit ire ud fluviuin
cum devotione muxima venit ad corpus ejus et re- .
iTilierinuni, etjuxta fluviiimsuilere, et siipor
ripam
verenter acceilens ad manumsaiicti. super inflrmiim ejusdera fluvii auibulare et duui ibi per horam ta-
:

oculuni eam .liixit : et ex meritis Beati yEgidii co- liter moraretur, subito eain arripiiit iiifirmitas qua;-
gnovit se perfecti.-sime liberalum. dara, horrenda niultuiu et
nun modicura /,•
tiniida
lOo Die nona exeunle mense Aprilis, ciim Ben-
c.
omuiljusassistentibnspuelheeidera
pede inftr- quod ; in tantuin
veniitus BonaventiirEe Notarius, de paro. hia sancta; non solum noti. sed et ignoti, videndo et
mus, audiemlo
Luciae de porla Solis, veniret ad lociini Frutrum puellam, compassione luaxima movebantur.
Nam in
Minorum, occasione vencratiunis et devotioiiis Beiti terrain cailebat, et os retrorsuni tenebat,
et diabo- Piietla
./Egidii Doininus Benvcnntns pateretur, e; diu
: et lum se viilert dicebat, et in aquam et in igiieiu eiirrgumena,
se
esset passus in pede; et nulla mednina quasi vale- projicere ciipiebat, et sigiuim Crucis ablinrrebut, E
et
ret nec consiiiura medicorum ; inclinavit se ante sibi Criicem fieri nullatenus peruiittebat ; et sic
se-
corpus B. .<l?gidii, et suos pedes ac manus cum ma- pties iu die et decies aliquando eam priudicta
B xiraa devotione fuit osculalus, ad hoc ut ipsum gra-
infir-
mitas afflignbat. Et tali morbo per annu
tia Dominiab ipso dolore et banguore liberaret. Et mensein conlinuura permansit infirma, destituta
sic ccepit pedem B. yEgidii et posuit super ipsum orani consilio et medicoruin. Auilito de tran-
au.itilio
languorem : et incuntinenti fuit Douiini gratia ab situ B. /Egidii, recordiita raaterde
inHrmitaiefiliie,
ipsa aegriiudine Iiberatus. Item dictus Beiiveniitus vovit Domiuo et B. .-Egidio, quod si ejiis Doiuii,us " ««'" '
aflirniavit et dixit, quod in vita sanavent malris
ipsius B. idSgidii portabitcandelain, venietadpiliiin, " ' " ti-
flliain,
tjeratur :
patiebatur iii ore : et bciiedictus Fr. jii^gidius teti- et illud ciugetcuui eadcui. Hoc voto faeto, et
Cliristi
git os suum cnm manu benedicta : et gratia, Dei nomiiie et B. J^gidii invocato, extitit puella plenissi-
fuit veraciter liberntus. me ab ipsa ipgritudine liberala. Testantur hoc vi-
106 Ilem die quinla exeunle mense Aprilis, Ba- cini; dixit hoc Mater : et testimonium perhibet Ro-
alius pcde :
ro Leonardi de Mursciaiio, dolorern in sinistro pede molus, Geiier Sfopoli et Doiuina Blaucalauibi,
;
uxor
non modicum habens, vovit d. B. .,F^gidio qund si Boni Martini ; et Riccoia, ne]itis Caiviilonii.
Dominus et B. -^gidius eum ab ipsa tegritudine 110 Mulier qua'damdePerusio, ejusilein civitatis nmlier sxpe
liberaret, omni anno iii kalendis Maji pedem cereum incola, habitans in parochia S. Maria; de viriilario, "''"'"'"
porlaret. ubicuiui|iie cnrpus pra;dicti sancti Patris Inula, noinibe, uxor Nicasii, erat gravida in domo
requiesceret d tumulatura venit ergo ad corpus
; viri. Et cum tempus appropiuiiuaret parturiendi
fe-
ejus, et meritis ipsius Sancti, se sensit illico libe- bre continua et apostemate maximo, intra locuni
ratum. unde pattus exire debebat, coepit gra/iter infirmari
< f 107 Vianensis e raulier, qme morabatur in/'hos- ita quod mulieres astantes, propter nimiam tiimefa-
mulicr con- pitali portK eburneffi, pei annum contracta, dum ctionem apo-tematis, diceljant eam geminos iii ven-
tracta :
audir'et migrasse d. Fr. ,-Egidiura, devote suppli- tre hahere filios, unum mortuuin et aliuin vivum.
cans eidein. ut suum posset visitare sejnilcrum ad : F,' quialiberationisab apostennte iiiillum appareb;it
ipsius invncalionera saniiatem recepit, ot per vestigiiim, diceliant illuc filium mortiium de.scen "
metipsam sine violentia eumdera tumulum visitavit disse, et nullam niedicinam pr«dictam mulierem
die decimo exeunte mense Aprilis. possi a mortc proxinia liberare. Iiiter hoc vocatus
108 Domiiius Bonaguida. Fruter Domini Bona- Sucerdos, ut sibi offerret ecclesiastica Sacrarannta :

fidace, habitans in burgo S. Savini in parochia suraitpffinitentiam, recipit Corpiis Cliristi, etinungit
puella mor-
ejusdem S. Savini : filia hujiis noraine Clariccia, to- Oleo sancto; quia creditur quod moriutur. Sed cun- et iterum
tua.
tiim diem Doininicum post obitum sancti Patris cturumcreaturarum misericors, omniumque secre- cuin /cEtu
evidciiter
Fralris .^gidii iusibus et joco ducens sero fuit gra- ; torum invcstigator, nolens muliereiu illain tali
periclitans.
viter iiifirmata, febrem et allani iufirraitatem patiens termiiio finire vitam, perdere ventrem, ef innocen-
valde gravem. Et requisito consilio etauxilio medi- tem ducere iid obscura ; anno incarnuiiuuis ejusdem
corum, omnes concordaverunt et dixerunt, de ea- accLXii, V Kal. Maji. recurdatur mulieris iliius; et
dem inflrmifate eam in proximo moriturara, et nul- volens servurasuum B. yEgiuiiim honorare, reduxit
lara raedicinam valere eani a pra;dictu a;gritudine ad memoriara mulieris seniiviviB d« transitu sanoti
liberare. Die vero martis, matri a consanguineis et Fiatris; et inconlinenti. corde vovit, et ore expressit
convicinis ornnibus murtuadicebatur. Mater uuleiu, iitpotuit, quoJ si Dominus et B. /Egidiiis eam libe-
quia iinica sibi erat, eamtenerrimediligeltat. .\udito rarc:, coream laceret; et iiicnntinenti
imaginera
igifur de mnrte unic:p. coepit lurtiter laciymari, et qiioJ posset, absque uliainora, ad piluni ejus porta-
capillos depilare, et pectus pugnis tundere, ef pal- ivt oaindeiu. Mane auteni faclo diei scquentis, ad-
mas in facie percutere sibi ipsi. Aderut autem ibi veniunt vicina;. et cognoscunt eani masculiim flliuin
matertera puella;, miilier religiosa, noniine Benve- peperisse ; et ne verecundia niiraculuin taceatur,
voto fai to
satvatur.
nuta, (luie praedictain puellam nnn modi''ura diiige- asseruntquit! viderunt, beiie duobus digitis in partu
bat : quae devotionera habeiis in B. Fr. .'Egidio satis ipsam infirmitatem esse saiiain. Et sic Iiberatur ma-
magnam, vovit Doiuino ot B. Fr. .Bgidio. quod si ei tor et filiiis : qui u patre,
reverentiam sancti ob
Dominus meritis B. j-Egidii redderet suam g nepo- Patris, ^gidius nnminatur et fit mater vivi fiiii, :

tem, ipsa veniret ad locum, ubi sanctum Corpus re- quie tres pejiererat abortivos et habet unicum vi- :

quiesceret, et puellam duceret cum cundelu ciugere vum, qui tot mortuos sepelivit. Horuni testes sunt,
Droda
 246 DICTA B. ^GIDIl ORD. MINORUM.
A Droda, uxor Ilucarelli ; ct Gilia, uKor Aneeli ; et f Hospitale pro puhlico diversorio his accipi crede-
]Jelliil:i, fili.iHevegiiatis. rem, msi aliter el piont ;iu.sv/m sumituv, viderem poni
Ctirafur
111 Muliej-qujodam fuit (le/Riltonio. Benvenuta niim. 1 15.
brac/tto
conlracla, nomine. fiiia Joannis Ugiiicinnis. uxor Gilioli Pal- g In lingua Ilalica vox Nepote commuuis generis
l (onis. rertia feria post Domiriicani Resurrectionis, est.

rldlor quidam in dextro brachio eam arripnit valde h Cingere pilum. idest ceiro funali, postea ad fiono-
gravis. ita (luoil ncrvis aridis laclis iiullo modo bra- rem Bentt ai.-iuvn, Inniham mrnsuvave, iil nlii loqunn-
chiiini illnd exlendcre valebat, ad sc induendain nec tur. Tinnba autem Ine \n\\xm seu pila dicituv quia la~

exuendam, nec ad alinuod opus vel servitium libere pidea erat, similis videlirel grandibus illis vasis, qux ad
f.icienduni : et existiinabat i.mnino Itrachiuin habere continendoin uqunm e.rcavuntur e petra, et etiam nunc
contractum et s;c tribus septimunis habuit id in-
:
pila; nomiuantur apii/l Elruscos. Imo veleres Lnlini,
firmum. Sed qiiodan» .-lero, cuni vellet intrare lectum guorum hnguamultns vadices babuii cumprtma Gullica
et seexuerenonposset velociter, ut volebat, prupter adcoque el cutn Teutouica communes, videntur exSii\U(\,
dolorem brachii intensum, cospit fortissimc lacry- areua, sabulum, et pila, jormasse voeem Sandapila :

mari et recordata do transitu beati Patris Fr.

: quasi piln sabulo inofdienda.
i15gidii, votuni vovit Domino et heato Patri Fr. i Pernsina^ urbi ad Orientem fluil Tiheris inlevvallo
.^gidio dicens : Si mihi Dominus merltis B. ..^gidii duorum civrilev milliavinm.

misericordiam fccerit, etbrachium sanuin, ut in pri- k Tiniida aclive seu liorribilis : cujjtsmodi latina-
raoslatu, rcstituerit; brachium cert?um faciam, et rum vocum abu.fius in vulgari Ilalica infiniti occurrnnt:
ibo, et portabo, et suum devote visitabo sepulcrum. ut mox iufva venter pvo fructu ventris et partus pro :

Mirabile dictu ! Finitn sernione, et voto emisso, et vulva,

Christi nomine et beati Patris Fr. yEgidii invocato, 1 Vettoniuni antiquis, ?i«HC Bettona , intev Peru-
subito se pleiie sensit ab ipsa ajgritudiiie liberatam. siam et Mevaniani in Umbfia.
Q Testes hujussunt, vir ejusGilioIus. clDoininaBIanca,
fiha Gentilis Joannis, et Saviua, quau morabatur in CAPUTII.
donio cum ea. Varim sanitales alqiie etiain »iors ex volo
1 Hanalducius de Diruta, filius Domina Bertic.
\'X inipelral^.
c( qnarlona
lahoTons. de parochia S. Petri, sex mensibus continuis quar-
tanain febreni lortissiine Iiabens, vovit Doniinn et Uguicionellus Scatoiiis . de comitatu Perusino,
beato Fratri ..Kgidio, quod si euin Dominus libera- de Coluinnella, dura diu ante transitum beati Patris
Molf^tissi'
ret a dicta febre, ipse in cilicio et discalceatus ad Fr. yEgidii infirmitate horribili valde affiigere-
,
mo malo
ejus veniret p lum ; et ex tunc fuit ab ipsa febre tur (ita quod prie horribililate nomen praedictae vcxatus.
peroptime liberatus. infirmitatis ignoraretur, sed diversi diversa senti-
reiit, et quidani dicerent eum daemonio vexari, alii:

ArsNOTATA. Non sed est alia infirmitas valde gravis) quse eura
,

in visceribus et cerebro fortiter affligebat, et sen-

Sl Tribus jnimis liovutu Actofum capitibus absolutis sum perdebat et de loco ubi stabat nullatenus se
:

subjuiuichanliir in MS. Pnusino immediate Culla- movere valebut ita quod consauguinei et vicini
,

tiones F. /Kgidii cf hnn scijUi-hatuv Inictatuti de in- non poterant se continere a lacrymis hoc videntes.
ceplione et actibus illornm Fratrum Mmorum, qui Audieiis vero praedictus Uguicionellus de Iransitu
fuerunt prinii in religione et socii B. Fvancisci. taiiti Patris, et de rumore pili ejus, quod cuinmaxi-
Ulratiue parte pntti-rmi.taa, el substiltitis aliuuile aliin me reverentia a cjvibus Perusinis et coniitatensibus
magiti od noslrum iustilntum idoneis, revertunuv ad Perusium portabatur venit ad tumulum ejus, et ;
tlheratvr
MS. Peruaiuum, (jnod, fmb lioc eodemquem propusui- vovit Domino et B. yEgidio quod si eum Dominus ,
invocnfo
mus lilulo, miracula posl moiiem B. j^gidii factn liberaret de illa infirmitate, ipse imaginem ceream B. .Egidio.
exhibet. Ilis autem prxmiuimus Qrticulum unum, ac- faceret, et ad sepulcrum ejus portaret eanulem et :

ceplum ex Wuddiugo, velut iulroductionem ad it'- cum veniretPerusium.ipse veniret ad pilum ejus, et

Q quentia. debonissuis in loco eodein daret: etsic reversus est

b Anno siquidem I2C2, littera Domiuicali A, festum Culumnellam ad donuiin suam. Et ibi, nocte proxi-
S. Georgiiet 23 Apriliscadebanl in Dominicam,quam ma venienle , et lucerna in domo ardente , et ipso
a .'iolis occasu exordientes obilum B. ^gidd /ihic 23 in lecto more solito qiiiescente , nec dormiensnec
adscri\nerunl. vigilans aperte , andivit vocem cujusdam vocantis
NOT. IG.
c Cum infra num. 103, narretur contracla, quae eum; Christiane; Cbristiane, surge. Qui statiin re-
tntrnitlR, movluum audiens invocaval, venisse ad tumulum ex spondit : Domine, Domine. Et surrexit, et sedit in
tt cxoin- ro/u rfAiMm/Hm die decima exeunte niense Aprilis; lecto, et respexit hinc et inde p^r domiira, Iiicerna
te mensc
qu\d iM.
apparet non pos.He inlelhgi decimam diem auie (iiiem ardente, et neuiinein vidit. Et reinclinato capite ctJe-
men.sis : tuuc enim tiecnutn olntr.U Beotus, nedum tu- pitaliquiinlulum dormitare, et iterum luit vocatus.
mulotus erat : intcltigeudm e.\l eigo dtes tiouus aul de- Respoudit, Frater, Frater, quid tibi placet. Etdixit
cimus post finc7n A}n'ilis. ^lque liinc ad Acla B. /Jm- ei, surge, et fac tibi siguura sanctse Crucis. Et fecit
brQi.u Senemis ^t) Marlii, covrige balluciiiationem ut sibi fuerat impositum. Ex tunc divina virtute, ,

quamdam no.slramy in quam forle etiam olitii iinpegi- et meritis Beali Palris Fr. .Egidii, fuit ad ipsa
mus,circa /ynHH/Hs.liitrantemensec/ Exeunte meiise: jegritudino liberatus. Hoc ab eo audiverunt Fr.
nunc enim agnosdnius non toniuni intrante dict pro Joannes, GuardianusPerusinus ; etFr. Odrisius, et
currente (quod agnosn-re faciibut dies aliquando xxiii, Fr. Martiniis a Mnrator.
aul similes ex po.ttremis intranti nieiisi attrihuiuj<) sed 114 Orlandinellus Philippi de Perusio, habitans
etiam exeunte poni pvo finiio f>eu pricterito, adcoque in Burgo S. Savini, in Parochia ejusdera Sancti. an-
numerari ei iutelligi eum mens&m qni succcssit. cum no Domini mlxlxii Kal. Maji fuit Tortome b ex
,
b
Sananfur
re.ipcclu ad prxcedenlem. dolore venlris et vtriigine capitis fortiter infirma-
vn- epilep-
d lliuc cnUiijas, non tanlum ad quintum, imo ad no- tus ita quud, duin
;
illa infirraitas eum tenebat, stare
licus.
niiin difin Miiii, .tieti.ise eoipus inbumalum in templo : non poter.it sed jacelat, memoria, et sensu, et lu-
;

sed eliiim dultium adliitc fuis.se, utrtim ibi un inlva uv~ raine oculnrniT!, el gre^su privatns. Et quia beatuin
bem tumulandum fssrr. Patrem Fr ^gidium noverat, in vitaviderat, et
e Viauuni P/aceiitin/ tewitorii oppidum est. audiverat niira de eo, dum sanctam ejus animam
suo
 :

VIGESIMA. TERTIA APRILIS. 247

suo corpusculo tegeret venit ad pilum ejus vn Ju- dp.haturhabere divisum omnia meinlira
;
, et g conta* D
lii, et sub suo devote desiderabat stare sepuli-ro. Et
stata, et legitimoacfaprivata. itaqnod iiullumiocura EX MSS
cum se inclinaret, ub sub eo inlrarpt statim co-pit ;
quietisppuitus poterat invenire et sic jncuit trilms 9 :

euni arripere illa sua infirmitas consueta. Et dedu- diebus infirmus, destitutusomni auxilio medicoruni: curaiur
omnium
ctus a quodam in domiim Fratrum, ibi jacuit. sicut et dicebat medirus ei evcnisse per diabolicam iim-
mtmbro •

consueverat antea , usque post Nonam. Qui postea bram. Die Dominico vero advesperasrente, vovit Do- rum T/fti
snum elevavit caput, et quasi venennm evoniuit. c miuo et B. ^Egidio. quod si eum liberaret Alris^i-
captus.

Et ex tunc se sensit peroptime liberatum. Testes mus de infirmltafe illa liorribili, ipse venlretPcni-
horum sunt Uxor, et alia3 pluros convicin^e. sium. et candela cingeret pilum ejus : et sic pro ea
€t puer ocu- 115 JacubiisMattliaM.civisPeru^^inus, hahitnns in fuit Dei gratia iiberatus. Testis hnrum sunf,Ricla,
lo mornbus parochia S. Sevt^ri-Montis. Filinm iiabebat uomine materejus, et Divitia et Ljetitia, Cognata^ : et So-
ac pcdibiis Pliilijipucciuni, cui per ;iniiuni unum ct menj.emcoiiti- Iaf(di;i uxorejus.
maticns :
nunm squama (|uadam i(a suos texit (iculos,ut nullo 118 Miilier qua^dam de comitatu Perusino. de
modn pupilla ab alin oculn dibcerneretur etmanum : villa Anter^a^ noniine Nlgra, uxor Bonaquisti vi-
/( . h
sinistram fluolais mensibus contiuuis habuit gravis- ventis, quatuor annis cnntinuis ( etsi interpolanter et muHer
sime infirmatam 7nanibus
quod medicus medicando de
; ita fiebat aliquando, sed raro ,
priva / fieliat diiorum impecllta :
ea principaiia exfraxerat ossa, et crcdebat mater fi- aut trium dierum ad plus) manuum brachiorum
el
lium omnino perdere indicpin manus ejusdem et : usque ad humeros graviler fuit infirma, et dolorem
cum manu Illa parum aut nihil poterat operari. Et et funierartiouera in manibus su.4inebat immensam,
necdum hberatum de infirmitate manus illius. simi- et parum aut nihil cura eis poterat operari, etdum
liter infirmitas arripuit in alia manu et sic stabat ; semel mense A- Junii , anno et tempore migmtiouis
oflicio oculorum et manuum destitutus. Et dum se- beafi Patrls Fr. .^gidii quodam sero ita infirma ,

mel contiiigeret mitrem cxtra domum exire, et fi- eam contigerat lutrare lectum, commendavlt se Do-
[
lium in dumo dimiitere; in reversione sinistro crure mino et beatn Patri Fratri ^Egidio. ut intercessione
eum invenit coi^tractum, et calcaneum pedis absque piwdicli sancti Patris eam Dominus a pra^dicta
extensiiine aliqua natibus filii adhierentem. Quae vi- segritudine liber.iret : quia ipsa. cum esset Uberata,
dens natnm sunm ita afflictuni et Uimine, et tactu, , candelam faceret, et persoiialifer veniret, et de ea-
et gressu privatum venit ad pilum beati Patri,-^ Fr.
; dem cingeret pilum ejus. Etcum nocte illa dormiret
>^yidii cum eodem
aliquantulum sub pilo sferit
: et in lecto, ;uifuit ei sanctus Pater Fr. .^gidius, di-
cum eo, habcns fidem in Beato Fr. ^E-^idio quod ,
ccns; Chri>tiana, qualiter te habes? Qme respondit :
post appa-
Dominusmeritis ejus suum sanaret filium. Et parva Frater, male : quia graviter sum
infirma. Cui re- rltlonem
morula ibi farta, respexit puer, et vidit urceum cum spoudit pranlictus Paier : Noli timereqiiia erls j;ira Beati.
aqua, qui positus erat ibi a custode pili. ut potum inproximo lilierata. Quse respondit Scio quod li- :

porrigeret venientibus a remotis : et incontinenti gone et venlilabro / lilieralior. Et hac visione visa,
potum pefiit matri suEe. Quse de«iderans pueri .<aui- a sorano se miil:er sus(il;ivit ; et sensif se deinceps,
tatem , volens etiam videre si Duminus ailliuc re- Domini gratia et meritls beali PafrisFr. .Egidii, ab
spexisset devofionem an'-illse sua;, respondit j.uero ipsa «'egritiidine liberatam : et die faero post resfum
dicens : Vade,
tolie tibi. Et incontiuenli puer
et Nativitatis beati JoannisBaptista: venit ad pilum,
surrexit super pedes suos etamlmlavit,
, et stetit : portans candelam clrca collum ligatam ob reveren-
et plene vidit, et optime u.^us ambaium manuum tiam sancti Patrls, et de ea sicut dixerat pilum cin-
sibi est subito re.stitutus ; et sic fuit Domini gratia xit. Ha-'c aulem viderunt -loannes nepos, et Bucirel-
ab ipsis aegriludinibus et ab aliis liberatus. Horum lus, et Viventius vir ejus, et D. Bula cognata.
testes sunt Jacolms et Blanca et
parentes ejus, ;

matertera ejus, Complita; et familiaris eorum, Bru- annotata.

netta.
116 Idem Dominus Jacobus filiam habebat no- a Diximus in Commenlario Pnsvio servavi Pefnis
puella nil
cibi aut po- mine... quas annis quatu^^rgraviler fuit infirma, ita in sacristia (ereintm , sen lecticnin , in qitit translaltm
tus digerens. quod quidquid comedebat et bibebat ita iiiferius ernt corfins. Post (/nam tranalntinnem jirimum riilelnr
eiuittebal, et digestio cibi nuUa in eu fiebat, ot non qna^sita marmorea arca, (le citjns deparlulione hie aiji-

valebat medicorum consilio aut auxilio liberan. Et ttir.

quonlam mater in eam custndiendo f-irtlter labora- b Eajrapltnm nostrum ntUiit, sicut die : unde colli-

bat. accidit quod semel cum de ejus custodia esset , gimns , vel omissitm vel corritptitm , tiut non satis bene
fortif er fatigata, dixit in corde suo ; Vadam ad pilum lectiim a iransscribenie quidiiinm esse : inlerim inud-
B. jEgidii, et filiam meam vovebo isti sanctissimo lem nnac vocem, omisimus.
Fratri; uf Dnminus meritis ejus sanet eam, aut mo- e Urhs qnidem Liqnrix nota ct Episcnpalis esl Tor-
ej voto riatur in brevi. Et sicut coglfavit , ita quantum in ton;i , Lalinis Derlona ; vereor lamen ne erralum hic
matris mo- si^ ciCortona legidebeat, inter .'Jretmm Penisinm
se fuit. cum afi^ectn operari .studuit et eflectu. Veuit et :
ritur :
adpilum, et votum emis't ut dixit, et fat-to voto utique vicinior mullo ; et via' IC /'. m. distmis Perusio,
est reversa domum. Infirma filia dioitei : mater unde prior distnt fere 300.
mea, Fratre ille B. iEgidius, ciii votum fecisti. vi- d Itulis Sfolata, raniis tlecoctum sen apn^^teinn, sic

sibiliter ad me vigilantem venit, et dixit inihi dictum ab excolando.

Surge, filia, veni mecum. Unde mafer scifo tuam Samson in tabnln Jlphabelica Ilaluv as-
e Nico/aus
orationem exauditam. Quapropter rogo, ut milii fa- Preggium terrilorio Perusino.
scribil

cias (/ excoIatara,ut ex ea vobiscum manduceni hoc f Ergo atlh.ic eodem qiio B. /Eghlius obiit anno, ,

sero : quia scio, quod cras me tecum non babebis. imo intra primum ab obilu menscm, cum esset liitera
Implevit exhortationem filia? mater : et fecit , et Dominicalis A.
deestei.et ccmedit.Mane autem factodiei sequentis. g Contastare Italis valet impedire.
reddidit puella animam Creaforl. h A/twAutria, inter Perusium et Passinianum P.
117 Joannes Dominae Riclai de villa e Preggii, M. circiter sex ulrimque distnns.
/"
Pulliani nomiiie xv Kal. Jnnii, rum sero die i Priva hic ponilnrpro libera, scilicet ad infirmitate,
;

Jovis, lectum intrasset et ibi aliqnantuhim more so- de qun mox.

lito dormivisset ; snbito eum arripuit quiedain infir- k Ecijruphum nostnim hahebat Martii evidenti ,

mitas valde gravis , ita quod sibit caput omuiuo vi- mendo : proximnm erat, nt pro^Atxvtn (egcretur, Maji:
sed
 :

248 DICTA B. ,€GIDII ORD. MINORUM

sed NativiMs S. Jonnnis Bapl. mox indxcala Junium p.iter, quomodo liberare posset eumdeni. Et v Kal. D
cjigit, cuJHs 24 dic i/ln recolitur. .\iigusti, Medicuni duxit ;:d eum consulendum, si in calcuto
1 Vidi-tur indicarc , sc, proptcr morbum, habcndam aliquo posset juvare eiim. Qui inter alia tetigit taborans.

immunem ab opcre ru.stiiu. femur ejus, et dixit, ilbim lapidis vitio infirma-
tiim. Mater vero
hoc audito, dolens niNltum eum
CAPUT III. beato Patri Fr. .Egidio C"mmendavit, dicens sibi
Moribundi aliqunt servuli in vivis : nlia imaginem cereani facere, si snuin liberaverit na-
Ijcne/icia. tum. IV vsro Kal. .Vugusti, pra-dictiis iiifantulus,
aqiiam facere voleiis et n<>n valeiis, anijiistia et do-
Ugolinus de Corlonio , aegestate compulsus stans lore maxinio non modicum videbatur affligi. Ma-
puer mori-
Peru^ii in hospitali Portie sanctae Susanna?, tilium ter vero suo compatiendo nato, eum binc inde du-
Imndus,
nomine Pliili|Ji]Utiuni, qui vii Kal. Junii, fe-
liabuit, oebat, in corde cogitando et ore profilendo, Saiicte nc Bcatum
bre et aposteniatc inaximu in pectore fuit fortiler /Egidi, pater ini. Frater /Egidi, adjuva me. Et in- aim mntrt
intirmatus; ita quotl in lecto jacens. raro pra? nimia sua invo-
laiitulus boc aiidieiido, iion plene propter iniirmita-
cans.
infirniilate oculus apcriebat, et mamillam inatiis tem et ffltatem verba formando, dicebat, .-Eindi,
niilla ratione pclebat , ncc aliud comedebat ; et ab adjuva me, Nocte autem pi-uxinia venienle, fecit pa-
oniiiilnis nioriturus in jiroxinio dicebatur. v Kul. riler infanluliis aquam, et lapidem mingendo per
Julii, di''tuni fuit matri a palre pueri et ab assi^ten- virgani emisit et sic Dei gr.itia et meritis beati
:

tibiis ci, ut ; iiero faceret aniniani commendari quaj , Patris Fr. ^gidii extitit liberatus. Et de hoc lesti-
in extrerais laborabal, et quia niortuus ab omnibus moniuni perhibent quK viderunt, materejiis, Doniina
videbalur. Et qiioniam niater paupercula erat, nec Bnna; et cognata ejus, D. Jacoba; et nutrix infan-
babebat candelam, qiiam in e^'rcssu anima» accen- tuli Ligera.
deretcoram eo, venit ad Fratrej, a quibus plures 122 Puella qiiasdam, Adactula nomine, stans in
eleeinosynas receperat propter Doininuni candela; Puella coH'
, hospilali leprosariim Coli, filia Dominue Laititia;,
tracta,
paululum pro tr.ansilu filii petitura. Et dum veniret uxnris liecabene. stamis in biireo S Aneeli iuxla
fj
E
Seato coin- et peleret, et Fraler irel ut portaret, conligit eain porlara S. Angeli in parochia S. Forlunaii, ita duo-
mfndalus, intrare locum ubi corpiis Iieali Patris
Fr /Egidiija- bus annis conlinuis cruribus jacuit fortiter contracta,
cebat buinatuni, qua) Deo et bealo Patri Fr. yEgidio quod nullo inodo pra niniia contractione de loeo,
suum novura natum [commendMvil] , credcns quod iii quo .ab aliqiio poiiebalur, poterat se inovere; sed
nieritis et inlercessione sancti Patris sibi liberaret ibi coraedel.al, et bibebat, et egesta sua ibi faciebat.
euindem : et accepta candela doiniim celeriter est Et cuin oum
quibus morabaluc, tantum
niiilieres,
reversa. Et incontincnti, fracto apostemate, sangui- ni.n possent tolerare fietorera ejecerunt eain de ;

nein mullum evomuit filius in manibus inatris, et donio, et in porticu domus suuni cubiculuin posue-
infra terliani ct sextain horani diei illius porlavit runt, eani desupercollocantes; nonponentes propter
filiuni niaterad piluin sanclissinii Patris, a febre et ventuni vel frigus aliud aliquod reparaculum circa
aposteuialeplenissimelilieratura. Viiierunt hoc Uno- et inisere
sublto con- eain : etsic eralbieme frigus niaxinium, et in
ibi in
dereliciaf
vatesctt liniis, paterpueri; etPax, mater ;et Berta.qua; ino- a'St.ate caloreni sustinensimmensum.Ipsavero itase
ratiir in bi.spitali eodeni ; et Doiniiia Lietitia Ho- derelictam cernens, ei ab
,
aliis propter infirmitatem
spitalaria Montagnola, uxor Spinelli.
; et segregatam cognoscens, ad Dominiim consolatorem
ttcm piiclla,
120 PiicUa qiiicdam de Perusin de parocbia S. , desolatorum oraniuin se convertit; et audito de
Valeiitini filia Odonis (Mlii nomino Frondola, in
, ,
traiisitu sancti Patris Fr. ^Egidii tut:ini orationi se
sequenli Madio post obitiim sancti Patiis Fr. ^Egi-
dedit, supplicans eidem, ut suis interpellationibus
dii.fuilin gutturefortiter infirmata; itaquod nec ci-
sanilateinsui corporis a Domiiio impetr.iret vovens :

buni aliquein.nec viiiuin poterat deglutire aqua vero :

Dominoelsibi qiiod si Doiiiinus istaiii inisericordiam
siquando in ejus os p.inebatur, pi'ai niniia gutturis priestiterit indignie ancilloe sua;, imaginem ceream
striclura, iii veiitreni iu.n ibat sed per os, sicut
;
de siia faciet pauperlate, et
sancli Patris eam ad
ponebatur, exibat et linguani liac occasione ita im-
:
liiluinmitet vel portabit. Et facto voto, in sequenti
pedilam habebat, quod niillo modo loqui poterat nocte seiisit se ad sanitalem solicite [iroper:ire rnto facto
et :

aperle, nec dicerequod volebat et sic tribus snnatur :

: diebus sic, Dei gratiaet meritis ipsius sancti Fratris. est ab
jacuit, t|iiod iion nianducavit, nec bibit, nec loqui li- F
ipsa aigritudine lilierata. Viderunt Ser-Aniiideo, et
bere potuit sicut dicitur. Tertia auteni die, Doinina
Briina, et Doniina Valdegrana, ct plures alii et alite
cul guttur
Benainata , praidicti Odoiiis uxor , ejiisdeui puell.-e
de hiisiiitali, de boc testiinoniiim perliibentes.
trlftuo prx-
ctiisum lue~ nutrix, videns ita puellam gravissiine afflictam,
123 Quiedaiu iiiulier de civilale Perusiua, nomine
rat; conipassione super eam mola, vovit Domino et be.ito mulier la-
Margarita, cuin de viro suo plurimuin in flliis inul- cte carens.
Patri Fr. /Egidio, quod si Doininus de infirinitate tiplii-aretur, et non li.iberet lac quo posset eos nu-
illaliberaret eaindeni, ipsaiinaginemcereamf.iceret,
trire; ilere (:cepit de hiijusmodi campassione. In
et oflerreteani Fralribus, ut eain ponercnt super
pi- telligens vero vilain et conversationem sancti
luni sancti Palris , in inemoriain sanltatis pnellaj
viri Fr. yEgidii, cura flducia iniigna venit ad eum
ejusdein. Et lioc voto facto inisit iiiiell.im,
ut slaret in loco ubi inanebat. Sanctus autem de collocutione
subpilo, ubi sanctuni corpus jacebat huinatum.
Qine sanctoriini verbirum niore solito r.iptus erat, et sic
venit, et inerilis sancti l'atris extitit liberala.
Te- nullatenus poluit ei loqiii. Consuetudo ejiisdera viri
stes sunt Oddo et uxi.r ejiis, Doinina Benamata;
;
et erat. qiioil qu:indo ad se revertebatur, cum genufle-
Domina Palnieria, niater Diotaleve et Marsilia', et
;
xione osculabatur terrara, ubi pedes teiiebat et ;

Sacerdos paroi hialis ecclesia; sua;.

statini reverteba' ad cellam suara, vel aliquera se-
121 Infantulus quidamLambertinellus iiomi- ,
cretuin locura Videns vero dicta mulier quod non
ne, Benvenuti servitoris, habitans iii porta S.
filius et pecfus
poluit sibi loqui, cuni magiia revereiitia accessit, et
Susanna; in parochia S. Joaniiis teira- in qua
; cum xviii raen- ; posiiit pectus siium ubi vir tenuerat pedes suos : et iteteral ap-
siuiii esset,
ca>pit graviter iiiflrmari, ila qu>.d lac
pa- rocavitDeum, iit meritis sancti viri ei lac prieberet, pUcam,
nmi bibebat, et de cibo alio raiiiiis coniedebat
et : ut nutrire posset filios suos. Et reversa ad domum
quia iu parvuUis eraf, niedici
niediciiiam sibi dare suani prospexit mamillas suas, et vidit lac stillantes
timebant sed dicebant, raotione sangumis facta
:
in siiper oppressione.Gavisa est autera inulier in Do- fit voti
eo crescendo, furte liberabitur compos.
volente Deo. Et quia mino, gratias agens de beneficio tanto sibi oollalo;
parentibus carus non modicura
erat, solicitus erat et exinde majorem devotionem habuit in sancto viro ;

et
 : : :

VIGESIMA TERTIA APRILIS

349
etsic veniens ad socium viri Domini, narravit ei <li- possem mo
Sancto vovere, qui me a tanta regritudine D
ligenter oinnia qu» aociderant.
liberaret. Qui sic respondit Vove te beato sancto '' : "ss.
124 Mulier qua=dam. Beuevenuta nomine, de Fr. /E<;idio. et in pioximo firmiter te credas
sanan-
Assisio oriunda, .•^ed Perusiaj raor.ins, uxor Amato- dam. Qu») stalim ip»a die, ad Inmuliim veniens
gravs 171-
ris, cumgravi infirmitate inlus detinerefur in se- dicti S.ancti,vovit se ei; et intus in ejns tumuliim
ftrmitos.
cessu, ita quod nec scdere posset, nec j:icere ad ple-
seprojecit; etibialiquantulam moramfecit. Tandem
num ; pro sanitate reciiperanila diligenter requisivit ad diimum suiim reveiva, sedere aliquantulum lilie-
consilium medicorum. quieainnnu valiienint coiisi- rius solito coepit : et dumsederet. crepuil infirmilas
lio nec adjutorio liberare. Unde cuni qiiadam die vicibus tribiis : et multo emisso sanguine, extitit
staret, et videret se (minihiiniauo auxilio deslitutani, mulier, nieritis B Fr. /Egidii, perfectissime ab
suura allocutaest virum dicens : Dic, Amator, cui eadeiu iegritudine liberata.

DE B. HELENA VIDUA,
TERTU ORDINIS EREMITARUM S. ALGUSTLM,
UTINI IN DUCATU FORO-JULII.

Berthotdiis, AquUeiensis Patriarcha,

ANNO Po.s(quam
Scriem silnac
mulieribus, cap.\ 39, dedicnloBeatriri, anno sicccclxxvii
MCCtCLVIII, sucressoribits suis Utini roiisfiluit. Hungariea Reginuptii'.
ctrca medium secnli xili; el Rnijmiuuhs, }mt 3 Sed hnc Vita mintm, quod
i„ illn po.tleriori cnm E
Gregorium Benjinhlo snrceilem, nobilitatem in priori dicntur obiisse Brnta. nocte inter Sahhatuin <» <jua p(r'
Italicam, pj pra-cipuis urbibus per factioiies populares etquarfam Dominicam Aprilis media. anno Doniini A"''«'» rf'c(

fugatam, ibidem recolleyil ; crevil locus, non tiintum

• nuirtua
MCCccLviii, die xsiir Apriiis ; ipse tamen Bergomensi 2 Aprilis.
opibvs, frequentia, et fjtoria, sed efiani retigiosorum mortuam dicat iv Nonas Aprilis : qui dies aniio prae-
institutornm sanclttate
: ex quilnis Frnncisranus Ordo, dictu jnil Dominira priina Aprilis, eudemque Dominica
secnb xiv, habuit B, Odoricuni de Pnrtu-Nnonis, xiv Paschalis. Talrm sane temporissncratissimicircumslan-
Januarii commemoraiuni ; Augustinianus vero, seculo tiarn, hatid dubie nolassent et magnopere appendissent
postKecufo, B. Helrnam vidnam, cujus Vita nolns e.r- ii, qnibus dictantibus Fr. Simon scripsil, si revera func
pticauda nunc vmit. Scripsit iltam, pio ac simpliri mortiia fuissel Hefeiia, qxianito Cbristus a mortuis resur-
stylo. ipso quo Beiita mortua est anno MccccLVlll, Fr. rej isse comniemoriitur . Quare videtur mihi Brvgomrnsis,
Simon Romaints, rx Ordine Eremitarum S Aiujustmi, . sito ve! alii-nn errorr, pro 23 tegisse 2, nnius cijfrx
S. Theol. Lfctor, ad ejus landes pro conciorie e.rpli- omissionr. Interim secuti eitmsnnl, qni prinrem /^itam
cundas Patavto evocnfus. Scnpsisse autem Lafine indi- non viderant. herrera in suo Alphabrto Augmdniano
Vita I scri-
Joannes Baplisfa Surtorius Canonicus Utinensis,
cat, pag. 334 et Arturus a Mimasterin in Gijnecxo sacro.
pta codon dum prdfatnr antiquam versionem Italicam rudiorem Altrgat Iferrrro pviEter eam Vitam quam scripsit Ja-
aiijio quo
esse, quani nt cidtiori huic seciilo probnretur, seqne cobus Phitippiis, atiam srriptam a Paulo Lulniio Ber-
obUl,
ideo aliam adornavisse strictiori atiqiianlum
stijlo, anno gomensi. iu peculiari libello, qiiem Paulo II sacrnra
1632, quom dedicavit Elronorx Lauredamse, miplee feciT. quique in bibliotiieca Vaticana perpulchre
Ca-sareo Locum-teiienti. Finitur hxcnova versin, prn- scriptus as>-ervatur. Invrnimus iios in Vaiicana Bi- 3 Vita Pau-
missione amptioris libetli, ad mojus piarum animarum bliolhera libnim in candidissijnis membranis elegantis- to 2 dtcta.

solatinm vuUjandi, de mirarntis unte et post mortem siinr e.i aratiim dr hac nuiteri'1 signntumque , num 1223
. ;

Bealse patratis, et exhortatorio ad Utinrnses epikif/o, ut .;(•(/ nfium ilta aurtorem pra'fert in lilulo, qui est lulis :

frequenter devoteque venrrentur srpulcrum, in qiio ejiis Ad Pdulum II Puiitificem Maximum, Vita B. Helence
corpus jacet, itemque ad grutHudinem pro tati cive et Utinensis felicifer incipit per Jacobum Utinensem.
patrona Deo reddendam. Nullus porro de hor argumento e.st in tota bibliotheca
kic ex an- 2 Dedmiis operam, ut te.vfum originalem Latinum liber, qui nomen Pauli Luhnii pr.rfrrat : et ideo liber
tiquo Itali- nancisceremur per nostrns inCoUcgio Gorilirnsi Paires, qiirm Pautus de Vitaet miraculis B. He-
iste scripstt
co datur
quorum Rector Franeiscus Baselli anno 1069 renun- lense de Utino, ut huhrt Pamphittis in Chronicn pag.
tiovit, non niodo Lalinam nuilani Vitiim inreniri, sed 91 omnino diversus crrdi dehcl. Virit autem eodrm quo
nec sciri quidrm ullam umqvnm ejsliti^se, nisi quod Ilelena trmpore etseptuagenario major obiit, Prior con-
antiqua Itulica Vita MS. prrtinens ad Rpvereinlas ventiis Cremoiiensis anno mccccxciv, palria Brrgo-
Pinzoclieras Mantellatas Religionis et Regulap S. mensis.
Angustini (ut prwfert lifulu.s) in endcm tilulo dirotur 4 Qnia autem Julius II. ab anno mdiii ad Mnxirr descripta ex
trjinsuniptaex altera Legeiida, exi.slente aiiiwl Iiie- Ponlificatum tenuit, adroque liber isle scriptiiserat intra Vaticano,

redes quondani D. J-iannes Bupt. Cortana Utinensis : proximos quinquagiuta annos ab obttu Beata' ; litnlo

qux an fuerit Latina, a nohis qmesita, scire non possu- tam speciosodecepti tofiim transscrtbi jnssimus, impendio
miis; num Ilatica, qnavi accepimus nullum refert vesti- non levi propler enorrnem piolixilatem : sed frreoleum
ileyn alia giiim translationis ex alia luigua factx, et admixtas et operam pertisne doluimns, quando drscripta rele-
Latina 20 hobrt cilatioues Latinas sacri Textus, qualem ipse. Fr. gentes cum otio, vidimus nos vihil habrre miiiusqnam
circiter an-
nis posterior
Simvn a principio scripsisset, si srripsisset Italice; ut Vitam Bealx, pro eaqneineplissimom farraijinem sive
pioinde Vfhimenter dubilamus, an Laiinam hubiierit rhapsodiam de viiiis et virtutibus, distributam in varias
Surtorius, imo an lalis ullri fnerit. Ut ut est, satius oratioiies, quns auctur, poetico, iil pnvfatur figmento,
du.vimus {cum ex Itulico iu Laliuum sennouem f^ita distribidi in Orufores et Phiiosnphos non tanlum ,

esset a nobis necessario transferendaUintiqnissimam iilam Chri.^itianos , sed etiam ethuicos coram divinn mijestate,

seu compimlionem seu versiwrm quam strictissimesequi ad Ilrtenam laudaudam induclos, vidrltcet kvhi\dcm,
etpostea dare. aliam ijusdrm Beatge brrviorrm Vitum, Piatonem, Demostheneni. Lysiam, .^^chinein, Uy-
concinna/am a Jacobo Philippo Brrgomrnsi, rjusdein A u- perideni, Nestorem, Ciceronem, Varronem, Titiim
gusliniani Ordtni.^i srriplore lusigni, et eudrm qua Beota Livium, Cafoiiem. Saiustium rx una, ex altera paiie ^u^
obiit xtate famoso, qui eum inseruit tibro suo de Claris Basilium, Chrjsostomum, Nazianzenum. Orij^eneni,
Jpnlis. T. JII 32 Cvprianum,
 230 DE B. HELENA UTINEXSI
Cyprinpiim,Ephrem, Lactanfiiim, Hei-mogenem, liam Jamlii Uiineii.ii.i : certe vix aliii qucm Ponli/km
AUCToni'; p. V. Aretinum,
Cassi:iniim, I.eoncm Papiim, Justini.inum, uueiimtnle credinnis tunc tixc fuis.^e tentamla, autaliter
Burburum Ulinensem et S|iilimlier{rensem. Qui , perniis.turnm lieutam /ii/6.si'. ut exlra oratorium iuum
omnes mirii confusione. nullii.ilntiim iliscriminc,sacras trausferietur corinis, ibi ejus jussu liumutum nani
profuniisque. sentcntias mnccul, instiucli piitissimum oratoriuiii illud esi inler m.-ijorem seu niediam teni-
floscnlis et senleutiis Itatieis, ex Dantc Viietu lecti. pli portam(lialiet enimillurl tresport:is in fruntispi-
Vitam autc)n Beat.r el actiones ejus vei striclissimc cio) et porlam latHivilem sinistrani ; ex aitera vero
attini/unt vel ue attintjunt qnilem. Canclnilit autein illius porta; laieralis parte, an-a est quarn dixirnus.
scriiitor cum tjrat liitnri.i ipsiiis Dei ad Helenum ora- In oratorio seu cubicello priedicto adliuc reverenler
tione, el soluto convenlu fncii Ciccrtmcm aiierc cum servantur sedes, scutella ligiiea, cetera iiie illius
f/ierouymii ntque Lactantio, ut pro suis suorumiine. iiisirumenla ac velut supellex doniestica, una cuin
soctorum panis aul ftnicndis aut mitiiptndis lutcrccdaut cilieio et disciplina.
apud Dcum. Quis liamini tnni .'.liilido ftdui ia.n iteilit, 8 y/tldit Jlerrera, quod Helenam inter illustres
ita mole eousutuin lihrum liene s/iissiiin of/ercudi Vou- feijiinas. titiilo lieatarum et diademate in signum
tifici? lialct luinen idcm illc liinc iitde iionnulla, qum sanctilatis roroiiaias, Orozcus ct al'i auctores re-
non pi leliit iii Anuotaiiunibns descriliere. tulcre, iiti (onimiinis fidelium devotio eaindem con-
b Quod ad /mblicum B. Hele.nx cuUumaltiuet; cunt suevil efligiare. SiinHis tinago, sr.ri eletjanler iucisa
CuUus ejus esset ejits tvrpus sepulttitn in ipso sito oratorio, proulse ali Atlriuito Cnllartio, Aniuerptx pridem prodiit ; cu-
anH^uSf professi
velle ttectariiverat, Fratrilnis ad funtts vigilautibus jus ajmd nosstrviiture.tem])lttm. Ejus tituliis sim/)U-
pcr vUum upparcus, statirn, inqitit Jacobu.i Ultnensis, ciler i/,sn7n facit OriWnis S. Arigustini, cl velttm ni-
fecernnt .sibi capellara satis ornul.im, et aram qutc ijrum monaeltam indtcut : sed revern dunitaxat Tertia-
nunc plena est cereis, plcna iniaginibus. Deinde ad- riu fnit, et in sute sororis domo ad extrentttm vixit;
dit : Conipages ferramentoruin adliiic inortificiiticncrn priitia omnixtm Uiini Deo sub Rcijula S. .Augtistini de-
caniis oslemlunt [ilenie rruore : cilicia. sanctitatis voiit, quam alia; pluressecuta: ultra octoginta excrcve-
signum et piKnitentia-, ad.siint : petuni onines Uti- ruut, cum I/etnn' c/cquix cctebrurcutitr, ct suam Ita-
nenses cum lacrynii.s ,
petunt, singuli Helenae bcbiint Priorissiim, forle ctiam uonnuUir earum una in
arain. Imitentur e;im vidua*, colant virgiiies et ma- domo commtinitcr ubilabaut : sicul ct de Sot^orilms
ritattE : la-teiitur Helenam rejiiiare ciini Christo, Tertiarii.s Ordints Minorum Corrcctrices suas liitbeu-
fratres, sorores, filii ac (ilia; sua', quibus Pra;tor tibus in viia S. Fruncisci tle Panta, u ./i)rilis viiti-
ju.ssit minime mutare vesles, et eos inajori lcetitia mxtSy etde aliis Ordinis Prifdicutorum vitlebimus ad
salutabant onines quara salutahant prius; nec moe fitttm S. Catliariutn Senensis ad diem xxx ; quai
reant quod talem amiserunt. seil gratiara agantquod fiim Religiosa- aut Saiictiraoniales bic el alibi vocan-
talem haliueruiit : quani corpore non possunt, recor- tur, uoii siint illx voces strictis^iine sumcndfe, quasi
datione teneant cuin qua loqui non possunt, de ea sup/ionnni solcnnia Reltgiouis vota, cuni tonttim sim-
loqiii tion desinant. pliiium votorum vim linbuertnt qiix emittebantttr. et
6 Mii.r aulcm capit in Ordine Eremitano aiji tlc emtttuutiir etium litidic tn Italia ab iis, quns Pinzo-
festo illtus, non tantum Utiui, scd cliam alild /in.ssim cheras Mantellalas voeaut. Dicitntur ct in mitscuiino
celebrauilo : nitm in Missali secuiidum usuin Roniaiiffi Piiizocheri. oriijinc ct citjmologia vocis iynota /lacte-
el frs/iim
27 Ajinll.s.
Ecilesia; excit.10 /^enetiis auno Mccci lxxxvii, anuiti nus, nec /ter idoneas coijccturas faciie explicubili.
utique non totis viginti /ml obitunt Beaite, sic babct
lciilcudiirium, xxvil y/prilis, K. Helenaj de Utino,
Ordinis Eremitarum S. Augustini Festura. Diffi-
VITA
ciiller antem uubis /lersujdemus id prorsus inconstilta Auclore Fr. Simono Romano
Apostolica Sede ftiissc ince/)tiim. Citr atttem dilatum
sit festiim yradirlutn a die quo obiit, Ituiid est di/ficile
ex MS. llttlico LHinmsi.
causi.m rcililere euin uoluin sil cunt /tlcrist/uc ccclesiis
;
PROLOGUS.
ctiliu S. (ieorgii tu:i u/)atissitnum es.-.e : asl non ila fucile
dixcrit aliquis, cur electus dies xxvii, nist velinns
sil creatura a Deo factSG, aiidite mirabilia, re- F
pni-siimerc tali dic fuisse .se/ntlturie mnndalam. Siine ot^iisu Deo patr.itaper famulam suam B. Helenani, Aucfor Vl~
non carcbit fttndamento tnlis /irtrswn/ilio. Martita cuiin siLiiiis et prcilifiiis toli muudo houie coruscantem tain hanc
;

dirxxiii J/trilis, ut diclum svriptitrus.

est, postsolcnnissimus e:rr- et exponpiida jier n;e Fr. Simonem Romanum, in-
quias tiist faelas (qutf ut a/i/tararentur insttnti deliiiil to- (li^^iiuin Lectorem TlieologiBe in Studio Patavino,
ItiS ttuits tlies) diiabttsdielnts ac noclilius integris /trostitit et p'^st dictio I3eat;e ninrtem. propler miracula ejus
in ccclesta S. Liicitv conspicua ; itnqtte vix ante xxvii infinita,evocutum a Priore S. Luciae Utini qui ori- ;

concipi /lotcsl srpultn fuisse bicdeiuccps itiesstib ejus

: et t^ineVenetus, Kr. Franciscusde Rossis nuncupatus,
nomine fttissc bonnratus. Qitomc.do auiem bic cultiis tle- accersivit me ad pra^dicandamvitam et virtutes per
sierit cl olilitcriilus sit, non a/tparet ; talts certc .
qua- eam patratas. E piidiMna^-gredi volens narrationem
lem descripsimus, primo dimidio a Benta:
fuil obilu de liac Jieata instituendam, eju-que Legendain
seculo.
componere pro mei inj^enii tenuitate. insufficieuteiu
7 Auiic /ici'( tle ilta iiec A/i.s.iii /int amplius nec me cngnosco; ideoque ad iulemeratLim Virginem Dei et Deipa-
Officium, aitclior qttum auteu culttis videiur; siquidcm j ,r opcm
M.iriain, Patronam meara singularem recurro, ut
imfJoiat,
{utinoliis signi/icnrit Joaunes Bn/uista .Muvli Utiuensts
Vcmriino ante Denm pro me sit deprecatrix. quatenus ille
hodierna.