You are on page 1of 820

CC5i- ^ C

C- ^
«t
c^v^,
i C cc < <C'«Mp
•CCC c cc C CC C «£
. cc < c<
«j

<i c< £ <C


c cc CC-
CC c Ccc«t C
C<c«3
Z CC < < C c <s ( '-
c<r<
'&. ccT < <

rc^.CCCC^cc
CcC c C < < ' cc <cc <
<-Ci

C
(

c C ^C cC C ^ i
CC 0C < <CC CC cC C^ <
c .
c C
cC C <XC ccX Cfecccccc c <

c<c£ ^cc c ccc <C<«CC CL<£^<XCCC t<C <(C(C


<(CC<

lc c CS;CiC C <C cucc c cccciicroc '


<(((<

c C'cC < c C<

CC c
(
<
< cctc
c<x<
^
"SKCs
(ji
v
c c
C
C
C -
1
' ' v
»
«

<x i
Cc Cc
C.C
Ccc< <
»

Cv CC
^OCcc
g <^c
CCC
<

c <l <l <t c


i

-4C"
<c<
CCC^CCic
cgcc<c <m: <
c <s?

c ct (CCCcCC
acccccccc
(CCCCC\
c C<2
«X<C
C^
CcCc Cccc^cc
CCC< «
CC
cm CCCCC
t

C> OCXSCC
c<Xjc€c:
<OC CCC <«1^ CCCC
§ c <X23c< c <C<£L<
<

Ccc
.

c< <C Ccc <«C


CCC <C<C
cc <C^Ci
rc ^c- ccs cccc
[§£c cCCC ccCCX VaLANOVA COLLEGE LIBRARY
cc ccc^c
C<f< 'ci cc cxccin Villanova, Pennsylvania CC <<33C<<1
C <C cc ' C'-cc ^c
C c
<C
c cc
c<c:<<i
<C<C c< o,

:c c
? aacivciLi
<C<C c C was donated e <«c' cC
c<c
fv

c c This book

3-4-4? C C cC c<C. CC
vc<c:c c
cccrcccc
cs
c by
/
_c c c
C CCv<
cc: cc^
c<:
c<

t <^C <CCCC < Cc C C<


Rax....lU-SulLlxan v -0 ,S,A,
_« c<

ccCCC" cCCCCc^ c^ CC/ Cc Cc


<OCCC C-CC CCC
(
<

CCCCC ,(f(< cCCCC


c<Kcc:<^ c^CC CCCCcC. c cccc CCc
CC'
cc r
c C<CCCC CCIC CcC- _<C <C' C <X' < C(
«( -c (
:;

: CCC
<

ccccc
<C C<CLC C c cCcdrC« <X c
CCcc
: ^:«C2
i

<CC<J1 cc <C cc «

; a< c C cc. (
<d^<C< CCC c<C<CI CCc cf c^c c <

c CC C C <C <i cCi Ccc^ CCcC cr^cC.


C cc<CL^ < C CC C < cccc cC
c cXC
CCCcCc C§3 c
c
c ccc
c CCCC' C
ccc cccc
<

<X<C<fC c
C
-

<3DC< c
C c
''
CCCCv C cfe^cjcci
CcC <
c<

^ ccc :C c
c CCCcCC<C dCc/CCC
C « CCc <
ccccc <ir<^<^cjtr'<<te'<r<c: <
*

Sccrc
c <^ CCjCC c< <c ^<ccc<axi^ccc3-cc
CCCc o^ cccc<r<ccccc<c <c c_ ^<
c
fC
c «r Cc cCCCr cc<rcccc C C< -r
r
.

cc ' cc ^c^dccc^ cocc <sc -cc: c<


(
< r r
c<
C fr <
cc f <C CCCL
CCCCc dc-<C < c<

"T^ <
<C <^<C:cC<C<^C<3<Mt^<
v

c^ CC c^ <t" Cc« ctm<C Ccc<G^


< <
<cc c v/ <c ccccCiC cccic:
c cc
c
^ cC CC <C' <S^d
<Ci<<CCCCjc
c c<c
<? c l«t C< <C <CECCC<c dt^d
<<M <lO •CCCccc
«<C (
'
< (
'
« <<C c r-
c
«:«
1 '<
c

... Cc oc '. ( .
-'
~^<c <

<<(
c u
" <Lr
cc r< < r ( • c<cv< cr
,:

'

C c 'C<* q c
c c CCC v: CvajCCCc^
cCccc Cc cr " (
j£§ c ccc (

CC c <ccc
-C<c C
c cOf c c<ccc<rc< <r Pv^v <C
Xcc c
C^Cc c
CCC
c C C CO
< c « cc. ccc <r
< CC -
«WcC- C £ <5V
<^gccc? <^>S (
w
rccccc
l <C CC]
C C
Cc ccc .' <
ccr
CC ^r?
c" r< <-,^
S^Si
C
. ccc

€<z c<?< cc <


^c CC ^C<OX< C
: <•
ccc
Zl "C -
rC
<

2

c mam^ crc
£
QCCc
Cc tcc c
<X^
C <

C
C^rC <
C
<dc
O ^ <
cc
<C C
<(
<
c(c<:
' '<CC.
^CCl
a
O
c
*

CCCC
^tgc^
cc«
^<c«COc
c <c c c
C
'
' .
' (i
<
c cs<L
.
ciccTt <cCiC^
i
f
c< cci C C '••
c<ICc(cc cc_ C03^
.ccc crc cc ce c<. <

CCCC:
C§<r<
Cg<C<
C CccC
C
CCC^Ti Cl
C
CCC C^
<CLC^-
^L^^fcc^ci
C<iCr€«^^Cc,cC.c«^
<SLd^'<KL ^CC -(^CJkcc
C^CCtJHT €S.Ct^QC^c
CCC<t:
cC
•< .
^ jCc

,
ccr^
^HlCcCCC' cc<

c
.c
cco <§rc<

«
<

<

cc mz
^c: cc ^ccatc <cszrc<«c:<^xsMis<xt <i

cccccc^ c^cic:c. <kz_cce cccc.


CCCCCT^C
cccccr cccc c^ cr
c: c ^c ccvC **
c^ctcck: t^:«i"
ccc
caLZCcE
ri *
vffivr
c
Cdcc
C<C_cc cccc CCC
CCcCjCCl CMSCC cfmc
Cccc 1

gQ
<XZ< cccC>r CcccXcC^Erc
c^crr cccccx^
CC dc cc: vv.r c (cc^
cc ^c^cX: ^ ccco
c CS< «oa^i-
<cDO C...O
c
®c ^^ c M
c<x: cc
.c<x:
2 cc
Cl
cc
<c az
CC.
ccc
CC '«c
<UlC_
<CC"
CCC
ccc
«crcTCEc
c cr
ccr ' cccc :

C CCC
o c.r
cr
CC ^CIC
\ccc
c ccc. <,
CCCCCC cC
'clC cCCCcc cK
«
"
CCCC C
<cccc c ' CccC co^Kcc4jg C <S
aC CC<<^kCCvCC<gc<
C d
CCCCZcC -<C
<^.ccZcc c^^r
CCc^SIc c cc
CC: C<<Stc
C<ScLC <^? ccl <T£
CC C^COS
'CC
C<^CC cc^c|B
(
^
«

cCC<CcCc
cCCCccCcCc cr
cr Cc^ETcd <CC
C^MCSlT"
Cccj c i ccciCC Ccc: OttcjC <tc
Cc<C <^c c(C.^CCctC-"®cC cc
C Cc < -<i^: cccc <£SCcC(cc ,.<,<: .

<C C C '

C cCCI ccCCC <CCCC <


c
!

CCXcc
<x: <
Cd C'<3CCcCCC- %C<C>' ^v' Ccc

CC CCC<( <c

<-cc
s> C
C C<S2C: C
cc<c C CcCcCccm. ^CccC
,(

CCC
CTccSiCCccC c<CC
vc
«S
ccc
cc
C
<ICX. ccCCCiC C <<<§&& GXSl c
cC:
CC cc CCc§3C: Ccc
<C CCcCC. Cc.CCC£_<^<Ci CiC
cccccc^C
CCC® Cc
cc C(
<3t ( " ' <C cc
cc
ACTA

SANCTORUM
PAKISIIS. — EX TYPIS V. GOEPY, VIA GARANCI t RE , 5
PARISIIS & ROM^.APVD VlCTOREM PALME. M. DCCC LXVIII
ACTA
SANCTORUM
quotquot toto orbe coluntur, vel a catholicis scriptoribus celebrantur

EX LATINIS ET GRjECIS, ALIARUMQUE GENTIUM ANTIQUIS MONUMENTIS

COLLECTA, DIGESTA, ILLUSTRATA A

Godefrido HENSCHENIO et Danlele PAPEBROCHIO


OPBRAM ET STUDIUM CONFERENTIBUS

Francisco BAERTIO et Conrado JANNINGO


SOCIBTATIS JESU PRBSBYTERIS THBOLOGIS .

EDITIO NOVISSIMA, CORANTE JOANNE CARNANDET

PROPYLiEUM
AD SEPTEM TOMOS MAJI

PARISIIS ET R0M$
apud VICTOREM PALME bibliopolam

1868
SANCTISSIMO AC BEATISSIMO

PATRI ET DOMINO

INNOCENTIO
UNDECIMO
PONTIFICI MAXIMO.

Dum sacri
Sedis, cui
contra Turcas fcederis fervet opus, in Apostolicaj
SANCTITATEM TUAM praesidere gratulamur, soli-

ditate fundatum ; audemus BEATITUDINI TU.E sistere Acta


Sanctorum Mensis Maji, defuncti nostri Magistri P. Godefridi Hen-

schenii studio nostroque, Tomis septem collecta, digesta, illustrata.

enim priores Menses quatuor, totidem Decessoribus Tuis, UR-


Licet
BANO, ALEXANDRO, geminoque CLEMENTI fuerint oblati atque ;

'
adeo velut praescriptojam jure, ceteri ex ordine videantur ad apostoli-
cam Scdem deferendi (nam cui potius, cum ei de Sanctorum meritis
judicare, et cuique congruos honores decernere unice competat ?)
sunt tamen huic Mensi perquam multa singulariter propria, quse sua-
I
* deant eidem Patronum optare SANCTITATEM TUAM, etiam absque

istis exemplis. Ut enim onmibus Ecclesice Ordinibus auctoritate et di-

gnitate prsepollcs, ita cunctis Anni partibus prsecellentior


aliis sacri

lactenus est Majus Mensis, tam Sanctorum in eo explicandorum mul-


titudine, quam numero duplicato Tomorum, ex quibus intcgratur:
horum autem singuli prsefixum habent Tractatum aliquem, Pontificia;

seu curse seu historiae propiorem. Siquidem Ephemerides Grseco-


Moschae ante Tomum-primum, per totius Anni cursum exnotioribus
•i utrique Nationi Sanctis contextae, earumdem Gentium reductioni prae-

*i ludunt, sub Tuo gloriosissimo Pontificatu sperandaa : Hodoeporicum


sacrum Joannis Phoca3 et Hierosolymitanorum Patriarcharum Chro-

Propylxum
, „
Maji.
] nol °"

A 7 %4 1
nologica Series, eo aninium vocant, ubi collapsam Rcligionem Tuis
auspiciis resuscitandam ominamur, ex felicissimis suinptorum Te
auctore armorum principiis. Ut vero taceamus Archiepiscopos Medio-
lanenses, Tungrcnscsque ac Trajectenses Antistites, ante ultimam
Maji parlcm deducendos, quid magis ad PETRI Successorem, INNO-
CENTIUM XI pcrtinet, quam omnium, quotquot inter utrumque su-
premam illam Scdem tenuerunt, ordinata successio ? Atqui ut horum
tempora, hactcnus multiplici ambage confusa, digerere novo conatu
tentarem, magnorum et amicissimorum mihi Virorum suasionibus im-
pulsus, cosdem in liinine quarti quintique Toini, tamquam in Propy-
lseo, coinpluribus vctustjc artis statuis exornato, disposuimus ; variis-

que et curiosis Dissertationibus, eodcm spectantibus, velut tabulis


amoenius piclis, distinximus; utin istis, perannorum, dierum, ac men-
sium calculos, scrupulosius supputatos, deducendis, lassatus Lecto-
ris animus ; ante has tantisper quasi respiraturus subsistat. Quid ?

quod uno hoc in Mense, decem omnino Romanorum Pontificum Sanc-


torum, quot simul alio in nullo, Acta veniant integre proponenda, Di-
vorum videlicet ALEXANDRI, ELEUTHERII, URRANI, JOANNIS,
PASCHALIS, qui omnes Primi ea appellatione fucrunt LEONIS quo- ;

que ac RENEDICTI, tali nomine Secundorum tum GREGORII VII, ;

C.ELESTINI V, ac PII pariter V ; quorum virtutes heroicse et prse-


clare gesta ac fortiter tolerata tam magnam habent similitudinem ad
eximias eas dotes, quasin TUA SANCTITATE miramur, ut singulos
seculo nostro in Ipsa revixisse gloriemur, nominatim PIUM V. Quam-
quam etiam hujus felicitatem, unico navali ad Echinadas praelio me-
morabilcm postcris, longe supergressa est Felicilas Tui Pontificatus,
qu?e victoriarum Christianarum cursum exorsa solvendo Vienna? obsi-
dionem, et hinc quidem sub Csesareis Ducibus per utramque Hunga-
riam, inde sub Invictissimo Polonise Rege per Podoliam atque Ukrai-
nam, Mari autem Hadriatico atque Jonio toto Socialibus Venetorum
classibus hostem terrens et urgens, pergittriumphos triumphis inne-
ctere ; nec prius (uti speramus) conquiescet, quam quidquid cis Hel-
lespontum ac Rosphorum est provinciarum, a Mahomctica spurcitie
expurgatum, unacum ipsaConstantinopoli, Cultuiatque ImperioChri-
stiano restituerit, numquam amplius Unioni Romanae subtrahendum.
Quid tamen dico, Conquiescet ? Pulsos Europa Rarbaros persequentur
in Asia Principcs Christiani, Tuis excitati monitis, adjuti opibus, be-
nedictione muniti. Dum autem hsecfient, Ccelo ac Terra plaudentibus;
fulminatricem Clavigerse Tua? Potentise dexteram sentire pergent vi-
tia : qua? Tu, PATER BEATISSIME, penitus exterminanda confide,

fretus eo, cujus in sancliori ista militia vices geris, Duce ac Capite
Ecclesiae CHRISTO ; cui perennis inde gloria, Tibi merces seterna
(sed 6 ! sero) proveniat. Amplius aliquid cum neque apprecari valeat
devotio
devotio nostra, nequeoptare TUA BEATITUDO, optimorum votorum
hic finem facimus : una cum hisce septem Tomis, nos nostraque
et,

scripta ac sensa omnia, edita atque edenda in lucem, subjicimus cen-


surse Apostolicae A. D. M. DC. LXXXV.

SANCTITATIS TUvE

HumiUime provoluti ad Pedes

Daniel Papebrochius

Franciscus Baertius et Conradus Janningus

Socielalis Jesu.
AD S. D. N.

INNOCENTIUM XI
PONTIFICEM MAXIMUM
CHRISTIAN^E REIPUBLIC^E PATREM,

AUSTRIACOS , POLONOS , VENETOS ,

ALIOSQUE PRINCIPES CHRISTIANOS,


SOLENNI FOEDERE CONJUNCTOS
CONCITANTEM 1N TURCAS,
ATQUE OPIRUS UNDIQUE CONGESTIS JUVANTEM.

Pontificum, Paterque Patrum,


Decus
Amor Christiadum, Timor Scytharum,
Immensi Gregis Altoratque Custos,
Et Sanctissime Pastor, Innocenti ;

Huc aures animumque verte, curis


Oppressum gravibus juvat levare :

^Eternos facili Lyra lahores.


Musa Te mea, Te referre gestit,
noslri Pater Orbis Innocenti,

Major Caesare, Regibusque major.


Audax Musa quidem, tamen fidelis;

lmpar Musa quidem, tamen parata,


Tamen prompta Tuas per ora laudes
Et transmitlere posteris triumphos.
Non hanc syllaba contumax retardat.
Nomen versibus Innocentiorum
His includere, non coacta, novit.
Gaudete Ilendecasyllabi : impotentem
Hujus Nominis, hujus incapacem,
Sit audax licet et licel diserta,

Invidens Elegia se fatelur.


Heroum numeri, impares ferendo
Succumhunt oneri : nec acmulatrix
Pindari, licet eloquenlioris,
Oda grande valet referre Nomen.
Tu Heges slabili obligare pace,

Tu dextras sociare Christianas


Ardes, foedere sanctiore vinctas.
Tibi se Venetus, tibi Polonus,
Tibi se Austria vindicata debet.
Tu
Tu classes reparas, jugoque vastum
DurisqueOceanum eximis catenis.
Tu pugnas precihus, Deumque nobis
Unus concilias. Viden' fugatos
Tandem, Strigonio valere jusso,
Turcos cedere? Pontifex fugavit.

Turci Tc trepidant, Tibi precanli


Feroces acies et arma cedunt :

Tuae plus querimoniae flagrantes,


Et suspiria blanda, mixta votis,

Plus, quam bracbia cuncta nostra possunt.


Nec solis precibus timendus hosti es,
Nec sola pietate bella vindex

Sacra conficis. Undequaque longo


Aggestum studio. profundis aurum;
Si res dura ferat. paratus Aris

lpsis detrahere, approbante Ccelo.


At, Te Prfeside, nil timemus Aris :

At, Te Vindice, vasa plura Divis


Dantur sospitibus; nitentque gemmis,
Quas gestavit Arabs et Indus, Arae.

Tu stipendia militi minislras :

Tu foves Venetos, foves Polonos,


Foves Austriacos, foves Cosaccos :

Armas Allobrogem, incitas Etruscum :

Laudas Bavarici fidem ducatus.


Gallos ad sacra vocibus Paternis
Urges fcedera, provocas Iberos,
Impellis Melitamque Januamque.
Tuis auspiciis Vienna moles
Ridet barbaricas, et arcet hostem.
Tuis auspiciis vetus receptum
Gaudet Strigonium, immemor malorum
Quee sub Odrysiis tulit Tyrannis.

Tibi se Vicegrada reddit ultro :

Tibi Vaccia cedil atque Paestum.


Et regni caput ipsa Buda, tanta
Heu! cur gaudia distulere Divi?

Heu cur ! pcenitet irriti laboris?

Ab, ne pceniteat. Redite Budam,


Redite Austriadac : graves phalanges
Pertinacibus admovete muris,
Crebra grandine verberate turres
Tormenli ignivomi; impias, superbas
Solo sternite, mcenibus revulsis.
Jam ccelum favet, annuitque votis.
Tantum ostendite bella Buda vestra : est.

Anni prateriti novis sinistras

Pensabunl Superi moras triumphis.


Vestra est arx Novariniana, vestra est;
Veslra est Agria; Regia Alba, vestra est;
Vestra est Ilungaria, omnis ora vestra est.

Fugit Tckelius, caput rebelle.


Propylxum Maji. II Sed
Sed nec, quo fugiat pedemque figat,

Exspes atque ope destitutus omni,


Et nulli miserandus, est az\lum.
An vano rapior furore Vates?
An fingunt sibi, quae volunt, amantes
Ipsi somnia? Ludimurne rursus?
Non vano rapior furore Vates :

Non ludor. Deus ineitat furentem,


Et Valis movet ora concitati,
Et per me populis futura pandit.
Nostra est Podolia, omnis ora nostra est.

Janus agmen agit Scytliis tremendum;


Regum maximus ille Janus, ille

Terror Bistonidum, ille viclor, illud

Belli fulmen : adest : pavete Turcae.


Turcte, Janus adest : Scylhte, migrate.
Ad Jani fugiunt subacta nomen
Ipsis agmina rcstitura Divis.

Nostra est Moldavia, omnis ora nostra est :

Nostra est Walachia, omnis ora nostra est.

Solis terrificus minis subactas

Janus ducit Jazygum catervas,


Servit Dacia, servit omnis ora.
Bellis denique Gallicis Iberus
Liber, Christiadum juvare causam
Communem parat arduo labore,
Exhausto America? feracis auro,
Conducta undique militum caterva.
Junget Caromjs arma, Carsarique
Nec terra deerit comes, nec allo.
Classis jam Oceanum volat peromnem,
Qua Crete recipi Cyprusque possit.
En Ccelum favet; ite, Marte freti

Secundo; favet requor, ite Iberi,


Et Creten reparate : Turca pallet
Joanms memor, Actiteque cladis.
Pontilex vocat : ite, Creta vestra est.
Ad primam fugiet tremens carinam,
Jovis Barbarus Insula relicta.
Jam stravit Venetus viam, Insulisque
Hinc atque hinc domitis, ovans superbit.
Agnoscat Dominos Rhodus Priores,
Et vicina Cyprus, capulquc belli
Longinqui Syria, et superba merces.
Inviclis procul hinc abactus armis

Europam fugiat Tyrannus omnem.


Vix lulas Asialici rccessus,
Colchisque ultima praebeant latebras.
Ite, et Hungaricas referte lauros,
Queis terris amor est ciere Martem :

Ite, quo Leopoldus urget : ite.

Hoc interritus auspicante, Divos


Hoc praebente suos, suamque sortem,
Victor
Victor Carolus arcium ruinis
Insultat. Mora nulla : claustra latam
Pandunt rupta viam; diesque reddit
Una aut altera, quaj negabat annus
Olim, tractus inulili labore.

Ducit Carolus agmen, inclytorum


Genus Lotharidum, nec arte belli
Invictis Proavis minor, nec usu.
Sed et Bqjica Maximilianus
Trahens agmina, concilatiori
Jam Sponsus rapitur per arva cursu
Rursus Hungarica, et relata gestit

Ostentare nova? trophaea Sponsae,


Ac dignus Socero Gener videri,

Augusto Socero Gener propinquus.


Quidquid Sarmata bellicosus armis,
Germanus, Venetusque subjugabit;
Quidquid vincet Iber, tuum Innocenti est.

Nil Janus sine te, nec aemulator


Jani Carolus, aut uterque possit;
Quamvis Bavaricis uterque turmis
Ad pugnam sociatus augeatur,
Quamvis adsit utri ;ue Caesar ipse.
Tuo numine pugnat hicet ille;
Tuo numine vincit hic et ille.

Etsoli tibi vincit hic et ille.

Lauros Hungaricas Polonicasque


Tuis destinat hic et hic capiilis,

Posthac non nisi laureatus ibis;

O Patrum Pater! o Amor bonorum


nostri Decus Orbis, Innocenti !

Accinebat

EMMANUEL VAN OUTERS S. J.


POTENTISSIMO

MONARCH^

C A R L
SECUNDO
HISPANIARUM INDIARUMQUE
REGI GATHOLIGO
vere Austriaca Pietas REGI^E MAJESTATIS TUJE, corara
Illa
Augustissimo, nec ab ipsis quidem Angelis digne satis adorando,
EUCHARISTIiE Sacramento, ad inlima qiucque ministeria
dimittentis sese ; cujus admiratio totam primum Madritensem ci-

vitatem ; tum, didita late fama rei gestse, Hispaniam universam,


Orbem Cbristianum implevit stupore nos quoque, mi-
atque inde ;

nimos omnium Vasallorum Tuoruin, intimius quam dicere possimus


affecit. Itaque relatricem tantte Virtutis Epistolam, Teutonice red-
didisse, Belgisque omnibus legendam proposuisse non contenti
Chalcograpbicam quoque ct Poeticam advocavimus in subsidium,
ut oculis simul et auribus, prosa et versu, subjecta facti praeclaris-
simi notitia, vivaciorem sui speciem imprimeret aniinis. Opportune
autein notitia rei, xx Januariiad nos pcrvenit, quando jara
actse,

manu tenebatur calamus, exaraturus formam Epistolse, qua RE-


G\M TILE CLEMENTI/E, Acta Sanctorum Maji, offerremus, sub
Vestris Sanctissimique Domini nostri INNOCENTII Papse XI auspi-
ciis, hoc septennio edita atque edenda in lucem, donec septimum
Tomum impleverint. Etenim id facturos quserere non oportuit un-
de ordiremur quia ceterae omnes laudes Tuae, quantumvis multre
:

maximseque, quasi nullse nobis videbantur pra3 ista. Ut vero prae-


sumeremus laborem hunc nostrum et Magistri defuncti, Godefridi
Henschenii, ad SACR^E MAJESTATIS TU^E Solium prasentare
;

animos Ipsa nobis fecit, quando tam benigno vultu excepit S. FER-
DINANDI
!"fc..
DINANDI Regis Castellse ac Legionis Acta, ex voluntate Decani at-
que Capituli Hispalensis singulari volumine accurate explicata per
unum ex nobis, et in septimo Maji Tomo accuratius dcnuo profe-
renda. Quomodo enim non adveniret gratus in comitatu plusquam
mille quingentorum Sanctorum nominatorum (quam multorum in
Majo habentur res gestse, simili flde diligentiaque conquisitse) qui
solus accedens, gratissimus acciditCLEMENTI/E TU/E ? Habemus
nihilominus hoc ipso in limine, ad Thronum MAJESTATIS TUjE
Introductorem eumdem, qui ad SILE SANCTITATIS Pedes etiam
nos deduxit; Venerabilem Dci servum, Petrum Georgium Odescal-
cum, nihilo minori Titulo Tuum, quam Illius. In Tua quippe Insu-
bria et Civitate Comensi natus, in eademque ad Alexandrinam pri-

muin Cathedram ex prsesentatione PHILIPPI II promotus, deinde


ad Viglebanensem Episcopatum translatus nutu PHILIPPI III, Glo-
riosissimse utrimque memorice Avorum Tuorum, ibidem laudatissi-
mam vitam felici morte conclusit, corporisque sui depositum reli-

quit. Tantis porro tamque multis Patronis subnixi, coram Rege, qui,
ipse insigni sanctimonia pollens, Sancta qusecumque digne novit ses-
timare; reverenter quidem, sed tamen fidenter, nos nostraque omnia
prosternimusante Thronum Tuum Augustissimum ; orando ac sup-
plicando, ut inter amplissimi Imperii, per orbem utrumque extensi,

gravissimas curas, dignetur SACRA MAJESTAS TUA etiam cogno-

scere, quid operis Tuo Tuaque in urbe Antverpiensi, ab an-


in Relgio

nis quinquaginta quinque, moliatur minima nostra Societas Jesu.


Est illud jam fere ad medietatem dcductum Tomis sedecim bene
magnis; paulatimque absolvendum speratur, aliis etiam pluribus

per eos quos ipsa nobis successivc substituet, ad Dei San-


futuris,
ctorumque honoremque, et publicam univcrsalis Ecclesise utilita-
tem; quibus augendis, cunctas maximse Tuse Potentise vires,
omnesque animi devotissimi affectus impendere agnoseeris; nullam
pacem volens, nisi qusc illuc serviat; nec hella detrectans, cum opus
fuerit, ad tuendam causam Religionis. Utrumque ut MAJESTATI
TU/E vertat bene, votis omnibus optabant, quotquot extabant us-

piam fideles subditi nunc vero optabunt etiam ardentius, cuni


Tui ;

sic a Rege suo coli


viderint Sanctos, Sanctorumque Sanctissimum
faciat ad veram Sanetita-
ut ipsos quoque, exemplo instructos suo,
IIAPSPURGH, unde
tem conniti, semulatione laudabili. RUDOLPHI
Hispani Monarchcc genus ducunt,
Austriaci Crcsares, ac deinde
Eucharisticum Numen, inter s.lvarum
similis Tuao Pietas crga
hominum conspectu exercita, Romanum ill.
solitudines, procul ab
Imperium contulit firmavitque in posteris:
eadem, innumero coram
Tuum Tibi eonservet et augeat.
populo, patenti demonstrata ca.npo,
Cumque tanta Virtus diu fulserit terris,
completo sanctissumv vita
curriculo,
curriculo, Sanctis omnibus deducentibus (ut D. FERDINANDO illi

supra memorato accidisse narrat vitse historia) transferatur ad coe-


los, feternum istic rutilatura. Sed olim ista ; nec prius quam, Su-
peris bene faventibus, videas, Augustam domum, Prole valida com-
munitam; luxata hinc inde jura Monarchia? Hispanica?, restituta in

integrum; perdomitos fidei Catholicae hostes, Turcas, Saracenos,


Hsereticos, Infideles; Pacem denique Ecclesiae universse constitu-
tam; uti vovent M. DC. LXXXV.

sacrje majestatis tu#;

Clientes et Vasalli omnium tninimi

Daniel Papebrochius,

Franciscus Baertius et Conradus Janningus,

Societatis JESV.
RUDOLPHI HABSPURGII
Erga Sanctissimam Eucharistiam Religio

CAROLI SECUNDI
HISPANIARUM INDIARUMQUE REGIS CATHOLICI

Novo exemplo reprsesentata Madriti,

Anno Domini mdclxxxv, xiii Kalendas Februarii.


Ex Epislola Hispanica, lertio post die Antuerpiam data.

Actiones quaedam tam illustres sunt, ut minio aurove depingi potius, quam communi tin-
ctura mereantur describi. Talis fuit ea, quae Hispanicam Aulam in stuporem rapuit nu-
dius tertius, tam eximias religiositatis exemplo edita a Rege ac Domino [nostro, vere
Catholico, prorsus ut videatur Pater SBternus, ipsam Filio suo uuigenito in strenam anni novi
ineuntis reposuisse, ex aeterno suo arcanoque consilio, ipsum inter bomines identidem novis
honoribus extollendi ; omnibus quidem sua dignitate inferioribus, ejusmodi tamen, ut nova vele-

ribus semper praecellant, dubiumque faciant, an secuturi post anni majus aliquid digniusque
Tisuros se possint sperare.
Dies xx Januarii, glorioso Martyri S. Sebastiano sacer, tam serenus a nubibus, a ventis quie-
tus, a sole amoenus illuxit Regiae huic Madritensi urbi, ut coelum videretur compensata velle

paucis horisprajgressapluriumnoctium algidarumfrigora. Tam grata aeris temperatissimi opporlu-


nitas elicuit in campos, ad serenitatem aurae captandam, quidquid erat Rhedarum Nobiliumque:
aliis Pardum versus viam tenentibus, aliis per S. Bernardini portam sine numero sese effunden-

tibus, inter quos fuit etiam Rex ipse. Forte contigit ut eadem hora, a S. Marci Vicariali ecclesia,
intra MartinianaB Parochiae terminos constituta, egrederetur Sacerdos cum Venerabili Sacramento,
Viaticum administralurus pauperi cuidam olitori, graviter aegrotanti, in vico a Micis-calentibus

nomen nacto. Ibat illc, superpelliceum indutus quidem, sed injecto tectuin pallio, et Clericello

uno dumtaxat ad lumen praeferendum comitatus quemadmodum usus fleri patitur, quoties
; vel

locorum distantia, vel inBrmorum urgens necessitas prohibet instructiorem pompam adornari. Ita

per S. Bernardini portam egressus, compendium simul quawebat viae pediti aptioris, simul et oc-
cursum vitabat equorum hoininuinque tam mullorum, quot ea hora tractum illum occupabant,

soja incliuati humiliter capitis reverentia, ex eo quem occupabant loco, salutantium transeuntem,
ne quam oblectalionis eo tempore quaesitae moram paterentur. Sed omnibus religiosior Rex (cujus
Rheda; propinquior erat Sacerdos, quando secundum villam Floridam, per consitas ibi cupressos,
decussanila ei publica via eiat ituro in locum designatam) cognoscensque hunc tali iu habitu ges-
tare penes se aliquid Chnstianorum mysteriorum, quaesivit, Sanctissimumne, an vero sacrum
Oleum deportaret. Ut auteiu ille respoudit, Sanctissimum continuo ejiciens sese : e Rheda,
bumoque stratus, adoravit Dominum suum. Deinde consurgens, et, prajter Regiae suae Majestalis

usum, Mercedis compellatione honorifica Sacerdotem cohonestans(veluti qui se conservum crederet


habentis secum communem utriusque Dominum ; nec aequum censeret. talijam fungentem minis-
eodem quo Vasallos loco habere) Sacerdolem, inquam, Rex oravit in suam ut tiansiret
terio,

Rbedam, et locum uude cesserat occuparet; Clerico mandans, insidere portellam, suisqueeam
manibus
lnanibus cnm quanla potuit reverentia claudens. Tum ipse nudo verfice, et galerum altera manu
tenens, allera portellam apprehendeus, sequi ex lalere Rhedae pedes, quousque veniretur in

locum jacenlis infirmi. lbi rursum Rex portellam aperuit, Presbyterumque cum Domino, velut
pedissequus, retro assectans, ingressus ad decuinbentem est : et mansit genuflexus nuda in humo,
quoad usque officio suo functus esset Sacerdos ; vix satis sui compos, prae admiratione tam excel-
lenlis Religionis, cum iu Regio illo vultu legeret, quanta reverentia deberet ipse sacris Mysteriis

operari. Peraclo ministerio, qussivit sua Majestas, quis slatus, quas conditio in6rmi esset : et

bene instructus de singulis, congruani eo loci eleemosynam reliquit ; spem insuper faciens elocan-

dae ad matrimonium quam pupillam et omni orbam sufTragio morte sua is erat relicturus.
filiae,

Hiuc rursum itum ad Rhedam est, Presbyterque eodem quo antea modo intra eam locatus. Rex
autem, secundariam alteram (quae Stalus dicitur, et Regii corporis lalricem solet vacua subsequi)

ita conscendit et subsequi jussit, quomodo ipsummet foris in Palatia redeuntem assectari solent

Nobiles sui. Vulgata hujus novitatis fama eodem conlraxit magnam populi rhedarumque multitu-
dinem , slupentibus cunctis, etex terreno Rege discentibus, quomodo deberent Coelestem venerari.

Ua omnis istaec pompa, per totam quanta est viam ducta usque in urbem est ; venlumque ad
Fontem Leganitorum, ubi Majestas sua in pedes desiliens, rursumque slratoris officio fungens,

Rhedam qua Sacerdos vebebatur aperuit adoratumque Sacramentum secutus,


;
inlra ecclesiam

S. Marci deduxit, ea alacritate vultus, reverenti modestiae admixta, quae Angelica potius quam
humana videbatur : etgenu flexus non assurrexit prius, quam flnita ceremonia Renedictionem
Prcsbyteri excepisset cum ceteris, petens ut is pro se oraret. Tum demum ad suam se Rhedam
recepit, inter festivos applausus creberrimi populi, devotis interpolatos lacrymis ;
quas spectaculi
religiosissimi venustas, per affectum lenerae devolionis, exprimebat. Admirationi quippe in hoc
actu erant ; non solum superemioens tanti Monarchae dignitas, coram coeli terraeque Domino sese

quanta poterat religione humiliantis; sed etiam decor ubique summus, observatus a sua Majes-
tate, neque futuri occursus praescia, neque consilio cujusquaminstructa, nec alio Ceremoniarum
magislro usa quam interno dictamine Catholicissimi cordis sui assueti spiritualem auditum adhi-
berc suggestionibus cerlissimae fidei de veritate nostrorum Sacramentorum. Fieri posthac poterit ut
multas magnasque Regis nostri victorias Fama annuntiet; sed nescio an ullam allatura sit um-
quam Hispanica? Nationi, Regi Deoque fidelissimae, quee tot benedictiones accumulet super caput
illius, atque actus tam Heroici exemplum. Datum Madriti, xxm Januarii mdcxlxxxv.

AU-
AUSTRIAC^: PIETATIS,
praenarrato actu luculentius demonstratse,

HYPOTYPOSIS

n R. P. Emmanuele van Outers Flandro-belga S. J. conatu Poetico adornata.

Austriadum pugnas alii, justasque iriumphos;


( Victoresseu terra lulit, seu gurgite vasto,
Oceanus, Reges alius dum aniplcctiiur Orbis |

Quo decet ore, canant ; et quo decel ordine, pandant,


Rclligio inihi carmen eril : quando liinc sibi laudeni

Pr&'cipuam rcpclunt, et ituruin in secula nomen.


Nequidquam foecunda auri se divite vena
Ingerit Americe, titulosquc ailcciat inanes.
Nequidquam centum populi, responsa petentes

Austriadum et vultu vencrantcs supplicc nutuni.


Solicitant. Major rcruin niilii nascilur ordo.

Carolus liinc dici renuit. Communia magnain


Nil tangunt mentem velerum praeconia Reguni.

Imperio late populos tenuisse superbo


Fortunas, casusque fuit. Submittere Sccptra,
Sc(|uc, Suosque Deo, Regalem vincerc fastnm,
Hoc Virtutis opus : propria luee victoria Regis,
Hoc solidum deeus. Ilaud illud decerpere niiles
Audeat, et prelium vultu jactare leroci
Sanguinis esse sui. Nil Consiliarius, aut Dux,
Expertus belli casuque exerciius omni,
Incle petet. Forluna tacet, licet invida laudi.

Quid sibi vuli popujli subitus s(u])or ? Cnde per urbcm


Coneursus ? Festo rcsonal cur Manlua plausu.
Mantua, magnorum Scdes celeberrima Regum ?

Quo cupidam rapiunl, cl >\ux spectacula plebem ?

Et me pompajuval : juval ire, et discere causas

Laetitiae, atque oculos tnentemque explere luendo.


In inedium celeri cursu feror impigcr agmen
Undantis populi : mora nulla retardat euntem.

IIuc oculos, atque lnic defigo, ei singula lusiro


Menle avida. Subito nova res obhita slupenlem
Dctinet, pompfe non enarrabilis ordo,
ei

Regali vcliitur curru, non divilc cultu,


Nec lanto officio par majestate Sacerdos,
Arcanum gesians el inobservabile Nuinen,

Exigua quod se eereris sub iinagine cebil.


Ferl puer accensam non magno lumine uedam.
Subsequitur Rex ipse pedes (rcvcrcniia vuliuin
Dejecit, sanctusque occulti Numinis horror)
Vertice nudaio, lacrymisque fatenlibus igneni
d
Propylxum
,
Maji.m m Re °
g ia
Rcgia quo fervent praecordia. Nullus amantem
Avocei, aul fastus causas obtendal inanes.
IpseDeus, qualis Superis quantusque videtur,
Desertis coeli templis coetuque beato,
Si nostras talis lerras tantusque revisat

Haud alio euliu testari possil amorem


Rex pius, el pricsens supplex agnoscere Numen.
Mirantur populi, proceres mirantur : et omnes,
Exeinplo Regis victi, solvuntur bonestas
In lacrymas : omnes pompse pars esse laborant.
Obsedere vias densa vicosque eorona,
Speclandi sludio, juvenes avidseque puellae :

Decrepilique scnes, faeli novilate, Iralnintur


Atiouiii. gaudentque premi. Resnulla fatigat

Obnixos. Juvat ipse labor. Cognoscere tanti est,

El Regem spectare pium, exemploque moveri.


llle, nihilturbam effusam populumque moratuj,
Progreditur, funditque preces, el Numen adorat,
Defixis in terram oeulis el supplice dexlra :

Nil lamen inde minor. Talem Te, C.uioi.e, malinl


Hispani vidissc Tui, quamclade superbum
Ilosiili, el merila redimitum tempora lauro.
Non ita liEtetur Tua Gens, si, marle secundo
Elatus, captos traheres in vincula Reges,

Par Proavo, et versis lugerel Gallia falis.

Hsec esl, li;ee rari species el eausa triumphi


Nobilior : palnue haec longe majoris imago.
Non pubes captiva, et tinctae sanguine Regum
Exuvia'. caesique Du'ces, aut oppidu capta
Afficiant animos, aut fractis cornibus amnes,
jEquorave injectis Neptuno pressa catenis,
Ut viclor Rex ipse sui. Reverentia Divum
Si patilur (ccrle palilur) eerne ora Tuoruin.
El menles agnosce pias. Quae gaudia vuliu
Significant ! quo non animorum ceriior index.
Cerne, precor : digna hsec esi Rege et bonesta voluptas.
Onuies, ecce, oculiTe, Hex, figunturin unum,
Laetilise lesies : solus Tu lumina pasois
Oiniiia, Tu salias. Quin pasceris ipse vieissim ?

Quaeque Tuis prabes, ingenlia gaudia, guslas ?

Hocetiam prohibel rigida observanlia Divum,


Et nostras audire preees. Immotuseodem
llaici iu oblutu : mortalia negligil ora
Atque oeulos, praesente Deo. Gressu inde modesto
I rgel iier ; parvae dum ventum ad liminasedis
Stramineamque casam. Cusios hic pauperis horti
Mgrmt aniinam jam supremo languore Irabebat,
Christiadum poscens avidisSacra ultimavotis,
./Eternse [lignus patriae morlisque levamen.
Sislil eipios, sistit lentas auriga quadrigas.
Rex manibus rhedam, famuli viec functus, amieis
Pandii, etegressum blando excipil ore Ministrum,
Dcducitque intro, lecloque affundilur aegri ;

Muha
Multa Deum pro se, proque tegro multa precatus,
Etpro commissis Superum sibi munere Regnis.
Nil casa, nil sordes, nil oris luridus liorror,

Nil feelor, morhi nil dira pericula terrent


Numinis inflanimaliun Relligionis amore.
e(

Obstupuit subito aspectu conterritus teger :

Illudique diu vana se credidit urnbra.


Porrigit admiranii Epulum coeleste Sacerdos,
Etsese indignumque iterum, indignumque vocanti,
Quem Deus, etquem Rex tanto dignentur honore.
Unde amor et pietas tanta est communis utrique,
Et Majcstatis supremae oblivio, vilem
Ut visant animam, et tanlo spem pignore finnent?
Delieiens, ait : el grates Regique Deoque,
Quo poluit nutu alque incerto niiirniure, solvit.

Caroixs attollentem oculos, lucemque supremam


Quffirentem coelo, suspirantemque reperta,
Muneribus verbisque bonus solatur aniicis,

Conlractis fugiens dum labris spiritus errat :

Et nat;e (quoniam afflietuni cura illa remordet


Una patrem) tutelam orbanda; suscipit ullro,
Et viclum et justam dotem promitlit egenli.
Fortunata nimistanlo Tutore, Puella,
Desine Divorum fata incusare gemendo,
Et mortem plorare patris. Rex Carolus omnes
Dum partes genitoris agit, feliciter orba es.
Quis voces vulgi interea, quis gaudia fando
Explieet, aut possis plausus aequare canendo ?

Ili ponip» causas scitantibus ordine narrant


Auslriades demore ibat, fruilurus aperto
Prospectu camporum el tempestate serena.
Niiinquam intermissae Regni. solatia, curse

Debita nempe petunt. Coelestia saera ferentem


Ul vidit easu procul, agnovilque Minislrum ;

Desiluit curru eitus. el mox poplite llexo


Pronus adoravil Numen. palmasque lelendit.
Inde Sacerdotem, pavidum et nil tale puianlem,
Compellans siimmo dignatus bonore,
uliro et

Compulil invilum Regalem aseendere rbedam.


Ipse bumilis, pedes Ipse, Deum eorniialus ovantem est

Capiivus, mentemque trahens sensusque revinctos ;

Ssepe rebellantes vano eonamine sensus,


Vineula rumpentes, indignantesque leneri.
Quo magis ingenium vinculis efframe repugnat,
Iloe magis Ille donial ; sua per vesligia monstrans,
Quo deeeal nos Cliristiadum Mysteria cultu,
Nos lnimiles venerari, et Saera areana vereri.
Illi, Jessiden supra, memorabile faetum
Laudibus exlollunt ; sacri dum Foederis Arcam
Dueiis eoneelebral eboreis, el earmina dicil.

Pars elamat, vielum insigni pietate Nepotis


Rudolphum. Generis cedant exordia magni
,'Etati robustae, etiam florentibus annis.
Privato
Privato vix niajoreral Rudolphus, ubi ingens,
Lapsus equo, specimen Divini osleiulit amoris.

Cabolus Iinperio qiiantum lerraque niariqne


YincitAvum, lantuin Pietatem vineil Avitani.
Pars niemor Albinii (queni Roina anliqua, sacralum
Fasiis, seterna transmisit aihethera fama
Comparat Albinio Regeni, Austriadreque Quiritem.
Quis tamen Albinius? tanto cur nomine dignus 8
Romanus eivis, media de plebe Quirituin.
Excipil. uxore et natis deseendere jussis,

^Eternas eurru Flammas Vestamque fugatain,

Dum conjurati eingunt Capilolia Galli.

Albinio Regem, Austriadje conferre Quiritem

Desinite, e( laudeni laude exlenuare minori,


Albinius tanlum Regi, Romanus Ibero,

Inclytus Heroi cedit.quantum impia vero


Vesla Deo. Pudeat minimis componere sunima.
Dum loquor, egreditur, puero praseunte, Sacerdos,
Vix memor officii, lacrymis suffusus honestis,
Attonilus victusque, sui : Reverentia Regis
Moverat insolita pielatis imagine menlem.
Agglomerant populi : magis undique et undique vulgus
Densuin humeris premit, atque magis : Regemque videre
Primi ardent, primi virluti applaudere tanUe,
Et coram libare oculis. Arcere satelles
Nilitur incassuni turbam, etsedare tumultum.
Interclusa via est : dum quisque irrumpere certat,
E( causam preebere mora". Jam Garolus adstat

Anle casam, cunctis manifesla in luce videndus,

Coelestis similis Genio, se major, et ore


Pulchrior htimano. Divinus promical ignis
Luininibus tacitis, et flamma accensa relucet.

Relligio tales oculis afflarat honores ;

Majestas tanta est, et digna; gralia formae,

El castigati tam rara modestia vullus.


Omnibus erumpunl lacrymae, sua gaudia fassis.

Deficiunt voces : oeulos pius irrigal imber,


Suspensos tanta specie admonituque supremi
Numinis, Horrorem Rex injicil omnibus, illum
Quo premitur prior ; alTectumque inspirat eumdem.
Fit via : decedunt : spaliis tantisper iniquis

Rex liber, currum rursus deducit ad aureuin


Saepe recusantem, dejecla fronte, Minislrum :

Et relegens iter omne, Deuni comilatus ad alta

Teni|ila triuniphantem est, et laetisreddidilaris.


Quis nunc ignavum sislat super asthera Valem,
Sub pedibus nubes atque ignea leela prementem ?

Ut valeam Divorum audire et reddere voces,


Gaudiaque, et totum canlu vulgare per Orbem.
Excelsis, intenti omnes, in nubibus haerent,
Despectantque solum. converso ad Regia vultu
Moenia, et accensam sludiis coeleslibus Urbem.
Abreplas inopina tenent spectacula mentes,
Et
El seclo pielashaud unquam visa priori.

Gratantur Regi, Genti gralaniur Iberai,


Et Stirpem gaudent non degenerarc superbam,
Ast dignis ccelo magisinclarescere factis.

Anle omnes magni Gencrisclarissimus Auctor


Exultat Rudolphus, et uno in Rege moratur,
Expenditque suae Sobolis certissima signa,
Elseclis olim non inficianda futuris :

Quemque sibi pra-fert, pr.elatum audire. Nepotem.


Gestii, et antiquis Herocni Heroibus addi.
Auslriadum late series pulcherrima Regum
Circumstat, pascitque oculos, sua bella recensens,
Nec frustra exbaustos pro Rclligionc labores,
Tam sancta quos Prole Deus pensarit, in una
Ut Proavum studia et mores agnosceret omnes.
Immortalem illic videas longo ordincGenteni
Illic Alberlos geminos, dum vita manebal,
Illustres bellis, quae causa Deusque juvaret
Illic Fernandos, et magnanimos Leopoldos,
Nulli armis quondam, nulli pictate sccundos ;

Rudolphumque, parem meritisel nomine Primo ;

Malthiamque, Scylhis domitisTurcisque ferocem ;

Etgeminum juxta Fredericum ; oninesquePliilippos,

Quos Reges Dominosque ullro coluislis, Iberi.

Eminet Heroesinterfortissimusonines
Caholus, Herculeas ausus superareColumnas,
Et monstra eeternis oppugnare omnia bellis.

Nominis hic magni Virtutumque allius eiTert

Heredem, et Divis et Goelo laudibus »quat.

Adsunt el variae, Generis laus allera, Divae,

Mulliplici parlu ct felici prole beala;

Nec magnos Luciiue illas tolerasse dolores


Poenitel, ul posses quondam. labenlibus annis,

Cahoij:, Tu magnse spes maxima Gentis.


nasci,

Suspice (nos melior quoniam, el mortalia major


Oninia fastidis) cadestes suspice sedes,

Et cessura Tuis olim virtulibus astra.


Illic Majorum chorus ingens, ecce, Tuorum.
Tali Te Genito, taliTc Rege Iriumplianl.

Subinillunt tinctas uni Tibi sanguine lauros,


Et signa Imperii, et fasces sudorc paratos,

Et patrice defensae et Relligionis honores.


TotaTibi jain iiunc domus oninipolentis Olympi
Panditur : el cceli justa plus parte, recedil

Proxima lurba Deo. Viclum se quisque fatetur.

Tc socium Divi, Te Sidera cuncla reposeuiil.

Alque indignantur nosiros curare triumphos.


Hoc dignuni invidia tellus, boc possidet unum.
Pcrge tamen nequc nos, quamvis maturus Olympo,
:

Desere sed terras Clemens miserare jacentes.


:

Inuumeri eirriun populi Tibi brachia lcndunl ;

Et, ne lam Juvenis Superos audire, vocantes


Ad sua regna, velis, concordi voce precanlur.
Nec
Nec Tu rejicies miseros, quibus omnis in uno
Rege s:ilus et fortuna inclinata recumbil
Nec Deus, Austriacis cetenno fcedere junetus.
Perstabil semper faii inviolabilis ordo
Ki series immota Tihi ; neque fallere cuiquam osl.

Vtves, el perges vitiorum exscindere monstra,


Ki pulchris late virtutem extendere factis.

Hic linis eentuni Regnorum, liic termiuus esto.

Inierea hanc pompam Sanctorum Annalibus addi,


Omniaque inscribi victuris secula Pastis,

Rex. palere ; et lidum non dedignare Clientem


Carole, nosler Amor, Majorum Gloria, serae
Posleritalis Ilonor, Decus immortale Tuorum.
SANC17E AC VENERABILIS MEMORl^E SERVUS DEI

PETRUS GEORGIUS ODESCALCUS


PRIMUM ALEXANDRINUS, TUM VIGLEBANENSIS EPISCOPUS,

Anno mdcxx die vn Maji pientissime defunclus;

INTRODUCTOR AD ACTA SANCTORUM MAJl,

Primum Italice descriptus a Joanne Baptista Sala, ipsius quondam Secretario,


deinde Ecclesiae Cathedralis Comensis Canonico Pcenilentiario,

nunc vero ex ejusdem jam demortui autographo Latine traductus.

LECTORI AUCTOR.

cripsi Yitam D. Petri-Georgii Odescalchi, denlissimum ejusdem amorem erga Deiparani

Jtttsus a suc-
c&ssorepostnQ
Hydruntino
Arc/ttcpisc.
schbcrc,
S primum
Kpiscopi,
circiter
lllustriss. 1).
Alexandrini per Iredecim

decem. Scripsi aulem


Fr. Gabriele Adarzo,
esset Viglebanensis Antisles, uunc propter in-
annos
deinde Viglebanensis ad annos

cum
manditnte
is adliuc
VirginemMariamjcoBpictiam c .gitare. ex Dei
gloiia bonoque publico [facturum, i]uisquis tot
insignes dignissimi

cum
Praelati
occultas reinanore, efferretque in lucem. Quare
cognitum haberem vit;e totius al. eo
ininiis
actiones prohiberet
SSHSta*
documentu
"' J '™ c '" ! '

signia sua merita ad Hydrunlinum Arcbiepisco- actae cursiim, rogavi Doctorem Jacobum Taro-

patum, nutu Catholicai suae Majestatis, transla- nem, iiune Valentinuin ad ripas Padi Canoui-
tus. Etenim quia ipso Ecclesiam Viglebanensem ium, qui eidem ministraverat, primum Roma-
gubernante, imo et coram intuente, compluribus in minori Prslatura, deiude Alexandriffl jam
mirandis signis testari dignatus erat D.ms, quani Episc.po ordinato; ut mihi scriplum traderet
carum in sua gloriahabeat verum islum Servuui quidquid notatu dignum sciebat. Feeit is prom-
suuni; officii proprii esse credidit ille, talis De- ptissune quod rogaveram, et relationem bene
cessoris memoriain commendare posteritati, cu- longaui contexuit ; quas, una cum ceteris
rando ut exeinplares ejus virtuossque actiones a meipso notatis, annorum multorum spatio
scripto tradereutur, ab idoneo plurium earuin- uiilii uiter nianus inansit, uihil quam de
niinus
tamauamde-'. dem leste. Talem quaerenti, meain aliqui tenui- ea evulgando cogitanli ; donec mandatum supra
fllllC/u ftltll
talem suggesserunt; ut qui extremo sexennio laudati Antistitis adegit illuc aniuiuin applicare
liari:
domestica ejus familiaritate usus eram. Qua- Tum vero curavi ut ad priorem instructionem,
propter jam dictus Praesul Como transiens, ubi mediaute eodem Illustrissimo Domino, aceede-
tunc agebam, quam potuit instantissime istud reut a Reverendiss. Domino nunc Epi- Scalia, <••

" operis faciendum injunxit. Equidem non fui seopo Alexandrino, qufflcumque ali;e indidem (guorum
<"" ,ms "'
ausus recusare obsequium, tanto tamque dilecto possent haberi notitiffl informativae, pro eo tem-
mihi Patrono debitum, recusandoque incurrere pore quo istie tpiscopus tuerat U. 1'etrus-Geor-
notam ingratitudinis. Quapropter, lieet per gius. Missa autem inilii fuerunt liujusmodi in-

ffltatem aliosquc dufectus, parum habilem me slruinenta tiia; priinum desumptum ex Annali-
credebam exhauriendo istiusmodi mandato non ; bus ejusdem civitatis, compositis per Abbatem
prasumpsi, eidem obniti, detrectando coni- Hieronymum Ghilini ; alterum, suhseriptum niaiiu
monstrare reapse, quam vivaeiler
linpressani propria Miehaelis Colli , Archidiaconi Cathe-
memoriffl servaverim imagiiiein benedictai illius dralis ibidem Ecclusiffl, tauiquam testis oculali
Animffl; attenta prsasertim obligatione niea tertiumque, siniiliter subsigiiatum, a Christo-
multiplici erga optiinum Patrem, prfflter cetera phoro Ravelli, Canonico S. 1'etri in ecclesia ejus
iiiulla in me collata heneticia, dieoati tam Abbaliali et Collegiuta Alexandriie, uuius e pri-
nabllusqutvt
/Kiiu, non au- amauter excusare juventutis me» ininune inis Clericis in Seminario istie per Odescalcum
dct rccusare
levia errata. Patrem dixi : talem eniin se fundato. 1'etera desumpsi partimex scriptis pe-
jugiter erga me gessit, quin et profcssus est nes me asservalis, partiin egomet vidi, vel ex ofwtwn&i-
'" r:
semper, litteris ad me datis suhscriliere solitus, ipsius ore aceepi; iiigenue aliquando coufessi,
tamquam Pater amanlissimus. quod vilfflsuse totius rationem accuratiorem inibi;

Cum primum ascitus in familiam ejus, mirari dedisset. quain ulli uiiquam Confessario suo.
ccepissem, quasoculis videham in eo, virtutes ;
Atque hfflC diela Slinto ad ceitiureni leddendnui
atque iinprimis diligenti» Pastoralis solicitudi- Lectoreiu de veritate eoruin, quffl scripturus
neui, in regenda Ecclesia sihi conin.issa, et ar- suni, stylo qiiam possum purissimo minimeque

fucato
;

PETRUS GEORGIUS ODESCALCUS EPISC.


A fucato, nc qua'situs curiose verborum ornatus Doinum adltabilanditm commodavilprimo, dcin- D
E\ 1T\L.
obfuscet liignitatem actionum, per se et absque de donaril Bcmardus Odescalcus, e regione scho- letuttat.
JO. BAPT.
BAU. illis eestimandaruni. larttm sitam. Beato insuper Hieronymo JEmi-
lluctcuus Auctor, aulca prolcstalus dc ob- liani, Congregationis Somaschee Auctori, auxi-
seivautia Irbani YIII Conslitutioiiibiis Dscrc- iiala est illius caritas; nam in Yita illius, per
tisque deferenda : proinde nequuquam menlis Auguslinuiii Turturam scripta, legitur lib. n
" profitttvr mca cs t iuquit, ei
, quo scriplurus sum ali-
de "» cnp. xu, quod per Ilieronyiiiuin, Comi moran-
Irl.tttt, 8 Ih- .. /
'
! ' . .

mmtn/mrm quam Sanctitatis opinionem mducere, vel inau- tem. brevi excitata sintduo pauperum dereli-
ctam augere; sed rem totam Apostolicas Sedis Ctoruni loca, adnitcnte imprimis el opus cgre-
judicio integram relinquens, aliam nullam lidem gie arljuvanle Bcrnardo
Odescalco, e pritnaria
Somaschos
postulo qiiam pure humanam. Qnod si quid vel ciritalis nobiliiale viro, et Thomte Odescalchi munificus :
in mininio pra>scriptos limites excesserim, id oliin Mediolanensis Scnatoris patre, qui Chri-
totum pro non scripto haberi volo, utqui sim llierongmi ccepta
sliaiia lilicrnlitulc inlcr cetcros

ac mori velim obedientissinius Ecclesiae Romanae /irmavil cl atixit, lantumque de spiritu ejus hau-
et Catholica? filius, cui solicompetit ut appel- sit, quod se[et sua denique omnia impcnsa pau-

letur Magistra veritatis. Ila iUe ego vero si- : penbus voluerit, eoque raortuo bona supelle-
milis observantiw sluilio nolui conccderc vogan- ctilis pars distrahenda fuent ut creditoribus fie-

libus Comensibus, pcr quos exemplar Yitw ret satis.


acccpcram, alqnc imprimis ainanlissiino liitjus "2 Pielati singulari cximium Religionis zelum
Primo Aloysio de Tattis,- Congre-
operis nostri Bernardus junxit, pro qua solicite vigilans dc- ob sctum
Cathtlicx
galionis Somaschce Prirposito, atqnc Annaliuin texil quamdam Hicrelieorum Vallis Tellinae ma-
rtlijionts
Cotnensium novissimo Conditori, ul ipsa ad chinam, in totius Italise perniciem dolose com-
ilicm vn Maji collocuretur vatione quacumque paralam. Curaverant illi. in extremo quodam
R scd jam tum in animo habcns prwscnlein iiicn- vallis ipsius loco, cui nomen Puseianum, libros
sem, quandocumquc vcl totus vcl inajori partc nonnullos hosretica doclrina sartos imprimi : eo-
absohitus habcrctur, offerreS. D. N. Innocentio rumquc duodecim cistas nnpleverant, ettamquam
quod etiam
htc factum.
XI, Odescaleo etiatn ipsi, licel ex alia finniliu alleiius geueris merces ad varios direxerant mer-
Iseplcm cnim ejusdem tiomiiiis eadem Comensis catores. Hujus fraudis indiciuni cuin es ipsa
civitas nunc habcnles communc
numcral, niliii Tellina valle delalum fuisset Conium ad Ber-
inler se, pratter patriam ct personarum clari- nardum, coiilinuo detulit ad lnquisitorem Fr.
lalem atque insitpiia gentilitia) ccnsiii idoncum Michaelem Gisleiium, postea Papam Pium V.
illttm fore Introdiictorem, per qucm ad Sacra- Nec mor.t, in ipsa Comensi Ripa pestiferas detegit frau-
des hareti-
lissiinos illius Pedes invcniicm accessum, et in merces atlinuit detexitque Inquisitor, et magno corum et In-
ocnlis graliam. Quodsi tali tnodo Bomanw Cu- cum perietilo vitaa opiiosuit sese volentibus eas qutsiiorem
juvat,
riir distinctitts cngnila virlus Prwsttlis, omni promovere per alias ex ordme civitates, nomi-
vcncrationc diguissimi, saerw Pontificis Summi ne sacri Olbcii libros omnes sequeslrans. Hoc
menli cogittiliones inspirct altiores, de eodem casu virililer se Bernardus pro defensioiie In-
uliquando in Sanclorum numerum referendo ;
quisitoris exposuil, propriaque in domo occul-
fclicein equidein fortunatitmque me credam, tum et a populari furore protectum htibuit,
qui lanli moinenli negolio promoveudo oeeasio- quoad palam facta est omnibus fraus perduellium
ncm aliquam dare, vel adminicuhim quantumris DSBreticorum Qtiapropter Inquisilor prasfatus,
levc Inum moueo, in pauciora
poluevim addere. postquam ad Cardinalatus diguitatem, ac de-
capila divisum a nobis hoc opuseulum esse niquead Papatum ascendit, Bernarduni semper
quam diviseril AuclOr, ea nttmerans usqtte ad carum liabuit, ejusque filium Paulum Eccle-
xxvi quem nuiacrum eliam in margine nola-
;
siastica; dignitati admovit. Antonius Galutius in
tum inveniet Leclor. Vita Pii V, Cap. 2 ijusdem rei sic inemi-
lib. I,

nit : Ad eam rem opera usus llcrnardi Odescal- .

CAPUT I.
clti, Comensis Pulricii : qui a propinquis suis
eas valles incolcntibus derebus hterelicorum om-
Genus, nalivitas, el vita Petri Georgii vsque nibus cerlior ficbal. Is eral e Sodalilale Cru-
ad Episcopatum. cis cjus civilatis, vir pitts el apud sanclcc In-
quisilionis Prwfectos valde gvuliosus. Fuit au-
illagni voluminis multajque erudilionis opus tem maguae prudentiie, et proplerca electus
vir
cxr. 1.

Fatria Co- foret, anliquiiiitem et nobilitatam familiaa Ode- a civitale sua Oralor ad Carolum V lmpcrato-
mum scalcha) scribendo explicare quando etiani nunc rem, tum ut Coronam ei Bononise acceptam
;

eadem liabct personas tam multas, virtule ac gratularetur, tum ut negotia quosdam iu publicas

A< <t. fi</<i


pietate praeslanles, ut omnes pro meritis suis rei bonum cum eodem tractaret.
Capucmot, l.iudarc negotiuin esset eloqucntiae excellentio- 3 Bernardo inter alios tilios fuit Joannes Tho-
ris. Ego initiuin pono in Beruardo Odescalco, mas postea Legum Doclor, magiiaeque aestima-
avo Doiniui Petri-Georgii. In isto emicuit inte- tionis qui semper exercuit muiiera pnecipua
:

gritas vitai, ardens


singularis pietas, et zelus in Republica Bononia; Auditorem Turrionis egit:
Iteligionis Catholica;. Piimus in civitatem Co- Mediolani autem, postquam civitas in douiiiiiuin
mensem induxit Patres appucioos; et collata transiit Hispanoruin primus ex Comensilius
,

cum duobus Nobdibus (^omensibus opera, Con- promotus est ad Senatoriam in ea dignitatem.
ventumS. Bonaventura: eisdem fabricavit unum ; lbi S. Carolo singulariter carus, eximio plane
ex pi imis locis, qu:e prsadicto Oidiui in Statu Me- munere eodem est, vaseinquam
locupletatus ab
(liolanensi obvenerunt. PatiibusquoqueSocietatis cristallmo, in quo sacer Dominica) Crucifixionis
tteste eorunideui bislorico Sacchino libro 5 §. 9 1 clavus usque ad diem istum servatus fuerat. ldem
,

Ticini
n

Ve n e r a b 1 1 i s De 1 5er vu s

RVS GEOR^IVS OPESCALCV


Patricius Comen.ex Alescandrino Viglebanen .E pii'c .

ob i i t An o_m pcxx.v lt M ajf,


INTRODUCTOR AD ACTA SANCTORUM MAJI. 3
Ticini magno in prctio habitus fuit a Cardinali dederit. Tunc statim lirmatus est matrimonialis D
Friderico BorrumaMi, studiis istic vacante, dum conlractus intcr adulescenlem et virginemquam- «".»""' v»»-
ipse caiinlcin eivitatem ivgerct ciiin dignitata dam de doino Guiz/.arda c\ nobilioribus fauiiliis
Potestatis. Porro, prieter cominunc scculi istius Vallis TclliiKK. Cuinque ad cclebrandas coniino-
judiciuin, de doctrina el integritale Joannis Tlio- dius nuptias iranstulissent s<se Domasum, Co-
m,i', habeinus luiulenlissiniuni Stophani Lainbcr- mensi lacui adsitum oppidum, in fcbrem incidit
tcnghi testiuionium, superStatut. Mediol. glossa Pctrus-Georgius. Vcluit nihilominus pater, ut u&hujut
7 verbo Comensus num. T.'> sie scribentis, Tlto- ad nbleclaineiilum spniisui agerenlur chorete, te tttlu-
tus a nexu,
mas Odesealous, Reglus Senalor, dignissimus vir siinilibus in nuptiis solitic celebrari : ipse vero
atque integerrimus uc doctissimus. milii dixit, quoil tiqiudiantibus aliis, pra; fcbrili
4 Ex preedicto Tboma ct Catbarina Miglia., rigoresubsiliebat tremebundusin leeto, Mos, au-
CAP. II.

Cremonx na- natus Crenionic fuit nostcr Petrus-Georgius, cum tem ut ccepit afebri convalesccrc, aegrotare vicis-
tus 1'rlrus- istic ille ageret Poleslatem : atque a sacro fonle siin exorsa est spoiisa, ct inatiuiiunialevinciiluin
Georglue, Emanuelem dc Luna, Gubcr-
levalus fuit pcr D. murle sua subsequenle dissolvit. Ilaud diu post,
natureui Creininiensein ;
et D. Ludovicam Bcrga- novain filio conditioncm quaerens pater, cuin vel-
iiiinaui, ( iiuiilissani. Intcllcxi vcro constauter di- let Ticino, ubi Polestaiein agebat, Mcdiulaiiuin
ci, bapli/atum cssc a D. Nicolao Sfoudrato, tunc proficisci, ad conlraclum stabiliendum ; infinna-
Cremoneusi Episeopo, postea Gregorio Papa tus etiain ipse Deo animaui reddnlit.
XIV : quainqiiain 111 libro baptisniali istorum 1 lllius obitu libcr 1'etrus-Genrgius, ad id CAP III.

lcniporuin, milla baplizatm is Bat incntio. so- effectui mancipandum quo se impelli divinitus assumU ha-
bilum Clerica-
lumque soribatur : Die quinta Augusti Petrus sentiebat, et Romam una cuin D. Pauln Ode-
Genrgius, Domini Juriscnusutti Thomse
lilius III. scalco patruo suo prolectus, habituni induit Cle-
bltpli-titiir

festo S. Ma- Odesealchi, pattino 111. 1), Emanuele de Luna, ricalem. Exccllebal patruus isle rara, nonsolum
Nlves,
rl.r <id
matrinaComitissa Bergamina.Videturautemqnod integritate vitae, sed eliam doctrina, et prudentia

eadem Virgo, quse diem istum memorabilem tali, ut cjus opera usi Pontifices sununi sint ad
reddidit miraculo nivium, quibus signavit locum niaxima queeque nninia. Fuit cnini Referendarius
aedificandi sibi Roms lenipli in Esquilino; suni- et Decanus utriusque Signaturs, et a Paulo IV
discipltna
lcm tunc gratiam contulerit infantulo, ut u..n constitutus AuditorgeneralisCamerae Apostolicae: sub
ptuiiti tnji^nti
snliiiii ininis cordis cjus ipsi i.iuiscciaretiir ; sed a Pin siiniliicr IV Visilator generalis Staius Ec- /'/ . ttjt.t :

vivuin etiam templum efficeretur, in qtlosemper clesiastici, Gubcrnator Piceni


ct a Pio V crea- :

resplenderet fiamma amoris erga ipsam et juse tus Episcopus Pcnnensis et Atriensis missus- •.

caperet incrementum. Diei non potest quanta queaoRegcui Caiholicum Xuntius, sspius etiam
cum solicitudine educaretur a patre filius, non Legatus ad varios Itahae Prir.cipcs : quin etiam
solum primus. scd ctiam unicus, litterisque et inandatinn eidcm ab eodem cst, ut suo Ponlilicis
pietale inibucrelui'. noiiiine beuedictionem impcrtiretur confcederataj
,">
Ad hanc quod attinet ei tanto cum affectu TOtitra Turcas classi ;
lanto Prssule dignus
se applicuit obsequens paternis monitis,
lilius. Nuntius, et cujns, aliena licet vice, benediccnlis

ut mores ejus deiniralus Aunibal lloccatnonata. uicritis utcumque adscribi possit generositas ll-
;';iil igogus pueri, quique nuuisterio ejus exinde la, cunctorum aniinis inspiiata, quas tam glorio-
adhassit usque domfaotusEpiscopusesf, ipsietiam sam pepcrii Cbristianis victoriani. Destinatus

Viglebrani scrvicns ; ut de devotis pueri sibi prajlerea Genuam ad pacificandam illius


fuit,
Utl tli.ltttis
pictatt a commissi actiouibus breviculum scriberet; quod l'rbis Nobilitatem, prout inagna cum sui coui-
yiin ttta.
niendatione
cum iu arciilam quamdam reposuisset eo mor- ettccit.

liio. ct ncniiiic quid csset observaute, dclalum


8 Sub tanti Prailati disciplina Petrus-Georgius

cst in domuin eonsanguiueorum ipsius Annibalis


nbtulit se Romanae Curiae ministerio : cui suani

exindepossum, quam probans virtutem et dexteritatem, primum lactus F


lare nihil aliud rcterre '"
"•"""'
lil p.iiltrjni.KS
i]Uod Doctor VincenliusTaronusiu quodam scri- est aSixto Vulnusque Signaturffi Referendarius.
gdiones ejus
iiin mifii relicto utatur hisverbis. Legi resmoltas Abbreviator Parci majoris, ct Protonotarius PaK-
scripto notu-
rcrtt
lncmorabiles in sCriptura quarlam D. Anuibalis ticipantium, Cujus muneris occasunie, fuil, licct
oinuiuin Priiliinntaiioriim Coilcgarum juniur, as-
de Douiino suo, ubi continebantur plurimi actus
usque ad suniptusad fiirmandos processus pro Canoni/a-
et evenlus ejus, a prima juventiita
pnvmotionem Episcopalein. In litterie quoqiie tiiuic S. Didaci. ali eodcm 1'onlifice celcbrata :

cnjus Sancti eliani l.iudibus, coram prsdicto


tantum profecit puer ingeniosus, quantum de-
(le

iiionslr.int ejus serunincs et libri quos prffilo de-


Sixto totoquc CoUegio.Cardinalium, pronuntiavit
non minus elegantissimain oratioiiem poslea etiam Vilani pcrirat in
dit, elucente ulnquc doctrina ejus
;

catisu S. Dl-
scri|isit, canulenique tuni ipsi Ponlilici obtulit,
quam pietate. daci.
tuin in llispamani ilrsim.mt ad Bcgiam islic
6 Talis cumessct tauiquebene institutuspuer,
Maiestatcni eximle ipsi Sanct" specialiter con-
ouineni successionis spem in eo collucatam ha-
:

a nuptlls s autcrquc devolus. Nec frustra suam illi im-


alienus, bens pater, iiou diu cuuctatus cst rcquirere ei-
pcndit opcram. scd nierccdein minime picnilcn-
dcm parcm iudole el nobilitate uxorein: sed cuni
dain retulit. Cimi cnim Episcopus Viglebancnsis
experiretur ipsum alieuiorem a statu conjugali,
cxisl.ns, Mediolani hospitarelur in monaslerio
non paruin neccssc habuit laborare, ut i|isuui ei
S. Angeli 1'atruui Zoccolautium ct coinpositis
persuadcret. Dixit autem milii Dominus Episco-
;

pus, quod ipso aliquaudo dormiente in cubiculu ad quielem Patribus ac faniiliaribus suis, so
summoniauc con- transtulissct ad ccclcsiam visitaturus altana
vicino camerffi patris sui, hic
illumque vigilare invcniens, prout jam morem sibi fcccral, observatus etiari
surgens de strato, (

usque adeo exarserit propter nbsliiiationem ejus a licligiosis rigidas saepe disciplinasoratioui con-
manus juugere: eumque a Capella S. Francisci trans-
in proposito, ut denique victas genitori
iv irct
Propylxum Maji
4 PETRUS GEORGIUS ODESCALCUS EPISC.

A irelad oppositam capellam S. Didaci, invisihili litale integrilateni vitie, et famam doctrinic mi-
BX ITAL. JO
nianu sustentatus fuit, ne prescipitaret insepul- ninie vulgaris. Ille autcm sacris Ordinibus om-
BAPT. SUA.
jmt eum de- cruni, quoil media qua transeundum
in eoclesia, nibiis initiatus, primum Missessacriflcium obtulit
inde serva' ipsi erat, recens fuerat fabncatum, ainiie ut in ecclesiaS. Petri deMontorio, ad ipsius Sancti
tus a lapsu
opus sicearetur patens relictum, inscio ejus rei altare : deinde \\i\ MajiannoMDXcix, Alexau-
ln ititteie ad
Episcopo quare, cognito deinde periculo, Ube-
:
driam versusiter instituit. IbiLerieem pervenit,
Sedem suam.
ratorem quoque suum leetus agnovit, et debilas conscendit navigium Genuam tendens ; sed tur-
euleni retulit gratiarum actiones. bato uiari coaetus terram repelere, exsoendit
Guhernator i» Gnbernatorem demde Firmanum dixit Gre- Sestri, ripsB Orientalis oppido.
Firmi Ban- gorius XIV : eujus civilatis statum tranquillum 1-2 Hie diim malaciam operitur, resumendee
ditos ejcfer-
cooservavit , vigilantia sua el administrandeB navigatiuni idoneam, et pcr littus obambulat ;
minal,
justitia' promptiludine, repurgans provinciam vidit piscatoriuni leiubum, a cujus epibatis cnm
sibi concreditam a relegatis, quos Banditos vo- requisivisset quam copiosam fccissent capturam,
eaut, universsB Eeclesis Patrimonium infestanti- responderunt illi, propter incleinentiain roaris

bus •
cladesqueeis notabiles intulit, ipse contra niliil capere potuisse, neque etiamuum sperare.
se
tvmpestuoso
eos progressus saepius.' Quadam etiam vice ca- llle nihilominus, oblato uuius jactus pretio, sua-
mari copiosam
ptum Nepolem famosissimi exulum Ducis Marci dere ccepit ut fortunam tentarent eBgreque per- piscaltonem ;

facit
repellit mw Scbiarr», fecit in carcere decollari ;
ne forte suasit, cum piscatores et laborem suuin el
:

nera,
in executione sententis tumultus aliquis oriretur illius peeuuiani perditum iri protestarentur.
iu populo, postea vero truncumcadaver per urbis Statuto tamen pretio, potius utpraesentem PrsB-

vicos jussit spectandum circumduci in carpento. latu.n recrearent, quam quod aliquid putarent
Eo ii regimine conligit ut quidam ejus familia- capiendum, tantain mox attraxcrunt piscium
rissimus, oblatagrandi pccuniac surama, solicitare copiam, ut ei colligendaa soli non sullicienles,
B
ipsum preesumeret ad relaxandum iu aliquo coacti fuerint lembum alterum in littore stantcm
rigoreni justitieB : sed ita exceptus est a Petro vocarc auxilio. Ipsc vero bonam capturaa par-
Georgio jussusque facescero, ut numquam ei teni, una cum pccunia, dimittens utrisque na-

permissiim fuent pedem inlro ad ipsura ferre. viculariis ; ex altera portionem honestam misit
10 Nibilominus peracto sui muneris anno, Patribus Dominicanis, vieiuum bttori niona-
evadit insi- cum suecessorem accepisset, vocatus est in sus- sterium babentibus, Potestali etiam loci, et ve-
dias >''>
i

picionem, quasi quosdam equos frumento onu- etonbus qui sua in navi eraut ;
prseter istud quod
sux posi/as
slos, qui preetendcbautur ad Gscum devenisse, ipse cuin faimlia absumpsit vel in viatieuin

indebite relaxasset A qua suspicione dum se reservavit. Res autem illa non solum piscalori-
purgat, etdies aliquot uUracoustilutum discessui bus miraculo fuit et Patribus Dominicanis, sed
suo tempus Firmi subsistit ; Mareus Schiarra, omnibus etiam usuni aliquem istius plagie ha-
qui morlem nepotis vindicaturus insidias ipsi bentibus, utpote numquam visa islis in locis,

tetenderat, in una per quam transiturum sciebat minus aiiteni uiari sic agitato,

silva ; ratus consilium suum fuisse deteclum, 13 Genuam appulsus prohibitus est propter
et proprio suo capiti metuens, inde recessit, suspicionem pestis Pedemontio detectaj, ter-
in

iterqueexpeditumreliquit :quodsuum discrimen, ram capere : interveniente tamen D. Arehiepi-


et libcrationis causaro divinitus praeordinatam scopo Centurione, impetrata exscendendi liceutia
poslea Deo egit. Clemens
intelligens, gralias fuit. ltaque receptns bospitiuin sunipsit in «edi-

Helvetios deinde VIII extraordinariom Legatum deslinavit bus Papirii Odescalchi opportunus autem istoc :

Legatus
Odesealcum ad Dominos Helveticos, pro com- in casu ( qui dum extricarelur opus erat aliqua
pacat.
pouenda qnadam j.rretensione notabilis valde mora temporis ) accidit piscium captoruui com-
summae, causa subsidiurum militarium Gregorio meatus, quem ferebant. Genua deinde Boscum
XIV usum Francicse confoaderationis prse-
in appulit Antistcs, septem passuum millibus Ale-
stitarum,a Camera Apnstolica, ut dicebant, xandria dissitum, tibi ad eonventum Patrum Atcxandr iam
C
sibi adbuc debitae Quare profectusComum, nec Prffidicaiorum diverlit; et nonnullorum visitatio- appitlsus
F
multum iu dilioneni eorum se inferens, dexter- nibus quam secretissime admissis, Alexandriam
riine tutani rem composuit elTecitque ut liben- ;
advenitsub vesperam in Vigilia Corporis Domini.
tissimis auimis contentos se fore pollicerentur, Sequeuti mane-solatus est urbem instituta solen-
soluta quarta parte summaB pratensae, cum ma- nissima proxima vero Doininica
processione :

xima satisfiictione Pontiflcis, qui Publico in gregem suum alluquens bunus Pastor, oceasiune oretenus et
Consistorio Nuntiura suuui desuper collaudavit. Indulgentiarum sibi inhanc functionein primaui pcr lilleras

concessarum, et contagionis haud procul Ale- grerjem suum


allorjuttur ;

CAPUT II. xandria Annone detectae, exhortatus est omnes


Episcnpalus Alexandrinus susrepttis. ordina- de suggestu, ut ad eumdem actum fructuosius

tafamilia, Seminarium insiitutum. celebrandum quara optime et religiosissime se


compararent. Per epistolam deinde Pastoralem
V ixilum Romam reilierat Odescalcus, quando abseutes totamque dioscesim suam salutavit, et
Cardinalis Oclavius Paravicini in i|isum, annos propter pestem imminentem constituit expositio-
Benunlialus
fflgre triginta natum, de eousensu Pontifloig, nem Sanctissimi per boras quadraginta, in prffl-
Bpltcoput
Alexanili nuts, Iranstulit Episcopaturn Alexaiidrinum ; cujus cipuis oinnibus civitatis ecclesiis ; ubi ipsemet
possessionem mox ejus numine adivit Antunius aderal Communionem distribuens, facieus etiani
Arnutius, Cathedralis ecclesia; Archidiaconus, adbiberi musicam etconciones in piaedictis ec-
cuni incredibiligaudio totius civitatis, nntissimas clesiis. Tantus autem fuit supplicantium fervor,
habentis piieclaras hujus Praelati qualitates, novi sui Episcopi exemplo stimulatus ; ut
conjunctam scilicet cum iosigui sanguinis nobi exorari se passus Deus, pestilentiae llagellum u
tota
:

INTRODUCTOR AD ACTA SANCTORUM MA.II. 8


totacivitatc ac diccccsi Alexandrina abstinuerit. lalcfamulorum ctiarn infimo pcr inadvcrtcntiam
CAP. V D
ordinem do- 14 Porro cum quaerat Apostolus, si quis claberelur satis hoc crat causae ut dimissionein «"«-»•
mui su,t optt- dotnui sute prceesse ncscit, quomodo EcclesitB comincniissc judicaretur. Quolilict nicnsc siogu-
mwm titsfi-

/uit
Deidiligentiam habebit ! placci narrando expo- losacccrsebat ad cxamen particulare et post ;
nere formam regiminis, qua usus hio Pr.clatus commendatam cuique anima?, sua; curam, intcr- scandala.
est, tam circa seipsum quam circa domesticam rogabal, uumquid bene ei esset in oinnibus,
familiam. Surgebatergo sub auroram a somno, quoad victum vestilumquc ct cetcra; deinde
el tam nianc quam vesperi signum nola dabalur, iiuiii quid advertisset in domo exempli ininus
convocans omncs in capellam ubi una cum boni, num quee inimicitia,
;
consueludo prava,
ipsomet orationi vacabant mentali vocalique, vel simile quidpiam donji glisceret. Hacdiligen-
secundum modum ad eo descriptum, deinde tia elliciebat, ut pax ct disciplina ilomi su,e
etiam praelo vulgatum, sicuti fuerat in Provin- servaretur, undc obsequium ditigens, civi-
ipsi
cialibus Synodis Mediolani coiistitutum. Finita tati exemplum, omnibus ad Episcopum acceden-
orationc et Missa tclebrata,quam nullo unquam tibussatisfactio provenicbat. Eelices euimvero
die praMermittcbat, audiendiscausisstudioque sc Domini, quibus contigit ministrari a famulis, Dei
crebre jejunat:
dabat. Praeter jejuuia Advcntus et Quadragesi- timore praeditis ncc miniis fortunati fanmli, qui-
!

niic ac Vigiliarum ab Ecclesia praescriptarum, bus in suis patronis obtigit speculum virtutum
totu reliquo annoservabat abstinentiam omnibus Christianarum Ne qcn autem
! inter domeslica
dicbus Lumc, Mercurii, V. neris, et Sabbali. ministcria confusio subnasceretur, definivit ea
regutal di-
Carnem insuper macerabat, vegeta proesertim quibusdam a sc scriptis regulis quibus non :
sciplinam.
aetate, ciliciis ac disciplinis, scd quam poterat solum docebat, quid quisque in genere circa
secretissime. Cibis plerumque utebatur commu- seipsum deberet observare, sed etiam cum re-
nibus : quando habebat tractandos hospites, spectu ad cujusque oflicium itaque cognosceu- ;

quod ssepe contipgebat (amabat enim, post fun- tibus distincte universis, obligationeoi suam,
cliones quascumque publicas, aut cantatum so- oidinale ac plene oniuia, et cuni pace communi
lenniter Sacrum, retineread prandium assislen- agebantur.
tes sibi Canonicos aliosque) curahat ut servaretur 1G Composita, sicut dixi, familia, ad res Ec-
decor, CVP. VI
invitatorum conditioui a|>tus ; seque et clesise su* ordinandas applicuit aninnim, inter-
ExcUatSe-
lpsos tractabat aliipianto lautius i quemadniodum que primas curas ei fuit, ad Cnthcdralis ministe- minanum
etiam fleri volebat in preecipuis anni festivitati- rium. juxta Concilii Tridentini Decreta, erigere Cleiieorum,

bus, in quibus familiani suam adhibebat mensoe, Seminarium Clericorum, eo loco ubi stabat S
propriismanibus distribuens suam cuique portio- Maria; ab Ulmo Parochialis, annexa Episcopatus.
nem. Potus autem tam erat parcus, ut tertiam Ibi jussit aedes perquam decenles, et
fabricari
modestiam bibendi vicem raro excederet condimentum : octodecim Clericorum capaces, duodecim scili-
vestitus sec-
tatur :
vero menscc primarium libri sacri
erant, et qui^ cet ordinariorum et sup'ernumerariqrum sex
dem circa flnem vitee non nisi de Virgine Deipara quibus non solum Rectorem providit idoneum
tractantes. A vestitu ejus omnis ab.rat supcrtlui- sed etiam Magistrum bene in Theologicis vcrsa-
tas vanitasque, ex lana communi, nullo addito tum, nec non in litteris hiimanioribus omnique
scrico. Et exlerior quidem habitus totus deccns virtute instructum. Augustinus Calea hic fuil
erat nitidusque, uli ct cetcra ques dignitatem Cenuensis, Loani natus, postea meritis suis pro-
ejus spectabant omnia : ast subtus utebatur in- vehentibus factus Thcologus Cathedralis. Addidit
dumentistam tritis vilibusque, utquando mulare musicss artis doctorem, a quo etiam organa
ea cum novis cogebatur, uulli cxinde usui pos- pulsare discerent et fidibus ludere, atque ad
sent esse. Addit Taron quod nuinquam eum omnein ecclesiasticam fuiictionem habilcs red-
;

viderit utentem maniois aut chirothecis, neque •


derentur. Tum etiam bonaj eorumdem educa-
adjutorc ullo ad induendas exuendasque vesies tioni prospexit scriptis ordinationibus, secundum ^tbonHle-
utebatur. Parietes ctiaiu lavium investes quas regularentur tempora somni, orationis, re- ttttataiiniiti

tenebantur, dunbus exceptis, quac in hospilum fectionis, recreationis, scholarum et celera ne-
usuin tapetiis satis communibus obduxerat; quaa cessaria. Istae utobservarenturexactius, primum
autcm ipsius propriee habitationi serviebant, or- grandi in tabula cbaractere elcganti describi
nabautur aliquot Sanctorum imaginibus, lectum- illas fccit, quam ct sui nominis subscriplione
que ac mensam habcbant laneo panno levidenso firmavit ; deinde curavit ut horologium ibidem
inslratam. crigcretur, quod preeter horarum indicium etiam
15 In familiam nemo admittebatur cujus nou fungeretur vice excitatoris, atque ita exercitia
esset probata virtus : quicumque autem in ca singula suo quasque temporc obircntur.
erant seculares, mane ac vespere communi I" Ipse vero Scminariuni illud omni hebdo-
intererant orationi, sicut dictum esse supra, Mis- made visitabat, numquam id praetermittens, et
ac vetuti pater
sani quutidic audiebant,' idque ordinarie iu ca- aliis non paucis vicibus, frcquenter per se assis- ^r „V,"

pella. Prima quaque Dominica mcnsis et feslivi- tens lectionibus repetitionibusque ordinariis. ^Whwlfh»,
tatibus majoribus, de inanu ipsiusmet Pradati Postquam autem Deipane Lauretanffl ecclesiam
coiuniunicabant : et post orationcui
vespertinam, a'dilicavit, voluit ut omni sabbato primo inane.
faciebat eisdem omni
Dominica, per domesti- mox ut aperiebatur porta civitatis, eo se con-
familix ctf-
rat Catechts-
cum Presbyteiuni aliquem, coram sc cxponi fcrrcnt omncs, audituri Missam istic sibi a suo
mum exponi, doctrinam Christianam cujus materia ex illius
;
Magistro dicendani, ut ita illis instillaretur spe-
pra;scripto sumebatur dc Catcchismo Parochiali, cialis erga magnam
Parentcin devotio. Extraor-
quem sic explicari cupiebat, ut quamvis idiota dinarius porro affectus ipsius erat erga cosdem,
rem capere posset. Procul a domo ista exulabat quos non solum consueverat Clericos suos,
sernio omnis vanus, nedum obscoenus; quod si verum et filios nomiuare utque eorum sibi obli-
;

garet
ti PBTROS GEORGIOS ODESCALCUS EPISC
A garat animos, non raro subniittebal eisdem ali •20 Onini sabhalo, vigiliisquo et festis Deiparae, D
1T\L JO. Laudes
F.X
quid lautioris edulii, cordis vere paterni indi- cum esset Alcxaiidriai, acceilcbat vesperi ad
et
BUT. >\L\. B. M.
i\l- V
cinni, qno snavins, excitarentur ad studium Antiphonam quffi de illa canebatur in eeclcsia;
et corporali virtulnni ac lillerarum : i|iio autem a ceteris dis- et Viglebani ad Salve. Aderal autem istic cum
his
tinguerentur, babitum violaceum ipsis prmsorip tanta devotione tanloque decore, et cuneta tam
sit. Quin etiain ftliquando cum illis muuducahat ni.ijesluose peragebat in eeelesia; ut laniquam
familiarilei' in communi refectorio : cunique ins- res plane singnlaris ab ipsis ctiam seculari-
tituebantar horaruni quadragmfa compreootioneS hus noraretur, omnesque intueutes ad devotio-
in ista ecclesia, soinninu i|uoi[ue iliiilem capie- iiem provoearcl. Discebant ah eo Ecclesiaslici invnjilat

bal; ut certius cognosceret ile observatione re- inodum celebrandi Missam, silentium observantlx
religiosius
BUuum
gttlarum suarum, ac pietate Clericomm, et bono leiieniluin in ecclesia, revereutiain composilio-

regimineSeminarii ncinquo in ehoro in quo si notabat aliquem


:

nieiii 'iosum ceremonise alicujus, puta in assur-


CAPUT III. geudo de sede, vel inclinunilocapile ; sub digres-
Cura rejbrmando Ckro et Dioscesi visitandx suni c choro moneri eum faciehat, aut etiaui
impensa a 1'etro Georgio: inuletari si culpa gravior vnlebalur In ullimo
Rpiscopii Viglebaucnsis conclavi fenestra est
C\P \lll
! mle conversus ad reformandum Clerum, nihil cancellata, orospeotum babens in cborum Cano-
Clero refor-
mtindo »1- magis sollicitus quam ut Ecclesiaslieos ontues vi- nicnrum : ad quam cum sciretur seepe se appli-
ttntits totns, deret secuodum statuni afun- suum vivere, tnox care Episcopus, observaturus qua devotione pe-
dato Setninario ita rei isii applicuit animun, i.t rageretur Ollieium, unus eoruin applicavit ipsi
eognoscerentomnas, decretum Drmiter ipsi esse, islara Hymni sacri slrophen, qna dicitur,
onmes in viani perfectionis reducere. Eienim Speculator adslal desuper, q<u nos diebus
factus ipse exemplar veri perfectique Episcopi, omiribus,
v,l solo aspeotu suo cunctos officii admouebat, Aetusque nostros prospieit, a prima hice in
ut suam ad formaro componerentur : stalimque vetperam.
ut Alevandriaiii intravit, non aliud propositum 21 Factusergo norma Cleri, ut facilius oinnes
sibi esse ostendit, quam Dei gloriam ejusque ser- ad devotionem induceret, studebal exhibereom-
inslitult
Congrega-
recusat
\iti::!ii el animarum salutem.. Itaqne noluit a D nibiis palerna.' viscera affectionis : quatenus facti tiones Cle-
gnantvmcum- Laiua Colli, cognata Prmpositi Plebis Corigensis, eapaces ejus quam ab ipsis expetebat observan- ricorum,
gue ex&gw
recipere capsam lintea veste plenam; a D
Cano- li.e religiosioris, eamdem non tam adstricti auc-
muueifi.
nico Canlore Catbedralis susb, vasa quasdam ar- torilale Superioris deferrent, quam lilialis affec-
gentea ; a Capttulo Quargeutano, armariola lus vicissitudine spontanee exhiherenl. Sic dis-
scriptoria Majoliceotia tluo. quibus Odelscalchse positis subditis, primo instituif Congregationem
gentis insjgnia simiiose inserta erant. Qjuamvis speoialem Clericorum, cui Spirituales Patres
enim acceptaret orania sibi sic oblata, ui pro- : Rectoresque.et OfBciales delegit bnnitalis cxnniae,
testaretur se donatoribus eo nomine obligatum; quos mutahat idenlidem, secuiulum cujusque
ui"\ tamen ea restituehat, vrilens puras inauus inerita inelitiiset officia. Huicassisteh.it, e.vhor-
ab oiiiui muOere conservare, Neque snlum iil tationes ipse faciens ad Congregatos, aut alios
servabat ipse, sed etiam observaii inviolabiter qui facerent idoueos addticens. Quandoque insti-
voluit ab ouini lamilia sua quoad vixit. Atque tuehat spirituales cum ipsis conferentias, mo-
pauca haec siilficiant pio uiille aliis exemplis duinque docebat elieiendi ex Evangelio cin reuli
istiusmodi, satisque sil addere, quod Aromataria nioliva opportuua alacrilatem serio fd agentium
:

monasterii S. ClaraaAlexandmc lecusaverit ac- exiitans. eti^.m pr.-emiolis proposilis, quibus de-
ceptare ampullam atramenti, eamdemque absti- votio foverelur. Hinc fiebat ut inciperent bene
nentiam tenuei it eum celeris Alexaiidiin.e et adininislrari Ecclesiae, cum ea; jam non coinmil-
Viglebanensis dioecesis Sanclimonialibus. terentur aliis, quam qui disciplina ecclesiastica
c 19 His aliisque documentis inanifeste patuit, probe essent imbuli. Utebantur omnes deceuli
cjcmploqtie quis esset sui regiminis Bnis, quamque non in- habilu, vivebant recollecti ac modesti, neino
Jll < ll H I

Psalnodtam tenderet sibi vel consanguineis thesaurizare; seJ COnspiciebatur vagus per fora aut plaleas; sed
aniinas (lunilaxal luerari Deo; seque cnnsumere • 'ceiipali studiis aut Oei servitio, civitatem lotam
instar lucerueB, positas-supra candelabrum gradus asdificatirinis bonse perfundehant odore.
Episcopalis, dissipandis teuebrjs avaritise et cor- •2-2 Huc facit quod Viglebani freqiieiis esset
ruptorum morum, subintroducta
Evangelkae ad fenestram quamdam, ultimam porticu pa-
in
observat eo-
rvmdem
perfectionis luce indefessuset quasi centimanns
; lalii; iiikIc, quantumvis eniinus, patet tamen mores in
iii exercitio curae Pastoralis. Omni Dominica, prospectus in aream qu« anle Cathedralem ex- publtco;

tam Alexandriee, quara Viglebani, intererat ipse pauditur, idque preasertim temporibus iis quibus
cum Cauonicis Matutinai psalmodiie, sedens in istoc loci solent cives convenirc in circulos, aut
Seile Episcopali in choro oninibus autein fesli-
Vei vetlittm. ; Quod si ibi videbat
obaiiibulando leinpus fallere.
vitatibusetiam tillieus ceteris praesens aderat, Ecclesiasticum ahquem, qui se eonfabulantibus
nec non prsadicationibos, tam per festa eadem jungeret, moramqfie cum iisdera traheret; si-
quaui per Quadragesimam. Accidit autem ali- quideiii cognosceret eura, poterat is certissimo
quando Preedicaturem, ipso quo pnlpitum erat expeclare monendum se ne id amplius faceret;
aditurus lempoie, inhrmari ; cum ille, nejeju- qund si nequihat hominem discernere, mittebat
iiuiii verbi divini populum ahire oporteret, peti- qui queareret diligenter. Nec caruit successu
cimscendit Cathcdram, dixitquead con-
ta stola sperato vigilantiatalis, qure omnes reddebat cir-
cionem, mirantibus omnihus idque in aliis si- :
cumspectos persuasosque, miniine convenire, ut
milibus defectibus plus semcl fecit. personm ecclesiasticie invenirentur circa oflici-
nas
.

INTRODUCTOR AD ACTA SANCTORUM MAJI. 7


nas aut in plaleis otiosi. Curavit ctiam cxtirpare per se cogniturus, quis essel stalus ccclesiarum D
abusum longioris capillitii ct cincmnorum. Cum- singularum. Visitationem cujusque loci praseede-
EX ITAL.
10. jiapt.
quc apurl contumaeiorenj quempiam minns bat dccrclum indiciuiiKpie tcmporis, quo illuc S\LA.
piolicereut patcrna monita ut cos sibj tonderi vcnturus Episcopus esset, siquidem extra civi- CAP. VIII

faccrct; dccrcvil aillrbere putcstatcm supcrioris dtrrcestm


tatem locus crat. Idcm si populosior, priina rice
tonsiiram rlsilat,
et judicis, caesariemque ejus prolixam publioe intrahat eum vestitus Pontificaliler, vocatanique
commendat
resBoandam mandare : quo consilio id cvicit, ut ad couscenso pulpito mox
concioncui plcbem
cognoscerent omncs, vcl dimiltendum silii halii- saluiabat, eshortans omnes ad Eucharistiai et
luin Cli.Ticalem, vel ita vivcnduin sicut decebat Clirismatis sacramcnta suscipienda. Hospitio
ministros Ecclesiee. Parochi dumtaxat utcbatur, inviolabiliterque ob-
•i:t Inslituit praeterca Congregalionem l'aro- servalum volebat, ut nilnl silii apponeretar in
Instituit
Congrcqa-
chiiruni quot mensibus babcndani, ubi rcsolvc- mensa praeterjusculum unum ct alias sculcllas
tioncin Pa- rcntur casus conscienlis, secundum decreta duas. Somnum capiebat in slranicntis, sic tamen
rocttorum
Provincialum Synodorum : cthiiic volcbat ctiam ut bonain noclis parlem orando traduceret stu-
inlcrvuiire (.lciicos Seminarii, quolquot eraut dcndove. Cum sacrum Chrisma confcrrct Castel-
in Sacris, ct alios Presbyteros hac
civitatis. In latii ( qui locus frequens est, atque in duas sacramenta
mlntstrat.
autemCongregatione,acqueacinillaClerieorum, distinctus parochias, quarum alteram Patrea
exlubehantur lestiuionia dc persouis ministerio Augusliniarii, altcram Servitae adminislrant) ru-
Ecclesiaiuin appositis, eirca viiam coruin et mo- sticoruiu praesentiom quiilam appropians ei qui
res, doctrinae Cbristiaiuc frequentiam, Sacra- ungebatur, clata nianu impegit alapam, dicens,
nicntoruiii usum, aliaque similia; miiltum ur- Recordare, Recordare. Displicuit Episcopo aclio-
gente Episcopo observationem decretorum eo nis illius imporluna pr&sumptio, eamque puli-
comliloniin ; cl ilcprcheiisis ncgligcntiluis impo- cans procedcreex ignorala Sacramcnli clignitate,
nebatur mortilicationis aliquid, diligcnliores lotis snbilo manibus ascenditin suggestum, po-

econtra rcterebant pium quodpiam munusculum. puloque explicuit nivsterium percussionis, adhi-
Ibidem ctiam legebatur nrdinarie aliquid vel cx beri iu lali actu solilae, et quam reverentcr ca
decretis Tridentinis aut Provincialibus, vel ex excipi debeat :quod plurimum plebi isti profuit,
Auctore gravi, traetante ex professo ca quae nec minus quam pcena inllicta temerario isti.

spectant olficium Parochorum ac Clericorum. '26 Ovilium insigne oppidura lustrans, iuve-
Et buic lectioni subjutigebat plerumque ipse pro nit plebem totam divisam iu factiones, cum pacem re-

zelo suo id, quod judicabat utile, ut peuitus paulo anle ibidem essct etiain Archipresbyter format.

cnmprehenderent excellentiam dignitatis, ad trucidalus. Non lameh prius inde recessit, quiu
quain a Deo vooati erant, el obligationis annexae conlpositis odiis tam pacatam rebnqueret, ac si
pondus. nibil ibi turbarum fuisset et mulier qua'<lam, ;

instruit Prx- 24 Ct cognosceret quod quisque talenlum armis potens inccnlrixque discoidiarum. 1.11111

dicatores. haberct ad agcndiun cum populo dc cathcdra, flecti numquam potuisset, pauc >s intra dies

juhebat quandoque ab aliquoeorum sermdnem miserabibter obiit- Omni diligentia curabat re-

institui :animans eos qnds singulariter dOta-


et scire, utrum scan-
in iis queevisitabat locis essent

tos inveniehat, non patiebatur ceteros minus ex- dala aliqua, vel publica peccata aut consueludi-
eellontes cadere animis, sed slimulabat ut quam nes perniciosee, quamquesedulo frequentarentur
mclius possent applicarenl se exercitio tam uiili ;
Confessio, Coinmuuio, Doctrina Christiana ; et

soliius dicere, pia'scitiin gerentibus curam ani- cunctis curabat opportuno remedio providere.
maruui, sulliccre ovibus si vocem sui Pastoris Super omnia autem solicite inquirebat in vilani
otiit crcbro
audiant. Indcfcssus porro in cunctis functioni- inoresqueEcclesiaslicoium. pia-sertim animarum
Pontifiealia,
bus Pontiflcalibus-, tam frequens erat, ul pas-
ct Cuiaiu babentium ;
oujusmodi Beneflcium si va-
sim dicerctur Viglcbani, D. Odescalcum plura care oontingeret, nihil prsBtermittebat quo perso-
F
paramenla suluin atlrivisse. quam septem ejus na eligeretur praesenti necessitati aptior. Quam beneftcia

in rem salis fuerit relulisse quod de ipso scribit ctirata cum


decessores Episcopos, Quoties Ponliflcrtlem Mis-
delectu con-
sam cclebrabal, addebat cidem scrmoncm ad Abbas Qhilini. Numquam, inquit Hle, 1 uram fert,

populum, conceptibus rationibusque tam elfica- aniniarumdivisit "iim aliquo. cujus non haberet
1

1 ibus farium, ut milii aliquando dixeril Praedica- oninino perspectam inlegritntem doctrinamque

lor quidam minimc vulgaris, cxprcssc advcniens sufficientem atque boc ci tam sancte firmiteruua
:

nt D.Odcscalcum andiivt concionanlem calcnus ;


proposilum erat, ut eo iu genere ;eslunaictur
neminem priEter ipsum fuisse, qui sibi persua- lncMirabilis ;
ccrtumque crat, apud cum frustra

dere aliquid dicendo potuerit, Quis autcm non adhibendam quantumcumquo potentis interces-

flrmitei" statuissel vivere ex oflicio veri Eccle- soris connncnilalitincin, qui solum intaebatur

siaslici, cui ob oculos vcrsabantur quotidiana virtutis doctriiucquc merituiu in eo cui esset Re-

sui Pradali cMinpla, gregi suo faeti noruia. neficiuni confcicniluui


Synodos Deuique ad Grmius radicandam stabiliendamque 27 Divi supra, Odescalcum iinprimis fuissc
celebra/,
disciplinam, cohvocabat quotannis dioecesanam solicitnm Patochi aitcndcrcni tradendae do
ut CAIV IX
doctriiiK
Synodum et trium sic habitarum Acta feoit
:
ctrinaVChristianffi; quodque ciiam domi propriae C/irislianx

iniprimi. cuin opusculo quo Paruchis prarscrilie- cam curabat cxplicamlam nequis ejus rcmancrct attendit.

balur moclus publicancli populo fcstos dies, et ignarus Scil quia nnnus dixi, pro magniluiline

quidquiil aliml annuntiandum -plebi Concilia sOlicitudinis quamadferebattamsanctoexercitio;


prfficipiunt aut Pnntificum Bullse, aililn quse ad ipsOm prombvendam. Vi-
feCerit

25 Ab ordinando Clero ad visitandam dicece- glcbani conslitucrat unuin ex clomeslicis suis


Saccrilotem, qui in Catheclrali Catecliisinuui
sim se convertit, oninium uecessitalibus cerlius
prospcelurus tam intra quam exlra civilatcm et ;
exponerct. Hic ut prunus in loco praesens adesset
v statiui
Propyl&um Maji
:

8 PETRUS GEORGIUS ODESCALCUS EPISC


s tatim ac domum Missa celebrata rediverat, matutina vespertinaque, praesens commuui ibi-
dcin precationi. Ordinaverat autem utbis de die FX 1TAL.
illatique erant mensa cibi, ministrabanl ipsi
in
JO. BAPT. SATA.
portionem suam, ut sumplo quautocius prandio ad concionem populi verba fierent, unum e\
de mensa surgore atque iu ecclesiam posset
,
diotis sermonibus siliiservans : ad quem maxi-
confestim redire. Tum personaliter visitabat mo cum affeclu concurrcbat oinnis populus,
loca, lam Alcxaiulna' quatn Viglebani, ei rci preesertim Nobilitas, tam propter suavem ejus
isti destinata quam cjus sedulitatem ut explicem
:
diccndi nioiluin qno auditorcni emolliebat, quam
commodius, utarverbis Archidiaconi Colli. Con- propter opinionem baud vulgaris ejus sanctitatis
tiimci. inquit. et indesinenter urgebat Doctrinee apud oiiines receptam. Post celcbralain ibidcn. ipsl elrfewi

Christianw tractationem, et quandoque adibal Missain sacra iinpai ticbalur Conimunioue trccen- somper pr#-
scns
exercitii las aui
quadringentas personas, divinmn istum
ecclesias iu quibus tradebatur, ipsa
illms hora lantaque cum caritate et benevolen-
cibum de iiiaiui cjus priestolaiiliuin quod si :
;

tia explicationi intercrat, ut etiatn negligentissi-


deesse contingeret qui aures preeberenl confi-
tentibus, suas ipse preebebat promptissime. Ita
mos obligaret ad istic comparendum, ct liilei

Fecit Archiiliaconus; cujus verbisaddo, quodejusmo-


Christians rudimenta percipienda. Ita ille.

pi.Tlcica conservationem incrementumque


ail
di expositionem Sanctissimi coinitabalur ut plu-

rci tam saluiaris regnlas, circa hoc observundas rimum musica, apta populari frequehtisallicien-

in unaqnaqne parochia, quarum t\ pi> vulgala- d*.


ruin exempla etiamnum Ale\andri;c habenlur. 30 Refert ctiam Clnistopborus Rivclli, quod imit et Domi-
similiter iustituit exponendum Sanctissimum in nicls ommbus,
•2S Quiaveroad officium 1'atruin familias im-

instruere in liile Christiana, supradicta civitate cunctis Dominicis quodque


primis attinct filios ;

autens mittere ubiillamdoceantur, jubebatVigle-


hujusmodi decretum inveniatur impressuin, ho-
dieque etiam observetur pia^dicta devotio, tam
B bani bis in anno convenire omnes
patres matres-
que familias ct serninnem ad ;cos de cathedra Domiuicarum quam quadraginta horarum. Imo
instiluens. explicabat eisdem obligationem circa
in Adventu, Quadragesima, et Quatuor Tempo-
ut cuui Dei
ribus anni, oinni etiam Feria quarta, sexta et
istud suam; lum ctiam ad hoc, ti-

niore viventes ipsi, liberis suis eumdem curarent Sabbato faciebat vespeii exponi Venerabile cum
inculcare; cavereutque suis illos exemplis per- musica quam expositionem sequebatur praedi-
:

vcrterc, luilis, inconlinentiae, societati prava3 catio et cautabatur Miserere. quatuor autem ln

dediti. Apparebat autem fructus ex ejusmodi Temporibus solebat Praasul ev. faldistorio, ante
altare majus collocato, breviter ad praesentes
adbortationibus limltiplcx. cuui zelantis publicum cl atias

animos dicere. Ad hanc autem lam frequentem exposi- sajie.


bunum Pastoris oralio alte descenderet in
imaginem tionem uiaiiilaudam, inovebalur siugulari illa,
illorum, vivamque obligationis tantae
depiugeret viva Episcopi vox. Nam suis in actio- qua ipsemet erga Sanctissimum ferebalur, devo-
magis circumspecte se tione et reverenlia, ut etiam ipse illud gestaret
nibus omnibus exinde
habebant, ne quod forte scandalum praeberent frequenter. Eadem etiam impeliente curabat,
ct ipsc lllud
liberis; et singulari diligentia invigilabanteorum- ut ad processiones, in quibus erat circumferen-
circumgcstat:

dem instructioni et educationi. Alexandriae autem dum, praserthn in festo Corporis Doinini, in-

repcrit Congregationem, talem in linein expresse struerentur plateae oinnes quam speciosissime ac

inslitutam ex patribus familias, quolihet mense sumptuosissime ; ipscque tunc illud portabat

iu quaque parochia sobtis convenire super isto discalceatus, per totain quam longa erat viam ;

ncgoiio : quorum conventus visitabat identidem, per Oclavam vcro assislebat omnibus ottkiis in

exhortationes in iis ipsemet habens ; singulariter Catbedrali. Cumque idem Sanctissimum tertia

autem praesentiam suam exhibebat ccelui, in Ca- quaque Dominica expositum slaret Viglebani, ad
tbcilraleiii ronveiiienti ad sacellum S. Josephi :
idud se conferebat cuin universa familia sua,

cujus reginiini regulas aliquas fecit imprimi. una hora aule vesperum, genuflexus assistens.
rj
Erat etiain tani studiosus servandi curat nitorem
nitoris, oinni
tn sacristlis
CAPUT IV. ea in re qua; ad usum ecclesiae, et potissimum sn iimdum,

Publica pielas erga Venerabile, sanclam Cru- ad Missa3 sacrificium, pertinebat ; ut siepius im-
provisus ingrcderetur sacrislias; ct supellectilem
cern, Sattctorumque Heliquias varie au- ,

cla a Petro Georgio. mundain concinnamque rcperiens, multum lae-


taretur; negbgentiain vero, si quam deprehen-
\JribiiaUe istuin in inodum Ecclesiae, curam disset, acribus verbis castigaret; quandoque
CAP. X.
Instituit subjunxit ejusdem ornandaj parlicularibus qui- ctiaiii. cuni defectus gravior erat, ad pomiten-
expotitionm busdain Jevoliombus, velut totidein pretiosis tias injuugendas |iroc deret.
Veneralnhs
monilibus, Atque incipiens ab eo quod cst oin- 31 Quia autem in isto divinissimo mysterio llcm cxposi-
lioncin Itgni
niuiii pretiosissimum, ncc tantum monile, sed recolilur memoria Passionis Dominica; curavit ;
smict.i Crucis,

Lhesaurus coacervataj um gemmarum, gratiarum insuper, ut niemoria eadeni gratanter recolere-


inquam divinarum, nobis in bac vita relictus a tur, propler sanguinem nostra; redeiuptionis, in
Cbnsto, Sanctissiinuin scilicet Eucharisliae Sa- ista Passione eflusmu. Propterea tani Alexandrise
cramentum; religionem erga ipsum studuit pro- quam Viglebani instiluit expositionem et adora-
movere devota illius expositione. Instituit (verba tioncni ligm sanctissimae Crucis Uoinini nostri
sunt Aicbidiaconi Michaelis Colli) ilevulionem cum mov narranda Scd prius quam
solennitate,
quadraginta horaruni, bis instaurandani mense buc veniam, docendus mibi lector est, quod in
quolibet (incunte videlicet ct dimidio niense) per quadam Catbedrabs Viglebanensis, cui
sacrislia
bis iuot vices in una ecclesiarum civitatis et assistebat : Thesaurus est nomen et ubi servantur argentea
mensibus I»
ipse cidem actioni tam religiose et constantcr, ut vasa omnia et ornamenta Pontificalia, donata a
ii"'i ecctesta
rum urbis numquam se pateretur deaiderari ; utraque hora, Francisco II Duce, quando Viglebanense oppidum
in
INTRODUCTOR AD ACTA SANCTORUM MAJI.
in civitatcm erexit, fundataque ecclesia Cathe- ipsn ordinatam. Ulque ojusmodi institutio perpe- D
drali ornavit. ibi inter alia vasa sacra 1 1 lipsa- tua foret, nec possenl Crucesa
'
veri; fecit emi
n "Al
., ' 10. IIAIT.
nolhecas trgenteas, quon mmerus et modus partem mururum 111 quibus depicli erant; et ml«
, . .

opliine declarant iuagnanimitatem genorosi illius regulas certas imprimi, u praedicus Congree
Principis, una capsula est, molc minima, sed nibus observandas, quemadmodum videre est in
piguorc iiiius contento pretiosissima; particula, Synodo anni mdcvui. Dictse etiam Congregatig-
niipiain, ligni, mensuram digili auncuiaris iics iii feria sexta anlc Avc Mana pmccilclianl
'""""?'"'
. ,, perpefuUatt
;i'ipians. Hanc esse de vera Christi Cruce, Iradi-
i
• i

SanctumCrucem. Deindead impri- ummitts


atiYisitaiiiliiin
. . -

partictiLr ibl
invcnttc nec
tione quidem autiqua (enebalur, ct verisiniile mendam profundius animis subditorum recorda-
satis certx faciebat Auctordoni Dux ipse Pranciscus; quia tionem Passionis, voluil nt iisdem sciis feriis,
tamen nulla de xlabat scriptura, non audc-
i
P"st Ave Maria in mcriilic, specialesignum da-
bat retigiosissimus Prasul publicae venerationi retur tinnitu campanae, ad recovandam memo-
expon. ndam permittere, donec rationem ad iil riam Passionis; .1 majoris inslructionis causa
commodam hujusmodi reperit. Habitabat Vigle- jussitimprimi libellos precum atque punctorum
biiiii IV Philippus, Infans Africie et Princeps meditandorum, qui ipsi quoque leguntur libro
Maroccensis, sic tliclus, quia ad liilcm Christi Synodorum inserti.
aliam cer- conversus.patrinuminbaptismobabueratPhilip- 34 Nec praetermisii promovere devotionem sacras -gM.
liorem jun- puin II, Hispamarum Regt-m. Hic post baptis- ergaSanctos, cos praesertim quorum Reliqutaa qunsornat
gendam im-
petrat,
iniim Romam profectus, ad exhibemiam Christi autCorpora habantur Alexandris. Ad ecclesiam
vicario Paulo V reverentiam, inter alia sacra namque Deipara Lauretanae, a se fundatam,
etiam Sanctissimse Dnminicae Crucis par-
doiiii, misit per Clericos Seminarii multas variorum
tem valilc notabilem acceperal. Curavit igitur Sanctorum Reliquias iuclusas lmstis, brachiis
pius Antistes, tantum cx illa impetrare ab eodem aut cruribus, sculptis et inauratis. Annus autcm K
Principe, quantum sufliciebat ui, in Iransver- mdci, quemadmodum notat in suis Annalibus
sinn prioris partis collocatum, Cruculam effor- Abbas Ghilinus, fuit imprimis memorabilis Tran-
maret, itaque securam redderet adorantium reli- slatione SS- Raudelini et Valcrii, Protectorum
gioncin. Tum ordinavit solennitatem, hoc qui Alexandrinx, facta die uona Septembris.
civitatis
sequitur modo peragendam, Fuerant eorum corpora anuis ab hinc quadrin-
32 ln diem tertium Maji, publicari fecit insti- gcntis condita iiuia ecclesiam ipsimel S. Baude- et transfert
et 3 Mftji
solenniter
tuendam processiouem deinde apparatis rite,
: liuo consecratam : qui.i tamen zelanlissimus corpora SS.
[\>il,'ln
circunifrrt. tam plateis qua transeundum erat, quam ecclesia Pastor majorem iis venerationem optabat, cx- /;, i

e/ \iilerii.
Cathedrali ipsiusque mujori altari, post Missarum trahi ipsa ilc priori loco fecit; et solennissima
soleuina 1'onliliciilitcr peracta, pompam duxit iiistituln processione, cui exomm cucuiii regio-
pcr civitatem; quo regressa, et sancta (Iruce ne innumeri boniines affluxere, pcr ornatissimas
super iiram principem locata, subiit in sugge- (apctiis aul.fisque platcas, circuuiferri suh Bal-
siuin. ct solila sua facundia ac devotione seraio- dachino, quod a l.cgum Doctoribus porlabatur,
nem habuit ad confertissimum populum. Postea scquente ipsomet in Pontificalibus Episcopo, et

in lociiin ecclesias secretum se recepit, ubi in Potestate cum Ollicialibus ac Deputatis ad regi-

orationem se dedit, jejunus usque ad vesperam :


men. Sic, illa d muin relata ad caiiulein eccle-
interim dum quavis hora a variis Pradicatoribus siam, intra prioressuas capsas reclusa separatim
itcrabatur dictio, pcr mediam horaui contitiuan- fuerunt; corpus scilicet S. Baudelim, in ea ca-
da, ct oratione allerius diuiidiae liune interpolan- pclla qus3 Patrum Dominicauorum hac in urbe
da.Fuerunt igitur eo die auditi sermones omnino icsidentium usibus servit ; S. Valerii in altcra,

decem, horis sic partitis, ut unaquaque earum quai bodie spectal iul Dominicum et Joannem
parochiae singulee, muluo silii succedentes, assis- Stephanum Balianos, Nobiles Alexandrinos.

(crcnl, cum suis Parochis ct nunieio juslo Disci-

p inatorum. Vesperi autem cuni tola ilcnuo ci-


CAPUl V.

vitas convenisset, nova instituta per ecclesiam Deiparx cultus a Petro-Georgio promotus
processione, dataque benedictione, repositum ereet/s restatiratisve ecclesiis, peregrina-
saorum lignum esl solennitasque Qnita. tione in Cream, libris editis.
33 .lam supra ilixi, quod Alexandrise similcm an-
teaeodemqueritu devotionem instituerat; occasio- Inter alias egregii bujus Praelati virtutes cini- CAP. Mll.
Zeloslts pro
Ittrtn frccra'
ne scilicet particulea similis, pridem in ea ecclesia nebat singularis erga bcatissimam virginem Ma-
MexandriK honore Dei-
asscivatie; cujus cuslodia, suli novcin clavibus, iiaui devotio, quapropter hic in unum colligam Jiarx
totidem nobilium civium familiis erat concredita; alTcctiis illtus ilcmunstiatioiies illustriores, lain

sed alisque ca vciicralionc ct cultu, quem ipse iu variis, qii.c ejus honori erexit, anlilicii^ ,

judicabat tani pretioso pignori convenire ideo- 1 quam aliis operibus piis, ad illius honorenj dum
qne ibiileni parem pcr oiiiina orilinaverat festi- vixit exercitis. Ad icdilicia quod attinet, anno
vitatcm, ipiic ab Alexandrinis solitacum pietate »1111.11 1). Episcopus noster, die xxv Novembris,
et promptitudine suscepta, anniversaria religione S. Calliarinic Virgini ac Martyri sacro, dedit
Domui ad siinilituilinem Laurc- anno lOOJ
taliquoque dic peragitur. l"t autem non solum iuiliuin sanclie
fundat Ale-
et varias dio ista Crux lionoiarctu et sacne Passionis i,ii),c, in loco ail medium dumtaxat milliare 1I1- xandrix Do-
Crucis congre- civitate, extra porlani Astensera, solenni nium LaureCa-
recoleretur memoria, varias Sanctee Crucis Con- stanti a
ga/loncs nam
iiislltueraf, trreaalinnes Alexandi ise instituit, lacicns collocari positione primi lapidis marmorei, cui nomen
Cruces ipsas aut tabulas, expressum coloribus ipsius ct numerus anni, nieusis atque diei ius-

Crucifixum refeientes, iu Capitibus plalearum el culptus erat : quem circa tot voluit poni lateres,

locorum frequentiorum, ubi omni vespere con- quod eraut Canonici sui, inscripto cujusque uo-
gregala viciuia insiinul laciebat oratiouein ab ; minc; nec 11011 alios, pio uumero Clericoruni,
(ani
10 PETRUS GEORGIUS ODESCALCUS EPISC.
tam Seminarii quam familise suae. Deinde depu- xero, quod post delatam illuc sanctani Statiiam,
FV ITM. uotatus pluries per nocteni
tavii certos bomiaes qui intend<*rent operi, lu- fuerit illuc, egredi
JO. B\PT.
S4H. stmns illud ipsemet quatidie,donec absolveretur, uno solo femulo Annibale comitante, cum la-

secundum mensurani ac formam quam Laureto ternula : qui et referebat, discalcealis pedibus

ipse atlulerat, una cum transsunipto Virginese iier istml solitum Episcopum emetiri, totamque

statute exemplo, (|u< quam simillimum sculpen-


><l noctcm ibidem oramlo traihiccrc.
dum curaveral, el anno mdc\ die \i\ Maji, ex- 38 Auno etiam mdcv fundavit Aloxandriee
eaque solen- CAP. XIV
positum in Cathedrali solenniter benedixerat, extra portam Marengam ecclesiam alteram, qmc
ni sacre iwa- Anno 1605
ginis colloca- postera die designato loco collocandum quem- ;
dicitur S. Mariae de. Bethleem, inter ipsam por- finidat vdem
tione dediea-
flumen Bormidam quee propter structursa S Sl de
admodum et factiim est, djducentibus sacram tain et :

ta, Ifit/ileem,
imaginem \i^mti duabus Congregationibus Dis- elegantiam ei loci capacitatem multum commen-
ciplinatorum, cum universu Clcro, non solum dabilis, commendabilior tamen redditur reprse-
seculari sed etiam regulari. sentatione Stabuli; ad simililudinem tugurii ejus,
36 Memini ipsum mibi dixisse, quod in ea pro- in quo Christus nasci dignatus fuit (qucmailmo-
cessione designati Angelico habitu pucri, bini dum eliam factum videtur in devotis illi sacri
ac liini deferebant omnem altaris supellectilem, inoiilis Verallensis capellis) addito intra ipstim

crucem candelabra, libros, pallia, et cetera, qui- Stabulum altari ad Missam


dicendam. Solebat
bus subito instructa stetit ara : ad quam sacrum Episcopus ipse hanc adduccre causam eedificata-
solenne cum cecinisset Episcopus, idem insignem runi talibus locis ecclesiarum quod cuin fre- ;

mox sermonem habuit dc laudibus Beatae Vir- quens populus spatiatum consueverit civitate
ginis, exhorlans omnes ad conferendas cleemo- egredi, volueiit illi sic praibereoccasionem cx-
svniis in usiiin ecclesiae circumducendae, cujus cursiones istas fructuose et meritorie faciendi,
jam factum initium babehatur. Puerant autem extructis quilms recordarentur bene-
iis locis, in
insigncm ec- ordinati Clerici, qui flnilo sermone per populum ficiorum, per Verbi incai nationcm ibi reprssen-
clestnm cir-
enm illum quasi inflnitum discurrerent, oblata colli- tatam acceptbrum divinitus.
fabrica-
ri ctnat. gentesj el borum tanta fuit copia; ul fncile 39 Insuper resuscilavit Prmsul Odescalcus
et atiam
agnoscere Episcopus posset, hanc sibi inentem devotioncm, qusE jam elanguerat, erga IS. Vir- B. M. a Sa-
inspiratam ab ipsamet Virgine, qua! non esset cognominalam, exlra
ginein Mariam, a Sanitate nitae cxor-
nat.
inchuatum opus dimissura imperfectum. Uleba- muros Alexandrinos inhortis suburbauis; collo-
tur tamen etiam ipse consueta diligentia, qua- cata iliidem picturu pulcherrima, sumptibus An-
tenus niiii solum ecclesiam ahsolveret, sed etiam tonii MariaB Preda; qui etiam pretium imaginis
habitationem designatam Patrihus Jesuatis, qui- Laurelanae: solverat quam deinde ecclesiam erexit
bus pium istiim locimi deinde commendavit. in Parochialem ;
quod et fecit in aliis per dirB-
Uuos cniin e\ primaria Nobilitate Civitatis ilele- cesim ecclesiis, simplicem dumtaxat Capellaniam
e.i eleemo-
synis scdntc
tcit ,
qui oppidatim circumeuntes dicecesim, ma- habentibus ; videlicet ad Portam-novam, septem
corrogatis : gniiin pecuniae ac frumenti vim ad istum flnem milliaribus distantem ab urbe; nec nnn in C.as-
attulerunt. Quin ctiam cilo illud allata apparuit tello-ferreo, quod uoveni milliaribus distat. In
calcis, laterum, ligDorum vis quantam
ingens, aliis quoque veterem forniam
dioecesis ecclesiis
vix nliquis credere possit. Decrevit autem l£pi- simili de causa nmtavit. Inter cetera autem pia
scopus quotannisinstaurandam solennitatem prae- Odescalchi opera prffltermittere nequeo, quin
dictam, cum Indulgentia plenaria eum in linem meminerim quod fecit pro orplianis puellis Tramfert
ejus,
obtenla, qua occasioue larga similiter eleemosy- S. MarthaB. Manebant hee in loco, non minus coilienttini
na corrogabatur a quatuor Clericis Seminarii, remoto ali urbe, quam iucommodo ad suani Orphanarum;
inter populum partitis. Quin etiam messis tem-
F
ordinariam fuiictionein, quae erat dcducere mor-
pore ad portasurbis constituerat duos, qui reci- tuos ad sepulturam uude non leve etiam ipsa-
;

perenl offerenda a redeuntibus ex agro spicas in rum personis cmergebat periculum. Huic nialo
usum fabricae : tautusque erat fervor eliam pau- occursuin volens Episcopus, fabricavil eis cun-
periorum, utnuilus nonaliquid largiretur ventulum loco magis securo; quod multam dein-
37 llunc in modum perductus csl pius iste de utilitatem pauperculis istis attulit. Denique
quam ijise

omni Sob- locus ad eum, qoem hodie videre est, statum : renovavit Alexandriae Academiani Immobilium,
bato visitat. quem quam gratum Deipara habuerit sntis de- cujus jam ipsa pene memoria perierat assi- :

monstravit numerus gratiarum istic miraculose gnans convcntibus Academicorum aulam in restanrat
relatarum, de quibus cnnditi processus habentur. proprio suo palatin, quein circuin appensa erant Aattlcuuam
Dicit autem tVrchidiaconus Colli, quod Episco- Immobillu
Academicorum symliola, duto iis Principe Auni-
pus, suo civcs exemplo moturus ad frequentan- bale Guasco, viro litteratissimo deque communi :

dam hanc aedcni instituerit omni Sabbato, qua- assensu omnium Protector perpetuus lectus est
liscuntque demum tempestas forel, illuc egredi ipscinet Episcopus : post cujus translationem
Movii boc iia paulattm universos, ut prasdittis perseveravit Academia ista usque ad tempora
diebus Sabbati, utcumque permittenlibus trans- belli Astensis.
CAP XV
itum lutosis ibidem viis, magna incolarum ac- 40 Non satis habuit Oilcscalcus, erecta Ale- PeregrinaCur
colarumque copia eodem se conferret, deside- xandriae Lauretanae eedis similitudine: dare etiam acl II. V. de
Crca \n
rantium de rhanibus Episcopi sanctam ibidefn exemplum voluit Deiparam honorandi, freqiienti Mbnte-fierratQ
Communionem suscipere. Prius autcni quam ecclesiarum ejus visitatione. Itaque decretuni
sxpe etiam
noctu dicta sancta domus extrueretur, fecerat eleganti- habens peregrinationcm suscipere ad sanclissi-
luis iiiduris ornari foriiiceui ecclesiai uiajoris, mam Dominain nostram de Crea in Montc-
omni hebdomade opus per se lustrans, ct diri- ferrato, iter in huiic modum apparavit. lnvitavit
gendis pictoribus diligenter iutendens. Hactenus Autonium Amiicciuni, Cathedralis suae Archidia-
1>. Archidiaconus, cujus relatiuni
libens adjun- conum et Joannem Albertum Invitiati, ejusdem
;

ecclesiae
;;: ,

INTRODUCTOR AD ACTA SANCTORUM MAJf. .


H
ecclesiao Canonicum ; cum duobus Patribus Ca- cere quoties hospitabatur in monasteriis) nullo
d
nnnicis liegularibus S. Mariao de Castcllo, et P. suorum id scntienlc. Mane facto Missam dixit, ra iml.
PrioreS. Stephani de fiorgolio Servita ac soc.io, ct familiaribus suis sacram Communionem im- ,0 BVPT »»<•'• - -

utse coinitarentur additis familiarium aliquot


; pertiit; visitatisque omnibus sacris illius montis uti ei diem
ul simul omnes essent tredecim. Hi ad iter ex- sacellis, reversus ad monasterium, ad consuetam "&"*""*<
cum eociis
pedili, sub xxin horam diei cujusdam Martis, refectionem se recepit, non admissis qui sibi
duodecim
praecedenlis quatuor tempora ante festum Cor- fuerant parati cibis, quantumcumque a Patribus
porisDomini, convenientcs in sanclam Domum et Archidiacono suo rogaretur.
Laurelanam Alexanrliiae, post brevem oralioncm 43 Impensus reliquus mo-
dies est lustrandis Mt re{/Te .
deflnitamque peregrinationis suscipiendee regu- nasterio et ecclesia; postero autem post dututxcu die,
lu Ca '
lam, ut scilicet exclusa omni vana cogitatione prasentiam suam iterum ad matutinale olficium r !.
'

sanctis dumtaxat Meditationibus et laudibusMa- exlubitam, alque post dictam Missam, devotio-
rianis intenderent, in viam sc dederunt, cantan- nemque finitam, cgit debilasPatribus gratias; et
teshymnum AveMaris stella iterqueprosequcn- : inler recitationem horarum Canonicarum versus
tes semper pediles, interhymnorum, letaniarum Viarigium prnficisci ccepit. Cazorlium advenienti
ac psalmorum modulationes, pervencrunt Quir- obviam se dederunt uiulti viri Nobiles, nomine
gentum. Oclavii Castellarii, cum liectore ecclesiae aliis-
41 Hic recepti a Capitulo et populo, deducti que Sacerdotibus ipsum cxpectantis exlraoppi-
in contlnuo in ecclesiam sunt ;unde post orationem ante dum, ubi ab omnibus magno cum jubilo fuit
ferejejunio
et oratione.
majus altare factam, omnes ad coenam in domo exceptus, deductusque ad ecclesiam. Peracta
Curati sumendam ablegavit Kpiscopus; ipse vero devotione, cum inde egrederetur sccreto admo-
in ecclesia remanens, subiit cryptam, salutaturus nitus est, inter pr;edictumOclavium et quemdam
B corporaSanctorum Dalmatii, Prinii et Feliciani, ejus fratrem, eodem in oppido commorantem, g
istic reposita. Post coenam redivit familia ad sui gravissimas inimicitias trahi ab annis jam qua-
Praelatiobsequium, i|ui eadem dimissa in suum tuordecim, magno cum vulgi scandalo totiusque
se cubicellum recepit, ad proeparatum sibi stra- loci notahili damno quod autem deterius erat,
:

lum sumptoque panis et aquae modico, noctem


; neque D. Tullius Carelti Episcopus Casalensis,
Iransegit mane autem sequenti Missam celebra-
: r.eque aliae personae principalrs ullae, poluerunt a comite
oasteUario,
vit, el Vinialem versus abiit, cum suis, in duos quidquam ad reroncilialionem saepe tentatam
cboros parlitis, atque Canonicas horas cum prolicere. Pluribus opus non fuit ut Odescalcus
Olficio de Diva alternatim recitanlibus. Cum ad ejus domum invitatus acquiesceret, cum tam
autem ventumessel ad amcenumaliquem locum, singulari mullae hilaritatis satisfactionisque te-
piis medi-
iationibus et quieti nonnulli captandae idoneu-n, propone- stificatione, ut bonus Octavius totus liquesceret
et colloqulis
bat meditandum punctum aliquod de Passione solalio ; unde inter agendum gratias, pro exhi-
intei-polata :

Domini et post moram temporis interrogabat


; bito sibi honore, protestabatur facere velle

singulos, quid circa propositum sihi punctum quidquid a se postulasset hospes tam gralus.
issent meditati. Inler bujusmodi colloquia ven- 44 Acceptavit oblatiouem ille : interrogavit
tum est Vinialem, ubi capto apud Patres Servi- tamen, utrum ex animo an per ceremoniam id
tas hospitio, statim se contulit ad visitandam proteslaretur. Ocla-"io autem affirmante quod ex
ecclesiam et allare Virginis : auditaque ibidem animo, idque reapse probatum iri si quid impe- tlquidqM
Missa, comitatum quidem dimisit ad prandium, rare dignaretur Ergo, inquit Episcopus, hanc peteret face-
;

ipse vero in canieram pane et aqua


reductus unam mihi gratiam, per Dei et Virginis amo- « poWcUm,
contentus fuit. Deinde post modicam quielem, rem, peto, ut velis reconciliari fratri tuo. Ex-
actis pro hospitio gratiis, sub horam xxi diei cusabalOctavius gravilatem injuriarum, a fratre
resumpto itinere recitarunt Vesperas atque ; receptarum, et dignitatem plurium gravium
inter solita exercitia Creani appulerunt. Hujus personarum, quibus id anlea negaverat, nec
loci sacrum uiontem cum primum habuerunt in jam poterat iis insciis talcquid facere. Sed non p
conspeclu, dimissi in genua, eum salutarunt per admittens excusatiouem Episcopus Ego, inqtiit, tubet „,„, :

Salve Regina. istorum omniuti. Domiiiorum personam sustineo, /r<:tn tn


%"'/!"""'
Fornellum ad pedem montis appulsi, re-
4-2 in meque recipio iis facere satis, declarando rem

quas succiuxerant vestibus, nu-


missis ad lalos totam ipsorum causa actam esse tantum im- ;

dipedes omnes, posl primas capelte S. Eusebio pleret ille quod promiseral, facturumque ite-
ubi receptus dicatai visilationem. cceperunt bini et bini subire rato confirmaverat; cum unica ea res esset
noclem ptcn- ex qua maxiniam erat capturus voluptatem
tissime agtt,
collem, canlanles Letanias Hymnosque de Diva
donec pervenientes ad ecclesiae valvas, ibidem quamque non solum ab eo peterel, sed ettam
a Patribus recepti fuerunt. Ab adoratione San- oraret; rem utique hcilam et honeslam, imo
clissimi, itum conlinuo ad capellam Deipa-
est obligationis certES ex dehtto hom
ubi facla oralione, sacruni illud simulacrum stiani. Igitur, ne fnlem semel dalam falleret
rao :

cotitemplatus, osculatusque pedem S. alias aegre non ferret, si continuo excederet


devote
jussa se ad domo ipsius. Serio agi videns Oclavius, ct
Margaritae, valedixit Patribus, et
ccenulam rccipere faniilia (erat cniin feria quarta emollitus efficacissima oralione supplicantis Prae-
Qualuor-tempoium) ipse mansit in ecclesia, ora- sulis, expandit brachia in amplexum ; ct po-
tionein producens coram sacra imagine ac ;
tius quam talem hospitem a se expelleret
quidlibet paratus agere, acquievil reconcilia-
tandenrad mouasterium se recepil laudataque :

apparata sibi collatione, etactis gratiis, reduxit tioni faciend», aliud nihil pnslulans, quam ut

aqua rofocillandus. Noclu


pane fraler prolileretur, displicere qua;cumque
sihi
sese, solilo et
fecerat Ihrc autem
dixeratque.
deinde, ncn sine admiratioue Palrum, cum iis contra ipsuin

comparuil ad Matutinas (id quod solitus erat fa- existiuiata fuit nova ac singularis Deipara gra-
PropylnTum Maji,
VI tia
;

I-J PETKUS GEORGIUS ODESCALCUS EPISC.

tia ; si enim deveniendum fuisset singillalim ad erga illam,quantumque desiderarct ejus ho-
tX ILL. eaquaeinteripsosconligcrant, haud facile fuisset uorcm quocumque sibi possibili niodo promovere.
io. BAPT.
repcrlus fmis. Neque fruslralus est inlenlo suo siquidem :

4S Tunc amplexu stringens Octavum Episco- quicumque opus istud novcrunt, pariter consen-
quo tntpe-
trato pus, congruas eidem egit gratias monitoque : tiunt, legi a neinine posse, quin amoreni crga
de omnibus illius fratre, reconciliatiouis cu- Deiparam concipiat. Facit eo maxiine Discur-
pieulissimo, eunnlem fecit accersiri. lulroductus sus undecimus, seorsim etiam iniprinii curatus,

is ad pixscntiaui fralris, data quam fuerat in eorum graliam, quibus commoduni non est

posiiilaius salisfactione, amplexum dedit re- majus opus emere. llic colleclae leguntur
cepitque, non sine mutuis lacrymis protes- sexaginta tres devotioues erga Yirginem, et
tantiuni quod fiaterno deinceps amore inter unicuique additur miraculum, quo illa ipsam
se victuri essen t. Admirationem ad stantibus te- sibi esse gratam moustravit. Librum deinde ','UOflltll lt
rolllgltiS.
nerumque tatiliae spirilualis sensum movil tam dedicavit Paulo V, sperans a sua Sanclitate
dreotiones
fclix tamque insperatus successus lanloque : obtinere exhortatorium Kreve, direclum om- erga B. V.
totius populi gaudio exceptus est pacis restau- nibus Episcopis, ad sequelam talis inslituti
htlaris cttht
ralae nunlius, ut quidam ad pulsandas cam- cum illicio pleuarite Indulgentiae. Quin eliam
iltdm men-
s.r accum-
panas accurrentes, signum communis exultationis cogitabat de eodem in linguam Latinam ver-
b,t. dcderint, quo cunclis innoluit rccoucilialio tendo, ut quam plurimis aliis nationibus de-
fralruni. Tuni iluniad mcnsam esl, solulumque votio illa communis atque exemplaria
fleret ;

ab Episcopo jejunium, eatenus observatum, se- mitlere ad quoscumque Antistiles, uou solum
dentibus binc inde fratribus hilariterque convi- ut usuui illum recipereut, sed etiam ut sibi
vantibus. Posl prandium veroetactasDeo gratias, mittere dignarcntur delineationes atque origines
eaedem etiam actae fuerunt Deiparae Virgini omnium miraculosarum iu uuaquaque dice- K
cujus intercessioni acceplum ferebatur tantum cesi Iiuagiuum Dciparae, ex quibus ceri incisis designat
bonum : atque ita Alexandriam hilaris Episcopus designabat componendum
volumen grande. ojius gran-
dius de ejus
rediif. Sed ipsa Virgo, a qua petebat prasmium hujus tmaginibus.
46 Niiiil non machinari diabolum diebus an- sui laboris Paradisum, hunc ei prius obtinuit,
CAP. XVI
Ad licentiam tecineralibus, ul per crapulam, incontinentiam, quam ahsolvcret necdum imprimi cceptum,
Bucchana- ludos et jocos onini geneialiler populo offcn- prout iu flne hujus Vitaa dicetur. Plura omilto
litint coui-
dalur Deus, nolumsalisest. Ei tamen se oppo- refcrre de hoc instituto, cum ipse amplain
tjcndam,
suit qua valuit Odcscalcus, el ciim Alcxandri- omnium rationem reddat
in Prsfatione ipsius
nam ccclcsiam regeret, el cum deinde Viglebani libri, ac postca ubi praescribit niodum cjus
pracsideiet ; excogitans spirituales quasdam con- exercendae in urbibusoppidisque. Si quis lameu
versationes, quaa et oblcctationi servirent, et de istis plenius cupit cognoscere, leg . t ultimum
animos diverteront nb ejus temporis periculosa quod praelo subjccit opus cui tilulus Institutun
relaxalione. Designavit scilicet ecclesias quiude- dcvotionis adhouorandaui beatissimam Virgincm
cim, quea vel Dciparae esscnt dicatae, vel alii|uam Mariam.
insignem Imagiuem aut Confraternitatem Ordi- CAPUT VI.
nemve rebgiosum haberent. Inter has divisit Viglebanensis Episcopus facltts Ditvccsim or-
totidem Hosani Mariani mysleria, repraesentanda dima. Sacellum Deiparce altud fundat,
tiistituii dc- a Dominica SexagesimaB, usque ad Dominicam aliud restattral, ulrumque insigni ctim
veiasrtprx- Quinquagesiniae, hoc modo. Procedebat ad de- solemnitate.
setitationes
tiigsteriortttit
signatam ecclesiam chorus musicorum; quo in-
Bosurii : terludente, recitabatur ibidem, ab una aut LionligitinlereaEcclesiain Viglebanensem, quse CAP. XVII

plmibus Angelis, pocma aliquod vulgare, de estdejurePalronaius suae Catholica) Majestatis, Ad Vigle-
hanemem
eo quod repraesentabatur mysterio. Tum seque- suo viduari Pastore, per mortem D. Marsilii Lcclesiam
'
balur eidem apposilus scrmo, cui inserebatur Landriani. Ad iianc licet aspirarent multi,
translatus
ai 1610,
invecliva aliqua contra licentiam Bacchana- genere et merilis insignes;
agente tamen P
lium, et invitalio ad spirituaiem rccieationem Comite de Fueulcs Gubernatore Mediolanensi,
ab Episcopo institutam. Unaquaeque autem cui Odescalci dotes notissimae eraut, praelatus
ecclesia dabat operam, ut apparatu numero- ille omnibus est a Rege, qui etiam noverat
si luminis, aut alia quapiam invenlione nova, illum et magni facicbat. Placuit supra modum
curiosilati faceret satis simul et devolioui ejusmodi promolio Viglebanensibus omnihu:
serviret. In oppidis ubi copia non est plu- nec minus displicuit Alexandrinis, tam diguo
num ecclesiarum ct concionatorum, neque Prssule se privari gravate ferenlibus. Anno
musicae, Curatus aut alius Sacerdos quispiam tamen mdcx, Dominica praecedente feslum S.
convenienti plebi praelegebat aliquid, 'pertinens Ambrosii, civilatis et Cithedralis Patroni titu-
ad mysterium, aut ipsum vocaliter repraesenta- laris, Pontiflcaliter Viglebabum ingressus rece-
balur tum subdtbantur Letaniae B. Virginis.
; ptusque fuit, maxima cum denionstratione
Fuitquc tam proinpiis populorum animis, lan- hoporis et observantiae. Continuo auiem applicuit
toquc concursu reccpta ha'c pia institutio animum ad acquirendam notiliam illius novas suae
ul ipsi eliam operarii diurni parlirentur vices Dicecesis postquam fecisset eadem omnia,
: et
inlcr sc, ipjihus posscnt inlervenire devotioni quae uotavimus ad ingressum ejus in
urbem pro cujtts regt
Rosarii. Alexandriam, mox ad bonum regimen Ecclesiae mltte 8 congre-
gatlones or-
eodetn com-
47 Quaudo deinde Viglebaui Odescalcus fuit, ac Diccceseos sequentes Congregatioues
instituit : dlnat :

ji nit discttr- cupiens magis magisque stabilire hunc usum, primam, super bouo regimine Ecclesi»; secun-
sus 15.
composuit quindecim discursus de Beata Vir- dam, super visitandee Dioecesis oilicio tertiam ;

m quibus legere est


gine; in e ipsius alfeclum super administratione Seminarii quartam, super
;

Ceremoniis
, ::

INTRODUCTOR AD ACTA SANCTORUM MA.It. 13


Ceremoniis; quintam 'super rcgimine Sanctimo- commodius ohlinerelur intentus frucltis. Onini I>
nialium; sextani, super operibus piis; septimam autem cum suavilate tractabat eos, qui eraut in IX ITAL 10.
super casibus conscientiao dilficilionbus, ad quam BiPT. SM.A
curanda salule animarum occupali, quo anima-
deputali serviebant etiam examini Ordinando- rentui' ad laborandum alacriterin vinca Domini
ruin ultimam denique, super causis civilibus
; et ipse, tamquam oninium piinium mobile, erat
et ecclesiastieis, pracsertim criminalibus. Unieui- oniniuui norma atque exemplum subeundorum
que autem Congregationi assignavit sex perso- ea causa laborum.
nas, virlutc et doclrina praestantiores, ut plu- Qiiemadmodum vero Alexandriae fecerat,
51
riimim Canonicos quibus jungehat Superiores
;
ad proniovendum Deiparee cultum sic et Vigle- ; CAP. xvl;l
Ordinuni Religiosorum, aliosque Doctores ec bani varias in ejus honorem ecclesias et altaria Jitiparx eccte-
siat futdat
clesiasticos, prout congruum magis existimabat, vel restaurare vel eedificare curavit. Inter alias aut restaurat
;
et Congregationis ipsius qualitas cxigehat, ipse autem, ejus diligentiae debet Viglebanum, devo-
singulis solitus intcrveuire. tum saceilumDominoe nostree, deVineis dictum,
4!) Lustrata deinde dicecesi, anno mdcxi die quod inter vineas haud procul ab urbe situm
priina Aprilis primam Synoduin celebravit aliam ; sit, sub nomine Virginis Elisabetham cognatam

anno mdcxih die nona Maji tertiam, jidcxvii ; visitantis. Ibi inler columnas altaris loculus
duodecima similiter Maji, in quibus omnibus inauratus conspicilur, in quem transferri fecit

paliun apparuit, quantam baberet experientiam vetuslam staluam magneeMatris, parvulum Glium
traclandaruin animaruni, qualisque esset zelus amanter pectori adstringenlis, interim dum ille

ejus ad promovendam Ecclesiasticam discipli- populo videtur benedicere. Steterat haec olim
nam, splcndorem ac decorem sacraruui aedium, in quodam Cathedralis ecclcsiae sacello, sicut et
devotionis augmentum, reformalionem morum alia quacdam in pariete picta cunique sacellum :

in populo, observantiam sacroium Canonum et istud suburbanum, opere prorsus magnifico


Conciliorum, tam generalium quam provincia- exeedificatum fuit, primum quideni, in pervigilio in quarum
ttnam transla-
lium. Nihil diligentiae praetermittebat, quae ef- Assumptionis solemnissima supplicatione iusti-
ttirns rellctam
ficere posset, ut quicumque fungebanlur officio tuta, preedictam Ca- ex sacello de-
statuam de capella sua in

aliquo ad suiun regimen peitinente, sive ii secu- tbedralcm transtulit. Postera die absolutis Ves- stt uclo sta-
ttiam,
lares sive ccclesiastici forent, cidem toto studio peris, ducta per uibem pompa est qualem num-
E ;

conatuque incumberent ulque ut in omnibus ; quam alias illa viderat; cum in pulcherrimum
unus ipse laboraret, singulis pi.Tseribebat mo- theatrum, e regione porlee principalis in area
dum formamque in officio tenendam. Praetcrea aute ecclesiarn erectuni, cujus summitas in mo-
bis quotannis convocabat omues Confessarios, dum coeli adornata Sanctissimae Trinitatis Per-
tam saeculares quam regulares; quihus expone- sonnas habebat, in throno majestatis supremae re-
bat obligationem suam, ut in lanto munere sidcntes, inducli SanctoruinAngelorumquechori,
quam prudentissime versarentur, ad extermi- progredieuti e templo pompae occurrerent, et
nandos publicorum vitiorum pravarumque con- Divam vario earmine salutarent indeque or- ;

siieludinum almsus. Ad concedendam insuper dinalim descendentes cum Duce suo Gabriele, insujnem
facuUalem Confessiones audiendi, fecerat im- Augeli Patriarchae vero atque Prophet», Ada- pompam
;
instru it.
mura Davidemque secuti Apostoli denique,
primis instructiones speciales, procivitale oppi- ;

disque ; et tam bic quam ihi exponendis ad id Martyres, Confessores, Doctores ac Virgines, in
Sacerdolibus, aliisque omnibus olim udmissis suas quique classes distincti, processionem prae-
jubehat earum cxemplar tradi, ut eos moneret cederent quae plenius esset describenda, cum
:

officii sui, et commodi aut necessilatis publicae. insigni insolitoque totius actionis apparalu, nisi

50 Invenio preeterea regulas partieulares, eo peculiari libello, ea de re impresso, id fecissem

stngulis offtcti* jubente impressas, alias pro praedicatonbus ur- Mirum autem accidit primo, quod cum eo tem-
;

proprtas rcqu-
banis, et pro forensibus alias quibus postquam : pore vel maximc arderent in regione bella, nihil
las scribtt.
commendasset, monuissetque tamen iucommodi tanta in multiludine evenit
C suum eis officium
intendere emendationi peccatorum in genere ; deinde, quod ccclum, unde primo mane pluvia
distincte explieabantur ea quae iis in locis spe- timebatur, deinceps nebulis obtectum inansit,
opportune ad refringendos, qui alias intolerabi-
cialiter gliscebant, ad quao singuli destinabantur.
Sanctimonialium, Confraternitatum et Ecclesia- les fuissent, inensis Au gusti calores. Porro se-
ruin forensiumCapellanis suas quoque compo- quenti Dominica, cum jam loco suo aplala. sta-
ret statua. picla veio imago subtus eam, pri-
suerat regulas et circa doctrinam Christianam
observalionemque festorum conceperat alias spe- mam istic Missam canlavit Episcopus : itaque

ciales. Addebat monita pro audiendis cum fructu finita solennitas est, ineredihili cum satisfaclione

civium advenarumque, quihus diu nulliis fe-


Missis aique sermonibus, circa frequentem usnni
omnique ex parte ornatior.
Saerainentorum, reverentiamque babendam ee- stivior dies illuxerat,
52 Similiter elfecit Oilescalcus ut reslaurare-
clesiis, et potissimum sanctissiniae Eucharistiio.
Exhortabatur ad quasdam devotiones erga Iiea- tur jlidis Lauretanae simibtudo, quae jam inde CVP. 1IS
tissimam Virginem suscipiendas, praesertim Ro- ab anno mdxxiv, ad avertendam pestilentiam sEdem Laure-
tanam tunc
sarii. Coinmendabat etiam pietatem erga Custo- erecta, e.x revelatione facta quidam Dominice, deseituam
Francisoanee Regulae Terliaiio deinde posl oc-
dem Angelum, Sanctumque Tutelarem. Prae- ;

terea monebat unumquemque, ut si iu execu- tennium Patribus tradita Cappucinis, et ab iis-


tione mandatorum suorum diflicullalis aliquid dem anno mdlxvmi in consuelam Ordini formam
ab iis diversum magis
aliud redacta; denique, ipsis circa mdciv alio trans-
inveniretur, vel
gressis, desolata ac pene destiucta jacuerat.
profuturiim judicaretur, ne omitteient certio-
Pius enim Praesul, qui ciica annuin mdcxvui
rem se facere, quateuus vel id fieret quod niagis
curaverat, ut in meliorem statum reduceretur
ex bono pubiico erat, vel sublala difflcultate
1 .,, i's.1,
ecclesiola i :l
:

14 PETRUS GEORGIUS ODESCALCUS EPISC.


ecclesiola quaedam alia, scplem Deiparo dolo- in diem sequentem arsuris. Sequeuti die recepit D
EX ITAL. JO ribus dicata; etiam Lauretanae isti restituendse eamdem in rhedain suain, sicut antea fecerat
BAI'T. SALA.
restituere
animum applicuit. Jani fabrica aliijuo usque Mediolani, et Viglebanum devectam collocavit
intendens. promotaerat, et operarii insistebant labori pro- iu palatio, cum lumiuaribus et incenso, ubi fre-
movcudo quando me AnlistesMediolanum misit,
; quentissmie eamdem salutabat mire gaudens, ;

ad curandam slaluam Mariauam Lauretauae si- habere in propria doino statuain dilectissimaB
inilem, de qua deiude sub diem xix Juuii anni Malris suae, cui posset identidemexhibere reve-
MDcxix scripsit in basc verba Ne proterniitias : rentiam.
curaie ul stalim sculpturee adhibeantur manus, 55 Jam absoluta erat eediculae totius fabrica,
neces.-e est euini quamprimum absolvere san- reslabat altare construcndum cui cum opussit ad nitare ;

clam banc domum. Dicimus necesse esse, prop- c m S """"


petris, sabulo, calce, aqua ad commisceiuluiu
J„ m re s
ter revelationem ea de re factam hoc modo. caementum, vide obsecro quantam curamsmgulis sacrasad-
S3 Laborautibus ccemeuiariis in extruendo adhibueiit devolus Praelatus. cuin ipsa
hlM ' Dicebat ;

illius aedis muro, die Lunae proterito, quidam Virgo purissima et sanctissinia sit, congruum vi-
octodecim aunorum juvenis ex adjutoribus se- deri, ut nihil nisi sanctum et munduin operi ejus
debat ante sanctam domum manducans, alii au- admoverelur. Itaque petras et terram conferri
tem duo fabri rediveraut in civitatem. Cum fecit in eam rem, tum quas ex llierusalem san-
ecce puero adstitit subito persona ignota, in ctisque ibi locis atlulerant Patres Zoccolantes,
babilu Cappuciuurum, absque mantello, in veste tum quas ipse fecerat comportari, praesertim
jubelur opus
quae videbalur nova, et fune salis grosso ad- Barbassina, ubi sanctus 1'elrus Martyr csesus
propere ab
sotrere; stringebatur, ex qua dependebat Corona : facies fuir, unde complures terra) copbini allati sunt ;
autem erat extenuaia vehementer, et barba ino- et vasa aquae similiter multa ex fontibus miracu-
ii dica atque subrufa. Hic interrogavit puerum, losis, scaturientibus infra aitaria Beatae Virginis,
ecquis
p
istic fabricabat. Dominus Episcopus, re- Mediolani, Carvaggii, in Rho, et alibi. Magnum
posmtpuer. Tum alter, L'bi vero est Magister eliam vas aqua pienum adduci fecit Torno, op-
tuus? In civitatem ivit, ait iste, coinparaturus pido quinque milliariis distante a civitate Co-
aliquahucnecessaria.Tandemille; Dicas, inquit, niensi, ubi asservatur unus ex clavis Dominicis,
Magislro tuo, et hie signiflcet Kpiscopo, curandum et servit aquae benediceudae ipse vero eidem
esse ut quain piiuuim perficere curel structuram sacro ferro devotus, religiose asservabat in suo
bujus ecclesiae : quod nisi faciat, sinister aliquis scriptorio armariolo puriflcatorium, quod adhi-
eveniet casus : de quo ue possit postea qucri, bituin fuerat illi post inlinctionem tergendo. Ha-
sciatse fuisse promonituni tu vero ne cuncteris
:
beatbetiam inlegrum laterem ex pariele ejus
magistrotuo referre quaeaudisti.Conterritusjuve- cubiculi in quo natus erat S. Carolus, indeque
nis, tutn proptersiibilam apparitionem illius Cap- acceperat, quando fuit conversum iu ecclesiam,
pucini, tuin propler minaeem modum loquen- invitatus ipsea Cardinah Frederico ad praesen-
di ;
eumdem, mox conversum ad latus sinistrum tiam consecrationis isti exhibendam. Similiter ex
sancta domus, sequi ccepit ; sed neminem prope variis allaribus, antehac destructis congrega-
vul circareperit, quantumvis diligenter
luslraret verat lateres aut pelras ; et quidquid operi re-
omnia. Dicit autem quod Cappucino humeros
cens adliibebatur, id prius benedixerat, Stolam
p c
r ajipaii avertcuie, viderit in dorso ejusgrande
tionem s.
discoloris rite iudutus. Ad haec coepit etiam ipsemet, suis
panni liustruin, quale solent gestarc Cappucini
Francisci manibuset invitalorum adepus piumSacerdotum,
crediturque apparitio vera esse ipsiusmet S. Cauonicorum, Cappucinorum, subigere et tem-
Francisci, volentis hunc suum locum iionorari. perare calceni, 'caBmentumque conficere, aquas
Cras legitime examinabilur res tota : inlerim praedictas affundens terrae, quam dixi e sacris
vide anhujusmodi admonitio contemnenda
sit : locis allatam.
cum dici possit.Deus id imperare. Fac igitur 56 Cum vero jam onmis materies proparata
quantum potes, ut stalua quam primum elabo- sic esset, deportataque in locum ubi erat con- v
relur. Haetenus epistola, tota scripta manu Epi- struendum altare, suis ipse ujanibus primum cjuspn-
seopi propria, quam etiainnum servo penes me. illius lapidem collocavit, illuin scilicet laterem '"""''^-
Ipse vcro, cum instante me inlellexit opus flni- quem ex natali S. Caroli loco attulerat ; itaque
tum haberi, venit personaliter Mediolanum, j'L"7*
ut Sacerdutes alii consequenter prosecuti sunt reli- »"
sacram statuam perveheret Viglibanum.
quam altaris fabricam, magistris caementariis non
5i Alque hic Lector notel
reverentiam, cum alio Dne assistentibus, quam ut laborantes diri-
tieitmatam
qua ardens illeamator Deiparas
solebat negotia gerent nolucrat enim permittere ut aliis
eo statuam ilbus tractare. Voluit ipse
:
quam
in propria rbeda consecratis manibus fieret altare, supra
ipse adcehtt quod in
conducere statuam ad navim, qua?
lltdMmO. parata sla- honorein Deiparo sacrificandum esset
bat extra portam Ticinensem, corpus et
itura in Bia»ras-
sanguisfllii ejus. Finito opere.,
sum. Postquam aulem ipsam in institutasolemnis-
media rheda sima processio die vm Septembris, nascenti
est,
collocan fecisset, eamdem ibi suis
manibus te- Virgim dicala quae ut ordinatior esset, coinpo-
nebat erectam in navi vero reponi ;
:
eam fecit suerat Alphabetum encomiorum
supra mensulam, aptataui in nioduni B. Mariae Ita-
altaris cum bca lingua, hac lere forma,
lumiuaribus accensis, anle quatenus singula li-
quam decantabantur cet Lalme reddere. Alletjrczza
I salmi, et recilabatur Rosarium aliajque
(.i. Lalitia) Pa-
laudes radmi llellezza
Virginis,douec veniretur Biagrassum. llic ; (.,. Pulehritudo) Angelorum,
hu- Conlenlo (.i. solatium) Patriareharum
merosipsesuos supposuit imagini, in Deside-
Zoccolantium conventum deportanda?
proximum num Prophetmum, Exemplar Apomlorum
ubi nocle ;
Fonuudo Martyrum,
ea hospitium cepit, imagine Gloria Confessorum Ilo-
Manana iutra ec- nor ttrginum, Indirisxo
clesiam decenter collocata (. i, Directio) persona-
cum cereis, usque rum Rehuwsarum, Lux Conlemplalivorum,
Ma-
jestas
.

INTRODUCTOR AD ACTA SANCTORUM MAJI. 15

. jestas Activorum, Norma Vhluarum, Oruamen- Doclorem ecclesiasticuin, pro eo quod rationis D
Tandemque tum Conjugatorum, Protectio Justorum, Quies erat et Patrcm Superiorem Barnabitarum, pro \ IT
;
1 L. JO.

cotlocat sta- IUPT. SALA-


tuam cam Tentatorum prwsertim Poenitentium, Refugium eo quod conscicntiinn uttinehat. Ipse vero liti-
devota pro- Tribulatorum, Securitas Peregrinorum, Tutela gantilms interponebat sese, tam dextere lamque
cessione
Pupillorum, Viclrix Inferni. Subhisccencomiis, suaviter ut plerumque sequeretur optata conror-
pcr pueros personalos pradatis, sequehantur pueri dia. Adeo id male babuit nonnullos, quibus sola
puellaeque, in varias et congruas cuique titulo ars erat piscari in turbida ; ut praetendentes id
classes Sanclorum S.cnctarumque divisi quihus : aliud non esse, quam falcem mitlere in messem
deducentibcisetsequenteEpiscopoceterisque, de- alienam seque consliluere judicem caus:irum,
;

ducta in locum praeparatum est statua etQnita : ad Episcopalem jurisdictionem non pertmentium ;

est solemnitas, cantata ibiilem Pontificaliter Missa. ad disturbandum opus tam sanctum tamque utile
publico, ausi sint etiam ad Regios ministros rem
CAPUT VII. deferie, sed frustra.
59 Quidam ex Disciplinatis, qui praeter alio- laicos sacra
Rigor Petri Georgii in urgenda disciplina, et
rum consuetudinem assumpserant sibi usum re- guidam usur-
decretis ac juribus Ecclesite vindicandis. , ta ercom-

citandi majoris Olficii, ut mujorem Clcricalis municat :


quasi speciem praeselerrent, prae-
professionis
{ I uantumcumque pius ac zelosus Pontifcx om- sumpserant etiam argenteam Crueem fabrican-
nibus oinnia fieri non tamen ita dex-
niteretur : dam curare. eamque in publices processionibus
CAP. XX
Clericus Epi- tere agere cum singulis potuit, quin aliquorum elferre, ut Clerus solet. Cumque primum amice,
scopo refra- tam ecclcsiasticorum quam secularium contra- deinde juridice moniti, nihil ad se spectare mo-
ctarius.
dicliones incurreret, sub praetextu majoris boni nitionem crederent ; demum Episcopo necesse
apparenlis, ejus spirituali regimini se opponen- fuit excommunicationem in eos, velut contuma-
tium. quidam Viglebanensis, eo
Ecclesiasticus ces, fulminare. Adeo acriter id pupugit islos,
colore quod quaedam Decreta Synodorum Pro- pene dixeram Indisciplinalos, ut niinbtrosRegios
vincialium Mediolanensium, ac nominatim sep- ipsumque Gubernatorem contra Episcopum ap-
timae, cujus executionem Odescaleus urgebat, rellarint; ca via sperantes jurisdictioni ecclesia-
ad
sticae subducere semetipsos. Verum Odescalcus
appellantes
non essentViglebani recepta, adversari Praelato
re/lum Sena-
suo ccepit; et, ut erat vehementioris uaturaB, et Miuistros Regios ipsumque Praesidem et om- tum,
nonuullos in eamdem secum sententiam traxit. nem Senatum de re tola edocuit ut autem :

Itaque dcliberavil Romam ire, causam istic con- melius cognoscatur et ipsius diligentia, el Disci-

tra Episcopum aclurus. Verum cum res tota plinatorum male fumlata causa, liceatmihi eam
innotuisset Mediolani Cardinali Archiepiscopo ipsam epistolam, quam Senatui scripsit, huic
Frederico, ipsa hora qua inde in viam daturus Capitulo inserere.

et pana emen- se erat, illiusjussu comprehensus atque in car- 60 Cum in Synodo Provinciali septima con-
datus,
cerem deductus est. Ibi cum culpam suam stitutum haheatur, sitque a S. D. N. Romano
confirmatum, ne Confratres recitent
agnovisset, liberum quidem recipere optabat An- Pontifice

tistes; sed non ita facilis fuit Cardinalis, cujus Ollicium majus, sed contenti sint recitando mi-
Necesse ergo ut nori B. Mariae Virginis et loco delerendee
pariler causa agehatur. fuit, :

Crucis supra hastile, portent imnginern Cruci-


post plures detentionis dies, ipsemet Episcopus 'a

intercessor accederet pro suo pcenitente qui ;


fixi; cumquesua Sanrtitas, sub gravi praecepto

deiude reversus, non solum amanter habitus est, et in mandet Episeopis, ut


virlute obedientiae,
ejusmodi Synoclale Decretum exequantur; cona-
sed variis etiam favoribus cumulatus. Hahebat
si hos- tus sum obligalioui meae lacere salis circa Dis-
illuiu seeum ad celebrandum INatalein :

domi suae peregrinos sciret, iniltehat ciplinatos hujus civilatis. Postquam auteui plu- scripta in-
pites ei esse
ab eodemcn- aliasque delicias demum quacum- ries eos rogavi amanter, omnibiisque paternis sicfntepistota
eo viua :
can/vtat .'

mulatur bene-
oecasione moustrabai eidem signa peculia- officiiserga ipsos usus sum frustra, i]uin potius
flcils
que
omnium ex quihus ipsos iudies experirer contumaciores; coactus
c ris alfectus, ad stuporem :

acl praecepta, eoruraque exerutio-


transire
Carolus Restonis, Praepositus et prima Dignitas fui

nem sub peenis censurisque mandare. Recurre-


in Capitulo, dixit, aliquando; Qui
vult amanler
runt illi quidem Romam, sed prohibiti nihilomi-
haheri ab Episcopo, oportet ut ei fuerit quan-
doque inimicus. Visa est mihi res eidem non reti- nus fuere ccapta prosequi, dnnec illuc citali per
ceuda :_ille vero respondit Mementome Episeo-
:
suum Procciratorem fecissent satis causaipie de ;

pumesse, qui debcam in omnihus bono esse exem- eorummet consensu revocata ad me, iiiihique
inimicorum. Atque remissa est. Verumtamen persislenlibus illis et
plo, praesertim in dilectione
genere, utpersuadeatur lectori, continuanlibus usum majoris Ollicii, cum nuper
hoc satissit isto in
columbam sine fell» Odescalcuin Tuisse. eliam in quadam processionecomparuissenlciim
Crucibus (id quod vetitum iis fuerat sub poena
58 Desiderabat autem nou soltim communem
pacem, sed etiam particularem unius- excommunicationis) necesse habui ea de causa
Paci inter in civitate
servanix sua familia quem in flnem ordina- inlerdietum declarare oratorium unum, propter
ctves cujusque iu :

Conaregatio-
cui in singulis recilalionenipraedictani; et aliquos, qui Ciuees
nem ordinal.
vit Congregationem specialem,
pra?fecit, invigilaluros extuleranl, excoinmunicare. Nune intelligitur
parochiis tres Nobiles
reos istos solicitare et sperare auxilium protec-
num uspiam subnasceretur aliquid litigii aul
coutroversiae, sive ex praetensioue aliqua reali,
tionemque Excellentissimi Senatus; et sub hac
flducia persistunt in sua inobedientia.
sive ex alio capite. Ne autem paciflcatio tarda-
timere, ne
Verum nec debeo nec possum
retur defectu arbitri, cognituri rationem si qua 61

esset ex allerutra parte, velquaestio ad conscien-


tam squum protegat Confratres islos, in
tribunal

tiam spectans unicuique paroehiae deputavit


;
causa tam aliena ab omui ralione. Quantum
eniui
;;: ;

16 PETIiUS GEORGIUS ODESCAUCUS EPISC


onim niajus Ollicium attinet, rtim illud sit ordi- scipsos experinntur, pluris postea facere solent,
R\ ITW. JO. iiatum pro pcrsonis ecclesiasticis, in eoquc reci- neque paliuntur se a niale afiectis abduci exlra
BAPT. SAI. \.
ostendciis leutur Evangelia et Oraliones niinime congrucn- limites decori.
quam justls !ia secularibns; uon convcnil cadem publice ab 63 Non minores offendit difiicultates Morla- Mortaritmts
dt tansts Co rationem
frattrntati-
i

ipsis in ecclesia pronuntiari aut cani. Eo riee, cum istud oppidum visilarct, in recogno- sacrx pecunlte
bus illlilb i' uutem minus irl convcnit, quo plures crrores scendis locorum piorum rationibus : quas qui rrddcre dt-
irectantts.
uati sunt ab illis in eo committi : cum recilatio vel reddere tenebanlur, omni industria procrastina-
cantus majoris Ollicii multani attentionem intcl- bant exhibere ephemerides suas, mille quaesitis
igentiamque requirat rubricarum, quae in prse- praetcxlibus, neganles insuper Episcopo reddere
dictis personis invcniri uon potesl, ulpote majori rationem procurationis suae. Quia autem solenl
ex parieidiotis et rusticanis. Certas reddo lllus- istiusmodi homines, quaesito colore aliquo fal-
trissimas Dominationes vestras, me particulari laci, recursum habere ad Hcgios ministros, red-
diligenlia usum, ut cognoscerem quomodo in ea dendo eis ipsos Praelatos suspectos, quasi nilan-
recitalione sc haberent; mullosque ac graves, lur suae jurisdictionis limites, ultra quam par
errorcs, quos commitiunt, deprehendisse. Qui- promovere etiam istis ad Excellenlissimum
sit, ;

nimo eorum nonnulli; dum se putant convenire Scnatum deiiilerunt querelas qui cum desuper :

ad Deum laudandum, videntur eum deritliculo scripsisset Episcopo, responsum is in Iotc verba
liaberc. Et seculares quidam milii affirmarunt, dedit. Dum visilarem Mortariense oppidum,
recitatio quod cum aliquando illorum OEQciis intervcnis- oblata mihi esl epistola, scripta ab Excellcntis-
publica niajii sent, non poluerint conlinere risum, propter simo isto Ordine, ut supersederem processu,
ris of/inii,
insulsum modum recitandiquo utebantur. Prae- contra Communitalcm istam instituto, in mate-
tcrquam quod id rcpugnet ipsorum Regulse, ria procuralionis, cujus ralio reddi debet tem-
prascipienti Ollicium Deiparae Virginis ; obser- pore visitationis. Quandocpislola islamihitradila excommuntcat
vantiaeque univcrsali Confraternitatum omnium fuit sub vcsperam dici Luuae. jam dcclarave- non o!>slantt

ram excommunicatos Consules, nccdum tamen torum appel-


aliarum, non solum Mediolani et in tota bac
lationt
Provincia, sed etiam alibi. Sunt et aliae multae affixas schedulae erant, quod primum factum est

rationcs, propter quas Synodus jusle ac pru- post meum disccssum die Mcrcurii dixi autem :

denter inhibuit recitarc Officium majus; et hic non ullraesse tempus intercessioni
lalori epistolae,

etiam Viglebani Oratoria quaodam recitant OIB- hujusmodi. Ad id porro motus fui quia ccrtum :

cium B. Mariae, atque ita deficit conformitas. esl, Episcopo visitanti exhibendam Procuralio-
02 Ail Cruces quod spectat super baslili, eae nis gesla' rationem, et circa personas eo ohliga-
porlanlur ab Ecclesiaslicis : communis autcm tas habendam ralionem consueludiuis : haec
usus Discipliuatorum babct deportare Crucifi- aulem eoloci obtinet,utrationesreddanturaCom-
xos ; id quod etiam magis convenit cum habitu munitale, ita enim usilntutn ibi fuit, ex quo Vi-
ct nsus Cruci
suptr hustih.
humilitaiis et pcenitentiee, quam profltentur glebanum fuit Episcopalis Scdis praerogativa
cum e contra Crux super hastili indicium sit ornalum estque eliam conforme ei quod in
:

potcsiatis ccclesiasticaj. Ob quas causas, itemque aliis multis locis observatur, quemadmodum
ut sit diffcrenlia inter ecclesiasticum, et secu- ipscmet inveni in dicecesi Alexandrino, cum ibi
larem.etiam in signis exterioribus, visum est essem Episcopus. Talis autem consuetudo tanto
sacro Concilio ejusmodi Cruces prohibere Con- inagis valere dcbet in oppido Mortariensi, quanto
fraternitalibus. Adeo ut llluslrissima Dominatio Preshyteri pauperiores et mercenarii omnes post suaoiora
icn.edta frut-
sua cum Excellentissimo Senatu (cui, si sunt, ubi nullum Beneficium est praiter Praepo-
tra ttntata,
opus sit, rogo, ut hanc communicare dignetur situram quod unquam venit in partem istiusmodi
cx mca partc) optime possit cognoscerc, ulrum expensarum.
mereantur Confralres in tali causa ipsorum pro- 64 Nihil praotermissi possibilium mediorum
tectionem. Quin potius conlido de multa ipsorum ad ohlinendum ibi quod aequum erat, adeo ut
et exinde religiositate et prudeutia, quod, intellecta facti etiam ea de re egerim cum Domino Senatus
magis etlam
a Gubernatoi
verilale, auclorilatem suam interposituri sint, Praeside bonae niemnriae, et cum, D. Senatore
honoratur. ut ipsi ad obedientiam se convertaut, et ad im- Taverna, cui cura negotii istius commissa fue-
pleuda mandala suorum Praelatorum, qui nihil rat ut ipsum cum quiele terminarem et ipse :

cupiunt quavn ipsorum et ulilitatem spirilualem. videbatur ostendere quod hujus mefe Ecclesia) jus
Hiuc obligatus manebo vobis, quonim manus satis agnosceret. Videns tamen duritiam ilbus
deosculans, omnibus veram felicitatem apprecor. populi, et ulteriorem moram omnem conjunc-
Petiit nihilominus Gubcrnator, ad eorum lnstan-
tam esse cum notabili aninwum damno atque ;

tiam, ut se conlerrel Mediolanum sed loco se : gravari eonscientiam meam.si diutius diffcrrem
non movit Episcopus, nisi post sex menses visitationcm, sex
totis annis non factam, qua
quando sibi placuil, proplcr alia urgenlissima locus egetquam qui maxime; non polui non
negolia, eo ire. Huc ubi appulit, mox, sicut procedere ad resolulionem istam, sed quanto
alias solcbat faccre, ad salutanduin Gubernato- cum animi mei dolore, novit Deus. Etenim
rem se conlulit. Tum vero qui minus bene ipsi omnes personas ipsius oppidi amans affectu vere
volebant, fore existimabant ntmale rcciperetur paterno, non possum non sentire censurarum
sed contrarium omnino accidit. Sua enim Ex-
plagas, inflictas dilectissimis flliis. Sed obligatur
cellentia pi» eo quam alias consueverat, ipsi Episcopus jus procuralionis cognoscendaeiueri
obviam processit, hunianissimequecum tractans, modis quampotestpromptissimis et efficacissiuiis, fiictumque
in digressu deduxit ultra consuetum sibi
termi- eo quod maleria non patiatur moram, quemad- Senatui
num, ad niagnam confusionem aemulorum. Ita modum txcusat.
satis novit prudentia istius Excellentis-
prudentes Principes, usu ipso docti qualitales
simi Scnatus. De qua praesumo, quod
ubi de
personarum, eos quos conslantes etiam contra
conservandis hujus Ecclesiae juribus agitur, quae

etiam
;

INTRODUCTOR AD ACTA SANCTORUM MAJI. 17

A etiam ipsa ad jus Palrouatus suae Majestatis atli- lectica procederet, ad illum salutandum. Ecce I)

net, seinper approbalura sit omiiein justam rc- autenrdum veniunt ad palatium, ubi bospitaba- !iu j >.

iiiiri -u \
solutionem ea causa sumpla. Atque hic finiens, lur Farnesius adest veredaiios, nuntians obiise
;
Caidtnall.
et devoto alTectu manus vestras deosculaus, D. Caiolum a Basilica Pelri, Episcopum Nova- Ili.rromso et
... .'. tm
precor Dominum, ut semper vos conservct, et riensem rogansque ut Eininentia sua dignare-
;
I

ftttUt.
crescere in sua sancta gratia laciat. Quomodo tur praesentia sua exequias dicli Praesulis coho-
autein proplielia Odescalci supra iminorigeros, nestare. Displicuit omnibus mors lanti viri, scd

tam Morlarienses quam Viglebauenses, impleta quia Borromieus non polerat propler prtesentem
fuerit, dicetur inferius. Farnesium Mediolano discedere, unanimiler Car-
dinales ambo in prcesenlem pariler Odcscalcum
CAPUT VIII.
verterunt oculos, eumque oraveiunt ut islo ca-
Qito loco Pelrus Gcortjius fuil apud Prcelutos pro se lungcretur. Cum ergo idem
ritalis ofiicio '< ' cxequils
Ecclesiie, et Retjios Ministros. /i/nscopi
etiam Farnesius seorsim rogasset, et pro visita-
'
nsis.
tionis labore assumplo egisset gratias, dimisit
\ luam erat retinens juris sui Odescalcus, tam eum a se sub boram tcrtiam, et ad suam ipsius
eratobservans Quapropter Cardinali Fre-
alieni. rhedam deduxit abeuntein. Qui nibil cun< lalus
CAP. XXI derico Borromaeo sanctae memoriae niaxima erat in viam se drdit, ac mane postero mature adftiit :

Arbiter as- pluriuium defe-


familiaritate conjuuctus, eique seque solum Episcopum in isla functione videns,
sumilur tnti
Cardin. Bor- rebat : et ille vicissim, pcr lilteras et verbo- compelenli hora processit in pulpitum, et sua-
romirum et tenus, conferebat cum ipso omnia majora sui re- vissimo fimebrem pronunliavit oratio-
eloquio
Taverttam ,

giminis negolia : adco ul arbilrio ejus committeret nem. Sunipseiat thcma, Requiem teternam etc.
controversiam, quam habebat cum nepotibus demonslravilque, curam Pastoralem, Episcopo
Cardmalis Tavcrna, super bonis mensa) Archie- imposilam, imarn ex laboriosissimis esse quao
piscopalis. Taverna quoque lantum praesumebat alicui possint in hac vita injungi ;
quia exercetur cl ortUionem
de integritate Odescalci, ut tanlumdein fecerit in procuranda Dei gloria per salulem animaium, i nii lii-cinpene
. ' li lil/iiirr

etiam ipse iino statim atque pervenit ad Epi-


: pras cunctis hujus mundi Ibesauris pretiosarum, .'ulict:

scopatum Novariensem, cxpedivit a se Nobilem et quibus maxime insidiatur daemon. Narravil


quemdaiu expresse, qui illum suo nomiiie salu- deinde labores defuncti in regimine coimni sae

taret, dcclararelquesingularem auimi sui volup- sibi ecclesiae, cui totum seipsum impeuderat
tatem ex tali vicinia. Borromaeus insuper simul pedes videlicet itineribus, visilando tolies dioe-

cum ipso se consolabalur in iis afflictionibus, cesim ; manus, tot bbiis scribendis et funclioni-
quas ambo patiebantur, pro tuenda jurisdictione bus faciendis; lingtiam, praedicalionibus ; et ce-
ab tisque vnrte
ecclesiaslica, dicens ei h.ec formalia verba Ila- : tcra omnia corporis membra, fntigationibus as-
honoratur.
beamus patienliam, Domine, vult enim Deus ut siduis. Nunc vero cum apparebat a Domino da-
feiamus Crucem hanc usque ad moilem. Invi- tam requiem illis oninibus, tantopeie in De;
tavit eliam Odescalcum Aronam, consecraturus causa exercitis ;
sperandum rationabiliter viden,
ibi ccclesiam cubiculum ubi uatus fuerat S.
in quod etiam aiiimae ejus aeterna requies obligisset,
Carolus qoando auteoi is aderat Mediolani, im-
: qu;e corpori unita cum
tam utiliter labora- lpso
pendebat eum faciecdis pro se Ordinationibus verat. Quia aulem nominabatur Carolus, et S.
aliisque funcliouibus Pontificaiibus : frequeutius Carolo Patrono suo olim ministraverat ; addebat,
tanieu in visitauda parte dicecesis, scicns quam quod hunc fuerat imitatus iu labore Pasto-
sicut
ulilisessct ejus preesentia illis quae visitabat locis. rali, animarum zelo, et probitale exemplaris
(iiiMediolanensi Synodo septima
ln elegit vitae; praesumeudum quoque esset, quod cum

eumdem Borromanis, qui in illo consessu Episco- eodem reqtiic frtiatur cadem. Fuit cum omnium
In Si/nodo pniiiin scdecim et Cleri primus verba faceret, Novariensium stupore auditus oralor, quem scie-
Mcdiol julic-
coram Senatu, Magistratu ct Ministris Regiis bant prasparandae dictioni aliud tempiis non ha-
tur prtmus
Cfetumalloqui, totaque civitale Audilus vero fuit non solum
: buisse. qiiam noclem itineri impensam.
c cum voluptale sed etiam cum admiratione lanta, 68 Quoniam autem mentioncm fecimus se- Iiciiiis £pi-
ut cum deinde res esset relata Gtiberualori pultura', Episcopo illi defuncto impensae ;adda- .-.copts lilienter

Comili do Fuentes, cui optime nota erat ta- mus eliam aliud caritalis opus, vivenli datum, si' iiii/ifitilit :

cuiidia Odcscalci niultum se excusari voluerit, Multum ille ct frequenter impediebatur p odagra,
quod non potuisset; petieritque, ut
inleresse allixus leclo : ilaque vice quadam Viglebaoum
priusquam Mediolano discederet, coram sc di- misit cum Canonico Dolci ducentos et amplius

quod iterum ceret vice altera. Visa opportuna occasio huic ordinandos ex sua dia-cesi, quibus onmibus
faeit tn Trans rei est solenuis Translatio sanctarum Reliquia- Odescalcus promptissima caritate manus impo-
latione
runi, qtias Joannes Baplista Castaldi impctrave- suit, addita ad corum solalium oraliouc latina
Reliqularum.
rat faciebatque in varias ecclesias distribui, por- cx faldistorio. Fuil cliam iuvilatus a D. Gam-
tantibus eas processionaliter Episcopis : itaque bara r Episcopo Derlouensi ca'co, ad solennem
placuit Scrmo tonc babitus, ut Castaldus ' rogarit Translationem Reliquiirum Corporumque san-
quatenus euin imprimi pateretur, tamquam de- ctorum, in veteri Cathedrali deteetorum, occa-
votionis et eruditionis plenissimum. Vcrum ipse, siooe lulininis, quod supra ipsam cadens totan;
qui rem non habebal ad vcrbum cxtensam, sed destruxerat Missamque celebrans, omuem illum
;

solum schcda summatim nolatam, cetera con-


in popiduin cum Episcopo suo recreavit eleganti

suetae sibi eloqoeutiaj commiserat, non voluit panegvri.


pelenli io hoc niorem gencre. 69 Longissime differebatur fama virtutum
CAP. XXII
quaeetiam niovit aliquos, ut atl ipsum no-
G7 Venienle Mediolanum Cardinali Odoardo ejus, tn aiuiu tjmit
agit
Farnesio, voluit idem Borromaeus, ut, qui tunc tabilesquasdam personas destinarcnt,_opem ejui utililei
apul P.iuium
eliam Mediolani aderat, Odescalcus scciun in imploraturos, apud tunc regnantem Paulum V V.
:

18 PETRUS GEORGIUS ODESCALCUS EPISC.


in ncgotiisniaximis et sanctffi&dei propagatio- pum vellent prodire, quam ejus benedictionem
IX 1TAL. nemcoucernentibus. Audiviteos benevolentissi- suscepissent. Quapropler necesse fuitad mensam
JO.BAPT.SiLA.
ine Odescalcus ; et quoad negotium propositum, cui accumbcbat eos intromittere, ut suae satisfa-
lum oinni diligentia quaerens in veritatem rei, cerent Religioni. Denique ofiicia, quas habuit io
prius quain ipsa su;e Sanctitati rcprassentarelur, Curia Romana, satis osteudunt; quo loco apud
suggessit quidquid, utile alque opportunum sumiiios Poctilices fuerit.
existimabat, ad felicem exitum consequendum.
Postea vero misit alium i|ueindain expresse, li-
caput ix.

cel suli diverso pnelextu, ad Pontificem qui : Pelri Georgii sanclilas divinilus varie decla-
considerata qualitate negotii, pro sua gravitate rala : cjusdcm crga omnes benignilas.
ot prudentia, non solum annuit ut darctur effe-
ctui, scd etiam media eodem disposuit. lterim Oed et ipse Deus, quanti faceret labores ab CAP. XXIII
Prnphcttx do-
tanien ad ineliorem vitam transiit Odescalcus, Odescalco sua causa loleratos, osteuilere volens, no instructus,
cum magno oplinie Poulificis sensu : qui sicut dono prophetiae euindem ornavit, quo multa
talenta cjus habcbat cognita, ita vcbcinenter do- futura praedixit ; ac nominatini viudictam Vigle-
luit non posse lanti monienli negotium ipso me- banensibus imminentem, propter eorum erga
diante perduci ad finem. ipsum inobcdientiam. Quod ut certius Lectori in-
Maximi 70 Jani dixiinus quantam de eoaaslimationem notescat, placeat ei accipere ipsamet verba, quae
fit u

Cardinatlbus, habuerintCardinales Borroniceus atqucTaverna mihi pcr epislolam scripsit, nianu propria Illu-
nunc addo, uihilo niinorcm fuisse eam, quam striss. D. Fr. Gabriel Adarzus, Archiepiscopuslly-

alii quoque Cardinales conccperant qui post ;


druulinus, sub die x Januarii mdclviii ; ubi post
coiisuctam subscriptionem scmper iu epistolis alia quaedam, spectanlia Vitam D. Odescalci, et

propria manu addebant aliquid peculiaris de- siiolocorelata,hoscsubjungit. Nibilo minusexpli-


monslralioiiis erga ipsum. Satis erit unum ex cite scribendum est, quod multi recognoverint D.

omnibus retulisse Cardinaleni Aldobrandinuni, Odescalcum inoccasionibusdotatumspiritu


variis

ueputem Clementis VIII, sic subscribentem, Ja- prophetise. Paucis autem nieusibus ante mortem
uuaiii anno yincxx Admodum .recens apud
: suam, quadam die Je pulpilo dixit, id quod multo-
et Gubernato-
me est memoria noslrea anliquae amicitiiE et me- rum animis in civitate Viglebanensi alte haeret infi-
ribus Reoiis,
ritoruii) vestrorum. Proster Comitem de Fuentes, xum, magnoque cuin dolore auditum fuit. Praedi-

qui ipsi proinotioneiii ad Episcopatum Vigleba- cans de culpainobcdientiae et contumaciae,


scilicel

nensem curavit, umnes alii Gubeinatores Status quam oslenderant in causa Confraternitatum ita
Mediolanensis similiter eumdem maximi facie- dixit. Judicalis me essc molestum vobis, qui immoi igerts
Vi<ilebanensi-
bant. Scio autem quod
Marchio de Inoyosa eo verc]non stun nimisqiie vos jiremere prcBcipiendo bus prxdtcit,
sit usus, in summ» consequetitia; ncgotio, pro inutilia. Utiiia tttiquc sunt, fdii, quce a vobis
obsequio sua3 Majestatis Catholic», nec cuiquaui dcsiihro non polcsl non csse utilc vobis
ftcri, cl

Ddendo, nisi maxime familiari. Dux Feriae ejus- illud, in quo veslru excrcebilur obcdicntia. Ma-
que conjux parem semper opinioncm de eo prae jores nostri Episcopi banc voliicriint a succcs-
se tulerunt, et h»C cupicbat quain frequcnlis- soribus proecipi, cl a vobis cxhiberi. Parcamus
sime ab Odescdco visilari, quoties Mediolani Concilio omnes, ul meritum sit commune; ego
erat, ut posset cuin ipso agere de rebus spiritua- in inlimando, cxequcndo. Simus v.nili sub
vos
libus, cuiii sua maxiiiia consolatione nec minori juqo obcdientiw, quod esl suave onusqtic lcve.
fructii. Quapropter Dux ipso euni impendil, ut Aoh rcculcitremus conlia stimitlum, quoniam
Ducissaa suaderet frequentius egredi de Palatio, duruin est nobis, diccntque Angeli, Kumqttid
undesolum bis integro anno prodierat, seuicl ut adlttcret vobis sedes iniquitalis, qui ftngitis la- dlutitrnam
Sedis vacatlo-
corpus S. Caroli, abas ut Hospitale majus vise- borem in prtvceplol Si autcm me exhorlanlem
nem,
C ret ; insigui cerle mulierihus, praasertim istius non audiverilis, limco, limco, imo vidco vos
qualilatis, exemplo niodesliae. Iradendos in dcsideriacordisvcslri, caritttrosqtte
71 D. Petrus de Toleto, in precando felicia Pastore el ululalttros ; el ulinam non verificclur
ceterisque o/£-
cum panem, et non crat
clalUms, toga-
(i, e( m iiu a .
fes ( ;l wjiuilebut ipsuiii
•__ p '
alinuaiido r
.' '

admiiatioiie Lpiscnpi non exigua. U. Altonsusde


praavertere,
„ „ in vobis, Parvuli pclicrunt
qui franijerct eis.
nbus. Idiaquez, qui primum fuit Magister equitum ge- 73 lta.autem revera contigit. Mortuo enim
neralis in hoc Slatu, deinde rediit Castellanus sancto Episcopo, annis aliquot vacavit Scdes. prouicontlntt,
Medtolanensis, atque Magister-Campi generalis Deinde vcnit C. Franciscus Romerus, Arcbiepi-
cuin Gubernationem lan-
jui e suecessiunis in ; scopus Lanzianensis ;
qui paucis onnis resedit, et
topere Odesoalcum amabat eastimabatque, quod defectu sanitatis transiit Neapolim,ubi mansit
\ iglebani residens gauderet eum identidem visi- mcnsibus aliquot, intentus curandae valetudini ;

tare, el vicissim ab eo visilari. Regiessus auteni postmodum in Hispaniam rediit, actisque ibidem
Mediolanum ad pr.edicta uiunia administnanda, circitcr sex annis obiit. Tunc Episcopalus colla-
cuni esset in caslro, audirctque D. Odcscalcum tus fuit Ulustrissimo D. Julio Guitierez, Archi-
veuire ad se ;
piogrediebatur obviam de cubi- prcsbylero Scalai et OEconomo Apostolico atque
culo, usquequo ipsi propioremque
occurreret Rcgio hujus Status ;
qui absque culpa sua totis
sibifactum stringebat amplexu brachiorum, cum noveni auuis niausit expers Consecrationis, pro-
omui testilicatione affectus et reverentiae. Simili pter accidentia varia, quae una supra alia et
ratione eidem alliciebantur Praesides Senatores- tam inopinata evenerunt, solumniodo videan-ut
que et primarii quique O.Iiciales, tam togati quam tur divinitus prseordinata fuisse, ad castigandos
militares. Quadam autem vice, cum copiae Ver- Viglebanenses et complendam prophetiam sancti
cellas ducend» essent, tania fuit erga illum de- sui Prselati. Cousecratus autem Episcopus Gui-
votio Ducum militumque, ut non prius in cam- terius ad suam Ecclesiam venit, sed novem so-

lum
INTRODUCTOR AD ACTA SANCTORUM IMAJI. 19
A lum tnensibus eam rexit'; obiitque, magno sui devotio suggererct, ut istic vellet ^epeliri anle D
relicto tlesiderio et dolore de tam subita jactura, praedictum altare : cumque adhue vaeniis ma- ex ITA. JO.
hominis usquequaque excellenlissimi. Post ejus B.VPT. SALA.
neret temporc mortis cjus, ipsimet sepeliendo
mortem rursum duobus annis vacavit Sedes, electus est. In eodem sepulcro reposita fuerunt
quibus exaclis noniiuavit sua Majestas ad eam intestina, me praesenle exempt.i, collectaque intra
Cardinalem Dongium : sed prius quam hic con- uniam testaceam, eorumqueloco fatus est venter
secraretur, occupavit euni Innocentius X, aliam- spongiis et myrrba.Quando autem composiluriis
que Eceleaiam ei conimisit atque ita rursum ; eram corpus intra capsani, minimum tertio in
vacavit Scdesaltero biennio, donecad eam ve- gressussum tumulum, tluire eum fluffumigans,
nit an. MDCLIT mcnsc Aprili lllustrissimus D. ad dissipandum foelnrem, qui ex eo aperto exis-
Fr. Gabriel Adarzus in cujus sulenni iulroitu
; tcbat, tntaque ecclcsia se difludeiat : quare dum
compositi fuerunt multi vcrsns, quibus signifi- a multis jam annis dicitur ccelestis quidam odor
cabiiur commune gaudium, judicantium jam inrle existere, juilicetquilibct ecqua esse possit
cessasse divinam ultionem, quam prawuntiave- illins causa.
rat D. Odescalcus, dicendoipsis.quod in posnam 7G Tanta crat apud omnes aestimatio boni-
suae inobedientiae caiituri essent Pnelato mul- tatis ejus, tamque nota universis ejusdem affa-
lumque i'um desideraturi. O ulinam jam cessa- bililas, nec minus evidens desiderium incensum
verii omnino, ct iwn ultraprotrahatur flagelluml quoscumquejuvandi, ut ad eum in suis necessi-
Nam qucui Viglebancnses receperani licli anno tatihus nemo non fiilenter recurreret consilium
amissnm, ad Archiepiscopatum Ihj-
liv, dolent vel auxiliuni requisiturus, utpote certus haud
drunti translatum; adeo ut a vn Maji anni xx frnslra id sibi fulurum. Novi ego magnae con-
usque ad hunc mensem Aprilis annn liv, quo ditionis personam, cui cum casus perquam E
intravit in ecclesiam istam D. Fr. Gabriel Aclar- mirabilis obvenisset, uno dumtaxal fido sodali Magna co-
mltate omnet
zus, id est aunisxxxiii, non habueritViglebmuni comilalus, merlia noctc, ne cognosceretur, Epi- guovis lem-
in Palatin suo Episcoposresidenles, atl summitm scopium adiit, Odescalchi alloquium postulans. pore excipere
solilus,
inter omnes sex annis completis, el carttcrtint Suspecta familiaribus erat ignoti hominis lali
Prtclttto plusquam xxvn annis inlerpolatim et bora acccssus quapropter non nisi multa cum
:

lisconiinuc. Et ipsi Viglebanenses rccognoscunt cautione introducendum sibi putaverunt. Verum


lioc maltttn ab Odcscalco fuisse com-
Illtistriss. mo.x ut in Episcopi praesentiam venit. subito ei
minatitm el pranlictuin, et limenl ne diutius se manifestavit ; et ipse, dato familiaribus signo,
protraltatur. innuit ne ultra quaererent aliquid ;
auditumque
74 Polest Dominatio vestra etiain dicere, dimisit quam secretissime Ego vero qui
potuit.
urgentl et
quod hodiedum osstimetur Saixtus, tam in ci- poslea cognovi, urgenlissimum illum casum secretx ne-
cessitotl me-
vitate quam in toto dicecesi eo quud tanta : extilis^e, Ddenter lectori assevero. gravissima
detur:
sint prodigia el mirabilia, qua) Deus opcratur scaudala inde exoritura fuisse, si pro sua singulari
per ejus iotercessionem. Specialiter autem, quod prtidentia consiliique praesentia promptum reme-
resuscitaverit puerum, viginti septem ab binc einon tulisset Odescalcus.
tliuni

mensibus suffocatum in rivo quodam, ablatumque 77 D. Alphonsiis Pimenlelius, Magister equi-


violentia aquae decurrenlis ad octoginta passus, tum in Statu Mediolanensi, Eques ipse, qualem
unde decidit sub rotam molendini circumacti : cuncti norunt, nobilitate, magnanimitate, et

quapropler D. Episcopus Fr. Gabriel decrevit, bonitate eximius; cum vice quadam Viglebano
atl instauliam Capituli el civilatis. pelilioneinqiie transiens feslinanteradexercitum, nonposset ejus
Fiscalissumendain informationem, de gratiis diuturniori colloquio, uti assueverat, gaudere ;

quas Deus estoperatus inter Gdeles, implorantes eoluit lamen eo insalutato sine benedictinne di- Y
auxilium praedicli Venerabilis D. Odescalchi, ut scedere. Itaque scieus Episcopum eo ipso matu- ei amico
rnorienti as-
ea Romam mittatur. Testiflcatur autem D. Fr. tmo tempore occupari supplicatione ducenda, sislit per se.
Gabriel, quotl cum multi ipsi tlixissent, de se- conatus est etim uhi posset reperire atque :

pulcio prafati D. Odescalchi procedere odorem obvium in publiea quarlam platea nactus, coram
suavissimum, quamvis corpus su b terra sit in- omni populo se provolvit iu genua, Deque assur-
clusum arcae, lapidibus et calce obtectae, ac gere prius consensit, quam benedictionem adeptus
deinde tabulis ligneis, quibus terra ad sesqui forct. Quando aulein ideni Eques postea revertit

odor ccelestis
ulnam profunda incumbit ipse D. Fr. Gabriel ; plumbea glande vulneratus in obsidione Vercel-
pcrcipltur ex ad locum sepulturas accessit, eo tempore quo lensi, ex quo vulnere etiam obiit; prtrsentiam
sepulcro
iinno in ecclesia aderat, non habens in suo stiam jugiter eidem exhibuit, assislens atque
comitatu nisi famulum unum et sacristam jus- ;
consolans, et ad bene moriendum disponens,
silque amoveri scamna supra sepulcrum pusita : praebito etiam per se sacro Viatico, quoadusque
et proslralus in terram applicuit nares cuitlam expiravit.
rimuIsB, in una petrarum inventaa, et fragran- 78 Quitl vero de pauperibus dicam, et quam
tiani plane coelestem percepit. Exurgens ilaque, piaesens in ejus earitate auxilium haberent con-
uiandavit deuuo scamna sellasque reponi, sicut siliumque, viri et feminae pusilli et magni, iufirmi
antea steterant. ac sani, tribulali et quacumque necessitate

75 Hacletius manu Episcopus


propria D. pressi, ciijuscumque essent conditionis ? Atque
Adarzus, ad quorum illuslrationem libenter ad- hinc cxtiiit universalis ille mcestissimusque plan- ftinctantus
iu ejusfune-
juuxerim, tumulum, in quo repositum fuit cor- ctus per lotiiin Viglebanensem civilatem, cum re planctus
quod antca
graviter pus Otlescalchi et etiamnum requiescet, ipsomet ad scpulluram efferretur; qui lanlam in ad- civUatts.

oluerat. iluin viveret mandante efibssum fuisse ante altare mirationem rapuit Epistopum Casalensem, exe-
Deiparae Virginis, intra capellam, ([uam in Ca- quiis ipsius inlervonire dignatum. ut diceret,
thedrali fabricandam curavit, pro aliquo cui quod civilas ipsa rccte posset vocari Civitas

Propyhvitm Maji. VII flen-


: . : ;

20 PETRUS GEORGIUS ODESCALCUS EPISC.


A flentium. Lacrymabantur enim otnnes, eo quoil CAPUT X.
EI ITV .
viderent mortuum non solum Episcopum, Pasto- Gcorgii devotio erga Deipa-
BAPT.
Singularis Petri
JO
KLl rem, ac Patrem siiuni, verum etiam refugium
Etiam in univcrsorum.Quin etin ipso justitiae vindicalivae
pttntendls
reis bcnir/ntf,
exerritio exerebat se caritas erga proximum. Ouiiamquam nmnis vita hujtissanctiPrffllatialiud
r
Praxes 63
Presbyter quidam, soaDdalosffl omnino vitae. qui nonessel.quant exercitiunicoiitinuum variaenrga itise sibt red-
dit familta-
sub prolcclione cujusdam Magnatis confldebat Christi Matrem ilevotionis, et perpetua procura-
impuno prnsequi effraenem libidinem, pnsl multas tio honorisejus; restant tamen mulla. minutim
frustra adhibitas correctiones ab Episcopo, tan- nntanda in hoc arguntentn. Cum eniin in suo
dem jubenteeo datus in carcerem erat. Ilic ad Discursu xi de instituto devotionis istius, eam
exlivmam mendicitotem redacto, ex ipsa domo in rem notassetsexaginta trespraxes ipsatn exer-
Episcopali suhminislrabantur nnilla gratis : cum- cendi, eas omnes ipse in usum verteral qiialonits
que lam ipsa caplivitate qnam exhortationibus erat possihile. Ac pritno quoties per Rubricas
soliciti pro eo Praesulis ad pirnitenliam rediisset licebat, Sacrum de Diva faciebat quoties ser- :

accersivit Odescalcus quemdam ejus fratrem nionemhabebatailpopulum.inserebateiqniilpiam


secularein, pridem ab illo dissidentem, propter illuc spectans. Super mensam plerumque prae-
propudiosam et ecclesiastiro indigtiaut licentiain ; legeb.intur de eatlem maleria. In itineri-
ei lihri
voluitque ut reconciliatus ipsum denuo in domum bus, post recitatum Rosafium Odiciumque,
reciperet, sub certa
ad viclum pensione : quod ordinaritis ejns sermn erat de Maria. Si ex causa
aulem supererat de fructibus Beneflcii ejus, aliqua commissa proveniebat quidpiam spor-
sibi
uni conim mandavit consignari cuidam mercatori, unde tulae nomine, id eontinuo infetehalur iu
opttmo pro-
sptci ln/tf*
accipi posset quo vesliretur, ne porio cum de- triincum eleemosynarium, expositum ante altare
decore slalusei Ordinis sui. pannosus incedere Deiparae. Si veniebat in locum ubi esset ejusdeui
pergeret itaqueordinatisomnibus permisit exire
:
vel ecclesia, vel sacellum, vel imago aliqua
de carcere, valde ememlaluin exlerius intetius- miraculis celebris; anle omnia prncedebat ad
que. veram delitiquentes puniendi formam ! eatn visilan lam dictaque Missa honorandam ut :

Ex hnc autem casu cunjeetura potest fieri de aliis vero inter visitaudum parochias commoditatem
similihus inflnitis. haberet in tali quapiam sacriflcandi (si ea forte
79 Eleemosynas porro particulares domi
ln dislabat lungiuscule a locn ubi pernoctaveral)
Elcemosynas
ejus, distribuebatur, quotidie post prandium,
large ef pru- surgebat ante auroram, eoque se conferebat, ut
denler dtspcn- certa quantitas panis si quid autem pecuniae ex
:
ad horam, visitationis lunctiombus designatam,
.«(
causa aliqua, inter tnauus vel in camera ejus mature adesset; saspe prius revertens quam fa-
remanserat, tolutn cedebat egenis primo ohviis. milia lota surrexisset.
Scrihit aulem Taro, quod cum aliquando non 81 Anno mdc.iii quo Romam ivit, statiin alque
nisi ducatus unicus dotni invenirelur, ejus diini- omnes eccle-
illuc appulit requisivit, quot ihi ecclesiae essent sias Virgtni\
dium dari jusserit pauperi peregrino, eleemo- consecratae in nomen Deiparae : lutellisens autem sacras Romx
synam petenti. Pecuniaiu vero, quae inter pras- vigmti duas numerari, ordinate processit ad vnitat:
dicanilum colligehalur, consignahat Canonico singulas, et iu singulis Missae sacrificium obtulit.
cuidam, eiogandain iis qui schedam a mauu Per nobilem virum, senem ac fldumsihi, curavit
sua afferreut seorsim enitti aceersitos ad se jubet orart
:
velulae cuidam, inflrtnae ac pauperi, cui nomen
paupcres inlerrogahat ipse, quo certius dislin- pto se ut in
esset Mariae, de hahitatione provideri. ,Familiari
i'lo aljectu
ctiusque sihi coustaret de cujusque indigentia; cuipiaut suo Ordineni conferens Preshyteratus, semper pro-
et quod cllectce deerat sopplebal de suo. Sed ficiat.
injunxit eidem. ut, in primaquam dicturus esset
et erga inlirmos totus carilas erat, ad quos cum Missa, peleret ipsi gratiam a Deo tant ardenter
invitahalur pro damla iis henedictioue cum In-
tnflrmos auiandi malrem, quanliim suhinde alii
ipsius
quoscutnque dulgentia in hora inortis, veniebat promptissime, exardescinit iit amorem mulierum et quia oc- :
protn/ite visl-
quamtuiucunique foretit pauperes, atque ipsos
lat. casionem habttit seribendi eidem Sacerdoli forte
per se cousolubatur. Nec solum hoc faciehal, absenti, suhjunxit Epistolae haec fere verba j
quolidie dumquis infirmahatur domi suaa eum Nonduin sentimus in nobis inflammatum illum
adiens; sed vidi aliquot, quos senis octonisque amorem erga Virginem, quem cupereinus :

vicihusuno die reviseret, propriis quandoque


proinde ne eesses in vestris Sacriliciis rogare
manihus medicinas potrigens. Nulli autem ex-
Deum, ut ttiihi hanc gratiam faeiat : quia igms,
pensa; yolebat parcitum, qiia eis subveniretur. quantumcumque luculentus, numquam dicit,
Quod si periculosus morbus erat, conspexi ego Sujficit. Oinnibussecumagentibus cominendiibat
ad unius aegroti curam accersiri ab ipso omnes devulionem erga eamdem. Cum aeris caplandi
medicos civitatis (tres illi erant) quin et quartum causa egrediebaturdomo, in rheda aut pedes, ler-
aforis advocari, quem domi suao excipiebat, ut mitiits exspatianti propositus semper erat aliqua
eonliuue assisteret infirmo, prater
medicamen- illius ecclesia, capella, vel oratorium. Habuil
toruin pretium, etiam niercedetn ei
solvens de aliquaiito tempore in uno conclavium domussuae
suo. in ipsaautemeorumdem visitatione,
tantam statuam illam Marianam, quam cum descripta
monstrahat affecius tenerttudinem,
reaptando superius solennitate postea curavit collocandam
leclos, et variis eommoditatibus ipsorum
prospi- supra altare ipsi dicatum in Calhedrali Viglebani :
ciendo, utconfunderentur aegriet ohslupescerent
ad istud autem conclave saepius ltabal, noctu
prasentcs ad lanlam demissionem quemadmo- :
praesertim, quando familia cubitum se receperal,
dum ipse ergo non soliim vidi, sed et in propria
ibique insistehat orationi et flagellando corpori,
persona expertus suhiude sum.
quin etcereos saepe faciehat ardere.
82 Cum absolveret ultimum opus suum, de
Instituto devotionis ad horandam Virginem
in
INTROuUCTOR AD ACTA SANCTORUM MAJI. 11
A in ultimo ejus discursu,
eam petiit gratiam a plum scripsi, sic illo dictante addidi elimn exlre- D
CAP. XXVI
absotvens
Maria, tam ardenter pro eadem obtinenda sup- inam istam clausulam cum dimissus ab eo t\ ITA'..
;

ultimum plicavit, tain promplc fuit exauditus; ulres om- JO BAHT.


egredere ex Musieo ejus, audivi illum uiovere
opus de de- SA X.
nino digna videalur, cui devotus Lector udvertat sedem. Ergo curiositate rnotus, ut viderem quiil d»> tit$o
votione eiga
b. r. animum. lta ergo scribit : Recipe, Benignissiuia. demum acturus esset ;
per cunniventis ostii ri-
secretarlo
tol '* tpitm
pusillum hoc munus,
quod offertur libi et, : mainobservari, quod ingivderetur in cubiculum 'a'fie~ciuo™e
utes gratissima, gratias ac dona nobis repende. siium, ubi dormire solebat. Mox autem vidi <«''<"
Nos purva Tibi damus, tu reddes nobis grandia, prostratum in genua, coram imagine Deipara
etdigna inagnitudine veslra. Si tuis intervenien- marniorea, stanle in excavato paiiete supra re-
tibus precibus desiderarem impetrare vitam clinatorium : ibique opus illud nianu lenens ac
prolixam, paruin id foret ; si postularein hono- Virguii offerens, de scriplo eamdem oralionem
res opesque temporales, quantuiiicumque bae iteravit; cujus effectuin etiam cito oblinuit, per
maxinia», isti primi essent quos liabet mundus, graliosum et desideialum, Amen : Siquideiu
etiam parum ;
si peterem quidquid pulchrum, paucos intra dies inQrmatus, vitae sua) cursum
bonum, ac pretiosum in creaturis reperitur, finivit.
etiam parum. Volo a te pelere grandia, et am-
CAPUT XI.
petit ]>er eam plitudim tum proportionaia. Quae autem ista?
veniam deli-
Morbus, Obilus, Sepullura Pelri Geoiqii.
ctorum Culpas noslras exorando excusa. An gialiaa et
dona spiritualia ? Veniam peccatorum meorum
impetra. Excusa quod timemus, quia tu es spes MoLorbus Odescalclii extremus, fuit duplex ter-
unica peccatoruin Per le speramus peceatorum tiana continuu, ex abundantiori pituita, quam
veniain, ei in te, Beatissima, est expectalio studioruui contenlio tanlam accumulaverat intra Medtca cuo
B nostrorum prnmiorum. Tu quae es anchora stomachum, ut nullis medicamentis evacuari ea " mor e " <t m ' <'

... cicentibus
suprema reorum, excusa defectus ineos apud potuent : quautuiuhbet coninterentur non so- e
Deum, quoruin causa versor in coutinuo tiniore lum medici civitatis, sed itiam peritissimi qui-

judicioruin ejus inagnnruin. Per te spero ejus- que ex civitale Papiensi : qui cuiu accersiti ad
modi indulgentiam spem re- : in te, lSeatissima, euin veuissent, dixerunt, paucas ailiiioduni vitsB
et vitam icter
positam baheo praemiurum aeternoi uin. Sis nnhi horas superesse aegroto. His auditis, cuntinuo
nam
nomiatimadvocata fidelis in vitaet inmorte. Gra- apprehendi tabellain Deiparae, accedensque ex-
tiainmihi ini|ietra inprsBsenti,et gloriamiuallera. hibui, rogans ut jam dignaretur opere tpso exer-
83 Etlice ul recipiar iu paradisum, tecuin ga- cere, quod docueiat alius in hora mortis facien-
visurus insuternum; ut postquam conteuiplatiis duui ; recurrendo
ad Virginis patrociniuin, ;

gau<lia tua, tuisque doloribus fuero compassus ejusque auxilium implorando, in hoc ultimo et
in terra, tuae liam particeps gloriaa in ccelo. De- tam periculoso transitu : indicans etiam medi-
votio proposita iu quindeciiii mysteriis, terini- cos judicare conveniens esse, ut sese dispuneret
natur in mysterio ipsiusmet gloriaj Unis ergo
: ad suscipiendum Viuticuin atque boc diclo, ;

et hujiis pra3sentis et alteiius cujuscuuique la- cum prosequi ullerius verba non posseui super-
boris niei sit aequisitio ejusdein gloria). Deside- effundentibus se lacrymis , egressus sum de
ravi ego ut-mediante devolioue isla honorareris cubiculo. llle vero confeslim uie revucans, in-
in terris; nunc auleui opto intervenlu patro- terrogavit, uum limerem ne cito uioreretur. Res-
cinii tui pervenire ad honores ccele^les. Ob- pondi non aliuin nie hubere tiinorem quu.ni me-
tuli tibi coronam eompositain ex quindecim dici incusseranl, dicendo paucas vitoj horas
rosis, tu uiihi inipelra coronam distinclain eo3- superesse. Ast rursum, quud ad Commiiuiu-
ille

lestibus geinmis. Ad majeslatem iiegin.e perli- nem quidem atlineret, promptissimum ad eam Yiaticum

net, habere famulum coronatum. Obtuli tibi se esse, inquiebat de celero ne solicilus essem,
;
s " sc v« ;

brevem imperfectamque laudationeoi, vellein Quia (ipsa ejus veiba refero) non moriemur tam F
autem seinper perfectius perfectiusque apud cito, sed habebiinus teinpus ut fruainur solatio
Superos te laudare. 1'raedicavi magnalia tua Palris nostri Confessarii. Eral bic quidam i'.iler
etcrm tati /ie-
colani hoiiiinibus, niiiie cupereni te collaudare Duria, ex Ordine Zuccolautiuin qui morabatur
tttione tibrtim n .
,
.
u -i
AleMiiidrne ad qwui expeditus essel nun-
(iniens, coiam Angelis ac Beatis oininbus. Hiec suiuinu : licel

desideriorum ineoruni ad hoc prajuiiuui ads- : lius velox, non lanieii adesse poterat nisi die
piro, hoc solum anibio, aliain mercedeiu nullain sequenti. Nibiloininus quia inedici censuerant
volo, nullam postulo, o Mater gratiarum. Equi- ipso vespere morilurum, festinalum est iu prae-
dein indignum me novi qui istud iinpelrem, bendu ei sacro Viatico. Ergo nonuihil temporis
sed tu es digna quae oblineas concedatur tuo : dari sibi petiit, quo se ad Unlum Sacramentum
nierito, quod juste neguretur demerito ineo. suscipienduin appararet, solusque rehnqui. lnte-
iXil dalur, hoc si non dctur, licct viiinia rim convocatum est Canoiiicoruin Caiiitulum,
.. , ... • •
i . Canonicos
dcnliir : coram quo devolissune l.orpus Chrisli velut ino- ,„ os extre .

Si datur hoc unutn, lunc datur iniine bo- ritums suscepit. Eadem occasione habuit ad <n«m- atioqui-

nuin. talem et tantam grutiam ut conse-


Iliinc eosdem perquam devolum sennonem, cunclis-
quar, flexis humi genibus, corde sursum elevuto, que altiiuiavit, quod licel nonnulla senlenliuium
linguam affectui, inentem calaino jungens, quam disparitas sibi cuin ipsis intereessissel ; uuiu-
possum huinilliine pro eadeni tibi supplico. Su- quiiin laiuen oiniserit paterno affectu eusdein uti
scipe ' o benigiiissima, o dilectissima Doinina, solebat prosequi. Deinde commendavil ipsis
orutionem ineain praesenta illam dilecto: lilio quain instantissime potuil servitiiiin divinum, et
tuo eftice ut eidem gratiose subscribat, brevi
: sedulain pro Ecclesia curani; idque cuin verbis
hoc, sed ellicaci ac pleno euergia) verbo, Amcn. tantee teiieritudiuis, ut ex oiiimuin oculis ubertim
84 Ego, qui sicut priiuum totius operisexem- prorumperenl lacrymaB.
86
.

22 PETRUS GEORGIUS ODESCALCUS EPIS.


\ 86 Non tamen, sicut prodixerant niedici, ita derium ejus. posuique inlra sandapilam, Auctori D
K\ ITAL. cveriit, ii t ipso die moreretur quin potius ves-
: contumulanduin.
JO. B\PT.
ULA.
peri notabiliter melius habere rcepit, nocle au- 88 Finitis exeqniis deposilum est cadaver in
vivit tamrn- iem sequenti tam placide donuivit, ut iidem me- sepulcro novo, quod vacuum reperiebatur ante
utpr.Tdixcia!
ilici, inane regressi, mutaia senteutia, cceperint araiu Deiparffl, qiiodque effodi fecerat pro eo
eliani sperare de servanda illi vita. Interim ad- qui ex narticulari aftectu istic voluissel primus
A»i"j*»
1
,. . .,
l
......
, aram a se ,
venit qui desiderabatur Pater Confessarius : sepeliri et lbidem
; requiesoit etiam nunc, ut ercctam .

ego nibilominus, quia dies iste fsrat febris recur- supra diclura est. Erat perfectaB staturffl bene-
rentis deterior, rogavi ut in alterum mcliorem que dispositae, colore vivo, facie tam pulchra,

usque in ait
differret consolationem quam ex eo volebat ca- liilari ac devota, ut raperet aninios omnium se
vcntu Con- pere. Non, inquit ille, SL'd hodie id agamus, intuentium : oculis claris atque modestis, ore
/cssari >/n duin lenipiis habemus. Neque vana presagitio subrideuli; barba et crine, cum moriebatur,
ea fuit : sequenti enim die increvit morbus et nonnibil lendentibus ad canitiem. Annodeinde
ipse ccepil leturgo corripi : a quo cum singulis mdcxviu sequenlia coniposui Epilaphia; quoruin
lere lernis aut qiialernis horis expergisceretur, primuro collocatuin est in Catbedrali Vigleba-
revocabaf seuiper ad se Coufessarium, postula- nensi, supra columnam Presbyterii vicinam
hatqiie ideritidem reconciliari, voce semper organo, obversamque capellas Virginis malris; eidempostea

Videtur pr <
libera claraque utens : idque fecit ter quaterve. alterum supra defuncti sepulcrum cum insigniis
^""'^m^emi-
seittemhuliiu*
In hoc autem stalu mc alloquens dixit : Nihil Odescalcorum, quae purissimo in niarmore ex- num.
sc Deiparum, formides, Joannes Baptista enim
praesentem : culpi fecit D. Doctor Raymundus Odescalcus, ex
habemus pcrsonam, quae nos vult juvare in hora proximis defunrti consanguineis unus : qui cum
mortis. Nnu possum ego nisi pie credere, perso- viventein sempec observasset, etiam mortuum
nam istam fuisse Deiparam sanctissimani, quae voluit ea devotissiini affectus testificatione pro-
de auxilio siui securum esse jusserat; licet ipse
"
sequi. Porro coui Taro iu fine scriptiouis suae
pra? humilitate uoluisset eani nominare. [uvaluit quod Miihti alia fccilel tlixit, qtiw non
dicat,
denique tanlum sopor letalis, ut numquam ultra sitnt, scripla in ego locum
libro Itoc : faciiini et
expergisceretur quare collata eidem e^lextrema aliis, scripto meo adjuncturis quidquid deinceps
et moritur ;

1 Map in- fnctio. prsBsentibus mullis Ueligiosis, die sep- comperielur de hujus sancti Antistilis actis;
choa'o )am lima Mnji circa horam
; et quartam intranlis quamvis nullam prelermiserim diligentiam, ad
futo s. m- nctavsB reddidit
chaehs. Fuerat
sniritum creatori suo. colligendam omnera possibilem nolitiam eorum-
sempcr devotissiraus erga S. Micharlem,
Praesul
dem, ad Dei honorem Virginisque sanctisimae :

cujus piaa alfectionis ego couscius, dixi non quibus sit laus et gloria per secula seculorum,
moriturum nisi iu ipso saucti Archangeli festo, Amen.
quemadmodum et evenit. Principio hujus suaB EPIiAPHiUM
infiriintalis die quadam inventa est lampas, quaa D. 0. M.
ante Sanctissimuin accensa pendebat Cathe- in
petro georgio odescalco,
drali, collapsa in terrani quod habitum fuit
: id patritio novocomensi,
citOB mortis praenuntium. THOMjE regii senatoris filio,
87 Intellecta raors illaa cunclis fuit cum eo ecclesim patrl et fa.milij5 lumini
Licft man 'u doloris seosu, quem merebalur Episcopus, sem- IIIC
set coniii tn
per creditus non sibi vivere, sed Den, atque ad VTRIFSQYE SIGN ITVR/E REFEREN-
Ade Lauretu DARII,
honorem Deiparo, splendorem Ecclesiae, com- PR0T0N0TARII P.IRTICIPANTIUM,
1 lum spirituale ae lemporale proxiniorum. LITTERARUM APOSTOL. CORRECTORIS,
Testamento mandaverat sepeliendura sem eccle- FIRMl GVBERNATORIS,
sia Virginis Lauretanae, quam (prout dictum AD IIELVETIOS LEGATI,
supra est ) reslaurari fecerat : sed ad extraor-
MVNERA FELICITER OlliriT.
dinariani Capituli instantiam indulserunt con-
EPISCOPfS ALEXANDRINVS, y
sanguinei, ut
POSTMOOfM VIGLE VANENSIS,
in Cathedrali conderetur, justis VBiqVE EXTRVCTIS ARIS.
Caiii.nicoruni rationibus adversus extremam vo- SCRIPTIS CODICIBVS,
luntatem pnevalentibus. Ego tamen, ut aliqua- PIISQUE INSTITVTIS.
lenus facerem dispositioni ipsius salis, ad 3?,ilem EXIMIjE PIETATIS
Lauretanam cor detuli, quod, dum corpus ape-
IN DEVM, DEIPARAM, ET SANCTOS
riretur, in bursara Ormuzini panni violacei
GLORIOSA EREXIT MONfMENTA.
condideram et hanc reposui intra arculam la-
PASTOR ET PATER
:
SEMPER yiGILANS ET PIUS.
riceam bipartitam, ponens in altero loco fidem INTER PIORVM LACRYMAS,
sepelitw ta-
anthenticam talis depositi b<ec autem capsula : NVMQVAM SATIS LACRYMATVS
men in Cathe
postea tuit condita post altare istius sanctie
do-
VT COELO DIVTI/'S VIVERET
drali citm nius Lauretanss. Ad exequias celebrandas fuit GITIPS TERRIS OBIIT,
ttbro suo de
rogatus D. Scipio Paschalis Episcopus NONIS MAII, M. DC. XX.
Dlva. Casalen- DEVOTI ANIMI TESTIMONIVM
sis, qui cum omoi
promplitudine functionem PJRENTl OPTIMO
islam explevit. Orationem funebrcm,
quasdeinde I.C. RAYMfNDVS ODESCALCVS
typis mandata prodiit, recitavit Pater Fr. Pe- P
trus Martyr Hinutii ex Ordiue Pradicatorum. Supra sepulturam
Quia vero sirpius mihi vivens dixerat quod vo- MARIAM VIRGINEM,
lebat sepeliendo sibi supra
pectus poni librum, QVAM VIVENS
quem ultimum composuerat de instituto
devo-
PETRVS GEORGIVS EPISCOPVS
tioms MarianaB ejus licet
necdum integre im-
;
MIRIFICE COLVIT,
pressi exemplar, uuum HIC EirSOSSA DEPOSITA
aptavi statimjuxla desi-
VENERANTFR.
APPENDIX
;

INTRODUCTOR AD ACTA SANCTORUM MAJI. 23


vel eminus comparente, vidit ultro cadere mu-
APPENDIX rum illum totum, remanente sola porta ubi BX ITAL.
stabat cum modica parte vicina. Maxiiua autem JO. EHPT.
De quibusdam memorabilibus ante et post SJU.A.
consideratione dignum fuit, quod ruina facta
mortem D. Odescalchi sit eam in partem, ubi monaslerio erat utilor
futura, licet in cam non
E x iis quae v.taetempore acc.derunt, primo clinari qu id e m facile posset,
inclinaret sed nec
uti referebant ipsas
in-

Aqtia ablu- referam id quod Canonicus Ravellius m suis Matres.


tionis sacri- narrat, ipsius
informationibus illius verbis
Subjungam hic aliam Epistolam D. Adarzi
ficalts sana- Cappuctnus ex
tur pner quoniam omni fide m.hi digna v.dentur, utpole qua mihi significat| quid se raesente acciderit febrimorlbun-
confeclus viri perquam familiar.s in domo Episcopi. Ita cons ideratione minime dignum.
dus,
variolls,
levi Hanc, in-
veint mulier, dum Antistes ad M.ssam se parabat quit> eo scribo Dominationi vestra ut pra, beam
.

habens in brachns filium deformatum vanolis occasioneni


'

s i gn ifi can di m ihi qua liter valeas


usque ipsos oculos, quos apenre nequibat
ut potius frustum tostae carms quam creatura
ita ;

( opto enim ut p | ene) et Q jn slatu ^ Yiu D


Qdescalchi quam scribis. Ut autem majori cum
humana vidcretur. Petebat illa magna cum in fervore procedas, volo Tibi referre quid Vigleba-
stanlia aquam ablutionis manuum ejus, ante, in ni hum adhuc essem Mediolani. In
acciderit,
medio, et sub finem Missae, porrigens eo in
conventu Cappucinorum Viglebanensium aeger
f.ne vasculum ex argilla Majolicensi. Hanc cum maligna fcbri tenebatur Fraler Circator monas-
accepisset,'domumque tulisset, nescitur quo in terii laicus, dictus Fr. Augustinus, extra spem
st.nctu, cred. tamen potest quod affectu devo- jam munitus
vitae ; utpote Viatico, et mox exlre-
t.onis, lavit ea occulos, faciem, et corpus m- mam Unctionem suscepturus. Ego, qui bono
fantis qui conlinuo aperuil oculos, ccepitque
E
:
isti Religioso baud mediocriter afficiebar, ad sumpta aquu
toto reliquo corpore ita inelius habere, ut intra eum visitandum ivi, in festo S. Antonii Fatavini in Otlescatcht

paucos dies omnino sanus apparuerit; et ipse sub vesperam cumque aliquamdiu collocutus
:
nomine bene-
dlcla,
scnptor eum vidit annos jam sedecim natum. essem cum P. Guardiano in horto, dixi quod
Auriga quidam Caasaris Rho, nepotis ipsius cuperemii firmumvidere. Rogavitille utneirem,
item male-
Odescalcbi, maleficio impediebatur ab actu con- quia jam moriebatur. Perstiti nihilominus in pro-
ficloimpedi- jugali : cum autem magnam concepisset de san- posito, voluique assendere, sicut et feci ; atque
tus ab usu
ctitale Episcopi opinionem, curavit, medianle intravi ad Fr. Augustinum, interrogans qui va-
vxoris,
me, habere aliquid aqua) ab ipso benedictae ;
leret ipse vero nihil respondebat et solum fixis
:

per ipsam, ut mihi asserebat, liberandum se oculis me intuebatur. Videns autem eum in
sperans. Ego, licet non siue difflcultale, ipsam sunimo gradu febrilis aestus vehementer sitire,
ei obtinui et ille eam ; bibit, bihendamque SU gg essi P. Guardiano, ut ei potum adferri ju-
uxori porrexit ex eoque te.npore Iiberos se eo
;
beret. Allataergo ei eslaqua, et exhibita infirmo
impediinenlo senserunt. Dederunt etiam ex ea quantitas trium circiter unciarum; quam bene-
bibere cuidam filiae suoe male habenti et haec :
dixi dicens Augustine, In nomine Dei, et
: Fr.
ctiam mutato statim colore, omnis molestioa Virginis matiis suae, ac D. Odescalchi, bibe hanc
expers mansit. aquam. Bibit Frater, et in terminis mihi dixit :

Statim a morte Odescalchi, narravit mihi Grande obsequium mihi praestitisti. Tum Guar-
guod vivus Mater Antonia Maria Ribera, Superior monasterii dianus pulsum arteriae exploravit, et dixit, inulto
promisevat,
Assensionis Viglebani, mulier exceller.tis, non melius inlirmum habere idem fecerunt dixe- :

solum nobilitat.s. sed ctiam spiritus, c.isum se- runtque P. Vicarius, et P. Iiifiimarius cum alio subito conva-
quentem- Emerat monasteriuni istud fundum Patre, qui fuerat in seculo medicus. Paulo post lescit

quemdani horto suo lontiguum, quem ea acces- interrogavi infirmuin, utrum placeret ipsi rursus
sione ampliare volehant. Adiverat locum D. aquam pntare. Respondit, Omnino ; allataque
Odescalcus, visurus an muii essent aeque alti est media circiter quantitas prioris, cui similiter
ac quantuin requirebat clausura
alii, verum : benedixi, iisdem usus verbis. Statim autem atque
quia prius obierat, quam ipsa usa esset liceutia eain gustavit oeger; Jam, inquit, persanatussum.
dejiciendi murum inlermedium, oretenus dum- Iterum ergo P. Guardianus cum supradiclis Pa-
taxat sibi facta, vehementer anxiabalur; eo pulsum ejus, dixeruntque libe-
tribus tentaruut
quod materia inde proventura valde egeret, du- ratum esse omni febre. Porro eum secunda
liitaietauteni anconcessa facullasnon expirasset vice aquam aegro porrigerem, suggessit infirmo
rum concedente sed ncc electus adhuc erat
: Guardianus, promitteret qua primum vice egre-
Vicarius Capitularis, ad queni posset recurrere. deretur e conventu, visitare sepulcrum D. Ode-
l-ev iniracn-
Ergo ad defunctum se converlens ait : aniuia scalchi, id quud libenter facturum se vovit. Re-
tum eflicit benodicta quam
credere nie convenit jam rece- cuperata sanitate surgens de lecto. rogavit
movtuus. ob dilatum
ptam in coelum; tu, quirj tanta cum caritate instanter Guardianum, liceret sibi spartiari
P. deinde votum
semper oceurristi necessitatibus monasteriihujus, foras ad captandam auram. Negabat primum relapsus.

etiam inpraesenti perplexitate succurre milii apud Guardianus facultalem, dicens, quod promiserat
Dominuni Deuni. Hrec cum dixisset, abiit ad primum iter facere ad sepulcrum D. Odescalchi.
Missam audiendam, ac postea in eellaui suam Verum tauta fuit postulantis importunitas, ut ei
sumptura quidpiam, medicinsB. Interim misit fecerit potestatemeundi quo vellet cum assignato
Vicariam suam ad portam carrorum, positam socio ivit aulein ad ecclesiam a Domioa septein
:

in eadem maceria; ut praBsens istic adesset dolorum dictam, modice distanterna monasterio
nescio cui rci agendae. Quae mox ut eo appulit, Cappucinorum. Verum cumdomum reverteretur,
percepit haud procul a se jaci lapidein : duuique tanti mox eum invaserunt dolores, ut cogeretur
attonita circunispicit quis eum jecerit, nemine referri in lectum, seque mortuum diceret. Con-
Propylxum Mtiji. VIII tinuo
24 PETRUS GEORGIUS ODESCALCUS EPISC.
A tinuo adjacentem accurrens P. Guardianus, miracula Oeri interveniente D. Odescalco : Ca- D
uonicus autem Ciux, casum mihi alias narravit iiemaUtu
TX ITAL. monuit iDtelligere quam salubriter ipsi consu-
JO. BAPT. suadeDS ut prius facluui a se votum perquam rarum. Virum quemdam dicto D. Ca- !^°"' a<: """
luisset,
SALA,
compleret; formulamque praeivit, quamverbatim nonico notum invaserat febris cumque ipse :

subsequens veniam a Deo postularel . et cessa- Canonicus aliquando esset piscatum egressus
verunt una cum verbis dolores. Proximo autem exlra portam Vallis, faclis eidem homini obviam,

utnmqu» ^ie processit ad visitandum sepulcrum, atque interrogavit eum quomodo valeret : cui iste re-
sanaius ti- inde ad me vuniens, ista omnia mibi narravit. spondit, redire sibi febres omni die. Ergo, in-

'Oroivu'"'
Jamque informationesdesuperconfectaehabentur, quit Canonicus, eamus haud procul hinc ad
et iuterrogati medici asseruerunt, impossibilo Dominam nostram de monte Carmeli, seggessit-
fuisse, ut subito auferretur tota febris : cessa- que ut recitaret ter Pater-noster et ter Ave-Maria
verat enim in instanti, in quod maxima consi- in honorem sanctissimae Trinitatis, rogando D.
deratione est dignum. Haec aulem referre tibi Odescalcum, ut sibi impetraret id quod esset ex
volui ad solatium tuum, tum etiam ut Deo gra- majori Dei honore et obsequio : imposuit etiam
tias reddas, atque ad prosequendum cosptum capiti ejus pileolum quem Canonicus ab
ipse
laborem scribendi Vitam defuucti, magis ma- codem D. Odescalco acceperat. Quarto post die
gisque animeris conQdo enim futurum ad Dei
:
iterum viro praedicto factus obviam, interrogavit
gloriam minime vulgarem ipsiusque Saucli Epi- quomodo exinde valuisset ; ille vero respondit,
scopi. quod ex eahora qua pileolum istumhabuitcapiti
Scripta erat haec Epistola Mediolani, die xxi impositum.numquamrediit adeumfebris. Totum
Augusti mdclii; additaque erat altera ad ipsum vero istud hic retuli, quia scio quod lllustriss.
eumdem D. Adarzum, Viglebano scripta, et sic Dominatio tua gratanter ea sit intellectura de
nuntians. Multi hic sunt infirmi, et moriuntur nostro illo Beato.
multi : quotidie etiam videntur quasi infinita
DANIELIS

PAPEBROCHII
CONATUS
CHUONICO-HISTORICUS

AD CATALOGUM

ROMANORUM
PONTIFICUM
CUM PRMIO AD EMM APFAMTU

GODEFRIDI HENSCHENII
ATQUE PETRl POSSINT

A S. PETRO USQUE AD PASCHALEM II

DEDUCTUS MTE TOMUM Q,UARTU1I


DE ACTIS SANCTORUM

M/UI
1LLUSTRISSIM0

AC

REVERENMSSIMO

DOMINO

D. LAURENTIO CASONO
S. D. N. INNOCENTII PAP/E XI

A SECRETIORIBUS NOTIS ATQUE LATIMS EPISTOLIS ET CARDINALIUM


COETUl QUEM CONSISTORIALEM APPELLANT

SECRETARIO,

ILLUSTRISS. AC REVERENDISS. D. AUGUSTINI FAVORITL

Viri auctoritate ac gratia et politiori litteratura florentissimi, deque Sanctorum


Actis quoad vixit optime meriti,

CONSORRINO ET IN OFFICIIS SUCCESSORI,

Daniel Papebrochius e Societate JESU.

Jlluslrissime ae Iiei>eretitlissime Domine

i aeris alieni nexus, moriente creditore, non solvunlcivilia Jura, multo minus patitur gratitudo,
cum vita Benefactoris aboleri fortius enim animorum vincula
Sbeneficiorum memoriaui simul :

adstringuntur, quamcorporum. Quamdiu igitur in Te, dignissimo Consobrino ac Successore

suo, vivet Augustlnds Favomtds, et quamdiu Casona Familu stabit, manebit mea erga Hanc

tuumque Nomen obligatio : quia ipso commendante eidem insertus jure hospitii, adhuc jucunde

ffique ac gratanter memini caritatis, mihi et P. Henschenio in DomoTua paterna exhibitsr, cum
Roma in Belgium redituri Hetruriam lustiaremus, anno Domini mdclxi. Sed et Tu vicissim, post

Neomagensem pro pace conventum regiesstis ad Urbem, voluisti recordari quantulicumque mei

obsequii, Tibi et Ablegato Sabaudico hic AntuerpiiB prasstiti : postea etiam dignanter professus,

quod amplissimis illis quibus Favorito successisti, addi quoque eumde-


meritissimisque titulis, in

sideres, quo nos ille sibi obstrinxerat, Patroni, quasi Te non satis crederes ejus ex
asse heredem,
Primis enim ad mu
nisi scribentes Sanctorum Acta etiam tibi eodem nomine baberes obligatos.

litteris mandasti, ut jure hospitii tecum scmper agens, Favoritum in Te


adhuc viventem agnosce-

rem. Perlectis deinde eorum Thesibus Libellisque, qui suas origines, mihi non satis probari visas,
BBgra lulerunl, et silentii tenendi coustanliam ideutidem objiciunt ui coutumeliam, sapienter re-
Minimc decere virum gravem, evangelicamquc disciplinamin sanclissimo Instilulo pro-
scripsisti ;

Belgio hwreticis risum


fessum, lam inanibus tricis disputalionibusque distincri, quai conterminis
excuterent, dum totius Ecclcsiw causa agilur, expurgando Sanclorum gesta a fabulis,
quw in ea
irrepserunt priorum temporum credulilale. Quanti apud me ponderis Fuerit istud Tuum pruden-

lissimum consilium, suffragiis Erudilorum ex omni ordine acnatione virorum passim conGrmatum,
quivis intelliget velexhoc praeliminari de Pontiticibus Romanis Tractatu, animum
adverlens fre-

quentissimis, quae in deeursu se offerebant, occasionibus refutandi Librariolos obgannientes ;


si

tantierant faciendi, ut propter eorum vitilitigationes augenda esset Parergis pluribus praesensLu-

cubralio, etiam absque talibusjam prolixior. Hanc vero cur Tuae potissimum censurae subjiciam,

Tuo inscribam nomini, causam accipe. Viderat cum adhuc vivcret Favoritds 6 Maxapfrr,;, ope-

ram a me positam in explicanda Patriarcharum Hierosolyinitanorum Chronologica serie, visam-

que probaverat : cum autem ex Romanorum Pontiflcum vetustioribus Catalogis, ante Aprilem ab

Henschenio productis et quadaintenus illustratis, pridem esset persuasus, circa hos quoque haud
parum studii utiliter collocandi superesse, ut Sedis cujusque tempora habeantur accurate deflnita ;

indicavit pernostrum D. Petrum 1'ossinum, sibi Romae familiarem, optare se, ut huc prius slyluni

vertercm, quam Patriarchatuum Alexandrini et Autiocheni pene obliteralam historiam niteier e

pulvere suscitare, sicut promisisse videbar. Rem ergo, Eiudilioribus non paucis desperatam, illo

hortante sum eo perduxisse, quo a tenuitate


aggressus, postquam conatu haud poenitendo visus
meaadduci posse spem faciebant multa ineditorum hactenus monumentorum, propriarumque per
annos sedecim observationum praesidia; cui potuissem prius repraesentare perfectam, quam qui
suscipiendi operis suasor praenpuus fuerat? Eodem autem h:ec quoque ratio accedere poterat, quod
ipso in Limine, sive Apparatu ad hunc Conatum praavio, inducendi erant Favoriti ipsius dilectis-

simi duo, interque se (duin alteri vila manebat) amaiitissimi, opinionibus tamen diversissimi, Hcns-
chenius inquain et Possinus praenominati, pro sua cujusque decertantes sententia. Henschenius qui-
dem, ex ea quam hic consequi studio morlales possunms ambigua prorsus rerum notitia (jam euim

certiorem, ut cnnfidimus, intueUir veritatem) persuadere nilens, ut salutiferae Crucifixionis annum


credere velimus ipsum fuisse, qui Coss. duobtis Geminis insignitur, et communem Christianorum

JErnm annis quinquc praeverlit; Possinus vero, in contrarium tendens, pro eadem communi ,Era
mauutenenda, quasi eam omnino deflciat nihil, quo minusjusta sit, qualem totis seculisduodeciai

credidimus. Neque, duobus istis sic comparatis, formidasset Fayoritus invidiam periculosi ai bilrii,

quo veldcfuncti laederetur fama, vel gratia periclitaretur viventis. Non erant illi disceptaturi affe-

ctibus, rixosis utique disceptatoribus et oppido molestis, sed meris ratiombus , itaque animati com-
pariluri sin^uli, ut alter alleri oplaret victoriam cedere, si salva posset veritate. Quidquid audito

utroque Amicus communis judicavisset, grave accidisset nemini. Ad haec cootingit saepe, ut in

supputatione temporum, praesenti Conatu inst.luta, fundeturdiscrimen, reperiendum inter Uecreta-

les Bullasque, Pontificiam auctoritalem nomenqueex vero praeferentes ; el alias complures, sub
tauti tiluli quamvis cnientili reverentia diu impune toleratas, nunc vero passim apud peritos pro-

scriplasadicendoin historiaEcclesiasticateslimonio. Ecquis verodetalibus cognosceret potius; quam


cujus propriuiu munus erat praemeditari epistolas ; ad praecipua mundi Capita ab Apostohco Cul-
mine dirigendas, et Actorum Consistorialium scriplo consignare tabulas? Verum quod mentis pro-

posito me decuit praeslituere, non sic etiam ad alfectum deducere licuit, interveniente Favoriti

morte : Amicis tanto acerbiori, quanto longius aberat a grandiori aetate, cujus maturitas lenire

vulgc so'et jacturam decedentium, cum annum vit.e dumtaxat nonum supra quinquagesimum
ageret, ipso in flore virilisplenitudinis. Senserunt ergo luxeruntque eum quotquot noverant, seque
ei affectibus obligaverant. Sed hos luculentius nemo testatus est, quam preecipuus quoad vixit aes-
timator viitutis ejus, idemque operis nostri Miecenas muniflcentissimus, Celsissimus Princeps Fer-
dinandus Furstenrergics, erecto defuucti exuviis et memoria) in Basihca Liberiana Monumento,
quod nulli Poutiflcioruui ibidemmonumentoruin pretio aut eleganlia cederet, cum hujusmodi Epi-
taphio.

D. 0. M.

AUGUSTINO FAVORITO ZARZANENSI,

HVJVS BASILICiE CANONICO,

Qui
;

Qui illuslri ingeiiio, excellenti doctrina,

augusta et Scdis Apostolicao majestale digna eloquentia,


el imprimis Latinae oratinnis copia, nitore ac gravitate;
Carimnum etiam gloria
floreutissimis veteris aevi Scriptorilius aemulus

per octo et viginti annos iu Palatio claruit,


ALEXANDRO VII,CLKMENTl IX ET X,
AC INNOCENTIO XI
ab Epislolis,

atque in Cardinalium Ccetu, quem Consistorialem appellant, a Secretis fuit;

ab eodem Innocentio
nunc Ecclesiam sancte et feliciter administraute,
gravissimis negotiis admotus,

curarum molem invicta constantia,

fortitudine, Gde, ac integritate

sustinuit ;

prisca sanctimonia,

et honorum ac pecuniee, ceterarumque rerum caducarum contemptu,


et omni Cliristiana virlute,

maxime vero caritale erga pauperes,

quibus vivus et valens quidquid paucis contenlo supererat assidue distribuebat,


veras divilias, insontem larciludinem, felicitatem et gloriam
invenit.

FERDINANDUS
Dei et Apostolicae Sedis gratia
Episcopus Paderbornensis et Mnnasteriensis,

S. R. I. Princeps, etc. Liber Baro de Furstenberg,


Amico intimo,
cui vivo, propter iucredibilem ejus abstineutiam niliil unquam largiri potuit,

mortuo cum luctu mcereus hic posuit :

Vixit annos lviiii, menses x, dies x.

Obiit anno mdclxxxii die xm Novembris.

Non licuit Principum optimo, Amicorumque tidelissimo, tamdiu saltem vivere, quoad perfectum
opus nuntiaretur : nam et ipsum aeque immatura et acerba mors, anno vitse lvi nobis sustulit,

v Kalendas Julii, post sertimum a Favoriti obitu inensem. Licet Vobis conjunctam utriusque in mo-
numento pulcherrimo memoriam quotidie intueri, spirantemque niulo in marmore viri prssstantis-

simi vultum recognoscere. Mihi aliud non suppetit iu lanta distantia regionum, quam ut eodem

mea dirigam pro defuncto vota; dum meum bunc leiiuem Conalum, quem Favorito dicandum
destinaveram, ad Te defero, dignissimum ejus Consobrinum, quiu etiam in Offlciis Successorem;
veluti ea ratione qualemcumque gratiam reddere possim Benefactori mortuo, quam viventi malue-
ram exhibere. Etenim nomen dumtaxat videmini commutasse, non personam; et redivivura in Te
habere Favoritcm, Romanae Curiae nobisque Amicis ejus gratulamur. Attamen, ut cetera similes

sitis, unum quiddam est in quo (salva utriusque pace) Vos inveniri cupio quam dissimillimos.

Annos llle omnino viginti et octo, in codem gratiae et auctoritatis gradu, quatuor ex ordine Ro-

manis Pontificibus adstitit, rara inter Palatinos felicilate, quibus ferme usuveuit cum Dominis mu-
tare fortunam : Tibi vero contingat opto, non modo nullos a mutanda forluna suscipere timores

(quosfacile Tua virtus superaret) aut a mutato Domino experiri luctus (quos tali eventu etiam

optimus quisque debet assumere) sed uui Innocentio XI, Oplimo Maxiinoque Pontiflci, ad tempora

etiam productiora, non mitius coustauti, quam fideli deservire obsequio. Tautum perge, qua coe-

pisli benevolentia, nostra respicere ac fovere studia, bonorando in suis Sanctis Deo et Veritati vin-

dicandse consecrata.

PROTESTATIO
;

PROTESTATIO
ET PR/EMONITIO

AD QOARTOM ET QOINTOM TOMOM MAJI

\c praeviam de Romanis Pontificibus traclationem ; deque Supplemenlo Generali, ad lo-

mum primum sacri Anni Semestri faciendo posl Junium absolutum.

URBANIANAM, circa Sanctorum nomenclaturas, Vttas, Mtracula, Consiilntionem observareprofessus


jam sxpius, teqite ipsa adeo comprobatus, ut non dcsint qui me nitnix hoc in ijencre seivritatis ar-

guendum pittcnl; itlem tamen ritrsus proftleor, non pro me solitm, se.d eliam pro Sociis, milii poslhac

cgllaboraluris m hoc sludio colligendi et illiistrandi Sanctorum Acta; videlicct nolle nos cuipiam, per hxc stttdia

nostra, rcligiosioris cttltus adscriptum amplius, quam per Apostolicx Setlis Dccreta sacrosancla liceat ; neque
itliam hic colleclis ftdem pelere, qitam pttre huinanam erroriquc obnoxiam, nisi qitibus Auctoritas liumana major,

H ut lalis pcr Ecclesiitm Romanatn ngnita, snffragalur. Quod aulem hinc consequens censucrunt Decessores
mei, BOLLANDUS alque HENSCHENWS, ut erroribus qitibtiscitmque el qttacumqtte occasionc sibi

obrepentibus in tanta rerum tt hisloriarum lam variarum mtiltitudine. veniam postularent et instru-

ctionem a melius informalts, protnittercntqite corrcctionem, suo qtiamqttc tempore faciendam ; id quam non in spe-

ciem dumtaxal, cl postulaverim, et promiserim ipse, it solnm possunt ignorare, qui Aprilem et Majum, totos a

me recognitos ct magna ex parle compositos me.nscs, nttmqiiam legeruitt. Elenim sxpiusctile, tunt ibi, tum in his

duobus Maji Tomis, anticipavt tempus prxslandx correclionis, conira quam facundam pulabanl Decessores mei
coHlenli plcrasqucejusinodiexcipereudversnriis.inspemfaciendi aliquando SUPPLEMENTI GENERALIS
vel impressionis novx totim operis, post medium scUicet nut intcgrttm seculum absolvcndi. Ego vero conside-

rans, quantum id excedat augustos vitse lcrminos, nni homini sperandx ; nec volens lolum illttd, qtiod in jam
cdilis addendum, mutandum, corrigcndnm vel tradiderttnt ipsi, vel egomet observavi, vel alii tlenique suggesse-

runt commilleie memorise, ilihgenlix, ac fidei poslerorum ; censui ejusmodi SUPPLEMENTUM conficien-
dum, mox iitque ubsolulo Junio completum fnerit primum sacriAnni Semestre ; simulque colligendos INDICES
CiENERALES pro Tomis omnibus, titnc ullra viginti futuris ; cl prius etiam quam deni essent, prtebentibus

n&um satis difficilc.m Iudicum, per tot volttmina dispersorum. Hoc consiltum, setati meee necdum senilis, el vale-

tudtni ab aliqttot annis per Dci gratiam salis ftrmx non improportionatunt, insuper slrenuorum dvoritm Socio-
rum fidttcia fultum, atqtie ab HENSCHENIO anlcquam morere.tur vchemtnler probatum, et ut exequerer

scdulo commcnilalum, cum co morltto plmibus indicassem ; untts intcr alios rcpertus est REV. ADM. D. CLA U-
DIUS CASTELLANUS, ad Divse Virgtnis ParitiU Canonicus, qui, non pattconni qttorttmdom Sanctorum
Vtlas (ulijam fecerant aliquij sibi sumeret ex causa peculiari recognoscendas ; sed totum ab imtio opus foliatim
revolvcrcl , el quidquid vel correclionc vel illttstratione egere judicabat, annotarct in chartam, nobisque transmit-
teret, malhim ipsi eo noininc obligatis. Equidem vix attsim sperare ftttttros muttos, qui tanlum snmcrc laboris

veltttl ; titlemque ejtts dtligenliuin exsequare, netlum superare contendant :non tamen ftterit improbum volum oj>-

lantis, nt salicnt in singulis Regtombus ct Professionibns, Urbibtts atque Ctettliis poituvlatilvf, iritenianturrel
pauci ,
qni pro Sanctis ad se suosque propitts attinentibus solicili, sttse erga tllos obligationi facianl satis; eoqtie

spectaiilia curcnt lcgcrc ; cl num quidaddendum, demrndutn, vel miiliinilum, dispicere ; nosqttede singulis aman-
ler ftdenterquc monere ; neminem, qui id obsequii nobis prxstiterit , ahsqtte grati antmi profcssione dimissvros .'

nedutn alicui vitio versuros qttod se a uobis dtsscnlire in re quapiam indicavc.rit ; ntodo eo sit animo, ut ferre possit
quod ipso audito non in ttnam setnper conveniamus sentenliatn, neqtie in suam interpreletur injnriam. IIoc si
obttnuerimus, qttanlo prxslantius ad Dei Sanclorumqite lionorem, quanto ad historicam veritalem exaclius evadct

opus untversum ! Qttam multi aut inter Prxtcrmissos relali, ant nec relali quidem, dignum suis meritis locum
recipient ; qtto nunc carent, quia vei dc. iis nihilditiir. innotuit nobis, vel tlefuit ptiblici Cttttns idoneo confiimalio!

Talis enim Culltts uisi ostendatur,non solel nobis essesatis, qitotl scriptor qvi/piam, aul eltam plures, vel popu-
lariler prsesumpta ex jnelate licentia indultjeal cuipiam appellationem SANCTI vel BEATI. Multa eliam crrata
tah ralione emendabuntur hauddubie.tn locis, temporibus, personis, ex incidenli commemoratis, quee tot in libris
non esse pauca, satis intellitjimus ex numero depre.hensoritm per nos ipsos, jamqtte in adversaria relatorum. Eos
tamen qiti de hujnsmodi nos dignabuntur inslruere, pnemonilos velim, ne ctim accipienda statim per litteras

nraliarttm actione (hanc enim numquam paliemur dtsiderari) exspecle.nl illico responsumad singula. Fieri enim
potest, ul non seque. nobis probentur ipsorum omnia : el experientia docittt, ejusmodiad singttla respondendi se-
dulilatem alio non servirc, qitam ad emitlendnm fintem contentionis, quem reciprocando magnitm semper dispen-
dium quietis el tcmporis, scepe etiam atnicitix fiat.

MONITIUNCULA
MOMTIUNCULA

AD LECTOREM
placuisset Michaeli Cnobbaro, suis et typis et sumptibus hos
Cum
Propyhoum lioc, sic imprinicndum curare, ut scorsim cliam vcnclipossct
Iibros imprimenti,

; qiiia non-
nullos fuluros credehat, qui destiluti commoditate aut voluntate (otius operis perle-
gcndi vcl sibi comparandi, curiosius tamen ea requirerent cjuee extra ordincm a Nobis tra-
ctantur ; necessarium 1'uit ex Aprili ac Majo nonnulla recudi sub titulo Prsevii Apparatus.
IIoc cum ila jussissem lieri, ut nonnulla, qua? fuerat Auclor correclurus si vixissel, ipse c\
ejus mciilc mihi nola corrigerem ; visum niihi est eadcm sic recognita, non ingrata fuiura
ciiani illis, qui cnipla hahercnt volumina nostra omnia ; ideoque non curavi ea in com-
nuini omnihus exemplis editione auferre, sed nec apte potui. Nihil lamen majoris mo-
nicnli mutalum vel addilum volui, quod, hisce notis [ ] sejuiictum a reliquo contextu, non
posset Leclor curiosus secernere. Addidi autem, deeodem quod Henschenius tractaverat
argumenlo, illius opinioni conlrarias Epistolas (resnoslri P. Petri Possini;e( disserta(ionem
nicam unam, cx jain dieti Possini opcre quodam acceplam de Cliristi Genealogia : ut non
minus Ecclesiastica' quani Evangelicie Ilistoriae, id est, vita; ipsius Cliristi series hic inve-

niretur ordinata.

PROLOGUS AUCTORIS
De vetustioribus Catalogis MSS.

ROMANORUM PONTIFICUM.

Mense Aprili rasmisimus Actis Sanctorum mntsis Aprilis ciitora a vaiiis ad Aureliamtm Atujustum, sesqui seculo

P
oceurrunt :V«
'raciatum tle serie el successxone Summurum serius imperantem, fiientnl pcrperam translala. Suc-
tales Pon'i(i-
Pontificum Romanorum, qui primis aliqttot cesscruitt Sixto I Telesphorus et Hyginus de quibus
cum 3ancto- ;

rum seculis Ecclesiam rc.ierunt, eamqiie maritjrio acliini est lovio primo Juuuarii, sed quomodo lunc agi
aui ritse sanctitate exornarunt . Incitarunt nos ad illud a nobis potttit, qoi sanctae antiquitalis sttecubi necdum

tum antiqui Catalogi eoritmclcm, qiws luc tla-


sliutium, imlnberitmus; vcro edocli melius, magisquc e.ter-
niiitc

mus; tum patissimitm dics natales plurium, in eum cilati ad veri falsiquc discritnen pcrcipiendum, amola
meusem cadenles ; quorum xlates ac res gestte non satis ista rellemus omnia, et qtix Itic iiidicubuiitur sola eorum

litjtwle definiri et tractari potcranl, absque deccssoritm toco substittti.

successorumque exacta notitia, quam cum iliciis Catalo- 2 Hvgino sttccessotem tlamtis S. Anicetum, cui S.

gis dare iitlendebamus, ut veritas utulequaque stabilila Pius subroijatus, fttit annis aliquot verus Ponltfex, utttc '

cluriusob oculos poneictur E.r Itis. t/uos din. ad Apri- per aniitis circiter septem SS. Hvgini et Auiceti Epi-

lcin suectantibits.primo Cltristi scculo floruil S. Clelus, scopus Vicarius qito eltaot modo fuerunt Episcopi Vi-

a Principe Aptistoloritm el ptimo Pontiflce Petm cum carii Linus, S. Petri Apostoli Sixtus, S. Alexandri, ;

etirccri intiiisi ; Stephanus, S. Lucii in exilium acti;


SS. Lino et Clemente ordinatus Episcoput, cmltlus-
quepost Itos Ecchsiam rei-isse qui a sitcecssore stw :
et aliorum alii. Imo qui Ltberio, sttb Constaniio Im-
Anacleto, contra quam senserunl Eusetiiits cl plures peraiore in auxiiturh acto, praeftnt S. Felix II, inter

alii necessario est cum bisce Culalotjis distintjuendus. Porttiflces Romaiws ttb Ecclesia numerutur, quamvis
usqttc ad temportt S. Eva- non setleril post dicli Liberti tiwitcin. Seeulo attlem
Post Itos autem ditas tradilur,

risti superfuu.se S. Clemens sed privatus,au't Aposto-


;
Christi septimd, cum S. Martinus Papa essetab Ecur-
Tltetidoro Catliopa capttts et in exilittm ublcgalus;
Itcits, Episcopus.id est nulli Cathedra; adstrictus. Secnlo
clto

secundo vixerunt, ct jam tlicto mcnse colunlur, SS. Six- nioniliinte Constante Intperatore, in ejtts locum consti-

Anicetus et Soter. Inter memoratum Evaris- litlus est S. Eugenius, qui priusfttil S. Martini Fica-
tus I,
SiJ.ti,
Sixtum, prxfuit Eeclesise S. Alexander rius, ac dein verus Pontifex, el inscripttts Martijrolo-
tum et Itunc :

cujtis Acla sincerissima videntur universam tleccssorum gio Romano.


3 Pio Pontifici suecessit S. Soler in cujus Actis,
snccessarum Pontificum cltronotajim posse flrmissi-
:
et

Eamtlem Hermes urbis xxil .-Iprilis tllustratis, demonstramtis eum aitnos eirci-
me slabiitre. coiroboraiit S.
Quirinus aliique ad ter novem pr.rfuisse, atque aniw Cltrtsti clxxi vita
Romana: Pcrfectus, et Tribttnits,
mar- functum csse. Cttrdintilis Baronius, qttia uliter de aitiiis
X Aprtlis relati, ab eodem Alexandro conversi et
coronuti sub Aureliano Comite qui ab aliis Ju- deeessorum senserat, coactus tcmptts Sedis ad uoit inte-
tijrio ;

Imperator compeltalur et cujus fa- gros quatuor annos conlralterc, ejusque obitum anno
dex, Princeps, et :

Propylxi Majahs Zona I 1 CLXXI.Y


:

2 APPARATUS P. GODEFRDII HENSCHENIl


clxxix nssiqnarc ; Si quis, inquit. certiorem de annis C Perplacet opusculum, tum ob summam tintiqiiitu- fn boc Consu-
levi, titm ob metbodum scribcndi, qtta lempora siuguln-
Soteris invenerit clironographiam, qua tamen Cle- les destgnan-

rus e niimeru Romanorum Pontiticum non ejiciatur, iiim Poitnftctim per Consules, qtit luin Reipublicx Ro- tur
accurate desnjnanlnr qtiam Regiain
nec litterarum Martyrum Lngdunensiuro siuoerum mttii.r iii.rfticrnnl. :

viain esse docet er Patribns Baranius, in Prxfalionc


testimonium contemnatur, haud inviti assentiemur.
(actitm Anuales SUOS Ftrlestasticos ; rt atl auitum I.xlx nsm.
H.rc Bnronivs: cujus desnleno speramtis a noliis ail

salis solidissima el conlmodissima inetliodo, chrouogra- xxxvi ita coitititdit : Tempora annumerata per Con-
pltiiun isinm petendo r.r ipsis S. Soteris Aclis, nec non sules libentioribus sunt acoipienda auribus, cum

sx successions S Eleutherii; citjus nnno vn moia esl ceteris illa frequentior, liberalior, etverior noscatur

aptnl Liiijtliuieiises penecutio, cinn liujiis Ponltlicts cir- esse ohronographia, atque in usum frequentiorem
tus sans iiluque innoluisscl. Imo successio Cleti nb accepta, quaj a Fastis deducta est Consularibus!
Anacleto dislincli, conlra nuperos Grxciutnles, optime Certe quidem cuin vetera monuinenta in antiquis
propugnatur. Postea, m persecittione Diocletiani, passt scriptoribus interdum invenimus esse Consulibus
sunl mense Aprili SS. Caius et Marcellinus Pontifi- consignata, magno afficimur gaudio, perinde ac si

ces. in tenebris oberranti fix aliqua exoplata prseful-

4 Eusebius lib. 7 Historix Ecclesiasltcse cap, 32 as- geat. lliec Baronius : qui ttimcn fncem tllam pro pri-

Caium et Mareellinum sua a?tale vixisse. S«/, mts Ponttfiribiis sibi non cttravil accendete : quod uos iit
serit,

guod relteiiienter obslupescendum est. ita aberrat, ul Vita S. Soteris aliorumque Sanctorum Poutificum
vitleatur ultro volttisse averilatistramite recedere. Caii Actis mense Aprilts, nl sttpra indicatum cst, relvlis,

decessor Eutychianus sedit annos octo, cui vix dccem facere conati ; od eamdem [accm alias quoque contro-
meitsts concedit Eusebius: dein incrtissima segnttie. versms dirimimus, qiiemadmodum Biiiouius seculo tertio

SS. Marcellinum et Marcellum ejus Successorem, in et sequentibits facil sxpissime : eitjtts rei cxemplum ttni-

uuum eitinileinque liuiiiinem conjlat ; autcerte, ob nomi- ciim ndtluxissc salis crit.

nis similitudinem, Marcello omisso, successores S. 1 Sub Jttlto I Poulifice, cujits Vilam elticidavimtts

Marcellini stuluit in Clironico SS. Eusebium, MpI- xii Aprilis, fttit Sijnudns cenlum et sexngiiita Episco- et p„hos con-

chiadem et Silvestrum, sub quosuum Cbronicon fiiiit. porum Romx colleaa, imperantibus (ul Acta Synoda- troeersue di-
™n"i<i»'-
Quare Eusebio cum sitis sequacibus ainaiidato, in iis tiasuO initittm bubent) Consianlio et Conslante anno
quae sunt Romanae Ecclesira, majorem esse adhil.en- quarto, sub die xix Kalendarum Octobrium. Indi-

dam fidem ejus alumnis. quam ceteris, cense.mits rum ctione sexta, et sttb finem ailililar, Data Kalendis
Bnronio, in Xotts snisad xxvi Aprilis, quo coluntitrSS. Novembris, Feliciano et Maximiano viris clarissi-
Clerus et MarcelHnns, quos Ettscbius a suceessoribus mis Consulihus. Baronius anno cccxxxvn num. lxvii,
Anacleto et Marcello non distinxerat. primo in locum Miximiani substituil Titianum, qtti
5 Latinis igitur poltus quam Grxcis circa Romanos isto anno collega Feliciani futt ac deinde sic hquitttr. :

I'vx tkbro Ponlificcs iubxrerc cnm Itaberemus conslitittum, tliu- Quod autem spectat ad Synodum dictis Consulibus
Pontkftcali
tuma ac mag.ua solicitttdine indagavimus quiiseunique ite annotatam, cum (riplici et inter se diversa chrono-
Stintmis Pitntiftcibiis tractnlus, ub ejitsdem Ecclesix graphia signetur mendum in notas numeri iri e
,

uliimnts tiiitiquiortbus conscriptos; et aiino UDCLX Ro- psisse facile est intelligere. Primum enim annn
mam appulsi. Iiaccum vuis magis erudttis egi-
de. re quarto dictorum Augustorum, rursum Indictione
mus. Commeutlabant aliqui Librum Pontifictilem. ex sexta, atque demum nominatis Consulibus ponitur
quo Vitx Ponitftcitm cttilx sunt ab Aloy.io Lipomano eadem Synodus celebrata. Si igilur rooveatur con-
tomo lertio Vitarum Sauctoruni Priscorum Patrum, trover.Ma,quaenam harum irium chronographia fide-
usqite. ad S. Felicem II et tempora Conslanlii Impern- Uor habenda sit mea quidem sententia notatis Con-
;

toris, qux el itt tomis Coiictliorum, saltem usqtte ad sulibus potius inhierendum existimaverim, illa po-
tempora S. Oregovii Magni, alleguntur, et poumotlnm tissimum interalias ratione persuasus, quod facilius
ex .Inastasio Bibltotbecano aliisqne auciortbus conti- sit in notas numeri errores illabi, quam in ipsa
inttiiiliir, tir ittts^im m .lnnnlibus Eielesiasttcis toudan- nomina. quod omnes puto justissime concessuros.
tttr. Lucas Holstenitis, Btbtioiliecx Vaticanse tunc Hinc enim est quod mos inolevit, ut cum vel anni
ef Catatogo
Cuslos (qiiem nobis Alexander VII Pontifex Maximus, Imperatoris vel Indictionis, in legibus ab Imperato-
JUS. Palatini ut virum eruditum et hominein pium, commendahat) ribus latis, mentio haberelur, Consulum quoque no-
obtiilil Catalogum Summorum Pontificum, ex anti- mina adderentur eam nimirum ob causam, ut Fa-
;

quissimis membranis Palatinis Vaticanee bibliothe- storum soliditate, annorum Imperaloium numerus
cge descripium. Htittc Catalogum ipsi truuscripsimus vel Indictionis semper inleger servaretur; vel si li-
deductttm usque. od Sieplinnitm III Papam, sive ad brariorum vitio corrumperetur, ex notatis Consoli-
tempora Pipini et Canili Mhijiii Reijum Frnncorum ; bus restitui perfacile posset. lixc Baronius, qu:r iu
etimqtte coustitueramus aiiquaiido ulus Catalogis mini- dictis Romanorum Pontificum Cutalogis necessario sunt
mo cbaractere excusiim, subjituiiere. Vertim quia ibi observanda: quod subinde ipsa Imperatorum nomina vi-
iion [iidtcaniur Consules Romani, vix pusset ille alium tvo librariorum aui sciolorum, qut perversum Itabebanl
iisuiii Uabere, quam ni ex crebris ejus erroribus discere- cbroitoliiijiam. sint tnuuittata, ct restitnenda e.r Fttsbs
mns. qitam parttm fuleittlnm stt compntui annorttm, cui Consulum ibi relictorum, quos nescivit imperitia illo-

Consitlcs utit ttiiiu Imperalorum desunt. Altum Cmulo- rittn iiiimittare.


ijtim reperunus in tltustri btbltotbeca Regina? Suecice. 8 His positis progredientes, ad Auctores dicti jant
probatur alius
iDiitentum in codice mcmbuinto valde magno sub numero primarii Catalogi perquirendos, pro nnmero partiitm
ea l s tdginx:
88, quem, usque ud Felicem IV et tempora Justiniani itlius diversarttm, ipsos quoque ceuscrnus distmguendos.
Imperutoris deduclum, descripsimus, el hic damus; sed Prtma completur cnm S. Urbano Pontifice, anno Bn/us pars
pr "" """'"'
loco duviia.rat secundo, qitia post studiosam longamque ccxxx mariurittm passo. In Itac priore paite nnlliCon
usqite oil S-
meditulwiti /n juditavimtis, primiim locum el majoris sules bis reprlunlur.qiiainvis sub iisdem, sub quibussc- p nttanum,
cburaclcris prxroijalivnvi deferendam alleri, nolx tonge dere inceperttnt quiduiu, fuerint vita functi aut mariijiiti
opttmx Cataioijo, qni penes nos pridem fuii, deduetus coronati eorum decessores : (sed ejus Pontificatui, qtu
usqne. ud tntliiim Liberii Ponttjicis et temporu Constnn- potiorem anni pdrtem vel incipiens vel finiens lenuit,
ui lntperatorts, sive annum Cbristt cccliv, uti ex ad- relinqiiiinlur. E.templi causa : S. Alexander diettur
juncto ibidem Calalotjo Coii.ulitm (qiii ui Coiistantio fuii.se ttmporibus Trajani, a Consulatu Palma: el
Augusto VII el Constautio Csesare desinil) manife- Tullii u^que yEliano et Vetere. Creattts is est el ordt-
stum reddtlur. natus anno cvui cum Coss. Gallo et Bradua : sed quia
bunc
m

AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM.
hunc annnm decessor Evaristus tenuit usque ad xxvr bus Damasus ab Hieronumo pelit Psalterium Grsecx.
Octobris, huic itti retinquuntur ; el in ti&tignando initio fidei redilendum, et itic eidcm qnad petierat mittit. Ib-
Alexandri primi nominantur Palma etTulIins]. Dein ias igitiir satis est in nostro Aprdi legi, unde eas jam
de /Elianng et Vetus fuerunt Consules anno cxvi, quos mallemns expuncfas).
ultimos toto anno kabuit Alexander, et superfuit usque 10 Redco tul prj-fufum antiquiorem Cattifognm, at-
iul dirm lii Mafianno cxvn, qua Consutes Niger erant quc indtcoquod cum habuit Joanncs Cuspianus rirervdi- sed InvenUuf
ct Apronianus qiti tamen non attribnnatnr S. Atexan- a Cw ' ' flB
,
: tus. et inseruil Commentario suo in Aurelii Cassiodori J .

r* t r\ n i
spnrsim erft
dro, sedsoli S. Sixto ejus successori : intertm Acta s«- Consules, incTptens a
i
Consiilatn uuoruni Geminorum, hic Catatogus
tiqua S. Aleccandri habeni, post krrjus mortem, nntu in quo , imperante Tiberio Caesare passus est
,

Dei, endem anno, defunctum esse Tr;ijanura, qnod Dominus noster Jesus ChrMus (quem toeum
c&rtum est contigisse in Citicia x HieAugusti, Nigro et Digrcssione nostra ad idem Prommium iate expiica-
Aproniano Consulibus. Hujus partis fsi non s.riptor, mus) el finit cum Pontificatu S. Julii PontihYis, ut
seribendar certc ouclor) videtur posse stalut S. Anterus supra indicavimus Eumdem liabuit in antiquis mem-
Papa, qui gesta Martyrum diligeufer a Notariis ex- branis Nicolaus FabHcius, Peiresci Dominui et Sena-
quisivit, et in ecclesia recondidit. Sedit is solum uno tor Aqucnsts, Antonius Capetlus de Cozna
uti testatur

mense in suo Pontificatu, videtnrque gesta (et quidni ct Passione ChriiH cap. 5. Onuphrius Panvinius in
..... _, ab,. „
itnupnrtow
potissimum Summorum Pontificum %) exquisivisse nec- Commentano in ttorum secundum Faslomm, incipil sxpius atatus
duin Ponlife.r, sub S. Pontiano successore 8. Urbani. citare Darnasum in Fnis Pontificnm a Coneulatu Sa-
Tmo Acta SS. Urbani et Callisti liujus decessoris videri turnini et Scipionis, quando S. Linus creatus est
a S. Anfero scripln, dicemus xxv Maji, quo coliiur S. Episcopus c( Vicarius S. Petri, et prosequitur mque
Urbaniis; et x Maji, qnn coluntur SS. Calrpodhts ad finem dicti iibri et Pontiftcutum S. Jutn sive jinem
Presbyt'er t Palmatius Conml, Simplicius Senntor, atii- prsefati Catalogi. Verum quia immiscet Cansules, quo-
quc Martyres, quorum res gestx in Actis S. Callisti rum m aliis Calalogis libro Pontifkali et apud Ana-
canttncntur. stasium nulta fit mentw, opinamur illos aut e.c Cata-
9 Secunda erao Pars incipcrrt a dicto Pontiano, et logo pr&scripto, quem habuerit, excerptos es.se, aut ex
in hac passim majora Pontificum elogia referuntur, ii- Cuspiniano desnmptos. Apographum nostrum communi- R . .

dem Consnles vepetuntur, dies ordinationis et mortis cavit vltm Joannes Bnilnndus nvster AHtfidio Bucherio, Utndum Bu-
ullcra pars
ptures au- Pontificiim assignantur. Ei hsec Pars [qnahtor succes- qui illud edidit in Commentario suoin Ganonem Pas- cheriocom-
clfilem Fictortt : sed is non parum futiginis ipsi adje-
mu HCa w ' *
ctores habet, cessive auctores videlvr haouisse, nonnuUastylidiversi-
finiturque in primuscumS, dum Catalogum iltum (quem confusiorem tivtiio-
inic dignpscendos, quorxtm Felice jxni- cit,
Ltberto.
verit,sccundus tres liujus successores adjecerit Eutychia- sum jud'cnhal) non mtis lestunnvil : d<xit tamcn n-li-

num, Cainm et Marcellinum, tertius junant^ Marcel- quomm Cntiiloqornm fontcm viden, et poss,e studia in-

lum et Eusebinm, quartusa Melchiade usque ad Lihe- dustnaque aliorum depurari, atqnend rijandam veieris

rii initia scriptionem continuaverit, floruerii autem sub historia: stciitalem adhiberi : quod nos hoc tractatu

liujus decessore Juho :


] in cujns Etogio, prmter mo- cmtamitr prsestare etjudicio eruditorum hominum sub-
rem in prioribus Eiogiis servatum, iiabetur accurata ba- jicere, ut qnod sincerisstmnm xsttmarint, setigant,
silicarum ab eo extriutarum narratio : ex qna xu Apri- 11 Aiter Catalngus, quem ut diti, ex MS. Codicfi
Reginse acceptum secundo loco damus, priore Con- Vitx Ponti-
!ts od hujns S. Julii Fitnm confinnnmus hujus Cata- e.r
fiaun inatlero
hffi cmtnentemsoliditatem. Liberii vero tempore sules habet desumjitos, sedsubinde non satis exacte : in
Catalot/o
liunc veterem Indiculum Romanorum Pontificum hoctamen est utilis, quod aliquot iocis lacunx prioris
contextum fuisse, ctium asserit Dtonysius Petnvius Catatogi pr&clare ex eo supplenniur. Ast hic in iis qnx
Itb. 5 Rationarti 'einporum cap 5, qui eum penes se a tempoHbus S. Damasi ad Felicem IV et tempora
habuit. Post obitum Liberii constiluins est Pontifex Ro- Justiniani Itnperatoris traduntur, non hahet Consules,
manus S. Damasus, qut rogatus a S. /iteronymo.Ge- practcrqitam in Joanne I et dicto Fclice IV, quando vi-

sta Pontiricum, quas potuit reperire in suee Sedis stu- xit auctor et vo/utt anitari auctorem pcinti Catalogi.

dio, ad eum direxit, [si qua fides epistolis qme sub Postea ttpud Anastasium ratio Consulum uuiia hnbe-
Mkil quidem ,

tale fid Hlero- utriusque nominepraefixx habentur in nonnuttis MSS. lur ; nlcn in reiiquis tlirtqenda sunt tempora per episto-
nyumm Da- Catnlotjis Ponttficalibiis : de qitibus, licet ad multo /«<- las Pniiiifienm et Concitia sub us hahiln , in quibns
masus OU5I5-
ttem per Consules apud Prvspe-
steriora tempora continuatis, ea verba inteltigentes ple- Consules indicantur ;
se probatur
Hqne, quasi eatenus saltem anctorem haberent Dama- ru . Mareel tnu m Comitem ,
\
'ictorem Tuu nenensem
sum, feccritnt ut Damasi liher de Romanis Pontifici- tittributos initio Pontifieatus vaHorum Pontificum : in

bus passim allegetur a scriptoritms superioris a-lati^, cx quibus tuinen auctoribus major diligenlia requiHtur
Damasum, [quippe qui inter se non concordant silameitpsi^ ali-
quibus Ptnlom.rns Lucensis, usqup innuit, et

Chronica summorum Pontificum vigorem recipiunt quando cnnlnuitcunt}.


Daniaso scribente. Frequens communio iitterarum et \"2 Pnrm historia, tn iictis Catalogis contenta, la- et atus
Lihro Pontificati, quem codiribus 4e-
librorum tater hunc et Bieronymum faciebat non omni- (his cipiicatur non solum in
uc™'
nn incrcihbile videri. hunc ipsum antiquiorem Catclo- anic indicavimus, sed etiam in ahU codkibus MSS. de

ijum peltlum ab Hieronymo, eique& Damaso missum Vitis Pontificum <<<' Stephanum IJIei Pipinum ae GV
fuisse : sedquae od hoc probandum proferuntur Episto- rolum Magnum Reqes Francorum deductis : neque tl-

Lr, decitrrunt styto tam (tittlco el incuitn, ttt jam /»t- lii- in attero codice Marquardi Frehert perve- .
ct atio

tlem viri altqni erudui, et nuper Clarissimus SciUestra- tusto Berltniant monnstcni, acleitw Parkienai Q Phi-
Lahbxo indicato ultenus deductx habentur.
tittSj in primo suo iUuBtrandat Antiquitatis conatu Itppo

ulramque censuerit. anctoHbus tam cultis quates nmbo Continuavit eas Anastastus Btbttolhecartus ttsqtte ad
etiam quod a Nicolaum Papnm sive annum dcoclxvii et Gui-
sancti fuerunt, non cnnrcnirc,
;
isft et ipsi

{utriiisi/itv Damaso Hieronqmus requtsivisse supponitur artjnmento l/r/mus Bihltnlhccitrius a/itqiie, USqUi al ohitnm Mar-
eniin ea ite
miuus quiitlrure. Nec vcm onte liujus velustissimi Ca- tini F
sive annum mccccxxxi et sic continuatas habe- ,

re cptstoLv Has, proui inscriptse sunt,


talogi exeiuplnrin eas apistolas reperit Henschentus, miis ni tltustri codice nostro.
putantur
MSS
Gesta Pontificum. qU orum unus ffisce tJestis supra
suppositix sect ante posteriorem Catalogum, qui usquc ad Felicem citamus
Damasi prsepone ("?«« <«'
tsscl IV perlingit, et non UUO toco deprehenditnr interpoia- indieata epistolm SS. Bieronymi ei
hiuttnr, codcm moih quo ante teatndum Calalogum.
tus. Nuliam etiam earum rationem habendam putavii qmntum
Mariius Mitesius Sarazanius J C. Romanus, Vttam .
Post dictas epistotas hic mserebutur titutus. Iu nomine
ct opera S. Damasi Papffl a se coiiecta Edens tinuo Domiui incipit series Pontiticum Romanorum, qui iu
1038, licci prae oeulis haberet proferretque alias, qui- Sede B. Petri Apostoli ab ipso usque ad hoc tem-
pus
,

. APPAKATUS P. GODEFRIDI HENSOHENII


latus; Israelita., mare Rubrum transgressi. lmo
pus sederant. Finit avlem cum obitu ct sepnllura
cum Christo cruciflxus, ad iliem xxv
Martini V
addila hac clausula Cessavitque Episoo- ;
sanctus Latro,
htc de Consu-
patus diebus xn. [Anlea lamcn in Gregorio XII Martii elinm hodierno Marltjrologio Romano est m-
lattt Gemi-
qui postea En- scriplus. Idem dies tbidem confirmalur ex Tertulliuiw. noruiii agitur.
agens de Gabricle Cnndrlmerio aildit,

genius Papa modernus dictus est, uiique juf.imorlrm Auausltno, Beda, Henricns Pliilippi, m Qutrstiniiibus

Clirmolunicis de Anins nali et pnssi Chrisli Salvainris


Martini i/uin eiium m Innocvnti" \'II mcminit Xi-
;

Eugenium nbsque vlla cap. 19, addil illustres scriplares SS. Thomam et An-
colai V post ordinuii ; i,'quc

primum tnnmnni el alms triginla , asserentes Christum xxv


churarlcris dircrsiialr. ui Hib Eugenios.rr/tfus
liher, sub Nicolao rcscnpius vidralur. prout nos eum Marlu possum : imo ail, Marianam senlire temeritati

hobemus). Vtxu eo tcmpore Jaoobas Zenns, Piatrrcra6 proximum, velle hanc sententiam labefactare. Al
2.0amu Prolegonteno 38, fere snb (i-
Venetus, virin rebus agendis clarissimus, et in om- phonsus Salmeron, tom. I
ab eo ouem
Jac. Ztnus i.iluis scripturis tam humanis qunm divinis disertis- nem, ait, inter tractatus Joannis a Turrecremala
Krtpstt sub
simus et doctus, qui his temporibus, ad agitandum maunscriptos unum se invenisse, qui inscrihitur, In
Pauto 2.
ingenium, de Yitis omnium Pontificum Romanorum quinque conclusion.es Episcopi Abulensis de man- ,

librnm eleganti sermone conscripsit. ha Jacobns dato Papa. examinatas. Prima inter eas damnala
Phitippus Berijonwvsis !il>. 15 Supplcmenti Chrmuca- lia.0 erat : Dominum Jesum passum annoa_tatis tri-

rum Britta «....<. _.icei'ci_xxxv .•/.••<... Est tiidus Zsnub cesimo tertio currenie. Secunda, nequaquam vige-
creatus Episcopus Bellunensis et Feltrensin in Provin- simo quinto Martii, sed tertio Aprilis mortuum. Sed
his obttcr indirnlis, placet hoc loco adderc aliquot anti-
cia Marchix Tarvisinx xxvi Apriiis attni mcccclvii,.'.
qnorum, in variis reqionibus ileijentinm, testnnonia de
postea Episcopus Patovinus anfto mcccclx tenutitinius.

Obiitautem, leste eodem Bergomensi, anno a Natali Christo cru. ifixo duobus Geininis Consulibus, dioto

xxv Martii et feria sexta, quod aliis pro.rimts annis


Ohristi mcccclxxvi, id cst avnis ttovem antequam in
hicem prodiret Supplcmcntum Bergomensis, quod pas- ntm congruit : idque co lantum fine, ut sua huic de

snn circti fitns Ponttficitm a Jacoho Zeno scriptas se- Summis Pontificibits Catalogo dcbila consistat attrian-

quuntvr Trithemius, Etjsengrenivs (asserens tas, relicta aliis libertatc ulterius rei veritatem iiiqin-
optima
fide expositasj Gesnerus, Possevinus, Vossius et jdures rendi.

alii, [Hvjtis erqo opus esse M-S. nostrum diu fuimus 2 Primus itaque prodeal antiquus Tertitllianits, qui
suspicati, subinde ettam asseruimus. Sc<l conjccturx fhruit circa annnm Chnsli diicrntesiiniim el sequentes, Hiincad-
slruunt Tcr-
prnnum dtfjidcre ttos docutt privcitntus Martius Mile- e.l qtiem S. Cijprianits ob miram dnclrinam snum Ma-
tittlianiis m
Sarozanus, S. Damasi cloqium ex Zeno tronscri- gtstrum appcllare solitus est. Hic tibro conlra Judxos
sius Africa,
ptiimc.rlithciis. alitjuantoquam nos linbcnmuscontractius: ila disseril : Christi passio perfecta est sub Tiberio

dciude cidem prorsus rennntuivitntts, docfi geittiinum Caesare, Consulibus Rnbellio Gemino et Rufino Ge-
Zenri opua extnre in Bildiotheca Vattcana; et composi- mino, mense Martio, tcmporibns Pascha., viu Ka-
fum qutdem csse sttb Paulo I, adcoqve post ttnnum lenrlarum Aprilium, die prima azymorum quo ;

not. 9
Mcccci.xiv quo is crcatus est, sed tton perdvci u/tra Cle- Agnum ut occiderent ad vesperam , a Moyse erat Scccrns
vtrntem VanflO fldOUJHV vitn fnuctum.] pra-ceptum. HfecTerlulHoiius in snn citnt Jitdsis con- Slilpifilts in

cerlattone. Siiccedal Severus Sulpilins, S. Marlintdi- Gallia,

scipitlns, qtn suam hislorinm usque ad Consutatnm Sti-


PROEMIUM PRIORIS liconis sivc aniium cccc deduxit, tradiiqtte lihro secuntlo,

Dominum crucifixum esseFusio Gemino et Rebellio


CATALOGI.
Gemino.
De anno et die morlis Christi. 3 At pree reliquis majons ponderis teuimoninmcan
fert S. Augustinus, qtti lib. _ de Doctrina Chrisliann
.
cap. 28 asseril, ignorantiam Consulatus, quo natus S Aurjmtinus
mperarile Tiberio Caesare passus esi Domi-
I

est Dominus et quo passus est. nunnullos coegisso in Africa,

nus noster Jesus Cln.stus, duobus Geminis errare. Hunc ergo tib. 18 de Civilate Dei cap. 54 in-
Consiilibus, vin Kalendas Aprilis el post :
dicat, dum ista scribil elapsis tiiginla annis post Con-
.

ascensum ejusBeatissimu-Petrus Episeopa- sulatum Theodori Manlii; adeoque scimtts, nnnitm


Cliristi fuisse qundringentesimum viijesimnm nnnnin
tum suseepit. Ex quo lempore pter siuces- ,

eitmque ante olntnm ipsius Angustini penullimitm


sioncm disposilum, ipiis Episcopus, el quot
quando dicto Capiti, re bene discussa, ne et ipse aber-
annis praTuil, vel ipio iinperanle. raret, ista interserit : Mortuus est Christus duobus
Geminis Consulibus . octavo Kalendas Aprilis re- :

EXERCITATIO 1.
surrexit tertiadie, sicut Apostoli suisetiamsensibus ViCtnritts
Aqititanus
probaverunt. Haecibi S.s/ugttstinus. Yixiteodemseculn
in (iallia.
An ITCtO slalllulnr ChrislllS passilS dliolius Viclorius Aqmtanus, qui CanonemPaschalemannoqita
Gcn.inis C-onsulilnis driugentesimo quiitqnagestmo scripstt, eumdemque his
et vni Kalendas
verbis auspicatur : Crucifixio Christi, duobus Geminis
Aprilis.
Ruffino et Rubellio. Habebat IHspania eodem tempore
virtim ernditum, Idnttum in Galfxcia Episeopum, qtti
Itlatms
J\dmtmndus playic vidctur cum Proa-mio conscn-
Itoe Chronicon deduxil usque ad anttum qttadrinqentcsimum
tus vetusttorum Putrum et Scriptorum, atttstanlium, sexagesimum septimum. Hmc
Consulum de- atirtbuitur Iltspania,
quod l:icdictt„r imperante Tiberio Caesare, passum
t scnpito, (tccuratius a PluiippoLabbe sub initium fomi
esse Dominum nostrum Jesum Christum, duobus
prtmt Btbltothecse novse excusa, in qua traduntur isUt
('.eiiiinis Consiilihus, vin Kalendas Aprilis.
Est hic Rufo ef RubeLlione Consulibus passus est Christus.
dtes xxv Martti,atl qnemlatededuxtmus sticram Christi
Post Idntium sequitur in eodem tomo Chronicon inte-
rrnripti mcmi>.i<ini ex trigiitta plunbvs anttquis
t et grum Piospcri Aquitani, et poq. 44 sub finem in Au-
Martyroloqits t
quorutn vctu^iissitnum S. f/teronymo ctariOy ista leguntur. Usit.atior traditio habet, Domi-
Dies 7b trtbuitur. Cbi etiam ad eumdem dicm referuntur fxqurx num nostrum decimo qumto anno Tiberii Csesans , Prospt '

MartU atihi
Christi eruci{ixi : ut sunt Michael Archangelus, de duobus Geminis Consulibns, crucifixum. Similes Cn- Aqultanus in
__. (/umiiia-
m, dracone triumphans Adamus creatus, lapsus, ;
talngos antiquos Consulnm Romatwrum alteqnt Cuspi-
Gallia,

mortuus; Abel justns, primus Martyr; Melchisedec, manus in Commcntario Consulum Cassiodori, in qui-
Hex et Sacerdos Isaac, a Patre Abrahamo imrao-
;
bus dic..!..' passusDominusJesus Christus Consulibus
duobus
AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM.
duohus Geminis. Omittimus Evangelium Nicodemi, Pascka dic Lnna xvil, tunc qui dirtam
xxv Marti
antlqiii
quo utcbantur Gnostici apud Irenmim lib. 2. cap. 28 correctionem uon admiserunt, suum Pasrka celehnirun'
Vatalotjl ,

Consulum, in qno diccbatur passus Christus snb Pontio Pilato, mense Aprilii; non tamen xxn AprUis, quem xn
anno quinto decimo Imperii Tiberii Caesari.s, sub appellarunt, quamvis esset Luna xvi. sed kebdomade
Consulatu Rufi et Rubellionis. Conclndal Genrgnts intrgra scrius, die xxix Aprilts, ittis xix, et Luna
Bvangelitttn Ccdrenus historicus Graecns, qui cum Grxcis suis as- astronomica xxm, nuad ahsurdnm esse ipsi fatentur.
Nlcodemi,
senticns retutisset ad annum xix Tibeni passum csse
, Quidni etiam, e srntentia Keppieii, aliqtwt diebns post
Cbristum, sub fntem adjunxit Exactius tempus salu-
' verinn plem lunmm celebrartnl stium Pu.scha Juilxi; et
taris istius supplicii a Romanis est notatum eve- ; sic Christum in horlo comprehensnri, vcnerunt eum
Homaui apud
Cedrcmim >n lusse uimiFiim Geminis Consulibus : innuens apud tWerms et facibus , qux alias viitius necessori.r fuis-
Grxcla, plurvmas Latinos, ad sua usque tempora. hancperseve- sent tamen argumento minus inkxrrre volumus.
: cui
rasse sententiam, tamquam Ecclesix Romanx. Con- 6 S. Epiphanius, cnm
Hseresi 70 § 2 dixuset,
sensns uliorum antiquorum infra profcretur. Pascha ante celebrari non po?se, quam Bequino-
4 Eamdcm sentrntiam nuper asseruit, nt certiorem ctium confectum sit, addit, Judaeos iHa&nequaqaam
et constantem Catholine traditionem,
Erclesiae observasse, quos depravata ac perturbata non pofuerunt
apud
verttatem at-
e/ Anton Antonius Capellus, Franciscanus Conventualts.in Hbro erant, omnia. Et Constonhnvs Magnus, eputala <nl ttngerc.
Capetlus, dc Ccrna Chrisli snprema, deque prwcipuis Vitx ejus Ecclesias ex Sijnodo Niaena data. (qua> rcfertnr pag.
cum appro-
capittbus, edilo Parisiu anno mdcxxv, cum approba- 4U5 editionis Luparxx tomo 2 ConcUiorum) de Jttd.ets
batione
Romana. tione Vtnccntii Martinellt socii Magisiri snc.rt Pabitit ait, qtiod ne hac quidemparte veritatemperspiaanf :

Apgstotiei, et Nicolai Riccardii Ordinis etiam Przedi- quippe qui ut plurimum aberrantes, non modo
catorum Sacnr. Theologim Magistri et Regcntis collegii errurem non corrigunt, sed ni eodem anno altermn
S. Thomx super Minervam ; qui, mandante eodem Pascha celebrant. Imo Beda, Paschasinus Htpiscopus
Maijistro sacri. Palatii Jpostolici, legil. et auream Lihjbitauus, Mariana et Serrarius, a Bnchcvia tn
dissertationem appeilavit, prae singulari eruditione, tractatu de Paschali Judxorum cgclo cap. 5 citafi,
pietate insigni, mbusta etiam ratione agendi pro volunt Judxos veteres Pascha induisse, nonexcursu
vindicanda Sanctae Romanae Ecclesige antiquitate et Lunx, sed ex Neomeniz. cyclo. Addunt alii, apud
traditione, dignam quae communem lucem auspiciat, Mogsem nuiiam pleni-lnmi meniionem fieri, se.d solum
maximo litterariae Reipublicse emolumento. In hoc pnescrtbi diem decimam quartam mensis primi I;
ergo libro cap. 5 plura lector reperiet, qu& hanc simili attt>qttitate muitum erulitus est Samtie/ Petitus t

sententiam confirmani. a cujus calamo habemus quatuor tractutns Parisits


5 En, quod in Proazmio propositum est, scilicet e.tcttsos, sciltcet Leges Atiicas ab eo coilectas, digestas
passura esse Chrlstum duobus Geminis Gonsulibos et commentario illustratas; Mtsceltaneorum libro&
vni Kalendas Aprilis, partim probotnm xxv 'Mnrtii novemet observittioninn libros tres, in quibus varia vete-
ad Sacram memonam passioms Christi, partim cceptum rum locaillttstranturet expftcaninr;et EctognsCftronolo
hic confirmari, quod plenius fiet sequentibus Exercita~ gicas, tnquibusdr vuras annis Judpnmm-Samartlarum,
Feriam hebdomadx sextam
iiombus. fuisse, in confesso Gritcoritm, Macednitum, Sgromacedonnm, Romanorttm
apvd omnes est. Unica ab aliquibus dtfficultas appre- typis, cycltsque vetcrum Chrtstianorum Pasckaltbusdis-
Itenditur, quasi non fuerit aJndieis dies decima quarta putatur. In bis Eclanistib. 1 cap. xj scribtt . Chnstum
mensis Ntsan requisita, non concurrenle plcntlunio passumduobus GeminisCnnsulibusanno/Ers: vulga-
astronomico. In hoc autem quantopere aberrenl, quse- ris xxix, quomensis Nisan ccepit die xiMartii feria
rentes id quod minime tunc observabatur , docebit nos sexta : ergo dies xiv Nisan fuit die xxiv Martii, feria
Joannes Kepplerus pnestans Astronomus, in Eciogis quinta. Eo die Pascha celebravit Dominus, et se-
Chromris anno mdcxv Francofurti excusts, pag. 90 quenti die xxv Martii feria sexta passus est, quo
contra Reusnertnn et Calvidum Ua toqurns : In prima ipso die vesperi plerique JudaJorum. certe ill^rum
Qurrentes
Ptemlumum controversia de Paschate ha?ret uterque in Astro- Primor^s et Pontifices, Pascha celebrarunt. ILic
quo Ctins/iis nomia, velut mus in pice. Mirum fatum. Ipse latius ibidem Petitns explicat. Petttum seguitur el
pasms sit, Astronomus ceteros non Astronomos abstraho ab exponit tabulis expunsis Joannes Vossius in Dis&ertatio-
Astronomia in actioue hujus causae. Prohandum est nc <lc temppre Dominiae passionis cap. 16, F.t hoc
legitime, Judaeos tam bene fuisse Astronomice modo sciverunt antiqui Patreset Scriptores, exsimilibm
doctos, quantam hodie cognitionem a^serunt ad tabulis et continua majorum tradttione, Christum
hanc causam. Kgo cuntrarium affirmo, priscos illos passum primo die azymorum feria sexta, vm Ka-
Judaeos, usque ad Christi iere tempora, in usu iendas Aprilis , et duobus Geminis Consulibus, rt

Kalendarii nihilultra vulgi captumsapuisse. Etpag. conseqitenter censuerunt tunc habitam esse Lunam xv
64, Valde igitur, inquil decepti sunt nostri Astro- civitcm, licet Astronomica non esset : qttod pa^sim
nomi, liis ultimis centum quinquageuta annis. qui, reliqui ht sua scntentia debent admittere.
Aiiaturet
ex sua perfecta Astronomia, plem-lunia ad Christi id quoque, quod palam est, veierum Mathematicorum
tempora; ex Pleni-Iuniis, festa Judsenrum ex liis ; tabulds a Metonc olun fuisse corrcctas, Metonis deinde
et concursu Feriae, annum Passionis ausi sunt. a Catippo, Calippi ab Hipparcho, Hipparclti a Ptoto-
determinare alium, quam veteres, a^tati Christi maeo,et Ptotemxi rursus ab Affleganio esse emendatas.

proximi, tradidernnt. hodie quis, omisso c o m^Ur


a'\ 1
1 Quas, ceu maie tornatas, denuo ad incttdem vocat
to Ecclesiastico aberrante, ex Astronomia p^rficti, Alphonsus Rex Castella.'; et has, velnt mancas ct
accommodatis decretis Nicajnis qu?e jactantur.com- impolitas, Copernicus reddidit limse, htas demnm
putaret Paschatasuperiorum seculorum, is celeber- Copcrntct Tycho Brake climavit : idemque alii kacte-
riine aberraret ab usuali Paschale et vix unquam , nus praestare conantur : utnon temereproverbialts teneut
jn^tum historioe annum assequeretur. Tta Kepplerus, sermo, facilius omnia Horologia, quam Astrologos con-
cvm jud.Ti vei issiiue, et ad proposttam di/ficuliatrm accommodatis- ciliari posse. Quare propter Mutkematicornm calcu/um
cyclo cnrrupto
sinte. Hinc nostro adhuc tempore, quando Pnscha ex aut oupstyixa yxt.v''>p.v;x vel/e a doctfina anti<]tiorum
uterentur.
prxccpto SgnodiNicaznx celebrutur Luna x\,xvi,xvn, Putruni, unanimi consensn tradtta, dcsriscere, non
tunc (jiii non admiserunt correctionem Greqorianam videtur viri sapientis et eloquium mtjstictm profitentis;
Kulendarii, anno mdlxxxii cccptam, celebrant Pascha iiia.timc tn rebus Judaicis, qund, ut Pctavnts Ub. 12
Luna astronomica xxn,xxiir,xxiv, rtquandoqueintegra de Doclrina temporum cap. 12 observat, Judaicus
Lunatione, ut vocant, serivs. Ita anno mdclxxiv. quo cvclus haud accurafe lunaribus vestigiis institerit,
hxcpnmum prxlo parabantur, guandonos cetebravimus sed nonnumquam longius aberrarit.
EXERCITATIO
APPARATUS P. GODEFRIDI HENSCHENII
|8

ANNUS oppmsus cst. Hinc Tiberiut Csesar de sua vicloria Irium- T. Statilius Sisen. Taurus.
phum agerc non potnit, si'd cum uovo cxercitu ad Rhe- 16 L. Scribomus Libo.
num profectus, limitet Imperii Romani firmavit. Iia
17 C. Ca'lius Rufus,
Dio etaln.
L. Pompeius Flaccus.

1» 15 P. Corneliua Dolabella, Tiberius Augustus


18 III,
C. Juuius Silanus. Germunirus Csesar II.

Tiberius ( '« ear,obrem Rninum Imperticontra Germanos M. .liinius Silanus,


19
prvclare gettam, teste Puterctdo perpetuus Romani
L. Norban. Balbus Flaccus
Imparii Patronus habilus.
20 lii M. Valerius Messala,
l
M /Emflius Lepidus, B
M. Aurelius Cotta. t°
T. Stntilius Taurus.

21 M Tiberius Augustus IV, »


Lege per Consules lata, provincias cum Au-
Drusus Caesar 111 Tiber.il.
gusto coininuniler administravit Tiberius, teste
.
|
tmpcril Suctouio. cl, ni Tucitus loquitur, filius et colle- Qttiriiius scu Cijrintis, in
Evangclio memo-
I iigusto n 1-
i
\U\ •'< '
I
ga iuiperii : el a Germania in Unmni post bien- morluus esl : cujus sordidam et pra-
ratits,

nium ingressus, triurapliuin quem distulerat potentem seuectam describil Tucilus lib. 4
Dedicavit et Concordia; ffidem, item Pol-
Annaltum.
egit.
luciset Castoris suo tratrisque nomine de ma C. Sulpitius Galba,
nubiis. Qii.v fern eadem cum indicatis Consulibus 22 27 12
D Haterius Agrippa.
referuntur apud Dionem lib. 5G. A\nul Paiercu-
lum veroa.uiaderal.cap. 121 isia tetjuntur : Ea- C. Asinius Apollo.
dem et virtus et f rtuna subsequenti tempore C. Antistius Velus.
23 28 13
ingressa animum Imperatoris Tiberii fuit, qu;e Cornelius Cethegus,
initio fuit quiconcussis Imstium viribus. clas-
:
Vilellius Varro.
sicis pedituinque expeditionibus cum res Gal- ,

liarum maxime molis, accensasque plebis \ie\u- C. Lenlulus Isauricus,


nensium dissensiones , coercitatione magis M- Asinius Agrippa.
quam pcena, mollisset; et Senatus populusque
i Panlius Pilalus succedtt Grato Vale-
1
Romanus, postulante patre ejns ut .equuiii ei ,
tio Prxses Judtvtr. Agebanl in Principatn
jusin omnibus provinciis exeroitibusque esset suo annum xxix Herodes Antipas, Tdrarcha
(atenim absurdura erat non esse sub illo. qu» Galilxx (cujus postea jussu S. Joannes Ba-
ab illo vindicabantur; et qui ad opem
ferendam pttstttcaptie plexus el Chrtsius itlusus) et
erat primus, ad viuilicandum honorem non ju- Philippus fraier ejus, Tetmrcha Iluresi el
dicari parem) in Urbern reversus, jam pridem Trucbonilidis tcgir.nis; cttrn Lysonia, Abi-

debitum, sed vindicatione hostium delatum, ex littx Tetrarchu. Fuctnm est aulem verbum
Pannoniis Dalni itiisque egit triuinphum. Hsec Dnmini super Joarmem Zuchariie /ilium ,

prtedifiantem bupttsmitm prrnttenttx e:c. Luc.


ibi. Ab Itocergo auno, sultcm labcnle, sive ad ali-
3, cui est hic Ttberti annus xv, at Tcrlullia-
quolmenses prognsso.principinm Imperii Tiberii
no xu.
'Csesaris, nondum August/, sad sintul cum Augnsto
26 Cn. Cornel. Lentulus Gclulicus,
regnnntis, sumeiidum est citjus anniim xv ab • ;si Ki
C. Calvisius Sajbinus.
1

Evangelista Lnca cup. 3. prxdicuiitinc Joannis


Cliristusbaptr.atusuJoanne vi Jannarii, Do-
'Baptislx et bapiismo Cltrisli celebrem, infra re- minica die, aunorurn wtatis quasi tritjinta
,

frmntis. De buc primu Tiberii Impcrit epoclta id est, triginta el dre.ntm tredecim. Posl je-
consutendi Capeltus indtcuto cnp.S, Herwarltts cap. juitittm atttcrn quadiaginla dierum incepil se
284, el Buclterius lib. 3 Belgii Romani cap. 3. impewlere pradrcalioni.
Germauicus Cajsar, M. Licinius Crassus,
27 32 17
-21 7
1 'J
C. Fonteius Capito. L Calpurnius Piso.
Secundus annus pntdualwiiis Chrisli.
C. Silius Nepos,
28 33 18 Ap. Juuius Silanus,
18 l ! 3 L. Munatius Plaucus.
P. Silius Nerva.
Srx. Ponipeius, Tcrtius annus Prirdtcattonis Christi.
k\ :.; i Sex. Apuleius. 34 19 C. liuhellius Geminus,
C. Fusius Geminus.
13 Au.justus tn Canipniiiom profectus ,
Lazarum Christ<<s susciiut. Iagreditur Htero-
Notte, die m\ Augustt, vttu et Imperto fun-
sotgmarn, Dominita Palmarum xx Martii. Ut-
1419 i { clus esl : iii />nic ex inlegro subrogatus Ti-
hn
tirnain cum discipulis ctennm sumil fcria guinla
itit, lutjtrrinmsolus admirristruvti. Et Itinc
annorum xxiv Martii, et dte xiv mensis Nisan. At die
j ducitur initium , secundum quos
xxv Martii, fcria sexta in Parasccvt: prirno die
traditui i'\ir^\u- <ib tintiquis Patribus et scri-
,i a.gmorum, nattts unnos iriginta tres et mcnses
ibus ii ortuus anr.o xv Tiberii Augnsti,
trcs, pro redemptione generis humani in Cruce
Ge iis Cousulibns tia ut hujut secundte
:

I ,.< Tilentiii.r iiiinos oporleal


morluus est.
auspicuri a
[Dte autemwwivictor a mortuis resurreiit,
die xi\ Augusti, et itleo singulot eorum, ut
ascendit in catum v Maji, misit Sptritum san-
tnlarium divideudos, ditjltct nolabtmus nu-
clum xv ejutdem. Lleinde, aano verosimiltter
mero
ad finein vergenie, Visus est plusquam quin-
DrususOsarfil. Tiberii, gentis Fratribus simul, de quibus i Cor. 15,
15 C. Nwbanus Placcus! 6, forlussis eos aaimans ad imminentem persecu-
lionem.
AD CHRONOLOGIA.M PONTIFICIAM. 9
ANNCS ad immiheritem pertcculionem. Deinde visus AXM-S
ciimst. TIRER.
illi annos menses sex et die s
viginti sex,
I

&- CALIGULvE.
intper. est Jacobo, scilUet Fratri-Domini, crcans a, viginti novem. Consule lib. 1 Slromatum :
71 •o
/Ihim srqttali cttm duotlecim potestate Apo- sed ki anni computantur a lempore, quo simul
1
1
stfilum, sicut postea Paulum. Dcnique xxvi 3" O cum Auguslo imperavit, scilicet ab anno
M
o
Dccembris lapidalur a Jmlxis Stephanus; JErx vulgaris XI, ut eliam S. Lucas ejus
Jucobus dic seqtienti xxvu, secundum Hic- annos compulavit. Tiberio successit Caius
ronymianum Martyrologium, ordinatur Epi- Caliijula, filius Germanici. Hic Herodem
scopus Hierosalijmorum. Agrippam, filium Aristabidi, caplivtim Ro-
mx, liberavit ; tlonavit illi Tetrarcbiain Lgsa-
C. Cassius Longinus. nix ; et imposito capiti ejits diademate, Re-
M. Viniiius Quartinus. gem creavit. Josephus lustortcus nascitur.

30 20 Fticta men.se Jtiiiiiurio persecutione, visus est 38 10 s M. Aquilius Julianus,


Apostolis omnibus, jubcns fortassis
Cltristtts
P. JNonius Asprenas.
I/ierosolymis remanere tolo adlinc biennio,
ttul Burnabam iu numeritm Apostolorum re- Herodes Antipas spoliatur Tetrarchia Gali-
cipi; et xxv ejusdem mensis, apparcnte in Ixx, elcum Herodiade. mittitur Lugdunum
rnt Cltristo, convertitur Paulns. ScjanoRomx in exilium : ipsa autem Tetrarchia ejus do-

ponuntur slatux] natur Herodi Agrippx, Josephus cap. 9.

31 39 11 3 Caius Caligula Cajsar n,


21 Tiberius Augustus v,
yElius Sejanus. L. Apronius.

Ponlius Piialus in mitltas incitlens calami-


Tibcrins Imp. Chrislum intcr Deos honoran-
tates, propria sc manu interfictt, S. Htero-
ilum propontt. ImpetUt cum Senatu Sejanus
nymus in Chronico.
Consnt, qni inlerlicitnr. Res infra cxpli-
catur.
C. Caligula Caesar 111,
40 12 4
22 C. Domitius Ahenobarbus, Smff. L. Gelius Poplicola.
A. VitelHusNepOS, elquesulTectus M. Cocceius Nerva.
Furius Camillus Scribonius. Hic ponit Henschenitts Divisionem Apo-
Ser. Sulpitius Galba, stohrum,et initium Petri Romx]
33 23
L. Cornelius Sulla.
Caius Caligula Ca?sar iv,
41 13
5. Paulus venit Hierosolymam videre Pe- C. Seniius Saiurninus.
trum. Deindc hic Cathedram collocat Antio-
chise. [ Hicannus plura paria Cousulum habuit,
CLArmi. inter su/fectm autem verosimiliter jirimus
1 nominatus.
Paulus Fabius Priscus, fuit a seipso
34 2*
L. Vitcllius Nepos. Tib. Claudius Aug. i

15 Philippus, Herodis Antipae frater, Hicpost Caltgniam, occistim xxiv Februarii,


diem suum obiit, anno Tiberii Principatus Imperator, Herodi regnum paternum attxit,
vigesimo, cum ipse praefuisset triginta sep- adtlita ad Galilxam Judxa et Samaria.
tem annis Trachonitidi et Gaaladitidi ac Jos. lib. 19 cap. 4.
Batanaeae, vir perpetuo modestus, et ama-
tor quietis et otii. lta Josephus lib. 18 An- 42 14 2 Tib. Claudius Aug. n
tiqutt ca/j. numei undo scilicel annos Prx- C. Ctecina Lareus.
fecturx tib obitu patris Hcrodis Ascalonilx,
mortni in Puscliutc tiiino qutirto ante ^Lram [Hocanno Romam venisse Petrum scribit Eusebius,
vulgarem. Hinc dicto anno ASrx labcntis ibique xxv annis setlisse, vsqtie ad ultimum Neronis,
xxxiv, in Paschale, elapsi crant dicti auni scd ccrltiiii est Neronem anno stto xi, vtilgaris ASrx
triginta septem (in textu Grseco i-ari xai
lxv excessisse Rotna, nee reuertisse ante aulitmtiitin un.
x^iiy.i'j-3.) ct fluebtit adltttc tiiinns Tiberii
Lxvn promdc Petrum, qui eo Romx prxsmte cinci-
;

vicesimus usque a<l diem xix Augttstt: qui fi.cus esl, non habuisse sic annos, qui prxtenduittur,
Tiberius dittonem ejas attnbuil provincix
xxv ]
Sxjrix. 16 Anno Vespasiani secundo, vulgarts JErx anno
lvxx, exnsa Hierosolytnu est, atntis xlii post Christi
35 C. Ceslius Camerinus, Passionem, utpassim Patrestraduntet infra fusiitscx-
25
M. Servilius Rufus. plicalur. Solcnne namqne ftnt antiqms scriptoribus eal-
cittos annorum suppulare a Christi Passioue aut Re-
Hcrodes Antipas est derictus in hello ab aConsu-
surrectione. attl eliam (qiwd id coittcideiel)
Areta Rege, cujus filiaiu ui u.iorciu sump- tem-
latuduonim ('.eininorum. Ila Sevcrus Sutpiltiisa
tam irpiitliarut, ul Hcitnliudcm duceret. Jo- Geminorum ,us-
pore-Doraini Crucifixi et Consulatu
sephtts cap. 7.
que ad Consulatum Stiliconis, swe annum ccco, ctiu-
mcrtit annos ccclxxii, el nostram Chronotaxim cmtftr-
Q. Plautius Plautinianus, Camhde-
niut. Simititer i» anliqua supputatione {quam
Q. Pappinius Galienus. nus, repertam tn nonnullis iXttiti exemplaribus, edidit

30 2G 23 Cu. Aceronius Proculus, tintcBriianniam a se Ulustralam m Apparatu de Anglo-


Saxonibas) ntimerantur anni a duolius Geminis Fu-
C. Poniius Nigrinus.
37 23 sio et Rebellio usque ad Stiliconem, et sic deinceps
2« Morilur Tiberius Imper. xxv Martii; cum usque ad Anglo-Sa.roiiiim adventum tn Britanniam.
a morte Augusli regnasset anno XXII, menscs Eodem moilo a S. Gregorio Turonensi, tttl calcent Hts-
vi, dies xxvui, Clcmens Alcxamlriniis tribuit torix Francortim, mimeranlur anni a transitu nians
Proptjlxi Majalis Zona II 2 Rubri
10 APPARATUS P. GODEFRIDI IIENSCHENII
Rubri usque ad Resurrectionem Domini, et a Re- obstinatissime contradiceret. Tiberius tamen edicto
surrectione Domini usque atl transitum S. Martini. accusatoribus Christianorum mortem comminatus
Apud Canisium tomo 2 Antiquarum Lccionum, Ano- est... plurimos Senatorum proscripsit, et ad mor-
nymusautor Chronici, ab Exordio mundi ad xiii Ale- temcoegit. Vigintisibi Patricios viros consilii causa
xandri Impcratoris deducti; lib. i eap. 17, A Passione elegerat, horum vix duos incolumes reliquit, ceteros cosque impe-
Christi, inquit, usque ad hunc annum, qui estxm diversis causis necavit Sejanum Pra?fectum suum, : itire uitcrctur
a Consulatu duo- res novas moiientem, interfecit. Hsec Orosius, qui- Sejanus Con-
Alexandri, anni ccvi, quot sciiicet
sut,
rum Geminorum ad annum xiii Alexandri fluxerunt. bns consonant, qttw Tertulliiinus seribit in Apologetieo
adversus Gentes capile v; Tiberius, iuqtiit, cujus tem-

pore nomen Christianum seculnm introivit, an-


in
EXERCITATIO III. nuntiatum sibi ex Syria Palasstina Christum, quod
illic veritatem illius divinitatis revelaverat, detulit
Dicla sententia confirmatur e rcbus post ad Senatum cum piEerogativa suflragii sui : Senatus,
Christi passionem gestis. quia non ipse probaverat, respuit : Caesar in sen-
tentia mansit, comminatus periculum accusatoribus
v, ides, benevole Lector, usitatiorem tradilionem Christianorum. ffssc
eamdem
ibi, ad quse annotat Pammeliiis,
(ut loquitur Prosper Aqnitanus) haberi, Dominum historiam legi ap«d Eusebium, lib. 2. cap.
nostrum, decimo quinto anno Tiberii Carsaris, duo- 2, Nicephorum, Orosium, Cedrenum, posteriores
Anno X\ bus Geminis Consulibus, crucilixum quod, induaia denique historicos omnes quibus fidem non adhi- :
;
Ttberii pas-
dtipliri epoclia Tiberii, oslendimus oplime cum sacra bere tam probatis scriptoribus, vanum foret. Euse-
sum C/iri-
stum Scriptura convenire. Hunc etnndem decimttm quintum bitis scribit, a Pilato indicatam Christi resurrectio-
Tibcrii annum semel iterumque indieat S. Hicronymus, nem, miracula, eumque Deum haberi. His positis,
ceplicans captit rxDanielis Prophelx de septuagitita an- traditur Sejantts suscipiendte rehgioni Christi obstina-
confirmal norttm hebdomadis; ubi in qutestione di[licili antiquio- tissime contradixisse. Porro veritns Tiberius ne Seja-
apud S. rum Scriptorum sentenlias profert; ac prtmo Julium nus ad ipsum Imperiuin aspiraret, curavil illum per
Hitronymum
Julius Afri-
Africanum, qui septuaginta hebdomadas Danielis Senatum condemnari, et Comulem cum magna ignomi-
canus. ad annum quintum decimuni Tiberii Ca?saris,
finii nia occidi die xvm Oclobris anni xxxi; cum plttribus, post passio-
quando passum esse Christum, et compleri hebdo- ut apparel, niensibus anle impedivisset consecralwnem Kc '" c/uistl
madas septuaginta, juxta lunarem Hebrseorum sup- Christi a C&sare propositam, """"^-
et constituisset Cltristia-
putationem, asserit. Aller auctor a S. Hieromjmo cita- nos Urbe propelli . Qnibus mnnibus ut spatium temporis
Judwos ita scribens
tur Tertuliianus, contra Imperii : jitslum detur, el conivrsi ab Aposlolts Judsii aliiqiie e
Tiberii decimo quinto anno patitur Christus, annos Syria Rotnam venerint, sectindum post Ascensionem
habens quasi triginta tres cum pateretur. Eosdcm Christi decurri annum arbitramur, el ex anno di-
auuos et menses tres Christum natum cum pa-
fteisse, ctas cxdis
confirmamus, dtiobus Geminis passum esse
item Clemens terelitr, nos quoque dixinitis. Simili modo Clemens Christum de anno antem illo, constare polest ex Cor-
:
Alexandrinus
Alexandriuus Itb. 1 Stromattim, annum decimum uelio Tacilo, Dione Cassio, aliisque passim, narranlibus
quintum Imperii Tiberii cum tempore, quo passus potentissimi hominis subitam cversioneni.
est Christus, componit. Et Iti tres iittra ducentos anttos 1 9 Inierim vero dum Romai Tiherius Imperator ad-
post passionem Clt risli vixerunt. Jttngotur illts Fmnia- dictus esset Domino et Chrislianis, eisdem
Christo
nus Lactantius, qui sub Constantino Magno floruit, in Palxstinu maxime oberant Judxi; a quibus com-
Crispi Cxsaris filii ejns constitutus Magister. Ilichb. prehensiis Steplianus, cum diceret, se Jesum dexteris
4 de Vera sopicntia cap. x. Sub Heiode, inquit, Ju- Dei slanletn eidcre, lapidibtts obrutus obdormivit in Do-
daeorum Tetrarcha, anno deciino quinto Imperii Ti- mino Protomartijr. Hujus morte in Actis Aposlolorum
berii Cassaris, JudjeiChristum cruci affixerunt. Itlcm rclata, additur cap. vm; Facta est autem in illa die
caput xiv Zacharias, inquit, adolevit Darii et Ale- persecutio magna in Ecclesia quaa erat Hierosolymis,
xandriaitate, annisquingentis ante annum decimum et omnesdispersi sunt per regiones Juda^a?, et Sama-
quintum Imperii Tiberii Ca?saris, qr.o Christus cru- riae, praeter Apostolos. Hnc ibi : ob qua? verba Baro-
ciflxus est. Hxcibi. nius ad calcem anni xxxiv movet quieslionem, cur
Tiberius 18 Sed progrediamur ad res illuslriores, gestas Apostolis, quorumcausa omnes a Judasis fue-
turbEe
Imp. Chri- posl Christi passioncm. Occurrit.primo, quod Tiberitts rant concitatae, Hierosolymis manere concessum
slum inter Imperator voluerit Cliristuminler Deos honorari,setl ub fuerit : et non nisi miraculo et il-
aple respondet, id
Deos hono-
Stiio Sejano ac reliquo Senatu impedilus, ipsum Se- lius tantum tribuendum, qui statuit mare
virtuti
randum
proponit janum cum variis Palriciis tnterfecerit jam lum Cottsu- quasi in utre, et posuit terminos ejus arenam exi-
lem anno xxxi, cum post Geminos Consules laberelur guam. Opus, inquam, Christi Salvatoris, qui Apo-
secundus annus. Totam historiam prseclare describit implere quod jusserat, ut inter infensis-
stolis dedit
Pautus Orosius adverstts Paganos, praefira ad S. Au- simos hostes ad duodecim annos, quemadinodum
gtislitttim prxfatione; vn capite iv ista habet
et libro : habet Apollonii traditio, versarentur. Hxc pluribus
Postquam passus est Dominus Christus atque a Baronius. Appollonius iste Urbis Romanse Senalorfuil,
ob miracula mortuis resurrexit, et discipulos suos ad prsedi- sub Commodo Imperatore circa annum Christi clxxxv
in nomine candumdimisit, Pilatus, Prases Patestinaj provin-
ejtts facta,
marttjriiim /irissus, eujus Acta damus die. xvm Aprilis
cias, ad Tiberium Imperatorem Dtvislo Apo
atque ad Senatum De hoe Eusebius, l. 5 hisl. Eccl. c 18, narrat, quo-
retulit de passione et resurrectione Christi conse- s, i omm „mo
modo Cataphrtjgas confutaverit et enumetaltsiis quo- 12 o Cluisti
:

quentibusque virtutibus, qua; vel per ipsum palam rum menlionem fecit, sub fincm isla habet; Meminit P assi » ne
facta; fuerant, vel per discipulos ipsius in nomine ejus Thrasea;, qui «irca haac tempora Martyr fuit. Ad
fiebant; et de eo quod certatim, crescente pluri- haac, tamquam ex veterum traditione, refert
Do- :

morum Deus crederetur. Tiberius cum suffra-


fide, minum Apostolis suis praecepisse, ne intra duodecim
cum jam n -
gio magni favoris retulit ad Senatum, ut Christus annos Hierosoljmis discederent, id est, ne ullru Sy-
ma liabUarent Deus haberetur. Senatus, indignatione motus, cur riam
Christiaiit,
et vicinas diliones abirent. Qux ultima sunt
non sibi prius secundum morem delatum esset, utde verba ipsins Apollonii, non S. Thrasex Marltjris, ut
suscipiendo cultu prius ipse decerneret, consecra- aliqui censenl. Colitur S. Thraseas v Octobris.
Cele-
tionem Christi recusavit edictoque constituit exter-
; bratur atttem autem Divisio Apostolorum in
pluribus
minandos esse Urbe Christianos; prajcipue cum et Ecclesiis, et variis Marttjrologiis insctibitur ad diem
Sejanus, Prafectus Tiberii, suscipienda; religioni XV Julii. Apostoli namque anie in Syriaet aliis vicinis

Palxslinai
.

AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. li
Paltcstiiixtlitionibus EvangeUumChristi annunliaraut; maxime diclx clironolu.ris,
elucet verila dmn SS. Pe-
et tunc peretjre illis per orbem tlispersis, in omnem ter- trus et Paulus anno post Passionem
tradttnlur, occisi
ram exivit sonus eorum et in fines orbis lerrse. verba Christi xxxvii; quia illorum marlyrinm contigil Con-
eorum. Facta porro est tlivisio Apostolorum anno Mrx sulibus Nerva el Vestino, anno jErx Cltrislianse lxv, SS. Pelrus et
vulgalx guadragesimo, cnm laberetttr tunc post Ascen- Pautus occist
prxsente tunc Romx Nerone Imperalore ; qui anno
anno 65.
sionem Clirisli annus duodecimus , quod jam statutx m
sequenti discessit Grseciam, nec reversus est Romam
chronologix magnam addil conftrmationem. nisi aiiquot ante mortem mensibus, et inde fugiens
20 Discessit tunc S. Petrus Apostolorum Princeps seipsum ix Junii interfecil, cum necditm xiv Impeni
ad Principem orbis urbem Romanam, ibiqite primani annum absolvissel. Alqne haec de S. Pelro Apostolo,
Catficdra S. Ecclesix universx Cathedram collocavit : in qna, tes- primo Romttno: quem
Pontifi.ce. istis Consulibus obiisse
Pctri Romit,
tinwiiio omnium, ul itifra ad ejus elogium dicetur, sedit confirmant, quotquot in Sede sua habuil successores,
ad 25 annos.
iinnos qiiiuque et viginti, sciticet usqve adannttm lxv, maxime proximi, Linus, Clemens,
et Clelus, Anacle-
quo eum martyrio coronatum infra demonstrumus ttts, Evaristus, Alexunder, ei alii : proindeque stabi-
Tunc etiam S. Jacobus Apostolus, filius Zebedxi et liunt prxlaudalam senlentiam de Christo in cruce
Disccdit in frater Joannis Evangelistse, potuit discessisse in Ilis- passo, duobusGeminis Consulibus anno ^rx vitlyaris
liispan. S.
panias, ut communis Hispanorum traditio habet : ac xxix. Ad singulorum autem elogia confirmatur tempo-
Jacolius
Zcbedai, potv.il lam ipse quam S. Pelrus, ob occurrenles causas rum ipsis assiqnatorum ratio, cx velerrimis Ecclesiee
circa annum xliii reversus fuisse II ierosolgmam, Romanx monumentis ; puta ex Calalogis, Vitis et Ges-
quando Ilerodes Agrippa, ut affliqerel quosdam de. tis Summorum Pontificum, rnanu exaralts et prxlo
Ecclcsia, occidit Jarobum fratrem Joannis gladio : vi- cusis, ex pcrvetustis generis utriusque Martyrologiis et
dens autem quia placeret Judxis, apprehendtl et Pe- Breviariis variarum Ecclesiarum et Aclis Sanctorum.
trum, volens pnst Pascha producere popiito. Hxc anno Porro arbitramur in iis omiiibus qux ad Romanos Pon-
an. 45 occtsus xliii contigisse infra in elogio S. Pctri probarnus ; tificcs perliiienl, fidem majorem adhibendam Roma-
Hicrosotymis. cumque sic polucrit S. Jucobus ad tertium usque n;e Ecclesiae alumnis quam ceteris, uti monet ad
aniium in Hispaniis substitisse, fit ut etiam in hac xxvi Apriiis Baronius, contra Ensebium, qui Cletum
parte, qu.c aliis lam difficulter probatur, non labo- el Marcellum Pontifiees omisil, attt certe ab Anaclelo
remus. Alter Jacobus, Alphsei filius, e.r duoilenario et Marccllino uon distinxit.
Apostolorum nwmero, ab illis in dicta Diviswne sejun- 22 Excidtum ttrbis Hierosolymitan:c contigit anno
Hierosolyma
ctus, Gaxr, Elentlierojioli, Ostracinx, et in vicmis secundo Imperii Vespasiani ct septuagesimo jEne excisa an. 70
S.Jacobus jEyypti, Arabix, ac Palxstinx tocis, imo et in Per- Christianx: fuga autem atque dispersio Judcorum
A/phxi Cruci- Evaiigeltum Christi annuntiavit. ac tandem cruci
side, facta est in Sabbato die octava Septembris; dequo c.rci-
/ixas Ostraci-
affixus Oslracuue Martyr occubuit. Verum quia tam dio Itisce Exercitattonibus addimus, observari a Dio-
hujtis quam aliorum Aposlolorum tempus martyrii nys. Petavio l. 12 de Doctrina temporum c. 12. quod

noit fait a scriptoribus cum anuo Passionis co/latum, Clemens Alexandrinus, Origenes et alii quidam ex
non potesl inde statuta chronotaxis confirmari vel in- antiquis, Hierosolymitana? urbis excidium collocent
firmari. Terttus autem Jacobus, filitis Cleophee et Ma- annu quadragesimo secundo a Passione Christi, ni-
rix frater Domini, et sictit Paulus ita et ipse Aposto- rairum quod anno Tiberii decimo quinto, secundum
lus ajipellalus, a Duodecim, die xrvn Decembris ortli- posteriorem hujus Mram, Geminis duobus Consuli-
natus est Episcopus Hierosolymitaiius, labcnte anno bus passum esse putent Dominum. Intcr alios anti-
S Jacobus jEc% vulgaris xxix duobus Geminis Consulibus, quo quos est S. Hieronymus iti Sophonix c. 1 v. 17. Ferba
C/eophx
fuerut Cltristus in cruce passus xxv Martii: ad quem Origenis ctmtra Gelsu-m I. 4 suul isla xiaactDtxmi/Ta yxo
fratcr Domini
Bplscopus diem martyrium ejns celcbratttr in pervetuslis Marty- ETYi 'f.oX 5i>o aip.xi, do oii hazxvpwzv tov Iro~ouv y£"/o-
Hterosotyntts, rologiiHieronymiani apographis, item apud Sabanum vsrzi, It.I rwy 'IsooaoK^wv KaoWpeatv. Nam quadra-
atque Notkerum, et in qttam plurintis antiqitis varia- ginta duo anni, ut reor, intercesserunt inter Jesu
rum Ecclesiarunt Fastis sacris. S. Hieronymits, de Christi crucem, et eversionem Hierosolymorum. Et
Scriplotibus Ecclesiasticis, suum tle eo Elogium ita hxc sufficianl, ut ostendatttr dicta sentenlia optime co-
concludit : Triginta annos Hierosolvrais rexit Ecole- hxrere citm tota serie vitx Christi, et rebus post ejus
siam, id est usque ad septimum Neronis annum. passionem peractis. Advertal porro lector, nullam alio-
Aptissitnc sccundtim noslratn chronota.cim. Nam an- rum sentctitiam a nobis data opera refutari, sedsolum
iiiis vii Ncrouis, phrasi jRoinanoruni a Januario annos nos proposuisse consenstm antiquiorttm Patrum et hn-
'tncipientium usitatissitna, convenil iu annum Mrx jttsprtmarii Pontificii Calalogi, qttantamjue is liabcat
vulgaris sexagesimum; dum primus Neronis, licet ttoit commoditatem ad Evangelicam historiam universam
integrc reijnant, cum aniio liv absolvilur. S. Jacobus absqtte iilla violenta torsione explicandam. Sttam cuique
autctn anno lix die xvn Decembris annos Sedis c.rpie- opinionem relinquimus, qitam si probabiliorem possint
vit iriginta, el supcrfucrunt circiter tres menses usque argumciitando facere, libenter dimittemus disjiutala
ad Pascha sequentis anni sexagesimt, quo Hierosoly- hactenus, et majoris certitudinis certiorisque verttatis
occisus nn.60.
mis e pinnaculo templi dejectns, fnllonis ligno percus- lucem iindecumque oblatam gratanter excipiemus : in
stts, martyrium complcvit. Reliqua dc utroquc Jacobo eumqite fincm prxcipuas aliorum opiniones paucis sug-
Alph.ri, et Jacobo Cieophmfilio habenlur jam edita ad gerimus, vb quas ab receplissima duorum Geminorum
Kal. Maji. Possunl etiam a curiosis hujus qiuvstionis Cvnsulum, sub quibus passus traditur Christus. no-
indivjatoribus legi laudalio S. Jaeobi Alpha-i Aposloli menclatura recesserint, primum Grxci deiude ettam
auctore Niceta Paphlagone, et Commeiitarius rcrum Lalini.
gestarum S. Jacobi [ratris Domini per SimemiemMe- 23 Eusebiiis Pamphilus in aniium Tiberii Cajsaris
taphrastem, qui uterque tractalus extat apu,d Francis- xv offendens, neque Epocham illius duplicem supca
cum de Combcfis lom. 6 Bibliothecac Patrum conciona- expositam disccmens, et tres soiidos annosClinsli tnx- Sirius Chri-
stuin passum
Urix ad Kal. Majt. dicationi tribitens, passionem ejtts assignavitad unnum litttliiiil Etrsr-
21 Plura eliam sunt in Actis SS. Pctri et Pauli, Tiberii xvm, Consulibus Persico et Vitellio. fentm bius 3 annis,
qux clironotaxim de Passione Chnsti, duobus Geminis rnellio in Magistratu morlno sltffectus est Furius
Consuiibus peracta, confirmant, et infra ia elogio S. Camillus Scribonius, quem una cum Cii. Domitio
Pelri proferuntur: in primis Stjnodus llierosolynulana Ahenobarbo Consulatum yessisse tradunt Tticitus et
Synodits Hiero-
solymls
habitaanno Christi xlvii; a cotwerstone S Pauli fqu.r . Dio Cassius. Asl Eusebius unitm annum in duos per-
hablta anno contigil proxime post passioncm C/iristiJ anno xvn, et peram dividens, Ahenobarbum cum Apruntio in an-
47. bjennio anteqttam Roma pellereutur Judxi. Sed vel num sequcntcm rejicil, cisqttc ud tertium annum sttbdtt

Galbara
12 \PPARATUS P. GODEFRIDI HENSCHENII
Chrisli dicimus, liccl aliqnol ante illam anuos Chrislus
Oalbam Syllam: quos Tacitus.Dioaliique indicanl
et
natus slatuiilur.
immediatc. successisse Cn. Domitio et Camillo Scribo-
niano unde apparet quam obscuram horum temporum
:
25 Eodem cum dicto Diomjsio seculo vi.rit Cassiodo-
Cosslodoi-us 2
Epi- rus, qui in Clironico ad tinnum dxx deduclo, Tibcrio
nolitiam habuerit Eusebius. Altere Grvcis rst S. annis scrtus
hansi&i 38, nuUahaHta rationeanni tonsuhbus ista scrwit His Gonsuhbus chrlstum pas
Cfflsare v... :

Epipltamus ' phanius, qui c.

Ttberiani xv, annum tetatis Cltrisli irigcsnnum pri- Dominus noster Jesus Cliristus passus est, vnr Ka- sum asseruit,
aut 1 01100.
lendas Aprilis: et defectio Solis 1'acta est, qualis
mmn Consulatu duorum Geminorum. ct an-
snjnavit
num seqventcm xxxn Cousulatu Rufi e.t Uubellionis, antea vcl postea numquam fuil. Gesserunt Consula-

cum magna inscitia hos a duobus Geminis statuens tum Tiberius Caesar v -et MWus Sejanus anno jEvx
Idem Itis novissi mis lcmporibus asserue-
dirersos : ettmnum xxxm fquoper ilies lxxiv inchoata vulgaris xxxi.

passum asserit Chrislum xm Kal. Aprilis) signavit runt Deckerius, Petavius, Buckerius, Senesrliatius,

Consulatu Vinnicii et Longini Cassii. qui revera altique : sed subductis aliter astronomicis calculis, pro

duos Oeminos immediate suut seculi. Et sic, Epiplta- vm Kalendas Martii, x Kalendas salutiferx Passioni
nius atlribnil Passioni Clirisli proximum post Consu- dcstinarunt. Cuspiniantis, mendum in Casstodoro sus-

lalum Gcminorum nnnum, aul ex perrerso cmnputu picatus, ad Cn; Domitium et Camillum Scribonia-
seiiimliim, qucin lerlium slitluerat Eusebius. num, a Cassiodoro pra-tentos Consules, conftujit ; at-

24 Apud Latinos, usgue ail tempora Dionysii E.vi- que his Consulibus anno AZrx vulgaris xxxm passum
gui Abbalis Romani. rulelur sensus oinnium fuisse, Cltristum, velut ex ipsius Cassiodori mente, statuens,

Chrislum Geminis Consnlibus passum. De hoc


diiobus cum fecit cum Eusebio concordare : quem etiam annum
Poil .r.ram auclore, Betlo lib. tlr Bulione temporum c. 45 ista scri- •
assumpsit Gardinalis Baronius, et annum xxxiv sta-
vutgarem a j£rar ne perpetuo dissentiret a
bit, Primo deceranovenalis circuli versu, temporum tuit vulgaris : sed
Slonysto
Ejojuo con- ordo prafigitur: quam Graeci calculatores a Dio- commani chrmwtogia, postmodum duos anuos pr,rter~

stttutam, cletiani Princ.ipis annis observavere. Scd Dionysius misit. Jacobus Grandantirus in Chronohgia sacra, tt

venerabilis Abbas Romanaj Urbis, et utriusque liu- Philippus Labbe Compcndio Chronologico Historiai
in

guai, Gra?ca: videlicet ac Latinee, non ignobili prae- sacrx et profanse, asserttnt Christum Incarnatum et
ditus sciantia, Paschales scribens circulos, noluit natum Consulibus Cnrnelio Lentulo et Calpumin
eis, sicut ipse testatur, memoriam impii persecuto- Pisone ; et sic annos Christi nafi al> annis AJr.r. vut-
ris innectere, sed niagis elegit ab Incarnatione garis non distinguunt, passumque addunt, cum Tostato

Doniini nostri Jesu Christi annorum tempora pras- (cujus senlentiam fuissc damuatam supra insinuavimui
nolare : quatenus exordium spei nostra; notius nobis anno xtatis el JErse vulgaris tHgesimo tertio, dietertio

existeret, et causa reparationis huinana?, id est Apritis.


r Sulpicio Galba et Cornelio Sulla Consuli- ,.
. _ , , s
c
<"» 3 anms.
passio Redemptoris nostri, evidentius elureret. Ita bus. Favet pientlumum, in fertam sextam conveniens.
Iiniii ijui cpucham Dionysianam relinquens; jErnm Ferum sic trtcnnio anlc Christum nalum, ut supra
Christianam a Kal. Januarii anni sequentis auspica- ostcndimus, fuisset e vila sublatus Herodes: quoil nul/n
postmodum ceicri sccuti sunt, sed dissimiliter
tur. IIos modo dici potest : et tamcn ctera deductio rcrum ob
nhquanlulum, alii ab Angelica Salutulione sive Pas- Herode gestarum, apud Josephnm, Dioncm, aliosque
chate ipsam sequente, alii ab ejusdem in caine nati nullo modo permitlit ejus interitum inilio communis

die primo, cnm Bcila ab octuvo (ut qiu idem


olii JErs. propius admovevc. II xe vmnia dedueta esse eo
esset nniii Romani initium), olii a Paschate nutivi- fiiic supra di.rimus, ut Calalogo antiquo, qucm perge-
talem sequenti exorsi annos nunterore: donec ttin- mus explicare sua consistat auctoritas, relicta altis d-
dem apud omncs prxvaluit utlimts hiscc scculis modus bertatc, rem nllcrius disputandi.

is, qui omntum tommodissimus erat, cl suusit Christi Hanc libcrtatem, et ab Henschenio et a me cttilibct

iiiinns Romani ami initio a Kal. Januarii ducto ap- oblutam, rogatus assumere utrique amicissimus Petrus
tarc. Paulinac. (i /. 13 imlicai, priesidente Eugenio Possuius, Societatis pariter noslrss apud Tolosates in
IV Papa, crealtt anno UCOCOXXXI, adhortante Blondo Gallia; ternas in conlrarium scripsit Epistolas, ad
Foroliviensi, Pontificii collegii a secretis Notario, manu tenendam vulgarem Ckristianorum /Erum : quas
in bullisatque rescriptis Pontificalibiis scribi pri- in hunc iocum confcrendas censui, quo certius Lectori
mum coepisse hanc annorum supputationem, atque constare possit >}\i(im partem etiijat in quxatione mo-
a chronographis acceptam usui suo accominodasse, menti tanti, toliusque Historix Ecctesiasttcx basi ac
relicta viris eruditts liberlatc hujus rei rcntalcm ulte- fundamnito, Qua aulem occasione easde.m pcticrnn
rius indaijnndi. Jlanc nos /Eram vulgnrem anitoium accepcrimque, placeal obsecro prius discere.

AD R. P. PETRI POSSINI S. J.
Epistolas Chronologicas Ires de anno Nativitatis, Baptismi ac Morlis Christi, diversam ab
Ilenscheniana sententiam adstruentes,

DANIELIS PAPEBROCHII PR^FATIUNCULA


nni jum duo vropemodum effluxerunt, quod nis consuela inter nos exercitia P. Franciscnm Baer-
quarti quintique Tomi Majalis impressione tium, Collegam meum cujus pnrscntiam mihi neces-
;

Qu.intto ct qua necdum reliemenler promola, Typoijraplm ta- sariam rebar, ad felicem in opere tam difftcili et tol
occaitonc J- JLii.men prtrsumente se posse et ipsos et reliquos tnris implicato succemtm obtinendum. Et datum qui-
tsripta
Mnji tomos alisolvere ante xslatem auni miiclwxiv, tlem tali impressitnii inilium fiut slatim a Paschatc
it i tpistola
sequentem in hoc Propijlxo Chronico liistoricum Cona- niiiii moci.xxxiii : sed vuillis mugnisque intervenien-
tum ad Prada detuli Tonto qnarlo prxliminariter tibus causis faclnm est, ut tractatus adco pridem ex-
iiiljiiinieiiiliim, nti hactenui a me factum erat in Martio, cudi cteptus, non nisi post titrinsqne Tomi Acta im-
Apiili, uc tidms prxgressis Sfaji Tomis. Detuh autcm pressa absolecrctur. Adliuc anlcm snb manibiis lypo-
illum ad prsela eo animo, ul tolus haberrlur
impressus tlielorinn eenl illins Pr.rfntio, qualU iiifrn legitUT niilio
pnus quam cogerer a me dimillere ad lcrtite Probatio- Parlis n Conatus Chronico histortci Itnjus, ctiiti adme
Parisiis
: .

AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 13
Parisiis perferuntur Eruditi in ordine Pr&dicntorio totam deseruisse videri; sed ultra mensuram propnsiti
viri opcra altqimt. qitorum priori tomoventilantur qu.r- ariiiimciiti ettrcssns in tjratiam Matjistri tam rar-, rom-
stiones hic ui tiiulo proposits; itemguo R. P. Petri posui etiam Dissertationcm primnm, qua viam sterne-
Possim Disaertationes dus in Matthmrm : ambst att- rem ei cni forte plarcret viedin isLet vto. Tta resumpta,
tem primo aspectu. persuasernnt, aliquantam moram quam studium istud intcrpolaverat impresswne, porro
iinlncrc pr&lo, et interim ipsa Sanctorum Acta, idest perqere prxla jtissi, ne tractntio de Pontificibus sta-
pmnarium opus menm pramoccre, iloncc ntrms^uc iffiiu tim a prinripio niiiiieretnr ttdsropvlns dispwtalionii /n-
scriptoris argumenta cognoseerem aliquatenus atqite t
terminnt;c minimequc nccessnri^c. Jutcndebam enim, si
conferrem eum iis quibus Henscheniana sententia, ea- progredientes lentius operse (quemadmodum accidit, per
tcvits certior mihi visa, mtcbntur. Ncr lonqa BXplora- snpciccnientes mox Belqio calamitates commnnesj xpa-
tione opus fuit, ut staiuerem, Romamtm S. Petri tium mibi justum darent, rrl per ntc i/isuru il/scittcre
Pontifuatuvt, vel nullam vel exiguam habere cum quistmncm umvcrsam; vel si minus iti possrtn, alns
prsedictis Qusestionibus con/nexionem, prout mox ostendi ocniptitiis, ipsum P, Possinum exorare ut id faceret

Dissertattone ca, quss nunc in ordinc seeunda est. Qnia pro me. Hoc postremum rum snccessissel, recudendaqut
tamcn vtdcbam prsedictum Paiisiensern ita pro communi esset ex causis pagiva 6, qnsetlant
aliis tn Henschc-
sententia slare rirca Christi mortem, nt circa cjnsdem niana ErercitatUme carrttjemla imlicavi, et simul Pos-
vativitatem proxime accederet nd sententiam Hcnsrbc- si?iianas Epistolas hic reqniri jussi

nii, ea in partc ubi ipsa firmior vidcbatur ; noliti stattm

EPISTOLA I
Negans alteri anno, quam xxxm vulgaris a?ra>, posse Christi niortem aptari.

etis a me novissimis Litteris, xxx JuniiAn- dicatione, ct bancaliquntintervallo rnensium secuto

P m
xtxpirou
menis, i
Jtuerpia Tolosam

sem,
s
datis, ut

Nostri Godefridi Henschenii, in Prologo-


Tomi Aprilis vestri propositre, qua Chri-
(quoniam quarlam
Epistola, paulo antead te srripta, significas-
haucl adha^rere me sententire rou Ma-
Christi Baptismo, ad ejusdem Passionem et
saHem triennium intercedere.
b Vidi, quin et penitus introspexi, diuque mo-
mentis oimiibus expendi. quid his opposuerit Ilen
schenius. Ait, dfmumQuintumdecimnm Tiberii.
necem

me- Mcentlldfa
stum affirmat) viu Kul. Aprilis Cosa. ilnobus Geminis moratum a Luca, non anno xxrx .Erre Cliristi cium
S. an. 25,

passum ne gravarer totum meum cirra hoc sensum vulgaris, aut Consulatni Geminorum coinpelerc,
exponere. Facio qtiod jubes, ita hinc protiuus sed rctro id quadriennium subinotum stare: quippe
exordiens. qui principium numeri trahat ab anno jErae vnlga-
ii Annus quo gessere Consulatum C. Ritbellius ris undecimo, quo Coss. fnere M. /Ennlins Lepidns,
Geminus, et C. Fusius Geminus, fuit citra ullam ct T. Statilius Ab
enim ccepisse inipe-
Taurus. lioc

dubitationem yErrs Christi vulgaris xxix. annorum rare Tiberium. adsciscente ipsum in Collegam Au-
Annus 20 non qui Juliani dicnntur lxxiv, a morte Augusti et orsi gusto: qui qnatnor deinceps annis commune Impe-
convtnlt
statim ,ab ea imperare Tiberii xv. per menses qua- rium cum eo gesserit, donec anno demum JErx
tuor et dies undecim inchoatus; denique Periodi Christi vulgaris xiv Cnss. duobus Sextis, Pompejoet
Julianre mmmmdccxi.ii, numerans cyclum snlis xcum Aputejo, Augustus, die mensis cognominis xix mo-
lit. Dom. B. Gyclum vero Lnnaj xi. Talcm in an- nens. Principatum Tiberio in solidum reliquit: uude
num negn posse conferri (salva tide quam Evangelio idem Tilwrius, anno post huncdecimo, ^rcevulgans
debemus) Passionem et morteni Christi. Sic sentiendi xxv, respondente Consulatui Cn. Lentuli Isauria
fuent T>-
causas habeo argumenta tria, quai singillatim or- ft M.
Asmii Agrippx, vere quintum decimnm nu- C*«.
dine tractabo. merare annum Imperii coeperit. Cui anno propterca 15, respondc-

3 I. Qma Tibmi, Luc<e memo-


quintus deeimus recte congruit quod Lucas refert: Fiirlnm rst rrr- tttr;

ratus, fuit ipse annus notatus consulatu llcminorum lium Domtiit snprr Joannmi Zttchnri.r ftliitm 111 de~

ob tres causas. Ergo is idem esse non potuit, quo passus est Clirt- serto; et venit in omnem regionem Jordanis prxdicans
sttis: cum manifeste Christi Passio saltem triennio etr. Paucis post mensibns, eodem currcnte Tiberii
posteriorsir priedicatione Baptistse, anno isti aLuca aiino, sed /Erse vulgaris inchoato mox sequenti
imputata. Quia Consulutri Gfmittoriim insignitus
II. xxvi, et novo ineunte Ctmsalatu Ctt. Cornelii LentuH
annus certissime caret iis characteribus, quos par- Gelulici, et C. Caltiisii Siitnni, Christus, annum
tim non necessarios aliqui. partim omnino requisi- aatatis xxx a xm diebus iniens, a Joanne baptizn-
tos Evangelista; assignant veroannoPassionis. F.rgo tns viii Idus Januarii, post xl dieruin jejunium,
istalisnon fuit. III. Deniqueiiuiasese offertannus prnedicationem inchoavit. Qua in tertium annura
a ConsukUu Gnnmorum longe diversus, qui prater- producta, Consulibus denique Ganints, anno Mrte
quam quod notas onmes in se luculenter exhibet, ab vulgaris xxix in crucein acttis est. Ha?c sic speciose
Evangelistis anno Passionis inditas, etiam testimo- structa. num solida sint, arietatio probabit.
nio indubitatissimo signi ccelestis, etpropbetire per- 6 Aio econtra I. Basim, cui ea moles inredificatur, ,
.
honorcs et na-
verus et unicus Pas-
illustris irrecusabili suftragio, caducam enim anticipatio mitii i,t s ante
esse. Quadriennis

sionis annus manifeste ostenditur: Ergo alius ab eo annorura, quilius imperaverit Tiberius, vana ficti- quadrisnnium
non est qurerendus. tiaque est. Pttra fuit et singulari semper defixa
4 Primum argumentum sic formatur. Qituitiis capiti Monarchia Roraana, ad exemphim Dictaturae

iecmrns a Luca memoratus, insi-


anmts Tiberii, Sullre et Jtilii momento saltem A r ictnria?
Casaris, a
' 1" ia eo ""- gniente Praedicationera Joannis Baptista\ etiam il- Actiacre usque ad Adrianum Impcratorem. Quod
no fuit. biiiiti- ?. .. it n > •

zatus c/iris. ' ls


,
i
auctonbus, quos pro se Heiisclienius allegat, autem allegatur ex Suetonio, Tacito, et Velleio de
ft«. Christi pradicationem unico anno perperam finien- Honoribus extraordinariis Ttbrrio habiti, quadrien-
tibus, ab Augusti decessu numeratus, incidii in nio ante obitum Attgnsti. tantum probat, designa-
Consulatum Geminorum : Ergo idem esse non po- tum ttinc fuisse Titierium in successorem Imperii. Vt
tuit GTaupuKjif*o;, ChrisHcrucifkcione insignis : utique ergo designati Consules more Romano Magistrntum
cuin ex omniuin Evangelistarum unanimi affirmatione non inibantnec Fastos signabant ante KalendasJa-
compertissimura habeatur, a Joannis Baptistee prae- nuarias sequentes, post redactos in ordinem deces-
sores
; :

u APPARATUS P. PETRI POSSINI


non recte as sores: sic nec Tilierins pntnndiis est ante Augustum qitani magis et lionorificam et placitam Hero suo
sumi pro com
decessorem defitnrtum, desponsi dudum Impeni sciret; commemorandi nimirum decus quasi ejus
tttuincalione
I-nperii. usum et titidum sumpsisse. Hinc nullus illorum privatum, assumptionis inCollegam a Patre, adhuc
temporum Grsecus aut Latinus, vel Historicus vel vivo et victuro. Quocirca, si, ut Augusto Plnedrus,
Chronographus, Tiberii annos ab alia numerat Epo- ut Ciceroni Tiro, ut mullo posterius Adriano Impe-
cha quam Augusti morte ut monstrant qui eos ; ratoriPhlegon, ita et Cxsari Tiberio aliquis fuisset et saltcm
exscripserunt Christiani
Chronologi
vetustissinii Libertus Ernditus, qui libros in lucem emitteret; npud Lucam
ralcrc non
Africanus et Eusebius; quibus consentiunt illi ipsi tali omnes concedendum arbitrarer, ea Heri
per
posse,
Veteres Tractatores Christianarum rerum. quorum stti Imperii aunorum utcumqtie non aliis consueta

magnopere auetnritate Adversarii confidnnt. dum numeratione uti, qua decus.ejus velut domesticum
ita Cliristum passum Coss. Oeminis, aiiiio Til/erii xv officio Clientis et Fatniliaris profiteretur. Num esse
afhYmant, ut simul diserte fateantur, unicum se ulla similis Lucas potuit excusatio , in hoc contra
annum Christi Prsedirationi (revera tamen et certo, torrentem Historicorum Chronologorumquenitendi?
saltem triennali) concedere. Quare vidennt, quam Ha?c cuncta, in mea illa dissertatione certissimis
vere Clementem Alexandrinum, Tertullianum, et comprobata testiraoniis, quisquis lequus Arbiter le-
si qnos alios, innumerent; quos clare cerni-
suis gerit, na? illum equidem confido judicaturura, a
mus, et Consulatum Cteminorum cum Tiberii xv (uti- prolepsi annorum regni ad similcm
Artaxerxis,
que non nisi ab Augtisti ohitu ducto) componere; Tiberii Principatus anticipationem in Lucae Histo-
et eatenus tantum Coss. Gemmis passum Christum ria,nullam trahi posse legitimam consequentiam.
velle, quatenus falsc et contra manifestam Evan- 8 At quorsum haetenus conjecturis nitor ad sua-
geliorum assertionem sentiunt, Christum eodem denditm, Lucara xv Tiberii annum ab Augusti obitu
quo baptizatus est anno vitam niortalem iu Cruce numerasse? cum hoc idem ipse S. Evangelista,
finivisse quod peque utrumque cum Henschenius
:
pene manifeste declaret: dura quam adhibet .Eram
respuat (nam et Tiberii xv quadriennio anticipat annorum Tiberii, non qualerocumque, si plttres
el Christi Prasdicationis tres annos agnoscit) non forent, sed eam singulariter setestatur exprimere,
plus sane istis gloriari fautoribus, quam Ego ipse in qua annus xv cum Pilati Proeuratione .ludaiae
ejtts
possura. concurrat. Sic enim diserte scribit Evang. Cap. xi.
ani annum 15
7 Ex vanum, confictum, nulli veterum
his patet, Aniio quintodecimo Imperii Tiberii Cxsaris, jiracu- compo-
Tilnrii
notnm aut probatum usum istum esse annos Tiberii Jwlram ml cum Pro-
rante Pontio Piluto etc. Age vero, quando
ab Epocha, quadriennio pra?eedente mortem Au- procurare Judaeam cttratione Pi«
coepit Pilatus? Plane non ante
lati.
gusti, ducentem. Fingamus tamen diciscausa, duas
annum j-Erte Christi vulgaris xxvit : scribit siquidem
olim fuisse usitatas anuos Tiberii eomputandi ratio- Josephns in hunc modum Antiquitatum lib. xvm cap.
nes; priorem a fine Augusti, qnam omnesadhibent v. Vitellius. Marcello amico ad Procuralionem Jinlx.e
Chronographi abstrttsiorem alteram, quadriennio
;
7nisso, Pilatum jusstt Rnmam proftcisci, responsurum
Sed ejus an-
nos sohnn ntl majorem. An estcredibile S. Lucam, adeo pruden- apui Cxsarem ad objeclapcr Judaeos crimina. Ita illc
merandos ab tem etDeiSpiritu instinctum Historicum, consignan- decem annis ejaclis m san Provincia, (graecss Origi-
obilu Augusti dne certe ac clare Baptista? Praedicationi, hanc nes sic habent: Siv.z ln SttxTpfyxs in 'louft&a) cum
miram, reconditam et raram, prse illa priore cele- necesse haberet parere Vitellio, ad urbem iter suscepit
bri, notissima, perillustri delegisse? Dissimulare qno priusquam vemrcl, vita crcessil Tiberius. Hsec
hic non debeo, visum sibi virum quemdam doctum Josephus: e quibus verbis tandem liquet, cessisse
meo me posse hoc lncojugulare gladio. Aitnempe: Judaeas Procuratione Pilatum transacto in ea decen-
me quoqne in dissertatione de Danielis Hebdomadi- nio, anno ^Erse vulgaris xxxvn tali enim anno :

bus, Annum Arlaxerxis Longimani vicesimum, a Ne- Tiberium morluum constans omnium affirmatioest.
hemiacap. H. Libri sni inemoratum, non a raorte
Et quia dies obitus Tiberii notatur xvn Kal. Aprilis,
Patris ejus, sed a quadam assumptione in consor- anno suo 10
apparet discessttm e Judaea Pilati contigisseMartio
vulg. xrx 37,
tium Regni, qtta Xcmes mnltis anto suam mortem
incunte, quando nondum pervenisse in Judaeam Rtmam rtvo-
annis filium collegam adsciverit numerasse.
Quidni potuerat nuntius eventus tam insignis. Ergo non cati,
enim exemplo potuerit Henschenius me-
(addit) pari
prius quam anno yErae Christi vulgaris xxvn, per
Dissimite
moratum a Luca quintum decimum Tiberii, non ab
rii- duos jara menses inchoato, capessivit Pilatus Judaise
niiian esse Augnsti obitu repetere, sed ab anno retro
quarto, Procurationem. Ac, quod est inde manifestissime
exemplum At quo Augustus Tiberio collatis illustribus titulis
tazerxis consequens, nondum annis yErae Christi vulgaris
usque ad sui aequalitalem videri potuiteum prove-
xxv aut xxvi Judajae Procurator esse cceperat. Est
here studuisse? Respondeo: inter rem utramque
igitur evidens, quem annum Lucas vocat quintum
latum et multiplex observari discrimen. Primum decimnm Tibcrii Crsaris, qui fuerit Baptistae pr<e-
enim Augusti apud Romanos erat usus
aevo nullus
dieatione insignis, in /Era Christi vulgari nu-
adsciscendi successores Collegas Imperii:
apud meratus xxv, non fuisse illum, cujus caput numeri
Persas, ubi Xerxes et Artaxerxes regnabant,
non duceretur a quadriennio pra?cedente obitum Au-
usus solum ejus rei, sed et lex quaedam erat,
qua gusti eum non qualemcumque quintum decimum
:

Patre* declarare filios Reges ante suum


decessnm Tilerii aiitium Lucas memoret, sed talem qui cum
certisin occasionibus adigebantur. Deinde,
coepisse Pilati Procuratione Judsex concurrat: qualis solus
reipsa imperare ante Aiigusti finem adcoqtte pri-
Tiberinm, nemo ille est, qui a morte Augusti principium numeri munt cerpla
illonim temporum dixit Historicus:
regnare orsum trahit. att. n.
Artaxerxen longe ante Patris obitttm, disertissime
9 Allerum Argumentum e tribus prius proposi-
affirmarunt Thucydides et Charon
Lampsarenus, tis, quo impugnatur conjunctio Consulatus Gemino-
Historici celebres ejusdem ex
fflvi : et iis sumptum rum cum Passione Christi, breviter hac forma con-
ciunprobarunt, Cicero, Nepos, et Philostratils. cluditur. Nullus Characterum Chronicorum, quos
Denique, si qua Regum fuit Persidis setate mter P. Henschenius partim ex suo sensu, partim ex
Cbronologos discrepantia, aliis annos snccedentium
Evangelistarum affirmatione eoncordi, confert in
Filiorum a Parentum decessu numerantibus, aliis
annum, quo Christus est passus quadrat in Consu-
annos insuper quibus una cum Patribus regnassent
; 2 Argum. con-
latum Geminoriim. Ergo annus quo Coss. ambo Ge- tru annum 29
m summam pariter imputanttbus ; fuisset Nehemiae mini fuere nequit, vel ex ipsis P. Henschenii prin- fucit chara-
causa peculiaria in Artaxerxe, cui clce ferix 6,
erat Minister cipiis, fuisse verus Passionis annus. Probatio Ante
Domeslicus Pi ncerna, eam partem coiicnrrcnlls
amplectendi, cedentis Mathematica Demonstratione conficitur. Msan,
IS

Est
;

AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 1S
Est enim ad calculos eviJens, Annum, cui nomen omissis ad tertiuin argunientnm procedamus. Id
,

dederunt Coss. C. Rttbcllius el C. Fusius, aml)0 Ge- tamen priusquam tracto, velim observari, e chara-
mini cognominati, fuisse annum in Periodo Juliana cteribus anni, mensis, aut diei Passionis, alios esse
mmmmdcxxlii quo manifestum est fuisse numera-
, arbitrarios, alios necessarios. Arbitrarios voco, quos Chr slumli,
tum Cycli quidem solaris annum x, Cycli vero Lu- aliqui e populari opinione , divinae Traditionis fal- Mnrtit aut
naris sive aurei numeri annum xi, cum Littera sarn famam babente, necessarios au- saltem co
ipsi affigunt :

mi-me passum
Domiuicarum indice B. Atqui ex comparatione et tem dico eos solus, quos Evangelistae diserte com-
concursu Cyclorum amborum evidenter patet, isto memorant. Hujus ultimi generis sunt Pascka Jn- :

anno Pascha Judaicum, sive diem xv mensis He- daicum sive xv Mensis Nisan
, et feria sexta. Pa- ,

braici Nisan dicti, quali oportuit pati Cliristum ex rasceve Sitbbati, in eadem xv Nisan diem incurrens.
Evangeliis fuisse xvi mensis Roinani Aprilis; fe-
, Prioris generis arbitrariorum et falsorum est, quod
riam autem non sextam, sed septimam, hoc est oraupaxjipoi; nume-
ru\io% Crucifixionis Christi dies,
sabbatum Igitur ille annus certissime caruitcha-
: rata vere fuerit xxv mensis Romani Martii id :

racteribus in eo a P. Henschenio requisitis. En ete- quod veterum, ut certum, tenuere; tamen


etsi multi
nim ipsius verba num. 1. Exercitationis i. pag. v. ejus asserti vanitas nunc clare comperta est et ,

Passum esse Dominiim nostrum Jesnm Christum duo- inathematicis demonstrationibus palam evicta ab ,

bus Geminis Coss. viu Kal. Aprilis, bic est Mnrtii xxv. Alfonso Tostato Episcopo Abulensi , a Paulo Mid-
Tura sub finem ejusdem Paragraphi, sive numeri i; delburgensi, aPetavio, etaliis innumeris. Necmagis
Characteres ejus anni ex sua opinione proprios solidum quod non pauci censent, Passionem, si
est,

brevius colligens, ponit Christum Craafixitm duo-


: minus die Marlii xxv contigerit, omnino saltem
bus Gentiiiis Coss. die xxv Mnelii, feritt se.rta. Cha- intra Martium mensein evemsse : id enim irrepsit
racteres igitur, sive notae distinctivae et individuae in opinionem vulgi creduli, ex eo quod plerique

anni quo Christus est passus ex P. Hensuhenio , Latinorum Patrum veterum, mensem Hebraaorum tion nt.t ex
sunt, dies xxv Marlii in xv mensis Nisan incidens, Ntsan, cujus die xv Cbristum exspirasse certum est, /ttticl
tr dittone
etdies Hebdomadis Veneris dictus, sive Feria sexta. quasi latine interpretando Martium vocarent; quia
prxsumttur.
Cum ergo, ui dixi, mathematice monstretur, isto cum Romano Mense Murtio iste plerumque mensis
anno Consutatus Geminorum, nec xv Nisttit incidisse Hebraicus coocurrit numquam taraen (ut scholae
,

in xxv Martii, sed in xvi Aprilis; et in feriam, non loquuntur) adaequate. Nam cuin Hebraicus mensie
sextam, sive diem Veneris, sed septiintm, hoc est lunaris sit, semper a Novilunio exordiens, et num-
sabbatum: clare patet, quod demonstrandum erat, quam ad xxxi (quot Martius numeratj diein perve-
annuin quo Coss. ambo Gemini fuere, characteribus niens , non poterit Nisan Romano solari mensi in-
ab ipso P. Henschenio requisitis caruisse. tegre exacteque congruere, novdunia vel plenilunia,
10 Non me latet, quo scuto nostrum hoc telum adulto saepe aut desinente orbe menstruo, refe-
excipiant Adversarii. Aiunt perea tempora Cyclura, renti. Sepositis igitur insuperque habitis ejusmodi

quoJudaei utebantur insuo celebrandoPaschate,


rite characteribus arbitrariis , exploremus censeo in ,

fuisse corruptum. Unde hnc habent? Nam aequales quera vere annum necessarii duo diei xv Mensis
,

aut affines illius aevi Auctores Judsei ambo Jose- ,


Nisnn, et Ferie sexlx, Passionis et Mortis Christi
phuset Philo, plane contrarium affirmant et quam :
Characteres conveniant ut eum sine dubitatione
,

cui frustra passim nutatam in Evangeliis videuius niiuiain ,


ulla oTaupoafptov, hoc est , Christi nece insignitum
obtendilur etiam et superstitiosam, Sacerdotum, Scribarum et agnoscamus.
viliatos fttisse
Pharizxorum diligentiam, in miniinis etiam ritibus 12 Ad hoc igitur agendura et opera eadem ad ,
Judxorum
ci/ctos. et ceremoniis sacrae suae disciplinse usurpandis et tertium simul intorquendum argumentum contra ,

mordkus tenendis, ea idem facile suadet. Intelligi- conjunctionem anni Passionis cum eonsuitttu Gemi-
tur, inquiunt, ista Cycli corruptio ex loco quodam itinum, hinc protinus accingor. Aiiiilis numeratus
Epiphanii. Primum trecentis annis posterioris scrip- ^Er;e Christi vulgaris xxxm, Consulatu Ser, Sulpitii
toris : tam perplexo, tam ambiguo, ut
loco deinde Galbx et Lucii Coitt. Sulla; notatus, qui fuit Periodi
postquam in eo sanando et ad saltem tolerabilem Julianae mmmmdcclvi, habens Cycli solaris xiv cum 3 Araum.
reducendo sensum, diu multumque Keplerus, Pe- htera Dominicali D. Cycli lunatis xv, ex ooncursu Qitla sol onno
Cyclorum ostendit diem xv Nisan incidisse in diem 13 quadrant
tavius, liucherius sudarunt, fateri cogantur, vix se
necessar i
qnidquam exsculpere sani potuisse. Tali ergo, tam iii Aprilis qui dies ex lit. DominicaliD. deprehen-
;
Characttres
dubio, tot nominibus recusabili testimonio, credetur ditur iucurrisse iu feriam sextam : possidet ergo
res tam inopinata ? Nimirum, eo comraodum quo notas omues ab Evangelistis iirlitas anno ffayptt-
Christus est passus anno, adeo insuetam, prorsus- ctlptta, cui crux Christi et Passio competat : et

que insuspicabilem intervenisse perturbationem in aliunde solus idem est inter annos octo continuos,
rationibus temporum, qua factum sit, ut nec uien- spatium explentes intra quod necesseest Passionem
sis, nec dies, nec feria constaret; aequinoctii quo- contigisse, qui characteribus hisce sit praeditus.

que verni observatio, proram alioqui (quod aiunt) Ergo is ipso annus Passionis est, et frustra quasra-
puppimque faciens in definitione ac constitutione tur alius. Pnesertim cum duubus aliis indiciis ni- ,

Paschalis festi, funditus negligeretur ; denique ut hilominus illustribus, talis ostendatur.


xvi Apnlis dies, totis duobus et viginti retro diebus, 13 Prius est horrenda et plane mirabilis solis
in xxv Martii regrederetur, feria vero se.rta in lo- Eclipsis, contra omnem naturae ordinem, in Pleni-
cuiu sabbati succederet. Ha)c quceso si tam enormis lunio patrata; cujus meminerunt Evaugelistae, scri- qttibus adstt-

labes contra Dei legera inolevisset, Christus, qui bentes , Christo in crucem sublato , solem fuisse ob- putantur
lenebrxnotatx
minores longe defectus sacrae disciplinsa solitus es- scuratum et tenebrns esse factas sujicr universam terruni. a r/itegonte
set reprehendere , tacitus transmisisset? Evange- Talein autem solis defectitmem Phlegon Libertus
tistae vero etiam approbassent ? An non enira, cum Adriani Augusti, Chronographus insignis, testatur
scribit Lucas capite xxn, Venit dies A^ijmortit accidisse anno im Olympiadis ciim quod tempus ,

tjita necesse erat occidi Pasclta , sv r, tStt %m r


ia.t ta exactissime congruit in mensem Aprilem anui /Erae
ndoyct,non tantum rem ita factam sed rite ac le- ; Christi vulgaris xxxm, cujus anni a'tate inchoatus
gitime ut oportuit patratam indicat? est primus annus Olympiadis cm. Alterum est vati-
et 1(1 Behdo-
il Hisce igitur, qute sine fuudainento, sine ido- ciuium famosissimum Hcbdomadum lxx, perscri- mades Danie-
neo auctore allegata eodem jure, eadem facilitate
, ptum libri Danielis cap. ix, quod verum esse non tis.
qua proferuntur, repelluntur , tamquam futilibus posse, nisi aiiuo quarto llcbdomadis septuagesimae,
qui
:

16 APPARATUS P. PETRI POSSINI


qui est prorsus idem iste in JEn Cliristi vulgari pixfalus sum, argumentis Natalis Ale.randn imptilsus
xxxui, Christus fuerit orcisus, uianifeste ostendo in jnm attte animus , plenc cenccssil in communem sen-
postretnam partem de nunti lam-
inea de lxx Uebdomodibus Dissertatione, quam ha- i> iitiuni, ifuoud ittortts,

Passionis anuus, ConaUatiu tittiim longe verisimiliorem Hensehentuini, iitminmque


l.etis. Non fuit igitur

Geminorum; sed quintus ab illo Contutatus ,Oulix noit cerUim. Cum aulem primo adduclttm pro ea argu-

i I veraque est et exacta /Era Chrisii aono-


Sullsc :
mc.nlum viderem jtolissiiite demonslruri ex Joseulto,
rum vulgaris incipieus a Kaleudis Januariis, quibus iiidieutile tempus quo Jitd.ac Piocitiiitlouem Pilatus
Christus octiduo ante natus est et circumcisus. Nain tjessil; codem^ue scrtbenle videretur Herodis obiius
lunc nasci Cbristum, trimestri anteobitum Herodis jErx commtinis vtititim lomje vr,rverlere, nou potui

Magni, debuisse, ut impleretur Jarobi Putriarcha* mni favere praedklo Alcrandro, contra eumdem comnfu-
Prophetia Gen. xlix edita, sat valide probavi alia noffl sustinmte ctlins natum csse Christum, adeoquA
,

dissertatione de Genere Judaico Herodis. Hic diiilins vietsse tnler mortiiles qttum auttis xxxin. Pla-
desino confidens, me per haec efleeisse quae jus- cuit iifilttr sujicr hac nova opinione, ejusdem Possini
] me.o
sisti. Vale mi Keverende et optime l ater. Sci'i- seiitcntium eziltiirere : gtti ctmalus esl desiderio

bebam Tolosae, vi Idus Augusti anno Cbristi altera E/iistola facere satis, m cilandis numeris Pagi-
CI3I0CLXXXI1I. nurum Alexandri usus Edilione 1, non vero iauctiori,
Hactenut •prima illa Pussini Epistola, qua, sicut qttod notare oporlet.

EPISTOLA II
Confirmans conlra Natalem Alexandrum, Christum anno prsecise trigesimo, ut vulgaris

JErze, sic et a?tatis suae, baplizalum fuisse.

•ron iJlibenti mihi haud operosum, quin et , annis, tum de argumentis concionum ejus ; versu
rosslnus
laudufo
Alexandro,
N jucundum negotium.injungis, Pater, iuvi-
tans ad Jegendas Lucubrationes R. P. Na-
taUs Alezandri, Eruditi hominis, etnon uua
dote cuminendabilis scriptoris. Percurri semel, ite-
rum, samius ; penitusque introspexi tres ejus Quae-
demum xxi ejusdem iii Capitis subjungit Factam
est autem cum
baptixa&o
terponat
Baptistas, et
et

S.
baptiz-aretur

orante, apertum
Lucas
Baptismum
, inter
omnis populna
est

Christi
ccetum.
initium
:
En
:

Praedicationis
egressura multo-
et

quae in-
Jcsu

stiunes de Aunis totidera Christi, Nati, Baptizati, rum e Pagis et Urbibus Judaeae ad novitatem istam
Mortui Harum alteram et tertiam quod ad capi- , spectandam Joannis praedicantis eoque audito, sua- ;

tale punctum attinet, nempe concursum aerae vulga- sumet ministratum avenerabili Oratore baptismum
ris cum Baptismo et morte Christi, pleno sufiragio usurpaut.ium cui se ad extremura turbae Jesus ad-
;

in quantuinvis transcribo Jaudem. Quaadam iis dun- miscuit. Quid, per omniura ex aequo bonoque de
taxat ad to xpivdfuvov injecta sparsim Trocacpa-a rebus aestimantium fidem! quid, inquain, hic est cui
displicent. In Prima multum est quod excipiaui. uon recte, more humano consummando vel trimestre
Dojd liorum rationes exequor, ad longiusculam te solummndo spatium judicetor abunde sufficere?
legendi patientiam compara Tibique quo interira : 3 Egotamen alterum tautum supererogo :etChri-
tex menses
tentabens ta^dium imputa, cujus causam, jubenda stum item ut Joannem, ezistimans observare stu-
,
indutget
scriptione necessario prolixa, volens couscivisti. De duisse, in suis quemque publice fungendi commisso
duabus postremis, rem brevius transigendam, prius ipsis munere priraordiis tricenari® principium ,

aggrediens, paucis expedio. aetatis, in veteribus Prophetis (prout de Ezechiele


2 Docte ac eleganter in harum priore demonstrat constat) teneri solitum ; inchoasse ambos arbitror
IniHoprmft- ^* Alexander baptizatum sine dubio dici debere
, Prasdicationes suas anno ineunte trigesimo virse
cantis Jeannis Gbristum, aliquando post inchoatam praedicatiunein ipsorum ; Joanne qui sex mensibus
ac propterea , ,

»/ Christi
Joannis Baptistae cujus exordiura, quodaS. Luca
: Christo erat senior, a Kalendis mensis Julii anno ,
fraptlitno >>n
num inttrju
deflgitur anno Quinlodecimo Tibeni C&saris, nu- ab ortu ejus ineunte trigesimo , prodire ac dicere
tneri hujus initium necessario ducendum a morte ad populum exorso ; Jesum pariter simili expectata
Augusti , illustribus et avavTippifrots evincit argu- epocha aetatis propriae , ubi se principio Januarii
iuentis.Hactenus recte. Ulud aon probo, quod pag. sequentis aitatem auspicari tricenariam sensisset,
202 obiter inducit, calliile obrepens ad suaru ad- suam exequi palam, baptismo suscepto , Missio-
struendam de Christo. anno aetatis xxxiv baptizato, nem cepisse. Velim audire quid his ,
plausibile
sententiam : solidum inlerjiciendum annum inter ini- queat opponi : cum nihil pruferatur ; jure meo con-
tium JoannU el
Prasdicationis Baptismum ChrisU. clmlo , talsam istam et incredibilem assertionem
Nego enimvero. Tu ede, unde id conflcis? Capessit esse.
ex professo probationem istius Propositionis pag. 4 Lego prseterea, nec laudo, in eadem u Quae-
seq. niliil tamen adducens aliud, uisi hoc Inter : stione pag. 205, P. Aluxandrum, dum respondere piegat w«
vocationem S. Joannii et BapHsmum Chri&ti, multa conatur testiinonio S. Lucaj , elidenti assertionem, teTe.admlttere
aiuws 4 supra
intercetsisse guje spatium saltem unius anni postnla- qua ponit, baplr.atum Christum xxxiv tetatU amto,
30.
rent, probabffiter colligitur ex Bvangelio Luc. m. Sic contendere, in Evaugelistae verbis particulam quasi,
verbis totidem P. Alexander. Coutra ego. Quid Graece w^ei, liberam dare facultatem leclori qualuor
pi ibabile, quid non ; non et inter ipsa probabilia, annos superaccumulandi summae indicatse; idqne
quid plus minusTe sit verisimile, pnidentiae, opinor, locum ex Cap. xvi ubi
ut evincat, allegarc Mattliaei
definitur arbitrio. Ad hoc te tribunal vador. Cedo, ait Christum post sex dies futuram suam Transfi-
:

quid affeis ,
quo tua quam mea contraria probabi-
, gnrationem prsedixisse; cum tamen rem eamdem
Uor decerni debeat opiuio? En verba S. Kvange- narrans Lucas scribat, Transfigurationem contigisse
list;u : Aiiuu quititodecimo ImperH THberiiCaetaris [xerd -.',-jc Xoyov^ -fjutou^ woet rp.ioxi^ 6/.vi ; post hos
factum ett verbum Dommi super Joannem Zavharix sermoites qua&i (^ive, habet vulgata Editio} fere
ut
filium tn deterto : et vemit in omnem regionem Jorda- diebus octo In quo miror illum non vidisse, per id
nis, prxdicuns baptismum Paniitenti* Mox quibusdam . demonstrari contrarium ejus quod ipse vult ncmpe :

adjectis de coucursu populorum ad baptismum Ju- non ad augmentum sed ad diminutionem potius, ,

apud
; ; ,

AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 17

apuJ Lucam particulam tAml valere idque innuen- : ntirni trnicsiiiio teviio site tu i/irne prstenttee, passum
lcin Yulgatso auctorem non qnasi seJ fere ibi luci
, , Uinjeitiiuin. Haec una, proba, sana, ommbus qui
posuisse pru wosi; ijiioJ hoc ultimum atlverbium ma- recte sapiant tenenda sententia est : prout magis ci
nifestius exprimat quiddam deticietis a pleuitiidino murtu rtirendis ;ipparebit.
rotunJie siuiiiiiic. Profecto enim illic S. Lucas. ad- 7 Venio enim tamleni ad caput Controversiae,
junctione roti Je niiineio oampleto die-
woet, innuit, qua'. mibi proprie hic cum P. Natali est, prima Istis prxmiS'
rum octo, Jetractas velle se duas Jierum gemina- eju^ Qn;p'stinn,' irartatum : 111 qua etsi ngatur, non tts trantU ad
rum partes, primae unam, ortavaj alteiam quas ; de anuo quu passus, sed quo natus est Christus :
cuptlt Qux-
ttionti
iuter, sex soliJi a Matthaoo memorali Jies fluxe- tamen quia ex constitutione anni Christi vere na-
rint. Quis enim non viJet fore, ut hauJ vere posset talis, unice penJet determinatio «raimoxjipoi;, hoc
Liieas alfirinare, &>oet 07.71,1 fpiocr.c, quasi aut fcre octo est, definitio Controversiae hujus, quoto Christus
tiies, fuissc intenfectos inter Christi Sermonem et aetatis mortalis anno crucein subierit ; non falso
Transfigurationem, si vera tres qiiatiiorve insuper, nec vane pnllicear, tertiam aP. Alexan-
aiituiiiem,

hoc est unJecim aut JuoJecim interfluxissent'? dro proposilam QiKcMion-in, 111 prirna qiiam idem
!i Debilis etiara inihi videtur et perfunctoria re- praemisit discussiune JecidenJain.
cl Canoucm sponsio, quam P. AlexanJcr aJlnbet ibidem pag. 8 Antequam autem rem capesso paulisper haerere firmanttamoue
Neo-catsarcen- communem
208 ad Cano;.em xi Concilii Neocivsareensis, in juvat 111 Prolegomenis, sive (ut Politicis hodie usi- ttnfentiam.
Jiiffl /<ih srn-
tcntitf aticcr- Palsestina celcbrati anno Domini cccxiv, in luec tato verbo utar| in Prsliminartbia, quae P. Alexan-
stiri ostentli'. verba formatum ; Presbyler antc annos irigintd non der suo huic Tractatui prasstruit. Ibi meraoriter
ordinetnr : Domimts ettim Jesus Gkristus in attno enumeratisvariis Patrum Ecclesiae veterum de anno
t/rigesimo et baplhalus esl, el catpit tlocere. Hactemis Christi Natali sententiis, non umittit ordine suo in-
Canon ; ad quem P. Natalis : Respondeo, senstm serere optimam omnium, sicscribens pag. 102. Epo-
eoncilii Neocxstireensis esse, quod Cltristus ttntc a>t- cliniii nnlivilaiis Clirisli, fkeerunt ainto Juliano xlvi
niiin Irnjcstminit l/npluiiliis ittm fuenl, tion vero ijiiod j-Er.e noslTX vnhjnris 1, Julliis Afririinus 111 Frag
tttnto prsecise trigesima adierit ad baptismaim, ita ille. menhi qmd 8 Anctarit, Cap. i
1'ehivuts recilal Lit. ;

Facilis valde sit, qui sibi per hsec satisfactum con- Pamodorus Sfonachus jSgyplha, c/tii Amnlii Impe>
tranus Disputatur annuat. Enimvero cui non sta- ratoris tvhiie fhruit, tesie Syncello in Ghronegraphia :

tim appareat, quam inconvenienter Jecerneretur a Dioiitjsins E.riijtius, qui ab Itoc anno siiatn Ittctirna-

CoucJio, quod Christus uon ante aniiuin


ijcirco Itonis Chrislt /Eram ordttnr ; Beda, Lib. tlc Tempo-
trit;f -iiiium
j
baptizatus fuisset, etiamsi baptismum rittii vniioiie Cap. 45. Ita Natalis ;
qui et his quatuor
suBCi pisset non nisi quarto Jemum post anno ta- ; quintum aJJere potuit S. Epiphanium, propter lo-

men ut aequum Jebere sanciri, virum quemlibet, cum a me supra num. Jescrlptum. In his tmrari
siinul attigerit annum trigesimum, sine Jubitatione subit, cur eam
propositam sententiam rejecerit,
sic

pruinovenduni ad Sacerdutiuiu, gratia illi racta quae et antiqiiitateetgravitate Auctorumfacile cunc-


annorum quatuor suminam excedentium per
illain ; tis ceteris antistat. QuoJ non aegre, opinor, fate-

quos etsi Christus expeclaverit, baptismum Jiffe- bitur qui perspexerit, nullum e tota Ecclesiastica
rens, tamen quadriennio prius quam Christo par vetustate in rebus Chronologicis (quam arlem ex
sit meris hoininibus repraesentari apicem Sacerdo- professo factitabat) peritiorem et diligentiorem ha- qitatuor te-
talis Ordmis quasi non putius detuerit, talium
; beri Julio Africano, scriptore seconJi seculi. Huic stihiJS in lall
artjumento
diflerri evectionem ad euin gradum, aiiquot annis, qui consentiunt alii tres, et,quem ego aJjungo,
vcrsatissimis
aut saltem mensibus post illain vita- anuorum miiii- Kpipb anius, an nou tales omnium consensu sunt, et Epiplianio
mam, qua Christus, primo virtute a conceptu qui maxime iJonei vel testes vel juJices in bac uti- suhuixam.
omni ac divina sapientia prseditus, ad baptismum que causa censeantur? PanoJorus in jUgvpto
accessisset. Hsec qui prudens citra priejudiciuiti nuiritus, ubi rationes temporum accuratius quam
sequa judicii lance perpenderit, nae liuic confido alibiuspiam subJucebantur; et aJ iJipsum otio
persuassimum fore, Patres Concilii Neociesareensis, abunJans ob professionem vitae monasticae Diony- :

Juin ita sanxerunt, sine ulla dubitaticne credidisse, sius Exiguus, exercitatissinuis in hac Pala-stra

non quadriennio post trigesimum ; sed, ut disert9 Jisquirendorum et ordinandorum teniporum, et

expriinunt, ttt iintio ipso Iriijesimo, Christum et unum id tota fere vita solum agens. Denique BeJa,
fuisse baptizatum, et co?pisse prwdicare. quo nemo uberius, Jiuturnius, laboriosius, Je ratio-
scnsiunt/tte Percutit Jenique ine graviter illuJ, ab eodem nibus, jErarum, Epocharum, universaque illa sub-
/ii/iiis antl- P. Alexandro Quffist. 111 pag. 221 in Conclusione tiiitatis a-ruinnosissiinie Computorum exquisitione
qux EcclCsiX.
An non hinc idoneae cernuntur
secunda pusitum Cltrtslus morlnus est attna iiuits
: commentatus est.
Jnmtaxat argumento, isti qua-
xxxvii titeltoitto. Quippe vehementer abhorreus ab ciiis.e. cur, in tali

primorum Ecclesise seculorum sensu in id tuor (maxinie aJjuncto ipsis quinto S. Epiphanio)
oinni ;

passira incumbente, ut Christi vitainuniversainquam cur inquam, isti quinque Ecclesiastici Scriptores

minimum ultra trigesinium annum extenderet praeferri aliis, etiam Patribus, debeant idcirco quod :

aJeo ut eam non pauci conali sint nitra istam pr;e- SS. Patres, prtecipue intenti dogmatibus detlaran-
interpretandis Scripturis, vitiis insectandis,
cise meram includere vi etiam Evangeliis illata, ; dis,

dum ad hoc compingunt in annuiu unicum tutam constituenJae disciplinae, Haeresibus confutandis, ad
Christi Praedicationem. At errore longe contrario Chronologicas qusestiones fere non nisi obiter, in-
aevi nostri homines, quia Josepho et Dioni, illi Ju- terJum et ex occnsione descenderint? praesertira
dseo, buic Etbnico, aiiibuluis a Christi et HeroJis cum iliorum qninqne sententiam tertiara universiis
se amplecti
ajtate plus uno seculo Jistantibus, iuconstanter lo- a milleannis Cbnstianus Orbis eo ipso
quentibus, et certo corruptis, plus quam Evange- declaraverit, quod ^ram sive Incarnationis sive

lio Jeferunt, ultra hos tcrniinus iiiinium fidenter Nativitatis (quai vel in umim ambae conflantur
sunt, in unam coincidunt, facili
eruperuut; Christum, cum cst mortuus, propiurem vel, si discretae

fuisse quadragenario ausi fingere. Sed id oonfutaho detractione vel adjeetione novein mensium, quibus
mox uberius. Hic satis erit legi sapieiUissim uu S solis posterior a priori disjungitur) usu hodieque
Patris Epiphanii sententiam, inter ista extrema durants lixuque immutabiliter tenet.
speciera
justum meJiuiu InJlgitantis. Sic isscrihit Hieresi li 9 Verum omissis aumirationibus, quas
t^uerelarura habent ; quod suscepimus, agamus.
Num. XMll eupfrjKBVflu bv to Tptaxoarw -tjixoi 'izu rr,t;
iv6y.0y.0M irapouma? nxaytjrj 6 p.ojc/vjf^.Contperlum esl, Disceptemus, taquam, legitimo et probo more
cum
Propijl.ei Mujttlis Zotiii II 3 P. AlexanJro;
;

18 APPAKATUS P PETRI POSSINl.

A P. Alexandro, propugnatnre sententi.-e, qua? Chri- gens, hunc contra Minorem Syllogismi, a P.
Alexandro propositi, et ejus probationem Syllogis-
AdvwsatHqut stum natum ponil, qninto retro prius anno, quam
condusionein inum firmo.
ejus natalem ^Era vulgaris siunet. Inter Legesfequi
negans,
ceriammis una est, ut paribus onmmissi /Emuli 12 Propositio asserens Herodem mortuum anno dao contra
tunt proijatida
prffilientur annis. Cum
duaa sint usitaise hodie al- xlii Juliano, et Christum natum xli, quinquennio
a'sumft:
tercationum Bruditarum f»rmie ; altera presse ac ante principiura /Erae vulgaris, praecipuum funda-
dialectice argumenta stringentium, altera liberius mentuin habens in testimonio Josephi, deberet ut

dilatantiuin allatarura momenta rationum : Kgo, falsa rejici, si ostenderetur ; primo, contrariam
etsi ex longo insuever.un huio pnsteriori; tamen ad sententiam, aientem, Herodis niortem anno Juliano
priorem, quam Adversario plus plarere viileo, ac- xlvi accidisse. quam Christi ortus snb anni Juliani
commodare me conahor el non diducta, digitis ; xlv finem nati praacesserit. non minus inferri ex
extensis. manu sed in pugnum cumpressa, "t Zeno
;
testimoniia Josephis secundo, alia testimoma Jose-
:

aiehat ; hor est, conclusiouibus et syllogisinis nude phi ejusdem, quaa P. Alexander pro se allegat,
propusitis, singillatim per partes rigore Scholastico niliil illi prodesse.

probatis, sontra irruentem pari modo pugilem ex- Atqui utruiiiqiie id clarissime demonstrari potest.
cipiam. EstP. Natalis Alexa adri in i Quaist. insser- Ergo falsa et rejicienda est ea sententia.
tationis u unica his verbis loriuat i Conclusio, pag. Major est evidens. E partibus Minoris duabus,
163. Chrislus natus estanno Juliano xli, icsinenti priorem sic probo.
ame JErum vulgarm v, Itltpmi Augusli xl, n con- 13 Scribit Josephus lib. xiv Antiquitatum cap.
iracio Exercuu, seu a morte Clfopatis xxvi, Regni xv, Antipatrum, Herodis patrem, bene meruisse de 1 ex Josen/iti,
itt eiim ipsc
Herodit xxtv u mortf Antigoni, vel xxxvua cancesso Julio Caisaie, exfeditionem in ^Egyptum inovenle,
Alexanrlcrcor-
sttn Rctjiw, Vrbis Roma eonditx dccxlix, Olyntpiadis statim post pradium Pharsalicum et in ejus re- :
rtglt.

cxcui uinitiiv, n dilnvio mmmxliv a Muiitli creationa lnunerationeiu meriti factum a Caesare, Antipatrum
mmmm. Coss. Amjtisto C isuic andecimo, sivc duode- "EroTpiMtoy, Procuratorem Juda;a3. Addit cap. xvn,
ctmo, el Lucio Snila secundo. Hanc Conclusionem Antipatruin, vi hujus accepta; Generalis in Judaeam
ego falsam prununtio. Verara probat P. Natalis Prffifecturae, subdelegasse peculinrem gubernatio-
hoc Syllogismo. neiu Galilajir, quffi erat una ex Provinciis Judajae,

10 Cltnsii ntuulis moTtem Heroiis anuu ferme in- filio suo Herndi vso) nxv-ztxK-xaiv 6Vti' ie yoctj aOtw
dn/inguil pwy. num annorum
ictjra untcvertil. Atqni Herodes munuus est anno Ju- ey&yovei 'i-r. ; Vtiltle adltuc jiiceni :
majortm,
liano xlii autt' dEram Vttlgnrem iv. Ergo Christus tuntuni qtiindecim setatis erat. Llein porro Josephus vlxlssc He.io
iniius csi nuiio Julianu xli, Airam vtitgarein
aiilc sarpe profitetur, multis inculcans, Ilerodem dem nsgitc
locis

quinto. Ita P. Natali». Ego Majorem propositionem sep-uagenarium esse lnortuum. Ad calculos jam tid un. mrx t

vutgarls
non simphciter admitto : subest enim ei falsi quid- eamus. Bellum jEgyptium certissime a Julio Caesare .

piaui ; quatenns ahirmal, neress irio ilicemluin, coniectum est, anno Urbis Romffi conditae nccvn.
Herodem Christo uato superstitem unosaltem anno, Non potuit ergo praefici Herodes Galilaeae ante an-
eoque integro fuisse. id einm nego ex Evaugeiiis nuin Urbis Conditae dccviii. Igitur. si anno Urb.
inlerri : et demonstrare parutussura, trimestre, aut Con. DCCVUI Herodes quindecim erat annoruiu, idem-
ad summiim quadrimestre spainim abunde sufficere que postea sepiuagenarius obiit, vixerit oportet post
ad recto ac verisimillime coraponenda quieeumque initam Galitoae Pra;fecturam annis lv qui si ad- :

scribunt Evangelistse. eirca etincursum Nitivitaiis dantur anno Urb. Coud. dccviu, efficiunt annum a
et lnfantia? fhristi, cnm adimc durante Uerodis Roma condita dccliii. Fuit hic annus Augusti liv,
regim. Julianus lvi, quo dici necesse erit Herodem fuisse
negat mmo~ 11 Minorem vero plane in solidum totam per- mortuum. Res incominoda P. Alexandro, qui mor-
rem, qna as nego, falsissimamque esse ai». Probat eam scdicite tem Herodis ponit, ut ex ejus supra descripta
seiilui Heto-
dt i moj tuus
P. Alexander paginis sex ei trigiuta, aGiad 201, Conclusione patet, anno xlii Juliano liocest, annis :

aiiodriennio iinam ailmoiluui addiicens, et tarns nitorquens ma- totis anterius quatuordecim Quare is pag. 189, .

eitlut :
chinis aucior tnrem Judaei Hisiorici Josephi. Quare lilienter assentitur Dekerio, Keplero, et Petavio,
si enm ane ista dejecero, et liqmdo demonstravero, contendentibus, in pauio ante recitato Josephi loco
nullum ad fidem certam poni satfirmum fundamen- meudum in notas Dumerales irrepsisse legendum- :

tu n posse in testimonio Josephi. una spongia de que, uon ut Josephi codices hodie habent, ie, hoc
letiirus milii vnleor quidquid tot charus Advers irius esi, quindecim sed, /.:', hoc est, viginti quinque an-
;

illcvit. Nec tamen nunc dicam. adigi summa neces- noruin luisse Herodem, quando Galilreae a patre
sitate Fideles ninnes, ad agnosceudain Elavii Jose- praepositus est. Admitto id Egoquoque : et hinc us-
pln pessimam iideni, iu suppressione Caedis Infan- que ad septuagesimum ullimum Vitae Herudis
et
< I diitltnu- tiiim, Herodis jussu patratffi in Bethlehem «tfiuibus annum, xlv annos expletos numerans, devenio ad
latis qinc in ejns. An euim ignorare potuil remomnium iUo sevo annum Urb. Coud. dccliii Julianum xlv, quo Chri-
IKItiJ A ttm i

peccat Jvse-
celeberrimain et decantatissimani? aut cum illain stiun pono natuin. juxta ^ram vulgarem, Herode
phus, sciret,cur vel uno versu rur&im transigere otnisii? adhuc ad menses aliquot anni Juliani xlvi super-
qui exempla crudeliiatis Herodis, infinitis partibus stite. ldque suflragante mibi Josepho, prout ab ipso
niiiius insiguia, diligentisslme collecta eongestaque P. Alexandro emendatus est qui tamen Pater, ex :

passim accumulat. Nec repetam, quod manifeste aliistestimomis Josephi, confecisse seiiulabat; ne-
alias ostendi, Uissertatione de Genere Herodis;Jo- cessario conferendam Herodis niortem in annum
sephuin Herodis gimere inentiium scienlein vo-
in certo quintum hoc est, Juliaiium xlii. Non minus
;

leutemque m eu redargulum iuii sulum a coajvis


:
igitur imo multo magis, hoc quidem loco,
mihi,
Herodi Scriptoribus sumina; fidei ; sed etiam a se uiihi, inquam j£ram vulgarem tuenti quam P. ;

ipso, vi magna veritatis conscias, t.imquani fidicuhs, Alexandro, eaiu impugnanti, Josephus favet.
adac.to ad iugenue falendum quoil improbe nega- 14 En aiterum Josephi testimonium pro nobis
rat. Non denique iterabo, quaj multa veris lulta evidens. Scribit ille lib. Antiq. xiv, cap. vm, cap-
ner uou ex
aliis ejus lo-
documentis affirmavi pag. illius dudum editie Disser- tain a Poinpeio fuisse Hierosolymain, Antonio et cis, inter sc
tatiunis 34 et defluxa
universum, inerito
35, m Cicerone dss. diejejunii tertia Olympiade clxxix. ct/tlalii

suspecta, justeque recusabili Seriptons illius aucto- Et post xxvii annos, eadem ai.niversaiia recurrente
ntaie. Ha;c, inquam, in prsesene cuncta prater- jejunii die tertia, captam eamdem Urbem a Roma-
Uiitto ; et ad unum ld quod hic agitur me restrin- nis duce Sosio, Oljmpiade clxxxv, Agrippa et
Gallo
AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 19

Gallo Coss.Tum addit ejusdem libri cap. xvin, der, arinum, quo est Herodes mortuus, a Josepho
post secundam hanc Hierosolymrc Sosianam cla- disertissnne affirmari insignem fuisse Eclipsi luna- lonui nriju-
inentt tammr:-
dem, vixisse regno Hero lem annis xxxiv, et.tunc
in ri, luculenta, in Judsea clare visa Talis autem nnlla cia comptexloj
septuagenariuin mortunm quod idem repetit lih.
: pmrsus cnntigit toto anno Juliano xliii, ut certissi-
xvii, cap. vni et x. Ex his sic ratiocinor. Natus me constat ex Tabulis astronomicis. Fuit autem una
est Aiigustns, ex Suetonio et aliis, anno quo Consu- satis conspicua, iisdem Tahulis exprcssa rhe xm
les fuereAntonius et Cirero, quo anno Pompeius Martii anno Jnliano xlii. Quare arl hunc annum rle-

Hierosolymam cepit. Igitnranno quo crmsules fue- torquere, mmlira vi arlrhta, numrms opporluit, et
runt Agrippa et Gallus, quando Sosius iterum Hie- annum xlii mordicus tenere. Sed quid faciat, curn
rosolymam cepit, numerabat Augustus vita- annos hunc illi evidentia omnium maxi-na, nempe Mathe-
xxvn, quandoqtiidem, ex Josepho, anni xxvu in- matica et numeralis extorque.it neque ipsum ad ;

tercesserunt inter captam primum per Pouipeiuin, xliii, quo ratio numeri Irnrlit. transire sinat defe-

et eamdera iterum per Sosium exDugnatam Hiero- ctus Deliquii lunnris, trimestri ferespatio ante
mor-
solymam. Adiui, ab hac eadem Sosiana expugna- tem Herodis signatissime a Josepho An non po^iti ?

tione HierosolymsB, annos xxxiv explevit Herodes hinc restat manifestissime probatum, quod mea Mi-
regnando, utJosephus ait, et tunc ost septuagenanus nor affirmabat Testimonia, quue P. Alexander Na-
:

raortuus. Addantur anni xxxiv ad xxvn aetatis Au- talis ex Jnsepho pro se contra .Eram vulgarem

gusti apparebit, Herndem nhiis-.e, dum Augustus


; allegat, nihil illi prodesse ?
agcret lxi vitas annum. Quia vero Augustus anno 18 Ex his summatim contrahens sic colligo :

setatis xviu Imperrum est auspicatus, a nece Avnn- cum ab annis mille, consensu
."Era Christi vulgaris

culi Julii Caesaris; sive, utP. Alexander loquitur, a Christianarum omnium gentium in usum publicum
conducto Exercitu : si xvui e lxi deducanfur. con- recepta, Christum ponens natum tinno xlv Juliano
stabit, anno Imperii Augnsti XLIH desiisse Herodem Circumcisum Kalendis anni Juliani xlvi
ilesinente,
vivere. At cornuiodum hic ipse annus est Julianus (unde adhuc rlerode
r'aput /Erae procedit) superstite

xlvi, quo, in hypothesi nostra et /Era vulgaris, po- ad menses circiter quatuor. H ec, inquam, .-Era cnm
nitur mortuusHerodes. Ergo Josephus aeque saltem habeat Auctores, antiquissimos, gravissimos, sum-
nobis ac Adversariis favet. Hactenus dictis abunde mos artifices putanrlorum et ordinandorum Tera-
probat:im cmfido priorem me« Minoris partera. AI- poriiin, supra num. vn nominatos ; adstipulatorem
teram deinceps non minus lucnlenter demmstrafutn quoque Patrem sanctissimura et eraditissimum Epi -
eo. phanium, cujus verba sunt descripta num. 6. Cum-
15 Illa sic habet. Testimonia Josephi, quaeP. A- que jnxta illam omnia quae vel scribunturin Evan-
"2. Joscplli lo- ex Traditione veteri habentnr, egregie
lexander affert pr.i sua sententia, Herodis mortem geliis. vel
ca contrarla
anno Juliano xi.ii deflgente (unde sequitur, Cliri- consistant; etiiiier cetera cu u ea prsclare constet
ipslmet, non
exlgcre nisl stum esse natum quinquennio ante initium, /Erae Mors Herndis, Christo n.ito ad qu idrimestre super-
Iriciuitum. ipsi prosunt,
vulgaris) nihil In hujus probationom siitis. prseviaEclipsi Lunarimagna, inTabuIisastro-
hunc formo Syllogismum. nnris ad xxix Decembris anni Juliani xlv conspicue

Si ex testimoniis Josephi quaa pro sua sententia P. apparente, cui omnia qine Josepliusnotat de E dipsi
s>c niitem
Alexander allegat, non inferatur Herodem obiisse Lunae mortem Herodis praecedente, ef prassagisse
omtltit cclt-
anno xlii Juliano, eclipsi Lnnae a Josepho notata exacte conveniunt
cretlita, mauifestiim videtur,:
ji'i'ii lMnare.nl
asserlam, insignito sed anno xliii Juliano, in quo nulla Ec-
:
debere nos eam bodie amplecti ac tueri, pr.esertun
lipsis Lunaris contigit, ejusmodi testimonia nihil si eontra eam nihil validius afferatur quibusdam te-

ilh prosunt. stimoniis Josephi, qu:e Adversariis nilnl prosunt;

Atqui res ita se habet. cumalianosejusdemAuctoristestimoniaproferamus,


Ergo vera et certa est me* Minoris pars altera, nnbis clare suffragantia. \tqni rem sic se haberc hic

affirmans, Josephi testimoria, qu;e pro se P. Alexan- a mc scripta ineluctabiliter evincunt. Ergo tenenda
der allegat, nihil illi prodesse. eunctis est /Era Christi vulgaris Multn qu.e his ad-
Major hujus secundi mei Syllogismi videtur evi- derem sesub ral tnmrn ingerebant. Sedquia perhrec
dens. Minorem in hunc modum probo. exhnusisse propemodum videor mandatum litteris

16 Sententi:e sua», Herodis mortcm nnno Julia- tuis ante hunc mensem rlatis, xi Octobris imposi-
ne obsequio ninifo fiam irnpirtuuus, verlium
no xlii defigentis, fundamentum profert P. Natalis tiun.

Alexander Josephi locuni lib. xvn Antiqu. oap. \, iion alil iin, ValePater optime, mei mein ir, prteser-
quem sic recitat in tine p.ig. 164 et inilio seqtientis :
tim ad aram, Scribebam Tolosae \u Novembris anno

Defunetiis est Herodes post detrusum regno dntigonum


MDCLXXXUl.
anno xxxiv, rxquo uulem a Romanis Rex dectaratus e*l His accepiis solum restare videbatur, nt Hensche-
nianx sentetttise pretcipua fusedam mnnimenta, Imcte-
anno xxxvn. Ex his Josephi verbis raliocinaus P.
Alexantler.itasuhjnngit pag. 163. Aiqui HerodesRex nus Poskino inlacta, -Ei r tamen communi vatide in
speciem obsistentia, liillcre'i ><r de me<(io. Quare cum-
,

salutatusest a Romanis circaautumnumanni Juliani 6...


ilem lertiis interpellavi Utteris, qitibus rogatatur tria
et tertiopost nnno, lior estanno Juliano nono, devicto m-
potissimum capila respondendo dissolvere, proul fecit,
terfectogueAntigono, rerum potitus est. Igiturabhocanno
se.rto illo 37 numerandisunt tuuii, decimo post secundam Epistolam mense : »um nec ego
Juliano nono 34, vela
annus Julianus 42. Ita P. A!e- multo citins rogaveram, moras longiores qnam cupie-
quoriim ultimus est, ibi
bam trahente in proseqnenda impressione Typographo,
xander Experiatnur an recte calculos ponat. Addan-
propter difftcultates temporum, librario Belgarumcum
tur anno Juliano sexto anni xnxvii, ultirnus colle-
exteris commercio infestorum superiori anno st un-
ctss summss sine dubin erit non xlii Julianus, sed
quam per q»>r ctiuiii coactus fuit posteriorem Maji
xi, ni : simibter adjungantur aunos ix Juliano anni ;

pmtem dimidiare utpota ttniti temporis decursu sic uu-


xxxiv extremus pariter erit xi.ui.
ctam, >ii tribus Tomis absolvi non amplius posset. Re-
17 Non hic tam patens paralogismus tamoculato
sponsum autem hruditissimi Viri hujusmodi Spistola
scriptori citra consilium excidit. Vidit P. Alexan-
explicalum fuit.

EPISTOLA
20 APPARATU8 P. PETRI POSSINI.

EPISTOLA III

Bespondens tribus, ex Henscheniana ETercitatione assumptis, contra ntlgarem Mmm


argumentis.

irca duas ad Te, volentem poscentcmque, Augusti Cyrinus egit in Judiea, quando B. Maria
Tiibtts Jltn-
scfn-nii argu-
mentls respon-
surus, G dudum
veritate
scriptas a me Dissertatiunculas pro

non sine successu isthic visas


,Erse
scribis x
Augusti Anni hujusMDCLxxxiv, cupere Te. et ijuos-
dam tecum; ut, si possim, diluam argumenta tria,
Christi vulgaris ;

:
quas ais.
Betlileemi Christum peperit quod contigisse an-
no xlv Juliano desinente, die xxv Decembris,
qui solo septiduo praecessit Kalendas Januarias anni
xlvi Juliani,
diue mese priores
primi yErae vulgaris,
satis, ni
:

fallor, ad-
Dissertationes
efficaciter

quse nonnullos adhuc non nisi aegre avelli sinunt a struunt : Tertulliano nihil hactenus dicente quod
complexu contrariaj sententise, verum Christi na- liis quidquam obstet. Nam et Ego Censum Augusti,
talem in quinto ante initium Mrx vulgaris anno per Cyrinum actum in Judara, fttlelissimum testem

defigentis. Primuin horum, ui indicas ducitur ,


Dominicse Nativitalis agnosco et admitto.
4 Alter nonnihil prasfert infensum miln. qua-
a Censu Satttrnini.
in primoloco, cum Romam
Alterum,
vcnit
a comessu C. Cxsaris
drchelaus Regnum ex teuiis
„ .... ^ i-<
Censum, Augusti jussu actum, non, ut Jigo,
iton admissu-
ro „{,„,„„, sl

feslamvnlo Patris Tcrtium, ex morte Se-


petiturus. Cyrino, sed Senlio Saturnino videtur tribuere. Quod adcersetur
" c '1
'

revera est, nec vereor, nec cunctor, uie illi Ad-


,
janij anno \\\i, quem tamen Orosius dicit, Edicto si

constituisse, ut Christiani exterminarcntut Uis to- . versarium objicere magno ulique suffragatore ive-
;

B tidem verbis argumenta in tua Epistola propooun- tus Luca Evangelista qui clarissiine Censum, sive
; jv

tur. 'kttoypa^v Descriptionem, Edicto Augusti prasscri-


2 Quibus antequam adaequatissimas , ut Scholse ptam, cujus oceasione Josephus cum Maria uxore
qntmti Aucto- loqui ainant, et nuspiam dissimulantes difficulta- praegnante Nazaretho Bethleemum migravit, fa-
'"" !,' c '"''
ciaii lionorc
pr.efaiin-,
tem, solutiones oppono
daui irreverentis
..... et
; nlacet amoliri a nie uiiam-
lnofheiosae audaciae
.

specicm,
clam
to:
ait primam
-7r- "SMoltxe,
sub PrxsideSyrise Cyrino, r.yeu.vAvav-
Evang. Luc. cap. 2. Omni-
\Xvpr,viov,

ex eo fortasse cuipiam suspicandam, quod jam ter- no nefas est quemquam dubitare Cliristianum. quin,
ti" venire videar contra voluntatem ac sententiam si quando Auctor Canonicus, cum scriptore quan-
nostri Henschenii toG poExscprrov, cujus memnriam taevis alioqui dignitatis, non t.imen Canonico, com-
esse omuibus deberevenerabilem ajqui pariteretini- mittitur ; ei palmam auctoritatis deferri oporteat,
quiconsentiant. A qno equidem adeo vel aegando, vel qui Spiritu instinctus sancto ac Dco dictante scri-
in dubium voeando remotus sum ; ut nltro profitear, psit, prffl alio qui liuinani soluin ingenii sensa litteris
in ejus Viri preestautis nieritoque laudatissimi, stu- expressit. Quiu aio, ne ipsumquidem, si revivisce-
diis, ingenio, doctrina, industria, religione, admi- ret.Terlullianum recusaturum Evangelistaecredere,
randis pradicandisque neinini me omniuui concede- Censum, cujus occasione Christus Bethleemi natus
re : sed nego, illum exegisse aut expeetasse un- est, a Quirinio, sive, uti scribit, K.upr,vi'o Cyreuio,
quam a sui cultoribus Pythagoraeam credulitatem actuin affirmanti.
ad quidquid ipse sensisset : quin et eum scio. pro 5 Plus dicam, etdicto fidem adstruam. Existimo negat
se(t
sua insigni modestia, ut ingenti veritatis ajnore, Tertullianum, cuin id posterius comma ex cap. xix adversarl
plenain semper suis Auditoribus aut Lectoribus fe- libri iv contra Marcionem chartae illevit, de Censu
e n0ll j_

sldataslbl cisse potestatem, excogitandi contra si quid pos- a Luca memorato, de quo egerat priori sententia e
ab eo Uceniii sent. et ubi satis explorassent, proferendi quidquid libri ejusdem capite vm, ininime cogitasse quod ;
untrum, su i s e t| ara sc ti s ac placitis adversnm
i
feliciori forte hiscc indiciis affirmo. Cap. vn de Censn agit sio-
inquisitione reperirepotuissent. En quid in Diatri- gulari Cap, xix Census pluralitcr exprimit. Cap. vn
:

ba Prseliminari a Primum Aprilis Tomum, post- dod meminit. Caji. xix hunc memorat
Sitiitrniin
quam hanc ipsam, de quinquenui aDticipatione Na- Censuum Actorem sub Anguslo Cap. VII Ceinttm vocat
talis Christi supra caput Mnv vulgaris opinionem, eum de quo Ioquitur, fidelissimum testem Dominicas
quam potuit eflicacissime probasset, Exercitatione Nativilalis. Nihil tale de Saturnini Censibus Cap, xix r,
demum tertia, Pag. xm, subjungat : Sttam cuique memoratis affirmat. Necsanead ejus tunc proposi-
opinionem relinquimus, quam si probabiliorem possint tuin Cyrenianus ille census faciebat. Non enim de
argumenlando facere , libenter dimittemus disputata Christi Natalieratillic ipsi cum Marcionitis lis sed :

hactenus, et majoris ctrtitudims cerliorisque veritatis de Matre ac Fratribus Christi, quos ait Lucas cap.
lucem undecumque oblatam gratanler excipiemus. Tali viii, 20. Sletisseforisquxrentes cum videre. AtJesum
ejus, tam diseila, tam ingenua, virumque decente respoudisse nuntiantibus
r
id sibi ; qux est Mater „°™, ,"""„L
vere magnum, prasscriptione velut auctoratus.secu- mea aut qui sunt Fralres tnei/
? Marcion ex eo in- tus,quitnts
rior accedam adagendum quod iuIk-s.
ferebat Chrislum non esse natum. Reddo Tertul-
: eensi Uater ac
Primum argumentum, ductum e Censu Sa-
:t
liani verba id demonstrantia ''
Venimus a,l con- :

aitath toci.s turnini. totam suam (si quam habet) CftriJ t,


et vim accipita stantissimum argumentnm omnium t/tti Domini Nu-
s i.,,„uu,„,, duplici Tertulliaui testimonio. Utrumque
legitur tivilalem iu Controversiam deferunt. I/isr,
priorem inquiunt
i

Libro ( tra Marcionem iv, prius capite vu, his


001 ut tlitjat; contestatur se non esse natum, dicendo : Qnx iitilti
verbis De Censu
denique Augusti, quem lestem
:
M„i,r;
fide- aut quimihi Fratres
Ut istam Hairetico- ?
lissimnm Dominicx Nativilatis Romana Archiva
cuslo- rum argutiamelidat, subjungit mox Nos contrtirio :
diunt. Alterum extat cap. xix totidem
his litteris : dicimus Primo, non poluisse
: illi annuuliari, quod
Sed et Census constat aclos sub Auguslo nunc
m Judsea niater et fraires ejus foris starent, quxrentes videre
per Sentium Saturninum, apud quos genus
inquircre eum,si nttlla ci muter, et frulres nttlti
fuissent : quos
poluissent. In priore loco nihil esse quod
stabilitaa utique norat qui annuntiaret, vel relro notos, vel tunc
a me sententiae iocommodet, manifestum
arbi- ibidem compertos, dutn eum videre desiderant,
vel dum
tror. Nam Census ibi memoratus Auqusti, sine ipsinuntium mandant. Subjicit deinde ac refellit
dubio is ipse est, quem, ut S. Lucas docet, jussu caNillationem Haereticorum, qua vim infringere
istius
:

AD CHRONOLOGUM PONTIFICIAM. 21
islins argumenti conabantur. aientes illos qui ; fnit Provinciam ingressus Vari
in qnasi Roma D
nuntiarunt Christo prredicnnti, matrem ejus ac fra- primum Antiochiam (quaesedes eratSyriae Praeeidis) lam iiu %ir
tres foris esse, non hoc ex vero, aut ex sensu pro- tenden HieTOSolyma ex itinere tunc primum di- Vrifectura
,

prio fecissc, sed totum irl finxisse tentandi gr.itia. defunc'0,


verterit. Nam clare indicat Josephus, uratum eum
Contra istud effugium Tertullianus excipit. Primo, ab Herole. oaoBam Anlipatri jara tractari eosptam
solere Evangclistas. cum qaid tenlanii causa Chri- decider.' volente, ut ne gravaretur ad se venire An-
sto dictriin referunt, idipaam nnnotare quod ad-
: tiochia, nbi panlo ante Syria? Pnesidis a Saturnino
ductis testimoniis evincit. Deinde figmentum istud decedente acceptum Magistratum cepissot exercere.
evertit, negans ullam habere pnluisse, qui talia Ait enim infra eodem capite Josephus, Varuin ar-
Christo dixissent, ejus per hec tentandi causam, bitrio perfunetum, confestim se recepisse Antio-
sic continuo suhdens : Bt tamen tix aibunianti eausas ehiam ubi scilicet residere consueverat.
unde. coustare ;
Quod in-
possit vere tentationis expostulo cui rei tenlaverini illum per dn-io eum
: est, aliquanto antea possessionem il(ic
homlnem na- nominationem Matris aut Fralrum ' Si ut seirent, Prasfeeturaj Syrise de edente Batnrnino inivisse.
lum qui islos En
natusne esset, nn non ; quando tte hoc fuit qumlio, Jiisephi verba -i--.ii dyu.n-i-. y-i.n
habuertt. toO -.
:

quam extentatione discuterenl - quis antem iubitaret y.i\ -•?,


:
i .?,L 'Av-io/5<W
ejt oiirref ijr. -,.?i -; rc/UioTov
natum, qutm videret hominem '
qnem audisset, se fi- i-,-rj xutu atl&totxp&ai oty xh 2vpo.ie, touto QaaAstov
Ituni hominis profemim t qnem de conspectu omnis tlvxi, Titnc (convictu, nt putah.it, per veneni inler- el prxtidentr.
humanst qualilatis dutilarenl Deum aul ftlinm Dei cepti vim probatam, cogitati eiilem Qitln
parricidii Antipatro)
credere, Propheten fadlius existimanles, lieet magnnm staUm egressus Synedrio, poslridie Antiochiam pro-
e
lilio ran
aliquem, utUjue tamen natnm. Etiamsi in exploratione fectut eit: ubiscilket pWrumque morabatur, qnod illit
nativitatis tentandus, quodcumque aliud argnmmtum esset Syrorum Regia Ex serie rerum gestarum,
tmtationi compet sset, qvam per earum personarum quam inde digerit seqnenti oapite Josephus,
illo el
mentionemquas potuit etiam natus non habere. Dic manifeste patet, intercessis^e ah hoc de Antipafro
omnibus natis maler advivii f omnibus nalis ad-
milii,
judicio usque ad Herodis obitum, E
B menses saKemsex.
generanlur el fratres? non licei patresmagis el sorotes Cuin autem Herodes obierit circa Pascha, hoc est,
habere, vel ei neminem ? sed e.l Census constal actos mense Martio aut Aprili, neresse est judicium de
nunc Jndxu per Sentium Saturninum, apud juos
n,
Antipatro fnisse habitum mense circiter Octobri
genus ejus inquirere potuissent. Adeo nulla eonsiitU anni praaeedentis mortem Herodis, qui fuitJulianus
ratio tentalionis istius. Heec tammulta
ideo descripsi, xlv. Oportuit ergo Quintilinm Varum. uno saltem
quia ex his confiilo mquum et prudentem Lectorera aut altero prius mense, nempe Septembri vel Aa-
evidenter agniturum, n, secundo Tertulliani loen, giisto,Saturnino snecessisse. Cum autem e\ Evan-
non agi de illo Censu, quem in priori vocaverat geho adjuncta E-c!e*ia; Traditione certum sit. Cen-
fide-
lissimum tcstem Dominicas nativitatis, quo niuiirum surn Judieie a Cyrino a -tuin, cnjus occasione Chri-
Chrishis ipse recens nattis Bethleemi descriptussit stus in Bethleem natus est mense Dccombri ,

sed de aliis anterionbus per Sentium Saturninum celebratim evidenter eonstat,


hunc extra
;

aotis, quibus Genus tjus : hoc est, mater et fratres rium Cyrini Censnm, Sentio Saturnino, tamquam
ipsius majores natu censeri potuissent, de
quorum tunc SyriaePrresidi, imputari nequivisse.
statu et qualitate tunc dieeeptabatur : prqut mihi 7 Non ent abs re hic obiter occnrrere opinioni,
quirlem, spero et aliis quoqu? saiis attentis, facile primo a^iectu Lectori oboritune ex verbis
indu-
hitanter persnadent verba, prascedentia mentionem Evangslii, de Cyrino, quasi jamtunc Syrias Praeside, Addit lliinc
jiriinitm rtn-
istam Censuura in Judaa per Sentium quod Lucas ntoypwpiiv descriptionem illam factam
Saturninum suin (i Ci/rino
actorum. dicat tyi[uiovnc, laaiac, Kupnviou Preeside actuin poli
:f,-.
Syrix
Eum vti'0 q.to
6 Non me fugit, nostrum Petavium -vj irwu, Cyrino. Quamquam non resjiuo quod viri Enuliti
xtra
ordinari
a Cijrmo a:ii- cap. viii libri xn de Doctrina Temporum, ut suam probabiliter dispatant, et idoneis testimoniis fulciunt,
,

su, ipse C/ni- nostramque sententiani de Extraordinario censu lani Latinam Prsesidis, qii.un Grascam f.yep. ,vo; appel-
StllS
Quirinii, a tribus Ordinariis et oelebribus, lationem Extraordinariis quoque nec supremis co-
quot ab
Augtisto hahitos Suetonius scribit, diverso, municari Pr.efeclis
senten- puto tamen ad pr;i :

tiam cum Tertulliani auctoritate conciliet. existi- usum observationem vocis npwn primar
sutficere
masse, Quirinii Censum ideo Saturnino tribni, quod Noii enira Lucas ahsolute ac simpliciter dicit «uti? :

rliiiii is Prreses esset Syrias, a


misso in Juda?am r. a-v/oyjr. vfivexo rytaovEvTo; Tr; Ivptac, to5 K. ,

peculiari jussu Augusti Quirinio fit actus; unde Hsec desciiptio fucta e.st Prrsfie Syri.-e Cyrino :

contigerit functionem Extraordinarii Ministri, sed itpiiT», prima facta tst. Vox prima respectura
Or-
dinario et majori assignari Magistratni.
Verum signat ad secundam, cum jara is esset ordinarius
prreter quam superflua ista oautio deprehenditur ex et supreraus Syrioe Prreses, actam.
Ln quid Jose-
eo, quodaliosquidem Censusanteriores Tertullianus phus cap. lib. xvm Antiq. po*t narratam Archelai
i

Saturninu imputet, minime autem quem Cyrinus, depositionem, et exilium m Galliam de hac secunda
Luea teste, fecit, ob quem e litus in lunem Bethleemi Qnirinii descriptione serihat Quirinius Smator Rn- :

Clnistus est, prout superius evicisse me confido niiiiius. per omnes tumontm
: gradus ad consulalnm orttinnri'1 ve-
etiaiu existimo, quando is Census est actus, jam proveclus, ro ntiiiin de-
iis,/nf et in primis clare, a Csesare [Augasto
desiisse Saturninum prreesse Syrite, Cur ita opiner cennio fos'e-
neoal conitntt mittitur in Syriam ut jura Populis redderet, faculta- liiirtnt
ne qittd Ita- facit, quod apud Josephum lego, lihr.
Ant. xvri tesque censeret omnium. Paulo post Ipse Qnirinius :

bere citm *«• cap. vil, quando Aniipator filius Herodis Koma in ,lml riim irnii. jnm contribnlam Provincim
re- Sifrise,
tttrnino, diit, evueatum al) Herode adfuisse
Hierosolymis ut percenseret facultales ejus Regionis Civium. Vides
Quintiliuiii Varnm, successorem jam paulo antea seoundum Censum a Cvrinio actum in Judaea, non
Satiintino missum ah Augusto: eriiyvai» $, hi [epo- ut priorem, extraordinaria et quasi subalterna po-
ooMpij fi.i-i tourou lii-j unaoiv "Oustpm KuIvti'Jio«, testate; sed auctoritate ordinaria supreini, qnalis
iu&OJtac. piv 2«TO|W1V(1> nc ev Kupia coyf: JjteoTStJpt&OS, tuncfuitab Augusto eonstitutus, iytpdmi nH Sup/st,
fmwide «urosT! oup.Souilo; 'HpASr, rrepi rito
ivtmmmtM Prtssidis SyrisB. Respectu Census htijus secunli. ah
«utoj SmQivn. Far/e adfuit
Hierosohjmis per hoc eo Prreside Syria) acti. denominatiir ille, decennio
ipsum tempus Vnrns Quintitms, successor
quidtm Sa- anterius actas, Primus : et nihilnrainus idera dicitur
lurnino in Syri* Pratfeclura mitsus profectm autem actus a Prreside Syrire : non quod is, cum primum
eo ipse rogatu Herodis, ut ei eesel
arbHer m constlio Censurn egit. esset Prreses Syrire : sed qui.t talis
tuper mstanttbus tunc rebut. Nec vero
primus ille fuit quando secuiidum fecit : et quia hinc absoltitam

appellationem
22 APPARATUS P. PETRI POSSINI.
appellationem traxit Syrisa Praesidis, etiam primus lapsum ejus iudicantiuui et vitantium, in recta via

ab eo Prxeside Syriaa actus vere dicitur, more lo- stare.


10 Velleius Paterculus, Historieus fidei et accu- tpna constut
quencli probo et vulgato quali (exempli causa] :

t r Vtlteio
Persioaram dicunt, Dario Histaspis
Histnrici Reruui rationis passim Lftudataa idemque Dione totis sal- ;
Patcrc. Caiuin
Regi Persnrum duos fuisse filios; priorem Artuba- tem ducendis annis anliquior (edidlt enim Historiam c.rsaretn, co-
suam sub Tiberio ratt q:io rcs
zanem, alterum Xerxen nullo illos ideo culpnnte, ;
: et qua3 scripsit de Augusti actis,
octa.
quod Patrem Artob.tzanis absolute Regein Persarum spectasse dum gererentur, oculis suis potuii) diserte
vocent, cum lamen Darius illum genoerit antequam consignat Consulatui Angusti Caesaris xiii, cum
Rex Persaium esset. Hactenus dictis confido uie Collega sulfeeto Caniuio Gallo, quae iiuilta de Au-
abjunde. Qua sito j
tuo primo satisfecisse, demon- gusto Dmn in Consulutum Antistii et Balbi quin-
strando, Ex. iiienlione per Tertullianuin facta Crn- qiiennio priorem congerit. Nempe, Magnifica spe-
sititni Stitiininit. niliil contra meam sententiam, quas ctacula edita Gladiatorii muneris, Nuumachiae,
Christum ponit vere tiatum sub fiuem anni xi.v Dedicationis splendidissimae Templi Martis ; tum
Juliaoi, circumcisum Kalendis Januariis anni
et detectam Jttlue Augusti filia; libidinem efframem :

xi.vi, unde Caput .£rae Vulgaris ducitur, prsBJudicii post quod demum C. Caesar Consul in Orientem
trahi. nii^sus est. Fnit is aninis, ut idem Velleius exerte
Kegat Archc- N Secundi Quajsiti solutione, ad quam me liinc nntat, ante Vinitii Consulatum, cui npus istud
lauinante an. possim, brevius; suiun, eopse mino edens, dicabat, trigesimus qni
accingo, perfungar, si et, utspero, :

33 reqnum
pa'ris pet,issc:
dilucidius. Id nascitur ex eo quod Josephus scribit Vinitii Cnnsul itus ciim anno Juliano nxv, Urb.
Lib. xwi Ant. Cap xi, profeclum Rmnaiu paulo Cond. Dcci.xxxiu. f.tstis publicis hodieque extantibus faisse Consu-
post mortem HerodisArchelaum, ut ab Au- patris signetur, manifestum est, ignominiam Dnmns Au- ittn anno 33,

gusto imprtr.iretconfirinationern Testameuti paterni, gustss, per adulteria Juliae vulgata. pertinere ad
quo ipsi Regnum Jmlieie legabatur, obstantibus annuui xliv Julianum, etquidem desinentem eujus ;

quibusdam; auditum, dum pro se in tali negotio partem potiorem autecedentem spectacula qtue dixi
diceret, irt ccstu Amicorum ronrocuto ah Augusto, >u occupassent. Inde, cum id negotium iente tractum
qinlms rral Caius Agrippss rl Jtili.r Augusti filias filius, sit; multis et longis habitis inquisitionibus et qua3-
ab ipso adoptatutt, designatusque successor, primum in stionibus adversus adulteros iilia? Cjesaris; pleris-
consessu locum tenens. Verba Josephi sunt ; nuw.yvj que liorum mnre tandem vel exilio muletatis de ;

(6 HotxaTHc,) :.7.t ~'h'//.tir/r, yytiip.Cn/ TOVS tatXcmc, 'i: -j ul^ pcena quoque ipsius Juliie, ex sententia Senatus a
/.%[ VyWj, -vj 'Aypfaicou ith v.y.i 'lovXias xf,c, y jZ "~j Caesare rogata ; m.n videtur Julia» relegatio in Insu-
0UyaTpOg fiOV, ROWTOV 'j£ GtvTOU fXEyaVCtipel Trp&TOV 06 1-ini ante postremos menses anni Juliani xlv con-
KaQeooupEvov -?p:/,yce. Hoc qtiaeso in queui anniim tingere pntuisse. En alterum ejus rei probatum
conferri cumtiiodius potcst. quam in xlvi Julianum, quuque ac satis antiquum testem. Macrobius, vir
primum /Era; Communis, quo consulatum idem et ipse, non minus quam Dinn, Consularis, Theo-
iicc prius ac-
C.uns gerebat. Nam eo anno ab Urbe Roraa condita dosii Majoris ;evo Ronne scribens, Satiiriialium Lib. efutam ejtts
i i
Consules in Fastis notantur, hic idem C ii C.ip. v ait : Juliam, antequam Augusti patris intilrem rlocct

Julius Carsar, rl L. .Emilins Paulus, Hoc eodem gratiam perderet, Mjctobiits:


aetatis anniim xxxvni aitigisse :

anno niorluus est Herodes mense Martio; Aprili, quare, cnm eam ipse Dion Lib. xlviii clare doeeat
sequente Archelaus ivit Romam; ibique dato sibi editam in lticem esse Coss.
Lurio Marlio ci C. Sa-
ad cause cognitionem consessu selecto, primam in liiiio. An. Urb. Cund dccxv, adjunctis xxxvm annis,
es post Augustum tenere sedem Cuiniii. ejus anni fit annus Urb. Cbnd. dccliii, qui Julianus xlv est.
Con -ulem.et destinatum Augusti successorem vidit. Non igitur ante hunc rea peracta Julia est atque :

Quid ilii contrarium assertae a me sententise est? adeo aberravit a vero late Dion, dum Julite igno-
qunl iion ctiam illi favens illamque adstruensl miniani nc poenam sex retro annis anticipat.
II Vnleo qiin nitautur qui hiec nobis objiciunt. 11 Yides profecto, Pater, quam nuhi reformi- ipse vcro
M.ignopere ostentant tostimonimn Dionis, Lib. i.v danda non sit affirmatio Jo^ephi de reperto ah Ar-
tiniiti isfo mcii-

e is anno ratro -exto, Juliano


!
xl. Urhis Con- chelao Romae Caio C^sare, primum in selecto
ses c n ilcr
liioie rttltri B /toiH.r man-
fiitttw, quo Coss. fuere C. Anlistius Vetus n
i \l\iii; Consilio Avi Angusti consessus locum tenente cum sit,
:

D. LkUus Ballms, ita memorantis, ut iis accensere e contrarin illa, ut dixi, prsBcipuam meae
sententiae
videatur C. Cresaris prnfectionem in Armeniam, probabilitatem adjungat, Deportationem igitur Juliae
unde cnm numquam redierit Rninam, non potuisset in Insulam, auctoribus Velleio et Macrobio,
in po-
Romae ah Archelao reperiri post moriem Herodia stremos menses anni Juhani xlv confero. ,$>ritu-
anno Juliano xi.vi. Qui sic disputant; errori in.iui dinem animi, ex isto ipsi molestissimo negotio con-
festo Dionis suum inexcusabiliorem accumulant. tractam, consolari ststim Augustus studuit, desi-
Quomodo enim non mendum evidens in Chrono- gnatione in anni mnx secntnri Consnlem,
Nepotis
logia sii. ponere tniasum in Orientem Caium Ciesa- Caii, in filium et Imperii successorem adoptati. Sub
rem. scx totis prius annis, quam is Consulntum idem tempus die xxv Deeembris natus est Christus,
Rom» iniret, quod accidisse anno Juliano xlvi, et. Kalendis iu.le novi Anni Juliani xlvi,
qui idem
Urb. Cond, D(j;i.iv. Fasti publiei teatantur? cum ex primus est ^Erae vulgaris, circumcisus Jesu nnnien
consensu Historicorum constet, eumdem C. Caesa- ncrepit :
qua eadem ilie possessionem Consulatus
rein. quinto suae in Oriente
commorationis" anno, iniit Cains: in eaque nova dignitate Rnm.e atlet.que Ar-
illtim
tcd matitfeste
diem snnm in Cilicia obiisse. Unde consequens fulgere aliquot
ctirrnptum mensibns Pater voluit magnifice chclaum ;

ottendlt:
foret, eum non
solum absentem creatum fuisse oatentare postea audtre com-
illuin Orientalibus Imperii Romani
Gonsulem, sed etiam mortuum. Ac Dioni forte in- inoie pottttt.
paitilms parans. Defunetns interim Herodes est,
dnlgere veniam quis posset, suspii ando, aut
per iu- mense cireiter Martio ejusdem anni xlvi Juliani, et
jurias tampnrum quales multas ejus Ilistoria
.
Archelaus Herodis filius, testamento ejus Regni
passim larunis hians
perpessa cernitur, aut per lteres scriptus, ctiin oonditione, si Augusius
i-xsci-ibeniiiim ineunain, vel imperiiiam,
annue-
vel aiula- ret, quam priraum expedire se potuit,
ad tam neces-
ciam, in ejus hbrilin irrepsisse labem istam
excu- ;
sarium Ciesnris assensum irapetrandum, Romam
aare lumen ab imprudentia palmari vix quisquam
siimma velocitate navigavit. Appulsuseo sub
initium
)Uos poterit, qni maluerint, adharendo sic labenti
Maji, auditusque in consilio, primum ibi
Dioni aut corrupto concidere; quam alinrum, occupan-
vete- tem sub Augusto locum Caium vidit
rum ot ipsorum, nc gravium, monitu exemploque, quippe et :

declaratum a quatuor jara mensibus Consulem,


et
filium
;

AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 23
fihum ex nppote adoptatura ab Augusto, praeterea- dam putant; inde vim trahente, qnod Tertullianus, D
que successorem Imperii ab eoJera designatum. et ex eoEusebius, Paulus Orosius, Cedrenus, et Ni- 3 Negai
credltrite
Quid in eo, non dicam infensum mesB Bententise ; cephorns scripserunt Tibcrium, Pilati litteris com-
:

e*»e. quod
seJ, non usqnequaque aceominoJatissimuin ad ra- perta Christi Resurrectione a mortuis, referentlum Sf,anus se
tiones meas cernitur? sun nomina aJ Senatum curasse Je divinis ei hono- oppomerit
Tiherio,
12 Nisi fnrte quis causetur, non esse verisimile, ribus decernendis : IJ senatu aspernato, consiliis
destinatum ab Augustn Caium ad expeditionem in raaxime Sejani tunc Consutis, ob talem repulsam
Monstralur
Parthns, ultra quatuor a Consulatu inito menses inflammatum ira vehementi Tiberium, Sejanonecem
cur euin Rornae desedisse. Quid ita vero inverisimile id sit, Senatoribusque permultis decrevisse. Hactenusnar-
tamdiu Ro- cum in universa Romana Historia passira OCGurrant ratio, quae fabulane sit, an vera historia. diequiri
m*' dcftinue
exempla profectorum etiam serius Consulum, ad jure posset. Tertullianus, qui unus fundns est (uam
ri'. Augustus,
expeditiones momenti vel maximi? Certe nefas erat Eusebius, Orosius, aliique ex eo hausere) jactatura
eos exire paludatos, nisi peractis Latinis feriis in vulgus rumor^m qualemcumque, melioribus pro
quae plerumque mense M irtio, aut Aprili celebra- causa, qu:im Apologetico tractabat, inserere argu-
bantur. Quid quod, n<m sola. nec fortasse vera causa mentis, e Rhetorum arte.ad cumulum potuit. Erant
itineris Caio ex mente Augusti Bellum Par-
fuit, primis Ecclesiae seculis Christiani, qui fingere ac
thicum. Augustus anno Imperii xliv, in senium jam mentiri pru Religione piura crederent. Hi multos
vergens enque stimulitus solicitudine successionis
; libros, magnis veterum nominibus insignes a se sup-
tam opimaj Impeni terrarum in hereJes sui sangui- positos, sparserunt ; ut magna hodieque, nec in-
nis transmittenJae, id agebat omni arte ac conatu, justa, quercla multorum est. Talium aliquis forte
contra non ignor.*tam Liviaeuxoris voltintatem,qua- superstruxit memoriae vulgatae inferitus tragici Se-
cum tamen vivere concrdissime volebat, ut sensim jani saevitiaeque m Senatores Tiberii, figmeutum
pmlem ex se natam iis ad praerogativara successio istud, a facile credulis cupide arreptum ; cujus qua-
nis in Imperio, honorum rerumque gestarum ac lemcumque usutn in suam rera prassentem Tertul-
vdenti
famae praesidiis muniret, quibus haec aliquindo lianus non neglexerit. Nam alioqui, quomodo cre-
Chrislum
posset praevalere privignis Neronibus, dudum hello dibile sit, statim a R^surrectione adeo
Christi 1'fer Deos
claris et aetale aduitis. Huc animo cxcogitavit hunc persuasum de ejus Divinitate fuisse Pilatum, ut referre.

Consulatum Caii, duorum e Julia natorum majoris, repente scriptisaJ Tiberium litteris, seni ei, cauto,
destinationemque ejua in bellum Parthicum, ora- calliJo, nec nimium religioso, fiJem fecerit mysterii

ac de nde niura apud Romanos famosissimum ex quo, qui- : qu <d ipsi Apostoli, ipsi Discipuli, visis etiam signis
ad Parihleum cumque successus, prout sperari fas erat, prosperi, ingentilius,non nisi asgre ac tarde crediderunt?
bvlium dt- fidemque tarn plenam, ut is confestira ad Senatnm
facile adiequaturi ac superaruri essent Germanico-
miseril ;

rum et Drusorum adeptam victoriis illustnbus glo- de eo Divis aggregando retulerif? Quam vero cau-
riam. Tali propusito intentus prudens senex.existi- sam habere potuit Sejanus in re tali aJversandi
manJus utique est, quam plausibilissiinam sui filii, Principi, cujusenutu pendebant omnes status ejus
tunc incipientis producti, speciern Italiae primum ambitionisque rationes? quee nihil sane connexum
totique Occiduas parti Imperii, aliquot mensium cum Christi consecratione habebant. Crederem (et
m ira Romae in splendida functione Magistratus in hocmihi sperarem nonnullos assensuros, ex iis

amplissimi nstentare voluisse : ut sic eumdem quasi qui morum Sejani eam informassent iJeam, qu-je ex
solem in aliud velut Hemisphaerium, Asiara, emit- Historicorum huic aequalium, Taciti praesertiin ac
teret : quem et illic expectari, prasmissa venturi Suetonii, scriptis exhibet sese) si ei Tiberius signi-
fama curarat, eo leijato aliquauto anterius Quirinio, ficasset,cupere se, ut Crocodilus, cultus ab ^Egyp-
viro spectatissimo Csesarum fido; quem
et FamilisB tiis, Senatu Romano, jure Romanae Jivinitatis
a
et Censum in Judaea extraordinarium agerejusserat, donaretur; privilegio pari ei quo serpens Epidau-
quique Caio posterius in Orieutem appulsuro, rnodc- rius, Senatus consulto accersitus e Phrygia.cultura,
rator et consiliorum auctor destinatus ab Augusto sedem, et templum
in Tiberis Insula jam pridera

fuerat. His, ni fillor, in fuinum exhahta vanescit obtineret Pejanum, quo erat animo et genio. liben-
;

exceptio ultimo prodncta. ter obsecuturum studio Caesaris, spe funJanJae sem-
13 Supermetior jam dictis in cumulum couside- per magis sfabrlienda?que potentia unico innixa 1
,

rationem, meu quidem sensu. sapieutem atque lau- fulcro Tiberir gratia? ; cujus, utpote morosi et irri-
dabilem, Jacobi Grand unici nostri, Auctoris liarum taliilis hominis, perdendas aleam se jacere, ista de-
rerum optimi, e cujus vulgatis scriptis, si quis has siderir ejus ac studii frustratione, non poterat
meas tres Dissartationes profeci^se plurimum autu- nescire. Quale praeterea est ;
quamque, ut lenissime
met, nae is me idipsum ultrofitentem acgratepra?- dicam, non pronum creditu, quod ex Orosio refers, aut quod
dicautem habcat velirn. Is ergo divin» Proviflentiae Edicto constituissr- Sejnnum, ut Christiani extermina- cnstitucrii
itm qitam ductum illustrem in quadain hic eminente compa- rentur? Miraresl Christiani Romx fuerunt unostatim Christianot
aplt ejus persequendes.
adopfafio
ratione votoruin et actunm Cuelestis et Terrestris aut attero o Christi B<.'stirrectione 'inno : cum in Ju-
cum Christt Imperatoruni observat. Uterque sub tempus idem daea ipsnet Syria(ubi duodecim Apostoli et septna-
natiuitate propriam prolem promovere in Orbis Imperium ginta Discipuli Ch-istum prfeJicahant, mirabilibus
concuiraf.
studebat Deus Pater suum abaeternogenitum Ver-
: prodigiis passim edendis fiJem a se dictis adstruen-
bum, ex integerrrma natura Virgine octavo Kal. tesjnonnisi multis posterius annis esse coeperint;
Jauuarii, ipsis iiule Kalendis nomme Jesu insigni- quando nimirum, ut ait Lucas, Act. xi, 26. Primum
tum, MunJo iniperaturnm ostendit. I'oJem die C<»n- cognominati sunl Antiochix Christiani. Jam ergo
sulatum auspicatus Caius Caesar, Augusti ex nepote falso tribuitur S. Petro gloria, Christianismi Ro-
aJoptivus filius, matre progenitus adulteriis infami, mam qui jam iltic nomine
importati sub Claudio :

omen designati terrarum Imperatoris tulit(falsum ac nuinero stabilitus, multis annis ante fiuem Tibe-
quidem et mendax, narn quadriennio extinctns in- rii, fuisset. Jara ergo errant et fallunt memoriae
glorius penit) interim Juiri Jesus, tacitis nec inter- omnes receptissima?, ac pro indubitatis habitae tot
ruptis uspiam auctibus, ad supremum, quod hoJie- seculis, Tabularum Ecclesiasticarura, dum pnmara
que duraturumaeteroo a-vo possidet, rerum omnium a Romanis Liololatris Persecutionem Christianismi
Regnum profecit. Neronianam numeraut quam tamen plus anuis :

14 Procedo ad tertium Arguraenturn, quoprubari triginta pra-ce.ssisset anterior Sejam Etticto indicta;
Christum passum ante ^Eraj vulgaris xxxm, qui- Sejana ideo, vel Sejaniana nominanda. Sed cur,
quaeso,
;

2i APPARATUS P. PETRI POSSINI.


qua.so, nec Snetonius, nec Tacitus, nec Dion, in i z :t / wtf.vj . Deinde pag. sequenti aiens, Nasvium
causis, quas late ilisserunt, necis Sejani, oiii i' j ii.^ in Sertorium Macronem, Pnetorianis cohortibus Prfe-
fUerlt a
emn Tiherii, memorant offensionem e recusata fei.lnni, a Tiberio elam missum ad perdendum Seja-
Ttlierio ne-
cart tussus. Christi relitiune in niiinerum ileorum Romie culto- luiiu, arcana mtindata communicasse cum Mtmmio
ruin? Eqnidem, qua sunt illi tres diligemia, m sen- Regttlo, tiii/f Ct»isitli\ nam Collega ejwt Sejano ftme-
sibus, moribus, affeclihiis, verbis quoque et actis Iwl : -.y. ir.in- i'i ti.vj% oi ('j Mx/fwv) MsjUfjto) Pr,yovXo)

minimis Tilierii notandis, erederem nec istud ejus t .t; UTrarcuowri (o yctp rruvoipyvsv 5-vtoO tz roij 2r,uevau
pro Chrisii gloria mrepturo, aut latere ipsos.aut ab iTtv/.itvjiirjr.iJi . Ex noo
his manifeste patet,
iis diseimulari potuisse, pne- si unquam faisset : fuisse illo anno Consulem Sejanum. Qua3ramus quo
scrtim eum ex bis dm axime prinres, quod e annn fuei-ii oonsul Memmius Regulus. BVustra iil

scriptis e.irtnn constat, infensissiniu in Religinnem qiinleiii in Fasiisfiet : ulii tdtis annis circa ha3C
Chrislianam animo fuerint. Quara ambos, in per- Iriginta, nee retro, nee prorsuiu, in dyade Consuliun
scrutandis et infamainlis Tiberii vitiis atlente eu- reperitur id nomen. Regulua Non enim fuit iste
riosos et acerbe disertos, credibile non est neglectu- Oonsul orilinarius, sed sufiectus. Quanilo aiitem et
ros occasioiium culpandi Principis, populo exosi ;
nii ! OpinorServio Sulpioio Galbas quiannu a Se- :

super ceteru crudelitatis, rapacitatis, infand.e lilii- j.uii Cdnsulatu tertio, .Eru Chrisii vulgaris xxxiu
dmis. i|iie ite persequuntur, criiniiia. etiam im-
1 Juliano lxxviii. Urli. Cond. noa.xxxvi. Consiilalum
pietatiset sacrilegii. eonsciii quodammodo, viulamla, niilinaiiiiin gessisse signatur in Fastis cum Lue.
qn.iuium in ipso fuit, Romana Rehgione, per cnna- Cornelio Snlla. Non totO antein nnno perstitisse
fcum adraiscendi ei aocersitam prouul barbaram, Galliain in Consulatu, sed sax tantuin mensibus, do-
iusorum judiein vanissimara, superstitionem. cet nos Suetonius in ejusdem Galba? postea Impe-
15 Placot tair.en, ne Ttdear astu declinare quod ralnris Vita, sie serilieus de illo cap. vi. Consii.htlum
frangere nequeam telniii, ultro id faetura pro vero fier sexmenses ovdinarinm gessit : sufleeto ei videli-
VI tamen transmittere. Sit sane. ut v.ilunt. Statmi a Cliristi cetin posterius semestre Regulo. Nec ab- Memmio
isla iltnlur. ReMirreetione motus Pilati litleris Tiberius apo- bnrret ab hao conjectura, quod L. Cornelius Sulla, E
oet "iiiii esst
i
ei decerni
Senatu Romano cupierit ne- a quem collegam ultimis annl soi mensibus habuii tirnin Snf.
oit.non an-
no 31; quidquam (quippe Ssjano in contrarium nitente) ('"ijMilain Memmius R-gulus, hic a Dione indi-
iii
fecto in o
S'tl/1. Gilba,
unile in Sejanum et Senatores mulios gravis ab catur, fuisse Tiberio suspeotus favoris in Sejanuin. an 33.
irrualo tali repulsa Tiberio ultricis ira? procella N uii pr ! rquain.Eainiliie Corneliorum et Caesarum
.i

ingruerit : quid tum postea? Ergone propterea opor- iiiiuiqnam hona et fida oonoordia eoaluerunt, ex quo
tueni aute aiinuin xx\i /Era- vulgaris mori Chri- Julius auetnr claritatis
Cffisar, domus Caesarea;,
stum et resurgere? Minime gentium. Nec ennn Begre Sulls Proscnploris glinlium effugit, uti Sue-
audiendos qui dicunt, Sejani oatastrophen illo anno luiiius narrat in Vita Julii cap. i; etiam hic ipse
oootigiese, ex
pro hoc citantur testibns,
ipsis qui Galbaa primo Collega Cornelius Sulla, bis reperitur
nomprobo. Fuitanaus .Eive Christi trigesimus pri- fuisse aceusalus eoiijurationis adver-us Ciesares
nnis, in Juliannrum ordine lxxvi. Urb. Cond. ct cura prius periculum propuia forte declinasset,
di \\\i\. quo Cm. fuere Tibtruu Augusttis V et
i
i

secundo suecubuisse, jussu Xeronis oecisam. Vide


/£lms Sejanits. Nou erupisse tali annn in Sejanum Taeitum baec testanteiu Annal. xm et xiv. Indigi-
Tiberii odium. clarissime docet Dion Cassius lib. tant htoc nobis veram Epocham exitii Sejani, nlti-
LVin duobus locis. Primo pag. 717 (utebar editione inos mensesanni -Er:e vulgaris xxxm, quo passum
Henriei Stepbani anni 1692) ubi ait Sejanum jam : nos Christum indubitanter credimus.et resurrexisse
Excnnsuleui, adbuc iucolumem, et specie pnecipui mense Aprili. Qua de re a Pilato scriptte litteras
favuris apud Tiberium solita cum maxime floren- ad Tiberium pervenire pntuerunt mense Majo aut
s-d Mpmmio tem, pmnituiue quod mm m Ctmsulalu aliquid tentas- Junio. Indeque cuncta cetera facilesequi,
Rrgtilo Cos.
qu* no-
let. Ilue est, nun coualuni BXprompsiseet
non autdcm invadendi lns objiciuiiiur immerito, cum nostrae sententije
ordinario,
Iinpeiii. quod jain dudum maelimaliatur. Yerba novuin firinamentuin adjiciant.
liiuins sunt : u-vtefkpiamn o-.t ttr.iiti h rf, \nsaztici

CONSULTATOMA EPISTOLA
Ad eumdem R. P. Petrum Possinum,

Superanno Christi trigesimoapudZucam, elEvangelicx n,stor,a-princ,pio exinde


ordimndo.
uam ad me deilisli, Pater amantissime et tuum istum vere triplicein funiculum quo
posita,
Owarltlir an ,

Q
leruditis ime Epistolam ultimam
salva veriCate
,
licet .
Communis ^Er«3 ChristJaiMe auotoritas firmissime
omniuni per
Imemile Octobri seriplam, vij; ante Februa-
ailstrmgitiir ne vacillet , adnexui operi jam metam
irts epistolas riura bujus anni muclxxxv accipere merui,
tl< niititstralo-
speelanti. Hoc dum ago nonnulla adhuc mihi
,

rum,
vaniTexcausis imer Parrisiensium amieorum manus OOBUiml ratio, qua, salvis fere iis
omnibus quse stisCineri
retentum diulius; adeo ut iam fere inciperem for- solidissimo ratiocinioafflrmastii, videor posse
sal- , nentteut
iiml.iie, ne non satis mature aiheniret properanti teui ut prohabilem , sustinere senlentiam
pridem i hrlsti ctnnus
,
ad finem partis primie Cliroiiolagisi hujus mei milii plaeitaui, secundum quam 30, fnlssc
in ineis ad Ephe-
cnnauis, cui adjunclam cupieham uni cinn prioribus comptetus cum
merides Graoromoscas observationibus statui, nati
baptlsarelur.
diialiiis, Nam licet istis Epistohs plenissime exhau- in terris Christi Anniversniiiiin ilieiri ip.sum esse ,
sisses qunlqiiiil lilteiarn lalmns tibi injuxeram, ea quo eumdem Bethleemi adoraverunt Magi duce
quam ipse dederas fidueia umis ; doluissem tauien Stella, jiun Inde a inensibus viginti et uno, aut etiam
deessc tam illustre Corollariuui , quale pnstrema iiiliiis, videri ipsis in Dnentecoepta; secundum quod
ista Dissertationesperabam. Tanto igitur ea adve- tempus, ab iisdem Magis inteilectum occidi Hc- ,

nit gratior longior expectatio migis ac-


, iiuanto rodes nifanlis jusserit u biraatu et infra, ipse pera-
cenderat desiderium. Nulla pruinde inora inter- ctffi caeli vix tutis tribus inensibus superstes juxta :

quem
: ;,

AD chronologiam pontificiam 28
qttem calculum bapfismus Christi contigerit anno nun item in multo contractiori, ea omnia commode
rctatis ejusxxx expleto, mors vcro actatis ejusilem et citra perlurbationem ullam digerantur, quae vel
xxxiv per tres menses inchoato. Qua de re ob- Evangelistse deChristo, vel Historici de Herode
secro, ut, velut Disoipuluru consultabundum cuin narrant. Vidcamus ergo an ultiinum praestare pos-
Magistro, Tecum aliquantisper discurrentem au- sit acceptjp prior sic enim suavius enervabitur
;

dias ; ct si aliud niliil , occasionem salteni acci- vis prffljuaicii, quo alias pra>pollet opinio commu-
pias, Evangelicam Christi nascentis historiain pari nior quam defendis ; non facile flectendus in con-
felicitate illustraudi, qua apud me affirmasti com- trarium, si eam porro velis sustinere , insuper ba-
munem senlcntiain de anno ejusderu morientis : bitis difEcultatibus, qua? (quantumcuinque magnas
eaque clucidandi quts pnssint in ultima Maji par-
, mihi videantur) non sunt tamen etiam me judice
te legi quando angustiis temporis ad hanc edilio-
,
prorsus insuperabiles et omnino forent tolerandse,
;

nem reliqui nunc prohibeor responsum expe- quando certum esset, spatturn amplius concedi non
ctare. posse,quocumque etiam proposito connnotlo. Quia
2 Ordior ab eo Lucae loco , qui solus, vel nul- autem jam pridem tibi consilium est Evangelicum
te.rtti Gr.rco
lus, definire potest id dequo duhito : El ipse Jesus, textum doctis tuis Dissertationibus illustrare, pa-
Ijtr.r itl iion
tetantr. cujus baptismum jam retulerat Evangclista , erat tere ut etiam ad reliqua eo contenta mysteria ex-
incipiens qitttsi nnnornm triginla. K?i c/v-i-. f,v o Ir.ooiJs currat oratio , oboriturum ex chrouologicis tricis
coad yir&v Ea verba, abs-
rpiaxov^ec cj.oyopvjoc,. fastidium pia? nec inutilis meditationis s.ipore con-
que commate ante doyopvjoc, sumpta quomodo vi- ,
ditura.
dcntur sumpsisse vulgaris ^Era auctorcs ut intel- , 4 Ponamus igitur anno Juliano xi.iv , ante Epo-
ligatur Jesus tunc annum letatis trigesimum in- cham j-Era Communis secundo , die xxv Martii Sicut stetla
gressus, haud dubie quamvis enim rem conficerent : quando missus Angelus Gabriel ad Mariam, vel catperil vidert
est
particula tioef (ut tu optime nosti) sit ut plurimum xxiii Januarii , quando Josephi et Maria? despon- Januario an.
41 Juliano.
dobitativa (aflirmative enim diceretur 6>c, unde sationem nuper accepimus recolendam , potius ex
istud Joannis , Soluv wc, p.ovo-/i.vovz, qloriam qttasi aliqtia congruentia temporis ab Annuntiationis ,

unigeniti) adeoque idem valeat quod circiter, sive die nec remoti niinium neque justo propinquio- ,

p!us mintis ; satis tamen ifiius indifforentiam vide- ris, quain alia aliqua auctoritate : Ponamus , in-
retur determinasse Evangelista, ad defectum potius, quam, coeptam a Magis conspici in Oriente Stellam,
quam adexcessum, si vere 10 Incipiens, doyiiizvoii. aut juxta Henschenium xxv Martii aut potius die ,

ad annorum numerum retulit. Quairo ergo utrum xxin pracedentis Januarii, siquidem per suam
omnino dicendus sit eo retulisse. Non ita existi- desponsattonem Virgini jus acquirebatur ad Re- ,

mavit Martyr Ignalius, vel quisquis sub ejus no- gnum Judaicum, in patrui simul ac mariti sui caput
mine composuit Epistolam ad Trallianos ubi ait, , devolutum, transferendum in eum, quem ipsi pari-
Cbrislum exptetu tribtis annorum tlecadibus esse bapli- tttra erat filium, si non naturalem, certe legitimum ;

.atiim. Sed noio auctoritate incerta niti ideoque , quemadmodum ex tuo, Pater Reverende , ertiditis-
abstineo etiam verbis Justini Martyris in Dialogo , simo Diallactico Theogenealogico alias dedici do- exetatte Mar-
tio Virtjo visi'
i um Tryphone dicentis, quod Jesus trigitua pltts cuique. Dum autem eam Stellam sic ut infra
tarit Elisabe-
,

minus annis mansil , priusquam veniret prxco ejus dicam , observant illi Hierosolymis Nazaretbum tham.
;

Joannes. Ipsis me verbis adstringo, et Gracae lin- ducta Virgo post duos continentis matrimonii
,

guffi scientissimum interrogo ; satisne Graca con- menses, conceperit Verbum ex se carnem factum
scd potius
suadente: structio sit cr.oyop.vjoc, r -wj TptaxoVTa, incipiens
t an- diexxv Martii. Tum invitante Paschalis festi pro-
nos triijinla pro r-o-jc, TpttXxodTou atinum tngcstmitm ; xime celebrandi religione, cum Josepbo regressa
mihi nec Latine sic loqui placeret nedum dicere , Hierosolymam, ctim bona illius venia in comitatu ,

incipims annorum triqinla. Ast vero utraque in lin- notarum sibi e Zachari» familia personarum ad ,

gua clara constructio fit ahsque voce ista Erat , idem festum advectarum excurrerit in Montana ,

aniiurum qnasi Iriginla. Quod igitur istud dpyipevyic,, Juilsea? , solis vm P. M. distantia Hierosolymis
Incipiensf Fallor, si non ipse se explicat Evange- visitatura Ehsabeth, mansuraque apud eam, quous- mense Jttnio
lista, primo Actorum ubi aitde Jesu, Inlravil el exi- que ad Pentecosten revertens Josephus venirct redttcla sit a ,

vil inler uiis Jestts incipieits (aoi.xp.vjic,) a baptismale ipsam reducturus domum ignarus interim arcani Josepho in ;

Aozareth
Jotintiis usqtie itt diem qua assiimplus esl : et rursum ineflabilis, quod fuerat Spiritus sanctus in sponsa
F
cap. x l'crbtim... incipiens (ccpyopvjiv I a Galilxa sua operatus. Ut vero revertit atque etiara ipse ,

post baplisma quod preedtcacit Joaniies. Quid autem venit in domum Zacliarise ; credihile est Elisabe-
incipiensf Utique intrare et e.rirc inter discipulos tham, quae divinorum magnaLium pridem conscia
suos, sive (quod initio dixerat, et forsan magis apte erat eoque nomine in ipso Marias ingressu fuerat
,

eo de quo agitur loco intelligetur) facere el docere. ei gratulata, non absimili gaudio bospitem suum

Ad hunc autem sensum obtinendum, ut idem valeat perfusum voluisse, aut saltem subobscure dixisse
quod , Erat Jesus , citm tucipcrel ( facere scilicet et aliqua, ex quibus paulatim veniret ille in concepta?
docerej quasi annovurn trttiintit, Graco textu
aptius in prolis notttiam, quam virgineus pudor cunctabatur
postponitur li xpyipvjoc,, quam praponitur in Latino ei communicare. Quare is suse continentiae con- ,

70 inciptciis, cum co loco utcumque dubium sen-


id scius, nec facile mysterium capiens quod oinnem ,

sum faciat . non item quando postponitur. humanum superahat intellectum , elegerit diutius
3 Haec mihi si concesseris, et to incipiens permi- ibi manere ; specie quidem fruendaa hospitalitatis

itaque com- seris tantisper seponi e textu , velut ad nostram suavissiraae, revera autein visurus quo res evaderet,
modloT seque- qita?stionem impertinens, haud difficulter conces- etanimo anceps quid vere pra-
consilii caperet, si
In BvangeUl Te confido, quod indefinitam Iocu- gnantem sponsam comperisset. Ad hoc porro ne-
surum etiam
habcri.
tionem deceat quam minime opus est amphare : quaquam opus est cum Hieronymo concipere, quod
proinde de eo qui trigesimuin annum setatis sua) Ucentia pene manlali futurm uxorts onmia noterat
diebus dumtaxat tredecim excessit, rectius intelligi paulatim enim intumescens sacro pondere foetus
quod dicatur aiinorum quttsi triijinta ; qitam de alio, uterus, proditurus ultro erat eam, quam primo suo
cui integer pene annus deest ad retatem istam ,
ingressu fuisse a cogr.ata matrem Domini salutatam,
quamdiu scilicet nihil magnopere in contrarium poterat inaudivisse. Jamque tertius mensis gravi-
obsistit multo autem magis quando pcr talem ex-
: ditatis certiorcm illum reddebat de veritate con-
plicationem et lensum laxatur spatium, intraquod, ceptus, quem credere eatenus formidarat quapro- :

Propylsi Majalis Zona II. i pter,


, ;

20 APPARATUS P. DANIELIS PAPEBROCHII


pter, cum pater haberi nollet ejus quam non et domura Hierosolymis ipsa liabuisse et agros ,

genuerat prolis , nec sponsaro traducere ,


de cujus maritus ac pascua dicitur Josephum autem Mariam
;

sanctitate, comperta sibi, nibil audebat nisi hone- credo versatos satis in Scripturis Messiam spectan- ,

stum prassumere; coijttavil occulle dimilUre eam , id tibus vulgo decautatissimis


et ut scirent illmu e ubi crcdi pos-
,

est, inscia illa Nazarethum redire indeque clam , Bethleem exiturum apud Isaiam promitti. Cum sunl non-
nulfas habuis-
mittere libellum repudii. Sed ne faceret prohibuit ergo viderent, Deo sic mirabiliter ordinaute, factum
sc possessio-

Angelus, monens ne liiueret accipere Mariam con- esse ut is ibi nasceretur, quin et agnosci utcumque nrs:

jugem suam : quia de Spiritu sancto erat quod , coepisset, Pastoribus annuntiantibus; ipsique Beth-
conceperat. leemitici vicini tum amabili hospitum suorum con-
,

5 Tum vero, priusquam impleretur Elisabeth versatione, tum spe futura; aliqnando amplitudinis
taeunte De-
tembri venerlt
tempus pariendi ad quod non decebat manere ibi
, suaecapti, multis verisimiliter institissent ut stabile
in Bethleem, Virgiuem , cura hac redierit Nazarethum circa xx apud se domicilium fi^erent ; eumque in fineni for-
ubi peperit Junii ; ubi nati paulo post Joannis , et mirabilium sitan oflerentur eae ipsae aedes ,
quse olim fuerant
Christum
eam nativitatem secutorum nuntium hetus acce- Joachimi et Heli pluriumque progenitorum, quas et
perit, ac annuui manserit
reliquum donec fere , contingere potuit necduni venditas, sed solum elo-
exul ediclum a Cxsare Auijusto, per quod Bethlee- catas aliis essequare non potuissent commoveri
; ,

mum cogeretur proficisci. Hic xxv Decembris ad Nazarenam commorationem familite suae pe- ,

DeiparaUnigenitura. suum peperit, et pannis invo- regrinam, commutandam cum Bethleemitica, tanto
lutum reclinavit in prasepio, quoniam deerat locus commodiori ad omne tam spirituale quam corporale
in diversorio. Sed hunc fecisse cito debuit adventus solatiura, prope Hierosolyinam et Templura, ubi et
Pastoruiu, Angelico mouitu ad visendum infantem Simeonemjustum et Annam Prophetissam habituri
recens natum accurrentium, etquae viderant audie- essent, mysterii grandis conscios. Et haec quidem
rantque annuntiautium. Quomodo enim paterentur illi cogitare poterant, humano modo res soliti

Bethleemici cives diutius in stabulari antro perma- aestimare et gerere, nisi cura diviniore impulsu alio
nere puerperam de qua tanta sibi praedicabantur
,
agebantur. Deus autem eo haac disposuerit , ut ibi
ruagnalia? Ut utsit, novo anno ineun'e circuraci- haberet eos , ubi adoraretur puer Jesus a Magis,
sus ibi Puer est ; el potiquam, ibidem etiam , implc- requirereturque ab Herode et uude foret in ,

an. Jul. 45 ti sunt dies purgationis Marise, quadraginta videlicet, yEgyptum brevior trausitus.
cfrcufnclnfiM sccundum Leijcm , lulerunl illum Hierusalem ut
in 7 Neque absonum videatur, quod familiieChristi ccrte nihil
et precsenla-
sislercnl eum Domino... El ul omnia
pcrfccerunt facultatulas aliquas (licet non magnas, nec tanto suadet omnia
tum in tem- abdieasse
plo. reuersi sunl in Galilxam, in civitalem Xauirelli. His generi pares) prassumam fuisse. Nullam indecen-
deinde verbis Tatianus, seculi 2 scriptor insignis, tiara, sed congruentiara multam in hoc reperiet,
Harinoniae Evangelicse Auctor et in oinni historia quisquis, sepositis praejudiciis, ad sacram Christi
versatissimus, subtexit narrationem de adventu Ma- Historiam adverterit animum : et fabrilis professio
gorum , ex Matthaso hinc ordiente, prastermissis non excludit omnes omnino facultates; praesertim
omnibus iis quae usque ad annum xn retulerat cum apud Judaeos tunc temporis nemo non aliquod
Lucas sicut hic e converso prEetermittit quidquid
; opificium disceret, sicut patet in Paulo, artemsche-
deinde sequitur ex Matthteo, usque ad reditum ex nopegiae tractante, licetalias litterato et non igno-
-Egypto. Sed quoniam idem Lucas Cap. iv, narrato bili. Prasterea nulla necessitas cogit, Evangelicae
Christi baptismo et jejunio simili fere qua supra , paupertatis exemplum, in Christo aut parentibus ante Christi
phrasi utitur dicens El consummata omni tenta-
, , ejus, statuere Baptismum; post quem prxdicatio-
ante illius
nem.
tione... regvessus est Ga- Jcsus in virlutc spiritus in primum ccepit facere et docere, tum alia multa,
Indc pnrcntcs
ejus regressi
liLeam; cum tamen ex Joannismulta et l constet , Judffiis nova; tum vendere omnia et dare pauperi-
sint I\'azare- magna intercessisse quae ille omittit dubium hoc , ; bus, ad habondum thesauruminccelis. Hocprimam
thum, loco nascitur, utrum revera Hierosolymis in Na- fecisse Deiparam, mortuo Josepho jam viduam, li-
zareth immediate sit itum, an vero solummodo post benter dixerim; nec enim par est ratio pro abdica-
reditum ex yEgypto maxime cum oporteat Beth- ; tione bonorum in prima juventute facienda, quae
leem reducere matrem et puerum ante fugam. pro voto virginitatis, cujus illa vexillum creditur
6 Equidem eo propendeo, ut tamdiu textus etiam ante pubertatem erexisse uti facile quivis ;

Evangelicos secundum rigorem verborum accipiam, per se intelliget.


quamdiu ahus clarior textus non cogit contrarium 8 Ceterumprima agnoscendi praedicandiqueMes-
facere : etsatis causae iDvenio, cur ParentesChristi, siae, velutjam nati, initia.per Pastores in Betlileem,
propositum habentes sedem capere Betlileemi (quem perque Simeonera et Annam inTemplo.dixerim non
admodura inde quod rediens ex ^Egypto
colligo, magnum strepitum fecisse, sicuti non magnum da-
ui famiiMam Joseplms, propter regnantem in Judaea Archelaum bant de se fulgorem; propter plebeiam conditionem
transrerrent timuit eo ire; iturus alias , utique ad domicilium personarum, ad quarum notitiam pertingebant istius -

tn Bcltilrem, . . _ , . ^
lui jun aute nxum) causae , mquam, satis mvenio, modi dicta factaque. Quod si eorum quidpiam in aures
cur convenerit , irao oportuerit eos prius reverti oculosque venit potentiorum ac superborum Princi-
Nazarethum. Neinpo ut Josephus, a sua istic domo puin populi, Ministrorum templi, Herodianae aulas
et possessiuncula verosim iliter aliqua raptim cum asseclarum, pro somniis ea deliramentisque habue-
sponsa egressus. urgente Edicto ut Bethleemi pro- rint dormitantium rusticorum et senum fatuorum,
fiterentur; longius posthac et forte in perpetuum nec digna putaverunt dequibusad HerodemRegem
abfuturus disponeret omnia ad migrntionem
, di- ,
referret aliquis, aliunde satis aegrum animi, seque
stracta quao transvehi non poterat supellectile, do- rideri crediturum tam insulsis humana aestimatione
nioque et agellis elocatis. Causam quoque Beth- futilibusquenarrationibus, quales in superstitiosa Erruntcan.
leemum commigrandi non unam concipio nam ; plebecula Judaeorum, ut spargebantur quotidie, sic 45 advcnerint
Magt,
persuadeo mihi , non tam pauperem fuisse Mariam facile conteiunebantur, et contemptae evanescebant
ut passiui Concionatores meditantur, utpote hone- citius,quamdiu nullum ciebant notabilem motum.
sta in fortuna natam si verum est quod paren- ; , Ast vero cumMagi abOvicute venerunlllierosolijmam,
tes ejus, annorum proventuum partem tertiam sibi dicentes, Ubiest tpiinatuscsl Rex Judaeorum/ vidimus
servare contenti, alias duas partiri fuerint soliti in- enim Stellam ejusin Orienle, et venimus adoiare eum
ter toraplum et egenos item, quod Anna mater ; audtens id Herodes Rex, lurbatus est, et omnis Iliero-
ejus, Juacliimi conjux, fuerit filia Sacerdotis , unde solyma cum illo : et congregans omnes Principes Sacer-
dotum
AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 27
tlotum et Scribas Populi, tciscilabaturab eis, vibi Chri- alterve dies transierit ipsis in aula Herodis, dum D
slus nascerelur. Quando autem venerunt illi? Cum examinantur studiose ipsi, consulunturque Sacer-
nalus es:ct, Jesusin Bethlehem Juia in diebus Ilerodis dotes et Scribae die autem xxv Eethleemum dimi-
;

Regis, inquit Matthaeus. T&ntumdem dicerepotuis- seriteos Herodes, non sine comitatu aliquo; specie
set, si vel decennis jam puer fuisset. Nihil ergo quidem honoriset ducatus, revera autera explorandi
hinc habetur praesidii ad snstinendura, quod velmi causaet explorata mox referendi. Ibi inventus sit,
die a Christi Nativitate, vel mox a Pracsentatione non jam infant nannit iuvohiius, se&puer anniculus,
tt Puerum in Templo, Magi venerint. Dixi ego, et (siquidem in gremio matris ludens, adeoqne pro captu illius
adororint dlc liceat) pergam libenter dicere, ipso anniversario aetatulae apttis ad hospites peregrinos blando risu
anniversario Natalis die factam Adorationem Magorum ; qui» excipiendos, oblataquemuneraparvularum manuum
nativltatis
talidie recoliteam universus fere Oriens, nocturna injectu jucunde palpanda; non
sed in in Stabulo,
sux.
diurnaque officia inter duoista mysteria sic disper- Doino, ut expresse liabetsacer Textus. Hanc aetatis
tiens, ut nox nascenti, dies adorato Christo in so- differentiam etiam Gracorum libri rituales, praeci-
lidtim tribuatur. puorum mysteriorumfignris jeque ac nostrates in-

conformlter
9 Proinde rem hoc modo factam concipio. Anno exprimunt imaginibus, quales, ex Me-
signiti, ipsis

ad mt/stcrll xlv Juliano exeunte, die autem xxn vel xxm De- nseisjam semel productas, iterum repraesentare non
islius pctu- cembris, advcnerintMagi Hierosolyinam tum unus ; ftierit importunuin.
ras:

[McruN

10 Quin et Occidentalis Ecclesia, primi moris quendum egressos. Ex his ad se reversis die xxvi
eatenus retinens, in tertia Missa legit Evangelium Decentbris illustim se Herodes intelligens, cepit
de Magis; de quibus tamen solennius agendum in- crudele consilium : furori tamen fraudem admiscens

stituit in die Epiphaniae sicut et de primo miraculo


; moresuo, verosimiliter simulaverit, quasi nihil du-
inCana quamvis una cum
;
ecclesia Orientali recolat bius et valde lsetus denato jam Eethleemi Messia,
mysterium Manifestationis praecipuae, iu baptismo honorem ei haberi vellet, curareque omues ejusdem
factae et antonomastice Epiphania nominatae. Non fere fetatis ibi natos pueros simul sumptu regio Berodes
r "'
tamen quasi unodie omnia tria facta sint apparet : educandos et ideo adduci cunctos ad certum locum Jctai
; "i"putros '

enim ex S. Maximo, nullam ejusmodi traditionem imperarit, u bimalu et infro, sccuutliim leinpns appa- a bimatu

in Ecclesia fuisse. quantumcumque id nunc vulgo Magis


rentis Stellae quod exguisierat a ; ne qtie illos <*( infra,

pro traditione habeatur; et certum est, Nuptias in tantum sed et ceteros ex omnibusfinibus Bethleem.
Cana Galilaeae factas esse,quartove post
tertio Quoe tamen fines non magnos debemus nobis fin-
baptismum mcnse. Itaque, sicut ex usu Occidentalis gere, sicut ipsam Hierosolymam imo et Montaua

Ecclesiae, unico cultu tria mysteria conftintlente, Jud»ae complectanlur, sicut faciunt qui numerum
nihil certi haberi in
nostram rem potest ; ita rectis- occisorum augere volunt, ipsumque Joannem Bap-
simo judicio sequemur in istis Ecclesiarum Orien- tistam vocant in consortium periculi, aquoeumma-

talium consensum quem eatenus etiam probare


: ter Elizabeth in speluncam fugiens liberarit sed :

Occidentales videntur, quatentis in recnlenda paulo debemus eos abortu et septemtrione perquam exi-
postNatalem memoria puerorum, ab Herode inter- guos concipere, qua scilicet fines Ben.jamin.icsB tri-
fectorum, cum iisdem consentit. bus nppidumrespicit.laxioresautemversusineridiem

idque biennio 1 \ Convenit porro genio Herodis, politice pru- etoceasum, atque ad unam circiter leucam extensos.
apparentis dentis non minus qnam qualem
sanguinarii, talis Ea res facile diem xxvn et vm occupavit; ut vero-
stellx jam fcre solicitudo, custodiae Magisadjungendae : similius collectorum ea fraude unum in locum
sit
completo,
supra dixi
satis habuisse simulare parvulorum csedemprimum patratam fuisse die xxix,
nec verisimile mihi est,
Occidentales. Natalis
voluntatem inventum Regem eliam perseadorandi. secundum Orientales; licet

providentia, celebritatem augttstiorem facturi oonti-


Sed quantumvis cautum fefellit Dei Dominici
xxvm praeelegerint. Favet
misso Ancelo, qui in somnis et Magos moneret per nuatione festorum, diera

aliam viam reverli in regioriem suam, et


Josephum huic explicationi, quod Eugesippus quidam, in tra-
tollere puentm acmatrcm cjus, et (wjere lil
JSgijplitm : ctatu de distantiis sacrorum locorum, inter Sym-

quod titrumqtie eadem ipsa nocte factumest, ut ad- micta Allatiana secundo, sttli annum mxl scripto,
veniente die speluncarura latebris se tutati sint, ex incolarum traditione dicat, lntwcentium, jussu
partem maximam, conlra mciidieni
frustratique exploratores, orto moi mane ad inse- Herodis occisoritm.
tecundo
:

28 APPARATUS P. DANIELIS PAPEBROCHII


Delhlchcm, tecundoa Theeua, se- tamen adventu Magorum oportet dicere posteriora
ttomdo milliario a
fuisse) concludi posse intra quinque aut sexhebdo-
puliam quiescere.
madas, quot scilioet superessent, si solum hi vonis-
12 Nunc vero quod adMmoliiffl attinet, ejus de-
Stellse sum- sent in Februario. At vero in nostra opinione, quee
finiendi causam, ex temporeapparentis
dicit Evangelista, ut, nisi xxix Decembris necatos Infantes suggerit, longe
ptam, adeo inanifeste
comtuodius seseliabent singula. Nam et ipsa nocte capertt ttutem
praiadicio occupatus animus ad tempua contrahen- iic agrotare
secutus Umse defectus, solito grandibr, morlein ei
duui adstringi se existimet, dubitare nequeat, quin ipso die

ab Oriente Stellsa, usque


initio coaptse conspici in
visusest prsesagisse etdici poterit illa morborum infantictdll,
:

infantium, biennium circiter elapsumsit. Ilias, quie supra narrntaest, tanta irruisse in tyran- Luua eclipstm
&d csedem
patiente.
Et hoc in Palajstina tam certum habebatur, ut S. num, ut agere cum Mngis tam composite tamque
Eusebii isticvertens et in- ordinate, quemadmodum egissc narratur, non po-
Hieronymus, Chronicon
terpolando augens, atque indidem natus ibique edu- tuissel : nisi anteavenissent, nec enim ex Evangelio
Cypro Episcopus, apparentia ulla est, vel eos ad decumbentem sic
catus Epiphanius, Salaminse in

non satis exploratum liabentes quam non longopost Regeni admissos, vel consultnlionem cum Saeerdoti
occisos infantes tempore vixerit Ilerodes, iutegro busante lectum institutam. Denique ex eo quod sug-
post natum Cbristum biennio differant adveulum gero-Stelbo appnrentis initio, nonnisi xxvi dies su-

Magornm. Qui vero anuum, quem eidem Christo pererant ad complendum biennium, quod requiritur,
nostra addit opinatio, recusaret ndmittere ;
magnas ne vis Evangclio inferatur alieniori acceptione ver-
inter angustias temporis hsereat necesse non
cst, boruin, pneter genuinum et cuilibet obvium eorum

soluui ex hoc capite, quod fateri debebit, longe ma- sensum.


jus tempus, quam erat opus. dcterminatum ab lle- 1H Macrobium fortassis mihi objicies, libro u Autjusti dc
sltque aplior
ad historiam rode fuisse; sed etiam gravibus lllis ipsius morbis, Saturnalium Cap. iv narrantem, quod cum audisset 1'tojocus.
llerodis.
ante mortem extremo circiter Martio obitam, vix Awjiislus, iuter pueros, quos in Sgria Rex Judxornm
quatuor aut sex hebdomadarum tempus iuveniet; inlrabimalum jussit itiierfici, filium quoque ejus oeci-

siquidem non poterit antc Februarium proximum a sum, ait; Melius cst Herodis porcum essc.quam filium.
Christi nativitate caedein prasdictam patratam con- Hinc enim aliquis sic posset arguere : Nullus hic

cipere. alius quniii Antipater signari potest : neque enim filium


13 Josepbum de istis audiamus lib. 1 de bollo bmutm aut bimo minorem, Betldeemi aut in cjus fini-

Judaico. Hic cum cap. xx prolixe scripsisset, de bus iitttum, Herodes lune liabuit : ted has ambse Iratjtr-

accusato, convicto, et vinculis tradito Antipatro, di.r, quod in i/lem tempus inciderinl, in unius fnn-.x

ac mutato testaniento, (Quaa oinnia ratione quam prscconium mixtx, occasionem talis dicti Angutto de-
optima censes, Pater, acta fuisse per autumnum deritiit Si ergo nulla ratione Antipatri cxdes potesl ultra
cxtremi istius anni) caput sequens sic exorditur ; quinque dics moricm Herodit prxetclisse, et Herodcs
morliorutn
Morbus titttem ingravescebat, guod cum senectus pariter obiit exeuntt Martio, necpolerilpariter cxdes Infantium
Tliadem passi a Macrobio
ac ma roi rgebat, el annot ja intani tusi at, nisi mcnst Marlio imperata fuisse. Si te ita acciderit
tiutc mortem,
- i

mtile aptatus
ei filiorum cladibut ttii/tiittiii iiiVn liabebat a/jlielum ut cogitare, obsecro, animum reflectas ad Sejanum, infauticidio;

ntx bont quidem ealetudme quidquam jucunilnatis cui Orosius, ex fatna nequaquam tolerabilitcr men-
atlmillcrel. Acrioicni uulrm faciebat eegritudinem, quod daci, causam mortis fuisse scripsit, impeditum Cliri-

Antipuler rivcrcl : htinc enim, nnn obilcr aut aliud cullum, indictamque Christianis persccutioneni.
sti

ugens, sed cttm convabiistct, eogitabat occidere. Atlhas Nam Tertullianus, qui primus Orosianse narrationis
eiiiim calamitates accidit eipopuli quidam inmulius... fons est, baud diu post annum ducentesimum scri-
quo Iic.t commotus, magnibtdine quidem ieacundix bens, minus differt ab setate Sejani, quam ab ajtate
nttiibuiu spcittcil; titijut in concioncm procedent, sedi- Herodis Macrobius, seculo iv exeunte florens. Nec
tiosos compescuit, tegre exoratus ut solos auctores tam disparata inter se sunt, Sejanus solitus adulari
excarnificare satis haberet... Hiuc tamen loiuni cjtts Tiberio, eidemque in una re quapiam contradicens ;

corpus, morbo occupatum, variis duloribus diffcvebatur. quam infans bimus, et grandis jam fetatis vir, qua-
Xtim {cbns quidem iwu modiocris erat : prurdgoautcm lis erat Antipater. Ut nibil dicam de jam probata (ut

jntolerabilis habebat omnem corporis superficiem : quidem videtur) temporis differentia ; aut etiam de
assiduis quoque vcrabatur colitormtntis, et pcilts velut loci diversitate, in qua facile ignosceretur famae, de F
spcctarit
ex intercutis ciiw tumuerant. Quin et inflatio venlrir longinquoadvenienti. Permitteigitur, uttibi respon- ticccm tllatam
culi, putredoque membrivermiculos generans, ac
virilis deam ; fabulatorem quempiam in duas tragcedias su- /ilt i duobus,
tt tertio in-
pi./l, icu creber anhclitus et interruptus,ncc non mcm- pradictas contulisse Augusti dietum ; aptius ut ego
ferendam.
Itrttruiii innnium coutraclio etim [iilitjnbant; ut qui hxc quidem existimo prolatum ab eo (si prolatum est)
ad Dieinilalem referrent, ullionem essc dicerent So- quando idem Imperator, qui Ilerodi postulanti facul-
guibus dentjue vhistarum (quos scilicet, ob seditionem concitatamin tatem capitale supplicium statuendiin praestantissi-
ftll fuit Aquila; aureie dejectione, vivos incendi fecerat) re- mos ipsique Caasari carissimos adolescentes, filios
Ur/r-
ilo mino Ju-
Ctius meo judicio innocentium Puero-
facturi, si tot suos, Alexandrum et Aristobulum.tamquam tentati
liaito t(3 ;
rnm dixissent eani fuisse vindictam. Denique cum parricidii reos, eaindem invitissimus concesserat ;

narrasset Josepbus, quomodo, tentatis frustra per rursum postulabatur ipsam dare, contra eorum ac-
Calirrhoes aquas remediis, corpus ejus iisdem ita cusatorem Antipatrum, aeque filium Herodis, ab
dissolutum sti, itt ctium lumina qaasi mortuus revolula ipsoque Augusto similiter declaratum successorem
iftiptt t,'i ; ct quomodo Hierichunte decumbens, ibi- Regni tunc autem istud Augusti dictum, non so-
:

dera Saloma; sorori mandatum dederit de mactandis lum Antipatri, scd et Infantium cxdem proecessis-
qiiiuii priinum expirasset omnibus Judsee Primori- set.
bus, seque ipsum frnstra esset conatus cultello oc- 16 Nibilporroexsacraprofanaquehistoriaoccurrit ii„t, • deductlo
cidere, et iegatos recepisset afferentes Roma pote- mihi, quod cjusmodi opinioniadversetur. Nam quod tu nihil ma-
sanctiPatres, nusquamexprofessoincuramexplican- Qttopere ot>-
pro arbitrio de Antipatro statuendij (quodet
stgt
raox fecit, novo ejus ad evadendum e vinculis conatu cteChronologiaeintenti, solumqneutcasusfereliLil 6b'
initatus) ac rursus testamentum mutasset; conclu- lataEvangebilocabinc inde attingentes, etverosimi-
dit diccns, quod, posl iuicriium ftln quinque dicbus liori.uf poterant, sed perfunctorio prorsus ratiocinio
exaclis, morilur, conciliantes, in ejusmodi cogitationes, quales pro-
14 Hsec ideo placuit referre fusius, ut clarius tuli, numquam vcnerint non magis eis obessc de-
;

appareret, quam difflcile creditu sit, ea omnia (quaj bet, quam id obesse velis tuo isti pnestantissimn
Commentario,
:

AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 2!)

Commentario, quo Christi Genealogiam nobis ex- totum diem in spelunca, quse etiamnum monstra- D
non Hetidoma. plicuisti, omnibus, quibus innotuit,
plaudentibus tur, latentibiis. Nihil igitur prtcdictorum pro causa ,
n
t,i..

des Danielis, proph i' <

Eruditis. Constat etiam tibi tuade septuaginta Hab- allegaverim. Satis mihi ad solutionem qiuestionis
tlataam,
domadibus Dissertatio tota enim illa Prophetia
; est, quod neque Stellae isti inscriptum legerint, cu-
spcctat annum tum eum quo Prtedicationem exor-
; jus rei index esset ; neque sciatur ipsos id statiro,
surus, tum euin quo occidendus esset Christue ; non revelante intus Deo, didicisse; sed permissi sintve-
euni quoerat nasciturus. De oraculo vero morierrtia lut Astrologi ejns mottitn et cursum diutius obser-
Jacobi, promitleutisquenon defecturum Sceptrum vare, quodeniqne superveniens revelatioacrius sti-
de Juda neque Ducem de femore ejus, donec veni- mularef ad requirendum eum.cnjiis tam singularem
ret qui mittendus erat non diffiteberis, credo, id
; nuntium cum admiratione contem-
tarn diu fuerant
aeque fuissc adimplendum, si vel deccm annis citius plati. Nam
quod dicuntur Balnami Madianitae fuisse
non Patriar- natus fuisset Christus quam obiit Herodes. Dici posteri, qui procul aSyria in Chaldaeam delati. illtic
Jacolii
cltee
etiam potest, imo debet, istam Sceptri Ducisque secum detulerint aliquam notitiam oraculi ab eo
oraculum.
ablationem, intelligendam esse paulatim faotam, editi de Stella ex Jacob oritura; cujus intellectus

initiumque habere anno Juliani ilh, ante ^Eram per tot secula tam certus inter Magos servatus sit,

vulgarem iv, in morte prcedictnrum Alexandriatque ut ad primnm novre aspectum sciverint eam
Stellae
Aristobuli, legitimorum Heredum tam ipsius Hero- esse de qua iste prophetaverat, et quidem indicem
dis quam Assamonieorum Hegum queniadmodura ; nati Regis Judaeorum, id totum speciose magis quam
non aliud
finem liabuit in Archelao, anno ejusdem vitlgaris vere dici existimo, uti et alia multa de ipsis, ple-
quidqttum.
«Eri - vi, quando is a fratribus accusatus et regno uissimafabulis, quas apud IlermannumCroinbachium
privatus. Regium quoque titulum secum extulit e nostrum legat qui volet.
Judrea. Denique pulcherrima illa cogitatio Bonamici 18 Opinorego, opinionem meam libenter ces urus
tui fquom virum et cgo maximi facioj nibil de suo alteri, oeque aut magis verisimilem proferenti, in
splendore deperdit. Si eniiu non est natus Chri-tus sublunari aeris regione per mndum cometre ineen-
F
Rex Judaeorum et ccclestis monarcha ftiturus, eodem sum phamomenon, qund omni nocte communi motu
d.centur diu
tempore quo Calus Cpesarab Augusto avo designa- cum Lunae ceelo oriens occidensque, proprioquodam occttpati fuisse
tus est Oousul Rnmanorum et terreni successor Im- motu nunc inhanc, nunc in illam
deferri videbatur, observando
steV* motu.
perii; eodem tamen tempore ut talis Bgnitus est et p;irtcm, et semper imminere verticaliter loco, aut
adoratus a Magis, totisque Hierosolymis proclama- directo m illum procurrente radio ipsum notare, ubi
tus; quin et anmintiatusreguis Orientis per eosdem contingebatagere Virginem, aat parituram Christum
Magos in propria reversos ; et quacumque patebat aut jam enixam : quo in niotu proprio, ab omnibus
Romanorum Imperium diffamatus, per tot Infantium alias observatis phsenomenis diverso, cum aliquid
crudelem Btragem. Hanc tamen supra modumexag- pr:eter naturam agi videretur; curiosius in eum cce-
gerarijam superhis monui. quasi ad plura millia perint intefldere Chaldaici Astrologi, pervaria suae
numeriis occisbrum excreverit ; non eonsideranti- professionis collegia sparsi ; et per deputatos eam
bus iis, qui sic loquunturctseutiunt, quam exiguum in rem aliquos, metiri et describere sibi cceli Ioca,
oppidum Bethlmn fuerit. Neque prodest quod non ex quibus Stella illa despiciebat ferram, cum esset
in sola Rethleem, sed et iu omnibus finibus sreviisse in puncto elevationis sure. His autem observatioai-
dicatur persecutoris gladius ; hi enim aliud mihi non bus ultro citroque conferendis et eommunicandis pro •.tio msti-
videntur significnre, quam distrietum seu territorium cum multum temporis absumeretur, itidem ut inter luto ac more.
Bethleemiticum, extra muros ejus ad nnum alterum- nostros solet Astrologos fieri:tota regione illa magna
que milliare extensum et non amplins; in spatio haud dubie movebatur expectatio videndi fini-, ac
autem tam exiguo, nonne multum fuerit, si centeni tandem etiam cognoscendi, quid illa veluti lingna cceli
aliquot infra biennium nati reperti sint? Exiguum indicatmn Deusvellet, quodesset ipsoexitudeclaran-
certe cxigui oppidi convenit fuisse territorium, pau- dum. Interim Judiei, credo, nihil ista curabant
cos scilicet circum vicos, in quibus nati censeri po- curv;e in terras animse, et ccelestium phaseon ob-
terant ad Bethleemum spectare, et crudeli mandato servandarum tunc eo minus curiosi, quo magis ab
esseobnoxii. idolulatria abhorrebant, a qua non esse satis remo-
17 Exspectabit nunc a me forsitan aliquis, ut, tum istud Chaldseorum stitdium eo facilius opinaban-
qnando ante Nativitatem Cbristi integro pene anno tur, quod otntiis prisca colenda? C(ele-tis Militiaj
Omissis causis
biciiimlis ino- apparuisse Stellam dixi nec nisivertente serursnm
; superstitio inde ortum haberet*. Sic, eum ad petitio-
r.r tton verl- anno, Magos Hierosolymam advenisse reddam tam ; nem aegrotantis Ezechias Isaias reiuxisset «mbram,
siiniltbus. longse morae rationem congruam. Quid enim? An per lincas i]itif<us jam deseenderat in horologio Achaz.
ex regione ndeo remota venerint, vel ex tam jdissi- irtrorsum deeem linris, sole utique retroacto non ;

tis locis sese aggregarint ad invicem, vel tantus erat legimus ea re magnopere commotos Judieos, qui
faciendus apparatus itineris, aut denique tanta tar- soli causam nosse poterant legimus autetn Para-
:

ditas ineratad obsequendum vocationi divina?, ut lip. ncop. xxxn, advenisse mox legationem Principum
fere biennio opus fuerit! Nihil horum. Ex una Babtjlonis. ut intcvroijarcn: de purtento qnotl acciderat
GhaldteaYih quaprmcipue vigehant astrologiae stu- ttttpcr terratn, ah scilicet vere! sicut fama ferebat,
dia, ct qua? respectu Hierosoiymie Orientalior est, id facttim esset ad preces Isaise.
nec nisi ducentis luacis dissita, ut eas hebdomadis 19 Sic prseparatis ex longa observationeanimis,
quatuor commode emetiri quis pedes, pauciofibus et parentibus Cbristi taudem Betbleemum regres- , , rc',t' !/>:,,

deitiqne
etiam possit vectus camelo vel dromedario, omnes 1

sis, cuiu proposito ibidem commorandi, inense cir-


<!i< riu edocti
reor advenisse qitoniam ht irgioitein suttm rever-
:
citer Noveinbri desierit apparere Stella; Deoque qttod indica-
sos singulariter ait Textus sacer; neque magno co- placuerit Archimagorum uni aut tribus, per somitum
mitatu vel apparatu instructbs mihi imaginor, quid- revelare fsicut postea quoque in reditu feci
quiil alii dicant, Scripturarum oracula de Gentium solitis jam pridem eonsilia ex somniis capere '

vel
pleDa conversione litteraliter Intelligentes deMngis; alia quapiam ratiohe declarare, quid eosigno voluis-
ideoque bisce illartim primitiis aptari solita in sensu set indicatuni simulque significare voluntatis stue
;

accommodati tio de iisdem prirnario dicta preesu-


, esse, ut novum Regem suis illi muneribus honora-
mentes nec animadvertentes, id falsi argui ex ipso
; rent. Tali autem motui continuo obtemperantes
Magorum tam occulto recessu, ut nec vestigia qui- illi, vel solitres, vel paucis aliis in societatem as-
dem deprehendcre Herodis emissariipotuerint, ipsis sumptis, cumomui diligentia venerint Hierosolymam
oivitatem
32 APPARATUS P. DANIELIS PAPEBROCHII
Arane Jescham, alio nomiue Surai, et Mel-
relictas, Joachimo, ortaex familia, ut supponilur, non regia,
chara, curandas susceperunt. Vernm liabemus re- non potuerit natam e.r eo conjugio fiiiam in patris sui
centius efficaciusque argumentnm simul el exemplum inferre familiam, nisi ea ex Joachimi damo emtssa :

institnti Imjus, libro E^theris pepscriptmn cap. xi ad quod facicmhtm niilia sane, quod Oport&ret, lc.r co-

his verliis ; Erat vir JudlBUS 111 Susan eivitate, vo- gebat. Nn»i qumpotesi profervi lex, qua<pupiUas he-
cabulo Mardoehaeus.vj qui 1'uit nutritius filiee frairU redes proximo materni avi consanguineo obligabat r cum
et Htarrto-
chxl rjcir-pto: snaj Edissffi, qusa allero nomine vocabatur Esther, inde manifesta possessionum confusio deberet enasci,

etntruraque parentem amiserat, pulehra nimis etde- quam vilatam omni ralione leges volebant.

c ira facie;mortuisque patre ejus ac malre, Mar-


docheeus eam sibi adoptavit in filiam : quod ex § V Josephi Genealogia duplex apud Mat-
Hebraeo accepluin verbotenus, scd a Rabbinis in thseum et Lucam,et Christi ex utraquc
nostro hxtellectum et explicatum sensu, lxxii In-
processio.
terpretes venerabilis ac sacrosanclae auotorilatis
sic Gra?ce reddiderunt : b/ ok t'7j p.z-7.).ly.iy.i cc^zr-c,
J\_lter hic nodus, est, ajam dicto Possinonon infetici
Non Matthxas
rov? yw&Cj, iT.yioivoiv «Ct>'v ka\n& tic, ywoiixa ; de- conjectura solutus: cui quidem pitirimi Sanctorum Jadxis scri-
functis autem ejus parenlibus, erudivit eam sibi in
Patrum Tnterpretumque prseivere, dicentes, ab'Evan- bens,
usorem. gelistarum altero carnalis generationis servari ordi-
Vt eximia plane ac singuturi ratioiie, sicttt Es-
t!.'i
nem, ab altero legalis successionis rationem haberi.
ut nonobstan-
te castitatis thet MarifiB, qvst td> humano cotijugio ad divinas tra- Sed plerique eorttm temere Africanttm secuti (a quo
voto. ditcta nnptias vitam et libertalem gerieri suo coutuiit; alioqui in utriusque linex conjunctione desciscunt '

nec
ita Mardochms figura fuerit Josephi, qui non nisi rationi nec Scripturis satis conformiter videntur ad~
duplici necessitate atque officio, ium obedientise tum ca- scripsisse Mattlnro, ejus qu.r secundlim ntitnrain est
vitaiis adductus; vim attvlit quamdam concepto privs generationis seriem, Lut.e verodlterins quae secundum)
nc religione voti firmalo propotiito, virginitatis ad ex- legem successtonis. Etenim Matthxttm, qni Jttdeeis
tremum spiritum non solum servandm, sed etiom pro- Hebraice stribebat, omnia jura ex legis prsescripto
fttendse; eatenus scilicct ut Virginem iridomum suam
E
,
metientibus, sequiuserat hoc facere quam Lucam, cujus sed Lucas gen-
sustineret accipere, sponsaliaque et nupttaseum ea ce> Evangelium Gtxce conscHptum, ad Gentes potius tiuin Evan-
tebrare, ad conjunctionem camatem, nisi expressiusju-
instrttendas dirigebatur, Judaicarum
ceremoniarum (jclista

beret Deus, numquam processuras, ob simile Beatx legumque non adeo curiosas, avt prorsus ignaras, Ve-
Virginis votum, eidem fortasse divinitus revelatum. ruin ne Spintui sancto prxscribere hac in parte videa-
DictcerU nihil plausibilius potest, ad conjigium tali mur, podus quid factum sit, quam qttid fieri convenerit
voto posterius excusandum, qnam ut tempore emissi inquiramus : utrumque autem commode assequemur,
roti necessttas inciderit imj>rovisa conjugii ineundi, qnx utriusque seriei generationes cum Possino expettdentes,

lltlpfl T fltf
m "/"" utrumque obstringeret, si Leljem vellent,ut easque cum irrefragibiii Scriptttrattim testimonio con-
rint utrimguB profectovolebant, observatam. Eadem ratio majorem fererites.
ntcfssarim, Josephi, liactenus ccelibis mtatem, ub omni creditam 28 Quid igitur Lucasf Qttm in principio seriei
antiquitate, ponit extra svspictonem qvamcumque in- su.r, a Christo sursnm ascensurtts, filium eum dixisset carnalen*
conttnentix, aiias in vulgi ammos facile deseensuram :
Joseph; expresse dddidii, ut putabatur, ne natura- c/iristi gene

et, quod caput est, facit ut Oenealogica series ab Evan- lorjiam tvxit,
lem quis generationem suspicaretur. Ptttabatur autem,
iielistis prolata, neque superflnis abundet uominibus ad
propter conjugium Josephi curii Maria; quodesserieptis
Virginis filium nihU pertinentibus, neque destituaiur cum patruo suo, velut vulgo notum svpponens, atque
necessariit. Etsi enim Virginis pater Joacliim reticea- ideo uihil dubttariquin hvjvs avus esset, qm pater /(-
et vera tur, est tamen qui eum gradum impteat Joseph, non litts generatibne carnali; absqueutta deinde restiictione
Ctirhti tamquam gener aforis accitus, sed vice patris domi sic porro ad ccteros ex ordine recenseiidos absolute pto-
Gcncalorjla ;
repertus; eosdemque omnes Chrisio adscHpturus ma- greditur; qui fuit Heli, qui fuit Mathat: atque ita
jores, quos ei adscriberet expresse positus in serie Joa- de reliquis. Nisi enim ki cdmaliter fttertint ex m-
chim. vicem procreati, uitra Christum extendas oportet
26 Qux in aliorttm sententiis non ita se habent. istud, wc evopteTo: et porro eodem pede concipias
Numqui gratis Heli Volunt esse Heliachim, ctutrum- Evangelistam pertjere, quoties atieui mujorum Christi
guarum
vis idemcum Joachimi nomine, hunc antem Jacobi dvplex est pater ; legalis, atius alius ntituralis. lloc au-
a liremfrvm
<i< ffrti in Fratrem ut ex iis ptognati sponsi patrueles inter se tem itini facit Lucas,sed omnino contrarium, in Obedo;
tettti nins quemcamque
fuerint : ii eortim, Josepho assignent cujtts tariten patrsm Boozwm), libri Iiuth cap. 5, audi-
allorum.
patrem, extraneum vnttm inChristi Genealogwm indu- mus palum eoitntnte pmjtteutem
ut ; Testes vos estis
ctint : plures autem $i ultius nos vetint ascendere, ut ad
hodie, quod Ruth Moabitidem, uxorera Mahalon, in
nem consanguinitaiis radicem perveniatur. Cor- conjugem sumpserim, ut suscitarem nomen defuncti
nelius a tapide suptt Lucam, rem omnem expedire se in hereditate sua, ne voc-abulum ejus de familia
credit, si Josepbi patrem et matrera Maria Annam et fratribus et populo deleatur. Obed ergo, c.t eo con-
germanos Lvcas paternum Mariae genus
feeerit ita ut
:
jugio progn\atus, Mahaloni imputandvs fuisset secundum
deduxerii :maternvm Matthsus, quod ipsifuerit cum
tiiji-in; nisi naturse ordinent tenuisset Lucas, et tam
.1.. p!m commitnc. Magnum nobis CorneUi nomenest
Josephum filium Helit/tcere
<

vere voluisset, quam vere


ac mt nto venerabile qnod tamen pace Ulius dictum $it
:
t Obed fuit Boou, guamvis legalitcr ftlius Ma/ialmi : nec
uU ratio abhorrel credere, quod Lucas naturalem in alnis
post iilltts gradus assignari, iu quo le.gis, non
aliisomnibus generatioriem, secutus, in ipso principio ittiturs rtittoitcm liabuerit Lucas.
pro fttio (ihuve posuerit genetnm :sic inanis jactantix 29 Econtra vero EvangelisXa Mattlurus, ubicumque
inento argueretur Matthms, quivanam regiorum no- series naturalis deficitt.jvris seqvitur successionem ; et
minum pompam, ex qua Christo nihil juris ad regium
exemplis ostendi, ro genuit ab
crebris potes^ eo vel Ataltlnrum
Vavidis stemma esset, protuterit Judmis, Messiam,Dar Sf(/ui repro-
simplicitB\ vel m-etaphorice accipi, ut sit idem quod,
vidicat um benedtctionum heredem, secundum legitimam habuit in Davidicai familiae principatu,
missionis
etbenedictio- sar.em,
successionem expectatitibui et postulaturis. Quis enim nibus in ordine ad Messiam Davidi atque ante ipeum
ignorat Judaicas mulieres, quos,nisi patemie substan- Abrahamo datis, successorem. Hoc enim videtu-t,
Hm essent sine fratre heredes, milta lex vetabat in innuere solennis illa propositio: Liber generationis
alienam familiam enubere, omni prorsus jure patemo
Jesu Christi, filii David, filii Abraham. Qua de re.
eo ipso cedere quo sic enubebant? Ade.o
ut Anna nupta vide accurate disputantem P« n, cap. 10, ubi
ostendit
AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 33
ostcndit, videri concessura Abraliamo jus habendi sunt : videiicet eo jam partim abducti, partimdumab- D
unum semper in teiris, usque ad Christum naturu, ducerentur; cum
Sedecix , qui fuerat fratri suo P»truorum
fitiit
* mrum;
qui se repraisentaret, repromissionis de M&ssia c.r se Joakim -iubstitutus in regnumaNabuchodoTtosore, oceisi
naseitnvo heres, Qui qutdem imivershn is fnerit, qui sunt in Rehlatha. Post transraigrationem vero Baby-
evat nitrr fratres ovdine nasceiidi pvn/uis wisi revelatio Ionis, idest, poslquam jam omnis populus cum Princi-
parHcularis interveniret; itt in Jar.obo, Juda, Davide, pibns suis ahdtictus esset tn Bahijlonem, ibidnn Jecho-
rt Salomone acciditj idemque recta tineaper natura- nias genuit Salathiel.

per legales lem generaHonem propagatus ; usque dum Salomonk 33 Quomodo autem genuit? Rex quidem Evilmero-
successiones et Salomonidarum peccaHs exigentibus factum est, anno quo regnare ccepit, captivum Regera 3 tn Satatkie-
dacft, ipso
le solum leaa~
contlnuatam, itt hic ab iintto sic provisus ordo tu.rbarrtnr : staiilr levavit de carcere, et posuit thronum ejus super U ftlio Jecha-
twmen el suum ftnem per viam legalia successionis obH- thronum Regum qui erant cum eo quis tamen ne- nta. :

ueiite, primurio Dci proposilo et promissionis ft-le. ut gare audeat impletam terribilem islam Dei cnmmina-
in sequenUhus declarojbiSur, E.c quibus hoe quoque lionem, de Jeckoma Hieremiss 22 pronuntiatam\ Haec
consequetur, aut Evangcitstarum neminem natuvalem dicit Dominus: Scribe virum istum sterilem non :

prorsns tenere ordinem, quod est absurdum ; aut tenere 'P-tu /aillos gcnuerit filios fpaulo enim superiits propa-
Lurit/n : qui propterea ad Adamum itsquc provehotur, gati ab eo seminis et in captivitate morituri fil mentioj
cum in Abrahaino sistat Matthmts, ut primo eapiie sed quia non erit de semine ejus vir, qui sedeat su-
repromis&ionis dwinse, seemdwm quam natus Messias per soiium David, et potestatem habeat ultra in
parum cttrtiuttbiis Abrakami an-
pr.nl lailntt ur Jiohe/s, Juda : quod profecto mtitime fnisset impletnm, si Jc-
teeeai 't,qui ipsiserant cum multis aliis genHbtts, ac chonix ex filio nepos fuisset Zorobabel, diutumus ct

demum cum kominibus omnibus communes. fclix qentis Judaicx, in sedes palrias restitut.r, Prin-
30 Ad prohandnm porro id quod jam diximus rffl ceps; multoque mntus « per liune Chv/stus ipse, cujus
Mattlnvo, ipewn scilicet serie naturalt deficicnte, ad regni non erit finis, omnium priorum promissionum
osfcndilur
in Ezcchia, leqalcm recurrere, prtmo quidem demonstrai Possmu», optatissimum complementum, ex Jechonias semine per
Mincttssimiim Regem Ezechiam non fuisse tmpiissimi niiturnlts generattonis seriem futsset propagatus, ut

Achaz natttralem filium: dcmonstrut, inquam; cctden- volunt ii, qui Matthxum faciunt talts seriei aucto-

ter ex Seripfitra docens cup, 53 et 54, omnibiis eva-

sionibus occhsis, ftlinm Achazi dici non posse Eze-


chiara, nisi credatur natus futsse ex novennis pueri § VI Repromissiones divinae a Salomonidis
petulanti supra setatem libidine, et quidem fornvearia: ad Nathanitas translatae : exlns Christi
quis enim illi mtatulst legUimam uxorem jnnxerit? parentes secundum utramque Hneam.
Achaz stnc /i- Achazo aulem regnanti non nisi unicum jhiisse feHum,
bcris niortui cnvidemque per sttcrtlrqnm furoren/ in honorem uloli J^jriincto sine liberis, ut dictum est Jechonia, Sa-
sticccisore,
Moloch holocausto consumptum esse, ex eisdem Scriptn- lomonidarum postremo, in vanam brevemqne spem A Salomoni-
dii ad I\'atka-
ris hattd dtfficultcr culligifur. Ut proinde. apnd Isainm Jud.ris Bahghmc capt/eis paulo ante mortcm suam nitas fransit
a/p. 14 mtrito laHari Philisthcea potuerit, quoniam ruvstts ostcnso, prorsus Salomnnica stirps cxaruit, et t repromissio,
.ine libcris moriente Achuio, comminuta fuit virga quemadmodum S. Brigitts revelatum fuit, non est
jiercussoris sui, Osia videlicet, qiu ex Regibus Jud.cx completa in Salomonepromissio; sed ub illius poste-
primw cojperat PkiUstxos affligcre, et cujus wnnc po- ris transiit ad posteros Fratris ejus Nathan, ex eadem
sleritm in Aekta deficiebat. Sed eam Iztitiam temperat Betbsabxa nati post Salomonem : a quo Nathane car-
Pmpheta : quia de radice colubri egrediens regulus, nalis generationts lineam ad Salathielem usque dedu-
/d est, dc eadem stirpe rcgia ex qua Osias proccssit clam pete sis ex Luca; et conclude, Matt/txum tn co
vehit colubcr pcr terram repens, ct in destruendis ex- ejusque posteris legalem dumtaxat succcssionem spe-
ivuciidisqur miiiiitnmthns omiicm victoriarnm fructum ctasse. Psalmus lxxxviij, inquo
Atque huc facit totus
cotmtmensj egressurus esset Ezechias; quivelut alatus Propketico spiritu David istam Principatus, a Salo-
serpens celeritate maxima longe lateque perniciem monidis ad Nathanitas una cum promissione sibi de
spuvqrvet per omnes Phtltsthxx dittones. Ipse enim, nasetturo ex se Messia facta translatt, commutationem
ut dicitur 4 Regnm 18, percussit Philisthasos usque miserabiliter deplorat, postquam ita magnificc extutis-
ad Gazam et omnes terminos eorum, a turrecusto- set, Mi-sericordias David fideles, hoc est, Davidi
dum usque ad civitatem munitam. Cujus atttem fi/ius? ubsolute et irrevocabiliter addictas: qttales cum speras-
F
ex proxima qua de re
aji-attone; II quidem in obscttro est, satis tamen ScripCura indi- set eas quoque fore, qux fuerant in Salomonem tra- est PsalmusHB
cat, Osix, conscnsit ac slndio popul/ cvceto in regnum, duclas, nec sibi persuusissct patcrnx indignationis fla-
pluves fuisse fratres: nisi enim ftttssent, ut quid ita tjeila, filits peceaittthus intentata, usque ad commuta-
expresse et prxter morem popularis favoris sacrse me- tionem CkrisU processura ; rursum stbt facta juramenta
oiinissrnt histori&l Sin autem altius adscendendum, repetit : et quasi non intellexisset, Deumde sc Davide
Josaphutnm saltcm omnino cioistat altos sexfilios, no- uno dixisse Misericordiam autem meam non disper-
minalim 2 Purulip. 21 expressos, gcnuisse. Demum gam ab eo; sed eam m uliquo fitiorum ejus implebo,
inidccumqiir nutus, si filius non fidt Achaz, quod non nulli nominattm obstrictus, et pro cujusque meritis
fttisse ostenditur ; duhitarin on debct quin jttre succes- erga singulos me habiturus; ita dolenter exclamat : Tu
s/oais, partc regix stirpis extincta, siqresserit Ezeclnas, vero repulisti et despexisti, vegiam sctltret stirpem,
per eognationum gradns sceptro victnior: quodsatiscst eatenus a Salomonc deductam: Distulisti Christum
ad intentum nostrum. tuum, sive alio transtulistt. Deinde cetera persequt ns ,

31 Alterum legalis sttccessionis a Mattl/.vo rclat:v qux sunt in urbis excidioel Salomonidarum interitu christicom-
excmplum, sed naturali admixtum, habemus versuit, lumentahilia: Ubi sunt, inquit, misericordue tuae mitfartMwm
2 in Jcchonia przamnsi
uhi dicitur : Jusias aiitem genuit Jeehoniam et fratrcs antiquae Domine?.. Memor esto opprobrii servorum
legallter
fratre ejus in transmigratinne Babjlonis. Ne?npe Joacfa- tuorum... quod exprobraverunt inimici tui... com-
mo, Josix post Johanan prxmortuum primotjenito, mutationem Christi tui.
Babylone extincto, fitius cjus Jechonias in cernenda 34 Gentiles videlicettnsultabautpostmortemJecho-
avi Josi.v hereditate, patruis su/s Sedrcix et Sel/um niae Judseis, eatenus arbitratis spem sttam tn Salomi-
ficbat .rqiiaiis: qui proinde hicfratres Jechoniae vidcn- nidis completum nunc eam dcmum upporere va-
tri,
tur dici: nisi latius nmnen fratrum accipere malis, pro nam : sed minimc vanam fuisse, quumvis alttcr atque
proximis quibnsque ex commxmi avo Josia consangui- tpsi crediderant accipicndam, et iu Nathanidarum
neis, qui omnes in transmigratione Babylonis cxtincti successione complendam agnoscit, divinx voluntati in
Propylxum Maji 5 pne
APPARATUS P. DANIELIS PAPEBROCHII

ZOROBABEL
SCHEMA GENEALOGICUM
Abiud Resas
JOSEPH FILH DAVID, I I

Eliacim Joannes
I

ET JESU CHRISTI
I

Azor Judas
I
I

FILH DAVID Ab anno primo reducti per Zoro- Joseph


babelem e Babijhiiepojiuli Isrne-
I

litici usqnc ad Chnslnm numeran- Semei


secundum ordinem tur passim anni dxxxvi : quibus
I

cum non sufficiant generationes Mathathias


LEGIS NATUR.E novem.quot iipudMallhxum diim-
I

taxat numcruntur ; consequens Mahath


esl, ul intnntedti nliquot (ittcer-
ex Matthxo. cx Luca. I

lum quot et quo loco inserendi, el Nagge


forle non omnes naturali serie
DAVID FILIUS ABRAHAM prognati) ex sacris templi libris Hesli
I

expuncH fuerint,ob similemcau-


i

sam, ob quam signati f superius Nahum


Reges tres, ac deniquc Joakin
I

Jecltonise pater, fuerunt ex iis- Amos


Salomon Natban dem erasi; ideoque a Matllixo,
I

I I solos illos respiciente, in recensen- Mathathias


Roboam Mathathias
dis Cluisti progemtoribus omissi.
I
I

Abias Mennas I

Sadoc Joseph
I
I

Asa Meleas I
I

Achim Jannes
I
i

Josaphat Eliaiim
I
I

Eliud Melchi
I

Jonas
Eleazar Levi
I

Joram Joseph
I
I

Mathan Mathat
I
i

t Ochosias Judas I
I

Jacob Heli
I

t Joas Simeon I

f Amasias
I ##*####*
Levi
I

Malhat
I

Joathan
I
JOSEPH Joachim
Jorim
I

Achas
Eliezer
MARIA
I

Jesus JESUS
I

Ezechias
Her 39 Exposita porro, ut diximus, isla secundum Le-
I
gem genealogia, Matthssus, tamquam rem
facilem Ju-
Manasses I

ora-
Elmadan dseis, juris sui minime iijnuris, ipsismet e.ruminandiiin Jucobi
cuium decla-
i
retiquit, quomodo successiones illx legales per genca- ratur
Amon I

Cosan tiones carnatesel proximse consanguinitatis jura necte-


i

I
rentur : ut qui salis liaberet ostendisse ex ipsorummel
Josias
Addi tabulis, factas Abrahamo et Davidi promissiones ad
i
Christum pertinere : adeoque implevisse Deum id quod
t Joakin I

Melchi promiserat Geneseos 49. Non auferetur sceptrum de


I
Juda, et Dux de femore ejus, donec veniat qui mit-
Jechonias I

Neri tendus est. Uti enim adhuc dnrat sceptrum in Francia


post tertinm regi.r stirpis mutalionem, imo et in An-
glia, etiam postquum illic rerum politi snnt exlranei
*»•*•## penitus Nortmanniae Duces ; ita duravit sceptrum in
Juda, quamdiu Judaicus populus Reges ac Prineipcs
habuit, a quibus suis legibus reqerelur,
ex quacumqite
demttm tribu aut natione. ii vel assumpti vel uiinisi
SALATHIEL essent. Horum aulem poslremus fuit Archelaus, stalim
post
AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 37
A post mortcm pntris mulctatus a Romanie dimidia parte biumlib. 3 cap. 12 rclata, quod post expugnatam
guoad regnum regni, quod ip&o deinde pulso, in Tetrarchias sectum civitatem, eos qui a Davidegenusducerent, perquiri
pul ticutn,
est quadtifariam et relicta est extra sortem Judata,
: jussit (facile aulem erat ex ipsis Census facti sub Au-
Romanis Prtcsidibus reservata, Atque hoc dietutn sit gusto libris familiassingulasinvenirejne quisqaamapud
in commum hactenus opinione, qua Herodes , dictus Juda^osex regia stirpe superesset; eaque ex causa
Ascolonita, postremo regnantis in Judsa stirpisauctor, gravissima rursus persecutio Judaeis illata fuit :

creditur, ut cognomcnto, sic etiam gcnere Alienigena et quam prxfatvs Cleophae ex Juda filio posteros, cum
Idumseus fuisse ; nihil ad Jacob, nihii ad Judam pertt- majore illius ftlio Simeone, credo non aliter evasisse,
non anle
AtessLr advctim
nuisse. Num sxpe laudatus Possinus noster, edita qmim merito ettitulo professionis sux, omnem venturi

tum aufercn- nupcr Dissevtatione erudita, demonstravit contrarium; Regis spem mcntionemque abominantis. Iteritm tamen
dum a Juda, allegans exJosepho Nicolaum Damascenum, Antipatro sub Trajano nova persecutione suscitata ,nec ipsi qitidem
Herodis patri fumiliarissimitm, diserte. affirmantem, Simeoni est parcitum, ticet Episcopo Christianorum et
quod pr.cdictus Anlipater genere Judaeus, ex pri- fuit cenliim viginti annos nuto-
mis ortus Judaeorum, qui e Babylone in Judaeam ve- 41 Ncque dicas, quodper reprxsentationem jumex-
nerunt. Nec vero apparet qua veri specie ttteri se po- plicaium, quamdiu Jud&zi \runt ex Juda carnaliter u'latus est
</ am ducutus
tuisset Heroilianorum haeresis, credi volenttmn ipswn propagati, tamdiu necessario inceniendus sitaliquis, qui
Tnbtu Juda
.esse promissum Judaeis Messiam, licet nequaquam na- a Judssis, Christi Resurrectionem et perpetuitatem uddictus
tum ex Davide, si neque ad tribum Judm, neque ad in ea fundatam nolentibus crederc, habeatur Dux et
Dnvidi,

alium atiquam Israeliticam ille spectabat : cum Deute- caput in familia Juda : et Davidis, quamvis prorsus

ron. xviii e.rpresse dixerit Moyses , Prophetara de extiitcti, eodem jure keressit, quo Ghristus Salomonis :

gente tna et de fratribus tuis, sicut me suscitabit quia talis non esset futurus de semine David, adeoque
tibi Dominus Deus tuus. Addit ct alia argutnenta, non eodcm cum Christo, sed sinuli dumtaxat jure tue-
ncquaquam futilia ; ut quod Costobarus, Idumese Prin- retur causam suam. Nec de qualicumquc Ducatu in-
ceps et Herodis levir ipsique carissimus, clam id ugens tcltigcnda est Patriarchalis benedictio, sed de eo qui
per Cleopatram apud Antoniam, IdumseU ut licerei simul cum rcjito esset sumpturus exordinm in Davide,
excutere Judaicss Legis jugum, quod Asomonxi Prm- et xtcrnandus in Messia, ex ipsius Davidis semine
cipcs imposuerant, atque ad ritus acitos redire, passus toties ttimqne solenmter promisso. Qitod nisijum fuctum
repulsam sit : eacusante Antonio, haud $e fosss julelis- credere vclint pervicaces, ne falso qnidem nunc possint
simo sibi Ilcrodi tantum dotorem inurere; indicio faciendum sperare, si vera est opinatio nostra dc exlincta
satis claro, qnod tnm Autout» quam Custobaro coit- penitus Davidis Domu et familiis singulis inde de-
ex cvjus st r- staret, Herodem Judaeum esse, atque adeo sger-
vere duciis. Pcrtinuit certe ud dimnam providenttam, tol-
pe demon-
rime laturum istam Judaicx Legis imminutionem. In- lcre Jitdxis omni ratione spem illam, qitam potttissent
stratur fUisse
Herodes feit ergo Possiiuis, qttoo) Herodes eta Patribnt et ab in alio quoettmque Davidicx stirpis ramo coilocare Quod ,

Historicis solum Idumaaus dicatur, quia in Idumxa, si forte fnemo enim est in
ex liodicdum viventtbus alii

dum istic pater suus Antipater Proregem ageret, nalus illa toto orbe dispersa gente, qui non nonanel tribttm

et educatus fuerit, sicut Puttlus Tursensis, Barnabas cx duodecim unam, fortassh etiam et fumi/iam certam,
Cyprius appellantur, veri nihilominu% Judxi : deinde e.r tts quas oiim fuisse nobiles tenct ipsorum traditioj
ctijut certos
palmari Josephi testimonio contra ipsummet Josephum, siforte, inqnam, hodtcdum utiqui pretendant genusdu-
posteras attoi
alibi alitcr loqui visum, rem conficit ex tib. 20 Anliqu. cere ex Davide, ilits numquam Judxus sapiens eertam
non facile
quomodo extitit Caesaream inliabi-
cap. 6, ubi uarrat, fidem habebit; cum non possxt ignorare, quam impossi- ostendent
licet a loco
Aatali dictus tantium Judseorum acris, contra Syros ibidem de- bile taitbits sit, demonstrundo evincere prxteusam ori- Jufei.
Ascalonita, gentes, contentio, de a-qnalitate in jure civitatis. ginem ; et ut eampossint demonstrare, numquamtamen
Siquidem Jud;ei primatum in hac parte sibi arroga- poterunt dcfinire, ut antea, quis sit successiont proxi-
bant, ea freti ratione, quod Urbis Conditor Herodes mior : tam multii toto orbe sparsis, qui sinulttcr se

Rex de ipsorum fuisset genere. Id porro Syri de jactent a Davide descendere


Herode quidem ita esse fatebantur, ceterum allega-
bant, qusB nunc Caesarea vocaretur, antea Turrim
§ VII. Eorum qui Fratres Domini vocantur
Stratonis fuisse dictam, quo tempore nullus ejus
civis Judseus crat.
in Lvangeliis, Sanelkjue Pracursoris cum
40 Non igtltir ablatum fttit Sceptrum de Juda, eodem Domino consanguinitas vel affi-
DarUlicis
quamdiu Herodes iste vixit; uldatum est autem ipso nitas.
duabus }>ri-

tnarils fami- post Christi natwitaiem extincto etfilio Archelao non


liis tenniiiat s iitst in partcm succedcnte, ac dciitde prorsus ahdicuto,
i« Christo, apud
Non etium ublutus fmt fsicut supra ostendimusj usque Wazarethani cives, nati sc Christi doctrina et
Fratres ac
ad natum Messiam, I)ux de femore Juda, idest Tri- miraculis increduli, invidentise sux et pervicaci&t colo- sorores Chritti
bus a Juda dednctse cuput, Principatum illum Israe- rem aliquem daturi, ita inter se contemptim quserunt quomido dicti,
varll varie
Utici populi hercdtttirittm transmissurus ad successorem, Matthsti xiii, Unde huic sapientia haec et virtutes ?
erjittcant.
cumque suttm, si uon et natttralcm, saltem legalem Nonne hicest fabri filius? Nonne mater ejus dicitur

fil/iim; ablatus est autem temporaHs istc Principatus Maria, et fratres ejus Jacobus, et Josenh, et Simon,
nato eo, qui mtemum possideret eimdem. Quod ut cer- et Judaa, et sorores ejus nonne oranes apud nos
titts constnret Jitdxts, scirentque SB altum a Christo sunt? unde huic ergo omnia ista? et scandalizaban-
frustru expectaturos ; primum quidem effecit Deus ut tur in eo. Eadem omnia quoadsubstantiam, sed brevius
primartx diue Davidicx Domus famiiix in Christo nonntbil, habcs Murci vi. Ilinc carix apud varios
lcrminurentur, omnibus earumdem famtUarum proxi- cxttterunt sentcntie. Et impius quiasm Helvidius
?ms ipsi Christo heredibus in ipsum ut Messiam cre- blasphemutuio prssumpsit detraherc Deiparae tituium
dcntibus, nec alium cxpectantibus. Supcrerant quidem semper Virginis ac si posi Christttm, dc Spirttu
,

BX Duvtdis domo fumilix piures alix, una cum Christo sancto conreptum el salvis pndtcitix claustiis effusum in
atiis rero
excisis a Ves- nasdtwo reaensitBS Bcthleemi; sed cxustis atquc dc- lucem, suo cum Joscpho matrimonio itsu, istot ei libe-

pasiano ; pcrditis in Ilierosolijinttunx tirbts templiqiic excidio ros genuisset. Paulo toleralnluts msaniverunt nuptu-
Gcncuhxjicts tstis tabulis, cx quibusjus unius prx altera ricntes Grxculi, qui Josephum Maria amjunxerunt
probari debtiissct, iiurrta erat omnis eartttn intcr sc de jam viduttm, plurium cx priori thoro Itberorum pa-
ct

priiitatit contentio. Hanc vero etiam majori ex parte reutcm. Nortnullt denvjtte apud Lutinos omnui cxpedita
Vespasianus dispescuit, si vera est fama, apud Euse- sibi fore extstimurunt, si S. Annce, Christi avix, plu-
- ; ;

38 APPARA1US P. DAN IELIS PAPEBROCHII


nafa qux 43 Virginem vixisse Josephum ac nwitnum esst D
\ resmarilos junxissent, ex quHus sint illst
Systetn no-
« post Ilicroinjmitm lcnel Ecelesia Latina Vinji- 1

tnfftitu I' passim Sorores Matris Jesu oonm.ur; unrfe fm » "' ' tulii :

rum htc pro-


qtlt
///;/, cotuuela Hebrnispltrasi,vocentui Fratres: nem autem vixisse, uon quomodocumque, sed delibcrato ponitur,
i
aniiiii 1,1 omnem vitam proposito, voli quoqne religione
quwum etiam numerum iiberaliter attt »'. aiWenrfo <t.

Joanneni et Jacobum filios Zebedasi, m motce, uf jnnuiia. quale etiam anlt matrimonium conceperat ip-

manere!, qua samct Deipara, sntis probari videtur ex hujus tam plena
uolimi, Salome. IVa BKlem incerlum
Proiromus spectaret, igno- asseveralion s certitumtr interrogatione, Quomodo fiet
ratione ad Christum suus
Grssci tamen ipsis istud, quoniam virum non cognosco* iniiius utiqtte
ranta quid ie eo traierent qttibtts
valitura, si inlegrum Josepho [ttisset matrimonio leqi-
tfiies habenda nonerut, congru.it vetnslatis auclo-
timc contracto ci sponssi suas qualecumqut vovum
ritate Emerentianam quamdam commenti
destitulis
ttti,

irritum facerejure sno contrario. Agit liuc de se ple-


sunt, qux. Stolano nupta, Annam Man.u ei Ismeriam
71/01/ cum secuti illi es-
nius noster de Josepho Conimenlariiis%.vn 7110 Irac-
Elisabethoe matres pepereril :

seuifjiu S. duguslino Sermones Fratres ail clc eremo, Sanctorum Cllristi parentura desponsatio et
Innliir

etS.Cyrtllo Alcxantlrino nescio quidde ortuS. Auii.c continentix votum pro quo, isticsatis legendo elmi-
cx tteotericis ka~ niis ud iwsicuni iiiiiic argumetttum faciente, supposui
supposuerunl; tot passim seclatores
ahas liic Paragraphum alium, reique, mox fusius explican-
buerunl, ut pudeal pigeatque recensere eruditos
il.c. prscmitto Genealogicuin Syslema.
viros, clausis veluii oculis eiiem fabellse adhxrescentes.
Seil ilc his atias, malimego nomina ignorare, qttam fut-

gere, aui sine idoneo teste obtrnsa acceplare.

SYSTEMA CONSANGUINEORUM CHRISTI


PRIiNClPALE EX PARTE JOACfflM SEU POTIUS JOSEPIIl.

ZOROBABEL
Abiud Resas
& c & c

Jacob —
|

Vidua Jacobi-
|

-Heli— Vx. 1 N.
# # *
#########**##*### # ###### ##
_# ####### # 1

-Vidua Sabaj- -Vx. 1- -Cle N. N. N.


Sabas-
I -111
S. Jo. S. Joach.

seph
* # # *
phas — Maria 'i. Sponsus — Maria Maria-Jacob
I

uterque Barsabas I
B«~l'Ji
tss cLtE I

Joseph
et Judas
#*##
cx qno plures Episcopi g £3 a. 3 Jacobus Joseph Jesus Simon Can.
usquc ad Trajanum Tai

Adelplwthei. mttndi Adelphothei.

Ex his conjugiis filias aliquot Sorores Jesu dicta? a Nazarenis.

SYSTEMA SACERDOTALE EX PARTE ANN^E.


N. de Vice Abia N. de Vice N.

— N. Sacerdos —N. I

Sacerdos
Joachim Anna NN
Maria NN. N. Zacharias Elisabeth
Vix dubiwn est

quin etiam plnres alii-


1

Jesus Anonymi. sexus utriusque Joannes Baptista.

44 Ph.xnomennrum ccclcstiitm rationem retlilituri, Deus constituerit, eosdem omnes effeclns habens, qttod
non ut cerlum,
ef ctirsitssiilerum ilcscciptnri Astrolotji,vi<rii liaria con- illi ex el in stto Systemate se pulant deprehendere.
Uituunt systemata ; noti quasi preesumani dcftnire qun- Idem trgo hic tento, dum constat quod nexus affinilalis
modo ttaturam condiderit Dcus; enim huncfsciuiu vel consanijuinitalis possit inter duas personas reperiri
euindnii, qui a nobis cernilur, motum superaereorum cor- exvariis cupittbus varins, ut ie singulis statuamus ali-
seiut npttus
porum, ab omnipotentissima Deisapientia moiiis iiver- quii, 111 tjiio Evnntjelii loca omniavcl verificentur reipsa ail ontnia
ris, li ' fl ii"l'is nciilum intellectis, condi potuissejsed vel veripcuta fttissenl, si is qttem concipio nascendi ordo co-cilianda
quod,in eo quem ipsi excogitaruni statu rerum, pttient obliijissel personis, de quibus est quxstio; non repudiatu-
seposse c.iplicarc omnia, quxctimque in isto suo ur- rus, si quiil nlicri mque vcrosimile occurrerit ; et Itxc ipsa
ijumenlo olijtciuntur tlilficilm : cicilunique se veruin eliam retraclaturits. nwx alqiieostensumfueril essein his
Systema repciisse, snltem qnoad nos ; licel nliud forle aliquid, quod historisc Evawjeli-z minus cotigritat.

45
AD CIIRO.XOLOGIAM PONTIFICIAM. 39
A 45 Supponendo ergo,tamquam certum, MariteDei- specie peregrini ; ti ptures alix forean eorum, tororet ex
qnosu}>i>onun- paraa nultos fuisse, non dico filios aut filiat prscter Je- pnoriiliquo Cleophae matrimonio; fit, inquam ut isti
turomnes ex
Jasopho sum, sednequeproprie dictos Fratrea aut Sorores, guo- omnes, affines Christipotius quam consanguineiftterint
rum liber is Jasns fuissel Consobrinusjpsique in latiori habiti, nrc nisi ratione communis sui fratrU Jacobi.
vet Annr f, f(-

trlbus aut
acceptione ejus Sorores ac Fratres. Josephum quoque 47 Statuoeumdem Cleopham (antequam duceret
ni i r prim'1 S'j

ioioribus nali. siatuendo virginemob'isse,restatut illifuerint prognati Mariam, Deiparm Sororem, ex eaque Jacobum et iii eon E/i.
/fieros 1.
ex aliquo Josephi et Joachimi, veletiam Annae, Frar Joseplmm juniorem gigneret, duat habuisse uxores, ex
tre aut Sorore ; ur m requirendis consangninitatis ti- quarum prima genuerit Syineonem, alias Simonenj,
tulis lon/jius abeamus quam ipsa verba necessario impar- successorem quidem fratris sui Jacobi Adelphothei, co
tant, htis suppotitis, primum statuo, Jacobum, Hie- tamen (ut infra apparehttt annis minimum tredecim
rosolymorum 'Episcopum prtmum ejusque fratrem Jo- seniorem nalu; etJudam, scriptorem Canonicm Epi-
seph, cnjus alias in Evangeliis nulla notitia, Fratres stolx, dwersum a JudaJacobi, scilicet ftlto, ex duo-
Domirii coynominatos, prse ceteris, e.r eodem patre decim Apostolisuno. Istam porro Epistoiam si velimus
Cleopha quomodumque genitis, habttisse aliquid, quo opinari directam <td fidelet Julxos, Uierosolymis sub
propius Dominum contingerent qnam illi; non apatre Jacobo Episcopo manentes, inter quos subintroierant
Jacobus et
Jose/i/i ex con-
sic cuim omnes aequales fuissent) sed a matre, quse ex contributibus plures Evangelium adutterantes quod et Judas au-
ctnr Bptstolx
sobrina Dei- fuerit proxima soror seu consobrtna Deiparu?, uala ex sane contextus totus credibde reddit) facite intelli remi
paree,
Canonicx;
liujus Patruo Amita, cujus nomen Scriptura non
vel quomodo scriptorit frater Jacobus, eamdem epistolam
expresserit, a nobis autem ut alia similia signaturper in Ecclesia suis prxlegere tolitus, oceasionem ded rii

litteram N. Cui autem non dtco Avunculum vel Mater- enm inter scripta Canonica recipiendi, etsi Auctor
teram, Annaefratrem aut sororem ? Idem sane foret... Apostolnsnon fuerit, sicut nec fnernnt Lueat et Mar-
Sed quxa Aaronici generit, non Davidici, fuisse exi- cus, quorum tamen Ei nqelia in Canonem Scriptura-
stimo Annam ; nollem Cleophse Davidicx familias viro t rum diviniius inspiratarum Ecclesia recepit. Altera
er secundii
ex u/ia familia nxorem jungcic, nuUa causa ad hoc Cleophae uxor, viventi forsan priori superinducta, non S ,b& fratrts
B cogentr.JJt aniem Jacobum et Josephum nominarunt ex tibidine, sed lege cogente, fuerit mater Juda3 et reticta uter-
a qitibus prr
Nazarethani blasphematores; ita similiter ab iis nomi Josephi Barsabarum, id est, filiorum Saba?, non na- q-ie Itarsabas,
sua ccgno- tu ', et Jo-
tncnta distin- natos Simonem et Judain, alias Thaddeum, statuoex t'ira, sed lege, siquidem Sabbam statuere velit (quod
guendl Simon alut simili Deiparas Sorore, Maria Jacobi a marito statuere nikit omnino vetat) fratrem germanum ipsiut E
et Judas cognominata, processisse, diversosque ab ejusdem nomi- Cleophse ; qui tlli absque iiberis defuncto fuerit coactus
Apostoli
nis aliis filiis Cleophae. Istorum unum, $i ideo Cana- suscitare ex vidua relicta filios, innomen patrui, tum-
na?um cognominatum velis, quod fuerit ille sponsus in quampatris,ituros,secunditjnconsuetudinem fiul Eorum.
Cana, ad cujus nuptias invitatuscum matreet discipu- 48 ffoc modo habetnr Systema Domus et familioe Anna autem
lis Christiis, aquam vertit in vinum; nolim equidem David, Christum concernentis, tatis commodeetabsque probafur ex
repugnare. Ambos autem a Cleophae filiis jam dictis ulla personarum confusione dispositwm, ut mihi quidem Augtutlno

divcrsos esse, suadent diversissima cognomenta; quo- videtur. Restnt ut alterum Systeraa componamus Do-
rum accurata apud Evangelistas observatio, non atsti- mus et familiae Aaron ; quatenus Christus, qui erat
mari debet fortuito, sed studiose adhibita, ad personas futurus secundum legem filius Jose*ph, eoque Davidiei
distinguendas, sicut alibi in mulicribut quoque Evan- regni verus successor; secundum carnem ex Maria
gelicis observamus, Ubipro regula observo ; nomen ye- tum m, genus etiatn duceret ex Sacerdotibus; non
nitivi casus, atteri masculino nominitivi casus absolute per Avttm (sic enim oportebat eum, non solum legaliter,
additum in Scripturis, specificare filiufn; feminine sed et carnaliter esse filiuni David) eryo per aviam,
vero, uxorem numquam matrem, fratrem,
vct filium: filiam Sucerdotis alicujus Aaronici, et quidem prseci-
aut sororem. numquam invenies MaHam Jesu;
Ita puss iiniiis Vicis : per Vtccs enim ministerii distingue-
sedbene, Mariam Joseph; numquam Jacobum Joan- bantur familia Sacerdotales. Non mea htec sed D. Au-
nis ; sed bene, Jacobum Zebedaei. Igitur juxta hanc gustini ratiocinatio cst, lib. Ide Consensu Evangelista-
regulam recte dislinguetur Maria Jacobi, tamquam rum cap. \. Mariae genus Sacerdotale probantxs ex
hujus uxor, a Matre Jacobi et Josejiii et Judas Ja- ;
Luca, insinuante quod cognataejus esset Elisabeth,
fiisse ex fllia
cobi, a Judafratre Jacobi. Quod autem Evangelistas quam dicit de riliabus Aaron. Nihil uamque hoc ar- bus Aaron,
attinet, ii in nominandis ad crucem el sepulcrum prsc- gumentum efficeret, si tola affinitas, et non etiam con- F
sentibus, aliialiorum defectus supplent; et singuli no- sanguinitas matrem ejus Annam Sacerdotali generiin-
minantcerto mulierem atiquam, ab altero prxteritam : nexuisset. Iyitur, si, prout tdem Augustinut att, fir-

ut consequens niiiniiic sit, eam qux dicitur Maria missime tenendum est, carnem Christi ex utroque
Cleophae, alias Jacobi et Joseph Mater, eadem esse genere propagatam, et Regum scilicet et Sacerdo-
qu& aiteri esl Maria Jacobi, ct sic liabenlur Marise tum, in quibus personis apud populum Hebraeorum
dux, ex diversa matre aut patre Matns Jesu consobrin e etiam mystica unctio figurabatur, id est Chrisma,
et diversiex as liberi, utrimque in gradu propinquiore umle Christi nomen elucet; eadem firmitudine tetien-
Fratres Domini per matrcs. dumerit, etiam Annam fnisse de filiabus Aaron, Soro-
46 Statuo ii, ex ffegesippo antiquissimo et Apo- rvm unius Sacerdotisde ViceAbi», et ZachariaeSa-
et ex JosepM stolicis temporibut proximo scriptore apud Eu&ebium, cerdotis amitam. Neque objiciatur Justitia Joachim,
fratrc C/co- Cleopham iptum fuisse fratrem Josephi, adeoque et qum eum vetuisset aliunde quam ex tribu sua et familia
pha,
Joachimi; et, quod consequens est, uxoris etiam suas, uxorcm ducere jam enim ostensum est talem nultam
: r

ex qua Jacobum Adelphotheum yenutt, patruum xrl legem Judaeis fuisse; et Lcviticss tribui, nullam sortem
avunculum. Quia tamen Cleophas tcque ac ipse Joseph, in terra promissionis habenti, liberum fuisse tluptui
natus cratex ea qum fuerat Jacob, ut supra diximus, dare et accipere ex et in quacumque tribu, modo nutla
sine, liberis mortui, ideoquo secundum legem sestimaba- inde timenda esset possessionwtn confusio, uti non erat
tnr et appellabatur filius, non Heli, sett Jacob ; et quia ex matrimonio Annae.
mos quam carnalis propaga-
estJudasis, legatis potius Cur autem Zachariae amita Anna potius quam
41)
et atiis Cteo- tionisratisnem haberej ideofit, ut liberi ejusdem Cleo- Elisabeth? cum hsc Maria vocetur Cognata,
ipsius
phtt itxnrd>us
phae, uliunde quam exMaria suscepti, pttta Symeon nonautem Cognati uxor. Respondeo quod, licet voca- amifti Saccr-
aW,
sive Simon ffierosolymorum secundus Episcopus ; tnm bula Cognata, quodque eis in Qrxco textu dotis Zachi-
Cognatus et
n.z et fiujus
Judas, tjui se fratrem Jacobi uomiuat, velut dignitate, respondet 6 xat r, ovyytvf&, exvi primse institutionis, uxor S. Eli-
et sinon eetate potioris ; denique Uleophas junior, Chri- atque secundum punoris latinitatts proprietatem, debeat satnlh
sti redivivi cousortio versus Emauntem digttatus ut significare ex eodem gcnere natos, atytte adeo non
affiues
,

40 APPARATLS V. GODEFRIDI HENSCHENII.


affines, sed vere ac stricte conaanguineoa : tomen <.< kabitasse Nazarethi ; neque quia Simon Apostolus a
U$U vuhjari, usque modo m Italiu perdurante, cognata Cana Gatitsea origmem traxit, putamus eum ab illo-
dicitnr, non qu» aUas vocatur eonsobrina; sed quse rum numero sequestrandum : aliquid tamen cattsr est,
fratris sea consobrini uxor est aut Mariti soror, Glo- ut, nun istos omnes dedenmns tribui Juda, ce.teros, de

rem Loiini dicunt; cui in mascutino genere respondet quibus id non conslat, neqtte positiva aliqua ratione red-

rf.ci cognalain Levir, id est Sororis seu Consobiin» maritus, vel ditur verisimUe, duabus atiis tribnbus in Psalmo no-
Htui.i qula nxorit frater. Hincia Actis S. Cseeitia Virginis ac niituitis retinquamus.
nupta r)>is
Martyris, tegitur illa sponsisui Valeriani fratrem Tt- 51 Adde qttod SSebedseus pauper omnino piscator erat, fiinuntquc
consobnno.
turtium sic alfocuta : Hodie te iateor memn es^e cui prtcter naviculam et retia nthil possessionis saneti vudto tenuio-
ris cortdttto-
cognatum, quiaamor Dei te fecitesse eontemptorem Palres relinquant : Maria autem, in utriusque paren-
nts,
idolorum. Quod autem Lucas,in hac, non alia signifi tis fortuna, sic non amptissima, honestiori tamen nata
catione utatur voce avyyBvr,^, eamque sic intellexerit in- dotataque. venit m manns JosepH; fabri qttidem, sed
. reddens eam Latine GogMAtdi ; videtur ex eosa- usn potius quam absoluta necessitate : siquidem Judseis,
tisprobari, quod idcpt Evangelista de consobrinis agens uti constat ex Pauto etiam nobilissimis et satis alias

Fratres et Sororea appi llet, non Cognatos aut Cogna- eptilentis, m \ris erai opificinm aliquod et discere et

tas; et sic Jacobus Episcopw dicatur Frater, non e.trrcere. Ut autcm e.r fmtdis hereJitarits legalis sui

Cognatus Christi. Porro, examinata tandemet omnem patris Jacobi, divisis inter ipsum et uterinos fratres
in partem versala hacmateria, correctum velim, si quid Cleopham Sabaraque, nikil ad Josephum pervenisset
tilibi antea dictum a nobis minus eonforme prxmissis qtiam ilomus Nazarethana ; credendus est tamen, non
multa nova omnino adeoque humaita timatione non vi qtiam Jnseph,
''<'.
Jtematis : qnibus, licet et neminipriorum inferior, ,r
licet faber;
distincte exposita contineantur ; nultum tamen tuneo a dignus sponsa sua fuisse. II xc autem patris ac matris
novitate doctrinm prsejudicium apud sequos lectores; uiiira ex asse heres, non potuii uon mediocriter dives
quandassque nova est, et nihilominus probata illa, quz fuisse; si verum est, quod de iis tradittir, cousuevisse
Attrm patruum credt Josephum fecit. ipsosproventuum annorum partem unam dicare templc,
B 50 Ad filios Zebedsei, Joannem et Jacobum, quod alteram largirt pauperibus, tertia sufficienie ipsis ad
td m "'' iffi
attinet, nullum vet eminus reperio apud Evangelistus sustinenda famtlix onera ; unde et horios et pascua pos-
tribum itpe-

vuien-
vestigium alicujus afftnitntis vel consanguinitatis; et sedisse refenmtur, et Anna etiam domum H ierosohjmis
Cfflff»
Thcodoretus Episcopus Cyri, explicans
illud Psalmi qus templum conversa hodieque permanel; in qita
in
tur filti Zebe-
dei, lxvii, Principes Juda Duces cornm, Principes Za- domo et nata et educata Maria
forsitan fuit, mate.r
bulon et Prineipea Nephthalim itlud inquam, ad ; saltemtunc hahitaverit, quando filia in Lemplo ohlata
litteram explicans; Ex his inquit tribubus ceteri vivebat. Ejusdem etiam Pirginis konestiori pr.r vulgo
.\postoli originem traxerunt : et illiqui vocantur fortunr favet, quod inler sacras Deo virgtnes rccepta tt Hfaria sa-
Fratres Domini ex tribu Juda; : Petrus autem et furrit ; qtias onines nonnisi genere ac fortunn prsestan- tU ampliter
dotata,
Andreas et Jacobus
Joannes et Philippus ex et par est credere. Itaque divino potius consilio,
tes fuisse
Bethsaida fuernnt; Matthaeus et Jacobus dicti sunt qitam parentum paupertate, natus in stabnlo Ckristus,
habitasse Capharaaum; Simon Zelotes Cananceus receptum mox altqua in domo Bethleemi reperit, ubi
appellatusest omnia autemha?cloca Galila^se sunt,
: inveniretur a Magis ; dicique postest ipsummet Chri-
Zabulon autem et Nephtholim ibi suam habuerunt stum Evangelicum paupertatem tnm primum professum
std ad Zabu-
lon rrl Pieph- sortera. Non est quidem prorsus efficax ea argumenta- opere,quando eam coepit docere verbo ; et a vocatis ad
tttatim; tto; quia passim dicuntur Judsei, sunm discipnlatum
e captivitate Babijlo- exigere, ut venderent qur hnbebant
nica reversi, promiscue huhitasse, non solnm sux, sed quoad filins
omnia darentque pauperibus : quod consilium mox am-
docud diinU-
etiam aliaritmTribunm sortes, pridem abduclis Isracli- plera Deipara sit, oblatis ultro eieemosynis deinceps terc omnia.
ticis decem, nec ita solenniter regressis, vacuas. victura cum
Sic Filio.
ipsi Fratres Domini, aeque ac parentcs Jesu, dicuntur

PONTIFICES ROMANI
1. S. PETRUS APOSTOLUS.
§ / Elogium ex Catalogo priore, absoluto Liberii Papm tempore.

annis viginli quinque, mense uno, diebus novem.


Petmjs Fuit temporibus Tiberii
Caesaris, et Caii, et Tiberii Claudii, et Neronis, a Consulalu Vinicii et Longini, usque
INervaeetVestini. Passus aulem cum Paulo die tertia Kalendas Julias, Consulibus
supradiclis , imperante Ncrone.

§IIElogium ex altero Catalogo, tempore Justiniani Imperatoris


conscripto.

B leatissimus Petius, Antiochenus,


et Pnnceps Apostulorum. Primum sedit Cathedata
filius Joannis, proviucias Galatice, vico Bethsaida,
frater AndYese
Episcupatus in Antiochia anuis decem Hic Petrus in-
gressus in urbem Romam Nerone Csesare. ibique
seditCathedram Episcopatus annos viginti quinque
menses duos, d.es tres. Fu.t Temporibus Tiberii Ciesaris etCaii, etTibeni
Claudi. et Neronis. HicscrLit
duas epistolas quae Canonic» nominantur et Evangelium Marci.
quia Marcus auditor ejus fuit filius eius
trium Post omnem quatuor Evangeliorum fontem. qu* ad
1

leije de baptismo.
interrogationem Petri firmata sunt,
durn alms Griece, al.us Hebra.ce, alius Latine consonent. Hic
martyrio cum Paulo coronatur Hic fec.t
ordinationes tres, Presbyteros decem, Episcopos tres, Diaconos
vids AV-P.
septem, per meusem Decembrim quiet •

sepultus est v.a Aurel.a in templo Apollinis, juxta palatium Neronianumin


NOT. 3 Vaticano, inter * Zetarium
tnumphale, tertio Kalendas Juln.

EXERCITATIO
: , :

AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 41

EXERCITATIO IV
De tcmpore Sedis et praeminenlia S. Pctri, ab Ascensionc Christi usque ad
diem martyrii.

ProinmioCata/ogi relotum est, passum


lutjits conslitnissc Epivopos, uti ad diem ejus vatuiem xxiX
Post Chrlstl
Passtonem
Asce>is<o>t>-m
ct In fuisse Dominum nostrum Jesum Christum duo-
busGeminis Consulibus, vm Kalendas Aprilis.
Junu
28
iotins evit t>sleii<leu-lum.

Elapst, scplcitnit, Cutlicdrx Antwrhcn.r, bubsti-


anno 40
dein Bomx
anuo Jirx Cujm rei c&rtvbudo stabiMtaest ExencttaUom ivt- tnlo ihitiem S. Eiixlw, pmnam Errlesi.c Cltrisliuu.e
uulgarls 29
ptici jam proposita in qua diximns, ex princtpus
: Catltedrum in Vrbe Romana, Sede Imperatorum et
positis, videri Christum pro rcdemptuine gcneris hn~ nvbci mpite, collocaivit, uiirio JEr.r vulauris
quadragfi-
nani iuc.arnattun, el in utero virgineo sacratissimx simo: q quo mino ukIkuukIi m Caiahgo citaio sunt
Mttric Conreptnm essc xxv Martii ; die aulem Dc- aiiiu vtijuiti ijHinqueSeilis luijus. Elhi viginti quinque
et sedit 25
rembris pnriler xxv natum, D. Lselio Balbo et C. aiiiu huhcntur tn alhro mo.r pvoferendo Caliloqo,utiet annis.
Antistite Vetere Consulibus ; et consequcuicr quinqm in MS. Puluiiiio, sed a nobis omtsso, item in IJ onlifi-
mlegria annis /Eram vulgarcm pravenimus, Demde calt Romtnw, et iipud Anustustum Bibliothecarinm itt

quiu Christus nnnos triginto tres uc metises trcs 01 ltu< vtta mtiuu ciaroiis rt pr.clo rusis codicibus, nc<: tum ajnid
:nansit,statuimus cttm antiqnis Patribns, eumdcm fut Ltulprundum, Abbnncm ei alios reium Pontificiarum
iiu <//.( /i/j«.'./ dii. iIjlis xxv Martii,
Getninis Cousulibus, scriptorcs, ac tandem in MSS. gestis Pimtiftcnm ad
cena sexta tn Parasceve, inorucs mortuum ftrisse et j Martinum V deductts. ID auteiu aniu viginli qutnque
die xxxnejusdcm Martii, Fcria pr/ma, jam Domtnica deducuntur a dtcto anuo vufgaris JEne quadragesimo,
riieta, resurrexisse. Annusis est Airx vuigavis vigcsi- usque ad sexagesimum qmnlum, et Consulatum Ner-
.S.Pctrus mus uonus. Tunc, nt dicitur m cituio Proannio, post vee et Vestini, quo etiam ohussc Itunc primum Pon-
Ejtiscojm/um ascensum Christi Beatissimus Petrus Episcopatum ti(<<c.in rum Iwc Caialogo ostendemns. Memoiia Ca-
suscepit, sed nnlli crrto loco adslrictum: qualcm qua- lltetivtf Roman.v solemu qiiotannis ctilttt renovatttr ad
ann s in

OrtentB,
tuor anna adscriiat itli in Oriente codex MS. Ana- dwin xvin Januarii : qnum cum lenittt, non munstt
stasii £ibliotkecariij inter libros CardvnaHs Ma&arini OSmdaus Romx: aut in ejtts districtu, sed totam stbt ut
idim adservatus : et significatur ejus supra alios Apo- supicnw J^ontiftci subjcctam Ecclesiam, per tolum
slolos prxcmincutia, ct potcstas a Christo coilata,pa- Romnnum Impcvium dispersam, assumpsit curandam;
scendi cjus ovcs et agnos. Princcps ergo Apostolorum ejusque prxcipuas regiones, atque intereas etmm Patx-
constttutus, upuduiws pe/oravii dc uliqnoin locumJttd^r staccm. et pntissimttm Ilia vsolijmam subinde vtsitavit.
proditoris sufftciendo, et in duodectmum Apostolttm Intertm Caio Caligula Imperatore, qni amw xxwii
<
liffendo : ubi prsmissis precibus forte clectus est Mat- Ttherto successerat, a Cha'rea ct altis conjurutis, ix Sut/ Berode
tliias. At post effusum in dic Pentecostes sncpra disci- Knlriidas Fchvuavti nuui xli interempto; snbrogatus est
Agnppa
pulos Spintiim sanctum, htibitit publice concione convcr- patruus ejus t Ttlenus Cfaudiut; qui Herodi /Jgrippx,
tit circtter triu initlta: dcindc claudum n porta lemp/i fiito Aristobttti, vct/num umpluivit. addtta Samaria el
spcciosa sanavit , atque Ananiam ct Snphiram morte JutLva. Hic cum tortio anno Jtukeam obtinecct. ab
punivit. Qiw ttdhnc anno post scptcm Dutconos olectQS, Angelo percussus intertil, anno xliii aut iuttio stqum-
S. Stephuntis pro ftde Chnstt Pvotomartyr, dic xxvi tis.

Dcmitlnts cst lopidatns. 29 Hujus f/erodis et ClaudH Imperatons tempore,


vinctus Hiero-
27 Acccsstl lunttts Mr& vulgaris tncesimus, quo ingens fumes, nb Agubo Propheta prxdicta, mvaluit, soltjmis
Consulatum gessemtnt C. Cassius Longinus, et M. aniw vnlgoris s£rx xlii; qnando SS. Puutus et Bar- ab Angelo
liberatur :
sui Consules Vinicius Quartinus, cui sonsulattci Catah§o in citato nabas stipem collcctam povturunt Hicrosolijmam. Qua
anni 30 tri-
F
adscribitur initium Episcopatus S. Petri, ob dupUcem rc iu Actibus Aposio/orum Cap. xi relata, additur Ca-
buuntur
ransam ; scilicet, ut ob majorem ergtt Chrislum reve.' pite sequenti, quomodo Hermles Agrippa, ut affiigeret
rcutiam. tottts duorum Gouinorum Consulatus iilt etiaiu quosdam de Ecclesia, occiderit Jacobum fvafvcm hun/tis
pnsl aecensionem relt/i<jneretur, Ucc I addcretur Petrum gladio. Videusautem qnta p/aceret Judxis, apprche/tdit
tunc Episcopatum suscepisse. Altcra causa, nercssa- et Petvum, volcns posi Puscha prodnrcre eum pnpu/o

rio iwttntda, cst, utjuxta modnm proccdendi, in pviore sed is An>je/ico educius cst ati.vilio. Qtwd arintramur fa-
purte /uijiis Catuloyi semper observatum, sicut supra rttim uiino xliii. slt, protit Cap. xv ui iisdcm Apo-

monuuntts, tidcrn Consules numquam repctuntur. Anno stolomm Artibus narrat'tt\ orta Antiochiai seditione,
ertjo /Er.v vuttjuris tv/<jcsinw, rum posl mugnnm eror- proptcv Judxos ud Chnstuin convevsos, qui volcbunt
tam persecxttionem disper.si futsseut jidctes; Suulns, Qmtes itidcm convcvsas cucumcidi; Puuhis ct Buvna- Uerum intcr-

deindc Paulus VOCatus, qui ilcvastubal Ecrlesium ; Do- •bas Htcvosoliji/iam pvofcclisunt ; ubifacta conquisitK^iic, est Sijnodo
Hitrsolymi-
mini Christi in via Damascena tipparcntis nicrc alwue post andita SS. Petri et Jabobi suffragia, cu/itmuni
tanx
ronvcvsns esl. Qut post tves annos a sua conversione. dccrclo statuerunt, Gculcs convcrsas non ohi/jari lege
an. 33 cum adeoque ttnno /Er<v vulgaris tvigcsimo tertio, venit Mogsis.
Paulo aglt
Hierosolymam videre Petrum, ut ips$ Paulus insua ^0 Tempus hujtts Synotlt optimc potest roliigi ex
ffnrosotyini*.
ntl Giihitus Epistola rap. 1 v. 18 lestutur, Qt«> ffftafn Epistola S. Pauliad Galatas, ubt pvtr/w. ut supra dt-
anno, ettm, e.r Auustusw Btbliotherario de Vitis Pou- .itmiis. scripsit sc post annos tres, sn lirct a sua RMl-
tificum, cotgimtts collocavisse Cathedrum siu Episcopa- v<-vswuc, Hierosolymam videre Petrum
vcnissct ,

ttts in Antincliia, atijue ibidcm scplcm annos sedisse. fn anuo sciiicet /Eroc vuignris xxxm. Deinde 'post annos
cujus rei memovtuni sidcniiitas Ctithedr.r Anlwchcn.c quatuordecim iterum ascendisse Hierosolvnatn cum
quotnnnis cclebratur xxn Pebvuurit. Jlos nufem septetu Baruaba, «£ cum Petro et aliis Apostolis dc sttb&MQ
Catbcdiw ejtts Antinchcn.c antws, nvh • tta quisnn ipial dissensionc agtvet. Quotl protnde conttgit ttuno xlvii;
et Cnthedram
ut in ett urbe ejusve dicecesi ptrmansisse Petrum vclit; ct sic, testc S. Hieroh/jmo /n Capul 2 Panli ad Ga-
Antiochim,
collocat, sed permitlnt ipmm eodem tcniporc varttis regwnes, luttts, a pnma hitjus roncersione, quas cont/git anno an/w 17,

Syrt.c potissimum, peragrasse, et plurimos variis locis sErx vulgarts xxx, numerantur aiiui septemde</o:.
ProjnjLeujn Maji C Scntiunt
. ;

43 APPARATUS P GODEFRIDI HENSCHENII


Sentiunt qmdam cum Baronio plures, illud Concilium utpole aiictores piultci propositi, qttod hse. (en.inx, in

luihium, cum Judsn essent Roma pulsi: sed ex ipsis Citristum crcdcittes, conceperaiit ac lcucbant.

Apastnlarum Actibus Bsregriwtkmibus Pault interpo-


et 33 Habcmus iqilitr aniiuni pirsccittionis, iu Chri-

titis, quxadhuc Capile xv el trtbns


srquentibiis nar- sininus cceptx, fuisse Imperii Neronis x, jErx vultja-

rantur. contrarium colligilur. Fticruiit nuleiii tcstc rts lxiv, quo pliirinu Christiani martt/rio coronuti me-

biennio ante, Orosto hli. 7 cAtaniio.Claiitlii ix. Chrtsli XLIX, expnl- rticrmit memoiiam, Martijroloijta Roinano inscriptam,
gunm Homa si per Clauclium Roma Jutlxi. Sal niim snniil expulsi ad diem xxiv Jiinii. S. Lco 1'apa sermone primo in
pelieretitur
fuerint Christiani, dnbitat Orosius. Fucritne tunc Natali S. Petri et Pauli, vnlelnr tltclis Martijribus
Judxi
Romx S. Petrus ct sifmt, manseritne in Urbe; aut
; Apostolorum Priitcipes prxponcre. ant saltem atljnnge-
si discessit, quonam versus iter instituerit, plane lalet. re, dum ila scnbil : Duo ista praeclara divini germina
Paulits sesquiaiino Curinlhi sabstltit. seminis in quantain sobolem germinarint, beatorum
31 Poslmodum cum S. Petrus vitlerel Romx Ec- millia Martjrum protestantur, qui Apostolicorum
licsium rectc constitutam, niletque niojori cum liber- £emuli triumphorum urbem nostram purpuvatis et
,

tatc alios qiwque reginncs litminr fitlci iltustrare ; S. longe lateque rutilantibus populis ambierunt, et
Liiiuin, quem a morte lialnut succcssorcni, ortlittavit quasi ex multarum honore gemmarumconserto uno
S. Linum
Vicarium Episcopum cl cciistitnit sibi Ficarium. Tempns intli- diademate coronarunt. Hsec ibi. Fcrum anno perse-
statutt anno cal itlem antiquus Catatotjits, infrain Lino profereiulus, cutionis sccuntlo Apostolos coronatos, cxpressctlocel Ca-
56,
ConsuIatumQ. Volusii Saturnini et P. talot/its supra relatus his vcrbis: Passus est Pelrus passus ciim
ihnii assignat
S. Poulo 29
Cornelii Scipionis, qtii illam ilitjnitatem ijesseritul cum Paulo die tertia Kalendas Julias, Consulibus
Junii un. Co
anno lvi. Hnjus Ordtnatumis metninerunt etiam Acla supra dictis, Nerva et Festiuti, imperante Nerone.
SS. Petriei Panliex Grxcis translaln, cl a Lipoiiiano
'
Is est annus JErx vnlgaris sextujcsimus qitinttts, et tt

cl Sitrio uit xxix Jiinii ctlita kis verbis. Cum Petrus Passione Christi Irigesnntis septimjis : quo, ob tlete-
pcreqrlnatus ciam ipsum Ncroncm consptrationem
non diu apud Romanos mansisset, et sancto bapti- in ,
plurinii occisi
per varlaa
regiones, smate multos regenerasset, et Ecclesiam constituis- fucrmll ; tntcr quos C. Piso coiijuttilionis capttt, Lu
set, et Linum Episcopum ordinasset, venit Tarra- camis poeta, Scneca philosophtts, ct Vestinus Cviisul,
cinam, in qua Epaphroditum Episcopum ordinavit. proquo siibstitutits fttil Ccreulis Anicius.
ffsec itt dictis Actis, ex quibus solis S. Epapltrotlittis 34 Omnia hiec lalc prosequilur, diclo lib. 1S Anna-
Terracinensibus vintlicatur, Martyrolugio Romano ad litim Cornelius Tacitus, qui poslea lib. 16 hoc epiplto-
clicin xxn Marlii inscriptus. Indicanttir ttcinde in nematc lotam islam tragccdiani concludit : Tot facino
iistlcm Actis varix S. Pctri peretjrinationcs pcr /E- ribus fcedum annum etiam Dii tempestatibus et
gijpiiiin, Africaiii, ffispaniam, Biitanniam. Advertit morhis insignivere ; dcin post indicatos anni seiiuctit.

Nerone sub autem Enscbius, 2 Histunx Ecciesiaslicx cap. 22,


lih. lxvii, Consules C. Suetonium et L. Telesinura, al-
initium Neronem, circa initia Imperii, clementius se ges- qtte piosl paiictiltts res narralas, finit Aiinales : ul cogu-
benia.no,
sisse, et defensionem pro fide nostra benigne susce- mtir ex Dione ct Joanne Xiplitltna reliquas Neroms
pisse : adeo ut ttinc per tolum Impcrium vulettlur acliones coguoscere. Ex ipsis atitem liquido conslat,
Cbrisliaiici religio ac vera fitles fuisse late iliffusa et illtim a diclo anno tisqiie atl ullinws meuses viix sua-, neque pulttit
propotjata. S. Diontjsitts Episcopus Coriutliioriim, cu- Rtiina abfuissc, ncqiie potnisse martgno SS. Petri ct jiustea ab-
tetite Tiernne
jus Acta itlustramits ad tliem vm Aprilis, quique aim Paitlt adesse, si, qttud alii volunt, occisi fueriut anno
in Grxcta,
discipulis Apostolormn potnil vixisse, in sua ad Romct- xiii anTxiv Imperii, el tlic xxix Jttnii. Xiphilinus
ncis et S. Sntcrem Papam Epistola asserit, SS. Pe- ertjo in epitomc Dtsnis posl nonttnatiis dictos Consulea
trum et Paulum iu urbem suam Corintlium ingres- Suetoniumet Telesinum, dcscrtbit advenltim Tiridptis,
sos, sparso Evangelicse doctrinse semme eos insti- qui cx Ortentc advenerat, petiturus rcgitum Armenisc.
tuisse; et in Italiam simul profectos cum Roma-
, Subjungit dein iter Ncronis in Grxctum, qnt flagrans
nos similiter iustituissent, eodem tempore marty- cupiditate ludorum eo profecttis est cum citharatdis H
rium pertulisse. militibus, citliaras ct thcatralia ittstritmenta fcrcnitbus.
postea sx-
rientc m
32 Eiiselnus deinde loco puulo anle ciiato sttbjungil Annum vero scqiieniciit ntsumpsit Nero in ntagna iiisa-

Ckrlstianos. Cum Nero postea ad teterrima qusqne facinora nia, el quascumque personas eliam muliebri ornatn
prornpisset, Apostolos quoqnecuin celeris ssevitiam asstimpsit, in Oltjmpico cerlaminc curruni agitavit, cl
ejus expertos. Vttrix liujtis piTsectitionis caitsx pro- in otnitibus urbibus, in quitms Ittcli acjerentur, certavii.
feruntiir, t/uarum primaria fuit Urbs Romana, iiiino Foluii eliatn lsthmnm Peloponnesi perfodcre, et evo- cl litbmum
lxiv Consulibus C. Lecanio et M. Licinio incensa; cavit eoex omiiibus provinciis mtiltci homimtm millia. perfodere
lentattte,
ac videbatur,(rs/f Tacito iSAniialium, Nerocon- lib. Vespasiantts, qtti cceplo tunc Juduico bello prseeral.
F
dendae urbis novae, et cognomento suo appellandae, post partam coitlra Tarichcas victoriatn dievm Oclobris,
gloriam quaerere, et sic jussum incendium credeba- attnoNcronis xiii, ad Islhmunt sex mtllta lectissimorum
tur. Ergo abolendo rumori subdidit reos, et quae- jncciiuiti subnusit, ttijosephits, qtii contra Vespasianum
sitissunis poenis affecit, quos, per flagitia invisos, pugttarat, scnbil 3 Belli Judaici cap.
lib. 19. Con-
vulgus Cliristianos appellabat. Pereuntibus addita sulto etiam Delphis oraculo Apollinis, ut Suelonius
Post inceniam
Somam «nno fsrarum tergis contecti, laniatu cauum
lurlibria, ut scribit, senectam Nero tibi et ntiram feticitatem spera-
ewpia interirent aut crucibus affixi, aut flammandi in
(i-i
'
; vil. multx Romx coitspiruliones contra
Iittetim citm
pcrsecutlor.e
usum nocturni luminis urerentur. /f*c aliaque Taci- eum exurgerent, Helius Prxfectus Urbis, fruslra per
tus. Sueloniocap. l(i iuunlur afflicti suppliciis Chri- litterasmoiiituinultro adivit, clnt hienie semienie i etlirct
stiani, genus hominum superstitionis nova? ac ma- proctiravil. Neapoli, cum csset Romam vcnttirus, audi-
ob Simonem
Magum leficse. En
tempus cmptse periecutianii aiino sexagcstmo Gullian>m\y.i Marlii, acdein sitbmotis
vit ilcfectioiinn
extinctum. quarto, ejusque motse primam causam. Accesstt inApo- Consulibus Silio Italico et Galerio Turpiliano, sci/ysc qni revasus
stolts allera, ob Simonem Magum detictum, atque e Consiilcni creavil, quasi hac ralttme Gallias debctlalu- un. G8
voltilu a S. Pelro itt terram dejectum et extinctum. riis; imo omnem Scnatum veiieno tollere propositit; sed
et feminas Addilur et tertiacausa m Aciis Grstcts auic ntdicatis. tlesperans dc successtt , el abomnibus deserlum se uidens,
bnptizrttas o junil
lmlnicrat Petrus fide Chnstiana dtias feminas,
S. ftigit, atqtie seipsnm lx Junii
j-?
inlerfecil.
interfecit.
Imprraloris Neronis pellices, quse tleinceps putlice vi- 35 Passi enjo recle indicantur SS. Petrus el Pau-
vere statuerant (Similia tbitlem ex S. Cbrijsoilomo, de lus, Nerone Romx prxsentc, Nerva et Vestino Con-
aiiqua ejut tellice ml fidcm u S. Paulo conversa, nar- sulibus, antto jEtx Clnislianx lxv ; Ncronis si ,
itiittui quapropler
impudicisiimus Nero furebat ad- spcctctur tempits Imperii cceplum, anno xi, qvixasolet
versus onntem Ecclesiam, et maxime hos
Aposlolos, baberi, licet solum proxiino Oclobri esscl inchoalus.

[ Prxlerca
AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 43
[Prxtcrca halictur annus post passionem Christi tri-
gesimus scptimus, quem requirit
Scriptoribus EcclesiaMicii in elogio S. Pauli,
S. Ilierottymus de c
monte,
;lemens natione
ex patre
Romanus,
annos novem,
Faostino, sedit
de regione Caelio
rtec non,
llonorius, Isidorus, Nwephorus et alii sed ut supra cx menses duos, dies decem. Fuit temporibus Galbae
S. Augustino monuimus, ob ignorantiam Consulatus, et Vespasiani, a Consulatu Trachali et Italici, us-

quo Christus passus est, coacti fuere aberrare aliqui. que Vespasiano vn et Tito... Hic fecit septera
Dcttm enim serius Christum dixissenl passum, et vcl~ Regiones dividi NotariisfidelibusEcclesiaequi gesta
lent S. Petrum invivis rctinereusqite addtctum annunt Marlyruin solicite et curiose unusquisque per Re-
xxxviu, ctinm Intjus mortem seriits poncrc debtterunt. gionem suam diligenter perquirerent, et fecit duas
Nos autem, quia cum S. Augustino et aliis dicimus, Epistolas. Hic fecit Ordinationes tres, Presbyteros

passnm Christnm duobus Gerainis Consulibus, id decem, Diaconos duos, Episcopos per diversa loca
est anno JErse vulgaris vigcsimo nono, annitm ab hinc quinque, per mensem Decembrim. Obiit Martyr
trigcsimum septimum inchoatum invenimus, dum S. tertio Trajani, qui sepultus est in Graecia vni Ka-
Petrum pnssnm (/idmus Nerva et Vestino Consulibus lendas Decembris.
sivc nnno lxv Mree vuUjuris. Atquc Itoc modo, poluit
]

Petrus Cathedram Oriente annis quatuor,


tenuisse in

Rom» quinque, ut
EXERCITATIO V.
Antiochise septem, ac viginti
supra ex MS. Mazarinico diximns. Hunc martyrii
De Ordinatione, Pontificalii, Abdicatione et
annurn conftrmnnt suceessorcs in Pontifkatu, Linus,
Cleraens, Cletus, Ana^letus, Evaristus, Alexander,
tempore obitus S. Clemenlis.
nliique de quibus dcinccps acturi sumus ; et ex quibus
omnibus fnt lupra inprimo Prologo diximusj constat \jiardinalis Baronius, cum in mis Annalibui ad an-
Clemens 5.
Eusebinm de tcmpore, quo quisque Pontifex sedit, num LXix late de S. Clemenlis Ponlificeln disserutsset,
taboravU
fidem non mereri : qui duos, scilicct Cletum et Mar- ista num. xliii sub finem hubet : Si in ordineet tera- cum S Paulo,
cellum, magna cum socordia omisit, et aliis ex mera pore primorura Romanorum Pontificum quempiam E
conjectara ordinavit temptts Scdis : ut mcrtto ab eo dis- errare contigerit, in multos alios errores ferri om-
sentiat Baronius in morte S. Petri, cl deinceps fere nino cogetur. Prudenter ergo hxc exercitotionis causa
per irecentos annos. proposita volumus, atque, ut cum discretione a beueeolo

Hactenus Henschenins, qui dcindc singulorum Pon- lectore exeipiantur, rogamus. S. Paulus in sua ad
tificum clogiis suas Annotationcs subjungit. Hx in Philtppenses Epistola, e vmculis Romanis scripla ca-
Aprili lcgi possunt : nobis, certiora jam nactis princi- pite iv commendat Clementem cura ceteris adjutori-
pia, ad cujusque Pontificatus primum ultimumpie dicm bus, qui secum laboraverunt in Evangelio. Eum
dcfinicinluin, nifiil opus est cas nunc repctere : sed eliam nonnulla Acta S. Petri, qux sub Lini uomine
ntriusqtte Catalogi vcrba consrquenler exhibemus, pro feruntur, comitem hujus Apostoli tidelem fuisse, ac
fundamcnto futura ei qttam probare conabimur Chro- veritatera totius praedicationis agnovisse, tradunt,
nologia'. Dabtmus nihilomiuus adltuc dnas Exvrcita- proptereaque ab eo Episcopum ordinatum. Confir-
tiones, Hcnschenii eisdcm Annotationibus permixtas, mantnr ista ex Actis Grarcis SS. Petri et Pauli su-
nobisquc valdc ncccssarias, nceodem cogamus repclere : pra indicotis, in quibus hxe de S. Petro habentur.

unam dc S. Clemente, oltcram dc S. Alexandro, ser- Romam reversus ordinavit Clementera kt:tjxvAu.z- quin et cttm
S. Petro:
vatis Usdcm quibus in Diatriba prxliminari antc Apri- vov, xat xr,v Trporaaiav lwpatiTabfi.evov, recusantem et
lcm dislinguuntur numcris, ne horum diserimen confu- illam praeeminentiam non admittentem quem :

sionem adferat altcrutram imprcssioncm forsitan cita- idoneis rationibus persuasum ac considere admoni-
turis. Quin umim ctiam eamquc ultimum desumemus tum, in Cathedram divinorum eloquiorum sublima-
cx Commcntariis, ad dies xxn Aprilis initium posi- vit. Qua id fiirmula S. Petrtis fecerit, tradunt MSS.
tis. codices Anastasii Bibliulhecarii, Regius, Mazarinicus
el alter Freheri cum MSS. Gestis Pontificitm in

elogio S. Petii his verbis : Petrus vero sentiens diem


SS. LINUS ET CLEMENS. mortis sibi iraminere, Clementem Episcopum con-
secravit, eique Cathedram et Ecclesiam omnem ab hoc Epi-
scopus
disponendam commisit, dicens : Sicut mihi ligandi
>'idma(as,
J^iiMs annis duodeeim, mensibus quatuor, et solvendi tradita est a Domino meo Jesu Christo F
potestas, ita etegotibi coramitto. Atldunl dicta Acta
diebus decem. Fuit temporibus Neronis,
Grarca : Cum fureret adversus Christianos Nero
a Consulatu Saturnini et Scipionis usipie
comprehenderentur, parcitum
Imperator, et varii
Capitone et Rufo. fuisse Cleraenti, ut qui esset de cognatione Caesa-
ris.

40 S. Hieronymus, lib. 14 Commentartoium in


<.">'i posC
iiiNUs natione Itolus, regionis Tusciae, patre Er- lsaiam Prophelam, setatis et corporis imbecillitate fiunc rexit
confcctus, uti testatur iu Procemio tttl Ub. 10, ad ca- tcclesiam,
culano, sedit undecim, menses tres, dies
annos
put lii subfinem, ista de Christo et Clemente sertbit :
duodecim. Fuit autem temporibus Neronis, a Con-
sulatu Saturnini et Scipionis, usque Capitone et Qui cum dives esset, pro nobis pauper factus est,
et credentibus dixit Discite a me quia raitis sum
Rufo Consulibus. Martyrio coronatus. Hic ex prae- :

cepto B. Petri constituit, ut mulier in ecclesiam et humilis corde. De quo et Clemens, vir Apostoli-

velato capite introiret. Qui et sepultus est juxta


cus, qui post Petrum Romanam rexit Ecclesiam,
scribit ad Corinthios Sceptrum Dei Doruinus Jesus
corpus B. Petri in Vaticano, ix Kalendas Octo- ;

Christus non venit in jactantia superbiae, cum


bris.
possit omnia, sed in humilitate, ele. Ilune ertjo Pe-
tri successorem Clementem, non solum virum Aposto-
licum, sed etiam Apostolum appellal Clemens
lemens annis novmi, mensibus undecim,
Vjle
Alexandrinus lib. 4 Slromalttm, ejusiem rerba ex ct-
diebus duodecim. Fuit lemporibus Galboe Epistola a/lnjaiis. Idem Hierony-
tata atl Corinthios
et Vespasiani, a Consulatu Trachali et Itali- mus, cum olim junior, in Clinmico et lihro de Scripto-
ci, usque Vespasiano vu et Tito. ribus Ecclesiasticis, ex sententia Eusebii, et S. Cle-
tum
\i APPARATUS P. GODEFRIDI HENSCHENII
tura inler Pontifices iton reeensuisset, et secttndum S. Epiplianins Hxresi 27, qu,v est Cnrpocratitinornm, D
hunc Clementem ab omni adnii- eplstolam no-
sed sitccessit itulieassti I.niuni, lcilium AnucUiiim, el post asserU a nonuullis iradi S.
iitiiic Ecctesix
Lino,
quttrium Olenientem ; seipsnm corritjil, tlicens, ple- nistratione vacasse, et eum in quadam epistola scribll otl
rosque Latinorum secundum post Petrum putnre scripsisse, Reeedo, exeo, bene stabiliatur populus Corintltios-

fuisse Clementem. Vlu p«r Luinws vnltiar poluisse Dei, nonnullis hoc inodo consulens nani in quibus- ;

iut- lltjerc tpsum vctnstiorem Catalogmn Potitificitm dam Commentariis ita scriptum reperimus. II. n
qttem liir tlamus. Quia inilcni S. Linus ini anno Ne- Epipltanius. Hvc cnjo modo S. Clemens, relicta Er-
rottit Marliir acnihnil ; el iiuue nniium pcrpcram alii ticsi c uiwersalis atlininislrtitionc . rcUijuam lilam pcr,
martyrio SS. Petn et PauH udsei tbtbant, uon xsti- ijisset, dum saccessive Paiiiifucs Rotnani prxerant SS.
mtnnitl ns aui lnti cicUbunl, ratiuncm habendam Cletus, Anacltias. cl Ecarislus : cujus tempvlc, jaat
e.ritjui tcmiuiris, quo S. Ptiia suptrfuissei Lunts i plctius tlirritni ct nicntnrum, Clemcus obiissct Martijr,
imo in Aclts Grxeis, S. Liitus anlc innrtuas srnbititr anno (ul tli.riinusj Trnpiiii terlw uEnv vnttjttiis ccnte-

faine, quam S. Clemens a S. Pelro ordinarrlur Epi- simo. Inttiim epistulam (ul asserit Euscbius lib. 3.
SCOput. /'cnnn inlcr Pontiftces, cnm iiuicrrsa Ecclesia, cap. 1G ab omnibus uno coiimmisu receptam, oxi-
!

rctinctnits S. Linum ijit.riu cujus ccrtissimam trodi- miani prorsus et mirabilem, nomine Ecclesia? Ro-
lionem, Optattu Milcviianas lib. 2 rctcicus Romano- mana? ad Corinthiorum Eeclesiam scripsit, cum apud
rum Pontificum Calatogum, sic exorditur : Cathedra eos gravis exorta esset dissensio.
unica, qus est prima de dotibus, Pe- sedit prior 43 Vitlcntur cliuni assert.c opinivm fnvcre ' prxmemo-
trus, cui succesit Limis, Lino successit Clemens raln Acta uiiliqiiu SS. Nerei, Acliillei et Domititlas,

etc. Eodcm moiln ennmeral Pontificcs Rumaiws S. Au- iit qttiliis tsli tluti Clcnititlcm invituitt, ut S. Domi-
gusiinus eplstola 1Gb. till.r, su.e cnnsatigiiiiieiT, vclum virijinilnlis imponat. JWijSHs in exi-
anno G7 liiint altis dl-
41 Mtniuii ergo S. Lino xxin Scplcmbris anni Licet, inqniunt, gloria tua tota in Dumino nostro
occiso. cilur a Domi-
lxvii, S. Cleinens, jam anle. tt S. Petrn ttrttittatus Jesu sita non de liuiuana, sed de divina di-
sit, et
titino, aliis a
\ iats, sasceptl atlmtnistralwnem Ecciesue. ct guitate glorieris, qitast litnc ab omni adminislrutione Trajano,
'iu tiniium intcijruin liutntit in sut> Pnntificuln, obstractus sibi vivetct. Ablctjata cst uon dtit posl in E
Cunsulilius siiprn tlcsii/naiis. C. Silio Italico et M. critium S. Dtiniitilln. cum dictis Eiuiuiiiis, od iusulum
Galerio Traclialo Turpiliano, el tjubeniavit Ecclcsiam Pontiam jitssu Damiliani, bujusuniio xv. Christi xcv;
uniitis IX, meiiscs xi, dies XII, nsque ad annuni quo S. Anacletnm Martyrem obiisse, constabit ezinfra
lxxvii, cujtis lamcn anni Cnnsulcs tnbuunlur succes- dicendis tn ejus cloijw. An litnc cltam S. Clemens i'«

sori Cleto, qui lanc [uit ia Pnulificcnt assutnptus; et cnliitiu atias sit o Domiliaiw, iubitavi posset, quia id
Cousulrs supra nnlantitr. Iinperator Vespasianus vn Gcici iit Menologio Basilit Imperatoris el magnis
et pr.rfuit
et Titus Csesar v, qai txrmo lxxvi Bempublieam ad- Mcntrts adslruunl, idcmque Trajano atlscribilnr iu
usquc ad
nnum 77.
minislruruul. Imperatvrcs iu Ctttaloijis assijiiuittur MS. Sgnaxario Gr.eco Collegii Ludoriciani Sncic-
Galba et Vespasianus, nbt sub nominc Galbae cen- tiilis Jcsii Ptirisi/s ; cui coitsenliunt Acta Latina, r.r

sentitr eliam Olho ct Vitellius ; qttod lii tres solttm qitibns Bctlu in Mttiiijraltiijium sniiin ista tvuiisiitlii.

sesqstiamno rcijnarmt. (Juo ctiammodo EnseHus lib. 3. ix Kalendas Decembris, Romaj natale S. Clementis
Ilisiar. Eecl. eap. S, Cum
Galba atque Otho, inquit, Episcopi, qui jubente Trajano, missus est in exilium
onno dumtaxat et sex mensibus regnassent, Vespa- trans Puntum maris. Ubi multis ad fidem vocatis
sianus Imperator renuntiatur omisso Vitcllio, qui : per miracula et doctrinam ejus, pracipitatus est
Vcspnsiaiiiim priccessil. Memorati in ulroque Cakilogo Sub hoc mer-
in inare, obligafa ad cullum ejus anchora. Sed re-
stis iu ntari
Consulcs, eum Galba et Vcspasiano Impioaloribus, cessit mare orantibus discipulis per tria millia, ei
iwminautur etiam apud Atuutasium Biilioiltecaritim, invenerunt corpus ejus in arca saxea in templo
iu omnibut editis et ineditis coilicibns ; item libro m niarmoreo, et anchoram juxta. II.cc ibi. At locus
Ponltficali et MSS. Gestis Ponlifuum ; upud Luil- trans Ponlum maris est Taiirica Chcrsonestts, de qua
praiiiltini tintiii. d iu antiqitis Ecclestce Romanse Bre- cqimus vn Martii, ad Acta SS. Epltrxm, Basilei el
ad Tauricam
viaius mpra alUgalis. Sociorum Episcoporum, ibidem martyrio coronatorum. Chersonesttm.
42 CoUocavimas in sccundo elotjio aliquot puncta, CorpusS. Clementis inde. Romam traitstulit S. Cyril
quta videiilnr liarc verba [martyrio coronatus] ibi loco lus Slavortim Aposlolus, uli ml linjiis et S. Melliodii
tton sua ptvptrom intrusa, el lemerc ab aliis dcscripla, fratris Acta a memofatur
nobis ix Matlii. Demutn
ct meltus ubsnnl a MSS. Geslis Summorum Pottli- hacc lausS. Clementis csl, quod is prtmtis gcsta Mar-
ficum ad Martinnm V deduclis
quamloquidem sub /i- : tijrttm per Nolarios, atl td a se conslilulos, solicite el
nem clotjn iterum dicatur, tertio anno Trajani Mar- cutiose perquiri jusserit, sicuti post eum SS. Anterus
tyr obiisse vm Kalendas Decembris. Annus is esl et Fubianus Pupse cttam prxslilcruilt.
Chnsli cciilestmus. Qttid enjo dc rigintiel tnbusannis
uiterpnsiiii dtccndiim >. Asserunl vtrii S. Clementeni,
a S. Petn Episcopum ordinntum, recusato Poiiti/tctitu ALII POINTIFICES IV.
Romano, ipsum non suscepisse nisi post obilum SS.
I.iiii liChii. Quidni poiuts dicamus ; S. Clementem
antw i.xxvu \ji.eti's annis scx mensidtis dtiobus, die-
abdicaese Pnntiiicuium, et Episcopum
ApoetoHcum, ntiUi Sedi afflmtm, r.eliquo mix lem/iore
bus scplem. Fuit temporibus Vespasiani
abdicato Pon-
tiflcatu eicit
itkatstf Gndefrttlus Vcntleltnuc m suo Commeutario et Titi et iniiio Domiliani, a Consulibus
Bpiscopus adS. Clrmcitlis Eptslttlas, liunc controvtruam itct tli- Vcspasiano viu et Domitiano vi, usque Do-
Apostotleus, nmtl Aiiiio lxxvii, cum Roms inter fideles orta
vsque ad an.
:
miliano IX et Rufo.
esset (qualis posteaCorinthi) magna dissensio super
100:
honore Pontificatus Clemens, ne quasi ex testa-
;

mento Petri successisse videretur, ac ne posteris Vvletus natione Romanus, de regione Vico Patri-
haec Principatus ambitio perniciosi exempli habe- cii, patreyEmiliano, sedit annos duodecim, mensem
retur, ultro se Pontificatu abdicavit. Porrn videlur unum, dies undecirn. Fuit autem temporibus Vespa-
iUudipse Clemsns innuerc in epistota afrGormthim, siani et Titi et Domitiani, a Consulatu Vespasiani
su]ira a Clemcntc Alcniudt aw n s. lltcronymo lau- viii et Domitiani vi, usque Dumitiano ix et Rufo
dala, ubi i» poilerwrc partc ejtislalc ista babet : Si Cunsiililius. Martyrio coronatur. Hic ex praecepto
propter me seditio, contentin, et schismata orta P.. Petri viginti quinque Presbyteros ordinavit in
sunt, emigrabo, abibo quocumque volueritis. Crrle Urbe Roina mense Decembri : qui etiam sepultus
est
. . .

AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 48
A estjuxta corpus B. Pctri in Vaticano, vi Kalendas tis, sumus ex ViiU Pontificum t per Annsta-
progressi n
Majas suim, Luitprandum, aliosque collectis t et ad antiqua Acfn Uluttria

-

JyrU
Breviaria collatU, quodpropria eorum Pontifu
S. Atexandri,
iwn reperiantur seorsim conscripta : qualia hat
,A nacletus annis duodecim, mcnsibusdc- S. Alexandro, illustria et ob suam antiquitalem vene*
ccm, dicbus Irilms. Fuil lcmpoiilius Do- randa, Edidit cn Surius, sed stxjlo, ut prafatur, mo-
Domitiano x ei S;ilii-
mitiani, a Consulilius dice mutato. Extant ea primxvo stijlo in bibliotheca
Vaticana in membranis^ optima manu, litteris gran-
no, usquc Domiliano xvn ct Clcmcnle.
diuscultSj anle annos, quantum apparet, facile
tos exarata ; et codex numero 1101 insignitnr. Nos
x\_nacletus, natione Grascus de Athenis ex patre cadem habemus, ex uariis et admodum prxclaris codi
Antiocho, sedit annosduodecim, menses decem, dies cibus MSS. desumpta, edituri ad diem tertium Maji,
tres. Fuitautem temporibus Domitiani, aConsulatu sciticet ex Trevirensi Tmperialis monasterii S. Mnri-
Domitiani x et Sabini, usque Domitiano xvn et mini, Rebdorfiensi Canonicorum Regufarium in dix-
Clemente Consulibus. Hic memoriam B. Petri con- cesi Eystettensi, Audomat ensi Ecclesix Cathedralis
struxit et cdmposuit (dum Presbyter fictus ftiisset duobus codicibus nostris, ac tribus Serenissimx Chri-
aB. Pe(ro) ubi Episcopi rccondcrentur : ubi tandem stinx Rcginx Suecix ; eademque passim extant in aU\
et ipse sepultus est. I-Iic fecit Ordinationes duns, MSS. qux omnia non Ivbuit annotare, Extant etiam
Presbyleros quinqae, Dtaoonos tres, Episeopos per a Jonino Mombritio, ante annos circiter ducentos, ex
diversa loca septem et ersmiit Episcopatus <Ht»
: MSS. Itulicis edita; ct c.r aliis MSS. Ger\
i/ltnitliflli} .
insemntuv Sanctorum, anno 1483 Colonfss,
ffistoriis
ct anno 1487 Lovanii excusis, sed hini inde contracta.
Hxv placuit prmmonere, quod in Annalibus Ecclesia-
J^jiAnisTrs annis Ircdcciin, mensfbus sc- sticis ud annum cxxvu dicantur sua antiquitate
ptein, diebus duobus. Fuil temporibus novis- niendosa : quia in dictis Annalibus erai Pontificatus

simis Domitiani ci Nervse et Trajani, a Con- S. Alexandri a tempore }>cr Acta signato valde ><-
motus, <jitnsi unno sccundo Hadriani Imperatoris esset
sulaiu Yalentis et Veri usquc Gallo et Bra-
creatus, et anno ejus decimotertio martyrium
dua.
Vcrnm suh Trajano et creatus et i>ns^i^ ,.-,/.

48 Consules, tcstc Baronio in Prxfatione noslra Tempus Sedis,

E
tre
jvabistus, natione Gracus, Antiochenus, ex pa-
Juda de civitate Bethleem, annos novem, sedit
citato, optime controversiasdirimunt, Et hi
Alexaudri erant A. Cornelius Palma
in

et C. Calvisius
i

menses deceni, dies duos. Fuit autem temporibus Tnlliis, annoChrUti cn, Trajani Imperatom xn. Ast fX Catalogis
ac Vttii I'nn-
Domitiani et Nervse et Trajani, a Consulatu Valen- ultimo integro anno cju.s-tcm S. Alexandri, erantCoa,-
lificum,
tis et Veteris, usque Gallo et Bradhia Consulibus'. stiles yEniilius ^EIianus (aliquihas Velianus, seu He-
Hic Titulos in urbe Roma divisit Presbyteris, et lianus) et L. Antistius Yetus, """" Ghristi cxvi,

septem Diaconos ordiuavit, qui custodirent Episco- Trajani xix, post quem annum vixit S. Alexander,
pum pradicanteni propter stylum veritatis. Hic ct fere carceri inclusus, usque n<l diem m Maji anni
fecit Ordinatinnes quatuor, Presbyteros septernde- sequentis; ct sic ab u>tn<> cix etdie nMaTtti, prxfuit

cim, Diaconos novein, Episcopos per diversa loca Ecrlcstx annos octo, menses duos, diem unum, recte

quindecim. Qui et sepultus est juxta corpus B. Pe- in jinorc Catalogo indicatos. Jam, quia cardo totius

tri in Vaticano vi Kalendas Novembris, ei cessavit


controvcrsise trrtitur in nltinw pari Consulum, obser-
raihhtm est, illud in utroque hicdato Catalogo reperirit
Spiscopatus dics novMndecim.
item apud Lvitpvandum et Anastasium, m omnibus
codicibus editist ineditisjn Ubro Ponti(icalt,in MSS.
G<*t/s Pontificum. Hincergo ad prscdicta Acta S. Ale- et Acttspro-
/\lexamieh annis mensibus duobus,
octo, priis
xandri transimut : in quibus dicitur eodem anno post
dic uno. Fuit lemporibus TYajani, a Consu-
raortem S. Alexandri, nutuDei detunctus Trajanus
latu Palmee et Tulli, usquejElianoetVetere. Imperator, scilicet elapsis tribus mensibus et septem die-
btts, cum exQrimte rediturusin Italiam, vivere desiit
in Ci/icia.
i\_i.exander, natione Romanus, ex patre Alexan-
dro, de regione Caput-Tauri, sedit annos decem,
49 Vcrum itlterius ipsa A<~t<t consideremus : in qui-
jussu Occisus
menses septein, dies duos. Fuit autem temporibus hus, relataplurimorum adChristum convtrsione, a<l<li
A <re!i ini
Trajani... usque ^Etiano et Vetere. Hic passionem tur : Unde cum ha^c ejus opera ad Trajanum Prin- mlssl a Tr« -

Domini miscuit in pra.dicatione Sacerdotum, Mar-


cipem venissent, misit, ex Asiu quo profectus crat, jmo.
tyrio coronatur cum eo Eventius Presbyter et
Aureliauum Comitem utriusque militia*, de Seleucia
Isauriea, ad interfectionem omuiuni Cbristianorum.
Theodolus Diaconus. Hic constituit Aquam spar-
sionis cum sale benedici in habitacuiis homiiium.
Et sub fvnem, Aurelianus jussit Ewntium etTheo-
Hic Ordinationes tres, Presbyteros sex, Dia-
fecit
dolum decollari Alexandrum punctim per tota
,

couos duos, Episcopos per diversa loca quinque, per raembra transfigi. c< H
\bi in omnibus sitpra citaHs

codicibus sJctorum, quibus adstiputantur antiqua Bre-


mensem Decembris : qui et sepultus est via No-
viaria Romana MSS. ct cxcusa anno 1479, 1490.
mentana, ubi decollatus est, ab urbe R'ima milliario
septimo, v Nonas Maji, 1522 ct 1524, qux penes nos habemus. Consentit ge-
et eessavit Episcopatm dies
mtivnvi Martijroiofiiitm Bede (ijitod remurnt Ecclesia
tritjinta septem.
Romanu o/im rccitutum, prout auctnm rcpcritnr m CO-
dice Vaticano ccrlcsixS, Petri' ubi lccfitur : Alexan-
EXEHCITATIO VI der punctiscreberrimis per tota membra peremptus,
sub Aureliano Judice, tempore Trajani Principis.
Confirmalio Chronoloiciic, ip hisce Catalogis
Eadem su<> Martyrologio inscripsU Rabanus, et latius
fumlatie, e\ Aetis S. Alexumlri Papaa, deducunt cx citutis Actts, passum tum A<l<>, </'<i asserit

sub Trajano Principe, Judice Aureliano, tum Not-


_/\,./ Illustrandian SS. Liui, C/cti, Anuciclt ct Eva- herus, qui jubeute Trajano Principe ab Aureliano
risti memoriam, in suhjunctis cujusque Elojio Annota- Comite utriusque railitise. Usuardi exemplu variant,
Aliqua
4G APPARATTS P. GODEFRIDT HENSCHENII
s/lhjna enim illuslria MSS. habent sub Aureliano ad Sedem Rnmnnam Apostolicam rediens ad pa- D
Principp, ct eadetn verba legnntnr apud Bellinum, rochiam suam non susciperetur, * nisi confirmata * Corrg»
nisl cum For-
annoiWBexcusumsecundum morem Romanee curise; salutationis plebe ad Sedem Apostolicam. Hic con- mata
saiula-
itemque apud Molanvm in secundu et tertia editione stituit, ut infra actinnem Sacerdotis, incipiens po- tionis plcbi

V '. Maurolycus tradit, passum Trajani tempore pulusliyir.numdecantaretSanctus, Sanctus, Sanctus per S. A.
directa:
sul»Aureliano Comite. In Breviario Romano jussu Dominus Dens Sabaoth etc. Hic fecit Ordinationes qtiltl aittem
Pii Vedito dicitur Trajano Imperatore rexisse Ec-
t
trcs, Preshyteros undecim, Diaconos tres, Episco- sint Formattc,

clesinm. pos per diversa loca quatuor. Qui etiam sepultus alibi quare.
b'0 TSisdem S. Alexandri Achs, unis et solis, de- est juxta corpus B. Petri in Vaticano iii Nonas

beni notitium sui Martijrii, S. Quirinus, Urbis Ro~ Aprilis, ct cessavit Episcopatus memes duos.
Aurctiani Co-
mltis, riifjntta* manx Tribunus; S. Hermes, Prxfectus; et hujusso-
(t ti'tt!i: ror, S. Theodora : tunc passi sub Trajano Csesnre
Augusto, et Aureliano, Comite utriusque militiae in
1 undecim, mensibus tri-
elespiioius annis

Isauria, ad interfectionem omnium Christianorum


bus.diebus tribus.Fuit temporibus Hadriani,
misso, cui omnis Senatus ita famulatus est, ut ipsum a ConsulatuTitianictGallicaniusque Csesare
Principem crederent esse Trajanum. Erat utriusque et Balbino
mttitix Comitatus, summus honoris ct dujnitatis titulus,

quiad tempora Arcadiiet Honorii duravit :ot sic in


J. elespor, natione Graecus, ex anachoreta, sedit
Notitia Imperii tuncfacta recensentur duo viri specta-
annos undecimum, menses sex, dies viginti unum.
biles. Comites rei militnris per ^Egyptum et Isau-
Fuit autem temporibus Antonini et Marci. Hic
riam, sub quorum dispositione erant varix legiones et
constituit ut septem hebdomadis jejunium celebra-
ministri Imperatorum, Hanc ob causam videtur dictus
retur Pasclue martyrio coronatur. Hic fecit ut Na-
:

Comes Aurelianus variis titulis honoratus ; et appel-


tali Domini nostri Jesu Christi noctu Missae cele-
lalus Judex, Prtefectus, Prceses, Princeps, Impera-
Lexico Ilesychii, Kopnq &oyw,
brarentur, et in ingressu sacrificii hymnus diceretur
tor. In est ^yepttw,
Angelicus. Gloria in excelsis Deo etc. tantum noctu
Comes idem, qui Princeps et.Dux : ct apud Suidum,
Natalis Domini. Hic fecit Ordinationes quatuor,
li'4(j.r,-- o XatoiJ ap/wv, Comes est Prineeps populi.
Pre^byterosduodecim, Diaconosocto, Episcopos per
Erant olim Imperatores dicti, qui aliis, Praefecti co-
piarum ct Duces exereituum tiabebantur : et -Appianus
diversa loca quatuordecim, per mensem Decembris :

qui etiam sepultus est jtixta corpus B. Petri in Va-


fqui eodem quo hic Aurclianus Comes tempore vixit,
ticano, iv INonas Januarii : et cessavil Episcopatus
testatur lib. 2 Bellorum civilinm, Imperatoris nomen
dics sex.
suo tempore dari sulitum Ducibus exercituum, post
victoriam ccesis hostibus reportatam, Hinc commoda
jam expHeandi ratio datur, quomodo supra apud Usuar-
dum legaiur. S. Alexander cum sociis sub Aureliano |~|ygimis annis duodecim, mensibus tribus
Priuripe passus ct xxx Martii. S. Quirinus sub
;
diebus sex. Fuit temporibus....
Aureliano Imperatore martyrii coronam consum-
masse. Qux vcrba aliquibus interpositis sic explicat
1

Molnnus in 2 et 3 cditionc : Sub Aureliano [Comite X ginus natione Graecus, ex Philosopho de Athe-

utriusque militise et Trnjano] Imperatore. At sim- nis, sedit annos quatuor, dies tres, menses sex.
pliciter Quirinum pnssum sub Trajano Imperatore Fuit autem a Consulatu Magni et Camerini, usque
sub m tune
scribunt Ado et Notkerus ; Pctrus vero dc Natalibus, Orfito et Prisco. Hic Clerum composuit, et consti-
passi S. Quli
nus. in persecutione Trajani , sub Aureliano Comite tuitGradus, et fecit Ordinationes tres per mensem
utriusque militiae : Maurolycus, Fclicius, Canisius, Decemb. Presbyteros qnindecim, Diaconos quinque,
Trajano Imperante, sub Aureliano prsefecto. Eodem Episcopos per diversa loca sex : qui etiam sepultus
Bermes, modo sunt explicandi Ado ct Notherus, dum asserunt est juxta corpus B. Petri in Vaticano, iii Kalend.
S. Hermetem a S. Alexandro Papa conversum, et Januarii, et cessavit Episcopatus dits Ires.

sub Aureliano Imperatore passum. Ferum melius


Comes scribttur, in Martyrolotjio anno 1490 Colonix
ct Lubccee cxcttso, et a Canisio, sub Trajano Impera- nicetls annis
Consulatu Gallicani
.... a
tore passus. Simili modo ad Kalendas Jprilis intel- et V
Veteris, usque Pnesente et Rufino.
el Ttteodora ligendi Usuardus, Ado, Notkerus, Beltinus ct alii,
ftujui soror. S. Theodoram, sororem S. Hermetis,
assercntes,
martyrizatam sub Aureliano Principe aut Impera- .maus, natione Syrus, ex Patre Joanne, de vico
ture. Vcrum iterum mclius, in Martyrologio Colonix Amisa, annos undecim, menses quatuor, dies
sedit
et Lubecse dicto anno 1490 excuso, Aurelianus Comes tres. Fuitautem a Consulatu Gallicani et Veteris,
appellatur. usque Prasente et Rufino. Hic constituit, ut Cleri-
cus comam non nutriret. Hic fecit Ordinationes
quinque per mensem Decemb. Presbyteros octo,
ALII PONTIFICES VII Diaconos quatuor, Episcopos per divtrsa loca octo,
qui etiam sepultus est juxta corpus B. Petri in Va-

vni Oixtus annis dccem, mensibus iribus, die- ticano, xn Kalend. Maji el cessavil Episcapatus
:

bus uno. Fuit temporibus Hadriani, a


viginli dies vi.

Consulatu INigri et Aproniani, usque Vero


iuct Ambibulo.
rius annis xv, mensibus iv, diebus xx.
Fuit temporibus Antonini Pii, a Consulatu
kji^Tusnatione Romanus, ex patre Pastore, de re-
Clari et Sevcri usque duobus Augustis. Sub
gione Via-lata, sedit annos decem, menses duos, diem
unum.Fuitaulem temporibus Adriani... usque Voro bujus Episcopatu frater ejus Ilermes librum
et Angulo, martyrio coronatur. Hic constituit ut mj- scripsit, in quo mandalur conlineturque,
nisteria sacrata non tangerentur, nisi a ministris. quod ei praecepit Angelus, cum venit ad eum
Hicconstituit utquicumqueEpiscopusevocatus fuerit
in habitu Pastoris.
Pius
; ,

AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM. 47
Vienna. Annus xvn Impcrii Aniomni Veri incidit in \i
1 ius, natione Italus, ex patre Rufino, frater Pa- annum Christi clxxvii quando passi sunt Lugduni cjc tatur an-
,

Btoris,de civitate Aquileia, sedit annos octodecim, secundtf Junii SS. Photinus Episopus
, Sanctus no 77 per- ,
1

*f<u/io Luq-
menses quatuor, dies ti'es. Fuit autera temporibus Diaconus, Sancti alii quatnplurimt, cum i/lustri he-
duni ;

Antonini Pii, a Consulatu Clari et Seven. Sub . . .


roina Balbina, quorum mox Acta martyrii ad Ecc/e-
bujus Episcopatu frater ipsius Herraes librum scri- sias Asi& ac Phrygis fuerunt transmissa Eusebio, et
psit, inquo mandatum coutinetur, quod preecepit ab hoc sux historix inserta, latius ad dictum dtem se-
Angelus Domini, cum venit ad eum in habitu Pa- cundum Junii i/tustranda. Notte eratit his Martijribus
storis, et prsecepit ei ut sanctum Pascha die Do-
, virtutes S. Eleutherii Papae , et idco il/orum aiiqui
minica celebraretur. Hic fecit Ordinationes quinque S. Irenxum, tunc temporis adhuc Presbyterum L'c-
per mensem Decembris Presbyteros octodecim , , clcsix Lugdunensis, commendarunt memorato Ponti-
Diaconos undecim, Episcopos per diversa loca duo- fici per epistolum , et cutalogum piiorum Martyrum
decira qui etiam sepultus est juxtacorpus B. Petri,
: expresserunt : de qua epistolu agit Eusebius cap. 4.

v Idus Julii. Cessavit Episcopalus ilies quatuordecim. qttx coey.t


2 Hic hscrebat aqua Cardinali Baronio, ut initio
Saronium
insinuavimus. Videbat Piiotinomortuo Episcopum .suf- nbbreviare
fectum esse Irenseum, et, ut mullum di}fcrret eum suc- trmpus Sote-
Ooter annis novem, mensibus Iribus, die- cessionem non tamen ultra annutn clxxix uudebat
,

XIII proeedere Soteris autem initium non potuerat in suo


bus duobus. Fuit tcmporibus :

calcu/o invenirc ante annum clxxv. Si eryo ei annos


viii cum Eusebio tribueret, videbat fieri non posse ut ad
Ootek, natione Romanus, ex patre Concordio, de Eieutherium Irenxus fuerit destinatus : quippe qui
civitate annos novem menses sex,
Fundis , sedit , eo calcuto posito, solum ccepissel Ecc/esium regere anno
dies viginti unum. Fuit temporibus Severi, a Con- clxxxiii. Ergo couctum se videns ad annos solutn
sulatu Rustici et Aquilini usque Cethego et Claro. quatuor, minus diebus duodecim, Soteri rclinquen-
Hic constituit ut nulla Monacha pallam sacratam dos, ut luc potuissrt obiisse su/tem anno clxxix, et Eleu-
contingeret, nec incensum poneret intra sanctara therii substituti fama in Gal/ias penetrasse ; Si quis, E
Ecclesiam. Hic fecit Ordinationes tres per niensem tnquit, certiorem de annis Soteris invenerit Chrono- ut locum

Decerabrem, Presbyteros septemdecira, Diaconos graphiam, qua tamen Cletus e nuinero Romanorum f>cei-et Eteu-
therio
octo, Episcopos per diversa loca undecim, qui se- PontihVum non ejiciatur nec litteraruin Martvrum ,

pultus est juxta corpua B. Petri, x Kalendas Maji. Lugdunensium sincerum testimonium contemnatur:
Cessavil Ejiiscojiatus dics undccim. haud inviti assentiemur. Retinemus nos Cletum in
numero Romauorum Ponhftcum, cfa&Anacleto alium
dictmus, utt ad ejus Acta xxvi Apritts tllustrata, ap-

E.jLEUTHERius temporibus An-


unnis.... Fuit paret ; idqtte facimus secuti eosdem auctores, ex quibus

tempus Sedis S. Soteris jam stabtltemus. Prarterea


tonini Commodi, a Consulatu Verict Ercn-
(itterarum Martijrum Lugdunensiuin testimonium cum
niani, usque Paterno et Bradua.
omm veneratione ad*nittimus. Imo hoc teslimonio nixi,
arbttramur neccssarwS. Eleuthenum, a morte S. So-
teris, ante motain in Gatlis persecutionem altqttani
JLi.EiTHER, natione Graacus, ex patre Abundantio, ,

dtu prtrfuissc Ecclesix , ut potucrint ejus virtutes tn


de oppido Nicopoli, sedit annos quindecim, menses
notu/sse Civistianis LugdunensiOus qtti detnde ob p.-
tres, dies duos. Fuit temporibus Antonini et Com- ;

detn in carcerem conjecti, ad eum epihtolam miserunt,


modi usque Paterno et Bradua. Hic accepit episto-
rogantes ut pax et concurdia Ecelesia conservare -
lam a Lucio Britanniae Rege, ut Christianus effl-
tur, T»fa ruv hwkr,aiibv tibY,vr,s hzy.% KCiozvlvj-.iz . utt
ceretur per ejus mandatum et hoc obtinuit, ut ;

legitur apud Eusebtum /tb. 5 Htstorue Ecclesatsticx


nullus [cibus] repudiaretur a Christianis, maxirae
cap. 3 snb finetn ; et cap. 4 indicatur , ittteras hascc
tidelibus quera Deus creavit, qui tamen rationa-
,

bilis si'. Hic fecit Ordinatiunes tres per mensem


Romam fuisse detatas a S. Irett.ro.
in qun non
3 Nifttlominus reluiquimus Soteri, non solum octo, tuboramus.
Decembris, Presbyteros undecim, Diaconos septem,
sed ipsos integros novem annos, menses tres, duos
Episcopos perdiversa loca quindecim qui sepultus ;

est juxtn corpus B. Petri, vn Kalendas Junii. Ces-


dies ; quia cum Catalogo nostro tenemus, decessorem
eju* obiisseanno clxi, Uuobus Augustis Consulibus:
savit Episcopatns dies septemdccim.
qutbus successerunt anno clxii tlli, quns primos Soteri
uiem Catalogns tribuit, Q. Junius Rusticus et Vettius
EXERCITATIO VII. Aqihlinus. Sedisse autem Soter dtcttur usque ad Ce-
thegum et Clarum qui fucrunt anno Christi cxxx
,

De lcgalioncMarlyrum Lugdunensium ad et stc suffectus Soteri Eleutherius, jam septimutn in

Eleutherium Papam, cum annis novem Ponti{icatu annum agebat ,


quando mola at supradi-
cta in (tiiIUis persecutio. Porro illa duo paria Consit-
Soleris concilianda.
/utn meraorari in VitaS. Soteris, testatur Onuphnus
qttia ab anno
ni Cotnineniario suo in /tbrunt 2 Fastorum ad ,
W. ad 170
^jnsebius, lib. 5 Historitr Ecclesiasticx ,
persecutio- aiuittm Urbis condiLv 915 et 923. ftdetur antem plenos Oannos
nem sub Antonino Vero in Gal/ia motam descnpturus, S. Soter , ultra hos Consulcs , vixisse ad diem xxn invenimus,

indicat tempus primo per Poutifices Rtnnanos, et sic Aptitis anni sequcntis clxxi qiinndo Cottstiles fuerunt
incipit Prominmm dicti tibri : Igitur Sotere, Roma- Septimius Verus , sive Severus , et Herennianus ,

nae urbis Episcopo, post octavum Episcopatus an- qut/itis Consitlibus athcrtbitur imtium Pontifcatus
num, vita functo; duodecimus (imo, decinius ter- S. Eleutherii successons. Sedit ergo in suo Ponttfi-
tius) ab Apostolis Eleutherus in ejus lucum succedit. catu S. Soter annts novem , ub anno Cluisti clxii
Ueinde idem tempvs ccrtiori vulgo nota dcscrdnt /us usque ad xxi aut xxu Aprilis, anni clxxi. Iten/ no-

verbis : Quo tempore agebatur annus deciinus septi- vem anni referttutttr in altero Cataloeo, qui secttlo
mus Imperii Antonini Veri , tunc violentior mota Christi sexto COnfeCtUS est ; nec non in teriio ,
qtti est

est persecutio, et potissitniun, ut Cap . i prosequilur, seculo octavo concinnatus , atqtte ad Stephanum III
ui Gallia, in qua dua? praj oeteris insignes prastan- Ptipam dcdiicttts : ne<itte ulteriut Vit.r Romanarum
tesque urbiuui matres celebrantur, Lugdunum et Ponti/icum in alterv MS. Ftehcri,et MS. perretnsto
Bertintam
:

18 APPARATUS P. GODEFRIDI HENSCHENII


Bertiniani monasterii conlimtantur. Postea Anasta- tione, de inanu Episcopi,jam coronam consecratam D
passlm et
sius Bibliothecarius ad Nieolaum PapaVn sive annum acciperet Presbyter tradendam populo. Hic fecit
,

vbique recrp'
i
wn prosecutus esl Fitas Pantificum t easdemque ordinationes quatuor per mensem Decembris, Pro-
tos.
Guilielmus Bibliolhecarhts <t atii auxerunl usque ad sbyteros qnatiiordecirn, Diaconos septem, Episcopos
Martinum V Papam sive annum ugcccxxxi : ab om- per loca tredecim qui sepultus est in ccemeterio
:

nibus autem anni novem Pontiftci Suteri asstgnantur, suo, juxta rcemelerium Callixti, via Appia et ces- :

uti etiam magno consensu fi apud Luitprandum rffl savit Episcopatns ejns tlies quinque.

flh.< Pontificum Romanornm , itcm in libro Ponlifi-


cati, et antiquis Breviariis Romanis manuscriptis et
rxcusis annn 147'.), 1490, 1322, et 1524, quse penes jstus, annos quinque, menses duos,
\jklLV.
r
)tos habemus : ac demum in Breviario jussu Pii f deeem.
dies Fuit teraporibus Macrini et Ile-
ettito, in auo omissa paria Consulum t sub qttibus Soter
liogabali,a Consulalu Antonini ei Adventi,
Pontificatum incepit ei absolvil; ause in aliis Bre-
usque Antonino 111 et Alexandro.
viariis et reliquis tractatibus, maximo iterum consenstt,

memovuntur hisce verbis : Fuit a Consulatu Rustici


et Aquilini, usque ad Cethegum et Clarum. Hacte-
Vjai i.istos, natione Romanus, ex patre Domitio,
niis in Aprili Henschenius, ad xxn diem istius mensis,
de regione Urbe Ravennatium, seditannos quinque,
verbis partim iisdem, partitn ex eadem sententia scri-
menses duos , dies undecim. Fuit tempnribus Ma-
ptis ; immutandus enim nonmhit eorum ordo fttit ,
crini et Heliogabali, a Consnlatu Antonini
supplenda quardam , resecanda plurn , ut ex duobus
et Alexandri. Hic martyrio coronatur. Hic consti-
ibitlemCommenlanis, deS. Sotere deque SS. Ej>ino-
tuit jejunium die Sabbati ter in anno fieri, frumenti,
dio et Alexandro, MarUjribtis etiam Lugdunensibus,
vini ef. olei, secundum Prophetam, quarti mensis,
anno CLXXVIII passis , commodns unus in rem prze-
septimi et decimi. Qui sepultus est in cceineterio
sentetn contextus haberetur.
Calepodii, via Aurelia, milliario tertio, pndie Idus
Octobris. Hic fecit Ordinationes qninque per men-

RELIQUI POrNTIFICES IV sem Decembris, Presbyteros quindecim, Diaconos


quatuor, Episcopos per locaseptem. Qnievil Episco-
In prima parle veluslioris Calalogi. patns ilies quinque.

V ir.Tou

diebus deeem.
annis novem, mensibus duobus,
u hbams annos oeto, menses undecim, xvm
dies duodecim. Fuit temporibus Alexandrj,
a Consulatu Maximi et jEliani usque Atrri-

V« ictob, natione Afer, ex pntre Felice, sedit an- colaetClementino.


nos decem, menses iluos, dies decem. Fuit tempo-
ribus [Commodi, Pertinaris, et Severi] Caasaris, a
Consulatu Commodi v et Glabrionis usque Late- ,
u»InuANus, natione Romanus, ex patre Pontiano,
sedit annos octo, menses deoem dies duodecim.
rano et Ruflno. Hic constituit ut Pascha die Do- ,
,

Hic ministeria sacrata argentea constituit, et pa-


minica celebraretur, sicut Pius. Hic fecit sequentes
tenas argenteas viginti quinque posuitque etiam
Cleros martyrio coronatur. Constituit ut necessi-
:
;

Clericos. Hic sua traditinne multos convertit ad


tate faciente, ubiinventus fuisset, sive in flumine,
baptisnium, etiam Valerianum sponsum S. Capciliae
sive in mari sive
in lonte aut stagno (tantum
,
et rnulti martyrio coronati suntper ejus doctrinam.
Christiana confessione declarata credulitatis effi- )
Hicfecit Ordinationes quinque per mensem Decem-
ceretur integer Christiantis, quictimquo hominum
bris, Presbyteros octodecim, Diaconos sex, Episco-
ex gentilitio veniens ut baptizaretur. Fecit conci-
pos per loca septem. Qui sepultus est m ccemeterio
liuin, et interrogatio facta est de Pasclia , vel de
prima cum Theophilo Episcopo [Ca;sarea;] de
die
Prsetextati via Appia, quem sepelivit B. Tiburtius
q
xiv Kalentlas Junii, et cessavit Eptscopatus dtes tn-
luna. Hic iecit Ordinationes duas Presbyteros ,

ginta.
quatuor, Diaconos quinque, Episcoposper loua iluo-
decim qui sepultus est juxta corpus B. Petri
:

v Kalend. Augusti ct cessavit Episcopalus dies uit-


:
,
I CATALOGI PARS II.

ilcctni.
De hac divisitne egimus in Prolngo nostro; et continuo
ex slylo acmodo procedendi, apparelnt. noti solum ma-
nifesla partis utriusque Aiversitas; sed etiam singula-
v
Ti>
Zn
/jF.piiviiiMsmmis.... a Consulatu Saturnini
rum, in quas ipsam iividlmus, Sectionum.
ctGalli, usque pra?sente etExtricato.

MjBtEmsms, natione Romanus


SECTIO I.
ex patre Abun- ,

dantio, sedit annos septemdecim,


menses sex, dies
decem. Fuit temporibus Severi et Antonini, a
Con-
P
1 oxtia.ms annos qiiiiique, menses dtios,
sulatti Saturnini et Gallicani usque
Prtesente et diesseptem. Fuil temporibus Alexandri, a
Stricato Consulibus. Hic constituit prjesentiam Consiilalu Ponipejaniel Peligniani. Eotem-
omiiilnis Clericis et laicisfidelibus, sive Clericus,
pore Pontianus Episcopus ct Hippolytus
sive Levita, sive Sacerdos ordinaretur. Etfecit conl
stiliitum de Ecclesia ut patenas vitreas ante Sa-
Presbyter exulessnut deportatiin insulam
,

cerdotes in Ecclesia ministri portarent dum Epi- :


nocivam Sardiniam, Severo et Quintiano
scopus Missam celebraret, ante se haberet Consiililius. In eadern insnla diselncliis est
Sacer-
dotes omnes adstantes sic Misste celebrarenfur , lvKalend. Orlubris, el loro ej ue ordimitus
;
excepto cumjus Episcopi interest,
uttantuni Clerus est Anleros xi Kalend. Ueeemb.
sustineret; omnibus prajsentibus,
Consulilnis
ex ea consecra- supra scriptis.

PONTIANUS
AD CHRONOLOGIAM PONTIFICIAM.
49
quc Gallo et Volusiano. SubEpiscopatu ejus
Pooniiamos, natione Romanns, ex patre Calpur-
Novalus extra Ecclesiam ordinavit Novaiia-
ni.i, annos octo, menses quinque, dies duos,
sedit
martyrio coronatur temporibus Alexandri, [sedit] ntim in urbe Roma, et Nicostratum in Afri-
a Consulatu Pompejani et Paligniani. Eodem tem- ca. Hoc facto, Confcssores, qui se separa-
pore Pontianus Episoopus et Hippolytus Presbyter veruntaCornelio, cum.Maximo Prcsbytero,
exilio sunt deputati ab Alexandro in Sardiniam in-
qui cum Moyse fuit, ad Ecclcsiam sunt re-
sulam Bueinam, Severn et Quintiano Consulibus.
versi. Post hoc Cenlumcellis expulsus, ibi
In eadem insula maceratus. ct afilictus fustibus,
dofunctus est tertio Kalend. Novemb. Hic fecit Or-
cum gloria dormitionem accepit.
dinationes duas, Presbyteros quinque, Diaconos
quinque, Episcopos per loca sex quem B. Fahianus:

adduxit navigio, et sepelivit in ccemeterio Calisti Vjornelius, nationeltomanus, sedit annum unum,
menses duos, dies tres, martyrio coronatur. Hic
via Apjiia, die depositionis ejus ix Kalend. Decemb.
temporibus suis, rogatus a quadam matrona, cor-
pora Apostolorum Petri et Pauli de Catacumlns le-
vavit noctu prirnum quidem corpus B. Pauli ac-
:

/Yntehos mense uno, diebus decem. Dor- ceplum, B. Lucianaposuitinpriediosuri viaOstiensi,


niit in i\'onas Januarii, Maximino et Africa- juxta locum ubi decollatus est. B. Petri Apostoli
no Consulibus. accepit corpus B. Cornelius Episcopus, et posuit
juxta locum ubi crucifixus est, inter corpora San-
ctorum, in templu Apollinis, in monte aureo, in
/\.NTERins, natione Graecus, ex patre Romolose- Vaticano Palatio Neronis, iii Kalendaa Julii. Post
dtt annos undccim, mensem i, dies xn, martyrio hoc factum fecit Ordinationem unam, Presbyteros
septem. [Qui etiam decollatus est ad templum Mar- E
coronatur temporibus Maximini et Africani Consu-
1 iii.
1 Hic gesta Martyrum diligenter a Notariis ex-
1
tis cujus corpus noctu coljngit B. Luciana, et se-
:

quisivit, et m ecclesia recondidit, propter quod a pelivit in crypta juxta coemeterium Calisti via ,

Maximo Preefecto Martyr eff^ctus est. Hic ordina- Appia, in prsedio suo, xvm Kal. Octob.] et ressavit
vit unuin Episcopum qui sepultus est in coemeterio
:
Episcopatws Uies sexaginla sex.
Calisti via Appia iv Nonas Januarii, el cessavit Epi-
si apattis dies duos.

J_jucius annos tres, menses oclo, dies de-


cem. Fuit (emporibus Galli et Volusiani, XXill
abiamjs annos quatuordecim, menses un- usque Valeriano m
et Gallieno n. Hic exul
decim, dies decem. Fuit temporibus Maxi- fuit et poslea nulu Dei ad Ecclesiam rever-
mini el Gordiani et Philippi, a Consulatu sus. [Decessit] tertio Nonas Marlii, Consuli-
Maximini et Africani, usque Deeio netGra- bus supra scriplis.
lo. Passus vui Kalend. Februarii. Ilie regio-
nesdivisit Diaconibus, et multas fabrieas per
ceameteria lieri jussit. Post passionem ejus Xjrcus, natione Romanus, ex patre Porfirio, sedit
annos tres, menses tres, dies tres. Fuit temporibus
Moyses et Maximus Presbyteri ei Nicostratus
Galli et Volusiani usque ad Valerianum iii et Gal-
Diaeonus comprehensi stint. et in earcerem licanum. Hic in exilio fuit : postea nutu Dei incolu-
missi. Eo tempore supervenit Novatus ex mis ad Ecclesiani reversus est. Hic prascepit, ut
Africa, et separavit de Ecclesia Novatianum duo Presbyteri et tres Diaconi in oinni loeo Episco-
et quosdam Confessorcs, postquam Movses pum non desererent, propter testimonium Eccle-
siasticum qui eliam a Valeriano capite truncatus
in carcere defunctus est qui fuit ibi menses :
:

est Nonas Martii. Hic fecit Ordinationes duas per


ii
undecim, dies undecim.
mensem Decemh. Presbyteros quatuor, Diaconos
quatuor, Episcopos perlocasex : qui etiam sepultus
est in crjemeterio Callisti, via Appia. Gessavit Epi-
JT aiiiani/s, natione Romnnus, ex patre Fabio. sedit
scopatus dies tngiiita.
annos quatuordecim, mensem unum, dies undecim,
martyrio eoronatur, Fuit autem temporibus Maxi-
mini et Africani usque Decio n et * Quadrato, et
passus est xm Kalend. Februarii. Hio regiones di- Si
'tefhanus annos qualuor, menses duos, xxn.
visit Diaconibus, et fecit sex Subdiaconos, qui sep- dies viginti unum. Fuit lemporibus Vale-
tem Notarlis imminerent, ut gesta Martyrum fide-
riani et Gallieni, a Consulatu Volusiani et
liter colligerent. Post passionem ejus Moyses et
Maximini usque Valeriano in et Gallieno n.
Maximinus Presbyteri et Nicostratus Diacunus com-
prebcnsi sunt. Eodem tempore Moyses in carcere
defunctus est, qui fuit ibi nienses undecim, et sic
OTErtiANCs, natione Romanus, ex patre Julio, se-
inulti Hic fecit Ordiuationes
Cbristiani fugerunt.
dit annos quinque, menses quinque, dies duos :
quinque per mensem Decemb. Presbyleros viginti
duos, Diaconos septem, Episcopos per loca qua-
martyrio coronatur. Fuit temporibus Valeriani et
Gallieni et Maximi, usqua ad Valerianum lil et
tuordecim, qui sepultus est in coameterio Calisti
via Appia, xiii Kalend. Feb. el ressavit Episcopatus
Gallienum n. Hic constituit Sacerdotes et Levitas
dies sex.
vestes sacratas in usum quotidianum non uti, nisi
in ecclesia. Hic fecit Ordinationes duas per mensem
Decenibris, Presbyteros quinque, Diaconos quin-
que, Episcopos per loca duos sepultus in ccemete-
;

XXII Vjounelius annos duos, menses tres, dies rio Calisti, via Appia, ui Nonas Augusti. Cesiavit
decem, a Consulibus Decio n et Decio, us- Episcopatus dits viginti duos.
ProptjLvum Muji 7 SIXTUS
52 APPARATUS T. GODEFRIDI IIENSCHENII
A de exilio, [ut unam tantura commmiionem partici-
XXXV parct excepto rebaptizare.] Qui Liberius consensit
M.uicts menses viii, dies x\. Fuit tempori-
prxcepto Augusti, ut unam participationera conve-
bus Constantini, Nepotiano et FacundoCon- niret communionis. Tunc revocuverunt Liberium
sulil)us: ex die xv Kalendas Februarii us- ,

de exilio. Bodem ternpore Constantins una cuin


que in diem Nonarum Octobrium, Consuli- st Valente convocaverunt aliquos, qui ex

bus supradictis. fsece Ariana erant, et misit et revocavit Liberium de


coemelerioS. Agna?, ubi sedebat. Et ingressus Ro-
mam in ipsa hora Constantius, fecitConcilium cum

lf|.Aiux-:, nationeRomanus, «x patre Prisco, se- hsereticis; simul Ursatius et Valens : et ejecit Fe-
dit annos duos. Fuit temporibus Gonstantini, Nepo- licem de Episcopatu, qui erat Catholicus, et revo-
tiano et Stcundo Consnlibus, ex die Kalendarum oavit Liberium. Ab eodem die fuit persecutio in

Febniarii usque in dieni Kalendarum


, Octo- Clero, ita ut intra Ecolesiam Presbyteri et Clerici

bris. Hic constituil ut Episcopus Ostiensis, qni necarentur. QuiFelix depositus de Episcopatu, h.i-
consecr.it Episcopum Urbis, pallio uteretur, vel bitavit inpreediolo suo a die m Kalendas Augusti.

m
Episcopo Urbis B in lonsecraretur. ITic Ingressus Liberius in Urbera iv Nonas Augusti,con-
fecil Ordinationos duas per Decembrem, Presbyte- sensit Constantio htereticq; [nnn tamen rebaptiza-
ros quindecim, Diaconos sex, Episcopos per ioca tus est, sed consensum praebuit .] Fecit Ordinationes
seplennleciiu. Sepultus est in ccemeterio Balbinaj, duas, Presbyteros novemdecim, Diaconos quinque,
via Ardeatina, pridieNonas Octobris :elcessavit Epi- Episcopos per loca octo. Sepultus est in ccemoterio
s dies viginli. Priscilla; via Salaria v Idus Septembris. Ceasavit
Episcopatus dies qninque.

annos quindecim, menses duos, dies


«I dlius,
xxxvi J/ islix natione Romanus, ex patre Anastasio, sedit XXXIX
j ex temporibus Constantis,a gonsulatu
|.-„|(
annos tres [Hio declaravit Constantium luerelicum, k
Feliciani et Titiani, ex die vin Idus Februa- et rebaptizatumsecundum. Ilic martyrio coronatur.]
iii. in diera pridie Idus'Aprilis, Constantio v Hic fecit basilicam in via Aurelia, milliario ab Urbe
ct Constantio Caesare Consulibus. Hic mul- secundo, ubi et requievit. [Hic fecit Ordinationem
tasfabricas fecit, basilicam in via Portuensi, per mensem Decemb. Presbyteros xxi, Diaconos
quinque, EpUcopos per loca xvin. Qui etiam capite
milliario 111 ; basilicam in via Flaminia mil-
truncatur, cutn multis Clericis et fidelibus, occulte
liario n, (jiuc vocatur Valentini; basilicam
juxia muros Urbis, ad latus lbrmai Trajani, m Idus
Jiiliain, quae est regione vn, juxta forum Novemliris rapuerunt corpus ejus nocte
: et exiude
Divi Trajani; basilicam trans Tiberim, re- Christiani cum Damaso Presbytero, et sepelierunt
gione xiv, juxta Callisium; basilicam in via in b.isilica supradicta xvi Kalend. Decemb. Cessavit
Aurelia, milliario 111 atl Callistum. Episcoputnt ities xxxvin.]

f Verba omnia qnce in Elogiis Liberii et Felicis


vides [] reclusa, non essegenuina setl ab Interpolatore
Jilius, natione Romanus, ex patreRusticio, sedit
annos quindecim mensem unum. Fuit temporibus adjecta, demonstrabit Dissertatio twstra x, qusv Felicis

Constantini, [a Consulatu] Felicianj et Maximiani. Imjtis martijrium merum figmenlum pnbabit, ex


esse

Hic fecit Ordiuationes tres per mensem Deceiubris,


Ubellii Faustini et Marcellini Presbyterorum seliismtt-

Presbyteros octodecim, Diacouos octo, Episcopos tieorum : asserunt enim, quod Felix totis septem annis
per loca octn sepultus est in via Aurelia, in coe-
:
post regrcssum Liberii vixerit suo iu prxdiolo, hatul

meterio Caiipodii, milliario m, pridie Idus Aprilis. omissuri , ad conjlitndttm invidiam Catlmlico Clero, a
Cessavit Episeopatus dies viginti qiunque. quoper schisma sese abjunxarantr, exaggerare crudeli-
talem adversus Felicem e.reicttam, si quid simile re-
vera accidisset.
c
T
xxxmii JLjiberjus fuit F
temporibus Constaniii, ex die
xi Kalendas Junias, in diem.... aConsulibus JLIamasi.s, nationo Hispanus, ex patre Antonio, XI,
Constantio v et Constantio Caesare. seditannos septemdecim, menses duos, dies unde-
cim Fecit basilicas duas, unam ad viain Ardea-

FINIS CATALOGI PRIMI, tinam, ubi requiescit. Hic accusatus in crimino de


adulterio, facta Synodo purificatur a quadraginta
qiiatiinr Episcopis, qui damnaverunt Concordium
PROSECUTIO ALTEUIUS. et Callistiuu Diaconos accusatores, et jactaverunt
de Ecclesia. Hic fecit Ordinationes quinque per
jLcibekius, uatione Romanus ex patre Augusto, mensem Decemb. Presbyteros xxxi, Diaconos xi,
sedit annos quinque, menses tres, diestres. Fuit Episcopos per loca li. Scpultus est in Basilica sua

temporibus Consfantii usque ad Constantium Au- iii Idus Decembris, cnm inatre sua et germana. Ces-
gustum vii. Hic cxilio detruditur a Constantio, savit Episcopattis dies xxxvi.
eo quoil uoliili hearesi Arianss consentire, et fecit
ansos tres. Et eongregati Sacerdotes, et cum
ooneilio eorum Liberius, ordinaverunt in loco OrRicius, natione Romanus, ex patre Tiburtio,
ajus Felioem
Presbyterum Episcopum, venera- sedit annos xv, dies xxxv. Hic constitutuni fecit de
bilem virum. [Et fecit Concilium Felix, et invenit Ecclesia, et direxit per provincias. Constituit, ut
duos Presbytwos consentientes Constantio Augusto sine consecrato Episcopi loci cuilibet Presbyteronon
Ariano, nomine Ursatium et Valentem, et damnav it liceret consecrare. Hic constituit lwereticos sub ma-
e is in Concilio quadragintaocto Episcoporum.] Post nus impositione reconciliari. Hic fecit Ordinationes
paucps dies zelo dncti Ursatius et Valens, rogave- quinque, Presbyteros xxxi, Diaconos xv, Episco-
runt Constantium Augustura, utrevocaret Liberium pos per loca xxxn. Sepultus est in ccemeterio Pri-
scillas,
.

AD CHRONOLOGIAM POXTIFICIAM. 33
A scillae, via Salaria, vn Kalendas Martii. Ce.ssavit
Episcopatus dies xx. J_iEO, natione Tuscus, ex patre Qnintiano, sedit XLVlli

annos xxi, mensem i, dies XIII. Hic fecit constitu-


tum de Ecclesia. Ilie invenit duas haereses, Euty-
xlii i\.NASTA3lus, natione Romanus, ex patre Maximo, chem et Nestorium et per rogatum Marciani Au-
;

' leije iv setlit annos * m, dies x. Hic constituit, quoties gusti, orthodoxi Principis, ox liujus praecepto factum
Evangelia recitantur, Saeerdotes non sederent. Hic est Concilium sanctorum Episcoporum in Chalce-
fecitOrdinationes duas, Presbyteros qtiinque, Dia- done Orientis, in basilica sanctre .Martyris Etiphe-
conos qiiinque, Episcopos per loca undccim. Sepul- miae ; et congregati cclxvi Sacerdotes; et aliorum
tus est ad Ursum Pileatum, v Kalendas Maji. Ccs- chirographus cucurrit ccccv Episcoporum: qui con-
savit Episcopatus dies xxi. demnaverunt Eutychem et Nestorium. Et post dies
xlii iterum in unum congregati cum chirographis,
qui pnesentes fiierunt, exponentes fidem OC Epi-
XLlll I
JLnnocentius, natione Albanensis, ex patre Inno- scopi, cum Angusto Marciano piissimo, qui fidem
centio, seditannos quindecim, mensem unum, dies suam una cum Augusta Placidia * publice ante con-
xxi. Hic constituit Sabbato jejunium celebrari, ideo spectum sanctorum Sacerdotnm Episcop irum decla-
ruicherla
quia Sabbato Dominus in sepulcro positus est, et ravit, ubi iterum damnatus est Eutyches. Et post-
discipuli jejunaverunt. Ilic fecit Ordinationes qua- nindum rogat Imperator Marcianus simul cum ,

tuor per Decembrem, Presbyteros xxx, Diaconos Episcopis Sacram, rogins Leonem
xi v, et misit
xn. Episcnpos per loea i.iv. Sepultus est ail Ursum Papam, ut fidem expcsitam fidei Catholicffi et Apo-
pileatum v Kalendas Augusti. Cessavit Episcopalus stoliese ei dirigeret. Beatus vero Leo direxit tomum,
iies xxi. et firmavit Synodum sanctam. Hic fecit epistolas
multas, exponentes fidem Catholicam rectam, quae „
B rj hodie in archivio Ecclesiae Romanae tenentur, et
xm ^josnns, natione Grseeus, ex patre Api io, sedit decretalern quam per universum mundum spargens
annum meuses n, dies n. Ilic constituit ut Dia-
t, seminavit. Hic fecit ordinationes quatuor per men-
eomUevam tectam haberent de palliis linostimis", et sem Decembrem Presbyteros octoginta unum
,
,

ut per Parochias cereus benedicatur. Hic fecit or- Diaconos triginta unum, Episcopos per loca centum
dinationcm iinam per aiensem Decembris, Presby- septuaginta quinque, Hic constituit ut monacha 11011
teros x, Diaconos m, Episcopos per loca vtn. Se- acciperet velaminis capitis benedictionem, nisi pro-
pultus est jnxta corpus B. Laurentii, via Tibur- bata fuerit in virginitate sexaginta annorum. Se-
tiua, Vi Kalendas Januarii. Cessavil Episcopatus ilies pultus est in basilica B. Petri tertio Idus Aprilis.
XXI. Cessavii Episcopatus dies vi.

•imo iv
B
XLV jJonipacius, natione Romanus, ex patre Jocundo
Presbytero sedit annos * m, menses vm, dies v.
H
sedit
ilarus, natione Sardus. ex patre Crispiniano,
annos quinque, nienses tres, dies decem. Hic xluu
Hic sub contentione cum Eulalio ordinatur ; et fuit fecit decretalem et per tmiversitm Orienteni direxit,
dissensio in Clero inenses vi dies xv. Et facta Sv- et Epistolas de fide Catholica. Hic fecit Ordinatio-
nodo deponitur Enlaliiis sub aliis Episcopis, quia nem unam per niensem Decembrem, Presbyteros
juste non fuerat ordinatjis et ex consensu omnium
: quindecim, Diaconos quinque, Episcopos per loca
sedit Bonifacius Prsesul, et constitutus Eulalius in viginti dtios. Sepultus ad S. Laurentium in crypta,
civitate Neptina Episcopus. Hic constituit ut nulla juxta corpus B. Xisti. Cessavil Episcopalus dies
mulier vel monacha pallam sacratam contingcret decem
aut lavaret. aut incensum poneret in ecclesia, nisi
Minister, nec scrvum Clericum fieri. Hic fecit Or-
dinationem unam per mensem Decemb. Presbyteros ijmtuavs, natione Tiburtinus, ex patre Castino,
XIII, Diaconos iv, Episcopos per loca xxxv. Sepul- seditannos quindecim, mensem unum, dies sex. llx
p
tus est in ccemeterio S. Felicitatis via Salaria, viii Hic constitnit ail S. Petrttm et ad S. Paulum et ad
Kalendas Novembris. Cessavit Episcopalus iies ix. S. Laurentiutn hebdomadas, utPresbyteri manerent,
propter baptismum et poenitentiam petentibus de :

regione prima, ad S. Patilutn,- de regiohe tertia, ad


Vjiklestints, patria Campanus, ex patre Prisco, S. Laurentium de regione septima, ad S. Petruin.
;

XLV1 sedit amios vm, menses x, dies xvi. Hic fecit ut Sub bujus Episcopatum venit relatio de Graacia ab
Psalmi centum quinquaginta dcberent ante 'saori- Acacio, qui 1'uit Episcopus Constantinopolitanus, et
ficium quod ante non fiebat, nisi tantum
psalli, adfirniabat Petrum Alexandrinum Eutychianum hae-
Epistola Pauli Apnstoli et sanctum Evangelium, et reticiim, facta petitione ab Acacin. Tunc fttit Eccle-
sic Missae celebrabantur. Hic fecit ordinationes tres sia exequens. Tunc Simplicius Prsesul 'dainnavit
per raensem Decemb. Presbyteros xxxn, Diaconos Petrum Alexandrinum de qun Acacius innumera- ,

xii, Episcopos per loca xlvi. Sepultus est m ccame- crimina adfirtnabat. Eodem tempore rescripsit
bilin

terio Priscilla; via Salaria, vm Idus Aprilis. Cessd- Timntheus Catholicus et Acacius, dicentes, Quia
vit Episcopatus dics xxi. vere in mortein * Presbyteri Catholici Petrus esse •_i„„ s t,
niixtus. Tunc Papa Simplicius dissimulans. num- 1'roterli,

quam Acacio, sed damnavit Petrum. Hic


scripsit -' !
1 ' c " tr '" s
:

xlvii X,
j!*.istus, natione Romanus, ex patre Xisto, sedit fecit Ordinatinnes per mensem Decembrem tres.
annos vii, xvm. Hic a qnoilam Bass inerimi-
dies > Presbyteros quinquaginta septem, Diaconos unde-
natus, accusatur. Ex praecepto Valentiniani Augu- cim, Episcopos per loca octoginta duos. Sepultus
sti, cum magna examinatione facta Synodo, purga- e^t ad H. Petrum v Nonas Martii, et eessavit Epi-
tur a liv Episcopis, et ej'ecit Bassum a communione. scopatus iies quinqua.
Hic lecit Ordinationes, Presbyteros xxviu, Diaco-
nos xxii, Episcopos per loca lii. Scpultus est via
Tiburtina, in crypta ad S. Laurentium. Cessavit r ELIX, natinne Romanus, ex patre Felice Presbv-
Episcopatus iies xxi. tero, sedit annos viii, menses xi, dies xv. Sub htijus
Episcopatum
DANIELIS PAPEBROCHII
E SOCIETATE IESU

CONATUS
CHRONICO-HISTORICUS
AD CATALOGUM

ROMANORUM PONTIFICUM
PARS PRIOR
A SANCTO PETRO
USQUE AD GELASIUM II

Conlinet prior Incc Pars Ponlifces omnino cenlum scxaginta, ita ul Parli poslcriori

solwn octoginta duo relinquantur. Causa divisionis, lali potius loco quam alibi

faciendcc, palebit ex Proefationc ad camdcm Parlcm posteriorcm : Indiccm vero


Pontificalem ordine Alpltabelico digestum, utrique Purli communcm Indicemquc Malcria-
rum alque Dissertationum, Intic opcri sparsim interpositarum, rcquire post alios Indices
quinti Tomi, unde eos accipcre poleris quicumque totum hoc aryumenlum seorsim ab Actis
volcs in unum volumen coordinutum liabere.

PR^FATIO
; .

I*

PR/EFATIO
De hujus tractationis oecasione ac scopo, servanda Baronio reverentia, et quorumdam
jurgiis silcntio practereundis.

Cnm remsuam
/is
ante hos circiter decem annos, Praelimina-

Dtatribam
ante Acta Sanctorum menses Apri~
atl veteies Pontificum Romano-
lerabile videretur,
nim Joannis
remata
verebar
nostri Deckerii
de anno ortus ac mortis
equidem.
Velificalionem
Memineram
sett Theo-
ete-

t Domini Orxcii edita


rum Catalogos, Hoc autem
recognoscendam prxtoque anno mdcv, usqueadeo displicuisse nostrx tunc Socie-
facere formi-
nptaudam, mihi traderel piac mem. Magiiter meus, tatis Generali Prseposito R. P. Claudio Aquavivse, danti,
Ex fttndamen-
tis in Diatrilia
H. P. Gouefridua Henschenius : Accipr, inquiebat, quod dc ilhs longealiter guam Baronius statuerent, ui
Uettscltenwtta Testamentum hocce meum, guod ttbi tuisque post me nec i/isc, ncc qui successit ei Mutius Vitellescus, passi
positis, ndjutoribus facultatem prsbeai deRomanis Ponttfu ibus, sini unqttam in lucem veuire tres erudilissimos ejusdem
iis qui anfe sextnm seculum vi.cere, certius expeditius- Auctoris de eodem argumcnto Tomos TheologUarum
que statuendi, quo quisque tempore sedere cofperit de- mi.rlim et Chrouoloijictirum Disscrtultonum, in Clnisti
sieritque, subsidio antiquiorum Catahgorum, qnos Theanthropi Natalem, seu de primario ac palmari di~
paucii visos, nemini vcro digne sstimatos, hac mca, viti.r nr humanx Clnonographias vinculo, iidemque
extrema fortassis, opera tibi trado tllustratos Accepi eftutn hodie apud nos delitescunt. Quamvis aittcm mnl-
ego, a tantz tamque diuturnss in sacra historia expcrien- tis post unnis Dioinjsius Petavius m Gallia, m Belgio
ii;r viro commendatum mnemosynon, velut talentum, Jacobus Tirinus ct jEtjidius Buclicrius, ex disciplina
non datum, sed creditum, et fidei mex commissum. Deckerii fuerint permissi suis quique in operibus Chro-
Oculo autem in id semper fui exinde intentus, ut ejus nohgiam Evangelicam ordinare : factum i<l cst, ctm
usum mihi aliisque expeditiorem redderem ; utque ca, jnm inter Erudilos satis ubique convcntret dc insuffi-
;u,c il/e indcjinitii reliquerat plurima, determinarem cientia Baronianx sententix. Non idem adhuc evene-
accuratius, ex verosimitiori singutorum Epocha du- rat succcsstoni Pontificix tib co tradit.r, ct doctissimi illi

cendo ttidm mensium ac dierum numerum, et quis cui- quos ilni vni vix itust fuciuiit eam delibare. Qu t au-
que Natalis seu primus in Cathedra, quis Funebris tem conatui mc<>viam stravisse videbatur Dintnba
extremusque dies fuerit. Heuschcnutua, cum ultra medietatem sexti seculi se
2 Rebar equidem, semei per illum posito tam bono non extenderet, ac nudum fere Catalogorum veterum
Pontificis Chronologim fundamento, posse et antiquas conspectum prxberet ; utcumque cum plausu excepta
ejus ruintis molinitne non magno reparan,et ipsascoag- cttiiiu Homas fuerit, non tamen securum me reddere /">•
mentari cum succedentium seculorum serie, quam in terat, xque feliciter id miki cfs^tinm, per omnes \>n-
Aunaltbus Baronianis stare satis solidam, neque novx nici duodecim sciiptoris Illustrissimi T<nnn\ circumla- mrlum exe-
orsus dcduccre citv.c $ed utrobiqtte prseconcepta
egere existimabam. turo sententiam. Hxrebam ergoanimi anxius* nec satis mil P. Possi-
pprfectam nus,
Pontlftcatuum npinione falsum me tunc primum cognovi, cum aliifuo poteram i<p<«l mc ipsum constituere, expediretne vet
chronogra- \tsque progressus in opere, coactum me vidi revolvi ad ccepta prosequi, vel producta ad finem m lucem emit-
phlam, caput, viamque relegere, plus una vice; propter nova tere; donec R. P. Petrus Possinus, Societatis nostrse
ifn.r interdum se offerebant rerum temporumque cnle- post Orlandinum atque Sacchinum Historiographus,
ria, neque Henschenio neque ultipriorum animadversa. vtr (ih omnigena eruditione Romame Tfrbi toti notissi-
tjttt dum exploro, etcrebraad opus applicatione fidelia jnus , cognita solicitudine istac mea, et exploratis doc-
csse cognosco, oportuit refingere identidem quidquid tiorum virorum sententiis, metum per
absque iis, velut absque amussi antea construxeram. unas excussit, commemorans <iui<i cum praecipua <!<><:-

ncgotium opl-
Ret eiiini Chronologicx sic fere se habent, sicut cate- trinx homynibtis hac super re tractasset : quarum epis-
ntone ittfflct-
lita rrperi, nee ;
quarum
si annulum unum moveris, proximos tolarum unum atterumne specimen hic <iu.rso ut liceat

C etiam guandoque
et omnes commoveri ucccs.se est ; ac exhibere.
seppe, propter unum alterumve diem, deficientem abun- 4 Rusticabatur ille Tusculi per autumnum anni
1 1 sententia
dantemve, longam priorum sequentiumque seriem rc- MDCLXXViu, cnm mens forte acctperet excusatorias. quo
Curd. Riccii,
vor/iri ad examen. Ad ultt riora deinde progrediens minns fidenter id agerem quod posse videbat; quando afprtiians
secula, ubi prona mihi promittebam omnia, propter eodem appulit purioris aeiis captandi causa, II - r s - 1 1
1
r

eruditissimi Annalium eccli siasticorum Conditoris Michae Angi lus Riccius, t«m quidem C
pnegrestam ditigentiam: deprehendi majoris momenti Congregationum S. Officii, Rituum, et Indicis, Se-
rehts kistoriisque ita fere impensam ab eo operam to- cretariusque Congregationis de Indulgentiis, at<jtte

tinii, ut, quamvis islic etiam mutta optime solideque Pontifici ssstimatus imprimis, nuper veroab Innocen io
constituta kaberentur ad Chronologiam pertinentia, si- Papa XI sacro Cardinaliumadscriptm Collegio, seti eo
cnhi tamen illius ordinandx instrumenta idonea defi- in gradtt, quem invitissimus susceperat, uon <ln< mper-
ciebant, ea haud admodum solicite perquisiverit Auctor stcs. Jlnnc conveniens r<>ssmns, cum meonominc age-
de ingressu exituque plurimorum contentus simphciter tet gratias, /"" variis monumt ntis ad Acta Sanc oi um
retulisse, qus vel apud tibri Pontificaiis scriptorem instruenda ultro communicatis ; et is quxdam alta re-

(Damasum multierrando credideruntj vel apud Anas perisse diceret, ipsi tradenda cum simul tit>;uniit redi-
tusium Bibliothecarium reperiebat; securus, quam ea vissent; Inde prono cursu ad opus (ut crebro
quo iqu$ ite-
commode kaererent inter se, vel potius desperans repe- bat] commendandum progressus, cura multa per-
quiret recte
peragi, rire viam, eorum agnitos errores cowigendi, vel ad honorifica congereret ; Ecquid, inquit Possittus, etiam
concordiam revocandi dissona nimium testimonia. probas, 'i
"' Patros, dum Vitaa Sanctorum illu-
L1(

;i Ihc ccro, quod cx Dititnba II cnscheiiiaua nosse fctnmt. plerumque proferunt aliqua historise emen-
nisi phne re- jttin cceperam, certius quotidie clariusque agnovi, fieri darW* accommodatal L't «ie ceteris taceamj circa
cedendo a
scilicet nequaquam posse, ut hanc kistorix Ecclestas- obitus ingressusnue Pontificum multa illi annotant,
Baronio.
tic.t partem pertractaret aliquis, quin ubique fere sub- liaml parum ;ib hactenus creditis diversa, qualium
duceret calculos a Baronianis diversos : quod ingentia specimen jam videris in quadam ad Aprilem Praa-
Scciptorts plane cximii ntcrita uotu htibcntibus ttt to- fatione habereque ipso» aud\o longe plura ejua
.

Propylseum Maji. 8 generis,


; ;

CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
generis, adeoque posse conficere integrum ad himc non vidisse, qum nondum extabant dum ipse viveret,
id omnes Ito-
diem Pontificum Catalogum, cum veris et bene pro- monunienta 1 Quod sensum spectat Roma? degen-
ma Eruttitos
tium, scripsi alias quid Illustriss. Michael Angelus
optare.
batis decessionis sureessionisque cujusque eorum
Epochis ;
opere vulgando, melu
sed retardari a tali Riccius, quid D. Joannes Lucius mihi de hoe dixe- atane faventi-

nequosdam oflendat crebrior a Baronii sententia rint, non ex sua ipsorum solum, sed et omnium qui bus oratorll j
Htv. Patii-
discessio. Ille vero ad ea Atqui vana quidem, : hic degunt Eruditorum, quibus sunt familiarissimi,
bus.
meo judicio, et nihil nisi panica formido talis est. sententia. Patrum Oratorii Romani, inter quosvixit

Satisilh sa?pe testati sunt, quanti Baronium faciant; scripsitqueBaronius, non alia, pro ipscrum sapien-
nec justa unquam ulli oborietur suspicio, invidere tiaet a>quitate«lispositio mentis. Id heri mibi diserte
ipsos illius glorise : quin et proferre qua? ipsum fu- confirmavit R. P. Leander Coloredus, cui novissime
et snlvo Baro-
gerint, imitari potius sit diligentiam illius et votis Congregatio sua partes imposuit proveheniUe ulte-
nii honore

futurum. obsecundare, quam ulla ex parte debitae ipsi a rius continuationis Baronianse, post Odoricum -m
cunctis reverentia; deesse. Audeant igitur me qui- MaxapiniV. Equidem adeo non ista re arbitror
dem auctore, et quidquid collectum habent ejus- macubndam Baronii memoriam, ut potiusexpeten-
modi argumenti quamprimum in lucem publicarn dum ejus causa volentibus sit, si quid ei defuerit
eflumlant niagnam inituri ab Eruditis gratiam,
;
postea repertum, non ab hsereticis vel aliter infen-
sine admixtione ullius a quandibet piis invidiae. sis insultabunde ostentari (quod, si a vobis oimtta-

5 Hii aliitque cx tali lantoque viro auiitis An- tur, fiet) sed a benevolis et impense faventibus, cum
Idetn urgere tuerpiamque perscriptis, m Urbem Possinus rediit ejus defensione ac laudum prsedicatione, produci.
9. Jo. Lu- ubi mo.r cuin convenit D. Joannes Lucius, editis tU' Re~ 7 Idi tuiir quidem iiisttiliat Possinus; sed Hons-
cium gno Dalmatite atque Croatim libris aliisque co spectan- chenius, jam fere octogenarius, cum intelligeret eorum
tibus moinnnciitis celeiris, vitajam functus etiam ipse. quar postulabantur niliit ita paratum haberi a mc ul Hlortuo Bcn-
Qui cum causa consulendi Hcnschenium de suu qua- coipiis per/icicndis limandisque quantum necessc erat schenio qtti ad

Jitntinn differ-
ilniii conjectura scriptum aliquod obtulisset quotl nobis iiuh requireretur adhuc muftuni temporis studiique
rt votcvat,
destinaretur; Venerandus ille Senex, inquil idem adeo non usscnsit suadenti, ut necad aures quidem ul-
li
1'ossinus , ut nssiilua cum Eruditis Urbis conversa- terius admittere vellet sermonem de re, quasupra vires

tione sensus publici extremo apprime conscius, gravandum tne credebat, si curandee impressioni tum
mecum sermone tam ardenter incubuit. ut quae nova vel mu.riine ferventi intentus, ei simul supplendh illus

lumina circa obitus successionesque Pontificum trandisque trium qui deiiute qualuor facti snnt
Romanorum e monumentis non antea visis hausistis, ultimorum tomorum Actis occupatus, eo insuper
quamprimum ederetis ut sibi videri diceret, ad id ; onere gravarer, cui ipse per mtaiem jam parum
vos officio quodam et conscientise obligatione cogi. admodum posset succurrere; qitodque ul beue sus-
Cumque metum qui vos moraretur exponerem, de- tineretur, requirere judicabat hominem totum, et

jerabat terrorem esse panicum, modo id fiat cum quidem non iiinnii. Cinn aiitcin nmi desperaret fitri
congrua significatione venerationis erga Baronii posse, ut aute obitum siiitm videret totos se.v Maji to-

memoriam. Respondi ego; Ista amanter prudenlerque mos absoiulos a prxlo si modo uiiitni id egv curarem;
suggesta, optimo seni nostro Henschenio eatenus dum- oiiiniittt mandavit deponerem e manibus Tractatum
ttt.ttti probari posse, quatenus properanti atl prmlum istum, commodius mensi Junio reservandum, dnte cujus
Majo morti iiulla itijieeniiir.Quod ipsum in occasio- tres Tomos fnec enim pkires futuros apparebat, licetad
iieni eadem rursus suadendi trahens jam scjic dietus sf.r excreveratMajus dividi itle perquam apte
t
fvssrt,
Possinus, penultima Decembris cospit amica curiositate et svltts totidemPropylxa constiiuere.
interrogarc, cetjnttl
splendidi plausibilisque argumenti Inieeim tiiint ts, prsesertim Parisinis suadentibus,
Prxfationum loco,paratum haberemus iu Tomos Maji emissa ni lucem est Majiparsprima, sane perquam fe
parte '

m factnm m Martio atque Aprili et digitum


ct
singulot, ; liciter. Vi.r enim effluxerat mensis unus ab editione
ittijt lentiut
tii i,l quod cupiebai intendens, Video, inquit,m limine accelerata totis meis ac typographi nisibus 'etiam cum f/odeunte,
et optlalme Aprilis vestn marmor idoneum struendae magnifice exclnsione diei ivn, qui ad qninque priores dies addi-
fiert antc Ma-
Porta> speciosa Majo vestro. Extat ibi delibatio iits tertium Tomum facturus erat parem secundo ac
Jutn jiosse.
chronologiSB Romanorum Pontificum, emonumentis jui/itcj cttw hominem, alias adhuc vegetum ineunteau-
serius repertis emendatae delibatio, inquam, et : tumiio anni mdclxxx paralysiscorripuitprostravitque;
Bpeeimen quasi mernm. Nam praecipua scribeutis ei sitinl itjtcittit ntilc fuerit tlinittlii Maji emit-
,jitttin

opera consumitur tribus Exercitationibus, pereru- tendi consilium. Factumporro eadem excausa est, ui
ditisquidem, scd parum admodum ad veram seriem nec illis quibus supervixit undecim mensibus, nec etiam
Buecessionesque Pontiflcum facientibus, utramlibet allero dimidio anno deduci commode v,i praelum potue-
tandem in partem definiantur spinosaa isia; et hor- rit jntis seeunda Maji, cui restabant etiamnum pcrfi-
ribilibus obseptse diiBcultatibus quaastiones, de
anno cieiitlv prolixiora pleraque, ex Grxca el ntas linguis
,;: centie ac morientis Christi. At Pontiflcum nvu Latinis, Acta.
'

vel Ut autem iisdem absolutis mature


ineuntium vel desinentium ver» Epocha;, certiori- resumerelur impressio, uidebatur omnino non posseab'
!
i
nondum visis ad indubitabilia monumenta solvi per mstatem anni lxxxiii, sicut fuerat coyitatum ;
tsst » l»« »Ut indiciis defixa;, res essent quam adev iiiultu uee opinata Typograpiio supervenertmt
Summates(qui fere primas solum paginas nuncupa- impedimenta, quse ruin coegerunl properare leniius.
ditlinn est

torum sibi vohiuiinuin legere solent, intima ne t>mims alsol-


co- Lirttii per Ittts quasi inducias cogitare de audienths vcndo operi.
gnoscant curis negotiisque prohibiti) in Prolego- iirrttin ntttim precibus, qui Pontificiam Chronologiam
nienis perlibenter decurrerent, quam Eruditi cupide postulabant quantocius, un fecisse sc profiletur Erndi-
BCrutarentur, quam omnes avide spectarent. Ergo tissimus Pater Antanius Pagi, Ortliuis Minorum Cori-
quod potestis, ne gravemini promere,
integram ple- vciitituliam iit Provincia anlehac Provincialis,
Pro- nt
namque iHustrationem historiaa Pontificias, a men- teijvnt. nttm. 2 aule DisserUiiivnem stiam
Hypalicam,
dis quibus scatet iiiiuimeiis repurgatam.
ifttinn bisce jvm prmlo ftnrtttis accejn, anno mdclxxxii
At eniin pericuhim est, ne, Roma; prasertim, Lugduni edilam. Ergo >lcutti> cam in manus sumpsi;
multosoffendatcrehra, nec evitabilis hoc agentibus, acpropter oblata noviter, ut dixi, criteria quxdam, to-
C tra ullitis
discessio a sententia Baronii. Cur
offt »,j p ,
,. hoc metuatur, si tum a capitc redorsus negotium, a>l hanc quam vides
ctittnn.
nec ln re nec in hoininum opinione
talis formidinis molem opus aiinxi, per limina posteriorum trium To-
umbra ulla resideU Quis non videt nullam esse cul- morum Maji dividendum, nisi lioc etiam amici dissua-
pam Eminentissimi Historia; ecclesiastica; Patris, sisseut,elsimul totitmtegcic uiitcitintmcontm maliiisscul.

9
, ;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 3*

9 Cctcrum guidem
libens faleor, qtiod illud ne nttnc quid addendum devenerit in manus , pariter adjL- D
edendoque commissttrtis fttcriin, si non P.
litct Franciscus Baer- ciamus.
in lucem;
tius, fl mortr P. Hrnschenii adjiinrttts mihi Socitts, 11 Firl hoc a nobis fnisi alius mngis propritts locus
dtim Cimradiim Janningitm, P. Danieli Cardoiio suf- cilitis aliqnid retracliimluin snadeal) in copioso lolins

fecltim ad tcmpns, Rom.r detinenl Tlteologira studia, scmeslris primi Supplemrnta , quod pastJunium abso-
suscepUset in se omncs ct singulos annontm, dirruiii, lultim paramus. Interim revertor ad Baronium ct ,

ac mriisium iutmcros, Ittlrrarum itcm Dominicalium, quod aiitr Tomum l Martii in Vitu Bollandi nnm. 41
ttc Pasrhalium circulorum charartcrrs, idrnlidrm re- srripsi , hic ilerum dico : Fidcnter saspe, sed seroper frjitnr eum

cttrrcntrs, rcvocnre atlsrrulinium iiligens rl accuralum; reverenter, a sententia magni illius Auctoris reee- omni qux de-
betur Baronio
sinr <iiio sperare humanitus non poieram, guod exer- dimus idque absque ulla ipsius nota vel injuria
,

reverentia,
rans calamus aut memoria faltens iion suldnde pccca- factum accipi volumus. Fateraur enira fieri posse, ut
rel aliquid, etiam iis in locis itbi dlienos rrrorrs nilor magni alicujus gigantis humeris insidens quantum-
corrigere. Quantamcwmque enim a se grtiltum sperare vis pumilus, prospiciat longius aliquanto et quaa ,

mejubebant homines cordatiet eruditi; vidrbam tamcn, ipsum latent intueatur idque nunc etiam fieri fa- :

nihilo minus quam accidisse sibi testatur Baronius in cilius, propter tot antiquorum monumentorum millia,
Apprittltcc ad Tomum x, ctiam miltt paratos esse non partim a nobis recens inventa collectaque partim
licet prxvi-
solum tnonitores (quos tamquam insignes benefacto- ab aliis in lucem eruta, postquara Haronius desiit
dealur parata
olilrectatio,
res colendos nuhi ccusro ; sed etiam alws, qui (ut ait Ecclesiasticam liistoriam per Annales digerere quae ;

iltej seipsos adversariorum loco constituunt, dum ille si videre potuisset, rectius utique certiusque ju-

nostra infenso animo carpunt, etc. Nam quomodo dicasset. Etenim Scepissirae accidit, ut in historia
meoalicui crrori parcrrent, guietiam menda manifeste aliqua seu quaestione facti occurraut Qodi quidam
typographica . sine quibus liber nullits editur, quantam- diu inexplicabiles, qui eruderato aliquo veteri testi-
cumgue vigilantiam correctioni impendasj tamguam monio facillime postea resolvantur. Quod cura Ca-
mal.r snn.r inrntts argumenta exagitant ? En itbi unitm tholici ac Religiosi scriptores verecunde facitmt,
alteriimve rxcmplnm intemperantis istitts dicacicatis. ipsis quoque quos sic refutant honor suus raanet, et
B
omncm car- 10 ln Appendice ad prunnin Tomum Maji repe- heterodoxis occasio tollitur seipsos tumide extol-
pendi ansam rilur annus mcuv, male composttus cum rcbus grstts lendi, velut super alienorum errorum a se factas
captanllum; quod Chronologicuin n^i'l.p.y. deprehen-
circa Ansrdanuui in Lusttuniu conventum, n Canonicis ruinas , si

Regularibus ad Prscdicatores trunslalum, Commendam derent Sic e.tjo ante aunum mdclxv, sic ilertim hodie
loci tenente D. Emanuele de Sousa , regnum admi- intelligi volo nomen Baronii usurpare , velut viri omni

nislrante D. Ctilharina pronepotr Srbastiano, Provtn- encomio mojoris , nrr iinqiiam sine honoris prxfalione
cialatum suorum vrro gerente Vener. P. Ludovico nominundi , nisi id affeclalionis supertiliosx plttsculum

Granatensi. Singula nomina leclorem, in hUtoriase- haberel, necessilults vero nihil, prrmonito srmel (ut
cnli superiorU non omnino rudein monrre poterant, , hic fectmusj Lectore ;
per quem deinceps nobis liceat

in anni numrro sphalma rssc typographicum atqne , simpliciter tn decursu appellare Baronium , stc ut no-
pro C substituendum : futl lamen ctti cavillari lu-D minusse laudasse sit, etiam istic ubi corrigitur ; cogi-

beret, et vclut cum somnianle ugrre, itc qttxrrre lando semper quod , nt ait ipse , Nihil cum oritur
quoinodo filius fuerit ante patrem et ordo Domini- ,
statim perfectum est, neque in longa ac perdifficili
cnnus ante S. Dominicum. S. Prochori unius ex ,
via illaeso semper pede conceditur incedere. Ntt-
lxx Discipulis Christi cultus apud Coptos, notatus , squam uiitem ei usuvciut offemlerr sspius ,
quam in

in margine fuerat ad cam Appcndicuiuni, qux de ipso Pontificum sitccessioiiibus ordiitaitdis.

est Touio i Jpnlis pag. 010. Contigit ni post ulii- 12 Annos ille quidem ininime paucos totumque ,

iiiiniimefactam ejusdem folti recognitionem, jubente


u primi sui Tomi laborem, statueniU Chrutianx Chro- conabor perfl-
Henschenioponereniur ad Appendiculam prxceientem nologix principiU impenderat , et omnrs iifficultates cere rem,

linex paucse; qnurtim citnsu ut sequentia ointtia loco perrupUse credebat , initium vulgads JErse trahendo

mota nonnihil sunt . sic etiam moveri eodem >lcl>el><tt, ud dttos retro Consulalus, prseterquam eatenus factum

quse te.rttti respondebat marginalis synopsis : mota au- erui ; ust eo successu, cni Chronologi Eruditiores uniiies

tem prr sorordiam tijpolhctr iiun rsl : cl stc verba illa, postea indoluerunt, nrminc qui sequendum id sibi pu-
Cultus apud Coptos , wl S. Prochorum,
spectantia larel invento, omnibus autem ad annos vel duploplures
inveniiintur nniic apposita loco guicum uullam Itubrut prsevertendum seram communem censentibus, velomnino

connexionem. Hoc primo intuilu notare qttivis non nullos adscUcendos : quin eliam ipsemel , ubi ad Impe-
ctr.rtts poterat , rt tantillum dimittens oculos videre rnim Probt Sotertique Pontificatum pervenit, ne con-
pattlo inferius locitm qno tsta spectabant. Sed oculos tinuo pergeret a sensu communi dissidere, utrumque

passio itiillu habet. Unus qttidam roritm quos di.ri, salis contrahere plas xipw coacttts, necobscure professus est,

et abniidc habere se credidit quo augeret Eleuchum ctticumque ulteri cbronota.ci htttol difjirtilici sc subcri-
,

errorum et falsitatum Papebrorhii , mirare religiosi pluriim. sulris quas ponrbtil, >iiitis>ittc Hrnschrnius po-

scripioris modestiamj cl quoniam volebat tlictum inter- slea servavit, condilionibus. Titm vcro tamqtiam irrito
ab ipio fert
pretan ad sui coiitunicliitnt cujusdam Sancti, tota qui- coiiaiu fatigatus, languidius capit Pontificis succes- desperutamr

dem nusquam , scd taiucn


paijiua tlla m prxcedente sionis fiinem contexere , tit supra dixi. Postquam
nominati, An non scomma? inquit, An idoli loco untem rtiam Anastasius Bibliothecarius , >iho prxcipue

habet ? Infamia Copti colebant idola canum fe- nixtts fiterat . ipsum dcslituit . untc futent sccutt nont
, ,

liura etc. an hoc vultT Sic autcm tcinrrr jactum tubsUtens; magnas Mque tenebras reperit, >iii>irinii

sentcl convitium , ntox in aliorum nihilo moderaltorum discutere tentavit alms , alias nec tentavit quidem ;

libellos transiit paginasgue implcvit. Qmd igitur, si optttvitltimrit ronsiirgrre ali>iiieni <iui emnet dUsiparet,
S. Petrum cultum habere apud Romanos dicam, Ll prxstitUse me non ansim prxsumere quin potius .

quta etlam scorama id fuerit ,


qttia nempc Romani, adhttc gcn- aliis stiprresse. udhuc reor multam inuleriuin tjtonost
tales non ni- laboris ideoque huic tra-
tiles , ijifaraia Bttcchi ac Vriirris ldula colebant 1 iiou minitsqiiam fritctitosi :
litl prosunt.
Commiserationem Uta, non iracundiam homini sensato* ctitiui ,
Chronographia> Pontificiso , qui
pro tittilo

moveant; seguamurnos prxlaudati Baronii citato supra primus se offerebat qu.rreitii, nomen feci Conatus
loco consilmm prudens ; convertamus in nostrura lu- Chronico-historici. In hoc si scopum non attigero, tibenttr cessu-
crum vane objectura,
aliena dispendia , et si quid alterqne feliciori i>l faciens surirssu , meos , n quos rtts eertiera

confutemus si quid ostendatur erratum, corriga-


; iiiccnerit, rrrores corrigat; adro non frram id tgrt, tloclitro.

mus si quid obscurum, elucidemus insuper et si


, ; ut citm animi griituluttone sincera crssuriis ri ptilmam
tim
, ,

CONATUS CIIRONICO HISTORICUSJ


sim : eademque promptitudine UH assurrecturus , qua Patriarchiwn , ipsa qua Paulus Papa ejus nominis
eruditissimi Patris Joonnis Mabilloniide re Diploma- primus obierat Dominica. factumque Clericum , feria

ticu opns exeepi, etpostquam legeram approbavi , licet antem seqnrnti Subdiaconum atque Diaconnm, non
in nonpaucis contrarium eis, quae in argumento ea- ausum lamen Ordinationi Episcopali suscipiemix in-

tenus intacto, optima quUlem voluntate , sed impari ad tjcrcrr sese, nisiin Dominica proxima : ei alia similia

rcm tantam instrumenti necessarii copia , obiter deti- loca plura in Anastasio subinde notavi, cui succedens in
bari, occasione Trevirensis cujnsdam flgmenti. Quamvis vitis Ponlificum scribendis Guilielmus, Bibliothecarius
enim istud satis eversumsit lucubratiuncula pra etiam ipse, oan ortlinationc^y} ffadrianill peraclam
assentiente ipsontet Mabilhnioad lucem tamen dignio- in Dominica asserit, factum i<I «ii secundum morem.
ris istius justique operis illa sic miki ipsi viluit , \it in 14 Atqui ab Ordinationis Episcopalis die nnme-
e« nihil fere amplitts inveniam quod placeat, quam randum tempus cujusque Pontificatus , non a die Ele-
i iubiis istic a me fbrtuxto motis tam Insignis ttionis; nequehunc, sed illum knbitum es^c Natalem;
m
ab fiac. non
Commentarius nasci potuerit, ab eo qui rem ex pro- tam muliis in decursu operis domonstrabitur exemplis ab etectionis
fssso pertractavit. Equidem sic existimo 3 neminem ut certius nihil haberi possil. Tantum enim aberat ut die Ponti/tca-
tus inchoan-
turpiter vinci, ubi gloriosum fuit certarejsi tamen «ntc characterem Episcopalem cum Ordinatione ^usce-
dos.
certasse dici possim cum alio . quam cum ipsim argu- ptitin, primis duodecim cum dimidio srci/is. Pontifi-
menti obscuritate originaliumque diplomatum defectu; cem faceret sola cleciio, et m Patriarchium Latcra-
mmhie tum adhuc invento qui speraret inveniri ali- nense ipso ehctionis die facta introdurtio (quod credans
quam methodum posse, ad veri falsitfue discrimen fa- Baronius , verorum Pontificum numerum Siepliano
ciendum inter diplomata vetera, etsi con&taret mulla uno post Zachariam ehcto, sal numquam consecruto,
essse inter ea subhste fidei $
saltem quoad historiam .
xdeoque ab aliisomnibus prssterito, auxitj ut nequidem
pro quasola satageboia. Libenter interim restituo San- primnm in Clcro Romano iocum is teneret, si ciat ex
Jin nysiano archivio, quam Ixsisse inconsultius vidtor, gradu inferiori assumptus, Patet hoc ex Epistola,
reverentiam ; sub c« quam Mabillonius offerl cautela quam post Severini P«p.r mortem rt Joannis IV cle
ut qusrdam istic inveniri "<<n negentur vel omnino ctionem anno dcxl Episcopis, Presltyteris, Docto-
falsa, vo! interpolata , vel dubia, tum primas tum ribus [ue seu Abbatibus S ise s< rips 'runt, Hilarius »1

serundse stirpis; quia, bonus ac simplex erat Du- Archipresbyter et sorvans locum Apostolicse Sedis,
bletus ,
qui quodlibet incidit in manus , sinfl dolo Joannes Diacouus et in Di'i nomine Electus item ,

malo in publicos oculos producit. Joannes Primicerius et servans locuni A^ostolicre


13 Nunc ReguJas , quibus Conatum istum mcum Snli^-, et Joannes servus Dei Consilianura ejusdem

\gendum putavi , ne per incertum vagaretur Apostolic» Sedis, velutpenes <{uos, Sede Vacante,jus
enrnd.t gux- paucis accipe. Primum cum Henschenio statui, cer- vicarium resideret secundum gradus sui ordinem. T< m
dam regula
tioresnulhs cssc temporum notas ac minus facile a pus ergo cessautis Episc ipatus ><t Catalogi hquuntur
circa dtem OliSCtllitirJtJ

tnortis a sr- Hbrariis vitiabiles , quam quse per Consules Romanos strc i,! nunc loquimurj vacantis Seilis, a Morte unius 111'r/t»,

pultura distin- deftniuntur, quales /<<"<> primis Vribus seculis suggerit ad Ordinationem altenus supputabit , quisquis ex ust
fuendutn. apud eumdem Catahgus, usque ad Lvbe-
<ittt>i/ua>r illorum temporum, quibus scripti Catahgi sunt, loqui
rium Papam deductus. Statui deinde dies illos; quos voht, eosque recte intelligere. Nihil interim horum ob-
cujtmque Pontificis Sepullurse adscribit postcrior se- scrvaiidum sibi Baronius ^ciens, quid mirum si mah
cttii vi Catalogtts ac deinde Anastasius Bibliothecarius, semper exorsus est , ct quid mirum, si inter scriptos
non esse dies Ohitus , imo >;.< Sepulturx uno alterove dtvcrsimode numeros , drftnicndis Pontiftcatnum atque
post obitum die factse, nisi pro tredecim primis , in Tnterpontificiorum spatiis, nequiveril discernere tjitt:-,-

ceteris veroante Silvestrum u«t etiam aliquamdiu post, nam reciperet ut verosimiliores, quosnam rejiceret nt
esse dies Ehvati sohnnius corporis in atiqua Roma- alteratos librariorum socordia, quam nimis quam facth
narum cryptarum; in veliquis vero Translationis , a intercurrere qlioqui notissimum ipsi etiamerat; unde
Basilica Lateranensi ad Vaticanam , ssepe diu post ne. solrt lis muitum quotiescumque aliunde af-
fxdere ,

Obitum successorisque Electionem et Ordinationem fulijct spcs aliqua certioris criterii. Alia ejusmodiptiira,
cehbratas : quomvis tales <hcs , quibus scilicet erant a nobis pcr decursum kujus scriptionis obserrata , in-
Diptyciio Valicano adscripU ilfi , nulla habita ratione veniet Lector; aijnoscrtque, non eodem styio continuatos
dici vere obitualis , assumpserint postea Martyroiogi seniper fuisse Cataloyos ; se<l, prout varii auctorespro
medii srvi, cum singuhs adscripst re Sanctorum Faslis. secuti eos sunt, sic ct stylum in nonnullis mutari ' v iri itum stt-
Interim veram diem Mortis, pro antiquioribus quidem btnftr stylum
cujus varietatis haud obscura vesttijia etiam in Anastasio
CWaiogorum
existimavi certius peli non esse quam ex vetustissimo Bibliolhecarh videre est , autem accurate no- vrterum;
sunt
Martyrohgio, qnod ,9, ffieronymi esse credimus, aut tnnda, nein multis !«b«ris. Hinc cum initio mi seculi, F
saltem ejus setate colhctum;pro ceteris vero , indicia quo cnperunt etectt Pontifices «l> tpso 5»,r Elrctionis
historica alia studiose observamus prout ex decursu dic numerare annos Pontificatus sui, mutavt etiam
t
apparebit. Porro « die Mm
tis sic deftnito, per assi.puita lylum, atque cum sttjlo phrasim, indijetando
cttKjuc annorum, mensium ac dierum spatia, nisus ad tempus Sedis vacantis : quia cesxante usque ad diem
initia Pontificdtuum singulorum pertingere, in magna Ordinationis seu Conmationis Episcopatu, Sedes ta-
ssspe numeroHm discrepantia pro codicum MSS. men censebatur imphri per installationem factam ipso
va-
rietate, eosnumeros aiih pratuli, per <i«os retrogra- du ehctionis qua de re pluribus agitur ante Pvnti-
:

diens perveniebam od Dominicam diem qua fuerit ficatum Gelasii II sub annum mcxuiii.
,

Pontificalis Ordinatio, <«r«ni collecta qnanta potuit i5 Multasquoque Epistotus, Romanorum Pontificinn
dtvm Ordina- fideli tm plebe, ipsis etiam inpersecutionibus, celebrata. falso inscnptas nominiOus, doctrina alioqui ct scntentia
ttonw in Do- Pewua&us enim eram . talis diei ad istum actum ob- veraces idroque non agnitas ; diu illusisse ci^edulitati
minica facien notando ettam
servantiamab Apostotica traditione fluxissc; et in ista Cliristiani orbis, ipsisque ecclesiastici Juris compilato-
dm, Decretales
jirrsnasamr confirmabar Symmachi Urbis Prscfecti rilms, qnin etiam Nicolao Papx I ejusque deinceps quibusdam
testimonio, de electo Pontifice Donifacio scribentis, Successoribus , necnon Conciliis tam generalibus quam rontlfic bns
qu«<i co in Patriarchium Lateranense inducto , expe- snccincte shnul et distincie docuit L'c- alfictas,
particularibns,
ctatus fuit dies consuetus quo posset ordinari. Or- clesise nostrss Antuerpiensis decus , nuperque ad Pvse-
ilumtu^ namque fnit ipso quo Symmachus soihttmt die fcturam Vaticanx
Bibliotftecx. ,
patria plaudentc , Ro-
die lm Kal. Januarii seu xxuim Deccmtnis anno mana urbe mirante evocatus , D. Emmanuel a Schel-
OOO mmii : < / /,/, dies tunc Dominicus erat. Vidi >lctn<lt straten, Antiquitatis illuslratsa parle 2 Dissert, 3
Constantinum Pscudo papam per vim intrusum in cap. 5, ubi videre licebit quanta ex in vencratione
, ,

omnibus
;

AD CATALOGUM PONTIFICUM.
omnibus olim fitcrinl, quam aulem nunc viles liislnricis tnm defunclorum nmicorum eruditissimorum votis tum D
liabeantiir, et quibus <:r causis, Quse causiy licel apud aliorum hauil imparis ioctrinse Curialium plurium
Baronium ei Bcllarniinum Cardinales, Antoniam An- eiiam vivenhnni iesideriis facere satis; quatem
et II-
guslinum Tarraconensem et Pelrum a Marca Parisien- luslrissimus Favoritus optare. se pmica signifieavit,
sem ArchiepiscopOS, Philippum Lalibxnm, el Gabrie- Romanorum Pontificum seriem texere.Jlaud tamcn
lem Cossarlium novissimc couipiluloriim Coucilinrum (qunil fortasse qiiidam vellel, snlis aulem superque esl
edilores, viilcri possint ;
juvat lamen earumiem Episto- in Hierosolymitanu fecisse semel, nullo idonea ad ea
laiiun convictiones quatenus Clironologix a uobis
, hactenus compurente responsoj etiam hic pr^ Non inquam
constituendee repugnant, interserere huic Tractatui;in intexam manissimarum objectionum refutationes. Sua- autem ouo-
qun subin le necesse erit alias quasdam fictiones, hislorix vius enini, et fortassis animos componendos efficacim '"">*""
ail
et si qui forte
iis otjrepse-
Ecclesiastwx nostrique operis perturbativas , «otare ; ent ,
ulio m argumento, nihilque ad querulos istta
runt errores. propterea quoil his sustinendit ita submde. Pontificum ipectante, legendum qnam
offerre, multis, omnium aut
quorumdam prxtexatur auctoritas, quasiipsis totique plurinm judicio nunc falsis, rudwri autem teculo cre-
Ecclesi i- nijnrins sil , qnisjnis ens audel m dltlinm ditis iit veris asseatiri et mordii us in lm ere necesse nos
revncirv. eodem
faret, st qvjo ips: ratiocinandi mada uti seu potias
16 Non itn stnsit Tllustrissimus Augustinus Favo- abuti deberemus, Habebit nihilomintu eiiam hic Tra-
ritus, quatuor sttccessive Pontificum in scrtbendis ad quasdam proli ioi es, sed tates omnes,
clatus digressiones i

viros Principes arcanis litteris cl Consistorialtbus Dc- qua cum ipso quod conor elucidare argumento Chrono-
minorum Cardinatium Ariis Secretarius, nuper quidem logico sic eonnexse sint, ut vel ex eo sponte ftnant, vel
morluus, sedadhuc in dignissimo consobrino successore iihhl sine ipsissatis nequeat videri explicatum.
suo Laurentio Casono superstes ; cni cttm anno 18 Primo autem consitium fueral Conatum hunc produeeiur
mdclxxx scripsissem, quanta eo nomine esset in Belgio meum in Martino V terminare, quousjue scilicet
concitata tempestas contra tum editos a
me Ubros imo . exlendi bantsese in nostro sscpius laadato Codicemann- Pontificem
conlra Societatem nostram universam mei uniuscausa, r.pi Pontificum Romanorum
st Filse. Animadvertens E
li
nmi sine minis qaerelarum ad usque summi Ponlifkis deinde easdem Vitas haud infeliciter continualas a
in causl* piirt
triiunal \eferen larum ; ipsc xun Decembris, visu jam Joanne Stella Presbytero Veneto, sed continuationem
facti hlstorico
sul/jeetts jiuli- prima parte Maji . nostrisque a l Hierosolymitanos hancjam pene haberi et videri desiisse opus cum illo
Pa riarchas Parergis prohxe apud P. Possinum lau- prolraxi ad Jiilium II eoqne consilio ad pr •lum ielu-
:

datis, in hunc modum rescripsit : Gratulor tibi.quin lerinn jam Augusto anni mdclxxxiu. Cum
inde ab
imo Ecclesiae universas, suceessus prosperos operis ecce post impressos duodecim primos >ul Soterem Pon-
de Vitis Sanctorum, in quo sane juvando ac pro- tifices, causis quibusdam supervenienttbus caqm- cituts
nio\ lo debent boni oranes pro viribus allaborare. qiinm constitueram dimiltere a me ad teutpits Soeiitm,
Ejj • nc:i ileero occasionibus illi suflragarali : atque cbnsuetis Societati nostrx probationibus prarparandum
inl rira significavi Sanctitati suse, quam injusie de ttliintr solennium apud nos votorum qnatuor Profes-
vobis qnerantur Religiosi nonnulli viri : qui si ad sini/i : qui licet fuerit intra non multos menses mihi
Puiitificein querelas detulerint, ne illi rem sibi esse redditus, Acta tamen S. Ferdinandi Regis Castettse ac
senlient ciim Principe, acri negotiorum hominum et Legionis, rogatu Hispalensis Capittili seorsim imprimi
sestimatore. Potes Patri Possiim mandare, ut, ubi sutjfjrifndo
cozpia, et propter prssterit hiemis insuetum iiutnrnum-
res tulerit, mihi significel quid facto opus sit: r iiiii, m
om- ijne riipirein lentius promota, sic occupabant prselum, ut
Annatibas
nia enim curabo diligenter percupidus bene me- niiii nisi jiost Pascha resumi Chronotagix hujus im-
, I liastlctl
rendi de tam prajclaro <ii>ero. pressio potuerit. Interim venii mihi in mentem ci ii t eli meiicem
17 Erat 7 usqite
titnc Pontifex, idem qui nunc est, eritque quod rinii Obscrvationes noslrse et intextx tisdem Dis-
praterita,
(si valeant bonorum preces) in annos multos S. I). N. sertaliones, Annalibus Ecclesiaslicis, opera eruiilissi-
cerlns hoc
lionu non Ihnocentius Papa XI, optime intelligens, in iis qnc moruni virnrnni Cxsaris Baronii atque Oderici Ray-
disp icilurum fnlrin i.ut mores uon spectanl, nec a Theologis vet Cu- naldi ttsque ad obitum Septimi Clementis deiuctis, sic
nonistis, scd ab Hisloricis suni discenda, mlnl sibifa- aptari possent, ut qni tllis reeognoscendis supplen lisqne
cultatis competere humana majoris ; nec indignabitur, tlure rrlleni iipiitm (quoi sciebam uonnuUos medUuri)
siquibusdam Decessorum suorum Brevibus sttbin le di- nostro Itoc quasi sjpicilegio instructtores redderentur,
calur coiiiuii ri quidpiam, non alia qiiniii qua sugge- gratum iisdem facturum nie qupad singulorum Pontifi-
slum a supplicanlibus est accipiendum fide. Utinam illi eatuum epochas, si et ipie eoiem usque progrederer;
qm pro aucloritate Pontificiorum quorumcumque ver- ubique suggerendo aliqua, magnis i/lis viris et m tajn
boriiin inntiim prxseferunt wlinn, eamque trahunt quo copiosa segete metenda occupatis, inobservata. Sic an-
ipsa trahi necpotesl nec vult; quain ab aliis prxpostere tem progresso oisum denique est uon cmvenire, tu di-
exigunt deferendam illis reverentiam, deferrent ipsi in missis qui supererant Pontifieibus vitjinti ultiiuis. non
iis rebus . in quibus statuere aliquid , rt fiieles omnes integram omnium seriem iarem,
eliam sub gravibus pa-nts obligare, non solam patest, 19 Ciiiii igitur? An falcem mitterem in messem
drmJe ,
sed eliam vult '. Urbani VIII
Religiosius observaretur alienam; ei amicissimi mei R. P. Leandri
spachasanm- Coloredi,
Consiiiuiio, oirca formam et habitnm sacrarum ima- in continuandis prsedictis Annaltbus desudantis, iefio- rum pontif-
c" "
'in arijumcntuin, quast non satis habens quod labo-
'*
ginuin, qn r incipit, Sacrosancta Tridentina Syno-
»t , t . ii tltliniendo,
dus, severissime prohibens die xv Martii mdcxxxxu, rem ut proprto? Nolui profecto, neque iebui; nno nec
ne quis cujuscumque gradus
, qualitatis , Ordinis et potui. Nudam darem iiomenclalurnm , notato cujusque
c.ansit,iraagines D. N. Jesu Cliristi, et Deiparae prineipiii ac fiiie ' Enleid niiiiium nimisque Jejiinum

Virginis Mariaa, ac Angelorum, Apostolorum, Evan- eljam coeperam abservare, sxpius «ariasse usum Curix
gelistarum aliorumque Sanctoriim et Sanctarum
, G'l Itiee nostra tempora, in signandis Bullis Brevtbusque
(atque adeo etiam ProphetarumJ quorumcumque, scul- Papalibtts, quorum ingens copia offerebatur in Bttlla-
pere aut pingere, aut antehac scnlptas autpictaset rus. Ilrc ergo diversitas, sicnt utiliter fuerat notata
alias quomoilolibet effictas tenere seu publico as- in Pontificulilnis seculo xvi prioribus, sic non mdebatur
pectui exponere, aut vestire cum alio babitu et lor- negligenia in iis qui supererant tam paucis; cum ea
ma, quam in Catlmlica et Apostolica Ecclesia ab res commolitatem habere quotidianam posset : et a me
antiquu tempore consuevit, nec etiam cmn liabitu cospta, ab aliis porro continuari ac perfici, etiam
istic

particularis alicujus Mnlinis Regularis. Setl missa ubi itlonei insititinenli defectu defiaire noit potui (itt

istrc favw : et securus tle .equitate judicis, niliil ijrali.c polui in plerisjuc,' utruiti a die Oldinalionis ac Coro-
cujusquiimconlraveritalcm nquilalemque cessuit, pergo nationis sttx Ponlifiialis aimi innovandi regulam te-
niterit
G* CONATUS CHROMCO-HISTORICUS
nuerit aiiquis,an vero a die pritnse Electionis. Unum Ordinis Praedicatorura, in sedecim volumina distrl*
id igttur, velut ad Chronologiam Pontificiam, etiatn buti fprxter alios in quatuor opuscula divtsos) et a
motlerntnn, prxciptu fr.ciens (et tamen a ncmine Itac- primo nsque ad duodecimum seculura inclusive

tenus obwrvatumj addere ad Nomenclaturam volui, ita- editi, sub titulo, Selecta Historue- ecclesiasticae
qne ftnem farere suscepto extra ordinem operi, sed non Capita, a S. D. N. Innocentio PP. XI motu pro-
prorsns alieno a cura illustrandi Acla Sanctorum : qux prio et ex certa scientia ac matura deliberatione,
etopus ante
totnum 4 et cum nd omniu pertinetntt tcmporn ettam proxime hipsa, , deque Apostolicse potestatis plenitudine , damnan-
b Maji omnia quoque pendent ex Punttficin Ghronologia, tam- tur ac reprobantur, ac legi seu retiueri prohibentur;
bkfariam '/i*

videntto.
tjuam ftlo ipsa inter 86 continnante. Tali porro ratione ipsorurnque librorura omnium et singulorum im-
prolixiorjam Commentarius, quam ut inlimine Tomi pressio, descriptio, lectio, retentio, et usus sub gra-
unius commode possii explicari lotus, bifariam dividi- vissimis pcenis in decreto contentis, onmino interdicitur.
tur : sic ut pars <'jus jtrior, qnx rctert stylo Catalogo- Ne tjuis itjitur, duos hos Tomos in lucan vcinre videns

rum antiquiorum inhxrens, Pontificatuum spatia meli- post hujusmodi Decretum t et nihilominus in eis dictos

tur a die Ordinationis seu Coronationis , occupet Ubros subinde absque scrupulo allegatos reperiens , ob-

frvntem hujus Tomi qunrti; altera, tliem Electionis servantiam Apostoiirorum mandatorum, quam antesin-
pro Epncha Chronologue Pontificalis btibens, juxta re- guios Tumos profttemur, eo in casu desideret; monttum
ceptiorem exinde in Catalogis Epitaphiisque usum, lectorem velim id prius quam tale Decretum conderetur
ponatur ante Tomum quintum sequentetn. Romse, procul inde iu Bcigio esse absque malo doto
20 His prxnoiaiis, incipio cum P. Ilenschenio a ftutum; quidem in its dumtaxat artjntnentis, qux
et

primo ac pr.t cipuo Ecclesi.r Capite Christo Jesu, cujus sola si Auctor tile tractasset, non putamus incursurum
Qua ratione
hic allquando Vicarii sunt Romani Pontiftces, Petri successores. Sed fitisse Stinctx] Scdis indignattonem tam gravem. In-
altegn/i sint ecce, tpso tempore, quo, utriusque Tomi impressione tciim ctitim stc impressa pro non impressis haberi
Ubri P. tfata-
jam ferme absoluta, pagina hsec, in duubus ulttmis nu- cupio; et Ponttficix voluntati in omnibus atquc per
lis Aleiamli i.

mens mutanda, iterato dcstinaturadprsslum; perfertur omnia morem gestum desiderans, e scxto septimoque
Roma gravissimum Sanctissimi Domini Nouri Decre- Maji Tomis, jam jam ad prxlttm postulandis, e.rpnngo
tum, pullicatum istic an. MDCLXxxrv die x Jutii, quo qnxcumque alia iuca dictorum librorum menttonem ,

Libri quidam , Auctore Natali Alexandro Fratre , factcntia.

JESUS CHRISTUS
PONTIFEX IN jETEKNUM.

Christus, conceptus de Spiritu sancto,


xxu Martii, natus de Maria Virgine xxu
Jesus
Decembris, auno ante vulgarem JEram aKal. Januarii inchoandam sexto; expletis vi-
tffi annis xxxni, mensibus 111, crueiflgitur sul> Pontio Pilato Prarside Juda;a2 Romano
Imperatore Tiberio, Duobus Geminis Consulibus, xxu Martii anno xxui vulgaris: /Era ler-
tio die resurgit a mortuis, et quadragesimo postascendit in ccelum u Maji, relicto in
ter-
ris Vicario Petro cjusque successoribus : a quo in Apostolica Romana Sede lluit series sum-
morum universalis Ecclesiae Pontificum Alii volunt immediate ante communem .Eram
nalum, ipso aulem setatis sua; an. xxxiu, per tres menses dumtaxat inchoato, mortuum m
c
Aprilis, et xiu Maji assumptum in ccelos quod, prse priori veterum plurium sententia, no-
bis quoque verisimilius est.

tuisset prosequi, sicuti circa medium primx coiumnx


Jitam rccepta tertio quartoque Christi seculo opinione, jam quadamteniis
Priorem fuerant mutatte, hoc mudo :
fcre per omncm Ecclesiam Otcideutaiem (sub ea etiam
tententiam
eonatus comprehendcndo Africam creditum '
fucrit dieto Gemino- ! ANNUS i ANNUS
demomlrare
Henschenius,
rum Consulatu, mense ac die, passum esse Christum,
et quam commode. exinde retroccdatur per universam

illius vitam, usque ad humanx salutis initium, tliem in-

quum Incamationis Dominicx aliaque illttm prxgressa


GHR.
JER. .et.
24 29
I
TIBER.
Imper.
14 10 initium
^ 2 columnx
et fmis,
TIBER.
Imper.
»
° \Ciii sicresponde-
hittorix ctiam secnhiris puncta
|| i s ^
; conutits fttit explicare, >j .re dcbet initiuut e'
^ an

S"
et nonnullorum virorum eruditorum jtulicio visus est 1
jq columnx2. 20
dcmuustrare P. Godefritttts Hcnsclicnius, Exercita- i 5 '
23 20 I

21 6 34
tione prima et secunda antc Catatogos veteres antiquo-
24
rum Pontificum , quos Lector consulat. Sed pag. x
velim benigne corrigat errorem typothetse , qui ubi 2 Est etiam Pag. vm aliquid quod Auctor muta-
expansam margine annnrum singulorum tabulam, tum optavit, postquam ea legerat
in
prout occnsio {ercbat diridcre debuit, atque etim a prima antc 1 Tomnum Magi
probavcratqite, q,uc
ad Ephemeruies Grxco-Moscas
^Ztln
aliquid, circa
in sua ante sd tettundum columnam transferre; easdem in capite fueram commentatus, die viii Janarii et adarationem
xxv ac xxvmi
Apritem secundx columnsz notas eodemque ordine posuil, quo Decembris, de Adoratione Magorum, ««9°™*,
Diatriba;
cxde Innoccntmm,
posuerat m capiteprimx columnx; quas tamen npor- et fuga in jEgyptum. Itaque
anteannum primum xtatis
Christi
AD CATALOGUM POKTIFICUM ROMANORUM.
Christi, et quintum nnte xram vulgarem omvia hxc ei mnfieribus, videnlur adfuisse, Et vero guomodo iili

refert, velut sub finem ejusdem primi anni facta, cum istic plusqiiam quingenti fnissent, qui posl Ascensio-
Christtts esset secundum <vtatis annttm recenter ingres- nem, collectis quotqnol poterant altis, ad subrogandum
sus. unum loco Judx solum erant turba hominum, viro-
,

et postremat 3 Visis ctiam, qux in Chronologia Patriarcharum rum scilicetet mulierum, fere centum viginti Ergo ?

ChrUti Htcrostdijmitaiwrnm dixi, circa apparitionem Christi, sub Consulatu dvorinn Geininonnii cxpmtges Ires ulli-
apparitiones.
Jacobo Adelphotheo factnm, et commemoratam i Cor. mas lincas, et postea anni sequentis historiam tsti sen-
15, G; veluti post Ascensionem Domnu adcmlos, imo tenti.r aptabis.

post Penlecosten ; in eumdem mecum venit sententiam, 4 Sequens dissertatio procedit ex lujpothesi, de anuo Possinitte
qu rstionr
ut verosimillimum esse crederet, eas omues quas ibi xxxm JEae vulgnris, quo Christus obierit
seqwnti
: utrum au-
Paulus commemorat Apparitiones , cxceptis fortasse tem ex hinc sequatur eumdem etiam xxxni ab Bpistolx at
fuisse
duabas primis, ejusdem posterioris temporis esse; adeo- Tncarnalione et Nativitate Domini, indccisum relinquit. fincm requt-
rendx.
quc dtvcrsissimas ab iis, guas memorat Evangelista, Illa atttem jatn nnptessa gemtnam ab emditissimo Pos-
factas per die xl post Resurrectionem. CerU illi plus- sino nostro accepi Epistolnm, oppositam conciliationi
quara quingenti fratres quorum isti% fit mentio, ,
per ipsam Dissertationem tentat.r ; quam una cum alia
incommode dicuatur simitl convenisse ad Donunitm vi- piKui, cujus hic oliqua facta mentio, inveniet Lector
dendum in Monte Gniii.cac, quo solos undecim adducit post Pontificatum Paschalis II, cum quo pars prima
Matthxus : neque etiam dixerim fuisse eos in Moute nosiri hujus Catalogi terminatur.
Oliveti , ubi rursu?n soli undectm, cum Maria tamen

DISSERTATIO I.

B De annis antc vulgarem seram quinquc, componendis cum verosimiliori sententia de


anno xxm mortis.

— ** xerritatio Hciischeniana in ante Aprilem , feclura ftguralis Itostia veteris Testamenti. Iloc novissi-

j dnas prxcedentes confirmat a rebus , post mc conalus est demonstrarc, Dissertathne erudita
*1 ^Passionem gcstis ; ostcnditjue anliquos plu- super Matthxi xxix y. 15, P. Petrus Possinus. Sed
res, <{ui numeratis ab ea annis rerum illu- rwn vtdeo quomodo ea ratione demonstrari quidquam
ffon obstanti- strium memorias quasdam consignarunt, a se stare. efficaciter possit pro vel contra attervtram sculeiitiam ;

bttsBenschvnii
Hxc Ule ctnn sic essel commentatus, ila sux ac- duin ipse Dissertattoitis UUus auctor denique fatetur,
argumentis
guievit sententiie, ut crederet can/, saltem e.r auctori- exanno quo mortuus est Christus definiendum esse,

tutc, firmissimam esse, quidquid alii paulo antea in unde sumendum hebdoniadum istarum initium, Li-
sit

G.illia (quorum tamen lucubrationes non viderat) pro cet enim ex Propheta constet, numerandas illas ab
commuiiis A:rx rectitudine asscrcmla ca-pciant dispu- exitu st?rmonis ut iterum sedificetur Jerusalem, et

tare. Cnnt vero unius eorum Jacobi Grandamici opus Ucet ipse demonstret, hunc sermonem, a tribus diver-

acccj'it, sub tituio Chronotogix Christianss recusum soruiit Regum edictis pro restauratione solius templi
Parisiis anno 1GG8 ; viditque eum, oinnibusttuctorittt- valde diversum, Nehemias (uti seri-
<-s^e litteras quas

tibus iltis susdeqne habitis, etiam Josephum, Dionem, bitur Ith. 2 Esdrx cap.
anno Ti^esimo Artaxer- -2

et alios a dicenda circa Herodis mortem sententia ex- xis Reyis obtinuit ad Duces Regionis trans flumen,
cludere, tamquam pluries a vera temporum ratione ut traducerent eum donec veniret in Juda^nm et ;

exenantes; rin^siiii nonmagm facietidum sibi credidit, ad Asaph Custodem saltns, ut daret ipsi ligna qui-
quod Grandamicus opponebat ex astronomicis ratiom- bus regere posset portas TempH, turres Domus, et
penjunt hodie bus : cum ipse Henschenius earum esset minus peHtus, muros Civitatis constat tamen xque cerlo, annum
;

eruditl plurcs istum vigesimum non esse numerandum


et jam semel ex Epiphanio persuasus, Judxos illas ut p<<s>tm .

sustincre.
nonnisi perturbatas habuisse. Tnterim quotquot nunc kistorici profani numerant, ub anno iiii Olympiadis
fere habet Gallia istiusmodi disciplinarum scicntes lxxyiii, 'jiuitiilo morttto patre Xerxe solus regnare
viros [habet autem pluHmosJ judicant, convincentes esse Artaxerxes covpit, anno <t>tt.' aeram vutgarem cccclv;
Grandamici demonstrationes : qui autem e<ts minus /it/u str Cltnstt mors deberet differn ad annosocto

capiunt, m eamdem tamen sententiam haud difftculter ultra xxmii ; sed quserendum aliud regni pHncipium,
coguntur ratione historica, petita ex Phlegonte, Ha- ejus scilicet quod communiter cum patre gessit. Dum F
incer '
driani Cxsaris Liberto, circa annnum ct scribente, et autem kocconstat. nec constat 'iii»t« anno anteobitum ProPter
. , . . ... tttm inittum
aputl Philoponum dicente, quarto anno Olympiadis patris Artaxerxes tste regnare sic ceepif, mhxt prxter AltaxerX j S

ducentesMna.' seeund;e [quem <**> annum serx vulga- incertam conjecturam ^ossino restat, qua definiat cumpwre
passum esse rejnantt»,
ns xxxiu apud omnes in confesso est) factam solis fuisse Regem a patre dictum, octavo potius, quam <iuo-
Christnm on.
33 xrx vit'(ju- defectiouom, omnium quae ante innotuerint maxi- decimo ante dictum obitum unno ; quod tamen necesse
ris 3 Apiilis.
mam et noctem hora diei sexta talem, nt stellae
;
cst, nt sciamus, mortemChristi,quss prtedicitur futura
in ccelo apparuerint guem locum ex ipsomet Phle- :
(inii« abinde cccclxxxvii fhic enim est medius hebdo-
goute allegant cttttm Eusebius, Hieronymus, aliique madis iax, anno potius xxxm quam xxix vutgans
contra Gcntiles, pro Cliristi <Ui<tnit<tti tn morte cjns aerx contigisse. Nam quod pro priori numero assumi-
ostensa; nihil dubitantes, quin ts agat detenebris, tunc tur, Artaxerxem stdnm natum patve jam in Regem

prseter ordinem naturx factis in ptenilunio psr Imms coronato, et astatis annum saltem xvi egisse quando
omnino trcs, eum naturales eclipses ftant m conjunctio- assumptus in regni consortem est ; utrumque per solam
ne solis ac lunee , neque diu durent, neque totum conjecturam dicitur, proinde nequit certam ullam con-
prorstis dieiit tiufrrant, etc. clusionem fundare; cum et ptius esse natus idem
2 Huc (tccedere rolunt a/itjtti profundioris specula Artaxerxes potuetit, et duodennis etiam coronaH.
tionis <!< stttdit deinoiistmtionem alium c.r hebdomadtbus Quandonam ergo coronatus sit scire deberemus, retro- wosimMus
Quod Danielis ; secundum quas annum vulgaris ti-.t xxxiii gradiendo a morte CkHsti <t<i initium hebdomadum tamen est,
llcetnon
conftciuiitr ex ipsum csse, <(uo ibi, tamquam septuagesimx hebdoma- septuaginta, et ab hoc initio /•<> annos viginti ud ini-
Hebdomadtbus d/s mcdw itl est quarto, prxdicitur Ckristus occiden- tium Artaxerxis, non illud vulgo notum externis scH-
Danlclis.
dus, succea]enteque sacrificio dignion novse Legis, <le- ptoHbus, sed magis domestkum, eoque Nekemise atque
Esdr.r
8* conatus chronico-histor:cus
A Bsdr& Artaxerxis domesticis, aliisque in Perside priorem illam, neque Romanis scriptofibus neque cx- D
natis fomiliarius. Cetarum ut ista via confuiatur ni~ ternis fuisse usurpatam i>/ designahdis temporibusl Fatemur ta-
'
omnes autem Fastos Imperium iltius sotnm ordini ab !" " ,:crosimi
c
ini ; eatamen qux supra notavi, qusque aUa aliunde
Uus nnnum 15
'

adduntur multa, tatia sttnt, ut pervicacem esse opor- nhitn Augustt; segre mxh\ possum persuadere, quod tibetiia

leat , qui non fateatur //s se moveri; prsfidenlem, Lucas Evangelista, hortatu Apostoli Oentium Panli, morte AugusH
" umernri *
qui omnia dissolvere posse credat, pro Gentitibus, Grsscis potissimum oc Romanis, Er»,i-
3 Natalis Atexander inter Selccta t
historiss Eccle- getium scribens, volensque initium PrsedicationisJoan-
sxasticx oapita, quss suscepit Dissertationibus eruditis uis chronico charactere insignire, notando annum xn
rtramque
sen'<n'iam ni- illustranda^ videns hinc sese constrictnm tenefi, »<• Tiberii ;
pro anno, quem primo omnes erant
audity.

titttr qindam ante annum vulgaris Mret xxxm Christum mortuum intellecturi cadere in Consulatum Duorum Gcrrino-
concihare,
fateretur} infic,nt ETerodera statueret obiisse nisi anno rum voluerit notare alium, quadriennio anteriorem^
anteseram vulgarem quarlo;novam </ nemini auditam sub Comulalu Lentuli et Asinii, de quo nemo esset
hactenus sententiam adduxit in medium, ut Christum cogitaturttSj nisiexpresse moneretur, atitev quamvulgo
itceret obiisse t anno xtatis susexxx.viuinchoato annum soleant annos numerari, scilicet » temporeper patrem
txxvmnumeraturus, si cumHenschenio posuisset Chri- cammunicati Tmperii, Hoc enim quid fuisset aliud,
assercndo na-
itum natum,integro annoac tribus mensibus prius quam quam lectores inducere in periculum pr*s<-ns iil itjuo-
lum quidem
antt xram moreretur Hero<.les, quod congruentis videtur dicturus randi, quod Evangelista videbatur velte notissimum
Vttlg. Ctiri- fuisse.Sed quid faciet illis verbis Lucsr,asserentis, quod esse, totius<]itt' historix a se scribendx bastm ?
sfum, std an. incepit se manifestare, post sttsceptum Posset quidem quod
Christus, quando prsetendcre aliquis,
fetii non dcsit
33, murtuum^
aJoanne Baptismum, erat quasi annorum triginta ;siis Hispanicse Provincise semelapud se inducto usu Mr& prxtextusad
anuo xxix .ri.r vulgaris jam erat ingressus aetatis suse propri&.in honorem Augusti, assumptx, xxxixannis eumdema
annum \\\ui,»»i eliam \xxiin f Respondet particu- ante vulaatam nostram, eamdemtiue 1
cottsiu/itissinie re- T
Iinperm acdu-
". . .

lam Affetj Quasi, idem valere, quod Circiter, wkPIus ttnuerutit per quatuordecim sxcula ; ita Judsei, j,»st cendumi
minusve, et utrmque habere ialitudinem, majorem mi- depositionem Arcltelai, proprio jam Rege destituti cu- K
noremve, i<r<> ratione numeri cui ddditur majoris vel jns unnos numerarent, ad nuntium communicati ttb

minoris : Ckristum autem extremo vitse suse anno, Augusto ciim Tilierio Imperii, per adulationis exces-
quadragesimo <itu>m trigesimo propioremvideri debere, su?n, propriam JEram sibi constituerint, solique usur-
cui Jttdssi dixerint, quinquaginta annoa nondum ha- paverint cum Lucas scriberet. Sed hoc f<t<ilius dicere-
bes. Idnn observat, persuasionem illam, <i"<>d Chri- tur quam probaretyr t
nullo talis consmtwlinis Judai~
3 Apiilis qui Mn-. mortuus tsset mense Martio, ortam cx apud
<./- <<< videri : vestigib scriptores extante; attento imupex
]>roj:imo anno
fueut 1Z Mar-
quod Apostoli primique Chrisiiani , primum Piiscltn guod Lucas non scripserit Judseis. Alioqui huc facerei,
tti. anno vertente celebraverint xxa Martii, cum biduoan- tttin Persarum exemplum, quibus illa gens diu sewi-
u\ ipsa Parasa ve Pasch e Jud eorum, recoluissent me- vit
titm aiia quxdam in Scnptura jacra
; puta >>r :

mvriam Passionis Christi hujus autem anniversarii ; Jeroboam /?(;/< Israet ei Joachin Rege Jurfa, quo-
Pasckalis memoriam Grxcos n/ suis Menxis usque rum anni ex duplici epocka fluunt, dum 2 Paralip. 35
hodie conservare, idemque in Occidente nostro flispa- rt 4 Re<jum 14 dicitur Amasias Rex Juda obiisse an-

nos <i<- Gallos plures antiquitus tenuisse. Ast alii, con- no xiv Jeroboami, et mox sequenti capitt 15 filius
siderantes Christum esse morhKiut feria vi, et annum ejus Azarias successisse anno xxvn ejusdem Jeroboa-

pr.i quo olii


Duovum Geminorum habuisse litteram Dominicalem B, mi ; Joachin vero affirmatur 4 Regum 2$, decem et
clcjrrnit H assumpsisse videntur diem xxv, tunc cum dicta feria octo annorum fuisse cum regnare ccepit 2 autem Pa~ .

ejusttem, concurrentem, i>l<i'tc ro libentius, >i«<«l inn<- </«U'iu<' ralip. 3G, annorum <lumtn.ntt octo >i>iam discrepan- :

incarnatum Chtistum fuisse scirent; nihit interim so- tiam explicant Interpretes, Cajetanus, Salianus, Cor-
liciti, quam id bene irl male cum Judaico ejusdem nelius,et alii, per annos <i't>is Hdem Reges communes
tiiiut Paschale conveniret. habuerint cum patribus suis.
4 Ceterum non fuit mens Henschenii nec porro 7 Tuii autem expticationi, etiam Tiberio aptandx,
mea est) in hanc quxstionum multiplicium perptexita- fortassisfavet, quod Lucasnondesignet annum vnsflxat-
tem nliiiis se inferre . satis habnit maanam primi Ca- ?.et'x? (qna voce pierumque utuntur scriptores Greeci,
iu/oiji antiaiiitatem <( auctontatem lettoiibus suispro- quando agunt de tmperatoribus Romanis, Augusti
ponere, et ostendere <i«<im apte inter se cohtereat pro- successoribus) sedzf^yr/tp.wtaic,; estqueea vox t xqueac
posita istic Chronologia ; quxsiforte a vero dcviet, m vox qualecumque impe-
\obis satis i u.Kj/.yj , inindifferens »>l

sit sl anno primo <i"ii» Pftri /»<r Consutes Geminis p\ oximos desi* rium, Provinciarum Praesidibns ordinarie >itci-
et •/<
G5 " rluus
sit Pelrusl
gnando, non potuerit tamen errasse m ultimo, ii/t«it>l<- tur, quemadmodum mox idem Lucis subjungit, r'yeuo-
certitts detnonstrabili Acturus igitur de S. Petn Pon- •;iC'j-j-<jz roO flQ>T''ou Il().aTOu vnc, 'IvjOyizti, Procil-
lifiititn . postquam ejus Chronologiam utrique sententise rantePontio Pilato Ju.laaam : vel JudodajPnvsiilente :

(!<• aiino mottts Chrisit aptavero, in Disscrtatione s«l>- et in /'"( sensu apud Tacitum dicitur, <juod
etiam
jungenda de exordio constitutx, primum <ti>«>i Antio- Tiberius, lep;e per Consules lata, provincias cum
chenos, deinde «i»"/ Romanos Cathedrx; i»l<- ponam Augusto communiter administravit <i«o>t Grxce, :

Pontifici& Chronologi» reliqux fundamentum «t ,


ryiij.''/. vjy.i dicerelur : ailro ut e.r vi verborum tion ne-

• ttiK-i mque <<k<i Christum sententiam teneas, m cessario debeat locus intelligi de sitmmo absoiutoque
Potro tamen mecum </ <>>m Henschenio debeas conve- Tmperio.
nire; nec attera repugnet atteriquoad Cathedn i: \
8 Mallem tdmen (sicut jam dixi) credere, quod max imesl
qvomodocumque de Antiochena statueris. Tota
,
!'. ngelista voluerit uti annorum numero, />rr totum tenere etiam
Romanum Imperium cut u "" os
etiim differentia "* eo consistet t quod proul seritu tt- sequaliter et uniformiter mu-l- ''

i usve passum Christum dices, ii» plures paucioresve ligendo ; sicut intellexit Interpres vulgatus quando '.'
'
'^"" J
, r (

habiturus sis annos^ medios inter dimissionem unius et absolute vertit Imperii Quod si posito sic anno, mi~
assttmptionem »/i> rius Cathedrx, <i«»s annos prxdi- nime obscuro dubioque , etiam liceat nihilominus
eando Evangelio Ecclesiisque ordinandis Apostolusim- mortem Herorlis eo anno relinquere quo rel/n- ,

j>< it>J<-rtt.
<jiieii<l>,m suadent omncs histprici, <i«ii,«s sententia
.".
hiterim non dissimulaverim, Grandamici senten- attera nititur ;facile apparebit, <iuomodo alii cirea na-

tiam,quoad »i<iunu Crucifixionis, prx altera longeve- tttlem annum Christi, ahi ctrea mnrlitalem errurer/nt,

ro imiUorem mihi videri. Quantumcumque enim ad <iu# est nova Natatis Alexandrisentcntia, sed i>nrtt/<us

fninr tuendam apta sit >i«i>l>'.r annorum Tiberii Epo* Conciliandis perquam commoda, ift <-u/m, quibus no-
chu, »i> Hensehenio expostta >/<>m tamen constat, : tum erat, quo anno mortuui csset Herodes, /» cujus
dt< /<US
.

AD CATALOGUM PONTIFICUM ROMANORUM. 9*

diebus Ghristura nutum adoratumque a Magis Mat- rum cujusque anni, a Dominica Septuagesimss proce- D
th.riis cum tegerent Chrislum manifestari
asserebat ; dentiumet leges Paschse sequenlium, existimo proces- IB91 8

cmpinse dum esset annorum qtiati trjginta, cowequenB cmrist.


sisit iorumdem in Paschate tonsecrandorum.
ritum
esse censuerunt, utmortuutfuerit in Gonwlatu duorum Lieet enim eum Prudentii Poeta xtule, iilest seculoy,
Qeminorum, parum curantesde annu Tiberii. Tsti ve- notumfuisse negent hmretici, nolentes deeo intelligere
ro, quibus hi erant notioves magisque xn oculis, tude ipsins llymnum. cui titulus. Ad inoensum cerei Pa-
iintt el conte-
retro gradientes per annos triginta, eo natum dixerint, schalis quiaalia MSS. solum habent, Ari incensum
;
cra/io Cerei
quem modo numeramus /Erx Christianae primum, nihil lucernae : ipsum tamen Hymnum legenti apparet, non Paschatis.
curantes de Herorie. Error aulem hic tanto excusabi- de quocumque cereovei hcerna agi, sed de eo quipro-
lior fuerit, quanto tlr annis ab Incarnatione numerandis piHis ceremoniis consecratus Christum, et peractx ab eo
minus cogitatum trat usque ad Dionysii Exigui tem- redemptionis humanx mysteria,eorutndemquein ueteri
junii, id est ml medietatem seculi w, cum omnes ubique lege figurat reprxsentat. Etsi enim ei kodie non
Christiani satis haberent moribus ac reltgionea Qenti- tur competere , ut dicatur tinctus pacifici chriimatis
lihus ducerni, reUquis vero conviclus civilis mediis tie- unguine, Poeta, infiguntur tamen eidem
sicut canit
quaquam affectarent sequestrari ; ideoque sicut lc- adkuc quinque grana Incensi benedicti, in titulo nomU
fjihh. ,
ponderibits t mensuris eisdem, stc et notis tem- nati. Quidni autem in ejus benedietume olim etiam
pornm uterentur, quia contrarium facere factiositatis fuerit adhibitum Chrisma, sicut hodicque adhibetur in
potius 'juiim pietatis fuisset, benedictione Fontu baptiemalis ? idque tunc primum
Anno 33, fa- *J Post Nicsenum nihiUminus Goncilium, qun Pascha- cessarit, cum Gerei benedicendi jus, quod prhnitus a
rrt USUS in-
lium Circuloinm ordinandorum atqueRomano Pontifici Matricibus ecclesiis seu Cathedralibut usurpatum Zo-
itribendi ce-
rtos a Pa&sio-
mittendorum cura Alexandrinis in jEgypto Episcopis nmus Papa ad onwes Parochiales e.itenderat, commu-
VIDE APP.
ne CtirlsM, oommissa fuit incertum quando, diu tamen ante Diony-
; nicatum fuit atiis quibuscumaue ecclesiis non parochia-
NOT. 4
sium E.vujuum, videripotest publiceinlroductusin Ec~ libus, el jus usurpandi Chrismatis non habentibus.
clcsia iisus annorum a Passione numerandorum. Tcsta- 11 Alqne hsee dicta sunto occasione Cereorum,
tnr enim Bcdu temporum eap. 45, Fra-
tib. de ratione quihus mscribebantur antiauitus anni a Passioue Do~
tres, qui Knmae fuerunt anno juxta Dionvsium occr, mini t a qua per triennium et tres ferc menses retro-
in Natali Domini, in cereis S. Mariae scriptura vi- cedendo, venitur ad initium praedicatx a Jaanne Bup-
disse, et inrie descripsisse hoc modo A Passione ; tismi, descripfum a Luca. Et eatenus quidem recte se
Duniiui nostri Jesu Christi anni sunt dclxviii. Quod habuerit itla qualiscttmque traditio ecclesiaslica, in
M"jorem
lieei tpse eo adducat, ut probet Romanam Ecelesiam, supputatione annorum; vacillare autem
ChrUti curn
primum ccepe-
ubitempus Dominicae Passionispopulisin memoriam nt, rum Diomjsius eamvoluit usque ad Ghrisii Inca\- bautiziretur

non ptane revocat annuatim, semper adnoiare numerum anno- nationem extendere, per solos triginta annos, quasi gscatem tjuam
ttunorum prx-
COHfurmis rnm, tribus et triginta annis ininurem. quam ab Lucas absolutc discisset, totidem et nonplwes kabnisse
cise 30
calcuto Christum, cum baptizaretur. Plures autem eum
ejus Incarnatione Dionysius posuit fin quo decipitur, ha-
Dionysiano,
qnia Dionysius oh Tncamatione incipiens, totis xxxmi bnisse fqnod nos libentius diceremut cum P. Natali,
annis prsvertit tempus Passionis) vidHur iamen t<l pro- quando in anno mortis oparteret omntno recedert ab
bare juod intendunt ii, qui anno vulgaris ALrx xxxm Henschenii sententiaj confirmat etiam 8. Irensus,
passumChrittumsustinent. Eteniminscriptiocerei, quam scribens Itb. 2 con&ra tixres. vup. 39 quodj&m in

Fratres isti oiderunt, non pro eo Dnmtjsiano anno, aetateru seniurem dechnabat Clirtstus quandodtirebnt

quem tunc numerabant, fuisse videtur sed pro sequenti, ; omnes Seniores testantur, qui in Asia
sicut inquit. fr S Joan-
quem nos proximis Januarii Katendis auspicamur;
<t apuri Joannem discipulum Doinini cunvenerunr .
ii'-, dlSCipUr
tis accepit
qutque retrotrulicudo dtcm ad ittens c -s tres, ?""'. verc idipsum tradidisse eis Joannem... Quidara antem S Irnhius.
secundum istam sententiam numerari poterat dcci a non solum Joaunem, sed et alios Apostolos vide-
Passione ; sHjttidein congruum $rat, ut ante initium runt, et haec ab eis audicrunt, et testantur de hu-
xplicareturratio festorumpro anno sequente, qui jusmodi relatiotie. Ipse quidcm Irentsus, quicum
proinde inscribebatur ccreo, loto isto anno legendus. Senioribus istis egissejunior potuit, indieatum eibi ab
10 Cnm iijitnr Dionynius, in *it» tlf Paschaiis ra- tltts declivium in ailatera seniorem pro stw interpre-

adeoque tione Efistola, sir loquilur: Quia vero S. Oyrillus tittit. ailnirt,t,eiqtic apitins verba Judxonm, Quinqua-
antiqutor tllo,
prinuim Cyclum ab anno Diocletiani cliii ccepit [est ginta annos nnndum liabes qtmtt, inquit, de eo dici-
c tur qui jam quadraginta annos excessit, quinqua-
hic nobis cocckvii^ et ultimura iu ccxliiii terminavit
(qui nohis est dxxxi) nos accxLvm annoejasdem Ty- frinta autem nondum non tamen multuio aattigit,

ranni potius quam Principie nl est dxxxiiJ inchoan- quinquagesimo abshtit) Uiud a quadrasesimo aut
tes noluiinus circulis nostris memoriam impii et quinquagesimoanno ordUur, talemquesetatem habuiste
persecutoris innectere ; seil niagis eiegimus ali In- Chitstnm scu.it, quod reeipere «"« poMumtx. Sed «
qiioiil iltc Jicitht qtttt.lriftii nitn bifjtf
caruatione Douiini nostri Jesu Chribti annurum Itttininis .clatcni, .

iiain iHirtiaits, in jtiitwrcni scmorcinquc ; ctun enm


tempora prrenotsre. Cunt. inquam, su loquitur Dto.

nysius, nee a Passione Domini, sed ad Incarnotione septuagtntaannis Rrgius Psalics circumteribat, pro-
fccto qtn uiititun xxxu agens uat
superanspriedicabat,
tenrpora prxnotare intendit : apparei cos. qui annum
invtichaliir rccle tltcehalnr j.un iu
Monachis Anglis visuin, eereis S. ^furttr cl ttiuto XXXllIll
c Passione
a?tatem seniorem declinare : itec pbts poluerunt iUi
inscripserunt, ipso ecclesiustici anni exordio, id est in
Joannis discipuli significatum mlmsse. Sic
auicm non
Noiali Dominico, pro proxime inchoando anno civili;
uniucs aut ple-
non fuisse tn hoc secittus ritttni et calculitm , qncnl Dio- ertt ojius tlicere, quod Apostoii (quos
condpere suo magislro jttnioresj omnes
mjsius fucrtii conatus inducere ; setl qtictn acceperanl a rosqueoportet
tritjcsiinttin tiniitiin vocatisinl
mnjoriviis, atleot/ue cum tliu ituteit ttsum saltem Romx ctiam titit 1'lcriqiic ntfru

muniis Evangelicum, proul conscquens essel st


efice.ptiorem fuisse : tfuidniab .rtate Cyrilli, autetiam a,l
qtttiml" «M '•""-
dumtaxat erut 1'bristus
muito cititis cceptum ? Kam Cyrillus (ul apparet ex iriccnttrnc-

verhts Bctl.rJ aunis Dioclciiutu Circulos suos adaptave- ril.


dc qi.ilms
rat ; ilti antcm acceperant a initjortlnis inscribere eis.tcm H iXiittc quoinam K/lijtes qttaquc carittn
sienl
Typographoplacuitexhibere,
annos, numeratos a Pa&sione, i>l est Redemptione hu- agimut, Pontificum
iucfli cutarii Jotftiics Baptuta de
mani qencrts, cretlnoh cumtlcm cttttsant, oli qiiam jtnstea tas primits *ri
Prrfationem bic accipe,
eletjtt Dtontjsius ah Incuruntiotie, tamquam a salutis CavallerUs, hujus ai itlos

iviisiliun, Msct <pu> collcct.c edttxquc fue-


nostrse principio, exordiri, Abislis porro cercis. quibus stmitlqttc

ita quotatinis inscribcliatitr vclappendelmlw iutlc.c festo- runl.


9 DE
Propylseum Maji.
; ;

io- CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

AD PONTIFICUM EFFIGIES
PKjEFATIO
JOANNIS BAPTIST^E DE CAVALLERIIS.

confirmandam Catholicse et Apostclicoe a patre suo diabolo edocti, omnes machinas, ad ob-

Ad fidei veritatem, quantum momenti adferat

legitima Romanorum Pontificum succes-


nubilandam hanc praeclaram iu Ecclesia Dei lucem,
adbibent, diligentius
modulo meo
considerans; ut et ipse
aliquid adferrem. ac in Ecclesiae gazo-
pro
sio, ab ipsuDivo Petro Aposlolo, cui gre-
Homanorum
Ponli/icum gis sui pascendi curam Christus Dominus concre- phylacium, tot clarorum virorum, qui perpetuam
conttnita didit, ud liaec usque teinpora nostra conlinuata,
vel hanc Pontificum Romanorum successionem scriptis
series
inde, Cliristiane Lector, animadvertere potes, quod suis egregie defenderunt, thesauris refertum ,cum illa

hostis generis humani diabolus, per membra sua paupere vidua, duo minuta immitterem ; Pontificum
schismaticos et bjereticos, in hoc unum, omne stu- imagines conquirere, et conquisitas in luceni pro-
dium suum confert, ut fundamentuin hoc, in quo ferre constitui rem sane arduam et cum prirais
:

Christus Ecclesiam suam sedificavit, subruere etex difficilem aggressus quae tamen, per Dei gratiam,
;

anirais fidelium penitus extirpare possit. Scit enim adeo non infeliciter cessit, ut licet magnum laborem
serpens ille callidus, se tum denium circa Ecclesise suscepissem, non tamen nisi re plane perfecta con-
naufragia atrociusgrassaturum, si quandoguberna- quiescerepotuerim.
toreiu sublatum, et pulcherriraum ordinemEcclesise 3 Multas enim Pontificum efflgies, post eas qure
1'alidum pridem opera F. Ouupbrii Panvinii in publieuin
conturbatum animadvertit. Ceterum divina illa bo-
adversus
nitas et sapientia, quae prsesidio suo nuraquam Ec- prodierunt, studiose conquisitas, partim ex sepul-
hin-ettcos
tclum. clesiam destituere solet, inter tot labentiuro tem- turis, picturis, et musivis antiquis, partim ex nu- ex vctustis
porum varietates et difficultates, id sanctorum Pa- mismatibus excerptas, in unum collegi; reliquas monumentis
trum vigili cura studioque perfecit, ut velnti per autem ex Basilicis sanctorum Petri et Pauli, diver- studtose
coltecta.
manus traditam, integraraeorumseriembaberemus, sisque in Urbe Ecclesiis depromendas curavi ea ;

qui post Divum Petrum Apostolorum Principem, potissimum ratione ductus, ut cum tibi, Cbristiane
Ecclesire Dei, ductore Spiritu sancto, ita prafue- Lector, vivas imagines repraesentare non possem
ruut, ut et sanam a Christo Apostolisque traditam salteiu eas exhiberem, quas a multis retro seculis,
doctnnam illibatam conservarent; et fratres suos in antiquioribus urbis Romae Ecclesiis depictas
in nde cunfirmantes, haereticorum errores, quibus cernere licet, utsicantiquitatis nihilominus speciem
plurimorum mentes fascinare diabolus numquam aliquain, vel iu lpsababitus ratione videre, et ea te
intermittit, evertereut accondemnarent. Quaquidem oblectare posses. Probabile enim est, quaravis se-
in re singularera Salvatoris nostri providentiam, et culum illud politioris picturse fuerit expers, in effin-
in promissione Petro Apostolo facta veritatem ma- gendis tamen ejus generis imaginibus, Romaeprae-
nifeste exhibitam admirari licet; quod cuin in ple- sertiiu, traditionem quamdara secutum fuisse. Nam
risque Ecclesiis, quui ab Apostolis erant fundatas, absurdum viderinon debet, in ipso crescentis Eccle-
Episcoporum continua series saepius interrupta de- siae initio, non defuisse multos, qui quod studium in
fecerit, sola Romana Ecclesia tam excellentidivinaj colendis daemonum idolis antea nefarie ponebant, hi
gratiaj privilegio dotata videatur, ut in tantis ty- pcstmodum sacro Baptismatis fonte ahluti, illud ad
raunorum persecutionibus portae inferi adversus propagandum verum veri Dei cultum, qui in Sanctis
eam pravalere non potuerint; et fides Petri, pro suispie colituret honoratur, laudabiliter converte-
qua Christusut ne deficeret oravit, in successoi ibus rint.et ad devotionemexcitandam, eorura imagines,
Petri, perpetuo salva et nullius errons labe conta qui pro Christo gloriosara mortem oppetere non
miuata, viguerit. Hinc videre licet priscos illos F
dubitarunt, apud se religiose asservaverint illo-
:
non ijratis
sancios Patres, cum pro verilate contra falsas has- rum autem maxime, quos vel dignitate Ecclesiasti- con/ieta hic
reticorum opiniones decertarent, ab ipsis Apostolis ca, vel vitaa sanctimonia, vel miraculorum magni- proponitur;
deduclam Romanorum Episioporum successionein, tudine, ceteros superare videbaut. Imaginum certe
tamquam validissimum arietem, destruendis illo- in Ecclesia Dei usum antiquissimum, et ab ipsis
runi irroribus adinovisse ; et hanc demum certis- Apustolorum temporibus deductum fuisse constat :

siinain fidei regulam eos judicasse, quse cum visi- quo tempore, cum artes istee passim in urbe Ho-
bili Pastore et Christi in terris Vicario per omnia ruerint, haud obscure conjectari possumus, eos qui
consentiret. Sanctorum Martyrum aut Pontificum iniaginibus
2 Quoniamautem quod sunt hoininibiis in litteris asservandisstudebant, naturalibus polius lineameu-
ad instru- versatis Scripturse, boc sunt idiotis picturae; non tis expressa, quam fictitia aliqua eorum
clloncin ru- effi"ie
d.ontm et-
modo per illas, sed et per istas, pii majores nostri fuisse delectatos.
Haecet id genus alia, ubi diligen-
iam eotoribus rudionbusinsinuare voluerunt, quosverae fidei du- tiustecum, benigne Lector, consideraveris, bona
txpressa, ceset magistros sequi, quorumque vestigiis insistere spe sum, quod diligentiara hanc nostram non
im-
potissiuuun deberent. Atque hac inaxime de causa, probabis, qui venerandae antiquitatis uiemoriam
in templis Deo dicatis, quas in hac alma Urbe ve- quantum licuit, edito hoc libelloconscrvare, om-
nerandaeantiquitatis memoriara retinent, sanctorum iiibus.jue palaiu faeere studuimus, Romariuruin
Pontilicum seriem, multis in locis, coloribus ex- Pontificum successionem, quam nostri temporis
lite-
pressam reliqueruntj utvel hao etiam ratioue po- retici impudenter oppugnant, ita
apudnosintegrani
pulos in fide conlirmarent, et quam doctrinam illis vigere, ut non modo nomina, genus,
et patriam sin-
traderent, niniiruin eamqueeab Apostoliseorumque gulorum, sedetiam ipsorum, ad vivum ex-
effigies
successovibus ubique diniinderetur, onnnbus palam pressas ostendere possimus. Bene vale,
et iabore
mcerent, Hajc ego mecum expendens, et quorsum hoc nostro felix fruere.
unpietatis devenennt perditi quidam horaiues, qui 4 Hactenus Awtor, qui utimun etiam curavisset
docere
AD CATALOGUM PONTIFICUM ROMANORUM. 11
docere posteros-, qnibus in loeis ac mommenth singtdz usque ad Bonifacinra VIII, qui ipsumduplicavit
; pri~ D
effigies spectari potuerint, addito de cujusque vetustate nium vcro Urbanum V, addidisse tertium circulum, JKsr> cnnisT
ideaque fidcm jmliao. Tnterim pro eo, proque iis quos est secutus sicuti erudite notavit Nico/aus Alemanni, in Disserta-
otlquam pictoribus vel scutptoribus, istius seriei, meam equidem tione Historica de Parietinis Lateranensibus a Fran- quales in
tnerentur
nolim obligare fidem, singulas aeque prololijpo
effigies certa re- cisco Card. Barbrrino restttutis piuj
effigles htt, .
129; cumque sunt;
ferre lineamenta eorum, quorum inscribuntur nomini- Caiallerius, id satis accuratc obscrvaverit : iniistamen
bus quin potius suspicor, tum ante S. Silvestrum, quas uupcv nccepimus Pontificum figuris,
:
Rumx ex-
tumpostea fuisse non paucos, quorum variis ex causis cusis anno mdclxxh, nitllas dupliciscoronamentt tiuras
abolita memoria nequiverit in tabutas aliter referri, spertamus triplici vcrojum ntdc a tempvrc Alexandri
;

quam usurpatam permissamque pictoribus stmili


per III, annis fere ducentis cifius auam convemat : ct perir
casu lurnitum. Quiimiliu tamen discernere nequimus culitm ist, ne pronressu temporis longius serpat depra-
inter veras fictasque, fiut hmc gratia antiquitati, u/ vatio, cuiftdeliori l/ac imiiatione prototypi consultum
quales accepimus taies tradamus. De Onuphrio autem, vulut. Ahtineri autemjussi tesseris gentilitiit, quas
•>

viro relnjioso, Ordinisque Augustiniani professore ac satis liberaliter et audacter addunl aliqui, etiam multis
sacrss antiquitutis reverentissimo ; dequc Joanne Bap- seculis prius, quam e^ essent excogiiatx, sumptas ab
tista (cujus etiam antiquarum Urbis Romse statuarum hodiernousu antiouiovum in Italia familiarum, inter
Ubri dao habentur excusi Venetiis anno 1579J quiSe- quas Poniifires pene singuloi dividunt. Exptodit hanc
renissimo Principi Andrex S. R. E. Card. de
D. vanitatem mcrito scriplor Italns R. D. Atoysius dc
Austriu Pontifices suos dedicans, commemorat Joannem Tattis in snis Annalibus Novocomensibus, cujus verba
et Anionium Gavallerios, suos consanguineos, quorum legi possunt ad xiii nostri Maji, ubi dc Euscbio Epi-
alter ipsi Cardinali, alter ejus Serenissimo Parenti scopo Comensi pag, 1G6. Primusejusmodi tesserisusus
Ferdinando Archiduci, Maximiliani Cxsaris Nepoti, fuisse sritnvpr .nhctus Bonifaciua VIII, gente Caje-
a Confessionibus sacris fuit; dc Onuphrio, inquam et tanus : secuti subinde, sed inconstantcr, alii, qui qui- scuta gei'
Joanne Bapttsta prxsumamus, fnie optima edidisse pem nobilius nati erant : ceteri denique omnes easdem tiUtia cttr
nutti addita.
quas invenerunt imagines. Displicet tamen, quod ibi sibi delegerunt : qux licet exprimi poiui^sent pro ul-
postZachariam Papam inveniantur duo Slephani; timis hisce seculis, nolui tamen subire aleam invidiosi
cum conim taatuni unus ordinatus, adeoque solus fue~ delectus.
ril iu numerum Pontificum rclntus. Pnmus Bdronius 6 Prxterea ammadvertens nostrum P. Augustinum
utrumque posuit, et contva totius antiquitatis fidemno- Oldoinum monumenta sepuleralia quorumdam Ponti- sed monU'
si paucas
e.rceperts :
minavit Tertium, </»/ aliis Secundus est;itaque ceteros firum, qux quidem etiamnum Rmnx supersunt inte- menta se-
ptilciniia
conseifiientcr numero uno au.iit. IIujus suijgebtionem <jvn, vcl ob renovandam Basilicam f^aticanam destru-
adhucin-
secutus TitomusTreterits, Canonicus S. Marix Trans- ctu ni parietibus Vaticanarum cryptarum exhibentur edita.

tibcrim, in Compendiariis ijcstts Romanorum Ponitfi- depicia, satis accurate studioseque collegisse, novissime
cum quibus, vclut Onnphru stlpplemento, ttstts Cavalle- Ctacconium edertdo ; eorum vero qu e /u reliqua
rats fttisse intclligitur ex Bulla Privilegii, tpsi a Grc- Ittilnt, Gallia, atque Germania, istis ubi Pontifices
(jono XIII concessi necessitatem Baptistx imposuit quidam mortui sepultique sunt locis, inveniuntur, exi-
rjus iniiiijiurni aliquam comminiscendi, quxinantiquis guam kabuisse rationem; dedi operam per interpositos
nullu erat, Ipem suspicari poterimus de nonnullis, amicos, ut m vel omnia vel piuritjiir nanciscerer, n
eodem expre&sis liabitu, quo antiquiores ante Stlce- xn sitnihtrt incidenda cwravi, prsBteritis qnx jam
stritm : idenim prxter morem mediisevi erat, quoomncs Oldoinus ediderat.
pingebantur induti Ptanetam sacrificalem id est Casu- 7 Ecce autem, dumhxc Praefatio imprimitur, rao-
lum, vel Cappam choralem, tjuam Piuciale appcllnnt. mento temporis, indicatur et promittitur mihi L-nUo
r> Cuusa autcm curTypographo, effigies illas,magno a patribus nostrU Anglis, Ttalice impressa Chronolo-
sumptit a sr cumtas, lntic tvurttititt tnsrrendtis offerenti, gia suramorum Pontidcum, continens eorura effi-

consensum prxbuerim, potissimum fuit; quod animad- gies, nomina, patrias, annos et dies quibus electi
ct merentur vcricriut ensilcm, tum Romx tum alibi identidem t>citip~ fuerunt, cum eoniuiilem vitis, ac tempore vacantis
fn Iwc ojiere
ttls ithjnc ies.it/phts, o priia/ illins Cuval/rvttirii protQ~ Sedia, et quid sub unoquoque Pontificatu ra.Mii iria
eonservarl,
typi lineamentis magis magisque deflectere ; confundi- dignius gestum sit, a S. Petro usque ad CJrbanum
que ab ignaris hominibus insignia qusedam Pontiftcatia, VIU, recognita et expurgata a R. P. Mag.Joanne
et adhodierni temporis formas aptari, prxter historia- Brandi de Salome, Doctore Tlieologo tertii Ordinis
S. Francisci, Roraa; apud Frauciscum
Corbelletti
runt fidrm; ac nomtntttnu circa tiaras. Cum rnan lius
mdgxxvii, exqua s> quid forte in decursu profecerim,
constet simplict coronamento omnes instructas fuisse
niiit omiiiam Lectori indicare.

PRIMUS PONTIFEX ROMANUS

S. PETRUS APOSTOLUS _
ante vocationem Simon. ex patre Jona seu Joanne, de Bethsaida Galilaeus,
Petrus,
a Christi Ascensione in c elum die u Maji, anno xxix : vel die xun Maji, anno xxxih,

Universalis ecdesiiE primus Pontifex, eamdem rexil usque ad annum lxu; crucifi-

xusRonic-esulj Nerone, xxuim Junii, expletis in supremo gradu annis xxxui, mense,
illo

dielnis xxn ; vel annis xxxn, mense i, diebus xin : Homa; vero, sallem olijinm^jinnos
xu, nienses u, dies xn.

Anni extre- redduntur ui


ttremi <-x Cxsarea historia tam certi .

ml defini.
certius U: multos tam n decepil En-
'lo certa; MTrimo indicatot Pontificii universalis terminos 1-L'n- nihilhabeh /

sedisse Petrum affirmans usque ad annum


schenio defmiunt Consules anni xxx, Vmitius et sftius;
sic forlassis legerat apudali-
Longinius, utqnc anni lxv, Nerva et Vestinus. Po- ullimuni Neronis, quia
quem
, :

12* CONATUS CHRONICO-niSTORICUS


qucm, qui annum. cum intcUigcbat, qucm Roma' ul- Auctor jirimi Cataioiji defmicc. TFoc deinde facicnfes T>

timum Nero egit % postea digreesus in Greeciam. ncc posteriorum Catalogonim anctores cx Eusebii seuten-
amplius. reversusin Vibcm: sed in Campania monu tia, sed cmn respectv. ad solam Romanam Cathcdram,
propria interempttis die xix Junii anno vtdyam aerse omissisque Consulibus, addideruni assignutis ab illo Spattum
lxviii, Tmperii stti xiv, inclioato n xm die Octobris ; cjusiicm Sciiis ani/is xxv menses u, dies iii sane /toman x ;

Qmiil iuifcm non poluerit Nero, ant isto, aut segucnti per ijimni insulse cum dwxvm Januarii, quofestum riteeo>
.
fl

anno, Aposiotum crucifigendum mandcsse, patet, quia Romans Cathedne Ecclesia recolit usque ad prmum, ,

hic aniea ipso inspectante Simonem Magum ex acre xxix Junii, fluxerint menses v dies x. Anni autem
terram preecipitavit ; et Paulus, abstractis ab kominis xxv preegressi nequeunt vere reperiri^ nisi anno xl
impuri contubernio mulieribus aliguot illustribus, iram Romam adducas Petrum quod non convenit cum :

ojus iii Ckristianos vehementius incendit; quse omnia sententia ipsius Eu&ebii, dicentis anno n Claudii (qui

Neronis tn urbe prxsentiam requirunt. est vulgaris xui Romam primum abiisso, dum sic lo-
'

ptinua pru-
2 (Jiiod Pontificatus universalis initium attinet ,
qmtiir Petrus secundo Claudii anno, ad expngnan-
:
d< / (j uiino
mortts nemo est qui dubitare possit, quin illud a Christi in duin Simonem Magum Romam pergit, ibiqne vi-
thritti. coslos Ascensu peti debeai ; ejus autem durationem ,
ginti quinque annis Cathedram Sacerdotalem te-
uii c.i uotutis Consulatibm satis notam , non curavit tenuit, usque ad ultimum aunum Neronis.

DISSEUTATIO II
Dc Sctle S. Petri Anliochena etRomana, ac ulriusque initio.

occisus fuerii ffierosolymis anno xxxxin, qunndo a

Terba Ca-
0,
fiiam
l rerttnn est, nfrtninjue Sedem constituisse ac Christimorte, obita anno xxxm vel xxxiv solum cf-
talogi ? rt tenuiste Petrum ; tam difficile est certo definire ,
qtio flnrerunt anni X vel IX : Si enim auctoritas illa sul-
Anastasil rnniti utramque occupare caiperit, et quut annis tenue- sitterel, corruerent ttiam anni xxn, qm ex eodem Eu-
de utrague,
nt. Xcuirum, ut jnm ili.ii, nvlirul antiquus Catolotjus : sebio atlscrilmnlur Iiomani Prlii Ponlificattti. Est enjo sed bene
qiiotl post
solumque dicii, quod Petrut fuit temporibus Tiberii vel Apollonii oel ipsius
Eusebii error hic eviiens, annos
tienniiim.
Csesaris, et Caii, et Tiberii, Claudii et Neronis. duodeeim pro duobus scribentium ; quia non muti«
Secundus, defectum illum suppleturus, Primum , in- pluribus videntur Apostoli substitisse Hierosolymis
,

quit, sedit Cathedram Episcopatus in Antiochiaan- quando Paulus Jpnsiolus, post tres annos a sua con
nis decem. Hic Petiusingressus in urbem Romam, veisione, itl est post ininos t/ualuor a morie Clnisti, ve-

Nerone Ca^sare ; ibique sedit Cathedram Episcopa- nisse se Hierosolymam ait videre Petrum et man- ,

tus annos viginti ouinque. Fuit temporibus Tiberii sisse apud eutn dicbus quindecim, aliorum autem
etc, eadtmqut transcribit sir verbotenus Anastasius, Apostolorum vidisse neminem praeter Jacobum ,

ac MS. Maz. nisi quod pro decem annis Antiocheiice Sedis , hnbeat Fratrem Domini. Esl ergo lnc aliquid qnod in Dia-
tle qtititlri-
constanter in tmnibus exempiaribus annos septem. In tribti sua correclum Henschenius vellet, si viveret.
ennto <rm- Non proban-
t<as praegru to,
uno aittem ejus exemplari, quod fuit Cardinalis Maza- 3 //«tim aiiinn xxv ainioriim spalium Romani ttir elttnn
rini, li.rt iii margine scripserat aliquis, <ji<us< Anas- Pontificatus, pro qtto stabiliendo islic impegit llen- anui 'Jj

tasii defeclum supplere Dominus noster Jesus


vellet : shemus, quamvis passim et ubique legalur in Calalo- Siitls «o-
Christus, Miniiuus Pontifcx, nascitur xiu anno gis, prinio vetusliori
manx.
an mundo? i et postertoribus, ac veluli pro
Imperii Augusti. Annis xxxut, mensibus hoc* m in traditione habeatur in vulgo; nullum tamen aliud vi-
numero vixit. Trigesimo anno baptizatus reliquum , iltiur habere fundamentum , quam hallucinationem
tempus pia dicavit. Post ejus Passionem anno se- Eusebii circa annnm morienlis Cliristl : el uescio uutle
quenti, tenuit Petrus Apostolus in partibus Orientis sumplam notiiiam de anno nClaudii, quo Romam pro-
Catbedram annisiu ; deinde anno Dumini xxxuiu feauttil Petrus: mier koc enitn et ultimum annum
venit Antltiochiam, ubi sedit annos un, dies um ; Neronis videbantur tol anni posse inierjiei. Porro
deintle venit Romam, uhi sedit annis xxu, menses subrerso semcl fundamenio auctoritatis Eusebianse ab
Eusebio
uu, dies uiii. llter describere volui, non qnia maijnx circa l,«c punctum, ecquid tupererit cautse ex Scriplura male tlefi-
auctoritatis sint manifestum enim est vilium in armo vel Patnbiis, quo prohibamur
isti exorbilanti numero
Augusti, ijiii e< nirnli- Auctoris nulari debuerat xuv, et elinm integrttm drcenmum sublrahere. ? An forle ob-
viia Petn piotitilniiir «squead
Domini lxxi) ttmiuni stare putabitur prima S. PetriEpislola, quam
constat
ttd <i«<« occasionem dederunl
Henschenio quatuor Romx scriptam esst prxsente Marco? quia hunc Eu-
ai s vagi per PalBtslinam Episcopatus adducendi in tebius dicit m Claudii anno directum esse
qttrid pro- Alexan-
btitur ;
suiiiu chronologiam. Nec sane paucfonbus aunis vide- tlrnnii : ei quia hiijus discipulos asserit Hieronymus
t«< iii Palxstina relinqui posse Petrus, t/uam/oPaulus inlibrodi Scriploribus, ideo lautlaios a Plnlone
fuisse,
*'"
" st post tres aunos a sua conversione venisse quotl hic sub Imperalore Claudio
legalione alicru pro
Bierosolymam illum videre, tamquam ibi commoran- Judxis fungens simt aute sub Caio, Roma; (ut dici-
tem. Won tinnrn aulhos qualnor, atil illos srplrm jile- tur) e t locutus cum Apostolo Petro
ejusque ibi ,
iius sumpsit Hentchtmus : qaia Petrum Romam nd- amicitias habuit'? Ul h,rc omnia demits ad
secundum
ilujii anno \i„ utique imunte nam Cathedra Roma-
.
Ciaudii annum pertinere, solum tamen
conficicnt .

Dffi ill (tttltto <rc<'ltlur xviii Jaiinaiii el a Majo anni quoil revera Petrus islo anno (m
scriHl Bieronymus) sumpto int-
xmx, uqut titl Jiiniiuinnn anni xl, solum liabentur Romam excurrmt, et indeEpislolamislam smpsent; tto ob an.
aiiui x. menset vni. non aulem quod ibi jam tunc habuerit 2 Cltiudi,
Cathedram con-
2 Mirum r^t autem quomodo putaverit, in eoiem stitutam. Im„ euiu ibi itnic nontlum
Tlo» 1'rtn habmsse , oerosi-
tpalio lemporti Inusnirt potse arnios illos xu saltem mile mib, ejns
qitott <h<t,„,
. fttott pr.rsenlia Hierosolijmis sequenli
Apoitolorum mcfioatos, anli qum xsaclos, ex ApolbmU Sfartyra mat anno, ubi circa
Puscha eaplus ab Herode ei m ,
facta nl iin tettimonio, tamquam veterum traditioni inniio, scri- vincula esl conjectns : ilem quod
1? « Pautone,
Pauius , post annos
bit Eutebius lib, b cap. 18, Dominum Apostolis praj- o sua conversione quatuordtcim
,'ita enim intelligere
cepisse, ne Hierosolvmis excedcrent. Ut enim ad malim, quam a primo ejus p„st
Iriemuum Hierosoly-
siilruntliim titiililiunem istam frustra se torsit ffen- mam advenluj cum Pelro, Jaanne,
Barnabaet Jacobo
><l<ri<<„s, !«„ Hierosolymis totan. Palxslinam substi. n, concihum venitnt, adhuc in Syria
tutns ; ita fruttra Petrum repere-
tun(, gtn eoiisni intuutur, ad ne- nt, cum eoque veneril Antiochium.
ijaudam S. Jacobi precdicationem in Hispania,
quia is
; :

AD CATALOGUM PONTIFICUM ROMANORUM. 13«


i Diram igitur t Petrum quitlem Romtim venisse u
qno
sententiaHemchenii, Commlatui duorum Oeminorum D
sl tto- anno Claudii Eusebinm ieeeperitj sed prseua-
(qute res Ordinationem Jacobi adscribenlis. Sed levia hsc sunt, PBTRl -
intim cenit
lente opud Imperatorem grttia Simonti Jfaoi, quiejus pree eo eommodo quodprsebet
Petrus, talis Chronologia de initio
jussu jam etiam utDeus Romx colebatur, erecta inter utriusque Cathrdrse,ad librum de Aetihit Apostolorum
duos pontet ara Simoni deo sancto mor ; rediisse m aliasque affines historias apte ordinandum, quocumqne
Syriam ; quoad tlivino ndmonitn fsi
ibique mansisse, demum anno morluus Christus dieatnr. Si enim eum ntsi hoc rt>-
trahert malis
Metaphrasti credimus) vel sua propria sponli , ilerum Ordinatione Jacobi omnia retrolraxeris qus Anthio- q<I an 20
Bomamrevertit.Causa autem illucrevertendieadem esse chenam Cathedram spectant, sie ut hm constiluta
poterat, qnte JudsBis ceteris exeundi Ediclum scilicel fuerit anno xxxvi; sotum
:
amittes Dominicam, quse
Claudii, ctmtrtt eos annn xxxxix j^romulgalum. Licet fuerit ejus initium fqnotl pro Itnc Setle mmtts curan-
enim dubitet Orosius, an cum Judxis expuhi quoque dum, quam pro Romana) et inter utramque kabebis
ab Urbe fnerint conrcrsi od Christum e.t Romams G< longins intervallum temporis, prxdicationis Evangell e
tiles; iiitlht tamen ratio id suadet credere. Justum au- ordinandisque Ecclesiis per eas omnes regiones impen-
non fnmcn tem fuit, ut ii qui palam noti erant Christiani indige- sum.qux deinde Romano Patriarchatui el hinc sumpto
vide/ur l6( Tabetta Chro-
vsb, advenantm magistrorum jam destituti prsesidio Conslantinopolitano fuerunl succensitx.
Cathedram ,
not. tlenschc-
poiuissa an- alicujus ApOBtolici vvri, sed Gentibus minus noti quique 7 Ilis tta deductis, videtur operae pretium fore, si ii >i modo sub
te an. 50, latere possel, praesentia conflrmarentur. Hoc vero pe- tnlmlti (tm-rn corri-
Chronotogica, inserta Exercitat. 2 Hensckenia-
fjenda et au-
riculum eeteris animosior ac Principatior Petrus in nx, pro parte ultima nonnikil augeatur corrigaturque genda.
quod congruum videbatur, ut
se susceperit eo tibentius, hoc modo
mundi caput Roma etiam primam Cathedram Episco- TIBEll. X SBM.
Ser. Sulpitius Galba.
|

palem haberet; satis autemtutum se credere polerat f IUPB- VULG.


L. Cornelius Sulla.
divino muntmtne, adversus Claudium, quantumcumqne 19 23 33
Judxis infensum. Itaque opinari volo, sub initium anni 5. Paulus venit Hierosolymam videre Pe- 20
quinquagesimi Romam advolasse Apostotum, et mense truiu. AIu hoc ti/ino Christum passum di-
Jniiittiriti ibidem Catkedram sibi et successoribus suis cunl.
constituisse.
5 Placet vero hic annus vel ide.omagis, quod litte- Cn. Aceronius Proculus.
qunndo die< 23 27
18 Jan. in- rani Domtnicalem habens D, kabuerit xvm Januarii tn C. Pontius Nigrinus.
cidit m Do-
Dominica. Quia enim mox infra apparebit, ex consue-
mimcam Moritur Tiberius etc. Josephus kistoricus
tudine plurium consequenter seculorum, Ordinationes CAM-
. Petrus Antiochix Cathedram colto-
Gl E
Episcoporum, prxsertim jRomanorum, semper in Do- I.

cat. 22 Februarii, 1
mwica aut saltem infesto solenniori celelrrari; hujus-
modi observantia t
cujus initium nullum ostenditur ,
C. Caligula Csesar m.
credi poteslab Apostolica institutione fluxisse, ipsumque Sn/f. L. Gellius Poplicola.
Petrum ejus in semepti&o fecisse exemplum. Et sane M. Cocceius Nerva.
in Ordinatione
successorttm
ciun Ordinationes illx primis seculis, etiam inter per-
postea obse.r- secutioues factte, e.r Cleri electione et Populi accepta-
Petrus relicto Antiochix Evodio Romam
vatam, tione penderent; rectissime ad easdem designabatur
migrassetfSi vere ibi annis xw sedit: quod
non probatur.
dies, tjuo populus ab opere fertatus consueverat ud sa~
cra, vel in cryptis perayenda, convenire. Hxcporro C. Caligula Ct*esar iv.
res, nemini hactenus quodsciam '
animadversa, mirum
C. Seiiiiu> Saturninus.
quam utilis in hoc Tractatu futura sit , ad exerrantes
identidem numeros revocandos in viam;et ex pluribus ,
Tnterfecto Caligula vra Kal. Februarii, suc-

quos varia MSS. varios offerunt . eligendos unos prx crssit Kalendis ipsis Tiberius Claudius, qui

aliis. Nec grave erit, etiam pro Cathedraa Antioche- translato in se ejusdem anni Consulatu, pri-

nyg initio, annum simili nota commodum invenire. Si mtnti sc Consulem dixit; morem M 41
enim per tilterarum Dominicalium seriem retrogradia- postea etiam alits, ut proximis Kalendis a
rts, habebis annum xx\i\, quo eadem httera D fecit susz assumptione Consulatum ordinarium «-
ut xxn Februarii, Calhedtm islius festo insignis, etiam sumentes, secundum numerarent. Quinetiam
Dominica fverit.Hinc vero progrediens per septem an- idem Claudius instUuit, ut btmestres solum

nus. a Catalogis et S. Gregorio Magno assej'tos; per- Consulatus essenl, sicut in sua Dissertatione
venies adannum xxxxvi, kabentem litteram Domini- Hypatica cap. 1 nunt. 2 docet P. Antonius
calem B, quo fuerii ordinatns successor Evodius; for- Pagi. Hoc anno Claudtus Herodi Agrippm
tassis die xxix Moji; ut Apostolus supra septem an- amplificavit palernum regnum additis ad
,

nos, etiam tres menses et dies octo ibidem sederit. Gulilxam Jifl.ru et Samaria, Quidni et S.
sicut et 22
Provincise autem, quas dicitur obiisse Apostohts\, Ec- Jacobus frater Joannes fuerit tunc profectus
Febr. an. 39
pro imtio clesias ordmando iisque Episcopos consecrando fsicut tn Hispaniamf
Catlfdrx habet Gommentarius de peregrinatiombus Apostolorum
Antiochenx Tib. Claudius Aug. u.
apud Swium facile triennium islud requirunt hemo
'

C. Csecina LarguS. 14 42
autem nos cogit itlum intra sex septemve menses An-
tiochia Romam adducere. Orta fame, quam Agabus prmdixtrat Act,
6 Hsec vero Chronologia istud quoqueViabebit com- xi, Paulus et Barnabas collectam stipem
et29 De-
cemh. qun modi, quodsicnon solum invenientur anni duo, quibus Hterosolymam portant, nisi id potiusfactum
ordiudtus Hierosolymis manserint Apostoli alii priusquam in di- sit anno xxxviiu. Petrus si Eusebio credi-
Jacotms pro
versas regiones disp*rgerentur (ejjam in ea sententia gnse turj Romamtendit contraStmonem Magum;
an. 33.
Cnristumpassum dtcit anno xxxnrj sedinsuper anni iv, sed ei. summam Ciaudii gratiam adepto,
nescioundeacccpti,etad$criplivagoS. Petri per Orientem prxvalere pro tunc nequiens dpostolus, in
Eptseopatui. Necenim necesse erat manere constanter Syriam rediit; n plerisque creditus Cathe-
Hierosohjmis, licet i/ltc frequetis tisset : qu< tiem tlivm Romx collocatam reliquisse, quod no-
ibi jum inde a xxvni Deeemhris, ejusdem qut ristus his modo non probatur.
crucifixns e&t anni, proprius Episcoptts kabebatur
Tib. Claudius Aug. m.
Jucohus. Dies autem eadem pro anno
prsdictus, in 15 43
xxxiii sententta similUer Domniicus futt : nonitem in L. Viteliius u.
Herodes
.

1',' CONATTS CHRONICO-HISTORICTJS


Ilerodes Jacobum Fratrem Jonnnis Sulpitius Galba Iinp. n 41 69
VULG,
occidit
f Ser.
tjlmho. videns autrrn quia placeret Judris Tiius Vinius Rufus. 1

apposuit ui apprehenderet et Pelrum, volens


Occisis Galba ci Vttcllio, Imperium assumit
post Pascha producere. eum populo Act. xir
Vespasiamts iJulii, relicto inobsidione ffie-
Tib. Claudius Imp. iv. rosolymitana filio Tito.
I!) 47 L. Vitellius m.
Fl. Vespasianus Imp, n.
Pettus. comrnodiori calculo, Antiochix Epi- Tiius Caesar Vespasianus. 42 70
scopum Evodium inslituit; eteooneri expe-
dittts, trodit se totum prscdicationi Evange-
Hierosolyma exscinditur, uutio post Cltristi pnssio-
hfjr uiiiiic Ecclesiarum perAsiam Europam-
ncm scciiutlttm cnmmimcm xxxuu; scctntdum Catalogos
que ordinationi.
xxxxn. ut plures numeranl. Solenne autem fuit anti-
2(1 A. Vilcllius poslea Imp. quis scriploribas calculos annorum supputare a Christi

L. Vipsanius Poplicola. Passione uut Resurrectione clc. ttt pug. xi antetomum


i Apritis cnl. I
21 Q. I' peius Longinus Gallus.
Pag. fiuem. corrige sphalma memoriale:
xii sub
Q. Verannius. et SS. Petrus et Paulus dicuntur occisi postPas-
ubi

Edicto Claudii Romo pelluntur Judxi, tesle sionem Christi elapsis annis xxxmi, lcge, amio post
Orosio. Passionem Christi xxxun.
El pag. xm iiuiii. 35 liuca 6. uhi consequenteT
C. Antistius Vetus. continuatur idcm sphalma, verbum
vost inclioaturus.

10 S0
M. Siiillius liulus Nervilianus. sic prosequere:

f Pr.vtcreu habetur aitntis post Ghristi Passioneni


Petrus tnl confirmandos Christianos ex Gen-
tililnis. qiu Romai erant deslituti
trigrsimus septtmus. quem requirunt S. Hieronymus et
Magistris,
illitc se conferl, nihil veritus edictum, ibique
Honorius m scriptoribus ecclesiasticis ad elogium
Cathedram svpremi Ponlificii collocal 18
Paitlt; Isidorus item m Itbro de I'tta ei morte Justo-
rtnn novi Testamenti, et Nicephorus Calltstus Itb. 1
Januarii.
cnp. 36. aliique: sed ut supra cr S. Augnstino monni-
C. Asinius Marcellus. mus, oh ignorantiam Consulatus, quo Christus pas-
14 2G 54
M. Aciolus Aviola. susest, coacti fuere aberrare aliqui. Ctnn cuiniCliri-
stnm serius dixissent passum, el vellent S. Petrura
Moritur Ctaudius sucedit et adoplivus Nero m vivis retinere usque ad uniium postea xxxxim, cliam
13 Octobris. hujus mortem serius ponere debuerunt. Qui uutem.cum

Nero Claudius Imp. Aug. S. Auguslino cl aliis dicunt passum Ghristum Geminit
27 duobtts Consulibus, id est antw vulgaris seiw vigesimo
L. Antislius Vetus.
nono, auiitim abliiuc trigesimum septimum inckoalum
28 Q. Volusius Saturninus. inveniunt, dnm S. Petrus passus dicitur Nerva et
P. Cornelius Scipio. Vestino Consulibus, sive onno sexagesimn quinto vul-
gavis xi .i
Linus it S. Petro. o:l visitondas Ecclesias
egresso, ordinatur Vicarius, juxta Catalogum 8 Hzc habebam velvaclanda in Hensehenianis lu-
Pontificium. cubrationibus, quond Ghronologiam S. Petri cujus ;

Romae qualecumque posueris, non magni refert


iiittiuni

C. Lecanius Bassus. ad ea qutr prosequimur; modo circa annum mortis,


M. Lucinius Crassus. de quo dubium ultrn moveriposse iion videtur, posl hae itnm
Ponltfl-
10 30 C4
conveniamus. Quod ad confirmalionem vulgaris opinionis a/m sedes,
Nero, posi incensam urbem, persecutionem tle aniits \xv dicitur Romano Ponlifici accini in tlie
plur ii in bre-
suscilatin Christianos: redit ad famam nuu- Coronaltoms suse, Non visuru.n annos Petri. vis,
noii
lli alrocis Pctrtis.
docet quidem Otdo Romanus in ritibus ea occasione
servari solilis, qualem habemus impressum Venetiis
P. Silius Nerva.
anno mdlxii ; setl neque hodierna praxis, aut aliquis
11 05 C. Jtilius Atticus Vestinus.
quem legerim auctor: verum tamen esse liactenus pro-
Pelrus Crttce, Panlus glatlio consummant bavit experienlia, siquidem de supremo Ecclesix uni-
marlyrium, jussu Neronis lunc Romx pr.c- xvvsahs Pontificatu est qusestio. Tuittum enim abest,
sentis xxvnu Junii. iti xxxn vel xxxvi in eo excesserit aliquis, ut m
annos
nullliis vllta
toto numevo quem hactenus numeramus ducenlorum
L. Pontius Telisinus. annos Petii
quadraginta quatuor Romanorum Antislitum nonnisi
producla.
C. Suelonius Paulinus. septemdecim invenianlur excessisse annos xv, Ronmnse
VI 5

12 38 66 Nero, Pelri Cathedrre assignatos anobis: exiisque


soli qua-
post multum sanguinem, eliam ilome-
slicorum, fusum abit m Graciam rediturus tuor aiininii xx superarunt, scilicet Silvestere/ Adria •
:

iti Ittitiitiii.
nus sut noniims prnni, Alexander III el Urhanus
13 39 07
VIII: qui atitcin xxv superaveril, unicus hactenus re-
C. Silins Italicus. pevtus est Benedictus XIII,
a verorum Pontificum
M. Galerius Turpilianus. Gatalogo expunclus aplerisque: contra quem
koc etinm
nonnulh observant, quod ab assumpto
14 40 68 Nero, Rcmitm revertens, suorum defectionem
Papali lilulo
tiixerit ultra annos xxvm, przter eorum consuetudinem
intelligit Neapoli, atque m fuga seipsum m- in qmbus ea digmtas citra controvevsiam fuit. Pridem
rimit vnii Junii. i* vero Aticiov antiquus Viu S. Monx EpUco-% Medio-
laticnsis morlui anno
, ctvciier ccxxxxvim, et tamen
quatuov dumtaxat ante se habuisse
creiliti
decessores,
C Hactenus sutis fuerit supplevisse tolntlam, ab quando Ecclesiam Romanam regebat S.
Fabianus, qui
Henschenio proposilam m fine Exercitationis 2 ;
qux post Apostolos vigesimus nnmerabatur pridem, inquam, :
porro ibitlcm tequunlur uum. 16 sic immuta. antiqnus tste Auctor monet, pensandum occultum et

investigabile
AD CATALOGUM PONTIFICUM ROMANORUM. lo-

investigabile Dei judicium, qui. . . . illis prolixiora veteris Ecclesim discipUnm contrarium, ut us<jue ad I>
'

vitse curricula contulerit, summos vero primates et Nicxiu Conciln tempora, quibus abrogalum id e&t, du- PKTni 9
duces spiritualis certaminis, quanto fortius in pro- ravisse videatur, Certe a'd Epfiesios scribens Paulus,
cinctu Christianaj fidei dimicantes, tanto ad cu?li non unum, sed plures eorum Episcopos altoouitur,
palatiuni ocius properantes, victrici laurea redimi- dicens: Attendite vobis et universo gregi, in quo
tos, secum perenniter regnare concesserit. Neque vos Spiritus sanctns posuit Episcopos regere Eccle-
enim aliter, inquit, decuit, quam ut in tam pnncel- siam Dei. Ad quem locum apte sic scribit de. Marca :
lenti Pontificalis gratise tlirono, vicissim continua- Antiquum illud Presbyterium expluribus Episcopis Act.20,28
conflatum erat, sic exigente temporum ratione, ut J " x,a $ent ' n
~
timque sibi succedeutes Ecclesise totius Rectores,
universum suis orbem monumentis replerent; e mutuis auxiliis suffulti, ad propagandam insuburba- a ^orca
quibus et certandi audaciam, et pradicandi con- nasregiouesfidera sufficerent, itatamen ut unuscete-
stantiam, triumphi quoque reportandi fiduciara quod ab Apostolis ipsis introductum;
ris prEeeinineret;
ceteri sumerent Ecclesiarum Principes etMagistri. qui tandein solns quoque Presbyleros secundi Or-
9 Licetautem Romani Pontifice-s, a!> annis pluribus dinis, ad conflandum Presbyterium, seu mavis Ec-
jidem guomo- quam octingentis, in mnre habuertnt, Petri et Pauli clesiae Senatum, adhibuerunt. Distinguit erga hic
do ex SS.
Petri e(\ Pauli auctoritatem in Us omnibus allegare, ouse faeiv.nl ex auclor pro Apostohrum xtate duplicis ordinis Presby-
Aitcloritate Poniifieaiis potestatis plenitudine : licet etiam Paulus teros, sicuti sequentia deinde tempora distinxerunt
se a<jere dl- recte dici possit Episcopus Rornanus cum Petro fuisse, Sacerdotes, </imrum uni scilicet Episcopi ordinali, atios
cant,
sicnti erudite ostendit Petrus de Marca in singulari quoque poterant ordinare; alii non item ; cum hac
Exercitatione de singulari Primatu Petri, nuperin
t
utriusque nominis dijferentia, quod Sacerdotis nomen
Incem data; eorumtamen nomina hicnoncomposuimus: olim frequenlins usurparetur pro primts, dictts alias

quia utriusque auctoritas non ex aequo fsicutirecentior Episcopis et Pontiticibus; Presbyteri vero nomen
quidam somniavit, aut potius blaspkemavitj neque eo- magis ordinavie pro secundis.
dem modn in eorum successores Romnuos Pontifices 10 Porro quod insecundo tertioque Catalogo Petrus
fluxit: sed Episcopalis quidem, ah utroque; a Petro dicatur Antiochenus, intelligendum est sicuti Matthxi E
Petrus cur
antem singulariter Apostolica, conjtutcta cum prxroga- ix v. i dicitur, qnod Jesus transfretavit lacwn Gene-
dtcttu .1)i/(<i-

tiva supremi Capins. Ethoc quidem jure divino penes zareth seuMare Ttberiadis, et venit civitatem suam, chemts?
unum solum necessario statvi, Catholicorum omnium id est Capkarnaum; non quod ibinatus, sed quod ibi
cst consensus plures autem unins Ecclesix Episcopos tunc habitaret, stcut Antiochiae commoralus erat Petrus

e^e, ita tamen ut nnus aliis prsemineat, adeo non est priusquam Rnmarn migraret.

DISSERTATIO III
S. Petro pro urbe Roma ordinatis, et Yicariis Pontificalibus lam
De iribus Episcopis a
ipsiusquaxn aliorum Suceessorum.

aplum justifieandos Catalogorum


Uu8tri8simw atque eximius Dominus Emmanuel a stratat* esse ctilde atl
Jitm ahis de lanun in S.
Schelstraten, primo litterariarum suarum lucu- defectus, seu ceros seu apparentes; putat
speratam,
Stephano, quem S. Luen Vicurtum aliquamdiu fuisse

I brationum partui, cui Antiquitas illustralu titulum


__f«'i7, prxfixurus seriem Chronologieam Romnno-
rum Pontificum usque ad S. Silvestrum, etsi maximi
Ueiischcnitis siatiiU, nullo moio caliiurnm manifestam
autemperversitatem essein eo,
;

quod Clemens Cleto,

tamen inducere ui Anicerus Pio i« ipso ordiheprxponantur.


faceret P. Henschtnium, nvn paluil

ut Clironologiam propositam ab ipso, seriem


2 Equidcm fateor , etiam m hac ,
quam piimus
animum,
Coiisulum in Cutaloijis cxpressam secuio, sufficere sibi Henscheniw calcare docuit, via, iioniiulla occurrere of- „„„ „mn .

fendicula, sed ea tam insuperabilia esse non credo, uf cariatlbiu ab


crederet; sed desperato per hancviam exitu, etalia
'''"^™'°
m serie singulos sin- rem omnino faciant desperatam ; confiioque futurum,
nulla meliori reperta, maluil illa
illustrissimtts
ut tiim liiinc meum Conatum oiderit rtr ^.
gulorum Pontificltm annos expandere sextupliciter,

e\ auctores varios, nt qusedicturus idemque modestissimus, non /111111111 promotum esse co-
secundum Catalogos
gnascat; ipsique aut ulieri, eamdem //•«' me viam re-
deinceps erat possent singuli, ad eam quem mallenl,
metiri volenti mnlto faciliorem rnhliium. ct omnino
applicare.
quamque melmemjudicarent, Chronologiam m l.r-
ui viri eruditi paulalim amoliantur
Agnoscit primum
ille Catalogum, quo prscipue Bens- sjieiu esse,
asperitatUve.
antiquissimum vigent quidquid ego reliquero difficultatis
chenius nitiiur, omnium Catalogorum Vicaria-
Fateor praeterea, assertorum ab Henschenio
esse, et fontem videri ex quo alii omnes originem
monimen- liium iiiilliim esse indicium apud anliquos, nisi 'luoad
ducnnt. atque ut magnum antiquitatis
. .

Sancto^ l.inum, Cleinentem et Cletum ; nec deesse


tum merito ab Hensehenio publieatum, utpote ex
ncc lieurficto
faslOTum Coit qui Iws a Petro ordinalos, aul salt.m ficarios fuisse
cum Anasta-
Kumrem quosecundusCatalogus fac deinceps alii
mu- negent. Sed ri utrumque probare potuero, sallem ut
expUcabilem sio Bibliothecario ac sequacibus) Consulea suos
vlsam, perquam simile vero : vix dubito quin verosimilia futura
tuarit; qui si ubique indubitabiles essent, nihil posset
Sed Con- sint cetera inde deducta. Cumqne tali verosimitiludini
haberi m tota ecclesiastica historia certius.
congruen-
accesserit, distinctius cognita Consulatvum
sules ipsosplerisque locis confusos vitialosque esse credi-
anno- lia singulorum, quam non incommode 11 plerumque
et
dit Bucherio; tum quia additus cuique Pontifici
numerus aliquando major applicenlur annomm, mensium ac iierum numerisin
riim. mciisiiiin, ac diertim
Consu- primo Catalogo multo magii crescet verost-
notatis,
quam inter assignata cujusque initio ac fini
spero, m moderala
est,
qnrnita, eoque pertinget
puria possil interjici; tum quia su-pius Consules
ntiliiuilo
lurn reqmrentia nln
ingenia nec summam certitudinem
niniis pontificatut miscentur cum Consulibus alterms
,

in argumento
sciunthaberitalem non posse (prxserlim
Ponlificatuiassignatis unde grovenit, quodBenschenio
;
ab alns iesperato velint w valeant acqutescere.
freqiieuier recurrendum sitad Ficariatus, ut quo tem-
et 3 S Petri Elogium m secunda Catalogo IIcnsclic-
pare prsedecessor aJliuc seilebat cerus Pontifex, ibi

modum niano sic Hic fecit ordinationes tres, Presby-


habet.
successori assignaretur Vicuriatus. Hunc rero
Diaconos septem, per
licel fulcatur Schel- teros decein, Episcopos tres,
explicandipr edictam difflcultatem, mensem
; ;

1(J* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


\ monsem Decembrim Omnes ki pro arbe Roma in- nosqnxrere; quod quanti essetporiculipost Marcellini I)

pi i
m -
teiiiguntur consecratt : nam quod ad vocem Eoiscopos Papse excessum prsrcipue appartiit; quando, propter
probanl tres
auctor libri Pontifkalis addit, per diversa loca, rae- perstt utionis immanitatem, non potuit successor ordinari
Bptscopl a S.
Pefra unlni:!- contemnitur : quis enim ignoret, abApostoto Petro nisi post annos quatuor Sedis vavantis Adeo ut non .
rilo
(I,
loea, id est, pro diversis solum uithter, setl petie eliam ueeessnrio provisn fncrit,
longeplurimos per diversa
locis, ordtnatos Bpiscapos. Sciotus igitur aiiquis pltra-
ri exemplo S. Petri, tempore persecutionis prdsertim,
siib, Auctori Catalogi 2 in tequentibtts passim usur- usurputa Onitnatto Episeoporum Viciiriorum, qui qua-

patam, uuoque crediderit applicandam. Sciendum tenus iiulti Sedi adhuc adscripti erant, sed oliis ad
hic Erant illi pri-

m neutra Catatogi 1 partt itllam /ieri Evangelii prsedicandi usttm subordinati, vocantur ab mum Episcopl
e*t uUerim,
unde tiuiem eas acceperit Henschenia Episcopi Apostolici sed, quia Apostolici Evangeua,
mentwnem Ordinationam :
:

Auctor fere sesqtdstculo prioribus posterior t quem demde titulus, summo Pontifici Romano magis est propriu»,

altt descripsere, incertnmest. Vtrosimile tamen puto, rectius fortassis vocaventur Episcopi Evangeliei.
eatumdem anterinrem ahquam notitiam extitisse r et 6 Tales crgo per mensem Derembrein (quo mense
forte ante fxnem sectiti 1 tcribi cteptam, Vt utsit,dc Ordinationes faciendat videntur exApostolica traditione

tribus Episcopis a Petro ordmatis, pervulgatus extitit Romani Pontifices aceepisse, pertriduanum istiusmen-

antiquitus ttrmo, teste Epiphanio 27 cap. 6; hserssi sis jrjunrum, conventente ad eommitnem comprecalio-

quamvis id ille opinando potios qnam nsseverando nem populo, tres Petrus; non simul, sed
ordinavil

dicere maluerit, Attctor tibri Pontifteatts, nihil hxsi- successive, prout creicens paulatim fidelium inurbe ac
, i pervetusta
opinione, tans, itn scripsit : Hic, scilicet Petnis, ordinavit doos suburbiit numerus tuadebai augeri eorum aeque ac

Hpiscopos Linuni et Cietum , qui prsesentialiter Presbyterorum et Diaconorttm numerum. Postea vero
omne rainisterium Saoerdotale in urbe Roma populo idem Petrus digressurus ab ttrbe, et forte numquam
vel ad se venientibus exlnberent ; Beatus autem reversurus ad eam amplius, propotuerit populo, ut cli-

Petrus orationi populum erndiens vacabat Uic geret fttturum non solum Vicarium, sed (qno modo
13 B. Clementeni Episcopum consecravit, cui et Cathe- uiith Coadjutbrem cumjure successionis
appellamus
adco ut sic eiectus Linus iam tunc inceperit censeri et
^
dram vel Ecclesiam omnem disponendam commisit,
.. rx quibiis t-.le-
T1
dicens : Sicul mihi tradita est ;i Domino raeo Jesu vere este Romanus Episcopus, non tamen supremus chis n clero

Christo potestas ligandi solvendique, ita et ego tibi ntst per inthronizationem t mortno Petro faciendam : et populo Vi-

Vicariatus solius Lini sub Petro cum carius Linus,


committo hanc Post difipositionem martyrio unde factum sit ut

cum Paulo coronatur. Pontificatu conftisus notettir m t 'atalogo, non item


4 Miratur Schelstralius, hanc qusettiontm venti- aliorum duorum ; quia tcilicet nd Itoc non fuerunt vi-

lans, quomodo prsrstantitsimi viri hoc de Clemente vente Petro a Clero populoque recepti. Cum autem
credere potuerint, haustum ex epistola ip&ius nomine postea Petrus, spectata prsesentiori Ecclesix neceuitate,
velut txd S. Jacobum Fratrem-Domini scrtpta, quam Clemenlem prxferens Lino, ei tradldisset successio~

nemo, dubitare possit supposititiam esse, tum aMis ex nem, uti ferlur : meritoiil recusavit, ct juri cuieumque
capitibus, tum evidenter ex eo, quod S. Jaoobut anno kincsibi nato renunttavit Gemens, obeam quam infra
Neronis vn juxta Eusebittm (cui hic saltem creden- dicemus causam ; sicque Clero ac populo libertas man-
Unus, ci.tu dumj mortem obierit ante Petrum, ci tamen epistola sii ejut, qitem antea ad hoc elegeral, cottocandi in
Cleniens. posl mortem hujvsscripta fingatur. De Lino autem et Apostolicam Sedem. Itaque in Lino (quod et de atiit

Cleto asterit idem Schelstralius, vel a Petro omnino proportionate inietligoj tres qvasi Ordinationes conci-
ordtnatos nou etse, vel ordinatot esse pro aliis civitati- pio : primam Episcopi Evangelict, pro urbe Roma,
bus. Verum uni Sedi ordinalum Episcopum, ad atteram, qux iiium faciebat ex principalioribns membrisprimi
etuatn tupvtmam traduci, adeo primis octo seculis inso- nt liiu ecclesia Presbyterii, quod etiam fuerunt, post
Irun Romanis fuit, utcum sub finem seculx ix gravissi- similem Ordinationem Cieius et Uemens; seatndam,
ma ex aiusa Osiiensis Episcopus Formosus ad Pon- iu Vicorium cum jure successionis, quse iptum faciebat
et huica Petro
tificatum fuisset evectus, mdligni homines satis causse totius Pretbyterii caput post Petrum, etiam supra Cle-
pnstca prceta-
haberecrediderint, non tantum utpersequerenturvivum, tiim et Clementeni, anno lvi die n Moji (et httjtts to- tus Clemcns,
sed tiiitin ui defunctum, veluti Apostolicss Sedis inva- iius ratio o Catalogis habetur, nec fiebat nisi urgente Ltno cessit.
sorem, indignistime tractarent, Non priesumamvs igilur aliqna necessitute, puta ob Ponfijicts ubseuttum lontjio-
taie exemptum datum fmtse in ipsit Mairis JScclesiz rcm, captwitatem, morbum vel exilium) lerliam Pon-
quaii r/uim
incunttbu/ts. Aiteium non modo tjrutis negatttr ftntuni, tiftcalcm, prsehabilo novo Cleripoputiqueconsensu, quam
con nemrits ted multiniodis osttmdi potesl fuisse convenient, ut tantse a secuuda non distinxerunt Catalogi veteres. Tali porro
vatdt ftut:
urbi uun tvffvdent solus per se Petrus, et quidem lon- dittinctione bene intellecta, facile intelligi videtur, cur
giori tcmpore m prsedicando nationibut Evangeiio pleriqve ex consvqucniibus Pontiplcihus, solum inue-
abfuturut subindt uti persuadebunt quse.de ittiut ex- niantur extremit vitte annis aut mensibus accepisse Vt-
cursionibus, vulgo tradttu ex antiquit scrxptoribns ad carios, tales scilieet qui eo ipso censerentur Romani
xxvim JunU colligemusj institueret reiinqueretque pro Episcopi et fuluti Pontiftres, licet itdem antea diu for-
se Vicartos, Episcopali ckaractere insignes. Tande.m lilan fnerint ordntati EpUcopi ad opus Evangelii, aul
nec sequilur, ftctitiam esse Ordinationem Clementis a etiam Vioarii, tcd mutabUes ad nutum ejus qui ipsos
Petro factam, qvia fittttm est quts illius Ordinutionis assumpsevat Fontificis.
meminit ephtola cum vera et alnmde certa Ordinatio
: 7 Pars bouu omnium kactenus dictorum lucis et con-
I.ocus Epipha-
potuerit occasionem pratbers ejusmodi Epistotsi conftn- firmationit non parum accipient tx prsrcitato Epiphanii mUiuc faciens
gendx, sicut aiias stcpe factum doceni tot suppotititix loco Hseresi 27 cap. C, quemvel ideo totum juvat hic
Decretnlrs. quibut eeri Canones inseruntur, transcribere : RomEeprimum omninm Petrus et Pau-
et multns ha 5 Quare , non rftxmm quidem cutn B enschenio, lus Apnstoli pariter et Episcopi fuerunt : inde Linus,
bcbat Ulillta- I/miiui et Cletum ideo ordinatos a S. Petro, ut stbi tum Cletus, post liunc Clemens Petri et Pauli syn-
tcs.
succcssive sut t ederent in Pontificatu : sed primo qui- chronus. Neque vero miretur aliquis, quod ante
d?m, ut vn iit ni opera intra extraque ctvitatem sublevar ipsum, qui Petri et Pauli sequalis erat, aliquis in
n-»i ipsum, ordinandie per varia looa Epiecopis, ei per Pontiticiam digrntatem successerit iisdem enim et :

ipsam Riomanam dioscesim omnis gradus Clericis ille teinpnribus vixit. Utrum autem adhuc supersti-
deinde utsun, cum res exigertt, absentit vice exhiberent tibus Apostolis a Petro Ordmationem Episcnpalem
pOpttfo ium omiie Sacerdolale, id est Episoopale;
iiinii.stri susceperit, et sese abdicansab administratione ces*
tertio, "t m nwrtno non haberet opus Romana Ecclesia, savit (itaenim in quadam Epistola scripsit ; Rece-
et quem Pontificem stbt clcgisset, Ordmatores peregri- do, exeo, instet populus Dei : nonnullis hoc videli-
cefc
1 1 1

CONATUS CHRONICOHISTORICUS

SYNOPSIS CHRONOGRAPHICA ROMAN. PONTIFICUM

Secundum Catalogos. Secundum Baronium.

Or- Pontiflcis Ordination. Sedis. Obitus. Vac. ]


Electionis. Serlis. Obitus. Vac.
do. Nomen. An.) Men. D. A, MID An. Men. D. j
DAn.l Men. D. IAIMI D An.l Men. D. M| D
1 Petrus 50 Januarii 18 18 5 12 65 Jnnii 29 Januarii 18 24 511 69/unii29 1

2 Linus 65| /Wii 7 2 67 Seplemb. 23 Jutli 1 II 223 80 Septemb. 23 7 24


3 Clemens. Oclobris 11 9 76 Decemb. 22
Cletus. FebruariHS 7 84 Apnlis 26
S Anacletus. Maji 9 II 95 Jnlii 13
ali 3 Cletus. Seplemb. 27 6 73 a Decem. 3] 80 Septemb. 25 12 93 Apnhs 26 21
4 Clemens. 73i Decembris 5 9 93 il/oj7 18 9 G 102 Novemb. 23 10
83 aNovem. 16
It. SZ\Novemb. 16
Cletus. 12 Ia.-iSep. 12 9 103 Aprtlis 3 9 10 112 ./«/ii 13 13
95|/n/ii 26
Evaristus. 13 9H2./«/ii 26 9 21 \Ociobris 26 18
108 Oelofrrts 26 0j 1

7 Alexander. 108 \Novembris5 8


1

117 27121 Novemb. 13 10J 5 20 132 Ufaji 3 25


^
ilfa/i 3
8 Sixtus. 117 il/n/i31 9|10 29 1 32 Maji 28 910 8 142 ApriBs 6 2
127 Aprilis 3
11 28'i5i Januarti 6 7
OTelesphorus. 127:/uini2 10 7 138 Januarii 5 7 142 Aprilisd
11 29 158 Janttarii 1 3
10 Myginus. 138/anuarii 13 11 11 180 Jantiurii 11 7 154 Jauuarii 13 3
11 jAnicetus. 150 Jnnuarii 19 184 Aprilis 17 (1 18 .

12lPius. \SiiMiiji 6 li.l /ulii 11 014 .

27 167 /«((! 13
ali jll Pius 150j /nnunrii 19 154 /ufti 1 0; 4 158 Januarii 15 1

as 12 Anicetus. 153 \Julii 16 162 il/)n7is 17 18 1 67 ;

Jit lii 25 25 18
175 Aprilis 017
13]Soter. 182 Aprilis 26 8 171 Apriiis 22 1 II 175 .1/(1/(4 19 179 Aprilis 22 11

23 iMMaji 26 s
14 Eleutherius. 171 L/unii 3 14 185 Septembris 6 12: 4 179 Jlfaii 3
28 203 \julii 28 11
13 Victor. \mSeptemb. 11 10 190 A/n-i/is 20 13.21 194 /unii 1
|l8'22lUuaus*i 26 6
10 Zepliyrinus. iS8.funii 11 19 217 Decemb. 20 0j 5 203 AuausltS
2 226 Ocmfcris 14 6
17|CalIixtus. 217 \Deeemb. 26 4 222 Septemb. 28 021 221 \Septembrisi ' ! 1

30 226 Oclobris 21 7 4 Maji 25 30


18,Urbanus. 222 OclobrU 20 8 231 ilfa/i 24 ->'.Y4
(

4 27 237 /Voremo. 19 13
19,Pontianus. 231 \Junun 4 2 15 Septemb. 28 1 24 233 ./(iiiii 24
238 Janiiaru 3 13
20 Anteros. 235 iVotieme. 22 231 Januarii 3 ll! 7 237 .Decemoris 3 1 1

Ti^Decemb. 11 15: 6 238 Januarii 16 0: 4'253 •/anuarii 2


21JFabianus. 13 280 Jiinnarii 2
066 255 \Septemb. 14 35
22 Cornelius. 251 Aprilis 27 252 1 Augusti 5 234! . I . .

4 17 237 Marlii 4 35
23,Lucius. 252 Unobris 10 2 255 flfarfii 10 253 Oclobns 19
1 1

3 3 24 260 * Augusli 2 22
24'Stephanus. I2SB ApriiSs 18 2 257 Aunus/i 2 26 287 lAprilis 9
0:1114 261 Auausl»6 33
25 Sixtus 2. 257 Anffiuli 23 0,11 258 Anj/u.s/i 6 11117 260 Autjusft 24
3 14 272 Dectmb. 26 5
26Dionysius. ,259 /u/ii 24 10| 5 269 Decemb. 26 0i 5 261 \Seplemb. 12 11
Moji 3 ti 5
27 1'elix. !270/annnrn 1 3 II 274 Decemb. 22 0,13 272 Decemb. 31 2 5 3 275
9
28 Kutychianus. 273 Januarii 5 8 283 H Dccembris 8 0,7 275 Junii 4 8 6! 4 283 Decembris 8
0!ll
29 Cajus, ,283 \Decemb. 16 12 290 Aari/is 22 2 7 283 Decemb. 17 12 i S 290 Aprilisil

25 304 42 23 290 -1/u/i 3 7 1 1 23 304 Aprilis 26 7 i


30 Marcellinus. 296 /unti 30 Ocwbris 24
5 1 28 309 Janua. 16
20 '

31 Marcellus. |308|,V/ OJi 18 6:30 31(1 Januarii 18 3l 0304 Niivemb. 21


1
2 7 10 311 Sept. 26 7 "
32iEusebius. 810Mprilis 16 5 11 310 Seplemb. 26 I 309 IFebruard 5
2 2 7 313 \Decemb. 10 21 1

33 Melchiades. 310 \Octobris 8 3 3 3 314 Januarii 10 0J1031I OctobrisZ 16 !

17 314 Februarii 2l[l0 333*/>eMin».81


34 Silvester. 314 Januarii 31 21 11 335 Decemb 31 1 1

II 20
0! 7 22i336 \0ctobris 6
336 3 29 330 Februa. 14
!

35!Marcus. 336 Januarii 18 Octobris 7


(»25
30 .lulius. 12 1 11)336 Octobris 20 15 332 Iprilit 12
337 irgorunrii 6 15 382 Aprilis
3137 Septembr. 9 6
37 Liberius. 1352! Maji 23 14 366 Septemb. 23 7 8B2Afa/i8 1S| 1

38 Felix 2. 355 358 a ./«/ii 29 2 • 356]


J355; 1131
i

367 Septemb 15 17 27 $8\W°cemb. 11


* Filnua.W
i

39 Uamasus. 366 \Octobris 2 384 I Deastn». 10 2.3


20
49 Siricius. !385J/on«(ini 5 10 398 Novemb. 20 8 885 /anunrii 12 13 14 3

17 398 Afnrtti 14 4 13 402 Anrilis 27 021


41 Anastasius. '398 Decembrie 5 OllO 401 Dccemb. 14
17 15 10417!'/«'» 28 22
42 Innocentius. 402 Junuarii 1 1121 416 Decemb. 21 15 402 ilfa/i
4I8 Decemb. 26 11
43 Zusimus. 117 Jniiiiuril 1112 118 Decemb. 17 II 417 Auousli 19 |
1 7
27 123 Ortooris 25 9
44iI3ouifacius. 118 Decemb. -9 8J7 423 Septembrisi 11 \iis' Decemb. 28
3 432 -1/ci'isO 20
45iCcelestinus. 423 Septemb. 16 1017 432 Jngusti 1 5 423 Novembris 3

114 432 \Aprilis 27 |]440Ufariii 28 1 11


46]Sixtus 3. 432 A ugusli 7 1 1 18 440 /u/ii 24 7
0461 \Aprilis II
47 Leo. 440 Septembr. 8 1 23 461 Orlobris 30 012 440 A/a/i 10
29 ',07 '5e»/em.l0 10
401 Novemb. 12 3 10 21 II 401 Nevemb. 12
48'Hilarus.
49 Simplicius Martu 5 11' 6|483
ii.T /
Fi-liruar. 10 2 467 \Septem. 20 10 483;.1/'"'"' 2 00
467 0|
488 ftfnrtti 8 18 192 FilirniiriiTo :,

80 Felix 3. 483 Februiiru 31 II 18 492 Juituarii 30


20 196 DneiiiK 21 7
51 Gelasius, 492 Fcbruurii 2 7 7 496 SeptembrisS 192 Marlii 2
23 l98pS«P'«™*- 8 0j4
52 ,Vnastasius2, 496
53 Symmaehus. 498
Seplemb. 15 1125 498 Scptembris 8
6,25 514 6
T498
96 \Septemb. 15
iNovemb. 23 S14 /n/ii 19 7
Septemb. 13 .Jprilis
3l>3 Aiujiisti 6 7
54 llormisdas. 514 Aprilis 13 0:18 523 ^//li/is 30 i 14/(1/11 26
523 Auausti 13 9115 526 Afa/i 27 i -r,
88 .loannes. 523 Maji 7 9 10 526 !lf, •/'!'!!«. 22
18 530, Octobris 12 0! 3
SBFelix 4. 526 Julii 12 2^14330 Septemb. 25 826 Jnlii 24
l]24|530,Orto*M* 16 53l|Octo0ris 17
57 ilonifacius 2. 530 Septemb. 29 0,26(532 Octobris 24
6 535 /unii 26 6
58:Joannes 2. 532 Decemb. 19 4 3 535 4prtVis 21 I
7 531
. 8 .

AD CATALOGUM PONTIFICUM ROMANORUM.

SYNOPSIS CHRONOGRAPHICA ROMAN. PONTIFICUM


Secundum Catulogos. Sccundum Baroninm

Or Pontificis Ordinatiun. Sedis. j Obitus. Vac. iJectionis. Sedis. Obitus. Vac.


d(i. I Nonien. An.l Men. D. D An.l Men. D. M !D An
]

Men. D. An.l Men. D. M D


59 Agapetus. S3SUprt'Ks 29
l

20 536 Aprilis 17 535 536


1J19
60 Silverius. 536 Juriii 6 11 537 Novemb. 16 5 530 B40 Junii 20 0. 6
MlNovemb. 22 20555 A/„;i 17 1026 540 335
61'Vigilius.
556 A;»>7>s 13 ' 18 561 Jfertii 2 5 18 555 559 .l/a,lti2 4 25
62,Pelagius.
63.J annes 3. 561 \Augusti 21 23 B74 Uuffti. 12 10| 3559 Julii 27 17 572 Julii 13 I!) 3

64jBenedictus. 878 \jiMii 16 28 579.Au.oh. 12 3J13 573 Maji 16 15J577


Julii 31 3.10
68 1'elagius 2. 879 \Novemb. 26 10 10 590 Februarix 4 6 29 577 Novemb. 27 590 Februarii 8 6 24

66'Gregorius. 890 \Septembr. 3 10 604 Martu 12 5 17590 Septemb. 10,604 \Martii 12 5 19


6" Sabinianus. fi04[Aiiotislt 30 9 606 Feoruarii 7 iilai 004 Septemb. 5 19|60S!feorua. 19 11 26
l

<
jHonifnrius 3. 607 L/ottuarti 29 22 607 Octobris 20 10 4 OOii 0, 8|29 606J'Yoi.e»i. 12 10 6
69,lionifaciu5 4. 608 Uujueli 25 14 618 MajiS 26 607 Seplemb. 1 813 614!A/ajt 31 5 12
70] Deusdedit 616 Lfanuorit 4 28 619 Januarii 26 15 614;AWm(> 13 2|ll 2oj6l7 jYotiem. 8 116
"I Bonifacius 5.[020.4;»i7i S 27 13 626 Marlii 11 [6 16 (A7\Decemb. 7 10 1 625 Oclob. 25 018 1

'* Ilmorius. 826 \Septemb.28 II 17 638 Septemb. 13 19 17 626 \Maji 13 12 S 30 638 Octob. 12 19 7
73 Severinus. 640 M«j, 1 4 640/ii!!i 4 4 28 639 .... •|639;Aiiau5<i 2 4 29

74 Joannes 4. diOWecemb. 3 18 642.5V;j!em. 20 l|i3 639;.Decem(J. 31 j


1 9 6 641 Octob. 22 ,13

1

'

"5'Theodorus. 642 Novemb. 3 18 649 April. 20 1 24 641 ATotieiB». 25 7| 5 S 20:649|Afo;i 14 1 IC


"6 Martinus. 649 /,<>in 14 21,654 a Jug. 6 1 1 649 Julii 1 4 12 6S4|jVouemo 12
77jEugenius. 054 Septem. 7 25 657 Me;'i 31 1J29 654 63S/unii 2 29 . . . 1

78 Vitalianus. 657 Julii 30 2 671 Decemb. 31 l|l3 655 Augu. 31 1* 4 26 669 Januarii 27 2 13
' 9 Adiiodatus. 072 Marlii 14 5 677 Maji 18 4 15 669 April. 9 17 676/i,ii!i26 4 (i

80jDonus. 677 Octobns 4 10:679 il/oriii 13 2 15 676 Novemb. 1


81 Agatho. 079 M„j, 29 3 681 \Decembm 1 10 17 677| 682,*/o>iu. 10 19! 5
82JLeo 2. 682 Octob. 19 5 684 Maji 23 11 20 683 Auoueli 15 10 8 6847,oiii 28 122
83 Benedict. 2. 688 Maji 14 10 12 686 Aforiit 25 2 15 684;Auousfi 2 0,10 8 68BAfo;'i8 2 15
84 Joannes 5. 686 UuBti 10 11 687l/"un<i20 2 18 688 /uiii 22 1 O'U'686 Auyu. 2 218
85 Conon. 687 Stptemb. 8 11 23 688 Aueu. 30 2 21 686;Odo(J. 20 li 23 687'Octoo. 13 213
86,Sergius. m,Novemb. 22 8 24 702 Auou. 14 1 23 687 '/)«(»!(). 27! 13 8 14 70 iSeptemb. 9 T20
87jJoannes 6. 702 Octobrie 8 2 14 704 Wecemb. 21 1 17 701 Octob. 29 3 2 12 705|/um(. 10
'

1 20

88'Joannes 7. 703 Feortiarii 8 7,17,707 Septemb. 24 3, 708 Afarlii 1 2 7 I7 707 'Octob. 18 3!


:

89 Sisinnius, 707 Decemb. 25 /anuarii 13 1 19 708 Jatiuarti 18 O 20 708 Februarii 7 27


20J708
90 Constantm. 708 Martii 4 1S|71S .Uuiiit 18 40 708 Marlu 1 6 l[ 1 714 Apnlis 9
91 Gregorius 2.|715 Aprilit 28 8 21 731 !/„,!„„>„ 17 0|3B!7u|Affl;t 22 10 8,20 731 \Febru. 11
92jGregonus 3. 731 jVfiruaritaa 8 20 741 Novemb. 10 8 73l'/V/>i,an,16 10 9 12 74i iVot>em(J. 28
:

93 Zacharias. 741 Nowrnb. 19 3 14 752 J/a,!,i 7 15 74lj/»ccem(,ri5 10 3 10 732 Aforiii 15


El. 752 Marlii 6
Stephanus. 8:782 Afariii 10 .752 jl/arlii 27 . . 3 732 A/a>Iit 29
.

94[stephanus 2 752 iWarlii 19 5' 28 737 'A/trids 26


29 787 Uivriiu 16 1 5 7S2 Aifarlti 30
98 Paulus. 757 Moji 22 1 767 Juuii 21 13 16 757 Maji 28 10, l| 0,767 j/u>iti 21 13 16
A Constantin. 2 "67 Junii 28 1 2 768 /n(,i 29 8 1 1 768 1

767J
96 Stephanus 3 768 Aitgnsti 7 5 28 772 Februurti 3'

S'768'Auau. 5 8 5 26 772 Februaru 1


97 Hadrianue. Februar. 9 10 15 7Wi Deiembr 25 0, 1 772 Febru. 9 23 10 17 795 Decemb. 26
98 LeoS 79S Decemb. 27 16 816/„»,> H
10 795 Decem. 27 S 16 810 Juiui 11
99 Stephanus 4 816/tmti 22 1:£17 L/anuarii 22 0| 2 816 Jumi 22 7 3 17 Junua. 25
100 Pascbalis. 817 /a»„„>,i 25 3 17 824 Afe;i 11 24 817 Januar. 28 3 17 824 A/«ji 14
101;Eugenius 2. 824 funii 5 [
2 23,827 Aiuju. 27 4 824 Afajt 19 2 '23 827 Aiiou 11 3
102 Valentinus. 827 Septemb. 1 40 827 Ocioe. 10 2 25 827 Auflii. 11 1 10 827 Septemb. 20
103 Gregorius 4 828 Januarti 5 7 is'827 Seplemo. 24
844|/anuorii 11 843'i>'e/>(c»!>J..24
104JSergius2. 844 .;„„„, ,,,i 27 12"
1 847 Jauuaru 27
2 1S 844 Febru. 10 2|l3 847,A^n(.
105 Leo4. 847 Aprilts 12 3'
6 855 ./„(,, 17 1 15 m.Jprit. 12 3 855 Julu 17
lOOIBenedictus 3 8S5 \Septemb. 1 6 10 858 Marlii 10 14 883 Auau. 6 6 858 /c(,ru(iriil6
107|Nicolaus 8S8 Murlit 25 I
7 19'.867 UVouemo. 12 1 1 888'A-ji-i/. 24 6 867 Novemb. 13
108 Badrianua 2 867 Decemb. 14 4 11 I2 872AW/UB. 25 18 867 Decemb. 23 410 10'872 Novemb. 1
109 ,l,iaunes8. 872 jDeceme. 14 10 2 882 Decemb. 15 7 872 Decemb. 15 10 1 882,/Jccemo. 15
lii
Martinus 2.
1 882 Decemb. 23 1 8Si Februrii 23 6 882 Decemb. 28 20 884/oiiua. 18
11 Hadrianus 3 884 Marlii 1 »885/„(ii 8
. 0,161884 Jauuaiu 20 19 885 Map 9
1

112 Stephanus 5 885 Julii 25 14891 Auoust. 7 888 891


113 Formosus 891 Septemb. 19 6 17 896 Aprtiis 4 891 896 Decemb. 14
114 Bonifacius 6 896 Aprilis 11 0A5!89O Apritis 25
115 Stephanus A/o;i 2 3 (i 897 August. 896
6.J890 . '.

116 Roraanus, 897 Septemb. 17 4 23 898 Febr 901


117 Theodor. 2. 898 Februar. 12 0',20|8»8 Martii 3 iin I

118Joannes9. 898 Martii 12 01 5 900 Martii 26 10 91)1


119 Benedictus 4 900 Aprilis 6 6,15904 OctoOris 20 '.107
7J905
I
. . 1 ... .. 1 .

CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

SYNOPSIS CHRONOGRAPHICA ROMAN. PONTIFICUM

Secundum Catalogos. Sccundum Baronium.

Or- Pontificis Ordination. Sedis. Obitus. Vac. Electionis. Sedis Obitus. Vac.
do Nomen. An Men. D. A M|D An Men. D MID An. Men. D. M An
I
Men.
120 Leo3. 904 Qctobris 28 040
121 Christophor.
122 Sergius 3
904 Decembns 9
905 Juriii 9 7
6
3 16
904
905
912
Decembris 6
a Jumi.
Decembris 6
V 907|
907
907
1

7
907
908
910
123:Anastasius 3 912 Oclobris 2 l|22 914 Novemb. 25 910 012
124 Lando. 914 Decembris 4 4 22 915 Aprilis 25 912 912
125 Joannes 10. 915 Aprili 30 13 2 3 928 a Julii 2 912 16 928
126^ Leo 6. 928 Julii 6 6 15 929 Januarii 20 11 928 929
127;Stephanus 7. 929 FebruariiZ\ 12 931 Martii 12 7
1
929 931
128 Joannes 11. 931 Marlii 20 4 10 15 936 Februarii '.

10 931 936
1211 Leo 7. 936 FebruaTiHi 3 610 939 Augusti 23 0! 8 936 939
130 Stephanus 8. 939 Septtmbris 3 4 15 943 Januarii 15 940
1
943
131 Martinus 3. 943 Januarii 2 3 6 14 946 Augusli 4 943 946
132,.\gapetus 2. 946 Augusti 9 9 7 10 956 Marlii 18 946 H 955
133j.!oannes 12. 956 Martii 23 7 8 13 963 a Decem. 955 964
131 Leo 8. 963 Dccembris 2 .. 964 a Februa.
IterJoannes 12. 964 Februarii 2 954 Afo;i 14 14
135 lienedictus 5 964 Maji 19 964a Jtnui. .

Iter Leo 8. 964 Junii. . . . OesUprite...


Iter Iienedictusb. 965 Maji .... 965 /»W 5
1

2 25 965 965 Julii 4


136 Joannes 13.
i 965 Octobris 1 611 972 \Septembris6 15 965 Octobris 2 972 Septembristj
137 Iienedictus-6. 972 Septemb. 22 1 6 .. 974 Mariii. .. 973 974
A Honifacius 7. 74 Martti 1 l| 974 a
138Donus2. AprilU. .
1 .. 978 lOctobris. 972'Ocloerts. . 973 Januarii.
139|Iienedictus 7 975 Decemb. 19 6 22 984;/"'« 10 975) 984 Julii 10
I iu Joaunes 14. 984 Oitotins 19 988 / ""« 984 985 Augusti 20
141 Bonifacius 7. 985 Jtmitarii... 11 imDccemb.. 985'Au«"s(i 20 985 Decemb.
1
. .

El. Jo. F. Rober. :is:; Decembris. 4 986\Aprilis. .

142 .loa. 15 al. 16 985 Aprili* 25 io! o, e 996Upri'is 30 985 Decembris. 996 Maji 7
143 Gregorius 5. 996 Maji 17 2; 9 2 999 \Februariii8 996/tinii 14 999 feoruarii'18
A Joa.l6,al. 17 997 Muji OllO .. 998\Martii 996
1

144 Silvest er2. 99g Aprilis 2 4 1 1 1003 \Maji 12 999! 1003


145 Joa. 17, al. 18 1003 Juiiii 6 4 26 I003|0<<oim31 1003 1003
146 Joa. 18,al.l9'l004 Mnrlii 19 1009/«'« 18 1003 Novemb. 10 1009 Jiilu 18 23
147 Sergius 4. 1 009 Oclobris 2
1 9 1012!/"'»' 13 1009UKatnrt 31 1012 Maji 13
148 BenedictusS. 1012 Julu 20 II 1024 Julii 10 1012 1024 Feo™ora28
149 Joa. I9al.20. 1024 Jttlii 19 3 1033 Novembris 6 1024 Martii 1033 NovembrisS
150 Benedictus9.,1033 Deeembris 9 1044 a Decemb.. 10331 1044
A Silvester. 11044 Decemb. 30 69 I04S a Martii 8 O lllii 1044
Iter I!enedictus9. 1045 Martii 8 1121 104S,a Aprdis 28 1044 11 1044
151 Oregorius 6. ,1045 Aprilis 28 20 1046 aftm». 17 7 1044 lOiG Decembris
152 Clemens 2. Jl046 Dece.mb. 25 1611047 Wctobris 9 o!29|I040, 16 lOillOctobris 9
Iter lienedictus 9 1047 Novembris 8 10 1048 a Julii 17 0| 1047 1048
153 !'amasus 2. 1048 Julii 17 1
23 1048i^»3»s« 8 6 3 1048 1048
154 Leo 9. 1049 Fcbrtittriiil 8 1084 ,//<//"sl9 11 24| 049 i?V6»-iiarK I S 1 105 4 \Aprilis 19
155 Victor 2. 1055 slprilts 13 16 I057l/"'ie 2 8 511055 Aprilis 13 1087/«/» 28
156 Stephanus 9. 1087 .Jitgusti 3 7,27 1058;A/ur(« 29 0! 6;1057 A"o«s(/3
'

27 1038 Martii 29
A Benedictusl0,l058 Aprilis 5 10S9a/anttar.24 6 1058 II 1759
9J20
157 Nicolaus 2. 1059 Januarii 31 4125 1001 /kmii 25 3 S 1059 1061 Junii
158 Alexander2. 1061 Septemb. 30 6'22 l073Upn/is 20 2 9 1061 Octobris 1 22 1073 .Iprilis 22
159,Gregorius 7. 1073 Junii 30 10!26 iOSmiaji 25 23 13 1073 Aprilis 22 3 1085 A/o;'i 24
160 Victor 3. 1087 Uaji H 1087JSc^ 'm'i. 1S 5 25 1086 Maji 24
1 24) 1087 Seplemb. I6l 5(24
161 Urbanus2. 1088 Mailti 12 418 1099 Julii 29 15 1088 .Uortii 12 : 181999 Julii 29 0|13
162 Paschalis 2. 1069 Augusli 14 5 5 1118 /anuarii 18 12 1099 Augitsti 12 1 41118 Januarii 19 !
.

AD CATALOGUM PONTIFICUM ROMANORUM

INSTRUCTIO BIBLIOPEGI

Circa ordinem Tabularum Parlis primw

Pag. G Jesus Christus Pontifex aeternus. 81 Agatho 82 Leo II


107
Petrus. 2 Linus 83 lienedictus II 84 Joannes V
Clemens. 4 Cletus 85 Conon 86 Sergius
111
Synopsis Chronographica. 87 Joannes VI 88 Joannes VII
Anacletus 6 Evaristus 89 Sisinnius 90 Constantinus
117
Alexander 8 Sixtus 91 Gregorius II 92 Gregonus III

9 Telesphorus 10 Hyginus 93 Zacharias 95 Stephanus II


121 96 Stephanus III
11 Pius 12 Auicetus 95 Paulus
13 Soter 14 Eleutherius 97 Hadrianus 98 Leo II
27 125
15 Victor 16 Zephyrinus 99 Stephanus IV 100 Paschalis
17 Calixtus 18 Urbanus 101 Eugenius II 102 Valentinus
29 129
19 Pontianus 20 Anteros 193 Gregorius IV 104 Sergius II
21 Fabianus 22 Cornelius 105 Leo IV 106 lienedictus III
137
23 Lucius 21 Stephanus 107 Nicolaus 108 Hadrianus II

25 Sixtus II 26 Dionysius 109 Joannes VIII 110 Martinus II


39 142
27 Felix 28 Eutychianus 111 Hadrianus III 112 Stephanus V
29 Cajus 30 Marcellinus 113 Formosus 1 14 Bonifacius VI
H 31 Mareellus 32 Eusebius
146
115 Stephanus VI 116 Romanus
33 Melchiades 34 Silvester 117 Theodorus II 118 Joannes IX
47 150
35 Marcus 36 Julius 1 19 Benedictus IV 120 Leo V
37 Liberius 37 Felix II 121 Christophorus 122 Sergius III
152
39 Damasus 40 Siricius 123 Anastasius III 124 Lando
41 Anastasius 42 Innocentius 125 JoannesX 126 Leo VI
ai 160
43 Zusimus 44 Bonifacius 127 StephanusVII 128JoannesXI
45 Coslestinus 46 Sixtus III 129LeoVII 130 Stephanus VIII
63 162
47 Leo 48 Hilarius 131 Martinus III 132 Agapetus II
49 Simplicius 50 FelixIII 133 Joannes XII 134 Leo VIII
67 164
51 Gelasius 52 Anastasius II 135 BenedictusV 136 Joannes XIII
53 Symmachus 54 Hormisdas 137 BenedictusVI 138 Donus II
69 170
55 Joannes 56 Felix IV 139 Benedictus VII 140 Joannes XIV
57 Bonifacius II 58 Joannes II 141 Bonifacius VII 142 Joannes XV
77 172
59 Agapetus 60 Silverius 143 Gregorius V 144 Silvester II
„ Cl Vigilius 62 Pelagius 145 Joannes XVII 146 Joannes XVIII
63 Joannes 64 Benedictus 180
III 147 Sergius IV 148 Benedictus VIII
Effigies S. Gregorii Magni ejusque parentum 149 Joannes XIX 150 Benedictus IX
69 184
Gordiani et Silviae. 151 GregonusVI 152 Clemens II
65 Pelagius 66 Gregorius 153 Damasus II 154 Leo IX
93 190
67 Sabinianus 68 Bonifacius 155 Victorll 156 Stephanus IX
69 Bonifacius IV 70 Deusdedit 157 NicolausII 158 Alexanderll
fl5 198
71 Bonifacius V 72 Honorius 159 Gregorius VII 160 Victor III
_ 73 Severinus 74 Joannes IV 161 Urbanus II 162 Paschalis II
75 Theodorus 76 Martinus 202
Constantinus Helena
77 Eu 6 eniu3 78 Vitalianus 210 Absis oratorii S. Nicolai.
103
79 Adeodatus 80 Donus 212 Pallii, Consularis, Imp. et Pont. specimina.
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 17*
\ cet suadens, quibusdam Commentariis id scriptum seti. : 13 Clementem a B. Petro ordinatum
Licet
habentibus an potius secundum Apostolos ab
)
tradantquam plurimi, non sequitur quod Romanam
Episcopo Cleto sit constitutus, liquido non constat. Sedem immediato post illum conscenderit. Designa-
Quamquam vel liac quidem ratione poterant, viven- tus quidem fuerat a S. Petro Romanae et universa-
tibus adhuc Apostolis, Petro scilicet ac Paulo, Epi- lisEcclesiae Episcopus, sed ad exempli perniciem
scopi alii surrogari quod iidem illi pradicandi
; devitandam, Clero (ut credere par est) consentiente,
Evangelii gratia in alias urbes regionesque profec-
singulari Spiritus sancti afflatu jure suo cessit....
tionem susciperent, carere autem Episcopo Roma Enimvero pessimum exemplum praeberi animadver-
non posset si quidem Paulus in Hispaniam perve-
:
tebat, ex vi ordinationis et designationis de se factae
si
nit, Petrusvero Pontum et Bithyniam saepe numero
a S. Petro (quantumvis justa essetj exerceret Pon-
peragravit. Ac fieri sane potuit, ut primum Cle- tificium quia futurum praevidebat, ut si Pontifici
:

mente constituto, cum is defugeret (si ita tamen liceret sibi designare successorem, plures in Cathe-
quod ego opinando potius quam asseverando
contigit,
dram Petri subvecti, sed Petri vestigia non secuti,
dixerimjpostea Lino Cletoque mortuis fqui duode. revelationem carnis et sanguinis, non sancti Spiri-
cim annorum spatio sigillatim Episcopatum obti- cur pr,r /toc
tus afflatumattenderent sicque summum Eccle- eum Petrus
nuerunt, post Apostolorum Petri Paulique necem, siae Sacerdotium ab ordine Melchisedech in ordinem successorem
quae in duodecimum annum Neronis incurrit tum ) Aaronis descenderet nec dignatio coelestis gratiaa opiarlt r
;

demum Episcopatum capessere sit coactus. faceret Antistitem, sed carnalis successiogeneraret
8 Ad hunc porro locum aimotanda sunt qutedam. i. Sacerdotem. Suspicor autemcausam ob quam Petrus,
Ulrumqtie Apostolum pariler Romanum Episcopum, prxtenlo Lino, suojam pridem Vicario in spem succes-
expensus el
correctus. nominari. ii, Clementem abEpiplwnio ordmatum dici swnis leclo, ipse auctoritate propria successorem dcsi-
ante Linum etCletum. sed opinando potius quam
lioc gnartt Clementem, non solum fuisse prxcipua ejus
asseverando. Neque nos de eo statuere quidquam, merita: sed ettam, quod Romani gcneris nobtlitate
solum dicere, si pnus Episcopus fuil a Petro ordinatus sublimis, plus gratiz et auctoritatis collalurus videre-
j
Clemens, non lamen msi circa finem vilm ab eo fuit lur,ad compesccndos Genliltum contra Chrislianos fu-
designatus Pontifex futurus. n. Ut verosimilius et rorem nuper excitatum ; Clementem econtra vel ideo
qunsi necessarium ab eo stalui, quod dtscedentes alio magis ob eo gradu abstinendum tunc sibi credidisse,
Apostoli Episcopum Vicarium unum aul plures Romx quod cum Nero ne£ intimts amicis neque summis capi-
relinquere.nl. lv. Non liquido ipsi constare, an eorum tibus parceret, ipse eo facilius esset in tyranni ac mmi-
unus fuertt Clemens : de quo forte non dubitasset, si slrorum ejus oculos odtumque incursurus, quo majori
primum antiqutsstmumque Catalogum poltus quam esset interChrUtianos nomine conspicuus.
prx oculis positum habuissel. v. Ex
Eusebii Chronicon 14 Porro uthujus lucubrationis faciliorusus sit, ex-
hoc capile. tgnorcendum
ei esse, quod Clementi prx- hibeo tam noslram quam Barontanam Chronographiam Synopsis
cttronoyrapM-
ponat Cletum ; ex eodem siculi
capite faclum ignosci- expansam in tabula, ubi Baronianis numeris additus *
mus, quod Ctetum ab Anacleto, non distinxeril. vi. astenscus, significat eos inter se non convenire, spa-
Neronis annum xu, ipso quitlem quo Apostoli cxsi sunt tiumque Pontificatus istius majus minusve esse quam
anno initium sumere mense Oclobri, sed reclius scri- palianlur notati ik Annalibus dies primi ullimique.
bendum fuisse xi : interim tamen censuisse Epipha- Talis erroris palpabtle prorsus exemplum est in Vita-
nium, eam csedem tion posse ad annum xim differri. ItanoPapa, qui dicitur creatus ultima Augusti dclu,
vn. Ignolam Epiphanio fuitse suppositam Clementi mortuus xxuu Januarii dclxuiiii, sedisse lamen an-
epistolam ad Jacobum, alioqui ex ea polius argumen- nos quatuordecim et menses quinque minus diebus
tum sumpsisset quam ex alia ad Corinlhios, obtortoul quatuor, qui ad Janua^ium anni dclxx ducerent.
dicitur collo huc protractum. vin. Eumdem Epipha- Notaturusveroin Margine numeros annorum,mensium Tempus Pontt-
nium, allegando prxcitata illius ad lumultuantes Co- atque dierum, quibus unusquisque Pontifex sedit ; non pcatuum qua-
titer htc no-
rtnthios verba, solum indicalum volutsse, quam verosi- eos notabo quales in contextu Synopseos noto, et notan-
tandum in
mililer credi possit, Clementem pro majori Ecclestx dos Catalogt proponunt, sic ut tempus Pontiftcaluum margine.
bono td fecisse, quod suasit postea aliis ; non
autem confuudatur cum tempcre Vicarialttum ; sed illud seor-
similem ulrimque slaluisse causam, sicuti statuit Ven- sim supputabo a tempore sutnmx poleslatis susceptx,
Cur Clemem ilehnus, magnam inler fideles super Pontificatu dis- ceu die Inslituliotiis Ponttficalis, quem nunc Corona-
ces*trit Lino usque ad diem mortis seu aodica-
sensionem. tionis jiominatemus ;

9 Observo denique Epiphamum agere de sola illa tioms, si quando ea ante morlem facta est, uli putamus
cessione, quam post Petri morlem Clemens feceril, de a SS. Clemente, Fabiano, etpaucis aliis.

qua sic egregie Natalis Alexander Bist. eccles. Dis-

Propylerum Maji. 10 S. LINUS


: '

18* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

II S. LINUS
inus, natione Tuscus, Patre Herculano, ordinalus a Pelro Fpiscopus anno iui, in
Ab an 65 ad

T umi Maji, ejusdem pcr annos novem Vicarius, summus vero Pontifex
.

67, annis 2,
Dominica
1
m.Udies. 17.
post illius Martyriuni anno lxu peractum, a die forsan uu eademque Domi-
Julii

Bar. & 69ad nica, fuit temporibus Neronis, et post annos n, men, u, d. xuu, obiit anno lxuii, xxiii
23.
"" Seplembris, cum Ecclesiam qua Yicarius qua Pontifex rexisset annis xi, menses im,
8°,
dles

dies xu : et vacavil Episcopatus dies xun.

./V""" m Ordinationis seu Institutionis prioris, et invenirent expreasa monumentis litterarum, pr.rsertim
annum morlis, signant Consules Saturninus et Scipio, pro primo et secundo seculo, eadem ex sua calculatione
Capito et Rufus : inter quos primus Catalogus vetu- (lefinivisse : sed hic corrupti pluries numeri, eique in
sttorgue recte partttur tempits gesti quomodocumque.Ro- variis exemplaribus varit, non possunt certum prxberc
mani Episcopatus, modo juxta secundum Catalogum ductum. Alninde igitur ii melius definientur ; videlicet
anni undecim sumantur, non recte in primo scripli ex verostmiliter constituto 7nortis et ordinalionis die, uti
duo. Iuterim apparet occasio erroris, quo Eusebius jam ccepimus. Ergo hic notavi dies xun, quibus opus
Epiplianinsque et alii abducti annos xi vel xn Lino, fuerit ad ind itcendum successorem Clementem ut Pon-
post moitem /Jpostohrum, adscripserunt. ttfcatum susciperet, quod fecerit secunda Dominica

nterpontifl-
2 Cessantts Episcopatus spatia nusquam prtmus Octobris,post Lini mortem Feria im obitam. Plus tem-
cia qtiomodo Catalogns notavit invemuntur illa in secundo et dein-
: poris interjicere si vis, licet : longior post Clementis
notata. ceps in aliis, incipiendo ab Anacleto. Anastasius Bi- Abdicattonem Vacatio facile se patietur, non tantum
B bltot/iecarius incipit ea signare in ipsius Lini successo- hebdomade una altcrave, sed etiam mense integro et

ribut . Credibile est hoc caj.pt nm fieri seculo saltem quarto amplius decitrtari.
et Catatogorum illa notantium auctores, cum ipsa non

111 S. CLEMENS
lemens,
1 nalione Romanus ex palre Fauslino, ordinatus a S. Petro Episcopus, et
Ab an. 67 ad
lG,abdtc. an.
9,m. ?, (/.10. C
et Vcspasiani
ante
£

1
morleni designatus successor,
vero suffectus cst Lino anno
annos ix, menses n, dies
lxuii,

xn
(um quidem prudenter recusavit onus, dcinde
in Dominica xi Oetobris. Fuit tcmporibus Galbic

: posl quos abdicavit Pontificatuin anno lxxui,


Bar. a 93 ad xx " Dccembris : et ccssavit Episcopatus mensem i, dies xxim : ipse vero supervixit Epi-
J ' m '
SC0 P US evangelicus, pr.tdicationi soli intcnlus, usque ad fincm primi seculi factus sub
6°diesV
Trajano Mariyr in Chersoneso xxu Novembris ; indcque posl plura secula Romam relalus
ad ecclesiam sui nominis.

\jatalogi veleres relinqiiunt Lino , Consules anni pora pervenisse. sub quo Martyrium pertulisse omni.-
Consules fiunc
Ponlificatum lxuii, utpole mojorem ejits anm partem oecupanli ; et antiqiiitas testabatur.

notantcs. primos postea uovos Consules auni lxuiii assnjnaiit 3 Abdicandi causam fendelinus conjeclat aliqtiam F
c Clementi, quamvis jam unle a pr*cedenti Oelobri Pon- in Ecclcsiadissensionem, similem Corinthiacse, cujus Bur iterum
lifuainm exorso : qui porro progrediens, per annos unn, cansa iltuc scrtbens Clemens, suadebat, ut si quis esset
cleme ™ <•<""-
c°"
menses n, ac dies xn, pervenit usque ad Decembrem inter eos strenuus, misericors, et caritate plenus ;

anni lxxui, quo Consules fueruui, ibidem pro ultimo diceret, Si propter me seditio, contentio et scliisma
Clementis attno notati, Vespasianus un et Titus. orta sunt, emigrabo abibo, quocumque volueritis
; ;

Verum pro xi raensibus, quos babet primus Cataloijus, et quffi a plebe mandantur faciam ; solum Christi
accepi exsecundo raenses u, et retiuui dies xn a priori ovile, cum constitutis supra se Presbyteris, in pace
assiqiwios. degat. Qux verba videlnr Epiphamus accepisse tam
2 Succcssionis ordo idem tenetur a S. Auguslino el quam prolata in persona propria, hxresi 27 cap. 6 ;
Quomodo po •
Optalo Miievitano Hicronijmus autem, qui junior
: cum recle inteltecta, non hanc, sed priorem a morte
stea cleniens
Cleto postpo-
Kiistbuint iu Cltronico erat secutus, terliumque a S. Petri cessionem confirment ; ut qui idem fecerit ipse,
situs in Cano- Petro Ctementem fecerat ; senior detnde, agens de eoiem quod atiis, videhcet Corintliiis, postea suasit. Quod ad
pe Missx?
in libro de Scriptoribus, fatetur quod plerique Latino- ulltmam Cessionem altinel, licel ejus nullum clarum ac
rum secundum post Petrum putent fuisse Clemen- dislinctum exstet in antiquitate leslimonium, sutis certa
tem. Nondum ergo m Canone Missx ad Commemo- lamen nobis videtur, ex communi auctorum omnium
rantes nominabatur Clemens post Cletum adeoque ; velerum eonsensu, de morte sub Trajano obita, qux
nutlum est Itinc sumptum argumentum sed solum : absque ejusmodi cessione nequilcum Catalogis conciliari.
sequitur, commemorationis isttus auctorem vel amplifi- Ipsa autem secunda Cessio facile persuadebitur ei, qui
catorem Damasum vel Gregorium, fuisse Hieronymi satis fuerit persuasus de prima ; indicat emm aiumum
vivi aut mortui auctoritate inductum, ut sequeretur alienum a summo gradu et unice cupientem Evangelio
Eusebium cum Orienlahbus ; hac fortassis sola causa przdicando vacare.
mortis, ut Clementem postponerent Cleto ; quia non 4 Qui ctrca annum Chrisli dccc, sub nomine Isidori
videbant, quomodo potuisset ad Trajani tem- Aflictx est epi-
hic alias Mercatoris {alii legunt Peccatoris) sanctum Hispa-
tolx,
lensem
; ; :

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 19*


lensem Antistitem intelligi volentes, more pturinm Decretatibus ita locutum ; merito autem in eo damna- D
Episcoporum usitato inConciliis humili istoc titulo usum, tum, etiam quoad supposttitias iltas, quatenus eas a
CLKUBNS.
consarcinavit Decretales Epislotas, veteribus ante Siri-
fide seducere dixit ; cum circa fidem moresque nit do-
cium Ponlificibus nonnullisque post eum supponendas, ceant, quod ab optimis auctoribus acceptum non sit
quales Ricidfus Episcopus Moguntinus ex Hispania sicuti licebit videre in margine Labbeanae editionis,
etiam ad S. attulit, Galliisque communicavit, tandem auetore Bmio post incredibilem ditinentiam in conquirendts fontihus
Jacobum pri- inserendas Coltectiombus Conciliorum
Generalium, sed adhibitam a Davide Blondello; illo guidem heterodoxo
demmortuum,
ultimx Labbeanse non sine censuris quas merentur et CenturialorumMagdeburgensium partes tenente, iaudatus
qui, inquam Decretales istas consarsinuvit, veritus ne contra nostrum Turrianum, frustra eas defendere co- IUondeiUctrca
forte. Linus olnisset ante S. Petrum, nutlos ei affintjere natum, cui tamen hoc nomine ttbenter se debitores eas labor
ausus est, sicttt nec postea Cleto, eumdem ab Anacleto agnoscunt Scriptores Cathotici, pro eo quo tenentur ve-
nou distinguens ; initium vero in Clemente fecit ; et ex ritatis studio,etiam a Wtcteffo gratanter suscepturi
quinque quas eidem jam Romanae Ecelesiae Praesuli correctionem inveterati erroris, si primus is imposturam
affinxit, duas prtmas inscripsit Jacobo Fratri Domini, detexisset. Nam iilse Epistolte, ut ait Labbsus, adeo
et EpiscnpoEpiscoporum, regenti Hebrseorum san- deformes videntur perspicacibus viris, saltem hodie,
ctam Ecclesiam Hierosolymis, quitamen ante Petrum ut nulla arte, nulla cerussa aut purpurisso fucari
obierat, nt supra dictum est. possint. Ri'jecit eas fidenter Baronius, et ad annum 530 censura Baro
5 Sunt qui existimant, quod, Hincmaro Remensi num. 5 stomachabundus : Eant, inguit, procul a 6de-
nU -

an primttm a Eptscopo, tisdem Epistolis tandem acquiescere coacto, lium ccetu, qui in Ecclesiam, non habentem macu-
Wicleffo cen~
pnmus, qut de iltis dubium postea movit, fuerit Wi- lam neque rugam, ejusmodi conantur inferre quis-
suratx ?
cleffus, hgercsiarcha turpisshnus ; inter cujus Proposi- quilias : longeque longius a Catholico orbe, qui,
tiones a Concilio Constantiensi damnatas hwc xxxiiiu quas corruere videntur, mendaciis suffulcire nitun-
fuit ; Decretales Epistolae sunt apocryphae, et sedu- tur : nam super solidum fundamentum firraamque
cunt a Christi fide : et Clerici sunt stulti, qui stu- petram structa est, semper manens, numquam casura
dent iis. Ast verosimile est, eum de omnibus omnino sincera fides. ];

IV s. CLETUS
natione Romanus, Patre .Emiliano, dudum a S. Petro Episcopus Evange- Abm Vad
Cletus,
H'™d™
7
licus ordinatus, vacantem Clementis cessione Cathedram ascendit anno lxxuii, die
; (

xui Februarii, in Dominica : eamque lenuittemporibus Vesptsiani etTiti,nec non .


Baroo a80 .

jnilio Domiliani, per annos un, menses n, dies xi, usque ad xxui Aprilis, anni lxxxiiii; aa jft an u
quo Marlyr obiit : et cessavit Episcopatus diebus xn.

Cur ordlnath I ost mortem Clementis Sedem mensibus iu,


vacasse Consitlatu Domitiani et Rufi : quia, qua ullra illitm

ejus tam diu dicbus x. ponil Barouius, nulla verosimili tanlx morx Cletus vixit, lonqe minor pars fuit sequeutis anni; et

dilata jiosi
a ltata causa : cum nunlius morlis ex Chersoneso Ro- ideo isltus anni Consttles potms adscrtbendi erant suc-
m C' C~ quandoquidcm erat uoit
mWs' """" P^ferri poluenl dupto brevwre lempore. Quin cessori, propositttia iterare

igilur liceat nobis, inler ejxtsdem quam tenemiis ubdi- nomma Consulum. Dictlurautem tn Calalogo 2, quod

catwnem et inslitultonem Cleti, menses fere ditos inler- Cletusexprser.epto Petri viginti quinquePresbvteros

jicere : qutbus disceptalum sit, validune et acceptanda ordinavit in urbe Roma, id esl, ttrbem in lotidem

Clementis niltilo forsan solicituts parochias distinxit, cum scilicet adltuc esset Petri Vt-
cssel renunttalio ;

eidem se opponente Cleto, qtiam tlle humiltus petebat cariits, eo quo sttpra dtxtmus modo, absque jure suc-

in simplicem Episcopi Bvangehci, quem antea tenue- cesswnis.

Spatium aulem isiud tanto ftel 3 FerlurS. Cletus, in Eptstolis snis prtmus omnium k,„, , ns tttuU
rat, ijradum reponi.
Salutem Apostolicam benedictio- "' UtttrU ad-
brevuts, quanto senus post Linuiu facics Clementem usus illis cerbts, et
-
nem quod absqui uilitis vetens aucloris teslimonio
succedere, habito semper respectu ad Dominicas, quibits ;
et Apost. Be-
ci institutionem el renuntiationem comjiuu coram
populo scriptum a Marlino Polono in Chrotiica, et a Joanne IIC liCttv,
c Slella tn fttis Poitltficum ; tndeque transcriptum a
faclas ftiisse. p
2 Ilaclenus autem non solum primus, sed ettam Poltjdoro Vinjilioac Genebrardo et Bernardino Ferra-

secundas Calalotjus absttnet InterpontificU lempus no- rio, hactenui in Breviario Romano, sicul illud Pius V
edijussil, legitur patienler, sednon itleo probatttr. Xou
tare ; nolavil lamen Anaslusius, non quale apud anti-
stbt calculo probanittius autem haudquaquam indignatur Romana
qttos reperit, sed quale videtur ex suo for-
Curtit, sed autttl eos gratiose; et lattdat sluitum bette
mavtsse : ul seriipuh nobis nttlli ducamus ali eo
Vnde ali(pu Christiana, deletjentits, si qiu tntlentur
recedere, el procedcre cxnoslro. ltaque tnler Cletum
et merendt de re
dent vleto «it
[nec enim con-
commode nos obrepstsse, erronbus licel nou stattm
nos \?> Anacletum ponimus dies xu, quia /<i ;

aimoveat correclioiiiab tis oplaiat mttnitin. Quam


adducunt ai Dominicam. Non lamen prohibemns vaca- venil,

tionem restringi ad dies u, ul proxima a Cleti obitu moierationem utinam parliculares eliam Ecclesix et
Rcltgiosoritm cojlus tenereiil ; neque mox atqut in
sitis
Domtntca assumplus sil Anacletus, jam antea, ut mox
Porro pro aiiitis vel xu, Breviariis, ub Ecclesta similiter approbatis ul prseten-
dicetur, ordinalus Vicarius. 111

dunt, seu verius toleralis, aliquii nolaltir correctione


quos halient Catalmji, positi un, Consulibtts id exigen-
dtes xi, digniim, quirttarenlur, liim silntum Romants Pouiifi-
libits : et ad menset II, primi Calalmji, addidi
xu, quos habel cibus sacrsque Congregationt Rituum intolerabilem
ex Calalojo secundo. Isti autem aifii
qia Cletum fien liijttriam quod saue fuciunt, lanto majon citm
secundus Catalotjus, videnlur accepli ab iis,
:

quanto minort cum rtgore expeiidunlur


indiijnilate,
ab Anacleto non distinxeru.nl, el alteruln allrtbuerunt
Car-
annos xii, uli eos tributt Cleto Eptphanius, Anacleto Rommsic oblala Offtcia, alque ad ttnitts dumlaxal
retatimem permittunltir teu approbantvr, quam
dinalis
Eusebius. Porro primus Cataloijus Cleti Poitttficatttm
orbts Catholtci nsu exettdi
jubentur, nec
ctrcumscribit Consuttbtis Vespasiano uiii etDomitiano qux pro loiiits
ambi-
tamen eruditorum censurx subtrahuntur,
velitt
ui, qui nolaitl annum LXXlllI ; ettmdem aulem finit cum
guttuti
;; ,

20* CONATUS CHBONICO-HISTORICUS


A guitati nulli obnoxia. Existimanl eruditi hac setate dignoscendi piincipia dedit, etiam Joannem V et Ser-
sed hoc primo nirt, Gregorium VII induxisse in morem, qui postea gium I, quonim originatias minimeqtie sttspectabtles
captum est sub obtinnit, ut salutem et Apostolicam benedictionem Bnllas ptoferi, secttlo uii, salutem et Apostolicam
Uont^.aut impertiretur, quibus litteras daret. Egoin Propijlxo benedictionem quandoque prxmisissc, Antiquiora
,

on(e 2 Tomum 105 dixi Leonem IX,


Aprilis num. exempla si quis invenerit, haud difficuller recipiam
;

annis xx priorem fuisse. in eo more stabttiler assu- modo maneat, qnod ante Leonem IX vel saltem Gre-
memlo. Scil et Joannem XIII rcperi, qui modo salutem gorium VII formnla ista non fucrit stabih usu recepta,
in Cbristo et visitationem, modo Christianam salu- Cleto autem tale quid
affingi eo est mirabile
poltiisse

tem et Apostolicam benedictionem, modo Apostoli- magis, quod litteraritm ab eo scriptarum nuspiam ullum
cam benedictionem et salutem imperliens, miliitunc vestigium extet, nediiin ejttsmodi fortnulx ab eo in-
videbatur initium aliqiiod lah formuLv dedisse secuto stitutx; quam mox ab liominum memoria exolevisse,
Christi decimo, quo ultra meilietatem producto sedit. et mitllis demtim seculis post resuscitatam, credat qtti
Ast nunc me docet Mabillonus, in suo illo de re Diplo- potest tle rebus ante annos mdc gestis aliqitid credere
matica prmctaro opere, quo tenitem conalum meum absqtte idoncse vesttxlatis teste.
longe superavit, mttltoque certtora ven falstque in ea

V S. ANACLETUS
nacletus,
s natione Grancus de Athenis.. ex patre Antiocho, fuit temporibus Domi-

A
Ab on. 84, ad
95. annis n, tiani,
ti jam inde ab anno lxxxiii, die xi Maji, in Dominica ordinatus, Cleti fortassis
m. 1,d. 5.
jam
ja tum caplivi, Vicarius ; eique suffectus Pontifex, anno lxxxiiii in Dominica»
die uiiii mensis similiter Maji; rexit Ecclesiam universam, qua Vicarius qua Pontifex, E
annos XI1 ' menses «> dies m,usque ad xm Julii Feria n, anni lxxxxu. Et cessavit Episco-
•Baron aio3
od lij, an, 9, patus dies xn.
m. 3d. 10.

Probatur ejm l\nacleti Virnrioium exigil annornm xn numerus aul aliter consangtiineus, quod spectabilcm notabilitatem
Vlcariatus sub inter Consulatiis Domitiani x et Sabini, atqtte Domi- ejtts, stiperitts a nobxs assertam , confirmal,
Cleto,
nitiani xun et Clementis comprtiiensusqtic ipsi, ab 2 Celeriim Anacleti Vicariatum vel ideo teneremus
utroque Catalogo, imo ettam aliis omnilnts assignatus libentitts, quod eo posito ntintts miriim sit, ipsum non i
tl d eQae nat
cui ex Anastnsio aliisqne, menses n, pro x ibidem ex- fttisse, distinclnm a Cleto, non solum apttd Grtrcos, sed cottfusiounius
prrssis, subslilui Henscheniiis maluit SS. lrenxtim, c""> altero.
: qtiod ideo liben etiam aptul Attgtistintim, Oplalum Mi-
tius tentiit, qttia ad
menses retrotrabendo Ana-
alios uni levttatutm. Celerttm dislinctionem lam bi Catologi qttam
cleti Ordtiiationem, venirelur ad xi Septembris anni alibi a nobis prodttcta antiquissima Martyrologia tam
lxxxii, qux Feria nn liebdomad.r futl, non Dominica. certam videntur facere, ut dttbio locus superesse xgre
Tali die etiam posset Sttccessor dici ordinattts, no-
ttl
possit. Dttbilal tainen, imo absotttte negat disltniiuetidos
latos in 2 Catalogo dies Vacalionis xu, mutavi in xn
Natalis Alexander, peritiorum, «I ait, judicio sub-
quoniam (actllime a socordtbus librariis comintttanlur u nixtts. In his Hadriaiuts Valesius est, Euscbii itlu-
et n. Posui lamen pixdktum Atti Anencte-
Vtcariattim stib dubio, eo slrator, eoque in ejus ontnes sententias jtisto proclivinr
ttiiit sciibunt
qttod primi gui Anacleto trtbiiunlur Constdes, Domi- qui ciiatn nd cap. 13 lib. 3 observat, Grxcis omntbus
tianus x et Sabinus, solum denolent annum, quo ille
'kuirfkncm, Irenxo A nencletum tlici, qni passim Lalinis
successit Cleto j sicuti annum quo obitt, signunl Con-
aliis Anacletus est. Plura eamdem seiilenliam habet
in
sules Domitianus xvn et F. Flavius Clemens, Cle- noster Halloix, ubi de S. Irenteo, quem consitlat cui
mentts, olim Papat el adliuc vivenlis, frater forlassis id operx pretium erit.

VI S. EVARISTUS
Att on 95 ad
.

Evaristds, natione Graecus Antiochenus, ex patre Juda de civitate Belhleem, fuit


108. onnis 13,
m. 3 d. I. temporibus novissimis Domitiani, et Nerv.r, el Trajani, anno lxxxxu, primu m
Anacleti creatus Vicarius xxu Martii, in festo Annunliationis Dominica?, lunc Fe-
Biron. a
112, ad m. ria im, ante Dominicam Passionis; dcinde eidem subrogalus successor die xxui Julii in
un.9, ni. 3.
Dominica, prsefuit qua Vicarius qua Pontifex, * annos xm, mcnses un, dies
n usque ad
xxui Octobris anni cuui et cessavit Episcopatus uiu diebus.
:

tXeliclis Anacleto Consulibus anni lxxxxu, quia Coss. falsitatis convincitur ex loco bene longo Ithaciiseu
fofuuiei ei ,..
majorem ejtts partem vtxtt, assignantur Evansto prtmt
stytintt. Idacii Clari ad Wartmarum Arianttm, hiiic epistolx
Consules anni sequentu Valens et Verus, ultimi intcxto ; cum Idacius
anno ccclxxxui floruerit :
isle
ttiilcm Gallus et Bradua. Itileipntttificiuni Decretales
dierttm secuuda vero, omnibus per ^Egyptum Dominis con-
suppositx.
xuiiii ex secundo Calalogo ab Anastasio alilsque
,
glutinatis Fratribus, data Kalend. Novembris
transcriptum, ratrinxi ad uiiii, ut Successoris ordinatio
Gallo etBradua Viris Clariss. Coss. i« sinttli depre-
coderet m Dominicam ; neque snne circa jum pridem henditur plaqio, dum lacilo aucioris nomine proponit
th, oiilintilitm Vtcanum ilebebal plerumqite longe esse tleli- proltxtim alium locttm ex i Eptst. Clemetttis Papx,
beralio.
juxta Lalinam ejtts interprelalionem a Rufino edltam,
2 Qiiorf attinet Decretales Evaristo suppositas; unti circiter trecenlis posl mortem Evaristi , cujus
Ptimii qttidem ad omnes Episcopos Africse, data unii nomine inscribilur.
Kalemlas Aprilis, Valente et Vetere Viris Clariss. SYNO-
:

AD CATALOGUM POXTIFICUM. 21*

VII S. ALEXANDER
u-;x\nf>eu, rtatione HomantfSy ex palre Alcxandro, fuilternporibus Tfajani, priniuni
Ab au. 10S
ctl 117. aunls
Evaristi Vrcarius ordinatus anno ami,
8 m

Baron. aiai
5. tl. 29.

Ai
mus
successor die v Novembris, similiier Dominica e^al
Pontifex sedil aiHios um, mensesun, dies n, non co.mpuiando diem mortis*
die i
Octofcris

;
in

el ita
Dominica; deinde ejusdem
qua Yicarius, qua sdm-
marlyrio
n
ol, 1M Maji, mensibusel uu diebusante mortem Trajani Imperatoris
''

m.cfd! 2of°'
' I;
annocsun; n ces-
>avi i Episcopalus xxuu diebus.

causam notare polevis. Acta quidem illa Barunw ad


E_(^< [ictis. ui antea, decessori Evaristo Gomulibus anni an. 132 videutur &ua antiquiiate mendosa, mirumque
Tempus Sed i
cniii. Alexandri iriitia assignantur Consules anni se.- est tanto autt<iuiiati,s xsMmatovi hoc potuisse excidere.
f/uentis, Palrtia etTullus; accipinvw autem exsecundo cum meuda, non ttl-rariu, sed historica indicium esse
Cataiogb menses liii, dies u, potius quom e.r, primo so/eant utafis /ontjius remutr a lempove quo actum est
menses n, diem I, ne cogamur Sedem vacantem relin- aliquid. Sed causam tam tuiqux cn/sitr.r imo necessi-
qucre inter Evaristura et Alexandrum p/us quam tatem ri fecerant tlla ipsa Actorum verba, quibus nosira
quatuor iutrpris menstbus. Fuci/itme autem potuit H- Cfironoiogia niittur, diciturqur, sub Trajano Irapera-
bravio numertls unus excidere, quem in alio accuvaiiov-i tcre et Aureliano Comitc utriusqua militite Alexan-
rcgraphb magis integrc scriptum invenerit auctov se~ der jjinictim per tota membra transfixus. et eodem
cttndi Catatogi, in eo solum e,forbilans, quorf (nt suum anno raortuus Trajanus esse. Nempe anno decimo
ncscioguem cakulum implerei) ex um amtis fercrit x. Hadriani, qxii Trajano euccessit; mortuuan cvedebat
fntcrponti-
Vriuni tiuidcm est qtiod, pro mensibus n mimerando Alexainlruui : iwn potuit ttjitur ea ut sinoera recipere, (ictum.
menses mi, oporteat Alexandrum fuisse f^icarittm qu.r ttnn envrmt inlci rallo distabanla ca/c.alti suarum
instttuLum anic obilvm Evaristi : sed per*ccutiouis Aiinn/ium. Omnem adversam suspcio.nem satis amoli'-
.
rii c b qualt tuttc rruf, adeo imn pntest id mirumvi lus est HenscJtenms svo ad illa Acta Convmentario
Oen, "iiin econtra debeat convenientissimitmjudicaiu : sed corrigi debet, quad illv ex mvo tunc.sensu , numeris
ideoqitti idem »t<>.v iteruvi faciemus, sicpptimenum&ros pnmi Cutalfji iuitu'rentc , sunipsil iutcrptmtifiritim
< 'nla/fjorum c»m dtc Qirthtti et Cunst.ltim nciniifhus quadi imesirc ; pro eoque substituendiis, juxta aumeros
conciliantes. Consules antcm fancti magistratu anni secundi Cotalogi, Vicariatus Aloxandri, prababiiior
t:xm fueruut /EUantis et Yrtus : po$t quos in altcvuyi vtiltinunc visus,
uitnum, cujus Consutcjg Succvssori religuuntur, vixit 3 Ex Dvrrrtaltbus eidcm Alexandro suppositis; pria- Dccretatts
et vactint .t " ,!"'''-
Alexander ad\iuc tjuatuor mensibus, idestminoriparte rvs duas rcttiirnuunt Comules Trajanus W ifilianos,
tillin. Iiitcrptiiitiitriitiri qitml Cut itujas c.r 60 .;nc Anastn- uusqitam totis Consuluribus Mastis eonjuncti, utimpto
Kius ml dien xxxtin cxtendviil, denario u/no decurlavi^ dentis plugiaiii furia dissimulem
: tcrtia vviv, onraibus

,/ Successor possit in DominicQ ordinatus fuisse. divino Sacerdodo fungeutibui dataKal. Maji, ^Elia-
2 Quia hujus Pontificis extabant antiauilns de- no et Vetere Coss. rtsi contra fastos et Cltvonologiam
Ailtt sineera.
Acta, ! quibus dicitur, quod ejtts ac sociorum tton peccet, seipsnm tdmen prodit in loco M ichese, ex
Natalitia celebrantur qirinto Nunas Maji ; ideoabsque Jtieronymi versione accepto : quod vitium aninihus iilis

i.7/d dive.rsitata idem dtcs notatur, tam in Hierony- ftgmentis commune rst, aeque acsfyiun ubiqtte idem, </

miano Martyvologio, quom m Pontificali Catalogo 2, vab/e nlieuus ti puraatUtucprimorum *r<ulorum aurea-
italiis huiic secutis, quod itevumin S. Sixto, de cujtis qite pro.rimoi um Ltitiuitate.

y<ilii/i conxtabat r.r Actis S. Laitrcutii, bb camdrm

VIII S. SIXTUS
ivris. iiiiiioin' Romanus, ex patre Paslore fuitJemporibusHadriani, ordinatus pi-imuin
Ab nn 117.
ttl 127. iitui,
Vicarius Alexandri, xini Decemjbris iu Dominica, anni cxui, eo deinde sublato suc-
'J, m 10. rf.

'cessor die xxxi Maji. quajanno cxuu similiter Dominica fuit, prima post Pentecoslen.
iiexit auleni Ecclesiam,* quaVicarius qua Poniifcx, anuQsXj^eflsesju, dics xxi,' usque

Bnron. o 132
•"I 1 12 ini ;i
ad iii Aprilis anui csxun : el eessavil Episcopatus, incnsem i, dies xximii.
10. I". (1. 8.

!2 Ctttit nnttiH Ponlifex factits eat Sixiu^, Consnlrs


'iCttlltiUtS: i3."<"" i'Tcgiinuiif:,a priiiib CaY&hrjo signiili, nonnisi craiil uitiiijntiti "t Catalogu Nilvi- el Ajironiamis .

T ricariat \m * •rH.ri jielcrat, ct « 'rvtttitr cotn 1


f. qtioitiam r,f ntst mtnorcir, jtiitieni t-t.nt cwun /
-
m i.iut sccundo Ciilulogti' AiitMtaxioqiie H itliis cuw se- currit; vllihii Ctiitsutes ejits noniinaiiliir, qiti iir.rce-

.
't/is. iicrnaiicnm Mttrtyrologjo Ftm . ilicnittrmortiittv dentem ahnttm nolabont, Vcrus ii: atque Amln'l),uln«,

Undn ttaicm 3 Decreltttif SixtO >'/'/' ''< noluntiir il --


rt sspnlius Sixluii III Norias Aprilis. tltlte

r nccretalcs
Ponlific&Htcmn Us <.'.', Atloiic, ntiistjtic jiost,'- i!;,.ia"fl \ erb Coss. jiefstitiintam eas fabricantts
I lic.r
<•''"
dtes „:,tt,>, rioritus Mnrttfrohgis. iteccph kil k
viu Litts A|i;-:IN, tcii liiatriii, tjni r !',''" qiiideni inspicere cr.racit,

""" C, scd z f.iletir . itti.tttirt- : qitia tumcn inli tlie iitm '
I vtttiltem ;'!• ttlijucH Cpiuuinm intle acciperel. q
A,,r.
ilitrlyrolihjiirin', itlco i!e ijtSti ibVtnjl- iliiiiiiiiu '..,,'. ri i">'trriii afiqttcm tlttre infeUci
ctitiin II- tt.,itii. in

tiai*, itiiiil iit nU''ritlr,titi j, r;--tt }irttjiidicitlid'o\ rtrti ftgtneitto.

ulrimqitf testimoihti iirnfrrcr.do.

Propylmitm Maji.
11 S. TELESPKOItUS
22* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

IX S. TELESPHORUS
Aban. 127
elesphomjs, natione Graccus , cx Anachoreta, fuit temporibus Hadriani, primum

T
ad 138. an
10, m. 7, ordinatus Sixii Vicarius mOciobris, Fcria im annocxxui, deinde illiussuccessorn
rf. 1

'Baron. a Junii die Pcniccostes annocxxun: rexit autem Ecclesiam, qua Vicarius qua Pon-
\il, an. ii tifex/ annos xi, menses m, dies ra ; deranctus anno cxxxuni u Januarii ; et cessavit Epi
m. 8, d. !8. scopatus dics un.

|5?[4 Vitam ejus a Zegcro Pauto conscriptam ab Actis

Vnde nomen j\jm\tm cxxun indicant nobis Consules Titianus et Sanctorum Januarii abesse cur optaverit Bollandus, Vita quomo-
AntotHni do e(,tla in
Gullicauus annum vero cxxxun (post quem solum u
: facile apparet camdem lcqenti : in Eloqio autem Hcn-
pro Hadria- .
r . n Januario.
Caesar et Balbinus. Quomodo
, i .
dies Telesphorus vixil) schenii explicabo, quomodo et quatenus mensis ille im-
no?
autem in primum Catalogutn hco Hadriani irrepserit pnmi cceperit, prius quam hic socius acccdcret operi;
nomcn Antonini Macrini, pro quo in secundo Catalogo cum nempe Bollandus aliud non habcbat propostfum,
legitut Antouini et Marci (quod secutus Anastasius quam coilectas undccumquc Pitas dare ; nihil minus
aliiquej ignorare me fateor. Nam Hadrianus vixit post tunccogitans quam illam accuratioris studii diligentiam
Telespliorum usque ad xn Jitlii; Antoninus vero et operosum singula examinandi laborcm, qualem deinde
adoptatus ab Hadriano xxu Febrttarii ejusdem anni, post socii prsedicti accessum, eo suadente et viam pi\r-
neqtte Macrini cognomen habuit, neque Collegam Im- cuntc, statuit adkibere, faciendis Notis
Commentariis-
B i'<in Marcom sed hunc ei ejusfrairem Verum adopta- que, aquibus eidcm auctoritas omnis apud Eruditos
vil cum tititlo Cxsarum. imit, Imnd tegre ignoscentes tantx rei principio ru- E
2 Quod uutem tw prmscripto annomm, mensium ac diori, veraque a falsis, verosimilia a magis dubiis non
Ordinatio dicrum numero seqitatnr f Te\esj>horum ordinaium esse satis disccrnenti. Hoc vero non dcbui (sicut optant ali-
in carcere apiscopum Vicarvim Fnia iin, argumento nobis est t qui) dissimulasse; quia totius operis interest id sciri;
txtra Do-
mimcam.
Ordinatinem illam factam esse in carcere a Sixto jam ne (quem admodum vulgo soletj prxjudictum ei creet
captivo et supponere possumus ad hoceleetum a populo imperfectio Ula priorum dierum, quse in progressu fuit
propositumque fuisse Dominica prsecedenti : quod idem tnm egregie compensata. Ncqne mireris st in Appendice
valerepotest in aliis Picariis, a Pontifice captivo simi- Additionum , Relractationum et Annotationum suutn
liter in carcere ordinatis, iis potissimum quorum Ordi- istum de Fita illa sensum dissimitlavit Bollandus :

natio non diu praecessit Ordinatoris martyrium, sicut quando hoc aliud non fuisset quam tencro adhiic novcilo-
accidit in mox sequentibus Hjgino , Callisto , Ale- quc operi concitare tempestatem, iniUis illis nequaquam
xandro. tolerabilem futuram, Satis habuit de eo ,
quod corrigi
3 Afficta Telesphoro epistola eadem peccat, qnse absque xtrepitu jam amptius non poterat, tenere silen-
flcta Decre-
duse illae superius sub dccessoris Sixti nomine notatae : tium, cautiusque in taltbus postea agere; sicut
talcs. fccit et
subscribitur autem Antonino et Marco Coss. qui non ipse et Henschenius , et facere etiam volui ego, fecis-
fuerunt ante annum cxxxx et ex Epistola ,-
Damasi semque, per eos, quorum maxime intererat
si licuisset
nd lllyricos ton pauca mutuatur f sicut videre licet ui non movcri hunc lapidem offensionem ucquc publice ,

novissima earumdem cditwne Labbeana ad marginem nequc privatim utilis.


notatum.

X S. HYGINUS
-yginls, natione Graecus, ex Philosopho de Athenis, fuit temporibus Antonini
Aban. 138 Pii,
ud 130, an- primum
nts 11,
11, d 30.
* BaroD. a
15* ad
m.
Hi
carius
ordinalus Telesphori Vicarius, anno cxxxui, uiOctobris, Feria
_desuccessor anno cxxxum,
qua Pontifex* annos xm, menses
xum
111, dies vi quorum forte ultimos octo in
Januarii in Dominica; rexit ecclesiam,
111;

qua Vi-
dein-

carcere
158, aa. 3
captivus egit, et vixit usque ad xi Januarii anni cl: cessavitque Episcopatus
Iiu ii. II, dies un.
d. 29.
ram populo, saltem in cryptis colleclo, [actam : de quo
Vicartatus V/onsules, anni cxxxum qui primi Hygino adscri- soliciliis non [ui in Ordinatione Hygini ipsius, Vacatio Sedis,
quem
ejus. dunfiH , sunt Magnus et Camerinus; ultitni, quorum supposui, in Domtnica quulem postulalum apopub in
Consulatui solum xi dieltus supervixit, Orfitus etPris-
ecclesia collecto, sed consecratum privatim in carcere a
cus. Et hi salts certos nos faciunt de xin annis
ipsi Telesphoro , ut primum potuit accessus impetrari iis
attribuendis, Ucel Cataloqtis seamdus et atii deinceps, quos interesse oportebat, et libertas ttb interpellatione
atqueetiamCrnecipostEuseMum,solumqualuor annos ei Geitliliuiii pretin custotlibus prxbtlo obtineri.
relinquaul. QhmI autem iam pauci ipsius anni uO istis
3 Poiro suppositx Hygino BpistolK, itl aliis vitiis
numerenlur, existimamus propter captivitatem octenna-
muUis laborent, non peecant tamen in ChronoUigiam, Eplstolx fictx.
lem faiiitiu: cujus calamitatis initio FKariumjamante
subscriptum exhtbentes Consuluium Magni et Came-
ordinatum forsan liabuerit; et huic circa annum (;xx\iui rini hi enim fut vidimus) primum illitts
:
annum si-
sublato, substituerit alium. Sed de priori tlh Vuono ijnant. Ridiculum tamen sc prxbel Auclor, quodvolens
iimi plus quam conje-ctura haberi nequeat, nolim ali- fictas a se Epistolas
Consulum nominibus adnotatis
quid asseverare; ile Pio, vel fsi mavis) Aniceto, ad quasi authentwan; eos ut plurimum acceperit
ex Ca-
Vicariuiiim Pontificalem assumpto, mox agemus. taloijis, in quibus tamen nolanlur
solitm primi et ultimi,
2 Vacuntis Ephcoiiatus dies m, passim notatos iu quasi Ponttfues iieseiverinl scribere
nisi primis ultimts-
Cataloqis, produxt ad un, ul institutioni Pontificali que sux Scdis annis.
Successoris Dominicam invmirm. Suppono cnim co- ANAMNESIS
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 23*

ANAMNESIS
De Cleto et Anaclelo, in multorum opinione eodem;el de tertio post S. Petrum loco,
dando S. Clementi.j]

(juadam cx cansa recudenda ha>c pagina eadem occasionc monitum Lcctorcm


Cum sit;

vclim, sub islo quo proposui lilulo justam Disscrtationem dari ad calcem liujus primce

Parlis.

NODUS HISTORICDS
Circa duos proximos Hygini Successores,

f\actenns inoffenso pcde processisse vidcmur, ductum in omnem partem torsi. Tandem tamen incidit ancipilis
Implexa
sequentes Consulum, in Catatogis Pontifieiis coneorditer consilii Divinatw, qus nodum non solvcre, scd scindere
quscstio an
anicefo pri- ubiquc notatorum : hic vero nodus prorsus difficilis ac vidcatur; bis gemino Consulum pari inter duos Ponti-
or Pius vel pene inexpiicabilis occurrit. Si enim Catahgos sequi- fices aliter digcsto, sic tamcn ut eorumdcm nomina ser-
contra.
mur , iisque inlt.rrenlcs Hicronymum, Autjustinum , ventur intacta , et Pius prrponatur Aniceto, levi fa-
Optatum Milevitanum; dimittendum erit nobis aucto- cta mutatione in antiquissimo omnium Catahgo, unde
rum coxvorum atque adeo hac in parte irrefragabi-
, confusio in ceteros omncs velut ex fontc proflurissc
lium, SS. scilicet Ircnxi etHegestppi testimonium, ut potuit. Prtus tamen quam illam proponam, placet
Piura postponamus Aniceto : si illos cum Eusebio duces Magistri mei Henschenii, nihil temere ausi, sentcntiam
rccipimus , amittimus filum Consulare. In tanta pcr- explicare enucleatius.
plexitatc ambiguus Aam, fatcor, diu multumque, et me

XI S. ANICETDS
Jtuta Catalocjos etAnastusium.

nicetus, natione Svrus,7 ex nalre Joanne, de vico Amisa; fuit temporibus

A
c ,

....
'
Ab an. 150
Antonini ordinatus
Pii; die xuim Januarii. in Dominica anno cl, usque ad ad 154.

xuii
....
Apnlis, anni cnm: adeoque sedit annis mi, mensibus
.,
111, et cessavit
., an. 4, M. 3

Episcopatus dies xuiii.

ffrimus antiquissimusque Catalogus ,


jam loco non Electionem procederetnr, ftterit przlatus Pio, id ipsvM
Bujus ordi- uno corrosus, ab Hygino Ponlificc x, usque ad xun forsitan enixius roganti.
nis auctores,
Callistum, sicut in Hygino, Sotere, Victore amisit 3 Quod autem post ordtmtiim Anicetum ctiam ,

nomen Imperttloris, sub quo quisque eorum sedit, quod Pium ordinaverit idcm Papa Hyginus causam suspi F ;

fwjam, cur pr.rla-


tnmeii facile est supplere; sic iu Aniceto, Eleutherio, e.eiliitm vel et
cabor fuisse illius etiam captivtlatcm
ac Zephyrino amtsit spatium temporis i/ito sederunt, a qua lumeti nnle mortcm Hygini rediveril : vix enim „£,,.'
( „„,
liinnl paulo majori cnm incommodo nec ceque fucile e.r poteris asiignare alitnn causam preferendt Pio jnm na)o
, VlcarloJ

nliis reparando, Ergo Aniceto juxtn Hcnschetiium de- ordinato atterum necdum ordtnalum. De Pii Ordina-

fnarem cinn numerum annorum ac mcnsium, qtti ab tionc, atino cxxxxui facta mox dabimus testes Con-
allera Dominica post Obilum Hygini, in sabbato mor- sules cum antiquo Catalogo : cur similis probatia non
tt stcundum propnse. nihil commo-
lui, exurgere potuil usque ad diem Morlis hnbeatur pro Aniceto requirenti, forte
Iwc tempus
Sedis. Hunc vcro licet secundus Calalogus notct xn Kalendas dius occurret quod opincris ,
qnam i'l minus necetsa-
Maji, scribcndum lamen essc uti scribunl Anastasius rium visum esse in immediato ,
quatn mcdiato Hygini

aliiqucxu Kalendas, persuademur ex dte Culttts. successorc.


cx
2 Scd quid essc diccmus, quod secundus Cntalogus 4 Interpontificit dics xuu posl martem Aniceti Conmles Ani-
annos xi, menses m, vel im, dies eidem assignat? m MS. nostro noitnullisque exemplaribus A.nastasianis ceto attiibuti,

1'ndc hitic An fortassis ita olim scriplum, etiam itt uiitiguiori Ca- exrepi; cum alibi solum ui, un, vel xu legerentur.

Hensclienio, quod nnnum si-


tabgo crat ? Si non erat, dicam cum primum
anni 11 as- Consules, qui ejtts itt Pontiftctitu
sionatt. in suo Gallicanus; qui ultimum.
iidcm qui Hygino octo annos dctraxcrant, ipsos gnant, (uerunt Verus et
Sin et his magislratu defunctis
su-
catculo invenientet deftcerc, addiderint sncccssori. Proesens et Rufinus :

numcrusest, a die xun Aprilis anni CLim Aprilem. EpUtotam autem


antiquior islc pervixisset itle usque ad
retrocedam per atinos xi, menses m, tlics m, ad xm
iiomtnc
Dccretalcm fingere quidam volens sub ejusdem et Deaetalis.
Ecclesiis per Gallue pro-
Januarii anrio cxxxxin cndcntcm in Dominicttm,
gitn quasi directam universis
subsignandis Consulibus Gal-
fucrit Anicetus crcalus Hygini Vtcarius, triennio ci- vincias constitutis, in

atgue hanr diram conjun.cit, crrorc stttts ndtculo.


tius qttam id etiam crcurelur Pius :
licanum et Ruffinum
fuisse causam, cur mortuo Hygino, cum ad Ponlificis
S. PIUS
2i* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

XII S. PIUS
At> ,111. 151 ivs. nattone llalus, cx patre Ruflno, frater Pastoris.de civitate Aquileia fuit tempori-
od
1,
161.
m 1,
aimls
d. 6.

P luis Antonini Pii. Dominica Sexagesima?, Hygini Vi-


anno cxxxxui,
cariusordinatus: eodemque in munereetiam sub Aniceto ministrans, hocdefuncto
summus Poritifex factus est, anno cliiii, die uiMaji, inDominiCa:etsedit,qua Vicariusqua
xxi Februarii in

Poritifex, annos xu, menses iu, dies xxi, usque ad m Julii quo colitur, mortuus, anno clxi:

el cessavit Episcopatus, merisesrx.etdiesxiu.

Consutes P o l^ioti ilubito qttin magnum Lactori scrupttltim mjiciet sti, per quos sic conjmictos nnllo modo liccret Pium
altrlbuli. tamen
ha-c tam diuturna racatio Seilis, quam referre przponerc Aniceto. Sub priorilus autem fimjitur De-
possis ni persecutionis fervorem et defeclum ordinati cretales atiquus edidissc Pius, tamquam Apostolicas
mature Ficarti. llac autem responsione tantisper ail- Sedis Archiepiscopus, vel lunc arguendas falsi, si id

missn, circn Consiilcs, quilitts hsec nititiir chronolo/jia, iwn satis facerent loca transcripta ex Codice Tlteoilo-

observo, quod primar Ordinaticnis annum in Cataloijis siano.


signent Clarus et Severus ; ultimum vero duo Augu-

DIVINATIO
Ad Piumsic praepouendum Aniceto, ulnotati ;i Catalo^isConsules quadamtenus serventur.

Kl faclendttm
*""""" egesippus, hujus omnino te mporis scriptor, Hac mutationc permissa, videor mihi posse sic ordittare

suadent co.ivi '


I quem Hieronymus tn Hbro de Srnptoribus omnia, ut continua successione Pontificum Vicario-
dun uegesip- I a \p. 22 ait, onines a Passione Doraini rumqtte, etiam in his duobus et consequcnti Sotere, eo
J"ls ll J| H.usoue ad suam eetatem ecclesiasticorum loco ubi alias requirertftur Intcrpontificium plus qtiam
fnnmts, ^ .

actuura histonas composuisse, ab Eusebio allegatus scmestre, pauci dies stifjficiant, quibus Sedes vacaverit.
lib. 4, cap. 21, sic essem Roma?,
loquitur : Cum 3 Quod si interroges, quifieri poluerilut in Catalogis
raansi ibi usque ad Pontificis Aniceti tempora, cu- Potttificiis omnibus stc tnverlcrctur ordo, non solttm
jus tum quidem Eleutherus Diaconus erat huic : Ponttficatnum, sed etiam Consitlattttim hoc in loco, et
qnx qtiomodo
successit Soter, quo morte extinuto, Eleutherus tantos, tjuos supra nominavi, Doctores ducere in erro- potuertt tiirlu-

mimus Episcopale capescit ubi, quo modo inter : rem ; licct tlifftcilc sit sitigtilorum in simtlibus sphalma- f' \n

Anicetum intcrscrt Pius possit, vix apparct ; nisi fa~ Calal0 'J HW
tttm causam tndicace, et plcrttmqttc stifticerc debeal ve- >

tcaris, Hctjcstppum, vivente adhuc Aniceto regressum ritatem eis oppositam nosse : quia tamen fut supra di-
in Oricntcm, illius Successores obscv.ro solum relatu ctum eslj tibrariorum socordia facilius numeros lurbat
cognovisse ;
qund .rgre quisqnam obtinebd ab homine quam vetba, prsesertim nominutn propriorum ; excogi-
qualem me profiteor, reverentissimo auctoritatis co.rvze f landa est ratio qux difficultutein hanc tninuat.
in tnli prmertim argumento, cnjus notitia vix ullo ter- 4 Concipiamus ergo Catalogum, qui bipartitus est,
rarum tntervalio videtur posse obsrurari , quamdiu sic fuisse cottfectum, ut, qtti parti priori usque ad
adhuc recens est factum. Clarius tamcn ailhuc loquilur xuiiii Pontificem Pontianura, partis alterius primam
C S. Irenaeus, Eptsapus Lugduuensis i>i Gallia, Italix sectionem subjunxil usque ad Eutychianum xxum, in-
tam vicma, tbidcm anno cci martijrio coronatus, cujus venertt per librarii negligenliam Pii et An\cet\ Ponti- V
tn lib. 3, cap. 3 Itvecsunt verba Hyginus, post Pius, auctor <
:
ficatus simpliciter commutalos ; adscriplis tamen utri- ,i'i

post quem Anicetus. que quos Divinalio nostra nobis sugge-


Coitsitlibus iis,
partls :,

dwltiandttm
2 Pro his auctoribus tcntandum tst aliquid, quod rit. Inde nihil dubitaverit, quin vere posl Anicetum "pZiionUur
an {!ivinan(io mil surrcsscnt, ertiditi Lectoris judicio
' 1
sedisset Pius cumque viderel sic non posse consistere
tt transposi- ;

rionsm prJwi TelihquUnr. Peto igitur ut milii liceat veteris ac primi quod Anicetus, Duobus Augustis Pius, Prsesente ;

iimpticvm, Catnlogi verba, quj> nunc ita leguntur, et Kufino Coss. vivere desierint ; putaverit Considibus
Anicktus a Consulatu Gallicani et Veteris ,
ultimis utrimqtie mutatis fnam de prioribus twn debuit
usque Praesente et Rutino ; laborare. conscius sttjli veteris, quo Vicarialuum tem-
dui>itca.am p IUS a Consulatu Clari etSeveri usque Duo- pus adjungitur tempori Potttificalus) putaverit, iuquam
'-"«,-/«- bus Augustis.
SiUOTie Consu- b salva futuru omnia, ultimis itlrimque Consulibus mu-
ium [
Peto, imiiiam ut h.rc verba liceat hoc mmlo invertere : talis. Melioretn expticationem conciliationcmque par-
Pins a Consulatu Clari et Severi, usque tium, usque adeo discrepantium, si quis suggerat ,
Praesente et Ruflno. prompte eam sequar : nunc exjam prxsumpta, etqua-
Anicetis a Consulatu Gallicani et Veteris damlenits probala correclione, duos
, in controversiam
usque Duobus Augustie. adductos Ponlificatus, sic digero.

DE
, .

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 23'

XI S. PIUS
Juxta Segesippum, Iremeum, etttlios:

natione lialus, expatre Rufino, frater Pastoris, deeivitate Aquileia, tempo-


Pivs, fnii

m
ribus Anionini i'ii, ordinatus S. Hyeini
J
Vicarius anno cxxxxui xxi Februarii in Do- """' "d
. 133. anns 3
minica ; successor vero anno cl, proximo vel octavo postniorteni illiusdie, puta xu »*.*.«.
vel xiii Januarii, similiterin Dominica, sedit lemporibus Antonini Pii, qua Vicarius aua ,,

Pontifex/ annos uu, menses m, dies x\, usque adxi Julii anno cuii, etcessavit Enisconatus ad ,ljT an - °-
... r I
m .
5| j. ^S.
dicmis iiii.

Uwi mortem Pii jam retulerat ad Consulalum iluo- talogi Auctor dederit Pio annos xuin, menses iiii, diet
rum Augustorum, non numerare nnnos xn fnam xx in, et Vacanti Sedi dies xmi, non est opus disquirere :

scriptos errore amanuensium fuisse, monstrat utriusqtte quando licet priori Catalogo, ut majoris anliquitatis
Consulatus intervallum) menses autem diesaue invn- sic et fidei, inhxrere, non- computato extremo die.
riatos reliquit, sicul invenerat. Cur autem secundi Ca-

XII s. ANICETUS
AMcirris, natione Smmis, ex patre Joanne, de VicoAmisa, fuii temporibus Antonini
Pii.anuo cxxxxuuu, xuDecembris inDomiuica,capto autaliterimpeditoVicapioPio, ... a m . i 53
1
,"""', !

factus et ipse pro eodem Vicarius Hygini ; qiiu in munere ministrans, etiam sul> 's'',,'
'.

Hygini successore Pio, factus est suceesssor anno cuii xui Julii etiam in Dominica: ati|iu'
-n, ,„„.,, ,,,;

ad 175. an. 8,
ita qua Vicarius qua Pontifex, rexit annosxu menses iiu dies 111. usque xun Aprilis a n ni
m. S J. 24.

clxii , et cessavit Episcopatus diebus uui.

y)uot annos attnbueril Aniceto primi Catalogi Au- riam B. Petri construxit et composuit, ubi Episcopi

clor,ne legere possimus, erasi numeri feeerunt : sed sepelirentur fsub terra vitteticct, in Vaticano, ubijam Non vldstur
apparet, quod posilis lemel ahis quam oportuent Con- antea sepulti fiterant Linus et Cletus,' ac postea dicttn- recle rfici

tur Anacleti Successores decem proximi, prseter Ale- ,epttltus ad


Chrottolonir tulibus ultimis, relictisqne ul erant mensibus im, die-
]

S. Petrum.
turbatls bus iii, non plures qttam in unni nnmerari poluerinl, .rnnilrum, sepulti juxta corpus S. Petri inVaticano.
Cosutibus
qui alins fneranl numeramli XI, liniendt post Consula- Sed vereor ut hoc sntis certum sit ; nam corpus unius
tutbntu
lum Duorum Augustorum cni quia solum superfuit
:
eorum, scilicel Itujus Aniceti, in ccemelerio Callisti

Anicetus usque ad xun Aprilis, minori sciticel anni deposttttin fuisse, non soluin tradttnt Florus, Rnbaitus,

clxii parte, hujus anni Consides, non Aniceto, sed Anastasiu» : sed eliam ibidem repcrtum fuit anno
Suceessori Soteri adscribunlur MDCimsniiClemente VIII, donatutnque Duci Allaem-
2 Secundus Cnlnlotjns, cujus jam sstpe memimmus, psw, in cujus domcstico sacello Roinx nunc lionorn-
lempore Justtniani Imperntoris seculo vi confeclus, non lur. Vidert ujittir possit auctor Cululoqi islius, ex sua

solum notul, quo die quisque obiit, sed etiam quo loco conjectttra, eos oiniies juxta S. Petrum cunilitos cre-

sepultus fuerit. Dicil autem de S. Anacleto , quod didisse. quarum sepulttiram non repertebat alteri loco

cum Presbyter factus fuisset a Petro, volens utique tidscriptum, qux conjeclura euin altquando fefellerit

gratam beneftcio vicem jam Puntifex redtlere, memo-

DISSERTATIO IV
De die Nalalis seu Depositionis velerum Pontiliciiiii. noiaia in Hieronymiano Martyrolo-
gio, distinguenda a die Elevationis, si-u Cultus, seu Translationis, sub nomine Sepulturse
notata in secundo Catalogo, ei apud Anastasium,

a Magno Gretjorio Eulojitis Aletan- solennia agimus non tamen in eodem volumine
Petierat :

quis, qualiter sit passus indicatur sed tantummodo EX Vwli/rO-


,

drimts Cunctorum Martyrum gesta, quas ;

ponitur unde flt louti ttomano


piae memorUe Constantini temporibus ab uomen, locus et dies passionis ; ,
-
cvjus s. fin
Eusebio Caesariensi collecta erant. Hasc ut multi, ex diversis terris atque provinciis, per memi-
tjor.us

sanclus Pontifex', dtim in Romanis Btbtiolltea diligen- dies, ut praedixi, siugulos cognoscantur martyrio ttU.

ter perquisita ignorarc fale.tur, Nos inquit, pene ex coronati. Est lioc Hieronymianum Marttjrolotjium ,

omnium Martyrum per dies singulos passionibus cujus auliquisstnio exetnplnri Eplernncensi plurimum
mei in Januario ac Februario, in rcli-
collecta in uno Codice nomina habemus atque ,
ust decessores

quotidianis diebus in eorum veneratione Missarum qtus deintlc mensibtts fidentius eo nixi sttnl, postquam

"II'
; . ;

26* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


%
Uud cum aliis; quatuor c.retnplaribus MSS. collatum, sem quin eorum saltcm, quibuscum vixit, Pontificum
ct auctor no- Annottttionibus ct Dissertationibus crutlitis illustratum Obitus certius notasset Hicronymus, quam alius quis-
mniatur S.
piamX Cogitanti autcm, qui factnm
prodiitLucx, opera amicissimi hospitis nostri Fran- cssct, ut istius
Htaonymus,
cisci Manx Florentinii, Auctorem hic requirens, ne secundi Catatogi auctor, istic ubi certnm diem non H Catalogus
notavit dies
minem invenit cui talc opus cum majori verosimilitu- determinaverat fcstivitas major, veteum notavcrat prior
translationis
dine tnhucret, quam ipsum, cujus nomini adscribitur, Catalogus fsicuti faclum videtnmus parte 3.
1

seinpcr fcre, potius


guam
Hicronymum, Eusebii copiosissimis collectancis ad et magno quidem plcrumque tcmporis intervallo, discre- tnortis:

ejusmodi lucubrationes usum. Idem etiam verosimile ex pet a Martyrologio; cur itcm Scpulturx fut appcltat)
eo redditur, quod ultimus Romanorum Pontificum in diem notare maluerit, quam diem mortis invesiigare

eodem commemoratus sit S. Bonifacius, plane coxvus utriusque rei bxc causa verosimilior occurrit. Prima
ffieronymo, cujus non solum Depositio, sed etiam Or- quidem, quod ipsius Auctoris setate moris essct Ponti-
dinatio liic exprimitur, ficum nomina in VaticanoNccrologiodescribere ad illum
2 Intcnm plerique eorum, quorum nonfuit celebrius dicm, quo solennes exequix fuerant in Faticana Ba-
alii dies Depo- ex ex variis diu aliquando
martyrinm festivttffique in populo, aliis prorsus dicbus silica celcbratx; etsi catisis
sitionts notati
iu isto Martyrologio nntantur depositi, atio dicuntur dilatse fuissent, corpore defuncti rcmanente in ecclesia
guam nunc
serventur, scpnlti ut sccundonostro Catalogo : qiu supra nomina vel sacrario Lateranensis Patriarchii, usque dum in

Consutum utquc Principum fqusc piimus exprcssitj et tumuium alibi operosius paratum illud solenni pompa
annorum, mensium nc dterum numerum fquem suo dciluceretitr, Nam ante Leonera V nemo legittir in
arhitratu non raro rcfinxit Auctor sccundij post quxdam Lateranu scpultus : et antiquorum Romanorum usus,

etiam singulorum acta, Ordinationumque a singulis saltcm ad quatuor aut quinquc prima secula sprvatns,
celebratarum calcuhnn, designat locum ac diem Sepul- temi.it, ul dcfunctoium corpora efferrentur cxtra ucbem,
turse, in quo etiam haud raro condngit ipsum diffcrre ibique juxta Viam aliquam publicam conderentui
hic vero pri-
a Martyrologio, alium locum indicante, qui prims Se- 4 Porro cum cessantibus persccutionibus, et hortante
tnum instituti
pulturx procut dubio fucrit. Cum igitur viderem baud exempioque pr*eunte Constantino, Bastlicx per TJrbem suttt in pace
t, diffiaiiter posse Chronoloijiam cujnsquc Pontificatus plures e.vtiuerentur, et scpulrra Martyrum splcndiilc ecclcsix,

videntur ve- ordinari, Itabito anno ac tlic mortis singniorum ; et an- ornarentur; dics quo corpora Romanornm sitb Gentiti- E
rosimltUer es- num cerlum rcdderent Consutcs, exprimo Catalogo in bus Pontiftcnm vcl clevata honcstius, vet alio translata
sr proprn,
omnes post scriptos fideliter translati; solitm restabat sunt, specialiori memoria digni visi fuerint, et sacris

dispiciendum de die, standumne essct vetustiori Mar- ecclesiarwn faslis adscripti. Hos vero, ut nolatos repe-
tyrologio, an rcccntiori usui, fundato in auctoritate rit, sic transcripserit prxdicti secuitdi Cataiogi auctor;
sfcundt Catahgi, tattto post S. /licronymum scripti, unde cos accepit hbri Ponliftcalis, Baronio passim lau-
Fecerunt hocultimum,non solum Cardtualis Baronius, dati, collcctor; cx hoc vero collectores innovatoresque
cuiHicronymiauum istud opus ignotvm fuit, sed ctiam Martyrologiorum post Bedam ; ac denique Romani
Henschenius ; multum profectum esse e.ristimans, quod Breviarii anfe secula non multa ordinatorcs ; itague in
primos uldmosquc annos opera sua haberel lector defi- hodiernum iempus, exceptis fut dixij paucis, vetcres
nitos, ncque magnoperc sulicitus de minoribus circum- fere omnes Ro7itoui Episcopi alio coluntur die, quam
stantiis, ad dirigcnda recte tempora plurimum nihilo- dicendi sunt obnsse, si praecipuam H ieronymo fidem
minus facientibus : quarc cjus cospta, catenus imperfecta, qualem meretur concedimus. Atque utinam priorum
ad sic transla-
porro nisus extcndere, coactus nonnumquam fui ab cjus tredecim Pontificum nomina Martyrologio rcpe- torum an-
in ejus

qusetunc erat sententia levitcrdiscedere, ipso non sotum rirentur; vix cnim ambigo ,
quin eadem ratione qua ce- nttm citlfum.
itl non argre fercntc, sed etiam applaudente hortanteque teri, illorum quoque dics mutati habcantur, prxtcrqttam
ut pcrgerem, SS. Petri, Clementis et Alexandrij quorum extubant
3 Quamvis aittem vetustatis grtitia icronymianum H '
Acta, nequaquam permittcntia vcrum eorum Natalem
Martyrologium prx Catalogo sccundo commendaret venire in oblivionem, aut in pi\cdicta Mttrtyriitlium
gua tx coavit
mrtius confiT- nou ilfa tamen sola cattsa me movit, cur huic itlud nominum farraginc dctitescerc inobscrvata, etsi Mar~
rmntur prarferrem : scd etiam convictio multiplex ex aliorum tyrologium istud vetus quotidic recitaretur. Quia tamen
coaevorum auctoritate. Ita S. Innocentium mensc Mar- aliud nnuc non possum, eorum Chronologiam illis quos
tio,non Augusto obiisse constabat e.c Paschasini Lily- Catalogus secundus exprcssit diebus aUigutam reliqui;
bartani epistola ad S. Leonem; Liberium, exeunte, ex nunc vero aliam viam ingredior, Hieronymum sc-
c
non ineunte Septembri defunctum, monstrabant coaevi quens.
Marcellinus atque Faustinus. Qui ttulem dubtture pos-

XIII S. SOTER.
Ad an. 162 ad oteu, natione Campanus, ex paire Concordio, de civitate Fundis, anno ci.xn, \uni
ni on. », m. SOTE!
II, d. 28.
lanuarii in Dominica, ordinaius Vicarius Aniccii, Succcssor vero xxuiAprilis, simili-
ter iu Dominica ; fuit lemporibus Antonini et Vcri, regens Ecclcsiam qua Vicarius
qua Pontifex annos uun, menses iu, dics u, usi|ue ad xxuAprilis anni ci.xm," quando incoe-
•llaron, 3 \~b,
ad 119. an. 3, terio Callisti \i;i Appia sepultus est; posica vero a Sergio II ad ccclcsiam SS. Silvcstri
m. i, d. 10.
et Martini in montibus translatus : ci eessavil Episcopatus, mcnseni i, dics xi.

Consvles Soteri assignanlur fnon quidem in anti- 2 Baronias, aquam


1 hic sibi hstrere agnoscens
y fut in , A
Ad tnnovan- '
.

quiori Catalago, unde abra-i, sed in secando, viam quadamtenus reaeat unde hiigius abierat) Soteri (i am chronoto-
quo tnuislali tx priino,' priores, Rusticus et svlmn Iribuit annos mi, minus dies xn, eumque. mor- t/iam posit.r a
A.juilinus ; posterioret vero, quorum manislra- luum staluit anno M. Aurelii Anlonini xun, vulgaiis Haronio con-
ditmnes. tm-
lui utquettd Aprilcm ille supervixU, Cethcgus et Cla- sErx CLXxuiin haud invitum tamcn se assensurum
;
pitim ab Ucn-
puj ; exacteque habentur anni ix, mensesm : sed ilies qui certiorera de annis Soteris invenc-
ei profiictur, sclienlo.

u, non n fono, ut potuerit prima ejus Ordinatio m ritchronographiam, qua tamen Cletus e nuraero
Dominkam cailcre. Interpontificii diam diebus xi Romanorum Pontificum non ejiciatur, nec littera-
notutis a secumlo Catalogo, mensem t, przpono ; quia rum Martyrura Lugdunensium sincerura testimonium
siccommodius pervenitur nd initium eequentis Pontifi- contemnatur. Utrumque Henschenius prxstitit in
calus in Dominira coltocandum. Aprili,
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 27'
Aprili, eoque sibi hberlatem paravit, recedenlia Ba- quos non habuerunt, qui iptas
ipsis subsciibeiet : at eos D
rotiio,cum omni rcspectu el reverenlia, tam in prxce- ideo accusuiunt (alsi, quia notabantur Consuiibus in S0TEB -

denttbus quam consequenlibus Sotcrcm Ponlificibus. oimum clxii el clxx congruentibus. Non desunl tamen
3 Anliquorum Cataluqorum partcm habuisse prx alin, propteT quxiis salvandis parum juvare possit in
oculis debuit, qui hnjtts el sequentium aliqnol Ponlifi- Cousulalu siqnando non delirasse, puta SS. Leonis el
cum Decretales commenlus, lam apte leqit Consules, Martini Pontificum verba islic usurpata.

XIV S. ELEUTHERUS
Eleutiiehus, nalione Gra'cus,ex Palre Abundantio, deoppido Nicopoli, anno ci.xxi or- Aban rAi
iii '$"
dinalus Episcopus 111 Junii in Dominica ; fuit temporibus Anlonini et Commodi ; el ?? l
;

sedit annos xnu.menses m dies iv usinie ad annuin clxxxv*. mortuus ui Scnlcmbris Baron.a i"9.
ad l94 - an
n r. »t l-
-

depositus Via Salana,


ei
i

poslea translatus juxta b. Peirum m


Vaticano, die xxtu Maji.quan- n, j. ss.

do colilur : etcessavii Episcopatus annum i, dies iiii.

xtritis in primo calalogo numeris annorum, pcr dmatus Eleutherus hic fuerit etiamin Dominica. In-
I

Consules primos {Severum et Erennianum) terpontificii autem spotium tnetimur ex die qua Roma?

B E:
JL^i
alii liabcant
ultimosqne (Paternum et
nimus
annos
nisi

xu
annos xim, Ucet passim
; et
Barduam) non

scmatts quos Catalogi secundi


irwe-
Catalogi
via Salaria,.natalem S. Eleutheri
Ilierurtymianum Muftyroiogium, usque
indidem et e.r notatis Comulibus colligimus Victorem
Episcopi,
m diem, quu
notut

ecgrapkum iiabct mensibus m, addimus dies, non u, successorem ordinatum.

vel u, ut Anastasius vel Catalogus ; scd dies im, ut or-

XV S. VICTOR
natione Afer. ex palre Felice, fuit temporibus Commodi, Pertinacis et Seve-
Vir.mn, menses vn,
Ab an.
ail \vl
186
an
ri; ordinalus xi Septembris, iu Dominica anno clxxxui: sedit annos x,
10, m. 5, d-

dies x ; deposilus xx Aprilis, anni CLXXXXvn*, translatus ad corpus S. Petri in Vali- 10


Baron a 104,
canum xxuui Julii quando colitur ; et cessavit Episcopatus menses xiu, dies xxi ad 203, aa.
9, lll. 1 , J. II

numerum, Catalogo potest alia concipi, qttam quodnulliis dalus fucrit Eleu-
Annorum secuiidti
prxsctiplinii
atque nb Anustasio
et in

nutatitm (licet thero et Victori viventibns Vitarius, cam Ecclesia tuitc


Causa dlutur-
ecgraphum primi Calalogi solum habeat ininos alla pacefriureltir, adeoqne creandi causa nulla nx vacatioRis,
illiits

uinij cxigunt Consules piimi, Commodus V urgeret. Inteiim (ut fitj cessante persecutione refrixe-

Glabrio, sccundi Lateranus et Rufiuus menses rat verosimiliter feivuv caritatis inter Romanos fidclcs,
et :

anlem II, mult in un, ut minus Inler ponttficium prr- sitccreverantqne noniiulla zizania ainbilionts amiUatio-

cesserit, et in Domimcam Ordinalio ceciderit. Dcposi- nisiiite Chrisliana piebe jam minus patienter extemos

lionis dicm Hieronijinus sic notat : Roruas Depositio


'
Pontifices fcrenle cl Rvmannm poscenle ; Clero econtra
liberam sibi cleclwnein pcrmilli volente, aut etiam ifst
Victoris Episcopi.
Vacationis non Cleriis inter se discort super huc pancto erat.
2 Caitsa tam diuturnx ante et post

XVI S. ZEPHYRINUS
natione Romanus, ex paire Abundaniio, 1'uii temporibus Severi el Antoni-
ZLTiiYiuxus Aban. 198
seditannos xuiu.menses ui.dies ad 217. an.
ni; ordinatus anno clxxxxuiii, xi Junii in Doiiiinica,
19 m. 6, d.
ciemeterio
usque ad xx Decembris anni ccxun*, sepukus postea vel elevatus
x;
in 10.
'Baron. a 203,

Calixti via Appiaxxui Augusti quando eoliiur cessavil Episcopatusdies v. : ad 221, an,
18, u. 18.

que Iranscnbilur, quod Zephyrinus Constitutum


onsules qui ante ordinatum Zephyrinum ma-
/'<.'«'(

Ratio tempo' |
TIS. igistTotum inierant, Saturainus et Gallus qui- de ecclesia, ut patenas vitreas ante Sacerdotes in
;
Constltvtum
ique eumdem tenebant cum obiil, Praesens et eeclesia ministriportarent dum Episcopus Missam ZtphyHnl,
0,
:

certos nos reddunt de annis Pon- celebraret. ante se haberetSacerdotes omnes adstau-
^X Extricatus ;

celebrarentur; excepto cum jus Epi-


lificatits xuini ; licct (nam primus
secundus Catalogus tes, sic Missa;

solum annos xun. Hierony- scopi interest, ut tantum Clerussustineret, omnibus


hic corrosus est) scribat
exea consecratione de manu Episcopi
mianiun Martyrologium ad im Kal. Januani sie ha- prassentibus :

bet, Romre Zephyrini Episcopo quem supponens pro- :


jam consecratam coronam acciperet Presbyter, tra-
satts sunt vi-
Augustum ntensem factx dendam populo. Omnia h.vc obscura :

pnum esse Mortis diem.


deniur tamen explican quadamtenus sic posse.
postea Tvanslatioui adscribo.
2 Tn sccuudo Catulogo legilur, ct ab Anastasio alus-
< ; "

26* CoNATCS CHRONICO-HISTORICUS


vitreao, i/u.r jubentur in eccloaa prs- ristia vopulo ethibenda persmsum milii rst. Panis D
i. Ut patenae
Bidooia» contmeant, vel etiam par- rnim. trui ante conseerationtm wminabatur Corona '< coronam
ftrri Sacerdoti, vel ,
i.^i consceratam
oblatioms. post eamdtm vocatur ktc Ooronn consecrata.
erfMcatnm ticulas ad populi Commtnitmem consecranAas, quales
OVOad Inlc-
Papa/ta* argentex, tibaUti Prions Appellationti ttsiimonitm habemus opud S.
IIJS l.lllllt.
patiloposta S. Urbano
etiam amcr; n(t rinn sriltcel usiim, ai qttem nime Grtgorium W>. 4 Dialog. cap. 85, ubi Presbijier ub-
Ciboria. Qttare non rebte seqttenti sibi iu Imliico animir tsiic purgandee, vivttm
serviunt nostra ?na vocamus
lncn nos rrrorul. qualis esse videbatnr hominem rains, duas oblationum
Dinius ad vitrros cnliees Iwr
sacrificans Episcopus coronas qtias secum atluXerat, oblnlisse dicitnr gratilu-
ii. Sic componalur allare, ni

ilniis rnjo illa r:ro iirjans siln liritnm vesci co puiie


Cleritm anle sr habeat circum ailare, popultim a tergo,
:

posiiimm
ipsum panem pro se om-
iil

ntii iihi rt quando ea sptciali jure contrarium fiert de- qui Sanctus erat, petiisse ui
tarU,
tiet, Aiqnem duplicem usim sic composila videmtts Ha- nipotenti Deo offerret, r im scllicet in Missa conse-
navim crando, a peccatis solvendam piaculari illo sa-
silicarum Romanarum altaria, inter chorum et ita se

tcmpli, ui siex iiiiii parte qttis celebret, popttlo dorsum crificw : cur aiitem vocetur Corona iivinet alius.

vertat; si exoMera (quoi soli Pontiftci licere. nnnc di- 3 Miriim estporro, quomoio Tertullianus.inMon-
Ejtisdan de-
tiinislarnnt prolnpsns li.errsnn. prxsttmpserit liiudurr
i itur) facie semper versus ad populttm, neccsse non ha- fensa /ides.

beat se converlere cum dicit, Dominus vobiseum, ha- Zepbyrinum, m eoram approbatorem, Sed consuetam
bealque Clerum sibi a tergo quasi minislrantem totum. li.ciiiicniinu fcanileiii. Riiinonoriini Pontificum apprqy

iii. l'i demanu consecrantis Episcopi, non liiaco- baliqnes menlientium, eliam tn Itocreligit conftttatque

niia aiiquis, sed Presbyter acciperet ttadendam populo Natalis Alexandei sec. 3 Dissert i.

consecratam coronam : quo loro mji de. ipsa Eitcha-

XVII S. CALLISTUS
Ab
222.
11.

Bl
td jjr,
m.
d
(i)i

r.n.

I,
3
?I~ od

d. 12
a
.ii
h,

221,
vi.

C lll
xxuiu Seplembris anno
quandocolilur:
u.i.imis, nalionc

bali,

li.lo,
i iniiio

anuo ccxun. suceesspr


Slcnhani. feria ui: sedil ciua Yicarius, ciua Poniifex, annosu, menscsn, dies x,

oi
Iiomanus, ex patre Domelio,
Alcxandri, ordinalus

ccwn
cessavit Episcopalus dies xxi.
:'
a S.

aiilein ojusdein ihslitulus


Zephyrino

sepullus in coeinclerio Galepodii via Aurelia xuu Ooioliris,


ftiil (emporibus Macrini
in carcere xuuu
xxui Dccembris in festo S
Julii,
oi Hclioga-
ii)

usque l
Sab-

in

\)„
wivs mortis assumitw exActis, qux habenlur, ct di- Propter hoc tamen n«n debemus formidare, nc aliontm
cunt, guod corpore Stmrti in putrum prxcipilato, et ciittin, guorum Aaa non crlttut, t'us notati in tlirtn
superinjectis ruderibus cin>t<i(t<t<', post dies tlecem et MurUjvolotjxo, non sinl vere eorum mortuales, mni luc
tepleiii veiiitus Asterius cimi Clericis noctu pu- suppommus. Tempus'porro snjna indicatum notani
;t<]
Cm-
teum, le\'M\it corpus H. Calisti Episcopi, et sepelivit ovi primo tpsius anno, Cliristoveroannoacxmii,
in ccemeterio Calepodii \\n. Aurelia pridie Idus ricio- Aulonius ol Adventus ; necnon; utttmi, sub quibus
bris : ijitx causa est ij^um tuh die coltntli t <'i inscri- martyrium pertulit, Antoninus, non m, sed mi Con-
hendi Hieronymiano Martyrologio his mhis .-
Romae sul, et Alexunder.
via Aurelia in ccemeterio Calepodii Calesti Episcopi

XVHI S. LRBAiNCS
HBANcs, niitionc Ronianus, ex patre Ponliano anno ccxxn. xui Junii, Feria
u, ordi-
Ati tm.
131.
m.

;„l

ttn
1,

]
oii
ii

13

6, ni
".".1

!.,

'>.
orf

'.
Vnicnscs
natus in onrccrea Callislo Vicarius, eidemque suffeclus Ponlifcx in Domiuica
Ociobris, lemporibus Alexandrij
xi,

Appia xxu. ojusdom nicnsis. aiino ccxxxi,


dics xn, mariyrio coronatus*
rexit

xxmi Maji,
qua Vicarius, qua Pontifex, annos
scpcliiur in coBmelei-io Pra-lextati Via
uiii,
xx

ot ccssavit Episcopatus dies xx\.


d. 4,

i\rn qmt Urbaims yost Callisti mtrtm liabuit Con- tano inilliarin 'nrtavo Natalis Urbahi l5pisropi. h'i
suies oniii d.wiii, «s»iV/ii(Hm(r n Catalogis Maximus ciilcin llii lnnis. nlii Potrus l).1ptu!flbaf, Hil Nyill]iiiiB«
i- .Lh.uiu- : ri ui.,i ( twHiifihu atmi
ooxxx, qmbus
lr
Mujum
' bictlts, iihi etinin .S.S. Paniiini el miS"nullos
Manriim l"-"\'"in
Sriiulima. ,-
1
.

.„„•,
"'""""<•
iii

'I
snpcrvtxit, conftrinant teniims ium
,,
' """/'"
, ,

*"/"•'
,,
ieftnttum. Acta
<»' m
Rem*
,
Arlts , ,

Irijimus, aijitque
subtrrranexlili I,
,

tle

cav ^
'

n Cameterto Artn-

diem niqftyrn OKiirant, teriunn posl xii K'ileu,ii.i.


."„.'
in Ivalendas .lunii, ar scptdlimffi uiu Kalendas :
'.«'
liniliir amiquioris Catalo^i Pars

!.
iiqtw ,,i r,riiii.|rih, Hncl stati riaAppia. Veruiti
Itiacpoetea iu oppositant ii<:.-...< 1'ilns partam iransla- Xi.i(7r.',ii. M.iims secuti iiiietiim printi antiqutisimique
tum nrpus fiusie mlnte, cura ia TlieronyinsiaiwMur- Calaloiji, sie mnl/xti m nVmquam ndcin Co.is,.les bja
lyrototjii «.I uin 1\ .
t, Jjunii liclegalur Via Nuiiieu- tiuinin/ntm 1'onlificumgtte aniiai r.r eu tUgtusiintls, «L
;
:
,

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 29"

A si prior in suo ultimo anno transcendisscl jnenscm Ju- fsicut Flcuschenio vUnm est posse per verosimilemcon- D
Mutatun sttjlus
nium, intelliga emus successori ejiu solum adsoHbtpri* jecturum diei) fuit Quod sequi- bbb.mto8.
saiiem iliius aequalis.
in notandis
Consutibus,
mos Consulcs, proximo antto Magistraiiim ingretsos; tur a Pontiano usqucad Liberium, unosecundx Par- $" x etiam va '

sin aulcm infra Jidiitm cssct morttnts, tunc unni j>i\c- titt nomin&comprekendit Ilrnsc/tenitts sed ego ejusdcm
:
(.^g^
cedentis Consule.s claudcre censercmus PonUficaium vestitjia relegens, utt facilc est alienU inventis addere
istum, ut sequentis initinm notari pnss.i, Consulum il- aliqttid accurationis majoris, sic haud magno supcrnd-
lorum nomintbiis, snb quorum magistratu major anni dito -itudio deprchendi varios succe.ssivc Auctores etiam
primi parferat decursa. Post Itac in e.odem Cataloijo reliquorum ; et hanc,quam secundx Purtts Scctionem i

manifestc mnlainr slylus, ttm altis in rcbus (aiin* fu- voco, aoittm ttsqur ad Eutychiarium per annos xxxxu
cileprimo intui/u cst ubsercurej tum maxime. in forma perlext ; ut ejus major etiam quam prioris auctoritas
notandorum Consulnm ; sub quibus dum prior Potttifi- esse videatnr, tnmquam a teste prorsus coxvo atque pep
eatilS (initurct inchoutur subsequeus, tam in fine uitius omnia ocnlato descript.?. Patebithac, qnando in Eity-
distincllonem
quam in principio aitcrius, eadcm nomina repetuutur. chiano videbimus rtovam novi Anctoris diligentiam, no-
argult hvjits
et sequentis Prior Pars, finita in Pontiano, merito creditur wb tantis primnm ultimumque diem cvjusque Pontificatus.
pnrtis: eodem fuissc conscrtpta, maximam
adeoque Ituud temere Intcrnn bcneftcto hujus secundz, Parlis, quiscumque

ei auctorilatem concessimus, qukcumque demum ejus eam, composuerit, ex hinc progredimur tanto ccrtius,
fuerit Auctor : qui si nonfuit S. Anterus postca Papa, quanto distinctius invenimus Consules nominatos.

PARTIS II SECTIO I

XVIHI S. PONTIANUS
.ONTiANUs.nationc Romanus, ex patre Calpurnio.fuittemporibus Alexandri ordinalus
Ab an. 231 ad
'Urbani
1 Vicarius xxu Julii, in Dominica, anno ccxxx; eidemque suffcctus Pontifex, 233 annis 4,

P° anno sequenli xxnu Junii, Feria quidem ui, sed Natali Joannis Baptist* solenni et
exul in Sardinia insula se abdicavit, xxum Septembris, anno ccxxxu,* cum rexisset Eccle-
:
m. 3, dleb. 5.

Baron. a 233,
siam qua Vicarius, qua Pontifex, annos u, menscs u, dies 1111 et cess; vit Episcopatus :
ad 237, an. 4.

mensem i, diesxxmi: ipsius vero corpus, martyrio coronati xxx Octobris, fuit Romam m. 4, d. 27.

relatum a S. Fabiano, ibique colitur die deposilionis sure posterioris in ccemeterio Callisli

via Appia, xuuu Novembris.

deat id affirmare. Ut ut sit, ordiiialus fuerif Anteros,

|_ empora haec ullro fluunt ex designalis in Catalogo twn XI, sed x Kalendas, si id in Damiuica factitm cst

Consultbns, primisqmdcm Pompejano et Peligniano, et Depostlio Pontiani Romx debuil celebrata [tiisse. non
Tempus sedis
Magistratum ouspicalts initio anui coxxxi (quos adhuc uini, sed xin Kalendas Decembris. Corrigenilt suul
per Consulcs,
more suo Auctor prtmx ParlisJ se- iijltnr errores numerorum istorum in Catalogis. Ana-
fcripskse poluil
cum rcliqua historia post addttis a Conli- stasius non assuetus diem Morlis Sepultureeque dislin-
eundis vero,
Sulum pro tliebus un, ijuere (ijuod tamen post liuc skpius faciendum erit)
nualorc, Severo et Quintiano.
quo» notal Calalogus, poiiimiis mi, ninneris pro sniid,- Obttus quidem diem eumdem non tacuit, sed tacuit

diem Depositionis qttod outetn illius exemplaribus


tudine cliuracterttm faciUime inlcr scribeudum altera-
: iit

bilibus, ul fuerit ui Dominica Pontiaims ordinatus. editis eidem prxponatitr, Anteros, manifestam tst vi-

nobis indicanl Itxc tiutn Libruriortim : cum hic, ibi leque ac alibi, injn-
2 Renunliatkmem Pontificatus
verba : In eadem insula discinctus est im Kaiendas tur loco Pontiani ordinatus.
Renuntiatio 3 Hteroinjmianum Afartyrologium nusquamdistincle
Octolris, et loco ejus ordinatus est Anteros : nec
ex Catalooo
meminit liujus Pontifieis, tllpoie percgre niorlui, snlum
I

probata. eitiinnunc ampltits placet conjeitura, pro discinctus


suggerens leijendum defunctus cum secundus C«ial,,,j,ts
;
ad xm Angnsti ibi legitur, Rom<e natale Sb. ^ polyti

expresse Pontianum dicat defunctum Kalendas m Martyris ,


Pontiani Episcopi ,
Luciani ,
Cornelii

aulem eotlem anna ! Ntlnl cst quod Casskmi. Calesti, eum socns eorum, quod nullo modo
Novembris. An
coijat dtcere, sed nec quod maijnopcre sua- videtur huc spectare.
contrartum

DISSERTATIO V
An inter SS. Pontianum et Anterum locus esse possit Cyriaco Ursulano? deque argumcnli
negativi in ejusmodi qutestionibusefficacia.

Hierosohjmitanorum Episcoporum Se- bieunio sedtrit. Tnter ulrnmque hoc solum discrimeu

Non ries
sola
perturbata reperitur inlrusn fabuloso quo-
dam Cyriaco, Cruris Dnmiiiicie monslrutore,
est,

menluin
quod Hierosolymitanus
sit,
tlle

annis fortasse vix ccntttm post Juttam mor-


vetus sectli quinti fnj-

tempore. Eusebii Papas, <i< deinqiie sub Ju- lem natiim : Roinanus primum nominari cmperit „on-
^ revttaiid-
gentis et pluribiis mniis post sttatem SS. Pontiani et B jjjj. „, ous
liano marltjrium passa, qui hac ratwne tolis guinqua-
Anteri,r/iia«do S. ElisabethaSchonaugiensis annoln- sabethx seho-
ginta annts Sedem illam tennisset, snpprcssis tot alns "''
Roma- carnati Verbi mci.vi divinitus(«ic«l pratmditur)moruit " ""*j^"
quos interim istic scimus prtcfuisse : sed etiam r
Cbronoliiijne, ejtisilem noiniins olius edoceri.non solum tempora pass;e sint utulecim
'iuo
norum Pantificum
inter Pontianum el Anterum immiscetur, qui fere mitle Virgines, verum etiam qui pater S. Ursute,

Propijleum Mtt\i 12 qua:


; '

3j* CONATUS CIIROXICO-HISTORICUS


qua; cognatio cjus, quantis religiosis tam laicis quam rem dumtaxal parliculam e.vhibenl, qnnntum nni tri- D
eedlesiasticis personis Collegium Virginum fretum busve Lectionibus satis erat; ubi vero solennior cultus nec non in
cum Brcviariis,
fucrit ; et qui et quomodo etiam ipsi sacris Vir- v,i plttves vet prolixiores lectioncs adliibendas simsii,
etlam Ro-
Marlyrium pertulerunt. Dicit enim quod
ginibus ctiiim de ilio referunt prxcitata. Sic Ramanum ajiud manis,
sub anmtm
quidam Papa Urbis Romae, Cyriacus nomine, deci- nos Bvcviavium, anno mdxxii excusum Penelus, eitm
1156 inncttilt
flic Cyriacus nius iidiius post Petrum, passus sit. Fuit siquidem lotis novem dc ijisa Passione Lcctionibus ac reliquo
ut Pontianl ists Pontiani Papre successor, et rcx.it Ecclesiam Officio proprio, iii earumdem Lectionum scxta, navrato
succcssor.
anno i, mensibus x et sic in loco suo virum San- : Virginum Romam apputsu, dictt, quod ad earum ad-
ctum, qui Anteros dictus est, ordinavit et cum un- : ventum Papa Cyriacus valde lretatus, cum ipse esset
decim millibus Virginum discedens Sedemsuam reli- de Britannia oriundus, eas summo cum honore
quit. Nam et ipse dc Britannia natus plures consan- suscepit, cum omni Clero et Populo. Angelus au-
guineas in sanctarum Virginum numero asseritur lem Domini apparuit Papae in ipsa nocte, monens
habuisse : et quia Sedem Apostolicam invito Clero eum ut cum eis iret et palmam pcrciperet Martyrii.
reliquit, nomen ipsins de Catalogo Romanorum Pon- Quod apud se celans, coram omnibus CardinalibuS,
tificum idem Clerus erasit. Ipse tamen secure hoc ipsis licet reelamantibus, et dicentibus non decere
fecit quia divinitus sibi fucrat revelatum, cum
: Papam p ist quasdam muiierculas
abire, Papatui
eisdem Yirginibus martyrii palmam sc percepturum. resignavit... et Secutus est autera
Lectione vn...
rassum cst autem sanctum Virginum collegium, ipsum Viucentius Cardinalis, et Jacobus de Bri-
juxla prwfatam Narrationem, circaannum incarnati tannia Patri.ircha Antiochenus etc. Allegatur eliam
Ycibi ccxxxvn. atiud anni mdl Breviarium, paulo aliter ordinatum,
2 ffactenus Bobertus Autissiodorensis iu Cltrouico, ubi similibus fere verbis res eadem dicitur ; quodquc
pasnm rccc-
ptus a scrtpto- usqttc nd auniini MCC pcrduclo : el lns confovnuu ex renuntiavit, cum anno uno rexisset Eccle.iam et
ribus I! tl eadcm Narratitme consequenter apud scriptores
lego mensibus drciter tribus, nonus decimus post Pe-
1 3 SKull,
scctili xiii, videlicei Albericiim Abbatem trium Fon- trum Apostolum.
B E
iiiint iit Mtittlt chronico ad annum ccxxxun el um 4 tVerumtamen videtur Romanis ea narrntio l"' r - scd ab his
(insi quod pvo x mensibus, ponal hebdomadas xi) qttant dubia atque suspecta scmper fuisse : nam Boni- cito cxpun-
Vinccittnim Bellovacensem, lib. 20 Spcculi histoviulis facius Papa VIII. auctor sexli Decretalium; cujits
ctus.

cup. &0; Thtinuim Candpratanum. lib. 2 de Apibns (utpote Ccelestino V renunimnte promoti) maximi ni-
cup.33 partc G Martinum Poloni m in C/ironico, et
; tererat, rem adeo inusitatam, multumque ou licita
Jacobum de Voragine in Legenda; quibus ct aliispas- essct disputatam, exemplis pluribus confirmare; uciui-
sim, ci.vii scviipulum tolia tunc recipientibus, nec du- nem invcnii qurm noininarc vellet, prstter S. Clemen-
bitanlibiis qitm eo stc forent ut prteteniebanlur isli tein, licel alioqui (sicut vidimus) nominatissims it/uc
sanctx Virgini divinitus revelata, summss denique esscnt qu.c prxlenduutur rceclationes. Cum atilem
auctoriititis puitdus ct cujusdcm veluti canonizationis Veneinm quod dixi, Breviarium Romx compa-
illud,
prxrogativam addidisse visus cst Auctov Glossx ordina- ruit; licel in en mhil habentur de expititcto Cyriaci
ac tandem n:c, tn ti Decretalium 7, de renuntia-
lili. 1, Tit. nomine (res piofedo incredibilis ct exentplo carcns, si relicta sola
a Glossa tione, if/icm Baldus appetUans Carocium vcritatis uon citam impossibilis) adeo narraXio universa displt- commemo-
Ordmaria
eique adhaerendum esse docens, promillit quod se- rl"' oneS
in 6 Dccr cnit, ittmo.r expitntit jussum sit totitmS. Ursulaj Ofli- -

c TT
" Vrsulss et
cundum eum pvoccdeudo. in aeternum non errabitur. ctitm, pro eoqiie vetus b.
., . .

Ililanouis resttlui ud xxj sociarum,


Glossator (Joannem Andream (uisse dicuutj Addit.
t:i, Oclobris; uti appnret tn eoquid liabemus, summa cum
% ad Ttliilum prxdictum, volem irrefragabiii, ut opi- diligentia emeinhitum et castigatum, et in alma Ve-
nabatnr, exemplo dcmonstrare licite oc valide fteri netiarum urbe expensis D. Lucae Antonii Juncta
posse rcniiniiiiitmieiii Papalus, Datur autein. Florentini fejusdem qui excuderat
inquit, primum illud anni
certum exempluin de Cyriaco Papa, de quo legitur, mdxxii impressum a.mo mdxxiv. Hic tamen in Ka-
quod cum Ursula et uudecim millibus Virginum lendario trthnc inveniebatur primo loco notalum
nomen
martyrizatus est. Scribitur enim de ipso, quod sibi Undecim millium Virginuin: asl in co quod Joannes
(juoiniam revelatun), est, quod essct cum illis Vir- Soter excudebat Coloniae, anno mdxxxui, omnibus
ginibus palmam marlyrii recepturus, Tunc congre- Clericis atque Presbyteris, juxta exquisitam atque
gatis Clero ex Cardinalibus, coram ipsis renuntiavit laudabilem sacrosanctie Sedis Apostolica; ordinatio
dignitali et officio. Sed iste Cyriacus in Catulngo nem, per totam Christianitatem indifferenter com
Romanoruin Pontificum non dei linatur, quiacre- mune, ubi Lectiones tam de tempore quam de San-
ditum per Cardinales, quod non propier devo-
fuit ctis, vel e sacris dmntaxat litteris vel ex probatis-
tionem, mt\ propter oblectamcnta Virgiuum Papa- dertquTltlam
simis sunt desumpta: auctoribus,
mciitwnem es Gtoaa, nec
rum dimisisset. lla mcis ipse ocults leqt m editione quidctn Virginum invenias. Quomotlo autem in Bre-
Parisiensi auut mdxlxi, eademque allegantur ab alio viario prsecitato anni mdl (quod non vidi) rtirstis cnm-
ex editwue Lnijdttneiisi unni UDLIII. parcal etiam Cyriacus, equidem nescio : hoc scio non
Scliollsque 3 Tutia cum jam inde ub aiino nxexxx ni omni- diu sic comparuisse, solamque S. Ursula: acSociarum
omnlbus, bus studiorum Universilatibus prxlegerenl
Magistri Virginum Commemorationem. absque ulla propria
audirenl discipuli, inter certissima Juris Canonici dc- Ltciiune deinceps fuisse retentam. Glossam qnoque
ve-
cniii; quidaUinet nominare celebres omnis
profcssionis tcrem, qutr usque ad annum mdliii Cyriaci
renun-
conditionisque scriptores, etiam Arcltiepiscopali Car-
et tiationem s.retivcvat, Grcgoni XIII jussti corvcclam
dinalitia dignitate prtecellenles, i/«/ seculis immediate cvantiissc.
sequcnittitis, cum roltigeniis vndecumque Sanctorum 5 Qnidatilem mivinn, si sagaciorihus Romanis adeo
lustorus multa opera ctcpil impendi, secernendis vero pevcgrina ct primis decem scculis ignota
historia sus-
pcrq,„„u,:,„j„„, certnm istud (ut Glossotor
excmpbim „„„,„,„,„,; protulerunt Iuttd
appellabal)
,„„„,,„?
pccta plurimum fueritt quando ipsosmet Coto- inter iVl^S
ntenscs, seposilis prxjitdics paleruisone
traditiohibus omJbT
<
Ursulanarum /'ir- ammi sensum
verum antmt scnsum proferre
vroterre ausos, ,,„„ ,i,r„,r„„,
ausas. non crcdllus.
defuerunt qui
gmum rettqutts, longe latcque propagatus cliam fuerat saltem Cyriacum Papam expungendum
jttdtcareui
earum cullus, mmuteum earumdem Legenda, eccle- U„„s pro omntbus Coloniu-
Aijnppinx
sit,
A,jr,ppi,,x nntus,
nalus
aasticu Legmdanis inserta; postquam his, propter Wernerw Rollevinck, ibidemque
morluusanno mdxx.
md^
ji,.i, !„„„.„, sepositis, sttccesserunt ,,„x appellantur ll.c Fasciculo lemporum,
Jiii i
iaria autiqiitora hujus qenens pleraque nihil
i„ -, quem nsqitc
qucm usque ad am
aitnum
;
«ccccxc perduxil, postqaam egisset de S Ponliano
'' '"' ""'"'"' ''''
^Tlaco 1™ -
'"•'»' s L-gcndxprio- Nota, inquil, quod in quibusdam Historiis habetur!

quod
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 31*
quod Cyriacus immediate successit Pontiano, et in i/u.rstionibus futfi vel hislorix ecclesiaslic c sic ra- D
Papatum Jimisit ut cum Virginibus martyrio coro- iiiifiaitiiiiuiu, nllro fluat id, quod in Dedicatorm /,ne- rOHTIAXCS
naretur : seil temporis ratio hoc non pennittit. Ita falus rrat, eos qui sine tillo diserimine rejiciunt
illf, cx solis qux Innc htibe.rc poleral Catalogofnvt abnutivum omne argumentum, tamquam si nihil
Ponttficiorum monumenlis. Quid vero dicturum fnisse difficultatis in eo possit esse; non intelligere quo-
pulaiuus, si anliquum hunc nostrum Catatogum ha- modo intelligendus sit canon ille, quo ex negativis
buisset, ct rcttc digeslos Coiistilares Fasiot, el in illo nibil concludi statuitur. Id qimd adco ccrlnm alque
tib liujus ipsins icmporis auclorc scriptum legisset, quod cndcns sftisniti cnieis, extremx
cst is, qui istam Launoyi ut ut
Pontianus Episcopatus in Sardiniam deportatus est scriptiunculdm excutiendam suscepil magistetlus Car- insensibili-
talis sit eo
Severo et Quintiano Consulibus, ibique discinctus nutensis, i/iso statim inttio
omnia observet, re- numouam
ei ante.
lv Kal. Octobris, et loco ejus ordinatus Anteros xi jieiendas non cssc quaslibet argumentationes nega- movert,
Kal. Deceinbris, utique iutra itnuni eumdemque an- tivas, neque temere cum aliqua opponitur excla-
riuiii ccxxxu, qttibns illi Consnlatum gesserunt? Prii- mandu-n, ex negativis nihil concludi : quia Scripto-
tlcutcr proftcto fecerunt Iirrvuiriorum Coloniensium res sacros, ipsa Concilia, et Ecclesiss Doctoresbene
tam cctcrttin qnam recentium coileclores, Ursu-
tjttod multos, qua antiquioris, qua medii, qua recentioris
lanas historix epitomen, sutis aegre (hlcm obtmerc no- argumentis usos fuisse, satis su-
aitatis, infieialibus

tatn, non putaverint iiijccta Cyriaci mciitiune gravan- perque compertuin liabemus, cura eae priesertim res.
dam apud Ecclesiasticae Historise vel lectier peritos. agitautur, qurc in facto, usu, et traditione con«is-
G Buriiiiiiis, licet in suti chronotnxi, citra Consulare tunt. ltaque Cyriaei Ponlificatum cliam ipse iutcc
filum tlucta, Pontiani niorlcm ilifferal usque in annum fabnlas rcputat, justa regulam qnam statuit libi '

Baronli dc ccxxxun ; Cyriacum tamen velul monstrum eliminat verbis : Tunc in rebus historicis alicujus erit mo-
ecdcm sen- ub Jlisinrta Ecclesiaslica, hisce verbis : Non audiendi menti negativa ratio, cum ex generali gravium,
ttntia, penitus recentiores quidam, qui post Pontianum in- litteratorum, diligentiumque scriptorum, qui ingenii
troducunt Cyriaeum quemdam Pontiiicem, cujus severitatiquamdam prudentiam adjunxerint et ad
nulla prorsus extat mcntio in serie Romanorum eligendum et ad judicandum, quique se-e invicem
Puutincuni, apnd Optatum Milevitnnuni, vel
vel per multa secula (si de rebus valde antiquis agatur)
Augustinum, vel Cresconium, aliosve Indices Vati- subsecuti sunt, reticentia formatur : et alib:. Tunc
canos; nec apud Graecos, ut Ensebium, Nicepho- in materia fidei finnissimum est inriciale argumen- qaod cu m
generale est
rum, vel alios; adeo ut ne digna quidein sit, quae tum, qnando ex generali Scnpturae sacne, Divinae aliis videtnr
pluribus confutetur, sententia; quippe quse nulla aut Apostolicae traditionis, sacrorum Conciliorum firmissimum
penitus nitatur ratione vel testimonio antiquorutn. et Ecclesia; Doctorum silentio depromitur. Non exi-
II oc modo cuiit aliis infuulis hcis argumentelur cru- stinw hominem, hand satis aliojui constantem sibi nec
ditissimus Annalium parens, velim scire quibus oculis raro conlrarium, adeo cxcidisse sibi, ut vnlucrit nega-

in argumento isla letjcrml, qui qtwtics eo ratiocinationis genere co- tivo argumento plus roboris iu qusestiom fidfi quam
netjativo
minus urgeri se sctiiittni, tlifficuttatein omnem se devo- ergoin hoc discrepat a Launogo,
historise inesse. Niftil
fundata ;
nassepulant, siper conlempium dixerint, Arguuienta meiiieiit siittin brevius illo, nec miruts clare sic expli-
isUcc negativa esse quibus concludatur nihil, strami- caulcm iii Dedicatoria : Ut res ex seipsa spectetur,
nea. iniantilia, sagittas parvulorum, idque sine de- nec admittenda nec rejicienda est quoevis abnutiva
lectu, siite discrimine, quocumque casu ; prxripiendo ratiocinatio in iis autem quas ex conditione facti,
:

cnulitis Iwmiiubus certissimum quod haberi potest ra- ex usu et traditione pendent, si quadret in omnem
tiocinuiin, ad ffrilalfin secernendam a falsilate tu rc- penitus subjectam materiam, firmissima judicari
bus antiquis, ubi de facto cd traditione guseritur. debet; non quadret (quia pntest nia^is et minus
si

7 Slramineus ergo secundum istos argumentator quadrare) aliquando probabilitatis babet aliquid,
Baronius, infantes Patres, Concilia, Doctores, qitot- aliquando nihil, idque saepius: quo in discrimine

qntit. eliam in caiisis fidfi. tifdam 111 historicis quystio- regula nulla possit certa constitui, sed quidquid
quali eliam
Palrei at ntbus, sic fuetitit/ ratiocinati. Specimen ex infinitis est totum vin sapientis et saquanimi judicio relin-
conelnct nti. vnuui ilctur alterumve. Gregorius Nyssenus Orat. 1 quatur, ex quo recte et apposite ratiocinandi leges
contra Eunomium Unde hanc amYmandi audaciam oiunes manarunt.
quis habet ui dicat, ipsum Dominum, qui est omnis 9 Quanwis enim in rigore Dialect ,
aSir;
creaturoe qpifex non esse increatum ?
et conditor, Non est scriptum vel dictum, ergo non factum F est :

iter fiti.it minus fuisset a Chris'o suscilatus La.ants, et salfem


Ex qua divinitus inspirata voce ? Quis Apostolus,
vatet a<l
qnis EvangeKsta talem emisit voceml Quis Propheta, licet Imr Joannes xque ac alii tres EvangelisUe ta uis-
fideni suspcn-
quis Legislator, vel Patriarcba, vel quis alius co- seut, tacuissent etiam Aposlolorum discipuli, et his dtiuiam tn

rum qni a Spiritu sancto affiati et lnstructi fue- setate proximi omnes) recte lamen sequitur: Hoc vel qmstionc
factl,
rilllt ? CutllullCt PlfSlllfS, ill {,'lilllltll'llf ciim Sfffltlt- illud carel oongruae autiquitatis et auctoritatis testi-
nis et Acephalis, Constantinopoli liubita aiuw dxxxii, monio, ergo factum esse non e.^t prudenter credi-
oppositos sibi ab illis Dionysii Areopagitx nomine co- bile; sicut non cssd credibilis resuscitatio Latari in

qitandn ue- dices hoc repudiant argumento: Illa testimonia, qua; universati amnium eorum siientio, qui rei gestte vel

(ja/io csl uni vos Dionysii unde potestis


Areopagitie dicitis, interfuissent ipti vel ex /irics.iiiibus accepissent, ;to(
rersalis, nednm posl septingentos aut mille
ostendere vera esse, sicut suspicamini ? Si enim cciiIuiii, ducenios,
ejus erant, non potuissentlatere l! Cyrillum. Quid annos simpliciter asserta; tunc enim locum liabet illud
autem de B. Cyrillo dicimusi quandoet& Athaua- Baronii : Quod a recentiori auctore de rebus anti-
sius, si pro certo scivisset pjus fuisse, ante omnia in quis siae alicujus vetustioris auctoritate profertur,
Nicamo Concilio de consubstantiali Trinitate, eadem contemnitur. Tanto autem fi certiar et evidt absqun co-i-
_
grvm ii'iu-
testimonia protulisset adversus Arii diversss sub- argumento negativo ,'eumi^nsiiif. quanto noli,
-

staniKi' blaspbemiam? Si autem nnllus ex aniiquis de riijfs cr, dibililate controvert tur, a !

ste propositi.

recordatus esl ea, unde. mmc potestis ostendere, t/ere et a pluribus scripto consignan debuisset,
quia illius sint, nescimus. insignem sui claritatem : qualis est Romani V
8 riucu mutatio; «t est in casu
eciiiijiln i/ui volct ciil/cciii ciilcrc, adcai tus assumplio, resignatio, vel
Joannis Launoyi Parisiensis Theologi Dissertationem ubi ,i scriptor hdbetur, it /"" rontianus
noslro,

toties usi in-


de vi negantis argumenti; si tamen Dissertatio dict discinctm Anterusque ordinatus anno, Catnlogum
esl

vsntuntur; dcbei, tn qna nibil disputatur, concluditur nilul, nisi „1, alio collcctum prosequi incipiens pro proximis qua-
quod cx solu coacervatione scriptorum omnis ijcncns, draginla aniiis; eumiue secuti wi alti, quos non tsl

cifdtluie
CONATHS CHRONICO-HISTORICUS
credibile. non rcsciiuros aliquii ie Cyriaco fnissc, eliam ptr initialcm lilteram N. non H. adcaque ab Her-
nianno divertUsimum fortassis Nicolaum. An
ilto tacente, si unqttfm ni rrrnm natura txtitUsel. esse ,

9 Acctiit, quod qui eum primi extitlerunt in lucem, aiilem etiam B. Elisabeth ; quam Frater N sccutiim
rircitmslantias, gu.c [acinnl.r ftdri ailen se prnfiicliir. possit credi fnlsa alirnx fictionis invitlia
eas jititrerinl
niliil pnsimt, ut potiut obsinl crliemenlcr. Tulr rsl, grsvari, vidtbimus ad xum Jiimi. Certe cttm recordor

quoi Romanx Urbis ac Europtt pene toiius Curixque Aclortim S. Svibcrti , in Cirsnris iiisuln iion proad
Ptiitiifirt.r is proponatur snb Poniiftrnln Oyrieci sta- Colania per lnntirn fiinjrmli licrnlinm cvnsarcinaloriiin,

tus, qualisfeie est lioilie, plrnlts Rtgibus, Prnieipiliiis, quantam honor sil vel leviter desigitalam a Bollando

Dlicibus Cbrisliams: el qttidem ruin titulis Angiiat, twstro illn refntiinte vitlere ad 1 diem Mtirlii ; cogor

Burgunttise, Brnlianiix, Constantinopolis; liberrimoque vnrri, ne Svibertblis ac Tui icnsibus monacltis certa-

pcr lora surrn ilisrnrsn, Cardinalibiis qitnqiir et Ptl- mrn fuerit , ntri plura fiiigerriit , lii sub nomine B.

iritncliis; quorum unus Jacobus, natione Britannus Elisabethffi iivinitus inspirattr, isii sub titulo S. Mar-
septem annis ecclesiam Aniiochciinin rexerit; vUendi- celliui coxvi ac dUcipuli : quidlibet profecto loltraverim

qnr gentilts stti Cvriaci ciiitsn Romam advectus, fartns polins ,


qnam pro cmlestibus revcialionibus talia Slts-
qualis nor.
esl sit ilineris ColoniensU socius; et tumulandU csrsorum cipiam.
sepvl-
chralis titulus per Hunnot corporibus sic operam dederit, eo quoposl 13 Inlrrini iilncrl illud Auguslini lib. 1 ile mendacio
S. Ctjrlaci,
celeros vixit triduo, nt prtecipua jtnrque nomina sa.ro ad Consrntium cap. i. Qu.Tstionem istum tam solicite

insculpstrit, prout a Gerlaco Abbate Tuilitnsi ad B. traotabiraus, ntquaeramus cuin quserentibus ulrum ;

Elisabellt perslripla fuUst prxtenduntur ; de Cyriaco autem aliquid inveniamiis, nihil noliis tcmere affir- scd pergam
qtuerere cer-
autem non\}itatim sic, S. Cyriacus Papa Romanus, mantibus lectori bene attendenti satis indieabit
,

tiora. cttni
qui cum gaudio suscepit sacras Virgines, et cum ipsa tractatio .. in qua si ullus error est cum ab ,
S. Augttstlno,
gnem Jaeobus oimii errore veritas liberet atque in onmi errore
eisdem revcrsus martyriura suscepit. Ecqua obsecm ,

Patrtarcha
Anttoch. scul hic umbra antiqnioris styli, t.i ad stctilum ChrUti ler- falsitas implicet, nuraquam errari tntius existimo,
psisset stanm tium refrribiiisl QuU antem Jacobus isle, ignotus An quam cum in amore nimio veritatis et rejectione
nb »•_/»«
tioclienorum EpUcoporum Catalogis, trque aeCyriacus nimia falsitatis erraturenim severe repreheu- : qui
marlijrio.
/.'
morumi Idem, inquis, qui Eusebio aliisque Ze duiit. hoc nimium dicunt esse ipsa autem veritas :

B E
-
' vel Zebiuus . rui Nicepliotiu sex annos tribuit. fortasse adhuc dicat, Non est satis. Sanctus quoqm et S. Martino.
Audio; sed idem Nicephorus, svcctssori ejtts Babylst Marlinus, ad altare a supehoribus Episcopis consti-
Marltjri sub Decio soltnn assignai annos iredecim, tutum citidiim ut credebatur) Marlyri, de quo tamen
proinde succcssUset ts Zebenno ptimum anno Christi nihil certi fionstans sibi majorum memoria tradi

ccxl Zebenuiis vero ordinatus Modesto ct Probo disset, grandi permoveri ostendit; e.t
se sorupulo
Coss, t<i est anno ChHsti ccxxuni, sedisstl annosduo. aliquamdiu a loco illo se abstinuit nec derogans ;

tlecim integros. Ineerto igitur ea ratiocinalio est, rt religioni , quia incertus erat; ncc auctoritatem
incertior longe conjectura, ijua in unaiii personam cotv- suam vulgo accommodsns, ne superstitio couvalesce-
JSib ilo cer-
ftantnr gemina tam iiversa nomina : rt quidem nt in rct; stcui iii cjus Vita cap. S narrat Sevefus Sul-
Hns idrin
Antiochenani Cathe <ram inducatur homo Britannus, c.r jniiiis. Ipsr Croiiiliiirlints. nimlrslior , ttiittm nt eviden-
aedttur esse
Znbcnnus, alinio Piitniircliatn aivena, absque utlo vetusli exempli tiom argumenti negalivi contra Popaium Cyriaui aiis/l

suffragio. velitque contemnere ; licet fateatur eosdem omnes qui


11 Neque lcvior iifficultas esl circa nnii . yuran pro illo staui , sic loqui ac si is reriim supremumquc
si!>; Cyriacus rtnuntiant. suffecUsti suct tssorem dicitttir, Poiiitfictitiim gessisse ; solum pttil, ut siiltein Pontiani
Niim B. Prrrnx, gu« prxttnditur EiUabethst r.-rr- in exilium relegali Vicarium fuisss patiamnr. Scd
gitam pro 1,1'.-. rt.nuntiationem oh Ulo factam qttoiqtte is non ne.que hoo possumus , constricli auctoritale Catahgi,
COllilll Sll-
prius ab urbe regressus sit quara ipsius consili i
ipso tempore ccepti continttari, afftrmanlUqtte , quod
veliir An-
alliu- ei nomine Anterus substitutus e>t, contradicU Severo et Quintiano Coss. id est anno coxxu, Pon-
terits et JJi*
lerits. Anonymus . similcm sibi factam revelationem prssien- tianus pl deportatus in insnlam, et in oa lem in Kal.
Quin npque
di ns, el nssrrrns . quod B. Cyriftco subrogatur in Octobrisdiscintus est; f loco ejus ordinatus Aateros credere jins-
xi Kal. Df-cembris. Tdem sitm Ponliani
J
Siiiiiiiuiiii l ,iiiiiiiiTin Hilarius. An etiam hic dicetur Consulibus supraseriptis ,

Vicarium Cy-
binominU, nitllo ttste, auctore nemine ? Expedita res- tle Antero postea iicit, quod sedit uiLuise uno dic-
riacum fuisse,
ponsio, inqttit . Htrmannus Crombachius,in Vindicits bus x, cl dormit ui Nonas, Maximino et Africano F
Vrsiiliinis pag. b33, idem qui Latina voce Hilarius, Coss. id rst ciixxui : successitqut nsdcin Consulibus
Grseco et genuino nomine ANTtaos norainalur: nam Fabiaiius.
Graca vox 'Av9r,pos Latine idem quoii Florihus, 14 Snlis aulem videtiir ridiculiim, quod Maximinus
seu IIilarus velHiLAmus significat. Miror responsi (ttliis Maxiinus) el Africanus, CtmsuUs anni prsefati,
prontptiindiiirm , setl malleni taiidarr soliditattm. trabanlur ad anniim aliqttem posteriorem , si non ut
Qrsece enim AvTepo^ apud Eueebiumtt ahos tcribitur, Ordtnartt (nam nlii iumiiiiantur in FastUJ saltem ut

quoi rsi Amor reciprocus, et penultima brtvi bacte- Sttffectiquodque non sotnm primut (qm utique
: eltttm
nus semper iictut tst Anterus vel Anteros , non An- Imperalor tratj srn etiam stcundus tlottetitr titato

therus : intilr Nicolaus Maniacutius m melrico Pon- Principis, vrlitt Coltetja in Imptrio. Pe utrUque ait-

tificum Catalogo, nd Alexandri III Pontificatum , in tr.m simul dirnlur, qnod cum explorassent iter San •

quo ietmit, proferendo, relahs xum itcessoribus Pon- clnritm,quo perrecturaB erant, miserunt cum festi-
tiani . sir porro rtntil : natione legatos ad queindam cognatuni suum no-
Post bos succedit, Papatus in arce locatus , mine Julium qui erat Princeps gentis-Hnnnorum,
,

Hinc Poktiamds, hinc A.nterus, binc Fabianus. hortantes eum ut educto exercitu suo persecutio- aut Maxlml-
12 Porro tniii nmllis istinnnodi responsis scatel oput nem Sniiciis inferret, ac deleret eas. Qnast Maxi- nnm Jmp.
ejus ac Virai-
Crombacbii, ut verear ue quam tiienilam suscepU cau- rainus , quimoxa stta anno ccxxxui nnm necem,
evectione ipsoqne
/Yon aiisim sam. diffiriliorrm tomjr letltlnleril: de qua licet rttliil- perseculionem fecit adversus Ecclesiarum Sacerdo-
ego talla Jt. ium calcnm vrlimvr definire
rem inlegrum successo- ,
tes , taiu Romse prr sr. quam alibi per edicta sna , ut
Elisabctltt
iibus strvans in Octobrim ; de ipsis tamen qui prrien- sctibit Ensebins ; timuisset Romx et sine. militr copioso
adscrldcre,
dntitm trretatiinntm Hbris non possum non judicare, , aggredi imbeltem ejusmodi litrbam : et optis babuissct
mera essr figmenta : a qtilbus qtiidcin ronuliis snm li. barbttrico e.rerc.itit , ncscio unde evocantlo Coloniom,
Hermannum Steinfeldensem tiberare, ad diem vn quo iter inslititi intellrs.rral. Barbarus qunlem Maxi-
Apntis; iiiuif uiitem observo Anonymum prstfatum, minus erat, Gotbo patve, matre. Alana , rusticanis ho-
pro tcvi sui consnetuiliiie, nomcn proprium miles
e.rprimrrr, vunibus vattis in Tliracia; ex paslore oviitm
Romanits,
;

AD CATALOGUM PONTIFICUM.
Romauus ,
e.r milile aulem cilra Senalus snffraijium pro canonizato quidquid quomoilocumque prabatum im-
Jlutinis Colo- ali e.rereilu arilumutus Impevator
D
: sed hujus coijnato probalnmve. Rom.e fuerit. Nec sane quia ex tectioni-
nl.*
-
patran- povrunua,
Julio fsi quis fuil iinqunm ei coijiiuius hoc nomine) bus de tirtit neove-
dam com- S. Brunone, ad instanliam Aeademi.r Pa-
mendasse qttis tnsi temere pnrem felicitulem deluleril inler Ilun- risicnsts
ini nsitneri
, expunetj est occasw conversionil ntlgo attx jtnsit
nos, apiul MeatUltm paludem lonuc a Thntcia cummo- jactata, tlesimt religiosissimus 1'atrum Carlhusta- expungi t
rantes , et intetjro post hose seculo ac primum duce nornm Ordo eamdem adhuc ut veram tueri ; et ltiii ttirtn
Joames ,

Allila in Romanum Imperium proqressos. Fcrrei ca- Columlii noster in capite suorum
Opiuculoruni ponere
pilis ac slomachi sit oporlel, qui lixc omnia sustinere non dnlntavtt Disserlalionem de eo anjumenta
; doclnm
alqtte cuneiiqiirre sir posse se credat , ut ea pro ilivtuis satie, sed in qua non satis trqnuji
Adversario suo , nec
revelatwtiibus susciptant alii , et nefus ptilenl vel du- considerans qtto de argumenlo disputelur,
accusat eum
bititie .

irrevereuti.c ,n Apostolicam Sedem, quod iliam damnali


lb Non estlamen culpandus II ermanni Cromliaclui, Caitnnici anastasim, nunc qunlem exputietam , olim
viri omnino oplimi et mihi quoail vixil amiciisimi, tamen in Romano Breviario leclam probalamque,
lelns; qno etiam iltn qnx de Breviario Glossaquc
,
subinde ausil appellare Fabulam. Quasi vero Brevia-
expuncto cireu Cyriacum diximus, defendere m veru riorum collectoribus et recognitoribut historiarum illis
coiinins eet,
Recte enim ac vere sentiebat, ex tstms- contentarum quidquam delrahat, qnml m Itomines lm-
modi Ecclesix dispositione nequatjuam seqni etrroneam ', manis opinionibus ducti potuerint aliquid ut vcrum re
esse opiniottem quse Coloniae relinebatur ; et qua sub- upere, quod posterior alqtie eruilitior selas plane ut
versu videluit vacillare fiilem sepulcralium de qui-
,
, fabulosum explodit.
bns egimus tiliilurum, et revelationum earum quns de- 17 Neqne adeo perejrinum videri cuiquam debel, si
tion repre- siineti putabalvr habuisse B. Elisabetha. Ne tamen rel magnis rationibus adduclus aliquis uti adducti fuertint
hrndo tamen in Itac nrijui posset consulendum
quod ex.
, Petrum
sibi credidit iili qui prsrdiclam anastasin primi vocarunl m eotilio-
jiunctam Marionum, Jurisprudentise titulo interRomanx Urbis versiam contra lotius unius Ordinis sensum veniat
Glossam lue- Advocatas ub annii nuuc quinquaginta celeberrtmum circu ejus originem. Numquid emm 'ut uli„s prmte-
rl reltt od- unde etinm responsum accepit, a nostro scopa non ream Sanctus ille Cyriacus, initio Itujiis Disse.ria-
guts
aliettum, ct paj. 121 inteqre ub eo productum in hxc
^ tioms twminutus desinit esse modis omnibus fabulosu-
verba : Non erederem Glossam Joannis Andreas id- simus. quia Crucigeriper seculorum prioritm ignoran- oul econlia
cireo rainime allegari posse, quod e corpore Juris qux aliqaan-
liinii ctrperttnt dtcere, eum
Fundatorum sui Or-
ftasse
ttn in io fut'
Canonici erasa fuerit, cum miuime appareat sumrni ilinis; ticet cerlttm aliis videalur , eos
primum venisse tittt, ha*>eri
Pontificis auctoritate fuisse improbatam. NamGre- in eeiisum religiosorum Ordinum pro fatiulis.
sub imperio Lati- ,

gonus XI II, in priori constitutione, quas in ipso norum in Syria; et vere Sanclus Hte.rosolym.orum
Deereti a Gratiano compilati vestibulo occurrit, Episcopus Cyriacus, longe antiquior Crueis m
verbis ntitur. . . cx r^iiuus apparet, non fnisse in- demonstretur? Satiusigitur fecisset, Columbus si animo
tentionem summi Pontificis, ut CHossoe Catholi- e! catamo temperans rem suam egisset; ostendi
corum virorum, quamvis erroneum aliquid conti- prsedictam anastasin mm primum audiri et ere.lt catplam
nec enlm nentes, de medio tollerentur; eutn sstis es et, brovi ..: Adversarius dixerat tribus fere
mor- seculis posl
hoc Ecclcsia
aliqua nota apposita, lectorem derecta sententia tem S. Rrunonia
rrotuOet ;
quando ip^am scripta consignavii
,
admonere ; iil quod videmus in pluribus locis De- Joannes Gerson anno mccgcxx sed teste< habere, quos ,

creti, tararespectu Glossa; quam ipsius Gratiani, ni prima appeilat pagina , ex Or.lme Cartlmsiana
ab
factum fuisse. Verum ut concedamus ab sen- aiini Lwxni
illa ncccxci, et xm, imn uccxcuui et n :t. .

teutia appell iri pnsse, et Joannem Andreara in sic solum xluihi annis disleta morte Sasicti
nt ullimits
locum. tinde fortaesis nimis rigide rejectus fuerat, Fuuilatiiris obtla atnw mci. Ita agendum ttltis qniblts-
esse reponendum uon habebit tamen ejus Glossa ; ci.nijtie, cnpientibus in historica qii.rstioue movere ve-
fde Cyriaco scilicet eamdemviraet efficaciam, quam ritatis amatorem a.l prudenlem asse.nsum : non advo-
reliquii ejus scripta obtinent, quas de Juris Ponti- candus Deus e machina ; nec \e erravitPon- ,

ficii qu.-cstionc tractant , maximam scilicel apud tifex aliquis fatuose jactandum maxime in ea re quse ,

omnes. scd eiun quain habent Jurisconsulti


. .
de . iiiiiiinitii ejus enormi excedit tempoiis intervallo ; multo
aliena professione tractantes, qualis est bistoriarum mitius exigendum ut Pupalia omnia verba in summo
cognitio. quaB, pro temporum conditione, non potuit quetii aliquis forte pretendere potest inlelligantur n-
ad JoannemAndrese, nec ad ceteros ejus sstatis, gore; sed gratia habenda iis qui lolerabili aliquo sensn
exacfa pervenire. eorum conanlur salvar* veriiutem , quando rigor ille
1G Non pnteral ipsamet Jurisprudentia aptius nequit; hre enim summa esl
teitert quse illis tali iusi'
respondere in Historicorum favorem qui nun extsti- , debetur revsrcnti*.
maiii Ponlificia aitetoritale se canstringi, a.l lutbendum

XX S. ANTEROS
nalione Grrcrus, e\ Pa(re Romulo, (empore Maximini,
A.nteros, fuil orciinatus anno
Al an 235
ccwxu, xxx Novemhris in Dominica : setlit n.ensem i.dies xn u,usquein Januarii, 22 yoic.n-
brts, ai 3
anni ccxxxui *, sepultus in ecemeterio Callisti via Appia, et cessavit Episcopatus
Jiin. 236,

menses xi, dies un. BariD ;i

3 Dec d

3 Januar. S

Cuuxa lon- J. am diutumam Vacntionem fecrrit persccutio ,


qux ximo, novi Imperatoris Maximini erfietis stimuiato :
glorls a- sarvissima fucrat
\
exatata, Alexandro Imperatore a cu rtiam Prvfecto potius quam absenti Alexandro ,
wtionls.
militibus orciso , circa medium mctisis Martii anno adscripserim Ponti;mi exiliv.w hic it/o vivcnte fucrit
ccxxxu; tum enim quasi sublato obice fnam ipse post in Sardiniam deportatus, uti verosimile facit Catalogus,
mortcm Urbani faverat CkristianisJ crudelitas Genti- dum Alexandro tribuit retegationem istam. Sedethie,
tium sese exeruit, prxsertim Romx sub Praefecto Ma- quiuttumvis alias benigmts in nostros, motus tnmen
fuisse
:

CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
fuisse pottiit calumniosis Prsefecti delaiionibus». sugge- 3 Inter pscudepigraphns Tsidori Mcrcatoris consar- D
Decre.talis
renth guod plebs Romantt, Christianorum incrementis cinationes, suhnomine Anteri, hatelur Dccrctatts Epi-
conficta.
ac hlctutc pene publiea vehementius irrifata , in sedi- stola, a I Episcopos Provinciarum I».rtic;e et Tole-
lionem essei convertenda, nisi ablegato sallem illorum (au*j mutatione Epi.scoporum, data xn Kal.
de
> ajute placaretur. Aprilis, Maximiano
et Africano viris clarissimis
-2 Dedimus ad xim Moji, Acta S. Pontii Sena- Consulil-us, id est sesquimense post mortem ipsius An-
toris Romani, circa annum celyh, Cimellss in Alpibus teri, ticut ex dictis constal. Neque ad illam a convi-

Pontificatus maritilriis mariyrizati , descripia ab ejus ulumno et ctwne imposturm eximendam juvare zotest Atixilius, qui

Irevttas cotnlte Valerio , omnium oculato teste, prout ea ab Formosi Papse ordinationem defensurus secuto ix
exceptoribus pecunia redemisse se aii ; nec a tatem men- exeunte, in capite tibri i ponit auvioritatem imte acce-
tiri persuadet accurata Pontifii um Tmperatorumque ptam, quanon transirc de civitate in
dicitur,

notitia , qyalis in non cosrois pasnim solet deficere. loi civitatem neque de minori civitate ad mino-
,

nint. (> dicitur, quod in ipsis diebus, quibus in Se- rom qui hoc non suo libitu, non ambitu, non pro-
;

natum cooptatus fuit Pontius , sanctus Papa Puiitia- pria voluntate facit sed aut vi a pmpria Sede ;

iii! loriosa morte migravit ad Dorainum post : pulsus, aut necessitate coaclus, aut elcctione aut
quem Antoros praaiuit Ecclesiae mense non amplius exhort&tione Sarenlutum aut populorum ad aliam
uno Catahgus quoque notans initium Anteri sub iisdem civitatem transfertur et inthronizatur. Etcnim a vi-

Coinulibus , sub quibus in Sardiniam deportatus est ris eruditis ostensum est, compitationem itlam, qnam-
Pontianus ; martyvium vero, sub Consulatu Maximini vis falsum nomen Tsidori pr&feral, fratris scilicct S.
ej Vfricani ;
Cbronologiam stubilit, certosque nos red- Eulogii qm Mpguntiae aliquamdiu peregrinus sive exul
dit , annos w vel mi . qui ei a secundo Catalogo et vi.iit ; esse tamen verum secuti ejusdam fcetnm, circa
Anastasio tribuunturt esse expungendos, ut temere ad- unniim ikxx:, sub Riculfo Episcopo Moguntinensi ex
jcctoR. Nisi opinari auis vetit , Anterum jam olim HUpaniis allatutn, ct per Germanos Ronianorum cn-
fuisse ordinatum Wfiiscopum Vicarium Urbani Pup.v, ptantes grattam siudwse vulyatum, cui diffidere ue-
sa! prius quam hic caperetur caplum etiam aut rele- sciens Auxilius iste, ante omnia usus est tam oppnrtuno
gatum fitisse, undefactum sit. ut ejus loco ordinaretur in rem suam loco, exemplisque ibi productis Eusebii et
Ponlianus, primum Vicarius, deinde Pontifex. Ameri Felicis; <juorum primus, de quadam parva civitale,
iintcm nusquam nen.inU Hieronymianum Martyroto- Apostolica auctoritate, Alexandriam ; serundus, de
givm , nomine fortassis per librariorum socordiam cor- civitate ad quam ordinatus erat, communi Episco-
iupto aut omisso : qnapropter cogimur diem sepulturx porum et reliquorum Sacerdotum ac pnpulorum
notatum a 2 Catalogo pro die mortis accipere, qutz consilio, translatus sit Ephesum, ambo ignoli anti-
fortassis eodem die contigit, si Maityr, ut pas4incrc- quioribus.
ditur, Ule obiit.

XXI S. FABIANUS
Aban. 7%
adVoO. un. Faiuwis. natione Romanus, patre Fabio , fuit temporibus Maximini et Gordiani et
\\ m. d. 10 1

'Baroo a
I'liili|i|ii, ordinalus anno ccxxxui, xi Decembris in Dominica; seditque annos xin,
236, Qd 253,
an. IJ, d. 4.
mensem i, dies \ ; martyrio coronatus xx Januarii anno ccl* : ct cessavil Episcopa-
ius annum menses m, i. tlios ui.

Oultvs ctim S. i^epultus e»t, inquit seeundus Catalogus, in Coeme- Srd miJunii i« feriam m, nonin Dominicam eoanno
terio Calhsti via Appia xm K.il. rebruarn, nec nb convenit : et sicul recte observat Schelstratius, in gravi
hac die alia mortis dies renuirenda videtur : quando- tllu sub Oecio persecutione, cujas passum F<i- initto
qtiidem u<! eantdem Hieronymiamtm martyrologium <i< bianum tenemus, Sedem ultra quatuor menses vacasse
8um nic habeat,etquidetnprimo hco Romsein coeme- indicant litterae Cypriani ail Clerum Romanum et
terio, Fabiani Blpiscopi el Sebastiani : cujus poste.. liiijus ad illum responsa, ulique nuntiis ultro citro-
rioris t <'<<<l<
j
m die anni nxmi post Fabianum sufi Dio- traque ler quaterque missis, in qnibus aliisque a Clero I
cletiano martyrixati, tanta fuit cclebritas, <( licet *««• Romano annus
actis facile toius elapsusesse potuil, si-
cti luijii* Pontificis nulla extarenl Acta sonjuncta Baronius
c<a etiam Card. ce suil ad «n. 233 mtm.
utriusque commemoratio et forle etiam aliquando 87. Nihil tamen istam diuturnilatem cessantis Episco.
corpora, utriusque parem veneratumem reddiderit. Po- palus efficacius probat quam ipse primus Catalogus, ,

stea tamen a Sergio J'nj<<t 11 translatum corpus, sive quando dicit, quod post passionem Fubiani Moyseset
parsejus tsl u<l ecclesiamSS. Silvestri ei Marlini ra Maxiinus Presbyteri et Nicostratus Diaoonus com-
montibus. prebensi sunt, et in rarcerem missi quo tempore :

'i Catalogus annos Sedis zim, menses xi,


intiijuioi supervenil Novatus ex Africa, ct separavit de Ec-
Tempus Sedls, dies \ rmmeral sed annimi uinnn detrahendum docenl :
clesia Ni \atiannni et quosdam Confessores, post-
iles ; iidemque jhlvm ul pro xi mensibua sunrn- quam Moyses in carcere defunctus est, qui fuit ibi
toku babeiurin 1 Calalogo. Fuerunt
n, '/'"
menses undecim, undecim. Attiui Epistola Cg-
ilies
autem priores, tt eodem quo Pabianum ordinatum <li- jiitinu l(i. uil eosdem necdum scltismate divisos scripla
ximus Decembri tnagislratumfimverunt, Maximinus et est anle creutionem Cornelii,
et quidem, cum eorum
anus posleriores, Docius II et Gratus, eum-
; patientia revertcntisanui volubilem eirculum victri'-
dem iniverunt ipso Januario quo xlle ad palmam venit. cis gloriss dignitate transgressa esset ««<:. ... ; ,

Neque si specli h> esse possunt stque «< mimeri, cum Baronius num, 2« e(ia»i nofal, eatenns pace et uni-
tept hi tav mus in nutneris faciie sit errores tate ooncordes, in creatione Cornelii primum sohi.
:..:,'" t 1« naminibus «<« item. smate fuisse divisos causa Navatiani, Est poiro lo «
% Hensclienius ji numerum utcumque Annalium jam citalo «.<<e pretitim legere, quam mulhi
<

'"'•'"'•< censuit successorem Corneliu


mnnosftu e« tempore egerit, tcripseril, decreverit
Clerus, proin-
c 'i'ca iiu Jiinii, anin c cum post martyrium S.
i
i
i
i
i .
cumbeote <«••< sibi
Ecclesim universalis cura : mirabe-
inuii.iiar. Fubiani Sedes vacaeset mcnsibus ini, diebus xu. ris enim tam ittiilta uno anna fien politisse, adeoque

non
3S' AD CATALOGUM PONTIFICUM.
A non lonaum videbilur temptis htiic vacationi mtstilu- ordinalionam ipsius quinque mensibus prstvmit; attero,
PABIANUS. Africanum et Decium Consules nmrtinal, nusquam vjdbapp.
Decrelales
4 Quotl EpistolflS Ftihitmn supposilaS nltttht, nna simul inventenios irt veris Consiilan'jus Fastis. " 0T 6
'

fictx,
Kal. Julii , Masimino et Africano Consulibus data.

XXII S. CORNELIUS
okneuus, natione Romanus, fuit temporibus Decii et Volusiani eum Gallo regnantis"
Ah an. 25t
ad 1'tl. an:
1, m 3, d. 10.
•Baron. a254,
ad255
c
anno
ordinatus xxun Aprilis, in Domiuica anno ccu
iinnum
cclii' ;
i, menses m,
indeque relatus, sepultusest juxta coemeterium
;

dies x, Centum-eellis gloriosam dormitionem accepil u Augusti,


atque

Calisti
cum vixissel in

xm Seplembris quando
Ponlificatu

colitur : et ccssavit Episcopatus dies lxu.

p rimi Consules Decius H et Decius, cum secundis ipsum strictius intelhgendo timiltere Dominicam pro
Dies cuitus. Gallo et Volusiano satis probant, rate eiiam htc ex inslituthne successoris. Obsetvo etiam ab eodem au~
fide Calalogi 2, sumptum annutn i pro n, quos noltir ctnre, ni defimendis vacationibus^eisdem ple.rum \ a
'

bat Catalogus prior : quod diem , locum, ct modum numeratum videri ipsum morlis diem ; et hoc etiam ut
Mortis aitintt mox plenius declarabitur. Quia autem plurimum fecisse Baronium. quaiies institulionem sucr
B paregre morluus Curnelius erat, ideo Romana Ecclesia cessoris ordinal secundum dies f^acationis notatos in
Depositionis apud se factx diempro Natali semper Aa* libro Pontificalij quem sibi pr.v oculis prxfipwi ponii
butt ; et sic inscriptus reperitnr Cornelius Hierony- post dnastasinm.
miano Martyrologio, et quidem primo locopost Exalta- 3 Restat ut notes, neutros ex prxdictis Consulibus t
tionejn S. Crucis, postea fortassis adjunctam, Romse nec ullum quod ni fastis reperiatur par Consulnm snb-
in Ccemiterio via Appia Natalis Cornelii Episcopi. notan Epistolis Comelio mendaciter attribidis, quando Decretales
2 tempus ex secundo Catalogo accep-
Interpontificii finguntur datx Decio et Maximo Consuhbus, qup* ftctx.
tum die uno immiuitimus, quia ejus auctor videtur ex- rum ultimus nonnisi secundo post Decii mortem anno
fnterpontiflcii , n ,
tretnum Corneln voiuisse comprekendere
. , . ,

nec volumus
,
Alagistratum imit.
;
spatium

DISSERTATIO VI
De loco, ac tempore, quo obiit S. Cornelius.

assim quidem creditur sanctus Pontifex, Romse c.cli periit ; et VQstquQm at cavcere Moyses obiisset, dip.

inte templum Martis, una cum Cereali ejus- xxu Novembris, quando colitur ; Corhelius, quasi re-

Fingitur
Rohit cxsus
sub Decio,
P; que familia
Centum-cellas relegatum fuisse, putatur inde
ob communicationem litterarum cum S. C} priano re-
fustibus occisus : et quia constat

-
spirante permortem tyranni Ecclesia, factus audacior, „ctandem
Sgnodum plusqnam sexaginta Episcoporum Romx ce- rtlegatw
lebrare non timuit. llne parro ejus ftduda, teque ac Centumcetla.
tractus ad Imperatorem Romam esse, et Cereali ad /ttterariim ex Africa venientium frequentia, ttd Gallum
custouiam traditus, Scd qnantumvis antiqua ea p«r- Imperatorem deferri polutt; eique, utsuspicax est om-

suasio fnerit, ex aucturitate. 2 Caialot/i. quem Beiia, nis nova potentia, seditionem minarivisa, causadeinde F
Ado, Anastasius sunt secuti ; videtur tamen prsevalerc dare comprehendendi Comelii ; et csesis quos bapiiza-
iis omnibus debere auctorttas antiquioris Catalogi. rat mititUnts, relegandt Ceutum-collas ; ubi consolatch
cui eum su- 2 Nec obsunt S. Cornelii qusecumque Acta ; hmc rias Cypriani accdperit anle mortem , xrumnis in
per fuisse dicit
Cyprianus.
cnim lum aliis mnllis laboranl vttHs, tum eo imprimis, carcere Romano tQleratia verosimiiiter acceiera-
quod el c.tilu imperati et mortis Comelio irrogatx au- tam.
ctorem faciant Decium : a quo nihil omntno passum 4 Quia tniiem cmpits Romam reiatum, eodem loco
Sanctum, Dei ipsum tuentis potentiss adscrihit S. Cy- conditum fuit, ubt Cerealem et socius antea tnmulave-
pnanus in Epist. 52, occisis Deciis et superstite adhuc rat B. Lucina; factum videtur quorum fuit conjun- ut

Cornelio scripta ad Antonianum ; ubi iltum taudans ,


ctu confessio ac deinde sepultura, eorum unus fuisse

Quanta, iiiijiiit, in suscepto Episcopatu virtus ? quan- crederetur exitus, per martynusn uuo die ac (oco tole-

Fuil tumen
tum robur animi quanta firmitas fidei ? Sedisse in-
'? ratum. Fidetur autem et illorum passio et Cornelii ex-
sub eo ud trepidum Romse in Saccrdotali catliedra eo tempore pulsio ad initium Mutii pertinere : hoc enim suadet
quidvu cum tyrannus infestus, Sacerdotibus Dci fanda et dies iu Nonas Martii, apud Anastasium, quo dicitur
teiendum
parutus,
infanda comminaretur cum multo patientius et to- ; Cornelius omnia bona ecclesix tradidisse Stepfmno Ar-
lerabilius audiret levari adversus se aetuulum Prin* chidiacono, quasijam admortem damnatus, quaetameh
cipem, quam constitui Romffi Ecmulura Sacerdo- ipsi sit in exttium cammulafa. Ex his autem liquet

tem Etiamsi majestas Domini protegentis et correctione aliqna Hieronymum, primo tn


egere S.
bonitas Sacerdotem, quem fieri voluit, factum quo- Vila Pauli Eremttn', ubi ait, quod sub Decio et Va-
que protexit tamen Comelius, quanlum ad ejus
: leriano persecutoribus Cornelius Romae et Cypria-
devotionem pertinet, passus est quidqiud pati po- nus Carthapjine felici crure damnati sunt : et rur-
tuit et tyrannum, armis et bello postmodum vi-
: sufn in libro de Scriptoribus, ubi dicit de Ctjpriano,
ctum, prior Sacerdotio suo vicit. quod Passus est sub Valeriano et Gallieno Priucipi-
3 Adde quod postquam ab urbe discessit Decius, bus, eodem die quo Romao Cornelius, sed non eo-
ccntra Gothos pugnatitrus, quo bello sub fiuem anni dem anno.
: :

30* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


5 Tnitiwn ftnjm Pnntificatus a<I mxmem Aprilem 6 Ast xiu Septembris colendum Cornelium anli- D
depositus
LOBNKLfBSk pertinere, BaroniuB censet : guia Paschali tempore po- quiora umnin Martvrolooia vrxscribunt. Fateor : Sed
Pontificatum H->mx 14
steriorem fuisse eleclionem, Msjo autem priorem, sua- dies lne acceptus est ex Actis, unde et secunaus Lata- sepiemb
inierat mcnse
Aprili, dnit anle et post acta. Fuit anni ocu Pascha celebra- logus aceepit, nbi Jiritur sepultus S. Cornelius in

tum sxiii Mfartii; ab hoc die quantum removenda sit Cryptajuxta Ccemeterium Callisti, ViaAppia, xuiu
Cornelii electio, non poteet nisiper conjecturam definiri Kulenilas Octobris. Hocautem omnino verum exrstimo.

guam m debili Catatogi 2 auctoriiote debilem plane, Ci<m enim extra Urbem obient Cornelius, consequens
donec alia melior ratio occurral, pesmmm gumwdocuta* fuit (sicut supra dixij ul Corporis jitxta urbein depositi
mortuus 5 gue collocare. Dkitur Fabianum et Corne-
ibi inter dies magis solennis ad posteros haberetur, et fastis
Augusti lium cessavisse Episcopatus dies m. Hnnc numerum adscribereiur. Fuerit igitur facta sancti Corporis
si retineat, et defectnm eupptseas additione unms anni ae Translatio, Cetitnm-celiis Romam, quadragtsimo post
trium mmsiiun, uti facitndum osientiimus ; a diexx Sancti mortem <lie ; et nihil vbstabtt, quo nunus censeri
Januarii, quopassus est anno ccl Fabianus ; pervenies possilS. Cornelius ordinatus die xxun Aprilis. Atque
ail xxmi Aprilis, quo creatut sil anno sequenti Corne- ita probata nastnrque chronographia aptata manet Ba-
lius. /hnr porro pev ann. i, mense m, dies x, qnibus ronii sententia, quoad mvnscm intti Pontificatus.
is srtht progrediens, pervenies ad diem v Augusti,
qno Cciitum-cellis idem obierit.

XXIII S. LUCIUS
natione Romanus, ex palre Porphyrio temporibus Galli
li
Lucius , , fuit et Volusiani

Ali an. 252 ad ordinatns, Comelii relegati Vicarius, fortasse Centumcellis anno cclii, xxiii Junii,
255. an 2, m feria quidem tunc im, sed in carcere vel exilio, ubi Dominicae ratio babenda non
1. i. 28.
DaroD. n 255, eral : eideni vero sticeessor suffeclus x Oeiobris in Dominica, rexit Ecclesiam, qua Ponti-
a<l257. an. 1
lr. 4, i. 14 fex quaYicarius, annos n, menses um, dies x,usque ad uu Martii, quando obiitanno cclu
ei sepultus est in coemeterio Callisli Via Appia : cessavit Episcopatus diebus xxxxi.

I res quidem annos, prxterjam iictos dics ae meui.cs, dans, tisque dum ad Probi lempora veniens, illam duo-
habcnt omnes Catalogi : sed evident, quamvtt antiquum rttm annarum excrescentiam curriijiii duorum Consula-
Timptts seiUs '.

et ideo universale mendum, redargttunt pari ubique luimt exlinclionc Sed titi ipse noii creiltt Eusebio de
consensu notati nec terlium anttum Lucio duri peiniit- oclo mensilms, ila nec nos eidem Eusebio credimus de
tentcs , Consules, primi Volusianus et Gallus;
,
lempore ticeisi Lucii.
secundi, Valerianus III ct Gallienus II. Interim svp-
5 Quod autem Baronius irrefragabile putat leslimo-
,,.. rilur qusc cxtat sub namine ejus Decte- itittin Dionysii, e.t reveru tale esset, si iiireiiirelitr ; id
(fl(t«,dat*Ka]. Ajirilis GalloetVolusiano Coss. 1711!«
Jam inde ab
Dccrctatit
eijo aputl Eusebiwm lib. 7, cap. 9, ubi Dwnysii verba an. 250
lunr necdum eral tpse oriinatus, ne qttidem ad Vtca-
Itcla referuntur, non invenio ; sed solum quod Valerianus, Chrislianorum
rwUtm. MSS. qnmtlam Anastasiana apud Florcntt- quanidiu erga Sunctos Dei mansueto erat animo, hosle,
itjuiit, Kationa
Tuscuui de civitate Luca ex. patre
nemo fuerit ipso benevolentior : postquam autcm se
Lucino scriliunt umle isfaclum ptltal, td postea Um-
;
in cujusdtm mtqmnm Prineipis Iradidil potcstttlcm,
baitius Altucinj/ut Luceusts anno UCLXZXI creatus 1'on-
ncmo etiam crudxlior crtttertt. Quamiliu aulem iiiun-
Lucii III nomeii optaverit.
sueliido Valeriiiui ilurnreril.ciim nec eminitsquidem m-
J. ])i. n Morlis, n prime Cataltitjti tam tlistntcle iit,-
dicel Dionysius, vmt recte Baronms de permultis Im-
talum. scciilus tn suo Mnrtijniltiijio Ilieionijntus ad
perii annis id intetlexit, quod nec de primts quidem
iui Nonas Martii, pnst Natalnm Martyrum dccc vel Imperit diebut necessario debe.l intellitji : potest enim
noeccc, Roms, inquit, depositio .lulii Episcojji. Ve- ille 111 tllitts Magi potestutem se Iraditlisse sub Imperto
•111« hnrarwrum csse errorem, el legtndtim Lucii, ex Decii uu( raum cilius, ciqne ad persetpiendos Clirtslta-
Vsimrdo et celeris prabari pntest, nec iwn e.r nntiquis- nos operam lumd vulgarem narusse, ul ideo, lesle. ipso-
simoatl Bcdam genuiaum supplamento Divionemi.
met Baronio ad finem anni 253, utrimque nomine
3 luter pontificium autem dierum xxx, quml Iwbet dicta ssepius sil Decii et Valeriani perseeutio. Cum-
temndut Caialtujus; vmlcctm diebus utwciuliim. docet
que Decius in procinclu adversus Golhos Senalni ar-
sequenlis Pontificatut, sic ct iwn ahas recte 01- vivente adhue
bilrium delltlissH eliqendi Censoris, omninm suffruijtis
lltlllllltl,'. Decio.
eteclus Vnleriaiiiis sit, tamqnam amicus bonorum, ini-
4 Baronius miratur, quomodo sub Valeriano ac
micus tyrannorum, hostis criminum, hostis vitio-
Qollieno marlyrio affeetus S. Lucius iltcatttr :
De rum (uilcr quas vel prxeipuum censebatur fidet Cltri-
tampore eniiu indubitatam fidem fucit Dionysius,
stianx professioj dici potest Valerianus regresms
intjttil. Episcopns Alexaiidrinus qui cum bis ipsis
:
Homam ad mumts tllud qittim seeerisstme exerceitdum.
tsmpocibui vixsrit, ad racum gestacum veritatem
Qumimoad x Maji el Acta SS. Alphii, Pltitadelplii
nrobandam, instar omnium esse debct; imo unum
elCyrini diximus,eum jam iude ali iiniinDerianx per-
eum ceteris protermissis auscultare dcbemus. Hic
secutionis, id est ab anno ccl fiiisse il/ius
autem abso,ua alioua ambiguitate testalur, Valeriar incentorem
et miuistrum pracipuum. Non itaque nos premil
1111111 permultis ab exordio Imperii sui annis iste
de> Dionysii locus, qui Valerianum, una cum ipsomet
Cbristianis optime meritum. Quamobrem nili.l II-
eet liisirissimo Baronio, dgttoscimits hoslem
ouod ad Valeriaoi Imperium Lucii Martjrium, Cltrislianorum
quod ante mortem Deciorum, id esl ah anno saltem ccli. sub
furents nersseutions Cypriano auctoreVactuiii
esse ctijus linem Itos intetfrctos
constat, referre jure possimus prassertim
dicimus ; bieunio autem
si Euse- .
pasl Valerianum exorsum imperare, id est in fine anui
hio asaantiamur dicenti, ipsum vix octo
mensibus c.rxiii, qui et Causitlatui
sedisse.llzc liaronius ad annum 257, more ejus primo adscribtliir, adeo
suo H ut Lucius tertio demum ejus Consutalu, Christi aniio
onnoi iinpcratorumetnomina Contulum
biennio retttr- CCLV fuerit Martyr factus, el salis sit temporis quo
Valeriaui
AD CATALOGUM PONTIFICUM 37*
Valeriani mens mutari potucrit , etiamsi concederelur Nam si secundus Tribunitix cortnn Potestatis annus in D
fquod uec a Barouio quidem concedi pote&t) initio, Im- aliqttibus earum rectc eompomtur cnm secundo ConsU' uxics,
periisui benignus rrga Christianos fuisse. tatu ; nrcessario fallere dicendx sunt inscriptiones alix,
Solvitur ob-
jectlo ex
6 Quae vero objici possent ex Baronio, ad serius qus cum eodem secumio ConsuUitu componunt m et iu
inchoandwn Valeriani Impermm, <le anno tertio et annum dictus Potestatis, uti recte observavit Labbxus
Tribunatibus
Decii.
quarto Galli ac Volusiani, quibus biennium dumtaxat nostcr in Epitome chronohgica.
tiibtti solet, nituntur inscriptiunibus manifeste comtptis.

XXIIII S. STEPHANUS
tepiianus, nationc Romanus, cx patrc Julio.S. Lucio in exiliuin ejecto, Vicarius ejus

s ordinatus xni
anno
rexit Ecclesiam
cci.u,
,.
Fcbruarii in Dominica anno cci.m successor vero ciusdem inslilutus
........
die xu Aprilis snnilitcr
qua Vicarius Pontifex ,
m
.

annos
„ . .

Dommica, temponbus Yalcnani


nil , menses u, dies xxi,
., ,r / .

usque ad n Augusti,
ct Gallicni,
M ""• M
adlblan.1,
m. 3, d. 10.

quando Martyrio coronatus est anno ccluu", scpullus in coemeterio Callisli via Appia,postea Baron.a 257,

autcm a Paulo I, translatus ad ecclesiam SS. Stcphani et Sylvestri nunc dielam S. Jj. jJVb.
Silveslri de Capite. Cessavit Episcopatus dies xx.

Sfrimi Consules Volusianus et Maximus recte signant Romaj S. Stephani Martyris : ubi credo ex Auctoris
B aniptm ,
quo Fkarvim Lucii ordinutuni statuimus mcnte legi debere Episcopi et Martyris.
Ratio alteralx
Stephanum ; sed quia secundi uotabaiitiir Valeria- 3 Ejusdem Stephani, primum Vtcarii, tleinde Pon-
circa g
Stcphanum nus III et Gallienus II, utque adeo idem anmis quo ttftcis siimmi gradum,iu cjtts epistolis, nisi supjiosttilix
,
D ecre t a les
scnlentix : morluus Lucius, censuil Henschenius, vix qumque
fuil essent, liceret obscrvare : dicilur enim quod earum supposltx.
integros menses Pontiftccm futsse Stephanum el pro ; unumad Hilarium scripserit, u Kalend. Maji, Vale-
eoqitod inprimo Catalogo ei tribuebanlur aaniim men- riano et Gallieno Consulibus, solitm ut simplex Epi-
ses II, dies xxi, credulit irtvcrtendos numeros dicen- scopus (tttique anno ccliu) Nonis aulem Aprilis,
dosque annos II, menses im. Verum ful recte ohservat iisdem Valeriano et Galieno, sed Consulibus illo n,
Schelslratius) S. Stephanum ultra quinque menses hoc m, tamquam jam sanctre Apostolicao et univer-
contra rebaptizantes egisse ut verum Pontificem, salis Romanoe Ecclesias Episcopus, omnibus per di-
claruatCypriani auctoritas, dumhac in reeumegissa versas provincias constitutis Episcopis. Vcrinn cltro-
insinuat tamquam Episcoporum Episcopum ; uti et nologia nastra non debel istiusmodi figmentis probari,
Firmihani testimonium, de Petra Ecclesias funda- quorttm exordia c S. Leonis Papx epistolis sumpta,
mentali, in qua eum gloriari solitum manifeste de- satis sunt dctegeudx imjiosturx. Interpontificium porro
clarat.Addo, ejusdem Firmiliani Epistolam datatn invariatitni servamits, sicut illud in Catalogo 2 no-
esse, fere vigesimus secundus annus esset a
cum talur.
morte Alexandri Iroperatoris, ul notal Baronius ad 4 De Translalione corporis supra notatu agit in li-

an. 258 num. 46 ea autem accidit anno ccxxxu;


: bello, quem de ijisa ccclesia edidit, Joannes Giacchelli
et post islam Epistolam ccepil intcr Stephanum et Serranus ; ipsiusque Pauli I Bidlam allegut datnin
Cyprianum Carlliaginensem. Dionysium Ale.randri- lcdictione xu, qnx fuit anno rjtts m, Chrisli dcclxii,
num, aliosque, velicmentius agitari controversia de va- ubi dicit se dictam ecctesiam in ittriusque Sancli liono-
lore Bupsttmi ab lixreticis eoliuti; non potuit ituque rem noviter construxisse, in domo qua? sibi paren- Translationcs
c ° rP ors -
anno culu extinctus fuisse Stephanns. tali successione obvenit; et corpora e.r neqleclis per

2 Quid crgo ? An desperabimus, cum eruditissimo Longobardorum imjjiignatioues crr.meteriis trunstulisse ;

Sche&ratio luijus Ponlificatus chronologiam oblinere S. Silvestri quidem xuiii Junii, et S. Stcphani xun
per Consulcs t Neutiquam profeclo ; scd servatis eorum Augusti : eorumque postca jiarlcm Sergius II Iraustii-

et mutati in noniinibus, mutabo numeros fiicillime e.xerrantes. et ubi lisse pnliiit in eeclesiitm SS. Silvestri et Martini de
Catalogis nu- qux publice imjirimunlur no-
Acla S. Stephani ex tisque Catalogi notant Valeria- monlibits. Interim ex iis
meri Consuta-
num m
et Gallienum n, scribam Valerianum mi veltis fgazettas anno mdclxxxii cum admira-
vocantJ_

et Gallienum m; et habebo annum, quo martijr coro- tione didicimus, Irircmes Magnt Ducis mense Julio ad

natus sit Stephanus , ccluii liabebo ctiam pra-ter : nundinas Messanenses solvisse cum multa nobilitate, eo

annos im prinu Cutalogi, pro mensibiis II, menses u, consilio ut in retlitu Trannm Apulix urbem appellcntes,

in secundo Catalogorectius notatos, quam in primo; et sectim advehant pr.rdicti S. Stephani Pontificis corpus;
additis ex primo diebus xxi, conslitiitnni habebo Chro- quod et factum esse, poslea inlellrximus, alque ex vo-
nologiam, temjtnsque snfficicns iis omnibus rebus, qux lunlale ejusdem Magni Ducis Pisas delutum, ad eccle-
summo Pontifice acta esse Historia ec-
a Stephano ut siam ejus. Hanc ibi jam iude ab auiio mdlm, instittito

Huc porro ratione eonventremus cum


clesiasttca docet. a S. Ordini Equestri ejiisdem S. Stephani extrui fecit
Baromo, annum quo occisus est Stephanus assiguante Dux Cosmus, pecitlia riler Sanclo isti devolus, postquam
Consulatui prxdicto, si rccle is Cousitles ordtnatos ha- anno mdxxxuii die. ejus feslo n slugiisli, in ipso sui

buisset, et suam exeriautcm Chronotaxim non


per regimutis principio.ad Montem-nutrlum rebellcs sitbju-
distulisset Valerianum mi et Gallienum m usque ad gaverat. Haelenus divinare nequeo, gitomodn velqnando
annum cclx. De dic Morth controversia nullu est, corpus istud Tranenses acceperint sed Itac occusione.

quin idem sit qui Sepulturx Stephano datx in Cce- spero deutraque Translatione pleniora nos accepturos
meterio Caliisti via Appia unde etium fl ieronymus : monumenta, tum eliam quibus argumentis putetur ipsum
in Marlyrologio ad im Nonas Augusti primo loco, Stephani I esse.

Propylxnm Maji. 13 XXV S. SIXTUS


38- CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

XXV S. SIXTUS II
Ah. an. 257
ivirs, natione Grtecus, ex Philosopho, teiriporibus Yaleriani ct Gallieni primum or-
ah 258. m, idinatus Vicarius S. Stephani, anno cclui, in Dominica, xxxi Augusti; eidemque suf-
11, i. 15.
l3 'lcctus Pontifex anno cci.un, die xxni Augusti, similiter in Dominica; sedit qua Vica-
rius, qua Pontifex, annum i. menses xi, diesun; martyrio coronatus anno ccluiii, ui Au-
Baron. a
200, ad 201, guisti ; sepultusque in coemeterio Callisti via Appia : et ccssavil E[)iscopatus mcnses xi,
m. II, d. 13
(lics XUll.

/Ycfu ''' ''"'< ''"'"•"'»'' « Actis S. Laurenlii, posl iliem Consecrationis ; qus sicul Greijorio propter alias
triduurii x Aicgikli, sicut Sixtus prsedixerat, martyrip cansas totis un fere ntatsiliits posl Eleclioncm esl dilata,
nat\o tempo-
teleberrimo eorongti '
ex quiius eyiridem tmte omnis cousa persecutionis, ideoque deficienlium
sic qui Elr-
ewnpsii Iliamnjmus, scribens in sno Marlijrohcjio, et ctutn consecrarent Episcoporum, factum liic credi.debet,
quidem primo loro, RomsB iu ccemeteno Calisti via ul Anteri, Fabiani, Felicis et Marcellini tlec.esi.orrs,
Appia natalis Xisti Episcopi. Annnm vero vuljaris licet pridem Electi fuerint, tum sero tumeii sint conse,-
:a:r, pro lliijus Poultfltaliis illilio iic ftnf suprtt ..i/ws- cralt.
sum,accutaliesime notant Consulespnmi, Maximuset S Ridiculus porro hic essel (nbricator Sixlinse inler
Glabrio; tecundi, Tuscus et Bassus ; et ideq pro tui- JDecretales Epislolx, tliimenm datam scribil Valeriano E
ni iij guas liabebat primue Catalogus, ex secundo et Decio Coss. nisi apparerel deceplum fuisse ab ttu- Decretales
sumpsi annuin i, neconlra hujus scaiiul.c patiis stylum elore iecundi Catalotji, sieul ab
S "PP° S >' X
eodent decepttts est
cogar assignatum ejus regimini tempus inchoare tnite Anastasius , ut scriberet Sixtum rexisse Ecclesiam
Consules nomingtos, sicuti faciendum (uisset cx stylo temporibus Valeriani et Decii, quo tempore fuit ma-
jn:m:r partis, numquam hjs nominalttis eostlem Con- gna persecutio. Ipsum vcro Catalocji Auctorem dece-
stdcs. pit, prteposterus quidem, sed usitalus loqiiendi modus,
2 SinijularSbr autem hoc loco nolanda primi Cutn- qtto vocabatur persecutio Valeriani et Decii, qux sttb
successorls
logi Et Presbyteri prffifuerunt a
verba tequentia; Valeriano ctepla, fueral a Decio conlinnala. Porroduo
leijendi dltalio
tvmja, Consulutu Tusci et Bassi usquo in diem xn Kal. illi numquam simul fuerunl Consules, nisi forlassis
Augusti, yEmilianoct Basso ConsuUbus anni ccluiui, Decius anno ccli Consul cum filio Decio juniure mo-
qntiiitlo salicrt xxii Jiilti eieclns Episcopus est S. Dio- vens in Gotltos, in gratiam Valeriani, rogatu Senatus
N\-iii , ,t vrl stalim ucl proxima Domiuica, tunc in instituti Censoris ad pasequeiidos Christianos, Mti-
x xi iii Jitln emtaiie, consecratus. gistrutu cesseril eutnque in Valerianuin traitsltileril,
:i Qttsres autem cur idem nonnoteUir, accidissepost jusseritque scriOi Valeriano et Decio Coss.
marlyrium SS. Anteri, Fabiani, Felicis et Marcel- G Hocautem vel indr credibile fit quoilin Faslis ac-
,

lini; iinii etiam tinic totis ui, xi, el xu, tic denique curatioribus itnuns notelur Coss. Valeriano
et (lilationis n etGal-
taiitte causa. xxxmi mensibus JSedes vacarit. Responsio aplior non lieno, atque ita deinceps, nusquam tamen inveniatur
quam, xmde in eis
occurrtt, setnper quiilem moris fuisse, m, si Consulatus Valeriani primus; utique quserendus mier
Valeriano
nnlltts esset eltjcltts consecratusque ricnntts, Presbyteri Suflectos per annt decnrsum, qualrs freqiiatiissimi junctus
regerent,usquedum celebraretur novi Pontificis etectio, fitcrunt, nltero vel uttoque Consulttm (qiti Kab ndis
ijni postta cum esset opportunum consecraretur sed : Jtmttarii maijistraltiin inierant noiabanlurque soli in
Imr nrr singulariler contigisse, nt propter rabiem per- fustisj morienle vel abdicare jusso. Notat aulein uir
secutipnii islius, qus sub Decio capta continuabatur eruditissimus Antonius Paiji in sua Dissaial. Hypa-
n Valeriano, totis undecim mensibus nequiveril Cle- ihicapart. 1 cap. 1, iium. 2, tria Nundina suffeeto-
itij (tt Canncteriis rel alibi ad electionem convenire rum Consulum fuisse usitata, imojaminde a Claudio
post Sixti morlem, sicut liiiittt diu post moitcm Ante- Augusto sex Nundinis crealos bimestrcs Consules.
i'i, Fabiani, Felicis ct Marcellini eonvenisse prxsu- Verum a solo primo Consulum Nundinio seu Collajto
niitur. qm et Consules Ordinarii appeUanlur, uuniis acci-
4 E.c tiinc ttiilrm nnn dicebaritur soli Presbyleri piebttt tiltilum tn Ftistis aliisque scripluris publicis,

Blectl pole-
regen . iei Eleotuscimi Pmsbyleris, sicuti m S. Gre- sallem ordinarie. Ceterum errorem commissum ab Au-
stas antc
gorio Mjguo aliisque deinde pluribus eerta aucloritate ctore Catnlciiji, in Decii tempore ttdiiotando Pontifica-
Consccratlo- comprobabitur, quorum etiam habentur Epistols cum titt Sixti, atjnoscunt Baronius ct cctcri omnes, ut nou sit
titnh lilecti Itomana) Eoclesia; Episcopi, usque atl opus ruin plunbus refulare.

XXVI S. DIONYSIUS
Ab an. 259 ex Monaeho, cujus generatio non
od 209 ""
DionysiOs, reperitur, fuit tcmporibus Gallieni so-
10, m B, rf. S. lius etCIaudii, anno ccmim, die xxnu Julii in Dominica, usque inxxm Decem-
bris amii cci.xunu ', sepultus liiiluo posl in ccemeterio
• Baron. a Callisti via Appia, cum sc-
»61, aU m, dissel aiiiius x. menses u, dies m: et cessavit Episcopatus dics u Corpus S. Paulus Papa
an II lll 3,

i. 11. videtur transtulisse ad ecclesiam, a SS. Stephano acSilvestro primum deinde et Dionysio
Quncupatam, vulgo S, Silvestri dc capite.

Primus
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 39'
A
D
X rtmus Calalogus inilium ac finem hiijus Pontificatus
gusti et Januarii, inter quas Pontificatus hic clamli-
D
DioNTam
tnm accurate delerminal, sicul el alios prxcedentes, ex tur.
Dia mortis: die xi Kalendarura Augusti usque in diera un Ka-
3 Putat tamen Baronius, Aureliani Imperio adieri- mon mate
lendas Januarii, ut dubitari nequeal quin mense De- bemlam mortem Dionysii, propter Epistolam Antio- dilala:
cembvi sanclus Pontifex obierit, licrl in Hieronijmiano
chenae Ecclesise, tempore Aureliani datam ad ilhim,
Martijroloijio xim Septembris, posl. relalos Romae S. ut censet Ensebius. Sed ipsa Epistola Aureliani non
Cornelium Episcopum et Saturum, Et de-
acldalur, meminit; ergo eliam
pole.ril hxc conjectura de. tcmpore
positio S. Dionysii Episcopi et Confessoris. Pulo Aureliani, ceteris Eusebii circa res Romanas kalluci-
aulem, quia mors iucklerot in festa Natulitia, instilu- nalionibus absque scrupnlo adnitmerui i.
tum fuisse, quando corpus elevatum fnit, ul Elevationis 4 Muilo mintis Baroniawe opimoni suffragari potesl,
seu iinv.c Depnsitionis tali die fnclM auniitt mcmoria qu.r snb Dionysii uonunc conflcta est Decrcialts
Epi-
potius, quam obitx Mor/is dies proprius inscriberetur slola, Ittm qnia ipsn nullius esl fxdei, ttun quia noltlnr Decrtlales
Romani islius antiqnissimi Marhjrologii tabnlis. Diem data Aureliano et Basso Coss. m
Nonas Februurii, affictx Vio-
tanien Ordinationis rescribo, non xi, sed lx Kal. Au- qualis Cmisttlalits nusquam inoenilur. Lnel vero anclor
"' p '
'

gusti, ut habcatiir Dominica qua factn sit : et ex die- pro Valeriano scripsisset yEinilianum; inensis lanien
bus mi solum rrlineo dies m ; nisi qnis malil pro un Aprilis qui atlsirilntur, ortluiiUionrm ipsins Dionytrij
Kalendas Januarii leijtre un, ut Sanctus obierit xxun diu prxcessil. ttt vidinnts. II tttc tititrin Epistul.r \imtlis
Decembris. quod
esl ttliti, nisi fclicior fueril fictio, in notandn data
2 Pro tempore Ponlificatus annos quidem octo solum m Idus Septembris Claudioet Paterno Coss. Ferum
Tempm sedls : habct Cataloqus prior, poslerior u dumtaxat ; MS. eosdeiu Consules iuiliti sequeiilis Felicis adscriptos in-
nosirum ui, Anaslasiana plcvaqne exempluria n sed :
venieus ideni Cotnpilulor, nihil riferre fiiisitit,
el tuccessor
qlio
Felici.
numerornm errorem cerlo corrigitnt Consules, perqnos anni mense dandas sub ejusdem Felicis nomine. Epi-
g nonalii quam indicali anui notantnr; primi, ,£milia- stolas cominiuisccrelur, setl, ut forstiilit, prinnim No-
nus Bassus secundi Claudius et Paternus; tunc
et
E
;
nis Junii, terimm Nonis Februarii ejusditn Jon&uta-
vero jam uumernbalur Claudii Iwjus anints [, ctrpttts a lus adscripsit, cum tl/c dumlnxat postridie Nonas
xxi Martii:et hnjits snccessor Aurelianus so/uinsumpsit Junii liict possil ordinatus, et quidem soluni Vica-
Iinpei iiiiu Martio seqtienti. Shniliter ubi scribebantitr rius.
mensesn, rcposui u, qui hoc requirunt Kaleudx Au-

XXVII S. FELIX
nalione Romanus, cx patre Constaniio, temporibus Claudii et Aureliani pri-
Fklix, Ab an. 270
mum ordinatus Vicarius exeunle anno cclxuiu, die xxuiii Deeemlii-is; deinde ad 274. an. 3,
m. II, d. 22
ipsis Kalendis Januarii anno cclxx successor Dionysii, sedit qua Viearius, qua
Pontifex annos u ; menses xi, dies xxu, ustpjc ad xxu Deeembris anni cclxxiui *
: se-
'
Baron. a
pullus in ccemetcrio suo via Aurelia, ae postea a Felice Papa II elevatus in ecclcsia,
272, ad 275,

ipsius nomini ibidem erecla xxx Maji, quando colilur : et cessavit Episcopatus dies xiu. an. 2, m. 4, i.
30.

ijepiillitm in coemeterio via Aurelia milliario II, principium duxeris ab ea porta qitc tdi/ii S. Felicia
Ecchsla S.
IitKalendas Junii, liabcl Ca/alogus secundus, eodem wtnc S. Pancratii dicitur, sicut et ipsamct JEcctesia;
Fetlis Via
rot tuensi, modo quo idem in Felica II poslca scribil, quod fecit juxla quam Fabrettns faciat ri<i> istas decussari. Quod
quomndo ab Basilicam via Aurelia, milliario ab urbe secundo, tiitiem suburbana S. Pancratii Eerlesia, supru cosmele-
atils adscri-
batur Vlx
in qitit el sepullns sit ; cum constct httnc Ecclesiam ab rium S. Cutcpodtt sita, cadem fnerit qux olim S. Fe-
Aurellx? uliisponi via Portuensi, ud qiuun eltum ducens Poitu licis dtcebiUur, censet Octtivius Piincirtilitts, tti ejus

Imbebitt noiuen S. Felicis. Non alitcr antem potest /ucc desei tjttione ; nusquam ttiunt /titdem ttppelluns nomine
contradiclio explicari, qiium quod Via Aurelia, concur- S. Felicisj sed ex Anastasio eum laudans, uta Felicel
rerit ciim Via Purtuensi, istic uln stuluit S. Felicia contlUam, a II tiniplijieiUiim: qitad dc alia quain dequa
ecclesia, ut ea niinc huic, uunc illi ndscribtttur. Ncc agimus nequil in/elligi: est autcm milliario ab Urbfl
enirn concipi possunt errasse Romani scriplores, qnales secundo. Sed hxc antiquitatum Ramanarnm scrutato-

fueritnt Aitctores Cataloqornm el Anastasius e.r una, ribns ulleriits relinquo discutienda,
e.r altera parle S. Hierenijinns ct mox infra allegandiis 2 tempora hic notnta venio: acprimo xxx dietn
Ad
sE/hicus, viarum Romanorum pertiissimi Sed e.c tli Maji appetlo diem elevati corpmis, vel si mavis dcdi-
Tempus Vica-
rersis portisduclx Vix sic ut alteva, sciiicet Aurelia calse Busilicx: qui deinde prx die Mm-ttsseu Deposi-
rtalits et
Centum-cellas, altcra Portuensis eo tendtit nnde nomcn twnis prtinx cceperit populo feslivus Habiri, sub lmpc- Sedli.

accipit, qiiomodo concurrere uspiam patueriul, explictttu rtitiiribus Cbristitinis. Dies Episcopatus \xu sic sumo
impossibile fore/, consideranti labulom qitam stto Lalio ex priino prscipuoque Catulogo, ut citin iis componam

iltits/ra/o Kirc/iertts noslev prxfixil ; nisi succurreret annos </u»s ille Imbet quinque, menses undecim : qui
Rtiji/iitel Ftibret/us, iu uuper editis Dissertntianibtis de ciim haberi nequeanl pOSl obitum Dlmnjsii, propttt ld-
Aquis ct Aquxductibus veteris Rom.r. Htc enim Dis- limo no/tUos Consules tiniti CCCSXIUI Aiireliaiium n et
sertationi 3. prxmitlit chiirtam topographicam, qua Capitolinum ; rcstat u/ Felix i/lttts fuen/ uUcgro utm

Urbs et pagi circumposili cuulincntur : in eaque distin* anno Vieurius, euntque annum habuerit cnni dtcessore
viam Aureliam duplicem, Novam unam, quse in insuper dies quatuor iillunos tinnl
guit comiv.unem, alque
Ptniiteiisem nusquam potuit incuri issc alteram, sim- ; CCLXUIIl: cujtts Consules ntm ejpriman-
tiinten uiiiti
ideo alti
Aureliam, qux ab alio longc principia,
plictter dictam lur, quiu tantillum spatium non merebatur ut
post
ad eunidem tamen Ceiitum-cellaritm termiuum ditctu, Consules nominarenlur. Hac autem rnlione recte

ab Octu in Occasitm Viam Portuensem, qu.c a Borea obitum Dionysii, adscriplum xam Decembris, et i/i« u
in Meridicm procurrit, intersecare debuit, si hujus Sedis vticanlis, reperlos ut secundo Calalngo, ipsis Ka-
lendis
40* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
A lendis Jannnrii anni cclxx, suffectus Ptmtifex Felix, estrepertum, cum titulo dicente, id meCorpus S. Fe-
FELIX. rexerit Ecclesiam adhuc annos m, menses xi, dies licis Papre et Martyris qui damnavit Constantiura;
xxn. Succcssio autcm ista tam accclerata credibilem potest, inquam, dubitari, an tale eorpus non sit potius

magis facit prmltctum Vicarinlinn. liujus primi, atque indubitabiliter Sancti Felicis Pa-
3 Henschenius noster, similc quid dc Vicariatu pae et Martyris. Creseit autcm ralio dubitandi ex eo,

sujpipalus, putavit annos u, mensesxi, dies xxu, sic quod ex tempore Gregorii Papse FII, quamlo Bene~
iuvcniendos, si Vicarms ordinatus Felix ui ( Junii, vi- dictus Cardinalis restauravit ecclesiam S. Pudentianx,
bitus anno xisset usque ad x\\ Maji anni ccuxxUiposttdtimot illi ibidcm ann aliis Reliquiis positum essc lega!ur corpus :

274 Martyris et Papae Felicis, honore secundi.


assignatos Consules. Scd ncque lioc patitur stijius Ca-
talogi in hac sccunda suipartc, nonrcformidanseondem sicut Itabct marmocea vctus tabnla, apud Onuplnium

nominare Consules in fhic unius Ponttficatus, <]uos Panviniinn tn libcllo dc 7 Ecclesiis ptig. 2G8.
habcbit primos initio sequcntis, ut apparct in ultimis 6 Alteratrum ccrtc primi Felicis cssc dcbet, ejus

Diqpysii iisdemque primis Felicis Consulibus : el magis cujus Portuensi Via depositam corpus, dcsuper quorum al
erecta
tcrum fuit
eliam tah conjccturw obstat mors Impcratoris Valeriani, ccclesia honoratnm vcrosimiliter a Felice II, prhis primi,

obita posl ipsius Feiicis mortcm mcnse Martio, anni quam in Romqnujn Episcopatum ab Arianis intrude-
jam dicti cclxxu. Quod autem animum huc non refle- retur, cum adhuc Diaconus esset; in quam acctesiam

xcrimus, ncc ipse, necego Hlius liicnbrutiouemrccotjno- postca ctium hujus Sccnndi, in vicino suo prssdiolo

scens, fccitcura servau-li dicm wxMaji pro vero Na- mortui, corpus collocatum a Damoso, ambiguam fectt

tati. Sed neque placebat anno cclxxiiii ila mortnum appcllationcm, cum ct Patroni et Conditoris idem no~

Felicem dicere, ut posi ejus obitinm vacasset Sedes toiis men esset. Quia autcm Prtmi atque indubitabtltlcr San-
un mensibus. Verum neuti um erat necessarium, si tunc cti, ct Pontificis, et Martgris Felicis nulta cxtabant
E
die 22 De- scivissemns, veros antiquorum PonJificum Nntalesnon Actu; crtabnt uiilem Passio secnndi (fabulosa illa qui- conditi in
cembrlt, cssc cx Catalogo secundo veldieannui cultus sumendos, dcm, scd tamcu seculo VI vcrissima cvcditaj Idnc fa- ecclesia quam
sed ex Hieronymiano id est veteri Romano Marigro- ctum dixerim fquod in pluralitate corporum uniSancto slruxit sc-
cundt'*
logio, ubi ad xxn Decembris ita legitun Romse via attnbutorum dici solum potcs') ut quisquis cx cadem
Portuensi depositio S. Felicis Episcopi. ecclcsia corpus alicujus Felicis accipiebat, potius Sc-
4 Via autem Portuensi ut supra dixi, fuisse Ec- t
cundi, utpotc per sua Acta famosioris, quavi Primi
chsinm S. Felicis tcstatnr JEthicus pervetustus Au- haberc sc crcdcrct : cx ipsis enim sepulcralibus iitulis

ctor, in sua Cosmographia Tiberis cursum describens, satis apparet, illorum auctorcs Actis inlucrentcs ila
Ecclcsia apud Aringum lib. 2 cap. iS, ct sic dc eo loquens : scnpsissc. Quia tmncn volnit Dcus, ut eo prwcise tcm-
l>r,iilirfa
IngressuB per Divi Apostoli Petri Portara, juxta ]>orc, quo maxime agcbalur de Felicell e rtumeroPon-
cur ah ali-
QUttill$ (If- Ostiensem quffi fist Divi Pauli, ot viam Portuensem lificinn, Sanctorum expUngendo, reperiretur etiam ipsc
imo et
ibi tumulatus.
tributa Ft- quse esl Felicis Mai i\ ris, urbem egreditur. Celebrem corpus quod illtus, non Pnmi, notam qualemcumque
llct 2,
jtrofccto oportct fuissc Eccles\am, qux ctiam nomen habcbat; pie prxsumi potest hoc csse revera Sccundi
dciii inu Porturum Romanaimm ! ideogue merito do~ corpus, Primi tiutem id quod translatum est ad S.
tcrcul Bosius cf Aringns nulluin cjus vcstignnn repe- Pudentianam.
rin, uisiS. Pancratii ccelcsiaei.\dcm iu.rdificata vide- 7 Idem qui istius Inventionis ad annum cclxxuii
rciur, locusque nomcn dumtaxat mutasse. Jsi mihi num. 50 meminit Baronius, videns qnod sequentis
neutiquam videtur credibilc, quod illi scnimnt, Invc Ponliftcatus initium ultra jfam dktum annum cclxxu Baronil
c/ironologia
intelligi ppsse de Felice II, cujus ct (iclilnnn Marlg- diflerre non posset ; necesse habuit Felicis Episcopatum
circa hunc
num meinfra doccbo, ct saJis debsbo taborare utsan- resjringere annos n, menses u, uno mirtus die,
ad Pont.ficcm.
ctc-probem obiisse, ab Ananis clcctum et consecratum ct hoc nullo cujusquam vctcris auctoris excmp/o, nulla
contru Liberium ; mortem vcro ejus in diem xxuim atterius gencris probatione allata faciens, nisi quam
Juln inaiiissc, auctores piane cosevi Faustinus etMar- habuit ad Dionysium tcmpus Aureliani protvahen-
in
ccllnnis tc.-.iantur. dnm ; tacite scdicet nobis annuens, quodpaiam fccerat
5 Imo dubitari potcst an carpus illud, qucd ab eccle- in Sotere, nt si salva auctoritate cpistolse Antiocheim
sia illo dcsolutu vidcttir in urbem fuissc translatmn ad ad illum scripts, possimus plus temporis Felici relin-
tcque ac ge-
tninum nunc drdem SS. Cosmx ct Damiani, quodquc sub Grcgorio quere, id ftdeiiter faciamus, ut fncimus, adnumerato
Jtomx corpusl XIII circa unitinn mdlxxx ibidem in arca marmorea etiam lempore Vtcanatus juxta stylum Catalogorum.
c

PARTIS II SECTIO II

Scctiomtm
Novurn posilme itprehenfo ductorem, qui
tiilogitm Poittifn-ium iuvt-itietn jiettfxtum
Ca-
tts-
veniatur ud gravem
ttts
illttm persceutionem, inqua vel cap-
Anclor, vel in exilium relegatus, aut fvga dilapsits
reltlfiiarum
Auctorcs,
<?'"' "<> Eutychiani iaitiura, istltd tttt reperc- nsqite ad tempora Melehiadis Pap;r, aliis quibuscumque,
trcs vct rat ilu reliqttit, nihil addens : sed eumdein votenttbus Catalotjum Pontifieittm pertexere., liberla-
quatuor cox- ctttteliistittis, itint futt contnitits solos exprimcre Consu- tem rctiqitit, in qtto wllent modo faciendi; ct sic alius,
vi.
/i'-S sltb iinihiis ts ttbitt, veium quoque sitjttavit
mt.rlts in Marcello, alius in Eusebio slylus inuenilur : jiost
ditin.Nam pust itomtiin Cithsulitm Aureliani et Mar- qitem iterum, vel idem qui terliam partem cerpcrat,
eelliani, kac quiitm alce lantum mt}uiigit, usque in Vtl ttlius sctt stjilttm eumtlein lenens, perreiit scriberc
diem un Idus Decembris, Caro n el Carino Coss. Utque nd Liberium : et sic rttrsum habemus annas
ditti.le sic progredittir, primum iillimumqUB tUeiii itomi- Lxxum ab aucloribus plane coxvis perlextos.
nam liuc formula, ex die. . . . usque iu dimec

EUTYCHIANUS
.

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 41*

XXVIII S. EUTYCHIANUS
utyciiianus, nalionc Tuscus, de civitaic Luntc, ex patrc Mariino, dic ui Januarii ,.

E,,.„.,,
1 Ab an. 57a

feria nu, in festo Eninhanirc ordinatus, auno cclxxu, fuit tcmporihus Aureliani «""m. an.
,. s, w, ii, &
let Prohi et Cari: sedit annos uin, inenses xi, dies m, marlyno coronatus uui 3.

Dccembris anni cclxxxiu" : ct sepultus in coumclerio Callisti via Appia, unde poslmo- Baron. a

dum ossa Lunam, ac denique Sarzanam translata, ct cessavit Episcopatus diebusuu.

Tempus sedis. j\_n >j


os hic signatos pulcherrime ftrmant, qui tunc iste. Awjusli setate scribejites, Lunam non altribuunt
Magistratum gepsere, Consules primi, Aurelianus Tusciac sed Liguriae; ideo Franciottns, in suoric San- Patrin vtrum
iii et Marcellinus; Carus n et Carinussecundi, : ctis Lucrnsihus operc, agens de martyrio S. Romani, Uma, an.
pro dic antem im Ittus Decembris fquem hohet primns cujus corptis S Eutvchianus cr&dtyir Lucensibus a%- Luca i*

Catahgus. u/Eutychiani martyrio illustratum) notavi nasse; suggerit, in nominaiUla vrbe patria antiqutm
ui Idus corrcctioncm sumens ab usu EcclesitC, com-
; suoesse mendum, cujus beneficio Limenscs hvjus SflO-
mcmvratwncm cjus aiiniversariam cclcbrantis ; idquc. ti Pontificis corpus obttnucrtat, quod potius Lucensi-
eo libentius, quod sic retrogradiendo ad Ordinationem hus, unica solum Itttertrla dtversts, debebatur, Qufn
ipsitts, veniatur ad festum Epiphanix, sotitum devo- etiam ait extare in Lucensi Arckivio antiquum instru-
tione maxima fulelium etiam sub cryptis degentium cele- mentum fqttod sane probtitum oportucrat, ut de antiquU
brari. Correctionem probat H icronymianum Martyro- tate judicnnn ftcrct) quo Ponltfex hic dicitur natus in
loyiiim, vbt simtltlcr ad uiLlus DecembrU primo loco Castello Montis-magni prope Sclavarn, quod intra E
seribitur Romae Euticiani, ct incuriosis libtariis e.ixi- territorium, non Lunense, sed Lurense est, solis
disse vidciur titulus Episcopi alias addi solitus. x. p. m. distans ah urue. Ego ncutn inbi pi\rjudi-
2 Catatogus^, et hunc secutus Anastqsius aliique, catum volo : matrimi tamen apud me moinenti est, ui

notant ui vel uin Kalend. Augusti, quasi tunc pri- csse debci, divisio Provinciamm a Struhoncct Pompth
Translatio
mum sepultus in cameterio Catixti fuisset Eutychia- nio itidtniia : nec p»io absque testimonia recipiendam
Corpnris.
nus. Occasionem dederit Elevatio velTranslatio aliqua mutationem limitum, qux facva sit antejioc Umpus.
ibidcm facta tati die, seculo v, sub Innoccniio I, cumis 4 fficporro in vium nobis redit IUustnssimus Jnmt- Baronii ,.
e.
eo loci aedificavit insigncm S. Sebastiani Basiticam ad lium Parer.s Baromus; utque redirc possit, annos gressusad
Catacumbas, super ptalimiam sub qua SS. Petri et Prohi Imperalofh uil ad \\ restrintjit, co secttritts, Chronolo-
? am
Pauh
'

corpora diu jacuerant : interim tali exemplo con- qnod vidcbat circa cosdem annos variari ab auctoribus;
ftrmatur, quod dixi, de die Natali aliunde quxrendo simiil efiam sra&it ea>fastis anni gclxxuii et um Con-
ipsum corpus olim in patriam Lunam relatum, nunc sules, Probum et Paulinum, atque Probum II ct
ilivenitur atquc a nobis honoratum ct anno mdclxii in- Rufum : pro quibus retinendis cerlat Bucherius in

specium fuit Sarzanae, ttrhe vicina, qum Lunse penitus Canonem Paschalem Viclorini, cap m 31 finientc. Sed
desolatx destructirquc in konore Cathcdrali successit. de Fastorum futnunc habcnlur) sincerilate, nemo Eru-
3 Quia tamcn Tuscus diciiur Eutyehianus, Strabo dilorum hodie dubitat .

autem lib. 4 ct Pomponius Mcia lib. 2, hic Ctaudii,

xxix s. CAIUS
natione Dalmata, exgencre Diocletianilmperatoris, ex palre Caio, fuil (empo-
Caius, JJon
ribus Cari et Carini, Diocleliani et Maximiani, ordinalus Pontifex in Dominica xtu mi-vMan.
,. ,
\1,m.i,d.
Dcccmbns anno cclxxxxiii; scdilque annos xu, mcnses iu, dies uu usque ad xxu i.
°
Aprilis ;
quando obiit in cryptis laliians, anno cci.xxxxuf ; ct sepultus est in coemeterio Cal- 2 8Md''

lisli via Appia, cessavitque Episcopatus menses u, dies uu.


mVu b

Dles mcrtli
D eoima Kalendas Maji, quo Caii Pontiftcium ftnit
primus Catalogus, ettam in llieronymiano Martyro-
mcnscs iin, Scdi Caii attributorum, Ilienim a x Ka-
lendas Maji, retrotracti perveniunt usgue ad xun Kal.
iogio, post Natalem S. Philippi in Htcrapoli, sic leyi- Jannarii : qui dies cum anno cclxxxiii Dominicus fuc-
tur : Romaj
coemeterio Calisti S. Gai, vcl Gagi
in rit, potet ratio cur priori numero potius quam poste-
Papa). Quod autem secundus Catuloqus alium nullum riori corrcctioncm adhibendam csse statucrimus. Inte-
diem notct, indicio mihi est Etevationcm corporis vel rim ex die mortis indubitato, vidcmur satis certo pro-
Dedicationem Ecclcsix proprix (quales dies in isto Ca- gredi posse ad sequentes Pontificatus.
taloijo fere obscrvantur) anniversario Passionis die fn- 3 Ad Acta ab Henschenio in Aprili coilccta addi
ctam fttissc ; istius vero Ecclcsiae restaurand.v noslro vclim, quod S. Caius Thebxos, ex Orientc accersitos, Bapilzati
hoc saccuh occasionem praebuit corpus invcntum anno cum Duce suo S. Mauritio Romx bapliiarit, quamvis Thebxi
mdcxxii. eorum martyrio, per Eucherium Lugdunenscm Episco-
" ordlnalio- 2 Iititium Pontificatus in codcm primo Catahgo pum dcscripto snb medium sequcntis seculi, Marcel-
nls.
notabatur a xm Kalendas Januarii. Sed vcl hic erra- lini Papx nomen infar&erit aliquis; quodmultam per-
tum a librario eat, detractionc unitatis , vcl cjusdcm plcxitatem •fiistoricis attultt, scientibus, Maximianum
additione, in numero dierum uu prxter annos xn et Diocleliani Collcgam anno ccxxxxui triumphas&e de
Ba au ib us
:

42* CONATUS CHRONICO HISTORICUS


A Bagauiibtis, conlra quos evacali Thebxi fucrant, For- apte subscribuntitr : sed commiini co laborant inter se D
tas/it autem m tiirio Martyrio, ad xxn Seplembris vitio, qiuiil ex Leonis Papx Epislolis loca integra, in Epistolx huic
et. succ.essori
illuslrando, aliud mbit peccatum sit, quam qnod Pon- iisqiie etiam unum habeanl e.x Hbris Hilarii tlc Tri-
ufflctx.
lifuis litnlus per antidpaliontm addatur Maroellino, nitotr, abipso Leone nominalim allegati, ibi vero con-

gui illos rcrrrn bapimrit, srd jtusu Caii, et adhuc sueto silentio iissimulali. Sic eiium snppositas Marcel-
Ilumiiii.r Eccltsim Presbyler HtaHquo Urbii litulo. lino epislolos mciitliana luce clarius coanjuit cpistola

4 Quie Cnio etdecessori ejut Eutychiano adscribun- 65 Hormisdx, pro exordio assumpta.
tur Decrctulcs, Consulibus quidem hinc suiiiptis salis

XXX S. MARCELLINUS

M
micellinus, natione Romanusexpatre Projeelo, fuit lemporibus Dioclctiani cl .
Ma-
Ab on. 206
atl 3111.
ximiani ordinatus Pontifex, anno cclxxxxui, die xxx Junii, Feria m propterper-
an 8, m. 3
secutionem ; scdii annos um, mcnses ni, dies xxu, usque ad xxiv Oclobris* anni
d 25.
• llanm. a colitur xxui Aprilis, quando forie elevatum esl corpus ejus in ccemeterio Priseillae
(
390, ail.

301, m. 1, ubi fucrai sepultum ; ct cessavit Episcopatus annos m, menses ui, dics xxm,
m. II. J.

23,
cutore se abdicante, Constantius Christianis favens
II ujus sancti Pontiftcis Natalis nttspiam invenitur in liberas mox acceperit Imperii habenas. Sed ecce,
antiquissimo omnium, cujub jam s.rpc mcmintmus, kiijus suse objectionis oblitus, et sequentem annum 305
li
Martyrologio ; atqtte exhoc defectu magis confirmatur inchoans a Martyrio SS. Januarii et Sociorum, amtra
Confiisto Eu-
scljit rlrca setiteniia Florentinii, asserentis ipsttm esse genuinum se pro nobis resnondet; quod, Qinmtuir.libet Constan-
Mane.ttiutim S. Hieronymi (aitum, Eusebiana colteetanea secuti. Si tius Imperator Occidentalis orbis regimen adraini-
ct Marccllutn.
enim tUmt Romat scriptum ub initio fuisset, aut cx alio straret; in extremis tamen ranndi partibus ipso
fontc qnam Ensrbiano non tlecssct iste : scd cutn Eu- agente, in Britannia srilicet aliisque oris Occiduis,
sebius nescivisset distinguere Marcellinum, a successore res Italisa ex Galerii Maximiani sententia regi po-
Marcello, hujtts nolius etiam meminit; et Hieronymo, tius videbantur quamobrem ejusdem Constantii
:

in Palxstina scribenti, occasionem ded.it eumdem simi- filius Constantinus, quod ab eodem Galerio Maxi-
liter pviPtereundi. miano appeteretur msidiis, coactus est veloci fuga
^ Porro tn Catalogo primo clare descriptum kujus sibi consulere. Romse deinde anno cccun Imperium
Tempus Se- PonUficatus initium ex die pridie Kalendas Julias, sumptit Maxentius, Maximiani Herculii filius, nikilo Romx tyran-
Uts rl diel
Diocletiano vi et Constantio n CoSs. per uumeros minus qnam pater in Chrislianos ssevus : atque ita, nidem exer-
mortis.
cetiant Galc-
aitnnriiiii, mensium atque dierum ibidem exprcssos, adeo iux snh Diocletiano et Maximiano exarssrat persecu-
rius et Ma~
certo ducit ad diem mortis a nobis indtcatumj Diocle- tio, Romae continuata est usque in annum cccx. Mi- xentius.
tiauo vni ft Maximiono vii Coss. et ab Iwc rursum rum proinde non fuit, quod extinctis oninibus attt fere
dic, per f^acationis prmscripts tempus,
tam commode omnibus Lalii, Hetrurix, Umbrix, ac Piccni Episco-
pervt'nitur ad initium Successorts MarcMIi, ut secttre pis, tamdiu expectandi fuerint, qui defnncto, nec ordi-
onvilno progrcBStiri videamtir, licet S. Marceliinus, natum f^icarium rehnquenti Marcellino, Successorem
tamquam sepultus xxvi Aprilis, adeoque ut vel tunc consecrarent. De hujus autem Facationis dittturnitate
vel '«'it 1
" aitlc vwrtutts, colatitr ab Ecclesia, utpote tali tanto dubitamus minus, quanto clarius agnoscimus Au-
iie inscriptus Mavtyrglogiis Bedse ipsumqut sequen- ctorem Appendiculam istam attexuit creato jnm
qui
ttitm, tilmni Utl riYtlniins fotltem )WU Ihthciifibus, )l(im Marcello, ipsius tamen Marceili Pontiftcatum non de-
illtuii tpxtum, de quoipse Baronius, ipsum altas pro- scripsit 'fristtmtnts fottt id commodius ab alio qttocum-
pugnans quugri lapsum pamitentiamque Marcellini, fa- quc postmortcm itlius faciendumj ftiisse illi sytichronum.
iciiir num. z3, non esse in eo ubi quia tnto pede Velas Glossa in 6 Dccret. tit. de Renunliatione, ut
consistat, quod in multis veheinenterdepravatusesse eam Romano Pontifta licere probet, assumit quod Mar-
videatur. cellinus renuntiavit Papatui , cui substitutus fuit
o l'c die antcni quo ohiit Marcellinns usque cum Marcellus. Sed ft.cc Olossa, nescio unde sumpta,
quo Marcellus ccepit, inhssrendo annis per Consules expungi xquemeritopotuisset, ac de fabnloso
illa Cy-
Vacatio Se- iwtutis, conficimus, Episcopatum cessavissc, annos non riaco, ad sequcndam S. Ursulam renuntiante, expuncta
dts perquam iM, i,t scribitur in ecgrapho Catalogi i ; non etiam ui, cst.
longa
ut kabet Catatogus ii ; vol nn, ut Liber Pontiftcaiis; 5 Quia tamcn non dubitamus, quin Itaud adeo diu
sf,t Hi annU : et facite fntt transcribentibus inter se post Marcellini mortem electus Marcellus fuerit : et Sola tamen
variare numeros, m in vi, vel forsan rotunde scriptos Baronius Pontificatus quosque anspicatur a dte Electio- Ordinatio
Marcelll
anuos iui iii un, At sicntijam s&pe monui, non facile nis, non autem a die Ordinalionis Episcopalis (a quo
non electio
[,;ii, utsi dedita opera, nomina Consulum alterari. In- tnmcn annos sttos tisque in hodiernum dicm plerique dilata vlde
tcnm insotita, et nusquam alibi usurpata Auctoribus Poniifices in signandis tittcris buliisque auspicantur) tur -
primi Catatogi diligentta, m notando annos, menses, ac vtderi possumus liac in parte non nisi quoad modum
dies cessantis Episcopatus ; arguit hie plam insolitum loquendi discrepare. Libentcr enim ci concessero, cfiam
quidaccidisse, quo tempore inii persecutio, ab eodem posita quamdixi ssvissimse persecutionis diutuvni-
illa
Catalogo mdioata. Soli autem menses ui, dies xxu, taie, convenire alicubi Clerum saltem semel sub terra
quos expunctis annis retinuit Baronius, quid obsecro potuisse ad celebrandam clcciionem, neque multis men-
Iwbt-iit iti Ecclesiastica historia, ab ipso hactenus de- stbusad id optt8 fuisse : ideoque puto nihil hic notari
ducta tam insolcns ut ita studiose notari meruerintt dc diuiurno Presbyterorum regimine, sicuti, tamquam
4 Kartfl iilc congerii ex suo computu argumenta, de re insolita, notatur post mortem Sixti II, cum totis
qu.i nibit attinet hic attingere, cum satis sit nostram undccim mensibus fuisset Ecclesia etiam absque Electo.
qula Ucet
Constantlus stahilirc ckronologiamt ul illa ultra evanescant. Quxrit Rcstatergo sotum reddcre rationem, cur Tnterpontificii
tn Hrltannia porro ati an. 304 num, 20, quae tam diutiynas ces- dies xxu, qui prXter annos et mcrtscs jam dtclos no-
favebat sationis causa esse potuit, cum Maximiano perse-
CArtsfiQjiis,
tantur in Catatogis, contraxcrimus ad xxm : Ratio
autem
)

iAD CATALOGUM PONTIFICUM. 43'

A autem est, quod ab initio Marcellini usquc initium suspecta esse eruditis multis viris sciebamus, gavisus D
Marcelli, numcratis annis, mensibus, ac diebus. inve- sum tn appendice ad Tomum 3 invenisse probubilem MAncEi.Li\rs
lirfractatio
niebantur duo dies ubundare ; quos malui dclrahefe ex aliquam eadem defendendi rationem, quam istic propo-
de lapsu
Interpontificii spatio, circa numerum annorum mani- sui, abreptus prsejudicw quod adferebat tot seculorum Marcttlini.
quodque similiter in numero dicrum posset
feste vitiato, prxscripho, quibus tradila illa et contra senttente ne-
vitiatum fuisse; quam ex tempore, Pontifuatui Mar- mine credita fuerunt. Poslea vero ad ejtistlem opinionis
cellini attributo, vec aliunde vitii suspecto. Denique prima imtui ac fundamenta examinanda progressus,
obwrvandum restat in Successore Marcello mutari sty- talia esse deprcltendi, et contradictionibns tam manife*
lum antiquioris Cutahgi, eximque resumi qui fuevat slis implicita, ut vekementer debeat vacillare fides ejus
ante Eutychiannm : ut mcrito klEC censeri debeat nova qux iltis nititur opinionis, quantumws antiqux et ino-
Partis secundx Sectio. litae. Sit igitur, nd unte dictorum correctionem, sequeus
6 Porro quse de Marcellini tap&u apud antiquos in- Dissertatio, viris eruditis ad examen pObposUa.
vencramus, dedhnus w\u Aprilis : etquoniam eavnlde

DISSERTATIO VII
De S. Marcellini Papae lapsu et poenitentia, unde orta et an vcra opinio?

Marcellinus Pontifex creatus est, reverso gellis concisus, ille lormentis intolerabilibus et un-
Ipsoqu-f>
ex Africa Maximiano, et in honorem Diocletiani gulis excrueiatus. quibus in suppliciis nonnulli etiam
Thermas ab eo nominandas extruere aggresso, rc- miserrimo mortis genere interierunt : alii itein

B cruduit contra Christianos persecutio, militibus alio moilo certamen suum peregerunt. Hic, contru-
Marcettinus prsesertim ad opus mancipatis. P>o quibus aliisque cttm dentibus eum quibusdam, et a«J iinpura ac nefaria
an. 297 fusti- fidenteretpubh.ee Imperatorem interpellasset Marcelli- sacrificia admoventibus, quasi sacrificasset, dimitte-
bus cxtus Maurus
nus, poslquam SS. Papias et ab eo baptizati, batur, tametsi revera minune id fecisset. Alius ve-
ideoque plitmhatisarsi, spiritum emisissent xxix Janua- ro, cum neque prorsus ad aram arcessisset, neque tnutti hu-
rii;etS. Apronianus, Prsefectus carceris, decollatus pcofanum quidquam atligisset, nonnullis tamen i[i- vmnnin ati-
qwti passt,
esset ii Februarii anni cnxcuil ; iratua Maximiauus sum sacriiieasse dicentibus, hanc calutnniam silen-
prrccepit, ut fustibus crederetur et expelleretur tio dissimul.ins, abscedebat. Hi Bemivivi cnrrepti
Marcellinus Episcopus. Bella deinde alia atque alia atqu^ liumeris gestantium sublatt, projiciebantur ut
in diversis orbis partibus emersere : quibus dum occu- mortui II 1 humi jaceutes per longissimum spatium
: I

puti Imperatores Roma absunt frequentius, relangutt pedibus trubebantur, et inter ens qui saci'ific:Lverant
subinde perseculio, numguam plane intermissa ;
potue- comr.utabantur. Alius vero clamabat, et contenta
runtque liberius aliquanto Christiani Romse agere, et vocc testabalur, se.sacrificia repudiare; aiius Cliri-
mtilti (trfe-
Marcellinus officio suo, saltem in lutebris et eryptis stianum seessevuciferabatur, salutarishujusnominis
cfionis falso
fttihji : atleo u/ etiam Ordinahones duus ibtdem eum confessionem pr;eseferens , alius item, se nec sacri- instmutati
celebrasse dicat 2 Cuialogus. casse, nec sacnlicaturum unquam, alTirmabat. Sed
2 Iloc in stntu Romae res munserunt usque ad ttn- et hi anumero^a mititum nianu, pu^nis in os ceesi
renovata
acrius an. nnm cccnr, qnaudo Diocletianus et Maximianus, fe- ac silere coacti, genis onmique faeie verberibus
303 perse- licem rerum suarum progressum et bellorum successum contusa, violenter expelleban*ur. Adco pietatis bo-
cutione,
adscribentes Deorum suorumfavori, Christianum nomen stes permagno utique ffistimabant, si id quouvolue-
penitus abolendum decrevere, persecutionique instandum rant, perferisse saltem viderentur.
per seipsos. ; Orientem Diocletiano sibi purgandum as- 4 Inter h&c Marcellinum, quicaput eratomnium,
sumente, Maximiano Occidentem. Publicata ergo sunt semper latere potuisse, vix '•/ credibiie : snperfuisse
adversus Christianos edicta, die xxni Febiuarii, steuh tamen debuit fsi huic parti Catalogi credimus, statim
fcontra quam alins st.ihteram tn S. GeorgioJ clare do- post Marcellini mortem scriptx : quisaujtom discredeH
cuit Stepbunus Baluzius,in Chronologia Dioctctiunia, ei sine scrupulo possit?J debuit, inquam superfuisse
edita post tom. QMtscellan. occasione librorum La- saltem usque ad xxm Octobris anni ccciu quatido jam ,

chintii Firmiani de Morttbus persecutorum. Paulo post pridcm ex Italia discesserttt DioeletianusJ mimquam
promntgittum est edictum aliud, ut omnes ubique redilurusj esto solnm culatur S. Mareellinus xxm
Ecclcsiarum Antistites vincti in carceres truderen- Aprilis, qttando forsttan anno sequenti transtatus est,

tur. Cuinque u jam capiendx mulhtudtni, sacrorum ad eum quem vivens elegerat mtu; sepultune locum in

pnesirtim prsesertim Ministrorum, Presbyterorum, et Episcopo- cnjpta ju.vta corpits S. Crescentionts : interim passim
contra Ec- Martyr obiisse jubente Diocletiano, Romss prx-
rtim, nimium essent angttsti; subsecutum rursum est legitur
ctesiarum
edictum aliud, quo prsecipiebatur, ut carcerilms in- sente.Solum hoc per se potest sufficere, ut suspectum
Antistttes
et ministros, clusi, siquidem sacrifieassent, libere abire sineren- reddatur prxtensum Marcellini martyrium. Ast pro
tur ; si vero id renuerent, tormentis gravissimis Diocletiano subshtuendum Maximianum ait Cardina-
cruciarentur Ihncjamvu iniri numerus eoruvi po- hs Baroniits. Fateor equidem, in Passwmbus plurium
tuit, qui in diversis Provittctis Martyrium subierunt. Marttjrttm sxpe letji Diocletiani nomen scriptufn; ttbi dicitvr a
Secundus Cataloijus asserit, infra trigintadies quin- Maximianus scribi debuisset : sedaddo vel hoeipsa in- Dtoclvtiano
ail lapsum
decim millia hominum promiscui scxus coronata dubitaluUterconstare, ejusmodi Pussioues diupost rem
protraetus,
fuisse. gestam esse descriptas, ex traditione non satis fida potius
3 Ret gestie indiijnitutem et arerbitalem, prout Eu~ quam certis monumentis ; et talem dico fuisse islam S.
sebius eum lib. 8 cap. 3 describit, ad. clariorem post Marcellini passionem, cui occasionem dedisse potuit

dicendorum intellectum, lubet hic transcribere :sicergo aliqua ejtts aut vero aut faho jactuta imbectlhtas. qualem
(qu ndo in-
finlti fcre loquitur : Tum
vero quam plurimi Ecclesiarum Ke- aliis obrepsisse Eusebiun scribit, aliis calumniose afjxctam
Martyres ctores, gravissima supplicia alacri animo perpessi, fuisse. Nam w accepta fuisset ab oculatis testibus vel
facH,
illustriumcertaminum spectacula exhibuerunt alii : ex publicis judiciorum quibus Maximiani
Actis, m
nonpauci, fracti animis ac debilitati, primo statim nomen leiji uemo tam socors li-
infalhbihter debuisset,
impetu prre timore conciderunt ex reliquis varia : brarius est, qui iltudin uomeu Diocletiani commutas-
quisque tormentorum geuera expertus est. Hic tla- set, et tiunc pro illo loqui fecisset.
;

44* CONATUS CHRONICO-IIISTORICUS


MARCfLLHUS r
- i Ea eadem tam male fUtei Passione accepta est Uius mittere in ignem ; ad quorum relationem convo- D
tt post pu- rjusdcw lapBugfif^anitentim circumstantiq, quam cata Syuodo, comparurrit cornm ea Mareellinus; fa-
alia
blicam in clumqur exrusare vulens nec valens, cum nemo dumna-
in2 Catahgo brevius ilescriptum invenio, wl plenius
SynaSo pa-
Vtlis.PoniificHm, his verbisi Et ipse tionem ejus utideret pronantiare, dicentUfus cunrtis,
nitentiam, inMSS nostris

M.ir. Uinus ad sacrificium ductus est, ut thurilica-


:i
quoniam priraa Sedes non judicabitur a quoquam,
ivi -pjoti et fecit. Et post paucns dies Synodo facta scripsit ipse et subwripsit damnationem suam printus

provincia Campaniac, in civitate quae vocatur omnium ; subscribentilnts contra ipsum et tres ejus
in
Presbyteros ac Diaconos duos, treccntis Episcopis,
Sinuessaj se ore suo pcenituit coram clxxx Episco- •

pis, cum cinere in capite suo et cilicio vestitus, triyinta Presbyteris, Diaconibus tribus, x Kalendas
piEnitentiam agens, et dicens se peccasse. Tunc Septerabris, Diocletiano vm et Maxiraiano vn, id

iratus DiocKiianus tenuit eum, compellens ad sa- est anno COCin. Quo audito Dioctetianus, cum esset in
crificium : ille autem clamabat dicens, Pceniteocura bello Persarura, miserit Romam iratns, et mttltos

lacrymis de prioreignorantia, quiagraviter deliqui. Episcopos ad martyrii coronam traxerit. Hxc autem
E( roepit blnsphcmare Diocletianum et idola daimo- narrantnr cnm circumslantiis et formulis tam pere-

ntorum manufacta. Tnnc ab eodera Diocletiano pro grinis, ne dicam fatuis, ul nequeam ammo comprehen-
fide Christi cum Claudio, Cyriuo, et Antonio capite dere, qua ralione potuerint isla Acta in compitationi-

suht truncati et raartyrio sunt coronati. Conjura- bus Concitiorum absque debita censura tolerari.
capttc plc-
veral autern Marcellinus Marcellum Presbyterum, 8 Ejo RomanxErclrsiie prserogativis additumpotius
mt t
atyuc
quam detractum vetim ; iltam tamen, falso affcren
duiii pergeret ad passioncm suara,ut pracepta Dio- aliquid, si possit,
26 AprilU
qua hic prastenditur prima Sedes nnn judicari a quo- tlfms nuUo
seputtus. cletiani non impleret. Post hoc factum jacuerunt
corpora sancta m platea, ad exemplura Christiano-
casuPapam
quam, ro acceptam seitstt quasi persona JfontlfiCU, auoauam
-n , ,
ruin, diebus xxxui, ex jussu Diocletiani. Exinde qua homo singularis rst, nullius judicio subjacerct, non judicandum.
Marrellus Presbyter collegit noctu corpora, cura modo falsa est, sed ab ipsamet Ecclesia positive rejecta
Pre I vtoris ct Diaconis, cum hymnis ; et sepolivit in Canone, Si Papa, dist. 40, sumpto ex verbis S.
via Silaria, in ccemeterio Priscillae, in cubiculo Bonifncii Moguntini Archiepiscopi et Martyris, ubi E
clano, quod patetusque in hodUmuru diem, quod statuiiur, ut Papa judicetura nemine, nisi fuerit a
ipse pra cepcrat dura traberetur ad occisionem, in fidedcvius ; quis autem magis abea drvius quam ido-
cryptajuxta corpusS. Crescentionis, ui Kalendarum hlalra, qualem nobis faciunt Marcellinum, qui.ejlts
Majarum. hpsum turntur, haitd sane prudenter allegante.i lapsum
(i Hactenvs verba, ut ex ampliori aliquo Vitavum S. Petri? Nec enim hic cum Christum netjavit Ponti-
Spnodu* au-
tcm (licltur J'ott1tfirtarum, quam Anastasivs habuit, contcxlutran- fexerat, srd prunum id factus est post Christi As-
acta Sijnu- scripta, hoc solum dempto, quodpro Sinuessa, exPla- censionem, licet antea drsignatus, quando Magi-
essw,
itiia Actitque Concitiorum rcstiiuta, legatur Fesanua, strum suum confesstis est Christnm fttium Dei vivi.

inauditum hactenus nomcn: quo omisso, Luitprandus Prudenti porro atque erudilo Lectori relinquo sigilla-
satis Synodum in civitate Campaniro artam
habuit tim expendendas ponderantlasque particulas omnes iusul-
dictrc. Sed scriptum perperam nomen facile imputari sse relationis illius. Anautem etqitantum Marcellinus
Hbrariis potest : hescio an ct nuraerus Episcoporum peccaverit, non definio : solum dico, tota ilta Acta com-
ibidem coUeetorum, pro tali tempore prorsus incredibi- mrnlilia esse ; et, s't pecraverit aliquid Marcellinns,
lis. Si rnnn in plcua Bcclesise pace , Constantino/m- id abitnde diluisse ea .rrumnarum toieranlia, quam tati

peratore commeotum et sumptus necessarios prxbenle, loco ac tempore ab eo exercitam necesse cst crrderr, ut

muttum (uit, ad Nicsenum Coneilvtm colligi potuisse vrl ideo merito reputetur intsr Martijrrs.
Episcopos cccxvni ; quis credrt iu lam s.rnt per&CCU- 9 Porro si etiam martijrmm per capitisrescissimiem
tionc, tam prope urbem Romam, convenisse Episcopos jussu absentis Diocletiani aut prxsentis Maximiani
ciaxx: ubi si sex vel octo adfuissent, cum aitquo consummavit Marcellinus, qua ratione id potuit tgtw- Q Uomo(t au ,

Presbyterprum nutnero t multum sanedebuisset censeri. rasse Auyustinus de tali persona, cujux lapsus (r.t is tem,sipost

ob 1 1 tecopla
Si autcm propter Marcellini vutgatum, ut supponitur, forsitan pcr caiumniam confictusj si totcm, itt ilehtut, lapsum mar-
tyr factus
180, litnmio lapsum conveneratSynoQUs ; quantum quse&o intercedere conlurbavtt Erclesiam; xqitum fuit diligrntia <inam
esset Mar-
pro tunc
debebat temporis, ut res ubiquv innotescere, conspirare potuil maxima vttlijuri quaquuveisum pienitentiam rjas, cellinus,
incredibtli,
ad Sij&odum contra Pontiflcem tapsumcogendam Clerus insigni martyrio coronalam ; ut communi omnibus F
Romanus, Episcopi ipsipossent undequaque convenire? scandalo communiter opponeirtur majoris redificationis
F,t rredet aliquis fragilitatis istius lapsum, si quis fuit, exemplum. Ta/r attlem nihil fac'um supponit Augusti-
ntni prius (ittam ista fierent reparatum s Marcellino? nus, ruyn in libro de \G sic
unico baptismate cap.
!'<;<> sane existimo hunc, si,ut I^omo, peccavit aliquid; respondet Prtilinnn :Quid jam opus est ut Episco-
coram proprio Ctrro et uno alterove. ex vtcinis aut forlc porum Roman e Ecclesia3, quos incredibilibus ca-
tuur Roms prmsentibus Episcopis, cqnfessnm culpam lumniis insectatus est, olijecta ab eo criraina dilua-
ejusque panitentiam rsse professum ifi mjptis Romx mus Marcellinus, et Presbyteri ejus Melchiades
;

Synodum, convanturam, expectatam ud unum vel


forjs et Marcellus et Silvester, traditionis codicura divi-
amjltus aitiium fquvd sonfl consequens foret, pro tanio noruni et thurificationis ab eo crimine arguuntur. utrumqtte
.
. . ,
congregotorum et majori convotatorum numeroj non Sed nuraquid raeo convincuntur aut convicti aliqua ig n0 rasset
facile credam. ducuinentorura firmitale rnonstrantur? Ipse, scelera- Augusttnus.
qui ad 300 7 Atqur hinc .rslimabit Lrctor, quid judicii fercn- tos et sacrilegos fuisse dicit; ego, innocentes fuisse
augentur in
dum sil de slctis, sub nomiur Conrilii Sinuesstiui vul- respiindeo.Quid laborera probare defensionem ineam,
Actis Synodi
plane {abu- galis, ubiad trecentos augetur numerus Episcoporunu cum ille nec tenuiter probare conatus sit accusatio-
losts, adeo ui nequiverint simul congrnjati in tocum uuum, nera suam.
sed quinquageni ac quinquageni successive- convfifttum 10 Vrrum quidem estquod Angustinus, peculiariler
haberent, etquasi ore omnium trecenlorum sua quique drsrrudensad drfensionem Melchiadis, qvi polissimum
vice sententiam ferrent. Iu Ins
autem Artis narratur impctebatitr, ostendat id ci numquam antea, cum ma
quomodo Marcellinus Christianorum Episcopus, et xime opus fuisset, a Donatistis exprobratitm, de ceteris
Orbanus quidam Capitolg Pontifex, de thunftcando autem taceal manrt tamcn, quod ut minimum de iis
:

alterrati intcrsc, conrrnrrint, itna iwclrstmul srsistere ignoraverit, et manet dtfficultas quomodo ignorare po-
Diocletiano etMaxiraiano (quasi verohi simulRomx tuertt lapsum summi Pustoris, tam mrmorabiii pceni-
fuerint) lum ab Urbano decrptus Marcellinus indu- tentta rcparatitm: manetetiam quod Augustnu tcmporr ,

ctusque in templum, visus fuerit ea octodecim post Carthagiucnscm tamen Collationem, in qua altum
testibus

siUntinm
4 ; :

AD CATALOGUM PONTIFICUM.
45 .
silentium de lapsit illo: rumor aliqnis primus a
Ptli- professores delitescebant, tot Christiani caleivatim
Imno lemere jactutits fueril, non ihm MaroelHni, quam D
prodierint in publicum. n, quod ad templum
idolo- MADCELLINUi.
Melchiadis aceusamli ergo ; dttnie amptialiti ab ejjti rum occesserint, sacrificii aut thurificationis sacri-
partianis Donalislis, omnimodo satagcntibns, ul hujus legae futuri testes, quibus sacrificia et quosvis
contrase lalam scntcntiam elevarenl, ct nullius pori- impias superstitionis ritus spectare nullatcnus
lice-
dcns csse sitatlcrertt. Quem riinwrem ut falsus in Mel- bat, ut constat ex Tertulliano passim
chiadeef Comprcs/qileris ejusfuefit;asserenie jd
in libro de
M- spectaculis, sed maxime postquam cap. 13 : ubi
gusltiio: eerniii fuisse iu Marcelhno, eodem Augustino
praemisit Ghristiaups ahstinere ab idolothytis
ex
id iioii e.cpresse neganlc, crcdcrc non Jebeo, nisi fortiori horrore idololatriae, Baee addit: Siergo
gulam e\ ver>-
aligua anctorilate convinear quuni sil eoruni, quos,Acta tremub iuqiuiwmenlis devilumits, qnatilo
magis augu-
procul dubio commcntilia scculos, secuta deinceps est sliora nostru, oculos et aitrcs,
ab tdoloilujtis voluptatibns
postentas reliqua, iiulla disciissione eorumdem Aclorum abstmemus, qux non intestinis trautigufltm . ;ed in ipso
prxmissa. In liis fuisse Aitctorem Catalogi 2 crederem, spiritu et annna digeruntur, qnorvjn munditia magis
nist oHis quoqiie manitestissimis fabulis inlerpolatum Deum
atl pertinet quam inleslinonim. Qnod si

pecta-
eum invenirem, qiiibus omnibus ftdcm adhibuisse .rgre cula adire Christianis non licebat, 71110 cc idololatria
mihi persuadeo : eiim vnleam cremplis iiiterpolamenlis conslabat untversa enruni paratnra, ut ait Teitullia-
islisconte.vlum tolnm oplimesibi colucrere, itaque au- nus, quanto magis ipsis erat illicitum
sacrificia ipsa,
ctorcm excusari posse. falsis exhibita numinibus, spectare?
11 Haclenns fueiamde hoc argumento commentatus Actaillareferunt Lxxulestes adductos fuisse
vi.
yatatis Alc- jam inde ab aitno moclxxuiii cum suspenso Traclatiis ; in mediani Synodum, qui Marcellinum sacnlegaj quod tcstes
tcxander in- Ittijus tunc edendi consilio, tcmptts mihi dcdi secundts thurifieationis convincerent, et nihilomimis dixisse luerlnt 72,
super expen-
lertiisque curis eumilem elimandi, qui jam ultra sccu- ipsi universam Synodum, Tu
dit, eris judex: ex le etrik
lum xn processeral ; et ex Romanis archivis expectaiuli damnaberis et ex le justificaberis, Itimeti in mstra prx-
subsidia quartlam, infra suoloco proferenda. lnlerim scntia. Et post depositionem
I
dicitur, Ore sno eontlem-
prodierunt Parisiis Fntris Nalalis .llcxandri in se- natas Nemo cniin inquit
: , aliquis ex tictitiis istis
lccta Historise ecclcsiastkx Capila Dtssertationes, qua- Patribus, unqiiam judicavit Pontffigem, nec Pr.c-
rttm viginti sunt pro seculo
m, ubi Conclusionem I, quo sttl Sacerdotcm suum; quoniam primtt Sedcs non
Marccllini lapsus coramentitius esse dcfiiiitiir, conclu- judicatur a quoquam. Quae si vera essent, quam
dtt,quxrens Cur Donastitae, qui omnem verterunt ob causain tot prolata essent adversus Marcclli-
lauidem in tot Conciliis et Ccllationibus, ut unum num testimonia'? quorsum necessruii testes ad con-
Caecilianum traditionis arguerent Marcellini Pon- ; victionem rei, qui a nemine mortalium
judicari
Domatisla-
tificis lapsum ac thurificationem saepius non prodi- potest, etcujus standum judicio sitetiam in propria
rum Cartha-
qine ea de re derunt ac probaverunt ? et subjungit : Certe in cele- causa?
silentium; berrima illa mandato Pontificis facta Collatione vii. Ad quid mysticus ille_ lxxii testium nume-
Carthagine, Catholicos inter et Donatistas, cum rus?
sese paratosjactitarent haeretici ad convincendum viii. Quam bella librae occiduae, lxxii solidis con-
traditionisMelchiademRomanum Pontificem.etpro- stantis, ad lxxii testium numerum allusio I quam
lixaadmodum acta Iegi petivissent nihil in eis quo ; nitida elocutio, Quoniam iu septuaginta diiorum libra
reus probaretur penitusinventum est, ut refert Au- occtdua iu reparationem rcsurgil annus ! .lEnigma certe
gustinus in Breviculo Collationis diei tertia? cap. quod nullus Oedipus solveret.
18, et libro post Collationem cdito cap. 12 et 13. viiii. Quam congruum primaevaeEcclesiae moribus,
At, si vere lapsus esset
lapsum Marcellinus, ibi ut ad testimonium ferendum contra Pontificem ad-
ejus objicere non omisissent, ad facessendum nego- mittatur publicus adulter quod tamen factum quod rem
! in
tium Melchiadi, qui ejus Presbyter fuerat; sicut publicc actam.
Actis proedictis legitur.
ncgaverit (n
ex persona Felicis Aptungitani Caeciliano moverunt Verosimile non est, quod Marcellinus,
x. qui Concttto reus
quaestionem, quod ab eo fuisset ordinatus, qui fuerat palam in templo tanta spectante multitudine tlius
sacrorum librorum traditor. adolevisse fingitur Herculi, Jovi, Saturno, admis-
12 Hinc ad secundam conclusionem suam Iransiens sum a se in totius Romanae civitatis luce facinus
,
Alexander, ut probet Concilium Sinuessanum suppo- inficiari ausus esset : quod tamen Acta pra-fata te-
'
sititium ae plane fictitium esse, varias ilhus expemlit stantur.
tt in actis
prxtensi circumstantiits, a nobis dissimulalas, qtiarum m est, xi. Pontificem Romanum illo aevo purpuru fuisse
Conalii Si- quod in Actis istius Concilii Marcellinus dicitur in- indutum, nemo sibi facile persuadebit. Porro id
nuessani,
truduclusa Diocletiano in templum Jovis, Vestae supponunt_Acta Sinuessana, in quibus unus testium
et Isidis, sacrificasse Herculi, Jovi, et Saturno. quaerenti Marcellino, quo die ipsum thurificantem
Istud porro verosimile non est, cum cuique Nu- vidisset, respondisse fertur Quo die exuistipiirpuram ;

mini proprio in templo nuncupata fuisse vota et et uitlitisti ntcciim, et gaudcbut super te Dioeletiunus
oblata sacrificia, omnia Antiquitatis monumenta et quos paulo aitle negabas, eis anle ejus tiibuual tltu-
habeant. riftcabas.
Ferunt istiusmodi Acta, Marcellini condem-
iv. 13 Addit deindc. adltuc alia Alcxander, ac denique
intcr ulias nationem ad Diocletianum esse perlatam, cum esset sibi objicit aucloritatem Nicolai Papa I, .ad Micliaclcm
eorum in-
rcspondetur
cptias,
in bello Persarum quod apcrtae convincitur fal-
;
Imperalorcin scnbenlis, ct Breviarii Romani eadem et
ex objectlonl
sitatis, cum biennio antequam se Imperio abdicaret referciitis </«a' ille de lapsu Marcellini ac responso Sy- auctorilute
Diocletianus (abdicavil autem uti demonstrat Balu- nodi. Et de Breviario qnidem respondct, non censeri Aicolai, et
zitts, Kalendis Maji anni cccv) de Persis debere exploratae et inconcussas auctoritatis quse- Brcviarii
profligatis
Itom.
cum Maximiano Collega suo Romae triumphum ege- cuiiique ei sunt inserta quod illius lol locis anlehac
:

rit. faclx correctiones sic probant, ut spem faciant non dis-


v.In Actis illis habetur, multitudinem Christia- pliciturum sacree Ritiium Congretjationis Pr.rsidibus,
argult quod
Chrtstio.nl norum ad templum Idolorum perrexisse, ut de rumo- qutsquis bona ductus ratione atias subinde adhuc sng-
dicantur
turmatim
re qui sparsus erat contra Marcellinum certiores geret.Ad Nicolaum qitod attinct, eum boita fide alle-
fierent, et testimonium contra ipsum ferre gantem qttx suo tempore refcrebantnr ut ccrlo vera,
accurrlsse possent,
ad lapsum si eum viderent idolis sacrificantem. nuuc tamen repudiantur ab Eruditis ut certo falsa,
At in ista nar-
Morcettini ratione multa suntquae veri speciem nullam habent. non putat commisisse aliqutd qitod Pontiftcix dignitati
Vectandum, i, quod tempore persecutionis, quo fidei Christianae probro verti maguopcre possit : alioquin enini tanto
Propglxum Maji 1 justtus
. ;

46* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


A justius eidem objicevetur Marcellini thuriflcatio, quanto positione suspecta, in secunda Antucrpiensi conatus est D
mabcbluxis. gravius foret Ponlificem aliquem thus obtiilisse, cum snspicionem detcrtjcre, eaque verosimilia faccrc : non
idoh/atris ; quam in a/icuju.s rei nurrntume crravisse, autnn id fecit m causa Pv/ijchronii. Fateor, scd catc-

cum vulgo hominum celerorum, etiam optimoruni. Quid nus tantum id conatus est fut apparet ex Jppendice ad
autem cunctabimur fateri , in ncipicndis Sinuessani anninn 302 p<nt x TomumJ quatcnus utcumque satis-

Conci/n stipposititiis Actis, c.rrarc potuisse Nicolaum? faciat vehcmcntissunis virorum doctissimorum querelis,
cum ai eadem epistold ad Michaeterh paulo qnte, inve- de Martyrologio atque Breviario Romano, quod ista
niamus sinttliter al/egata Acta cujusdam pseudo-Con- in Ecclcsia recitanda contineant sitadeatque Eccle- ;

ciln Romani, sub Sixto III, causa Polychronici m siam Romanam, qu3e ante octingentos annos ita

Ilurnsnlvniitani Kpiscupi qucm nullum unquam in ;


publice lecta reperit, quamvis sibi valde molesta,
rcruui natura fmssc ad annum 443 agnoscil demon- haud adeo vane leviterque ista hactenus legenda
stratque Baronius, et cx nosiro de Ulius Scdis Epi- reliquisse. Atqui in hoc libenter Baronio subscribimus :

scopis Tvaciatnliquct. Istamcn postsuam restituiwncm qwe tamen hactenus aboiita non sunt, aliquando abo-
sedisse diciiiir adhitc annos septfim e.t menses sex lcnda non diffidimus, cum sci/icct inter omnes ctmve-
auditus uutcm in judyio fuisse, Valentiniano septi- nerit de covum falsitatc, Dfcimus aittcm Baromum,
mum et Avicno Consulibus, id est anno x post mor- non ntsi paucas ex multis ohjectiombus solvendas sitsce-

tem Sixti. Hzc diiaque cum crpcmtisset Ctirdtnalis pisse, idquc /uiujuide satis parum cfficaciter per dis-
et

Baronius, et Acta ca ut legitima


quhsi dbjvcisset sibi, simillima valde exempta. Quod autem ait de tempore
citato a Nicolao Romano
a Petro Da- Ponlifice, et octingentorum annorum, quibus ita lecta in Ecciesia
miani, atque ab aliis postea recentioribus, de illis fuevint, id ncque certo atiquo documento probat ; nec
minime dubitautibus tandem concludens, Libenter ;
nt probaret, sufficere posset fidei indubitatx Actis Si-
gauidem audirem, inquit, si quis esset fquod idem de nuessanis asserepdas : cum simi/itcr aut etiam diutius
Snnuessanis Actis a me dici escistima) qui eadem Acta tolcruta in ActisS. Silvcstri, a/iorumque nonnullorum,
B vcntati in omnibus redderet consentanea*, aut sal- nunc sine scrupu/o examinentur, ct fide indigna judi- . ,
(

tem aliqiia ex parte verisimilia. Licet enim in his centur. Utrum autem Romana Ecclesia morem as-
plurimum luboris insumpserim, niliil prajterea sum sumpscrit lcgcndi Sanctoium Acta snb Matutinum Of-
conserutus, ni.si ut inipussibile esse repererim, atl ficium, ante unnos plures quam qnadritigeiitos aut quin-

veritatis hncam eadem revocari aliquo modo posse. gcntos, equidem dubitu vehementer; adcoque privati
Ast, inquies, idem Baronius, qui et ipse Sinuessana solum usus, non pubhci, erant si qua antea extabant
Atta iii priori sua editwne Rumana habuerat de sup~ m Romanis Basilicis Passionalia vel Legcndaria.

PARTIS II SECTIO III-

XXXI S. MAUCELLUS
Ab an. 308 ad
H /"ahceu.us, nationc Romanus, ex patre Marccllo, fuit temporibus Maxentii, ordina-
310 an. I, 1/1 Lus Pontifex anno ccaini, diexum Maji, Feria m Pentecostali : sedit annum i,
Blot. 7, d:es
30, XTJLinenses un, diesxxx, usque ad xui Januarii anni cccx* : et cessavit Episcopatus
* Biiron. a
301, ail 300. mcnses 111 : ipse vero sepultus fuit in ccemeterio Priscillae via Salaria.
an. 5 ni. 2,d.
25,
.1 rimo Cataloqo inlt.rrens S. Hicromjmus in suo cccxn, quo alii nominabant Coss. Constantinura n et

Martyrologio, vcl ante ip&um Eusebiue in Collectancis, Licinium n primiim autem Consulatum aim Romulo
:

iliem xui Januarii sic exorditur : Roiikc via Salaria usurpavit eodem anno, qui fuerat utriusque Maximiani
i:i ,
-ii ineterio Priscilte, depositio Marcelli Episcopi Consulatu x et vu cecplus notari, id est eodcm quo
et Confossoris. Aclcoque celebris mansit Ronur liujus nos Marcelli Ordinationem posuimnscccum.
dici meminni, nl cum crectti postmodum essel sub ejits 4 Inlerim Consulatus Maxentii et Maximi (usur-
mnunic iicca liunt.v ecclesia, m ipsa Lucinse quam patur aulcm niimeu Maximi pro nomine Maximiani, F
dcdicaverat ilomo, eoque Ultitum ejus corpus, illius aa- uti in Consulibus Vicioni ssepe est vitlere) subscribitur Decrelates
nivcrsario id factuin essc ciilcalur ; juo fiat itt idem Decretalibus sub nomine Marcellini fabricatis : sed suppositx.
dies etiam m secundo Catalogo notatus inveniatur. frequentia carum plagia, in margine a nostro Labbxo
2 Vtcrque aanus, piunus srilicct et ultimus Mar- notula, manifestitts detegunt imposturam, cui alioquin
Rtitio tempo-
Hj. celli, ex primo Caialojo, suppletis tlcfcclilnts, hahcnlur sutis essenl Consulares Fasti, tali Consulatu nusquam
notuli a Consulatu [Maximiani llerculei] x et Maxi- notati.
miani [Galerii] vn usnue [iterum] post Consulatum 5 Epilaphium MarceUo scriplum a S. Damaso
x et vu uln to iteruin nccessario addendum, ut ha-
: Papa, atque ex Amlrea du Chesne relatum, sed non Bpitaphium
hciiiur aniiits ccc\. Esl autcm, ul supra dixi, alius liic satis intellectum a Bollando in Januario, videtur hic
stylus, duin dies primus ultimusque tacetur. regustandum.
3 Sccuitdus Calalogus eidem annos iv assignai : Veridicus Rector,* Iapsus quia crimina flere 1

lapsoa
Atia8tasius et Auctor MS. nostri annos u, meuses ui, Prtedixit misei-is, fuit omnibus hostis amarus.
dns wi, ei cccdi possent voluisse Marcelli Poiiiificu- Ilinc furor, hinc odium sequitur, diseordia, lites,
tum ordiri a dic, quo eum Cterus liumauus eiegit in Seditio, ceedes : solvuntur fcedera pacis
locum defuncti absque Vicario Muiveliini, nisi simili Crimen ob alterius, Chrislum qui in pace ne<»avit
tzorbitanlia Eusebio dcfarcelli Successori iidem tri- Finibus expulsus patriae,* feritate tjrannus.
biierciit annos ui, menjein i, dies iii, cnjus tamen Ha;c breviter Damasus voluit comperta referre, '
lyranni
Pontificatum constat fuisse brevissimum. Nihilo levius Marcbi m populus meritum cognoscere posset,
iit

iidcm Audores m signandis ConsuUbus exerrarunt, lli, notat Bollandus : Nulla alibi (quod sciam;
...en-
iiuiii scripserunt & Gonsulatu M:t\entii ivet Maximi, tio exilii Marcelli. Sed nec hic eliam ulla quis Mar-
;
usque ad vel usque post Consnlatum. Maxeiitius cellus hic non dicitur Finibus expulsus
, patrise.
ciuin se iv Consulem solum sine Colleija dixit au Quia enjo? Idem qui Christum in pace negavit, ob
cujus
AD CATALOGUM PONTIFICUM 47*

A cujus crimen soluta pacis facdera, qui deniqtte feri- et Licinium : qucm Licinium primum quidcm cnm ry
expUcatum. tate tyrannus fuit; qnod non intclligens impmtus Cnnstantino Christinnum videri voluisse„ demonstrat yAncELixs.
libranus, commodiorcm sensiih fQcturupi se credidit ex Euscbio Daronius ad an. 314 num. 12; et satpius
si scribcret, Tyranni. Voluit erao Damasus significare, victum a Constantino tandem in Galttas rclegotum,
quod quia Marcelli ad pccmtcntiam liortantis, et mala cx Joanne N icomedtensi Presbijtero concvo discimus in
retpublicse alioqui incubitura prxnuntiantis prttdicatio Vita S. Basilei Episcopi Amaseni, a nobis data ad
odium commune ipsi attulit secuti sint ii quos narrat xxui Aprilis,
cffcctus, ac denique bellum ctvite inter Constautinum

PARTIS II SECTIO IV-

XXXII S. EUSEBIUS
natlone Gnecus, ex palre Medico, fuit tcmpore Maxenlii, onliiiatus anno
EusEBltJS,
Anno 310
cccx, xui Aprilis in Dominica : sedit menscs u, dies xi, defunclus xxui Septemlnis' :
iii. i. il II

Appia '
llaron. a
iepultus vel elevatus in coemetcrio Callisti via 11 Octobris : et cessavit Episco-
309. ail 311,

patus dies xi. an. 2, m. 7 d.


10.

ll<it.'( quidem antiquus Catalogus, prout csl traus- 3 Baronius fatetur Ettsebium hisloriograpltiim, cut
Brrores nobis, menses quatuor, dies sedecim, a qtia polesl inb.rret, solnm uu menses huic Ponitficalui
criptus a
correcti. E
rj xiu Kalend. M.ijas usque iu diem xui Kal. Septem- dare ; ijise tamen mavult slnastasinm seqni, ct scribens Enitbii
'
bris. Sed cum minifestum liir appareat vitirnn nume- annos n, menses uu, dies xni usque ad xui Sep- Hxf.irtngrapM
negllyentia,
rorum, lctjendum trcdidi menses quinque, dies duo- tembris, quia id magis ctmveniehnt ratioiubus sms :
decim, a xm Kalend. Majas usque in diem ui Kal. cum nos pitteintis potius inhserendum Coiisiiliittiuin ito-

Octobris. Hunc enim vcrum esse Deposilioms dicin, tis, tamqnam rharactm temporttm omninm certissimo
persuodet II ieroiiijmianum Marlgrolngium Itis verbis et rcceptissimo. Qttod ad Euscbiitm Csnariensem atli-

ipsum cxordiens : Romre via Appia in ccemeterio net, essct ci, tttpote hoc tcmporc vivettti, dcfercndum
Callisti, depnsitio S. Eusebii Episcopi. Qttod igilur prse ceteris, saltem quoad hosce Pontifices; nist etiam

in secumlo Calalogo legilur sepitltus ui Nonas Octo- in histam ncgligcntcr versatum conslaret, ut Marcel-
bris, de die sepullnr.r aul Translalionis inlellitje, pr.n linum a Marcello non distmguens, in unam duas per-
qna ttimen fcstivus manscril dies Mortis. Et Itic cliam sonas conflaverit : qttod oiiiniiio slupcridnin, el vix cre-

invenilur in tribus pcrvctustis Romanis Maiiyrologiis, dibile forel ab co ftcri potttisse, nisi oculis ipsts tctictur,
r
Bcdx contexlum snpplentibiis (f alicano sciltctt, Bar- simitlque evcrtercl omncm ejtts in liisloria Pontilitia
bcrino, et S. Ctjriacx) ubi ad ui Kal. Octobris dicttar aucloritatcm.

Romfe depositio S. Eusebii Episcopi et Confessoris, i Porro qttod Eusebii Ponti/icatui Consitlatum itttl-
ct idcm etiam Ado liabet. Fabutam de inventa biijns lnm adsrribant Catalogi, eo fil, quiu prxler tijratinum Bpistotx
Pontificis teuiporc Critce, elogio secundi Catalogi in- Maxentium, qui stbi soli 111 Consulatnm arrogat, aimo spurix.
sertiitn , refntatam invcnics in Actis noslris die 111 cccx nitllus Consul fuit, sed scrtbebatur, iterum post
Maji. Consulatum x et vn ne ttimen spuri.e agnoscerentur
;

2 Qui aulem, uti supra, loco expuncti Maxentii epislolsr, quas sub Eusebii nomine habemus, placv.il
non addittir Pust Consulatum, ideo opinor nec Maxen- eas subscribere Constantino Consule. Sed hic primum
Mutatus Consttlatum gessit anno cccvn, secuudtim vcro dttmtaxal
tium qttidem hic a priino Auclore scriptuin futssc ,
Auctor,
adenque ilivcrsnm hitnc csse ab eo qtti de Marcello inut cccxn : qttorum ucutcr annus Eusebio congruit.

scripscrat : itemqne abeo, qui resumens accuratam se- Nihilo meltus exemplu alia pro Constantino habent

cutnhv Scctioias diligcutiam, eamdem coittinuavit usque ejus patrcm Constantium, quia hic sexltim cl ultimum
ad Liberinm, primtiin ultiinnmqitc diem dcfttiicndo. Coitsulatum suum gesstt anno cccvi.

r Denique vacantis Scdis dies ui notatos in secuudo Ca~


talogn, converti in xi, ul haberem Bominicam, qua
inslitulus ftterit Successor Melchiades.

PARTIS II SECTIO V.

XXXIII S. MELCHIADES
M fuittemponbus Maxentn nrimtim Eusebn
"elciiiades. nalioue Afcr, et Constantini,
,,. . ,. .... . ... „ . ,. . . ,. ,,. .
Aban.3[tla»
Nicanus, a die n Juln anui praedicti cccx, quae luii Domimca isedit qua Vicanus in. «n. j.

iiua Pontifex annos m, menses ui, dies uiiii, usqae ad x Januarii anni cccxim" ' Baron. a

311, ad 313,
elevattis in coemelerio Callisti via Appia, dic x Decembris, quando colilur : et cessavit an. 2, m. 2,
d. T.
Episcopatus dies xx.

m licronymianum Martyrologium tlie n Julii, post re~


latnsalios Rom.T, subjungit; et depositio Mtltiades
in diem in Idus Januarias, et pro IdussubstituiilU,
Sccundus Catulogus nec tocum nec dicm sepulturse,
m
Dlet niords
Papae scd tibrariorum vitio factum credimus, ut pro
: notari ab cu alias solita1 , habet ; guod non Auctoi/ sed
voce Ordinatio, tegatur Depositio : nam antca dic x transcribcnti impntandum credo, cum Anaslasius clare
Januarii in eodem Martyrologio srriptum fucrat. Et dttttt, quod Melcbiades (sic enitn scribunt recentiores)
depositio Miitiadis Episcopi. Atque Itinc correxi sepultus est in ctemeterio Calixti via Appia, in
ecgrapkum nostri Cata/ogi, in quo legebatur Miltiades, crypta, 111 Idus Decembris, quo die hodieque colttur;
supra annos iu menses ui, sedisse dies uiiti, usque neque dubitandum guin ca sit dies Etcvationis vct

Translationis
,

48* COXATUS CHRONICO-HISTORICUS


Translationis, forle od ecclesiam S. Silrestriin Campo- Panvinii Atltlitionibiis ad Plalinam, Annotationrm D
WF.LCIIIADEt Martio, ubi hotUe eese corpus dicttur. littntl inidoncamnostro tirgiimciito subjungere, ; ctsimul Non omnes
1'ontificet
2 Aunnm Obitm clare notant Volusianus et Ania- causatn reddere cur Marttjrii tititlum non dederim va- usque ad

Ratio tempo nus Coss. non ,rquc clare cliam inillttm signat Maxi- riis, quibtts posleriores quitlam Catalogi eum tlarc vi- Jft/glnum
rlt,
mianus um solus, qui Magislratum istum iniit anno denltir, ncnnullis eliam Brrviarin ipsa cl Martijrologia

cccxi. Causa lamem hunc nominanili fuil, qntnl erasis recentiora. Sic ille habrt atl Pontifiratum Iltjqini : A
jnbenle Constantino triius Cnnsnlalilius Maxentii, S. Petro Apostolo usque ad Telesphorum, oranes
tamquam tyranni; annus, qno primum ordinalus Mel- Pnntifices, ob Christi confessionem capitis pcenas
esl, vacare videretur; ol> qnam etiam rausam
chiades dedisse Damasus auctor est (huic nempe cunt vtilgo

ad vomcn decessoris Eusebii nullus notatur Consula* adsaribebat Onuphrius librum PontificalemJ A'ulgo
tus : nrcdum cnim usu ccepcrnt frequentari, quod exo- etiam traditur, omnes quotquot deindc fuerunt Epi-
lesrrnir Consulum majestate postea frequentissimum scopos Romanos, usque ad S. Silvestrum, martyrio
fuit, ul nomiimto itlttmo Consitlalii, viicanlcs post cum vitam iinisse :quod (salvasemperveritate) a veteri-
nnni scnlicrciitiir. iterura, quarto etc. post
tertio, bus historicis traditura non reperio : quin etiam
Consulalum N. N. Apparcl nutem quod Eusebius non swnper quaestiones capitis in Christianos exer-
Pontifex, in stipso expertus lomjioris cessalionis peri- eebantur. Trajanus rcscripto suo inquisitionem in
culuin, et gravius antea incommodum ex vdcatione tot hos fieriprohilrait. Hadrianus, Pius, et Marcus ne-
vndto mlnus
annorum ac mensiumpost obitum Marcellini; optimum minem, quod Christianus esset, injus vocari volue- vsque. ad
ccnsucni m iisunt revocare Antecessornm morem, jam runt; utexipsorum rescriptis, qua? adhuc extant, Silteslrum.
fcrc exoletum ab annis quinquaginta, ordinandi sibi constat. Kt quara juam populorura vel Prtcsidum
adltitc vtventi, ex Clcri uc populi vnlo, Vicarium suc- rabie ejusmodi Decreta, qure Christianis favere vi-
cessorcm, propter persecutione^t Apparet Muxcntii. debantur, siepe infringerentur, et ipsi in Christianos
eliam nlcm Eutychiano cceperat sty-
vel similis qui in atrocissirae non tamen perpetua erat
deseevirent ;

lus, cttui resumunlur nomina Consulum, et additur, ex persecutio, nec semper crimen capitale censebatur
B die vi Nonas Julias usquo in in Idus Januarii. Christiani nomen. Hyginus etPiusin optimi Prin-
3 Ccssavit Episcoputus xx dies post Melchiadis mor- cipis Antonini Pii tempora inciderunt quem et ;

lcm. qn.f x Jiinitiirii athcrlliitur. Inti-rnn Decretalibus persecutiones in nos cohibuisse, et Christianis
Dccretaks Pontificum, ti Pseudo Tsidoro consarcinatis, miscclur aequum fuisse refert, in Epitome Dionis, Xyphili-
ofHciic.
unasub nomine ad omnes Hispanise Kpiscopos,
illins nus. Martyrii insuper eorura nulla in Damasi libro
dala Kalentlis Martii Volusiauo et Rufino Viris mentio cst. Insuper extat in Bibliotheca Pontificis
Clarissimis Consulibus, quando salicet a dicbtis fere Vaticana vetustissimus ante sexcentos annos
liber,

quinquaginta Melchiades obierat : m vel hinc impos- in membrana scriptus, in quo omnes Roraaui Pon-
tura jitttati , iion nitiiiis qiinin ex Scripturis jttxta tifices usque ad Silvestrura II exarati sunt, ab
Hieronymi versionem allegatis, et proti.ro fragmenlo accuratissimo quodara scriptore collecti. In his ante fuer
rues.
c.r Eucherii
sitnijitti homilia tlc Pentecoste, Busebio Silvestrum Papara Anacletus, Eleutherus, Zephy-
Emisseno passim, sed falso tributa ; cujns auctoraqui- rinus, Anterus, Dionysius, et Miltiades aperte et
busdam pertiibetur Faustus, orator certe antiquus et clare Confessores, reliquorum vero pars Martyres
OaUica eloquentiapollens, scd Melchiade mullo junior : appellantur snnt etiam aliqui, qui neque Marlyris
:

qui lanien loats Labbeum movit in nova Conciliorum neque Confessoris adjectionem habent. Purroautem
editione, >ti lectorem doceret, aurum latere plurimum omnes hi Pontifices forte vocantur Martyres, quod,
in sarcinis Morcatoris, insignia scilicet velerum Pa- etsi violenta morte non decesserint, multa tamen
ttiini testimonia, tacito auctorum nomine transcripta. pro Christi confessione a furente plebe et iniquis
4 Priusquam transeo a,l S. Silvestrum, finem tm- magistratibus, qui perpetuum in Christianos odium
ponens i>i'it,i, sslati Christianss Ecclcsise, quam sub retinebant, passi sint.
Elliniris Iinperatonbns egtl ; placel Itic, ex Onupltrii

XXXIV S. SILVESTER
c
M> >,» ':,, ,
•^ iLVESTEn, Romanus, ex pnlre Rufino, ordinalus Pontifex xxxi Januarii, qua? p
nalione

S
uct 335, n)i.
liiil Dnminica, anno cccxun, sedit annos xxi, menses xi, dies i, usque ad xxxi Dc-
!i, m, II, rf.

I irinhris, anno cccxxxu * : sepultus in ccemeterio Priscillae via Salaria indequc a Paulo
su 811335, Papa I, translatus ad eeclesiam S. Silvestri dc Capite nuncdiclam: Cessavit Episcopatus
on. 31, m
Ul, 4. 1
dies xxuu.

Snl rl ipsc Baronius, qui ista propugnat , Acta


itutio tcmpo-
1 empora titfiutitnt utrimquenominati Consules, Vo- S. Silvestri depravata esse agnoscit, Aninlts Ale-
lusianus ej Annianus, atque Constantinus et Albi- xnniler serttlo 4 paq. 18 Apocrypha, ut rrrcrn sunt,
nus, cx die pridie Kalendas Februarii usque in diem sine srrnpithi appeUat, et tolntn illttm fabulam strirtim
pridieKalandarum Januuriarum, sicnt expivsse notai rcftttnt : cni st quis bir iiernm objtcerrt Kicoliiil Epi-
prinitis Calalogus, non snits (eliciter transcriptus al> siolam et Breviarii Romani Lecliones ; responderet
aliis, Nullnni auicnt alium Sepulturse diem prxter Alexander eadem, '/«.r snpra ad fabulam de lapstt et
tlwtn Morlis assignat auctor secundi Catalogi : semper pcenitentin Marrellini.
rtiitii fr.rvalitit tslr, qtiict in Mtirlijroloijin II terony- 3 Inlerpontifxcii dies nec ertt (qui-
difficile definirtj,
iiiitiiin post Mtiriiii isCnrtliaijincnses atqus R>>tii<i><"' sic sritnitjne detntim intmerus in Calalogo 2 aliisque, vcl Interpontl/I-
lctjititr, Et depositio S. Silvastri Episcopi, apud Anastasium noteturj quaindiu definitum tamrerto c '"" 1

2 tjtiftl iii eodem sec-jntloCathalogodicltur,\nez.\- habebimus, ut nttitc habemits, diem qtto quisque ortlina-
ncta a[,p- lin ni montem Sorractem
in psrsecutioneConstantini tusatque defunctus est. Translulio prsrdirtn crrta nobis
cnjj.ha.
percussus, et postea reaiens cum gloria baptizasse Tramlalio,
rst e.t bulltt ipstus Papie Pauli suprrius in S. Slrphano
VIDB \ri' Constantinum Augustum, quem curavit Dominus allcijiita : neque crrdihtle est Sergium Papam II,
M>T. 7 baptismo a lepra, ctaiuitttivimtts rt reproba-
pr.o restauraln tcclesia SS. Silceslri et Marlini in monti-
vimus ad diem xxi Mnji quo colilur Constantinus btts, plusquam partem co detnlisse.

4
;: ' .

AD CATALOGUM POMTIFICUM. 40*

4 Qtiood imaginem Silvestri hic notaverim, al> an- siquidem rationi temporis quo primum venumdari D
Cur pritnus tiquo illam pimji cntn tiara in capitc, quod drcessores coeperunt Isidori merces, Landat illud eodem tem- mmmtbi.
cum tlara
ejusomnes nudnm prxfrrunt. Causam ex opinioiirriiliji pore Hincmarus; stylum deniqiie et characterem
plugatur
Stlvesterl refertJacobusS. Georgii adveliiin atirrnm Cardinalis, plane squallidum scribcndi, quo Isidorus iste usus
xix Maji lib. 2 de Coronal. Bonifacii VIII, $. 1SO est, ad amussim refert. Interim sicut Leo IX, Ivo,
sic canens : Gratianns, quia auctoritatibus inrfe sumptis in rem
Hoc Romana quondam fastigia Ciesar,
tenens suamusi sutit, (ictionis ignari, impostores judicantur a
Imporitans mundo, magnus pietate monarclia, nemine; Uachlumnia mera est, viris eruditis impin-
Constantinus Apex statuit, dum primus in orbe gere, quod Romanos Pontifices faciant Impostores,quo-

Fonte sacro purgatus Herus, proprium sibi re- ties quid arguunt imposlnrg, juod illorum aliquis
[gnum, quomodocumque vkletur in suis Butlis Brevtbusve lau-
Seu phrygium, manibus Silvestri in vertice pressit, dassc.

Officiumque humilis gessit stratoris, ab ipso 5 Omissis fobulis dici posse videtuf, quod constitnta
mvtslgno
Mundatus lepra, monitus per somnia Princeps. pcr Constantinum ecclesiaslica pace, Silvester vel ttbmatis

Sunl hxc (uti apparel) sumpta ex famoso, quod extat propna eleclioiie, vei ipsius mandato, Pileum sumpse- Qdnptai
stdi nomine Constantini edicto, cujus te.rtum supposi- rit Rntnano more, sijtnbolum lihertatis; eumque anreo
ttltinn csscnccipseqtiidem neijat Baronius.qui dunatio- phrygio seu rfinrfemate ornatum i>ifeme, qua caput
num eo conlmtarum substanliam nititur veram prohare tangil ; ad sitjnifintnditm Reqnle Sacerdolium, Sacer-

numquam ttuicm magis conspicuam sc cxliibet slijli, dotum omnium Pnncipi coliatuma Cliristo : cui prx-
Conslunliniano sevo indigni, burbarics, quam liac in rfictus Bomfacius VIII alteram coronam impo&uit, ex-

parle, ubi de Phrygio Papali aijitur. De auclore fig- primi eo volens utriusqueregni corporatis ac spiritualis
meuli islius varmnt conjeclitrx, mihi nulla proprior pr.eroqntivam, Pontifici competentem. Tripltcis denique

vero videlur qitam Nalalis Alexandri, censentis, sup-


coronamentt tiaram, ante annos circiter trecentos, us-

positumesse ab Isidoro Mercatore cumaliis Episto- sumpsisse legitur Urbanus V, nvmeri mysttci for&itan

lis pscudepigraphis veterum Pontificum. Convenit causa. ]?

DISSERTATIO VIII
tabula Basilicac Lateranensis in Urbe et adscriptis in ea S. Silvestro Indulgentiis
Dc ma"-na
atiisque similibus.

Quid Silvester Papa ad ornalum Basiticarum


suasu strnctarum
Constantinum
Constantiniana,
primus
uti
S. Leo senior
habetur ex Anaslasio Bibliuthe-
in Basilica

Romanarum, suo tempore et


cario, Cameram fecit, quam Onuphrius Panvinius ml inde
contuleril, fitsistime prosequitur Anastasius
existimat esse porticum eam rotundain, quaj cxtat '"" "' '
,

sed nec liic nec altus jidc digittts historicus,


hodieque post ahsidam
Canonicorum. Leterum a „„/,„, Grr .
is aitl novtts, meminit plenarias InduUentiae
Leonisprimi PontiflcatUj usque ad tempus Hadriani gortus antew
quam omntbus od Ltileranensem Basiltcam venienlibiis '/'"''/"""' ''"
prirai, nihil ego apud scriptores reperi de Latera-
largitns illesit, per ha-c. verba dicta od Constantinum, "" '
nensis ecclesife structura, d"|ue ruina ejus aut rc-
ii>i iii prtetemliturj baptiaalum Dominus meusjesns:
paratiuiie ipse autem Hadrianus, ut idem Auasta-
:

Christus, qnitemundavit a lepra etpuriflcavittefon- sius aiictor est, pene collapsam uua cum porticibus
tisbaptismo.nersuammisericordiammunilet et purifi- ac fontibus restituit ; trabesque raajores ail qninde-
cetomneshuc venientessinepeccatomortali.etaucto- citti, veteribus amotis, novas reposuit. Sic ille,fuse
ritate Apostolurum Petri et Pauli atque nostra sit deintlc rt iiiiilinitirc docettt, qniiuim et qttid pr.tsitt,--

Indulgentix, eis remissio omnium peccatorurn, quocumque tem- rint post Hadrianum alii ; nrr inter eos comparet
quam in pore anni. Allegatur quidem magna tabula, pendens Gregorius utlus, usque tlitut vcniatttr ad Greguriuin XI,
latcrano ex. columna secunda a latere dextero Basilicae, sed atiis passim et inrrito dictum XII, niiiut uccccui as
Silccster
etiam dieilur, tmmediate in eadem subjunqi. Item 3.
conemsissc sumptum, qui antequam Pontifex crearetur liujus
c Gregorius, qui hanc ecclesiam cousecravit, post Basilic;o Archipresbytcr fuerut, et portam ejus quss
et S. G/ego- destructionem ejusdem factam pcr luereticos, con- est versus septentrionem extrnxit elegantissimis F
rius dicitur
firmavit Indulgentiampositam per Silvestrum Papam marntoribus, postquam ex Gallia in Urbera Curiam
confirmasse,
ante dictum. Si qutd historicx criseos habereut, qui, Pontiflciam reduxerat.
m siias quasdam opiniones omfunieiii, nitunlur homi- 3 Ab eodem Raspono cap. A recensentur ea quie
nibus eliam erudilis snadrre, quod formnlx Indulgen- ex antiqiiis monuroentis, ipscriptionibus, et iliplo-
tlnrunt. cerlas ecclesias visilaulilnts concetlt solitarnm matibus de dignitate lmjus BasilicoB habentur, nW quannec
jatn inde a seculo xui, eo longe fuerinl anliquiores : et
etiam Leonini uersus inveniuntur verbotenus, qui Con- taliuta verba
fidenter dicunt, quod istse et aliae similes formas, ""'?'"
stantiniante trpr.rrl baptismalis meminerunt; lideihcet
.
Rtsponus
de anno uno aut pluribus et tutidem Quadragenis,
,, ,

et anhquitatis non magnm : non tnmen allegatur hxc


inceperint a temporibus Apostolorum, eoque Tabu- Tabula. Quid iiu? Animadrerlerat rir priitlrns, \t in-
lam islam alleijnnt, si tnles inqtiam historicx criscos tegra exltiberetur , ul celeru iliitis Capitis documenla,
habcreni aliquid, Appendicem saltem istam tupprime- tno.v tneursiiiam in oculos manifrsttim firtioitriu. Catt-
rent silentio, quando nihil potest r/ficaciiis esse ad de- tius ertjo ageiiduiii sibisentiens lil>. 2 mp 14, De Tn-
monstrandam trmerariam simplicitaiem ejus, qui iptam dulgentiis ecclesia? Lateranensis, ipsa vrrbu quidtm
Tabiilnm drscribendam rnravit, qmm adeo abnormis ab Sancto Silvestro superiut adscripta recilati de facto
omni verispecte fabula. Namqiiinam unquam fuerunt aiiiem Grcgorti tocuturus, non dicit quotl ecclesiam
liseretici,qui basitkam Lateranensem dcslruierunt ? consecravit pnst destructionem ejusdera factani per
aul Gregorius eamdrm leijttttr consecravisse?
t/uis hsereticos futi legebatur m Tabufu quam aliegat) sed
2 Jitlins Gmtar Rasponus, Basilicx istius Canoni- propriis verbis rem tmolliens ait, >[itod violatam et fce-

"i
cus, de tpsa et Palriarchio cidem adjuncto qnatttov datam ab hsereticis denuo consecravit. Deinde vero-
consecra-
''one BasUicx libros scripsil, alque Alexandro VII dedkatos edidit similitudinem aliquam rei tam inauditse ciratmdalurus,
illius a se res- anno mdclvi. HictibroX cap. 3 docturus, Quinam addit ; Existimo autem hunc fuisso Gregorium nc crirm. >>>
tauratx;
autrestituerint Lateranensem Bastheam aut aliquid secundum. Etenim Anaslasius Bibliothecarius a t;>,t«>>»>: a

" '"''"""'•
in eo aediticavcrint ; ipsitm Caput sic orditur : Post Leone Isaurico Imperature sive ab ejus ministris
ecclesias
: ;

50' CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


ecclesias Romanas fuisse pollutas tradit, et abolitas univcrsum orbem vere factam esse; prodcst tamcn hxc
sacras imagincs, misso non semel in urhem tam oli eo pr.tmitti, ut intel/igamus minime parcum futu-

Paulo Patricio quam Eutychio, ut Gregorium Pon- ram Jnctorem itt exnoyeramlis Basilicee sux matjnali-
tificem adversanfem eorum actionibus interficerent. bus, qukcumque corradere poterit. Cum autem de In~
Lf/jo et relego Anastasium in Gregorio II, et multas dulgcntiis ab eodem Silvestro istic concessis nihil di-
Cirsoreanorum fraudulentas contra eum molitiones in- caf, numquid non mcrito concludere possumus, nihil de
vemo ; invenio etiam mandutum, ut vel imagines tvlle- iis adhuc cuiquam tioic in mentem venissc ?

rct, vel gradu dimoveretur : $$d nihit invenio quo vel 6 Agil tamen illc Cap. 2 de Remissione dedica- qnia qux hic
antiqufs imx
per \tmbram verosimite fat Uiterem unum, nedum ima- tionis iinjiis Basilica', sed ita ul indicct primam, eo
sunt memine-
ginem sacram, loco motam fuisse, non sotum Romx, toco pro tati die concessam Indulijcntiam, datam esse, runt Lombur-

sed vel in tota Italia, excepto fortassis E.rarchatu Ra- cum jam Itatiae parlem Lombardi tcnerent; quorum d?rum.
vennali. Cngnila enim Imperatoris hxrcsi, ita ad om~ scihcet nomeu non nisi atiquam mtdtis post S. Sil-
nia invigilabant tam Romani quam celeri per circuitum vestrum seculis Romz innotuit, ac ne Jnastasii qui-
jiopnli, ipsique Longobardi, ut deprehensi insidiatores dcm tempore sic usurpabatur, tunc enim adhuc dtce-
identidem periclitali de vita fuerint : populi autem no- bantur Langobardi vcl Longobardi, auno primum
vum vofncrnit jnm mani-
tmpcratorem, lnco h.rrclici diaviii in Italtam Ducc Alboino transgressi, Sed Ca-
festi, creare niei Urbem
Pontifex obstitisset. contentus nonicum ipsum-met audiamue, Quia solennitas (I)c-
suam Italiamque puram ab haereHeorum sordibus yrx- dtaitiouis scilicetj maxima cst, maximam rcmissio-
servare. nem Ajiostulica providentia omnibus ad eam devote
tnaynam /1-

dtm ha'-et
h Porro ipse Rasponus, relaturus verba Silvestro venientibus condonavit. Quae videlicet remissio
adscripla, satis insinuat, ambiguam admodum eorum Apostolica providentia sic tripartito distinguitur,
ajmd se essc fidfm ; solaque fvjmcnti vetustate moveri ut Romanis et circumadjacentibus, unius anni
se, ut illud, alibi prj-icntum, luc nou omnino prirte- Tuscis, Lombardis, et Apulis, et ceteris mare non
rcundum rcusrat. Nou enim cn rrfrrt, uisi sub hac cau- transeuntibus, duorum annorum ; sed et his qui
teia : Si quid fldei antiquissimo Archivii nostriCo- maria transmeare noscuntur, trium annorum ma-
dici ac Tabulse, quam Mngnam appellamus, pari neat reraissio peccatorum. Similis eadernque remis-
antiquitate vcncrabili habenrlnm sit. Atqui nihil fidei siofactaprobatur in hac B. Petri Basilica in Ccena
habendum esse utrique, tam manifeste mendaci, mecum Dumini, quandn consecratur ibi Sanctum Chrisma;
credo scntiet, quisquis ktec quse proposui consideraverit, in Ascensione Domini similiter, Auctorem talis In- E
fortassis nec antiquitatem utriusque. tamspecioseexag- dufijcntix Pontificem utinam nominare potuiss et inte-
(jcioliiiit, iiltru seculum unum rrcdcl e.rtrndi. Ut nihil rim nihil est quod suadeat xi scculo anterwvcm futsse.
dr hypothesi dicam, \d est, de Con&tantiniano baptismo, Cospta auteni semel tali principio gratia, magnis pau-

cujus vacillantem hoc tempore inter "Eruditos fulcm, non iatim accessibus aucta fuit : nam (si verum est quod
opus est lnc magis concutere; cum id abunde factum apnd Baronium ait seculi xvi scriptor Muffeus Vegius,
etvera hullam ud diem x\i Moji. Opus etiam non est hie tangere
sit in antiqttis movumcntis Basilicss S. PctriJ beatze re-
merctur.
(jiiiciulctn iHnin ihesim, qua quidam magnt nomtnis, cordationis Calislus Papa II (ordinatus hic fuit anno
mihique imprimis venerandi Scriptores sustinent, eum mcxix^ altare B. Petri, quod nimia vetustate et lapi- Has nonnihil
qncm alibi negavimus, usum ct formam Indulgentia- dura percussionibus quodammodo violatura videba- auxisse- dici-
rum, cx morc fuisse veteris ante seculum xi Ecclesix. tur, optimis niarmoribus vestivit et decoravit : et in tur Calistus
II.
Fut l\oc apttus Dissertat, xvi. llic, ad levandos pio- festo Annuntiationis B. Marise cum toto Concilio
rum qnimorum scrupuloSf dico; tum diuturnam tole- lapidcm altaris satis honorifice et rlevote consecra-
raiitiuin rfpostolicat Scdis, sub cuju.s oculis tum in La- vit in qua videlicet consecratione (ut in\enimus in
:

teranensi tum m aliis nonnullis antiquissimis Mcclesiis Ubris nostris scriptum) fecit remissionem trium an-
manent exposita monumenta Indulgentiarum, velut a norum annualiter ad eam venientibus.
S, Silvestro <?as visitantibus concessarum, sufficientem 7 Et hactenus quidem pauci hubebantur dits, ejus-
viilm, ad supplendum quemcumque juris ac facti de- modi Pontificia largitate commendati ; proccdcntibus
fectum, Quamvis enwi nequeat efficere Pontifext ut a annxs et crescente facilitate concedendse Indulgentiae,
Silvestro datee sint, quse datss non fuerunt; facere ta- tuntum crevit dierum numerus, ut nullns omnino dies
viru potcst, ut ess rcrrru tsttc nuitc obtineuittur, seque rriintjveretnr, quo non atiquam Remissiouem obtinere
ac si nl> ipso Silvestro promanassent. posscnt Basilicam Vuticanam visitantes : quarum sum-
5 Idem inteltige de Indulgentiis qu& \n Basilica mum circa annum MCCXC colligcns Nicolaus IV, apud F
Uem dici
s. Sehastiani exlra muros sic inveniuntur in lapide Onuphrium Panvinium in libello de vii ecclesiis pag. 55, Magis deinde
potul •> I i- posilurss atque sculpturx recentis nostramque xtatem suam dc iis Buitam sic orditur : Sicutad nos, tam ex auxit Tficolaus
pldt mt S.
non excedentis, his verbis expressst : In hoc loco, qui scriptis antiquis iu Basilica ipsa repertis, quam ex
Sebasttanu;!',
dicitur ad Catacumbas, corpora SS. Apostolorum Seniorura Canonicorum ejusdem Basilicaa relatione
Petri ct Pauli aliquamdiu jacuerunt ob quorum : pervenit, Pra-decessores nostri omnibus vere pceni-
venerationem eadem singulis Biebus concessa est tentibus et conlessis, ad prsefatam ecclesiam venien-
Indulgentia, quara S. Silvester Papa, in Ecclesiis tibus reverenter, videlicet in nativitate Domini. . . .

ipsorum Apostolorum est elargitus eamdemque : septcm annorum et seplem quadragenarum et ab :

successores ejus m feetis DupUcibus et in Quadra- Ooiavis Pentecostes hinc ad festum ipsius B. Pe-
gesima duplicarunt, Romaniu Basilicx Vatican&Ca- tri die quolibet trium annoruin et trium
nonicus, sub Eugenio III el circa medUtatem seculi quadragenarura a principio Quadragesimae
xii ipsam describens, exorditur ab ejusdem ct Basitics usque ad festum Paschfe, quolibet die, nec non et
tupponente Paulinse xdificatione, suasu Silvestri Pap& facta a M.
in festivitatibus Nativitatis B. unius anni et . . .

tndulf) i(l ii
Conslantino Augusto, et Coput illud primum siccon- quadraginta dierura et reliquis singulis anni die-
;
tn Vaticana
cludit . Quas itaque Basilicas B. Silvester Papa bus, quadraginta dierura reraissioues suorum
niDUfro, una die, :ul lioiiurem Jomj Christi filii Dei et ejus pcccarainumconeesserunt quas Remissiones, sic per
:
sed nemo eo-
Gonitricis ct beatorum Principuro Apostolomm partes, perque djcs enumeratas, Nicolaus rum Sitve.trl
sigiltatim
Petri et Pauli, quia una die coronati sunt, solen- meminit.
ipse ratas et gratas kabens, easdem auctoritate Aposto-
niter consecravit, convoeatis Episcopiset Sacerdo- lica oppvobat; et, ut Christi fideles, ad ipsam basili-
tibue et turbis fldelium per universum orbem. Nihil cum venientes, reddantur de acquirendis talibus
simile apud Anastasium aut antiquiorem aUquem legi- remissiouibus ccrtiores de novo, inquit, reinis-
mus, idroque nmi crcdimus tstum convocationem per Biones hujusmodi raisericorditer elargimur. Has
autem
;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 51*

autem teste prjccitato Panvinio, Bonifacius VIII, haec cttm verbis Romani Canonici; cnmque ad instar D
Clemens VI, Urbanus VI, Nicolaus V, et alii Papae Paticanx Indulgenttx istam Lnteranensem distingui SIUESTtR
confirmarunt et auxerunt. Ati Panvinium refert sese, viderisjttilictt utnnn vcmsimilc sit, cu\rtate qtta summa t

qui postea idem anjumentitm trartavit Paulus de An- in Vaticano Indultjcntia erat annorum vn (sicut patet

gelis, in notis ad Romamtm Cnnonicum


hxc : atgue ex bulla Nicolai IV, annisxwn post Alexandrum IV
omnia eo colligere placuit, ut appareat nemincm anti- creatij pro Laterano fmsse auctam iltam miUecuphtm;

quorum fuisse, qui Indulgenttas Vaticans Basiticx et utmmlioc sibt persuaderi sivtsset Pauvinius, si ri-

cnumerans, Silvestri meminerit, gitlins singula examinasset ; vir sane eruditus, sed
De Basilica 8 Ut autem ad ecclesiam S Sebastiani revertnr, defunctus statis suap tiuno xli ; adeoque, si vtxisset
S. Sebastiani adfmc multum
tractat de eadem prxlaudatus Panvinius, et parj. 00 diutius, adjcctttrtts a:l veri fatsique
nifiil tale

scie' at Onu- sic cxpresse toquitur : Sunt in hac Basilica maximae discernendi facultaiem, qus iongo dubitandi usu uequi-
phrius, circa Indulgentise et remissiones peccaturum, ut ex ritur.
an. 1566 10 IIis ita vositis, ut duhitari merito possit an lapis tdcm
scriptis tabellis apparet : harum deinde dttas profert, lapis
tcriben»,
unam ad altare S. Sebastiani, alteram supra ostium et tabula, de quibtts hic egimus, mnlto sint antiquiores etiam memi-

ccemeterii Calli^ti, absque ulla utrobique mentione S. annis centum ! frustrttneum videtur monere Lcctorcm, hit faBpwn
"JJ ,c w
Silvestri : aliam vero istic tabellam nutlam novit, ex quod dppellatio duplicium festorum primum vtdetttnr

qua prxsunn possit scufptus esse lapis, qui nunc ibi seculo xm incepisse, Quatquot emm de OlJiciis eccle-

spectatur. Cum autem Onuphrius ista scripseeit circa siasticis scripserunt, et ante annds centum simul im-

aniuim mdlxviii, plttra scriptunis tle Indulgentiis loci pressi habentur Coionice, videlicet Ordo Romanus, Tsido-

siplura przsumere possumus, novitium istud


scivisset, rus Hispalensis, Attnnus Fluctts, Amalarius, Rubanus

esse figmentum, aut certe non multo antiquius ipso in Mnurus, /fatofridus Strabo, Berno slngiensis, Yvo
quo nunc versttmur seculo. Caniotensis, atque Mtcrologus (ultimi autnn duo flore-

9 Idem porro argumentum formari potest etiam bant anno mlxxx) cjusmodi appettationem ignorant '

B contra prxsumptum Codicis ac Tabttlx Luteranensis solumque saiint Solcnnitates, Dommicaiiaque et Fe- E
«/>/""<*"«««
uti nee de vetnstatem : siquidem nec httjus memiiiit Ptatviitius, rialia festa distinguere: festa aulefn Sanctorum, r/ua*
r r\,c n ant qmoitbut
tabula
alias eam non prxtermissxirus, q<ui non omisit tabukim quidem sunt ix Lectwntnn, ad modum Oflicu
, ,
Doiiuiu- „
jm[a
Lateranensi.
ligneam, arse maximae appensam reeensque con- culis; quse vcrn trium, ad modum Pcrialis juhent ordi-
scriptam, in qua descripta sunt nomina Sanctarum nari. Primtts qui hactcnus iuvenilur Duplex ajj/iellasse,

Reliquiaruin neque rigidus censor futurus, qui pag.


;
fuit Bomfaciiis VIII m 6 Decret. Itb. 3, tit. 2*2 non-
nuilos Praedecessorum suorum, qui aliquorum festa
108 non dubitavitsic scribcre, In Basilicae Lateranen-
Sanctorum sub duplici ordinaverunt Oflicio cele-
sis anniversario dedicationis die, ex Romanorum
Pontificum coneessione, magnae Indulgentise con- branda, imitari intendens. Unde hoc saltem habetur,

cessae sunt, Romanis quidem et finitimis annorum a Silvestri setate longissitne, remotos intelligi debere,

Transpadanis mm, Transalpinis mmm, qui affictas ci Indulgentias prxtenderentttr pro Dupli-
u, Tuscis et
quao indulgentia eadem ibidem est Fer. v in Coena cibus duplicavisse : quod nec Nicolao quidem 1F in
mentem veiut fuccre, Vuticanas Indutgentias confir-
Domini. Eas omnes lndulgentias Basihcae Latera-
nensi confirmarunt et auxerunt Alexander IV anno manti.

mcclx et Bonifacius VIII Papa anno mccc. Confer

XXXV S. MARCUS
An 33G, w.

Ancus, natione Romanus, ex patre Prisco, fuit temporibus Constantini, ordinalus 0, d. 211

xum Januarii anno cccxxui, in Dominica et festo Cathedrae S. Petri Romoc, sedit *F

C die
m: ui
menses uun, diesxx, usque
Oclobris, in coemeterio S. Balbinse via Ardeatina; inde vero
in Diem un Oetohris,
Iranslatus Floreniiam
* quo etiam colilur, elevatus
F
Bar.
d. 21.
m. 7

ad ecclesiam S. Laurenlii. Cessavit Episcopatus mcnses in, dies xxumi.

nomina (quod vehementer suspicor) viileri polest indi-


JTiimus Calalogtis tempus notal his verbis, quie nostra
probanl : Fuit Nepotiano et Facundo Coss. ex die cari aliqua S. Marcelli Translatio, necdum aliunde
Causa Yaca-
Secuudt Catalogi Au-
tionls diutur- xu Kalendas Februarii usque in diem Nonarum nota, ob causam stipra relatam.
de S.
tix post Octobrium iisdem Coss. Causam dtuturitioris Vaca- ctor, ex eoque Atiuslasius et alu, ctim dicttnt

obitum ilarci.
tionis liaml facile aliam excoijitatieris, quam quod Marco, quod sepultus est in ccematerio Balbinsa via

Constantino Imperalori, tam liene de universa Ecclesia Ardeatina, pridie Nonas Octobris ;videntur noiare

mettto, e.t tunc Conslantinopoli in sedificanda Aposlo- aliquam corporis elevalionem, eo loco faetam pridte re-
loruni Basilica occupato, deferendam Rmnanus Clerus currenlts Natalis. Posl hunc plus qttam sx diebus, ab

censueril Eleclionem, ejusque super ea


faclam a se eodem secundo Catalogo assigmtlis, vacasse Sedeut, li-

expectiinduin coiisensiim; priusquam ad Electi Ordtna- qitel ex ittilio sequentts Ponlifualus accuratksime no-

tionem procederetur : el hoc forte exemplum etiam tato.

valuisset in favorem poslerorttm, nisi hi in htrrestm 3 Marco Pupx af/ictum ad S. Atliunnsitiin Jipisto- F.phtolf
Arianam prolapsi, eo se pr&buissenl ipso stattin prin- lam, in qna de lix capttulis Coiteilti Nicrni ad Sil- Itctx.

Postea cum invaluit Con- vestium missis (ne Silvestri quoque Pontificatus abs-
cipio indignos. cerle, ttsu ttt

Eleclorum confirmatio, pluribus que ftgmento ejusmoilt tctnsireturirefulticiuius tti Vila


stanlinopoli peleretur
mensibus vacasse Sedem Apostolicam tnveutemus, S. Atltanasii num. 13«. II tc sotltm imltco, eatn Epi-
J>i« morlis. 2 Hieroiiijmianinn Marlijrologium diem un Octobris slolam veros quidem halnre Consules, subqutbus sedtt
sic ordttitr : Romai via Appiu depositio S. Marcelli Marcus, sed datam seribi vm Kalendaa Novembris,
et Marci Episcopi, ubi, si non frustra geminata sunt ;i( est xvm diehus posl ipsius morlem.

JULIUS
;

S2* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

XXXVI S. JULIUS
Ab an. 337 od nuus, natione Romanus, ex patre Rustico, fuit temporibus Constantii, ordina us ui
m
Dominica, anno cccxxxun; sedit annos xu, menses n, dies un usque
352 an- 15.
Februarii, in
5, dlcs 7.

Bar. a 330 ad
T in xu Aprilis, quo colitur; defunctus anno cccliii, * sepullus via Aurelia in ccemelerio
Marise Irans-Tiberim.
352 an. 15 ra. Calepodii, indeque postea translatus ad Basilicam sui nominis sive S.
5, d. 17.
Cessavit Episcopatus mensem i, dies xi.

qui cliam in Aitastasianis MSS. Barberino, Mazari-

t^ic etitim Hieronymianwn Muiiyroloijium, jiost Mar- no, ac duplici Tliunno notatur : similiter ex uin Idus

tyrei Pergamenli, Carpum Episcopum ct socios ; Ro- Februarii, in diem pridie Idus Aprilis fassumptis
mae, inquit, in Cfemeterio Cale[rodii tertio milliario Utrimque cxlremis) pr.rter mensesn, numerantvlf dies,
depositio Julii Episcopi ; cum quo convenit secundut non ui, sed uiii, quod Itic sequimur.
Cataloijiis, ituic scpultum more suo scribens ; ttec aliits 3 Exlanl itt operibus Athanasii, inde ad Concilia Epistolx a/fl-

d(es cujuscumque alterius cuitus tnvenilur; fortc quia tnuluci.r, ge.nuinx Julii pro S. Athanasio EpiSlolz, ctss

cnrpiis illud iimi iiu rito locomotum fuerit. Postea ta -


Consule nutlo signatiB, quia id foiie Romanis Ponlifi-

men ad ecelestam S. Marist trans Tiberim, vtia cum cilms nccilum in vsu erat. Eus cnm ignoraret fabrictttor

corporibut ss. Caltisti et Cornelii Ponlifleum atque JDecrctalium, de quibus sxpius, nefas duxit tam il-

Calepodii Ptesbijteri translatum istud fuisse scimus ; luslre artjiinieiitiim.qiiaieAtlianastiliistoria suijijerebat,


tempore verosimiliter Innocentii Papa II, circa an- praetermittere quin ei manunt injteeret. Consarcinavit
nnnt mcxxxx: lioc ciiiiu testari videtur absis, mttsivo igitur cx variis Latinorum scriptontm aut Laline red-
opere victa jusiu ejusdem Innocentii, ecclesiam islam ditorum fraijmenlis 'epistolas tluas, ad Orieiilules,

reitaurantit, quod musivum vide sis in ipso Innocen- tamquam Kalendis Octobris et Novembris datas,

tio II. Feliciano et Maximiano Coss. ex viliato Anaslasio


/(oMo tempo- 2 Cunsules sttpra nolati, primi, Felicianus ct Ti- aulem farinxesl Epistola Orienta-
acceplis: ejusilem
rl». tianus ; secundi, Constantius v et Constantius Cae- lium ad ipsum Julium, qux inler tttrasqite medio col-
sar, omnino egregie eonfirmant xu annorum numerum. locatur.

XXXVII S. LIDERIUS
iDEnms, nalionc Romanus, ex patre Augusto, ordinatus xxuu Maji, anno ccclii, in
357 ud
Ati an.
Dominica, Ecclesiae preefuit usque diem xxm Seplembris, anno ccclxui tempori-
in
3GG on. H, m.
L" i * et
! iiis Constanlii,
cessavii Episcopatus dics
Juliani, etJoviniani; complcxus univcrsim annosxnnet menses'
mi: ipse verosepultusincoemeterioPriscillae viaSalaria,
liar. .i 305 »<]
ii: i3 m.
:h|
inde translaiiis fuiixxim Aprilis, fortassis ih Basilicam Liberianam.

II
j^licnos destituit primus optimusque Catalogus, post- tur, qui deindc, non u Idus Septembris (ut habet se-
* ,,,11^
quam Liberii iiiitium notasset, a Consulibus Constan- ciiinlus Cutalogus) sed u Idus Octobris, id est n
tio v et Constantio Ca?sare, ex dic x Kalendas Ju- die. creili potest lolennibvs cxequiis tumulatits in
C nias in dieni sputtu scilicel vacuo relicto, ail diei ccorr.eterio Pnscillse via SaIaria,po5i expulsum Ursi- p
iiiimeriiiu iiotaniliiiii quando Ponlifex morerelur. Ubi
, num seu Ursictniim Antipopam quia idettius fieri non
lego ix Kalendas Junias, pro xi, quod noslrum ecqra- poltterat.
pliuiii liabet : qitia etsi de primo secundoque seculo tlubi- 3 5. Hicronijmiis in suo Martijrologio, ad tltem um
larr riilet oliqnis. inil eli.im ,le tirtw, litruin Orli- Kalendas Octobris supra notatum, ultimo loco, Ro-
naliones BpUcopales et InstUationes Pontificnles fueriut mse, inqtiit, depositio S. Liberi Episcopi : expresse
srmperfati.r tn Donrmica, BUt aliqua primarum Solen- atldens tituliim Sancti, quod alias ei in Pontificum
iiitiiiiini dubitari \d nonpotesldeseculo inquo "frsamnr Natalibus rafum, poslhxc tameii
:
frequentius, pro usu
llll, ijuamUi videmm ens omnes llrilitititioiies.qnitnis cx- scilicet ittius lemporis quo omnes Episcopi, etiam vi-
presse iinu iies m Catalogo additur, planUsime in venles, diecliantur Sancti. sicut nunc Pontifices vocantur
Donttnicas cadena: quod est magnum fmnamentum Sanctissimi.Sefuunfur ffandelbertus tn suo Marlijro-
CliropolegUi, fundutf in Consutatibus a Catalogo prx- lotjio metrico, ct eamtlem lectionem confirmanl vetera
diclo notatis ; cttm i» alia omni supputatione nilnl ti.l genuinum Bcdx
Martyrologium addimenta cx
ejusiiioiti ctileat iueeitirl.
MSS. Vatieano el S. Cyriacx. Quare non solttm in
'2 Quod perro ad fniein Liberii atlinet, deficientis Supposintio Bedu, sed in tpso etiam MarccllinielFau- Cutliis ia
suctvrrvnl principalii Catalmji vicom abunde supplent Mrotils.
co.rei scri- stiiii Itluilti, autlerem nono pro
Storertlnm rt octavo Kalendas le-
Fouattmu ptores, schUmfitici licet, m suo precum libello ; menda- ijendum sitbstiiuere. Iterum vcro referlur nomen ejusilem
Pmo, cissimo quulem in iis quse schisma ipsorum speclant S. Liberii in veleii MS. Barberino, piaoque Aventini
quuad temporn vero, quorum vitiatio niltil poteral malx
montis Kalendario ad um Kal. Maji, ttna ciim S. Be-
ctiiisx pie.lesse, omni acceptitme ilnjnissimo
; Fatislinus, nedicto Papa II; verosimiliter occasione communis
iiiqunm el Marailinus, Preshijleri parlis Ursifli ad-
utrique Translaiitmis, curatee a Sergio Papa II circa
Vtrtm Ihmasum, inter alia prxfantes ; Octavo Kalen- aniium dcc
dasOctobris, Gratiano et Daglaiso Coss. (hic est
4 Grxci in suis Synaxariis MSS. nec non in Me-
ipse annus ccclxui) Liberius
bumanis rebus eximi- nxis excusis, recolunt eumdem Liberium, ul Sanctum,
XXII
;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 53*


A xxum Augusti, cumhoncstoelogio; inquo, laudata ejus fermc Ecctcsiis multisque Rciigtosis Ordinibus commu- D
constantia atque cxilio, dissimulatur ejus lapsus , solum- ne, abrogatts, qux dixceses pene singulx sitjillattm stbi LIDKMLS.
que dicitur Romanorum precibus viclus Constantius, scribi c.t imprimi feccrnnt, Brcvtaitis aliis.

Throno suo eum reslituisse, lv w •/evAp.zvtfe, *sd to Xei- 3 Seddifficile fuit, in tanta veterum historiarnm et
etlam Ro-
TrdjLtevov T«a ^tovfc avrou KaXb>£ xat Oeaf.eVcwi (3«p>(jas, ev apocrypliontm multitudine, Breviarium istud sic ordi-
mamtm,
itemque apud Kuptw quo residens, etvitae reiiquura
av£7T«u(jaT-o, in nare, ut non mitlta perquam incerta irrcperciit, cx
Grzcos ct laudabiliter secundum bene placitum Daitransigens, maU jam vulgutis receptisquc opinationibus ; quxdam
Coptos.
obdormivit in Domino. Denique hiberli nomen,etiam etiam succcssn temporis communi Eruditorum conseusu
Martyrologio cvidam Coptico, ad yi OcLobris, inscri- proclamarentur falsa, Quapropter variorum Pontiftcum
ptum rcpcritur. cura in id incubuit, ut ea sallem tollerentttr mutaren-
5 In Conciliis Gencralibus post alias hujus Pontifi- turve, qux maxime in oculos incurrebanl, rcliquis
cis Epislulas, habetur uua,quasi eamscripserit,rcspon- tamdiu rclictis Eruditorum disputationi el exomini,
Eptstola ad donec Apostoiicx Sedi vidcrcjur itcritm mutaie aliqnid
Athanasium
dens Dilectissimo filio Atbanasio, et omnibus in
S.
ei afflcta. unum congregatis et de Trinitatis fide recte sen- sicuti in particularibus qnibusdam casibus etiam hoc
tientibus^Egyptiorum Episeopis, Liberius Papa :
seculo nonnulla mutata scimus; plura mutanda crcdi-
qux quia data fingitur vm Kalendarum, Asclepio et mus, prsesertltn circa Sanctus, quando lotum hoc opus,

Deodato viris clarissimis Consulibus, nusquam per non absolutum dumtaxat per omnes men&es, sed etium
omncs Fastos repcriendis ct ad libitum cxcotjitatis, non iterato studio fucril recognitum. Nimia profccto sim-
potuit eam non habere suspcctam etiam ipse Binius, plicitatc peccant, qui scandalizentur, quoties audiunt "on ideo dissl-

alias minime scrupulosus lalitim mcrcium propola Pluru aliquid ex jam olim creditis, et juxta Breviarii prx-
"'"'""J
»

eaque graviora anistorix vitix manifestaque plagia scriptum hodiedum recUandis, in disptttationem addu- ^b Ecdesia
alii nolant ; unum cum Cantelio antiquiori in
obscrvo ci. Id enim si mate nunc fierct, factum eliam male tolerantur.
usu Episcoporum, etiam Romunorum fuisse, ut alios fuisset ante hac, in iis qux postca mutata expunctaque

Episcopos non minori titulo, quam Coepiscopi aut fuerunt : nec via patitissct ad veritatem, stante irre-
Fratris appellarent. Primns Gregoriws II invcnitur se- quam tules Brt viario tribuunt auctortlale. E
fragaliili

culo viii ineuiUc scripsissc ut Dilectis filiis, Donato


,
Ncc minus nimix morositafis sunt arguendi, qui cum
Patriarehce et Episcopis, atque Marcello Duci, et aliquid audiunt passim ab Eruditioribus rcprobaii, in-
Plebi Venetiae et Istria:. IIoc exemplum secutus est dignantur td non stattm auferri de medio : nec animad-

ncmo ante finem quando Silvester II scripsil


seculi x ;
vertunt ad mutationcs, quantumcumqitc justas, non
Dilecto in Christo fiho, Arnulfo sanctae Reraensis nisi lcntissime procedere Ecclesiam.
Ecclesiai Archiepiscopo neque uiteriorem progrcs-
:
4 Quod ad Lectioncs dc vita Antiquiorum Pontifi- £ ec tiones de
sum id scitur lutbuisse, mansitqne prior et antiquior cum attinet, ex, sattem usque ad Felicem IV {qui sanctis Ponti-
anno dxxui) sumuntur ex Libro Pontificali, flc ious
usus. ccepit

quem identidem allcijat Baronius ; dcinde vero ex


sinastasio Biblwtltecurio, in multis tlictum librum se-
Ilic flnitur primus Catalogus, etpr ogreditur
cuto. Postquam vero idem Cardinalis Baronius, An-
secundus ad annoscLxxvi.
nafium Ecclesiasticorum optts, piurimis ftdclium com-
modUatibus utilhsimum el udverstts hxrcses prxsertim

\_^«m primo Catalogo exlinguitur nobis quasi lumen laudalissimum , uitra medietutcm perduxerat sttb fel.
Catatogus 1
solare, illo prxcise tcmpore, quo velut ad plenamch.ro- record. Ciemente Papa VIII, a quo fucrat donutus
ftlnc omittit
notare Consu nologise meridiem provcctum crat ; prseter Consules, Purpttra; idem Congregntioni Sacrorum Rituuin prx-
ies,
cuique Pontificatui ineunti exeuntique assignatos, etiam sidere cum Collcgisjussus, fttcilepcrsuasit, Brevinrium,

diem drfinicns, a quo et in quem unusquisque dura- anno mdlxuiii jussu Pii V recognitum, nova corre- ad Baronii
ctione cgere. IIxc, ut in multis felix atque utilis fue- c/uonotooiam
vit ; unde facillimum fuit prxgressis centum annis,non
veteres Romanos 9u° moda
solum Interponttficiorum singulorum spatia numerare, rit, tniitus td fttisse vidctur circa

sedetiam corrigcrc quidquid forte in numciis annorum, Ponlifices Sanctos, dum antiquae de ipsis Lectiones ad

mensium, ac dicrum peccavit oscitantia librariorum. novam ipsius Bttromi chronologiam aptantur, gux
Ex tanla lucc prolapsuris in lenebras pene nocttirnas, melius ut erant retictx fuisscnt : qucmadmodttm li-
P
relinquitur solus sccundus Catalugus, uitra primum per quere potest ex Boilandi Ilcnschcuiiqite Commentariis
annos clxxui ditcttts ah auctore, tam ftdeli, ut non ad corum Vitas, qui in primos quinque anni Menses
fucrtt ausus ex proprio catculo adscrtbcre Consula- cadunt: cum ea tamen qua decuit erga Illustrissimum

tus, solis contentus unnorum, mensium, ac dicrum nu- Auctorem rcvcrentia ; quam ei ego ubique sulvam cu-
meris, quales repererat ab antiquis notatos, qualesque a pio; non idco magnum qutd me esse existimuns, quta

jam s.rpc inculcatum a nobis ipsius aliorumquc doctissimoruin brachtts hitnicris<iue


librariis facitiimedepravuri
cst. sublatus, paulo ulterius fortiusis qaam ipsi prospiciam.
estque ex apo
incommodo quod cum satis victna sux 5 Porro {ut ad propositum a satis longa digrcssione
2 Ilttic accedit,
crtjphis non-
ietati scribenti valdc magnn fides haberi potttisset ; scio- redcam) pro abluta nobis meridittna claritutc, modicam unde post-
nuttis interpo a
lalus, prxsumpscrit inicrpolarc tcxtum, ex apocrg-
aliquis faculam acceudere conali sunt, nobiles sexto seculo '^™}"™
lits

Chroiwgraphi duo, Marcellinus Comes et Prosper nomlna


phis Sinuessanae Synodi, inventaj Crucis, atque SS. .

Silvestri e/Felicis mox nominandi Actis : qux inter- Aquitamis; qui ambo Eusebiani Chronici conttnuato-
polamenta ncscicns a conlextu gcnuino discerncre Ana- rem Hieronyraum, in anno Christi ccclxxuiii desi-
stasius, cetcrique post eum Pontiftcix lastorix scripto- ncntem, prosecttti sunt sinuii ferc stijio, Prosper usque
res,feccrunt, ut turpissimx et antles fabulx fere in ad annum ccccxsxxu, Marcellinus usque ad dxxxuiii,
et curaverunt Consulum nomina cuigue uovo
Pontifi-
veritatcs indubitabilcs iransieriiUunte non mttltasecnla,
quando, abolitts diffusa.' proiixitalis Legendariis et Ho- catui assignurc. IIis acccdit lucerna fxdelior, nota t

7niliariis, composita ordinataque primttm fuerunt Le- inquam, ejus diet quo obiit quisque sequcntium sex
succcssorinn, non adnumeramlo as Felicem,
ctionum de Sunclis et de Tempore ad Matutinum re- Libeiii
qualiscumque Episcopatus, totus sub Liberii
citandarum Brcviaria ; eumque usum amplcxa etiam cujus
Romanx Ecclesia Brevtarium quuqne componisibifecit; Pontifkatu clauditur. Lucerna, inquam, sub modio
gux inde
*n Breviaria quod, propter commcndationem Tridentini CuncilH et Hieromjmiani Martijrolugii hactenus abscondita, gux
transierunt, prxti muittformis cummodttatem ,
factum est omnibus utinam posset ad plura secula prorogari!

Propylxum Maji 15 S. FELIX


84' CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

XXXVIII S. FELIX II
nniione liomanus, cx patre Anaslasio, Arehidiaconus Liberii, hoc in exilium
Ab an. 35J
Frxix, anno ccclu; deindc, cum consilio Liberii,
deportato Episcopus ordinatus ab Arianis,
ad 308.
veroaut licto, susce|ilus aClero Romano, sedit annos plus minus tres, usque in
diem xxuuii Julii, anni cccluiii, mortuus et sepultus in prrediolo suo xx Novembris, anno
CCCLXU : corpus vero translatum postea in ccclesiam, ab ipsomct conditam sub nomine
••'' au. Felicis I, translatum postea intra urbem, repertum " denique est in ccclesia Sanctorum
3C5, 50
Kovembrii. Cosmffi et Uamiani.

j\ '<»»'<"' temporie, certam nobis reddtmt iidem qui objectantes, Felicis meminerinl, scd immediate fuciunt
Abdlcatiu
Faustinus in 1'iefulmne, rum, Julio Liberium, Liberio Damasum succedere, ad i/ux- AugusUno
30 JulU. supru MarcfUinus ct

narrata gemina Felicia expulsione ab Vroe, subjun- slionem mox examinandam niliil in allernlram parlem *
_f__(°
ijuui, annos octo, Valentmiano et Valente
Po»t (meo quidem judicio) facit : cnm in Liberii Pontificatu t us ,

Coss. x Kalcnilai-um Decerabrium, defunctus est Felicis qualiscumque Episcopatus includatur, sicut

Felix. Diem vero AbdU ationu ejut accipere, sine magno jiuii dixi. Et lioc animadvertens auclor Catalogi, posl
scrupulo, licei ex Calalmju ,
quamvit turpitcr interpo- prnni ilefectiim nnnc antiquissimi, videtur Liberio
lato, <!•'• in Liberio ml, quod Felix, depositus de annos x, menses uii, dies iu dcdisse, annos m eoque
Epi copatu, habitavit in praediolo suo, a die m Ka- amplius Felici relicturus; sed Ubrariorum errore factum
lendjis Augusti. esse, ut vitium irreperet in numeros nostri ecgraphi',
jj
i Quod neque Oplatus Milevitanus,neque Augusli- quos magis integre descriptos invenerit Anaslasius, „
iuii, Romanorum Pontifieum successioncm htcreticu nisi qiwd facili lapsu pro mensibus im legerit un.

DISSEHTATIO IX
De S. Felicis Episcopatu Romano.

Dmertationi huic certissimum fundamentum populo Romano, sub jurejurando firmaverunt, se


Marcellinus
i rsestruere videntnr, mendacissimi alias contra vivente Liberio Pontificem alterum nullatenus ha-
ci Fausti-
nus Pretb, Damasum Presbyteri, Marcellinus et Fausti- bituros. Sed Clerus, contra fas, quod minime dece-
ims, eanarrantes t queeinconspectu UrbU totius bat, cum summo perjurii scelere, Felicem Archi-
gesta nonpotuiss»nt,velsi volvissent,mentiendocorrumpe~ diaconum, ordinatum in locum Liberii, rcceperunt.
re. Mendacissin ostameneosdico quatenus Cleri t Roman i 3 lluctrnus ilti, ubi involuta quxdam videntur posse

consilium \n suscipifndo Felice, perjurium scelestissi- explicari, et antiquorum omnium diversissime in *pe-
mum sunt interpretati, eosdem deinceps non alio quam ciem sententiss circa Felicis Ordinationem sic componi,
perjurorum odium Damasi, ab
notantes vocahulo; in ut gravissimo illi quod impingitur sceleri Clerus ac Da- ante
ab Arta-
in hac parlr eodem Cleroelecti, quiuntea Felioem su*cepcrat\ cum masus eximantur. Dico ergo et suppono verissimum tiis sacrtlege
post Liberii reditum verosimiliter quod (sicut in Epistola ud Solitarios scripsit S. ordinatum,
non w/./ic- ipsi paucique alii, esse,
ctablltt.
ordinati cum Felice quidquam commune se
funde nee Athanasius) Epicteto ministro utens Constantius, pro
kabuisse jactabant, nec hsereticorum communione un- abducto Liberio subrogatmus alterum, in locum Ec-
quam te fuisse pollutos) Ursinum elegissent. Infelices, clesiaePalatium suum succedere voluerit, et pro
quod ambitione excxcati non prosiic&rent, communio- conventu populi ac jure comitiorum tres Eunuchos
rtcmi cum Atianis etiam a Liborio susceptam fuisse, prsBsentes esse jusserit, tresque item * jtaTaaxonoui; F
* exploratores
in eoque partes ambas fuisse stquales, Q tod si Liberius (non enim tres Episcopos dixeris) ut ipsi Felicem
culpam vostea posnitentia eluit, eluisse etiam suppo- Hueindatn Episcopum in Palatio crearent, dignum
nendusest Felix, cum summa quiete, totis octo quibus profecto talibus suffragatoribus. Ceterum populi
supervixit annfc, se continens in prxdiolo suo, Sub hac omnes, cognita hsereticorum pravitate, non permi-
cautela relationem ip*orum legendam exhibeo, quse sere eos ecclesiam intrare, proculque ab iis reces-
stc incipit. serunt.
2 Temporibus Constantu Imperatoris, lilii Con- 4 Non altinet qussrere, diene Dominica facta hsec

atterunt /.<- stautini, durior ot*ta est porseoutio Christianoru a Ordinatio mirum enim, si hujus habemlam sibi
sit :
va i d e tamen
t

beril abducti ab Lmpiia usaretiois Arriauis, annuente Constantio, rattonem c» edidissent, quiCanonum omnium jura per-
comitem
qui et Athanasium resistentem haareticis persecutus verterunt. Tamen sicut coliatus ab hsereticis Baptismus
Vanuuwn
est, damuaretur ab omnibus Episcopis impe-
et ut validus est, ita quin valida qnoqne sit Ordinatio, etiam
ravit quod etiam metu Priucipis tacere tentaverunt
: Episcopalis, in qua essentialia Sacramenti servantur,
omnes ubique Pontifioes, inauditum innooentemque pro nunc quidem nefas sit dubitare ; dubttant pro pri-
damnautes. Sed Liberius Romauus Episcopus, et mis seculis, imo et negant, ex recenlioribus Morinus et
Eusebius Vercellensis, et Luoifer Cataritauus, et Cabassutius; contra quos /?. P. Joannes Pollenter,
HUariua Pictavensis dare eententiam nolueruut : S. J. sacrje Theolotjix Professor emeritas, in MSS.
hi erga mittuntur iu exitium pro ftde servanda Cum suis publice Dietatis conclusionem probat.
Libario Damasus Diaconus ejus, se simulat profi- 1 Quod, iicet per laria Conciliorum iecveta in con-
cisci,unde fugiens da itinere Romatn rediit, ambi- trarium allegata, dicatur quod ordinati ab hxreticis
i utnere
?ia F„'
>

tione corruptus. Scd eo die. quo Liberius ad exilium non sint Episconi,
r > non Presbyteri,
nihil acceperint,
>< 'initum r
, .
r J '
Cunone
Ita et
m

Jt/uv/n.iif prolici^celiatur. ('Icrus omnis, i<l osi, Pro-liyl.*M ,


i. seu Laici, \mo jubeuntur reordinari pleraque tnmen ; m spectem
tll

/Wicem, et Arckidiaconua Felix, el ipse Damasus Diaconus, sic possnnt int lligi, m fictione quadam juris jubeantur negantia,
ct cuncta Ecclesue Oilicia, oiuues pariter, praesente id non ccnscri, cujus officio et privilegio fttngi et frui
vctantur.
AD CATALOGUM PONTIFICUM. SS*

vetantur. Ratione autem ita intelligendi sunt : [, quia exprimitur. Codices, unde sumpta cditio Regia Ana- D
noit liquet quid iila Sacramenta rcddidisset irrita, stasii, amnes Et congregantes se Sarer- felix "
sic Itabent.

nullo concurrente drfectu ex parte matcrix aut formse : dotes cum consilio Liberii MS. nostrum et Codex :

II, (jitod Ordines, quoium cxercere munus non licet, Regius ad cnlccm dictx editionis, Congregatis itaque
(juodammodo nulli sunt ; et qui privilegio Clericali pri- Sacerdottbus cum consilio ejus , utique Liberii :

vatur, quodammodo laicus manet ; ni, quia moriserat duplex Codcx Freherianus, ibidem ad ca/cein•; Con-
explicari
possunt per in Ecclesia, ut non rite ordinati, quamvis valide :
ha- gregrms Sacerdotcs cum consilio ejus, ve/, eornm
flctionem bercuturquoad lionorem ct exercitium Ordinis tamquam Liberius. Sed uttima hxc leclio omnino non placet :
juris, patet ex Innocentio I Epist. 18,
ut sigmjicat eunn ipsummct I.iberium, priusquam lioma
non ordinati,
ipsoqne Concilio Nicrno et aliis apud Morinum : iv, excedcret, ordinassc Fclicem, atque adco prius quam
qitia nonnulli ex illis quorum Ordmes crant declarati hic ab Arianis .sacrtlegam ordinationem acciperct, ut
imt ;
, deinde ab Ecclesia permissi snnt Ordines exer- ejus loco Pontifcx esset.

cere. uulla facta Sucramenti iteratione : ita prxceperunt 6 Ceterum libens futeor, quod totus ille de Liberio indicato per
recipiendos, ordniatos licet ab hxreticis Nestorianis, et Felice locus in secundo Catalogo, et exhoc transla* Damasum,
Gregorius ; a Monothelitis ct Iconoclastti,Synodus tus ab Anastasio aliisque, parum mc connuovcret nisi ;
mam re-
missuin,
VII ; factumque scimns cum iis quos ordinoverant Do» refngerct animus, totum Clerum Romanum, cnm
natislx m Africa.ct alibi alii. Photius, exempli causa iisque sanctissimum virum Damasmn, e.rccrnbilis accu-
collatos ab a Synodo VIII deciaratnr nec esse nec fuisse Epi- sore perjurii, sicut impostores impudentissimi Marcel-
hxreticls Or~ scopus. declaranlnr non esse Sacerdotes quos ipse linus et Faustinus faciunt : ex quortnn ipsiunct verbis,
dines pro
ordniavcrat, qunt plures Pontifices declaraverunt ipsum ubi calumniantitr quod Damasus fugiens de itinere,
nultii haberi
jubentis esse laicum et tamen Juannes Papa VIII, nulla
;
quo cum Liberio proftcisci simulabat, Romam rediit
pnrscripta rcordinatione ; sed aliis qutbusdam condi~ ambitione corruptus, idoneam perplexo kuic nodo .so-

tionibus adjectis, recipit eum in gratiam pristinumque lutionem videor mi/ri posse ehcerc. Ivisse eitim Dama-
gradum, nt patet cx Epistolis ejusdem Joanuis, ac sum cum Libeno creio ; credo ctiam ex itincre Romam
specialiter e.r 109, 200, 201 ad liasilium Imperato- rediisse : sed rediisse inscio invitoque Liberio, rediisse E
B ivm, ad C/crnni Constuntinopo/itanum, ad ipsummct ambitione corruptum, non credo. Quid crgo? Censco
Photium datis. Neque plus quam dictnm est hactenus Liberium ipsummet, videntem serio ab Imperatore ct
conficitur, ex epistola Concilii Sardicensis ad Atc-
vct Arianis agi, neqne ulltim sibi relinqui spem reditus
xanirinom Ecciesiam apud Jthanasium, vci ex Can. guamdiu persistcret in proposito, inqnoperststcrc u&que

4 Synodi n et viii, vel ex Epistola Leonis Papx I ad ad mortem eiegerat ; mandasse Damaso, ut redirct,

Rusticum Narbonensem Episcopum. congregatisque Saccrioltbus prospiceret Ecc/esix, lu-


ii Cum jubentnr reordinari, qui servata quidem ie- porum furori expositx per absentiam suam ; idque vel
bita forma, sed contra prsescripta Canonum,
materia et designando expresse Vicarium Felieem (quod vtx cre-
nec reordi-
ordmati fncrunt ; videri potcst prsecipi Ordinatio, non diderim, magis tamen sonant verba CatalogorumJ vel
nationem
pr/cciphtnt formalis et Sacramentalis, sed ceremonialis dumtaxat, liberum Clcro electionem personm remittendo ; Clerus
nisi ceremo- qualem prxscribit ToletanumlV capitulo%&. Episco- vero considerans prxscntis confusioais n.iserabilcm sta-
ntalem,
pus Presbyter aut Diaconus, si a gradu suo injuste tum, nihit invcncrit expedientius, guam dissimulata
dejectus in secunda Synodo innocens reperiatur, Felicis communione cum Arianis, eumdem ipsum as-
non potest esse quod fuerat, nisi gradus amissos sumere quem illi ordinaverant ; qum publice constabat
recipiat coram Altario, de manu Episcopi Orarium, ; ipsum esse Nicarnx fiiei eiium in illti eommunione
Annulum et Baculum si Presbyter, Orarium et ; tenaccm ; quod tamen Liberius s-gre tulerit.
si non ad
Planetam; siDiaconus.Orariumet Albam; si Subdia- 7 Tale autetn consilium duplici tnoio proficisci a
l'ontiflcem.
conus, Patenam et Calicem, etc. Concilia autem Liberio potuit, scilicel, vel ita ut ultro abdicuntc il/o,
aut pro tna- atque Pontiftces, cum plus prsecepisse aut exegisse vi- alius Ponttfex liigcrctur ; vel more majoritm, in per-
jorisecuritate
dentur, et repetitioncm formalem ordinationis Sacra- secutionibns frequentulissmw.jubente, ut pro se oriina-
mentalis; dici possu t , non dcfnutive supposuisse rctur Episcopus Vtcarius cum jurc successionis, si moH
priores ordtnationes ab hxreticis fuisse invalidos ; sed ipsttm in exilio cotitnigcret. Ex his duabus moiis mi-
an essent validse dubitavisse, ct i/uod securius erat tn njisplacetprimus, quiasic nonfuissei amplius Pouti-
hoc Sacrameuto servari votutsse. Et Itoc nemini mirum fex Liberius, nec nisi sacrilcge pbtuisset Sedetn suam
videri debet, quandoquidem de ipsius baptismi ab hx- repetere, invito qui suffectus erat Felire ; quin etiam F
snttem ad
reticis colluti valore tanta fuerit inter Catholicos dubi- Itoc miutuo opus habuisset per novam electionem Cleri-
Vtcarlum
Slc reordina-
tus videlur
tatio. sub Pontiftcatu SS. Stephani et Corneiii. que consensum in pristinam restitui dignitatent. Sc- uidinandum
Frtix, 5 Sis positii revertor ad histonam nostram '.
ac cundtts modus islud commoii habet, quni, licct mm
primum noto, haud satis ccrtum videri, utrum, cum faciat ut Felix Ponttfex fuerit indubitatus ac certtts,
Felicem, ordinatum in locum Liberii, a Ctero rece- pro toto eo quo Liberius abfuit tempore; facii tamen
ptum, diciiut Marccllinus et Favstinus, inteiliijant ut valde excusabilitcr et apparentcr potuerit a Clero
MDE APP. primam illiusab Arianis factam ordinationem, vereque ipsi adhrrente talts liaberi, post lapsum Liberii Romse
NOT. 8 Cotholiris merilo execratnm veluti nu/lam. etsi alioqui nuntiatum. Post hunc enim poterat is civiliter mortuus
validam; an veva de novn ac saltem ceremoniali ordt- censcri, quando ctium Poittificcm a fide devium jmli-
nationc /oqitantur. Postremitm suadct secttndtts Cala- cii Ecclcsim subjacere ipsa tcnet, ul sttpra vidimus.

logus, iit Libcrio sic loquens. Et congregati Sarer- Numijuam tamen Romanus popultiS persuaicti potuity in quem, Ito-

doles, et cumconsilio eorum Liberius, ordinaverunt ut vel approbaret electionem Felicis, quem noverat mano populo
ct Quiclem ejus Felicem, venerabilem virum, Presby- cum Ariunis rn '"""" fe
'
!
in loco communicare ; vel Liberium crederei -

de consilio
terum et Episfopum; sic enim tcgendum puto, non excidtsse a fiie : a gua revera eum nmt exddissc co-
Libeni
autcm ordinaverunt Felicera Presliyterum, Episco- natur probare Atcr<niier Natalis, iistinguens duplii e»'

pum, venerabilem virum nec cnim antcquam ordi- : fidei formutnm Sirmii pr<>posit>im, quartnn prnna et a
naretur Fclix Presbyter erat, sed solum Diaconus ;
Liberio subscripta, fuerit in terminis Catholtca, non
adeogue frtisi pcr sn/tum pramotum quis intelligat) suc- item secunda. crcdiderit
cessive cum ordinari oportnit, primo Presbyterum, 8 Nolim hic ic lapsu Libeiii disputare, quatenus ctfiis,post
deinde Episcopum, sicut etiamnunc fit in ortlinatione ilteprocesserit.Lapsumquadomtcints saltem esse dubi- lapsum llbtrti

Pontificum, mcipiendo ab eo gradu qui primus Electo tat nemo, etlapsum tesli{icaturepistola ad omues Qrien-
difi.it. Quod aittem attinel ad Liberii cirea hujusmodi talcs, gua fatetur se, quoad Atbanasium, quera juste

ordinationem consilium , id in vanis exemp/anbus varie ab illisdaranaturacognoverit, eorumsententiis com-


modavisse
,

56* CONATUS CHRONICO-IIISTORICUS


A modavisse consensum suum eoque semoto, cum ;
10 HactennsergoFeWcladhaeserant iidem quiipsum D
rcux habere; et libenti assttmpserunt, neque Liberio se adjungerc curaverant, ctcntm tamen
ii.
ommbas '
unitatem
insis
1
-,
pacem
.i
et
. i r_«_»_ ___._» r, . s- Sibiadhxren-
ndfi.vrpn-
animo stiscepisse fidem, a pluribus Fratribus tracta^ propterea quod
" Felicem crcdercnt verum Pontificem,
'
*
* '
, .

tem retinfit.
tarn, expositam, et susceptam Sirmii, in nullo con- iapso Libeno ritesuffcctum, aepontde Sede nonposse,

tradicend >; qu&profecto, SaHis esse potuerunt Romano quoad vivcrct, nisi ultro cederet: Non cessisse antcm,
Clero, scienti omnia Sirmii ad Arianorum voluntatem ex hac Clericorum cjns ad cxtrcmum usquc per&everan-
agi, ut, absque scrupuhsa distinctione primse secundm- tia apparet. Ait qnidcm Pkilostorgius lib. 4 num. 3,

que formules Sirmiiexpositas, lapsum in h.rresim Libe- quod ipse reducto Liberio ad sua se recepit, Episcopi
iiiirn judicaret, sicut forte judicavit Hieronymus in quidem dignitatem retinens, nulli tamen priesidens
Chronico, asserens, quod taedto victus exdii iu iisere- EcclesiEe : sed hoc, dc actuali prxsidentia inteiicctum,
ticam pravitatem subscripsit. Econlra de Felice pos- non facit, ut censeri debeat jure eliam suo, seu vero
sumus opinari, eum, proposita sibi a Damaso Cleroque seu pvtatitio, se abilicasse. Talis porro Clericorum cum
1'apalum
condtiume, qtiod eum essent Episcopum Vicarium as- Felice pers everantia, sicut laudem Dftmasi tton obfusca-
devotutum
sumpturi si poUCcerelur, Athdnasii condemnationi non vit; sic neque detrahit quidquam Sanctitati Felicis, q>ii pHmum
fUtstd, t
co mortuo ad
subscripturum se fquod fortassts ab eo postulatum non quod sepro Pontificc perrexerit tjererc commendationi Ltbertum ;

fuitj et Nicanam fulcm integram inviolalamque serva- vero ejus multum addit quod tam tongn tempore nihii redit,
turum, conditionem esse amphxum, itaqve af> iisreor- moverit, ad recuperandam Sedem, quamvis occasio ad
dinatum; cumautem a fidc dcfecisse nuntiaretur Li- hoc non deesset, modo vellet iterum communicare cum
berius, pro snmmo legitimoane Pontifxce agnilum Arianis; tunc scilicet, cum anno cccluiiu, conccptce

fuisse. Jure an injuria, videiint alil, quando indeci- Arimini ab Ursacio Valente fulei formul.v subscri-
et

sam causam reliquit TScclesia, suum Felici lontm intcr bere recusantes Episcopos' ecclesiis suis exturbavit
Romanos Episcopos relinquens. Nec video quid aptius Valens, ac primum omnium Liberium Episcopum
concipi possit ad excusationem, hinc*quidem insius Fe- Urbis Romai. Jta scribit Sozomenus Hb, 14 cup. 19,
licifl c/ <lni
Romani ipsi adkxrentis, inde tero
totius Itanc ultimam Liberii vexationcm accurate distingums a
populi Romani illius communionem aversantis, quod prima, quam fuse nnrravcrat cap. 11; simu! etiam sc-
neque de Liberii ad ordinarCdum Vicarium mawiato cttros nos factens, quod haud tta iliti post rclitnin Li-
E
pridem ab-
aut conscn.su s/itis tn pi miipio vusttirct ncpic jwten
.
, berius, sciens aliter Romanx plcbi satisfieri non posse t straciitm
a
de causa sufficienti ad Pontiftcatum illi abrogandum, Arianorum commitnioni rcnuntiaverit. Quod si bocfc- communione
qiio vivente allum neminem susreptnros se omnes pro- cit Liberius, ipsorum Arianorum beneficio obstrictus, Ariana.
miserant, quanto promptius id fecisse crcdcndus est Felix, tanta
9 Narrat porro Theodoretus lib. 2 cap. 17, quo- ab iisdcm affcctus injuria.
Bepotcentibtu niodo etapso biennio Romam profectus Constantius, ro- 11 Liberio mortuo recruduit scliisma, quod per Fe-
dcinde /loma-
gatusque a Liberium rcstitucve
matronis Romanti licis obitum exlinctum videbatur. Num futi matitiose
nfi redditw
Libertui,
ipsis primum responderit, urbem alio Pastore non in suss factionis favorem referunt Marcellinus et FauslU Novum post
mortem Libc-
egera, habere enim Antistitem idoneum qui illius nus) Presbyteri et Diacones, Ursinus, Amantius et rtt schlsma,
cnram gereret, Fclicem videlicel, Sedcum itlmexpo- Lupus, cum plebe sancta quse Liberio fidem serva-
nerent, quod nemo e\ civibns Romanis ecolesiaro verat in exilio constituto, ccepernntin Basilica Julii
ingrediebatur dum illc intus essct, eo quod libere procerlere ; et sibi Ursihum Diaconum Pontificem,
communicabat cum iisqui fldem a Nicaenis Patri- in locura Liberii, ordinari deposcunt perjuri vero :

bus expositam labefactabant ; flexus Imperator, Li- in Lucinis Damasum Episcopum, in loco Feli-
sibi
berium redire ab exilio jussit ambos vero, ipsum ; cis, expostulant. Ursinum Paulus Tiburtinus Epi-
scilii !_ st Felicsm, in comraune Ecclesiam admini- scopus benedicit Daraasus post dies septem
:

strare. Hao vero Imperatnris Epistola in Circo re- Lateranensem basilicam tenuit, et ibi ordinatus
Spiscoptttvm
citata, inquilidem Theodoretus, cum eam idonea si- Episcopus id egit ut Ursinus, vir venerabilis,
Mtitul Qtstvnu
cubi Fettcet mtVtftuftnsexplosissent; otnnes una voce acclamarunt, qui prius Pontiiex fuerat ordinatus, cum Amantio et
unus Deus, unus Christua, unus Episcopus; ita- Lupo Diaconibus in exilium mitteretur Presby-
que reversus est admirandus ille Liberius, Felix terosquoque i.umero septem detentos, per Officium
vero recedens ad aliam urbem se contulit. MnrceUi- nititur ab Urbe propellere. Dissimulant vafre a se
nus ct Fauslinus eadem do re sic toquuntur, Postan- primis factum sclusma, qui quos in loca propria rece- F
nos duos venit Romam Constaritius, pro Liberio ro- pcrat Liberius, perrexeruht pro ecccommunicatis habcrc; et xchismatico-
gatur ;i populo, qui mox annuens ait; Habetis et dumtaxat nttmcro, ionge majori partis alte- ntm (raudes
decem
in eo
Liberlum, qui qualis a vobis profectus cst melior rius numero se opponere ; in quibus ut minimum
narrando.
revertetur; hoc autem de consensu ejus, quo ma- erantPresbytcri octodecim, ex viginti quinque Titulis, in
nus perfidiae dederat, iridicab&t. Tertio anno redit quos Marcellns Papa intfto seculi iv distinxerat Ur-

&ed is a poptl-
Liberius. ciu ol.vians eum paudio populus Romanus bem; pra,ter Diaconos, quos &que convcnit numero
exivit Kelix notatus a Senatu et populo dc Urbe
to bis Bxptllt' ;
superiores tribus Ursinianis fuisse; nec dubito quin pro
propellitur; et post parum temporis, impulsu Cleri- uuo Episcopo Tiburtino, cui nullatenus compclebat
corum qui perjuraverant, irrumptt in Urbem, et Pontificem ordinare , ex parte Daraasi convenerint
St&tionem in Julii Basilica dare prsesumit; quem Osliensis. Portucnsis, Sabinensis,Prenestinus, Tnscu-
omnis multitudo fldelium et, Proceres de Urbe ite- lanus et Athanensis. Meuduciter quoque fintji cxisiimo,
rum cuiu magno dedecore projecei*unt. Post annos quod ii qni cum rtvcnte Liberio redierant in gradam,
octo defunctus est Felix, et Liberius miscricor- ejus jam mortui Pondficatum abnegantcs, non ipsi,
diam fecit in Clericos qui pejeraverant, eosque in sed Felici, succcssorcm eligcre, professi sint.
locis propriis suscepit.

DISSERTATIO
L

AD CATALOGUM PONTIFICUM. K7*

DISSERTATIO X.
Martyrium S. Felicis II, quam parum vcrosirr.ilitcr narreUir crcdalurijiie.

ad mortem S. Felicis attinet, nultum ei


csede ipsinsmet Felicis : scd quam infelici commento
Ouod certum annum assiguant qualiacumque Acta
tunc intelligcs.
veris. Sicergo
cnm
ille
ejns Sijnop.^im
in Fclice.
c.r Anastasio cogno^

apud Mombritium, cni ineptus qnispiam vide-


Acta apocry-
3 Hic declaravit Constantium [filium Constan-
lur B. Bonifacii Papaa et Martyris fqualis
pha antiqua, tmi] {lege Constantinum [filium Constantii] nam dc (qitorum cst
nullus unquam futij nomen ut auctoris appinxisse : sic
e/idjwe apud
lioc appnret esse sermoncmj hceretieum et eecundo
enim is reperil, qui ipsa in magnam insulsamque exten- Anastastum tt
rebaptizatum [ab Eusebio Nicomediensi juxta Nico-
dit proiixttatem, sub cjusdem Bonifacii Papaj et Mar- tn Catato'jo\ -l

mediam in An.uilone villa ; ] et [propter hoc dei l.i-


tyris tilulo, qualia ex Archivio Bastliae S. Petri jam
ratum, ejusdein Constaivtii Augu-ti, filii Coustantini,
olim nobis communicaverat Jacobus Sirmoudus, ei >u<-
pitecept"] Martyriocoronatur, [et capite truncatur]
per denuo transcribi fecit seque noster Petrus Possi-
Hic fecit Basilicam via Aurelia, [cum Presbyterii
nus. Sunt ea prorsus luce indigna, non solttm quia
honore fuiiLierctur : et in eadem Basilica emit
Liberiura proscindunt ut invasorem, mtemaque idcirco
agrum circa locuiu, quem obtulit Ecclesiae quain fe-
morte damnatum ; sed quia prxter insulsam battolo-
cit,] milliario ab urbe [Romana] secundo.Quietiam
giam nihil habent substantiae, quod apud Boninum non passus est [in civitate Corana] cum mullis Clericis
reperiatur. Nec mirum tantum entm abest ut auctor
:
et fidelibus, juxta muros urbis, ad latus formaj Tra-
ftierit, quem prxfert titulus, Papa aliquis Bonifacius jani, ni Idus Novembris et, exiude raptum estcor-
:

fquo nominc primus si scripsisset atiqitid, esset fide


pus ejus noctu a Presbyteris et Clericis cum Damaso
B dignissuuus, utpote annis dumtaxat lu post Liberium Presbytero, et sepultum est in basilica supradicta
et ab auctorc ordinatusj ut omnino videatur longe posterioris tempo- xii Kalendas Decembris. Eadem iisdem verbis, sed
scc. 1
ris auctor, et Hierontjmo, Orosio, Gregorio quos alle- decurtutis fnt
amjilificata stic ubi [ ] signavi appareant cx uno
sub nomine gat tanto posterior, quunto postcrior its esl cxpressa eodcmquc antiijuiori fonte acceptaj leguntur in 2 Cata-
Bonifacit mentio Angeli Custodis, vix solili sic antiquitus nomi- quod ultima mulentur exinde
logo, iusi sic leviter : ct
P. M. nari, auteomnes Sanctos occurrentis ad excipiendam
raptum est corpus ejus noctu a Presbyteris el Cleri
Felicis animam. Ceterum ex Epilogo satis intelligi- cis cum Damaso Presbytero. et sepultum est in su-
tur, qnod auctor, quise Caeondulum vocat, id est Ser- pradicta ejus Basilica, xvi Kalendas Decenibris.
yum iuutilem, oratque pro Archypresbytero, fortassis
4 Vides> Constantio fquem vita functum coiutat ef cxdem
eccksim instaurature Benedieto, Ecclesiseque Presly-
Juliano iv et Sa!us.tio Coss. anno ccglxiii) imputari Fettcli Cun-
tero, qui scnbere jusserat et scripta flammis abotere annum ccclxv supersti0, stanHo odscri-
Martyrium Felicis, /</>'</»<

prohibuerat ; non aliter usurpet in tilulo nomen r, ini- bunt,


juxia irrefragabiie teslimomum scriptorum coicvorum,
facii quam ut sua opinxone primi Attctoris apo
Papas, et qttidem Romanorum Presbyterorum, ud Romanos
cryphorum qnx dixi Actorum:hxc vero quam fidem Imperatores svribenjium? ffabes igitur fictianis totius
mereantur, circa vulgo jam creditum S. Felicis II zque manifestum elciultum, quam hobueras contra
Muritjnum, restal exawinandum. Marcellini Passionem, ex persona Diocletiani, m Ro-
conlra pdem 2 In pace sepultum Felicem dicit ejus Fi\a apud m& existentis c<> tempore, quo certum erat abfuisse t

testium cox- Anastasium. Octavo anno post dejcctionem suam x persequamnr tamen ttiam cetera.
Satis hoc uiium foret :
vorum. Kalendas Decembrium defunctum, simpliciter scri- Hio derlaravit Constantium, scu potius Constanti-
bunt MaTcellinus et Faustinus. II i autem stcati non num, lucreticum et secuudo rebaptizatum ab Ense-
omiserunt narrare, non sine cafumniosa exag -
et forte bio Nicomediensi. J">n negavimus ad x\i M<>j/, quatl Coustan-

geratione, quomodo Felix post parum teinporis a sua tlnum docla-


agentes de Imperatore ul SanctO , eum
Constav.tino
rard hmrett-
ejcctione, impulsu Clericorum qui perjuraverauti'^ antc fnicvi vitu- bapthutum unquam fuisse : negavimus cnm,
sciticet tpsi calumniantufj irrupit in Urbera, et sta- etiam baptizatum ab Eusebio, negavimus rebapthatio- F
tionem in Julii Basilica trans Tibenra dare pne- uem Arianis tuncfukse usurpatam; Constantium de-
sumpsit, iterumque cum magno dedecore projici niqne, loco patris liic substitutum a librariis, ab Euioio
merutt : sicut, iaquam, id non omiseruni MarcelUnus quidem Artano baptxzalum esse con&tat,scd Aptiochist,
et Faustinus; multo magis, ad invidiam Damaso qui primumet immediate ante mortem, anno ccclxi, quarto
Felici favernt conctliamtam, votuissenl exponere, qtio- anno post depositionem Felicis. Demvs uutcm ab Eu-
modo idem Felix '
; etiam post annos octo, profecto in sebio,necdum seArianum jirofcsso, baptimtum fuisse
Gallias Valentiniano Augusto, riovas rcs moliri aggres- Constantinum ; demus ctiam tam indiscretum fius.se
susfuerit, sequc ct Clerum ac populum sibi adlissren- Felicem, ut eum baplismum proptereaputaveritimpro-
Sunt illa tcm Impcrialium ministrorum gladiis mactandos objece- bandum, quitt postea munifeste patuit Eusebii iltiushss-
conflcta a rit, reus tentatx seditionis. Atijui nihil tale dicnni resis : quis tanicn prudens credat, tiuuc suum sensum
Luctferianis
tlli : iiihit etiam istius aut sequcntis seculi scriptores, aitsum fuisse operirc contra dcfitiictum, <l< tota Eccjesia
Tiwodoretus, Philostorgius, Soiomcuus, aliique , ubi optimc meritum, honoratumqne ab ea passim ut San-
depositi Felicis meminerunt Unde igitur antiqua pe-
. ctum, el ejusmodi declurationcm palam evulgare, ca
7tttusque inolita de Felicis Martyrio opinatwf Si mihi in urbe, quum ille feceral Christtanam, et tol Busiitcis
dtcere licet quod sentio , ex simili, unde Marcellini construclis exornaveralf Quae autcm fuissct hujusmodt
Martijvium, officina. Iltud fabricaverttnt Donatistai declarationis utilitas f Si sintpluiter dtxtsset auctor,
fhrretici,M^lchiadis Paptt famam conspurcaturi per quod Felix declaravit Constantium ipsummet hsereti-
infamationem Marcellini; boc imputaie velim Lucife- c\itn, quia sctlicet Arianis palant studebat, dixisset ati-
rianis schismaticis, per Liberii vifamationem Rumano- qutd vix crediinie, respctn ejus temporis quo Iiomx-
rumomtiium Pontificum eversam auctoritatem cupien- Constantius cum suis Ariani.s poterat omma. Nunc
tium.Quia eni/n iri hujus reditu persecutionem atiquam vero omnem speciem tidcrubitis mendadi excedit fabuta.
Ciero motam constabat, ita ut intra ecclesiam Pre- 5 Simtlis alui apud Anastasium et tn Cattilogo 2,
sbyteri et Clerici necarentur, sicuti habetur in Vita ex eisdem Passions Fettcianx Actit, Elogio Liberi i

Liberii; visum est tltis augere pcrsccutionis atrocitatem ipsius inseritur, a'j eadem fut credimus) manu : Et fe-

cit
: ,

58" CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


A cit conciliura Fcltx , ot invenit duos Presbyteros est, ct e.r qmt deindc post plura secula translatum fuit
FF.L1\ II. conscntieutes Constantio Augusto Ariano, notnine in l/rbcm corpus ad Diaconiam SS. Cosmx et Da~
et in Concilio sub quo dcindc. anno
Ursacium et Valentem :et daranaviteos in Concilio miani, repositumque sttb altari
48 Rpiscopo-
rum darnnarlt quadraginta octo Episcoporum. Primum Ursacius et vdlxxxii, pridie quo festum ejus annuumrecurrit, in-
Ar&acium et Valens non ftterunt Presbyteri Romani, ut hic sup- ventnm esl. Verosimiliter enim dicetur ipsius conditoris
ValenCem; Mursiae, quod ibidem, ut sttpra Baronius quasi viira-
pom vidciur, sed Episcopi Pannonii, hic esse, ait

iste Singidonis : similit vero error erratur ut ipsis culose revelatum fuit, in arca marmorea, cum hoc ti-
Felice ac Damaso, qui Presbyteri hic vocantur, cum tulo. CORPVS S.FJSLICIS PAPsF ET MAR-
fucrint dumtaxat Diaconi, uti ex Marcellino et Faustino TYRIS, QVI DAMNAVIT CONSTANTIVM.
nec non ex Theodoreto constat, Deinde vigilabalur fti- 7 Vernm Titulus iste haud dubie acceptus est cx
cum titulo
tentissime m otnnes Catholicorttm Episcoporum t dam- Calahijo Pontificalt quatem jam initc a seculi vi initin, Mar/yris
nationi Athanasii subscribere recusantium, actiones : ac cum istisfigmentorumlaciniisdescriptum fatemur: ques- ieti ex Actls

supererat, ceteris in admodum c.r codem bona similiter fidc accepit sumP t0
forte vix iinu.s alterve in Itafta , ,

f.riiium actis, qtii imptie tententias non subscripsisset Usuardus hocelogium Romse via Aurelia natalis B.
:

quomodo igilur ud Concilxum contra Arianos habcn- Felicis Papae, qui a Constantio Augusto ob Catho-
tluiii convenissent Uomam Episoopi qundragintaocto? lica; defensionem a Sede sua dejectus et gladio
fiflei

Quomodo etiam Constantius, ad Episcoporum, etiam nccatus, gloriose occubuit. Dtcatur sane et Sanctus
Ivnmtnorum ciijitirttittcs jam exercitatus, ili-tulit usque
t
et Papa, ct Martyr Felix; scd dicalur eo sensu quo

in annum saltem i.vin istius seculi ultionem injurim alti ptures Antecessores ejus in earcere vet exiiio mor-
tuni publice suis Arianis illalxf qui tamenRomx fue* tui : ita cittm dtct persuudct tjns CUltUS, in Marttj-
rut mense Majo prsecedenlis anni. rologio Usnardi tioti coritm dierttm atiquo, quo vel

loeum aittcm
(i Quid atitnn tfo civitate Cnraira scribam, m %ua tnortuusvel sepultus fuisse scribitur: sed quo S. Da-
martyril $a- martyrium passus S. Felix dicitur, indeque adsepuf.- maso aiiisque sibi adhxrentibus visus est prxcipuam
tit n motutn turam delatus in Basilicam quam struxerat Via Aure- passus injurianv, pHvatione ejus Sedis quam triennio
notant.
li;i i Eit Cora antiquam in Hernicis oppidum, Veli- obttiiiicrot. Dicatur, inqnam Sanctus Papa et Mar-
U
Vris Urbexxiu V. M. haudprocul
vicinum, distans ab tjr Felix singuiaris enim ipsius ad obitum usque per
:
g
a via Appia, qux ab Urbe, in Ortntn tenditur, cum annos ptusquam octo modestia, qua sese continuit in ItU'
Anrclttt abeadem Urbe porrigatur in Occidentem. I/oc miii recessu, oblatis quas dixi recuperandx Sedis oc-
inteiligens Baronius, Csras in Faliscis, xut P. M. casionibus numquam usus, postquam id sine fulci Ca-
solum dissitas, eo libentins hic accepit, qvad ibi S. tlioticr. perictdu ftcri omnem a
non posse coguovit,
Felicis Reliquise asservari dicantur 3 etNatalis solenni grata posteritate venerationem commeruit. Nec cstquod
memoria celebrari. Litem dcciderct Forma Trajani, istam ei lautlcm quisquatn vereatur adscribere, cumncc
si alterutro reperiretur loco : sedlttem, dc lana fut in tempore quo obiit falli potuerint Marcetlinus et
dicitur) caprina ; quandojam monstratum est, non sub- Faustinus, nequecausa appareat cur fallere voiuerint.
sistere martynum de quo agitur. Sivs autem via Aure~ Constituto autem firmiter mortis istius anno, rttit om-
lia Basilicam mdificavit Felix, et istic a Datnaao se- nis veresimilitudo martyrii undecumque et quantacum-
pttltus est ; sive Portuensi, de quo supra; oportct eam que fucta. Rcijiionte enim Vulcntiniono nulla excogita-
Basiticam plane suburbanam fttisse, adeoque procul ri potcst honesta causa mortis, qux Martyrem fccisset;
t':n iiinni civttute, <t thtjdii longius a Coratta. Vt citjo scd uti initio diximus, credi debercl ex mera ambitione
martyrium S. Felicis omnem apud me verUimilitudi- Romam regressus, et in ipso rerum novandarum conatu
Corpiu an,
nrm amisit ; sic nihil invenio fidei propitts, quam quod oppressus justissimam pamam incurrisse ; quod omnem,
1689 In- prsediolum illud, in quo privatam vitam Felix egit % auam pro eo servavit Ecciesia, venerationem subver-
Vtmttim.
fueril ju.rta ipsam Basilicam in quaprimum tumulatus terct.

XXXVIIII S. DAMASUS
Ali m. 3Gfi
natione llispanus, ex patre Antonio temporibus Valontiniani Va-
ic/ 384. >ni
i«™.
Duhasus, , fuit et
18, :, leuiis, Gratianique eum Theodosio magno imperantis, a i die etDominica Oeto-
Hu iii.

* llnlmi 11
bris anni ccclxui, us(|ui! ad x Decembris atmi ccclxxxiiii*, per annos xuui
.1 1

ssj, iiii. n nienses n , dies \ . sepultus iu Basilica suacum malre et sorore die xi sequenti , quo
iii i, ii
n
enliiiii', el cessavil Episcopatus dics xxu.

Quvmmlo [liaronymiK Chromco, ubi Cletum n» Anacleto,


in logo.quod alius nemo tentavit. Hxc porro notare opor-
Doinawj Marccllinuni a Marccllo
"Eusebii exempla non di*8- propter Mailijrologui
tuit, et sanetos Patres, ad nomina
Blennj/mo linxerat; fi primum (i Petro nominans Linuin, cote~
dlcaltu 95 Pontificum quandoque jurta Euselni et Hieronymi
ros consequenter numero eo dedgnarat in qno Petrus
a S Pctro. calculum, in Romanorum Pontificum appellatione,
uiiu comprehenditur, Felicona autem "t intrusum definientes, quotus quisqnef ost B. Petrum Romanam
pratermiltetiat ; QamaBUS, inquit, xxxu videlicet a rexit Ecclcsiam.
Petro, Udiii.iiid' Ecclesiaa Ordinatur Episoopus, qui 2 Ceterum neqneo dubitare, quin erraverit Mar-
nobie, Petrum atque admmerantibus, est alios tres ccllinus aut librarius ejus, mortuum Damasum scri- Dles mortts,
xxxuini. Marcellinus autem Comes, non satis Biero- bendo in mense Octobri, quo forlassis Ordinatio ejus
nymi menlem hiccapims, Uense, ingiiit, Octobri Da-
: nam familiarissimus, Damaso
alicubi notata leijebatur
niusus Romante Ecclesias (exceptis Liberio et Fe- II ieronymus in suo Marlijrologio, post plures Marly-
lirc) kwu Episcopua, anno Pontificatus sui xum in resx Dccembris rclatos, Romae, inquit, depositio S.
Domino requievit : quo ostendU s, Cletum ub Ana- Damasi Episcopi.AVc rcferl quod in eodem Marlyro-
olsto non distinguere : el ul MarceUum n Marcellino loyio ctiam dies n Julii inchoetur ab his verbis, Romas
distinguat, ac nihilominus numerum in qno Hieronymus Damasi legendum enim csse Romas [in coemeterio]
:

icsjfrut servet, Liberiuni prsesumit expungere e Cata- Damasi, Proccssi et Martiniani, cx Adonis auctori-
tate
: ; ;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 59*

tate et ex aliis rationibus demonstrat Florenttnius. digen videlaturinitium et finis sequentU Pontifxcatus, P
D\MASl'S 3 Interponlificii dics, qui xxxui ninnerahantur in alioqui satis conturbatt, propter variantes in-cxcmpla-
Inter ponti sccundo Catalogo ad xxu rcstrinxi ; quia sic optime ribus numerus, ncc in ullo satis sanos.
flcium.

DISSERTATIO XI
De anno mortis S. Damasi, cl quibusdam ei attributis epistolis.'

Annos Da-
masi Mar-
cellinus bi-
ennio citius
m
lentis,
arcellinns
per Consules,
Comes, Chronicon suum digesium
dum
Damasi, initium ejus invetierat a Rierony-
mo adscriplum, anno n Valentiniani et Va-
jnem cceperant numerare, mnior a xxu Fe-
bruarii, junior ab exiln Martii anni ccclxu, iimo ulique
anno citius qnam obtit Libcrius. Non animadverlit
liis aplare nttitur finem
num ccclv
stian.r,

annttm
funclum
uito

Prafectos creari,
versi noininantiir
prolrnclo, inleUignmns,
eotletnque

Symmachnm
qtti

; ouis nos
ccclxxxuii eotlem munere scmel
?

cium non meintiieril ageus de Sgintnaclto Ammittnus


atino
anno cccli

Nec
securos

refert quotl
st cttlo iv

jtlures siteiessire

quinqtie.

fuciet,
xrx Chri-

omnino di-

atit

altantm
solllos

uon ante
ssepius
vi-

:
polrsl eodem
ftinctus csse
rttntn an. 375
autem librariorum id cttlpa factitm esse, hatid salts ac- luiiitlqtuiqitam entttt profttelttr ointtes Vrbis Pr.rfeetos
vel 3»:.
cnrate distingtientium muvginales annorum Imperin- etuimertire ; sed prout occasio fert eolutnfactt mcntio-

liumntime.ros, et numevum m poneniiiun e retjione no- nein. Nilul igilur proltibet etittm eirea otuiitm CCCLXXU
minis Imperialis Valeus, qtu dcbtieral pont e reijioue mortuo Valentiniano Juniore, vel annum ccclxxxii
tertix linex kane pr.ccedentis, qti.e iucipit, Rumauae mortno elinm Gratiano, el solo Valentiniano Juniore
ecclesiae Episcupus ordinatus. Antios ergo Damasi, in Ilnlia tlominante 1'vxfeetuat ftiisse Symmachum, Ad
quos cum celeris xum numeral jam diclns Marcetli- Theodosium et Areadium nihil pertinebatcognitio ad-

ntis, finit in Consulatu Antonii et Siagrii anno cccl- mtttistvati a Symmacbo muneris : et ideo dtibium uon

xxxn, et utrumque exlremum eidempro anno imputat. esl, tiiiin litulus epistolie prxcilatte spttrius, vel addila-

meiito peregrino adulteraiits


E
Ad hac porro fiiciendiun videlur molus Marcellinus alio sit.
tHlnus eodem
Calalogorum mendo, qtto adscribeliantur successori 4 Minus etiam premit secundum Baronii argutnen- eogU tilru-
Siricio anni xu pro xii, udditts xi mensibus et diebus tnm, ex Epist. 99 .S. II iernntjint ad Asellam, ul.t is mum Romx
Itomr pene trionnium. priusqnam Bie actitin ab
nliqiiol, finicndi Honorio mi et Eutychiano Coss. ait, vixissc se
Uicrontjmo,
amio ccclxxxxuiii. Econtra Prosper, Siricii Saecesso- rosolijmam proficiscerentur Paula atque Melania; et

ris Poiitificaliun ceepttun in Juuuario, Damasi morlem quam tbi irveprehenstbililev imo laudalntttev vi.eerit
flnit quau
Prosper secuto, inchotit cum Consulatu Ricimeris et Clearchi tndiaitis, Ceata?, inquil, memoria; Damasus sermo
anno ccclxxxiiii et fiiut in eodem quo Marcclliiuts meus erat. Dabo Uoc de tolo tvientiio intelligi : sed

Magislratu. Neqne hoc prorsits bene, etim fere lotus non dabo quod snpponil Baronius, non ante atuutm
hic anniis ftterit velinqneiulus Damaso, si is aiinos ccclxxxii Romam advenisse ffieronymum : quin imo

iuiii sedil, et inilium Siiicii sequentt iinno ponendtim. biennio ettius Paulam appulisse tit Palsestinam, anno

2 In hac conlrotievsta Mavcelliiutin sequi elegtl llcn saltem CCCLXXXIH, demonslruvi ui Chronologiu Ptfriar-

schenius, et Damaso solum annosxui veliqnil ;ego, ui cliarum Ilievosolijiiutanoeum ; nt Damasus uioiliius

huic inh.rre xum annos relinetim, non tnm moveor argttmentis Ba- Derembri
ftient ettm annttm prsegresso, paucispost cam
mus cum ronii (quamuis e.l his movear, ac celeris punbns eum martem mcnstbus Roma cum Ptitilu discesserit Iliero-
Baronio vcrsatus, atqtte a
:
seqnar libentiusj quain qttod videnm Marcellinum hx- iigmiis, jutu pcne Iviennium ibi ttiieo

reie perplexum, iliun nequeannos xum tliminiiere att- Quadragesima tttuu ccclxxx.
det, neqiie eos plenos poiesl invenive, quos tamen ali- 5 Forttits stvittijcve videlttv avguineiilttm Bavonii denique su-

qtiul mensibtts excessisse omnes feve Calalogi eoncovdi- teviitun, stuiipltiin v.r Siricii successoris Epistola ad specttts cst
Idus Consulatus
ter asserunl : quodque eliiim sic maitifesle hnllucinaliun Himerium Tarraconensem Episcopum, data in
adttitui Spl-
quia Marcet-
vitleam iti D imasi Electione, niio aiino cilins qttam Februarii, Arcadio et Bautone Viris Clarissimis siiil.c Slrlcll
linus silii non Directa
puv cvtil collocanda, Di.n, Fere, quia ccgviiplium no- Coss. id est anno ccclxxxu, sicenim incipit : succcssorls,
salis constut.
sln seciintli Ciitologi solttm habel annns xnll. ad deoessorem nostrum sancta; recordationis Da- F
3 Burotiu itrgiunentiim prinuim sumilur e.v Sijmma- masnm Fraternitatis tua? relatio, ine jara iu Sede

clu Prsefecti Epist. 34 lib. 10, scripla Divis Augu- i|i^ius constitiituin invenit... et quia necesse erat
pjns laboribus curisque succedere, cui per
stis, Valentiniano, Theodosio et Arcailio, qui Arca- nos in

dius solum fitctus est consors paterni Imperii anno cccl- Dei gratiam successiraus iu honore, facto, ut opur-
xxxiii i/i liuc tiuiem Epislola Symmachus, de male tebat, primitus mea; promotiunis indicio, ad singula

tractatis Chrisliunis accusalus, iimurenti.e sttx testem consultationi responsum competens non uegamus.
Atioqui puta-
saoe Epislola tota, veteris Scriptura hea
mus ad an. appellat Damasum Cliristianorum Episcopum, utique Gravis est

384 ciKjcre juxta sepluaginta Interpretcs allegat, ei plagiis, quibus


iioii
adhuc vivenlem. Sed incerla milti est ejusinodi inscri-
Prxfecluiam Mercatoris uierics scatent, nullis cuiquam suspecta
plio : el edilio Juveli, omisso Valentiniano (quem, ali e
Symmachl
pritniim ue polissimum reddifur suspecta tamen est subscriplio ex duptlci ca-
on.363 ge- utpote Medtolani regnunteni :

stam altx Itujus Ponllficis Epistoix, ntllltlde


oportuerat appellare) soluin liabet Divis Tlieodosio et ptle. 1, qttitt

Symmachus crutx, ctireni Consule; nee in prsxjressia aliorum


Arcadio semper Augustis. Ititevim ipse
Gratianum vel se vel Ponlifteum germanis Epistolis, neque iu »» quas Epi-
salis manifeste indical allotiiu
scopi alti ttd Romanos Ponltfues imo et ad hunc Siri-
Valentiiiianum juuiorem, sub quorum Palve Valen-
tiniano seniore Uvbis Pnrfeclura funclus erat annis damdedere, notatur hactenus iatadiei vel Consulatus
ccci.xnn et lxu : ita nainque ex Amtntani Marcellini ut omnino videutur necdum usus isteiq signandis epi-

lllno 27, ilocel Gothofredits in Nolllia iligutUiliun stolis obtinuisse. 11 suspecttts merito e.l communis
: nemo enim ca xtate sic
scri-
subjuncta Codici Theadosiano per ipsum iUustrato. I)t- utrique Consuli titulus
eti eniiii Jam dudum Divus genitur Numinis tui
: pserit, sed bette : Arcadio Aug. ct Bautone Viro
nam ts, sicut prsecipuo me honore dignatus, ille meritorum arlii- Clar. Coss.
an. 3C:> eo ler singularis, cujus Imperium cum moribus rece- G Quidquid tamen de his sit, mulo eveileve, veeevti tentiur tamen
functus est indicati vixisst annus 3S'i
pisti.Paternum sequere, tuum tuere judicium : qui usque tul Deeentbeem utuii u Prospero
munerc.
Praifecturam sine ambitu nicruimus, sme offensa Damasum, ob cauiaminitiopropositam, el suam Baro-
suloa cer-
ponamus. Chiii autem ex Indicttlo Prsefectorum urbis nianis argumentis quantum habere posstuil,
apnd Bucherium a temporibus GnUieni tisque ad att- tiori aliunde veritalc, vim velutqiieve.
, ::

G0« CONATUS CIIRONICO-HISTORICUS


Da- suh hisce titiilis, nulli alteri ejus MpistoUspree.no-
A 7 Venio ad Epislolas, tamqmm Hieronymi ad ciae,
Damasus, servus servorum Dei atque per
Bleronymi masum, ad Hiernnymum, ah Hemchenio
Darnasi
latis,

gratiam ejus Episcopus sanctxe Catholicse Eeclesiae


aii Vamasum jirxmissas antiquicri acprimo Ptmtiflcum Romanorum
Cl IfjtlS Olt
Da- Urbis Romse in quibus vo9eiav facile dcprehcndel,
Catalotjo, ad verostmile facundum, quod ipsmm a
:

illtnn snpposl-
Hieiouijmits. De his, cum bona Ma- ijtti Marlinum Ivix semel iteriimve tnve-
iioreril ante
iiii.r antt maso acceperil
nnt aliquem qui servum servorum Dei sc scripsertt
Ctitiiltyum
gistri ma vmia, libsnter tubscriba erudttistimo Schtl-
1'cnllflclum matjis vcro ipsam arguil, Data Flavio et Stilicone.
plstole:
ttratio, asserenti, neque m iis utriusque Scriptoris sty-
lum apparere, sed mcram barbaricm triin.vnbriii.nim VV. CC. Coss. cum Flavius Stilico units vir sit, qui
anuo cccc cuni Aurehano, el ccccu cum Anthemio
socardiss haud [acile imputabiUm ; neque Uujusmodi
Consulatum gessit, annis xxun et xxxn post morlcm
Calalogum respondere poluim desiderw petentis Actus
Jjomasi.
gestorum, a B. Petri principatu usque ad Dainasi
9 Restnt liber Pontificalis. seu Pontificale, quod
tempora, quatenus eos sentiens, reeognoscat, (juis
adscriptum, titl el llber
meruerit dc Episcopis supradicta; Sedis martyrio Damaso ut auctori pritlem fitit dicenle.
Voiitiflculls,
PtotomSiO Lucemi apud Milesinm patj. 21 Usque Da-
coronari, vel siquis contra Canones Apostolorum
excessisse cognoscatur. Sed neque Catalogus iste (ul masum Chronica summorum Pontificum vigorem

palam rsl contideranli) implel fitlem responsi; cum quo recipiunt, Damaso scribente. Hane opmionem secuti

Pontificum, qua) Sabellicus, Panvinius, aliiqttc, sitbejns nomine passim


Damasua millere fingitur Gesta
cilant elogia,quse nunc lomis Conciliorum inserla, ad
potuit repcrire in sua; Sedis studio. Nihil cnim mi-
tmmmurn cuiusque locum legnntur : sed eoriim conliiiualio, usque
olla .rnttc nus hic liabcmus quam gesta : el lalia ut
spitrl i ud
rxliibet Calalogus secundits, cui, ul est in lihro Ptinli- ad Sabinianum, successorem S. Gregorii, ejusdem
Ei<tf.copos
flcali dsscriptus aucloritalem addere volens ineptus cwm priori parte stijli, clumat ejusdem quoque csse au-
AfrltX.
epistolas isias fabricavil, infelici commento. cloris; sive hic Anastasii Bibliolliccarii primtts conatus
quispiam,
Manet interim Catalogo primo, praut a nobU esl explU fuerit, quemdeinde accuratiori resumens sludio ad sua
ctitiis m suasqtie distributus parles, mhilo minus pre usque tempora in majus optts produxeril ; sive alius ab

intm. qttam a Damalo missui Hieronymo fuisset.


si en seculiunscriptor.Anastasio antiquior. Damasi certe

H Porro iimS. Damasi opera collegil ei edidil Mar- non <'s.sv unn consensu vin omnes crudili niinc sentinnl

octavampo- nec puto opinionis ejus, qtia illi aihcripla fuerunt Pon-
tius Milesiits Zaraianius, inler Epistolas

nii, qunm is dederit Stenhano ArchiepUcopo Concilii tificum Chronica, aliud esse fundamentum, quam com-
Mauritaniffl et universis Episcopis Africanx provin- mcnlitins ac supra rejcctas cpistolas.

XL S. SIRICIUS
M> an. 385., Smicius, nationc Romnnus , cx patre Tiburtio, fuit temporibus Valentiniani Junioris,
ad 308, un. cademquc Dominica, u
13, men. 10
Theodosii, Areadii et Honorii, a Vigilia Epiphanirc Januarii,
dlot 19
Novembris anni ccclxxxxuui; per annosxiu, mcnscs
aitno ccclxxxu; usque ad xxui
'
Boron. nn.
13, m 1, d.li x, diesxxn*, sepultusin ca>melcrio Priscilkc viaSalaria xxn Fcbruarii et ccssavit Episco- :

patus dies uiu.

l\nmtm hujns Pontifkatus prnnum, Consulatu Ar- Bollandus noster ; si autem umi Kalendas malis,
cadii etBautonis insignem, correclis Prosperi et Miar- fuerit sepnltura luc facta in Domuiica, quod minus
Jiatio tcmito-
ns. cellini calculis, sumo ex jam definito ultimo anno Da- probo.
masi ci Siricii annos, passim notatos xu, muto in xiii,
: 4 Ut antem promptius crcdas, facillime fieri po-
quibus additos in Catalvgo nostro dies xxxu, conflatos tuisse, ul Puntifuum solennes exequisein Vaticano, non
u
puto exnumero mensium et dieritm, omisso per socor- tniitum sieut hic ad umtm mensem. sed etiam ad r plures '!
^ ue._
(iiffirenax
diam librarii verbo menses, male auetorum : atque differrentur ; observatum velim,quod Rumani Puntiji- causa.
illos x retinguens, guos Anastasius sumpserat xi et ; ces, jam iiule ex quo Constantmus Basilicam Latera- F
pro xxu residuis tegens \xu per oenio l pr^cis& addie/n
t
t
i

nensem fundavit, habilare solitisintin Patriarchio (ut


Depositionis, signatvm in M<n lyrologio Hieronymiano. vocabant) Lateranensi tamen eorum nemo sepul- : ubi
2 Dies liic ju.vta antiifuisstmnm Epternacense exem* turam habuit ante Leonem anno DCGCCUII. Quoties V
plar sic inchnatur, Romae depositio Sirici Episcopi. porro accidebat (quod accidehat sxpissimej ut neque
A<\ quem diem Martijrologii itlius illustrator Ftorenti~ promptum esset ea qua par erat pompa, stalim efferre
nius insigncm habet Exercitationem , q>«t Sanctitatem defuncti Pontificis corpus, ad Valicanum aut alibi, in
Siricii usscnt contra Baronium; qui licet Ulum inve- tumulum, ssepe primum a marte paraii co&ptum ; neque
ncrit ni vctcri S. Ouriaci Martyrolotjio, unde luxlicr- cougtuum tamdiu corpora retinere extra locnm, sacrift-
nuni Romanum pluribus Sanclis mxit; neglexit lamen, ciis pro defuncto offerendis aptum; proximum fuit ut in

mulia tn ipso non laudanda suggerens, qute Florenti- Lateranensi Baatlica, Patutio contigua , tantisper illa
niits accnrate ttiscutit.ci a<l extremum adducit epistolam deponerentur, cum temporaria aliqua ccrcmonia, usque
8,til>. \0S, Amhrosii, blandiri nescientis, qua r<-sii<<n- dumii.s in locumdesiijiiatum tiuusfcreudis Successori
det perscriptte sibiabilfoJovinianidamnationi, et ait: Ponlificiotium tempusque snppeterct. commoda uliqua
Recognovimus lii.teris Sanctitatis tuse boni Pastoris die, qux pro sua maxima solennitale ad memoriam
<t vcm excubias, qui fideliter commissam tibi januam ser- ptfsterorum deinceps adnotatur (nt credimus) in hoc Pon-
samtUas.
ves , et pia solicituiline Christi ovile custodias tifiann Catalogo.
dignum qucm ovcs Domini audUllt et sequantur. 5 De seculo quo f.cta Transtatio corporis, excozme-
3 Annum porro Siricii uttimum Prosper et Mur- terio Priscillx via Salaria ad ecclesiam S. Praxedis in Transtatio
cellinuSf jam pariter gradientes, faciunt Successoris montibus, conjectura corP orl* ad
potest
fieri r ex Anastasio,t asserente „
, .

ecclcslam S,
primum : cujus creattoni licet Catalogus nostet dies lonic ecclesiam, ab Adnano Papa PfaX cdis.
ex parte riwntem,
J)ir% srpullu
xxxui. Anaitasius xx prsemittant, invenio tamen uni renovatam, Paschali Papa, cum ruitura prmvide-
et a

sufjicere. Deniqut m vanettitc codicum adscribenlium t


rctur, niaiinm translatam locum, et in meliorem quam
tepulturm Siricii uu ; vel uiiii Kalendas Martii, elegi dndum fuerat statum erectam fuisse. Ab alterutro igitur
um ; guia tali tlie de eo inter Prxtermissos prolixe egit factam Translationem, seculomu vergente ad finemaut
IX
;;

AD CALALOGUM PONTIFICUM. 61*


ix adolcsccntc, verosimi/e cst ; eamdcmque seiatem aut Constantinopolijubens ad ecclcsian; confugient.es exlruhi, D
etiam majorem sapit hoc ejus Epitaphium, a Ludovico quam cjus condendx suasor mox in sese ipso expertus MMWra
Jacob in Bihliotheca Ponlifuia dnscriptum. est anno sequenti.
Liuerium Lector, raox et Levita secutus, 8 Ad Epistolas S\r\c\i Papar quod attinet, deearum
Post Damasum, clarus totos quosvixit in annos, una supra cgtmus, diximusque exprcssionc Consulum __.-.,..
, . . -, . ,. Bptstolx Ipsl .

Ponte sacro niagnus meruit sedere Sacerdos, auctam viden. Utaulem tati expressione, qux ab ori- r
a iS oaticriptx
Epitaphium, Cunctis utpopulis pacemtutam * solidaret. ginali cndi potest omnino abfttisse, amittit Episto/a
tempora fecit
Ilic pius, hic justus felicia : illa, alioquin proba, lauilan vntegrst
undeqtiaqw sin-
Multos horribiles defensor magnusut ausus ccritatis; sic eadem lande novo titulo justius privatur
Regi subtraheret, defendens Ecclesiae * aulam uliiuia, ad Episcopos Africae, data Roiuae in concilio

Misericors, largus meruit per secula nomen, Episcoporum octoginta, sub die vni ldus Januarii,
Ter quinos populum in annos qui rexit amore : post Consulatum Arcadii Augusti et Bautonis Viro-
Nunc requiem sentit ccelestia regna potitus. rum Clarissimorum Consulum idest anno ccclxxxui.
6 Annos regiminis ter quinos, exvulgatislunc Ca- Inso/ens cnimvero fnrmula, eojue difliciUus recipienda
talogi secundi exemplaribus sumptos esse pr.rsuminus quod annus per priorem Consulalum signctur, quo ta-
si enim posset aliquis persuadcre ipso SepuUunc pnmx men anno Magistratum illum tnivisse scicbantur Hono-
Vndc tn eo
rius N. P. (Nobitissimus Puer, Theodosii Impcratoris
tempore compositos esseversus, eadem opera persudderet
anni 15
Pontiflcattts? nobis veram esse Marcei/tiii Comitis de Damaso sen- sccundo-genitits anno ccclxxxiiii nalvs) et Fl. Evo-
tenliam , deque numero aanorum, ejus Pontiftcatui ab dius : cnim major fuithnjus Consulatus IxtUia
qttanto
illo trihutorum, detrahendos esse annos duos, et Siricio per Impcrium, tauto minns dehucrunt hzec nomina si-
relinqucndos. Ceterum corruptum misere versnm 4, in leri. Ncquediibitcs utrum Romx scin tam cttu poluerit,

cujus ftne legebatur ajiud Luduvicum, pacera tunc so- qitinam Constautuwpoti declargti fuerint Consules ; cum
Hdam daret, in genuinam (ut reor) formam restilui levi soltti fucriut plunbus mcnstbus antea nominari et pit-

correctione. Ver.vs eliam G, 7 et 9, reductis in ordi- bhcari, qui erant cum novoanno Magistralum initnri;

uem metro congruum verbis, reformavi, unde eos libra- ex eoque die glorioso Designati Consulis titulo hone-
rius sic detcrserat, ut nulla species versuum esset, ita stari. AccedU quod ultimr hnjits Episloi.c Ixcus uon t?

letji faciens. unus inveiiiulur postea in epislola Innoccntn Papx : et u u t t alia ad


Defensor magnus multos ut horribiles ausus, quod articulus viin piaite videatur suppositilius, utpote Bpiscopos
A ' ro$ -
Regi subtraheret Ecclesiae aulam defendeus prxterformamprsecedentiitm octo articu/orum, quibrcvis-
Ter quinos populum qui rexit in annos ainore. simisunt, longesentcntiarum ambitudescriptus, in hunc
7 Ausus vcro illos, Siricii auctoiitate repressos, credo modum. Prseterea quod dignura est et pudicuin sua-
Ltbcrtas eccle- demus, utSacerdotcs et Levita? cura uxoribus suis
spectare ad immunitatem ecdesiusttcam, per Stiliconcm
siasttca a Siri-
Honorii lmperatoHs tatorem anno CCCLXXixui Mcdio- non coeant, quia in ministerio divino quotidianis
cio defensa.
lani graviter laesam, uliadannum istum num. narrat necessitatibus occupantur. Concepto in hnnc modttm
Baronius ex Pauliuoin Vita Ambrosii. Licct enim in- decreto, quodplusqttam satisesse debuerat, accumulaii-

juriain tentatam tunc, vindicaverit Deus, immissis in tur ct expenduntur Scripturse t quin et rcfct/untur quz
sacrilegos besliis aniplul/ieuiri ad preces Ambrosii possent contra objici : uitcrim vcro itcralur obsecratio

crcdibik tamen cst ab /toc admonit.um de re tota Siri- his verbis : Qua de re liortor, raoneo, rogo, tollatur
citim, apud Stiliconem jum pcenitentem facli institisse, hoc opprobriuiu, quod potest jure etiam gentilitas
ut Honoriura induceret ad azyli ecclesiastici jv.ra De- accusare. Numiiuum arbitraria fuit in Romano Pa-
cretis Imperia/ibiis confmnanda ; qux tamcu in Codi- triarchatu, ad quem etiam Africa pertincbat, contincn-

cem Theodosiunum relata non sitit, cuni sn/ficeret Lex Ua Sacerdotalis, ut adfiortatmiic, monitionc, supplica-

jam antca lata ab Imperatoritm parente Thcodosio, Ar- tioue fuerit impetranda; quare Epistolam illum non
cadio ii et Rufino Coss. anno ccclxxxi. Sed Siricio modo in subscriptione, scd in ipso etiam textu interpo-
mortuo, ipso quo obiit av.no, instigante Evtropio Ku- latam esse censeo per ejusmodi iacinias, veris fortassis
VIDE APP.
nucho, die xvi Kal. Augusti, Honorio im etEuty- Siricii Pupx responsis attextus. . 9

chiano Coss. atrocior multo sanctio prodiit ab Arcadio

XLI S. ANASTASIUS
Romanus, ex Maximo, temporihus Arcatlii et HohorB

A.„.,.,
nastasius, natione patre fuit

a dic u Decembris et Dominica u Adventus anni ccci.xxmuu usque in xiiin Decem-


^ »J- « 3

_brisanni cccci", per annos ui, diesx : etsepultusad Ursum-Pileatum alquc a Ser- 3,d, 10.
1
-i
montibus, colitur xxuu
!• a T
Aprilis
" Baron. a

cio II translatusadecclcsiam SS. Silvestri et Marlini in : 3M> ad , 2,


an. 4, m. 1,

cessavitque apiscopatus diebus xun. u, n.

\yonsules, a Marcellino et ProspiTo nominati, Ho- i, avt n ; oporteret vacuam Sedem rehnqucre totis x,
£ie.t morlls rutio inter-
U Ilcctmb. norius nti et Eurychianus, sigriant Inijus Pontifica- aul uim menstbvs; cvm cvjtts ret utilla apparcat justa ponli/lcit :

lus initium : cvjus annos et dies svggerit anliquus Ca- causa, mutavi ct auxi nvmervm tltctorum mensivm;
ducenles ad eumdem diem, quo Marttjnitogiinn
talotjus, alque ita satis mtlti est Interponlificium dierum xuir.
Jlieronymianum, post relatos Antiochenos Muritjres, 3 Exlal hvjvs Pontiftcts ijermana Epistola uno, a<J
nvnc qvtdem sola Itsec verba Itaf/et; Et S. Anastasii sed Joannem Hierosolymitanura Episcopum, sctl sine
olim plus habttisse, lcgique potuisse, Et Romse S. Ana- Consttlc, ttt haclenvs censemus in ustt fvisse
1/1111111, :

tpistolx
praece-
stasii Episcopi, tanto certius mibi persttadeo, qtto ex inquit Labhsevs nosle.r, compone cum duabus con/lctK :

pluribus Anastasiis ibitlem relalis nemo est alitts, in dentibus, svb ejusdcm Anastasii nomine in lonus
Con-
Slyhts certe
qvemsuspicio cadere Romantts Epi-
possit, qvod fuerit ciltorum, et senties aliter olere catulos.
uut
scopvs, nec tamen ullatenus verosimile est, omissvm diversissimus est, el ut eus excusttreconelur Binius,
hunc ab Hieronymo svo co.rvo fuisse, tamen advl-
scltem non totas reprohare audet ; faletur
Arcadius
2 Si porro scqueitti Pontiftci, prxter annos et dies terinam esse Dalam, qua pnm.e subiwtantur
in quitnisomnes convenivnt, dandi solum essent menses et Bauto Viri clanss. Coss. 11 anno ccclxxxv, annis
Propylseum Maji l(j scilicet
;:

62* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS.


Provinciarum, per dicti Gundicarii successores acquisi-
A tredecim antequam AnastasiusJPonfi/WB/lerrt;
scilicel
ANAstAsius. taium, (nctitin fitit Ainplisstmnni, et Burgundise noincn
seamdct Theodosius vn et Palladius Viri Clariss.
v Coss. iim fuerunt anno ccccxui, anni» nempeximpotl accepit; uldictum ad Acla S. Sigismundi, primi inter
Anastasii morlem, Adde quod prima Epislolu pro eos Retjts Clmstiani, anno nxxiiu, Afaji.

tnagna parte tumpta sit ex Leoni» Paptt Epislola 2 .-


4 Ludovicus Jacob in Btbliollieca Pontificia aUquod
et quod cunctis Germaniao et Burgundia: Regionis ejutdem Anastasii Epitapltittm liabet, unde iuleltnjilur, Translatio et
Epitaphlum.
EpisCupis rfoin illa fingatur, tol scilicet annit citiut, eiim de cryptit cauneierii prsdicti sublalum translatum-

'quiim Iiurgundia suum liabrret nomena Iiurgundioni- ,/ue fuitte ad mtibulum alicujus eccletis: quam fttisse

bus, de quibut Bieronymut m Cltromco ait, quod Anno eccksiam S. Silvettri in montibns indical Biblwtlte-
Valeutiniani ix (ettit Chritti Gcccxxxnil) eorum oclo- caniis tn Sergio II: ipsttm vero ett hujusmodi:

ginta ferme millia, quot iiumquam antca ad Rhenum Liuiina nunc servo, tenui qui culmina Sedis,
desienderunt, Regem habentet Gundicarium unde ;
IIic merui tumulum Prajsul Anastasivs.

ihtelligat qui tette Protpero, Lucio Cunsule, id


eos Presby tero genitus, delegi dogmata vitse,
est anno ccccxin, parlcm Oalliae propinquam Rheno JVlilitiaeque Dei natus in officiis;

obtinuerunt, nun uileo numerotos fuitte, nt nomen Pontificum casto famulatus pectore jussis,
Iieijuo fa.-cre potuerint, qiiud accettu plurium paulatim Obtinui magnum nomen Apostolicuni.

XLII S. INNOCENTIUS
Ab an 40! nnocemiis, natione Albanensis, c\ patre Innoceniio, fnit lcniporibus Areadii etHono-
ad 4 G. an,
Circumcisionis anno ccccn, usque
1

14, m. II, d. rii et Theodosii Junioris, aKalendis Januarii festo


21.
I ad xxi Decembris anni ccccxm*, per annos xim, menses
colitur. translatus autem
xi,

a Sergio
tlicsxxi; sepultus ad
II ad ccclesiam SS.
Ur-
Barofl. o 402, siim hlcnlum xmiiii Julii, auando
m. i.a.To. Silvestri ct Martini in montibus et crssn\ii Episcopatus dies xu.

Xuitium hujus Pontiftattus, apud Marcellinum >t V. C. Coss. id cst anno ccccxun; quia ejusmodi Data.', Rejicitur data
Jtatto fcmpo-
ris et obltus ProBperum signant anni supranotali Consules. Arca- prseter reliquarum Innocenth Epistolarum morem, epistolx pro
on. 416 onno sequenti.
diusv etHonorius v, Finem a<<ti>'« ex die xii Kal. quibusdam ejus Epistolis additx co tempore, qno ccte-
Januarias, qua in Hicronymiano Martyrologio notatur, rse ad ipsum etiam cx Conciliis dircct.r inveninniur
Uoma; depositio S. Innocentii Episcopi. Cum autcm scriptx sinc Consttle, multum nubis de suppusitinne
con.stct Successorem creatum fuisse saltcm antc fmitum suspcctx sunt, etsi ipsx Epislolx probx alioqui vide-
Martium anni ccccxuji ; necesse est ut prsecedenti anno rentur et germanx. Talis certe est nola temporis addita
obicrit Innocentius, adeoque Episcopatus ejus non rescripto prsecedenti ad Concilium Curthaginensc, seu
fuerit annorum xu et mensium alvjuot, sed xmi. Quia i. scu li, habitiim anno ccccxi^ ccccxvi quasi datura
tamenad complendum alterum annum solum deerant foret vii Kalend. Februarii post Cunsulaturn Hono-
dies l, plerique videntur rotundo numero scripsisse an- rii Aug. ii et Junii Quarti V. C. Theodosius cnim
nos xu ; <{nos scrvutus citptentes Catalogorum Auctorcs, Juitiur Consttlatum ii gessit anno ccccvn et Juniura
cx xi mensibus, unum solum putaverint retinendum. Quartum, nequc ttinc, neque alias unquam Coilegam
2 Nccobstut. )u.r prmtenditur, Epistola Innocentii habnit. Non vidco igitttr, quod ex sic temere et mala
adConcilium Milevitanum, quatenus ilin dicitur data fide adjectis Consuiatibus statui atiquid in Chronologia
ui Kalend. Februarii Ilonorio Aug. et Constantio possit.

XLIII S. ZOSIMUS
osuiis, natione Graecus, ex patre Apronio, vt'l Abramio, fuit lemporibus Ilonorii et F
Ab (tn. 417 fld

418 ti» I, m. Theodosii Junioris, a die ui Januarii in Sabbato fosio Epiphaniae anni ccccxun, us-
li.i/ r.\
Bai
4, a. 7.
an. 1 m. Z: [ue in difiii miii Decembris* anno ccccxuiu :

Tiburtina, xxui vel xxuu Dccembris


per annum i, menses xi, dies xn, se-

pullus juxta corpus B. Laurentii via : et cessavit

Kpisropatus dies xi.

Entio ttmpO'
X rininin Ptnitiftealtts liiijus auiitnn ponit Marcelli' Apriles, Honorio u et Constantio n Coss. universit
iius, tub Contulatu Honoriin et Constantii n, rjui Episcopis per Gallias el septem Provincias constitutis auoad nume-
ciim Chronologia nottra meliut convenit, auam Cnsir- ulluna vero ad Eptscoposper By.antium constittttos, xui ros correcta ;

laitts fir.neitens: snb cvjus cj:iiu mortuuffi fortassis Ana- Kaleiulas Deceinbris, Honorio 111 et Theodosio um
sliiMuni invenient Prosper, consequcnt credidit, ut s«b Coss. Ilaque ex omnibtts prsefatis calculis nilul mihi
eodem ordinatum Svccessorem statueret. Netcio aulem iuLittr commottitts, quam tecundi Catologi numero li-
qtwmoilti Marcellinus Zosimo dederit annos ni : rvr.ir brai icrum socordia defectuosos tupplere, addito utrobique
omnet tn anno convoniunt, eique addunt mentes ei
i
tlenario. Stc n certittime noto ordmali successor is Na-
dietaliquot.Ecgraphum quidemnostrum iDensem i.dies xxuiiii Deeembris, per dies vacationis xi ab
Itih Ana-
n Prosper, menses uun, dies uuuj jfnastasiut, in
:
etatio et Aitclore MS. nostri descriptos, veutemiis ad
itms e.iiiiijilaribiis, menses uin, dies xnu ; in aliis, xuu Decembris, quo Zosinfus obierit; indeque adfe-
menses in, diesxii: MS. nottrum menses 111 dies xi. sium tolennitsimum Epiphanise, quo fuerit ordinalus.
Ju hiie ttinta diversitate nilttl est qutttt eligas, <iiitiiulo nec Ceietiiin minnnlttin etdolendum eet, quod Zosimi Epi-
maximus quidem oxatsignatU nnmerut mensium suj^i- scopi noiiten e.iritleiii e.r 11 lerumjmiano Marlijrologio
etl ilum iinviiin/iiui epistoles iliius, hactenut a nomine
,
omittum enim ab iptomet collectorc non est credibile ;
vocatm in controversiam, nna quidem data xi Kal. et quosalios Zosimos Itic plures noininat, omnes fuerunl
Martyres,
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 63*
A Marlyres, nec ullus eorum Roms adscribitur. Nostcr tmnen idcm, lecttts a Baronio in Chronico Marioni D
qtiidem Cataloqus dies vacationis numerat xxi, sed Scoti aut atibi, quomodo uon incurterit innculos ipsius zosmct.
merito suspcctus vitii est numerus, post sex continuos od talia tittcntissimi, ct menttonem illius Episloix si~
Pontificatus qtiinquies idem recurrens. Locum et diem milt ocrasionc fwieitlis, satis mninn est.
Depositionis seu Seputtttrx solennis Anastasius sugge- 3 Idem Baronius, In, « rP<>nti flcii
consuctus Sedts Vticationcm in
rit hic et dcinceps; qttem secuti in Satictix Sancti Mar- novi Episcopi Electione terminare, cum Romani Pon-
tyroloiji sunt : quod porro dictum puta in simili casu tifices (ut alibiji.ri ) solerent a suss Ordinationis die
cum Auctor atius non allegabitur. exordiri annos Pontificatus,non amphus una die, non
2 Quunttim vero aberraverit Baronius, Zosirai inf- undecim, Sedem vacasse ait, idque ex Symmacki Epi-
tium diffcrena
" ttsque
'
ad xumi Auqusti *_
ejus
J anni, cujus stoln demonstrari putat Sed hxc tantumdicit Eulattum,
. .
correctionis . .
,. T , .

necessttas ex v nnci V'° creatum nos dicimus) aemonstratur ex hpi- de exeijuiis prioris Episcopi adductum ad ecclesium
Bpistola Pa- stola Paschasini Lilebijtnni Episcopi, S. Lcouem sic Lateranensem, electum e$sc ifrjgueper biduums.(6- t

: Tempnre recordationis
sehasinl. aUoqucntis Domini mei pne- ut expectaretur dies
stitisse, consuetus quo posset
decessoris vestri Zosimi, anno Consulatus Honorii solenniter ordinari. Qttx verba, ut ad illius scntcn-
Augusti xi et Constantii u, cum declinaretur ne x tiam parum aut nihil fnciuut, ita diei Domimcx vel
Kal. Maji dies Paschse teneretur,
cetebratum est ahter festivse expcctand.r consuetudinem, qux nobis
die um Kalendas Aprilis. Epistotam hunc aceutatissi- pro rcqula fuit hactenus entqne deinceps, cijreqie con-
mo stndio emaculavit notisque illustravit Pasckalis firmat; quod et fncient simties aut etiam clariores au-
Qitrsnei, in nova operum S. Leonis editione ; descri- ctoritates noiiiiult;e, ex Anastasio Biblwthecurio suo vide u*.
ptnsautcm supra locns, verhts nonnihil dtcersits, sensu loco observandse. N0T - 10

XLIV S. BONIFACIUS
A n ad
BoMFAcius, natione Romanus, ex patre Secundq Presbytero, fuit Temporibus ITono- ^"an i >
l m
rii et Thcodosii Junioris, a die xxuim Decembris, Dominica ullima anni ccccxuui, sdl -

contra quem ordinaio eadem die ab aliis Eulalio, fuit schisma per menses vn diea
xu, usque ad xu Augusti sequentis, quando reprobata Synodaliter ordinatione Eulalii, con-
firmatus Bonifacius, fuit indubitatus Pontifex, usque ad iiii Septembris, ccccxniii. *
per
"
D ra ° * m '

9 j

annos universim mi, menses uiu; sepultus in Coemeterio S. Felicitatis via Salaria xxu
Oclobris : ct cessavit Episcopatus dies xi.

frnaverat scilicet ipse vivens sepulcrum S. Felicita- x Kat. Julii Rarennx atjentrm, pro extinguendo per
tis, »i ejusque camelerio oratorium fecerat : quare cre- ejus provnletitititn schismate fquod Eulalii, lieel pri-
dibile est ibidem et sepeliri voluisse, exindeque tali ilie tlem ejeeli, ctttisa utllitir vigebatj Kalendis Juliis m-
cohtur : et ibi haclenus videlur reqniesccre : namqui in venittir dala : nec mullum cst, si jtosl rescriptum Im-
Vaticano quietcit Bonifacius, esl potius, hujusiiominis pertttons mrttsis tttiits insumptus furrtt. antequam evo-
secunius. Epitapkium ejus lioc recitatur. catiad Synoditm Episcopi Italiei convenireitt. Quapro*
Sedis Apostolica, primaevis miles ab annis, pler ubi nostrum ccgraplium antiqui Cattthgi sotum
Epitaphium.
p osf e tj am toto Praesul in orbe sacer, habet ui mentes schismatis, e.r Anastasio rt MS. no-
Membra beata senex Bonifacius hic sua clausit, stro ftiltiitrr rescripsi uu. Anttitin rero ccccxum intlu-

Certus in adventu glorificandaDei. biiabilent nobis reddit proximus Consulatus Monaxii


Mitis adunavit divisum Pastor ovile, viri clarissimi subscriptus ipsius Bonifacii Epistolm
Vexatos refovens hoste cadente greges. tttl Episcojtos Gttllrr: cui Consulatui Bonifacii Ordi-
Iram sujipticitms miti de corde remisit, nationrin etiam Prosper prsemisit; ttt curandum tiobis
p
Debellans cunctos simplioitata dolos. non sit, quod Marcrllinus ad postsequentem Cotisuta-
Egit ne sterilis Romam consumeret annus, tttm etini tli/ferat.

Nunc orando fugans, nunc miserando, famem. 4 Qtiottd tiitniim denique et iiem mortis, eonveniunt
Quis te, cum Cbristo nesciat esse,
sancte Pater, in assignatum annum, qui m eumdem Coelestini
a nobis
Splendida quem Rcctum vita fuisse probat '?
sueessorU initium ccmferiml MarcelUnus et Prosper, ,


r, ... . , . . ., . . ohitus 4 S«-
Consullbus Asclepiodoto et Manniano:
,

2 Est autem undeqiiaqtte certissima hitjus Pniitifica- ntimiiialis


j, to„j r i,.
Certadies or- tus Chronologia niim ipio geminx Ordinationis die,
: tlteni vrrtt tlrfntit fliertiinjiiintiiitm Martyrologium, et

dtnationis, ?9 im Kal. Januarii, reperitur signata Eptstola Sijmtna- simttt Romanorum Pontificnm nominandorum flnem
Dtc.
clii, absqne mora informare Imperatorem studentis de fucit, u Nonas Septembris, lits vcrbis, Riiina!, in c-cje-

eo quoil tietiim fuertit, itlque in furorem Eiihtlii et ; meterio Maximi, via Salaria, depositio Bonifacii
eodem tlic tn Martyrologio ffieronymiano, inconsueta Episcopi. Atqite ita exlinguitur nobis eliam fax ista,

alias diliijeiilto, sic scribitur itlttmo loco. Et Romse meridiatii jainsolts xmnla, dnm primutn nflimumqiie
Felicis et Bonifacii Episcopi de Ordinatione qu.v diem sutjtjerit ejtis de tjito tractandum erat PQfiUficis.
verlia sane constructumi rt Hieronymo non indignse, Palpandum igiturpost bac atiquamdiu erit, viam qnx-.
sic rrihlere relim : Et, Romae Felicis et Bonifacii rrntlo iuler Consiiltiriti tiominti , a Marcetlino rt Pros-
~ t r Chrottotoqla
Episcoporum die ordinationis eorum. Nam et S. pero sttjnala, spatiaqu»
r, .

Ponlificatuum et Interpontifi^
. . .

li u M g.w
Feliccm Papam I tali tlie ordinatum (uisse vidimus ;
ctoriim notata ab aucloritmt Catalogorum; dum neque pp.nrmanda.
et quia fcttcUstmi ominis erat eadem ordinari Boni- incertis nimium numeris fidere omnih audemus; ei
facium, propterea siiignlariter idcreditum est perpetua diem Sepulturir, cui inhxrendum Baroniut ffensclif-
dujiiitin niemoria. niusque crediderant, depreliendimut nihil habere cum
coyi/irmaiioiiis 3 Similtler rerla salis esttlics confirmati Bonifacio Mortis tlie comtnutie Aiixilium tameu atiquod dare ttt-
.

!2 Auguiii Pottttfirottts a Sijnotlo, quandoquidem supplicatio cipient Pontificum Epistolse, post linc satis cerlx,

Papae Bonifacii ad Honorium Augustum, jam inde a suisque Consulibus ac iie mensis notatx.
S. CCELESTI.NU3
1 :

CONATUS CHRONICO HISTORICUS

XLV S. COELESTINUS
Ab an.
ad 482 an.
m |ii lestinus, patria Campanus, cx patre Prisco, fuit temporibus Thcodosii Junioris et

H men. 10 Valenliniani , ui a die xui Septembris, eademque Dominica, anno ccccxxin. Sedil
dtes 17.
l.iiinns iiiu, menscs x, dies xuu, usque in diem Augusli anno ccccxxxu *
i sepultus ;

in coemclerio Prisiiillae via Salaria ui vel un Aprilis, quibus diebus notalur in Marlyrologiis;
*Bar. an. 8
postmodum a Paschali Papa, postannum dccccxuii, translatus ad ecclosiamS. Praxedis
m. 5, d . 3.

et cessavit Episcopatus dies u.

\jreatum post dies ix Sedis vacanlis omnes Cataloni Successor fquod necessarium esse mor apparebitj obierit
Tcmpus cl Codiccs mnsrnliini! ic.rrepto libro Pontificali qui aiiti ftnem Julii. Tllius annum primum siqnant Consu-
Sedis.
hahel diet xxj Nenter autcin numerus in Domitticnm les, communitcrnotatia Mitrcetlino et Prospero, Ascle-
dudtf ideoque pro ix posui \\. Quinque etiam Anastasii piodotus et Marinianus ; ultimum, quem habuit com-
exemplnriaMSS. et nostrum conveniunt iu numero muncm cum Successore, Valerius et Actius ; sub
annorum, mensium f atque dierum; aquibus Catalogus quibus etiam ultima Ccelestini Epistola data legitur
noster unum so/um diem detrahit. Post mortem vevo Idibus Martii ntterioics ah.r desiderantur, dum pri-
;

ipsiui Coelestini solum u dies Vacantix pono, quia ad mse Successoris littene notantur datx xu Kal. Octobris,
B ordinandam chronologiam iidem abunde sufficiunt, ut iisdcm Consutibus.

XLVI S. SIXTUS III


ixtiis, nalione Romanus, ex palre Sixlo, temporilms Theodosii Junioris et Valenti-
Ab an. 43?
a<l 410 an. kiiiani m, ordinatus uii Augusli anni ccccxxxn in Dominica, Sedit annos uu, menses
1
rfies
men
18.
'Dar. an. 7
. 1

s; 'xi, diesxiiiu vel xuiiii; usquc ad xxiiu vel xxu Julii, anni ccccxxxx"; sepultus via
m. II, d. 1.
Tiburlina in crypta ad S. Laurentium xxum Martii, quando inscribitur Martyrologiis, et
cessavitEpiscopatus diebus xxxxim vcl xxxxu.

\jicnt sepultura, dcficienlem in Calahigo noslro et tus, jtixta nostrum calcutiim dics circitcr sn pritts vila
Anastmianh plerisqUt itc MS. noslri exempiaribus, functus. Isla iiamt/ueActa atldilis temcre Consiilum no-
PIss upvX- unus Ctutl. Barberini Codex suggerit, sei nou sine minibus esse obscurafa, cogimur e.v Anastasianorum om -
lnt.iSB
tmtiquo teste, videlicet Aione : qni. sicut et interpola- niiint exemplarium consensu juiicdre quia illa ii-
Uarttt: ;

tores Utuarii, ernn iebuerunt iu Ptmlificalibus Cata- cunt titcnt et calumniam, a Basso Exconsule aniii
logis vel Anastatto rrperisse; et Itoc sequilurin ho- ccccxxxi el Mariano fuisse Pontifici inleiitalam,
,

Romaiio Bdroniue
iiieriui : in Aniialibus vero Tom. 6 postannum primum et menses um o sitscepto mu-
Allegat Prospenm, quetsH Is dicai in Cltronico Ka- ncrc ; adeoque in ftnc tinni ccccxxxm vel inilio sequen-
lendis Aprilis obiisse Sixtum.
Ast nihil tale reperit tis. Sed luec difficultas sttbstiliitis veris eorum annoritm
tt ttliljHlti
Srdts, Pontacus Episcopus famttntis, ejuiiem phronici Coiisulilnts, ac mcnsis nomine mutato, quaiamtenus lolli
UUtetrator, Ego, ni aple ouncla iigererim, videns posset ab eo qui tlicia Acta vellet pro legitimis liabere.
Sixto solum annos un attribui a Catabgo nostro, a h Afinus excusabili memlo laboratil Acta, de Syno-
alia prorsus
Prospero vero et Marcellino annos umj pro ulHmo dali accusatione et expurgatione Polychronii, Hie-
spurla ln ctiu-
aiinasumpsi xi menset, eostemaue quos Catalogus et rosolymitani Episcopi, Romse habitasub Pontifieatu stt Polijchro-
Prosper ndtabant dies ruul, vil secundum plura Ana- Sixti III; qita c.rlanl, ul ab Arcbidamo Presbglero nli
slasii exemplaria kuiiii ilaque polui ipsum perducere
: collecta. Xttin, prsztcrquam quod nttletit Consules anni
utque ad exeuntem Julium ; el ordinationein Leonis ccccl, quando a deccnnio Sixtus obieral
jaiii ; iion po-
iii Seplembrem dffirre; qued omniito necessarium esse lest excusari ipsius Polychronii persona, qui ab octo
tt tempore Mortit, ttliunde certtus quam ex-Sepulvura Apostolicr Sedis Leijalis reiuclns Hierosolijmam,
iie definieiiit), probabimns. ibidem setlcril an. un
men. ui :cum in lolo Hiero-
et
2 Testatur Prosper, quoi Valentiniano et Anatolio sotgmitanorum Episcoporum apud antiquos Cutalogos
litt.rpniili-
Itctum.
1
H ett co .xi. defancto Shrta Episcopo, idc nomen nuspiam inveniatur : ac ne in poslertotibus
quadraginta tmsliua diebua Romana Ecclesia sine qttidem, quos nos wtdiquoque collegimus : ut nibil di-
Aiiiisinr iuit, mirabili
padentqae patientia adven- cam de obsidhne urbis Hierosohjmiianx,
qua bona in
tnm Diaconi Leonisexpeclans. Ex quo apprnvt quam Ecclesix disliilniens pauperibus Polychronius, novse
merito siutpectus nobis sit numervs wiaui xxu itemm contra se accasalioni apud Pqntifieem locum dedtsset,
Interponttficii, tolies («
tempore ileratus, per eocttdiam qitanivis nttlla talts obsidionis
uspiam menlio fiat. Fcr-
ut existimamuf, Ubrarii, transcNtettlismttquum
Chte- lassequx postmoiitm simili in necessitate fecit S. So-
letjtiill, qitcin ilrimle sceutns AnasUt.sius csl.
phronius, cojils wmiii aliquateuus accedil ad Poly -
3 lltc porro mihi
objit nolim 'onoilii cujusdam Ro-
I t
chronium, commenti illius occasionem dederunt.
Acta Stjnndt
maniActa, Cora. ValentiniEmo-v et Anatolio, Pnti-
Ui.m Cots. '> Konnulla Anastasii exemplaria, a Sixto III ad
adtarlptti fidqut Sixto aiscripta, el ui anl un Kalemias Sep-
vUt.ta. tembres limia qnanio iwn ampliiu in imfs fuisset
mo.v sequehtem Lconem I transilum sic fuciunl : A
, Six- morte Silvestri usque ad liunc primum Leonem sunt
anni
,

AD CATALOGCM PONTIFICI M. 03*


A anni nonaginta novem, menses quinque, dies vi- menie colligere ; constal obiisse Silvestrura anna D
tempm n gin ti sex : qutte cerlo Annstasii verba nan suut, sed ccc.xxxu, xxxi D.rembris : ncc est qui dubitel de SIXUS III.
»a ro a
ineptnm alicujus scioli interpolamentum. Quirlquid eniin Leone quin ordinatus sit anno ccccxxxx ; liabemus
Lioncm. .
' '

sit de ns quos /Inastasius xpse scripsil uumeris, quos- erqo annos Sex, supra eos quos Calculutur istc snhdu-
que ob codicuin diversttutem difficile est ex cjus certa irit, nt de tnensibus ac diebus tnecum.

XLYII S. LEO
»•«•¥
Leo,
nalione Tliscus, ex patre QuinlianoS. R. E. Diaconus,
Junions, Mareiani et Leoms

m
• r\ •

Oicnte, vero Valeriaiu


», ,
fuit
,
n, Aviti et
lemporilius Theodosii
. . .....
Majonam ; ele-
ttlt

si,
-"' ""
i''

mcn.
1

tt "
i,

clus xxuui Julii, sedita die Ordinationis suse, uiu Septembris, eademque Dominica
et Nativilati B. V. M. sacra, anno ccccxl, usquc ad xxx Octobris, anni ccccxi per annos
*
xxi, mensemi, dics xxin; sepullus in Basilica S. Pctri xi Aprilis, quando colilur; ad
JJ*^'Jj
alium vero locum in eadem Basilica translatus xxuin Junii, quando aniiquius colebatur
prius tamcn in Octobri ; ct cessavit Episcopatus dies xu,

Ipsa Ordinationis tlie, non aiitem in ejnsdem Anni- Anaslasio, eam credidit qnx priinuin fnnehre ofjieittm
Ex 1 Serm.
Eleetinncmque mox secutam prsecessit, ucr de soienni
ejus
versario, habiium esse primum Sancti Pontificis Ser-

monem, nuper observavit Vtr eruditus ; nec diilntare in Vaticano Sepuitura Transiationem alii dicerent)

potesl quisquis lioc ejus iuitium consideravit : Laudem diu post facta, et tanicn ab Anastasio nutaii soliln uon

Domini loqnatur os meum : qnia non verecunda?, cogitavit ; uti nec de Dominica, nd Ordinationes con-
sed ingrata? mentis indicium est, beneficia taeere sueta -expectari. Interim ex jttm dielis mttnet, qnod
divina et satis dignum est, a
; sacrificiis Pominic» idcm Auctor etiam alibi slutnit, Eleclioncs Pentifieias
laudis obsequium consecrati Pontificis inchoari : plerasque, excrpto casu schismatis, intra Iriduum uul
quia in humihtate nostra memor fuit nostri Domi- quatriduum a morte prioris fuisse peractas ; convenien-

nus, et benedixit nobis quia fecit mirabilia magna : tibtts ad castlem, slalim ah offxcio funcbri atl S. Joan-

solus, ut prasentem me cerneret vestrse sanctilatis nem Lnleranensem persoluto, iis penes quos jus erul

affectio, quem fecit necessitas longae pe;'Cgrinationis eliijendt.


hahito Ipso qnod
absuntein. Ago igitur Deo gratias, et semper actu- 3 Iitem vir erndilus observat, et sequenlibus
die Ordinu-
tionis rus sum, pro omnibus qua? retribuit mihi. Vestri exemplis pluribus post hacpotebit fntun de prseced <nli-
; ctir cx Dia-
quoque favoris arbitrium debita gratiarum actione bus curanon fuit sluctoribits Catalogorum notare, ex CiltO polllU

Concelebro ; evidenter intelligens, quantum mihi quo Clcri gradu qnisque ad Ponlificatum assumptus qntim Prcs-
butero ?
possint, reverentiifi, amoris, et fidei studia vestras fueritj plnries Leo fuil,
accidisse nl Diaconi, qualis

dilectionis impendere qui tain sanctum de me — quam ut Presbyteri ad Ecclesix supremum regimen
assumerenlur Primo quia Diaconi Ecc!esia?res,non
judicium protulistis Honorabilem igitur mihi .

hudiernum diem fecit divina dignatio, quffl dum hu- temporales tantum, sed etiam spirituales penitius
militatem meain in suinmum gradum provehit, noverant : cst enim Diaconus Ep iscopi oculus et

quod neminem suorum spernsret demonstravit adjutor. Deimle, notiores erant omnibus civitalis

qui mihi oneris est auctor, ipse mihi fiet admini- ordinibus. Postea, cum haberent omnia in potestate,

strationis adjutor : et ne sub magnitudine gratiffl devineiebantsibi facile Clericorum animos. Denique
succumbat nifirmus, dabit virtutem, qui contulit ut plurimum plus dignitalis afferebant quam alii :

dignitatem. siquidem Archidiaconi (qui nomine Diaconorum hic


2 Non convenit Annirersnriu utdicaturin roobse- intelligendi) si bene se gessissent, ostenderant. om-
'

quiuiu consecrati Pontificis inchoari illa autem : nibus so animi dotilms, ad animorum regimen utili
non aittem
ejus Annt-
longa peregrinatio, quee alia potest hic inielltgi, qu am bus,«excellere.

versnno. qua abfuit in Gatliis, missus a Sixto decessore ai Ac- h Diem mortis quem alioqui ub initio Novembris

tium et AWinum Romanos Duces reconcilmndos ? Tum nou lomje posse lemnvfvi, nobis probabat initium Suc- Dlcs obittis
graliarum aclio pro sua electime, el imploratio divini cessoris, e.c ejus Epistola cerlo cognitumj primvs ex Octoli :
')

auxilii, cum verbo pe.rsentts temporis proyehit quil ;


Kulendiirio; reperlo m tom. III spicilegii Acheriani,

ttliuil quum recenlem Ordinalionem indicant Ul quid .' et uunos octingenlos scripto, eruit Paschasius
ante

ergo, inquies, dicit; recurrente per suuin ordinem Qttcsnel, in Dissertatione de Viia ac rebus gestis S.

die, quo me Dominus Episcopalisoffi-iivoluit habere Leonis Magni, uW sic legitur Kal. Novembris m
principium? Nonne. hoc Anniiiersarium notat, sicut depositioS, Leonis Papsa idemque fuse probat, m-
:

ei tilulus Sermoni illi prtefixns? Titulum niliilmara- cipiendo aveteri Romano Kalendario, sub medium se- Translntinnis

cufuscumque ulle - eitlt viii scriplo, quod Translatio corporis B.


Lconis M-iiinl.t 28
tur Anctor obseevationis pratdictse ,

Jttnii
rius manu prxfixum, qui verhis istis inductus fnerit, itt iiiiKalendas Julii, u posteris quam plurilms scnpin-
Annwersarium puluret indtcari : recurre.item nn lem ribus perperam dicta Natalis, hujus primi Leonis sil

diera a suu electione dicil, quia icilictt ordinatus stl ea- non secundi (quamvis hic eodem die mortuus, uunr
dem hebdomadas die, qua anle ttebdomadas septeniele- eodem solus colatur) quo Iqne nnnua veneratio Primi ab
ctus fuenil. Hinc uero eolliijimus, diem jslam fuisse initio affira fuerit mcnsi Octobris, poslnwd iitn tamen
inteltlgttur
clectus in Domimcam, post mortem decessoris elapso triduo, atque translata ml menseui Aprilem : citjus tliem m quia
Doini,,i Cil
udeo xxum Julv. Anctor quidem Observilionis prse- multi Natalem Sancti voeant, patat ipse Ordinationia
28 Julli. pnm.r
diem ern, eo modo quo is Pontificum Natalis passim
1

Electionem qnam Ordinutionem factam


I

dictm, lum r Apnltt,


Eijn secunda in f aticano depositionis, uli
cetisct Feria vi : sed nonanimailverlerut Dominic.e diei vocniiir.
srpulturr
ad Ordiualiones Eptseopales conslanlcm ett xuite obs l r- eliam sxpe vocatur, diem esse censeo, itleo
vantiam tcausa autem definiendi Feriara vi eidemfuil, adscrjptum ab Auusiusio ex anliquiorihus Calalogis.

quia xxum Martii, diem Sepullnrx Sixti adscriptam ab Cur Leonem Itunc Grxci colen,lnm siuetperint xuiii
Februarii
66* CONATUS CHRONICO HISTOUICUS
Februarii causam invenio, quod tali die signaverit errores cum nequeant cadere in coxvnm scriptorem,
LRO, sanrtus Pontifex Epislolam, qua Chaleedonensem Sy- omnino mihi dicetvium videtur, ttitmeros oniwrum P.
apiid Grxcos
18 Februarii. nodum approbavit, Opilione V. C. Cos. id est anno C. Basilii, et Justiniani Imperatoris ab ipsomet
au-
CCCCLNI. perperam prssnotatos fuisse.
ctore prwlermissos, ab alto

5 In numcro annorum unoque mense omncs conscn- 9 Romanns Canonicus, temporc Eugenii Papx III
Hatlo tempo- tiunt : wConsules Valentinianus v et Anatolius, a Basilicam Vaticanam desc.ribens, postquam egit de S. Ltonls cor-
rtt. Prospero et Marcellino concorditer nominati, annum oratorio S. Mauritii, in qno Imperatores et Itnpcra- pus sub altari
cum allis tri-
primum distincte ullimum Dagalaifus
signanl ; sicuti tricesungi consueverunt ; num. xi, Ante altare S.
btts positum a
et Scverinus, ad successoris Ililari ingrcssum nominati Mauritii, inguit, juxta aditam qui vadit ad S. Mar- Paschali i.
a jam dicto Marcellino, Codices pleriqtte numerant tinum, post S. Petrum, est oratorium S Leonis
dirsxu\, ruin Anuslasiuni multi etium hubcnnt xxui Pai>a3 IV in quo (sicut saepe a nostris majoribuB
:

facile xxni commutabiles. Hos


iii prseelegi, ut haberem accepimus, videlicet a D. Presbytero Centio Priore
Dominicam, in qua de morc facta sit Leonis Ordinatio. et D. Christiano) sanctse recordationis D. Paschalis
Denique Interpontificii dies un, quos habelliber Pon- Papa II, corpus B. Leonis Papse I, et II, et III. et
tifieohs, facile judicabis ta imperfecte scriptis \nnasci IV recondidit, sicut etiam multi nostrorum vide-
potuisse. runt. Refert deinde dona, Vultcanx Basiticx a Leone
Iltc nos destituit Prosperi Ckronicon : nec satis I fiicta rursumque Huju? sanctissimura corpus
ait :

idoneus est, qui solus nos dirigat, Marcellinus Comes, requiescit in altari suo, quod est juxta aditum ut
Drflcie.nte
Chronico Pro- ctsi ad centum annos ulierius progrediens. Cnm enim supra diximus, etiterummeminit aliorum trium sub
speri, Felici, post S. Leonem lertio, cui ceteri non integros eodtin altari quiescentium. Scd prius quam Iti isiic
novcm antios concedunt, undccim ipse dedisset, itaque componerentur, jactterat S Leo I a'd ingressttm Jiusi-
cum eo longius quam parierat provectus esset; coactus licse, loco paulalim fere occu/tato intcr aliorum Ponti-

fuit exerrarein ceteris, acdenique pautatimaliquidiis ficum ibidem postea magnificenlius coltocatorum specio- antea * Ser-
glo 1 transla-
detrahendo redire in viam. Marius, Episcopus Lausa- siora scpulcra ; quod indiguum atstimans Sergius Papa,
tum,
ncnsis sive Avenlicensis in Gallia, Prosperi Chronicon secnndum Ana&tasium primus, transtulit corpus ad
sic prosequitur, ut successionts Pontificiss nnflamhabcat afium magis liberum locum, ubi solus colipo&set; eum-
radonem, itaque is nos juvare non potest. dcm verosimiliter qui postea ettam aliorum duorum
7 Alter Prosperi Conlinuator in Africa, Victor Leonum corpora excepit. Translationis istius a Sergio
ejus continua- Episcopus Tunnunensis, usque adannum dlxu, secun- habcmus itt Epitaphio, primum qui-
factst tcstitnonium
tor Victor dum Consulares Fastos procedil quidem, drca Rnmanos dem apud Qruterum et in Appendice Baroniana ad
TunnvnentU tamen Pontifices mire perplexus, eos non studiose dt- Tom. 12, detnile vero Itaud paullo corrcctius cx MS.
parmn pro-
desse putcst, gerere, sed temere\n chartam videtur accumulare, haud Oxoniensi apud Quesnellium Tom. Ipag. 331 hocle-
sutis sorvata temporum ratione. Sic ad Consulatum nore.
Leonis vi etProbini; quialiis est Leonis mietPro- 10 Hujus Apostolici priraum est hic corpus hu-
biani, anno cocclxxi, nulla facta mentione de morlc matum,
Leonis au< Ililari successionc, scribtt quod Romanao Quod foretet tumulo dignus in arce Petri.
Ecclesiffl Episcopus, post Hilarum, Simplicius or- Hinc Vatum Procerumque cohors, quos cernis
dinatur, post Hilarum Felix. Rursum cum t Anasta- adesse,
sio et Rulo Coss. anno gccclxxxxii dixisset, quod Membra sub egregia sunt adoperta domo.
Felici succedil Gelasius, Gelasio Anastasius; hujus Sed dudura, utPastormngnus Lco,septagregem- de congerie
Pontificatum flnit i» Consulatu Anastasii Augustiso- que pturtum se-
confasus n(- pulcrotum,
mij indUjercn-
lius atrno ccccxcuu, uno anno citiusquam par fuerat; Christicolam servans, janitor arciserat;
dis annis, dicens, quod Anastasio Romano Episcopo tuortuo Commonet e tumuloquod gesserat ipsesuperstes,
Symniachus, et ex alia parte Laurentius
succotlit Ke lupus insidians vastetovile Dei.
ordinatur. Rursumque sub Consulatu Justini Augusti Testantur missi pro reoto tramite libri,
et Apionis, anno dxxiiij ponit, quod Romanse Eccle- Quos pia corda colunt, quos mala turba tiraet.
siaj in mortuo Symroacho, succedit
Episcopatu, Rugiit, el pavida stupueruntcordaferarum,
Hormisda, quandojam ipse Hormisdas octenni Ponti- Pastorisque sui jussa sequuntur oves.
ftcutu defunctus pridem. erat. Magis deinde exerrat ad Hic tamen extremo jacuit sub marmore templi,
aniium dxxxuui, Joanne V. CI. Cos. scrtbens, Ro- Quera jam Pontificuin plura sepulcra regunt.
manaj Ecclesite pos^ Hormisdam Joannes, post Fe- Sergius Antisles, divino impulsus amore, ab ingressu
licem Bonifaciu.s, post Bonifacium alius Joannes, et Hunc in fronte sacrae transtulit inde Domus, ad caput Ba-
sihcx,
postJoannem Agapitus Episcopus ordinatur. Exornans rutilara specioso marinore tumbara, F
8 E.i his liquet, quod, qualescumque kabueritCon- In quo poscentes mira stupeuda vident.
sulares Fastos Victor iste (\qui anno post Consulatum Et quiapraemicuit miris virtutibus olim,
Basilii xv, Christi dlvi, vatiis exiliis pro defensione Ultinia Pontifiois gloria major erit.
tiiiitn Capituhrum se multatum narrat, adeoque hoc 11 Joannes MabiUonus xdem Epitaphium repcrit
tempore vivebat) non tamen valde distinctam habueril in quodam Codice Virdnncnsi monasterii S. Fttoui,
rationem Romanot um Episcoporum, qui eodem a vo continente historiam Eusebii, in quo post versus Da-
pra ssrnnii, m idque non an-
i . ujusque initia secundum annorum
i masi referunlur qussdam Epitaphia suh hoc titulo:
no 703,
numeros posset sub proprio Consulatu notare. Sed, Ista Epitaphia invcnta sunt in ecclesia S. Petri,
quod stupendum est, etiam Silverii, Vigilii ac Pelagii primum autem S. Leonis Magni est, jam reiatum; et
etiam Pontt/l historiam (quse sibi, propter fldeicausam cui implicittis quidcm citnt additamento quodam Chronico, altbi non
cmn stbi cox-
eratj debuisset fuisse notissima)perquam turbate expti- expresso : quod in Tom. 3 Analectorum ejus pag. 431
vorum.
cat, nikilapte suisConsulibus applicans. Omxttit deinde sic proponitur : Sedit in Episcopatu annos xxi, men-
Joannem acBenediotum; etdeniqueannum Justi-
III sem i, dies xm. Depositus est m Idus. . . et iterum
niani Imporatoris xxxuu, qui coepit iu Aprili anni translatus huca Keato Sergio iv Kal. Jul. Indict.
Di mii, componem cutp anno P. C. Basilii xxiu, qui i. Si Stylum Epitaphii tctius considero, ipsumque con-
est Cln isti niMii; odem ponit ordinatum Pelagium
- : fcro cum aliis similibus a Sergio II compositis, hunc
qui tamen sci undum alios obiit anno dluuu, secundum quoque illius auctorem dixerim; non tamen ipsius Tran-
nos rnu saltem anno dlxi; ei ctijus ordinationem ip- slationis, sed Sergiura I; tum quia huic ipsamadscri-
semetirt uicr.it untc quinquenniumj sic ut hic videatur bit Anastasius, utique ex monumentis Ecclesix Vati-
non ordinatum scripsisse t sed raortuum. Tales autem canss sic edoclus; tttm quia Beati titulus nomini addi-

tus
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 67*
A tus,defunclum potius qnam viventem intlicare videlur. tttis xi, habcatnr ut anntts dclxxxxuiii. Inlerim haud D
" Sed difftcnltas estinnumero Indictionis talem enim i : otiose dtciuin accipio, iterum translatus, ut ex Aucto-
std 689 vel
in tolo suo quataortlecim fere nnniirum Pontijicalii uon ris sensu inleltigatur secunda
698. ista fuisse Translatio,
habttit Sergius Primus m uostra Chronologia, Sergius dicla lamen ex slglo Valicani Necrologii Depositio.
vero Serundus r.r calculo neminis. Mabillontis vult 12 Dedimns ad diem xi Aprilis historiam aliquam
annum DCCIII inlelligi : qui sane lndictione I notatus reserali allaris supramemorali, suoGregorioPapa XIII retrctum onn»
fttiL: sed hiijus anni Jtinium Sergius I non attigil, tle- iniio mdlxxx;
anno el translationis
Iransliiliotiis prsedictorum rxrmvum
mxdictarnm corporum, 15 *° «' tmm-

funclus anno prxcedenti : annum aulem dclxxxuhi factst sub Julio II anno Mncun ; eajue orcasione trans- """" '° 7 '

notabalur quidem Iudictione i elium ipse, el anno islo scripsimus ex Vuticams Ecclesiie montimenlis ipsam
sedrre idem Sergius caepit;sed in noslra sententia formam, qua repertum csl inlra arcam adlntc inte-
ccepit soliun xxn Novembris, incltoata jani Indietione grmn, sed c.iiirrttm corpui : addita etiam, qualis lunc
II, cujusmensisJuniuspcrlinebal adannum dclxxxihiii. curata fuit, delineatione ejusdem. Sed chalcographus,
Sicut igitur exlritum iu Codiee Yitoniano fuit nomen dum eleganliae majorem geiit curam quam assnntlaiidi
mensis, quo Depositio sen prior Translatiofacta fneint; prototypi, diversum prorsus avcro expressit vulium;
et in nttmcro tltcrum, quibus Leo scdit, vidctitr omis- pedum clinm Patliique reliqttias magis integras qttiim
sus denariits tiniis; sic judicari potest extrita velomissa eiunt : quare operx pretittm ccnsut eateuus correclam
litlera in ntimero Indtctionis, ct rcponendum 11, vci po- lamillam iterum adhibere. Cetera isticlegi possunt.

XLVIII S. HILARUS

H
ilaiujs, natione Sardus, ex patre Crispiniano, fuit temporibus Leonis in Oriente, 461
''J??;
Severi in Occidente imperantium, a die xn Novembris, in Dominica anno cccclxi, 3. rfies'10.

usque in x_xi Februarii ccccxxuu, [>er annos u, menses 111, dies \; sepultus ad S. 3>
°j j."

Laureiitium in crypta, juxta corpus B. Sixti, x Septembris, quo colitur : cessavit Episcopa-

tus dies xi.

j\^qentes de S. Leone xi Aprilis, credidimus Nala- 2 Xeqite rero eliam nuitc ab hac senlentia mullitm
"""c P°"a-
Cur oiim rati lem Hilari Successoris diem, id est Ordinationis Epi- discedendtim Jputamus, sed ealenus nnbis illustrandam,
mwj 1 ; eju-
ordinatum
Bitarum 17
scopalis Anntvrrsarium, fuisse xuii Novembris; eo quod qualctttis opusest. Nam priinum non dmtur ipso Nata- s d m >

tali die celebratum sit anno cccclxu Concilium quadra- lis diefactam esse Synodum, sed ab iisfactam qui ad
Novcmbris,
c ginla octo Episeoporum ipso prsesidente, 7111 etiam tn Natalem conreneruiil. Prxcesserit ergo btlatilus diei

epistota um tlata 111 Nonas Decembris, ad Episcopos istius seriam de negotiis ecclesiastisis consultalionem, et F
diversarnm Provinciarum Gallix, mentionem facit stc dirtilur hxc secuta.ltt non infeiiiiin lll eadnt Ordi-

seutentia? a se latsecontra Hermem Narbonensis Ec- natio Episcopalis, sed in Dominicam, Prxirrea exnova
clesix Eptscopttm, cttm inquil : Praesidente Fratrum Conciliorum etlilione Labbm nostrx disco, Epistolam 11

datam esse G. L. P. [id est Gloriostssimo Principe)


costrorum numeroso Concilio, et ex diversis Pru-
Severo AugustoConsule, idesl atmo cccclxiii, quando
vinciis ad diem Natalis nostriin honorem B. Petri
Apostoli per Deigratiam congregato, praesidentibus Consulatum in Ortenle gerebat Imperator Leo, et tu

Fratribus et Coepiscopis nostris Fausto et Auxa- fastis scribebatur Leone 11 et Severo Coss. Respicil ergo
nio... id a nobis est pacis causa constitutum. Ubi, Epistold tlta iwii ml jum diclam Sijnotltim, ctijus tx-
ntlttl dubilanles, quin vcrbtt, Praisidente et PrEesiden- lutit Canones, lamquam biennin post ItubiUe; sed ad
ultitin similem convenlum. simili oceasitme et lempore
tibus ; pro Prsesente et Preesentibus obrepsissent,quia
eamdemque anlc celebraltim. Neque existtmet alv/iils nun itleo se-
apparebat prxsedisse ipsum S. Hilarum;
m qni, qitod eliutit Synodus ipsa, cujtts Canunes e.clanl,
epistotam (nam Consules nttlti aderuitt Bttiti, qitx

sola tnnc ud maniim erat, cilittonej tlatam rati eodem habil.c sit occasione Nalalis; eo qttott possit illu esse di-

tempore quo et Epistota 11, ad Ascanium et universos versa aconecnlu Natalitto cttjus memtntt Epistola 8, et

Episcopos Terraconeusis Provincix, data m Kalendas hic illam pluribns mensibta prxcessisse. Continet enim
sententiam, Nutalilio conventn lalnm, sicttli et priar
Januarii, Basilisco et Hermenirico Viris Clarissimis 111

Epistola et cum sttti ambie dutx mense Decembri»,


Consulibus, id est anno cccclxu, tn qua sinuliier di- :

conseqttens est cintceiiium, inquo utraque lata sententia


cebaiur, lectis in conventu Fratrum, quos Natalis
recenterfuisse habitum; adeoque Natalem Hilarii
mei festivitas congregavit litteris vestris h:ee, : in- est,

quam, omnia iuter se conferentes, omnino persuasimus apte referri in xn Novembris.


nobis, et tle Concilw, die xuii Novembris celebrato, in 3 Confirmans hoc tdem Mat inntisSroltisiu Chronico, Bar0 „a error
his epistolis agi ; et ettmdcm diem indicurt futsse ipsi 11 Idus Novembris orditialttm Ililarium Paptim scri- corrcctus :

bit, auctoralias in lant antiquis fidei


non mugnx : sed
Ponltfici Natalem.
hanc
;

68* CONATUS CHRONICO-HISTOIUCUS


A hanc ei hic commodaiit Acta, quibmeliam motus Baro- 4 Jnterpontiftciutnmensium u*i admittere Baronius D
niu* fuil, nt Mariant teneret sententiam. 8ed dum cogitur, ne. tiiscedat a certius noto Hilarii Nataii, cnm «< Inlerpontt-
ficum cnntra- ,,
ccepta semel via progreditur, pergitque dim CulUts pro tuntx cessiittonis neque neccssttas, ncquc causa itlla ve- clam
Mortuali aceipire, primum qmdcm Cataloijos arguil rosimilis occurraU Ilinc apparet quanto aptius chrono-

quod inter Leonom [quem xi Aprilis defunctum credit) logia nostra guam itlius procedat, quibus xi dies sufji-

rt Ililarum solum vr diei Sedis vacantis notenl . deinde ciunt, temcre a Catatogi transcriptorc conversi in ui
staluit Hilariim obiisse x Septembris, adeoque sedisse velxmfsicul habet MS. nostrum et quacdam Anasta-
m i :< di, menses x, minus n diebus; calcnio utique pro- sii eiemplaria) in Itbro Pontiftcuti rectius notati x.
prio. Anastasiani quidem Cudices iu numeris variant,
et ii niiosun, mentes uinumcraut : sed in annis coitvin-
cuutur errarc per designattonem Consulum.

XLIX S. SIMPLICIUS
impi.icius, nalionc Tibiirtinus, ex patre Castino, fuit temporibus Anihemii et successo-
Ab an. 407 ad
483 an. 15
mvn. 1 1 tlivs

nn, 15
s urii
rum
Oriente,
in Occidente, atque Odoacris Regis,. Leonis item et Zenonis Augustorum in
;'i die u Martii
anni cccclxxxiii, per annos xu, mcnscs w, dies ui
Domimca n Quadra^esimac anni cccclxuii usque ad x Febru-
*, sepultus ad B. Petrum 11 JMarlii,

(juando colitur : el cessavil Episcopatus dics n.

jjjyiircellinus Comcs hiirtenits rrcte hujtts quoque Pon- exemplaria excusa habeut pnucos dies; ut vero manu-
Jlatio frmpo- tiftcis uiitiiim signat t PasQO
Joanne Coss. sed ro- et scripta rt code.r noster cum nostro Catalogo, mensem i.
rls. tundis dumta.rat numeris utens, et solum xu annos Ergo piwfixo, qui rxcidisse videtur , denavio, usque
Sijnplioio adscribens, Successorem ei dat unoanno ci- in srqnentrm nnniim proroijo ci Pontiftcatttm,
nihilquo
tius, qtttim id patiiinliir ipsiui Epistol.r, dattc Idibus id vetetur fquod quidem videum) obstante : el Interpon-
Juliis et um Idus Novembris, Severino V. C. Cou- tiftcii dies u muto in n ut pro Successoris ordinalione Do-
sulo, ui rst anno cccclxxxi] : quod fteri non potuisset minica habeatur ; quod tterttm post sequentem Ponti-
si stipra annos xu solum sedisset ille, ut Anastasiana ficolum judico facieudum.

L S. FELIX III

P
At> 071. 483 ml jELix, natione Romanus, ex palrc Felicc Presbylcro, Odoacris Regis lcmporibus ct
402 an. 6,
men,
Zenonis. Augusti, a Dominica Sexagesima; anni cccci.xxxui, xiu Februarii ; usque ad
11, dics
18.
JL xxx
X Januarii anni cccci.xxxxn, per annos uui, menses m, dies xuiu, sepultus ad
1!. Paulum xxu Februarii : et ccssavii Episcopatus dics u

1) Sepullurea nullus uspiam invenitur signatus : neque adas fcrunt, ut Quartus Felix fuerit atavus
Dirs obltus 30 quare qtiod olim Iiomnno Martyrologio, ante reco-
iu Gregorii, ipso Pontificatum gercnte nati, attt etiam
Januar. gnitionem factam sub Urbano VIII, sic lcijcbatur, die antc cuin econtra anni lxxxxuih,
; qtii inter mortem proptvr erro-
c xxx Romce
Janttarii, S. Folicis Papse, qui ppo fi-ie Tertii Felicis et obitum Grcgo-"ii iutercesscrunt, non rem Joannis
CathoHca plurimum laboravit, quodque Felici III sint utmis '.oiigttin tempus ijencruliuiiibus quv.qi.e ex- Dlac. in VUa
Gicgorit a6«e-
appticavit Baronius, indicans iterum de eodem agi xxu plicandis. Et rursum quinatione Romanus fuisse scitur. potis.
Frbruorii, onntinu putamus rrtiucndum fitissr ; ncccjits uti sritur fuisse Felix III, congrucntins dicitur ejus
loco substituendum Felicem IV, et alterum iltum diem Gregorii atuvus, quem conslat spectabili Senatorum
Sepulturm vel Translationls esse. Nuin Felicem IV futique RomanorumJ prosapia duxisse originem,
oblUse x\u Scptanbris, et seputtum xil Oetobrts infra qutim Felix IV qtu natione Samnis, fuisse dicitur,
docebimus, Nec me movet, qttod in notis od dictttm ex Urbe Beneventana nalus.
ilicni ditbttet Baronitts, satisne cerlo ibi de Felici III 3 Porro qttoud spntium bttjiis Pontificatus,' in nu-
agatur, cttm iterum do eo agatur in Februario : utrum- merandis um annis, mensibus xi, omnes conveniunt
que vero ex antiquis Romnnx Lcctesix aut etiam Pau- variant in diebus : et tn hnc varietate sumpsi dies xun
monumenHs i*n Martyrologium, quo tllx
lin.v Basilicai a MS. nostro et Anastasii MSS. e.rcmplartbus quin-
ante Haronium utebontur, venisse reor. que obiatos, cisque addidi ipsum diem mortis ut sint
2 Ad xxu Ftbi tituu inldebatur antiqnitus ad »o- xuui.
m$n, Felicis Papaa quarti, quod S. Gregorii Magni 4 Sub hoc Pontifice Odoacer, Conprmntio
Martijrologio Herulorum Rex ,
Pontiflcum
i,d :, M. atavus luit etc. sed fiof recte Baronius cone.rtt, scri- Ariattus quidem, scd Cuthoticts non modo non molestus quomodo ad
incirtiu vvlut
bfftg tertii : non facit atitcm ut titversos esse eredum verum etiam bcnevulus atque benefmts, priores' omnes Rvtjcs dccotilr
Quitrtus, , ,. .
, . ,
, , , ... ,'
aut tittqutd tn Jantturio mutajidrm futsse, ibtque \nteU suas tauiies obscuravit condtta leije, prxtextu pucis ec-
tujeudum Qiiaiiiiiu, «11 nictitis dits snus propiiut as- clesiastic.c cmscrvandx, qua Pontiftcis Pomant electio
sujnntus tn Scptembn fuisset. feterem in Februario sine consensu Reats rata esst vctabatur. Sed qui Ec-
errorem eausaverai error Joannis Diaconi, dieentis in clesiam subjtujavit servituti, sub gua deinde diutins ge-
Vita Orcijorti, quod cjtis atavus futt quartUB Fclix, mttit, suam ipse libertatem amisit, obsessus Rttvennte ;
Apostolica? Sedis Pontifer. Lapsus utique hic est mgnumque catcuus ijioriosum, et a mari Hadriatieo
mcntorix aut ratamt :tam (ut rccte in uotis ad Fe- usque ad Batthicum patens,
:
cum Theodorico Gotho-
fcruortum prsedictum observat Baronius) nequs genus rum Rege partiri in Ilalta coactus est ; ac paulo post
ab
°.

AD CATALOGUM PONTIFICUM.
ab codem occisus, Italiam Gotkis tenendam reliquit : stasio, sclrismali formando occasionem dedit ; dum con- D
quorutn Reges id, qvod ipse sibi fecerat , in Pontifices staret in Regis manu esse Ordinationem sic factam
juris usurparunt. Hoc tamen non obstitit, quo minus y
imtan'. H"C tamru nfl faccrel, prohtbuit singulans FEI1X HI '

Pontifice mortuo, conveniret Clerus et populus statim Deiprovidentia, Rege bnrbaro, pro potiori parte suf-
ad Electionem, et Episcopum ordinaret, quam citissime fragiorum et prioritate Ordinationis Rotmc fact-r, dela-
poterat ; ne scilicet a Rege prasvenirentur : quod haud tam ad se causatn decidsnte in fuvorem Symmachi, sic

diu post, mortuis Felicis successoribus Gelasio et Aiia- ordinati a Rumanis.


VIDE APP.
Nor. 11.

LI S. GELASIUS
elasius, natione Afer, ex patre Valerio, fuit temporibus Tlieodorici Regis et Ana-

GSlC^ll
stasii Augusti,
«.ilgUUU, a M,^
1 die u Februarii,
.. , ^„.v. U .., . ™« Purifiealioiiis
festo » eademque ~v.......v..,
... ...v....v,...o v..v.v...,|..v Dominica, anni
.......
'"
mM "
4>

cccclxxxxii 5 usque ad um Septcmbris, nata; Virgini sacrain, anno ccccixxxui ;


7- d

per annos im, *


menscs vn, dies uii, sepultus xxi Novembris, apud B. Petrum, quo die ,
Bar .

a
inscriptus est Martyrologiis, et Pra?sentationem B. M. V. in templo Orientalis Eeclcsia: 3 -

ab antiquo celebrabat. Cessavit Episcopatus dies ui.

B lam gcnerostis
Ordinatus, 11 on est oliose prxtermiUendttm, tjuod sed consilio divino arcidisse ; ideo magis conftrmor in ea
mortuus. se- Deiparffi propugnalor eontra Nestorium. qttiqve etdem quam leneo ratioue otdinandortim tetnportiiu : qttod uti-
:
pultus festo invenitur apnd Anastasium xd ftcasse Basilicam in , tinm ipsa @60T&&> favente porro penjal succederc. E.ti-
V. Virginis.
fundo Crispini via Laurentina, milliario ab urbe miae tpstits Gelasii lattdes vide in epislola Dimnjsii exi-
Roma xx, sic ultro ferenle Chronologia, inveniatur or- gni ad Jitlianiini Picsbijleruin, editn in Collectione

dinatus Episcopus, defunclus, el tumulatus tribus Dei- Romana Ilolslenii. ad cnlccm partis i pag. 268.
paree ejusdem festis. Hoc atttem quia tton pttlo casu,

LII S. ANASTASIUS II
nalione Romanus, ex patre Petro, fuit temporibus Thcodorici Rcgis M6
Anastasius, Ab „„.

ad
m
et Anastasii lmperatoris, a die xu Scptembris, Dominica eademque octava \f
in
es l'b
-

Natte Virginis, anni cccclxxxxui; usque in ipsum diem Niilalem Deiparte, uni
annum xi, * dies xxu et cessavit Episco-
Septembris, anno cccclxxxxuiii; per i, menses : .
^ ^u
patus dies im: ipse vero sepultus fuit ad S. Pelrum xuiu Novembris.

\.itterpontiftcii dies im fex quibus Auclor MS. nostri Conciliorum editiime habetur inscripta Cludoecho
Anastasio Anastasius, usuique ad Oclobris illustrandx
et liber Ponliftcalis xx) habeniiis es
eril
Baptismus fcctt un i

Clodovxi. Bibliothccario, per eosque ducimur ad Dmninicam.


com- Viue S. Remigii, ge.nlis Aposloii, aquo baptismus iste

modcim ordinando Successori. Baronitts ad sequentem peraetus fuit. Concursus fe-


storum D. V.
Ponltficatttm retulitbiiplismum Chlodovaei, priiminlcr 2 Purro idem ATarianorttm feslorttm concursus in
Franrorum Reges Cltrisliani ; non td factnrus.
si lunc hoc qttoijue Pontiftce, verositnite nobis reddit, ipsum

in manibus fuisset ipsiusmct Anastasii ad eiimdem Epi- eiitim fuisse Gelasio supparem in affeclu erga cullttm
Labbeana Detparx Ptrgims.
K
stola, ea super re gralulaloria ;
qux iiunc itt

LIII S. SYMMACHUS
Svmmachus, natione Sardus, ex patre Forlunato,
Anastasii Aucusti, a die xiu Septembris,
fuit temporibus Theodorici Regis
anno cccclxxxxuiii, sccunda Dominjca M («».
ct
^ ^^ is,

diesxxu; sepul- .„ ar
mensis; usque ad ui Aprilis, anniDxmi: per annos xu, menses m
ui, . 7,

tusapudB. Pelrum xuiiii Julii et cessavit Episcopatus dies ui. :

ciendum nobis iwn putamus, ul uiiifoimiter protjredia-


ui dies facile fuit a transcribente CataLogum
vc-
lliw aiicujus naluralis, no-
lit hoc tracta-
mur, setl quacumque hora dtei
Interponilfteii lerem converti in m, eosqtte male Anaslasitts ahique tu servata.
clurna seu diurna, obierit Pontifex fdehocautem
con-
df/Iniendi
„„„,.„„, a( / UII c „m pr.vcise ui dies sttccessorem
;
Domimcam. Facile niltilominus stare nihil nobis potesl silentio m
anliquorum,' ipsnm
Symmachi ducanl ad
relinqmmus. Inletponlificuim a
diem Ponlificatui ejtis
poluit ttnius diei differentia ipsis etiam aucloribus obre-
sequenii tnchoanles, et terminanles ante dtem qtta
pere, tum maxime, cttm nocle moriens Ponttfex,
ipsam die
et Successor est ordinatus.
qttoque insequentcm diem videlur vacttam rehquisse,
2 Nescio quis in libro Pontiftcali ex suo calculo hic
lnterponttficii spalio adnunterabilem : quod tamen fa-
17 prxsnmpsit
Propylxum Maji
70 . CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
talis. prodil uniformis toiius libri stijlus, ab iuitio usgue D
SVMUACIH'3. prxsumpsit irueren quod Symroaclms sedit a die x
,

JHm mortts S. Gregonum fuiem seeuli ui mclusive; IlW nuspiam


Kal. Decembris, usquc in xmi Kal. Augusti, hoc ipso
el
perperum no- nec alius
indicansdiem Sepulturx a se eonfimdi cumdte Morlis. deftniuntur dies Pontificatum terminanles ,
tntus.

Spurium Iwc Vilulamen essse adeoque nulliiis aiiclori- guam Srpulturx dies exprimitur.

LIV S. HORMISDAS
nalioneCampanus, cx patre Justo, de civitate Frusinone, fuit temporibus
BBMiSDAS,
Ali an. M1 mt Dominica
Thcodorici Regis, Augustorumque Anastasii et Justini, a die xiii Aprilis,
ili au.
18.
Bar. d. 10
9, d.

II oosl Pascha anni dxiiii, usquexxx Aprilis


dxxiu, per annos uiiu, dies xum *, se-
et cessavit Episcopatus dies ui.
pultus ad Beatum Petrum uu Augusti :

\jatalogi nostri seu potius ecgraphi errorem. qui etiam quod crediderat se posse suscipere ante diem Ascen-
hbro Pontificali obrepsit. ut corrigendum esse juxta sionis Dominicae, occttrrentis die umi Maji, bene sub-
Notitnnlam
Scdis.
concordem Anastasianorum omnium exemplarium con- notatur dxes m
Kalendas Maji. Prior enim ante Pas-
eensum cum Marcellino ComUe, et scribendos umi, lu- cfta iluta futt, altera post Ascensionem, justumqve in-
atletttrr probat Auctor MS. nostri, nescio qua felici- cedere debuit spatium, quo ire Constantinopotim titterse

tate accurratius exemplar nactus, ubi non minus quam etresponsum ad eas veuisse potuerit. Sttb prima censeo
iii duobut nequentibus, Jpanne ei Felice, nominantur legendum un Kalendas Martias; sub sccundis vero,
Consules kuctore cosBvo.hic tandem redeunte ad sty-
ul> iii Idus Maji.
lum jtrimx vetttslissimaiquc partis Cafattxji primi tn 3 Iliucmarits in Fita S. Remiyri, composita annis
nomtna Afia ad S
S. Urb;tno desinentis^ non repetendo scilicet circit er ccclx post mortem Hormisdas, ex libro Ponti-
Remigium
Consnlum, sub quibus desiit unus, alter ccepit ; sett se- ftcali, eademqua Anastasius Btbliothecarius credttlitate, conficta.

mei dumtaxat singulot nominando. Sic autem scjibit. transcripsit , quod eodera tempore fSormisdse scilicet)
SolM Hormwlas annis uim, dies xuim. Fuit tem- venit Regnum, id est Tiara Pontificia, unius xtale
Ann\ notati cum gemrais pretiosis, a Rege
poribus Theodonci Ut^ls et Anasiasii Augusti, a illacoromimenti ,

per Comulcs,
Consulatu Senatoris, id est ab anno dxiiii, ad Consu- Francorum Clodovaeo Christiano, donum B. Petro
latuui Symmachi et Boetii, id est annum dxxii : Apostolo : et nihil dnbitans idem Hincmarus de httjus

post quem sequenti anno adhuc vixerit Hormisdas, si- textus stnceritate, cidem consequenter subnectit episto-
quidem idem MS. noslrnm initium successoris ponit a titm, veluti ab Horrnisda Papa scriptam ad S. Reini-

ConaulatuMaximi,tde*tann0DXXIlI t usquead'consu/a- gium, Clodovwi {qttem Ludovicum vocatj baptizatorem,


tiim Olibrii, anno dxxui el Feticis a Consnlatu
; W qua is- Sedis Apostolicx ficarius constituitur per uni-
Mavortiianno dxxum usquead Consulatum Lrimpadii versum illius regnum. Vcrttm obierat Clodovaeus anno
el Orestis anno DXXX. Qui Cunsulattts, a coxvo Auctore dix, quinquennio citius quam Hormisdas Pouttfex
sicscripti, certis&imum Chronoloyi.x fundamentum sub- crearetur : et veteris Cataloiji Auctor soium hxc verba
sternere videntur. kabet Eodem tempore venit corona aurea, cum
:

2 Quod ail Honnisdae Epistolas attinet, kic nola- gemmis pretiosissimis, donum a Rege Francorum :

Stendum in tum relim, enm quidemquse xli in ordine cst,adGer- non addetts quo Reannm autem Francorum quadripar-
tpittoiu tmti- mnuHm r( Socios Constantinopolimlegalos,jubensinter titum innc e.rat in totidem Clodovaei filios, Theodori-

alia scrtbere, ubi aut sub qua festivitate Resurrec- cum, Chlodumerem, Clnldebertum et Clotharium :

tionis Dominioffl egerint diem ferat autem h&c Eu- qui cum omnes Hormisdas snpervi.rerint, non est fucile
tharico V. CL. Cos. id est anno dxuiiii, celebrunda istius duni auctorem nominare. Itjitttr ClodovEei nomen
xxxi Mnrttt) non recte sijitatam scrtbi un Kalendas perperam intrusttm est textui illi ; et ipsa epistoia,
Majas ; sed neque sequenti. qnn miratur non venire si non tota , eatenus saltem suspecta manet ,
quatenus
responsum circalitteras ase directas Constantinopolim, Hormisdae attribuitur.

LV S. JOANNES
At> an '.>13 <>d
:.% abdicat oannos, natione Tuscus, cx patre Constantio, fuit temporibus Theodorici Regis et
post an. '1,
uu Maji, Dominica
m D, /, Ul.

tl T Justini Augusti, a die

menses
i uiui, dics circiter xui, usi|ue
ad diem circiier xxn Februarii anno dxxui;
iii post Pascha anni dxxiii : sedit annos n,

quando Constantinopoli redux, Tlieodorico Rege conjectus est in carcerem Ravennensem :

ejusque serumnis maceralus, ibidem extinctus est die xuiu Maji, et sepultus Roma? in
* Bar. tiinc Basilica S. IVlri xxiiii "
Maji : itaque dicendus esset post suam Ordinalionem vixisse,
moi tuum
pnlnl annos ui, dies xu : e( cessavil Episcopalus a die mortisejus mensem i dies xxm mortuus-
;

que esi interim Theodoricus, die xxxxum posi obiium Joannis, id est ui Julii.

(
II
m.lac riilione existimo optime conciliari tempora cum nisque injustx non distinxerunt a die. Morlis, ct hanc

mfMatvr vcibis antiqui Catalogi maximaque fidt digni, sed non confnileninl cum die Sepultura Jiomanx, verosimilius
cuin rfic coftl- 5 „iis intellecti ub lis, qui tempus caplivitatis Alidicalio- uon n;si post obitum successoris factx. Si enitn anno
immediate
; ;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 71*


A immediate mortem Joannis secuto, facta fuisscl sacri excessmet e vivis, eaque mors Romx esset nuntiata ; et D
atr translatio corporis translatio; non
omisisset Auctor, co tempore appamet, Regios ministros nepotem successorem facile JOAWES.
postannosali-
^cnbens, diem locumqn* annotar sicuti postea eum impulsuros, utpaternum jndicium tueretur ; tum vero ntc nisi post
quot facta di-
Ttteodonci
caturl notavit Auctor Libri Pontificalis, otque posl eum Ana- omnes, facta ex tfecessitate virtute, in Feliccm, ahas mortem
su-
stasius, unde reteri diem cultus annni retinnerunt. Quia tanto gradu dignissimum, conspirasse ; Il.rcautem ut sceptus Felix':
tamcn nihil obest quo minus, intra decem dies, Pa- sic esse gesta appareat, lubet ipsam Athalarici Regis
venna Romam deferri corpus potnerit, indulgenfy id Epistolam, super ea re urbis Romx Senatui directam,
Thcodonco, quia etiam fwri potuit, ut verba hxc : Cu- hic app/mere.
jus corpus translatuni de Ravenna sepultum est in 3 Gratissimo nostro profitemur [accepisse] ani- gratarttfr if
Basilica S. Petri Apostoli vi Kal. JilDli Olyhrio mo, quod gloriosissimi Domini avi nostri respondi-
accipiente
ejus nepote
Consule, id est ipso anno obitus dxxui. Quia inqnam stis inEpiscopatus electione judicio. Oportebat enim Athatarico.
fieri potuit ut h.rc verba ipsius veteris Auctoris sint, et arhitrio boni Principis obediri, qui sapienti delibe-
solnm per socordiam librarit exciderint ; ex eo quod uni- ratione pertractans, quamvis in aliena religiime,
cum dumtnxat vidimus MS. ideo non ausim certo af- talem visus est Pontificem delegisse, ut nulli me-
ftrmare longiorem transferendi corporis moram lieet , rito debeat displicere ut agnoscatis illum hoc op-
:

non levem congruentiam videam in Bonifacio Papa II, tasse praec pue, quatenus bonis Sacerdotibus Ec-
;

origine Gotho, ac proinde apud Gothos gratioso, ut ipse cle3iarum omnium religio pullularet. Recpistis
fuerit auctor ejusmodt Transtationis. igitur virum, et divina gratia probabiliter institutum,
2 Credibile est autem, quod Rex Bmbarus, positum et Regili examinatione laudatum. Nullus adhuc
in vinculis Joannem Pontificatu abdkare sc coegerit, pristina contentione teneatur : pndorem non habet
vel ipsemet pro tgrannico imperio illunt eo privatum de- victi, cujus votum contigit a Principe superari :

nuntiaverit, ac Romano Clero scripserit, mandans ut ille quinimo suum efficit, qui eum sub puritate dile-
eligerent atium, nominatimque illis designant Felicem: xerit : nam qu;e sit causa doloris, quando hoc etin
B quod cum illi facerc constanter, rceusassent. quoad vive- isto reperit, quod alteri in partem ductus optave-
ret Joannes ; ac ne deinde quidem vellcnt agere, sed rit? Civica sunt ista certamina, pugna sine ferro,
pnrlenderent Electionem liberam esse debere ; ortum rixa sine odio : clamoribus non dolorihus res ista
sit sc/tisma inter parles qifnrum una diuturnioris vaca- peragitur : nam etsi persona suhmota sit, nihil ta-
tionis Urdio Regi obediendum snstinehat, quando jam men a fidMibus amittitur, cum optatum Sacerdotium
licite pareri ipsi poterat. Cumvero etiam Theodoricus possidetur.

DISSEItTATIO XII
De quibusdam huic Joanui Papa? minus verosimilitcr affictis.

Annotatis ad veterem de- tam male notatus


Paulus de Angelis,
scriptionem
in

Busilic.v f^aticanx, propter ea qux


terpolatori alteui imperito adscrihi
Consulatus et dies : substuntittm ijisnnt vtdeamus. Fm-
dic ^ CHm
Constantino-
^ cccle!iias
de donartis hujus S. Joannis scribunUirin ejus gilur ergo, ut otia pwrteream , fcpiscopos adltnrtari '"

. i j- o Armnurum
clvgio, ipsi quoque adscribit titnlum, ibidem Joannes, ut armentur gladio SpmtUS snncti contra
C0l , sccraJse

TUulus
repertum : qiiem et Banniius in Addendis retultt, et Arianorum perfidiam et Ecclesias, inquit Aria-: Catholicas,
Va-
in
ticano cujta Ohhinus in supplemento Ciacconii. his versibus con- norum ubicumqne mveneritis Catholicas eas ,

Joannis sit ceptum diviuis precibus et operibus absqueulla mora consc-


«on constat
Martyribus Christi Domini, pia vota Joannes crate. Quta et nns, qttando fuimus Constantinopoli,
Reddidit Antistes, sanctifirante Deo. tam pro religione Catholica . quam et pro Regis
Ac sacri fontis simili fulgentc metallo, Theodonci causa ncgotii, suadetite atque hortante,
Providus Antistes nunc copulavit opus : Arianosque extirpante, piissimo afque Christi anis- p
Quo quisquis gradiens et Christum pranus adorans, simo Jusfino orthodoxo Imperatore, quascumqiie
Eflfusasque preces mittat ad astra suas. illis in partihtts eorum ecclesias tvp^rire potuimus,
neque qur.d Verum fateor non videre me, quo urgumento, Primi Catholicas eas , Domino opem ferente consecravi- ,

hic fuerit na- mus.


potius, qutnn Secundi, vel alterius posterions Joannis
tus Senis.
Titidus tsie muntlicentatni commendet. yEque ineertum 3 Et qiiamquam praedictus Theodericus Rex, eo-
esse puto quod Jugurta Tomasms lib. i Hist. Senen- rum peste
1
tactus intrinsecus, et obvolutus extrin-
cum pniuts
sis. Maccabrunus de Laudihus Hetruriae, Petrtis secus, nos et omnem regionem nostrara perdere, et
f€cern u t m^
Castruccius Florentinus in Hebdomade historica. gladio et igne consumere minetur, tamen
nolite reddertntur,

aliique ab Auetnrtbns Fastorum Senensium allegati, propterea deficere, sed viriliter in agro Domiaico
Joannem hunc Papam faciunt Senensem eju*que , elahorare studcte. Hsec ibt. At in Cutalogo dicittir

natales in vico Fontis-blandi statuunt. Viderintipsi Justinus Augustus Jounni omnem concessisse peti-
quomodo suam istam seu traditionem seniorum, seu jn- tionem, rt propter sanguinem Ronaanorura reddi-
niorum inventionem verosimitem reddant. disse haereticis enclesias, secundum 7oluntalem Theo-
2 Idem porro quipluribus aliis Romanis Poniifteibus dorici Regis hsretici, ne Christiani, roaxime Sacer-
antiquis temere comarcinutas Pecretates supposuit /w- dotes, ad gladium mitterentur. Qux paucis apud
brcrtfalt.Upsi dorits Mercator sive Peccator, ettam huic Saneto au- Anastasium et in anttquts Breviariis ita leguntur;
afftcta,
unam, cum omni tempurum rali<->m>, et
sns est affingere Joannes Papa Senatores omnia meruerunt, et li-
et

certiorum Auctorum relaliontbus pugnantem. Etenim berata est Italia a Theodorico Rege lueretico. Theo-
datam finxtt m Idus Junii, Maximo et Olybrio Con- phanes, ne Ariani ab hseresi sua pcr vim abdjuce-
sulibus : cum seorsim singuli C<msules fuerint. Maxi- rentur. Paultts Diaconus ttb. 15 Historix MUcellx
mus anno dxxui, quanda in Idus Jumi ad/iuc vtvebat videtur hanc rem cttm ista mnderatione expnnere. Pos-
Hormisdas Papa; Olybrius anno dxxui ,
quando tulant, inqitil, ut Augustus sme legationis seriem,
Joannes xum Maji obtit, adeoque ad iii Idns Jumi vi- quamvis esset injusta, libenter excipcret, Italiseque

vendu non pervenit. Sed teve est istud; posset enim in- perituras consuleret. Quorum fletibus Justinus per-
motus
. : :

72* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


lum, jugularent. Ila Gregoriim, seil eum (ateatiir, solo D
K motus, quod petebant concessit, Arianosque sui
eis
tiudimsse, apparet cum uceepwe Justini
juris reliquit. Joannes vero Pontifex revertens a relalu iin 'i-

Constautinonoli.cum quilius erat profectus, cura ad Imperatoris faclum, perperam confiisum cum plune

Theodoricum RavenDBO veniMet, Theodoricus ma- contrario facto Joannis. /finc, nulla eliam facta
Conslanstiiwpolilanx leijationis mentiene, narralwnem
litia cfunmotus, quod cum Justinus
Catholica? pie-

tatis defcnsor honorifice suscejiisset, eum simul cum suam sic proseijuitur

sociis carceris afflictione peremit. 5 Hsec audiens B. Joannes, ad Regem ne hxc minusaccura-
fiercnt, deprecaturus accessit. A quo cum dolo su-
ta.
\ Aliquoi guidem falmlaloritili fundammlum jw*-.
sceptum aliigavit eum, et posuit in carcerem, di-
liuitie. vtdelur GregorUu Turonetuii; eoiem
Grcao U seeula u xto,
Tttran. ds
gno fuerat S. Joannes, extiacttu, Itbrum de Miraculi» cena Ego te faciain ne audeas contra sectam no-
\

eodem rctalio.
et ijlmia Maiiijrum scribene; dutn cap. 40 d» Joanne
strain amplius mnssitare. Positus vero sanctus Dej

Epiicopo sic loquitur: Multi quidem sunt Martyres in carcere, tantis attritus est injuriis, ut non post

apud Urbem Romam, quorum hi-toriaj passionis multum tempus spiritum exhalaret, obiitque in car-
ategraj non suni dclatae. De Joanne tameu cere cum gloria apud urbem Ravennam. Domini

Episcopo, quoniam agon ad nos usquc non


i-jus autem misericordia statim ultionem super Regem
mi i| tcriptus, quie a fidelihus comperi, tacere improbum irrogavit nam subito a Deo percussus,
:

nequivi. Hic ad Episoopatnm venisset, suramo


cum plagis magnisexinanitus interiit, suscepitqueproti-

studi'i hfflrelicos exeorana, Ecclesias eorum in Ca- nus perpetuum gebennas flammantis incendium. Secl
ctiani li.rc ex S. Gregorio Magno accuralius inveniet
tholicas dedicavit, Quod cnm TheodoricusRexoom-
peri SCt, furore succensus, quiaesset secte Arianae Leclor deducta al> Henschenio ad dicm xxuu Maji, quo

deilitus, jussit gladiatores per Itaham dirigi, qui Acta ejus ilantur.
univcrsuin quotquot invcnisscnt Catholicum popu-

LVI S. FELIX IV
nationc Samnila, cx patre Castorio, fuil tempore Athalarici Regis, a die xn Julii
FEUX, inica t> u post Pentecosten anni dxxui, usque ad xxu Septembris anni dxxx; per
Ab an. 52G ad
£>3fl an. h,
annos 1111, mensesu. diesxuu; sepultusxiiOctobris, verosimiliter ad S. Petrum : et
men. 1, dlcs
14. cessavit Episcopatus diesuis
' Baron. Q.
18.

l» hoc Pontiflce finit secundueille Cataloijus, qnem rum, mensium, ac dicrum quibus unusquisque sedit, conjectura
Erratum a Apritis ffenschenUts edidit, et qualenus ad S. Gregogii Decessorem Pelagium, id facta ex die
ante tomum i usque est
transcribcnte sepulturx:
ttmcpotuit ciiin priurc atttitjltloHque itlustravil, nuiitc- usque ad extremos annos seculi ui ; sed fecerit perquqm
Catalo.jum,
ros iii originalibiis per litteras Homanas scriptos ad infeliciler, scribendo usque in diemim Idus Octobris,
Iviiijinn exprimensi quod nobis hic non putnvimus fa- quia liunc reperiebat Depositioni assignatum, et pro
ciendum, ut cilius appareret ?uM etquani faoile fti Us sepultura notando m Idus, Id vero non atteifdentes
ulterari potueril vitio transcribenlium, videlicel u pro n Anaslasius atiiquc, utrobique scripsefunt nn Idus Octo-
ct contrn. Et sanc librarwrum tOcordfa magna fuctum Interim notaverit ilie annos mi, menses n, dies
l>ris.

oporlet agnoscere, ul (n hoc ultimo Pontifi.ce, in qno xnn. skuii antiquitus notatos reperit, nec ailenderit,
avcuratto summa
videbatur promitti, notatis non solum quam id parum cssct ad terminum ex die Sepulturx
nominibus Consulum, sod eliam pvimo ultimoque die, acceptum,
l>lus tnrbiitinri fuoHt in tniriscribrmh. Nam primo so- 4 Porro cx piwcitata Regis Atkalarici Epistola /m-
omissione /um stribuntur ;mni \mi; ubiintorponendos
dio8
iiii. beri videtur, guoil Romani Cleri acpopulipars consttm-
menslum I,
mensefi n, ctamat consensus AnaHasianorum omnium tior, Joannis morte, elcgerit aiium, pro Incertum an
intellecta S.
exemptarium, Anastasium autem .rque ac Auctorem quo obtinendo frustra apud Tlieodoricum institcrit, atiis et quis contra
twstrimuUumhCc Catalogo usumscimus, Eosdem
.l/.v. Fetlcem
Regi obediendum censentibus; unde civico. ilta extitc-
electus sit
mensea u etiam habet Catalogus m, rfe quo mfra, rint certamina, pugna sine ferro, rixa siue odio, F
Anastasto antiquior, Eosdem denique requiruni te) mini clamoribus non doloribus peracta. Verum quit ille
utnmque notati a die m Iduuin Julii, usque ad im Electus fuerit, nulta possumus conjectura assequi: so-
iihiunL tctobrta.
i

lum de Felice ait CatalogusZ, Ipse ordinatus est in


- Scd et hic novus se detenittranscribentium lapsus t quietem, id cst, ad quietem Ecctcsix oblinendam.
desigiundo cum constct. a xii Julii ad xii Octobris non pervemri Nominatur vero sequentis anni ConsttiMavortius: quia
divm mortls.
per mensea Ergo pro ua Iduum Octo-
n, dies siiu. (uti apparetj auctori hujus ultimx partis consitium fuil,
bris, legtndnm suggervm Kalendas Octobris «I stc : jiixta stylum primi catalogi t eosdem Consnlcs uon itera-
ejus initia
intcrjccto triduo vacaniis, Episcopatus,quod idem Ca- re : qui ergo Pontificatum Joannis finiverat cum Con - cur Cos.
tahgus assignat, vmietur ad diem xxuim Septembris, snlc aiiiu nxxui Olybrio, necesse habutt primum sub Mavortio
IHO i'X\\ Ih-miiuca jnit. )'rrum dum nttnitnts cjns successore Consutem uomiuare anni dxxuii Ma- notala ?
con&idero singuta, existimo ultimorwn irmm elogiorum vortium.
seriptori id omnino aecidkss in Felice, quod auctori b Fucritnc hic Quartus Felix ullis Sanctorum
pnmi Cauilvijt arn,tit in I.iluTiu, utsotum scripst~ Fastis unquam quam sub errore
adscriptus, aliter
<" Felix,
Samnita, ex:nati patre Castorio, Joannis Diaconi, quocrediditS, Gregorii atavumipsum
el ntpplend •
se^il aunoa
a Consulatu Mavortii nsque ad
qu ,../,
l«iss,\ vekementer dubito; jam enim vidimus quam
i
toi
a die nii Idiium Julii usque in Hic merito in Romanis Martgrologiis, postannum mhcxhi
vatjua dimiic
tat spatla. l.vii Basilicam SS. Cosmas et Damiani in urbe excusis, ad xxu Februarii mutatum id sit,
substituto
Roma juxta i< mplum urbls Romse. Supptehtrus cetera nnmcro m. Quod autem non in solo numcro, scd in ipsa
Auetor wvil quanio Pontifex obHsset, persona quoque erraverit Joannes, nwnstrat ipse dnm
3 ff« oufem feceril it quideinde addidtl Pontifi-
oumdem eise, qui Basilicam SS. Cosma^ et Da-
addit.
cumduodtcim stquentium nomjna, numerumque anno- miaui Martyrum via sacra juxta templum Romuli

venustissime
AD CATALOGUM PONTIFICUM 73*

A venustissime fabricavit. Ad diem auiem xxx Jauua- C Qnx sub nomine Itujus Pontificis circnmfrruntur D
An hic Pontl- rii, quo de Quarto agere ehgit Bollandus, in anttquto- epistolee, earum primam et secundnm voOeiVc vitio ia- frlix iv
fex Sanctis ribus quidem wque ad editionem Qrtgnrianam anni borare merito censuit Labbseus noster: data enim utra-
Drcrctalts
adscrlptus eonflctsc.
atiter guam mdlxxxxui mclusiye nullus nominabatur FeMx ; postea que finQitur Larapadio et Oreste Coss. prima Kal.
ex errore ? Baronitw simpliciter addidit fnon indicato fonte ubi id Martii, quando m
adhuc Felix fnit, secunda vero,
viris
hausit) quod usque hodie legitur, Roma? S. Fclicis xn Kal. Novembris, quando jam sedebat Bonifacius,
Papae, qui pro fide Catholica plurimura laboravit: et quidem mortno Dioseoro certus Ponlife.i, ut constat

inNottb avietn prapendet ille, ut etogium istud Tertii ex Anastasio. Terliam eptstolam, qux vttlqo notabntnr
Felicis (ticet iterum in Eebruario rteurrenlisj potius P. C. M. seu Boetii V. C, mndicaria nota falsitatis
esse ciedat quam Quarti jam atttem Vidimus huncesse
: putavit Sirmundus, ejtsuo Arelatensi Godice sotum legi
dicm quo obiit Tertius. Quod vero Pancirolius, in jubens, PoatConsulatum Mavortii: quo facto notaretur
Tkesauris absconditis urbis Romaz, opinetur hujus esse ainiits kxxuiii, qui111 Nonas Februarias Foliaifl ad/iuc

Reliquias in ecclesiis S. Thommet S. Sixti, mera est secttudit.s erat.

conjectura, adeoque ad cultum ejus probandum nonsuf- 7 Post Feliccm alii miii Pontiftces inveniuntur, ab
ficit ; nt is in Januarii nostri recpgnitione fortassis sit eo qui secnndnm Catalogum circa annum dlx trans-
ad Prstermissos amandandus, nisi interim certiusaii- scripsit centinuati hoc modo
quid Roma udferalur. Manet tamen illius virtuti hoc BONIFACJUS, sedit an. n, dies xxui. 1'roximi

adscriptum Epitophmm, a Bollando relatum e.r Appen- JOANNES sedit an. n, nieii. m, diesu. successoru

dice antiquarum inscriptionum dn Ghesne; nec non a AGAPITUS ?ed\t rnenses xi, dies \uu.
Buiouio post lom. xi appositum addendis anno 530. SILPERWS sedit an. i, men. u, dies m.
Certa fides justis ceelestia regna pafere, VIGILIUS seditan. xui, men. ui, dies xxui.
Antistes Felix quse morio laetus habet. PELAGIUS sedit an. im, m. x, dies xum.
Pnelatus multis, humili pietate, superbis, JOANNES sedit an. xn, men. xi, dies xui.
Promeruit celsum simplicitate locum. BENEDWTUS sedit annos mi.
Pauperibus largus, miseris solatia prsestans, PELAGWS sedit an. x, men. n, dies x

Sedis Apostolicae crescere fecit opes.

CATALOGUS III
Ex anliquissimis membranis Palatinis Bibliotheerc Valicanoe Cod. xxxix Armario i anlc
Psalmos Pocnitentiales.

uandoquidem enditissimus Schelstratius observarit, Anastasium Bibibliothecarium ex printo Calulngo


iita sumpsisse nomina Cousulum. el e.t secundo acla Pniiiifieuiii ul numeros anru>rum, ineinmni, dierum
fatque ordinatibnum fere sumpserit ex tertio, cujus meminit Hensckenuis in Prolegomenis ad Aprilem
num. 53; eoque dignum censuerit, quem, licet ab Henschenio ibidem rejeUum, Seriei Cltrmologic :,
usqtiTad Stlocstrum deductss, insereret; ipsum hic integrum exhibere placet, priiisquam transeamad aKosxxxui
Pontifices, e.r Anastasio ud Iwnc Catalogum collato describendos: in mtrgine
autim notabo oarietatem Lectionis
Anaslasianorum Codicum, de qutlms infra aqendum distinctius; tiinc scilicel quando omnes omnino alium nume-
rum habent, non vero cum aliqui ex ipsis Calulogo huic consenthml : quos ea parte sinceriores vulgatis esse een-

sebimus, propter Itanc convenientiam.

JtEATUS PETRUS Apostolus etPrinceps Apo- mens. x, dies u. Hic ordinavit Episcopos u, Pres-
stoloram, Antiochenus, filius Joannis, provincia) byterosui, Diaconos n.

Galilc;e vico Bethsaidse, frater Andre», primum ALEXANDER, natione Romanus, ex Patre
sed:t Cathedram Episcopatus in Antiociiia annos m, Aiexandro, de regione Caput-Tauri, sedit an. x,"
et in Romam ingressus sub Nerone Csesare, ibique meu. ui, dios ll. Hic conslituit aquam Sparsionis
sedit annos xxu, menses u, dies m. Hic soripsit cinn S.ilc benedici. Hieordinavit Ep. u, Presb. ui,
duasepistolas, quse Canonicse nuininantur, et Evan- Diac. it.

gelium Marci et ordinavit Episcopos m, Linum, et


:
XYSTUS, natione Romanus, ex parte Pas ire,
'
m. xi, il

Cletum.et Clementem; et Presbyteros X, et Diaco- tle regione Via-lata, sedil an. x, men. n, tlietni.
"
xxi.

nos uiii. Hic constituit ut ministeriasacrata non tarigerentur,


LIiXUS, natione Italus, regionis Tuscbia;, patre nisi a minislris. Hicordinavit Episcopos im, Pres-

* Anastas. n, Herculano, sedit annos xi*, menses III, dies xi*. byteros Diaconos mi.
xi,
"
xu •
d. XII. Hic ordinavit Episcopos xu, Presbyteros xum. TELESPIIORUS, nationeGraecus, exAnacho-
CLETUS, natione Romanus, de regione Vico- rita sedit * an. xxi, mens. 111*. Hic conslitttit ut a XI, '
'I

Patricii, patre Emiliano, sedit an. xn, menses. i, septem hehdomadas anta Pascha jejuniura celebra-
dies xi. Hic ex B. Petri prajcepto xxu Presbyteros retur, et in natale Domini in nocte ut Missa; cele-
ordinavit in Roma. brarentur, et Gloria in excelsis Deo c.tneretur. Hic
CLEMENS, natione Romanus de regione Ccelio ordinavit Presb. xu. Diac. uut.
monte, ex patre Faustino, sedit annos uini, men- YGINUS, natione Grxcus, ex Pliilosoplio de
ses II*, dies x. Hicordinavit Episcopos xu, Presby- Athenis, cujus genealogiam non inveni, setltt an.
* dies llll. Hic Clerum composuit et
teros, x, Diaconos * n. iiii, nien. ui,

slNACLETUS, natione Gracus de Athenis ex divi.-.it gradus Eoclesiasticos. Hic ordinavit Episco-

patre Antiocho, sedit an. xmi', men. II dies x. Hic pos Presbyteros xu, Diaconos u.
ui,

ordinavit Episc. ui, Presb. u, Diac. m. PIUS, natione Italus, ex patre Rtifino, frater
Pastoris, de civitate Aquilea, sedit an, xu, mens_.
*
EVARISTUS, natione Gracus, ex patre Judaeo,
nomine Juda, de civitate Bethlebem, sedit an. uiin, iiii, dies iii. Ilic Angelo admoncnte praece Pascha
die
74- CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
CAIUS, natione Dalmata, ex genere Diocletiani, P
A die Dominico celebrari. Hic ordinavit Episc. xu, * m. ni.
ex patre Gagio, sedit an. xi, men. m, dies xii. Hic
Presb. xix, Diac. xm. P. xxu.
ANICETUS, natione Syrus, ex patre Joanne, Ordincs;Eoclesiasticos disposuit. Hicordinavit Epi-

de VicoUniis.i. Bedif an. * x, men. [III, dies III. scoposu, * Presbyteros xxum. Diaconos uni.

Ilic constituit ut Clericus comam non nutriret. M/lRCELLIPiUS, nalione Romanus, ex patre
Projecto, sedit an. ix, * men. im, dies ui. Hic ordi-
* m, ii, il.
Hic ordinavit Episcopos ix, Presbyteros xuu liiac.
XUl.
ini.
navit Episcopos u, Presbyteros mi, Diaconos n.
SOTER, nalione Campanus, ex patre Concordio, MARCELLUS, natione Romanus, ex patre Be-

de civitate Fuwhs, sedil an. ix,*mens. ui, dies xn. nedicto, deregione Via-lata, sedit an. u, men. uii,
m. iii
Hic eonslituit , ut nulla monacha pallam sacratam dies xxi. Hic constituit titulos in Urbe Roma, pro-
d. xxi.
tnngcret, noc inconsura pnneret in sanctam Eccle- pter baptismum et peenitentiam. Hic ordinavit *
* E. xxi.
siam. llicordinavit Episc. xi, Presb. vm, Diac. ix. Presbyteros xn, Diaconos n. P. XXUI.
ELEVTHER, natione Grfecus. ex patre Abun- EUSEBIUS, natione Graecus, ex Medico, sedit
dio, deoppido Nicopoli, seditan. xu, men. m, dies n. an. n, men. i, dies III. Hujus tempore inventa est
Ilic constituit nt nulla esca a Christianis repudia- Crux Domini nostri Jesu Christi, et Judas bapti-
retur, qnai rationabilis bumanaque esset. Hic ordi- zatus est. Hic ordinavit Episc. xim, * Presb. xnu,
navit Episcopos xn, Presbytercs xii, Diaconus um. Diac. m.
VICTOR , natione Afer, ex patre Felice, sedit MELCHIADES, natione Afer. scdit an. mi *. •
P XIII.
*
m. Ull.
an. x, uiens. n . ibcs x. Hic conslituit ut Pascha Hic eonstituit ut nulla ratione die Dominico aut u
il. uul.
die Dominico celebraretur, sicut etPius. Hicordi- feria, jejuniis quis defldelibus ageret. Hic ordinavit

navit Kpiscopos xn. Prcsbyteros lni, Diaconns un. Episcopns xn, Presbyteross un, Diaconos u.
*
r xiii
ZEPEERINVS natione Romanus ex patre , ,
SILVESTER, natinne Romanus, ex patre Ru-
vet XV. uui, mens. un, dies x. Ilic or-
Abiiinlio. sedit an. fino, sedit an. xxm, men. x, * diem i. Hic congre-

Eplscoposxm*, Presbyteros nu, Diaconos uii.


dinavit gavit Episcopos ccc liiii, et exposuerunt fidem Ca-
CALLISTUS, natione Romanus ex patre Do- tholicam, et Cbrisma ab ! piscopo confici, et bapti-
mitio, ilc regione Ravennatium, seditan. ui, men.ii, zituin confirraari. Hic Dalmaticas prajcepit indui,
1!
dies x. Hic onliiuivit Episc. uin Prcsb. xui* ,
hic Sacrificium totum lineum pannum involvi. E in
' Xll.
tl.
Dinc. iii. Hic ordinavit Episcopos lxu, Presb. xlii, Diaco-
•r. ix
I IIIIANVS , natione Romanus, cx patre Pon- nos xxui.
tiano, seibt an. ini, menses x, * dies XI. Hic or- MARCUS, natione Romanus. ex patre Prisco,
dinavil Bpiscopos um * , Presbyteros ui, Diaconos u. sedit,an u, men. um, * dies xxi. Hic constituit ut
ANTIIERUS , natione Grfflcus, ex patre Ro- Episcopus civitatis Ostiae, qui consecrat [Episcopum
mub>, scdit anno xn, mens. i, dies xn. Hic gesta Urbis] Pallio uteretur. Hic ordinavit Episcopos xxuu,
Martyrum diligenter exquisivit. Hic ordinavit Epi- Presbyteros xxu, Diaconos ui.

scopuin l. JULIUS , natione Romanus, ex patre Rustico,


PONTIANUS, natione Romanus, expfftre Cal- sedit an. xu, meu. n, dies ui. Hic constituit ut nul-
purnio, sedit an. ix, mens. u, dies II, Hic ordina- lus Clericus causam in publico ageret, nisi in ec-

vit Epbropos ui, " Diaronos U. clesia. Hic ordinavit Episc. ix, * Presb. xxun,
VABIANVS, natiohe Romanus, ex patre Fabio, Diac. li ii .

m x. sodit .'in. xiii i .


• nieiis. xi, dics xi. Ilic ordinavit LIBERIUS, natione Romanus, ex patre Augu-
1" Wll Episcopos xi, *
Preahyteros xxi, Diaconos uu. stinn, sedit an. ui. men. m, dies mi. Hic ordinavit
CORNELIVS, natione Romanus, ex paire Ca- Episcopos xix, Presbyleros xum, Diaconos u.
stino, sedit * an. II, meii. II,
'
dies II. Ilic levavit FELIX, natione Romanus, ex patre Anastasio
corpora Apostolorura Petri et Pauli de Catacum- sedit an. i. men. m. dies II. Hic ordinavit Episco-
bis. Hic ordinavil Bpiscopos un, Presb. iui, Diac. nii. pos xix. Presbyteros Diaconos nu. xiiiii,

LVCIVS, natione Romanus, ex patre Porphy- DAMASUS, natione Hispanus, ex patre Anto-
ri". sedit au. iii . ineiis. m , dieg ui. Hic prsecepit nio, sedit an. xum, men. i.i, dies xi. Hic accusatus

ut duo Preebyteri et tres Diaconi Episcopum in invidiose de adulterio, purgaius est a xliih Episco-
omni iooo ii >
> ii desererent. Hic ordinavit Episcopos pis. Hic constiluitut Psalnii die noctuque in eccle-
un, Presbyteros im, Di:icouos im. siacanerentur. HicordinavilEpisc.Lxn, Presb. xxxi,
a iv, m. STEPll ANUS, nalione Komanus, ex patre Jo- Diac. xi.
II il V liin, sedit " an. uii, niens. u, dics n. Hic constittiit SYRITIUS, natione Romanus, ex patre Tibnr-
Sacerdotes et Levitas vestes sacratas in usn quoti- tio, sed. an. xu
Hic orilinavit Episcopos xxxu,
*. m xi * d.
xxu.
'
1'. VII, diano non mi, nisi inecclesia tantum. Hicordinavit Presb. xxxi, Diac. xui. Hic praecepit pcenitentibus
Epiecopos iii. * Presbyteros nn, Diaconos u. ultimum Viaticum non negare.

a. n XYSTVS, uatione Graecus, ex Philosopho, sedit ANAST/ISIUS , natione Rnmanus
ex patre ,


E il.
an. mens. x, dies xxm. Hic ordinavit ' Epi-
i, Maximo, sedit an. iii*,dies x. Hic constituit, ut
sr.ip.is iii. Presbytero ini, Diaconos un. quando Evangelium recitatur, Sacerdotes non se
D7VNYSIVS, exmonaobo, cnjus generationem erigerent, sed curvi starent. Hic ordinavit Episco-
noii potuimus reperire.seditan. ui.niens. n, dicsuu. .
pos xi, Presbyteros Ulll, Diaconos ti.

His Presbyteris ecclesias dedit, et parochias etdice- INNOCENTIUS. natione Albanensis, ex patre
ceses constituit. Hic ordinavit episcopos uin, Pres- Innocentio, sedit an. xu, men. n, dies xxi. Hic con-
bytei os xn, Diaconos ui, utqui natus fuerit de Christiana denuo nasci
stituit
III. IX, nalione Roinanus, ex patre Constantio, per baptisinum [debeat]. Hic conslituit Sabbato je-
sedil nn. llll. niens. ni, dics xxu. llic constituit junare, quia Dominus Sabbato in sepulchro jacuit.
Bupra iiirn oiins Martyrum Missns celebrari. Hic et Sabbato jejunaverunt. Hic ordmavit
discipuli
D xii.
ordinavit Episcopos u, '
Presbyteros uiu, Diaco- Episcopos Presbyteros xxx, Diaconos * xi.
liih; vel xu
nos u. ZOSIMUS, natione Graecus, ex patre Abramio,
EUIITI.l.XUS , nationa Tuscus, ex patre Ma- sedit an i, men. m, * dies xi. Hic multa constituit
rino, ilc 'i\ n.ii ' l.unis. Seilit au. l, niens. i. dieni i. in Ecclcsia. Hic ordiuavit Episcopos um, Presby-
Hic constituit fruges super altare, et uva; benedi- teros x, Diaconos m.
cerentur. l'.ic ordinavit F.pisc. ix , Presb. xim , BONIFACIUS, natione Romanus, ex patre Jo-
Diac. u. cundio Presbytero, sedit an. u uen. uui, * dies un.
Hic
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 7S*

A Hic constituit ut nulla mulier aut mnnacha pallam Romanus, ex patre Projecto, de Caelio monte, sedit D
saoratam lavaret, aut incensum in ecclesia poneret, annos II, men. 1111, diesui. Hic ordinavit Episc. xxi,
nisi minister. Hic ordinavit Episcopos xxxiu, Pres- Presb. xu.
byteros xni, Diaconos m. ACAPIUS, natione Romanus, ex patreGordiano ' •'- xiim
COELESTINVS, natione Rgmanus , ex patre Presbytero, sedit men. xi, * dies xix. Hic ordina-
Prisco, sedit an. uiu, men. x, dies xuiu. Hic con- vit Kpisropos xi, Diaconos 1111.

stituit ut Antipliona ante Sarrificium caneretur , SYLVERIUS, natione Campanus, expatre Hor-
quod non ante fiebat, nisi tantum epistola B. Pauli misda Episcopo Romae, sedit an. 1, men. u,*dies xi.
recitabatur, et sanctum Evangelium. Hic ordinavit Hic ordinavit " Episc. lxxxi, Presb. xlvi, Diac. xui. "E.xum
Episcopos xlvi, Presbyteros xxn, Diaconos xn. VIGILIUS 1

J-*"
XYSTUS , natione Romanus, ex patre Xysto, PELAGIUS, natione Romanus, ex patre Joanne
seditannos uin, dies xix. Hic incriminatus est post Vicaiiano, sedit an. xi, men. x, dies xuiil. Hic est
annum et menses uui a quodam Basso, et cuin lui ordinatus a duobus Episcopis et uuo Presbytero.
Episcopis purgavit se, et Bassus est damnatus. Hic Hic ordinavit Episcopos xlix, Presb. xxui, Diac. ix.
ordinavitEpiscopos lii, Presb. xxuin, Diaconos xu. JOANNES, natione Romanus, ex patre Anasta-
LEO, natus Tuscus, ex patre Quiutiauo, sedit sio, sedit an. xu, men. xi, dies xxui. Hic ornavit

an. xxi, men. i, dies xiu. Hic congregavit Episco- et restauravit ccemeteria sanctorum Martyrum, et
pos mille ducentos, qui exposuerunt fidem Catholi- constituit per singulas Dominicas oblatioues et lu-
cam, duas naturas in Christo, Deuui et hominem. minaria ibidem agere. Hic ordinavit Episcopos lxi,
Hio ordinavit Episc. clxxxu, Presbyteros lxxxi, * Presb. xxui Diac. xni. * P. xxix

Diaconos xxxi. BENEDICTUS , natione Romanus, de patre


IIILARIUS, natione Sardus, ex patra Crispino, Bonifacio, sedit an. nu, men. 1, dies xxuui. Hic
seditan. ui, mens. 111, dies x. Hic sparsit Epi.-tolas ordinavit Episcopos xxi, Presbyteros XII, Diaco-
de fide Catholica per orbem Orientalem, et confir- nos iii.
B PELAGIUS Romanus E
mavit tres Synodoa, Nicaenam, Ephesinam et Chal- , natione ,de patre Un-
cedonensem. Hic ordinavit Episc. xxu, Presb. xxu. gildo. sedit an. x, men. u, dies x. Eodein tempore
Diaconos u. tanta; pluviae fuerunt, ut omnes dicerent, quiaaqua?
SIMPLICIUS natione Tiburtinus , ex patre
,
diluvii superinundarent : ac tales clades, quales a
Castino, sedit an. xu, men. |,* dies uui. Hic con- saeculo nullus memiiiit fuisse. Hic ordinavit Epi-
stituit ut ad S. Petrum, et S. Paulum, Sanctumque scopos XLiini, Presbyteros xxuin, Diaconos uiu.
Laurentium Presbyteri manerent propter, pueniten- GREGORIUS, natione Ronianus, ex patre Gor-

tes et baptismum. Hic ordinavit Episcopos xxxun, diano, sedit annos uix, men. ui, dies x. Hic expo-
Presbyteros liiiii, Diaconos xi. Moralia Job, et super Ezechie-
suit iiumilias xi., et

FEI.IX, natione Romanus, ex patreFelice Pres- lem, Pastoralemque et Dialogos, et multa alia fecit.
bytero de titulo Fasciola, sedit an. um, inen. xi. Hic augmentavit in Canone, Diesque nostros, us-
* dies xix. Hicordinavit Episc. xxxi, Presb. xuiu, que in linein Missae, Anglosque couvertit ad Do-
Diac. u. miniim noslrum. Hio fecit ut Missa super corpus
GELASIUS ,
ex patre Valerio,
natione Afer , B. Petri caneretur. Hic ordinavit Episcopos lxii,
sedit an. iiii, men. Hic liberavit a
uiii, dies xix. Presb. xxxix, Diac. u.

periculo famis civitatem Romae. Hic feeit tractatus SABINIANUS, natione Thuscus.de civit. Biera.

et hymnos, sicut B. Ambrosius. Hic ordiuavit Epi- de patre Bono, sedit 1, Hic an. mon. u, dies uiu.

scopos lxuii, Presbyteros xxxn, Diaconos II. addidit luminaria in ecclesia B. Petri. Hic ordina-

ANJSTASIUS, natione Romanus, ex patre Pe- vit Ep. xxuu.


tro, de regione quinta Caput-Tauri. Sedit an. i, BONIFACIUS, natione Romanus , de patre

mens. xi, dies xxini. Hic ordinavit Episc. xui, Jianue, sedit nien. uiii, dies xxum. Hic ordinavit
* Presb. xiii .
Epis. xxi.
SYMMACIIUS, natione Sardus, ex patre For- BONIFACIUS, natione M.irsoruin , de civitate

tunato, sedit an. xu, * mens. un, dies xxuu. Hic Valeria , ex patre Joanne Medico , sedit an. ui,

mens. uui dies ILc ordin.ivit Episc. xxxu


etLaurentius sub contentione unodie ordinati sunt, , xill. ,

C et Synimaclius in Lateranis et Laurentius in Ec- Diac. uiii.


F
clesia B. Mariae : et Symmachus confirmatus est in DEUSDEDIT, natione Romanus, ex patre Ste-
et Sym- phano Subdiacono sedit an. m, dies xxxiii. Ilic
Sede secundumjudicium Theoderici Regis :
,

machus postea incriminatus cum lxu Episcopis se dilexit Cleruin multuin.IIicordinavitEuiscoposxxix.


omne die natalitiis San- * Presbyteros xix, Diaconos u.
purgavit. Hic constituit ut
ctorum Gloria in excelsis Deo, caneretur. Hic or- BONIFACIUS, natione Campanus, de civilate

dinavit Episcopos cxun, Presbyteros xCli, Diacunos Neapoli, ex patre Joanne, seditan. u *. Ilic cousti-
(1 XIII

xui. tuit ut nullus traheretur de ccclesia. Hic ordinavit E xxix.


HORMISDA, natione Campanus, ex patre Justo, * Episcopos xxuni, Presbyteros xxu, Iliaconos 1111. xxul

de civitate Frisinonc, sedit an. ix, * dies xmi. Hic IIONORIUS natione Romanus, expatrePe-
,

'
d. xun. tronio Consule, sedit an. XII, inen. xi, * dies XUlll
constituit Clerum et Psalmis erudivit. Hic ordina-
vil Episcopos lv, Presbyteros xxi. hujus temporibus levata est trabes in ecclesia B. Pe-
*, Pre-b. xm, F, L\X\I
JOANNES, natione Tuscus, ex patre Constan- tri. Hic ordinavit Episc. lxxxiiiii
1) . XII.
*d. xxii. tio, sedit an. n, men. xm, * ilies xui. Hic in cu- Diac. xi.

stodia afllictus moritur. Hic ordinavit Episcopos xn SEFERINUS , natione Romanus, ex patrfl

FELIX, natione Samnis, ex patre Castorio, se- Avieno, sedit men. II, dies mi. Hic ordinavit Ep. iiii.
dit an. llli, nien. II, dies xiu. Ipse ordinatus est in JO INNES, natione Dalmata, ex patre Veii.in-
E. xxix. * Episcopos xix Presby- seditan. men. dies xuiii. Hicper omnem
xi,
quietem. Hic ordinavit , tio, i,

teros lu, Diaconos iiii. Dalmatiam et Istriam multam pecuniam misit ad


redemptionem captivorum qui priedati erant. Hic
BONIFACIUS, natione Romanus, ex patre Si-
giboldo, sedit an. u, dies xxui. Hic et Dioscorus ordinavit* Episcopos iiii.

MARTINUS de civitate Tudertina provincis


sub contentione ordinati sunt, sed Dioscorus eodem ,

Tusciae, sedit an. ui, inens. dies xxui. Hic con-


tempore defunctus, Bonifacius Sedem tenuit. I,

Synodum Episcoporum cn, et condemnavit


MERCURIUS ,
qui et JOANNES , natione gregavit
Cyrum
,

7(i- CONATUS CHROXICO-HISTORICUS


Sergium Pyrrhum Pau- constituit ut diebus Annuntiationis Domini, et S.
A Cyrnm Alexandrinum ct et

um Patriarcham C. P. qui contra imroaculatam fi- Marise, et S. Simeonis, quoil Hypapante gr.-ece di-

dem novitates innectere prasumoserunt et sextam , citur, Litania?, exeant. Hic ordinavit Episcopos
Synodum conscribens confirmavit. Hic ordmavit
,
xcvn, Presb. xum Diac. lu, Sedit annos xm, raen.

Episoopoi '
XXQIIl, Presbyleros xi '. uii*, dies xxni. m. vui.
1 /IEODOHUS, natione Gracus, ex patre Theo- JOANNES, natione Graecus, sedit an. iii, mens.
doro Episcopo, de civitate Jerusalem, sedit an. ui, ii. dies xn. Hic ordinavit Episcopos xu, Presbyte- E. XMII.

mens. u, dies xum. Hic ordinavit Episc. XLUI ros ix, Diaconos II.
Presb. xii , Diae. iiii. JOANNES, natione Gracus, de patre Platone,
EUQENIUB, natione Romanus, ex Patre Ru- sedit an. n, mens ui, dies xun. Hic ordiiiavit solum d. xx
Episc. i.
fiano, sedit an. n, men. ix, dies xxiu. Hic ordina- Episc. xix*.
vit Ep. xun. SISYNNIUS, natione Syrus, de patre Joanne,
VITALIANUS, natione Siguensis provinciai sedit* un, dies xu. Hic ordinavit* Episcopos
an.
Campania;, ex patre Anastasio, sedit annos xiu ,
Lxiu, Presbyteros x, Diaconos n.
mens. tu. Hic regulam sccleaiasticam atque vigo CONSTANTINUS, natione Syrus, de patre
rcm ut mos erat omnino conservavit. Hic ordina- Joanne, sedit annis un, dies xu. Hic ordinavit
vit Episcopoa '
xxiin. Presbyteroa xxn, Diaconos i. Epiacopos Lxm*, Presbyteros x, Diaconos n.
ADEODATUS, natione Komanus, exMonachis, GREGORWS, natione Romanus, ex patre Mar-
de patre Jobiano , sedit an. iiii , men. u, dies u. cello, seditan. ui, menses ix, dies xi. Hic consti-
'
E. XLUl.
Hic ordinavit '
Bpiac. xxun, Presb. xxiu, Diac. u. tuitut in quadragesinialt tempore quinta feria jeju-
P. Xlll,
I). u DONUS, natioue Romanus, ex patre Mauricino, nium atque missarum celebrationes fierent, quod
sedit ann. mens. u, dies x. Hic ordinavit Episco-
I, ante non agebatur. Hic ordinavit Episeopos cl,
pos ui, Prosbyteros x, Diaconos u. Presbyteros xxu, *Diaconos im. P. xxxv.

pj AGATO, natione Sicula, sedit an. ii, menses ui, GREGORIUS, natione Syrus, ex patre Joanne
diei iv. Hic ordinavit Episc. xum, * Presb. ix, sedit an, x, men. um, diesxxu. HioGrseca Latina-
Diaconos iii, que lingua eruditus fuit Psalmos omnes per ordi- ;

LEOJUNIOR, natione Sicula, depatre Paulo, nem memoriter retinens, et in corum sensibus sub-
sedit mcnses x, dies xun. Hic constitutum fecit ut tilissima excitatione limatus. Hic ordinavit Episco-
qui ordinatus fuerit Archiepiscopu^ nulla consue- pos lxxx, Presbyteros ixiir*, Diaconos m.
tudine, pro usu Pallii aut diversi officii, Ecclesias ZACIIARIAS, natione Graicus, ex patre Poli-
persolvere debeat. Hicordinavit* Episc. xxi, Presb. m, dies xim. Hic ordina-
crono, sedit an. x, mens.
xi, Di.-ic. IU, vit Episcopos lxxxu, Presbyteros.xxx, Diaconos u.
BENEDICTUS JUNIOR, natione Romanus, STEPIIANVS, natione Romanus, ex patre
seditmens. x, dies xn. Hic ordinavit Episc. xn. Constantiiio, seditan. u, dies xxiu*. Ordinavit Epi-
JOANNES, natione Syrus, de provincia Antio- scopos xu, Presbyteros n, Diaconos n.
chia, ex patre Cyriano, sedit an. i, dies ix. Hic PAULUS. d. xxvni.
ordinavit Kpiscopos xm. STEPIIJNUS deesl.

CONON deest. ADRIANUS.


SERQIUS, natione Syrus, Autiochise regionis, LEO.
ortns ex patro Tiberio in Paimrmo Siciliee. Hic STEPHANUS.
slaluit ut tempora confractionis Dominici Corporis, PASCALIS.
Agnus Dci a clero et populo decantaretur. Uic

J.V quid )wm) sublraham suppellectilis nostrx antiquarise, umle illustrari Ponlificutn hisloria possit ; addo
membranam, ante annos Cttt apparelj sexcentos descriptam ex alia vetusliori, fincm cum Vigilio Papa
accipiente, id est in anno dlu; ttbi etiam ftnem accipiunt Nomina Apnstolicorum, tnter Analecta Mabillonii
Imn. a pdg. 426 desctipta, ei invenla post collectionem quamdam Decretalium Canonumque, ultra annum
ni.xM non exteneam. Sed ut mttlta nomina viliose istic sctipta, sic ei numeri valde diversi habentw a nostrx
membrantc numeris. Nec mincr dtversitas occurrit in altera Corbeiensi membrana, qm in eodem Analectonm
C tomopag. 420 incipit deEpisjopis Rom in e Ecclesia;, et prctrakitur
usquead JoannemVI; in eo sic fiuieus,
iii ejiu decessorisque Sergii I anrtos diesque tmiserit annotare. Diversilatem utrobique repertam, sub indtciolit-
terarnm BC, quibus prior posleriorque memhrana Corbeiensis sigmficelur , sul/tus apponemus ; si forle. alicui
usui sit aliis, noster enim lebor jam longius progressus erat, cum adferebanlur; quam ul ex islis juvari nunc
quidem possit,

NOMINA APOSTOLICOREM
cx Veieri membrana noslra, collata cum gemino MS. Corbeiensi.

B
1! tedit
leatua Petrus
annos n men«.
pncfuitR. an. xxv, m. n, d. vn. Ban. vin, m.vu, d. n. G.an. xiv, m. m, d. n.
n, diei m. Alexander an. x, m. vn, d. II, v Non. Maji.
Cdeett Pemt. B oii. xn, m. vn, d. n. C an. vn, m. VI, d.
I.iims au. xi, vi.
m. iii, d. xii. vi Kal. Dec. Sixtus an. x, m. xm. d. xn, vin Id. Apr.
C sedit onnas xu, menset v. dies xu. B au. x, m. n,
Cletus an. vii, in. i, d. x vi Kal. Maji.
d. i. C nn. xxv, m. ii, d. i.

Telesphorus an. xi, m.ui d. xvi Non.Jam.


H oa. xii. m. i, ,/. n. C an. viii, m, n, d. v.
, .

Ban. xi, m. i, d, xxi. Con. xi, m. m, d. xxvi.


Clemens an. viui, m. n, d x.viiu Kal. Dec. Yginus an. Illl, m. m, d. vn. Id. Jan.
H oii. viiii, m. x. d. i. C im. vi,m. i, d. xiv. Bnn. mi.m.iii,
iiii

d. t.Can. vi, m.in, d. lv.


Anacletus an. xn, m. i, d. vii. xvi Kal. Maii Anicetus an. vin, m. iu, d. iu.
ftaal
et C. B B ""• I", '". d. n. Can. xi,m. iv, m. d.
Evaristus an. xmi, m. vn, d. u.
Utrobique aulem preeponitur Aniceto Pius.

Pius
. . .

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 77 "•


A Pius an. xi, m. 1111, d. xxi . 1111 Id. Julii. Concordanl B el C, nisi quoad, d. vi. , [

B an. xviii, m. d.i.Can. xviu, m. IV, d. m. Ccelestinus annis vin, ra. i, d. vnu.
Soter an. vim, m. m, d. xx. xi Kal. Maji. B an. ix, m. x, d. xvn. C an. vin, m. x, <1. xvi.
B an. viin, m. II, d. xxi. Can. xiv, m. v, d. 11. Sixtus annis viu diebus xviin.
Eleuther an. xv, m. mi, d. v. viii Kal. Jun. Convenit B. sed C habct, d. xvu
B an. xv, m. l\\,d. n. Can.v.m. x, rf. xxn. Leo annisxxi, ra. i. d. xxvm.
Victoran. x, m. i, d. x xn Kal. Maji. B a«. xx, m. i, d. xiu. C. an. xxi, m. i, d. XIII.
B et C an. xv, m iii, d. x. Hilaius annis vi, m. m,d. x.
Zepherinus an. xvi, m. II, d. x. vn Kal. Sept. Convenit B ast C an. vi, m. 11, d. xn.
:

B an. xvin, m. vu, d. x. C an. xvm, m. vi, i. V. Siinplicius an. xv, m. i, d. vn. Kal. Mart.
Calistus an. v, m. n, d. x. n Id. Octob. Mensis dcest in B, in C solum suntd. r\.
Ban. v, m. x, d. x, C an. v, m. n, d. x. Felixannis vun, m. xi, d. xvu,
Urbanus an. vin, ra. xi, d. xn. viii Kal. Jun. B an. viii, m. v,d. xvn.C an. vni.m. x, d. xvm.
Brt Can uuu,m. 1, d. n. Gelasius annis 1111, m. vin, d. vu.
Antheros an. xu, m. i, d. xx. 111 Non. Jan. B *tC conveniunt, sed habcnt d. xvm.
Ban. m. i, d. xi. C an. xi. m. I, d. x.
. . . Anastasius an.u, m. xi, d. xxnn.
Pontianus an. v, m. II, d. n. xn Kal. Dec. B el C an. i, m. xi, et C solum d. xxm.
B an. vii, m. x, d. xxn. C an. IX, m. v, d. n. Symmachus annis xv, ra. vm, d. xvm.
e( ntrobiqne prxponilur Pontianns Anthero. B et C an. xv, m. vn, d. xvu.
Fabianus an. xnu, ra. u, d. x. xni Kal. Feb. Hormisda annis vin. d. xvm. . . .

B coneordat. C an. xiv, m. i, d. x. B d. xvu. C d. xvi.


Cornelius an. 111, m.n, d. x. xviu Kal. Oct. Joannes annis n, m. vm, d. xvm.
B an. II, m. m, d. . . . C an. II, m. II, d. m. B a«. nlantum. Ca«. II, m. \\,d. xvi.
Lucius an. m, m. III, d. III. nii Non. Mart. Felix annis m, m. II, d. xvi.
Cconcordat. Ba». llll, m. vui, a\ . Ban. iii tantum. C an. im, m. u, d. xn.
Stephanus an. mi, m. u, d. xv. im Non. Aug. Bonifacius annis II, diebus xxvn.
B an vi, m. 1, d. C an. . . . . . . B tanlitm annos u, C d. xxvi.
Sixtus an, n, m.xi, d. vi. vm Id. Aug. Joannes annis u, m. nu, d. vi.
Brt». i, m. 1, d. Can. 1, m. x, d. xxvi. . . . ConvcnitC: sedfl solum habet a». n.
Dionysius an. u, m. m, d. vn. vn Kal, Jan. Agapitus anno i, m. xi, d. XVIII.
B an. vin, m. v, d. C an vi, m. v. d. 1. . . . B solum habel an. \, Can. lv, m. xi, d. xvin.
Felix an m. x, u, d. xx\. 111 Kal. Jun. Silverius anno i, m. vmi, d. xi.
B an. iii), m. I, d. x. C a«. III, m.\,d. xxv. B solum hnbet an l. Cnn. n, m.v, d. xxvi.
.

Euthicianus an. vun, m. x, d. nn. Id. Dec. Vigilius annis xviu, ra. vi, d. xxvi.
RdC an. i.m. \,d. . . B en. xii n tantimi. Can. xvu, m. vn.
Gajus an. xi, m. im, d. vnn. x Kal. Maji. Hactenus mcmbrana nostra cum utroqite Corbejensi
B desunt dies C d. xn. MS. quoriim primitm Itic desinens hxc subjungit. Ab
Marcellinus an. vnu, m. xxv. vi Kal. Maji. II, d. Apostolica Sede Petri Apostoli usque Ordinationem
Hic persecutione Diocletiani ductus est ut thuri- Sancti Silvestri anni ct.lvh : tibi videtur auctor scrip-
ficaret, quod et fecit et post pancos dies poeni- ; sisse, vel scribere voluisse annos ccxlvii ; idque ex

tens, abeodem Diocletiano pro flde Christi Mar- sentenlio qttx mortem Apostoli refert onno Neronti pe-
tyrio coronatus est, vi Kal. Jlaji. et cessavit niiltinw Chrisli LXvn cum ordinatus Silvester sit anno
Episcopatus an. vu, m. v, d. xxv. cccxiv. Membram Porro Corbejensis postcrior,

Melins hxc absunt ab utroque Corbejensi. sic itlteritts contintiatur.

Marcellus an. v, m. vi, d. xxi. xvi Kal. Febr.


B an. 1, rniiu, d. . . . Can. ix, m. iv, d. xvi. CONTINUATIO MS. C.
Euscbiusannisn, ra. II, d. xxv.
B. . Can. vi, m. 1. d. III.
. .m. .. . X elagius an m. x, d. xix.
Johannes an. xn, m.xi, d. xxvi.
q Melciades an. ui, m. vu, d. xxi. iiii Id. Jan.
B e t C an. nii, m. . . .
Benedictus an. iv, m. I, d. xxvu.
Silvester annis xxm, m. x, d. xi. Pelagius an. x, m. II, d. x.
B«l C concordant, nisi quod ,in B, desint dies et Gregorius an. xm. m. n, d. x.
addatur Positio ejus Kalendas Januarias, pro Pri- Fiunt usqne hic i.xiii.
sctlict'1 iion numrrato Petro, omissisque Clelo et Mar-
die Kalendas.
xx. Non. Octobr. ccllino.
Marcus an. u, m. vnn, d.

C Savinianus sed. an i, m. u, d. ix.


B an. n, m. 1, d. xx. a«. n, . . . d. x.

Juliusannisxi, m. n, d.vi. Bonifatius sed. an m. viil, d. xxii.


Ban. xv.m.u, d. vin. Can. II, m. II, d. x. Item Bonifatius an m. vni, d
Felix an. i. m. ui, d. II, alibi poslponitur Liberio.
Deusdedit an. m,d. xx.

B . . . . d. i. C Felix sedit .... Bonifatiusan. v, m. x.

Liberius annis x, m. m, d. im. Honorius an. XII, m. xi, d. xvu.


B a«. vi, m. iv, d. vni. C an. VII, m. v, d. iv. Severinus an m. II, d. iv.
. . . .

Damasus annis xvni, m. II, d. x. in Id. Decemb. Jnhannes an. I, m viu, d. vi.
Ban xviii, m. III, d. XI. C an. xvin, m. III, d. xn. Theodorusan. vi, m. v. d xviu.
Siricius annis xv, m. xi, d. xxv. Martinus an. in, m. i.il. xxvi.
B et C omittunt menses ac dies. Eugenius an. II, m. ix,d. xix.
Anastasius annis II d. xxv. Vitalianus an. xiv, m. vi.
B Can.ni, d. x.
on. ni, d. xxi. Adeodatus an. iv, m. u, d. v.
Innocentius annis xv, m. ll. d. xxi. Donus an. I, m. v, d. x.
Concordttnt B et C, nisi quod C habeat, m. i. Agatho an. u, m. vi, d. xiv.
Zosimus anno i, m. in, d. xxv. Leo sed. an m. x, d. xvm
B an. vii. m \x,d. ix. Ca». l, m. iii, d. xi. Benedictus sed. mens. x, d. xin.
Jolianncs sed. an d. x.
Bonifacius annis in, rn. viii, d. XIII,
18 Conoo
Propijlxttm Maji.
78* CONATUS CIIRONICO-HISTORICUS
Conon mens. xi.
sed. Freherianis, notalis A. B. 2 ex Codicibus Mazarino,
Segrius sed. an Tftuano, Begio, nota'is M. D. R. 3 deniqtte ex alio

Johanncs sed Codice Thuano : quibus omnibus additttm velim nostrum


Anastatlanl Porro ex tribns jam indicatis membranis sola prima, MS. ectjraphum de Vitis Pontificum, usque ad Pon-
sciliret nostra, ob causam prxiiottttam, una cum prxce- cum
Codices tarli tifuatum Mtirtuii V. Intelligi ctiam cupio, quod,
dentt tertio Catatotjo usui nobis erit, ad dijudkandos assignatii cuique Pontificatui vel Interpontificio termi-

numeros, ptr quam dtvcrse in diversis /Jnasta&ii Codici- nis, nullus in subsequenti commentariolo Auctor appo-
bus signatos. Utemur autem Anastasio editionis lte- nitur, e.rtra controverstam sint numeri annorum, men-
gise Parisinas, ex ftde Codicis Velseriani, cum variis sium ac dierum, quia in omnibus vel pterisque excmpla-
in marginc lectionibus, ex MSS. Cassinrnsi ct Bnrbc- ribus concorditer inveniendi, nec aliunde suppetit con-

rino, nolatis per litteras C. B. Ad calcem adduntur firmatio ponderis certioris.


similes lectionum varietates, 1 ex duobus Codictbus

LVII BONIFACIUS II
Ab an. S30 nationo Romanus, cx palre Sigilbaldo, lemporibus Athalarici Regisct
ad 53'2 an.
Bonifacius, fuit

2, d. 26. Justiniani Augusli, anno uxxx, xxuiiuScptembris, in Dominica sub contenlioneordi-


nalus curn Dioseoro, et hoc xiiii Octobris defunclo, communitcr receptus xxuu
•Baron dlaa Octobris in Dominica, confirmatus a Rcgc dic x Novembris in Dominica. Sedit a die
U ( (rdinationis sua: annos n, *
dies xxui, usque ad xxnu Octobris, anni dxxxii ; sepultus anno
aliquo sequenti in Dasilica S. Petri xuu Octobrisy et cessavit Episcopalus mensem i, dies
XXIIII.
E

Scc'esi,r li-
jfouronins ail anmtm 526 num. 74 prudrnter notat, buisse aitlcm. cogor credere ex Pontificatti Agapeti,
btrtas eirca quod tub Theodorico Rrge (ostendi ego quod snb Atha- qui rectr ordinari ncquit, nisi Decessorem ejits cttm-
Ponttftcis
larico nepote illius} Romanui Clerus populttsque coactus drmque Successorem Bonifacii , serius consecratum
asmmptio-
fuerit, designatum pridem a Theodorico Felicem sitsei- slaluamits quam posl thes ui, quos liabent Codices alt-
nem,
piendo, suMre duram conditionem nnu habendi Ponti- qui. In MSS. Cassinensi, Thuano, duplici Freheriano
(iccm, ntsi quem Rrges iique Ariani, probassenl. , ac nostro, inveniuntitr cxprcssi, menses n, dies xv :

Accepisse tamen, inquit, tanta prasumptio noscitur sed nimiumitlesl, el stifficiitnt mensis I, dies xxim :

modcrationem illam, ut ex pristino usu Clerua eli- qux non admodum magna mtitatio est, nqsque atl exi-
gerct Romanum Pontificem quem tamen Rex suo
, tinn desideratum cum Agapeto perducet.

asscnsu confirmaret : quam quidem ab Arianis Ita- 3 Qute contra initinm hujus Pontificatus, a nobis
liaiRegibusvendicatam sibi tyrnnnice auctnritatem, constitiitum, ohjtci possel Epistola ad Ciesarium Are-
iis de medio sublatis, Orientalis orbis Imperatores latensem, viliatam jndicavit Labbteus, adjeclo perperam
sibi pariter arrogarunt : quod S. Oregorius valde tlie Kalendas Februarias, Lampadio et Oresle Eplstolx Bo-
viii
matjis rc- nlfacit
ingemisoit. Adao ego occasione hujus schismatis ag- Coss. quando usque ad Se/itembrim ailiuc vivebut interpotatx
strlclti prop-
ter Itoc schi-
griivtilnm fnissc Ecclesitc servitttlrnt : imlio ettim libe- Felix, jitbctque legi Post Consulatum Lampadii et
sma: rum juil Clero, elcclum a se Episcopum statim curare Orestis. Sed si Epislotam ipsam admittimus, proul
oriliniiuJum, saltem ut Episcopum Vicarium, tlonec admittendam suadet Cyprianus in Viia S. Cxsarii lib.
advenisset conflrmatio ; ut vel ex hac ipstt duplici Or- I sttb lnirm; prirstabit credere, eam reperlam absque.
dinatitme Bonifacii apparet, facla hantt clubie ante die et Constile; ncc enim verosimtlc esl, quod ad Ept-
allatum aut etiam requisitum pro alterutra pnrte con- stolam Decessori suo missam dislulerit respondere Bo-
sensum : quandoquidem Dioscorus, jam aliquamdiu nifacius totis tribus mensibus. Idem ergo et diem rl
ordinatus, obierit xiu Octobris, ctiam post mortem F
et Consutalum temere adjecerit, qui sub Bonifacii nomine o«« fictx.
cju\ schisma duvaverit . iis qui ipsum ordinaverant elitim conftnxit Preces ejus et Justiniani Prinoipis
adhuc decem diet tuspendentibus consensum injam fa- siguans eas vui Kalendas Octobris, Justiniano iii et
ctiim alterius Ordinationem. Oreste Coss. Nec enim cum Oreste, sed solus Consn-
2 Nou cst niild dubium, quin uterque ordi-
niiicni latum iu Justinianus gessit, idque anno dxxxiii, mor-
natus mo.r atl Rrgrin miserit pro cttnfirniatioiic inipr- lno jitm Bonifacio
cujus et alia Epistola, quasi ad
:

trantla : suspensumque diu mansissel negotium , si EulaliumAlr.raiiilriutim scripta, sine mense ac Consule,
fuisset tlc jure potion disceplandum m Synodo, sicut etsi i.i chronologia (alsi convinci neqiteal; convincitiir
factum Syramacho <1 Laurentio contendentibus : sed Itnticii cum vera Hormisda; Epislola
imposturs, collata
itt qto Bttcti niiniitita Dioscori morte, nihil mors dixerim
ciiius
LXiv ad Joannem Miletanum de simili argumcuio
orditttili un-
fuisst tii Regc, Ecclesim pacem unice curante, quin quam Ua transcribit, ut sola committet nomina, quo
tc amnntum
coufti mtirfi alterum, idqut eliam prius quam m ntm
a Hcqettttlum deridendum se prxbet Auctor; execrabilem vero, cmu
consensiss», partem adversariam cognouiiset; qnotl id sanctissimo viro Attrelio Carthagincnsi Episcopo, ea
expedientlssimum terminandum schisma, si
rssct a<l
imptntjit. qti.r sttnl falsissima.
iiltui Romani tongum protrahtre, ,iui<ilqite a
oellent iu
4 Idem Pontifex anno dxxxi post Consulatum
Gotthts genui duxisse Bonifaoium verostmUe faciat
Lampadii et Orestis vv. CC. sub die vn Iduum De-
Goiiliiriiin ftins iiciinn. Dies igitwr 111 oacanHs
Epi- ceiubriura, in consistorio B. Andrese Apostoli,
prs- Synodus Bo-
scopattts ante prttdictam Ordinationem, ex veteri Cata- sedit Synodo ei, cnjits Acla a pnccitatis
verbis exor- mana sub co
togo adliuc sumo : qnos etiam htilvnt Anastasiani co- dienlia Lucas Uolstcimus primus eruit;
eorumque habita.
dices quotuor, sicnt ct MS. nostrum. Alii autem Ana- veritatem, clironoiogica deductitme prtecedenlium
subse-
ilufoni Codices vacationem ponunt, mensis i, dierum quentiumque Pontificum, cotifrmavit : non eamdem
XV, quos pulamus inter Felicis morlrm rt Ronifacii planr nam insistens nobiscum, eodrm tamen tendcns ac
CM/lrmalionani fluxisse. Atque hac rutione fortassis priiingrns : qucm sequeremur, nisi retinendos esse an-
possent vacatio Episcopatus et vacatio Pontificatus ttqttariim Catalogorum nttmeros credcremits, qtia licet
;
dislingui, st ea res consequentiam habuisset. Non ha- et in ordiendis Episcopatibus, quantum per eosdem nu-
meros
;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 79*


meros licet, habendam rationem diei Dominicae, ad sanum sensum faciat, rationabili valde conjectura prx- D
quorum neutrum ille advertil. DOMFACIUS
sunntur, compendarias notas ITER. P. CONSVL. II.

Epitaphium, 5 Porro tam similis Primi ac Secundi Bonifacii


LAMP. ET OR. VV. CLAR. (qnas notas Fito-
fortuna, in eo quod uterque sub contentione una die
cum alio ordinatus sit dubium milii facit, utrius nianus librarius imperite extendit atque pro ITER,
}

credi debeat Epitaphium, quo defunclus laudttlur, quod cinlidit kaberi IPERJ s(c fuisse extendendas, Iterura
Mitis adunavit divisum Pastor ovile etc. post Consulatum Lampadit et Orestis virorura cla-
Interim sub hac caulela relinquentes ipsum Primo, rissiraorum.
Sccundo aptabimua alterum, a Romano Presbytero, G In biennio PontiftcatuJt ita conscntiunt omnes Co-
tempore Eugeniilll, repertumin Porticu dicta Ponti- diees, ut nihil dubitcm trienninm Codicis Vitoniani
ftcum :
adscribere ceteris tibrarii nscitantis erratis. Baronius
Atria magnifici sunt raembris plena sepulcri unum annura dumtaxat et dies n huic Bonifacio re-
Sedis Apostolicae Bonifaci Praosulis almi. linquit, a xui unius Octobris ad xuu alterius Octobris

Corrigendus porro Anastasius est, cum scribit, quod numerandos, ut mori eum faciat anno dxxxi : huc
Corrcctl Ana-
sepultus cst Bonifacius sub die xui Kal. Novembns enim se cogi credidit quia in titulo Eudoxix invenitur
staslus.
consulatu Lampadii : et tetjendum Iterum Post Con- inscriptio, qua constare putit, eum hoc anno, vidtiicet
sulatum Lampadii, uthabentur dxxxiii. Correctionem pust Consulatum Pnlladii et Orestix, successorem ha-
hanc verosimilem yuibis facit Epilaphium a Mubilluno buisse Joannein. Ergo soluyn tenet sub finem anni or-

tom. 3 Analectorum pag. 435 repertum in quodam dinatum Joannem, et positam iuscriptionem : de dxe
Codice monaUerii S. Vitoni, licet ita mutilum atque autem Ordtnadonis negat aliquid certi deftniri posse.
et Baronlus
in anno mor- exesum ut quoad versus quidem vix aliquid sani elici In has angustias eum cogunt non animadversx litterx
tis.
potuerit (utinam tamen vel fratjmenta dedisset, dubiuni IT. qux prxpositx litteris P. C. faciunt, ut 1T. P.
supra propositum expiicatura^ quoad clausulam vero C. LAMPADII Et ORESTIS VV. CC. quomodo
chronicam sic utciunque iegibile visum, Sedit annos ipsemet scrrbtt Baronius, legi debeant ; Iterura post

m, dies xxui, depositus in pace xui Kalendas No- Consulatum etc. alias invenisset notari sibi annum
vembris, Lampadio et Oreste dxixii, qui ei angustias omnes laxasset, ad intcgrum
imper. Proconsul.
viris clar.ssimis ubi cum to iraper. Proconsul. nullum biennium Bonifacio relinquendum.

LVIII JOANNES II
qui et mercuiuus, natione Romanus, ex patre Projccto, Presbyter tit. S. Cle- m <»• 532
Joannes,
mentis, fuit temporibus Athalarici ac Tlieodati Regum et Justiniani Augusti, ordina- °,
m , ™i. 3.

tusannoDXxxu, xuiuiDecembris in Dominica, scdit annos 11, menses 1111, dies 111, usque

ad annum dxxxu *
, xxi Aprilis : et cessavit Episcopatus dies un : ipse autem sepullus est .
Bar a 531
535 a n
in Basilica S: Petri xxun Maji.
fm 6 d
-

\jorrigenius hic rursum Anastasius, scpultum Joan-


Initium Jiitjus TRO. AP. PJTRONO. SVO. A. VINCVLIS.
Pontiflcatus nem scribens post Consulatum iterum l.ampadii, qui
solum esset annus dxxxii, quo is cccpit; et legemlum
EIVS. SEFERVS. PB. OFRT. ET. 1T.
Post Consulatum Paulini. Celera, ut_ a nobis notata PAI. LAMPADl. ET. ORESTIS. VV. CC.
sunt, ita concorditer habentur ubique : nisi quod pro un VRBICVLVS. CEDRINVS. EST. Ubi Urbi-

diebus vaeanlis post obitum Joannis Pontijieatiis, pas- culum, explicu Orbiculum ; et conjecto , signiftcari

sim legantur dies ui; quos oportuit uno addilo augeri, mensam cedrinam,ibidem oblalam a Severo, Presbylero

ut successoris Ordinatio habeatur in Dominiea. Quod S. Petri ad vincnla. Congrucntiorem conjecturam, si


C autem non exprimalur uspiam prolixius tempus, uero- aliussiajtjeriit, Itbenter ampleclar. MS. noslrum Mercu-
ct brevc Inter-
simile mihi facit nitllam omnino habilam fuisse ratio- rium simpliciter nominat, anliquus Catalogus Mercu
pontlficium
secutum. nem Regis, iilque quia sperabantur pellendi tvta Italia rium qui et Juannes Anaslasius, Joannem qui et
;

Gotthi per felicia Belharii Ducis arma, Francorumque Mercurius et hoc magis placel. Vix autem dubitem
:

ex atia parte in diliones Golthicas irruplionem, cnntra quin more Romano, tunc necdum exolcto , utrumque
quos occupatissimus ct longe a Roma positus Rcx Theo- ei nomcn fuerit anlequam Ponlifex crearetur ; sedprius,

dahatus, azgreque sese defendens, coactus fuit hoc ipso utpote Ctrislianiim, Ubentius usurparit.

anno iis cedere tolam Provinciam, et quidqiiid intra 3 Boronius, ex Appendice antniitarum inscriptionum
Alpes ac Rliodanum possidebat : adco ut credi possil Duchestu ejusdcm Joannis hoc Ejntapltium a succes-
cosptum exculiab Ecclesia juijum, quod moxlmperatores sore Agapeto compositum, habet in Addendis ad an.

Graeci durius tenaciusque adslringerent. 535.


2 Baronius, nihil cerli inveniens quod dicere possit Mente pia vivens, Christ nutritus in aula,
Ejusdem
de initio, adeoque et de duratione hujus Pontifieatus Et sola gaudens simplicitate boni
Pontiflcatus
monumentum (quem putat ab Anastasio usque xxui Julii exlendi) Blandus in obsequiis, et puro plenus amore,
P>o an. 532. satis habet ostcndisse, non ante annum dxxxv obiisse Pontificum vitam jure quietis agens;
Joannem , et satlem ante finem anni dxxxi sedere Qui gratus populis et celso dignus honore,
ccepisse : quod uttimum jam refutavimus. Ipsa autem Sumpsisti meritis Pontificale decus :

inscriptio, quse Buronium fefetlit, tatts hodiei/tte vtsitttr Commissumque tibi pascens bonitate magistra,
in Bastlica S. Petri ad vincula, Luca Holslenio,
tesle Servasti cunctum sub bonitate gregem :

et SALBO
huc mire facit :
f PAPA. N. JOHAN- Pro quo rite tuum venerans Agapetus honorem,
Prsestitit haec tumulo munera grata tuo :

NE. COGNOMENTO. MERCVRIO. EX. S*CE.


Qui nunc Antistes Roraana celsus in arce,
ECCL. ROM. PRESBYTERIS ORDINATO. Sedis Apostolicae culmina sacra tenet.
EX. TIT. SCI. CLEMENTIS. AD. GLORIAM.
PONTIFICALEM. PROMOTO. BEATO. PE-
LIX S. AGAPETUS
:

80* CONATUS CHRONICO-HISTORICDS

LIX S. AGAPETUS
gapetus, nationc Romanus, ex patrcGordiano Presbytero, Clericus ad S. Joannem
Ali on. 532
od 535 m ct Paulum, ordinatus anno dxxxu, xxumi Aprilis in Dominica tertia postPascha;
11,(1.20.
iir fuit lemporibusTheodaliali Regis et JustinianiAugusti, permensesxi,diesxx, usquc
corpus Romam relalum in
ad xuu Aprilis, quo obiit Constanlinopoli annODXXXUi; et

loculo, scpultum est ad S. Petrum xx Septembris, quo colitur : cessavit autem post ejus
mortcm Episcopalus mensem i, dies xumi.

OUtus n
\X ri™ S. Agapetum colunt xun Aprilis, quem esse Sgnodus Constantinopolitana optime convenit cum no Sijnodus 161-
verum mortis diem mullo sccurius ipsis, qui prxscntes stra chronologia, siquidcm ca ccepta notatur Post Con- dem eomortuo
Uajl, celc 'irata
nolaverunt, credimus, quam Anastasio, x Kalendas sulatum Flavii Bellisarii Indictione xiiii id est anno
Maji, Conslantinopolim progrcssum, ct iliidem eodcm dxxxui, ui Nonas Maji id est, xim dic post obilitm
die mortuum Sanclnm tcribenli. Narrat autem conten- Agapeti a dextera considentibus et simul audien-
:

tionem cum Justiniano, propter Anthimum Patriar- tibus, secundum jussum piissimi Imperatoris Justi-
cliam hxreticttm, quem et coram Imperatore convicit, niani NN. Episcopis ex Italiae regionibus prius :

et eodem annuentc expulit excommitnicatum, et orania quidem ab Apostolica Sede missis, postea vero as-
obtinuit quorura causa directus fuerat Constanlino- sistentibus sanctse memorioe Agapeto, qui fuit Papa
profectto polim a Theodalo Iieqc; post dies vero aliquantos antiqua? Romae buc advenienti et simul au-
CP. 20 Fth
n aegritudine corrcptus defunctus est, non x, sed xu dientibus Theophane etPelagio Diaconis Apostolicaj E
Kalendas Maji. Citm autcm antea dicitur quod ambu- Sedis, Mena et Petro Notariis, et quibusdam Dia-
lavit Constantinopolim x Kalendas Maji, legerc velim conis Apostolicse Sedis, qui cornitati sunt Agapetum
Martii : neque enim mensis I, dies xxu (quol inter xx Papam antiquae Romai huc advenientem.
Februaiii el xun Aprilis tvmprchemliinturj cjusmodi 3 Baronius skuti affirmare non andct, quo die crea-
itineri, actisque prxmemoratis, et qitantumvis brevis, tusAgapetus sit, ita nec de tcmpore, quo sedit aut obiit, n ar onii clrca
alicitjus tamen temporis xgritudini nimis aut pauci aut quidtjuam certi slatnit; solum pro certo ponit, initio tcmpus
hxsitantia.
multi sunt. anni dxxxv crcatum, ultra annum in eo Pontificatu
2 Ista aulem correctione Anastasio adhibila, salva vixisse, et anle mensem Majum obiisse.
manent omnia. Sic etiam vacante adltuc Sede, celebrata

LX S. SILVERIUS
SiLVEiuus, natione Romanus, ex patre Ilormisda Episcopo Romano, fuit temporibus
Ati an. 530 ad
537 an. 1. Theodati ac Witigis Regum ct Justiniani Augusti, per vim obtrusus et ordinatus anno
men. 5, dtcs
dxxxui, ui Junii, Feria 111; deinde pacis causa Dominica proxima acceptatus a Clero,
11.

scdit annum 1, menses u, dies vi, usque inxui Novembris, anni dxxxuii", quando de Pon-
• Bnron. o 530
ad 540 on. 4, tilicatu depositus est detrususque in monasterium, ac postea missus in Pontiam insulam;
men. 0.
ubicxiliitcrumnis confcclus, obiit et sepultus est die xx Junii, quando etiam colitur.
Cessavitautem, post Silverii Depositionem, Episcopatus Romanus dics u.

Diet ordln. D
Hcmem
fics solum xxiin, inter Agapeti morlem
Silverii, interponunl edila Anasttisii exemplaria
el ordina- verius depositus fuerit quatuor mensibus citius, ordina-
C Junll. tusque Vigilius (uti conslat ex die Ordinaiionis suse
sed Iti nou videntur sufjiccre ut Constanlinopoli Romam xxii Novembris, inferiits probandoj urbe lamen adhuc
ivrferielur talis iinnlius.IgittlT cum Codicibus Casi- obsessa a bnrbaris, quibus illam tradere fingebatur vo-
mnsi, liegio, atqne Tltitano, nec non cum MS. noslro, luisse Silverius, lutum non fitit ipsnm inde educere et
mcnsem I pono, eique addoAXes, non xxum (ul iidem) exportare in exilium, ilaque relenttts ibir sit in mona-
neqne xxnu, «I alii plures, scd xuim, qui facillime in
slerio, ubi monachum induere coaclus fuerat ; donec so-
xxnii converli potueninl. Non venitur sic quidem m luta obsidionc, Vigilius, qui eum quasi in fide sna
Ilommicam, qua potucril ordinalus fuisse Silverius, susceperat, eduxit misitque in exilium, mense Martio
ttd in Feriani vi. /Yrum, m
Ordinatwne tam irregu- sequcnlis auni, adqtiotl usque tempus ultqui ejus Pon-
lnri ac violenta, qualis Silverii
fttil, nidlnm liabitam tificatumnumerandum censiterint. Qua in tragccdia
rationem diei nenio miratniur, proxima tamen Dominica
explicanda quoniam Annalium parens Baronius dtver-
die um Junii diei poterit conscnsisse in eum Clerus ac
simotle vacillttvit, nescicns ubi pedem ftgeret, et quod
populus, ut cx tunc verus Pontifex fueril : sic autem
Silverio prtncipiitm daret (quia nusquam plus quam
inter Depositionem
illius referendam ad xui Novembris,
annum I, menses B, dies x, invenerat numeratos, el
Ordinationem hnMiintur dies u magno Co-
et Vigilii
Pontificatum ejus usqne ad xx Junii, anni dxxxx pu-
ilnum omnittm consensudefuiiti.
tabat extendendumj totam quoque Anastasii relulionem
2 In nostra membrana el unico Frcheriano Codiee, per se rucre credidit. Placel igitur hiec aliquanto tra-
Vnde aliqul pro mensibus u numeranlur uim. Sed hi, si
funda- clare fusius.
9 mr»ur» menlnm habent aliquod, istud habent quod, licct Sil-
mttplant I
;

DISSERTATIO
, ;

AD CATALOGUM PONTIFICUM 81*

DISSERTATIO XIII
De Ordinatione el Abdicatione S. Silverii, alquc Yigilii Subrogatione.

Promoto a
Gothis Sitve-
Cum Romx nuntiata mors Agapeti fuit, pro eo
Silveriua levatusest, a tyranno Theodahato
sine deliberatione Deereti qui Theodahatus
diximus mandata pro Vigilio accepmet, tam rccenti
tamen Silverii erga Imperialcs bencficio obstrictus, no-
luit, vcl non ausus est qnidquam contra eum moliri,
rio. :

corruptus pecunia, talera timorem induxit quem sctebat tam gratiosum populo esse. Multo etiam
Clero, ut qui non consentiret in ejus ordinationem minus oportet eum idtiusitnt (ui&sc, cum annflDXXXUII,
gladio pumretur. Equidera Sacerdotes non subscri- die xxi Februarii, Urbs cccpta est a Vitige obsideri. rursumque
a barbaris
pserunt secundura raorem antiquura, neque decrettim Sed quoniam ea obsidio non fuit tam arcta, majon hu-
obsessa,
confirmaverunt ante Ordinationem. Jara autem or- jus anniparte, quin fusqne dian portns etiam obside.re-
dinato sub vi et metu Silverio, propter adunatio- turj liberum obsessis esset, teste Procopio, et qune
nem Ecclesise*et religionis, se subscrip^erunt Pre- vellent emittcre, et quoruin indigerent terra mari-
sbyteri. Ita Anastasius Bibltoth. veram tamencausam que importata nancisci, supervcmentibus fut p<n- est
propter me-
tum o/fensi violentist, tam prxcipitis et non ante usitatx, Theoda- crederej novis identidem Augustx mandatis, facilc futt
Imperatoris; liato fuisse existimo, nondatam ei a Silverio pecnniam, inveniri testes, qui Belisario accusarcnt Silverium,
licet rumor sparserit ; sed metum a Justiniano
idforte sumpta occasione ex re prxsenti, quasi cum Ixubaris
Imperalore, quem graviter o/fenderat, invalendo regnum conspirasset de tradenda eis Urbe : qui ob hanc cau-
Gothorum, contra ejus legitimum possessorem el Im- sam, mense Novembri, depositus et in monnstrrium
peratoris clientem. Quia enim SiciUam jam occupaverat rctrusus est.
Belisarius, et proxime in Italiam cum
timebatur 4 Verum Anastasius ca narrans, qux abdicalionem
exercilu trajecturus cavendum sibi putavit Rex barba-
; Silverii pr.vcesserunt,dum eadem exduobus auctonbus
rus, ne Imperatorix partis stndiosus aliquis ad Ponti- bis describit, videtur asserere prtus caplam Neapolim
ficatum elevaretur. Et ipsc quidem post duos menses fuisse, receptamque Romam, et iv Idus Deccmbns no-
divino nutu, ab insurgentibus contra se subditis, una vis muris mnnitam, xi Kal. Martii, sequenti obsideri
cum Regno, qitod tam malis artibus conabatur stabtiire, coeptam, atque post annum liberatam, quam reverstis
spoliatus etiam vita est, mense sciticct Augusto circiter Neapoli Romam Belisarius fqtiasi is Roma receptu eo
medio, ac Vitiges Rex constitutus : Silverius vero revertissetj a Silverio susciperetur v Idus Maji Indi-
cnlpam, si quam in aditu Pontificalns admisit, abunde ctione xv. Tum vero sic ioquitur, ac si tunc primum
eluit per xrumnas exilii, usque ad mortem causa fidei Romam venerit Vigilius cum litteris Auguslx. Sed
toleratas. ipsa Indictio xv, adventui Vigilii adscripta, et annum
2 Etenim (ut scribit Liberatus Carthaginensis Dia- notans dxxxui, quo urbs Romn obsessa mansit usque in
Vigilius,
conus, hujus omnino temporis AuctorJ Agapeto Con- Martium anni sequetUis ; manifestum facit, eodem tem-
Anthimi cmrente ad-
restitutionem stantinopoli mortuo, Theodora Augusta, vocans Vi- pore (ut loqiuturj hsec esse acta, quo illa, qux prius Jtuc an. 516
poUicitus giliura Agapeti Diaconum, profiteri sibi secreto ab distinctins narrarat ; nec eatenus nisi semel Neapoli
Augustx,
eo flagitavit, ut, si Papa fieret, tolleret Synodum, fuisse Belisarium ; tunc scilicet, cum urbem ccepit, et

pauio ante sub Menna celebratam, et scriberet Tlieo- post rcpressam militarem Ucentiam res ibi optime ovdi-
dosic, Anthimo et Severo, de hxrcsi damnatis, etper navit ; quemadmolum ex Procopio clare habetur, conlra
cpistolam suara eorum firmaret fidem, promittens longe diversom narrationem Anastasii, scelera in urbis
ei dare pra?ceptum ad Belisarium ut Papa ordina- occupatione commissa a miUte imputnntis ipsi Dnci.
retur, et dari centenaria septem. Lubenter ergo Itaque rem opertet sic gcstam inteltigas, utpost quar-

suscepit Vigilius promissura ejus, amore Episcopa- tam Actionem Sgnodi Constantinopolitame, qua iterum
tus et amore auri ; et iacta professione Romara confirmataest damitatio Anthimi xxi Maji, Augusta

profectus est : ubi veniens , invenit Silverium cum Vigilio cotperit agere de illo reuituendo, imtan-
Papam ordiuatum : quin et Ravennae reperit daque sententia Sijnodi. Hic vero mox, non expectato
Belisarium, in eadem urbe sedentera eamque obti- fine, festinaverit rcverti Romam, Pontificatum ambi-

nentera. turus, mediante quam secnm ferebat pecunia ; eo ctiam

3 Ferum hic ante omnia corrigendus est error, quod Bonifacius jam olim ipsttm constituisset
titulo,

serius Romam quem non Liberati, sed Ubrariorum ejus esse persua- successorem sui subscriptione chirographi ante
,

venit.
deor, qui Ravennam pro Neapoli scripserint : illa enim Confessionera B. Apostoli Petri, uti in Bonifacii U-
tunc vel maxime Gotttiorum regia erat, et illttc se con- lius Vita narrat Anastasius : qua de re, ut contra
tulerat Vitiges, occiso post captam a Belisario Nea- Canones facta, licet reura se fuit confessus Bonifa-
polim Theodahato ; dtffidens scilicet se Romam cius, acipsum Constitutura, in pra^sentia omniura
posse tueri, confidens vero quod eamdem, auctus Fran- Sacerdotum et Cleri et Senatus, incendio absumpsit
corttm viribus, facile recuperaret : quemadmodum reipsa mortuis tamen intra quinquennium Bonifucio, Joanne,
sequenti anno ad illam cum numeroso exercitu rediit. Agapeto, Vigilius facile in spem venit id obtinendi, qno
Et Ule quidem abiens, ut scribit Procopius, Silveriura vivente Bon\la.c\o aspiraverat. Etvcrosimititer obtinuis-
urbis Antistitem Senatumque ac populum ut set, si Ubertati sme relictus Clerus potuisset differre

fidem in Gothos servarent, etiam jurisjurandi San- Elecliouem Pontificis Agapeto subslituendi, usque in

ctimonia obligavit Romani vero, metu, ne reditum eorum qui fuerant cum illo profecti Constanti-
qnce Neapolitanis evenerant paterentur, raelius du- nopolim, ibtque eo jam mortuo celebrabant Stjnodum.
xere Imperatoris militem intra urbem admittere, Sedomnem VigUii diligentiam piwvertit festinata Or~
prsecipuo ad suadendura Silverio urbis Antistite
id dinatio Silverii ; quod ilte videns,
dissimulato propter

Receptaque est Roma sexagesirao anno quod venerat, curaverit se remittendum Constantino-
mense eodera, postquam a barbaris insessa fuerat, polim cum titttlo Apocrisiarii, et in itinere egerit cum
Bac autem a
Itelisario cum undecimum imperandi annum ageret Justinia- Belisario Neapoli.
recepta nus, id est ipso anno dxxxui mense Augusto : tali 5 Tum vero recepta Roma sit ; ejusque receptionis

cnim mense anno cccclxxui Urbem occupaverat Odoa- nuntio Constantinopotim aiiatoa Vigilii reditu, Augu-
cer Rex Herulorum. Tum vero Belisarius, licet ea qux sta, consilio usa cum Vigilio Diacono, misit epi-
stolas-
82" CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
stolas suas Romam Silverio Papae, rogans et obse- subslituent.Porro sicut Anastasii conlexlus non cogit D
crans, Ne pigriteris ad nos venire, autcerterevoca Silverium relinere Romxusqtie post solutam obsidionem, et In Pontlam
releqatur,
Anthimum in locum suum. Qui dum legisset litte- ila nec vi ea rctinere diu post Ordinationem Vigilii.
ras, ingemuit, et dixit Modo scio, quia h.cc causa : Vix lamen verosimile videri potest, 'qttod in emittendo
finem vitie imre adduxit : scd fiduciam habens Silverio sic ftieril festtnatum. Si enim hic easu aliquo
Deo Domina Augusta, ego rem istam
rescripsit ; inleiriprrrliir a Gothis, apparebat magnam estimationis
facturus numquam sum,
ut revocem hominem hae- praerogattvam eorum armis accessuram apud Italicos
reticum, in sua nequitia damnatum. Interim obsessa populos fuisse,cum in ipsorum caslris liber conspice-
tn urbem llcet urbi linma est sed tta ut Belisarii eam tuentii for-
,-
, retur Pontifex, quem Imperatorii a sua Sede indigne
obsessam rc-
tuiia hitud vttne speraretur omtnm Gothorum potentiatn ejecerant.meiUtcntes eum Monachum sponle factum csse
miijuj vigi-
llus cs', ibi contrilura : rt ipse Belisarius Idibus Maji Indi- quia convictus erat urbem Gothis tradere vofuisse. II- anno verosl-
mlliter 537.
ctione xu, idest, anno dxxxuh in Palatium Pincia- lum aitlcm Farae coactum mori, scribit Liberatus; et
num migravit, tamqttam opportttnius rcbus agendis. mtraculis clnruit ejusdem tumulus, quem hoc disticho
Reversui Comtantinopoli Vigilius ibi eum repertl, rt- inscriptum fitisse invenio apud Andream Ditchcsne, in
nilentemgue prtmo paidatim induxit ad implendam Vitis Ponlificum Gallice edilis anno 1610.
Atigitslx voluntatem. Hsec emm indignata generoso Romanre supremus apex Silverics aedis,
rcspomo Silverii, mieit jussiones ad Belisarium Pa- Ossa sub hoc retinet mortuus extraneo.
tricium per Vigilium Diaconum, ita continentes : 8 Exislimal Cardinalis Baronius, Vigilium nnntiata PccnUentiam
postea acjentl-
Viile aliquas occasiones [invenias] in Silverium Silverii motte et scculis eam
miraculis, pomitenlia du- bus qiti ivsum
Papam, et depone cuin ab Episcopatu, aut certe ctum renunliasse male usurpato Pontificatui, et post iltuc miserant,
festinus trnnsuiitte eura ad nos : ecce ibi habes Vi- dies u libera Cleri electione denuo assumplum. Scd gra-
gilium, Archidiaconura et Apocrisiariura nostrum tis asserilur rcnuntiatio minnne necessaria ei cui caitsse
rririssimiim, qui nobis pollicitus est revocare An- non deeranl, in speciem justse, ob quas poteral judicare
tliiinum Palriarchara. Et tunc suscepit jussionem ordinatinncm Silverii nullam fuisse; utpote conlra Ca-
Belisarius Patricius, dicens Ego quidemjussionem : nones factam, ncc per subsecutum Cleri conscnsum sa-
facio, seil ille qui intercedit in necem Silverii Papae, lis certo purgatam, cum neque hic tolus liber vidcretur
ipae r.itioncm reddetde factis suis D. N. Jesu Chri- sed metu exlortits. Verosimilis tamen esl pcxnitentia de
cum manclntls
sto. Et urgentcjussione exierunt quidam falsi testes, tam dure habito viro alias sanclo, et hujus poinilentix
atl Ttelisarliim
ilr atdcniido qui et dixerunt, quia nos multis vicibus invenimus sociitm habere potuit Belisarium, hominem minimc ma-
Stlvcrlo : Silverium Papam, scripta mittcntcm ad Regera lum ac solo melu adaclum ad ea quse contra Silve-
Gothorura Veni ad portara quae appellatur Asina-
; rium pcrpelravit : unde et credilur xdificasse ecclesiam
ria juxta Lateranas, et civitatem tibi trado et Be- eui leoninis versibus (adeoque post plura secula) hic in-
lisarium Patricium. Videscredo hsc duranle obsidione scriptus liliilus luisse dicilur,
concinnata : setl audiamus cetera. Hanc vir Patricius Vilisarius, urbis amicus,
6 Audiens id Belisarius non credebat : sciebat , Ob culpas veniam condidit ecclesiam.
eiiiui qnod per invidiam haec dicebantur sed dum : Hanc idcirco pederasacram qui ponis in aedem,
qul prodttio- niiilti in eadem accusatione persisterent , timuit. Ut miseretur eura, saepe precare Deum.
nls falso ac- Tunc fecit B. Silverium ad se venire in palatium 9 Idem Baronius, integrum quadriennium faciens et Vigilio inte-
cusalus. rim se pro Pa-
1'iiH-ii, prinram et secundum velum retinuit
et ad durare PontificatumSWverii, difjerl ejus mortem usque
pa gertnte.
oinnem Clerum quo ingresso Silverio cum Vigilio
: inannum dxl et xx Junii; cui nos ut summum dare-
solis, Ant.oiiiiia Palricia jacebat in lecto, etBelisa- mus annos n dics xm. Sed malumus, juxta modum lo-
rius sedebat ad pedes ejus. Et dum eum vidisset An- quendi Calabgorum velerum, jam alibi observalum plus
tonlna Patricia, dixitad eum Dic, Domine Silveri
: una vice, solum illud tcmpns nitmerare, quo Romx se-
Papa, quid fccimus tibi et Romanis, ut tu velis nos dit, licet per injuriam stbi irrogatam revera non de-
in manus Gothorum tradereY Adhucealoquentein- sieril esse Pontifex. Qund autem eam injunam non sit
gressus Joanncs, Subdiaconus Regionarius priraae passus anno dxixvii, palet ex Vigilii Ordinatione facta
Regionis, tulit Pallium de collo ejus\ et duxit m mense Novembri , idque. anle datam ab eo Epislolam,
rubiculum; et expolians eum, induit eum veste mo- ad Cxsarium Episcopum Arelatensem, circa ettm qui
Tunc Sixtus, Subdiaco-
naohica, et abscondit eura. fralris ttxorem sibi matrimonio copularat, pridie Nonas
nus Regionarius Regionis sextae videns eum jam ,
Martias Flavio Joanne viro Clarissimo Consule, id
Monaehuin, egressus foras nuntiavit ad Clerum, di- est auuo dxxxuhi.
cens, Quia Domnus Papadepositus est, et factus est
18 Affictte autem eidem Silverio Epistolx adversus
Monachus qui etiam audientes fugerunt omnes.
:
Vigilium, servire ad Chronologiam non possunt; neque
Atque hxcfacta esse oportet meuse Novembri annipiw- Silverio con-
rclruitiur In fidem faccrc prselensae Stjnodo quatuor Episcojiorttm
monasteriulr, luii :
tulis eiiiiu machinalio facile xstatem totam jiar-
,
tra Vigillum
qui sententite a Silverio latx subscripserint. Proinde
temque autumni potuit omipare, affictx Episto-
dum eunl et redeunt nullius momenli est, qttod Silverius in ea fingalur di- tx.
Constanlinopoli littera; commealu nequaqitam per obsi- cere, se, Domino favente, tribus jam jugiter emen-
AtnUs intercluso.
sistemporibus Apostolicae Sedi praesidere, in eamque
7 VigillUB aulstn ArchidiaconussuscepitSilverium Vigilium data pecuuia invasisse. Fictionem vero ar-
in suam quasi fidem : el mox pro eo ordinatiis
Pouti- guunt etiam sitbscriplioncs, qtiarum ttna nolatur Princi-
fc.r xxii Novembris, misit eum in exilium in Pontias, pe Basilio, orasCdr slylum notandorum tunc annorum;
et sustentavit eum pane tribulationis et aqua angu- quod ineplus sarcinalor sumpsit cx subscriptionibus
stiae qui deficiens niortuus est, et an-
: Confessor factus num dxl secutis, cum coepit scribi P. C. Basilii V. C.
est.Hsec sic oporluit dcducta exhibere, ut appareat,
nonbene a Cardinali Baronio induci posteriorcm uli-
A/(ero signata Justiniano V et Belisario VV. CC.
Coss. .vque monstrosa est : quia Justinianus,
quem Belisarii excttrsum Neapoltm post iv
unde regressus ,
Consulatttm anno dxxxiv, nutlttm amptius gessit;
anno nxxxuiili Silverium et Be-
loco suo moverit et Vigilium lisarius srmi'( dumtaxat Consul
fuit, scilicet dxxxv.

VIGILIUS.
,

AD CATALOGUM PONTIFICUM.

LXI VIGILIUS

v
igilius, Silvcrii Archidiaconus, patria Romanus, ex patre Joanne, Consule, anni
Ab an. 537 ad
555 an. 17, verosimiliter ccccxcviu, lemporibus Justiniani Augusti etVitigis Regis, loco Silverii
mcn.S.dies 1G.
injuste deposili ordinatusxxu Novembris, in Dominica die, anno dxxxuii, sedit

annos xuu; menses u, dies xxui : usquc ad xun Maji, anni dlu ", quando ex calculi dolori-
n
54o"d 555. bus obiit in Sicilia, postea sepultus Romae ad S. Marcellum via Salaria, nunc in Vaticano
on -
n quiescit : et cessavit Episcopatus menses x, dics xxui.

Ejus ordma-
T ngressum ejus fuisse illegitimum dubitarinon potest : nera, erat enim, inquit Vle, Natalis ejus dies. Quia
tio, illegitima, sed vitium correxit seria emendatio culpx : niftil enim tamen neque depositus tuncfuit, neque attus in ejus lo-
minus fecit quam se facturum impiae Reginx pro~ cum ordinatus (sicut Joanni I et Silverio factum) con-
miserat ,
fortiterque inhsesit decessorum exemplis, tinuatur illius Pontiftcatus usque fiuem Vitae, in Sici-
qui Anthimum hsereticum restituere noluerant , lia terminatx post annos suscepti muneris fere septem-
sic rescribens : Absit iioc a rae, Doraina Augusta: decim cum dimidio.
prius locutus sum male et insipienter : modo 3 Ad corpus quod attinet; cum Couneteria suburbtuta crpus in Va-

autem nullo raodo tibi consentio, ut revocem homi- a Lomjobardis vastata desolatuqite jacerent, eumdem Jc' ino
t -

nera hsereticum et anathematizalum. Etsi indi^nus, Paulum Papam I, qui corpus S. Silvestri in urbem
Vicarius sum B. Petri Apostoli, quomodo fucrunt attulit, inde etiam accepisse Vigilii depositum, utqtte in
Sanctissirai Agapitus et Silverius, qui eum anatlie- Vaticana Basitica tamquam Sancti et Confessoris hu
matizarunt. Vide seriam pxnitentiam pro commissis norifice condtdtsse, verosimite e$l; etsi nultus ecclesias-
contra religionem et Silverium. Ad hanc autem motum ticus cultus acce*serit per cetebritalem annui aticujns
crediderhn audtta fama miraculorum, quibus Silverii festi : quare nec titutumS&ncti hactenus ei tributuin m-
sed postea ra- morlem pretiosam in suo conspectu fuisse declarabat venio, vel nomen in altquibus Martyrologiis. Tpsius
tiflcata, Dcus; necdubium quin Romanus Cterus, er necessitate quocumque ea facta sit, documentum lia-
translati onis, a
consilium sumens, cognita Vigilii firmitate in rejiciendo bemus apud BasiUcx prxdiclse scriptorem Rommtum
Anthirao, Ordinationem ejus ratam habuerit. Canonicum, tempore Ewjenii III num. 19, sic loquen-
Hanc factam fuisse xxn Novembris magno con-
2 , tem : Juxta sepulcrum D. Adriani IV est altare S.
sensu omnium exemphtrium scribit Anastasius, cum t Silvestri Papae, iu quo, sicut accepimus, brachiura
conligit 11 JVo- asserit, Augmtam, satis superque stimulatam indiijna- ejus est reconditum. Requiescit etiam ibi Vigilius
vembris.
tione non przstiti a Vigilio promissi; et accedentibus Papa, sicut a majoribus nostris accepimus, et etiam
Romnnorum conlra ipsum detntiontbus, misisse Anthe- in pariete invenimus scriptum. Similiter in veteri
miuvi Scribonem cumjussionibus: ut ibicumque inventum ejusdetn Basilicx vestigio legisse se scribit Paulus de
prxterqmm •
in Basilica S. Pelrt , comprehenderet j4n(jeiis, in Annotatione super trxtttm pixdtclum, Al-
comprehensumque imponeret navi, atque Constantino- tare S. Silvestri Papae, ubi Vigilii et Adriaui IV
potim perduceret ; inventum autem esse in ecclesia S. sepulcra.
C&ciliazTL Kaleudas Decerabris tradentem populo tnu-

DISSERTATIO XIV
De duplici Vigilii vexatione et Schismate Romani Cleri adversus cumdcm.

Dirinx retri-
regula ex fundamentalibus una 2 Narrat Anastasius, quod Vigilius, postqitam adeo
buttonis ex- Divin.vut qua mensura mensusquis
est,
justitiae

reme- fuerit, generose responderat Augustx, promissum de restituent'o ific notens


emplum fuit
Anfhinium, ut
Vigilius, ea- tiatur ci II f . rigorem regulse duplictter in Antiumo retraclatis, ftterit apud ipsam, par sasatissu-
dem qux poltuituierdt,
fece- non tam in perque commotam de gravibus crimintbus accusatus,
,se expertus est Vigilius Papa, ,

rat paisus.
ultionem, quam in expiationem delictorum suorum. In Uoc autcm nemo mirabitur qni considerubit quam curus
exilium ejv.s causa deportatus est Silverius , maleque popuio Romano Silverius , adeoque ingrata eidem fue-
habitus a minislris Imperialibus ; coactus et ipse est rit Vigilii subroyatio, aucturis ut credebatitr maturum
bisperegre proficisci, semet carcerem, bis aiia mutta tn- otnnium. De Augusta autem, ammt ferods muiiere ,

digna pertuiit. Ordinari se contra Silverium per- nec patienter ferre repuisam solita , mirum et prorsus
misit : elevatus contra ipsum (
si non falior ) incredibile foret, si Vigilio, a quo tam turptter se videbat
Pelagius est, iicet non ordinatus. Denique Silverium, detusam diceretur pepercisse itta, qux non absttniitt a
in insulam devectum, fame et xrumnis confici jussit ,
Silverio mantts, nillil absque Imperatoris conscntu et

et ipse in alia insula,non est veneno subtatus de


si Sijnodi OEcumenicde sententia vperatocontraAntltimum.
medio, quod multis persuasum; cruciatibus saltem gra- Utrimque iijitttr , et ex parte populi , ct exparte
vissimis calculorum confectus obiit. In hoc tamen dissi- August.v verosimiliimum mihi est , quod ad com- restituere,

mitis fuit ab eo Pelagius, quod neque causttm schismati prehendendum ab hac Romum et a llamanis
Vigiliura jnissus
accusalus,
dedit, neque mortui Decessoris cadaver in extraneo solo ^nthejnuis Scribo sit , et ab illu ad facinus per-
dimisit; sed defttncti corpus duci curavit Romatn, ubi ftciendum Quamvis autem addal Ana-
rogatus.
fuitsepultum ad S. Marcellum in via Salaria in stasius quod comprehensum deductumque ud navim
,

ccemeterio Priscillae, ut testatur Anastasius : exquo et plebs sequebatur, acclamans ut orationem ab eo ao-
ceterajam indicata, aggredior verosimiiia reddere; salvo ciperent, dataque oratione respondit, Amen : hoc ta-
sempcr atiorum meliori de his judicio, cui hsec non a me men per amaram potius irrisionem, quam devotam re-
defnita, sed uiteriori discussio-ie prxcedente definienda ligtoncm factum videtur. AIox enim ut viderunt
propono per conjccturam, dissimiliimas de Vigilio nar- Romani quia mota est navis , in qua sedebat Vigi-
rationes concUiaturam. lius
:

CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
A lius; ccepit omnis populus jactare post eum lapides ;
tirro arg-imcntnm, de condemnatione trium Capilulo- D
abrliiilur
fustes, cacabos, et dicere : Faraes tecum, mortalitas rum, mutto minns faciebat utraque, sed bene illa qux Theophanes r
Constanlino-
polim tccum :male fecisti Romanis , male invenies ubi posterius gesta mox dicemus, Justius de Theophane. mi-
vadis. Et quidam amatores ejus secuti eum sunt de raretur aliquis, Chronologiam scribenti talia non occur-
ecclesia. risse : Anthimi rcstitutio suc-
el occurrissent credo, si
3 Ilts in hunc modum Romx actis, sccura jam Im- ccssum habuisset scd ca non succcdcntc, non adeo spe-
:

peratrix quod volentcm nolentetn habilura Constantino- clabal ad Constanlinopolitanam hisloriam, qux illi po-
poli Vigilium essct ; ncc diffulens impctrare a prx- lissimtim curx fuil, quid frustra pro eo tenlatum ab
sentt blanditHs vel tcrroribtts, quod nequiverat persua- Augusta sit ; quemadmotlum ncque narrarc
nobis idem
dcre abscntt ; vidctnr mitius agendum censuisse per Thcophanes ruravil, qucm exitum el quantlo habuerit
in itlncte
atiqnanlo nova ad Anthemium jussa. Itaque ingressus Siciliam infelix Anthimus, salis habens ejns depositioncm atti-
miliushabe- Vigilius in civitatem Catanensem, permissus est fa- gissc paucis pro sut instituti brcvitate,
lur :
ccre Ordinationem per menssm Deeerabrem, Pre-. 6 Si quid crgo in alicujus scriploris silentio circa
Mlruin guoti
sbyteros et Diaconos : rcmisilque Romam Amplia- Vigilium esl nurandum, unum, et quidem valde miran- nthil de
poste-
tum, Presbyterum et Vice-Dominum suum, et dum est, quomodo Anastasius, tam opcrose prosccutus riori vexatione

Valentinum Episcopuin ad S. Rufinam, alias Silvao- res a Vigilio faclas el tolcratas in causa parliculari Anastaslus:
candidie dictum, ad custodicndum Lateranas et gu- Conslantinopolitanx Ecclesix, tacere potuerit gesta et
bcrnandum Clerum et valefaciens omnibus perve- : tolerata occasione trium Capitulorum, qux universalem
nitConstantinopolim in Vigilia Natalis Domini. Tunc Ecclesiam atque imprimis Romanam dt/ficili schismate
obvius ei venit Imperator, et osculantes se ccepe- conturbarunt. Quod autem magis eliam mirabile ac
runt (lere plebs vcro universa cum Clero psallebat
: portenlosum est, prima ullimaque Vigilii Acta sic tn
ante eura, usque ad ecclesiam S. Sophias, Ecce unam historiam conftavit Anastasius, ac si utraque
adveuit dominator Dominus etc. Per biennium au- xqualiter solum spectarent Anthimum. Hinc vereor ne
R tem fuerunt contentioncs de Anthimo Patriarcha, quod de honotifica Vigilii susceplione supra dixit, ad
C /'. ndvcclu* quomodo promisisset eum in Ordinem suum revo- postcriora spectet tcmpora ; sicuti vix dubito, quin illuc
atottc in care. Vigilius autem nullatenus voluit eis consen- speclet quod ibidem omisit de futja ejusdem in ecclesiam
Igttll iilm
btcniiitj
tire sed tota virtute magis desiderabat mori quam
: S. Enphemix, ubt tenuit columnam altaris, a quaet
pcrscvcrons, vivere. Tunc Vigihus Papa dixit, Ut video, non me abslractus esl : hoc enim prorsus geminum ei ett, qttod
fecerunt ad se venire Justinianus et Theodora, piis- poslea factum scribit Theophanes, eodem Vigilio Con-
simi Augusli sed Diocletianum et Eleutheriam.
: slantinopoli ad xdem SS. Scrgii et Bacclti futjientc,
inveni. Facite ut vultis digua enim.factis recipio.
: qit.r xque, ac illa S. Euphemix vicina Palatio erat,
4 Ex lus Anastasii verbis Elcutheriam Diocletiani et forsan huic sic cohxrens, ul nomina mutuo confun-
uxorem nobis sumpsit Badrianus Vulesius, sed Balu- dcrentur. Ad ullima certe tempora spectat, quod Nar-
lii», reptrto editoqut libro Lactantiide mortibus per- ses, viclis barbaris el Roma recuperala, dicilur pro Vi-
secutorum, ad cap. ejus lb, evidenter convicit nutlam gilii Comilumquc reditu intcrressisse apud Imperato-
Diocletiano conjugcm prster Priscam fuisse ; reperit rem licet ad priora spectet exilium,
: a quo rcslilui
ttiiifiu in Colliertino Codice ita
scriptum, sed Diocle- postulantur.
tianum ct Decium
Leuterium inveni. Quid au-
vel 7 Iicbus autem temporibusque apud Anastasium sic
tem si oritjinaliier sciiplnm (uerit alterutrum, unde confusis,non facile cst ex ipsius vcrbis truere, qutimodo ex ouo inte-
Leutheriuin aliquis fccerii aut Elcutherium ct quando restitnlus in libertalem Vigilius, ac
rlm cotliijitur,
atius :
Romam
vero, ttt aplior esset comparalio, virum remissus stt. Si quid liccat dtvinare, dixerim, Antlti-
in feminam
coiniiiitiaril? Sctl atl Vigilium revcrtor tnum
: qui cum ge- dtvino jndicio sublalum fuisse de mcdio
, Ilaque
tltlUlrlll cnrcc- '"''"' rtsponiUsst, iledit alapara in
faciem ejus qui- factum esse, ut componeretur res lota, subeunlc Augu-
n iiictntltlitr
ilain,dicens Homicida, nesiis quibus loqueris ?
:
stam facli ptenitenlta ; pncsertim inlercedente S. Men-
Nescis quia Silverium Papam occidisti, et fllium na Constantinopolitano Palriarcha, haud parum gralioso
mulieris viduaad i:alccs et fustes interfecisti apud .lustinianum, ipsique Augnstx jam minus inviso,
?
Fecitque Theodora Augusta mitti funem in collum quando non potcrat amplius Anthimo suo illa prodesse.
pjus, et trahi per totam civitatem usque ad
vespe- Imprimis vero juvisse credo supplicem Romani populi
iinii. Tunc missus est in custodiam,
et dabatur ei lcgationem, rogantis, ut si adhuc viveret Vigilius
modicum panis et aquas, Clerum autem Romanum Papa, aut Presbyteri seu Diaconi vel Clerus, qui Antlttnio nwr-
qui cum
eo erut miserunt in exilium, per diversa cum eo fuerant in exilium deportati, revertercntur. tito et pro
loca, ad metalla inoidenda. Alque hxc cxpla V.gtlio oranti-
ineunte Huc enim omnino speclare pulo, quod apud Anastasium bus Rnmanis
secundo uiiiio Vigilii, Chrisli DXXXUIII circa finem vcr- sequilur, tamquam ad Narselis httnc ipsis
intercessioncm factum :
tjenle, ad tanlos txctsstu perventrint (si vera snnl, ut Et raox misit jussiones suas Imperator per diversa " m "" m -

omnino nobis vera videnlurj ante ftncm anni dxxxx; loca. ubi fuerant in exilium deportati in Gypso (lego,
IIPC llilom lititntciunt cimnr.ritiiiem cuni iis, qux ibidem JEgtjplo) et adduxit eos ante se dicens ; Vultis re-
Canstantinopoli cum Vigilio gesta esse sciuntur, anno cipere Vigilium, ut fuit Papa vester? gratias agi-
post islum un et ex alia causa. mus sin autem, hic habetis Petrum et Archidia-
:

5 Scio Cartlinalem Baronium, ct alios eum scculos, conum vestrum Pelagium, pro quibus manus mea
passim mendacii arguers inprssdictis Anasiasium. Sed erit vobiscum. Responderunt omnes, Imperet Deus
ontitts toriim ratio nilttur silentio Procopii et
Liberati, Pietati tuae, ut restituas nobis Vigilium etquando :
niliil lale scribenhum,
lamen accuralissime res il- et voluerit eum Deus transire de hoc seculo, tunc cum
(itu temporia ptrsequiiUnm. Vvriun ea ralio
si subsi- vestris praeceptionibus donetur nobis Pelagius
siftft. constqums foret, mendacium esse
Ar-
quidqutd de chidiaconus noster. Ex quibus verbis merilo inferas,
Silverii abdicaliont et exilio, non aliuude quam exeo- vel tllius lcgalionis caput fuisse Pelagiura,
veljaman-
tlem Anasiasio, lialicmus; niliil simile iisdem Attctori- tea missum Constantinapolim, ut
Sede per exilium
bus commctnorautibtts. Cum bona ergo tantiviri venia Vigilii qnasi vacante, Roninnx Ecciesix Apocrisiarium
nequaquam mirum tnihi videri dico silentium eorum, ctim fructts
Cur nihllde aqerel : qno in munere ibidcm videlur perseverasse insignls
istls Proco- dt rtbm tid sutim argtmmtum non spectanfibus. Nam
saltem usque ad annum dxxxxiiii, quando ipso sua- Confessionls.
pif. ad bflluni quidttn Golhicum, m quo Silverii Proco- dente promulgatum fuit Imperalorium, de quo
mox,
juiis mcmiitil solnm qualenns opus erat, nihtt speclabat
Edictum contra errores Origenis. Ita hxc omnis lem-
cansa Anthimi, cum eaque connexa depositio Silverii : pestas in non ex[gnam cesserit Vigilii utilitatem, quem
liberatus el hxc quam descripsimus vexatio Vip' i ad Liberali 1
: cum antea exosum haberenl Romani, proplcr tnemo-
riam
.

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 8S*


riam expulsi Silverii mmc tamquam gloriosissimum
; rum esse Clero eligere alterum idquc etiam reipsa fe-
;

Confessorem receperunt reduxerttntque in Urbem, ac cerint. eleclo Pelagio, non tamcn ordinato, gitod sci-
magno Itabuerunl in Itonore per annos
qmnque vetsex; rent absque Imperaloris consensu irritam habemlttm
nsque ium
nova cansa ipsum iterum abstulit, et subse- OrdinaUonem, vellentqne Vigilio pcenileiitix locum re-
quem deniquc schisma omnium animos denuo alienavit, liniiui : sictit etiam anno dl cavcrc rolttertint Africani
sii-ut nnnc aggredior explicare. Episcopi, ipsum excommimicantes. Moveor ad hoc opi-
Cum an. 545 8 Conclamata fuerat anno dxxxxiiii Origenis con- nanilum, quod videam in antiqiiiori Catalogo atque vldetur contra
Juatinianns demnatio : quod xgre ferens Theodorus Cxsariensis variis Anastasii exemplaribns ,
pula Cassinensi, Fre- eum Jlomxan.
Edicto suo 3
Episcopus, cl Pelagio, Romansc Ecclesise Diacono at- heriann Thuano uno, nec non in MS. nostro, Pela-
el 549 elecltu
Capitula pro-
que Apricrisiario apud lmperatorem, Synodique Clial- Petagtus,
crlpsisset, gio attribui, annos xi, prseler nienses x, dies xvm,
cnlonensis propngnatori accirimo,atque.]irsetipnoauctori qui illi cum solis annis im ab altis excmplaribus Ana-
condemnationis istius, segrefaclurus; persuasil Impc- stasii tribuuntiir. Istos autem xi annos si retro nume-
ratori, Acepltalos Syrwdo adnersantes posse revocari ad rcs ab anno dlxi, quo obitsse Pelagium probabile fa-
coucordiam, si tria dumtaxat Capilula corrigerentur, cient sequenliiim Pontiftcatuum alque IiUerpontifica-
ideoquc dictus
per qnse Ibas , cum epistola sua et Theodori Mopsue- luum tempora, usqtie ad ordiimtioncm Gregorii Magni
pr.rfulsse
slcnicommendationc, receptus fuerat. ipseque Theodo- siibilucta; fuerit Electio sclnsmalica Pelagii focta anno annis \ I ;
retus Cijri Episcopus sux Seili restilui permissus, Dxxxxuim vel scqiicnti, quando Vigilium Africani (ut
modo anathcma diceret Ncstorio, intactis scriptis qux dixi) excommunicaruiit
idem Theodorettts cdiderat conlra S. Cijrilli Anaihe- \ 1 Quiii cliam videittur eo leinporc Romani expun- expunclo e
matismos. Hac spc illectus Juslinianus, Edictum ad- xisse Vigilii nomen ex seric Pontificum : iinde. el faclum
diptychis Vtgt-
lit nomine,
versus illa Capitula evitlijavcrat anno dxxxxu ; quod sit, ut illud ctiam nitnc dcsit in vetustis aliquibtts Ca-
quia Chalcedonensis Synodi auctorilati detrahcre vi- talogis, qualts est Palatinus bibliothecse Vaticait.e : et

tlcbatur. recipere recusanles Occidentales Africanique idco quoque post mortcm Vigilii, vigente adhuc Rtrnae
Episcopi, rogarunt Vigilium ne sna subscriplioite fir- schtsmale, nemini curx fnissc videtur Deposttumis ejus
B maret, sicut Oricntales Palrtarchx jam fecerant. Me- sen Srpnltitrse die.m ecclesix Valicanx retjtstrir inseii-
Sunodum in diam autem viam elegil Vigilius, scilieel quseslionis per bere, poslqitam illitc illatum est corpus. Hcc tanien per
Sicilta coa-
cturus Vtgllius
Synodum terminaiidx eique idoneim Siciliam nrbi-
: simplicein coujecturam Lector accipiat velim, ad expli-
eo transit an. tratus, qno ex Orienle xque ac Occidenle possenl Epi- candum. qua ratione vidcatitr factum, ut Pelagio ad-
546, scopi convenire, illtic sc contulit ; sed lmperalori per- scriberctur aniiorum penc duodecim tcmpus ; cnm certum
suadere non poluit, quin Sijnodiim vellet haberi Con- sit mullopaucioribiisfuissepoiilificeiii. llaclenits quidem
slantinopoli. Anniim igitur integrum morutus tn msiila, inliisceCalalogisiiisiilensestalicujusPoiiii/icatuittilsciibt

tentarc voluit an coram positus plus efficerel ; el anno tentpus, quod inter Elcrlionem et Ordinationem fluxit,
dcinde CP. dxxxxuii ad Regiam navigans, illuc appulit xxu qttotlqtie esset in Pelagio (quem ordinatum dieenius a pertlnaclbus
anno 547 3 Capitulorurn
Juiiuarii : suaque tbi auctoriiate usus, primum Acepha- anno dlui, xv AprilisJ annorum ui, mensium m, et
dcfcnsoribtu.
los, quibus favebat Impcralrtx, damnavil; deindc Men- ilicrum im : sed insolens etiarn hacteims fuit, alicui sic
ivtm Patriarcham, quod subscribendi auctor Episcopis abrogari Poiilificatnm (quod Vigilio faclum coujcclitru
faissct, a communione suspendit ; post mcnses lamen noslra suppoiut) ul ejits loco non ordinaretur alius ; id
quinquc, rogante Imperatricc, ad enmdem rccepit. taiiicn cur factnm non sit nec fteri poliieril, cnntjrua

9 Anno dxxxxuiii idem Vigilius permisit Synodum (ut mihi quidem vitletur) esl reddita ratio. Ceterum
Oricntalium convenire Conslantinopoli : in qiia cum perquam pertinaces trinm Capitulorum defensores fuisse
et at. 548 nomen perpetuo volucrtint mtt-
esset discussa causa, ipse examinatis seorsim suffragiis, oportel eos, qui Vigilii
etlam Ipse ea
Jiidicatnm cdidil xi Aprilis, qito tria Capitula, catenus ncre exptitictum : ccteri enim non dubitanmt recensere
damnat :

n se propiignata, dnmiiavit ; conleslatus id se facere eitm [nt profecio oporluil) non solum pro lempore antc.
salva iD omnibus Synodi Chalcedonensis auctoritate, schtsma elapso, verum eliam usque ad morlem : qui cum
sjieransque se posse probare. Occidcntalibus, quod unio- numerarent Ponliftcatits Pelagii annos tltimlaxat iiii,
nrs servandse causa feccrat, in quxslione, qiiain appa- menses x, dies xuut (sicut scripsisse ipsuinmct Anasta-
rebat non prorsus fidei esse. Sed contrarium omnino sium reor) crratttm al\i credenles in solo annorum nu-
accidit : Orientein vacillantem conservare votens ne ca- mero, ex fttle aliorum pro un sitpposuerinl xi, relicfs

ut invenerunl numeris dierum ac


mensiitm, quos alibi
ciimque Ueo
dcret, Occidenlcm pcne prxcijritavit in lapsum. Siqui-
cretlo non fuisse expressos. Sed de hts infra : nnnc
ab eo scpara- dcm ex tlefensorilms dictorum Capilttloruin Africnni
tus csscl quomodo Vigilius Clcrum Romaniim ipsumque Pela-
duo, Felix et Lampadius, non modo tpsi a Vigilii
(ierus suus.
revocaverit ad suam commnnionem, in eaque sal-
ciimmttnwne abstintierunt; sed sub prsetextu litcndx gium
dlii servavertl, restat explican-
Synodi Cltalcedonensis, abstraxcrunl ab eodem Diaco- tem usque ad imnum
nos etiam ejus, Sebastianum et Rusticum ; itemqiie dum.
13 Intellecta ergo ille tanta Romani Cleri toiiusqiic
Subdiaconos Joannem Geron-
cjttsilcm ct Notarios, , Vkjltlo nuteni
jiert urbatione, prtmo quidem ntrique. parti
tium, Severinum, Importunum, Joannem alium, Occulentis rctrttcttitite
Capillllis, usque ad ftttmum Judtcu/um,
atque Deodatum qui datis quaqttaversvm litleris,
: iud.xi! silentium de tribus
demde mnntlatum tiansqiessos cujus causa
Vigilium, ut hxrelictim et cum hxreticis communi- universale Conalium :
fuclum erat
exorbttantes a nor-
cantcm, ubique diffamarttnt : co magis, quod etium li- Orientales, novisque decretis edtlis schisma.
sententiam
btum conscrijisisset Vigiiius adversns tria Capilula : ma, Ponltficem cum toto Occttlente in
et
satagentes, cmpit genero-
tantlcmqttc co progressa res cst, ut excommunicationis siiam non dttcere sed traltere
sissime confutare. Tum vero
ea ex cattsa mutta patietu
sententiam conlra Diacottos suos ei adhxrenleni iis Cte-
effccit, ut tnnncentiam suain Roma-
rum profcrre coactns Vigilius sit. loleransque, factle

10 His Rtimam perlalts, ubi animatissimi omnes ntis Clerus Pelagius cognoscerinl : tinde eidem dein-
et
acta omnia rrscidisse vuleiiliir,
tamquam ab ernnt pro tribtts Capitulis, quasi iis sitbversts Chtilee- ceps inhxrentcs, priora
una cttm ipso Pelagio
cxcommunica- donensis Synodus stare non posset facile est cogitatione atque ad Vigilii communioncm
(0; crcltbtle est) sita
inclirt quatitoperi' omnium incensa sit ira. Itaqtte vero rediisse adeo ut Itic, subjeclionis (ul
;
Vigilitim tn
simite mihi esl, quamvis id nemo expressc asserat, quod ct Cleri nomiiie lestandx causa etiam ad
Pelagio certe mternuntio po-
Romani, longtus quam par erut abreplt, cum in eum- Orientem profectus sit :

usus Vigilius, ctm ts po-


stea apud hnperaiorcm
est
dem articulum res adducta videretur, quo fucrut, Libe-
ejus super causa trtum
r:o Itirrelicoritm communionem recipiente ; ceiisucrint stularet importune senleultam
in Concilio ad id exOneiiteet Occtdente
Ecclesiam carere Pontiftce per excommuntcationtnn, Capttttlorum,
,
detndc mansh Comtanltnopoh
qrtam ipso facto incurrisse Vigilium judicabaiU, et tibe- cotvocato tractanda :

19 idem
Propylseum Maji.
:

8G* CONATUS CHRONICO HISTORICCS


A idem Pelagins, itsqttc ad rcditiim Vigilii in Siciliam. idem tempus ob eamdcm caiisam cum mullis Africanis
MI.ILII B.
13 Sed h.rc postea. Vigilius interim ab irato Impe- passo.Denique ex eo ipso, quod prxdicta Vigilii De-
Jlte Impcrato-
rl diu retu- raUire, qnod sitttm Edictttm stiscipientcs a cominunione crctnlis liticlenus reperta uon fuertt in ulla Lnlina De-
ctatus, rentovcret, custoili.r trndi fussus est. Qui ad S. Pctri crctaltum compilulione attt Pontificiiliuin Epistohrum
in Ilormisdx ccclcstam ronftnjiens, ct rtc ittdc per vim rcijislro, certttm milii reddilur, neuliquam rcccptam VIDP. APP.
extrnherctur defcnsus a pnpulo; accepta securitatts ftdc, fttisse, sed rejeclam ut lurreticain ; imo ttcc Romam NOT. 12
,tum qitideni nd assiqnatas liospitio suo xdcs Plttcidia- quidetn uiiquam missam, nisi forte accustindi causa.
nas rci'iit, paulo post tamcn, iuobus scilicet Do-ante 15 Ex haclciius deductis potro liquet, qitantum abcr-
Tantum ab-
miiii ittilalem dicbtis, Cliulecdoncm sc rccipit tn xdem raverinl a vero scriptorcs Latini, qtti, Decretali illa est ttt hac
S. Eitpltemi.r ; ncc indc rcdtre consensit anno mox se- ambiijuam Arastasii relationem, credi- causa
iton visa, secttti t iilntin

tjnciiti iu. ii, sivead honorificam legationem Imperatoris dcrutti hac vice relegiitiim cttm Clero stto Vigilium, passus Vigl-
tius sit,
xxuiii Januarii ad se direclam, sive ad expostttlationes quia subscribere Synodo nolutt, ncc nisiad preces Nar-
Pclri Hefcrt ndarii : sed dteti Februatit, expeiivil En- setis revocatum reddilumqiie Roiiintiis. Polcranl ccrte
cijclicnin dc sttis calttmitatibus ; lantiiinqtie conslutilia iittelligere, non remitlendum futssc Vigilium, nisi Irium
sun cffecil, ul Ediclttm lnndem stium Jitslinitiiiiis abo- Capititloriim damiialioni stlbscripsisset ; Iwc aulem im-
lcfnii, el tam Mennas Patriarcha guam celcri facliosi petrato, nullitm quo minus salva ditjnilate redircl im-
Ejiiscopi panitcnlix sux libcllos obtttlerinl. Inlerim peiimentum objiciendum ei ab Jmperatore fttisse, nedum
morluo Menna» su/feclus Eulijcliius a Vigilio Synodum electioni Romanornm relinquenium, ipsnmne habere
annult Syno-
dum cotjl ad postulavit, qtttt fintrctitttr amtroversite : qttod eu condi- Ponttficem mallcnt, au Pelagium Imperatoris volttuiali
ctits.i tlcflttti- litme Vigilins tniiiiiit, ttl Grxcoruni ac Lalinorum conlrariiim.Non poleral ergo talis oblalto Lcjatis facla
Comtanltnojiolim congregandorum numerus atguaretur. odhoc tempus sperture.cui ab Anastasio jungilur: et, si
Ctttn vero morx imputieiis linpcraltir, itittio Maji jus- V r0 maturandoVigilii rcdtlii ajunatus Ronix Clerus
sisset conveiiircni qui aderant Orientales ; invitatus ut rogaverunt Nirsetem, ut una cum ejus suggestione aut ablatus
prssidere vellet Vigilius, constanler abnuit ; permisit rogarent Principem non potuerunt additlisse, si adhuc tunc Jtomanls
;

Pclaoius
titmcn ul cttnsa Irium Capitnlorum traclaretur, prout viveret.i/ucm ehvre ex tolaclis publicis nouertiiit : adeo-
E
factum per integrum menscm illttm el inittum Junii. qtte ltxc condilio, addila tlttmlaxnt prima vice,
fiut
cujus examl-
Actis ntttem ad se peiiutis malureqtte expensis, consi- qiiuii 10 tlc titcorcertilo vel exnle ditbium erat an viveret,
natli sitifttt-
Ctlls,
derans Vigilius, aamnatit tribus Capilulis saluamni- lliic tailcm sccundu vicc, Narsetis fut tlixi) intercessio
hilominus undsquaque manere fulem in Chalcedonensi sol ""> haberi potuit ad malurandum ejus reditum, qui
c„n>iiiiii,im ; itttn quidem explieite approbavit
Synodum itonttm jam Roma ubeitit, ciim maximo Urbts Ecclcstx-
ilktiii, tjux noii cxpectalis Occidentalibus acta que incommodo. Narses enim primum iu Itulittm venit,
fuerat;
scd vclitli proprio molu Constitutionem ad Eutycbium atqtteeam a Barbarico jttgo liberavit victo Totihi, anno
scripsil, qtiu Anijusltni exemplo propria
super trtbus dlii. Suscepta autem relatione Narsetis vel cuncti
Capitulis scripla retractat, ipsuquc tria Capilula ana- Cieri Rumani, tetus guidem htttid dubie effectus est
tlwmalizat atque amdemnat : unde faclum ut Synodus Imperator, et omnes Incliti ejus, eo quod requiem
illa,qitam appellant Quintam, ininquam ab ttniversali donasset Deus Romanis. r?i tamen ea relatione motus
Ecclesia recepta et approbala, passim habeatur pioOc- remisil Vigilium (forte quia
Romani, longioris orbitatis
cuniciiica. pertsesi, ipsum qualemcumque oplabant recipere, spe-
li Conslitutumem illam seu Decretalem , Itaclenus rttnles quod sux rcdditus libertati iicrum retractaret
ipsc ilenlaite
caiii npproliat,
itjnoititn Laltnts, printus e Grxco vcrttt a egregia Dts- qtttc videbatur coaclns fecissej differenda illaciil usqtte
scrlpta Dccre- scrtatione defeniit (proul in nova Conciliorum edilione iit annum iu.u, quandoprimum Imperator dimisitom-
tall. Utraque nunc Imbetiir) Petrus n Mnrctt, pnstea Arclti- nes cum Vigilio: etvenerunt inSiciliamin civitatem
qui morluo
episcopus Parisinus. Eamdemquorumdam dubi-
coutra Syracusanam.etex multaaiHictione calculi defunctus In Stcilia
tationi iii sucdncte asseruitNatalis Akxanier, oslendere est Vigilius, ul ait Anaslusiiis ; translatt quidein Ro- Vlgilto antio

ctinntits, qitod ui Iilus Deceinbris, quundo itla Decre- mam corporis


mentionem faciens, depositionis lamen 555,

inlis signata est, id est, stxto post Synodum quintam diem ttullum exprimens prse quo lamcn maluissemus
:

iiiciisc. vere dici potuerit, universuni Orbom et Ec- stgnanler expressum inveniri diem mortis : hoc aniem
clesiam ad pacem revooatam fuisse, qnnsi htrc verba xxn Novembrts, pcr assiqnalos
deficiente, inilio duclo a
iu tliclii Drcretuli leijcrentur el juslificationt egcrent. Vigilio oinios xun, menses u, dies xxui, pcrvciiimtis
Sei ipsam lcjens ac relcgcns, ea verba non reperio ; ad dient xuu Maji, nnttioLn.
proinde nte nectsse habeo coulra oinnem vcrisimilitudi- 16 Vacasse detnde Pontifkatnm menses m, dies u,
ihin iivinando asserere. Iliyrici et Africaj Episcopos, cum MS. noslro liubent quinque Anastasiana MSS.
prioris sententias poenituisse, et communicatis cum alia solitm xxui dies numeranl : sed neutrum probare.
Vigilio consiliis Orientalium communionem esse am- possumus, cum Victor Tunnmtensis, lunc vtveus et
plt'N"s (%iini|ue retinentibus Francis et Hispanis,
; scribens, diversis annis referal mortem Vigilii et ortli-
Jltnc recrurte- partem tantum Italiie Episcoporum ab ea descivisse. nationcm Pelagii, sic uuiem Itabei ; Pust Consulatum
scit sc/tlsma. (^iiin polius censeo recruduisse tu llalta scltisma mttllo Basilii V. C. anno xun, Vigilius Romanus in insula
quam antt ue/iamentiu», slatim atque innotuil trium Sicilia moritur... Post Consulatum Basilii V.C- an-
Capiiulorutn condemnattonisubscripsisso Vigilium, Ip- no xum Pelagius Romanus Archidiaconus, trium subrotjatus
siitn vcw Pelagium iMitU coiidciunulionis an, 556,
neqiiaquam prasfatorum defensor Capitulorum, Justiniani Prin- est

fuisse complicem, sed eiiem qua potuil cum cipis persuasione de exilio redit
restitisse : et condemnans ea
permadet iiuturnior Vigilii apud Constantino-
sociis,
qua; dudum constantissime defendebat, Romanas
polim mora. Profectn si sporassel ille, Romanis gra- Ecclesiao Episcopus a pravaricatoribus ordinatur :
litm /iiliuiini ndrclilum sittim, prima nartijandi oppor- qui fuit annis u, nitmero scilicet rolundo, ut ptissim
tiiuilttte usits fuisset : ntin est atilem ustis (nam iilem ;ltictor;quem in
adliuc numerandis annispost Consitla-
anno DLllll attetor dicitnr ftiissc Jiisliiitano promitlgan- tum Basilii stc erravisse,
ttt significarel mortuum Vigi-
di xiii Augusti Pratjmnticant siiam, mi noioi Labbjcus lium miiio dluiii, el dluiiii ordinatum Pelagiura, noii
t; 't„ii„ VlottU
in Epttome Chronologica) nec nisi anno dlu in Sici- magis credo, qttam qttod idem, anno post quinto, ubi
fiuhm impro- liam rcntiftijiicil cuin Pelagio et sociis. Ilos anlein ne referenda mors Pelagii erat, scribere potuerit anno
tautf. tunc qtiitlem miiucs consensisse, prxsertim Pelagium, xxxun Imperii Justiniani (tjuiannus Christi
esset
probat smpicio ventni, Vigilio pereum in Siciliapras- dlxiu) Pelagius Romanus Episcopus ordinatur post lonqio- :
l„n; ipsiutqut Pelagii exilium, m quod fuit ab Impe- prajfuit aunos xi. Scripscrit dle, n,m ordmatur, sed rem moiam,
ralore rclcjaiiis, teste Vtctore Tunnunensi, paria sub moritur : et indicatitm volueril eum Ecclesix prxfuisse
;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 87

A ex tempore excommunicali a Romanis Afritque Vigi- ter do Ostia : et ordinaverunt eura Pontificem. Al- I)

lii. Quo modo outem fnctum sit ul onui post Comulalum que hoc est quod vetustior Cutalogtis itn crpttcat. Hic VKninM
ipsiusque Imperaloris apu.l Victorem tam perverse no- est ordinatus aduobus Episcopis et uno Presbytero.
tati nuuc inveniantur, cquitlem nou capio, ab ipsomet Ad prxdietam, Narses et
diltiein.lam atttem iiifomiiim

Victore peccalum hoc esse, videlur milii imposstbile. Pelagius, consilio inito, data Litania a S. Pancra-
ltoqne, iis ad debita lempora relrotrnctis, Vigilium tio, cum liymnis et cnnticis spiritualibus venerunt

Consulatum Basiln anno xim


obiisse di.rerim post ;
ad S. Petruin Aposlolum ubi Pelagius, tenens Evan-
:

deiudc Pelagium, ordinotnm anno xu, mortunm anno gelia et Crucera Domini super caput suum, in am-
xxxm Justiniani, mchoaiido a mense yjprilis vel Au- bonem adscendit, etsatisfecitcuncto populo et plebi,
gusii anni dluiiii. Moram etiam ordiuando Pelagio quia nullura malum peregisset contra Vigilium.
atlultsse debuit, quod (sicut Anastasins aitj tunc non Hoc aulem (acto nemo fuit qui dubitaret eiim pro legi-
erant in Clero qui poterant eum promovere quia : limo Ecclesix capile liabcre ; nisi forie adltttc aliqui sti- donec sae de
pererant rnorte Ptyilll
et monasteria et multitudo religiosorum et sapien urbcm crant plurimi,
in tirbe, quales e.rtra
'"™"™" """
tium nobilium subduxerunt se a communiono Pela- etiam Episcopi, qut defamumi trium Capilulorum per-
fufiente ta- tinaciier iuhxrentes, ab iinione ipsius Pelagii
j^ dj cen tes, quia in morte Vigilii Papae se immi- et tolius
men fjm com-
po-
.

fc
.
pcenis afnVeretur.
i
Dum ergo
" non es- fere Rotnanx Ecclesix, Stjnodum quinlam landem cum
riiiinioiiem p .

pulo,
' eum de more
s e t Episcopus,Os//en.«/s videltcel, qui illo rccipieutis, subtrahere sese tnaluerunt, qnam Ca-

ordinaret ;duo Episcopi Joannes de


inventi sunt ,
pitulorum abrogationi eouscntire.
Perusia et Bonus de Ferentino, et Andreas Presby-

LXII PELAGIUS
Vigilii Archidiaconus, natione Romanus, ex patre Vicariano, tempore
Pelagius,
Justiniani Augusti, electus in schismate anno dxxxxuiiii, ct legitimus Ponlifex conse-
A
cralus anno dlui, xm Aprilis in Coena Domini ; sctlit annos im, menses x, dies d 'J,',,
™ 10 '
xuui ; morluus anno dlxi *
, die n Marlii, a prima qualicum([ue Electione anno xi, sepul- *;
18

ct cessavit Episcopatus menses v, dies xuiii. ' n»r- » sm


tus in Basilica S. Petri nii Martii : •

Bics obttus /Vnnos XI qitomodo numerare potuerinl aliqui, jam Rector Apostolicfe fidei, veneranda rctexit
notalusml- di.rimits : quoad spalium Pontificatits supra r.ominalum Dogmata, qua3 clare constituere Patres.
aari nuineio. C0llselllmn i exemplaria celera omnio. Initiim ejus, Eloquio curans errorum scllismate lapsos,
relrogradtendo a die Obitus, in Camum Domini cadit Ut veram teneant corda placata fideni.
qua ordinationem fieri Episcopalem polius quam ipso Sacravit miiltos divina lege Ministros,
Paschalis (esto, mngis congrnum (ttit. Diem Depositio- Nil pretio facieus immaculata manus.

nis ii 11 Nonas Martii solum e.rpressnm inveuimtts sub Captivos redimens, miseris succurrere promptus;
Eptlapltio de quo tnfra tliem vero Morlis, el quidem
: Pauperibus numquam parca, negare sibi.
inusitata haclenns phrasi, scrilnl Aiinstasnts in omnibtts Tristia participans, lajti moderator opimus,
e.rempltirtbui, prseterquam in MS. nostrosic: qui etiam Alterius gemitus credidit esse suos.
obiitn mentis Martii ; anleltac in signaiido diemensis Hic requiescit Papa Pelagius, qui sedit annos im
semper usus divisione Rmnnna, el pro n Martii, rficln- menses x, dies x et um, depositus Nonas Martii m :
^ |n fojm
Nonas Martias. Dum antcm deinceps sxpius juxta quse verba sepultum dixi lllMarlii, Vereor linnen tJVrasM ,/, e
nis ui
cimmodiori modo tempora ul hoe verum sit, el suspicor Epitaphii auctorem vel sepultwx!
conlingat mtlgariori isto et

fuerit animndver- triinscriplorem iu invenisse ecl legisse loco ui. Etenim


notari iu Anastasio, nperx prelinm
tere, hoc potissimttm seculo, eliam apud Latine scri- deprehendo m Epitapliiis SS. Gregoni et Bonifacii
C dep isitum dici F
benles, vnriari mpisse phrasim. lnterim dies Obitus IV, aliisque eadem xtate composilis,

pro mortuo et sic ignotus nobis maneret dies quo Pe-


tam expresse notatus, securos nos reddit de verilale :

lagius I sepiilius fuit, sed absque ullo Chronologise


chronologise, per numeros in Gatalogis assignatos.
Ponlificalis , a talidie nusquam pendenlis, incommodo,
2 Porro ingeulia Pelagii elogla continel ejus epita-
Sanctum vocari, 3 Baronius mensem et tltcm, qno creiilns cst Pela-
phiiim.rujtts inlnitu ab aliqnibus credo
Tliulus
fls j „„;(„,„ tiiiius ecclesiastici et aliquatido txhibiti
re- gius ignortin professus, satis kabuit initium Pontifiea-
s "" c "' dlu sed ejttsdem nwrle reltita naronil
periatur vestigium. Verosimilius ex illo Epitaphio in- tus ejtts ponere uitno : Itoil-

sub Sergio ad annum dlix. rniBiiffl istum ipsius quintum numeral :


tatio.
feras ,
posleriari aliquo seculo, puta xi,
enim suadebal Eptlaphii clausula sttpra pmita,
Papa III, hujits et aliorum vanorum Ponlifiatm, in hoc
quam eliam ipse recilal dissimuluvil aulem annotarc,
Valicano tumuliitorum, sepulcra marmoribas et titulis
:

numeros ibi crpicssos debuissct ciepisse


ornnla fuisse. Sergii certe istius slatem ae sttjlum rtfe- quod juxta
Pelagius anno di.iu, xu Aprilis, numsux Cbroiw-
id
runt verstis, ul patebil eos cum atiis istius Ponliftcts
logix repngnare sttlis vidibat. Ceterum quamlo jttm sx-
conferenti ;ipsum hic accipe.
ilitqtie

Terrenum corpus claudant ba:c forte sepulcra, pe sdpiusque conlingel, aut eruditissimi viri
coniigtt
a me
fundatus in jjjj sa ncti rneritis derogatura viri. ncc nnqnam satis laudandi Baronii chronologiam
epitap io,
propom amfutandam, sine prtefatione levcreniiv.; aul
Vivit in arce policcelesti luce beatus,
rompellari ; ite-
Vivit et hic cunctis per pia facta locis. ipsiusnomen absqtte atw houorts lilnlo
dumtuxal causa fteri. Absit
Surgere judicin certus, dextramque tenentem, rum moueo, hac brevitatis

contttmeliam ei facere veltm, cujus doclnnx


Angelica, partem, se rapiento manu. enim ut
tanlttm credo debere, quanlum allen
Virtutum numeret titulos Ecclesia Dei, EccUsiam lotam
V, " E ')*'•
Quos ventura utinam secnla ferre queant. fortasse nemini.
' M)T. M

JOVNNES
.

85* CONATUS CIIRONICO-HISTORICUS

LXIII JOANNES III.

Ab an. 561 ad OANNBS, nationc Romanus, cx patrc Anastasio viro illustri, tempore Justiniani Augusti
57 i an \1
menses

J Dominica, anno dlxi annos xn,


* sedit xi, dies
m, 1 1. dies ordinalus xxi Augusti, in ,

23.
•Daron, a559 xxiii ; obiit anno dxxxiiii ; die xn Augusti; sepultus ad S. Petrum xm Juliij et cessavit
ad 512, an.
la, m. u, a. Episcopatus mcnses x, dies ui..
17.

tjpatium Pontificatus itlem liic quod in omnibus MSS. Martii, et vacantis Sedis menses m dumtaxat, dies
Jtatlo tempo-
niii i/uod pro xxui vel xxuti diebus, 7iotatis in Ana- xxu numerasset ; tamen acsilegisset menses iin, Joan-
rls.
stasio, scripserim xxm, quia id aptius est^ut per as- nis hujns initium retulit ad xxun Julii locc Junii : et

siijnntum Interpontificium veniatur ad Ordinationem liuic splialmati fquod alias mendo tijpograp/tico adscribi
Snrcrssoris, in Dominica (aciendam. liutio autem /ongio- potuissetj cojisequenter inhxrens, dum ejusdem Ju/ii
tin Vamtumis quam mensium
%
ni dierum xxu vel xxui, diem xin, sepu/turse adscriptum, inlel/exit de morte
passim notatorum ab Anustasio, patet ex pr&cedentibus non invenit totum tempus Sedis ab ^nastasio notatum,
et consequcntibus. sed annos xiii minus diebus xiu, id est annos xn,
2 Baronius ab anno dluiiii ad dlxii, hunc Pon- mcnses XI, dies xun.
tificatum sumens , licet Pelagium obiisse dixissel n

LXIV BENEDICTUS
Ab an. 575 ad enedictus, nuncupatus, a Graecis bonosus, natione Romanus, ex patre Bonifacio,
670, an. 4,
mcn. 1, dies lempore Justini Junioris, ordinatus anno *
dlxxu, xui Junii, eademque Dominica 11
28.
"Laron. a 572, :posl Pcntecoslen ; scdit annos m, mensem 1, dics xxum; obiit xn Augusli anno
ad 577.
hi.wimu, sepultus in Basilica B. Petri in secretario, sub die xxx mensis Julii : Cessavit
Episcopatus mcnscs 111, diesxui.

Jtatio tcmpo- \jnusam ante Benedicti Ordinationcm vacantis ultra minalis, et hi bontim nobis chronologiam faciunt , uti
r\s.
x menses Sedis, in Barbarorum t Italiam undique in- tamen pro diebus x cessantis, post
successus docebit. Si
cursaulium, frequentiam referas licet. Annos Pontifi- Benedictum Episcopatus, quos numerant Anastasiuni
cttus lu suggerunt Appendix ad Calaloyum Regin.r, codices omnes , et Auctor codicis nostri, liceat mihi
ct Catalogus Palatinus in Faticanu, atque cum MS. scribere dies xni, ut in Dominicam cadat Ordinatio
nostro Anastasiani Codices, Cassmensis,, Barbeiinia- Successoris. Baronius a xui Maji anni dlxxiii ordi-
nus, uterque Freiheruuius, Regnts, Mazarinianus, tur, propter obilum Joannis xm Juffi attributum et ad
Thuanus; contra excusa e.iemplu, solum tresannosnu- ultimam Juki dlxxuii , usque numerans , invenisse
merantia. Similiter pro diebus xum, quos h,xc po- etiam ipse putat an. m, menses i, dies xxuiu ; sed
mnit, xxuui suggeruntur in Catalogo Palatino, MS. hic memorix lapsus est, excusatu facilis ; essent enim
nostro, Freiheriano utroque codice, ceterisque prseno- men. n, d. xu.

lxv pelagius II
Ah an. !i"9 ad Romanus, ex patre Winigildo, temporibus Tiberii Conslantini et
elagius, natione
690, an. 10,
m, 1, dits 10.
* Bor, ab an.
577, ad nn
:." iii. n, m,
P Mauritii ordinatus xxui Novembris, anno dlxxuiui in Dominica, sedit annos x * ,
:

inenses n, dies x. Obiil anno ni.xxxx, 1111 Fcbruarii, sepultus ad S. Petrum die un
cjusJem mensis, el cessavit Episcopatus mensesui, dies xxuiih.

1 10/a( Anastasius ordinatum csse absque jussione nmio dlxxu itcrato repulsos a Gallia fuisse, nec ullra
Principis, eo quod Lougobardi obsiderent civitatem eam illis tentatam
leiji; adeo ut videanlur ab illa ex-
'nterpontifi-
.... ,, ,. ... . T .. elttm tonqtus,
Romanam, et multa vastatio ab eis in Italia fieret. pedilwne abiuctt per fehcwres suos contra Itaham suc- i u am va .
ta
(
'tim igitw jussio talis non soleret uisi post duoritm ut cessus, quos potuerunt jam inde ab anno dlxxuii Ro- stantibus Lon-
vuuuiiuin meruitan spatiwn adfcrri, quid minus poie- mam usque promovisse, el tola vagantes Italia usque ad sobardis.
rantHumani quam alterum fcrc tantum c.ipectare prtus- annum dlxxx tnfcsla omnia liabuisse, alque imprimis
quom ad ordinandum Eiirtum suuffl proccderent? Ne- cavisse ne Constantinopohm tuto commearent nuntii,
sctnius porro quamdiu duraverit Iiomaiuv urbis obsidio, suppetias militares acceleraturi.
tiut (juam/u fueril iuclioata; hoc scimus, Lougobardos 2 Qnod scjjitlturam ad S. Petrum altinet, hxcPe-
lagio
. fiitt Sasttioi &opylatam,Maii< Conaliis

IMAGINES AD VIWM EXPRESSAE


EX AEDICVLA SANCTI ANDREAE
PROPE BEATI GREGORII MAGNI ECCLESIAM,
NECNON EX VITA EIVSDEM BEATI GREGORII
A IOANNE DIACONO LIB.IV. CAP LXXXIII.ET LXXXIV
CONSCRIPTA. f

**a

WSl
ia m

v''7

/M*
•%.

gf&;

«tmkmmxj^
, ,

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 89*


A lagio faerit prcctcr morem accelerata, intra tertium ab est cum nolalnli a Latinis diversitate ; ut nova scilicrt D
Causa aecele- obitu diem, quod minime liceret corpu.s peste exstin- Chnsttana xra, cum alia ab Orbe condito usitatiori P*t*an»n
rafx Deposi-
ctiinhumatum serware, m ecclesia Lateranensi deposi- quadttnitcnus in ntttncris c.rtremis concordaret.
ttonls
tum; quoad usque, cclebrata Eteclione vel etiam Or- s,,jln d,versx
5 Dalam quitunc subscrtlnbant Epistolis, SOhm ex»
dinatione successoris, id faccre liceret majori cum otio primebant Indictwnts et Imperii annos, qualis est tila
^
nu^u!
et digna Pontifice pompa. Quamvis autem fas sit cre- Pelagii ad Aunarium Jutissiodorcnscm, a Labbwo
dere, instauratas eidem posiea fuisse exequias solennio- nostro e.x sua MS. Bibliolheca inserta Conciliis, et
res : is tamen
quo fuerat ad Vaticanam Basilicam
dies, data pridie Kalend. Novenjbrium, imperante Dom-
corpus delatum, mansit inscriptus istius Mcclesise Epltc- no Mauricio Tiberio Imp. Augusto, auno u, Imli-
meridibus scu Annivcrsariis, indeque in Catatogos ctione u, id est anno dlxxxui. Qux autem anteu e.r-
translatus est. tabat ad eumdem Epistola alia, data
ni Nonas Octo-
3 Baronius, qui Successores Vigilii justo citius in- bris imperante Domno Tiberio
Solum non
10
, Constantinopoli
ducendo in /Jpostolicam Sedem annos duos amiserat, Augusto anno un, videtur csse quoad lianc clausulam
12 annos dan-
dos Pelagio, vidcbatque Pelagium hnnc omnino vixisse usque ad muttta, itaqne legenda, Iraperante Domno Mauritio
annum dlxxxx, ipsos eidem adjun.rit repugnantibus , Tiberio [nam decessor, qtti simpliciter Tiberius diceba -

ommbus excmplaribus Anastasianis cum nostro MS. tur, solitm regnavit annis iu) Constantinopoli Augu-
Repuijnat etiam antiquior tllts Palatinus Cutalogus sto anno uir, Indietione uu, ut intelligatur annua
atque hoc ipso Catalogo inulto vetustior Appendix xn vulgarts xrx dlxxxuiii, quando xui Augusti
et xxiu
Pontificum post Catalogum secundum, in hoc eodem Septembris initium acceperat annus tam Imperiiquam
Pelagio desincns, expresseque notans, quod Pelagius Indictionis septimus. Sed de Epocha annorum Mau-
sedit annos x, raenses n, diesx. Ne autem dubitari ritii, qui volet accurate cognoscere, adeat Caput v,
quinsubS. Grcgotio, Pelagii ftujus Successore,
possit, Exctjcsis nostrx Prxliminaris ante tomnm 3 Mar-
i

scripla sit Appendix ista, facit hxc post nomen Pela- tii, ttbi discet duplicem xram Manrttitinain disliittjucrc
gii cluusula : A B. Petro usque nunc fiunt anni Imperii scilicet et Consulatus, initi anno u Tmperii,
B ccccxliu et mensis i, dies ui excepto intervalio prottt apparet manifeste in Chrontco Conslantinopoli-
probat istius ft
omnino tempo- Episcopatus. Finis. Si hosce numeros ita subduxit tano, quod vulgo, sed pcrperam, Alexnndrinum nuuc
ris scriptutn. collector, sicuti in suo Catalogo sigillatim ad singutos appellant post Gietseriun, et Fastos Siculos Scaliger
Pontifices scripserat ; sna eitin vehemcntcr fefel/it sup- vooaverat. Eamdem autem distiiicltoitem agnoscit et
putatio : nam saltem juxta ecgraphum nostrum cotli- sequitur ettam sintonius Pagi, in crttdttisstma sua
gerentur anni duii, prxter menses et dies Xnterponti- Dissertatwne Hijpatica, alias etiam riobis laudata.
ficiis assignatos. Mclius in Anastasio excuso post hunc Cantellius noster in mox laudando libro Part. 2 Dis-
Pelagium morte S. Silve-
ximilis additur cluusula. A sert. \, cap. 8 putat hunc Pelagium primum fuisse qui
stri, usque ad hunc priraum GregDrium fuerunt , Imperalorts itomcn ct atnws cpistolis suts udscripserU :

anni ccxlui, hoc enim vertssimum est, cum obicrit quod non vacat nunc c.raminare operosins.
Silvestcr anno cccxxxu excunte, et Grcgorius sit or- 6 Baronius Pelagii II Ponti/icatnm exorsus xi No-
dinatus anno dxc, longc ultra dimidtum provecto. vembris anni dlxxuii, dcfunctum eum stfituit un Fe-
4 Ex talibus atttem clausulis patest ronfici, nullatn bruarii, quo sctlicet non mortuus, sed sepultus est.

Necdum tunc
tunc adhuc certam fuisse sEram Christianam in usu, Certe Gregorius Turonensis ait, quod medio mense
vsurpabatur quamvis eam, qux a Christi lucarnatione appeltatur, undecimo (Junuarius is erat, sicut Lco in Sernwurd,-
Mra ab In- jam ab annis quinqttaginta fuisset excogitata u Diontjsio Jejunio decimi mensis eo nomine Decembrem intelli-
carnatione
Christi,
cxiyuo Abbate Romano : alias enim non voluisset Au- git) quam inguinariam vocant,
adveniens clades,
ctor annorum calcnlos a morte S. Petri subducere : primum omniura Pelagium Papam perculit qux :

Quare mcrito censuit Labbwus noster, in novissima Con- cum intra paucos dies correptos extiaguerct, satis est si

ciliorum editione, de ea qux nunc habetur Pelagii II ad initittm Februarii rivum, juxta numcrorum in Ca- m
. , . , . . ., , . , , Tempus morlts
ad Joannem Constantiuopolitanum Epislola, quod ne-
,
tatogisdcsianatoriim duclnm, rcttncamits. Nataits Ale-
vl & L u iturx.
fas sit eam separare a subdolis Isidori mercibus, xander duo dtsticha rccitat, lamquuni ct pro Epitajihio
quonomine et alix qusedam sttb ejusdem Pontiftcis no- posita, alligttns Romam sitbtcrraneam Artntjhi lib. 2
mine reprobantur. Nam prxlcr stylum, qtti in aUeruts cap. 8; ubi ista quidem disticha leguntnr, sed Epita-
dcperditse locum confictam tpsam esscdocct, idem cvtt- phio Pclagii I inserta, ut dtcatarc nequeam, quo er-
uddi/a cuidam
suppositix Pe- vincitttr hoc ipso, quod dicatur data Kalendis Martii
rore huc sit abreptus Natalis. Prxler menses ui In-
^
larjii cpistolx, anno Domini t>lxxxu, Indictione u : hoc eitiin in tcrpontificii, dies xxuui nttmcrant Codex Mazarinianus
tali Eptstola eo absurdius est, quo scribebatur Constan- et MS. nostrum ; quos aliis, xxu dumtaxat nttmeranti-
tinopoiim, ubi nemini adhuv cogitatio inctderat fquan- bus, pnrferendos, cx initio S. Gregoru patet, imo ad~
tum quidem scimtts) de annis Domiuicz Incarnattottis dito die uno augcndos.
numerattdis. Cum autem id ibtcwptum est fieri, cosptum

LXVI S. GREGORIUS
regobius S. R. E. Diaconus septimus et Constantinopoli Apocrisiarius, natione Ro- M>an. 590 at

nianus, ex patre Gordiano, tempore Mauritii Imperatoris, ordinatus Septembris mei.»,dtu


lti

Ijr Dominica die,anno dlxxxx, sedit annos xm, menses ui, dies x, defunelus xu Martii
10 -

anni dciu, sepultus in basilica B. Petri Apostoli antc secretarium : et eessavit Episcopatus

menses u, dies xuu.


'
BnA * -

J. V7u7 hk nolandmn quod non sit a nobis


occurril, dem diem -potuil exerrare. Solum noto prxdictum cnltum
ylene explicalum in Martio Baroniana Clironologia,
: et
ja m statim a morte Sancti frequcnlatum fuisse, non item
certissimis utriusque fesli, quo Ordinatio et Mors Gre- occasione alieujus Translatioms (uti in plerisque factum
goriiannue colitur, inclusa tcrminis, nec ad unum qui- inilio vidimus) institulum. Colunlur euim nuuc plerique
non
90* CONATUS CHRONICOHISTORICUS
non ipso quo marlni fumtnt dte, scd quo ex tali occa- pars altera supcr eumdcm humerum veniens, pro-
sinnc in libro Pontificati lcgcbantur dcpositi. Ast vero pria rectitudine non per me<Iinm corporis, sed ex
SS Petrus, Clemens, Alexander, Urbanus.Sixtus II, latere pendet
circa verticem vcro, tabulai siraili-
:

Mnrrellus, Silvester, ct tti qui alii, quornm et exsta- tudinem, quod vivcntis insigne est, prseferens, non
banl Acta et mrmoria ftetiva <tf< initio ci semper habita coronam. Ex quo manifestissime declaratur, quia
fuit, itlo die depositi ab Anastasio dicuntur, non quo Gre^orius, dum adhuc viveret, suam similitudinera
sepulti, sed qno mortui fuerunt : et hoc rltam hmc S. depingi salubriter voluit, in quo posset a suis mo-
Gregorio contigit, nachis, non pro elationis gloria, sed pro cognitae
2 Cavallcrius ejfigiem htijus sanctissimt Pontifris, districlionis cautela freqiientius intueri, ubi hujus-
uii (nvenil tii t/la 'i">im prat octilia habuit picturarum raodi distichon ipse dictavit.

serie, sic c.rinbutt, mento raso, vitltuquc rotundo : Christe potcns D.imine, nosfri largitor honoris,
uti umijitc cnntra certiorcm rjits descriptianem, quam Indultum ofii^ium solita pietate guberna.
ex picfuris antiqnis habrmits in Vita scripta per Jnan- Ibi ctiara tcmpore jam Petri Archidiaconi et Joan-

nern Dtaconum lib. 4 cap. 83, 8i, et 85, ubi etiam nis (Economi, Saturninus monachus dextra lajva-
Patru ar Malris forma bis vrrlns p.r)irimititr : In que; B. Grcgorii, effigies sanctorum Apostolorura,
Ex anltquls
plcturis datur Gregoriani monasteni atrio, jussu Gregorii, juxta quemadmodum modo videntur, depinxit. Quo scilicet
furmu patrls nvinphsjum, dure iconae veterrirme artificialiter de- Joco nonnumquam divinitus caadela succenditur, et
Gordiani,
picUo usque hactenus videntur in quarum altera : in ejusdem similitudinis effi^ie pro regirainesui rao-
beatus ApostMus Petrus sedens conspicitur, stantem nasterii s^peB. Gregnrius pr;es°ntatur.
Gordianum Rcgionarium, videlicet patrem Grego- 4 Haeteniis Joannis Diuconi verba: qu-c ut camtno-
rii, inanu dextera per dexteram nihilominus susce- dius intcl/igcrentiir, placuii n Clarissimo ct Ornatis-
pisse. Cujua Gordiani habitus, castanei coloris pla- simo viro Baliftasare Moreto, BuUftasnris fHio, accipcre
e.r Istis vrro
ncta est, sub planeta dalmatica, in pedilms caligas commodatani teream himcllam, in qua sculptas Itabrbat
simile fit,

hahons : statura longa, facies deducta, virides oculi, Grcijorii Paventu.in-iue efftgies. sumptas a supra me~
barba modica, capili condensi, vultus gravis. In al- moratis vetitslis exemplarihns, Quamquam enim ille ipsa
trra vcro raater Gregorii sedens depicta est Silvia, sit usus in excndendis Annnlibns Baronianis,intev om-
candido velainine a dexlero humero taliter contra nium rnanus versantibus ; sunt lamen rirca liubitian
sinistram revo'uto contecta, ut sub eo manus tam- mthi it"tanda aliqua, Annilium Conditcri mitnis obser-
quaro deplaneta subducat, et circa pectus sub gula vata. Ac primo quidcm non displicct conjectuva ejus de
inferior funica pscudolartinei coloris appareat, quae Gordiano Palre. gttem Regi<marium appcllat Joan-
non solum
ii..: j •
> sinuaraine super ped-'s defluat, duabus zonis nes, nonita accipiendum ut intelligatur Prtpfecttts Rc- 1'atrem fttlsse

ad similitudinem dalraaticarum, sed latioribus ora- gionis alicujus Urbanx fuissc, qn.r rrat dtgnitas secu- Diacomtm
Rcgionarium,
niiio distincta : statura plena, facies rotunda qui- laris, Capo-Rione nunc vuhjo dicta : sed esse titutum
dcin et candidn, s<'d senio jam ru<iosa, quam ipsa Eccle iasticum, atque adeo Gordianura, (/(* conscnsu
quoque scnectus pulcherrimam fuisse significat : nxovts, Clevo adscriptum, fuissc unum e:: septem pri-
oculis glaucis et grandibus, supercihis modicis, la- mi Ordinis Diaconis, qui Regionarii appellanfur. Id
bellisvenustis, vultu hilaris, fercns in capite matro- sanc sundet Dahnniicr, quam feqnc ac (Uius indutus
nalem mitram, candentis brandei raritate nimba- videtur, farma. Sed httic Baroniana? coujectuvx stnii-
tam, duobus dexterns digilis signaculo Crucis se lcm addUam velim dc Matre qu.r et ipsa rredi possit t

munire velle pnetondens : in sinistra vero patens in ordmem vecepta Dinconissarwn, quavum Dalmaticje

psalterium retinens.in quo hoc scriptumest: Vivet in hoc fuevint, a Dalmalicis Diaronorum diver$a>,quod
anima maa, et laudabit te. at judicia tua adjuvabunt hx ad latrra apert.r, ists, nodis adstrictx fncrint, sed et Htdtrem
Nr \ dexterd vero cubitu, usque ad sinistrum utiad dexterum Silvuc gentt arparet. Ccvteet illafut Diaconissam,
circa scapulus, Versus nscendens reflectitur, qui ita Joanncs appeltat) matmnalis mitra, nullam similitu-
m- habei : CRKGORIVS SILVI/E MATRl dincm habet cttm secularium mntronaritm cultu, in
VECIT. vetustis Romanse antiquitatis nummis s.vpe arcurrente
3 Sed et in absidicuta post Fratrum cellarium, sicul ucc mitra EpiscnpotU ; ut mtritm censeri non
iptiusquc Gregorius, ejusdem nrtificis magisterio, in rota dcbcat t st usits cavnm d.tmtaxat fucvit pro Ordiue eccle-
Greqorll :

gypsea pictua ostenditur, Slatura justa et bene siastico utriitsque sc.ru s adinvrntus, ciquc. propriv.J.
formata, faoifl de paterno) faciei longitudine et raa- 5 A Daltnaticis tcanseo ad Planetas. llanc in sua
terna? rotnnditate ita medie temperata, ut cum ro- Gregorius manifcsle cernilur esse indutus. Vides
effigir

tunditate quad.nn decentissime videatur esso de- aulcnt cam, nultos uspiam angulos habrntem, ut habet A planela
ducta : barba paterno more subfulvaet modica ita : supicma vestis patris sub manti dextra ; sed rotundam Sncerdotali
filii,
calvaster, media fVonte gr-mellos cincinnos
ut in totam, et ab hnmcris ad grnua per rectas pliras pcr-
rariusculos habeat, et dextrorsum dcflexos corona : pendicviaviirv defluam, nisi quateni:s id impediuut ma-
rotunda etspatiosa: capillo subnigro et decenter ntts, ad exercitium sui officii extenL-e, extra vel subtus
illtorto, sub auriculce medium pendente fronte : eam. Ast nullas ejusmodi pliras rcctas in amictu pa-
gpeciosa . delatia et longis, sed exilibus super- rentum vidrrc est, ted ab ipso iuitio transvrrsales. uti
ciliis : oculis pupillas fnrvis , non quidem ma- in velrrnm Rnmanorum togis, ab liumcro ad humerum
gnis sed patulis : subocularibus [denis : naso a ra- supernr tluciis, vidcre est. Accitralius itjitur credo locu-
dice ver<.'entium Buperciliorum subtiliter directo, luntm fuissc Joannem, si Gordianum et Silviam, non distingitendx
sui.tparentum
circa medium
deinde paulo recurvo, et in
latiore, Planeta scd Toga indutos dcscripsisset. Planetas cnim
togce.
extremo patulis naribus pra?minente ore rubro, : Sacerdolilms privative proprias esse, nemo cst quidubi-
trassis et subdividuis Labiis, geniscompositis,mento tavcrit hactenus; mutto minus, quieam Diaconissiscom'
a confinio maxillarum decibiliter prominente. Colore municaverit. Quod si Silvia Planetam indnta non rst,
aqnilino et vivido, nondum, sicut ei postea conti- mnllo minus enm indutus est Gordianus, cujits supe-
git,cardiaco. Vultu mitis, manibus pulchris, tere- rior amictits si rxpUcarelur, videtur in quatuar angu-
tibus digitis, ot habilibus ad scribenduro. PraHe- los exlendendus fuisse, ticet unus eorum dnmtaxat ap~
rea plancta super dalmaticam castanea.Evangelinra pareat, sicut jam monui;in ceteris simtllimus est ami-
iu modusCrucis in dextera, pallio raedio
sinistra, culo Silvias, nisi quod hic minus laxior qnam iste videri
cri, a dextro videlicet humero sub pectore super possit. De Caligarum ct Calceorum discrimine nihil
stounchum circulatim deducto, deinde sursum per est quod dicam : hcs enim appavet sua pefle totum pe-
sinistrum humerum post tergum deposito cujus : dcm involvcre, ut facinnt ii qmbus hodiequc utimur,
supra
;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 01*


siijira pedem adstricli ; cum istse loris quibusdam ad- Cioceonio sic rasus iu veteri suo monttmetilo spectntnr D
strinijerentur ad calcem, t.ntle eudem loru sttperne per Innoceniius If anno mcci.iii defunclus. Si tameu tatis OnBGOEIOS.
ttbium circumvuluta ad usque poplilcs ducebanlur, lo- antttptum nwiiumenluin itlittt est : ut non esse docel
tamque tibiam obtegebanl : unde is/Kii Amjeli ad Pe- triptep coronamentum, ntsi Itoe dixcris postea addittim.
trum Acl. 12 Calcca te caligas tuas, Evilem itinien secuto etium Hunorius IV rasn burbii
C Carolus Mucer in aucliori fratris sui Dominici e.rprimilur, el longe anlea Leo III in Triclinio La-
Ilierolexico, ad vocem Baeulus Episcopalis, liuud lenitieiiM.

multum absimilem S. Gregorii effigiem proponii bac 7 Casinense Bulliirium, Venetits ediliim anno luuO, Afflcta Grego-
rio Btilla,
forma : initium suniit ab insitjni figmento, qnod ail in Snblticnisi

arcltivio Itaberi. Ibi senbere dicilur Gregonus EpisCO-


pus, servus servorum Dei, reverentissimo ac pru-
dentissiino Honorato, Presbjlero et Monacho aique
Abbati venerabilis monasterii sancti Gonfessoris ac
Patris Benedicti et sanctse Virgir.is Sororis ejus
Scliolasticfe, quod ponitur in Sublaco : omtiiuutur
qitx huic scripsisset Gregorius : sed ipse sic conelu-
dens inducitw : Ego Gregorius, i-anclae Romanoe

ecclesia; Prsesul, scripsi Vitam B. Benedicti.etlegi pro Regtila


Regulam quain ipse Sanctus manu propria scripsit S. Btnedtcli,

laudavi eaui et confirniavi in sancta Synodo, et per


diversas partes ltaliae ; et ubicumque Latinffi liltene

legcreiitur, prsecepi ut diligentissime observarent,


quicumque ad conversionis gratiam accessuri cssent
usque ad finem mundi. Et confirmo duudecim mo-
nasteria, quaa ipse Sanctus construxit etc. cur islud
etc. nonne prtmuin hoc adeoque insigne priviiegium
lotum legi merebatnr .'} Scriptum per manum Bene-

dicti Scriniarii S. R. E. mense Majo Indict. 12,


Pontificatus Domni Gregorii in sacratissima Scde
B. Petri Apostuli anno quarto. Recle se Itabent In-
diclioel aniius Ponliftcatns : sed iititinm ct flnis quam (ilirrrnt a vero
tonge distanl a slijlo Gregorii'. Huiic qiiidem Regesto- rjus sttjlo.

1-nm cidleclor nvbis invidit, otnissis fomalitalibus so-


lam epislolarum subslanliam describcns, sub ejns ad
quem diriguniur nomine ; habemus tamen eumdem [i le-
lner expressum u /'enerabili Urda lib. I Uist. cap.
28 et 2\> tii epistolis, quas Reverendissimo et sanctis-
simo Fratri Virgilio Arelalensi, et Augustino Ctiiiiia-
rtensi Coepiscopo Gregorius, servus servorura Dei
scripsit, sub Data die decimo Kalendarum Juliarum
ex monumcntis imperante Domino nostro Mauritio Tiberio piissimo
Hartc se Macer accepisse pwfitelnr
anliquitatU ea ncn di- Augusto anno decimo nonu, post Consulatum ejus-
Alfonsi Ciaeconit, sed cttjtts sit

judicat. Ex ptcla ad ntirein toltimbtt pietle est inlelti- dem Domini nostri anno decimo octavo, Indictione
quarta. El stmtliter sitbsujiiabiitur, qu.r cttp. 23, pr:e-
gere,non esse Sancto vivente expressam imaginem; et
mtttebalur, tibsque initiali formula : ad Augustini so-
ex labttla uiltiloininiis ud veriicem expressa, datttr causa
cios, Data die deciiua Kalendarum, Augustarum,
optnandi, ex originali velusliori acceplam ab eo qui
imperante... anno xiu, post Consulatum... xin,
non mlelligeret, prxdictam tahtlam signum esse perso-
Sitne tamen Indict. xiu.
nx titnc cum ipsa pingebutnr viventis.
primis seculis, V
8 Notat titttem vir ertidilus,lolisocto
Scriplore Vitx Joanne antiquior, non ausim deftuire; pro-
nulli Romanorum Potitifuum in usit futsse ul nomin Aominis
ipse enim lib. i cap. 70 tcstalur, quod. jam ante sua /ii ti lorus anle
stium pr.cponeret ejtis nominiiiti scnbebat. Caplitm atl
Bplttolas
tempora, id seculum x, consuetudinaliter
est attle
id vanttri seculo primum ix, sub Gregorio II, III, IV, nccduin ftxus
Spiritussanctus in specie columbie super scribentis
el Leonem IV fecisse exemplo suo
ut postcns idem itsus
Gregorii caput depingitur stcttt scilicel illum viderat
;

slnbilis maiierei. Idsiverum esset, falsi


arguertt etiam
Saneti ipsitts Diaconus Pelrus, eoque mortuo prxdi-
illas qnx ibidem habentur consequenter
constilutwnes,
caverat. Interim arclior etiam quam in Baroniana ima-
sub tiomintbusTheoilori et Zachari» Pontificum.
Fe-
gine Pallii formaltic apparet; Planelx, strictior ; ex uostn Petri
rvmdiim hxc impnmenda essent, accipio
Crucis vero Patriarcltalis seu Ponttficalis norma Itaud Metropolitttnurum
adkue Josephi Catitelii tomum de Hisloria
absttrde colligas, illam etileuus tl forte diu post
urbium, ttbt exemplis demonstralum itivenio,
plitribus
simpHcem Celerum ex hactenus deductis apparel,
fuisse. Leo-
paite 1 Dissert. 3 cap. 1, jamindea temporeS.
quam non immerilo formidaverim, posl Prxfalionem babuisse Ptmtificum
nisl upparere, pro mdifferenti
ad Efftgies Ponttfteum num. 4, ue seepius imjenium nomen suum
veteres, prxponerentne au postponerent
suum secttti pictores fuerittt, qitam cerlum itllum mo-
Qutn elium observat ; Cice-
numentum. Nam et Pallium, quo S. Silvestrum et 1 uscin scribebant nomini.
ronem,sive Ttroni sive C.esori Pompeiove scriberet,
multos exinde successores ejits, amicil Cavalleritts prx-
Imnglnum suitm quasi cerla lege semper prxpostttsse ejus
ter usitm anliquilatis est, nec alm ejus forma quam nomen
Ponttflctarum credas Uctusse
nomim cui scribebat; ne solt majori olim
Cavullerii quali hic induilur Gregorius facile invenietur ante se-
Itaque httc ex parte
iiolata
culum xn uti nec ejtts qua S. Anastasium a S. Sil- nomen suum primo loco scribere.
;
Constitulionibus prxdtctis, si uliud
inctrlttudo. nihil detrahalur
veslro seplimum ae plures deinde ex anliquis videmus
relinquo Francis, S.
peccentuihit.quod expetidendum
indutos apud eumdem Cavallerium, scilicet ramosa
arrogantibus, cottlra quam ibt,
di-
Ap- Beneditti corpus sibi
instar Y, quemadmodnm plenius explicabitur in
dut, ab tnst.ju, uno
atttr. Manet inlerim, quod anlea
pendice ad hancprimam pttrlem. Similiter dixerim ra- BuHunum tstud.
plunbus, initium sumere
dendttrum barbarum usum non fuisse a Pontifcibus si non et
de Nuce Abbas La-
receplum, nisi admodum sero; primitsque in Oldoini 9 Vidtl hoc dociissmius Angelus
sinensis
; ;

02* CONATUS CHRQNICO-HISTORTCUS.


sinensis : idcoque in suis ad S. Benedicti Vitam et annis post Gregorium VII, Basilicx Vaticanx attri- D
quam non P rot)a
cnEComrs. Chromcon Cassincnse notis cavit itlius mcntionem fa- bntas a snis Decessoribus Indnltientias latissime
rentur tamen
cere, cum agil <Ie Sublaco, de Fita Benedicti, deque extendens, septera annos septemque quadragenas non ei additx

ejus Regula. Contempsit illud etiam, nec nominare exccsscrit : nec scio an vel tcmpore Gregorii XII, ini- Inttulgcnttx
enormes.
dignatus fst Mabillonus, atite Acia Sanctorum Scne- tio scculi xu, eo usque excreverit Pontificum Hberalitas
dictorum cadem tractans, in prolixa ad opus prxclarum Quod si in istis quingentis annis excessus est, quanto

Prssfatione. Nempe certis verisque testimoniis, ipsius grandior cxcessus erit in aliis, qitae ibidem pnemittun-

quoque S. Gregorii, commendentissimam Regnlam, tur, septcm orationibus ? Lcijitur enim de iisdem, quod
sciebant viri sapientissimt, non egere ficta cjusmodi quicuraque cas in statu gratiae existens dixerit

titude ; quos utinam omnes ii imitarcntnr, quibus su- devote, ante imaginem Pietatis, cum septem Pater
bindc delrahunlur faha ct Eruditis liominibtts stoma_ noster et septem Ave Maria, lucrabitur quinqua-
chitm movcntia, ut vera decora apparcant in htce ma. ginta sex millia annorum indulgentiarum, quae a
jori, Td si faeerent, non ita, velut pro aris ac focis t tribns summis Pontifieibus datte fuerunt ; videlicet,

inveherentur in nostros conatus; ncc tam pervicaciter primo a B. Gregnrio. quutuordecim millia secun- ;

Afflclx Grc-
gurio Indul- sibi pntarent propugnandum, quidquid nimiu majorum do, a Papa Nicolao V, quatuordecim millia, anno
gentla Sta- simplicitas quocumque modo in luccm protulit de sua Domini mccccxlix tertio, a Papa Sixto IV, qui has
;

tionarix Indulgentias duplicavit anno Domini mcccclxxiv.


origine; non etiam talia ponerent in capite Privilegio-
rnin suornm,neqne canomtata omnia esse putarent, si Et sic sunt in summa quinquaginta millia annorum.
aliqui Pontiflcum, benigneinclinato ad illasibi confir- Ncc udhuc satis, quia {si fus cst credere) Innocentius

rwuida, cnnv non fuit qiium scverissnne exculere sin- VIII (mortuus est liic annis xxx ante impressionem
imo flctitlx,
rfnla : qnod imprimis probare potest Indulgentiarura Breviarii) addentibus duas ibidem sequenl.es oratio-

Slitionanarum canfirmatio, facta a Bonifacio VIII, ac nes duplicavit Indulgentias antedictas. Seutmnt, dc.
si carum auctor fuissct. nostcr S. Gregorius idquc : his qiudqnid velint ulit : ego niliil dubito quin mers

imposturx omma, primum in volanti atiqua incerti


E
liic etiam foret refutandum, nisi commodius fieret Dis- sint

pertatione xum, occasione Indulgentiarum Sergio II auctoris charta miscrrimo isto seculo xui nd qusestum

affirtarum. protrusa, deinde in hnnc Breviarii apparalum absque


10 In Breviarip, sccundum usum Romanse Ecclcsix legitima auctoritate vel Romame Curim conscientia ad-
ttrm rrn'io impresso Venetiis, inter prxvias nd ipsum Rubricas, jecta, proindeque consuttissune a Romanis Pontificibus
de b vulnni- queedam pro juvenum Clcricorum injtructione factum esse post Tridentinum Concilium, ut facultas
et
bus ChrUti,
jmrmja, prmparatoriasque ad Sacrum dicendum ora- imprimcndorum Bveviariorum rcstringcrctur ad exetn-
tiones, etiam hujnsmodi una habetur, velul composita a plar quod Rnnix excusum foret. Interim dotendum, res verxgue pie-
tati damnosx,
S. Grcgorio. optimas atquc ad fovcndam pietatcm aptissimas, una
Ave Manus dextra Christi, cum mcmona ficiiliarum istarum Indulgentiarum, fuisse
Perforata plaga tristi, abolitas : enim abusus fuerat, sed usus relin-
toltendus
Nos ad dextram jube sisti, quendus, neque propter adjuncta ihania eradicandum
Quos per dextram redemisti. triticum. Juvcrit intcrim hscc nolasse, contra eos qui
Ave Palma Jesu Iseva, ferre nequeunt quod aliquis subinde examinandum sibi
,

Sic confixa plaga sceva ;


putct, qnam vere datx sint, qucc antiquitus datne prx-
Nos ab svo mortis leva, sumuntur Indulgcnlur, nec tamen originaliter profe-
Quam produxit mater Eva. runtur. Non promovent ista, sed destruunt pietatem ;
Ave vulnus dextri Pedis, caquc intcntionc existuno dxmonem talia suggcrere ho-
./Edem mentis srcpe hedis, minibus, alias non 7nalis, zelumque habentibus sed uun
Dum ad eam ssepe redis, secundum scientiam : et ideo divino prorsus consiiio in-
Esto nobis spes mercedis. stituta sacra Rituum Congregatio, istiusmodi spuris
Ave plaga laevae Pluotae pietatis abortivis abolendis intcndit.

Qua virtutum crescunt plantse ;


12 Ceterum ad convinccndum eos, qui sumpta ex
Nos ab hoste supplantante sic impresso Br< viario occasnme, prtedictos Pontifices,
nec consenta-
,
Contuere, post et ante. prxserthn ultimos Sixtura et Innocentium tain uidis- ncx parcitati,
Ave Lalus lunceatum, cretx profustonis veilent reos tencri ; snfficcre possunt, F
Unde fluxit flumen gratum ;
quae habcntur in Missalibus anno mdxi, per Jacobnm
Praebe nobis conducatum, Mareschai tn Bclgio fnisi fallorj et anno MDXIX Cx-
Ad ffiternee vita statum. saraugit&tx in Hispania excusis, ubi proponitur Tren-
Singulit stvophis subjungitur, ex voluntate Auctoris tenarium Missarum S. Gregorii, secundum usum
(ut privfritiir) diccinlum Pater noster, additurque #. Romanum, in S. Sebastiano ceiebrari solitarum, quod
Vulneratus est propter iniquitates nostras ; el fJ. quicunique dixerit vel dici fecerit, obtinebit tres an-
Altritus est propler scelera nostra ; atque Coliecta, nos et tres quadragenas Indulgentiarum, per Dom-
Concede quocsumus, omnipotens Deus, ut dignissi- num Innocentiura Papara datarum, utiqne Innocen-
ma vulnera dilectissimi Filii tui Domini nostri tium VIII, tam recentitunc adhuc memoria, ut qui ipso
Jesu Christi cordibus nostris imprimantur, mentes- verosimiliter udltuc vivcnte Romx impressit exemplar,
que nostras illustrent, et in tuo sancto servitio quod aliisccuti sunt, necessc non putavcrit nominis nu-
faciant amore ferventes. Per euradem etc. mciitm addcre. Exiijitur autcm pro Indulqentia lam
M Quam pu- oc devote composita suut hxc omnia, modcrata, non solum ut dkantur Missx tritjinta mox
qux ut Cre tam ccrluni nutlC crit vcl mtuiicc versatis, specificandx primo
nihil 111 iis : sed, debet Sacerdos, qualibet
gonl VII ronti/lces
esse conce'
esse quod stylum Qregoriani xvi sapiat, et potius ad die, qua ipse est celebraturus, invocare gratiam qua
ergn ilicen-
dcretur scculum xiu vcl xiv rcfcicudum uon sit. Vt tamcn Spiritus sancti, et deinde dicere Nocturnum illius teavelcurantet
qnis sustinere vellet, propler Breviarii, qualiscumque diei : deinde septem Psalmos pcenitentiales, cum Tncenarii
rcvcicniinm, Gregorio precibusetsequentibusorationitus:posteaveroquam Grt9°
si non Primo, saltcm Septimo, lli >
;

Sancto ctiitm dicto, ct sccttlo \\ ca posse adscribi ; ne- celebraverit, dicat Vigilias mortuorum : ethoc omni
tninitamen probaret, guod fertur Auctor, eas preces die cum magna devotione et suorum peccatorum con-
devote legentibus quingentos annos dcdisse. Jam fessione: aliqui vero dicunt totum Psalterium (pront
enim Bissertatione 8, uum. 7 vidimus, quam primis scilicet per ferias ordinatum jacet in BrcviarioJ usque
itlisejusmodi largitatis seculis pard fuerint Romani ad Psalmum, Dixit Dominus, in Vesperis de Domi-
PontifHcs, et quod Nicolaus IV, ducentis et amplius nica, et jejunant omni omnibus
die. Et in prredictis

Missis
: ;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 9if


functa. Dcnique sequuntur orationes tres dicendae scrtim in partibus infcrioris ac supertoris Germaniss D
omni die celebrata Mi.ssa Trentenani, secundum ejusmodi tricenarium, cum propria (inEGOIUls
vel aliena prmser-
usum pr&dictsa Romanae Ecclesiae. Iim dcfunctorum causa unijunlur, curandum sibi petunt
13 Dicuntur autemWl\ss3d illx, S. Gregorii ; nonquia vel testamento legant. Cttm autem aliqttoties jam conti-
ipse tali rilu ac ordine, quo prxscribuntitr, dicenrfas gerit varios Sacerdoles ex me rcquirere, quomodo tali-
cum penultima notctur rfe ipsomet S. Gre-
instttuerit, buapossent ac debcrent facere satis
; placet eammdem

a posteris gorio sed quia excmplnm derfit defunctos juvandi sub


: Mtssamm dcsignationem, quamquam ejus Autiorem
nistUuium isfo Missurum numero, secundum quod in Vila pcr ncqucam indictnv, cx antiquis istis Mtssuhbus
hk ttj<-
fjus exemplo, Joannem Diaronnm descripta lcgitur num. 16 Itb. i, ponere.
rfeFrotre proprietario cui impenrfenrfa a ceteris suf-
, Prima debet esse de Dominica prima Adventus.
frayia per trujtnta dies suspenrft jusserat Sanclus : qui- iide Nativitate Dnmini. Tricenarii

btts elapsis, ccepit Gregorius misericorditer ei com- in de S. Stephano Protomartyre. Uttus ordo ex
antiquoSlissa-
pati, ejusque cum gravi mcerore supplicia pensare, iv de S. Joanue Evangelista. U.
et si quod esset ereptionis ejus remedium, inquirere. v de Innocentibus.
Tunc evocato ad se eodem Specioso, monasterii sui vi de Epiphania.
Prseposito, tristis dixit quod Frater ille : Diu est, vn de Octava Kegum.
Justus, qui defunctus est. in igne cruciatur. Debe- viii de Purificatione B. Mariae.
mus ei aliquid caritatis impendere, et ei ln quantura ix de Septuagesima.
possumus, ut eripiatur, adjutorium nostrum accom- x de Dominica i Quadragesimae.
modare. Vade itaque, et ab hodierna die continuis xi de Dominica n Quadragesimas.
triginta diebus offerre pro eo, Sacrificium stude, xn de Dominica iv Quadragesimae.

ut nullus omnino praetermittatur dies, quo pro ab- xiii de Annuntiatione B. Mariae.
solutione illius salutaris Hostia non mactetur. Qui xiv de Dominica Palmarum.
protinus abscessit et paruit. Gregorio autem alia xv de Ccena Duinini.
'

curante, atque evolutos dies minime numerante, xvi de Resurrectione Domini.


defunctum
Fratrem sic idem Frater, qui defunctus fuerat, nocte quadara xvn de Ascensione Domini.
Hberantis e fratrisuo Copioso per visura apparuit. Quem ille xviii de Festo Pentecostes.
purijatorio.
cum vidisset, inquisivit, dicens Quid est frater ? : xix de Festo Trinitatis.
Quomodo es Cui ille respondit Nunc usque mule
! : xx de Dominica i post Pentecosten.

fui, sedjam modo bene sum, quia hodie conimu- xxi de Dominica n post Pentecosten.
nionem recepi. Quod idem Copiosus pergens, pro- xxii de S. Joanne Bap'ista.

tinus indicavit in monasterio Fratribus. Fratres xxiii de SS. Petro et Paulo.


vero sohcite computaverunt dies, et ipsum diem in- XXIV de S. Maria Magdalena.
venerunt fuisse, quo pru eo tricesima oblatio fuerat xxv de S. Laurentio.

impleta . cum et Copiosus nesciret, quid pro eo xxvi de Assuinptione B. Mariss.


Fratres auctore Gregoriu agerent et Fratres igno- :
xxvii de sancta Cruce.

rarent, quid de eo Copiosus vidisset. Uno igitur xxvm de sancto Michaele.


eodemque tempore dum agnoscit ille oblationem, isti xxix de S. Gregorio vel de omnibus Sanctis.
audiunt somnium, trigesimumquediem cognoscunt xxx de Mortuis.
concordante simul visione et sacrificio res apette Utritm atitcm lunorentiana Indvlgentia hunc Ritum
claruit, quia Frater, quem sub animadversionis cbscrvanttbits etiamniim jwssit obttneri, deftniet S.
sententia Gregorius mori pernnserat, persalutarem Coiujreijatio Jitiiuiiii ; un vero in Bastlica S. Seba-

Hostiam a supplicio liberatus esset. stiani perseveret earfcm consueludo,non vacat morfo exa-

14 yJbest hodie a Missali Romano rittts iste, non minure.


ideo tamen improbutus creditur : muitique ftdeles, -prm-

LXVII SABINIANUS
abinianus, S. R. E. Diaconus et Constanlinopoli Apocrisiarius, natione Thuscus, ex
Ab an. 004 |

ad GOr., an.
.palre Bono, tempore Phocte Imperatoris, ordinatus xxx AugustiDominica die, anno
1, men. 2,
dles 9.
W_^i
'ociiii ; sedit annum i, menses u, dies uim, usque ad uu Februarii anni dcui, sepultus
ad S. Petrum die xxu Februarii : et cessavit Episcopatus menses xi, dies xxi.

Bar. ad C05, Sabinianum, quod, cum esset in civitafe Ro-


_ iirttm est quomoth hic Baronius dical, toli luminaria dedit :

m. 5, u. 19.
codem quo creatus est anno defuucliim : quodquc in lioc mana fames gravis, facta pace cum gente Longo-
Bxpllcantur
cunseiitiuntomnesveteres atqueetiam Graci. Omnia bardorum jussit aperire horrea Ecclesiae, et ve- fjus virlules.
certe Anastasii exemplaria, iili et Ciilaliujus Palatinus numdari Irumentum populo, pro solido uno (vel tre-
ex Vatieaua illuiuiliquior, prieler menses el dtes aiiiium dcciin, ul liabent alia exemplariaj modios trilici tri-

notanl ; nec Grwcos si qui sint, quos qumrere iwn vucut, ginta : dniique, ul ex Maulw m epitophiis VaticanU
hic putamus audiendos, cum juxta ipstitsmet Baronii rejeit Arintjus, Romx icap. 8:
snblerranex lib.

prmceptxm.m iis quaa sunt Ecclesia; RoManse, major Hic liominum vitia blando serinone removit
sil adliibenda fldes ejus alumnis quam ceteris : quod Nec culpis judcx. sed mcdicina fuit.

et ipse, successus probabit, modo milu liceul pro diebus Veruiil qtua noniittllit exemplnria Anitsttisli lidenturde
flqmento
xxn vel xxui. Sedis vacantis, qnos post Subiniani mor- pretio frumeuli ltubun.se, quod Salnniaiius pro modio
qtiotlam
tcm Cataloiji liabent, dies xxi scribere : timc enim lm- solidos tnginta exigeret, fabuiam aliquis exctnjittwil, oliscurutir.

bebinnis commodum sequenlibus Pontificatibus ordl- quapropter tenacitalem a sao Decessore S. Gregorio
nandis iniliutii. jier noctem apparenle increpitus, percussusqne in ca-

2 Laudat Sabinianum Anastnsius, quod Ecclesiain pite, non mulio post obiisse fingilur. Nihil ttile quis-
de Clero implevit quod in ecclesia B. Petri Apos- tjuam antiquorum, de Vtla el muaculis S. Gregorii
;

Propijlxum Maji. 20 scribenltum.


94* CONATUS CHROMCO-IIISTORICUS
scribentium, nequidem Joannes Diaconus, qui tamen tano. Ita etiam factum deinccps video usque fincnt D
finem lib. 4 ejusmodi vindictx exemplis, per 12 capita Anastasiani Catalogi, indicantis nobis Depositionum
dednctis,implevit. Mirum proinde est fttbulx isti, a istarum solcnniiim dies : solt duo (vtdelicet Bonifacius
Sigebcrto tctnerc rclatx, fidem adhibuisse Baronium : V et Gregorius III) habent sepulturx sux assignatum
qui etiam eo trattit, quod Sabiniano defuncto, ut ait dicm post dicmortlintitorum successorum, cx causaquam
Anastasius, funus ejus evectum est per portam S. non sit facile divinando asscqui.
Joannis, et ductum est foras muros civitatis per 4 Ista uni>nadversione prxmissa, si quxras, cnrita
pontem Milvium, Vaticanam quod ordinaric diiata fuerit solennis ista Pontiftcum Sepul-
ail ecclesiatn : ille
v ^ mur nofij
prseter morcm fartum esse putat, ad avertendum a cor- tura ad unum, duos, aut ptures ?nenses; nihil verosi- colligere tem-
pore injuriam, ab iratopopuh metuendam, st per me- jnthus mihi occurrit quod respondeam ,quatnquod Clerus m,s Electionts
diam urbetn funns ducerctur : cum alite multa causx
n r> c - . r . . , ,j
immediate
Rotnamis, rontifice tnortuo statim defunctus extcmpo- prg, Qressx
hujus novitatis, exque cum aliqua Sabiniani laudc ranese depositionis Ofjicio in Basilica Lateranensi ;

coujunctx, possent a benirjno coujcctatore excogitari. hoc circiter tempore consuetudinem sibi feccrit, mox
3 Hic tjradum tantisper siste, Lector, et mecum inde proccdendi ad tractandatn futuri Pontificis Ele-
mnstderure, novx cujusdam litcis, ui Pontificix
ittcipe ctwncm ; qua ritiiis scriusveperacta, citius etiatn scriusve
Ej die Depo- chronologix utilitatem, ex hinc efferre sese incipientis curata fuerit a jatn Etccto tnortui Deccssoris solennis
sitionis solen- interim ditm ab Impcralorc expectntur res-
radium; et judica, an eo indice nequeamus discernere Dcpositio,
'
ni$ notafa ab
Anastasio auo fere tempore quisque Pontificum electus sit, licet ponsumsuper tllius Ordinatione. Nostro in Bcigiousits
diu post Electionem ordinatus, idque pro toto Iwc sep- monasticus habet, ut novus Abbas, proxima post Benc-
timo ac sequenii secuio. Qnanivis enim ejus temporis dicttouem snsceptam idonea Fcria, solennes exequias
vulla invcnwtur ratio a Scriptoribus habita, sedCuta- peragal defuncli Decessoris usque eo dilatas. Idem
togorum Auctores eosque secutus Anastasius, in dime- fortassisin alits etiam Provinctis pluribus usurpatur :

tiendis Pontificatuum spatiis, solius Natalis, id est, ccrtc sequissimum cst, prima cura Successorum sit
ut
ConsecraUonis hubuerint ratiouem : cogor tamen non Decessoribus reddere qttod debebatur. Quidni autem
onmino dtffitlere dc tempore illo,saltem per vcrosimitem simile qutdpiam in morcs Eccicsix induclum fuertt, E
conjcrturam, prseter propter inveniendo : postquam sci- secnlo in quo versamur septimot scilicet ut novttcr
licct animadverti, defnnctorum Pontificum Sepulturas Electus Episcopus tnox curarct cxequias Decessoris ce-
seu Deposittones solennes t quales designanturin Cata- lebrandas; non tamcn pcr se, quisxpe necdum Pres-
logis, «b uliuno cujusque die diversissimi, non jam bgter erat; sed per Ostiensem Episropum aut alium
amplius differriultradies ordinatorum successorum prout similem, ad quos tunc pcrtinebat Electtouem, nonqui-
ante liac SSpej sctl fcre constanlcr eosdem prssvertei'0, dcm facere suffragando, vcrum diritjere suffragia coiii-

Sic Sab'm'anus prxmemoratus, et (sicut iltxi) mortuus gendo. Cum ergo post hac sciemns, quis dies Sepul-
un Februarli, invenitur sepultus xxu, totisxi mensi- turx cnjusque Pontificis apud Anastasium definiatur;
bus citius quam ordtnaretur Succcssor Bonifncius, nou vtdemur uobis habituri dietn, circa quem facta sit Ele-
propter turditutcni elcrtionis a Clcro Romauo factx ctio Successoris , idque peto ut mi/ti postliac liceal m
(quis enim id credat) sed propter necessitatem eccpe- Chronohfjiam referre, non ut certutn, sed ut verosi-
cttimi.c conftrmutionis ab lmperatore Constatttinopoli- millima conjectura subnixum.

LXVIII BONIFACIUS III


An. GOT a 29
nalionc Romanus, ex patrc Joanne, R. E, Diaconus, Constantinopoli

B
Jan. ad20 onifacius, S.
Octob.
intea inuncre Apocrisiarii functus, elcctus circa xx Fcbruarii, anno dcui, lempore
Bar.nn.G06 JL^i'lioca\ lmpcratoris, ordinatus anno dcuii, die xxunn Januarii in Dominica; sedit

nienscs um, diesxxu, usrpie ad xx Oclobris, anni dcuu\ sepultusxn Novembris, in eccle-
c ct ccssavit Episcopatus menses x, dies iiu. F
sia B. Petri :

Cognomcn
patris,
\ arii varte. scribunt cognomen Patris, Cataaudio- tiam eligendi. Id quin a longo tempore ila fere in
cem.Cataaudiacem, Catadiocem, Cataadiocem ; MS. Romana Ecclc&ia obscrvaretur vix dubtto : et Deposi-
nostrum etiam Cataadicem vei Adiocem sed, licet ; tionis nomine intelligo ex hujus lemporis usu ipsum
vox Grxca videatur, veram tamen lectionem cx hujus dtem inortis, post quam mox corpus defuncti ponebatur
lingua radicibus ncmo faciie clicucrit : quare milii ali- tn palatina ecclesia Lateranensi, et ibi tertio die cele-
quando iucitlit susi>tcart, Joannem istutn fuisse Cappa- brabantur exequix non solennes,ut in Vaticano, quando
:

docem, quod ohm ab aliquo drpravatum, nesciverit ad sepulturam petyetuam funus efferebatur (hoc enim
Anastasius restituere. Vetustior eo Cutaiogus omni ab- sa'pe ficbat post plures menses aut eliam annos) sed
stutet arijumento. Apposite autem notat Baronius, eo primx ac fere extemporales, a quibus immediate prO'
quod ab hnperatoribtis penderet succcssus clectionis, cedebaturad locum in quo facienda erat electio Succes-
tates plcrumquc tlcsignatos hoc tempore, qui Apocrisia- soris, qunm dcnique, post allatum Imperatoris assen-
Horum munere aliquando perfuncli, gratiose spcrabantur tientis aut Exarchi Ravennatis decretum, sequebatur
approbantli. Etecti Ordinatio. Ilac autem voce uti maiumus, quam
2 Aottibilc est bujus Poutificis decretum in Synodo Creationis, utpote nimis ambigmc, cum Eligi et Creari
tjus decrrtum Episcoporum lxxh, coram Presbyteris Romanisww^, idem csse videantur.
cirea modum Diaconis et omni Clero in ccclesia S. Petri editum, 3 Ejusdem Bonifacii crediderim esse Epitaphium,
tempus
Appendice ad Annales Baronii atque alibi minus EpUaphUm,
< .'

sub anathemate, ut nullus, Pontifice vivente aut in


ehgendi Ep\-
scopi.munus Episcopo civitatis suaj, priesumat loqui de Succes- recte tributum Primo, nec fere alteri quam huic Tertio
Ajiocrisiarli, sore autpart.es sibi facere, nisi tertio die depositio- applicabilc, propter brevitalem Pontificatus, quam indi-
nis ejus, adunato Clero et filiis Ecclesia? tunc : carc vtdentur ultima verba : quare tria postrema dtsti-
Electio fiat, et qucm quisque voluerit habebit licen- cha hic accipe :

Hoc
trttt frt/lftoruni

fr» <fa je iji iie&ai** W*s


AD CATALOGUM PONTIl-ICUM. 95*

Hoc sita sunt Papaj Bonifaci membra sepulcro Idus Novembris, imperante dorano pp. anno ui, D
Pontificale sacrum qui bene gessit opus ;
Indict. xi. Vidrtur scribi aut lcgi debuisse pb, ut ha- bomfacius ui
Justitise custos, rectus, patiensque, benignus, berctur nomen Phucaslmperatoris, cujus annus sextus
Cultus in eloquiis, et pietate placens. in finc erat, et inchoata Indictio xi anno noslro vutgari
Flete ergo raecum Pastoris funera cuncti, DCUII.
Quos Uedet citius his caruisse bonis. 4 Ratundo numero usi aUqui, videntur Bonifacio
Llem arbitror invenisse Mabillonium in altbi jam citato octo menses Pontificatus dedisse; guodcum in Cuta- Temput Sedis.

Codice Fitoniano, cujus meminit Tom. 3 Analectorum logos plerosque transiisset, ct nihilominus dies xx, xxn
png. 431 ; sed scriptura ita exesa ac rautila, ut vix. vi ttiam xxum nutnerarentur, ercrevtt justo mujor
I

quidquam sani inde confici potuent. Erat aulem ibi, numerus. Nobis placet prxdicto Epitaphio inhxrcrc,
prxter versus Epitaphii, hujusmodi etiam clansula licet propterea necesse sit Interpontifiai tempus, ubique

Chronica. Hic requievit Bonefatius, qui sedit iren- uniformiter dcfinilum mensibus x diebus ui, biduo im-
ses uu dies xxxu [ubi fortasse legendum requiescit : minuere et legere dies iv. Baronius a xu Februarii, ad
in dicbus sallem abundat denarius) Depositus pridie xii Nuvembiis, Pontificatum hunc proiendk .

LXIX BONIFACIUS IV
Bonifacius, nalione Marsorum, de civilate Valeria, ex patre Joanne Medico, electus ib a». 008 an
paulo post initium Novembris dcuu, tempore Phocoe Impcratoris, ordinatus 615 an. 6,
men . 8, dies
anno dcuui, xxu Augusti iu Dominica : scdit annos ui, menscs uiu, dies xuu, us(|iic 14.

Baron. a
B ad uiu Maji, anni dcxu"; scpultus ad B. Petrum xxu Maji, quando colilur: et cessavit Epi- 607 ad 611 d.
13.
scopatus menses uu, dies xxui E
sedit annos ui, menses uui,
dies xn. Depositus est
Domino Heraclio, annq
jijaronius, exorsus initium Pontifiealus hujus nume- uiii Idus Maji, imperante 04J(nJ g ,

Electio ejus eum ejus u. Ubi facili lapsu, e.r semitrito lapide, sttmptum con tigit.
mate adscri- rare a die xuiii Seplembris anni dcuii, extendit
pla 10 Augu- usque ad ullimam Maji, anni dcxiiii; cum sedisset, esse xn pro xnu milii persuadeo : et simili uliquo er-

xm. Aringhus quod vetustiori Catalogo, queni


tnquil, annos ui, menses um, dies rore factum
sti, esse, in

2 cap. 8 adejusmodi initium constitnendum motum Anastasius secutus esl, solum inveniuntur dies xiii,
Itb.

Baronium credit, quodam Bonifacii hujus Epttaphio, qui retrocedendo a die uin Mnji, nnmquam adduceulur
per Manlium relato; ubi postalia de Pantheo
Cbrislia- ad I)ominicam,adeoque suspecti debenl esse mendosi-
tatis. Inlerim ex hoc Epitupbio noto.quam certttmsit,
nis rilibus consecralo, leqitur :

Cujus natalis soleuniacum celebratis, diem Sepnltur.r ab Anaslasio pasiim notalum fprseterito
Depositionis, id esl, Obitus die, secunditm hujus xtatis
Primis Septembris fert haec lux quarta Kalendis.
ffisaulem relatis eumdem Baronium Aringus laudat, phrasim) perperam a Baronio assumi pro regula ler-

quctl oculatus historicarum rerum arbiter,


ac lyn- minandorum Pontiftcaliium, quom lamen hic non le-
oeus veritatis perscrutator, caute admodum
lecto- nuit, sed tisque adfmem Maji Bonifacium IV eieere

sepulcrali
rem monet, ex eoquod mensis September fecil.

sed ad Interpontificii tentpus, qnod passim tn impressis


titulo inseritur, non ad obitum ejusdem,
4
refe- Anastasii exemplaribus deest, invenilitr tribus ejus- Fnterpontlft- m
diem qua summus Pontifex renuntiatus est
cium.
rendum esse, quae Natalis utique dies antiquitus dem MSS. Regio, Maiariuo, alque Thttano, nec non
dici ac celebrari consuevit. Ilabet
ista Baromuspost apud Anctorem MS. noslri, sed pro xxu diebus passim
Addendis emendandis notatis, addo tinum, et numero dies xxuira unocodice
Tom. 9 suorttm Annalium in el

hic electus Freheriano, vbi addito denario legebanlur perperam


Tomo suo seeundum qtur Bonifacius
i.

Augusti : cum tamen ipse ad annitm xxxui : sic enim commode venilur ad seqitenlem Pan-
fuisset xxuiiii
creatum eum tificalnm, Januarii in Dominica inchaandttm.
dcuii die decima octava Septembris
llll

Feriam II 5 Franciscus Hallerius Partsiensis D. Theologtn,


dixerit, hxc autem dicto anno cadebat in
quoiMam Bonifacii IV decretum, qua parte renun-
hebdomadx.
tiationem Episcopatus tangit apud S. Petrum Da-
2 Ego perturbatttm duorum ultimorum distichorum Derretitm
ordinem in rum quem primitns habuisse credo statim mianum, ncscio quo rjns loco, dicitur refellere lns ue- ejus flctiltum.
ordi- gativis argumenlis Quod illius Decreti non memine-
reducens, neqne Bonifacii Quarti, neque. Octavi,
:

hic intelligo,noneliam rint inDecretorum suorum libris Ivo Carnotensis et


nali diezxmJanuarii, Natalem
dient consecratx rilu Christimio Basilicse (haec enim Anselmus Lucensis; quod non meminerit Gregorius
rccolilur anniie xm MajtJ scd ipsiusmet Arae, qnam Presbyter in Polycarpo suo quod non meminerint :

tnmuloaccepit, Baronius et Binius cum Bonifacii IV decreta refe-


posterior Bonifacius dedtcavit,prior pro
runt quod ipseDamianusdecretum istud non
lau-
sive, ut appellamus usttatius,
Dedicationem Altaris. :

ex ntate intel debuerit. quando


Tttnlum ita lego daverit, cum vel maxime laudare
lecto oltaris Toliim autem Epitaphium seu potius
renuentibus Nicolao II et Alexandro II,
litulo.
Gregorio Quartcis jacet hic Bonifacics almus, scilicet
se Episcopatu, et pcenitentiam acturus
Hujus qui Sedis fuit a;quus Rector et JEAis : abdicare
quod ab ffitate Bonifacii
Tempore qui PIiochj cernens templura fore Romae, eremum repetere voluit :

aliena sint, quae in ista Decreti plagula tanguntur.


Delubra cunctorum fuerant qua; damoniorum,
Poterunt bxc fuse legi ab iis qui laibent librum
ejits
Hoc expurgavit, Sanctis cunctisque dicavit.
vindicias censitra- Facullalis Theoloqicx Parisien-
seu
Octavus titulo hoc Bonifacius ossa reperta,
mihi nonvisas putavi tamen operar pretivm velex
Hac locat, erecta Bomifaci nominis ara sis, :
;

alio talia tndicaie, qnvniam Doclor itte de Iustitutio-


Cujus Natalis solennia qui celebratis, librum diulur,
Kalendis. nibus Dialecticis etiam elucnbrasse
Primis Septembris fert haec lux quarta vim in qtiicslto-
(quod ex eodem Manlio ibi- proinde opltme novissc debuil, quantam
3 Verum Epilaphium cum alle-
Baronio Aringus rccitanl) dttmus habeat argumenlum negativum,
nibits facti
dem Baronius, et ex potiassent vohu-
galur eorttm silenlium, qui loqui si
ad diem xxu Maji, qtto colititr Ejus extremam
clau-
:
,

snlam accipe Hic requiescit Bonifacius junior, qui sent.


:
LXX
90* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

LXX S. DEUSDEDIT
Ab an. 6IC od eusdedit, natione Itomanus, ex patre Stephano Subdiacono, Presbyler Cardinalis
VJan.ZdietZZ.
SS. Joannis ct Pauli in titulo Pammachii, electus circa xx Maji, anno dxu, tempore
Di
^ies xxm
Ileraclii Imperatoris, ordinalus anno dcxui,
obiit xxui Januarii, * anno dcxuiiii
111 Januarii in Dominica, sedit annos
et cessavit Episcopatus menses xu :
m,
ipse
euTen ; :

nn.2,men, autem senultus est ad S. Petrum um Novembris, quo recenliori instituto a RomanaEccle-
11, dics 27.
r
sia colilur.

Jlaroniua, posito intcr Bonifacium et Deusdedit et diripuil, nec nisi sequcnti anno pacem humililer ro-
tnensium v, diernm xil Interponttficto, orditur hunc gutus Imperio concessit. Interim tuntx calamitatis et
Episcopatum u xm Novembris, anni dcxiu : ct tribus perturbationis fama in Italiam perlata, facile potuit

ejusannis non modo dies nullos addit, sed detrahit quin- suspendere ncgotium defereudi ad Csesarem decreti de
que, ut (inirc possit um
Novembris, anni dgxuii. Electionc facta a Ctero, aut missos cum eo rcmorariin
Dcnulc post mensem unum, dics xur, eodem adhuc via, autdeniqueperductosConstaniinopolim ibisiistinere, p.
anno, xiu Decembris, substitnit Bonifacium V eo- : doncc absoluta essent urgcntiora Abaricx pacis et Per-
queollcgat Bedam, quasi is lil>. 2cap. 7 dicnt, Iste siae expeditionis negotia, gravissime Heraclium pre-
Honifacius post Deusdedit Ecclesiat prsefuit, anno mentia. Concipi autemsatis commode potest, quomodo
Incarnationis Dominicse sexcentesimodecimooctavo. socors hbrarius quispiam ex antiquioribus, promensi-
Ita scilicet habct Coloniensis editio, quse Baromum bus xu, dies xu scripserit, qnibus alii deinde saltem
torsil, fecitque ul integrum annum Sabiniano aufcrret. mensem unum prseponcndum putaverint. Eadem autem
Rx mcndow Sed arcnniliorcs editwnes, ocnominaiim Cantabrigien- ordinandi Succcssoris dilatio causa esse potuit, cnr se-
tn Ileda
sis anni 1G43, ex tribus MSS. Anglicanis, juncta ver- pultura defuncti solcnnis in Faticano usqtic in Novem-
minmo
stoni Saxonicte Alfredi Regis, et novissima Parisien.vi btim protracta fuerit, ct tunc demum facta, cum cito
anni 1G81 cx vctusttssimo MS. S. Ma.rimini Trcci- adfetendi a Regia Decrcli spcs omnis rccisa esset, nisi
misis ct aliis pluribus Gallicunis, expresse kubcnt, forle. cttam ultra annum est dilata.

sexcentesimo decimo nono. Sciens autem Beda anno 3 Quod exiat apud Gratianumdecretum hujusPon-
c a su
isto obiisse Deusdedit, et huic successissc Bonifacium lificis, ex iilo Baronius rccitat; meritoque rejtcit alia ' '-.

V, fanle aut dissnnuture autetium ignorare potuit Um- addtta, qux habentur in Epistolx cujusdam fragmcnto. Episfola ad
gius solito Interpontificium cujus tamen staluendi
: Sed ea Epistoiu, si pcnitius inspiciatur, saltem pro ma- Cordianum
necessitatem ipsemel nobis facit, cum ad ftnem usque jori parte et quoud inscriptionem, invenietur esse con- miP alcn -

anni dcxxu et ultra profert scriptas a Bonifacio Epi- ficta; scribtlur enim ad Gordianum Hispalensem Epi-
stolas, quem tamcn non integro sexennio sedisse con- scopum el clarum est quod S. Isidorus, qui xra
;

stut. DcxLvm, sive anno vulgahs serx dcx, subscripsit de-


2 Dies xxni supra annos in accipimus ex MSS. cretoGundcmari Rcgis, tamquam Hispalensis Kcclesise
Casinensi, Itegio, Muzarino, T/iuanoet nostro, Ucet in Provincias BceticaB Metropolitanus Episcopus, adhttc
aiiiis Anasta.sii exemplnribus xxmi notentur, quia id in vivis fuerit eera dclxxi, anno dcxxxhi, quando
Inlrrpnntlfl- coniniodius est ad inveniendos lnterpontificii menses xu. Concilio iv Toletano subscripsit primus, Isidorus in
citnn mtrislitm Interpontificium autem mensis unius, dierum xu Christi nomine EcclesiasSpalensis Episcopus Metro-
U.
aut xui, quod passim notatur, nimis arctum essc, non poiitanus adeoque nullus
: est locus Gordiano, qui F
ideo tanturn ci-edes, quia Constantinopoii pelenda erat tempore Deusdedit Papx Hispali sederit. Gonsalvus
jussio Principis, quse phtrcs menses passim requirebat Duvila, in suo Tomo % Thcatri Ecciesiarum utriusque
futi ex pnvgrcssts et post secutis Ordiuatiombus patet Casteltse ; comminiscitur aiiquod S. Isidori exilium,
atijiic patebit) sed muxime, quia anno dcxix (i.ti narrat quo dttrante Gordianus inlrusus Sedem occuporit. Nu-
ThcophancsJ Chaganus Rex Abarum, ingenti cum gx. Nihii tale in Vtta Sancti fquam iv Aprtlis dedi-
exercitu progressus in Thraciam, parum abfuit qnin mus) Lttcas Tudensis, vet Mariana, vel alius bonus
Impcratorem Heraclium, spe puciscomponendx extra Auctor. Gratiunum ftcta inscriptio decepit, non hic
muros Constantinopoteos cum mognifico comitatn elici- tantum, sed quoties ei usu venit Pontificum veterum
tum, in suamredigeret polestutem;autem dimissis Itoc Decretales altegare, Pseudo-Isidori imposluras cognitas
omnibns trcpide in urbem refuijtentc, pleraque Thracix non habenti.
opvida circum Constantinopolim subegit idem barbarus.

LXXI BONIFACIUS V
At> tin. G :0
i

ad onifacius, natione Campanus, de civitate Neapoli, ex patre Joanne, Archipresbyter


1>JG an. 5,
tnen. Hl. dies lempore Heraclii Imperatoris ordinatus anno dcxx, in Dominica,
in tilulo S. Xysti,

"
13
Baron. al> "
xxun Aprilis,
»
sedit annos u, menses x, dies xm, obiit
j *- —
anno ^«aui xi Martii, sepultus
--" dcxxui, —
l
a(1 S Petrum xxu ^c 1 ^"^ et cessavit Episcopatus menses ui. dies xui
"
Vn T ufio
d. t,'

Menses
AD CATALOGUM PONTIFICUM.
D
Epitaphl um lTlenses x, in omnibus Anastasii exempbnbus omit-
dcxxv, xxv Octobris, cum scdisset annos vn, mentes
II M' MIOS V.
vetus prabat
sos, reslilui, non tanlttm chronologi/e causa, ie qua flarnnluj al>
ejus menses x, dirm i. Movet BvrtmiumBedm aucloritas : qiitcum tinno 017
10.
mox : sed etiam el necessnrio propter exjiressam ancto- IiIj. -2 cap. 9, itrnnus ie conversione gentis Nordltan- Ine /ncnt hunc
ritatem Epitaphii : qnod ne compositum forte credas' humbrorum, ocfasiqns inatrimonii inter Eduinum eonm 1'oultllcatum;
longo posl lemporr, idcoque errori obnoxium ipsum
; facit Regem Paganiim, cl Etltelburtjam Ctiiittiitriiiniin Rcqis
ejus inilium, a recenti adhuc luctu sitmptum, cujusalia
filiam Christianam, de gentis illius Apostolo S. Ptin-
serius posila memiuisse non solent : sic cnim recitatur an rcclc ex
liuo Eboracenti Episcopo
Ordinatus est aotBm
dicit
in Appendice anliqit. Inscriptioiiiim pag. 1105 ini. a Justo Archiepiscopo, sub die xiiKalondanini Ah-
littto eolllgat
/itncndttm
20: gustarum, anno ab Incarnalione Domini dcxJv et : iinno 025
Da mecum gemitus. singulti Roma, dolons sio cnin praefata Virgine ad Regera Eduiuam*
quusi
Plena, Sacerdotis luctibus egregii.
conies copuke carnalis, venit; sed ipse potiu>
toto
Cur? qnoniam* tieresolet mens acta periclis, animo intendens, ut gentem, quam
* an ? diu adibat, ad agni-
Plesque orbata piis insuper officiis. advooans, juxla voceui Apostoli,
tionei.i veritatis
flere
Hic vir inaccessis tenuit contraria factis uni viro virginem oastam exhiberct Christo. Pergil
Hsec docunienta, bonis moribus apta suis. deinde, cx codem Deda el Bonifacii Pctpm epislolis,
Mitis in adversis positus rebusque secundis, ostemlere, Daronius, quomodo his rebns cocniiis Boni-
Oninia grata ferens. altera pressa tenens. facius eidem convcrsioni adluboracil ; inieque colligit,
Praevenit, ne nota (orent, delicta viritim, saliem usque Octobrem aniiivcwy ,um vixisse.
in
Orta tamen secuit cum pietate gravi.
communebomis, Bonifacius inde vocatus,
4 Seiprofecto, si rem consiieres, mensium spa- m el non pctius
In tium, quod inler Paitlini ordinatiouem el ubiium Boni-
ex eo scquatur
Propria luera putans pnblica subsidia. facii juxta Baroniisenlenliam uuiitts
inttrcessisset, angiistum Mfi
Munificus, sapiens, castus, sincerus, et sequus, nimis est rebus tmle litteras scriptas geslis. Nam cum
Ista beatorum sunt pia suffragia. missiai Pontificem ex Anglia niiiitiussenl, non luiiiutn
! Nam vidualisapex, pupillorumque phalanges, Alhehaldnm Angloritm Orientaliitm Regem esse ft-
Csecorumque chorusduxtibi lucis erit. ctum Cltrislianum ; scd clitnn ejus sororem Elheilnir-
Infremuit post sata suis mors saucia telis, gam, cnnversioitis taciam, Regi Eduino mairinwiiio
Respiciens meritum vivere posse virum. junctam, serio inslare promovtmdm conversioni sute gen-
Culmen Apostolicum quinque et bis mensibus an- tis; deqtie F.duino ipso reqttirens Pontifex, Ivunc ui-
[nis liilomitius in citllttra idolorum persistere intellexissel,
Rexit, et ad magni culmen honoris abit. Regiel Reginsc qnas Beda recilut
scripsit; ct Bnrontm
Itlest, Rexil quinque annis et bis quinque raensi- exeo Irunscriliil lilleras, htinc laudans et adltorlaus,
bus. isttim incilaiis ct terrens. Quis autnn non videat post
2 Alterum Epitaphium, cib Honorio successore posi- ordinaiionem Pnnlini peractam xxi Jnlit Dominica, in
tum, testalur qtiod vixcrit annis lxxiii, et ex Itis in facile elapsnm mensem Augnstum, prhs quam iuctain
Presbtjteraln egerit anuos xl, solennes autem ad Fati- Northumbiiam virgo, stilenniu nuptialia celebrata, ea-
canum exequias dtu dttalas fuisse, fortead on.DCxxvn que omnia essent peracta, quanovassequunlurnuptias,
anl ultra : sic enim ordilur in jam dicta Appendice quxque importunum fuisset sertis de Religionemutania
loco citalo solicilalionibns interpolare, Tum vcro aliquamdtu fru-
Cur * titulata diu torpuerunt jura sepulcri, slrtt Pitulinus et Ethelbitrga apnd Eduinum laboraril,
1

anr dilala Et populi nullus perstrepuit gemitus? priusquam de Rcgis perlinacia, dcqne Reginx incesstt-
Segnities non culpa fuit, si forte requiris : bilioperu in fulei cttiisa rtcte patuerit Pontifex infor-
Nam dolor inclusus plus lacerare solet. rnari. Quare, sicul nullo rttodo verosimilc est ttnic No-
Pandedolorgemitum, meritisque quiesce beatis, vembrem anni dcxxu scriplas esse Epistolas, tia nihil
Ut libeat summi gestareferre Patris. est quod eas cogat scriptas diccre diu ante Quairagetv-
Allud cx q'io Hic vir ab exortu Petri est nutritus olivo,
tie 73 unnls
mam anni ncxxui quantlo Pasclia fuit xx Aprilis qiw .

Sic meruit Sancti Pastor adesse gregis. die. prolem cnixa esl Regina, Rex autem vulneratus,
Vlt.e constat,
Simplicitas.sapiens, vivax : solertia, simplex, paulatim effectus est capax audiendi termonit, in quem

}
Serpentina, fuit simplicitatevigens. dcmum circu Pentecoststi consensit, cum magno suo
Cumque quater denos compleret Presbyter annos, totiitsqite genlis svse bono : baptizalus deintle ttnno
Sera senectutis mens tamen alma fuit : dcxxuii in Paschate qitod fuil xn Apritis.
Culmen Apostolicum coluit, tres ferme per an- 5 Inlerpoiiliftcii menses ui lialenl Anastosinni C.n-
Ittteijoiitt/letl
[nos dices omnea prxler MS. nostrum, ntn solum ponuntnr ratto.

• itl tal
Perfectum * numerum terque quaterque ge- diesxui ;pro guibus in Anaslasiitnis tribus legnului xm,
donnriuni [rens. fucili al appurct tupsu : dies aulem xui matjis probo
ut simul sint Hoc sibi pro meritis successor Honorius amplis quam xuni, quos alia habeitt exemplaria, quia factunl
Marmore construxit munus epitaphii. Sticcessotis Ordinationem ctidere in Dominicam : quam
3 vronius, r, i in Sabiniano annum unumamisc- ad ejusmodi actus solittim observari, ad Romanx Ec-
rat, et Ponttficatu •
hunc anno dgxvii, xxiv Dccem- clesix exemplum, etiarn ulibi; jam vidimus in Paultno
bris exorsus erat; obiisse Bonifacium V stattiit anno Eboracensi, cx Beda.

LXXII
:

08* CONATUS CHROXICO HISTORICUS

LXXII HONORIDS
natione Campanus, cx patre Pelronio Consule, ordinatus tempore Hera-

H
ONOflius,
ai, <m. 8!6
mt l, 18 Ofl 1 1

£ clii Imperatoris anno dcxxUi, xxuiii Septembris in Dominica, scdit annos xi, men-
n. ses xi, dies xun : obiit xm Scptcmbris, anni dcxxxuiii, sepullus ad S. Petrum
Bnron. an. 12,
^ x|f Q cl0Dr s;cl ccssav ; it Episcopatus annum i, mcnscs uii, dics xun.

\n hanc Inlcrpontificii longiorU moram (ci\jia mox Judaicm gentis sub te est perfidia victa,
nufio unitis ,„i initium Successoris rationem dabimusj omnes codi- Sic unum Domini reddis ovile pium.
annl (tetraclt.
crs consentiunt ; ner. minus in numerum annorum xn, Attonitum patrisa solers sic cura monebat,
oportet Itnuni alterutroloco abundare annum : neqtir entm Optata ut populis esset ubique quies.
i.iiru DCXLpotett differri OrdinatioSuccessoris. Consul- Quem doctrina potens, quem sacrae regula vitae

tiut igituresseexistimo, annum istumdetrahere Pont'tfi~ Pontificum pariter sensit habere decus.
catui Honorii facillime enim fieri potuit, ut rotundo
;
Sanctiloqui semper in tecommenta Magistri
numero plurimi seripserint annis xn ipsum scdisse, Emicuere, tua tamquam animata manu.
guando ad eonm integritatem solum deerant dies xu : Nam qui Gregorii sancti vestigia inisti,
guibus nihitominus alti additoi volentes menses xi, Dum sequeris cupiens et meritumque geris ;

dies XUII, annum istum superfluum ckronoiogtx indu- ^terna; lucis, Christo dignante, perennem
.n-iiitt. Cum Patribus sanctis posside jamque diera.
2 Baronius a xiii Maji, exorsus hunc Ppntifica,- His ego Epitaphiis raerito tibi carmina solvi,
tum, H xn Octobm, iisdem quibus nosannis;
finiens QuikI Patris eximii sira Bonus ipse memor. fortassis Dono
annos quidem xit reperit, setl menses xi invenire non Hactenus ille; an Bonus nomimf an vcro Donus? Papa.
valens, iis solum additos voluit mens^s quinque mi- qui anno DCLXXVII factus Romanus Potitife.r, hoc ci
nua tribua diebus funo diceie debueratj idque patere carmen pan.rerit : quemadmodum Honorius ante dcces-
Ej) ttota tjui
nit r.r Synodalibus Actis Romani Conciliisttb Martino sori suo Bonifacio ?
«•t Bpp, Bptri /'ii/ifl quse quomodo pro ista Chronologia stare iri- Tanta Honorii PapaB laus haud parum obfuscata
4
ttata inti 15, drnutnr, nrctlum comperimus. Intcrim tam ipsi quam postmodum est, quando ad calcem Actorum Sytiodi ui Causa Hono-
nnn 14.
nobit adversatur Epislota, inserta Romanse Coltectioni OEcumentca*, inter damnatos haereticos Monothelitas, riiclrca Mono-
thelttas atnbl-
Luca Bolstenii pag. 248, ex Coltectione Canonum apparuit Honorii Papas nomcn : quod genuinis Actis
gua.
Cnrdinalis Deusdedit facta sccttto xi, circa trmpora frauduienter attextum a Grsecorum Conciltabulo quo-
Gregorii Papts VXT, Hsec enim Epistota ad Episco- dam, post solutam Synodum Actaquc ab Agathone
pt>s Epiri, frrtitr ilata Idibus Deeembris Iudictione Papa approbata habito, probare tiititur amicus noster
xiu, iju.r ccspit mense Septembri, anni ocxxu. Satl Franciscus Marchesius, Romani Oratorii Presbyter,
obt-ervo, in eadem Cotlectione dicti Cardinalis, ctii in Findiciis ejusdem Ronorii, quas appellavit Clypeura
Epistola ista farit hbri 3 caput 188, pro capite 189 fortium, editas anno 1080. Alii e contrario, damna-
pnni epistolam aliam ad Sergium Subdiaconum, qme tnm a Concilio illum fuisse contendunt. Omnes tamcn
teijitur dflta iu Idus Junias Indictione xu. Suspicor (qui qitiilcm orthodo.ri sutttj negatit cjus Epistolam,
igitur scioli alicujus, dictam Canonum Collectionem ijit.r in crimen voratur, quasi nascenti Monothetismo
transcribentis, cutpa factum, ut rn prima Epistola non fommtitm pr,ibt<erit, ulla hsereseos htbe maculatam
tegatur etiam Indictio xu, cujus Decembrem habuit fuisse solum culpant lentitudinem rjus ac timiditatem
;

Honorius mensem stti Pontiftcatus tertium; cum in Srrgii Coiistanltnopolitani errore, mox atque tnno-
Junius, in radrtn Indktione sequrns eidem cssrt men- tnit, patam ac mantfeste dumvando. Exrmpttnn crrte
sis nontts. Tste vero ih anno communi solitus nominare secnturis post sr Poutificibus reliquit, quo dicerent, ne-
prius Junittm iintnn Drcrmbrem, crrdidrrit ronsri/urns que honori suo neque ecclesiasticse tranqitillitati rrcte
esse nt Epistota tlata mettse Decembri, ontc Junium consulerr, qut sprrant uascentes htereses indicto parti-
Tndictionis xu, dota esset Tndictione prsscedenti xm ; bus utrtmque stlrntio posse compesci.
Stlentium enim,
quia axistimarit Indictiones seque ac ctvilem annum a quod a Catholicis servatum cupiunt hstrelici, ipsi mi-
Januario inchoandas, cvjus contrarium certissimo con- nnne tenent : tantoque tunc nocentius, quanto tectius
>tutrv Registro Epistotarum S. Gregorii. virue suum spargtint, guasiipsiusmet Apo&tolicae Sedis
3 Notabilc ad commendationem Honorii est Epi- tolerantta tantutn non approbatum id sit.
tnphium, ijuott tn Appendice antiqu. Inscriptionum 5 Hujus Papx Honorii ad Honorium Epistola,
An usus annls
pag, 11(15 Riim. 11 tate tegitur; ostenditque eum Cantuariensem Episcopnm, cxtat apud Bedam lib. 2 ab Inearna-
(uisse S. Gregorii Papx disctpulum; sicut vicissim cap. 18, tamquam Data iii Idus Junias, imperanti- tione ?
Honorii alumntu fuit, qui hac ei scripsit. bus piissimis Dominis nostris Heraclio anno xxim
Pastorcm inagnuni latnlis pia pnemia lustrant; et Consulatus ejus anno in ; sed et Heraclio felicis-
F/>i'<il>hlum CJui functus Petri hie viee, summa tenet. sirao Caesare, id est filio ejus, anno ni, Indi-
uliimno
<!>• /i(i
Effulsit tumulisnam Prasul HoNOHina istis, ctione un, id est anno Dominicaa
Incarnationis
sUum,
Cujus magnanimum nomen bonorquc manet. ncxxxiin. Sed recte observat Mabillon, lib. 2 de re
Sedis Apostolicie meritis nam jura gubernans, Dtplomatica cap. 25 num. 5, particulam id est, utro-
Dispersoa revocat, optima lucra refert bique notare. ca verba expiicationis solum causa fuisse
Utque sagax iinimo divino in carmine pollens. a Beda addita ; adcoque auctoritatem kanc esse ineffi-
\il vitam Paator tiucere novit oves. tacem, ad probandum quod Romani Pontifices ea
Istria nam, dudiim BtBVO sub scliismate fessa, xtate usi fnrrint annis Incarnationis ; eoque mtnus,
Ad statuta Patrum teque monente redit. qnod fsicutait) nulla Pontiftcnm Romanorum rcscrtpta
kanc
AD CATALOGUM POSTIFICUM. 99*

K Itanc notam habcnt, nisi longo post Honorium tempore. xissc arijititur : hic vero Adriano I sit suppar uut mn- I)

Et ille (juuicm usque ad Leonem IX, quadringentis jor ; mc potueHl de aiiuo Domini notando eogitasse, am ll "

annis posteriorem Honorio, vsum hunc differt: sed nisi tjnsrei utus jam aiiquis m nonnullorum Pontifi-
recte observat Cuntellius nostcr P. 2 Differt. Cap. 8
i cum iitterU fuisset. Senior ctiam Leone IX est Joan-
seculo saltem uiu cccptum inthwi : quandoqui/dem Pela- nes XIII, cujus epistola ad Lantlulfum Uencventanum
gii IIBulla quxdatn fiwjatur data Kalendas Martii, daia notatur Anno Dominicas Incarnationis DQCCCL-

Hi saltem sec. anno Domini dlxxxuii atqne htec ficlio aurtorem


;
xix, et Privtletjutm pro Vutluncnsi Episcopalu anno
8 capti adhi- habeat Mercatorcm illnm, qui pturimas atias confin- ab Incarnatione Domini dcccllxxi.
berl.

LXXIII SEVEMNUS
I evehinus, natione Romanus, ex patre Labieno, Electus antc xu Octobris, anni ncxxxmii, /tn. mo a i

"
ordinatus anno dc \l, Fcria qui- ','<"'' °
aut sequentis, tempore Ileraclii Impcratoris ; 1 Maji,

L^/dem n, scd festo S. Philippi et Jacobi sacra; Scdit mcnscs n, dies iv : proinde obiit

iu Julii, ejusdem anni, sepultusad S. Petrum n Augusti, ctcessavitEpiscopatus mcnses 1111

diesxxum.

\jtausam vacantis tam diu Sedis, ante Ordinationcm totiim Moiiiilhelismi hisltiriam sub unum aspectum po-
B Muuo- ''
Severini, facile esl intelligere ex epistola Ctjn neus ; qtiatit ttlio traiifcrens Paulut Diaconus, anuuiu
Ejus ordina-
tto propter theliltr Episcopi Alexandiitii adSergium Patriarcham ipsius Ecllieseos tiihilo magit e.iprnnii sedsolum post
;

Ecthesivi He-
Conslintinopolitaniim , ejustlem hsereseos consortcm, qna narratam Heruclii nmrteni, liberonttn ejtts successio-
ud 19
raclli
Heraclii ImperatorisEcthesis,per Isacium nem, consecrationcm Pattli loco Pyrrhi fquarvm re-
menses dilala; significatur
Pttricium et Exarchum haiix destinata, quam pro- iiini iuiliiim Theophtmes ad Indiclioiieiii xiv fnietii ttd

fiteri deberet Severinus sanctissimus,


qui Dco adju- xv tefcrtj sitbdil de Joanne Komano Prasule qutm ;

vante ordinatur Romae. iYon eniin dicit, qui ordina- proinde non oporletanle Iniiri. xiv, sive anle Septem-

tus est sed, qui ordinatur


j
differente scilicet decre-
; brem amii dcxl, dticere. in PoiUifxcaluin Eclhesis aa- viiie app .

Nur ''
tum suum Imperatorts, donec eonsensum Severini elt- lem quam isle Joannes tlamuaml. scripta eo qui tliei- '

cuisset. Sed Iwc e.trnsttiite uiliil se posse pto summa tttr anno, exeunle xu Indiclione ;
poluit solitm missa

polestale agerc, permissa tandein Ordinalto


esl ;
qua fuisse Constantinopolim perlatus esset tntn-
cum jam
tius de electione Severini, fncta ejusdem
unni mense
facta,ceciderunt a spe sua impii, mentiti in caput
xu, ct stc lala nostra
proprium. Nec enim suscepta est omnino aut ad- Septembri, inchoante Indictiiine

cum allatisa Bironto fundametilis cuntor-


missa secundum vanam corum spem magis autem : Clironoloijia
datur. Nescio autem quo Auastasii exemplo legerit
condemnata est et anathematizata ab Apostolica iu

prasumptaj Severino tribui menses xi eoiiseuiiunt enim in


auctoritate, huc transmissa pessimae et ille, i

Ecthesis, inquit Mailinus Papa in Conalio eo quem notarimus mensitim ac dierutn numcro Codi-
novitatis
Lateranensi. ces oniues MSS. et quotquol impressos vidiinus : citin
2 Baroniuc quia ex Actis conslal, Eclliestm illam quibns definimtts Sevenni Pontiftcalum, cui Baronius
eam fuisse per nullttm cerlum initiuiu ptmit.
Baronitts
sub nomine Imperatoris a Cijro conscriptam
anno 039 ad- consequens 3 Quod ud tltem Onlintiiwnis attinet, ipsassciltcel
Ka- Falum ss
xii Indictionem, id est anno dcxxxix ;
scribit.
lendas Maji, enm jam tuuc Romanis
(nissc festivum, phiUppitt
esse pttlut, ut hoc eotlem ainio oidtnatus
sit Severinus,
•'«""
imo et nwitinis; qttandoquitlem stquenti anno Joanues non lentete prssumpsi; sed didiei ex veteri Romano
ante. non-
Monothelitarum Ktilnttlario, qttod Joannes Fronto illitslraril,
successor Ectltesim illam et stmul
swttt pulal gentos annos scriplum, ncc non ex Itbns Sacramento-
hseresim collccta Synodo anathemataavit, V
quoniam iitm, Kalcndario illo oetustionbus et nitper Roinw oul-
apud Theophanm legi. Ignoscendus error ;

in lucem, galis. Nec mirum : jam enun


iiilegnim fere seculum
dtceptui pa- enim verus Theophanes nondum prodierul
Ilistorta Mis- effluxerat, quod Pelagius Papa I.SS. Philippo etJa-
rum sinccro ejusipsissima verba creddeirit habert in
contextu de re verits Theo- cobo cirperat Basilicum stntere, qitam tuccessor Joau-
cella Pauli Diaconi. Sed nihtl
Itttc
sciinas.
Theoplianis.
ad annum Heraclii xxi Chrtsli dcxxx nes III consummavtt, uli cx Anaslasto
phanes : nisi

LXXIV
iiO* CONATUS CHRO.NICO-HISTORICUS

LXXIV JOANNES IV
Ab an. Ch(\ nd oa.nnks, nalione Dalmata, ex patre Venantio Scliolastico, electus ante ii Augusti, post
m.
64 ! 8/1, 1,
morlcm Heraclii sub ejus filiis, ordinatus m Decembris, anni dcxl, Dominica die;
'J. (J. 18

r H
sedil

ad B. Pctrum xn Octobris
anmim i, mcnscs
:
ix, dics xuin; obiit proinde xx Septembris, dcxlii; Sepultus

et ccssavil Episcopatus mcnses i, dies xm.

|Ii//>/.i Joannia confirmatio pronior et expeditior tum quandoque consccuti vaciltanlem in Itatta domina-
Canflrmatta
fuisse polttit sub novo Constantis Juniorti Tmperio, ttonem Grsecorum sustentare niterentur, Et illi quidem
[mpsrlaltt at
peti 'aniiipi > cu\ sniis negoiiorum fuit in eostaUliemdocontra Nover- intentum suum ut Canleilius noster observat qvadam-
dotttrlt i
cnin Martinam, ut non immisceret ecclesiasticis
ee tenns consecuti sunt , ut ex Italispauci, plurimiex aliis
rebus ultra quam par erat, Quia tamen mgrefieri ,•»>-
prr hsec lempora elerti sint fnam Joannes V Stjrus
tuisse vtdetur, ul tantillo tempore iretur redireturque fnit, Conon Tlirax, Sergius Syrus, Joannes VI et
Constantinopolim, quantum estdierum xxxxm, et Ro~ VII ambo Grxci, Sisinnius el Gregorius III Stjrus
manis justa cauea fuit Herachi filios tamquam paternm uterque, Graecus etiam Zacharias, unus Gregoriua II
impietatis hwressosque tenaees prseterettndi ; suspica- RomanusJ po/iori tnmen pZne suo fruslrati sunt ; siqui-
tns aliquando sum nullam petitam confirmationem dem iis umnibus qttos numeravi exteris nihit fnit anti-
I> fuisse, nec atia de causa diiutam attquamdtn orilniiilin- quius, quam et tueri Sedis Romanse jura, et Grxco-
iivni mtecti, quam ut certius Eccte&ix prospiceretur rum Imperatorum Exarcliorumqttc consilia ac fraiuies
contra imminentem a Monotkelitis lempestatem : quse illuflerc.
ttitim ninsti ipsammet electionem impedilwrem potuetil 3 Pnus autem qttam ordinaretur Joannes, rescripsit liar. a B39 ad
ifiittorfnnjue fecisse. Breviora enim Interpontificia fere ad queestionem Scotorum de Paschate, decessori stto (j41 Joannem
oiiiniii usquead OEcutnentcamsexlamSynodum, inqua Severino directam, uli teslatnr Beda lib. 2 cap. 19 ponil. an I,
m. 9, dies ti.
Monotltelita damnati , et Orientalis Occidentalisque nullum annum exprimens : proinde Baronius cum dicit
Ecclesiat, propier Eclhesim Heraclii divisse, rursum eitm scribere, id factum anno dcxxxix, procedit in sua
iiutt i fiwrtnit, verosimile mibifaciebant orthodoxos Ec- jam refutata hypothesi de morte Severini ; ex qua etiam
clesia (Uios tantisper excussisse jugutn Principum hx- Joannem statuit obiisse cnno dcxli, cum sedisset an-
reticorum. num l, menses ix, dies vi, xn Octobris, ita exAnas-
2 Ita ego oiim : sed postea iucidi in viri eruditi tasio se stribere professus, apml qnem ubique menses
imJ potlut c

tiut ill ImpO'


Commentarium, ubialia longe cattsa expedttioris pos- IX, dies xuni iegnntnr.
tmta, thac Conftrntationis traditur , scilicet quod pehe 4 Ejusdem Joannis IV ac deinde Sergii I Privl-
Exarchos Ravennatea ejus rei potestas esse cceperit flumbearum
legia vidissese ait Mabillonus, Ub 2. de re Dtplnma*
bultarttin hoc
koc tempore, quisubannum dlxuii o Justino Juniore tica cap.14. et cuique extare suain plumbeam bul- siculo ihitium.
insiituti, ut Iintiiun qualitercumque in obedientia Im- lam,in Divionensi S. Benigni coznobio ; eoque refellit
peratoris contra Barbaros retinerent, tantam paulatim Poiijdorum Virgilium, Bullarum plumbo signatarum
acquisiverint potentiam, ut omnia pro Imperatoribus initia referentem ad Stephanum III et Hadriannm I.
agerent, etiam Pontifices confirmando : \d quod post Addit tamen, quod Dominicus Raynaldus, Bibiioihecx
Heraclii mortem, turbatis Constantinopoli quam ntaxi- Patiranx Custos, longe antiquiorem eam institutionem
me rebus inter ejtts filios, facillime potuervnt evuicere, facere nitatur, allegando S. Silvestri Bullam plum-
ct quasi proprium sibi facereprsstextu incommodorum Ec- beam, in archivo Aretino reperiendam ; et Leonis I
clesix Homanss obvenientium ex tongiori mora viduitati atque Gregorii M.igni consimilia diplomata, asser-
tjus prospiciendi. Antique certos formulse, quas vidi- vn/a in archivo Castri S. Angeli, vetustissima in pa-
tmis, niiiits nonpluribus quam guadraginta post Joan- pyro ex frutice confecta pro quibus ipse Mabilionus
;

ms Pontificatum collectas, nultam nisi obscuram fa~ respondere non audet, sed examini testium oculatorum
ijui i sotn.n
i
l\.iiti\t.
iihnt mentionem Imperatoru, sed Decretum de Etecto aistimanda relinqnit, Sane, ut de Gregorio verutn id
Ravfttnatc po Pontifice cum libeiio precum pro consensione ita defe* sit (nrinpe ituicirtati proptnquo) de Silvestro et Leone,
runt nd Exarclutm, ac si res tota ex ipsiue unius nutu tanto antiquioribus, merito qttis dubitaverit. Testantur
penderet, inquit tlle, totaque in ipsum Imperialis au/em pariter Raynaidus et Mabiilonus, in velustiori-
potestaa traducta esset: rogantur etiam Archiepisco- bus tllis usque ad Joannem XIII, aliud niltil impressum
pits Ravsnnas, Judicesque; et Apocrisiarius Pontiftcius, ptumbo cerni, quam Pontificis nomen in anlica, el in
ibidem vetut in Curia ipsa Imperiaii residens, ut ope- postica Papae vocabulum.
ram suam, non apv/d Imperatorem, sedapud Exarchum fi Tandem in imagine hujus Joannis apud Caval- Tinra tn Ima-
interpZnant pro celeri expaditioneneQotii, Exarchorum lerium, non dcbet nianimadversum praeteriri singulnre rjme monstro-
autem potestas, teu verius tyrannis qua freti Archiepu
illud, iie dieom monstrosnm, rapilis ornamentum, quod
scopi Ravennates tandem ttiam Romano Ponlifxct pares nescio quis pictor primus excogitavil; in unum compa-
se faoere prxsumpserunt,duravit usquead annum dcglu
ginans Tiaramusus recentioris, et quidem superne co-
(quundo Eulychius, eorum postremus, ab Aistulpfto ronatam, atquc Mitram Episropalem bicormm, fere
unde deincrps Longobardorum Rtge pulsus fuit) eisquc, velui Impe- similem hodiern»; nisi quod infeme circumcat eam
tot Qrmct ac raioriam potestatem reprssentantibus, tamRoma quam Regate Phrygium seu Diadema, de quorum singulo-
srnt Pontlfl- reliqua parebat Italia, quatenus per barbaros, potiorem
rum veteri forma atqne origine dicetur aliquid in Ap-
ejusparim obtinentes, liaebat, Sorumdemquoque Exar- pcinlicead hancprimam Partem quo Lec/oreni
, remitto:
rhorum imlusiria factum txislimo, rel etiam Impera- atqur diro,Joaunem IV, si usus aliquando Tiara est,
torum Qreecorum, minus jam Romss sepossedolentium, eadem pura ac simphcmima usum fuisse, qnalis in Ca-
ut tx Stjtia, ChsEcia, ac Thracia muiti Romam
diri- vallerii imaginibns nulla, piurima in absidibtts musivi
gerentur, doctrina atque prudentia exceHentes, eosque operis, seculo xn ac xni erectis, infraque reprxsentandis
in Romanum Cterum adscribi facerent, qui Pontifica-

LXXV
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 101*

LXXV THEODORUS
AF>an. mnd
Iheodomjs, nalione Gracus, ex patre Theodoro Episcopo, dc civilalc Ilicrosolyma.
019 an, 6 m.
b d. 18 elccius
e antc iu Novembris, imperante Constantc, llcraclii ex Gonstantino nc-
T"
filio

Iiaron. ab an pote, ordinatus


1
m Novembris in Dominica, annoDcxxxxu.scdit annosui, menses u,
041 ad G'i9
dies xuiu, mortuus anno dcxxxxuiiii, xx Aprilis, scpullus cst ad S. Petrum xnu Maji ; ces-
an. 6, men.
5, dies 20. savit autem Episcopatus dies mn.

\nter Sanctos refertur hic Pontifex induplici MS. 2 Interpontificium ro mortuo Lll dierum statuvnt
Ephcojmtus " pon
Martyrologio Florentino, tertioque impresso, utt dici- Anastasiana omnia excmplaria, quosmalim Lu primi-
patris incer- c u Z
tur inter Prsetgrmfssos nd xmi Maji, Cujusnam vero tus scriptos credere; H quidem sic, ut ipst. dies, cujus
civitatts Episcopus pater ejus ftterit, non pos&umits di- initio moytuus illc fnerit, adnumeretur t
attfue ita so-
vinare : nam qui koc seculo ffterosolymm nominatnr lum plnret scribere liiii sic enim, et nan atiter,
, veni-
Theodorus, non fuit Episcopus, sed Presbyter dum- turad Dominicain, qua sit Succefisor ordinatus.
ta.rat, obtinens locum ejusdem honorabilissimaB S.- 3 Raronius, svpponcns, Joannem obiisse xn Octo- Baronil Chro-
dis ;
quemadmodnm ante ettm Steplmnus Llorensis, b;is, e.r. tnnporr. designati ab Anastasio Interponti(icii nologia.

et Sergius Joppensis Episcopi , arrogantes siH Lo- conclullil conseqnens esse-, ut Theodorus ei subrogotus E
cum-teuentiam Throni Hierosolymitsni, non Lpi- sit Pontifex xxv Novembris ; et rursum ex eo quod
scopatum, jam inde a S. Sophronii morte vacantem. sepultus dicntitr pridie Idus Maji [quast hac idein sit

Accedit quod iste Theodorus (lornerit anno dclxxx, tptod cx vita tnnc migrasse) uttra dirtos annos et men-
atqueadeo Theudoro Papa^ diu superstes fuerit. ses t dies xx altribnit ejus Pontificatui.

LXXVI S. MARTINUS
Ordltiatus
no 649,
un

m ahtinus, de civitaie Tuderiitia Provinciae Tuseia;, electus ante

tus xnn
uninia lenlaUe
Calliopa, jussionem Principis exhibuit
Junii, in Dominica
proditionis
terlia post Pentecostcn, anno ncxi.ix.
ejiciendum missus a Conslante Juniore Theodorus
xvn Junii,

mensis Feria m, adeoquc anno dcliii. Tum ductus in Gracciam, variis moratus est locis,
ipsumque captivum
xnn
Ad

cepit xix
Maji, ordina-
liunc suh ca-

ejusdem

ac nominatim Naxi annum integrum ubi videtur Depositionis suae exccpissc sententiam
:
die

Augusti, anno dcliiii, et consensisse ut Eugenius Vicarius ordinaretur eodemque


anno
ui :

Constantinopolim appulit xuit Septembris, et in carcerem raplus, die i.xxxxm captivitatis,

adeoque xix Decembrisejusdcm anni, adductusque in juilicium ; in alio rursum


c Feria ui,
in domum f
aicctus aimo
carcere diebus i.xxxu, proinde ad xm Martii, anni dci.v. Inde translatus esl
luit
653,
Sagolabae Scribae, post biduum deporlandus in exilium, sic
ut in Domini, adeoque Ona
Maji, pervenerit Chersoncm ibique in ma-
die xxui Martii, prsternavigarit Pliarum, et xu
:

data testatur, obiit Conlcssor in dic


gnis srumnisvivens, uli gemina ejus Epistola indc
indictione xiu* recenter incboata, adeoque anno dclv. Sedit
««irtut,.- S. Eupkemiae xut Seplembris,
"° 055 -

igitur usque in tempus dalipro Eugcnii


Ordinationc consensus annos u, mensem i, ct dics
sua: usque ad diem mortis numcravit annos ui,
aliquot universim vero a die Ordinationis
:

solennius tamen in Aprili die xiu


menses m, dies iu. Colitur a Gra-cis ipso quo obiit die,
sit, ubi el deposilus dicitur xuu Septem-
aut xiu, quod eo mense deporlatus in Chersonem
relatio Conslantinopolim et Depositio in Blachcrnis commcmoratur
bris. Ejusdem
corpus ad ecclesiam sui nominis,
xx Septembris, Romae autem, quo postea delatum est

SS. Silvestri et Martini in Monlibus, xn


Novembris.

21 Itabentur
Propylseum Maji.
;

102* COXATUS CITRONirO-HTSTOPJCrS

Pontificatus
WART1MS hxc usque ad signum *partim ex dulnto esse sic scriptos ab iis qui depositionem Martini
11 n/Wi/ur omtiia,
Ocstt spatium.
unde et quam
jj-^/tl ipsius Sancti, parlim cx Commemoratione edebant fuisse tnvalidam : id tamcn fcccrunt illi contra
C
comut clntra eorum, quffl Iffiviter et sine Dei respectu acta sunt usum antiquontm Catalogorum, qniuUraqualemcumqne
c/ironotaxtm a veritatis ailversariis, in Sanctum et Apostolicum, depositioncm nullius Pantiftcatus tempus ttotabant, et
Baronii ?
n0 vum revera Confessorem et Martyrem, Martinum Ordinationes qualescumque, etiam vivente vero Pontifice
Papam Romae, per epistolam cujusdam Christianis- factas, adscribebanl ejus tempon quisicerat ordinatus.

simi, directam hisqui sunt in Occidente, seu Romffl Scd factum bcnc, quod pariter noti mulaverint nttme-
et in Africa, ortliodoxis ex quibus cum
Patribus : rum mensis unius qui additus ad u annos (quos sulos
exprcsse constet de anno mortis per mensem et Indictio- crcdam scripsisse cos qui tunc livmas vivebant, ct Pun
nem; de antio nutcm comprehensUmu Itomx factx,pcr tifnum Catalogos continuabant) el ' diebus xxui in xxiu aneosetan-
ema tcar '
concursum dici ct fertx; dc. tctnporc item quo devettus mntatis deductt nos in diem ui Augusti anni dcliiii,
in erilinm, pcr diem Caztm Domim, hidiwpustdiesge- qno i" isumcre placet imhcatam Martino, insula Naxo
tmnx captivitatis simui stimptx ' cxxxuni rccurrcntcm adhuc existenti fuisse abdicationem suam, cui tamen non
niiium quomodo Iiaronius compreftensionem quidetn
est conscnscrit nam ipsutn vel sponte vel coactc abdicasse

adscripserit anno dcli, exiliumauiem anno ucui et mor- t Pontificatum praesumere vix putitur historia eorum qme
\
icm DQLTU; '
'»nt ijicntut cjnsa^siiinnns attnos ui,m<'H. m, piissus Constunlinopoli est, ubt post alias contumelias,

dtes \u,quia, propter mortem Theodon cumdic scpul- suscipieutes eum carnifices, exuerunt exterius ejus
turw confusam, orsus erat ejus temput <i "" :

i Julii, Pallium Sarerdotalis stolae : quod vidctur intelligcn-


2 Catahgus Pnlatimts in Bibliot/ieca Faticana om- duin d< Pallio Pont\(icaii, eatenus reservato. Puslcu
niaque Anastusii crcmplaria Ponlificatum Martini de- tatnen verosimtliter abdicavit.
finiunt annis ui, menne i, ditbus xxiu, quos ego non

LXXVII EUGENIUS
Ugenius, nationc Romanus, dc rcgionc prima Avcnlina, Clericus a cunabulis, ex

Ah an. 854
Gj7 an.1,
men.Hdies 25.
ad

E patre Ruffiniano, tempore Constantii Imperatoris, abinvito verosimilitcr Clero, de-


lclaratus pro Klccio, vel potius pro absentis Martini Vicario, mense Ju-
nio, die circiler xxm; postea, eodem ex insula Naxo verosimiliter annuenic, anno dcliiii,

uii Septembris in Dominica, ac tandem ex vcrosimili ejusdem Martini cessione, facta anno
anno dcliii,

dclu, circa Pascha verus Pontifex, sedit universim annos n, inensesuui, diesxxu; defun.
ctus anno dcluii, xxxi Maji, sepultus est ad S. Petrum n Junii : ct cessavit Episcopatus men-
scin i, diesxxuuii. .

Martina viven- l_psc S. Martinus inejnstola n, quam mense Septem- qucmquam nisi ipse annueret. Quod cum annuissct ille,
tr rt consen-
tinitr
bri pnuto unte nwrtim cx Chcrsonc dedit, ad quem- priusqnam Cvnstantinopolim vcheretur, libera Ctcri
ordinatui; dam sibi carissimum dc cxilii sui calamitate, mi- suffragatione, fuerit Eugenius ordinntus Episcopus Vi-
in Dominica, unno dcliu : nn
rans 8P ita negligi a Romanis, ut ne de vtctu quidem pD 7
carius die un Septemhns -
^'

ipsi c rando soliciti sunt ; incertusque odione an timori eoque respectii in quibusdam Anastasii MSS. excmpii-
id •tebc-tt imputarr; Veruni tamen, inquit, Deus qui ribus atque apudMS. nostri auctorem cessavisse Epi-
onincs vult salvos fieri etad agnitionem veritatis ve- scopatum an. I, men. u, dies xx, computandos a
nire, per interccssioncs S. Petri stabiliat corda eo- xuu Junii quo pritnutn dectarata fuit depositio Mur-
rum in orthodoxa fide, et confinnet contra omnem tiui pcr Thcndornm Calliopam : esto exemplaria alia
ha-n-ticatu H ailversariain Eeclesiaj nostra? perso- dicant cessavisse solum dies xxum : quia forte post
nam, et immobiles custodiat; prsecipue Pastorem, Martini discessum ex Itatia t coactus Clcrus ad electio- *
qui eis nunc praesee monstratur quo in nullo :
nem procedere, invitus invitum in Sede Petri et Late-
prorsus deviantes vel declmantes aut dimittentes eo- rancnsi Pulatio cotlocartt ; qui tamen constanter re-
rum, qua) in conspectu Doraini et Sanctorum Ange- nuerit Ordinationem illicitam consummare, sed Mar-
lorura pjus in Boriptia professi sunt, usque ad pusil- tini consensum expectaverit.
luin quidpiam, una cum
mea coronam liumilitate Eugenium die n Ju-
3 Baronius existimans obiisse
percipiantjustitiao orthodox» fidei.de manu Domi-
niianno dclu, et crcdens quod non nisi post Martini
ni et Salvatoris nostriJesu Christi. AVm lupum, sed
mortem, priori anno obttam ex cjus sentcntia, potuerit uaronii calcu-
Pastorem; non invasorem Sedis atiense, scd Icgititne sedisse lcgitimc, acce.dente Cleri consensu ; affirmat eum tua.
prfflsidcntem, ct prccttm suarum communione dignum menses dumtaxat m, dies xxm
Romanst Ecclesix
SttimatEugenium Martinus. Ego
Pantificem prxfutsse. menses
post <$Yd;sannos n,
2 limc nobis verosimiU fa, quod in Insula Naxo uiii, acceptos ex Anastasto, dies xxu scripsi ^roxxuu :

commorant Sanctus, libellum Romanorum acccpcnt,


qnia sic commodius sequunlur cetera, extremum iiem
quo seconstare inorthodoxa fide profitebantur, etquid- computando quem aiii videntur neglcxisse.
quid tolcrandum foret, numquam pro co se ordinaturos

LXXVDI
.

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 103»

LXXVIII VITALUNUS
'italunus. natione Signiensis Provinciae Campaniac, de patre Anastasio, electus an-
46 an. 657 ad
«71, on- II, ten Junii, dcluii, tempore Constantis Imperatoris. ordinalus xxx Julii in Dominiea,
vten. 5,dtem 1-

Vi
S.
scdit annos xiu, mcnses u, diem i, obiit anno dclxxi, xxx Decembris

Petrum xxun Januarii quo colitur: et cessavit Episcopatus menses n, dies


:

xm.
sepultus ad

" assim qnidem Calatogi prxier annosxmi, menses 2 Baronius Pontiftcalum Vitaliani exorsus anno
Bar „ _ 55 _<J
Tcmpus sedu. nullosdies numermt quiad fmem Januarii morlem DCLU, ultimn Angusti; credens xxui Januarii G69, nn 14,
et obiisse
u|
Vitaliani differrenl. Sed errcremex roobrepsisse erisli- anntDCLXlx ; deftnit eidem annos xiu, men. u, minus """• 4 > """

mo, quod inilio scriplum fuerit m. u. d. I, e.rtntoque dieb. m.


U -

d fucrint conjunclx lilterxu et i, faituiiique silui.

LXXIX ADEODATUS
deodatus, nationc Romanus, ex monacbis, de patre Jobiniano, electus ante xxun
Ab an. 672
ad 677, an. Januarii, dclxxii, imperanle Conslantino Pogonato, et ordinalus xiu Martii in Do-
5, men. 1.
dies 5. _T3Lr
_minica, sedit annos u, menses n, dies u, obiit anno dclxxuii, xuiii Maji, sepultus

ad S. Petrum xxui Junii : et cessavit Episcopatus menses iu dies xu.

\Jmnia quidem Anastasii exemplaria et Auetores duo Eugenio, posset Adeodatus annis uu manere con-
Anni quatuor
apud Anasta- Jnastasittm secuti, Adeodati Pontificatin annos dum- tentus; et tunc ordinattts hic fuisset anno dclxxiii,
sium. taxat quatuor assignant : hoc autem credibileestfecisse xiii Martti, Dnminica iii Quadragesimx, obiisselque
Anastasium, quia sic reperit m
Calalogo veteri, quem xun Maji,eteessat'tssetEjiiseopatusinensesiin,dies\uil.
dedimus descriptum, annis circite.r lxxx posl
supra Jnterim til, jam di.ri,apparet necessitas evidenslioc cir-
morlem Adeodati. Oportet tamen, ul vel hic, vet in citer tempore addendi anntim sitltem ununi per con-
allerutro duorum subsequenlium Pontificum, annis no- jecturam, quod alins hand libenler sic facio ; ut salva
landis irrepserit error, dum constat Dono solum sesqui- habealur rcliqua ex Catalogis et Anastasio profluens
annum, Agathoni biennium el semis dari; et liunc Chronologia.
tamen vixisse fere usque ad finem anni dclxxxi. Iloc 4 Extat inter Coneilia Gallix, a noslro Jncobo Sir-
animadverlens Baronius, qui in Martini morle et Eu- mundo edita, tom. | pag. 507 Rescriptttm Pontiftcale,
duos perdiderat non dubila-
genii successione annos :
quo dilectissimis Fratrihus, univorsis Episcopis in Adeodati pro
vil Adeodato annos uu e.t Agathoni nihilomiiittsadhuc Gallia? partibns, Adeodatus declarat, qnod, lirel mos jjj,™"["
imum dare : quem quoad Adeodatum seculus etiam atque traditio S. H. Eoclesis plus non suppetat a m0 nasterlo,
ipse aliquando sum, in commentano
antehac a me scriplo regimine Episcopalis providentis religiosa loca se-
ad usum noslri P. Cornehi Hazart, vemacula Belga-
cernere; exempiionem lamen qitam /Egericus, religio-
rum lingua vnlgaturi primum partem Triumphi Pon-
sus Preshyter et Abbas monasterii S. Martini Tu-
lificii. ronensis, pro eodem suo monasterin peliit, concedeudam p
'
5 Movebat me, quod Eugenium slalim a caplivilale duxeril, postquam Crotberti TuronensisEcclesia) Pras-
non ad Baronio, con-
Martini per vim ordinatum credens cum sulis libertatem, hoc est liberam dispensandi licen-
septem,
Eugenium Martino supervutsse
sequenler crederem tiam scripto concessam comperit. et aliorum, . .

quam medto. Sic aultm motttm


anno non multiim pltts
per Gallicanam provinciam constitutorum Antisti-
ihcltnavit auclo-
mefacile in Baronianam correclionem tum, ad id consensum prasbentium, subscriptiones
allegata, cujus vadem videbatur
annexas inspexit. Hnjus Iiescripli partem
ritas Anaslasii ab eo supter
prxslore Sigebertttm in chronico. Sed rem propms dumlaxal tegens apud Baronium, nec salis cerlus adeo
conquisila Auasla-
utsviciens, et percurrens lol undique anliquas esse monnsleriorum exempliones a visiltilinne

siana exemplana, ad qux exacta esl itlltma edilio Re- quam lnc indicalur, cum dicitur, id
Episcopali etc.
neque in uila
gia ac neque in vrtertbus editiombus,
; plus non suppctere, lioc esl, in usu ampliits non esse,
uume-
varianlium editionis islius novissimx leclionnm, et eodem fragmenlo identidem inveniens titulum Re-
m
iinnorum un repenens : considerans autem quod eum liltilo Abbatis Se- W<I«(*hi
rum ligiosi Abbatis; opinatussum,
Sigebertus, Pontiftcum sibi succedenlium nomina re-
cularis opponi, atque adeo figmentum aliquod recentius
tempore sed
ferendo, non addal qunnto qttisqiie sederit
:
istud esse, ad eu tempora referibile, qitibus rcs mona-
margine lam dumlaxat habeal nola-
quam alibi commendari ciepil Verum
slica Abbalibus non monachis
tn liic '.

tos temere annos Chrisli (juxta quos tum alia mulla viso, animadverlo, Keligiosum hic non
co nune inlegre
lurbantur, lum Vitalianusso/um Reverendum apud
circa Ponlificesvarios aliter dici, ac nuiic diceremus : et

annos decem) non magni (aciendum credo, quod eap. i dubitalionem


sedisset Mabillmium de re diplomatica lib. I

videatttr Pontificatum Adeodati exlendere ad sep- pluribus exemplis


omnem de exemplionum velustate
tennium dissoltttam inveniens, eidem
Turonensi monaslerm h-
quinquennmm Adeodato.dari, ea
sed ad qutnque
3 Nobis satis est
benter gratulor tam velttstttm
Prtvilegium, et quidquid
lege, ul si decessorum ejusalleri possit annus unusaddi, conlrarium defmivisse videor in Propylxo Aprilis
ezlendeitdl.
ipsomel Ana-
m
sttpra numerum annorum qui etsdem in cuiquam ra-
num. 127 cupio retruclalum; non
soliltts
quatuordecim et
stasto assignanlur, Vitaliano scilicel tionabili
;

104- CONATUS CHRONICO-IIISTORICUS


sinccrilas al- cst usque ad sepulturam Adeo" D
anni dxc, usque huc, id
limabili objeclioni neijarejutliliam, i/uam
anni xcu menses u, dies xiu, ab imperila Aant ab ordi-
que veracitas postuloiit ab eo, qui tepoiito alio quucum-
dati, siinl
" all0 " e s -

Mrtari prafletur, elmm vrorsus manu est cum ullra aliorum lerminos protjrcssi
: ,

que respeau satam veriUlclt i


_ Greaorii ttsque ,

tenttnliam; eicut cum hoc 1'nniijice quem R.ironius uniio dclxix suliro- „ «c tmme
uc erronee
corttra gualemcumque. tuam phorem
snm, sed reipsa feci, gatum Vitaliano IX Apnlis facit scdisse anuos un ,
subducli.
tupenmin non soium professus ,

xque. discere ac docere paralo. mensesu, dies xxui, it* pervcniat ad xxui Junii anni
uc porro faciam, animo
dclxxui quando motiuum credil) non tumen plus inve-
8 Ouod in ediiis Anastusii exemplaribus post hunc
MSS. A tem- niamus, qttam annos lxxxui, menscs IX, dies xim.
Ponliftcatum addilur, nec tnrenitttr in
pore ordinationis Gregorii, id etl xm Sejileinbiis

LXXX DONUS
oxus, natione Romanus, ex patrc Mauritio, clcclus ante xxui Junii, dclxxuii impe-

D
Aian. M7
ad 619, an. Irante Constantino Pogonato, ordinatus 1111 Oclobris die Dominica; sedit annum i,

1, wi. 5, diei
10. mensesu, dicsx; ohiil dclxxix, xiu Martii; sepultus ad B. Petrum xi Aprilis:et
'Daron. fili an.
C7G, od 078. cessavit, Episcopatus mcnscs n, diesxu.

[j|ic electus esset, inqnil Anaslasius, necdum


dum 3 Asl nunc animadvcrto Appendicem istam, data etc.
icilicelordinalus, apparuit stella a parte orientis, a subjuncltim inscriplioni nec haberi in Grxco, nec iit
,
g
B galli cantu usque mane per menses tres cujus ra- : vcteri Lntinn versinue, jttxta editionem Parisinam anni
BttUa prodl- dii ccalum penetrabant in cujus surgentis visione
: mdxxiu, sninptatit e.x Codicc Bellovacensi, ctti ad calccm
tjltixii lcmpore
ies provineiffl et gcntes mirabantur : quae post Concihi pr.cdtcti adJilur : Scriptus est hic codex tem- ollm
lnltrpontlltcH Data
prwgreMt. in semetipsam reversa disparuit pro quo et maxima : poribus Domini Sergii , sanctissimi ac beatissimi caruit, qu,r
Papaa et Patriarcliio sanctas Ecclesias Romanse pa*tea inepte
mors a parte Orientia subseouta ast. Convenii lnijns in
wljuncla
ttella arlus in temptts Iiilrtpnntilicii qund siijnavimus reconditus. Quod igitur nec in Gr;cco nec in velusta
chronologiam
a xuiii Maji ad m Octobris. Latinii versione legitur, quomodo pnstea accesserit, ne- tuibavit.

2 Sed dijfiailtas esi, tjuomodo mors Doni convenial scio ; nrqiie videlur mereri ftdent, et veluti incplttm ijhs-

in unntim dclxxix, quandiiquidem Divalis sacra, ini- sema aticujtts scioli a niarginc transiisse ad tcxtum credi

lio Concilii vi lEcumenici yosita, direeta ad Doinim potesl. Mibi certe jont mnplitts nott obcst, qtto minus
sanctissimum Papam senioris Roma;, contradita vero Divnlem istam censcam scriptam esse onno dglxxix
Agiitlioni Papae eanetissimo ac beatissimo ejusdem lniliclioitc un, in conftnio Febriiani Marltiqite, ct per-
OicaUi ad
Vonumtixlpta antiquic Romai, eo quod idem Donus de prtesenti Intnni m iubcm post Doni morlcm, elecloqite mox Suc-
ctAgatlioni v jt a e cessissct
,] seribalwi dala pridic Idus Augusti
;
ccssori tiadilam. Qtti stalim atqtte ordinatus est , di-
iradiia;
ConsUntinopoli indictione ui, id esl anno dclxxuiii. reclis in omnes Occidentis sibi subjecti provincias litte-

Movilea res liaronium, movit el vie ijnondain, ut cum ris, sttpcr nctjotio ftdei, qttod tractandum propohcbatttr,
eo ud ttnitm aniiiim iiittietpnreiii prmdictam successioncm, jttssit celcbruri Syttodos Provinciales, carumque scnten-
quamvis in nomine mensis apparerel vilium : quociim- iias persctibi iit ttrbcm , ttbi eliam ipse iisdem acceptis
i/ne eiiim dic unui mnrs slutunlnr prsccesserit tiimen ,
liabilttrtts esset, qttam cilo licuisset, Stjnodum Episco-
lilus Augusti inciisilms ul minimum lu ,
per quns cam porttm ltnlicorum protil anuo seqitenti fecisse doccbimits.
,

iijnortitam fuissc Constiinlinopoli lam csl imposstbilc

quam inoredibUe quod Agatlio, absque jussione etscilu


Exarclii Impcrialis, ftterit ordinattis.

LXXXI S. AGATHO
gatho, nalione Siculus, ex Monachis, electus antc xi Aprilis anno dclxxix, ct ordi-
Aban. rjo ad
nalus dic xxix Maji, in Dominica, imperante Constantino Pogonato; sedit annos 11.
6B1 on. ?. m.
0, dles 3.
mcnscs ui, dics m; obiitanno dclxxxi, die i Decembris,-sepultus a S. Pelrum x Ja-
feria ui scqucntis anni, quo die colitur. Yenerantur eum Grseci cum tituloThauma-
lurgi xx Februarii : cessavit aulcm Episcopatus menses x, dies xvu.

Jiuronius, initto Aputhonis ad annuvi dclxxuiii ad xu Auijusti anni BCLXxxm; de qua successione in-
Clif rn mors rehito,nuttum certum ttatuem iMnsem aut diem, nul- fra. Nunc quod Agathonera spectat, id aijamus : prius
ln tni. 685,
lum tjiwquc ccrtum tvmpus duiatiimis Pontilicatus cjus lamen notari veiim ex longioribus post Agathonis et
,
ltitu'a ali
aliii f dcfiint, Mortnum autcm illum crcdcns \ Jannarii, id- Leonis , haud vane colligi, quod
obitus Interpantificiis
qu? videm HOfl unmim dclxxxi, quo
posse quadrar? in Constantinus Imperator, haud paulo ad rem attentior
toto usque ad SeptrmOrem duravit Synodus OEcume- qnam Dccessores sui, Exarchis ademcrit ad seque re-
nieo VI, Agathone vivcutc terminata, coijitur hujus traxcrit potestatem Electos Romse Pontifices confir-
tltortcm dilferrc USQU6 iii u rnt um \n:L\\\ii; ad?o ut se- mandi; quatn tamen ante morlem iterum remisit, in
eundom ipsutn sedtrit Agatho, prster annos m, men. infra dicetur in Benedicto II.
ses ut minimum m : et deinde vacaverit Sedes usque

DI9SERTATIO
.

AD CATALOGUM PONTIFICCM. 105»

DISSERTATIO XV.
De Pontificatu Agalhonis, ol Synoilo oecumenica vi sub eo cclebraia, frautlulenterque
relato intcr damnatos nominc Ilonorii Papae.

conservandis ejus fratribus anno xxn, uie un Mensis


tjiitjus Pontiftcatus amw
prhno adhuc currente, Cltri- Novcmhris. Indict. ix; et hac raUone consequmter
Post Synodum
sti vero dcxxxx, celebrnla vidctnr Romx cxxu Episco- noteutur omnes Sgnodi Actioncs; ncccsse csl, ei qui
Romx cetebra-
tam principio porum Italicorum Sijnodus ,
pro negotio Legationis Divali pr.rdictx addidit datam errorcm obrepsisse, in
anni 680, Gonstantinopolim dirigendae : cujus post Doni mortem, componendis annis Impcrii et post Consulatum.
ad qucm Divalis Epistola fuerat difccta inlegro fere , 4 Deittdc cx tam mnlc coiijuuctts cluxracteribus male
anno tardanlis, jltsta propouitur excusalio, qnod nnme - infcrtur annus Dalx Divalis, nb anno dclxxx diversus;
rosa nostrornm Qccidentalium multitudo usque ad ut propferea dicantvr niiuo iuw citnts Constantinopolim
Oceani regipnes extenditur.... dum in medi» gen- uppitlissc Lcijtitt. Denique si hi jam apputerant a
tium tam Longobardorura quam Sclavorum, nec non Martio vicnsc prxfati tntni; htcougrue differtur imlictto
Francorum, Gallorum, et Gotthorum atque Britan- Concilti ad menscs fere ui; mcritojuc crcditur indictum
norum plurimi esse noscuntur quorum sententias : Ulud esse mense Aprili ; ut qui undiquc eraut conven-
synodaliter audicndas expcctare oportuit, ut a ge- titii, menses saltem un haberent ad disponenda in suis Std Apriti
neralitate totius Concilii nostra Occidentalium sug- Ecclesiis omnia, longiori absentw necessaria. Cosples datas,

ge?tio fieret; ne si tantum pars quod agebatur co- enim Actiones un Novembns Indictionis ix, uti dt.it,

gnosceret, partem lateret uti scribil Romaua Sy-


; continuat.c sunt usjue xuu Septembris Iudictionis x :

nodas. Et liis similia indicons Pontifex in Epistola universim autem numerantur Actiones xuni, quse ad- duravlt al
sua, ad alias tam diutitrn/e protclationis causas, adji- modtitn perturbate altinguntur ab Anastasie quodsatis tVovcmbris nd .-

i7 Scjitembri
cit corporales negritudines snas , in quibus vivere c&t lac indicasse, cutu vcrus eai um ordo ccrtius c.i: ip&is
utttrius,
nec nec licet assiduis Eegrimoniis laborantem;
libet Concthi Anis htibciitiir.

quibus omnibus factum sit, quod non parvus tempo- 5 Solum noto, quod toto Concilii tamdiutumi tcm-
rum cursus elapsus est, priitsquam Imperiali mandato porc iithil mtilcfttr in cotijiinctiuitc tot artirum; pnnunii
fieri posset satis : nec enim parvus temporum cursus, autem et sccundum earum csse Imperii, pcr Constantem
in tam optati czecutione prsecepti, videri debct aunus patrem Constantino primogenilo sub annum dcliu, ct
circitcr integer ,
qui a scripta Constantinopolt Divali qutnquennio post duobus aliis (tliis communicati; terliam
usque ad Legatorum appnlsum vidcbatur etapsits. vcro sumi post Considtititm perpeluum, depositttm patre
2 Opportune autcm ctectos a Synodo et Pontifice vioitcntc , xu Jutii a n it o Di.Lxum : adeo ut videatur

Leijatos,et congruis utnmque htterts instrucfos, horta- Imperator, commodt majoris atusn, ad unam communem
tus estAgatho ad piissimse Tranquillitatis vestigia epucham, rnenst Octobri afliniin, rcvomssc omucs ilit:s

properare quia incunte mox sestate, ipsa jam itumi-


; irras, ne multipltcitas pareret confusionem in Actu pu-
et ante cxor-
nata Indtctionc uiii, ul scribit Anastastus , mense Junii bticts. Cnr autem Octobrini clegt nt, non alia mthi oe-

tam pestem die xuni non wviiifquod librariorttm incuria irrcpsissc currit ctiusit, quam quod eo vteuse ca>pcrint cx decreto
profectk monet CalvisiusJ luna eclipsim passa est, et morta- paterno Impcrii cjus anni scribi ointszt?, amtis Consu-
Legati,
litasmajor atque gravissima subsetuta mense su- lattts \ersio quidem Latina, Actione wdic, um Martii,
prascripto Julio Augusto et Septembri in urbe
, , inciptt notarc annum Cunstantini xxum , et sic dciu- Indic'lone
et 10 inchoata.
Roma. Sedhxc dum intus forisque grassatur, jam pri ccps praseqttitur : sed nihil in Imperio fratrum, niftit

dcm Constantinojioli versabantur Legali, eadem In- in anno Post.Consulatttm notando mutans, svApectam
dictionc um, die x vcl potius xvii Martii, illucappulsi. prima ,rra
nobts rcddil diligentiam tnterjnrtis, in sola
Stqiiidem proxime subsequens Dominica , qua eos Im~ differentiam facientis, ne mm satis ccrto fundamcnto tci

pcrator in Bluclternas soicnttissima pompa deduxtt, fuit fecerit ; cum annus post Constttutiim simtliter videatttr
dies xum mensis tcste Anastasio : id autem, tolo tem- mutari Aclione xui, qum fuit die x Augusli
debttisse in
appulcrant
pore Synodi inchoationem prxgresso, non contigit nisi ccicbrata. Scd factum bcnc, quod citm dtstinctior nolttia
Cunstantino-
polim 10 mensc Martio. Erravtt igitur Anastasius, quando ad- trium istarum JErurum tton suppetat, accuratc fuerat a
MariiL} ventum Legatoruni adscripsit diei x Novembris Indi- transcrtbenlibtis tam Grxcsquam Lxtinc observuta mu-
Ctionis Nonu), quo mcnse et Indtctione salis constat, tatto Indictiunis ix m x, Actione xun, die xi Scptcm-
die istius mensis uu, celebratam primam Synodi Actio- bris : quo fit ut priortbtts illts non egeamus.
nem, iisdem Legatis praesidentibus 6 Finita Stjnodo, ct ptertsque- Episeoporum ad sua
3 Nihilo tamen minus erruvit, quisquis alteri Impe- digres^is, qut superfueritnt quinquaginta qainque Pa-
ratorisprxnominati Divali, post Legatorum adventum tres, velut totam Sijuoditm adliuc rcprxsentantes, cnm
datse ad Georgtum Archtepiscopum Constantinopoltta- Georgio Patriarcha Constantinopolttano dictarunt Sy-
guo mox num, imperando congrege* oranes, qui ad ejus
ei ut nodicam ad Agathonem epistolam,qii3i tamen in veteri Dtlndc scritn*
convocata sanctissimam Sedem pertinent, sauctissiraos Metro- Lattno codice, cujus supra meminhntts, non reperitUT : tur episloti
Synodus,
adAyal/ionem;
politas et Episcopos ad Regiam urbem erravit,
, : ac verosimiliter missn Romam non est : qttia priusquam
inquam, quisquts Dtvali isti, prxter quam in Grseco erprdiri possent Ltujatt ad rcditum, nuntiatu Cotistan-
veteriquc Latina editione habctur , adjecit fnec verba : ttnopofi fuit mors Agathonis, dte I Decembrts Romx
Data quarto Idus Septembris Constantinopoli, im- obtta : cui teslimonium novum sancitx per CEcume-
perante Domino piissimo perpetuo Augusto Con- nicam Synodtim fidei adilttur ab Epitapltio quod in ,

stantino Imperatore, anno xxum etpost Consulatum Appendice antiqu. Inscriptimum paq. 1206, num. 3
ejus wi.Cumenim Synodus cvepta sit, Imperantibus a lale lcgitur.
Deo coronatis serenissimis Dominis Fiaviis Con- , Pontiticalis apex virtutum pondere fultus pauto post
stantino quidera piissimo et a Deo decreto magno mortuum,
Ut jubar irradiat, personat ut tonitru.
et ab unione
Principe, perpetuoAugusto Imperatore, anno xxuu, Quae mox hic peragit doctrinae fomes et auctor, confecta
per litteras. et post Consulatum ejus a Doo instructae mansua- Format enira gestis, quse docet eloquiis. tjudatum.
non inSeptem-
brl,
tudinis anno xiu, Heraclio vero et Tiberio a Deo Dum simul aiquiparet virtus et culmen honoris,
Officium
;

106* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


Oflficium decorat moribus, artegerit. expunqendum concedere, done.c quaesdo controversa de D
DTSSEimT. Pr»?ditus his meritis Antistea summus Agatho , fide fuerit definita, ad quod submitti Legatos petit.
XV.
Sedis Apostolicae fadera firma tenet. 10 Ad hsec prudenter Agatho cura Romana Sy- JVatn licet ea
En pietas, cn prisca fides : Inaignia patrum nodo, Legatos quidcm misit, tractaturos de fide, juxta mota non sit
in Synodo,
Intemerata manent nieibua, Alme, tuis. instructionem iis dutam ; de Honorio autetn et Vita-
Quis vero numeret monim documenta tuorum, liano, clam fortasse, monuit tenendum silentium, patnm

Formula virtutum cum tua vita foret? uutem satis iunuit, de alterutro nihil tnale sentiendum
7 Prmter eatn gusefueratad Agathonem scriptaEpi~ cum in Epistota ad Imperatores data, exponens Ro-

sto!a gnxgue Constantinopoli remansit, compositum eo~ manx Ecclesiss fidem, concludat quod haec est vera
tcribitur quam prosperiset in adversis tenuit
t.upore est Bdictum fidei, Christo dilectopopulo tidei regula, in
etiam rdictum
cum epl
fldei onuii liabitanti in Occiduia partibus, una cum exem- ac defeodit Apostolica Christi Ecclesia quae per :

stalaad Ey- j.!;iri divin» Jussionis Domini Constantini, directae Dei omnipotentis gratiam a tramite Apostolicae tra-
nodam Itom. ad Synodum ApostolicaB Sedifl antiquae Roma? ciii : ditionis numquam errasse probatur, nec haereticis
sua mann subscripsit Imperatnr, LegimuS Bed quod : novitatibus depravata succubuit : sed ut ab exnrdio
addilur Data xKalendas Januariaa Constantinopoli tidei Christiana? percepit ab auctoribus suis,

ImperiaHDomo, piisaimo perj>eiuo Augusto Constan- Apostolorum Christi principibus, illibata fide tenus
tinoanno xxix... indict. x. deest in Qrseco ab in- : permanet, secundum ipsius Domini Salvatoris divi-
v.r quibun nam pollicitatioiiein.
terprete vero additum videtur- ct a transcribente vttia-
prlor tuppret-
su propter
tum, Indictio emm x a Septembriannirtchxxxi tn- 11 Cnm tuti instructione lalibusque titteris Constnn-
postea tatnen
mvrte.m Aga- choata male compontiur cnm anno Imperii xxix, qui tinopolim advenientes Legafos, ad communionem reci- Honorii no-
tftoriit.
solum debuisset scribi xxmii. Ploneenim existimo scri- pere noluit Patriarcha Theodotus, ideoque dejectus <le mm ftaudu-
ptam esse haiic Jussionem eodem tempore, guoscripta Sede sua est ; et pro eo constitutus Georgius. Sub Iwc
SJ^JJ
1 ^
Eptstoia ad Agathonem ; ut guemadmodum Legati Synodus rite ac qniete celebrata, probata Agathonis
tiru sotum a Poitttftce, setl etinm a liomana Synodo fules et Monothelitarum hseresis cum suis
epistola,
g
aiiuletant littrras distinclas ; stc ad utrosque dUtinctas auctoribus et nominatim damnala, et
proptttjnatoribus
referrent : prout facium fuisset, nisi nuntiaia mors eeterm Actionos continuatx sunt, sine ulla Honorii
Agathonia eos gute ad ipsum erant suasisset supprimrre aut Vitaliani mentione, ac sic fortassis etiam termina-
("tiiviiilniitltis rum aliis (til Siicressorem tlondis, quam- tse. Nam quod inter Anatliemaltsmos finales Actionis
primum ille ordinattts essct : qua de re mox infra. xun nunc legatur, Honorio hseretico anathema, et
8 Quod tittlem nd Electitnion Sticccssoris pertinet, Actwne xuni rn Sermone Prospltonetico, dicatur Con-
eam credibile est non fntsse tlilalam, seit tertto mox die cilium, una cum aliis superfiuarum vocum adinven-
post lemporariam Agathonis in Laterano deposittonem toribus, ab ecclesiasticis septis procul abjicere et
(qnemadmodum itniversim faciendum Bonifaciua III anathemati merito subjicere Honorium, qui fuit
Pro »o ctfcti
ilecreverat) convenisse (Jlerum, ctelecto Leone, suum Roma? Praesul, utpote qui eos in his secutus est
mox Leonkn
Ordinutlo, de eadem Eiectione Uecretum misisse Constantinopolim: id postea mata fide tocis iis intrusum futsse eo minns
qiwd eo potuit appulisse mense Januarii. II cur statim dubitari potest, quo certius constat Romanos Legatos
approbatum non sit, nullam antiqvi scriptores rationetn Actionibus istis omnibus et stngulis subscripsisse : qui
indicant : verosimillima tamen est Baronii conjectura, sane nan permisissent, indicta vel indiscussa causa, Ho-
suggestum Imperatori fuisse, ut non prius Etectum norinm hsereticis admisceri.
Romanum conftrmaret t quam Romana Ecclesia, cujus 12 Fraudis Honorio injuriosae, auctorem, credibile auc tore Tfieo-
exemplum totus Occulens secuturus esset Synodnm vi est ettmdem illum fttisse, qui anteasotum illitm ex hujus doro cx Pa-
' r*<w<:Aa
approbasset. I>um autem colliguntur Acta ct transcri- seculi Ponitficibus probabnt, Theodorum. His scilicet
:

buntur iiliagusedam videtur injecta remora, quidquid dttmuatos Monothelitas vidcns, reditumque in Sedem
pro unione Ecclesiarum factum erat, subversura nisi simulaia pantitentia captans Imperatori suggessit, feren-
epiikia tandem usus Leo cum suis, de summo jure dum non esse, ut lot Constantinopolitanis Patriarchis
potius cedendum aliquid censuisset, quam rigide con- tiomnatts, Honorio parceretur : ita scilicct probare
tranitendum pro refidei integritaum non concernente: voluit qitam serio lizeresim dimisisset, ejus damnationcm
gnemadmodum in causa tiium Capitulorum simili epii- soticitando, qucm anlea tantis effcrebat laudtlius; revera
l.ia iisoiti Etclesuim Romanam in confcsso est. Res a autem in Romanam Ecclesiam regestum volens dedecus,
uemmt testata, sed ezpostfaetis colligenda, ideoque quod per ejus Legatos sibi suisque olim compltcibus im- F
varius variorvm sentenliis agitata, mihi videtur sic se pactttm dotebat.
itabuisse. 13 Cum igilur describenda essent Acta, nan potuit
9 Stlcntium de una aitt duplici Christt volnntate te- qitidem Honorii damnationem ita eis inserere , qttem-
g U i delnde
nendum edixerat Papa Honorius, et cum Sergio Con- admodum de ceteris ea istic habebalur, quorum cattsa effecit ut 1«
proptrr qu.r- stantinopolita.no Patriarcha Monothelita communicarat fuerat vcntttata tamen nomtnum execra-
: in collectione
eP l *° a »'

sf ionem tte
'
noaica et
]<cr litteras in quorum utroque guam fuerit excusabi- torum, facile potuit Honorii nomen tnserendum sugge-
llonarln mo-
;
Edicto impe-
hs, Baronius explicat^ neque Cathoiicus guisguam est rere : idemque facere in Synodica ad Agathonem, rtali,
tam.
bonui qm dubitet, quin e.rtra culpnm eum fuisse credi- inter Sergium et Cyrum cotlocando Honorium. Et
derintsuisuccesswes. Malatamen in Oriente opinio de hsec quidem ctam focta Legatos latere potuerant : sed
eoinvalescebat t ubi MonothelUssipsius se nomine quam- non potuit Edictum Imperiale, dumibi quoque
latere
vis fals», tutabantur adeo ut Palriarchm Theodorus
: inter damnatos Graci scripserunt Honorium, qui fuit
Constantinopotitanus et Maoarius Palriarcha Antto antiquae Romse Papa, horum hsreseos in omnibus
chenus, eorum Iwc tempore Coryphmi, Constantino fautorem, concursorem, atque confirmatorem. Ea
Impcrtttoii, pro uuione satagenti, multara instantiam namqite verba sic edila et publicala esse, in Actisque
fecerint, ut ejiceretur Vitalianus Beatissimus de Romam transmissis descripta, dubitari non sinit vetus
slc efiam
diptychis ^ui sciiicet Manathelismo palam adversari ille Bellovacensis codex, qtti vel ipse Sergii Papxtetn- scriberet
qtiem slht ven
ctvperaC aSBerentea Honorium memorari in illis : se pore descnptus absque
dtcarant n« futt, vel ex illo transcriptus,
i «ifwHf.f. autetn non acquiescere ut memorentur qui jjostrao- Epistola quae Constanlinopoti mansit inscripla Aga-
dum fnerunt Patriarehae in sancta Romana Ecclc- thoni ; et altera, quat diu post allata est inscnpta
sia, donec conquisitio et satisfactio fiat verborum,
Leoni.
dc quibus contenditur inter utrasque Sedes, uti Con- 44 De his autem momti Romani per suos Legntos,
stautinus scribens ad Agathonem exponit ; certus quod reciptre
non tnirum st cunctatt fuerint recipere Sijnodum : sed
cunctatt fto-
tertm utrosqite habere pro Orthodoxis, nec Vitalianum
hoc mirum ac mirissimum, quod nullum uspiam extet 3,
indicium
JclaSancL
. .

AD CATALOGUM POXTIFICUM. 107


A indicium aliud justi ex hac cansa doloris, qnam dilala verbo) ipsiusque Leonis Pontificale rescriptum, quo D
Leonis Ordinatio, non tantum usque a.l mcnscinJu- post Sergium. Pyrrhum, Paulura, Petrum Cou- , DfSSBRTAT. XV
lium ct rcdttnm Letjatorum (quorum unus. W parte Si/- tnnrfcm paets
stantinopolitanse magis quam
Ecclesiae subsessores
cawa dtui-
nodi Romaiur erat Joanncs Eptscopus Portuensis, de. Prajsules, etiam annthematvtat et abominatur Hono- thvtarunt.
jure ud ordinandwn Ponlifieem requisitusj sed etiam rium.qui Apostolicam Ecclcsiam, non Apostoli ffl
usqttead anni ejusdem Octobrira (Barontm diceret, (Taditionis doctrina lustravit, sed profana proditione
Usqne ad Augustum sequentis anni) intra quod tem- immaculatam fidem Gubvertere conatus est. Quo-
pus apparet ultro citroquc agi adhuc scmcl aut bis po~ modo atttem conatus '/
A'fl falsa doeendo? Absit : sed ut
tuisse, pro confirmatione expedienda . Hxc vcro st aliter sitmmitm vera non fortiter sustinendo, neque summo
impetrart non potuit, quam dissimitlando tandem uijn- quo poterat rigore utendo. Culpa hxc erat mere perso-
riam Romanx Eccicsix in Honorio factam ; ne illa Ttalis : qn.p sirut notl poluit Sedcm Apostolicam mnnt-
deterior longe fuit servitus, a ConsUntiim, pio nlias lare ; ita quia eum sic exagijcrabant Orientales, ut
Impcratore, imposita, quam[tiua secundum postulationem absqitc pjus casligatione non videretur unio ulla sttc- vclut ad ft-
»lem non spe •

Agathonis ab eodetn relevata est, pecuniaria sciltcet cessura dtci potest non injuste iemnata pro eo statu ctans.
quantitas, quee solita erat dari pro Ordinatione rerum qitt entt ntm judiaiti Monothelitffi sunt ;
ttiiie

Pontificis facienda. licet pro m tempore, qno vivebat Honoriua, reprehen-


\o Prx amore tutnen ecclesinsticse pacis ctinm il- sione careret. Si atiam quis inventat viam, qua ncq fl

lam scrvUutem lolerutam fuisse, non tantum suadet ipsa Latinaversio pnma sic alUa, neque Leonis resci i-

Actornm sic corruptorum facta in Latinum traductio ptum sic de. Honoi'io locutum doccalur, eam tanto li-
promulijatioque [nullo ad Houorii cxcusationem addito bentius sequar, quanto studiosius exquistvi.

LXXXII S. LEO II
natione Siculus, ex patre Paulo, eleetus ante x Januarii anno dclxxxii, sub Aban.mad

L
eo,
. ^ r\ x t • • 884 flll.l.m.7,
•r\
Impeno Constantim Pogonati, xix Ocloons
• -n.• i-
Uominica ordmatus sedit aiinum i, tfi«5. m
• •

(menses uu, dies u; obiit xxiii Maji anni dclxxxui , sepultus ad S. Pclrum xxuu
Junii, quando colitur : cessavit Episcopatus menses xi, dies xx.

_t\_nastasiani codices otnnes, conlra qnam nos, notant mini concurrenlis, probant evtdcnicr alium htc anuitin
Conoirsis In- postmortem Agathotiis Interpontificii annum i.men- intellig. non posse, et Aslrologicx rationes idem con-
terpontificii tt
ses un, dies u Leonis vero Ponlificatui adscribunt
; firmant.
Ponttflcii spa-
tiis, solum menses x, dies xuu; eaque ratione in tota 3 Ytx dicere possttm quanlum hse ditx difjicttltut.s,
Pontificum Romanorum serie vix quidquam, in pri- posito XIX mensium Interpnnlificio, prorsus inelitctabi-
stis recentisque memorige scriptorihus, occunit les, me torserint, priusquam dc Interponttficu et Pon-
intricatius, initio, gestis, atque obitu Leonis Papaa tificii spatiis commutandis incidisset cogttatto. Baroitius,
II, utiin novissitna Conciliorum editione, posl Itujus Leonem anuo dclxxxui, xu Augusti ordinatum de-
Leonis vitam onimudverttt eriulitissimns noster Plulip- cernens, attuo sequcnli xxum Junii obiisse concludit :

pttsLabbe : a quo prxmonstratam viam, sed non usque- qux sententia, gtubtts laborct difftcuitatibus, qmbus no-
quaqne complanatam inventens (neqtte enim huic scri- sira nitatur fnndamentis, et qna vta sultmri Itaac, istas
ptori contigit observare diem Obitus a dtc nolalse Se- expttcari posse credamns, nihil magnopere in chrono-
pulturse divcrsttmj deprekendo, quod stmplici duarum iogia varnuiilo, doccbtt sequcns Ponttftcutus.
chronolaxeon istarum conversionc , omnia liqttida fiant 4 Pim mcmorix LtiCOS I/otstetuus, Bddiothcca- Va-
et expedita ticanse Ctistos, cui atino udclz oculos religiose clansi-
2 Nam primo Divalis ftd Leonera, missa (ut habe- mns, cxlrcma Catholici Saccrdotis erga morientem of'
tur Graico lulina in (ine Aciionis Sijnodicxe xuni,' men- ftcta unplcnte P. Oodefrido Ilenscltenio, intcr cctera
Leo, vcre jam
Papa, accepe-
sis Decembris xiii, Indictione xi (sic cium legendum, qttx m
nostrum advcntttm paraverat operi instrttcndo
rit Divalem non x; e^e^-rj, non §zx.x-ri) adeoque anno oclxxxii subsidia, ex variis MSS. dcsttmpta, tnultdit etiam no-
Jttstiniani, exeunle, tnissa ftterit Leoni, jam vere (uii Itabet tttulusj bts Sermonem, quem ab kocsancto Ponttfiee kabilum
c sanctissimo et Beatissimo Arcbiepiscopo veteris et dtc sttx Coronationis extsUmobnt, ob eattsas infra expli-
clarissimse urbis Romse et (Eoumenico Papas : ctiiidas;qutque, si recte expendatur non partun ad
quod factum csse non potuisset, si vacasset Sedcs post hujus temporis kistoriam faccre possil. Quare eum, in
mortem Agathonis menstbtts xix. Secuyido, sic ve.re nova Patrum Bibliotheca (quo atias spectaret potius
hujus Papae Leonis temporibus, die xui mensis non invcniettdum, hic dandum puiamus : prxmiitendatn
Aprilis (itti scribit Anastasius et probanl Astrologi Cal- tamen, quam kuc quoqtte. spectare opinamur, Relatto-
visius aiuquej Indictione eadem xi, sed jam Ckristi nem, de ejusdem concordi Eiectionc quom inter anti- ,

anno dclxxxiu, Lunaeclipsiro pertulit, post Cnjnam quas Formnlas MSS. idem Holstenius aicbat repe-
Domini, quse in prxdictam diem tunc occurrit, et riri ; viderique directam ad Constantir.um Imperato-
nocte pene tota in sanguineo vultu laboravit, nec rem ejusque conregnantes fratres Tiberium atque Ile-
nisi post GalU cantum coapit paulatira dilimpidari, raclium, quorttm nominibus omnes Synodisextx Actio-
sttbtoque
/utrit gran- et in suum reverti aspectum. llxc autem eclipsis nes prxnotantur. Cui viri eruditissimijmlicio uiltxren-
dis eclipsis a simtliter excluderetur a Pottti(icatu Leonis, si ktc so- tes, pro (utcris III. XII. scriptis informuta, ut aliis ea
Thcophane as- ium anni jam
fttisset ordinatus in aestate dicti : ipsa posset appltcari, substituam nomina Agathonis et
serta.
autem circumstantia diei xui Aprilis, cttm Ccena Do- Leonis

RELATIO DE ELECTIONE AD PRINCIPES.


\_jum non sine divinse misericordiae nutu sit, ita existere necessarium est ut serenissimis ac piis-
;

postmortem summi Pontificis, inunius electionem simis Dominis petitionis unilae famulanter debea-
oranium vota concurrere et convenire consensum, mus preces etfundere, quos certura est et de sub- lnd c Uur<: on - - -

j i- , cor ' omniun


ut nullus penitus inveniretur qui discors posset jectorum suorum gauuere coucordia,et clementer e lectio
i

unitati
: ;

108' CONATUS CHRONICO HISTORICUS


unitali postulata concedere. Obeunte itaque beatis- 2 Qtti hxc in Formttlarium a se coilectum Irans- D
Relationis de Electione ad Prin- Vrtde prxsu-
LFO 'I
simas recordationis Papa nostro [Agathone], in ele- cripsit sub tttulo ,

prnptfr exi* matur hlc


cti<>nem [Leonis], vencrabilis Apostoiicae Sedis Ar- cipem; ut ei consequenter aptaret contextus, initio ac
mini Elrcti fuisse Lea ?

dolei. chidiaconi, oinnium Deovolente declinavit assensns: fiae nnmerum plnralem in sinqttlat em muta verat;
propterea quod ita ab ineunte aetate sanctce idera quidem scribens. serenissimo et piissimo Do-
inttio

Ecclesia; militavit, atque sic se in omnibus solerter mino quem certum est sub finem vero, ordinari ;

exhil-uit, ut Ecclesiastico regimini non immerito, Gubernatorem concedis sed in medio bis relinqnens
;

dfvina suflragante gratia, sit proeponendus, Prccser- Dominorum suorum, salis indicat omnia origina/tter

tim eum talis olirn fuerit instituti, ut etiam pnc- in plurali scripta extidsse. Fuisse quidem Leonem hunc,
dictl beatissimi [Agathnnis] Pontificis assidua con- Archidiaconum, ut pra?fertur, nec asserit nec tiegat
versatione sua, ad tantorura meritorura insignia, Anastasiiis; uti nec concordem omnium in ejus Ete-
quibus idem sanctse recordationis Antistes fuisse ctione cousensitm sed pritts ptwsumere sttadet frequen-

cognoscitur a lornatus, fecerit Christo adjuvante tior uans, qttem sttpra indicavi, quando ccntrariutn non
profectum, ot verbis suis desiderantes ad superna habetur ; posterius, eximta Leoms virttts. Qttamquatn
gaudia animos semper accenderit ; et quidquid boni autem subsequens ejus in stta Ordinatione Sertno, in-
in ilh) anii-iiiiiis, in lmc nos invenire indubitabiliter dicet dtscoidtas minime leves eumdem pnegrcssas, tjra-

confidamus. Ideoquc lacrymabiliter cuncti famuli tis eas qitis traxertt ad ipsam Electtonem, in casque

supplicamus, ut Dominorum pietas servorum suo- refuderit causam diitturnwns Interpontificu cum alix :

rum obsecrationes dignanler exaudiat ; et concessa longe verosijniltores et Itttjus et il/arum cuusk petipos*
pietatissuffl jussione, peientiura desideria, pro mer- sint ex Honorii diimnatwne, post factam Eleetioncm

ordinan H cede Imperii sui, ad effectum de Ordinntionc ipsius nunliata ; siqutdem ad Electiottem proeessum ex mvre
i>.
tttni pre&cipiat porvenire : quatenua p<-r saccos Clemen- fuerit, tertio pist mortem Agathonis die. Ptttanti ta-
ii.i- u;i' apices sub Pastore eodera constituti, pro men pro hoc tempore tnventssesealium f quemprxmissa
rita [mperioque serenissimorum Dnminorum nostro- Relatio potius spectet, nolim pro conjeclura citptscum-
rum, omnipotontem Dominum ct heatorum Aposto- qne pertinncius obluctari : de Sennone
sequenti vero
lorum Principem, cuju» Ecclesiaa dignum ordinan fidentitts consenserim asserrnti, eum Leonis omnino
Gubernatorera conceditia, jugiter esoremus. esse.

SERMO IN DIE ORDINATIONIS


fnvltana
tptrUttattm
n-l
Hodisros diei festi jucunditasinvitat nos.di- ininiicopaeis dissensionisque auctore, circumve-
leotissimi, vestram in Christo fraternam niamur. Finiantur, quasso, simultates et discordia,
latlttom /i/o
huiiiihvoce exhortari concordiam quate- : ut non regnet in veslro casto corpore odii fomes,
Iti,
nus tam alacer vesirie devutionis concur- sed pax et caritas quam diligit Deus, ut sitis obe- „
,
sus, u ul favorem hominum, sed ad laudem po- dientes Patris vestri qui est in ccelis. Scriptum Hebr.
filii
i'2.

r. 10S, !,
tsntissimj proficiat Crent6ris i qui dum votis vota quippe est, Beati pacifici, quoniam filii Dei voca- Luc.
Ecll. n, 8. ubertim accumulat, gaudiis coelestibus nostrae hu- buntur et iterum, Pacem sequimini et sanctimo- Jua - 13, 35
:

militatia gaudia ampliflcars dignabitur. Quis nam- niam, sine quanercovidebitDeum. Dimittite, inquit 1'liil, 4, 7,
que, ni .
:nt Propbeta, loquetur potentias Domini? Dominus in Evangelio. et dimittetur voHs. fn hoc,
fsl, Quis digne pnterit magna et mirabilia ejus ait,cognoscent omnes quia niei estis discipuli, si
npsro snarrarel Neque hoc mca
merita, carissimi, dilectioncm invicem conservetis ut pax Dei, quae :

quffi imlla sunt, sed vestraChristianitatis vota apud exuperat oranem sensum, custodiat eorda vestra et
Altissimum prorasruswint, quod in me indignum intelligontias vestras, in Christo Jesu Domino no-
desuper [iluxisse] osrnitis sxultantss ; ut nimirum stro. Quatenns, sicut mea; exiguitatis promotione
Omnipotens do terra inopem et de stercore paupe- laetitia; gaudia vobis hodie cumulavit Altissimus
;
rein sublimaret, pra;rogativam Sacerdotii concede- itaprofccto, ut mihi de vestrae unanimitatis et pacis
ret, dispensatorsmque suss oonslitueret familiss. coiicordia mentis jucunditas uberius multiplicetur,
*-i Ifie "f i Quapropter, carissimi, hujusdiei praclara solenni- p
ut condccenter pari assensu hymniim Domini cum
tinmotlant.
tas, geminam, apud vestram Deo plaoitam canta-
sanctis Angclis, ante venerabileApostolorum Prin-
tem, per h'unc mso mediooritatis sermonem, com- cipis corpus,possimus concordi modulamine, etiam
pulit persolvere functionein.
cum interno ment.is assensu, alacriter exclamare ;
2 Et primum omnium quidem rondecet patcrno Gloria in excelsis Deo, et in terra pax hominihus
affectu meos dulces deposcere natos, ut pro mea5 bome voluntatis.
lorum pro « fragilitatis inopia Chriatum Dominum convenienter
/,nn , l'r'l'. 3 Quibus prasmissis, carissimi, ad illud singulare
dsprecemini, ut hoc offloium pietatis, quod largiente Inde ad/idei
remedium, meaa humilitatis alloquium,
spei nostra:
Dumino vestris precibus indeptus profestioneitl
sum, suorum in- summopere currit, ad quod vestrum desiderium, trunsicns,
tercessionibus Apostolorura eonoedat inculpabiliter per afflatum Spiritus Sancti, indesinenter csse soli-
Q limplere quatenus non do culmine Pra;sulatus te-
;
citum atque attentum in meis oculis habeo conspe-
meritntis |u'ii:i nleiuner sed de
; fidi-li nfiicio ac ctum illaque mete humilitatis professione, ad ve-
:

edulo pietatis ministerio, in die adventui Domiui, stram a;dificationem, libenter invitor depromere,
merear, una oum animabus mihi creditis, immar- qua; a me inhianter, suspensis auribus fervore ca-
rt tid irdlnte
cessibilem jiloriaj percipere coronam. Deinde alia
tintndiiin tholica; atque orthodoxae fldei, Christianae reli-
niihi, dilectissimi,
pro vobis estamplissimacaritatis
ritnciirltttim gioni dedita vestra devotio, per meae ministerium
tmrtutiir adhortatio quatenus siquis vestsum adverSug ali- lingua;,
j
convenienter cupit audire. Propterea Chri-
quem babuit vel hahet liuc usque querelam, raeas stiana; simul et Evangelicae doctrinae discipuli,
obsccrationis interventu, propter eum scilicet qui
paternacque traditionis per Dei gratiam agmulatores,
Ool \ 13, auctor pacis et caritatis est, invicem relaxetis
et orthodoxas fidei sectatores existentes, ea, quaj
1 Cor. 1, II.
donantes vobismat ipsis, secundum Apostolicam ex-
per sanctos Apostolos hujusque Apostolicae Sedis
bortationem, sicut Deus in Christo donavit nobis,
Prassules praedicanda susoepimus, ita nos condecet,
ut non, quod absit, quolibet argumento
a satana, ad vestrae salutis redificationem, inente devota, pro-
prie
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 109*
prie ac veraciter, in conspectu totius Ecclesiae, li- secundum illa quae a praedecessoribus nostris statuta D
bera profiteri voce. sunt, nuraquam aliquid novi cuntra Catbolicam et
mi ii
4onfttetur 4 Credimus in unum Deum, Patrem et Filiumet Apostolicam fidem suscepturos, nec talia temerarie
Deum unum Spiritum sanctum, Trinitatem inseparabilem, Pa- prasumentibus, si opportunum fuerit etiara mori,
ft trinum,
trem ex quo omnia; Filium, per quemom-
scilicet, Dei gratia nos corroborante, consensum praebituros.
nia; Spiritumsanctum, in quo omnia. Patrem qui- Ad haec vero suscipio et venerordefinitionem, quam
dem ingenitum. Filium autem ex Patre genitum ,
Deo auspice fecit sancta et universalis ac magna
Spiritum vero sanctum nec genitum nec ingenitum, sexta Synodus, quae nuper in regia Constantinopoli
sed de Patre Filioque procedentem. Unam sanctae urbe, in quaet Apostolicae Sedis Legatos praesidere
Trinitatis essentiam, unam virtutem, unam domi- manifestum est; qvue et per decretum Christianis-
nationem, unam naturalem voluntatem atque opera- simi ao piissimi a Deoque coronati Constantini
tionem. Trinitatis nomine credentes, baptizati Principis congregata est et novtsslmam
su- : et qua? suscepit, suscipio;
Synodum 6,
mns : credendam fideliter praedicamus. Unuru igitur et quae vel quos abjecit, abjicio similiter et quos ;

sanctae Trinitatis, hoc est Deum-Verbum, qui natus anathematizavit atque damnavit', anathematizo et
est dePatre ante omniasecnla, eumdera in ultimis damno. Et hanc denique, dilectissimi orthodoxae ,

temporibus descendisse credimus, incarnatura esse atque Apostolicne fidei normam in omnibus teneutes,
de Spiritu sancto et de semper virgine beata Dei
, atquespiritualium Patrum, lucidissimis veluti seculi
genitriceMariainhuraanatum consubstanlialemPa- : luminaribus, sacris inhaerentes doctrinis opnrtet no-
trisecunduin deitatem, et consubstantialem eumdem strae humilitatis religiosara devotionera, quffi eorum
nobis secundum humanitatem de Patre quidem : magisterio, illustrarite superna gratia, corde conce-
et ttnam natum sine tempore et aeterne, de matre autem abs- pimus, ore etiam liliere confiteri : ut in die advcntus
Chrtsti in Domini
que semine in tempore unde et duas ejus nativita-
: et Salvatoris nostri Jesu Christi a dexteris
duplici natura
ersonam, tes praedicamus , et unum eumdemque Dei filium consistentes, illam desiderabilem de Evangelio me-
eumdemque hominis filium, ex dnabus et in duabus reamur vocem audire dicentem; Venite, benedicti Mal. 15, 34,
B naturis, hocest divina et Patris mei, percipite regnura, quod vobis paratum E
humana, incondita etcon-
dita, impassihili et passibili, in unam personam at- est ad origine mundi.
que substantiam concurrentibus, et in sua proprie- 6 His igitur pratlibatis, oportet nos, dilectissimi, orat pro /m-
tate inconfusis et immuiabiliter iisdem naturis ma- ad hoc sncratissimum ac veimrabile beati Apostolo- peratore.

nentibus, ex quibus incessabilis adunatio facta est, rum Principis corpus fixis genibus, Dominum Jesum
et Deus unitus, mediante rationali anima, carni quam Christnm impensius exorare, ut fidelissimum ac
de sancta et immaculata Virgine assumpsit. Quare Christianissimum Romanum a Deo constitutum
vere ac proprie 0eoToxov, id est Dei genitricem, san- Principem, cum vifa et victoria Religionis cultu ,

ctam semperque Virginem praedicaruus, eo quod pollentem, longaevae aetatis curriculis in suo sancto
unum eumdemque Deum et Dominum nostrum Je- timore custodire et conservare, longe lateque reg-
sum Christum genuit, non in duas personas duosve nantem pacifice, dignetur ; una cum fidelissimis

filiospartitum, sed eumdem, deitate quidem impassi- atque fortissimis Romanae reipublicae Italiae exerci-

bilem, passum autem carne, crucifixum et sepultum tibus, rebelles inimicos imperii, praeviantibus beatis-

carne resurrexisseet ascendisse in cceloscarne, unde simis Apostolorum Principibus, subjugare ac pro-
numquam divinitate discessit sedentem ad dexteram sternere ; r.on mucrone ferri, sed prudentiae consi-
Patris in eadem carne; et ita venturum judicare vi- liis et absque dispendiis florentissiini oxercitus, sua
vos et mortuos, et sic semper in eadem carne man- virtute dignetur [quatenus] de corura feritate, tam
:

surum. Propterea detestamur eos atque condemna- in Regiam urbem quam circumquaque adversantium,

mus, quicumque ante adunationem duas naturas et laudahiles decurrant triumphi nt omnis sexus et :

post adnnationem unatn Christi naturam errantes dignitas de ejusmodi victoriis exultantes , uno ore
asseverant nec non eos qui, in duas persnnas vel
;
DeonostroetDoniinoJe.su Christo dignas inviten-

duos filios unum Christum Dominum dividentes, tur laudes et gratias persolvere ; oum quo est Deo
blasphematit. Nos igitur in omnibus sequentes san- Patri Spirituique sancto gloria per omnia secula
ctarum quinque Synodorum instituta, nec non et seculorum. Amen.
probabilium Catholicae Ecclcsiae Patrum atque Do- 7 Hactenus Sermo ilie guem quident manifeslum
ctorum traditiones, confitemur atque praedicamus f.s/, habitum esse anno dci.xxxi die Cur Lconls
}">*[ altsolutam

unitas duarum Christi naturarum proprietates; ita xvi Septembris sextam Synodum ; prius autem quam potiits qnam
Bcnedlctt lixc
nihilominus, ut duas naturales voluntates atque moreretur Constantinus Imperator, defunctus anno
esse opinc'
operationes unius ejusdemque Domini nostri Jesu dclxxxu mense etiam Seplembri; sed ulrum I enni, murc
Christi fateamur. an Benedioto successori ejus i»>i<as conveniat, di/jicile

5 Ad haec qnoque profitemur etiam cuncta De- est divinars : utriusque enim Ordinationem orque fcre
suseipit de-
creta crela Pontificum Apostolicae Sedis praedecessorum diutumum jirirrexsit Interpontificium : nec magnum
Martini
Papsc aliorum- meorum, praesertim quae a sanctae memoriae Martino est fundamentum dijudicandi, quod discordisr, quus ad
Oilc rontifl-
uuiversaliPapa, ad confirmationem prffidietarum concordiam revocandas suadet novui Pontifex, Leonis
citm,
quinque Synodorum, definita sunt atque decreta, in Pontifeatum prsecemrint potius quam secuta: aint,
omnibus cu^todire, maxime que adversus novas pro- Suspicionis tamen aliquanta (frtioria ansam pro I. le

mulgata sunt qu.-estiones, quibus zizaniorum scan- facil, quod iamnatio Ilonorii, Synodi Artisut duci in-
dala huc atque illuc disseminata sunt. Quorum san- seria et Romse nuntiata nim potuerit non magnam
,

ctorum Patrum et Apostolicae Sedis Pontifii-um turbationem causare, dnm alii recipiendam suaderent,
auctoritate muniti et freti, quae vel synodice susce- negarent alii, Imperatnr aulem nollet Electum confir-
perunt vel praedioavernnt, sine aliqua diminutione ,
mare nisi Synodum, sicut mittebatur, reciperet : /iosl

suscipimus et praedicamus simili modo qusecumque mortem vero Leonis minor est apparentia alievjut dis-
:

daniuavenint, cum suis auctoribus et sectatoribus ,


sidii.

sub anathemate damnamus. Profitemur etiam nos.

Proinjlxum Maji. 22 LXXXIII


:

HO* CONATUS CHROMCO-HISTORICDS

LXXXHI S. BENEDICTUS II

Atian. 085 ad nedictus, natione Romanus, ex patre Joanne, sub Imperio Consiantini Pogonati,
680 m.
iftu 12..

Baron
98« sd 686
8, dlcs 10,
10,

;id an
m,
B »11
menses
electus anie

sedit

n, dics
mc
\u
xxum

:
Junii, anuo dclxxxiii

n;obiitanno dclxxxui, xxu


ipse vero scpullus c»t ad S. Pclruin uiii
; ordinalus xiu Maji in Dominica, dclxxxu;
Marlii ; ct cessavit

vel xu Maio
Episcopatus

11luronius, quia um Maji, de morte inlcllexit, et pro Ordinatione Pontificis fucienda sic tamen ut :

antea statucrat creatum essexx. Augusti ; Pontiftcatui si contigerit electionem fieri, non debeat Electus
ejus menses solum uiii, dies x adscripsit : finivit au- ordinari, nisi prius generale decretum introducatur
tem, -
Uts nuam nos ; in urbem Regiam secundum antiquam consuetudi-
quia pro Inlerpontifkii mensihm \\, ante initium Be- nem, etcum Imperatoris conscientia et jussione de-
nedicti, dumtaapat unum numeravit; et quidem Ana- beat Ordinatio provenire. ldem tamen ctiam cavisse
stasio, ni cujus nultis exemplaribus id reperitur, alte- videtur et providisse, ut quee fuerat petendi posterioris
B gato. privilegii caitsa, scilicet annua fere Sedis vacatio post E
2 Cnusam tamlongx morae aliam non invenio, quam olntum Agathonis e(Leonis, tolieretur de ?nedio, sta-
gravem ac diuturnam fortassis Tmperatoris grandsevi tuens (qnod ex post faclis colinjitur) ut decretum Elec-
infirmilatem , quss publieis negotiis expediendis minus lionis, mox ut facta fuisaet, Imperatorts nomine Exar-
habilem reddebat; et eumdem anno demum dclxxxu chus unde aha haud leviora prio-
Italiaa subsignarel :

menxe 8eptembri t Indictionis xiu inchoatse, e vivis sus- ribus emerserunt incommoda; licet deinceps usque ad
tuiit. Zactiariam ptwdictum, infra terlium ab obitu Ponti-
Jiccipit Dtva- % Porroprius quam moreretur Constantinus, ab eo ficis niensem Successoris Ordinatio facta semper sit.
smprotibdr- auscepii BenedictusPapa Divales jussiones, ad ve- 4 lntertm Benedicto, brevis temporis Pontifici, com-
tute ordlna- Ejus Epita-
DCrabilem Glerum et Populum atque felicissimum positum Epitapfiium est, quod in Append antiqu. In-
tlonis Pontifl- phium.
dm, exercituin Romans civitutis; per quas concessit, scriptionum pag, HG6 num, 4 sic legitur :

ut persona qui electus fuerit ad Sedem Apostolicam Magna tuis, Benedicte Pater, monumenta re-
o vestigio absque tarditate Pontifex ordinetur. Ve- [linquis,
lum hujus privilegii usu frustrata videtur fuisse Ro- Virtutum titulos, o decus atque dolor !

quamdiusub Grtecis Imperatoribus fuit


iniinu Iu.cle.sia, Fulguris in speciem mentis splendore coruscas,
nam usque ad regnum Longobardorvjn in Italia et Za- Plura sed exiguo tempore coepta fluunt.
chariam Pupum, quarto post decessoris obitum die Cuncta Sacerdotura praistantia munia comples,
niiluiiitum, nemo fttit cujus Ordinationem non prxces- Et quo quisque bono claruit unus babes.
serit sex nebdomadarumut minimum Interpontificium, Quippe quod a parvo meritis rediantibus auctus,
plerumque autem mensktm duorum et amplius : ut vi- Jure Patrum, solium Pontificale foves ;

deatur Justinianua Junior, putri succedens, nullam Non hoc arabitio rapti tibi pra^stat honoris,
habero voluisse talis privilegii rationem; sed inhxsisse Indolis est fructus, quara comitatur honos.
ei, quod idem Constantinus pater suus sub Leone de- Et quia solerter Christi regis agmina Pastor,
itcrat, ut relevaretur quantitas, quaa solita erat dari Percipe salvati praunia celsa gregis.

LXXXIV JOANNES V
"oannes, naiione Syrus, ex provincia Antiocliia, ex palre Cyriaco, S. R.E. Diaconus,
Ab an. G8G ad
C87 an. 1, sub Inipoiio Jusliniani Junioris, elcclus
dia
Dur.
11.

nban.
T
*J anno dclxxxui
I
; sedit anno i, dies xi
iniiio Maji.et

anno dclxxxuii, xx Junii


; obiit
ordinatus x Junii die Dominica,
; scpultus ad
C85 uil 1,80.
S. Pelrum u Augusli . el cessavil Episcopatus menses u, dies xum.

rmo iruipa. J\.d hmc Diralis a Justiniano Impsratore data xm dicat. Quod ad dies quibusullra annum
sedil Joannes,
Kalendaa Martias, annoejus n,et post Consulatum pleraque Anastasii exemplaria dies ix , Mazarinia-
an ii, lndictione xv, anum facii non obiisse illum num x, Barberinianum xi «oiul, in qua diversitale
anno, ui Baronius italuit, dclxxxui sed usque ad , majunm sumpsi numerum, quia sequentis Pontificatui
un superfuisse alioqui» jn iuratione Sedis cum Ana-
.-

ordinando aptiorem.
«lnsio et noliiscuir. pene facit. Observatio illa, doctissi-
2 Divalis prxdicta nuntiabat Joanni, quod cogno-
mum Baromum latmt; ncqne ae illa i/im probamus,
Ai eum scrl .
scens Imperator quomodo Synodalia Acta, eorumque pta Divalis,
Obilus diem a die notatx apud Aiiastasium Sepullurtt '
definitio quam sanctum sex- " e Acl " SJ"">
et iustituere noscitur
diilinguemlum : hine iiiilcm fit quod Joauuem Iniuc dic
tum Concilium, in Regia urbe apud quosdam Judi- ^^tlfZ-
n ^njusli nieriuum slolueiis, xxu Juhi ordinatum ces remauserunt, adduxit Sanctissimos
m
ac Beatissi- ,l"

mos
AD CATALOGUM PONTIFICUM. H1 *
A mos Patriarchas, cum sure Beatitudinis Apocrisiario, arborum : sic neque intendi unquam
illius usum ad
D
et sacratissimum Senatum ac Deo amabiles Metro- exoteta istic tempora ablcgare. Quinimo in ea semper
fOARHBB v
politas et Episcopos, qui in Regia urbe coraraoran- opinionefui, chartam qua nunc utimur lineam, ideoa
t/itnm aHtjut
tur elc. et jussit pr&fatas Synodalium gestorum G< rmanis, Belgis, Gntlis, Papier, ab Fltspanis Papel
cortices ar-
chartas medium adduci, et corara supradictis
in vorari, quod in /Egyptiae papyri tocnm usumqne snr- borum impro-
omnibus Iectionem eorum fieri, omnesque diligenter cessisset, idque non adeo pridem quandoquidem linex prie vocant ,

audientes signare eas fecit : et quomodo auditorum inventionem non adeo vetustam esse opinabar,
universitas in ipsius Imperatoris manibus eas praebuit k Qnia tamen JEgyptiam nnmquam videram tc.rtu- ,

chartas tenendas , ut debeat ipsas inviolatas con- jus tonge subtiliorem erse cradebam, quaqnx
servare, ut non sit licentia in quolibettempore bis, posset setatem ferre; ideoque non putabam adhibitam
qui timorem Dei nolunt haberc, aliquid corrumpere ad tisuiit scribendorum diplomatum, sicut ob eamdem
aut submutare ab his qu» inserta sunt prsenomi-
, causam nec hodie adhibetur charta linea nd majoris mo-
natis synodalibus gestis. Nova hsec versipettis Tlieo- menti scriptnras publicas. Nunc vero cum ex Mabitlono an f.ttam m
dori fraus fuit : qui ejuratt Monotkelismi obtenttt intelligo, Sa i D -'
gia^ in £8gyp- tihro aiboreo
aliqiue ?
reductus in gratiam Tmperatoris defuncti, ah eoque post tia papyro esse scripta ,
'
xturam nilulo

eo morttto mortem Georgii Patriarchx, sub quo cetebrata Syno- i


fue\ i' textura ex libro ar-
tradita est
dus fuerat, in Thronum Archiepiscopalem restitutus; :-.'
ranula tenuis inter
successori .

cum inaudisset queri Romttnos de Honurii damnor truncum el cor |


;
'
D bleto et Francis t
tione, prseter Synodi mentcm Actis infarta , conatus appellai ; et mirari desino tam
esi depravatuma secontextum hac ratione quasi cano- muttas atlegai hartas usqtte ad seculum xi,

nizare, prsetexens solicitudinem , ne quis aliquid forte .


."/ siitt, tamen vocentur Corlicesarborum^
impusterttm depravaret, quasi vero id jam non esset Qnamquam nec has (ex qitibns hodieque videmus flores
factum. Ceterum Divalis ista non nisi Joanne mortuo hattii iuvenustos confici, sicuti ex lino vel seric \deo

Romam pcriata, ejnsque successori Electo tradita fuit cito ar putabam a*scnptura abdicatas fuisse oporteat,
B sicut testatur Anastasius. si vere corticen cltnrta est, in qua dcscriptam Nicolai I

Bullse ejus 3 Flvjua Joarinis V, et paulo post Sergii I Privi- Bultam haberi, inter Bibliottiecsa faticanse monu-
tcriptee in pa~ legia, San-Dionysiano monasterio concessa, in dnbium jnenta, m \i asserit Itlustriss. Schelstratius, ejusdem
pyro j£gyptia,
revocaveram ; quia in cortice arboris scripta haberi, Bibliothecx nunc Prasfectus. Ceterum hisin gratiam Figmentum
arbmum au- Atrebateme.
tum ea tum alias plures niebat Dublelus; San-Dionysiani Archivii sic rctractatts, quia id mqui-
tcm cortices adco diu desitas usurpari credebam, ttt tas et sinceritas postulat, inconcussa manentqjuie in eo-

scriptorum in iis monumentorum mx \itlas censerem dcm Propylseo nostro num. 194 et seqq. dicta stmt am-
s

extare reliquias, singulan studio asservatds; maxime trn Atrebutensis chartse, a Batdrico productee r/ Joan-
cum adeo tunc parabiles simul et commodx ad usum , ni V adscriptae insulsissimum si quod uspiam esl [<<j-

nec non ad dttntbiUtatrm factse essent membranse, ex mentum; licet ex multis me contra iltud objectis
a

pellibus ovinis vel hcedinis. Verum sicttti nec per som- vacillet fortassis punctnm unum alterumve: quare nec
nium quidem milti vcnit in mentetn cogitare, Papyrum pro eo excusando laboravit Malnltonus, uti nec pro

jEgyptiam {non utique detractam ex arboribtts , sed aliismagis ex professo a me censuratis; de nonnullis
amtndinibus adnascentem) nominari a Dubleto Cortices etiam judieium meum palam secutus.

LXXXV CONON
ex patrc Thracesio, educatus apud Siciliam, postmodum Romam
Conon oriundus,
Presbyterii honorem devenit electus ante n Augusti, anno dclxxxuii, f
veniens, ad .

sub Imperio Justiniani Junioris, ordinatus est autem Pontifex uin Septembris in Aban mt*
™"uu
.

'

Virginis. Sedit menses xi, dies xxm; obiil xxx Augusti,


Dominica, el festo natae
vel xxn Octobris at cessavit
anno dclxxxuiii sepultus ad 13. Petrum xxxi Septembris,
,
:

Episcopatus menses n dies xxn. ,

xxiu habent Codices tres, Reijius, ta3 ministros aut spiritualiter occiderunt , participes
Interponll/l- JJd-.s- Interfontificii
notant dies xxn, sui erroris effectos , sicut tempore revereml.-e rae-
clum. Mazarinianus et Thuanus; alii vero

vr.v ijutbus xxii amplector, ad iniiium sequenlis Ponti- raoriae Cononis Papa) contigit, qui post sextain Sy-
siatuendum. nodum extitit; aut corporaliter occiderunt illos, sibi
(icatus tn Doiiiiuira
non consentientes, sicut sub venerabili Papa Gre-
Baronll cal- 2 Baronius xxum Octobris, anno DCLXXXUI {cuni
culus pri- gorio factum est. qui post sextam Synodum etiam
.
nondiim scilicet scripta esset Divalis, de qaa, iiiino

Unde intelligitur iltiquid tnnc inniivnliim n Justi-


mum DCLXxxum destinata jam eiji) crealum Cono- ,
fuit.

niano agcnle verosimiliter Theodoro restilvto Pa-


nem staiuens, anno dclxxxuii, xiii Oclobns eum scri- ,

triarcha, et conceplum conlra Rumimam Sedcm odium


bil oliusse :notalam Seputluram ejus (quam ijisv
tjuo die
propter damnalos Monothelitas e.rcienie quacumque
pro die Mortis sumere soletj hactenus non re.peri; sed
,

ihstiiulv non
bcne xxii Octobris, in MS. Barberinumo, Freheriano datu occasione : quod lamen quid fuvnl
manoria lapsta est Ni-
minori atqnc Thuano. invemtur notatnm. Nisi furiv

colaus, eiquc Conon obrepsil pro


Sergio : quod mihi
Canonis Apo- 3 Nicolaus Papa 1 in Epist. um ad Michaelem, ex-
crisiarii admodum verosimile esl, ex iis qute sub eo facta sciun-
CP. probial hiiperaloribiis Grxcis, quud diversarum haere-
guli passi 1
seon morbis languentes, medicinam ab Apostolica tur. p
ffujus vel se-

i Hujus Cononis vel sequmlis Sergii Profssio- qM ntis scrau


Sede porrectam projecerint, dum tanta? salutis obla-
ncm
112* CO.NATUS CHRONICO-HISTORICUS
^ nem fidc-i ipso Ekclwnis die editam esse, putabat La Constantino piae memoriae Principe, Agathone Apo-
cas JJolstemus pt\rlaudatus, quam ipSB nubis similiter stolico praedecessore meo convenit , medullitus et
utillam Leonis II tradidit, dcscriptam ex vetustisstmo plenius conservare; quaeque vero praedicaverunt,
eodcm Furmulario, quamque Cardinutis Buromiis ad praedicare; quaeque condemnarunf, cre et corde
annnm 869, non nui muUiplieUer intnpolalam et usui daranare : diligentius omnia de-
autem et vivacius

seculi ix accommodatam, edidit. ill autem lioc quoque creta predecessorum Apostolicoruin nostrorum Pon-
talis anuci benificium nobis collatum possit pcrennare, tificum, quaeque synodaliter statuerunt et probata
si necdum alibi invemalur, ipsum Itic propono. Omissnm sunt confirraare et indiminute servare , et sicut ab disciplina et
ibi est nomen j>rofili'Mi&, ct nomen j/iensis ac numerus eis statuta sunt, in aui vigoris stabilitate custodire; ritibui

Jndictwuis quia salicct dcbebat scivirc pro formula, qufflque vel quo^que simili auctoritatis sententia antiquts,
eornnique loco substititl.r lUlerss III. sicut modo pro ta- comdemnaverunt velabdicaverunt, simili auctorita-

libus sulemus snbsiituerc litteram N, qua etiam Baro- tis sententia condemnare; disciplinam et ritum Eccle.
mus utitur. Jpse cuntexlus hujusnwdi est. siae , sicut inveni et a sanctis praecebsoribus meis
5 In nomine Doraini Dei Sulvatoris nostri Jesu traditum reperi, illibatam custodire , et imminutas
Christi. Indictione III. mense 111. E^o 111. [ri Conon res Ecclesiasticas conservare, et ut indiminute cu-
fuit, cral Indictione xu, mensis Junius, dies verosi- stodiantur, operam dare nihil de traditione, quod
:

militer mensisxxni Sergius fuit t


: si erat Indictio i, a probatissimis praedecessoribus meis servatum re-
mensis Septeraber, dies vcrosinnliter w) misericonlia peri, diminuere vel mutare, aut aliquam novitatem

ipia dic Ele- Dei Presbyter et Electus, futurusque per Dei gra- admittere; sed ferventer, ut vere eorum discipulus
ctionispro- tiam humilis ApostoNcse Sedis Antistes, tibi profi- et sequipeda totis viribus
, conatibusque meis
fcssh facta teor beate Petre, Apostolorum Princeps (cui claves tradita conservare ac venerari : si quaveroemer-
S. Pctro,
regni coelorum, ad ligandum atque solvendum in serint contra disciplinam Catholicara emendare; Canonibus
ccelo et in terra, creator atque redemptor omnium sacrosque Canones et Constituta Pontificum no- et decretis,
Dominua Jesus Christus tradidit, inquiens; Quaecun:- strorum, ut divina et coelestia mandata custodire; E
queligaveria super terram erunt ligata et in coelo, utpotetibi redditurum me sciens, de omnibus qua?
etqufiecumqae solveris super terram erunt soluta et profiteor, districtam in divinojudicio rationem, cu-
in ccelis) sanctaeque tuae .Ecclesia quara hodie tuo 1
, jus locnm divina dignatione perago , et vicam in-
regendam suscepi, hanc verae fidei re^titu-
prfflsidio tercessiunibus tuis adjutus impleo. Si praeter haec
dinem (quam Christo",auctore tradente, per succes- aliquid agere praesumpsero, vel ut praesumatur per-
sorea tuos atque discipulos, usque ad ejiguitatem misero, eris mihi in illa terribili die divini judicii
ineam perlatam in tua sancta Ecclesia reperi) totis depropitius. Hfflc conanti et diligenter servare eu-
ut qui de
conatibus meisusque ad animam et sanguineiu cu- ranti, iu hac vita corruptibili constituto. adjutorium omnibus ra-
stodire; temporumque adversitates cum tuo adjutorio quoque ut prfflbeas obsecro, ut irreprehensibilis ttonemreddet,
toleranter sufferre; tam de sanctae et individum appaream ante conspectum Judicis omnium, Domini
de tervanda Tiinitatis mysterio, quee uuus est Deus quam de nostri Jesu Christi, dum terribiliter de commissis
;

fide orthodo-
dispensatione, quae secundum carncm facta, unige- veuerit judicare, ut faciat me dexlrae partis ccmpo-
aca,
Dlti Filii Dei, Doraini nostri Jesu Christi; et de ce- tem, et inter fideles discipulos ac successores tuos
teris Ecclesiffl dogmatibus, jicut in universalibus esse consortem. Quara professionem meam, ut supra
Conciliis, ct Constitutis Apostolieorum Pontificum contineturper 111. Notarium et Scriniarium me
probatissimorum, atque Doctorum Ecclesiae scriptis mandante conscriptam, propria manu subcripsi : et
sunt commeudata; itein.quaecumquc adrectitudinem tibi , beate Petre Apostole et Apostolorum omnium
vestrBe nostrieque orthodoxs fidei, ate traditasres- Princeps, pura menteetconscientiadevota, corporali
pioiuntconeervare; Sancta quoque universalia Con- jurejurando sinceriter obtuli.
tecundum 6
Concilla
cilia, Niccenum, Constantinopolitanum, Ephesinum Sibscriptio. Ego qui supra 111. indignus Presby-
propria manu
gcncralia, priniuui, Chalcedonense, et secundum Constantino- ter, Dei gratia Electus hujus Apostolicae Sedis Ro- subscripta.
politanum, quod Justiniani pia; memorim Prinejpis manae Ecclesiae Episcopus, hancprofessionem meam,
temporibus CGlebratu.ro, usqueadunum apicem, nn- sicut supra continetur, faciens jusjurandum corpo-
mutilata servare; ct unacum eis pari honore et ve- raliter, tibi, heate Petre Apostolorum Princeps,
neratione sanctum sextum Concilium, quod nuper, pura mcnte et conscientia obtuli.

LXXXVI S. SERGIUS
Ali an. C88 EnGius , natione Syrus , Aniiochijc regionis , orlus ex paire Tiberio in Panormo
orf 1112 nn. 13
niffn. 8. dlts
.Sicilia;, S. R. E. Presbyter lilulo S. Susanna:, Justiniano Juniore regnante, eleclus
54.
amio DCLXXXUlll circa xx Septembris vcl Octobris, ordinalus xxu Novembris in
Dominica; sedil annos xin, menses um, dies xxim; obiit anno dccii, xuu Augusli sepultus ;

ad H. Petrum um Septembris, quo colitur, Indictione xu sub Tiberio Augusto : et cessavit


Episcopalus mcnsem i, dics xxm.

Julio ; constatgue ex nonnullorum Ponlificum Epislolis,


uinc Incipit J! ndictionis anmts tam expresse, notalus egregie no paulo anle vel posldtctarn diem nolantihus cxeuntem vel
iloauci»""'" """" Chronologiam confirmat citm rmm hunc Lalini : novam Indiclionem) apparet, qttod vm Septembris Indi-
mutrnt xxiv SeptemhrU un expresse docel Auctor, ctionis xv ad annum dccii, non iiero ad scqucnlem per-
Chnnia Centulcnsis Tom, i Spicitegii Acheriani pag.
,-„ _. . .... , •
• " .
' ' ""»«• Simili
titteal. ^imi» iiuicn
atttem modo
mor.o proscquilur ItOVUS luc Audor,
prost litltur novusltic
ittum Romanum sub quem AnastasiM transcribit, posl Joannem VI, anno-
tare
AD CATALOGUM PONTIFICCM. 113*

tare dicm, Indictionem, et nomen Imperatoris : et con- nes Apostolicorum legatorum quos propterea Baro- D
,

tinuantur hoc styh Vit?e Pontifxcum per qualuor succes- nius censuit Orientales Episcopos fuisse, Legati scu
SERGIUS.
tiones , usque ad Gregorium III : a quo alii dcinceps Vicarii Apostolici titulo, Sedibut suis quati heredilaHe
aliique easdem vitat prosequuntur, usque ad eas quas ipse adnexo, ornatos. Sed cur hi non addidisseut sc in tnli

per se Anastasius, incipient in Stephano V.


tcripait qualunte subscribere, passnn Legati Apostotici solenl? quamvis
uti
id
Baronii cal- 2 B:ironius, xxvi Decembris creatum Sergium, 5 Dixeiim igitnr, snbsctipsisse qmdem Aprocruia- ftcissent
culus. constare ait ex Anastasio : ita sciiictt ilfe collegit ex rios Sergii, Roma Constaulinopolim ad Synodum di- Apocrisiarii
die Sepulturj', post Sedis Romanx annos XIII, menses rcctos; sed eorum subscHpttones , iptis id postitlantibus,
VIII, dies xiv, quos solos habet Baronius, 'ncscio er qtio tantisper snppressas fnisse in exemplaribus , ad usum
scripto acceptos : nam si a die viu Septembris , per Ecclesiarum quarutncuinque dat.criptU, donec Scrgius
designatum tempus rctrocedas, pervenies ad xxvi De- nitttcriptitset. Forte etiam, quia Concifio non prxsede-
cembris. Qnoad annum, hic quoque necesse est a nobis rant, uti sibi nlias competebat: indignum sunt rati sna
dissenliat, qui inter Leonem et Benedictum decem nomina ad calcem svectari, ubi dumtnxat scripta fitisse

menses amiserat; in viam et ultra rediturus per annos vvlentur; tiitt deuique deceptio, quem noiat Anastasius,
lii, quos proximo Pontifici dabit. in eo sita fuit,quod promiserint Gr-cci subsciiptiones,
3 Corrigendus interim Anastasii textus, quo dicitnr quas solius Intperatoris reverentia vel metus extorque-
Sergius Electus, post septennium quatn fuerat a bat, nequaquam vulgandas, et in hoc fidem eis non ser-

Post 5 annos
sanctae memoria? Leone Pontifice in titulo S. Su- vaverint Grxci. Ad hos Cunones spectnt, quod sub
Presbyterii sannae, quiad duas domos dicitur Presbyter ordi- , initium Justiniani sic scribit Theophanes, Scienduin, illi autem
faclus Pon- natus; legendumque Postquinquennium. Ordinationem quod instar hnminum delirantium nugentur aliqui, prhnum editi
tifex, sunt an. 708
enim unicam, uli ex ipso Anastasio constat, fecit Leo post quartum abhinc annum factos esse Synodi quos
xxvn Junii, anni scilicet dclxxxui, unde progrediendo celebrant sextas Capitulares Typos ut enim in ple- :

per annos, menses ac dies, Ponlificiis Interpontificiit- ri^qiiHinendaciaeffutiredeprehenduntur, itaetinistis


que mediis ab eodem Anastasio designatos , non nisi nihilsaniveriqueasserere. Accurataquippeteinporum
B quinquennium conficere poteris. ratio etdesignatio sanctum universale sextum Conci-
recusat sub- 4 Hujus temporibus Justinianus Imperator Con- liura, verum Monothelitarum excidium Iinperato- ,

scribere Cano- cilium in Regia urbe jussit fieri tnquit Anastasius, ris Constantiui, pronepotis Heraclii, anno xn celebra-
,
nibus Conci-
lii Trullensis
anuo scilicct dcxcii, quod recentiores quidam, a loco m tum affirmat, anno a Mundi conditu sexies millesimo
seu Quini- quo habiluni fuit Trullense (scilicet a rotunda Palntii clxxu; ipsumque Constantiuum annos postea qnin-
sexti. qnia Canones
aulaj alii Quini sextura vocant, in eo que imperasse : hoc vero e vivis sublato, Justinia-
conditi esse prxtenduntur, quos Quinta ac Sexla Syn- num ejus filium monarchiain tenuisseannis deceni :

odus coitdere prgetermiserant ,


qu.rstionibus fidei decer- ejecto Justiniauo, Leontium tyrannide potitum an-
nendis intentae, In eo et Legati Sedis Apostolicse nos tres post hunc Tiberium, qui etiam Absimarus,
:

conveuerant, et decepti subscripscrant, inquit Ana- anuos septem regnasse ejectumque prius Justi-:

sta&ius : compellebatur autem et ipse Sergius sub- nianum, denuo restitutum, annos sex adeo ut ex :

scribere : in quem finem Capitula Synodaltter defi- t


ipsis editis Concilii Typis comperiamus, editos eos
nita, et in sex Tomis descripta, atque a tribus Pa- esse anno secundo Justiniani Rhinotmeti, altera
triarchis et ceteris Praesulibus qui convenerant vice regnantis Id est anno Cltristianx arx uccvm,
,

subscripta, manuque Tmperiali confirmata, in locel- quod pergi! Theophanes ex m ipso Canonis ui argumento
lum, quod Gracco latinavoce [Sxeuoif] Scebum char- probare.
tale (non Scebrum carnale, aut nescio quid, secundum 6 Intcrpontiftcit tempus quod in omnibus Anastasii
Interpontift-
depravatos codicesj vocitatur, Urbera ad confir- in exemplaribus reperi circumscriptum tnense \, diebus xx, citim mtnsis

mandum, vel in Superiori loco subscrihendum Ser- additis tribns, ad dies xxui extendi, ne nulla causa l, d. 2*2.

gio Pontifici, utpote capiti omniuin Sacerdotum, appaeente , discederetur a Dominica m Ordinatione

direxit Imperator : sed nullatenus acquievit Sergius ; Successoris; et asstimant Itanc licenttatn supplendt ali-
pro eo quod quaedam Capitula extra ritum ecclesia- quoties verosimilem defectum, concedendam mthiinse-
sticum fuerant annexa. Extant Canones ilii cum suis rie lam proiixa, ctijus Auclori Anastasio aliquem erro-
subscriptwnibus: quarutn initio, post subscriptionem Im- rem aliquando obrepsisse tam non est mirum, ut pntius
peratorisper cinnabarira (qttod Coccineum colorem mirandum sit non muito pluries id deprehendi. Cor-
inierpretaturHesychius ) vocat Locus Sanctissimi rectionem autem hic factam confirmabunt sequentes
Papse Romani. Nusquam autem apparent subscriptio- Pontificatus.

LXXXVII JOANNES VI
natione Gra?cus 7 electus ante um Septembris, anni dcci, vel dccii, et hoc ^«»- ™**
Joannes,
ultimo, ordinatus uiii Octobris in Dominica, sedit annos u, menses n, dies xim; fuit 2 d. 14

autcm temporibus Tiberii Augusti; obiit xxi Decembris, anno dcciu; et sepultus est

ad B. Petrum ApostoIum...et cessavit Episcopatus mensem i, dies xuu.

Sx tribus usus est exemplari. Unum lamen annutn abundare.per an-


annis ejus
tiqui librarii incogitantiam, probat sepultura
decessoris,
M. res annos habent omnia Anastasti exemplaria;cum-
Pontificio
xv; exeunte facta, id est,
adscriptis, que eumdem numerum inveniam etiam in nostro ecgrapho vui Septembris Indictione
cur tollatur Palatini Catahgi, usque ad hoc seculum producti; niliil anno dccii ; aliaque successoris, cui dies xm Novembris
unusf
dubito, quinipsumsic invenerit Anastasius, in eo quo cum Indictione vi, id est anno nccv11; adscribitur. Nam t

inter
;

114* CONATUS CnRONICO-HISTORICUS


istam pene ftnitam, nino credo. Videbat nempe Anastasius ea non convenire ry
A iflter hanc lndictionem inchaatam ct

dumtaxat intcrjici posstmt Indicttoncs integrse quinque: cum perperam scriptis tribtts annifi Pontificatus t de
JOANHFS VI
quas ahunde explel hujus et sequentis Joannia bietmium quthus tamen non audehat dubitore. Itaque eo loco ubi

dupler cum mcnsibus alque dteblts utnqiie Pontificio et puncta notavt, censeo scriptum fuitse antiquitus, Indi-
antecedcnti Tnterponlificw adscriplis. Damus autem ctione m, Tiberio Augusto Seputturx autem dtem :

fimr Jnaimi, prtrter annos II, menses n, non solum omissum divinando supplere neque licet neque libet; so-
dies xii fut habent excusa Anastatiiexemplaria nonnul- lum dico, eam videri foctnm inJanuario vel Februario
laqne MSS.) aut xm fut hnheitt Codices Regius, Ma- anm dccv.
zarinus atque Thuanu*) sed xmi; ut et ipse fuerit in 3 Baronius. CQfpta scmri via progrediens ; et anno-
Baronii
Dominica ordinatus, et ceterorum consequenter Pontifi- rum trium quem invpnit numei'0 simpliciter adh.rrens;
catcuhu.-
cum plurium Ordinatioa Domittica non recedat. absque ullo memoratas Tndictiones respectu,
ad jam
2 Tfon miterts autem, quod Anastasius , transcri- anno DGOI, xxix Octohris rrratum esse hunc Joannera,
ct cur in
inastasto bens Auctarem novnm coiitiiivanihntnii Fitarum, tam el x Januarit dccv mortuum esse decernit quod ttt :

t
,i in mtitwn
.<
bene exortum in prscedenti Sergio, prgetcr sepnlturss facere posset videtur xi menses Interponiificti, post
temput srpni-
tin.i '
diem, notare Tndictionem et lmperatorem ; tdemque Leonis mortem notatos, denaiio sublato reduxisse ad
continiie facientem in sequenttbus quatuor Pontifunbus, tttinvi. Idem libentius etiam ipsefecissem quamannis
quin etiam nova addita in hoc Joanne diligentia , ad tam concorditer ubique numeratis unum fere detrat
imitationem primi antiquissimique Catalogi, in princi* si ea ratione potuissem sequentium Pontifkaluum exor-

pioadilrntrm. quod fu.it temporibus Tilierii Augusti; dia invenire in Dominicat sed ea ubique deficiente, per
non, inquam, mireris qttod Anastasitts non ettam de- menses vero xi uhii/ne inventa, dubltare nott potui
scripserit consequenter Sepulturse diem, hidictionem ct qtitn vitinm potitts estet in tempore Pontifcatu^ ali-
Tmperatorem, sicut ea addidisse iuctorem istum om- cnjus ijuam in spatio Facationis.

LXXXVIII JOANNES VII


M, an. 708 ad "n\\.\r.s, natione Grarcus, patre Pl&tone, ordinatus anno ncou, uni Februarii, in
107 mi. 2,
m. 1,(1. 17
T Dominica;
Augusti <
i
t
sedil

Justiniani
annos u,
dudum
nienscs
Imperatoris
uii,

:
dies
obiii
xun : fuit

xxiu Scpieinbris, anni dccuu; sepultus


autem lcniporibus Tibcrii

ad B. Pelrum, ante altare oratorii sanctaj Dei Geniiricis quod ipse construxit, xuiu Octobris
Indictione m, Justiniano Homanam rempublicam gubernanle : et ccssavit Episcopatus
nirnses III.

ii'i,ii:

fittandii
ni rc
E- jcce u t vi Inilictio , xxiv Septembris , anni dccvii emendans, per snpra pra?fatos Metropolitanos direxit an occasione
Canonibua incfioata , et per scqucntem annum cursura prohet ad Principem post qua5 non diu in hac vita duravit. dedit fabulx
:

Tniltni. de Joanna
nostram chronologiam; itemque mutatio Tmperii facta Ita Anastasius. Quid atttetn si illius hrc pusillani- Papissa P
pustllantml' suh auno dccv
fiOO Ponttfice ipsLs Kuteiidis Mattti. mitas, vim indigna Ajiostoltca, dicacibus Romanis occa-
tas.
liestitiitus autrm
prutinam dignitatem Justinianus,
tu sionem dcderit eum feminea Joannse Papistae appclla-
aprssscissis dum ejiceretur natibus postea Rhinotractus tione dehonestandi ? Alit Joanni VIII contra Phoiium,
dictus, Tomos, quos entea subDomno Sergio Aposto- prxtensum Patriarchom Cotistantinopolitanum Schis-
Licaa memorisa Pontiflce Romam direxerat, in quibus matisque auctorem segnius ayenti, noiam illam inurere
diversa Capitula Romanw Kcclosirpcnntraria scripta maltint ; et hanc esse occnsionem fabulx, infra latius
inemnt, per duos Metropolitanos Episcopos Heman- pcrstringendx postnomen Benedicti III.
<l;mt dirigeDsper eosetSacram, per quaratienorai-
;
% Baronius, per triennium Joanni VI cottcessum
oatum Pontiflcemconjuravit^utApostolicaB Ecclesi;e quoad annos Christi tandem nobtscum convenicns ; cum
Concilium agpregaret, et quaequeei visaesscntstabi- I Martii hunc Joannem VII crcatum dixisset, mor-
,

liret) et qusa adversa renuendo excluderet. Sed hic, tuum asserit xviu Octobris.
iiumana fragilitate tiraidus, hos nequaquam Tomos

LXXXIX SISINMUS
A « Drr. |
isinmos, nalione Syrus, ex patre Joanne , eleclus anie xuin Octobris, anno dcciiii ;
(ili. 7(11 ail

\i Januar. kOrdinatus xxu Decembris, i|isa I\'atalis Dominici die eademque Dominica; sedit
s. 'diebusxx, temporibus Justiniani [mperatoris Augusti : ei repentina morte defunctus,
oliiit xin Januarii, anno dccuiii, sepullus ad 1>. Petrum uu Februarii Indictione ui : et
ce ssavilEpiscopatus mensem i, dies xix.

Iliis Interponlificii dies xix , habenl Iria cxtm- opportunam , Iwc anno dccviii bissexlili prxfcrcndam
Mtrponttfl- ;

rii rfitj I».


plariu MSS. Anastasii, icilicel Begium, Mezarinum et hanc Uctionem censeo ei, qua alibi dies xvm vel xxvni
Tlnianum, utt at MS. nostrum : qui cum noa rccta atitxxix mveniuntur numerati.
saronii
perducattt a<l Dominicam, icquenli Pontificatuionliendo 2 Baronius, i/c more retro numerans, a die vn Fe- calculus,

bruarii
,

AD CATALOGUM PONTIFICUM US*


A. bruarii anni dccvju (quem pulat mortualem Sisinnio Diaconi et Martyris eum S. Saturnino Rrnnx passi
: rj

fuisse) exordium ejus ponit xvm Januarii. xxvnn Novembris. Sedjuxta tabulam ea de re sculptam,
Corpus ubi? 3 Pancirolius libro de Ecclesiis Romanis asserit, de qua infra pluribus, esset iilud Sisinnii Papae, a
corpus S. Sisinnii , qnod in ecclesia SS. Sylvestri et Sergio Juniore istuc allatum : quem tamen alibi nus-

Marliniin montibus haberi pufatur , esse. S. Sisinnii quam invenimus pro Sancto habitum.

XC CONSTANTINUS
.'>\si vntisus natione Syrus, cx patre Jonnne, eleclus anle uu Februarii, anno Atan.m

C
,

dccuiu , ordinatus in Uoniiniea ui Martii , sedit annos iiii , dies xu : fuit lemporibus °.
J| Cj 15".

ijustiniani, Philippici et Anastasii lmperaiorum : obiit xum Marlii , anni dccxu :

sepultus ad S. Petrum ix Aprilis, Indictione xm, Anastasio Augusto : et ccssavit Episcopatus

dies xl.

Sedit annis 7,
successor
B laronius a
tinum credidit, ad ix
vn Martii
Aprilit,
,
quo creatum
quo pntal mortuiim
Constan- fuit

vidisse
Baronium, qni
potuit,
vernm Theophaneni numquam
sed solum excerpta ejus in Histoiia
usque m an.
sotum annis 715 itnte
15.
anno DCCXtv, numerat Pontificatus ejus annos vi, Miscella Pault Diaconi ; cum crederet non nisi con- ,
depositlonwn
mensem i, diem i. Huic qmad annorum numerum suetam octo annorum diffcrenlium hoc loco accipuiitltiui, Joanuls CP.

altquundo assensus sum. Cum cnim vel Constantino existiniusse quod primus annus Aitenut qui Anastasius E
" rcl suceessori Gregorio appareret annum unum
ejus dictus est, inchoiirelur a Pentecostc anni dccxiii. IIoc
detrahendum, ex iis quos exprimunt edita Anastasii interim posito, scquebatui , Constantinum Hapam anno
exemplaria ; malcbam Baronii auctoritali cedere libe- DCCXIV obiisse ;
quanilotjitideni consUt e.c Antisltisto ,

ram eliijcndi faeuttalcm : maximc cum pro Gregorio ipsius successorem Gregorium etiam a jam dicto Jo;inne

allegaretqusdam, quorum lunc uon ita prompta milii Constantinopolitano Sytiodicas accepiese : qui ttimen
erat solalio.Nunc non modo tria exempla Anastasii Joannes anno u Anastasii Scde sua ejectus, successorem
reperi, Freherianum viidicet Majus el Thuanum cum accepitS, Gennauum. Sedsi ipse Theophanes publici
MS. nostro, ttbi non xvi anni sed solum xv Gregorio jitris fuisset, quundo scripsit Baronius, vidisset hic

tribiiitulur ; sed etiam cvidentem pro Constantino Germani trunsluttoiiem e Cyzicena Melropoli Coiisltmti-

rativncm ; et conlrarii argumenli solutionem : niliil nopolim adseribi Indictioni xlll (qux ulique fuit anno

igitur cunclabor mutare senteiitiam. DCcxv) X Augusti, quando Anastasius a xxvu


el dici

vixit enim 2 Halio est quod in nova Conciliorum


,
editione. Maji (tali enim dte fueral iiiino prion in Pentecoste
post dejectiim nostri Labb.ci inveniatur Grxco-Latitta Epistola Sanc- coronalus) jam numerabtit tiititi sui secundi, mcnsem m.
Bardam anno cujus Utterm
tissimi Archiepiscopi Constantinopolitani Joannis, 4 Quod poiro Joannis Constanlinopoliliini litteras
714 ad Constanti-
ad Constantinum Sanctissimum Papam Romanum ad Grcgorium II missas atlinet ; leliementer ambigo
nunt, icddrfx
Apologetica, propter ea quae tempore tyrannidis an illx sinl diveis.v ab iis, qttas htibemus directas ud sunt vjtts

Bardanse mota sunt adversus sanctam et CEcumeni- Constantinum : dici aulem GregoriS missas , quia Successori.
cam sextam Synodum. Atqui Tyrannus Bardas, qui Constantino dcfunclo die xvill Marlii, eas suscepit

se Philippicum dici voluit, secundum Theophanem occi- Gregorius, post XL ordinattts anno dccxv. In
dies

sus dumtaxat est pridie. Pentecostcs, anno JEtx Ale- Propijl.ro untiquario aute 2 Tom. Aprilis, partei tntm.
xandrinx nccv : el in exegesi pr.vlimiuari, ad 3 Tomum 131, crpendiiur et supposilitta esse couriiicttur, qute

Martii, cap. 3 loto.demoustravi (propter quintum annum sub nomine Constantini in Vtla S. Egtvini apud Cap-
Phocx, in Theophanis Chronographia prseteritum , ac gravium extal Epistola, in favorem monustt rii Evcsltii-
demum in Constantino Copronymo per addilionem unius mensis Angliu condendi. cx volunlule dutirum Iietjum
tii

anni supemumerarri suppletum) plerosque inter medios Kenredt et Ossx, pro anno dccix : quod Ittc satis est
annos sic esse componendos cum annis vulgaris Alrx, indicasse, ne quem, eam forlc in Conciliis lecturtim,

supra et anistorix frequentes,


ut hxc, pro spatio itlo, novem annos numeret offendat insolens xlali ististijltis

Alexandrinam, ut proinde, qui ibi est aunus dccv, tum in ipsa tum in diplomate, sub diclorum
epUtola
nobis sit dccxiv , elsi alias solum censendus
esset Eegitm nominibus, ptr summam fmgendi licentiam
dccxiii. fabricalo.

3 Hxc cum essent a nemine observata, mirum non

XCl S. GREGORIUS II
Alian.Hi
hegor.us, S. n. E. Diaconus, natione Romanus, ex patre Marcello ,
eleetus anno aum^

G dccxu, ante u.iu Aprilis, ordinalus xxuiu ejusdem in


menses um, dies xxi. Fuil autcm temporibus Anastasii,
Constantini Augustorum obiit xuu Januarii, anno dccxxx.
Dominiea,
Theodosii, Leonis, atque
sepultus ad S. Petrum
:
Petrum
Indidione x.u, Leone et Constantino Impe-
quando colitur
;
sedit annos xu, dies 21.

Bar. ab ao.
„ aa 731
714
an. 1C
J. 20.
xi Fcbruarii, vel potius x..i, ,

raioribus. Cessavit Episcopatus dies xxxu.

tollotmiu,. Annosxv accepi ex MS. nostro , nec non ex MS. Mensesponov.il, dies xx cx editts Anastasu
scribitur.
exemplanbus sumere malui uno dtmtaxat die
attetoi
*• Thvano ac Freheriano Majori, ut dtxi : eos probat
addtlis secundum Manuscnpta
utraque Indktw, qua tam ipse quam Decessor mortuus quam duobus vcl quatuor
autjere
116* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
augere dictum numerum, nedum ex aliquibtt* acctpere istam esse : ea tamcn lex Melchiadis fuisse putatur:
A
menses vmi. dies XI, quia cum his , per assignalum antiqua certe fuit. Confirmavit enim eam , inquit
GflRGORICS II
ubique conformiter Interpontificium dierum xxxv ,
Dchnius, S. Gregorius I, dnm Romanx Ecclesise ce- veteri Melchia-
venitar ad d>rm idoneum, Ordinationi scquenti, et sic remonias ordinans, singulis Quadragesimse feriis Of- dis decrtto
abrogato,
omnia recte progrediuntur. fieia sua et Missas pecnliares tribuit, solam autem fe-

CapUulare a 2 Extat in Conciliis generahbus Pontipcis hvjus riamquintam Dominicali Officio celebrari jussit.
Qregorio Capilulare quoddam, datum Idibus Martii, imperante 4 Insigms fValafridi Strabi locus, et Anastasium
causa cessan-
signatum an.
Domino Augusto Anastasio, a Deo coronato magno cum toto hoc argnmento valde iliustrans, habetur Cap.
.1 Anastasii:
Impcratore, anno tertio ejus, scilicel Tmperii, pro 20 hbri de Rebus Ecclesiast. Quia vero Melchiades ,
quo ineplvs quidam scripsit Pontificatus nam ut bene ; trigesimus tertius ordine Romae Prsesulatum agens,
observat Mabillonus lib. 2 de re Diplomatica cap. 25, statuit ut nulla ratione Dominico aut quinta feria
$eculo jnimum nono ca'perunt Pontifices, omissis lm- jejunium quis fidelium ageret (Pagani enim his die-
peratornm anms, eatenus semper notatis , Pontifhntus bus quasi jejunia frequentabant) ideo B. Gregorius,
sui annos substituere (moxime cum ilii erant propter in dispositione Officiorum anni, infra Quadragesi

inveetititrat eicommunicatij sicut comtantissime fecit mam, quintam feriam vacantem dimisit : ut, quia

Grcgorius VII, quem celeri deinceps omnes secuti festiva erat veluti Dominica, etiam Officio diei Do-
ob quam hic
sunt. Qntd ? quod Anastasius Imperator ad annum minicae celebris haberetur. Quaj quinta feria, quo- eam jusserat
Gregorii II teitinm non pervenit, exauctorattts et mo- uiam nostmodum ccepit ut ceteree jejuniis applicari; haberi ttt
naeterium ingressus anno dccxvi t Afii anno uno ci- Gregonus junior statuit eam Missis et orationibus Dominicam:
tius exauctoratum ponunt, et Labbxits irt Sgnopsi esse solennem (id est suas sibi soli habereproprias
hujv* tempu.% Chronologica anno n Anastasii sujnatum Capitulare Missas, uti ceterae per Quadragesiraara Feriea ha-
drfinittu
stalutt. Verum istius anm mense
Martia, necdum in bent) et undecumquecolligens ejusdem diei augmen-
nostro calculo Pontifex erat Gregonus. Interim cor- tavit Officia.
rigendus ex seipso Theophnnes : qui cum mortem Phi- 5 Video, inquit ad h.rc Denliius, verba Walafridi,
lippioi sttccMsionemgue Anastasii posuisset in Pente- quintam feriam vacantem dimisit, negotium facessere et proprix
C08ie t narrat quomodo anno ejus secundo Tndictione Allatio de Missa Prsesanctificatoruni num. 13, sed ipsis Mlssx
enim non Grego- ordinantur.
xiii,mense Amjusto, id est anno Christi dccxv, ab sine causa. Sensus est nisi iste,

Ecclesia Cijziccna ad Constantinopolitanum Palriar- rium primum jussisse, ut quinta Feria vacaret, id
chatum traductus fueritS. Germanus:el tameneodem est, ut proprio Officio et Missa careret cumque ;

anno exauctorationem Anastasii describens dicit % quod Feriaa ceterce suo singulae Officio instructsa essent,
solum imperavit annum unum ct menses tres. Ilic ipsa celebriori illis praecedentis diei Dorainicoe
ego Ubenter nutnevos converterim M ut legalur imperasse Missa fieret. Ceterum colligo hinc in Sacramenta-
annos tres mensum unum, a die iin Junii, anni rio Gregorii Magni , Orationes ad Ferias quintas
Dcoxni ; usque Julium anni dccxvi, quando ei succes- Quadragesiraaa, ut certo Giegorii I nonesse, sic
sit Theodosius : et huic similiter exanctorato , anno forte Gregorii Junioris esse : de quibus tamen An-
dccxvii, Martii xxv Leo Isauricus, Certe nihil est in gelus Rocca, in suis ad eum librum scholiis , cum
loto contextuTtieophan s, necettbm alibi, quodisti Theo- alia Gregoriura Magnum auctorem non agnoscentia
dosio plns quam dimidium annum cogat relinquere : diligenter annotaret, monere nos omisit. Verum
salva aulem manet Capitutaris prxdicti Data. Utinam ista fusius prosequor in variis Lectionibus nondum
irtjitc facile saivari posset veHtas Privilegii quod San- editis, Treugam Domini, in Gallia olim feriis quin-
maximiano Abbati dicilur Gregorius his concessisse tis sexta et Sabbato celebrari solitam, defeudens
Butla Qr&go-
Ho affictn. apnil Zyltesium, in mense Januario Indictione xn : contra Baronium, qui Ammlitim Tom. xi ad annum
puta anno Christi Dccxxnfl : 8$d plura ejus Pnvilegii 1034 eam oppugnat. Ilactenus Epistola Dehnii pix
sniit vitia quani ut sincerum credi possit , Itcet in mem. ut amicitisa et doctrinx illius istud hic extet
Chronologiam uon peccet : qua de re vide Propylxum monumentum, du>» hber variaritm Lectionuni, ab eo
Apriiis ititui. 100. paratus luei, expectat manum obsletricantem , a quo
;t Hic Oregorius, inquit Anastasius , Quadragesi- post mortem Auctoris sui producalur in publieum : sed
mali tempore, ut En quinta feria jejuniura atque hoc ut fiat aliquando sperare vtx ausim , eo quod
lieccrnititr
jnjunandum Mlssarum celebritag flerel in ecclesiis, quod non R. P. Nicolaus Avancinus, biennio post Dehnii mor-
Ftrta 5 por Bgebatur, instituit. Ita pravam consuetudinem, quse tem Rector Grxciensis olim instifutus, in relieta ab eo
(Jililihinn-
alicubi invaiuerat tali d\e non jejunandi, abrogatam litteraria monumenta diligenter inquisiverit, nikilque
stmam
censuil Joannea Bollandus noster , cujtts suntNotse ad invenerit ntsi mera schediasmata, nullum inter sc or-
Vitam. Sed Reinoldua Dehnius, etiam noster, exAu- dtnem bahentia. et stdtim ad iiistitutiones Itnaux Qrxcse
stvia me monitit, Utteris Vienna datis w Juhi mdclxv, atque pridem ab eo cogitatum Lexicon novum perti-
non pravam consuetudinem istud fnisse, sed optimam nentia : utiidem Provincialis Austrix annoMVCLXxvm
pro tempore prsrgresso Legem, cujus auetor fuerit ad me scripsit, qui nititc Assistens Germania; mnnet
Melcliiades Papa, tam ista feria quam Dominica die Rom,r, sul> Generuli P. Curoio de Nuijelic feliciter
jejunium prohibens ; ut inter jejunium Christiannrum electo die v Junti MDCLXXXII.
el Gentilium, veraciter credentium, atque infideliura 6 Baronius credens Gregorium II, die xxn Maji
e1 hroreticorum, vera et non falsa discretio haliea- anni dccxiv creatum, xi Februarii mortuum, anno
tur. Equidem jam monui suprain Melchiade, ex dccxxxi; Pontiftcatum ejus definit annis xvi, mensi-
Tsidori Mercatoris adulterinis mercibus Decretalem bus viii diebus \x.

DISSERTATIO XVI
De Jussione Exarchi Italise, ad Electi Ordinationem hoc Interpontificio ultimum postulata.

,i morffl ost Constantini Pogonati mortcm acceleratas bns, quando Constantinopoli expectanda erat Impcra-

P
Constantini
magis fUtSSt Orthnationcs Pontifhtas , nt verbis toris Jussio couftrmans Electionis Decretum exinde
Pogonati,
parcum, prolant ipsa Inienpontificiovum spa- minori quam btmestri mora invenientur expeditse.
tia, in Synopsi ad capitt kujus tractatus ex- datam ab Imperatoribus
Caitsarn attigi, vel ultro ,

piicata qu.v eiuin vix pciutjelnintitr plwibttS mcnsi- usurpatam ab Exarchis Ravsnnatibus potestatem res
etiam
; ,

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 117*


ctiam maximas disponendi per se : ad quam conflr-
creandormn qunndoque extra illum ordi-
desierit usus
I'
mandam multnm eliam (aciebat diutumitas istius Ma- nem Constantinopoli Consnlum, qtiemadmodum etiam
Fxa rchis] DISSRRTAT.
gistratus. Vt enim vir eruditus observavit, spatio ccn- Romx XVI.
Itahx maxi- videtur quctannis creatus Consul, prosola dum-
ma potestas tum et triginta annorum quo Exarchalus extitit, non taxat Urbe : talisenim infra iiuinerntiir inler depnlatos
mansit, quam decem et octo fnncti eo tnunere sunt, quo-
plurcs ad Exarchum, pro deferendo Eleclioms Decreto ; et
rum octavus Isaacus, m-arii Ecclesiastici sub Honorio alibi leguntur Consules civitatum etiam aliarum. Con-
Papa direpior, viginli qiiinquc annos dominalus esl slantinopoli e.rgo Urbanus Consul, non universalis pro
Tlieodorus Calliopas, S. Marlini persecutor, triginla toto Imperio, fuerit Eutychius, prius quam in Italiam
quinque aut etiam sex. Adde quod Exarchi copiosam remittcretur, ad resumendum, quo tantisper cmtrat,
contra borbaros exercitum kabebant in poteslate, quod- Exarcbi offlcium. Ad lunic antem quomodo mors Pon-
que lacile poterant contra ipstim Imperatorem, si quid tiflcis scripta fuerit nitnclegamns.
ab eo timebant, inito cum istis fadere se lueri. Hoc 3 Quamvis non sine gravi voce et vere flebili
argumentum fuil aliquando sermonis inter supra laitda- gemitu, a Deo servata; Excellentias Domini nostri nuntiatur
etiam ad tum Holsteniiim niistriimqiie Heusclienittin, dum liuic per has nostras innotescimus humiles sylMjas, Dei muis Grco.ort
Electorum Romx inter mortales csse licuit 2;
; isti, : plaeuitque Hol- judicio, ctijus dispensatione universus regitur orbis,
conflrmalio-
slenio ad eorum, qttse mvicem dixerant confirmatio- ab hac luce fuisse subtractum Dominum [Grego-
nem
nem, adilitcere suee quxdam excerpta e veteri MS. per [rium] Sanctissimum nostrum Pontificem cujus ,

modtim Formularii dinesto, inlra seculum quidem no- cuncti vere, et dicendum est) etiam lapides ipsi
(si
ntnn ac deciminn, sed exemplis iis instruclo, qux ex fleverunt exitum. Die enim [deciraa septima] in-
usu octavi seculi, in quo versamur, petita pleraque vi- stantis mensis [Januarii] obiit. Pro cujus conster-
deripossent. Talia certe erantilla, qnibusoslendcbatur, nati, ut diximus, funere omnes grandi
, tristitiaa
quid et. quiljus, mortito Pontiflce et electo Successore, premimur mole, ad solam Christi Dei nostri cordis
scribendtim erat : omnia autem fsi unicum excipiaspa- oculos miserationem attollentes, ut ipse dignetur
radigma Relationis Princtpi faciendx, quod ad Leonis subvenire desperatis, et sua? providere dignum Ke-
secundi Pontiflcatum relulimus) dirigebantur Raven- ctorem Ecclesioe, a quo fundata est, qui etiam est
nam, eo modo ac stylo, ac si ex unius Exarchi pole- pollicitus non ei praevalere portas inferni. Post di- E
state res illa pependisset.
Peliimus ergo, et ab liuma- vinum auxilium ad vestram Excellentiam Dominc , Mar. 1G, 18
nissimo virofacile impetravimus eorum describendorum excellentissime, et a Deo nobis multis temporibus
facultatem. concedende, omnes habemus fiduciara. Ecce even-
2 Prinium cui titnliis, Nuntius ad Exarchum de tum lugubrem indicavimus, quia ad nostrara con-
transitu Pontificis, banc habebat inscriptionem Do- ;
solationem humanum alibi non habemus confugium.
Horum ullimo mino excellentissirao atque praeeellentissimo, et a Ex hinc die tertio, id est xx Januarii, sub fttnebri of-
Eutfchio, Deo nobis longaeviter in Principalibus ministeriis flcio quod defuncto solvebatur , subita conspiratione
feliciter conservando, 111. Exconsuli, Patricio, et omnes clegerttnt Gregorium alterum , eonditumque
Exarcho Italiae, 111. Archipresbyter, 111. Archidia- mox est ipsius Electiouis Decretum, in Latcrnneiisi
conus, Primicerius Notariorum, servantes lo-
111. arckivo reponendum, boc tcnore.
cum Sanctae Sedis Apostolicae. Ubtnota Utteras.lW. 4 Inter cetera quae sumraae Divinitatis consilio
ct (lceretum
in Sacramentario apud Francos e.rarato
Gelasiano, disponuntur, Pontificalis promotionis sublimitas , nov '
BfccHo*
ante annos nongentos nuperque excuso Romx, integre ipso, a quo procedit omne quod bonum est, praede-
scribi per Ille, Illius, Illum etc. unde videas, Prono- stinante ac largiente conceditur. Nimirum novit
men generale supponi pro nomine cujitsqtie proprio, eo humanis rebus providentia divina succurrere, et
modo quo nunc scribimus litteram N pro generica voce moerentium fletus ac gemitus in exultationem con-
Nomen ; ad hoc ut qui legit substituat singulare illtus vertere, ut qui nuper consternabantur afflicti, post-
nomen de quo sermo. Ita S. Bernardus Serm. I
est modura appareant nimium consolati. Canentis enim
de S. Victore Antiqui in epistolis suis sic scribebant, sunt dicta, quae sanctus Spiritusde templo Prophe-
Ille, Illi salutem. Quapropter fsi vera sitnt quat tnfra talis cordis insonuit Ad vesperum demnrabitur
;

dicturisumus ad probanditm quod sequentia spectenl ad fletus, et ad matutinum laetitia. Qui et iterum gra-

morlem Gregorii II ct Electwnem Gregorii III nnniim- tias referens Deo, beneficiorum ejus magnificen-
quc dccxxxiJ Exarchtis supra ail 111. nominandus ,
tiam canit, et dicit Coftvertisti plaoctum meum
;

fuit ipse ille Eutychius, qui post Exarchi Pauli cee- in gaudium mihi conscidisti saccum meum, et
,

dem direclus in Italiam, ad Iinperatoris Copronijmi praecinxisti me Izetitia ; ut cantet tibi gloria niea, et
heeresim, quajn iste inducere nequiverat, stabiliendam, non compungar. Ipsi enim est cura de nobis ut ,

non solum spe sua frustratus est, sed tandem etiam tm- Vas * electionis et vera fidei monet integritas : •
imo IMrus
quippe quoe sunt ad gaudia miseraudo per- 1 Can. 5, 7
perio exeidit, anno dcclii ab Aistulplto Longobardo- trislitia 1

rum Rege tota Italta pulsus. At quomodo Exconsul? ducit. Quod et nobis exiguis et peccatoribus , opem
Docel enim in Dissertatione stta Hypatica Pagius, de ejus misericordia pfffistolantibus, dignatio coa-
quod Flavius Basilius Junior, anno dxli, ultimus lestis exhibuit. Etenim Pontificalis memoriae [Gre-
privatorum fuit, qui Consulatum Ordinarium gessit gorio] de praesentibus curis ad reternam requiem
Mxconsitli annoque nomen dedit ; idqtte constat ex Fastis, nort evocato, ut assolet humanis rebus accidere , magna
nisi annos P. C. id est, Post Consulatum Basilii nu- nos tristitiarummoles obstrinxerat, proprio dispen-
merantibus usque ad annum dlxvii. Deinde scribi satore frustratos. Sed non diu in afflictione persis-
cffpir Justino Juniore Augusto priraum solo Con- tere consueta Dei nostri benignitas sperantes in se
sule, ac deinde anni post Consulatum ejus ; itaque de dereliquit triduo enim nobis exiguis in oratione vuro omnium
:

ceteris Imperaioribus usque ad Constantinum Po- manentibus, ut omnium mentibus ccelestis dignatio coruemu
faclx,
gonatum, qui hoc etiant addtdit, ut annos Imperii nu- demonstraret, quem dignum ad successionem Apo-
merans a tempore quo illud secum pater suits communi- stolicae vicis jubeat eligendum ejus gratia suffra- :

carat, quemadmodum etiam postea communicavit fra- ganteet omnium animis inspirante, in uno conve-

tribus ejus Tiberio et Heraclio; cum utulus Impera- nientibus nobis, id est cunctis Sacerdotibus, Proce-
toris jam communis vilior ei viderelur, c&pit a
tribus ribus Ecclesiae et universo Clero, atqueOptiraatibus
morte patris numerare annos Consulatus sui, quasi cu- et universa Militaripraesentia,
seuCivibus honestis,
jusdam supremie Dictaturx ; quod seculi exinde posteri etcuncta generalitate Populi istius a Deo servatae
ejus sunt. Dtcendum autem videtur, quod abrogato Urbis, si dici est, a parvo usque ad raagnum, in
Consulatu ordinario, qui anno nomen dabat non plane personam [Gregorii] ,
Sanctissimi hujus sanctae

Propylxum Maji 23 Apos-


:

118* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


Apostolicae Sedis Romanae Ecclesiae Presbyteri, crura ordinem Presbyteratus. Quem virum Roraani,
DISSEIi- Deo cooperante beatorum Apostolorum annisu
et , seuomnis populus a magnousque ad parvum, divina
TAT. XVI.
concurrit atque consensit electio. Cujus Deo amabi- inspiratione permoti, subito eum, dum ejus Deces-

lis viri tantum meruit apud omnium conscientias sor de hoc seculo migrasset, dura ante feretrum in
In Cregorlo
bonje et pudicae conversationis perfectio, ut nullus obsequio sui Antecessoris esset intentus vi attol- ,

in ejus electione dissideret, ac nullus abesset, nul- lentesin Pontificatus ordinemelegerunt. Nescio quid
lusque seipsum subtraheret quem nempe ad hoc : clarius haberi possit.

ApostolicED vicis offrcium incomparabilis atque inde- 8 Verum qui Decretttm, pro formula posteris futu- Quomodo
ficiens Dei nostri providentia destinatum habuerat. rum, in Codicem rctulit; illud signavit quasi mense adscriptus
Quomodo [enim non et humanis mentibus unani- Novembris, Indictione quinta scrtptum : mensem credo ci Aovember
cum Editione
mis] consonantiaconveniretin id, quodprocui dubio etannum notansquo codicem scripsit; puta dgcxxxvii. an. 737;
in Dei pnesentia tenebatur affixum? Namprxter ipsos quibus hzc applicamus, Gregorius II
5 Cujus et Decreturn solenniterfacientes, et desi- et III, toto octavo seculo nullus Ponttfex mortuus mense
tnfcrtur deria cor^jum circa ejus electionem manuum sub- Novembri est, nulttts concorditer etectus est, nullus
archtvio.
scriptionrous confirmantes, profitemur, ipsum Deo etiam quinta Indictione.prai/tfrSisinnium anno dccvii,
amabilem nostrum Electum, castura, pudicum, so- m quo tamen nilnl rcperias quotl huc trahi possit. Si-
briurn, ac benignum et in omnibus piis operibus
, mili ejusdcm scriptoris Ucentia factum vetim credere, ut
esse perfectum, atque orthodoxae fidei et Sanctorum in consequenttbus epistolia, post hujtts ejusdem Grego-
Patrum traditionis defensorem et fortissimum ob- rii III electionem scriptis f et ut paradigmatis loco ser-
servatorem. Hunc omnes, ut profecto mitissimum viant in cvdtcem iranscriptis ,
pro Presbytero legatur
virurn, pro ejus suavissima ac bonae voiuntatis con- Archidiaconus Electus, ex voto forsitan ipsiits scrtbcn-
stantia, unanimiter nobis elegimus Pastorem atque tis, Archidiacono aliciinde obnoxii, eique Ponlificatum
et postea
Archtdiaconus
Pontiflcem. Unde, ob ejus piae conversationis inte- talt modo confcrendum Quamvis enim Grego-
optantis. pro Presby-
'
gritntem, immensas Redemptori nostro laudes refe- rius II Archidiaconus ante Electionem suam fuertt; et tero.
rimus, consona cum Propheta canentes voce Ma- : ideo Vtr eruditus crediderit f illas titteras ad ipsum, non E
gnus es, Doroine Deus QOSter, et magna virtus tua. vero ad Successorem spcctare; dum tamert illse Impera-
r
Pbj 1 48j . .

Quis enim loqtietur potcntias tuas, Domine, et au- torum simul plurium meminerunt (qui unictts dumtaxat
Vb. 105, 2
ditas fficiet ornnes laudes clementiae tuae? Quoniam Anastasius fuit cum eiigeretur istej apparet ipsas re,
vota petentium te exaudiens pium nobis contulisti , ctius traduci ad Gregoriura III, EUctum quando Con-
Pastorem, qui sanctam tuam universalem Ecclesiam, stautinus et Leo, pater ac filitis, communtter impera-
et cunctas Dominicas ac rationales sibi corumissas bant. Ad h<ec mtraculitm tam citx et extraordinarix in
oves regere atque gubernare te Domino Deo et , electortbus concordiae, ita quadrat Tertio ; ut Secundo
Salvatore nos-tro protegente, valeat. Hoc vero De- nulla verisimilitudine applicetur. Itaque ipsas epistolas
cretum a nobis factum subter, ut praefatum est, proferamus, et loco, 111. Archidiaconi ponamus nomen
manibus propriis roborantes, in archrvo Dominico Georgii Presbyteri.
nostrae sanctae Romanae Ecclesise, scilicet in sacro 9 Primam, cujus causa hsec potissimnm attigimus,
Decreto illo ad
Lateranensi scrinio, pro futurorum temporura cau- Exarcho, tisdem quibus supra (ttulis, scribunt Presby- Exarchum
tela, recondi fecimus , in mense [Januario] Indi- teri, Diaconiet faniularis universus Clerus, Axioma-
ctione [decima quarta.] tici etiam, id est, in dignitate civtli constituti , seu
C 111. Humilis Presbyter sanctae Romanae Eccle- Exercitus et Populus Romanae urbis supplices, ip-
signatum ab siro, huic decreto, a nobis facto in [Gregoriura] sumque Decretum , ut sitpra jacel, transcribcntes hoc
omnlius, Sanctissimum Presbyterum, consensi et subscripst. modo : Novithumanis rebus providentia divina suc-
Aitdit autem qui non diu post talia coltegisse videtur currere; Usdem quibus supra verbis, usque ad num. 5,
Simtlitor totus Clerus, Optimates et Milites seu
, unde stc prosequuntur atque concludunt : Cujus et De-
Cives subscribunt. f/i atttem quomodo^ cum Laici cretum solenniter facientes , et desideria cordium
essentf Profecto, ex illius temporis usu, jam ab olim circa ejus electionem manuum subscriptionibus con-
durante, secundum quod Lco Magnus Epist. 89 sta- firmantes, per harum
111. sanctissimum Epi-
latores,
per 9 illustres
tuerat : Qui pr&futurus est omnibus, ab omnibus scopum, III. venerabilem
Presbyterum, 111. Nota- Legatos,
eligatur. Non ergo solius assenstis prsbendi cattsa, fe- rium Regionarium, Ill.adseque Subdiaconum Regio-
rendique dc Elccti probitatc testimonii, sed ut vere eli- narium 111. et III.
, viros honestos cives etde ,

gerent ccnsendi sttnt convenisse, qui pari qua Clerici florentissimo atque felicissimo Romauo Exercitu,
formula stihscrtbebant, ut patetex subseriptione ejttsdem 111. Eminentissimum Consulem, seu III. et 111. viros
Decrcti ad JSxarchum mtttendt , cui eisdem omnino roagnificos, Tribunos milttiae, confamulos nostros
,

verbis, primum Clerici, tum Laici subscribitntsinguli, direximms; supplicantes atque communiter impen-
Huic Decreto a nobis facto subscripsi. sissime exorantes, a Deo conservandae Praecellentiaa
7 (Juod autcm Gregorium 111 hax spectent, ex vestrae consuetam bonitatem, piis votis concurrere :

Presbyterot unanimi omnium voluntate, Ekctum , et quia talis a nostro famulatu concorditer electus est,
iis qux istic taudaittur virtutibus pnedttum, facile in- in quo (quantum ad hominum scientiam respicit)
telliges, si Auastasium legas, sic cjus taudes ordtentetn, nulltus macula reprehensionis apparebit. Et ideo
etmodum quo Slectue ett describentem , iisdem fere supplicantes qua?suraus, ut, inspirante Deo celsse
et concordans rogatttris ob
quibut Decretum conceptum &rat verbis; Gregorius ejusDominationi, nosfamulosvoticompotesceleriter
cum rttatU ab graves causas,
Anastasio dc vif mittssimus et valde sapiens, in divinis Scriptu fieri prascipiat
prassertiin cura plurasint capitula,
:

Greyorio 3. ris sufflcienter instruotus, Gneca Latinaque liugua et alia ex


quotidie procreentur, quae curse soli-
aliis
eruditus, Psahnos omnes per ordinemmemoriter re- citudinem et Pontificalis favoris exspectant reme-
tinena, et ill eorum sensibus subtilissima exercita- dium. Provinciales vero curae, vel quaecumque sub-
tione limatus; lingim quoque in lectione polita ex- inde sunt causarum utilitates, perfectaa auctorita-
hortator omnium bonorum operum, plebique floren- tis censuram expectant. Propinquantium quoque
tissime salutaria praidicans, orthodoxae fidei semula- inimicorum ferocitas (quam nisi sola Dei atque
tor acdefensor fortissimus; paupertatis amator, et Apostolorum Principisper suum Vicarium, hoc est
erga inopum provisionera, non solum mentis pietate, Romanae urbis Pontificera virtus aliquando vero,

sed etiam studii labore solicitus; capttvorum etiam morigerat hortatu) singulari interventu in-
flectit et
redemptor, orphanis quoque ac viduis largiter diget cum hujus solius Pontificalibus monitis, ob
:

necessaria tribueus Deo favente pervenitadsa- reverentiam Apostolorum Principis, parentiam ofle-
rant
'

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 119*


rant voluntariam : et quos non virtus armorum hu- propter supcr eadcm causa etiam ad Archiepiscopwn
miliat , Pontificalis increpatio cum observatione Ravennm (Joannes fiic erat, zelo Catholicx religionis
inclinat. nrssEHTAT.
satis fervens) scripserunt Archipresbyter, Archidiaco-
XVI.
ut clto jubeat
10 Cum haec itasint, iterum atque iterum impen- nus et Primicerius Notariorum , servantes locum
ordinari Etcc- sius, praecelse et a Deo servate Domine, supplica- Apostolicae Sedis, ab ipsis Decreti sui verbis ita exor-
tum, mus, ut celerius, Deo operante vestrisque praecor- dientes : Inter cetera, quaa summse Divinitatis con-
diis inspirante , Apostolicam Sedem de perfecta silio disponuntur, Pontificalis promotionissublimitas
ejusdem Patris atque Pastoris nostri Ordinatione ab ipso, a quo procedit omnebonum, praedestinante
adornaripraecipiatis, utpotepergratiamChristi mini- ac largiente conceditur. Quod quia ita dubium non
sterium Imperialis fastigiifeliciteratquetideliter per- est, sanctae et paternae Beatitudini vestrae indicare
agentes: quatenus et nos exigui famuli, desiderium curavimus, quod Pontificalis memoria? Domno [Gre^ Rogatttr etiam
Ravennx
nostrum maturius impleri cernentes, incessabiles Deo gorio] de praesentibus curis ad aeternam requiera Episcopus,
et Imperiali Clementize, atqueeximiaeac Deoplacitae evocato, consueta Dei benignitas tristitiarum molem
Dominationi vestrae gratiarum actiones valeamus quae nos de praeteriti dispensatoris frustratu ad
pro Imperato- exolvere; et cum promoto Apostolicae Sedis Ponti- paululum obstrinxerat, abstersit atque inlinivit. Et-
ribus ct ipso fice, spiritali nostro Pastore, juges preces effun- enim nediu ictus afflictionis nos sauciaret, providura
oraturum,
dere, pro vita atque incolumitate perfectisque victo- ac Deo placitum Apostolicae vicis successorem con-
riis tranquillissimorum atque Christianorum Do- donare dignata est. In ununi quippepost triduum, ut
minorum nostrorum [ Constantini ] et [ Leonis ] moris est, convenientibus nobis in personam
magnorum, victorum, Imperatorum; ut Regalibus amatoris vestriacoratoris, Domni[Gregorii] sanctis-
eorum virtutibus omnipotens Deus raultiplices con- simi [Presbyteri] , electionis vota contulimns : in
(cni simttlter
cedat victorias, et de subjectione omnium gentium cujus Deo
debitae electionis [successu] nullus, gratia mors ct electto
Christianam rempublicam faciat triumpliare; deque sancti Spiritus illustrante, defuit, sed omnium vota iudicantur)
restituta plenius Roraani Imperii prisca devotione concorditer convenerunt : inque ejus Sanctitatis
laetitiam cordis impertiat. Scimus enim, quod oratio persona decreta solenniter facientes , per harum
ejus, quem ad Pontificalis dignitatis culmen Dei nutu portitores Sanctissimum Episcopum III. etc ad
eligimus, divioara omnipotentiam suis precibus flec- Deo servati filii vestri Exarchi vesti-
prascelsi et a
tet et complacabit, et optatae felicitatisincrementa gia demandavimus; impensius obsecrantes, ut cele-
Romano Imperio vestramque a Deo
praeparabit , rius, Deo hujusanimam inspirante, hanc Apostolo-

custodiendam Potestatem ad dispensationem hujus rum Principis Sedera (praesertim pro diversis im-
servilis Italicae Provinciae, nostrumque omnium fa- minentibus, et adsubveutum Proviuciae exigentibus
mulorum praesidium et subventum, longaevis arrao- simul et ad Imperiale servitium respicientibus) de
rum actis conservabit. perfectaOrdinationeElecti Apostolicam Sedera ador-

quamvis Ico-
H
Hinc scqucbantur Clericorum et Laicorum sub- net:quatenus insit in Apostolicae Sedis specula,

nomachis, scriptiones ut in Decreio, nihit differente utrorumque qui et Cliristi regat Ecclesiam.gregemque rationabi-
formuia. In quibus forsan mirabitur aiiquis quod cum lium salubriter dispenset ovium, et pro stabihtate a
sermo sit de Constaittino Copronymo, ejusque fttio, Ico- Deo deercti Romani Imperii, longcevaque sospitate
machis; Romani, qui sub Gregorio II , recens (ut prse- ac temporum prosperitate praedicti eximii Domini
sumiturj dcfuncto, fucrant maxime animali contra illos Exarchi indefinenti prece exoret.
et subnixi Pentapolensi ac Venetiarum exercitibus ,
13 Elabora itaque quaesumus, sanctissime ac bea-
propter iihrum hxresim contra Exarchum suum Pau- tissime Pater; ut cum harum portitoribus, venera- ttt Cegatls
apud Exar-
lum insurgentibus, cum Ana-
otnni Itatia fsicut narrat toribus et filiis vestris, apud praefatum Dominum chum faveat
stasiusj consilium inierant, ut sibi eligerent Impera- Exarclium impigrius intervenias; vicemgratiaa pro-
torem etConstantinopolim ducerent; fecisscntque nisi priae beatoPetro fautori tuoreddens, totisque nisi-
compescuisset tale consilium Pontifex, sperans con- bus imminens, ut optataeOrdinationis, Deo jubente,
versionera Principis mirabitur quis, inquam, qno-
: acceleretur negotium quatenus de Praesularibus
:

modo zelosi iili pro Eccksia ctfidc orthodoxa, tamhono- paternae vestrae Beatitudinis ndminiculis, et haec
rifice nunc compeilcnt, tum impUssimos Principes, tum Apo.stolica lsetetur et exultet Ecclesia, etnos gratia-

ipsorum Exarchum tUitih illis mcliorem seque Usdcm , rum artiones agamus, et caritas denorainati Domini

tam Itumiliter subjiciant. Civilis scilicet urbanitatts hxc nostri ElectifuturiqueApostolici Pontificisopulentius
diu tamen
patienter lole fuerunt officia, a quibas, nequidempost ceiebratam sub ergavestram Praesularem Sanctitatem dilatetur. Ilis
ratts:
Gregorio III contra Iconomachos Synodum cessatum adjiciuntur ettam adJudices K&vennse sittguhs eisdem

est : dum etiam Itic xque ac Prsedecessor suus, missis formulis inscrtx litterx , cum inscripfione , Doraino
identidcm commonitoriis satagebat, si qua via rucntes eminentissimo et nobis in Christo Fratri , III. Con-
in exitium Pnncipes revocare posset, et conculcatam ab suli; ahseque inscriptx Dilectissirao Fratri 111. Pres-
iis sacrarum imaginum vcnerationem reMluere. His bytero et Apocrisiario; ut solicituditm in re tattti mo-
porro cum nilnl proficerctur , et prxvakntibus ubique mentt appareat exuberantia, qua simul etiatn disceremus,
Jdem rogan-
Longobardis Exarchi Eutychii pcnitus eviluisset aucto- nihila Constantinopoli minus habuissc Ravennam, quan-
tur utfaciant,
ritas; contempta ea prorsus fuil, in elcrto post Gregorii tum quidem ex parte Sedis Romanx attincbat, qum ibi
obitum Zacharia consecrando statim ac Dominka illuxit, suum etiatn Apocrmanum tcncbat; idque jam tanto op-
absque ulh ad Exarchum recursu. Et hxc est cattsa porlunius ad conservandos fidetes, Exarchatui subditos,
cur nutlo tnodo possit procedens Epistoia iralu ad Za- in fide orthodoxa; quanto idjam minus licebat Constan-
chariae Ordinalionem, quamvis hunc ab eo opere cffccto taiopoli, absoiutum istic domtnatum tenenU hxrcsi. Lit-
laudet Anastasius, quod sibi de Electo Gregorio pro- terarum ad Consules si/jillatim sittijiths , sed eodem

mtseranl Romani, quodque hic magnanimiter conatus exemph datarurt, hic tenorerat.

fuerat, reducendis adoffictum Longobardis immortuus. 14 Si benefacta peculiaribus impensa negotiis


Consules Ra-
12 Sed rcdeo ad Gregorii III Ekctores, qui dum digna minime vicissitudinedelraudantur; nullus pro vennates,
qnos optant
modeste cor- Exarcho scribcntes optant ut sibi Dcus, noviter Ekcti fecto estqui dubitet, quin ea quae pio intuitu pera-
rigt. Pontificis precibus exoratus, de restituta plenius Ro- guntur, aetern» vitse remuneratione rependantur.
mani imperii prisca devotione laetitiara impertiat, Quse cum ita sint, licet inclita Eminentiae vestrae
ahquid in eacollapsum a se lugcrt : tanto
satis ittdicant propositum documentis pluribus agnoscamus, totis
aulem submissius stbi agendum cetistterunl, quanto mi- nisibusspirituali Matri huicsacro-sanctaeApostolicae
nus zquas aures precibus suis prxbendas sckbant. Qua- Dei Ecclesiae utilitatibus ad concurrendum suffra-
gari;
; .

120* CONATUS CHRONICO-HISTORICDS


gari; fraterna tamen dulcedine hortari atque pos- successore ordinando, sedcongratulatio de eodem feliciter

cere congruum duximus, ut convenientibus harum ordinato, el per lioc reddita spe concordise ac pacis.
DISSEH- Nunc benrficium Holslenianwn absolvamus, explicalo ex
portitoribus 111. et 111. quos cum decretalibus pagi-
TAT. XVI.
cum impensa promo-
supplicatione, pro celeri ftirmulis iisdem ritu Ordinalionis Ponttftcalis, post alla-
nis et
tione oratoris vestri ac amatoris Domini nostri tam Jussionem exoptatam : qui talis describilur. Psal-
[Gregorii Presbyteri] et Electi, apud prsecelsum et lunt secundum consuetudinem. Procedit Electus de

a Deo servatum Domnum Exarchum destinavimus, Secretario cum cereostatis septem, (crcdo ad signi-
ordinatur ritu
cum eis conveniat, et ad prerandum de optatis apud caiulu septem mox conferenda) et
Spiritut dona Electo cmsueto Pon-
prfflliominatum Domnum Exarchum subveniat. Ut venit ad Confessionem S. Petri. Tunc Episcopus Al tlfex,

A«*m effectu, Tlrtrt ......... n\a nn, mlce! cimt remean


j°arr\atin hniiAnc,is dat
banensis <*)rfif innpm primam
dnf ©rationem nrim.im (fuit hir in
ffnil hic in ordina-
tiritinn
curn ../!'.,,.(,.
Deo propitio, eis qui missi sunt .

tibus, et de vestrajaDeo servatreEminentirebonitate lione Gregorii Andreas, pro anno


III verosimilitcr

prefato Domino nostroElecto nuntiantibus, non so- ncxx, Romau.v Sijnodo; vel Tiberius,
subscriplus

lum affectiorem ejus Sanrtitatem erga Eminentiam notus anno pccxxxxm) deinde Episcopus Portuensis
vestram efficiant; verum et boni ministerii merces (puta Georgius, prxnominati Andrex in subscribendo
atque vicissitudo ab ipso Apostolorum Principe, cui socius) dat orationem secundam. Postmodura addu-
specialiter concurritis, et in praesenti vita multiph- cuntur Evangelia et aperiuntur, et tenentur super
cetur, et in regnis roelestibus rependatur. caputElecti a Diaconibus. Tunc Episcopus Ostiensis
15 Apocrisiarium quoil attinei, fnerat ille quidem, (fortassis Theodorus dictus, et apud Ughellum notus ex
a tribus
ct S. B. E. ttqui tif Bxarchus, slatim atquc obicrat Pontifex, per actis Sijnodalibus pro anno occxxxxv) consecrat eura Episcopis,
Apocrlslartus expnlitos publia cursus ministros monilus de re lota Pontificem. Posthrec ArchidiaconusannectiteiPal-
litnt itti.i
fortassis ctiam fama prxcurrcntc prrsonam Electicogno- lium deinde ascendit ad Sedem, et dat Pacemom-
:

vi'rni(iieqiie enim snlentiis tot personarum lUustnnm Le- nibus Sacerdotibus, et dicit, Gloria in excelsisDeo.
galio ila releriler cxpcdiri el proficisci potirat, ul iinii \7 Scrvanlur hodicdum omncs iidem ritns, sed mul-
insumereniur ei duie saltem bebdomadx, ex diebus xxxv lipliciler aucti, de qutbus vidc Commcntaria nostra in
II
quos inter unius Gregorii morlem et alterius ordina- opus Jaccbi Cardinalis S. Georgii ad Felum aureum,
tionem scimus intercessisse) convenieus tamen erat ad lib. 2 de Coronatione Bonifacii VII, facta sub finem
ipsum quoque. aliquid iitterarum ferri. Tales ergo, bre- seculi xiii, post Vilam S. Cotleslini Papx V, ab eo-
viort quam potuit fieri forma, ad eumdcm ab iisdem dem Jacob versibus constrictam, die xix Maji. Prse-
dat.r inveniuntur : Dudum dilectissimam Fraternita- dictas vero tres Orationes ex Pontificali, Venetiis sub
tem vestram obitum sancta? memorire Domni [Gre- annum mdlxi cxcuso, accipe.
gorii] Pontificis agnovisse satis scimus : cui post i. Deus qui adesse non dedignaris, ubicumque
tres super eum
trnnsitum, ut moris est,| die tertia convenientibus devota mente invocaris adesto quaesumus invoca-
;
Orationes
nohis, id est Clero, Axiomaticis etiam, et generali tionibus nostris et huic famulo tuo N. quem ad
: rccitantibus

Militire ac civium Universitate, in personara Domni culmen Apostolicum commune judicium ture plebis
[Gregorii] santissimi [Presbyteri] Dei gratia suffra- elegit, ubertatem supernse benedictionis infunde :
gante, electionis vota contulisse nos, indicamus. ut sentiat, se tuo munere ad hunc Apicem perve-
Cujus et solenne Decretum facientes, subscriptione nisse.
omnium roboratum, apud eximium et a Deo serva- n. Supplicationibus nostris, omnipotens Deus,
tum Doranum Exarehum, per harum portitores 111. effectum consuetse pietatis impende, et gratia Spiri-
et 111. direximus : cura quibus dilectissima Frater- tus sancti famulum tuum N. perfunde : ut qui in
nitas vestra conveniat, et propromotione celeri capite Ecclesiarum, nostrae servitutis ministerio,
Pontificalis Ordinationis deposcenda, apud denomi- constituitur, tuae virtutis soliditate roboretur.
natum Domnum Exarchum interveniat : ut valeant iii. Deus, qui Apostolum tuum Petrum iuter ce-
ii qui missi sunt, Christo ad comite, cum effectu teros Apostolos primatum tenere voluisti, eique
nos repedare ; et de prosperis nuntiis Apostolicam uuiversre Christianitatis molem super humeros im-
Chrieti Ecclesiam omniumque nostrorumanimosma- posuisti ; respice qusesumus propitius hunc famulum
gnanimiter relevare. tuum N. quem de humili cathedra violenter subli-
II» Utinam nunc extaret vcl iuvcniatur aliquando matura, in thronum ejusdem Apostolorum Principis
'.
formnla jussionis, qua Electum ordinuri Exarchus, sublimamus : ut sicut profectibus tantce dignitatis
pixrrpit; aut alicujus earum qux Constantinopoti augetur, ita virtutum meritis cumuletur : quatenus
.sn tiii{nhtiiti
/imieii. .
mittebantur, quando illa inde expcctandacrat! Ea dum Ecclesiasticaj universitatis opus, te adjuvante, digne
adbur qu.rritiir, rclctjtit qui volet Alhalarici Goliborum ferat, et a te, qui es beatitudo tuorum, vicem me-
Rcgis rescriptum, supra propositum ad Pontificatum ritam recipiat. Per Christura Dominum nostrum.
Joannis I qnod tamen non est mandatum de Felice
:
Amen.

XCII GREGORHJS III


REGOiuus, S. U. E. Presbyter, naiiono Syrus, ex palre Joanne, eleclus ante
ilriiin. "31. _^xin Februarii anni dccxxxi, et ordinatus xxu cjusdem feria quidern v, sed festo
flrf 741,
10 tn. 8,
011.
C^-M Cathedree S. Petri idonea buic actui : fuii tcmporibus Leonis Isauri et Constantini
dles 50. Copronymi Imperatorum annos x, menses uni , dies xx : obiit x Novembiis anni dccxli ;

sepultus in Basilica U. Petri xxuui ejusdem mensis ([uando colitur : et cessavit Episcopatus
dies uni.

Itotto tempo- rteraque Anastasii exemplaria eosdem dies xx Mcaarinianus, octo faciunt : qui aptius nos ducunt ad
rli.
Pontificatits haltint, prteter annos ac menses; ubique sequentem Pontificatum ; qnam dies im, aul alius quis-
ftrt concorditer iiunieratos ; ctnounulla, Interpontificii cumque alwrtim numerus.
dies rrumtoin! quatuor, r;iios Codices duo, Thuanusac 2 Baronius, a xvi Februarii exorsus hunc Pontifi-
catum,
. jcta Sa.
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 121«

eatttm, eumqtte extendens usque in ssvm Novembris, Tertius hic Papa Gregomus est tumulatus. p
fttisse ait annorum x, menses ix, dies xn : et hic Requiescit etiam in eodera sepulcro, ut audivi- ci\eoobhs iii.
Baronii calcu-
numerus in Barberino Codice invenilur, ceteris omni- mus, Petrus, Diaconus B. Gregorii I Papae, ad
hu,
bus repugnantibus. quem fecit libruin Dialogoram.
3 Ad hujus Gregorii resgestaspertinet, quod Roma- 5 InBreviarioRomano veteri, quodhabemus P"meltii
nus Presbgter habctin descriptionc Basilicx Vaticansf. excusum anno imxxn, tntcr prolcgomcna, numquam(ut
In choro Canonicorum est altare seu potius orato- ego quidcm eenseo) Romx probuta, invenitur qusdam Aflletei tt fit-
dulycntix.
rium B. Mariae matris D. N. Jesu Christi, in quo satis devota Oratto ad Cltristum crucifurum, sub httjus-
oratorio beataa recordationis Gregorius Papa III modi Rubrica. Scribitur quod Gregorius III dedit
Allare S. Oa- recondidit... Reliquias... inter quas, ut a nostris devote dicentibus, post Corporis Christi elevatio-
tinii erigil, majoribus accepimus, recondidit corpus S. Gabinii nem, vcl nlicubi coram Crucifixi effigic, sequentem
Presbyteri, cujus altare mansit ibidem usque ad Orationem, totannos Indulgentiarum, quot fuerunt
nostra tempora. Nam tempore D. Eugenii Papae III vuluera in corpore Ciiristi, ad instantiam Reginaa
quando ejus praecepto ereximus istudaltareibi, duo AngliaB. Et Sixtus Papa IV scribitur anno MCCCCLXXin
altaria ibi erant : altare videlicet S. Gabinii, ad die ni Julii, Pontificatus sui u, istam Orationem
quod Sardinia et Corsica tributum annualiter mitte- multum privilegiasse. Aliquis forsilan, cxcusure h.cc
bant et altare B. Maria? semper Virginis, quod
; volens, diceret, errorem irrepstsse in nttmero Notninis,
prsenominatus Gregorius Papa III fecerat et conse- el pro Gregorio III accipiendum XIII •, annis lxii
craverat. dumlaxat scniorcvi Sicto IV. Scd httnc ostendcmus

i Dcinde de sepvltnra ejusdem sic loquitur idem Ro- ab ea largitulc, qu.v in eo.lcm Breviario platte cnormis
sepultus tn
manus Canonicus : Hic igitur summus Papa Grego- ei tributtur, tantutn abfuisse, ttt intra quinquc ac
Vaticano.
rius III, requiescit in loco illo, ubi nunc felicis septem annos Indulgentix fere se contintieril, etium in
recordationis B. Eugenius Papa III requiescit ubi : gravisstniis occasionibus : quomodo igitur potuissel ap-
etiam ad honorem ejusdem Gregorii Papa? fuit ere- probasse et tnultum privilcgiasse sive uuxtsse ttlam inde-
ctus arcus, optimo musibo depictus, et permansit finiti numeri remissiouem, Gregorio cuicumque ad- „
arcus ille usque ad tempora Domni Eugenii III scrtptam ?
Papae de quo habemus in Epitaphio ejusdem Gre-
:

gorii hunc versum :

XCIIl S. ZACHARIAS
Zaciiamas, natione Graecus, ex palre Polychronio, ordinatus tempore Constantini tb an. 141

ejus anno dccxli. die xuim Novembris in Dominica, sedit


II.
Copronymi et Leonis filii ^™',^dles
aunos x, mcnses m, dies xiiii, defunclus anno Bissextili ncci.u, lndictione v, dic m u
Martii ; sepullus in Basilica S. Pelri xu ejusdem mensis, quando etiam colitur ; et cessavit

Episcopatus dies xu.

jjies xiv Pontiftcalus habenl pleraqne Anastasii tores suo istic libitu variassc aliqttid, neqne ex tali-

Batto tevipo- exemplaria, qute scqni malumus, quam ubi dies xx vel bus credibile fiat variasse aliqtiaudo Zachariam, et
nulli habentur. Pro diebus autem Inlerpontificit, mor- nomcn suum primo locoposttisse. IIoc tamen jit tn du- ,,

tem Zacharise secuti, qm passim xn numeruntttr, plici Bulla, qux snb ejus nomine habelur in Butlario

scribo xv, commodissime ducor ad sequcntem


quia sic Casinensi, Omnibus Ecclesiao CatholicaJ filiis, et 'IttMarvm

Pontificatum, et facillime convertunlur n ac v. Omnibus in Christi sanguinc rederaptis subuotantur :

2 Baronius, octavo die ab obitu Gregorii III ordi- autem atnbx modo tnnc prorsus insolilo sic : Scriptum
Baronii calcu- natum Zachariam existimans, adeoque tn ejtts calculo permanusLeonis Notarii Regionarii atque scriniarii
hts: dievi Decembris, cum eodem quem nos desiguamus S. R. E. in mense Februarii, per indictionem sub-
annorum ac mensium, seddierum dumtaxat x numero, scriptam x, et mense Januario per-Indictionemsub-
pmenit usque ad xv Marlii, quem nos tenemus non scriptam I. Quantamcumque igilur vetustatem pr.v se

mortualem, sed sepulcralem dicm (uti ab Anastasio ferant qux in Casinensi Archivo monstrantur origi-

appellatur) fuisse. nalia, xgre fidcm facient eorum, qux istic asscruntur,
3 Extant hujus Pontificis indubitabiles sinccrte et historiam Casinensem spectantia, de Dedicationc eccle-
Discrimen plures ad S. Bonifucium Mogunti-
integr.r epistolx six per ipsummet Ponlificem facta, inspectis corporibus
Bplstolarum
nensem Episcopum, ex quarum stglo cptime quis judi- SS. Benedicli et Scholasticx, ucfeslivitalibuseorumdem
tjus ad S.
Bontfacium caba, solitttm futsse, ejus ad quem scribebal nornini aliorumque tbi lunc institutie. Mtrum est aulem quo-
nomen snum postponere, tempus autcm dalx epislolx modo Angelus de Nttce asserat, primum Privtlegium
uno eodcmque modo signare, hoc videlicet : Reveren- dalum esse Aquini, cum id in ipso non legatur : qut
tissimo et sanctissimo Fratri Bonifacio Coepiscopo autem legent Vitam Zacharix apud Anaslasium pri-
Zacharias servus servorum Dei... Data Kal. Apri- maqtte ejus acla per x et xi Indiclionem, et credet quod
lis, imperante Domino piissimo Augusto Constan- ordinalus sit xxn Februurii ejusdem lndtctioms x ;

tino a Deo coronato magno Imperatore anno xxiv, mullo magis laborabit ut credal, siatim a stta Ordina-
Imperii ejus anno n Indictione xi, uli legitur sub tione excurrisse in Campaniam, el ante finem mensts
Epistola i, et sic consequenter sub aliis pro ralione ea egisse quorum Bulla mcmtnil; quando ci in Piceno,
datx. Paucse quxdam in quibus prxponilur no- Umbrta et Tuscia lantum negolti fuil cum Rege Lon-
men, plcrumque etiam mutilx sunt in formula dalx, gobardorum ejusquc Ductbus, in ipsis sui Ponlificatus

aut ea carcnt, nt appareat collectores vel transcrip- initiis prosequenlt ea quse fueral anle electionem exor-
sus,
;:

122* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


sus, momenti longe gravissimi omnia, pro recuperatione a Stephano Papa III, qui Baronio dicitur IV. Quam D
tot opptdorum, Ecciestm Romanx ereptorutn. enitn fabutosa tota ea historia sit, et indigna tn altquam
" *
4 Lucas Castellinus, in opere de eertttudine gloriac consideratiottem venire, ostendi ad xxvii Marlii , inter a(J s^T^d
Sanctorum Canonizatorum daturus sttb finem Catalo-
, prima mea hujus conamina, sub nomine Bollandi
studii perti stephano
D. Phasboeo Tharsensi Archiepiscopo ^»
Eidem perpe- gum eorumdem, Przludio 3, Ritum solennxs Canoniza- laudala a in ,

ram ackcripta tionis, quo t licet aucto, utitur Ecclesia Romana , non quodam tractatu MS. cujus pars transcribitur post Acta
Canonizatio contentus ex [vulgato errore plurium, recipienlium pro Canonizalionis SS. Petri de Jlcantara et Mariee
S. Kiltatit et
vera eptstolatn udscriptam S. Luidgerode Canonizattone Magdalenae de Pazzis Romae edtta pag. 3S7. Qui
tociorum,
S. Sviberti, hanc imputasse Leoni III ; multo etiam tamen D. Phozbxus, nostra auctoritate Castelltnum
antiquiorem itlum conatur ostendere, Quia, inqttit, refutans, ejusque Catalogum frevera phirimis erroribus
S. Burcardus Herbipolensis Episcopus, qui sedere plenumj haud magni (aciens, rectpit Canonizationem
ccepit anno dccl, anno sequenti impetravit a Summo S. Sviberti prsrnotalam, quasietiam hancnon refutasset
PontiflceZacharia canonizationem B.Kiliani Episcopi Bollandus, in eodem Martio ad S. Swiberti vitam die
etColomani Presbyteri, et Totuani Diaconi, qui pro xxvi § 7, et 8 pr&vii Commentarii, vere ab ipso elabo-
justitiasanguinem feliciter fuderuntanno dclxxxiiii. rati.Excusahihor hic fuit stnnmus Bollandi aestimator
8ed in hbris de Vxia S. Burchardi qvos allegat, nulla Alexander VII , qui pro Canontzatione S. Thomx de e t s. Swiberti

Canontiationis alicujus petiia: aut impetratx fit mentio Villa-nova, ase factenda armoMDCLVin (utique decennio Leoni 3.

solum dicitur Ponlifex, locum sepulturx eorum, quem quam mensts iste, Boilando ipsoque jam mortuis,
citius

intellexerat continuis coruscare miracults, dignum cen- Clementi IX dedicatus puhlicaretur) perorans in Consis-
suisse quem Episcopaii dignitate ornaret. Qttalis atttem torio semipublico ad Cardtnales et Episcopos , asseruit

rt a quibiU sil facta eorumdem Canonizatto indicant in (sicut idem Phcebseus testatur pag. 340J Primam
Wpitaphio eorum hi versus, rudi minervu sic descripti Canonizationem majori cura solennitate peractara
Septingenteno quinquagesiraoque sccundo fuisse aLeone III, instantibus Carolo Magno et
li A Bonifacio, Burkardo consociato, Hildebaldo Archiepiscopo Coloniensi, salutis anno E
Hi sunt sublati, rite quoque canonizati. dcccuii, praeviis Missarum solenniis per praafatum
Ita auctor seculi xui aut xiv, usitata quidem sevo suo Archiepiscopum peractis, ac narratione eorum quae
phrasi canonizatos dicit, sed non ab aliis quam a de vita et miraculis beati Swiberti coram expressa
sauciis duohus Episcopis Bonifacio Moguntino el Bur- fuerant, pronuntiatione Pontificis, et subsecutis
chardo Wirtieburgensi ; idque per etevationem corporis cantu Hymni Te Deum laudamus, et elatione cnrporis
de tumulo , ad guam opus tunc ftnsse licentia Romani Canonizati. Equidem nihil dubito, quin si Epistolam,
Ponttluis grntis pr trsumeietur : nec alia ejus temporis unde hsec sumpta apud alios invenerat sapientissimus
Catwnizatio fuit, irno neqne sequentis ettam post annum Pontifex, ipse postea legere potuisset ut est a Bollando,
mtllesimum, quando tamen jam inreperat Sedes Apo- examinata, optavisset ista numquam
; haud a se dicta
stolica pro taltbus consuli, ut infta videhimus. tamen credidisset, refutaiione ista quidquam detractum
3 Nihilo plus facere ad inlentum Castetlmi potest sux Pontificix auctoritati : neque etiim hac uti se puta-
prtetensa Canonizatio Trudperti Marfyris, ex familia bat, cum in argumento pnre historico ea protulit, quse

S. Ruperti Episcopi Ratisponensis, accepla ex hujns plurimi anle ipsurn alii in tali occasione.

historia apud Camsium, tamquam facta anno dcclxx

STEPHANUS ELECTUS
tephands Prcshyter anno dclii, die ui Martii electus a cuncto populo, et in Patriar-
kchium Lateranense immissus Fcria n post Dominicam u Quadragesimfe , ibi biduo
F
S: mansil tertio auicm poslquam a suo surgerct : somno, et sedens famiiiares eausas
disponeret, subiio dum scderei alienatus obmutuit,et sequenti die defunctus cst, Feria ui,
id esl x Martii.

II»aetenus Anastasius, Stephanum hunc, utpotenum- fex qnam ordinaretur, liquet ex electione Archipresbiy
quam ordtnatum, inter Poutifices non numerans ; sicut teri Petri post mortem JoanDis V, qutc sine dubio
nec aliut quisquatn nnte Baronium. Primus hic ceteros legttima futt, quippe a Llero prsecipue pendens, neque Quam U u
f
JYoh compuOt- pjusdnn nomiuis uno deinceps gradu subtnovit, quem
et per militarem tumultum irriiabiiis. Nusquam tamen Ule ordinatus.
uhi vnnies appellaut Secundunvpsr Tertium etsic
facit inter Pontifices numeralur, quia scilicet numquam pro-
consequenter. Moris quidem ernt Eicctum statim a sua cessum est ad ejus Ordinationem. Simihter nec ad
eleetioue indiui in passcssionem Palrtarchii,prout exVitis Stephani Presbyteri Ordinationem processutn esse ex
Stephoni III et Benedicti 1 II ab Anastavio desctiptis Anastasio intelligitur ; non debet igitur numetum Pon*
liquel : sed quod is non prius essel aut vocaretur Ponti- tificum augere.

XCIV
:

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 123*

XCIV STEPHANUS II

Stephanus, S. R. E. Diaconus, natione Romanus, ex patre Constantino, tempore Aban.m


*'
Copronymi et Leonis, anno dcclii eleclus ante xu
xuiin ejusdem, ?f Jfjg. Martii, ordinatui
in Dominica iv Quadragesimre, sedit annos u, dies xxuun; mortuus anno dccluii die

xui Aprilis; sepultus ad S. Petrum xxui ejusdem : et cessavit Episcopatus mensemi, dics u-

IJnifus Freherianus Codex dies Pontificatus habet 3 Illius porro, quem nos cum tota antiqnitate, Se-
xxvnir,aliis unum minus scribentilnis : unicum tamen cundum, non Tertium vocamus, Stephani Epitaphium
Fpitapfiium,
illum sequtmur, quia apte ducit ad sequentis Pontifica- est non antem atterius prtus Etecti, quod Romanus
,

tus exordium, compositus cum altero Freheriano et Canontcus in Vaticanx Basilix descriptbne refert sic
Thuano MS. raensem unum , dies u Interpontificio scriptum.
xxxu.
asstgnantibus,ubi alii codices solum fiubent dies Subjacet hic Stephanus, Romanus Papa, Secundus.
2 Baronius, ejus Episcopatum cum dw sepuiturx Interpontifxcii post ejus mortem dies soium xxxn nume-
sedisvac. d,
Baronii cal- xxvi Apritis terminans, nec plures quam nos annos rant varia Anastash exemptaria et ctim iis MS. nos- 35.
culus. a c dies numerans, supponit fuisse etectum die xxx trum , melius xxxv scripsissent , et sic distincte habet
B Martii, cum atttr ille Stephanus ex ipsiits calcuio et MS. Barberinianum mensem i, dies u. Hi enim ad
opinione factus esset Pontifex die xxvn ejusdem ; Dominxcam ducunt. Causa tam longi przeter necessi-
existimatque propter brevitatem temporis, quo sedit, tatem ullam Intcrpontificii , schisma fuisse dicam , ab
dumtaxat factum esse, ut a pluribus dimitteretur in iis confiatum, qui, xgrotante adhuc Stephano, secessio-
serie Romanorum Ponttticura. Dicere debuisset ab fiem fecerant cum Theophylacto S. R. E. Archi-
omnibus, aut alios nominare qui illum in ea coUocarunt; diacono. Hi tamen, oliorum numero et constantia
exempta etiam qu&rere aliorum ex simili causa dimisso- victi, dissipati sunt deniqne , sicut Anastasius uarrat ;

rum ; nec enim desunt quibus paucissimorum dierum ac tum primum videlur ad Eteciionem processum esse.
Pontificatus fuit, quorum tamen neminem prxteritum
scimus.

XCV S. PAULUS
S. R. E. Diaconus, frater Stephani Papae n, natione Romanus, ex patre
Paulls,
Constantino , anno dcclum , electus ante xxui Aprilis, ordinatus xxn Maji, tempore m> an.ivi

Copronymi et Leonis, in Dominica post Asccnsioncm sedit annos x mensem i^ «. ;


s
10 m: i

mortuus xxi Junii, anno dcclxuii translatus ab ecclesia S. Pauli ubi obierat ad basilicam
:

C S. Petri mense Septembri, colitur nunc xxuiu Junii et cessavit Episcopatus anno u :

mense i, diebus xui.


F

die celebraverit ejusexequias, eatenus negtectas. Qui


^Jesigjiatum a nobismortis diem confirmat Anastasius enim Translationem Scpulturamque curaverant omnes
quando narrat quomodo ipso dieperviminduciusin Latera- Romani cives et aliae nationes, quamvis cum Psal-
nense Palatium quuiam Constantinus, fuerit acoactoad modiaa honore id feccrint, officia tamen Cleri tum vet
id Georgio Prs-nesttno Episcopo Clericus ordinatus; alio maxime tumuttuantis exptere non potuerant. Fuerat
vero die illucescente feria n Subdiaconus atque Diaco- autem cotiocatum corpus juxta altare B. Maiiae, ubi
nus, et adveniente Dominico diePontifex mortuus : itlud jacerc scribit Romanus Presbtjter ; qui antea de
ergofuerat in Dominico Paulus xxi Junii. : quod fuit ipso B. Marix oratorio, per Paulum extructo, agens,
2 Porro trium fere mensiuin spatio ejus funua super ejus sepulcrum scripta ait hsec verba : Hic re-
cultus anti- inhumatum permansisse scribit Anastasius adeoque , quiescit Paulus Papa Ita itle sub Eugenio III id ,
9uus 11 j a -
facta fueritTramlatio mensie Septembn ; post quam est, circa annum mcl opus tlludsuum contexens quod ;
nuarii.
miraculis eum claruisse tcribit Petrus de Natalibus habemus tempore lnnocenlti X annutatiombus Pauli dc
lib. 3 cap. 30 erravit autem quando credidit xxvil
: Angetis illustratum , ac dicitur novo titulo descriptio
Januarii, primo sepultum illum fuisse in S. Pauli. Basilic» Vaticanae veteris et novse.
Errandi occasionem dedere antiqua nonnulla Martyro- 3 Baronius, qui ordinationem Pauli contulit in diem
logia quibus adscriptum est ejus nomen tali die : sed
,
xxvui Maji, quia volebat ejus mortem in xxvim Junii
Baronii , j.
etror convincitur ex Anastasio. Potuit autem talis differre : vulens illum a Petro de Nataltbus inter culun,
cultus occasionem habuisse, quta crebrescentibus mira~ Sanctos numeratum , quasi sepultum vi Kalend. Fe-
cults ad seputcrum (de quibus tamen alibi niful legij et bruarii, videtur existimasse ,
quod ex quadam ftatluci-
sedatis tumultibus , successor ejus Stephanus III, tati natione Petri sumptus sit mensis Januarius toco Junii
e t sic
;

124« CONA.TUS CHRONICO-HISTORICUS


et sic absque ulto auctorit vetustioris exemjilo ad diclum Junii Imperante Domino Constantino Augusto, a
,

PAUIXS xxix Junii Paulum inscripsU Iwdierno Romano Murly- Deo coronato magno Imperatore, anno xli, ex quo
hodlcrnus
rologio. cum patre regnare coepit, et post Consulatum ejus
20 Junil.
4 Scripsit hic Paulus varias ad varios epistolas, anno xxi, lndictione xiv. Elenim Indicliones istse
Concilinrum omni temporis nolant annos dcclix et DCCLXI et cum his annis fere
quarum decem in Collectione :

nota carent ; dux, eo ipso quod illam habeant, sed di- concurrit duplex Copronymi xra : sed
Constanlini

versama ve.ra, tolx reddunlur suspeclee de supposilione Paulus biennio anlequam prior, et quadrienuio ante

Quxdamrauu sa i lre[ PrivUtgium expeditum in favorem Ecclesiee quam poslerior Bulla data scribitur, e vivis abierat.
cpiilolx sus-
Ravennatensis , cujus subjcclioni restituilur S. Hilari Quod si dixeris titteras quidem sinceras esse, sed nume-
pectjv.
Galeatcnse monaslerium, Non. Febr. Irap. Domno ros Indiclionis vitiatos a transcribcnlibus , nolim porro

Piiss. Augusto Constantino a Deo coronato Impera- contcndere : teque ad Mabillonium remitlens, sotum
tore an. xl et Pacis (imo P. C. id esl post Consula- moneo meam circa taha censuram non ultra se exten-

tum) ejus anno xx, sed et Leone majore Imp. ejus dere, quam ut sic corruptas Bnllas nemo citra cautelam
filio anno vn Ind. xn allerum scriptum Icontio seu
;
recipiat ; maxime si justa suspicio sit, non casu sed de

Leontio Abbali monaslcrii SS. Stepltani atque Sil- industria corruptionem factam, studiosa alicujus chrono-

vestri, quod sc fundasse Papa dicil , Datum lv Nonas tactici characteris omissionc vel additione.

CONSTANTINUS II PSEUDOPAPA
Aban. 7f.7
vilio ordinatus anno dcclxuii,xxuiii
eprsini Ducis filius, ex Laico Pseudo-pontifex,
otl 768,
\,m.\ dfcsl.
<">

N Junii in Dominica, sedit annum i,

dcclxuiiIj Ponlificalibus exutus ui Au^usti, et post aliquantos dies excaecatus.


mensem i dies u ; expulsus xxix Julii, anno E

\jonstant h,vc omnia ex Anastasio, et simul appa- quid non rite ageretur : Sicque alia dieDominica an-
ret quod schisma hoc non fucnt tale, quale Cononis tedictus beatissimus Stephanus consecrationem ac-
Bleclionem prxcessit, quando Petrura Archipresbyte- cepit Pontificatus, ut scnbit Anastasius.
TumClerns; Excrcitus vcroTheodorum Presbyterum 3 Placuil ei, quem Anastasius secutus est, Auctori,
Etiam schis-
mox secutum
matice or-
volebat Pontificem ; aut quale fuit, dis- pro tempore vacantis Sedis notare annum i, mensemi, Jnterpontifictt
rati0
dtnandua, cordantc inter se Clero, utrum Paschalis Archidia- quibus scilicet Sedem tenuit intrusus Pseudo-papa, ne-
-

conus, an Archipresbyter Theodorus esset ordinan- glectis diebus,qu£ inter mortem Pauli et schismaticam
dus, nec denique quale nuper extiterat, divisis contra Constantini Ordinationcm ; nec non inter ejectioncm
altcrutrum factiombus, quarum alia pro Paulo stabat, hujus, et canonicam Ordtnationem Stephani III inter-
aliapro TbeophylactoArchuiiacono (/7a* enim turbx, ccsserunt : et hoc in omnibus Anastasii exemplaribus
qnia non proccsserwit ad schismaticam Ordinationcm, nec non in MS. nostro invenitur observatum. Interim
vix dcbetit schismatis nomine appellari) scd fuissc verum ex ipsomet Anastasio apparet dicrum a nobis additorum
ac perfcctum schisma, propter violentam Ordinationem ratio, qui simul sumpti fuerunt dies xui.
Pseudo-pap,v Constantini, factam proxima post Pauli 4 Expulso autem seu fuga dilapso Constantino
mortem JJomimca, uti testatur Anastasius. xxix Julii, sequenti mox Dominica eademque ultima fhiHppus non
2 Hxcporro Dominicae cxpectatio, in tam prxcipiti annumeran-
dicti mensis die, seditiosi aliquot ablatum ex S. Viti
dus Antipapis.
violentia, fundamentum Chronologix hujus no6tr<-c soli- monasterio Pnilippum Presbyterum proclamarunt
Dominicam
disstme confirmat. Scquitur antem mox novum adidem Pontificem, atque in Palatium Lateranense induxe-
expectavlssc
notatur, .stalnlicndumcxcmptum, post Constantini expulsionem. runt ; etiam ipse, et cum
scd eodem die inde expulsus
Cum enim atia dic Dominica Waldipertus Presbyter, magna suum reversus monasterium,
reverentia ad
aliquantos Uomanos congregans, Philippum Presbyte- non augct numerum Pseudo-papamm, quia numqnam
rum Papamacclamandumcurasset ; electionemque hanc Ordinationem suscepit. Altera autem die id esl i Au-
irritam fccissent alii, cadem dic, expulso Philippo ; et gusti, electus quidem Stephanus legitimc est, sed non
Steplianum tituli S. Caecilise Presbyterum rite cura- nisi die
: Dominica sequenti Cousecrationem suscepit
utl ft seqitcns vissent eliijen-luni ; non ordinarunt cnm sequcnti die Pontificatus, ut ait Anastasius : tanta erat hujus diei
Stcphanus.
aut a iiafcria, sed totam hebdo7nadamexpcctaverunt, ne observantia, etiam tati tamque perturbato tempore.

XCVI STEPHANUS III

Ab «». -i'.S.
[EPHAITOSj nationc Siculus, Presliyter S. Camiliae, expatre Olivo, tempore Constantini
adVI,
5 ,'m.
an.
dlcs 28.
3.
STF.
jCopronyniiet Leonis, eledus anno dcclxuii vel sequenli ante xxum Junii, ordinatus
uitcni uu Augusti anno dcclxuiii in Dominica, sedit annos m, menses u, dies
xxum; obiit dcclxxii, iii Februarii, sepullusadB. Petrum : etcessavitEpiscopatus dies u.

Ba
>aronms cx suo calculo statuens crealum Stepha- tum ait Kalendis Februarii, post dies octo a nece
Barmiical. num nonls Augusti sivt u die mcnsis (qui lamen non Sergii, perquem expulsus Constantinus el Stephanus
«Jiu. altera dies post Dominicam, sed Feria vi fuilj Defunc- pratcipue fuerat promotus. Sed neutrum legitur :'n

Anastasio
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 125*
A Anastasio, necmortis ncc sepulturx iliem nolante, ex- secus, tuum esto lector judicium. Belle sane cum rj
presse autemasserente, quod Sergius iu raonasterium omnibus quae ad eara donationem pertinent conso- stlphasus ni.
Clivi-Scauro deportatus, et postmodum incellariom nant omnia, nec iis quibus alise laborat vitiis. Nec
Lateranense deduetus, illic usque ad transitura prae- Adrianus in Capitulis Angliramo datis, nec Nico- cusa hoc
nominati Pontificis extitit. laus in Epistola ad Michaelem Imperatorern hujus UmP ore -

2 Cantelius noster Part. 2 Dissert. %cap, 2, stndiose Donationismeuiuerunt puduit scilicetsanctissimos ;

agens de Supposititia Conslantini Mdgni Donaticne, Pontifices hujusmodi commentis tueri jura sua, qua*
tam am btyuis etuddorumjudicHs atjitufa ; cujus attcto- tot Francorum Regum edictis sacra esse et rata
atio Con-
ttantini rem liomtnctn Grxcum rccentiorem Barontus fttisS9 cen- noverant. Potuit tamen illius meminisse Hincraa-
flctitia , suit ; alii Joannem Diaconum, et quidem ex consensu rus, potuit et Leo IX, quorura nterque Constantini
tum Pauli Pontificis, tum Pippini RegU ; utrvmmque esse falso putavit quod ille procul abesset ab Urbe,
;

sententiis verositntli ratiocinio confutatis suam denique hic raulto postvixerit : potuit. et aliquando post in-
conjccturam Itanc profert, ttom absintilem vero : Aistul- ter collectas a Mercatore Epistolas inseri. Nulla
plius Longobardorum RexR.wenna ceterisque exar- inde sive malae fraudis nota aut Stephano Pontifici,
chatus urbibus potitus, in Pontificiamditionemir- aut Pipino inuritur, quibus insciis conficta est :

rumpit anno dcclh, extrema quseque Romanis unde quidquid in ea vitii est, non Roraanis Praasu-
minitans, nisi se suaque dedant. Missi a Stephano libus, sed JoanniDiacono adscribit Otto III. Praete-
semel atque iterum de pace ineunda legati, sed rea stylus ipse quo contexta est, totiusque scrip-
conditionespacis ab eo autnon admissa? aut violatae. tioniscolor, an non proditeara, quam dix.it, ffitatem,
Misit Constantinopolim Pontifex ad Iraperatorem qua uationum exterarum colluvies, voces, ub usu
Graecum ut cladem ab urbeexitiumque prohiberet, Roinanoabhorrentes, inLatiuminvexerat? Ilactenus
sed frustra; nihil a Grarcis auxilii datum. Hoc in Cantellius, pauca et levia quze posscnt objici rationabi-

Urhem ut allatum est, omnia plena erant timoris liter diluens.

et metus. Tum aut Joannes Diaconus, qui paulo post 3 Inierpontiftcio, Stephani fiujus obitum secuto, "
B ad Pipinum est raissus, aut alius nescio quis Dona- plcraquc Anastasii exemplaria dies um, MS. nostrum interpontiflcii

gua occasione tionem illam procudit. Fingendae vero duplex causa etium umi adscribit, et intcrim ipsi Pontificatui illius, ra "°-
etguoauctore, potissimum fuit : altera, ut populum, qui et officii supra annos et menses prxnotatos, tribuunt <//esxxuiii
specie et pietatis facile ducitur, ad refutandos Ais- vel saltetn xxuii. Cum enjo alterutcr nttmcrus niinui
tulphi impetus erigeret ; altera, ne quis e Proceri- debeat, ul successoris Ordinatio in Dominicam cadat,
bus Romanis augendae potentiaa studio cieret in quam hac setate adeo sancte vidimus observatatn ; va-
Urbe tumultus tyrannidemque afiectaret ipse enim : cantisSedts solum diesu posui, liberum tamcn unicui-
e publicare fore visum est, si summa rerum penes que relinquo detrahere aliquot dies ip&i Stephano, ut
unum esset Romanum Antistitem. Minimum tamen longius htterpontificiunt habcatur, modone ullra proxi-

esse prsesidii in supposititia Donatione ratus Pon- mam Dominicam differalur sequens Ordinatio ; quod
1

tifex, ad Pipinura contendit in Galliara : Aistul- fiet stStephanus obiisse dicalur s.\yiJanuarti,et mensis
phus a Pipino acie victus est Ravenna ceteraque : in quarto suo anno sexti die xxiin, pro quo facile

oppida tradita Stephano. Hsc opinio verane sit an xxun obrcpsissc potuit.

XCVII HADRIANUS I

H adiuancs, S. R. E. Diaconus, nalione Romanus, cx palre Tlieodoro, Constantino


(.oprommo Leone imperantibus, urdinatus annu dcci.xmi, dic uim lebruarn in advn, an.
et

Dominica; sedit annosxxm


'
menscs x, dies xuu; oliiit imperante Constantin "j/n.
,

c Irenes filio anno dcci.xxxxu, xxu Deeembris, Indiclione iu forlassis uu Jainiarii, sc- F
;

pultus in Basilica B. Petri Aposloli: el vacavit Sedes dumlaxal die i.

quapropter non omnino negligendum censeo, quod Co-

Ratio tempo-
ris.
H ic jam fere nobis convenit
Deccmbris mortunm Hadrianura
cum Baronio, qui xxui
crcdtt, quia pleraque
dc.r Tlnmnus unus Iladriuni scptdturam confcrat non
iu uu Ka'. .Tanuarii, ted un Itius Junii ubi si legat

Anastasii exemplttria sepultum eumdicunt un Kalen- un Idus Januarii ffuede enim Jan. in Jun. converti
das Januarii, et tpse sepultuiu intelitgit mortuum. potuit, non item Kal. in Id.J Italicbis congruam scpul-

Equidemmoxdicam vocisillitts sensum apudAnastasium turee solennj diepi uu Januarti, xnn n nwrte, et proxi-

mtitari post liunc Poniifxcatum ; ut posthac intelligi mam posi fesfam Epiphaniss nulloque majori 0{fi-
mortuus Pontifex debeat, quo dicetur sepullus : al cio impeditam ,
quod nu/ii vehementer plnceret :

tatnen htc etiam factum non pote.U sustineri, nisi pro Quamquam necipsa dilatio solenni» scpulturx usque
xun diebus Puutifnatiis lequs xuui, quod nusptaui ui- tiisextum iiicnscni itinltitm habcut incredibilitatis.
venitur; velisque Leonem
S. Stephani, e/ectum
festo 2 Romaitus Canonicut in Basilicx Vaticanse dw-
esse, eodem quo Hadrianus obnt die, quod non viden- criptione, qutilts erat tempure Eugenii III, postijitam sertuterum in
tur dissimulaturi auctorcs Catalogorum fuisse. Brgo descripsU oratorium S. LeonisPapa^ IV riuffi. 12 sic vaticano,
in fcsto Nativitatis mortuum Iladrianum, in die S. Ste- progreditur, juxta hocest oratonuni et fuit alt:tre S.
pltani electum Leonem, et sequcnti S. Joannis {qux Hadriani Martyris ; et est sepulcrum beata) recor-
Dominica erat) ordinatum dicimits; adeoque necdnm dationis D. Hadriani Papa^ primi de quo habetur
:

agnosctmus co die quernquam mortuum, quo s^pultum hoc Epitaphium :

Anastasius dicit. Noit dtssimulaverim tamen scpulturam Hic Pater Ecclesia?, Romse dtcus, inclitus auctor,
flciTrtwml- tam solenJ}em utprxdie'
mortis ex antiquo usu fuerit Hadrianls requiem. Papa beatus, habet. cumEpitaphio
ttirx. consignata litterts, srgre factam videri postridie obilus : Vir, cui vita dtcus, pietas lux, gloria Ciiristus ;

Propylxum Maji. 24 Pastor


: .

126* CONATUS CHRONICO-HISTORlCtS


Pastor Apostolicne, promptus ad omne bonum. apudUgheliummonumentis, dandis ad uin JulH; quem
Nobilis ei magnagenitus nam gente parentum, errorem corrigentes posteri veneiantur sub altari suo
Sed sacris longe nobilior meritis; majori eollocatum corpus, tamquam corpus Hadriani
Exornare studens devoto pectore Pastor Papaj III, quem certo constat in /Emiiia peregre mor-

Semper ubique suo templasacrata Deo ;


tuum ea,c tt sepuitum.

Eeclesiasdonis, populos et dogmate sancto b' Exlal in Appendite antigu. Lect. pag. 1163
Iinbuit, et cunctis pandit ad astra viam. Hfldriani simul et Caroli insignis memoria, anno ut
Pauperibus largus, nulli pietate secundus, videtnr dcolxxiu scripta. cnmprima vice Romam venit

Kt pro plcbe sacris pervigil in precibus. Carolus; qme quia disqnisitioni historicse suggerit ali-

Doetrinis, opibus, muris, erexerat arces, quid, hactenus a nemine animadversum, ipsam hic

Urbs, caput orbis, honor, inclita Roma, tuas. placet transcribere .


3 Eidem sepulcro exornando, ipse etiam Carolus Ccelurum Dominus, qui cum Patre condidit or-
Votum ejus
Magnus, tamquam filius patn, tnsigne composuit [bem,
pro Caroto
Epttuphium : quod procul dubio ibiJem aliquando pe- Dispnnit terras, "Virgine natus homo :
Rege,
prndtt, Itomani auiem Canonici xtate non tegebatur Utque Sacerdotum Regumqueest stirpe creatus,
ampttus ; quare, licet etiam relalum a Baronio juvat Providus huic mundo, curat utrumque geri.
hic attexere, Tradit oves fidei Petro Pastore regendas,
Mors cui nil nocuit, Christi quEemorte perempta Quas vice Hadriano crederet ille sua :

Carolus [est, Quin et Romanum largitur in urbe fideli


Mageus, * Imperium famulis, qui placuere
Januased vita) mox melioris erat ;
sibi

Poat patrem lacrymans Carolus haec carmina Quod CAROLUsmire prascellentissimus hic Rex
smpsi ; Suscipiet, dextra glorificante Petri :

Tu milii duleis amor, te modo plango, Pater. Pro cujus vita triumphisque hsec numera regia
Tu memor esto mei sequitur te mens mea sem- : Obtulit Antistes, congruarite sibi.
n [per: Pontificatum isttc. ubi 'Imperiura posui, tegH Colle-

Cum Christio teneat regna beata poli, clor anliqnarum lectionum. Ast hoc neqne cum veritate
attud pnngit,
To Clerus, pnpulus, magno dilexit amore : consistil, neque Grammaticse leges {ut de Poeticis
tmnt/mim
ftllttspatrl, Omnihus unus amor, optime Praesul, eras. taceam) componere sinunt cum relativo pronomine
Nomina jungo sinml titulis, clarissime nostra , ;
quod. Substitucnda igitur vox aiia est, qum salvet
IIadiiianis, CahOLUB, Kex egn, tuque Pater. utrasque : alia autem non occurrit aptior, quam vox cum indicio
fmperii eidem
Quisque legas versus, devoto pectoro supplex; Imperium : non quasi vel prophetaverit Poela, de re
destinati
Amborurn, mitis, dic, miserere, Deus. post sexenninm dumtaxat futura, aut prophetare se
Ha:etua QUDC tencat requies, carissime, membra, flngens post annum dccc ista primum scripserit; sed
Cum Sanctis anima gaudeatalraa Dei. quia revera actum ab Hadrianofwen/, deresuscitando
Ultimaquippe tuasdonec tuba clamet in aures, Occidentalt Imperio in persona Caroli neque actum
;
optans tum
in judtclo 1
Principe cum Petro surge videre Deum ;
tantum, sed et decretum ac publice notum; licet ex
extremo sc- Auditurus cris vocem, scio, Judicis almam, causis supcrvenientibus eo vivente peractum nihil sit.
qui.
Intra nunc Domini gaudia magna tui, G Porro ex eo quod absque ullo tntervallo temporis,
Tum memor esto tui nati, Pater optime, posco : mortuo Hadriano suffecttts statim Leo sil, evidenter
Cum patre, dic, natus pergatetiste.meus. Figmentum
concludes, falsissimum csse Sigcberti assertum ad an.
de investitu-
pete regna, Paterfelix, coelestia Christi, 773, ex eodemque vel simili fonte per coxvum Sigeberto ris Carolo
Inde l.uum precihus auxiliare gregem : Gratianum, relatum in Decreto dist. 63 cap. Hadria- concessls.
Dum sol ignicomo rutilus splendescit ab arce, nus, iisdem fere verbis, scilicet quod Hadrianus cum
Laus tua, sancte Pater, semper in orbc manet. universa Synodo tradiderunt Carolojuset potesta-
4 Ilnic Epitaphio, a Baronio refertur, addi-
sicttt tera eligendi suramum Pontificera et ordinandi Apo-
(«r, qu/v atl rem nostram potisstmum facit, hsec Chro- stolicam Sedem insupe* Archiepiscopos et Epi-
nologica claueula. Sedit beataa memorirc Hadrianus scopos per singulas Provincias ab eo investituram
Papa annos xxm, menses i, dies xvu: obiit vn et ut nis>i a Rege laudetur et
accipere definivit,
Kal, Jan. qua verba Bomea addita credo ; ubi, quin investiaturEpiscopus a neraine consacretur; et
mortuus sit adeoque et sepultUS dubtiari non po- quicumque contra hoc decretum ageret anathematis
Ronantulen- test, quia constat altero quo obitt die Electum succes- vinculo innodavit. Apparat cujus furfuris ea sint:
stum circa Bovem <t tertio ordinatum esse. Errarunt ergo nomtnis quem qui plenius voluerit excussum videre, Natalem
tum error.
identitate decepti Nonantulani illi monachi, qui lla- Alexandrum legat in Hadriano sec. 8 pag. 51 et se/iq.
drlani Papaa , in suo monasterio scpulti, mortcm et ubi ex ipsiusmet Hadriani ad Carolum litteris, anno
mirucitla destribentcs, ci aptarunt Vitam et gesta Ha- dgclxxuii datis discet, in speciali causa Ravennatis
driani I, tam prosa quam carmine, in ii& qux extant Archiepiscopi taie quid pelenli Regi negatum esse.

XCVIII LEO III

i". S, K. Presbyler, natione


AOon, 795
II.
Romanus, ex palre Azuppio, imperanle Constantino
ad Blfion, lilio Ircnes, ordinatus xxuu Decembris, fcsio S. Joannis Evangelistse e( Uominico
70, nm, :..

<n>5 16. J_j!l anno dccxcu; sedil annos \\, menses u. dirs xui; obiit \i Junii, Indictione ix,
anno dcccxui, sepultus in ecclesia S. Petri : ci ccssavii Episcopalus dies \.

Isonis et T ranslati a Leone in Cariilum M:ignum Imperii Barlitrino rtstitulis , qtwd in triclinio Leoniano,
Caroti magno
monumentitm imignt, ai ,-n qvm Billmmima col- raiuiiu (nl vocant) seu tessellato expressum
ejrpretsa tn opere
trtcttnto Ln- ligil tatimonia, addiditu trtiit Nicohm Altmanni, cemitur »1 hic vides. Ego vero exisiimo, hanc pi-
teranen. libro dt Parietinis Lattranen. a Franchco Card. cturam aliquanto prioris esse temporis ; factamque
oc casione
: :: :

AD CATaLOGUM PONTIFICUM. 127*

non Imperii orcnsione splendidtssimorum mvnerum, qitx mistt Leoni ad sinistrani sitm snnt quae aurem tempore Leonis
:

collati, sed gralulabundus Carulus unnn dccxcui, |ier Angilber- Papae tertii confecta? fuerunt e contrario dextram
vexilli antea pro digniori habere
t.um dilcctum Abbatsm suum, uli Annales Francorum posteriores autem deuuo anti-
:

donatimonu-
menlum referunt, postquam ab eo, suom Ordinationem missa quo more pro digniori sin stram sicque continua- :

Ujuiioue siijniftcante, acccperat Claves confessionis tum esse usque ad Pontificatum Nicolai Quarti,
S. Petri et vexillum Romanae urbis : lianc enim so- anno Mccr.xxxvm electi, cujus tempore iterum locus
lan>. vexilli missionem aclio illa exprimit, et titulus dignior dextrae delatus sit, et ab inde continuatus
Regis, non Augusti vel Imperatoris. Cetera quibus nsqueadhodiernum diem.Cumque Leonem Tertium
idem Alemanni in festis Nalaliliis anni dccxcix el co- antiquum morern perperam mutasse crcdendum non
ronatum a Leone el unctum Carolum probat, apud sit, neque causam vel occasionem aliquis referat,

eum legi possunl. Ex iis ad noslram rem et adsuspec- dua) afferuntur conjeetura?, inqittt Lucius. Priraa :

tanda falsi nonnulla diplomata , in qntbus vel Pippinus Quod sicuti Leo, a Graecis animo alienatus, Impe-
vel alii ante eum Francorum Regei, appellantur rium, ipsis inconsultis, Francis detulit; ita quoque
Rex,
Imperatores, quod Ludovicus Junior, Caroli
facil, locum digniorem sinistrae, communem cum Grsecis

prouepos, scnbit ad Basilium Grzecorum Imperatorem (quem hodie usque servant) niutare voluerit. Se-
his verbis : Francorum Principes primo Reges, cunda Quod cum idern Leo ad Carolum Magnum
:

deinde Imperafores dicti sunt ii : dumtaxat, qui a in Germaniam progressus fuerit, ejusque ope in
Romano Pontifice ad hoc oleo sancto perfusi sunt Sedem suam restitutus sit, hunc morem, dextrae
in qua etiam Carolus Magnus abavus noster, unc-
digniorem locum deferendi, apud Francos repererit
tione ejusmudi per summum Pontificem delibutus ipsisque gratificaturus, ut Ecclesiam Romanaru rum
primus et Christus Dornini factus est. Occidentalibus sibi obsequentibus conformaret, mu-
emblematis partes, accurate expli- taverit autiquum morerr.. In qua re quia non est F
2 Reliqms dicti

catas el scriptorum antiqitorum locis illuslmlus, vide atteniiendus mos, qui in incessu vel congressibus
in quo nota- i n ibus
bilts diversi- apiul prsedictum Auctorem. Vnum insimilibus velerum inter viventes pro diversitate temporum et nationnin /uis mtata
tas diadema- tamquam observatus ab auctoribus refertur; vel iinaginum
piclttris oliservandum noto, viilelicel S. Petro,
tisrotundi et
mobilium, quae pro arbitrio disponi possunt; sed
quadratl. in ccelis jam xterntim Beato, diailema circum caput
sculptarum vel pictarum, quie fixa? semper eodem
pimji rolmdum esl enim circulus xleruitatis symbolum
;

ordine conspiciuntur ideo petebat prsrdictus Joannes


Leoni aulem et Carolo post capul poni quadratam
;
,

Lucius informari. an aliquis Auctor describat quo


pilam tamquam adltnc viventibus, adeoque mutationi
ordine sacrae imagines in Ecclesiis Galline, Germa-
obnoxiis, sed tamen in pelru quec Chnstus esl fumaiis,
niae vel Hispaniae circa tempora Caroli Magni dis-
ad constantem fidei virtntisque lenorem exprimewlum.
m liujus observalionis jam aute in S. positaj erant; vel an Ecclesia? aliquae illorum tem-
Lubet aulcm
Gregorio ilelibaUr nutjorem coiifiimalionem e.rentplum porum reliquae sint; in quibus, si sacraj imagines

addere, ex velusUssimo codice Cassinensi, ante annos non extant, Regum saltem vel Principum sculptse

saltem seplingentos descriplo, ubi hxc mintata inveuitur vel pictae reperrantur, ex quarum dispositionc di-

imago, reprxsentons Joannem Abbatem, cum cujus gnosci queat, qualis mos fuerit dictarum regionum.
jussu cadex xpse descriptus est, ut adltuc viventem, ante 4 Enutilis earumdem reijwnum viris id hbenter Itic
constans csse
proposui disqitirindum, hunc conalum curtosum
ut
S. Benedictum, Levtlico seu Diaconali schemale ex- cmptt abanno
cum rolundo diademale, eeternte felicitatis, amici officiosissimi ettam post mortem ejus promoveam, 1088.
pressum,
mortuo pridem aequisilx, symbolo. qnando ipse nlhil huc faciens hactenus reperi, pr.eter
eruditam unam observationem Caroli Mutri in additio-
3 Quoniam autem ad pictitras deflexit oratto, non
mutatio
nittrx in
si-
possum, ulpole rem ad hxc tempora perlinentem, omit- nibtis ad H ierolextcon Dominici fralris verl/o Bulla,

dcxteram ut lere, quod vir erttdilissimus mibique dum vixtl amicis- ubi ille nalnl Cnptta SS. Pelri et Pauli, m ctborio

honoratiorem simtts Joannes Lucius, communtcavit observatum ase:


Bastticx Lateranensis, etiamnum vc asservari, sicut
facta sub
scilicetm ecclesiis antiquis Romae superstitibus, ante ea impressa exhibebimus ad Ponttficalum Urbani V
Lcone,
annum Domini dccc confectis, inter imagines sacras qui ea sub anniim mccclxiu reperit el argenlo tnclu-
operis musivi digniorem locum obtinere eas, quae demla curavtt, videltcel Paulum a dextris Petri. Quod
tamen
128'* CONATUS CHROMCO-HISTORICUS
A tamen ad tcmpus Nicolai IV pertinet, quo honoratior anlcNicolaum IV; nec postea quidquam mutatum re-
STEPIIANU8 IV perio. Leo vero ipse non tam vulctur instituissc ut
locua, dextr* primum datus a Leone III, et u 8UCC68-
soribus abtatus, denuo sit eidem dextrx redditns; id Petrus a dextris coilocaretur, quamejus soltus, ciavem
non ita ViTUm ut quin verum sit quod ctiam muilo
A
humcro gestanth, imagincm impressisse sigillo; pro quo
tftiut in Hffilli Pontifi u pinmbo cmperit ilenuo appa- aiu n/ind signum acccpere, plerique tamen (usque ad
rere, vel r.omen, vel imagoS. Pctri a dextris. Etenim Aiexandrum II inctusivc, quiobiit anno mlxxmi) usur-
Cinceouius in Vitit Potttijlcum, ab Urbano II sic parunt ejusdem S. Petri effigiem, clavem a ccelesti

exorditur corumdem sigilla reprscsentare; fuit autem manu porrectam accipientU.


Urbanus tste creatus anno mlxxxymi, ducenti* anilis

XCIX STEPHANUS IV
tepiianus, S. R. E. Diaconus, natione Romanus, ex palreMarino, imperanteLudovico
Ab an. 8IG i'io i» Occidenle, Leone Armeno in Orierite, ordinalus xxn Junii in Dominica, anno
ad 817 m. 7
dtem 1. Si dcccxuij sedit menses uii , diem i; obiit xxu Januarii, anno dcccxuii, sepultus in
ecclesia S. Pelri : el cessavil Episcopatus Romanus dics n.

N. ulla, qux prodierinl haclcints, vidimus exem- exemplaria prteponunt annos un, a MS. noslro et du-
011 obllt
plaria Anatlasii, tn qiulitis nolehir tlirs mortis : ptici Frehcriano refelliiiilur; sedmullo efficacius ab E
24 vtl 25,
diem lamcn um vel ix Kalcndas Februarii , Anuolium scriptoribus , ipsarumque rerum a Dcces-
suli fjns nomine definit Baronius, quasi sicdiver- sore el Succcssore gcstarum ordine.
simoile tctjerit ; vcrcmitr titi'rm nc fullcnlc memo- 2 Qiiodsublnijiis Stcphani nomine apud Gratianttm
ria, pultteenl legisse apud jlnaslasium, quod in qui- halitiur Dccrctum Disttncl. 23 cap. Quia Sancta,
bustliiui Fttiiicinttm Annaltlius, Aniiinni Clirtmicon con- stalucns ut Electus prassentibus Legatis Imperialibus Becretum ejus
tinuanlibus, Tolcs iws prx consecretur, merito suspectum Baronius habet.ne fm- s "s'' ect '"" rfe
letjcttti. hatiiinniis ceteris
aecuratioret, ea Monastt Bertiniano tramcriptot qui
rio , . imposturx.
, . ,
mtiitum stiilsiiwlicorum sit, ul aha plura cum anno ;

Andrcr. tlu Chcstie, llisionx Francorum Scriptores moxsequenti Imperator conetituisselegatur; Eum quem
edtre volenii, submitsi a Lnllando, a ftlio rjus Fran- divina inspiratione, uno consilio et una concordia,
ciscc inserti Tomo 3 islius operte. ln his solum
-1:111
sine aliqua promissione, ad Pontificatus ordinem
quod Stephanus Papa, tertio postquam Ro-
dicitur,
elegerint, sine nliqua ambiguitate et contradictione
niam venerat mense icilictl reveYsute Oallia) oiroi-
more canonico consecrari ; solttm aulem requisiverit,
tcr Kalendas Februarii dieni obiit cui Pascha-
iini :
ut cum
consecratus fuerit, Legati ad ipsum vel ad
11 Papa Succe or Electue, post completam solen- successores Reges Francorum dirigantur qui, inquit, :
nitcr (irilinationem suam, munera et excusatorinm
inter nos etillum amicitiam et caritatem et pacem
hnpi ratori misit epistolam scilicet insinuans ui tsl
;
BOcient, sicut temporibus pise recordationis Domni
tii I itu ipsius Ludovici) inm se voluntate ac ambi- Caroli atavi nostri, sive Domni Pipini avi nostri,
tioue, sed electione et populi voluntate huio succu- vel et Garoli genitoris, consuetudo erat faciendi.
itilljanua- baisse potius quam insiluisse dignitati. Itaque non Addit Natalis Alexander, ad confirmationem Bttroiiiaiise
rii- cunctamur tolot duot Tnterpontificii diet recipere, ad suspicionis, Flarum Magislrum, qui circa annum
quos omnia Anattatii exemplaria illud rettringunt, et dcccxx scribens de Eleclionibus EpUcoporum ati : In
ui it, Dominica fuerit ordinatus successor,
Stephanum Koinana Kcclesia usque in prsesentem diem cerni-
Biorlutim credert xxn Januarii, sivexi Kalendas Fe- mus, alisque iuterrogatione Principis, solo disposi-
C bruarii, ui solos uu menses integre expleveril. non
tionisdivinajjudicio et fidelium suffragio, legitime
computato dn quo obiit, quemque hic solemus compu- Pontifices coDsecrari. _
turc. Jsiis 1111 mensibus dt-in qvsdom Anastasiana r

C PASCHALIS I

817
^schalis, natione Romanus, ox Pnire Bonoso, sub
oisdoni quibus decessor Iuipera-

P
Al, on.
ad $1\ ittt. 7,
loribus, ordinatus anno dcccxuii, die xxn Januarii in Dominica; sedit annos un.
m. 3, (I. 17
in enses ni , dies xun
xini : nliiii
oliiii anno dcccxxiu, die i Maji : sepultus in ecclesia
raxedis
axedis xi\ Maji, quo et colilur
el : el ci'ssa\ii Episcopatus ejus dies uu, in inense Junio,
Indiclione n, id esl usque ad u diem mnisis Junii.

Hatlo tempo-
h enscs tt dies pmdiclot habet MS. nostrum, cnm
facit Paschalem, el mortuum pridieldusio/ps/xiu Maji.
Barbeiiniano, Regio, Thuano, ae Hlateriniano MSS.
rts 2 Idem Baronius, xui Kalendas Junias sive xix
aim ttiib, menses u, dies xui iegantur : qui non ita Maji, crcatinn Successorcm putal, nulla habtla ralione
conimcitinn bidnui exitum. Ban oius priorem lectianem
ttrbornm a nobis ex Anaslasio retalorum fortassts
etintetpm-
secutus, quia trtdidU StepbsDum otiisst i\ i,7 um propter mcnda quibus illa vttiaruntantiquiores libroni, tifici*.
Knlond. Februarii, u «mimdtffl Kalendarum creaium
dtnn fortc dcscripserunt, dies quatuor in mense Jan.
Indict.
; ;

AD CATALCGUM PONTIFICUM 129*

j^ Indict 1. Sed facile fuit pro Jun. obrepere Jan. et i Ludovicus Jacob in Btbliotheca Ponttficia asserit, quod ]

Dissensio su- P ro " :


P nrasis autem ip<a non ita facilepotuit alterari inecclesiaS. Praxedis, apud monachos Vallis-um-
per eligendo qua clure videtur significari usque ad quiutum alicujus brosse, legit ^equenteminscriptiouem, supram;ignam
tuccessore scqucntis mensis diem dilatam successoris Ordinatio- tumbam ad ingressum saceili sacrar» columiKB D. N.
nem. Hoc etiam facile persuadebunt turbx, subortai, Jesu Clnisti appositam.
ex discordia factionum, per quas, sicttt scribitur in
gestis Ludovici Imperatoris, duo per coutentionem S. PASCIIALIS PP. I.

electi fuerunt ; Eugenius taruen Presbyter, vincente


Nobilium parte, subrogatus est et ordinatus. Non Est ca fortasse temporis longe posterioris inscriptio ,-
et
meminit contentionis hujus auctor Viise ab Anasiasio ftodienon invenitur amplius futi post diligens examen
transcriptm \ eoque ipso satis probat, non fuisse hoc veri comperi) fdcm tamen facile traditioni dabit de corpore
nominisscliisma, quamvisetiam post Ordinationem unius istic non tantum jnm quirscentr, sed ttb initia ihidcm,
e duobus Elcctis dissensiones duraverint, adversa parte et quidcm </< suprema ejus voluntate dcposito, qui lege-
recusante Pontificem agnosccre
Paschalem adeo ut cttm ; ritapud Anastasium, qnomodo dictam eccle&iam famjam
xxiu Junii, Quirinus Subdiaconus, unus ex Paschalis casuram a fiiiidamentis renovarit, multis SanctOTum
defuncti ad Impcratorem legatis, attidisset Impcratori corporibus a se reqxtsitis inventisque ditarit, fundatoque
nuntium Ordinationis cum ditta contentione peractze ad eam Grxcorum Monuchorum monaslerio ouxerit,
necesse hic judicant, fiiium unum Lolhariuni Romam plurima ei conferens prxdia, ct posscssionum loca, ur-
mittere ad res componendas ; atque eleclionitm Pontifi- bana vel rusticana. Dki autem potest, vel Anastasium
ciarum tranquillitatem imposterum stabitiendam. vel ejus transcriptores, abreptos diuturna consuetudine
3 Quod ad scpulturam attinet, hanc ei in ecclesia adscribcndi Pontificum sepultitras ecclcsi.v S. Petri,
sepultura
S. Petri datam, legimus quidem in Anastasio : sed Iio- hic aberrusse, plus scnbendo quam legerant apud anti-
Pasclialis ad manus Presbyter, in illius ecclesix descriptione, inter qttiorcs.
S. Praxedem. Pontificcs ibi sepultos, Paschalem non numerat : et

CI EUGENIUS II

Eugenius, natione Romanus , ex palre Iiocmumlo, S. R. E. Archipresbyter, lituli

S. Sabinae, imperantibus Ludovico Pio ct Michaele Balbo, ordinatus anno dcccxxiu,


die u .lunii in Dominica; sedit annos m, menses u, dies xxm; obiil xxun Augusti,
amio ucccxxun : ct cessavil Episcopalus tlies mi : ipsc ad S. Sabinam sepultus videtur.

Jjaronius, qui Ponlificattim ejus inchoarat xix qua ratio cotjtit tongius Tnterpontificium dcfinnc itfri

Sfos vcnlendi
Maji , non potuit cum extendere uhra xi Au- cnim per conjecturam agendum est, non video regulam
ad Etectio-
nullum vacantis Episcopatus inveniens aptiorem ullam, cui postimus chrtmologiam aptare.
nem novl, 3 dic gusti
el :

]iosl mortem annolalum tempus , cxisttmavit vix una die dila- 3 Rttuin scu verius superslitionem Probationis per
defuncti, ttim Successoris creationem : quse argumentandi ratio itqiiam liiilni Mabillonus Tom, i Analect. ex Remigia- AiTictum Eu-
tjcnio ut InstU
si subsisteret, idemesset de omnibus deinceps consequen- ms membranis, seculo ix c.rartilis.cr Hsdemque crctlit
tutorl exomCH
tibus dicendum, posl quorum mortem nulla </< tei n inalur institulorem ejus fnissc hunc Eugenium II. Sed Ale- l>cr fiioidam.
vacatio, negligentibus eatn notare iis '/''< Pontijicum xandro IVatah videtur jure merilo incredibile, qttod illc

Catalogum prosccuti sunt. Qttia igitur Lotharius Lu- id inslituerit, ut sic probandi communicentur dicendo,
docui ftlius, Rom.c existens, sub exilii /«<"< edixit Corpus iiir et Sanyms D. N. Jesu Cbristi .-it, vobis

(sicnt Constitutionis ejus verbarefert ad SigoniusJ ut ad probationem hodie, idemque institutione hujttsmodi p
electionem Pontificis nemo audeat venire, neque cavere voluerit, ut inposterum nulli liceat super San-
liber neque servus, qui aliquod impcdimentum infe- ctum altare manum ponere, neque supor Reliquias
rant, exceptis illis tantum Konianis, quibns antiqua vel Sanctorum corpora jurare. Sednequt crediderim

fuit consuetudo concessa per Constitutionem San- verttm essr, tj-tod lmr jinli'-iuiii alqiie ''-.aminaliiinem

ctorum Patruui eligendi Pontificem; exielimo ex vi Domuus Apostolicus, quiscumque tlemum, misit in

hvjus decreli, lcgitimo tempore, id est staiim abexequiis Franciam, ut non violarentur sacra altaria Sancto-
temporariis terlio pott morttm Engenii ilic celebralis rum, licel id habeat Codex altquis Anlissiodorensis
conccnisse ad noci Ponlificis clcclioncm eos quorum id titm olt causam jam dictam, tum quia credibile non est

jus erat proximaque Dominica ordinalum qui [ueral ullum Romanum Pontificem hoc <u genere mtnu* cir-
;
electut. cuinspniiiiii fuisse, nc tlicam minus feligiosum, quam
2 Moram certe aliquam innuit Anastasius, cum ail, fm Imperator, -/i" anno dccocxxix a Missis suts in-
proxima
quod omnibua quze circa Mleclum explenda erant rite terdici mandavit, ne ullerius fiat e.xamen aqua3 fri-
deinde Domi-
ntc-ceonsc- ac veneranter peractis, magna aobrietas, magna in gida1 ,
quod bactenus faciebant.
crandi Ele- totius sexus et sctatis populo lsBtitia mansit (utique 4 Ntm iiumeratur hicPontifexa Romano Presbytero
etum.
pcr diesaliquol Etectionem secutos) ejusque Consecra- inter eos, qui Vaticanam Basilicam sm corporis depo- seputtura ejus
Anasta- «rud S. Sabtr
tionis die sereno jam illucesce.ite, cum luraini j
,
jam silohoncsiarnnt: neque id si fuisset, tacuisset

dictum Antistileni ad B. Petri Apostolorum Princi- sius, qui stia fcre rtdetur ex ejusdem ecclesix monu-
pis ecclesiam a Palalio deducentes omnes pariter mentis compilasse. llaqne conjectnraducoi haudparum
Romani, majestatedivina auxiliante, in alto throno cerosimtli, '/iti''/ tjui leliipnrcsui Pre-lijteratus lciiuit
sunmium consecravere Pontificem. Ilonc porro f<>r- ecclesiam S. Sabinee Martyris, positam in Aventino
mom tertta posl mortem Ponttficts die peractisque c.tc- monte, eamque dispensants Deo jiost Pontificalem
quiis conveniendi ad novt Electionem, et proxtma post silu attributam gratiam ad meliorem cultum perdu-

xit, et picturis undique decoravit, atque


iljiilcin
hane Dommica procedendi nd Electi Consecrutwnem,
deinceps credemus observatam, quoad usque magna ali- ciborium (id est ingent laiernaculum supra altare ct

corpus
130* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
corpus Sanctse Martyris) ex argento purissimo obtu- gusto mense decesserit Eugenias, attestantur etiam ry
X
1!t 'WdCffl etiam voltterit tumulari, exemplo decessoris
Bertiniani Annales, hoc tempore scribi ccepli, et anno
ecgekicb ii. ;

in xde S. Praxedis similiter sepulli. Esto utrumgue dccclxxxii absoluti.

Faticnno adscrihat /tringus lib. 2 Romte subterranex 6 Hxc demum certo occurrit ilia notabilis mutatio Mutatio styli.

cap. 8. styli apud Anastasium, quam supra insinuavi, ut intel-

3 Plcraque. Anastasii ercmplaria, unico Barberi- Itgidebeat vere dies mortis qui nominatur abtllo; licet
annos assignant caeptx scmel pltrasi insistens, pergat appellare diem
Trmpus SedU. »'«»*> ercepto, pro tribus, quatuor
huic Pontificalui : sed errorem recte notavit Baronius, sepuUurx. Etenimrum dixissel Leonem ordinatum in
qutm ilteere pos^is ex alio flttxisse errore, quo mors S. Joannis, id est xxun Decembris, sedisse autem
festo
1' ,i clialis adscripta fuerat Indictioni i, id est anno annos xx, menses u, dies xui non potuit post memo- ;

pucxxni. Verum prxtcr Anastasii menlem mcttdum ratnm septtlturam, eidem tn Basilica S. Petrt datam,
istud irrepsUse in cjus Cataiogum, non tantum persua- subjnngcre uti solebat, pridie Idus Junii, id est diem
deor ex annorum numero, quos ipse aitribuit eidem tpsum xn Junii, qtto Pontifieatus ftnem accepit, nisi hic
Paschalis : sed etiam ex Vita Sergii II, ubi tllius fuerit dies mortis. Ergo sine scrupulo mortuos Pontifi-

dccessores omnet, tub quibus adulemt floruitque, com- ces sequentes dicemus eo die, quo sepultos dicere Ana-
memorarttur . et expresse dtcitur, quod Eugenius, cum stasius videtur : ipsum autcm Sepultutx diem, tam-
iu Pontificio tribus perdurasset annis, Valcntinus quam post hac annotari desitum, taciti etiam prxteri-
SedlB Ipaiua Puntifex consecratur. Quod autem Au- bimus.

CII VALENTINUS I

ai.enti.nus, nalinne Romanus. ex patrc Petro, deRegione Vialata, S. R. E. Arclii-


Anno 827
anno dcccxxuii
dta 40-

V:
savit
diaconus, Pontifex ordinatus
qui supra nominantur imperantibus,
Episcopatus menses n, dies xxu.
i Septembris in

sedit dies
Dominica,
xi., inorluus x Ociobris
;

:
iisdem
et ces-

Itatlo tempo' E ,'_jamdem hujus


predtati Annales Bertiniani
Pontificatus brevitatem conftrmant
In Eugenii rum
3 Porro novus Auctor, qtri vitam Successorum dno-
rij. his verbis : apud Anastasium, annos dumtaxat
scripsit, utsttnt
locum Valentinus Diaconus a Roraanis Electus vix tntegros numeravtt, nttlla habtta paucorum qui eos
l[v i us hic
unum {id est vix amplius quam unum) raensem in excedebant dierum ratione (quis enim credat, prxcise diversus,et
Pontificatu coinplevit quo defuncto, Gregorius Pres-
: in sui Natalis recursu mortuum. Pontiftccm non unum, omissidies.
" Anml byler Tituli * S. Marcelli Electus, sed non prius sed geminum, et hoc consequenter?) Sttjlo etiam a prio-
est, quam Legatus Imperatoris Romam
Morcl
ordinatUB ribus Vitis diverso usus, non videtur dictos annos notasse
venit, et Electionem populi, qualis esset, exami- in principio (ul>i tamen Anastasius eos etiam posuit,
navit. ul eadem qna ceteros Pontificatus formula eliam hos
2 Degebat tum Umporis Imperator, uti ex iisdcm ordiretttr) sed tn fxne, hac phrasi. Qui beatissimus
Annulihus constat, in Gallta, circa Compendium, Ca- Pontifex, postquam Sedera Romanam et Aposto-
risiacum, ceteraque his vicina Palatia usque ad licam annos sexdecim gloriosissime rexit, ex hac
jnt crponUflcii hiberni temporis initium conversatus non est igitttr : luce subtractus ad aeternam migravitrequiem, Gre-
longioris
causa
credibile mandatum istud abeo profectum post intellec- gorius sciticet ; Sergius vero, postquam... annos
tatn Vulontini Ekctionem; pritts enim quam ipse tres. Non dubitabimus igitur eos dies ipsis addere,
ctim intcliigcvet, poterat Consecratio Rom.v facta fuisse. quos verosimili certo Leonis IV initio
conjectura, ex
Ihittim
p
potitts, Valentinum, Itaud din post Coitse- ducta, ctim ad Dominicas quibus utrumque
respccttt
crationeni, ocspisse mortaliter segrotars, ita ut vaietu- consecralum xstimamus omissos opinamur.,

diuts desperatm tiutittus ad Imperatoretn pcrlatus fttcrit 4 Baronius xi Augusti creatum Valentinum exi-
illo adhue vtvente; qui continuo suis Romv ministrts stimans, mortttum credit xx Septembris, et nescio ex
Sepui tura
mandarit ut illo moriente et successore Electo, inti- qno Attctoresumpsit vacantis Sedis dies solnm m. Quo incerta.
mnrcnt Clcro ae populo Romano, voluntatcm snam de autem loco septtltus fuerit nulto hactentts indicio com-
suspmdsnda Consecratione quoad per Lcgatum ad hoc pertum est : nec datur facttltas conjectandi, qtiamdiu
nitssnm eam examinassct : atqtte ita, quamvis cessantis etiam ignoratus Titulus, quem Cardinalis Diaconus
J'onttficii tempus apud Anastasium non exprimatur, tenuit.
faeile credi potcrit, tempus vacationts designatum a
nobiscum respcctu ad scqucntem Ponlificatum, quem
incipiendum putamus v Januarii sequentis anni.

CIII
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 131*

CHI GREGORIUS IV
GnEc.oRius, natione Romanus, ex patre .loanne, S. R. E. Presbyter tit. P. Marc Aban.m
Confessoris atque Pontifleis, imperantibus Ludovico Pio et Michaele Balbo ; ord "^i^,"^
natus anno dcccxxuiu, dic u Januarii, in Vigilia Epiphaniffi eademque Dominica;
sedit annos xui, dies uu : obiit auno dcccxliiii, xi Januarii, sepultus in Basilica B. Pelri:
et cessavit Episcopalus dies xu.

H
plana
nnc vacationis terminum
edita rtticeant, habemus tarnen
licet Anastasiana
in duplici
exem-
Fre-
successionis
dum
mox Annates BerUniani,
secutse confirmant
dcccxxxxiv quod Gregorius Romanae
scribunt an.
Brevii Inter-
pontificii heriano duplicique Tituano MS. nec non Regio ac Ecclesias Pontifex decessit, cui succedens Sergius in
raiio, Mazariniano atque in MS. nostro : cumque idemnos eadem Sede constituitur.
commode deducat ad seqventis Pontificatus, initium 3 Quod hic Gregorius anno dcccxxxih monles trans- g
eum sine cunctatione recepimus puta-
aliunde certum, ; ierit, pacificaturus Ludovicum Pium Imperatorem et
musque Romanos accelerata Ovdinatione Sergii, post fitios ejus,cum eoqueegerit tn campo maano, qui est lier Gregorii
B Gregorium Electi, cavere voiuisse, ne in consequen- inter Argentariam et Basileam, exTheganocoxvo no- trans Atpes.

tiam traheretur ab Imperatore Lothario, qnod pater vimus ; et quomodo post breve colloquium, Imperatorem
mortem Valentini Papa', suspendendo
ejus fecerat post quidem Pontifexkonoravit raagnis et innumeris donis;
Qrdinationem hujus Gregorii, donec examinasset ipse postquam vero uterque rediit ad tabernaculura
per Missos suos quam rite fuisset Factum
Electus. suum misit Imperator Regalia dona mox autem
ei ;

autem displicuisse Imperatori , idemque mandatum narratur quomodo patrem filu captivarmt ut nulla sit ;

severius fuisse renovatum, infra dicemus post mortem apparentta quod in hoc tempus quadrent verba cujusdam
Sergii. historici Fragmenti Tom. I Analectorum Mabillonii

2 Baronius, qui prxcedenles Pontificatus omnes ni- pag. 52 qux sic habent. Tempore Ludovici Pii de
a Baronlo ad mium acceleraverat, et Gregorium mox suffecerat Va- Roiua ad Palatium Aquisgranense venit Gregorius
m. 4, d. lentino, et quidemdie TixixSeptembris, anno dcccxxvii; IV, habuitqueibi concilium de fere omnibus Pnelatis
16 gratis
eodem quoque die revertente, post annos xvi, mori cum Orientalibuset oranibus Occidentalibus. Ilaque-veri-
protracti.
facit, Sedemque vacare usquc ad x Februarii sequen- tatem hujusmodi Concilii vatde incertam esse existimat
tis, id est per menses iv, dies xvi, nuilo tantae dila- Mabiilonus, nec est (acile iltam atiunde stabitire, pro
tionis auctore vel argumento atiato. Quare hic ab ejus alio tempore.
sententia sine scruputo discedimus. Interimannum

CIV SERGIUS II

eugius, natione Rornanus., ex palre Sergio Regionis quartae, S. R. E. Archiprcsby- Aban m


s
_

Uer, ejecto ex Lateranensi Palatio ejus invasore Joanne Diacono, imperantibus Mi- "'^8,' 7o ', '

"chaele Theophili et Lothario Ludovici filius, ordinntus x\uu Januarii, anno


dcccliu, in Dominica : sedit annos m, diem i, defunclus xxuu Januarii, anno dcccxluii :

sepultus ad S. Petrum et cessavit Episcopatus menses n, dies xu.

Xfodefridus Viterbiensis de hoc ait : Iste Papa fuit quos tenemus, perveniamus ad diem xn Aprilis,
ut
Mah fingitur
Alc
primus qui nomen suum mutavit, et sequentes quo fuit Leo itaque hic, juxta adscrtptos ejus
ordinatus
nomen
mutasse. omnes idem fecerunt ; sed fallitur. Primus enim Pontificatui annorum, mensium ac dierum numeros,
fuit Octavianus qui nomen Joannis XII assump- obierit xvi Kalendas Augusti, qutmadmodum de eo
sit, integro hunc Sergium seculo. Baronius
post scribtt, nom jam altus, sed ipsemet tunc Romx jlorens
primum exemplum datum ait a Sergio III, qui reve- Anastasius.
rentise causa abstinuerit a proprio Petri nomine : sed 3 Cardinalis Baronius /jocf/us Epitaphium profert,
de Sergio IV verius ut dicitur, ante quem tamen sub jam olim inventum in altari S. Xysti, quod erat
EP UaP hium -

finem seculi x mos itle. invaluerat. ante ecclesiam S. Martini in introitu Busilic®
2 Diem mortis, a nobis notatum, Confirmant An- B. Petnjuxtaferratam, ornatum a Pasckali Papa I,
Probaturobiis- nates Bertiniani, cum aiunt ad jam diclum annum : post depraedationem ccemeterii S. Calixti.
am0r
rtt Sergius Romanus Pontifex vi Kalendas Februarii Sergius en juniur Praesul et plebis amator
defungitur, et Leo in ejus locum eligitur. Inter- Hoc tegitur tumulo, qui bene pavit oves.
pomificii tempus , in editis Anastasii exemplaribus Spes patrijc mundique decus, moderator opimus,
deest : sed in dupttci Frehenano, MS. Thuano uno, Divinismonitis non fuit ille piger;
atque in codice nostro, inveniuntur menses n, dies xv; Romanos Proceres non tantum famine verbi,

Rebus
; ,

132* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


Rebus nt humanis, nocte dieque, fovens. Annaies Bertiniani) Beneventum invaserant , et D
Utque Leo sanctus, Damasus quoque Papa be- usque ad Romana confinia populabantur ; et sub
nignus, idem tempus ex GailHs nuntiabantur continux ciades,
Hfc ritum tenuit instituitque gregem. eisdem per Danos Aquitaniam infestanles illatx. Fierl
Egentem semper studuit recreare catervam, itjitttr faciUime potuil, ut dtttn vet expeclatur itineris
Progae poli ut caperet coelica regna libens. tutioris opportunitas, vet nuntii ad Imperatorem missi
Jamjam pro t;inl<» tumlamus pectora palmis aut ab hoc remissi Legati, melu, captivitate, aliisve
Pastoro amisso, vivat ut axe poli. casibus in itu vel redttu impediuntur, efjluxerint isti

Nectitur ecce piis Faltirno et compareXisto duo menses ; quibus cum diebus xv elapsis , cres-
IVaesulibus, quorum spiritus astra tenet. centeque indies periculo nov.e obsidionis, ad consecra-
A Jilcm Haronius, x Februarii, ut dixi, ad-diei tionem Elecli procedendum sibi patavcrint Romani,
tcribit Initium hujta Sergii; tttqtte eum perducat ad sub protestalionne, quod ea re in nuiio ixsam vellent
rrjtcltur
xn Aprilis, immediate suffecturus ei Leonem, supra (idem et iionorem Imperatori debitum.
Jlarotiii calcu-
annot tres mensem ei unum addit fmenset n, dies ni,
t
Unde autem ejus offendendi metus hic, si eodem
dicere tirhm rt .
rt quvlem ritniu Anastasio, in cujus usi fuissent jure quo ad consecrationem Sergii proces- P r °pter
tamen tiitiln exemplaH ejuemodi mensit nobit comparet, serant, intra paucos ab ejus eiectione dies? Quia sci-
renoval^
Lothario
t

, i y» . . T «
sed bene Interpnntificium quod diximus : Leonem licel (nt Annales Berttmani erpresse dtcnut) bergio Ludovtct
auiem xu Aprilu ordinatum fatemur, sed pridem elec- in Sede Apostolica ordinato, Lotharius tilium suum mandatum.
tum, Ludovicum Roraam cum Drogone Mediomatricorum
8 Dicit quidem sfnastasius, quod necdum is, qui Episcopo direxit, acturos ne deinceps, decedente
subito obierat, debitam
Pontifez nd sepulturam Apostolico, quisquam illic prseter sui jussionem,
JnterpnnUfi-
clum m. 2, fuerat deportatus, et ecce omnes a novissimo usque Missorumque suorum prcesentiara, ordinetur An-
itits I„, ad primum, una voce unaque concordia, Leonem tistes : quod et peregisse dicuntur. Non est itaque E
vencraliilem Prcsbyterum sibi futurura Pontificem vaide impudentis mendacii reus Sigebertus (uli putat
Qagitaruntj et in Lateranense palatium cum solitis Baronius) quod Ludovicum Romam missttm ait ad
ceremoniis deduxerunt. Jtem quod de novi electione confirmandara Sergii Electionem ; licet Ado aiiam
Pontificis congaudentes, coeperunt iterum nou ine- causam atleget, ut Rex Italix creatus a patre, Impe-
diocHter contristari, eo quod sine Imperiali aucto- ratorisnomen sortiretur. Utraque enim ratio consis-
ritate non audebant futururn consecrare Pontificem : tere potest, ut vere secundum Adonem jam tunc Pon-
periculumque Uomanie urbis raaxime metuehant, tifex fuerit Sergius, qitando coronara imposuit
ne iterum, ut olim, nliis ab hostibua obsessa fuisset Ludovico, utpotc prius a Romanis Imperatorc incon-
cl quod hoc timore et futuro casu eum sine per- sutto ordinatus ; et tamen Lotharius eum suo nomine
llcct urbt
pn meretm
missu Principis Prrcsulem consecravcrunt. Sed confirmare prxtenderit, ne videretur cessisse juri, quod
a Saracents, addit idem, hoc eos feciste, fidem illius, id est Prin- seniorLudovicus pater suus fecisse videbatur, et novo
cipis, aive bonorera post Deum, per orania et in mandato assertum tpse volebat : quod mandatum mor-
omnihus, conservantes. Nempe uno alterove mense Uto Sergio, visi omnino fuissent contempsisse Romani,
poat recessum Saracenorum, qui Sanctorum Petri et nisisaltem tanto expectarent tempore, quanto alias ante
1'ttttii ecclesias funditus fuerant deprxdati, sub extremos Gregorii Ordinattonem ex simili mandato expecta-
Sergii PapX dics; aiti Mauri ac Saraceni (ut habent verant.

MSSERTATIO XVII
Decorporibus seu reliquiis Sanctorum, in ecclesia SS. Silvestri et Martini a Sergio II

c lUm.i' coIIocaliSj et Indulgeniiis ab eodem (ut preetendilur) ibidem concessisj itemque


F
(]{ Slationariis, S. Gregorio attribulis.

uitica, sedperquam insignis bvjus Ponti- pturx monnmcnta studiosius anno mdclxxxiii scruta-
Extat fteit $pistota, quam i Pontificatut anno datam tus, miki asseruit xxv Julii, omnino antiquum esse
tf Mttrns.
es&e probat Labbxut noster. ln hac consultum quippe cujus inscriptio, non pedibus atlrita fncc enim
train. Alpes
i lcarium cupient qnieti <i bono regimini J£ccle$iarum t lapis /tititii jacuit umtjtitim, scil &ub altari erectus stetit,

uinn pactt pcr trtum Rctjum Caroli Magni Nepotum simultates priusquam eo ubi nuncest transferreturj seddiuturni-
Strglus, mirum tn tnoium labefactatis, ipsorumqueinier secon* tntc sota temporis exesa sit, utpatet intuenti, contexta
cordiam testaurare \ eorum patruum , Drogonem, \Uteris Latino-gothicis, quales videreest tn quodam la-
Mctemem Spiscopum, amstttutt Apostidicum trans pide ad S. Balbinam, ante annos circiter ccl, aliisque
Alpet 1 karium, et causas omnesjussit ad eum primi* duobus m Capitolio positis tempore Uonifacii VIII ante
tus atque immediate deferri, priusquam atl serecurra- annos plures quam trecentos : qualesque fere ii sunt
tur : neque quidquam quod suspe-
est in tota epittola quibus est inscriptns Boppardiensit lapis, semet ite-
Qur tn eccte- ctim Utinam possemus
cuiquam reddere queat, rumque
rta s^
ftttiti propositus in opere nostro antc Tomum 2 Apri-
Siltritrl et
affirmare dequodam Marmor* t quod in wdificata lis et 3 Mnji : proinde censuit (im posse ut marmor
'-'> SS. Silvestri et
Miittint Ml guondam abeodem /' istud sculptum sit ibique positum, saltem ex eo tem-
tubuia, Martini in tnontibus licct vidcrc , tn hciniajclo absidis pore;quo Meteis, oltm a Orsecis monachis possessa,
e lnlcre tlcrtcro; quodque ttd nnuum 817 Rttm. 3 lau- et anno mcclxxxxiv tradita
RR. PT. Carmciitis ,

dat Baronius, tamqvam contineat verba eo terapore twvum cuitum recepit, borum sttuiio restaurata inno-
scripta, quonihil certiut habetri pos&et, si v&rum esset. vataque. Pro majon antiquitate itlius qui judicaret
smtpta sattcm
Di eo \apide intorrogutns k'ru<ltttssiruus Schelstjatius, nulto quidem id fundamento
facturum aiebat, xtjre la-
mitr stcuta
2 vel 3, cuitiiicm ct aha stmilia vetcrts satptutw atque tcul- men convtncendum falsitatis, propterea quodce.rtum sit

ejusmodi
;

AD CATALOGUM PONTIFICUM m*
ejusmodi characieres etiam prius in usu fuisse, Quid kctori relinqueretur pcr se statueudi ;
primo, utcr D
autem prsesumere vellet aliguis, eotapide, ante a?i-
si
textus sincetior atquc inteqnor sit ; secundh ulrum
nos cc vel ccc sculpto innovaHim fttisse veiustiorem
, Anastasius prx oculis habucnt antiquiorem aliquam TKJ xv

ahuvi, ipsius Papa Sergii XI setate positum ? scripturam vel scutpturam (uti debuit habuisse, si
2 Id cum ex quamvis coram adesset ,
ipso lapide, eadem sit ea, sallem quoad verborum invariatum con-
dijudicari nequeat, aliunde petendum discrimene&t et cum
tc.riitm, ista qii.r ninic
: tn lapide tegitur) an non.
hoc opportune suggerit Anaslasius iti Ftta ftujus Pon- Jhccautcm scriptura ab Anastasio, uH clarum est,
tificis, quoad Sanotarum corpora, fere eadem habens differt in sequentibus punctis. i Pontificibus non Mar- imouio vtd«-
quse sunt in lapide; sic ut vei hic ex ilto, vel ille ex tyribus pneponil Sisinnium, quem Pancirotim <h<it turcsst
ipso ea sumpserit, vtrum aulem factum sit utriusque siilitm fuisse Dtaconum, qucmquc non habct Anasta ,ntr rior
de corporibus s n °"1He
iutcr se cottatio doceat est necesse, Lapis
illuc transla- $ic Imlct. sius. n Ad nomen Quiriacaa viduaa additum habet
>

tis a Sergio Teniporibus Domini Sergii Junioris Papse, recon- nomcn Beatae JustBB, qnam fuissc, matrcm S. Sivestri
dita sunt in hoc sacro altari corpora Beati Silvestri credit Antonius Philip}inus ibidem Priorin Hbetlo de
et Martini Pontifieum. Item corpora Beatissimorum ipsa ecclesia, quia Ua legitur m ejusdem Sancti J.c-
Fabiani, Stepbani et Soteris Martyrum ac Prsesu- genda apocrypha, qua habetur svb falso nomine Eu-
lum. Adsunt etiam corpora Asterii et Sanctissimaa sebii Cssariensis. Joannes autem Zonaras, auctor (ut
filiae ejus. Nec non corpora Sanctorum Ciriaci, Pa- censet AUaiius) VUx, qum apud Lxpomanum etSu-
piae, Mauri, Largi, Sraaragdi et Sociorum. Itera rium habetur ex Cfrteco sub nomine Metaph$asti& fa- .

corpora Sisinnii, Anastasii, ct Innocentii Pontiti- tctur, quod quinam fucrint magni illius viri paren-
cum una cum
; Sanctis Episcopis Quirino et Leone; tes, et a quibus sit in lucem editus, veteri libro de
pariterque Artemio, Sisiano, Pollionc, Theodoro , eo tractante, in quem ipse incidit, non fuii declA-
Nieandro, Crescentianoque, Martyribus. Cum qui- ratum, qui liber prisce admodum et simpliciter est
bus adhuc reposita fuerunt corpora Beatarum Sote- compositus : fons tamen (ut apparet) etiam Latinss
ris, Paulinae, Memise, Juliana), Quirillse, Tlieopi- LcgcncLv. fuit, a-quc ac illa lutulentns. Sed quidquid E
Indulgentits-
stis ac Snphise Virginum et Martyrum : nec non de Justa illa sit, saltem istic posita tamquam Sancta;
que concessis, Beatae Quiriacae vidua?, Heatceque Justa?, cum aliis cum facilius sit ut transcribendo omittatur aliquid nb
multis utriusque sexus, quorura nomina Deo soli oscttantibus librariis, quam addatur, prtesertim in con-
sunt cognita : quorum corpora sacro altari, illud gcric nominum propriorum ; hactenus videmur posse iu
ipsis dedicans, Sunt autera haec San-
collocavit. *
favorem istius lapidis judkare, ex ipso vc! ex ipsius
ctorum corpora translata de coemeterio Priscillae protutijjjo potius lumptum ev-e Anastasii contextum ,

via Salaria : et dictus Pontifex concessit sin- ijiuuu contra ; sicul enim in luijus exemplaribus mut-
gulis, adhanc ecclesiara venientibus, in festivita- /is desiderantur tiomtna Sisiani , PoIIionis atque
Sanctorum tres annos et tres qua-
tibus istorura Theodori, sic in istis, ct ceteris omnibns a<t qum fuii
dragenas de vera Indulgentia. Nunc Anastasium Bi- editio regiaexcusa, potuettunt omtssa fuisse, per simi-
bliothecarium audiamus, de illis ipsis Sanctontm corpori- lcm ttbrarii antiquioris vcl ipsiusmet Anaslasii festina-
busseu corporum partibus loqucntem : sic autcm ttabet. tioncm, nomhta Sisinnii atque Justjc.
3 Igitur beatissiraus Papa, pia devotione 5 Verum qux post " sequitur pars altera inscriptio-
solicitus, pro desiderabili dilectione SS. Silvestriet nis, iiini potcsi cum Anastasii cuntextu de anttquitate scd pars altc-
pro prtma ra
' " rfe
l ctcmetc-
parte cum Martini, ecclesiam, qme Sancto eorum fuerat no- contendere; necetiam prsaumi desumpta esse ex anti- r
Anastasio mini consecrata in meliorem pulchriorem- quion scrijitura , quam Anustastus tt anscripserit ,
convenit,
que statura a fundamentis perfecit. ... et ad hono- quamque auctores cjus qui nunc extat lapidts vulncrtnt
rem omnipotentis Dei, ejusdem beatissimi Silvestri tnnovatam, dato quod cnm <\i Anastasio uou accepe-
Prsesidis corpus, cum Beatissimo Fabiano, atque rint : utpote repugnans toti Anastasianx histortx, et

Stenhano, et Sotere Martyribus ac Pontificibus ,


Diat enim buc Addi- un deattata
aliunde certius cognitx veritati.
Martyre, cum sacratissima filia
simuIqiiL' Asterio tamentum, quod prxnominatorum Sanctorum COrpora stntcorpora
ejus, Sanctoque Cyriaco et Mauro, Largo et Sma- sunt translata de ccemetorio Priscillaj via Salaria. f' itie,a esi •'

ragdo, atque Anastasio et Innocentio Pontificibus Ati/ui asserit Anastasius corpora SS. Fabiani, Ste-
una cum Sancto Quirino ac Leone Episcopis, pari- phani, Soteris via Appia in ccemeterio Callixti
ter Artemio [Sisiano.PoIIione, TheodoroJNicainIm, fuisse sepulta ; Sisinnii, ad B. Petrum Apostolum F
;

Crescentiano Martyribus cum quibus Beata So- ; Anastasii et Innocentii in ca^meterio ad Ursum pi-
cum alibi
tere, atque Paulina necnon Memmia, Juliana et leatum. Prsterea quod SS. Cyriaci, Largi et Sma- (cra(
Quirilla TheophUte
, Sophia, virginibus atque , ragdi corpora, via Salaria sepulta, S. Marcellus putta fuerint,
Martyribus et Beata Quiriaca vidua, cum aliis
; Papa in praedium Luciiue via Ostiensi transtulit die
multis, «juorura noraina Deo soli sunt cognita, vm Augusti, Romano Martyrologio attestante, idque
utrosque sub sacro aitari dedicans consecravit. translatione tam solenni, ut liceteadem posteain I r-
Eadem eodem modo habentur in plerisque lu/u excusis bem delata, in Diaconia S. Mariae in via lata re-
quam MSS. exemplaribus; scd horum tria, puta Re- condila fuerint ; iste tamen dies hodieque festivus per-

gium, Mazarinum, Thuanum cum MS. nosu-o, inilto .


prs ipso die Mattyrii eorum. Papias et Mau-
multum contracta, sicieguntur. Ipse itaque Beatissi- rus via Nomentana in ccemeterio ad Nymphaa pri-
mus Pontifex ecclesiis quam plurimis innumera- mum conditi sunt,ut dictum u Bollando xxix. Januarii:
bilia contulit bona. Ecclesiara denique Sanctorum de ceteris quserere supervacaneum arbitror, quando de
Silvestri et Martini, quae vetustate emarcuerat , a SS. Stlvestro et Stephano, quorum solns pnor Via
novo refecit corporibus Sanctorum
: atque ibi cum Salaria in ccemetcrio Priscilla: vereprimum sepultus
ct SS, SUves-
Pontificum Silvestri et Martini multa alia recondi- fuit,unofere ante hunc Sergium seculo, ncribiL-P&u- i. r ,: l/n
,t'

dit, videlicet Fabhnura atque Stephanum Marty- lus I, quod ex ccemeteriis suburbanis, per Lon- stephanu*
f """ !afia
res et Pontifices, simulqucAsterium Martyrem cum Kobardos fuirfitusdemolitis, assumpta inde eorum
b ,. ., .
'
'
1'auto I tn
sacratissima filia ejus etc quorura nnmina corpora collocavit ln ecclesia, quam noviter in ur (, emt
Deo soli sunt cognita ibique multa obtulit dona : eorum honorem et nomina coustruxit intra mosnia :

post consecrationem ipsius ecclesiae. ubt anno mdlxxxxvi etiam subtus confessionem alta-
4 Priorlexlus, ut magis initto integer tst (utpote ris majoris reperta estuua capsa terrae coctaa, desu-
tincas duodecim impiens, prius quam ad Sanctorum per cooperta duabus tabulis marmoreis ac etiara ,

enumeralionem veniatur) ita etiam sinccrwr mihi esse sub dictaarca, inter duas tabulas pariter mormo-
videtur ; utrumquc tamen proferri oportutt ut ttbertas , reas, in quibus locis subtus aJtare indicatur fuisse
Propylxum Maji. 23 reposita
1 : ,

134* COXATUS CHRONICO-HISTORICUS


Dionysii clesix lolenntilima dedicalionc , concessit, ut octo D
rcposita corpora SS. Silvestri, Stephani et
dierum spatio dedicationis memoria perageretur ip!amv „
Pontificnm et Martyrum.
DIBSI ti-
primx translationu, annis singulis, concessa Indulgentia pcenitentia?. formultim vix
TAT- XVII. 6 Suntittmc mmumenta non
iedvecundxaticujus,cum, UlvcitUito Nffiilt„m anliquam rtperirt potuit (riprxdielam ficti- «»<« ««. 12-
,„., p& rt\o
liam mtcriptvmtm excipimut tt nuastbm SS. Silvettro
fl
quibus forte f
Dionysii, novum forUusu et mayni-
Sergtua ad- etiam oorpore S.
aent corptu ftcentiut altan canttitntum ipsit tribua est. U autem atque Gregono simditer offictas IndulijeutiasJ Cardi-
S. Dionysii, nalis Boronuis, Ucet eu animo icrutatut omnia, tit ec-
ants lempus Nicolfti primi, ibidem in
inferiori
fuit
clesiasticnum ntuum vetuttatem probartt contra hse-
Sanctoque Dionysio proprie dicata eecletw Etecti Pon-
Deest tamen udhnc auctorilati prorftilse, sprci-
Junioria morlem adeo reticos.
ttfUit, decem annis post Sergii
:

possit, ipsummet Ser- ficatioiptiutlfutulgentite :et hancprimum invenioapud


vt vcrosimiliter conjectare quis
eaqueoc- ipsum Baronittm ud ttnttmn 1030, IiW Honorii Papa
gium secunda translationis auctorem fuisse;
assolent) se- II Bulla recitotur deamucrutume ccclesiw Casamam,
casione fsicut etiam nunc facere Htpiscopi
partes aliquat notabtles dictorum Silvestri dnta ipsius Abbati Raintrio, ui Nonas Februarii Pon-
gregasse sibi
eceU~ tificatus anno II,
MCXXVI, ubi
qui fuil annus Chritti
Stephani, quas collocarst in vetustiori illius
el
a rp ex inguit ; ut ipsius ecclesiae dedicatio
veneranda sin-
rffl, wb iiiitl.i Equitii primitus consccrata , et

gulia aunis devotius celebretur, universis qui ad ce-


illm ilm ufr fundamtntis restaurari capta. De S. Pap» Martini
quas fleli-
corpore aliud nikit possum conjectare^ quam illmtCon- lebritatem consecrationis ejusdem infra novem dies
qulas accepc-
ttantinopoti faisse allatum a Qrtecis monachit, Icono-
devole convenerint, Ae illius pietate confisi qni est
rtt,
maeftorum Imperatorum fvgientibue essvitiam, qui ab peccatorum remissio, de injunctis poenitentiis an-
itlis conculcanda Sanctorum pignorum pretiosiora num unum misericorditer relaxamus Hxc tunc erat
abstuterunt. et in hUCapvt S. Joannis Baptutm; unde Indillgenlia maxima jioslea caperunt alii, ad anno-
:

posiea contigit w eecietia S. Silvestri, Catapaulum rum numerum ampliortm, etiam adjungere Quadrage-
q
ante dicta, tucctssu temporu vocata sit S. Silvestri tle nas, quarum meminit prsefata intcriplio.
flHKirutiu:
octavo 9 Cum crgo S. Thomas, in h Senlentiarum dist. 2.
E
corpori 8 oapite. Duravttautem persecutio ilia toto fere
Mtnln.i I /'.
seculo; quo tempore etiam corpus S. Gregorii Nazian- qu. 1 arl. 3 atjens de liidubjenliis, pott hxc verba.si- Nequejuvant
allato a cutquando Papa dat, ut nui vadit ad unam eccle- /ndulgentix
Gr/ccis mona-
zenl simili i atione Romam atlalvm fuit ad ecclesiam
Stationum,
S. Maritc in Campo Martio, unde ea secundum suum siam habeat septem annos de Indulgentia, addit;
ehlt,
nomen traxin idemque acctdisset ut puto veteri S. Sil- cujusmodi etiam Indulgentiae aB. Gregorio in Sta-
vestri tituto. ei in iptum illatum fuittet S. Martini tionibus Romse concessse sunt; et ante ipsum Guil-
et in novam Papae corpus. Sed quia jvxta erat ecclesia 13. Martini, lielmus Antissiodorensis, poslea Paritientis Episcopus
h itam Ub. i Summx tract. C cap. 9; dicendi sunl
absque lii-
, ,
i

ab Uadriano I nuper utcumyue rettaurata, luecpotius


trimfcremlo. errorem vitltji, ideo allriouenlis
visa est convenire advenis, Sancti Synonymi corpus ttorico examine sccutt

S. Gregorio futtque primo ejut nominit)


Indiiltjrnlias adsaiptx
ferentibus. Cum autem istud ibi mansitset utque dnm ,
s.
0, er
Sergius annos ixx, pro gemina minori, mojorem
pott Statiouum,mullts post seculisinstitutat; quta ipse, tesle £' ^°
vf_
/ J'»1 erro-
mtlgl
uitum eeclesiam a fundamentis ttruxit sub utroque no- Joanne Diacono in Vita ejus lib. 2 cap. 18, Stationes
rem,
minc ; eorum nominum secvndum, veteri novoque Pa- per Basilicas vel beatorum Martyrum ccemeteria, se-
tivim commnne, ambiguum apud aliquos fedt, utri cundumquod hactenus, id esl nsqtie annum dccclxx:
Murtinn cssct rcclcsiu primario dicala. cirater Plebs Romana quasi eo vivente certatim
,

7 ffUde cosmeterio, quoad primamauctss infeliciter discurnt, solicite ordinavit, sioe suos cuique defhtivit
haud ssgre obtenturum dies. Atque in lioc, eudem plane processum esl
modo a
Induiijentia inscriptionis partem prsmissis ;

thiiitt, nic crederem, etiam aiteram ejusdem insciiptionis par- populorudi, quo processerunt illi, qui, qttod suo sevo fieri
i iiiii

gualet Ibl tcut ttc Tndnlgentiis pari infelicitata fuisse conditam, videbant, cum alttiria u Pontifice consecrarentur, eliam.
notantur,
nui uostcr Sfortia Pallai icinus, S. 11. E. Cardinalis, crediderunt aut credi ab alus miliirrunt factum a sitx cc-
usum
seculo forsan
dignam censuistet, qua Tndulgentiarum talium antiqui- clesix conditore Sergio , lapidnn isttim
ttitcnt si rcruiit fateri volumus) justo majorem tuere- % xiii sculpenles. De quibus judicium nostrum cum bono

tur lih. 2 cup. \% fftstoit.t Concilii Tridentini. Scd fundamenlo auctoritaleque stu,;n- proferentes, adillo-
cum omiu quam scriptort eximio defero reverentia, in- rum qui talibus prasident informuliouem parall Ec- ,

iciiiic fateor t nihil solidioHs probationis in isto lapide clesise judicio stare; non pulamus nos tt nris cordatis

me videre, quam in epistola Leonis III de Canoniza- ctim //''iclflfo elPttuloSuavi condcmnandos suspeclosve
tuHir s. Sviberti pariter ab eodem Cardinali altegata, liabemltis de hxreti. Sed neque D. Thomaj quidquam

cujussupra meminimus, laudahtes judicium Sanfelicii nos eredimus deiraxitse, dicendo, iptum cum sno duce
Apoatolioi Nuntii deeadem qui vel inde potissimum GuiUielmo Autissiodorensi, abtque historieo examine,
;
usi tub tsta
ipsam arguit falsitatis, quod commemorat pluriea In- iti talibus seeuiiim esse oulgi errorem. Curenim id no-
formula
SSCUlo 1 dulpMilias, ;i Leinn! unnv>sa-. I'^(iiin iliem colen- bis icqne non liceat ac P. Natali Alexandro Do-
vctustiorem Selectorum hisloricse Ecclesiatlicss
tibuB aul eoclesiam S. Sviberti viaitantibus. Quan- minioano qut '?

doquidem, inquit,, bodie in [ndulgentiarum usum Capitum Tom. 1 2 Conclus. 1 agens de argu-
disscrl.

eoolesia frequentem uon comperio ante Orbanum , mento similiter historico, id est de anno Natwilalis
11. ijiii anno ulxxxxvi proficiscentibus ad expedi- Christi; cum tententite sux contrariam S. Tltont.r ««-
tionem Hierosolymitanain tndulgentias, seu pceni- ctoritatem sibi objecisset ,
pag. 219 retpondet ,
quod
tentiarnm alterius speciei relftxationem concessit S. Thonias institutuni non fuit expenderequajstiones
licetharum institutum (diveraimodo tftmen) ftbipsis chrouologicas et historicas, unde pronum fuit ut a
Eoolesisa incunabulis viguerit ; nempe per hbellos vera temporum et historiae ratione recederet.
Martyrum durauie Kcclesiic pcrsfculinne, deitule 10 Ilein responderim objicientibus quandoque nobis
ab anltguU
per redi'iii| m-m puMiiteutiurum juxla antiquos , Suarem aliosqueSoeielatis nastrte, nominis quidem ma- Scholaslicts
Canones Burchardi, Yvonis, et Romanum Posni- ximi Tlteolotjos, sed Hisloricos sxpe infeltces ; quoties "^epium,

tentiale. Simiiia habet Alsxander Natalis sect. 9, occasio aliqua illos in tale arqumentum impegil, con- siiaexaiidi"-
paitr i cap. 1. tenlos referre quidquid qu.rreutilius primum se obtulit :

s Prssivisse tamen LTrbano videntur, quoad Indul- quaproplerjtec alletjuvil eos H enschcniits, cum ad Fitam

gentias sacra qutedom toca oisitantibus concedi S. Guillieltni xiv Feliruarii agerel de origme et Or-
Rffttio proba-
bit; Pontifices atiqui ,-
sed non mutto antiquiores, eodemque ttine Gtitlelmiittium; nec ego m talibus soleo ejusmodi

xx secuio. /Vom t« codwe MS. Lucensis Eectesia ,


scriplorum auctoritate nietun con ftimare sententiam, vel

inter Vaticansi Bibtiothecss libros servato , invenio conlra scntientium pondus solicite elevttre; sed ipsos re-
quod Alexauder II, anno mlxx, peracta ejusdem ec- quiro el examtno assumend.r vel rejiciendse optnionis
fontes
,

AD CALALOGUM PONTIFICUM. 135*


fontrs , ex quibtts illi hausisse debnerunt quidquid tur mque gratis, atque asseritur. Anastasius enim Bi-
in atterutram partem dixerunt. Cur autem in Hi- bliothecarius, nmnia Romanarvm
ecclesiarum arehiva mssEn-
storicis qttmstbnibus adstringere nos velit aliqttis scrutatns, ut, quid quisqne Pontifet cuique earum sno T*T. XVII
ad Theotogorum, et summi inter eos semperque vene- tempore contnlertt beneficii, quam mimuissime explica- Expenditur
Tnndi D. Thomee scntentinm; qnando Thomas Cardtun- ret, etiam quoud cidoirm donarfoi um, iiinucrum, pon-
Silentitim
Anastasii.
Its Cujetanus, alternm illud Thomisticx Scholx colu- dus, formam nolestne pr.rsumi
; ratuinabiliter fuisse
11. II, iu Theologids qtuestionibus ex facio pendentibus silenlio prsterilurus sacrarum [ndulgentiarum , tanto
Doctores sacros pro regula Iiabendos silri non e.ristimat? quam atia quxcumque donaria pretiosiorem thesaurum,
Aam in opusculo de Indulgcntiis, defimturus qtlid sint; tantnqiie utlliorem fidclibns et temporuin hominumque
Ivjuiturcap. 7. Non parva praeterea intelligpntia injuriis nnltis obnoxium, seternaque memoria auctoris
opus est ad evidentiam habendam de pcsnitentia, a digniorem? Profntosi mrum ulta impiam indina repe-
qua absolvit Indulgentia dum sacri Canones non ; rissct, non dicam grandtbus ConsignatB Sfiris omnium~

nisi de injuncta mentionem faciunt, Doctores autem que aspectui < tposita, sed vel occuttissimis archiviornm
ad injunctas et non injunetas extendunt. Et licet angulis delitesientin, au.risxcnt ea insigniter opus, talia
Dnrtorum opinio, quam esse secutum se dicit ex proposito pr.vcipue. Iractans. fi.irrunf autem An.i-
D.Thnmas. magni facienda sit quia tamen hujus rei : sta>ius, quiqueei successU Guilielmus, Biblothecarius
veritas ex faeto pendet. et in faeto consistit, et sa etiam ipse, ferc usque ad (inem scculi ix.
cri Canones solum de injuncta faciunt meationein ; 13 Aiind argnmentnm irqne negativum, sednikito-
id^o teuendo certum, et dimittendo incertum, defi- minus adstringens, >'i quemcumquenon perlinaceni intcl-
nita est Indulgentia, quod est Absolutio a pcena in- lectum convinctns, peteretur e.t Cancellarim Pontificix
juncta. Uhi Cajetanus, argumentum formans ex sitentio F"rm>ilariis, si qur frcqnenfi rjus.liirptioiu inccndinque
Cnnonum contra ipsummet D. Thomam et prsegressos supcressent, invenirentur enim /<r<> omni quidem "lic- vt anfiquarum,
ewii Doctures, evidenter demonstrat, >iii<ini vim inesse rius cujiisruniqne gratx e expeditione prsescriptas habere fonmilaritm:
credat argumento negativn umvcrsali, qnod nunnulli, formuias, nullas autem pva tndulgentiis. Scd ejusmodi E
assumptis mate quorumdam aucloiumlocis, de negatione Farmutaiiorum [qux gnidem publicam anctoritalem ha-
parliati intcltigendis , exptodunt ut stramincum neque bucrint, videnturque ab Yvone Carnotensi porte 4 De-
pih faciendum. creti cap, 132 Libellus Ditirnus appeltari) nuttnm ha-

11 Plus ponderis habct, quod Cardinalis Bellarmi- ctcnusest inventum sccnto w anltquius: si tamcn eliam

Respondetur
nus {qni cum hxreticis disputans, adinsignem Theolo- illins et proxnnc sequentium seculorum invcniatur ati-

contrariis', gicarum rerum scientiam, minimc vnlgarem addidit an- quod. Ast Lucas ffofstenius, utSUpravidimus, nnum,
tiauitatis Ecctesiasticx cogmtionem, ueque ac Baronius) privata sattcm ditiijentia cotl-rtum , nce usquequaqtte
vnlgari tunc opinioni subscrihat etmm ipse, in tractatu contemnendum, reperit , unde tum aiia qu.cdam, tum
de Indulgentiis,carum in hac de qua agimus forma Dissertalionis xvi nitnc xxi dirend.r arijumrntnm suinp-

dandarum aniiquitatem probans cap. 3, iis omnibns au- simus; vidimus autem Caput vn idcinqite uliimmn con
ctoritatibus, quas ut insnfficientcs rejiciunt alii. In illis tinere, sicut habebat titttlits, Diversa privilegia Apo-
autem est etiam hic, de quo agimus, tapis, tamquam si stolicse auctoritatis, concessa Monasteriis, Diaconiis
propter antiquitatem titterarum in eo nulla fingi possit et Xenoilochiis : erant vero formulxs diversse xxn, qua-
suspicio fraudis. Libro autem 2 cap. 6 ab Alexandro rum penuttima sic exorditur Dum magna nobiscura
:
de privllegHs
III enumerans Potttiftces, quos constat Indulgentiam ta- insistit pro stabilitate omnium locorum sanctorum locorum
neque mirum videri de-
liter elargitos, sic loquitur : cogitare, ut eorum devotissima? commoditatis pro- sacrorum,

bet, si auctures antiquiores non multos haberaus ficiat integritas; conveuit certe Nos pro ecclesia 111.

qui hanim rerum mentionem faciant, quoniara plu* maximam gerere solicitudinem, ne minus illic lumi-
rima sunt in Ecclesia qua: solo usu sine litteris con- nariorum concinnatio habere videatur. Confirmantur
servantur. Hoc quidem ncmo dubitat, uti nec de ipsa deindc fninli ad tnmina alenda constituti. Qttoil autem
remissione pcenarum pcccatis debitarum, quin eas ex huc spectare eliam posset et seculo xv maxime in ustt

thesauro meritorinn Christt atque Sanctorum solvendi fuit, ut ad sarta tecta, tttminarta, suppel/cclilein, ma-
potestatem habuerit, variisque modis exercuerit Eccte- nus porrigentthns wljutrics Indnlgentias aliquas largi-
! sia : sed quod eam potcstutem sub ista exercucrit forma t retur Ponlifer, quodque maxime ad intentnm fmem

in favorem piorum locorum quorumdam, a ftdctibus ju- fecisset, si alicui eatenus venisset in mentem, ejus in
BeUarmini
fundamentis. vandorum aut visitandorum, negamus exemplis uliis farragine tanta nulta tnvenitur formuta. Similttrr Ca-

stalrihri pnsse, qu& sint secuto xi antiquiora, put ibidem v. De praeceptis summi Pontiiices ad
12 Memorix Roman.r, quibus id constare Bellar- Episcnpos suae ordinationis, de locis sacrisatque re-
responsa conttnet, de drdlcattonibus
minus ait, facile probantur omnes non solum posterioris liquiis, horum petitiones, ct ittius
eorumdem et
esse temporis; sed etiam ful.sitalis convincuntvr in iis dedicandis ccclcsia, oralurio, aitari, baptisterio, vcl eis-
Reliquiis
quas continent circumstantiis. De Lateranensi Tubuta, dem cum po.sl ruinam vel inccndiutn restnnrantur, de-

cujus ftdei sit,jam explicuimus Dissertat. vm nunc xm; que reeondcndis Sanctorum corporibus
vel transferendts

nec (ideltores censeri possunt ali.v quxcumque Indut- vel retiquiis. Apparct aittem quod cum formutx eo
gentiarum a S. Silvestro institutamm jnemoriae, adeo spectantes colligerentur, nutti Episcopo vet Abbati, aut

obsctaw.ut hactenus eas coltegaverit nemo. S. Gregorium atteri lutts toei Rectori in mentcm vencrit ad promo-
absque men-
agnoscimus Stationum aucturem; sed qui hoc nos docuit vendnm 'arn pittm opus, vel ad autjendum cimcnrsum fi- tiime Indut'

dclivm pro tam soienni acttone, lndutgentias pOStulare genliarum.


Anastasius, de Indulgentiis tacuit. Cetera omnia anti-
quitate sua vincere videtur lapis Sergio II impnfatus; aut Pontifici concederc: st enim vemsset, fteri vix pote-

sed ultiime qivbus inscnbitur tinese, quam temere ad rat, ut tali OCCasione non petereut el impetrurent; tt

memoriam transtatorum corporum sint adjectx , vidimus. autem hoc fieret, in ipsis formulis id habcrctur, Iiubelnr

Svibcrtinam Vitam, el canonizntionem, quantaest, fabu- autem ejusmodi nihit.


tam esse, oslendtt Bollandus : nec quidquatn adfertur 14 Quod pornntd Indulgentias Stationarias attinet
aiiud. quod non sit longe posterioris xvi. Matiel igttur, (ab Iusenim huc digressi sumus) has, ne.scio a quo, scd ft'ec obest
qiwd vultjarem.
cum bona Bellarmini semper mihi honorandi venia, non anlc seculum XI primo institutas, curn vutgus ccepis- dc Stntiona-
comprobatum, quod is de quo agimus ususdoceri nequeat set {sictit di.nj tidipsarum Stationum auctorrmS. Gre- rils opinio-
secuio xi prior fuisse; sine titteris autem propagatum gonum Magnum referre; eumque errorem ut certam nem,
per tot secula, quot a S. Silvestro ad secnlum jam di- vcritatem arripuissent Schotastici veieres, ad tradendam
ctum xi fluxerunt, gratts assumitur, et ahsque ulla pie~ methodicc Theologiam magno cum Ecelesia commodo
tatis jactura historice negatur. Non aulem cliam nega- feiici intendentes cunattt, magnamque ex eotaudemjure
optimo
w* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
optimo consecuti; quid mirnm, si disciplinis ipsorum in- 16 Ceterum non obstantibus iis, qux supra disputa-

formato* Pontifices, ettam in eopuncto (quod alioqui non vimus de Pontifxcnm in rebus historicis falltbilitate, mo-
DI9SF.I»-
net manebitque, quod ubi cetera paria sunt Bullis,
TAT. XVII Tkeologicum, sed ffistoricum erat) sua auctoritale per- , ,

traxet int, eo tempore, quo nemo adhuc applicabat animum Brevibus, Constitutionibus, Decretis eorumdem sum-
ervderandU anttquilatibus ecctestasticis, sacrarumqne monim Pontificum, et ' Emi-
cum proportione eliam ,
Debitx autem
ceremoniamm originibus illustrandis. Ergo Bonifacius nentissnnoruin Dominorum
R. E. Cardinalium S. its reveren-

Papa VIII, Pontificatut m annom Chtisti mccxcvhi, etc. etiara extra casum etmateriam fidei autmorum
tix non
detrahitur,
non dubitavit in hunc modutn scribere : Frequenti con- salutarium emanatis, roaximam, saltein intra lineara
Ronifacim 8
confirmarit, sideratioDifl indagine perlustramus, etintra claustra aucturitatis humanae, universi Catholici debent de-
pectoris yolicita meditatione discutiraus, qualiter ferentiam, fidem, ac observantiam. El hanc servant,
Doctoroptiinns Kcclesise sanctee lumen B. Grego- (t \u nibil eornm qus istic dicunlur , aut vera essesup-
rius, dum adhuc interris gereret vices Christi, Pa- ponunlur, in dnbintn revonnit, nisi moti magms ct

triarcbalibus et ejusdem urbia ecclesiis prirao


aliis qucmcumque rationubiiiter movere natis, antca autem
(prout tradit antiquitae) et alii postmorlum Romani minus consideralit aut eatenns prorsus ignoratis ratio-
Pontific.es de Apostolicae Sedis liberalitate mu- mbus et auctorilatibus. Magis aulem eamdem reveren-
nifica, diversorum tenorum Stationarias Indulgen- tiam servant, cum id quod dixi facientes cavent, iis,

tias concesserunt. ha Uie, nulUtsquidem inparticulati qni us nihil opus


!
csl, creare invidiam vel notam apud singularum
fundamenta
epecificans (ut ait Pompsiua Ugonius in discursu suo simpliciores, atque dissimulando qui et quanti fuerint
examinando,
generali vrttvio ad Historiam Stutionum Ronwnarum) aliquando, in po qtiod eontrovertitur puncto, vulgari
sed omnes generaliter confirmans, sub quacumque errore abducti; tpsam tatis crroris originem scrutantur
forma ant tcnorc datas novaeque addens pro tota Qua- ac refellnnt; cum id abttnde salis sit. Hoc autcm nos
drageeima} conflrmat autem (sicut apparel) nt pricio fecisse probant ipsae objectioues, nobis identidcm factas,

concedi ccr.ptas a B. Gregorio, sicut tradit antiquilas : quia ad auctoritatet istas nusquam directe rcspondeba-
qua tamen [ut vidimus) aiiud non tradil f quam San- mus, judiciniles ut rtec convcniens nec neccssarium esse.
ctum i/lum ordinasse ipsas Staliones; tiisi Antiquitatis 17 Dum vero diftnitionibus prssnotatis proxime snb-
nomme intelligamus, uti nunc patsim intelligit Curia, jungit qmdani, de Historiis, quae asummis Pontifici-
spatium cirdter centum vel ducentorum annorum, quo bus aut sacra Rituum Congregatione in divino Oflfi-
errorem istum Romse catpiste facite conccdcmus. cio post ejusdem recognitionem proponuntur quod ,

r
] .i Jntetim ex Ctmfirnwtione illa Bonifacii , erro- eo ipso tamquam canonizata? habendse sint maxime ;

ted probat in
rem quoad faclum GregfJiio ttivolvente, discimus, Pon- si antiquae fuerint, id est ultra centurn annorum :
talibus possc
errare Ponti- tiflci, etiam frequenti considerationis indagine ali- quodque Nullusin Breviariis error modo reperitur,
pcem, quid perlustranti, et intra claustra pectoris solicita hxc an et quatenus vera sint, vidertnt ii qui asse.runt.
mediti tii De discutieDti, "/ iis qua pure historica Non asseruisset id sanc Baronius, ex prxctpuis Bre-
sunt, obrepere posse quidpiam, cnjus falsitas nonobsit viarii corrcctoribus unus, quique omnes de ve.teribus

principali ipsius intento,quod in casu nostro est, fideles Sanctts Ponttftcibus Lectiones ei, quam verosimiliorem
certos reddere de obtinendis Indulgentiis Stationariis, arbitrabaiur ipseque instituerat, Chronologiae aptavit ,

qualitercumqne propositis, supplendo scilicet (quod fa- licet de iliius soliditate non valde certus, sicut in Sotere
ccre proculdubio potcst) omnem juris factique ihfectum. oslendit. Qux autem eo respectu mutavtt, rursum erunt
Atque ita castum manet, quod nonnulli adversum me inantiquum reducenda statum , si nostra ab illius di-
totis nisibus iniorquent, telum, ad manu tenendam an- versa Chronologia recipiatur. Quod si in iis, quaepro-
tiquitatem quorumdam Indulgeniiarum, Ordinis sui xime Ecclesiam Romanam spectabant, potuerunt ez
Bcclcsiis (ut prtttendunt) conccssarum, et per conse- Barotai unitis auctoritate, crrores qui antea non erant
quens earumdm Wcclesiarum
veram in JSuropa <\n- induci; quanto facilius potuerunt andqui, necdum suffi-
stentiam , proeo tempore, quo nequesic solnas dari cienter convicti remanere incorrectit Quid autem?
,

Indulijeutins, ueque talcs Eccletiat extitisse, ut mini- Numquid divini Officn partem non esse dicemus, aeque
jitum. verosimilius cst. (Juod enim eas, quomodoprs- ac Breviarium est, Romanum Martyrologium, quale post
iendebantur ftaberi, confirmaverint Pon-
u-tatis nostrse Primam legendum in choro prsescribitur 1 Numquid
tifices quidam t GregoriusXIII et ClemeDs X, appro- ilt-id pro cn qn.r udcrat facultate recogiutnm cl corre-
non tnmcn baittes Summarium iDdulgeotiarum , a diversis ctam scmel itcrumque non cst'*. Scimus interim nullnm
frustrari summis IVntilicibus eoncesj-nrum fidelibus visitan- esse Januarii ac Februarii diem, in quibus mensibus abs-
intento suo
tibua Eoolesias pmdictas; non facit, ut omnes Ht.r sic que me Bollandus et Henschenius iaborarunl (ut de,
princijiali. erroris ali-
vcie, ut prsttendilur, antiquitut sint concessx; etex- aliis taceamj ubi non unus aut plures ejusdem Marty- qttidin Us
iiterint , ,[ii, r extitme negantur ecclesis ,-
sed ut rologii errores, arguuntur {tacito tamen sxpe llius no- retegendo.
vcrc nunc hobcoutnr, quBB aiitcn nnii habcbantnr quidm, mine quasi inventi m iis unde illuc translatt sunt au«
lialrn towcn < rcdchtntur, In,lulijenti:i\ Neqw mi- ctoribus. Iloc vsro scivit, qui totos Menses a
ilios
rum esl quou Pontificee in hujusmodi sic agere po- capite ad calcem prsslegi sibi fecerat cum Nuntius
,

titcriut, imo volucnnt; Alexander VII; adeo


et quia omiics illss gratix, Apostolicus ad Rluniim esset,
quarum conflrmatio petebatur, respectu hodiernx lar- autetii noii improbavit, ut majorem sstimatorem ac lau-
gitatis, exiguss omnino erent neniinique invidioss, ut- datorem nullutn, et qua potcrat adjtttorem, Pontificem
pote cum nullius prtrjudieio conjunctm. Talibus auiem alium hactcnus non habuerint nostra Suiictorum Acta;
contingeresoletutnemofacilecontradicatjnisi tuncforte, habitura tumen se cntiftdunt in eo qui uunc felicitcr re-
quando in consequentiam adducnntur ad controv gnat Innocentio XI, cujns pedibus judiciisque subjici-
H \s
historicas decidendas, cutn prmjudicio verosimtliorie mus quidquid modo scrtbimus, vel antea scripsimus,
aliumie opinionis. aut scribemus, posthsc.

cv
./-•/„ Saacterum
:

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 137*

CV S. LEO IV
eo, nationc Romanus, ex patre Rodoaldo, Presbyter tit. Sanctorum quatuor Coro-
Al
natorum, Imperantibus Lothario ei Michaele praedictis, ordinatus xu Aprilis, Feria
iii Pasulnih, dcccxluii ; sctlit annos uui, menses 111, dics ui: obiit \uu Julii anno «» 2, »w.
dcdclu, sepultus in ecclesia B. Pctri Apostoli, et Romano Martyrologio ad diclam morti
dicm inscriptus: et vacavit Episcopatus mensem 1, dics xiv.

11 ihii hic ambigunm vet apud aliqnem controversum nedictus successit, non prxcise loqui, sed eum solum
Interpontificii
occurrit, prseter tempus vacantis post heonemSedis, pro mensem vulentur indicarc voluissc, quo toto vacavit
ratio.
quo MS. nostrum suggerit dies xv, annumerato sciti- Apostolica Sedes.
cet die mortis quo secluso remanerent dies xiv, Re- 2 Romanus Presbyter tempore Eugenii Papx III
gius au'.cm,Mazarinianus atque Tltuanus codex (cete- describit Basttiram S. Petri, ct in ea ayens de Ora- Sepultura
ris nihil habentibus) insuper habei menses \\. Horum torio S. Leonis quo, inquit, sicut Ltonum
IV Papae ; in 41

unicum sufficere probatur ex Anastasio, quando initium saepe a nostris majoribus aocepimus, videlicet a D.
Januarii sequentis anni, quo Tiberis exundavit, et die Cencio Prioreet D. Christiano, sanctce recordationis
ejus sexto pervenit ad porticum S. Marci, vocatur ab D. Paschalis Papa II corpus, B. Leonis Papse Pri-
eo mensis quintus consecrationis Benedicti. Berti- mi, et Secundi, et Tertii, et Quarti recondidit :

niant Annales, cum dicunt quotl mense Augusto Leo sicut etiam multi nostrorum vidcrunt. Hactenus ille,
Apostolicae Sedis Antistes defunctus est, eique I>e- in talibus fidissimus ac certissimus Auctor.

CVI BENEDICTUS III

enedictus, nalionc Romanus, ex palre Petro, Presbyter tit. S. Calixli, dejecto (andem

B
obiit
invasore et
ilinatus

x Marlii dcccluiii
1
_,....'
tyranno Anastasio, imperantibus Ludoxico Juniore
Septembns in Doniiniea, anno dccclu
sepultus anle Ibres Basilicse B. Pelri
; seilii aniios u,
: et
et Micliaelc III, or-

menses
cessavit
At""'- 855<"(

ui, dies x, men.t,na 10

Episcopatus
858, an. 2,

dies xiiii.

Tmporis
D ominico die in diluculo,
Apostoli, ab Episcopis, Clero, Proceribus deductus
in basilicam B. Petri enim
instituendam
unquam, longe aliam Chronologiam
id cogitasset

Nthilo etiamminus mi-


sibi intellexisset.
ratlo ex
est, et in conspectu omnium, Imperialibus Missis ror, eumdem non cogitasse, quod tum multa quse acta
Anastasio
cernentibus, in Apostolica Sede, ut mos et antiqua Anastasius narrat, fieri non potuerunt angusto x\ die-
traditio dictat, consecratus ordinatusque est Ponti- rum spatio, quot inter Leonis mortem et Benedicti
fex. Ita Anastasius, postea addens, quod in mense Gonsecvationem in ipsius calculo solum fluxissent,
quinto Consecrationis hujus praeclari Pontificis, id 2 De Jioc porro Pontifice agens Romanus Presby-
est, mense Januario, fluvius qui appellatur Tiberis ter, in descriptione BasiiicseVaticanse qualissub Euge-
alveum egressus est suum: ct in hac lectione concor- nio III adhuc erat, Ilic, inquit, requiescit juxta por-
dant omnia MSS. ad qur
Regia procusa vel
editio tam argenteam deforis, cujus hoc est epitaphiuui ,

cottata est, nec in potuit numerus


eorum ulto legi modestias singutaris indicium.
dici, quo prsedicta inundatio coniiyit. Solumque poni- Quisquishuc properas, Christumpro criminepos- BpBaphlum
tur die Baronius alicubi die vi legit, indeque [cens,
conclusit vi Augusti consecratum Benedictum, aty»e Quam laerymis dignus sit, rogo, disce locus.
adeo post annos n, menses VI, dies x, obiisse die xvi Hac gelida Praesul Bknkdicti s membra quicte
Februarii : male utique supponens, non currentem, Teriiis en claudit, quaasibi reddathumus ;

sed exactum mcnsem quintum censeri ab Anastasio ; Quodque fores tectus servat sub teginine saxi,
nec examinans an dies vi Augusti eo anno Dominicus lndignum sanxitse sociare piis.
fuerit, quod si examinasset invenisset Feriam mfuisse. 3 Joanna; Papissa? fabutum, qu.r nonnullis Anas- Fabula Pa*
C' a issie P erslri ~
a
oita™,!Io
Baronio.
Q uod autem *Hij inquit idem Baronius, Consecratio- tasii exemplaribus, etiam in MS. nostro infarta leyi- i'

nis ejus tempus, ex quo incipiunt anni Pontifica- tur, explosam qui votet videre, habct inter Catholicos,
tus numerari, rejiciunt ad Kal. Octobris, non in-m Leonem Atlutium, Phihppum Lubbeum, aliosque ; in-
venimus cum prorsus his, quse ex Anastasio hujus
; ter heterodoxos, Davidem Btomlelttim. Simitiler rem
temporis scriptore recitavimus, adversentur. Miror eamdem tractavit, atque eliam ad vulgi captumdiludde
sane, cum hsec tcgo, dicere Baronium & die Consecra- explicavit, nostra Teutomca iinyua, P. Cornelitu Ua-
tionis numerari annos hujus Ponttftcatus ; nec coyi- zart, ad catcem Triumpht Romanorum Pontificum de
tasse idem xqualiter valere in omnibus Pontificatibus imposturis et calumniis hxrettcorum : novtssimus vero
prout Registra omnia Pontiftcatia testan possunt. Si omnium Alexander Aatatts, chyanter xqtteac brcvitcr.

Nobis
138* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
Nobis vel solius Anastasii textus sufficit: sicenim apud advenientibus Legatis, et Anastasium obtrudentihus,
A
eum legitur. Ubi hac lucesubtractus Leo occubuit, turbatse ad dies paucos ; rursumque desiMetttibus a co-
BF.NEDIC-
Ti:S III. rnox omnfsCIerOfl cunctusque Senatusac populus... natu Lcgatis , compositae ante finem hebdomadae

Calisti titulo properantes.... et Benedictum ex eo- sextze, et ligilimse drsideratseque Consecrationis Ixtitia

dem abstraliPJites.... in Patriarchium Lateranense proximo Dominico tenninat.T : ut ne vcl unicus quidem
perducentes. Pontificali solio. ut mos est-..posue- dies invenialur vacuus illtfemineo monstro, quod nnpu-
rmif . hisque peractisdecretum componentes... dens fabricavit scuriililas, effrxnis mcnliendiadornnvit
invictissimis Lothario ac Ludovico destinarunt Au- libido, sutcepU ignorantia, pervicacia defitndit, cotttra

gustis. Fuerunt autrm rc& qufetSB, dum Imperatorum cv/ctioncs ittnutneras et tttce meridiana clariores.
cjpectatur responsum totis quinque hrbdomadis ; sed

CVII NICOLAUS I

Ab an. 858 "icolaus , nalione Romanus, ex palre Theodoro Regionario, S. R. E. Diaconus,


ai 867, on.
9. mcn. 7,
dtts 19.

Bar. m. 6,
d. 50.
N
i\.
[mpernniilnis Ludovico Juoiorc

Liationis

menses uu, diesxix:


Dominicac, feria
ol>iit
ui
ci

ante Dominican
Miclciclc

xn Novembris, Indiclione
EEI onlinalus, xxu Martii festo
Pulmarun anno dccclumi
, anno dccclxuii,
sedil
Annun-

sepultus anie
iinnos

fores BasiJicac B. Petri : el cessavit Episcopatus mensem \, et dicm .

E
B

Citie Ordina | riusq uam moreretnr Benedictns, Roma Ludovicus collegit, a litteris Siricii Papx incipiens. Sed plus
tionts causa. Cae nr discesserat, inquit Anastasius ; et ejustrans- videtur voluisse Nicolaus, et veris illis indubitatisque
itum eum eognovisset, concitusad eam reversu«est. Drcretalibus ettam accensuisse omnes illas anteriorum
Cinn igitur MS. noslrum, eolum hac parte correctius, Poniifirum, qttas veluti Romae deperditas ei in fftspa-
exprimat tempua vacantU anle novam Ordinationem nia repertas, Isidoriana collectio insuper habet, seculo
Sedis, tdque die^um xv dumtaxat, annumcrato etiam primum nominari ct legi
vin exettnte vel ingredicnte ix
dif quo obiit DeCBSBOr ; probat fquod alioqut e.r ipso cozptas : sic ut scripta eorum
enim pergit. Absit
Anaslasit mntr.rlu vidrtur consequcnsj snbitam fuisse quoquo modoparvi pcndenda ducamus, quorum vi-
Benedicti mortem, nec patrimonii Apostolici fines deraus Deo auctore sanctam Ecclesiam, aut roseo
egressum fuisse CsBsarem, qui potueiil rediisse tamcito; cruore floridam, aut rorifluis sudoribus et salutari-
linnr ipsam itiiirris remetiendi brevitatem \n bus elonuiis adornatam. Nam qnos alios habuit Ro- non potuit
rt

nmsii fuisse, quod redire dignatns sit, alias per


„..„.-,,,
mana Ecclesta Ponlifices Martyres, ntsi eos sub quo-
. . . 605
t
nequidem
a „ nos
Lnjatttm intnfittnrus Consecrationt. rum notninibus tunc circumferebantur, et passim ab 600 canont-
S Simt autrm in nostro MS. reperimus Interponti- omnibus suscipiebantur ut vcrx, Decrctates Epistolx, zare >
Tempus Pontl
f,ni dies, •"' &\ fniitiniicm ipsius Pontiftcatns, in nullis nunc autem convictse tenentur suppositionis certissitiuet
flcatus.
exemplaribus ad initium Vitee sine aliquo errore descrip- Qtns interim hoc scicns dicere audeat Decrctales tllas ,

t accurate notatum ad finem vitss exktben ria indifferenter omnes habcndas pro canonaati ,
quia
MSS.Pai itina, Regiumsalicet, Mazarinianum,Tfiua~ omnesindifferenter laudavit Nicolaus; et quia easdem
nuni,subbiic clamula : Et cessavit Episcopatus ejus, pootea in Drcretnm Gratianireceptas, passtm laudarunt
annorumiX, inensiumvn, dierumxix. Proquotrmpore allrgaruntqtte non solum Canonici jnrts Magtstrt iti

Hanmius, r.r vulgo rditisad itiittnm nolis, hnbct, an. IX, scbolis, sed etiam Pontific.es Romani in suisrescripliset
mensea VI, dies xx ; alii menses n, alii annos n : deftnitioiiibus ; nihil quidem approbantes a fide autmo'
ipsa denique prssdicta MSS. uti et MS. nostrnm, in ribns Eccleaix abltorrens, in eo tamcn quod facti erat
C principio ponunt annos vi, menses ix, dies xn. Ma- culpani. Qnis
ct kistorix onniino crrantes ? scd citra p
rmiius Scotus itnnos \\\\, dies ix qux ingcns confusio
:
enim a Romanis Pontificibus, in quanticumque mo-
n depravatio numerorwn, exista clausula ipsorumque mettti negntin, majorem exigat distinctioremque rerum
rrrum oidtnr apfr comgitur. pnrteritarum scicntiam, quam sua cujusquc fercbant
:\ Epitaphium, Nicolao Secundo male attributum, tempota? attt cur debuerunt ilii dubitare de fttctis, de
tt Bpltophlwn ft huic Prirao magis conveniens, ejusmodi nobis Baro- qntbns tunc nemo dubitabat ? Talia vcro erant Baptis-
nius r.ilnbrt.
mus Constantinia Stlvestro susceptus, Tkttrtftcatio
Oonditur hoc antro sacraa substantia carnis Marcelhni Papae cum rcsponso Concilii Sinnessoni,
PrBeaulis egregii Nicolai, dogmate sancto flc denique absolutio Pohjchronii Hicrosolgmitani Epi-

Qui Eulsit ounctis, Mundumque replevit et Urbem. scopi, de quibns altbi egitnus, qnaeque similiter a Nico-
Intaotis membris, castoque pudore
nituit : \a.i)allegantur, contra Phottnm abdtcationemqne Jgnatii,
Qun docuit verbie astuque peregit opime : et pro asserenda suprema Romanx Ecclesix auctoritate
Sidereaa pleous mansit doctusque Sophiaa, fulelibits orthodoxis aliunde certissima. Qnare non ma-
Ccslorum olariaqum servat regna triumphis, gnopere pcccavcrit, qnisquis alleri citicumqnc Puntifici
l't regnet soliis Procarum per secula notus. simile qutd accidisse dixerit, non dtjudicando faclttm
\ Daoretales epistolas, quas Beatissirai Pap» decretumve Pontificis ; sed, examinando veritatem
Qttod dtcrcta-
diversis temporibus ab urbe Romana pro diverso- exempli, quo factum statutumque aliquid assentur.
trs ohmm ruui Patrura consultatione dederunt, venerabiliter
5 Profecto si Sardicense Concilium, ipsis etiam
indlfftrmttr susoipiendas, mandatwat olim Qalasius Papal; eas Grxcis trrcfragabilc, et sanctorum Pontificura Cuele- m ultoiidnu*
suHeptrit
sciliat tntclligens. quas dumtaxatet antiqnitus sancta propter 1»
Pitcolaiis, stini, LeonisseuGelasii instituta, in S. R. E. arcJtivis
gentiat.
Romana Ecclesia conservans (nti bquitur Nicolaus imhibitauter rccondita, adversus Ordtnationcm Pltotti
ftic I in Bpistoia 47 ad Qallim Episcopos) nobis quo-
non nllegassct Nicolaus; scd eorum loco usus solum
que custodiendas mandavit, et penes se in suis ar-
essct auctoritatibus Sanctorum Martyrum atque Pon-
chivis et vetustis rite monumentis reconditas vene-
ttficumEvaristi, Alexandri atque Xysti, quatenus
ratur. Talcs liauddubie cratitquas Dionysins Exiguus
eorum Decretalia scripta vere haberi tunc credebantur,
nihit
: ,

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 139*

nihil egissenunc censerehtr; gratisque Photio ac par- mcccclxxii ; proitt etiam fecit Joannes Stella, Saccnlos D
tiariis ejus intonuisset haec verba, Si Decreta Roma- Fenctus, usque ad Julium II et annum mdiii progres- NICOLACS 1.

norum Ponti6cum non hahetis, de neglectu atque stts : sed invariato sfijlo antiqtiorum, Anuslasii opus
incuria estis ar^uendi; si vero habetis et non ob- coiitiiiuuiitium, qitorum primusnobis ignotus sequentium
de temeritate estis corripiendi etarguendi.
servatis, duorum Pontifieum vitas descripsit; reliquaspostannos
Promde xque aut magis gratis eadem ostentantur in trecentos addidit qutdam Petrus Bibliothecarius, in
fronte atjusdam Appendicis, ad terrorem incutiendum Paschalis II Ponlificatu, post annum mxoix, ea nur- Petrus , Pan-
iis, quibus nutla nomina Stephani V, Leonis IV, rans, qu.v vidit et quorutn pars magna fuit, idque in dutphus
alieno temporl
per conniven-
Adriani II, Sergii III, Alexandri II, quorwn saipta prima persona : ex quo apparet ejus tuhorem a Mar-
tiam adscrt- nec falsa unquam exhibita fuernnt, ttec vera exhiberi tino II usque ad pnrfatum Paschalem II, multa sin-
ct alter
plas, potuerunl, nequaqttam sufficiunt, vt quas pnvtendttntur cerius transcriptum liaberi in MS. nostro, quam faertt
Petrus
dedisse Indulgentias recipiam velut certissimas, et hu~ ttanscriptus ab eo quem habuit Baromus in Vatieana
mana saltem fide, qnanta potest optari , subttixas, Biblwtheca Pontificix historix- contiiiuutorcm ; unde
proptcr tneram cutiuiventiam Clementis X, Pauli V, iisdem quidem verbis pleraque, sed tameti in teitia
Gregorii XIII, aut ipsius etittm (si credere luhet) persona habet : ut ex eo non possit tam certo cognosci
SixtiIV; ideo solum, quia illis non venit in mentem Auctor, quam ex MS. nostro, cui etiam subservivit
nomina isttec expungere, vel dulitare dc ccrta satis continuatio Pandulphi Pisani usfitte ad Iimocentiura
saentia suggerenlium tpsa. Non potest sex vel septem III circa inittum seculi xin, atque alius Petrus, C»>'!i-
seculorum inconcussa credulitas nunc canoniiare lau- nuator Pandulphi, itsque ttd Urbanum V sivc annum
datas ante. annum dccclxvii a Nicolao I Decretales, MCCCLXII.
nec efficere ut Eruditi pro canonhatis eas habeant, 7 Est atttem Petrus in plerisque tam siccus et jeju-
hujtts stytus.
eorumqne esse auctorum crednnt, quibus adscribunlur, nus, donec ad sua petveniut tempora ; ut ssepe ultttd

licct ad disciplinse ecclesiasticx cttusam tantopere fa- nihil liubeat, quam nomen et palriam ac ditrationem
ciant, et dicemus, quod alicujtts Ordtnis antiquitas seu Pontificatus; diem autem Mortis afqtte Interpcnitiftcu

historia, quia nititur Indulgentits nulltus consequentix quidem nomtnet. Atque tttinam saltem
spatta nec semel E
ettam inverosimiliter alleqatis, pro canonizata ha- niuncros annornm, mensium, et dterttm, qiiibns niiits-
benda sil? quodque Catholici universi eidem, saltem quis<iue Apostoliv.r Cullieilne prxsedit, itn jhichlcc
canonizabl/u r
historiaipsis iutra limites humanae historiEe, parilem propoHio- transcriptos vcl invcnisset ipse vel Auctori MS. nostri
innixa: -

naliter debent deferentiam, fidem, observantiam, uthos saltem teneresemper et sequi posw-
tradidisset,

quam Bullis, Brevibus, Constitutionibus, Decretis musi Sed quetnadntodum vitiatos numeros quandoque
etc. Summorum Puntificum etc? Vt quid autem potttit invenisse, sic et ipse in eisde^n fuisse a postens
additur, Saltem intra limites humanae historiae - vitialus, prius quam ad Auctoris MS. nostn matius
Numquid hocnon est evertere totum,quod prima fronle veniret.

strui videbalur ? Cum enim milla httmana historia, 8 Adhibebimus njitur eliam altos aliquando in subsi-

etiam quatentis in Bullis Brevibusque attingilur, plus dium, eos scilicet qiti Pontificum nominibus, spatium Alti script9-

habeat auctorilatis aefidei, qnameasint itnde huhentttr quoque regiminis adscrtpserunt, quales sunt Ilerman- res Catalogo-
rum quatenus
primutn testimonia ac fundamcnta, si hxc probenlttr aut nus Contractus, Marianus Scotus, Gotfridus Viter-
hic adhlbitl.
falsa esse, aut jure suspecta, vel aliunde insit/ficientia, biensis. Primus anno mliu florttit, secundus obiitanno

quid illam juvant Bttlix ac Brevia; maxime quse mere mlxxxvi, tertins integto seculo post secundum super-
recitative procedunt ? Quid hspvodest simplex temporis fuit. Idem fecerunt, Anomjmus auctor Compilationis

longioris credulitas, quatulo pro falsitate contra verita- Chronologicse «57«^ ad annutn mcccclxxiv deduct;e,
tem nulla datur pr&saiptio? Ilitistrium veterum scriptorum tomo insertus a Joattne
6 Sed redeo ad Catalogum Pontificium, qui quate- Pistorio ; et Wernerus Rollewinck in Fasciculo
nus ab Anastasio Bibliothecario continutttus habetur, temporum, usque ad annum mcccclxiv protracto,
Anastasii
Catalogum hic in Nicolao deficit ex judicio Onuphrii Panvinii, licet Qui omnes aliique Chronicorum soiptorcs USUi nobit
flnUum. itle adhucdicatur floruisse usqtte ad annum dccclxxvii. erunt ; ut qnando procedcndum ex conjecturis 61'it,

Dimissitm vero ab eo opus ad suum usque tempus con- inter dtffcrentes numcros, seligamtts eos unde commo*

tinuavit Guilielmus, itidem Bihliothecarius. Sed haec dior chronotaxis exurget, confurmiorquc certioribus

conlinuatio utinam extaret integral Nunc ex ea super- monumentis, qux hincindeseseofferent; et intraquse,

sttnt dumtaxat illustria duo fragmenta, tle Vttis Ha- tamquam terminos a majnribtts constittttos, it nulla ex

driani II et Stephani V honam partem continentia. causa revellendos, contineri debebunt conjecturx nostrie;
contimtant
Guillelmus, Defectum supplebit nobis insigue MS. in nostro Musjo tanto majorem verostmililudiitcin habttur.r, quanto et

asservatum, cujus Auctor seriptas imbis reliquit Ponti- j>r,cscripIos ub alits vumciw servabunt nic/nis, ct tid

Martinum V, stve aunum Chmti prxdictOS terminos attingent feticius. Interim liceat
ftcum vilas usque ad
ac tantisper hic,juvandi amtci causn, respirare.
mccccixxi non sicut Platina, qui proprio
:
sttjlo

martc Ponlxficalem historiam contexuit ttsquead annum

DISSEUTATIO XVIII
De lingua Slavoniea in Sacris, apud Bulgaros Moravosque recepta hoctempore ;
ei Apo-
stolicse Sedis ea de rejudicio.

MJi**rrtalioms hujus occasionetn el argnvwnlum prxbuit conducibiliafutura, eliam p/rsuasam sacrs Rituum
istic
""'' milu exs l,e '""' ii ""'^ Socielati noslrx,]irxsi<rlim Beltji- Congregationicupienteapprooationem Missaiis Romani,
JfST"'
Sincnsis
c,r ' <"'<"'n'!« R- P- Philippi Couplet, mei quondam in litiens Sinensibus eu fine excusi, ul quotquot iitiem
Theologia Lovaniensi condiscipuli, ex Smis in Urbem Utterit uiuulur tjentcs, tam intra quam extra Clunam,
Procuratoris pro nova ibidem Cltr:stianitate, inter alia pula Jupones, Cvreani, Cocincinenses , Siavienses,
aluque
140* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
otiique sua quique lingua Missas ex eo possinl cele- a B. Hieronymo asserentes, eam observant in divi-
brare, tublata Mceuitate, illic pene insuperabiti, ad- nis Officiis celebrandis. Unde ut illis efficiaris con-
DISSEB-
TAT. XVIII discendm primitue linguse Lallnee. Etenim id intetli- formiSj et terras consuetudinem, in qua existis

gens, recordatus conttntto r,n?n, similiin causa actorum Episcopus, imiteris, celebrandi secundumdivina
Romst. sub Nicolao prrmisso, qm Slavonia- Apostolos preedictam lit^eram a nobislicentiam postulasti. Nos
Cyrillum atque Methodium adse venire jusserat, alta- igitur, attendentes quod sermo rei, et non est res
txplicatur tumgue ab Uedem S. Clementis Pnpx corpus acceperat. sermoni subjecta; licentiara tibi, in illis dumtaxat
ffttamodo sub partibus ubi de consuetudine observantur preemissa,
Recordatus eum rtiam, quomodo ejusdem Nicolai suc-
fuuti/nf
ceetori Hadriano ct Cardinalibus ejus peregrinum (dummodo sententia ex ipsius varietate litterce non
Umlnitno -'

acciderat, gnod intelligerent prxdictos Apostolicos viros laedatur) auctoriUte prsesentiura concedimus postu-
psUse licentiam Cunonicarum Sorarum Missa- latam.
rumque Ofjicia, proprio conversarum u u nationum 4 Apporet litterae nomine, non solos characteres
Aitctorent
idiomate, ceUbrandi. Referuntur ea ad ix Martii, in intelligi, sed insuperet prscipue linguam characteribus
Slavonicx
eorumdem Sanctorum islic cditis Actis secundis, etpro talibus expressam, scilicet Slavonicam ; agi autem de,
vemionis
tnniii DCOCLXVI sic uurrantiir pag. 22, Tom. t, dicti textus Latim iit ipsam versione, Hancquod c S. Hie- ttinont/tnum
esse,
Mensii ronvmo habere sc assererent Clerici Slavonici, ex
2 Apoatolicus et reliqui Rertores Ecclesiac cor- ignorantia temporum manifesta natum errorem indical,
actum stt de ripiebantB. Cyrillum, eur videlicetausua fuissetin Ut cnim non dicam, qund atiundejam habeamus, insti-
Ptultcrio ct
Slavonica lingua Horas Canonicas statuere. At ille auctorem fuisse Cvrillum pranominatum,
tutionis talis
BftiiaH
slavontco buiuiliter reaponden dixit: Attendite vos, Fratres quadringentis qundragmta annis Hieromjmo posterio-
el 1 lominij sermonem Apostoli dicentis : loqui variis rem; ipse S. Hieronymus, Itcet in Dalmatia natus
lin iii nolite proliibere. Secutus ergo Apnstolicam sub annum ccclvi, puer tamen ad studia Romam
doctrinam, [linguam], quam impugnatie, institui, missus, numquam amplius in patriam rediit : atque ut
At illi dixerunt: Quamvis Apostolus loqui variis rediisset, et in civium suorum graiium facere aliguid
linjjuis pcrsuascrit, ihjii lamen per hoc, in ipsa quam voluisset, non potuisset Slavonicam versionem condere,
statuisti lingua, divina Bolennia, voluit decantari.* istic inutilem futuram. Siquidem Slavi, quoad vixit
Cum autem propter hujusmodi institutionem plus Hieronymus, in intima latuerunt Scythia, primum inde
et plus apud eos cresceret altercatio; B. Cyrillus egressi,Dalmatisegue, ttiyrico etPannoniis infusi sub etror guidem
dictum Davidicum protulit in medium dicens Scrip- : Imperio Justiniani Senioris, annis circiter triginta aut fuit,
luin eal eeim Omnifl lingua laudet Dominum: et
: guadraginta post morlem llieromjmi, anno ccccxx vita
si omnis spiritua laudando magnificat Duminum, cur funcli. Excusabitis tamen Clericorum istorum error,
me probibetia sacrarum Missarum solennia et Ho- indc natus videtur; qucd Cyrilli versio, facta esset se-

rarum Slavonics modulari? Si quiilem si quivisse- cundum vulgatam probatamgue in Romano Patriarchalu
inus illi pnpulo aliter aliquando cumceteris natiuui- Hieronymi versionem Latinam. Licet enim Grrncus
nibus Bubvenira in lingua GraecavelLatina, omnino esset Cyrillus, Slavoniam tamen, in gua prsedicabat,

qU83 reprebenditis non sanxisseru : sed quia idiotas sciebat antiquitvs juris exse Romnni; adeoque Ecclesix

viarum ! ei totaliter eas reperi et ignaros, solura Romanx aptare sc vofuit quatenus poterat, eidem red-
hoc ingenium almifiua saneti Spiritus gratia cordi diturus gesti a se muneris rationem : quam etiam Jlie- scdadcausam
nieo inspiravit, per quod etiam innumerum ponulura ronymianse versionis nomen fortassis in lituio legi voluit impertinens:

eorumgw Doo acquisivi. Quapropter, Patres et Domini, cogi- Sanctus, quod Clerkos ilios deceperil. Verum nt l/i

usus approha- tate consultius, si institutionis mem normam lianc decepti, etiam Pontificem traxerint in errorem facti,
tus:
expediat immutare. At illi audientes, etadmirantes non idco tanien miuns ftrma manet principalis ratio,
tanti viri industriam et fidem, studiosa dcliberatione qux Innocentium movit ad postulatam gratiam conce-
prsehabita, statuerunt, supradicto ordine et sermo- dendam, quod sermo rei, et non est res sermoni
ne, initlis partibusquas B. Cyrillus Deo acquisie- subjecta; conveniatgue Episcopum ci cui przficitur
rat, sicut Btatueret, Canonicas horas cum Missarum Clero conformem effici, et terree consuetudinem
Bolenniis ita debere defnceps celebrari. Sactenus imitari.
Vita il/ti : ikc nlia conditione ordinati fuerunt, quos 5 Eadem epikia usa erga Ruthenos est Ecclesia
secum adduxeral ex discipulis suis S. Cyriltue, et Grxca, posttjuam eispermissos Constantinopoli prxdi-
dignos esse ad honorem Episcopatus suscipiendum catores ChrUti ftdem tradidil cumOrxcis ritibus exer- Grxcl etiam
Rit/henis
censuerat [utidicitur in alia eorumdem Ftta) guam ut cendam : guod factum esse sub annum millesimum, tndulserunt
Stavonice sacra facercntipsi, et aliis deinde ordinandis quando Consiantinopohtana Ecclesia optime unita erat lingux $v&
Presbyteris facienda traderent. Eadem omnia qux Romuux, ante tomum Majiad Ephemerides Gneco- usum,
i

tUpra, "- pene Usdem verbis t teguntur in Lectionibus moscat docui. Sua enim ut littera sic et tingua propria
Breviarii Otomucensis, in festa prsedictorum (qus ipsa quogtte Slavonica est) agere permissi sunt,
Sanctorum, atgueetiam nunc sicaguntomnia, non tantum schisma-
\\ Joannes Papa VIII, anno dccclxxx, Epistola tici sub Moscorum Dominatu, sed etiam Catholui sub
2'u ad Sfentopulchrum, gloriosum Comitem Mora— Rege Potoniae, Negue dubito quin si Reges Danise ac
Joannts 8, via, scribens, inter alio sic ait... Nec sanea Hdei vel Succi.v aliigue Principes Septemtrionales, apud quos
doctrinas aliquid obstat, aiveMissas i i Slavonica lin- cnm kseresi Lutherana usus invaluit Missam patria
gua canere sacrum Evangelium vel Lectiones
flive Ungua celebrandi; subjecta sibi regna et provincias
divinas novi el veteris Testamenti, bene tranelatas vellent ad Catholicam unionem reducere, salva licentia
et interpretatas, Legere, aut alia horarum Officia hactenus usurpata; haec eis relinquenda essetab.-Jposto-
omnia psallere quoniamqui fecittres linguas prin-
: hca Sede, pro tanto bono libenter toleratura condttiones
oipales, Hebresam Boilicet, GrsBcam et Latinam, longe etiam graviores, modo ese non officiant integritati
ipse crcavit et alias oinnes, ad laudera et gloriam ac puritati va w fidei.
auarn. Conseguenter autem apud fiaronii Continuato- 6 Quod partibus, ubi ohm Latina in lin»
si istis in

rem Odoricum Raynaldum, od annum ChrisH hccxlviii gua Sacra fiebant, eademque iingua etiam nobilitati ac
et Innocentius idemque vide-
A confirma- num. 52, extat Innocentii PapaelV tpistola,adqu6m~ clero notisHma est, permitti posset usus Teutonicae, tur Sinensibus
rtint. dtnn in Stavonia Spiscopvm, data Lugduni iv Kal. propter faciliotem reductionem vulgi indulgendum,
;
quanto id potius
Aprilia auno PontinYatus v hisce verbis : Porrecta videbitur indulgendum Sinis, Japoniis, aliisque cuttis-
nobis tua petitio continebat, quod in Sclavonia est siims nationibus, Latinam penitus ignorantibus, nec
littera specialis, quam illius terrae Clerici se habere eam nisi difficittime docendis? Judicium plurimorum
virorum
, ;,,

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 141*


virorum sapientium esl, nullas lyrannorum perse- dium sit unius cujusdam idiomalis communicatio in
cutiones suffecturas in Japonia fundata
fttisse, si tsltc Sacns, lugubri satis argumento monstrant Ecclesite
felkissime DI8SEIVT.
Ecclesia per se sttbsislere poluisset , Orientales plerxque. Nec enim illis quidquam profuit xvm.
rtec eguissel Episcopis Sacerdotilmsque ex Europa ad- familiaris cunctis usus Grxcx lingux, Latinis neqita-
vehendis, interim dum sic advecti
guod nec ri-
diu nequibanl latere, quam ignotx, quo miniis inter se et a Sede Romana Rltlfll guidem
et ne de novo inveherentur haud difficulter prohi-
alii idenlidem dissiderent. Quin neque in diversitalcm ri- diversitalt
bebatur. Avertat Deus, ne idem aliquandocontingat in
luum, qua ChrisH Sponsa, varktalibus ainicla, velnl imputandum.
Cltina .' Ne conlingat atttem videtur caveri poss- , si pohjmita veste refulgrt, infelicilatis istius invidiam con-
Latinx lingua>, pritis morose operoseqne discendx, ne- jecenm cum ahquibns censeo lamen ut ad
rituum
;
cessitate sublata, et incerti posl annos plitres successus mulutionem, cogendi non sunt, qui ab olim assueverunt
difficultale, ad Episcopalia ac Sacerdolalia munia as- diversis ac propriis nec minus sanctis
; sic iis qui noviter
sumantur indigenx, setale provecli , virtute probati ad nos accedunt non alios rilus esse proponendos quam
prudentia consummali, et congruam in communi pro- gttilms Romana Ecclesiautitur,modo iiad illorum
mores
vinciis omnibus lingua litleraturam adepti , tradita stbi prudenter aptentur modica alteratione permissa its in
,

sacra patrto idiomate celebraturi, altisque a se instilu- rebus, a quibusnon depcndet valor et forma Sacramen-
tis successoribus itn celebrinda li ansmissuri sicitt lorum, el o/fendkulum nasci posset.
,
fe-
ccrunt prxdkti Discipuli Sanclorum Slavonix Aposto-
9 Quxret hic [orsilan ex me uliquis qui fieri polueril
lorum, Slavi ipsi et Latinarum Grsecarumqtte liiujua- ut Picti Hiberniqne primum , deinde Anglosaxoiies i:i Qui factutn
rum ignari. Brilanitkis iitsulis, tum phtiinue ad Septemtrionem ut in Occl'
7 Non est meum prxscribere Sacrx Congregalioni nationes, ftiermt ad fidem Chrislianam instttulx ab
dcnte Latina
tittgua fere
et exemptls de Fide propaganda, quibus mediis uti debeat ad Gen- hominiblis Lalinti solttin lingua iitetttibns, non potlieriut sttff.cerit ad
Aposlolorum tium conversionem tamen commune consulcre
; licel in autem vcl Grxci inler Sgros, Persas, /Egyptios alwsquc satra,
subntxum,
et cum omni qua par est stibjectione proponere, quid jam sibi subditos, vel Romani inler Grxcos celerosque
Romanis Ponlifkibus olim ea in re probatum fueril
E
cum ipsk devictis populos , sic slabilire suam ipsi
quidque plnrtum maximarumque regionum albarum ad Ihtguam. Respondeo, causam mihi vtderi, quo\l primo
messem vota poslulenl, explicare. Hoc ergo eliamdictis nominats gentes nullum vel exiguum omnino studium
addiderim, annuntiandi Evangejii exemplum prxstan- ponebanl in liberalibus artibiis linguaque cxpolienda,
lissimtim dalum ab Apostolis videri quibus in totnm lolee iiitentte exercitw armortim.
; Dedignanlibus ergo
muntlmn dispartiendis, non hoc concessit Deus ut sua Ronianis eariiiitdem sermonem
, atldiscere , nec nisi
Galilsra litigna loquenles intelligerentur ab iis ad quos Laline agenlibns publicc privatimqne, barbaris vero
venirent popttlis, sed
e conlra audiebat unusquisque eos Romanas elegantias e contrario affeclanttbus, prtvvalebat
loquentes lingua sua in qua nati erant. Illi vero etiam gentis dominatricis Vngua ; vetsa autem post-
ecclesiorum a se conslitutarum regimen deinde par- modum forluna, Romanoqite Imperio per Golhos,
lientes inler discipulos , qtios maquaque in proviucia Francos, Wandulos , Saxones , Lottgolmrdos, aliosqne.
stndio singulariori informaranl, alio atque alio profwis- id genus barbaros divtso ; victores ipsi in deviclorum
cebantur prout se dabat occasio ; tanltimdem etiam ibi mores cultiores non delrectabunl quaJamtenun transiri
facieutes, neqne necesse habentes expectare sibi ex funde natse stml hodternx ex Latina depravata in Ita-
Paleestina successores. Providerat quidem Divina Sa- lia, Hispania, Gallia vulgares linguse) qttcm adnwdum
pientia , ut polentissimis duobus Imperiis Grsecorum olim Grxcis quoqtte sub Atexandro Magno eveitissc
guamvis in
Latmorumque in unam coaclis Monarchiam , Ecclesia novimus, ut patriorum morum simplicitate dimissa in
fmperio Cbrisliana, inlra httjus terminos ptitnum polissimumque Persatum habilum fastumque ac linguam deelinarent.
Romano Latl- fundanda, duabus dumtaxal linguis egere istic videretur. quotquot in Perside sedes fixeranl : idemque etiam
na et Grstca
Qttia tamen non eadem Grxcx, qux Latinx, fuerat nunc evenit Turlaris, Sinici Imperii occupatoribus.
fere su/fice- iu
rent. sui propagaiione felkitas necesse fuil ut Stjrts, Persis, 10 Ast longe
; aliler aclum in aliera versus Orknlcm
/Egijptiis, Armentsque patnartim linguarum eliam sub MonarchiiT Romanx parte : ut enim a Grxcis ad Ra-
exlerno dominutu retiiienlioritnis, in Oriente
earumdem usus relin- manos, non e converso, descenderant artes sic ipsimet ;
ptitrlbits opus
qaeretttr in sacris, qualis hodiedum perseveiai. Its Roinani Grxcam linguam xstimabant prx sua qitare , fuerll.
aulem qm extra Monarcbix Romanss fines per Asiam nec conali snnt ea abotita Latinam inducere : sed Grx-
alque Africam lalissime diffundebantur poptilis mullo , cam ipsimet discebantstiutwsiiis, el Alexandriatn, Anlio-
magis oportuit similem usum relinqui stcul et faclum chiam vel Athenas
,
, lillerarnm Grxranicururn sludiis
esse constat a S. Tltoma el ab alus, qui forte inter ceteltres urbes, mtltebant Itberos eritdkndos. Gr.rci suni-
ipsos ftdem pra-ilkuveruiit Aposloltcis viris ; quod in liler, lieel Syriam, Perstdrm
, el /Egypltitn imperio
nostram usqtte erlalem leslanlur Chrkliamsmi reliquise obtitterent suo, tamen quia Gentes ill v priores ipsis ftte-
apud Abyssinos in /Elhiayia el Thom.vos ad Melia- , rant iit aitibus litlertsque excolendis, ideo ipsus non
porem in Indta, idiomate patrio sacra (aclilantes. polueruttt tolas traducere in linguam suum sed sub
;

8 Quod atttem, sic ptopagata plantalaque in prxci- ipsis, xque ac postett sub Ritmanis, lingua; illuium
puis omnibus veteris orl/is regiombns apud tam nalionttm ftierunt saltem a vulgo conservatx
fiiles, , non solitm
mtilias nationes lapsu temporttm vel omnino extincla, in potilkis rebits sed ettum in sucris : heec enim sua
vel per scltisma fuerit dilacerata aut hxrestbus iuqiti- qtia-qu.v lingua perrexerunt facere, et quatenus Chri-
nala ; id sane non debel isli lingtidium divetsiluli stitniii fides adhuc nuinel pecguut Sijriuca in Pul.es-
magttopere udsertbi, quasi prtpter eam difficths (iierit tina, /Jritieiiu ui Armema, Coplka ttngua in /Egyplo
n 'oue ftlnc comniunkatio cttm Romana Eolesia, unde oportuisset uli. Mnlto aittitu mugis idfecerunt alii cultiores versus
mctuendum omnes tamqnam a capile vegetari
scttisma, : sed impulandum est Orientem, quando atl eas iransiit Cbristi fides, ut
Bntcanico
parlim longinquilali locorum, parlim legtwrum ac supra di.it. Heecporro iola rutiociitaiio etiuiit nuncpro
sintle, reritm ptiblicarnm conversionibtts ex beneplactti
divini Sinensibus, Japoniisctc . mililat : utpote ingeniosissimis,
tnsrrtttabili judicio permissis : adversus
quarum eausas, nec unquam persttudeiulis ui exleram aliquam linguam
enormia scilicet populorum peccala, quam debile prxsi- sux extstimenl prxponi debcre.

Propyleeum Maji.
CVIII
U2» CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

CVIII HADRIANUS II

87 ; an. *,
men.
12.

""J"
1
II,

.
dles

10'
H
J
I I
I

dics xu
..


_

,fc

;
adhiani -s, nafione
Presbyter
,.
Ldinatus xiu Decembns
obiit
lil. S. Marci.

xxu Novcmbris, dccclxxii


Romanus, ex patre Talaro post Episcopo
Imperanlibus Ludovieo Juniore
in Dominica, anno dccclmjii
: et vacavit Episcopalus dies xuin.
; sedit
,

et Basilio

annos
Regionis
Macedone, or-
iu, menses
tertife,

xi,

C
\Juiiielmus quidem rotundo numero scribit seilisse invilalos respondit ,
quod non Augusti causa con-
lladnaiuim unnos quinque quos etiam Ma- : temptus. sed futuri temporis hoc omissum fuerit
Ratio tcmpo-
rt*.
imuus Srtitm per nnmeralem litterum scriptos omnino respectu ne videlioet Legatos Principum
;

rcfierieits, pro v lcgit n, salis faciii exerratione. in Electione Romanorum PrEesulum mos expectandi
Sic in Alartno \, ul>i aiti solum habent menses II, per hujusmodi fomitem inolesceret. Qua ratione
ipse legtt x, et in Christophoro convertetis nmneros, accepta illt omnem suse mentis indignationem me-
,

pro mensibus iv, lcgit VI, M&. autem nostrum , accu- dullitus sedavere.
rutiits. itivniinis nutatum tempus m breviort ejusdem 3 Quidquid tamcn sit de Ludovico , certum est ex Chronohgiam
J/adriani Vtla, in uno dunttaxat cotrigendum nobis A,C(" ri0"-
Sigonio, quod sub ejus fiiio Carolo Crasso, difficiltbus
fuit, quoil pra annis iv notoverit v. additis mensibus bellis occupato, Hadrianus uitimo sui Poittificatus
diebusgue pr,rdictis : in quo librarium esse mendum, anuo, impellentibus Romanis, insignia duo decreta
convincitur ex stnnalibus Bertiuianis prxnotatum , fecit, vvum pro hbertate eorum, ut Pontifex designatus
unnum sic concludeutibus, Adrianus Papa moritur, et consecran sine prsesentia Regis aut Legatorum ejus
Joanncs Ardiidiaconus Romanar Ecclesiae xix Kal. possit alterum pro digvitate Itatiar Ut moriente
: ,

Januarii in ejus locum «ubstituitur atque ita hubitur :


Rege Crasso sine filiis, regnum Italicis Principibus,
temptis cessantis post Iladriani mortem Episcopatus : una cum titulo Imperii, traderetur. Liberam ergo
ipioii non miraberts, si m nsdem Anna-
brtve fuisse detnceps, non tantum Electtonem, sed et Consecra-
Itbus Ludovtcum Imperatorem tunc fuisse in
legas, tionem Pontificum aliqnamdiu habituri, credemus t
Campania jjuramenio adstrictum non recedendi inde, tertia ab obilu priorts Pontificis die ad novi Elcctionem
priusquam Adelgisum Bencventonum Ducem devictsset. convenisse eos quibus jus suffragit erat nec ultra
, ;
Llbertas 2 Idem Imperalor, teste Guilielmo, cum de Electwne proximam Domwicam expectasse, ut Electum suum
KtrvtnA sua* Ihidriani livtus, ejus conseci ationem ardentissime cupe- consecrandum ad S. Petri ecclesiam adducerent. Quse
consfcrandt
Ecclrxt,r con-
rel provenire ; amare se dixit, reddi quaa ablata res in pranotata Catalogorum brevitale mirificam faciti-
flrmata, fuerant, DOD auferri abecclesia Romana vel deperire tatcm covferet ordinandx imposterum Chronologise.
quidpiam. Necplus dixtsse videtur quam fecusse Ludo- 4 Haronius, nescio unde accipiens Ponlificatus annos
vicus observo cntm, anno xin post kujus Hadriani iv, menses x, dies x. Kalendis
;
Novembris mortuum
vwitan, in Stephani V Vita legi ,
quod nttlla iulcr- Hadrianum scribit : alii alios habent mensium ac dierum
posiiu mora, proximo post snum Electionem die Domi- numeros, qnibus non vacat immorari : cum ea diversitas
nico fueitt consecralus, prasente quidem tam Etectioni protixius dumtaxat Interpontificium reddere possit,
quam CoMecralioni Joanne Tioiuensi Episcopo, ut nulia ad cogente necessitate. Qtti gesta hujus
itl Ponti-
Misso Caroli lmpcralorisi scd hovorts polius quam scribenda susceperal Coutinuator Anastasti
j
ficis Gui-
juris causa : uec entm aiiter Consccrattoni quom Elec- Uelmus Bibliotliecarius, videlur ra fine mutila reli-
tivtti nilerfutt ; ad hanc aulem Missos mi Legalos quisse : quo f\t ut nulla sepulturse ejus habeatur notitia.
Imperatorios, qvamvit forte in urbe etsent, jvs vuilum Solum opinari possumus, oltbi quam intra vel juxta F
habere ut vocurcnltir, ipso facto nt Hadriam Etecliune Busiluam S. PetH humatum : cum Romanus Cano-
profcssus esl Clerus ; quantlo dalentibus ad eam se non 7iicus nuliam istic invenerit ejus memoriam.

CIX JOANNES VIII


oannes, natione Romanus, cx Gundo, S R. E. Archidiaconus, imperaniibus
paire
Ab <in. 812,
ad 882, 'in
10, .11. . 2.
J Ludovico Juniore
DCCCLXXXH, xu Decembris
et cessavit Episcopalus dics uu.
el Basilio Macedone, ordinalusxiu Decembris in Dominica, anno
sepullus anle ecclesiam Valicanam juxta porlam judicii :

YUa n MS S .
II ujus Pmtifidi gesta »i ultectims nosira Manu- S. Petri, in quo quiescit corpus B. .-Egidii in finibus
sitijitn sic habentur, altauctore oerosimilittr cateuo de- Gothia:, m valle Fla?iana, quam vallein Flavius
icripla. Hic beatiesimus Papa, pro utilitate onmium quondam Rex B. jEgidio donavit, et B. /Egidius
Ei'cli'siarum, et pracipne Gallicanse, Arelatem maiT-
exinde donationem mtegriter Romanae Ecclesiai et j„pniincit>
timali itinere devectus esi Leo Abbns in pra;- ul>i T). Pa|iaa Benedicto fecerat,
et ubi in venerationem cxaminmu
i

aentiem ejus veniene, contra Guilbertum Nemausen-


Principum Apostolornm Petri et Pauli monasterium
sera Episcopum conquestus est. Monasterium ^JjfS?
enim asdificaverat ; pra?fatus Gnilbertus Neinausensisi*n- s. W^
tistes
-
ȣ
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 143*
A. tistea praedictum monasterium quadara temeritate in- autem qui Ludovicum a Joanne coronara hoc loro, D
vadens eidom I.eoni Abbati abstulerat- deinde prffl-
,
non Regni, sed Imperii suscepisse putent indeenim JOANNB8 VUI
jOANrtES THI. ;

ceptum ex Rege Franconim exceperat, quo ut flr- in Ludovicnm Balbuin inter Imperatores plerique nu-
mitate credens, Romanum Pontiflcem adiit, et super merant, tum nostri tum externi scriptores quod :

hoc auctoritatem Apnstolicam, quasi de suis, furtim mirum rerte ntihi falsuniqne sempervisura est cura :

exquisivit.Sedsanctaerecordationis D.NicolausPapa, Joannes ipse Papa, in epistola 47 et in aliis quas


licet hnjus fraudis esset ignarus, divino tamen Spi -
ad Ludovicum postes scripsit, ipsuni Regem, non
ritu plenus, omnes dehoc legem quaerentes excusare Imperatorem vocet in epistola 71 ad Ludovicum et
:

salegit. Sed D. Joannes Papa, cum rnonumcnta char- Carolomannum, Ludovici Balbi filios Caroli Calvi
(arum ejusdem nionasterii requireret, Privilegium nepotes, Carolo eorum avo Imperatoris nomen tri-
quod Romae venerabilis Papa Benedictus S. ^Egidio buat, Ludcico patri nomen Kegis Iniperatorem ;

corporalitertradiderat, ei oblatum e.st. Tnnc D.Papa haud dubie appell.iturus, fuisset


si Imperator
eo- :

Joannes per Ducem Havennatem, Advocatum suum, deinque modo Hincmarus, in epistolis qiiarum me-
contra Guilbertum Nemausensem Episcopum ipsum minit Flodoardus, fratres istos Reires, Ludovici Re-
monasterium quacsivit. gis, non Imperatoris, filios nominet. Quid quod
2 Tunc ambarum partiura Advocatis per fide- Ludovici ipsius Balbi, ut alia omittam. Diploma
•monasterium jussorem ligatis.e xecutore dumtaxat Georgio Scri- extet pro Ecclesia Nivernensi iu Idus Septeinbris,
illud, Guil- nario et dicto Duce agente, voluit idem Ginlbertus hoc est triduo post
coronationem istara, Trecis da-
berto Nemau-
Episcopus per praeceptum D. Nicolai pi;u memoriao tum, in quo nou alium se qu.un Kegem vocat his
sensi abjudi-
catum, ibi relectum, quod furtim quasi de suis ex Aposto- verbis, Ludovicus misericordia Dei Rex. Rex ergo
lica Sede fraudaverat et praeceptum quod ex quodam
; fuit, non Imperator Imperatoris vero titulum,
:

Rege Franconim falsum excepeiat, in quo nec ulla antiquis ignotiim, alii postea temere affinxerunt. Sic
firmitas subsistebat, defcndere. Sed Doniinus Papa ""''•

omnes Episcopos et Judices Roma 1


vel Provinciales 5 Qu.r tle cau.-a Ouilberti in rotlem nostro MS. dt-
B sub excominunicationis anathemate admonuit, de
hoc rectam legem dicturos et facturos. Tunc Rosta-
cuiilttr

venient
ad Feslum S. .-Egidii
:
Septembris iltustranda
i

tticsolum nole, quod prxdictus Guilberitts Itand


a„ m
nm agit
Ue .

gnus Arelatensis Arclnepiscopus, et Aribertus Ebre- diu se continueril in offtcio, sed dtmissa repctendo cau- contra Gutl-
dunensis Archiepiscopus , Walbertus Portuensis Ser """
sam dedcrtt Joanni scrtbendi Epislolam 191, xuiu ;

Episeopus, Paschalis Amerinus Episcopus, Kadber- Kalendas Julias Indictione xn, datam Rostigno Ar-
tus Valentise Episcopus, Liuduinus Massiliensis chiepiscopo Arelatensi, Sigibodo Archiepiscnpo
Episcopus, Ictarius Vivariensis Episcopus, et alii Narbonensi, Rotberto Archiepiscnpo Aquensi, con-
Episcopi Provinciae; et Judices, Joannes Dux et querens de Giberto (sic enim ibi vocalurj quod mona-
Dominus Ravennae, Ardus, Adbertus, Guisalfredus, sleraim supcr rumtlcm a Papa acquisiium temerc in-
Arderadus, Godulfus, et alii nonnulli Provinciales vaserit, omnesque res ipsius monasterii
Ecclesix per suos
R <mx vlndi- Judices, ut praeceptum lectum audierunt, mox cog- homines rlistribuerit, et ipsius monachosindecontra
at: noverunt Apostolicam D. Nicolaicensuram excusara sacras regulas omnino expulerit quare eum
:
sijno-
de hoc legem quaerentes et dixerunt per illud prae- dalitrr conveniri, et si monita contempserit
;
excommuni-
ceptum hoc monasterium non posse defendi judi- : cari jnbet. Atia qnxdam ejusdem Joannis VIII acta
cantes statim ut pra?fatum monasterium Guilbertus lege sis in Labbeana Conciliorttm editione, ex nescio
Episcopus Domno Papas redderet, et pcenam inva- quo Levil.a,cujus hbrtim Serarius ediderit necdum nulii
sionis sibi componcret. Tunc ipsum Advocatum, visum; sed qui [ut legcnti apparelj niltil de tempore
Dominum et Ducem Ravennatetn, Domnus Papa OrdinalionU aut Mortis babent, adeoqtu nihil conferat
illuc transmisit, qui super hoc corporalem traditio- ad Cltronologiam, quam tiic polisstmum tractamus, so-
nem de omnibus rebus praedicti monasterii, tara lum utttem quiedam Joannis drcrela colligil,
intus quam extra, a praefato Guilberto Episcopo 6 Phtrimis titijns Pontificis epislohs, quse ad ducen-
recepit. las trigmla proferuntur in corpore Conciliorum, novis-
3 Deinde in Galliam transitum faciens, anno In- ejus epistola.
sime eliam ahis tnbtts auctx, addi deberet adliuc ex
C carnationis Dominicae dccclxxviii, xv Kalend. Sep- Tomo 3 Spictlegii Acheriani pag. 4ti3 Prwtleginm,
cekbrat Tre- tembris, Indictione xi, anno Pontificatus sui in
F
Eudoni Venerabili Abbati Vizeliacensis ccenobii
cense Conci
sacratissiuia Sede B. Petri sexto, apud Trecas ci- omnique Congregationi ejusdem monasterii, ad con-
liura 888
vitatem, in provincia D. Ludovici Serenissimi Regis firmationem immuititaiitm ejus, daium per manum
Concilium permaximum celebravit. Hujus etiam Walperti, huinillimi Episcopi Sanctio Portuensis
teuiporibus floruit Romanae Eeelesiae
Anastasius, Kalendas Octobris, anno tn eju-ilem
Ecclesia;. in
Bibliothecarius, qui tam Graecoquam Latino eloquio Domni Joannis Papae VIII. Indict. xn; scnptum
pollens, septimam universalem Syoodum de Graeco vero per manum Georgii, Notarii Regionarii et
in Latinum lpso jubente transtulit. Transtulit etiam Scrinarii S. R. E. Qux Indiclio,
mense Sep- incepto.
de Graeco in Latinum Passionem S. Petri Alexan- tembri, anni dccclxxuiii, et composita cum anno Pon-
drini Archiepiscopi, et Passionem S. Acacii socio- tificatus atlliuc vi, probat non nisi anno atl ftnem ver-
rumque ejus, et Vitam S. Joannis Eleemosynarii. gentr Nalalem ipsius Joannis recurrere : sicut rctpsa
4 Hactenus Anastasii Continuator anonymus in ettm Deeembri adscripsimus,
nosiro MS. ubi Kex Lndovicus, in cujus provinda
7 Epitaphium ejusdem tale legilur apud Baron-.um:
Cuncthtim celcbraium dicitur, Baibns est; quique tbi- Pra-sulis Octavi requiescunt membra Jo.unnis, Bpitaphium.
dcm Trecis, non Impcrator fut recentiores creduntj Tegmine subgelido marmorei tiimiili.
quamvts Imperium Occitlcnttsper mortem Cttroti Catvi Moribus (ut patet) fulsit quia nempe beatus,
;

patris vacaret, setl Rex dumtaxat Francix a J<-anne Comptusque altisonis actibus et meritis,
estcoronatus. Audiatur ingeuue id agnosccns sotideque Judieii custos mansit, pietatis amicus,
« Ludmiatm com V°l>ans Jacolnts Sirmundus Tom. 2 Conci-
r.osler, Dogniatis et varii plurima verba docens.
BalbumRegem. l""'um Galllir jtaij. 688 !B Nolts adpag. 480. Ludo-
De segcte ac Christi pepulit ziz.uiia seepe,
«ronai „ „ vicum Balbum jam superiore anno Regeni coronarat
peratorem:
Multaque per mundum semina fudit ovans.
Hincmarus Archiepiscopus, nunc iterum a Papa Pru.iens et doctus verbo, linguaque poritua,
coronam expetiit, exemplo Pippini abavi sui-, quem Solertem seseque omnibus exbibuit.
a Bonifacio Archiepiscopn primum, deinde iterum a
Et nunc ccelicolas cernit super astra phalanges,
Stephano Papa Regem coronatum meminerat. Sun.

8 Baro-
:

144* CONATUS CHRONICO HISTORICUS


A 8 Paronius, cum xu Decembris mortuum Joannem his tencbris nihil certius invenio quod sequar, qumn ut rj

vobincum statuistcf, tertio post die electum ait succcsso- Elcclio saltem facta non sit ante tertium a morte De-
JOANNE9 YIIII.

Tempus Inter- rrm Marinum u Kalendas J&rwarii. Debuerat xu Ka- ceuorit diem; supposito autem ardenti populi contra
i
/'/" ii. lendfts scripsiss<\ iiiqne postca eatU animadvertit ; sed Photium studio, quo properatum od Marini Elcctionem
videiU corrigi id non posse immota scquentium Pontift- vult Baromus, credere possum illam mox secutam; adco-
catuum serie, pcr mcram ut apparet cnnjecturam dein- que non vacasse Episcopatum nisi ad proximam Domi-
ceps a se ordmota ;
jubet in Appendice, pro tribus nicam, juxta ea qux supra diximus.
diebus, quibus Sedes vacasset, legi tredecira. Ego m

CX MARINUS I SEU MARTINUS II

Ab an. 8B1 ad
amnus, nalionc Gallisanus, ex patre Palumbo Presbytero, S. R. E. Diaconus et
884 an. 1,
men.
dtem
2.
I. M:
anno
-.
pro novclla Slavorurn Ecclesia, per S. Methodii mortem Pastoris egente, ordi-
natus Episcopus
DCCCLXXXll ;
Aposlolicus,
morluo Joanne assumilur
nullius
el
adbuc cerlte Sedis, forsitan in

inlbronizalur Ponlifex Romanus, xxn De-


Septembri,

cembris in Dominica, Imperantibus Carolo Crasso e( Basilio Macedone sedit annum i, :

mcnses n, dicm i, defunclus circa xxiii Februarii, anno bissextili dccclxxxiiu : et cessavit
Episcopatus dies ui, E

MJiibiiat Ijartmius cnjus Sedis Episcopns fueril


Prlor ejus
posui ordinatum forsitan in Septembri, prsccedente
1'iju vero exitlimo nvllivt fuitte alias erdem omnes
Episcopatus
:
suam ad Pontificolum Romanum Eleclionem el Coro-
milll Sedi itfflcultttlet, qxme Formosi ordinatwnem aliqutbus fece- notionem.
adstrtctus, runt videri iiullam, eo qnod futrit anle Portuensti 4 Ul ut sumas, in primum
ejus annum cadit Privi-
post quam
Episcoptts, etiom Acla Marini tutpecta reddtdissent lcgium, Solenniacensi Lemovicibus monasterio da- anno 883 data
in
itsdem, quod nemim niti schismalicis Grsecis venil in tum, unicum hnclcnusquodcxtat monumentum regiminit butla Solen-
meiilem disptttare. Postulnveranl eum sibi Archieptsco- ntacensts.
ejtts, cum hac in fiiie ctausula, Scriptum per manum
pum Bulgari ab Hadriano Papa II, sed non oblinue-
Zacharias Scrinarii S. R. E. mense Majo Indict. 1.
ranl : mortuo aulem apud Moravos S. Metlwdw, ejus
Bene vnlete. Pridie Idus Junias permanum Valen-
nalionis Aposlolo, qui post prscdicalam Slavontcsegenti
tini Episcopi Portuensis, regnante in perpetuum
Cknslianam fliem anno dccclxuiii Romam aivenertu Domino Deo nostro.annoPontiticatusDomni Marini
cum corpore S. Clemenlis, el Episcopus ordinalus tlluc
universalis Papaa primo, Indictione I. Annus enim
regressus fneral; credtbile csl de alio Eptscopo prospi-
htc fuit Chrisli dccclxxxIii. Quod oulem clausula illa
ciendum novcllx plaiiliilioni fuisse Joanni Papse.
fucrtt secundum usum islius scvi, adeoque ipsum Privi-
Hicergo, cui m causa Photii remietiut agenli gravis
Irgium non dcbcat ex hoc capile videri iubium, probari
hani >lul>tc eral fervent Marini zelus, vtsum fuerii
polest altishujus ssvi exemplis, nominalim vero per
convenientissimvm in eam expeiitionem oriinare virum,
epistolam xi Hadriani II, ad Aclardum Namneticensem
jam pridem inter Bnlgaros probalum Marinus autem
:
Episcopum, ilalam enno dccclxuiii; el a/inm Joannis
miiiime durum pulnveril, ab ingralis in Curia conlen- VI, datam anno dcccxcii; htinc quidem per manus
Honibus, ad frvctuosieret in Slavorum ceu Moravorum Stepbani Seriniarii sacri Palatii, et Joannis Episcopi
gente labores demigrare.
Nepesince Ecclesiae et Bibliothecarii sanctae Sedis
2 Ad
hanc igitur missionem consccralus, nec lamen
Apostolicae; illam per manus Zacharise Scrinarii
utpote Apo-
conitnuo illnc profeclus; propterea forle quod Orstci,
S. R. E. pnenonnnali, et Anastasii Bibliotbecarii San-
stollcus U(t qui Bulijannin siii subjecerant, etiam iiem m
Slavoniam ctae summoe Sedis Apostolicae inlerposita ulriusque
:
partes Gcntt- tentarenl, uui atta excausa, commoi atits sil
lium.
Romx us- tubtignationi, tamquam a Noiariis et Cancellariis
que ad obiltim Joannis posl quem Clerus
popnlusque
:

retpective facttr, formula supetius etiam sic postta,


Romanut, contin Phoiinm tintnialtssimns, eumilem ejus Bene valele.
aiversarium fracipuum, lamquam ai Itocdivinitus
jam 5 Verum nomcn hujus Pontificis Marinus fuit, ut
ordinatum Epitcepum, voluerii habere Ponitficem
; ticui etalteriut qutcentum post huiic annos Sedem Aposloli-
elhabuit, nipi.tenulli Sedi ailstrtclum eatenus
: quem- cam leiiuit, Marinus II 71110 tamen Martinos eos
:

aimodum moriseral ai munut Apottolicum oriinare


appellavemnl posteri; et eum, qui Secundus hujus
Bpiscopn in„ gentibut Barbaris, multo piius
qnnm nominit eral, seculo xin exeunle iixerunt Quartum, et
l\ I siis ibiiem oriinalis beneque constilulis,
,
certi apui sic deinde Quiiitum, placuil tnoretn eunulem saltem
eat Bpitcopatut detignarentur ; utiapui Anglot teculo notare in titulo.
uii, tub Grajarto Magno; seculo autem um,sub Carolo 6 Baronius, cum inilium Marini eflxtissel xxuiii
item MagnO, inlcr Sn.tones faclum COMtat. Elcctlo tero
Decembrie, Ponlificalum httnc sic restringit, nescioquo
3 Apui Luitpranium ac MS. nottri Auctorm non esl facta
et auctore nisi propria conjectura, ut supra annumunitm, a
in aliit Catalcgis, nlsl dte 3
forte trlme- passim
Marino prater tribuuntur
menses nultos, ted solum addat xx dics, finiens cum morte deces-
strl prsccesslt annum i, mentet u. Bot quia salvit sequentium
eleclionem,
Pon- xiim Junuarii ; poti quetn iiem biiuo dumluxat vaca- sorts.
Hfieatuum eertioribut spatiis, in morte Formosi
m verit Sedts. In quo videtur non recordolus Consliiuli,
Apritit, tmno iHrcx.-ui terminaniis,
invenire nonpos- quod ad an. 606 sub nomine Bonifacii 111 tpse cdidit,
sumus intcgros; cogor credere errorem , auiiqinius prohibens subanatheniate, ut nullus vivente Ponlifice
obrepslsse mimero, sic ui u scriplum sit pron velcerle
; aut Episcopo civitatis sure, prasumnt loqui de suc_-
Marinum Popam dici sedisse
menses quinque, quia tui cessore aut partes sibi facere, nisi lertio die deposi-
Episcopatus tempus exorttuHi a dic
Oriinationitsux, tionis ejus, adunato Clero et filiis Ecclesiae : tunc
quanivts ad nullam cerlam Sedem
adstriclx et ideo Electio fiat. El sic videmus Anaslastum non uno
loco
clare
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 14S*

A clare testari, quod Romani redeunles ab exequiis de~ fabuiam Papissr, scripsitque ad annum dcccliv, quod D
functi Pontificis, utique tertio die 7nortis celebratis, Leoni successit Joannes, mulier, annis n, mensibus MAMN us i

receperint se ad locum faciendse Electioni destinalum : v, d. iv. lta autem progrcdiens, et Marini Ponlifi-
qua sgepe eodem die facla t inductoque in Lateranense catnm protrahens in annmn dccclxxxvii, porro prx-
Palatium et solxum ibidem Pontificium Electo; expe- cipitat Chronoloyiam, subjnnijens Marino Agapetum,
ctata fuerit proxima Dominica ad Ordinationem facien- qui anno i sederit : et sequacem invenit Sigebertum
dam, et Ordinatum coliocanditm in Sede S. Petri. Gcmblacensem, qui tamen notavit, hunc in aliquibus
Cnm igitur nulla hic ratio stt, quae persuadeat ordinem libris non inveniri. An autem invenitur vel in paucts?

illum non fuisse observatum, neque Pontificatus in- Unus ex aiitiquioribits hactenus nobis Marianus appa-
choari debeat a die Eleclionis, sed Consecrationis; ruit, in tota Chronologia tam supine- negligens, ut in

eequum est ut dicamus, non nisi circa xxu Februarii aptandis ad ChiHsti annos Pontificatibus sxpe non
conventum esse ad Electionem successoris, nec ante i adverterit ad annorum numeros, cuiqne Pontifuntui
Martii Ordinationem peractam. a se attributos; quare ad hoc solum eo utimnr, ut
7 Marianus Scotus, Leonis IV Pontificalum bien- videamus, quanto tempore invenerit ipse unttmqucmqtte
Mariani nio citius quam par erat finiens, et successoris Bene- sedisse, non vero ad quem xrse Christianx annum sin-
Scoti oscitan-
dicti III niltilominus inclioans biennio serius; vacanti gulorum initia (inesque retulcrit.
tla notata.
apud se qvadriennio explendo opportunam credidit

CXI S. HADMANUS III

H
adiuanus, natione Romanus , ex patre Bencdicto, imperantibus Carolo Crasso et Aban.mad
Basilio Macedone, ordinatus Marlii in Dominica, anno dccclxxxiu; sedil annum,
5
*"^
i
^
.menses iiu, dies uiu; obiit anno dccclxxxu um Julii; quocolitur, Nonanlulae, ubi
sepullus est : et cessavit Episcopatus dies xui.

\fiem mortis notavit Baronius ix Marlii, postquom, ad cujus smistram ripam, pari fere a Mutina atque
Rat to tempo- nuilo Auctore cilato, dedisset Hadriano annum i, Bononia intervatlo, sed Mutinse propius intraque Mu-
ris
menses m, dies xix, exorsus a die XX Januarii, qttx tinensem districtum, jacet oppidum Spina-Lamberti
anuo dcccxciv etiam Domimca fuerat. Equidem quoad vulgo Spilamberti dictum, fortassis a Laraberto Italtx
diem standum puto tradttioni Nonantulanae, Abbatite, Rege alque Imperatore, annis post Iladriani obttitm
sub cujus aitan corpus quiescit coliturque ut Sancti, pluribus quam centum, cum antea Longobardka voce
Vin Julii. Menses certe qiiatuor habet Luitprandus, diceretur Vuilzachara id est Wiliae vct Willionis
ectati ilti vicinissimus ; Munanus item Scotus et MS. ager quem, ad ejusdem fluvii ripum dexteram,
; infra
nostrum, neglecto dierum excedentium numero ; quos ad x m. p. sita est Nonantuia, ubi sepuilum diximns.
facile quivis admisertt octo adjici posse ; nisi forte quis Causa autem discedendi ab Urbe Pontifici hitic fuisse
credere malit, initio mensis mortuum taiidie coli, qitia videtur ingens a Saracenis metus, contra quos auxilia
tunc fuerit corpus in ecclesiam istam illalum. Quod si petitaper seipsum muturaturus, itersusceperit in Girma.
urgens aliqua ratio suaderel, menses, non iv, sed 111 niam; sed inorte prxventus in viu sit. Iili vero sequenti
tantum superaddendos anno (uti alii plerique Calalogi mox anno vastaverunt Campaniam, et Casinense Mo-
habent post Gotfridnm Viterbiensem) tunc dicerem nasterium S. Benedicti die iv SeplemOns exussrrunt.
Hadrianum ordinatum v Aprilis, solum dies iv habuisse 4 Quin autem Nonuntutx sepitltus htc Hadrianus
supra annum et tres ?nenses; possetque Marinus dici, sit, dubitari non debet, ticet aniiquiores ibtdem Mona-
duobus dumtaxat mensibus, anle suam erectionem ad
Romanam Sedem, fuisse Bpiscopus ordinatus, et obiisse
cltt exisiunarint se habere cor V» Hadriani
Actis fut supra notavimus) carmine ur prosa subtexue- ubi habelur
[, ejmgue
»L
cnca finem Martii, atque ita sedtsse ultra annum rint, qitte sciebant de obitu et miraculis sui Sancti. pro Hadnano
r.
unum, menses tres et dies aliquot. Condonandum erum est mediorum sectilorum tgnorantitf,

2 Quod ad Interpontifidi tempus attinet, nuilitm quod explunbus Hadrianis elegerit eum, quifuit prtmus
notavitBaronius sed cum haud procul ab urbe
:
Mu- et ceieberrimus. Boni stqiudem virt, citm ??ie?ntnissent
ttjnterponti-
ftcii. tina constet obiisse Hadrianum, facite apparet octo vel ligessenive, Hadrianum suum obtisse cu?n iret ad Re-
decem dtes absumi potnisse ac debuisse, priusquam gcm, nemo ets occurrit prius qttam Carolus Magnus,
mortis hujus nuntius perferretttr Romam per xstivos Rex Francorum et Longohardorttm, Iladriani I aman-
calores. J/iric vero, ut mox itum ad suffragia sit, puta tissimus.

die xvmJulii aut etiam ssrius, apparet Ordinationem 5 Idem qui supra Maria?ius, Hadrani Pontificalum
Electt fteri non potuisse aiite xxv Julii, ut ex more finiens anno dcccxc, succedere ipsi facit Basilium Sucoessor

quemdam annos iv, et sic sequens Stephanusd///>rlur ^ ctttius'


Domu.i a expectaretur.

tocus tnortls 3 Guilelmus Bibliotltecarius locam, in quo obiit Ha- usque an- „m dcccxjv, novem annis seriits quam vpor-
drianus, vocat \ dla Vuilsachara, super fluvium tet : de qtto utt et de Agapito, post Marinum intruso
,

Scultiunum : et huuc\n jEmilia esse notat Baronins. apuaeumaem Mttrttinum, ut dtximus, ejusque sequa-
Strabo Seutanam nominat nomen fluvius Ule
: et Itoc cem Stgebertum, recte notat Onuphnus, quod iis,

hodieque rettnet teste Biondo Leander Panaram vo- : stante historis veritate et temporum, locus in hac
cariait. Utrumque nomen Itabent chorographwx tabutx serie esse non potest.
Joannis Antonu Magtni, Scultenna o vero Panaraf.

STE-
. ;

H6» CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

CXH STEPHANUS V
Aban. 885 |tephanus, naiione Ronuinus, de Regione Via laia, titulo SS. QuMuor Coronatorum
011891 an.
ipresbyter , Imperantibus Garolo Crasso et Basilio Macedone ordinatus, anno
6, diei 14.
'dcctxxxxu, xxu Julii in Dominiea; sedilannos ui
t
dics xini ; defunctus dccclxxxxi,

uii Augusii : et vacavit Episcopatus mensem i, dies xi.

_/\nnns ffloi vi Pontificatus haud dubie scripsit auctor ./Ethera sed scandit spiritus almus ovans.
Itatio tempo- j/,j,,_ quam uttnam inieijram hnbrremns ! etdeeisdem Unde peto cunctis venientes dicite fratres.
certum nun facit Epitaphium, eum MS. nostro et Arbiter omnipotens, da veniam Stephano.
MSS. Regio, Ihuuuoac Maumno, licet alia qnxdam 3 Nescio qutd sapiat, qui non jitdicat hoc Epita-
a coxvo
perversii litterii numeralibus solum wscripserint; quae phium stattm a morte compositum fnisse ; et huic
scrtptum.
ivsa lamen cum MS. nostro concoi'danl guoad dies xiv, accedit MS. nostrum, qtiod ut intelligas fideliter Auc-
ubi prxdicta tria MSS. mutnta littera, habent ix. torem ejits transcripsisse, ut reperit apud iliius &vi
Mensea vji interponunt exemplaria dnastasii excusa : Scrtptorem, addit quod itle uddiderat, nt solcnt li qui
sed coi non possumus renpere. Interpontificii verolem- seriem quampiam ad sua usqne tempora perduxerunt.
B
*
pm c.r conjectura determinamus, quantum nobis satis A morte usque ad hunc Stepha-
S. Gregorii Papae
fmt ad suceessorem inthronizandum eo die ,
quem nura sunt anniccLxiv, menses n. Vitiosusquidem cal-
exigit dies mortis aliunde ceitius cogniius, de quo culus, cum numcrandi fuerint anniccLxxxi, mensesiv;
. infra sed fstve hic error auctons fiterit, perperam tempora

b Epitaphium reliquit nobis Romanus Canonicus supputantiSf juxta annorum numeros, quos antea in non-
gpitapMum, ( U i doscrtbens atrium vetus eccksiss S, l'<tn, ubi est nullii Pontiftcaiibus repererat vitiose notatos ; sive alte-
j

altare SS. Simonis et Judm AposVobornm ; inter alio- rius cujnscumqite, eum transcribentis) index tamen
rum Pontificum sepulcra, suoadhuc tempore cxtantia, mamfestus est setatis, qua vixit is, qui Ponttfxcntum
etiam hujus Stepltani monumcnlum posuit, sic tnscrip- Stephani V Anustasiano Catalogo apud Auctorem
tum : MS. nostri subtexuit,
Acoedis quisquia magni suflra^ia Petri 4 Baronius, quoad sex annos Episcopatus, nobiscum
Ccolestis regni poscere Clavigeri; consentit : sed uti nullum inueniebat modum determi- Baronii
mensem catcutus.
Intentis oculis, comiiuncto corde, locellura nandt. hujns Pontificatus initium, ita nec fini

Conspice pcrspicuum, quopiamembrana jacent. vel diem assignat; contentus agere de eo et de succes-
Hio tumulus Quinti sacratos continet artus, sione Formod in fronte anni dcgcxci : eodemque
Prssulis eximii, Pontificis Stephani : detnceps stylo usns toto hoc seculo et nsque ad fniem
Bis ternis annis populum qui r^xit et nrbera, fere seculi sequentis, nullins initio aut fini diem ali-
Ut gessit Doraino qure fuerant placita. qitem determinat, satisque habet annnm utcumque de-
Succepit tellus consuraptum pulvere corpus, finivisse.

CXIII FORMOSUS
JonMosrs, ex patre Leone, Episcopus Porluensis, lempore Arnulphi ac Widonis
Ab an.
890 <m.
m. O.d.
891
4,
n
ai
FO Regum Germaniee atque Iialia?, et Leonis Sapientis in Oriente imperantis, ad Ro-
manam Ecclesiam rcgendam transktus et inthronizatus anno dccclxxxm, xumii
Bor. on. 5.
Septembris in Dominica ; seditannos mi, mcnses ui, dies xun; obiit mi Aprilis die
Paschse, anno dccclxxxxui ; et cessavit Episcopaius dies ui.

D
hoc Formoso, in Ptta Hadriani II, narrat
Untliehuus liildiotheearius quod, tempore Nicolai
sententim
Portuensem Episcopum
hnjusmodi fuisset subjectus. Formosum,
memoriaa
Formosum, ,
,
qui a beatse
otimaJoanne Pap!B, una cum atiis directus ad Bulqaros, iisdem Domno praedecessore nostro Papa Nicolao in Bul-
Papa deposi- Ap stolic;c Sedi subjcctis Romam rcdterit cum
tt Regio garorum patriam destinatus, noviter in Christo rege-
Legato : quo Archiepiscopum sibi ordinari Marinum nerati Regis animos suis calliditatibus vitiavit, ut
Dtaconum postulante, aut alium e Gardinatibus cum ; terribilihus juramcntis eura sibi obstrinxisse testatus
Marinus Constantinopolitanam Legationem suscepisset, sit, ne se vivo quemlibet Episcopum a Sede Aposto-
Bttlgarii missus Silvester quidam, ab iisdem magna lica suscepisset; seque eidera terribilibus nihi!o-
pro Formoso
sub vetocitate remissus, dctulit litteras, rainus juramentis, ut ad eum quantocius reverti
Portuensi Episcopo reinittendo importunissime de- debuisset obstrictum fuisse professus sit; quique a
precantes. Poterat ea rcs Apostolico Forniosi zelo te- nobis proficiscendi istuc licentiara, litteras, et ne-
ttimonium itdisss posteris, si non apud Joannem Pa- cessaria adjutoria impetravit quoniam jam :
dudum
para vocatus in suspicionem gravissimorum criminum, per ambitionem a rainori Ecclesia in majorem, vi-
delicet
: x ;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 147*

delicet sanctam Sedem Apostolicam, prosilirecona- mentum Apostolicae dignitatis, quod non habebat*
tus plurimos sihi consolatores effecit et nunc per : suscepit. Cum enim respondisset ad argumentum ad-
repertam hypocrisira retrorsum rediens, sine li- versarii, a tnanuum itnpositione, quasi numqnam itera-
centia vel conscientia nostra, propriam paroaciam acceptum; ostendissetque idem valere ineo, qui
rabili,

deseruit, Urbe discessit et contra salutem rei pu-


; Presbyter cum sit per manuum impositionem factus,
blic» dilectique filii nostri Caroli, a nobis electi et rursum accipit manus impositionem, ut ceteris prae-
ordinatiPrincipis, cum suis fautoribus conspiravit ponatur et Episcopus appelletur eoque non iterum non ;
ordinari
nisi amodo intra decimum diem, id est 111 Kal. Maji Presbyter consecratur, sed potius in ejusdem ma- sed inthroni-

praesent<s nonae Indictionis {anno dgcclxxvi) pras- nus impositione augmentum Episcopalis ministerii, zari solum
debuit
sentiam suam nobis satisfaciendo monstraverit... quod n<>n habet, accipit ; tandem conctuden» Inter- ;

omni ecclesiastica Communione privatum esse de- rogavimus, inquit, qui pra^entes fuerunt quando ,

cernimus. Forraosus inthronizatus est ; sed dixerunt, falsis-


%T3nid egerit tanto Hgore constrictus Forraosus, simum esse quod in illa translatione Formosus raa*
adjuratumque utcumque intel/igitur ex cap. 20 quem de ejus
libri 2, nuura impositionera acceperit quemadmodum
: sed
adsuamEccle-
Oritniatwne scnpsit Auaitius, ad Leonem Nolanx Ec- in itinere ambulantesprecibus effusis Deum exorant;
siam aut
Romam non clesix Episcopum, queslum se violentas pati oppres- ita et nos, Gubernatorem omnium exorantes, de-
redire. siones, nt Episcopale Sacerdotium ,
quod olim a duximuseumad Apostolicam Sedem, ibique inthro-
Papa Formoso susceperat, quasi nihi! sit, irritum nizavimus eum, dantes congruam Orationem.
faceret.Hos Itbros anno 1655 inseruit suo de Ordi- 4 Atque hxc de Formosi intths dicta sunt. De anno
nationibus operi Joannes Moinius, et oper.e pretium ac tempore mortis habemus certissimum teslimomum quod ex die
obitus, in
fuerit ab Historix Ponliftcix studiosis legi. In dicto j4nnalist?e Fuldensis, hoc ipso anno scribentis ne.c
Paschate
ergo cap, 20 libri 2, dialogico schemate inter Infen- ultra dcccc pertingentis. Hic post relutum Arnulphi annt 896,
sorem et Defensorem scripti, Infensor objicit, qnod Imperatoris a Formoso coronati recessum ab Urbe
Formosus se coram Episcopis proprio ore danina- [mense ut videtur Martio anni dcccclxxxui, non u,
vit, et idcirco depositus fuit. Respondel autem De- sicut propter inversnm unius anni lnstoriom, deficiente
fensor quia cum se proprio ore daranavit, non folio, perperam nunc iegiturj atque post reditum ejns-
veraci professione, sed magno timnre perterritus ; dem Arnulphi festhiatum in Bavariam, quoappudtin
interroganti se, quamvis non inculpabiliter, satisfe- Mnjo ; cetera ejus anni gesta describens, subjicit quo-
cit. lta tamen quod, skut ibidem Infensor prxmiserat. modo interim Romae Formosus Papa defunctus est,
quando depositus est , mediantibus sacrosanctis die Sancto Paschae, in cujus locum consecratus
Evangeliis jurejurando conclusit, ut Romuleam ur- Bonifacius, vix xu dies supervixisse reperitur. Ea-
bem nullatenus ingrederetur, suumque Episcopatum dem verba transcribuntur ab interpolatore et Continua-
nullo modo reciperet. Sed respondebat Defensor di- tove Hermanra ad annum mlxui
Contracti, usque
ccndo, Vae illis, qui tale juramentum ab eo extorse- pertingente, nisi mattmtts crederecum Christiano Ur~
runt. Revera enim nihil aliud in eo dtprebendi, nisi tisio libri editore, ipsummet Hermannum, relambendo

ut limina Apostolorum Petri et Pauli numquam suum istud Chronicon, aitxisse et correxisse. Huic ergo
adoraret, numqu am ad reconciliationem accederet, tam certo testtmonto videmur recte adaptasse nostrant
suumque Episcopatum numquam reciperet. Proinde Chronologiam, Pontificatut Formosi assignando annos
intelligitur
concludit, obtigari eum non potuisse tali jnramento, u, sicuti hos ei assignarunt Hermannus Contractus,
factum,
quod fuerit cruentura et nefarium et sicuti verum : Godfrtdus Viterbiensis et Compitatio Chronotogica. Nam
est quod Apostolica auctoritate depositus fuerit, sicum MS. nostro, Mariano Scoto, Stella,PtaHna an-
ita verumest quod Apostolica auctoritate reconcilia- nos u oporteret ei dare, deberemusunum annum Marino
anathemate
tus extiterit, atque inintegrumrestitutus, /;t;r Marinura detrahere. ; etsic Marinus non mutto plus quam bwtestris
et juramen-
to solverat scilicet, Butgaricx quondam Legationis socium, tum fuisset Pontifex, nec potuisset dedisse Privtlegium,
ttarinus. alia Joannis Papan in favorem P/iotii acta rescinden- quod monaslerw Solenniacensi datum nemo huctenus
tem, tum etiam hxc, qux contra Forraosum erant ; dubitavit.
sive quod revera innocentem eum comperisset in quibus 5 Quod etiam preedictus Formosus non potuertt vi-
fuerat accusatus, sive quod justo severiorem pcenam ei xisse usque ad xnn Decembris, ut vult Baronius, ne- F
non mense
impositam existimaret: et quidquid fuerat cnipx sexen- scio unde tatem diem mutuatus, munifeste demunstra- Decembri
nali suspensione et exilio humiliter tolerato, abunde tur, ex epistola Stephani VI, eodem ipso anno dcccxcui
expiatum ab eo, qui juxta propriae manus rescriptum data ad Arnustum Episcopum Narbonensem, sub huc
(ut scribit SigebertusJ tamdiu in laicali Communione ctausuta : Scriptum per manum Nicolai Scriniarii
perseverarat. S. R. E. in mense Augusto Indict. xiv. Bene valete.
3 Ut ul sit reve.rsus Romam Formosus magna ibi- Datum xm Kal. Septembris, per raanum Stephani
Idem postca dem in auctoritate fuit, sn&Marino, Hadriano el Ste- Episcopi sanntae Ecclesiae Nepesinae, Arcarii sancfaa
ad Romanam phano Pontiftcibus, et his denique auffectus est : ar- Sedis Apostolicae, imperante Domino piissirao Au-
Sedem legiti-
guentibus quidem nonnuilis quod (ut dicit Infensor gusto Arnulfo, aDeo magno Imperatore,
coronato
me translatus,
apud Auxiliumcap. 22,/humanae laudis cupidus pro- anno primo :.</«.? omnia annum prjenotatum JEr
priam relinquens uxorem, alienam abstulit videli- ; vulgaris notant. Neqne ad pivdwendam longim Fur-
cet relicto Episcopatu, his quiordinandi erant Apo- mosi vitam juvare potest Adami Bremensis auctoritas,

stolicam abstulit Sedem : sed Defensore econtra collutarum temporeStjiiodi Tribnriensis, anno dcccxcu
reponente Utrumnara
; huraanae laudis cupidus Apo- mense Maji cetebratx : qui enim dicit secundo post
stolicumThrnnum conscenderit, Incertumest, ideo- eam anno obiisse Formosum, etinm dicit ceiebrutam
que solius Dei judicio relinquendum attaraen uni- : fuisse Sgnodum anno uil Adetgari ArchtepUcupi, qux
versa Romana civitas et omnes circumposilae regio- tamencelebrataest anno ejus ui adltuc currcnte, 'jutppe
nes praecipuBe sanctitatis eum fuisse commemorant, qui solnm faclus Archieptscopus est. secundum ipsutn-
exceptis admodum paucis, qui euin infamare non met Adumnm, anno dccclxxxuiii post mensem Juuium,
erubescunt. Ceterum quod in ejusmodi translatione quo obtit S. Rembertus decessor ejus, cujus Acia ud
alienam uxorera non abstuterit, probabilibus exem- diem mi Februurti dedimus. Nun est autem Adami
plis (quae usque ad sedecim ex antiquitate petit Auxi- (qui uno post hxc secuto scripsit) in sn* lustortx initio

HusJ clarescere ait. Idem deinde cap. 20 evidenter tanta auctoritas ut Annaltbus Fuldensibus opponi
probat, quod quando Formosus inthronizatusest, non possit.
id quo Episcopus erat iterura acceperit sed aug- ; 6 Porroa die im Aprilis anm dccclxxxxui retro-

cedendo
148* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
cedcndo per annos mi menses m, a Manano Scoto graverit et, sicut ex scriptis B. Gregorii
: in

MS. noslro, Stctia, Platina, assignatos, et dies xun ;


Dorobernia civitate Metropolim Sedemque primara
verum Septem- venitur ad Domintcamanobisdesignatam : qualis nonha- Episcopalem constat esse regni Anglorum tic Plei- ;

iri anno 801 beretur, si cum Hermanno Contracto, Gotfrido Viter- mundo preenominato, Dorobernias sive Canterberiae

bicnsi et Compilatione Chronologica menses uu nume- Archiepiscopo, ejusquesuccessoribuslegitimis, eam-


rarentur : sed vcniretur in Feriam u, etbreve dierum dem dignitatem confirraat. FFxc Epistola, accepta
^warrfi
post u/iius paucnrum Interpontificium definireiur. Atqui observa- ex Cantttariensis ecclesiae Tabulario, scquitur ad histo- regnopcrpe~
meniis vaca- Episcoporum, ra m
tam consuetam dicm esse, et eas praecessis&e turbas qux riam conventus Synodatis habiii sttb adscri-
ttonem. pta*
facile potuerint mensem unum absumerc, persuadet tes- Edwardo Rege, quem mox secuta sit septem novorum
tis pene oculatits Luitprandtts; cum causam simultatis Episcoporum Ordhiatio anno dcgggu inde autem ac- :

inter Formosum Papam el Romanos hanc fnisse ait, cepit Malmesburiensis qux ad priorem annum habet

quod Forniosi pr;cdecessore defuncto, Sergius qui- iib. 2 cap. 5. Polydorus Virgilius, videns non recte

dam Romanae ecclesiae Diaconus erat, quem Roma- componi tempora Formosi et Eduardi, quorum hic pri-

norum pars qucedam Papara sibi elegerat qusedam : mum regnare ccepit anno dcgcci. annis utique un post
vero pars non infima nominatum Formosum Por- illius mortem; loco Formosi substituit Joannem IX.
tuensem Episcopum, pro vera religione divinarum- Sed et hic nostro calcnlo obiit ipso anno seculari ;

que Scripturarum et doctrinarum scientia, Papam Leonem ergo V substitui mallet Spelmannus, qui ex

sibi fleri anhelabat. Dum ergo in eo esset ut Ser- 7iostro quoque calculo tunc revera sedebat. Econtra Cos-
gius Apostolorum Vicarius ordinari debuisset [nti- sartius, simutandum est aliquid suggerit xqxteantma-
que consucto Dominko dtc) ea qua> Formosi parti-
et gis in nomine Regis inducendam mutationem, et pro
bus favebat pars, cum non mediocri tumultu et in- Edwardo substituendum Alfredura , polius quam in

juria Sergium ab altari expulit, et Formosum Papam nomine Pontificis, quod supponitur ipsi Epistolx prx-
constituit. Obeamdem vero servandx Domimcx causam titulari. Egohoc omnino tenendiimputarem, nisi vche-

ah xuiii diebus, qui passim notantur, abstulnnus unitm. mentius suspicarer , Epislolam illam merum esse

Quod siquis mttiit Interpontificio pr<rdicto unam alte- fiqmentuni scculi xi, quo inter Cantuoriensem et Ebora-
B
rttinvc hebdomadam detrahere, priori Interpontificio eas censem Archiepiscopos fuit de hujus ad illum subjec-
videtur esse
addat licct, et fantitmdem rctrahat Stephani praeceden- lione contcntio, nolente Eboiacensi Cantuariensis Pri- merum
flg-
tis Ordintttitmem ac mortem : aut tale quid faciat in matum agnoscere, scd cixqualem per omnia se fercnte, mentu
Marino, inter qucm et Joannem solum notare dies ui ut videre est ad Vitam S. Landfranci xxuin Maji.
nulla auctoritas cogit. Intcrpolatam saltem Epistolam eam csse ostendtt Can-
7 lnTnmis Cotictliovum extat Epistola, qnnmFrti- teberia^ nomen, velut vulgatius et causa cxpUcationis

Ejus ad Bpl-
tribus et tiliis in Christo omnibusEpiscopis Anglise additum vetustiori nomini Doroberniae: xtate emm
scopos Anglix Formosus scripsisset, quusi audito nefandos ritus Formosi istud necdum in usu erat, uti nec nomcn
epiitola, Paganorum partibus istis repullulasse, ipsosque Cantuarios; sed dicebatur Cantwaraburga, nti videre
tenuisse silentiuin, ut canes mutos non valentes est apud ipsummet Alfredum Regem, in cjus Saxonica
latrare ; gladio separationis a corpore Dei Rcclesia vcrsione Redx. Quis autem zelus iste fuisset, ne dicam
eos ferire deliberaverit ; nisi Pleimundus Dorober- furor, propter simpliccm offxcii cujuscumque neglectnm,
nensis Aichiepiscopus, intimavissct tandem evigilasse, tempove beliicis tumultibus inquieto facile excusabilem,
et seminaverbi Dei olim venerabiliter jacta in terra omnes integri unius regni Episcopos, ne semel quidem
Anglorum renovare in quibns hortatur
ccepisse : menitos, ctcommunicalos velle, uti voluisse fingitur
habere perseverantiam jubet absque mora substi-
; ipso cxordio Epistolx Formosus ?

tui alium, cum quilibet Sacerdotum ex hac vita mi-

CXIV BONIFACIUS VI
ONiFAcms, natione Rnmanus, ex patre Adriano Presbyler depositus, manu popu-

B
An.WK-ab II (

Apr. ad 25 ari intrusus, sub lemporc ArnuHi Leonis Imperalorum, ordinatus xxi
et Aprilis,
Aprllls.
'Dominica in Albis ; sedit dies xu ; morluus vel depositus xxu Aprilis : et cessavit
Itnr. i. 897
Kpiscopatus dies ui anno ncccxcui.

j\_iinolcs Fnltiensrs, hoc tcmjiore scriptos, jam tes- Sedem, e.r propria dicit roujectnra : sicut et singularis incertum an
Per vim ordl tes istiut brevitatis audivimus, Sijnodus quoque Romana estin eo, quod dies ei xxui assignet. mortuus an
Quod autem xn
natus,
sub Joanne IX, anathemate feriens eos, qui de gradu ositus
annis superfuisse postea dicat, non ab sed deP
-
ipso solum,
ecclesiastico Synodice ejectura et
non canonice res- etiam Gotfrido Viterbiensi videtur asseri ; nisi forle
titutum ad altiora provehere praesumerent, prout, in hoc per libranum sphahna anni pro diebus scnpti
inquit, de Honifacio, primo de Subdiacouatu, post- sunt. Lnitprandus Ttcinensis, proximi seculi scriptor,
moduin de Presbvteratu deposito, popularis manus Ub. cap. 8
i is mortem constitu-
qui post Formosi
agere prajsumpsit ; etsi proniotwncm improbet utitlc- tus est, expellitur, inquit. Expulsmn Annales Ful-
gilimam: nontamen negatfactampromotionem aliquam, dcnscs non negant : diutamen postea vitisse vixcredide-
adeoqneet Ordinationem.per Episcopos, sciltcet vi coac- rim, tum quia podagrico morbo correptus erat, tum
tos. Stcitti igitnr non exelu\in.usa numero Pontiftcum quia nutta ejus postea invenitur memoria : si autem
qnniittr t uinque ordinatos, ita necpossumus probare quod adhuc annis xn vixit, oportet fateamnr ipsummei ra-
eum excluserit Baronius, ttec etiam credere, quod non tam habuisse dcjectionem suam, proinde ejus vitam
sit ordinaius in Dominica. non impedire,quo minus successorcs ejus veri Pontifices
2 Quod emm Platina dicat biduo dumlaxat vaeasse fuerint.

STE-
AD CATALOGUM PONTIFICUM. «49*

CXV STEPHANUS VI
TEPiiANts, natione Romanus, ex patre Joanne Presbvlero, ordinalus temporc Ar-
L Aban.MHai

S
,„ T , . .. .. .
nulh ct Leonis Iniperalorum anno dcccxcui, ii Maji, Dominica quarta post Pascba, an.sm
seilit
...
annum i, menses
, t .•••..
in; defunctus cirea iniiiuni Augusti
» ..
anno ikxcxciiii : et vaca-
an. 1, vi 3, rf.

vit Episcopatus usque ad xi Septembris : et ipse sepullus fuit ante ecclesiam S. Petri.

jtatio tempo-
H ermannus Contractus et Gotfridus Viterbiensis, su-
pra annum dumtaxat numerant mensrm unum, et huic
cum xxiv Septembris anni dccccxxxi,
ctione, finienda

Stepbanus VII, non VI fuit. Ut autem Privilegium


addunt dies, priorxix, posterior xv : pluratitatem ta- istud vere Stephani Sexti fuisset, deberet pro iv indi-
men sequumir, assignando menses tres, prout fariunt, ctione substitui xrv, et annus Pontificatus primus pro

Rollewinck, MS. nostrum, Stella, Platina. Tempus quinto :ila datum esset anno Christi dcccxcui.
autem hic notatum stabilitur per privitegium hujus 4 Certior hujns Pontifiris memoria invemtur inter

Stephani, confxrmans aliud Joannis VIII, de quo su- Monumenta iVaticana, a Romano Presbytcro descripta Acta ejus
pra, in favorem Abbatis et monasterii Vezetiacensis : sub Eugenio III nonnihil correclius ,
quam ea post sub cuiitra For-
tnosum
invenitur enim Tomo 3 Spicilegii Acheriani pag. 463, Alexandro pariter III tranecripsit quidnm Mantius, a
reprobata,
scriptum per manus Samuel, Notarii et scriniarii Baronio laudatus. Est autem Epitaphium post decunum
S. R. E. mense Januario Indict. xv et Datum x ; a morte annum ei positum a Sergio Papa III, in quo,

Kal. Februarias per manura Samuelis Notarii et


,
ab ejusdem secnm genii et tententix successore, circa

Scriniarii S. R. E. Imperante Domino nostro Lan- causam Forraosi ea laudatur fecisse ,


qu/e melior sen-

deberto piisshno Augusto a Deo coronato msigno


, tentia sub Joanne IX irrita deciararat et fecerat ; et

Iinperatore, Indictione xv, id est anuo dcccxcvii. ob qu# Fuidenses Annales sic de eo scribunt, in Boni-
2 Addit MS. nostrum , qnod Hujus ternpnre ec- facii locum successit Apostolicus, nomine Stepha-
i\on vere
clesia Lateranensis ab altari usque ad portas ceci- nus, vir fama infamandus, qui antecessoremsuum
dicitur nnte dit. Sigebertus Gemhlacensis in Chronico asserit, quod Formosum, inaudito more de sepulcro ejectum, et
fuisse Episco- per advocatum suae responsionis depositum foras
Stephanus fuerit primum a Formoso Papa Episcopus ,

pusAnagnimis,
Anagninag ecclesiae ordinatus : quod et Slella et extra solitum sepulturae Apostolicse locum sepeliri
Platina tenent ; sed prxter omnem veri similitudinem. prsecepit.

Quam enimjuris speciem contra defunctum Formosum, 5 Landem ergo non erat hic Stephanus, nisi a si- laudata in
Epitaphio a
in ns qux egit, prxtexere potuisset; qui non alio ti- miii accepturus : accepit autem, stcut dixi, a Sergio Sergio Papa,
tuloeum damnavit qunm quod Episcopus Portuensis
.
III sub hac forma.

cum esset, ambitionis spiritu Roraanam universa- Hoc Stephani Papaa requiescunt membra se-

lem Sedem usurpavit? uti ipsum exprobrasse defuncto, pulcro,

extumulato, et in judicium protracto, scribit Luitpran- Sextus dictus erat ordine quippe Patrura.
dus; perperam licet Sergium pro Stephauo nominans. Hic primum repulit Formosi spurca superbi,
Injuria autem id objectum fuisse excusat Synodus sub Culmina qui invasit Sedis Apostolicae.
Joanne IX, quia necessitatis causade Portuensi ec- Concilium instituit, praesedit Pastor, et ipse
clesia Fonnosus, pro vitae merito, ad Apostolicam Lege satis fessis jura dedit faraulis.
Sedem provectus est. Itaque irriians acta prioris Sy- Cumque Pater multum certaret do^raate sancto,

nodi, in quo propterea fuerat damnatus Foruiosus, ce- Captus, et a Sede pulsus in ima fuit.
lebratam tamcu fuisse dicens, tempore pife memoriae Carceris interea vinclis constrictus in imo,

sexti Stepliani Papae salis indicat, de itujus Stephani Strangulatus nervo exuit et hominem ;

vero Pontificatn non fuisse dubitatttm. Post decimumque Deo regnantia tran^tulit an-
3 Baronius , cum eodem anno dcccxcuii exnrsus num
Stepliani Pontifiratum, eunidem protrahit usque ad Si:rgius huc Papa, funera sarra colens.
aat usgm ticl

on. 900 Romauns legerat, diera regnanti Manlius, a Baro~


postrema tempora onni dcccc, nititur auctoritate Pri- ;

ilxtss*. nio forsan ex sola conjectnra corrertus , Post deci*


vilegii cujusdam, concessi monasterio S. Vincentii ad
h&c verba leguntur mumque regens Sedem eum transiulit annum.
fontes Vutturni, ad cujus fuiem ,

Sciiptum per manum Andreae Scriniarii S. R. E. 6 Clanorem sensum dedisse meputo mutatione le-
viori : qttod autem pr.nipue inde assttmo, est confir-
mense Septembri, Indict. iv. Datum per manum Ste- ex quo inte-
phaniPnmicerii,anno Pontificatus Domini Stephani matto communis sententise adversns Baromum : qui rhn stabdttur
ob bullam
sexti quinto. Quam sint depravata istius monasterii cum tn fiuem anni dc.ccc pratrahut Pontifiratum Ste- chrunologta.
Varie depra-
vutam. monumenta, saltem quoad numeros in subscriptionibus phani. Sergium cogatur mortuum scribere initio
et

expressos, pluribus exemplis in progressu patebit :


anm dccccx, ncmo in ejus sententia invenire poterit
quare nei/int in tis clirouotogia uila fundari adversus annos derein a morte Stepliani, post quos ejus ossa
Ser^ius idem transtulerit : cum m nostra chronologia
consensum antiquorum. Ac primo plane duban an in
liquida sit et expedita et Sergius anno
culcnlatio,
si qua olim extitit, Butta exprimatur nomen
originali,
secnndum nos in vel
Christi dccccuiii, sui Ponlificatus
Stephani Pup* cum addiio sexti : hoc enim non fit in
iui, eam transtutwuem celebraverit. Non caret
autem
certiori ejus bulla, Vez-eltaernsi mauasterto data, cujus
nec primis novem seculisullus Pon- utriusque culpa, quxcumque contra Formosum com-
tnodo meminimus ;
missa, excusatione aliqua, pro illo tempore non prorsus
tifex scitttr iuo nomwi addidisse numerum : quod au-
rejicienda, »ti tnfraad Sergii Ponttfcatum videbimus.
tetu Leoni IV id ufftnxerint aitqui, non meretur am-
Deinde,quutuam subsequenlium hujus Ex eadem Epitaphio corrigttur Cxsar Rasponus, Ste-
plius considerari.
phanum hunc cum Septimi, juxta Baronium ,
tituto
appeltationis Pantiftcum omnino nullus pervenit ad
quintum sui Ponnficatus annnm, existtmo obrepsisse adnumerans Potttificibus in Laterano sepuitis, et qui-
auctori Cluonict, ut iaveniret aut tegeret u pro II. 7*
dem tn eadem qua tpse Sergius uma.
vero Stephanus , cujusannus n concurrit cum iv Indi-
Propylxum Maji 27 RO-
1S0* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

CXVI ROMANUS
M omanus, nntione Gallisanus, ex patre Constantino, imperantibus Berengario et

R
an. 898
ai 898 m.
3, ilti ?3.
Leone, ordinalus xi Septembris in Dominica, anno dcccxcuii; sedit menses m ,

,tliesxxiii ; obiit inilio Februarii, anno dcccxcuui; et vacavit Sedes usque ad xm


Februarii.

Ulenje» solum iii habent Rollewink, Stella et Pla- ut crcdam Successoremordinatum prima ejus mensis
ei

tina : setl anttquitatis prxrotjativa valenl, qui scribunt Dominica, qux eral dies u sed secunda, qute tunc ;

quatuor, scilicel Marianus Scolus, Hermannus Con- cadcbat in diem xu.


traclus, et Goilfriclus VilerbtensU fmanifcslum enim 2 Iiaroniu» de hoc Ponhficatu nihil omninohabet:
spbtilmtt est, cum apnd hunc anni leguntnr pro men- solum cx errore pr&nolata adinittum anni dccci, dicit, Baronil cat.
culut.
sibus) ac tlenique MS. noslrum. In nunicro dierum quod defuncto Romano Pontiflce, subrogatus est
Auclores udcm cum xx, xxi, xxxm scri-
differunt, Theodorus II : quse chronologia ex jam dictis et infra

bunt : ego, numeritm exprimens quem rcpcrt in MS. dicendis salis refutatur.
nostro, duo inilio Februarii obiisse, non tamen ita cilo,

CXVII THEODORUS II

iiEODonus, nalione Romanus, cx palre Photio imperantibus Berengario et Leone

T
,

An. 898 a
8 Janua-
ordinatus vm Januarii, anno dcccxcuiii, in Dominica; sedit dies xx; obiit xxvii
ril ilcs 10. Januarii, et cessavit Episcopatus usque ad v Februarii.

Tempus sedis
D ierum viginti
]i rrmamus Contraclus,
numerum habent Marianvs Scotus,
Rollewinck, MS. nostrum
retlaclus,
celebrasset)
non nisi sacrilege

Papa Theodorus,
Ordinationes
qui utique de
quascumque
Formosi
,

cum Baronins '"


Stella, et Platinn, atque his : quare in Ordinatione non fuit, et vestiri et suum agere offl- ™''T
. .
° Basilicam
tanto ceterorum consensu non audiendus Viterbicnsis ,
cium praecepit : ejusque corpusculum, quodpertina- vatic.rela-
qui .iiiiiniu unuin ; multo minus compilatiouis Chrono- citer ejectum fuerat, cum exultatione ad Apostoli- fam-
Auctor, qui annos octo eidem adscribunt.
lonicee cam turabam reduxit. Hsc aulem Apostolica tumba,
2 Deejus Actisnthtl hubemus, nisi hoc solum apud quse potest intelligi alia, quam Basilicse Vaticanx
Formosi Acta Auxihum lib. 2 cap. 4, quod eos, qtios Stephanus crypta inquam moris erat defunctorum Apostolicorum,
mtitula ;
Papa secum in ecclesia vestiri prohibuit (quia scilicet id est Ponlificum Romanorum tleferri corpora , nisi
fuerant ordinatia Formoso, qucmipse damnarat, velut ipsi aliter extrema voluntate ordtnassent ?
si revera in Laicorum ordinem per sitam depositionem

CXVIII JOANNES IX
Ab an. 898 oanises, natione Romanus Tiburtinensis, ex patre Rampaldo, Lamberto et Leone
ad 900 an.
2, <fiu

b
9
an.
ai,

s?di«
15.

an. J
9W
imperanlibus, ordinatus anno dcccxcuiii Dominica v post Epipbaniam
sedit

^ ue ad " Mar,ii
annos n, dies xu;
i 'P se
obiit xvim Februarii, anno dcccc
et cessavit Episcopalus us-
vero sepulius est ante ecclesiam S. Pelri anle portam Guidaneam.
:
v Februarii,

45.

N. \otabilis valde esl hujus Ponlificis nodeslia, et erga


nice in melius commutantes, quemadmodum praede-
Absque ieces- Stephanum decessorem, minime nrobanda
qui multa
tarit tnjurta egisse videbalur, reverentia. Cum enim in ea qux no-
cessores nostros de multis egisse promptu habe- m
mus. Idem profitetur in epistola ad Carolum Regem
vissime prodiit epistola ad Clerum et Populum Lin-
Francorum, videlicet Simplicem. Scripta est autem pro ecclesia
gonensem, ipsis redderet Argrinum Eptscopum, quem lingonenst
epislola ulraque per manum Samuel Notarii et Scri-
unanimitcr expetierant, ct pro quo, per subreptttiam scritjit itnnti
niarii S. R. E. in mense Majo Indictione II, id est
899.
auctoritatem prtedicti Stephani, ab Anschario Comite
anno dcccxcix : atqueita mtluctabiliter probalur chro-
obtrusum sibi quemdam Theobaldum querebantur ;
nologia nostra contra Baronium, quisolumanno dcccci
restituimus eum vobis Canonice, l'n<jui(, non senten-
ccepisseJoannem pulavit, et usque in annuni dccccu
tiam prasdecessoris nostri Stephani Papae repre- per annos m, dies xu sedisse : quos Ires annos alibi
hendentes, sed utilitatis ac necessitatis causa Cano- nusquam notatos reperio.
2 Epita-
; , . :

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 151*

2 Epitapkium kvjiu Joannis tale ailfertur. mus, plurimas patitur violentias Pontifice obeunte D :

Spitaphium Ecclesiae specimen, clarissima gemma bcraorum, quae ob hoc inferuntur quia absque Imperatoris joannrb ii.

tndicat tres Et mundi Dorainus ; hic jacet eximius notitia et suorum Legatorum praesentia Pontiflcis
ejui Synodos, Joannes, raeritis qui Jfulsit in ordine Nonus, fit Consecratio, nec Canonico ritu et consuetudine
Inter Apostolicos quera vehit Altitonans. ab Imperatore directi intersunt Nuntii, qui vio-
quidogma salutis
Conciliis docuit ternis lentiam et scandala in ejus Consecratione non per-
Observare, Deo munera sacra ferens. mittant fieri volumus ut id deinceps abdicetur; et
;

Temporibus cujus novitas ablata roaligni est, constituendus Ponl.ifex convenientibus Episcopis
Et firmata fides quam statuere Patret. et universo Clero eligatur, expetente Senatu et
Qui moriturus eris, lector, Dic Papa Joannes : populo euai quiordinandus est etsic in conspectu :

Cum Sanctis capiat regna beata Dei. omnium celeberrime electus ab omnibus, praesen-
3 Ex trtbtis Concitiis, o quorum celebratione lau- tibus Legatis Imperialibus, cousecretur.
guarum wia datur in isto Epitaphio, duo solum ad nostram trans- b Utile consilium pro ista temporutn curruptela, qua
rescindit acta
. , . . .
, . _
Scd frustra
icrunt notitiam; unum Romse, in quo penitus abdi- n qut factwnibus
,
et cltentelts potentwrcs Romx
pronter tur- erant,
cotitra For-
mosum.
cavit Synodum, terapore piae recordationis sexti potiores quoque se credebant debere esse in Electione bas imperli.
Stephani Pap?R celebratam, in qua venerabile cor- Poulificum. Sed brevi sublatus e vivis Lantbertus, ul
pus Formosi venerandi Papse, de sepultura violata, jam uistnuavimus, ad futuri Pontijxcis Consecrationem
per terram tractum est at quasi ad judiciura duc-
; auctoritate sua concurrere tton potuit; nec ante ultimos
tum, judicari et damnari prassumptum est. Alterum menses anni dcccc habuit Italia Imperatorem, ciu tale

fvit habitum Ravenuse coram Laniberto Imperatore : jus posset Qui autem tunc coronatus fuit
compelere.
quem cum infra probaiuri swius intra primum Joan- Ludovicus Bosonis filius, haud diu gradum tantum
nis IX annum e vtvis esse sublalum ; consequens est ut tantum tenuit : et stc tex, alias utilis, numquam re-
vel anno dcccxcviji velsaltem primis mensibus anni ducta in opus, evunuit conticuitque ttsque ad Ottonis
sequentis kabtta fuerit etiam postrema Synodus. Baro- primiltnperium. Iyitur Romanis, nec obtigatts Mtssum
nius interim ab earum numero videtur numerum anno- Imperatoris expectare, qui nullus erat (obierat enim E
rum accepisse. prxcedentis anni fine etiam in Germania Arnulfus,
4 Consideratione porro dignus est x Canon Romani qui contra Widouem
coronam obtinuevat) mui-
olitn
TranquiilUati
Concilii, et multum ad Pontificiam kistormm faciens : tumque solicitis ne occuparentur impedirenturve a Ser-
Pontiflciarum
ordinationum ostendit enim quomodo fieri potuetii, ut adeo cito, sicuti gio, in vicina Tuscia exulante, et Adelberti Marckionis
consulitur. diximus, processerint successiones decem prsecedentes favore subnixo; nulla causa fuil, quo tninus stato die ad
et quam merito dixerimusin HadrianoII, sub ipso res* Electionem, et proxima post hanc Dominica ad Electi

titntam Ecclesix fuisse libertatem celebrandx Ordina- sui Ordmationem procederent. Accedit quod Interpon-
tionis, proximapost Electionem Dominica. Sic autem uficia brevia statuenda nobis sint, ne Sergium in suo
Joannes loquitur, tali libettati renuntians, velut pro eo detineamus exilio, notabili uitra septennium numero
tempore nuxix et portam aperienti tnultis viotentus. Quia mensium vet dierum.
Sancta Romana Ecclesia, cui Deo auctore prasside-

CXIX BENEDICTUS IV
Benedictus, Romanus, ex patre Mammolo, imperantibus Berengario iterum u „
natione m
et Leone, ordinatus u Martii in Dominica quinquagesimse, anno dcccc sedit annos ««M« ;
»»•
£S
iu, menses ui, dies xu obiit xv Seplembris, anno dcccciu et cessavit Episcopa- :

tus usque ad xxiii ejusdem measis. „

Xjibrarius, a quo habemus MS. noslrum, cum scrip- Indictione iu : atque ila egregie conftrmatur Clirono-
Hatio tempo-
sisset vacem Annos, oblitus fuit addere numerum : logia nostra, qua primus September, quem in suo
ris,
quinque scripsit Mnrianiis Scotus; Rollewinck, Stella, Pontificatu habuit Benedictus, confertur in annum
et Platina solvm tres : medium tenentes Hermannus dcccc.
Contractus et Gotfridvs Viterbiensis quatuor nume- 3 Epitaphium Romanus Canonicus, et ex eo Manlius,
rant et hoc exigtt ratio sequentivm Pontificatuum. Epitapnium.
: tale recitat.
Menses et dies ubique fere iidem numcranlur. Membra Benedicti hicQuARTi sacrata quiescunt,
2 Baronius, nihil pr<rcise definiens, Benedicti ini- Pontificis niagni, Prasulis eximii
tium ponit anno dcccgv, et finem anno dccccvii ; ac Qui merito dignus Benedictus nomine dictus,
vrobata ex
epistutts.
deinde svbjnngit Epitapliium infra dandum ex Manlio. Cum fuerit largus omnibus atque bonus.
ftunc insuper habentur dux ejtts Epistolj:, confirmantes Hic generis decus, ac pietatis splendor, opimus,
sententiam Deccssoris in causa Anijrini Electi Lin- Ornat opus cunctum, jussa Dei meditans.
gonensis quarvm prima dicitur scrtpta per manum Praetulit bie generale bonum lucro speciali :

Sergii S. R. E. Soriniarii, in mense Augusto Indic- Mercatus coalum cuncta sua tribuit,
tione ni ; et data n Kalendas Septembris, per ma- Despectas viduas nec non inopesque pupillos,
num Leonis Dei pietate Primicerii Sanctae Sedis Ut natos proprios, assidue refovens.
Apostolicaj, anno Domni Benedicti Papael. Stmiliter Inspector tumuli, compuncto dicito corde : .

el secvnda, scripta dicitur II Kalendas Septembris, Cum Christo regnes, o Bbnbdictb, Deo.

LEO
152* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

CXX LEO V
eo, Forensis fuii, natione Ardeatinus, de loco qui appellatur Priapi nmperantibus
Anno 904,
rf.57.
t;
1j,
L^dies
Ludovico Hozonis
1.U11 ; defuuctus
et Leone, ordinatus dccciuxxuiii Seplembris
xum Novembris : sepultus in ecclesia Lateranensi
in Dominica,
:
et cessavit
sedit

Episcopatus dies ui.

Yrimus htc Romanorum Pontificnm sepulcrum sibi prxposuit : sed refellitur prior, aliorum constnsu; po-
Seputtura
legiese tn Laleiiinensi Btuilica dtcitur a Cxsare po- tterwr eo quod sequetur encomto Sergii III, quo hic
in Laterano.
slea Cardinalt Ruspono, ejusdem ecclcsix lunc cnm dicilttr, tveclo Joanne IX anno dccclxxxxvhi seplen-

tcriberel Canonico, in opere de Bastlica cl Patiiarchto nio exulasse anlequam fieret Pontifex, quod proinde

Lateranensi sub Alexandro Papa VII. Al in ruiuis factttm est nnno dccccv.
tunc jacebal illa, sub Stephano VI collapsa, ut diximus. 3 Stella, seculusauclorem, qui Leonis patriam igno-
dejectto vin.
Credilnle est igilur Leonem. qnia in Patriarchii La- rabat, ita loqttilur : Sedit tantummodo diebus xl :
lenla.
leronensis carcere mortem obieral, tion lum istic legisse quo quidem die ab ejus Presbytero Christophoro,
quam acceptsse srpulluram jttssn Christophori successo- faiuiliari, dominandi cupiditate alleeto, cum maxima

rts, communi Pontificttm sepultura illum non dignantist seditione capituretin vinculaconjicitur : qui videns
locus outcm sepullnrx nominolur, in dextero hujus se honore spohatum, et a maxime familiari, cui
basilicae latere, ad initium navis minoris, prope multa oontulerat beneficia, dolore animi paulo post
13
murum. obiit. Htnc esl quod nihil dubitem, quin eadem vio-

ZHermannusContractus ct GutfriditsVilerbiensis, ob lenlia coactt Episcopi fuerinl, nttlla prxvia Electionis


temporis breoitatem, Leonera V nec noimnant ijttiilem, forma, consecrare eumdem Christophorum, proxima,
fuUse lamen satis indieont, ijuomlo poslea Leonem VI, qux capltvttatem Leonis seqnebatur Dominica: cuptt-
appellant. In xl dierum nuniero ccleri omnes consen- vtlas aulem itla in noslro calctdo cadebat in Domintcam
tiitul, pr.rtcr Martanum Sculttm, qui dtes lvii ntime- el tdeo dtxi, cessasse Eptscopalum tantum dies vi.

ravtt; et MS. nostrum, in quodtebus xl auctor annum 1

CXXI CHRISTOPHORUS
An 904, palrc Lcone, imperantibus Ludovico
.
jimisTopnoiuis natione Romanus, ex pra?dictis
jiicm. G, ad
905. Bozonis
I el Leone, qualilercumque ordinalus xxu Novembris in Dominica, anno

Bnr. 907, J.
Idcccciu, scdit mcnses ui ct dics aliquot : bic de Pontificaiu dejeclus est, et mona-
mcn. 7. clius effectus, inilio Junii anno dccccu.

XJequc hunc nominant et Golfridus prx-


llermunnits favorem monaslerii Corbeiensis el confirmationem pri-
ciloti, fortassis qitia vertim Pttpam non credtdernnt : vtlegtorum ejtts, Scriptum per manum Sergii Scrinia-
tolerantia tamen Cleri potest defectiim Electionis hberx rii menseDecembri, Indict. VII, tmo vm,
S. R. E. in

Srpultura in
supplevtssc, el sic tnler Ponlifices relmeri Christo- imperanle Domino nostro piissimo Augusto Ludovico, F
phurus qtti : verosimiltler in munaslerio expiavit cul- a Deo coronato Imperatore. Correctionem in numero
Yattcano. Epistola fir-
pam, violenta Ponttfxcatiis ntvasione. cantraclam, Certe Jndictionts adltibttam, a nobis »'<"" cl"'°~
neceswriam, probat ralto
corpusejus in Valicana ecclesia sepultum fuissc Roma- temporis fundata in epitapltio Sergti "° lax '"'
: qtto solidius niti-
nus Presbijter Munlius credalerunt, ambo
et httc refe- mur, quam opinalione Boronit, Christophori Ponlifi-
rentes Epitaphium, tamquam illtus foret , sic scrip. catum prodttceiilisusqtte tnannum dccccviii. Hinc tamen
tum : factttm est, ul qui Corbeiense. istnd Prtvilegium eprxci-
Hic pia CnmsTOFiioiu requiescunt membra sepulti. talo Spicilegio transcripsit inserendum novx edtttoni
2 Unicum htijiis Papatus qualiscttmqtie monumentum Conciliorum LabHo nostro tradtdertt
illtid in numero
eriut apud Lucam Arhertum tomo 6 Spicitegii pag.
Indktionit mutatum, stc ttl pro vn leijatur xi, tit quo
/ilfi, universis Episcopis Galharum directum, tn stnte fideluus Iratiscribentis requtrtlur.

IHSSLKTATIO XIX
Successio et Chronologia Regum et Imperalorum Italicorum, postmortem
Caroli Crassi scculo ix et x.

Ex auctorlbtts udovici Imperatoris nomen, a Cliristophoro ratius quoniam


: qttie de hoc argumenlo in Annalibus
coxvis et
Papa prttfatm ejus epistoUt subscriptum, occa- suis
reoum
matis scimus,
dtplo.

TLj.
-
ionem nobis, imo necessitaiem
cessonbus Successortbusque ejus
offert, tle

agendi accu-
De- ab ea via,
tradil Cardinalis

quam
nobts proposuimus. Histortam
m
Baronius, longtssime abducunt
Pontificia Chronologia tenendam
ipsam eleganler deducit
Luit-
:

AD CATALOGUM PONTIFICUM. »S3"

factus est Imperator. Sed posito semel male principio,


^ Luilprandus Ticinensis Dtaconus, postea Cremonensit ])

Episcopus, qui anno dcccclxx, id est proximo rebus necesse fuil singula ad bietmium integrum prxcipitari. D1SSE ,,.

imo eodem seculo, in Lombardia 5 Elenim olmtanno solum dcccxcvi; quando


Wido tat. iu,
ipsis quas tractat,
jloruit : sed absque annorum distincltone Chronologica. {ut ait idem Regtno) Arnolius secundo Italiam ingres- sed M6 .

Hunc ejus defeclum quadamtenus supplevit Reijino, sus Romam venit, et urbem Romanam armis ccepit.
Tutic cntm Berengarius, coptis longe infe-
monachus Prumiensis in Germania mferiore, eodem tiirfetts se,

plane tempore quo res gerebantur vioens ac scribens riorem, Widoni twn posse resistere : Arnulphum, qiu

sua eminits artna anle bienniitm osleilliindo toli ltalix


usquead annum dccccvii. Sit ergo ex ulroque et ipso-
rumme.l Principum dipbmatis contexta hxc Exercitatio, formiilabilem se reddideral , mutlts pollicttiUionibus

lamquam Pharus fliictuanti per incertas auctorum con- conlra Widonem evocarat. Hic aute.m dutn se fuga

jecluras Chronotogix proposita. latebnsque et arcibus paucis tttetur, toto pene exulus

2 Obiit Imperator idemque Francorum Rex Carolua regno; Rvmani illi Prvceres qui Formosum jam uide

vacantevost Crassus anno dccclxxxviii, die. xn aut xin Janmrii, a tetnpvre Ordinatianis sux, propter ejectionem Sergii,

tempore Stephani Papre V. Huic succsssurus Wido haud nequis viderant ocutis; contra eum suis privalum
cZlTimpe" atque Lamberto,
'
seu GuiHo, Lamberli Ducis Spoletim filius, acl capes- patronis, Widone scihcet cv.perunt
rt0>
agere insolentius conlumeliosiusqiie quo factum, uf
sendum Francise Regnumpro/iciscitur; cutiiBerengario, ;

Foro-julu Duce, paclus de relinqnendo ei llalltr Regno. aliunde non sperandtim auxitiurn petiertl ab Arnulfo ;

Setl a Francis, guiOdnnem Regem sibi.constituerant, dicit enim Regino, qvtd lnc cum consensu summi
non receplus, hand credidil sese obhgari pacto, quod Pontiticis urbem cceperit, quodque civitatem ingressus,

iuieral cum Berengario, auiti polius qna ratione eum a Formoso Apostolicse Sedis Praesule cum magno
modis ommbus satagebal. Mortuo honore susceptus est. et ante Confessionem sancti
expelleret ab Ilalia
mterim Stephano Papa VI, Romanoque et Theo- Petri coronatus, Imperator creatur.
menses circiter sex su- 6 Hujus rei monumentum, quo certior Reginoni
doro Successortbtis ejus inlra

,, blalis de. medio, cum Sergium quemdam eleclum ipso ftdes htc constet de anno, extvt upud Utjltellum totn. 3, '''

Ilalix sacrx col. 706 Privileginm quod Amia- Arnulfo scihcet,


quo ordinandus eral ihe expulissel adversa factio, ab ;

tino prope Clusium monaslerio dedu Arnulfus, divina naliam de-


eadem assumplus
r Formosus est. Hic Widonem coro-
a Formoso , T ,. . .,-.• , -, .
favente clementia Imperator Augustus... Kal. Mar-
coronati nanL Imperulvrem ludictione x, sctlicet meuiile, ulest imrlua ct

Imperalore! posl xxiv Septembris anni dcccxci, uli scnpsit ipse anno lncarnationis Domini dcccxcvi Indict. xiv,
tii, ouit.iiiie,

tint ob. 891


Formosus Fulconi Remensi Arclnepiscopo, Widonis anno Regni iu Francia (id esl Germanta Francica)
consanguineo, teste Flvdoardo Rem. lih. icap. 2; hist. nono, in Italia tertio; addere poluissel et Imperii
Lantbertum quoque filium Widonis, anno secundo primo. Dmti autem victricia arma, sed sacrilegiis m-
Patris ipsius, novum Imperatorem factum essede- famia idevque Dwis homimbusque execrata, cacumfert
signans. per vmnia Widonis exauclorati oppida et castella, ejus-

3 Cttm igtlur apud Ughellum lomo 2 Ilalise sacree que uxorem Firmi obsidet ; hujus opera veneno polatits,

ttan. 893 cvl. 122 legis Diplvma, D. Vidonis Sereniss. Imperat.


lantum non exlinguitur, morltto jam Romx Formoso :

iterque retrorelegens, nonsine contemptu e.t ignomiiiia,


in favvrem Mulinensts .Ecc/fist.rDatum I Kal. Decem-
Lantberius
iyiu /f lus,
kr j Si Indictione decima, anno Incarnationis dcccxcii, maxime postquam ipsi a quo fuerat promotits Beren-
regnante Domino Vidone in Italia anno Regniejus gario necem eum moltri compertum futt, ad sua redui;
vesligia ejus premenle Widone, jam vinbits nnimisque
quarto, Imperii primo, intelligas annum censeri Italico
auctiore. Hoc vero in ipso sequenlt conatu ud Tarum
seu Pisano more, id est non a Kalendts Januarii (sic
fluvittm mortuo (uti refert Lutlprandus) resurgere ccepit
enim adhucdicendus fuisset attttus lxxxm) sed a fesloln-
carnativnisDvmmiaeprxcedenti. Ilem cumapitd Sigo- Berengarii Regnum.

nium legis a Lantberto Imperalore datum ecclesix Mu- 7 Cutn etiittt Lantberthus, suijamjuris faclus, Ma-
C
linensiprxdicve dtploma, pridie Kalendas Octobris, ginfredum, Mediolanensem Comitem, qui sibi quin- tm'peTii"exlor.
anno dcccxcvii, anno Regni septimo; mlellige pa-
sui quennio rebellis extiterat, non solum urbem, in qua l/Ml Berm]li .

Rexapatre riter Widonem, prius etiamquamlmperalor fteret, Re- erat, Mediolanum scilicet, defendens ; verum eliam ritn:
dictus ante
vicina loca, Lantberto servientia, depopulans...
biennium.
communicasse cttm ftltv ; stcuti post biemuum
gis lilultim

cum ev cutnmuntcandum curavit titulum Impcralorls. post paulo, jussisset capitis damnari sententia, per
invenies, quod Guido, saepe antea auditus illud Psalmographicum ruinina- F
q Ac demque cum apud Reginonem
re, Cum accepero tempus ego justitias judicabo rs 7 i >3
qui Italiam regebat et Imperatoris tenebat nomen,
; .

terrorem cunctis Italiensibus non minimura incus-


moritur el qnvd, Lambertus filius ejus Regnum
:

unde et Legatos Veronam dirigunt, et Regem


obtinuit, et Romam veniens, Diadema Inipeni a sit :

Berengarium ad se venire, Lantbertum expellere


Prasule Sedis Apostolicae imponi sibi fecit : aut
petunt. Yenit igtttir tlle, sejtte Imperatorem coronari
apud Liatpiandum lib. I cap. 10, quvd Widonis
fecit, si tton a Stephano VI, qui onmia Formosi ucla
fideles, ev defuncto Berengarium meluenle.s , ejus
rescideral, mqutbus tpsa eliam Lantberti Caronalio ;
filium Lantbertum Regem constituunt : ea sic intel-

patte iiitdum gesserat tilulum eo cerle ub ejus Successore Romano. Verutn eliiiivtiem
lige, ut qtii vivente
Lantbertus, relnta insigni victoria
morluo retn ipsam habere cmperit ; el Rvmam profecitts ejus rilo repressit
de ejtisdem genero Adalberto Tuscix Marih.one. et
se feceril denuo coronari a lune udhuc vivente Fonnoso,

vel saltetn confirmari.


Hlldebrando Cvmlle, prj cipim adversx partts Dncibus,

4 Dum isla in Ilalia atjebanlnr, regnabal tn Ger- Joanne IX fioittaiiam jom Sedem oblinente.
deindt imul- mania Arnulfus Rex, de quo Regtno scrtbit ad annum 8 Hic porro sicut in Sgnvdo Roiitz habtta, Formosi
fw. noii an. Stephani nutla esse decrevtl : stc artic. quod irritum
DCCCXCIV> q„ d valido cura exercitu Longobardorum Acla restttuil.

6 de lmpetio Unctionem, itiqmt, sacri ^;^'™'"''


dtsponens,
terminos intravit... pervenit autem usque Placen-
tiam : lnde conversus per Alpes Penninas Galliam Chrismatis in spintualem filium nostrum, Donnnum „„ c <i 0n ,,r,
videlicet Lambertum. excellenlissimum
Imperaturem caltrc,
intravit, graviterque altrita regione inter Juram et
decoratam,
Montem Jovis,Wormatiam venit. Quia autem iii- actam, perpetu astabilitate diguiwtibus
esse, sancto suf-
lellexerat Regmo, Widonem Imperalorem, dittn ex firmam et in oeternum stabilitara
spiritu decernimus. Illam vero barharicam
mortem obtisse,
Ilalia abeitnlts Arnulfi vestigia carpit, fragante
«ra-
relatsejam Arnulphi expedilioni mortem ejus subjunxit Berengarii, quae per subreptionem extorta est,
etpost alteiam expeditionem longe clariorem ac famosw- nimodis abdicamus. Talis senlentia contra Berenga-
rium pro Lantberto lata, novis et maximis an. 898 decta-
titrbis
rem anni dccclxxxxvi, mortem Lantberbi, et in-
quorum causa, ad Syno- rat joannet'1,
postea involvtt Ecclesiasticum statum,
gressum Ludovici, ejus qui Bosonis filius diclus,
dum
: ;

154* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


dum Ravennx coram ipso Lantberto celebrandam, batur quietura ; cum ille, cernens nullum esse aut
DISSEItTA- eodem anno vel sequenlis imtio egressns Ponttfex, in ea posse nocere, ultra quam oportebat de securitate
TIO XIX. petiit tum alia quxdam.tum ut impietates. quas per prsesumens, ea quae pacis et quietis sunt ccepit co- gttem hertn*
garius Vtron*
territoria sna viderat in tractationibus.depraedatio- gitare absolutoque exercitu cum perpaucis Vero-
;
interceptum
nibus, incendiis, rapinis, et violentiis ab eo diligen- nam ingressus est, Adelardo praefata^
adhortante ocults privat.

tissime inquirantur et legaliter emendentur itemque : urbis Episcopo. Cives autem hoc Berengario, sum-
ut Augustali Docreto omnimodis et synodaliter pro- ma cum festinatione, notum fecerunt, qui eo tera-
hibeantur illicitaa conjunctiones, quas Romani et pore in Bojaria exulabat. nil moratus, con-
Ille

Longobardi simul et Franci, contra Apostolicam et tractis undique copiis Veronam pervenit, atque ira-
Imperialem voluntatem facere praesumpsere in terri- providum virum dolo ccepit, et captura luminibus
toriifl B. Petri. Qnibns omnibus praetextum dare potuit privavit. Siquidem cives, qui partibus ejus favebant,
violenta cjeclio Sergii, post Theodori Papx mortem portas civitatis ei aperientes, eum nocturno tem-
electi, ordinato in ejus locum Joanne : cujus proinde pore intra muros receperunt et sic insperate et
;

PotitificatU» tn controversiam trahi poternt; ipsaque absquc prasmeditatione, Ludovicus, non solum re-
Lantberti Caronalio, ut a non tegitimo Papa facta, gno, sed etiam oculis privatus est. Hiec Regino ad
reputari nulla. annum dcccciv, cum przmisisset, quod eo anno Ludo-
\) Sed mliil Iwrum facere Lambertus potuit : etenim vicus Berengariura de Italia expulerat, atque omne
anno 904
Post Lnmher- anno DCOCXCrX nini valtle provecto sublatus e rnvis est, illud regnum sibi subegerat. Cum autem non inso- Vel 905
tum,extin-
quemadmodum probatur evidenter ex supracitata Bene- litum sit Reginani sub uno contextu nnoque anno referre
ctum an.
dicli IV Jiulla, mcausa Angrini Ltngonensis, data n res tnter se connexas, quamvis in alterum annum pro-
899,
Kal. Septerrjbris Indictione m, id est anno Clinsli tractas; non absurde quisfecerit neque contra mentem
i, i
nnno n post obitum Lantberti Imporatoris
. i
, $t Reginonis, si catastrophen Ludox\c\ differat in annum
Angustii Fivebat guidem post Lantbertum adhuc Ar- Dccccv ; atque ita supra memoratx Christophori Papx
nulfus. et Imperaloris tituto utebatur; utpote dumtaxat Epistotx, in causa Angrini Ltngoncnsis (quarum occa-
vuntiins atnw nixcxcix.iii Kal. Deeembris utt scribit sione hanc Bissertntwncm instituimus) scripta mense
Rcqino, sed poslquam ab Jtalia excessit ihssolutns pa- Decembri Indictionis, non vn (tunc enim necdum
rah/st, qua et contabuit, nnita amptius ratio ejus habe- Sedem orcupaverat Christophorus, in eaqne adhuc
hattir apitd Jtalos et Francos. Berengarius vero, quo sedebat Benedietus IV) sed vm, id anno dcccciv
est

machinatlte (uti poslea ipse confessus estj JJugo Magin- e.reunte, prxcesstssent totis octo mensibus Ludovici rui-
fridi MediolanensU filius, in ultionem mortis paternx, nam. Si tamen etiam posteriorum annorttm adfertentur
Lantbertum; tn venatione salitariiim fustc capiti im- exempta, quibus Sergius IV in suis epistotis nsus
pacto mactarat, ut mortem credi posset ex equo lapsus fuerit nomine Ludovici Imperatoris, dicendum foret;
obiisse ; Hereniinrius, inquam, Regis titulo contentus fttmc, qnamvis reyno oculisque privatum, a Romanis
vivebat : el hujus etium xmulum mox habuit Ludovicum, tamen non fuisse abdicatum ; et sic nihil causx habere-
Bosonis filunn, tamquam juri Regni Jtalici propinquio- tur, ob quam ejns rnfartunium differri deberet ultra
rctn evocatum ab Jtalis, tpsoque Berengarii tjenero annum dcccciv. Accedit quod propter errorem m nu-
AdalbertO. Busonis enim Soror Carolo Seniori sive viero Indictionis comtnissum, non satis certa sit epi-

Crasso nupserat, untle Marianus Scotns ad annum stolarum Christophori sinceritas.


dccclxxx vorat eum fratrem Caroli ; ct ipse Boso, 12 Berenganus, porro, Principibus ltahcis ad offi-

ducla conjugc Ermengorda, Ludovici olim m Jtatia cium redeuntibus, satis quieto potitus cst regno : putat- et ob nava-
regnantti /Wifl, post Ludovici Balbi excessum Rex que Sigonius, haud exiguam Fcclesiee operam navasse tumEcclesix
operam an.
Provinciif coronatus, exea hunc Ludovicum genuerat: in expuynando Gariliano, munitissimo Saracenorum
913 denuo
qui vocantibus teniere creduh{s }
m ipso Italtx ingressu castro; ipsisquc inde profugis el ad pugnam compulsis, coronatur.
obvium sthi liubiiitreconciliatnm cum Adalberto Beren- mense Augusto anni dccccxv, ad internecionem c%-
garimn, a '/i/d tn summas redactus angtisttas. eidem dcndts. Ulut sit, hand levibits officits promeruisse vide-
jure-jurando promisit, quod si se diraitteret, qui- tur t ut {mortuo forsitan Ludovico cxco) ipse, cni solus
buscumque pollicitatiombus accitus, amplius in deerat Imperatoris titulus, potestas vero pridem obti-

Italium non veniret. gerat, jam dictoanno pcrJoannem Papam IX unge-


10 Ipso quo Lanlhertus obiit anno caqitam hanc con- retur et coronaretur Jmperator. Annos ergo Imperti ab
jMdoviais tentionem scribit Regino. mniiaque deinceps certami- hoc principw numerans, et proximo anno Papix agens,
Bosonis F.
num disnimtna succcssisse, rcvcrso contm ftdem datam signabat diptomata (quorttm unum attegat Sigonius)
an. 900
coronatur. m llohnni Ludovico Berengarium : qui demum victor sub anno Regni seu xxix, Imperii vero adhuc primo
ftlgavit, et Romam ingressiWj ilnque asumrao Pon- KalendisDecembris, ingratiam ecclesixCremonensts.
tiHce coronatus, Imperator apnellatus est. Fdctum Idem atlegat attemm, Modoetice scriptum, suh anno
id sub BeiiediotO IV, post Augustnm quidcm anni Regni sui xxxi, Imperii vero iv, vn. Kal. Oc-
DCCCC, quo data est ejtts Butia supcrius altcgata, cum tobris.
nuflus atlhuc in Italia haberetnr Imperator; ante 13 Berengario autem intra annnm xxxvi Regni sui,
Post Berenga-
fincni tonicn cjusilem auni, quemadmodum prtibat mo- Christi dccccxxiii moriente, Imperatorum nomen in rium llcges
numentntn duplex 62 tiwuastcrio Nonantulano ; nnum Ilalta desiit ; cum bicnnio ante nwbtles Jtali, ac Beren tlvmtaxat
a}>tui Sigomttm t solo tempore teuus str indicatum, garium fastidientes, et (ut ait Luitpraudus alia occa- fuerunt;
Anno adbuc in Italia primo, Papia? Kalemlis Junii sione lib. i cap. \0) geminis semper uti Dominis vo-
annu iimii;iMiti'simo primo nltcrum integre productum
; lentes, quatenus alterum alterius terrorecoerceant;
ab Vghello, totno 3 002, ex Ber- Italia sacra col. Rodulfum Burgttndtx Regem Veronam invitaverunt,
gomensu Ecclesiee tubutnrw, cui suhjungttursxgrmm et schisma in regnum Italicum induxerunt. Anno
Doinini Hludovioi serenissimi Imperatoris Augusti deinde dccccxxv accersiverunt e Provincia Hugonem
etpost recognitionem ArnulflNotarii, faciam advicem Comitem Arelatensem, natum ex Bertha, et fratrem
LintardiEpiscopiet Archioaiic^larii, odditur; Datum utcrinum Widonis Tuscise Marchionis, ex eadem
x Kal. Junii anno lncaniatinnis Dominicae dcccci, Bcrtha et Adelberto postea procreati ; eumque dixcntnt
Imlict. iv , imperante Doinno Hludovico Sere- Rcgcrii : quo tituto et filius Lotharius usus est usqtte
nissimo Imperatore in Italia. Actum Vercellensi aii annum dccccxlix. Tum Berengarius II, e.rBeren-
civitate. garii I filta Gistla et Adelberto Eporegix Marchione
11 Jamque xub imperia Ludovioi, totum Berengarii piudcatus, cum filio suo Adelberto regtiavit : contra
regnum obttnentis, jactata tot mutationibus Jtalia vide- quos denique, dira tyranmde Italiam opprimentes,
Ottho
: ; ,,

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 155»


Ottho primus in Italiam invitatus aJoanne PapaXII, petitum ex Chronicis monasterii S. Vincentii ad fontes jy

usque ad to- tyranms subactis etSaracenis Fraxineto pulsis, Tmperii yulturni, non tamen fidem nobis enim supra DI93KB .facit. Jam
ronationem nomen ac titulum in suo capite feliciter restaurari in Stephano VI animadvertimus, quam male transcri- tat. xi:
Ottonis an.
commeruit, Natalitiis festis anni dggcclxii. pta et collecta fuertnt Dtplomata ilia ; quod idem httic
962.
14 Hxc ad confirmandam prxgressorum Pontificum factum esse potuerit. Cum
enim notarclur charta, data
Solvltur ratio successionem, et sequentium ordtnandam, necessario Idus Novembris Indictione x quse. eadem Indtctio ,

qux Baronio deducenda fuere, atque ex authenticis singulorum Im- currebat ipso anno quo Wido Imperator coronatus est,
suasit obitum
peratorum instrumeniis probanda, ne in perpetuis te- sed finiebatur mense Septembri ; protiius nihit fuit,
Lantberti
differre in an. nebris hujus xtatis (quam seculura ignorantias appel- quam ut sciolus scriptor, aitdax cvque ac imperttus veree

910, lant Eruditi) cogamur palpando oberrarecum Baronio, Chtonohgix, titulum Imperatoris Augusti divina
fallactbus quibusdam tuminibus adducto a rect# Chro- Clementia, supponeret pro titulo Ducis seu viri illus-
vologtx tramite. Etenim Lamberti Imperium, per tris. Hic tamen titulus, anno t>qccl\x\ii exetmte et In-

Coronationem Arnulphi pro extincto et abrogato ka- dictione x inchoata, solnm competebat Widoni, quando
et Widoni
bens, primum exorditur abanno, quo Lufiovicum excee- ei credi potest natus Lantbertus, cujus causa trr- titulum Impe-
filius

cavit Bsrengarius quasi hic tunc demum a Joanne


: tio post pttert nativitatem dxt facta est Leoni Abbati do- ratoris dant
ab an. 876.
Papa IX dec/aralus tyrannus fiterit in Synodo Romana, natw ibi cxpressa. Parum utigue futt solicitus ille scri-

et Lambertus, in quem libera vota Romani Pontificis ptor, ut quxreret, an saltem in Novembri IndtcUonis x
conspirassent , Itgitimns judicatus Imperator : qui Imperator fueritWido, quod non fuit aut, : an jam
etiam in ipsius sententta usque ad annum dccccx vixe- Imperatori prtmum natus stt filius, quod verum nec est,

nt. Id autem sequi putat ex Luttprando, cum ait, nec esse potuit. Alias enim hic moriente patre solum
quinquennio iili adversatum fuisse Maginfredum fuisset trtennis, qiti tamen dicitur tunc fuisse apud

Mediolanensem Comitem, cum antea idem Irape- Luitprandum tib. i, cap. 10, Elegans juvenis, adliuc
rator aliquantisper pulso Berengario imperasset. ephebus, minusque bellieosus hxc atttem de viginti ;

Sed hxc omnia ex clarioribus Romanorum Pontificum sattem annorum homine debent inteliigi : qui necdum
Epistolis refutantur saUsque apparel Luitprandum
, conjugatus quidem stt, ideoque dicatur adhuc ephebus; E
accuratius legentt, Berengarium sxptus fugatum fuisse habuerit tamen xtalem bello aptam, sed exigitam ad
ac primum a Widone ante annum Dcecxcn qui .' illnd propensionem in ipsis occasiontbus monstrartt, ut

prius etiam quam esset Impcrator, Regni consortem potuerit minus bellicosus judicari. Atqtte his motum
adoptaverit filium, Lombardiam ei admtnistrandam credo Baronium, ut annis xv citius, qttam Chronici
committens ; quo in regimine juvenis Rex, ac deinde Collector videatur xstimasse, Diploma illud diceret a
cum patre Imperator, passus adversarium Maginfredum, Widone signatum : sed in hoc recte sentiens, debutsset
de eodemque sumpsit ultionem, mox ut tempus et consequenter titulum Imperatoris, adeo prxpropere
potestatem habuit mortno patre ; et hac severitale usurpatum, de vitto suspectum ftabere. Qitanta enim et
avertit a se animos Italorum, atque ad Berengarium quam certa auctorttate opus foret, ut prudenter credere-
revocavit. tur aliquis in Itatia, viventibus Carolo Calvo, Ludo-
lb Jam quod idem Baroniuj ad annum dcccxcii , vico Balbo et Carolo Crasso , coronatis a Ponttfice
quo constat Imperatorem factum esse Widonem, addat, Imperatoribus, sese sciipsisse Imperatorem per totos

ipsum qui?tdecim annis prius Imperiali titulo in stgnan- quindecim annos, sine corona, sine unctione.
dis Diplomalis uii sotitum ; etsi eo adferat exemplum

CXXII SERGIUS III


ergius, natione Romanus ex patre Benediclo, S. K. E. Presbyler, deposito Christo- Aban.mat
"
iplioro tempore Berengarii Regis et Leonis Imperaloris, ordinatus anno dccccu, ix

L Jjunii in Dominica, post uu annos, menses iu ab Eleclione lacla anno dcccxcuiii, 15 -

C ui Martii ; sedit annos un, menses m, dies xui : obiit xxiu Seplembris, sepultus in res-
p
taurala a se Lateranensi Basilica; anno dccccxii : et cessavit Episcopatus usuuc ad iu

Octobris.

rendo , dum extra metam abreptus cum Pontifici- aias postea


vietiusagnita
u,
jgheltus tom. i 106 ex registro Gre-
Italix Sacrx col. bus praecedentibus , inittum Sergii huiits
. - . «. t .
in annum
,, j u Baromo,
initium ejus datum IJitde-
gorii YS.profert Privilegium ab hoc Sergio, dccccviii contultt, exemplo forsttan ijtgeberti, qui ttlua
ahcubi

brando Eptscopo Sitvxcandidx Scriptum per manus , composuit cum anno dccccviii. Hoc tamen idem postea
unttcipatum
MeIchisedech,Protonotarii Sedis Apostolicae, inmense Baronius improbavitin Appendice ad Tomum 10. Cum
Majo Indict. vm datum Kal. Junii, per manus Theo-
: entm ad annum Christi dccccvi aliud nihil dixisset,
phylacti Cancellarii Sedis Apostolicse. Anno Deo pro- quam quod is annus rerura gestarura nulia face per-
pitio Pontificatus Domni Sergii summi Pontiticis et spicuus, penitus remansit obscurus kxc addijubct, .

Universalis Tertii Papae in sacratissima Sede B. Pe- quod ex post additis monumentis haud raediocrem
tri Apostoli tertio, in mense et Indictione supradicta. lucem accepit, qua teraporum offusam caliginem ,

Indtctio ista vin notaret annum dccccv, cujus mense Majo quse irrepserat ex antiquorum scriptorum inopia
currente necdum Pontifex erat Sergius, nedum agebai procul expellat et mantfestetur Sergium III hoc
;

annum in Sede Petri tertium. Sed subreptitium vel anno sedisse Pontiticem, non autem Benedictum,
saitcm interpolatum additione islius clausulx esse Pri- qttem tamen usque sequentem annum sedisse dixerat
vilegium hoc, persuadent tituli Protonotarii et Can* alterum deinde annum Leoni Christophoroque ad-
cellarii,Romanx Curix hoc seculo non usitati ad ejus- scribens, prius qttam Sergiura Pontificem faceret.
modi subscriptiones ; et perperam notatus annus Pon- 3 Vetus inscripiio in Append. antiqu. inscriptio-

tificatus tertius , loco primi ,


quem Indictio vm num pag. 1162 num. 2, unde hanc insperatam lucem ex ve t eri
manifeste signat. accipere se putavit Baronius, ita habet. Hic S. Prirai tnscriptione
Quantum autem hic peccatur anticipando initium Martyris corpus venerandum in Christo humatum
hujus Pontiftcatus ; tantum exerravit Baronius diffe- quiescit quod Deo dignus Sergius Papa Junior,
:

Erem-
;;
,

456* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


Pellitur urbe Pater, pervadit sacra Joannes,
Eremberto illustri viro concessit ab urbe Roma.
Romuleosque greges dissipat ipse lupus
Cura hymnis ac laudibus, spiritualibusque canticis
:

quem inter Sanctos ejus Exul erat patria septem volventibus annis,
dum esset translatum ;

Post populi raultis Urbe redit precibus.


spiritUfl teneat principatum, in multis virtutibus et
Reconditum est corpus Suscipitur; Papa sacratur Sede reeepta :
aignis est declaratum.
anno Gaudet amat Pastor agmina cuncta simul.
B. Primi Martyris cura Reliquiis S. Feliciani,
:
uc deniquc
[ncarnationia Domini nostri Jesu Christi dccccvi,
Hic invasores, Sanctorum faloe, subegit, ordinntus e.ise

Kal. Augusti Indictione vmi, ordinante Domno An- RomanEe Ecclesiae. judiciisque Patrum. 1'outifex:

gilberto Archiepiscopo an. xxm. Passio Sanctorum * 7 Luitprnndus, de ejusdem expnlsione agens : des-
exutarat
agimm Haronio, qui nobis talem cendit, inquit, Sergius in Tusciam, quatenus Adel-
vi Id. Jun. Oratias ai.lem in
berti potentissimi Marchionis auxilio juvaretur
lucem indicavil ; magts tamen qnod nobis kac erroris Tuscia.
qmerum- quod et factum est. Stgebertus dtcit quod ad Francoa
nmfessione ingenua declaraverit, velle se sua
se contulit. Et revera videntur ipsi Tusci to tempore
que nsserta exigt ad fldem nntiquontm monumentorum :
inveniantur adveTsaii, cupiat ipseprimusesse vocitali fuisse Franci, forte quia Adelbertus et alii ejue
quibus *i

...../
mducenda qua scripserit, quamvis pmpterea oporte- terrm Proceres omnes a Francis genus dncerent. Sie

I invertert totvm Chronologix a 86 quomodorumque Joannes Papa Nonus, apud Lantbertum Imperatorcm
hicprecipit faciendum in Scrgio
ordinem, Ruvenn.r inSynodo questus videtur, quod illicitas con
constitut t uti
m junctiones Romani et Longobardi simul et Franci
et Decessoribus ejus. Nemo igitur nos arguat inju-

riot Bflronio, duni aliquid tn rjus lautlnttssimis An- contra Apostolicam et Imperialem voluntatem facere

naltfm corrigendum monemus, sed ex ejus mente ac prsesumebant ; m quibus verosimiliter agebatur de ip~

id intetligat cum omni qux scriptori sius Joannis depositione rt Sergii restitutione : Homa-
voluntale fieri ,

nos nulcm ad eum revocandum motos crcdo indignitate


vere Eminentissimo debetur reverentia.
gravissimi sceleris, contra innocentem Leonein ab in-
4 Quandoque Imnus dormitat Ilnmerus, inqnit
tlle idrm Uaronin, ettnm dum evigtlarr videtur, liic gratissimo domesiico perpetrati. Cum igitur et prima
V. :

Pontificatn tanta Sergii ad Pontificatum Electio verosimtliter legitima K


*cd ad pro-
arculti : nequo enim pro Sergii III
quam Promotio et Conse- 1'ontifex ab
bationnn lux ttln rst,qnnnin ei vtsti. Nam Sergii Junioris no- fuent, crrte minus violenta
tncuntinentia
Inefflcaci, Sergius II. tajus etiam nntum cratio Joannis Chrystophorus manifestus tnvasor
; ct
mine eemper intelligitur nolatus,
alienst Sedis, ejusque crudelitate coaclus esset Leo m
ciun agot <i<-

esi insigne studium ciren cuitum sacrarum


Rehqnia-
Sergio 1,
carcere mon fsi entm vixisset, pro eo restituendo Itaud
non 3. rittn , quarum plurimas ex cameteriii produxtt decen-
dubie laborassent Homnui, potius quam pro Sergio re-
titsimeque collocavil. An^ilbertus eliam Arcluepiscupns,
cujus anno xxm facta dicitur translutio, Sergio II, cipiendoj non sunt tam mala Sergii kujus principia

non III cotevus fuit. Certo igitur erratum est o tram- quam credidii Baronius; nec pudendi fuissent progres-
numrro annorum Christi, et annus dccccvi, sus, si non eos infamasset Marociae nobdis scorti nmor,
scribente in
quando currebat Indictio ix, posttus pro anno dcccxlvi ex qna ipse jum Pnpa (sic enim ferturj fitium genuil,

quando eadem indictio fuit numerata, quse etiam cum Joanneui, postea ejus nomtms Papam Undecimum.
atino \xiii Angilberti archiepiscopi convenit, utpote or- 8 Cetera Sergii acta aut excusnbiha, aut etiam lau-
cetera non
tlinnii DCCCXXIV mrnse Junio. Pletuus id explicabttur dabilia sunt. Tam cnim excusari potest laus ab eo im- vmlus
fuit,

ad diem ix Junii, quando prssdicti Sancti Primus et pensu Stephano in tis qum contra Formosum egit
, etium citm

Felicianus culuntur : nunc satis rst demonstrasse, eo- quam ipse Stephanus severitati itli sux, omnium pus- taudavit
Stephanum 6,
rnw translationem ad Sergii III tempora nequaquam per- tcrornm judicw nimiae prastexerc potuit zelum in spe-

tinere i quod varii Mediolanenses Scriptores inlelligen- ciem justnm propter novitatem exempli, a Formnso in

tes , vitws;v ilti transcriptioni centenarium unum Romanam Ecclesiam inducti, preeter t
imo contra Ca-
dtiraxerunt, et legi jubcnt dcccvi, tantum peccantes nonum prmscripta. Nam Ecctesix Orientalis e.templa,

defectu, quantumprior descriptor excessu. quibus Formosi defensores utuntur, Romanse probata
5 h qui anten liarmiiuiii n trnnutr vero abduxit $i- non fuerunt cnm (ierent ; et Gregorii Nazianzeni in-
Acta mtitr gebertus, adannum dgcccvii Sergii III inittum ponens ;
thronizationrm, propterea qttod alium viderctur Episco-
eonfiua cum patum improbans S. Damasus substttutum
in eo qneni it ad Pontificatum uitultt Ordine nomi- gesstsse, ,

Acfis steplia»
nlB. nando, nihtlo txerravti levius, quando scripsit, a For- euiem deposito Aractum pro vero habuit Patrinrcha.
moso Bpiscopum ante factutn, quem Acta Synodalia Auxilitis quoque ille, qui Ordinattones a Formoso fac-
dicunt solum fuissePresbyterum. Et vero quomodo tus scriptis libris defendit, eUi ex obliquo conatur vero-
alias potuissel Formosi promottonem judicasse nullam, simile reddere ejus, <iuniitttvivis a Joanne VI depositi F
quia tth Bpiscopatu Porluensi fuerat assump{us, si ip- et u laicorum Cummumonem redacti absolutianem, ac qnia Formosi
cuiisa non
semet etiam Episcopus erat cum assumebatur? Porro deinde Electionem ex aho Episcopatu ad Romanum le-
ernt tttnc in-
e i kis quss dicit, sequitur Luitprsmdum memoria lap- gitimam futsse ; unum tamen ei prscipue inlendit, ut dubttnbiUs
sum hb. {. cap. ~t tdtamque hic Pontificum confudisse pruhet, Ordinniwiies a qnoenmque vere ordinato Epi-
lnstnrtnui ,
qwiinln srnhit SiT^iiim nnte Fnrmosum SCopo, quamvis deposito, quomvts clinm hae.retico fuctns,
fuisse eieetum, sed repulsum, eumdemque ejecto For- vatidas esse, neque mdgis ordinari denuo ejusmotli de-
uinsi successore invastsse Sedem, et defuncti corpori in bere, nuam tlriuio bnptnnet eos qut. sic forenl Itaptnati,

judieium adducto ea fecisse, quss constal farta esse a 8$d solam tihs reconctliationem suffic.ere. In hoc ergo
Stephano, ex ipso quod kuic Sergius posuit Epitaphio. excedens Stephani telus, non secundum scientiam, sed
(i prima autem Sergii ei tinica electio atque ejectio secundum conscientiam esse potuit in re lum primum
fnec ciiiin audiendi qui propter Luitprandum easdem controverti cospta, et apud viros etiam probos ambigua.
BX titulo tfSi
postto duplicani ctarissime describilur in eo tituto, qm ipsi esl Iteiii.jue ipsc Joannes excusans Fnrraosi promotwnem
scltur, Synodum, q»a Stephani Orttinationes ab eo factas rutas
positus paui/o vost celebratam titulo nrcrssitatis, et

VI adversus Formosum Acta restituta, Joannis vero kaberi jubens, alque in suum gradum restitui ,
qut eo

I\ abrogata sunt. Titultu autem in Vaticano positus, mtitt fiieiant, tnmquam lutci a latco ordinati ; decernit

et a Ruiiuino 1'ie^'tjtcro, tnmquum Si-r^ii I Epitnphium tamrn statuttque, ut in exemplum id nullus assumat,
foret, sub ejus nomine perperam descriptus , kujusmodt pnesertim cuin sacri Canones id penitus interdicant,
est. et prgesumentes tanta feriant ultione ut etiam iu ,

Limina quisquis adlS Papsa metuenda Beati, fine laieara eis pmhibeant Coramunionem et addit
post Thivdv- Cerne Pii SBROl excubiasque Petri : quippe quod necessitate aliquoties inductura est, ne-
'
ruiJI eteetus 7 t
Culmen Apostolic;e Sedifl is, jure paterno cessitate cessante in auctoritatem sumi non est per-
annis txulas-
Eloctus, tenuit, ut Tueodords obit. missura.
9 Jam
; :

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 187*


9 Jam quod Invasores Romanae Ecclesiae, puta 11 H oc faclo in camdem ccciesiam translulisse vide- D
Joannera IX, lienedictum IV, Leonem V 0(7116 tw Stephani a se laudati eodemque lumttlo SB " 0| u 9 «•
ossa, in
Christophorum, Sanctorura Patrum falce judiciisque sepeliri voluisse : sic enim de eo Rasponus loquitur, ubi et sepultut
Synodice subegit, sive resecuit Sergius alque extra , in Laterano sibi sepulturam elegit, cum Basilicam "'
Ponlificum legitimorum numerum liaberi jussil (id hanc instaurasset, terrae raotu concussam et labe-
enim videnlur verba liluli supra positi sonare) in eo er- factatam tempore Stephani Papae VII (imo VI) et
ravisse poliut, peccasse non item : quippe qui mortuo juxta Leonis [scilicct V) tumulum huraatus creditur,

Theodoro crederet se legitime eleclum , alque adeo in cujus urna etiam ossa ejusdem Stephani sepulta
alioram se vivente faclas in Sedem inductiones nullas sunt :
communi forsitan lionorata Epilaplno, quodmodo
et irnlas esse. Quod vero Plalina scribit, Christopho- non extat, imo pridem extare desiit.
rum e monasterio tractum, in vincula conjectum 12 Ad ejusdem Sergii commendaiionem et Paslara-
esse a Sergio, seque sine ftindamento scribit, quam qitod testandam solicttudinem addi potest, quod cum
lis curse.

ident Sertjius, rebus confirmatis Gallias profectus, anno dccccix Trosleium prope Angnstam Suessorum,
Lotharii gratia fultus, qui tum regnabat, in Italiam sub Remensi Archtepiscopo Herivseo convenissenl Epi-
e t a zelo con-
qitzdam etlam redierit, et Christophorum arctiore custodia revin- scopi Provinciales undccim; curaverit eis sigmficari, tra errores
temere ei tm- xerit : quodqtte ea, qiuc contra Forraosum egisse dici- \n partibus Orientis adhuc errores blasphemiasque pl"'" i -

plnguntur.
lur,nonsine eirore, a Lothario faceresil corapulsus, cujusdam vigere Photii in Spiritum sanctura, quod
quia Formosi opera a Gallis in alienigenas Iransla- non a Filio nisi a Patre tantum procedat blasphe-
tum Impeiium erat. Nullits enim boc tevo in Gailiis mantis, et ideo inquil Herivscits, hortamur vestram

Germamisve regnavit Lotharius nec esl qui ejusmodi : Fraternitatem, ut, secundura admonitionem Domini
profectionis in Gallias memineril, sed 01105 Francos Romanae Sedis, singuli nostrum, perspectis Patrum
Regino vocavit, eos debere Tuscos intelligi, jam supra Catholicorum sententiis, de divinae Scripturse pha-
ostendimus. retris acutas proferaraus sagittas potentis, ad con-
g
10 Porro sicitl nullum cerlitm est crimen quod objici fodieudam belluam monstri nascentis, et ad conte-
Sergio possil, prseler inconlinentiam ; ita certa ejus rendura caput nequissimi serpentis. Quse vcrba
laus est, quod Basilicara S. Joannis, quae appellatur verosimililer accepla sunt ex ipsa epislola Sergii, ciijus
Lattdarlpotest Constantiniana, quae temporibus Domni Stephani VI exempla credtderim non tanlum ad lianc Sgnodum, sed
sallem a res- passim ad alias Ecclesias omnes
ceciderat a solo reaedilicavit, et diversis donis et
; fnisse directa ; ut si ea
tauratione ec-
ornameDtis ditavit; sicut ex utraque parte parietum solaqux extant Sergii monumenta considerenlur non
destxLateran. ,

litteris exaratum usque hodie legi potest (inqitit


modo non debeat Pseudo-papa vocari; sed inter Ponti-
Petrits Bibliotbecarius in nostro MS.)
ante columnas ficesde Ecclesia bene meritos numerari, esto suam ipse

aereas quae sunt coram Primo Pontificatus


altari. famatn incontinentiee macula inquinarit.
ejus anno lianc reparalioncm faclam pulal Cxsar Ras- 13 Sedi ejus&nnos un, menses 111 cum Hermanno
ponus, ejusque munnmentum aliud ail extare hodie- Contraclo, Rollewinck, MS. nostro el Stella assigna-

que, in carminibus opere musivo descriptis, intra vimus : dies xui MS. noslrum, el Rolletoinck liabenl, Tcmporis ra-
absidem seu frontera ejusdem ecclesiae, qnx sic sub- Stella solum xu : sed Hertnanntts xxw ; idque eliam tl °-

jicit lib. 1, cap. S. secittiGotfridits Vilerbtensiset Platina, rotundo numero


Augustus Cacsar, totura cum duceret Orbem, quatuor menses posuerunt : prxier quos solus Golfridus
Condidit hanc aulam Silvestri Chrismate sacram :
annos sex dumtaxat ei adscribil : Baroniusvero lantum
Jamque salutifera lepra mundatus ab unda, tres eosque incompletos, oiiia cjus initutm adscrtpserat

Ecclesia) hic sedem construxit primus in orbem unno dccccviii, et mortem ejus assignabat anno dccccx,
Salvatori Deo, qui euncta salubriter egit, id manifeste consequi ralus ex iis quee de Joanne X
Custodemque loci pandit te, sancte Joannes. dicenda babebal. Nilul aittem pro islo anno babuit, nisi

Inclinata ruit senio volventibus annis. auctoritatem Cltronici Cassinensis, quo dicitur triennio

Spes duin nulla foret vestigia prisca recondi, antequam Saraceni ad Gariglianum delerentur anno
Sebgius ad culmen perduxit Tertks ima, dccccxu Sedem futsse a Joanne invasam, id est
,

Cespiteque ornavit ingens haec movniaPapa. anno dccccxu. Nos autem auctoritate Chronici,
Supra fores in parte ecclesiae interiori, wquil idem post ducentos primitm annos srripti, non movemur
p
Raspoints, item ex opere musivo ha?c carmina lege- ad everlendam Calalogorum ftdem , el Joanni isti

bantur :
(quem ipse Buronivs, ex Flodoardo coxvo, fatetur,

Sebgivs ipse Pius Papa, hanc qui ccepit ab imis, deposilum anno dccccxxuiiiJ plures annos quam xiu
Tertius explevit istam, quam conspicia, aulam. tribnendos.

CXXIII ANASTASIUS III.


nalione Romanus, cx patre Luciano, tempore Bcrengarii Regis et sub
Anastasius,
inilium Constantini Porphvrogeiiette lmperaloris ordinatus anno dccccxii,iw Oclo- Mam.m,
bris. Dominica die, sedit annos 11, mensem 1, dies xxn : obiit anno dccccxiu, ^men. \, «
xxu Novcmbris, sepultus in Basilica S. Petri : et vacavit Episcopatus usipie ad iu De- 2 -

cembris.

dietis Anastasii Pontificatum, eumdem finit, ubi ttos

M. lartanus quidem, MS. nostrum, Rollewinck, et incipimus, annoucccc&u, eidemque annos II, menses n
Stella rotnndonumero menses duos signant, sed Her- trtbttit.

manni Contracti anttquior et accuratior calculus, nobis % fi ttnc mintme pccnilendum Pontiftccm, reperimus
'«*(io /em/o- visus Bst pr.rferendus ; nec audtendus Gttfruius Viter- laudatnm in Epitapltio suo, quod Romanus Canonicus
biensis,cum solum numerat mensem i, omissis diebus recitat, et ex Manlio suo Baronius, his verbis
aut Platina, qui dicit secundo anno sui Ponttficatus Vatis Anastasii requiescunt membra sepulcro,
Sed numquam meritum parvula claudit humus.
BP ,taP hlum -
morlHum Anastasium. Baronius anno dccccx cxor-
Propylxttm Maji 28 Rexit
: ;

158* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


Omnia clementer solvere possesibi.
A Rexit Apostolicam blando moderamW Sedem,
Undique currentes hujusad limina templi,
Tertics existens ordine Pontificum.
Ut pra^tet requiem poscite corde Deum.
Ad Christum pergens, peccati vincula sperat

CXXIV L4NDO
At> ann. 9U ando, natione Romanus Sabinensis, ex patre Tamo, sub Berengario Rege et
015, m. Decembris
Porphyrogeneta imperanfe, ordinatus anno
att i,
Constantino dccccxiu, .iui
i. 22.

Bar. al>9l2.
Li lin

cavit Episcopatus usquo in


Dominica : scdit menses
xxx ejusdem mensis.
iu, dies xxn, obiit xxu Aprilis anni dccccxu : et va-

Vcrmisisib <ll- JJe aliud non tcimus, nisi quod (lacito tamen
hoc Joannis iiUlironizationem etiam libentius duci,
citur.
nomine) Luitptandus lib. 2 eap. 13 ipsum designare 3 Apud Ferdinandum Ugheltum mirabiiis hoc loco

videatur, quando agens de Theodora, Maurozise in in Eputopis, /awBononiensibus </uam Ravennatibus, Rononiensium
Sorgio III prenominatm sorore, narrat, quomodo dum est canfusio. Nam in Bononiensi Sede ait floruisse ct Ravenna-
tiitni Epp.
illa cum Joanne, Petri Ravennatis
impudenter versatur Petrum, anno dccccix, indeque translatum ad Raven- sttccessio

Archiepiscopi ad Papam legato, mortuus est Bono- natem Ecclesiam anno dccccxxuii in Ravennatibus :
confusa apud
ut Joannes
Tfico(lvr.T niensis Episcopus, et Joannea iste ejus loco electus autem att, Petrum (cum sciUcet de quo tacito nomive U'jhcllum,
•!'-
omatiui
paulo autem post, ante hujus Consecrationis diem,- Luitprandus) elecium anno dcccciu, annum fere inte-
chtepitcopus
DOminatus Kavennas Archiepiscopus mortem ohiit; Joannem, antca Bono-
ijrum sedisse, eique huffectum
Jtavennas
fleret : locumque ejus Joannes Theodorae instinctu, priori niensem Episcopum{quem etconfundens cum JoanneXI,
Bononiensi Ecclesia deserta, ambitionis spiritu iu- Maurozi<e ac Sergii filium facit) cui successerit anno
flatus contra sanctorum Patrum instituta, sibi
,
dccccxiii Constantinus. et liuic Petrus Bononiensis
usurpavit: Romam quippe adveniens, mox Raven- item Episcopus anno dccccxxiii.
natis Ecclesia) ordinatur Episcopus. Modica vero 4 Dixi nm ego Alambertum, anno dcccxci creaium
temporis intercapedine, Deo vocante.qui eum injuste Bononicn^em Episcopum, usque ad Anastasii III Pon- hicexplicatuv.
ordinaverat Papa, defunctus est. tiftcatumsuperfuiase : cui deccdenti suffectus s/fjoannes
2 Hec ultimaverba Landonem haud dubie spectant t Tiieodorai amasius ; qui dum Ravennx cxpectat Ordi-

qvidquid sil rffl Joannis ad Ecctesiam Bononiensem natwnis su.c diem, obient is a quo ordinari debebat
Electwne, cui potius Anastasius dcccssor annuisse Ai cluepiscopus nomine Petrus non Bonoma advectvs, ;

credetur. {•'uis.se autem Romse Joannem cum moreretur sedex ipso Ravennate Clero sub annum dcccciu suf-
Lando, uon modo ex prsemiseis Luitprandi verbis, scd fectusJoanni Traversario. Tum vero Joannes, nondmn
etiam sxconsequentibusfii vcrosimiic : sic enim imme- Bononunsi Ecclesix consecratus, ambiveril in Raven-
diaic subjungit: Theodorao autera raens perversa, ne natem Arcluepiscopitm eligi, et Romam consecrandus
amasii ranssimo concubitu uteretur, ducentorum discesserit. Dum autem ibi moras apud amicara trahit,
qunn ittn mox
curavtt Pa • milliarium interpositione, quibus Kavenna seque- ctiam postConsecrationem acceptam,mortttus sit Lando
pam cUycn- stratur a Koraa; Kavennensis hunc Sedis Archiepi- eique subslitutus Joannes, curaverit loco suo Bononien-
tlum
scopatum coeyit deserere , Romanumque (
proh sibus quulem Petrum alium substittiendum, Ravennn-
nefas suramum Pontiticium usurpare. Quod sane
I
) tibus vero Constantinum quo mortuo circa annum
:

non videtur consecutura fuisse, nisi prsesens Romas dccccxxiii vet xxuu, accersitus sit a BononiensiEcclc-
adfuitset Joannes. Nam si Ravenna hic vocandus ct sia prxdiclus Petrus. Hic vcro si adhuc in vivis fuit,

expcctandus fui&set, guod facile dimidium mensem seque Episcopatu ultro abdtcavit post annum occcclXX,
absumpsisset, nulla tanta conctpi possel tali in urbe tnu- ct Synodum Ferraruc cclebrutam ; oportebil dicere, eum
lieru unius potentta, qustamdiu colubuisset Romanos in Episcopuli. gradu perscverasse plusquam annos lvi,
a novo Ponttfice eligendo ordinandoque : ct ideo ad prtusquam ci succederet Honestus, celebratus in Vv.a
proximam solum Dominicam a morte Landonis, dilatam S. Romualdi.

CXXV JOANNES X
"oannes, iiaiiono Ravennas, ox patre Joanne, primum Bononiensis Episcopus electus,
M> ini 915 'iit

m>

Dav.
'.

oli
i I

itics i.

.'ii
'

J tum Archiepiscopus Uavennas consecratus,


regnante Bercngario
\\\ Aprilis, Dominica 111
et imperante Constantino Porphyrogenela
posl Pascha, ^edit annos
et mox Romanus Papa inthronizatus,

xm menses
. n, dies
,

111
anno dccccxu,
; depositus et
012, nd 928.
conjectus in carcerem, u Julii anno ikcccxxuiu : sepultus in Basilica Lateranensi : ct
ivssi\i( Episcopalus usime ad ui Julii.

\Jua ilf exitv hujus Pond/tms dicta sunt, quoad annos test Leo vitiatos hic secutus calculos,ut alibinon raro,
ii Oidffl- qnibus dtptxitut morluusque etl, certissimam /idem in recenliarum eeque uc velueliorum Pontificum tempo-
"'«' halient ea Flodoardi Remensii Chronico. sub annum ribus ad historiam suam appiicandts : quemadmodum
'
''

tUlm
'
dcocclui finito. liiittitiu ejusdttn Baronio inbium fecit it.it »»« hco notal Abbas Cassinensis Angelus de Nuce,
Leo Marsicanus, Chronici Cassinenns auctor; qui postea Archiepiscapus Rossanensis in suis ud islud
deinie factus Ostiensis Episcopus vixisse probatur ab Chroniam Commentariis ; ac nomtnatim ad caput 3,
l ghetlo ttsque ad annum ucxu : sed tu auctoritas m<i- ubi de Boiitfocio Papa, et rttrsum cap. !)4. ubi Adel-
ijnii non ett prosecutode quo agimut x, crediquepo- pertum ALbatem, anno dccccxxxiu ordinatum, fuisse

dicit
:

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 159*


pCdiett temporibusStephani septirai, ante quijiquennium negaverant Stephanus VI et Sirgius III; cujut po~ D
mortui. Sumpserit igitur Leo tres annos pro tribus stremi acta omnia pro suo affectu salva volebat Marozia, ioanhes x
mensibns, quibus Garilianensis de Saracenis victoria fortassis et pro affectu fxlium suum evehendi ad Papa-
obtenta e$t, post ingressum Joannis in Sedem Roma- titm, guod tamen hac vice ei non successit, nec etiam
nam, ipso anno dccccxu Indict. iu, mense Augusto. sequenti. Prius autem quam in vincula conjiceretur
fiatio tumpo- 2 Ntimerum annorum, mensium et dierum, a nobis Joannes, sub oculis ejus occisus Petrus frater fuit.
assignatum, concorditer nolant Gotfridus Viterbiensis , 4 Ipse vero prsesumi potest non maluin habaissc exi-
fVcrncrus Rollewinck, Stella et Platina : qui quia tum, sicuti nec male suum administravtt Episcopatttm. non
tinis

aptissitne nos ducunt ad Ponlificatum Marini II, ex Nam et primis Sedis sux annis, cura ex pluribtis de- malus -

ejus buila certo cognoscendi; non possumus adhxrere lictis conscientia sauciatus, anirai dolore langue-
Hermanno Contracto atque MS. nostro, aucliori nu- sceret,- inter aliasalutis sua remedia illud excogi-
mero annos xiv, menses n, diesxv notantibus. tavit, ut nomine suo legatura mitteret Compostellam,
Depositlonis 3 Deponendi Joannis auctor fuit fVido Tuscix ad venerandum corpus Jacobi Apostoli cui et :

auctores et Marchio, impellente conjuge sua Maroiia, Serg'\i Papre litteras dedit ad Sisenandum loci illius Episcopura,
quondam scorto, Theodovx ieque impudentis mulinis ut juges preces pro so funderet apud euradem San-
ftlia : qitx sorori itidem Tlteodorx succedens in prin- ctum Apostolum, ut propitius sibi esset in hac vita
cipatu Urbis, ejus amasium non poterat non odisse. et in hora exitussui : pro qua, siquid purgandum ad-
Stimidos utrique addebat insolentia cujusdam Petri, huc svperfuisset, serumn.v carceris et degratlationis
apud Pontificem fratrem omnia moderantis, et Roma- ignominia abunde potuerunt suffecisse ; accedente prx-
nis Principibus perquam invisi : quam occasionem na- sertim etiam crudeli morte. Dicebatur enim ut ait seputlurx.
ctus fVtdo, post mortcm Alberici patris sui, qui Tlteo- Luitprandits, qnod non multo post stti fratris cxdem
dorxcausa Joannem foverat, non caruit gratwso apttd cervical superos ejusposuerint, sicque enm pessime
doctos indoctosque prxtcxtu exauctorandi ipsius Joannis: surTocarint. Hujus corpus, ut ait Cxsar Rasponus, in
qnippe qui ex Ravennati sirchiepiscopalu assumptus, porticu ante fores Basilicae jacuit, intra duas por- E
eodcm jure poterat censeri incapax Romani Pontifica- tas priores versus meridiem, nemine scilicet curante
tus, quo Formosum, quia Portuensis Episcopus antea itlud transferre in Vaticanam Basilicam.
fuerat, ad summam Sedem promoveri valide potuisse

CXXVI LEO VI

natione Romanus, ex patre Christophoro Primiecrio, sub Hugone ltaliae


Leo,
Regc et imperante apud Griecos Constantino Porphyrogeneta, ordinatus anno
Ab an. 928
admZ"
dccccxxuui, proxima post Joannis depositionem Dominica ui Julii : sedit menses '

ui, dies xu,defunctu> xx Jarunrii, et sepultus ad S. Petrum dccccxxix : et cessavit Epi-

scopatus usque ad i Februarii.

nihil tyrannicum in vita prae setulit; irao revocare


Tempas ^oltts Marianus Scotus menses vir, dies xv nume- ad concordiam cives, temeritate acstultitia priorura
Sedis
Hermannus Contractus invertens ordinem, et
ravit. Pontificum adhuc turaultuantes, componereque res
Leonem faciens Landoni .succedere, mensemi.dies Italicas, pacare externum hostem, propulsare bar-
xx yei adnotavitapud Gotfridum vero Viterbiensem,
; baros ah Italise cervicibus conatus est. Sed dum in
ejiam fccdior error obrepsit,ut rolundo numero nnni vn, his taudabilibus operibus versaretur, sexto Pontifi-
pro totidem mensibus, signati nveniantur. Cetertcum catus sui mense moritur, et in B. Petri Basilica
C MS. nostro, accuratius notant menses et dies. sepelitur.
2 Nescio porro unde arceperit Baronins, quod etiam 3 De lioc tamen nihil in ejusdem Basilicx descrip-

ipse, ut Deccssor Joannes, detrusus in carcerem de- tione Romanus Presbyt(*r; unde col/tgttur, nullum ei
mors pacata
functus est. Flodoardus, in margine citatus, non nisi ibidem pnstlum futsse monumenlum, me- cujus adltuc
tt vita tait-
data. solius Joannis, hanc calamitatem passi, meminit.' Stella moria extaret tempore Eugemi III, sed humili accom-
de vita ejus ac morte sic loquitur : Vir bonus fittt, qui muni Sepultura mandatum terrx esse.

CXXVII STEPHANUS VII

Stephanus, nalione Romanus, ex patre Teudemundo, Hugone regnanle et Constan- ib m ,,,,,

tino imperanle, anno dccccxxix, i Februarii in Dominica, scdit annos u, mensem i,


arf,,:l ""
1
2, min I,

dies xn, obiit xn Martii, sepultus ad S. Petrum dccccxxxi : et cessavit Episcopatus <ua u.

usque ad xx ejusdem Martii.


;

160* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


monumento. Si vera sunl, qux ex Joanne Majoris mo-
J n MS. nostro notantur dies xv, sed merito prsevalet nasterii monacho sumpta viak opplicantur Stephano,
consensus plurium, Jlermanm Contracti , Stellx et successori Leonis VII quod profecttts in Franctam
,

Hatio tempo-
Ptattn.r : quibus annumerandus videtur Roltewinck, eo apud Turonas in dicto monasterio Abbatem Hngonem
quod apud eum dies u.pro xn, vuteantur pcr oscitanttam consecrarit, et patrem ejtti Eudem stve Odonem mona-
scripti. Ceteri dierum numerum neglexernnt exprimere. sdco ftabitu donarit, ipsique loco conltdcrit varia Privi-

Acta tjus. 2 Vita Stepliani, tnqnit Stella, mansuetudinis ac legia; deberent ea de hoc Stephano hiteltigi cum ad
,

religionis moriens autem in B. Petri


plena fuit : Hugonem tllum, ut Abbatem, extet Breve Leonis VII
BasiUca sepelitur, sednullo quod ad poateros duraverit infra aUegandum.

CXXVIII JOANNES XI
Ab an 931 ad
oannes, natione Bomanus, ex patre SergioPapa, Ilugone regnante et Constanlino
!)3fi

tnen.
dtn
an.
1(1,

15.
4.

J
sia
imperanle, ordinatus xx Martii,anno dccccxxxi, Dominica Larlare, sedit annos iu,
menses \, dies \u, obiit in carcere anno dccccxxxui, ui Februarii, sepulius ineccle-
Lateranensi : et cessavit Episcopatus usque ad xiu ejusdem.

B
Tempus. D hes hosce
leuiinck et
xu, ab
Ptatina: Stella xx
aliis neglectos, accepi
posueral. Sepulluram
ex Rol-
tasse: tantam eom tamen
pterea mutatida sculplttra
allerom edilionem aeciperemus.
fuisse
sit,
non credimus, ut pro-
prius curata quam istam
Jlulta atiqua
indicat Cassar Rasponvts, ubi atl ejus ossa in eadem 3 Ejusdem Ponlificatus monumentum aliquod inve- Joannts
correcla.
urna, qtta paler Sergius , ecctestx ipsius restaurator, nitttr TomoZ Spicitegii Acheiiani pag. 403, Piwtle-
condita crcdi. gtumscilicet confirmativum ejus, quod a Joanne VIII
Fuit htc Pon- 2 Prseter juventutem atmorum circiter xxv, tanto dalnm, a StephanoVI renovatum Abbati el Monaste-
tifcx altcnt immaturam muneri, et natalium tnfamiam, nutlo alio rio Vaeliacensi indicuvimus supra, Aiinoni Abbati
semper arbt
nolabilis probro videtur fuisse,
trtl.
sed tiec oliquid gessisse scriptum, permanum Andreaa ScriniariiS. R. E. in
iaudc dttjnum qutppe gut numquam mense Januario, Indictione
: sui juris fuit, sed datum vero vi Idus
ui :

partim tn matris vilridque potestate, parttm Januarii, per manum


in custodia Deo amabilis Sacel-
Gregorii,
Mortuo enim Wtdone , senioris Atbe-
fratrisAlberici. larii Sancfa? Sedis ApostolicEe, anno m Deo propi-
rici /ilto, cut
MaittmiajunioremAlbericum pepererat tio, Pontificatus Domini nostri Joannis summi Pon-
cum dla Hugoni Regi, pfidonis defuncli ulertno fratri tificis et universalis XI Papae in sacratissima Sede
nupsisset, dotemque incestus aUtdtssel Domininm Ro- beatorura Apostolorura. Sed aliquis liic obrepsil error
mun.e urbts; et novo vilricominus commode. aquam in- uilio transcribentis : ut enim cum antecedenlium et
[udtsset magnanimns juvcnis; impartx sibiab eo alapse ctmsequenlium Pontifwum Bullis, ex cjusdem monaste-
coHiumeka provocatus, excttala in populo seditione, rii archivo produclis, non pugnet hsec Bulla (nam de
llugonem ab urbe expulil. Joannera Papam fratrem nostra chronologia, quee idem exigit, nihil dico) ve.l legi
suttm sub custodia cletmuit, matrem qiio')iie snim
debel Indictio vn, tif habe.alnr annus Pontificatus ni,
Mauroziam elausam servans, et Romam oontra Hu- velnotari annus Pontificatus n, ut retinealur Indi-
gonem Regera tenens, sifiiti Missi Remenses, apud ctio vi.
Fons sangut-
Ftodoarilum, Roma redeuntes et Pallium Artaldo 4 Addil Pelrus Bibtiothecaritis in MS. nostro, puod nls Gernux.
Praisuli suo deferentes, nnrraverunt anno dccccxxxiii. hujus Joannistempore, primo anno, fons sanguinis
lmago ejus inter Ponttftces Cavalerii alia iniienilur in
largissime fluxit in civitate Jaouensi, forte demon-
C edilione anni 1580; alia in posleriori atint 1587 per strans ejus cladem imminentem : nam eodem anno
Ciccarellttm accitrata, cum Italtco historix Papalis Sarracenis ex Africa venientibus capta fuit, et ho-
compendio : credo id Ciccarellum sine causa non mu- minibus ac thesauris evacuata.

CXXIX LEO VII


tl3fioi
Al> tui. eo, natione Romanus, Ilugone regnanle
et Constanlino imperante, ordinatus anno
'J3'J ail.

m. G, d.
3,
10

L dccccxxxui, xiu Februarii, in Dominica Sepiuagesimae;


dies x
vacavit Episcopatus usque ad
:
obiit
sedil annos m, menses ui,
xxiu Augusti, anno dccccxxxix;
i Septembris.
sepultus in Basilica B. Petri : et

Tempus. D hrem islos Pontificatus dies. praetennissos ab atiis,


Martanus Scottts, fVernerus Rollewinch, Sleila et Pla-
rum Principera et monasterii Turonensis Abbatera
ac novx Conciliorum
,

edtuoni inseritttr per manus ,


ttna sittjgesserunt : postremi eltam duo sepullttrsc lo-
, Theodori Notarii et Scrinarii S. R. E. in mense
cum. Januario Indict. xi, Ludovico Francorum Rege id :

Bpistola, 2 Profertur autem in Spicitegii Aclteriani Tomo 3 est anno Christi dccccxxxuih.
jmj. 378 hujus Papx epistola, ad Dugonem Franco-
3 Eadem Epislola docet, quam insigni lelo curarel
hit
;, ,

AD CATALOGUM PONTIFICUM 161*


his Pontifex sacrorum locorum cultum et reverentiam. quisque non quod traditum, sed quod sibi visum D
plena teli Siquidem qvod nulli unquara feminse in-
intelligens, fuerit, hoc existimat es«e tenendum inde diversa
;
lsovii.
religioit, tra ambitum monasterii etiam sub tempore Paga- , in diversis Ecclesiis aut tencri aut celebrari viden-
norum, permittebatur accessus; idque translalo illo tur, et fit scandalum populis.

in urbem jam non observuri; uegligeniiam in hoc coar- B Discrete igitnr et benigna cum interpretationc in- utt et alia

guit Hugonis, obsecrans ul curam adhibeat, quatenus tclligendum, quod


Leone hnc Stella, cum
scribit de. '-i" """
per totum veteris muri ambitum, usque ad viam esset remissus vir, cib.il memorin dignum post se
quae juxta latus Basilicae Aquilonare vergit nulla , reliquisse. Nam, ul cetera pr.rtercatn, ad nonparvam
deinceps femina licentiam babeat commorandi, sed comrnendationem ejus facit, quod Otlonis Imperatoris
nec intrandi quidem siquis vero de ministris hoc
: Bulla aurea de qua infra ad Pontificum irrationa-
, ,

Apostolicum interdictum neglexerit, aut aliqua fe- bileserga populum sibisubjectum asperitates retun-
mina intrare prasumpserit, tamdiu excommunica- dendas, stuluat, ut ts qui demreps Canonice clectus

tus vel excommunicata sitquousque promissa emen- fuerit, priiisquam consecretur talem faciat promissio- ,

datione absolvi mereatur. nem, pro omnium satisfactione atque futura conser-
et Decretalts. 4 Ervta etiam recenler est ei Conciliis addita, cgrcgia vatione, qualem, inquit Otto, Domnus ac venerandus
illius Dccrctalis circa varios abusus, quos adversus spiritualis Pater noster Leo sponte fecisse dignosci-
veterum rituuni purilatem obrepsisse apud Galtos ct tur : non ilc alw quam hoc Septimo intelligi
quod
Germanos , ex Gerardo Laureacensi Arcluepiscopo potest quem Flodoardn* Dei servum appellat : ejusque
:

Pallii accipiendi causa Romam profecto, tntetlcxerat interventu faclutn est, quod Hugo Rex fruslra Romara
ipsa vero sic iiiii/nt : Si instituta ecclesiastica, ut capere nisus, pactatandem pacecum Alberico, dans
sunt ab Apostolico tradita, integra vellent servare ei filiara suam conjugem , ab obsidione destitit, uti

Domini Sacerdotes, nulla diversitas in ipsis Ordi- scribit idem Flodoardus.


nibus et Consecrationibus haberetur. Sed dum unus- E

CXXX STEPHANUS VIII

|tephanus, natione Germanus, Hugone rcgnante et Constantino impcrante, ordi- m, „„. 039 ad

nalus 1 Septembris in Dominica, anno dccccxxxix. ; sedit annos 111, menses iu, dies mt n\iuu
k^/xu; obiit xu, Januarii, anno dccccxliu; et cessavit Episcopatus usque xxn ejusdem '

mensis.

JVon Mt Hi,
lic cum Pontifieatura suscepisset, ita Romanorum possum ; cum Otto Rex Germanix eatenus nihil juris

Ottone adni- seditionibus vexatus est, ut nil memoria dignum ab habuerit in Itatia, neque ei electioni se immiscere po-
tente Electus eo geri potuerit : quia ab eis tam turpiter mutilatus tuerit, bellis domeslicis occupatissimus, et longtus abxcns
tamque ignominiose mulotatus fuit ut quoad vixit , quam ut nuntium de morte Leouis acciperet ante Eiec-
in publicum prodire non fuerit ausus. Ita Stelta, ex tionem successoris : nisi fingere velimus duobus vel tri-

antiquiori {ut mihi quidem videtur) Auctore qnemque ,


bus mensibus vacasse Sedem,
pnr oculis forte habuit scriptor Panlific.alis liuri a 2 Marianus Scotus pro mi mensibus, solum iu habet:
Baronio landati. Quod tamen hic eodem ex libro
velttt sed vincilur consensu ceterorum, ttti et Baronius, qui
scribit , Ottonis Regis opera Etectum Stephanum, ex suo Codice Faticano pro diebtts xv solos v tran-
nationis antem exterse odto permisisse Albericum, ut ita scripsit : alioqui in annis successionis plane nobiscum
ab impiis laniaretur ; id usquequaque probare non convenit.

CXXXI MARINUS II alias MARTINUS III.

Marinus, nalione Romanus, Hugone regnante et Constanlino imperante, ordinatus Abm ,


m
xxii Januarii, anno dccccxliii, in Dominica; scdit annos 111, menses ui, dies "^^/
xiii : obiit 1111 Augusli, sepultus ad S. Petrum dccccxlui: et vacavit Episcopatus !*

usque ad ix ejusdem mensis.

*;'« virtus. V ir, inquit Stella, mansuetissimus atque placabilis, Februario Indictione i : datum n Nonas Februarii
qui, omissis bellorum contentionibus, totura se reli- per manum Benedicti, Episcopi et Bibliothecarii
gioni dedit, templa restaurans pauperesque mira S. Sedis Apr.stolicae anno Deo propitio Pontificatus
:

pietate fuvens, et tandem moriens in B. Petri Basi- Domini nostri Marini, summi Pontiticis et univer-
lica sepelitur. salis Papae, in sacratissima Sede B. Petri
Apostoli

Iniiium an. 2 Extat in Tomo 3 Spicilegii jam ssepe cilati, anno I, mense Februarii , Indict. I. Simile Privile-
'Ji -fj- epiituia M'idom Vezeiiacensi Abbati concessum ab hoc Pontifice gium, Danieli Sotenniacensi Abbati concessum, ab

testtmonium , chronologiam hanc noslram confirmans ; Vghello Tom. I col. 133 refertur cum hac clausula
utpole datum anno dccccxlii. Ipsum enim est scriptum Scriptum per manum ZachariiB Scriniarii S. R. E.
per manus Azzonis, Scriniarii S. R. E. in mense mense Maio, Indictionei, bene valete. Datum pridie
'
Idus
,

1H2 * CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


A Idus Valenlini Portuensis Epi-
Junias. per manum qvam oltinuerant, ideoquc nullam eorum rationem hie D
11. scopi. Regnante in perpetuum Domino Deo nostro, habitam vides, ted formntam Christo regnante adhi- christo reg~ '

anno Pontificatus Domini Marini universalis Pap» i, bitam : de ctijus formutx antiquitatc majori quam uantesignati.

Indictionei.
putent aliqui, videri potest eruditus tractatus Joannis

3 Tencbant tunc quidem Regnum Hugo tt Italise Beslii, post Hiztoriam Comitum Pictavensiumet Ducum

fxltus ejus Lotbarius wonam tamen Jmperii num- :


Aquitamx pag. 123 el seqq.

CXXXII AGAPETUS II

nalione Romanus, Lnlliario regnante et Constantino Porphyrogeneta


Ab an. 946
950
nil
AGAPETUS,
tui. 9,
imperante, ordinatus anno dccccxlui, ixAugusliin Dominica; sedit annos ix,
tncu 7 dles 10.

menscs uil, dies x; morluus dcccclui, xum Martii ;


sepultus in Basiiica Lalera-

nensi : ct cessavit Episcopatus usque ad xxiu ejusdem mensis.

acdpimus ex consensu 2 Stellti in Basiliea B. Petri sepultum, ait contra Scpultura


Sjpaflwn s« [|| «muram Ponliftcalus fttyiu :

C.rsnr Rnsponns 18 Pontifieibus in Lalerano


plurium, Hermanni Contracli,.Ool[ridi Vilerbimsu,
lib. l royi.
dli.
MS. nostri, SlelUe, Plaline ; nam qvoi in MS. notlro, liimulnlis enm ntinuincral, tanlo fide digiuor quotito
exprimii situm pone sepulcrum
tumuli, E
x anni leguntur, ex eodem fonte profectum credo, unde signantius

ct Marianus Scolus eos accepit, alicvjus scilicet librarii Lucii II, qui inler hunc Agapetum el Sergium III
crrore : m mensilnts enim el diclms conveuit MS. nos- medius jacuerit.
Irnni cum aliis : nec qnoad menses dissnnat Gotfridus, 3 Juannes Giacclielli Scrranus. describens ecclesiam Bulla ejus tt
successoris.
Coptte, scilicet Joannis Bapiistx,
rotundo numeromenses vm scribens. /« diebus major S. Sijlrc.iiri tle islic

differentia est, iam apud Hermannum in exempltsri


(nt credilurj servato, pag. 10 indicat. ibidem haberi

nno dies xxm lcgnnlnr. Scil cum altud ejtts exempiar liujus Ponlificis Bullam, datam anno Pontificatus vnii
rotundiori numero exprimat annos ferme x hoh , Indictione xin, guod cum clironologia bene convcnit :

constat salis de Bermanni sententta. Pbacel itaqueetiam non ilcm quod adilil de aha successoris Joannis XII,

quond x ilies. plures scgut. liaronius onno eodem qno qnasi ea data sit anno Pontificalus vn, Indictionis xv :

nus crniinm eimorluum Agapetnm sta-


unn uiiii" citius tiumqunm eniin is tolem Indictionem numeravit, nisi
iiicns, iiescto quo ntiulo numerct tlhits annos decem, Pontificatus sui anno i.

mensea et dies decem, etopinor errore calami annos


deoem pro novem obrepsisse.

CXXXIII JOANNES XII

M an. floCorf oannes, nationc Romanus, antca Octavianus, urbis Patricius et Clericus, ex patre
963 on. 1,
mcn. Alberico Patncio,OMone I regnantc ct Conslantino imperan(c,ordinaius anno dcccc -

J
K, dtcs
13.
i.ui,
I 31XH1 Marlii, Dominica Passionis: setlil annos uu, menses uiu, dies xm usque
C ad u Decembris, anni dcccclxiii; ct posl bimestre exilium revocatus, ante finem Februa.
rii, anno dcccclxuii, non longo vixit tempore, morluus xiu Maji: sepultusque est in Ba-

silica Laterancnsi, et eessavit Episcopatus usque ad xxix Maji.

Ordlnatlo Fhdoardus ad annum dccccliv sic ioquitur


JLff- lioc : aut mensium ttumero corum
divcrsa scribant singult, ut
prvclj llata Mbrico Patricio Ronianorum defuncto, filius ejus ratio Itaheri non potuent. JJermannus Contractus annos
Octavianus, cumessct Clericus, Prlncipatum adeptus viii, men^es iv ; MS. nostrum annos vmi, menses ur e i diesobitus.

lit GUl etiam postea, defuncto Agapito, suggeren-


! habet, el his addit Platina dies v ; qux co facere
ibusque sibi Ro;nanis, Papa urbis efficitur. Jn quo possent , uf intellujeretur vixisse Joannes post redttum
<um prtecipiti ardore actum credam^preedpitalam quoque Suum usque in Junium vel Julium anni dcccclxiv
Ordinatienem credens, proxima abobitu Agapeti Domi- aut lxv. De die mortts dttbium foret , si non expresse
nica eam a Clcro extortam censui, vixbiduo interjecto. assereret Rcqino, quod Joannes obiit n Idus Maji.
J/inc porro Pontificatus ejus spattum mensus sum Nunc Vitam ejus, ut a Pelro Bibltotliecario in ]\JS.
usque aii sufn diem, oua ipse i» Synodo, post reditum nostro descripta legilur, hic accipe
c lebrata, xwi Februarii Indiet. vn, id est anno 3 Hic fuit tempore primi Oltonis, Imperatoris Yita a Petro
Bibliothecar.
d i
cclxiv, latiim fatetur sum depositionis sententiam, et prirai Gcrmanorum fdeesse hic porro videntur multa,
scripta.
Leonoin Electumqui suo hco ordinaretur. circa promoiionem ejus et varia in Ponttficalu acta, sic
TmpusSedts, g Jnnorum numerum, a nobis expressum habeni enim, quasi nanationem concludens, prosequitur auctorj
t

Mananus ScotUt 6t Wernerus RolUwtnvli : eumdemque Iste denique infelicissiraus, quod sibi pejus est,
RUfMrum verostmiiiter legercmus apud Gotfridum Jr\- totam vitara suam in adulterio et vanitate duxit.
terbietnem, ttist liic secutus Itbranum fitisset, cui pro VII Cujus temporibus Otto Imperator Roraam veniens
exciderat scribere mi ; qualiter etiam depravatam ab eo honorifice susceptus est. Cum quo ipse Impe-
scnpturam Stelta prx oculis habuisse debuit. Jn dierum rator raultum decert&ns, ab errore et nequitia sua

nequiit
:

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 163"


A nequiit eum revocare. Consilio itaque cumsuisfide- versas civitates et oppida CGepit depriedari, incen- D
libus inito, iterum Romain venit. quatenus eumdem dere atque vastare et funditus dissipare; et in tan- J:HNN|;s \1[.
protervum et scoleratum Pontificem , cum suis tam penuriam et captivitatem eam adduxit, ut mo-
Archiepiscopis atque Episcopis recordaret, ut a tali dius furfuris venumdaretur triginta denariis. Coan
et tanto scelere resipisceret. Sed ipse iniquus, gustati autem et afflicti Romani, et tam pessimum et dcpositiu.
statim ut delmperatonsadventuaudivit, Campaniam iniilum sufterre non valentes, innocentem tienedi-
fugiens, muntibus more bestia? latuit.
ibi in silvis et ctum Imperatori tr.ididerunt, et Uominum Leonem
TuncomnesRoiiiani.unoconsensu unaqtie voluntate, in Romanam et Apostolicam Sedera susceperunt,
Clerici atque laici rogaverunt Imperaturem ut
, spondentes ei ouedientiam et Domino Imperatori,
Oidtnatio Sanclae Matri ecclesia; di^num Pontificem et pium super corpus B. Petri Apostoli : dimisit enim eis
Lcon is, Rectorem tribueret. Factaque postulatione atque quanta et qualia perpessus est, et ita Dominus Ira-
petitione, universus populus tale a Domino Impera- perat.n' ab hac civitate Romana in partibus Galliao
tore accepit responsum Eligite qui dignus sit, et
; recessit.

ego libentissime eum vobis concedam. Statimqne a 6 Pnmns Ottonis, adhuc Regis duntaxat, aivenlus Otlonis I
coronatto a
cunctis tam Clericisquam laicis electus et expelitus in Italiam ivcidit m annum, Cltristi dcccclxh, tesl c
Joanne facta,
est Len vir venerabihs, Protoscrinius summas Sedis Rtginone, et qui.lem, ufi fuse descriptit Luitprandus,
Apostolicseex patre Joanne itemProtoscriniosummas Joanne Papa per Legatos supplicante quatenut per
Sedis Apostolicae, natione Romanus, de Regione eum eximeretur a tgrannide Berengarii II Legatio ;

quae vocatur Clivo-argcntarii, vir strenuus et omni auiem illa missa fuerat ante btennium. Pretium vix
honestate praclarus, et consecraverunt eum Roma- atque operx in debellandis Ecclesix adversariis fuil
num Pontiricem, mense Decembris in Lateranensi Corona Iniperii, Ottoni collala a Joanne cui vicis- ;

Palatio ;
qui fecit Ordinationem in eodem mense, sun novus Imperaior per Bulliim auream Romanas
Presbyteros vn Diaconos u : et sedit annum i, Ecclesm jura omnia conftrmavil, et liberlati Pontifici
B menses m. Electionis sic consiiluit ut simul eliam prospexeril iu-
ei expvhlc, demmtali snbditorum, vetam Electum consecran prius-
4 Ipso denique vivente iniqnum consilium a Ro-
mano populo expertum est, quemadmodum Domi- qtiam promissionem ferenl, qualem Leo mdelicet VII) (

num Leonem foras ejicerent; et sceleratum illum, sponte fecerat.Autographum ipsum, aureis htteris rjiisdem liulla
exaratura, asservatur Romas in castello S. Angeli iturea.
qui in Campanioe partibus latitabat.reducerent: quod i

et factum est : unde maxima fames et ingens per- et additur in fine, Anno Dominicae Incarnationis
secutio in hac civitate Romana devenit. Dei itaque dcccclxii, Indictione v,mense Februario, xin die
opitulante clementia, pradictus Dominus Leo sanus ejusdem mensis, anno vero Domini Ottoms invictis-
etillaesus [evasit] et ubi Dominus
ab hac civitate : simi Imperatons Imperii [i Regni] xxuii, facta est
Imperator cum suo exercitu in partibus SpoleUux hosc pactio feliciter : Vbi verba duo supplevi, verosi-
civitatis erat, advenit. Qui honorifice a Domino Im- militer ex transtcribenlis inadverlentia hic omissa
peratore susceptus est, statimque armavit milites, neqne enim credibile est Imperii el Regni amios in hoc
munivit custodes, et contra Romanorum nuntios principio confusos fuisse, cumin aliis Ollonianis bullis,

maximas insidias prseparavit. Qui cum venisset in quarum unam in Propgleo ad 2 Tomum Ajjrilts exhi-

Joanitis obtlm Reatinam civitatein, Romani nuntii ante suam prae- buimits, ii itnni accurale dislinquanlur.

sentiam venerunt, qui ei mortem sceleratisshm Aliud iiisujne Joannis XII monuireiiium e.ctal
7
Joannisnuntiaverunt, et de electione Benedicti Dia- inLaleranensi olim Secretario, per ipsum extructo; et Secretarll nl>

coni rogaverunt. Sed nihil ab eo obtinere potue- nunc in sacellum S. Thomx Canliutriensii converso Ipso struclt
lllOllttlltfllllllll
runt, taleque ab eo responsum acceperunt. Quando supra porlam ubi xaltcel ipse cmti Cardinalibus ct Ctcro
in Ltttrronu,
dimisero ensem meum, tunc dimitlam ut Dominum sacris se induebal vestibus, post persolutas llorse.
Leonem Papam in cathedrain S. Petri non resti- sexltz preces
processutw utl aram : quo simul etaitnus
tuain. hcccclx conlinetur qmndu fabiira dla absolutionem ac-
5 Nuntii vero reversi, sineconsensu et voluntate cepit : et sacrifit ali^ Casulsi forma, habitusque Diaco-

Benedicti Imperatoris, eumdem Benedictum Diaronum in nalis et Clericalis pulchre exprimitur: quare operx
ordmalio Roraanum Pontificem [ordinaveruntl. Quod audiens pretium visum est, ipsum ex Raspono rursus xri itici-
C Dominus Imperator magis in furore et ira exarsil: sttm hic exhibere.

undique circumvallavit civitatem Romanam, per di- 3 Idem

IOHSmRKS PPOCIMIcTO-DM- DGCOCOCCCLX


;

164» CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


A 8 hlem Ctesar Rasponus lib. 2 capul 14 sic exor- carel aliqua suspicione ambigui sensus, in ipsis si exhi- D
JOANNES XII. ditur. Innumerabilis propemodum est spiritualiura berentur facile notandi. lnlerim obscrvo istam commu-
lndttlgenti,r
th"saurorum omnis generis omnisque prastantis nicationem priviletjiorum percgrinalionibus /fierosoiy-
a Joanne 12 atlributorum, non posse
quibus hanc Ecclesiarn eximia summornm milanst aut Composlellanx
conccssw qua copia ,

nisi a Bonifacio VIII esse, cum primum seculo xu


Ut. Pontificum liberalitas ac indulgentia locupletavit
ne quid a fidelibus ejus cultus venerationisque stu- innotuerint Indubjenlix eas obeuulibits adtliclx. Ad
Joannem omnino speclare qttod ejus Bulla nul-
diosis eorum quae ad promerendam pcccatorum
,
deltel,

suorum veniam expiationisque post obitum subeundse lam mentionem faciat dierum operumve, linde conftr-

romissionem pertinent, aliunde sit requirendum. matur (quod ahbi diximus nccdnm tuncusitatas /uisse )

Quidquid enim insignis atquepraecipui, vel admer- detcrminatas cerlorum dierum ac carenarum Inilulgen-
an autem generales termini tales sint, ut in iis
cedem justorum vel ad solatiuno pocnitentium, Apo- lias :

stolica dispensatione umquam obtinuit, aut longin- ieprehendi possit rudimentum attquod ejus qui seqtienti

autperi- seculo magis explirare se ccetrit usus 1iidutijentiarnm


qua S. Jacobi Compostellani peregrinatio, ,

culusa Hierosolymorum Scpulcrique Dominici ado- docere nos ipsa deberel Bulla, quam vel ideo pluri-

ratio, seu quid aliud usquam sanclimonia ac reli- tnum oplavi vtdere, setl oblutere necdtim polui exemplar.

id omne veteres Porro sepulttim Joannem ait Raspontts, in ipsa sepultura.


gione visendnm adorandumque est,
Komani 1'ontiflces ad augendam liujus BasiliCEe porticu juxta fores Basilicse Lateranensis quad factle

venerationem certntim ei detulere prsecipueque credtdero : non ite.m cjus esse Epitapliium quod recilat,
;

Joannes XII, collabentis ejusJem aed ficii restau- mtiltts maijn,e virtutis laudibus plennm, prxsertim ab
rator, ac Bonifacius VIII. Qinbus quideni adeo multa unilate ccclestaslica pulso scltismale reformata quopro-

visa sunt Indulgentinrum reliquorumque spiritua- pler cttam Augustis carus cxliterit. Ccrtius de eo cre-
lium privilegionim liic attributa beneficia, ut nu- Canonico Rotnano, dicenti esse ipsum Joannis
deniits

mprum inire opus bumana virtate sublimius judi- XVIII, in Valicano sepulti ; quod et Epitapldi islius g
1! Verum omnia generatim et siue ulla verba innuunl, et Augusloriim plttralis tiumerus. Dtio-
carint. h.-ec

dierimi et operum ad hujusmodi gratias spectan- decimo non coiweniens ; cujtts tempore solus imperabat
tium mentione. Operfe pretinm proferto essct ipsa Bul- Constantinus Porphyrogenneta, exauclorato jam pri-
laritni vcrba riilcrc, si ptacuUset Raspotto ca ilarc. le- de.m cum filiis Romano socero el Imperii colleija.

ijeiiila : qitud tiulem nan dcderil ut altas solet, kaud

CXXXIV LEO VIII


Ab an. D03 od EOj nalionc Rotnanus, S. R. E. Proloscriniarius, regnanle Otthone I etimperante
965 an. 1,
men. h. Nicephoro Phoca, ordinalus proxima post Synodum habitam conlra Joanncm
JLJi.Dominica, ui Decembris, anni dcccclxiii : expulsus ante xxui Fcbruarii, anno
dcccclxiu ; rcceptus a Romanis fame subaclis, post xxui Junii ; Pontificatus titulum par~

tim Rorna?, parlim in castris apud Imperatorem, atque iterum Romae gessit, annum i?

mcnscs m : dchmctiis anno dcccclxu, initio Aprilis.

Tempits SedU I r.itcr annum menses nii retineo


i Pouttfiratus, autcm Gerbcrtum audirc, ubi infelicem Ecclesiee hoc
cum Maiimiano Wetnero Rollcwincli, Stella
Sroto, tempore conditionem et qiialinmcnmque Pontiftcum
,

et Platitia ; qttamvis ffermannus Contractus, Gotfri- surcesswnem describens sic ioquitnr. Vidimus Joan-
dus Viterbiensis, et MS. nostmm solum ii) Jiumerent. nem, cognoraento Octavianura, in volutabro libidi-
Idem Vitcrbicnsis annos n habct, quod errori Itbrarii num, etiam contra eum Ottonera, quem Augustum
imputandum dixe.ro. creaverat, conspirasse quo fugato, Leo Neophytus : F
Succtsstonis 2 Gerberlus Remcnsis Arrhiepiscopatus invasor, in in Pontificem creatur Ottone Ctesare Roma : sed
ordo. Anis Remensis Stjnoilt a se vcl suo jussu scriptis, discedente, Ootaviauus Romam redit, Leonera fu-
Lconem idcniidem appellat Neophytum, credo quod gat, multaque csedePrimorum in Urbe debacchatus
sacroruvi Ordinum expers vixisset usque ad suam in- citomoritur. Cui Benedictum Diaconum , cogno-
trusionem. Ita certe Neophyti nomcn acceptum fuisse, mento Graramaticum, Romani substituunt. Eura
jam inilc a lempore S. Greyorii Magni docet cjus Epi- quoque Leo Nenphytus, cum suo Caesare non multo
sliiln 111 libro 7. Sicut tunc, id est in primitiva Eccle- post aggreditur.obsidet, capit, deponit. perpetuoque
sia, Neophytus dicebatur qui initio in Sanctae fidei exilio in Germaniam dirigit. Ita ille, iniquiori quidem
erat conversationo plantatus : sic mudo Neophytcs in Romanam Sedem animo, cui causam suam probare
habendus est, qui repente in Religionis habitu neqniverot ; vcract tumen eatcnus cainmo, quatenus or~

plantatus, ad ambiendos honores sacros irrepserit : dincm successtonis modnmqtw. declarat,


c( H uumurus Remensis, Neminem ex laicis Neo- 3 Baronius, aliique recentiores, passim excludunt
phytum, id est, attonsum et sine dis-
noviter Leonem liunc a numero legilimorum Pontificum : ne-
ciplina, vel non per tempora constituta ad Ec- que sane id esse potuit, auoad vixtt Joannes. Sed cur Ait fuerit

clcsiasticos gradus provectum Episcopum eli— , non possimus crcdere, Benedicturo quem Joanni mor- ,
ext
gatis. Cumque hoc vittutn seque ac simonia et concubi- tuo svffccerunt Romani anno dcccclxiv, virum utique
natus, paulatim invatuisset, laudat Gregorium VII luamlem et sunctnm, in Romuna Synodo depositionis
fiuijo Fluvimaccnsis, quia de Sanctuario Dei Simo- su<e senfentiam, licct tnjustam, ratam tumen habuisse,
niacam et Neophytorum haeresim, et fcedam libidi- ne contranitendo miiit ntsi malum sibi, Ecclesix vcro
nosie pollutionem, volebat expellere. Neque vero scandalum accerseret ? Sentiat unusquisque de Leone
absonum est t si Protoscriniarii dtgmtas, non multum ut volet : nobis consultius videtur ejus saltem nomen eo
a CanccUarit dignitate diversa, penes personas laicas ordine pottere, quo aniiqui omnes ponendum censuere,
eo tcmpore fuerit, quales erant cttam ipsi Scriniarii suoque usu comprvbavcrc sequentes ejusdem noniinis
sive Notarii Apostolici, quibus ille praterat. Placet Pontifices. Etsi emm fortassis verus Pontifex non fuil,
sub
: :

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 163*


alius Leonem IX tlicere: quod et alios passim fecisse cumque cx causa, mooente Aquitanise Dttcum Cancella-
videbimus. Qui autem id facere noluerunt scriplorcs, ,n rium ad hujusmodi formitlam usurpandam. Ita in
tis quipostea nomen Joannis habueritnt, mirum quan-
cbartulario S. Hitarii Majoris Pictavis reperiti ait
tum contttrbant Lcctorcm sitnm aitt ncscienlcm aul non diploma, Dutum mense Jlartio Feria in, luna xxiu,
recortlantcm , quotl alius nominis numerus in Ponti Lothario Re^e, Salomone regnante, anno dcccclxiu.
ftciis brcvibus et veterum sciiplis usurpelur, alius ex Cttm autem postltac Benedictus cl Bonifacius. utcrque
reccntium qtiorumdamcalculo, unius Baromi jitdicio se VII, unitatem Ecclesix itcrum dtstruxment, aliudlcgi,
aplanlittm, invcclits sit. Exlat /wrro Leonis VIII prxler Datnm mense Junio, regnante Lolhario Reue, anno
alia alili npud Uglielliim lom. 5 col. 45, Privilet/ium D. N. Jesu Christi dcccclxxiu, Salomone Papa ac :

Rodaldo SttncltV Aquilejcusis Patriarchx denique


Ecclesice , contendeniibtts de Papatu Gregorio V et
datum, in sacratissima aede Petri Apostoli Idibus Joanne XVI, tertium quoquc haberi, Datum mensfl
Decembris, anno Pontificatus Leonis prinio, Irnpe- Februario, regnante Hugone Rege, anno ab Incar-
rante Otthone anno n, id est, oclavo susceplse ordina- natione Domini Jesu Christi dccccxcui, Salomone
tionis Pontiflealts die. Papa. Ubi nola Aquitanos, tjtti primiim seculo x sub
Aquilant in 4 Est aittem hoc loco nolatu dinna obscrvalio erwli- Guilielmo III cwperunt annos xrse Cltrislianx ad pu-
sohismate, pro tissimi viri Joonnis Bcslii, post Bistoriam supra cila- blicorum inslruntcntorum snbsignutiones atlhibere, id
papa notant
Salomone
tam Pictttviensiitm Comilum el Ducum Aquitanis' fecissc more Gallico, et tale cst inler Probationes prx-

regnante. Vticj. 136, sutjgcrenlis, Aqnitanos eum veltcnt anno produciitm pttq. 284, Datum mense
Itmilalce htstorite

Regni conjnngcre unnitm Ponliftctilns, in liujus tcm- Jauuarii, regnaute Lothario Rege anno dcccclxix,
porispcrplcxitate, cttm trcs panter vivercnt Papce dicti, Indictione xm, qutmdo nos dcccclxx numerareinus ;
scribere maluisse nomen Salomonis, sive ut sigtnfica- utitle inlcUitjtis lerliian tliploma er prtecittttis, spectare
rent, Deitm esse cujits snprema sapienlia Ecclesiam ad annum dccccxcuii, a Janitano incipicndum.
regttt ct Aposlolicam Sctlem conscrvct, sivc atia qua-

CXXXV BENEDICTUS V
Benedictus, natione Romanus, S. R. E. Diaconus, regnante Ottone et imperante Aban. 964
Niccphoro anno dccccxlmii, ordinatus xxix Maji Dominica ad 965.
in i post Pentecosten
saltem ultra diem xx.ui Junii verus Pontifcx: et rursus, poslquam in Saxonia exu-
lantis restitutionem Otto decrevituno fere annopost: atque ita scdisse dicitur univcrsim
menses n, usque ad u Julii- quo obiit Ilamburgi in Saxonia, anno dcccclxu, translatus
Romam sub Oltone in anno dcccxcix. Post ejus obitum vacavit Episcopatus usque ad i

Octobris.

Btmestre ejus | latina inter Joannem et Benedictura tantum xn nos in Sancta conversitione vivens, aliosque sancte
quomodo dies numerat : sed potvil fuisse deceptus ab ahquo, vivere docens, cum jam Romanis puscentibus ab
nvmerandumi
qui n descripserat pro u nimis enim exprcsse Regino
: Ca sare
j
restitui debuisset, apud Hamraaburg in pace
dicit ,
qitod Joannes n Idus Maji rebus humanis quievit ; cujus transitus ui Nonas Julii contii:isse
excessit, nec credibile est ante Dumimcam ordina- describitur. Ita cditio Francofitrtensis anni 1G09, per
tum esse B^nedictum. Ab hoc autem die , usque Erpoldum Ltndtbiogtum curuta. Baromus in alia cdi-
diem depositionis suae, non est integer mensis: est ergo tione quarto Nonas legit. Regmo, quamvis in Beue-
Diviua ttltio
verosimile, bimestre cidem adscriptum compleri per dictum imquior, non dissimutat tamcn, quod Impera- deposicionem
mensem et amplius, quo vt.rit anno sequenti, post redi- tor, celebrata B. Joannis Baptista* nativitate, in secula.

linnet ab Ottone decretum. Quod conftrmat opinionem cujiis Vigilia urbemcceperat, etSanctorum Apostolo-
nn.stram de assensu per eum pr.vsiito in snam deposi- ruin festivitate, Ruma revertens, infelioiori quam
tioncm, quando sme Imp°ratoris consensu factam Ordi- speraverat omme iu redeundo est 1'ruitus ; nara
nationem Synodus invatidam judicavit. Potuit ccrte vir tanta exercitum ejus pestis et mortalilas invasit,

Sanclus, Ut di.ri, quumvis injuste deposttus, noluisse ut vix vel sanus quis a mane usque in vesperam se
ut sua cousa schisma fieret ; uleoque abdicasse, quod victurum speravent. Dithmarns vero Ept*copus Mcrs-
cilra grovitts malum non poferat rcttnere. Nullam ei purgensts in chronko, quoAusque adannum yixu\u per-
imaginem dederatCavallerius, quemverum Pontificem dtixit, aijnnsctt pcenam fuisse vio/enttx, contra Dumnum
fuisse non eanstimabat : sed dederat unam Stephano, Apostohcum Benedictura exernt<r quetn nullus ,

Electo post Zachariam, quem ad numerum facfre non absque Deo judicarepotuit. Idem dweredc JuanneXII
arbitramur, totius antiquilatis exempium potius quam potuisset, i/uamvis sceleslo.

Barnntum ahter factentem secttti. Typoyrupliui enjo, 3 Postea vero adannum dccccxcix hacrur.-mm de
Corptt' Roman*
ncsaens quomodo Benedictum V exprimeret, et habens eo scrtbtt jam ctlatus Dilhmarus : Raco, Electus Bte- rtlalum.
supeniiimerariam Electi isttus imaginem sctilptam, mensis Archtepiscopus, Romum proficiscens ordinandus,
hanc itltus luro substituit ne nullam poneret ; qitod ei jussu dilecti Senions sui, Ottoms vtdelicct III, os*
indulgendum censni. sa Papae Benedicti (sicut ipse praelocutus est) de
Extlium et 2 /Idamus Brcmensis m chronica sic de eo scribit Hamburg Rornam reduxit. Namque Pater vene-
mon Ham- lib. 3 cap. 6 Reversus in patriam Adaldagus, Ar-
:
rabibs Domnus inquam Apustolicus, dum in
t
burgi.
cliiepiscopus IJammaburgensis, duxit in comitatu exiliu e^set in Cliristi servitiu studiosus, et adhuc
suo Benedicium Papam ordinatum, sed ab Ottone Aquilonaris hsec pars optata pace gauderet : H:c,
Imperatore depulsum quera ille in Hammaburgeus- :
inquit, fragile curpus meum debet resolvi ; ef. post

todise mancipari praecepit Archiepiscopus vero : hsc omnis ista regio hosiili gladiu desolanda, fe-

magno cum honore usque ad obitum eum detinuit. risque mhabitanda rehnqnetur, et ante transiatio-
Nam virSanctus litteratusque fuisse dicitur: qui et nem meam non videbit indigena pacem firraam
dignus Apostolica Sede videretura populo Roraano, quamiucumque vero domi resideo, Apostolica inter-

nisi quod per tumultum electus est expulso eo ,


cessione Paganos quiescere spero. Mirum est igttur

quem ordinan praeceperat Imperator. Igitur apud nuliam ejus usptam Romx superesse memoriam, vei

Proptjlxum Maji. 29 saltem,


:

166* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


tallem ex scripto alicujus sciri. in quam ecclestam duodccim Apostoli. Constat universum lateribus coctis,
A
delala sacra ossa fuerinl : quodlamen nonofficit certitu- ea matena inducta nitentibus qua?n Tacitus, libro de
,
BENEDICTCS V.
dini lcstis, loco el lempore ttim propinqui: et dum alia Moribus Germanorum Glesum ab iis vocari ait (unde
,

ecclesia, nulla exprmiitur, supponcre possum ad Deces- hodie Gleysesteenen, Gleyse-potten, Gleyse-schotels
sorum suorum communem sepulluram, id esl, in Apo- dicuutur) qualibus laterculis nobis et parietes et pavi-
stolicam tumbam cssc ttepositum ,sicuti supra ifcTheo- mcnta ut spltndeanl obducere moris est. Figuris color
doro II legimus. albus, fundo viridis : duodecim autem ejusmodi iateres

4 Tronslattonem prtedictant ignoravil Albertus totam canotaphii superficiem componunt. Epitapliium


Krantaus t» sm> metropoli, lib. 2 cap. 4 et lih. 3 cap. charactere vctusto, sed optnnc dtstnictcque , spectabi-
20 ac sequenlibus, refutans fobulam de Benedicto U tolius asaroti iimbum circumiens, hoc legitur. Bene»
Hartyrium
etdem aift-
PapalV, una cum aliit multis in urhe Hamburgensi dictus Papa, qui de Sede Apostolica per violentiam
ctum, Murtyriuin passa tt /fanilalis, tempore Ludoviti Pii. amotus, et post cum revocaretur, obiit Hamburgi
Hanc enlln faliubim niitum osteudens occasione tumulati anno Domini dccc quadragesimo primo, quinto No
a Krantzto ibidem Benedicti V, lib. lait, ipstan in choro majoris nas Julii, etsepultus est liic.
refuatum
ecclesi» tumulo eminenti comjuicscere ; et ttb. 3 5 Ceterum ex erroribns chronologicis, quibus scatet
tlicit, quod in choro Hauiburgensis ecclesiaj cerni- hoc Epitaphium, non diem, non annum, aut denique cujus occasio
tur tumulatus, extructopostcaeminentisarcophago :
seculum ex vero referens, sed ad Ludovici Pii tcmpora smnpta ex ca;-
allegat eliuiu s.rpc tiiscriplioncm scpnlcn, quse testelur apparet, non prius lonstructum fuisse natnphio
assurgens, satis
htc expiesso,
animi dolore confectum in pace quievisse, cum Ira- hunctumulum quam cxoleta jam memoria translati Ro-
peratore placato revocandus in patriam ad Pontifl- mam corporis tcmporisque, quo vere obiit Benedictus
catum duceretur. Hoe indicio ndmomtus, rogavi nos- Eamburgi exul. Error autem sic tcmere cammissus iu
truiu ibideia nunc Sacerdotem, R. P. Jlenricum Isaac, tempore, fundamentum dedisse potuiiIprxdictx fabulx ex sed plttrlum
ull Aposto'iri Misuontlllltlll, nl ipsum liiinlillilll llillll
Quinto Benedicto facicntis Quartum, et ex Confe&sore calculis repro-
delineanduiu, e.l Epilnpltium fuliluer exprimendum Martyrem, occasioneplurmni Martyrum ibi olini cseso ba/o.

curaret. Fecit is benigne quod rogabatur, misilque rum ab infidelibus, in quorum comitatu fingitur fuisse
imaginem luc appositam, nbi exprimitur asaroti seu le- Benedictus, ad eos convertendos huc Romavi cum mul-
ta societate profectvs. Volavit, inquit Krantzius naniu
•?|M. conmiissa efferuntur statua?,
in parietes, picturis ;

BENE' de ligno exisffi, velut Martyris pro Christo cassi.


COEXO-
TA' DICTI Pclrus Lambctius vir clarissimtis ,
poslea Ccrsarcvs

IHIVM EF.V. Viennse Bibliothccarius, sccundo Originum Hambut-


gensium libro, qui necdum ad nostras manns pervenit,
diciiur figuram ejusdem ctvnotaphit icprxsenlarc sul)

finem : in primo autcm tibro quem kabemus pag. 37


ct sequentibus, numerum annorum, suis ut profitetur

oculis visum, corngcndnm esse prolixe probat : et du-


bium, inquit, nullum est quin legendum dcccc- ibi sit

lxu deiudc ccnset ab annis trecenlis vel quadrin


:
-

gentis, vel extructum vel renovatum e--se. sive


negligentia sive avicop y.ci'a: istis seculis familiari
vio.t autcm ad fubuhnn pradiciam de Benedicti Mar- ct ante 3 vel

tgrio confutandam transit. Eumdem lapidem vcrsan- i scculafacto.

dum sibi ciiam sumpsit Otto Sperling erudita (7it

intelligo) Di^erttittom-, anno 1673 KUoniiedita, quam


similiter necdum vtdnnus, sub hoc tituio, Monitum
Hamburgense-Benedictum, seu de inscriptione et
tumulo Benedicti V Pontificis Romani.
G Buronius videlur existimare, Benedictum. stalim
ab ijiso obilu suocapisse ab Humhurgensibm coii velut F
Martyrem, propter ea qu& passusest dira ei contume-
utisanctiMartyresiidemquePontifices, Pontia-
liosa; Ftttf id

nus atque Martinus, in exilio vita functi tradunt :


coiuniodf
intetlectum a
cium noonulli, iiiquiiKiunlnus, eumdem, priusquam
Baronio.
Imperatori dederetur, a Leone execratum et orani-
bus ecclesiasticis ministeriis solenniter degradatum
et exordinatum fuis>e. Quia autem veraexilii historia
notam atiquam videbatur inurere Ottoni, ideo putat
itiem Baronius datam esse occa&ionem aliam causam
Martyrii fingendi. Et hue fortassis conferri potest,
quod Asculana Cathetlralts Ecctesia in Piceno habcal
stotuarn pectoralem argenteam vetcns operis, cui litte-
ris antiquis inscriptum legitur : Caput S. Benedicti
EE =F TJZ
Martyris et PP. dc quo tamen uulliim ibi officium fit,
non apparet autem cujus Papa3 id esse possit, nisi
vigati operts tumulus, paulo plut quam
peiem unum hujus. Qiitdquid iif, dum apud Chrysostomum Henri-
communi extam pavimento, neque multo tatior quam
quez, in Fasciculo Sanctorum Orduiis Cistercicnsis
pedet tres,septem vero cum dimidio longus
; in cujus lib. 2 pag. 59, fatetur R. P. Gaspar Rinckens,
superficie spectatur effigies Episcopi, in actu benedicen-
Carmelitarum Antuerpiensium Prior se vidisse FAdem temerc ,

tis bacubque Pastorali pnmentis caput dracouis sub tujcctits habt-


antiquam Benedicti Martyris imaginem, ubi idem
peihbus strati ; in limbo subtus currcnte, ad caput tus Carmelitf
qui- Pontifex in habitu Carmelitarum et pectore trans- cus,
dem pedesgue visuntur a Benetlicto prj-dicti tumuUus fossus aspicitur, dum inquam id ille fatetur Chryso-
Mhct, ex uno vcro latere mysteria
Annuntiati, Prx. stomo; fatetur etiam nobis > Onhnem suum codem
&cantis,_Cruci[ixi etJudicantis
C/msti;ex aitero ejus fundamento, quo Sanctos Dionysium atque Telespho-
rum
: :

AD CATALOGUM PONTIFICUM 167»


A rum Pontifices sibi adscivit, id tst nnllo; adscivisse lura fitit aliquando Benedictus quidam, professione rj
sibi illum, de quo Hamburgi
narrabatur fabula; \n Carmelita, arle poela, huic dixerim a Poutifice, quo- _.„
eoque errore perseverasse, usque dum Joannes Paixo- . ' BENRDICTCS .V ' '

piam, lionarum artium faiilore, annuam super Cassi-


nydorus prioii figmento snbstituit aliud,
niiiilo mtnus nense monasterium pensionem assignaram, ac tandem nlhll ad
atque temere parado.rum (quod tamen etiam nunc mordicus tenent lauream Poetieam in Valicano dalam. El sic esset P°»'W«»
tramfertur in Carmelitnni Speculi recudendi auctores, quia PoiSSVi» faalis inlelleclM Epitaphii isliusmodi, si vere ullum P"""">" r
Benedictum 12
num nostrum aliosque nonnullos ei vident adstiputatos) aliquando exlitit nobis salis est ostendisse, niliil
: ipsum
et Benedicto XII credi
de voluit, quod fuit priioo facere ad hisloriam Romanorum Ponlificum, relicta
Doctor Theologiae Ordinis Carmelitarum, deinde Carmeluis libertate divinandi de eo, quem Auctor
assumptus in Abbatem in ordine S. Benedicti anno Epituphii, si non ex rerebro sno
finxit, vere poluit sig-
mcccxxxiv. Sed amente amentior sim, si non potius nificasse.
credo ipsimet Benedicto XII, de $e sic scribenti 8 Quod ad Inlerpontificium allinet, vacasse Sedem
Hujus quoque Ordinis (de Cisterciensi loquiturj ab post Benedictum dicit Plalina dies
quod rntcrptmti/lcllxx vel xxx :

adolescentia nostra perseveranter jugum sustulimus, cum ad abdicationem Bene- ""'"'


dici nequeal cunt respectu
et in eo alumni effecti, per temporum curricula diu- dicti, fposl hanc euim nc ad unum quidem diem
vaca-
turna crevimus, tam in illo quam extraillum, suc- vil SedesJ sed intelligi debeal perrespeclum
admmlein;
cessivis Prselationis honoribus. prxsumere libet, excidisse Plalinx numerum mensium
7 Bouus Henriqucz, unum curans ut snis Cister- duorum, cui addi debuerint dies non xxx, sed xxv,
ciensibus totnm vindicet Benedictum XII, pacandis alqne pervenielur ad
ila i Octobris, qux Dominica
Carmehtis offam fut sic loquarj objicit, lisqne Bene- fuerit habebilur congruum tempus sex
: et fere mensium
dictum V relinquit, de eo intelligi patiens hoc epita- ommbus rebus diijerendis, qtix inter Leonis VIII obi-
phium, a Possevino relntum ; et Duodecimo, Avenwne tum Joannis XIII ortlinationem intercesisse conslat.
et
coronato ac sepulto, Ordinemque Cisterciensem ajuveii- Tola autem ralio lemporis confirmabitur in obilu ipsiits
B tute professo, neutiquam applicabife Hic jacet Bene- E
:
Joannis, 17111 non sinil eum anle Oclubrem fuisse ordi-
dictus, quem Carmelus protulit, Casinus aluit, Va- natiim. Nunc solnm adeerlo, eo lempore quo nondum
ticanus coronavit Recilat illud Possevinus noster, ordinala eiat, ut nunc, veredariorum per dispositos
auctoritate iamqttam in sede Divi Petri xtate sua legeretur. De equos commeanlinm opporlnmtas, omnia fuisse per mis-
alicttjus quo cum niltil Itabeat Canomcvs Romanus, antinuas sos expressos peragenda : ht autern pritnum Roma in
epitophii,
Bastliax Vaticans. inscriptiones seculo xn coiiigens, Germantam ad Otthonem debueriinl venisse, lum ab
nrque Appendix Antiquarum inscriptioniim ncscio quo hoc mitti Hamburqttm ad reeocandttm Benedictum ;
Munlio auctore identidcm allegata a Baronio, veluti indeqiie revertiut mortttum niinttarent, ac demum cum
sub hujus seculi xun initium primum edita in lucem; Legatis Cersareis redire Romam quo per xslivos ca-
;

verosimiie fi.1
vei tale nilttl tn Vaticano unqttam iectum lores non dalnr accessus nisi eum pr.rsenti mortts dis-
fuisse^sed Possevwo id esse ab aliquo imposUttm^ vel crimine. Quid ergo abs re dkimus, cum putamus non
eatenus fuisse neminem, qui crcdidcrit Epilapltium poluisse ad Consecrationem novt Pontificis procedt ante
istud essc alicujus Rontani Pontiftcis. Si in rerum na- Septembrem finitum'!

CXXXVI JOANNES XIII


"oannes, natione Romanus, ex patre Joanne Episcopo, ipse Episeopus Narniensis. Aban.%5

J coronatus
lxu; sedit annos
i Octobris in Dominica imperantibus Otthone etConstanti:;o, annoDcccc-
ui, menses xi, dies ui: obiit ui Septembris anni dcccclxxii, depo-
JK 6

situs in Basilica S. Pauli a dextris ingressus : et cessavit Episcopatus usque ad \xn Sep-
(embris.

Chronologi<r,
j^jpitapliium etiamnum legi S. Pauli Ba-
in prsedtcta propria factam subscriptionejn, et signura Donrai Ot-
sub Epituphh silica, cum anno Depositioms seu
snbjecto eis die atque tonis piissimi Imperatoris, atque subscriptiones viginti
tignatm, ratto, Obtttts, testatur Baronius ipsumque sic recital trium Episcoporum, ac septem S. R. E, Cardntalium
Pontificis summi hic clauduntur roembra Joannis : additur : Datum uu Kalen. Junii per manum Gui-
Qui prudens Pastor persolvens debita mortis, donis Episcopi sancta? Silvaecandidae Ecclesi* et
Isticpraemonuit moriens sua menibra locari; Bibliothecarii sanctae Sedis Apostohcae, annoPonti-
Quo pietate Dei resolutus nexibus atris, ficatus Domini nostri Joannis XIII Papae quarto,
Inter Apostolicos ccelorum gaudia metat, Imperatoris Otthonis Majnris un et Minoris n, In-
Plaudat, et exultet sociatus ccetibus almis. dictione supra dicta xn, anno Dominicse Incarnatio-
Dicite corde pio relegentes carmina cuncti, nis dcccclxix.
Christe, tui famuli misertus scelera purga, 3 Actaejtis in compilatione MS. nostri sic enarran-
Actn px Ms
Sanguine qui sancto redemisti crimine nnmdum. tur Hic comprehensus est a Rofredo Campaniano twstm confir-
:

Ilic vero sunimus Pontifex Joannes in Apostolica Coraite, cum Petro Praefecto et adjutorio vulgi, mala
Sede sedit annos septem depositiouisejus dies uiii
: populi, qui vocantur * Decaroones recluseruntque . :
n
Idus Septembris, ab incarnatione Domini anno eumin etexindeeum extrahentes
castelloS. Angeli :
c tinn L-> i.

DCCCCLXXU. mandaverunt eum in Carapaiiiain in extluini man- : Uecurioncs.


2 Videshic annos rotundo signari numerp adcon- ; sitque in exilio menses x et dies xxum. Opitulante
firmandam aulem C/tronologiam nostram facit instru- autem misericordia Dei interfectus est Rnfredus
mentum de erectione Beneventani Eptscopatus, per Comes, a quodam Joanne, cuni filio ct reversus est :

liunc Papam facta, prout ex originali ipsum accuratis- Joannes Papa Romam in suurn honorem. Atubide-
<"* ejtts
Brevl sime edidit Uyltetlus tom. 8 col. 92, Scriptum per veniens Romam Otto Imperator audivit quanta
manura Stephani Scriniarii S. R. E. in mense Maji fecerant Roniani praedicto Juanni Papae, corapre-
Indict. xii. Post ipsius eejoJoannisSanctse Catholicse hendit Ronianorum Consules, et ultra montes dire-
et Apostolicae Romanai Ecclesia? XIII Papa?, manu xit in exiliumde vuljn oopnlo, qui vocantur De-
:

car-
. ,

168* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


A
carcones, duodecim suspendit in patibulis Pejrum prsetextus fuerit, quod, cum Episcopus Narniensis esset,
:
D
jomwfs Xin, autem Praefectum, per quem omnia mala perpetrata causarentnr perduelles fieri twn potuisse Pontifkem
Rcbellionis
P<rn<r de ejut sunt, in potestatem Papze dedit. Qui praedictus Romanum. Insiijnem vero Pontificii hujus memoriam causa.
hostibus Joanncs Papafecit eiabscindi barbam, et per capillos quotanms Ecclcsia facit in Lect. ui pro S. Petri ad
tumptx. capitis sui eum suspendit in c;iballum * Constantini, Vincula Kal. Augusti, narrans mirarulum anno
•(moAnloninl
ad exemplum omnium, ut videntes deinceps metue- dccclxix patratum interventu Joannis Papz, sacra
rent talia facere. Expoliatum autem miserunteum Ymnda applicmtis Comitt cuidam, ex familia Ottonis
super asinum, ex adverso, caput ejus ad caudam Imperatoris, ab Itoc atl illum misso, ut liberaretur a
asini, et posuerunt utrem in capite ejuspenoatum : spiritu gui eum misere dwexabat.
similiter et in coxis ejus duos utres, et tintinnabu- b" Stella et Platina paulalim incipiunl nolare dies
interponti/t
lum ad collum per totam Romam fla-
asini. Et sic vacantis Sedis, et hic quidem notarunt dies tantura dum dierum
geilatus et ludibrio habitus, missusque in earcerera, xm : cum de die constet, quo mortuus Joannes, nec
sed 15,

per multa tempora maceratus est et pnstea ad Im- : verosimile sit mutalum aliquid tn observatione Domi-
peratcrern dederunt, et ultra montes direxerunt. De mcse, quam posthac eliam plurima certissima exempia
Roffredo vero Comite et Stepbano Vestiario, quia probabunt; velim credere, antiquioris Catalotji, non
mortui erant, jussit Imperator effodere sepulcra auctori, sed tramcriptori accidisse, ut pro xui legeret
eorum, etossaeorum foras projici. ac scrtberet xui, his includendo ipsum diem qno mor-
4 yJuctor Appendiris ad PeQWMtn exilium Joannis tuus est Papa, qnemadmodum deinceps sxpins usu
ad tinnum dcccclxui, ad sequentem vero refert reorum venict. Itaqne ad xmSeptembris Sedis vacationem ex~
tupplicium. Fortassis contra hunc quoque assumptus tendo.

CXXXVII BENEDICTUS VI
Ali an. 'JTi ad enedictcs, nalione Romanus, ex patre Udebrando, imperantibus Otthone I et
971, on.
nen. 6.
1,
d. .

B Joannc Tzemisce, ordinatus xxu Septembris


num
patus diebus paucis usque
i, mcnses ui : obiil circa

in Aprilem.
finem Martii, anno dcccclxxiu
in Dominica, dcccclxxii
: et cessavit
: sedit

Episco-
an-

\jpntinuator Catalogi iti MS. nostro : Iste compre- 3 Neuter scriptor uspiam meminil Doni quem la-
Bcnedlcti :

cajitivltas. hcnsus est, inqnit, a quodam Cencio, Theodorao filio, men inter Benedictum VI et prxdictum Bonifacium
"o« tamen
et ni nistellum S. Angeli retrusus, ibique strangu- VII collocanl Marianus Scotits, Uotfndus Viterbiensis, Immediate
latus. propter Bonilacium, queni miserunt vivente Wernerus Rollemiuck Compttatio Chronologica
.
,

eo Papa, forte Papam. Centius autetn sie compendio Stella etPkttna. Onuphrius autem Panvinius, nolens
iictus, viietur esseCresceniius itle, cujus Epitapltium illum preeterire, nec tamen audense.um post Bonifacii
a Baronio profertur ad on. 906 num. 11, ubi iicUur. ejecttonem inducere in Sedem, prsepostut eum Bene-
Eximius ci\is Knmanus, Dux quoque magnus, dicto VI hoc secutus est
t.1,,1, iltlfl,,, : et Baronius aliique post
ln,„, Ul P Kx magnis magna proles generatus et alta, eum. Utinam ipsius Doni exlaret epistola aiiqua, certa
Joanne patre, Theodora matre nitescens. Indtclwne et ttte sitjnata ! explicaret illa difficultatem
Ilic iii pamam sairitegi istius facinorit immuso divini- omttettt. Ego exislimo pauciorum silentium non posse
tus morbo casttgatus, ml 8. Bonifacii faetus est nwiia- plurium assertioni officere ideoque lenere malo ordinem
chus : Theodoram aulem et Joannem liaud immertlo quem omnes ii Donura inter Ponttfices
teuiierniit, qui
ios lne intelligit Baronius, quorum supra turpem amo- numerarunt : Bonifaeium ordtnalum esse
et credo
rem vtilimus in Apostolicr demum Sedis erupisse i Marlii,
infa- h,rc enim eo anno Dominica eral. Atque hoc F
miam, Joanne ad summum Ponlificatum provecto : nec respectu fbrtassis Viterbiensis Benedicto supra annum
eitini natalium lalium dedecus Crsseentio, eorum sotum dal menses quinque, non computalo eo quem egit
filio,
viam prsectudere poterat ad snmmos in Homana Urbe in carcere.
gradus, opibus maternis paternaque digmtate suffutto.
4 Postquam vero de liujus morte constitit , censeo
2 llctmtinnits Contraetus, in correelion et locuple- collectos bonos, quibus displicuerat vts ei illala, qttiqtte
sedpoitDo
tiori operis sui exemplari,
quodpost recognitionem et intelligebanl Ponli/ici viventt alittm legitime supeiordi- »«"• -.
emeiitlaliiineii, ttb Atteloie fttelam
Bcncdlctui, rcprrtum CSt in mo- nari non potuisse, animis oiribusqne resumptis cjecisse
nasterio S, Georgii m Hercinia tilva,
inieque cum Bonifacium, alque ad Canonicam legitimi .Pontificis
priorts operis texlu ex Saiitjallenstbns USS. anlea electionem ordinalionemque Doni II processisse, initio
vulgato simul iditum, inter altos Germauiex liistorin Aprilts. Cur uutem hic omissus fuertt a duobus ittttto
1585 Francofnrli; Ilermunnus,
Seriptores illuslrrsan.
nomtnntis Scriptortbus, quis divtnabilf Forlassis, po-
inquam Contraetus atl annum dcccclxxiu ita ':

habet sitojam tn ordme Bonifacio, superftuum judtcaverint


Roniaj Benedictus Papa, a Romanis
criminatus! ponere Donum, qui contra eum fuil ordtnattis. Nos
strangulatnr; et eo vivente Bunifacius
Papa ordi- tempus, quo eliam Bonifacius isle verus Papa fuit,
natur sed post annum et mensem expnlsus
:
Con- infra reperturi, hic, eum lanlisper ul Anltpapam poni-
stantinopoliin petiit et Benedictus VII, Sutriaj
:
mus,detnde Donum.
Episcopus, Papa cxxxum, sedit annis
ix.

BONI-
. , i

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 169»

BONIFACIUS VII ANTIPAPA


Conifacius, antea Franco, liac vicc dumtaxat sedit mense uno, quo vixit in carcerc
Benediclus Vl,sacrilcge ordinatus Martii anno dcccclxxiiii in Dominica; mortuo i

autem Benedicto mox expulsus, fugit Constantinopolim : de quo plenius post se-
quentes Pontifices tres.

i otto sicuti Octavianus electus, in ordine Ponlificum utrumque nomen prorsus gentile non sotis convenire
CXXXIII, assumpsitnomen Joannis ita liic proprium : viilereiur Vicario Cliristi : quodtamen Latincvcl Grxcc
Franconis nomen, convcrtil in Bonifacium credo quod : reddi poluisset Liberius vel Eleutherius.

CXXXVIII DONUS II
onus,* natione Romanus, imnerantihus Otthonc Joanne Tzemisce, anno
II et

D
' l
Ab an. Oi
dccccxxiiii, ordinatusinitio Aprilis, puladieu, Dominica Palmarum, sedit annumi, '
<*dw*>,
an. i, m. 6,
menses ui, defunctus mensc Octobri anni dcccclxxu, et sepullus ad S. Pelrum: tfiw

B et cessavit Episcopatus usque ad xix Dccembris. K

1.1 ic inquit Slella , et iisdem fere verbis Platina, electione censuisset Clerus , eum quiete ordinandum nnde longlus
Sjus laus
Benedicto Pontifici suffectus, multse niodestias et cnrarent : qnibus in itwnibus redUwmbnsque et Lcga- interpontifl-

integritatis vir fuit : et propterea nulla injuria torum et S. Majoli, facile potuit impendi spatinm decem cium factum.
affectus, neque ignominia notatus : qui tandem mo- hebdomadarum quale , interDoni mortem et Successoris
riens in B. Petri Basilica sepultus est. Ordinationem fluxisse mbitramur.
2 Imperium Romanum hoc tempore tenebat Otto II, 3 Baronius, nullo sententiae snse allegato anctare.
anno dcccclxui in festis nataliliisa Joanne XIII coro- (hunc autem scimus primum ac solum eatenus fitisse
naltis Imperator coram patre : a cujus morle, anno Onuphriumj post Joannis XIII mortem collocat tri-
Ordo succes-
dcccclxxiii , Maji obita annus agebatur tertius
uii , , mestrem Doni Pontifkatum anno dcccclxxii, eique xiu sionis tur-
quando olnit Donus. Hoc autem defuncto videntur Ro- Kalendas Januarii (ut putatj defuncto, substituit Bene- batw nh
atils
mani , faclionibus variis impltcati circa electionem suc- dictum VI, cui strantjulato successerit anno dcccclxxiu
cessoris, Bonifucianis satagentibus pro ejus reductione, Bomfacius Sedemque tenuerit annum unum
invasor,
legendi Pontificis arbilrium detulisse Imperatori ; seu ac mensem unum verum uti tyrannus non nominetur
;

potius ab eo pctivisse Legatos ,


qui Eleclioni faciendse ab antiquwrtbus, anno autem sequenti lxxxu fucrit
Pontiflcatns
S, Majulo prxsentes, turbas, quse fulurae timebantur, impedirenl. expulsus a Heuedicto VII. Nobis hsc probari non
offertur et Tati igitur occasione factum fuerit, ut S. Majolum ex possunt, propter contrarias antiauiorum assertiones
rtcusalur, Ottho Junior ejusque
Burgundia ad se venire petiertnt probatas ac proferendas ; quinam autem sint ilh qui
mater S. Adaleidis , deque eo ad Ponlificatum promo- Bonifacium excluserint a numero Pontijkum, hactenus
vendo studtose consultartnt ; uti in ejus vita ad xi ignoro : tantum enim abest ut fecennt altqui eorum
Maji ex MS. data narrat Nalgoldus. Cum autem hic quos novimus , ut econtra quidam Donum omiserint,
excusari se petiissetimpetrassetque Missi Rumam , sicttt vidimus.
Legati cum mandatis sunt, ut quem ditjnisstmum libera

CXXXIX BENEDICTUS VII


Benedictus, natione Romanus, Sutrinus Episcopus, ex palre David, propinquus
Alberici Romani Consulis, imperantibus Ottbone IletBasilio ac ConslanlinoFra" Aban.m
tribus, intbronizatus xuuu Decembris in Dominica, anno dcccclxxu; sedit annos an s,m. 6.
rf '" r
uui, menses ui, dies xxn: obiit x Julii anno dclcuxxxiu : sepultus in ecclesia, sanctae
Crucis inHierusalem dicta: et cessavit Episcopatus mensem i, dies ui, vcl menses m,
dies uiii.

M\dPilaphio ejtts mox dando hsec nota subditur : D. X. et PVernerns, numerant, prceter dictos menses, annos x :

M. td est die decimo mensis t IVLII IN APOST. sic defectu peccat Hermannus Contractus , solum vn
SEDE RESIDENS IX AN. ABIITAD CHRI- annos scribens. Res tota claret ex Indictione xn , qna:
STVM JNDICT. XII. Htnc Gotfndus Viterbiensts cum anno Christi dcccclxxxiu concurril. Ffftgies
et MS. nostrum annos ujiii sedisse Benedictum scri- Benedicti VII et Benedicti IX tales et eo ordine vide,

Tttnpus bunt, numero scilicet rotundo, cum verba EpUaphii legi quates et quo Ordine Cavallerius dedit : quamvis enim
Mtfil, possint, Residens anno nono : quibus ex Mariano ordinem mutaverit posterior editio Ciecaretlx , apparet
Scoto, Rolleuiinek, atque Ptatina addo men-
Wernero tamen scuiptoris incuria aliqua id pofius esse factum,
aes rursumque notatos a Mariano dies xx, suppleo
ui, quam deliberato et fundato Ciccareltx judicio.
ad xxu, ut coronatio facta sit in Dominica. Sicuti 2 Epitaphium qui composuit, insulsus et egenus
autem justum annorum numerum excedentes Marianus Poeta , ex Sergii III et Stephani VI epitaphiis^mu-
tuatus
170* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS.
tuatus atiquot vcrsus, ita illud exorsus est, ut refert Cum Christo regnes, o Benedicte, Deo.
j)
BB>EDIC- Baronius, quomodocumqufi potuit illud iranscribem ex 3 Erit ex retiquiis vestigiisque abra-
fortassis qui,

TUS uil. * lapidecorroso.positoinxdesanctazCrucisinHieTUsalem. sorum vel extritorvm versuum qttadamtenus suppleat


Epitaphimn HocHknki.icti Papae requiescunt inembrasepulcro, hiatum relictum a Baronio sensttm interim supplevi;
a liontfa
statimn tnortc Septimis existens ordine quippe Patrum. ut potui, qualem rcs exigcre videbatur, Et sidqutdcm, 1 ac obitum,
posittim.
Hic primus repulit Fhanconis spurca superbi, uti jam rettili, videtur Epilaphium istud primitus
Culmina qui invasit Sedis Apostolicaj. sculptum fuissr t scd a rcgresso Romam Francone, om-
Cumque Pater (Benedictus) multum cerlaret dog- niaque ut vol.bat disponente (depostto, ut mox dicctur,
mate Patrum Benedicti successore Joanne XIVJ erasum e.bolitumque
.... declutat in Synodo nullatn fuisse ordinationem totum. Postea vcro, cum illud rcstttuendtim mandaret
.... sacrilegi Franconis ,
quod fotte Donus non Joannes XV, iilem Poettt judicaverit vel olius niftilo

fccerat : undc cultior illo, post duo priora disticlta , addcnda alia duo
Gaudut Pastor ovana, agmina cuncta siinul. disticha ,
gttss etiam continerent injuriam JoanDi XIV
Hiccemonasterium staluit, Mona^husque locavit, factom hoc mvdo, stcut tegere Baronius potuit.
Qui laudes Domino nocte dieiue canunt. Qui Dominnmquesuuracaptivum in castrohabebat: subjoanne
Confovena viduas, nec non inopesque puuillos 15 restttutum
Ut natos proprios assidue refovens. Carceris interea vinclis constrictus in imo, etauetum.

Inspeclor tnmuli compuncto dicito corde, Strangulatus ubi exuerat hominem.

CXL JOANNES XIV


aniea Petrus Episeopus Papiensis, defuncti Olthonis Imperatoris Arclii-
Ab an. 964 Joannfs, II

ad B5,!
( ini cllarius, Otthone III regnantc, impcrantibus Basilio ac Constantino Frairibus; E
vicn. 8.
coronaturxuu Augusti velxiniiOclobrisulroYis Dominico, anno dcccclxxxiiii, capitu P
a Romanis ei castro S. Angcli includitur mensc Novcmbri, vel circa flnem anni autini-
tio sequentis ; exauctoralur \cro cum se.disset mcnses um, anno dcccclxxxu, circa xuui
Aprilis, anle Doininicam in Albis,vel post medium Junium:etquadrimeslri a?rumna fame*
qne maceratus, moritur xx Augusti ejusdcm anni dcccclxxxu: inproxima Vaticana Ba'
silica verosimiliter sepultus, absque tiiulo et honore.

il«(' ratione viientur mihi po8seconciliari,\quzcumque unno, pro \i mensibus scripserunt ui, additis diebus x
Ttmpm w- n vuriis perquam varie <lc Joanne, cl successore ejus vel xn. Hi tamen soli menses ui,cum aliquot diebus,
ih\ tum Joimi- seu tyranno Bonifacio, dicla inveniuntur, Nam Joannes sic etiam salvari possent, si posilo inter Benedictum VII
quiiem s:c fueril, quod ail Slella, post assumptum clJoannem XIV Inlerponlificio mensium 111 et dierum
PontiAcatum mense tertio captus a Romanis et in , um, hic inllironi-.aius fuerit xuiiii Octobris in Domi-
rastello S. Angeli diligenti custodisa mancipatus. mca, caplus in Decembri absenle adhuc Bonifacio. vel
Sic fquod ait idem, et consenlimt fere omnesj Bene- eo jam prxsenle in Januario ; arctius haberi cceptus
ilicto VIIimmediate subrogatus, nec nisi men-
fuerit mense Aprili, deposiius vero primum mense Junio
m i iierum ui spalio Sedes vaeaverit, alias vacatura eique absolnte
substitutus Bonifacius xiu Junii in
toio dimidioanno. Sic(quod nemine
iiscrepante habenl Dominica, sederil mensesvi, dies x vel xn, nsque ad
omnes sederit (oJum menses um. Sic (quad ait MS. xxm vel xxv Decembris.
nostrum) famis inopiam sustinuerit per mi menses : 3 Ejus olim extabat Epitaphium m
Basilica S. Pe- gpiiaphium.
ot inleltigelur primum simpliciter in custodia lubilus; tri, juxU sepulcrum Joannis VIII, qtwd primus in
'"'"''
' ""/'"""' verc eiabrogatum, curanle qui suffec- lucem Baronius sic protulit, neseioexquibusmembranis
tus erat Bonifacio, fame mori coaclus, aul deniqne acceptum : nam Romanus Canonicus illud suo lempore
attam iuvn occi8Uf \\ Augusti. Quodaulemad Bonifacium per- non invenil.
soris Iloni '""'• "'''""
p
ratione aerum fuerit fquod Hermannus Prasulis eximii hic requiescunt membra Joannis,
facii, uno Contractus ait, ut setale proximus, ita aucloritate pri- Extiterat dictus qui antea quippe Petrus :

musj quml Romam


reversus undecim meusibus in- Sedem Papia) blando moderamine rexit.
vasam Sedem ocoupavit, partim salicei m Vicanns,
""""" "' Ponlifex : '1110,1 Joannem, non camprehen- Imperatori dulcis fuit atque pra;charus.
r/«i ii quidi iii ipse, sicut AfS. nostrum liabet ; sed anle
u snx faciiouis hbminibus comprehensum (acceplo de ea Commissum populum Romanum moribus ornans
re iiuiiiio regressus CoiistantinopeliJ post
aliquot menses
n negolio dispom ndo cormmptos, deniqui ileposuerit, Eloquio cunctis prffisertim dulcis amicis, """ '
""""""'

coatlo farsilan ad id pseudo Synodo Episcoporum vici- Subjectis populis pauperibusque pius.'
«ortim ;
i,li«c eoiem pmextu quo Formosus et Defunctusest JoannesPapamense Augustidiexx.
Joannes XIII iudtcali fuerunt Ptmlipxatum Romanum Porro muiandi nominis, non ea causa (uit qux Octa-
'""' """ notuisse, quia fueimt alterius
Ecclesia viano et Franconi paulo ante prsegressis, sed alia,
opi, hic Narmentit, iste Portuensis. Sic ienique plena reverentix erqa Apostolorum Principem ob
:on,l:i,-„,s s„l,„„ n.eiisil.u.s '"'
i.ii supervixerit Joanni, quani etiam successorum nemo, pastquam mutandorum
UV ""
''"'„T
''"";' '" ' '"»•»» " "" Baronius. Panlifiabui nominum consueludo invaluit, Petri nomen
2 Qu„, autem in antegressis legebatur Bonifacius sibi arrogan prxmmpsit. Estautemres omnino admt-
nut nl/rrti
noem em i sedisse iejecto scilicet Benedicto VI ratione el cousiderationedigna, qnod cum Petri nornm,
modo <!,{,- , ; id
Mtum, ali, coujunijcules cum mensibus xi, ab Ilermonno jam inie a Conslantini Magni sstate, fuerit Romm fre-
Loittracio indicatis, converterint „, annum i : alii vero quentatum fut constal ex Ramanarum Synoiorum s„b-
,',„, >„ mMligentes ,'„t, „„, tor MS. nostri) tcripserint scriptionUm) ai hsee tamen usque tempora nemini con-
Annum 1, menses xi quas menses Martinus Polonus tigerit, cui Petri nomen
:
obtigissel etiam Petri ,

' „,t;„„„iue Qotfridu, vero Vmrbiensis et successorem fieri ,n Apostolica Sede ; quoi nescio an
Wernerus Roltewmck alque Joannes Stella expuncto mero casui
, possil adscnbi.

BONI-
AD CATALOGUM PONTIFICUM 171*

CXLI BONIFACIUS VII


Bonifacius, natione Romanus, antea dictus Franco, ex palre Ferrutio,S. R. E. Dia-
conus, dejecto Benedicto VI sacrilege ordinatus, anno dcccclxmiii, i die Marlii -*«. 085,
"
Dominica
Quadragesimae, post primum mensem Sedis invasje pulsus, fugit Cons-
1
"'

taniinopolim indcque rcdiens, Sedcm denuo invasit anno dcccclxxxu mense Januario
:

sedilque ex tunc menses xi, partim utsuccessor Joannis XIV in carcere mortui, usque ad
finem fere anni, quando obiit; post mortem fipde concisus raptatusque, et sepultus in
Basilica Lateranensi : cessavitque Episcopatus usque ad xxu Aprilis anni sequentis
dcccclxxxui.

J\_tictor Collectionis in MS. nostro nomcn Bonifacii loco, quia tumulus vel iu aedis iucendio consumptus
hujus in ordine Pontificum collocavit post Benedic- vel alio translatus sit : dicamus potiui, qaia nullus ei
Prlmum
Antipapa
tum VI, ratione Ordinationis tunc qualitercnmque usur- erec.lus fuit.

an. 974, patx Gotfridus Piterbiensis, PPernerus Rollewinck,


: 3 Gerbertus, Remensis Archiepiscopatus, sicut dtxi,
Compihtio Chronoloijica, Stelln et Phtina, post Do- invasor, quasi personx indigmtas dignitatem Ponii-
23 num. Nemo tamen omnium quidqunm addit, ex quo ficiam exinanire, et ceteros toto orbe Episcopos ejus (t diijna
intelliijatttr, quod moriente Dono non fuerit ilte manse- jurisdictioni posset subtrnhere, Bonifacii hujus indignts- gnminl par
naitil nirr-
ritque Constantinopoli, usque post morlem Benedicti simam rcvera intru&ionem , uon ipsi Ecclesise, sed
ces.
VII, quaudo fretus pecuma, ex distracto ibidem eccle- tgrannis Christi sponsam ojiprimenttbus impulandam,
sis S. Pelri thesauro collecta, ad res novandas rediit sic explicat : Succedit Ottoni Caesari Caesar Otto,..

post Joan-
in Italiam. Itaque Hermannus Contraclus enm dicto succelit Konvein Pontificatu horrendum monstruni
nem 14 ve- Benedicto VII subjungit : nos vero Joanni XIV nec : fsciiicct Benedicto VI) Malefacius, cunctos mor-
rus Papa. eum a serie Pontificum putamus expungendum. Etsi tales nequitia superans, et jam prioris Pontificis
enim vt prtm,v Ordinationis suse non fuerit verus Pun- sanguine cruentus. Sed etiam hic fugatus, et in
tifex, potest id tamen factus censeri post mortem Joan- raagna Synodo damnatus est. En tibi conftrmattonem
nis, per lolerantiam Cten, quse pro consensu habtta Sijuudi a Benedicto VII celebratse, et ex Epitaphio
suffecerit ad valorem Actorum, ab eo ut Romano Pon- superius indicatx, nec almivle notse. Porro Bonifacius,
tifice ceiebratorum. (ut eum Gcrbertus appeltatj Malefacius, post obitum
2 De ejus exitu in MS. nostro hxc leguntur : Re- Divi Otthonis II qui contigerat uii Decembrts dccccl-
pentinamorte interiit : et in tanto odio eum habue- xxxiii, imo et post obitum Benedicti VII intra octo
Mors in/e- runt sui, ut post mortem ejus caederent eum, et menses secutnm (ut Donum pratermissum non mirerisj
lix,
lanceis vulnerarent, atque per pedes traherent, nu- insignem virum Apostolicum Petrum Papiensis Ec-
dato corpore usque in campum ante Caballum clesiae prius Antistitem, dietum Joannem XIV, data
Constantini : ibique projecerunt eum atque dimi- aacramentorum fide, ab arce urbis dejicit, deponit,
serunt : ubi mane venientes Clerici, et videntes squallore carcens aflectum perimit, bis jam parri-
eum ita turpiter et cum dedecore jacentem, csesum, cida, et eo quem vidimus exitu dignus, nou tamen pro
etlaceratum, collegerunt et sepelierunt. Cx&arMas- ultimis quibus sedit mensibus necessario expungendus c
ponus de Basilica Lateran. Ub. i, cap. 18, in eadem Pontiftcum numero.
jacere inquit, Bouifacium septimum : sed incerto

JOANNES. F ROBERTI, ELECTUS '

Joannes, filius Roberti, natione Romanus, post mortem Bonifacii VII electus, et in

Palatium Lateranense inductus, ante fincm anni dcccclxxu, rc^nanlc Olllionc II, '" '''
, r .• men '

imperantibus Basilioac Constantino fratribus, iiludabsque Consccrationc Episcopali,

tcnuit mensibus nii, defunctus vel exaucloratus post dicm xx Aprilis, anno dcccclxxxui.

jjUxc Joannem, cum suis iv mensibus, fortusse qui anno mdluii Platinam recognovil, eique addidit
non integris, nobis suggerunt Marianus Scotus, Got- Chronuon Ponttficum Romanorum ct Joannes Ciac- ;

Qui eum fridus Viterbiensis , Wernerus Roileivinch, Auctor conius, initio hujusseculi scribens ; Roberti filium no-
referanf
Compilatwnis Chrouotogiar, atqtte Martinus Potonus : minant, eosqtie scqnitur Chudtus Robertus, in Catahgo
Romanum autem omnes faciunt, et post Joannem XIV, Pontificum, Gallix ejus Christianse preefixo. Idem
ac Bonifacium VII, ab eorum aliquibus prxtermissum mihi quoque sequi, libet, etsi unde acceptwn sii ncsciam.
nominant. Quod autem Hermannus Contractus, MS. Ctacconius ipsum ponit post Joannem XV, et qui huic
nostritm ac Stella, eum non noverint; et qui postftac acciderunt casus, sub tyrannide Crescentii, ilti attri-

sequi tur Joannes alius, nulla iltius habtta ratione nu- buit. Econtra Joannes de Columna apud S. Antoni-
<""' videa- mensittm (ut
meretuv in Bultis suis Decimus-quintus, plune mihi niun til. 16, cap. i art. 17, itlum iv
t'tr nunquam XV prxponit, et
ordtnatus
persuadet eum numquam fuisse consecratum, ideoque a xstimnt) Pontiftcem dicto Joanni
fuisse ? Baronio prudentei futsse prseteritum, ncquc ititer Ro- vocat decimum quartura.
manos Pontifices coltocandum, nisi quatenus notitia 2 Quam autcm est certum, Joannem vcre XIV, StaJa con-

•j*s ad Chronologtam eum essequi obiitin carcere, mensium uni ut mmimum


spectat. Onuphrius Panvinius, ^"^"7T
Ponti- <,wM5.
.

172* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


Pontifex; tam ctiam e&t cerlnm, quod Joannes XV sibus rexit, etsi eitm etiam ipse Decimum quinfum j)
IOAMNBS annis fere \ tederit, quodque tnter hunc et successorem vocet ; eeque male ac Platina t/lum, qiti vere. est De-
XIII.
ejui Gregorium V interjki netpieant tnenses iu. Res- cimus quartus, assumptus ex Episcopatu Papiensi.
lat igitur, ut inter Bonifacium VII et Joannem XV, 4 Nam qnis vere dicehdus stt Deeimus quintus
quos ititer spatium mensium fhuit, Joannes iste
ui dubitare non possnmus, cum haheamus apud Ughellum Qui s vero
fuerit; non computandus in numero Pontiftcnm, quia tom. \,col. IZb privilegitlm cjus, scriptttm in favorcm fuertt/oaiu
manus «*s 15-
tton eral fsicut dtxij ordinalus, tolo fo r tassis Clero se EccUtm Portuemiti per Stepliani Scriniarii
ei opponente. sacri Palatii mense Junio cui subscribitur Datum : t

'\ II u rein Ucet interim tttjcre ut Pontifex tion potue- uu Kal. Julii, permanus Joannis Episcopi Nepesinaa
uf, egerit ut Elcctns, ct guidem avare atque acerbe : Ecclesiae, et Biblio'hecarii S. Sedis Apostxjlicffl,

undc de eo fnon autem de Joanpe XV) velim inteUi- anno Puntificatus Domini Nostri Joannis, Sanctis-
ijcrc, quod huic perperam adscriptvm in MS. nostro simi decimi quinti Papae un, Indictione u, id est

ieijttur, Iste exosos habuit Clericos, et Clerici eum atino CArtfitiDCCCCXCll. idetn ergo ftic dicitur Decimus
odio habuerunt : ct merito : quia omnia, quae ha- quintus, kic numeratur annus
cujns un protnde :

here et acquirere poterat, parentibussuis distribue- nequit poni ahus Deciraus quintus, qui sotttm quatuor
bat. Sleltacerte hsc adscribit illi, qui solum m mcn- men&es scdcnt.

CXLII JOANNES XV
oannes, natione Komanus, ex palre Leone Presbytero, tle regione Gallitc Albae, se.

"o, d.V"
l:
J
'
ad xw
dit annos
Iribus, a die

Aprilis,
x, dies ui

quo
anno dcccclxxxxui, forsan sepultus
obiit
regnanie Oithone
xxu Aprilis anni dcccclxxxui, quando
in, imperantibus Basilio
fuit

in
et

inDominicacoronatus, usque
Vaiicano
Constantino

: et cessavit
fra-

Episcopatus usque ad diein xun vel xxiv Maji.

\n numero annorum x Scriptoree omnes conveniunt; Det Deus a?ternura ccelorum lumine pasci,
rempxii Sc ei menses ui addunl Gotfridus VilerbiensU, Siella Cui diit Roma inan. dederat liurgundia nasci.
dli,
,i I latina Flermannus Contractus.MS. ncstrum,
; iiii Quando vir is'e obiit. si vis cogno^cere verutn,
H Martinvs Polonus; ffernerut autem Rollewinck Septima lux Maji tuit isti metadierum.
:n esx, ac diesuu. Expungendos menses, solumqne 3 H.ec dum niliil faeunti tid eiini de qtto agimus
rliVi ui wl uii retinendos, evidenter convincit certius Joannem Papam XV, rp.iinquitur nvbis libertas de die
aliunde cognltus dies guo obiit Jnannes XIV aijns : miirtisejits aliler slalueiidi. Necessp est porro, ut falea-
mortem saltem quarto post mense secuta est niors Bo- mur, Epitaphium quidem nullum haberi, sepulturam
nifacii VII, sub finem anni, et initium Gregorii V, atttcm verosimilius datam Joanni essc, nbi Decessorum
mense Mojo, ante festum Pentecostes, qi.o Otthonem plerisquc, videlicet m basilica Yuticaiiii S. Petri. Viise
III cj.ts fatja
ii! infra constabit) coronavit Imperatorem : adeo epilomen Imuc recttat Stella, utiqtie ex anttquis nionu- et reditus
ut impossibile sit mvenire menses uij ne dicam plures, menlis : Fuit vir tanto magistratu dignissimus :

quos supra annos x habueril Joannes hic, etiamsi ulpote imprimis in re militari exercitatissimus, et
expungerentur ex Chronologia iu Mcnses Joannis insigni doctnnaclarissimus. quique et nonnulla edi-
Roberti, quos interseri debere, cum possinl, probavi- ditlibrorum volumina. Attauien a Crescentio, urbis
mus. Roiuae Consule, sibi imperiura vindicare conante, et
2 Baronius, incerltis quot menses Joanni huic tri- seditionibus et aliis perturbationibus agitatus, in
Imrrel, ulnjiios lameii ei concedendos putans, ejus Pon- Etruriam, ut ejus cupiditati cederet, exulatum abiit.
tifteatum exorsus ett auno dcxcclxxxu , ct dies xu ad- Srd Grescentius cognila Pontificisindignatione. qua
JlaranlliS
didil. fniieiidtK. einn tlie nil Maji, qtiomotitium
deeepthtt i - nolari iratus Otlhonem Caesarem contra se cum exercitu
pltapltto, in suo Epitaphio creiidit Manlio, illud describenti ex in Italiara vocavit; ipsius Pontificis cognatos aique
guott non
ipsius.
nioniiiiieniis EeelesiseS. Petri.ubi iu Oratorio S. Ma- amicos, qui in ad Puntificerci
urbe reraanserant,
riasepulcrum Joannis liulieiiiur. Sal fidelioratque nun- rogatum omissa accersendi Otthonis cura,
mittit. ut
quioi Manlio testis Bomanus Canonicus, i» illius Ora- ad Urbem cum potestate redeat. Precibus suc.rum
lorn descnptione nos docel, m Oratorio isio sepullum itaque permotus Joannes, ad Urbem, procedente
jneere. noit Joannera Pontificem, sed Joannem Car- obviam Crescentio cum universo populo, venit et :

dinulein Pvesbyterum tit. S. Anaslasim : qui iniegro


Pontifice introdncto Crescentius cuin universis se-
posl Ituite Ptmltfuem seeulo floruit. Hoc, ul cetera
ditiosis Pontincis pedibus provoluti veniara petiere ;
tacoTenl,proliarel slylus Epituphii rhylmicus.prsesenti \
sed Joannis atque ita ail concord am redacti vitam snnili quiete
Card. se, uto n« iltt m uii talia
tsl. Murparicwptus, pauloautem posl usque in finem perduxere.
seculis temporibus fere ordinarius. Idem tnibi
protiaret Burgundia potno, qux Joanni
expi essa 4 H 3cc Stella : sed vereor, ne ambigua aliqtta
Ponlifia Roma scriptioiiis compendiarid nota deceptus, pro re littera-
fuii Se.i Manlius pro Burgundia, lcjil bene gaudia, ria, itt qna exercitatissimus ftterit Joannes lcijere sc Joannts ex-
absque ulto ..ensu .•
quotl ta Baronium decepit, tta nos erediderit el commendari in eo experieiiiiam rei mili- cellens litte-
doeet. Manlie Uti, in ubi a
iis Canonico Romano dif- taris, nilul magnopere conferentis ad digntim Pimti- ralttra,
fiii.nilnl aut patttm crrtlere, utpute conjccturis suis fiee.m facieitdum, sed neqtie expectuntlis n fttio Pres-
nimium indulgenti oum antiquitatu injuria. Ipsum bjteri, quem sctlicct, ettam ante suseeplos sacros
vide.
Ordines cum malrimonio vtverct, el fUium istum
in
Claudilurhoc turaulovenerabilis ille Joannes,
gigiieret prsesumere debemtts in loga polius littettilum,
Qui legis sacras diffundere noverat aranes,
quam in sago armatitm egisse. Insignem aulem Joan-
Egregius doctor verbis qua:cumque docebat,
:
nis doctrinatn, ona fuent lanto Magislratu diguissi-
Monbus et viia, tribuens exempla, gerebat.
mus; negal quielem Geibertus. jam bis nominatus, Re-
Hnnca Canonici districto jure rigoris mensis Ecclesix invasor, nitsns blasphemnndo contra
Non timor aut lucrura, non gratia llexit amoris.
cum, a quo fiterat dejioni jussus, sic inlerrogare prse-
sentes
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 173*
\ scntes '« Concilio Remcnsi Episcopos ; Hunc in su sis iu Geimania monnstcrii, ubi S. Bonifacius Episco-
blimi sulio residentem, veste purpurea et auro ra-
lermerea pus et Martyr requiescit, Abbas ; multo minm Lam- .ioaknbs
CerHrto diantem, quid esse censetis ? Niniirum, si caritate bertus, ejusilem monoslerii Camerarius (quem ali- xti.
Semnsine- destituitur, solaque scientia inflatur et
extollitur, qtiando factnm Abbatem nulla istic monnmenta probantj Leone s. flo-.
Antichristus est in templo Dei sedens si autem nec ; sed S. Bonifacii Martyris Romse. ; uti vel ex ipsa pa- nifacii

caritate fundatur, nec scientia erigitur, in templo °~


tet Abbonis episloln, gratantcr commemorans, auomodo
,e
Dei tamquam statua, tamquam idolum est a quo ; ejus incomparabilis bonitas ad cetera Oiflcia eliam lioc
responsa petere, marmora consulere sit. Negat, in- adjecit, quod si ipsmn Abbonem urgeret super aliqua
quom Joanni scientiam Gerberlus, et ignorantia in- re domestica voluntas, corroborare privilegia Flo-
Sacerdotibus utcumque tolerabilis, in
guit, in aliis riacensis mmtaslerii per Romana) aucloritatis stylum
Romano, cui de fide, vita, moribus, disciplina Sa- Apostolicum, fore se in omnibus et per omnia fide-
cerdutimi, deque universali Ecclesia judicandumest, lissimum collaboratorem. Rotnx commorari solitum
iutolerabilis videri potest. Sed qua certitudme illam credas qui lixc piomiserit : magis autem si legas ex- "„„'^™'
negel, salisdeclarat inqtiienscum hoc tempore Ro- •
plicantem Abbonem quomodo illuc veniens affectus Futdensem
sil
ma? nullus pene sit fut fama est) qui litteras didi- absentia ejus, quo interccdcnte prxdtcta se confecturutn ut evistota
cerit. Quam enim falsa ea fama esl, si qua erat, fuisse sperabal: qucmque °" '
pre- co pastea rediisse intclligens,
clare S. Abbo Floriaccnsis Abbas, Gcrbertum eidem per S. P. Benedicti monacbos (ulique Cassi-
confu-
taudo detnonslravit, sic eum aggressus. nenses Roma tiansilum hobentes) scribil, rogons ut
,

5 De boc ipsum appello, Gerberte, quod, ve-


te perftceret, qua: coram promiserot. Non etiam possum
lis " olis fateri C0 S aris id
eamdemco- ' q u °d Synodo posteriori
> id quod ait Abbo, quando magnifica Principis Apo-
aeto jcjiw- Remensi actum est, ubi Leo Apostolicaj Sedis Le- stolorum membra supplex adii.Romanam ecclesiam
scere in ip- gatus, Abbas monasterii S. Bonifacii in Urbe, tecum digno viduatam Pastore, heu proh dolor inveni I
;
sltu Legato,
disserens, quantumlibet propriam causain agente, non possum, inquam cum prslaudato Baluzio id sic
,

I! Arcliiepiscopatus Reniensis, quem possidebas in- inlelligere, quasi auctor non volnerit indicatum, se Ro- k
juste, ferventissimus disputator existens te reddi- mam venisse vacante per Joannis mortem Seile sed
j ;

dignum. Qui c " ca /oan


dit prorsus elinguem, et vinculis fortissimorum en- ~
Joannem, sno jndicio, non fuisse ea
r nem mate
thymeraatum vinctum etiam te Sacerdotalibus
, enim primtim nosse Leonem cteperal anno dccccxcu, tn n tetieetaa i

vestibus, quas male indueras, spoliavit. Tuo didi- Stjnodis liabilis iu Nonas Junii rt Kalendis Julii ; Dulusto.
cisti tunc damno, si, qui sunt Romse, quid mirum Romanuni iler fcujus causa prscipua
litteras sci- esl, si
rent/Quanta illum oportuit imbutum fuisse scientia, fuisse videlur Atnnlft restitutio, altqtiamdni frttstra so-
cum non adversus te solum dimicans, sed adversum licilata apud RegemJ distulerit ttsque in Aprilem annt
omnes Episcopos qui huic priori Remensi Synodo snbseqtieittis .' itaque morlnum revera Joannem invene-
interfueruut, et Canonum
plaustra in eamdem Syno- rit, nec cxpectaudam successoris clectionem putaverit,
dum invexerunt, disputans, omnes confuraret ? Qua urbe per Crescenlii factiones turbata, absenteque Leone,
dicendi eum oportet pra>dituin esse arte, qui tot fortassts propler easdem turbas ?
Episcopos palinodiam cogeret recantare, asententia 7 Nolabile est aulem, ad commendalionem sequentis
Regis divelleret, et in suam volentes atque consen- Ponlificis, quod svbjnngilur. Nuper autem audivi
ticntes adduceret ? Sane quidem haud erat viri non nuntium, qui me laetificavit super aurum et topa-
.. , ox eadem
. .

doetissimi tanta praestare. Hsec S. Abbo, non solum zium, erectum esse Apostolicnm riecus per quem- /,„(, rfor i au ,
,

eo factentia, ut credatur liaud dissimilem mimslro dam Imperialis sanguinis virum, totum virtutibus et successorts,
suo
'*"'" Po '"'ficem ! sed etiam "' noverimus , quemnam sapientia praeditum Ipse autem, idera Spiritus,
'tiZmo^'
spectet epislola ejusdem Jbbonis, extans lib. Miscella- inquil ad Lronem Abbo, qui inspiravit omnis eloquen-
neorum Baltaii pag. 409, seripta L. sancti Bonifacii tiffi florem Gregorium, scilicet Maqnum; inspiret
carissimo carissimorum Abbati Ail eium quod cura : hujus suae Romanae Erclesiae venerabilem
sanctae
ambos Remis positos, in ista scilicet Sijnodo, caritas Apostolicum Gregorium V vobisque coneedat ut ;

conglutinaret labiis privatae collocutionis, totorato- sitis eidem ipsi dulcissimus a Secretis, ad consoli-
rios rivos, tantos sanctaj Scripturae favos, bono
zelo dandam dejectionem Apostolicse auctoritatis. Idem
^
fulminea lingiia ejiis eructavit, corain et secreto ; ut quod Gregorio lunc crat, verosimililer etiam Joanni
c exclamans compellar, inquit, dicere, Diffusa est gra- fnerat ipse Leo eaque occasione faclum sit. ul S. Adal-
;
p
tia in labiis tuis propterea benedixit te
Dcus in berlus , Pragensis Episcopus ac postea Marlyr, cujus
aeternum. El prosequilur : Ergo ad talia rutilantium Acta illuslracimiis xxni Aprilis, Ramam advectus anno
verborum fulmina, coactus sum deinceps ubiquecon- dcccclxxxix, et a Joanne Ponliftce permtssus mona- secretarlui
fiteri, vos tonitruum esse Spirilus sancti, qui
super sticamibivitam amplecti, prxdictum S. Bonifaai mo Lio titt
Apostolos in linguis igneis descendit qui etiam vos ingressus, insigni tttnc ditciplina /larens r""-
; nasterium sil
ardentem romphaeam, ad secandos improbos de tem- sub isliusmodi Abbate : quem suspicari possis eliam ex
plo suo, septem donis gratiarum decenter elimavit. Saxonia aut sallcm e.x Geriiiaiiin fuisse oriundum, euque
6 Non est ergo liic Abbas L, ut in Prsefalione sen- et cariorem tunc Gregorio, el antea ad susceptwnem
sit vir ahas erudilissimus Sleplianus Baluzivs, FiMen- Adalbertt proniore-m.

DISSEIITATIO XX.
De solenniuni Canonizaiionum iniliis atque progressibus.

iUando loco jam plus qtllim uno deiiaravuniis, eundum lioc loco, Itcel tum in Baronii /Innalibns, lum
1 Epistolam , qmc circumferlur -nb noininc in Concifiorum tomis obvium, exemphm Canonizatio-
" S. Liiidijen, n e Caitoiiti.il umc S. Scttocili nis soleimts n Romouo Ponttfiic celt l'tai:r. quiaprtmum
facta o Lcone III purum ac merum es»e fig- ,ic qtto t,e<iH<ti< d«l>tiart ; Sancti scilicet Vdalrici Au-
'" en """
-rima d
•'
»« >""i"" fiJeutcr rcjecimtts tlta tmlt riarts gmtani Lpf-ioiu , ciio Ikic moriuli liincii anno dccolxiii
:,u., ,,,',',,.,
Canoni-ationes, S. Kiliani ct Sociorum alqiie S. Tnnl- dieii Jttittt. Uujus aclionis tota sotemnilat m eo consti-
l«<t s (,(„,. \>'"i, a Lttca Castellino '««<'«• ationis Deaeio haietur, tjttod tmno
altributas Zacharise Pontifici tti, uii e.c ipso I
'"' ««. 083 cjttsquc successori Stephuno
II; nou est nobisprxter- occucLxxxxm Couventus est facios m Palatio Late-
Proptjlxum Muji. 30 rauensi
,

«74* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


ranensi pridie Kalendas Februarii. residente Joanne quidcm circa veteres probatosque a majoribus Sanctos D
DIS9BA- sanctissimo Pnpa cum Episcopo et Presbyteris. ad- eorumve Rcliquias aliquid ipsos innovare potuisse abs-
TAT. XX. stantibus Diaconibus et cuncto Clero : quod surgens quc licentia Apo&tolica. Etenim Capite 5 de sacris
tn Synoilo locis et Sanctorum Reliquiis, titulo xvi de recon-
reverendissimus Luidolphus Augustae Episcopus pe-
toteran. ad
liit, ut omnibus Episcopis et Presbvteris ilii residen dendo corpora Sanctoruro, indicanti suis in parlibus
id coltecta,
tibus legeretur libellus, quem prae manibus habebat, corpus alicujun Beati (utique wterisj noviter fuisse
de vita et Udalrici, sanctae
miraculis venerabilis repertum, quodque genitor ejus in basilica quam
Augustanae Kcclesise dudum Episcopi et quod libi- ; noviter aedificavit idem corpus statuit collocandura,
'

Ucti' vlta tum fuent decerneretur quod, eisdem perlectis et : petenti autem ut eadem ecclesia solenniter debeat
tt mlracu- receptis, communi consilio decreverint omnes me- consecrori respondet Pontifex, ex ordinaria in tah-
;

Ul, moriam illius affectu piissiroo, devotione fidelissima busformula; Si in tua, Frater carissime, parochia
yenerandam, anathemati SUbjecHs iit qui decreto re- meraorata constructio jure consistit, nullumque
frayaii pnrsumpserint, observatvriOus vero ejusdetn be- corpus ibi constat humatum percepta primitus a
,

nedictione rumulatis ; quoil derretnm tpsum, omnibus pra;fato viro donatione legitima, quae in luminariis
Archiepiscopis Episcopis et Abbatibus in Gallia et ejusdem basilicae digne possit sufficere, eamdem
ea-
Gerraania COtnmorantibufl mittendum, scriptum est clesiam convocatis aliis Confratribus et Coepiscopis
per manus Stephani Notarii Regionarii et Scrinia- nostris tibi vicinantibus, stude solenniter dedicare;
rii S. mense Februario Indictione sexta,
R. E. in quatenus devotionis suae , in consecratione quam
anno dcgcclxxxxiu quodsubscrtpserintprimum Pon- : postulat, potiatur effectu. Ex duabus additis condi-
lubscriben- tifex hoc modo Ego Joannes, sanctae Romanse Ca-
: tionibus patet ratio prhnst ; ne scilicet alieno juri si et ex Diur-
tlbui vapa tholicffl et Apostolicffl EcclesiflB Episcopus huic de* quod habet alius, creetur pracjudicium
an simililer >"> Pontlflcto :
tt alils.
creto
VI a
u noblfl
i
, i
promulgato consensi et
|
, , i G(, subscripsi
OUUOt/L IUOI ; sentiendum de secunda, ideo nempe adiectam esse resP° nmm
ne
ium, Joannes, Episeopus sancla) Anagnina; Eccle' acapere :
prxjudketur Sancto cuipiam alteri, ibidem antiquitus
siae subscripsi, et sic ahi tres Episcopi : deinde, Bo- humalo, in cujus nomine polius consecranda
ccclesia
B nizo Archipreshyteret Cardinalis S. Lucia,* conser.si, sil, divinel qui potesl. Seqiienti porro
de tititlo xum ,

ittique octo alu Presliyten Ctirtltiinles ; deniqtte Bcne- BasilicaN. martyris, quae post ruinam alteriusjuxta E
dictus Arcbidiaconus, e.t alii Ires Diaconi : addiloque ipsam constructa est, Episcopo pelenli facultatem
qitod Hi omnes consenserant et subscripserunt, sig- ejusdem dedicanda;, et ut de pradictis ruinis ad no-
nanttir omnia, Itac solenm formula, Data tertio [Nonas] vam basilicam, in bonorem ejusdem Martyris dedi-
Februarii, per manum Joannis Episcopi sanctae Ne- catnm, ipsa; ejus Reliquiae transferantur ;
Pontifex
pesinaj Ecclesine et Hibliotheiarii sanctae Sedis coitcedit dedicandi locum pra:dictum
licentiam sed :

Apostolicae, anno Pontiflcatus Dumini nostri Joan- et Reliquias cum


lionore debito transferendi, atque
nis sanctissimi Papae XV octavo , et Indictione in ea quas noviter constructa est Basilica
conse-
sexta. crandi. Atque hxc sufficcre reor ut credamus,
eosquo-
2 Si quis altitleril antiqitius exemplum el .rque cer- rum polestas, in rebus lanto mtnoribiis quam est
Cano-
Nempe eo
tum poslulal.r per cxlruneos Potttiftcix dilioni Episco- nizatio novi Sancti, lantopere reslricta
fuit, ul sicut ex
sectilo ccepe- pos ab Apostolica Sede canonizaiioms alicujus, libenler aliisformulis constal , etiam ad cujuscumque.
rvntpro ta. oratorit
suscipiam : ucqiic ertim cxisltmo nulluni cxttlisse : puto vel baplislerii consecrationem egerent
tlbW t/wm licentia petita ab
externi tiu-
lamen Itujus rei initinin non essc a secitlo, de qtio agi- Urbe ; nihil circa illam facere poluisse per
se, sine lalt
mum uppcl- mus, decimo valde removendum . lntenm apparet nun hcentia.
lare. esse rejiciendiun quotl tom. 2 Momistici Anglitani pag. i Inlerim mirum manel nullas inveniri
formulas
125 legilur post Passionem SS. 11'ulfadi cl Ruffini, quibus eis, sallem in ordine ad faciendum ab ipso Pon-
alioqm ftttudosissimtim, quoniodo Edgaro Princi-
licel
tificc novi alicujus Sancli
in quo tamen
Cunonhationem commiltitur Dturno rtt-
pante alque Pontiflcantibus SS. Dunstano Cantua- informatio sumenda de sanctitale el miraculU, vel qui- hil inveni-
ricnsi Arcbiprasule et Erchewaldo fimo Etltelwaldo) bus eamdem ultro offerentibut retpondetur; tttr de San-
cum tales
Wentoniensi Episcopo.... studebant plures religiosa occasiones defuisse non poluerint. ctts canoni-
Mirum etiam, in loto
devotione patria) suw Sanctos exaltare.pia sollicitu- Anastasiano opere, ubi non rara fil mentto
zandii.

dine vitas illorum Lnventigars,


anliquorum
summique Poutificis Martijrum, per Romanos Pontifices ad varias urbis
auctoritate ipsos canonizare. Qnamvis attlem non
fue- ecclesias Iranslalorum nullam apparere vesligium cul-
;
nt locorum Ordinarus, prsesertim Archiepiscopu
et lus cujuscnmqtie decreli alictii Confessorum
ad quadan- Pnmtitilms, ex tam ,

ilil I liit /,-


diaceses suas msilanlHms aut m Synodo multis qtu ab utilio ecclesiastiar pacis,
sub Conslantino
propnti retidentibue, subtata libertas, qua fueranl usi
tur ubligati Magno, per proxima quinque secula, venerationem
jam mde ab imtio Christianilatis, pu-
f\ttSU soli primum Martyribus, biicum ftdehum mcriterunl, tam
dfiinle cttttm Confessoribus
Romsi quam altbi in-
I . Ul Opi impendendi honorem Cano- Ira Ordinationis Ponlificise limiles
suburbtea , et reipta eliam
niialtonis, nominti eoruiu recipiendo tn Diplyclta, sub obtiiiuerunt ac possident usque in
rtt, hodiernum diem. Li-
eoriinique invocatione ecclesias vel oratoria
cum ultari- bera hic cuique manet conjectandi
facullas : ego quod
bus adtacrifkandum erigendi corpora de prioribus se-
:
Clanssimus Marcus Felferas, iu sms ad
pulcris elevandi, aliaque similia, at quibus Moiiumenta
tunt ctnse- ugtisltina
ovservaliombus, inctdcat, velim mco uti nec apud
batur Canonaatio eonsistere quoqite Attastasium,
, faciendi; vehementer Ltcton occurrere. Nos hujus generis
itiinitt sutpicor ejumodi suspiciones, Uti quia itl utji
facultalem si aliquando fuil
penet tos Episi opos jui sranl Ordinationia
,
cogitantibus in mentem venere,
verosimilitudinis M
soleO U in
<""'
Pontificioe, causa, nequaquam ad neceesitatem persuadendi *"""" s '

i -i burbicarios (t.i nl„ appellam, af-


quia sub VrbU ferre. Igilur Anattasiani ie talibus
silentti. donec alia
Vicano Poimyirio conslituli, suam orttinalionem
imme- verosimilior adducalur, ratto futsse potuit
diateeuscipiebantei l;mi,f„, a aucloritale ; quia ejus-
et gralia) tus- modt cautarum defmUio ftebat ,„ Sijnodis, quas anmte
picor, inquam tjusmodi potestatem,
sipenes eos aliquando iintnn aut plures Romani Pontifices celcbrari coram se
fuii,pridem ademptam ipsis fti
faciebant (nam nec harum ulla etiam liabiia f„it raiio
3 Cotuain suspicandi Itabeo, quod licet inter
ita
for- ab eodem Anaslasio) el quiu.ijiismodt
viulas Dtutin Poutificii Utu atale collectat, nulla Synodorum Acla
periatur qum ln„ faciat, ioceatqne illos
te- v,.i st, tliclmiitur
; sed, m „, iU sola voce iecomebanlur
Solitt homam quia agendum

multa, sic etiam apprababalur populorum rtcc eral tx
. .
. ..

sii, qiiuiiilo iti corcm diatcesibus conlingeret relnjio erga


mttlto mtno- aUquemex eot, quorum amuntiata Synoio qtiotlctie ac-
vitafunctit,cum magna in vulgo opinione Sanctitalu, sanctUta et miracula
ribut recui- cidetitlbus.
fueiaut. Cttm autem vel tupra eorumdem
rerc, iivinu iUuttrari miraculis, quibus tumulos e.xci-
oslenderelur dignus tanda esscnt oratoria, vcl ipsa corpora
Sanctorum cullu : ex iisdem tamen formtdis levanda de sepul-
patet, nc tura prwn et sub altart collocanda,
verosimile esl td
inlra
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 178*
intra prardictos Ponlificix Ordinationis limita factum soleat nisi in Conciliis solennibus de moreTconcedi. rj
non fuisse absque rescriptis, qualia jam vidimus in usu Pronuntiabatur autem sententia ab ipso Pontifice alta
fuisse circa Reliquias Sanctorum veterum ; quod autem voce, hac vel simili formula. Ad laudem et gloriara tvt. xtx.
eorum fortnulx nulLr modo inveniantur, ideo acciderit, omnipotentis Dei Patris et Filii et Spiritus sancti,
quia res ista non fuerit ex ordinariis et quotidie occur- et gloriosna virginis Muriae, et beatorum Apostolo-
rentibus certoque recurrentibus, qtias Diurni ratiosolas rum Petri et Pauli, honorem EcclesiaB Ro-
et ad
fere postulabat ; unde factum sit, ut h& non t
illz, fue- manae, Beatissiraum N. quem Dominus glorilicavit
rint per ejusmodi collectiones servatse. in ccelis, venerantes in terris, de consilio Fratrum

3 Ut antem in Romana Provincia Subttrbicarii quos nostrorum et aliorum Praelatorum, in Catalogo de-
EpHcopi a Romano Pontifice, sic atibi alii mino-
Ahbl res an-
tea fiebal in
Synodls pro-
vlncialtbus :
dixi
res Antistiles a suis
seri possunt in
Primatibus et Archiepiscopis cen-
eodem neyotio depvndisse ; et his vel
crevinms Sanctorum anno(andum, et festum in die
obitus sui celebrari.
o
5.
17
1'ranasci
ii
beraplnci
l
Hac formula in
ordmis
Canonhatione coram „„
Patriarclix
^ „„
maona
anno miiltituiUne,
visitantibus subordinatas sibi ccclesias, vel Synodos Mccxum usum Greiwriiini IX ttstakiT Krantiins Ub.
Provinciates celebrantibus, vel etiam Regium Comita- 7 Melrop. cap. 45 el lib. 8 Saxonix cap. 4. Acta est
tum pro iltius xvi more sectantibus simul pluribus, aulem res s/ssisii, in cnnspectu maximoe multitudi-
decrctas aut etiam peractas fuisse plures Sanctorum nis, qurede diversis regiunibus cnnfluxerat ;ct sta-
corporum elevationes depositionesque sub altari, qua- lim Cardinales, inquit ille, Te Deum laudamus inci-
rum decreta mdla nunc inveniuntur, quia nutla forsi- piunt, et pnpuli in laudes vnces deprnmunt. Papa
tam scribi solita ; memoria tamen ab Actorum auctori- de sclin descendit, et cum Cardinalibus Sanctum
bus conservata fuit ; sxpe ettam, in demoliendis res- corpus levavit de tumba, mira omnium alacritale.
taurandisque altaribus istiusmodi actio, inventa est Quando vero hoc fieri non poterat, ut plerumque non
lapidi,plumbo vel pergameno insculpta inseriptave. Hoc poterut, scribebtitur Prselato ejus loci ubi corpuserat
autem tamdiu duraverit, donec magis magisque inva- sicut Alexander III pro S. Thoma Cantuariensi,
luil usus, etiam apud extraneas Italice nationes, re- scripsit Pnori et Monachis Canluariensis Ecclesix,
B
currendi pro taiibus ad Sedem Romanam : ad quam Discretioni vestrae Apostolica auctoritate manda-
deniqtie solam hujnsmodi declarationes vel assensum mus, quatenus corpus ejus devote et reverenter,
pertinere jure optimo sancitum est : eo qttod jubere ut facta solenni processione, aliquo solenni die, con-
quis a fota Ecclena pro Sancto habeatur, ad eum tan- gregato Clero et populo, in altari honorifice recon-
tummodo spectat, qui jus habet proponendi toti Eccie- datis aut ipsum in aliqua decenti capsa ponen-
;

six quid credendum agendumque sit in iis quse sunt tes, prout convenit, elevetis in altum.
religioniti, uti procul dubio est Sanciorum Canonizatio. 8 Primum autem in anla Concilii, tali ex causa
6 Quandonatn porro vel a quo sancitum id primo celebrati, solebat sententia pronuntiari , deinde ad ma- « r tandem in
fuit ? Laudatus alibi a nobis D. Phcebseus, Alexandrum jorem solennilalem inductum ecc,eita <
est, ul vel in area ante
cujtts pote~
stas ad Sedcm Papam III quia sub ejus nomine in 3 De-
nominat, ecclesiam patenti id fieret, vel intra ipsam ecctesiam.
Apost. res- cretatium per Bonifacium VIII collectu, tit. 45 de Islud habemus ex Vila S. Petri Marlyris, data
trlcta vtdstur
Reliquiis et Venerat. Sanct. cap. Audivimus, prse- xxix Aprilis, ubi num. 42 legitur, quod eum Innocen-
esse.
cipttur, Ne liceat aliquem pro Sancto absque aucto- tius IV anno Dimini uocLin, ix Kalend. Apri-
ritate RomanEe Sed revera id
Ecclesiae venerari. lis apud Perusium in platea ecclesiae Fratrum
ibi non prxcipit Alexander. Quid ergo ? Quibusdam Prsedicatorum, adstante sibi Cleri Populique ac Re-
non aliquo
Decreto Ale- diabolica fraude indurtis, ad venerationem hominis, in ligiosorum Nobiliumque ac Magnatum frequentia...
xandri 3, potatione et ebrietate occisi, more infidelium frequen- cum solennitate non modica et mirabili cereorum
tandam ut Sancti, prxcipit, ut illum non praesumant ardenlium multitudine, eteximio sacrarum vestium
de cetero colere : et rationem addit, Cura etiamsi apparatu, Sanctorum Martyruni Catalogo statuit
per eum miracula nnn hceret ipsura pro
fierent, adscribendum. Allerum, videlicet ut m ecclesia ipsa
Sancto absque auctoritate Romanaa Ecclesise vene- prontinttaretitr sententm, tdeo potuit placttisse, ut eo~
rari. Hxc vero hquendi forma decrelum non facit,sed dem stalim loco inchoari possel Te Deum laudamus :

factum et vulgo notum snpponit. Quid autem si pro de- unde de Canoniz-atione S. Slanislai Episcopi Marlyris
sed antt- creto fueril sola seculorum duorum trittmve consuetudo, ab eodem Pontifice eodemque anno uiti Septembris As-
qutorl con- ut maxtme rationabilts, sit factllime recepta, vimque sisiicelebrata, in Aclts a Longiuo conscripfts lib. 3
suetudlne vlm
legts ftabente
legis obtinens? Hujusmodi conjcctura, si vera est, mut- num. 13 du-itur ea ftictu, omnibus laetantibus, ar-
;
tas evaderet difficultales, atioqui subnascituras ab dentesque cereos, ut eccle-iiam continenti incendio
c exemplis seculi x vel xi celebrataritm a solis Episcopis ardere putares, dum sciticet Missum F
gestantibus ;

prout antea Canonizationum : nec enim consuetudo ambonem ascentlens pro-


celebrabat Pontifcx.qua expleta
aliqua, et quidem tam universaliter recepta, ut esse. nuntiavit sententiam. Omnibus autera rite perfectis,
pro lege censeatur, paucis annis inducitur. Erat au- Cantico Te Deum laudainus a summo Pontifice in-
tem absotttte inducta ante Alexandrura III, ut jam choato, et a Clero universo ad finem expleto, facta
notavimus, seculo Christi xii; idqtte expressius etiam est generalis candelarum in homines utriusque
agnoscunt Archiepiscopns Fiennensis in Gallia et suf- sexus distributio.
fraganei ejus anni mccxxxi, postulantes a Gregorio IX 9 Qiti Epistotam de Canomzatione S. Sviberti
Canonizationem Stephani composuit, finxit etiam qitod Len Papa
n erdensi...,,,,
Diensts Episcopi, anno III nbtulit ec- ,j
Mccvm defuncti; quia nemo, quantacumque merito- ,.,,.,
clesias spintmileslndulgentias cunctis hde-
.
Admttjoremsa.
lennttalemcat-
rum prEerogativa polleat, ab Ecclesia Dei pro libus, celebrantibus festum S. Swiberti Episcopi et P u »»»ori»«3
'"°'"'»™"""1
Sancto, utaiunt, babendusaut venerandus est, nisi ad divina confluentibus. Ila scilicet m usu erat cum dicntni titlquot
prius per Sedem Apostolicam ejus sanctitas fuerit istxc comminisceretur impostor audax : qui autem tali dare.
approbata. occasione vere largitus sit aliquas Indtilijenlias, hacle-
7 Quod ad Ceremonias in Canonizationibus obscr- ntts nulltis inveiiilur a D. Phitbxo anle Honorium III,

<{ua antea
vandas attinet, lae quoque successive accesserunt actui qui in lilteris Canoniiulionis S. Laurenlii Aiclucpi-
etiam indu- judiciali, ab Ecctesia in tatibus exercendo. Prima et scopi Dublinensis, dalts Reate anno mccxxu, omnibus
ctum crat rem
antiqutssima est, quam sitpra insinuavi et indicat Aie- vere pcenitentibus et confessis, qui ad ecclesiam
traclari n i

Concilils
xander Papa III, anno mclxi, in decreto de Canoni- S. Maria) de Augo, ubi corpiisejusfeliciterrequiescit,
zationeS. Eduardi Regis Anglise, excusans quod Ana- in die solennitatis ejusdem gloriosissimi Cnnfesso-
gmae existens, ipsum solus per seexpediat, quamvis ris vel infra Octavas, cum devotione afces^erint,
negotium, tam arduura et sublime, non frequenter ejus oraiinnum suflragia petituri, viginti dies de
in-
176* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
pcenitentiis misericorditer relaxat. Tit, verius putat, qnorf suh Clemente VI, nnno circi
injunctis sibi
de Pa- ter sicccxluii quia in Bibliotheca Valkana repehtur
D19SEB Oregorius IX, in Canonizatiotribus 8. Antonii ;

TAT. XX. dua,Spoleti anno mcoxxmii, ct S. Dominici anno MS Codex sub eodem Pontifice cxaratus, signatus cur af>sint ab
r "* * om
'

Grtgorlui^in- xwni, ecclesias utfi guiescunt similiter visitantibus num. 4737, undeputat cetera postmodum exemplaria „ e , uJ J
'

dulnit annttm et mox anno mccxxxu, 8. EU- accepta esse. Si porro quseras, cur ex antea non fue-
annutn nnnni indutsit :
unum, Romano inscrtx dicam, exisUmare
tabeth adscribens Sanctorum Catalogo, annum unum rinletiam Ordini ;

,
.juiiilraginta dies. Deinde Innocentius IV, infra me, quia prius quam Sanrto-rum Canonizatio cespisset
ouindenam sequentem festum S. PePri Martyris, vi- inter sacrorum solenuia fieri (qnx antea fiebat in aula

sUantes eeclesiam ejus voluit quadraginta dies lucrart Concilii ad ipsam collecti) nihtl ea res spectabat ad Or-

fCCLIli; sed Clemens IV, rursum tempus re- dinem sacrornm. Postquam aulem speclare eo caipit,
strinxit ad dm infra Octavam, Indulgentiam vero am- Alexandro III (quiprimum omnium
catctore forsitan

pitavit, et statuit dies centum, intuitu S. Bedwigis a Missarum solenniaperegisse Canonizatio-


dicitur inter

se Canoniiatm. Magis enmdem gratiam extendit Ca- nem S. Thoime Cantuariensis) scripto quidem earum
lixtns III, in htfr.ris de S. Vineentii Fcrrerii Cano- ordo mandatus fuissedebuit. sed scriplo particutari tam-
nizaiionea Pio II expedilis anno hocccluiii, quando diu servari potuit, quoadusque abolito Ordinario anti-

in dic ['*>
ln . nni ,
.ii septem anims et totidem Qua- quiori, succedcret Ceremonialc, quod dixi.

draganas ; quibus Sixtus IV, in Canonisatione S. 11 Denique observat Pha>bxus, Canonizationem S.


acdenique ple-
Bonaventurse anno mcccclxxxii, adjecit Dominicis Rochi, anno mccccxiiii factam a Patribus Constantise Vexittorum in
narlam. Canouizatio -
SlDguliB pprannum diescentum. Ccepto sic semelau- congregatis, universalisqne Concilii [quod tamen tunc
nibus origo.
gni annorum numero, LeoX, ad corpus S. Hrancisci novdnm erant) nomen sibi auctoritatemque arroganti-
de. Pnula, nnno mdxix assiijnavit quadraginta annos bus, dum adhuc in tres partes scissa Ecclesia erat ; ob-
et totidem quadragenas ; a>> denique Hadrianus VI, inqnam, ex Notis Baronn ad Martyrologium
servat,

in Canonixatione 8 Bennonis, anno mdxxiii, solen- Romanum Pho-b&us, prsedictam Canonizationem hocpe-
nitali ejus prxsentibui Indulgentiam plenariam dedit. culiare habuisse, quod Snncti noviter canonizati imagi-
10 Ceremoniss sucrx, in ejusmodi actionibus obser- nem, solenni pompa, omni comitante populo, per
mtus saori in vnn tolitss, primvm descriptss reperiuntur, tesie Phcc- urbem detulerunt Patres. Putat autem, 'quod inde
Oanontsations
bxo, in Cteremoniali,antiouot quod vetvstissimo Orrfini vexillorumususinCauonizationibus.eorumque solen
SS observandi
Romano succedens in usv fuit usque arf Leoncm X ;
nis processio, initium sumpsit quamvis tunc id ;

sub quo Marcellus, Electus Archiepiscopus Corcyren- factum fuisse constet ad arcendam pestiferam luem,
sis, morfernum Ceremomnle edidit. In illo autem assi- quae per totam urbem grassabatur, impetrata a Deo
gnatur Rubrtca, De modo qui communiter servari S. Rochi intercessione, non sine insigni miraculo,
consuevit Canonizatione Sanctorum. Quxrens
in sanitate, votis omnium expetita.
autem, quotempore ordinatum Ceremoniale istud fne-

CXLIII GREGORIUS V.
Ab. an. 90G
rcgorius, anlea Bruno, nalione Saxo, ex patre OtloneMarchione Veronensi, ordi_
ad (»99 an. 2, .nalus xun Maji, in Dominica anno dccccxcui, regnante ac mox
m.9, d. 2.

g; tore Ottone III, Conslanlinopoli vero Basilio el Constantino fratribus; sedit


coronato Impera-
annos
n; raeDses uim, dies u; defuoctus xum Februarii, auno dccccxcix; sepultus in Yaticana
S. Petri Basilica : et cessavilEpiscopatus usque ad u Aprilis.

C B cnm eo quori rrfutavimus, argumento tnor-


irODius,
luiim Joannsm Inmr staluisset die un Maji
apparel ex anno Imperatoris unrtecimo, loco primiper-
pcram scripto etludiclione rx/yrox.
p
Ordtnatui 17 ; post 2 Onnssa itaque probatione non prorsus secura,
Maji monssm, in^uft, iinom dies sex, inlocura ipsius, pr.rtlicii Chronici verba audiatmis. Anno dccccxcui post corona-
meuse Junii, submgRtur Grcgorius V, adeoque p '" ie
Indict. x Joannes Papa obiit. Unde Imperator in '""' '"
ilie xiin .lititii. Sed nimif serum id esse cognovisset ,, ,. . ' ..~.ta
eo.te lltll.l.
Ullw
Italia positus, rumore mcitatus, praemissis quibus-
nr sludiosustmus, si tunc e.rtitisset, qvod annis xxx nem 3,
dam Principibus, publico <-onsensu etelectione, fe-
post ejus morlem. primum ii, lucem prodxl Tomo 3 citin ApostolicamSedem ordinari suum nepotem,
Francicorum imerlum Chnmicon Bildenshtimense, Dominum Erunonem Ottonis filium, qui Marchiam
lino pvsl iteer seeiiln seritii roptl»», nei periuctwn Veronensem servabat, iniposito nomine Gregorii :

uttra tinitiiiti ucxxxuu, IHnamque legisset, Ottho- a quo et ipse proximo solemni Pentecosles Im-
nem III corona Imperii a Gregorio redimitum ,
peratoret Patrictus consecratur. Habitoque cuni
proximo solenni Pentecostes (quod eo anno, halimte
Romanis placito, quemdam Crescentium, quia
Paecltazu tprilui, fiiit xxxi iiaji) adeoque Grego-
priotem Papam injuriis sa?pe laceravit, exilio
rium ipsumcoronatum (uiese, Dommica aliqua pta-ce-
statuit deportari. Sed ad preces novi Apostolici tltlndc o llo-
ileiin ejusdem mentis Maji, Idem pitlsus,
eettissiiue probaret, Imperator omnia remisit. Sed non multo post IIKIttis
sim notis chrmotaeticii
aA longttm eipmeia essel us- ud ittiit tii

Imperatorc Urbe excedente, idem Crescentius Do- Friincoiiioui


quequaque sincerum Decretum Gregorii ejusdem ad minum Apostoiicum, nudum omnium, Romana Urbe fttit u-
Herliiiniim Camtracensem in lavorem
Arnul/i, eontra expulit. Imperator m Francia hiemavit. ffoiiie
eodem ineitst
Itcmensis Callicilrx mvaarem Geiiierlum, ab ipsomet Franconiam dicimus : rl Ponlificem eo acccssisse in-
ilriitliini ||> Oregorio ordinati, quasi Scriptum per manue Petri
dicatSiella, cum ait, quod in Etruriam primum,
i/ititt. V Regionia Notarii et acriptoria S. R. K. meose
detnde in Germaniam confugit ad Ottonera. Prius
Majoet [ndictione nona...annoiPontificatus
Dumui tamen (nl habet idem Chronicon) Anno dccccxcuii
Gregorii summi Ponliflcis et umversalis
Ecclesi» Papa Ticini. adunatocomplurium Episcoporum Con-
Pap», Imperii vero Domni Ottonis Tertii Impera-
cilio,prasfatum Crescentium anathemate perculit.
toris anno umlecimo. Sed hoc
decrelum iu ipsa nu- Contra quem sihi prospectum Crescentivs volens, sicttt
merorum cxtensime vitiatum fuisse a
transcribenlibus Slella nurrat, Urbis portas ac mcenia quam diligen-
tissime
.

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 177*

^ tissime obfirmare fecit, ac mnlem Adriani munivit, locutionis scnsns fuissct. Hinc igitttr rnerito excusand
quod deinceps ea moles non Adriani, sed Crescen- venitttit auciores fere otnncs, qui simpliciteT GreLiorin
.nr.GORirs t
tii arx, appellata est. adserips&runi menses ooto ; quemadmodum post ilhs
3 Epitaphtum, unde de die obitus nobis constat, etiam faricns Baronius, credidit se illius Ovdinationem
Vita ejus Epl tale recitat Rnmanus Cunonicvs, ipsumque ex Manlio recte diffcrre tn mcnsetn Junium. Gravius crrnrunt Gut-
taphio explt- suo etiam fwbet Baronius : fridus Ftlerbiensis et Wcrncrus Rottcivincli, quisohtm
cata.
Hic quem bumus, oculis vultuqne decorum,
tegit menses ui; Stellaquc ct Plolitia, qm menscs u smp-
Papa fuit Quintts nomine Ghegoru is ;
scrnnt. Accuratu&imus autem Hermannus hoc toco
Ante tamen Bruno Francorum regia proles, Contractus; Venerahilis, tnquit, Papa Canonicam
Filius Ottonis de genitrice Judith. disciplinam separare satagens, sedit annis n, men-
Lingua Theutonicus, "Wangia doctus in urbe : sibus uuii.
Sed juvenis cathedram sedit Apostolicam, 5 Huic Pontificatui adsmbunl aliqui institutionem
Ad binos annos et menses circiter octo, Collegii l-Jeclorum 7
septemviralis Eiectorum Germanicorum, ei
institutio ab
Ter senos Februo connumeranle dies. quidem quasi ejus rci auctor fuisset Otto III, desperans
itlo non est,
Pauperibus dives, per singula sabbata, vestes prolem, itt quum Germanise regnum, jusqite obtinenda
Distribuit, numero cautus Apostolico. a Roniano Pontiftce coronee Imperialie^ Iransferret.
Usus Francisca, vulgari, et voce Latina, Sed erat hic (ut rcctc notal Alexander Natalis DUsert,
Instituit populos eloquio triplici. 17 ad lioc x seculumj annos dumtaxat sex supra i

adnotato die Tertius Otto sibi Petri commisitovile, natus, uscoremque duxerat ex qua sperare liberos potcrat.
mortis.
Cognatis manibus unctus in lmperium : Electores autnn pnst cumdcm atjnosritntttr juissim <>m~

Exuit postquam terrenae vincula carnis,


et ncs Imperii Prtncipes populique t uti tn eadem Disser-
^quivoci dextro constituit lateri. tationc perordinem probatur in secutis postea electioni-
Decessit xh Kal. Martii. bus usqne ad seculum xni quando Septem Electorum
;

/Equivocum cjus intcllige S Gregorium Magnum, notitia prima invenitur apud Alhcrtnm Stadcnscm ad
qui fuit Sepultus ante Secretarium, inter oolumnas annitm mccxl. Vnde rursus rcfclhailur, qui ttd Lug-
Locus sepul
Porticalinm, inqv.it Romanus Prcsbyter : aiibi autcm dunense Concilium, anno mcclxiu celebratum, referunt
tunc
de hoc Gregorio Vagens, Requiescit ante Secreta- illam numcii re&tnctionem. Manet tamen quod Inno-
rium, inqnit, juxta Pelagium Papam, scilicet ejus centius III et Clemens V docuervnt t ipsiqne Elcctores
nominis Primum, de quo similiter dixerat ; sepultus Nicolao III annuo mcclxxix agnoverunt,
scrihcntes
seit ad sec*
est ante Secretarium B. Petri. scilicet quod jits Scdc Apotfto-
eligcndi hnpcratorcm, a 13 pertinet.

4 Ceterum, quando ex dictis jam constat, totis no~ lica quodtimniodo emanant, quatenus Ula, ustt patius
Tempus Sedis. vem mcnsibus supra annos duos sedisse Gregoriura ; ap- quam coustitutivnc tiltqnfi, se obligavit ad eum coronan-
parci quo sensu Poeta, versui suo servicns, scripscrit dnm Impcrntorem, qui ftterit rite Electus Germania'.
raenses circiter octo, quatenus sciticet octo est me- Rcx, per quam Coronationem primum iutcr Priitcipcs
dium inter septem et novem : non autem sic ut solum Christiatws locum teneat, atque Ecclesice Defensor ex
intelhgantvr pauci dies octavo mettsi vel defuisse vel offtao sit et agnoscatur.
superfuisse, qui tamenmaxime obvius et familiaris talis

JOANNES XVI ANTIPAPA.


oannes, antea Philagathus, natione Gr^ecus cx Calabria, palria Rossanensis, ex Cos- Aban.wia4

J
Crescenlio
sinensi
Placentinus
Monaeho,

Romano,
et

Episeopus,
forsan

qui anno dcccclxxxxui


seu
Ahbate Nonantulano,
(ut ipse scrihebat) Archicpiscopus
sub annuni dcccclxxxii

Grcgorium Papam, niox a mvssu luipera-


; corrupio pecunia
factu s

C toris ah Italia, urbe expuleral, in ejus Iociun subslitutus anno lxxxxuii mense Majo, se- F
quenti aulem mense Martio, occupata? sedis deeimo, tcmpore Quadragcsima', oculls,

lingua, naso trunealus, deprecanle pro eo S. Nilo agre vitam scrvavit, Iiaud diu pos 1

mortuus, el in Laterano sepultus.

p °st baptiza- \jonstant hsec panim ex Chronico Hildcnishei- 2 Illorum Lcgatorum \tnum fuisse Piiilagathum non
tos otino 973
mensi, partim ex Vtta S. Niii, patrta Rossanensis : credidertmi sed al Imperatrice, Grseca, ct Monachis cumiuhu
Ottonem 3 et s~. 7> , matre vcnerat
Greaorium 5,
qttt inter cattsas deprecandi pro eo alleguvit, quod pro Qrtccorum Prvnctpnm more plunmum
*
uti solita,
<

.
cl(rma .

iste Pliikipathus Impctatorcm Ottonem III,


, tam Cassino transeunte cogmtum, adamatumque prooter tin n am. Abbatia
quam Gregorium Papam V ex fonte baptisma- gme Grsecs peritiam, patris spiritualis loco esse eidem Nonantulana
(l """'" s •"

lis suscepit. Qua-rendum est nobis,quomodo et quando. ccepisse, deductum in Germaniam, cum t/tuh
atqiie

Lego anno dcccclxxii,


igitur in dicto Chtonico, qvod Abbatis Nonantulani, Nec <»i'» apparet quo alio jure
xviii Kalendas Maji
Octava Pascha? Ottoni , potuerit sibi jam Episcopus Placentinus Abbatiam w-
Imperatori Juniori venit Imperatrix Romara de tam, iu ahti dtascesi id est Mutinensi sitnm, Romanx-
Constantinopoli et eodem anno Otto Junior que Sedi immedtate subjectum, vindicatc, uti Ughellus
cuin Seninre venit de Italia, ac sequeuti anno dcccc- asserit eum fecissc. ex instcumento (ut videlurj annt
lxxiii Quidelingaburg,ibiquecelebraveruntPaschax dcccclxxxuiiii. Sic ergo Imperatorum Compttter, et
Kalendas Aprilis et illuc venerunt ad eos Legati
;
Imperatrtcis ac Princtpis Potcr spiritualis promo-
fifti

Graecorum, Beneventanorum, Ungariorum, Bulga- tus fuit ad Ecclcsia- Placenltn.r Cathedram ; scd nou
Horum, Slavorum, Danorum cum Regiis muneribus; ideo minus freqticns m Anla aulicmqtie negotiis, ifl qui-
gratitttituri credo de nato Ulis nepote acfilio, Ottone III, bus mmum Constantinopohm sitspicor, quando praedicto
quem etiam in eo tot Legatorum conventu baptizatum anno lxxxiii Theophana Imperatrix, mater Kegis,
verosimile est. Romam perrexit, lbique Nataiem Domiui celebravit,
uti
,

178' CONATUS CHROXICO-IIISTORICUS


uti dicitur in Chronieo prxciiato. Porro Roma Constan- que sine liberis obtigit ; ut in iis impletnm fuerit istud rj

tinopolim ab eadem missits, ntm tituio Legali Regii, Psalmi liu, Viri sanguinum non dimidiabunt dies
JOANNF.S XVI
ANTI. ibidcm adhuc vuietur fuisse cum Pontifex crearetur alter suos : quod eis, olioqui bonis, speramus ad purgatio-
tum BptieojpiU ejus fittus ipirilualis Bruno, Otthonis Veronensts fitius nem profuisse. Interim ticet in Germania mor- Joannem
Placenlltiut et et Imperatons cognatut, dictus Gregorius. Hujusautem tuum Ughellus dicat, magis opinor intra dies paucos
CP- Legatui
juventutem (annum enim xxiin forte necdum compleve- Romx ex vuinerum dolore txtinclum, ibique tumula-
Regtus,
rntj despicicns Crescentius, etcontra Canones intrusum tum.
prxteiens, fadle eum nudum oinnium urbe Romana 5 Ubi autem? Existimo quod in Laterano, et qui-
et sepelltur tn
expulit. SxpulsUS antem Gregorius, sequenti anno, dem hoc addito Epitaphio :
Laterano
Tieini,adunato complurium Episcoporum concilio, Hic tumulus, (falso) qui Praesulis dicitur esse

praefatum Crescentium anathemate perculit. Interea Sumrai : JOANNES hic quoque dictus erat.
Joannes Placentinus Episcopus, Constantinopoli re- Refert illud, pede uno mutUum (quem per ronjectu-
means, et Romam intmmissus, Apostolicam Sedera ram supplevij Csesnr Rasponus, tamquam ex sctiedis
unde lioniam
factione Croscentii invaserat fStella ait, quod grandi archivi Laleranensis accepttim ; aitque multos putare
regremus, flt

Aritijm/ia pecunia Constantinopoli allata corruperat tltumj quod sit Joannis XIV, sed hunc in Vatirano sepitltum
undeab universis Episcopia Italia?, Germaniae, Fran- fnisse vidimus : idemque vcrjsimilius <rstimamus de
ci* et Galliae excommunicatur. Imperator quoque Joanne XV. Quis autem credat laudatissimum istum,
ut Ronianorum sentinam purgaret, Italiam perrexit. et ab iniquo Crescentio tantopere vexatum Papam, post

Aimn vero DCCGCXX xx xvni pra^dictusinvasor Joannes, decenncm Pontiftcatum adeo simplcx duorum versuum
ab Impnratjre ca?catus et truncatus deponitur, et Epitaphium habuisse, quodcumque demum verhum adji-
Ocsceutiii-s decollalus cmii duodecim suis ante ur- cias ad integrandum mctrum ? Econtra, addita voce

bcm suspenditur. Hoctenus Clnonicon istud, quse in falso, convenientissimum Ulud esl P^eudopapae, negle-
nta ad Cadalaum similiter Antipapam epistola 2, se- ctim Itumato nec majori honore digno. Tcmpus autem
quenti secuto confirmans S. Petrus Damtani, et ad qno Sedem occvpavit definimus fuisse mensiura x, se-
illum tmruditm cxatjgerans; poslquam Joannem etiam quenilo Gotfiidum Viterliiensem, Martmum Pulonum, E
ex eo gravassel, quod cum Irnperatrice, qu* tunc IVernerum Rollewindt, Steilam et Platinam.
erat, obscffini nefjotii dicebatur habere mysterium; G Marlinus Polonus, Rollcwinck, et Siella, propter
diidit quod vulgus Romanum, jam pcenitens defectionis Joannem quem numeroverant nominis
filium Roberti
mtrltoguenip-
nemeratus in
JlllCO ptrCti- sum, stzelo ultionis actum, oculis, anribns, naribus- sui Deciraum quintum, eum qui revera talis fuit et
ordine Joan
tur, que prfficiderunt eum (ticet alii id ipsi Impcratori dicitur, appetlantes Decimum sextum, hunc nomina- nes 16.
iribuantj mox autem conversum in
ante et retro runt Decimura septimum. Platina vcro, qui Joannem
:iM'lln t:lr-riusum cquitem pnsuerunt, tenentemque XII, post Leonis VIII Anttpapx bimestrcm Sedem,
sui vectoris caudam in manibus, perpublicam urbis gradui pristino restitutujn, tamquam a seipso diversum,
viam, lioec ut caneret impulerunt : Tale suppliciura nominaverat Deciraum tertium, reliquos numerans con-
patitur, qui Elomanum Pnpara de sua Sede pellere sequenter, Antipapam Jnannem censuit Decimum octa-
nititur, vum, itatfue progressus est. Sed quam certo constat de-
4 Auctor Viii S, Nili, ex parte hnperatorem ex- cessorem immediatnm Gregorii Deciraura quintum in
(quod tnmen cutans, magisgravat Gregorium, tnmquam tradnctionis suis Bnllis subscribi; tam certo scimus, quod qui Gre-
tmpunc
;ifp;i Ulius auclorem, postquam adductoante se Sacerdotates gono post Silvestrum successit (utt infra videbimusj
awtot ''"'> 04 <

wsi$s iacerasset suis manibus : deinde subjungit poznam, Decimus septimus numcretur in Bulla Vaticanae ec-
a Sanclo sene illis prxdictam, quo$ quem Deus ipsorum clesiae dntn, etsicdeinceps', idque optimn ratione. Ltcet
tradiderat manibus, adeo inclementer habuissent; et enim non fucrit umqnam verus Poutifex hic Joannes
paenituissa quidem Imperatorcm facti, ejusque expiandi XVI, tamen extabnnl sub eo nominis numero sparsse
causa iii montem Garganum
peregrinatum ; de Pontifice toto oibe, pro occasionum diversitate, epistotss ac bultje :
vero audivisse 86 ait Auctor, quod etiam ipse non mul- tju.v ne cum veri deinde Ponttficis Actis confunderen-
tos post ilies c numero
ivorum exturbatus sit quasi
\
lur, si hic quoque diceretur XVI, necesse habuit Sil-
i\i:iii!iiis, et effossis sibi oculis,
quos pendentes ad vestri successor permittere, ut vocaretur JoannesXVII,
gcnas fnrebat, ea pompa sepulturw mandatus. Fal- Hoc vcro ctiam nos sequemur, ne si cum Baronio et
Mtm hunc de Gregorio V rutnorem fuisse, merito per passim vetimus,
recentioribits expuncto Pscttdopapa,
marginatem notam indicavit, qui Qracolatine Vitam imminuere numerum, perpetua nos contingat adversari
tstam edidit t interpres Jo, Sfatthms Caryophilus Ar- eorumdem ac sequentium temporum
publicis ac privatis
chiepiscopus Iconiensis; pulatque cx eo natum, qnod Actis Romana-que Curise Stylo, propter praedictam
Psendopapa ipsi nccidil : Revera tamen cito ilte. vita causam non exctudcutis a numero eos qui falso nomcn
atque Papatu excidit; ot Imperatori, intra triennium Papse gesserunt.
ryuo tupervixit, mutta evencrunt adversa, ac mors deni-

CXLIV SILVESTEIt II.

AOan i
nd Siiaesteii, naiionc Aquiianus, antea Gerbertus, Remensi Archiepiscopatu,ut male a
1003
m. i,
gii.

i/irs
I,

ii.
XV depositus, et anno dccccxcuiii mense Aprili, ad
OCCupatO, auctoritate Joannis
Archiepiscopatum Ravennensem pcr Gregorium V receptus; denique Romanus
1'onlifox coronaiur, Imperantibus Otthone III et Basilio ac Constantino fralribus, uno
post anno, ipii fuit Christi dccccxcix, Aprilis in Dominica Palmarum
ii
; scdit annos iiii

mensemi, diesxi; defunclus anno miii, xii Maji: sepullus in Basilica Lateranensi : et
cessavit Episcopatus dies xxiu.

Aqui-
; ; .

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 179*

i\quitanum dixit MS. nostrum, Gallicum Slella et qiiinquennium, dicit Epitapkium : el sic etiam Her- SILVESTEA 11.
Plalina, Francigenam Epilapkium. Esl autem nota- mannus Contractus rotundo numero annos quinque tempus ; Sedts.
bilis imprimis loeus Clironici Auriliacensis ad aitnum scripsit : alii annos iiii solum scrilmnt, quibus addit
acxxumi finitt, ubi de Raimundo, ejus loci Abbate quarto MS. nostrum menses ui, u Golfridus Vilerbiensis.
heec legunturlom. 2 Analeclorum Mabiliouiipaq. 241. Sed xum Februurii, qno Decessor ; et xn Maji, quo
Curaterudiendum Gerlentiuin.adolescentem obscuro ipse Silvester noscuntur obiisse ex Epilapltiis
ejusmodi
loco natum et quia ingenio erat vafer, prasclarus in
: numerum omnta respuunt, el ullra quadriennium non
litteris evasit.Hic impetratalicentia, propter avidi- nisi unum mensem relinquunl. Necesse esl igitur,
uf ex
tatem scientiae, multa circumibat regna, etad noti- Epitaphii sensu dicamus, ix menses anni occcoxcix pro
tiain Imperatoris pervenit : qui eum Remis statuit anno numerari, et u menses anni uiii similiter pro
Episcopum, deinde Ravennae, postea in summum aniio. Accuratius autem notatum tempus invenennl
Ponti6eemevexit ubinomen Gerleniii pro Gerberto
: Muriaitus, Roilewink, Slella el Platina, iiuum sotum
positum variis conjecturis campum aperit, quibus non mensem addenles quadricnnio pleno, cum diebus atiquot.
lubet immorari. Majoris ad rem noslram momenti est Dies MS. xn, Plalina x scripsere, ttlii,
noslri auctor
Epitaphium prxcitalum , ipsi a Sergio IV successore solum uin ; nos atitem maluimus dies xi notare, quia
posiium ; quod licet jam relatum a Baronio, lubet licel pridem anle orilinaliim Episcopum non oportnerit

tamen liic integrum transcribere. denuo ordinari, non tamen ad Coronationis in Vaticana
Epilaphhm :
Iste locus Silvlstri membra sepulti Basilica faciendse solennilalem credtderim prxteritam
Venturo Doniino conferet ad sonitum, fuisse Dominicam, ex anliquo circa talia us--. Scdis

'Disticlionlioc Quemdederat mundocelebrem doctissima virgo * postejus morlem vacantis lempus accipimusexCiacconio :
explicet qui Atque caput mundi, culmina Romulea. Baronius supponil Gregorio absque mora substilittum
potest.
Primum Gerbertus meruit Francigena Sedem Silvestrum, el in obitu solum generice notal Ponlifi-
B Remensispopuli, metropolim patriae : calus aunum quvilum inclwatiim ei fuisse.
lnde Ravennatis meruit conscendere summum 4 Calumniam Silvestro II impaclam ab Iwmiiium
Ecclesiaeregimen nobile, fitque potens : mendacissimo Bennone, cenluin anms ab obilu, el a Mar-
Calumnia
Post annum Romam mutato nomine sumpsit, lino Polono improvide renovalam, alque ab tiodiernis liennloniscon-
Ut toto Pastor fieret orbe novus. hereticis, Poritifictt nominis liostibus ssepe decantalam, tra Sitves-
Irinn, argu-
Cui nimium placuit, sociali mente fidelis, Gretzerus noster argumcnto negativo, sed efficaci, sic
trlplex proino
mento nega-
Obtulit hoc CaesarTiiRTius Ottuo sibi. refutal in Examtne Mijslerti Ptessxani cap. 43. SU- tivo reftttata
(lo ;
Tempus uterque comit clara virtute Sophiae, vester II, ante Pontificatum Gerbertus, erat ille ni-
Gaudet et omne seclum, frangitur omne reum. mirum qui ejecto Arnulfo Reraensem Archiepisco-
Clavigen instar erat ccelorum, Sede potitus patum occupaverat, vir Plessaeo valde bonus et
Terna, suffectus cui vice Pastor erat, pietate quamdiu renitente Apostolica
conspicuus,
Iste vicem Petri postquam suscepit, abegit Sede alienam Sedem occupavit. At uhi tandem mor-
Lustrali spatio spicula. Morte sui tuo Gregorio V, Gerbertus ad Cathedram Petri evec-
Obriguit mundus ; discussa pace, triumphus tus est, jam magus et necromanticus esse cogitur, velit
Ecclesiae nutans dedidicit requiem. nolit, eamque in remcitantur scriptores, Silvestro
SERciusbunc loculum miti pietate Sacerdos, omnes posteriores quorum ( ut in fabula de Joanne
:

Successorque suus compsit amore sui. Papa ) ita et in commento de magia Silvestri, dux
Quisquis ad hunc tumulum devexa luraina vestis, et antesignanus est Martinus Polonus in Chronico.
Omnipotens Domine, dic, Miserere sui. Bennonem enim, qui figmenti hujus prinius auctor
Obiitanno Dominiae Incarnationis miii, Indict. i, est nec S. Anloninus, nec Vincentius, nec Platina,
M. Maji. D. xu. nec Erfordienses viderunt ( ut equidem mihi persua-
Ipse Helgaldo Floriacensi coxvo teste in vita Roberti deoj ex Bennone autem forsitan et Malmesburiensis
Francorum Regis, in triplicem sttam promotionem hoc illud hausit,de quo nihii prorsus vetustiores anna-
versu luserat : lium Scriptores, Dithmarus, Rodulfus Glaber, Hel-
Scandit ab eR Gerbertus ad eR, postPapa viget galdus, Lambertus, Marianus Scotus, et alii. Hxc
eR. Grctzerus : cui quis credat neijutivurn oitine argitmen-
2 De Sepultura itlius apud Cecsarem Rasponum hsec tutn stramineum videri ? unus hicpro mitllis sit, qui
sepullura leijunlttr pag. 75. In porticu
ante fores Basilica) pari fide alletjantnr coitlra argumenti negalivt effica-
aqttam stil-
conditus fuit Silvester secundus, ex cujus marmo- ciam expendantur loca singula el invenienttir alto pror-
lans
reo sepulcro, cum non esset humido loco situm, sus in casu illud rejicere.
nihilominus sereno etiam ccelo aquae guttatim mana- 5 Mabdlonus prxcilulo Tom. 2 Analect. pag. 215
hant, non sine plurium admiratione. Hujus postea agit de vartts iltius scnptis,post ejusdem Epislolam de Ssrmn ejus c
sepulcri tabula marmorea, tumulo effosso, intra spli.erx conslructione ad Constautiniim Monachum Episcopos.
Basilicam, citra minorem ejus portam, ubi nuper Floriacensem, sub tilulo Gerberti Scholastici : Deinde
erat effigies sanctissimi Crucifixi, collocata fuerat. ex MS. Thuanao pr iducil Seimonem Girherti Phi-
Recitat deiude Raspouus jam exposilum Epitapltium, losophi, Papge urhis Romae, qui cngiiominatus est
eidem lalnilr iiiscriptum, excepta linea ullima chrono- Silvester, de informatioue episcoporum : ubiqualilales,
grapluca, inter tltum toco aptandamfjrsitaii subtata:ac ab Aposloto reqitUitif iu Episcopis, pitlclierrime expo-
corpus ann denique quodanno mcxjxluiii, dum pro ecclesiae
ndilil, nuntur ; majorique cum cnergia, quam idem fecerit
1648 reper- reparatione nova jacerentur fuudameuta, repertum Attctor prolixioris Vitx S. Richurdi Episcopi Cices-
ttxnt :
fuit Silvestri ejusdem cadaver in marmorea capsa, trensts, editx a nobis ad diem ni Aprilis quod pro
;
pahnis duodecim sub terram defossum, integrum, istu tneiise juvatt uotusse. II ic verosatis sit indicasse,
Pontitieiis vestibus amicfum, hrachiis in crucis mo- staltm tn prineipio apparere, quod Scrino iste stt ali-
dum conformatis, capite sacro tiara obtecto sed : cujus, saltem ad slrclueptscopalem gradum evecti : nam
confestim loco motum, aere permeante, in cineres profitetur, prsedtcttndi neccesitatem sibi imposilam, qui
resolutum fuit quibus tamen, fortassis ob aromata
: Gregem alendum nutriendumque suscepit
Christi
quibus corpus conditum fuerat, suavis odor fragra- metltendumque sibi vae, si claustra humana? imperitiae
vit neque praeterargenteam crucem et Pontificalem
: per claves illas regni ccelorum, quas, inquit, in
annulum, aliud incorruptum remansit. beato Petro Apostolo uncti suscepimus Sacerdotes,
3 Tempus Sedis fuisse lustrale spatium, id est niinime reseraverit : unde fpergit ) non
jam
:

180* CONATUS CHROXICO-HISTORICUS


A jam ad subditum loquar vulgum.quosjugitermonere tate coarctari se dicat , alhquens Episcopos a suo Archf
soleo, seil ad ipsos jam prailicatores vulgi mea epiicopo simoniace ordmntos lamen addtt, quo
: nihil
siivESTB» „
converUin verba ; etmeis conservis, velut obediens eum eum scriierel plus qitam Archiepiscopum exlilisse

servus, idestEpiscopus Sacerdotibus, audaciter prae- ceilum fiat elsi verosimile videri id aliqunlenus posset,

dicare salutis mtiiiia iioii retardabo pro assumpla omnes Episcopos alkqutn&i auctorilnle.
Aodite ""• beatlssinl Patres, et si dignum ducitis, Cclerum oporlrt eum, qui lurc scribere ausus esl, ipsum-
sanctis.Mini Fratres. II xc tamen omnia non voce, srd mei u Simimix labe mundissimum se credidisse.

scripU ttadita futsse, tiquetex eo, quod libelli prolixi-

CXLV JOANNES XVII.


-li/ llin. m i,
Romanus, dc Rcgione Viveretica seu Bibera-
"oannes, qni dicebntur Sicco, natione
rf.2G.

tica, anno ivuii, regnanle S. Henrico ct Imperantibus Basilio ac Constantino, ordina-


tl tus ui
i Junii in Dominica, sedit inenses m, dies xxui, defunctus miii, xxxi Octobris :

sepultus in monasterioS. Sabtc : el ccssavil E|iiscopalus usque xix Martii, anni miu.

Itath tempo
/\ nnit miii Pridie Kalend. Novembri», obiisse hunc mcro Decimi octavi tunc moris erat ad longum
, uti

ris. Pontificeni scribit Cincconius, quod crediwxs in ipsa istuni numerum Utinam tumen eamdem Bu/lam
scribi.

j. S Sabss ecclesh aut mon&steriimonumento quopiam sic autejussaltemsttbsignationemintegreprotulisBet. Utinam


neriptum reperisse ; tndeque melius definitum tempus et ptura extarent alia quibus hitjus temports caltgo dis~
Sflis, guamvis Stella et Gotfridus Viterbiensis rotvndo rtuerettir, et inteUujeretur, qus et quantx turhx, Sil-
numero menses u numerorint ffermannui vcro Con- }
vestri Papae obitum secutss fecerint, ut Ecclesia, eate-
tractus uitnum unum eo sciticet nwilo, quo successori : misiii pnce triumpltans, requicm dedisceret, uti in ejus
[qusm >i'
,
'ii" ttttra quinque annos tttsemis sedisse ait ) Epttuphio indicat Sttccessor Sergius. Exislimandum
annpa sex tribuit Baronius ftuicJoanni concedens, ; est, Ottone III mortuo intlio anni mt, cttm ejus succes-
meneea d etdiea aliquot, eidtm xu Kal. Decembris sori S. Hennco Bavari&s Duci, per integros xn annos,
eodeni anno crestum suecessorem ait chjus chrono- : non vacarct Romam veuire, ad suscipiendam Imperii
logim nullam haclenus invenire potuimus rationem. roronam ; difficillimas extitisse factiones in electione
2 Ughsllus Ttnuo i ttalia sacrsecol.lW altegat Bul- Pontificum, maxinie post mortem Joannis XVII,
Qu.r turti.r
l.nii, tjiia XVII, <H-t;lesi;e Vaticanae iinliil-
,1 iftnnes Godefrtdo Hutjonts Tmcix iMarchwnis fitio ex una,
ejus mortrm
stiut., sit an. ttiiittbi Joannera XVII, non ex arbitrio Ujhelli, Comitibus Tusculanis ex atia parte sese immiscenttbus
sed '.' stylo Curise, probat mox integre ab eo prolata Electioni facUndse ; ita ut hac ratione facile dilata esse
subscriptio sequtmtis Joannis, cumexpresse addito nu- potuenl Ordinatio uttra tni menses.

CXLVl JOANNES XVIII.


Ab anno 1004
oannes, qui dicebatur Fasanus, natione Romanus, deregione secus Porlam Metroni ;
ad 1 00!) an 5
mtn. 4.
.

c JJulii,
Regnante
ni
S.

Quadfagesimte xinm Martii, anno


anno muiiii scptillus in Vaticano
Uenrico

:
ci Imperantibus Basilio ac

:
miiii, sedit

et vacavit
Constantino, ordinatus
annosu, menses m; defunctus xun,
Episcopatus usque ad u Octobris,
Dominica

(X
\Jucd non multo serius quamjam diximut, potuerit dimus cum Baronio et Ciaccon iousqne ad xu Kalendas
Initlum, fuisu "iilinniiis liie Jo&unes, liquet ex Privilegii ejui, Augusti anni mix, qtio obiisse scribunt Juannem,
concesso ecclesim SS, Cosmm
Damiani sd Sfieam- et utinani et ex anliquiori auclore probarent.
aurettm,quodallegat Ughellui Tom.i col, 72. Datum 3 Poluil tamen ea notittajum olim hnusta fuisse ex uc dtesobitus,
iii Ral. Aprilis, per manus Gregorii Bibliotliecarii Epitaphio, cnm itlud adtiuc integrum essei ttnte lem-
S. R. E. atqni' Episcopi Banctse Ostiensis Ecclesiaj, pora Eutjcnii III : nain sub hoc Papa iuventum est
anno Deopropitio PontiflcatUs Doinni Joannia summi priinis duobus versilms mnliluni, ac verosnnililer etlam
Pontiflcisel uuivursalis nciavi ilecimi Pap.cin sacra- linea uflima, tempds Setlis mortisquc notante. Sic au-
Ii--mmii> I; l\tri Apnstoli in mense Ri.muito
ii, et tent n Presbijteeo ilcseribitur, ut cutn ipse
Indictione supradiota m, nt esl tmno Ckristi mu. cujusdam Joannis Papae esse tiieat, verosimititer ex
3 HormannusContraclus, uli jam dixi, inchoatos indiciis nominis, tn necdwn integre extriti,
'primo versu
annot pro integris ^unniis, ui annos ei adscribit : e et ex unione Grxcx Lniinuque ecclesiw per ipsum cu-
sola litterse mtmeralis obseuritate factum iidblur, ut XVIII.
rata, intelliijatur esse hic
«t tempus Sc-
Botfridui Vtterbiensis, aul ejus librarius, 111 p,o ui 4 Persus, qui legi tunc imeijre titque describi potue- fnrtassis ex
niders se Marianus Scotus et Wernerus Rcl-
putarit. runi, inter Portam argenteain et Portam Rotnanam, ^'"V" -

lewincli, rotundo simititei numero annos u seripserunl


videlicet in Porticali, stinl hujusmodi.
miii quos mediam oiam viderentur ostendisse Stelta et
Plnlina rmensesiu exprimendo, nisi solum annos'iu
icripmsnl Dum aliud latrien nJWI cerlim occtiml Quam solers Domino placuit,quam mente fldeli,
Mi/inii/ini, nitniiiiimus itlos menses iu, eosque Praesul Apostulicus, orbis et omne decus :

.i.«i .mnis u, Ponlificalum hunc exten- Hic statuit tumulo claudi sua membra sub isto,
Ha3C
: :

AD CATALOGUM PONTIFICUM 181*

\ Haec eadem sperans ut sibi reddat huraus. 5 Annos istos xlu si prxcise sttmas, oportet ut an- D
Ardua qui fulsit cunctis per sidera cceli, no mix, quemadmodum statttinins, adhuc tn vivis fue- joan.nes ivni»
Augustis carus, gentibus, ettribubus: rit Joannes : post cujus mortem mensibus fenne tri- inttrponun-
Doctrinis comptus sacris et dogmate claro, rtum fere **
bus vacasse Episcopatum, fatcri cogit intttnm sequen-
Per patrias sancta semina fudit ovans, tis Pontifkis, citius vix mvenibile. Ditationis autem
Nara Graios superaus Eois partibus, unam, cansa vtdetur fuisse penes Romanos, Tusculnnorum
Schismata pellendo, reddidit Ecclesiam. Comitum jugum pertxsos, atque ad libertatem recu-
Principis hinc Petri sed quisquis tendis ad aulam, perandam adspirantes ; quod videbatur fien non posse,
Dic supplex, idem regnet ut arce poli. quamdiu Itaberetur Pontifex, ex eorum vet famtlia vel
Augusti hic indicati erant Constnntmopolitani Impe- nuttt electus. Illis vero sic contendentibus, tertia factia
Gr.ratm schls- ° _ f.
'

ratores, Basihus et Constantinus fratres : sub quibus Regiorum (in Italia potentisstmortmi, ex quo Longo-
ma sttblatum.
unitam se invenisse cum Romanis Conslanlinopotita- burdiciRegni Coronam anno mui Papix susceperat
nam Ecclesiam anno mix, testatur apud Bnronium S. Henricus Germnnir Rex) obtinutsse videtur, ut
Pctrus Episcopus dntioclwntis, in epistola quam anno non invitis Tusculatns Romanus cwts eligerelur, qui
mliu scripsit nd Michaelem Cerutarium, sic loquens : esset factionis ttulltiis, sed solius bonx publici studiosus.

Cum Constantmopolim quadragintaquinque ab hinc 6 Baronius vacationem non agnoscit longiorem


annis venissem, inveni tempore beat» memoriae quam unius mensis et xiii dierura, post quos pridie

Patriarchce Domini Sergii, praedictum Papam Joan- Kal. Septembris fuerit creatus successor : licet ultima
nem in sacraMissa, una cum aliis Patriarchis san- dies Augustt, non Dominica, sed feria Itll eo anno
f
ctissimis, relatum. ueri(.

CXLVII SERGIUS IV
natione Romanus, ex patreMartino, antea PetrusEpiscopus Albanensis, co- AbanAmad
SergiuSj
,m
l°^ "^
ronatus u Octobris in Dominica, anno muiiii, regnante S. Henrico, imperantibus -

ifi

Basilioet Constantino, seditannos u, menses ix, diesxu; defunctus xm Julii, anni


mxii, sepultus in ecclesia Lateranensi : et cessavit Episcopatus dies ui.

Qui sedit annos u, et menses umi, et dies xii;


i rsesignattim tempus Pontificatus suggerunt MS. obiit mensis Julii xni, Indictionex, anno DominicEe
Variiva-
nostrum etCiuccnnius, quod rotundo numero annorum Incarnationis MXU.
rlorttmcal- . . ,..«-..-,. ,. rr
jhJj.
:ii fuisse dtcit Gotfridus rtterbtensis, Hermannus vero 4 Ubt corrigttur primo Rasponus, legens annos xi,

Contractus (per enormevt excessum, librartorum errori qin manifestissimns errur esl. Deindeex MS. nostri et
obHn; mfinse .

impntandum) annoruin xu aut annorura xi,


ferrae Ciaccomiet Rasponi consensu corrv/tur Baronii lec-
j u u non ,

dierum xil. Placet prior sententia, potiusquamJoanms tio, qux solum hubet menses vm. Trtio corriguntur Majo, anno
Columna? apud S. Antoninum, menses un dumtaxat dies xiii, quos soltts habet Baronit.s. Qnortu pro lul2 »
numerantis, cum Martino Polono ; atttStell3e,ponentis mense Majo (quem Baronius omisit, quia suo tempore
menses ui ; aut Ptatinx., omissis mensibus, solttm ex residuts litterarum vestigm nemo potuit eruere,
numerantis dies xu supra annos n. Placet autem ea quemque proinde fateri oportet permerum conjectnram
sententia, ne cogamur longttm Interponttficium hoc loco postea descriplum ab alits fuisse) pono mensem Julii,
ponere, nulla td suadente necessitate, etpropter rattones quia vtdeo facitltme fleri potuisse, ut tres primx hu-

mox deducendas. jus nominis litterx,quadamtenus appnrentes,sctlicet iv,


2 Ceesur Rasponus, de Basilka Lateranensi lib. i speciem aliquam facerent itllerx M, indeque facttim sit

cap. 18, Non longe ab introitu inquit, et ab oratorio Maji pro Julii. Pro numero diei XII, qut pomtur a
S. Thomae, quiescebat Sergius Papa quartus, cum Raspono, sed similiter Baronii tempore non legebatttr

^ hoc elogio ciare, ideoque omissus fitit, tego diem xm, ttt Corona~ p
Quisquis ad hscc tendis sublimia limina, lector, ttoSergii cadere potuerit in Dominicam. Quinto reli-
Epitaphlum. Et caperis tantaa nobilitate domus; neu Indictionem x cum Baronto, qua antem ratione

Intentis oculis aulae percurrere raras aiius poslea putaverit se videre xu, non intelligo;nam
Detine materias, arte juvante manus. tunc certo Ponltfex eral Benedictus, imo et per totam
Lumina cum gressu pendente arguta coercens, Indictwnem Dentqut pro anno MXiu, licet apud
xi.

Respice solicitus, quid velit hic titulus. Barvmum, Rasponum, Ciaccontum descrtpto, pono
Hic tutLulata jacent Pastoris raembra sereni, mxii, Indictioni % convenientem, tam enim facile po~
Quem decus Ecclesi* contulit Omnipotens : tuemnt ilti omnes accipere finale punctum, pro nota
Pauperibus panis, nudorum vestis opima, unttatis, non tntegre cojnparentis ; quam id in numero
Doctor et egregius qui fuit in populo. dterttm xni, Ivco xn, fecit Barontus supra.

Jura Sacerdoti, laetas dum vidit aristas, 5 Non placet aulem quod Itic ad componendam In-
Coetibus asquavit naviger Aogeljcis. dictionem x cum onno MXUl sngtjertt, ftasse eo tempore
Albanum regimen lustro venerabilis uno qui annos a festo Incarnaiionis inchoarent, novem sci- ^™^"'^
Rexit pnst summura ducitur ad Solium
: Hcet jnensibus cittus quam nos soleamtts. ut scrtpttts tn
In quo mutato perrnansit nomine, Prsesul Majo annus mxiii notns tantum sit mxii. Valere hoc
Sergius ex Petro sic vocitatus erat.
: posset si m Etruria jttita Sttjlum Pisannm positum
Ductus mente pia, Jesu, dic, parce Redemptor fuisset hoc Epitaphtum : nunc eum ntorem valutsse
Utquevicem capiat, dic, Deus, hunc habeas. Romx non rnodo non probat Baronius : sed ipsemet
3 Sequebutur deinde notuta chronica ; qu v st tegen- t suqijerit contrarn moris exempta, cum drsrribtt Epiia-
Tempus Sedis tium ocnlis satts clare paluisset, uon fuisset apud Ba- phium Silveatri II ab hoe Sergio positum : et J<»tn-
ier<Mimi/fKj opuleutissnno ad
romum, Ctacconium, Ras/iontim descrtpta tam dtver- nis Canaparti, ex viro nolntissimo et
<L mtur. . , -

nnnc omnes in SS. Aiexium et Bonifacium monachi facti titulumse-


,
simode : plertsque numerts vortant, %

qttare non possumus ex ipsa formare chronolvgiam : pulchralem cum liac ciausnln. Ab Incatnatione D. N.
$ed ex chronologta altunde stabitienda, putamus eam Jesu Christi nnni sunt mille lin, obiit mense Octo-
sic leyi debuisse. bri, die xu, Indictione iii : ex qutbus patet annos
Propylxum Maji. 31 afo
184* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

CL BENEDICTUS IX
nalionc Tusculanus, [filius Alberici Comitis, anteadictusThcophylactus],
Benedictus,
Ab anno I0S3, supradictorum Benedicti el loannia Pontificum nepos, [imperantibus in Occidente
a d an. 1015,
an. Il.w* Conrado II, in Oriente Romano et Zoe, ordinatus ix Decembris in Dominica anno
ditt 20.
Mxxxm, post undecimum suae sedis annum] expulsus est de Pontificatu [circa Natalem
Domini anni mxliii, propler spurcissimam et scandalosissimam vitam] et constitutus est :

in Apostolicatn Sedem [iu ELalend. Januarii in Dominica] Joannes Sabinensis Episcopus,

cui impoauerunl nomen Silvesler qui injuste tenuit Cathedram Ponlificalem dies lxix,
:

[usque ad um Mariii mxxxw] $ et ejectus inde praedictus Bcnedietus recuperavit et tenuit

PontiOcatum mensem 1, diesxxi el : ille ipse [cum sedissct annos xi, mcnses ui, dies xx]

eum dedil Joanni, Anchi-canonico S. Joannis anle portam Lalinam, patrino suo, 111 1

Kal. Majar. cui imposuenint nomen Gregorius: qui etiam Pontifiealum tenuit annum 1,

et menses uni, praeter dies xi; et per Imperatorem legaliter eum pcrdidit, et ductus exti-

tit in Transalpinis parlibus anno mxlvi.

_|/a verbote»us ferc auctor nostri MS. exceptis vcrbis mensem 1, diesxxi, quos reductus in Sedem Benedic-
qux [ ) incluta videt, Ckronologisg explicandse ergo tus liabuit, usque ad voluntariam cessionem, venitnr
fere adjecta, paucisque mutatie, quorum reddenda hic ad 1111 Kal. Majar. sed hocnon satis distincte scrip-
Tcmpui stdu, ra f l0 ^ primum quidem, quia a Benedicto IX imme- tum inveniens MS. nostri librarius, exprcssit lii Ja-
dtaic progredi volebat Anctor transcripttu in nostro nuar. Cum hac autem correctione per&nnum i, men-
codice, ad Clementem II, non annumeratis seorsim Sil • ses uiii, minus dies xi, quos Gregorio adscribit idem
vestro atque Gregorio, eorumlotum tempus tnclusit MS. nostrum, venictur ad tempus Sulrinx Synodi, in
Pontificatui Benedicti ; quia hic, etiam post resigna- qua ipse se abdicavit, vel saltem in sui abdicationem
tionem islam ultroneam, non desiit idcntidem reeutnere consensit, uti mox apparebit.
nomen, et partem ealtem bonorum ecclesiasticorum 3 Glaber Rodulfus, hoc ipso tempore vivens ac scri-
An fUeritputr
ut Pontlfex retincrc; ut collitjitur ex Dialogis De- bens de koc Pnnttfiee agens, intercedente thesauro- ordinatus f
mderit Abbatis, postea Victoris Papffl 111, narrantis rum pecunia, puer ferme decennis electus extitit,
quomodo Rex Henricus solicilus fucrit pro statu Ec- inquit : lib. 4, cap. 5, ac mox, Fuerat, inquit, o"r-
clestH componendo, qUffl tres simul Pontifices habere dinatus quidam puer annorum circiter duodeciin
videbatur. Hine factum ul loco xi annorum, quos contra jus fasque, quem scilicet sola pecunia auri
usqtie ad voliiutariam abdicationem definire oportuerat, et argenti plus coramendavit, quam aetas aut sanc-
anni xn notiireutiir in MS. nostro : et sie videntur titas. Dubitot nihilominus de hac tum exigua astate
etiam antiqui /dnres Calalogi annos xn dedme Bene- Baronius, tum quia ex Adamo Bremensi lib. 2, cap.
dictn, quos Leo Ostiensis et alii reperientes m prin- 50, constat eum kocipso anno Palliutn concessisse Ucr-
Q Cipiopost noinen ex more srriptos, etiani exactos credi- manno Archiepiscopo Hammaburgensi ; tum qma S.
derunt ante tntiusinnrm Paeudo-silvestri. Petrus Damiani testatur, ab exordio suae creationis
2 Ihine otitem cutu iilcnt Desiderius dicnt, qtiod usqne ad finem setnper luxuriis inquinatum, qucd
et exttu. tribua amplioa monsibus Romn usu* est ("athedrae tion videtur impuberi adhuc puero convenirc. Sed uti
sessione, quando rum dedecore pulsus a<l suura ntltil cogit initium creationis apud S. Petrutn Da-
Episcopatum reversua e«t. dies xlix m MS. nostro mtani acctpere in summo verborum rigore ; sic nec
repertos verti in lxix. Cur autem maluerint auctores, opus est credere, quod per se exercucrit Ponttficilta
quos auctor codids nostri cum hoc errore transcrips t, mnnia. Existimo certe clariori opns esse contradictione
numerare dies Lxunn, quam menses iuos et dies ali~ utauctor, rem srribens suo tempore nolissimam, prop-
quot, causa assignari potest ratio pecultaris Februarii tcr exemph abominabilis novitatem, notabdiler exerru-
niensis, tolum XMiiii dies numeranti*, quando Bis&ex- visse credaturin xtate Benedicti definienda.
tilii i.oti cst, uti non fuit anno mxlu. Sic autem per

SILVESTER III ANTIPAPA


A 30 Dec. ad ilvester, antea Joannos Episcopus Sabinensis, Laurentii filius, Imperantibus
tHarUt 1045. Sn.v
lonrico 11, II et Constantino Monomacho, expulsoque Benedicto IX illegitime corona-
_ lus, anno
UH Dominica xxx Decembris;
mxxxxiiii, in sedit dies lxuiiii, ejectus a
Benedicto prafato, dieuiu Martii anno mxxxxu; ac deinde in Sutrina Synodo absolute
deposilus circa finem anni mxxxxui.

Ad
;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 185*

D
^\ d hunc, in snam regrcssum Ecclesiam, omnino vi- puis ibi conditis Reliquiis. Super quam rem pra> S il\kstkii iii
i/lc regressus
delttr spectare id quod Uijheltus in Episcopis Sabinen- dictus Episcopus Sabinensis Ecclesia? valde condo- antip.
ad sua vexat
Farfense Mo- sihus tom. i ItaliiT sacrx col. 182 habet ex MS. Far- luit .-
et quia altare ipsum destruxerat et Reliquias „j „ aoi calli .

nasterium an. fensi Cbronico, ad aunum iilii. Temporibus Leonis asportaverat, ipsa nocte percussus est. et unum to- gatus easdem

Papse, scihcet III, Joannes Sabinsnsis Episcopus, obstupescens quoad vixit periit. "tert.
tius corporis Iatus

qui insidiabatur monasterio Farfensi, pro decimis Posthoc veritus et pavens super hoc, et nimis do-
et oblationibus raortuorum, maxime pro ccclesia lens pro aediticatione quam Domnus Abbas noster
S. Angeli inToncia, de qua olim fecerat iniquam oon- fieri studuerat, ad euradein locum perrexit : etabs-
ventionem cum Doiono Ugone Abbate, qui eamdera tractis inde novis quas invenit Reliquiis, priores
ecclesiam S. Angeli tenuit et possedit dominium m illic honorifiee recondidit. De ipsis vero novis Reli-
hujus monasterii quam conventionein ideo dixi-
:
quiis in suo Episcopio altariolum construens, con-
miis iniqu im, quia temporibus Doniini Hadriani I secravit et dcnuo in Domnum Abbatem
: in Sy-
Pontificis lldebrandus Dux per suum Pracceptuni nodo prociamationem fecit.
monasterio concessit. Haecomnia ignorabat praefa- 2 E.ci^ttmat quidem Utjhellus, hunc Joannem a
tus Ugo Abbas, utpote alienigena, et prfedictam Leotie suffeetum ipsi quondam Silvestro, ab eoque di- An ab eo dit-

concordiam ab Episcopo suscepit nesciens. Itaque versum esse : scd qni ab olim prxdictam feceral im- tintjttendus
aliusJoannes
praedictus Episcopus insurrexit post hoc, et ad eam- quum coiivenlionem, in favotem Ecclcsix Sabtiteusis
Sablnemis r
dem ecclesiam S. Angeli armata manu perrexit, et ntique fjus jam Episcopus erat, eiiim ab o\\m ;
quod
altare araovens destruxit, et Reliquias ex illo abs- longiusomnmo tempus significat, quam annorum duo-
et destruclo al
tarl quodam trahens sccum asportavit. Sed cum inde ad Epi- rum. Porro exdictis colligo, vel majores illos sex Epi-
aufert Rell- scopatum reverteretur,subito,ccelo optime serenato, scopos, qui nunc conslituunt primum ordinem Cardina-
qutas, maxima magis absoluto jure quam
orta est aqua?, grandnis et fulguris tera- lium. alios Suburbicarios
pestas. Quo viso Episcopus secessit a via in quem- usos fuisse, circa loca sacra suarum diaxeseon el Iieli-

dara locum, ubi dicitur Area, et moram aliquan- quiarum translulionem ; vel rigorem observantid' vele- E
tam ibidem cum Reliquiis fecit. Accidit tunc grande ris, quam formulx tn Diurno prxscriptae supponttnl,

rairaculum : in ipso loco, ubi Reliquiae manebant, languidum omnino fuisse, cum ista Joannes faceret,
nihil piuviae vel grandinis ceeidisse. Cessante vero In eo autem quod hic sibi dnxeril scrupulo, occasionem

tempestate rediit ad Episcopatura cum magno pa- dedisse, ul eo ubi ali.r Reliquise jacuerant loro novx

vore. Altera autera die cum hoc audiret Dominus subslituerentur ; subolfacio aliquid ustii ecclesiastico

Bernardus Abhas Ortanus, elegit quemdam Epi contrarium, ctti catdlim in Diurno volueri' Poiitifttia

scopum, qui tuncforte hospitabatur in hocraonaste- formula, ila permittens loro aliqno reponi corpus san-
rio de ultramontanis partibus, et collectis Abbatiai ctnm nttprr inventum, si nullum corpus ibi constat
viris et fidelibus militibus, cum maximo honore humalum ; ttt supra nolavi.
reaedificare studuit ipsum altare, niagnis et praeci-

CLl GRIiGOMUS VI
antea Joannes Gratianus dictus, Archipresbyler S. Joannis ad portam
Gregorius,
Latinam, imperanlibus Henrico III et Constanlino Monomacho, ultro cedente Be- Ab anno 1045
ad 46, an.
nedicto, ordinatus xxum Aprilis in Dominica, anno mxlu; sedit annum i, menses I,

m l,d. 20.

uii, dies xx ; abdicavit ultro sese annosixiui in Sutrina Synodo, xun Decembris: ccssavit

Episcopatus dies un.

MS. nostri tempus ilrfinit, ut dixi- mensibus u, uriWun, et solos Ilcrmannnm Conlrac-
E>7 esse Auctor
Vitcrbicnsem, anuiim recti «<'
annum menses um, minus dies xi neque titm et Gotfridum i

TempusScdis mus, I,
:

ix Biilla pro- ouoad menses dissenlit Desiderins in Dialotjo, rotttndo scripsisse illi cum aliquot mensibus.
'"""''•
numrro menses uni definiens, omissa sttltcel restric- 3 horum mensium diversis numeris numerum
Ex sed anni i,

tione. Sed quod apud eumdem Desiderium legeretur,


ampliorem sumo a Martino Polono et Plalina; dies m 7, d.20-
aiilem. ab alits omnibus prxlermissos propter illius
abtliratio Gretjorii facta, cum annis duobus mensibus
temporis canfitsionem, addo de meo quiu Sutrinam
octo Sacerdotium administrasset, id propler aucto- ;

ris vetnstatem diu me solicitnm atque perplexum ha- synodum nonputo ad Gregorii depositionem processisse
buil : donec apud Utjhelliim tom. 3, col. 84 inveni ip- anlc xui Derembiis, dicit euim Lto Ostiensis, quod

sins Gregorii Ptiviiegium Rolando Florentinae Ca- hoc facto Iraperator exultans, Romaui cum omni-
bus ipsius Concilii Episcopis venit, non nisi xxn P.
nonica: Praepositio indiillum ctim his clausulis : Scrip,
tuni per manum Joannis Scriniarii et Notarii nostri M.distantem.et in ecclesia B. Petri Apostoli con-
Lateranensis Palatii. Bene-valete. Datum xn Ka gregato Clero populoque Romano, quid Sutrii ges-
lendas Martii, per manus Petri Diaconi Bibliothe- tum esset exposuit : de hihc de ordinando Romana)
anno Ecclesiae Pontitice tractari communiter ccepit. In
carii et Cancellarii sanctae ApostolicaB Sedis,
quibtts, urgente ad finem intentttm Rege, non multi
Pontificatus Domni Gregoni Papae Sexti primo,
dies poni potuerunt ; cum ad ordinalionem mox Elecli
Indict. xiu, id esl anno Christi mxlui.
jum indicali trts eruun- nonfuerit Dominica erpectala, sed ipsa Dominicxna-
2 Ex tali claiisnla Ptwileijii

non mutto lon- tur in rem nostram veritates. Pnma quod Gregorius tivitalis die, tunc m fertam v cadente .celebrata sil Coro-
gius sesqui- Sextum se, uon septimura scripsent, quo Oifhoiiis ntitio Clementis II. Quod autemadtUl idem Leo, hunc
itic
anno fuisse,
prisingensit ve l ttbrariorum ejus infra notandus error de gente Saxonum Episcopum Babenbergensem «se
eleclum, eo quod Roniae non reperiretur
idoneus :

torrigitur : Secnnda, quod reclc posuerim eum non iii

Kalendas Januarias, sed nn Kal. Majar. auspicatum hoc.inquil Baronius, velamentum fuit fraudis et adin-
ventus pratextus, quo eligeretur peregrinus
nam :

esse Pontificatum suiim terlia, eaque preecipua, quod


:

adhuc ei currerel annus ejus- quis magis idoneus ipso Gregorio, quem viri san
in Februario anni mxlui
ctissimi atque doctissimi ejus temporis
summis lau-
dem Pontificatus primus : adeoque omnes pariter erra-
visse, qui sedisse Gregorium scnpserunt annis n, dibus praedicarunt ?

DIS-
:

186* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

DISSERTATIO XXI
Papam, nec ullo modo Simoniacum, fuisse Gregorium: nequ e
Qua ostendilur legitimum
poluisse deponi, nisi ultro cessisset.

Hmtutuejm \ m,m Poniificem fuisse vix quisquam nunc dubi-


gralulalorhs
Concilii juste depelleret; et unus, qui juxta Sancto-
rum statuta Patrum Dominico gregi solicite praees-
aAPonllllca- ,
at .-
et S. Petrus Damiani , litlerii

'« '"'" I"'


„,i tum datis, maximam suam de ejus promotione lee- set, Clero et populo eligente, ordinaretur. Prae-
indubitatm,
qu ia de Apostolica Sede bona sem- dictus igitur Pontifex, exoratus a Rege ceterisque
(tom „. s ,„„, r ,

audire avidis desiderii faucibus sitiens, largura Pontificibus, Sutriura, uhi Synodus congregata
i.er
bibebat; erat, allectusspe quod depositissibi soli Ponti-
praeconii ejus poculum multis propinantibus
aliis

negotia- confirmaretur, gratanter perrexit. Sed


sperabalque, cessante commercio perversae flcatus

tionis, Ordinalionet Episcoforum deinccps Canonke postquam eo ventum est, et res agitari ac discuti a
r: ettra simoniam pracessuras. Desiderius sive Victor Synodo coepta est, agnoscens se non possejuste hono-
/'„,.,, taudat eum verbis ma* referendie. Hermannus rem tanti Sacerdotii adininistrare, ex Pontificalia
Conlractus in acciiralmri sui operis exemplari, r re- Sellaexiliens, acsemetipsum Pontificalia indumenta
gitme antiquioris edilionis expresso in
aliera eAitione exuens, postulata venia, Summi Sacerdotii dignita-
scnpsissel, Romani tem deposuit.
amii 1S8S, cum ad annum mxliv
Henedictum Papara pro sceleribus suis expellunt, 4 Cnr autcm non juste? An qnia consenliente et
""
] ct quemdam Silvestrum Papam OL temere consti- verosimililer urgente Romano Clero, pecnniam Bene- " ^1 ,

%. -j nlacus, •

tiiunt. qiicni tumen Benedictus Papa postmodum dicto dederat ? Bona cerlc fide id egtl, tum tpse lum „

utiorumdam auxilio expellit ipseque suse Sedi red- : Clcrus, esto Simoniam commtserit Benedictus. Vi-
ditUB, sponte a Pupntu discessit, et Gratianum dcri enim iis poluit, injuria Ecclesix jusle redimi

nomine, Gregoriuin Papam cli pro se ordinari quantovis impendio ; ut ccdente, qui per vtm dejtci non
pennisit; ad unnitm dnwle mxlvi sic scrtbtt: Henrico polerat, indignissimo homine, dignum illa habcret

Regi cum sxpeditione in Italiam venienti, Gratia- Ponltfircm. Qttod atttem aliter censuerit Synodus, so-
mis Papa, qucm Komani expulsis priorihus statue- lum factt, ut ingressus Gregorii in Ponltficalum,
>p '° h " m 11 '"'
'

rant, Placentisa obvians. bonorifice suscipitur: qui vriiiriaio indubilaliis Romanis, exleris plnribits, tatito
r -, r cedente.
. ,

tnmcn poslmodum apud Sutriam Synodo non in post contrnriiim senltentibus, factus sit dubius, atque
,

invltue Pastoreie cfflcium deposuit. Pro quo Svid- ipsimet etiam Gregorio : qui proinde maximam est

j.tiis Habenbergensis Episcojms. niniiuin reluctans, taudem commcritus ultronea cessione, per qtiam factttm,
i
iniiiti consensu oligitur, In tempore hujus Apo-
.
ul omnino induldlatus suffectus sit Pontifcx ; etsi non-
slolici innumernbilesterrae motns et maximi inllalia nutlis (iii qttibus Hermannus Conlractus) non satis

sunt facti : et hoc fortassis ideo, quia idem Ajiosto- justa fuerit visa senlentia Sijuodl : quod enim httic de-
iicus nonoanonice subrogatus est Antecessori suo, futt, sttpplevil consensus Gregoni, non ignoratus Her-
non canonice deposito videlicet quem nulla culpa : manno.
depnsuit, Bed Bimplex humilitas ab officio cessare 2 Ollo Frisintjcnsis, Hermanno, usque ad annttm
pereuasit. mliv scribcnlc, protnde in his qux dicta sunt poliori Frislngensts
2 Ast Desiderius scu Victor tn Dialogis, narrato loiige lesle, junior annis circiter ccntum, quia usque mlwts sotida
his relam,
_ ,
Heijt tt
, ,
,i»l.!
I iMinlirli /'e.sl
'
Silveslri r.ritulsifiirin irqrrssu;
'
Cum, ad annum mcxlvi stutm Clironicon perduxtt, prsedicla dc
,

riMis ttiegtti- t iquit, BenediotUB B6 a Cleroslmul et populo prop- omnia sic exponit lib. 6 cup. 23. Circa idem tempus
mm, i r nequitiaa Buae oontemni conspiceret, et fama pudenda confusio Eeclesise Dei in urbe Roma fuit
oruai facinor-um oinniuni aures impleri cerneret; tribus ibi invasorihus, quorum unus Benedictus di-
tnndem re|ietio consilio (quia volujiiati deditifs, ut cehatur, Sedem illam simul occupantibus , atque
q Epicurus. mngis, (juam ut Pontifex vivere volebat) majoris miseri&e cunmlum divisis simul cum reddi-
p
i
uidam Juaimi Arehipresbytero, qui tunc in Urhe ttbus Patriarchiis, uno ad S. Petrum, altero ad S.
religiosior ceteris Clericis videbatur, non parva ab Mariam majorem, tertio id est Benedicto in Palatio
.» aocepta pecuuia A/.s. i, nostmm nt Leone IX niille Lateranensi sedente, flagitiosam et turpem vitam
libras denariorum Papiensium fuisse ait, Beinw mille (ut egomet. in Urbe Romanis tradentibus audivi)
Quingentas numeratj summum Saoerdotium relin- duxere. Hunc miserriniura statum Ecclesi<-e religio-
quens tradidit : ipse vero in propriis se castellis sus quidam Preshvter, Gratianus nomine, videns,
rccipiens urbe oessit, Interea Joannes, cui Grego- zeloque pietatis matri suae compatiendo animadver-
iiis nunieii inditum est, eittn duoluis annis et octo
t
tens, prtefatos viros adiit, eisque a Sedesancta ce-
r iMisihus Sacerdotium adminiatrasset, Henricus dere pecunia persuasit, Benedictoredditibus Angliae,
Rex, qtti litnc Qermaniea, Pannoniai et Italia; im- quia majoris videhatur auctoritatis, relictis. Ob ea
perabat, ad auscipiendara de niatiti Pontificis Impe- cives praefatum Preshyterum, tamqnam Ecclesite
rinlem Coronani, quatenus deiuceps Augustus appel- Dei libcratorem, in summum Pontificem elegerunt,
i
posset, [taliam ingressus, Romam adiit urbem.
ti .
euntque niutato nomine Gregorium* septimum voca-
il Sed antequam Urbem ingrederetur, plurimo- vi runt. Quod audiens Rex procinctum movit in Ita-
m° s

t.i. n Episcoporum, nec non Abbatum, Clericorura liam. Porro Gratianus, Regi apud Sutrium occur-
ipiuqua ac religiosorum monachorum in Sutrina rens, ad leniendum ipsius animura
a suinita diadema pretio-
tmuiiir Syno- \ rbe Concilio congregato, Joanuem, qui Gregonus suni obtuiisse dieitur. Queni Rex prnno, ut decuit
tforrj.ro.aftu, ,; elnsest. missis ud enin Episoopis, ut de Ecclesius- houoritice suscepit postmodum autem collecto
:

i ims negotiia maximeque deRomana Bccleaia, qu.e Episcoporum conventu, a Pontificatu pro nota Si-
Ires simul tunc Ponlilices liabere videbatur, ipso moniss cedere persuasit : eique Svidegerum Baben-
sidenle tractarelur, venire rogavit. Sed baec de
r.i
bergensem Episcopum, qui
I
et Clemens, consensu
industria agebantur jam enini dudum Regio animo Romana;
;
EcclesiiB substituit. Hunc Gratianum Al-
insederat, ut tres illos, qui injuste Catholicam Se- pes transcendentem, secutum fuisse tradunt Hilde-
ilem iiivaserant, cura consilio et auctontate totius
brandum, qui postmodum summus Pontifex factus,
ob
; ;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 187*


obejusamorem (quia de Catalogo Pontificum se- gorium, aut aliter quam per Canonicam electionem,
motus fuerat) se Gregorium VII vocari voluit, et gemmsset potms quam jubilando scripsisset, Laetentur
sicut in Lucano babes :
dissbiitat,
cceli, etexultet terra, et antiquum sui juris privi-
XXL
Victrix causa Diis placuit, sed victa Catoni : legium se recepisse sancta gratuletur Ecclesia.
Con-
Ita et huic Hildebrando, qui semperin ecclesiastico teraturjam mille-fnrme caput venenati serpentis,
rigore constantissimus fuit, causa ista, in qua cessetcommercium perversa? negotiationis nullam :

sententia Principis et Episcoporum praevaluit, sem- jam monetam falsarius Simon in Ecclesia fahricet
per displicuit. nulla Giezi, praesente providi doctoris
absentia, fur-
6 Hoctenns Otto, non ex iis quse apud coxvos scri- tiva dona reportet. repriraatur avaritia ad Episco-
. .

immerito ptores legerat, sed quas post annos centum narrantibus pales infulas
anhelantium
coaevis scrl-
evertantur cathedraj,

Romanis audiverat ; prointle non existimo quod Bnro- columhas vendentium nummulariorum.
ptoribus prx-
nius, s£ verba Hermanni Contracti eique cosvi Desi- 8 Exlra Italiam tamen alia lomje fama sparsn fue-
lata.
derii dbbatis legere majori cum attentione potuisset, rat, ellixc verosimiliter movii
Brunonem Epiicopnm Ncc videtur
pnvlaturus eis fuerit auctoritatem Ottoms, errorisque Tulknsem, postea Leonem quem ilixi IX, reprobandut
pr.rctpux
redarguturum eos qui ante Gregorium VI alium non apud Henricnm Regem auctorilatis, %t eunli in fUisse,
Italiam
agnoscunt qttam Benedictum, etquiejus PonUficatum comes lioc factemlnm suaderel, qnod Sutrina
Synodo
mensibus tribus rton integris interpotavit Silvestrum convocanda propostlum liabuisse vidimus tdcmque
Brtino ;

Joannem aulem Archipresbyterum non distinguunt verosimtliler fuil caput eorum, qni negalmnt
Popatum
ab eo, quem Benno ejusdem xvi scriptor appellat Joan- a Gtegoriojusteposse relinert. Nempe sw comparatum
nem Gratianum. Hoc tamen ejus cognomen, quo solo a nattira est, ut liomittes probi, qtio longius
abesse n«-
usi sunt S. Petrus Damiani et ermannus Contractus, H lunliir a vilio, in oppositatn partem
feranttir veltemen-
occasumem qitibusdam dedit confundendi eum cum Gra- ttus, quandoqte eltam ullra sequitatu limtles , tum
tiano monacho, qui centum posthsec annis Bononiee in maxime cum tllt nealum definiti liabenlur ; qtiemad-
B monas erio SS. Felicis et Naboris composuit Decretum, mcdum co tempore, quo
Stmoniaca peslis hbere el sine
in quo, sicut Labbxus noster habet, discordantes invi- frxno vagabatur per omnes condiliones ac status, nemo
cem Canones inconcordiam studuit revocareex san- solwilus ftteral anxte quxrere qms vere
Stmoniacus
ctorum Patrum scriptis, Rumanorum Pontificum esset contraclus, quts non. Mtlti Gregorii factum vtde-
sanctionibus et epistolis, legibus etiam secularibus turet polutsse et debuisse exlra culpam liabert :
stc emm
nonomissis, ipsum opus per Distinctiones, Causas, rem actam extslimo. Videns Joannes Gordianus qnod
Quaestionesque disponens apte omnia, nisi quod ; Benedictum, /artofionts Urbanx el dtgmtutis ntmtum
fictitias Decretales a veris nescivit dtstinguere, iisque sibi gravts teederet ; eumdem impulent, ul sub
pacto
locum dedit in jure Canonico. Hoc tamen ex earum prxseutis alicujus pecuniae, vel cerle pensioms annwr,
reprobatione niftil patitur : quia Pontifices, Gratiani vel eliam ulrittsque, exbonis ecclesiasticis percipiendx,
Decretum eatenus necdum corrigentes reliquerunt
istius cum Romano Clero transigerel de Papalu m eorum
omnia in eodem quo passim habebantur auctorttatis manus consignamlo m ordtne ad liberam Etrctionem :
gradu. atqui ila nilnl stio privalim nomme, nthil sib egerit
7 Daturus ad xxu Maji Vitam pr^fati Ildebrandi Joannes-Gratianus. Dixerim atttem non nist illa pa-
ffon itnisse dicti in Pontificatu Gregorii VII, explicabo quomodo ctionejam consliluta, electum esse eumipsum qui tam
sed redtmisse is ab hoc suo Decessore ex monasterto ad Cterum Ro~ salutaris consilii auctor fueral : atque ita dici, quod
Eccleslam di-
cendus,
manum transtatus, eumdem postea deduxerit ad tpsum, Benedictus in Gregorium transtuleril summttm Sa-
in quo religwsiorem disciplinam junior hauserat, Clu- cerdotium, el tpsum stto loco ordinari permtsetil.
niacense monasterium : ubi eliam verosimtle nobis esse 9 Quia atitem mille lijjra Papienses, ul MS. no-
diximus, quud pro eodem, post substituti Clementis strum ; aut etiam mille quingentEe, utBenno. homtni atli itta .rqut-
mortem, in Romanam Sedem restituendo solicitus II- qualis Benedictus erat, potenti et Comttis Tusculam '"'' P e " s '»"'»
debrandus, jam Prtor Ctuniacensis, Wormattam ad filio, exigua fuit summa ; censeo annuam futsse, et ex coucasT.
Caesarem se contulent ; itaque ei et noviter electo proventibus Angliee sotvi decretam, uti habel idem
Leoni IX notus factus, jussus sit sequi Romam, relicto Fnsingensis. Quidquid autem tuuc alti cum Henrico
Ciuniaci Gregorio VI, jam iterum Joanne Gratiano : judtcarint; nunc certe, constituto tiquidius Canonka
p
cujus ibidem paulo post sepulti miramur nutlum supei- jure, nemo est qui Simoniit arguat eum qui ex jusla
esse monumentum. Interim vatde erravit qui Leonis causa suadel resignationem Bcneficii, facieudam sub
istius etogium texens, quale in MS. nostro legitur ; ad pacto pensionis annux, ex ipsuis Beneficii [tuclibus
laudem ei quod praefatum Gregorium, qui
tributt, prxstandx, ad sustenlationem ejus qui Beneficium re-
Archicanonicus ecclesiae S. Joannis portse Latinas signat in manus Episcopt sive Ecctesix. Alti lamen
fuit, et Papatum Romanum pecuniam dando (videli- atiler factum acceperint, et parnu fuerint in Stttnna
cet mille libras denariorum Papiensium) a Benedicto Stjnodo conlra Gregonum judicare : quem nist
contra
nepote Benedicti Tusculani emit, de Papatu Romano hoc tttulo attum esset, ntkil vel per umbram ftitt ob
ejecit. Nonenim dejectus est,sed ipse se uttro abdica- qtiod de atio sitbstitiiemlo cogitarelur. Quare qui Gre-
vit Gregorius ; et Papatum non tam emtt quam rede- gorium excusare nituntur, faciendo eum diversitm, a
mit pecumam dando : nec alium per Ilattam de eo sen- Joanne, quia Benedicto dicebatur Poiitificaltim emisse,
S. Petro Da- sttm fuisse usque ad tempus Sutrtnx Synodi, patet ex evertunt talum navx Electionis fumlamentum, tdeoque
miani gratu- gratutatione S. Petri Damiam : qui si audtvtsset non vtdentur audiendi.
Stmoniace ingressum in Sedem Romanam fuisse Gre-

CLE-
.

IN8' CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

CLII CLEMENS II

Ab anno I0M, lemens, nalione Saxo, anlca Babenbergensis Episcopus Svidigerus dictus, tempore
ad m
Henrici III cl Constanlini Monomachi anno mxlui [in ipso Natalis Domini die,
47, I,
dlel 16.

Upostolica: Scdi clii ex more consecralus est : qui mox ipsa die Henricum Regem
cum conjuge sua Agnclc, linpcriali benedictionc sublimavit] Sedit mensibus ix, diebus

xu, vel xui, obiil anno mxluii, ix vel x Octobris, ct [ad Episcopatum suum Babenbergani
reporlatiu tumulatur] : vacavitque Sedes usque ad uiii Novembris.

tjen Oitiensu post novem menses defunctum ait, sed dictus Pater, valde abludens a vcro (qma ftgurarum

ultra montes: quod aliui nemo imo Htrmannus Con- .


ductus obscmos longe alter sculptor acceperat qtiam
Ttmpus .Sedls, cruul) altam novam accitralioremqite submisit, quom
trarttis (rujus ex posteriori el meliori exemplo verba

tranicripsimu» [J inclusa) expretse Clemens qui ilicit, hic sptctandam per omniu quatuor lalera exhibeo.

et Svidegerus Papa, in Romanis partibus, nono


menae promotionissutBdiemobiens, ad Episcopatum
Babenbergara reportatus tumulatur. Prius autem sic
icripstrat Clemens, qui et Svidegerus, Papa, vu
:

I lus Octobris obiit. 01/ lianc porro auctoriiatem faclum


Annltiersa-
rium,'J 0. putOj quod [stcutait Joannei Cygnxus, Epiecopi Bant-
ctiilirls
bergensU Comilii aulici Acluarius) Anniversarius
ipsiuiin festo S. Dionysii (quo diequotannis ex pri-
vilcgio Leonis IX Laiubergensibus nundinas cele-
urare permissum est) solennis habetur. Accepi a
Gamansio nostro ipsiui Bullse parlem dignam ad me-
Jus Pnlill e)as iitoriam Clementis Papx Inic referri, sic enim lialict :

causa ctmces- Leo ISpisoopus, servus servurum Dei, Hartwico


sum Dambc r-
Babenbergensis Ecclesiffl venerabili Episcopo, per-
oeml.
petuara in Domino Jesu Cbristo salutem Palliura
itaque ad Missarum solennia celeliranda Fraterni-
tali tua) transmittiraus et quod Antecessoribus
;

iuis numquam ante concessnm, Tibi primo cuncedi-


iuus, rugatu filii dilectissimi nostri Imperatoris
Senrioi, pro veneratione Antecessoris nostri piae
el

inemoriie Liomuii Papa^ Cleineniis, primum ejusdem


Sedis Episcopi, ibidem in Cbristo quiescentis ; et
pro memoria llenrici Imperatoris primi, pra-fat:«
licclosia) oonstrnctoris benignissimi : quo tihi ter in
/\tl pettes
.'i pi-ai-s sj-
auiio uti permittimns, salva aucturitate Domin»
Metrupulilaiuo Moguniina) Ecclesiaj, scilicet in die Jfevus InJI"» pwefefiaJli.irfticfsFuilalQrtpaJih
saiieui Resurrectionis, et in Nalalitiis Apostolorum
Petriel Pauli.etinsolennitateS. Diunysii eoquod
;

tunc anniversarius dies celebratur


Domini Papaj
Cle inis supra meniorati hancque diem Aposto- :

iica BUCtoritate statuimus celebrem esse per lotum

Episoopatura etc. Dala Januarii, anno D. Leo-


OisPapai quarto, Indictione xv. Hacautem ratione
Clementi dandi essent supra menses ix, non solum
dies un (ijiios habe.nt Itullevinck, Stella, cl P/atina)
sedomnwo xv. Nottrumve.ro MS. dies xvi liabet,
qui ad \ Octobris pertingercnl quo ctmm dte obiisse
;
Idetn vero Pater per Epistolam sitam insuper mt> docttit,
legitur iii Iwc ejus Epitaphio. R™' in Christo Pater
lumulum quidem antiquum
et Dominus D. Sviderus a Mayendorf, Saxo, 2 Epi- esse (quod ipsa ruditasscul-
plurse etiam indelinealionemonstrai)sed lapidem novtim,
sc.ipus Bamb. postea siimmiis Pont. Clemens 2 |US
piottl ex Romanarum litlerarum forma, eo srvo non so-
dict.», obiit Etomaj 10 Octob. Ao. 1047. Potiorsine
dulno auctoritai lixcesset,
lumapud Oermanos, std etapud Rninanosexolcta. nec
si antiquu ct ccria : sed quia
mitllo plus qitam ab annis centum icsiitui
novuest, uon audeo contra antiquiorem antiquitatem paulatim
crrpta cognoici poltst. Rccentiora etiam sunt Sviderua
deflnire quidquam , diemque indedsum rtlinquere
pro Svidigero,. Bambergensis pro Habenbergensi,
malo.
nyfrse in niimeris, aliaqut similia,sedimprimu familise
i Ceterum Itsrsisse me fateor, citm ex una parte
ailtlilum nomen, et nescio tinde sumplum, quandoquidem
stfiulcrum ve- vetui rsnc tiwmimciiinm intelligtrem, cx altera
legtrem eoguominum nsus lunc vurdum ullus Gnmanis erat
tus, sedtn- Epiiaphium nullisantiquitatit notisinsignitum. Scripsi
seriptlo nova. m publicts soripluris ; adeoque ex sola tradilvme, haberi
ergo ad R. P. .lugnstinum Borltr, Collegii
nostri posl lol sccttla potiieni, Mayeudorfflam familiam ad
Bambergensis, amw mhuaxviii Rectorem, ul tpsius
Svidigeri Episcopi majorts genus suum nftrre, Adde-
tumuti lapidUque impmiti delineationem milii
curaret. bat Episiclu, ex seniorum narraltime
Misti itie primo qualem Ptmtificio suo triumpho habeti, Itsereucos
P. hostes, cum
Cornelius Ha%art
reiitiii Bambtrgse potircntur, spe inue-
inttrvtit : cujus ectgpon citm sidiuet
mendt thesaurt aticujus, reserasse tumbam, ossa dtssi-
passe
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 189*

X passe, lapidem quo claudebalur fregisse Vfl avexisse : tumhx hujusarripe, qu,r tatis esl, ul paulo plus quam rj

sed non impunt•; omnes enim, qui scelcris participes dimidium pedem elevata a pavunento , lomjitndine ,,„,,
[•icrunt, actos in rabiem esse : hoc autem seculo reposi- septemeumdimidio pede.s, atlUiidineditosciimqnndniite, u.
tum lapidem novum ex similimnrmore, sed ciijus inte- lalitudtne tertms quadrttute uno mittits, exlimis litnbis
gritas atque cotor diversus diversam &tatem satis suis complettatur ; ntleo ul inlertor cavitas corporis
indirent. unius lanliim, sed procen. sit capax.
3 Dalcninm profecto, qnod cum isto Itfpidc, pericrit 4 Prxcitatus Cgqneus, ait, qiiod Svidtgens Ram-
explicatio fitju- velus Epilapliiuni versibus [ortassis circum oram de- bergensem Ecclesiara ab omni jugo Archiepiseo- Bultxdux.
rarum m ea
nf quc ipsum diimlaxat, sed etiam pali exeruit, et multisprieclaris privilegiis et
sculptarum.
sr ,,,„ (UOT .
efftgies immu-
. . . .. , . , -,

lanti mri. quam eidem msrnlpiam [uissc verosimile nitalibusadauxit, quorum instrumenla adliuc servnri,
milli est. Placuit lnmen ad tiliquod jatlurx solalium, et iii Annalibtis, si quis eos condat, pradtice-nda credo :

ipsius tnmbir. crlaturam teri imitlere, servnndam me- aliht inlenm dua extanl Pvntlficatus hujitsmonnmenla j
morine posterorvm : ciijtts qitidem latttsdexteritmqemina nniim in favorem Archtepiscopi Ravennalis apud
habet ex veteri ac ntivo Testamento victorue [inalis Vijltelliim lom. 2. allerum rontmens Sttlei iiilaiu Epi-
Sumhola, priscorum Christianorum monumentis Imud scopalits in Archiepiscopalum eveclionem, apud Baroniwn
inusitato; Sampsonis videlicet leoninol rirtus tlivellrnlis; el Biniiim : iurumque, leste. Oldnino. atil sattem pos-
et Mnlieris Apocatypticx Drnconi fattces eltdenlis. trrmum, Scriptum per manns Joannis scriniarii et
Alterum latus hahel tres prorcipuas Pontificis ibidem Notarii sacri Later.inensis Palatii, et datum xu
condilivirtutes. Justitiam, Temperantiam, Largitalem : Kalendas Martii per manus Petri, Diacnni et Bihlio-
qinbns ei Je dupltci morte virtoriam, in priore tatere thecani et Cancellarii sanctae Apostolica; fedis,
expressam Christum judicem memerit in-
retuleril, et anno Domini Clementis secundi Papie primo, in-
venire ptacaium : qui ad caput cum rompkea exprtmi- dicthme decima quinta. Ad hujus quoque Pautificis
tur, lerrarum orhem, vincenic per crucem Agno sal- Acta atlinel, qnotl n Mnji ante fiiam S. Wthoradx
B vatum, smistra ramplexus. Ad pedes videre vtdeor num. natavit Hrmchenius ex Bnrrliardo Sanqalleasi, E
Angetiram reveluiionem, [aclam ahcui Saracenorum secitli xti scnpiore, quod Nolperlus Alihas S. Galli,
Pnntipi (qiianlum qnnlem ex rapitis inteqtnnenlo col- adminiculante etiara Henrico Imperatnre et con-
lujiturj fortassis tle viri ejits morte, ciijns jam in cceio juge ejus Agnete. obtinuit apud Dnminum Aposto-
gloriosi meritis ac precibus movendt essenl Chrtsttani licum Clemeniem II, recitata Vita B. Wihoradaa
Prmripes. qnadraijiiila post annos, ad Terrain sanctam ejuBque miraculis; de taindiu neglecta
re ab ipso
de mambus infidelium eruentlttm. Alia sicui occttrrat Papa redargutus quatenus ipsam, praesente Theo-
;

[eluior roitjectura, lutic ego meam tihens cedam ; mttt- dorico Conslantiensi Episcopo canonizaret, et pro
loque lihentius certwri explicaliont, ex Ittstorus sacris Sancta hubenda praeciperet, et anniversarium ipsius
aul profants pelilx. Interim quod superest ntensuram diei soleniuzandum institueret.

BENEDICTUS IX 1TERUM
enedictis, terlio reversus in Pontificatum, tenuit eum menses uni, dies x, id est a

B
Abdtcal 1048.
festivitate Sanctorum quatuor Coronalorum [um Novembris Doniinica die anno
Mxiuu] usque ad festum S. Alexii, [xun Julii anni mxluui].

W ad verbum. pneterpauca [] inclusa MS. nostrum


a-c

lam accurale, ut ab Auctore ejus sevi sic esse scripta


manifeste Simoniacum et tuxuriosiim, et
tiftciarum curartim fastidium hattdlece piwsrfrrre appa-
qnem Pon-

vix possis ambigere qui lamen aiterum exlremorunmon


:
rebat, inducerel ad atiquem respectum antma; sux,
computans, solum nunieraml dies ix, X hahilurits,
alias salvandee per dinussionem Ponlifiratus : sic emm in

Boromus ei Cincconius atiiqne Benediclum hoc loco ttlius Vitn. ad II Novemhris dantta, a Pancralto tlisci-

violentnm Apostolicx Sedis Crtjptn-ferraae Prsrposito srripta, tegitur


C non aliler describunl, quam
pitlo ei : p
Ejmregressus, invasorem. Qitotl minuscerlum mlhi videtur : alus emm 3 Qui lunc tempiiris, quo scilicel egreqia Btirtlia-
,
.
,
, .. . el ImprobtUui
licet forte non Q (,s ,/Ue Jmperatorts consensu nihll agere volentibas et lomai sanclilas clnrescere manifestitis ccepit. Apo^to-
s nartlmto-
tioimius, licse Sedi pra-eral, cum jnvenis esset (quod utinam mao Cryptx-
una circiter mense in ea coutenltone acio, potuit absque

aha vi przvuluisse eorum [actio, qui, reformationis a Deus hunanaefra- f'rrat*jh


averlisset) volupiatibus deditus,

Gregorio el Clemente cceptse metn, Benedictum re- gilitali se dedit. Sed cum tandem ab hoc nialo re- " '

stttulum citpiebant ; ilaque is receptns fuisse ab universo sipuisset, et male gostorum solutionem et veniara

Clero; Imperatore factum sallem ad tempus, dissimu- sibi quaereret, B. Barthnlum*uui sibi fore niedia-

laute, cum ejus causa nollet exercitum llatiam m torera agnovit. et intercessorem illum sibi futurum

ducere, domeslicis implicaius Itirbis, a Theodorico Mar- decrevit. Quapropter advocavit illum, majori qua po-

chione sibi rebellante, el Gotifredo Lotharingise buca- terat veneratione ei honore ; huic rem toiam aperit
tum uriiiis vindicante, uli apud Hermannum Conlra- et oppnriunum remedium quaerit. Bartbulomseua
ctum vnlere est. vero nnn estThroni celsitudinem veritus, digmtatia
2 Quia tamen ea (actio.qusc Benedicti restiliitionem pra^stantiaui respexit, neque inunera et hnnnres
*>* cndttus evicit, Simoniacorvm aul Simoniacis [avcntium [ere (quod plerique spiritualium medicorum faceresolent}
'""jiiimiu , fuii, nec snie largitionibus res yerosimiliter peracta sed mali gravitatem : et propterea opportunam mali
est ; mertia u plcrtsqite creditus fnit regressus Benedicti abscissiuuem illi tradens, ita inquit ; Nnn licet tibi

non [msse legititnus. Neque vchm conirurtum suslinere : sacra facere, sed |>niius abstinere, ef D<'uu> plaoare
iico tamen posse aticui videri enm hac quoque quem peccando irritasti. Ille verp, neque I.ud ms.
vice, eeque ac prtori, verum Puptiin fm^se, et pro tali nequeprocrastinans. seii quam primum iIhjiusiih Se-le

ab lialis hiibitum. Pulem eliam magnammoritmemen- instar privati hominis se habebat. His consonans
datiunem promisisse, subeaque spe receptum a Iiontams; auctor Canonis sacri, in die [esto recitandi, sic cantt

sed cum assuelus vitiis in eademrevolveretur, excitatum Ode ix. Praesiilein Ronue Episoopum,
ut Pater.
zetum S. Bartholomsei Crypto-ferratensU, ut homutem cognovisti supplantatum, sapientissimis tuis verbis
Proptjieeum Maji. 32 indu-
490* C0NATU6 CHRONICO-HISTORICUS
induxisti, ut renuntiaret throno, et eum cum vita S Quod pono Eenedictus non fuerit a Sede sua vio D
solitaria comrautaret. lenter expulsus hac vtce, sed volmter cesserit ; vero-
BSNRM-
CTUSIX. kVettorem sincerioremque conversionem hxcindicant, sintileeliam fUri potest ex eo, quod idem dies.qni eidi-

tvjus \uu\u quam in atdiceiione apparuit, qua PontifUatum antea citur niinc fut.sse tn Poiitificatu ultimus, a Ctacamiu et „„_.
1 '
successori per
grrtopani-
Qregorio cessit.ffBc emm exmohvo mtnus laudabih pro UlltsdllUlUr fuiSSe ptimusSllCCes&OIIS, SClllCet XXUJultl Itnprrntorem,
tens.
venit, quantumqittdemex Auctortbuseam descnbentibus idemque Domintcus ; ut omnino vtdeatur legitime ac misso Papa-
1 •"«»*«•'
tctmits. Itaque de secunda Itac ubdicatione poterit tota simul esse el Benedicti abdtcaHo el installatio
facta
Jjjf
rescommodtus intelfitji, quam secnta sit emendatio, et Damasii. Neque obsunt prgecitata verba, qmbusdici-
(qitantitm ez Cantme uppuret) etiam secessus ad soii- tur, quod Benedictus, neque tardans neque procras-

tunam vitam, in pTOprtO aliquojuxta Cnjptam-ferratum tinans. quatn priinum deposita Sede instar privati
castetlo ntjendam, sub dnectwne sattcti sui prxceptoris. hominis se habebat. Intelligendum enim est quam
J''rhri/ie si in bene capto panitentiss cursu perseve- primitm votuntatem relinquendx Sedis indicasse Clero
rasset ! Sed ex post secutis tnieltttjitur, mutabilVtite populoquc, sed ex hujus volumute tamdiu in ea per-
siln ronsurto reilnssf wl nnjeininn, mortuo vetositmii- stitisse, donec ab Imprrotore (cujtis arbitrio reni deferre
ler liarthotonueo, ejusque f ttu jttm descripta . Nam et ptacuerat uti turbas evitandusj sittmutteretur alius rile

Glaber dicit, quod, interceilentethesaurorum pecunia, eligendus et consecrandus, qux res coepta agi verosi-
ptuiiiiiii plectua extil.it u Romanis a quibus exinde : mililer cirea Puschu, ni Aprtlis cetebratum fqito tem-
frequenter ejectufl su- inhoneste receptus, nulla po pore peccatores non ptotsus despcmh factlius solent ad
testate viguit : et Benno, quultscumque fidet, hujus pasnitentiam commoveri) piohaht potuii usque m Ju-
tartten tempons Aitcior, asnerit eum perturbasse, post hitm : siqtddem Imperaioi, post Petiteco.stcnxxii Maji
Ueetpostea re Leonis obitum, Uomanam Ecclesiam, id est post Solotluri tn Iletveltu celebtattim, per Franconiam
MTJIM atl vo- dtmidiatum Aprilem anni mliih, utique rcjressum ten- abiveiat in Saxoniam, untle ex sua comitatu misit
mttuin.
tundo. lu Imc autem cnnufu infrlici/er mortuum possu- Episcopum Brixtettsem, de, quo mox. Interim tiuttti

mus credere citm Baronio, quantloquxdem nutia ejus extant Benedicti hujus Acla, ex quibus possimus dts-
post annum pr.rdutum menlio ftut amplius : cui ve.ro cere, quomodo sui Pontiftcutus tempus tunc tiumera-
damntttwni fuerit xubjeclus post mortem, tetji potes verit.
apud S. Petmtn Damiani, et cx hoc apud Baronium
aliosque.

CLIH DAMVSUS II
An. 1048, </im amasus, nalione Noricus, anlea Poppo Episeopus Brixincnsis seu Sabionensis, ini-
£3.
peranlibusllenrieo III el Constanlino Monomacho, coronalus xuu Julii in Dominiea
I) mxluiii; scdil dies xxui, defunetus uui Augusti, sepullus in ecclesia S. Laurentii
cxlra niuros: ct cessavit Episeopalus usque ad xu Februarii anni mxlix.

11urnuaiiniisContractusde eo stc loqnitnr : Sequente sem Patriarcham fecerint, et hos seeutus est Wtgulcius
ptratore, JullO [pott Junnnii ftillCel wmi NXLUIU quo obierat Huntlius tii Metropoli Salisburgensi atque Ciacconius :

Hermanni Aiii-os Bernhardus) Popo Brixiensis Epi- setl ntanifeshssimo errore, nato ex solu homonymia,
scopus, ab Imperatore electus, Romam mittitur : Nom Popo Aquileiensis Pairiarcha, qund videre est nn antea Pa-
t riarnh a Agtth
ethononflce susceptus, Apostoiicae Sedis Papa cliii apud
r Uqheltnm, obut attno hxliu, Pontificatus sui
' , m
letensis f
ordinatur : sed paucis diebus exaciis defunctus, et xxuiii, Aquttcae titmuiaius m Patriarchali Basilica,
ad S. Lanrentiuin extra urbem sepultus est. Leo vti testatur Epitaphium, quod recitat idem Ughellus
Ostiensts similiter ait lib. ^, cap. Hl, Benedictus, fiilnn autem suffectus frater suus Eberardus, anno
q iteiuin in Pootiflcatum reversus, per octo circiter mxluii Romano Condlio interfuit, sub Clemente II. „
menses illum donec ab Imperat<»re trans-
retinuit, Refutari porro non merentur, quiMartinum Polonum
moritur l're-
nesie :
missus e\ OermaniB Damasus, Brixenorum Epi- secuti, jam tiicium Clementem, et Itunc Damasnm
soopua, illi in Papatu successit qui etiain post vi- : traducunt ul invasores Apostolicas Sedis, ideoqtte
ginti tres dies apud Praneste vita decessit. Ciac- citn moite SUblatOS volutlt.
cimius, animi causa et atl fugiendos urbanos sestus 3 Sunt etiriin qiu veueni, a Benedicto IX propi
iltuc eiim se funiulisse biiiiotniur : qunlitt potiUS toitsa hati, suspicionem admisceant. Ethunc iterum Romanss an Bmedtctus
<* <te>un, sedcm
ecclosiasticorum jurium restaurandorum ; vel ceWe, Sedimcubmsse.donet mUteretnr Tultensis Episcopus
„ wvasent e
quin jin ipsosJulti metuti caiores advectus m
urbem t
Brutto, censet Baruinus ISedcum ui miltus anttquorum
, ,

ttmi ctBperit hahere maU; jntlicatumque sil mutationem tlirtii, iton debet ex Utm levi (undamento revocari tit
ueiis necessariam ttse peru-Utanti de vi/a. ttubiurii. quod tif iiltus pamiteniia ad tempus diximus
2MS, nostrum inCatalvgo, cumdixisset, natione ex viia B. Bariiialom.it Potutt tamen tamcita duorum
'
""'
Noi ii us, addit, qui alio vocabulo Bugnarius dicitur; e.t Germania Pontificum mors,
Imperatorem t pejus
tX quo Vel alwsimni Ir.itu !'iitliiui, c ^iiunKMito Rag- aliquid fortassis de Romanis smpicatum % lentwrem ted-
Diarium fecit, /Estimo, alium anliquorum ita scri- duttsse ad nominandum successorem, accedenttbus prte-
bentium mentem fuwsc, et intrlligi votuisse, qnoit qui sfitim negotiis aliis : atque ita resesse ditatn usque ad
antijuion voce ei Iiults noliori Noricus, Germanis mensem fere Decembrem, et in fPormatiensibus demum
dicatar Btijnarius u(i ntinc Uavarus : ste enim idem Comitiis peracta. In quo sane magis fentinandnm
auclor agens ie Nicolao II, fuit, inq-U natione Allo- fuisse creda, si vere extitissent ese Roms turbm, quas
brogus, quod alio nomine Burgundion dioitur. Ba- Beneriicti regressum vioUntum pratcedere et subaequi
rouiits cx Brixinenai, fectt Episcopum Brixiensem, oportuisset.
qu& valde dtversa sunt. Invcntt etiam qui Aquileien-

LEO
/da,$cutoforum
AD CATALOGUM PONTIFICUM 191'

CLIV S. LEO IX
nntione Theolonieus, ex patre Hugone, Imperatoris Conradi consobrino, antea
Leo Brnno, Tullensis Episcopus, Wormatia: anno mxluiu Papa designatus, ite- Aban.msad
dietus
8
rumque Romae electus liberrime anno mxlix, ii Februarii, consecralus xn, prim» {"^j. '-*
Dominica Quadragesimte; sedit annos u, menses n, dies uui, obiit et colilur xix Aprilis,

bilpu: scpultus in ecclesia S. Pelri: et cessavit Episcopatus usque ad xiu Aprilis anni

sequenlis.

_/\</ fabulas, qnibus, annis post heec ducentis et pluri- postea ad regendtim ecclesiam S. Pauli Apostoli
gjut Electto. bus, Pontifkiam liistormm aspersit Martinus
Pnlonus, quadam visione qu.im viderat videlicet
tradidit, pro :

referas licel, quod dical Imjieratorem, cum Roraani quia B. Petrum in praedirta visione hilarem vide-
ex quadam prava consuetudine petiissent ab eo bat, Beatum quoqnePaulum Iristera et turbulentum

Ponlificem sibi dari, et nullum Theut..nicorum ad erga se prospiciebat. Praedictus quoque Pontifex
hoc ut reciperet, posset inducere,Episcopum Tullen- largtis, pius, innocens, benignus, araator justitia,
sem, virum simplicem, ad hoc inclinavisse. Neque. et plebis ferventissimus gubernator, divinarumque
alio polius viiletur cmjttasse Impeialor quam Scripturarum indeficiens perscrutator, vigiliis et
H ennn ie.

ilc Brunone, lant.r nobilitnlis, prndenlix el sauctilatis orationibus semper intentus fuit. Qui etiam sua ad-

virotneque creilibile est Tlieulonicos Episcopos omnes, monitione et prasdicatione omnes Normannos et
cilaClementis et Damo.rimorte.tic futsse cansternalos, Francigenas [excitavit] ad destruendam eorum su-
Kl inter cos nemo inventus fuerit, qui. si etigeretur, perbiam, qui in partibus Apuliae commorabantur,
Ramaiuis Ponlifex fieri vellet. Quam autem arqnit quoniam superbiaeorum in tantura excreverat, quod
pravnm consueiuilinem. si pravn fa.il (quod tuti rerum totam terram in suo posuerant dominio. et B. Petri
slatu fttisse non viilelur sed ad maijntim Ecclesi* com- Vicarii nihil ibi juris aut dominii retinehant. Qua
modiim speetasse ideoque el Romam a Ciacconw pulan- denique victoria farta et tota terra suo dominio red-
tur jnramcuto tunc obslricti fttisse, ne sine Impcratoris dita, ad urbem rediens Christi Confessor, xui Ka-
consenf.li Pnniificcm orilinurenij prava injttam ftttt,
st lendas Majas migravit ad Christum.
consuetudo non fuil ; solum enim prsecesserant exem- 5 Coxvus attctor, qui morti prpesens ctiam miracula zdus coMra

pln dtto, ad consuelntlinis appellationem nequaqttam a se visa describit, uti ea dedimus ex variis MSS. simoniacos.

sufftcicnlia. inter extrema verba sic prccalum Leonem ait : Magne


2 Vilam scripsit Wiberltts ejus Arrliidiacoiius. quam Deus, humani generis redemptor, qui per Apostolos
ritascrtpta, una cum Appendice miruculorum. a co&vo eltam au- tuos Petrum et Paulura Simonis perfidiam de alto

cloreel Desnlerto Abbalc Cusinensiscriplorum, illuslra- [cadere] pracepisti, invocato tuo nomine : sicuteos

tam vide in uostro Aprili, cut hoc solum adda, senten- exaudire dignatus es, lta exaudire dignare me ser-

tiam a Leone in favorem Dominici Gradensis talam, vum tuum : et ad te converte Theophylactum, et

qttx ei Primalus relinquitur supra Episcopus Isirix et Gregorium, et Petrum, qui in toto mundo Simo-
ForojuUi (quam Daudttlus in bistorta Venela ex eaque niacam heeresim solidaverunt ; et ita fac eos cogno-
Baronius referunt ad tinnum ml. Uahellus ad Sijnodum scerevinra veritatis, ut dcrelinquant errorem suum,

Vercellcnsem eodem unno halntam) speclare potius ad etad te, mitissime Deus, revertantur. Cieperat ergo
vum «pp.
Synodum Romanam, anni mliii, Indiclionil ui, iilqtte jam tttm tiovns ilciutn res motiri Theophylactus (neque
'""' 5
'

,-. ex ipsis Leonis verbis ttquere. Ailde ettam prxdictis, enim modeste agcnte eo tali deprecatione ftussel optts) et p
qttx perperam egerat Ponitfex, eudem rursnm ucturtts
quod ex supta allequla ejusBullaitt favorem Hartuiici
si gradutn prtstintttn rccnperassel, hanc miiumc vunam
BttbenlettjensU Eptseopi pto Clementis clecessnris tne-
soltciutltncm incusserat Leoni ; socios [nt videtttr) pra-
moria, data mense Jaiiuario Indictionis xv, Pontifi-
catus anno quarto, id est anno Cltristi nui, apparent, vorum consttiorttm Itabcns Gregoriumet Petrum, guos
non anle Februurium incltoaci «.«« Ponlificalus, ciedidertm ct olim in Cttrta Benedicti IX prxcipitos

numeraniltis aimus quinlus, si is ctlius fuisse, omnisguc Sintotiiacx nundinationis auctores ; et


altoqui fuisset

CtEptSsCI.
a Gradtt suo per Gregorium IV aut ipstim Leonem
non desiisse sua facla tueri, ul divtno juri
3 lleimannus Conlraclus, qui pattas solum mensi-
depositos,

usque ad nequaqtiam adversanlia.


bns Leoni supervtxil, aut ejus Conltnualor
mm -
annum mlsui, ila dc Leonis moite scribit : D..minus 6 Sacruin corpus prtmo juxta sepulcrura
.... j
S. Gre-
Trattslatitm.
, , l ,

goril Papse comlitunl, iletndc propler mtracula sub pro- corpm anno
Papa, 1'Uin apud Beneventum divino intentus ser-
pno allart; postea, inqittt Aritnjus 2 Romae Sttb-
vitio diu demuratus, Romam aegrotans reversus
Itb. iooii, 18/a-
tcrranex cap. 8. in Vaticana: Basilica; deuiolitione nuaru.
esset; invalescente indies languore, glorioso exitu,
cunctis prius benedicens et admonitis valedicens, repertum, erat mirae procentatis, a capite nimirura

sanctoque Petro peccata sua coniessus. etdevolese ad pedes iongitudine iioveui palmorum constaus :

illi commendans. xui (iino xni) K dendas


M*jas quud quulein iu novam Basilicam translatum est,
Petri, juxta sepulcrum San- et sub altari absidis, qua: ad meri.liem respicit, in
obiit, et in Basilica S.
pluuibea quudam arca, aliera panter cypressina cir-
cti Papae Gregorii sepultus, miraculis claruisse me-
cumdata. cunditum fuit, hac ad perennem sanctis
moratur.
eum memonani addita inscriptioiie Curpus S.
4 Conlinnator Cataloqi in MS. nostro sic simi viri :
latt-

Hic a Deo Electus Pontifex, ex Tullensi Eccle- Leunis Papie Noni, virtutum et rairaculorum glnria
tmomtum n <'"<
insignis, sub altari Mortuorum. sito in Hasilica Va-
*ss. sia assumptus, ad urbein dev.-nit Komanam, serum
ticana.inter purtas Argenteam et Raveniiianara.dic
deducens Hildebraiidum, qui cum Papa Gregorio
Hic ejusdem Hildebrandi xi raensis et anni infrascripti, iutra marmjieam
ad partes illas ierat
arcain repertum cum ea pars ecclesiae rueret,
consilio ou.n.a in itmere etin haccivitate fecit cui ;
:

Pauli
:

m* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
novum templum pro- rarius eumilem calculum habere. Cum autem nunc ha- D
Pauli V Pont Max, jussu in
hac sub ara ritu solenni beant enm indifferenter tam Bitllse quam Brevia, quid
cessionali pnmpa delatum.
Palhottus. tit. S. Laurentu ni dtcamux hoc esse quod Blundo suadenle Eugenius
collocavit Kvangelista
dicta Basilic» intluxtt quodque eatenus non semper fiebat? Certe hic a n
Locina Cardinalia Cuaentinus,
i„
Domini HDCDI. ejusdem Pauli Pontifex in Constilutione sua anno Dominicaa Incar-
Anhipresbyier, anno
die xum Januarii, festo Ro- naiionisMCcccxxxxu,septimo!dus Junii, Pnntificatus
Pontiflcatus primo.
anno quinto decirao stgnata, qtur mciptt, Sicut pru-
manaaCathedrEe S. Pelri.
Diplomatica Cap. 24, dens pater familias, cnjusqne copiam se nactum Ma-
Bvbfoinductta 7 MaUHonas tib. 2 dt re
in Bultoi «"- biltonus ait, informans Notarios, hocsotum eis videtur
f/u.nnis, qmt Potttt/ieum primus inceperit Buttts suis
nvi Incarna- incukare, ut sint diligentes in scribendo litteras in
tionis. adnotore anmtm Incarnationis, censet Leonem Itunc
bona formrt, et virgulent, et sequantnr et studeant
IX fuisse : certenutlum PonUflHum dipkmtasibi visum
temput tali ealculo notatum, quod sineerum stylum Cancellaria? antiqunm et laudahilpm in omni-
ait. ante "i
videretur, quidquxd dtcat Aventinus, usum illum a bus servare tantum abest ut aliquid novi aiqne antea
;

deducens. Si uutem verum est, Leonem prorsus musitati instttuerit.


Pascbali I

primumfume, id inde factum putat, quod 9 Fuent porro operx pretium viciere apud Meuris Testlum Butlit
ro in genere
ex genere Imperatorvm Oermanix, qni sium tn EplSCOplS Mettensibus patj. 404, tpsnm quod sw fi,9Cr jft e „ do .
tum ipte estet
sitpra atlegavtmus Prtvitegnm, Wurtno ejusque suc- rvmmitium.
annos IncarnationU usurpabant} tam Tulti fuisset Epi-

usus tum cetsoribus in Ahbalia S. Arnulphi datum. postquam


tcopus, tbtque eo catcutu frequenter in tttterts

druique (Janeeliarium haberet Tuttenscm Primuenum, Leo JMonasteritim istnd, rogatu praefati Abbalis Wa-
eidem catcuto astuetum. Sicergo sub autographa Bulla, rini. in memoriam B. Joannis Evanpelista3 ac pra3
nominari S. Arnulti Confessoris Christi, quinto
pro Ui ite/isi S. Arnutphi comobio, scriptum tegi testa-
tui Mnhitiiittns. Data v Id. Oct< l>- per manua Udo- Idus Octobria Christo consecraverat. Nihtl istic omit-

nis, Sanctaa Apoatolicas Sedis Cancellarii et Bihlio- titur.quod atl augendom vel Abbatis dignitatem, vel loci

tbeoarii etTullensis Primioerii, annoDoroini Leonis majestalem commodtimque, vel festtvttatem Dedicotion/s
ri tnitietia. in-

Cipirntft a A'fl- IX Papse i, indict. ii, anno vero Dominicae Incar- anntte celebrandse pottnit conducere, prsster Fndulgentias,
tali Vomini. naiiMii s WXLUHI. Ubi ettum notut tq lncarn-itionis, quarum seittcef istiitsmotii occasionibus tunc adhtic nul-

lUem vtttere quod Nativitalis atia» enim tncipienttbus .


lus iisus erat. In eodem pnvitetjm Lector inveniet ini- K
annum u xxu jam numerabatur
AJtntit prsecodentis. tium qunddam subscrtbendorum Ponftfieiis titteris tes-

annut ul { ei Indicatiouem non innovari mense Sep- ttum, quud tuperioribtis secutis solum ftebnt quando
teinlji i, ul pntcedeiitibtts secultt ummbus fiictum fuerat ejtismodt Itlterf in Stjtiutlo Episcoporum sujtuibantur

(sic eium soribi debuissel Indicto iu) sed una cum lioc tamen in tsta Dedtcaiiune fartnm est oecasione sal-

anno prolrahi usque ad Domxmcum Natalem : unde tem Synodi, paulo ante Mettis celebratae, uttde reman-
luc etittm vuletut constUui posse initium Indictionum, serant Episcopi aliquot qut subsignare etiam possent.

quus vvetiitt, Punttfuulutm, una cum nnno Ecctesiastico Simtlt etiam oreastone Romanx alicujus Stjnodi. sub

incipienttum, quiilquul ilietu Ciacconius tn Istujotje, as- Benedicto VIII, possumus fnctnm credere, ut apitd

serens, m Concilio Consiantiensi pnmum observari coe- Dtatjtim nt lustoria Cumitum Barnnonenstnm pag. 152
ptum eommttne istntl uiitioium Imltetto/iumque tiutimn. inveniatur Fundatio Bisuldunensis Episcopatus, Bnttata
H At, vtqutes.si uteec ita se Itnbent, et LeolXrt/n- in mense Jannuario Indictione decimaquinra, id est
non automsub
que pust ttlum Inenriiaitoins tuiuus suts Butits opponi anno MXUII, utque tib octo Episropts siguata vn Kalen-
Buqenio
jtti iibtitti; quid Paulo Miadetburijto /SptSCOpQ Forosem- das Februarii. Teste autem Mabdtono lib. 2 cap. 20
prontena, sub imtium teculi prxcedentU scribenti, in mtuime luc utut invaluif fqui ettam hodte in Buitis
mentem vemt, ut tih. 13 Pnuluur sue cap. 6 affuma- soleiunter signatis obtmetj a Pontifuatu Urbanill, ex
rei, prtBsidente Eugenio IV, adhortaute Blondo qno tempore, qnod antea non fiebat, subscribere ccepil

l''oruh\ienM, Pi.iiuticu Collegii a secretis Notario, etiam ipse Ponitfex, Itac fnrmttla \ ttgo N. Catholica?
iu Bullia atqua Keacriptia Poutificalibus
annorum a Episcopus sub-schpsi
E<"cl*siae tum Cardinales ex :

Chnati Inoamatione Bupputationem scribi primum ordinesk f Ego N. Basilicte duodecim Apost. lorum
cubpi m •? Movit hmc auctontus Ctacconium m Isugoge Presbyter Cardinalis subscripsi, et ita conseqnenter
!
tut upens, movil etiam me m Propylso Apnlis, sus- alii.
p
peciahque fecii interpolalionts omnes ante Eugenium 10 Denique notabile est, quod hic idem Pontifex,
BuLut stc noitilus, quiu iiuii eieileOtimus vtro lali obre- illam cltiusntam Benevalete, a Romanis Poittifuihus Bentvalete ad'
pttsse, uf nl iio tcrtberet asteveranter, usurpatam snttem a tempore Cnroti Magni, in Mono- ditum stgno
nmextptius
Papali.
hioittti certissimo lehUmonio id habuts&et. Malo tamen gramma redegerit. prout ttlud exhihet Malnltonus tab. l
liune tieyutam ubdieare ut fatsam, quam fidem abro- ex aulographo Remigiano ad Herimarum Abbatem,
yure Matntiuno, tut aulutjrtipliai um Bullaruma se con- Dat. Non. Octobr, per manus Petri Bibhothecarii
iii

spevtarnm, nuttaque ei parte suspectablliwn lesttmon-is ac Cancellarii Sanctae Apostolicae Ecclesiaa, anno
muto tnt tutiee statuendum. ht vero eo Ubentius facio, Domni Leonis Noni Papa i Indict. iil. in Septembri
quod uosi Apntein cutiiiu counovcnm oiiintttm tuini mxxxxix inchoata. Ipsostemporis itlius ac Pascha-
fere
qm ut Hin- nauonum htstoncos, qu% Pontificms Buitas producunt lis II c/iaraeteres operx peettnm fuerit in pnedicta Ta-
miUH cjtendU
ttiin usmn
inieyvus oit./uufi tates tiabere Eugeuio longe antiquio- bella contempLari : hicsigitlum Lponis cum ip*o mono-
c-
<i iiii ad Bre- res . uurum autem Bsbet opmari, nutiones itlas univer- grammale arctpe. farma tamett dtipto contractiori quam
vla. um consptrasse m islud uddttameulum, sinceris
atias est in originalt membrana.
etunnumia PrivtUigm subjungt ndum, cum perwuto eo-
utinein ui s«*/m wncm fatsi tndui endoiam.
NotatU
punu aigtutm est, quod ub*erv<ivtt Matnltintus Butlas
;
teu ( uiu.tutituiics Pontificias, Bultatas sigilto Papali
qtt.e ftrmferuni vacet in perpatuum, expressas ut pluri.
tnum MonugramiiiaUee. coltigatti iv,rue duabus luteru

1 r '"" mok -111. "f^rfv/1 )\ , pro qui.


bus secutorum pusterwrttm usus nuoet verba Ati perpe-
tufttn rei lueuiunam, pastim subnotata tnvenin anno
Jiuarnaiiuttis ; Eptstuias veto, et quxcumque in
forma
i5revis u/ tuquunlur sub annulo Piscatori? eipedita
VICTOR.
,

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 193*

CLV VICTOR II

~W yicroR, natione Noricus, antea Gebebardus dictus,Episcopus Aistettensis, Impera- Ab a *noioy*

%/ toris Henrici III consiliarius intimus et proximus consanguineus, Conslantinopoli if&!i£*Jm


T imperante Tbeodora Conslantini PorphyrogeneUe. filia, coronaius Romse anno
mlu in Ccena Domini, xiii Aprilis ; sedit annos u, menses m, dies xui : ohiil xxuiu Julii
MLun,in Tuscia, fortassis sepultus Florentiae in Cathedrali : et cessavit Episcopatus diesu

1" artrnm Potonus ad atias suas fabulas adjirit 2 Flermanni continuafor primusde Elcctinnehivchabet
Ab tnvito Im de Victore, quad etiam hic tiniore Imperiaii (a- mliv, Conventusab Imperatore Mojnintia? factusest
peratore
ctus est Papa. Muttum, et forte nimium dixisset, [credocircaNatalem Domini,ex morte. Regibus Germa- Tempus Stdtt

si dinsset Audi Leonem Oxtiensem lib. 2


arbilrio. nisepridem usitato) in qua Gebehardus, Eistettensium
ca-p. 00. Defuncto sancts memoria; Papa Leone, Episcopus, ab Episcopis electusRomamque inissus,
Hiklebrandus tunc Romana? ecclesise Subdiaconus, ibique honoritice siisceptus, in co-na Domini Papa
" ad Imperatorem a Romanis transmissus est ut, E
. ordmatus, Victoris II noraen accepit. De ohitu vero
quoniam in Romana Ecclesia persona ad tantum Lambertus Sehafnaburgensis sic loquitur ad annum
officium idonea reperiri non poterat, de partibus mliiii, Rex nataleitt Dotnini, Januarium anin prx-
illis, quem tainen lpse vice CJeri populique Ro dicti praegressum, Ratispona; celebravit, pnesente
mani in Pontificem elegisset, adduceret. Quod cum ndhuc Victore Papa ; qui exinde, confectis medio-
Imperator fuisset assensus, et Gebebaidura Aistet- criter, prout tunc copia ent. regni negotiis in
tensem Episcopum Hildebrandus, ex. industria et Itaiiara regressus, u Kalendas Augusti migravit
consilio Romanurum, expetivisset, tristis snper boo ad Dominura. Chronologxam, nemini hactenus dubiam,
valde Imperator effectus est : nimis emm illum ca- confirmat ejusdem Papx Pnvilcijiiun, Humberto Sttvx
petUur et im rum habebat. Et cum eumdemsihiomnimodis neces- Candxds Epucopo scriptum, per manus Gregorii
petraiur. sarium imperntor assereret, et alium atque alium Nutarii et Scrmiarii S. R. E. in mense Maji, indi-
huic officio magis idoneum indicaret Hildebrando : ctione x, et ilatum uni Idus Maji, per manusAri-
tamen, ut aiterum reciperet, persuaderi nultatentis bunis Diaconi anno II I Domini Papae Victoris II
potuit. Erat enim idem Episcopus, super id quod Indict. x. id est anno Christi mluii.
prudeutia multa callebat, post Imperatorem potentior 3 Leo Ostiensis lib. 3 Chronici Cassin. rap. 8
ac dirior cunctis in regno. Hunc ergo Hildebran- ciiatur a Batonia, quasi dicat defunctum Florentiae
dus, invito licet Imperatore, invito et.iam eodem et sepultum Victorem ; nihilantem simile hnbei, Leo ;
mor t a e t se .
ipso Episcupo (propter quud utique posteadictusest sed hoc dicit de ejns succcssorc Stephano; et Victoris pultura locut
monachos non amasse) Romam secum adduxit : niillum monuinent ioii invnntur Ftorentiir, ntcmoria
eique Victoris nomen imponens, Romanum Papam a/iud Scriplores nutta. Pro Baronii tamen opinione
cunctorum assensu constituit, ctim jam ferme a argumentum haitdleve sumi videtur, expreefati Leonis
contra moli- transitu Papae Leunis annus elaberetur E.r quibus 2 cap. 97 ubi dieilur, quod Bonifacius
Ostiensis Itb.
liones ttepostti
pridem Dene- etiam intelUgititr quse fuerit causa tam diu vacantis Albanensis festinus aTuscia rediens,
Episcopus,
dicli. Sedts, cuj<is partem in Tusculanorum Comitum, pro ohitum Romani Pontiticis, Vtctoris scilicet Urbi nun-
Tkeoptiylarti reslttutione satagentium libernmque Eie- tiavit in Tuscia autem autem si obiit Victor, quid p
;

ctionem Romx faciendam impedtentium, haud rgre


t ni Fhrentim, saltem sepultus? ubi vero potius quam
retnterit prudcns lccior. Jlle vero fwrm vivendi fecit, in Cathedrati f
prius forte quam Stephanus eligeretur, setnuum dam-
namlus juxtn ipsiusmet revetatiuncm u 8. Pctra Da-
mtani descriptam t sicut jam sapra indicavimus.

CLVI STEPIIANUS IX
Filius Gotlielonis Ducis, natione Lotharingus, antea Junianus Fridericu s
Stephanus,
CardinalisS. Chrysogoni Electus in festo S. Slephani Pap;e, et postruhe testo m- adh»mm.i,
rf '"
ventionis S. Stephani Proiomartjris m Augusti, eodemque Dominico die, anno
suuii consecralus Pontifex, sedit inenses uu, dies x\un ;
(kfunctusque Florenliie jiluiii,

xxix Martii, in ecclesia Cathedrali juxla tumbam S. Zenouii sepultus est ; el post dies

ui sacrilege ordinatus est Benediclus X: cessavit autem revera Episcopalus menses x

dies l.

lTJ.(»ri Henrici, Imperatons II, Regis Germanix III, Etectionis et Consecrationis : cujus modum ac tempus
Oceasio (e.
stine succes- obita Auguslo prjecettertti, librrtatem Romunts prxbutt prolu-e describil Leo Ostiensis tib.2 cap. 97 et ex
sionis.
vacante imperio, maturanda' et suo arbilrw (aciend? Leone Baronms ; exequiarum autem eldem a tui
Or-
. ; ;

\ U* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
OnHnis monachis Fbrentix privitim cnratum ,inveni- dum confirmandus se confert Florentiam, a Victore D
tur hujiamodi monumentnm, nunc ad palatium Magni
non sotum Abbas sed Cardinalis eliam denuoesse jussus
sit, dumque ad suos reverti festinat e Tuscia, retrac-
funtiM Flo- Ifetruri.r Ducit tranxfatum. D. 0. M. Stephano Pa-
rentix cura-
pa>IX olim Juniano Friderico, G .zelonis Lof.harin- tnm er itinere ut Vtctori succederet : alque ita solum
$vm a Mona- decem menstbus decem Abbatem fuisse. Petrus Bonin-
giae Ducis filio. Ap>stolicai Sedis Canceilario, mo-
chis:
nacho Abbafi dsinensi, Cardinali tit. S. Chryso-
ef.
signiux, Ifistortse suae Fiorentinm l\b. i natum Bra-
goni, Pontifici Opt. M.ix. Pio, Felici. sanetitate et mante mt, Brabantiam forte scnbere voluil, quae veteris

mirarulorum gloria illusfri, Gofhifredns Hetrusco- Lotharinqix pars atiqua est.

rum Dux, ut defunctn frar.ri domi sua? et inter pro- 3 De die mortis qui fuerit xxix Martii, nemo

prios amplexus, quas potest caritatis suaB vioes duhitaret, cum ita dicat Leo Ostiensis ; et eum exigat Anniverta-
repcndat, non sine lacrymia parentat. Monachi Ab- numems dterem xxuin, qni apud Wernerum Rolle- rlum 29 Mar-
tu.
bati-T Florentma; in tedibua ad Divi JoannisHaptist® winck et in MS. nostro Stephano tribuuntur supra
efferunt, etju^tasolvunt, m Katendas Aprihs ULuiU. me.nses un ; msi scrnpulum injicerent verba Epitaphii,
Jta Placidus Puccinelli in Chronica AbbattX Fforen- ambitjna quo referenda, et prima fronte potius intelli-

tinae ubi credit sinquluriter actas ezequius, quarum in gendn de die solennium exequiarum, tertio ul minimum

hac viscriptione mrtitio. die post mortem. Verum Ordinatio Pseudo-Papx,


2 Eijf> vem dubitare vix possim, guin kx exeqnix, paucis post Stephani mortem diebus facta, nec tamen
otta invfinta quam u Aprilis, cogit fateri, EpUaphh auctorem
licri ii monarhis cvrater, facl&sint in eeclesto Cuttie- citius
an. 1357
drali terlia post x\.uim Martii ilie, ilrqne positus lapis voluisse in(ine, absque ullo ad priora respectn, ittdi-

iste. Cum ontem vetus S. Joannis Bapttstse ecctesia de- cainm verum diem mortis, non sepulturte, Cerle mira-
strueretur, ct nova S. R<j,/mit3p qnam ttotlie. S. Mariz culorum, qnibits defunctus claruit, mentio patilur, aut
florida vocant conderetur, alio translotus lapis i.ste. sit, ettam exigtt, ut scriptura ista scvlpta sit aliqunmdiu
anno UCCXCIU aut sallcm anno mggcluii,
saliret po*f diem mortis, imo et sepulturs- autem notatus : dies
quauiio re.setata lumba, corpus inveutum est incor- is. qui anniversarU faciendt debealmemoriam renovare

rupduii euuisuis ormimenfis Pnntificalihua, uhi tes- sotehot entm eo sevo, atqtie. etiom iiunc solet, anniver-

tatur in jatn cilato opere Ptacidus pag. 17. De hac sarium recolt ejus diei quo quisobiit, non quo sepultus
inveittiniir Matlhsns fillinn, frnier Jounnis, plemus fuit.Porro miraculis brevi eessantibus videtur etiam ,

tractat lih. 7 Chioniae cap. 31 ; aitditque, repertum cessasse apnd Florentinos veneratio Stephani, eoque
esse rnense Augusto, juxta altare S. Zenubii, cum factnm ut non nominelur inter Sanctos Ecclesice Flo-
unius ex majoribus pilisjaciendaessent fundamenta: rentinx Patronos. Ceterum non possum dissimulare
repertum autem essn unumento proprio versus scrupulum mthi subortum circa S. Stephani Papse
Boream, agnitumqne attestantibua litteris urnse corp-ts, quoi Tcano Apulix urbe vvper travslatvm
insculptis ea esse Ossa Stephani Papaa IX natione in ffetrttriam et Pisis coUocatnm diximus ; tie scilicet

ftimc ubl sint Lotaringi. Quae revefenter collecta, conservata islud non sit Primi
nommis, qitodse habere adhuc
istins
ignoratur fuerint apud Calonacios, donec iis fieret honori- Rnmani crednnt, sed ivtjns Noni. Cum enim anno pro-
fiea sepultura. Sed ksec an unquam f"rin sit igno- xunoab inventione. pnedicta, teste Scipione Ammirato,
ratur, nut quid dcinde sacris ossibus fartum stl. Nam Capitnnei Florentini, ecetesiastici z-eli preetcxtu, legem
qnotl boilie oalenditur Monumentitm, et ipsius esse vulgo tuhssent, ut si qnis aliquam publici muneris parlem
creditttr, esse ]). Antonii Ursi EpUcopi Florentini, tjcsMs^et qui Gibellinns fitisse probaretur, capite aut
oinio UCCCXX1 Jiiensc Julio vitu funrti. doruit me lllu- grantti mulctaretur pecunia {uti multis isttc nominatis
strm. Antonivs Magliabechius, testante vl TJrso fa- accidil, cum vel Irvtssima accusatio snffireret) potuerunt
m li.r tumulum expresso : cui tumuio per
insigni super tn his fuisse Coionucu przedirti, et cum nnper invento
heredem cnrato nullam additam inscriptionem testatur corpore, nec adhuc relato ad ecchsiam in Apuiiam
Uijhcllns, nmle prouius fuit cirro ipsum errari. Extat onfmjisse cum S. Sfephani Papae diri audtrent
; idque

opud evmdem D Mogliobeclivim MS. Chrnntca. in Tranenses, casperint paulalim credcreesse Primi, quem
qua confiimutur quod Stephanus hic ante Pontifica- solum ejus nominis Sanctum noverant. Atqrte ita nunc
tum fnerit liciicditinius monoclins el Abbas Oasinensis relatus Florentiam Nonus, sub alieno nominis numero
e.tpiesM.ts antem Aiiltnnus Sripio Plncentinus mle.r recuperaverit cuUum, in Helrnria amissum sub nume.ro
elvgitt Abbatmn Casinensium, quonnn is fuerit xxxui, proprio quod dtvinse dispensntionis opus proferto
: cn-
tuuiti, quoda Lcone IX cr-eatus Caidinaiis, eomortuo seri possel, nec minoriimputandum, quam si
feticitati
piletnn cncullo mutavertt, el post biennium, snlicet Stephani vcre Priini corpus istud eswt. Sed hxc utte-
anno MLiui. abdicanti Prxlatur-.im Petro snffectus. riori discussioni relinquo, nihil asserens.

DISSi;iSTATIO XXII
De Legatione Stephani ad Impcralricem, el reconciliatione Mediolanensis Ecclesiaa
schismaticae ei tributa.

"^v 1 ""'/!""" Florentiam profiiiscmtm- Ponlifex, lertii viduam, qmrti matrem, enusam Cardinalis
Ba-
Isgtltfaad \j''- r 'I'"" 1 " 1 " imminenli* s/iii mortis prxitigio, ronius ntim. 17 Itanc assignat, guod jugi K»ritudine
linpeiatrtcrm congregatis inira ecclosiara Episcopis civi- confeetus ao moribundus Pontifex, sciret haud
._ busijiie
Romanis, Clero et popalo, lioc sul) posse diu vivere post mortem autern suam Eccle-
;

(ii^lricti anathematis exoommunidatione


statuerat, siae RnmaiiHs optavit esse consultum, mittendo
Hil-
ut, si cuni de hoc seoulo migrare continparet,
ante- debrandum. Non defuil Baronio nrijumenlvm in quo
Romame Ecclesia»
(|iiiiiii

qui cura
nli
Bildebrandua
conimuni omniura
Imperatrice radiret, Pnnani nullus eligerot, sed
consensu
Subdiaconus,
raittebatur. Oil
lianc suam conjecluram (undurel : diiit eimn
r."
sltentis Itb.

menses quam
r.
cap. 9o, quod
Leo non
. .

btephanus, post quatuor vundo,


a mori-

in Augvsio anm mluiii Casini fuerat,


Seiles Apostolica usi|ue nd illius reditum
intacta id est circa initium anni hluii.
gravi languore de-
vacaret. ha Petnis Damtani. atl Ilriiricum Epiica- tenlus et ad extreraa fere deductus, potestatem fe-
pum Ravtnnalem scriiem de schismauca tuccestoris cerit Casinensibus Abtialis eligendt.
elttlione. Legattonis miltenilss ad Agnetem, Hemici 2 Sed contra conjecturam illam idem Ostiensis mox
'

facit,
:

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 193*

facit, cap. 99 haud obscure indicans,quod idem Stepha- propter Investituram ccepit declarare haereticum D
sed bene vO*
nus, posl suum istum morbum, et post tam prsesens Iinperatorem Henricum. d IS skii-
lente i pcriculum vitae reslitutus fuerit integrx samtati. Narrat 5 Hoc ergo cnm Romv in Suffragancorum Episco- tat. xiii
enim, quomodo Florentiam sit profectus, eo quod dls- porum Cardittaliiniiqite conventu matttre dtsctissnm, et
ponebat fratri suo Duci Gotifredo apud Tusciam in firmiter constitutum haberetur ; credtderim prxcipnum
colloquium jungi, eique, ut ferebatur, Imperialem Legatmms pnrdu t# argumciUum fuisse Investi ti ras
coronam largiri demura vero ad Normannos Italia
; ut harum usurpatum jus cum fneresi coiijwiclttm esse de-
expellendos, qui maximo illt odio erant, una cum clataret II itdebrandus ; dtnuntiaretque imperatrici.
illo reverti : etimque tn finem raandarat Praeposito qund filius ejus niimquam esset a Papa stterpturns co-
Casinensi, ut oranem Ecclesue ejus loci thesaurum, ronam linperialein, msi ei juri renunttaretipsa ejusno-
in auro dumtaxat atqueargento, festinanter sibi et mine. Qttin imo prxsentiens eo non cessnros Germunos,
quam pe-pset latenter per seipsum deferret, multo Regis sui pupillarem xtatem e.rcusaturos, cogitarit

potiora in brevi se retransmissurnm promittens. dr Imperio trantferendo in fratrem, cujus potentia nunc
Nun sunt hsec hominis moribundi consilia : qut licet contra Normttnnos, deinde contra Tenton-co* uteretur, si
abroyatasque
thesaurum mox intactum remiserU, divinitus terre- pertinaciter recusata InvestUurarumdimisstone,coronam VoliOat.
facttts prutsquam Roma excederet, dehinc lamen in vettent vi extorquere. Cunt ergo res tunla ageretur
Thusciam properans. non multo post subito ( qux tamen tota posset evanescerr, si eo qai coiperat

langtiore depressus, Dei judicio apud urbera Puntificr murtentr. sufficeretur aliquis, animo mmus
Florentiam obiit. Ecce nt hic non jugi aegritudine, forti cons'antique prxdtlus j magnx fuit prndentix Le-
sed subito languore, correplum extinetumque dicat g«tt rrduum ejpeclanditm decernere. neve ante eum ad
Ostiensis, Dei outem judicio, quia thesaurum S. Be- Electionem procederetur : ut ex resuonso quod is af-
nedicti vel cogitaverit ad usus profanus Iransferre, licet ferret,sumi possent constlia certtuui. Qmd aatem ptttas

alias vir Sanctus ; et ad cujus sacratissiraum corpus, retulisse Ililtlebiauditm, itist querelas adversum Car~
B meritisejus intervenientibus, plunraa Chnstus si- dinates S. R. Ecciesim et civitatis Prinapes, non sine E
gna ostendit. minis? His ergo mati pleri<fue, mottuo Stepliano_/flm
3 Non igttur, ad decernendam totius Ecciesix no- luiigiiidiorrs, plncattdiim sibi putavrrint Rrgtnm, ea qitain

non causa E- mine et voluntate tegationem istiusmodi, Pontificem Schaffnaliurgeiisis refert fidei conlestattone, et Itumiii
lectionis, movit prsesagio proxame sux mortis. Addo quod nec subjecitone, in ipsius Etectiotas negotio in quo jus
voluntas effictendi, utquieti futursepost eam Electtonis suum negligi pnrcipuequerividebatur Majrstas Rrgta,
itbertatique consuleretttr, Non certe hanc probat missa et quod vacunte Sede prae aliis omnibas curandum
post murlem ejus altera legatio, qna, ut Lambertus erat.
Scliafjitaburtjensis Romani Principes ad Regem
ait, 6 Addit ad Stephani Commendationetn Stella, quod
miserunt satisfactionem, sescilicet fidem, quam pa- staiim ubi Pontifiratum iniit, curavit ut Mediola-
subjectio Me-
tri dixissent. circa Pontihcnm Etecliouem consecratio- nensiura Ecclesia, qute a Rnmana ducentis ferme diutamcnsxs
Eccle.six huie
nemque, filio quoad possent servaturos ; eo autem annis se suhtraxerat, prima inter alias eam majo-
Papcc trtb itta
animo vacanti Romanaj Ecelesise Puntificem u.-que retusnpenoreuique cognosceret •\um etiain nunc :

ad id tempns non subrogasse, sed ejus raagis super usque maxima cum obedientb perseverut. Sed er-
hoc expectare sententiam ; orantes sedulo, ut quem rat non solum cum Mediulaneiisrm td ait frcisse pri-
ipse velit, transmittat ; nihil ejus ordinationi ob- mam, quod certissimum e.st ab omtttbus in OccidetUe

stare, si quis non per legitimae ordinationis os- Ecclesiis semper factum fuisse, si paucas excipias, qux
tium, sed aliunde, ascendisset in ovile oviurn. sesead modicum tempussubtraxerunt temporibus variis
Quibus verbis Renedictum invasorem Sedis Aoostolicae verum etiatn quia tdquod ab aliquo antiquiori miptore,
notantes, verosimile qtndem nobis faeinnt, ejusmotli sa- cotnmodwri verusimitUer plirttsi, ncriptum rppererat de
tisfactwnem respondere querelx, de Stephano citra Joanne XIX Stepbano IX. Etenim subilto
upplicarit

recursttm ad Regiam consecrato, quod suum filiique Mediuiintensrm ecclesiam tenuit Hdnberlus sru Ari-
contemplum Imperatrix vidua interprela'a ftierit : sed bertus, vir omninosanctissimus, consecratus anno mxuiii
ex nutto cupile apparet quod ea qtterela Rumam atluta et mortuus artito mxlu ; cujus corpus post decera videtur perti-
nerc ad tcm-
fuent vivente Stephano ; multo mintis qu»d kic volue- meu>es integrum, cum suinmo vigore, ferulam dex
ptts Joannls
rit, nascttwis a regta indignatione incommodis occnrrere tra portante. oculis apertis, videntibus universis
19 ;

mittendo Ilildebrandum: et jutttrx Etecttonts urburtum repertum fuit : et cujus efiigies |iarva et antiquu F
offerre mnlieri pueroque. exare ducta, ad pedis posita imaginis Salvatoris
4 Econtrn jam vidtmus longe alia consilia Stepha- criu-i affixi, inter utriusque pedis clavos, reprxsen-
num agttnsse unimo, qvando statim post missum Hilde- tatur ab UgltriioTum. 4 col. 1 40 amicta Pattto Ar-
ttd ex causis
longt atiis, brandum Titstum petiit.Necveroerat qttod amicum ullum chiepiscopati. Hoc autem mihiargttmento est, primum
factttm respansumve ab u& expectaret quorunt consi- liane futsse, qui usum petendi Roma Pullii, tti signum
liarii Henricum Imperatorem defunclum tanto inflam- suhjectionis, per annos fere ducentos prsetermissum,

maverat odio contra rjus fratrem Gollufirdum, dttcta renovartt anno x EpUcopatus sui, Cltrisit mxxu.
inuxorem Beatncc Tusctx Comitissa jam tota Italia 7 Elenitn rebrllwuts istlUS anrtorrm Siqoutits,

prxctpuum effectum, ut nimiam ejus invtdwsamque Bhm dus , Rtpamonttus aliique faciunt Engeluertum,
qttando Pat-
potenliam modis omnibus snbversam volens. etiam fra- aimo dcccxxuii creatum irckiepiscopum mense /unii, Itum,qnod Bn-
trem S. R.E. Cancetlurium et Archidiaconum, po&tea qtiando xxuii Augitsti obitt Eugenius II, Ct quaiulo pus/ gt-lberlus pe-
Pontificem, suf- tere neijtexe-
Stephanum Papnm, a Victure Papa trudi sibi in mor- "Valent.inum, ttntus solum mensis
rat,
tem petterU. quum tlle segreevadrre tnitc poitttl factus frctus Gregorius IV, perpetuttm fere adve.rsarium

Castni monathtts. Proinde credibtle ftt, nildl gtavtus passtis est Lothanum, Lombardt-r et Itahx Retjrm
Agnetem, quamquod is put tsstmttm futsset fartus
seiisissc proplerea quod ejas patri Ludovico Pw, contra
Papa, quem tlla famili^ Cssarex eredebat offensissi- rebelles fiiios impense fuveret. Hac ergo ftdncia

mum. Stephanus e contra. quanto mtntts sibi a Reyiis neglexertt Pallium petere a Romano Ponttfice En-
metuebat, fiuterna fretuspotentta; quantoque liberwi erat gelbertus, prtmum Imueratoris Patris, demte Regis
abeonexu, quo illis obstringebantur, quotquot Romanttm fiiii auctoritaie suffttttus, injuriam dtssimulante Gre-
et propter in-
Pontificatum illorum {avori retuterant acce.pt um ; tanto gurio, rte Lothanum gravtns tmtaret. Cumque ea per-
vestituras,
qaas dumna' etiam credi potest fidentius Ubertusque Ecclesne jura vuacio longo vtginli octo annorum quibns prxfuit tractu,
bat Stephanu» tuenda suscephse, verumque esse quod in eloyio ejus in velul \n jus pr^scrtptum trunsisset ; videntur succeswes

MS. nostro solttm prxcipuumque notatur, quia primus Episcopi simili modo pottus absttnuisse a Patlio,quam
iliud
:

196« CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


A Ulud rnm tubjectionU professione peterent. Nec enim omissione nuda petendi Pallii : et hacipsapost annosrir-
lil-M li verosimilemihi est eoutosesse auctoritatepropria : hsc citerducentoseorrecta un Heriberto, pertnansitobedientia
TAT. XXII e.nim mamfeslior fuixset rulpa, quampotuisset u Rmna- Afediolani, ealtem quoad enm popufi partem, qux m
post an. ?00 Puncel- untonr Romnna constam permansit
nit Pontifteitius taeite ferri. Conatur quutem fide et post Heri-
itmim jirtllt
lus ejusmodi defectionsm Angelberti totque. successorum berti mortpm, ronlra Simoniacos quosdam, subhlde
Herlt/erlui.
expbdere m commentittam sed ejusrattones aliud non intrusos ub Henneo Rege, ac deinde Imperatore schis*
evincunt quameam nonfuissepositivam, ut aiunt, qnseverc matxco, perquos in ipsa Mediolanensi Ecclesia fuctum
sckismaticoscotistitueret ;sedmerenegativam t sitam in est scfusma.

BENEDICTUS X PSEUDOPAPA
Ab anuo 1058 enkdictus, natione Romanus, ex palre Guidone, antea Joannes Episeopus Veliter-
ad 19 men. 9,
dlt* 20
BI mii>is,

Osliensi sacrilege
;
regnante Henrieo
coronatus, u Aprilis in
IV, Isaacio Comneno imperanle ab Arcbipresbjtero
Dominica Passionis, anno mluiii, sedi(

menses ix,diesxx; dcposiius xxiu Januarii, anno mlix, et impelrata prapsumptionis venia
jussus csi apud S. Mariam Majorem manere, Sacerdotali privatus officio, Mincius exmde
cojinominatus.

ad hoc quod fecerant, propter sacramentum, fle-


g
Jtom.r r.tf(iu\
I.
V ideniut Leo Osliensis lib. 2 cap. 101 el lib. 3 ctere quiverunt sed quando major pars Clerico-
:

cap. 111, ex toque rriu ge&inm trantcribens Baromus rum et laicorum cum Archidiacono erat, depo-
mox vt tlit au
quibut vrfftermieit. tiDlo leinpus iisurputir Srilis. sic ul suerunt, et ejererunt pradietum Beneilictum de Pa-
dlta mon Hte-
p/tatil, descripsi, drfitittiini irprrtrt m MS . ntistrti, foque nos patu siio, et elegerunt Papam Gerardum Floren-
ii pranopBsl Stepfaani Bbiium Dominiea tleihtci ud xxiu tinum Episcopum, cui imposuerunt nomen Nico-
./iiiiittini : tittii Sitirti iii Stjtiodo ott id collfcta Bene- laus.
dirtus illrijiliiiiits drchiratns stt, NicolailS atl Pontifi- 3 Hunc porro sic lcviier nominatnm transiliens
rolttm Elfrtus. El qvidem, slalim ab aitdiltt Romt£ nostel Aitclor, velid intrnsum ; solo sputto temporis
Siophani tntirtr, promolum esse qualitercumqne Bene- quo in Pupiittt mxil defiiiilo, progreditur ad Alexan-
dictum. patei ex bb, quad monachi, qm prwiem fue- druin II Nicolai successorem ; lioc ipso el studiosa
ranl Fltirriitlam cnmilali, hor defttnrlo el lunnttalo ibi- verilatis obitittbratione satis indicans, se e.c eorum parte
ilfm, wdiiiiit Casstnum, perRomam regredi furmi- Benedictum susccperat, ct velnl legitimum
stetisse, qiii
dnrunt, utique propter famaot pramoti jam Benedi- tutttti Etennn canstalexS. Petro Damiani, qui
erant. Carftinaltbus
cti ei adnitenlibua ac deducentibus FlorentinenBi- samtegj' Ordtnaltoni suum Porltiensis Episcopi offt- as ev °">-
: ;

^"
hus per Marchias reverlendo, tit dicil Lro cap. 100 cium negarat, imo a suo Presbyiero ordinatnm cutn '

lib. 2, jti.tia fjtisdrm lib. 3 cap. 9, appulerinl Casi- adhterenlibns omnibut excommunicatum declararat •

nitm, iptodie quo ittuc pervenil nuntiut Desiderii Ab- quodJo annes itte, Cardinalibus Episcopis reclaman -

batts, Constanlinopolim letjoti, signifleans eum tem- tibus, obsistentibus, et terribiliter anathematizan-
peeiate prohibitum apud Barium marari : ad guem tibus nocturno tempore cura armatorum turbis un-
promde misside coinmiim contilio nuntii, ipso Palma- dique tumultuantibus inthronizatus est ita
niin Dominico, tdesi xu Aprtlis, rirca vesperam ad- stolidus, desas, ac nullius ingenii, quod credi po-
veiterittil Bariiiin ; ttbi jnm slabal irt proritnlu Desi- tuent nescisse pro se pervadi Petri venerabil»
ilrniis. Bsserantes defunctum Apostohcum, seque Strcam, tndeqiie acceptam pecuniam per regiones. an-
ad revooi ndiiin illum ieslinuuter truiisimssos ab dronas vel angiportns in populum erngari, ad eum
univeraifl Pratnbus. in obedientia Benediotireiinendum.Conslat ex eodem,
2 Co.rrns tilt itileltir ntictor, rontimians, Pontiftrum ordtnalorem Benedicti, non solttm bomtnrm futsse
C tn- p
fwilra fitlem
Fitai ttt MS. nostro, de Benedirto sic toquilw. Ilic doctum, sed quia stbtmet sut Eptscopt priviletjium vsur-
iltitedmtt II, l
expulsus et depositus fuit ab Archidiacano, qui vo- pnvil.jtixta Canones o gradu Presbyltrti ilepimenditm.
debrando tltt- oabatur Hildebrandus, de Papatu suo quoniam eo : Constal devtqtte Episcopos et Cardittalet plerotque
iam :
tempore, quo Stepbaqua Papa mipravit prsdictus ab urbe i« diversa fttyisse crlebrandi Pasclia-
ad Chnstuni, Roin» non erat, sed ipseextra urbem lis causa deimle convocatos
; ab Hitdebrando Senas
ierat, praecepto Episcoporum et Cardinalium ; convemsse ad faciendam
, Electionem Cauom-
oiiiiihs ci ilantes pacem et tidem, qnod si Papa, an-
cam, quam Henrico Reiji confirmamlam offerrent.
tequatn ipae rctliret, ex hac luce subtractus esset, Prxletea, non est credibile.
Hitdebrandum lunc pri.
ipsi nullo modoaede ESlectione intromitterent, donec miim coyuovisse de Poniificismorte, citm npud Floren-
ipse ad Urbem remeasset. Cum vero in partibua tiam fitti. anl inlellecta Benedicti mlrusione mox
Ro-
Tnscia' apud Florentiam esaet. audivit de morte matn advotatte rittn Gerardo.
l'apa'. saoumque deduxit ejuedem oivitatie Ispisco-
4 Q(l« «'.80 ? Cum Cardinalibus Romse degentibus
pum qui vncubatur Oerardus, Regressus itnqne perepittolatmissosqmoccuttot egit Hildebrandus,
do- cummntenm
Romam invenil sicut sibi relatum fuerat, coepitque nee landrm plerisqtie in suas purtcs pritdemer
tndiirlts, "'!"
quaarere ab Lpiscopia et Cardinalibus, «i bene pro- aihlilente potissnniim S. Pelro Dammiit,
rt a.ljiirante
niissinnem quam fecerant observassent Quidam se comminatoria Regis Henrici episioh,
convenerunt
iiiui defandentee dioebant Non bene faotum est
yti* l,leo

VII
eura-
eltreitittim et nostro oonaitio, quod faotum
i

est, non fecerunt:


; Sfittis, ubt contpirantibut tn Gerardum st,flr,„j m , ex-
pedtta iii Oermaniameti legatio excusaloria, de
'

qua
Nicotaum
quidam vero quod feoerant defendebant, quoniam supra egimusea Schaffnaburgensi ; q„n accepta, et ha-
bonus, sapiens, huiuilis, casius, benignus, et rum Primoribus
bita dehberatione, Rex Geranium
quidquid boni in
monstra- aliquo reperitnr Floreutinum Episcopum, in quem
etRomanornni
tnr in illo et ideo quod fecimue
: bene cre- et Teutonicorum stmlia consenserant,
dimus fecisse. Sic dennjiie contentione mter illos Pontifleem
designat, Romamqua per Godefndum Marchionem
diu persislente, nullo modo animuiu Archidiaconi
trausmittit. Ita Benedicto, qui sine
Regis et Prin-
cipum
AD CATALOGUM PONTIFICUM 197*
cipum jusu Sacerdotium usurpaverat, reprobato.Ge- ptiblica et ad scandali rmtdium noiior esset cessioj et n
rardus, qui et Nicolaus, Pontificatum obtinuit. Bxc domum propriam
et auxilio Go~ ;n remeavit. Quod factum post-
dtfrtdi Ducis Lambertus, non ohscure significans, per Stephani BBSEDICTOS X.
qnair. Nieolaus Puntifex rei veritate cognovit, con-
tQTonandum, mortem mnjon ex parte sopitas fnisse. controversias, cum Fratribtis habito ad Urbem una cum eis,
silio
iju?e viter Romonam Regiamque Curiam vertetmtitur non cura potentia, sed tanquam bonus et humilis
;

cum itlinc cura amoliendi schismatis, imle pupillaris Pastor acoessit. Unde auctore Domino factura est,
relasReqts suad&rent pacem utrimqne servandam, ad- qnod a pnpulo et Clero digno honore susceptus,
misso etiam in eam Gothrfrido Duce, jnm potentiore, juxta consuetum ordinera a Cardinalibus
in Sede
quam ut contra prxualen se posse tperarent Re- Apostolica positus est. Transactis autem
paucis die-
gn : nam H bunc reconctliatnm fuisse persttadet cura bus, memoratus Mtncius ad praesentialn Nicolai
institnendi Poittlficis eident. demnndala. Eodem fere rap;e veniam petiturus arcessit, et ad
ejtis vesti-
nwdo qtw Luniberlus, narrans rem gestam Leo Ostien- gium prooidens, violentiara se fuisse
perpessura
sis, ait lib. Zcap. IZ.quod Htldebrandns. ab Irapera- asseruit. sed invasionis criinen et
perjuni realum
trice reversus, cum invasam a pessimis hominibus non negavit. Ex propria igitnr confessione digna
Ecclesiam comperisset, Florentiae substitit suis- ; factis recipiens,
Episcopalis et Sacerdotalis officii
que litteris super hoc Roiiianorum nieliores conve- depositionem incurrere mertiit.
niens, eorumque ad omnia consensum recipiens, 6 Quoniamautem ad S. Marix Majoris Batihcam,
mox admtente Gotfrido Duce, Gerardum Floren- qux ex qtiiitqne palriarcbalibus Romir eccleslis una est.
n ad s. Va.
tinum Episcopum in Papam elegit, simulr|ue cura perinissus fuii babitare Benedictus iste X {tibi et se- r,am nttijorem
ipso et Duce Roraam inense Januario venit, ubi pitlliim jacere in terra interaltaria
Pnesajpis et D.
ma "' r 'P er-
prsefatus Electus a Romano Clero et pupulo Apu- Hieronymi,
" '"'
lestalur ex veleri MS. Snielus Cariina-
stolica Sede inthronizatus et Nicolai noraen adep- lis.apud Pattlumtte Angetis in islius Busittcz descrip-
tus est. tione pag. 157) lunc fortasse nalum
ttl cum tn ore est,
5 IXicolaus Aragonensis Cardinatis apitd Haronium, vttlgiversaretur aliquii de trtbus qni simul ttluhtm
B in gestts Ponlificum a se crllcflis , Celebrata, intjutt, Pontificis hoc atro gerebant, salicel Benedicto
IX, E
in pace ElectioneSenis tlie farsitan ix MujiquandoS. Silvestro II et Gregorio VI, eorum unus iicliis fueril
Nicolai Barium in Aputiam tvanslatio recatitur {uani suum ibi habuisse Patrmrcbinm, prout post centnm
abbuc eventu factum credo, ut Nicolai nomen Etectus annos audivil narrari Otlbo Frisingensis. Vulgtts entm
oplaverilj el assensit Reats a'lalo ciica atiltfmnnm 'boc facillime cotifiiniil nomina, et
cnm nominibits tempora.
vltro cdente
JUnedicto, enim suadet ratto le.mporis et nunliorum nllio citroque Isium porro de BenedictoX locum Nicolai Aragonen-
misscrttm morxj dictus Pontifex cum Archidiacono sis in quo Gerardus, etiam onte suamordinnlionem
tien-
et Cardinalihus consilium habuit, ut pro causa jam tidem vocaiur Nicnlaus Papa et Pontifex ner prolep-
dicti Velttrensis intrusi apud Sutrium Synodum sim haud intisilnlam scnptoribus, inlegrum Inc pltictitl
celebraret, ad quam non solum Eptscopos Tus^iae transcnbeie ex Baronio, ul specimen prxberem auclo-
et Lombardia-. sed et Maguum Go lifridum et Gui- ris sane accurati, el cotrvorum scriptorum monumenla
bertura Cancellarium convocare deberet. Quud abs- verosimttiter sectiti, cujus optts integrum ltomx in
que dilatione factum est. Pra?dictus autem Min- Vuticuna exlal bibttotbeca. Flormt autem seculo xiu
cius, ubi Nicolaum Papam. cum Personis qua? apud utlra medietatem proveclo sub annitm mccclii ex Or-
Sutrium convenerant. in Synodo residere cognovit; dttie Prsrdicatorum el Provincialatli Aragamx ad Car-
Sedem, quam invaserat, conscientia reraordente, dnialatum assumplus, a quo att xxu Maji dabimus Acta
rehquit (pula xxtu Januarii in Dominica, quo magis S.Gregorii VII.

CLVII MCOLALS II
Burgundus,antea GerardusEpiscopus Florenlinus, Electus Senis,
~icol\us, nalione

Isaacio Comneno imperante el rcgnanie Henrico IV alque hoc annuenie Ponti-


C _LNi 1 fcx dcclaralus
anno mlix, in Dominica
ix

;
Deeembris
sedil annos
t

mluiii

u, menscs
; Homse deinde
iu,
-

inthronizaius,
dies xxu; derunclus Florentia? xxnn p
xxxi Januarii ° (/iil
.
Ao. an.lOby
« nlffl -

Junii mlxi, ct sepultus ibidem in ccdesiaS. Rcparalae : cessavit autem Episcopalus men-
ses m. dies u.

Ttmpvs Sfdis i^palium Ponlifiratus definivi cum rapprtu ad diem Pontificatum, ascendisset, dum tamen vixit Eccle-
naru defini. Coronationis seit Inthroni^ituinisRotme factx ipi.iusmet siam Florentinam guhernare perrexit decessit vero
t ;
tum ex vano
Niculai stytum in hoc secntux, prout infra apparebit : Florentia;, se convolveute Junio die un, anno mlxi
respectu.
eos autem qnt propter annns duos et semis, quos in 2 Uomota slylumAotarialem Hetrusconim, menxes
Pontificatu perart.->s a Nicnlao scrihit Leo Ostiensis bifurium dividentium ,
sic ut ptimi qumdecim dies nu-
convotvente te
lib. cup. 20, nnmernnt anuos il men-es ui, dies xui merentur ab itniio metisis; quem vccant intrantis; ntii mense die 1.
Uti faciutit Aurlor MS. nosiri et Ri>llfU<inrk (qiiihus retroijado ordine a fine mensis quem vocant «x^unfis,
aceenseri possentSiei/a et Fhitino, correrto erime qun stve ut hic scribuur se convolventis : convolvitur enim
aunos tifs pro ihttiluis scnpsere) rredo sic loqui cum qitodiimmodo ihim nutnerundi uiitiunt snntitur a
tiieitsis,

re-perlu ad diem, qmi «Ute elertionis confiinnnione nc- fmfri ut dir trigesimvs menm sit primu* exeuntis seu
ce/>ta a Rnje. rtspit Puiil/ficale mitiius e.ierrrre, Iinhx convolventk ie mensis, vigenimus ttonus secunriua n mc
Loiiib/ijdi.1 que EpitiCOpos ivnrorando ad Sijninlutn, consequenter. Uiirtam Ut/belttts, ut ahbisnlet, ita qno-
quem diem videmur posse statuere ix [ircemliris qite iftitif istfun auctorem nommasset. Interim fmbe-
mluiii, iiu ut morluus jurrit ^xiu Junii. l/unc eimn mns eidem sententitr faventem Baroninm, cum menso
Obitt die 20
JutiU, diem, 110/1 sua proprta, std antiqiia vetusti uurioris Junii in Jine ip-sius obiisse MicoJaum scribtt
pltrusi indicat tn Episcapts Floienluus Utilirllus, di~ 3 Dtiintus siipru, Synodum Suuii videri coltectam
cens col. 93, quod Onrardus, tam etsi ad sinnmum adulta Junuurw, ad ejttsque famam mutum Pseudopapam
Propyljcum Alaji 33 seipsum
498* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS
ut autem ex Italia racinam venirent quotquot vero non possent, as-
;
seipsum abdicasse xxiu Januarii :

sensum suum quam ip c i concordi voto


in persona
MIC0HU8 Lombarduique justus Eptscoporum numerus conveniret ,

Synodi in- eligerent, propriis litteris repra?sentarent ? Respon-


II urto ul mintmum mense prvcessisse debuit
dere videtur Angeius de Nuce, tn Notis ad hnnc ulti-
exortui Pontl- dictio: neque hmC facta prtesumi debet uini posl aila-
fientum rtume-
tum ob aitta consensum Regts. Mento ergo censm vi-
mum iocum, td ideo factum, quia periculum schismatis
rarr tinn a 10 boc ultimo casu scriptum stmittler
suberat et ideo
dert bunc attatum x Deccrabris, ut ab eo potuerint
;
Dectmbril,
leda 26 Junu- scnptores prsrfoti annosn.men. ui.dies xui numerasse. futsse universiscircuraquaque perCampaniam, Prin-
arii,
Aos tamm non sequimur, certiquod ipse Nicolaus
eos
cipatuin atque Apuliam manentibus Episcopis atque
Abbatibus, quos talejus babitisse nemo dixertt. Quod
attrtos Pvntificatux Sui solum ccepertt numerare a die
su.r Intbrotiizutionis Romse XXXI Januarn. Etemm fta- antern ad Cardinntes solos fquorttm etiam altqmtunc fue-
bemus upud Iiaronium et UylteUum pnvilegium, mo-
rtnt minorum Oidtuum, cumnuncut mimmumsint Dia-
ti probat conij quod, tnquam, ad Cardinales perlinueril Electio
nattcrio S. FeticUatu datum Floreniiae ui Idus Ja-
Bulla anno
nuani unno ab Incarnatione D. N. Jesu Christi hoc tcmpore, ad Populum
nuda Etecii approbatio,
1000, H Jan.
probnt Decreium de Etecto Gregorio VII conceptum
data ULUlllI [$x stylo BClltcet FiorenUno quo annus ultra

Januarium pioiendiiur tutjut xxu Murtn) per manus h oc ntodo : Nos sancUe Romanaj Catholic;e et A[io-

Humbertii Saocta» EcolesisB Silvas-candidn Kpiscopi stolicze Eeclesia; Cardinales, Clerici, Acolyihi, Sub-

et ApostolJCflB Sndi>: Bibliothecarii, anno primo Do- diaioni. Presbyten, praesentibus venerabihbus Epi-

mini Papffl Nicolai II Indk-lione decimatertia, qui copis, Abbatibus, Clericis et Monachis comsentien-
tibus eligimus Sed sed et hocpam-
fuit vulgaris srm mlx, quando ei dte um Januarii etc. et ab hoc jure Cierus Cardi-
lotim ei abla-
numerubatur annus prtmus, consequcns fit, ejus ini- nalibus mfcrior, Populusque dcinde exctusns fnit, oc-
tum eit-
tium non pvsse liabert antc ix Januarit pr&cedentis. cosione sme contra Innocentium II contiimacim, in

Jv* Electlonii 4 Pniat vtr eruditus, occnsione Etecttonts bujus a Etectione Ccelestini II ; sed rursitm admtssus, si non
restrlctum ad sotis Cardiiialibus furtiv Sruts, abtoyiitum fuisse jus in Electione mox secuti Luci II, saliem tn proxima
Cardinalc», Eugenii III nom et hunc Otbo Com-
quod Cleto Pupulo ,ue Romano nmversim eatemts : Fiistngeiisis

fuerat ad lilum coiicuirnuli el suffratjia conferendi, muni voto Cleri et Populi Electum ait. Qmd autem
emiii/ue polestatem stc contractam dtinteps remunsisse postea Alexander III xn rontrariitm statitcrtt, veilem
cotifn niiiniilius id jiosteael \n perpefttum valerejubenti- ipsis ejus verbis dtscere. Certum tamen e*se puto, qnod

bus, Alexandro III,Gregorio X. et Clemente V. Quo- circu hoc tempus vel pnuio post destent omnino Clerus

modoigitur in Chronio Garinen.Z lib. 1$ dicitur,quod infenor Poputusqne andin: namqui poslea noininanlur
Hiidebrandus reversus ab Imperatrice, cumcoinpe- Gregorius X el Cleinens V, non tam ordintisse viden-
risset invtiaam a pessiinis hominibus Ecclesiam, tur nt soli etiycrcnl Cardinales, qnam suppusuisse id
FlorentiBQ substitit; suisque Litteris super hoc Ro- jitrts tpsis solis esse, quando ordtnuverttntleyes Con-
mauorum meliores conveuiens, eorumque ad omnia clavis, in quo tlli soti ad Electionem faciendam clau-
eonsensum recipiena, mux.anuitente Gotfredo Duce, derenttir.
(ler ii iluin Florentinum Episcnpnra iu K"manum 5 Vacantis Sedis tempus, post mortem Nicolai, ex~ /ntfrpnnflfi-
jlc tatnni ut
Papamelegit, snnulque cum ip^o et DuceRomam plicans Leu Oetiensis lib.3 cap. 21 post circiter cium trime-
ea ens<t con^
menses
stre.
icrixu jto/niU
menBe Januario venit; ubi prasfatus Electus a Ro- ciealuin Successurem ait In hoc antem srcutus est S.
firmanda : maii" Clero et P"pu!o Apostolica Sede inthronizatus Petrum Dumiaiii, asserentem, tres plus minus men-
est? Nnmqntd jus Clertet Populiadhucinleyrum
ve.ro ses intercurris.se, ex quo sanct» memoriie Papa
cjprnmiitr eluiin claruis ab ejttsdem Chromct auclore Nicolans 01'cubuit, usque ad Kalendas Octobris,
Petro Ctisiiicusi ttb. 4 cap. 8, ubt dicttur quod Epi- cum isle successit. Cattsam morse, et nrcessitatem
sco}ii, disjiersi posl Viotoris III moitem, tan.de m rur- Ordinutioms, cum ea prolralterelur, absque Ret/is con-
f-uui undlque ooadunari, miaerunt litteras Knmanis sensu faciendx, tcgere quitibet apud Baronium poterit
Clericis et Laicis S. Petri mlelibus, nt quotquot ex ex S. Petro Dumiani et altts.
eis possent prima hebdomude Quadragesima? Ter-

CLVIII ALEXANDER II

AI.EXANDER, nationc Mcdiolancnsis, ex paire Anselmo, dictus ipse


Aban. lOt.Ud Anselmus et Lu-
73 (iii ii m. 6j ccnsis Episcopus, in Scdc S. Peiri coronalus in
d. M. Dominica, xxx
Seplembris mlsi,
regnanle Hcnrico IV, Constantino Duca imperantc, sedit annos
xi, menses ui,
dics xxuj dcfunctus anno uuucm, xx Aprilis
; sepullus xxn ejusdeni in ecclesia D. Petri
Apostoli el cessavit Episcopatus mcnses u
:
dics uiiii.

Yjaiohtji, pastim metienttt f<'m;ms vaealiouis amone MS.nosiro, quod a primievo jnventutis suae castus, sepultura
Rtillo tttnpo- deeestoris ocl Eleclionem svrcessoris, plewmque
hpc humilis, larpus, bemgnus, raansuetus fuit. Plures
fU, tbco tre» ili.^ numnani, sed comprehenso
tttioque ex- ejut lai.des legere qm volet, hnbet Annales Ealcsiasti-
lunw iiam ex Deereto, quo Eterti,, „uccasor
Gre- cns. Slella el Plnttna in Lateraneiisi ecclesia sepultum
goriusVII dre/oraliiripM «u\Aprilit, comtal eum aiuiit, el hos seqmtur liaspnnus, nullo addacto quo id
fuisse iiem terlium a moria Aleiandri ; e i ex
ejusdem cotifirn et E/jiliipluo velmonumenlo.
Gregorii, ium tolum El.rim ,•««,•/, Spuiola
ad Gui- 3 Mubillomts lib. 2 de re diplomalica cap. 24; cum
ttelmum Papiensem Bpheopum, daiu m Kal. Julii jamdiximus) caeplos hac setate a Romanis
docutsset {uti
(,uin" M-ciiiiirii/ni jamcum salute et Apo-
ontiiiuti
Ponlifiabus numerari aunos Incarnationis, operx pre-
•tolica Benediotione ad Manassem Rememem
Archie- lium rsse judicavit eliam monere, qnod anni istt com-
piscopum, alixque deinceps
Ponti/icaliier intcriptx)
muniter miiium sumerent a Kal. Januarii, oique. adeo
concludilur, lulerpontificium fmsse, quale dixi,
men- con/iindi eum annis Nativitate Chnsti, qunm.
solerent
iuiu u et dienim ix.
vis ii non nominarentur qux res quoniam majoris mo-
:
Imt, 2 Laudalur /uc Ponlifex a Prosecutore Catalogi
in menti est, ipsam exemplis sequentibus confirmol. In
Me-
JftcfStiACtC
.
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 199»
^ Metropoli inquil, Salisburgensi legitur Bulla Alexan- eo spectat, Datum Laterani xim Kal.April. Ind. xu-
dri II, his Chronicis offecta notis. Data Lateranis Inc. Dominicas anno Mcxxii Pontificatus. . . . anno ALKXANDSR U,
Anni Inear. xii Kal April...
anno ab Incarnatione Domini Dedigue
iiii. fttt alio nliorum Ponli/icum diplotnata
Dominicr a MLXx.Pontiticatus vero Domini Alexandri Papae II omitiantur) sic legitur in litleris Innocentii II apui
Kat. Januarii
nono, Ind. vin. Data esl giiatriduo arite Annuntia- Geraidnm
capli. : Datum Cluniaci vi Id. Febr. Ind. x,
tionem , et tamen more nptro vulgari comparal Incamatlonis Dominicae anno mcxxxii, Pontificatus
annum ab Aununliotione mlxx cum Intlictwne vero Doraini Innocentii Papae secundi anno II.
vni, cum dicendus fttuset annus mlxix, si anni initium 4 Observal iiihilominus idem eritdaissimits Muhil/o-
ah Aminntintione trimestri spatio aut dilatnm es&et; nus, prselaudati Callixti Pap.r qnastlam invemn Bul-
amtttsMLXXl.et mensilitts uovem Natwilotem Pisauornm . las, qitaritm anniis more Pisano novem mensibus
prx-
ritit, provemsset. Idem calcitlus servatnr in diplomale ventalChriitiNnttvitatem.Kalendasque.Junuariiamium
Urbani II opud Chijfletiitm Datum Turonis ; noslrum vttlgarem inclwunles ; quasdam cliam Pas-
xm Kal April. Ind. 111, Incarnatinnis Dominicae chalis II, r/M {qtwd mirum) integro anno easdem
anno mxcvi, Pontificatus autem Dnmini Urbani Kalentlas prxvertunl. dum scrihunlur dalx xui Ka-
secundi Papa; vm : el in alio Pasrhalis II. Datum lendas Martii, Indict. x, Incarnationis Dnminic»
Laterani lx Kal. April. Ind. ix, Inc. Dimi- anno mcih, Pontilicatus autem Domni Paschalis
nicaeanno mcxvi, Pontificatus Domini Pasehalisse- Papne secundi anno 111, qttx non nisi in annum no-
cundi Pnpse anno xvn. Atl hrc Bulla Callisti II ha- strum mcii possunt cade.re : quas e.t alias mullns curio-
bettirData xv Kal. Martii, Ind. xm, Inc. Dominicae silales huc specluntes in prxclaro islo opere lector in-
anno mcxx. Pontificatus autera Domini Callixti veniet.
secundi Papae anno n. Item cjusdem attud diploma

HONORIUS ANTIPAPA

G
(andulus, cum nomine Honorii II ex Episeopalu Parmensi assumptus a Scliisma-
Assumptm ticis, die xxuiu Oclobris mlxi, Romanam Urbem et Sedem anno mlmi, xuiii Aprilis
1061,
iMnvadere frustra nisus, et condemnatus in Synodo Osboriae sive Osnabrugi cele-
brala per S. Annonem Arcbiepiscopum Coloniensem mlxii, xxuii Octobris; deinde in
duobus Conciliis Romanis, boc et sequenti anno factis el potissimum in Synodo Mantua-
na ; Valicanam nibilominus Rasilicam occupavit anno mixiv : sed ut ibi se coronari facc_
ret tempus non babuit, mox expulsus a populo; .cgreque in castello S. Angeli salvatus,
et inde fugam pecunia redimens, perseveravit sese pro vero Pontifice gerere, licet a ne-
mine fere reciperctur : quoad sub annum mlxu, aut scrius, vilam infeliciter lerminavit.

sed numguam II,istoriam hujus imperfecH scbismalis sic prose- Incarnationis MLXiiIndictione xu. Qua dicti Impe-
coronatus. nnitur Continualor in MS. nostro : Non multis ratoris et Romanorum non diu persistf.mte,
malitia
cvolutis diebus, pnstquam (Alexnniter) hujusCathe- Alexander in suo permansit Episcopatu cuin gloria,
drae gubernationem suscepit, Romani, quorum mala laude et honore. Infelix vero Cadulus cum inagno
consuetudo semper fuit, eum odio habere cuepe- dedecnre repedavit ad propria. His vero peractis,
runt. In tantum Henique crevit malilia eorum, quod multo post vivens tempore, Christi Confessor, uni-
C ;ipud potentiam Teufonici Imperatoris, sive lie.jis, versa? viam carnis ingreriiens, quievit in pace, etx K
obtinuerunt quod ip^e per Cadulum nuntios suos Kal. Miji sepultus est inerolesia B. Petri. Aeta ejus
1'ainiensem Episcopnni Romam super Alexandrum Nuldi uspiam Psrudo-papaz hujuB Aaavidi; nec
_! nulla.

misit. Qui Caiulus men^e Apnlis die xtu. Romae si extarent aliqua eorum rat/o Itabeuila futsset sequen-

riim suo apparatu appropinquan 1:, magnam caederu tihus sub eodem Honorii nomme Pontifuibus; rum sa-

de praedictis Romanis, tam de amicis quam de ini- tts ubiqae consiarei Cadulum, nec per vim quxdem, in
micis iecit hoc vero factura fuit anno Dominicae
: sede Petn cotlocatum fuisse.

CLIX GREGOMUS VII

iiegoriis, antea Ilildebrandus S. R. E. Arcbidiaconus, na'ione Tbuscus ex Palre


("^
Ronizo, rcgnanie Domino nostro Jesu Cbrisio anno clemenlissima? Incarnationis ,«» _»»» itnj,
Ji mlxxiii, Indictione ct Luna xi, x, Kal. Maji, Feria u, dic in sepullura Oomini Jf„"'}'_ "_;„
Alexandri bonop memoria?electus,consecralus est xxx Junii, Dominica vi posl Penlccos- M -

ten : sedit annos xi, mensesx,dies xxui; anno mi.xxxu, xxu Maji defunctus Salerni, et in

ecclesia S. Maltbfci ibidem sepullus, ubiet colilur. Cessavit autem Episcopalus annum i

menses xi, dies xiu.

Tcmpus
,

200" CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

quUnu Decretum tione nova non eqebant, sed snhim Coronatione.


I empus Electionis notavi ipsis
•fttGOBIDSVII
itic/maturverbis, qnod xque ac totam sancti hnjns Pon- 3 Crterumnon extstimo hnnc Ponttficem m ordten-
Lnri eUctto- hnbuiw qitnm
Brntardo Bernncdrusx cnnscrtptam, dii sui Pontificatus annis ahttd iniltum
ni* tiflcii Vitam, a
mnjores sui, etsi ad manum non sint Butlx Mnjo et
tomo 6 Muji ittustratam inventes, cum notttia
incor- Dlei Ordlna.
eadem Eccle- Junw una cum anno Pontijicntus siqnatx, qni-
mensc. nationii.
rupti corporis rtpnrsentw veneratumis tn
qum dupUx tjus festum snlemmssime celebrat die bus id patere deberet : nam in renistro Epistolarum
iia,

(II xxu Maji, Prtor sacer est trun*lutiont Rcliqnio-


rl
anni quidetn Indictionis, sed non pantificains notantuv.
[), dti interim Orihnalionis constare satU certn pote&t,
rtim ejus ad Sucellum 8. Michaelis Arrbanijeh, in no-
vniii sub ara ipsa sacra monumemum. Ipstus vero rei e.r Eptttola xu et xin inter se collatis. Nam qui pn-
gestSi memoria hajusmodi srulpto letjitnr tn marmore : mam scripwrat ni Kal. Julii, tamqnam in Pontiflcem

GregorioVII Soanensi Pnnt. Opt. Max. Ecclesias- Ri-manum Eledus; secttndam datam u Kal. Julii,
Tumului,
vindici acerrimo, asserlori conslan- orditnr velutjam Episcnpus, servus servorum Dei.
ticffi liliertaiis

Pontificatus auctoritatem Dtes denique morUs notntnr in Vt'a num. 102 idrm
tissimo : qui dnm Romani
qui Urbani prsedecessons sui festivitas ex-
adversus Henrici pertidiam strenue tutatur, Salerni esse,

sancte decubuit a. o. mxxcv, vii Kal. Junii, Mar- (itit nl est xxu Mujiqnando ipsa S. Urbani Papae et
cus Antonius Columna Marsilius, Bononiensis, Ar- Martyris Aila expticuimus, Mnbillonns hb. 2 cup. 23
chiepiscopus Salernitanus, cum illius corpus, pnst notm, i>r,rcipnum acfereprimiim fuissc Gre^ormm hunc,

quingentos ciroiter anaus, sacris amictum ac fere qui Pontifaattts sui Inilictionisque annos nolare conten-
venrratto cor-
integrum reperiexet, ne tanti PontinYis sepulcrum tus. omisrrit notare annos lmperatorum, qunrnm nomen
porti.
mernoria diutuis careret. ob Investituras cozperal csse vivtsum ; cum antiqutores

M. P. prius quidcm solnm annum Intltclioms ei Impeiii nottnv.

FiKtum iil esse anno mdlxxxviii aliunde dulirimus, sint sohtt, cut medw aevo alti annum sut Ptmiificaius

pleniusque docebtmus ad tpta /lcia ; ubi et Officium aut etiam Incarnuttoms uppouerc vceperinl. Sed Caiite-
B Jnanne BrUraminio hus nnstcr paj. 177 mulla muUorum antcriorum Ponti-
daldmus sub initium bujus sccuh a

Ari buptscopo compositum ; et nqemus de Captlc ac ficum diplomata extarc att, inquibus nulla stve Impcra-
Biailuo ituiuso clrijanttbns Ilicroihecis ; dcque alio toriesive Imperiifil mentio Necenim, \nquit,p& appo-
osse, dc licentin Gregorii XIII Soanenstbus concesso. sita est nota a Clemente II in Privilegio Ecolesiae
2 Leo Ostiensts lib, 3 cap. 05 in Chroniro Casi- Salernitan^e, nec aLeone IX in Jiplomaiilms de cor-
nensi et alti, quiptopler elrcttoneiu ui dif. pttSl obitnm pore S. Dmnysii, deque privilemis monasi.eriorurn
Alexandri factam. tres solum tltes vueantis Episcopa- tum Curbeiensis tum Cluniacensis. Ornissaetiam e*t
tus scripsrre, Itutv Pontificntni consequenler detlerunt a Victore II. Siephano IX, et Alex:indro II. Ex his
annos xu, mrnxem i, diesiw, et liunc shjlnm tn aliquol tamen amplius non sequitur, quam anms xxx aute
antecfdrutibns cimsrqw nttbusque Pontificibus uhseivant Inuii' Gvegorium id coeptum usurpdri, quod animud-
aurtores Cutaloijorum, . cr qno srihtrl. jum usitatius verttsse haud parum juverit ad veri fuistque dtscnmcn
esse co?.perat, ut ad Romauum Pontifiraturn assnine- faciendum, maxime cum alia quoque ciitena accesserint
renlur, qui antea ahbt Eptsropi fuerant, et Otdtna-

CLOlEPsS ANTIPAPA
Jntrutui an UIBERTUS, Argonui oppido inlcr Fcrmriam cl Ravennam, Oriundus, Hcnrici Re-
1080.

G gis Cancellarius, Archiepiscopus

Bchisma eonira
time deposiio sncrilcge substilulus
eumdcm exciiai

suli
:
Ravcnnic ordinalus ab ipsomel Grcgorio Papa,
aique in jiscudo-Svnodo Urixicmi eidcm
nomine Clemebtis, anno ulxxx, xxu Julii,corona-
illegi.

tionem exccrabilem suscipil Roma' in Imsilica S. Pctri anno mlxxxih, ui voluni aliqui
q Feria vi anle Pentecosten diexxui Maji; secundum alios vero anno mlxxxui, Feria v^
anie Dominicam Palmarum xxxi Martii, quando in ipso Ascensionis fesio, vicissim llcn-

riciim IV Imperalorem coronavit, ct a variis Poniificibus succcssive anathematizalus


pervicax in scelere obiil anno MCI.

Quonwdo annts 1 lurn de eo vidcri pnssunt in Annnlibus ecclesias- anno, qno est electus pseudo-Pontife.r ; sed sumendum
^.t Hcite»iam tiris qunrnm uuctor Cord. linrouius, eiplirons qnnmo- ab eo trmpore, quo rmpitOrp^wvi srsc opponerc anno
turlturtt.
do Domnizo ri<>crus Poeta m Mathtldm d$ en rft-
Vita mlxxvui, ad Romann ii ctlatns Syni-ditin et obcdtrnttie
cat, quod per vi^iuii tres.annos deniqne, Cliristi juijnm excutiens, sctticet biennio pritts schismattcus
Ecclesiam nisu toto turbarat iniqnus ; quam Antipapa,
monet, non esse hujus temporis initium ponendnm in

ALBLKTUS ANTIPAPA
A Guiberto suffectus, ipso electionis suae die captus, et rcclusus apud
i.bebtus,

Laurcnlium.
S.

TIIEOnORICUS ANTIPAPA
T heodoricus, sacrilegum tilulum tennil diebus centum et quinque
el in Cavense monasterium relrusus.
: captus deindc,

MAGI-
;

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 201*

MAGINULFUS AINTIPAPA

M
^ola
a ginulfus, Praestigiis
Gil»ortus aut

eorum nomina
proxime sequenti.

recitat Baronius
magicis frustra confidens, exul moritur,

: qnod autrm de cre&ibiU est eos consueto


eodem anno qno

jam pridem more nomen m« -

iis scimus amplius id Uebetur ei, qui Paschalus It vi- tavisse, ipso die assumptionis $ur, quamvis ignoretw
tam scripsit, infra ex MS. nostro dandam: interim quale sibi assumpserint: sed nec magni refcrt il nesciri

CLX VICTOR III


Principibus Beneventanis prinium Monaelms, deinde Abbas Casinensis
Yictor, ex -

et S. R. E. Presbyter Card. nomine Desiderius, diu multumque reluctalus, ele- au. im $


m
ctus tamen anno mlxxxvi, in die Pcntecosles xxiv Maji, et tandem ordinatus anno '

mlxxxvii, ix Maji Dominica posl Ascensionem Domini, imperanlibus Henrico IV et Alexi


B
Ccmneno, sedit menses iv, dies vn, defunclusCasinixvi Septembris anni ejusdem mlxxx- r

vii, tumulalus in Capitulo : et cessavit Episcopatus usquc ad xu Martii mlxxxvui.

1 otam vits> ejns seriem eleganti Epitapliio complexi rem affectus. quod fercdissimulat, non tamen ab ejus

sunt monachi Casinenses, quod, quia Chronologise et Ecclestx CatholictT cummuhione desrivisse.
muttum continet, hic ntlexo: 2 Eumdem epistolam Hugonis Jlnomco suo Virdu-
Quisfuerim, vel quid, qualis, quantusque, doceri nensi Flaviniacensis Albus Hugo inseruit: ac deinde
Bpitaphlum.
Si quis forte veht. aurea scripta docent. qentiti suo nimium favens et eredulus, ex rvmustulis etfahutndv
«. ^, ,, ejns mnrtc . .

nomen . . .

Stirps mihi Magnalum, Beneventus patria, post mortem Victorus in Guiha spursts scuisit, uuoti ^r^^rgo/.
Est Desiderius, tuque Casiue decus. cum Missas apud S. Petrura diceref, infra Actionera uas.
IntacTamsponsam, matrera, patrijmque, propinquos judicio Dei percussusesl et quaravis lurde, cogno-
:

Spernens, hnc propero, monachus efficior. scens se errasse, seipsum deposuit et accitis :

Abhas dehinc factus, stndui pro tempore totum, Fratribus de monte Casiuo qui secum aderant,
Ut nunc aspicitur, hunc renovare locum. pra^cepit se illo deferri et in Capitulo, non ut Pa-
;

Ioterea fueram Romana clarus in urbe pam.sed ut Abbatem sepeliri. Intertm cotntatex Leonc
Presbyter ecclesioe, Petre Beate, tuse. Osticnsi hb. 3 cap, 73, quod non sit Romx aut infir-

Hoc senis lustris minus anno functus honore. matus autmortuus : Bewvcnti ccteb^uns,
sed concil/um
Victor Apostolicum scando dehinc soliura. in eodem graviter infirmatus, post actum per tres
Quatnor et semis vix meosibus inde peractis, dies com-ilium, le.stitianier Casinum rediit. atnu.' . .

Bis sex lustra gerens, roortuus hio tumulor. post diem tert.um feliciter emigravit ad Dorninum
Solis Virgineo stabat lux ultimaSigno, xvi Kal. Octobris, anno DominicBe Incarnatioms
Cum me scl verus hmc tulit ipse Deus. mlxxxvii, cum pr^fuisset in monasterii regimine
2 Tritluo ante mortem de fu
suam, consultantibus aunis xxix, men^es iv, dies xvi ;in S^de vero Apo- [•'

tura electione Cardinalibus, tres Gregorius VII pro- stolica, ah ipso suai electionis exordm, anno uno
posuetat ; 'fiwrum primus Desidenus, alter Hugo sacratinnis meni'?s iv, dies vi. Quia autrm sub VIDE APP.
Huionis Lugd,
Lugdunensis Arckiepiscopus : qm q»o magis serio Mtssa dicebatur conrptus morbo, <itn>a<>r quoque alius >ot. 10
contra eum e-
constanterque reluctaria suscipiendo Ponlificatu nite- sparsus esl rnmor, q«em S. AntOtlinus, Stella, Ca-
ptitotx,
btitnr Desiderius, eo pro/iriorem se tantx spei esse ranza, aliique nonnnHi arripuerunt, qmtsi oh isssl

existimans, 'cumprster opinionem intetlexit quod De- prajbito sibi in calice venenojwr Htmriri Imp&rato-
sideriu* Pontificatiim acceptasset, vehementissime com~ rts ministms ; quod non audensasserere Plattnu, satin

molusest animo, atqne Comitissm Matluldi scripsit habet suspicionem veneni agnoscere,
epistolam, qu* Lahbxann editione Cunciliorum
in 3 Sacrura tanti vin corpus ab untiquo sepulcn»
prodnt, excepta ex Chromco Virdunensi Ejus epistolx ad sacellum D. Bertharii trauslatumest anno mdxv.
absurdilates nonnullat Trinmpho Ponltficio P. Cor- Instaurata scilieet nuper veteri basilica, nnvoqii^' Translntto ear-

netu Iluznrt inserendus suggessimus, et plnres farile sacello in honoreraejusdem sancti Martyris erecro
ports ma
reperiet qutvis, in historia ecclesiastica vel medwcriter et augustius adornato, magnihV;* raolitione at.que
versatns. Notubdis antem impiimts est objecno sumpta pietate Reverendiss. Hq>polyti Saltarelli, reposita
a tuude, qutnn mortuo Athom Medtolttncnstum Archie- ihidem fuerunt ad dexterim Lip^ana Desiderii seu
piscopo dcderit Victor, quamvis per Greguriiim VII Vmturis, adsini-aram vero saucti Abbatid Vpollina-
excommtnticuto, sententinm subscrihente ipsomet Desi- ris, impositis super tumulos onychinos utriusque

d^rio. Conftmditur enim Atho, vir vere sanctus, cum plasticis signis, opere imhoato sub regimine Ara-
Theobaldo schismatico et Stmoniaco : quem Rex phss. Abbatis \nastasii P^rroni, anno veroMDXxvi
Henricus Archiepiscopum fecerut loco Gotifredi irque ad umbilicum perducto quarto Nonas Februarii :

schismutici, ut popeli orlhodoxi odutm dtuttus sufferre quo die, convenientibus undique populis, sacrorum
non valentis. Sed ipsum Hugonem tam intemperantis pignorum transbtio solenni pompa rite est cele-
haud diu post pasnituit, uti upparet ex Eptstola
scriptt brata. Ita Angelus de Nttce, ui suis super Leonis
ad ean.dem Comilissam scripta, quae ibtdem extat, Chronicon Notis.
quaque protestatur, se t utcumque fuertt erga Victo-
UR.
202* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

CLXI UHBANUS II
nationcGallus, ex oppido Caslcllionis quod est supra Matronamin Archie-
Ab anuo 1081
Ubbanus,
Rcmcnsi, anlea Oilio Episcopus Osliensis, Ponlifex creatus Terracinae
piscop; tu
ad VI, an. I

m, 4, d. 18. anno mi.xxxviii, xii Martii, festo S. Gregorii Papic et Dominica u Quadragesimae
imperantibus Hcnrico IV ei Alexio Commcno; sedit annos xi, menses iv, dies xvin; de-
funclus xxix Juiii mxcix : sepultus in Basilica S. Petri; et cessavil Episcopatus dies xv.

Vare.ntes, \ Necrologio Abbatie Molismensis notantur Nonis A Hoc tempore Tuletanus Archiepiscopus Ber-
pater et mater a'
Junii, Eurherius et Isabellis, D. nardus Rotnam ad D. Urbanum Papam venit, eique n \J""„lZ''^
Papaj Urhani. Elogium in MS. nostro, ex auclore pro Episcoporum more juravit, Palliumqne et Pri-
perqtiam anttquo, mulla alibi non legendn continrns, vilegium accepit. regnisque Hispaniarum Primas
lioc arcijie, instituttis est. Ttinc etiain in omnis dtcece-
Gallicia
2 Vir strenuua fuit, et divinis soriptaris erudilus sis S. Jacobi ab omni officio est excomrounicata, eo
Elttjlitnt u atque ecolesiasticia traditionibus imbutus, et ea- m quud S. Jacobi Episcoptts in Regis carcere positus
MS. ruin ehsercaiiunibus ionstantissimus persuverator: fuerat. Hoc tempore Henricus Sue-sionensis Episco-
ob qtiot urlales inter tres, i/uos Gregnrius VII stta in pus RoTiiam sponte veniens, qui a Rege Francorum
ntone dignos Poittiftcatit nomtna<tit, ttnus hic fuil ; et Philippo investiluram acceperat, judicio Dornini
Victor Vujiii moruns Eptscoiios et Curdinales ads'an Pap;e Episcopatutn in ipsius manibus refutavit," cui
B
les litiitnin ittin tidjitriieut, ul cttn Ponlificam eleetttm postea necessitate cogente nolenti atqne recusanti ^*

vrlleui, prout niti.iima cum concoriha faclunt, iiuam idem Episcopatus perl). Urbanum re»titutus est, et
pitinum ttispersisvacavU ad Etettionem cunventreTer- pro Episcoporum more jnravit, et Episcoporum
racinm, Audierat kIc praeclarus Poutifex, praede- praeter solitum istud adjecit Excommunicaiis ab :

cessoreni suum Gregt.riurn Papain pra-drcasse hac Sede, et me sciente, cominunieabo rninime.
Ulirauionlaiiis. Hierosulymam pro defensione fidei Consecrationibuseorum, qui investituram accipiunt
Christianas pergere, et Domini sepulturatn e mani- Episcopatuum vel Abbatiaruiu de laica manu, me
txpetlltto
bus luimicorum liberare: quud facereminime potuit, sciente, non interero. Sic nre Deus adjuvet. Tunc
trainmtirlnu
suti eo rirjitii, (juta pertecutio Henrici Regis tiiiniurn eum undtque etiarn de Beluacensi Episcopu idem aciuiu est.
urgeuat. Quod vcro prsedecessor ejus facere nnn b' Iste alnrus Pontifex quemdam factura Diaco- reordinationes
pniiiu, ideo a Deo electus, Dei gratia frctus, im- nura a Guillrerlo, reordinavit videns se mi-
: qtiod reprobaix.
plcvtl ; ad partes Ultramontanas pro-
tllas videlicet nime bene fecisse, damnavit ne |aliquis deinceps fa-
perans, qoatenue ad liberandum sepulcrum Dumini ceret : illniutern cuimanum impusueratsub intermi-
veuirent, ipseque cum eis esset properaturus. Re- natione pra^cepit, neadsacrum Ordtnein ascenderet,
versus iteque Runiain. ci.ncursusqnc pnpuli eura quod et faclnrn est. Qui sex Concilia celebravit,
sequeus, peuitus dictum Pontiticem secmn ducere unum apud Clarum -muntem [ttnno mxcv, cni ex tota
non potucrunt. qtioniam tota Ilei Er.clesia pergere Hispanw, ulpoie Schtsmatica, interfutl untcus S. Ot-
illitin cum cis non penuittebat. Sed ancli bcnedic- degarttts, E/uscopun Barcinonensts, in cnjns Vtta
tiune cjtis alque absolutione peccatorum suorura nttm. 40 ex Ditiijo uidiiavintus, suihinam Aclorum in conctlia cele-
accepta, sub eo Principe et B. Peiro militaverunt. Conciltoper ipsum delatum Bitrcinoittm servari tn utro- brata,
Victona itaque facta, [ad tytcecam Bitlnjnis'], Deu que sliclnvio, Rrgto sctlitel el Capititlari ; quod litc
ct H. Potro ejusque Vicario tutus mundus laudes ilerum noto, qttia operx pretium facturum censeo qui
rcddere cospit. itlicsenata conferre dignabitur cum edttis in Labb.rana
3 Eudeiu vero annu [scilicet mxcv], quo iter ad Couciliorum coilecitoite, et qu.r insuper iiiveneril pttldici F
Jtiannrs 1'atja- eripieudum sepulcrom gcns illa arripuit, stellae visae jtirit Aiterum apud Guardestallum Longo-
fttceee.]
nutpuntbu,
suut de cudo cecidisse atque Joannes Paganus [de
i
bardiss [ignotum Conciliorum eJitotibus], in quo fecit
v " " alibi iitttti\ qui multa mala Kumanis (ecnrat, de- Pra/faiionein B. Wanae Virginis; aliud vero apud
rolluius est, caputque situin Romm deductum ita :
Melfiam, etallerum Romae inecclesiaB. Petri;aliud
miserabiliterille mfelix in sterquilinio et sepultura apud Trujam in Apulia, et aliud apud Placcntiam
asinurum est sepultus. Temporibus istius Ponttficis [.'( Iioe quidem ulttmum, Clartimonlano sttpranominalo
A. [Ariitilplius Mediohnemts] qui ab uno lanium Ca- pritts, eodem unno Itabtlum est, celera anno mlxxxix
Iholtco Episcopo fuerat consecratus, assentientibus adscribtnitur secntiimtine est
, illtt Trojanum allerum, et
quibusdum aliis Episcopis, sed n.anum non inipo- altaRornana dtio] In quibus Concilits quidquid pra?-
nentibus, quod sclnsmatici essent et a Romano An- decessor suus Gregorius de stabtlimento Ecclesias
tisliteoxo inununicati:etp"si electinnem Canonicam fecerat, et ipse firmavit. Qu: fecit ordinationes
:iRene huoulum sumpserat [anno axi.uij. per Lega- quam plurimas, Diaconos, Presbyteros, Episcopos
tum.Sedis Apostolicaa sponte depositus est. Cumque per dtversa loca.
inox n.nl itohuhttu in ccenobio vixisset sanctissime,
I*te prsBclarua Puntifex, beatam vitam ducens,
necessitate engente, per I). Urbannni Pupam ad
inl'1slim.i suo tenipore bene regendo, contra hsereticurum * hu °"""
ronrrt.r, RpiscopHtum redire pnsceptus ct cnmpuLsus, ei at-
d.gnia suas opponendo doctrinas, niultas susiinuit
que Rumanee Ecclesim Sacrameutum pro re Epi persecutiones et ad ultimuin satis hanc Romanam
:

scporuiii jutavit [tinno mxcv]. Cui post Palliutu Ecclesiam deliberavit, quoad Christi Confessor et
stippliciicr petenti a liouiino
Urhano Papa, cutn atlilela aptul S. Nicolaum in carcere, in domo Petri
lns verbis, per Herimannura Preshyterum Cardina- Leonis, Kalend. Augusti animain Deo reddidit
iv
:
lem traiiMuitiiiur Pallium Fraternitati tuaj, pra;-
:
atque per trans Tiberim, propter insidias inimico-
tercouauetudinem Romanae Ecclesia?. qumnullihoc
rum. in Ecclesia B. Petri, ut moris est, corpus ejus
dignilalis genus nisi prajsenli concedit, tnis litleris
delatum est, et ibi bonorifice humatum.
exorati, ex Apostolicac Sedis bonedictione
trans- 7 Hontm aliquid indtcat Baroniits ad an. 1099 qu^ auctor vi-
mittimus.
nuin. ii, alleijam Vilx auctorem coatvum ex Cvdice t* apud Baro-
" t" m '
Vali-
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 203*
Vatieano. Sed in eo codice vel nonprorsus primigenia quia nulla est cohxrentia in appnsitis temporttm notis f
phrasi habentur otnnta, vel si idem est textus (nectlum tum denique qitod Vencrabtlts Petrus Clutiiacensis IBB4NVS II.
enim enm invenire putuerunt, qui quserendum sibi nos- Abbas pauto post httcedtderit Hijmnum, ranendum in stnpecta Bam-
causn susceperant) Auctoris nio,
tri ttlins verba, dum suis Translattone S. Brnedicti in Gatttas. Littretus, iu
Aniwlibus apiat Baronius, ; mutavit
uti apparet in proprto de hac quxsttone libctlo, nt n discord«ntibus
Vita scquentis Pontificis, ubi in teriia persona habentur, tempo rt\ twtis se ejprdiat, primum neyat in ortuintili
qnae noster Auctor de se dirit in prima ; ut hoc qno- Butta let/i qttcr hubrt Baronttts ; sed datam att esse,
que titulo noslrum MS. faciendum sit pluris, omnino- anno mlxxxxii, Urbani iv, Indict xiv ; detndc
que operie pretium videatur ptnra ex ttto deinceps trans- Wrumque ttumerum postenorem jubet corriyi et tegi
cribereintegre, quando odcluhorem htsiortse tucem acre- annum v Urbani, Indictionem xv. Quis pntet Laurc-
dentibus nobismtnus jam erit tn Chronotogia laborandum. tum credere, quod Buila ista originalts sit, quam
8 Romanus Cononicus, ayens de oratorio S. ffa- ipsemet fatetut correcttonis eyeret
Stpulcrum. drium, att juxta esse sepulcrum Doraini Urbani 10 Mabillonus, cui exadversonon deerant quasoppo-
et contrariis a-
Papae secundi satis pulchrum nnlta fncta altcujus neret pro Flormcenstbus, rorpits S.
'
Beuedicti sibi liorum Buttis
Epitaphii mentwne,quod rebus adtiuc turbatis omtssum, atrogantibiis, Bull.v, prtmum Aler.andri II,
scrtbenlts reftitabiiis,
postea negtectum fuisse videtur : potentes enim in urbe GuilielmoVenerabili Abbat.i Floriacensis munaaterii
eranl qut facttonem Guibertinam susttnebant, adeo ut ubi venerabile corpus B. Benedicti requiescit
etiam non dubitavennt Synodum ibidem cetebrare deinde Eugenn III, scrtbentts Macario Abban Fb.ria-
scltismaticam uno fereannoante tnortem Urtani ; qui censis monasterii... in quo, sicut Romanorum
dttnde plures ipsts munitiones enputt ac nominnttm Pontificura testantur Pnvilegia, gloriosi confes-
Castrum S. Angeii. Tandem tamen aliquis eidem se-
soris Benedicti corpus requiescere creditur
: et
pulcro, sito in transversa navi ad dexteram absiitis, uti Clementis centum dierum Indulgeniias targientis
III,

Aringus, inscripsit breve, sed nobiteboc etoytum, iis, quiecclesiam istius monasteni in honore
refert S. Bene-
Urbanus II, auctor expeditionis in infideles. dicti dedicatara, in die Natalis ejusdem
Sancti et
9 In Buttario Casinensi extant hujus Pontificui Translationis ipsius visituverint [pro qmbtis cetttum
Bultat dux pro Cavensi monasterto, quibus subscribi- dtebus twvisstme plenariam Indtilyentwm
EJus apud Ca- concessit
sinensesBulla, tur, Datum Salerni, per manus .Joannis S. R. E. Clemens VIII) acdemqne Urbani V, pro toco Montts-
Diaconi Cardinalis xix Kal. Februarii Iodictione pessuiam,in quo Mnnachtts fuerat, jitbentis siln nmti
quinta et octavo decirao Kalendas Octobris, quinta partem vel circa capitis, et unum os braclni dextri
deuima Indictioue utroOtque autem, anno Domiuicae ejusdera Sancti, cujus corpus in isfo
; '
floriacensi
Inearnationis millesimo nonagesimo secundo, Pon- monasterio requiesrere dicitur hsec inquam omnta :

Brevia prose habens Mabitlotius, qux et tpsa prurfenter


tificatus Domini Urbant Papa? secundi anno quinto. origi- pr.-terilur a
Jn posti'rtori recte se babent omniu nalta esse prxteitduntur, et nttttl adjunctum hubeut
; tn priori excusare Mabltlono,
posses librariisque imputare errorem quintie Indictio-
unde mertto possint suspecta reddi, sicut habet Cast-
n\s, positx pro quinta decima : sed non convenit an- nensis ista Urbam II ; m Dtssertatmne tameti pr.cvia
nus Pontificatus quintus, qui anno ulxxxxu primum ad fus'oriam Transtationis prrfatai, Sec. 2 Benedict.
ccepit numerun mertse Martio, ut vei mulundus men- pag. 338, prudenter supersedendmn sibt judicavit
argu-
sis Januarius si(, vel dtcendus annus quartus. Quae.
tnentis tnde pelendis : scd ayntdhm ex sotts anttquo

ibviem sequitur tertta ejusdem Urbani Bitlla, narrat rum scriptorum domesticorum exieinorumque testtmo-
protixe, quu modo de existentiacorp.iris S. Benedicti tn niis, mlersf quod, inquit facimus, non lit-
cotlatis :

monastenoCastnensi cettificattts fuent Pontifex, tum terarum no^trarum robori diffisi, sed ab otiosis
miracutosa sttt curalione, tum apparitione San- tpsius falsi norainiselogiis abhorrentes. ffuc autem venire
exempto aliis
cogit is, qui in materia htstonca,
cti ; ea deinde sic prayt editur : Ob quara rogamus et aut atia s/mifi ,,<! imttando.
obsecramus in Domino Jesu, qui pro nostra salute judicium Pontificium non speclante, omma et singula
incarnari et mori dignatus est, et ex auctoritate B. Pontificum verha vatere vult. Quamvis enim nemo
Petri Apostolorum Principis, cujus ignoret Cutholtcus, quam fitma sint qute ex tltorum
vice Romanae
Ecclesiae prsesidemus, virtute Bullis petnntur, modo, sicut ait Mabittonus, ex cer-
et in san- Spiritus
ctiexpresse prcecipimus ne quis ulterius falsam
;
ta scientia datae ac iegitimaa sint : qtiamdiu tamett
PatrisBnnedicti Translationem celebrare prapsumat. allerutrumiiubitari poteU (sicut in tattbus qit.rsttuni-
deflttiens exi-
Coutradictoribus hujus nostri bus, pr.rserttm circa res antiquas, quarnm certa
ttentiam Cor- Apostolici constituti pro-
poris S. Bent- divinum jndicium intentantes, et anathematis vin- batto nutla suppHere potutt pust flnxum pturium sccitlo-
dicti ibidem.
culo mnudantes. Bnt/a li£ec, ubi aut quando dut<t stt, rum, ejusmodt prubaltoncs nescientium.dubitah semper
studiose reticetnr in Bultario, potest) pnideiitiusea>non allegantur.
Stenim aUegentur
soiuntqtte ponttur Dat.
etc. Baronius ad an. 1088 num. 7 accepit ecyraphum, necesseest, ut qtti attunde certam causam dmentiendx
stc fuutiim : Dat. Capuse Kal. Aprilis per manus kabere se credit. vel legtttmas es*e neget ejusmodi But-

Joannis Cardinalis, Indictione deeima tertia, anno las, et saepe eviucnt, citm confuswne cus tillcqaiiiium *

Dcmini millesimo nonagesiino tertio, PontihYaius vei demonstret non esse ex satis certa srieniia profectas
Domini Urbani Papa3 secundi anno nono m iisque quod matttisset non dtcere, nisi coactus fuisset : quo-
:

verbts non lwviade impostura signacontineri judicat ; rum atterutrum ai allercationem generat, penes eum
tum quia constat Urbrtnum anno notto sut Pontificatus est cutpa qui coegit.

fuisse in Gailtis, immoratum concitiis ceUbrandis, tum

PAS-
20'i* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

CLXII PASCHALIS II

Provincite, patrise Bleda?, ex patre Crescentio, matre


Abanno IIKIS AscnAUS, natione Flaminiic
ad II 18, an.
Ragingerius sive Rainerus dicius, Presbyter Cardinalis tit. S. Clementis,
d Alfiiiia,
K, n. 5, 5.

ordinatus mxcix, xiv Augusti in Dominica, im|ieranlibus Henrico IV et Alexio


c

annos xviii menses v, dies v: mortuus xvui Januarii, mcxvviiii : sepultus


Comneno, sedit

in Basilica Lateranensi xx Januarii ; e( vacavil sedes dies xn.

' •'""arnii Contracti Continuator finieni cum primo summi Pontificatus apicem et eligimus et confir-
Haiio Innjw-
Pontificii anno, precedenti quo creatui esi, mamus.
rii, hujut
Romffl venerabili» Papa Drbanus, liu- 3 Sic eo diu renitente a Primiscriniis et Scribis
i, cribil :

secundus, postquam Bedem Roma- Regionariis mutato nomine ter arclamatum est, re-
l„s niiiis

n:iin xi aniuis, menses v gnbernavit, post multas sponsuuique : Pasrhalem Papam S. Petrus elegit.

Kal. Augusti de hac luce Ilis aliisqne laudibns solenniter peractis, chla-
tribulationes, tandem iv

Pust cujus obilnm Dominus Paschalis, myde coccinea induitur a Patribus {Nempe violaceus
migravit.
ordine clxii Papa, ordina- sive ceruleui color tunc adltuc solum cernetialur in
i) 11 et Regingerus, iu
Itabilu Cardinaltum ex vctustis monasterii sui
lur et hoc ex chvina relationefaclum ubique divul-
: itti
:

gabatur. Ordihatas eat autera a Clero et


populo, Caslnemu picturii docet Angclus de Niice, in notis ad E
postdecassum sni praidecessoris die xvi et Nati- :
Leonii Chronicon li'j. 3, cip. 66, ubt Dcsideritts elec-

vitatem Domini Romffl cnm magna pace celebravit.


tusin Pontificcm, cappam rubeam inditcere comensit :
atque. hxc cst qux htcj Chlamys coccinea dicitur) 'ustallatur
Dicilur autem hic Pontilex ProvincisB Flaminisa,
r """" et [lnara capiti ejus imposita, cninitante turba cum
qnalenui Tuscia Suburbiraria, in qua pracnldubia
Bleda at, nBlioiiii Hlcra, 24 P. M. Roma iiitani, cantu Lateranum vectus, ante eam portam quae est

ad linitiram iiias Flaminiie jacet. ffiiloriam ejus, ab Australi plaga ad Basilicam Salvatoris, quam
quamvi» prolixam, ut a coirvo auclore P, icripta exiat C"iistantinianam dicunt. des- adducitur : equo
111 MS. rwslro, tetjere placeat. ceiulit. locatarque in Seiie qua? lbiiiem est.
Ueinde
in Patriarchale ascendentes palatium, ad duas curu-
les devenit. Hic baltheo succingitur, cum septem
VITA ex eo peinlentibus clavibus et septera sigillis : ex
quo sciat se sOSQndum septiformem Spiritus sancti
\11cl01v Petro Pisann co;evo ex MS. gratiam Sanctarum Ecclesiarum, quibus Ueo au-
ctore praest, regiaiini, inclaudendo aperiendoque,
tantam rationem providere debere, quanta soleuui-
n
ijic puer monachu9 factus [Cluniaci], philoso- tate idquod intenditur operatur. Et locatusin utris-
oiiul ntona- phantium artihus ermlitus, pro monasterii sui causis que cnrulibus [Sedes Eburneas esse expltctiiionis
«*», agendia, ab Abbate sibl Injunutis, vigesimosum aeta- cuuta addUitr in .!/"?. Valicano, qitain ut usttm intet-
tis anno Romam venit ipiein et monaatici ordinis :
tigas metius, jitverit legere emditum Vale.ru Cltimen-
sui gravitas, et morum honestas, et Bolertia ingenii tellt commentariu m de Honore Uiselhi Romanis " <" iimtur
Dumino Gregorio, qui
circa coiiimissum prudentiai
usu.rpo.lo ) data sibi ferula in manu, percetera Pala-
siimuu Pontificatus monarchiam Catholica solidi- tii loca, solis Pontincibus Romanis destinata, solus
tate tunc regebat, nntum facit et vidit eum, et :
jam Dominns, vel sedens vel transiens, electionis
expertus est : plncuit, retinuit certis tempnribus, modum implevit, die altero, mensis sexti xiv, die
in templo S. Clementis 111 tlrhe Presbyterura con- primo (id est Dominico) conseerandus in Pontifi-
q secravit. Quantahuie p"stmoilumbonasticcesserint, F
cem.
in sei|iiiMiIibus audielis.
4ConsecraturiPontificemPontifices,cum frequen-
2 Uonnno Urbano Pi,pa magnanimo defuncto, Ec- tiapnpuli plebisque basilicam B. Petri adeunt, quo—
Presbytcr Cur- clesia qn;i> erat in urbe P.istorem sibi dari expetiit. rumnoinina sunt.OddoOstiensis, Mauntius Portnen-
dln S flr ll'i bci' 1' ilivs I
'ardinales. Episcopi. liiaconi, Pri-
sis, Galterius Albanensis, Bozo Lavicanus, Milo
•""""• moresque urbis, Priouaorinri et Seribas Regionarii, Prenestinus, Otto Nepesinus et inter Missarum :

in ecclesia S Cleraentis conveniunt. Hic cum de solennia. lnco et termino quo decuit, inanumsibiim-
multis agitur, subito de hoc commodius placuit. poonnt. Primus in consecratione Oddo Ostiensis, qui
(.' 1 BOmpertum viro bono dsplicuit, voiensque ad hocutitur Pallio. et beneihxit et limvit eum
vitars fuglt, latuitqne. Sed non diu poluit invisus Chrismate. Catholice igitur a Catholicis et ortho-
hiiuiaii" latere oonsilio, qoem multoruin salutem m doxis Episcopis in Pontificem consecratus, trans-
divini Numinis gratia ravelare dispoaoit. Inventtur,
laloin se Pallio, exuletisque quae restabant Mis-
trabiinr inconventum, etconvenitnr, defugaargui-
sarnm solenniis, cum plenitudiue laudum, cum in-
tur aPatribns. Fugere, inquitille, me magis npor-
genti applausu pnpuli plebisque, cum alacritate
tuit, Paires, quam ina>qualis sarcin* pomlus immo- Patrum ac ilevotiiuie, Dnminus Paschalis Papa II
derata animi prasumptioua subire nec decebat me
:
coronatus in urbem rediit. Biistltca sctltcel Vali-
Sacerdotem illius honoris cinguto arcingere, cujus
caiiu S. Petri : qu.r quia cttm tota Leoitma ctvtiale
oneris vinculo involutus succumberera. Non sic,
tro.ni Tilnrim 1/1 Hetrurta esl, ne. nunc qnidem lirbi
11'imi Patres, non sio faciaa oportel seil uc tua
: iii
accenselur, tedad eam ex Bttnjo S. Peln tiurt, dtcunt
se debet cohibere intentio, quo divini intnitus cogno-
se. ire Roniain, 11I1 s,rpe ipsemet audlvi.
varisse infigere sapientiam. Ecce le m Pastorem 5 Dum R.ima; agerentur Alberlus Episco-
ha.'C
sib ';<>'*6i' <<">
Populas Urbis. te eligit Clerus, ta
mvim.etecu, pus Aletnnus, qnidquid afluturum esset per ora-
ad Pom.ivca- opuaudanl Patres, denique in te solo totius Eccle-
culum vidit. Religiuso cultu qua-dam persona si-
""», Biasquievil examinatio. Uivinitus ista
proveniunt :
bi apparuit, qua;. interroganti quis Donnno Urbano
divnnius hic cougregati iu nomiue Douiini,
te ad succederet, respondit, Rainerius. Ut quid ? inquit.
Propter
AD CATALOGUM PONTIFICUM 205*

X Propter fidera et constantiam, ait ille, elegit eum ginulfus noniine. Hic quia nigromanlia? fabulis sim-

pascdaiis „ Dominus. Et iterum, Putasne, inquit ille, vivet? plicera populum, illus maxirae qui conscientia sce-
Vivet sedebitque(et ostendit idscriptum) quuter
ait. lerum vel ainbitu futuri successus ad eum refugium
quaterni ternique. Episcopus, sciturus rem, Komam fecerant, allicuerat, gravem in Ecclesiara calcera
Hes tota ab-
Eplscopo
venit ; quem ut vidit inthronizatum et Papam, nnpressit. Sed dum auguriis fisus, Pontificiura
tenti
Aletrino reve- Quod vidi, inquit, Deo graiias, video : et tu quan- adipisci nititur ; quod ex diabolo dari non potuit,
latur, \ a \a vives, videas. Etait, Quater quaterni ternique. divinis destitutus auxiliis merito araisit ; et Sacer-

et amtUMses- Hocnumero decem et noveiminnoruin terapus expri- dotium, quod sine Deo arripuit, tenere non licuit
surus prxditi- mitur nam cum tot dies, hebdomades, et menses
.-
niisero amisit et urbem, ut exul gravi inopia mi-
:

lur
eo superstite jam transierint. vitam ejus ad totidem seriisque afflictus (corrosa, ut aiunt, lingua) vitam
-

annos perduci per Deigratiam expectamus. Rubur cum * carne finiret. Sic uno, altero, et tertio im- '
an. crl-
autem etsurcessus ejus, in his quae Dei sunt bomi- piaeSedi cedentibus, deficientibusque, confessis ha- mille '

nuraque, multiplicabatur atque crescebat devotione resim suam quaa pie praerat [universis Ecclcsia]
;

solenni, spe meliori, gratia certa. Cuncta prospera, in uno, qui erat Duminus Paschalis Papa, cuuvaluit
cuncta salubria in urbe inveniebanlur quies pro : quievitque.
tumultu.pax pro bello, pro seditionibus concordiae 8 Eotempore Dominus Papa Civitatem Castella- rtcuperat Uxa
grataj indissuciabilesque connectebantur. Omnes nain per suos aggressus, locum satis natura iuuni- B"tesix o-
mp ' a
gaudebant, et cuelitus eum advenisse clamabant, tum, nutuDei auxilioque '
in virtute obtinuit: parura
etmerito dominari dicebant debere, qui statum urbis, post obtinuit et Beneventura. His diebus Petrus de
raoreshominura, copias egestatesque cngnoverit. Is Culurana Cavas, uppidum de jure 13. Petri, inva-
multorum hoiuinum saluti publice privatiraque pro- serat : sed dum aliena contumaciter retinere nititur,
videre coepit omnibus erat amabilis, ab omnibus
: turpiter auiisitet propria. Egressus Urbe Dominus
diligebatur, uttanto affectu in Pontificio quisque Papa Cavas recepit : Columna Zagarolum, op-
et

B applauderet, quanta farailiaritate in Sacerdotio pidajuris illius, sapienter expugnata, prudenter


sibi g
cuique fuerat conjunctus. sunt capta. Aiunt et prodigia hisannis fuisse. Mare
Jamque instabant causse, raultiplicabantur con- locis quibusdam passibus viginti plus solito littus

Omnibuseum silia, densioribus turbis hinc inde plebs populusque occupasse, quibusdara passibus plus rainus centum
cantra Anti- aa e um confluere coepit, in aurem loqui, nova af- in altum tumuisse : Ccelum, papilionis in modum,
papamjuvan- c
erre nunc cer t a cer tiora undique nuntiare. Provi- zonis rubeissubrubeisqueasuperiori ad inferius insi-
Hbus, ,. .

dendum sibi nunc quisque commodius ccepit existi- gnitum apparuisse: Iris totum fere id comprehendit.
mare turpe
: nuncmerito videri debere dicebant,
sibi 9 In meridie per diesxxix cometa apparuit, mirae
liEeresiarcham Guibertum,abecclesia toties in capite potentiae longitudiuisque, ut quod superesset cceli
daranatum, gloriosae memoriie Domino Gregorio, quartani partem occuparet, et ante occasum solis
Urbano magnanimo, et Victori religioso, praedeces- cum sole appareret. Sed et adhuc fumigat scelera- Corsorum /a-
soribus suis, mira virtutis Pontificibus, diu acriter- torum yEthna, Paschalicis superata virtutibus tau- m '" am "*•'" :

que adversatum, machinari atque pati eum se non : toque frequentius interius aestuat, quanto solidius
posse clamabant omnes. Et Patres Si pecuniae, : exterius compilatur : quoniam Corsorum [vicij, vi-
inquiunt, desunt, auro argentoque subvenimus. delicet Stephani et filiorum et fratrum ejus jaui per
Duraque hujus depositio acriterurgeretur utrimque, Dominum Papam Paschaleraomnes destructi erant.
Legati Rogerii Comitis in urbe veniunt, curiam in- Qui Stephanus nimis in ira exarsit, Ecclesiam
trant.et more Domini ex parte Cotnitis officiosissime B. Pauli cutn omnibus bonis apprehendit; oranesque
Papam salutant inclinatique ad pedes ejus posue-
: reos sibiconsociabat, sicque civitatemconfundebat:
runt auri uncias mille. Id tam devote susceptum nihil in Urbe tutum, nihil extra securuin nefas- ;

est, quarn opportune mandatum. His auxiliis adex- que simul. His stimulis Primores Curiae insti-
pugnandum praedictum haaresiarchara desuperiori- gati, ecclesiam B. Pauli etoppidum quod Stephanus

bus collatis, audaciam adeptus Doininus Pontifex :


occupabat, clavibus Ulyssice expressis in ceram,
Operari, inquit, jam. Deo gratias, raagisquam con- et ad earura exemplar de ferro cunfectis, noctu dis-
eunidem ex- siliari possumus. Albae erat Guibertus dedit ope-
: positis insidiis, caute aggrediuntur dumque illi F
peilu.
ram .
expulit eum ab Alba. Defectio Albse extermi- interius negligunt, quod exterius timent; nostri
C navit eum abUrbe, suosque. Obstitit homo dura po- exterius fingunt, quod interius machinantur; capta
tuit, prsevaluit Deus cum
Miser Guibertus voluit. ,
turri, patentibus portis, copiis intruductis, sentiunt

jam non Papa, quin nunquam Papa, dimissa Urbe, subito quod non suspicabantur. Utriraque pugnatum
uec adhuc securus, in castellum se proripuit ; et hic est acriter : illis interior turris et ardua porticus

minus [tutus], et merito. Nam dum superbe Deum, servabat vires, istis facilis ingressus et certa auxi-
quem in servis suis oflenderat, fugere nititur ; in- lia augebant audaciam. Mane Dominus Papa cum

felix subita morte praventus, diabolum, cui contu- plenitudine civium oppidum aggressus, cepit quo-
maciter servivit, invenit. Transitus, imo mortis que ;Stepbanum sacrilegum ejecit
et quem, quia :

illius diera scire existimo iudignum fore mortalibus, monachus videbatur, ilhesum abire dimisit.
ejusque memoriam in terris scribere, cujus nomen 10 Hostibus Ecclesiae sic exterritis, et urbe sedata
Deus in coelis de libro vitas delevit. Haeresiarcha ex parte, eo anno Dorainus Papa in Tusciatn apud
fuit : hic sibi sit titulus. Florentiam Concilium celebravit in quo cum Epi- :

ejusque tres 7 Divino igitur judicio de medio sublato Guiberto, scopo loci de Antichristo, quia eum nututn dicebat, Concilta cete-
sucressores. et Ravennas superbiacecidit, et Roraana respiravit satisdisputatum est sed ob frequentiam populi,
: brat.

Ecclesia nec tamen incentori raalorum diabolo de-


: qui ob rei novitatem audiendam hinc inde confertim
fuit raateria, qua et unitatem divideret et turbaret tumulatiraqueconfluxerat, nec Concilium finem, nec
Ecclesiam. Duo statim eliguntur Papie, alter post disputatio deliberationem habuit. In Longobardia
alterum. Et unus quidem eodera, alter veropost cen- etiam apud Guardastallum celebravit Cencilium, in
tesimum quintum electionis suae diem a fidelibus quo quidem de investituris, de hominiis et sacra-
captus qui Albertus vocabatur, apud S. Lauren-
;
mentis Episcoporura, laicis exhibitis exliibendisque,
tium retrudi et qui Theodericus, apud sanctam
: certiscapitulis statutum est. Sic pertransivit usque
Trinitatera in Cava eremiticam vitam addiscere, in Franciam, et TrecisConciliumcelebravit; in quo
Patrum judicio adjudicati sunt sicque dejecit eos : multa quaa ordmanda erant, ordinavit ; et quas abro-

Dorainus dum allevarentur. Eligitur et tertius, Ma- ganda erant, bona tide destruxit.
Piopyhum Maji 34 U
. : ;

206* CONATUS CHRONICO HISTORICUS


Dominus Papa, ut solet esse venire poterat ; quosvero habere non poterat, a pro-
A 11 Reversus itaque
turbatam invenit priis sedihus expellere non desistebat. Sic impie
iu absentia Principum, Urbem
:

h'iiiu- ii.
agendo per Longobardiam Tusciam usquepervenit.
superiorem [scilicet] Maritimam per eum quem
et
Utrum rebel-
Cum vero Romam pervenit, qnid mali in ea, quae a quo fraudu-
lanlcs Corsos dimieerat Stephanum defecisse, et in sui ditionem
quia caput est totius mundi, operatus est, res ipsa clare lettter occu-
attractam ocrupari. Crevit indulgentiamalus:
palllur et dls-
pante eccle-
strnulat,
pietatisaiTectumulceri [non] potest quo sit bonus, demonstrat. Prius juravit, sed pejerare deinde mi-
slttm s. Pelri,
desinit esse malus. Superbe scilicet nime duhitavit quod facere potuit, non renuit
: :
quinumquam
turpiter intus perdiderat quod facere non potuit, non pro Deo sed hominum
armavit extcrius, qua?
Pontecleni ct Montem altum, oppida de jure B. timore dimisit. Ut dictum est, cum coepit civitati

Petri, copiismunivit ct arrais. Haec Dorainus Papa


appropinquare, ubi admoniti erant Majores Urbis,
aggressus, alterum quidem cepit alterum, ob im- ;
uti moriserat, et Clerici a porta civitatis, quajjuxta

patientem in lncis [istis] autumnum, depopulatis Castrum S. Angeli sita est, usque ad Ecclesiam
aique tn Apu- qua; extra orant, dimisit. His pavoribua [consterna- B. Petri, omnes planetis.cappis atquedalinaticis in-
Ham duti, eum ad processionem susceperunt. Majores
abtt .

bantur) simplices populi novas seditiones oriri, an-


vero, videlicet Cardmales, Episcopi et Presbyteri,
tiqua bella resuscitari, alterum in nece alterius
pasci existimantes ; curanihil eis timendum foret. cura Diaconis atque Subdiaconis ceterisque Ordini-
hus, cum Doraino Papa Paschali, intra ecclesiam
ob latrocinia factionesque eo deficiente. Haec aequo
animo ferebat DomintU Papa, tum quiainaequalitas B. Petri expectaverunt. Proceres vero, videlicet Ju-
dices, Advocati, Scriniarii, omnes cum eo in comi-
temporis tunceum prohibebat, tum quia in Apuliam
tatu venerunt, eaindem laudem ei ut alii ferebant
traneire disposuerat. Ob hoc accitis fldelibus, La-
eioano Episcopo, ecclesiarum curam Petro Leonis ;
referentes, atque diceutes, Henricum Regeiu S. Pe-
et Leoni Frangipani, Urbem eturbana; Ptolomaeo, trus elegit.
cctera qua: extra Urbem erant B. Petri patrimonia 14 Susceptus itaquea summo Pontifice non prius
et Principem Militias nepotem suum Galfredum, ecclesiam intrare voluit, quam eam suojuresuoque
B
tuenda commisit ipse dispositionis suae
: articulo u- dominio asuis fidelibus detineri vidisset. Dehberata
siis, transivit moratusqueut
: deliuit, quod decuit est itaque ei ecclesia,etomnes munitiones circum-
feoiti cumdebuit rediit. quaque sitas hac deliberatioue obsides dedit,
: et in

12 Iu ilinereerat, [quando] audivit in Urbe se- videlicet nepotera et alios Barones


suura osten- ;

ditiones innumeras terribilesque connecti extra, : dendo fldem servaturum, quam penitus male serva-
tutle rcjres-
Anagniam, Prenestem, Tuseulanum, ipsas etiam vit. Dominum Papara Paschalem dolo etfraude, cum capttvutdeti-
stts, Altmmob'
iltttOM Itb* Sabin as defecisse hujusdefectionis caput roburque
: Episcopis et Cardinalibus ceterisque ordinibus, ct nvlur cum suis
a 15 Febru.
rat, Ptolommum fore ascivisse sibi Petrum de Colum-
: cum Procerihus quam multis, apprehendit de alits :

ii.i, Abbatem Farfensem : Rumanorum copiam, Al- vero maximas strages fecit Clericos vero, Archi- :

bam Maritimumque fidem servantium, hostilibus presbyteros, Preshvteros expoliavit, planetas et


irruptionibus depopulatam ipsum Ptolomsaum sub- : tlivmiamata eis auferendo : et proprias vestes, ex
murmurasse [occupandam Alham] ne inde aditus quibus vestiti erant, minime dimittehat, nec etiam
pateret Domino PapaB redeunti ad urhem. Sed Do- subtalaria atque femoralia eis habere permittebat.
iiiiiuis, qui B, Petri fide Ecclesiam solet tueri, re- Haec vero acta sunt mense Februarii n Idus, anno
ditum dedit prosperum. Accito Gajetano Duce Ri- DominicSB Incarnationis mcxi Indictione mi. Eodem
i. iidd (]c Aquila, ilt hujus itineris dux sihi foret, nanique die Dominica qua legebatur Evangelium,
injiinxit. Triduo post in Maritimis nos assecutus est, Assumpsit Jesus duodecim etc. etaitillis, Eece as-
atquc sio Dei et B. Petri auxilio [Albam] usque cendimus Hierosolymam et consuinmabuntur omnia
pervenit Albx vero Dominus Papa tanta devotione qua) scripta sunt per Prophetas de Filio hominis,
u ceptus est, quanto desiderio expectatus : et so> quoniam tradetur gentibus, et illudetur, et tiagella-
liiiu donativo, quod bereditariis militibus debebatur, bitur, et conspuetur. Ascensio ista descensio fuit :

Rom.uu vinit. Quos hic liostes, quos fideles socios- quoniam nt Duminus, a malignis perpessus est
,/ tlOUtU i(""
llttmut que invenit, plene oognosci non potuit dum vero : injuriam, sic et iste a barbaris malitiose captus
r cuni suis consedere ccepit, omnes B. Petri posses- est. Consuinmata sunt in Christo, quia aProphelis
siones recepit : inter quas cum magno labore et prssnuntiatum est eum passurum Hierosolymis : in
multa nece hominum Tyhurtinum suscepit. Parum isto, quoniam jam multis vicibus dictum erat, non
posl Capitolium ascendit Hic, inquit, Montalto et . ituruin ; si vero ivisset, non prius rediturum quam
ceteraB. Petri patriinonia de Stephani Abbatis oinnia quae vellet faceret. Traditus fuit videliceta atl '27 Aprtlis,

manil US svellenda sunt : et oh pertinacem ejus su- suis, et iuiii ah exlraneis : flagella multaque oppro-
perbium, in propriam personam vindictam sine bria diu ab lms perpessus est. A prsedicto hamque
mi ericordia dignum est irrogare. Parvo igitur die. videlicet a n Idus Fehruarii usque in v Kal.
praslio, sed horrendo satis, captis d ibus, subver- Maji, devotus Dei Pontifex multis affectus estcru-
m turribusadeo sunt exterriti, ut et patrimo- ciatibus : tamen ad ultimum, pro deliberatione Ec-
nia U. ceterarum ecclesiarum, quaj in-
Petri el clesise et multorum captivorum qui cum eo detenti
juste usurpaverant, redderent ; et obsides, tactis erant, quaindatn cum prsedictoexterminatorepacem
sacrosanctis Evangeliis, darent, se de perpessis composuit : sed [non] diu duravit.
neo \ i.nii sumere, n<;' ulira turpibus conditio- lo liisccdcnlc lfjiii.r co. videlicet Henrico Ro-
nibus Ecclesiam afficere. Victor igiturintoto Do- iiiani pax rediit: non illa quam insimul composue-
minus Papa comprovincialibus pacem dedit, fiikini rant, qiioiiiani niinus boni continens erat : sed terrsB
qnudet deimlL
al olid mque : et suis erat quisque contentus. pax est re liia. quia omnes possessiones B. Petri,
I
ttovettnali
13 Viguit autem pax, quoadusque exterminato- quas abstulerat, B. Petro sunt collata?. Viguitautem
PinmAasuM lvl " ,,,|T:I Honricum, Hennici lilium, divin» uhio-
'
pax aiinis plus ininus uovein, posteris vix credenda
h«i nisira in Italiam traxit. Quid vero prsdictus hostis quam quantam ettimidus bu-
profecto vidi tantam,
;; " "''"' Ecdesia) itinereoperatusest, longumestpersin-
in
(tim, audax perhorrescit latro, ut quis-
hulciis exnpiat.et
gula ambulare atque enuntiare lainen m quantum :
que locus depositum tueretur. Quid autem egregia
possumus8ubbrevitate imsteris signiiicaracuramus, Pisanorum industria et admirahilis pertinacia per
Civitates nuiltas et castra in itinere, dolo pacem eumdem Dominum Papam Balearibus insulis Efis»
ostendendo, subvertit ecclesias destruere non
ces- :
te Majoricae contulerit; quem apparatum.quas copias
eavit, religiosos ac catlioiicos viros capere, quos in- supplementum que, quemve Legatum ipsi habuerint,
quo
. :

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 207'


quo Consule.sub quo Iraperatore militaverint, cujus
subito oleum consecrandum in Chrisma, jam infe-
vexilli indicia secuti fuerint, quisve D
et ptsanorum eorum fortiter ctura balsamo confectumque, fracto vase diffusum
victoria in Ba- [fecerit], quot navibus et quomodo ierint, quid nau- PASOIIALIS
est.Turbari Patres, mirari Dorainus nec crede- :
Uaribus. fragii quidve laboris in reticiendisratibuspassi sint; bant prodigium.eo quod in prosperitate positi, nul-
illud etiam gloriosura admirandumque subsidium lius periculi casum affuturum timebant. Ac iterum
quod non desperaverint quomodo etiam evulsis
; alio oleo confecto.Dominas Pontifex.ad exequendum
captivis, direptis spoliis, subversis urbibus victores tantae solennitatis mysterium, ad altare ascendit.
redierint, quia digno volumine coraprehendere dis- Jamque ex tribunali sede Orationem. Deus a quo
posui, suo loco et suo tempori distuli. et Judas reatus Papx inter sa
sui pcenam et latro confessionis suae
16 Hujus temporis Prodigia. Apud Mamistram cra ptterum
pramium sumpsit ; inceperat cum illi puerum scissis offert, con/!r-
terrae motus muros omnesdomosque subvertit, ma- vestibus. inter altare et trrbunal, sibi opponunt, miin/htm in
joremque partem hominum ruina involvit quam ; confirmari eum
Urbis Prsefectum pctunt. Cura-
in oflicto

Post varia hu- dum miles quidam fugere nititur ad Antiochiam que, ut ejus Domini moris erat, ob inceptum Offi-
jus teinporis
properans, subito hiatu terras cum equo absorptus, cium respondere differret irasci illi, magnia acola-
prodigia ;

prius est sepultus qunin mortuus. Ibidem alio hiatu mare vocibus, Deum sibi testem facere, in vota
terrae bos interceptus, dum corpore inferius fluxit, jurare, ni responderit ; aliterque si senserit, atrocis
Roma? in Basilica Lateranis
cornibtis superius haesit. fati miserias eo die visurum. Tandem Dominus :

fulmen sacram turrim percussit, partem culminis Quid. inquit, confirmari eum in Praefectum petitis,
et gallum aeneum vento versatilem campana^que quem nec nos digne dare, nec vos hodie honeste
dejecit; et quassatoanguloejusdera Basilicae, sepul- petere potestis ? cum vos hodierni funeris exeqniaa
crum Papae quod erat inferius omnino destruxit. a comitiis merito subtrahant , et nossolennis diei
jEdem S. Pauli ex tribunali, igne de ccelo tactam, charismata ab hujusraodi juste reraoveant ? quibus
destrnxit, ut et tecti plumbura conflaretur, et tra- peractis respondebitur digne. Et illi: Pro velle nos-
bes visibiliter arderent ; profecto arderet tota, tro nos dispositis utemur tumultuantesque disce- :

nisi aqua et auxilio Apostolorura confluentes populi dunt fecissentque dispositis viam, nisi eorum, quae
:

Urbis obstarent .-monstrant indicia trabes. Bene- ira tumuerat, nostrarum copiarum timore enerva-
venti bicipitem sine pedibus natum [audivi] Romae retur audacia.
in porticu Gallae vidi idquoque prodigiura, Glorio- 19Die altero, die Parasceve, cum omnium civium qtti iis tantis-
sara nomine et virtute, Bonumfilium, juvenem au- hujus Urbis, maxime moris
sacra devo- per iltltitis vi-
vetusti
dacissimura, tunc gladium ferentem ethastam, in tio per loca sancta, per Martyrum ccemeteria, per dens tumul-
crescere
arraodextro cepisse suscipiensque eum, Tune es
: votiva solennia, pedibus discalceatis in urbe subur- ttim
il!e, ait, nequam, qui virum meum interfecisti ? et biisque confertim diffunderetur ; illi simplicera po-
abstracto cultro de supparo, quem tenuit, evisce- pulura plebemque in factionis suae cbaribdim sub
ravit: volentibusque sumere vindictam, Ut quid armis jurare compellunt : itidem die magni Sab-
ille, inquit, virum meum interfecit ? Sic pro poena bati die Paschatis gravius.
: Secunda feria eunti
gloriose [sumpta] gloriosa mansit. Domino ad Basilicam B. Petri, juxta radicem pon-
17 Anno xun Pontificatus dicti Domini Papae, tis Trajani, cum tumultu se puer ille opposuit,
anno pacis x, mente primo *xxu die mensis, die confirmari petiit. Quod quia adeptus non
est, se-
transitus Domini, ira Dei de manu calicisejus de quentis familiae alios cepit, alios affecit injuriis. In
terra ascendit. Petro Urbis Praefecto, defuncto, reditu, coronato Doraino Papa, ut ejus diei mosest,
mortuo Petro homines scelerati, seditiosi, proni ad malum, pri- et Patribus solenniter procedentibus in curiam, ex
Pra.fecto ur-
vatis negotiis male, pubiicis pessirae providentes, Capitolto, strepitu, clamore, lapidibus eos prose-
bis,
inconsultis Primoribus, puerum adole-
Paribus quuntur, Necadhuc satis delegant post eura nec : :

scentem in Urbis Praefectum eligunt cujus modus, : antea vestes sacras eura exui licuit, quam respon-
imo excessus hic est.Dum domi in cilicio pater Prse- dere oportuit, sequenti Feria vi de confirmatione
fectus raoritur, extra in gradibus filius Praefectus conirauni consilio At ille non con-
deliberandura.
eligitur : patris cadaver ad ecclesiam ducitur, filii tentus termino. eo die quae restabant Priefectualia,
1

fastus ad loca Praefectoria deslinatur : patri exe- a quibus potuit in se compleri fecit. Feria vi in
quiae funeris in ecclesia, filio laudes Prajfectorioe tantam exarsit audaciam, ut eorura domos sub- F
m alrio applauduntpatrem Deo rationem red-
: illi verteret, quartim religio fidei in Dominum Papam Albamsecedtt:
diturum in sepulcro deponuut.isti iilium juraturum perfide agere noluisset Providens autem Dominus
.

populo in ajnbonem ponunt et sublevant. Miserabilis huic ruiiiEe absque raulta caede resisti non posse,
pro f.lio cjus casus utrorumque Et tu exequias funeris pro co-
1 in Furor illius fautoruinque in
Albara secessit.
substituendv
mitiis filii perdidisti, pater
comitiorumapplau- : et tu ecclesiara etdomura Petri Leonis, quae illam tueri
sumpropatrisexequiisamisisti.fili.Concludat igitur videbalur, omnino conversus ; nec posse pati nisi
qui vult, dicatque, malo patrem terminasse exitu, reverso eo suorura fulcireturauxilio. Reversus tanto
cujus in morte uxor gaudeat, laetetur filius, domus copiosius Principibus Curiae largitus est munera,
tota exultetfihumprincipiis inchoassenequam, cujus quanto laboriosius suis bellicis sudoribus pro se
in comitiis mater laceratis crinibus plangat, filius subjiciendos fore cognoverat ; Ptolomaao Ariciam,
srissis vestibusgemat, tota domus tristetur. ceteris auruni ,argentura,alterius supellectilis copiara
18 Turbavit Dominam Papam totamque Curiam 20 Hac spe boni auxilii, nostri securi, ad congre-
fnterlm ejtts
siinul et patris mors et excessus filii. Initoque diendura cis Tiberim copias exponunt praesto :

copiit primun
concilio, Quia nostra, inquit, ante tempus occu- fit prailium ; et quasi Crbis totius milites cum no- vic/tlirs l/ln<
pant, merito et non sua
tempore perduut. Vadein stris hereditariis paucis belli fortunara sortiri de- Ctltltui ;

'
Petre P. * et tu Constantine.et ex omuibus quae ad Pr,-e- buissent, magno ausu, sed subito nostri victores,
f cturam pertinent, ad Curia? coraraodum, in testi- illorura alios ad jusjurandi religionein in receptio-
moniura hujus nostri vcnerabilis Diaconi, te inves- nem Domini reversuros adstringunt, alios et ipsum
tias. Parvi jussis in reditu tumultum insidiasque
: quorum securn captivos dueunt. Jam nostri ad Fu-
tiimultuaus iu Domini Papas necem persensi: providi auxiliis monem properantes Albam transierant ; jam terram
Populus,
in subsidiis positis, loco ac tempore egregie factu- Ptolomaei uti securi, molles, dissoluti, inermes in-
ius: deinde sic sibi adfuturum fore denuntiavi. traverant Algidura jam devenerant
; cum Ptolo- :

Jamqne ille, cum tuinultu populi plebisque, Con- maeus veniens in eos, et captosabstulit. et capientes
stantinianas basilicae limen pede tetigerat ; cum cepit, non veritus Dominum Popam, ob noviter
sus-
; :
. ,

208« CONATUS CHRONICO-HISTORICUS


triplicata jurisjurandi reli- quando nos dulcibus dictis convenias, quos fellitis
A susceptum beneficium
exemplurn suscep-
perfidia in actibus indies circumvenire [non cessas]. Credisne idsuijwis
fAsouu* ii
gione. Hnc Ptolomrei
contagiumomnes
infecit, adeo ut fere credamus, Rex, te ad pcenitendum satisfacturum- esse negante
ta, perjurii
consortibus sceleris in urbe et que advenisse ; per quera acerba ira continuaque
ob participationem (

perjurium necinfamia nec crimen irruptiones barbaricas, rapinas sacrilegas, ordina-


oeterra hinc iude,
horribile auditu Hoc tiones execrahiles, exordinationes impias, seditio-
haberetur. Execrabile dictu ! I

ausu, hac indulgentia criminis Sarminetum, Nym- nesque assiduas conflari fierique cernimus? Simul
phas, Tiberiam, et omnem Maritimara enormitas ac Latium intrasti, Rex, B. Petri fidelibus bellum
simul totam Urbem vix injecistisi non successit voto, id [deberaus] Deo,
di ( ctionia involvit, et : :

iiinis in multis, quem factionis reum vel dicta vel non Regi. Age, qui sunt pro quibus agitur ? Abbas
lacta verosimilibus indiciis non demunstrarent. E- Farfensis et Ptolomreus, uterque anathematizatus.
hullire tota machinis et tormentis, ea parte qua Qui sunt contra qnos agitur ? B B. Petrus et Paulus.
Capitolii rupes redibus Petri Lconis imminet eon- Quibus locis agitur ? In eorura patrimoniis, in domo
manu inferri propria. Oblitus horum, Rex, illis ducibus audax
tigue; ordinans quidquid armis, igne,
invidia magis quam moliebatur audacter ecclesiam B. Petri intrasti : quibus Cleri-
poterat : ratio :

factumque ut solusex parte pateretur in toto.quid- cis [comitatus], cum quibus fi-
quibns Patnbus,
quid undique ah omnibns poterat conferri in unum piscopis ? Qnomodo silendum, quomodo agendum
Hujiis tamen impetus BuctUS coepit tandem detume- est?Adde, qui sunt, qui nunc ante ejns fores excu •

scere, vci divinis operihus, vel rusticanis, pro ma- bant nonne seditiosi, nonne hseretici ? Heu heu
; 1 I

turitale illius temporis, omnibus fere instantibus ;


Expulsis Catholicis reverendam cunctis populis B.
ipsa etiam Curia, ob impatientem in locis istis res- Petri ecclesiam per te haeretici occupaut. Hreccine
tatem, in Campaniam Maritimamque secessit. est via illa, Rex, qua pcenitens veniam merearis ?
2) Altero namque anno Rex Henricus in Italiam satisfactio, qua Ecclesire conformeris ? pax, qua
R bella quiescant, seditiones cessent, venti sedentur,
rediit, manifestus hostis Ecclesiae, tantoque infestior
«J Henrleum mare detumescat ? Profecto nisi conversus, imme-
bonis acreligiosis,quantn benignior malis seditiosis-
diftclvnt
que. Hujuscoiisiliariifamiliaresque, AhbasFarfensis, mor mali, aliter cum Deo senseris Rex. aliter Rex
qui oh sacrilegium factionemqne ab Ecclesia bis ter Regum cum Rege sentiet Deus. Comitiari cura ex-
in capite damnatus
Joannes maledictus, Ptolo-
;
communicatis, Rex, nosti nos nec debere nec
mrrus, horumquefautores. Tunc simul atque Latium posse ; eo maxime cum contreraiscat comitiis tuis
intravit, B. Petri fldelibus bellum injecit. Magna interesse secundis, quicumque nostrum interfuil

conatus est, famosa fecit, sedparva. Ob hujus victo- primis.


rise gloriam quamfecerat, videlicet quia apprehen- 24 hinc Rex, accito Mauritio Bracha-
Difflsus
derat quredam castra, populus plebsve Romana rensi Archiepiscopo, qui ob superbam levitatem coronarlse fa-
clt ab Arckle-
triumpbum sibi instituit. Coronata Urbe, Rex et curialis effectus, per biennium, extra Ecclesiam
plscopo Bra-
Regina per medimn magnus apparatus, parva
: propriam, opulentissimo cultu et regio, hac et illac
carcnst,
gioria. lluic nullus Patrum, nullus Episcoporura, molliter et dissolute vagabatur, ante corpus B. Gre-
nullus Cnthnlicus Sacerdos occurrit fit ei proces- : gorii coronari se fecit, sicque ab Urbe comitiatus
sio, empta potius quam indicta. Iturus adbasilicam abscessit. In itinere erat : reque distabat ab Urbe et
S. Petri navi transivit, non ponte. Trajectus coro- Sutrio : audivit Principem Apulire cum expeditis
nari petiit respondetur, in ea basilica a Papa vel
: equitibus Campaniam intrasse, Pillumque ob defe-
Patribus coronandus coronari debet, aliter nequit ctionem ab illis depopulari. Fit consilium eos vel
quod si velis, abeis fore petendum. Fit consultum : amoveri posse, si ante diem a regio exercitu in-
delegat in huncmodum. cautis subveniatur. Nec mora
totum robur belli :

22 Si divinitus datum fuisset, Patres conscripti, cum agilitate eo destinat. Et quidem succederet
</i" fruslra
rerum publicarum statinu digno moderainine gu- voto, ni quredam nobilis matrona ex Plumbinaria.
coronart pe- bernari, dignaque reverentia earum Rectores alter dum sic properantem exercitum vidit, periculum
'ens a Clern
ah altero prrevenirentur, pax foret, nec Pontifica- quod timebat accito veredario affuturum Principi
libus obesset orbis Imperator, sed alter alterius annuntiaret : sicqne dum cavit uni, providit utris-
C gloria fulciretur, gloria alterius gloria utriusque fo- que, ut duo tam feroces exercitus, jam fere conti-
ret; et robur utrorumque, amorque utrorumque, gui, alter in vicura Mauritii, in Acutre arcem in-
timor omnium : totaque se converteret civitas : demnis se alter conferrent.
nos Patres, nos Consules, nos Priraores, nos 25 Dominus Papa celebrato Concilio, quod in
omnes boni Papa a morbo
urbis et orbis intuerentur; Gothi, partibus Apuliae congregaverat, rediens in Cam- pericitloso re-
Galli, Hispani, Afri, Graeci et Latini, Parthus et paniam, Pillura Pillanumque in maritimis, et op- pente sanatits
Indus et Arabus aut timerent nos aut diligerent. pidum S. Silvestri in sui ditionemconvertit. Jamque
Nunc autem, cum secus agitur, flt aliter : dimissis autumnus instabat, cujus calnre vel restu exterius
ceteris, invicem angiraur ab oranibus merito ; constipatus, interius dissolutus, uti senex et qui
haec patimur, maledicimur, exterminamur. Con- erat in castris debilior, in Anagniam se convertit :

vertimini igitur, et mei, licet peccantis, votum hicque adeo infirmitas eum oppressit, ut qui ade-
correctionemque suscipite : ne, dum per vos in me rant medici morti eum magis quam vitre adjudica-
rigescit justitia; multiplicatis sceleribus in aliis, rent.Sed auctor vitae Deusvitara ejus produxit in
sine rae qualiter rigescat non habeat. longum et dum
Ecce a patre dissolutis interius rnembris cora-
:

Roinanre Ecclesire Domino Papa e Galliis in paginis soliditatem injecit, exustis exterius fomenti
urbem
coronandus adveni eum abesse in infortuniis meis
:
robur diffudit : facturaque est ut qui ante in lecto
deputo nunc nutera a vobis id exposco. Tantoque
:
alterius auxiliosuspensus vix sedere poterat post
id recipienti fiet. gratius, quanto ut id mihi
fieret modura ante altare per se erectus Missarura solen-
gravius elaboravi. Solent acccuratius excolere
homi- nia celebraret. Hac valetudine venit in Preneste,
nes, quod diuturnis quresitum
periculisadinvenitur. et B. Agapiti ecclesiam ibidem dedicavit. Nativi-
Sit Pax. Et quidera erit, si velitis.
Sine crimine lo- tatisDomini vigilias Romr*>, Ordinis Missas, et
quor. Profecto sedatis ventis, quiescent maria.
Haec Matutinum post Missam, et iterum Missam Proces-
Uex.
sionemque, cum omni voto et solennitate ei diei
23 Ad hrec Ecclesia, quae erat in Urbe Inho- : debita, Octavas etiam et Epiphauias devotissime
nestum satis arbitramur ac indignum, Rex,
ut ali- celebravit : et data licentia legatis Constantinopoli-
tani
.

AD CATALOGUM PONTIFICUM. 209*


^ tani Imperatoris, quos ibidem receperat, delibera- tus iii Ifistoria Sandionysiana pag. 475, primum
turus B. Petri Basilicam, iu tantis hostibus, Romara Paschalem fnisse ait, qui ptumbeis Bultis, solo Pon- Biiitis nddi
'
id eit lecdca in * portica venit. Ob cujus inopinatum adventura nomine antea notari solitis, in parte adversa im-
tifici% ca-ptn capita
subitumque, tantus terror Ptolomaeum et Praefe- primi fecerit SS. Petri et Pauli capita, cum media 'ipostolorum.

ctum invaserat, ut ante alter quam nollet Dominus inter utrumque Cruce, sicut originnliter videre est
Papa pacem dare, pateret quoddesperans de gratia, apud Mnbiilonum pag. 447 quod tamen non statim ;

dimissis penatibus, in urbe latitare pararet. cnm Dojninicns Rnynalilus, Biblio-


secnti sunt vosteri,
26 Jamque bonus Pontifex ad perficiendum thecx Vaticanx Cnstos, apnd Cangium in Glossnrio.
quod inceperat, machinas et tormenta et quaeque similia curmse scrutntus neget se ialder aignatns bul-
ibidemquecUo neeessaria bello, incredibili agilitate, per biduum las antiquiores vidisse Hadriano IV, qniprimum
mortuus per suosparari fecerat. Vicisse eurn [potius] diceres anno mcliii sederc arpit. Cnr vero in iisdem Bullis
quam victurum. Sed dum quod voluit fecit, Domi- imago Petri sinistram, Pauli dextrnm pirtemoccupet,
nus vitamejus, quam ob gratiam distulit, ob debi- pluribus disserit Leo AUatius lib. ide Consensu utrius-
tura terrainavit.Biduo post reditura tanto arctius que Ecclesiae. cap. 6.
ob laborem itineris populique frequentiam intirmi- 30 Bis ita observatis, liceat deniquead hujus Pau- Canonizatio
S. Petri ep
tas convaluit, quanto remissius ob quietem assidui- tificis memoriam addere quoddam ejus Breve, de cano>
Anaqninl.
tatis amcenitatemque obsequii ante defecerat. Vir nixattone S. Petri Episcopi Anagnini, veluti ad Snnc-
Sanctus moriebatur et operabatur. Convocatis Pa torum tiistonam pturimum in commnne faciens, datura
tribus, ut in constantiafidei et sinceritate veri eum Venerabilibus Fratrihus Episcopis Anagnige et aliis
sequerentur, injunxit : in cautela doli ab his qui per Campaniam constitutis hoc tenore. Dominnm ex-
intus forent et extra, in executione Gibertinorum celsum habentes pras oculis, qui in amicis suis
et enorraitatis Teutonicse : ut invicem se diligerent laudatur et benedicitur et consideranfes pmpterea
;

P
et invicem idem dicerent, et ipsum verum strenuaj probat^eque vitse merita, quibus vir Sanc-
quem diligerent Deum
omnibus tenerent. Post
in tus, Petrus quondam Anagnue Episcopns, de Re-
hoc unctus Oleo sacro, facta Confessione pe- ,
gula raonachorum assumptus, in Pastorali cfficio
ractis in eo omnibus prout decuit Sanctum, psal- pure, simpliciter, solerti vigilantia et exemplo Deo
lendo cum psallentibus, nocte media, ut qui de te- deservivit, admirantes etiarn mirafiilorum insignia
nebris properabat ad lucem, senex honestus, imo quibus Sanctum suum ante et post obitura Deus de-
ipsa honestas, carnis debitum solvit xu Kalendas coravit, prout per Brunonem Episcopum Signien-
Februarii. sem fideliter annotatur, et usque ad nostra tempora
sepelilur in 27 Corpus ejus balsamo infectura, et ut ordo ha- decorare non desinit : auctoritate praesentiu n vobis
Laterano. bet sacris indutum vestibus, cum obsequiis debitis licere volumus et mandamus, quatenus tertio No-
ethonore digno, cum frequentia Cleri et populi, nas Augusti, diem Natalem ejusiera Confessoris et
non cuilibet tanta gleba deportanda imposita est, Prsesulis memorandi, Sanctorum Catalogo congrue
sed ab ipsis Patribus honorifice est deportata in celebrera, recolatis ;
quatenus in praesenti grafiam,
Basilicam Salvatoris, in sede propria, in Patriar- et in futuro, opitulante divina clementia, piis pjus
chio, in dextro latere templi, in mausoleo purissirai intercessionibus, mereamur gloriam sempiternam.
marmoris mirifico opere sculpto, xi Kalendas Fe- Datum Signiaa n Nonas Maji, Pontificatus nostri
bruarii collocatus. Qui beatissimus quam plures fe- anno x, Christi mcx : nec ulla alia hactenus, major
cit ordinationes per diversos menses, Presbyteros solennitas, pree simptici ejnsmodi declaratione, post
l, Diaconos xxx, Episcopos numero centum, con- auscultntionem attentam vitse et miraculorttm fide di-
secravit ecclesias xx. Romoe ecclesiam S. Hadriani gna relatione coilectorum, scitur fnissc adhibita.
in Tribus fatis n anno sui Pontificatus, dedicavit : 3t Brevis porroiltius ecgraphum, sicut vel Anagnia ftomlnis Pon-
et ecclesiara S. Marise in regione Areola^, in Ioco missum est vel alibi ex originali transcriptiim, stc in- tiflcit nume-
rus quomodo
qui vocatur Monticelli, similiter consecravit. Ve- Baromns ad an.
titulat 110S num. 14 Pa^chalis ser-
Irivemafur
rum etiam ecclesiam SS. Quatuor Coronatorum, vus servorum Dei. An ideo credam in originaii deesse arite autiqua
qus tempore Roberti Guichardi Salernitani Princi- vocem Episcopus, omnibus ante Pontificibususitatamf BuUarum ec
pis destructa erat, a fundamentis refecit atque con- Non credam ; sed tibrario vel typothetico vitio elapsam grajtha.
secravit, anno Pontificatus sui xun, Januano die opinalwr. Quod si atiquis, omissio etiam Servus Ser-
xx. Celebravit apud Guadastallum in
Conciliura vorum Dei, explicationis cnusa ecgvaphum Baronio
Longobardia, aliud apud Trecas civitatem in Fran- dandnm sic fnisset erorsus ; Paschalis Papa secundus
cia. Postea defuncto eo cessavit Episcopatus dies sicuti apud Clterubinum Lnertium
in Buttario Tom. i

iii. Sepulcriin Laterano positi memtnit Csesar Ras- inveniuntur.Urbanus Papa quartus, Clemens Papa
ponus, etque tocum assiguat versus oratorium S. quartus, Bonifacius Papa Octavus prcetituiati Bntlis
Thomae. Canonizitionum S. Richardi, S. Hedwigis, etS. Lu-
28 Anctorem Vitae, cujus nomen initiali dumtaxat doviri,itemque Gregorius Papa X epistolis ad Mtcha-
Auctor vu.c
littera P. scriptum invenimus, Petrum vocnt Baro- etem PaUmlngnm ejusque Primogenitum Andronicum;
Petrus :

nius : et estverosimile fuisse Petrum Pisanum quem an tdeo aliquis sapienter credet, tillum Romanum Pon-
Ciacconius appcllat Pap?e Scriptorem : pro cujus re- tificem seculis nomen suum scripsisse, cum ad-
iltis,

quod Anacleto Antipapoe contra In-


conciliatione, eo dito, Papa Secundus, Tertius, Quartus etc. et omi-
nocentium Papam adhxserit schismaticus, taboran- sisse usitatos alms sibi titutos, Episcopi et servi ser-
dum S. Bernavdo fuit. Hic Pisanus, uti dixi, de Pi- vorum Dei ? Non existimo. Frustra hxc ergo mihi ob
sanorum geslis scribere proposverit, postea quidem jkit Quidam etiam in eo cavtllans, qnod interrogem,
;

Presbyter, tunc autem sotum Cardinalis Diaconus, Quis eo tempore sic exorsus est Pontifex ? Nam de
cum forte necdum Clericus esset Pandulfus, a cujus initialis salutattonis fortnuta qusrenli, impertinenter
stylo, inultum aiias differenti, habebimus duorum se- reponit exordia Bullarum Breviumque, in singulis
quentium Pontifxcum Fitas. Biffert autem in hoc pene varia. Quis enim ignorat, propterea quod Curize
etiam a jam memorato Petro Pisano (cum quo alioqui et Scholarum stylus soleat ea tndigitare per initialia
habet inttiatem nominis litteram P. communem) etiam verba, ut hic, Dominura excelsum, studtosius dicta

patria, siquidem hanc eamdem verosimitiler habuil inilia variari? Vel igitur ostendi debet atiquis Ponti-
cnm suo avuncuto Hugone de Alatro, sicut in altera fex, hujusmodi usus Satutationis formuta, Leo Papa
hnjus lucubrationia parte vidcbimus. quartus omnibus fidelibus. vel si conceditur h-rc non
29 Quod Buttas hujus Pontificis attinet, Double- esse formuta originalis dicasque (quod etiam dici video,
et
,

2io* CONATUS CHRONICO-HISTORtCUS


non haberi ipsiusmel Bullx sub Gentilibus Imperatoribus ac fere tyrannis, duram
et recte dici posse admitto) p
servitute.m servitisset Ecdesta, eorum ssepe ini~
originalem contextum, ted tolam ejus epitomen, cujus obttu.ria

auctor, claritatit tantum rausa ad nomen Leo, addi- quissimis legibut, Auclor libertaits fuit Imperator iste;

derit Papa quartus supercnt ndhur qutettio de sub-


;
rton qutdem primus Christiantts (nam Philippos fuisse

stantia factt, eweo reeolvenda,utrum credtbile stt, quod ChristianoSf sub S. Fabiano Papa, alibi e*t demons-
Leoms istiut a-tate fueiint ca forma solitx concedt In- tratum) sed primus qui pubiice Christum professus,
dhfaeiiti.r quales ibi ttotantur. Cujut contrarinm cum idohlatriam jussil ejus fidei c.rdcre, Marlyrum corpora

latii ctari jam atibi osten&um sit, probatum manet, honorifice condt, et super iis Basihcas atque Ecclesias
quod ceput erat qutetlionis, videticet falso eidem ad- erigi, datator ipse earumdcm munificentissimus : qua
scttfji tatim Buihm,sive in prtttenso originali legatur, in re odjutricem habuit matretn Helenam, DominicsB
Leo Papa quartus, sive non. Crucis vivenlrtcem. Ab hoc initio aucta paulatim po-
32 Hic finitur nobit Conatus Chronico-histonci testate Pontiftcium, ad Jurtsdtctionem sacram etiam se-
Part prima : cnusam divisionis, et quidem ut hoc cularis nccessit. tn ipsam Uibcm Rnmam etplnret per
1'ontifice fucicndsc, indicabit Presfatio ad Partem al- Iialiam prnvincias, post extinctum Regnum Longobar-
teram. Interim exkibendo Pontificum imaginet quater- danum et abdiratum Giwcis in Occidente Imperium :

nas et quaternns, cogimur sittere m binarto, sicut vi- quod speciah Dci ptovideniin et consitio faclum, soli
Cur hic potlta
imagims SS des, AY ergo toculi duo vacent, placel eos implere ima- negnnt, qni invident, hwetici. Citravi ergo ut utrius-
Conttanttnl et ginibut SS. Constantini et Helenee, a quibut ampli- que tales efftgerentnr vultUS i't hnbitus, qitalem viven-
ileknx? tudo Pontificim ftfajeslalis, quoad externam et secula- ttbus fuisse probnium est e.v eorum nummis ad xxi
rem potenttam, suum accepit principium ; cum antea, Maji srea lamella explicatis.

APPENDIX
Dc forma Eallii aliorumque ponlificalium omamentorum, mctlio aevo mutala.

0oanttC6 R.E. Dhconus, qui circa annnm dcct.clxxx 3 Queeri aulcm potset Mitramne Episcopalem kic
,
Forma Pallli
\ . n xt-
, i r . < . .
qualisWsec.ulo
tuque nit st gitatuor libris complexus est Vitam S. Gregorii Pa- tn caplte ferat S. Nicolaus, et talts ettam sit qux spec-
f0rmia ^,t rx
eulum 1 1 ea-
nea I, lib, 4 cap, 84, indutum ex vetuttis picturis re- tatttr in capite S. Silvestri aliorumque Ponttficum; an episcopalis ?
dm a rlex- vero Tiaram Pontiftcalem, qn.v. ideo sit ctiam S. Ni-
praetentat [utsupra vidimus) P;illio mediocri,
tro videlieet humero sub pectore super stomachum colao tmponta, ut merilnrwn ac sanctitads parttas de-
ciroulatim deducto, deinde sursura per sinistrum claretur. RespondSb, postremum milii videri. Mitrae

hiuiierum post tergum deposito : cujus pars aliera cnim Episcopales eo tempore hitmiliores longe erant,
nuper eunulem htnnerum eveniens, propria rectitu- tttt videre est tn omnibus iis qux in sacrariis ecclesia-

dme, non pcr medium corporis, sed ex latere pendet. rum variarum asservantur vel in antiquis pictttris, ante

Ex llis vcrbin haud obscutc colinjitur, Paliium Pontr secula tria vel quatttor, express-r. Idem
invcninntur
ficale secuti decimi, quo is scribebat, et latius fuisse certe Abbas Cajetanus, qui prxdictam absidem
nobis

quam istud Gragora, et sua rectitudine, non ex la- deluteatam etlfbmt ; ante vitam Gelasii II, a Pandul-
tere, aed per medium curporispendere solitum. Hu- pltoPisano ejus familiari conscrtptam, ejusdem Gelasii
jnsmodi Patlium videre ett in Lateranensis tricttnii effigiem supra positam, lignea formn cxpressain ibidem
Musivo [quod ad Pontifkatusn Leonis Papx III ex-
prestum habes) ito utjim per meilium corporis pen-
cat Petro pars illn, qutt Oregorio pendebat ex ta-
tcre : magnopere mutatum secuh ix inveni-
aliud nifiit

<i\ tunc "ii> tur, Formam prorsus atiam vtdeo seculo xn, quando
in.
tarl iii i
anterior tenia. non a iergo per humerum circumducta,
C ec posterior simittter per humerum circumducta a pec-
tore pendebat, in modum longioris tenite ante ac retro
innodata : utrimque bifuh, sive du-
sed eadent tenia
}-lcx, in duas utrobique veluti assutas tenias desine-
: .it.

ut cr Miisnis _ Spec men habes in abside Transtiberina, quam


tnm
tampictisop.
/i
,,,,.,„
parrt
„,/ Pontificatum Innocentii Papa III, anno
mcxcuiii oratnatt, m parte _ .-
hic uero imagtnem ac~
cipe atterius absidis, ab Anastasio IV circa annum
UCLIU e.rmihit.r, quod opus ipse vivftts nbsidrernt siCUt
tsiud vivens inchoaverat sextusante illum Callixtus II
subannum \n.w quod utrumque demonstrat quadrata
tubuh, capiti apposita, Cum autem non duhitaverit
Ana&iasius iste, sex prsedicti Callisli Decessores im-
mediatos lionestare titulo Sancti, eorumque caput cir-
rulocingere radioso, eeque ac antiquiores et indubitan-
ter pro Sanotis habitoa, Silvestrum, Anastasiura,
Leonem, Gregorium, ipsumque S. Nicolaum. Sa-
>.< Rittutm Congregationi considerandum relinquo,
i.trum id satis argumenti sii ad Alexandrum II, Vic-
lorem 111, Urhanum II, Paschalem II, et Qela-
sium II, nostro de Sanctis operis inferendos sicuti ei-
linii inferemut Gregorium VII, medium tnter Alexan-
drum at Viotorem prxdictos ; ita suadente ejus prx-
ktntl apud Saieimtams cnltu.

dedil
u Ordtorir S.J\flcofaij/ii Drbe ai>Jhiajiasio Tiapa ivjpomat

LEO GBEGSJIUVS Al-E^ANOCH CP-ECOIirW VLCTCIR


CELAyivy PAICHAUS' VR13ANVS
IT. Il fF. Il P T. Il PP

Jhjcjfcluum 1 'cnecaiidceMcmoricr ulmdcsJanclocwnJumnwruma.Aiiti


^Vomimentuin, ouoaefiammmoctai ^etm^ujme/jme/eifi/dju^
niAbsidc Cralorjr SA/co/ai Ljn quina, hmetandm aR FB. G.Jai,/iwM
aSAxnc Sccuhs aB.CalltstoBP. ll cl, Qiietano cidMciwrcmJtomJcJisJ])
iafe
\foi fendris ciutum, ac Cofncn.
Jimdamentis tpctructi intraiatcrrinensc
Aitrmrcfiiwihnunc (o[o ayi/atwnjias. tanrs illusirahmv -jfos
AD CATALOGUM PONTIFICUM- 211*
deiht, qualem in Codice Vaticano itlius temporis ante

prxdictam Vitam reperit ; quamque hic etiam juverit


formn paulum contractiori dedisse, quoniamjam pritlem
impressa habetur pars tota secunda, ad quam potius
ista spectabat. Ecce confirmatam Mitrae veteris genui-
nam humilitalem ; ejusqne cornua, sed multo qitam,
nunr. obtusiora ac fere nulla : quin et in (luittntttbus

post cervtcem Infulis agnosce earnm veram ohginem,


omnino talem qualem tndicat Festus, Infulas definiens
filamenta lanea, quibus Sacerdotes velabantur ; —
cm consonans, rentque distincltus explicans Isnlorus,
Infuiorum Itb. 19 cap. 30, Infula, inquit, est fasciola Sacerdo-
talis capitis, alba, in modutn diadematis, a quo vit-
tae- ab utraque parte dependent, qua? Infulam (sive
Mttram) vinciant capitique adstringant. Quoniam vero
Mitra, non Tiara, utitur Romauus Ponlifex dum sa-
crtficat, smrificioque peracto populum benedktt de fal-
distorio seu selta Pontificali; et eo tn actu noster Ge-
lasius sua in imagine exprimitur ; oportet ut manus
altera id ctitim teneat, quod titli in actu appreliendere

et Pedi in Ita- solent Episcopi, Pontificale scilicet


Peduin, cujus sola
lia, pars inferioret recta hic cernatur, potius qttam Cru-
cem, qnse prxferri Poutifici, non ab eodem gestari so-

let. Formam autem veteris Cambutae (sic enim oppel-


labatur) optimc exprtment mox subjiciendx S. Dtsi-
bodi imagines. Quamqttam operiosiorem quoqtte Romx
ea xtate subinde fuisse supremam curvaturam, demons-
tratur exS. Nicolai Anastasiana imngine ; nisi hanc
aliquis vetit subindc inuovatam fuisse, itaque factitm, ut

Mitra et Pedum quibus olim Itumiltoribus Sanctus in-


signiebatur, induerintformam recentiorem.
itemgue in Wilthemius nostet pix memorise, is
4 Atexander
Germanla qut DivaB consolatricis sacellum, a suo fratre Joanne
Wilhelmo fnisi fallor) nostree item Societatis Sacerdote,
in Luxemburgen&ium mceniorum extructum
conspectu
anno MDCXXVIi; mortuo inlra novennium conditore
porro curandum atque amplificandum suscepit ; in eam-
que celcbritatem adduxit, sedutitale et zelo suo, in qua
illud superiori anno repererunt Franci, urbem obses-

suri; quique meroris sui, ex illius et patris destruc- um monumentum Martini Papre V, anno mccccxxxi
tione hausti, hoc solatium habuit octugenartus seue.r, sublati e vivis, et inter duos tstos r^prxsentati. Talem
et ub annis aliquot puralyticus ; quod ipso Assumptx guoqne formam reperio observatam in Pallns Pontifica-
Deiparx festo translattts eo sit, uti conftdimns, ubt ne~ libus, usque ad initinm seculi \vi, in eo monumento
que luctus, neque clantor, neqite dolor erit ultra : Pa- quod Julius II sibimet ipsi viventi posuit circa annum
ter, inquam noster Alexander Wiithemius, saepe in hoc mdx, c sede S. Petri ad Vincula. Exinde vero Ponti-
opere laudatus, laudandus sxpius, inler alia antiquita- fices omnes, m suis tam nummis quam stutuis, videas
tis sacrx monumenta insigne quoddam e.i xre inaurato, Sacerdotalem dumtaxat stolam sub Cappa seu Pluviah
tec. IG matw
habntt sibi commodatum, quo iiber de Vita S. Disibodi indutos, quos interim crediderim inter Missarum so-
runt ''••ntifl-
a S. ffildegarde conscriptus, eadem curante fuerai ex- lennia, ejusdem formx Pallio uti cwpisse, cvjusmodi < i in rttwiati
ornatus subannum mclxx. Ibi Sanctus iste, sexies ex- alas per Qfbem Archiepiscopis mittebant, tenui scili- i </•: iiiii

primitur, cum luunitt vu/de Mitra, nec non cum Pal- cet fascia tanea humeros ambiente.cum modica ante pec- K
lio Archiepiscopali \ quamvis Hibernia, unde creditur tus et post tergum lacinia, toco ejus qux ante ultra g&-
seculo vii advenisse, millos ea xtate habuerit Archiepi- nua propendebat latior multo oimatiorque. Nescioautem
t-c deniqut i"
scopos. Istudporro Pallium est plane ex usu seculi xn, quis Pontificum fecerit initium procedendi in publicum tota stola,
sed iiuli expressum arte, sicut tn triplici specimine ap- cum larga Stola supra Moiettam sive Mantellum, Pri-
paret quod ut sequenti columna conspicitur. mus certe Ale\amler VII ct post eum Clemens IX,
seculo \1 t'al~ Pallium, quod atque Innocentius XI, omissoalio omni Pontificio or-
5 Vides tiutem ut Archiepiscopale
lium aliter
gestabatur,
otim aut lunutum, aut ad modum V vet Y furcatum natu, stc picti in nummis, scutpti m statuis, expre&si

supra peclus ab humeris descendebat, iis incumbens; in imaginibus conspiciuntur.


niuic affixum Planetx, atque infra scapulaa reductum G XJt autem ad absidem Anastasianam reflectam ocu garbtrasium
in brachia, ambiat Prxsulem permodumpositiinplano los, ex eadem ob.serm, ipsius auctorem, primum inter autbus secutts
""''j'" l,t " i
omnes suiseculi Pontifices, mento raso expressum con-
-

circuli, eo fere modo, quo uno post seculo ipsum con-


formatum cernitur in sepulcrali statua Honorii IV, spici, exemplum sequentibus ex ordine pluribus, quorum
ttituo MCCLXXXVlII SCUlptCL, f! JUSSU Paull III ex iniiiis c.iittttt monumenta usque ad Juliura II qui barbam atuit,
Basilicx. Vaticanm ad BasUicam Arx-ccvlt translata : ei Non tamen Anasta-
varios exinde habuit imitatores.
quse quiu egregie totum illius temporis habilum Ponti- sius IV radendx barbx primus fecit exemplum : nam

ftcium representai, apponenda hoe loco visa est, tnter et Leonem III vidimus anno dccxcvji /•mba rasa ex-

figuras, ad hujus dissertationis il/ustrattonem unam pressum, m Musivo triclinii Lateranensisaseconstructi,


in tabulam coadunatas. Et titnc qnitie.m retinebatuv quando jum abdicato i>eiutus Grxcorum at Italia Int-
forma divaricatx supra transversam lincam teniss:quse pertu, liarbirasium (stc 1'etrus Damtani appe/tat) Oc-
etiam cernitur ut juxta posila statua Bonifacn IX, ctdeuta/i C/ero Monacltisque tunc commune, videtur
anno UCCCCIV tumuiuti. Sed et istttd paulatim observari Pontifhi latt plucuisse, pmntonsabarba, quam hodie-
desiit; ut probat positum in Basiltca Lateranensi, xre- que lam studiose nutnunl E/nscopi omnes et Monacht
Grx-
; ;

212* CONATUS CHRONICOHISTORICUS


ncccci.x, rursum (iyas dislinctitts, quidque m eo futril cum Pallio Pon- D
Graci. At Joannes XII, pro anno
coinmiine, quid diversum audi Falerianttm Au- exprtments
idque fortattit tnducium fmt.
tificio ;
nobit
liu offertur .

guttum, in Vila Aureliam hnperaloris a Ft. Vopisco omneni Conau-


quamlo Imperatora Germanieoi retpicere ct

cum molurus lis novi orna-


Frantiem ab an- dcscripta, ilicenlem ipsi Aureltano, in
Rrnnt capit, cui natkml earioret quam fum
capilit prxci- Persidem atnto ixlix Consulem designarel qttod lomen
, quc Barbm tux fuere, tamquam virilit
Valcrioito ti Persts copto, et Galicno patrias ordina-
uuum ornamentum,
smplia tiones parum curanie suteettu caruit) audi, inquam, sic
7 L)c Pantificia quoque Tiara relraetandum Itic quut-
tnttio

loquenlem Avreliano posiea Valerimum, Imperatori


piam, postquamin S. Silveslro dixt, (teri potuime, ut
,„ Hgnum Ubertatit, </"»>" Eccletue •luiam gratnlabalur,
Cape Tunicam palmatam, Togam pictam, Subarma-
libertatii intigne; Ique 1'hrygium l.iii profundum, Sellam ehoiatam nam te Consu- :
Piltumauumpieril •

sive lnadema hferne appinxerit; quod placuil piclori- lem hodie designo, scripturus ad Senatum ut tibi
licei Diadematis et Co- deputet Scipionem, deputet etiam Kasces : haec
i I, . amvertere in Coronam ;

rqnm magna tit diflcrentia, tam quoad formam quam enim Imperator nonsolet dare, sed aSenatu, quando
fit, Consul accipere. Fascibus, quas Lictores prxfc-
quaad materiam. Errare eos, qui Constantini, Romx
tiapti ati, illudque nio capili delralienlit, donum istud rebtinl Consuli, locits m Ittic tabella non crat : Sellam

ftitiseexislimabant, jam alibi dixi talit avtem conelal, ehoratam Jtifif eleganter expressam vides : viies el
neeipsum quidem Canttantinum Diademateu«um quam-
Scipionem, jam noit simplici iitslntclum Aquila, lil in
velustioribiis Consularibus nummit, sed coronala, seu
iliu subsislil Romx, «M Regium lam nomen quam in-
l-hnjijlum seu (ul esl in /ormu/isjVictoriali, Theodosiique ac Filiontm
gni minvt gratum erat. /Edifiaata Constantinopoli,
Coronam, Uonorii el Arcadii coimperantium imaginibiis instrttc-
secvndum tnorem Orientalium uti diade-
primurr, capit
lum quotl attlem alicrtt manus efferl esl Mappula, qua
mate, etiam gemmato. Quisquit avlem Pontificum pri- :

crplicala Cticensibus inchoandts sigtium dabat novm


mus Earara assumpsit, sive S. Silvester, sive pusttrior
Consttl, unde el innenies primam oul secundam Map-
atiut; timplicem omnino, nec ulto I'hrygio prxtexlam
ttsiumpiit. Nicolaus I anno circiler dccolx, eirculum pulam dici pro primo ou( secundo Consulatu.
oiueiiin. civilit potettalit insigne addidisse creditur ab 10 Prxtereo Calceos, seu verius Caligas, tttpote

ai colces relitjalas, de quibtts alibi atl vcstes venio iniinintis To-


aliquibus, cum jum Roma. Riwemia, alixque tum Ro- :

K'.niiriioliis civitatts suinmo Ponti- ex quibus qux infinia apparet, omnibus communis, at- ijam Palma-
inutii Ducatut luni tam.
anU \icolaum
Vominoparerent; unde ejusmodiTi&TA, liegnum
i.ii i,i que ad corpus el brachta odstrtcta Penula, non erat
I addifum singularis crat Toga, palmata
quoqut dict ccepit, Att, si rrrum rsi (qiiad ad nmolien- Consuli singulaiis :
fuiste fiportit.
iluni urijnmcnlum, r.r Cioislanliiii fielitia Donalione antiqitis, hic variegalo opere floridoque adornala.largis,

iuctum, aisumptit Olli III) Joannis Diaconi ipsam ul ad dextrum brachiitm apparct, manicis : cui Togas,

tse /' naruiuai, cunt is ftoraeril integro ante Xicotaum ejuedem malcnx atque textnrss adhxrens a tergo Sub-
secttlo, eoque el Phrygii CoroniB memineril, fatea-
rt armalis profundus de sub axilla dexlra emergil; pri-
iniir nrrrssrrsi, illa qnx istie indieontiir ui a Constan- moque sinu ttaiis humetum siitistrnm circumvolulus

iino conceesa, pro majori sallem putie utitata Pontifi- per terqa, el plicas suas paulalim explicans (Paluda-
nlius faitte scrttlo vin : sic eitim ibi dittttir ; Sanctis mentum antiquitas appellassel) dextrum per latus ad-
Apostolis, Dominis meis bealissimis, Petro et Paulo, ditciiur ; et poslquam ampliori sinu gremtiim tmplceit,
et per eos etiam Bcato Silvestru Patri nostro, sum- extremu denique sui parte excipilur a sintstro brachio,

mo Pontifici et universali Urbis Romae Papae, et dcque eo pendel. Supra Tunicam et infra Subarmalem, stipra Ttint-
com et in/ra
"i bus ejus successoribus Pontificibus con- quod ex humero dextro ante peclus recto angusliorique Suliarmnlem,
Ira liniiis Paiatiuin Imperii nostri Lateranense :
tramtte defluil, per modtim Scapularis, credibile est 1)1 modiim l

deinde Diadema, videlicet Coronam capitis nostri stmililrr ex hitmero sinistro descendere, ttl faciat for- Y
simolqne Phrygium, iil est Mitram nec non et ;
mam Y 7110111 oliom 11 ler- T tjo lalere, ul sit capntque
transmillat, verosimilile-rJ\judical IFillhemiiis ; at-
Superhuraerale, Lortun quod [mperiale
videlicet
Oircnmdare asaolet culhim veruin etiam et Chla- ;

mydi purpuream atque Tunicam coccineam, et


iii
qiiale seculo xn iu usttI J. fuisse Abstdcs prxnolatx
1/ili

omiiia Impenalia indumenta. docent. Grxci Omophoriuin,id est Superhumerale.ira-


cabaitl ; Monachi Scapulare appellant ; ab Omophorio
8 lltr nttlu itoia auilariam hominis, non so/ttmDia-
dematis Coronae Pnpalis autem, per consuetam deficientis Grxcismi aphxresim,
I>altium vr/u- sitifl initia referentis ad Con-
sttus /itr tnO- qut uon Maphorium e.t Mafortium ac Mafortem dici haud
stiitiiinttiii ; tllts, ititnc qtiidria, srtl tamen postea
dum hrt ctr- absurde crcdus.
aliquando est usvs; verum etiam Superhumerale Lo-
cumductum
riun, rst, Pallium, quo 11 /lo iiaria nominarem prodiversilate personanm gtltt fttU de-
collo /,/ qttis niiqtiam vel Constanti-
miin rcl aliqitem variatn, sed origine el qnadamlcnus etium forma eamdem intte etlam
IX ertuslis Imperatoribus ttstim som-
origincm aulem sumptam dico a veteri Roma- forma
Patlla
niavilt Exeule omnes Aniiqtiariorum offleinas, signifietiut:
evolve
Fumiltas Byiantinat Cangii,omnii mtatit numitmati- norum Toga: qttx ticet anliquioribus vestis rolunda fuerit.

biisjam mde n Constanlini :rro illustriilas. Primtts ibi unico injeclu totum corptts ambiens, ut olim Planeta
pag. "7 enm Loro(til ttppellat Cangivt) circum soii Casulse Sacerdolales; sicut tamen hx, ad commo-
collum,
in diorcm itstim explicandorttm bracltiortim, paulatiin c.c-
itl esl lutliilu Consulnri stti lempoiis, occurrit Leo
Magnus, omto occolvh, cisx ad lalera, in hodiernam demqtte formam prorsus
eaouio plusquam ihtegro post
('•'n:iuuii,iiim, r.mrsus distimilem tibierunl, priori nomine remanente; sic el
imperare ; tnm pavXalim alii
alnqur. forma tamen semper a PontiHcalibus Palliis Cousuloris Toga, tantlem ad formam Scaputaris trans-
^onfertur cam
liiiiertfwlma, uli vidtre licet in micijro Itabilu Togae tamett nomen relinuerit, sitqtte Togapicta,
ierit,
Vijit ycho con- Consulari
quem Ordinorhn anni nwu quam supra Aurcliann-i mediam numerat tnter Tuni-
iuIiui, referl Contul m Orienle
Anastasius, ™>i Augustus malc cam cl Subarmalem. Hanc certe non nisi pautatim re- trque ac ipia
,
iifi sibi persuasil Bu- om-
clirrms uaster in faslis Consularibits striclam fttisse, ut Donationis Constantinianx figubu Toga ollnt
Cano- atl Yiclorii
sie iiouta-
nem l'as, Itulemi srd Loruin appellare ex stii lemporis ttstt pottterit, palel jita
Comes Domesticorum Equitum. lim restnctl,
llalirttir cjusma.li
titUlut intcjcr ex nummis Cottsularibits anteriorum seculorum, lum
r.r Diplychi stti in-
ttriptlont, rujus
umrcrsam cilaturam ejusque explica- Constantini Magni ac ftlit Crispi lum palris ejus Con-
nancm. suh titulo Diptychi
Leo<liensis, Alexander
stantii Cblori, onem ultiinum hic etiant apposttimus,
rVilikemim prxlawtatns pridem ediiltt, cttm altero sitmli nttmmo, oui Leonis Magni Consulatu
omnlbus anti-
qtutrim rct amantilius ., siimaiissimum opuscttlum, unde aliqtio cusus fttit, primo forlassis, qtiem is anno cccclvhi
n*«mm M bancnostram laminam transfera. gessit. Qnontodo autem idein habitus, titter Conslantt-
U Et 111 omnes parles ornattis lam speelabilts nopolitanos Imperatores, fuerit sttb altqua ruulalione
tntel-
conservalus 'vostquam enim Jmperalores, suppressis
con-
~/rtaS* Propytntnm . tfatt Cbnatvi

faflrsr Bou/fals jlulp'


:

AD CATALOGUM PONTIFICDM. 213*


Consultbus Ordinariis, perpetuum coeperunt genere seu panni forma, perfectionem inducta est alia qux
Consulatum, indumcnta quoque Consularia perpetuo Ahuicdeuiquefortn<r responderet nec antexixecntum pottea :
etiam
gcstanda assumpsere) vide in imagiue Leonis Despotae admittenda in Pontificum imaginibns sunt Pallia <**PU a/flgt
imperante adhuc patre Bastlio Macedonc cfficta, qui Ptanetx:
Ybifttrcala. De usu Acictthirum du/ntnre posstt aliqnis
auno dccclxx faclus est Imperator, et cognomentum an non fuerit GregorianQ -rtate antiquior ; eo quod
Philosophitultt, ob stngularem in litteras humaniores supra corpus S. Leonis Papae I, gui Gregorium prx-
etpliilosopltica studia propensionem:'itcm in altera Mi- eessit ph<s quam intcgro seculo, cttm anno mdcvii ape-
cl-iaelisPalaeologi Comneni, quianno mcclxxxii obiit. riirtur arca, in raedio pectoris conspiciebatur aurea
12 Utramque in lucem produxit ErudUisstmns una Soinula Pallii, infixa Planetse. Pcrum hoc po-
Ej itta de-
fluens a tergo Cangius ; ego autem in Leonina considerans Subarraa- tins mihi BSt indicnim alicujus anterioris translationis,
Subarmalts, lem sinuosum, cjusdem cum Superiiumerali contexfus nobis incognitx, qua vctcribus indumentis conmmptis,
ac pene ctiam latitudtnis, diversi autem a contextu novis indutum sit corpus miralntiter intcgrnm, Pallio-
Tunicae, inducor ut eredam contra quam senttt Wii- que ad normam seculi x efformato indulutn, quando
themius, Subarmalem ipsum, seculo saltem vm, fttisse acus adhiberi solitas indtcalJoanncs.
poslremam et dorsualcm ipsins Togae Consuluris par- 14 Restat ut de Cappa seu Pluviali, quo Cavatle-
PluviaU teu
tem : quee ne longo sirmate posl vestigia trahatur, re- rius complures Pontifices induit, ineipiens ab Inno-
Cappa,
tracta in partcm antcriorem per dextrum latus brachio centio I; sub aniium ccccn ordinato, dicamus pauca.
stnistro excipitur : in quo quidem servala sit similitudo Fuit illnd {uti ipsamet dcmonstrant nomina) ex neces-
cum PaiUts Patriarchalibus Grxcorum, msi quod ca sitate, non ad magniftcentiam, receptum ab Ecclcsia ;

serpere permttterentur ; unde factum, ut S. Germani qitando cojpta.' institui Processiones aliivquc functiones

B Patriarchx Omophorion ponc incedens dnastasius subdivalcs, in qiiibus Sanctoram Reliqttix ab Episcopis
tldeluripsius- calcare putueril, sicut apud Zonaram in Copromjmo Parochisque gestandx erant, opportunaqne vvlebatur
met TogxSir- legitnr.Quamvis autem Subarmalis idem in Wtlthe- kujitsmodi vestis, contra plnviam qux polcrat olnrnnr,
ma dorsuale
miano Consule ejusdem sit ctim Tunica textus, et di- unde etiam habcbat retro affixum capacittm, capitiobte-
fulsse :

versi ab Omophorio ; adeoque verosimile fiat, quod gendo comparatum : ttti hodieque ccrnimus in bardocu-
hujus ille pars non fttcrit, sed solum eidcm a tergo cullis nautaru7n,rusticorum et excubttorum nulitarium.
afftxns, quia multo latior et in principio sui corruga- Hoc vero capttcium, in veteribus et a Carolo Magno
tus : nihil tamen video, cur sicut postea.ita etiam tunc, Aquisgranensi ecclesur donatis Cappis, pro modulo ca~
uou supplcverit vicem illitts tenix, qux jam inde ab pitis dtmensum acuminutumque erat ; hcet nuiic habeat
cxordio dissectx in lacinias angustiores Togae seu formam lesserarix parm.r , benc ample inferiusque ro-
Pallii, rctro corpus defluebat usque in terram. tundct ; mancnle adhuc, qui capucti acumen termina-
13 Atque ita apparet, ejus, quo in civili Magis- bat, flicco. Proinde, licet in Pontificitm Romunorum nusquam in
et ad imUa-
tratu Toga, in ccclesiastico Pallium dicitur, unam electionibus post seculum xi inveniamtts, moris fnisse, vetusttoribus
ttonem Togx
Pontifleum
Consularis as- eamdemque fuisse originem, progressum ac mutationem ut Electus Cappa rubea tndtteretur, sicque adoraretur
monumentit
sumptum Pal- in forma aliquantum dissimili. Nec absurde a Consu- ab Electoribus suis ; numquam tamen invenies u/lius apparet
lium Pa-
trtarckale,
libus, in Repnbiica Romana primis, prpcellentem is- veteris Ponlificis imaginem, in Cappa expressant, nc-
tttm habitum mutuati Episcopi sunt,prxsertim Romant, dum in tali qualem exprimit passim Cuvallerius. Cum
qui id in Republica ecclesiastica erant, quod isti at ci- ergo is omnes dare, partim ex sepulturis,
profiteatur
Vili. Recte etiam concipietur, qttod, sicut Episcopaie picturis etmusivis antiquis, partim ex nuraismati-
PalHum, unico olim loro constans tta ctrcum scapulas bus excerptas reliquas autem, quas ad vivum rc-
;

ohvolvebatur , ut pars una longior antrorsum, altera prxsentare non poterat, saltem eas exhibere, quas
relrorsum deflueret : sic et factum sit in Toga Constt- a multis retro seculisin antiquioribus Urbis Eccle-
lari, qux fuerit Constantiniano xvo similis longo lar- siis depictas cernere licet, ut sic antiquitatis nihil-
goque baitheo, cl circumducebatur per corpus, defluen- ominus speciem aliquam vel in ipsa habitus ra-
tibus hinc inde extremitatibus ; cum hac tamen diffe- tione videre, in eaque te oblectare, Lector, posses ;
rentia, quod Pallium utriquc, scaptilx circumducere- consequens fit, numerari posse
non adeo mitlta secula
tur ; Toga ab humero sinistro sitb axiilam dexteram pro iis saitem hodiemi usus Cappis
picturis, qux
adduceretur, in eumdem sinistrum humerum reditura: Ponttfices amiciunt. Rutio autem cttr rccens Electum
item quod Coitsitles defluentem a tergo parlem coUtgerent Cappa, polius quam alio quovis vestimento ecclesiastico
ea car indua-
antrorsttm, tton itcm Pontifices et Patriarchx, Atque induendum Romani censuerint, hxc fuisse videlttr ; tur Etectus.
httc facit Joanncs Dtaconus, in VitaS. GregoriiMagni quod, cttm Pontifex ex quovis Cleii gradu deligt pos-

lib. 4 cap. 8 animadvertens, quod, cttm annis post set,nec conveniret adorationem Electidtfferri usque dum
'qmd solitum
simplicUer ob- obttum cxxv corpus ejtts effoderetttr, integris adltuc ad eos, qui forte deficcrent, Gradus sttccessive ascen-
Volvi vestibus, pallium ejus, bysso candente contextura, ; epportttnissvna omntum vidcbatur Cappa, com~
disset

nullis fuisse cernebatar acubus perforatum ; sicque mune Gradibus omnibus cliam inferioribus indumen-
dignoscebatur circa scapulas obvolutum fuisse, nou tum, sicuti vidcmus saye in Processionibus, etiam
autem confixura, sicut vetustissimis picturis vel Cantores ct Symphoniacos ecdesix, Cappas indutos
musivis ostenditur. Proinde multo serius in Pallium procedere : rubea autem sivc purpurea decebat Ponti-
<juam Togam Consularem, dimissa unus simpiici lori (ices Electos, ob prxcellenti<e dignilatcm.

Propylxum Majt 35 APPEN-


214* CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

APPENDIX I
Dc usu annorum Incarnalionis in Cancellaria Pontifieia diu vario, nostra a?lale primum
firmato, diverso(|ue ab usu signatura? Brevium.

Bullx ttriclt H* is qux ad correctionem pertinent expeditis, solven- niter tmbscriptse; alise non ilem : ie utrtsque autem
sluius Can.
dtctx sattetn dum est debitum, ad fitiem Partis posterioris contra- indifferenter procedit questio, qnandonam ets cceperil
!""< tnchoant arxpro '
clum, cum fui admomlus quod in Cancellaria vel Cancellarta Rontana adscrtbere anntnn Incarnationts ^..
aucens annos
anno* a 25
Uartil. Camera Apostohca annus non incipit a Kalenilis proilttcrndum ultra Kalendas Februaru ad xxv Marlti, usgue ad 25
Januarii, sed a xxv Martii, quo mysterium Incar- sic ut id pro reyula fuertt. Ordior autem post medium Marttt,

nationis celebratur. Id quontodo cum BuUartt Tomis seculum xvi prxterilum.


uUimis conciliarem, equidem non ittventrbam ; nunc 3 Ittvenio enjo Pauli IV Brevia aliqua annutn ad
autem itcrum udmonilus dtsco, Slylum istum, esse Incarnalionis tltem protraltere; tnveuio niliitotnitvus,quoil
earum dumtaxal Conslituttonum, qux eduntur per ejusdem Pauli Constitutio 19, quse uliqtte Bullala lia-

Bullain, utt tticitur ; non item earum, qux in forma betur et ab ipsomct Pottttftce ac triqittta Cardinatibtts
Brevis dantur, sub Annulo Piseatoris, ad suppUcan- propriee manus subscripttone firmala, tlala dtcatur anno
tium preces ; vel alias Motu proprio, sine consuetis Incarnationis Dominicce 1559, quintodecimo Kalen-
Bullarum solennilatibtis, e.rpeiliunlur : namin lus un- das Martii, Pontificatus anno quarto ; atleoque an-
num inchoari constanter a Kalendis Januarit. Inlrrim num islic inchoari n Januarto, qui atias dicenius K
necessc habeo excusare, quodnomitte Bulla?, iniifferen- fuisset, Potiltftcti annus quintus. PiiIVCon«(t'(u(iij73,
ter, el more vulgi, usus sum in Decretis Hescripiieque sinatiter Bullata simtltbusque subscriptionibtts firmata,
Poutifirits iippellanilis. Qnamvis enim non ignorarem, eumtlem tenet sttjlum, ut habetur impressa, tattquam dnta
iii rigore verborum aiiud esse Bullain, aliud Breve, anno Incarnationis Dominica; millesimo quingente-
uliiul Motum proprium, attiue notabilem »t muhipli- sirao sexagesimo * quarto septirao Kalendas Fe-
liiu intercedere interea differentiam ; lianc tamcn ne- bruarii, Pontificatus anno quinto. Sed Cherubinus,
sciebum aliquo mtido spcclare ad rationcm temporum dum notal in margine * tertio, nescio an signtficatum
inriimlum,rt ideo non putiivt niilii dislinctionem aliqtiam volueril ita, in ecgrapho suo haberi, aul ex usu Cttn-
hic faciendam, sicul nec m Bullario fecerunl ejus Com- cellurise haberi debuisse ; aieoque facultatem nobisauferl
pilatores; sic illud appetlantes, quamvis in ea coUe- ex ea quidpiam discernenii. Postaiori tamen Lectioni
ctione miilio plura Brevia sini quam Bullse slricte favet successor Pius V, qui loctt solum Elcclus sit tn
dictes, Ad objectionem porro a me ex Bullario fmfinii, Januario anni mdlxvi, pritno Potttificulus sui anno et

quomodo t» sic utilii respondetur, Fieri


quod in Bullario poterit mense ieiitnostrse Societati Buliam contra Apostatas,
ctepta dlsttn- appareat aliqua discrepantia quoad datas et sic :
anno, uiscrtbitur, Incarnationis Dominicae millesimo
oul „ Brt „t- distinguendus erit Annus 'Cancellariae Apostolicse, quingentesimo sexagesinio quinto sexto deciino superlori «•
bus,
qui saltem moderno tempore) incipit u cuti, nec lum
ixv Martii, Kalendas Februarii et similiterin Bullarw ejusdem
:

et AnnuB Pxus eiat.


Secretariaa Brevium, qui cum anno poli- Constilutio 119od Oriinis Humiliatorum exlinctionem
tico incipit :i Kalendis Januarii. BulUtta, abipsomet rt quadraginta tribus Cardinalibus
2 Equidem ie moderno tempore, ipsis qui scire subsignatnr, Anno Incarnationis Dominicae millesimo
possunl tic iebent nolim movere ulteriorem qusestwnem : quingentesimo septuagesimo, septimo Idus Fe-
libenter tamen tcirem, quamolim itu resumptus sil on- bruarii, Pontificatus anno sexto : qttem aunitm uon
tiquut tllc usus, ut sciatur, 1/111, prascise tempore mensem
is possumus habere, nist eum protrahendo ultra
debeat haberi pro regula. Ac primo iiniu li„mauiis Pon- Febriiarium Srd . liujus Ponlipcis luni tnnlix sunt alise
postquam preetitulare
tifices, sese coeperuni stahililer Bullir. saltem tamen Pius
minus solennes, prselilulalee
Servoi servorum lei, et cum •„ tnul,, nomen suum sms Episcopus servus servorum Dei, neque sub annulo
i

scriplis prseponere modo, X. Piscatorie expeditte, m quibtts inclloatur annus a Kn-


lioc Episcopus, Servus
servorum Dei, eumrfem modum tenuisse usque ad ini- lentlis Januarii, ut primum exemplum adltuc rarum s tb
itini \iv,
secult iiiiiiiiti,, Clemens V, Joannes XXII, eo videatur fuisse; et tales sttnt Bullai 2'J, 30, 33,
M irtillUB V, Kiifjoiuus IV, Clemena VII, Paulus lll! ie
118 et 122, inler quas ultimas ponitur unica illa
Bm ut nonnullii seti scriplis minus solennibut ccepe- Humilialis, aiiiiuiii vrotrahens ; cui addi nosset Consti-
riiut prxpnurrc Nomen suum, cum
i
titulo Papae et nu- ititio Anno Incarnationis Dominicaa mille-
31, data
furc Foi
meronominis, h„r
,
l
in„,l„, Clemens Papa V. Quod
MIO llMUfO oui- simo quingentesimo sexagesimo septimo, septimo
deminiliorarumetinfrequens uticolligitur exBullario)
Plscatorls.
Idus Februarii, Pontificatus anno tertio, numerts
risecuktrequenlari valdecospil; cum Itoctamen
omnibus ita a<l longum scriptis ; nisiid tluliiniu faceret
discrimine, usque ,u hodiernum diem durante, quod Cherubinns tn margine noiuns D. P, an. i. id est Dat i

ipiat Pontifex, ntsi eub nominesuocum Pontificatus anno secundo, in(er cujus anni Ballas
titulis Episcopi et Sen servorum
i
Dei Brevibus vero
;
etitnn ipsam ponit,
ibuspropriU,a tempore Julii III,
addatur ad 4 Similiter Gregorium XIII Bullam, qita Bajanos
iiimiBii tilulus PapBBdim numero nominis. Annis
ante ailiculns damnavit, ieiisse quarto Kalendas Februa-
Julium sexaginta, piimus, Imosnlis riirus
rii, anno Incarnationis Dominica^ millesiino quin-
'
U r Vlroyilto,™ suasaliquassignaresni auno
sub oreijirlii

; gentesimo septuagesimo nono, Pontificatus sui 13


iPiecatona, abinsculpto Petri
pucantis signa- octnvo, asseruit Urbanus VIII, tu stia famosissima
iiiii Auuiiiun, ir,„, paulalim usus.etsubiaUo
III ulane sibi
Constitutione,damnante eosdem articulos et simut pro-
amslans.addixitsolis Brevibue. Al, ,„,,-
hibente libtum cni tuulus, Augustinus Cornelii Jan-
npla acporro atiorum extant
apud Waddingum senii olini Iprensis Episcopi. Cumque pervicaciores
Tom, 8 „,; „„,1 11, Bullario lateranensi.
Ab ,lh erqo ejiisilrnt librt defensores prgtexerenl errorein Datse, in
'"1 ' ">»">< ButUu Breviaque iistinguere »,„,„.
ista Constttulwnc iilleijnlec ; atque ita ipsamtnel Utbaitt
><" islud principium. Bultarum auiem rursus duosunt
Coiistltutwnem ntlerctttnr reddcre de supposittone stts-
«1 nera, alts quidm a Pmtifice tt Cardinalibue sokn- styli
pectam ; responsum continuo itsdem est a pertto
Curiatis,
AD CATALOGUM PONTIFICUM. 215*

A Curialis, Cancellarix Pontifin,^ praxim esse annum Canccllaria (irmasse IMtim, cujus firmati initium qux-
producere usque ad fcstnm Incarnationis , itaque annum rimus, quoad annum ultra Kalendas Januarias pro-
mdlxx, in Bulla Gregoriana, cum Pontiftcatns anno trahendum : donec veniamus ad Gregorium XV. II u-
viu componi qui alias fuisset notandus mdlxxi. Ve- jus quidem Brevia omnia annum inchoant a Kaiendis Primus Grego-
rumtamcn alind simite exemplnm in toto Itujus sat tongi Januarii ; ejus tamen, anno mdcxxi mense Februarw rlus 15 tfnuit

Pontificatus Bitllarw nullnm qnidcm occurrit, sed in suis in Butlis


electi, prima Bulta de Privilegiis Conctavistarum data
constantiam
corporc Instituti Societatis nostrie habetur unum longe tegitur anno Incarnationis Dominicse mdcxx, ntique
certissimum; confirmatio scilicet ipsnts Instituti ac sicutdtctum cst protracto, Idibus Martii, Pontificatus
Constituiionum ejus facta anno Incarnationis Domi- anno primo : eodemque
Bulla 18, etstyto procedit
nicse mdlxxxm, Kalendis Februarii, Pontificatus qu* prwrcs sunt hac 19 atquc 20,
ordine tempotis
anno xi. In ipso nihilominus Bullario cjusdem Bult.r ; una ordinans Ceremonias Electionis Pontificiv, altera
26, 42, 8, annum a Kalcndis Januarii ordiuntur. sanctornm Canoni adscribens S. Ttresiam, ambx
5 Sixtus V, similiter pturimas edidit Bullns, sic adhuc adscriptcV anno secuti hujus xxi, quarto Idus
annum notantes : et quidcm primo suo anno Biillam Martii Pontificatus autcm anno secundo. Bis adde
17, 18, 22, 23 et 24, quarum penultima ctiamsolen- ex eodem Buliario CouMitutioncm 47 ac denique con-
nis est, ab ipsomet ct Cardinalibus viqinti octo signata, clude. nunc saltem ftxum fuuse usum, qnem sub pras-
anno Incarnationis Dorainicas millesimo quingente- grcssis Pontificibus toto secitto xvi inslabilem fuisse
simo octogesirno sexto, Id. Februarii, Pontificatus ostendimns.
anno i similes etiam aliis ejus annis inveniuntur,
: 7 Placet tamen etiam subsrquentium Bullas scru- guam secuti
sunt. Urba-
puta 75 el 101, ut quasdam mrnus soiemncs taceam. tari : sic autem Urbani VIII Conslitutio-
tnvctiiuntiir
nui 8
Nihilominus Tomo 3 Bullarii in Appcndic>' Pag. 38 7ies 10 et 11 signatx undecimo Kalendas et pridie
invenio Solennem valde Bullam, prolubentem aliena- Idus Februarii, anno ejus i, ad Imc adscribi anno Do-
ttones officioium scu jurium et emolumentorum officiis minicse Incarnationis millesimo sexcentesimo vige-
B S. R. E. anne.rorum, idem Sixtus dederil anno In- simo tertio, quo atias ipse creatus fuit viAugnstt. Sic
carnationis Dominicae 1589, 18 Kal. Februarii rursum insignis Bulla confnmans Grcgorianam de
Pontif. anno 3 ;
autem facta post dies tre-
publicatio Etectwne summi Pontificis, quinto Kal. Februarii,
decim, anno a Nativitate Domini 1590
adscr ibii nr Pontificatus anno Tertio, tribuitur adltuc anno In-
Indict. 3, die vero 28 mensis Januarii, Pontificatus carnationis Donrinicx millesimo sexcentesimo vige-
1

anno v. Habet etiam Societas nostra ab eodem Six- sirao quinto. SimUiter in Tomo F Butiarii invenitur
to V (acultatem, aggregandi primarix Romanse So- anno Dominicas Incarnationis
Constitutio 7, signata
dulitati Scholarium Sodalitates atias per nostrum Ge- Mncxxiu, undecimo Kalendas Februarii, Pontifica-
neralem, cum communicatione Indulgentiarum illi tus anno primo. Et Constitutio 160, indicens sex
concessaram, datam anno Incarnationis Dominicae decimas super omnibus fructtbus ccrlesiasticis Italix,
mdi.xxxvi, utique ultra Kalcndas Jannarias protracto, anno Incarnationis Dominicae
bultatur ac subsiijnaiur
Nonis Januarii, utpote Pontificatus anno secundo. 1631, 14 Kal. Februarii, Pontificatus anno IX.
Eodcmque modo Bultarium Casinense num.239 profert Eodemque stylo procedunl aiim ejus solennes Bullx ;
Constitutionem Gregorii XIV vetut datam anno , ut de minus solenntbus nihil dtcam. Hxc si observarc
flrmior in eo Incarnationis Dominicae millesimo quingentesimo scivissent conlinuatores Bullarii, cl ordinem temporis
tenendo Grc-
gorius 1 4
nonagesimo primo, Idibus Martii, Pnntificatus anno tencrc, sicut convcniens erat ; dcbuissent ejusmodi Bul~
;

primo. Huic dum consonant ejusdem Buiisc 3 et 4 in las ponere p<>st Brevia, toto itlo anno vulgari data ;

Bullarto, eodem Incarnatiotns ct Pontificatus anno no- qux nunc inventuntur mate permixtx Brevtbns Janua-
etiam Martii et duodecimo Kal. Apri- ac Fcbruarii.cumdcm annum vutgarcm inclioantnnn. et Alexan-
rursum tamen tat.r, Idibus rii
derl.
Clemens S ferc lis ; ncc aliunde quidquam adfertur quod prcbct Can- 8 Innocentii X Ponttficatus, ut est Builurio, nihil
a Kalendts celtarix usum non fuisse annos profiahendi usqtte ad suggerit quod huc faciat Alexander VII, cautitm wo-
Januarti ctr-
festttm Incarnationis ; xndcicmur nobis posse statuere, tens ne qua loca Ecclesiastict status vcndi aut gravari
pit
qnod ex tunc cceperit ea rcgula observari ; nisi rursum contingeret, anno Pontificatus sexto, 17 Kal. Fe-
sequeretur usus plane contravius ejusdem Cancellarix bruarii ; et scx Dccimas indicensmper fructibus Ec-
sub Clemente VIII; cujus cum pturcs inveniantur clcsiasticis in Italia et Insutis adjacentibus ut, Nono
Bultae, intra Kalendas Janxtarii ct dtem Incnrnalionis Kal. Martii, stytum jam fixum scquitur, et atinum
datx, puta 18, 19, 20. 26, 39, 40, 55, 58 et 66, Incarnationts Domtnicx mdclx vocat, qui in pttblica-
omnes tamcn (prxter unamkQ, adscnptom anno mil- tione, po*t sccitta, vocatur mdclxi : inter cujus anni

lesimo quingentesimo nonagesimo quinto, pridie Brcvta Tomo 6 Bullarii, jam sapientiores Collectores
Kalendas Martii, Pontificatus anno quinto, sed ejus, pra-dictas Bullas repo»uerunt. Sequens Clemen-

Builis uc Brevibtis anni xcvi permUtam) omnes, m- tis IX Ponlificatus, nihil Itabct in Butiario quod hic
quam, auspicantur annttm a prxdictts Kalendis. referri mereatur ; nam B. Rosx Limanse Bcatificatw,
6 Leo X nullas Kalcndas Januarias vidtt, tn brcvi facta Pridie Kalendas Martii, Pontificatus anno
s>io dierum paucorum Papatu. Ponttficatus ctiam primo, Dominicas Incarnationis 1668, fucta cst per
Pauli V nihii suggcrit quod httc faciat, ante Ponttfi- Brcve, et subsignatur Placet. Motu proprio. Et Cle-
ciiti-s annum xv, qui in tom. 4 Butlarii Constitutione mens X, eamdem Canonizavtt Pndie ldus Apiilis,

17, data Idibus Januarii, suum istum annum compo- de quo tempore nobts qua-stio non est. Solunrmodo in
nit cnm anno Incarnationis Dominicas 1619 : sed Appcndice ad Tomum 6 Buttani, tstius Pontificis

itnu manifeslo vitio in nominando tnense : nisi enim Constitutio i anno Incarnationis Do~
qum data lcgitur
legatur Junii loco Januarii, adhuc currebat annus minicifi 1670, Nonis Martii Pontificatus anno ;

Poutificattts decimus quartus, cum Paulus solum elec- primo evidenter probat continuationem annt pnemon-
tns sit anno mdcv mense Mujo. Ita nobis ingressis se~ btratam, cum certumsit ipsum exeunte AprtU anmci-
cnlnm xvii ettteiitts nemo occurrit, qui dici possit in vilis 1670 primum esse creatum.

AP-
216» CONATUS CHRONICO-HISTORICUS

APPENDIX II.

«tale et auctoribus Prophetiarum B. Jcachimo


Abbati et S. Malachise Episcopo im-
De
putatarum circa successiones Romanorum Pontificum.

pingitur capitis sui tiaram dextera apprehensam tenere


Prophetlie tub\Jltra nihil habeo quod de Romanxs Pontificibus do-
nomtne Abba- elatamsupra capnt initia autem ipsius Inno-
ceam, msi forte muetur aliquU, nec semel quidcm
illius ;

tts Joachlm urbc cruentx, illiusque ad eas


nominatas me, tantopere jactatas vutgo, de eorum
a cmtii Bt f<icthiiies tn
conflct*,
compescendas conatus, tandem effectum sortilus qui-
tuccessionibus Prophetiae, sub nomine B. Joachirai
dem, sed quoad viveretdumtaxat ; sic indicatw.
Abhaiis Culahri, el S. Malachiae Episcopi Biberni.
ille

Primas, ut habentur ex variis MSS. sspiut impree- Bonara vitam invenistiab ingloriatione (junior cnim
tem- ah incontinentia notatus fuit, Pontifex autem castis-
gx per imagines symboticat subjectaque singutis
mata, ojierose defendere. est conatus Greijorius de sime vixit) a virtute autera accepisti plus quam a
/,„,>., Abbat Sagiltariensis, m opere ingenti t cui ti- fortuna : sed nequaquam virtuosam gratiam lucra-
B. Joannia Joacliim, Florensis Ordinis beris invidia enim contingent judicia sibi nocen-
tulnm fecitf
:

Instituturis, Ergasiarum Alethia apologetica, sive tia non privaberis a sorte desuper. Veh civitas

You might also like