c
v^ VLV v^^m;.vCi«^«:,<:^ CdC<iCC_ '
j^. C^ce^r^a-cLcrccQccSccci <3:"ccClc<
:ia(CC«^' 'Ci ^SC< '
C v^'- CCLCCcC^^vCf (d
t.<
<XcsOClC- ______
xfcccc '( c c ci:^C' '..
€m ^< ccic<
;(i(^<K'(C(C'^Sttc d*' cccrcf^c^Occ^ Ccccci,'
rc(CCC''CCcc^^CC(.c Ccv cvcccdc CdCCcCrc Ccd' c^^Kl <
:((^«^®C <Cli("^Cc: ('CCcCifCictCCjCCIC' ClJCScCgCC 'V.,
C((^C^.'<ICC C1C(C iy C CCCCi CcgCCCSlC^ CcCC ClCS^ < ' «CC^
r(cc«(<icc ciccc -^«cccgc c cccccc cd:
^(TC» CCCCCt(CCCC' CCXC^^c^Cc^CCCCCcC^
dtcc c ^
-.C^
-^stc
crrrc'» cccC'Ct^<cd5cac3:c^^^KC(CcC 'C*iO
C( c^CC^CCCCCCCCCCCCcClCCCri^ccCCCCCCC C cc^. .'CCC2
C( (rrciccccccccccccCcc'r<^Ci<cccCcc^CC
'€€(C: c c€c 'CCCl
.
:c(TCCCC rccCcOICCccf ccrCccr<ttCfCCCcc: CC C cc v (CdcS
-rr rwr ^ ,^ r-^ r^ ^^- ^.^^ ^--->'.
CC r(l^XdcCCCCC(S'CC .
xc(^((&cccccr( ccccc c VILLANOVA COLLEGE LIBRARY ccc: ^
ccc Tcccrccc cccc C' ViUanova, Pennsylvania
-C(c<'ij «SSccc C(Cc^c C rcrc
Um (^(crccCCC c c
c'^(C'^rc<ccc^c This book was donated
c ^C ^-ccCcCcc^C
3-4-49
c C ^((c-vCC€ ^^
^^^CCCC' CCcc R.e.V.....M-....S.ulliv.an,-...0..5.»A...
_ 1 SCc
cccc (
<S' Or ^ccc cCc^rTTTc^aTT^CcCc
CC(C C CCC@CC(C?'. Ccc' CC(S.CC:
aC(C '
cr cc(i
ccca cccccc ccccc^^-^'^'^'^^'
cccC' «c(cc ^'^
C(Cc .
^ &m^x
cccrc c
cc(C( cccccd'' '
^owr c
^
'
m
^(C(
CC(C(
^'c
^
(
crc crccc cccc (tCc
CC(W(C<CCCCC«:' ^^'S^f^^-^
C'( ^^'"
CCC(c(CCCCCCcCl^
c ccc^
$^yS
C(C(cla CC€((CC CCCCcaCc< CC(C (CCCCC C,
C0TC' (
C((c
ccr CCC^cCd CCC CcaCT C:"^'^' ^Cccc" C '
'
C CCC(CC CC
<
<§C' C' C V ' 0C(^_^^
^c« C
"_
C^
•
f''
'
CC(( (
c c
(. CC CC€<C CC Cc "'^ CT' C'( €B(^^
CCCCC((C'CCcCcC§G:.C".f^<( "
c c
^^BCWLlkVHjJ"
' .
' '
'""
c C( '^-
<j Jt%sK
C' ccckc
a'Cc<sccrcc( <tcccc<
^ ^^
CCCC <1 C((^Ccc cacicc V-^>^>>^ccc<
LC..<rc QL^iCcc
^<gcc C'C<
"
( cc
CCt(C C(f Ccc«LC c ^ccc- e?95>|ccc<
c
IiC:c c c<
^^ CC(^<C CC(C
•cc
<(
CCCc.#C(
(C(CC(C((
CC
cc c^^
_
CC^
ic CCM^
(ic
C' ccccccc
CcCCCCc
cCCC^^S^
<<iCCCCCC
fCCCcCCC
'
'cr cc(c^<c cc c< cccc: cc^^ccc
cc( c<sc cc dc cc C(cr cg'
c:
c-C— <rcc rC C
c
,
.<( CCc^ CC itc C(C C cCCCCcc C(CCr<'^<cLC
CCCCC<S
'" CC(€C CX C(( c cc
.;
(C CC^CCC
r?c ((:?<( ( r (<(
.-•(<'
' "
> j3> > ^ S
>:>S>.i>i»or^3>»>-^>^> >>/.0:>>:>> >^
^
">
>^^^3>>>
> >
^^>g>> :>'>)^^^>>^>
>^t§x>:>
>^.1^S>.>
^»>B*»> >^>3>:>>
^>)>B*>» >:>-S»
>-S>>' ^ m> >
»IS»
> »
^
,>J3>\>^>>>
J3> »^'J
^
^
>.^^'^^ ^
'
^
^
? >.
^:l»
_^:>j>>3
)
'
>^.^ ^^>2»
j»^»»»
jD^iS^»» :.>>.CT>:>^
>>.:^J>^
> '
>
' j).>> :>»
^.3> >^>' ^ ^^^
>"">
J]^i>2»> >i>»>» >9a>:>>
.^ *
* »:3>
»>3>
"'>
»
»S>> :>>>igs»)>>»:^;l3£>
13|&>2>>:> >-'i2>3
> ^3»
^
>D»> )>> :i^»> .» >.^ZJ^
:sii>>D»> > > »J3> >
:> »>:
^^^'^>3>^->»
'
^ »^>i>
>3»3>->>'
>' ^i>0glxO)> >^ >3^_
> v>3>:^ »^^ o >j^^
^
»2m'">>>
>3
'>>)D
»3
^ V)»
.-->,>..,.. " I»"-»»2» >>»3
>>-»>3
)'^A)>..g _
l^B^^>>5)
>3)
»>>D>»>»>> ^55)
»:^
».:> :>>->-
:»->
-^Tjl^ v^ > ' '
'>?> j>j>l3» > '
>->o52J^»)
'>>'>>a^
>J»>>3>
>> m»>^3)>^o>,:;> >:j)
>»)^^ ,3>
j>».)D»»>g> »
n> »:»>>>>3^_>>»0>^3
^>»^D >[> > » ^>»^ :
>
> >:>
^ »»»»>> >)3>:>^»»>^>:':>'>
j>)')>
^-»:o>>) >:>->>> »^^:i^
'
>
'
'
»>j^»
2>>> :»»OT> :»>>
'
-2>>"»»jr)i>::^o>>»:s '>)) C>
'
'
'
»
.» --''..S^Dj^^D '»>»»J3>.._=
»
>
>>>>S3i>>>:»»» >^^ 'ii^
•
>»^>»> 2>r)»>>^>^
>>2>5>
->= ^->>>Z3^» >
>
.)
\
'
"» 3>>r> >">»» 15»'»^
>
'
» »>2»»
^^
>
-§>>>>>»»' ^»^
x>.-?>:x>
»>))»> >»» 3 »^
^>
>
-^ -=
>'>o
'»>»:>2> >»> > >>» >
3»> »22 >
>-
s^) »>5»^^^> >i>-» > »::^ "> >>^sc: '
.) :3)
»
''m»»»»»»fc 13»-' >)i>^^» > »>^ ^3>
> >
^ ».
• '
'
:.> >
> > '
> :::s>)»2>»>»»D>>wo>:g)^>>^^ »
^'»»»»5^'^
)
) »
>>
.i.
>>»):^>>»>
>>»v3^4>>>
»^»>»>
-»»»>»^»o>
)
>:>
^
^y'»»> >
oS»:^§t^:S») '>»>. »^^»1>
!)»> :3>^o^»^ »»>
»?>
>» »» 3
So> »^>» :B:^
>:» >»>)>»2> s»
»»>>>'j>-)>»:5]>
$» »^- )» »>
>>""'
:2>^
» ^»)!^»^)^)'»:^!^ '»-- ^ ^
'
o»»» X»> r
^>^ »::
•>»»>»
'o>^
>» > » »>:»
>'^'
y
>» _ _ _
» )
.
>^»y> »»3
)) ) 1)
> »)»^1>)
>
I
'
:":•> >» >
'
> '»>
^j
ACTA
SANCTORll
RMUSll.S. — FX TVPIS V. (;01MM . VIA U UHNGIERK , S.
-anclom"' •/„
5^"'
^M
;»/
.p V
Ai
^'
^
y V 'WV ;.i^
.^
'Tf-I^.--^ 'r;. .(V
iVT^ (ji.''.
MAll
e Societate lefu- ^>V^;s&;:^
TOMVS II.
?"« die« vvi.vii.viii. ix.x.^i- \\\
*
ContiiientTii'- /^
"i cosilem ilia perbiuntia.
t uraute
/
*'\E CARNANJ
^2^.
*H^>-^-^^^ Vh\
)i
i
EaVBlTlO
\.
ROM^.APVD VlCTOREM PALME. M. DCCC.LXVI.
"PARISIIS c5f
ACTA
SANCTOUIM quotquot toto orbe coluntur, vel a catholicis scriptoribus celebrantur
EX LATIMS ET OH.-ECIS, AI.IARUMQUE GKNTIUM ANTIOUIS MONUMENTIS
C0L1.ECTA. blf.ESTA, 1 1, 1.LSTK AT A A
GoDEiBiuo HENSCHENIO et Daniele PIPEBROCHIO,
1- SOr.lHTATE JESl .
EDlTld NdVlSSIMA. i:iUAMi ,inANNK r.AHNANDRT
MAll TOMUS SECUNDUS
QIO niES V. VI, VII, VIII, IX, X, XI CONTISiENrUH
[.««ITTUNTllR HOD(EPnRICA SACRA JIUNNIS PIIOC-E ET ANTONINl PI.ACENTINI, CAUSA VEIUTATIS ISI. KRN ENH*
COMPAnATA INTER SE, Sl' 8 JIING UNT I' R ACTA OBjECA. AH EOSHEM RIES PE RTI N PNTl A.
• PARISIIS ET ROMtE
APtJD VICTOREM PALME, bibliopolam
1866
3)(
REVERENDISSIMO ET ILLUSTRISSIMO
DOMINO
D. WILHELMO
LIBERO BARONI DE FURSTENBERG
S. D.N.INNOCENTII XI. P.M. CUBICULARIO INTIMO,
PBi;P0SlTO MONASTERIENSI, DECANO SALISBI'RGENS1, CANONICO PADERBORNENSl,
PR^POSITO COLLEGIATARUM ECCLESIARUM
IN MESCHEDE ET BUSTORFF,
PRIORI S. MARI,(E DE CAMPEIO IN ALPIBUS TRIDENTINIS
CONSILIARIO InTI.MO SaLISBURGENSI ET MoNASTERIENSl.
^ i '
um quse in Celsissimo Principe ferdinando, Paderbornensi ac
j V_jMonasteriensi Episcopo, Fratre Tuo, virtutis rarse decora ma-
oxima coram ipsi suspeximus venerabundi, reverendissime et illus-
.
^ TRissiME DOMiNE, eadem in te prius genito elucere etiam quam ciaris-
"SS sime orania constanti faraa certisque auctoribus cognoscaraus absen-
stes; nefas nobis sit dubitare, utrum illustrium sanctitate bominum
A^Vitas legendo delecteris, qui similiter atque ille, et prius quam
<iille, habuisti propositum eorumdera exempla vivendo exprimere.
iHaec nos ratio impulit ut prosequentes Acta Sanctorum Maji,
"^sub auspiciis ejus, qui jara olira operi buic favorem, auxilium,
;:;protectionem assuetus irapendere, jure optimo postulabat, ne cui
^potius quam sibi offerendum hunc mensera putareraus ;
proxiraara
,;post eura in boc officii genere auderemus accedere reverendissimam
/yET iLLUSTRissiMAM DOMiNATiONEM TUAMj quando hoc facientcs videri non
%j|osseraus rautare Patronura, sed unum euraderaque duobus nomi-
^nibus appellare. Ita scilicet wiLHELMO similera ferdinandum natura
v^^enuit, forraavit disciplina, Sanctorura effecerunt exempla. Etenim
ante eura in furstenbergica donio, velut in palsestra virtutura notis-
>^sima, nactus indolera tantis natalibus parem, cum jam inde a puero
-^flexilera ad optimos raores animum et disciplinfe cujuscumque ca-
"^
pacera prse Te ferres, ita felicitei- adolevisti, ut singularis probitatig
Maji T. 11 I eruditionisque
6 73"/^
eruditionisquc spem maximam faceres, inter prima liberalium ar-
tium rudimcnta. Ab his celcriter ad altiora progressus, operam de-
disti eloqucntise; non ut lenocinantibus vcrbis molle quid et effemina-
tum ingercrcs auribus, aut le\is populicaptares plausum; sed ut gran-
diori postmodum ietate, si quando res posceret, solareris aegros, con-
firmares debiles, ferocientcs emollircs, nolentes traheres ad \irtu-
tem, duceres volentes. Operam deinde Philosophicis dedisti studiis,
qualem darent cum in iis non tam quaercres oblec-
futuri Sancti,
tamenta, quam firmamenta animi, morum normam, rcmcdia vitio-
rum a principiis rerum ad novissima hominum solitus animum co-
;
gitando traducere, et coelestia terrenis, leterna transeuntibus quan-
tum prsestarentsestimarcjamtum. Sic tamen hoc facere solitus eras,
ut exercitatio tam congrua institutioni a pientissimis parentibus
haustae, acueret, non retunderct ingcnii vim, ad speculanda naturse
arcana intenti. Patuit sane hoc, quando sublimiorum disciplinarum
magistra Colonia, quem acccperat Academico experiendum in pul-
vere, probavit inter primos, cui propugnandas de Philosophia Po-
sitiones committeret successu plane felicissimo, eoque gratiori, quod
;
appareret, quantus mox esses in Jurisprudentia futurus.Scd non uni
Coloniensi Academise debebatur honor educti ad supremum scientise
istius apicem \MLHfiLMi furstenbergii: in partem gloriosi magisterii
venire voluit et Parisiensis, neque creditum sibi pignus patriae re-
poscenti restituit prius quam Juris omnis effecisset peritissimum, tot-
que illustribus Majoribus parem, qui maximo numero a consiliis eti-
am intimis fuere
apud prsecipuos Germanise Antistites, atque etiam
Electores, Coloniensem ac Moguntinum. Horum nemini inferiorem
Te, fortassis et superiorem pluribus, cum res ipsa temporis decursu
probarct, Salisburgensis ac Monasteriensis Episcopi Te sibi adjunxe-
runt Consiliarium intimum, cujus fldei prudentiaeque diceceseon sua-
rum arcana committerent quod : Tibi occasionem attulit
Legationum
plurium,ad Csesarem, ad Principes,ad Comitialmperiiobeundarum.
Et tamen inter occupationes, tam varias genere, tam graves momento,
tam dubias exitu, lubuit vacavitque identidem recurrere (sicut ctiam-
nuncfacis) ad libros cujusvis facultatis versandos, unde instructior
semper ad negotia revertereris ; cum felicissima ad cuncta quse lege-
risservanda memoria, ct ad intelligenda ingenium perspicax nullam
eruditionis sacrae ac profanae partem piaetcritam sinerent, quam non
facile complecterentur opportunum foret publice privatim-
;
quoties
que exercendam, admirantibus summis inflmisque de re qualibet dis-
serentis facundiam, copiam, promptitudinem. In ipsis
porro negotiis
tractandis quantus qualisque apparuisti ! quanta cum
approbatio-
ne tuorum Principura, quanta cum eorum ad quos mittebaris com-
mendatione
mendatione vorsatiis es : Perspecta omnibus mentis Tiia? prfe-
stantissima indoies prsesontium in se convertebat ocuios, amores
Iraliebat absentium ; cum omnia ageres cate et caute juxta fami-
liare tibi symbolum ;
utilia providens, nocitura doclinans, ulra-
que discornens lynceo ad siiigula oculo nitiil interim aut mente ;
subdolum vorsans, aut occultans vultu; sed explicata fronte cando-
rem animi palam faciens, mixtamque praeferens hilaritati gravitatem.
Itaque jamnon Principes Germanise tantum, sed et ipse Augustissi-
mus Imporator apud so cupiebant frequentem Te, quando in italiam
avocavil is, cujus proximam Deo Majostatem eliam Imperatores vene-
rantur, Christi scilicet Domini nostri Vicarius in terris alexander vii
Pontifex vere Maximus, eruditione, sapientia, sanctitafe. furstenber-
GioRUM hic ingenia moresque oxpeiMus erat in ferdinando, quem ante
Purpuram familiaritate sibi domesfica juncfum, nec a Solio quidem
Papali passus erat rocodere longius cum illuc est evectus, reposcenti-
que pafriEepttneinvifusreddiderat ne privafo solatio suo publica post-
habere commoda dicerctur comnmnis omnium Pator ac Pastor. Ut au-
tem tani cari capitis facilius patoretur discossum, faciebas wiliielme,
FERDiNANDi Frafcr, nafu quidem major, sed adeo nihil minori invidens
gradum altiorem, ut ejus ad Cathedram Paderbornensem asconsu ma-
gis gauderes quam gavisus fuisses tuo, alfeque safis evectus Tibi vide-
rere, si proximum ei Locum teneres. Hoc ergo animo cum esse Te sci-
ret divina mens ALEXANDRi Papa?, ferdinandum alferum habifuram secre-
didit in vviliielmo, et habuit, (juoad vita mortali-; superfuit. Ad immor-
talem vero cum transiit i!!o, cavif successor clemens ix, nequod ex fer-
DiNANDo in Te remanseraf Urbi Romsp, Tecum amifforctur; jussitque
eodom Infimi (^ubiculariispectafissimo ordincofiam sibi assisteros. Se-
cutus dcinde clemens x, secutus innocentius xiest ; raraque, et nescio an
unquam Germanorum Nobilium ul!i oblafa fclicifafo, quarfus ex ordine
Romanus Ponfifex habuit comifatuj adscripfum suo uiium ouiiidomque
furstenbergium, qui Dominos possof mufaro iion moros ;
quia hos fales
haberet, qui possonf Dominis, ofiam mulfis, placore, cxomplo in hu-
manis haud qiiaquam frequenfi. InferimTe quoque roposcebat Gorma-
nia, et ad ('anonicafus Padorbornonsis fifulum duarumque Collegia-
taruni insignium Prseposifuraiii efiam Jlonasferionsem adjunxoraf, ac
denique Salisbui-gonsom Docanafum ; ut cum fot nominibus, quot Be-
noficiis, ipsa Te sibi vcndicarcf ; uni, quanfumvissummo, loco aflixum
retinere eruLcsceret Konia. Ita Gornanise, ita Wcsfjilialiff Tute, ifa
FERDiNANDo Fratri, reddifus cs dicam, an conunodatus dumfaxat ? Ut
enini Cubicularii Ponfificii nomon nianere Tibi, sic Tuum sibi locum
servare voluil Apostolica Sedes, in spem rccipiondi Te aliquando, nisi
„ „ ,,
M^ijt T. II
II liunc
hunc prEeveniat Germania, paribus Te quibus Ferdinandum inlulis, aut
eliani eminenlioribus implieans, per omnes Ecclesiasticorum honorum
gradus eo usque provectuni, ut solus supersit Episeopalis quo te pos-
silattollere.Sed Tu, quam meritis undequaquecxcellentibus es niaximo
fastigio dignus inter Proesules ; tam esscs, pro singulari tua modcstia,
etiam infimo contentus loco inter Prcsbyteros. lU)rum enimquanti faci-
as munus, quantumque eo felicem ac supra vulgus elatum Te judices,
palam facitTua illaad divinarum Ollicia laudum et tremenda sacriAl-
taris mysteria constans assiduitas, attentio, reverentia. Clero scilicet,
tot in locis Tuo, non dominari auctorilatc, sed prfcluccre gaudes exem-
plo, quod etiam supremi Ecclesiarum Antistites ajmulcntur, ministri
earumdem inferiores erubescant non scqui; dum iiiteriin picntissima
niens Tua, sacris illis deliciis inboercns, Dei ac Domini sui pra^scntia
inardescit ad coelcstia, solo jam corpore adhBerens telluri. Quoniam
vero mirum quanlum huc confert lectio earum historiarum, quoe Sanc-
torum vitas actusque continent; minime vana opinione prscsumimus
hanc quam offerimus, Maji partem fuluram praealiis multis librisgra-
tam luusTnissiM E ac reverendissim.edo.minationi ti.e, quodvariorum Sanc-
lorum Presbytcrorum, plurium sanctissimorum Episcoporum diges-
ta hic nomina factaque invenies quibus prinia semper ae potissima
:
fuit solicitudo sacrorum ministeriorum, per se aliosque rite curando-
rum, scicnlibus nihil csse quod hominem propius conjungat Deo. Et
hunc toto quidem ut complecteris affectu adiuic velatum sub myste-
rio, sie inexplicabili ad eumdem facie rcvdata conspiciendum anhelas
desiderio; stantiquead arara nimis longum videtur quidquid hic vivi-
tur, et a Dilecti plena fruitione separat : sed per ipsum, quem ma-
nibus tam dignis, tam reverenter tractas Eucharisticum Agnum, ob-
secramus illustrissime ac reverendissime domine ne optes irritas esse
preces, quibus eorumdem Ccelitum, quarum hic memorias illustra-
viraus, imploramus et merita, ut suo Tuoque voto prius non faciant
satis, quam raagni Patrui theodori Paderbornensis Episcopi expleve-
ris, aut etiam superaveris annos : bonis litteris ad prajsidium, Domui
fursterbergic^ ad oraamcntum, Germanicis Ecclesiis ad firmamen-
tura, FERDiNANDO Fratri ad consiliura et solatium. Ita vive, ita vale, ita
Studia nostra haec fove, qui optamus diu esse ac dici
ILLUSTRISSIMyE AC REVERENDlSSIMyE DOMINATIONIS TU^
minimi famuli et clientes
HENSCHENIUS
GooEFBi»us
Daniel papebrochius
conradus janningus
e Socielate Je«u.
PROTESTATIO
PROTESTATIO
AUCTORUM
AD LECTOREM.
L uod ante quatuop praegressos Menses suinus iiloriiidcin protesiaii, nos in liocdc Ac-
|tis Sanetorum argumento servatas velle Urbani VIII Pontifieis Maximi Constitu-
tiones; neque nostris aliorumve liuc referendis Coinmentariis aliiid vclle momen-
tum inesse, quam est historiae al)lii)ininii)us erron obnoxiis scripUc; idem denuo protpsla-
mup. Obtestamur etiam eos, qui meliora aut veriorase habere putaverint, ea ut dignentur
communicare, cupientibusdiscere.et coprigi papatis atque coppigcpc quidquidcmendaiionis
egepe cognovepimus; idque vel oppopluna aliipia in |)POgpessu Operis occasioiic, iii jam
saipe fecimus, v(d ea dedciente in faciendo posl inoduin toliiis Opcris Siipplcinenlo. De-
precamur autem, ne mox ac reperict aliipiis diversum (|uidpiain a scnsu, in sua Natione,
Provincia, aut Religione pecepto, id sibi ppius statuat essc imppobandum, quam seposito
atlectuum prejiidicio rem (otam expenderil ; vel, si id est diflicile, erudiloriim passiin ali-
bi viropum liberioresde proposila coiilroveriia spiiicnlias cxquisicril. hnprimis vero obse-
cramus, ne nos, quibiis unicc ppoposiia esi inajop Dci glopia, pep cultum Sanclopum in
ceptiopi vepitate fundatum, apocpyphis qua Hepi polcpit seclusis; in hisce discepiiendis no-
landisqueagi quiscpedal alieniori a se suisque pebus aiiiino. Si cui tainen secus videbilup,
eoqiic jiisliim apbilpctur exposlulalionibus. eliam ly|)0 viilgandis. conlra nos agcre ; non
simul id eflicere velit, ut vel non liceat vel non expcdiat ad objecta rcspondcre. Quamvis
nec putemus obligatos nos semper, ad responsum, eo quo voluerint modo ac tempope sic
expostulantibus dandum, quando salisfaclioncni ex|)Ostulando ppa?tensam ipsi sibi libepali-
ler prneripiunt ; et apiid animos siccomparatos, ut faclione inagis quam patione movean-
tur, causam dieere, nihil aliud foret quam offensas augere. fortassis in totius' nostrae Socie-
tatis injupiam et publica simplicium menlium scandala epuptupas.
AD TOMUM
ADTOMUMIIMAJI
PR/ELIMINARIS COMPARATIO
II SACRORUJI HODOEPORICORUM.
praeoccupalis quorunidam animis gravis
Licet atcidcrit Joannes Phocas, a nobis al-
lcgatus tam^iuam ca scribcns, (|uae pra>sens ipse cognoverat, anno >:cLxMvloca san-
i;la circumicns.-aliis lanien plcrisque lam gratus accidit novusillc lucis inopinalae
radiiis alTusus liislorise undcquaque obscurissimse, ut auctorcm minimeobvtum propius
nnssc cupcrcnt. F.tcnim dilTicile cst scriptori cuipiam citra scrupulum crcdere in aliqua
magni momenti rcpncsertim nova, cujus locum unicum dumta.xat lcgcris, productum ab
alio, qui tibi Ibrt^! suspcctus sit nc aut non satis solidc judicavcrit dc illius fide ac gravitate
aut non omnino ndclitcr expresscrit scnsum. Hunccrgo sciupulum lcclori nostro e.\emp-
tum cupien-*, huic sccundo tomo Maji prfefigoCompcndiariam illam locorum Sacrorum
licphrasin, qna.mJoannes P/tocas. Pacerdos ac Monaclius, Graice sciipsit; ieo AUaliusLaU-
nain fecit, se.Kto antequam Bibiliothccie Vaticanse Custos prienccretur anno ; Groeco-latine
cdidit Barloldus iXiliiisiHS, noiis erudifionis ac probitatisSacerdosin Hollandia, aniio mdcliii.
Qui autem contraria juxta se positaeluccscunt magis visum est Joannis Phocx
I
c.\ opposito
adjungcrc Helalionem de locis sanctis, qux perluslravit Aiitonius, cum titulo sancii Marty-
ris piu'tixus opusculo, quod veluti ab itineris socio compositum contra nos allegatur cx.
Vaticano quodam codice; mihi vero vcnit ex Belgico M.S. .^lartinianae (nisi fallor) Biblio-
thcciC Tornaci. Servict autcm litcc comparatio, utquisquis audiet ilinerarium hoc recipi,
velut fidc dignissimuni ; ccontra vero Joamieni I liocuni, ut fidei nnllius Graeculum,
e.xplodi; ci'rtius apud sc statuat. utra pars in auclorum delectu ratione verisimiliori uta-
tur.
JOANNIS PHOC^
Coinpendiaria descriplio caslroruinet urbiuni, ah urbe Anliociiio us(|ue Ilierosolymain,
nec non sacrorum locoruni SyricP, Phwiiicia^ et iii Pahesiina.
PR.EFATIUNCULA LEONIS ALLATII.
Dum Cliii varia rnanuscripta,
manu< meas Joonnis Phoae locorum Pul<cstinx
,s(mo. in charta bombycinn, non multnm
Nihusi prEE^fantissime.
el
lccis c voriis
Syn<t comjjeudiuria
conquisUa, evolvo sediilus; venit in
deacriplio, characlere 7ninulis-
elcjanter exarata. Nomtnle artjumentiatque aucloris pelleclus,
annnum (igo et pcrlego. Auctor elcgans et accuratus, prout illa ferebant lempora, visus est. Quare
lopiam illius mihi destinnvernm, seU alHs interceptus ncgotiis negicxi. Post multos nnnos. cum manuscriptos,
(<ms ip^e videram, codices Roma' in memoriam revocarem ; intcrque familiaria colhquia scrmo de Locis sanctis
incLdisset, Phocus in animum rcdiit ingensqne subjcclum cH desideiium i/lum mihi, utcumque possem, comp'^-^
r-.indi. Scripsi, 7Ci>cripsi amicis, illi eliam qui mihi ulcndum dcdemi ; rogans,rerogans, obsecraus, promissis eliam
rem egi : seU verba feci morluis- Ad rcliqua omnia^ prselcrqunm ad hoc nnum, semper in prompln responsum
fuit. Qunre qmevi tandem animo. Verumtnmcn anno elapso, cnm in spe rerum aliimtm versnrer, littene mih^
ab nmico qui Chio liinc veniebat, rcdilitie. Dum nomina recognosco, en rcclilus missus Phocas oppandt, non aliena
manu descriptus sed tpsum autogiaphum, quod Chii conspexeramt a reliquo volumine, cui crat annexum, avul-
siun. Quanta tierfusus fuerim littuia fnislra conaier dicere : non reporiassem boiium tautum, si thesaurum
invenissem. lllius itaque vcrsioni mc accinxi, el aliquot dtes in eo expoliendo insnmpt^i. Joitnnes. Cirta oriun-
ilus, patrem habuit Matthieum, qui postea Alouarhvm indueiis, in Pathnio insula se excrccns diem ohiit : ipse
ivlatc graudior sub Eirimanuple Comneno muucr/i milituv tuUl. Memiuit cnp. xxiv de setie Ibero, nilv.i ini
yp-iyoti ou/_voi^ VJ Tw irept -r.'J 9a?.3:ccav T)7;'ATr3r?ra; 7i£TTY,yoTt J.iQw to-j^ d^^^f.rr.iv.w:, ^icK-jin:^:^ ttovoui;, ore xai
VfAEt^ Tw «v^pi ivii\jyj>[ivj x'h doioip.0^ Bxaihi A»i TToptj-^jf.QyeywST^ :w Ko^y/.yw cyoTpariupevoi ; Qui quidem
per plures annos in saxo, ad miire Attalue fnndato. lul.orihus c-ciutiiiuis. sudoriljusque sese exercuerat;
ibique nos eum allocuti fuimus, dum una cum celeberrimo Iniperatore et Porphyrogenneta Comneno
ii.ilitaremus. Ejusdem Emanuehs meminit aliln s.Tpius hoc codem libeUo. Ducla uxore. ex ea filium hnbuit
cujus nomen a compaginatoribus libri, dum cultro foliorum e.clremitates ivquarunt, abscissum cst. Postca Mona-
Muji T. 11 ni ihus
n JOANNES PHOCAS
ckus factus invisit loca sancta anno mclxxxv. Et hxc omnia habeo ex notula, qux i-ubeis liUeris in margine
additury cuyypatperaa Tra^pa Iwavvoy tspeu? tou e-jOcGeaT^erou C^wxa, uioii Ma-rOaiou jijiovaKoO, tou evafjxouvTO? ev
riaTfiw T>i vxow, wajTsp ef^e tovc ayioui tottou? ei'; XiXi'ou; p 7: i. scripta a Joanne Sacerdote piissimo Phoca,
filio Matthaei Monachi, qni se exercet in Patmo insula, qni vidit sancta loca anno mclxxxv. Tn fronte vero
libri scriptum erat, Yio^ iepewc rou $W)ta U z-^i; K^Y,Tr,<; ypatfw vuv, Touvo^a.... Filius Sacerdotis Phocae Cre-
tensis scribo nunc, nomine
Hnciemis dc Juanne Allalius : quibus snhjnmjo Tfrras sanctie porlionem xri incisam, mtra qiiam ubnmbiilavit
Joaunes. ab Accon sen Ptolemaide pcr GalHxam et Samnriam in Jeriisalcm subjectomque ei eremum usque ad
Jordnnem et Marc mortuum; unde in sanctam ciiitatem rcffressus, Betlilean ft Ramula^n, nliis Liddam et Dios-
poliw, trnnslvit, atque per maritima in reijionem Palivstinic venil usque in Carmeinm, priecipuo (uti apparebil)
studio dcscrihens celcbriora cjus temporis monasteria.
vrOE APPEND.
TOM- VII UAJl
*
NOT. I
n vero nos ipsi, qui sacrosanctis spcctacu- divitiarum magnificenlia superba ac tuiiieus, lateqiie
lis aniraum explevimus, lucaque oculis usur- ceteras fere Orientalis urbes exuperabat. Sed tem-
Rationem suas
scnptintiis
Teddit auitiir.
Ai pavimus, in quibus Deus olira versatus est,
fugientem populum per Mojsen ex .^gy-
-et
pto in signis et prodigiis deduxit, manu valida popu-
pus ac vis barbaia beatitatem
conspiciia adhuc
pugnaculoruin validilale,
sit,
illius exhausit; licet
et lurriuiii altitudiiie, et pro-
et praturiim ac florum
lis eorumque djnastis Seun Rege Amorrljaeurum et oiuiiigen;i fuscundit;ite, et iii plures parles sese divi-
Og Basan et universis regnis Olianaan debel-
Itege dentium aquarum sihilis, cum pl;icide tluvius cir-
atque excelso brachio in eorum loco peregrino
latii, cutnfluat iirbem et cingat, et mcdli tactu ejiis turres
populo collucato, quem in tantum auxit alque am- circumplectatur. Insuper e Castalii foiitis fluenlis
pliavil, quantum nobis divina; littera; ingerunt; egregie irrigatur ; cujus aquae tnrrentium instar
qua;(|ue postremis deinde temporibus per Unigeniti frequentihus sulcorura
pelluntur, et rivis urhem
suidivinam Incarnationem sanctificavit, admirand» universam perfundunt, eanique fluxibus aspergunt;
nostnu renovationis opere absoluto an nns, inquam, ; operarum copia et condiloris magnificeiitia ex illius
qui haic perspexiuius, soli participes erimus, helluo- fonlibus per monles ad ipsain civilateni lalicibus
nes et gurgites in cibis devorandis Eemulati'! Ast corrivatis. Hic faina per orbem vulgatum Daphnes
ubinam gentium naturalis societas ffyu.v subur-
mutuus amor, et suburbiuin, proceris omiie genus arboribiis exorna-
biuni tt
per qua; dilectio ostenilitur, et human;e conditio tuin; etnionsest maxime nobilis, quem admirandus wojttes.
natura; veluti lineamentis quibusdam exprimitur? Symeon in hahitationom adaptavit. Hisce finitiinus
Res itaque pro viribus aggredienda est, ut veluti in est mons Manrus et Scpulus, in quilms anliquitus
tabula locorum silum, a;que ac imagines, verbis multi Deo addictissimi viri Deum coiiquirentes inve-
depingamus, et qua; nos ipsi aspectavimus, media nerunt, et ad hieo tempnra perdurant, et iaudftto-
scriptiira rerum hujuscemddi studiosis enarremus. rum montium pulchritudine pellecti. silvas inhabi-
At vero illis, qui ea loca perviderunt, frustra nos tant. Castalius fons inter duus colles exiliens, ex
operam sumere videbmiiir. Etenim si sernioni ea ejus qui in mare procurrit iina parle eximia qusedam
mens est ut aspectum imitetur, et omnis imitatio aquarum irrigua evomit; in quO prEegrandis a.ssur-
exacta discussione inferior est, sequitur rae etiam git pnrticus, cursum fontis coni:amer.ins. Hinc aqunc j.„„j £.„
minoiem illis comparatiirum ea voluptate,
laetitiam affluenler prosilientes in duos rivos dividuntur. Ea- ilas
quae ipsis per oculos insedit. Quid porro sermo? Eos rura una pars per altissimos ductus, veluti sulcos
expressius instruet, qui oculis sacra illa loca uon corrivata, aeque ac aerius fliivius, ex parte dextera
perlu^trarunt, ssepe etiam eteos, qui ea narrantibus superiorique in urbem influit; altera sinistris fonti
occurrunt, quam illi qui sine ullo examine euun- locis carapeslribus exundans, in paludibus supersta-
tiant, imo et iis ipsis qui intuiti sunt.
voluptatem gnat, universaque Daphues prata irrorat, demum
aliquam concihabit; si quae conspicere dulce, ea laevis Orontis fluentis immiscetur. Mons vero admi-
etiainsuave est audire. randus, inter urbem et mare elatus, res egregia ac
Extahat tum, cum erat, ad Orontem Antiochi
II
spectabilis et advenientium oculis delicium conspi-
Theopolis, tlieatrorum magniiudine, sloarum splen-
citur nan:que urbi Rosoqiie conlerminus, utrisque
:
doribus, templorum structuris, copia item civium
et e partibus monte Scopulo Caucasoque constringitur.
Oroutes
DE LOCIS SANCTIS.
Orontes fluviiis innumeris inflexionum vorticibus ad VII Post Sydonem Sareptha castrura, in alluvione
miis s. si- *""'''*"•
meonis Sly-
pedes montis profluit, et in mare af|uas immittit. ipsa raaris fundatur, et templum Pr-nphefte Elia; in
nix. In monlis hujusce vprtice niagnns iije Vir, tran- iede viduiB, quae eum hospifio exceperat, raedia in
quille vitnin ageiis, et in corde .nscensiones dispo- urbe assurgit.
nens, cnrpore siililiniis extollitur, et cuiu ipso cnr- VIII Iiide est Tyrus urbs, ceteris fere Phceniciae
Tyna,
pore Ebthereus fieri, interque Deiim et liomines urhiliiis pulchritudine prffistans. Etenira ipsa, aeque
raediiis esse contendit. At qua ratimie Deo dedito acTripolis, in siinili peninsula sita est. Verumta-
viro ista res admiratione digna evenerit, ipse dicam. men hasc magnitudine multo illa magis et aediflcio-
I^apicidarum opera surauiitate Monti*; admirandi alte nim majestate ac pulchritudine
Sinus dilatatur.
excavata, monasterium ex uno conflatum cnmpapi- raaris, qui ante ipsam conspicitur, pnrtui Beryteno
natumque lapide extruxit. In media monasterii inter haud dissimilis est, quamvis iile et decore et magni-
excisns lapides sua sponte nafa columna gradus ap- tudine, et celsitudine furrium amplior et spectabi-
pinxit. super petram, ut sacro elnquio trailitur, pe- lior sit. Extra urbera, ad geminum s.igitfae jactura,
diliu.v ftrmatis. Versus exorientem solem templiim praemagnum .saxura conspicilur, in quo (ut l^rt tra-
pulclierrimum Deo eroxit, in quod discipulos cnnvo- ditio) Cliri.stus Dorainus quiescens, Pefrum et Joan-
cahat. Atqiie ita sub dio ipse commorans, illi tota nem sacrosanctos Apnstolos in civitatera raisit ad
nocie In templo stantes, ut. decebat Sanctos, debitum panes comparandos. Illi abeuutes et adferentes una
Deo ciiltum nfferebant. cum Salvatore ad vicinum fontera mille non am-
.
III Post haec et Antiochiam Laodicea sequitur, pliiis passibiis distantem, profecti sunt. Curn Chri-
laodicea,
civitas ingens, copia hominum frequens, licetiempus stus sedisset, cnnvivatus cum Apostolis ex aqiia
illius qimque splendorem imminuerit. Illam exci- bibit, fontique benedixit : tempora foiis
et ad haec ejusque fons
piunt Gabala sive Zebel. Post Gabala castrum se- ille. si verum faferi volumus, rairaculum est viden- miraciUosus.
qiiitur Antarada dirtura, sive Tortosa et sic littori : tibus, qund verbis exprimi non potest. Namque in
Tripnlim u«quevaria castra adjacent. In mediterra- raediis, quae ibidera latius efFuuduntur, prafis sa-
neis ingum magnum porrigitiir. qund ' Ch.izisii ac- summo
* Assassini liens, peregrinis in adrairafione est. et de-
vulgo dicti.
colunt, gens Saracena, neque Christum amplectens, lectamento , dlciturque esse profundifatis expers.
neque cum Mahumeto sentiens; sed propriae sectae Sfructura vero illius figuraque haec est. Turri oc-
tenax Deura confitetur, ef inter eos priraas occu- tangula circumsepieiites qui primi fontera in eum
pantem Legatum Dei nunciipant cujus imperio ad : prospectura redegei'unt, in non mediocrem altitudi-
maguariim urbium Principes dimissi,< cos ensibus nem illara excifarirnt : ejusdemqueangulorum extre-
obtriincaiit. Nani praeter expectationem in eos ir- mif.atibus, ad modum phyalae accommodatis, ad
ruiint, et f;icinore in ipso mortera oppetunt, a niultis aeqiiales pratoriim altitudines, in summitatibus for-
paiici illi post patratum scelus circumventi, idque nicura sulcis excavafis depressarn aquam insalientis
martyrium esse et iramortalitatis perceptionem exi- speciem eflfundi procurarnnt : qij^e cursu resnnans,
stimant. prata fontera arabientia frequentibusirrigat ftuentis,
IV Jusjo inhaeret pulcberrirauset sacrarura Scri- et quandnque quispiam in turri famquam in specula
pturariiin laiide digne decoratns Libanus , mons sfans videre poterif densam plantarum congeriera
prjegrandis, a verfice ad iraos pedes nivis tractus et diira folia cnramoventur et raeridies fervet. prati
veluti cinrinnns indiiens, pino, cedro, cypressoque universarn coronam irrigatam.
consifus, ef aliis fraigiferis iisque variissatque abun- IX Inde Ptolemais sive .\cce sita est, urbs ingens j^ccon.
dantibiis planlis refertus. Partes in mare nutantes et cnpiahf.minum dives, aliis omnibus excelsior. Ea
colunt Christiani Damascuin respicientes et Ara-
, naves omnes nnerarias excipit, et in eam prn Cbri-
biam Saraceni possident. Ex riiuis ac vallibus fluvii sto peregrinatores terra mariqire sese recipiunt.
ad mare pulcliri gelidis>ime deciirrunt, cum recens Hinc adveriarum immensae multitudinis accessu, dum
nix dissoluta fiiixus currentiiim aquarura crvsfalli aer corruuipitur, morborum frequentium genera exi-
iiistar efficiat. Ad mnntis pedes Tripnlis jacet, quam tiali desffiviunf clade, tum odores pessimi ex aere
Trlpolis
conditor iu peninsula posuit : namque ex Libano prrtrescenfe funestum hominibus excidium affi^runt;
tenue dorsura sensim descendens. lingufeque instar et tantanoxa non ita f.icilis expugnafu esf, nec re-
in mare sese msinuans. ad Orieritalinrem parfera mediura malo inveneris. Urbis dextera.' partes Car-
iiicurvatur, in cujus vertice qui urliem exeedifiravit melum et maritimara Pal:estinae orara, sinistrae
fundamenta illius jecit. Circuitu ambituque suo ad- Galite.ara et Saraar-iara habent.
raodum parva est verum muror'um altitudine et
, . X Prima itaque post Ptolemaidera urbs Galileae
pulcbritudine iedifiiMOrum spectabilis. Semphori sita est, prorsus inculta atque inhabitabi-
v Eam sequitur Zelielet : nmx Berytus objicitur, lis, nullumque fere prislinae beafilatis prae se fert
Berijtus,
urbs ingens et raultitudine hoinirium affliiens, pra- vestigiurn. Eam excipit Cana, castellum parvum (ut Cana.
toriim iindique copia septa, et portus pulchriludine nunc videnti ohjicitur) ibi aquam Salvator in vinum
percelebris. Porfura etenim non nafui'a dedit, sed convertit. Tum inter varios cnlles media. ad ima ab
l^"-'"''"''
is arfis indiistria fabrefaitiis, in sinuin
urbis ad lun.^B iisdem eftnrraalie vallis, urbs Nazareth Incum liabet,
raodum ingeritur; ef in exfremis, quoe quasi cornua in qua iiigens per Gabrielera Archangelum myste-
egeruntur, duae magme turres extrucfae sunt, qua- rium Deiparae Virgini annuntiatum est, prnpfer ma-
rnm ex una in alferam protensa catena naves in gnam et affluentein illius misericordiam, qui ob no-
portii stantes obserat. Haec et Syriae Phoeniciaeque stram salutem hominem assumpsit Chrrstus Deus
terrainus est. noster. Stalim atque priraara hujusce ingentis oppidi
VI Dehinc eaportus, Didymi noraine
.Sidon, ef in portam ingressus fueris, Archangeli Galjrielis tera-
Bccl. s. Ca-
elucens. Illius situs descriptiouem qui Leucippes
'
plum oflendes, et in pusilla circa tevarn par'tem al- "'
faris. quod in templo est, spelunca, foirs pnelucidas ^
' Achilles res gestas scripto tradidit, optime expressit. Nara-
Talius.
que si ad locura appuleris ,
porturn et sinum ante aquas eflfundens erurapit. in quem immaculatissiraa
portiim. ut scripto delineatur. revera iti esse intue- Dei parens a Sacerdotibus justo Josepho concredita,
beris. Exfra urbem ad trium sagittarum jacfum
, ,
dum ab eoservatur, quotidie adveniens .iquam hau
visitur porticu pra^Ionga concameratum riebat. Sed a conceptn Praecursnre mense sexto. cura
templum
mytuln qiradratus lapis inhccret, in quo (ut pro more aquariim venisset, priraam a Gabriele sa-
et templi
mundi Christus lutationem excepit turbataque tota, timens, in
:
raultnrum est traditio) Salvalor
ffides Joseph regreditur, ubi Ave gratia plena ab
stans turbas instituebat.
Angelo
JOANNES PHOCAS
Angelo audivit, et Ecce ancilla Domini fiat mihi se- vertentes intueberis simulque et duos ingentes
:
cundum verbam tuum, iili respondit. et hinc Dei moutes, in quorum medio Damascus collocatur. De-
Verbum in ventre suo purissimo accepit. Domus clinans vero paululum ad sinistram Jordanis oculos,
ixmut Jose-
Joseph postmodura in pulcherrimum templuni im- Tiberiadis mare per qnam clare ac sine ullo iinpe-
ph,
mutata est, in cujus Iseva parte prope altare spe- diraento spectabis cujus in adversa parte parvus "'"J "'^"
:
lunca, non in terr£e visceribus patens, sed superficie agger attollitur, in eoque Salvator panibus benedi-
tenus hians. Os caiidido marmore exornatur, super dixit, etquinque raillia hominum exaturavit, et post
pictoris industria ; Angelus alis insistens, descen- Resurrectionem una cuin discipulis, post centura
dens ad matrem sine marito, iaeto nuntio salutat, quinquaginta triura pisciuin capturain, pransus est.
gravi graviter lanificio deditse accurrens. Et figu- Ejusdem montis ad septemtrionalem partem aliud
ratur quidem acsi cum ea colloqueretur : Virgini juguni planitiem cingit, duodecim stadiorum ferme
vero inspcrato aspectu deternt^, statiraque terrnre intervallo, et amplius etiara stibdivisum in illius ;
illo laciem alio avertenti, tantum non e manu pur- excursu jacet urbs Naira, in qua Doininus filium vi-
pura excidit : qus tremens forasque se e cubili pro- duEe ex mortuis in vitani revocavit. In orientali ci-
ripiens , affini niulieri amica^qtie obviafit, eamque vitatis parte oppidum visitur Aendor. Inter Thabn-
ex animi affeeiu amplexibus fnvet. Per os in
intirni riuin, Naira et Aendor torrens Cisson perfluit, Je
speluncam ingressus paucos admodum gradus de- qiio ait David, Fac iis sicut Madian et Sisars, sicut
scendis, tum antiquam illam Josephi sedera oculis Jabin in torreiite Cisson; Jisperierunt in Aendor.
lustras, in qua regressaj a fonle Virgini Archange- XII. Uiiiiis diei spatio urbs Sebaste distat, ab He- samaria al.
lus, utjam dixi, fausta annuntiavit. Est prieterea eo rode Tetrarclia in honorera Csesaris restituta : in ea sebasie:
in loco, in quo .\nnuntiatio facta est, ex nigro lapide venerandum caput majoris inter natos mulierum
crux candido raarraori incisa, et super eara altare ; Joannis Haptistae, niinor Herodes inter couvivaudum
et a de.\(era altarls pusilla sedicula, iu quasemper abscidit. In nieilia civitate carcerest, in qtiem, dum
Virgo Deipara se continebat. In teva vero parte Herodiademille reprehenderet, coojectus, capiteque
Annuntiationis illa conspicitur rfioula, luminis iinminutus fuit. Carcer subterraneus est et viginti
cxpers, quam Dnminus no^ter Cbristus , regressus gradibus in eum descenditur, in cujus ineJio altare
ex vtlgypto, usquead Pr.'ecursorem decollatum, in- erigitur, ubi a spiculatore capite obtruncatur. A
coluisse fertur. Tunc enim, ut divina oracula tra- dextcra altaris urnula visitur, in qtia S. Zaohariae
dunt, audiens Jesus quod Joannes traditus esset, Praeciirsoris patris corpiis servattim fuerat a loeva
deserens Nazereth ad babitandura Capharnaum se altera urnula, in qua corpus S. Elisabethae ejusdeni
contulit. Sequitur jugura a diversis collibus effi- , rnalris jacet ; qneraadmodum et in utrisqiie carceris
ctum, et in eo supercilium, a quo deturbaturi erant lateribus varioruin Sunctorura Reliquia; etdiscipu- r
r er ct
Juda;i Dominum, et transiit per medium eorum et lorum Praecursoris quiescunt. Siipra carcerem (em- eccU. s. J.
abiit Capharnaum. plura assurgit, et in eo urnas duae ex candiilo mar- Bapiistx.
Jugo subest planities magna, in qua conterrai-
XI more excisse, quarum dextcra combusti corpnris
H. Thabor. „as rupi parles occupat mons Thaborius terrestre , venerandi Priecursoris cineres altera Elizaei Pro- .
ccelum, oblectamentura anirai, et recte sentientium plietae rorpus continet
supraque in aureo vase si-
;
hominum ocuiorura deliciae : naraque divina gratia nistra Prscursoris nianus, quaqua versum et ipsa
montem inurabrat, qui spiritale gauilium spirat. auro obducta. In inediae et superioris partis civitatis
(^ollis est rotundus et moderate .sese erigens in ver- : colle antiquitus erat Herodis regia, ubi et convivinm
tice duo extructa sunt monasterla in Iiis extranese : apparatum fuit, et execranda illa puella saltavit, et
linguai laudibus Chrisliani solitariam vitam am-
, saltationis prffiraium sacrosanctum Baptistas cnput
plexati , numen propitium reddunt. Monasterium ,
retulit nunc vero locus ille Graecorum monaste-
:
in (luo salutaris Clirivti Tran^figuralio accidit. Lati- rium est. Templiini monasterii trullatum, et in lae-
norura monacborum multitudo tenet laiviim qui : , va altaris parte cellula et in ejus raedio ex mar- ,
nostra consiietudine inijnachuin induerint N izareni, more umbo in longe altissiraa f issa conspicitur, in
sacrosanctum illiira locura sanctificati sanctificant. quo priraa veiterandi et Angelis reverendi capitis
Salutaris Christi Transfiguralio in verlice collis Prfficursoris inventio fuit, quod eo loci ab Herodiade
evenit. ubi Latinorum monasterium visitur, in cujus defossura latebat.
divino altari Dominus, inter Eliatn et Moysem, ac XIII. Excurrenti deinceps stadia ferrae quindecim
tres praecipuos discipulos, Petrura, Joannera , et Samaritauorum metropolis Sichar obvia fit, qui post-
Transflgiira- Jacobum transfiguratus est. Lociis lereis cancellis modum Neapiili itomen fuit, inter duos montes ^*^'^'*'"
tionts hcus.
circunisepitur : ubi vero steterunt Domini pedes sita, quortint pedibus riindamentis ipsa suis. qua se
prjecandidus um' o spectalur, et in illius raedio fi- longius extendit, inhseret. In dexteriore montium
gura divinse Crucis, ex qua haud facilis enarratu (Samaritanorum ea traditio est) Deus Abraham re-
odor emanans advenieniium nares deleclat. Extra sponsum dedit, et Isaaciim in sacrificium petiit, et
monasterium ad jactuin lapidis pusilla aperitur spe- Patriarcha (ut iidem existimant, licet ipsi quid di-
lunca, in quam post admirabilein Transfigiiratinnem cant, nesciant) in eo hostiam immiilavit mons ete :
Dominus ingressus. discipulis prsecepit. ne cuipiam niiu ille Golgothe lithostroton est,inquo
diviiius
dicerent visionem, donec ipse a morluis resurgeret. salutarem Passionem Salvator raundi pertulit. Ad
Ad borealem partein montis Melchisedechi spelunca pedes montis conspicitur ager. a Jacobo Josepho
conspicitur, digna qua; ab omnibus videatur, diver- filio exhibitus : in agro Jacobi puteus, ubi Dominus
sis undique foraminibus patens, in eaque loca supe- labore delassatus quievit, et Saraaritana, quie sa-
riora et sublerranea, et variae habitationes, et cellae crura prosequitur Evangelium, elocutus est. De hoc
in a«ci'tarum ininisteria exercitiaque dispertiuntur; eodera monte raulier Domino dixerat, Patres nostri
et multi ingentiumSanctorum eiiercitationis suae in monte hoc adoraverunt ; et Doininus, quanam
cursum in illis absolverunt. Spoluncam prope est ratione iis, qui in spiritu et veritate adorant, Deus
tetnplura, eoilem in loco, in quo Abraba; occurrens praecolendus sit, colloquio illo omnes edocuit.
ocairsvs
Atraliamei Mclchisedecli, reverlenti a csede benedixit, liospilio- XIV A Samaria ad sacrara civit;itein stadia itume-
ItrlcMstilcc. que eumdem excepit. Ex hoc colle. ad primiis solis rantur quatuor et octogiiita. Via est omnis lapidi-
''"'"''''"•
ortus aciem oculorum intendens, paludes vallemque bus strata, et licet tota ea regio siccitate arescat et
sanctissimi inter fluvios Jordanis et, si ulterius , squaleat, ubiqtie tamen vitibus et arboribus consti-
aciem direxeris , partes Libani ad orientem solem patur. Sancta civitas variis vallibus et montibus cir-
cumsepitur
DE LOCIS SANCTIS.
cumsepitnr ; nec adiniratione caret qnoil in ea spe- Ad Ijevam partem fempli camcrae bina;, quarum in
ctatur.Eodem enim temporis momeiito et .lupere- altera occursus Chrisii Dnmini, quod ibi jusfus Si-
minens et depressa apparet namqne si Judiea; uram : meon Christum Dnrainum ulnis exceperit; in altera,
inspexeris, supereminet; si colles illi adharentes, quam Jacohus scalan, admirandam ad coelura usque
complanatur. iJivinus quippe locus in partes
duas pertingentera et Angelos Dei in ea ascendentes et
dividitur, et admontis dexteri parlem decliviorem descendenles, conspexerat, depicfa sunt et lapis :
sancta civitas fundatur, cujus ambitus ad vallem sub depicfa; si-alae imagine ille ipse esf. qui sub Ja-
usque diffunditur. Pars illius superior tota vitibus cohi capite fuerat. Per parlis dextera; liiatum ad
cnnsita est. ubi sanctus Protoniartyr Steplianus speliincam infra templum descenditur, in qiia repo-
Oliveii.
lapidibus obrulus lievam illius partem trans vallera
; situs fuerat Zacharias Propheta, interemptus (ut
>t.
mons Olivarum occupat, quem Dominus frequenter Evangeliiimtradit) a Judajis infer templum et altare.
invisens et in eo immorans, universum sanctitate Extra templuro, lapidihus stratum irapluvium ma-
replevit, oratione, prsdicatione, et demurn sacro- gniim exteuditur, antiquuin (ut upinor) iiiagni
.sion. tem-
suaad Patrem ascensione. Sancta vero Sion
.'^ancta pli pavimentuin ; sanctam Geth-
et in porta, qua- iu
anle sanctam urbem sedem sibi habet, ad partem semane ducif, templum SS. Joachimi et Annze con-
illiusdexteram jaiens, cujus descriptio bsec fuerit. spicitur, in qun immaculalissima Doipara in vitiim
Caslellum est in quo sancta Sion, Ecclesiarum ma- venit. Proxime Proh.atica; piscinae fiuenta scatu-
ter, collocatur. Pr*grandi maguitudine Eccle^^ia riunt.
conspicua est tectum in procerilatera a?qualiter or-
:
XV Hinc extra civitatem, ad iirientalinrem illiiis Ce/hsemani
biculatam effingitur, cujus speciosas portas ingresso plagam, in raedio m.ignce praerupta^que voraginis,
tibi ad parlem la;vam nbjicitur S. Joaunis Tlieologi monteui Olivarum a sancta civitate sejungentis,
domus, qua sanctissima Deipara post resurrectio-
in Gethsemane oppidura collocatur quo sanctissi- : in
neni cnmraorabatur, ubi et raortem obiit visitiirque : raae Dominii* nostrie Deiparte sepulchrum, et hortus
ibidem cellula, ferreis cancellis circum raunita, et ubi siepius Salvator noster una cuin discipulis suis
iii loco ubi sanctissimam animam Deo lilioqne red- immorafus est. Sunt in eo teinpla tria : in siniste-
didit, umbones bini. Dexlera templi ad exleriorem rinre et concavitate suhterranea divinum Deiparae
partem altaris, cirnaculiim, in quod gradibus uno sepulchrum spectatur. Templura in tliolum desinit,
et sexaginta ascenditur. Templum qiiatuor fornices pradongum, a;qualiter orliiculatum. In templi rne-
et trullam habet. In sinistra parle ccenaculi locus, dio instar ambonis sepulchrum Vir'ginis ex s;ixo
sepuknjm
in quo facta est Dominica Cffina. In hematis raytulo excisiim est, ad mnduin aidiffcii qiKituor fornicibus D. Virtj.
sancli Spiiitus in Apostolos descensus. In tenipli structi. Ad orientale lafus, in capsula, ex eodem la
inferiiiri parte Christus pedes Apostidorum lavit, pide expolita, et caudidis marmorihus cooperta,
cujus loco adverso templiim erigitur in eo domus
: immaculatum sanctissimae Deipara» cnrpiis, san- a
Turris Dm ™ quam Chrislus janiiis clausis ad Apostnlns inlro- cfis .'Vpiistolis Sione delaturu, reposifum Supe-
fuit.
ivit, ubi post lapidationem Protomartyr Stephanus rius aliud templum spelunca est, in qua Dominica
sepultus est. tiim alio a Gainaliele .ivectus. D.ividis orafio effiisa est, et .\postnli soinno gravati*nbdor-
turris in septentrionali urbis parte sila est, immani mierant. Ad pedes rnontis Olivarum. ad jactum la-
magnitiidine superbiens : et licet ah Hierosolyinita- pidis, tertiuin templum occurrit, in quod ['ostquara
nis acrolis asseraliir esse Davidis, a me non iinpro- (iit Evangehum commemorat) Apostolns Dominus ;;„,.(„
bahili (ut reor) ratione in dubium verlilur. Nanique ob segnitiem reprehenderat, reversus oratinni se
Turriin Davidis ex rasili albo lapide extructam suag restifiiit ; tiim cum siidores illius quasi girlt;t!
fuisse, teniplum duas turres postea ab He-
et alias sariguinis defluebant. In endeni horto Christus pro-
rode in bonorera Plmsasli et Mariaranse exEedifica- ditus, et .Juilas Dominiim dnlose exosculatus est, et
tas, Josephiis fert. At quie inodo visitur en com- Judajorum turba eum apprehendit. Parte horti ad-
muni liipide constrUcla est; et forte. quam nunc versa, ad superiorem oram Sionem respicienlem, ,,-.,^^„„^(1
intuemur, super vetustissima^ turris fundamenta as- est templura et sub eo spelunca, qiiam po-tqiiam ab- .s pcin,
surgit. Prope turrim, qii<p ad ui-bem ducit porfa : negavit Petrus introiens et sedens flevit aiiiare In
quara ingresso laia platea iter aperir, iu cujus Iseva eodeni templo mcerens ipse ac iliacrymans Aposto-
)iarte regiis palatiis S. P. N. Sahas metocliiiim ad- lus depiclus conspicitur. Super Gefhsemane et ora-
haerel. Viam ad sagitttP jactiira emensus, celebre tlonis femplo mons Olivarum, ut omniuni oculis
nccl. a. se- Doininici sepulchri templum reperies, cujus non alia patet, a sancta civitate, Josaphati et torrentis la-
pulcri. figiira fiierit, quam qiije a variis scripto inandatur. crymarura vallihus, dividitur. Locus ille pusillum
Spelunca. in Dorainici corporis sepulchrura con- urbem supereraiuens, collis est quare neqiie prffi- :
versa, du;is in partes sejiingitur : quarrin in una la- grandis, si ab ipsa urbe conspiciatur si vero ab ;
pis revolutus repositus. canilidis inarnioribus ciislo- Jordane et Bethania oculos conjeceris, quam maxi-
ditur; in altera ad horealera partem, lapis, pro pavi- ine praicelsus objicitur : collis enim a deserto leni
meiiti mensura expolitus, cubito uno supereminet, acclivitate nascitur. In capile mnnfis locus est, in
in quo mortuus nudusque vitti? largitnr positiis est, quo post resurrecfionera frequenter Salvator disci-
auro puro, ex desiderio et fide Domini mei Impera- pulos est alloi-utus, postremoque ascensionis adini-
'a rarix
.
^^^^^ Manuelis I'orpliyrogennet;v Coiniieni. circum- randuni mvsteriiiiu patefecit. Prope eum spelunca
oriiatus. Prope eum est Gnlgniha, iu quo Ca!v;iria3 infra specfatur, in qua S, Pelagia certamina quibus " * ''^'"O"':
Incus, el excisa Cruci basis, et ilir-iipti saxi tempore se exercebat absolvit, ef .sanctum illius corpus in
Passionis hiatiis ; suh Adami
qiio in cavilate lapidis urna saxeaquiescit. Non longeahest teniphirii aliud,
calvaria, scatebra^qiie Domiuici sanguinis super eam in quo Dominus discipulis orationis Diiminicai verba
Templuni supra Goigntha qiialunr tectis et
effiisae. tradidit. In sinistra urbis parte Lalinoriim est mo-
tholo assurgit. Proxime iuhaeret subterraneum tem- naslerium, extructum super fundanientis veteris
pluin ingens, in qiio pretiosa et vivifica Christi Do- inonasterii, a fama celebri Melania (ut fert traditio)
Teiiiplum ffidificati. Ante hunc montern post civitatem, ut Sa-
Satomunis- ,,*!
jjjjni Ci.,ix
vitatis
inventa est. Ad orientaliorera parfein ci-
. o
templuin visitur. Sancta .
sanctorum nomine, .
raariam respicif, monasterium assurgit, in quod ,„°"',.
'
omniuin pulcherrimum teniplum iii triilla; tnnnara pnst S. Protornartyrem Stephanum lapidatum et Inco
desinit; conspiciturque in vetusto paviineulo cele- jam diclo i'eposrtum, sacrosanctum illius corpus a
berrirai illius templi Saluraonis, intus exferiusque Gamaliele portatuin est. Torrens, Gethsemane
variismarmoribus et tessellato opere condecoratum. exiens, ad S. Sabae lauram pervenit et loca Riiba;
deserta.
JOANNES PHOCAS
il(>«erta, qu,T circa mnrtuum Sodoraorum mare effrin- Sancto ac Fratrihus concinens , videbalur.
dimlur. xviii Dicto monasferio adversum, sinisferius in
XVI Stafirii ilaque a Gethsemane, jactu sagittag proliindum premi Jordanis, S Eiilhymii Magni mo-
nnn Inngiiis, qiii Cucuinus dicitiir, sustollitur; retii- nasterlum pst turribus magnisque fiilcris circum- Mon.
:
5- Bu-
thymii.
ficiiiic super saxo qiiridrat:i structiim ut videtiir vallatur, medin teniplum assnrgit, tecto in
et in
figtira, hastanim diiartiin iit ipse existiino altitiidiiip, m.idum cylindri directo subtus spelunca patet,
:
et ab imis pactibus ad acumen ipsum in pyramidis ihique medium S. Euthymii sepulchrura, Deiferi
formam teiiu;iliir: in qu" Monachus Iljerus -ponte Saliai sepiilchro haud dissimile, randido marmore
incluMi'^ in salutis sua; curam iiictimbit. Sequilur a;que ac illud opertum et cuni Sancto sanctorum
:
Spfhiitcit dpinde pra-f^randis rupcs, in qua diversa; speluncae, simiil Patrum P.issarionis et Domstiani Reliquise
Vtrginujn,
Virginum nomine iiuncupata;, industi-io arlifiitio ex- reconduntur.
cavatai sunt : cas hribifaiit ex ortiioduxis pauci, sed XIX Post lioc monasterium duodeciin millitim pas- Mon. Chozlbx.
majori copia Armcnii monachi ct Jacobitie. I'ost- suum intervallum excurrit, tuinque obvia fit ingens
modiiiii liiatiis, ubi lacr^^niarum valli'; diffundifur, vorago, quam fnrrens rnediam secat. Illius in ad-
dihtlalur : ultraque iiisain af;er figuli. qui pretio versa parte inonasierium Choziba; jacet : res equi-
Doiniiiico ad sepeliendns peregrinos conductus est. dem, i|ua; dum narratur, non creditur, et specula-
Agrum excipit Siloanii piscina, cn itis abs se aquis tione etiam ipsa in .admiratione est. Nainque spe-
Siloaml pit- tolain illain siccitate horridain regitinem irrorans. luncarum ipsa foramina nionachorum stint cellEe, et
cina.
Inde et prata aliqiinl p.iuca et inodica, in vallis lati- templiiin ipsum et ca-meterium in petrse scissura
tiidine .irhorihuS consita-, conspiciuntur. Fons forT excavantur, adeo solis calore deusta, ut ex saxis
nicibu» et spissis columnis cdivallalur et venustalem illis ad moiltim pyramidum ignis lingula; exilire con-
obtinHf, et liipc mndn vallis ad S. Sab.o litiram, ut spiciantur; aquaque monachorum potui congesta
dixiiniis. iindecim passuum millibus excurrit : ubi talis sit, qualem e stagno bauries, cum sol arstate
vero laiira et templum el vepiilchrum Sancti spectan- media lacubus insistens, eos ignitis radiis aestuque
tur, iii nmpliore-i horridioresque voragines vastis ferventissimo incendit. In lioc raonaslerio diversos
faucilius pn hilatur. Ante laiiram, in utrisque pr»- sanctitate conspicuos virns invisimus : inter eos
rupti inontis ripis, speluncae et pusilhc turres visun- unura signiferiim, cnram cum Deo colloquentem,
tur : cas qui niuiidum illiii^que liixuin abln.rrent ob nomen esr. Sed piiim in mnnasteriura
cui Lucse seiii
coeli regniim inhabitant, et iinpatiliilem ffistus ardo- non sine discrimine, tuin nb pra.rttpta rupis loca,
rem siisfineut, flaiuma i|ua; L-xtiiipuiftir flaninKtra tum ub veliementissimura solis ardorera, et descen-
quiu pxtingiii nequit extingueiites. Ubi templum et diraus et ascendimus.
Dcileri sancti Patris Saba' sepulchrum est, in tres XX Deinreps subsequitur angusta, protensa, et Etemi Jericho
partes divisa convallis in magnam voraginem et pro- asperrima via. ad eremi terga conducens. Antequam
fuiidam altitudtnem immprgitur. Hujus eNtiema in- ad ipsam pprveneris, in ejus medio d.)rsa montium
genlibus turi'ibus Sanctus suflulciens, in niedio tem- dun coiispiciuntur, per qure via media adaperta ad
plum erexit, et recentissima illa asceteria in anibitu urbem Jericho iter est. In ea nulltis fundamentorum
extrtixil, ut conscripta de adinii-aiula illius vita lapis conspicifur, universa nihiloraiaus illius deli-
hisloria tiadit. Teinplum itaque deleclatinneni un- neatio obscttre deprehenditur. At nunc cum tota
dique cnuoiliat, pi-a-grande, pra-longum, luniinis ea circumjacens regio aquis ahundet, monasterio-
viri in €0
plciium. Pavimpnluiii marinoribus, vilibus illis sane ruiii qua; iii eremo sunt, pro cultura liortorum usui
ianclt. et ex eremn advertis. varic tamen :.ffalirei|ue elabo- deservit. N.imque regio illa in partes scissa, san-
ratis, condecoratur. .\nte teniphim atnum est lapi- otisque illis ninnasteriis divisa, universaet arboribiis
dibus slrafuin, et in illius medio m;igiii Palris iii.stri Si/its quaits
obuiiibratur et vineis ahundat quapropter et tur-
:
Achridis in
Saba> sepulchrum, e terra palmari altitudine emi- rihus in singulcrura monasterioruni liortis, a mona- Macedonia.
neiis , candidissima marmoi'ea tabella opertum. chis a;dificatis, fructtis omiiis generls aliunde sup-
Pnpe illiid circumqup, nec iion sub terra, sancto- peditantur. Universae itaque eremo et Jordani, una-
luni Piitrum, qui solitariani vitam agentes illustres que mnrtuo Sodoraoruni mari nostra conjectura
liabiti unaque cum iis sanctorum Co.sma; et
sunt, nnn alia figura fuerit, quara qua> Achridis situs esse
Joannis anliquonim Poptarum, sppulihra spectaii- videtur ; at in eo soliiminodo diflerunt, quod e pa-
tur. In illis Incis ferme ad qu:idra;;inta deiferns vi- lude Acliridis aqua emergens in diversis terr;c cou-
i'ns et ante alios sppclabiles insp=xi ; interquc eos vallibus stagnat, quas strugas illius terrae accolse
potissimiini spx. qui pro se ipsi Deum allnqtiuntur. vocant, hic vern Jnnlanes paludem secernit eremi ;
Hnruiii numina siint Stpphanus, Tlipodnrus et Pau- qunque latiludo Acbridica planitie innumeris modis
liis, quartus ex rnagiia Urbe nrtiim liabet, quintus ainplior est.
erat Iberus, sextus qiii in oniniiim i.re, quod occulta XXI. A dextera parte dorsi duplicis, quod dixi-
perspiciat, versalur, Jnannes Sljlita. mus, Maris mortui nbliqua videntur, et trans illud
xvii Regrpiliens ifaqtin ad sacnim civitatem, non Segnr: ibique, ultra lianc eremum et duo monaste-
.Hon. S. Thto
per vallein sed ninnfis dnrsum sex millihus passuum, ria S. Euthymii lauraeque etnensa, m.agna Rubie
•IimU.
antpquani ipsiiui appellas, S. P. N. CcBuobiarcha) eremus objiritur, et coUis e sinistra dorsi ac viae,
mouaslorium ofl^endes. Illud variis turribus circum- in qtio postdierum quadragintajejuniumSalvatorem
inunitur, anteque ipsum ad sagilla; jaclum fornix duabus tentationibus tentatnr aggresus est, licet
occurrit, in qua, auctor Vitie iUius refert, supra
tit
devictus ruboreque sufl^usus recesserit. CoIIis hujusce
pjusdem manum extincti
carbnnes succensi suiit. in parte adversa, ut ipse existimo, ad sex passuum
In ineilin monasfprii, in loco eminentiori, templum millia alter apparet, et in colle templum, in quo
ei'igilur, lecto rotundo et sub eo sppluiica, in qiia militiarum Dux Michael cum Jesu Nave confabula-
pst Saiicti sepulcbrutnppnesque illud dtin fornices, :
tus est.
in quibus magnoriim Sanctortim reliqtiiie condun-
xxii. Ad Jordanem tria monasteria structa sunt,
tur. Spplunca) scalas descendpns, ulterius a latere Monasteria
Pi-a;cursor nempe etChrysostomus. At Pra;cursoris
spelunca) forainen invenies, in quam Sancti discipu ad Jordanetn.
quidem monasterium, terr» raotu a fundamentis
lus Basilius introiens, sppulchrum propriuin. ita
snlo a;qu;itum, nunc a munifica a Deo corouati Im-
Sancfo jubente, ut Vita> Patrum asserunt, dpsigna- peratoris nostri Porphyrngennetae Manuelis Com-
vit eoque mortuus jacuit. et postea per quadra-
; in neni liberalitate de novo, illius Rectore i'estitutionem
ginta continiios dies Sjnaxis tempoi-e, uua cum
procurante, exasdificatum est. Ab hoc non longe,
duarurn
DE LOCIS SANCTIS.
duarnm sagittarum jaciu.interfluvius sanctissiinus, rem deca sUbiliunt frequentia mlracuia. et ex ima-
fluit Jortlanes, in quo ingeiis nie;p renovationis ar- ginesuavissimu* odor non sine oinnium admiralione
canuin Jesus meus, paupertateni ainplexiis, hap- emanans. Si'bsequiiur stadiis fere quinque distans
Locus Bapti- tismate perfecit. Ec circa «irain non longe, lapiilis Chrysostoini monasterium, loiigeque ab eo ad teli '"o" Chry-
.imi-
^*'^''""'-
jactu, Ktliticiuiu est, quatnur lateribus conslaiis et jactum, coluraiia est enclisteria, in qua Iberus gene-
tholo ashurgens, in quo antequam retio incederet re. murihus >iinplex, sermone rtverendus. qui tran-
circunifluens Jordanis nudum euin excepit, qui ope- quillam vitam agit, pridein per phires annos in saxo
rit coelum nuhibus; tumensquePra;cursorisdextera ad niare Attaliae fundato laboribus coufinuis sudori-
verticein capitis ejus teligit, et Spiritus, coiuiidjse busque sese exprcuerat, ibique n"s eum allocuti fui-
forina, compari Verbo supervenit. ac i'atris vix mus, dum una cura celebernmo Imperaiore Porphy-
HedempLorem proprium filiuiii esse confessa est. rogenueta Comneno mil.taremus.
xxin. liiter Pra^cursoris monaslerium et Jorda- XXV. In adversa Jordanis parte, coutra Baptismi
Locatrans
nein quain maxinie exiguus Heruioniiin muiis jacet, templuui. diversadumetaassurgunt, inter(}ueeasta- Jordanetn.
in quo Salvatorem stantem Joaiines digilo popuiis dii unius longitudine IJaptistie Jo mnis spelunca pa-
comniMnstrans, eum esse inchiinabut, qui tollL-ret tet, pusilla nimis ni'que virum proi-eriu sfalua;, re-
peccatuin mundi. Iiiter monasteria Priecur^oris ct:is qui steteril, capiens; ejusdemque iii faciera in
et Caluniunis, a Jordaiiis aquis a fundamentis S. eremi proruniio altera spehiui-a hi;it, in qiia Eiias
Gerasimi mona^steriuin disjectum est, cujus nihil Propheta vilani degcus ah igneo curru abreptus est.
Mon S. Ge u&quain, nisi parva; templireliquiae, apparet, et spe- Ultra dictas speluncas, ad ipsos Jordanis cursus, fa-
rasimi.
luncae duae etcolumna enclisteria, in (jua magiius ma est, erernuai exleudi, in qua veuerandus Zosimas
senex Iberus, gratiosus valde admirandusque inclu- Angelis parem /Egyptiam intiieri d;gnus effectus
ditur.quicum ver^ati maximum ex illius consuelu- est. Trans montes via ad raonteui Sinam, Kaythum,
dine lucrum nacti sumus namque divina qucedam : ra ireqiie Hnbruin condiicens, lncum sibi vindicat.
gratia Seni inerat. Verum necessarium duciinus, Sed hic de eremo oratio flnera habeat.
quod ante paucosdies, quara ad ipsum venis.-^emus, XXVI. Ad doxteriorem partem sanctge civitatis Je-
Montana
patratum ab eo est miraculum,ut ad hilaritalem iin- rusalein et a turre Davidis Prophetce jugum est,
Jnri.nr.
pelhimus orationeni, iis qui divinis avide delectan- tilius iiniversim consitum.illiiisquead partes depres-
tur. commemurare. In tortis ac lurbineis Jordanis siores Iberorura mon.isterium. intra ciijus ambitum
vorlicibus, ut fieriamat, nonnullje terr» partes veiieraiidai Crucis ligiiurn in partes divisiim fuisse
cniitigua; fluvio secernuntur, iii quihus iiiai;na arun- traditur.Hinc regionis Muntanaj initia suiit, non
diiium vis innascitur, easque leuniim diversa genera absurde ita niincupatie, quod omnium montium nrae
inhabitare :<olent. Ex liis dno singulis hebdoinadi- inagis clivosa;, per inulta stiuHa in longiludinera ex-
bus ad Senis claustra venientes et coluinnai capita ciirranl, itaiiue a saiicta civitate stadiis fere qua-
leoties duo
isttc a Sancto applicaates, oculorum nutibus cibum sibi submini- tuordctim Zac'riari;e Prophetae domus inspicitur, in
pascuntur. strari puscebant : cujus cum facile particdpes facti quain post annuutiatiouein iinraaculatissima Deipara
essent, ad cunsuetos fliiminis vortices lasli revenie- solicite coniendeiis, Elisahel.liam Scilutavit. cujus et
bant, Cibus erant legumiaaaqiia inadefacta, nt for- infms gaudio in utero siihsiiltavit, exultanlia, ut
te 'd^iiies vel panis liordeacei frusla. ITi cum ali- parest. Dominum excipiens; Virgoque admiraiidiim
quando advenissent. et pro more oculurura nutibus et propheticura illud Canticum enuntiavit. In loco
alimenta sibi postularent, dum Seni noii suppetit ita-iue illo castelluin et templmn super spelunca si-
quanam ratione feraruin desideriis occurrat {n.un- tume^t. InspeluncaiiiUimisregressibus Pra^cursoris
que dierum viginti inlervalhi nihil eo temporis vir Pmpe eam, hino teiijaotu, adsu-
nativitas accidit.
illesacer e^culentcruinsibi paraverut) illis haxinfit: hlimiorem partem montis, pefra est, qua; divisa fu-
Quandu, o neque vestram dcbilitatem ali-
belluie, gieiitem Bapfista; m;itrem,infantem amplexatam,
nieuto aliquo recreare possumus, cum per hns vi- cum Ilerudes caede immanissima saeviret, sinu suo
ginti jam elap-^os dies nec quidera nobis, ut moris avexit.
erat. quie nece^saria erant suffecerimus; ita nos, XXVII. AbJerusalem inter duas vias. unam quae
mn. Elix.
ita Deo. qua nostra curat proviileutia, sapienter ad Montana, alteram quai adCtenobiarcIise inonaste-
disponeiite ; opiis est ut vos ad Jordanis fluputa rium et lauram adducit. dorsum procurrit, et in eo
progrediamini, indeque Hgnum pusillum ad nos afll^e- iter ajjerilur, a sancla Sione Betlileem ferens. Urbs
ratis. exquo Cruces confectas voti reis benedictionis vero Bethleein a sancta civitate sex fere millo pas-
cansa dabimus, a quihiis pro siiigulorum arbitrio sibus distat. lu ejus et sancta; civitatis meditullio
gratus ita stipe remunerati, parvam pecuniam col- monasterium S. Prophetae Eliae existit, a vetustissi-
ligemus.quic vobis mihiqueribum parahit. Dixit ille : mis piis hnminibusexiodificatum, sel terras motibus
ferje audierunt, et tamquam rationis compotes. ala- funditus aquatum sulo verumtamen ef huc de orbe
:
cri motu gressuque ad Jordauem procedunt. Nec universo bene mnrens Dominus meus alqne Impe-
multnpost, rem miram duo ligna in collogestant,
! rator, per sunm Priesidem. Syrum hominem, a fun-
et columnae hasi apponunt tum deraiim ad Jordauis : dameutis reparavit. Adenqiie inter monasteriurn et
paludes prompte avnlant. Et h£ec sint satii nunc : Bethieem, itemque Rajiielis sepulchrum. structupa
locorum historiam prosequamur. quatuor fnrnicibus, tholi instar in fastigiatum cacu-
XXIV. Sed et Calamonis monasterium turribus men desinentibiis opertum. Locus ille trianguli for-
Mon. Cala- cortinisfjue, ex quadratopnlitnque lapide, extrucfura mam elficit. Ad Belhleem par-
sini.steriorem sanctiB
monts.
est et in ejus medio templum capax trullatum as-
: tem, inter eam et Coenobiarchie monasferium, ager jietMem.
surgit. thohs cylindri instar fabrefactis insidens. est et in agro spelunca, in qua beati cominnrantes
Huic in dextera parte templura aliud annectitur, in agris Pastores Angelicas laudes auribns accepe-
admodum, runt, Gloria in excelsis, illis incl imanfibiis, et in
tholo aeque constans, pusiliura aetate
Apostnlurum(uttraditio est)a;dificatum, incujusmy- terra pax, et in raundo salus, ob Deuin meiira ex
tub Deipara; imago depicta est, in uluis Chrisium Virgine Deipara genitum. Sancta Bethleeinin dursn
Imago Dei-
Salvatorem gestantis, figurara, colorem ac iongitu- lapidibiis strato fundata est. In ea conspicitur. et
paree.
dinem sanctissimae imaginis Hodegetriae. quae in siicra spelunca, et pnesepe, et puteus ex quo David
Regia urbe >peclatur, prsseferens et antiqua item ; biberc concnpivit, et templum spelunca^ hitrneris in-
traditione asseveratur, eam esse Apostoli et Evan- sidens, praelongum prjegrandeque ad formarn crucis,
gelistai Lucae nianu depictaraj famaraque ac runio- ex non putrescentibus lignis contectum. Circa altare
tectum
JOANNES PHOCAS
tectura tliolo saxeo sese susfollit. Hoc quoque longe descendentes ex equis, munera manibus acciplen-
pulcherrimura et maximum templiim munitica ser- tes. genuaque flectentes, reverenter dona Virgini
vatoris orliis et Imperatorismei liberalitas extriixit, offerunt.
njux Ecdfs. aureis exornavit quo Extra sanctam Beflileem fere ad milliaria
totumque lapillis : in civifatis xxviii.
illius I.atincrum Pastor interpositiis, variis in locis dud, in Cipnobiarchas monasterio spelunca est, in *»" S. Cha-
ritonis.
atqiie ip>o in sanctuario «upra sppliin-ara, Irapera qua oraculo Magi, ne ad Ilcrodem reverte-
.iccepto
toreraob tanfam furieniagiianiinitafein reraunerans, reutur, per aliara \ iam reversi .simt in regionem
decoram illius imaginem appinxit. Speluncae, prEB- suam. Trans lauram duodeoim fere passuura milli-
sepis, et piitei forraa li-cc est. ,\d parfem sinlstram bus prope Riiha! eremum, S. rharitonis monaste-
saiictuarii sancfse speliiiica; os patet : penes illud rium jacet et eo ulterius longo intervallo sejunctum.
;
piifeus est, ex quo non sen-ii soluramodo, sed raente duplcx quod Clielirone est .\braliami sepulclirura;
eli:im progenitor David bibere peropfavit : aquam et quercus Mambre, sub qua sanctissimam Triadem
e.\ eo qiii apud eum maxime pi-.cviileiiant viri duo, hnspifio Patriarcha exceperat. Et lia-c quideni ita SepuUnm
Abraha:,
ca-tris alkipliylorum pxpiignatis, cado li;iustam , se liabent. a Ptolemaide per Galilaeam ad .sanctam
Davidi siti ai^tuanli adducuiit ; quam cum Den li- urbem Jerusalem, Jordanein et sanctam eremum ;
basset, ad li;i'C iisqne terapora fama percelebre maritima vero ifa.
continenliae facinus illius per ora omniiiin volat. XXIX A sancta civitate Jerusalem ad sex milliaria
Ab ingrcssu .speliinca; ad inia, scx et decein quibus Arniafhera urbs conspicifur, in quaSamuel magnus
descenditiir gradus numerantiir. Ail Bnrealem |ila- illePropheta orfum habuit. Inde post alia sepfera
gam, «acrosanctuin illud diversnrium jacet, in quo etainplius milliaria, Emnians urbs magna in raedia
Virgo Cliristiim Sulvatorem enixa est. et creatura valle super erainenti dorso jaret. Sic ad passuura
universa Deum in carne vidit, et mundus totus re- fere viginti millia Riraplea; regio effundilur et tem-
novatus fgn Deitate ditesco. cum
est, et inMrtalis plum ingens in eadeni sancti Megaloinartyris Geor-
Dcus et Creator ineuspaupertatem iiieam afqiie ino- gii visifur. Illis in locis Sancto fuit natalis dies, et Ramula S.
Spelunca,
piani induerif. Tum post unins pradus descensum, pro piefate ingentia certamina subiit, et sepulfurae Georgii.
ratione carenfium aniinaliura pnrsepe conspicitur, demandatus fnit. Teinplum dromiciiin est, et insan-
a-qua flgura quatuor angulis coniinensurata, quod ctuarii mytulo, sub sanotai t:ibulae paviraento sepul-
candidis vetusti illi honiines inarinoribus contexe chri os patet, candido raarmore circumseptuin, Ve-
runt, in raedioaperlnra ad randum umbilici relicfa, riim opera; pretium fiierit, qiia; a teinpli Clericis
exqua pars praesepis apparel. Priesepis illiiis, quod ante paiicos aniios iu Sancti sepulchro sunt patrata,
eum i|ui nullo luco cani poterat, cepit, ccelo ainplio- narratione nostra indicare. Dicebantnamque inter-
ris. terra inarique ct sublerraneis miilfo i-apacioris ; jectum, qui nunc pneest. Latinorum Episcopura, se-
quem enim illa coinplecfi suo ambitu uon poterant, pulchri os reserare conalum; et tabula marmorea
illud laxiorilius spafiis infantem faclum accepit. qua illud nbtegebatiir sublata, ingentera speluncaro
Piclura exullu, totiisque inlellectu in .s:u'ros inctam SHSP oslen.liss.;; et in ejus iiiteriori parte Sancti se-
illain speluncam penefro, et Dominici partus iliver- piilclirum. Cuin demum et illud quoque reserare
soriiiin oculis liistrn, ,ati|ue in pra!sepi facti infaiitis conarentiir, ignis e sepulchro exiliens, unum ex iis
Mijslfria accubatiniiem et mei Salvatoris erga rae araorem qui id aggredi conabantur semiustum reliquit, alte
Sitlahi llo-
tremenslinieiisquereverenr, extremainqueilliusiiio rum subila niorle delevit.
piam. qua me cadi reguo dignum effccit ; .sed regiara XXX. Regionem illam excepit Ciesarea Philippi, '
* Cxanfea
esse speluncain ap|irehendo, ac \eluti in thrnno civilas m.agna etpopulo freqiiensad maris ripas fun-
sed lefjendum
viigineis sinibus Regeiii insidentera, Angeloriimque data, ]iortu celeberrimo nianu linminum ficto, im- 1'ala'Sthia;.
chcros speluncam circumver.saiites i'ilueor, et Ma- mensiim pecuniarum sumptum in loci structuram
gos inunera Regi afferenles exiinia telitia aniraura Herode erogante cincta. Iii eaChristus inferrogavit
npplco; et gratiie, ipia digiius efflcior, volupfate per- Apostolos, Quem mo dicunt horaines esse Filium
fundor. Perita niaiiu pinxit artilex in speluiica my- hoininis 1 et Petrus, Tu es Cbristus Filius Dei
steria, quffi in ea patrata sunt namque in abside ;
vivi, respondit, verbis his aestum sua caritatis
efTigiala erat puclla iii Ipcto reciilians.
laivadextero ostendens.
culiilo suppnsila ad dexlcrani ipsain genis reclina-
;
xx\i. Subsequitur Mons Carinelus, de quo in
tis pueruluni iiitupns, et innatam gravitalem subri- veteri recentiorique scriptura plurimiis sermo est.
deiitisspecieetelpgaiitifacipi cnloreindicaiis neqiie ; Jugntur mons, ab ipso maris sinu, qui circa Ptole-
cnim vultu, tamquam illa qua' lecens et priinum pe- niaidein et Caipham incurvatur, inilium ducens. ot
perit, pallida liorridaqiie inimiitalur aHquum quippe
;
ad GalilicaB fines perveniens. Iii Pxtrenia parte jugi,
i'rat, quiE digna eflecla esl ut supra nalurain gigiie- qua mare respi.it, Prophelse Elia; spelunca specta-
ret. doloriiin iier iiaturain illalorum esse imniunem. tur in qua .Angplicam vilae rati.mem cnm exe-
:
yrap/iicc de- .\spUiis deinilpetbos et praesepe et pasloruin
cajtiis, gisset mirificus ille vir, in aera sublatus est. Erat
ptcla. qunriim auribus de .oelo clanior iiitonans
a grpgi- en loci anliquiliis mnnaslerium n;agnuni, ut structii-
bus avocavit quare armentis relictis, quai
:
inter raruinvestigiaadha;c usque lemporacommonstrant.
lierbas et fonlem cibum potuiiique sibi quierunt, et Sedillud, leiiipore quod omnia in seniuin imppllit,
cani greguiii custodiporuiiicustodiademandata,
cer- etgentium variis excursioiiilius penitus aliolit.um.
vicem in aerpin lcdlunt, ad slrepitiis soiiiim aiires
Verum ante ali.iuot annns quid:im Monaclius, di-
dirigunl, aliusalio modo stantes, prnut sibi quisqiie gnitate Sacerdos, capillitio albus, e Cilabria oriun-
faciliorem et leviorein stationeni ducpbat ; et his dus, ex Prophete revelatione in montem appellens,
quidem peduin nulli usiii est, illis facies in cujliim
ea loca, monasterii n.;mpe reliqiii.is, perparvo
vallo
ligitur namqiie dexteras ad voceni retrabenips
:
cinxil, et tnrri exaediticata, teniploque non ingenti
turbatas aurps promovenl. Non lamen illis
secundo exirucio, Fratnbiisque ferme a.l decem coUectis,
cudire opus fiiit, majoreni enim quam
aures oculi eliamnuin sauctnin illiim ambitum colit.
lidpui faciunt naiiique Angelus ipsis
:
occurrens Et hic descriptinnis hujusce exitus eslo,
XXXII.
l.ucruli accubationem in prasepiosleiidit. Pecudes ubi sacrorum locorum circuiiionem liabet. Quod si Conctituo
l.iclis miiiime iiiienla;, faiuo gressu du.unliir qua.'
- ^ - legentibus labor eranlumentum afferre visus aucloris.
;
, ..,„ n;,. ..111 isfe
",""'• '""""
;
" ^
ZtL" ''"'!
''"!'' '"*
'""""^
''''''"- '""'•"•
°P"^ 'P^'™ compensatio mibi ara-
^<= '"b'"-
L rit .TLIJ '" P'''""P"' P'"' •*' pra;mium reputabitur
I"crificabile sin
b.nt. v.„oi,em .nsuetam""'"'t'
meditari videtur.
;
Magi minus, ad parentem redeat, a quo ortuin ducit, bal-
butiendoqi'e
DE LOCIS SANCTIS.
butiendoque sacroruni locorum meraoriam refricet randa eiveniunt.De monasleriis Grxcorum, Iberorumj
ut nos eoruni recurdatiune in vivani eorum imu- Latinorum, sinc nutionum discrimine laudabilUer scm-
ginein remeantes suavi solatio in gauJia resti-
, pcr ac rcvcrenicr loquitur : de Carmelo specialiter
tuamur. merilus bene, dam primus ipsc post tot secula adnume- 1!^
^^^^^1
ravit eum locis sacrw;, pereyrinorum accessu cuUuquc not.2*
honoratis.
H» ,
Lector, Joannem Phocam, diijniun vman Al- Judica, Lcctor, utruin merilo mihi quis indignctur,
latio, qiiem ponerct in cufrilc iibri 1,jij.^v/~w suonnn qnod liunc nllegem auctorem : simulquc dispice, num-
antr u/ina plurcs cjus gcneris lucubrationcs , quibus quid ni lolo librllo pos.\it invcniri, mule scriptoris (ides
Hicr:>si>!\jma ac Hicrosolijmitana hna dcscripta posteris arguaiur, aut dubiletur utrum loca sanctn, qu:e dcscri^
reli-nicrunt, Gra:ce quidem Epiphanin>i Ilaqiopolita, bit, coram adicrit luslravcritque . Tum, qujcso te, quod
Pcrdjccus Ephcsias, Anonynnxs Graecus, vt Euijesippus subjungilur Itinerarimn c.uni supcriori confer; et vide,
quidam; Latine vcro Willebrandns ab Oldcnborg Ca- num minus libi piaceat Joannes Phofas,/)i'o;;/e?'^a^(tod
nonicus HUdc&hcmcnsiSf qiiem hnc contulerat Lucas ea de Carmelo montc narrct, qux difficile componi pos-
HolsUmius, Bildiolhecx f^aticanx Cuslos : sicut el alii .sjint cum lonqc posteriorum scriplorum a.^sertis de beato
alia, ac nominaiim noster ylthanasius Kircherus pul- Bertholdo.
chcrrimum. Ecclcsia; Copticx Ritualc, cujus Lalinam Qiianti feccrint Sgnimicta JUutiaua eruditisbimi
paraphrasin a se loncinnutajn , directam pariter voluit viri, quorum honnri et amon datum fuil, ul pmgustare
ad Cluri^^simum et zelo orthudox:^ Rdei insignem ea legcndo possent, prius quum passim vuigarentur,
viriim, Bartoldiim Nihnsium simul omnium imprcs- , atque adeo quo in prelio habuerint, prieluccnfem ip.m in
sioncm curnturum Jmsteiodami, sub eodem nomine, fronte corum Joaniieni Phocam, doccnt pnvstantium
i:.'dcm V. Cl. Joannis Blacu lypis, ct jide eadcm ; qui- qiialuor Pociarum Epigrammala, ad calccm libri ad-
liUs i!e consensu \ icarii aimd Hollandos Apostolici tunc dila. rrimum corum nisumitiu- in laudem cditoris
c.rcudcbautin; nd usum CtUholicorum ibidcm, Brcviaria Aihusii,nomen prirfeiens Fekdin.\mu a FliPvstekherg,
Romana : quod scire poluerunt, qni Joan-
Missaliaquc illius. inquiim FE\um\mn.q'ti prideni Paderbornensia
nem Phocam suspcctum rcddcre volaerunt, quia Bata- nunc cttum Moiia>teriensis Episcnpus, post ccteios
vis exciisus iii on>. floc cnim non idco faclum est, clarissimos titnlos suos, non dedignatur Maecenas huic
qiiod Urbis Ronianx oculos fugerct Allatms, cui vel opcit tnscnbi. Ip^um juvul awlirc, .lic gralulantem
maxime prohare se volebat; sed quod non semper inve- amico ,
quasi erudilionis Gra-cx laudibus prascipuo,
niens Romse qui siimptus cditioni necrssarios prxsla- totumque Parnassum conlincnti.
in pectorc
rent; gaudebat percgie tijpoijraphos mvcnnr, qui sua Cum Turcarum GrseciaMarti,
niale succubuit
gralisvcllent imprimere. Adco auteni non timebai Alla- Et major Phoebi numine Luna fuit;
'
tius, ne sibi smsve opcribus id prxjudicarel Romx; ut Ces.-it in exilium ductique Heliconis alumna)
:
hsec Symmicta didicari volucril Illustrisshno Juvcni Pierides patrium deseruere soluin ;
Augustino Chisio, Fubn Card. Ckisii, pinilo post Et toto ppfcul orbe vag^e, coiere vicissim,
Alexandri VII, cx Augxtsto minori fi atre nepoti ; quem- Pariiassi seJera cum reperere novam
admodum antea, trcs laudatissimos libros, de perpctua Bartoldo pandente novam sub pectore, tantis
Orientalis Ecclcsix atquc Occidentalis consensione Qiiie domus exulibus patna prisoa fiilt.
nnpressos eodem loco ac modii, eodcnique Bartholdo Ilac illc : Amandus autcm Fabius, postquam com-
yihusio curantc et proprins swjs Annolationcs ndjun- mcndussct opcram, Jano Nicio Eiythneo ct Leoni
ijente, illuslratos, inscripseral Ludovivo XIV Franvo- Allalw in pubiicandis corum scriptis imo reipublicx
riim et Navai neorum Rcgi Chrisliunissimo. litlcrarix navalam, sic progreditnr :
Ast Grajae fors quid nescio nientis habet de Palladia bene te, Baktoldi:. palajstra
JoANNES hic PiiocAS : proinde c.vclamut qnidum, Et cupido veri de grege promeritum I
Tolle Pho<;am, Papebrouk. Jani digitis cumulos pridem numeramus utrisque
Quid autem tnali fecii istc^: De locis sacris ncmo an^.e Chiirtarum, quas tua Cura dedit.
luci
ijmim, neque post ipsum alius quispiam mayis grnviter Nec tanien inter eas pars est non magna tuarum :
ac religiose scripsit , leijcntibus aspirans suavissimam Prole typos propria lassat et illa manus.
quaperfundehaturinterius spirilus suavilatem, istic ubi Obstetricaris simul et paris ; unus utruraque.
divinn- Incarnalionis, Nuiwitatis, Baptismi, Transfigu- Tantus anior studiis consuluisse piis.
rationis, Passionis, Asccnsionis vnj&tcria commemo-
Maji T. II IV ITINERARILiM
ITI^ERARIIjM
ANTONINI PLACENTIM.
Ex MS. erutumper R. P. Ign. a S. Antonio Carm. Discalceatum.
TX oriKiceiise MS. titnliim huiic prxfevl ^ De locis i^rocedente B. Antonino martijre iina cuin (1) Col-
sanctis qua; peraml)ulavit beiitiis Aiitoninus Martjr. ex eo quod civitatem Plticentiiim egressns
legis suis,
Biblwtlifcai autcm Viitifunx CoJex niilj nniiicro 636, cst, in qnibits locis peregrinatus est, ire vesttgia Christi
cui titnliis Bedic et alinrnm, opusciUnm idem nic iii&cri- sanctorum Prophetarum pervi-
seqitentes, et tniracula
bil , Hclatio B. Antoniiii Martyris. De hoc, inguit dere cmpernnt. Ita exeuntibus nobis de Constanti-
Piiter Diiniiiii Viriiiiie Mnria in Vinea CarmeUnum. nopoli pervoiiimus (2) Cviirum in civitatein Gon-
\^'M, Miilanus in Martijroloijio ad diem xiil Novem- stantiarn, in qua requiescit S. Epiplianiiis : civitas
bris, Placenlia; Revelatio S. Antonini martyris. Sed pulchra, deliciosa, ornatapalmisdacfylorum. Deinde
addideriit notiilam, ut significaret festnm lioc esse miniis venimus partibus Syriae, in insulain (3) Santaricus
Ci/prus.
princi]iale istius Srincti, nec in Usuiirdo repcrtum, sed ad Tyrum. Tiinc venimiis Tholoinaidam civitatetn :
atiundc acrcplum. Principale aittem le^tiim tam apitd millia sex in Castra (4) Samaritanaruin milliurin a
anliijuos, iiiium in lioniano liodterno notutur die sxx Sugamia sttb vionte Carmclo. Super ipsa Castra niil-
Septembris : ubi Buroniiis Lectorem reniittit ud Petrmn liario semis, montislerittm Elisa:i Prophetce, ubi oc-
de Natalibus lib. 8. cap. 1S3. Cur linc uon icmisit currit mulicr, cujus jihum suscitavil, in moiitc Carmclo.
nos Pater l)aniel\ Leijissem\ts ibi, ijiiod S. Antoiiinus Ibique est petra modica rotunda *
quando exagi-
:
Martyr.... de Placentinis finibus egressus, per tatur sonat.quiasohdaest : tahs autem virtus petrae
Orientales Provincias pertransivit, et rnulta inira- ilhus, ut si suspeiisa fuerit mulieri vel alicui ani-
cula fecit, (lemum ab infidelibus tentus, et capite mali jactuin (3) numquam faciet : et a oivitate vi
cffisus glorioso raartyrio coronatus est? Sed ista aut VII millii personat.
etiam legissennis,quod istcS. Aiitoninus fuit
leijenles, II. De Tholomaida maritima venimus in fines
e\ sacra le^Mone Tlieba'orum, et socius B. Mauritii Galihta;, iu civitatem quajvocatur (G) Neocajsarea:
Martyris. Iloc autem indicare icctori, erat evertere in qua adoravimus amulam et canistcllum S, Mariae :
totain auctoritatem cjus scripti, an summa jides postii- iii quu loco erat cathedr'a, ubi sedebat quando ad
lahatur. Ficri eiiim non poternl, iil idcm sitb Diocle- eain Angelus veniebat. Deinde iniUia tria venimus
tiano ac Maximiano Imperatoribits , Diice niiitasset in Cana, ubi Dominus fuit ad nuptias : et accubui-
S. Mauritio, ciijiis martijrium anno ccxcvii aascribit mus in ipso accubiiu, ubi ego indignus parentuni
Baroniits; et ea omnia reperisset in Tcrra snncta, qttsc meorum nnmina scripsi. Ex quibus hydriffi duie ibi
Itic n',i rantur. qua^que iwn nisi stib Ctmslantiiw Miiijno sunt. Iinplevi aqua unam, *
etprotuli ex ea vinum :
cxprrinH inuotescerc; ut de Jitstiniunii niliil dicnm, et in huiuero pleiiam levavi, et obtuli ad altare, et
cujus bcmentiofu ttliquoties, el ciijus bitferiiim ctvpil ipso in fonte lavaviinus pro benedictione.
anno iixxvii.Ego ul ncminem liic uccuio sic nec puto ui. Et inde venimus in partes Syriae [et civita-
milii scqiicndum cremplvm talc, el Leonis Allatii jiidi- 7
tem Tripolim] ubi requiescit (7) S. Leontius qua' :
Iripolis.
ciumluudo,qni Vaticann; Bibliothccx monnmenta omiiia quidem civitas tempore Justiti;ini Iinperatoris sub-
nolissiinu Itabens , alia quidem inde exccipsil Sym- versa est a teiTae motu (8) cum aliis civitatibus.
mictis suis adjuuiientla; sed Itinerariunt, S. Antoiiini Venimus inde (9) Vibilum, qua; et ipsa civitas curii Jlijbtits.
martyris noinen prxferens, Ittce publica indiijnum cen- homiiiibus subversa est post in civitatem Tani qua; ; Berijltius-
sml. Sic autem censuil, non tantum qiiia tempori non et ipsa subversa Deinde venimus in civitatem
e.-it.
5110 adscriptitm, sed quia ipsum inveiiiebal, prx aliis splendidissiniam Berytho, in qua nuper fuit stu-
similisarijumcnliLalinisscripHs.referlumfabellisplane dium (10) litterai-um, quse civitas subversa fuit, di
itnilibiis, qiuts nobtssutis erit ' asterisco notarr, ut ani- cente nobis Episcopo civilatis, quia cognitse fuerunt
mum adcertat lcclor. lis porro, qiti paulo notwrem persona-, exceptis peregrinis, quae ibi perierant.
halie-nt lucortim silitm, quiquc uluis leijeruut itineraria
Ipsa civitas posita est submontana Libani.
sacra ulque profuna, cousiilerandum relmquo, utrnni
in rv. A IJerytho venimus Sidonem, quae ex parte .Sirfon
hac Relitlione inveniri possit verisimilis ralio itineris
ruit : et ipsa adha-ret Libano. Hornines in ea pes-
ttliciijus; iibi nibil ordinatum diijestiimqiie, ex inore sirni. Illic currit(ll) fluvius Asclepius et fons, :
II
eortim qiii prudenler et certo duclu pereririnautur ; sed unde surgit, stat. De Sidone veniinus Sarcptam : qux-
confusa omiiia, velut .si per somnium res agatur in civitas modica et valde Chrisliana est : in qua est Sarepta.
mente, iionautem corporeo motu super terram.
Videbis camaculum illud, quod factum fiieral Eliie, et leclus
hoc, si quantloque tliijneris refcrre oculnm ad tabellam ubi recubuil, et alveus marmoreus ubi vidua illa fe.r-
siiperius collucatam, indeque cogilittionem
ciim res fe.ret, mcntavit : in qiw loco nmlta olferuntur etmultse virtutes
e.cteutlas ad Sgriam /Eijijptnmque quarum hanc Pa-
,
fitmt. Exeuntes de Sarepta venimus in civitatem
Imstiiix seu Terrx-sancta: imuginaberis
ad meridiem, Tyr'ura. A Tyro usque ad Sareptam continue mil-
Kiam ad Septentrionem jiiccre, ulrimque nonnihil dc- lia (i-2) septem. Tyrus civitas homines habet
clintmdo. Antonini Placentini itinerariura po-
simpliciter tentes, vita pessima, tanta Tyrus.
vocavi, ut neque errorrm eritlenlem
luxui-ia quod dici non
seciitus riiieur, si
potest; gyneciEa publica, holosericuin, et diversa
scripsero Martyrem ; neque prorsus a jam iiota appel-
genera telarum.
lalione rccedam, si omis.w iioinine Antonini vocavero
V. vero de Tyro veniraus in civitatera Naza-
.\t ^azareth.
Anonymi itinerarium, rcsjiectu auctoris nomen
sutim reth, inqua sunt multffi vitutes. Ibi et pendet to-
noH exprimentis. Kunc ipsum lctje, et
Annotationcs ad mus, in quo Doininus • (13) A. B. C. habuit impo- • 13
calcem subjunijendas. Ut vcro eliam
tltscernere valeas situm in qua est Synagoga posita, et trabs ubi cum
:
ea loca. quic liinc excerpta nobis
objiciiintur, tamqnam aliis sedebat infantibus qua; trabs * a Christianis
lucnlenta pn-tcnsx antiquitatis ;
tlocitmenta, placuit illa
agit.atur et sublevatur eam
Italico cliaractcre repntsentare. ; Juda;i vero
nullo modo
agitare possunt : sed nec permittit se foras tolli.
mus
ITINERARIUM.
Donras sanctn, basilicaest . et multa sunt ibi bene- IX. Deinde venimns in locum, ubi Dominus de
fici.T (ie vestimentis ejus. In civitate vero fanta est qiiinque panibus et duobus pisi'ibus quinque homi- rum ttba-
gratia mulierum Hebra;arum, ut intr.-i illam inter num inilli;isatiavit, exfra mulieres et parvulos
ex- ptismi. :
Helirpeas pulrhriores non inveniantiir ec huc ' a ; tenfacaropania, olivefa et jialmpta. Inde venimus ad
S. M:iria silii coiicessura diciint (nam et parentem lorum nbi bnpti.alusesi Dominns, In illnloco filii Isrnel
suani riiciinteaiii) et (lum niilla si( carilas Hebra?is transivernnt Jordanem, et ftlii Prtiphctarum perdide-
erga Christianos, illse snnt omni caritate plenae. nint securim : et e.v ipso loro Elias nssnmptim est in
Provincia paradiso similis in tritico, in frugibus ccclum. Iblque mons (23) Hermon modicus, qui le- 23
similis yEgypto : sed praecellit in vlno et oleo et giturin Psalnio. Ad pedes monfis ipsius ascendit de
iV. Hermon.
poniis .ic melle. Sed et miliumextra naturam altum fluvio nubes, et hora prima orienfe sde Iliernsoly-
nimis, supra naturam hominis (14) talea grnssa. niam venif * super basilicam S. Mariai ad
(24) S. So- •
Thabor VI. De N.izareth venimus in niontpm Tiiabor qui : pliiam, qna; fuif Pra^forinm ubi auditus est Domi- 24
inon.s exit in medio campestri, terra viva, tenens nus. Snper liis locis desi endit * ros sicuf pliivia. et
cirfuitum millia sex, asrensum millia tria. sursum colligunt enm niedici : et in ipso coquuntur omnes
ad iiniim milliarium planiim; in quo sunt tres ec confectiones per xenodochia : nam ninlti languores
clesia', ubi dictum est a discipulis , Faciamiis hic sanantur ibi. ut cadit ipse ros. Ipse esf ros. de quo
tria fabernacula. In circuifu diversa» civitates quse canitur, sicut ros Herinonqni descendit iu Sion. Iti
Samaria. in libro Regum legunfur. De Tabor venimusad niare ipsn ripa est fons nbi bnpti;,nvit S. Joannes. Inde iisque
Tiberiadis, in civifatem qua; alio tempore est ap- ad Jordaiiem niillia tlno. In ipsa valle iuventus esi
15 pellafa Samaria, nunc vero dicitur Neapolis. (15) in Elias, quando corvus (25J ei iteferebat panem et car- 05
qua puteus esf, ex quo Dominiis aquam a muliere nes. In circnitu autein vatlis ipsins mnltitudo Eremi-
Samaritana petiif : et ibi basilica est sanoti Joannis tarurp,.
Bapfistse : et ipse puteiis est anfe cancellosalfaris; X. Rt ibi prope est civifas qu;p vocatur (26) Sala- satamlada.
'^6
et sifula, de qua dicitur Dominus bibisse : et mulfi raiada. ubi remanserimt duae ef semis tribiis Israel,
aegri ibi veniunf et sanantur. prJusquam fransirent Jordanem in quo loco sunt :
lavantes, * quai vocantur tlierraas Moy-
Tii. Oeinde venimus in civitatem Tiberiadem. in tlierma; ex se
quasunt thermae falsa; hic aqiia maris illius dulcis: sis : iibi etiam leprosi muiid:infur : et ibi est dul-'-
est, quod mare circuit niillia oefo. Deinde venimus rissimus aquae fons, qui Iiibitur pro catarrlio. et
Capharnaum. in Capharnaum in domum beati Petri, quse est in raultos s.nnat languores. Non longe a inari Salina-
IG
basilica. Inde venienfes per castra, vel vicos, vel rum, ad quod Jordanie iiigreditur. Snbtus est (io-
civitales, ad duos fontes veninms, scilicef Jor (16) inorrha et Sodonia, ad cujus litfus bitumen et sul- g°^°„1I^j^'
et Dan, qui ununi efRiuinf ef vocifatiir Jordanis;
in pbur colligifur: in quo mari, raense Julio et Augusto
parvus ingreditur raare, et pertransit totuni maris ef usque ad raedium Septembris, tota die jacenf
pelagus usque ad littus maris. Revertentes post nos leprosi, et ad vespernm lavantur in ipsis thermis :
venimnsadlocumubi Jordanisegreditur raare. £l in et aliquoties Dorainus. qnem vulf, raund:it: nam et
ipso hiro ti-niisivimu.i Jordnncm, et venimns in civita- in generalifate est aliqua primitia. In quo mari nihil Uare mor-
n vivificatur, nec ligna ibi natant, nec paleaj, neque '"""•
tem qnx vocatnr (17) Gaddera, qnx et Gabaon dicitnr.
Gaddera. projectum fuerif, in profun-
In ista parte civittitis, miUiario tertio ab nrbe, annt horao sed quidquid ibi
;
aqnx culidn', quse ajipellaninr tltermx Elix, nbi le- dum demergifur. De Jordane usque ad locura in
proxi mundantitr. Ibi est aenodocUiim, delicias de pu- quo Moyses de corpore exivit, sunt millia viii. Kx-
blico hnbens, et liora vespertina viiindantur thermx. inde a Segor, in quibus locis sunt multi Eremilx.
Anfp i|is»m vero clibanum grande est solium, quod Vidimus ibiet monumenfum(27) .\bsalon filii David.
juxfa Jordanem '^l
XI. Teuimus Theophania
ef ibi
dum implefum clauduntur et
fiierit, omnia ostia ;
;
est Dominus, in ipsa
per ostium mittuntur intus luminaria ef incensurn : fiunf mirabilia, ubi baptizafus ,^^^,^
sedenf in isto solio tofa nocte et diim soporati nocte ;
tumulus cancellis circumdatur et in ^^^,^^^ ^^
et ibi ;
et ;
mundatus loco ubi redundat aqua in alveum
suum, posita est jordanem.
fuerinf, videt ille qui est aliqnam '
visio-
mar-
nem ; et dum ipsa reritaverif, mundanfur therniffi Crux lignea. Itur in aquain ex utraque parte
moris. In vigilia Theophania;
grandes fiunt vigiliai:
per septem dies. Ibi vero defunctus est collega no-
populns infinitus quarfa aut qiiinta vice gallo
et
ster Joannes de Placentia Ipse fluvius o.Tlidus, qui
:
Matutiiiis primo
Gaddera dicitur. descendit torrens et intrat Jorda- oantante fiunt vigilia). Coraplefis
Minisfri sub divo et
nem, et ex ipso arapliatur Jordanis et major fit. dilnculo surgentes, procedunt
viii. Ettnnc descendiraus per Galiteam juxt;i Jor- Di:ironi fenentes Sacerdotem. Ter descendit Sa-
.
fluviura et hora qua coepcrit benedicere
danem, franseuntes mnltas civitates, quse legunfur: cerdos in :
rdanis ' cum magno rugitii rever-
et venimus in civitatem Mefropolim Galilaeie qua8 aquam, mox J<
aqua superior in se u^qne dum
18 vocafur (18) Scjthcipolis, in monte posita, ubi Saii' titur post se, ef sfat
interior vero fugit in raare,
ScijthopotU.
ctus mulfas operatus est virtutes. Deinde de- bapfismus perficitur ;
Jndxx dicente Psalmista Mare vidit et fugit, Jord;inus
scendimns per alia loca Snmaruv
:
et in civita-
conversus esf retrorsnm. Tiinc
omnes Alexandrim
tem l\9) Scbast,ram, inqiia requiescit Elisxns Pro-
pheta. DescendentPs per campestria, [per] civitates habent ibi
* naves (28) suas cum hominibus, ha-
bentes calafhos plenos
aromatibus et bal.sauio et :
, ,g
vel vicos S:imaritanorum ef pl;iteas iinde transivi-
anteqiiam incipiant
mus. [vidimus] venienfes Judajos posf nos cuin pa- hora qua benedixerunf fontem,
Judxi non
fuudiint illos calathos in fluvium
et tol-
leis, vesfigia nostra * incendenfes fanta est illo- baptizare
conlfnti ,
aquam
aquam benedictam et eximle faciunf
Chrlsdanis. rum (20) execratio. Utiqiie Christianis qtiidem re- lunt ,
W aspersionis "in suis navibus ,
antequam exeant ad
.
sponsum faciunt; at eavent. quod ab illis emere vis, oranes m flu-
non tangas prius quam prefiuin des quod si teti- :
navigandum. Baptismo completo ,
induti sindoues
geris, et non (21) coniparaveris, raox scandalizabun- vium pro benedictione descendiint, ;
n [intingunt aquie|, quas sibi
tur. Nam foris in vico habent cuin domo una po- ef alias raultas sindones
Post haic omma per-fecta, sta-
quod ipsum faciunt responsuin. Niinimos ad sepultui-as servanf.
sita (22)
52 proprio revertitur alveo nam unde
de manu fua non accipient, ' sed tii in aquarn proji- fira aqua in
;
Tiberiadis iisque ad mare
cies pos et denunfiant tibi qnod [non] ingrediaris.
:
surgit Jordanis a mare
aufem exspueris, Salinariim sunt millia cxxx. (29)
Tu vero noli exspuere •
si sc;in-
W
vero ripa Jordanis cst spelunca, in
In irisa
dalizabuntur. Sero autem purificant se in aqua : et XII '
septem puellis, qua.
sic ingrediuntur in vicum aut in civitatem. qua sunt septcii ellula; cura "
%X;,;''
ibi
ANTONINI PLACENTINI
mittuntur et cum aliqua ex eis mor- mini positum fuit, innaturalem excisum est petram
ibi infnntula» :
cellnla sppelitur, et alia cellula Lucerna: hvdria, nune illo (empore ad caput eius ^''"''''"m
tua fuerit, in ipsa ". 1.1- Domini.
i i- •uj 1
posita luerat. ibinem ardet dui noctuque ex quo
inciditur, et alia ibi mittitur puella ut nnmerus
stet: :
cibaria pi feparet. Ir, quo loco benedictionem tiilimus, et recomposuimus eam. In
et liabent foris qui eis
cum magno timore ingressi sumus ad oratiouem : quo monumento deforis mittitur terra, et ingre-
nullius ibi faciem viilimus. In ipso loco dicilur osse
dientes benedictionem tollunt. Lapisvero, ur.de clau-
sudarium, suppr capiit Jesu. Non mullum
qiioil fnit sum fuit monuraentum ipsum, est ante illud monu-
loniir n Jorilime, ubi liaplizatux i-st Dominns, est mo-
mentum. Color vero petra?, quae excisa est de Gol-
nasterium .9. Joimiiis mlJe maijmim, in qno iunl xeno- gotha [non dignoscitur] : nam petra ista ornata est
dorliia iluo. In istavero.... illa ripa Jordanis inve- auro et gemmis : et postmodum de ipsa petra fa-
nimii^ serpenles, dequibus theriacs confieitur. Inde clum est altare. in loco ubi crucifixus est Dominus.
venimus ad Jordanem. Petra vero monunienti velut molaris est, et infinite
XIII. I)e Jordane usque ad Jericho millia sex. Je- oriiata : virgis ferreis pendent brarhialia, dextro
riclio autem in oculis hominum ita videtur esse ut ceria, murenie, monilia, annuli capitulares cin- ,
paradisus a terrai motii muri diruti doraus Raab
: :
gella, baltei, cnronse, imperiiim ex auro vel gem-
restat, et est xenodorhium sed el cubiculum, de : mis, et ornamcnta plurima. Et ipsum monumentum
quo exploratores deposuit, oratorium est S. Mariae. in inodum ecclesia; coopertum ex argento et ante :
Lapides vero illi, quos levaverunt filii Israel de Jor- monumentum altare positum.
dane, non longea civitale Jerichn positi siint in ba- XIX. A monumento usque Golgotha sunt gressus Buigotha.
silica post .iltare : et ante basilicam est campus. qui Lxxx. Ab unaparteasccnditur per gradus, unde Do-
dicitur Ager Domini quo Dominus manu pro-
:
*
in minus ascendit ad crucifigendum. Nam in loco ubi
pria seiniiiavit, ferens satum tritici tria modia qiii : fuit crucifixus, app.aret cruor s:inguinis. Et in ipso
et rollipitur, etnumquaui seritur, seil ex se profert latere petriB est altare Abraham, in
Pati-iarclire
semen. Colligitur a inen^e Februario, et inde com- quo ibal. ofl^erre I-aac, quando tentavit eum Domi-
municiitur in Pascha cum collfctum : fuerit, aratur, nus. Ibi et Melchisedecli obtiilit sacrificium Abralue,
et iterum cum reliquis messibus colligitiir. quando revertebatur cuni viclori.-i a c;ede (33) Ame- „„
XIV. At vero foiis aqux, quem imlnlcarit Eiisxus lech. Tunc ibiilem dedit ei Abraham omnem deci-
Fom et fru- Projiltrta, iirigol oninrm Jericlio, nbi nascilur vinum mationem in hostiis. Juxta ipsuni altareest crypta,
cius tbidem. potrns, qnoil frbrieitantibus tlatur : ibi nascitur dacty- ubi pnnisaurem. et audis flumiiia aquarum et ja- ;
luni (30) de libra ; ex qiiibus mecum adduxi iii pro- ctas pomiim aut aliud qiind iiatare pntest, et vadis
*
vinciam, etdedi itnum Domino PaterioTributio Pa- ad Siloa fontem ubi illiid recipies. Intra Siloa et
tricio. Ibi nascitur cedrus de cubitis xl, et vivga Golgotha credo est milliarium nam Hierosolyma :
fasioli diios pedes longa. Ibi est unde in Ad-
vitis, aquam vivam non habet, praiterin Siloa fnnte.
scensione Domini plena; cista; racemis in monte Oli- XX. De Gnlgotha usque ubi inventa est Crux sunt
veti vcnales: et in die Pcntecoste iiiixtiMi exiiide gressus L. In Basilica Constantini cohnerente circa cmcis in-
plena calatha proponuntur. mouumentum vel Golgotha, in atrio ipsiiis basilicae, vmtio ei
XV. Exeunles de Jericlio venimus contra Hiero- est cubiculum, ubi lignum Criicis reconditiim est,
'"'"'''"o.
Arlior Zac- solymam. Non longe a Jericho est illa arbor, ubi quam adnravimus et nsculavimus. Nam et Titulum,
'''"' Zaccliieus ascuulu, ut videret Domiiiiim qua" ar- : qui super caput ejus p(>sitiis fuerat, in qiio scriptum
bor infra oratorium inclusa est, et per tcctiim desu- est Jesiis Nnzarenus Rex Judicorum, teniii in manu
per sicca videtur. Igitur exeuntes de Jericho, veni- et osculatus sum. Lignum Crucis de nuceest: pro-
;il
luus contra Occidentaleni (31) iu sinistra manu et ; cedente vero sancta Cruce de cubiculo siio apparet *
iiitravimusvillasSodomaiet i"iomoi'rlia2 : super quam stella in coelo, et venit super locum ubi Crux resi-
proviiiciauisemper asceiidit nubes cum odore sul- det et dum adorafur Crux, stat super eim stella. lctiquix
:
phureo. Quod dicuiit homine.s de uxore Ln(h, d quod Et adfertur oleum ad benedicendum ampullis ony- °'"'
lingendo ab aniinalibus mimiatur, mendacium est chinis bnra vero qua tetigeril lignum Crucis am-
:
sed stat in st itu su« in quo fuit. piillas, • mox ebullit furas. Revertente Cruce in lo-
XVI. Asceiidentes de inontanis Hierosolymorum cum suum. et stella pariter revertitur, et post re-
iMiiainu.
('''^'. Bnn-ideum, indeque revertentes ad sinistrara ad clusam Crucem non apparet stella. Etiam ibi est
oppida niontis Oliveti, veniiuus iu Belbaniam ad Canna et Spongia, de quibiis legitur in Evangelio,
moiuimcnlura Lazari, respicientes valles illas et per- cum qua Spnngia aquam bibimus et Calix onychi- :
ambuliintes monasteria inulla et mirabiliorum loca, nus quein benedixit Dominus in coena
, et aliea ,
vidiniiisclausam inultiludinem in nionte viroruin et multa; virtutes : species B. Marise in superiori Joco,
niulierum. El rursum in montr, nnde Domvius uscrn- et zona ipsius, et ligamentum quo in capitc uteba-
dit at Dalrem, ubi c.t judicare vrnirt,
vnHmus monn- tur : et ibi sunt septem catliedris marmorea; Se-
^l^ri" copiosa,el eeltulam uhi inchisa fuil vel jacet in
II. otivtii. niorum.
corpore S. Prlmjia, et iu ipsn monte jacet
Jacobus XXI. Inde ascendimus in Turrim David, ubi de- r,irris Dami.
Zebediui, et rieophas et multa Saiii-tiirum corporu. cantavit Psaltcrium. Magua est valde : in singulis
''^'"- Descendentes de monle
iMhicmaiii. Oliveli v^imus in co-naciilis, quae quadrangiila turris est et opus , :
villam Gethzeinani, in loco ubi traditiis est Domi-
sculptum, non habens tectum in qua Christiani pro ;
nus in quo sunt tria accubita, in
quibus ille accu-
:
devotione ascendnnt ad mansionem et circa me- ;
buil, et nos pro bciiedictione accubuimus; et in ipsa dium noctis spatium siirgentes, audiunt voces ' mur-
est donius S. Maria;, de qua eam dicunt
.id coelos murantiiim deorsura in valle Josaphat, ad loc.i quffi
fuisse sublatam. Et iii ipsa valle Gethzemani
ibidem resiiiciunt contra Sodomam et Gomorrham.
vocatur [vallis] Josaphiit. dextera porta; est oli-
Iii XXII. Deinde venimus in basilicam Sim, ubi sunt
vetuin et liculnea, iu qua se Judas laqueo suspeudit, mii-abilia miilta inter qua; est quod legitur de !a-
:
sion.
hoc est ad portain Jerusaleni, ciijus talca stal niu- pide angulari, qui reprobatus est ab a;diHcantibus.
nita perticis. Portam civitatis (qua: coliajret porta; Domino enini ingrediente in ipsam ecclesiaiu, qus
speciosa',qu»fuittempli,cujus liminai-c et tribulatio fiiit domus '
S. Jacobi, invenit I.apidem deformem, "
stat) inclinanter proni in terram
ingressi sumus in in medio jacentem, tenuitque eum,
sanctam civitatem,
et posuit iii an-
in qua adoravimus Domini mo- gulo quem tenens levas '
nunieulum.
: et ponis aurem in ipso
anguln, et sonat in auribus tuis quasi murmuratio
xvui. Ipsum monumeutum, in quo corpus Do- luultorum hominum. In ipsa ecclesia est columaa.
ITINERARIUM. xiii
in qua tale est signum, ut dum enm quiilam am- xxvi Unqne exeuntes ex Siloa fonte. venimus in
plexus fuisset, in ipsa ei pectus ailhajsit et .ipparent agrum qui comparatus est preiin sanguinis Domini,
in ea palnirc et liigiti ; ita ut inile per singulos lan^ qui vocatnrHiiceldaina, id est, Ager sanguinis, in
guores toUatur, et qui circa colhira lialjent. sanan- quo sepeliuntur omnes peregrini. Et intra ipsa se-
tur. In ipsa columna est cornu illuil, oe quo Rege.s pulchra suiit cellulie .servoruin Dei. iilii fiunt muItlB
ungebantur, unde Regno unctus est. Ibi
et David in virtutes ; et per locainfra ipsa sppulchra sunt vinese
est Corona spinea, de q»a Dominus est coronatus et poraa.
et Lancea, ile qua in latere percussus est; et lapides xxvii Revertentes in civitatem, venimus ad pi- .Sattitoria
Sitoe.
multi. cum 'juilius fuit lapidatus Stephanus. Ibi co- scinam natatoriam, qua; quinqiie porticus Iiahet, et
lunina, in qua jiosita fuit iTUx B. Petri, ubi cruci- in iina earura esthasilica S Mariae, ubi mullajfiunt
tixus est Rom:H : ilii et Calix. in quo post Resurre- virtutes. Ipsa vero piscina modojactata est in ster-
ctionem Domini Missas celebrarunt Apo>toli et ; core, et ihi hivantur oninia qua; necessaria sunt.
multa alia miraiiilia, qua; non recolo. Ibi pst mona- Vidirans et in uno angulo calenara ferream, *
cum
slfiiiim jmclliiruvi testam hominis, in-
: et ibi vidi qua se illaqiieavit infelix Judas. Iterum exeuntes ad
clusam in loculo aureo ornato geramis quam dicunt : portam majorem. venimus ad Incuni in quo requie-
esse caput Martyris (34) Theodotic. in qua multi scit B. Ysitiiis(37) ibique erngantur panes paiipe-
:
aquain pro benedictione bihunt, et ego bibi. rilius. qims deputavit B. Helena.
XXIII Dr Siott usqiiii Hnsilicam S. Mtifiie, nlti cst xxviii Vla quas ilucit Bethleem milliario tertio ab SPpiltCTUVt
Pry.toiinm
Ptlali
cotitjfeijiitio matjiia inonacliontm, ac inulicfiun mcnsz Jernsalem jacel Uachnl. uxor Jacoli, inater scilicet llachel
inuiinwfitbilfs, Iffla luuijuciitiuni pUis t[umtjuc' millia, JosephetBenjamin, qiDE requiescit in linihusllama.
ttil minnstritt. Et oravimus iii Pr.netorio, ubi audicus In medio loco in via media iiqua surgit, habens
e.^t Dominus : et in eo basilica S. Sopliiu?. Ante rui- quasi sextarios septem, unde omnes complent s:itie-
nas Templi S;iIoinoiiis suh pl.itea aqua decurrit a tatem bibendi. et nec augelur nee minuitur, et est
fonte Siloe. Secus |iorticum Salomonis in ipsa basi- suavisad hihendum et dicunt quod fugieiis B.
;
qua sedit Pilatus, quando audivit
lica est sedes, in Maria in /Egyptuin sederit ibi cum puero, et sitiens
Dominum. Petraest quadranguhi, in quareus leva- oravit. ei continuo aqua emanavit et in ipso loco •
batur, utabomnlbus aiidirctur et videretur. In ea modo ecclesia constructi est.*
levatns est Dominus, quando auditus est a Pilato :
XXIX Iiide usqnn Bethleein railliaria tri:i. Et
ibiqueillius remaiisitiiuago, pedernhahensmodicum, Bethleem est locus splcndidissimus, servi Di>i iiiiilti.
pulchnim. subtilein. Nafiira communis. pulchra fa- Ibi est spelunca ubi natiis pst Dominus, et pravse-
cii-s.GapiUosuhannuhitii, manusformosa, iligitilongi, pium ex aiiro et argentoornatum, etjugilerihi fiunt
qiiaiitinn imago dusignat, qua= illo vivente el pedibus luminaria : os vem spelunca! angustum. Hieroiiymus
ambuhiiite " picta est, et pnsita in ipso Pra-lorio. Presbyter, in loqiiendo peritus, in interpretationa
Eliain de ipsa petra niultffi fiunt virtutes : tollentes chirus, inler cunctos relator couspicuus, in ipsius
ineiisuram de ipso vestigio, ligant per SMguhis lan- ore speluiicte petram sciilpsit, et oh devotionem
guorns et s luantur.Et ipsa port:i ornata est ex auro Salvatoris ihidem sihi monniiienlum ferit. Milliario
et argento. semis de Betlileeni in suhurbe David, jacet David :'
.sed et iufanles, quos nccidit Herodes, ipso in loco
XXIV Inde venimus ad aram, ubi fuit antiquitus
Siloa fons
portu civitatis in ipso loco sunt aquiu putrida;, in
:
habeut sepulchra, et videntur eoriim saiicta ossa.
quas niissus est Jeremias Prophela. Ab arcu illo Ante Bfthlecm est moniistfytum muro cinclum, in quo
de.^cendeiitibus nobis ad fontem Siloa per gradus mnUitutlo est monuchortim
luultos, est ibi basilica volubilis, de sub qua surgit XXX De Bctlileein iisque ad ilicein Manihre siint
38
Siloa, clausura caiicellorum in qiiibus pro henedi- ;
inillia (38) xxiii. iii qim loco ri^quiesciint Ahraham,
ctione in uno hivantur viri, in altero vero mulieres
•
Isaac, ot Jacob, et S;ira, et siiniil ossa Joseph ; et
(Jiiefats
in quibus a multa ostenduntur, imo et leprosi
|uis hasilica a-di(icat.a est : in quadriporticu atrium in Mamtire.
mund:intur. Et :inte atrium e<t piscina grandis, ma medio disconpertum et per niedium c;inccIlorum ;
nu hominum munita. in qua Iav:itur populus assi- ex uno latere inlrant Christiani, ex aliojutiiei, fa-
due snlis certis horis : nain ille fons irrigat aqiias cientes incensa inulta : nam depositio Daviil (39) et 30
Jacoh in terra illa, die primo post Nat:ile Doinini
multas, quiB desceiiduntpffr vallein Josaphat, quffi
etGethzeniaiii, et ingrediuntur iu Jordane fluvio, devotissime ab omnihiis celebraiur, it:i ut ex omiii
ubi Jordanis dcficit iii Mare Salinarum, subtus So- terra, Juda^orum conveiiiat iiinumerabilis inultitu-
doniam et Gomorrh:im. do, incensafereiites vel Iiimiiiaria, et dantes muiie-
XXV Ipse fnnsSiloa infra civitatem inclusus est, ra ac servientes ihidein. Iterum revertentesiu Jeru-
Scpulcrum
* ateiiltant. quia Eudoxia (33) uxnr Jiistinianilmperatoris addi- salem, descendimiis per via'n qu.-»; vadit ad Gazam
35 dit muros in civitate Jerusalein. et ipsa munivit se- et Ascalnii millia xx.
pulihrum et IiasUicam B. Stephani, et ipsa suum xxxi De Jerusalem venimus in mbntem Cielboe,
habet sepulchrum juxta sepulchrum B. Stephani,et ubi (40) occidit David gigantem Goliat, et uhi nior- ,|.|
infra se; ulchrum sunt gressus xxvi. et B. Stepha- tuus estSauI et filius ejiis Jonathas. Jacet ihi Goliat ftiutrs Gel-
sagitt» jactu, unaqiie ligneum hahens ad caput acervum, et
in inedia via,
'-'"^-
nus requiescit foris portain
modi) porta ex nomine ipsius Miirtyris vocatur, et super eum congeries magiia pefrarum, ita ut a xx
millibus iioii possis invenire * lapidein quem mnvere
estail viam quai respicit ad Occidentem, qua; de-
possis quia usus est talis. Qunties quis ibi transit,
sceudit ad Joppeii et Cassaream Paliestina; vel Dios- :
30 Azn- ternos lapides secuin defert, et eos ihi projicit sed :
polis civitatem, qua; antiquitus dicehatur (;)6)
In et nos similiter fecimus. In ipsos montes ncc ros
tus, qua requiescitS. Georgius martyr.
iii
ipsa
columna marmnrea, in qua Do necpluvia descendit, postquam David eos maledixit
via, iiun longe astat
fu- et nocturnis Iioris secretovidentur ibi volvi immundi
niinus prius ducebatur ad flagellandum quifi ;
ipso spiritus, tamqn:im vellera lana; vel uiidic maris.
gieus levata est ad nuhes, et deposita est in
XXXII. Deindo viantes ad latus, venimus in civi
foco et in tantum veruin cognoscitur esse, quia
;
II
tatem, qu;e dicitur Hdiopolis. in loco (il) ubi fvu Sampso-
non habet basim ubi debet esse fundata, sed sic
Sampsonf irtissimuscuiM maxilla asini mille occidit "^-
slat super terrain et agitatur ; in cujus suramitate
viros, ex qua maxilla ipsn orante aqua profluxit.
Cruxferreapositaest. Et rursiis per scalamascendi-
qui fons usque hodiernum diem loca illa irrigat
in ;
tur, et fiunt ibi luminaria et incensum, et dffimoniaci
nam in loco ubi surgit, fuimus. Heiiide venimus
muud.intur nam et in ipsa provinciaest B. Martyr
;
lut.r
Georgius.
ANTONINI PLACENTINI
* dulcorabatur.
et altare, ubi occisus est Zaclia- mus in eam areliam, et Familiae
inter (erapliim
autem Saricenorum uxorts eorum venientes de
et
sppttlcrum Za-
rias, etrequies';it. Inde venimus ad locum
ubi
eharln ft
eremo.... in via sedentes deposita sarciin, petebant
Isaiir. ubi IsaiasPropbeta de lipnea serra secatus est :
juxta aqua- panes a transeuntibiis et veniebant viri earum de
et ip.<e jatet ibi sub quercu Rogel
:
ipsa scrra pro te.-timonio po- interiori parte erenii, adducebantque ulres cum aqua
rum decursum et :
Et inde venimus ad lo- frigida, et accipiebant sibi panes, et adduceb;mt re-
sita est ad S. Z.icbariam.
Abacuc Propbeta prandium ferebut messo- stes ciim radicibus, quarum odor suavissimns super
cum ubi
eum per verticera tenens, aromat,'!, et dies festos suos celebrabant. Populus
ribiis, quando Anfjeliis
inter leones orabat et ibi autera qui per majorem eremum ingrediebatur ad
duxit in locum ubi Daniel :
surgit fons. ubi Philippus baptizavit Eunucbum. In explorandum, numero xii * millia .-excenti
ipsis sunt piitei quos foderunt Abnbara et Isa:ic, XXXVII. PertmbuUiiitett evemum octavo ttte veulmtis
ail mnntetn Domini Hm-eh, et imle movenles iit ascen-
et :ip)H'llarunt calumniaui. aoreb et Sl-
Inde ingressi sumus Ascalon. Ibidem est tlerernits montem Siiia, ecce nmltiUitlo monnchorum ere- nat inoiUes.
xxxni.
puteus Pai is, in mcnlum Ibeatrifactus, in quo usque mitarum ntm Cmcihus psaUentcs olwiuverunl nohis et
requiescunt protrtroti in tetrom atioraveruiit simili motio et nos
ad aquam descenditur per gradiis, ubi :
(42) tres fralres Martyres propria quidera babent :
fecimns, el lacrjimavimus. Tunc introduxerunt nos in
nondna, sed vul^ariter ^gyptii vocantur. Milliario valletn inler Horeh el Sina, ad enjus montis pe-
a civitaie, Herapia Maxoni Ascalonits.
est, civitas iles est fons, ubi Moyses adaquahat oves. ipiando vi-
Inilevcnimus in civilatem Axomates, in qiia requie- dit rvbum ardcnlem qui funs csi : iiiclusu.'i iufra rno-
scit S. Victor(i3)martyr. DeMazonavenimus u^que nasleriiim, in quo sunt tres Abbates, scientes linijuas,
Gazim milliariiim ; (l^iza autem civitas splendida, idest Grxcum,
Lalinam, Syiain, yEyiJpUacam ct
delicios:i, bomiues bonestissimi, onini liberalitale f48J Bessurn. Inde venimus nd sjieluncam, vbi abscon-
decori, am;it»res pereiirinorura. Inde miliiario se ditus fitit Elias Propheta, qiiiindo fiiqit Jezabcl mulie-
cundo requiescit (44) S. Hilarion. rein perfidam. Ante ipsam speluncam surgil fons, qui
xxxiv. Iiide venimus in civitatem (4b) Duaal, in irriqat ipstim inontern. Iiide ascendimus sunimum ca-
45
capiit eremi, quie vaijit :id Sina montcm in qua ex : cnmen montis, in qno est oratorium mndicuni, h:i-
relatinne Episcopi ipsius civitatis uuum audivimiis bens Inngituilineinsex pedum, similiter et latitudi-
miraculum, quod non dportet. Puella qiia;dara
silcrc neni ; inquo manere nulliis prajsumit; sed ortojam
Dc Marla noliilissima niunine Maria, cum nupta fuisset, ipsa die adscendunt monachi de supradicto monasterio,
sotifaria nocte nuptus sui mortuus est spon^us ejus ; ipsaque et celebranl ibi OfFicium in quo loco pro devotione :
lianc rem patienter portavit, et infra septimanam mnlti tnndent capiUos suos et barbam : nam et ego
omnia sua distribiiit pauperibus. Celebrato dic se- tolnndi ibi barbain meam.
ptimo, nocle ipsaveste sponsi sublata, inventa non xxxvni. Mons vero Sina petrosus est, raro habet
est : de qua dictura est nobis quia esset jn erenio terram, et in circuitu ejus cellulse multJe servoruin
Idotum Sara-
trans Jordanem, inlcr calameta vel palmeta ante Dei. Siiniliter et in Horeb, et in parte illius montis ccnorum.
nos in flnilms Segnr in mari Salinarum : iu quibus h.abeiit Saraceni idoluin ' suum marmoreuin positiim,
locis invenimiis monasteria xv vel xvi i piiellarura, candidiiiii tamquam nivem ibi et permanet Sacer- :
qiue Christiani poiiulabant : qua^ habeb.int asellum dos eorum, ipsoriim indutusdalmaticaetpallio lineo.
Ft teotic qiii cis cibaria df fcrebat, et niitriebaiit leonem ter- Quaiido venit tempus festivitatiseoriim, percurreute
moniatinm ribilem ad videndum. Cumque appropinquasseuius luna, antequam egrediatiir a festo ipsorum, incipit
ministro.
cidlulaj, omnia aniin.ilia qua; erant nobiscuin *
a ru- marraor illud mutare colorem ; et quando cceperunt
gilu illius miiixerunt, et in terram corriierunt : et adorare idolum, fit marmor illud nigrum tarai|uam
dicebatur nobis quod ipsum asellum leo ipse giiber- pix : coinpleto terapore festivitatiseorum, revertitur
naret in pascuis : pro centum
qiiera ofli^rebant nobis iterum in pristinum colorem, unde valde iniratus
solidis. Sed Pater Antoninus suscipere noluit, sed sum.
inisii in .lerusalem cito, et .adduxit cis ternas tunicas xxxix. InterSina et Horebestvallis, in quacei'tis
et cileum ad luininaria, ot legumina inulta. Et ipss tcmporibus ros de coslo [cadit], quein maiiiia appel-
nobis dixeriint de virtiitibus Mariin, cujus superius laut, et coagulatur, et flt tamquam granura masti-
mentioncm fecimus, ([Ua' ainbulaverat in Hierosoly- cis : et habent inde plena dnlia, et dant aliis pro
ina, sola p"rtans legumina, sportell.is plenas et tu- beneilictione, et nobis dederunt sextarios quiiique :
nicas ; quas ei cupieb:int :iuierre sed iiiillus eara ; ex quo et perdite bibunt, et nobis dederunt bitiere.
invenire potuit : (46) .attaineii de iis qua; secuin du- Nam et in ipsis moiilibus leo et pardus *, capreae et
xit de ercmo, nihil reportavit revertens. Cujus aflli- burdoncs simul pascunt : et ex eis nullus Iseditur
ctionem vel ploratiim nulla ratione consoliri pntiii- e leone, proptereremi vastitatem. Et quia jara se
mus : sed tantum s.Tpius dicebat flens ; Vje inilii complebant dies festi Ismaelitarum, prKco exiit ut
miscra! ! cujus causa me dico Christiauam? nullus subsisteret per ereraura, per quam ingressi
XXXV. Proticiscentes de Eulatia intrnivimus ere- sumus; [sed) ,alii per .^gyptum, alii per Arabiam
Vita urf fre- mum milliario xx, in quoest castrum ubi est xenn- reverterentur in civitatem sanctam.
m»i».
docbium S. (^ieorgii, in quo habent transeuntes vel XL. De monte Sina usque in ArabiK civitatem
eremitai refugium vel stipendia. Inde intranles inte- quae vocatur Abela, siint mansiones ia 49
(49) vii :
riorem eremum, venimus lociim, de qun dicitur Amatech,
.ad Abela autein descendentes naves de India cum di-
in Psaluio, Terra fructifera iii salsugine (id cst, in versis ai'omatibus, visum est nobis per jEgyptum
ainaritudine) aniinalia liabitantium in ea. Et ibi reverti. Et veninius in civitatera in qua pugnavit
vidinius liomines rasns, fuglentes ciimcamelis. Nam Moyses cum Amalech ubi est oratoriura, cujus al- :
et in Ilierosolyina vidiuius homincs ex ,i?tbiopia, tare positiim est super lapides illos, quos posuerunt
habeutes flssa» nares ' et aures, caligulas calceati, Moyse orante. In loco ipso est civitas munita de
et per digitosinpedes annulos missos. Interrog,avi- lateribus, locus stcrilis valde propter aquas. Ibi
inus quare sic, et dixerunt quia Trajanus (47) Im- occurrerunt nobis mulieres
:
cum infantibus, p.alraas
peralor signiim hoc uohis reliquit. in manibus portantes, et ampullas cum rafano oleo.
xxxvi. Ainbuhmtes per eremum dies vi, camelis [quae] pi'ostrat8B pedibus nostris urgebant
plantas
FestimSa' nobis aquain portantibus. sextarium mane et sexta- noslraset capita nostra, lingua ^gyptiaca psallen-
Tacfliortm
riuin vespere ciaiiatiir per
horainem quntidie ama- tes Antiphnnam
inf-a erran :
Bencdicti vos a Doraino, et bene-
:
tium. rescente aqua in utribus per nodura fellis, mitteba- dictus adventus vester, Hosanna in excelsis, Ipsa
est
ITINERARIUM.
est terra Madian, et ipsi liabitantes in ea civitafe. ninus vel S. Maurus (58) et alia mulla Sanctorum
Dicitur autcsm quia ex farailiuJethro, soceri Moy^is. corpora.
descendunt LviIi(aO) condonKe, niilitaiites in piiblico xi.vi. Iterum venimus Ilierosolymam, ubi ego Joppe.
cum ux"ribus suis annonam, et vestes accipientes aegrotus per multum teinpus jacui, usque diim vidi
exvEgyptu. per vi>ionem S. .\ntonium et B. Euphomiam, qui
xu. De quibus lncis venimus Magdalo {'jl) et me p:ir:ter sanaverunt. Egressi de Hicrosolyma ve- Cjisarea-
niinus Joppen. ubi jacet S. Thabita, 59
Sochot et ad lxx iialmas et ad xii fontes et appli- ; qiiae dicitur
cuimus ilii per duos dies, fitigati per tantum labi'- Uorcas. Deiiide C.esaream Pliilippi (59), qiia: Tur-
rem et eremi vastitatem : io quo loco est castelluin ris Si.i'alonis,quae et Cesarea Pal.ostinie vocatur, in
modicuni quod vocatur (32) Surandela, et est infra qua requie>cit S. Painphiliis, et S. Procopius, et S.
ipsum c:istellum ecclesia cum xenodnchio, propter Cornellus, ex cujus lecto bencdictiouem tulimus.
transeuntes. Itttk vfuimus atl hcuin nhi filii hvucl Inde per Galila'ain ascendimus et veninius Damas- /let per
Sytiam
}lare nf- nittiseuntfn mure rubrum castrninctitti, et ihi simiUler cum, ubi est monasteriura, ubi S Paulus conversus
hntm castfllum cum .tenodixhio : el in luco quo e.tierunt de est, in vico qui vncalur Rectus, ubi inulta: virtutes
mari at oratorium Elix. Et transeiintes veiiimus in fiunt. DeiudeHeliopoIim, et indevenimus Emissam,
locum ubi intraverunt in mare, ubi est oratorium ubi est caput S. Joannis Bapii-ta! in dolio vitreo:
Moysis. Ibi est civitas parva, qua; appcllatur (53) et nos ibidem ipsuni vidiinus et adoravimus. Et inde
Clttsma Cly>ma, ubi de India naves veniunt. In.loco ubi transeuntes per civit:'.tes, hoc est, Arissam Aristo-
53
transierunt * fulgur exit de pelago majori et exten- lam, Piphiiniam: venimus in civitatem splendidissi-
ditur in multis millibus, quia accessus et recessus mam Apainiam,in quaestomnis nobilitasSyroruin.
aqua; balietur. Recedente roari apparet omnissub- Inde exeunti-s venimus Autioohiam majo-
XLvii.
niersio Pharaonis, et omniu arma in mai'mora * mu- rem, in qua requiescit sanctiis Babylas Episcopuset
tata videntur. Ibi acoepimus nuces virides, quae de tres parvuli, et S.- Justiua, et Julianus et fratres
In Jia venerunt, quas de paradiso credunt homines Machabaii, lioc est, vii sepulchra, et super unius-
esse, et qui ex his gustaverit *, sanatur. ciijusquesepulchrum scripta; sunt passioneseorum.
XLii. Intus autem in ipso pelagomodicaest insula, ExindedescendimusMesopotamiamincivitatem CIuiI-
Insula: maris in qua est petra viva, ubi pendent * molles, ut car- cidam. Inde vtMiimus Ciirram, ubi natus fuit Abra-
rulfri. Atmeiiia
nei, moduni (lactyloruni, qui fundunt unguentum,
iii hani. Et inde veiiimiis in civitatera Darb;irissuiii,
quod oleum pelrinum vocant, quod pro maxima be -
ubi reqiiiescitS. Bacchus (61), fraterS. Sergii. Inde
Cl
nedictione tollitur. Vas in qiio portatur, si iniplo- venimus per quain mediain de
in civilatem Suraiu,
tum fuerit, et volueris rediterare ad tollendura.jam scendit Euphrates, qui ibidem per ponlein transi-
noii eum capit. In quo loco quanticumque a^groti tur. In ipsa civitate passi sunt S. Bacchus et S.
perlingere possunt * sanantur. Quem [liquorem] tol- Sergius, qui requiescit in civitate Tyro.
lentes pro benedictioiie, non eum permittunt iterum xi.viii. Iiide tauta alia vidinius loca, in iniraculis
Keditus Pla-
introire per Clysma antequam cominisceatur cum posita, reversi post nos per multa caslella, per pla- cenliam.
oleo : num si non adulteraretur, credo, quia ip.sam teas, vicos, villas, ve! civilates. Fatigati ex tam
virtutem seraper faceret nam liquor ipsius tenet : liingo itinere ccepimus iter carpcre transeuntes raare,
[odorem] continuo per duo millia. Infra civitatem et venimus in Italiam adjuvante Doniino Jesu Cliri-
ipsam, quao dicitur Clysmn, intus in basilicavidimus sto, pro cujus ainore ab hoc loco egressi pervidere
loculos ligneos sauctorum EremilarumPatrum xiiii. ivimus tanta ejus mirabilia, qu:c ipse inter hoiiiines
Et iude venimus per eremum ad spelun-
XLiii. habitans Cecit, vel qu;e ante tenipus incarnationis
cara B. Pauli eremitie, quae vocatur Siracumba ; suae olim per Patriarchas et Prnphetassuos fecerat;
Spelttnca S.
quiafonsipsum lo-iim iirigat. Exindepergentesveni- vivenles, oyantes venimus Placentiam, civitatem
Pauii.
miis ad Cataractas (3 i) Nili, ubi ascendit aqua ad si- nosli'ain,pi)sitam siiper fluviuin, qui dicitur [Padus]
gnummnnus hominis facta et habet gradus xii ex :
infra j:im dictain Italiam.
utraquepartecataiMctarum, suntduaecivitates.quas
aedificasse dicuut Hlias * Loth, et una enruin dicitur ANNOTATA.
Calaractx Babylonia. Inde venimiis per campos Taneos et in
mii.
Memphis civitatem et Antinoum, in qua residebat 1 MS. Tornacense Collega siio : sedfiilel ei con-
Ph:irao ex (bb)qua filii Israel exierunt. In ipsis locis lextu iium. 7. plures a seriptore induci socios Uineris :
sunt horrea Joseph xii * plena. ideo MS. ralicnnum sequihic malui.
xiiv. In Memphis
fuit templum, quod est inodo 2 Scivilne hic scriptor Constantinopolim et Cypriim
Memphis. ecclesia, cujus una pnrtase clausit ante Domiuura '
pari inlervalla distare ab IUiUdl : el in Syrwn qiiidem
nostrum, quando B. Maria cum ipso fugit in ^gy- recla ilitri.t privlernariiiniulant Cypruni ; Constantino-
ptum, et adhuc nou potest aperiri. Ibi vidimus pal- polim vero illts nun maqis necessariam esse quam Bru-
lium lineum. in quo dicuntiUum tempore' illo trans aella: .sinl ei qm Antiterpite moraiur, ut Gandavo Bru-
ejus remaiisisse vestigia quae tjas petvenial?
isse, et idcirco ibi :
imago ibi singiilis teuiporibusadoratur, et nos ado 3 Nullam ad Tyrum insulam norunl Geuqrtiphi, ac
ne quidem, quas rocrtu?' Santaricus ivl siinili ali-
ravimus, et propter splendorem non potuimus in
' alilii
eam intendere, quia quantuin in ipsam intendis im- quo numine.
mutatur in oculis tuis. 4 Castra Samaritanoruin xqne iqnotai appeltationis
Sunara aiilem, hic Sug:imi,i, itnde mittier Suna-
XLV. Descendentes per^gyptum, venimus in ci- sunl.
mitis, 10 mittaria horariu ul miiiimum dislal Ptala-
vitatem (S6) Alepi ad S. Mennatum(57i qiii multas :
maiite, nee modice abesl a montc Carmeta, sattem ea
virtutes ibi operatur. Inde per stagnum navig:intes
parle qita Proptietx creduntnr tiabitasse.
Alexandriam venimus in ipso stagno vidi multitu-
:
dinem crocidolorum. Ale.fandria civitas est pulchra, 5 Nescio an jactus nomine, aborsum intetligal : mo-
ALexatidria.
levis, sed amatores peregrinorura, hajreses dicam cancipi tiportcl, qux suspeiidatur mutieri vet ani-
populus
mati sed causam piirlentosi .^oniltis reddi, quia solida
multa;. Ibi et requiescit Atban-isius, ipsius civitatis
:
lam est incomjruum, qtutmsi iticalur facitc geslari,
Episcopus, qui, contra .\rium ipsius civitatis Pres- est,
certando, miilta quio qriivis : nam ut sonum reddal peiro, cavam esse
byterum ha;reticum pro flde Chri.sti
convenil, non solidam.
pericula mortis sustinuit, temporibus Constantii
6 Neocaesarea Gatitxx nutla est, sed in extrema
Imperatoris Constantini, Heleme filii. Ibidera
[filii]
Sgrix partc ad radices Tuuri monlis una, a (inibus
requiescit S. Faustus, et S. Epiraachus et S. Anto-
GatitieDi
ANTONINI PLACENTINI
quam iOO mUliarihus dislaus, f,ed ncc 24 De S. Sopliia Constantinopoiiiana fnrte inaudi-
Galilxj: plua
«'/ Jordnm^m silam ijt Galdxa, verat atiquid scripUir, qitod inde Hierosolymam trans-
Ciesareain Philippi.
distntennnaPtolemaide tulil.
cogUare Inc congrue possumus;
ad quam tamen duce.re hic 25 Inteijri diei itinere locus Baptisnii distat aTor-
tripto hnyius quam Cana,
rente CaritU. Est tumen verisimilesalis, nd locumme-
supponitnr.
mariijr, Tripoll mnria ab^conditi quondam ibi Eliie ceiebrem aliqnando
7 Colilur S. Le"n'iu-i celehnrimus
pnmts 18 Junn : hinc fncile esl nomen mbis, Ihibilasse Eiemilas. An eliavi quod Etias, usque adeo
in Sijrui
non ilcm facile divinare, qnid tnnc afiductus a nolilia hominum, ut necesse habnerit a
quod cxcUerat aupplere :
unde porro corvis pasci cos ibi collcgerit, votcns post se reltnquere
scrip'orcm movern. nt a Cana Galiliea.',
Chrusti prwdicatione ac mi- monasticx vilx successores, ut dicilur in libro de instit.
verstis mnre Gulilxir ct loea
ascendeie vios fercbdt perer.rinorum, monactorum? Crednt tioc, qui poiest credcre Grxcntn
rnciilis illnstria
dcfleclcre; non, in- essc nuctorem, qui in vcce CaritU 7nysticam hanc si-
ve! iid yazarcth ac montem Thabor
eum movcrit, til aCana f.cclal iiar- gnificationeni repcrit, quod Eli:is sedit in Torrente
quiim apiHn-cl qnid
ralionem la Boream miUiaribns plus quam 30, udpcr- CuritU, qui est contra Jurdanem : quia in Carith, id
luslriindam Phmnici.v rnarHimam, a Tripoli tisque Tij- est, in Dei Caritate, eum dividente a Jordane, id
rum. qiio piimum appulerat. est, a peccatorum descensione, ex tunc semper ex-
8 Terriv motus liorrendt anno Juslinioni 27, Christi titit.
non solam 26 ToUim rcgioncm secuudum Jordnnem. qtiam
5i)3 mcmtnit Barontus, addilque ex Aijathia,
ConstanlinojioUin fmle ctmcussum, sid et regiones tonijf- fltiit a suis fonlihus usque ad rnarc mortuiim, oc-
Orientis et civitaies solo :f;quatas, ut inter alias Be- cvpfiveruiU Iribus Ruben el Gad cum dimidia tribti Ma-
nasse^ sed ntisqun^n teginitnr invcnisse civilalcm Sala-
r}tUuiu in riiu^iiicia.
^]^\\A\x\\\intel(i(jo,media inter Tripolim ct Benj- miada: f^crum Anionnii hnperatoris itinerarium
tlium vin : scd T.tnitn niillam novi extra jEijyplum, nec Salaminiadam Itabet prucul uide inlcr Ocoram et ,
reiierin quidquam quod huc flectam tn UiUt veteri Geo- Emissam Ccedesijrise urbes.
fjrnphia. ^ll Etonlra ex lib. ^Rcgnm cnp. 18 scimus pugnom
10 Ciiin Slmlium liltoraniin lctjis /»ro Afaileniia. inler exercitus David el Absaiun ccnimissam esse m
agnoscis phrasim, credo, vix antiqniorem xi scndo. Saltu EpUraim in Galaudilide, tiaud tonge a mari
i\ Nec Asclcpiitm fltivium anliquUas novtl : inter Tihcnadis, ibiquc occisum, et sub ncervo lapidum sepul-
Siitonan nntcm el Tijrinn Eleutlierus dccunit, e.i Li- toni Abscilonem e.sse.
bano deflueits. 28 meditOiTaneum, perquos Alexan-
/)/((iM'.'.Mare
{•X Licet Placcnltnus sil scriplor, qiii proinde possct drini navigantcs slalionem capiitnt in aliqiio Pntxstinx
iniliiurianumerare icslimatione lUihcu, ul Iria xquivu- portu, piila Joppc, confiindi a scrij)tnrcrumMd.n mor~
(eant unilcucx liorariie ; apparct tamen cx tuto contex- tuo. nuilam cnm communicationem tmbente ; adeo
nltern
tn, eum VHmcrnre midiariit tioraria, sicut clinm fa ut impossibiU'' nt, Alcxandrinorum naves asccndere ad
ciunt alii rcrum in Tcrm sancUi (jrslarum scriptores. tocnm B'iptismi Dominiii
i3 Qnid ergo de Christn j\'a:-arefliani quxrcbant, 29 Abnndut hic numcrus centenurius: nam 30 suf-
.To:ni. VII, Qiiomotlo hio littera'* scit, (iiin nondidi- ficerc rc ipsn potet.
t-erit 1 30 Si sensus est, daclijlos, qui ibi nascuntur, unius
14 /(/ est, Uuniinis proceri : Talea (m/c;n pro (oit- lihr.e t.ingutos esse, ceteris fabettis eos adnumeres
(titudine, vo.t esi nccepfa c.v vernacula Iiatorum Itmjua licet.
Taplia, /'jv/ucisTaille. 31 Iino ad mcridionalcin plugiun respeclu Jericho
15 Samaria urbsmediterranca, dislat cf muri Tibe- sitx fuennit Sodoma ('( GoraorrUa.
riadis dupto ionijtus quam ip.se mons TUaboi- : neque 32 Barrideuin , nomen liactenns ignotum Terrai
hiec^ scd civifas vicina Sichar posteo dicta esl Neapolls. sanclis scriptunbus.
Cum erijo Joaunis 4 dicitur, venit Jesus ad civilatem 33 AljraUam ?io?i /jiTfHSsii Amalec, sccf Saul r/r^o- :
Sainariai qiue dicitur SicUar ; accipitur Samaria non ria aiitcm a ijua reverlebalur Ahrahnm, rclata fuit de
pro ipsa civttale, scd pro toto eo terriiorio, cajus capitt qutnqne Rcgibns, qui diclo Rcge Sodomorum et sociis
crat Saniaria. ejus nepolcm Loth capttvam ducebant.
IG Ut ad hos fortfs vcniretur, remctienda crat lota 34 Variivvariis dichus TUeodoIa; Martyres cof?in-
fere Galitxa supcrioj , per .^paiium horarurn circiler 20. tur a Grjcis, nec facilc esl divinare, ntrum tiarum ali-
17 G.iilaram prope lacum Gcite:arcth iijvi: Gabaon quain vcl aliam diversam intetligat auctor.
unicum sacrx hlterx iioininant in Iribu Bcnjumin prope 35 NuKam
hoc nomine uxorcm habuit nec Justi-
Jerusnlcin. longe a dicto lacu. nianus, TUeodora, quam tiabuit,
ncc ierosolijmas H
18 Quinque ut summum liorarum itcr esl Gadara unquam venit: sed intcKigenda esset Eudocia, a.ior
Si'ytUop(ilim, proimle in tam brevi spatio non poluit quis Theodosii junioris ; decujusin Terra sancta rebus gestis
multaa nrhes transisse. et xdiflciis sacris licebit multa lcgcre apnd antiquos;
19 Ut Seliasiseam id est Sinnnnam venialvr, nec uli et Itor, qiiod morluo conjuge eodem reversa, seputta
nnus quidcm JudiViV lonis ntltngendus est; ad tiancnu- sit in ecclcsia S. Stephani.
tem primum venilur, post emensam lolam regionc.m Sa- 36 Ast diversissimie civilales sunt Diospolis (atia^
mnritanorum. Lidda ac Ramula) et Azotus, hi£c enim ad marc sita
20 Vidclur supponere auclor, quod totam regtoncm cst in finibus Dan ad meridiem, illa vero in ejusdeni
jam diclam Jmlifi tenercnt, ct quidem lam scrupitlosi Tribus finibus Borealibus mediterranca.
contrn Chri.Hianos, ut 'icquttin'. 37 Neque Ysitiiim, iteque HesycUium Sanctum
21 Comparare, Itnli.^ proprio idiotismo^emem, vuigo aliquem novi, dc quo hic locus possit inteltigi,
comprare, undc Conipra, emptio. 38 Expunctis xx, sufficiel retiquissc m.
22 (Edtpo ecjet lnc locus : suspicor indicari forum 30 De David ex Menxis conslat. JacoU inia cum
rerum vcnalium, cvtra vicos posilum pro Chrislianis ceteris protjenitoribus Chrisli festum habct Dominica
emere volentibus, utn ilUs responsum faciuut Juditi, ne ante Natatcm Domini, sicut ad Epttemerides Grxco-
eonm ingrcssu immundie fiant hubitalioncs sux. Sed moscas docui.
quis laha uitqmm Ji{d:ns offinxit ?
23 N(m ad Jordancm cstWms Hermon ; scd alius
major i» Ca-lcs!,ria. coniinuoius cum
Lxbnno, aliu.^ mi-
nov in Gnlilxa, ad Torreiiiem Ctsson,
haud tvngc a
Thaborxo montc, trans torrentem posito.
40 Ltb.
ITINERARIUM.
40 Lib. I Reritm cap. 17 GoUalhi cxdem descri- tinous. tunc Mempliis, ac deniquc in infima ^gypto
Inl,faclam in valle Terebinthi, ubi caslrametalus erat Tanis.
Saui conlra Philistxos. habenles cnstra &uo inter So- 5o Pharaones yEgypti Reges Memphi aut Babtj-
chot Judse et A/eca in finibus Domniim, qua^ omnia infra Antinoum, qjiam Hadria-
lonc h.ibilabant, longe
loca sutit media via iufer Jernsiilem et Joppe, a mon- nus Impcrntor ydtficavit. Filii oulem Israel egressi
tibus GellWy procul iiule ad Euroborcam sitis, plus sunt de ea qux sibi concessa fuernt lerra Gessen, inter
quam 20 leucis. yEgijptum Syriam.
ct
41 A valle Terebinfhi
usqiie ad Civitatem solis, 30 Quo iterum rapimur? Alepum, anfiquis dictas.
cui propinquus esl fons Sampsonis, \Q ctrciler leucx Hierapoiis, urbs Sijrtie et quidem regia est: hinc vero
extendHUtur vcrsus meridicm, el hinc cetera satis com- Alexandriam, Stjrix ejusde.m urbem marilimam, iter,
mode seqiiuntur, nisi qnod iterum duttor rccurrut Hie- sed terrestre est, leurarum circitcr 18. Hnnc vero
robolvniam, propter Znchariam el Isaiam^ nosler homo confundit cmn Alexandria yEgypti, tan-
4-2 MeuH-a ad 6 Aiirilis meminerunt duorum Mar- tum dissilx, quan,ta eM latiludo tolius Syriie alque Atl-
tyrum ./scaloue pa&sorum. post fnctam memoriam San- gtjpti.
clae Platonidis: qiiam Baronius in hodieriio Romuno 57 S. Menas Marlyr, qui colitnr H Novembris,
pro viro accipiens, dnahus yJscalonitts Martyribus jun- yEgyptius quidem patria fiiit. sed Coty:ri in Phrygia
xit. passns. Alius rero hnjus nojninis Mnrlyr, Alexandrix
43 Neque Victorem Martyrem, qui liuc spectare in jEtjyplo decollatus. cumsoctis Hermogene el Eugra-
possift iiUnm novi: neqiie Herapiam, Axomatem, Ma- pho, corporibus innri meisis allatus e&t Ihji-inhum, ibi-
Zfiiam civitules; nisi forle uUima esi Majuma, qux que celeberrimum cnltum habel 10 Decemlris,
Gaza* emporium nominatur a S. Hieronijmo in Vita 58 Quomodo snpra per loca, ita nuuc per corpora
Hilnrioins. Sanctorum evagatur auctur S- Kaustus, Diaconus 5.
44 S. Hilarionis monasteriiira septinio a Majnma Dionysii Episcopi Alexandrini, vere huc spectat et co-
milliario, id est duabus ac semilencis, idem Hierumj- lititr id Novembris, passus sub Diocteliono. S. Epima-
mus coustiluit, cui certtor (ides adliibenda. clins, pnssus quidem Atexondriii' eliam esl, sed corpus
45 Diinaal urbs,et quidem Epif-copobs, in lotn siicra Romam trnnslalum, uli 10 Mnji diiimus, in inedio re-
ac piofann ijeoqiaphia nullaest ; nfinec Enlalia uliquu, Itnqnentes veteremne an novnm Romam, idest Constan-
ad introitum ert-mi, Cnpile scqu. nominnta. tinopolim oportent intelligere. S. Antonii corpus sub
46 Niillum commodtim sensmn ex ultima hiijus Ca- Justininno reperlum Iranslatuinque Alexandrium, siib
pttis parie hnctenus elicere pidui conjeclnndo; nec ma- Heraclio nllntum est Consianlinopnlim. atqne iude in
gni referl, quia folis Maria luisquam inter Sunctas J^iennensem Gallix ilicccesim seculo \ sub Lolhario II.
noln eU. Prn S. Mauro. jEgyptiis ignolo, legendus forsitan S.
4-7 Nihd juris Trajano in /Ethiopes fuit, neque Macarius Alexandriniis. S. Antonio sub disjunctione
belivrn rum lis: fissar igitiir cjits jussn uures et nares jnnclus, utpote ejusdem profesfiionis cum eo.
yEthiopum pro fabula huberi debent. 59 Medio a'Vo, cnm jutn C^Esarea Phihppi dicerelur
48 Quid si pro Bessa lingua. leijas Persam seu Paneas et, exira Palxstinam non nlin qitum C:esarea
Persicam^ Nam Bessi, e.riijuus olim in Tbracia popn- Cappadocice noscerrtnr, confnsam fnisse nomenclalu-
lus, et co quo hxc composila snnt ,tvo t>ub tali nomine ram hitjus urbis, Joanne Pbnca, qui
patet etiam ex
non amplius nolus, non videntur huc potuisse irrepere hanc ipsam PalEestinae Ciesaream fw/HymiMawi Phi-
per nliqnem ipsius auclorls erroirm
49 Deberet hxc civilas Abela concipi iid mare ru- (JO Vidcntur hivc nominn sic reslitui passe, ul pro
brum, haud longe a Me.cn : sed nec ibi, nec alibi in toia Arissa, Larissa ; pro Aristola, Arethnsa; pro "Pi-
.,'Jrahin, nomen isiud apud Geoyrnpkos veteirs novosque phana. Epiphania legantur, civitoles Syriw, sicut et
reperitur: bene nutrm in Mndianitide rtadlncum Ge- Emesa inter Heliopolim el Apant^^am. Ita tnmen hxc
neiareth, vel Ahila in Ccclesyria, nnde Abilina Te- loca rinna intcr se sunl, tit reclo tlinere non occun jut,
tranhia nomen sumpstt. sed ytandi ulrimquc cxciir.^u opns sit.
5U Condoma videtur liic scribi pro Familla. 61 Bacchus et Sergius /i(/(?, non sanguinc fratres,
b! Hic itenim locn disparatissima conjnngere vule- sub Mnximiuno in ylrmenia pnssi, coluntur 7 Octo-
tur anctor necdum enim pervenerat ad Elim, sejctum
: bris. Ex. his Bacchiis secundum Latina Acta apud
Sintionem Israeliinrum, ubl erant 70 paUna; et 12 Mombritium, Barbarysi cnpile ple.vus dicitnr: hxcau-
fftntes, ut dicitur Exodi 15, cum loquitnr de Ma- tem videtur r.-ise Arabissus sith Metropoli Melilena,
gdab. et Socoth, urbibus Aujypti , ad quas iidem huud lonye a Comanis Cnppnihcia ; uec ila longe,
Jsrai-lil.v con.flilerunt nnleqiiam transirent Mare ru- inteijectn Tattro moute, in Provincia Euphratesia est
brum. Sergiopolis, a S. Serpii cullu et corpore nomeit
'^'i Nvvimiis ibi deserlum Sur, sed castellum Su- adeplu.
rantiela, nescio unde hic scriptor acceperit. Iliv veroahdnclus quidemest tn casteilMm Sumrum.
53 Clvsma prxsidium /Eyijpti ad ruare rubrim quo uomine Sura ad Enphratem intelligitur, luter
Ptnlimueo esl, hoc circiler loco: qnare correxi nomtn in Chnlriilem Carram, sed dcnique martyrium lonsiim-
et
MS. Tornac. expressnm hic el nifra Disma, qtiod mavil in castello Chuzaphata, quoii ab eo deimle cre-
nnsqunm t-st. dilur nonii n Scrgiopoii-; rerepis\e. Itaquc hxc quidem
54- Spelnncam S. Pauli ad :2S yrndum nltiiudinis omnia male cousulu siint, ex nialc inlellectis Sanctoritm
collncnt Rosweidus e reijione Antuioi: ab hnc usque ad istorum Aclis: indicant autem mnynam ignorantiam
Nili Catarrhaotas, in y£lhiopia sub giadu l^ sitas^ aucloris. qni cx Carra Mesopotnmix iu Arabls.sura
opus est ilineu' lencarum, ut minimum 120; liic vero Armeni» descendens, spatio Irucarum ctrcitcr 100,
scnplor ad Babvlonem eas collocal, lonye infra Anti- rursum fl6Arabis?o revolat Suram, pnri omnino inler-
noum leuris circiter 40: deinde cetera omnia loca vallo: num Carru (;/ Sura .^alis vicina- nrbes sunc.
yEyypti, quae nominnt, sie rermiscet. nullo servuto si- Deinde nescio quid infert de Tyro Pha'.ntci.v urbe, tan-
tus eoriim ordine, ut palam jnciat /Eyyptum numqnnm tnmdem dislanle nb iirbe Snra Occidenfem versiis. quan-
a se conspectam; sed civitatnm nominain chartamcon- tum iibeadem Sura'/i.^/*.Y Arabissns od Sepleulrionem.
jecUi, prout alibt lecta se memoriif nfjerebnnt. Mox enim MS. Tornacen.^ie. cujus solius integrnm ecgrnphiun
per Campos Taneos veni.^se se diiU Meniiihiiii et .\u- habeo, S Cieorgium perpetuo appeliat, pro Sergio.
tinoiium: ntqni jum in JHlhwpia ant saltem snperiori Sc(t hnnc crrorem libenter e.rcusavero, propfcr utrius-
y£gypto rrnmus , unde descendenti occurrissel An- qur nomuiis interse ficillune commutnbilis affinifntein.
Mnji T. II V lynosce
ITINERARIUM.
Ifjnoace, Lertor, qiiod jmst oucturrm adeo gravem, Neapolitanum, per quod ab urhe Piacentinn usque ad
piiim, eleqnntem, qualis est Joannes Phoras, votnerim exlremnm Itulium itcr alioqui erat ituro m Orientem.
te fatujiire inconcmnu //«( PIa«-entini scriptoris balbutie, Kegnum enim, aielmt, hoc sensu suniitur pro maqna
nullo syio, nulh ordine, nullu vcrisimililndinis cura Grseciu, seu reliqna post Romam Italia ; ct sic primum
conjinKjentis vera fnlsi-i, affiriia disparatis. uppelian rccpil seculo xii: necesse est autem uno ut mi-
0/iorluit utiumqne inteqre leqendum CThibere, ntsi nimum secuto citius scriptum Ilinerarium fuisse; cum
cui fucrit haclenus suspectus Phofas. quia a me lauda- nulla mentio uspiam fiat Lalinorum, qui in Syria eo
tus; non suspectvs Ai)ion'm\is, qnin stbi fuvens ; isnunc, tempore essent, vclanten aliquondo fuissent, nullaeliam
collato inter se ntroque, non milii sed oculis suis alque aliciijus iyi Curmclo nionasferii.
jndicio credai. Cred'1 certc, cui tam vacuus a pr.rjndi- Ri-spondi ego, idemqne nunc censeo, decimi vel nn-
ciiserat animus, ut de Antonmo dubitarc possit. Potuit deciuii scculi scriptum i^tud vidcri, tum ex stijlibarba-
R. P. Fr. Jos'>pli If^natius a S. Antnnio, Cannelita rie . tum ex aliis adjunctis ; sed pseudepigraphnm :
Disralceatiis Gaiiohel^a, ex illustri^sima fanillia idqiie non tantum qnia se Antonini Martyris socium
Torparcharnni de Reiiec oriundus, laudniusque in fucif, et illnm qni Mites fuit, trunsformat in Presbij-
pricfationead Tom. 12 Spidleqii Acheriani, velut tenun vcl monachwn, Patrem Antoninum appellnndo
hmge eruditissimus et antiqiiarum rerum peritissi- cap. xxxiv: sed maxime,quia se dicit socium ilineris,
mus: qui ante liosnovem aimos islud qualecumque Ili- quod non poluit nsi somnians fecisse : quo fU ut laceat
nerarium suo manu transscriplum Tornaco tnisil, quse- de celebriiiribus, qux in Terra saneta anliqnitus fuerunt
rens quid tuudem de uuctorc sentirem, qui ipsius judicio etlunc adhnc erout, nioiiasicriis. puta Snba', Charito-
neque passei fuissc tam anliquus. quam prxfert S. An- nis, Eulhijmii, Gerasimi, Theodosii, Calamonis, Cho-
tonini Marlyris Placentini liiulus; neque vidi-retur zehes; de aHis v.no nou yiisi incerla quxdum et SKpe
essetaw novus, qunni sngijerehat fcrtiu qnartuve a prin- fabulosn perciirren^i, nihH nos docere possit circa statum
cipio linca, uln leijebalur Antoninus in quihus locis monnsficum in Orieuie, pro itlo qno vixit et scripsit se-
per Regnum conatus est ire, inteltigendo Regnum culo, quantiimcumque ditato.
INDEX
mOEX
SANCTORUM
AD TOMUM SECUNDUM MAJI
A V DIE AD XI IIVCLUSIVE.
.\lexanilro repressum. Thallala?i obitus 828.
Pais 3 Siniiiiter suspecta auctore endem. Cap.
/\,cacius Martyr in Mysia inferiore rx Martyrnln- 1 .'\gatlionis Ep. Liparitani advenlus in Sici-
giis 358 liara. Alexaiidri baptismus et ordinatio sub
11 Arhilles Martyr Ronine i'.r A/uiVi/rafoyiVs G24 nomiiie Neophyti 330.
Cap. 2 Pa^sio SS.
6 Aruta martyr Medii>lani i'.r iT/nrfjrafejrm 101 Cleoiiici et Stratnnici. Alexandri baptisiiius et
8 Agiitliius milesByzantii. Act.i, (iiltiis. Ecclesia: ordinatio 531. Cap. 3 Terlylli caedes, perse-
Transl.itio cor[)oris 288, 289. Acta martyrii outionis fliiis. qu<esit£e fruslra trium fratrura
r.t MS. Gr^co, citp. I Prolessio ciinsfans fiilei ReliquiK 533. Pars 4 Aucloris recenlinris
Christianie Verbera illata 290. ro;). 2 By- infulse faliulosa. (7ap. 1 Eulropiie conversio
zantii facla conversio raiiltorum, Angelonim et filuB ejus Eiitlialia-a fratre Serviliano occi-
visitatio et medela, dira flagellatio et capitis siB niartyriiim 536. Cnp. 2 Eiitlialiie sepiiliura.
abscissin 293. Acta Grseca fx MS. 762 Serviliani etsocioriim escfecatio, hnrum con-
11 ,\gatiimber Ep. Metensis. f.r i¥iii7i/ra/o(//is C3I versio, istius pertinaria 539. Cap. 3 Virgen-
7 Albertus Agricola apud Bergnmenses, Cremonse tinus et alii duo ca'ci illuminati. S. Nenphyti
mortuus. Cultiis sacer. Resgest» cx Bartho- Episcopatus, iter Romam et in Vasconiam
lomsEo dc Pi'i egrhns et Mario Miitio 277 543. .'\nnnlata et censurae 3*5. Appeiulix
7 Alexius Martyr in Africa, Cf jl/iir/i/ro/o(//i5 136 Judaiiis a lepra .sanatiis, et conversus. Pres-
7 Alla Martyr in Africa. cx Mdrtijrologiis 136 byter ordinatus 547. Translatio Reliquia-
11 .Aloysius Raliata Ordinis B. Mariie ile Monte rum 547
Carmelo 707, iibi Conimentarius pra;viiis ad 8 Amatus Saludecii in agro Ariminensi 345. Vita
qiierelas quorumdani RR. PP. Carmelitanira aucfore Sebastiann Serico. Epistola dedicato-
de noslro Martio et Aprili a pag. 707 ad pag. rla 345, Prologus 346. Cnp. 1 Patri.i, genus,
71S. et in Appendire 846 et spq'i. Virlutes vitie rignr. Cap. 2 Sanctitas et innocentia B.
et miraciila t'^' /';'otfA'S'/ii(.i ««»0 1535 i't 1573 Amati cctlitiis declarala: peregriiialin, nbitus
formolis. cnp. 1 Vita. obitus, et ciiltus 716, 348. Cnp. 3 B. .Amati miraciila post moi'tem
co}i. 2 Miraculosa; curnliones primn processui 349. Kpilogus 33
junctse 718. cnp. 2 Miracula in 3 proccssu 5 Angeliis Ord.Carrael Cap. 1 P;itria, niartyriura
notata 720 ^Q.Cap. 2 Honor corpori habilus, ecclesia il-
10 Alphius, Philadelphiis, et Cyrinus fratres Mar- lusirata et Carmelitis friulita. Patronatus Pa-
tyres Leontinis in Sicilia. §. 1 Cultiis horiim iiormitaniis 58. 3 Triinslatin corporis in
Cii/i.
apud GrEecos et Siculos50l. §. 2 Tempus nnvam arcam 60. Cap. 4 Instiiulio novae fe-
marlyrii et locus natalis 802. §. 3 Acta quEE slivitatis pro die 16 Augusti 62. Miracula et
et qua side scripta 303. Acta inti-rprete Sil- beiieficia ex depnsitione jiiratnrum testiiiiu.
vestro Sigona Leontino. Epistcila hujus ad Ex Iialico Lnlinc reddila opiimcqiie diijesta 64.
Episcopum Syracusanuin, ejiisque respon^ura Cnp. 1 Leocalje aiiiio 1623 contagio serpens
505. Prsefatio ad Joannem Bnicliiforlem Co- deprelipnditiir, Laziretiini in^lituitur, Sancti
mitem Mazarhini 507. Por-s 1 auclore anony- auxilium utililer invocatur 65. Cap. 2 Ex
mo interprolata. Copnl 1 Edictiira contra primo infeclorum conlagin inficiiintiir plures
Chrislianos. Aiiiini ad paliendum piirali 506. et a S;iiii'ln nmnes jiivantur 68, Cap. 3 Alii
Cap. 2 Captivilas Sanctoriim ex qiiibiis One- : siiiiiliter infecti et liberati : item alii qui se
simus et Erasmus orcidunlur Pateolis. ceteri iiifeitos dissimiilaliant 70. Cop. 4 Lencaten-
in Siciliain abdiicuntur 508 Cnp. 3 Ducuntiir siuin ob pestem suhlatam gratitudo miraculis
Tauromeniiim, niiraciila in itinere. conversio honnrata antiqiiiora ip.siiis S.incii erga ci-
:
militum 310 Cnp. 4 S. Tecla, accessu San- vilatein benoHcia 72. Cnp. 5 De oleo et aqua
toriim ad se liberata a par.-ilysi, xx milites ex loco sepulturaj scaturiente, etpliiribus,
martyrio coronali 512. Cnp. 3 Ca^si ;ic lanci- eliam exteris. salutari : adjiitae partiirientes
nati a S. Andrea sanantur, et post clavatos 74. Cap. 6 A periculis raaris, pirafaruin et
calceos. farae necandi ab eodem paseuntur tiuvinriim S. .Anjfeli meritis erufi 76. Cap. 7
515. Cap. 6 Varia tormenta Sanctis illata. k dieinonibus et besfiis ferocieiitibus liberati
Judsei conversi et lapidati 517. Cap. 7 SS. 79. Cap. 8 Periculnse lapsi, letlialiter >aiicii,
.Alexandri et Eiiipbaiies convrrsin, ct consul- et alii nioribundi adjiiti 81, Cap. 9 Herniosi
tatio cum Sanctis fi.ilriliiis 519. Cap. 8 SS. i!;legrit;iti suai restitiiti H4. Cnp. 10 Aliie si-
Teche et Jiislina; erga Sancfos officia, .\le- railium herninsnruin curafiones 86, Cap. II
xandri seces^iiri acta 522. Cap. 9 .Mexandri Calculi et vesiciE dnlores, item hydroposis cu-
secessiis. Sanctorum fratrum mors et >cpul- rata 88 Cap. 12 Ca;ci illuminati. paralytici
tura 325. Eadeni Grsece n p. XLI ail u. Para curati 90. Cap. 13 ReliqiiiE curitiones 92. In
2 Siis|iecta tota. Auciore eodeiu. Cap. 1 Epi- Ap|iendice exhibetur neces-iarin dilata \'ifa,
phaiiap, Sancturiiiiiexeinplis excilata^, inarty- qualis edita fuit ex MSS. yaticano el Siciiio,
rium 527. Cap. 2 Martyrii desiderium ia per Goanniim et Beltorosium, cum Annolatis
prolixls
INDEX SANCTORUM
prolixis ad siiigula Capita. quibns evincitur 7 AvidaMnrtyr in Africa. £x il/orti/rotoi/m 136
auctorem non esseEnoch Patriarcham Hiero- 8 Aurelianus Episc. Leraovicensis. Elngium. Ex
solvmifanum, testem, nt se fingil, oculatum. Brevinrio Leniovic. Num scripserit Vitam S.
Prote.-talio pra'via 10 ' Epist. dedicatoria Martialis? 282-
Thomae ISellorosii 13 ' Pra-fatio auctoris et 7 Anttts Marlyrin AfricSi Ex Marhjrohgiis 136
vitae epitonie coram Episcopis 36 relaia in
S^nodoadCanonizaticinem IS ' Cap. 1 Miracu- B
losa parentum cunversioa Judaismo, ejusdeni
tiativitas et infantia 20 * Caj). 2 Ingressus Ba 'acciniis Martyr Byzanlii. Ex Martyroloyiis 288
fr.itrum in Ordinein Carnielitanum et utrius- Bafroditus Mart. Mediolani. £x Martijrnhij.
que prima miracula 25 Cap. 3 S. Angeli " 101
proTUotio ad Sacerdotium. Miraciila divisi 8 Baptizius Martyr Byzantii. Ex M.irlitrohgiis
Jordanis et mortui suscitati ; an;irlior"esis i!9 288
Cop. 4 Visiones et revelationes S. Angelo in 6 Barbarus gladio ocjisus, CP. honor.ilus. Ex
diserto oblat.^e 33 '
Cap. 5 Iter S. Atigeli Meni'is \ 02
Rnmani P.inorrouin, Agrigentum 38 ' Ci'p. G 8 Btirachus Martyr Byzr.ntii. Ex Mnrlyroloiins^iSS
Ejus Acta cum Berengario, mors. sepiiltur.i 11 Ba^sns Mart. via Salaria. Ex Actis S. Anilmni
43 * Apprnilit Epistula Atliaiia.-ii de Claro- Oi;i d e, 016 c d
moiife de Reliquiis per S. Aiigeluin transmis- 10 BeatrixAtesttna Virgo Ord. S. Benedicli Pata-
sis40 ' I'3pist<da Tliomse Bellorosii 47 *
H^wn- vii 397. Laudata a Monacho Palavino et Scar-
nus 48 *
Anacephalieosis difficultatum circa deonio 598. Supplctnentum Hisloricum c.r ge.
hanc Vitam, quaruin solutio postulalur 48 ' mma Viln Italiia 599. Miracula ex lluliro
Tertia Vita hrevior. forsitan eliam antiquior Jacobi Philippt Tliomasini 601
etsincerior ^j.' MS. Ultrajfclino. P&rs I, Vita 9 Beatus Vindocini indioecesi Carnotensi. Cultus .-
in PaUesiina bU ' Pars 2, Gesta
Europu et in ex Actii^ variis nnica ilantnr. Quo teinpiire vi-
iniirs Leocatie 52 '
De tempore
/Ipptndix 1 xerit ei qualis cum Uiaco.ie pugna 362. Vita
'
vitiK ai- inortis verosimiliures conjectura; 53 ex M.ViS. 363. Jppe.ndix. De veiieiatiune S.
^tpp. i Di! Convenlibus Siciliw qui ante mi- Beati apud Helvetios, et num alius Beatus fi-
•
gralionem aiini 1238 e.Mitisscnt 5(1 deni Christi illis annuntiarit 363
8 Angeliis M.irtyr Ordinis Camaldulensis. Ex Hi- 6 Benedicta sanclimonialis Roinse. Elogiuin ex S.
stona Camaldukmxi Jugnsiini Florenlini, cul- Greyorii Dinhyis. Ciiltus sacer 106
tus, translatio 353 7 Benedictus 2 Papa 194. Vitaf.r jjnastasio biblio-
H Aiiicia Lucina coiijux S. Kaltoni Piniani, E.r Ihcciirio 19S
Jclis S. .Intkimi 012 c, 614 c li e /. GI3 i, 8 BerensusMartyrByzantii. Ex Martyrohgiis ^HS
610 AC17 « «irff 8 Bernardus Ordinis Praidicatoriim Scalahi sive
8 Anllies Diaconus Mart. Byzantii. Ex Mariipv- Salitarenae in Lusitania ctim duohus parvulis,
laiiii.t snnt a Christo a ccelestes epulas
288 qui sitnul
II AiitliiiuusPresb. Martyr via Salaiia in Sabinis. invitati et traduoti. Ex Chronieo Anlunii Se-
Acta |iliirinia. Monasterium 612. Cap. I Con- nensis el aliis- Cultus, Iranslalio duple.t 351
verlit ct baptizat S. Pinianum Proconsulem 11 Bertdia conjuxS. Walberti, mater SS. Walde-
614. Crip. 2 K Tiberi ab Angelo ereplus capite trudis et Aldegundis. Altaria erecta. ReliquiEe
pleclitiir 615 honorata*. Virtus comtnemlata 032. Sepultu-
8 Antiquiis M.irtyr Bvzantii Ex Martijrahgiis ra, Tran-latio 033. 034. Sylloge gratiarum
288 ex Galtno a pny. 634 ad 639
7 Anlonina Martyr in Africa Ex Marlyroloijiis 10 Biricus Martyr Tar^i inCilicia. Ex Martyrohgiis
136 556
9 Aphrodisius Marlyr Tarsi Ex Martijrvloijits 10 Blanda uxor Felicis Mart. Rcimffi490; haptiza-
361 ta, capite plectitur 500 b c
10 Aiilirodisius Martyr Tarsi Ex Martyruloijiis 6 Bonifacia Martyr Mediolani. Ex Murtyroh']
5,^6
101
11 Aradius filius Anastasii Cornicularii Martyr Ca
6 Bonizella vidua Treqnaiidte in dioeeesi Senensi.
meriiii
gl2 Corpu,- in altari. Miracula 121
5 Archelaiis Mart. in Africa. Ex Martyrologiu 7 10 Bonosa MartyrTarsi in Cilicia. Ex Mioll. 556
8 Ariistinus M.-irtyr Byzantii. Ex Martiiioloniis
5 Britonius Ep. Trevirensis. Ex Martyrologiis et
288
Breviario Trcvirensi. 12
7 Ariiesus Martyr Africa. Ex Maryrohgiis
130
5 Athanasius Episc. Corinthiorum. Ex Syna.mrio
Cl Mentjcis Ke;
\.ja!cilia Martyr Byzantii. Ex Marlyrohgiis 288
11 Atticus Marlyr iu A^ia. Ex Martijrologiis 024 8 Cojlestinus Martyr Byzantii. Ex Martyrohgiis
5 Avertinus Diaconus in Territorio Turonensi. 288
Ex Lectior.ibus propriis et Antiphonu 55 10 Calepodius Pre.sb. Martyr Rora» 496. Ejus coe-
Auiidia Marlyr Mediolani. Ex Martyiolmjiis mHterinm 497 /., Corpus translatum ad Eccle-
101
siainS. Mariaj trans Tiberin, ubi ejus imago,
6 Augusliaiius Mart. Mediolani. Ex Martyrol. hic typis excusa 497. Acla Martyrii per No-
lUl
tarios conscripta 479. Milites ad capiendum
Aiigiistina Martyr Byzantii : Ex MarluioloQiis missi excaecantur 499 c, capite plexus sepeli-
288 " "
tur in coDineterio ab eo Calepodii (liclo 500 c
Augustiiius Kp. M. Niconiediffi. Ex Mvoll. 135 11 Calistus filius Anastasii Coriiicularii Martyr Ca-
Augusiiiius Epis. Mart. in Africa. Ex Mroll meriiii gi^
136
10 Candedia Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Martyro-
Augiislus seu Augustinus Martyr
Nicomedia.-. logiis
Ex Marlyrohgtis s.^g
iqk CarisiaMartyr Mediolani. Ex Marlyrologiis 101
6
AD TOMUM SECUNDUM MAJI.
6 Cassericus Martjr Mediolani. Ex Martijrologiis G Crispinus Martjr Meiiiolan Ex Mnrtyrol. 101
101 10 Crispion Martyr in Mysia iiiferiore. Ex Marty-
Cassus MartjT Merliolani. Ex Murlyroloi/iis 101 rohgiis 535
7 Castula Marlvr in Afrira. Ex Morli/riiloijiis 136 1 1 Martyr in Africa. Ex Marlyrohgiis 624
Crispiis
8 Castus Martyr Byzanlii. Ex Mintijrolnijiis 288 1» Cyrillus Maityr Tarsi in Cilicia. Fx Marlyroto-
9 Castus Marlyr Mediolani. Ex Marlyrohjiis 3G1 tf"s 356
10 S. Cataidiis Episc. Tareiitinus in Italia 568. 10 Cyrillus Marlyr in Mysia inferiore. Ex Martijro-
Histnria Inventiouis et Translationis 'Vuctore logiis 5>j5
Berlengerio ex MSS. Cap. 1 Corpus inven- U Cyrillus Martyr RomanusdelaUisin Slyriam ad
tum. Miracula facta o6'J. Cop. 2 Tran^latio et nioiiasteriuni S. L:imberli 618. Pretiosie arcfe
varia miracula 570. Cap. 3 \\\a. miracnla, inclusiis g|g
etiam in Scriptoi^e putrata b72. A/ipenilix De 10 fyrinus M.irlyr Leontiuis. frater SS. Alphii et
inventione lingua:' et iibris alj eo seriptis 374. Philadelplii cui omnia relata iu Alpliio con-
;
Iiiqmsilio de aetate et gestis iu vila 575. Mi- veniunt a /-01;. 501 «./549
i'acula in vita facta 570
7 Catula Martyr in Africa, Ex Marlyiologiis 136 D
7 Cecihis Martyr in Africa. Ex Maityrolmjds 136
7 Celedonia Martyr
136
Africa. Ex Miiiliiroliigii.s
iii D anr,x, gladio occisiis et
nieis
CP. Iioiiora'us. Ex Me-
102
6 Celerinus Mart.Mediolani. Ex Martijroloyiis 101 19 Dariis Martvr Tarsi m C\YkI\. Ex Marlyrologiis
7 Celerinus Martyr in Africa. Ex Marlyrolnoiis 556
136 8 Datica Martyr Byzanlii. Ex Martyrohgiis 288
7 Celerinusalter Martyr in Africa. Ex Murlynlo- 8 D;uiva Martyr Byzantii. Ex Martgrologiis 288
giis 136 10 Dativus Marlyr in Africa. Ex Mnrtijrolngiis 555
10 Celianus Mart. Terge.sti, in niartyrio SS. Prinii 10 Dativus Martyr Tarsi iu Cilicia. Ex Marnjrola-
et Marci conversus 493, 496 r 'J'"i 536
10 Cendeus Martyr in Mysia infe.-iore. Ex Marty- 6 Demetrius telis occisus, et CP. honoratus. Ex
rologiis 355 Meaxis 102
8 Cenerius Martyr Byzantii. Ex Marlyrotoyiis 11 Demetrius -Martyr in Asia.£c Mariyrohgiis 024
288 8 DesiJeralus Episc. Bituriceiisis 300. Vila auctii-
7 Cerenicus Diaconus in S.igiensi Norni.mnia; dioe- re .\bb. Bovieusi. Ex Patriarcldo Bilunceasi
cesi 160. \ii& ex MSS. Cuf. I Studiainpa- 300
tria. Iter RoraauLim. dein in Galliam usque 7 Dexter Martyr in Africa. fij- A/(ir(i/ro/o;/iis 136
aduitimum secessum 161. Cop. 2 Keliqua vita li Diocletianus seu Diocletius Martyr Auximi. Ex
in secessu peracta. Obitus, miracula 103 Aelis S. Autliiiiii 612. lupidibus interficitur
10 Certesius Martyr Romaiius. Corpus delatum et 615 e
honoratum in Castella eremitorio Discalcea 10 Dionius iMartyr iii Mysia inferiore. Ex MnrUjro.
torum 565 loyiis 355
10 Chrysaiithus Mart. lioraanus, Luxemburgum 9 Dionysius Episcopus Viennensis in Gallia. Ex
translatus. Commeiitarius Alexandri Willhe- Miirtyrol. Rom. el Gnlliciinn 339
mii Soc. Jesu. Cap. \ Corpus a Floreutio 10 Diouysius Mariyr Tarsi in Cilicia. Ex Mortyrn-
Montmorentio impetralum 557. Cap. 2 Indu- logiis 356
ctio solennis in urbem Luxembiirgenseui 559. 1 Dioscorides Martyr Siiiyrna?. Ex Mennlngin Ba
Cop. 3 Teiupli ornatus, sacra [lerucla, bene- lii Iinp. el rariis Memris 623
ficia inipetrala 561 7 Domilianas Episcopus Trajectensis ad Mosara
10 Cilicus Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Martijrvlogiis 145. Vita« 3A/SS. 146. Alia Vitacr .1/6'.
536 Leodiensi. Cap. 1 Ortiis, ediiratio. vita in Epi-
8 Cithinus Martyr Byzantii. Ex Martgrologiis 288 scopatu acta 147. Cap. 2 Piiis obitu:^. Sepul-
6 Citinus Martyr Mediolani. Ex Martyrologiis 101 tura apud Hoyeiises, Miracula 149. Cap. 3
10 Coddeus Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Marlyrol. Translutio etniiracula ilein patrata 151. .\lia
536 miracula ex MS. Hoyensi 152
9 Codratus siveQuadratus Marlyr Nicumedia.'. i^x 7 Doiiat;i Marlyr iu .\frica. Ex Marlijrnlogiis 136
Grseeis Faslis et Marlyroi. Rom. 360 7 Donata altera Marlyr in Africa. Ex Marhjro'o-
10 Comgallus .\bbas Benchorensis in Hibernia377. yiis 136
Vita ex 3 MSS. 379. Alia Vita ex MS. el Si- 7 Doii.ita lerlia Martyr iu Afiici, Ei Martyrolo-
rino Cap. 1 Ortus, educatio, varise habitatio- giis 136
nes, monasterium Benchor constructum 581 8 Diinata Marlyr Byzaiitii. i^x .V/rir(i/™/o(/!K 288
Cap. 2 Varia miracula et mortui suscitati 8 Donataalteru Martyr Bvzantii, Ex Mariyrologiis
882. Cap. 3 Alii inortui suscitati varia mi- : 288
racula. Obitiis, sepultura 384 6 DonutusMartyr Mediolani, £> JI/(ir/yro/o;/!7s 101
11 Cominus Martyr in .\frica. Ex Martgrologiis 6 Donatus telis ocoisus et CP. lionoratus. Ex Me-
624 nxis 102
6 Concordia Martyr in Africa. Ex Marlijrologiis 7 Doiiatus Martyr in Africa. Ex Martyroiogiis 136
100 Donatus alter Marlyr in -Mni Ex Mitrtyro-
10 Constantia Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Martyro- logiis 136
liigiis 556 Donatus tertius M.irtyr in Africa. Ei Marlgroh-
5 Crescentiana Martyr Romae. Ex Martyrohgiis. ;/u,- 136
.\n modo sint Keliquiae iii ecclesia SS. Petri Donatus quartusMartyrin Africa. ExMartyioh-
et Marcellini 7 giis 136
7 Crescentius Maitvr iu Afiica. Ex Martyroloyns 10 Donatus Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Maiiyrolo-
136 yiis 556
7 Crescentius alterMartyr in Africa. Ex Martyro- H Dorothea Martyr Romana in moiiast. S. Lam-
loyiis 136 berti in Stvria 618
E
E8
xxii
(j
adbertus
rologiis
Ep.
lieda polissimiim
//ismrni DHiitimrnsi.s
10 Ecnt.itus Marlyr Tarsi
logiis 356
Eiki.tius Atui'i in Nuveinpopulania. Ex Marty-
103
11 Eleutlierius Marlyr Romiinusdelalus in Slyriam
ad monasterium S. Landjerli 018. Pretiosae
E
Lindisfarnensif in
in Jcli.i S.
in Cilicia. ^r
INDEX SANCTORIJM
.-^nglia.
Cutlilinii et
lOC
Martijro-
i.'x
r.r
iliimi
turUU
Fumosa Martyr
6 FarHrns
101
6 Fauslina Martyr
7
101
612
Fauslina Maityr in
136
:
c,
6 Faustiiius Martvr Mediolani.
101
613
pie obit
Martyr Mediolani.
6 Faustinus aller Martjr iMediolani.
f.
Bjz.intii.
^gei' conversus baptiza-
Ex Matiyrologiis
Ei-
Mediolani. E.c Marlyroloijiis
Afrii^a. E.v
616 f.
Murtiirologiis
Martiirologiis
E.r. Murlijroloijiis
jB.r
288
;¥or/i/ro-
arcse inclusus 618 loijiis 101
6 Elisidjelha Hungara filia Regis Andrea; 3 Ordi- 7 Fau^tinus Epi^copus Martvriu Africa. Ex Miir-
n\i. Pra-dicalorum Thosai in Helvetia 122. Iijroioijiis 136
Vita C.V Germunico Henrici Mureri. Cu)>. 1 8 Fanstinus Marlyr fiyzantii. E.e Miirtijroloijiis
Regia prosapia vitse religinsa; initia 122.
: 288
Co/). 2 Religiiisas virtutes, diviuis favoribus 8 Faustinus alter Martyr Byzanlii. E.c Murlijrolo-
mnneraUo 12i. Ca]t. 3 Morbi palienter lole- ffii« 288
r.ili. pia mors, olevalin, miracula 126 10 Faustus Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Murti/iol.
7 Euv;ddus Marlyr prupe Gernndain in Hispania 5S6
Bomciifcco.CorpusAngelico
/;'.r inoiiitu inven- 7 Felit-ia Marlyr in .\frica. E.r Martijrolotjiis
tum. Auditus variis reilditiis 133 136
7 Epaphniditiis Martyr in .\frica. Ex Martijrolo- 8 Felicia Martyr Byzantii. Ex Marlijroloiyis 288
'iiis 136 10 Felicia MartyrTarsi in Cilicia. £a:il/iirtj/ro/o(;(is
9 Ephoaius Marlyr .Mediolani. Er Martijioloijiis bb6
36! 10 Felicia alteraMartyrTarsi in Cilicia Ex Mariij-
10 Epiinachiis M.nrtvr, nunc Roma' passus, an .\le- roloijiis b36
xaijdriie?et Romam delalM..- 319, 350. Sepnl- 5 Felicissima Martyr iu .-Vfiica. Ex Maelijroloijiis
tus via L»tiua 552 b. Reliquix' delata- ad 7
Ec(desias Caijipiiloijen>em, Weingarteusem, 10 Felion Martyr Tarsi in Cilieia. Ex Murtijrologiis
Pragen.sein. Prumiensein 552 556
11 Kpiuicijus Martyr Roinai. Ex Murtiirolmins 6 l'elix Martyr Mediolani. Ex Martijroloqiis 101
C24 6 Felix alter Mart. Mediolani. Ex Martijrolmjiis
10 Epiphaiia uxor S. Alex:iJidri Consiliarii Martyr 101
Leoiiiinis in Sicilia. Acta marlyiii ex Aciis 7 Felix Martyr in Africa. Ex Martijrologiis
.SS. Aliilni. Plnlailelplii. Cyriiii. Conversio 130
^
520 seim. Marlyrium 527, Sepnltnra
el 530 7 Felix alter Marlyr iii Africa. Ex Martyrologiis
7 Erciila Martyr in .Urica. Ex Mniiyroloqtis 136 136
11 Eudiildus Martyr in Novenipopulania. aii sub 8 Felix Marlyr Byzantii. Ex Maityrologiis 288
639. Corporis tr.mslalio in Cata-
Sai-;iceni> ? 10 Felix et uxor Blanda Martyres RoinjE 496. Ba-
loniam. Miracula patrala. Ripollense mona- ptiz:iti capile plectuntur 500
stei'ium conditnm. Translalum ad illiid coi'piis 10 Felix martvr Tarsi in Cilicia. Ex Marturoloqtis
640 550 "
10 Erulus Marlyr Tarsi in Cilicia. Ex Maiiyrolo- 10 Felix alter MartyrTarsi in Cilicia. ExMuiiyia-
!/"» 550 loghs '
ggO
11 Esodes fliius Anastasii Cornicularii Marlyr Ca- 10 Felix tertius Marlyr Tarsi in Cilicia. Ex MaHy-
menni 012 rologiis '
gg(j
11 EvelliusMarlyr. Ex .-letis S. Torpetis 611 II Felix fllius Ana^tasii Coruicularii Martyr Came-
5 Eulngius Ep. Edesseuiis. Ex Murtyrol. Rmn. rini 612
Acla cx Tlieodoreto. Exihum 10. Episcopatus 10 Fi.lelis Martvr Tarsi in Cilicia. Ex MarliirotoqUs
It 536
6 Evo.lius Episc. Antiochenus Martyr. Ex 9 Firniiis Marlyr Tarsi in Cilicia.
jastis Ex Martyroloqns
Lalinis el Grseeis 98 35]
II Eiiphemia filia Anastasii Cornicularii Mai tyr 7 Flavia Martyr in Africa. £.r il/„j/;,ro/offm 136
Camenni
_ 012 7 Fliivia alter;i Mart. in Africa. Ex Maetyioloqits
I l.utlu'Us,MveEiitychius M. Nicomedia!. £.1 jUo,- 136
tijrologtis
,33 8 Flavia MartyrByziiiitii. ^.rA/aKi/ro/iw™ 288
5 iMi Ihyumis lliaconus Martyr Alexandria., Ex 6 Flavius Martvr Mediolani, Ex Martyrologiis
.Martijrologtts ' J
6 101
7 Euti™ Marlyr ,n Africa. E.i Maiiyrohyns 7 Flavius Epi.c. Martyr Nicomedia". /-x Marty-
_ „ roloqiis |'j5
7 Eiilicu. Marlyr in Africa. A> .Uartyrologiis 11 Floreijlius M;irtyr Auximi. £:c <,r/„ S. Aj,//j,m,
u ,, .' ,, . .,. '•'-'• Lipidibus interficitiir 615 c
8 bu icus INljjrtyr iii Africa Ex Muiiyeolugtis. 296 6 Flori.ina Majtyr Mediolani. Ex ^jk
Martyrologits
'i/i j"//»»
8 hutidius Martyr Byzantn. £x .Ufl,7j,.„/„j„s 288 101
6 I-'loiianus Martyr Mediolani. Ex Maiiqraloqiis
F 101
_, 7 Floiianus Martyr in Africa. Ex Marlyrologiis
' F .l-omis Pinianus l.,.„o,„„„, Kx """" ''"'' ''^^''""'- ^' '^'"'y->'-J'-
' lcttl' S. .it 288
9
AD TOMUM SKCUNDUM MAJI.'
9 Fortiseremita ad sanctam Crucem Foiitis Avol- adiilterium relicla. Mors ab adidlero illiita.
lani. Acta ex Jacnhillo 4(i2 Horum vindicta. Sancti miracula 640. Ilisto-
6 Fortiina Martvr Mediolani. E.r Miirliirnhiiiia ria niir:icul"rnm Florinis ficloriiin Auitore
1(11 Gonzone Abliate Floriiiensi. Ex MS Flori-
6 Fcrfiinata Mai't. Mediolani. Ex Miirlyrolmiiis itensi 648. Capnl l'I"rinas delata".
m Ejus ibi
1
venoratio et miracula 648.
Heliiiiiiii"
Cnp. 2
7 Fortiinata Martyr in Africa. E.v Cicci. paralytici,
m
10 Fortnnata Martyr Tarsi
.^fnrnjniliigiis
in Cilicia. E.r Miirlijru-
niti
piiniti
650. ("(/;>.
:ilii
3 Alii a'gri sanali
a'gri curali. Injnrii
et
pu-
injurii
653
loijiis H3() 7 Gorn^aiius Marlvr iii Africa. Ex Marttiroloiiits
1 Fortiinata Martyr in Africa. Ec Miirltjiolniiiis 1 36
(•,•24
7 Germiinus aller Marlyr '
in Afri.-a. Ex Martyra-
G Fortunatus Mart. Mediolani. E.r Miirlynihiiiis li.giis 'l36
101 5 Geroiitius .\rcliiepiscopus Mediolaneusis. Ex
7 Fortnn.itiis Mart. in Africa. E.r Marlyr.ilinjiis Brcfiitrio .Mcdiotaiieiisi, EaiiniUo cl aliis 44
130 9 GeronttUs Ep:scopiis l'icncleus's et Marlyr, Pa-
7 Fortunatus alter Martyr in Africa. Er Martyro- Ironus Calliensis in Unihria. E.r variis Cap. I
loijiis 136 de ejus vifa, niorte et cultu 458, Cap. 2 de
8 Forluiiatus M:u'tyr in Africa. E.c Mnityroloijtis monaslerioet Reliquiis ejus 460. et iii .\ppen-
2U6 dice. 60'
10 Fortunatus Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Mnrlti- 6 Gerontius Aturi in Noveinpnpalauia, Corptis vi
rologiis bSG oppidostiinomiiiis Culfiis 103
11 Fortunatus Martvr in Africa. Er Mirtyniloiiiis 8 Gihriinns Presb. in dicecesi Catalaunensi et
624 Rcmeiisi 297. Vita et miracula. cx M.S. lie-
10 Fortimio Martyr in Africa. E.t Miirlyroloijiis inensi 298. Historiri Translalionis ex Eloiloardo
555 298. Miraciila anno 1114 patrata 2 libris
7 Fortunus Martvr in Africa. Ex Martyroloiiiis nui tore co,Tvo dilnla ad iiltimiim lomuin Mnji.
136 10 Giddinus Marfyr Tarsi in Cilicia. Ex Marlyro-
10 Fortunus Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Miirltjrn- logiis 556
loyiis 550 10 Glnriosa Marlyr T:irsi in Cilicia Er Marlyrolo'
10 Fortiinus alterMartyr Tarsi in Cilicia. Ex Mar- giis 556
tytolojiis 556 10 Gordianus Martyr R"ma?, sub Juli:ino absente
7 Francus ereraifa Calaber in Apulia. Res ge^tiE 549. Acta marlyrii cx MS. Vicarius Juliani
ex Romxo el Barrio 279 Inip. cnnveriiiur, pluinbatis caesus capite
H Fremiindus Martyr iu Anglia Rex haliitus, .-/cta plectitur 551. Appendix. Kcclesia et coeniete-
fnbulosa omissa 656 rium R"Uiae 532. Reliquioe delata' nd Eccle-
10 Frouiraius Episc. Vesontionensis in Burgiindia, sias Campidonen^em, WiMgartensfiii, Pra-
sepullus in basilica S. Sfephaui a seperfecta genseni, Pi'umie!is.^in 552
568 d e 8 Godoii E[HC. Meten^is, Memori;i in Fastis. Tem-
7 Frontonus Martyr in Africa. Ex Mariyroloiiiis pns Seilis. Sepiiltiira 304
136 9 Gregorins Theolngus, Archiepiscopus Constan-
8 Furius Martyr Byzanfii. Ex Miirlyroloiiiis 288 tinopolitantis, Nazianzi in Cappadocia. §. I
Vila ab ipsomct script:i, alia a ('a*sare B:iro-
G nio colIect:i, aliaab riliis edira. Cultus opud
Gr.ecos et L:itinos 366. ^. 2 Chronologia vil;e
VJTadderus M;irtyr Byzantii- Ex Marliir>.'logiis expensa et iiinovata 368. ^^. 3 Baptismus et
288 exercitatio apud Basilium in Ponto 309, et in
6 liaianus Martyr Mediolani. Ex Murlyrolotjiis Append. 58' 59'. Vita auct"ie Cicsare Ba-
101 ronio cx MS. Romnno. Episfola dedicatoria
6 Gaianus alter Martvr
'
Mediolani. Ex Marlyrolo- Gregori" Xlll PnntiHci Maximo 371. Cap. 1
giis 10! Patria. parentes, ediicatio, casfitatis amor
6 Gaianns tertius M.irlyr Mediolani. Ex M<irhjro visione roboriitus 372. Cap. 2 Sliidia Caj.^a-
loijiis 101 reiK Palsestiuae, AlexandriiB. et Athnnis per-
7 Gaius Martyr in .Africa. Ex Miirtyroinijtis 136 act:i. Varia discriniina vitio depiilsa 375. Cf/i.
8 Gaius Marlyr Byzantii. Ex Mnityrolojiis 288 3 Intim:i cum S. Biisilio amicitia. Priesa;;iiini
8 Gall.i Marlyr Byzantii. fi'l Miir/j/ra/ojm' 288 de Jnliano. Discssiis Alhenis. Accessiis S
7 Galliciis Martvr in Africa. Ex Mariijrologiii Ca;s:irii fratris 377. '.'«;). 4 Vila aliquiimliu
136 Nazianzi peractn ; schl-^in:! '^uhlatuin. Ejus el
8 Gaudiosa Martyr Byzantii. Ex Mariyrnhgiis S. Biisilii sacordotium. Auxilia parentihus
288 iegris praisiita 380. Cnp. 5 Vita inercmo cnm
(i Gavina Martyr Mediolani. Ex Martyiologiis S Basilio penicfa. Institiitum vivendi horiiin
101 et aliorum ar-tum 384 Cap. 6 Ad Rei eccle-
6 Gavinus Martyr Mediolani. Ex Martyiologiis siaslicie ciiram Kusebius Cicsariensis et Gre-
101 goriiis Nyssxnus confraArianos excitafi. Olii-
10 Geminns Marfyr Tarsi in Cilicia. Ex Marlyrolo- tus fralris et sororis 386. Cap. 7 Episcopatus
giis 556 S. Basiliipromntus: lain:i epi«doinpi'npugiiata.
H Gengulfus Martyr ^^areimis in Burgnndia. Va- ExuIesci>iifortali388. Cap. 8 Epi^-copus Sasi-
riae illi dicatie Ec:'lesia) 612. Aria varia et moriini post iu-rein lergiversalionem ordiua-
quotempore scripla R.'li |uiie Florinis. in Ln- fiis Greg-irius 8!)2. Cap. 9 Ss^ce^^sus in ere-
silania, Coloniie 643. Ilem Uanilicrg.e et alibi inum. R-'diius ad patrem : hiiiiis et inatris
644. Vita ex pltiiibiis MSS. {iH.Cap. 1 Or- obitus. Eccle-^iie administr.ita) 3!)3. Cap. 10
tus, educalio, conjugiuin, venationes, fontis Post obitnni S. Biisdii Constantiii"p"liin evo-
miraculosa tronslatio 643. Cu/i. 2 U.V"r cib catus. relufando hicreticns Thcologi noinen
acquirit
ZXTJ INDEX SANCTORUM
Vita monaslicn 657 Cap. 2 Abhatis munus »7 MariniisMartyr in Africa. & iVar(;/)o/e//m' 136
imiwsituin. Illu^lres virtules.Ciix-iilluniin.iti. 8 M:iriniis Martyr Hyzantii, £x Mnrlijriilogiis 288
Alia rniracula, Mnnasleria rcfoniiata 059. 10 Marcns Diac. Mart. Tergesti 493. Acl.i Marly-
Cap. SCaptivilas JubSaracpnis tulerata. Pun- rii c.r MS. Passus ignem et fii;<tes 495. Pust
lificatns Komanus nnn admissus. ^'aria prae-
sulpbur resolutiim inosinfusum illaesus, capite
dicta. Alia inir.icula ()(')2. Ciiii. 4 Alia iiiira- plectitur 496
rula. Muihu^, ul)itus CG4. Alia Vila Auctori 7 Maitialis Martyr iii Africa. Ex Moiigroliitjiis
bus .Syro i^t Al'li'lialilo coaevis. Ex luniis iVSS. 130
Veiwis Reiinbalili de liis Sci'i|itoribus ()U7. 7 Martialis alter Marlyr iii Africn. Ex Mnriyol.
Prplugus ()G7. LiiiEB I Acta priv.ila iim ante 136
quain pust iiigrcssitin in niunasteciuni Clniiia 11 Martyres tres faniuli Anaslasii Corniciil.irii 612
cen^e 0(18. Prologus alter 672. LiiiEH ii Ab- 7 Martyres i.vi seu xi.v et alii plmvs in .Africa.
batis niuiius impusituin. lllnstrcs virtntes, Ex Marlijriilojiiis. i 36
Cicci illuminati. Alia miracula. MuiKisleria 10 Martyres lxviii. uxor, filii, ex familia Simplicii
reforniata 072. Prolugiis iii G77. LinEii iii. Senatnris Roinani capite plectuntur 496,
Paisl Capiivilas sub Saraceuis, Pontilicatus 50(1 c d
Komaiius oblalus. Alia circa Ottunein I et 6 Marlyrcs lxxxv el alii pluivs Mediolani. Ex
Ottonem II Imperatores 677. Pars 2 Varia Muilyrologiis 101
miracula, Pins oliiius 6S0. Vita hi Aiicioi-e 9 Martyres cccx in Persiile. E.r Marlijrolotjiis 362
S. O.liloiie Abliate el S. Majoli successore 10 Martyres ex (amilia Palmatii Consulis xi.ii con-
GHS, Ciip. I Intruductio ad S. M.-ijuIi ittalem. versi capile jilertuntur 499 e, 500 c
Ilnjiis virtiit''s in seculo, minasterio et cura 10 Mariillus Martyr Tarsi in Cilicia Ex Mtniii-
Abbitiali GS;t. C<iii. 2 Miracula. Cjuversio nil. S36
miilioruin, (jbitiis 686. Ctt}). 3 Pra?s:)rriiiin 6 Martyr Medinlani. Ex Morliiroloijii:, 101
Mitsilla
de Sacacenis ex Provincia e)icieiiiIisG87. Hi- G Miissunus Martyr Mediolani. Ex. Marliirolo-
i,l storia miraciiloniin Aiictore utviiietiir, niona- ijtis 101
elio Silviniacensi 089. Libkr i 689. Linrii ii 10 Masutns Marlyr Tarsi '
in Cilicia. Ex Marlii-
093 rol. 336
10 Majur seii Medon Marljr Koin.T. /i'.- Miiriijrolo- 7 Mastidia Virgo Trecis 140, Histuria inventi Cor-
.<?''•-
S59 poris ex MSfl. a Camusnlo rriita 141, Visita-
6 Majoricus MarlvT Mediolani, E.r Mnrtijriil. 101 tio caps» et rairacula recentiora, Ex Proces-
10 M ijulus M.irivr Tarsi in Cilicia. Ex Murliirol. Kihtts Gollicr cxcusis 143
iiSO 6 Matrona MarlyrMeiliolani, Ex Mnrlijrologiis 101
11 Majiilus M irtyr in Africa. Ex Mtiriijroloqiis 024 8 Matrona M.irtyr Byzantii. £( il/nrty™/o(;;;s 288
10 Malelus Martyr Tar.si in Cilicia. Er Marliirol. 10 M.itroiia Martyr in .Africa, Ex Marlijrnloijiis 535
J)3G 10 Matrona Martyr Tar.si, i^x il/ni'(;/ro/w///s 556
6 Mainas in pace quiescen*. Ex Meifsis 103 10 Matruna altera Marlyr Tarsi. Ex Marlijrolo-
'
11 Mamertus Bp. Vienimi Galliffi. Meniuria in epi- gii" 536
stulis llilari PapiB, S. Sidonii .\pullin iris, Mattliirus MartyrTaronti. Ex Martijroloiiiis 102
,
libello Liicidi Presb, et F.istis 0:28, Corp iris Maurelius Ep, Imulensis, Ex Fcrrario el Uglicllo
sepiillura, et translatio C29. Allare 029, Ho- Corpus iii allari. Ciiitus Prutectoris 105
, inilia S. Avili de Kugatiunibus et S. Maraerto 7 Maurelius Ep, Mart, Patronus FerrariiE, Cap. i
institutore 629 Vicuhabentinie Sedis origo et translatio ad
11 Maiiilus Mirlyr in Africa, Er Mirltiroloim S. Genrgii Hcclesiam Ferrariis 153. Cap. 2
024 Maurelii in PccleRi,am S. Georgii novissima
11 Maniliis alter Martyr in Africa Marlijrol. invenlio, translalio, ciiltiis, miraciila 155.
624 Cnp. 3. Legenda apocrypha et fabulosa de
6 Mapparicus Martyr Mediolani, Marttjroi. A'ita et prima transhitione 157. Cap. 4 De
101 palria, Episcnpatu , martyrio, translatione
7 M:\rcella Marlyr in Africa, Ex MarUjrolojiis verusiiuiliores conjecturiB 159
136 5 Mauroiitus Abbas Broyli, mortuus Marchianis ,
10 Ma"cella Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Marhirol depnsilus Duaci 52. VitK synopsis cx MSS.
SS6 53, Cominenioratio iirbis'Dii;icena; servata; 53
6 Marellinu Martyr Mediolani. Ex Mariijrol. Maxeiitiiis Marfyr Mediulnni. JJ^r .l/ui-/;/)-!)/ tOl
101
8 Maxima Maityr liyzantii Ex Matlijrolotins 288
7 Marcellinus M irlyr Nicomedis, Ex Marlijrol 10 Maxinia Martyr in Africa. Ef Moriiiroloiusliyi
13S
10 Maxima Martvr Tarsi in Cilicia. Ex Mnrinrol
7 Mari''dlinus Martyr in Afiica Er MirtijrolotjtK 550
136
5 Maximus Ep. Hiernsolyniitanus. Ex Mnrlijrol
8 Marcia Mio-tyr in Afii.-a. Ex Marlimilotiin 290 Ttomano. Daninatus ad metalla, pere^it dedi-
8 Ma cianus Martyr Uyzautii, Ex 'Mtii'tijri,lotjiis
cationein Ei'clesi'e; excipit S, Atlianasium,
288
Depnnitur ab Arianis 8, 9
10 Mar.-ianus MartyrTarsi in Cilicia, Ex Mn •III- 6 S, Maximiis Martyr Meilinlimi. /Jr Ma'-lijrol 101
rohgiis
556 7 M:ixiiniusMartvr in Africa. Ex Martiiroloniis
10 Mures Martyr Tarsi iii Cilicia. '
Ex
'
Marlyrol. 136
SSG
7 Maxiinus alter Mart. iii Afnca. Ex Marliirol
10 Mai-ia Martvr Tarsi in ("ilicia. Ex Marhjrol. 130
530
8 Maximus Presbyter Mart. Byzintii. E.r Mariti-
6 Maiianus Mai-tyr in Africa, Ex Afarlgrologiin rofiiili's ^f^s
100
8 Maxiinus alier M:irlvr Bvzantii. Ex Marliirol.
11 Manaiuis Marlyr K.imiiius ui monasteri..
nionasteri.. S. 288
Laiuberti in Slyria
]}j(j 10 M-axiinus Martyr Tarsi in Cilici:i. Ex Marlijro-
Marina Martyr in Africa Ex
: Marlgrologi,., 100 logiii gge
11
AD TOMUM SECUNDUM MAJI.
11 Maximus Mart. via Salaria in Saliinis. Er Actis^ nio Priefatio 475. Cap. \ Ortiis, studia, Vita
S. Anthimi. GUb, OIG b c. Carlhusiana et Episcopalis 475. Cii;i. 2 Mores
8 Mele.i Hvmncgraphiis apud Graecus. Ex Meiistis Bonnnien,>iuni eii eiidati. .\cta pro pacepnblica
MSS.' 303 477. Ciip. 3 Legatus pacis iii Gallias missus.
6 Me.seei'a gladio occisa, CP. honcrata. E.v Me- Cardinalis eain Venelis ciiui Diice Mediolanensi
inrii 102 curat47"J. Cnp. 4 Reditus ad Episcopatum.
8 Matron Presb. Corpus sacellinii, altare. Reli- , Legatio in Gallias et ad Conciliiim Basileense
qnise : Acta E.i:. Angustuw falcrio et Petro de 481. Cup. 5 Pax Gallica confecta. Legationes
yatalilnis 303 varisR 484. Cap. morbiis, obitus , exeipiisB
8 Milituni integra Cohors Martyrum. E.c Mni.ris 487. Bealus iic Divus compellatur 488
Grxcoriim 29G 8 Nicoin.i Martyr Byzantii. E.c Mnrtyrotogiis 288
8 Militus Martyr Byznntii. Ez Miirtiiroliujiis •i>>,^ 8 Niger Martyr Byzantii, E.c Mnrtyroloijiis 288
10 Mirii.s e^-einita Surici ail lacum Coniensein G02. 8 Nina Martyr Byzantii. E.r Mnrtyroloyiis 288
Vila E.r MS. iiisiiii Enlrsix GO'i Instriinien- 8 Nina altera Martyr Byzantii. Ex Martyrotoyiis
tum Inventionis G07. Bulla Indulgentiarum 288
G07. Trunslatio corporis. Ex Itulico Aiulrroi 8 Nm.i tertia Martyr Byzantii. E.c Martijrotogiis
Ferrniii G08 288
8 Mitluniis Martyr Byzantii. Er Miirtyroloiiiis 288 10 Km i }<\mtyr larsx. Ex Martyroloyiis 556
H Moeiusseu Mucius Presbyter M:irtyr Constan- 10 Nin.iallera Martyr Tarsi. Ex MnrtyrologiisVi^d
tinopoli. E|iis ibi ecclesia GIO. Elogia ex Me- Ninua Martyr Mediolani. Ex Martyrokgiis 101
nologio B.isilii Imp. et MS. Synaxario CP. et
Martyrol. Rom. G20, Acta marlyrii. E.c MSS
Cap. 1 2eliis fidei. Tnrmeiita sub L-^odicio
Proconsiile illata. Prntectin ab exiingiilatinne ctavianus Martyr in Africa. Martyroloyiis
et igneSiinulacrum Baccliidejectum 620. Cap. 130
2 sub Maxinio Procoiisule illata in
TMriiieiita Odfmarus M irtvr in .\frica. Marlyrologiis
rota. A feris illsesus capite plectitur 621 130
10 Mceca Martyr in Africa. E.r Mnrtiiroloijiis 535
11 Mcntanus seu Montanianus Martyr Sirmii. E.v
Martyrologiis 623
5 Mundana vidua Martyr, mater S. Saccrdotis 1 achomius in pace quiescens. Ec Menxis 103
Ep. Lenioviensis sepulta et culta Si'rlati 7 Palatinus Martvr in Africa. Ex. Murtyroloyiis
,
14 ef. 16 d e f, 17 c. (Jccisa a Wandalis
136
aut potins Gothis 18 a, f. Transfertur Sar- 10 Palladius I 1 Episcopi Bituricenses. Ciiltiis u-
10 Palladius II. triusque, teinpus sedis et obitus.
latiim 18 c 1
10 Munnus Martyr Tarsi in Cilicia. E.c Martyrol. Ex variis 5(i7
10 PalmatiusConsul Martyr Rom» 490 Acta inar-
10 MuttucusMart.Tarsi inCilicia.iTxiUard/ro/.oSG tyrii per Notarios scripta 499. Voleiis coiu-
preheiidere S. Cale|)oilium, vnce virginis ter-
N ritiis convertitur, et baptizitiir a S. Callisto
oum xiii ex sua farailia 479 c d e. Saiiat para-
10 1 lappolus Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Martyro- lyticam, convertit alios, capite plectitur 500
loijiis 556 b c. Alii]ua in Aiipeiidice 60 *
10 Nasoninsns Martyr Tarsi in Cilicia. Ej: Murty- G Pappalicus Mart. Mediulani. Ex Martyralvyiis
roloyiis 550 101
7 Navida Martyr in Africa, ^'x A^ir/i/ro/of;ii.\ 136 6 Patriciiis apud Gnecos. Ex Meiuris 103
7 Navigus Martyr in Africa. E.r Mnrtyroliiyiis 130 10Paiiliiia Mariyr Tarsi in Cilicia. Ex Mroll.S^6
5 Nectariiis Kp. Viennensis in Gallia. Ex Mnrty- 7 Peciiliaris Martyr in Africa. Ex Marlijrologiis
toijiis et Cliriinico Adoiiis 10 136
11 Nepotianus Presb. Allini 62G Vitaseu in Italia 10 Percgrina Martyr Tarsi in Cilicia. E.c Martijro-
Epitapniuni auctore S. Hieronynio 020 liHjiis 556
11 Nereus Marlyr Runiie, E.r Mnrlyroloyiis 62i 5 Peregiinus Mart. igne combustus Tliessalonicae.
1 1 Nereus M irtyr in .\frica. E.r Martyroloi/iis 624 Ex Martyrologiis 7
5 .Nicetius Ep. Vicnnensis in Gallica. E.c Mnrty- 5 Petivus seu Petrus Diac. Mart. .\Iexandriifc. Ex
Adoilis 10 Mnrlyrologlis 6
roloijiis rt Chrniiico
6 Petroiiax Alibas et Instaurator Casinensis. 11'J
6 Nicitus Martyr Medii.lani. E.c Marlyrologiis 101
Monasterinni a Lnngnbardis de.-tructuni a
11 Niciilaus eremita Nea|ioli occisiis 705. Viia ex
Gregorio II missus restaurat. Aiibas multo-
MS. Neuiioiitaiio. Pceiiilenlia. Tentatiiiiies.
Nolens aliuni nccidere. occiditiir 705, 705 rum monasterioruin constituitiir Privilegia a
Cardinaliset Episcopus Bo- S. Zacharia Papa collala 120. Obitus, cultus
9 Nicolaus .\lberg,itiis
sacei' 1 20
noniensis ex ordine Carthusiaiio 405. Vita
auctore Jacnbo Z-^no E[iiscopo Feltrensi et 8 Petrus ex Ordine Cislerciensi \rcliiepi.scopus
Tarentasiensis, Bella-Valle iii Burguiidia 317,
Belliinensi deiii Patavino 407. Cafi. \ Prosa-
et in .\ppend 58 * Epistote ad nbtinendain
pia, studia, ingressus in (irdinemCarlhusianum
Canonizationem ex MS.^i. tiiin Oeneralis Ca-
Episcop.itus Bonoiiiensis. Legatin ad Marti-
pituli ad P.ipam Aletandriim. tuni Regis
num V Papain 408. Cap. 2 Dignitas Cardina-
Francorum ad euiiidciii 318. iio-tea Abbatis
litia. Leg.iti.i pacis ad G.dloset Aiiglos item
Moriiniindi ad eumdein 319, Mandatuin Se-
ad Venetos et Floreiitiiios ciiiii Duce Medio-
dis Apnstolicie de scribenda vita et iniraculis
lanensi 470. Cap. 3 Rebellio Boiioiiien,-is d's-
"ejus319. LitteriB Petri Airebateiisis Elacti
sipata. I.egatioiie-. resniupta!. ctiaiii ad Con-
,
et Petri Abbalis Claravalleiisis ad Ga ufridiim
ciliuiii BHsileeiise 471 Cap. 4 Alia; lega'io-
nes. Acta iii Concilio Florentino. Oliiius. Abbatem de expletione indati m Apos tolici
320. Vita .\uctor;)(iau.'rid 1 .\bbate .Vlliecum-
sepiiltnra 47:t. Vita ii Auctore Carolo Sigo-
bai
INDEX SANCTORUM
bx teste ocnlato. Ex MSS. 320 LiBER I Res 7 ProcessHS Martyr in-Africa. Ex Martyrologiis
gest« et miracula usqiie ad raortem 321. 136
Cap. i Ortus, «ducatio, studia. Vita raoiia- 8 Processus Mai-tyr Byzantii Ex Martyrologiis
stica : grndus Abbatis et Arcbiepiscnpi 3:21
•
288
Ciip. 2 Clerus reforraatus : Ecclesia» decor 5 Protogenes Ep. Carrhensis in Mesopotamia. Ex
procuratris, pauperibiis subventiim. Miraciila Marlyrologio Rom. Acta c.t Tlieodoreto. Exi-
facla. 223. Cnp 3 K fuga ad sedem Archi- liura, miracula 10. Episcopatus 11 c e
episcopalem reductus.malefijiumtoHit etschi- 6 Prudentia Virgo Ord. Eremilarum S. A.ugustini
sroaticis resistit 325. Cap. 4 Illu.^^lria variis Novocomi apud Insubres niiraculis clara.
:
locis patrata miracula 328. Cap. 3 Accessus Corpus et imago in altari 128. Aliqua in App.
ad Reges Francite et Angli» pro pace, mira- 643
culis illustratus, pius ohitu.s 330. Liber ii Mi- 7 Pulverus Martyr in Africa. ExMariyrohgiis 136
racula post obitum patrata 332. Appendvt
Mii-aciilum illustre liberatae a morte mulieris
33J). Historia miraculorum post obitum col- Q
lecta, et Alexnndro III et Lucio III oblata.
336. Cnp. Miracula post mortem patrata
\ Ou
_'uartus Martyr Romanus Capuae depositus ,
336. Co;). 2 Miracula a S. Pelro adhuc vivo an ibidem Episcopus 554. An Clericus ? Ejus
patrat.u 339. Alia miracula 3i2. .\\m Epi- ihidem altare et sub eo corpus 654
stola? pro impetranda Canonizatinne £'.t MS. 9 Quindeus Martyr Axiopoli inBulgaria, ExMiir-
Abbatis Cistercien.sis et Capiluli generalis ad lijrologiis 361
Lucium Papam 3i2. Eorumdem ,id Cislesti- 7 Quinla Martyr in Africa. Ex Martyrologiis 136
nuni Papam el ad Romanae Ecclesire Cardi-
; 6 Quintianus Martyr Mediolani. ExMariyrol. )01
nules, Cleri Ecclesia^ Tarentasiensis et Wal- 10 Quiutaliis Martyr Tarsi in Cilieia. Ex Martyro-
beni Augustensis Episcopi 343. Bulla Cano- logiis 586
nizalionis duplex 344 et 345 10 Quintiila Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Marlyro-
7 PelrusEpisc. Papiensis in Italia. Elogia p.r /"nn- logiis SS6
!o D'aciiiio et Breviario. l^pitaphium. .^tas 193 6 Quintus MartyrMediolani. Ex Martyrologiis 101
6 Petrus MartjT MeJiolani. Ex Mariijiolorins 101 6 Quintus alter Martyr Mediolani. Ex Martyrol.
10 Petrus Martjr iii Africa. E.i Martiirologiis S55 101
10 Pelrus Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Marlyrol. Ex Marlyrologiis 136
7 Quintus Martyr in Africa.
10 Quinlus Martyr Romanus Capuas depositus, an
10 Piladclphus Martyr Leontinis, frater S. Alpliii, ibidem Episcopus 534. An Clericus ? Ejus ibi-
iiiquo supra relata huic etiam conveniunt a dem altare et sub eo corpus 534
pag. 501 .id 549. Praterea invocatus claudum 10 Quintus Martyr Tarsiin Cilicia. Ex Martyrolo-
ca!cumque sanat 542 e f. Ab eo oppidum S. niis 356
Philudelphi dictum 5't8 d e f 9 Quirillus Martyr Axiopoli in Bulgaria. ExMnr-
11 Pinianus Pmconsul prsenomine Faltonus. Ex tyrotogiis 361
JcVs .<?. Aiilliimi 612, ctseqq.
7 Placidus seu Placitus Presbyter Augustoduni et
Abbas S. Symphoriani. 137
9 Polimius Mart. Mediolani. Er Marlijrologiisidi
6 rossinusMartyrMediolani.£'xil/iirti/ro%^« 101
6 Postiimus Martyr Mediolani. Bx Martyrohgiis
R eflentus Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Martyrolo-
101 7 Reginaldus seuRinalduseremitaCalaber in Apu-
7 Polentella Martyr in Africa. Ex Martyrologiis lia. Res gestae ex Romxo et Barrio 279
136 10 Restitutus Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Martyro-
6 Prima Mart.yr Mediolani. Ex Marlgroloyis 101 logiis 8S6
10 Prima MartyrTarsi inOilicia. Ex Marlynl. 356
7 RogafaMartyr in Africa. Ex
Marlyrologiis 136
11 Primiliva filia Anastasii Cornicularii, Marlyr
7 Rogata altera Mart. in Africa. Ex Marlyrolog.
Cainerini 612 1.36
7 Priniolus Martyr in Africa. Ex Martyrologiis 7 Rogata tertia Martyr in Africa. Ex Marlyrot.
130 136
10 Primulus Martyr Romae. Ex Marlyrologiis 5S0 8 Rogata MartyrByzantii. Ex Marlyrologits 288
b c
8 Rogala altera Martyr Byzantii. Ex Martgrnl.
11 Primulus Martvr in Africa. Ex Marlgroloqiis 288
624
10 Rngata Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Marlyrol
10 Primus Presb. Martyr Tergesti 495. Acta mar-
536
tyrii ex MS. Passus ignem et fustes 495. Post
7 Bogatianus Martyr in Africa. Ex Martyrologiis
sulphur resolutum in os infusum illaesus. ca- 136
pite plexus
49g 10 Rogatina Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Marliirol
6 Primus Martyr Mediolani. Ex Marlyrologiis 101
556
6 Primus Martyr Tarenti. Ex Mtirlyrologiis 102
6 Rogatus Martyr Mediolani. Ex Marlyrologiis 101
9 Priscus Patronus Nuceriffi Paganorum in Italia.
8 Rogalus Martyr Byzantii. Ex Marlyrologiis 298
Ex Marlyrotogio Aom. et aliis 358 8 Rogatus alter Martyr Byzantii. Ex Martinol.
7 Privatianus Martyr in Africa. Ex Manyrologiis 288
136
10 Rogatus Martyr Tarsi in Cilicia. Ei Martiirol.
10 Privatus Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Marimol
'
358
556
9 Rutlinus Martyr Nicomedia;. Ex Fastis Grxcis
10 Probata seu Probatus Martyr in Africa. Er
360
Martyrologiis jigij
8 Rufiis Martyr Byzantii. ^.t Martyrotogiis 298
6 Processa Martyr Medinlani. Ex Martyroloqm
'" 8 Rusticus Martyr Byzantii. Ex MartyrotogiisiSS
101
AD TOMUM SECUNDUM M.\JL xitix
10 Seleucus alter Martyr Tarsi. Ex Martyrologiis
556
8 Senerus Martyr Byzantii. Ex Martyroloyiis 288
[^abinus Martyr Romanus. Corpus delatum et ho- 10 Senterus Marlvr Tarsi in Cilicia.Ex Marlyrol.
noratum in Castell* eremitorio discalceato- 556
rum in LatiobOb. Sanguis delatus in Hispuniara 7 Septimia Martyr in Atrica. Ex Martyrologiis 36 1
566 d 10 Septimina Martyr Tarsi in Cilicla. Ex Mariyro-
556
b Sacerdos Ep. Lemovicen. Variadiscussa 12. Vita
logiis
ab Hugone Floriacensi innovata Ex MS. Cap. 11 Septinuis Martyr in Africa. Ei Marlyroloyus
i Ortus.educatio, monachatus,
dignitas Abba- 624
tialis 15. Caii. 2 Viveutis miracula parentum ; 10 Sertiinus Marlyr Tarsi in Cdjcia. Ex Martyrol.
conversio : Episcopatus Lemovicensis, obitus 556
16. Cap. 3Ratio temporis, sepultura, traus- 10 Severiolus Marlyr Tarsi in Cilicia. Ex Marlyro-
latio Sarlatum 17. Cap. 4 Miracula. Injurii logiis 556
Sanctum puniti 19. Cup. b S.mitates collata- 10 Severus Marlvr Tarsi in Cilicia. Ex Marhjrol.
malevoli puniU 21. Jppeiidu: Reliquiffi ab 556
Hugonottis dispers», a Catholicis collectas 5 Silvanus MartyrRomae. ExMorlyrologio Romano
Actis S. Bomfncii 1 Papx. Reiuiuiai alicujus
23. Aliqua iu Appendice?'. Miraculae.T- jl/S.
et
8* Silvani in Lusitania 8
7 Saltus Martyr in Africa. £x Marhjroloijiis 136 6 Silvanus Martyr in Africa. Ex Martyrologiis
E.t Marlyrol. 100
10 Salcitor Martyr Tarsi in Cilicia.
556 10 SilvesterEp.VesontionensisinUurgundia.sponsa
Ex MartijroL relicta, Clericus, dein Episcopus, in Cathedra
10 Saminus MartyrTarsi in Cilicia.
coram Clero mortuus 566
556
7 Simplicius Martyr in Africa. Ex Marlyrologiis
7 Sapida Martyr in Africa. Ex MarUjrologits 136
10 Sarira Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Marlyrol. 136
556 10 Simplicius Senator RomsB Mart. 496. Acta mar-
per Notarios scripta 499. Conversus cum
10 Satulus Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Martyrol. tyrii
Lxviii ex familia, cuni iis caj^iie plectitur
556
10 Saturna Martyr Tar.sj in Cilicia. Ex Mariijrol.
500 b c
11 Sippoiiius USiriyr Kuma!. Ei MaUyrolo(iii.s 624
55U
Martyr Mediolani. Ei Marlijroloijiis 1 1 Sisinnius Diac. Mart. Auximi in Piceno Ex .lclis
6 Saturnina
S. Aiithinndik a b c. Cum S. Aulhimoinstruit
101
Africa Ex Miirtyrologiis Pinianum Proconsulem615 La-
et b;ipti7.at S.
7 Salurnina Martyr in
pidibus occiditur 615 e
136
Ei Martijrologiis 7 Sixtus Martvr prope Gerundam in Hispania. Ex
8 Saturnina Martyr Byzantii,
Domniecco. Curpus Angelii-o monilu inveutum
288
Ex Martyrologiis aia; impcisituni rlaret miraculis. 133
6 Saturninus Martyr in Africa .
'10 Solanyia Virgo Martyr apud
et Bituriges 588.
100
Ex Martyrologiis Vita ex Lectwmbus Ecclesix proprix S88. Alia
8 Saturninus Martyr Byzantii
288 Vita ex Galitco Lalina facta. Cap. 1 Acta in
Ex Marlyrologiis vila, martyrium, sepultura 589. Cap. 2 Keli-
8 Saturninus Martyr in Africa.
qi^iarora traii;.|;ctiones, eliam in supplicationi-
296
Ex Gr.e- bus. Pluvi.T inipetrata. Cultus saccr 591. Cap.
9 Saturninus Martyr Nicomediae. Fiisiis
"J"'' 3 Picturarum mcjdus. Tempus et auclor mar-
corum
Ex Martyroloyns tyrii, et cniuparatio lum S. Genovela 593.
10 Saturninus Martyr Tarsi.
556
Hyn nus antiquus, Antiphona, Oralin 593. In-
Ex Marlijrol. dulcenti^cproConfraternitaleabAlexanclroVlI
10 Saturninus alter Martyr Tarsi. 59o
concess-£
556
iu Cilicm. Ex 8 Spicus Martyr BjTiantii. £.t jV/ui(!;i-»'o!(/i.« 288
10 Saturninus tertius Martyr Tarsi
7 Stanislaus Marlyr Episcopus Craooviensis
in I'o-
Marlyrologiis oj6
lonia 196. Synopsis Vitcp raciHdcyiM MS. 199,
8 Satuj-us Martyr Byzantii. Ex Marlyrologm 288
Dluglosso
auctore Joaiine Longino seii
10 Saturus Martyr arsi in Silicia, Ex Marlyrol.
'1
Vita
CanonicoCracc.viensi.^^/j/s/o/u (icc/ira/orw201
556
LiDBR I. Res gesl* et inarlyriuiii 203. Cap. 1
7 Savina Martyr in Africa. Ez Mnrlyrologiis 136
Pietasparentuni. Ortus, educ-atioetprima stu-
8 Secunda Martyr Byzantii. Ex
Miiriyroloiiiis "iSS
dia 206. Cap. 2 Alia studia Parisiis peractu.
6 Secundiiina Martyr Med;olani. ExMarlyrol. 101
Canonicatus. Sacerdotium, Cc.nciones. Dioece-
7 Secundiana Martyr in Africa. Ex
MartyroloijUs
sis pro Episcopo adminislrata
205. Cap. 3
136 et in eo
Episcopalus Cracoviensis assumptus,
6 Secundianus Episc. Martyr in Africa. Ex Mar-
eximijp 206. Cap. 4 Fortitud.. in ad-
100 virtutes
tyrotoyiis
versis ferendis et adraonenclo Rege de eHras-
8 Secundola Martyr Byzantii. Ex Martyrologiis
nata ejus litidiiie 208. Cap. 5 Ob coiijiigat.im
288 acris
raptani, aliis Episcopis tacentibiis.
6 Secundus Martyr Mediolani. Ex Martyrglogiis
vi
ejus admunitio 211. Cap. (j
Ob villam Piulra-
101 tumulo venditor, a
win eniplani, evocalus
7 Secundus Martyr in Africa Ex
Marlyrologiis
murtuus 213. Cap. 7 Resuscitatus
triennio
136
afBrmata veMditiune nd tumulnm reductus
:
10 Secundus MartyrTarsi in Cilicia. Ex
Marlyrol.
expenditur ip^ius miraculi certitudo et
exem-
536
210. Cap. SUegia scelera, pec^sime
10 Secusa Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Martyrol.
pli utilita,-'
multiplicaia,adinunitioneiteratacorripit.2l8.
536 emendationem Ke-
Cap. 9 Ulleriur cunatus in
8 Seddinus Martyr Byzantii. Ex Marlyrologds 288 pro ejus salute as-
556 gis. Orationes, poenitentise
10 Seleucus Martyr Tarsi. Ex Marlyrologm sumpta?.
XXX INDEX SANCTORUM
sumiittc. Adflitaexrommunicatio cum periculo extat SS. Alpliii, Pliihiiklplii, Cyriiii
in Actis
vilao i^ii. Ca/j. 10 Caedns S. Slanislai a X Fuga ob persecutionem Decii 525.
Maji.
Rcge perpclrata i2S. Cup. U Gloria ejus Obitus 529 e f
inlcr Marlyres coronriti. Corpus miraculose 10 Tbecla Marfyr in Africa. Ex Mariijroloijiis 355
leilinlcgratum 2'JS. Cu//. 12 Anatlicniain Re- 3 Theiidoriis Ep. Bononiensis. Ex Marlijrol. Rum.
pcin et occisfircs latuni. Intcrdiclo et vuriis Uijliello. Mnsinn et nliis 50
c;ilaniit:Utl)Ussulijccluin rpgniini 231. Ca}i 13 Thciid.irus Ep. Cyrinia; in Cypro. Ex Memcis
luterilus H(dc>lai Rcgis. Succe^sio fratris et 104. etin Appendice 57'
.•dioriim ab.^^que titulo Regis 234 11 Theopisla uxor S. Anastasii Cornicularii, .Mar-
LiBEK II. Miraciila potttranslatioiicm C(M'i)oris lyr Camerini 612
patrata 237. Cap. 1 Apparitiones nonnullts fa- 6 Therinus gladiooccisus, CP. honoratus. Ex Me-
cttc. Tran>latiti corporis ad Kcclcsiain Catiie- na-K 1 02
dralein 238. Cap. 2 Mortui sex ad vilarnresn- 8 Tidus Martyr Byzantii. Ex Mniiijrologiis 288
scitati 239. Cnp. 3 Qcecis .>ex visus redditus 10 Tinuus Martvr Tarsi iu Cilicia. Ex M'irtijrol.
2tl. Cup. i Curata aposteinata, paral^sis, 556
ciulcpsia 2i3. Ciip. 5 Varii ir.oribiiudi, amen- 6 Tiriinius M:irtvr Mediolani. Ex Maiiijrologiis
tes et alli adjuti 244. Cap. C Variia;gri sana- 101
ti : aliia subniersione et incendio liberati 2-i7. 9 TudiniisAbbas Corisopiti in Brit:innia Armori-
Cap. 7 Varia) ap|i:iriliuucs S. Slaiiislai, potis- ca, Cultus. Actac.r Vila S. Correnlini 457
simuin de promnvenda Canunizatiine et cor- 10 Tura Martyr Tarsi iii Cilicia. Ex Mnitiirulog.
poiis elevatiiine 249 550
Lii Eii III. DeCanonizatione B. Slanislai, ei mi- 8 Tuiiianus Martyr Bvzantii. E\c Mai tgrohqiis
raculis pnsiea |.airalis252. Cup. 1 Legaliones 288
pro Canonizalioiie :id suuimiim Pontiflrcin de- 7 Tiiniilus Marfyr in Africa. Ex MarUjrolojiis
stinata;. Exaraina rcpetila. Ueinura illustri 136
niir:iciil(isubl!ila2.'i3. Cup. 2 Snlennis Caiioni- 10 Tunnus Martyr Tarsi iii Cilicia. b'x Marliirul.
zatio : deliac epistola IiinocentiilV Papa;2bG. 55G
Cop. 3 Sacra nssa clcvantur : equus mirluus 5 Tusca Virgo Veron». Cultus, Ecclesia, Trans-
resiiscilaiiir 258. Cap. 4 Miracula ab anno latio 45. Vila; compendium c.r colleciione Au-
1430 :id 1441 patrala 2(.0. Ciip. 5 Alia mi- gustini Valerii Episcepi i6. Vitie Teuteria.
racula ab auiio 1451 ad 14(iO facla 264 Cap.
U Minicuki duo anno 14()4 piitrala. Conclu-
sio (ipcris 2(i7. Ciip. 7Responsuiu Pricpositi
Cliidaviccnsis dehac Vilasibi()blat:i2()8. t'('/).8
Miracula de ihivh additu 270. Miracuh re- T aleutina Martvr Mediolani Ex Marlgrologiis
(enliora E.r tnbiilisei viilis (aetis in ecclesia Pio- 101
Irimemi ^Ti. Alia c.r/rtro laMlarum volivaiiim 6 Valeria Marfyr Mediolani. Ex Marlyrologiis
tiii sepulcrinii 101
^^f:
8 Slejilcinusspii Stephana Martyr in ^gypto. /;'j 6 \'aleri;inus Ep. Autissiodorensis. CuKus sacer.
Marlijroloiiii.ii
2U6 Ex variis 104
8 Sterciia Martyr Byzantii. 6 Valerius Ep. Autissiodorensis. Cultus sacer.
E-r Marlijroloijiis Ex
288 va,'iis 104
7 Sullitus Martyr in Africa E.C Marlijroloijiis 6 Veiieria Martvr Mediolani. Ez Marlyrohin^is
"
130 101
8 Syricus Martyr Byzantii. E.T Marlijrnlogiis 10 Venusta Martyr Tarsi in
288 Cilicia. Ex Marlgrol.
356
6 Vcnustus Martyr Mediolani. Ex Marlijiuhigiis
101
1 ad.liciis Martyr in Asia. Ex
Mnrliirohiiiis 624 6 Victor Martyr Mediolaiii. Ex Martijroloijiis 101
8 T:.mpus Mart. Hyzanlii. E.c Miirtiini. 2H8 6 ^'iclor alter M:irtyr Mcdiolaui. Ex Maitgrol
8 Tarasiiis Tliauraaturgus in Lycaonia. E.c Sljlln- 101
.inrio MS. 302
Tassus Marlyr
Viclor tertius Martyr Mediolani. Ex MarUjrol
Mediolani £:.c Maiiijroloijii^ 101
101
8 VictorMauriisMartyr Mediolani.Cullus, Trans-
10 Tavintus Martyr Taisi in Cilicia. E. .Mroll. lalio, Ecilesia. Tcmpus c<Bdis283. Acta niar-
SS«
tyrii. Ex MSS. el Mombntio 285. Analecla
10 Tecbicia Martvr T:irsi in Cilicia Er Mariijnl. Ex Gregoriu Turonrnsi 287
S50
8 Victor Martyr in ^gypto. Ex MarUj,ulugi,s
10 Torlullinus Martyr Romaiius Luxeraburgum
de- 296
lalus. Ciiiiiiiier.lariiis Ale.riiudii lf'iltti,mii So-
celiitis .lesii. Cap.
8 Victor Maityr Byzanlii. Ex MnrUjrulogiis 288
\ Corpus I.uxpmburgum de- -
8 Vicli.r ller Martyr liyzaiitii. Ex MarUj,-olog.
bitinu 557. Cop. 2 Indiictio
soleuiils in urbem 288
I.i:xeiuii,iiv.(.nsem 559. Co/i. 3Templi crna- 8 Vich.r
lus, sacr:i peracta
tertius Martyr Byzantii. Ex Mnrtgrol.
: beneficiaSUl. Alimia in
.288
Append. g^. 10 Vi lor Martyr Tarsi in Cilicia. Ex Martyrol.
8 Tcrlidus Marlyr Uyzantii. E.c MarHjrolnniis 556
VictoriaMarlyr Medinlaiii. Ex Ma,iy,nlagi,s 101
5 TeuteriaVirpo Verona;. Cultus, E.clesia,
Trans- Vict.iriuMarlyr in Africa. Ex il/uili/re/oi/inli^S
latiu 45. Vii:c conipcndium
Ex collecliuiie Aii- Vicloriana Mirlyr Medicilani. Ex Maiiyrol. 101
./(.^("j. ruteri, Ep 46. Vila melrica Ex MS
V.clorina Martyr Mediolani. Ex Manyrologiis
40. Hymnus ex MS. 47. Miracula ex I,„l,co
1'erelU
Victorina M.irtyr Tarsi in Cilicia. Ex M,oll.
10 Thalela.ns Oonfessor Lcontiiiis
iu Siclli». Vita 536
11
AD TOMUM SECUNnUM MAJI. xxxi
H Victorinus Martyr in Africa. E.r Mardjroloijiis 632. Probita fu^a a iiuptiis S. .MihfruiHii.s fi-
G2S lia;. Sepultura illorum et tranNJatio (133, (i34.
7 Viclorius Martyr in Africa. E.r Mnrtijrnloijiis Graliaruiu el miraculornniSyllogcl anno 1CI9
130 scripta 034. Sylloge 2 ad an. l(i;J!) utraf|Ue
7 Vict"riu.'i alter Martyr in ACrica. £( il/arti/ro/. ex Gallico Joannis leClerrq Pastoris 636
136 3 Waldn.di Abbalissa Metis 31. Viia cr MS. S2
8 Victuria Martyr Byzmtii- E.t Marlyrologiis 'iSS 8 Wiro Kpiscopus Ruremund» in Gelri.i. Oom-
10 Victurina Martyr Tar.si. Ex Mnrtyrohigiis 5S0 nioniarius pra;\ius Jo inuis Ro'landi. §. 1 Wi-
10 Vicliirina altera Martyr Tarsi. Ex Martijrol. ronis in Monte S Odila; habitatii), Natalis,
Sb6 Vita a quo scripta 300. §. i Palria et Epi-
7 Victiirus Martyr in Afiica. Ex Martijroloijiis scopatns. Au anle liiino aiit p ist mnnarbus
136 fuerit?ef cujusPippini fuerit Confessarius?
7 Victiirus alter Martyr in Africa. £,c Marlijrol. 308. §. 3 Rebquia' ritraje-tuin el Iliremun
136 d:im tr.Tiisl it;o 310, Viti crsr/ic/K Willielmi
7 Victiirns tertius Mart. in Africa. Ex Marlijrol. Liiiilatii Eiiisroiii liniriiiiintlnisis 'i^^i.Transl!).-
136 tio Ecclesia; Collegialaicx Monto S. Odiliipin
10 A^ictiirus Martyr Tarsi in Cilicia. Ei MarUjrol uibem Rureinundam. Ex archirio linrrttinn-
5S6 (ieiisis Ecclesix 314
7 Villanus Episc. Eugiibinus. Cultiis sicer. Res
^estie exJacobillo 278 Z
6 Virtunia Martvr Mediolani. B.c Miirtijrohyiis rw
'
jQI
^idfiiis Martyr Byzantii. fi^.c .1/nr/i;ro/o.7m 288
7 Vitalicus Martyr in Alrica. Ex Marhjrohgiis 10 Zeliberia Mailyr T.irsi iu Cihcia. Ex Miirliiro-
130 " /m/'/.s S5C
8 Vilalis Martyr Byzantii. Ex Marlijroloijiis 288 » Zennii Martyr Axiop-li in Bulg.iria. E.r Miiritt-
rolijfiiis 3G1
\y 10 Zenon Martyr in Mysiainferiori. Er Marlijrolo-
T giis SSS
A^ alberliis et Bertilia conjuges. Altaria erecta.
lionoratae. Commendatio virtutis
13 Zetiila
530
Martyr Tarsi in Cilicia Er Mariijroltigiis
Reiiquise
I^'PEX
INDEX
CHRONOLOGICUS.
S. Victor Maurus Martyr Mediolani capite ple-
'
SECULUM CHRISTI I. ctitur 283, 286 f
An. 309 S. Maximus post ieffossum ocuhim et po-
^iib Nn-one S. Evellius Martyr 61 plitem succisum ad metalla daranatns, dein
Cir. 60 S. Evodius Episcopus Antiochenus marty- Episc. Hierosolymis 7c9d .
rio coron.ifur 98 Aban. 327 Gregorius Nazianzenus ad an. 356
S.
Sec. 1 S. Liicius Cvrcnoiisis 98 vacat eloquenti» excolendae 369 e
S. Herin.is Episcopus Philippensis 357 An. 328 S. Gregnrius Nazianz. haptizatur 370c
S. Irene Martyr celfhrata Conslautinopoli 4 An. 335 Hedicatio Ecclesije Hierosolyrait. 8 h
Snb Coniliintino S. TheodotusEp. CyriniiE in Cypro
SECULUM 11. 104
Aii. 362 SS. Gordianus et Epimachus Martyres suh
Svb Htttlrifino Imp. SS. Prjmiis Presh. Marcus Diac. Juliano 549
Jasou et Celianus Marlyres TerResti 493 Poslun. 355 S. Maximiis Conf. Episc. Hierosoly-
An. 178 S.JnstusEp. ViennensisMartyrio corona- "
mitanus moritur 8
tur 99 Circn an. 357 SS. Basilius et Nazianzenus degunt
Cir. aii. 190 S. Dionvsius Epi.se. Viennae in Galiia in solituJinePonti 370 e
3:)9 An. 365 Nomen Paganorein idololatris trihutum
285 c
SECULUM III, An. 309 Eusehius Episcopus C:esariensis moritur.
388e. Electus S. Basiliusrliuresistit389bcd
An. 222 SS Calepodius Presh. Palniatiu.s Consul An. 379 S. Basiliiis morilur 398 c. S. Gregorius
et alii 42, Simplicius Senaforet alii 68, Felix Nazianz. proflciscitur Constantinopolim.
et Hlanda ronjuges, Martyres RomK 496 397 a
Sttb Diriti SS. Anastasius Cornicularius, uxor, 4 fi- An. 380 S. Gregorius Nazianzeuus testamentum
lii, 2 fili», 3 faniuli Martyres Camerini 612 condit 408 b
An r.S() SS. Alphiiis. Pliiladelphus et Cyrinus a An. 382 S, Palladius Episcopus Bituricensis mor-
NiKidlione cupili Romain niittuntur 502 e tuus
An. 2HI SS. Al|ihius et Irafres Leontiiiis marfyrio Circa 386 Britonius
S. Ep. Trevirensis moritur
(orouaiitiir S02 f. SS. Onesiinus et Erasmus 12
Miirtyres Piiteolis 502 ( 509 d Milites xx Ctrca an. 387 S. Helladiiis Episcopus Autissiodo-
5lid, Judiei conversi hipidaiitur 518, 519. leiisis ohit 297
S Epiphana seissis mamillis 528 An. 389 Gregorius Nazianzeniis obit 366, 425 e
S.
Aii. 251 S. Thall.il.ius Confessor Leontinus obit. Siib TlnoilosioSftiiore SS. Eulogius Ep. Edessenuset
3i9 SS. Cleonicus et Stratonicus Martyres ProtogenesEp. Carrhensis 10
Lcontiiii 531 iScr. 4 SS. Valerius et Valerjanus Episcopi Autis-
Svb riitniaiio RS. Codratiis seu Quadratus, Satur- siodcri 104
niniis, Ruffiiiiis et socii Mart. 360 S. Innocentius Episcnpus Africanus Cajetai
An. 275 SS. Gregorius et Nonna parenles S. Gre- depositus igy
gorii Nazianzer.i 369 f SS. Necfarius et Nicetius Episcopi Vienna; 10
Sec. 3 S. Joviniaiius Lector Autissiodori 5
Sub Dticiaiio SS. Eovaldus et Sixtus Martyres prope
SECULUM V
Geniiidain in Hispania 133
Anle on. 300 S. Gi'egorius Nazianzeiius nascitur An. 403 S. Hilarius Ep. Arelatensis nascitur
24 c
369 e
Circa An. 409 S. Gibrianus Presb. in dicecesi
Stib Priiniatotte,
Cata-
foric Diocleliani, S. Mocius Con- lauiiensi moritur
stantinopoli capite plexus
297
622 e ^/n. 426 S. Lupus creatur Trecensis Episc. 41 h
S. DioscoridBs Murlyr Sniyrnas
(,ti An. 429 S. HilariuscreaturEpiscjpus Arelatensis
Sitb DiocleWtnottitl Str. iv SS. Aiithinuis Presh. Ma 24 c
xiinus, Bassus, Fahius, Martyres
viaSalaria An. 449 S, Hilarius Episcopus moritur
612 24 f
An. 461 S. PalladiusIIEpiscopusBituricensismor-
SS. Sisinnius Diaconus Diocletianus seu Dio- luus |.
clelus, 5(i7
Floreiifius
Mart. Auxius 612. SS. Ctrca 4/0 S. Sacerdos ah Ecditio
Falfouus Pinianus et Anicia I.atina
in baplismo sus-
Coniu"es' cepfus
612 ' ° 14 h
Posl ttn. 475 Mamertus Episcopus Viennensis
S.
SiUt Maximinno Martyres Mediolani passi nomini- in Gallia
bus suis expressi lxxix, et certo g^S
niimero in- Po.<( aii. 476 S. Luminnsa
Virgo Paph-B
dicati Lxxxv, et alii plures 458
|oi Sec. V. S. Nepotianus Presbyter
Altini 626
S. Gerniitius Archiepiscopus
Mediolanensis 44
SECULUM IV. Cir. 500 S. Sacerdos flt Abbas Calahri 14h
An. 303 SS. A!;,.fhius Miles,
Maximiis Presbyter
Anfhes Diaconus. Arestimis SECUI.UM VI.
et alii nominati
LXXV Martyres Byzantii
288, 289 » Ah. 501 S. Gerontius Episc, Ficoclensis Mart. 458
Cir
AD TOMUM SECUNDUM MAJI. Txxin
Cir. 509 S. Saoerdos consecratur Ep. Lemovic. Cir. . 970 Ecclesia S. Gengulpho erecta Mogun-
14b t\s 641 e
Cir. 330 moritur 12, 14 b An. 978 S. Eudaldi Mart. corpus translatura inCa-
S. Agatumber Episc. Metis obit 631 taloniam 639 e
An. bbO S. Desideratus Episc. Bituricen. obit Cir. 983 Corpus S. Mastidiae Virginis inventum
300 Trecis 1 4 a b
Cir. BbO S. Theodorus Ep. Bononiensis fioret An. 993 Ossa S. Eadberti et aliorum deferuntur
50 Dunelmum 107 f
j^n. 551 Benchorense monast. in Hibernia condi- ^n. 994 S. Majolus Ab. obit 655, 667 b
tur a S. Comgallo 579 e Sec. 10 S. Gregorii Nazianzeni corpus translatum
Cir. 560 S. Domitianus Ep. Traject. obit 145 e Cappadocia Constantinopolim 445 f
Sec. 6 S. Maurelius Ep. Imolensis 105 S. Athanasius Episc. Corinthiorum floret 55
S. Benedicta sanctimonialis Roraae 106
S. Joannes Monasteriensis Cainone in dioecesi SECULUM XI.
Turonensi 50
An. 1004 S. Eudaldi Mart. corpus delatum in Ri-
pollense monast. 640 b
SECULUM VII.
An 1030 S. Stanislaus postea Ep. Cracoviensis
nascitur 197 e
An. 601 S. Comgallus Ab. Bencliorensis in Hiber- 1034 S. Gregorius Ep. Ostien. creatur 463 b
nia raoritur 378 1040 B. Fortis eremita ad sanctam Crucem
Cir. 620 S. Waldrada Abbati.ssa Metis moritur Fontis Avellanae in Italia 462
51 An 1041 Ecclesia S. Gengulpho dicatur in Helve-
An. 620 S. Waldrada testamentum condit 51 c tia 641 e
Jn. 642 Maurelius an factus Episcopus Vico-
S. An 1044' S. Joannis Beverlacensis corpus trans-
habentiae 139 b fertur ab Alfrico Archiep. Eboracensi l6Ga
Cir. an. 630 S. Goilon Episc. Metensis 304 An. 10-'i6 S. Gregorius Episc. Ostiensis in Lega-
An. 652 S. Iduberga sive Itta obit 304, 305 b tione Hispanica mortuus 463c
Cir. an. 660 SS. Walbertus et Bertilia parentes 1051 S. Cataldi Reliquiae transferuntur 570ab
SS. Waldetrudis et Aldegundis, raortui 632, 1069 Bogna mater S. Stanislai Ep. Cracov.
633 b pie moritur 205 &
Cir. 670 S. Joannes Damascenus nascitur 109 d An 1070 S. Gualterius seu Gauterius Abbas et
An. 678 Corpus S. Aldegundis Curtissolra Malbo- Canonicus Stirpensis obit 699 c
dium transfertur 633 An 1079 S. Stanislaus Episc. Cracoviensis Mar-
An. 685 S. Benedictus II Pontifex Roraanus ordi- tyr occumbit 196
natur 14 Maji 193 b An. 1088 S. Stanislai corpus ad Ecclesiam Cathe-
An. 686 obit 25 Martii 193 7 dralem transfertur 238 d e
^in. 688 S. Eadbertus creatur Ep. Lindisfarn. 106
Sec. 7 S. Cerenicus Diac. inSagiensi dioecesi 161 c SECULUM XII.
SECULUM VIII. An. 1102 S. Petrus dein Archiepisc. Tarentasien-
sis nascitur 317 b. 323 d
Anuo 701 S. Maurontus Ab. obit Marchianis 52 An. 1109 Reliquiae S. Mauronti transferuntur in
An. 718 S. Eadbertus Episcopus Lindisfarnensis novara capsam 33 b
morilur 106, 107 d An. 1122 S. Petrus, dein Archiep. Tarenta.sieii.
An. 720 S. Petronax Casinum a Longobardis de- vitam monasticam Cisterciensem auspicatur
structum inhabitare coepit H9 317b
An. 721 S. Joannes Beverlacensis Archiep. Ebora- An 1132 S. Petrusfit .\bbasStamediiOrd.Cister-
censis obit 165 c 171 f cien. 317 b 323 d
Cir. a». 738 S. Petrus Episc. Papiensis obit 193, An. 1142 Idem flt Archiep. Tarentasiensis 317 b
194 a Aii. 1161 CorporaSS. Teuteria) etTu.scaeinveniun-
Cir. 740 S. Jounnes Damasc. fit Presb_yter 109 e tnr, et ecclesia innovatur 45 b
An. 751 Ecclesia SS. Teuteri» et Tuscas consecra- Ctr. 1170 S. Avertinus Diaconus in dioecesi Tuio-
tur et corpora inea ponuntur 43 neusi 35
An. 752 S. Petronax Ablias C;isini itioritur 120 d An. 1173 Corpus S. Domitiani Ep. Trojecten. ele-
Cir. iin. 760S. GeuguIphusMartyr Varensis inBur- vaturHuji 151 b
gundia 641 .Jn. 1175 S. Petrus Archiep.Tarentas. obit 317 e
An. 774 Corpora SS. Gordiani et Epimachi delala An. 1190 S. .\lbertus Agrifolu apud Bergoraeuses
Campidonam 552 d Crenionae niortuus 277
Cir. 780 S. Joannes Damascenus raoritur 108 An. 1192 S. (iuilielmns Presbyter Pontisara; obit
Sec. vrii S. Eudaldus M. in Novempopulonia 639 Dorainiia Rogationum 396 f
Cir. Jn. 1200 B. Araatus Saludecii in agro Italiae
SECULUM IX. Ariminensi fioret 345, 347 l
Anno 838 S. Lotharius donat Ultrajectinis niona- SECULUM XIII.
steriura S. Wironjs 311 b c d
An. 870 Ecclesia S. Gengulpho dicata 641 b Jn. 1220 B. Villanus Ep. Eugubinus 278
Cir. Sec. ix S. Solangia Virgo et Martyr apud Bi- Jn. 1220 S. Angelus Presbyter Ordinis CarraeU-
10*
turiges 588 393 f tani inartyrio coroiiatus
An. 1216 B. Beatrix Atestina Virgo sancliinonialis
SECULUM X. P.ilavii Oni. S. Benedicti obit 597
An. 1228 ejii-sdem corpus trausfertur in arc.im
Anno 954 S. Majolus fit Ab. Clui 660nac. marnioream 600 b
Maji T. II VII An.
XXXIV INDEX CHRONOLOGICUS
An 13S3 S. Stanislaus Ep. Cracoviensis Sanctis
adscr.bitur et Corpus elevatur 1U8 e f, 25(ie SECULUM XVI.
259
Post An. Ii05 B. Gcrn.irdus Ord. Pradirat. cum 2 An. 1311 S. SolangiiE Reliquias transferendi data
parvulis 3i>l facultas 596 a d
An. 15W Lcorate peste afQata esppritur opem S. Aii.1317 Acta SS. Alphii, Phiiadelphi, Cyrini in
Angeli Carmelitae 73 c arca Reliquiarum reperta 503 d
An. I2!)0 ,\iiilre;is Venelus coronatur Rex Hiin^'a- An. 1517 KeltqiiiiE eorumdera repertie 547
risp, istius nominis lertius, p.iterH. Elisalie- An. l556Urbs Duacenaoccupandaservatur S. Mau-
th.iE Ord. Priedicatorum 123b roiito apparente 54
An. 1297 li ElisiibethaHungarafilia RegisAndrea An. 1507 Gorpnra SS. Valeriani M.irt. Roraaui
3 nascitur 123 b Coiif. et Liceria; Virg. Mart. Senonensis in
Sec. 13 S. Gregorii Ep. Ostiensis Corpus invenlum urbem translata 623 c
et secula niiracula 464 An. 1573 Corpus S. Mamerti Episc. Viennen. a
Aii. 1300 li. lioi.izella vidua Terquandae in Senensi C.dvinisiis combusliim 029 e
dioocesi inorilur 121 c Aii. 1374 Capio Sarlato ab Hugonottis Reliquiae
S. Sacerdotis dispersse, a Calholicis collectae
SECULUM XIV. 23 b c
An. 1576 S. Victoris, Mauri et S.Satjri Medio'ani
Aii. 1310 B. Nicolaus eremita Neapoli in Itali.n oc- corpora transferuntur 283 e f
cisus 705. 706 a An. 1578 B. lieatricis Atestiua; corpus fere inte-
An. 1312 LeoCuriulhiusNotarius Traguriensis La ^riim transferlur Paiavium 600 e
tiiie vertit Acta (iriuca SS. Alphii, PliiUnlel- Aii. 1580 S. Gregnrii Nazianzeni corpus Rotnie e
plii, Cyrini 503 d Campo Mart'o solenni pnmpa translatum ad
An. 1338 li. Elisalietha Hungara, tilia Regis An- sarellum pioprium in sede Vaticana 455
drea», Ordinis Pra-diratnritm moritur 122 An. 1582 S. C^irolus Borroraa;us transfert coi-pora
An. 13G1 Collegiala E.xlesia ex M.inle S. Odiliie iinvem Sanctorum 44 f
transfiTiur in urbem Ruremundam 314, An. 1594 Reliciuia. SS. Wironis, Plechelmi et Ot-
315, 310. geri inventffi Rureraundae 312 b c
An. 1373 U. Nicolaus Albergatus postea Episc. Bo-
non. nasciiur 470 a, 475 e SECULUM XVII.
An. 1394 fit Curthusianus 470 a
An. 1002 S. Victoris Warfyris Mediolani et S. Sa-
SECULUM XV. tvri capita argenteis tfiecis includuntur
284 a
An. 1415 S. Jnaniiis Heverlacensis festo Transja- An. 1606 Palres Carmelif» ineunt possessionem
tionis oblinet Henricus V Rex Anglise vicio- Convenlus S. Angeli Leocafae S9 a b c
ri.-im de Iraucis KiC a An. 1006 Cnrpus S. Mastidia; Virginis expositum
An. 1417 li. Nicolaus Albergatus ordiiia'tis Epi- Trecis 141 c
scopus Bniiotiiensis 476 a, 477 c ^n. 1019 SS. Walbprfi et Bertiliffi in ununi locu-
Art. 1418 Inventa; Lupiis imagines Deipara; et b'S. litm franslata ossa 633 f
*
Ireiies et Voner.-e Mart_)Tura 2 An. 1623 S. Angeli Carmelitae corpus snlemitiler
Aii. lilUS. Maiirelii Episcopi et Mart. inveiilio tiansfertur in novam arcam 00, 61, 62
oorporis FerraiiK 153 c An. 1625 Cnipiis S. Tertullini Mart. Liixembur-
Att. 1426 li. Nicolaus Albergatus creatur S. R. E. puiu dcfertur 557 e
Ciirdinalis 480 li, 481 d An. 1625 Anpclo Carmelifa^ decernifur alterum
S.
y^n. 1430 et sei/q. Varia miracula fiunt. p itrnciiiio fHslitm 16 Augusti celebranduiii Leocafa' 02
S. Slaiiislai 260, et seqc]. An. 1020 S. Angelus Carirelita lufer Patronos
CircaAn. 1440 B. Aloysius Rabata Oid. Carineli- Panormiiauns assumitur 59
tici obit 715 e y4n. 1629Ctip^a Reliquiaritm S. Sacerdotis aperta,
jin. 1443 B. Nicolaus Albergatiis Ciirdin.tlis ct
pnrtii-uhe variis datse 23
Ep sciipiis Bnnoniensis morilur 465, 487 c Aii. 1637 B. Miri erentiia; corpus Surici apttd In-
Aii. I'i3-i li Miri Erem. corpus reperitur 6U2 c siibres Iransfertiir 002 f, 608 b
607 b
An. 1645 Qiiaiuor corpora Sanctorum donata Flo-
An. 1458 li. Angelus Marlyr Ord. Caraalduletisis
rcntin Mnntiiinieiicin.Ex iis corpus S. Chry-
Ma^sacii iii lialia 353 sanllii delaium Luxemburgum 539 a b
y^ii. 1470 P.itres Carmelita! iu Capitulu geiierali An. 1647 Corpora SS. Cltryanthi et Tertulltui re-
Ir.iciantde pn.curanda Canunizatione
S. An- ci.fiiins 'uiitur 560 b c. Deportaiuur in urbem
poli Presb. Marl. 57 f LuNeiiibctrgensent ad sedem Societatis Jesu
An. 1480 Jounnes Lnnginus scriptor Vitaj S. Sia- 561,562
nislai nioritur
272 e Corpora SS. Sahini et Certesii Mart. excipiuntur
Ah. 1486 S. Augeh Carmelitie Corpus transreniir Casleltein Latio 566 a
arcam arf;euteam
in
60 li, 61 c An. lOSOCnrpnraSS. Cyrilh. Eleutherii, Mariani,
An. 1492 S. Cataldusapparens curat intiuiri libnim Uori.lheiu Mart. Rom. iu Slyriam delata ad
snum sj7j (
nionast'S. Laniberti 618
A.i.1492 B. Prudentia Virgo Onlinis Eremitarum
.lii. 1053 SarUlum urbs, voto S. Sacerdoti facto,
li-
S. Augusiini Novocomiapud
Insubresmigra- beratur ab hosiibtis 23 c
vit adChrislum
128 An. 1038 Ale.wniler VII Papa confirmat Confrafer-
A«. 1498 C.mmemoratio in Vesperis et
Matuliiiis uitaleui S. SoUiniria; 595
d« SS. Alberlo el Aiigelo facieuda
b, 590 d ; publicat
in Capi-
Archiepiscopus Bituricensis 595 f
tulo geuerali Patruiu
Carmeliturum st.iliii-
tur
58 b
APPROBATIO
APPROB.VTIO
CENSORIS
ORDINARII.
de Sanctorum
Aclis Maji, per Ucvercndos Palres Godefriduin Honscliciiiiini
OpusDanielcrn
ct Papebrocliiuin, Societatis Jesu Prcsbjteros, digcstis alipic illiisira-
tis, quod fcl. men. .\ubertus van den Eede, nuper .\ntiierpicnsis Episcopiis lllu-
slrissimus, diim adliuc Arcliidiaconiis e( Libroruni Censor intcr nos cssct lcgcre C(ppit,
et (luoiisque legcrat vcliemenicr sibi placuissc demonslravil, videre lamcn pcrfccium
non poluit morte praevcntus ; id ego ullra mcdietalem produclum voluminibus iribus,
ex officio, post ipsum suscepto, lcgi ; et tanti Viri judicio eliani in celeris, qure deinde
ad censuram dalac sunl, parlibiis digniim onmiiio reperi. Utpote dc quo, siciii ille alias
ad Aprilem a sc simililer recogniuim dixit, Prudens Euuditio antiqu.\ heducit, et Sim-
PI.EX Veritas obscura revelat. Quare lios eliam Ires lomos, in quibus nihil depreliendi,
quod orlliodoxa» fidci bonisque moribtis adversclur, sod ubcrem copitim pulclierriinorum
ad omncm virlutcm cxcmplorum, piiblicam liiccm mcrcri lanlo propensius censeo, quanlo
accuralioribus Commcntariis Obscrvaiionibusqiie singula invenio discussa aiqiie expensa.
Tunc cnim pcrfecle prodesl Sanctoriim Vitas scriptas habere, cum inlelligiliir qiia fide
et aucloritale iinaquiTqiie earum scripta sit. Sl seimraveris piietiosum a vii.i, quasi os
meum eris, inqiiit Dominus per Jercmiam. Ori igiiur Domini assimiiiari niliintur, qui
certa ab incertis, vera a falsis ("quanlum quidcm liumana qui diligcnlia polcst) ma-
turo secernentes examine, conanlur Hisioriam Ecclesiasticam ea parte excolere, qua
magis intractabilem ha-rclicisque conlemplani eam reddidit pnpteriloriim incuria alque
inertia temporum. Quod ut pra-fatis Aucloribus, sacrum suum Annum per menslrua in-
crementa promoventibus, ex communi piorum atque eruditorum desiderio, feliciter ce-
dal, meum etiam votuin est. Antuerpia' Idibus Augusli mdclxxx.
Antonics Hoefslagii, Sacrx Theologix Licentiatus,
Ecctesix Cathedralis Antuerpiensis Cannnicus Graduatus,
et Seminarii Episcopulis ejusdem Prxses,
Librorum in civitate eadcm Censor.
ELOGIUM
ELOGIUM
R. P. DANIELIS CARDONI S. J.
muUorum etmorbis interituAntuerpiensibusmemorabili, mdclxxviii, xii Novembris
Anno, et
defuncti.
Lktoh. cujus uon rai'o hoc mensc Miijo cl nonieu leges et lucubrationes, iiovisse
Cupies. Damei, Caudcjms. accipe. Lucis usura frui cccpit Antuerpia-,
\num (luis illc Piiucis
celebcrrinio orbis cniporio, auno a partu Virginis jiDCXi.iv, iii Septcnibris. Sludiorum ab
humanilaleappcllatorum stadioibidcm feliciter (lecurso; aliud Pielatis non scgnius MechHiiiee
elap.so tirocinii
ingrcssuscslMDCi.M, xxvSeplcmbris in Album Sociorum adscriptus. Prodiit inde,
bicnuio, lam instructus a virtutibus, quam venerat
imbutus litteris; utriscjue expeditior Philoso-
pluaiu au>picaUirus ; cui itidcm bicnnio insumplo. per annum alium varic exei-citus, politiorem
slylum, faciliorcm in coinponendo usum. veuusliorem in lo^iuendo lulinilatem
in scribcndo
dicam, an discipulis? quos tolo deinceps quinquennio, non minori iUorum
coniparavit, sibi
cum fructu quain sua ipsius cum assiduitate ac labore, iisdem instiluit. lllud autem imprimis
observaret
severe cavit, ne quis suorum prius Gramraatica! praccpta raandaret memori», quain
divina ; aut potcutius riiceudo apud homincs, c|uam precando apud Ccelites perorarct. Non
tantum pricscriptis pcr lc.,'es scholaslicas leinporibus, .sed et alias s;epe, ubi se dabat occasio,
Doctrinam Christianaiu indcfeiso explicabat fervore, tenerisque mentibus lenitcr instillabat; pnc-
ludensjam tum fervenliori proximosjuvaudi zelo, quo deindeinter AclaSanctorum occnpatissimus,
nihilo remi.ssius in hanc parvulorum sahitarcm incubuit inslructionem, publice, privatim, festis
profcstisque dicbus, omuium studia laudc, ajuiulatiouo, proinissis, priBiiiiis ingeniosissime acuens.
Post hicc sanclioribus TheologiiC studiis quntuor impeiidit annos, non scmel tuilus Positiones pu-
blice ad ilisputaudum propositas. Tam beiie a iiietate, zelo, atquc ernditioiie coniparatus, sacris
Ordiuibus iuitiatus est mdclxxiv, xxii Septembris. Jaiiique ingravescens P. Henscurnii a!tas, et
iiifirma P. PArr.iinociui valetudo ciiiam injecerant Moderatoribus cogitandi de socio illis tertio ad-
jungendo. Qua;ritur, invcnitur, omnium sententia judicatur; oninium ore proclamatur aplissimus
P. Danii.l Caudomjs. Ita nempe culta; Uitiiiitatis, qua luir.' excellebat, elegaiitiii; ita ingenium
vividiim jiHliciiimque peracrc; ita variaruui nntilia liii^uarum (pia;ter Belgicam eiiim, sibi verna-
culani, Latiniimqiie, callebat C.rascam, llidicain, llispanicam, Gallicam. Anglicaiiani) quas diligeuli
sludioac momoria; tcnacis bcucficio perdidiccrat, persuadebant. Nec vero coucepttB de se opinioui
nou rcspondit P. Daniel. Probavit ilico suam operain Collegis Patribus; piobavit Superiorihus tum
hic proVincia) uostra! pi-ffiposilis, tum Rouiie in Societatem universam invigilantibus; probavit do-
mesticis pariter atquc extraucis, crudilionis fiiina nolissiniis : quorum illi, lectis ipsius lucubratioui-
bus, eleganlis solidiquo scripturis tcsliinonium tribucrunl vivo; hi piocul absenles, conlracta litte-
laruni comniercio familiarilate, niortuo eliain lacrymis parentavcrunt. Nolus passiin K. I'. .Lvconu.s
NVai.lius iis quibus nota Poetica; notus et U. P. .1ac.oiiusv.vn Calloen iis quibus Theologia, iii
qua uti diutissime ila et laudabilissime versatus e.st, eo praestantiores anibo, quod cuni sua quisque
oxiinia' facultatis scientia porfcctam hngua; Gra;ca; coguitionem conjunxerint. Hi (nam quisque se
inillasolet arto, quam novit, exercere) cuin parleni huju.sce.Maji, jam lum iuipressam. volvercnt;
cepit ilico (ut solel sua qiiemque voluptas) ulrumquc Patrem una eadenique Gregorii Naziaiizcni
Vita; alterum, quod Vila Theulogi ; aUcrani. quod scripta carinine; utrumqiie, quod Grajci Aucto-
riscsset. Legeruul, evpeiuleruiit, coutulerunt Latiiia cum GriBcis. Quid tum? Rclegere, delectari,
niiiariversioncm, laudare inlerpretem, palain edicerc; niillum tricas Gnecorum, in versibus pas-
sim obvias, exlricare solertius ac reddere Latine magis ad mentem auctoris potuisse, ne se ipsos
quidem. Ne lameu putes, ita sesc Sanctoium Actis impendisse scribendis, utnon ct exemplis suum
tempus su]qictcret iinitaiidis. Imo tanto impensius ha;c studcbat exprimere moribus, quanto elegan-
lius illa exoniiiveiat stylo; ut iion uiio modo Dei Saiictorumiiue gloriam et proximi saUitcm pio-
movcret. quibiis omuem vitara siiaiii, laborein, actioues jam dedicaverat. Eiat in precibus ex pra'-
scriplo Societatis quotidic pcrsolvcndis
accuratus, in discutiendis cohsciontine naevis lynceus, in
delergcndis assiduus, in decliuandis constans unde consuetudine in naturam abeunte tantam
: sibi
amma' miinditicm paraverat, ut pro ingenito candorc siibinde faleri auditus sit. nitiil qiiidquam
sibi in menlcm veuire, octiduo etiain
a superiori confcssione eliipso. ipiod conscieiitia? sua; Modera-
toriper sacram exomologcsiii pularet apcrieudura.
Quod nolim de gravioribus piaculis intelligas,
qua> |n recte constiluta Rcligione pro monstris
sunt; sed de levissirais quibusque labeculis, siiie
quibus
R. P. DANIELIS CARDONI xxxvn
quibus hsBC vita vii aut aut iie vix quidem Hucitur : Comijrobant id scheda;, nianu ipsius exaratae,
inventieque post morlem : quibus ceu ratioimm codicibus scripto commiserat speciatim quaslibet
cujusvisdiei actiones, quid matutinis horis, quid progi^ediente die, quid medio. quid declinante
iu vesperam, quid sub noctcm egisset : et tanta quidem cum accufalione, ut a longissimo tempore
nullius .fere dici gesta, desiderari deprohensa sinl. Crcdiderim idipsum non alio factitasse cunsilio,
quam ut conferendo diebus dies, srptimanas septimanis, mensibus menses, circumacto denique
anno rectius pcrnosceret conscienti.-e sua> statum, spiritualis lucri ralionem haberet exploratiorcm,
majoreiriqne nitorem procuraret. Hinc cuilibet, r.ruAo, abuude perspectum cst,' quod, uti paratior
quotidie;puriarque ad aram sacris operaturus accessit, ita gratior Agno immaculato hospes, ube-
rioribus praeventiis fuerit graliarum donis, et dulcedinem ciElestiuiii, lul quas asiiirabat identidem,
piaslibaverit delioiarum. His aliisque P. Daniel primam Yocationis sua; parlem, a sanctissimo Pa-
Iriarcha Ignatio praescriptani, de studio vacandi cum divina gratia perfectioni propriae aiiimae,
egrcgie implevit. Nec segnius alteram, quae cura eadein gratia impense in salutem ct perfeclionem
proximorum iricumbei-e jubet, dare elTuctam sategit. Id antelucanus serotinusque sine intermissione
labor in scrihendo Sanctorum Acla, proximis exemplo ad iniitationem futura; id assiduitas Domi-
nicis feslisquo diebus in sacro tribunali, expiare conscientia) noxas volenlibus bcnigne aures pr*-
bentis, id promptitudo in succurrendo a^grotis, frequentia in visitaiido, in consolaudo induslria, in
assistendo moribundis conslantia abunde testatum reliquerunt. Reccdam a proposita mihi brevitate
si cetera prosequar. Mors viri, in obsequio proximorum hausta, luculentissimum, divina sulfra-
gante auctorilate, testimonium est zeli amorisque ipsius tanti, ut nequeat csse major siquidein pro
;
ignotis etiam ac promistua vulgi turba, non uiodo pro amicis notisque, animam posuit. Nam qui
anno Mnci.xxviii urbi Antuerpiensi iiicubuerat gravis aer, tanta contaginne infecerat omnia; ut
nuUa doinus sine aegris, nulla poene sine mortuis fuerit. Deerant qui decumbentibus inservirent,
nuUo pretio, quantumvis magno, conducibiles; deerant qui corporibus opcm ferrent, inedici;
deerant, quod luctuosissimum, qui moribundis adessent confitentibusque aures prajberent, Sacer-
dotes. Emicuit passim Religiosnriim zelus, nec in postrcmis nostrorum fuit, c qiiibus, praiter alios
plures, inhacsola domo Professa duodecim Presbytcri, diurnis nocturnisquc labnribus, nullasilii
indulta quiete, fracti; octodecim non amplius diebus, caritatis victiinae occubuerunt. Inler alios,
vita longiore digno.s, R. P. Danif.l Cakdoniis xii Novembris obiit, exacto aetatis suae anno dumta-
xattrigesimo tertio, solennia quatuor Societatis Jesc vota nuncupaturustertiopost mense, si vixisset,
jam tum pcrcousuetas Probationes eo prasnaratus, Moiiii tcinporc nnn diuturiio iil uiiuin freijuen-
ter rogavit Superos, ut P. Danieli Papecrociiio Lnvanii, quo iniiio morlii, cadem ex causa con-
tracti, feliciter migraverat, ad desperationein medicoruin laboranti, parcituin vellent, siiamque pro
illius redimenda vila bberaliter oblatani acceptarent; id unice visuscurare, ut queinadmodum in
caritate vixerat, cx caritate morbuin contraxeral; ita pro caritate animam poneret. Quaj quamquam
bbera liulaque, ad aeterna sic Uiboranlibus aniimtibusque proposita praemia, ut confidiinus, avoiavil •
non potuit tamen iion incredibile sui desiderium itpud nos nolosque omnes relinquere, imo et
dolorem excitare, et elieere lacryinas. Ut tnim iiihil de nobis dicain ; CELsissiMus Paiieudornensis
Ac Mon.vsteriensis Princeps, iiuntiata hac morte, graviler indoluit. R. ai).«. P. Carolus de
NoYELLE Assistens Germaniae Societatis nostrae, iii communi passim noslrorum strago nullius se
inleritum gravius seusisse, quam P. D.vnielis, datis Roma lilteris, testatus esl. Sed lidem puene
superat, quanti ilbiin feceril, adeoquo quiun .icerbe mortem tuleril vir Illustrissimus juxla ac eru-
dilissimus, auctoritatisque in aulaMagni Ducis Hetiuria; nou vulgaris D. Amo.mcs .Mvr.LiAnEciinJs.
Ex ipsius viri litteris id jiidica, P. Henschenio rescribenlis in huiic seiisum. Nullii umqitam
polcro vcrbin exprimere, quanto me dolore affcceril inlellccta mors oplimi, doctissimi, atque
humanissimi P. Cardoni ; nec sane possum sine lacrymis scribere paucos liosce versus , cujus
veritatis Deus milii testis esl, scicns qitod non mentior. Adcrat mihi R. P. Nicolaits Bartoliiii
Lucensis, Presbijter Conijregatinnis Matris Dci, qitando epistola vestra, xviii Novembris Lovanio
scripta, in mamts tradita est. Pricscns is camdem rescrauli, certissime poteiit a/firmare Tibi,
quod cum lcgendo eo pervcni, ttbi fiinestits iiuntius continebatur, nequivcriin porro lcclioiiem
prosequi, citm mihi cicidcrct c manibus chavla, lacrijma: ex oculis, cx ore snspirittm mceslum
prorumperet. Enimveio nitllo non die experimur, novis idenlidem malis edocti, qitain non sit
liwc ubi vivimus teira, nisi taltis calamitatum atque lacrymarum. Vix mihi cceperat nosci P.
Cahdoncs, suaqite me amicilia per lillerarum coiiimercium honorare, totitmquc meum sibi de-
vinxerat affectum : et ecce nitnc mortuus niintiutur. Duleo plurimttm mea causa, cui tam cito
ablatus est amicits, adeo siuceri cordis lantiquc caiidoris: coqitc magis qitod rarius ejttsmodi amici
obveniunt. Scd multo magis .seutio damnitm, qiiod iiide evenit erudilissiino veslro atqite sanclissi-
mo Operi : diljicile enim vobis eril. qitaiiluiii inlelligo, allerum iiivenire Collegam qui co acccdcre
possit
xxxTin ELOGIUM.
possit, lot graliis a Deo et natura instructm, alque ipse fuit. lla placitum Domino, cujus vobm-
tali acquiescentltm . Inlcrim ncliis coniolalio .'.tijiiictil, qvod con/idere liccat, ipsum nunc frui so-
cielate Sanclorum, qtiorum honori promotcndo tilam consecravcrat: alque una ctim eis Domintim
dcprecclur pro nobis. Quis aiileni Pathum IlE^scnEMi AC Papebbocuii sensus exlilerit iii funere lam
caii siLi aplique discipuli el collegae, nibil altinel dicere. Satis sit, quod et in inchoando hoc
secundo Tonio Maji meminisse vcluerunl P. Caruoni, ut socii in spem diulurniorem sibi
adjuncli; et nunc cidcm Tomo in lucem educendo hanc ipsius commendationem inseri manda-
rint, mea quulicumque opera, sibi ad tcnipus cdninKidala ;
qui utiiiam talis \iri in his studiis
priucipia, etiam post multos annos attingam progressu lentiori, vestigia mihi relicta, qua potero,
scqucns!
Cmradus Janningus Soc. Jesu.
ACTA
ACTA SANCTORUM
MAJI i^.
TOMUS SECUNDUS
Non semper id usu commodlus
discrelrix, eademque lemporis
esse, quod liilc visum olim
filia, e.vpcrietilia doccl. Dctci/il
esl, oplima reium
cnim ipsu,
tiua- lulcnl sub unoiiiioquc commodo, inconimoda; cl hiec swpc deprchcndit
illa csse majora. Grandia librorum volumina, quodnno siib complexu multam col-
lii/crcnt mulcriam, antc annos non admodum multos probabant librariw supelle-
ctilis comparandw sludiosi : eo vcro ne stia fatisccrenl mole, labiilis lii/ucis, (cncis-
(jr?(C conslringebunl seris ; et ad perpetuitalem facere non minus qiuim ad ornalum
credcbanlur c.r eodem iiiit preliosiori mclallo corniia, umbelici, et cliivi : iniic iib
injttriis pluleorum defcndebunt obductu labulis e corio, etiam solidioii, lcf/mina.
Nune alitis hominum sensus est tota passim llaliu, His/taida, Gallia, iino, et Ger-
mania Beli/ioc/ue. Deprehensum esl enim sic arniiilos Codiccs, tii til scse lueautiir
ipsos, ojfendcre alios jiixlii posilos, manusiiiie c.vplicanlitim imiicdire iic licdcre
quodsi graiidius quoque volumcn sil, priei/ravarc pondcre, ac fere intractabile esse
Non est if/itiir qtiod nos pii/cal c.r /iliiriiim vuto, undequaquc nobis sii/iiificato, ca_
siif/are maijnitudiiiem ,jfim /lassiiu inf/ratain ; ct in pliires, seil mintis spissos toinos,
dividcrc opus. Iliique scciindam hanc incnsis lUa/i piirlcm a ilie e/tis quinlo ordi-
mur, quuiulo /irfccedentes qualtior eo excurrtmt, uijtistam liaberc videiintur meii-
stirain : cetcras dciiidc partes liiiic similes expecla, Lcclor ; el si quld alitid c.r tisti
et cominodo ttio miiiore csse dc/treheiidcris, fidcnlcr siit/r/crc, numquam noii para-
tis iii co quod cfepimiis mtitare aliqtiifl, cum Tibi vistim ex re comniuni fticril.
Dalus ad /irieliim fiierui ioinus /irimus nniio supcriori mdclxxvi postridie Fest^
Sancloriim omnium ; hic vero adductiis eo est auiio iiricsenti moclxxvh mense Oeto-
hri : quod ideo puiavimtis ex/>licaiidum, ne qiicm forle decipioi serior ediiioni auf
dedieationi adiUlus dies ; e.r eoqiie putct sibi fcstiiiianda tempora, qtue stib-
iiidc proccdcnle compositionc et impressione tit pricscntia nominantiir. Scil Itoc mo-
.-.icnti ininoris esi : majoris forie refcrre quis crcdat, doccri se, quod htiie o/>eri
/iroscqticndo additiis nobis sil Colleqii lcrliiis, in spcin illius absolvcndi. Is csi
)'. Uaiiiel Canluiius, ciijiis in /lostcrioribiis tribiis lomis i/otissiniuiii coiii/iiircbil liihor :
hic tamcn indicare nomen voluiinus, iil siquando eliain iii /irioribtis altquid ab eo
facttim occurrat, inicllif/unltir Uttertc U. C pro co ustirpaiidfc. IIicc nionitiis, pro-
i/rcdienti crescciitiquc operi fiive, Leclor; clcuni vidcbis ulicubi dcsiilcrari plciiiiiia
ijuie optubanlur ilc qtiopiam Sanetorum documenla, roi/atum le erede, ni eadem
sui/i/cras Supplemcnto tiddenda; el ne similem dciiiceps, qiioad iilios Tibi nolos
paliamtir defeclum, ullro inilicium faciendo /irovidc.
Maji T. II 1 QUiN-TA
QUINTA DIES MAJI.
SANCTl QUl 111 NONAS MAJl COLUNTUR.
ano(a Ircne Martyr, cclcbrata Constan- S. Hilarius, Episcopus Arelatensis in Gal-
linopoli. lia.
S -!
S. Kiidiyniius
Jij\inianiis Lector,
(lori in Gallia.
Martyr Aulissio-
Diaconi .Martyres
Alcxandiia;.
S.
S.
S.
Gerontius, Episcopus Mediolanensis.
Teuteria,
Tusca,
IVirgines, Veronffi
I in Italia.
S. 1'ctivus, seu Petrus S. Leo. monaclius ordinis S. Basilil, Bovae
S. li'en,Tus, in Calabria inferiore.
iMartyres Tliessa-
S. ['ercgrinus, S. Landus, Martyr Hortae in Tuscia suburbi-
(
lonlca3.
S- Irene. caria.
S. Grcgorius, S. Theodorus, Episcopus Bononiensis in lia-
S. Arclielaus, |MartyrcsinAfrica.
lia.
S. Felicissima, )
S. Joanncs Monastcriensis, Cainone in dioece-
S. Crescentiana Martyr Romse. si Turonensi.
S. Sihanus Marlyr Ronia3. S. Waldrada Abbatissa, Weiis in Gallia Bel-
S. Ma.xiinus Conf., EpibC. Ilierosolymilanus.
gica.
S. Ncclarius, lEpiscopiYienncn-
S. Maurontus, Abbas Broyli, Marchianis et
S. Nicelius, I
scsin Gallia.
Duaci in Bclgio.
S. Eulogius Edessenus, jEpiscopiConlcsso-
S. Alhanasius, ArchiepiscopusCorinthiorum. VIDE APP
S. Protogenes Carrhensis,' res.
S. Averlinus Diaconus, in territorio Turo- T. VII MAJI 3 *
S. lirilonlus, E|)isco[)us Trevircnsis. VITA S. JUSTiE
ncnsi.
EXSTAT INAPP.
S. Saccrdos, EpiscopusLe-i
S. Angclus Prcsbyter Ordinis Carmeltiani, NOT. 3G *
rnovicensis,
Sarlati in Gallia. Martyr Leocatai in Sicilia.
S. Mundana cjus matcr,l
'
Vidua Martyr,
PR^TERMISSI ET IN ALIOS DIES REJECTl.
Reinoldus, moiiaclius et MartjT, cui SS. Aphrodisius, Meldas, M.ncrobius , Valerianus,
Sanctus
TreiNouiiu in West|)halia prjecipua l)asilica Leontius, Antoninus et socii lx Martyres Sc}-
licata est , referlur in fVcslflmhcis Fuslis thopoli, rcferunlur in MSS. Medtolancnsibus et
Jnainiis Vftilati el oHoriim, cf aH( Translatio Touriueusibus, ut diximiis iv Maji.
ejus flu( Natalis liabctitr. Vitinn dedivnts vn Januap. S. Nicephorus Confessor, Hegumenus monasterii
S. Herculaui, Episcopi Pei-usini, traiislationis fe- Medicii in Bithynia, mdicatur in MS. Sijuaxiiriu
stum iiidiciitur a Jacobilto de Saiictis Umbriiv. Vi- Claromonfano. Verum obiit die, quo ejus Acta da-
tam dcdimiis. 1 Martii. ""'«, IV Maji.
De bono Latrone, qui cuni Cbristo crucifixus et S. (lodehardus, Episcpus Hildesheimensis, menw-
cum eo paradisum intravit. officium fien in ple- ratur in MS. Florario, Greveno, Maurolijco, Fe>-
ri;,que Ei'clesiis tradit Grevcuus in Anctario Usuar- Vitam dedimus
rurio, et atiis. iv Maji.
di, (juod Bruijis ficri iiidicot in prima cditionc Usiiar- Bruno, puer a S. Godehardo educatns, cum lilulo
dx a se aucli Molanus, qucm describil Caniuiis, et BeatiB niemoriae referlur a Greveno et Cantsio : de
fortc id fuctinn, quod fcstinn .'Isccnsioiiis Cliristi in eo ibidem agitiir iv Maii.
vaviis ^fartijrnloijiis celebretur. Nos dc lioc latrone Catharina.SanrtinionialisinParcoDominarumprope
cum Miirtijrolngio Romano el aliis eijiinm \\v Miirtii, Lovaniurn, memoratur ab Arnotdo Rngssio in Au-
Apollonius Abbas quingentorum raonachoi-um pater ctario Moluni, cl a Laherio in Menologio Virgi-
teinpore Juliani apostatffl, refertiir in MS. Fio- giiiiim. Vitam cjiis dednnus iv Maii.
rario, ct Viota Sanctorum Ilagenox anno 1508 ex- S. Pitjs Papa V. tbtil Maji, sequentibus aulem die-
I
ciisa. De eoeqimus inter Pr!cternii.isos liwu Aprilis. biis aliter nunc impeditis, colitur officio Ecclesiaslico
S. Ultanus Abbas colitur Fossis, oppido dimcsts Leo- liac tlie V. Poterat ergo ipsam concludere. Quia ta-
diensis, nti di.iimus ad ejus Acta die natali i M.iji. mtn partilio operis
nobis proposita, non patiebntiir
S. Anastasius, Episcopus Conlessor, indicatur in hiijus tlieiAcla omnia adjungi iid quatuor dtcs primi
MS. Kttlcndnrio Aqmleicnsi,ctS. Athanasius Epi- tomi, et liisoli non plcne eitjn nnpteijanl: visum
fuit,
scopus Confessor in alio Kalcndario. Videtiir de proliiam sancti istiits Pimlificts Vilam ad cnlcem
endem agi, eoque Episcopo Alexandrino, cujus Acta diet IV dare, ciim iiota dieiiv autv; qnod liic m-
dedimus „ Majj. dicamus, ul constlii isiius rationem lector inteUigens,
S. Alexandri Papa et sociorum officium ad liunc diem ipsam Fitam requirat jv Maii.
translatnm cst in antiquo Brcviario Romaiio et in Armorum Doraini festum indicatiir in MS. Florario,
aHi]iiibu.i Legendis Vitam dedimns
Maji. m 11(1 pridte in variis festttm Coronas Doraini, quo
in-
SS. Neopbytus, Gaius et Gaianus, Wartyres, refe- dicasse sufficit.
ruHtur in Menxis exciisiset MSS. Taiirinensibiis. Justus, Hierosolymorum Episcopus et Martvr, me-
Detnegimus. iv Maji. moratur in MS. Ftorario. Eusebius lib. 4 'histor.
Ecc.
DIE QUINTA MAJI.
Eccl. cap. 4 emmeral Ejiiscopox Uierosnhjmilanos, S. Barbarus Martyr refertur in Menxis MS. Tauri-
VIDB APP.
VIDE APP. ct iutcr cos lerlitim 3usii\m, el uuileciwum Justum. neusibus et Mediolanensibus. De eo, atiis juncto,
T. VU HAJI
T. VII M*J1 Pauli in MS. Clirouico agimus vi Maji,
Thcodoricns U7iiversati NOT. 5,
NOT. 4*
utrumque Sanctuin appellat, et m pace (luievisse, S. Domitianus. Episcopus Trojectensis ad Mosara,
sed iiulhim reueraliniiis assiguat diem. memoraUir in Kalendario preciim a Davroiitio edi-
Joannes, Zefnnus, Marciasus et Galla, itiler alios tarmn. Colitur vil Maji.
Martijres miscentur in MS. Taiiitacteusi, apud alios S. Mastidia, Virgo Trecis, memoratiir a Ferrario et
necdum reperti. Arluro du Monstier,cilanlibus Reuatum Benedictum
S. Prociilus, Archiepisccpus et Confessor, in civi- in f^itis Sauctoruin. De ea agimus. vii Maji.
tate Brundusiiia in Apulia, memoratur in scriptis SS. Justa, Justina, et Henedina, sive Henedia, Vir-
additionibus Carlliusix Bru.relleiisis ad Grrivnum. gines Mai-tyres in Sardinia, mcmnrantiLr a Ferra-
ye.rum quia nullus iu ea Scile fuil Proculus Epi- rio tn Calatogo generali, et ab Artiirn du Mnustier
scopus, aliqiiis hic error videlur tatere. in sacro Gijneaeo. In Marlijrolngin Somano xiv
Teixelina, tempore Gothorum in territorio Conim- Maji.
bricensi tanta sanctitate clora, ut siipra sepultu- S. Torquatus et socii, et inter hos SS. Theodoruset
ram fuerit ecclesia cnnstructa, sed a Mauris de- Atlianasius, recensentur; et dicuntur ultimorum
structa, traditur a Georgio Cardoso in Hagiologio corpora ineoclesia Compostellana coUocata. Con-
Lusilaiio. Utinam alia monumenla ejiisdem cvlliim stile qua' de illis dicuntur xv Mnji.
probent. S. Elgiva sive Algifa, Regina Anglise, refertur in
Giilebertus Nivernensis Episcopus et Confessnr iu- Martijrotogin Anglicaun Wttsoui, qiiein seettti Alfor-
scriptiis est in MS. Florario. Verum limemus ati- dtts, Ferrnrius, Arlurus. Nos ciim antiquis Faslis
cum nou reperiolitr Calatogis eam celebramus xviii Maji.
quod r;myX^.oi. talis lu
Episcoporum Nirerneusium npud Sammarthaiios
; S. Ccele!-tini V Papae Canonizatio, hoc die factn me-
ncque Gillebertus Episcopus inlcr Sanclos Galli- moratur a fVione, Dorganio, Menardo, Ferrario.
canx Eiclesim habratur in Martijrologin Gollicauo Dies ejus nalalis recurrit xix Maji.
Saussaiji. Erit fnrsan qui hunc Gillebertum diriget S. Humilitatis translatio, propler singularcs graltas
ad rectam semitam. quas ipsa accepit a S. Joanne Evangetistn, hodie
B. Joannis, Episcopi et ConfessorisConstantinopoli notatur a Joannes Nadazi in aitno Joannts : coltlur
autem xxii M.iji.
(cujus tempore inventa fuit Tuiiica Domini in- ipsa die
consutilis) depositio, indicalur in MS. Florario B. JuHitha, vidua in Prussia, dicitur in aliqtio Vii3<
Sanctorum. Enumcrat S. Nicephorus septem Epi- compendio mortua 3 Maji anno li60. Verum in
scopos Constantinopolitanos, Joannis nnmine appel exactioribus Aclis vtla hac mmialiexuta, anuo 1264
latas : al qtiis liic indicetur, nnn occurrit modo. De Ascensionts Domini, adeoque dte. qnuuilotlla
l.ridie
xxviii Maji,
Tunica Christi inconsutili Treviris, sub Joanne ejiis Acta damtis
nominis primo Arehiepiscopo Trevircnsiinrenla, agit Scandalaus seu Scandalius, socius S. Colurabic Ab-
Chrislophorus Browerus lib. 4 Annaliiim Treviren- batis Britanniam peregrinantis, memoratur a
in
sium niim. 9. Seil huiic Joaunem Sanclis adscriplum Wilsouo in Martgtotogio Anglicauo, eumque secttlis
needum lcgimus.
fuisse Camernrio, et DempslerO in Mennlogin Seolico, Fit-
Foelanus Candidus de Kill Colma, piofertvr in MS. zimon Colgano ntque Perrario. Verttm ilesvnt attti-
et
Tamluchtensi. Is a Colgano, in Appendice ad Inren- qua veneratiouis monumcnta : quoe si suggerantur,
tionem S. Foitlani Episcopiet Murtijris \GJuuuani poterit de co agi una cuin Abbate stio S. Culiimba
addiem ixJunii.
cap. 1, rf/c!(iir Foillanus, cognomento Finnius, de
Kil Cholma, et dicttur ad hunc diein clium referri a S. Fortunati, Episcopi et Confessoris apud Cellas,
Mariano Gormnnoet Martgroloijio Dungnilcnsi. Nec memoiin inscripla cst vetert Breviario Lronenst et
ptura de co referuntur. Martijrologio Usuardi, auclius edito Partsiis 1336,
Senanus Abbas referlur a Colgano 8 Martii, cap. 1 quem descripsit Mnlanus, et liunc Canisiiis. Idem
Appeudicis ad p'ilam S. Senani Episcnpi;et cilan- refertur in MS. Chamberiensi et aHn Reginie Sue-
lur Marlijrotogium Tnmlachtcnse (i/i quo el nos repe- ciie, apud />'ilfordum in Marlyiolog. Anglicano.
et
rimus) feslilogia jEngiissii, Mariani et Cotliuldi At latius de eodem agitur i» dictis Martijrnlogiis et
"viii Junii.
Maguir. Celerutn ubi et quando fueritAbbas,aliaqne aliis die
Acla, non indicanliir. S. Manrfe, i Virginum Martjrum transhitio inagro
Euclihritus Saxo indicatur in dtclo MS. Tamlachtensi, S. Bn"idic,l Bellovacensi, speciali solenuitnte coli-
Dominica post Ascensionem, ubi habet Sati.isuyus
de quo alibi niliil legimus. tiir
Aleidis, prima Abbatissa Vallis Diicis prnpe Lova- hncdie in Marttjrnlogio Gallicano, elpnstetim Arlurtts
ingenio, virtute in Gtjitecxo sacro. Vehemcnler suspicor
easdem esse
nium, nobilissima natura, et
gratiaclai'au;)/Ji'//a/ur a Cantipratano, lib. 2 Apum quaritm primiim intienlionem retvltmtis ad Jii- w
nuarii ex S. Gregorin Ttirnneitsi, quud ut dijudicnri
cap.10 § 8. Est inscrtpta Meuntogio Bucelini et
Henriquez cum titiilo Beatae. At veuerabilis dicitur melius pnssil, aittiqtui earumdem Acla, quamvis non
abslruhunt et ceteia de ipsis mnnumeiila, oplamiis
a Chalemolo, Ptis adscripta a Saiissatjo : siitis fidelia,
adipisci, pro liie, qiw natalis ipsarum agitur Non-
ab omni titttlo Mcinrique in .4nnalibus Cisterciensi-
bus an. iil2 cap. 10 § 10 et Mirteus in Chronico ijenli, ubi corpora sunt, xm Julii.
Martyres
Cisterc.an. 1229. SS. Andreas et Benedictus, Eremita; et
ex hiijus Ecclesia; ta-
Ceatura monachorura Ordinis Cisterciensis, ab hae- apud Nitriam in Huiigaria,
bulis et Breviario Strigoniensi memoranlur a Fer-
reticis nostri temporis variis in locis pro l'de
rario iu Cutalogo generali. Primtis Andreas, atias
Christi trucidatorum, memoria celebratiir In Ka-
leitdario Cistercicnsi Divione aiiiio l(il7 excuso, itein Zoerardus dicilur. Uterque vero in Offiiiis Pro-
priis Patronorum Hunijurix anno 1641, jussu
ab Henriqttez et Chalemoto. ,
Gabriel a Javeno, in Pedemontio an. 1540,1 Mor- Strigoniensis Archiepiscopi editis Posonii, colitur
Gonsalvus Mendezius, in IndiaOccidentali, r tui ,
XVII Julii.
revelatio seu repertio corpo-
Antonius a Secura, Madriti anno 1573, 1 Ordi- S. Maria3 Magdalenae,
Blancha Henriquez, Palentiae anno 1544, InisMi- apud
ris urben Aquensem anno salutis 1280,
Pontificatus Nicolaii III anno ultirao, facta per
norum, cum titulo Beati referuntur in Martyrol.
Francisc. Arluri, et Blancha in ejus Gijnecxo. Carolum Principem, filium Caroli Regis Siciliaj,
indicatur
PR.ETERMISSI.
indkalur in MS. Florario Sanclorimi. Qiae omnia S. Aderitus, Episcopus Ravennatum, et discipulua
priinl discutietida die XXII Julii. S. Apollinaris ejusdem urbis Episcopi, indicatur
S. Cassiani, Translatio Tuilerti in in MS. Florario. Colitur xxvii Septerabris.
S. Callisti, ! Episcoporura Uinhria celebratur in S. Allodius, Autissiodorensis Episcopus, inscriptus
S. Fortimati Fcirnrii Calahijo ge- esl in MS. Florario, qnod liabemus ex Eyndhoviensi
S. Romanas, tierali, et dintur {a- .. Rcgnlarinm Monasterio. Atdicsejus natalis est xxviir
Virginum
S. Dignae, cta aniio 1596. Sunt Septerabris.
omnes inscripti Martyrologio Romano el colimtur S. Illuminatus Reatinus, Ordinis Minorum, S. Fran-
Cassianus Kpiscopus xiv .^.ugusti. cisci discipulus, etSyriacse profectionis comes(cui
S. Callistns Ep, xiii.^ugusti. hic, quoraodo stigmata a Christo acceperit, indi-
S. Forlunatus Ep. xivOctobris. cavit ostenditque) refcrtnr in Marlyrotogio Fran-
S. Digna Virgo xi Aufiusli. ciscano cum tilulo Beati. Ab lioc post alios abstment
S. Romana Virgo. xxili Augusti. fVaddingns Haroldus. Omnia qux de eo dicl pos-
ct
S. Henedicta, Virgo et MartyrRnmana, coliliirUra- siint, inseruntur Vitx S. Francisci iv Octobris.
tislavix in Stlenia, in ccctesia Societatis Jcsit, cii- Hereus, Antiochiae Episcopus. memoratur in MS.
jH/Eossain raagna quantitate inter alias Sonclornm Florario. Videliir essc aut Heron 4 Episcopus, ant
rclujuias ilndcm asscrviiri, e lcgitimo tcstimonio iiide Heros 6 Episcopus. Ulrlusqnc meminit Euscbius
ad iios mi.iso cognnvimus. Celebratur ibidcm fcstiim lib. 3 Hisl. Eecles. cap. 36 subfiiiem, et lib. 4 cnp.
ommum Reliquiiirum Domiiiica post festmn S. Bnr- 20. Tlicodcricns Paidi in MS. Clironico nniversaii,
tiiolomxi : prohide possct dc omnibiis simul siio lcm- ulrumque Sanctum appcilat , et priorem eliam Mar-
pore iilenius agiad diem xxv Augusti. tyrem. Et hic inscriptus esi Martyrologio Ro-
S. Audeoni, Rpiscopi et Confessoris, mcmoria cele- mano, qiianio poterit de utroque agi xvii Octo-
bratiir in MS. Casinen.^i. ylst ejns apud Rotoma- bris.
genses translatio indicnlur in aliis MSS. et apnd S. Godefridns Episcopus memoratur in MS. Anluer-
Orivenum, Maurolijnim ct alios; iicm in Breviario piensi monasterii Prxmtfiistratensis. ndclur esse
Rotrimiigensi aiini 1587. Dies ejus natalis occiirril, Episcopus Ambianensis, qiii colitur viii Novem-
qnando de eo agemiis, xxvi Augusti. bris.
S. Augusti, Episcopi et Ecclesiae Dnctoris, a S. S. Tryphonis passio indicatur in apograplio Martyro-
Anihnisio fldei Catliolicse veritatem edocti. et hao logtiHieronymiani Corbeicnsi, Parisiis excuso. At
die biiplizati, conversio memoratnr in Marlijrolo- S. Tryphonis Martyris translatio dicitiir in MS.
gio Romano, et pluribiis fl/iw. De qna, more no- Florario. Meminerunt cliam S. Tryphonis pueri et
stro, ngendiim erit die ejits natali xxviii Augusti. Martyris Grevenus rt Canisiits ; el liic addit, eiim
S. Sacordos, Episcopus Lugdunensis, celehratur in esse passitm die qiio polissimum colitur x Novera-
Martijrol. Hispan. Tamagi Sala:.ar, quasi a Chide- bris.
berto seniore Galliarum Rege, ad Athanagildum S. Leontius, Episcopus Forojuliensis in Gallia Nar-
Gothoruin Princi|ieni, Oratoris titulo missns, Se- bonensi, adscribilur Iniic diei in Indice Vincentii
guntinaj sedis Pontifex electus; sed reversus BarralK de Sanclis insulie Lerinensis. Colitur in
Lugduniim, apud Paritfios aniraam Deo reddidis- propria Ecclesia i De.-embris.
set. Etcilalur clirmiicon Juliani Petri, iitqiie pocma Sisintrudis, Virgo sanctimonialis in Brigensi mona-
Anli Jliili. Respouilei Raiinaiulus in Indiculo Sunelo- sterio dioecesis Meldensis. et Oelleiaria sub S.
rnm Lugduncnsiain, hanc viri sancti leg.itionpm Burgundofara seu Fara Abbatissa (qua? obitum
etsecundum Episcopatum ignorari a Gnliis scri- suuin pra;scivit, et Angelis comitantibus in cce-
ptoribus, quos mirum esset ista latuisse, VIDE APP.
si vere lum deducta memoratur cum (i7ufo Sanctse ab
est)
TOM. VU MAJI
contigissent Pra^terea ex diclo Chronico Julinni Arturo du Monslier in sacro Ggnxceo, asserenle hoc ^OT.T
troilit Tomaijus, caput S. Sacerdotis asservari in die festum cjus agi. Mrnardus ciim titula Beatse
«adem Sede Seguntina ; et late insurgit conlra Ci- rcjecit in Appendicem 2, quod diem nataliiiitm igno-
steicienses, ns.teienles, caput illud esse
Martini raret. Biicelinns in Tndice ail .siiiim Menologiitm
Abbatis Horlani, post Episcopi Saguntini, idque assignat diem xxix Dccembris, in qna de ea non agit.
suli noinine S. Sacerdotis coli. De lioc
agunt Hcn- Omnia qitee de ea scmnlur, habentiir in Vita tliclx
rigiiei. Cbalc7notns.
Bucelinus ad bnnc v Maji. Burgiindofara: ; proinde commodius de ea agendum
ylngeliis Miinrique in Jnnalibus Cislerciensihus.
ad VM Decembris.
aumim Iil3 eollocal olntnm Martini Episcopi
Se- S. Stephani Protomartyris Translatio, ob dexterum
gunlini, elmiracula inlcrseril, asseritque obiisse armum basilica; S. Petri a Pelagio Papa illatum,
qiiandv omnia erunt accuratius disculienda,
xxvi Se- inscripta est MS. Murtijrologio Vaticano Ecclesix
ptembris.
S. Pclri. Dies ejus natalis est, et ab univcrsa Eccle-
At S. Sacerdos, Episcopus Liigdunensis,
morluus est sia ritu eeleberrimo colitur xxvi Decenibris,
el codliir
xxSeptembris.
DE s: IRENE MARTYRE
CELEBRATA CONSTANTINOPOLI.
SEC. I -Ilnstris est memoria S'. Irenes' Mortyris
apud pa^. SS ediiUm Luparsese. 'Kmizoim.joz dvi-
r
i [j.iycr.i
Orxcos aliosque Oric.ntales.
PetrnsGgllius lib. 3 /EifE -r,v xyix-y
Templa 3 ^fjr.m Tr;v Ky.ly.iot}/ Constantiniis ma-
.
TopograpltitrCoiuiantinopoteos cap. 6 pag.
Conslantl. 164 gnlis a;difieavit ecclesiam veterem S. Irenes, aut ut
nopott.
-'is^eiit. seex litterarum monunientis reperisse
GyUins habet ecclesiam Irensantiqua;. Et hanc fiiisse
Conslautinopoli fuisse tria templaS.
Irenaj, primum olm Metropolitanam
pi-ope Sopluam anti,,ua. inilicat aitctor
S. Isaacii in ViU
Irena; nuncupatum, quod eadem sepulii referenda- die xxx Maji. Procopius lib.
Socrates tradit magnum
Constantinura ledificasse de jEilificiis
Idem confirmat 1 Justiniani Imperaloris cap. 2 itddil,
Oeorgiiis Codinus tle Originibutt CP quod Eeclesiara Irenes, qus antea cum sibi vicino
templo
I)1E QUINTA MAJI.
templo principe deflagraverat, Justinianus Augustus Episcopalis marilima, in nra maris Euxini et coitfinio
aniplissim:im constriixit. vix ut Bjzantii, excepta Mijsix itiferioris. Ibiilem iii Chcrsoiieso Tliracir esl
sede Sophiae, ulla sit alia cui de magnitudme conce- Callipi.lis, forsan siipra Callinicus dictn; ne.c iiibito
dat. Prsetcren, cop. 7 sic loquitur iitem Procopius : qnin in illo trnctii aiu viciuaMaccilonia fueril Magedon
Ad ipsas sinus fauces situm est Irenes Martyris tem- ejiispatriii : quie omnia ex tot templis eidf-in Constan-
plum, quo'd totum adeo raagniKoe extruxit, ut rae tiiwpoii con.^tructis confiriivintur, ucc iion ex eo quod ex
illi describendo imparera fatear. Is enira, ornandi reQiones prxdicatione S. Pauli ejiisque discipuli et in
sinus sfudio ambitiose cum maricertans, taraquam pereqrinatioiie socii Timothei fuerint colliislrata:.
monili rotundo geramas nitidas, sic ei templa hasc 3 Acta vitx et Murtijrii, qux hic dtmila esse uon A'tn omissa
addidit. Utriusque jam dicli templi Dedicatio iu Sijna- judicamus, extant iu bihitotlieca Vaticnna et Grxca el hulieiltur iu
xario CpIIegii Clarumontani Societati^ Jesu Parisiis Liitina. Ex his Grxra sunt in codicc 886 signato, ct mss.Vaticants
proponitiir ttd xxvni Aprilis his uerhis, Encainia S. sir incipiunt .;
Kara Tovi; TOo^jAafioavoyrot^ yoflvoy;,
Irenes veteris ac novie. Aliud denique GijUiuscol- vTTTi^yv/ BscjiAe-j; oyofi3;Ti Af/.i'yto:. Atia Gnera sunt
locat in tertio colle. quod antiqua urbis regionum iu codice W^^O cuin lioc exordio, Jw ziov ^«'..-utwv
dp.scriptio tradit fuisse in septima regione. ejT[y.3:Aoufj.ai 0;ov, pixaxiOiy.rtCc aytrjvc, Sii^iivy.i ^vj-
-2 fia-c de templis, qux anliqunm cultum S. Irenes /ofievoc. Laliiia auteni curavimus describi e.x codice
Martijris ronfirmaut. At, qiiod doleudum est, tle ejiis 6188 sub hoc lilulo. Martyrium glorjosK et Victricis
vita ac miracutis mnita fibulosa referuntur a Grxcis, Martyris Hirenes, et ipsn y/cia sic incipiunt. Tempo-
Bloghm ex qux utiuserantur hiiic operi plane iudigna suiit. Pro ribus illis Licinio Iraperatori erat filia qu;edam,
Mennlotjio reliquis sufficial eloginm, in Menologio Busilii Porphij- nomine Penelope, specie venusta, et tam egregia
Basiin Imp. corporis forma,
rogeniti ila expressiim. Irene Cliristi Martyr, fllia ut ejus pulchritiidinem omnes ho-
fuit ciijusdam Reguli, nomine Licinii. Cum .lulera raines admirarentur. Compenilium horum, viijue sat
Memoria in
esset formosa, a patre sup inclusa luit cum trede- longiim, e.itat passim in Meiixis excnsis et MSS. ex variis fastis.
cim ancillis in excelsa turri, sextum tura setatis quibus Cardiualis Sirietus siuim Menologiiim composuit, E
agens annura. Ibi autera al) Angelo mysteria Dei et ex iongissima narrationc de S. Irene (qnam ante Pe-
edocta, non diu post a Timotlieo S. Pauli Apostoli nelopem dictarn rolunt) hcec solum verba transtiilit :
discipulo , qui ad eam accesserat, fuit baptizata. Die quinta. Sancte magnae Martyris Irenui. Cele-
Idola vero, quae pater ei dederat, contrivit ac deor- hratur certa.n\eti sanctK Martyris Irenre in Mnrigro-
sum Quocirca paler iratus eam feroci equo'
projecit. logio Arabo-jEgijptiaco, quod a Gratia Sirnonio Muro-
alligavit, ut ita interficeretur. .k%t nnllum illa inde nita Lntine reddilum ad nos Ronia trnnsmisit /Jtha-
detrimentum passa est pater vero occisus est ab
:
nnsins Kircherus ; item iu Martijrologto Sgriiico seu
equo. qui ejus raordendo abstulit. Tunc Ire-
manum TgpicQ S. Stibie, Riithenico nj^ud Posseviiiuin , Mosco-
ne, precibus Deo oblatis. ipsum suscitavit quare :
vitico apud
figurato CL. V. Lanreiitiuin f^ander
fidein Christi amplexns est cura uxore et aliis circi- Hem Amstelodnmi : et secuti suiit Latini, Petrus de
ter tribus millibus. Tandem jussu Ampeliani Prsesi- Natalihus lib. 4. cap. 12:2, mnlla ex fabulosa narra-
dis comprehensa est Irene, etmultiplicibus tormen- tione proferens ; Grevenns in /Idditionibus Ustiardi,
tis excruciata, cum Cliristura abnegare constanter Galesinius, Ciinisius, et Ferrarins in Catologo gene-
recusasset, ense obtruncata et sppulta fuit, Hxc ibi .- rnli, qui eam ex Petro de Nntalihus Eplieso trihuit,
ex quibus colliginvis, seculo Christi primo, quo S. Ti- qitod istic Episcopus fuerit S. Tiinotheus : ac dein
molhcus floruit, vixisseillam, ac proiude etiam dicliim seorsim refert S. Herinam Virginem et Martyrem,
Cnlhis et tem-
Regutum, sive uobilem virum, Liciniiim; qualis etinm sub Licinio Imperatore, Aletii in Salentinis : et in
plum Aletil.
aniin Christi LXiv Roinse ex'.itit suhNerone Consul. Po- Notis -enset unam eamdemque esse, corpusque Ale-
autem S. Irene coruunm vuirtgrii accepisse in per-
tuit tium translatum fuisse. cc Aletinos ignorantes illius
et novo
secutione Domitiani aul Trnjani. In novo Antholoijio, historiara , credidisse eam suam civera, aut certe
inthotoglo.
auaoritate Clementis VIII ah Jntonio Arcudio typis acta utriusque confudisse. j-Jpparct hoc ex Fita S.
Vaticauis excnso, eadem ex Meiiologio Bnsilii Impera- Herinae Aletinx, qunm idein Ferrarius in Catalogo
toris edita sunt, paiicis siih initium addilis, scilicet, Sanctorum Italix din anle ediderat , ubi in /luiiota-
hanc magnara Martyrem fuisse unicamfiliam Reguli tiO'ie indicat, a Ladislao Rpge anno Mccccxviii in
Lycinii et matris su;e Lyciniee, oriundam ex urbe quodam sacello, qiiod olim extra urhem Aletinam
Magedone. Qiueipsa, sed adprsecedentem dicm,Iegun- erat, im:igines S. Herina et S. Venerse uua cuin ,
4 urbes ejus
Morlijrio tur iu MS. Sijna.vario Claromontano, in quo siih finem lampadibus iraaginem sanctissimae Deiparse
.accensis
Uotjititatx.
notantur qiiatuor urhes, tormentorum S. Irenx inflicto- circumstantium, fuisse repertas ubi S Maria; de :
rum spectatrices, scilicet, Magedon patria ejus, Calli- Luce cognominataetempluraconstructum fuit. San-
nicus, Constantina, et Mesembria, MdiurbsConstan- ctae insignem basilicam ab Aletinis
vero Herina)
NOT. ETVIDB
excitalam fuisse, quam Clerici Regulares tenent.
:i
tina, videtiir esse Byiantmm, dein Constnninwpolis
APP, TOH. Vll
dicta; Mesembria vero est ibidem in Thrncia, urbs De quu non suppetunt plnra lioc tempove. UAll .SOT. 7
•
DE S. JOVINIANO LECTORE,
MARTYRE AUTISSIODORI IN GALLIA.
viros Apostolicos, qui imperio Papx Sicti II verhis . Autissiodoro passin S. Juveniani.Lectoris et
InterGnllins missi,
in Evangelium Christi /tutissiodo- Martyris. In MS. Corbeiensi Parisiis exciiso lcgitur
reusibus annuntiarunt Peregrinus fnerunt S. Juviniani nd quod niagis ahludit in Epternacensi,
;
,
dicta' urbis cujits Acta
primus Episcopiis habitus, Juliani. Sed amanuensium a^^x^uz id esse arbttnimur.
illustramus ad diem wi hujus mensis Maji ; S. Cor- Usuarius istal habet : Audssiodoropassio S. Jovinia-
codemus Diaconus, de qiio ad diem prsiccdrntem iv ni, Lectoris et Martyris. Similia leguntur npud Raba-
Maji egimus; et S. Jovinianus Lector et Martyr, ad num et Adonem, et in quamplurimis optimxque notx
huuc diem v Miiji relatus in antiquis Martyrologii MSS. Marlijrologiis ; sed noinen, varie detortitm, scri-
Hieronijminni apographis, ac Lucensi et Blumiano his bitur Jovinianus, Juvinianus, Juvenianus, Jovianus,
Vivinianus,
S. JOVINIANO LECTORE.
A Vivinianus, Vivianiis, Romanus. Ejns ciitliis eliam tur Suljrliaconi duo Alexander et Jovianus, nec non D
AVCTOBE G. II.
assigiiatur in (intiijitis Birviariis Ecclesi.v Aiitissiodo- et Joviuianus hectoc.Latinsbxc deduximus pnecedenti
rensis. die in elogio S. Carcodemi, ex quibiis videtur collegi
2 Aliqiiodmajns eloginin reperimns in niiliqno Mar- oinnes in ecclesia S. Amatoris [uisse scpullos Nolkerus .
tijrnhfjio Reginx Siiecis', qnnd jndicavimns perttnni^sc od buiic diem sic scribii Autissioduro passio S. Jo-
:
Btitglum ex ad F^ildcnyem aiit nliqnam vicinam circa Riiennm Ec- viani Confessoris : qux num de Joviano Subdlacono
Murftjrfitofjils. clesiam. Ibiprimo toco refcrtiu istis verbis : Autissio- debeanl iiuelligi, inquiri posset.
dcro p.assio S. Juvini.mi, Lectoris et Martyris, qui 3 Quamdiu S. Juvinianus Lector Jnlissiodori vixe-
cum 13. I'eregi'ino Episcopo et Martvre, imperio ril, et qiioanno passns fuerit, non luinct. Aliquas S. Bononlie/
Sixti 1'apip, .Nutissioderuin veniens ; cum esset vir Joviniani Marlyris reliquias adservari Bononise in
per omnia eloquens, et in divinis Scripturis ejiregie ecclesia S. Francisci apiid Fratres Couventuales,
ertiditus; dum superstitionibus Paganurum fortiter troilit Mnsinus in Bononia perlnstrala ad bunc \ Maji.
resi!.teret, tentus est ; atque in Cliristi coiifpssione Sed liujtts Lecloris eas esse non facile demonstrubitiir :
perdurans, ab eis interemptus. Sciijtticn in j'.i>Mn;ie f\.(:'ii-s >ui,"icabilur aliqnis ex Romnnis cryplis allalas,
S. Peregrini. //.rc ibi. qnx plane eiidem lcgnninr in leriueac niteids pluies,qiias ibi magno numero et or-
MS. Adoiie Ecclciix Moiinornm et Leodiensi mona- dtne optimo dispositas vidiinns anno mdclx, pcomitlente
sterii S. Lanrentii, ol nomen serihitnr JoviniAnwt Jo- Guardiono, quod autbenlica de illis documenla nabis
viani. Alind rncominm et ex jam relalo decerplum ciiraret Iraiiscribcnda . Sed neglcctum id hacienus, licel
lecjilnr in Martijrolngio Galesinii, idemque variie au- semel iterumqne curacerimus peti a snccessonbus. Si
ctiim in Miirtijrohgio Gallicano Santsngi, et ab ulroqne liansmUlantnr, polerit de omnibus si-
poslliac descripta
Jovianus api>ellaiur. Rcliqun in Actis S. Percgrini mul agi die aliqno unins ex toto nnmero principalioris
leijnntur, in qnibiis inter comiles ejus assignatur Jo- Saiicli, vel potins anniversiirio translationis communis
Allus ab eo
vianus Diaconus, el alius ab eo Jovinianus Lector et die, quem iwbis pjriter indicari oplainus cum Actis rei
Jftriiiliiis
Dlaconus. Martvr, de qno jam uqiinns. In Aclis S. Germaiii tunc gcslse.
Episcopi.-lulissiodorensis, addiem xxxi Julii,re[erim-
DE S. EUTHYMIO DIACONO,
ITEM S. PETIVO SEU PETRO DIACONO,
ALEXANDRI^ MARTYRIBUS.
-aria de bis Sanclis mcmoranlnr : nc piimo Florenlinius in Nolalionibus ad Martijrnlogium Hie-
apoqrnpba Marlyrologii Hieronymiani ila ronymianuw, cndicem MS. a Gnlrsinio cilari solilum,
nuibijmlus
Vi nc diem auipiconlur: Tertio Nonas Maji Eu -
liu
thymii Diaconi et Martyris.iU.S. Blumianum
sub fitiem praccdeiilis diei
cnmdem retulerat. fernm,
aberrare el fallere ; aiit certe ipsum ex conje-
sa-piiis
clura plnra cirra lenipits locum aut alias circumstantias
adjicere. In MS. Tnmlaclensi habetitur iiomiiia Eute-
Diuconus,
ad bnnc diem,cum dictis verbis habel aliud Corbeicnse nii et Entimi. qux vidcnturpro eodem supponi.
antiqnum MS.nulla assigmtta Martijrii palirslro, qnx
2 /« MS. Vallicellano Congreqationis Oralorii
in MSS. Riclicnoviensi , Rhinoviensi, Carmelilano r,
Homse, Tf „ „
et m alio Vaticano S. Pctri ita legitur : Apud
. , . Miis
Attis Anth]/-
Anftiv
mtts dictus.
Colonise, et aliis nominatur Alexandrla. Eadein indi- Alexandriara S. Anthimi Diaconi, et adilitur in MS.
caivr npnd Usuardum, Adonem, Nolkernm, et in plu- Patriciano, Neapoli iitvento inler colleetanea Antonii
ribns MSS. his vtibis : ApudAlexandriam S. Eu- Caraccioli, in carcere quiescentis. Qux deunoeodem-
t.vmii Diaconiin carcerequiescentis. Qux cor.firman- qne Martyre Diarono, aliis Euthymio, sive Eutimo,
lur a Bellino et Maurnlijco ntque bodierno
Marlyri/logio ibi Anthimo, inlelligenda sunl uti etiain dum
, in aliis
Roniann. Citalo snlnm Ailoiie hoc elogntm eoncinnavit
MSS. Eufani et Euferai scribitur.
Pclrusde Nnlalilms hb. i, cap. 132 Eutimus Dia-
3 Alius Diacnnus Martyr suggeritur in MSS.
conus et Martyr apud Itcm Petivus
; Alex.-mdria: oivitatem, pro codicibns Mnriyrolngii Hicroiiymiani.
Mrrnnflri.T
dum posl S. Eu- Ltiiconns,
Christi fide ab infidelil)us Christianitatera
asmulan- thymium Diaconuin, absqne pala-stra marlijriir indi- F
Maitt/r,
tibus dclentus, etdudum in carcerali ergustulo
vin- calum, et aliis dtiabiis turmis Marlyrum de qtiibus
culis arctatiis, et inedia maceratus, in coiifessione mox agemus, inlerpositis, isla traditnlnr in Lucensi,
emisit spiritum iii Nonas Maji, Gnlesinius tcmpus Corbeiensi et Blitmiano MSS. In Alexandria Petivi
circnmslantias Itoc mitilo adjnitgil :
el aliits
Alexanilria3 Diaconi.
in yEpyiito S. Euthjmii Diaconi. Hic in eadem
Qu.-e etiam leguntur in MS. Barberiniano.
Dio- At nuda Petivi mrnlio babelnr apud Grevennm et in atiisPelrtis
eletiani persecutione pro Christo in
carcerera de- MSS. Aqnisgrancnsi et Parisicnsi Labbxi. Verum
trusus, ibi situ, inedia et custodia; gravitate
oon- loco Petivi, nomcn Petri Diaconi, in MSS.
fe;;i(i,r
fectus, ad fidei confessionem veliementios confir- Epleritaccnsi Aitgustano et Kalendnrio Aquilejensi.
et
matns, animam Deo reddidit. /ii Nolisalleijat ammm In MS. Tamlaclensi refertnr Petivus et Petrus. An
a Christo nato cccv, Constautio V et
Maximiano V ulerque sit Alexandriie coronatus,
judicct lector. Nos
Consulibus, ex MS. et Usuardo. Observat
frequenter prout reperimus, ita et proponimus.
DE
DIE QUINTA MAJI
DE S. IRENEO, PEREGRINO, ET IRENE,
MARTYRIBUS TIIESSALOMC^.
M
nliqnnm S. Hicronymi Martyioloyinm, in Plura ausiis Galesinius, ab his Martyribus diem hnnc
quaUtor suia apographis a nobis prxcedenti et ita auspicatur Nonas Maji. Thessalonicie in Ma-
: ui
*
lioc meuse allcyan solitis, post relatumS.Eu- cedonia beatoruin Martyrum Irenai, Peregrini, et
Jliijviinm Dinconum, ista liabet ; In Tli^ssalo- Hirena^Virgiuis : qui Diocletianolniperature caeleste
nica Herensei, Peregrini, Ileren*. Consentimt poste- Christi regnura primo voce palam confessi, demum
riorcs Marlyrologit, et f/cnus mailyrii jddunl. Ex hi$ in igiiem positi, praeclaro certamine comprobarunt
genus,
Ado ct Usuardus ct Nollicrus idta habcni : Thessalo- In Nolationibus citaninr Ado, Equihnus, Beda et
nicie natalis Sanctorum Hirena;i et Peregrini et MS. fldi/.^^Hcproditum, eos martyriicoronara tulisse
Hirenes , ignibus combustorum. In variis exempla- anno Christi nati ccc. JIsp.c Galcsinius nimis facilis
ribus scribunlnr absquc aspiratione nomina Irentei et in conjccturis. Vacat hoc die yenuinum Bcdx Martyro-
Irenes, ulicliamjit hodienw Marlyroloyio Romano.
in loyium, at quod sub cjus iiomiue suppositum est, ista
Iii MS. memoria Herenaei et Herenae
Barberino fit solum habet : Tliessalonicae natale SS. Irenaei et Pe-
peregrinorum, sed malumus ipsnm Peregrinuni, pro- regrini et Hyrenes, ignibus combustoruin : qu3P fne-
prium terlii Marlyris nomen essc. Ila omissa Irene. runt ex Adone transcnpta. Nuni vcio i>int sub Diocle-
referuntur Ilerenieus et Peregrinus, ignibus adusti, tiano passi, et aii Irene sttitui-nda sit f^irgo, nobis ex
in variis MSS. et in Martyroloyio quos Rosuicidus, Galcbinio et Petro de Natalibus auctorihus non satis
tamqiunn vetus Romanum edidit. In aliis etiam MSS {i.lclibus, non satis constal . Id melius forsan liquet e,r
B solus Hirenaius mcmoralur. pervetusto Martyrologio Patriciano, quod Neapoli ex
2 Petrus dc Nutalibus hoc dictis Martyrcs clogio codice mcmbranaceo P. Antonii Caraccioli Clcrici Re-
e,iornat : Hirenaeus etPeregrinus Martyreset Hirene yularis dcscripsimus; in quo ista legunlur. In Mace-
fjoniatum Virgo, apud Thessalonicam civititeni, dun. verita- donia civitate... S. Erinae Virginis et Martyris. In
n Petrode
teni sacr<e fidei protestari ausi fuissent; Pagariorura MS. Tamlactensi sunt Erenneus et Herenna siipra
^atalilnis.
rabie detenti, atqiie insimul ignibus combusti, pal- Irenseus ct Irene. Ilddem est Notestiuus, atibi ignotus
mas martjrii perceperunt, iii rvonas Maji. //a.'c ibi, forlc posttus pro Peregriuo.
citato Jdone^ qui solum ignibus corabustos (radit.
DE SANGTIS MARTYRIBUS AFRIS
GREGORIO, ARCHELAO ET FELICISSIMA.
qualuor Martijrologii Hicrony- iiominn Gregorii, Aurihani et Felicissimi,
Proyrcdimur cum rici scribit
miani apoyraphis antiquis; in quibus ista le- c( eadeni aliis intcrponit. In Labbxano MS. rnenlio fit
guniur. hx Africa Gregx)rii, Archelai, Feli- Gregorii et Feiicissimi, at loco ArchtUu ponituraWhi.
cissima;. MS. Richcnovicnse meminit solius Nos ex consfnnli Marlyroloyii Hicronymiani lectione
Gregorii in Africapassi : cumdcm habcnt scd rciiccnt retinemus FeHcissiniam. /// MS. Tnmlactcnsi Marty-
vomcn palaestra:. Grcvenus ct MS. Aquisyranense. Loco rohgio leguntur nomina Gregorii, Archilai t'(Felicissi,
Archelai scribilur alicubi Archihii. Arcelai, Arcilai; ultima sylluba ontissa.
ct quod plurimum abludit, MS. Auyustanum S. Udal-
DE SANGTA GRESCENTIANA
MARTYRE ROMiE.
hodiernse Marlyrologii Romniii primo Aspexit muh'er fortorem Uiminelaeto,
Tibulse
loco referunl S. Crescenti.mara Mnrlyrcm Supphciura constans orane parata pati.
Komae. Allcgatin Notis Baronius de eii \ete- Octavius Pancirolius in Thcsauro uibis Romx, rcgione
ra. manuscripta qux hacteiius non vidimus :
: 2, ecclesiu 19 asscrit alignos sentire ccclesimn ud radices ^,^ ^^^^^ ^^^
(/f/ji fl(Wi7 fuisse olini tltulum Homae S. Cresrentia- montis CalH prope Lalcrnnum., qmr modo est dicata ,„ ecclcsia
SS. Petroet MarcellinoMartynbus, faisscolim S. Cre- ''^ Petn et
na?, cujus mentiohabetur in Cnncilio prirao Romano
Tifuliis s.
sub Symmacho Piipa. Fuii idhabitum onnocccc\ciK, scentiause .sacram : e* faietur Poinpems Ugonius in Ili-
post Consulatum Paulini, in quo inler Prcshylerussub- storia Stntionum RumanarumStatione 18, non adfuisse
scripsit Bonus Presbyter tituio S. Crescentiansc. dicto Conciiio Romano ulliim Pre.sl/ytcrum sub titulo
Ferrarius subjungit in Calaloyo Sanciorum Italiijc ce- SS. Pelriet Mairelliui, quod atiis ultcnus discutien-
tera prorsus ignorari. Ntcolaus Brautius Episcopus dum relmquimus.
Sarsinxin Martyroloyio Poelicohoc eamdislirho, quasi
dictu de omni, conatur honorare.
Dfi
ACTA SANCTORUM
DE SANCTO SILVANO
MARTYRE ROM*.
((jiiendn Tdlmlns Marlyrologii Romani, posl re- phum argenleum pensantem librasilecem, araamar-
Martyrem Homa! geuteam pensantem liliras tredecim. calicesminores
S
lolam S. Crescentianara :
moxviln Irgimus, Ibidem S. Silvani Martyris argenteos duos pensantes libras quatuor.
Mrnllo in '
In manuscriptum
Notis ullfgalur vorus et : 2 Hdee ubi : cumque inlerfilios septem S. Felicitatis
JUailyrot.
Finrarius,inCatah(joSniHtorum Ilulij:, tlr S.Sdvano Martyris dic x ./i/(ii quarlus passim numerclur Silva-
Romnno,
ad Imnc dirm nnnutat iila. Sanclus hic MartjT hac nus, suspicari quis possel hunc esse, cujus scpulcrum
(lie annotaliis rpperitur in vet. MS. ex
qiio in Ro- ma cum scpulcro mntris ornatum a S. Bonifacio fuerit.
translatus est. Dnmus nosex At pro Silvano legilur eliam Livanius. Qunre cuin
manum Marljrologium
variis MSS. quiim plurimos Marlgrrs, Silvani nomine Ferrnrio dicimus, patriam, tenipus, .Vcta. genusmar-
nd linnc dirm v Mnji nvlliimrrperimus. tyrii ignorari. Interini tempnre (Iregorii XlllPontifi-
a]i)irllai(is,sed flf;,,,,;,, j
Aiintiliil prirterra Baronins, legi in libro de Ronianis cisi^ccr/JiV sacras R^liquias S. Silvani Emmanuel de siUmnm
i^ustlimia.
Poiitificilius lionifacumi P.ipain I ornasse sppulcrmn Camara, Comes Villa; Francae : (iiue in Liisitaniam
S. Silvani Martyris : Qu.x- eliam linic S. Silvnno Iri- deportatas, in illius Oratorio sunt deposita'. Hnrum
buil Frrrnrius. Srdil S. Bonifacius I Pupa ali anno mcminit Georgins Cnrdosus tn Hagiologio Lusitano ad
ccccxix i(.i(/«r ad anniim ccccxxiii, inscriplus Martg- kunc V Maji, asserens, origine Lusitanum ex anti-
rt AcfH S
rolngio Knmauo ad dirm xxv Ocloliris. Anustnshis Bi- quissiina larailia dos Silvas proguatuin, et sub Ma-
Jiorii/acii
hlwthecarius et Grsla MSS. Ponlilicum. in Vila S, ximino Roin.'8 passum. Qiue donec melius comproben-
Pap.v.
B Bimifnrii, ista habcnt :Ornavit sepulcrum sanctie tur, contrmni possent tamquam gratis excogitata, per E
Mariyris Fclicitatis ct S. Silvani, ubietp isuit Iiajc : nominis Silvani « Silvi.s ducti orcasiimem ;
qna ralione
patenam argeuteam pensantera libras viginti, scy- ad nnttam non gestem possct martyr iste trahi.
1)E S. MAXIMO CONFESSORE
EPISCOPO HIEROSOLYMITANO.
mulmhc Ecclesiai Ki/maiix, ad hinic dicm v Maji, accuratius laborarunt, affirmant plebemistamomnia
rosT AN.
rp: memoriam S. Maximi his verbis ;
rlehranl de .<enlentia Mycarii et fefisse et suinmo studioco-
CCl,l.V
Hierosolvniis S. Maximi Kpisci.pi et Cniifes- natam esse. Nam eum nmni cura incubuisse, ut Ma- sed rescrvatus
Cidlus saccr.
sori.<!.quei[i Maximianus GaleriiisCiesarpost ximus post se consiiiuereturEpisco|-us, memorant : ut succcdtret
.S. Mncario,
cfriissuni oculiim, ped-^mque i^nito ferro adustum, propterea quod meiite complectebatur illum, cnm
ail inetalladamnavit. Iii NoiiaaUcjaiilnrkidem Grseci, rectam veramque de Deo opinionem teneret, et ob
upml qim in Mcttxis, Si/iiaxariis, aut Meiiohr,iis niliil fidei confessinnem populo percarusesset. nece.ssario
rfprrivnis, nequc lioc ucqiic alio ullo dic : inlcr Latiuos ad sibi succedemlum, reservandnm esse. Siquidem
solua aiwlor MS. nomcn Maximi Hierosoly-
Flornrii veritusevt. ne se m^rtuo Eus^^bius et Patropliilus,
inorum Episcopi ad xxx Aprilis Sanctmaliisasccom- sectae Ariana; fautores.tempus idunpum nacti.illam
Wi^moratis adscrip.^iit alio niillo vcrbo addito. Dein a
, Episcopalem Sedem alicui sUEe opinioni dedilo tri-
Barnnio citfitnr Soiomcnus apud quem l b. 1 Hisloriie
: buerent quandoquidem dum Macarius mancret in
:
Ecclcsinslica; cap. 10 illud clugnan liabclur. P;iplinu- vita, novis rehus studere cceperunt ilii quidem; sed
lius /Egvptius et Maximus. qui post Macarium Hie- cum ab eo essent ea de causa ab Ecclesia .segregati,
i'nsolymit;inam rexit Kcclesi;im, extant ex illorum conquieverunt. Hxcibi.
Confessorum numero. quos tyrannus Maximinus, 2, Mortuus est S. Macariiis circa annum cccxxxv
cuni oculos eonim dextros effodisset, et-sinistroi-um titi ad dicm x Martii, coUlur, osfendimus. Itaquc quo mortuo
qiio
peduni ilexus enervasset, ;id metalla condemnavit. Ecclcsise HicrosolijniiinUie dcdir.atio, qux anno tllo fa- piipgU dcdi-
ca'ioiiein
Idcni (ih. 2 cap. 19 isia dcducif. Per id tempus. cuni cieiida erat, die \ni Scplcmbris, satsocciipntunfd^uit^ ecilcsi^e
Marcus pnst Silvestrum ad exignuni (einpii¥Epis.co habuisse. Maximum, ne intcresset Concilio Tijrio, ubi aiiiio 1;35'
patum Komanum gessisset, Julius in illam Sedem Albnuasii innocentia per summam iniqnitateni opprytic-
successit (nnvo cccxxxvii, utt xii Aprilis ad hanc Vi- bntur. Itaque non ihi, sed Hierosolijmis, dedicaiwue
THcitur oi(/i- tavi dfjcuimus) InSedemautem Hierosolymorum, post pcracta, cum ihidem irelvr in Concilium, et Athannsii
tintus £/)i\-
CoyjHS Dios-
Macarium. successit Maxinius. Quem faina est Epi- damnalio alque Arit receptio siijnanda viderctur, utire- Syiiodi fainen
scopnni Ecrlesia; lliospolit;inaj a Macario ordinatum Atha-
Jioliftiiiui: vera siqnata est utraque; factiim crcdidcrim, qnod idcm confia
nusiuiii- iuft'"
fuisse, seda populo Hierosolymitano, ne eamSedem Sozomcnus narrat 2 cap. 24, quod Paphnutius
lib.
cripsU.
capesseret, inipeditum. Namquia Confessor erat.et Confessor, qui Concilin jnterfuit, prehenderitmanura
vir alioqui specfatus, pnpuli sufTragiisdecretumfuit, Episcopi Hierosolymitani, monueritqueutsurgeret
ut pnst mortein Macarii in illius urhis Episcopatum non enim conveniens esse ut ipsi, qui Confessores
suci.-edei*et. Itaque cum innltitudo a^greferrel se eo erant, et pro pietate eflbssos oculos ac poplitesdebi-
privatam fore. cujus virtutem explorate cognitam litatos habebant, communicarent consilio hominura
habcret, et seditio ex ea re oriri videretur; visum perditorum. Atqucbxc vcrosimiliier caiisa cst, curEu-
est Diospnlitanis alium Episcopum deligere, ut Ma- scbius libro 4 de Vita Conslanlini pmlixe agc.m de De-
ximiis maneret llierosdlymis, et sacro Episcopatus dicatione isla, qux fiiit omnntm in lioc genere memora-
munero una cum Macarto fungeretur, et post ejus bitium actionutn celcber>nna, propter multiludinem col-
inortein Ecclesiam illam solus gubernaret.
Attamen lcctorum undiquc ad eam Episcoporum, nullam mentio'
intelligendum est, quod iii qui in liacre cognoscenda nem dujnatas nil (acere Hierosolymtlani Episcopi; cujus,
ut
DIE QUINTA MAJI.
ut in ecclnia propria, partcs ibi esse prxcipux ilebue- inter cetera tormenta pro fide Christi sibi illata- D
Tandem baptizato Constantino Magno, et extinctis •" xtohe r,
ruiit.
, . . , ., ,-, 1
pc'-! rnulta
3 Llem Soinmeniis lili. 3 snh finem eop. 20 sctibit,
I
abu«ivis Imperalonbns, non soliim hber abire per- pa/raia
rjcipil S. S. Athanasiuni per PalasUnam Irinsiisse, bonevole niissus fuit, vcnim etiara ad Patriarchatum sanctse minicuta,
^Hiimnsium, ethumanitus exieptum, atqueConcili" Hierosolyrois Ecciesi;e Hierosolymitanae assumptus, gloriose eam
coactoMaximum et Mlios Episcopos pro eoscripsisse rexit. Erat enim vir simplex, bonns et innocens,per
ista. Sanctum ConciliumHierosuljmis co^ctuniEpi- quein Cliristus infiiiitis claruit miraculis. Fuit praj-
scopis /Egypti et Libyae, et Presbyteris quoi|ue et terea iii fide Christi stabilissinius, rexitque F.ccle-
Diaconis et populo Alexandriae, carissimis et cnm siam suam tempore maximae persecutionis tyr.'inno-
priniis tlosideratis fr^tribus, in Cliristo salutem. Deo rnm, Constantii Imperatoris Romanorum, Ariana
universarum rerum moderatori, Fratres carissimi, ha-resi depravati, et Saporis Regis Persarum, qui
pro ailrairabilibus beneficiis, cum qua^ nmni teiupore ullra sedecim milliaMartyriira pro fide Christimar-
in nos, tum quae modo in vestram Ecclesiam contu- tyrio coronavit. Tandem [ileniis virtuosis operilius,
lit, Athanasium Pastorem et Dominum ve.-trum, ac et multis miraculis clarus, obdorniivit in Cljristo.^
collegam nostrum vobis reildemlo, nullo mododignas //src ibi.
gralias agere possuraus. Nara quis aliquando sperare () Xicephorits Callisttis lib. 9 //i.^it. Eccles. eap. 20,
poterat, se oculis ista aspectuium, qua; vos jaiu estis Maxiinus, Hierosolymorum Episcopus. iu Li-
taquil.
cl ti fiynodo
sci tli'l P''c reipsa consecuti? Sed ve-tra; preces siiie dubiosunt cinii persecutione egregium se oslendit Martyrein,
eo CDino J^^9- exaudita) ab omniuni rerum gubeniatore Deo, qui cura ei ex oculis alter propter verara pietatem ef-
veslra; curam gerit Ecclesiaj, qui vestras lacryinas fo^sus est. //'/ inepte inlerpres Latinus, ctim Grxce
Ma^ifxtvov aveoEiV.>u.
et lameiita intuilus est, ac propterea vestris oratio- lecjalnr, o •f.-/~.x ^iwy/7.'>; txi'^x-j^<x
(il'>riosus
nibiis aures cleraens praibuit. Eratis eniin tamquam Cum Sozomeno erijo attribuit Maxilnino, el favet Eli-
lonncufis
ovos abjectie, male vexala:, non halientes pastoiein. sebius lih. de Minlijribus Pahrstime cap. 8, ubi ista
aiilea pro fidt
Et ob hanc causam, qui verus Pastorest, et suarum Itabel. Cum in sextum usque annum perseeuiioiiis loierali),
ovium diligens Curator. in vos de coelo ropexit, et adversus nos procelia desteviiet, ex Cont'es;oribus E
B quem ilesiderabalis vobis benigne restituit. Quin divina; religionis, quorum innunierabilis multitudo
etiara nos orania. quae ad Eccle-ia; pacem faciunt, jani pridem apud Thebaidem versabatur, in loco qui
molienles, et ve-Ira; aspirantes caritati, eum ante Porphyrites vocabatur, ex noniine marraoris qiiod
amice amplexati sumus, quamad vos veneritiatque ibidein eflbditur : centuni fere viri, tribus demptis,
cum eo romniunicanles, has salutationcs ad vos, et una cura mulieribus et parvulis admodum lihens, ad
vola nostia gratulandi causa per illiira misimus, ad Prasidem Palaestinaj missi sunt. Quibus oranibus
eiini finem ut inlelligatis, tum nos vinculo caritatis cum universoriim opificem Deum Christumque con-
cum eo colligatos esse, tumvos debere pro religio- fe^si essent, Firmilianus Pra'ses. qui Urbano suc-
sissiinis saiicti-siraisque Imperatoribus Deum sedulo cesserat, sinistri pedis curvaturas simul cum ipsis
precari, quivestro perspecto desiderio, et ejus sin- iiervis candente terro exscindi, dexIrosque.oculos
cera pietate cognita. illum vobis honorificentissirae priniumquidem raucronibus confodisiraulcuminera-
restituere dignati sunt. Quare obviis, ut aiunt, ulnis branis et pnpillis, deinde ad ipsas usque radices
eum complexi,debitaspreces ciim gratiarnin aclione cauterio peruri, tamiiuam ex Imperatoris mandato,
Deo, qui lioc lieiieficium vobis tribuit, pro eo adhi- prfficepit. Po«t hjBcad motallaprovinciai Pala-stiiiaj,
bere laborate : quovos perpetuo Dei largientegratia laboriiius et a^ruinuis conficiendos, transmitlit. /Ixc
laelemiiii, et Dominiim Lieiim laudibus elTeratis, ia ibi, el cum Sozomeno dicilur sinisler pes eiiervatus :
Christo Jesu Doinino nostro, per quem Palrisilglo- qiioilad dextrnin suprn Throdoretus Iranslulit. Prx-
ria in perpetuiim. .Vmen. IJiee ilii. S. Atlmnosu Aela lerea mox dicitnlttr Conlessores exhibili Maximino,
deiiiifiiis die seeiinaa hiijiis mensis Mnji, osiendimiisque idque con/irmalur sub ftnem capilis his rerbis : Non
)taxl-
hanc reduelioneni ejus eonlujisse iinno cccxi.ix. loiigo post rursus ex .lEgypto centura ac triginta 1
4 A lius 10 Notis Marlyroloiiii eitaliis auelor esl Theo- athletjp, Christianaj fidei confessione iiohiles, eas-
deiiotiilur cloielus, qui lib. 2 tlislonit Eeelesiafticx cap. 27, aut dem, quas superiores illi, oculorum ac pedum mu-
ab Arianis
ex dieisione Sirmcndi cap. 22, ista hubel : PostMai^a- tilatioiies jam antea in ^gypto perpessi, jiissu Iin-
an. 3ci5.
rium Hierosolymorum Catliedram lenuit Maximns, peratoris Maximini, pars ad Paliestinee, pars ad Ci-
vir susceptis pietatis causa certaminibus illustris : liciie prnvinci.e inetalladamnati ac deducti fuerunt.
cui et oculus dextereiutus fuit, et dexlri |iedis suf- /laec ibi.
c annus incidit in annti.m cccix,
Se.rtns persecutioitis
frago succisa. Hoc deinde ad inimoitalem vitam
promplus Aiiostnlico qtto Giilerius Majimianu.i Imperulur adbue tn rivisde-
trai]s!ato, Cyrillus, alacris et
el (Jalerio
Episcopali griitia et cjelmt et suinm.r rer'tm prirerat, el Ma.ciminus ejits ne-
rum dogmatiim piopuijnator. Mnrimiano
h inore dignatus est. //a:f ibi. S. Cijnlli Acla illu- pos tUrsar lanltim eral : proinile dicla persecutio Maxi- an 309.
slrnriinus ail diem xvni Marlii, osleudmiusiiue niim. 9 miano Galerio opli>ne wJscrihitur in Marttjraloqio Ro-
e.v Thrrtphane annoccci.v Maximuiu Uierosolymorum mano. IIcic aiilem lempore si S. Maximus o.mnnm
Epi-copiiinab AcacioCKsarea; et Pelrophilo Scytho- fueril Iritjintn, aqcbat xtatis anauni XLViii, quavdo i\i- lijus irlas
qiieiii una
poleos Praisiilihusdepositum, etCyrillum, ca .F eelebinla e.^il prima Sijniidus Generalis, eut ipsum
seciira senlire sperabant. locum sulfe;'tum
in ejus quoqtte cum altis Couf'Ssonbus interfni.^se eenset Gode-
Meminenml S. Maximi etiom Hierunymus et Nicepho- fridus 1/erniaat, ia Vila S. Alhanasii Gallica lih. 2
riisEiuscopus in Chronieis : quibtts omissis e.c MS. cap. 1, qund verosimile est ; ciim Eusebius dicat iniri
Chronico uiiiversali, ab Theoderieo Puiili Gorcotniensi noiipos-e numeruin Presliylerornm. Diaconorum,
coinpilato, eiqne inserlo tractatu dc Pulriarehis Hiero- Acolylhorum. aliorumque compluriiim, qiii Episco-
solijtnciruin, damas ehtjium, ctijns iln titulus est iste : pos comilati sunt, el hos inler erat S. Macarius //^-
De sancto Maximo xl Patriarcha Hierosolymorum. rosoli/mitanns, quo moriente, annorum fere i.vi poluit
et iste subnertl/itr textus. fuisse S. Maxiinas : ut merilo credere dehenmtis. ettm
KXnnno sui Episcopalu.i depositus. qraniUvus valde
3 Maximus xl Patriarcha, vir pius et multum qui
devotus fuit, et exemplar bene viventium. Iste .san- tiinc erat, iton diu sttperfuissedrposilionisun',
annoccCLV
ctissiraus Maximus fuit uiius Confessoriim ex illis, fneia;. Memoralur S. Maximus,
Episcopus Hieroso-
quos Maximianus Imperator dextris oculis eflbssis, lymonim, ad diem xxx Jprilis, in MS. Florario
et sinistro poplite succiso, pcr metalla damnaverat, Sanelorum.
Maji T. 11.
2 m
JO ACTA SANCTORUM.
DE SS. NECTARIO ET NICETIO,
EPISCOPIS VIENNENSIBUS IN GALLIA.
i
saiicti Episcopi Viemtenses in mtiquis Fa- sia Viennensi. Sane neque nos reperimus nomen ejus
Komeii
tiirimqiie.lii
D
veilns :
I
ilis
M'iji,
Ecclcsiuslicis coiijitn/iunlur
iiiios ipKiliior neliistfi Miirlyroloijii
riiniimiani aimijraiilia suh
Vienn;B depositio Nectafii
,,,,„„, /,,,„„/„,• in iierveliistis MSS.
finem
et
Munijroluijiis
ad liiem v
Hie-
aildiinl liis
Niceti. Quas
Ro-
in
ciini
Kulendario, prxfi.to MissaU aul Brevinrio, aut in
renovalo Martijrolugio per
rieiinensem ; licet
tiaclatu de Antiqiiitule Ecclesix Vieiinensis, et Joan-
nes de Buseho tn Iraclatu adjunclo Bibliolhecx Floria-
Joannem
idem id
le Lievre Canoni-
scripserit m Gallico
""""* Ecelesix S Pelri el Diicis Allempsii, ilem Ca- censi euin obiisse die primu Aitgusti. His non ohslanti-
"Falu"'
sineiisi ctiaraclere Loiiiiolmrdico, Tnrnacensi S. Miir- hus, cum lol iinliquis Mnrtyrohgiis eamdein relinqui- vj„p ^p
tini, el Trevirensi ilem S. Marlini, in quo cognomi- miis adjunctum S. Nicetio, ejiis succe.ssori, de quu jom tom. vii jiaji
Loco Niceti agemus. ""' " '
nanliir Episcopi et Oonfessorcs. lefjiliir
eliam Niceta'. Niitlierns istn scribii : ViennoeNectarii 3 Ado in Chrunico inilicalo, Gratiani et frotris Va-
et Nicetii Episcopnrum. Asl aliis Sanclisinterimitis lentiniani Iinperio snlijungil, eoaem terapore viennen^ suigiilaiis
legHnlur amlio in MS. Florario Saiictoriim, in Aucta- sem Ecclesiam rexisse Nicetam, prajrlarissiinura in cuitus,
rio Greveni ad Usuardnin, el in Marlijroloqio Gerina- dogmate fidei Episcopum. Idein Adu et Ustwrdus,
niai Cani.sii, hoc modo : Viennse S. Nicetii Episcopi, cum ptnrimis MSS. et e.reusui Martijrologiis et ho-
veiieraliilissiinrlitalis viri. et poslea : Ncctarii, Epi dierno Romnno, eumdem huc die celebraut his verbis :
^lu'' i',T'..,i, sc"pi Vieiiiiensis etCoiife^soris. Numen iiuoqiie utriiis- Item Vienn;R S. Nicetii Episeopi, venerabilis san-
KOT. n •
qiie iiiseriptiim est MS. Tumlactensi in lliternia. ctitatis viri In MS. Martgrologio Viennensi, sludio E
I^ 2 5. .Ido Eiiiscopns Vienneusis, cum ad annnm et lahore Joauuis te Licvre. ut diximus, reiiovatu, ista
S. Kfctm-ll
Cliristi cccwwit iiijerel de Cuiisianliu ejusqiie fralribus lequntur Natale S. Nicetii Confessoris, decimi quinti
.
temiivs Scrfis
Constaiitino el Constanle hnperaloribus, ista siilidtt : Viennensis.\rchiepiscopi. Hic rexit Ecclesiam suara
Kloreliatettunc teinpHrisNsctarius, VienneiisisEpi- temporibus Gratiani ae postea Tlieodnsii Imperato-
scopus, iniJoctrina flflri eximius : qni in Vasensi illa rum ; interfuitque Concilio Valentiae Delphinatus
S}no(lo veiieraljili priinus iiilerfuit, et Patris etFilii anno cccLxxv habito : atqiie sepultus in ecclesia S.
et Spiritiis sancti unam essp nituram, et pote.^tatem, Martini, quarti Viennensis Episcopi et Marlyris,
etdeilaleni, et virtutem in Ecclesia publire praedi- quara ipse construxerat ad ejiis honorem, miraeulis
cavit et docuit. Llem Ado refert dein Acta Julioni ct est clarificatus. Aliquod simile elogium habet Saus-
Joviani Iiniieratwum ;
postea teinpura f^^atentiniaui et sayus in Mitrtyruiogiu Gallicnno. Jii Breviario Viennensi
Valenlis describit, sub finem veru addit : Nectarius aijijrtMDxxii e.xciiso prxscribititr officiiim Ecclesiasticum
Viennensis et Ililarius Piclavensis Episcopi mo- de ilicto S. Nicelio, in quo umiiia ile Cummitni Con-
riuiifur. Acta S. Hilarii iltuslravimus ail diem xiii fessuris Pontificis cum oratione, Da qu:esumus.
el itllquii
viciiiortit
Janiiorii, di.riniusqiie ubiisse unno cccLxvii. Sed uli 4 De Concilio P^alentino posset moveri duhium num
Hllariu prajimiiliir Keclarius, ita potuil hic citius vere ei inlerfiierU Florenlius Episcopus Ecclesiie
I Aimian °r"„"^^yl"'
obnsse. At citalum Concilium Vasense /lotoiim videtiir Viennensis, iili subscriplio habet apud Sirinondum. teiUtiior
circa annum cccL. Est autem Vasio urt/s Episcopalis, Non eniin Florcntius i.s/c reperitur hoc lempore prse-
sub doniinio summi Ponllficis et Archiepiscopo Avenio- fitUse. sed seciilu Christi leriio traditur Martijr obiisse
nensi. Aliquireferunl S. Nectarium ad Kalenilas Augu- dic Januarii, uti liinc diximus. Posset
III igiliir censeri
sti, quando in Martijruluqiu, sub niimine Bedx suppo- numen ejus in locum Nicelii irrepsisse, quod ad ulle-
silo, ista kguntur : Vienna; S. Veri Episcopi, qui rioreiu iuqitisitiunem oirls eruditis pruponimus
unus fuit de discipulis Apostoloruin, et S. Nectari 5 Apiid Joannem Chenu in Historia Chronologica
Episcopi. At seorsim Verus, et Severus appellutur, Archieptseoporum et Episcnporiim Gallia^, diciiur S.
tum eliiim seorsim Nectarius Ep.iscopus, nullo huic loco Nicelius olima SS. P.ischasio et Claudio Vienuensi-
assignalo, relerunturque in Martyrologio MS. Bru- bus Episcopis educatus, adeo qt etiam B. Claudii
xellansi S. Gudnlx, MS. Florario, cl in excitso aniio extiterit Diaconus. Aeta S Pascliasii dedimus xxii
C Mccccxc, iiemque in Auclario Greveni. In suppleineulo Februarii, S.CIaudii duluri Kalendis Junii. Sammar-
Saussoyi appellatur Episcopus Viennensis, sicut et a tliani in huc vulde jejuni sunt, etper errmem Nectario
Fcrrario.quiannotal uon coli natalem ejns inEccle- prxpunaut Nicetium.
DE SANCTIS CONFESSORIBUS
EULOGIO EPISCOPO EDESSENO ET PROTOGEIVE EPISCOPO
CARRHEKSI.
srn TiiKo-
H
I simuldito fueruulPresbyteriEdesscniin
DOSIU Me- Martyrorum ob Arabibttsoccisorum. Ambo tabulis Mar-
SKMOBE. loiujtamia ; el stib Volente Impcralore. ^riaiix tijrolugii Romani adscripti sunt, Eutogius ad hunc
v Maji
hiereseos propiignatiire,
pturima passi ; tait- hts ve.rliis ; Edessa; in Syria S. Eulogii, Episcopi et
dem, posl pacem Ecclesiis dalam, facli ambo
Confessoris : al sequenli vi Maji, : Carrhis
ila legiltir
iitliiii et Eimcopi. S. Eulogius Edessenus succe.i.sor
S •W-i/i. cujtts Acta retnlimits xxx
S. Barsx, in Mesopotamia S. Protogenis. Aclu ntriitsque de- Ma ex
Janiiarit S. Protogenes ; scripsit Theodorcltis, lib.
ncodoreto
i Hisloriee Eeclesiasticx cap.
Carrhiv. Eilessa'. inetriipult Osrtioenx provincia', sub- 15,sii(i/im- iittilu : De persecutioneEdessse
esl urlis concitata,
C.vrha, siilis wciiio, nuiic Osra dicta. de qua et de Eulogio et Protogene Presbyteris Edessenis
egmus XIV Mariii in MliiSS. Eustathii
:
el sociorum dein Acta iia explicantur.
DIE QUINTA MAJI. 11
2 Iterum Valens orbafo Pasfore, S. Barse Ejii- les esse nicolas didiclssent ; doluerunt ut par erat, n
scopo in e.cilium ra/.sso, gregi Edesseno pro Pastore eornmque infidelilatem deplorarnnt. Nec satis esse AIXTORE G
lupum imposuit. Et quoniara onines, urhe relicta, lacrymas aibifrafi.vires omnesad eossanandos con.
extra nrbeni conventus ,'igebant, Etfessam ipsepro- verternnt. .'Vc divinus quidem Enlugius in cella con-
fectus est ; Modestcqne, Prsfecluram tnni' .ngenti, cliisns, dies noctesqne iiniversoruin Den suppticabat.
praecepit, ut coactis in nnum militibns, qui tribufa Admirandus vero Profogenes, et legitimis lilteris
exigere solent, assnmptisque ex armata rnilitia iis instruclus, efvelocisscripfur.-n perifus. loco reperto kic pueros
(tocet.
qui adessent. congregatam dissipent muUitudinem, idoneo, Indum aperuitlitleniriura, puerorumiine ma-
virgis csedentes ac fustibus, nec aliis bellicis annis gisler factns est, una illos et celeriter scribere do-
parcant si opus sit. Imper.ita Pra'fectus prima luce cens, ef in divinis eloqniis enidieus. Nam et Davi-
dum exequitur, per forum transiens, feniinann videt dicailliscarmina dictabat, et ex.'\postolicadoctrina,
cum infantein ulnis propere festinantpm : nametcon- qiuemaxime congruebant. ediscenda iiroponebat.
Kdessenis tempfis militibus primos illornm ordines perrupB- Uno autem de pueris morbo correpto, domnra ejus
constanHbus Incensusquippedivinozeloanimnsbumanometu venit dextraque segrotaniis apprebensa, morbura
rat. ;
1« /irff, miracuUs
non fangifur, terroresque ejusmodi pro risu acjoco orationedepnlif.Quod quidem uhialiurura puerorura
etaret:
habet. Pra^fectus ergo illam conspicatus, remque pareulilius innotuit, doinos suas illiira deducebant,
intelligens, accitamperconfaturquo pergat. Cui illa, orabanlque uf segris opem ferrel. At ille negabat se
Cognovi, inquit, adversus Dei famulos paratas esse prius Deo supplicattirum, ut niorbura fiigaret : quara
insidias, et ad fidei con.sortes confendo, cum ip'is infirmus baptismi doniim sus-'iperet I|'si vero. ur-
cupiens tormenta snbire, qnse inferre vultis. Kt in- gente sanifat.is desiderio, libenfer parebant eadem- ;
fanfem, ait Pra-fcctns, qnorsum gestas'! Ut mecum, queopera etanimietcnrporissanilatempercipiebant.
inquit, optatse mortis parficeps fiaf. Hiec ex femina Quoil si qu:indo sannm quempiam ac Divinam gra-
cum andivisset Prajfecfus, deque illa omnium ala- tiam participandam indux»^rat, hitnc ad Eulogiura
critatem perspexisset ; rennntiavit Imperatori, et dednceb.1t, et ostiura pulsans orabat ut aperiret, ei-
frusfra futuram caidem ostendit ; Nam et ipsi, aie- que sigillura Dominicum imponeret. Et eum ille rao-
! bat,infamiam solam referemus, et islorum animi lestins ferret inferrunipiorationemsuam, in,agis ne-
ardorem nonextinguemus. His dicfis, raultitudinem cessariam esse aiebat salulera ernnitium. Omnibus
quidem cruciatus, qnns expeclabanf, pati non per- aiifem admirafioni erat Protogenes, cum viderent
misit : sed Principes eorum Presbvteros et Dbico- euro, qui fot miracula ederet, divina)que cognitionis
nos, advocare jussns est ; etduornm alterura fieri, lumen fam ranltis infunderef, Eulogio tanien primas
ut vel ad Uipi eos communiunera adduceret, vel urbe cedere, et qms cepisset ad illum deducere. Merito
pulsos in ultimas oras amandaret. Convocatis iiaque itaque multomajorera praestantinremque illiusvirtu-
universis, blanda illis oratione persuadere conatus tem esse conjiciebant.
est, ut Imperatorislegibus obtemperarent : extrenia3 3 Jara vero cnra, sedata terapeslate, tranquilla- Regressi in
enim demenfise aiebat esse, Principi, qui tot fan- que serenitate resfituta, redire ab exilio jnssi essent; pntriam,
flunl Episcopi,
tisque imperaref, exigui numeri bomines obsisfere. deiUixerunt illos iiniversicum questiiius et lacryrais,
3 Et quoniam taciti inutique obslabant omnes ; inprimisque Antistes Ecclesiie. cui deinceps illorura
S. Enlogius
ad Eulogium virum laudabilem, qui Uis prfesidebat, agricultiira carendum erat. Postquam ergo in pa-
PTXfeclo
retpondel. conversus Prffifectus, Cur, inquit, iis qnae a me di- triam pervenere divinns quidera Eulngius, raagno
.
cfa sunl non respondes ? Ef ille, Non putabam, ait, Barse ad doloris expertein vitam transgresso, Eccle-
respondere me debere, cum interrogatus non essem. sise quam rexerat gubernacula suscepit; Prologeni
Atqui ego, inquit Prsefeftns, longa vos oralione ad autera adrairando e.xcolendffi traditie sunt Carrhae,
utilia sum coUortatus. C'.ii Eulogius ad omnes .spe- civitas inculta. et spinis Oentilinm referta, inultoque
cfasse illa ejus verba dixit, alisurdumque duxisse, egens labore ac studio. Sed lia-c pnst pacem Ecclesiis
unnm se aliis exclusis respondere. Ex me uno, in- redditam gesta sunf. Hzc Tlieodorelus. Pa.t mdicala
quit, si rogabis quid sentiara, noncelabo. Tura Prre- coiitigil post miirtem Valeniis aiino cccLXxv, el Impe-
fectus Coramunica ergo cura Iraperatore. At
: ille rtiim Thcodosio seiiiovi oblolum.
dissimuhnfer respondens et facete, Nuniquid, ait, 6 Idem Theodorelns hb. 3 cap. 4 describil Vilam
cum Imperio etiara Sacerdotiura est consecutus? S. Eusebii Episcopi Saraosatensis, qni wijiinii co- F
Ironiam sensit Prafectus, graviterque succensuit, lilur, el varios ab ipso eniimerat creatos E;hbCopos. ac Eutot/ius a
Eulogium, qui prn Apostulica doctrina s. Eusebio
'
etconvitia inperens in grandievum, hffic etiara adje- (/(m (irf(/tt ;
Sanwsatensi,
cit Hoc egn, stupiile, non dixi, sed ut cum quitius
;
fortissime certaverat, et in oppiduni Antinoura una
communicat Imperator, cnm eisdein communicetis cum Profogene fuerat relegatus, Episcopum Edessse
admonui. Et cninrespondisset senex, babere se Pa- ab illo ordinatura fHrunt : Bir.ses eniin illeadmiran-
Protegenes
storem, cujus nutibus omnes obsequantur, octngin- dusjam e vivisexcesserat. Porro Eulogius Protoge- a S- Eiitogio.
ta pariter compreUensos ablegavitin Thraciam. Dum nem, qui certaminura ipsius socius ac particeps fue-
deportarentur, siimma ubique cura excepti sunt : rat,Carrhis Episcopura constituit, urbi male habenti
cum aliis salutarein medicum constitnens. //jt Thcodoretixs.
nam ef urbes et vici occurrebant, victores atUlefas
ablegalur,
laudibus prosequentes. Sed adversarios instigavit Addit Soiomeniis 6 cap. 23 Prnfogeneni Episco-
lib.
invidia, ntlmperafori snggererent, illam ipsam quae patum Carrharura rexisse post Vitura, ergopost Cnn-
ignominia putabatur, sumnium Uonorem Uominibus ciliiim (Ecnmenicum habitum Constanlinopoli svb S.
istis peperi.'.se. Qno audito, Valens dividi illos per Damaso Papa aiino ccclxxxi. rnt ex provincia Os-
paria jubet. alque alios per Tliraciam, alios per ul- roena snb.^icrip.vrunl diclus Eulogins Eilessenus et
timostines Arabiae, alinsper Thebaidos oppidula di- Vitus Carrhensis. At num ante obitum S. Valentis,
yidetur Bu-
spergi. In quo ferunt abimmanissirais Uominibusdi- imo anle exilium suiim fiieril S. Eulogius Episcopus lofjius l'res-
stractos etiam illos fuisse. quos nafura conjunxerat, Edessenus dubitamlum videtur. ijiwd anno cccl^xix sub tiijter ad-
quo statula eo fuisse Con-
fratresque a frafribus separatos. Danuiso Papa Concilio Antiocheno, in
cil o Anlio-
4 Euliigium porro, qui cet.eris praeerat, et Proto- anno Rom.ino apprnbanlur, reperiatur sub-
in Concilio cltciio anno
ipse et s.
Piotcfjenes genem ab illo secundum, Antinoen in Thebaida re- scripsisse Eulogius Episcopus Edessenus. Verum quod .(liy.
^ntinoen.
legavit. Egi) veni istorum virtufera oblivioni non tumadhiic S.Barses wi'frc;, arbitramur errorem Mib-
tradam. Nam cum Episcopum sibi consentienfem na- esse, nc legendum , Eulogius Presbyter Edessenus,
cfi, Ecclesiasticis conventibus interessent ; et per- similiter credo et subscripsi : aut cerle aliud vsjilp.x
exiguo coetu animadverso, causam sciscitati, Genti- irrepsisse.
DK
12 ACTA SANCTORUM.
DE SANCTO BRITONIO,
EPISCOPO TREVIRENSI.
CIRC* An.
vplexUnliemvs Mnrlijrplricihm MS. Trevnrm^e, siam; cum Ithacius Hispanus Antistes, persequendse
K
CCCLXIXVI
inllcrum monasterii S. Mii.Timi>ii. allenim ec- PrisciUianorum h.Tresis et ulciscendi dogmatis au-
frlesiar S. Pauliiii ; in ulroqne ad Iniiie iliem ctores a^stuans zelo, Trevirim venisset, et vi .ad
memnria
rrcoliliir S. liritonii, Episcopi Tre- Hispanias retrahendus quaereretur ; Britonius digno
viren.^-is. Quie emlem leijunlur in MS. Florario Saii- facinore Episcopum, etsi forte inconsulti zeli faci-
cloriim, el in Marlijrologio iinno mccccxc Colonix et bus accensum , ab hospitiili sede per apparUores et
Lnlieco' excuso, ilem apud Greeenum el Molannm in fnrense ministerinm avelli ac hsereticorum objici ,
Bildilionibus ad Usunrdnm, Canisimn, Ferrnrnim el caluraniis, neutiquam passus est. Ejus eliam tem-
Sauifsinjum in supplemenlo Marlyrologii Gallicani. Sed pore B. Ambrosius Treviros invisit, Priscillianistis
lii diio ullimi asserunl sub Dagoberto Rege Fr.inco- coram Maximo Imperatore resistens. Denuim vita
runi Poruisse; cum consttt seculo qiiarto Ecclesise prx- destitutus; tertio Nonas Maji, circa annum Christi
fuisse, rl quidein ab iinno ccci.xxxii usqne nd annnm trecentesimnm sextum , Confessoris honore vene-
cccLxxxvi uli observal Browerus lib. 4 Annnlium Tre- rabilis habetur. H.rc ibi.
ejus decessor
virensiuin : quem consnle de rebns ab illo ije.ilis. /las 3 De S. Bonnsio dfcessore ejus egimns xvii Februa- el successor
nos iiroferiinus e.r Breviario Trerirensi ejnsque Leclio- rii : at de snccessore Felice xxvi Marlii : qui ibidem
narto anno mdcxly excnso, et sunt bujusmodi ad hunc dicid/r flinio cccLXXXvi in Concilio Trevirenii. prsrsente
dirm v Moji. S. Martino. ordinalns; nbi in Notis ad caput primum
2 nritonius, qui in Episcopatu Trevirensi suc- V^itie ,deFrisrillianorum hserest el Ilhacio egimns. Ajiuti
Eptlome tx
ce-sit Honosio, Romse, inter Episcopns Synodi cfuisa Scbechmannm, in Spilome sen Mednlla geslorum Tre-
Jlrrviarlo
Jrevirenii il)i (legentes, ad Nic;eni Concilii .'Vcla confirmanda et virensinm, annn mdxvii excusa, inler Sanctos Treviren-
ceterarum lijereseon dogmata laliefactanda, tertiura ses numeralur Brito, atiis Bi'itonns Episcopus , ili
looum ]»>st Daraasum et Ambrosium obtinuit. Inde, Nonas Maji. Plura hactenus non invemmns.
exacla hieme et aperto mari, rediens ad suam Eccle-
DE SANCTO SACERDOTE,
EPISCOPO LEMOVICENSI,
ET S. MUNDANA EJUS MATRE
VIDUA MARTYRE, SARLATI IN GALLIA.
onc* n^xx
Burdfijoltt
oiiuiulits,
.
Lcca ortu, habiiatione. Bpiscojial», moiie, se-
pullurn ac Iranslalione lieliquiariim S. Sacer-
nent : sed prm illis attam urliem honeslnvit Reliqninrun
transiitione, et miroculis oinnipotentis Dei operatioue
doiis celebria snnt isla. Burdegala , totins faclis, ab eadem adoplalns in prxeipuuin Pa'ronttm.
Citdurci
AqitUanix empnrium celeberrimum, locus illi 2 Urbs ea est Sarlatum, iii ditione Petrocovietisi,
tnilniclits. aut snlirin palri ejns nd lianc vitiim nutalis obiiijil. cuin celebri Ordinis Beiwdictini monaslerio siib titnlo Saiiatum
tramtaliis.
Siiccedii iirbs Cadurcensis, nobili Episcopntu et Aca- Salvntoris inttndi. qnod tahulx Abbotix perhibent a Pi-
dentia in eadem .Iqniinnia florens : m qua ab ipso pino Rege aiil ejns filio Carolo Mngno fumlatum. .\d
Ejtiscopo .viiom inslilittiont m adidescens accepit. In Itac lioc monasteriiim, tempore Lndovici Pii, sacra corpora
diiceesi Cudurcensi idem S. Sacerdos lelebriorein fecil S. S:icerdotis ejnsqne matris Mindanas Marlyris,
,
vicitm Calabrum , prope lluvium y/nsonio el Sidonio translala fnisse infrn refernnltir dein plnrimis chiruis^e
Culal/rt jl/«)//iii(iri(i(rIiim Diiranium, ri(/^o la Dnrdogne 5110 miraculis. Imo et apiid DeointtinSurlatensem nn. 1663
Alilias,
loco buptitalus ejus tloiuiniiim acceiiit
iil
: iliidnn postea inveniebattir MS. anni 1842, in quo asserebatnr etiain
dirino monilu monncltus, iletn /lbba.s effect is, iliidenique palris Laban coiviii.s ibidein in honore fuisse. tamqwim
^'iliZdrnhs
sepiiltur:e mandatus Propinquus laais hic fttit ei qtii Beati. Postmodum Joannes XXII, Sumnms Pontifex, ittidtcata:
iiiiiif Cahiacum
dicilur : et vettis nomen rcmaiitil Lncui
moiutsterium illud Episcopnli fastigio insignivit aaiio
inter Colriacum el Carluiium, qiti ad mounslerii jura Mcccxvii; et ecclesia Cntliedralis ilicala est S . Sa'-'eriloti
perUnens adliitc nppelhiiur lestang do Calabre, iKi
Episcopo Lemovicensi, de quo liic agimus; mensx au-
fliiim la T.iur de CaUilre, (iini anliqna
cum ealesia teiu sen rediiibns Episcopalibits est ndjiinclnin
monaste-
dfsolntn, enjns Parochi, addtcla oliin
terra appellalnr rium Calabriim .'idiCalviacum (coulracto fnrsan iiomine
Bordarium S. Sacerdotis, 11 npn flitminiscui adjacet. qiiasi Calabriacum) solum dtiabus leucis S.irlato tlissi-
lefnoturi E.r lioc loio erocalns S.irerdos ad Catltrdram Leiiio- litm; ubiS. SacerdosiKi/j/r) nppelliilur Sainl Sardos,
Bpit:opits,
viceiiseiii, in opptda 1 sub
,atlem Aquitania prima, ad /'igeiiiiam
Sardou, vel Sardot out Serd )t non anteni Sailroc, ut cjns nolitiitc
Hmiitm vixit relitiunm ferc fil.i- tempus : sed prxsen-
Argentaci tjuidtim Francisci Scriptores hallucinantlo indicanl. Sub
tiens finem vivendi imminere
ino-7 1(115, , reversurus ad mimasle- niitem vitlgari
rium Cnlabrttm. Argentaci,
illo nomine diio hnbenttir oppitla; nnum
loca ad fluviiim Dor,!oiiiam in Aqtiitania sitb diaicesi
inler Bortiim et Ci(rf.i.i,iaim
Montalbanensi . leiicx spntio
sito , vita fiiiirtus r.si; ..( dissituin a Garuiiinas ripa,
indc ad .-uiim monasteriitm quntitor a Tolosn; allenim
Culitbrum dctatiis ibidem S. Sardos, de Granges
sepulturam accepit. Et
,
sive a Grangiis cognominatitm
hix-c loca ad ejus vitam perti- in diacesi Ageimeusi, tribiis ab ea urbe leucis dissilum,
una
DIE QUINTA MAJI. 13
A una vero nh osfio Loti in Ganimnam prontrrentis. His buta in Lectiones per totnm Ocfavam rrntcri folitas, D
arldeEcclesiam S.Sacerdotis deAurenca, nomviatnm lilem penes se habuil eamdem Legendam, veteri ser- aictobe g. n.
apiien-
in hulla Engemi III. mnne Petragorico, non quidem e.r vetusio illo contextu j"^"
3 Qnis pnmiis auctor el quo tempore Vitam S. Sa- transciiptiim, qiio usus Hngoesl; sed ex Latino Hugo-
cerdotis sciipscril. nos latrl. Huno monachus Fhrin- nis. cui prxcise inhxrel in Romanum vl est vutgare
censis , qni sub Ludovico V. cognomenlo Crasso circa itlioma reddflam^nnn nppendice quorundam recentiorum
annum Mcxxx flornit , in Chronica siio , Monasterii miracubriim, circa anuum }Avcc\L\iidesciiplorum; qiio-
Il^eslphnUx anno mdcxxxvi eirvso, pag. 127, occa- riim nobis specimen primo misit demde ipsum eorum ;
sione Ecilicii, fHii Avili Imperatoris , isla de Aclis S. contexlum a seLatine reddilnm rogalus est mittere, post
Sacerdotis scripsit : Ecdicius, Aviti quomlani Impera- f^itnm per Hiigotiem conscriptam proponendnm lectorif
Vita ab Uu-
torisfilius, in lihroVitfecujusdam sanctiv^onfessoris, una cnm monumentis novissim^ Trunslalionis pcr eum-
gOiie Floria-
nnniine t=t officio Sacerdolis, Lemovi.-in.ie civitatis, deih communicatis. Et hiec qnideui monumenta d>im
corruptio nomine (sicut opinor) nominatur Altitius, miracufa antem dare necdum pn.ssumus; qnia qni lege'
et hic illum creditur a haptism;itis lavacro susce- ret ei transcriheret ex vefnsti ac fere evanidi rharacierii
pisse.Cujus ))retiosissimi Confessoris Vitse seriem, MS. nullus ad manum fuit prse.diclo Domino, cnliijinem
pariim in occnlto serraone compositam, partim vero oculorum senilium quo minus per se id fece-
e.tcusanti.
scriplorum indicio "lepravatam cnnspiciens nuper ; rit. Poterunt ea, si postea habeantnr in hnjus .mensis,
corrigere statin, et tempore quo doruit. post multo • Snpplemento dari.
rum annorum curricula moderno tempnre dej.ignavi. 6 Iljsnni Vilam nbbi-evinvit aliquantulum Bernardus
Et de ipsius quidem Sancti virtutibus in eadcra serle Prxdicniornm, tpisropus Lndoreusis Emn Bernar
Gnidoni-<, Ordinis
apertissimo sermone expressi de lioc aulem Altitio : crea'us anuo Mcccxxiv eamque inseruif suo Sancto dus Guldoiius
;
o/)hriviavU.
iliud plane diffinire nolui qund evidenti testimonio rnli qnnm e.r MS.
: Prngeusi nobis anno mdcxlu siib-
,
E
probare nnn possum melius esse credcns, qiiO'l rae
: mistf Jnnnnes Scholtz Societotis Jesu, pfstea vero enm-
latet, seu de quibns ambigo, Deo totum relinquere, dem TiUcllx Lemnnicum, ad calcein eruditx Disquisi-
quamdubia pro certis proterve defendere. Hoc ta- tionis de secuio qun.idein Snnrtits vixit, ex MS. codice
men antiquus ille liber, qui pr.efati Confe>soris actus edidit Stephnniis BahiJtts Tutelleusis : de quu re etiam
continet, mihi videtur innuere, quod circa hoc tom- dispnta^^se dicilur Antonius Dadinns Attaserrn Ante-
pus, d(> quo nunc loquimur , meraoratus Sacerdus ccssov Tolosanns tumo 2 rerum Aqnitanicnrum iibro 6
es^e po(uit infantulus. cap. 2.Verum linnc HUns operis tomum 2 alinnde nnn
TIDB APP.
4 IJactenus Hugo Fhriacensis : qui dum anliquitm nurimus qnam ex cpistula privdicti Armandi Geratd;
TOM- VJI MAJI
* Aclnnm sanctt Confes.soris librum ait fuisse \n occulto ubi eiiam Disquisilionis illius ut GaiUce scripi;e memi-
NOT. 14
ex veleri sermone compositura; videtur milii inteiligere vulga- ntl; quam insuiier invenimus citnlam apiid Philippum
Pelragorico 1-em Petracoricensinin seculo i\ sermonem ; ideo occul- Labbe tomo 2 Nov:e bibliollieae manuscriptorum libro-
sermone La-
tum qiiia xii seculo quo florebat Hngo valle imn ula-
,
rum, ubi pag. 661 et scqq. edidtl istam f^itnm, cam
iine reddUa
tum a forma priuri; aut potius qiiia ininime coinmunem. autograplio Sanclorulis Bernardt Guiluni^i collnlnm, et
id est, uhiqne terraiuni iniclltgendiun ut erant en qux , in pacvu Caplln ihstm.rit. Nos .lecnndam hauc Vilani
conscribehnntur sermoue Latino^ Sic Reg mo Prumiensts ulpoie ex priore e.rtractam, et omissis mirnculis ubh-e-
Huijone Flnriacensi sccuHs duobus nnliquior in Chro- , viatam, omittimus. cnm npud diclos auctores videri
nica ad anniim dcccxw , dtcil , se reperisseeaiennsscnpfa possit.
yatalis dtes
in quodam lihello, plebeio et rusticano sermone cora- 7 Aliquod ctiam Vitxcompendium e.Ttat in Brevia-
'*'"•"
posita, qu» ex parte ad Latinam regulam correxi, rio Lcnwricensi nnno MOCXXvi excuso; in qua urbe et
inquit [plane iit Hugo ait de ViUi S. Sacerdotis) quae- difecesi colilur sub riln diiphct ad liunc qninlum Maji,
dam etiam addidi qiiae ex narratione seniorura au- quo dte, id est tertio Nonas Maji dicitnr. et apud Hu-
divi. Qtiem autem plebeinm et ruslicanum sermonem gonem Florincensem et opud Bernardum Gmdonis, et
Regino vocat,is eral huud dubie qtii per Provincias Ra- in dicto Breviario Lemovicensi. smritum Deoreddidisse.
mauo Imperio quondam subjectas nsurpntus, a Finnds Eodemque etiam die apud Sarlaienses fentnm ejus so-
carnmilem tuiic possessoribus, ef patria id est Tentonica lenmsshno ritu cclebrntur, et ip-e apnd Saussnijum in
tingtia diu usit, vocabatur Romanus, sive nt in qiiodam Mnrnjrolugio Gallicana lungo e.rcumin hunoratur. Inte- F
vetuslo Ca pituttiri tcgititr KusUcus Romanus qnem- , nin vttio ainanneusium relnius est ad dicm iv Mnji in
ndmodnm eiinmnnnc vocntur in Hispania altisque MS. Adunc, quem Romx repcrimus in ilhistri bihlio-
prnvinciis, corruptus ille e.c Lniino sermo, qno pns^im theca Curdinafis Sforia, ubi istn erant inscrtn : In
ese regiones uluntur qux otim Rnnanae dttionts fnere. Pelragoricis natale S. Sacerdotis Confessoris et
5 Sic anlem conscriplnm littrnm accepisse pofuil Hugo Ponrifi'jis. Qux ita lcguntur iu Martyrofogio Betlini jnr/icram 4
ab suo coxvo, et mnnastics'. vitiv apud Fioriacenses so- Parisiis aucio. in territnrii' PetragoricensiS. Sacer- ^to^adscri-
^atur cx MS. ^'""
cio, Aimoyno : iilpole patria Petmcorico, ex villa {uli d itis Lemnvict-nsis Episcnpi. Hitc inde eilidit more
ostendit ipse in f^ila S. Abbonis, danda al iii Novem- suo Motanus in Anctario l/sjiardi: Molano soium
et
bris) quae vocatur ad Francos, vutgo Ville-franohe, cilato reialas esl S. Sacerdos in Itodiernum Marlyro-
tencts solum tredccim remola Surlnlo. Acceptitm porro logiiim Romanum, nti etiam in Germnnicum Canisii.
non simpticiter Laiine reddidit expolivitqne; sed qux~ Fenarius Calufogo Sanctorum, qiii non snnt in
in
dam eliam ex suo scnsu immutavit; addidif etiam num^ Mnrtyrologio Romano, eumdem, quasi a jam relnto di-
23, qux commodn credehat ad explicandnm Chronoloiji- versum ad qnartuni Maji fiis vcrbis profcrt : Lemovi-
cnm ralionem, prout ea lempora fcrebant non insuisam, cis in Gallia Sacerdntis Episcopi. Dein iu Nolis cttan-
sedqux eruiUlo lioc secnlo plane jndi<alnr vncHlnre. tnr TabuUu Ecclesia- Lemovicensis, scd in ea cotitur
Hanc antem S. Sacerdotis Vilam, nb Hiujone Ftoria- de qninla Maji. Dein patria dicitnr Biirdegala, ubi
censi sic exornntam, damus hnctenus inedilam; qualem corpus j-icet : sed illud est in Cathedrali Sarla-
nobis sitbmisit, vir in aniiqnitale fitstorica erudiius, Ar- tensi. Demum additur, in Vitis Sanctorum Galliae rran^fatio
inandus Geiard Canonicns Sarlntensis , cujns beneficio apud Renalum Heneilictum, Presbvterura vncari, lf^"J,'^;,^
Sammartltani ediderunt Abbaium et Episcoporum Snr- sed m margine iudicatur S. Sacerdos Latine. Gallice 2j JwyHir
Intensium seriem. Vitam istam ipse descripsil ex veteri Sainct Prestre dici. Nus cnm antiquis Aitis omntfms^
codice MS de ntis Sanclorum qut penes eum eral, ubi et usu Ecclesiarum Lcmovicensis, Sarlatensis, aiiimim-
illa coniinebatur a pagina versa Lxxxvni ad paginam que vicinarum, mnfnmus proponere ipsa Acta ad fiunc
icrsam Lxxxxv, Vit^e quoqne piiorcm pnrlem contniit dicm quinlum Mnji.S)\en\ neraine tradente qita facta
Ciim ea, qme in vetcri Breviario Sarlatensi est distri- sub Carolo mngno Translalio ad ecclesiam Sartalensem
est.
DE S. SACERDOTE EP. LEMOVIC.
14
cf.gnovimus. inquit Vilx Bcriiardo nominalos prxtrreunl, tamquam ex sola
cst, nondiim cerlis.siino
AixionE G. II.
auclor. Hcconiiir iiibilmniniis illa Snrlati officio Du- ncriplioiiis divcrsilale ilislinrtas ct inlrodiiclos : qnod
ilerum xxili Auiiusli Revehtio S. illis libentcr assentior. sed jiariler judico iii Cataloi/is,
•plici III Julii : et
SacerJiilis scd dc nculra kabenlur Leclioncs
:
propriie, pro arbitrio niictoruin lam rccciitiuin iiilerpolaiis nlte-
nomvie Revelationis in- ralisqnCy unllani ccrlam Clironoloijiain posse fiiiidiiri.
ul difficilc sit dirinarc, quid
tclliijiitiir, aiit ad qiiod lcmpus ca spectct; vel qnx 10 Poiro siniti Sammarlhani
censcnt, nuUain csse forfe
iicc
VIDF. *I'P. uKius el Tranv]:itii nis differcntia sit ; unde Bernardus rationein liahcndam liuslicoriim, ut a Ruriciis diver- dislinguen-
diis
TOM. Vir MAJI,
Guido cas confudit. sornni ; ita e.nslimat ylrmaudiis Gerard ncc Aggeri- Aifeticus,
•
NOT. J
1
8 Major coutroversia csl, iiuonam scculo, el quibus cmn quidem Hiigonis ['laviniaccnsi^(qiiod melins .\«e-
annis vixerit. Allaserram rt Balusium scculi Labbe at- riiim vel .-Vgricium scripsnis) distinguendum a Ruri-
que le Coiiile, S. Sacerilolem ad secnlum scj>ttmum cio scniore, inlcr quem ct juniorcm .•tcdissc debitit S.
aut eliam oclavum transfeiunl : iino Labbc lonio 'i No- Sacerdos. Ratio liujus conjcclurx est, quod sicnli a
vse sux IdblioUiccx omnia ud limic scnsum corrigil. Ac rure Lotinis diccbiitur rusticus aut ruricius, ita Pe-
primo inlcr Kmniim ac gcsla Lemoviccnsivm K/ii.ico- Irogoricis in sua vnlgori lingua, in cujus usu islx voces
poriim pag. 207 isla rcpcrit : S. S.iceidos iiatione non cranl, ab agio dici debuerit agre t'i'( agry. Sic
nur(l()galensi.s, qui veneratur et (iniescit .-ipud S.ir- autem scriptuin noincn cjiis Episcopi, giii Sacerdotcin
laluni Petiaporictf dia?cesis. qiii eliant fiorcbat circa jmrcfssit, ntm nivenissel Hugo Ftaviinnceusin, eiti La~
Ejiis Iniiiifiia nominaim-
aniium 517 :
lcpendum 715,
el rccle ; scd Lalile aiidit tinael ijenmua Episco}ionim Lenuvicensiitm
sic cidcitfitr
ordiiiaiiila ant qind cjnsniodi. Eodem modo ftitj 063 7» /a re- nnsnnln ernnt, putal cinn Armniidvs, diim Petrofjoricas
finiinle Clodovxo Hetje infra nu7n. J3 dtcitur ofdinalus voces Lntiua forma rcddere voliiit, nominnsse Aggei*i-
Episrn})i:s Leinovicensis, ista pnrenlhcsi inclusil Labbe. cum, (jvem dehuisset vocare Ruricium. f^ideo hxc tlici
VIDE APP.
Forte excidit, «'quivoco illi, aut quid simile, vel posse non sine verisimilitudine. Si tnmen disptieet Ar- TOM. VII MAII
mnndi conjectnm, Agge- NOT. 16'
inepti exscriptoris tiKssema fuit, unde post^a ad- et oninino videlur retinendus
lecla, fjua? jid calcem liabentur, de tenipnrG quo ricns a Rnriciis disUnctiis; nihil vetnt elinm huiicittri'
medius autem
floruit, scilicet uobis num. 17. Ferum arlnlrttmur om- que Ruricio inlerponere. Etenim Ruricium I constut
poncndus S.
nes ilhs rliaraelcres servnndos; sanctumque Sncerdntcjn anno ccccl\x fuisse Efjiscvpum, ct anno dvi propter Saccidos,
B
tempore Justininin Impcraloris diem clausissc uUimum, xtalem ac riiorbos e.rcusahim quo minus Concilio Aga- E
iif ob Eahdo
forte circu anniim Dxxx, uc lum implevissf annos vitse thensi mleressct : Junioris non inveniinus notitinm ante
i» liaptlsiiiii
siiM-vfifu.s cir-
eiretterseptuatjinln, aut satiem ullrn se.xniiinta : ilaque annum dxxxv, quo Concilio Arvernensi interfuit, idem-
ca uniuim A70 de funte susceplnm esse ub Ecdicio, fiiio Jeiti Lnpera- que videlur usque ad unnum dlv aut ullra fuisse in
turis, qiii anno ccccLXVii sub yjulbemio Iinperntore fuit viris : proinde notabile inlerval/um temporis statui po-
Conics ci AMagisler miliii.r ni Gallia, et anwi cccclxmv tesl inler utrum.pie; et locus datur non solitm S. Sa-
a Julio Acftotc Inijieratore Palricius crealus, ac vulgo cerdoti. sed etiam anle hvnc Aggerico, saltem ad bicn-
Rex appeltntiis, et sic pro Rege Alticin srdi iniiium nium, si fuit a Ruricio I diversiis.
Vilx, cum Hngone Floriacensi, arbilramur leijendum li Qui ulrumqne Ruricium conjunxerunt auclores,
nifii! repU'
Hegem Ecdicium, aiias enim Inbyrintltum incurrirnus aliud nullum habuere fundnmcnlnm, quam quod re- giiante Ruri-
ffiHits .sit •le.rlricnbilem. Dein Capuanum, alibi igiiotuin damus nanlius Forlunatus in epilophio eos conjunxcrit iia ca- citirum.
epilaphio-
alilius circa Cadurcensibus Episcopum circa annum cccCLXXX, inter nens :
annum jOO,
Alithum, qui cum S. Paulino viait, et Boetinm, qui Hic sacra Pontificum. tnto radiantia mundo,
suhscripsil Concilm Agnthensi anno dvi et Aurelianensi Membra, sepulcra tegunt: spiritus astra colit.
primo anno Dvrii aut scquenli. Monacbus forro et Ab- Runcii gemini. pnenuinine, sanguine nexi,
Ejii.siopus
uiiiio 500,
bas lucrit faclits S. Sacerdos sub finem seculi quind : Exidtant pariter hlnc avus, inde nepos.
ac pnsl devicinm a Cblodovivo Alaricum Reaem Gotho- Temporequisque suofundans pia templa Patroni,
ntm, circa ajittuni dix, Epi^copus Lemovicensis, nppro- Iste Augustini condidit, illePetri.
banlc anle suum nbiium ChlodoviHo*. el sic floruerit sub yjtqui hic tlH non maijis dicunlur sibi in Episcopattt
Impcratoritius Anastasio et Jusiininno, mortuus circa immediate successissc, quain Avus fundassc tempbun
mprtuus circa
annum dxxx, et vere vurerit cum SS. Remiqio, Bene- S. Auijuslini, Nrpos Pelri, proui Bernnrdus Guido et
an. j30- diclo, /^etiuslo ct Atnando. Qui omncs lu AcUs anliquis post hunc alii interprelantur ; licet ipsa syntaxi verbo-
nolanlur, ueque e.v ullo istis tcmporibus habito Concilio rum, suffiaganle temporis ralionc, potius e.cigal, ut
aliquiii cr.tundi pote.'<t, quod chronologix isii repugnel. Avus Peiro, Nepos Augusiino fundarit ecctesiam.
y liernardus Guidonis apud Labhe, quamvis S. Sa- 12 S Sacerduti J'(?mw«s in tituloS. Mundanam,
V
Catalrgi Eji, cerdctem (loruisse dicul circa annum Dxvn (quod et nos ejus Matrem, Viduam Martyrem non jam quia hoc
temoricni-
:
Cultus S.
lenemu.s) tamen cuvi Rusticos duos prxpo.^^ui.s.sct E.xo- die proponunt eam Saussayiis in stipplemenlo Marty- MinniansB
siuin coufusi.
iio, onle annum dlx sedere {uti ex ejus cpitaphio et •ologii Gallicani, et Arturus in sacro Gynseceo, per so- matris 31
successoris Ferreoli xtate demonstralur) et posl Mojl
Eso- fam citei proprii ignorantiam ; qnam quia non est Ofjerx
tium nominusset alios octo eorum utlimo Caesario siib-
;
pretium lioc mense ad diem xxxi, quo duplici Officio
juniiit Roricios sive R\iricins etuim duos (de quorum Sarlati colitur, novam de ca tractationem institueret
inquil (emporihus require in libris antiquis B. Sle- qux tota esset ex hic dicendis petendu. Etenim genus ac
ph;ini ecclesiEe Cathfdraiis) ac denique, interjcclis tempus mortis, modu&que
vita: et translationis, ex sola
ili'-ruin Iribus, noniinni Agericum sive Agerium, 5. filii historia sciuntur : culium qitoque cum fdio fere
Hmlict a
Saccrdnlis decessorem in vila prmdicta uoininatum. communem
Runciis hnbet : licel de ejus corpore nihil modo scin-
perperam Quod dum facit, et, sibi ipst rejmgnans, S. Sacerdo- tur. Et forie cnm ci propria aedificata ecclesia fitit in
iHstiiictl.
tem coa-i^um pene facit S. Cessalori, qui Caroli Mar- altera Dordonix flumuiis ripa,qu£e eliajnnunc super- inpiopria
telli lemiiore p.oi uil nierilo snspectus ecclesta juxta
; fit nobis, ne ordo est, translat^ eodem R' liquix ejus sunt, ct in communi
ejus /ouicm.
Efiiscoporum apud cum a^que perversus sit in S. Sa- saerarum rerum strage, superiori seculo pcr Hugonottas
oerdote.quom pem-rsus est in utroquc Ruricio, quo- factn, dissipatx. IIujus ecclesix velut adjura Sarlaten-
rum atterum v seculo, allernm vi floruisse mox proba- sia spectantis, inter alias circiter seplunginta, septimo
bimus. Samniarthani, allcgato MS. Catalogo Joannis
loco memiint Eugcnius Papa III in Bulla eorum con-
Cordesii Canonici Lcmovicensis, Bernardi sententiam
finnatoria anno Mci.ni, eique nnnectit Curias de Mar-
amfiUctuuiur circu S. Sacerdotem, cirea Ruricios cor- ciliaco et de Calabro. Annandus Gerard in Notis
rigunt; currigendi tamen atUiuc ipst, qitod Synodos
qui- addit,juxta esse fontem S. Mundanae, ^x giw pluri-
bus interfuU jnnior, adscribant Episcopatui semoris
mi adversus dotores capitis remedium se haurire exis-
Kusticos aulem nuUos ognoscmt, et alios aliquos
a timant, non sine frequenti ejfectu; in ejusque rei testi-
DIE QUINTA MAJI. 15
monhwi ffminos ibiilem dimittere linea suontm capitum moJestia temperabat : nec corporis gloriabotur de-
leijnmentn. core, neque extnllebatur mundiali favore. Verum
tameri rniii j:ini irctas jtiventufis altiiigerct, iri ip-^a
ferventi ajtale ca-pit mux castitalis anuitor existere,
VITA mundique defectamenta spernere. Nam quntiescum-
ab llugonc Floriaccnsi iniiovata quo lentator ad cum venicns tentationis adilum quse-
rebat, cfausiim semper adversum se ejus pectoris
fix MS- Sarlatensi. ostium inveniebat. Quid mulia? Cum jam intrinse- orflinfilux
cus vas sincerum sancti Spiritiis exisleret, et in ara Dificfiniu,
CAPUT I.
mentis hnfocauslum pia^ devotionis quotidie Deo sa-
VIDE APP- crificaret mfininratus Capuanus Episcop'is, per
TOM vn MAJI Oiius. cdiicalio, imnachalus, diyuilas Abba- ;
1"' Angeliiain adnionilionem, onliiiavit eum Levitam.
NOT. tialis.
Et fjctum est post hanc ordinationem, ut idem vir
sancti.-simus Sacerdos niagis ,ac magis virtutiiin ju-
\j|lciriosus Pi-ffisul et cunctis iii orbe Sacerdotibus
bare clarescpret;et omnipofentiDeu, cuidudiim mi-
iniilandus Sa:ei-dos, ex Aquitania provincia oriun-
du.s ("X clara stirjie originem sump>it. Qtii cum no- nistrabat iiiteriiis. ;vqiic exteriu-i per ministerium
Biirdeyala bilis esset genere, nobilius splenduit probitate vil».
Ecclcsiasticuni dcscrviret. Et ex lunc ccepit eleeino-
oniii<du$
De quo quis vel qumtus fuerit, ex liis qii;e s.incto syna- biigit.ntem in indigentibus erogare, ac in Dei
noMi genere fauilibus perfectiu^i insistere.
cooperaiite spirilu. de vita; ejus qualitate, et de mul-
toruni miraculoium n copia siribere slalui facile 4 Erat per idem tenipus in jam nominalo vico cw III
fli,fnt cfTnO'
quilibet disecre puterjt. Hujus ergo pater, clarissi- Cafabro caMiobiuin, in quo quadraginta et eo am-
biuin Cala-
niiis vir Lalian, uiuis de Burdegala; civitalis priiuo- pfius monachi mnr.ibantur. Hisergo dilectus Domini bfcme;
ril'us extitit mater vero Mundana n^ncupatur.
:
Sacerdus specialiler sedulus ministrabat ita iit :
Regnabat eodem tempore in Aquitauia provincia quidquid de facultate propria eis iion tribueret, to-
noinine. Accidit tiim se perdere profecto putaret. Et renovata ibi
Rex Cbristianissimus, Anticius b
prinuim fl:>sifica, fongajatn vtustate pene consum-
autem ut idem Rex veniret ad quemdam vicum. no-
pla, conslruxit liabitacufa monacbis apta.
ibidein
minatum CaUibium c, situm inter Calurcensium et
Cuiitufit etiameidcm coenobio eunidem vicuin Cala-
Petiagoricorum fines, nonlongea fluvio Dordonis.
Et cuin ilii aliquamdiu persisteret, quadain die as- briim, cum appendiciis si;is. quem (ut dictum est)
Domine a Rcge .»\nticio heredit:iriojure susccperat pussiden-
sistens ei Labaii, praefatl viri pater, dixit :
mi Uex. si placuerit Serenitati tua: honorare me, duin. Orab:it eliain frequenler. quia didicerat quo-
deprecor ut iilium meum unigenituni. quem mihi niain oportet semper urare et non deficeie. Et ciim
\}i eaqac fii-
nupcr Dominus dignatus est doiiare, suscipias ex quaifam die se in oratione ex more prostravisset, rino inonilu
enii>sa est ad eum divina vox dicens: dilecte meus CfffClUS
ab Anfirin baptisiuatis regeueratione. Cui gratulabiiudus Rex
monacltiii
Begiih de protinus respondit; Si nostris illum conspectibus Sacerdos, ingredere coenubium nif metucns quo- :
(onlc iiisci-
praesentas, fjciani quud postulas. Tunc fe^tiiius La- niam inordinem religiunis monastica; efegi te et :
pitur sanctificatum abipsis cunabufis exliibui-
ban attulit suuni dicens
ei filium Ecce, : Domine quiate vas
meus, cujus susceptorem ex sacro sti raihi, Angelicahi custudiam deputavi tibi. Ad
Rex, adest filius
foniis lavacro te futurum promisisti. Et continuo hanc vocem coepit contiiiuo magnus Levita Sacer-
Rex, suscipiens ex sacro lalice puerum, dedit ei dos omnipolenli Den dupliciler gralias agero, eo
pra-fatum vicuin Cjlabrum, in quo liajc gerebantur, quod ab eo f;icta voce coelitus confurtari nieriiisset ;
suniptoque religionis habitu, coepit prupnsiti sui
heiedilario jure possidendum ; idem quippe vicus
erat regius flscus. Et factum est lioc divina disposi- normain perfectissime cuslodire. Verum non est
tione. utidem piier in baptismatis perceptione Sacer- nostra; facundi» deiiromere, i|nanla menlis puritas
dos appellaretur nomine, offlcio postmoduiii iiiagnus et morum probitas, quanta jejuniorura asperitas, et
in Ecclesia futurus Sacerdos. super omnia lectionum sanctarum inlentio, vel quis
2 His patratis, traditus est Sacerdos, puer vene- circa refigionem affectus, pra; ceteris Fralribns Deo
et fiominibus eum coeperit cominend.tre. His
ergo
rabilis, S. Capuano d Caturcensi Episcopo, ut eum
institueret qui aliariiinque virtutum etmagis luimilitatis privifegio
litteris et disciplina CUrisliana r :
sub Abbatis regimine per
piiflens vir sanctisciiiniis,
Cajiuanus in diebus erat pra.-cellenussiiuus inter
illis
septem circiter annos, antequam ad Presbjteratus
etopud Ca- religiosos Aquitania; Praisules. Hoc f \ero contige-
Oidinem accederet, Dumino militavit. Sicque usum
turcensem rat omnipotentis Dei dispensatione, qualeniis puer
Episcoptun reclffi conversationis nuraqiinm deseruit, ut non
sanctissinnis a Catholico perfectoque sanctitatis ina-
ediiculus
gistro purjssima fluenta doctrinai biberet; unde de- ante aliis imperaret, qiiam m.njoribus debito rationis
(
mum Doctor factus egregius, irri-
ineiites lideliuin, ordine subjaceret.
5 Post hos dies factum est, ut vir Domini Sacer- Qkv. IV.
garet ne
: aliquando
et ab ha^retica pravitate circuin-
dos pra^fati monasterii Fratribus pra-sideret. Hi ta- Aibas cllgilur
ventN-, quorum iii illa regione ea lempestate maxi-
ma inerat, a recto tramite deviaret. nien omnibus plusprndessequam pi-aresse satagebat.
g copia fidei
Sic igitur jam noininis dignitate, parentum nobili- Studebat enim ut eis iniitandiii' existeret, et ut bona
tale, dono regio sanctique Prsesuiis magisterio, opera factis amplius quain verbis ostenderet. Quo-
tidie qiiidein leclinni v;ic;ibat, et tamen omuibus
dilectus Dumino Sacerdos decorabalur in infantia ;
quatenus ex hoc mortalibus claresceret, quanta re- sedulus ministrabat. Ut servus omniiira, umnibus
verentia excolendus existeret, qiiein tot et tanlis serviebat; sed ut judex peritissimus de criiiiinibus
arguebat. Minimus inter omiies apparebat sed
lam- ;
munenbus divina largitas prseveniendo sublimaret.
3 Sanctus deuique Sacerdos, transactis annis pue- quam doctor pra-slantissiiiius. eos doclrinis saluta-
ribus edocebat. Sicut pater suavissimus omnes dili-
rilibus, dum doctrinis saluUiribus insfsieret, et pu-
bescentes transcenderet
annos raaturitate vitse ;
gebat ; velut sapiens meJicus, quos incorrigibifes
setl
taniqiiam membra
coepit cunctos cosetaneos suos virtutum faudibus pra;videbat, a corpure Ecclesia;
sequeslrabat. Fortitudinera lenitate tempe-
V<iM iinitjiieni pr.Bceifere. Unde venerabili Capuano, sub cujus de- putrida
confortabat ; sic-
rabat, et temperantiain prudentia
"Inrtule
profectum.
gebat inagisterio, admodum carus erat, et ei seinper
omnibus actibus suis justus et misericors
assistebat; et ea qu» ab ejus ore sitiens hauriebat, que i'n
in sui cordis armariolu recondebat. Astutiam ejus apparebat.
Quapropter omnes, qui in eadem provincia mo-
simpficilas commendabat, et urbanum eloquium (i
rabantur
16 VITA S. SACERDOTIS EP. LEMOVIC.
rabantur, eiim toto ni-su diligebant, et magnis lau- civitate; quo illadirigens, acccrsivit eum, mandans
illi per nuntium tam spectandum miraculura Dei fe-
dum favoribus extoliebnnt; et (amen. ut poterat,
mtrito vir-
\it.-e meritiim occultabat; ne si forte favoribus inte- cisse fairulum. Hoc aiidiens Laban. glorificabat et
tutum carus,
rius inlume.sceret, in pjuR interioribus fructus lin- ipse Doininum in eo qund factiim fuerat.
et eTrmplo
iir rrttio
n;ilit,iti.s depcriret. Sc-d nimiriim crescobat de eo 10 Cum esset ergnLaban, sicutsuperius dictum, C\[>. VI.
utllU genere nobilis Miindana, uxor ejus venerabilis, ejremplo ejut
qiiotidie Ojiiiiio famiilatrix viitutuni ; eoiilliiebatque ;
eiiiitinenter
ad eum ex honiinum turba non
diversis regionibus erat ei moribus et generositate consimilis. Eraiitque
rictitri
moilioa. El quidam quidem veniebanl, iit exemplo ambo secuiidum seciili dignitateni incl_yti et faciitta-
i.T^ti viri meliores existerent qnidam vero, tanlum- ;
tum aiflueiiiia (lilissimi. Quadain verodie venerabi-
modo ut eiim inviserent; alii aulem, ut alimenta lis Muiidana ad pedes viri sui pn cirfens. cum tleti-
corporis vel qua-que necessaria ab eo percipereut bus precabatur, ut ambo pariter felici comniercio
et alii, ut ejus orationibus suas aniuias Dnuiino pro teiTcnis coelestia mercarentur, et S. Sacerdotis
crimnieiid.ireiil. Qiiibus oiiinibus aff.ttim vir .sanctis- imitando vestigia sequerentur; et quemadraoilum
simus divinorum doginaliim pabula propinebat; et, pariter vixerant carnaliter, viverenf et s|iiritiialiter.
ut ciiique opiiser.il, proficere, seciindum quod [io- Quam ejiis petitionem Laban ex.iudiens, corde com-
terat, insudabat. Cura paiiperum et peiegrinoium puiictus libenter assensum priebuit. Divisenint igi-
tur partes cunctam sui juris substantiam, et Ifnin sna
ilaei inerat, iit cuin m.ngna meiitis alacritate in eo- in dii.as
eccltsiis et
rum usibus pxjendeivt. (juidquid sibi sublrabere uiiain quidein Ecclesiie Christi tradideruiit, aller;im
piiuiieribus
jjotuisset : unaqui* admiiduui vili sui Onliiiis veste vero pauperibiis et peregrinis erogaverunt. Servos largiuntur.
coutenlus, nuilos vestiebat, et parcimoiiiani ililige- qii0i|iie ac vernaciilos suos liberosabire permiserunt,
bal ; et cum sibi par. us existeret, celeris largus et reliquam vitam Domino (iedicavei'unt. Et erant Honi. 15,11
orat. ambo unaniiniter. secundum .\postuli Paiili prgecG-
ANNOTATA. ptum, spiritu servientes, spe
fervoiites, Dnniino
gaudentes, in tribulaiione paiientes, orationi instaii-
a Iliiic liqiict ab erulrin tinliquo fiiictme etlilfi es.^e te>, necessitatibus Sanclnriim coiiiniunicantes, lios-
Mirucilii fi Hrrniirthi Guitliiiiis iniiirsa et iitfrit relata pitalitatem sectantes, et Don^iiii Jesu Christi vestigia
Cap. 4. per onmia persequentes pi-tecipue tamen peregri-
:
b Seeuiithim I/uiiaiteni Fliniaceiisem est Ecdicius, nos ainabant, eL in eis suscipieiidis jiberaliter insi-
tilius Aviti Iniperattiris, tle qno supra egimiis. stebant.
c falabruui seit prnpe Calviacura est in iliteeesi 1 Quadam conveniente viro Dei Sacerdo-
die,
Catlnrceusi, sril in priiviueio Petraeorieitsi Iia in yolis te cuiu Fratribus, solito, ad hnram orationis CAf VII.
more
Aimauihts Gerarii. secuiidaiu, contigit ut patereju^ migraret a seculo. Filtus mor-
d .1/iS. I'ratjense, Episcopo Caturcensi, Capuano Cumque hoc ei nuntii venientes indicare voluissent, tuo patre
nomine, viro inter Pra;sub's .\iiuil.'iiiiie prfficellenti. ips" ailnioduni de\otissiiiie oratioui iiistabat, ita ut
Aiitiil Lalilie eliam Saiiciiis iltcilitr In Breviario Le- neuiineni enrum respiceret, douec orationi finem
miiriiiitii nota; siinctiiatis vir. 7iWf(iir entlocanilus im|ionei'et.Completa vero oratione, patrem jam
iiiiev Milliium el Boeliiim, atleoqite foret quintus apuil exaninialum'adiit deinde cura euni jam mortiiiiin
:
Sammnrlltanos. in medio expositum invenisset. et interrogavisset
e Brevinr. Sarlal. inslrueret. hnrom discessionis ejus; invenit e.idem hora illum
f Iilcm. etiain coniigit. ad orationem processerat. Lugebat
obiisse, qiiaipse
g Propter lieiies ]Vi.iii;i>tltos, ilnilem ilominantes et autem illum tam venerabilis Mundana, quam etiam
hiviesi Arianti infeclas. et parentes ac viciui ejiis parller circnmstantes.
Quos vir Doinini Sacerdos con.-.oIaus, asserebat il- sotatur ma-
lum noii esse lugendura. qui Evangelicum implendo trcin
CAPUT II.
prajceptum. peregrinis et pauperibus devotus eroga-
Viveritis miracitla : parenlum cnnversio ad verat facultates suarum rerura.
vilam saiiclain: Epixcopalus Lcmovicensis, 12 Porro iterum ens interrogavit, si condignum
obilus. ejus funen prfebuis>ent ob-equium Cui cum resjitin- cl itefiiiiclo
vitiiiti reti-
dissent, qiiod viviticis mysteriis Dominici Corfioris ilit
'
liKera vir Domiiii Sacerdos ilesiderabat arl Presby- Sanguinis non pai'ticipavisset cum
C*P V.
el ; ingenti mije- y
tiM-atus bonorem consceiidere, ut quanto excellen- rore protinus se in teri-am prn^ternens, oravit diu-
Oidtuntus
l*res!iijtrr.
tioi'gradu fieret, laiito liberiiis Domiiio vacaret et ; tissime. Deinde defuncti raauu apprehensa, semei et
quoticscumqiie sacra mjsteria penigeret. se^e bi- secundo eum nomine vocavit. Qui continuo ad vo-
(rjrais in oraiiime inaciaret. Vcrumtamen, ut lan-
cem viri Dei, acsi doriniret, itasurrexit; et cir-
dcm hoininibus app.ueret qiianta; sanctitatis existe- cumstantium miiltituilinem intiiens, hujusiemnili
rcl, placiiit divinni pietati, ut ejiis
vitam miiaciilo- verba Hnra quidem praesentis diei
prnfiidit, dicens ;
rum plnria dccorarct quod ila faclum est. :
secundu a seciilo migraveram ,sed filii mei meritis :
8 Erat in suprafito vico Calabro qiiiijum bnmo, concessum est mihi ut iteriimad Superos remearem.
leirosum su-
nat. ciijuscutem lepi a fiedaveiat. Factiim e^t autem ut
Ha3C eo loqupnte, stupebant cuiicti qui aderant ad
quadain dic vir Domini Sucerdos ab Angelo monere-
tantse reimiraculum expansisque manibus in al-
:
tiir.(pialenuseiini visiiaret, et bitis inaiiibus omnia tuin, ac sublato cbimore ad Cieliiin, Doinino gralias
Kgritudiiiis ejus loca palparet. Quod cum doiicc Vinti-
fecisset referebant. Sed cuin siluissent. continuo venerabilis
nralione pra-missa. citin stt.^cipiat.
hominem continuo sanitiiti re- Saoerdos Cominuniimem Dominici Corporis dedit ei
stituit. Habitaiores vero
ncc non iuunes regio-Inci,
qua ille percepta valde conrortalus est. Tunc ante
nis iUius populi hoc audientes,
liBiis animis Domiuo ejus pi'ieseiitiam idem vir Dei sese projiciens, ad si-
gratias refcrebant, R. Sarerdotis merita
collaudan- militudinem Patriarchie n Jacnb, paternain benedi-
tes.
ctionera ab eo fiagitare coepit. Cui cum protinus
unde gaviti
Mumlana qiinque maler cjns, aiidiens filium benedixisset pater, iterum niox in pace quievit. !
partnteSt
suum taulum percgisse niiraculum, bcnedicebat
Do- laudabile beati viri ineritum, per quod pater ad Su-
luino, cujusope niiiincacuncla
fiiiiit niiracula et •
peros rediicitur, et Corporis Dominici viatico refi-
cnrde couipuncta, cuncta deinceps
seculi spernens citiir, ac postinodum quietiirus in pace dimittitur.
ol.Iectamenta, filii desiderabat
imitari vestigia. Mo- 13 His pei'actis quie diximus, coepit fama beati
rabatur in illo tempore vir ejus
Laban iii Burdegala viri hac illacque diffiuere, et odor sauctie ejus con-
versationis
DIE QUINTA MAJI
versationis finitimasregiones perfundere. Unde Le- divinitus. Nunc
altero miraculo fecimus,
sicut in
moviceiisi Episcopo b Aggenco beatae niemoriie de- dilectum Domini Sacerdotem Reafissimo Martino A. HCCO.^B
rn$t adininis- PLOB. EX MS.'
cedente, vir Dei Sacerdos in Cuthedra sublimatnr Turonum Archiepiscopo compareraus. Martinus h
trahim Epi- h
ejusdera Ecclesiae, ad lionnrera liei, eleoiione Cleri matreni suam a gentilitatis convertit errore, Sacer-
et favore populi, Francorum Rege c Chlodovaeo se-
lcrovtcetisein dos Praesul sanctissimus exemplo contiuentiae pro-
h
ninre illius provincia; Principe etiam collaudante. vocavitmatrem ad emendationem vitae : ille per fl-
Sicqne per tiliquot annorum (/ curricula eanideni g'j- dem matrem illuminavit intrinsecus, hic illuminavit
beriiavit Ecclesiam Dei pruvidentia. Veriimtanien, extrinscciis ait laiidem et gloriam Domini nostri
quoniam ne aliquibus fastidium genereraiis, verbo- Jesu Christi, qiii cum Patre et Spiritu sancto vivit
sitateni fugiraus, et brevitati animum applicamus, etregnatper omnia secula seculorum. Amen.
nunc ad ejus transitum tlectamus articuium.
14 Sentiens igitur Sai-erdos beatis^imus, sancto ANNOTATA.
C\P- IX. sibi revelante S[iiri(u, exiremurn diem sibi iminine-
Calahrum re; valedicensFratribus Lemovicinam civitatem de- a Ita etifim BfnuirJus Guitlonia in MS. Pvnrfi^mi
seruit. et natale solum repetere stuiluit ibi namque : Hncoh ejpressit, pmut lialtetur Geneseas cap. 49. Ast
divina praeordinaute gratia, cupiebat ut ejus conde- opuit Latilie /ifi//f/ur|Jnb.
retiir corpusculum. ubi religionis sumpserat exor- b yittitiu iitnui-ijiii' Episcopi .^ggerici et Sacerdo-
diiim. Qui cum iter f iceret, venii ad qiiamdam villam tis, iiti et C.ipuaiii Episcopi Cadurcensis lolim liabe-
i|ua; Argentacura noniinatur, iliiquejam diu mace- tur e.r hiic Vitn, eo qiiod Cataiogi cirea priirios Bpi.\co-
raiiis dnlore. gravi febrium afficiebatiir acredine. pos sinl vallle miitili.
Scd cum pauliilum respirasset, ovoriim edulium pos- c Post Alaricum Retjem a Cblndovaeo devictnm
a^qrotnt j\r
gciilaci: tulavit. Quoa discipuli ejus audientes, aliincntum annn 507, pra-fuit hic .'iiinitaniep,iic tunc antc ejus otfi-
quod quae^ieraf, solicite per omnes villie incolas tnm, ift est 27 Niivenihris annil}Od viiletnr S. Sacenios
qu;eritare ie.-tinaveriint; et non invenientes, statim £piscppus constitulns.
mapistro aiinuntiaverunt. In eadem quippe villa d Snttcm od Ju^tiniani Imperium, qiwd inecpit
eernien gallinarum, nulvorum et accipitrum h.acte- aiino 5:27. Not'it autem Armamlns Gerard. id non tta
nus infestabatur improba voracitate, ita ut vix ibi intelliijeniivm qnasi mtlvos oinnino relegarit ab eo loco
iiihibti aliquando aliqua pctuerit gallina durare. Quod ut Sanctiis, iit vtiliinl iiliqui; cnm ctiam ilunc ibi aeqne ac
wilvonim comperit, illam avium importunitatera olibi coiispiciantur, sed quod non magis qnam ntibi
vir sanctus ibi
miiacUafcm
ita compescuit, In hoc, inquieus. ambitii villa; iiulla sint infesti ifolliiiis.
deiiiceps avium r.ipacium galliiias audeat infestare. e Seijitentia livjits nnmeri intactastint apud Bertutr-
Cujus servi Dei edictum inviolaliile permanet in >em- dum Guulonts.
piternum e. Mira res vernm hoc uno satis patet
! i Brcvinr. Sarlat. precaiitium.
indicio, quod potenti virtute Piintificalis iludum g Non iiiitur .^rgentaci. ubi moituus, ibidem rt se-
auctoritas liomines ligaie poterat et solvere. Vere putlus est S. Sncerdos, uli perperain in snpplemento
enim illius er.it discipulus, qui in navicula pusitus, Saussayus : ijruviori ettam errore pro Argeutacn scri-
surpeiis imperavit ventis et mari, et tacta est tran- bens Argentoratum, gum est urbs Germanix ad Rtie-
quillitas maana. Sic quondam lieatissimus Marti- nuni. Saussttyi errorem e.r parte etuim transcnpsit Ar-
nus, Turonum Archiepiscopus, mergos a praidu furus du Monstier in Gijnecieo sacro ad huiic diem.
flumiiiis proliibuit, et rapacem ingluviem eorum h Ncque hoc, nec id qitod sttpra ilictum de Merqis,
cnmpescuit. Parueruut volatilia Martini praeceptis; invenies apitd .Severum Sulptttum ttnde erijo hxc
obtemperant adliuc accipitrcs Sacerdotis faniuli Dei sumpta, quteremus ii Novembris.
mterdictis. Ipse, fprecamiir. precibus nos solvat a
criminibus, et sic defendat supplices, ut nuiic cou- CAPUT in.
servat alites.
nA[> X,
13 Vir igitur Domini Sacenlos. Prtesulsanctissi- Rttlio temporis : sepuUwa -.
translalio corpo-
5f(/Ke in suo rans, videns diera supremum sibi illuxis^ie, discipu- ris Sarlalum.
moiiasterio corpusque suum Ecclesia;, in qua
los cnnvocat.
icprliii
viniiilans exordium religionis siimpserat, reddi iiiiperat. De- J loruit aiiteni S. Sacerdos reverendus Episcopus
Augustorum Anastasii n et Jiistini senioris ftJiisti-
obif 5 Maji iiium. iiim divinis mysteriis exitum pifemunisset, et
discipulis !-uis omnibu^que ibi convenieiitibus sacrie nianique tempnribus, sibi ad invicera succedoutilius; Tciitpus quo
Chlod>iva'o tilin Cbilderici Fraucoruin et Aquit.i- Pitntit 5(7»-
cxliortationis multa affaraina perura^sset, et se spi- c-
noriiui leiiente moiiarcbiam. Ilunc Chlodovu.'Uni </
ritualesque filios, quos deserebat, omnipotenti Deo
S. Rcioigiu.s baptizavit. Hoc etiani
tempore exiuiius
commendavisset; tertio Nonas Maji spiritum cojlo /
monaclinruiu legilert' lienedictus, et B. Amandus
reddidit : qiii clioris nunc Angelicis ciiruiuseptus iHi
proximus exfat, cui in terra pnsitus militabat. Sic etS. Vedastiis Kpiscopi, et alii plures viri s.inctis-
sinii flurueruiit. Extitit etiam vigesimusi/ ii.mus
ciiiru Dominus noster Jesus Christus in terris posi-
tus Patrem exorabat Pater, volo ut ubi ego sum
:
Lemovicensis ecclesia; Episcopiis u B. Marii..;c,
illic sit et minister meus. primo ejusdem eivitatis Kpi^copo, Petri Apuutuio-
Princqiis /i dis< ipulo.
("t CGIpUS 16 Magistrura igiturexanimeravidentes discipuli, riiiii
fo (Iflaturit
qui eum fuerant comitati aiebaiit, niraio intrinsecus 18 Gloriosis-imo Priesule Christi Sacerdote, sicut
CAr XI.
j;mi diclum est vinciilis corpnris absolutn, niona-
cnrrepti, Cur, Pat*;r, liuc moriturus ad\e-
,
riifj?rore cujus etirpus
ejus aanctissimum poi'Ulum
nisfi? Ciir nobisiiini taiu parvis--iuio vita; tennino chi sa;pe fati moiiasterii corpus
depoiientes. et suis humoris impjuentes, miittuiit se-
dtgcre vnluisti? Ciir nos, Pater dulcissime, relin- de navi pr.r-
ecclesiae, cujus Domino dniiante Abbas extiierat, m- jiutlitr.r
quis nrphanos? Uis et bujuscemodi questibus disci- se.ntem
tuleriint.Quistuncibiconventusvirorumacmuheriim
puli siitisfacientes doluri, magi.-tri pra;cepia coiuple-
ecclesiasticorum ornamen-
re studeutes, ejus exaniraes artus navi imponunt, advenerit, qua-ve pompa
fueril, supervaciium dicere duxiuuis;
et per Dordonias alveuin iterarripiunt ad priedictum torum delata
tanicii ad ejus exequias
convenire gaudenles
uinn.isterium. Et cuni jum appiv/iiinquarent ad viileres
;/
puriter et lugeutes.Gaudeluut qui taiUiCnnlcssoris
inatris Dommi Sacerdotis diversoriuin ; ecce H.
suscipiebant patrociiMum; lugebant se arai.-isse dulce
illumhintur Muud.ina, luminibus orbata, iilii tendebat ad exe-
Ctic« mftter. solatium. Lacrymas cohibere
non poteraiit pietatis
quias.Quo cum manibus finuilnrum sustentata ve- ejus advenlu.
sed coQsolabaiitur corporis
nisset, mox ad Huminis littus rneruit recipere lumeu aiiectu,
'J Carmina
Muji T. II
18 VITA S. SACERDOTIS EP. LEMOVIC.
A Carniina sicsimul et hcrymas effundebant, exuUa- 23 Verura nt ab iis, quiE celebriori fama feruntur, D
A lll-GOMK
banl p.iriter et liolebant. notititim capiat lecforis sa.iacitas; illius temporis, Tcmporis ra
KLOR. T.X MS tio
19 Omnes tamen parilcr suovissinio reficiebanlur quo Bcalissimus Sacerdos floruit, ct illius quo in en-ouee
mtriftcn ndort sutiftitcta.
perfundi/. odore, et siiiiul inaistiniabili proiiinabantnr clulce- Sarlateiisi vico corpus cjiis translatum fiiit, brevi ad-
dine. iNam totum viri Doniini corpus diviiio fragra- modnmratiuncula declaravimus. Computanlurqiiip-
bat nectare. acsi fuissct perfusuni pretio>o aroniule. pe a P.issii/iie Domioi usque ad transitura S. Martiiii
Angejornm chorus coinitabatiir in cceiis, quem cho- aiini/ quadringenti duodecim et a transitu S. Mai'- ;
rus virtutum .-eniper fuerat comitatus in terris. Cuni tini u.^que ad obilum Chlodovaii
filii Childerici, cu-
cjiis vero sanclis.sima auima tripuiliantes .Angeli jus lempore flnruit S. Sacerdos, anni centum duo-
Doniiiiuin collaudabant, et liomines in terris positi decini. .Suut igitiir a Passiune Doinini ui-qiifc ad obi-
aineris exeqiiias honorifice prt-curabaiit. Sic ifaqiie tiiiii hiijus Clil"dnva-i. aniii n quingeiili vigiiiti qiia-
iii iijennirala busilica, Deo faveiile, reverenilis>inii tiior. Iteni ab obitu Clilodovaii usi]ue ad decessuni
Pric.Milis Sacerdotis Kelii|uiic feliciler fucruut re- Caroli Magui , ciijiis tenipore Sarlalensis locus re-
conilila. slauraius est, sunt .iniii x trecenti et uuus. Hiec ta-
20 Longo vero post tempore, duin piis lacrymis men qiue scrip.simus probabili ratione ab aiitiquii
CAP, xir,
S. Miindana filii sui seniper rigaret inausolaiuin historiis sparsim relegendo collegimus, et corani
Miitfv fi Waiidalica i persecutinne, (iladii procubuit iiiterera- Deo positi meracissima veritate tantiiminodo loqui •
Wiiiidiillt
ptione; et prnpter insuperabilem Christi cunfessio- mur; et omissis iiicognitis ea qiia; ccrtissime novi-
octitlihir.
nem, loartyrii sustiniiit immolationcm. Porro cor- mus, ad hoiiorein tanti Cunfessoris Hdeliter expli
l
pus pjiis. a fidelibus coilectum, el juxla filii sui re- cavmuis.
veremlissimi ac saiictissimi Sacerdotis Praisulis se-
pulcrum diligenter est humatum; ibique divir.a opi- AN.NOTATA.
tulante gratia niulla fiunt miiacula. prseslaiite Do-
mino uosdo Jesu (^hrislo. qui cum Palre et Spiritu a Anastasiiis imperavil a die xi Apiilis Antn 491,
saiicto vivit et regnat, per omnia secula seculoruni, wsi/iii' ail 8 Jitlii aniii 518.
Aincn /.. b Justinus /ii'ii.i7m<i a iiitnlf Aiiiinlasii ilif cwinl im-
B Optimo Imperatore
CM' Xlll
21 / Carolo Magno Imperia- perttre. el atino 527 Justinianum i Aiirilis declaravil
Iiitcr iliniiti- lia sceptra lenente, ct Liidovico Pio Hlio ejus siib sncie.^soreiH, qiii iUt) i Aiigitsli miirtitn, jilfne reijnavil.
sfcrtii qiiir CO' patris Iniperio in Aquitaiiia regiiaute, sicut Arluuin Chlodovaius solitm cnm Annslasio vt.iit.
c
rtilm M. r/ IM-
eoruni libcllus
te.--talur, mulla iu regno Aquilanico d Buj):t:,:i!its anno iOiJ, reijiti sui unito 17,
tliirlciis 1'iils nlt alt!
Driiaittnf monasleria ab eodem Uege Ludovico fuerunt repa- prabamus.
rata, nuiltaet a fundameiilisciinslructa, quibu.- nunc unitum 480, mortuui
e S. r,enedictus iiadis Circa
veluti quibusdaiu luniiiiaribus
decoratur tota Aqui- 543, 21 Miirlit, ijuo ilte Arta detlimus.
tania. Hujus exeinpluin non inodo Episcnporum f Coluntur amito 6 Felirvarii : ex liis Vedaslus sc-
multi, sed et kiicorum quain plurimi a;iiiiilati, col- iiior fuclus Episiofits circaan. 500, mortuus circa uit-
lapsa reslaurare, et nova inoiiasteria certaliant coii- nttm 540. Al S. Amandus natus circa unnum 594, ci
struere. Hoc etiarn tempore, in ejusdem pruvincije nonaijenariiis creditur vitu funclus circa amium 584.
corpoie, a religiosis viris m
reslauiata est ecclesia g Hic uppitret aliquod f}'Sf7.l^.x, el forle tii cala-
Salvalnris nuindi in vico Sariatensi, qui est situs in Eptscopvriim LcmovicenstMm
lotjo cum anttqua viln
,
pago l'etragoricensi. Sicque factuin cst, Dei ope- scriherelur noto, nonus post priinum futt S. Sacerdos.
rante clemeutia, iit erclesias qiias priefatus Iinpera- inler eos qtii constilulo firmiter Episcojiatu sibt tiivicfiii
lorCarolus Magnus devaslando Ucserat belb., quod siuf intcrrupiionf surcf/serunl
non uilnumeinntlo iti :
anuis gcslum tandeni peregcral contra Wai-
niullis
S. Mattiulfm, eitisque tUscipnlum S. Jureliunum.
feruin «lyranuum, et Hunaldiiin qui post Waiferi h lUt vulijaris opinm httbet, iilii cum Greijorio Turo-
morlcm Aquilaiiiam occupuverat Ludovicus filius nensi rcfeiunl ad Becii tempura, tiuod
;
ad ejtis Aciu
ejusdem Imperatoris repararet. Quas onines ipse examinnbitur 30 Majnttm
^111111. certe hiutum admtt-
piissimus Im|ieralor Carolus Maguus immensis auri tere tlebenl in serte Episcoporum, qui vulqiircm lenc::[
et argenti ponderibus,
genimaruiiique pretiosariiin opinioufm : et causum Bernurdtis Guiilo
ob haiic forte
exornavil mnneribus amplissimis et honoribus ralulotjo illorum iiominu tam liberalttcr mulliplical,
di- iit
tavit, et iusuper, quod est
pretiosius, sanctissiinis ut supra dixiniiis.
fiiU (Yinm
Reliquiaruni patrociniis insignivit. Inter quas idem Petnis Friinciscus Clii/lflius
i lib "i Pauliin ilUt
Snrtntni.^i Princeps, Dominus amabilis Carohis o Magiius, ho- strati cap. 17, ostendi! npudscriptorfs uiio IVaiid&lu-
nestavit, imo sanclificavit lianc, de qua loqiiiniur, ruin nomine veiiire naliones omnes Gofhicas seu Gelt-
ecclesiiim de Sarlato noii modica portione ligni
Cru- t:as, alituqiie barbariis, el sic poltiit S. Mundanu in
cis Dominica; quod, ut in quibusdani p Actilius ejus aliqua fxcursionc Golharum, qui
:
Galliam Narbonfii-
legitur, ipse luiper.itor <; cum niultis aliis Reliquiis sfiii satis vicinam udltuc reliuflianl, occtsa fuissf. Colt
deliilerat ab Hierosolyma. eam Ecelfsia Snrlutfnsi Z\
in Maji sub rttuduplici,
cw. M\ 22 Ea tempestate moiiachi ejusdeni eoclesia" Sar- ut viduani Marlyrein, indicuvil Armandus Gerurd :
lateiisis ad superius iiominalmii vicum
r Calabrum, ast hoc die refertur a Satissnyo in supplfineiitn. quod
att ijiiinl (, j:im pene in solitudinem redactiiiii, abeuutes,
"irn Catnfiro
una sequttitr Arturus in Gynecaio .tacro.
noclium. utriusque Sauctorum, Sanclissiini
tiaiisfniiiifur scilicet k Hic desiuit Bifvinritim
Sarlatense: ubi tolMS.
Sacerdotis et niatris ejus S. Mundanai
itirpniii ss. Mariyris te- Lecttoues quol httcieniis utimrri a nobis nolitii
Sai rril..fi..i rt pulrra ronfringentes et eorum saiictissiiiia
;
corpora I In MS. Sarluleusi poniiur litulu.t De reveiatione
ftumlaii.r inile colligeiites et secum deferentes, intra prffiscri- S. Sacerdotis. Ayiii(/ Bernardum (ruiilonis. De Trans-
ptaniecclesiaui Salvatoris iiiundi dignissimetumula-
latione corporis S. Sacerdotis apud vicuin
verunt. Iliec omnia ita conligis.^e, sicul et mona-
pra-taxavi- slerium de Sarlato in terrilorio Felragorico c( si< :
imis, ililigenler investigaudo cognovimiis
: dieni ta- sei]Ufulta habfntur apitd \iidrfam Chesn.eum
men quo ha-c facta sunt, nemine noliis tradente,
in
tomo 3
paij. 383.
nondiim certissime novimus. Nec iniruni si
hiijus rei notitia,
nos latet m hnprimis Bfrnarilo Comite Pelraijoricensi. con-
cum constet qiiod per illa eadem tentienle u.tore Garsimla, qui iocum ealentis .iub
tempora, s bellis pra-pedila, tota Gallia
sita
totaque jitre reiiuuerai. Diploma ejusvide tom.i Gallia-
Aquilania liberalium arlium pene Chrisl
caruerit disci- ptitj. 808.
pliiia.
n Imo bellum contra Waiferum seu Waifaruni
confecerat
DIE QUINTA. MA.II. 19
confircrnt Pipitiiis ^ patcr Caroli Maijni . atquc isto nerositate tumidus, sed qnovis alio modo, non ele- D
anno 768 iiitcrfcclns cst, aiile nhitiim Pipiui, qxti dc-' ctione legitima monachorum ibidem servientiiim , A. IIUGO^E
PLOn E.\ MS
cessit 24 Scpleiiitiris. Hnnaltlns autcm, pater ^aifa ipsius ecclesiie audeat invadere dominatum, aut res
rii, a Curoto Magno in fiigani versus, ac dcin captus ad eam pertinentes iiilatemis diri[iere, minuere vel
csi. Cousutc Vitain 28 Januarti num. 8. alienare. Quod quidarn Hubertus, tonsura Clericus»
Cotilur Carolus Magnus officio Ecctcsiastico apud actu vero sacrilegus, pro niliilo ducens, Wilielmi
Sartatcnscs, Comilisfultuspriesidio, arripuit doininationem, sive
p Sunt atiqua ejus Act'i siib Turpini noinnic cdita, prasdictaj ecclesifc congregationeni ; qiii lionis om-
ct passim imprnbata. nibiislocum expolians exinanibal, et quotidie pessi-
q /nio accepcrat a Forlunato scu Macnrio Episcopo mabat. Sed ciim qiiadam die rnembra sopori stravis-
Hiciosiitifmilano, nam ipse non est eo percgrinatus. set, ecce Dominus Sacerdos, duobus comitantibus
Mirum est
r a Sniissoijo (/«(Calaliro dein S:irlafum per visum, apparuit ; atqiie temerilatem illius coer-
nomen datum, cuni di^lciit ad ttuas tcucns. cendo, ita redarguit : Cur. inquiens. hominiim ne-
s Tiilctliijit t>etta Normannica, scculo 9 ct 10 gc-ita. quissime , coiitra Apostolica decrera hujus sanctas
t linn mortmis est S. Martinus anno ^rx Ctiristi ecclesia; res invadere pra^sumpsisti? Cur Abbatis
397. nomen et lyranniflem as^umpsisti? Cur mon.isterii
V Ctttndnvxus e catcuto nnstro decessit 27 Nnvem- supellectilem exportasti? Et hoc dicens baculiim,
tiris anni S09. quem in manii gerebat. in sublirae erexit ut eiim
l,':..lili
p,
X E inmpulo nnslrn anni 304. Mnrtuus esl ouiem percuteret ; sed, ut idem Htibertus postea rettibt. iiptritiotie
Carolus 28 Januarii anni 814. preciliuscomitantium revocatiis, Iiaculuin a verbere non emenda-
Miser vero delectulosurgens, primum qiii- tus,
retiniiit.
CAPHTIV. dem visionis horrorem vehementer expavit deinde :
phantasise spiritu se delusiini autumans. ad prisli-
Miracula post Tfaiislnltnnem a palrata, nlque
num errorem paulatim relaliendo rediit. Verumta-
imprimis irijttrii coiilra Sancluin puniti.
men dum furit; et duin secundum simiiiludinem
Salva- serpentis et iiistar aspidis surds et obtiirantis aures
i\ecenti tempore, quo in praedicta sancti
Sacerdotis fiierunt suas, protiniis ad criinin;! ruit; ecce iterum ipsi
rncctiilhim toris ecclesia gi>rio'<i Prsesulis
sancto Parasceves die dorniienli altera nocte sanctiis Pontifex severior as-
ab anlente membra recondita. ipso pi-
pislnria in
cum sistens, ait ; Quomoilo le hahes, Hiiberte? Vigilas-
strinum nionachorum forte ccepit e.xui-i. Sic in-
eceksiam ne, an dormis ? At ille pavcre perciissus illico re-
transfmsum ceiidiumlllud tertiojam accensumcolliperetur fuisse
fomile iterum resumpto ri>bore spondit Quis ; es, Domine? Cui vir sanctus intulit
extiuctuin, longo
quajque late dispergitur. Noniie meniisti? nonne me jam dudiini vidisli? Cur
reaccensum, per vicina
Tunc repente clamor, fragor exoritur, calerva-
fit
me proterve sprevisti ? His dictis coepit caput ejus secinida in
verberare, ac celera membra quae gerebat fiiste do- funas actus
tim coniurritur, et incassum hinc et inde focus in- nwritur.
lare. Tunc miser priinura, Parce Doinine, Parce Do-
vaditur. Nam minax flamma, primo per vicin.irura
sparsim poiTigitur; ac.demum mine, coepit ejulando clamare. Deraum culpam jam
domorum fastigia
sero clamitans a leclulo desilivit ; sicqiie demum
impetiis earura, agente vento, ad ipsam S. Salva-
,
VIDE APP.
amens effectus cunctis qui aderant rnirantibus per
toris basilicam usque provehitur. Veruintameii ad
,
TOM vri MAJl
conciirritur, sonus eorum procul monasterii claustrum ihfliigiens, in .]Uoddain tugu-
funes b lignorum
eadem riolurn, homintim visus fugitando se coiitulit. Via-
diffunditnr; omne ornamenlum quod erat in
tores quidain comprehendentes euni ad eaindeni ec-
basilica festinanter colligitur, pretiosissimi Cnnfes-
clesiam continuo reilucunt, ihiqiie etira diltgenter
soris corpus foras extrahitur, et auxiliura ipsiu,^ san-
custodiunt. Tunc populi pcr universam illain pro.
ctissimi Pontificis devotissime ab omnibus qiii ade-
vinciam qua? facta liierant audientes, Salvatori
rant inclaraatur. Interea loi-i cernilur ab Oriente ,
Christ" gratias Sauctitiue Sacerdolis et Comes qni
relerebant
cunctis videntibus can-
,
advenire nubecula quam ,
praedicabant raerita collaudantes. Ille vei'0 mnriens tuia tiiduxc-
dida prscedebat columba. Tunc nnhecula illa, ra- fut ccinlra-
et crehro, Mea culpa, sancte Sacerdos. inquiens, cliiitc
pido flatu acta, ubi super illa incenilia siia dilatavit pitiiitur^
debitas poenas luit Omnibus vero, qui hoc audie-
; velamina, mox ingentis aiiiias ca'pit iniiudatioiiera
Cerneres elementorum conflicluin, ignis runt, patenter innotuit, qua pcena digniis sit, quis-
exliiirjiiUiir emittere.
prr iiiibecu- quis injuste super gregem Christi tyraniiidem arri-
tanien est superatus divinitiis. Est opera; pretium
lain a CQ- res male di-
pit, et qui tainquara fur ecclesiastir^as
tanti miraculi'pensare sublimitatem. Quis non stu-
liimlia ap-
Dei Saceidotis sperdit. Petragoricensis Comes , Wilhelriius qm
piiriiitb ad- pet, cum adiuv ationem dilecti
,
contra Apostolica pra^cepta veuthtor eorlesta., de
iliiclam
obsciiraretiir cceli serenitas ; et cum subila pluvia;
inundalione superata incettdii sedarelur imuiaiiitas? qua loquiraur extiter'at; adjunclis utrtsque iiianibus
iliictoque oread aureni, acoinni ilelormilale raen;-
Fatendiim sane est, et absque ull.i ainbiguilate cre
brorum deturpatus, ingratam vitara ihixit fine te-
dendiim, ad ostendendum Sancti Sacerdotis uieritum
nus.
(ciijus corpus inclytum tam ibi nuper fuerat Deo
20 Calviniacus est vicus, in confinio Petragori-
favente trttnslatum) sitper ejus basilicam, ad ipsam flasconcin
corum et Caturcensiuin. Hujus vici incola; ad U. vtni Kaitrto
sanclificandam et ad sedandtim idem incendium ,
Sacerdolis raonasterium veuire consueverant. Qua- oilerfudum
ipsuni adventsse Spiritiim, qui in similitudine colum- rapicns,
dain igitur die quidain illorum ex more
veniebant :
lanlo
ba; in Jord.me flumine requievit in Christo et ;
priuper vero quidain ctim sua conjuge eeram et vi-
signo Domino operans, ipsaniquesimm sanctam ec-
nuin de penuria sua coemerat, et sequelmntur
pra>-
clesiam sanctilicans, ab immineuti incendio per hu calle iter
diximus, lardiori
cedentes. Sed dum, ut
jus inclyti Confessoi-is meritum tiiuc liberavit et, ;
olivinm iinus ex
caperent, etsoli incederent; fit eis
ut in seqiieiiti pandeniiis c opiisculo. multa post- vini, quem
parasilis cjijusdam militis; flasconemque
niodum luiraculorum gloria ilecoravit quod quai- ;
At iter propositum
ferebaiit, violenier extorsif.
illi
sunius faciat propitius, ad laudem et gloriam noini-
veniunt mo-
Amen. expeditius peragentes ad supividiitum
nis sui, seii.per. lerram se
expansis inanibiis in
naslerium. Tiinc
(
25 Leo Papa risanetissimus eeclesi;im Salvatoris
lt:'lcrti,s proiicientes,de illata sibi injuria a Deo et ab ejus
mundi et beatissimi Confessoris Christi Sacerdotis, expetunt ulfio-
famulo, Sancto videlicet S.acerdote,
Ahbiis Simo-
"iacus el dlta privilegio sua; Sanctitatis munire decrevit in qiio :
inlerim qui flasconem rapueral, ex eo sibi
pidalor, piivilegio auathematizando prohibiiit, ne quis pne-
nem. Ille
adstabant
suniptione vel arrogantia elatus, aut parenlum go- potum porrigi postulabat. Hi aiitem qui
•.'inuiB
20 VITA S. SACERDOTIS EP. LEMOVIC.
vinum ex supra memorato vasculo fundere cupie- ille conlumax, omni membrorura destitutus officio,
A Ill'CO\P.
hant sed nec pessulum quidem, quo desuper mu-
:
expiravit noctis in medio.
FLOR eX S19.
30 Miles quidam. a S. Sacerdotis monasterio re- ^ucs
niebatur, eximere praevajebant. Denium lancea itlitri
pirtosns iii Sanctutn
pessuliim eflringente.-^, vini liqunrem ex eo elicere diens, obviura quemdara, qui contra eum
habuit
effici"". fideiiii 1».
non poterant. Et dum haec fierent, auetor flagitii noxara adraiserat, et ad idem monasterium orandi Juiiiis,
divinitus percussus a dfemone corripitur, atque in gratia veniebal. Miles vero ille, metti ac reverentia
seipsum debacchiindo sceleris ultor etficitur. Manus Confessnris Christi Sacerdotis, cujus stupenda nii-
enini proprias et brachia furibundis ilepascebat den- racula frequenter viderat, et fieri saepius audiebat,
tibus, et oranes qiio.s iioterat stfivis dilaniabat mor- eura impune pra.*ieriens abiit. Alter vero eques, qui
sibus. Qui tandem apprehensus, atque duris funibus pra?cedeiitera militem a longe sequebatur,enradem
adstrictus, vitam exhalavit prntinus. Illo igitur ter- peregrinum eadem via ofTendens, de reatn illo,
in
ribilitermortuo, quiiidfucrunt, flasconem cura vino quem contra pnefatum Militein perpelraverat, illum
ad lieatissimi Sac:;rdotis mnnasterium detulerunt, arguere rainisque lerrere lenlabat. Sed peregrinus
et ail raemoriam tanti miraculi in eadem ecclesia ille, in 13. Sacerdotem confidens, nullum equitem in
suspenderunt. eo ilinere se formidare respondit. Tunc eques, exi-
er enljuf rc- 27 Quadam autem die cuidam ardore feorium stiraans quod eiira contemneret, superbia turaens,
talo bUieutes Eesluanti, per visionem ostensnm est, ul si de vino irapulit calcaribus equum, et in eum irruit, tuni-
sriit ciinva-
flasconis, quera prcocedente sermone notaviraus, bi- camque (|uara cajiiti suo propter restum superposue-
tcjcunt.
beret, slatim convalesieret. Quo hausto, niorbo fu- rat, ei diripit, ac post se in sella coraplicavit. Pere-
gato, confestim convaluit; et no» soliim liuic pro- griuo autera illi , sancti Prsesulis auxilium implo- cqiii et sua
viorte puiii-
iuit, sedetiam muUis aliis, vinum illudad medelam, ranfi, continuo tunica capiti ejus superponitur : et
lur.
quaindiu durare pntuit. Sicque quod uni fuit ad in- iUe eques improbiis, fracta coxa devolvitur. Equus
terilum, multis aigrotantibus attulit remediura. vero furiis agitatus in jacentem invehitur, et pec
28 ./Eslivo tempore quidam causa devotionis ad carapum palantem nggreditur, et appreheiisus confe-
Pcrrifrtiits
siti ,Tstlltllt S. Saccrdotis oratoriura vener;int, et expleta ora- stim morilur. Eques vero, dura ad Sancti ferretur
tiliiis tione remeabant. Ili vas vinariuni, quod (snophorus ecclesiam. die octava posiquara hoec fuere peracta,
vocitaliir, propriis huraeris deportabant , ut ex eo in ipso itinere moritur. Et sic eum vivens, ciijus
horis conipelentibus jiotaiites sitis ardnrera refrige- contempserat raerilum, non raeruit Iiabere propi-
rareiit. Contigitque eos in itinere caloris et sitis tium.
pariter ardore faligari : qui nimia anxietate com-
pulsi.assidentpotationi ; rursusque iter corripientes, ANNOTATA.
acrius ab wstu alliciuntur sitientes. Tunc anxii, Bi-
bamus iteruin, inqiiiunt, quia S. Sacerdotis non a Hic siih novo tilttlo, Miracula, inchoatur velttt
vijiJ miiiiiaim deerit iiiunus. Qiio diclo ad se applicantes oenopho- altera pars Legniie, nec in Capita itistmrjuititr, uti
dni sufltcil: ruin sumiiio tenus iiivenerunt itlenura propinati-
, ; priar : seit miraciitu sitiguta paragraphuin uninn consti-
que Ueruin arripiuut iter. Quo raature confecto, sub tituut, protixiarem brevioremque, tii res fert : quoit in
unius liospitii culniine se collegerunt; ibiqueiterura uumeiis consequeuter sigiiandis etiiim sequimur.
ex eodem vase bibentes, mirabantur, sa^pius illud b Ligna sett tohttlas, mattcis pulsandis , acnearum
Ad hoc spectaculum multi con-
pleiiuin reperienles. campanarutn virc fuisse in usu monacttaii, apparet ex
veniebnnt. et toties biliebant quoties veniebant, acsi plurmm Saactorum Actis, cum mentio fit monnchi ati-
ab eo vinum non elfunderetur. Igitur pra^fati pere- cujas monenlis : hic autem vides ea etiam ad quamvis
grini, j"etrugrado calle revertentes, tanti rairaculi atiatn couveniu.f aut poputi cottvocationem vatuisse.
asserunt prajconia, per orania divulgantes : oeno- De tioc usu, (quem uua cum vitse monasticsc fonna. ex
phoruiu etiam secum in testinionium ad raonaslerium Oriente acxepisse vtdelur Occidens iioster) disrere eliam
reportaiites, et in eci-lesia suspendentes l;elabantur, potes ex Pnssione Martijium Satiaitarum iO Martii
Doiuino gratias referentes. nutn. 12, ct alibi iitvenies, tepa Hu?.«, sacra ligna, hu-
2i) quoque tenipore, dum ad sancti Praesulis
.\lio jusmadi appeltari.
atinrttm
aarciniittis Sacerdotis ecclesiam quidam adventrent, canisforte c Non existimo divetsitm quid indicari; sed sequenti
tevi ex caitsa m comitabalur, qui gregera oviura cujusdam
itiiiere opusculo, idetn e.tse ac si diceret, progrediente opu-
iiriiHnis
rustici in via .aggrediens, per pasouu latratibus agi- sculo, tioc sciticet prsesente.
rvslicas,
tab;u ; SL-d a Doiuiuo suo revocatvs, iterum cum d Videtur iutetlitji S. Leo, Papa IF. de quo age-
eis gradiebatur : sicque iUi ad monasteriuni vene- iiius 17 Juuii, sedit is itb aitno 847 ad 85b.
runt, et perfectis pro quibus venerant, iterum ad e E.T:tat apud Simmarthanos, tom 4 pag. 808 dipto.-
proiiria repedabant. IiUerea opilio, turbati gregis ma, quo Bernardus, Dei gratia Coraes Petragori-
qucriinouiam ad Doininura referens, aniraum ejus censis , monasteriura S. Salvatoris, quod vocatur
malif;no acuit turore. Tuiic rusticus ille, hosti'iter Sarbitum, qutid tunc minirae regulariter lirr/rfta^ con-
arnialus, obvium se praibuit remeantilius pereirinis, sentiente uxore Garsinda, el Domino Ludovico im-
et caqiit eos atliccre injuriis, oflerentibus eis pro-
perante, Iradil Abhulihtis Oddoni el Addacio eorumque
pter id quod cauis lecerat legitiinam emeudatioiiem. succes.\oribus ,secundtim regtilaiu S. Benedicli eliqen-
Veruinlamen cura adhuc iu eos sajviret. et sarcinu-
dis, pro se, uxore, /iliis et fitiuhus, frotribus el pro-
las eorura hac illacque dispergeret; illi S. Sacerdo- piiiquis, cui stthscribunt e proceribus uudecim, filii vc-
tis auxiliuin iuvocare coeperunt proclaraationes :
rosimiliter et fratres; priino autem toco tuihelur signum
paratij.si
vero eormu ille rusticus irridebat. At illi relinquen- Guilielmi, qunn possis primiim fitiorum credere
castisatur: : an
tes ibiqua; secura tuleraut, ad S. Sacerdotis recur-
aulem hic aut e,r surccssoribits alius, palerni vel avili
vioE Apr.
runt ecclesiam. Illis veroibidem persisteutibus, niox MAJl
privitegii viotator extilertt introduceitdo Htibertum. non TOM- VII
'
rusticus ille gravi meinbrorum conteritur dissolu- dixerim cuin in serie
.NOT. PJ
facite ; Abhalum, Sitmmarihanis
tione : quein pirenles greinio vanni compositum ad
commiinicala, nitsquam liujiisuomen re/ieriatur Ihi
saqie uominali Sancti sliidueruiit bajulare propitia-
post Adacium collocatur Assenarius, et dicitur ad an-
tunum. ejusdem Christi Confessoris ce-
Suleiinitas
num 8G0 vixisse, quo posilo necesse est til Liidovicus
lebrabatur ipso die; et eccejam sole ad occasum
Pttti significelur in praecilato Bernardi diptomate ; ciim
vergeiite, pnBfati rustici portitores, ecclesiam
irrum- sub ejtisdem nomtnis nepote Ltldovico Juniore Aquita-
peutes, testcni tanli miraculi eumdeui riisticum
ex- nia itoii lueril, Bathus autem sotum cixperil imperare
e coutigerat iudicautes. Rusticus
autem au. 877. Ex hoc porro cousequttur, qtiod ticet anno
860
DIE QUINT. \ M.UI. dl
860 Carolus" Calvus Aquitaniam per Comites (lispo- ijiso nativitalis sure tempore auditu, visn, ncc non
suit, iiti tegiUir ni MSS.
Consulnm i't Pi.tsu- grstis et lingua; usu caruerat t;ed cum ibidem aliquamdiu
:
ii.un.
him Entjolif.memium apud Beslium : tamen jam aulm pernoctaret, et minime couvalesceret, ta;dio affe- K-X vs
suos Comitrs hubuerit ^Jquitania^ et quidem plnre.s si- ctus ad propria renieabat. Verumtamen cum nec
mvl in variis parlibtis; nequf jnm satum habenmus spem quidem sanitatis, ab oadem rediens ecclesia,
Bnrdeijalenses Comites o Pictaviensibus divenus, sed secum reportaret; subito audiium, visum et lin- ,
eiifim Pftragnricenses, quorum tamen tituli aliqnando guae pariter usum, in eodem positus reccpit iti-
coainerint, ntiprohal }iro aiino^S'^ in.slrumentiim Ainae nere.
Conjitiijsae Biirdegalen:?is seu Petragoricte Patria^, 3b Seprennis item puer, cui lingua^ negab-jTur
item mtitus.
/fl/H supra ad diem 4 ritatnm, «W de S. Macario. offioium, a patre :^uo adductus est ad bnjus Sancti
tumulum, ut ibi recipere mereretur, sanitalis com-
CAPUT V. modum : sed cum ibidem
tantum nocte excu- uiia
ffeneficia samialum, S. Sacenhlem invocan- bias peregisset, et quod quien-bat nun imi^trns^et;
tibm i/npensa, malevoU punitt. redieiis iii crastinum anlequam propriam ingre-
.
deretur patriam, verbositate nimia longa rupit si-
li
luc usque disseruinius qualiter Domini Pontifes lenlia.
Saeerdos tyraiinos atque superbos persequendo ron- 30 Quaidam item mulier oculorum privata lumi-
Sicut erga triverit : sed amodo referemus, quomodo supplices ne, S. Sacerdolis venit ad limina, po^cens ejusjuva-
inn/os scveri potenti virtule signorum reftvendo juverit. Verura miiia qnai duin in ejus posita est basihca, magiia
:
siinl Sancti,
qudfies Sancti videntur in quemlibet immicoruni Dei hiuninum slipata caterva; post miiita precamina,
exercere vindict;nn, sicut in Passione Apostolorum clara recepit lumina. De cujus [oculorum] scrobi-
Petri et Pauli legimus Simonem Magum ah alto bus magnus rivus emanans san^uinis, ipsam testa-
eorum imperio corriiisse; ^cire debeuius quon^am tur nieritis illuminatam Pra^sulis.
Dnminus est, qui per Sanctos sunm nperatur justi- 37 Mulier autem altcra, Lemovicre incola, bis- paralyfica,
tiam. justo judicio jiuniens inimirum ad laudem et sena per [annorum] curricula membris nervorum
gloriam nominis sui Sanctorumque suorum. Tanto pra-pedita, hujus Sancti suffragia oujesivil... credii-
er^o metuendi sunt ipsi, quauto constat quia ille lavotiva feren.s munera ad ejus Sancti limina. Qwse
ubiquH |iraesens est, et maxime locis suu Sancto- mox ivceplo robore, la^iade laiito iiiunei>!, iii Sajer-
rumque suorum noniini consecratis, qui ad inferen- dote fannilo glorificabat Dorainura.
dnni per mainis eorum raalefactorum ultionein, quo 38 Alio temjtore adolescens quidam biijus san-
ita €t pro-
pilii invo- modo et cum invalidus non est. Sicque
voluerit cti Anttstitis venit ad monasteriiim. Hic ab ipso na-
canlitnis. qiiisque Sanctus, dum subjectos ab adversariorum exordio linguai caruerat officio
livitatis sed mox :
injuiia suo merito defendit, et impios justo Dt^iju- sanatus, plurima formabat lingua famina, et laudum
dicio punit, plurimis ad se cnnfugiendi aditum ape- reddens inunera, redit la^tus ad propria.
rlt : et dum aliquando stiperbum perimit, ne luca 3!) Ilem alio tempore in pr.fscripta basilica ope- il alius,
sacra temerare audeat, profecto ad se confugienti- raus Dominus, tria operatus est pariter miraciila,
bus remedium securitatis priestat. ad declaranda S. Sacerdotis merita. Nam ijuadam
32 Generalis conventiis, secundura morem anti- cu cus ct
ipsius Christi Confe>soris solennitatis die. adstante
paralyfica:
Ad S Sacer- qu-Tum, in Caturcensi terrilorio, in loco qui Puns- ibi Ireqiientissimo conventu popuH, rautus verbo-
rfo/is corjius
Knde a dicitur, ugebatiir plurima populi multi-
: et rum ludit organa. lu^-isque ca^cus meruit cernere
tudo illic advenerat, fideliumque devutione. inclyti crepusciila, et muler qu2edain hinguida n.embro-
Sacerdutis venerabile corpus eo allatum fuerat runi recepit offiria, qu.T in grabatu ante altare Sal-
Erat autem in eadem regioue qua;dara matnma nobi- vatoris mnndi fiieral deposita.
pro caco
pniiliei e
lis, qu»juvenem ciecurn a nativilate alebat pro Dei 40 Factiim eyt alio tempore, redeunte eidem jiurri mult
caiulclam amore. Caecus vero ille ubi andivit tauti Confesso- ipsius Kximii Confessoris gloriosa soiennitate, et diio.
otrams feretrum
ris illic esse delatum, rogare ccepit matro- adveniente ad ejus venerabile templum numerosa
mafiona,
nain illam, cujus sustentabatur eleeraosyua, ut sibi populi inuUitudine; ut duo nihibtininus pagenses con-
candelam emeret, quam ipse ante prcesentiam biijus venirent, (]iii ambu filios suos parvulos, usu linguaj
Sancti poneref, si forteiUum Dominus perejus meri- carentes. sanandus adducereut. Horum parvulorum
lum illuminaret. Cui praidicta matrona respondit : altertam voci.s qiiam omnium membrorum amise-
Ego vicelua candelam, qiiamSanctoillicupisaflerre, rat officia pariter : qui ambo continuo sospltate re-
libenterpraisentabo : quia qui ducatum pra-beat,
ttbi cepta, divina opitulaiite gratia, per S. Sacerdotis
in taiito iumuliu popiili, invenire non valeo. Con- merita, betabuiidi remearunt ad propria.
tiuebat neinpe ad pra-dicti Sancli Ueliquias plurima 41 Vir quidara nobilis, noniiue ^ Eubolus pro-
,
populi niultitudo, Tunc malruna fecit quod proini- pter suain aiiimam qnfmdain alebat inopem inops surdus ac :
1(511 m ei
inijelral
serat, et mox sibi contigit ut volebat : nam ipsa namque ille surdus et mutus, hac illaque discurrens, ViUlUS,
eadem bnra, qua illaante viri Dei prajsentiam can- dum miiliis calamitatibus ]>remeretur,
ad liunc no-
deiam posuit, ille ciecus a nutivitate intra domum bilem virum se cuntulerat, nec patrem aut matrem
ejus,per ejiisdem Sancti meritum, lumen cceli vi- pra^ter eum aliiim noverat, sed bunc Dominus ope-
dere raeruit. Siupentes autem qui aderant, illico rans illi patronum provisoremque providerat. Qiia-
illum qui cajcus fuerat, ante pra^sentiam viri Dei damigitur die ille Miles ingenuus. fama praeclaris-
produxerunt et innumeras gratiarum actiones
: sima B. Sacerdo:is excitatus (quae per totam illam
Deo Sacerdoti sanctissimo pro tanto miraculo
et regionem emanabat de virtutibus, quas Dominus per
reddideruut. ejus meritum opf^rabalur, apud dietum monasterium)
33 Puella qua'dam, quffi a dtemone vexabatur, direxit illuc liunc pauperculum, utei siia miseratio-
liljcrafiir
cncrijujneii
ad S. Sacerdutis azyluin sananda deducitur sed nesubveniret, siciitalios curare consueverat. Ver-
a :
cum jam aliquot dies exegisset, et per eam malignus naculi vero pr;clati Enboli ante S. Sacerdotis pne-
spintus multas blaspiiemias emi^isset, quas hic in- sentiam venientes, oblationis munus quod detulerant
serere longum duximus; divina gralia, per ejusdem oblulerunt, ac demum pro paujtei'is illius sulute
Christi Conlessoris merita, tfiudera a daeraone est rogaiuri iidem se in terram priecipilaverunt. Sed
liberaia. dura imminentejam nocte, vigilianim excubias ibi-
^rdus mu-
tus ar cacus 34 A partibus puer quidam decennis ad
vicinis dem peragere, sicut eis a Domino suo imperatum
curatun S. Sacerdotis ductus monasterium fuerat, qui ab fuerat, dispouerent; mox a custodibus ecclesi» fo-
22 VITA S. SACERDOTIS EP. LEMOVIC.
A ras secedere pr,'ecip'nn(iir. Illi ver» (|uiiJ vi rion au- nifale ? Cui cum re.<!pondisset ille, Quis es, Domi- o
(lebant, verbo lanlum resistebaiit. et nullo modo nc '. S. Sacer'dos severius in euin r'espicii?ns: An non
exii'e volebanf. Vcrunit.ilem cuni inlelligerenl, (juo- nie nosli ? Cur aluninum tuum Sacerdotem fugitan-
niani ibidein, ^icut dispi-.suerant, illa riocte nianere d" derlinas ? Et cuni bffic dixisset, continuo pcr ca-
neijuibaiit ; notnen S. Sacnrdolis invoi-are ruepcrunt. pillos a fiilcroeiim exlr.ih(!ns, capiit pjus ad Iiume-
Quid plura ? Inops ille, surdus et inutus a ri.ifivilate, ruin incliiiavit : denrurn illum anle allare projiciens,
rrnif^i {licfni. coniinuii C(Eprt loqiii ct audire. Tunc qui liuic gau- imrnanissiniis verberibu.s cecidit. Audires eminus
diu iiileresse potueraiil, ingenli Islitiaperfusi redde- icluiim crepitus vocenique dolentis. Quid miillis
banl lauduin pi'!e(;oniM Dnniino omnipotenti, qiii sui memorern ? Seminecem eum deseruit. Ilaec omrtla
fanuili Sacerd 'tis precibiis illi niisero largilus fuerat pnediclus Presbvter fieri vigilans con-^piciebat, sed
saiiilatismiinns. Seniores veroluci.curatiim inopein, ingenti pavi,i'(!
qiiid deberet agere ne- 'percussus,
qiiod nimien suum numquain c audier.int, et priino scieb.itSed duin j.im transacui iiocle liicis aiirora
qno vocari debuis^et iiomine nesciebant, Sulvatuin conai'eiuremergere, snrgentes undique viri pcr cas- ^'""lepitniiw:
appellaverunt. Qui din postea iii eodem perinanens tellum,niirabantui' tam praecipuasolen- omnescur iii
inonaslerio, miiltis adveiiienlibus cuiicta, qiiaj moilo iiitaleluoraretur Presbj^ter celebr:ire Officium n')-
dixiinu-(, su^pius replicabat. cturnale qui eliam usqiie ad osliiiin capellae
:
42 Dies Pas('ha> sanclissimiis illiixerat, et ad S. veiiicntes , Capellaiium surgere prajcipiunt irri-
SaC(u'dotis ecclcsiam iiim miiiiina plelns nrullitudo dentes. At ille. enrum afliimine ac vicinitate ro-
coiifluxcr.lt : inter qii. s quidain Adeiiiarns, illiistris boratus, surr-^xil, et o^tium eis aperiens, quod fa
gcnere, a Muntiniaco (( castello coiiveneial ; et in ctum fuerat intimavit. Tunc illi attoniti, tanto viso
(/
fti.'.'ijnis eadcni ccclesia P.ischale S.icrainentiim percepturus, niiraculo, eodem comil.inte Prcsbytero, concito
pi ivilii iii S. duin Missre peragerentur officia, per'.-islebat. Hic gressu ad Beati Confessoris Christi d'omiciliuin con-
Siii "ydalis
ffflvsia sa
auti':ii .'\dciinriis littcrarum (Iiscipliiiain, cui a pa- venerunt; et dum Fralres ejusdcin loci Missarum
crniiwiita rcn'ibus Iraditus fiieril, pra-do factu- coiilemps&- solennia peregissont, eos in unum convocant, et
l'u.\rliiilia rat : et iiinuineris s'«pB calamitatibus niei'i'atoi'es per- quod lactum fuerat rndicant. Monachus ver'o rai-
yiiicrjiliiriis
egriiios. seii quoslibet viatorcs per iirovinciaiii il- serabiliter extinctus, cxemplo vivontibus deervit,
laiii euntes, finitimosque ruricolas ve.^are coasue- ne vagi et instabiles contra auctoritatem Regute
verat, et in hujusmodi siudiis animi sui sinum la.\a- fiaiit et sive intra ecclcsiaiu sive
; ex:ra consislant,
verat. Verum cuni, sicut jam diclum est, in nK^din divinum Oflicium nuinquam pnelerniittant.
populi intra eccclesiani U. Sacerdoiis incolumis ad- 44 Tenipurc; aliu inercatores, cum suis sarcinis
starc videretur, et Evangelii lectio recitaretur, in ad urbern Tolosanam euntes, per Sarlatensem villam
piivimento subito corndt. Nani, ut ipse postea re- •mercatons a
proliciscebantur ad priidictam urbem. Hi celebri pi ailontbus
tulil, anle oculos ejus S. Sacerdos, Episcqiali infu- fama virtutumgloriosi PraBsulis Sacerdotis excitali, eaptt
la d(>coratiis a])paruit; etvirga. qiiam 'lanu gerebat, ad ejus oraiorium venientes, et oblationis officia
collum ei pei-cutiens. eiimdein cadere coiiipulii. Sed persolventes, se suaque omnia Domino et S. Sacer-
confestim a circunislantibiis est sublevatus, et intra doti commcndaveriint.
Quos etiain abeu.ites, et
chinstri ambitum dcpnrtatus. Expleta vero Missa; projiositum iier agcntes, quidam maligni compre-
ceicbratiiuie. continuoAbbas cum Fratribus adfuit hendentes, in quoddam inuiiicipium adduxerunt,
acc.rsitns. Tunc :igerille criniina ciiin niisera inen- et loris durissiuiis manus post terga religaverunt,
ciivfiijnlur, te pertraclans. et vicinani inorteni nimiuin pertinie- eorunique pedes compedibus ferreis constrinxe-
ct lii linliilii scens, omnipotentem Dominuin poccando irritavis- runt. Qui cum triduo delinerentur, et muliorura
piriiifi iitiic
•se.etS. Sacerdotis se irain promeruisse, l.rci'juian- tormentorum goneribus macerarenlur, S. Sacerdo-
mjritiir.
sclitlis viii-
do conKtebalur. Abbas autem. nec non et omnes tis auxiliurn invocare coeperunt. Afluit eis cleinen- cilis tibcraii'
moiiasterii Fi'alres qui aderant, ei condolentes,
ca- tiamiserantis Domini, sui Servipulsata precibus et :
nonicum habitum ei continuo tradiderunt, et ad ecce tertia nocle subito vincula dissolvuntur, eorum
paMiitentiai reinedium eum prolinus admiserunt. pedes relaxantur, et c:iptivi crudeli custodia liberan-
II-
le vero obliqiio collo tota hebdoiii.ada
miserabiliter tur mox retrogrado calle redeiiirtes, et cateiiarura
:
a'gi'olavit. et die octava tandem expiravil. Mors e- vincula in Salvatoris mundi ecclesia suspeiidentes.
jns plurinros terruit, et dnm hujusmodi verentur Demuin dli qui eos compr'ehendei'ant pa'nitentia
exitum, satiigebant oflerre Donrino piEnitentiae ducti, ibidem eos sunt seculi siciue omnes unani- :
fructum miter Salvatori et Liberatori Domino Sanctoque Sa-
43 Seguiniisquidam moiiachus, secularis et vagus, cerdoti gratias
1'«'/'" iliOilll- referebant. Multa [priEtereo] quae
S. Sacerdotis cxtitit : liic tameii erat eloquenlia [fa- Salvator operatus
CliUI. IH3C'ii est postniodum ad laudem sui
,
.yitfiitix />(i- mam] promcritus, et litteraruin scienlia fullus, et sanctissimi Sacerdotis Prajsulis, .Sarlateiisis
miiii lif/icliiiii Eccle-
priiiioribus patria; notissimus. Quodam vero tcmpore
itr.lliijciis,
siic miraculorum gluria decorati, el facit
Palroiii.
cuui quodein potente, non longe a nionaslerio,
ino- visibilitcr quotidie
incessauter quod et quai.suinus :
e r-aliaturapud castrum quod Carlutium c vocilatur : faciat, ad landem et gloriara nominis
sui, per infl-
rKim Rcgula; jugum ferre non polerat, sed
ecclesias nita seculorum secula. Anien.
circiimquaquc plenus jam gloria venlilabat.
Nata-
lis U.miini dies, toto orbe celeberrimus, immine-
bal et Miles ill.) potens in U. Saccrdolis
ANNOTATA.
; ecclesia vi-
giliaruin excubias agere disponebat. Queiii pra;di- a Vi-riiiicihis cmit,:tt,is, uii uoliis indicat
T). krman-
ctus nmiiachus a bono proposito deflectere
cupiens, (liissic hatiei
oniiie illius nocli.'. Otticiuiu se
liocmiraculmn. Primum miraculum, qiiod
ibidem celebr'atui um] Deus fecit per S. Sacerdotem post suam mortem,
ac>i iir mcmorata
ecclesia positus esset, ex inlei»ro
fuit hoc ; quod Episcopi et Prajlati istius regionis et
icprouiisit. Prtevaluit ilaque nionachus
ille, Mili- Clerici jussi fueruiit convenire in
teiiupie 1'elinuit qui poslquanr est cibo vinoque r'e-
:
viUain quamdam
suprafluviuiii,Seudiclum, quffi dicebatur villa-Pons-
plelus. cum quodain Sacer'dote in contigua capella
Roire et ad Iioc Cnncilium adducta fueruiit cor-
:
n s. satrr. so coUocavit et cuui indiilgci'et quieti, ecce
;
Sa- S pora Sanctor-um illius Regionis,
.i,.ic„i,,,a,c,iic cei'dosadstitit, d;censei:Cur hic, ut Christianitas
Seguine,'dor- ;iger'etur et illustr.iretur; et
miens, poculo inebriaris (>blivi(mis sanctum corpus S. Sa-
? An iion potius cerdotis ibi fuit detentnm. E.v Iwc specimiiie, intelligo
oporteret te cum reli^piis Fratribusessc. etdebitum
OIBcium Domino persolvere
vulgare illuil MS „(,„ /,„ simiiliciler e.c Huijone ver-
in tain pnecipua solen- siim, iiJ iion tnullum sibi indulscrit interpres mutando
nvn
blE QUINTA MAJI. 23
non.^iolnmpfirosini, mhI qmndoque piinm ovdinem renun. sium ilie. sacrum musice celehrandum in honorem
Imo, suspicarer ip^nm illiid cssr nriqiiia!t\ qiiod xfciifns S. Sacerdotis. si urbs ab hos'ibus liberaretur. Vix KX M9
06 raiiifteiii
JIiiij(' /j(itiin' reddilrrii, nisi iiiitn) ni'peiidicis ciUnrtnr voliiin ruerat niiucnpatuin, ciiin civt-s. qni fiierant
a.1. 11, J3 nti
vetiih SinicV- Lr<jenda\ tamijvam jdurii ulin niiracula cx- relegati. quibusdara Regiis copiis fulti, die xxiv ltfistilta.i ti-
plicnns qii.v liic .siuwnatim sohnn referantur. Flnvius Marliiejusdem iinni, rogressi in iirbem. ipsam recii- tieratnm.
nuiem Seu, e.t Pctroijorico n Mcniefalconuin dc^iren- peiaiii it. pr.vsidi;i:.iis raaotatis; qn;c res partes Prin-
dcns, Dordonix infldit infra Domnunr. Villai illius cipis in Aqui(:!nia Atqne cx eo
prorsus pordidit.
iiomcii in tnlnihi tnpnijruiihiva non e.rprimiluv, in Pul- tempore gr.iti nrbe recnpcrala cives die xxiv
pio
lariii tamen diccceMs Cadurcencis no^ninatur Ciira du M irtii instituunt generalem prorcssionem, circum-
Po:it i\e Riou unde suspicor a rivo, ad cuj'us ostinm
: ferentes Saucti Rt^li.iuias perseverantqne singiilo- :
vicus il'e s(7, facium nomen : nec nlium labula ri-
e^.se riim inensiuni qiiinto die cnrare solenne sncrifi ium
vum of}'crt, quum qui prope Vignnnum oriens supia Co- in gr.iliarum actionem ; cui Consules, Officiales et
steriiustain in Serctn incurrit. cives priinarii omnes interesse (enentur. Harlemvt
h Kst Eubolus S(?HEuiialus Comes Piclavoruni civ- jir.vilicia Hisiaria : qun: aiiiem i-t quatfs S. Sacei-ilatis
ca annum 900, unde prognati Guil.eimi Aquitauix RfliqiiiiV ali Hitfionnltica straije resenmtre Sartali siat,
Duces i't PictaviiV Coniitcs .'ied i'e eo liic aiji vi.r est : ft fjiiiliuHinn lioc seriiln cominanicaix, ajiiiarelfil e.r se-
verosimile. iluentib<is .Irtis, e Giilico lidflilcr Litiaf rfddiiis,
Credo legendum audior;it
c et iipsrieliat. vf intelti- prnul ea nnbis lran'Crip..il ec orii/iaali idetn qni cftera
gatur js, qui mutus ac svrdus n vativitnte fuerat, quia Annaahts Grrard quitiuf nnao MDCLXii qiio ista cu-
dc nomine suo rugatus vespoudere uil poterat, occasio- rtibat, rollctjfvat siiminain librnruin circitfr ociiiiijfnta"
nemdcdisse novx nppellationis e.r cvi-ntuei imponendai. rum piocopsii nrqfnwa roufirifiidn.
d Montigniac ad Vesciam, vi.c quatuor (eucis Sar- Dic XXIII Novembris anni mdcxxix post fiuilam lleititlcclis
}iro iinro
lato disiat, Boream vcvsus. solennem Missam capilulariter congregatis Doininis,
•u.i rcrtcsio
e Ciirluxitim caslrum, dnabus arciter leiicis supra J anne de Jayac Dcc:iuo, ..\rnoldo Cronipe Pr:n- 1 :i
liiirliculitm
Culviacum, ad eamdem Doidonin' fluvii ri/iani, inlra posilo, Joanne de liars Archidiacono Sarlateusi lirlctililiiK II
Copitotn,
qux duo lota sitiun fuit monastcrium Calabrum. Kr;inciscode Layge Archidiiicono Marcaisieusi
Raymumlo de Maraval Archidiacono Bironieiisi ,
.\n(onio de Bars ("anfore, Antonio Corlis, Joanne
APPENDIX M"iizie. Joanne Fnnd.uiniier, Juanne Tarde, Pa-
De ndiquiisper llugniidltiis disjiersis, pn- Cn- s.-lrili de l:i Brousso, Gabriele de I:i Rrousso et Ste-
thiiliciis recullertis et iiupev recngtiilis. pliano Dilpech , Canonicis ; exposuit praed. D.
Munzie Syndicus, quud R. P. Joannes du Puy,
Xn liittoriti Siiiltiiensi MS. flojnnl iJ. Aniiintditm Gc'- Guardianus Conventus Rec'dlo:'t.arura hiijus civita-
Aii. i:.-;3
rard asserviUii. .sic Gallitii iei/itiir : Die xxii Kcbriiii- tis, Cfrtiis ile veiilate Reliqniaruin cor[iuris S. Sa.
coptii ab
Hiigoiiotis rii aniio mdlxxiv. ilie lunrr. (ut vulyiis a|i])ell:if) pin- cerdotis qiia; sunt in pnusenti eiclesia, ipsum roga-
t(i l'p gui, Capitaneus Vivans. ex Castelnau des Mila-iers verit, nt ninnine suo olferret lilielluin siipplicem
oriunilus, cuni suciis Uornazil, Sjries, et L.iber- noininis prajilictis ,
quateiius dign.ircntnr ipsius
tranilie, intercepit civitatem Sarl.itenseni, niliil mi- Conventui nuviter extrncto iii liac civitale donare
nus tinienteui, pro tiducia pacis lacliB ad Riipellam .diquas particulas exc rfore priudicti Sancli, repo-
XI Julii prieivdeiilis. Intr.iruiit aulem per seala'! ap- nendas in altari ecclesiie su«; ut temporo Missai
plicatas turn, de Potiiiis dictao et descendentes in ; inclina tes sese atqiie allare exosculaules, pnssint
furum clainabant, Vivat Vivaas, urhs capta est. Ur- cuin veritate Quorura Reliqnix- hic siiut.
dice:'e,
flv crniunsa
(l"i]ienx ne- be potiti, spoliarunt eccle.-ias; cnnqnisierunt com- Quibus auditis decretum est, utpra dicla su|'plicatio
/T/iJsfO/ii
! i]iiKT. gii.r busserunii|ue Sanctornm Reliquias, quibus Caro- f.immiiiiicaretur lum Doni iio nostro Liidovicb de
(I Cnfhoficis
lus Magnus loeupletarat ornaveralque ecclesiam Saligniaco, Episc..po Sarlalensi , ejusque judiciom
recol/ectir
Sarlatensem : capsam deni']ue ilbim pretiosam ex de-uper exquireietur. Ad liou auteni exequendum
argenlo. intra quam S. Sacerdotis corpns .-userva- deputatus est pried. Jnannes Cordis, rogalnsque nt
l''
batur, abFtulerunt, ejectis ab ea ossibus dispersis- re eollata i um Episcopo, sentiMitiam ejns :id Cnpi-
que qure a personis piis ac religiosis collecla, the-
: tulnin referret. Igitur dii' xsvi mensis pr;ffati, col- aj>rrittir leti-
sauro ecclesias postinodum fuere restituta, reposi- lectis rursum capitulariter uniiii'ius pr.-ein iiiinatis, i/iilfiiiim 'iC.
.\nrrlltlili%
taque intra hermain ligneam inauratam ubi etiam post finein Missio, retnlit p ied. D. Curdis luculum
lr.'!'i
nuuc ^ervantiir. se ciim Domino Episi.opo super negotio pr;eiio(;ito,
Eodem aiino, die xii j\laji, quando celebratui" scque ab logatum iit responderet. Opfavi^se ip-
eii
«'ie
Oclava S. Saceriluti.^, urbis Sarlatensis Patruni, a suniniet comparere in Capit'ilo pru tali i-ausa sed ;
iit ocfnva
S. Saccrdafis civibu... Calholicis, vicinouiin quoruindam nobilium urgentibus qiiibusdam iifgoiiis impeditiim, rem to-
rccejifx. auxilio subnixis, receptacivitasest. Applicilis quip- faiii reliiiquere vuliinlati et discretiuiii Douiinonim
pe :nl miiros scalis ocruparunt Catholici turrcs. a Capitulariuin : qui si convenire judicaverint ut ape-
Pa^ e et aMargareta nuiK-up^ifas, acdeinde reliqiias, riatur Reliqiiiarium S. S:iccrdutis, etia;n se ileside-
niillosuoruin de.-ide'rato ; expulsiaque Hugonottis rare particu'ain ex eu aliqnara, repoiicndaiii in sa-
urbe lola putiti sunt. Qua in re quia evidens fuit cello sui Palatii Episoop:dis. Post Iiiec a pra'dieto
11 Muj, S. Sacenlotis proteclio, in gratiarum actiunem pro D. Cordis sic relala , prsemiminali oniiies. lOiisti-
fircuiiifi),,,,.
recepto benelicin quotannis instiluilur amburbalis tuenles Cidlegium Capitulare, dHscenderiint ud in-
proressio, cuin Reliquiis ipsius Saiuli die xii Maji, fHiioiem sacristiam su;c ecclesiai, fodeiiiqu-j d la-
post decantatam solenniter Missam ciii ponipae : tnni Reliqiiiarium S. Sacei ilotis aperiri jii-seriiii( 1/1 crqiir fei
omniacivitatis collegiu, tam civilia quam ecclesia- perd. D. Paschalem de la Brousse : in er.que in- iai'cs iiirt-
nninliir •
stica assistunt. venta sunt "SS:i sex diversa, videlicet nnuni geiiu,
Rursus, cum eadem Sarlatensiscivitas ohsessaes- pars una coxa, pars altera tibia-, diia; partes cubi-
?v'jrf efifim
seta copiis, Principi Coiidoeo auctnritatis, sub ira- torum, etuna p.ars humeri. QuiUis vi.sis recognitis-
/'HiHlurfii, perio Domini Marcinii Locumteneiitis generalis, que. electa pars una est t^nai brachii seu cubifi
tempore turbarnm Aqnitanicarum capta est die i ; e.-sejudicab;itiir, e( quailr fariain divisa, ut distri-
Januarii anno mdci.hi, pessimeque tractala. Quo bueretur ac douarelur exinde una quidem particula
malocompuhicives Sarlatenses, votosese obligarunt pned. D. Episcopo, alteraConventui Reculleclorum,
curandi per totum annum quinfo singulorum meii- tertia Cunventui Religiusaruin S. Clara; luijus urbis
qui
24 VITA S. SACERDOTIS EP. LEMOVIC.
qui slmilem gr.iliam postularant , quarla denique Rectori prted. eoclesia: S. Sacerdotis, coram Mag.
ijiKinnii iitifi de|ior(are(ur ad ecclesiam S. Sacerdotis dicecesis Francisco Borderie, Poncetto Sere, Arnaldo Ca-
la
i/iiinlri/minm Prloratus depenil«ns a sali Consulibiis villa; S. Sacerdotis Mag. Josepho
Moiitalbanensis, quie e»t ,
iliridilur,
Capitulo. His ita pestis clausumdenuo Reliquiarium de Crozilles Doctore et Advocato, Mag. .Joanne La-
est, repositiimque in superiori sacrisiia consiieto in nes cive Guilielmo Vigueri
, Jacoho Malaureur, ,
diiliifijiie
loco. Mox autem pncd. D. Cordis accepit unam Bernado Biijol, Petro Faux, et aliis liujiis villB in-
Eliiso /10,
pra>dict»Triim particularum , eau:que detulit ad D. quilinis , alfirraavit, quod ad instantissiraas preces
Clai issis. Episrnpum : allerii accepit D. Monzie, portavifque Iiliirium hiijiis villie incolarum, factas Itominis Ca-
ad c nventiim dd. Keligiosarum : aliie vero diia; pitularibiis coUegis suis , pro obtinenda parlicula
jiarl'ciila; ibidem remanseriint, intra quoddani par- Reliquiarum S. Sacerdntis. coinmnnis Patroiii no-
vum reliqiiiisrium sacristia; inferions. Die autem stri, qua; in eornra tliesauro suiit; iidem Domini
xxvii d. mensis finiiis Vesperis advenit d. 11. P. du volentes gratificari snumque iiifectum testari liiijus
Puy, uiMi suoruin Religiosorum coniitatus cui D. : villae incolis, separiiverinta prajil. Reliquiis portinn-
Antonius de Bars Cautor, a-sisientilius sihi Domi- culam, cominiserintque d. liomiuo de la Cronipe
nis &'rdis, Moiijie, Fi.ndaumier, et T.irde, tradi- delereniUun in ipsain vilbitn, tradeiidiimiine iiriedi-
ditparliciilamConventui Ke'Ollectorum destinatam: ciis Curato ef hahitatorihus villa; S. Sacerdotis.
qiiain R. P. Gu;irdianus accipiens. collocavit iiitra Hanc igitur ipse exhibuit intraparviim reliqui:iriuin,
/liiiirlii jiiir- jifiienti-ain c;ip»iilain el si-niin abstulit. Qnantiim ae recipi petiit atipie collocari lnco condigno in ipsa
Itntlft
auteni ad qiiarlam pnrticulam attinet, qu.ie erat ec- ecclesia. Nns vero Rector ejusdem ecclesiae, coram
clesi* S. Salvaloris in diceiesi Moiitalljaiiensi de- priEilictis Consulibus et inqiiilinis hiijus oppidi ,
sifrnala ; liaec rep'isit;i est intra exif;uum quoddam easdem recepimus, eo quo par est in siinilibus ho-
reliqiiiarium iii sacristia siiperiori ju\ta reliquia- nore ac reverentia. simulque instrnmentum deai^er-
riuni niajiis, doncc illiiis transferend;c commidum tione et extnictione pirticiiliE atqne traditione in
tem])us et oecasio advenissent. Denique decretiira maniis Doinini delaCrompa . desiiper ex mandato rerrrciiter
est, iit dp pra'dictis oniiiibus cmsoriberetur proces- CapituH forrnatum anno hdcxxxi iv Februarii sig- . excipitur,
sus verlialis ])er Sccret:u'iuni Capituli, ciijiis exem- natura ab Antonio Nicol Secretario ct sigiUatum E
plar cuivis ppto-nti transcriberetur. Actitm Sarlati Deinde post actas humiliter gratias
sigillo C;i]iituli.
in ecclesia Catbedrali die, mense, et anno quibus DominisCapitularibus, eo qund ipsis placuerat habi-
supra. tintibiis et p;iruchi;B S. Sacerdntis don;ire tain pre-
Siftnat. .\. de Nicol Secretarius. tiosum thesaurura , tamque ardenter desideratuin
iiii l';-.l Alveniente deiiide die iv Febrii;,iii aniii mdcxxxi, noininatim autem d. Dominn delaCrompe. quod
(Ir\lniiiliir
parii 'il;i rpservat'i pro ec^Mesia S.Saci-r-Iotis in dice- dignatus fa'>rit eum hiic transferre, Reliquias ipsas
ail iifijiiitnin
S. Sdciritiitis
cesi Montalbanensi , tradita fr.it Domino de la collocavimus supra majiis altare pr;ed. eeclesiiE.
Criuii]!!*, Pra^iiiisito d. ecdesia? Catliedralis, in ]iar- Postera autein xxiv mensis pr;i*dicti instituta est et posdidie
vo leliquiario dcferenda ad prad. ecclesiam; cum pro-^es^io gener;ilis. cantatumTe Deum cum
[iie ,
sn/ennifer
cucuiiifeiiiii'.
mandato referendi ah eodeni loco instruineiiluin de hyinno, Iste Confessor. ad agenihis Deo gratias pro
rcce]itirtne illiiis; e,aque de re factus est ipso die collato nob:s tanti pretiipignore. Quibus sic actis
verbalis processus , ati|iie signatus pcr d. Secreta- deposuimus ipsas Keliquias intra sanctuarium d.
riuiii. Hiwtrmis Avta Capitnlarm, ipiilius mo.r xub- ecclesi,«, atque de nmnibnscnnscribi fecimus prnces-
jnitijiliiriitstrumciittim re.ri'})tionis pi;rd. a D. 1'nrposito sum hunc verhalem, primuin ad exoneriitionein Do-
lyliiliim, Iriwif. tnli. miiii ile laCrompe, deindead inemoriam posteritatis
qiml n Anno MDCxxxi die xxiii Febriiarii, in ecdesia et moiHimentuin diei
l'rli iihlflllim |)a- quo facta est Trauslatio
,
llirllirl 1'iirO' rocliiali S. Sacerdotis dicesesis Mnntalbanensis sanCtiE istius Keliquiae : cujus originale signavit
roin]iaruit Veucrabilis D. Arnoldiis de bi Crorape, Bonniol Kector , testesque prieniirai.iati sigilla-
Pr.tiiiositus ecclesiie Catbedralis Sai bitensis in Pe- tim. NOT. G et
traciirico : qui niibis Petro Bonniol Presbvtero et ViUK VI'P.
TOM. Vll 5UJI
•
Nor 20
DE SANCTO IIILARIO
n. u.
Mnit
TOM
\\ V.
Mt UAJl
EPISCOPO ARELATENSI IN GALLIA.
wr. 21
•
AN\0 Arelas, siw liie iirlis
Arclate, aiitiqm el iUintris Gal- III Kulcndas DecembtisTlieodosio ,/iijks(o xvii elFesto
CCCCXLIX Einscopnlis rai, nit Rliinlnni arieii- f^. C. CoU.^ulilins aiiun Curisti CCCCXNXIX
, qitaHilo ,
lalem niveum tii Priivineia, ab Aiiuis-Se.itis eausa Amientarii Episcopi Ebrediinensis disciii.su esl,
iltioilrcim in ortttm lcncis, et totiilem
a Mas- (juod a duobus coiUra Cnuoues oidtuatus essel Episco-
silia i't occnsnm sita. IIic iuter illiii.tres Ejlf^coim flo- pits. Interfuit deiu o/i)fo ccccxi.i Arnnsicanoi, ulii tri-
nieruHt senlo Cliristi (juinto?,. Honoratus et S. Hi-
(linla Cauones ediii, quilnis primus subscripsU S. Hila-
larius; ambo ejii.'ulem ,ialii.K ih sko nnlieitnUi,
ei riiis. De alio quoque Concilio, sed iiieerli loci, infrain
ejusilem e.cercitalimiis monastira: in Leriuo iusula
j. miailus ma- Aclis ag!iti.r. SuiKrfuU deinde S. Hilarius iisque ad
natus an 403 ris .'[Miterriinei. De S. Ilonorato egimik,
die xvi Ja- liuiic ilien- qutntum Maji aiini ccccxux qiiod obiit ,
uuurti et miiilode S. Ilibirin (ii/imii.s. Xatus e^tiirca
is ciim vix qiiadragesimi octavi auiii circuliiin vivendo
tiuiium lerttum tmt iiuiidrinijenlesioium et adolescens mortuU-1 «'!
:
implevissel, Asterio et Proiogene Consulibus, quando vii
4-10.
maguii'. doetrinte ad insulum Leriuum a Hunornto
A'. Kiile.ndus proxiine seculi Septembris licripsit S .Leo Pujia
iiiduclus, it.iilem ;)iTj(i(i(, cii))i ,.,,,(,.; S. Iluuoialus laelus ad Episfojios Prouiiiiiie. de successore eleclo : cujus epi
Epi.seoiins .^relateii.tis, aniio crccxxvi Theoilosio Ju- stolx partcin acctjie Justa et rationabilis aobis causa
:
niore XI!, ct Valenliuimo II CnusuWius, tuiannulaiiit gaudendi est, cuin aSacerdotibus Domini ea gesta
creatus episeo IIIClirimieo Prosper. Is einenso liienuiu
m siio Epi- cognoscimus, quas et pateriiuruin Cannnum regulis
jmsi rin 429 seopntn {uti infra li-aditur num.
C Vttir) mortuus est o 5. UfW l""
et.\postoIici5 congruant institutis... (juod ergo in
ctus saiiCtx
«II.ccccxxix die XVI Januarii. f/iuc dicto anuo
.iiibfo- Arelatensium civitate defuncto sanctie niemoriie mcinori.e,
mliiS b. Hilarius, prsefuU Concilw
Reijiaisi lialiito , Hilario, virum etiuiu iiobis probatuiu, fratrem Ka-
vennium,
DIE QUINTA MAJI. n
venniura. secundQra desiderium Cleri, honoratorum 4 CorpusS.Hilarit iniito depositum futssf in ecclesia D
ah Episcopis etplebis unanimiterconsecrastis, bonum fraternita- S.Stfphnni denisepuUum in ecclesta S.Genesii.cnrtstnt AtlCTORE 0. H.
provinciee Coypus Iran-
tis vestrse opus nostro judicio rohoramns. Hxc thi. ex Vila imm ^'^. f-^ernm pnstmodmn translfUnmfuisse, slafnm ad
beaCr recor-
datioms- Ftieral Ravettnius a S. Hilario liomam ndS. Leoue.tn etsepulturao traditum in Elisiis campis, in templo, ecctt^slam
deslinaltts indeque noftis. Eo nntem coitsecraio, niissis quod nunc S. Honnrati dicitur, tradit ex MS. Leri- S. ilomrati.
continuo lilteris Rnnr.am, indicarunt S. Leoni, qnod nensi f^incenlius Bnrralis. Honoratvs Buck^us Itb. 4
post triiusitum beatas recordationis Hilaiii Epi- Cliotogrnpliix Provinciie cap. X%\, Ciim\i(iS Elyslos
scopi, concordantibus oranium votis . ad suiumum nomen nssumpsisse ibidemque factum
ait n Gentilihus ,
Pontificium esset provertus R;ivennius, uii bcrthtint coimetenum Christianornm ^ ubi varia extabant se-
Episcopi Provinciic in Lihello Leoni Papx ohluto de pnlcramarmorea, snb tugurio absidis et majoris al-
rcnovnndo Eeclecide Atelutensis Pnvilegio. En ut mox taris. interque iilud Sancti luijiis nostri Hilarii cura
ab ohilu Hihirius beata; reconlatioiiis ab Episcnpis hac insculpta inscriptione : Sacnisanelae legis Anti-
Provinciae, el sanctae memorise lilulo a Leone Papa stes hic quiescit. uli ex dicto MS. Lerinensi asserit
honnralnv. Barrnlis : ciii tamen eatcnus non ossentior , ut credam
2 Vitnin ejns, exmembranis anliquis MSS. mona- Translaltonis isluis tcmpore nul eliam poslea, lociim
Viia cjus
slerii Lerineusis, edidil Vincentius Barrnlis Salcrnus, novx sepulluyx vocotnm a Chrisiianii-- fuisse E'ysios
ettiltir
monachus Lennensis, in Chronologin Sanclorum sacr:je cainpns; sed MS.iilutsauctorpm,exguadam offectalione
suLe Lerinen.\ispag. \0Z ex qua insert.i cst in ulli- eleiianlav Liilin^, ii.su rpasse enm appflUdinnem, ud de~
mnm edilionem operis Suriani. Nos eanuletn reperimus signandum id quod vulgo dicebatur Parathsus, alritm
in perantiqno MS. codice Reginx Suecix in mnnbra- iicilicef unfe ecclesiam , porticihus circumductttm : uti
nis num. 1327 e.r quo tniftum Prsefaltonis, alihi omis- /;fl.s.M7n adhuc videre est in Gennnuia, vb' cum re ipsa
sum, restitntmus : reliquum autem conlextum, plurmis eliom persereral antiqua P 3iriXf\hi appellatio, cujus cau-
locis, ininielligibilifer viliiilum, damus emendutum, la- sam alihi deilimns.
bore et ciira R. P. Petri Possini , qui verbunt verbo 5 Demiim in labula parieli infixa ibidetn hoc legitur Epitaphium.
studiose cnntultt, et plus quam cenlum quinquaginta Epitaphium. E
menda expnrgaiida indicavit. Aiiclor nonesf Ravennius, Antistes Doniini. qui paupertatis amorem
in Episcopalu succcssor {quia infra num. 32 (xt men~ Prasponens aurn, rapuit coelestia regna
tio succes>orum qai aliqunt tunc, cumscribeiefur Vtlo, Hilarius;cui pahna obitus, et vivere Christus ;
ftierant) sed e^t verosinitliter Hdiioratus BpiscoptisMos- Contemnens fragileni lerreni corporis usum,
siliensis : num Gcnnadius Preshyler Massil<ensis ,
qui Hiccjjrnis spolium hquit ad astra volans.
suh fincni seculi qutnfi floruil, od calceni libri sui de Spernit opes. dum quaarit opes ; mortaha vitans
scTipta ab
scriplnribus Eiclcsinsficis, de Hnnorato tiinc Episcnpo Perpetui^i, ccelum donis terrestnbus emit.
Boiiornlo
Ed- Mussi-
isia hahet : Sanctoruni Patrum Vitas ad aeditiratio- GemmaSacerdotuni. plebisqueorbisque Magister
Uensl nem cuaptntipse legendas, prtecipue nutritoris sui Ruslica quin etiam proCliristo munia sumens,
Hdarii. Arelatensis Epi>Ciipi. Ipse aulem in Vita Servile obseqniiim non dedignatus adire.
num, 30 asserit se interfuisse ejus ex<quits : He- Obsequio minimus, sed culmine summus.
Vixit
brafiam, inquien^, concinenlium Hnguam in exequiis Nec ndrum sitiia Hmina, Christe,
pi-stmeruit
lionorandi^audisse n)ememini:su/'/iHt'm vero ejusdem ArigeUcasque domos intravit et aurea regua.
intercessioncm imploral. Divitias, Paradise, tu;is, fragrantia semper
3 Antiquam veueraiinnem Eiclesiaslicam confxrmant Gramina, et halantes divinis floribus hortos,
Memoriu in vetu.^fissuna Marltjrologii Hicronymiant apvqraidia ; in Snbjectasque videt nubes et sidera cueli.
faslis Eccle- quihus i.\ta ante inille prope annos fuerunf atljuncla 6 Hxc dt' S. Hilario Episcopo Arelatensi, ante
siasdeis Varti alil
ArehUe ileposifio S Hilarii Episcopi. Qux eadem qucm duo alii Htlaru fuerunl in GatUa Episcopi, quo-
5 Maii, Uilurii di-
leguniur in aniiquis MSS. Mariyrolujtis, faluuno rum primus fnit Epii>co]>iis Pictaviensis, cnjus Acta stingucndi:
Ecclesiie S. Petri, Burbenno, Richcnovwnfi, el aliis. illusiravimus ad diem xiii Januarii, et huic illtistri
Nohanus lioc eum elogio exornavil : h\ Arelato liepo- scriplori frtbuunl ur nonnuUa quxad S. Hilariunt Are-
,
>itio S. Hilarii Kpiscopi, qui Pelagianam haeresimin lutensemsnnt referenda : et rursitm /Irelafensi aliqua
Collatorihus deprehendit , et corngere studuit : assignanlur, spectanlia ad Hilarium Episcopum Nar-
^Jpud Usuaidttm ista leguntur : In G dliis civitate bonensera altquantoseniorem, uiqui cum Patroclo Epi-
Arelatensi B. Hilarii Episcttpi et Confessoris. prae- scopo Arclatensivtxerit; in\er quem et prA'sentem S.
claris^imi et nobilibsimi viri imo, ut in hodierno : Hilarium prfvfuit Ecclesiie illi supra memorafus Ho-
Marlyivlogtu Runiano, doctrina et t^anctitate conspi- noralu*. Thcophilus liaijnaudus, in Apnlogia pio S.
cui. Ado pliirn colligens : In Galliis . inquit, ; ivitule Valeriano Cemeliensi cap. 4 num. "iel 3, altum adjnn-
Arelatensi S. Hilarii Fpisropi, niagni, docti et prai- gif Hilarium laicnm qui de quiesiionihiis Massiliie et
:
cldrtssimi viri. Qui paupertatis amator, et erga i- alibi m Gallia conlra S. Auguslinum ventilatis ipsum
tiopum provisionem nun solum mentis pietate, sed admonuif, per epistolam lihris de Prxdestinalione San-
ct corporis sui labore solicitus erat. Nam pro refi- ctoriun ef dono perseveranfix pntlixam. Epistolam vero
ciendis panperibus, etiam rusticationem contra vi- ad eiundem numero 88 apud Loranienses, es>-e dicti
rcs suas, honio genere chirus, et longe alitcr educa- Htlani laici cum aliis erudile annulavit Bellarminus de
tus, exercuit. Sed nec in spir'tualibus neglexit : Scriplottbits Ecclesiasticts et cum eo PhiUppus Lahbe,
nam et in docendo gratiam habuit, et absque perso- qtios consulai Lecior, meminerifque a Rubano et AV-
i.arura acceplione omnibus castigationem iugessit. kero .''Citpfum, quod S. Hiiarius Arelniensis, Pelagia-
Inter sua vero opera ingenio immortali, admuitorum nam hjuresnn in Collatore deprehendere et currige-
utditateiu, necessario opere Vitam S. Honorati , re studuerit.
decessons siii ciunposuit. Adonem simut et Raha- 7 Conslanlinus PreshtjWr, in Vifa S. Germani lelns el fidei
Episcopi Aufisswdurensis, ad diem xxxi Julti illtistran' defrt'Sio tau-
<f
?ium dcscripstt Nulkerus. Sequunlur passim rccentwres,
7 Maji. daia.
Bellinus, Maurolycus , Eeticuis, Galesinius, Canisius. da, ista scribit :S. Germanus Arelatum petiit.... Ita-
etalit. Addiem vero vii Majt, memnria depositionis que advenientera bHatissimum virum urbs Arelaten-
S. Hilarii Episcopi Arelatensis ce/e/^ru/ur in antiquts sis religiosa gratulalione suscepit, Apostolicum in-
MSS. MaritjJoloqiis Alrebalensi ecclesix Cathedra- star sui temporis iVerdntera suspiciens. Hlusiraba-
lis, Tonuicensi monaslnii S. Marttni , el L^Hiensi tur eo t«nipore civita^ Hilario Sacerdote. multimoda
S. Lamberli , et upud Grevenum in Auctario U- virtute pretioso. Erat enim fidei igneus torrens,
s^ardi. coelestis eloquii et praeceptionis divinae operarius
* indefessus :
Maji T. II
VITA S. HILARII EPISC ARKLAT.
A indefessus : qui veiieraMIera sancLuni Pontificem, recte sestimans narralionis exordium, quod ipse ju-
KvcT. noso- affatu ut palrem. reverentinut Apostoluni, sublima- dicavit conversatiouis sua; digniim esse principinra ;
HATOBr-MAss. quemadmodum porjum veraj salutis
\^qx. Leiumt hxc qui nuuc AugitsHno, non //ipponnisj, / [intraverit,!
f^p(l Iprensi faventes, ut enerveiU nanelissimoruni et do- vita» islius naufragio superato, pra-libaretentabo.
ctissimoriim virorinn auctorifntrm, n quibiis, Romana:
Sedis certissima ejfntn senit^s, Jnnfieninnii Ua-resis me~ ANNOTATA.
rito proscindifnr et cxatiitalur; cosquc licentivs et secu-
ri'is traliunl iii snspieitinemSemipelafjianismi, etiam S a Ilitic incijiil Vi7h cxcusa apud Bttirniim pt Su-
Ihl-nium /Jreiatcnsem totumque ciim eo Lirincnsem riiini
monadiatum in eosdem errorc.s pra^lapsos docent. Contra b Eatlem iUi cuiii S. Honorato pairia : ilc quo iu
l.iis Vinilicias post f^ihnn dabimus, tacito cjus contra Proloijo ipae ait coramemnrare avita
: Pr;eterniitto
qnem .'icriptx sunt nomine : quia non hominem, sed fa~ illi seciilarium honoruni insignia, et quod concupi-
clitmem abominamur, cujiisspiritu aclus et studto ailju scibile acpaiie summum liabet mundus, usque ad
Deus faciat ufilioribus
lus ille, tjuem lihris scribendis Consulatus jirovectum, fainilite sure nobilitatem ma-
eruditionem suam post luic impendere, cinnpilavi! Hi- joregeiierositate pectoris fastidilara. Qittc eadem de
stortj' Pelafjian.r opus iripartitiim, calumniis etiam in S. HHiirio videiilur dicciidfi
Coilites referlum. c Barolua et Surius nobilitate.
d lidcvi Prieconium.
e Iteiii Eligit.
VITA f F.icies.
Auctoic Honorato Kpiscopo Massiliensi. g Modestis.
Ex MS. h Iidem Anteriorem.
lieginx Suecir el editione Vincenlii
i Eloquio.
Barrulis.
k Item Actoris, quod Sicpius reciirril.
PROLOGUS. In iisdcm deeriit verbuin intraverit. Ha:c in solo
T
1
D dimidio Protogo mriida apiid Barralium nolala el ex
\jrinscius unpentia; niea;, ct non ignarus ignavife,
• •
Regin.r codice corrrcla placuil hic oiniiia adnumcrare :
ilum tenerani verecunilia.' frontem sileutii latebris
ut apparcat qwim utilem operam ad hanc Vitam corrc
iuctorsmm volui cunclabTindns operire, eamnue sub velamine ctius cdendam allulcrit /?. P. Pelriis Possinus qiii B(i-
taciturnitalisai)scon(lere; jussiombus veneralnlibus raliieditionem meniloi.issimam
cjrcuial, ad lonqc acciira-
coiilidit
(iiulissi,-;!e repugiiavi. .Sedvicit
meriluniDMrainorum tiorem texliim accuralioiie summa, quamvis paiica ilein-
priesentiumque Pontificum,
tamen obedientis si ceps nntaturi simus ej- plns quam cenluin quinquagiiHn
temeritasnon iniminuit judicium tam suljlimium Sa- cailigatiorilius locis : nec cnim operx pretium est alicnii
cerdotura ; quia cji fandi facultas non suppetit, erralis aduiimerandis implere charlam. Solum addo in
ubertate joquendi indocla rusticilate deprossiis, fru-
Suriana editione eorumdcm erratoriim iion pauca, pcr
stra vocatur iii cuipam, si nequeat excolere propo-
sapientein coHJecturam (uisse felicitercorrecla : ita mor
sitain sterili sermoiie
materiam. Cujus ponderis tnlrainitioCapilis\ proiacebAtapud surium jaciclialpru
magnituiliiie angiistusanimus, in ipso pr.Tfationis,
tractavit, /ci/idir tractatum etc. utiin Codice Rcginn-.
exordio priefocalur, dum innumeras virliitum palmas
Iiinc inde cireumspiciL;neincipere, qiiod aggredi co-
natur, queat; necqund coeperit, supplere praevaleat.
CAPur I.
« a Heatissirai Ililarii, peciiliaris Palris, mona.;lii Occasio vilae monaslicsp, in Lerino insula.
sin-
gularis, Antistilis summi, Doctoriseximii, pii insti-
lutoris. Vitam serraone
<'"Pie"s<l«"iO"slrare, digiiuin duco
pauperculn, ..ensu
nequaquam
lenus
raore
H unc igilur dum beatae inemoriiB Houoratus pater.
in uovae Vila; iinmortalit.itera,
ZcZtZTm, cuperet pielalis rc- ]'ji"„mciseiiit:
' rhetorico iialriaiii b pareiilesque meraorare
j, ; quia generarevisceribus, congregationeni perse Domliio
o n
etiam ipse laudibus venerandi propiiiqui pr.fcel-
iii
acquisitam pauxillulum dereliquit; et ad patriam,
t sum stemiua maluit c nnbililare, diim respiiil rom-
»MI,t„icm,
; ex qua eum amor coelestis expulerat, tanti filii re-
raeiulare, iluin pcieterit; dil.,tare, d
spernit. Ego, voravit affeetus. Corpoi'e infirnuis, mente validus et
utsic dixcrim, lnijus rei iiou immerilo arbilror fa- rnbiistus, sobolem novam spiriluali adliortalione t,-
'^'>-'"'la»>essejacturain,ubi,;pra;c.,niorumsublimiura cniicipiens, instructinne formans. oratioiiibus prf'
^j
rediindat ubertus; more artificcm, qui
^ coniposiluri creans ; in corde praeclari cespitis sanctura seraen.
diadeina pretiosum, sic eligunt c veras
gemraas, ut aratro fidei percidcnduni^/ijaciebat peritus agricola, ,
aliquas lameii pra;terire noscauliir
indiistria ita ct ; quod orationum perennibiis donis, et lacrymarura
ego, ubi virtutumexuberant
raargarita;, uunnullas Huentibus livis jugilei' irrigabat. Sed anima genero-
necessario priL.termitlara; ut vita;
illius pretiosissi- sa, qua; falsam atque falleutem seculi felicitatem in-
mum momle, non humanis gnmrais ornalura
sed numero dnctriiiarum hibore conceperat, cum ad coe
supernis virtiitibus s],lendidum,
sine artificis iiiaiiu lestis regni militiam vocai-etur, non levem habuit
preliosilate pn.pria commendelur.
Proinde infaiitiaj facilemque tractatum : quaudoquidem se subjiliter
<'j"s<l<5m
rudinienla, iiidolenipuerilia;, jain liinc
cl imcHiam qua; iugerebat diilcedo pra;senlium,iit veram frugera et
subseciila sunt, uivei uilorem
vultus. fulgentium gloriara abstraheret fulurorum. Sed pius Pater, his
lumiiium ffaces, mndestuin
t „ gradleutis iuce«uiu, adhorlationibus animum, niiindi prosperitale con- ad scciili
!l
ignem nagrantis iiigenii, iiiexliaustum '''"''"' '"'
facundiie solvere gestiebat Ego, fili, superna inspi-
sli-ictnra, :
h Inntera, pliilosophicorura .° K vitatur,
dogmatum /i inleriorem i-
ratione a . ,
'
tlammalus, ut pei-ennis vihe gloriain conse-
. ,
veraimiue doclrinam, quiO claia posleris
tradila ejus quaris, ad eadein loca redire compellnr, unde jam
I I eloqiientiii; monuraenla teslaulur,
brevi trado com- diu fugiendum esse salubri, ui cernis, definitione
pJudio:in illisdeliuiens h;oc requireiida
personis, cnnstitui ;non mm
M qmlius tanlaiusigiiia neiiiieunt fructificare libi leri'ena, sed coelestia ; eadu
virtu- ca cum muudo,
sed a;terna curaChristo, eodem spon-
tum. Ego aulein.qiii in liiiuiililate
gratiam, in mundi sore quo largitoie niuiieris, iu pei'peluura pi'ovisu-
k couleraptu sapieuliara, iu
A-.Auclnrisaraorejnstitiam. rus. Istaquso sequoris,
incaruis mortiHcatioue et quio anirao conoepisti,
prudeuliam, in pereniiium morspotest intercipere omni communis letati; quK
prajimoruni comparationeforlitudinem
pra;dico illa ; anlem suadeo, non deserentes parant divitias, sed
oranmo necessaria dissimulatione
pra-tereo.Et illud mausuras nec temporalia coranioda, sed aeterna
;
nec
DIE QUINTA MAJI. 27
nec titulos vanescentium honorum, sed perennem tra naturam promittebat .'efatis; promissum vertit D
gloriam tribuunt Angelorura.Inseculi conversatione in debitum. Istum decet imitari. innumerastellarum ArCT. )|0N0RA«
TO EP- MAS8.
volalili (qiiain Scriptura prophetica umbrsapparenti couii^aratione fogcuniluin, qui extitit regni perennis
101 et illico vanescenti creiiidit com|iaranilam, ilicens. conviva glc>riosus, cujus sinusrectedicitiir paradisus Fortitudo,
rsal.
Dies mei bicut unibra praitereunt) recte quicquid auimarum. Forlitudo, cordis anima generosi, nibil
aspicitur deceptoriumjudicatur. Et ideo seu corpo- humile,nibilabjectum permittitaccipere: celsasecta-
rum vii'es, seu patrimoniorum facultates, seu felici- ri, ardua conscendcrefacit, ailversasuperare; despe-
tatis argumenta, vel diver^arura prosperitatum insi- rationem fortibus probalionem nullatenus exhibere
gnia, pene est, ut anfe transearit, quam producta permittens. Temperantia provocat Regi coelorum Temperann
VIDE A1'P- laelitia quolibet usu auctorem incipiant oblectare : templum pi',a>parandura, fugatis tenebris vitiorum,
TOM. Ml MAJl qu^e tamen plusmetu amissioiiis excruciant amato- repicre luinine spleudidissiinopuritatis; abjectisvo-
•
>0T. 22 luptalum foetnribus, castitatis fragrare thymiamale.
rem, quam suaj prosperitatis arabitu l.netiflceut pos-
sidentera ;
jugiter suscepta. nec tanien manentia, Proinde, qui;i juslitia Couditori nos tradere, pru-
more subdoli bostis ingerentis parvam praidam, ut dentia nntjurura sectariexeni[ila, fortitiidocontrarias
possit animam perpetuo tenere captivam. Et ideo prosternerepotestates,temperantia templum Aiictori
accensus, non buniano nutu (quia
affectu, sed divino parare ilebere juslie defliiitiouis deliberatione suase-
non faliit ille qui dicit inierius)magnaetsupra qiiam ruiit; conteinpluni pristiiiura spontaneo emendemus
credi possuntde te raihi metorepromitto; illa tibi et occursu ; quia non hunc, sed illiim a qiio missus est,
in pr.usf^nti provisurusquEe ikiu ajstimas.etin futuro offendeiMus, si caiisam salutis dissimiilatione aliqiia
quiE uoii possunt hactenus cogitari. vel (ccup.atione mundana crediderimus esse levan-
3 Sed cuin B. Hilarius, exercitatione priecipua dam. Et quia laborem ipsius superna potentia invi-
CHi rcpugnans, qua pollebat, acrimonia qua ceteros superaliat, elo- tavit, ut spolia dialioli viclor ipse suscipiat, astru-
illlus precihus
quentiffi foute qui ip^-i ^uis instituentibus plus flue- ctioni nnstrffi ipse B. Hilarius testimonium pra;bet,
mf. velur
bat; ista destrueret; non facile suscipiendum ire- itadioeiis ;Hasitaiitiamnieaniinvitante pio Domino,
dens, quod sanctissimum esse mentis videbat intui- totus cura voluptatibus suis raundus astabat quid ; E
tu :
Duminum tota se virtute animi
B. Houoratus ad relinquendum, quid appetendum videretur. animus
convertit.Quo facto, non solum fastidientis assen- raeus, tamquam collalis apud amicum tractalibus,
sum, verum etiam humilem et subjectum, Cbristo ventilabat. Qiioties in animo raeo velle et nolle suc-
auctore, lacrymis gemilibusque promeruit; quem cessil? Quid plura'? absente illo partes suas in me
blanda .idbortatione non flexerat, violenta supplica- Cliristus exequitur.
tione su|ieravit; prosiratus in conspeclu Domini, ut 5 Tali diHinilione firmatus [Honorato] occurrit; secuto re-
eiimdem producenscflumiualacry
celsius exaltaret ;
aspcctu screno, aniino seruro, sumraisso clloquio; liclo.
marum, ut a lacrymis eximerel futurorum. Illico in qiiemadmodum humaimra arbitriiim lUvina praece.
ejus pectore novEe cogitalionisfluctus exa;stuat, su- dens gratia commutaret in melius, dignaconversione,
scitantur allercantium diversa iuter se omsilia vo- sermone niteiite, habituque demonstrans. Manum
luntatum; et cui invitantis Domini ingereliantur continuo in Evangelii missurus aratrum, ne retro
praunia. ipsi nihilominus raundi apponuntar obsta. vel cogitatione respiceret, oliita taxatione omnium
ula. In suscipiendaigitur coolestis militiiBtirocinia praediorura, totius substiintiiB acceptas a gerraano
et serio dc- excitatus, talia secum ipi-e deliberat : In studiis se- pecunias, velusibus pauperum, vel refrigeriis depu-
libernris
fuli constiluti, nonnumqiiain suadendi deliberatione tat inonachorum. Nequeo ut dignura est vel ffisli-
injustis, utilia ab inutilibus, per- mare veldicere, qiiemailmoduinseculi voluptas, quaj „emum
suspecla, justa :ib
pensa salubriler examinalione discrevimus : uon- aitatis lubricuin illecebroso humame fragiliiatis appetii:
numquam huinanis auribus blandientes, speciera ju- escario el prava delectatione solet decipere, ex ani-
oratoriiE artis venustate celavimus hic quid mo hujiis Beati abjecta fuerit repente, salubri dam •
stitiee :
agendiim e.st? Ubi causa vertitur saliitis ffiternie ? uata consilio, rationabili evitata perfurgio, deside-
Ubi nisi stalus animie et infinitorum coelorum est rabili ereini gloriflcata secreto, illuin Evangelicum
Grandi maturitate tractanda percunctatorein meritis superans, virtule vincens,
pensanda securitas.
sunt, in quibus ad portumposnitendi nec ratio super- perfecta consummatione transcendens. Ille vendere
ille tristis abscessit,
est nec recursus : pensanda
aquitatis lance cuncla noluit, hic universa distraxit ;
pondere mensuram su|ipleant in paradisum festinanter intravit. p
hic liBtificatus seculi
sunt, quffi utilitalis
libra juslitia;. Cuncta qu;e a mortalibus expetuntur, Astructioni nostrie dignura B. d Eucherius testinio- j
licet velut incomparabililer pretiosa desiderentur, nium pricbet, ita dicens Et tu, licet omnem cen-
;
pauperes Clirislo dives efl^uderis; tu licet
ipsa continuo adoplioiie vilescunt. Natura huniana sum in
taraen
vitioruin noxio insolescit iippetitu, non contenla prsferas aiinis juvenem, inoribus senein, e
^
quod voliiit, non satiata quod concupivit, in novas plus est qund eremum concupisti.
cupiditatum faces flammarum nmre detrimentis suis Raptis ergo occupiitionum catenis, et Auclori ^^^..^^, ^^^^^^^
facultiitibus iradilis, tanto duce terrestrem
ingre- ,/,.,j,,.
crescens, pabnli absiimptione deflciens, nec intelli-
ditur Lerinensis insulbe paradisuiii, unde non iiioie
gens quod nonnumquam in ipsis conatibus, morte
exiliura, sed un
immatura, mortem cogitur subire perpeluara et : primi Ada; in hiijus vitajraitteretur
posliuodum regna rape-
idcirco, quid justitia, prudentia, fortitudo, teinpe- de jure victoris ad ccelestia
illamentis acrimonia,
rantia demonstrare soleanf, ut dignum est, cogite- retur. Hincjain.omnibusi.jta
ardeus aniiiia, mei.s Lompuneta, quemadmodum
mus.
alacri in-
4 Justitia persuadet.nihil Auctori Redemptoriqua singuloruiu in ea Dei servoruui profectus
perseveraiitiam haiiserit,
Perp, iitUt
priepoiiendum, quia proptcrea Divinitiis ad nos hu- speclione pervaserit, ut
1"i'l clictn.
vii-erit, iibslinenliaiii rapuerit, hurailitotis
Jlislititi, miliata descendit, ut ::d coeleslia rcgna nos faceret vigilias
instantiam
pervenire. Recte deputalur eidcm vila, qui deili :
manHietudinem transceiidtrit, oiM,ti"nis
lacrvmarum flumina ineruerit. gratias
Redeuiptoridebetiir obseqiiiuin : amplectendadevo- superaveril,
Mbim-^t'vendiciverit,
oii.uiiiiii
compunclionum vir-
1'rirtlniliti, tio, quu- gloriam parit diguilatis .-Vngelicoe. Priideu-
intulerit regiio cn;lorum,
tiasimiliter docet, illorum exempla debere sectari, tutes attraxerit, et vim
muudonota, satis superqiie mon-
eligamus ergo qui UMstruin Pontificalis gloria.
qui boinino placuerunt :
tiiiic :ic-
firinet ambiguum. Abraliain priinus incurrit, i|Ui siravit. Siquidem qirmtum c.uiipiiiictiiiuis
quisierit, lnnc aperte cognoscitur,
quod postmoduin
egredi cnmpulsiis a patria, priBCcptum converlit iu
fervere.
pricmium astra visus aspicere, credidit quod con-
;
in inedia civitate eremetica fecit institula
Amorem
28 VITA S. HILARII EPISC ARELAT.
secreti ita medullitus auxit inser- gr.itia adventarent, cosperunt de successoreB. Ho-
A Amorem autem
ArCT, HO- Dncem suum Patrenique profec- norali flagitare responsum : excitati desiiper animi
tuni. ut cum iilum
NOBATO collccatum. suli ordi- de electione Ponlificis, ad judicium perrecturi testi-
tuum, in /'Sacerdotali fastigio
EP HAS9.
nationis principium credideritcomitandum statira ;
moniiim postulabant. Supremo halitu, summum
f meritis sinpularibus.digitodemonstravit Antistitem.
dHfinierit relinquendum. Quantus araor eremi
luit,
et S. rtom-
ratum Epis Impensis ergo siipreinisobsequiis, iterum S. Hilarius
apud qnem B. Honorati dilectio non poluit stiidio
eoptim df- ad eremi secreta festinat. Sed Divinitatis poten-
trrlt.
caritatis imminui. Sed o! ardenlissima compunctio- illa
tuum sauciato intuitu videre tia. quaj modis occultis suam ]ier humana ministeria
nis flanima, nequeo
peragitvoluntatem. illustris viri Cassii. qiiituncprte-
fulgorem. Quid tantopere fiigis ? quid deseris ? quasi MDE AD HANC
erat militibus.animum repente succendif nt ignntum,
alilji possis lumen piwstare, quam ubi Aiictor
ele- ,
PAGINXM
proprio gaudere secreto, licet con- utlongeposituin,utdeui'iuead eremumproperantera, AI'P TOM. VU
gerif! Licet velis MAJI \0T. 24 •
suetudine eremi rapiari?; affectu Patrem deserens, ardenter expeteret, fortiter retineret, violenter at- trallitur in -
Pater effectus postmcidum i'everteris. Relalioni huic traheret. Electum civinm nnmerum cum non parva vilus ad Epls-
m;inu dirigit niilitantuni IVIiciter pervenilur: spiri- copalum
scripta H. Euclicrii prajbent aitestationem, quaj ad
:
tualis praed:i adstat ante oculos inquirentium. et
eum directa testanlur Mafino animo egresius du-
:
nihiloniinus ignoratur quoriimd:im tamen indiciis
dum de dorno tua et de cognatione tua, usque ad ;
decbirata capitur. supern.e gratia; dispensatio
mare magnuin recedentia ereini secreta penetrave-
tainen virtute repelita est a te eremus, inandita ubi officia pastoris oves egerunt. Nec
ras; majore
I
quam petita : siquidein liospes ingressus, habuisti immerito postinodum abegit ex mente lupum, ubi
Dureir. et veluti itineris lui prseviuin, qiiein deinde
oves primitus pastoris officium pcregeriini.
etiain militiie coplestis Magi^trum : cumque in Pon- 8 Cumque solicitogregis agmine servaretur ; ani-
tificali fastigio perseqiiendum putasses, ad familiare raus ejus plus de divini judicii demonstratione.soli-
eremi secreluin te amor retiilit. g F.t qiiia non miil- citus, qiiam extarel de suscipiendi officii onere
torum necesse est astructionibus narrationem su- occupatus, diiirnis noctiirnisquefletibus voluntitem
scepti operis confirmare ;
quisquis pleiiius isla scire sibi Ilomini declarari fl:igit;ibut enixe. Cumque po-
15 voluerit, opus, ubi hiiec digne sunt digesta, per- situm in ilinere solicita exnectatione pavorjudicii
currat. fatigaret, etiam clara voce. qiiae intrinseciis volve-
bantur, omnibiis patefeiit. Igitur B. Hilarius cogen-
ANNOTATA. tibus se ad Pontificatns cifficiura, tale fertur dedisse
responsum: Licet (inqiiit) fortiler caritatis illigatum
a In insula Lerinensi. iiiinr S. Honorati iliela. me vinculo teneatis. et violenfia custnduin catena
b .S. flilnriiis di' sr ita iii Vila S. Honnrali loqui- cingat astrictuni; ni-i Dominus volunfcitis suae mihi
tur Mei gratia, patriam quam fastidierat non de-
:
dederitsigniim. neqtiiiquam Sacerdntii suin suscpptu- gitem o() co*
TOM. VII UAJl
rus offlcium. Itai|ue cum
cunctorum vota
tali afiatu ilimbam
NOT. 23 • digiiatur accedere, nec refugit laborem tanti itineris
lapili illti-
suis praicipue multis jam diidum intirmitatibus gra- atque animns vulnerasset, ac mcestn ducentium ag-
deiiteiii
vem ; meque illic , jam in illis annis niinis ami mine val[aretur;Alamaniiiciim descendenscastelluin, admiCtit:
cum seculo et contuinacem Deo, ut seductoret ve- nivese columba;, desuper advenientis et residentis in
rax, ad amorera Christi blaiida manu tentat [ad- capite, divino a<-si confirmafus attactu, omne am-
ducere]. • putavit ambiguum; quae nec iUis civiura militumque
c IhiJem. quamdiu mollire diiritiam meam ni- freqnentibus turbis atque ciistodiis. vel abigi potuit,
sus est imbre lacryinarural quam piis raeciim pro vel territa fugari. quin beato vertici superposita,
salule raea amplexibus osculisque certavit 1 Ad Domini voluntatem, diim securaresidet, apertissirae
prjesens tainen, ut ille ait, vici pessima victoria. deraonstraret. Nullo dubitiitiouis vestigio deinceps
Sed agitandum me illic et edoraandum dextera derelicto, ubi columbse species(quae jam tunc com-
Dei suscepit, ille enim me oratione tradiderat. ]iarata Spiritui sancto super caput Jesu ejiis venit in
d S. Eucherius Episcnpus Lugdunensis ;cui dies Bnptismo) Pontificis qiioque fiituri designaverit
16 Novemliris sncer esl ) inscripsit S. Htlaria epislO' nutu divino specialius dignitatem. scibcet quae su-
lam de Laude eremi n noslro Rosmeido eilitam, cum pernam benedictionem pernicibus pennis. stridenti
ullcro tllitis opnsculo de Cnmtemptu mundi. volatu, terris velocius deportasset. ut prius quam
e Sequentia ita e.rtendiinlnr moribus senem
: , sis
vocibus humanis, favore sui>erno digiius Pon-
C etiam ingmiio clarns.cl iru-i eloqnio ; uibil in te ta- tifex clamaretur. In tara praeclaro cultu novoque
raen priinore loco magis suspe.terim dilexerimque, niiraculo exigebat m;^teri;e magnitiido diutius immo-
quam quod solitudinis sedein sic concupisti. rari, nisi narrationis ordo cepta compelleret expli-
f Succrssit S.llonoratus Pa(roc/o, anno i^id occiso, care.
ti( oi( i(/iiis Vitam tliximus. 9 Domini ergo voluntate omnes alacres, tam de l.rlanler M-
ceptus con-
g /i diclis verbis incepit suam epislohm S. Euchc- confirmato invicem voto, quam de ostenso surarai
scciutur:
rliis : e.v gua lixc snlijnneta aildo
Ergo, inqnit. nunc
:
Pontificis merito, liettores ad .4rel;itensem perve-
es nobilior et miijor ex^mplo. Prius enim cum de- niunt civitatem Occurritur; festinatiir. Primas, de-
sertum petores comilatns rralrem videbaris nunc :
licias vultus sui splendore advenientibus praebens,
ciim desertura repetieris, etiam patrem reliquisti merita inferioris liominis, exteriocis pulchritndme,
etc.
demonstrabat. Eniinentissiiriam Sacerdotii dignita-
CAPUT n temetnovum privilegium sanctifatis Angelico prae-
ferens vultu. agnoscitur et agnoscit. In quo agnifus
Episcopatus Arelatensis. Pia exercilia. Libri
est, magnusextitit; in quo atjnovit, inajor appa-uit;
scripti. sicut Sacerdotii gradu sumraus, ita humilitatis de-
scensu fastigium celsae.suldimitatis indeptus. vere
a Vjremensa a biennio, ciim
ad meriti proprii perci- perfectiis Christi discipulus. qui vias Sligistri se-
A .s «0110- pieudum ex nierito prasmium, e\ vita" istius cursu
rnto Hioi t- culus exercuit docendo quod didicit Consecratur !
beatus Piintilex vocaretur Honoratus ; missis
tmitito rfeji- episto- in Sacerdotio. jam diu virtutumiueritis consecratus.
gnalus, lis, ut extremis suis
interesse deberet, adniouuit. Ita Amplectendum consecrationis ministerium , qnod
sui:ctssor. jussionem ejus lestinavit implere, ac si revocaretur
auxit merita consecrantiim Effectiis noinine Sa-
!
ad eremura. Cumque ad tantum viruiu
crebra su- cerdos, qui jainpridem virfufura erat decoratus insi-
blimium virorum agmina benedictionis
accipiendse gnibus.itaardenter etstrenuecoepit, acperfectissime
consuinraavit
DIE QUINTA MAJI. 29
consummavit ut in illius temporis incerto tumultu,
; conversatione degentera, infirmit;tte fatigari cnrpo- D
AUCT. HO-
quem pax loiiga meluerat, congregationem subito rea. certis nuntiis comperisset; ad ejus occursum
NOIl VTO
institueret, secreti cnpidam, continentia^ virtute celeri se festiuatione proripuit, ad cnjus pedes resi- r.i>. UAss.
crescentem quam suo non minus pene imbuit
; dens, ut sui meminisset, humilitate subraissa sed
exemplo. quam formavit elnqnlo. Hic affectu animi virtute inciyta flagitabat. Jusfe dum tanto ererni in-
promptura, sed effectu sermonis imparera me esse cnlifi im|iendit obsequium, singularem pr.ubet VIDE AD
et IIKSC
prufitenr. at incipere audearn, qua pielate sustiuue- hnrailitalis afi"ectum; Sacerdotii dignitalem, quo P»GMAM APP.
exen)p!o et
10U. Vll MAJI
adhoTtatio- rit infirraos, quibus doctrinis imbuerit imperito.^, inagis extolleret, solerter inveait. In eodem loco
>OT.26"
nifttw snos quidiiuid in sunjnmm, in celsiludiiie ar-
civitate tunc tempnris S. d Faustum Presb^^ieruiu pariter d
excilal:
duuni, in mortiHcal.ione corpons asp^^rum, in sei-uli et Abbatera, iia futur* rum prrescius hont>ravif, ut
contemptu vilissimum, aequitate justitiae pretio.^um, intor seetsiinctosSac(?rdotes e Tlieodorura et/"Maxi-
correciioneprovidum, sapientix consideratione prie- mnra. inpdiuiu corapelleret residere. Constat ergo honorat .S.
Faustum
cipuurn. coeie^ti desidei'io ^empiternum, exercuit, liumiiitalis culmina, proprio riiiu coinparabse despe-
impievit, oslendit. Adeptiis ipse ccele^iem gluriam, ctu, et celsnin perindi; virtutuni meruisse tastigium.
exemplo suo fecit alios adipisci ad Philosopiiiae : Sed fnrte hicc tanta et tam multiplicia verre humili-
supernJE dngmnta expeditus incessit, et ut alii quo- tiitis exempla. aliqnod superbia- periciilum geuera-
que incedereut inflammavu. Usum vitai temporariae riint, et non potius subliinis humilitatis corapararunt
minimis, immo iiuliis exegit impendiis, et ita ilocuit celsa praeconia.
sirgulis dierura curriculis tran^igeiidum. Ad nbti- 13 Exlitit rigidus, sed superbis; extitit terribilis superbn re-
nenda futura pra^mia iniiovato siudio semper exar- ssecuii miquitate turgentibus conodoxiae vanitale sislit , :
sit. et ut alii inardescereiit, oraiione et adhurtatiune tumentibus ceterum cungregationi >am-ta!^ et con-
;
coegit. non solum cor alqne aniraura, sed et
.'iuinmatis viris,
10 Cum primum speculatoris suM-epit officium, corpiis quoqiie piomptis?irae prosternebat. Qiianium Prxfectum
urbis sflcrcto
in se ipso primum monsiruvit qucmadmi)dnm con- igitiir districtinnis halmerit, in causa justitia; aper-
1-:
gregatio mundiim conteinneret, corpus despiceret, tissiraedeclaravit. ifa ut nedignitati quidem peper-
et vitia superaret. fatigaretur laboriljus, ni.inuum cerit Praefectura!. Nam cum steplus Prafectura
qiioque operibus continuis vexaretur, saiictis pa- temporis illius secrete raonuis>et. ut ab injustis ju-
ginis iniiaereret, jpjuniis et vigiliis siinlium comino- di'iis se teniperaret , ef oonsueluriinario lapsii ille
daret, unius tegmine tuuica^ contentus aestatis ardo- ferretur in pr i'ceps ; accidit. iit duiu in basiiica
rem et hiemis rigorem toleraret . itnr pedibus Con-^tantia, sacra solennia cplebr-aturus, prodnctis
conficeret. Tal'a silii suisqiie ingt^rens dncuaient.t foutibus cceiestium doctrinarum fldelium corda riga-
officia Bpi-
scopu digna
Muiiducandi neiessitas incurabit, semina jaciamus; ret. subito iiigrederetur cum suo offiiio Praefectura:
peragit: vini perceptio pra^suraenda est, vineas ex.colamiis ;
quara dum iiiidem cerneret immorautem, a praedica-
1 Cor.l3. Jmplevit iliud Apustolicum ne quem fnrte gravaret tinne cessavit, dicens ; nun esse condignuni, ut qui
otinsus. Victus prnprii habila ratione, >i qnid nperi ejns pro salufe prnpria coiiteinpserat monita, spiri-
superfuer'at, dnputabat expensis pauperum. In me- tualis cibi perciperet alimenia. At uiii ille, digna (lcin publlce
anjult
ditatiune jugiter permanere. verbi mini^terin inde- confusione pHifusus. egressus est convivinm , qiiod
sinenter insistere, njultipiicibus ccelestis sapientiae inchoaverat; spirituiliura deliciaruin cIlHiin . rur.sus
mysteriis saginari, Dorainnra prnximumque diligere, innovato studio, profusissime ca'pit praabere.igmini-
Sacerdotes Domini non sulum verbis, sed factis ac- bus poj)uIorum; ef reiiquit exemplnra. qnaliter con-
cendere. zeli superni lemulatione flagrare, instituere stantiai Mrtuie, raundanae cnntemni debeant pote-
mnnasteria. a:dificare tempia, digna Sacerdotio con- states.
secrare ; propriis non soiura maiiibus, sed nec peri- I 4 tpmporalis vero ejus praedirafto quantura flu- magna iplo
culis temperare. suscipere orphaiios, confirmare men elnquenti^^ habuerit, qu.is sententiarnm gem- et c/oqaciitia
coiicionutur,
monachos, accersireseculares, iiisfitutione sua Pun- mas scuiii.serit, [qitoinudo] anruin supernorum sen-
tifices onlinare ; ita quotidianara sui actus discutere suum repererit, argentum splendentis eloquii abiin-
rationem , ut snperno Judici tamquam multi- daverit, de>criptionura varias plctura.s et rhetoricos
plicalura dispensationis suaj talentum niteretur in- colnres expresserit , ferreum spiritualis gladii acu-
gerere. men in truncandis bcereti;'orura venenatis erroribus
11 Ita viscera ejiis raisericordia qiiatiel)at et exeruerit. non dicain disserprp, sed ne cogitare me
pietas, acsi .^oliis ad redimendum paginis cuelestibus pos-e protestor. Sedilibus prfeparatis in jejiinin, ab
urgeretur. Tractavit secum, deliberavit. et fecit," bora diei septima usqne in eju^ decimam, epulis ple-
pro capHvO' ut sacra ministeria /> captivis solatia poiius priesta- bera spirituaiibus saginab.it : pa-cendo e-urire co-
rum redem- gebat, esurientes nequaquam pascere desistebat.
renf quara ecclesii:^ ornamenta.Quid dicara cupidus,
ptioiie tradit
arrjcnttim quid oinittam nescins, ab his qui majora sciunt ne- Nescio utrum satietas plus famem tiileliiira provoca-
Eccles'x: giigens jiidicandu>?QLiidqnidargenii nmne-s basiiicEe ref, an edendn piebem magis coegerit esurlre , im-
b habuerunt, captivorum redempti^mi proiinus depu- plens iliiid sapientije dictum ,
qui ednnt me adhuc
etiam npud
tavit. Cuinque umnia cngnovisspt pxpensa, exiiltau^i esurient, et qiii biberint me adlnic sitient. Si peri ruilicos :
alque congralulans, quia vota fideiium. dispensa- turba defuisset. simpiici serranne rusticorum
tnriint
tinnesuu videbatrteli in sedem priemi-^sa. nunii[Uid- corda nutriebat at ubi iu^tructos supervpuisse vi-
;
nam poterit existimari qnantum visceribus ejus disset sermoni, vultu pariter in quadam grafia inso-
in.sederit piet.as, qui u.^^que eo credidit oinnia distra- Iita excitabatur, seipso celsior apparebat, ut ejus-
henda, quous.iue ad patenas vel calices vitreos ve- deni prieclari auctores temporis, qui suis scripfis
niretur? Accendit studia «fTerentum dispensatione meriti surami chiruere, Sdvius. Eusebius, Domno-
laudahiii ; nec ut fatigaret re|ecit, sed ut iterato of lus, adrairatione succensi in ha^c verba prorupe- ,
ferrent uberius excitavit. OffHrenfuin devotio gra- rint : Non doclrinani. non pioqnentiam , sed npscio
tanfer uptavit. utobiatiobiiaprunum iacrisaltaribus, quidsnper homines consecutum. Qnid plura dicam?
postmodum menibruram Christi-rederaptiunibusmili- nisi dicendi pausadesuper eidem advenisset. sermo-
taf-et. nein fiuire non potuit, tanta gratia exundante, et
12 Quemadmodum
etiam servi Dei debeant ho- (niraculo et stupore crescente, ut peritissimis tuuc
^nvinit s.
norari, documentis spiritualibus salubriter imitan- auctorilius despeotiin seculi ejus inferret oratio, in
'^oprasium
^9rum; dumposleris noa negavit. Caprasium, Nam cumc S. tautura, ut Livius, temporis illius Poeta et Auctor
sicut ipse dicere solitua erat, Angelica in insulis insignis, publice proclamaret. Si Augustinus g post
te
30 VITA S. UILAKII EPISC. ARELAT.
.
El licet gratia
te Hilari fuisjet, iuilioaretur infej-ior. d Est Itte S- Faustus, dein Episeopus lieiiiensis, de D
AICT. 110-
e\as ex liis operibus, quae eodein dicendi impetu con-
quo seculi Barrnlim eqimns 16 Janiiarii. Ventm in
NOn.lTO Ecclesia Reij.ensi iolilnr 28
cepit, fienuit. nrnavit, protulit, po^sit absque liaesi- Sei^tcinbris ,
qiianilo ile-
rc- Mvss-
Vi>om s. tatione dignosci , h [prae ceteris liiinen eain com- rttm (le eo atjt polcril.
Ihn f>i<alk vl Homiliaj e Qiits hie Tlieoddrus, tune Episcopus, non constat.
mendanll Vila Sancli Antistitis Hoiioraii , t
(lllll .Ul ipitf
in totius anni festivilatibus expedita>, Symboli ex- S. Leonlium;
fuit Forojuliensis Episcopns , sed po.tt
/l
l
pnsiiio etiam amhienda; epistolarum vero tantus qiii post lioc tempiis altqttnndiii praisedit.
nuiiierus, k Versiis etiam fnntis ardentis. I' ///(cst S. M.iximus ((((((' Reijiensis Episcopns, co-
k
loiiflatvs a 15 ,Sed iie qiiis nie exisliniel fals;i fortassis asse- liittr ^l Noveinbrts, snccessit illi S. lutnslus.
S- EdC/icrhi,
rere,tcstimonium U. Euclierii Kpiscopi Lugdunensis g Vtvil qnidein eorein lempore S. yjngustinus, sed
juslum ciedidi adbibendum. qui ejus voliiiiiiiie pro.^a ciltus deiessit, nnno srilicel 430. Quinain nuleni fuertnt
t
versuque percepto, ifi' respondit : / Dictu ditiicile Silvius, Eusebius, Dounolas, Hilarii latidalores,
est .
qiianti mibi pretii fuerint littera; sanctiiatis necdum comperi : ncque qnis Edesius Poeta tnox ci-
tua- , in quibus ita experlam ficuiidi mi recogiiovi, linulns.
sicut tenes in aliis modestia; rnoruraqus operihus h IJanc illnstraviinus nd IG Jnnuarti.
prinripalum. Ignoscede te studiose minora diceuti, i Pliilippus Labbe. tie Scriptoribus Ecclesiaslicis cen-
quia seinper m iii pricdicationesui virliis erubescit sel, aliquns Itiijits Homilias csse ex iis qute .inb Ensebii
ciiin lioc ipsuni vereoundiie geiius pars mapua vir- Emiseni Episcopi stve. Eucherit Luqilunensis nomine
tulis sil. Iiiaudita forsitan crederei' replicare, nisi iiaclenus prodicrunt : sed qnirnnm sinl, altis disccrnen-
hoc maiinorum virorum dictis. s^ripti.s, lestimo- dum relinqttit.
uiisque tiruiareifi. Sedili inen.saqiie appo^ita, liber k Hi.-.tiiria Oenesens usque ad 7 capul Heroico
ingerebalur, et Titio astante uotario, liber iiriebehat carniine descripta ad S. Leonem Papam, inepte tri-
aniino cibum, m.inus neclendi velocilate currebat; huta S. Hilario Pictaviensi, convenientiiis hiiic qua-
niitarii >iuiul ferebanlur arliciili.ct oculus paginain drat, te.^-te eodctn Philippn I^ahhe.
pprciirrobal. Adveniens [inter ha'c| S. Edesius, 1 Exptin.ri sensttm nnllitm facientia htec verba : Et
E
rlieloricaj facundia' etiiietrica' artis pi.ritissimus vir, tu. licei sis clariis eloquio, clarus ingenio; tn, licet
stupcns et adiniraiis. ha'C laetus efludit : pra'feras annis juveiiem, moribus senem, et auxilia-
Vidi ego, neo digiius taiita ad priecnnia testis. ris auctor Romana^ facuiidiaj ISotnen porro Auctoris
Proli.xos Roh'S I! jiigi c-ssisse i.-ibori. snprn his repeiittim ,
pro Rhetore videtur accipi : atibi
Nectendi varias operatio o junx.erat boras pro Creatore Deo.
Ncc linem precibus ;i inutalus feceraf actus. m Valde mttlila btrc apnd Barnlim lequntnr de Titia
Credere vix possiim qu unquain sic tempi re eodem nolnrio.
Nectere dictantein. relegendo, q lecta fateudo, n In Barali nil tiiletltqihile nolal liis versns, Proli-
Ore, inanu, simul ac operari, altendere, fari. xos sole digito cessisse lahori. Desperata autetn erat
correclio, nisi coile.r Reqinx snccnrris.tet pro digito ex-
ANNOTATA. hibens. jugi.
Impressmn, ratio varias injunxerat: m MS. au-
a An triennio lepnifhtm? [lii Bnrrahs arbitralttr tem esl , operalio varias junxerat : sed transpositis
S. Honor.tto, anro 4;J0 tlrlttnclti. siiccrssisse S. Hila- perperam verhis uti e.r ipsa melri tege apparet.
ritim. Verinit 20 p MS. miitatis, Barulis invitatis ((/)ic(; uno addito
.S. Iltlttrttis in cjiis Vtlu iiiuii. n/j/u-/- :
Itit brevp tempus ,
quo indultiis est Arelatensibiis : ad tectionem priorem siijttilicatttr, mnt.ato operandi aciti,
,
el sic, biennio, crmmoclius perntaneret. MS. Arel. non fnisse mutattim actum precnndi : eo quod etiam
Emenso biennio. inier fiptts vtannale conliitunbnnttir prcces.
b Forle lerfetttittm , nt saera divinis mysteriis vasa q MS. Reijinte hic tnultlinn dttos versns in untini
captivis.... solatia pra^starent. Pnrro tte qttxras, tttttle conlractos sic e.rlithetml . Nectere , dictanlem simul
vel tihi eaptivoriim reilnnenilortim atit solattilortim copia; ore, manu, operari, attendere, fari.
cunt iis teitiporibiis pliirimi baibari invasertnt liasce
ilittones, qiii sunl ali Itlatio in Cltronico relali, ilttm CAPUT 111.
fuerunt svliinilr repuUi. Ila anntim 429. Per Ae-
atl
tiuni Con.^ulein, nil. Iiaud procul de Arelale qua-dam lUuslres vivlulcs : :nirticula. ller Romanum p
; Goihoruin manus extinguitur, Anaolfn optimate eo- udS. Leunein.
rum caplo. .luthungi per eiim similiter debellanlur
et C.otlii. Kl ail annunt 43!) Burgundione'! qui re- \^ibuin sine lectioiie nun sumpsit. Ah eodem in ci-
,
bellaveraut, aRomanis Duce Aetio debellantur. Et vitatihus isla primitus consuetudo, et p,ii;m
est invecta tn
atl atmum seqncnlcm 430. Narhoua p.er Gdtbos ob- tauta panitatt vita est illius sustentata, ut raro se- nio
sessa,ohsidione liberatur. Aetio Duce et Magislro cularium aliquein invitaret. Iii oinni loco, quidquid
milituni. Hurgundioimm caisa viginti millia. ad [irofectuni pertinere poterat ahicer inquirere,
Ei ad ,
anttitm pr<mmnm 437. Oolhorum ca^sa octo strenuus exercere, soiers consueverat consuinmare.
millia
suh Aelio Iiuce. Ilertim atl nnitiim 438. Bello Golhico .lam queniadinodum salinas expelens, a automata „
suh TheMdorico Rege. apud Tolnsam, I.itoriiis Dux prnpriis manibus, et siidore confecerit [solitus] heb- sinriinas •"
Roumnus, incoiiMdlius cum auxiliari Hiiiiorum ma- doniade cnmpleta die Duminico media nocteconsur- exeicitiK,
num irruens, ca?sis his, ipse vuineratiis capitur.
et gere, triginta millia pedibus conficere, postniodum
pnsl dies paucos occiditur. luter Romanos et
Gofhos sacris solenuihiis iiiteresse, et usque ad horam sep-
pax etlicitiir. En raria hclhriim lempora, quthus emi- timani populos pascere, ut diguum est, nec antiquo-
iiiiissr ;w(i(i( citrtlas S. Htlarii in rediincnilts cnp- rum possit explicare facundia.
tivis.
17 Quoliescumqui' pcenitentiam dedit, sa-pe die ptiiiiliiri
Erat Albas Lerinensis S. Ca|iiasius, ntarltttts
c Domiiiico ad eiiin turha varia confluehat. Ad ejus Inctilcitt.
circa aniios triginla >upra quadringentos,
die Ka- castigationem qiiioumque adesse voliiisset, lacry-
lendanim .luniariim. Ita ejns Acla ni qi.ihus cl marum
istn -.
se imbribus eliiehat, ccfile.^tibus judiciis ter-
halieiitur hi ejus exireniis
:
convenerunt gloriosa; et ritiis promi^sisqiie siiccensiis. Tauti gemitus, taiiti
inolytaa memoriffi Sacerdotes,
Faustus scilicet, fletusadstantibus nascebantur, ut vilce proesentis
Theodorus. Maxinnis et Hilarius atquc de
lioe etidetn', :
horrereul habitaculum. Quis ila futuri judicii raon-
qux hic, liumilitalis ej-erciiia
itarianlur. stravit exauieul Quis ita tenebrosum terribiliter in-
timavit
DIE QUINTA MAJI 3<
timavit inrenrlinm? Qiiis ita flnvii exnrentis pariler atlraberet. et in ieternum ohlaturiis in prsesentia
et rppipntis cruci:itns expressit? Qiiis ita vulnera consecraref. AI'CT- 110-
SilllVTO
conscientire ante oculus ins|iicii'n(lu rediixif? Ail- 20 Pietatis auiem siia: iiisignia iii lii^, qiins ad
r:t'. siAss.
nionitiouH coinpleta, ciiui lacryuiis supplicaiiouura cuili regna pra:.iiisit. ita inliniis iiiviceiii iniseiic.ir-
sumebat exordta; ut pceiiitentiie fructuin, quem mo- di3D visceribusdemonstravil,ut iiullus valeat nuit.iri.
nenilo contiilerat . <n'anilo tiriniii-iif. Nim niulier Miniiiii ciijusque L:'Ctoris traiisitu, ejusdein animus
quiedain cieca, 'Inui inanu^ ejus iuipositione lienedi- taliter vulne.-ubatur interius, ui siugultihus qnate-
citur. visuin se recepi-se proclam.at (ae.-^timo (iiiod retur, et profuiideret fletus uberrinins, uonaliter ac
Mimnal
auicii interiori luunini priestitit, i\\vi<\ exteriori po- si unici pignoris solatio caruisset. Casus quoiiue iii-
crcam
st(noit;im irnpetravit, qUcB. recepto lumine, duceui firinitatesque suorum, vulnera propria reiiiitabat.
Lcvil.r allri-
viaj de^nceps noii quajsivit; sed preoilius ejns non Qiioil sancti Cvrilli, tiinc Levit», nianifest'j patuit
Ittit pcdem
amliigo impetratuni, ut tantuin niir iciilura ad pancos documento; qiii basilicis pr.rpositus ciiiistruendis,
admodiim perveniret. Die etiiim Dominico, dum le- (lum inarmoriiui crustas et tlie.atri proscenia celsa
ctionum s"lennia recilantur. riiiidani plnsina con- deponeret, fideli opere miilans loca liixuriai ; quod
strictus, Sancle, inquit. Hilari, cur me tor(|ues? pu- Sanctoruin par.ihat ornatibiis subit'i [lapsuni est],
ijlica voce prnclam;it. Tunc B. Hiiariiis, ea qua po- molariim fiinilius ruptis. [ita ut] iinpetus in:irnioris
Sfinar cner-
ijiimenviJ' terat Dominum vi constringit, et rog.at. Cumque se desuper venientis st:intis pedeiii cuin ettreina digi-
oblinuisse tensisset. Iniperat tibi Jesus. ait, ut de toruni parte ()'.;cupatum collideret atque iniiiiieret
islo nomine nullam ficias mentionem; qiia supplica- pro ciijus i^einitu et dolore iiou niinus viilinTis vir
tione cum qu.isi quibusdam catenis astringoretur, be.itus excepit in corde, quain coUisus susiiuebat in
oljmiitiiit; pliis se oliliuuisse congaudens quia ejus ,
corpore, Cunique niinistri vulnus immensura juges
raentum potuit occultari, quam plasiuatis vigentis et indefessos S:icerdoli geraitus exloriiueret, qiiia
sospitate. ejusdem cellserat ejuscellaconjuncta; ri'media vir
18 Sacrilegium etiam qiio spiritus pytlnmis ra'i- s:inctus niore solilo suppliciitionibiis flagitah.it. PiiU'
el l'i)tho-
lierc obtenta influxerat, quara solerti spiritualis arte luluin [deinde] soporedeprcssus, videt rcverentera
c.insilii extinxerit, nequaquam silentio pra^terniit- eininns astare personam, qua) nuestiliidiniim causas
tam. Comprehen^.",m juliet, recensitis lectinnilius solicite perquirebat. llle rollisiim Levita; pedem,
veteris Te-tafnrnti. in (•aiicello ecclesiffi publice cnl- non soluni nioerorem sibi i/ trislitia;, sed et viilnus
locari : quid iHXJiiheret, quantuin mali Cbristiinis aniini indicat inflixisse. Percuiit:iliis; Vi--, iiiquit,
mentilius diabolicsi perversitatis pr.ipinaret astutia, ut dolor omiiis absceibit^ Uptare se oniiii aviilitate
sermone proHuo demnnslravit : et ne ulius deinceps respondit. Produc, ait, peJeiii, vicario succiden-
tanto sacrilegio, dum diemunum responsa perquirit. dum, et omnis protinus . ministri dolor aufugiet.
sponte le subderet, necessaria instriiutione perdo- Pedem sine liaisitatioue prolendit, icluiii lerientis
cuit nullam deinceps excusationeni etiam n-^gli-
; ,
lilienter excepit ; tanlusque dolor accessit, ut refe
qnam idcirco puhlice feci-set ctionis dulceiliuein doloris excluderet in:igiiitudo.
geiitibus dereliiiqnens,
postmndum ignorari. [Post- Evigikins non ilubitHvit iniplenduin, quod fuerat
statui, ut uon lireret
prcniissura: ad'pra'fat,i cellulani d.rigit inquirere,
qiiam aiitem drfnionem] praecepit abire; malignus sanat eltam
spiritns, qiiia videliat aperte se proditum, nec pist- ut i|ualiter se Levila sentiret illiconunliaret, iMan- in soinniu ei
lufiduni decipiendis aiiimahus clandestina fraude dat onineui recessisse dolorem, quieteii desuper
ille compaticiis.
essB concessam. Merito ejus pietate sanalus credi-
valiturum, Quo, inquit, vadanr? Et Sanctus, a'lver-
tens quanturn Ilei gratia suo ministerio effecisset, tur, cujus inquisitione qiiietissimus reperitur, qui
in relevatinne proxiini meinbrorum proprioiiim
laitus ex''l,imat Maximum pnrgationis indicium est,
,
:
nescire quo recCilas. Popiibis etiara egredientes post j.icturam credidit facieiid:iin; implevit divinuin pra;-
Evangelicara lectionem tali clamore revocavit , :
ceptuni quinimo feliciter et excessit. dicente doini-
;
110, Diliges priixiiniiin tiiuin sicut te ipsiini. Ecce
Exite, inquit. exite quia hoc vobis de gelienna fa-
,
cer« non licebit. Tunc specialis zeli ajmulatio singu- invenitur hic beatus dilexisseproxiniuni supra sei-
lecical Cjir-
psum, quantuin deflnitio menlis l.abiiit. mcinbra
dieiUes (' laris, ultionein poena terribilem ob eorum exegit (lui
lemplo tr;ididit ut sanaret nliena.
amputanda propria,
ii!jiiri:im u;iin cum facilis ad euin b tunc inaniter
:
b 21 In excursihus aiitein quis, ut dignuni est, ex-
excitata pnpulorum turba, et inciinsueti dece|itaiiue V
plicabil. qiiantum ejus pra.'sentia profectiim contu-
venisset, ejiis']ne auiinum conijitasset; civitatis pars
terribili incemlio, coiiflagi'.a- lerit civitatihus Gallicanis, S. Germamim c sa!|iius
niaxima, misso dcsnper {'iiin .s. Gcr-
vit : quod non mediorrihiis siint
ipsi quoqiie, qui expetendo, cum quo Sacerdotuin ininistroruinque maiio (lepo-
dispendiis fatigati, ob ejus vindictam venisse co- vitam, nec non prufectus excessusque tractabat. ntt Clieli-
gnoscentes, propria voce clamaverunt; et flebiliter Ubi ejus adventus innotuif. flaniniata ail utrosiiue (t.iniiini lilii-
.scopuni,
postea ejus geniims provoluti , uiisericordiain postu- nobiliuin et mediocriiiin studiiicnvolarunt, astruen-
I
labant. tes Chelidoniuni ( interniiptam suo adhibiiisse Cdn-
deditus, sortio, quod Apostnlica; Sedis auctoritas el cano-
l:) Ille autem iectioni intentus , vigiliis
niiin proliibent slatuta; siniul ingercntes seciili
:id-
inteiititsora- orau iiii ao jejiiniis jugiter mancipatus, ciliciiaspe-
''»'", tlyi/i.s, perfunclo, capitnli aliquos conilcm-
ritate exilitatem tenuati corporis inacerabat. Nec ministratioiie ij
lmti'eiiti.^
byemis quideni rignre, ([uo solent torrenlia fluuiina nasse sententia, Tantaj rei novitate perinoti, tostes
glaciali algore constringi, pedes indumento adjerto imperantpiaipnr.iri. Coiiveniiint ex aliis locis pro-
lanamve concedens, batissirai Sacerdotes, res omni ratione prudentiiviue
lexit,c Nuinquam eis linu ii
discutitur, accusiitio tcstimoniis confirniatiir. Ad
Psalmoruin rainisteriis suavi inodiilatione caiilalis,
hihetur vcra simplexque iledmtio, ut queiu Scriptu-
fletiis uberes adjungeb;it. Orationein geinitibas iiie-
raruin regubi' reinovebant, voluntalo propria
sere-
narrabilihus duplicabat. .iVI) npere iiec iii noctis obs-
movere deberet. llle Urbeui credidit expetendam,
curo desistens, inaiius nota rapieiiantur velocitate
ibique sp injusto rigore astruit condemnaluni.
Qiio.l
nectendi, mens recolendi exenehatur industria. Se-
comperit vir beatus, quanto «tudii ardnre, qnan-
mel evigilatus, nec oculis pepercit, nec memhra po- iibi
suit ad qnietein; niliil aliud agens, nisi ut eum spi- toque zelo superno fuerit inHaniraatus, ut non hie-
rituales hostium catervai invenirent occupatum pari- mis asperitatem. non Alpium stridores atienderet
vel frigora, non vitiea glacialis crusla;
spicula pro-
ter et armatum. In liis profectibus constitiitum subi-
acuii similes
tus ardor accendit, ut Heliodori m.ilrem, hajresis tinus resolvenda, nec desuper gladii
Ari'iana; vinculis colligatam expeteret. illuminaret,
expaverit aculeos dependentes. in frigoris terrore
mortiferi
32 VITA S. HILARII EPISC. ARELAT.
morfifpri gelu ooncreto, velut vibratam dextrara
Arf.T- 110- imitantps. ANNOTATA.
NOR^TO inconcu.ssa fiHel rarljce const;in(er
22 Vf^rum ille
ei>, M^ss.
pnknffr Ko- aniiiratus, pnrsRrtim qui ad tanram voluntarie vene- a Automata. inquit BaraHs ct tranftcribit Surius,
VKini /ictit rat paiipertatem. ut pedibus iter aggredi et confice- .sunt instrumenta mechanica, ita subtiliter cnnstru-
ad S U-oiicm Runani, sine e- sua sponte move*antur, seu verius mnveri per
re non limeret,, intrepidus url)em cta, ut
Papani ,
h fjuo, sine !i sagmariu vel sago, cmni diffirulfate su- se videautur. Ego tum .suhlHia hir non iiUellitjo ; sed
pemta, festinusihtravil : Ap(»stcdorurii Martyrnmijue grandes iUns macliinas, tinns aqua aul vento moveri
Ofcnrsu ppr.ictn, H. Leoni Pnpu; illiio se praisen- oculisquidem ipsis vonspiciiniis ; auUmata tamen ctiam
tat; cnm rpverentia impenden-i ob^pqiiinm. et cum vocamux,quin monuinn nnstrarnm adminicido noncgent.
Iiumililate dfpnscen^, ut Ecclesiarum stalum more Saliiia; aiitcm in Arehitensi dicpcesi muftx, scd potis-
S''Iito finlinarct ; astruens aliquos apud Gallias pu- simnm in eo simi sive Incu, quem Luriiis aliiqxie fluvii
blicam niprit'» (irppissft spntentiam, et in IVbe sa- e/Jiciintt, anieqnnm nqnns suas per tjemtnum cnnnlctn
cris altaribus intere<se. Rofrat alque constringit, ut miiri misccant, vul<)u diclum M^r le Martiiiue, Aquis
si sugf^estionein suam libenler excepit, secrete ju- sr.rliis qniim Arelato viciuiorem. Sunt et alise salime
beat emendare; se ad ofRcia. non ad causani ve- y/reloto propiores in Campis tapidcis.
nisse; protestandi ordinc. non accusandi, qu;e sunt h For^\ facilis ad ex.itum \ed ueqne stc ctarus est :
a't;i suggerere: porro anteni abud viMit, se non si sensns:neque meltns quid occurrit ; nnm cum dicitur
fiitiiriirn csse moje-^tum. Et quia tantorum virorum, turba inconsueta deceptaque. nc.^icio qno id spectet,
pr.csfrlim jam ;id supernjun gratiam vofatorum. et susptcionem ingerit mutili conlextus.
ner in narratiom* amlfM) judtcia veniilare; boc bre- c MS. Regime, numqnam sinum mainve: I pejus
viter leiii^isse su(Iiriet. Umtos quod soliis su^tiunit, ex Bnrali Snrius, iiumqu.un sinum lanamine conce-
qiind neqiiainam ininanles expavit, quod iiiquiren- dcn.s : sed si pro sinu /cf/as linurn, ciams eslMS piio-
tes Pilocuit,quod allerranles vicit, quod potHntibus ris srnt^us.
noncf'ssit; qnod in ilis''riuiine vit<e positns, conimii- d Impressa Justiliae, sed MS. Regiiix meliiis.
nioni pju-;. f|UPrn cum tantis viris damnaverat, cnn- e Hic est S. Germanus Episcopus Autissiodo-
junpi iiullatpniis acquii-vil ; qiiod cusi..dibiis appo- reusis, cujus varin ^cta ithistrand-i sunl ad 31 Julii.
sitis, hipniis rigoro saivi'Mite. quo<= ratinne nnn tie- De utrtusque cnngre.tsii siipra egimus.
xeraf, ciTdidit / rfdinquendos. In clvitatis reces^u. Chclidonius Episeopns Vesontiovensis, tamquam
f
vinr; ad banc
lifpt CMrporali infirmitate Iractns,
Tamen perlectio- irrcqularis, ut qui vtdux maritus fuisset, et cnpitnlibus
PAfiiVAM APP.
ne sanctus, et piptate promptissimu*, totum se ad ahquiindo judinis pra^fnisset, Episcopatu dejeclns cst, TUM. Vll MAJI
plnriiiidum tniic animum S. Lconis 'nclinata hu- /r in nliijiio incerti lod concilio ; quod hilnttim anno 444 NOT. iG.*
militaip cvinvprtit. missn primitus sancto Ravennio tradunt S>i'inondus et aiii in Coitciliorum tractntibnSy
t.iinc Presbytpro, postmodnm prnprio sur.cessnre sed solum ex liac Vita : ubi dubito^ an loco internu-
Dcindp sanctuni Nectirium, sauctumqup C-in-tan- ptae, leiji nun melitis po.^^sit ter nupt;e.
tiuin pra-cipi:os Sacerdotp^ [ad punidpni direxit]. g Ita MS. RegiuiP, ilaque mnlim lcgere, de Cheli-
tum sibi n- '•2'^
Kt qiiiaqunntuin in hiccausa dictaverii, Iinic dnnw ipso dictuni intflligens cum Sirmondo el f(//i.s, nt
concUiat, peri unlla prssnin ratione connpctpre,
r
Auxiliaris scilicel ei dicatur ohjeclum quod irregnlaris esset. adeo
liinr Prafpcti qiia; fuerit sententia credidi in<er-en que iion lite ordinotus. Baralis, praefecto; SiiriuSf
dum, ciijus Iia'c verba snnt : Sanctos Nectariiim ct Projectum: sed Projecti Episcopi nlin prorsus causa
Cnnslaiifinni Sncprdolps, cnm beatitndinis tnai par fnisse cnlliijifnre.r mox eitandn Leonis epistola.
le vpiiipnics. digna admirati'>ne suscppi. Cum liis h Mnle impressum Saginario: Sagmarius (J«^'m
sirpins snm lorulus de vjrtute aiiimi atque conslan- mvlus scu cqiius sarcinnriiis esl el sic habel MS. Re- :
tia, ronipmptu'iup rerum hunianarutu. quo inler ginir.
fragililjites nostra^ sempfM' beatiis es. Nain quid po-
i 5. Leo Pnpa, quod S- Ihlnrius non expeclnto jii-
Ipst in hac corpnrea viia esse secundum, qua- cnm dicii exitu discesserit. offensu.\, inilignntionem jnissa ad
sit misera. tamen non pot.est esse perpetua? Lncu- Epi.'iCopoi;Vienneusisprovinci^ epistola dectarat, in qua
tus suiii eliani cum
papa Leone. Hoc Inco cre-
sanctn Chelidonius nbsolvilur, quod ci ohjecia non satis pro-
do aliquantum animo perliorresiis sed cum propo- ;
bnla viderentur. Una Prnjectus Episcopus, cui xgro-
siti tui lenax sis et semper ajqualis, nnlloiiue
, tinili alius fuerat sufistitutus, in mlegrum reslitiiitiir, et
cnminiitkniis felle rapiari-^, sicut nullis extoHcris meirnpnlitani polestas in provinciam Vienneiisem S.
illi^-ebiis gaudinruni, ita ego uoc minimiim (|ui(lpm Hilarin ndimilnr.
factum iHMlitndinis tua- arrog;iiitia niemtni / cpnta- k Videlnr poslen plene sntisfecis.<ie S. Leoni in tis,
giftnp fu-cari. Si»rl iinpatienter lertmt hninines. si qu.v. viiebatur nimio zelo peccnsse. Hinc S. Hilarium
sic loquarnnr, (|unm,,<|o iK.bis cnscii suniiis ; anivs sanctae meinorife titnln bonornt S. Leo in epistuln 2
praiterea Rnmaiiorum qii;id;im tenpriindiiip pliis tra- od Episrnpos Provinci.v de eleclione et consecrntione
hnntMf, in quo si se Sai.ctitas liia subinde ditnittat, Rari-nnii Episcnpi Arclntensis.ActaS. Leonis tledimus
pli)rininm tu, nih 1 per-dituru-, acquiris. Da mihi
XI Ai>rihs dte ejm natali.
Iinc. ot exigiias nubes parva; mutaiinnis sereiiitale
I Ihc lucns in editis miscre truncatus, sicintegre le-
con'pp^(*e.
gitiir in MS. Reginae.
24 Talia percipiens, totum se oralioni. pra-dica- m ./dditur in editis, Poetice dicens, quod melius
coiisiirta tnu tinni. operationi, velQt incipiens.
niancipavit, rigore abesl. Sequenles porro /Edesit versus hic expressos vi-
nia prrii>fi(.
districUis, miseraiiniie proppnsus. largitinne
prum- des, uli €0S ex opicibus in me^nbrana Reijtnae signatiSf
ptissinius. Non linntentns qua^ inveDiebantur in-
visus est posse reslituere sen,tui nun incommodo Possi-
gerere; ni^i solatia consobitiouuni, rivis fletuum nus: cum apud Baralim turlmtisiima sint omnia, dum
cumulasset, unde Sanctus Edesius ita prosefiui-
r i sic ihi leguntur, non satts cominode a Snrio per nudam
lur m: conjecturnm correcla.
Vidi epopran-entos fletu magis ubere
flptus: Vidi pgo prseventam fletus magno ubere fletu.
Quod daliat in nummis, cnpiebat crpscere
votis. Nam qund cr'evit nummis cnpiebat crescere notis.
quam prompfa vigct miseratio. quani cita donis, Quam praerupta viget miseralio Iquam cita donis.
Gratia I Non etpnim solum est ad munera largus, Gratial nec solum fuerat ad mnnera largus,
Majores sed opes avida pietate ministr;U.
Majores comitantur opes pietate ministra.
CAPUT
DIE QUINTA MAJI.
33
ac servitutis propria; peractis oflSclis, ad veram per- D
CAPUT IV. ennemque patriam prajlata consolatione migrabi- AUCT, 110-
mus. Militavimus huc usque spirituali militia; in- \OIIATO
Morbus.Adhortatlo ad suos.Obitus, sepultura. El'. SUSS.
fidi corporis aciileos cilicii asperitate contudimus; tfi iittima
abstinentiai rigoreacvigiliarum lassitudineuniversa adl.firtatio-
Aiiiio alatis _/\.ljstinenrto ergo. operi insistendo, itiner.i pedibus vitiorumcertamina auxilio superiivimus desuper im- ne xiils se
'(8 laboribKS
conficiendo, ita se tenuavit, fatigavit, exliausit, FTfmpIum
ut plorato cogitationum laqueos sancta raeditatione '^foponens,
;
ffactus.
vi.\ quadragesimi octavi anni circulum adimpleret. disnipimus; occupati studiis doctrinae cffilestis, ta-
Non enim virtutum celsa iUa perfectio, quae non so- lentura perennitatis rauUitudini fidelium non cessa-
lum locum, sed et condignam in cadis paraverat vimus erogare; navigavimuspervita; istius pelagus,
mansionem, moras diutius est passa terrenas; sed et diversa, juvante Domino, virtutum mercimonia,
fideiis servus implens prafceptum, desiderans promis- cum fdinore usurs salutiferai, talenta Deo referenda
sum, corpus suum diversis aigritudinilras mancipa- percepimus; ad portum quietis, Domino gubernan-
vit, ut supernae moneta; verum obryzum, aegritudi- le, coepimus propinquare, cum istius mundi princi-
nura caliculo excoctum, thesauris a re.^ouderetur pibus (cum quibiis .-^postolus describit bellum ju-
ajternis. Ergo ubi infirmitate crescente, non virtus ge esse) confliximus, quod nulli deerit quicumque
mentis, sed ipsa est corporis consumpta materies, ad bealitudinem, coelesti gratia pr:ecedente et in-
quani alacri studio omnes exliortatione relevans, in dustria subsequente, voluerit pervenire. Absolutum
proposito perinanere, facunda et necessaria persua- me et liberatum ad Domini mei intuilum ci-edo eo-
sione coegerit, nequeo explicare. Igitur ultimo m dem propitiante venturum: ad ea [prairaia] obti-
ager lecimlur ambiguo constitutus, accepit manifestae revelationis nenda, perseveranti cursu vobis sunt peragenda
risifnc orna~
non mediocresolatium; mensenimad hoc in sopore certamina.
tiieiid Aaronis
slbi aptalh laxata est. ut ei singularis praomii magnitudo pate- 28 Ille utique, qui se livore proprio perdidit; qui
B facta virtutum suarum depingeret ornamenta: Videt procul odoratur bellum ; et ad vocem lubie, quasi
E
MDf: AD IIANC
se sacris interesse mjsteriis, intuetur tunicae Aaron cuncti esse in sua debeant potestate, diutina anli- 1'AGINAM AI'P.
quimdam Ponlificis tegniine decoratum, quod divina quitate callidus, subtilitate dolosus, decipiendi assi- Tini. \U MAil
>or. Vi *
per Moysem jussione mirafuerat artis varietatecon- duitate atque arte peritus, qui electis pascitur escis,
eos ail spirt'
textum, duodecim gemmarum multiplici ac diverso et perfectorum perilitione .«aginatur, pcenam pro- ta'cm piignam
splendore pectus ornari, ejusdemque numeri hume- pnara salutem repiitat alienam, non mediocre a;sti- excitat
ros fulgore vestiri, stola quoque dispari varietate mans solatiura, si ad superna tendentes laqueis ca-
raicante membra circumdari, quam bjsso, croco, piat peccatoi-iim, et fiinibus perditionis, quos etiam
hjacintho, radio coruscante, colore dissono, me- Propheta suspirans dicebat Funes pecratoruin cir*
tallo pretioso, spiritualium manus docta decoravit cumplexi sunt me. Hic saliitis humauffi inirai-
artiScum b tinniola c etiam commota gressibus cus cavendus est huic#oranimodis repugnan-
:
Pl na>cnnio iucedentis, et intrinsecus malogranatis illisaictibus, dum est et resistendura. Quomodn enim poterit
sui-ces\or'i clarum personabant extrinsecus salutiferuraque tin- incedere jam ligatus, vel audebit repugnare ca-
tiudid
nituni. Cumque ita meritorura perennium donis, ptivus? ILibebit proculdubio in inferiiati piena par-
praeroiis, atque muneribus se cerneret adornatum ticipem, quera tenuerit in secitli voluptate consor-
iiumano affectu adjici sibi desuper vestimenta orani tera. Hujus fortitudinem Dominus B. Job nionstrans, Job 40.
et 41
modoflagitabat; quod ubi didicit abnegari, videt fi- ita dicit ; Aurum d reputat velutlutum, [et fiduciara
lium suum sanctum Ravennium applicari ad divma habet quod influat Jordanis in os ejus]. Quid nisi
mjsteria consecrauda, et intellexit sibi es.se migran- Sanctorumvitara velut lutumseiBstimal calcalurura?
dum. proclamante Propheta, Erue de luto fiecis pedes
26 Quam beatus igitur, quamque inclytus pater, meos. Jordanis autem fluenta, qiije sunt, uisi bap-
qui adhuc in seculo constitutus. iUiiis veri Sacerdo- tismi sacrameuta, qiuo suocredidit irapugnatione de-
tis, quem In multiplici colorum varietate. non flgu- voranda? Lutea compago antiquitatem potentiam-
ra, sed raeritorum veritas proprie decorabat, est que ejus non potest sineDei gratia superare tamen ;
pra"miuin cnnsecutus. Cur non ei monstraretur in jugi certamine et indesinenti conflictu ejus sunt in-
tunic.-e illius tegmine, quod in omni virtutiim diver- sidiae tolerandse. Spectator certaminis liumani, qiio-
sitate possederat? Cur non ei revelaretur in vesti- tidiani exercitii paUestram placidus intuetur; videt
menti illius pulcUritudine, quod erat ei in stola per- ignita jacula dirigi, sed lacrymafuin facit fonte re-
petua compensandum? Quem enimdecoraveratcon- stingui : cernit l.aqueos piwparari, sed oi-antes eruit
tinentia mentis illaDsae et in quo imraaculotae
, et plorantes, ut cuin vera exultatione dec-antent,
Qfn rjiti. prr-
feclio ,n virtti' oonscientia; lucebat auctoritas, nierito lamina auri Ociili inei semper ad Dorainuin, quia ipse evellet de
1'uhcnlur. fulgenti speculura verecund;e frontis ejnsobtexerat: Ia(|ueo pedes mens ut [pedes] liberi ad annuntiiin-
/(-
;
quem virtutum semper exaltarat principatus, digne dara parein iiicipiant esse pretiosi. Et ideo quicquid
pretlosorum lapidum textus ornabat. Cur non bys- in pricsenti potest ab Auctoris amore separare, ies-
snin ciicumdarel, quemzeli castitatis zona constrin- timandura est inimicum.
xerat? Nam, ut verius loqiiar, principalis ejus la- 29 Si me humana non fallit illnsio, grandis tera-
piwilicit urli
mina auctoritate fidei et ignea flamnia rutdavit pestas huiciraminet civitati : non raediocris, sed sa- iiiiininen-
gemniie qunque omniura virtutum splendore sidereo tis gravis incumbit alllictio. Ad omnia contraria lem trmpes-
talem:
micuerunt; rationale emicuit pectoris, fulsit elo- adversaque vos jugiter priEiiarate, fidem Trinitatis
gium pietatis, jiistitiEebyssinum, continentiie cingu- immobiliter retinete, Scripturarum interiora pcne-
lura, praedicationis tiiiniolum, malogranata bona3 trate,ut abyssura invncantes in vnce cataractarura,
spei,opere et serraone jugiter sonueriint. Cuin ergo credeiitium. terras dono superno irrigare ora-
id est,
tantaac tali esset coiisulatione relev.itus alquo per- nimodo r.on ce^^setis. Sit vestitus asperior, panis
fusus; congregationi ad sulatium pariter et exem- grossior. cibus durior : iter nihilorainus conficiatur
pluitt alacri serraone disseruit. ista omues allocutio- pedibus expeditis; necsssitas subita perniciem novi
nis voce compellans. l.aboris infert delicatis quia ut exercitatio robiistura,
;
27 ViUe curricula hucusque peregimus jam ad ; desidia reddit ignavum. Hac igitur adhortatione
illud tremeudura superna majestatis evocamurexa- corapleta, jubetcongregationein raoestara sacrificium rl niortts
men. Viara carnis hujiis, et incertam vitam seculi vespertina) laudationis offerre, et cibum consuetu- sax Itoram:
priesentis ingressi, jussionibus paruimus Creatoris dinaria refectione percipere, dicens; Hora diei un-
5 decima
Maji T. II.
3i ViTA S. HILARII EPISC. ARELAT.
\. anima mea, de ci>rporis domicilii» liberata,
ileciina, offerat, et quid postmoJum gignendo relinquat sin- D
AIXT- HO- ad supernum Judicem fcstiiiabit. Cuniqne modula- giilari prosperitatis fertilitate k procurare non desi- k
^OIUTO. Quanlicunique seu per ipsuni nutu
tiiine p.salmoriim sulita nffifia .\u toris in biudibus iiit. ccelestl, seu
£P. &USS'
oflerri alacer pe]'cepisjet, jara reJiens atque com- post Ipsuiii Del providentia, ordi iiali sunt ejus interces-
migrans, Voces, inquit, sanclrp, voce^qua.- ail .aures sione Sacerdotes rcspondere ejus eruditloni, doctri-
pei"venitis Auctoris, me qunqiie Duiniiio co.iinien- iiie. ac crescenlibiis meritis, gratla juvaiite cunten-
date. Kratrum deinceps refectione comideta, maiiu dunt. Fellxqui non tantuin propriiE civitati ex. sua
oculosatqiie osCrucis Uominica;signo coinmuniens, institutiono providit, verum etiam divtrsa loca illu-
et 111 oraiione persislens seculus, innumerisSancto- rainare accensis fidei calore innuiiieris larapadibus,
riim sa ris clioris occurrentilius, lietus gaudensque et super candelabrum poiiere procuravit : ac sic iu
piofici^citur ad supernaiii jialriam f. slngulls ejus gralia coiicalescens, quolidiiinis profe-
Mafjno om- 'M Hincjain quemadmodum sit universa civitas ctibus generala rcnascitur quiaquidquid ex ejusin- :
nlum luctti
congrfgata, qualiter uiiusquisgue, non patrera, aut stitutione producltur, ejusdemmeiitiscompulatur ;
Vfirpiix flf
fvrlitr ad matrera, vel uiiicuin, sed omnium religlosorum atque capitis utique lucris adscribitur, quidquid
menibro-
temjihim S. orplianiiriim singularein fleverit genitorein, quis ut rum uberrlino cultu percipitur Pro omnibus soliei-
Slepliaiii dignum est explicabit? Nullus a flotu, nullus cessa- tus, in certaraine vitaj istius constitutiis, ofationum " ''<"^'P"li'-
vit a geiiiitu ; parem cunctis luctuin dllectio uulver- solatia impendit, prEeseutlam visltationis attribuit,
s.alis indiixerat, eratque velut seminariuni lacryma- sanctas cnstlgationis vel increpationls innumera ac
riiin giMieralis ilolor omnium diligentiiim. Ubi basi- revei-enda priecepta seinin;ivit, siiiritualis ac peritus
l'^^', tpp"*"'
iicaj beati ac primi Martyris Slephani venerabile agricola niinc rainltans et dolens, exultans et tris- tom. viuuji
;
corpiis ill.itum est, totiiis pnpuli cum fietu vox una tis, Isetus etauxius, turbulentus et patlens, ™'''' '*'
serenus
procedit; IIicc, iiiquit, ilies querelas iiijustie impii- atque durus et placidus, remissus atque
terribilis,
tafioiiis Ut ainplliis quam in
pnrpetuo reseravlt. dlstrictus nunc suspirio gemens, sed cum gaudio
;
preedicatione nou dicainus, fidelis populus,
suflicit uberes lacrymas fiindeiis de cujus pectoris exun-
:
niuilo aidore succensus, raembra sancta, dum vult danti fluvio et fonto caritatis Irriguo, sic liauslt uuus- ^
contingere, peno dlscerpsit [doiiecj studio congre- : qulsque quod voluit ac potuit, ut iiuUum daninum
gationis eflectum est, ut coluiniiis ardeiitibus cereo- largitas s:incta sentiret, sed erogando cumulum po-
rum liiiii; et iiide populos aliigerent Irruentes. Noctis tlus fffinerator thesauri c(Elestisacceperit;quia haec
vigilils e.xpedltis, cum mcestls solis claritas repu- est natura mnnerum ccelostiuin, ut profuslone sui in
tareturobscura, ad exequias venerandas iion solum se juglter crescat, et cum defecisse putatur, quasi
fldelium, si'd etlani Judieorum concurrunt agmlna semper Incipiat; atque
minutlonis paupertatem
in
copio^a. Oinnium lacryuKc se superare certabant ; descendens.augiueiitum qunddamdetrimento dispen
ct ftdii .
Geiivsit deflcleiite voce, gemilus iucrescebant. Hebrajam sator divinus semper oblineat.
concineiitium liiiguam in exequiis honorandis au- 33 magna, prieielsa, ac siiigularis caterva gra- guam aucior
disse iiie rocolo iiain nostros Ita iniEror obsederat,
;
tiarura, qua; veneranda recordatlone obtutibus prse- niafjnis laudi-
ut ab oflicio solilo iinpatiens doloris inhibuerit ma- sentaris, beneficiis sentlris, profectibus nostris
*"" "'"""
giiitudo. Demum antequam
B. Genesii [ basilicie adhuc militare cognosceris tot anuorum spatiis :
sanctuin corpus inferrent, utrlusque sexus tantus evolutis, in tuorum tillorum renasci noii cessas ho-
cum lacrymis datus est clamor, ut astra ipsa per- norlbus, atque reparatis juste perpetuisque laudum
cussa vicarium de cado reddiderint insolituin, et to- honoratls, qui inte."pellaris et audis, pro sup-
titulis
nitruis coiuparanduin fragore, cum sono reboatum. plicantibusinterceJens; conveniris, et reddis; con-
31 Ilic iterum iiova dilectio graviori fletu corda stringeris, et utpostulataimpetrentur exequeris ; ro-
Ciioprrtorlo succendit. Sed duin singuli cupiunt fimbrinm decer-
tii Hvlii/infis
garis, et Deo praestante obtiuere non desinis. Ecce lau
pcre, corpusque contingere, Saiicli g liasilii, tunc
(Hirir/ito, dispretIosumtitulura,postemerita;sanctitatisexces'
iVpvUhn Div.sbyleri, imucPiiiitificis sumini, inveiiitindustria,
sum.EccecaputlaureisvirentibusetCrucIsstemmate
ut muximani partem coopertorii ulraque manu di-
coronatuui, et fructu vlrtutum folioque contextum,
scorptain, quo cnrpiis ejus tegebatur, arriperet, et
quod non defluit in a;ternum. Ecce priecoulum, post
longius rocedens, Jividendo populis erogaret. Dum
obitum trlumpliallbus merltls prieponeiidum. Jacetin
percipiondi studio luiliBcat oos tanto niunere, ]iau-
sepulcroejuscorpus conditum. cujus precibus refe-
luluiii retrahuiilur a sepulchro et sic corpus illud
p
;
rantur regnacajlorum. In diversa virtutuni culinina
Aiigelicovuliu veucrabile atque decorum, ne iterum
innovari tuorum non deslstunt insignia meritorum,
devotls redileretiir obsequiis, clam est depositum in
Cur anima tua non majora praestet, in paradisi bea-
sepulrliruni. Quod ulil populi Intellexerunt esse
tu- titudine posita, quam
in seculi certamine consti-
mlilatuin, tantuin subilo onines clainorem cuin
ge- tuta, cujus virtutem ne signa proderent, oratio im-
niltu proprio reddideruiit, ut tecta ipsius
Hasillca) petravit? Unicuin pignus et decus Sacerdotii totius,
discussa corruero, et populos obruere pularentur.
coelestis scientia thesauri, jugiter
ex tuo corde ma-
VitiB illiiis inemoria fit apud animos oninluni pre- narunt lucerna tua; fiJei lumine splendens, etiam
;
tiosa, et ilcsideriuni tani siiigubiris
Anlistitls in lau- cetercs super Ecclesia; caudelabrum positos lucere
deui renascltur. Eodem tumulato, cum plaiisu coipit concessit. Vocatus ab .-iuctore, ad laboris fructum
doctriniB illius receiiseri iiieinnria, cnio gloria
prie- et perenne refrigerium feliciter pervenisti. In illa
dicari mundi comeniptus, compunctionls
aflectus, beatissima Patriarcharum societate receptus, ani-
lacrymarum fluvius, tempor.illtatis iinpetus, pietatis
mie tuae singularia consplcis ornainenta, quie ita
tliesaurus, justiiia; culinen, teinperautla;
modera- creverunt divina; gratia; adjumenlo, ut pretiosis
mcii. QuidpluraJCivItas universa, quidquld sacra-
vlrtutum inanibus perenniter conspicua decorentur;
moiito confirinare voluisset, iiomeii ejusdem
profere- qul contlnentiie puritate omnium Scripturarum
bat, ttsiruens siniileni postinoduni thy-
non futurum. miamate lemplum tui cordis ac corporis fragrare
^2
Jiiid sunimnin esl, quod orante
ipso, araor ve-
Virfus r/H.i lecisti, et ut in eo Auctor requiesceret, perennis in-
elucescit
riisutcumque potuit habere auctiirium. Nam non
iii
dustriae vigilautia prieparasti qui secreti araore
succrsforibu! solura in h successoribus, sed adhuc ;
Iii multorum
animura quoque aflectumque pavisti qui cum ps il-
h Pontificum reiiasci iion cessat augmenlis; ;
cum qui- morum modulatione junxlsti flumina lacrymarum
bus dum laborem liic participat temporariis ;
fructi- qui in dccachordo pra;ceptorum moribus pariter et
bus, sine dubio a;ternoruiu i complotur
gaudlorum, vocibus persultasti qui vita; institutione prasdica-
sicut arbor paradisi fcocunda; ;
et quid in prajsenti sti, vias duras custodiendo; qul spiritualis organi
coelestis
DIE QUINTA MAJI. 38
ccelestis harmnniaB suivisono cantu varin motlula- castiraonia conspicuura , plerique historici aliique P
tionis dulcedine concrepasti ; qui sacrificio jejunii scriptores jusfis elogiis et laudibus cumularunt. A, BRCN.
.NEliSSER.
exteriorem Iiominem continens, vigiliarum assidui- Hunc magnus Honoratus, primus Lerinensium fun-
Vintm do-
tate interiorem cursu strenuo olilectare non desti- dator et institulor, tanli fecit, nt eum ceferis om- clissimnm
tisti. Illud autem praatereundum es?e non credidi, nibus anleferret; iino ad eum Chrisfo bicrandum, et S. Hona-
ralo carissi»
/ m quia /.... dum Campi m lapidei spatia per.ngrasti, ab eremo in palriam, qunm lantopere fastidicral, non miim
pastores singulns unda bnptisrai regenerando I/apti- dedicnafus sit accedere. Fuif enim Hnnnrafus illius
zatos recte viveredocuisli. popularis, imn et ipsi sanguine conjunctus ; et in eo
34 Fac ergo qu:esumus ut qui te ad Christum fe- fidei,sicul ct snnguinis venam quaisivit ; eumque, non
it dfvote
invocat. liciter venisse, et sine fine te regnare cum illo glo- per litteras modo, veruui etiam, tanlo per e.reursum
riaraur, tuiscontinuisprecibusrauniamur, interventu snum amhitn, ah insula, nirairum Lerinensi (cui se
anclor Hi-
prntegamur, et qua frueris cum Christo gloria per- Hilarius, derclictis Episcopatns ejus principiis, sccreli slniix Pela-
fruamur n. Cum ergo tanti talisque viri testirao- amore, reddnlerol) futnri prxscius amovere sateqif, ut gtnnr calum-
nintur ut
nium merita ejus perbibuerint, digneque facta lau- eijuxta sepulcrum sunm in aniore civium patrinm col-
Semijtela'
daverint; quiapossibilitatisimmemor, impulsu amoris locaret. Sermone de vita et gianum
Heec ipsemet Hilarius in :
incautus ad tantum prwconium prosilivi, veniara morte Beatissirai Honorati, apud Suriura tomo 1 et
sperare pra^sumpsi : ut in illo meriforum suorura Bnllaudura torao 2 ad diem xvi Januarii. Tu vero
privclaro fastigio constitutus, etiam pro me inter- doctissimum et sanctissimura homiuem odio gra-
pellare non cesset; illisque venerabilibus Patriacha- tis habuisfi; inter Semipelagianos conuumerasfi
rum cuetibus aggregatus, ad nostrum priesidiura pag. 108 Histori:c Peligiauie et alibi passim; Serai-
turbam piie sodalitatis asciscat; obtinens, ut non pelaglanffi scbolae magistruui appellasti pag. 161 ;
aotu men. non ignavia contristefur qno circa rae : eumque in qnjpstione de initio fidei ac dono ab
ejus suffragium rauniat, et suis patrociniis raerifum Augustini sententia abhorruisse scripsisfi jiag. 108;
Sacerdotis in illa examinatione treraenda faciat in- ifem contra illius ilnrtrinam seusisse pag. 100; in
'
venire, regnanfe Domino nostro Jesu Christn, cul Cassiani partes transiisse et sentenfias <lefendisse
est honor et doria in secula .seculorum. .\men. pag. 107; imo pra?cipuura inter illns haberi, qui a
S. Augustino discedentes Cassiani partes fovebant
ANNOTATA. pag. 107; Augustini doctrinain acriter impugnasse
a Imiiressum. calculo exortum thesaurus reconde- pag. 108; Poema de provideufia, quod extat inter
retur aeternus. opuscula Prosperi, adscribendura illiesse, cuin illius
b Omittn qnx scquvnlur et sensum turhnhant, pre- auctoremSemipelagianum esseconstetpag. I08;con-
tiosiora pulcliritudinnm, quam diximus, ornamenta, tra Augustinum cum Cassiano conspirasse pag. 108
quse Deo sunt auctore fnrmafa atque constructa. et 137.
c Tinniola, pro tintinnabulis, alibi necdum Irtji : 2 Cuncfa hjec aliaque hujusmodi adversus Hila- non obstante
Aditnis testi-
MS. Reqinx Tinnivola : quid sit, Tinnibula? rium congessisti, unius duinfaxat festis heferodiixi, monio.
d Vulqala., Sfernet sibi aurum qna«i lutum : capite nimirura Vossii, suspicinne potius qiiain .assertione
ontem prxcedenli invenilur locus qui bic librario fcsti- fretus ; et alterius longe |iejnris, Usserii scilicet,
nanli excidit, qnemqnc reqniri indicant sequenlia. conjecturali sed vano testimonio : cui plus deferen-
e Anno 449, ul supra dictum. dum esse credidisti quam Adoni, qui in IVIartyrolo-
f De S. Genesii Mortyris Arelatensis miraculis gio suo ad diem v Maji sic loquilur : In Galliis, civi-
scripsitS. Hilarius sermonem, dandnm 23 .-fugusti, tate Arelatensi, S. Ililarii Episcopi, mngni. docti, et
die cjns natnli. prxclarissimiviri : qui paupertali^ amator, et ergii ino-
g Basilius traditur dein factus Episcopus Aquensis pum provisioncm, non solum mculis pietale scd et corpo-
urhis in Pvovincia, ris sni labore solicitus erat : nam pro reftciendis corpo-
h Snccessorcs fuerunt adhuc scculo S Ravennius, ribus etiam rusticationem , contra vires suas , homo
Lenntius, el S. ^onius, qnicolilui 30 Anqusti. genere clarus ct tonqe aliler educatus, exercuit. Sed
iImpressnm comparatur. nec in spiritnlibus neglexit : nam et in docendo graliam
k Item ]>TOcreo,re,Inlelligitur nrhs Arelatensis,quod hnhuit, et ahsque pcrsonarum acccptione omnibus ciisti-
in ea Episcopns vixcril el soncle obienl. gationem inqessit : inter sun rero opern , ingenio im-
I E.rpunxi verba, ut anteResurrectionis diera, qux morlttli
, ad multorum utilitalem, necessario opere,
hic reduvdant, et nescio quo spectant. Vitam S. Honorati decessoris sni composuit non ta- :
mCampus-lnpidens dicitur spulinm illnd pctrosx men, ut aliqui putant, ab eo sermone distinctam ,
regionis. quod a Rhodano vcrsus Orientem fere in qua- cujus supra mentionera feci.
driim exlenditnr, uhi in raris pnscnis nccesse fuit inve- 3 Hfficcine sunt hnminis ha>retiri et Semipela- cl communi
niri opiliones, Clirisliani fere cnllus expertes; quos ca- giauK scholas magistri elogia ? Tu ipse fateris pag. 1 68 Cnllioltcoritm
scripfoi^m
tcnns ueglectos, curandos sibi Paslor zclosus .insceperit. et alibi, suramam de illo apud oinnes aestimationera sensit.
Ilic fmitur Vila in MS.Reginse ; re!iquorum,qux et auctoritatem fuisse, euraque litterarum et sancti-
n
tatis gloria ceteris, Lerinensibus scilicet. superio-.
hic hahes ex Barali, nec vola nec vesiigium ibi extat,
rem pag. 107; adeoque Vincenfio, I.upo, Maxiino,
inquit Possinns. ffic auclor ostendit se esse Episcopum
dnm S. Hilnrii palrociniis Episcopale meritum
pelil ul
Eucherio, cui ad stuporem placuisse, ultro agnoscis
in se inveniot snmnusjudex, idest. vitam gradui lanto pag. 188. Densus aiifiquorum recentinrumque ma-
congruam. nipulus, qui a mille ducentis annis de Scriptoribus
ecclesi.asticis scripseruiit. illius ingenium, doctriiiam
et sancfitatem miriticis laudibus celebravit. Iino tu
VINDICl.E PRO S. HILARIO,
ipsedicis, illum exlibertate Aiigustinianai sententias
Semipolasiaiiismi calumniose insimulato, ex iinpHgnanda-, a quibusdam illius letatis Augustino
Prodfoiiio vulitai-i Briinonis Neusser, doctiorem habilum fuisse : et ab Honorafo Massi-
liensi, qui ejus Vitam scripsit, Livii ciijusdam, inter
conlra discipulos Pseudo- .Auguslini Iprensis. dictum
poefas tunc satis insignis. illud celebrutum,
Parlis 2 Caimt i cum adjunclis ex Cap. 9 Si Juguslinus posl Hilaiium fuissel, jiidicarelur infe-
Part. 1. el Cap. 8 Part. 2. rior : subnecfisque boc epiphonema Hnic poetx ,
tanlum finqere cncomium licuit. Cuncla h.TC ad invi-
H ilarium Arelatensem, ingenio, doctrina, et vitse diani Hilario conciliandara et inde forte, hoc elogio :
quasi
3C VINDICI/E PRO S. HILARIO.
quasi perculsus fit exacerbatus, icto feiiere cum cuso. Legi possunt ea quae illius Vitse auctor, Hono-
Vossio, Usserio, Jansenio, huic sanctissimo Doctori ratus Episcopus Massiliensis, bac de re scriptis
ftEUSSEft.
acerrimum hellum indixisti. mandavit ; quorum fragmentum habes tom. 3 Con-
4 Quofl valucrit 'loctrina et ingenio, nuUus ne- cilioruni novae editionis col. 14fil et 1462 in Conci-
g.it : quofl sanctissimam et castissimam vitam egerit, lio Vesontion. itemNotis posturals Sirmondi in
in
omnes scri[itnres, qui fle illo faciunt mentionem eplstolam S. Leonls, contentis ,\ppendice ad dictum
attcsfaritur.-Acceiit quod in ecclesiasticas taliulas tomum col. 1591, etc. , nbi raulta invenies quae
Marlyrologii Rnmani est relatus, et festivo cultu die pertinent ad mirabilem Hilarii sanctitatein dicen-
V Maji ejus memoria Arelate celebratnr. Odiosa dique libertatem, forte nimiam , quia S. Leoni
guasi Awju- pnmi est omnis comparatio. Crede mihi, numquam displicuit : quem frustra placare, misso ad eum in
idno pefulau'
se Hilarius Augiistino pra^ferendum esse duxit recessu S. Ravennio, qui deinde illi successit, co-
ter ndvcrsiitus
iK: numquam, ut dicis, .\ugustinianam sententiam im- natus est. .4t citra hujus causEe discussionem, quje
puguavii, idque ex nimia licentia et libertate, vir hujus non est, damnas illa oinnia qua> supra ex
loci
sane mndestissimus si uspiam alias, mitissimus et Bellarmino exsoripta sunt. Nirairum, Hilarium ob
patientissimus ul niox luculcnter ostendam. Sanctis- nimiam superbiara in dicta epistola repreliensum,
simi viri, qualem fuissn constat. hoc vano insolen- idque acerbissimis verbis : vix enim ad correpiionera
tiiiris superbia» seu vanitatis studio abripi se non Episcopi acerbiora excngitari possent. Accedit quod
siniint : iino putida censetui* perpetna sui sunrum- '
Hilarius de plebe aut fa;ce quispiara non erat, sed
qiie jactantia. Aliorura sanctitas nobis non prodest, Archiepiscopus et Galliarum Primas, sunima vir
nisi ad imilaiidum exemplo : nec parentum laudes dootrina, eloquentia, sanctimonia, ingenio, cui post
libcros ornant vcl juvant, nisi hi virtutes illorum Augustinura vix alius par ea ajtatefuit nnblli etiam :
amplectantiir. Intelligenti pauca. sanguine ortus, et magni Honorati instltutioue ad
ciijus
II
admlrU'
5 Jam vero vldeamus, qunmodo probes, Hila- perfectam virtutem formatus.
E
tornn fiihsr riiiiii haircticum Semipclagianum fuisso. Ut dictis 8 Ille quantus erat
igitiir cum Leonem sed modQslissi' ,
scriM prospir fidein faci;is, nulluin auctorem, nisi acatholicum, placare non jioluisset, quamvis acerbissirae ab eo in me lufif in-
B appcllas : sed inter Catholicos, ut probe tenes, con- d. epistola correptus, ut dixi, imo et dignitate TVIe-
crepatione.m
tra Iieterodfixos hoc in
genere merito excipimus. tropolltani privatus, ejusque sententia contra Cheli-
[Prosper, inquis. hoc habet. Prosper Iinc habet? donium abrogata, et Chelidonius restitutus; tanta
pravnm Prosperi inlerpretem! Hilarium Arela- humilitate, patientia, et observantia.-in Roinanura
lensem seniel dumtaxat Prnsper appellat, Sanclum Pontificem fuit, ut ne rautire quidera auditus sit.
Hilarium, inquit Epist. ad August. Spirilualium ntn- Poterat haud dubie aliqua saltem allegare ad sui
ihorum virum. Arclaten.iem Einscapum, .'sciat Beali- defensionem. Poterat Synodi auctorilatem, integri-
tuilo lua, admiralorem sectatorcm^ne in aliis nmnitiiis talem, testium deprisitioneni, et sanclorum Antisti-
luir essc doctrina' ; et dc ticc ijuiid in qucrelam Irahil, tum, quid. Synodo interfuerant, ac prsesertira S.
niniirum de pra'destinatione,;«m pridem apud Suu- Germani Autisslodorensis pruliatissiraani fidem in-
ctitatcm tuam seusum suum pcr litleras vcllc conterrc. terponere. Nihil hcrum prorsus, et ne unum qiiidem
Admiralorem el sectatorem Augustini, idqiiein om- vel miniinfe expostulationis verbulura ipsi unquam
nibus unica dumtaxat asscrtione dempta, qus vi- excidit. Vix scio an par Iiuic extet tantas bumilltatis
detur illi diflfirili"; (ac proinde sensum suum super ea et patienlia? exemplum
quod longe pluris facio,
:
cum Augiistino conferre perlitteras sfatuit, eumque quara nlla nuilla virtutum decora, quK d. Honoratus
consulere) vocas jiiratum Augustini et diviuK
liiinc Massiliensls ei tribult unde jure hipc addldit Bel-
:
gratias hostem, et alterum Semipelagianorum du- larminus : poslea tamcn rcsipuit et virluiihus clarus
cem : enim tantum Prosperi verbis accusa-
ex liis sancto fine quievil nimirura anno ccccxlix. Hujus
,
tinnem- cimtra Hilariuni struis, euraqne damnas, forte non
caiisae inerlta uon pondero, dicto Baronii coutentus,
agiiissimam :
queiii nulluv nnqiiam pra;ter te damnavit. excepto ex Append. ad 7 tomura edit. I Rom.
Si^d, inqiiis, Tiiiiim conoH fuisse Prnsper asserit, 1G07. Nun mireris, inquit,
pag. leetor, Romanum
fSlO (fl «Hrt quos scihccl caligo illius opinionis ohscurat. Cujus, Puntifieem Lconem adverius Mamertuin adeo vehe-
ejuM srufnnfin
iiiiiabo te, opinionis? Qua pnedeslinatio
Pei secun- mcnler insurgcre, virum sanetilale insignem : iii kis
luiilaiil.
dum praiscientiam esse dicitur
bac opinione : nec in enim qua' coulentiosi sunt fori, perfacile esl quemque
obstiiiatum aiiimum figit (quamquam optima est, si tlecipi. Persimiie etiam S. Leoui accidit, qui in S. Hi~
eam de pra?destinatione ad gloriam intelligasj sed larium, eadein fere e.v causa, aceirime invectus est. Quis
coiisulturiim .sedicitdB hoc argumento Augustinura, nescial seepe accidere ut falsis accusalionibus et subre-
etapiid eiiin sensum per litteras collaturum quod : plionibus aures Pontificum repleantur : et, cum putant
forle |ira'siitissel. iiisi Auguslinum eodeni fere anno ogere quod justum apparcat, exogileut innocentein^.
Hippoiie Wandalis slriclissime obsessum, et post VMl
11
9 Ex his aiitem validum argumeiituni duci polest, et ex illa
aliquot menses obsidionis tempore vita
functum quo Hilarius .\relatensis ab omni prorsus erroris ipsa clare
fuisse, ai-cppisset. Sed, inquis, Hilarius il!os ostendiiur
crrores suspicione purgetur. Si enim vel ininima Ial)or.isset,
sustinebat quns in dicta epistnla Prosper Aiigustino
ut Leoni iintissimus erat, ita prorsus, arrepla op-
rerert. Hnc dicis, scd non probus, nec
prnbabis un- portuna prsesentique hujus disceptatlonis occasione.
quam. In residuis Hilarii scriptis nihil iirnrsus ba- hoc ipsnin Leo indignatus illi exprobrasset, insti-
bes qund sugillare valeas nullum aiictorem, vel
:
gante maxime Prospero, qui pariim, ut fateris ultro,
anliqiinm vel recentinrem probe Catholicum pro- Hilario favebat. Non omisissent etiam Hllarii accu-
ferre potes, qui hanc nolam Hilario innsserit. Pu- salores, ac prffisertim Cbelidonius et Pi-njectus, hoc
(Inat igilur sanctissimuni, doclissimnm, et ingenin- potentissimo ai'gumento accusationem su.am illu-
sissimum Antistilem orrnris et hiereseos insimulare,
strare, tanti scillcef ponderis,.adversus
Episcopum,
absque ulln punitus probatione, ex
mera calura- imo, si vera canis, Semipelagianorura coryphseum ;
n anili voluutate.
sed de hoc argumento ne hiluin quidem. Expro-
VII
7 Prnvnc:isad nellarminum.Iibl-odeScriptoribus
Fuil quidrm hratursuperbia, praisumptio, crudelitas, scurrilitas, ftiisse qnond
Kcclesiasl. ubi h»c Inbet Oh niminm superhinm
a S. Lcoiic ;
iiijustill:i, temeritas. arrogantia, aliaquj id genus doctrifinin in-
Papa i-ryirc- rrprrhindiiar a S. Leone Papa ciilpabilis i>»o
po.^.lea tamcn re- bene multa. eaqiie sa;pius in d. epistola, imo et in
Afiisifj sipuil, el mullis rii/„„7ii,s ,/,„„,, tllC SllSfCClUS.,
snncto fine quieril alils a Vossio edilis exaggerata quae (ut test.atur
Leo reprehendit Ililarium, in epistola :
ad Episcopos B.aronius, et Honorafus Massiliensis Episcopus Vitas
Provincia- Viennensis. Hoc loco
Hilariura non ex- auctor luculentissimam fidem facit) falsissima sunt:
sed
DIE QUINTV MAJI 37
sed rleSemipelagianismi nofa vel umhra ne minimus aliaqueopera inscripsit, in societatfm errorisvoca-
Dnv.v.
quidetti apex. Perperam igitur Semipelagianismi res : quos tamen ah hac suspicione liberasti. Quod .\.
NECSSI-n.
notam Hilario affinxisti. vero dicis tertio loco, Faustiim ab eo valde dilectum ft Faitsti,
10 Visa quidem illi difficilis est Augustini sen- et magno afrectiiin honore fuisse; primnm apiid ;in-
Sententia tentia de pr;\iJestinatione ad gloriam, idque merito tiquos non lego ; secus altfrum cum sciiicet eura
:
auteui dc cum
etjure. usque difficilis visa fuerit maxiniis
liuc Hdarius inicr se el Theoilortim ac Majimum Kpisco-
prxdestina-
lioiif ad ofo- etiam Theologis. Sunt enim qui gratuitam pra-de- pos ciniipulil residcrc, ut habet Honoratus Massiiien-
ritm de gua stinatinnem, tum ad gratiam tum ad gloriam, Au- sis in vita Hilarii Cap. 5. Sed inde irale dcducis
dubUavit gustino tribuant, ut dogma Catholicum, approbatum Hilarium Fausti erroribiis adha>sisse, rum eo tem-
ab Ecclesia. Idem alii sentiunt, nimirum ut dogma pore Faustiis ne suspectus quidem haberetur. Alio-
Catholicum ab Augustino liabitum fuisse, non tainen quin vocandi essent in societatem errorisTlieodorus,
ab Ecclesia, quantum ad sententiam de gratuita Maximus, Sidonius.Lupus, Eucherius, imoLeontius
pradestinatione ad gloriain. Idem alii putant; quam- Episc.opus .Nrelatensis, aliique omnes Episcopi con-
vis noliiit praedcstinationem gratuitam ad gloriam, gregati in Synodo Arelatensi et Lugdunensi contra
reni fideiab Augustino reputatam. Alii volunt Au- Lncidum qui Fausti opera taraquara communi
,
gustinum tenuisse pra'destinationem gratuilam ad utriusque Syiiodi lingua et vr-ce usi siint, ad refel-
gratiam, et prsede.stinationera ad gloriam ex meritis lendas Prasdestinatianorura blasphemias :.<iuoil num-
gratije. Alii demum jurant, .Augustinum in libris quain revera praestitissent, si Faustus eo tempore
contra Seinipelagianus tantum egisse de gratuita suspecttis fuisset. Cum igitur Faustus eo tempore
pnrdestinatione ad gratiam, eamque adstruxisse ut libros suos nondum scripsisset, qiios scilicet post
dogma de prwdestinatione vero ad gloriam eo
fidei ; aiinum cccclxxv scripsit, mortuo jam a xxxv fere
loco non egisse, utpote qu» ad rem illam, de qua annis Hilario (etiara juxta ture Chronologia; leges,
disceptabatur, nullo modo pertineret. Unde vides, pag 168, 1 et 186, 2) pessime deducis Hilarium Se-
quam difflcilis fuerit sententia Augustini, cum do- mipelagianum fuisse, ex eo quod Fau.sti amicus fue-
ctissimi Theologi (de primis enim Scholanim capi- rit. Ejusdera farinse e.^t, qnod opponitur quarto
rcvera mlel-
tibiis loquor) probe illam discernere non poiuerint. loco, nimirum propter Hilarium gravem illam Epi-
leclii ilifPcihs
fuil el est. Quid mirum igitur, si difficilis Hilario visa fuerit stolam a Cielestino ad Episcopos Galliso scriptam.
prseserlim cum de illa dubitaret anteqiiam Augu- Sine teste, uihil volo tale. Irao ex hac Epislola nia- ijUDil Ittudatur
stinus libros de prfcdestinatione Sanctorura edidis- niiestum arguraentiira eliciara, eoque faciam p.ilam, a Geunadio,
s6t, in quibus suam mentera de hac qua-stione ut nulla Semipelagianisnii suspicione Hilariura labo-
fn^ius, ita et clarius expianavit. rasse. Quod a Gennadio laudatus fuerit, non probat
11 Multa suntfllia, quamquam valde futilia, qui- illum Semipelagianuin fiiisse. Quam multos enira
bus ad probationem uteris, ut Semipelagianismi laudavit hic aiictor? Sed de Genn.adio infra.
Celet a qn.v notam Hilario affingas. i Vixit aliquandiu inter mo- 13 Quod demura sexto et ultiino loco liabes, Hila- cl scriiiserit
]t2tiiia<lc
Uilarii) obji- nachos Lerinenses, qui Cassiani erroribus infecti rium fiiisse auctorcm Poeraatis de Providentia,
1-roctileitlia
cittnllir frivO'
fueruut. II. Cassiani amicus fuif, illius igitur do- gratisomuino et sine teste hoc dicis niillus euim :
la smit.
ctrinai parliceps. iii. Faustum valde dilexit, imo et antiquorum huic sententiae suRVagatur. Sed fingere
multo honore prosecutus est, et forte illius
illuin ad libitnm. tibi satis solenne est. Bellarminiis qui-
syncellita fuit. iv. Propter Hilarium prwsertim Cte- dem hsec habet; Hir liber non vidrtiir Proxperi, sed
lestinus Papa gravissimam illam epistolam scripsit alicujns e.t factione Gntlorum, ijui Si-mipclnginni sunt
ad Episcopos tJallife, Augustino scilieet iniquiores. appetlali : Iffjat prudcns Lector, judvet. Sed inde
et
V. Valde laudatur aGennadio Massiliensi, suspecto male deducis. Ergo Hilarii. Quasi vero ex particu-
scilicet homine et aperte faventi Seraipelagianis. lari particulare sequatur. Scio quoqiie auclorera
VI Fuit auclor Poematis de Providentia, in quo Se- prffifationis prajfix.T editioni operum Prospori, idem
mipelagianorura doctrina continetur. Abutor Lecto- ciiin Bellarniino de pra;dicto Poeinate sensisse, id-
rispatientia.duin paleasseufestucascontraHilarium que ex Joanne Hessels Doctore Lovaniensi, a qifo
congero h;ec enim nullo uegotio refelluntur. Quod
:
forte Bellarmiuus bausit. Ul ut sit, illud Poema de
enim Lerinenses Cassiani erroribus infectos fuisse, Providentia, ciijuscumque tandem sit, inultiplici
ul qttod fue- dicis pag. 107 etalibi. de unico Fausto antiquorum laude non caret : cura in eo et veiia facile fliiat, et
nl aiiiicus
suspicio est, et testimonium extat. Deinde dato an- nitidissimi versus passim occurrant, et elegantisin-
Leriuntsium,
tecedente, nego consequentiam. Ex eo quippe qiiod genii liimina identidem ex versibus eraicent, et
Lerinensium aliqui Semipelagirini extiterint (qiiod sumraa pietas ubique fulgrat quo fit, ut auctor :
tamcn iion damus) m:ile infertur, Hilarium quoque Synndio, Paiilino. Prospero aliisque illius seculi,
Semipelagianum fuisse; cum <eque inferri posset, uno dempto Claudiano, vix cedere cogatur. Tu lege
Honoratum Eucherium, Lupum
,
Maximum. et ,
sis, mi Lector, etjudica, modo palatum tibi depra-
multos alios perspectae sanctitatis viros eodem vitio vatum non sit.
eademque nota laborasse, quod tamen ibidem vereris 14 Quod vero ad doctrinam in eo contentam
adstruere; Cum enim nuUn Honoruli, ncc Maximi, spectat. recte monet Bellarminus prudenfem Lerlo-
coittiuct citim
nec Lniii scripta exlent (haec sunt tua verba) nil si- rem, ut legat Optime. Nescio, an pnidens
et judicet.
Itiic diiclniiam
nislri (le ttlis siispicari fns sit : Inrpe enirn est, sttncliis siin lego tameii, et
; jiidico, omnia, qua; oppouiintur, Cfttholtc:iu :
teslimonio constanl, in sensu Catholico facile intelligi posse. Opponit
illosviros, quorum errata mdloccrto
Cur igitur tria Doctor ille Lovaniensis in dicta pra^fatione.
in depravatx senlenlitf sitspicionem voctire.
sanctissimum illum Autistitem Hilarium? Ex ore 1. Non plus gratife optimum quemque accipere a
Deo, quam pessimura.ii. Sanctos Patres ex lege na-
tno te judico.
1:2 Alterura vero, quod opponis, !pque (aeile sol- tura; bonos fuisse. iii. A voluntate noslra pr.x'venlri
vitur. Cassiini amicus fuit. Unde hoc habes? Nun- auxilium Dei. sane luvc. Vult onim tantura
Niillilii
^ossiaui. quam Cassianum appellavit; numquam
Hilarius wqualera esse liominum conditionem, in beneficio
Cassianus Hilarium ;'ex quo .saltem infero, intimje cre.ationis. animae rationalis, luminis rationis a na-
necessitudinis vinculo adstristos non fuisse. Deinde tura iuditi, liberse voluntatis, et forte gratia' coin-
amicus fuerit. Inde pessime deducis, erroris fuisse munis, seu generalis seu sufficientis, qua; niilli
participem. Alioquinquod Honora- esset potius adulto deest. VnAe hi versiis, qiiibiis homines hor-
tum, Eucheriura Helladium, S. Ca-
, Leontium ,
tafur, ut seipsos in seipsis scrutentnr.
storem, aliosque, quibus Cassianus collationes suas Ite ipsi in veslrx prnetralia mentis, et intus
Incisos
38 VINDICI.E PRO S. IIILARIO.
Imvtos npUes ac scripta vobmiina conlis Cur non sum honus? IIoc non vis. Cur suin malnsl
A, BRU^. Imiricite, el ijenitam voliisrnm aijnoscite legem; Hoc vis,
NKllSSKn
Lpgem srilicet naturalem. quam in tabulis cordis a Cur volo, qux mala sunt; et ci.r qux suut bona,
tjiifdft tifiie-
ficnim crra- natiira, irl est ali auclore naturae scriptam gerimus; notof
/lonia cl gra- et rationis luminc, saltem in graviorilnis et in sub- Liber es: et ciim rccta queas disccvner pravis. '
H,T omntlius
stantialibus juris natura^, pravum a reclo distingui- Deteriova legis
commttnix.
mus. Signatuiu quippe est super nos luiiien vuitus Quid amubo in his carpendum ; imo non laudandum?
tui unde hcec statim subnectit
: :
17 Sed. inquies. aeqralem in omnibus gratiam
I^am fjuis erit, motlo non pecus agri aiit belhta ponti. agnoscit, ul patef ex sequentibus.
Qiii vitivi adeo stolide oblectetur apevtis, Nunquid non seminc ab uno
Ut quoii agil, veiit ipse piiti? Menflueia, falta.T; p^eniniiis? aut alia esl hominum natiira bonorum^.
Fiirta, rttpax; fiiriosiim, alror; honiiciila, crueiitum Non nlilev dives qiiam pnuper noscitur. Unum cst
Damnnt, et in marlinm gtodioK dUiringil oilulter. Pvincipium scvvis et Regihus. Optimus itte
Unns enini pater rnt cunclfirum, et semine recti Non pliis necepit, quam pcssimns. .i^qua creanlis
Nemn rnret, similisr/ue omnes produxit origo. Mensuva cst
Tum paulo pf.st Et hiec Doctor Lovaniensis perperam carpit, ut er- nrliritrli hu~
maui Indilfe.
Brgo omnes una in vita citm lege creati rori Pelagii consona. Loquitur enim de naturalibus, rentiain.
Venimus; et fibris gerimus, qnte eondita libris, ut patet, quae paria sunt in omnibus; et miror hic
18 Nihil cerle hic nisi Catliolicum. Loquitur nodum in scirpo quaari. Alia qua' sequuntur de
enim dp bencficio nninibus a-que communi, creatio- libertale, optiinum etiam seiisiim habent.
nis siilioet et luniiyis natiiralis, nihil eiiirn aliud Cum mihi progenito advitam mandnta salutis
rohimntem intelligit illa voce, semine recti, nisi ralionem ipsara El coidi insinuet bonus auctor et auvibus, ac me
tiri omnr.i niluralein, seu rafioiiis hiinen, quo scilicet in jure Cnrvenlem mercede vocel, terrorc mnranlem
in<i'o$ c[t-
ptenlis,
natiirali, quoad siibstantialia, reclum a pravo discer- Quid porro illud est cordi a Deo insinuatiim, nisi
niiniis; aut certe, si vis, ha;c rofer ad gi-atiain illam gratia? quid auribus, nisi lex? quiJ inerces et ter-
omnibiis cininiiinem, Docet etiam, Deum velle om- ror, nisi fide. spe, et sancto Dei timore in cordibus
nes hoiniiies salvbs fieri; qiios enira homines, inquit, nostris operantur? Sed pergit.
cujiis generis, vel conilitionis, Hoc operis scclare boni, lioc fugc cautus iiiiqui
Ncglexit satrare IJeu^? vir, femina; scrvus, Fitn beala ilto pavitur, 7novs ediliiv itto.
Liher ; JiuLeiis, GrH:ciis; Scylha, Barharns; oniiies Covam ndtiinl, aqun servatrix, pnputator ct ignis :
/» Chri^to sumus nnum. Noii per.^iona potentis, Ad qiiod vis cxtcnde manum,'patct .-pqua facuttas :
Aut Domini Regisvc. prior; distuntia nulla Qiiod Deiis ipse sito nequicquam promeret ore,
Lumiiiis uuius spceuti, nisi discvepet tuiis, Arbitviiim noslrum sivisexterna lenerel. a vi externa
Ncmpe ivtmitnem.
vetiit .tpeculum meiis esl; qiix quo mage tersa Id est coperet. Hic enim agit contra inania Astrolo-
esl, gorum coinmenta : dicit antem ,id bonum et malum
Expiilicnle /irfc radiisque inteiita superiiis, aequam potestatem esse; ad bonum quidnra per gra-
IIoc mage cimfessi resplentte.t iniagine Christi. tiam, uti sspius ante dixerat; ad raalum vero, ex
Vidcs, ni r.-illor, usum illum, liominis scilicet rectam pravo arbitrii usu, ut statira disertis hisce verbis
opnr.Ttionem, csse a luniine, quod.mens nostra ve- asserit :
hiti speciilum coililus excipit; a supernis radiis, a Fcrum, si quid obest virtuti animosque retardat ;
fide, a Cbristi gratia. Nemjie satutis. Non sitperi paritint Ignes, nec ab aclherc manat,
Nota via est, Chrisli cunctis reseranle tragistro, Sed nostrts ovitur de cordibus, ipsaqite betlum
Qui vocal, et secun: nos deducturns, et in se. Libevlas movet. et qiiatitur civiiibus armis.
ticne fiffeitdt 10 Agnoscitquidem liberum voluntatis arbitriuro, His autem cacoda;monis impugnationem et malas
piifriifiiim qno aiiimn gaudet. et ciijus opera pote.vt recte aut artes accedere, statim agnoscit;
« iinilla
male agorc. Illani laineii potenliam bene a^endi, a Cumque bxc iutus niji prospexit cattidus hostis,
pcitdeittem,
Deo esse, fatctur ultro, his verbis, seu versibus, qui- De sliidiis ve.^tvis vires capit
bus docet, bominem in se liabere 18 Imo nihil in se boni, nimirum ex se, hominem F
discriinina reriim,
habere, non seniel canit; )ii/iil tamen
Jusque votuntatis, quo lemperat artiilvinm
mens. Nos, quihus in Christo sunt oinnia, non capiant res sine Christo
Si tiimen ancipitis arca inler pra^tia vitx vaHluiam
Occiduse, quas nec nobiscum invextjnus orti.
NoH de se tumeat ; sed volis tiitn moilestis, Si omnia iii Christo; posse igitur et velle. Excutia-
ad bomim
Imte pulet lotum posse, unde accepit ct esse.
mus, inquit,
Quid clarius? Sed accipe alia, ex quibus gratiam
Peccati servile jugum, rnpiisque calenis,
Christi mirifice conimeudat;
In titiertalemet Palrise redeamus lionorem.
/:«, (lomo, ,i,„,iia liH esl gralis cottata
potcslas. Impia non oberunt citm sxvo pacla Igranno (nimirum
yitttts esse D,'i, si vis, poles.
Omnipoiens le peccato et Diabolo)
Spiritus, umbratitm Verbi virlute,
creavit. Captiva conscripta manu; resotubite Ctirislo est
Nec le corporeo palritm ite semine nalum
Hoc fuidits, quodjure potrst suhverlere justo,
Jiim reputes; pereant captiva- exordia
carnis; Avcrsos revocans, et suscipiens conversos,
Nit veteris conjitnge novo. Ntm hic tibimundiis,
Sanguine qtios proprio qua:sivtt prodigus emptos :
Non Itxc 111(0 diila est; nuila Itic tiia, nec tiius ipse es. Si lamen Asserloris opein festina votuntas
fmptus enim es, prctiumquc titi, le sotverc fas cst, Pnerenial. fletu Dominum moluva fiiteti.
Qua potes ul ; sidveiis .tis iliiinr, et tibt crescant Hic Doctor Lovaniensis exclamat; Hoc Se-
statiin
Qiix ilederis, cedalqiie tilii pars ipse
Rcdemplor. raipelagianura est; prffiveniri scilicet gratiam a vo-
Quid iiuiuso aliud ba>c sonant. iiisi graliam
Christi? luntate. Itane vero, a voluntate sola? Ubinam hoc
Agnoscit laiiien libertatem honiiuis.
male agen- qui cum divino dicit?A volunlate; itaest; sed aversu prius a Deo
rfl Ittiertiitem, instruclus adjutorio possit heue agere,
male tamen per peccatum; et ab eodem Dco dcinde rcvocata per
agif. Quaranbrem vero? Qnia vult. Nempe raale gratiam; non enim aliter Deus a peccato revocat.
agere. solms est liberai volunl:itis,
iioii gratia. Sed Aversos revocans, inquit, et eontinuo rationem af-
audiamiis Poela
am nostrum Theologum fert;
Bl laineu, tieu
rursus querulis homo garruta
<
nerbis .Vam nemo invitus somnove quietits in alto (de adul-
Bella moves, jaculisque tuis
tua viscera figi:
tis loquitur)
Fit
DIE QUINTA MAJI. 39
Fil salciis; nec vipelitiir, qui sponle recessil. Sactuni illuni vocat, et Spiritualium studioruni D
srd tjm 1 9- Ex his certe inanifestum
adultum !-alvum fit, virum. Absit autem, ut Prosper, vir prudentissi-
graM coope- a Deo tieri, non tamen invitum, nec vi, ncc iiibil mus ct sana; doctrinie zelantissimus, Sanctura illum
NKUSSBB.
rantem:
quidpiara operantem cum Deo, id est, cum divina vocet, queni Pelagianis eixoribus implicitum esse
gratia. Qui enim a Den sponte recessit, per pecca- videret.ii. Hilariiis sanclissiinisel doctissimis Epi-
tum .sponte quoque, per gratiam scilicet et revo-
; tcopis stricla: necessitudinis viuculo conjunctus fuit;
cante Deo, redeat, oportet; Hoiiorato scilicet, Eucberio, Gerraano, Liipo, aliis-
Sic piilsatu jmtcnt redeiinlibus alna vilx, que bene multis niimquam auteiu ab iis erroris
;
nimiruiua Deo revocatis. Quisane pulsant. petunt, monitus fuit; quod duliio proi-ul omni sanctissimi
quieruiit, implnrant (Deusquippe pulsantiliusaperil) viri facere non oniisissent, nisi forle dicas, illos
non tamen sine gratia pulsare dicuntur ut enim ; simili errore laborasse; quod tamen blaspliemum
pulsatur, antequam aperiatur; ita gratia pulsamli, dictu niibi essevidetur. iii. Romani etiani Puiitifices
prior est gratia aperiendi : illam autem Deus non pro officio,nominis nec miuoris auctoritatis
tanti
pulsantibus largitur; alioquin darctur processus in virum, quem Pelagiano errore nolalum fuisse .sci-
jnfinitum. Victis deniqiie per peccatum vii-toriam rent, dubio prociil omni corripuissent, ac pra; ce-
promittit. hac tamen lege, teris Leo Magnus, ipsi alioquiu satis iufensus, aut
si carne vcliista salleni acerbus. iv. Non caruit etiani hostibus Hi-
K.ruli, in Cliristi renovemur corpus, et omncni larius, qui euiu apud Sedem Apostolicain accusa-
Vincenili nobis vimde Victorc pctamiis runt; si autein vel minini.i Pelagianisini suspicione
Christo scilicet, a qiio vim omnem accipimus. laborasset, indi,' maxiinum accusatioiii pondus ac-
Qiii dum noslrasuis sociat, jungit sua uostris ; cessisset : altum auteni ea de re sileiitium. Viennen-
Ut non huinanis (idcns liomo, totus in ilium sis etiam ex buc capite causa' suae non parum luo-
Se rcferat, stne qno non stiint, qui stare vidcutur meiiti addidisset.
Et fjcr qucin spijrst cocunt, stratique re-^iurijunt. 22, v. Ex recentioribus, qiii banc tetram notara
Quid qua'SO inage catholicum? Fer quem, Sine quo Hilario inusserunt, prirai fueruut duo celebres hoe- E
nec satis est
non, Nou (idcns humunis, Nostra suis, Sua nostris so- retici, Vossius et Usserius, ex quibus tu ipse hau- contrariiim
ciat, Omncm riuceudi vim, Tutus in illum se rcfcrut. sisti(quod certe tibi gloria; uon vertitur) bausit a'i i.scrio
Quid aniabohse voces f.iguificant, nisi hominem, ni- etiam alter, in annotatis marginalibus ad Mart^ro- dicl,
hil ex se solo posse, aut agere, ad salutem,-[)eccati logiuin Romanum Cardinalis Baronii, niuiirum ad
remissionein, vicluiiam de peccato etc. sed in bis a 111nunas Maji, ubi scripsit, Hilarium Episcopum
Dei gratia toluni absolute pendere. Adde comraunem Arelatensem Massilienses aut Seuiipelagianos fovis-
gratiam, quam praster specialem illam hic Auctor se, contraS. Augusliuum, ul cvidenlissime, inquit,
agnoscit (uti et agnoscere debent omnes Catholici) probal auctor Antiquit. Eccles. Britann. pag. 245.
uimirum sufflcientem, sine qua iiitelligi nequit, quo- Sed quo tandein argumeuto? Certe improbabili, non
uani pacto Christus pro omnibus mortuus sit; ne- evidente eo scilicet quod tu ipse adeo exaggerasti,
:
quit, inquam, in proprio, litterali, etcommuni Doc- sed quod evidentissime dissolvimus. Potuit quippe
torum ('atliolicorura sensu. Hilario, ut dixi, gratuita prsedeslinatio ad gloriam
20 Ex -quibus perspicuum fit, perperara huic minus placere, inde certeSemipebigiamis ceiisendus
mijimm esl
auctori ab Doctore Lovanieusi crimen et nomen
illo non est. Mirum igilur mihi accidit, sanctuin Epi-
i'jiliii- (jiwd bseretici affictum fui.^se. Longe modestius Bellarrai- scopum, post mille ibicentos annos, liKreseos insi-
SS. Hiliiiio
nus, qui prudentem Lectorem monuit, ut legeret et mulaii. ex solo testimonio recentioris beterodoxi.
aitl Piosjiero
adscnbatiir .
judicaret. Fateor caniien iUud caute legendum esse : Debuisses polius ipsum Martyrologii Rouiani teJt-
ab ajquo tamen lectore reique dogmaticaj perito, ac tum, quam raarginales notas consulere; iii quo
prffisertini illius partis, qiia; ad diviiiam gratiam scilicet legisses Hilarium, ductrina et t,anctitate
spectat ; qui verba sensus Catluilici p:itientia in Pela- con-picuum dici ; unde necessario sequitur, Serai-
gianum sensuin nou detoniueat. Quare liaronius hoc pelagianuui doctrina noii fuisse.
poema cum aliis Iribuere Prospero non dubitavit, 23. VI. Ex cultu, eidem sancto Antistiti a populis cum ipsc ab
tora. (i. anno Christi 451, pag. 13G editionis Ro- exhibito j:im a Mccxxv annis. plusquam raanifeslura licdfsia (0-
inanse nec grandi crimini versum iri puto, sentire
: fil, ne levissinia quidem unqiiam
illum pravi erroris iatur iit
Sanclus,
in boc, imo et errare cum Baronio. Sed longius suspicione laborasse Ecclesia enim lia?reticos non
:
l'
excurro, quam lorte par esset. Auctorem porro colit. Hinc ab omnibus, qui de illo jam funclo raen-
liujus jioematis indagare posseraus ex Prologo illius, tionera feceriint, Sanctus dictus est. Hinc cum sin-
in quo fit mentio incur.>ionis Waudalorum in Gal- gulari Adonis elogio, in Martjrologium relatus.
lins, ca^disque decennis, fiimantis patriai, maximae vii. Ex auclore illius vilai, Honorato Mas-
iiiinirum
esl tamen
inunilationis, toturbium dirutarum, et senis illius siliensi (qui etiara vir sanctus fuit, et cui fides iion
aiicloris pos-
nisi temere valeat detrectjri) quain
castigatae vitse,
leriiii-is. Episcupi, usta pulsi ab urbe, qui laceras oves exul
exempli, quara sauffiet Catholica; doctri-
ducebit; illius demum, cui hoc carraen inscribit, quani rari
na; fuerit, clarissime constat. Hunc forle ut
suspe-
quera et poetam et exulem fuisse, ex eodem carmine
constat. de quo ita fatur : ctura ejusdem crroris excipies. Rede, Fidem habes
Tu quoquc pulvercus plauslra inter ct arma Getarum, Usserio scriptori lia;retico, de Ililario niale scriben-
Carjicbas duram non sine fasce viam. ti et sancto Episcopo
;
de illo bene scribenti
,
Sed cum ad rem nostrani non faciat, omitto ; et fideni detrectas. vin. Pros]ier, .accerrinius Augu-
hostis qiios
cum etiam probabili, ratiuue fretus, Hila-
nulla, stiniana; doctrina; defeiisur, illorumque
vocabant, sese continerenon poluis-
riura, Seinipelagianorum Corjpbaeum
ut alterum Semipelagianos
disputationis aestu euraque
traduxeris (quidquid enim ad probatiouem adduxe- set, in tanto prffisertim
;
expostulavit, haud
ras, omnino refutatuin est) jam irrefragabilibus ad Coelestinum, ad quem de aliis
uerao certe hunc zelura in eo desi-
evincam argumentis, illum Semipelagianum non dubie detulisset :
constat, Presby-
fuisse. deret; exlitteris autera Cceleslini
tantum ab eo delatos fuisse.
lltlaiiam
21 ex eo duco, quod nul-
Primum argumentum teros
"ispecttiin lus antiquorum sancto Episcopo Hilario
penitus 24 IX. In scriptis Hilarii hodiernum extantibus et In ejus
multa legimus, in commendationem
Ciie non
pnsse divina; gratia;, sciiplis ni'
hanc notam inussit; nullus, inquam, appellari po-
prnliat
scripta esse non pos- /lil carpi
"'tntittm test. Quod eniin ex Epistola Prosperi ad Augus- qua; ab liomine Semiptlagiano pvssif.
suut. Indico tantum aliqua [ex
sermone de S. Ho-
«"(ijuonini, tinum, jam ditllalum est imo ibidem Prosper ;
norato
40 VINDICI.E PRO S. HILARIO.
noiato]. Uliteest, inqiiit, laudare dffimclum, ul ad 27 Sed, inquis, dubitavit de doctrina Augustini. D
A. URVS. larijitorem ijratia: Dcnm liila laus referntiir : gloriari Non ita sed de uno diimtaxat docfrinag capite,quod tulii dubilavit
;
NEtSSER ^r uuiilo
ergo noii po.ssumus de relius gestis, cum totam lau- cum multis .\ugustini esse put.'tvit, nimirum de
punclo ijuod
dem inde Deiim referre debeamus. Servat Deo
ad gratuita praedestinatione ad gloriam putavit, in- "01 est
lidei.
,
juvaiile baplismum, id est, gratiam baptismalem. Deo quam, cum multis aliis, et tu etiam putas, Hiere-
juvante per divinam grutiam. Clirtsttis eum assume- ticus igitur cen.s.endus est. Pessima, execranda, et
lial; non alio modo nisi per gratiara. ServaiiJa est detestanda coiisequenlia. In eo semper parum sin-
Clirislo sitmpta lihertas, per Clirisli graliam ; libertas, cere agis ronjungis enim et misces in unum atque
:
infjuam, qua liberati sumus a peccato. Dat Clirislus, confundis haic duo, qujB tamen inter se plurinium
iu tinr viln, iliseiplmtf sludtis oruari ; donum igitiir Doi discrepant, gratuitam scilicet prajdestinationera ad
est et gratia. Nullo liorum puerifia Honorati, Dco fidem, ad vocatiouis gratiani, etc. et gratuitam praj
freln, iil e^t, divino adjutorio, e.oucutUiir. Praeterea, destinationem :id gloriam. Priinam tenuit Hilarius
adstilit, iiujiiif, iiio Tironi Domiiius; quid quseso est cum oinnibus Catholicis; de altera dubilavit, quara
illiid, adsiitil? nisi. auxilio et collata ope juvit ? etiam. cum multis iisque magiii nominis Cathoiicis,
Quaiiln, Dimiiue dispensatin proctiralioni^ tuxl idest, iiego quamquam tibi vitio non vertam,
ac rejicio ;
soliritudinis, curw, vocationis. Inspirans miqrandi quod eam teneas. Nec est quod aliquis (quem tu'
voliinfalem ; nemo lianc esse gratiani neget. Coope- ipse hocnomine sugillas) dicat, Hilarinm cuni Mas-
rante Clirislo omni adrcrsifalc siiperata : Non ego, in- siliensibus per ignorantiam errasse quis enim Hi- :
quit Aposlolus, scd gratia Dei me-um ; niliil enim larium, ingeniosissimum et doctissimum hominem,
aliud est cooperari, [iiiaiii cum alio simul operari. ignoranliiB insimulet? Non est etiam quod eum cum
iS Diffusa in monasterw pcrmancf SpirUus Dci ceteris exiraas culp.ie, quod res, eo tempore. nonduin
tn qitihiis
ijrafin. Agilandttm me itlic et edoinandnm dextra Dei definita fuisset, ac proinde secus sentire liceret;
nmnis
bntii
fimfrm cliris- suscepil; de se ipso loquitur; Dextera pnrro Dei gra- quo:]jam siipra falsissimum esse, ostendi ; imo hoc
tttin ijfjtioscif. liarum thesanros efhindit. Parles m me suus Cliri- jam damnatum fuisse, a.^^seris, ab Innocentio, Zo-
stus e.fei]uit.ur (per gratiitin baud dubie) et per misc- ziino, Bonifacio, Coelestino. Sed auctor fuit car-
E
ricfmliarn Dci tnea contiiinacia snlijngafur, invitantc minis de Providentia. Hocjam supra negatum est :
rrt aucfor
vie piii Diiminn. Ciintla li;ecniliil ni.'^igratiain soiiant. nec enim diiigentissiiniis in hoc genere Gennadins, fttti Cotlhitlis
Hiiic iliftslaliin : Grnlins tihi ngo, bone Jcsn, qut ili- iiec Honoratus Massiliensis id reticuissenl. Accedit, qtioit rcrera
nou fccit cl
rupisti viucula inea, injecisli miki viiicula amoris tui quod. si verum est (quod asserit Daronius supra ci-
bonum est.
gratiai aguntiir pro beneficiis et donis. In corde tatus) in eo carmine mentionem fieri excursionis
Chi i-itiis lioruin omniitm fnus habUavit, nimiruin do- Attilse in Gallias: cum hiec post annum ccccl conti-
noruin et gratiarum. ciit semper omne conversatioms gerit, etHilariusexbac vita deeesseritannoccccxLix
bomnn (Honoratuin suum alloquitur) ndscripsisli juxta tuain chronologiam, certe fieri non potuit ut
illttd nssidiie tibi ac tuis inijerens, quid liabes quod non illius carminis esset aucfor. Accedit etiam, quod
accepisti? quid qloriaris, quasi nou accepcris? Quid carminis auctor aliqua contra Eutychetem habet,
quajsu aliud Paulus, quid aliud Augustinus, eximii damnatum scilicet in Concilio Chalcedonensi cele-
diversie giatiie Prfficones, dicere potuerunf! et liunc brato anno ccccL, ex quo etiam sequilur, illius opii-
Seinipelagianum et divinae gratia; bostem appellas ? sculi non fuisse auctorem. Praaterquam quod satis
Apiiovit haud dubie gratiam vocationis, et primai luculenter supra ostendi, carraen illud in sensu
illius houa; voluntatis, et perseverantia; in bono, ut Catliolico intelligi, et in liono lumiiie facile collncari
perspicuum est ex dictis. Agnovit etiam praidestina- posse : ac proinde nec Prospero, nec Hilario indi-
tioneni gratnitam ad iideni, nt patet ex verbis supra gnum videri. Ex quiljus omnibus Hilarius a tuis ca-
excriptis. Quod tamen dubitarit de prsedestinatione luniniis manet vindicatus.
gratiiita ad glnriani, non ea propter divina- gratiie 28 Priusquara hoc argumentum dimittam, unum
hostis et Semipelagianus, ut temere adstruis, cen- vel alteruin adnoto, quod in historia [leccasti, cujus Pcriieraiii
sendus est. Longe plura milii dicenda essent, ad tainen non peritus modo, sed niagnus restanrator tliciftir Arr-
lalriiiifiis,
vindicanduni .sanctissimum Episcopum, cui per in- audire cupis. Dicis enim in historia pag. 1C8, S.
tolerabilem calumniam, in tua historia, tetram Hse- Hilarii Episcopi .-Vrelatensis patriam Arelatem luis-
retici iiolani inurere voluisti sed haic, judice me, : se. Ililarius juvcnis, inquis, Arciate a S. Ilonornto
ad hiinc fiiicm salis esse videiitur. Abbafe ad meliorem frugem revocafus fnit. Niiniriim
20 Et vero quod sauctissimum illum Antistitera, S. Honoratus in patriam se contulit, ut manifestum
IHjwia fgi- quem tota suspexit antiquitas, qnem antiquiscripto- fit ex dicta vita S. Honorati, a S. Hilario descripta
ftir riifim fif.
res .summopere laiidarunt, raagnus Honoratus praj Meienim fjrafin, inquit cap. 5, pafriam, qunin fasti-
cuteris dilexit, Eucherius suspexit, Sidonius celebra- dierat, non dedignatur accedere : ncc refugif laborem
vit,populi solenni et puhlico cultu coluerunt, in tanti Uine.ns. Et paulo post, Tam primum illam esse
haireticorum album referas, una fretus duorum haj- patriam, qnam fugiciidnm essc dudum crcdulerat, agno-
reticnrum futili atque inaiii conjei-tiira, ita mirum vU. Eadem autein erat utriusque patria, irao utor-
mihi accidit etnovum, ut vix oculis meis fldem lia- que cognationis vinculo conjiinctus, ut constat ex
berein, dum liajc legorem in tua Historia. Tam his verbis Hilarii, quserens in me fidci (de Honorato
certe fjui fitif .''.
mirum et uovuin, tain gravia, in re prajsertim hi- loquitur) stcut snnguinis sai venam : eadein igitur Jl!,no:u'i
storica, sine teste adstruere; Arit.ilrn^i-
innocentissimum et ulriusque Patria et Sanguis. Et vero quod eo leni-
frimuiii
biis
hoiuinem, elapsisjiim ab ejus morte mccxxv annis, pore Hilarius in patria degeret, quo ad eiim Hono- con-
itjni i
ilitm rocntttr in facie totiiis Ecclesiae reum hajretica; pravitatis ratus se conlulit. utilliira mundo ereptum. pra^tlum sa'"j'''"cu^.
tMA/iicin.
itt
facere; ut nibil unquam injudiciis tani anonialum et suam, ut loquitur, educeret. et Cbristo lucraretiir;
ittm iixrcseos
heteroclitum visum fuisse mauifeste coustet. Quam test;itur Eucherius de laude Eremi Habaisii ditcem :
levi et inani ratiocinio tuam
illam raaledicam et ca- inquit, el velut itineris fui prxvium, qnein deinde ini-
himuiosam assertionem enitaris evincere, palam a tilix cadestis magistrum; eumque tunc secittiis ctparcn-
raejain supra factiim. Quod enini Leriuenses inter trs rclinqitens, paretttem tumen seque.baris. Ibidem etiam
monachos vixorit quod Eucherii, Lupi, Honorati.
; scribit Hilarius cap. 6, Honoratum Arelatensibiis
amicus fuerit; qund a Gennadio laudatus; hsec sane ignotum fuisse; Sed unde illud quxso, quod lam e
non modo non probant ba>reticura fuisse, sed potius longinquo, fam ignotns expetitur? Arelatenses com-
linminem sanctissimum etdoctissimum extitisse, pellat. Si autem Arelate iilius patria fuisset, cura
prorsus evincunt nisi enim talis fuisset, tantis
:
ortus esset ex nobilissima familia, usque ad Consu-
Episcopis placera non potuisaet.
laftis
DIE QUINTA,MAJI. *l
laliis nobililatem provecta , et quem pene summiim ha- adversalos, ex Prospero coUigi Ep. ad Aug. ubi ait,
bel mutidiis lionorem, ut liabet eap. I, Laud (lubie paiicos perfectx gratix amalores eidem adstipulatos.
Arelatensibus ignotus minime fuisset. Prosperum appellasti, Prosperum audiamus. Malti NECSSBR.
29 Illud auteni quod sequitur ibidera dicto cap. [inquit] «criiorura Clirisli, qiii in Massiliensi urbe con-
6, Ilte nltqiie , qui ciiiicla ilispensut ; ille qui eum et sistiint, in Sanclitatis tux scriptis, qux adversns Pela-
patnai sux, qmindiu cougruum vidrliat, ludutsU; etper gianos lnercticos condidisti, conlrariiim putanl Patrum
ttiaria, ct per terras, ad utilitalem viilenliiim, liane lan- O])inioni et ecctcsiastico sensui, quidqiiid m eis tle voca-
tum ciilloris sui gratiam ciirumcgit ; quse pafria illa tione eleclorum secundnm Dei proposifum dispulasli.
esse satis intelligitur, in qua Deus iUum, post conver- Presbyteros et Monachos haud dubie intelligit; tam
sionem, aliquamdiu reliquerat, antequani peregri- clavos scilicel, tamqiie egregios, in omnium virtuttim
natiuni et navigationisecommitteret. Pra;tereaidem studio viros, ut eos ibideni appellat, quoriim est, ut
Hilarius cap. 8 bis verbis, udmonere salaqebal, lU mi- ipseniet addit, apiid alios mnqiia de probitatis coiitem-
Injiuta sepulckri sedein, in amore veslro, patriam col- ptutione reverentia
ibidem etiam Sanctos vocat, qui-
;
locarcl; satis diserte osfendit, illam sibi patriam bus se imparem esse, ultro fafetur, et ab iis vitx
anfe non fuisse Addo aliud, quod certe non minoris tnerilis mulluni anlecelli. Cuncta ha?c in Monachos ac
rctoris essevidetur; nimirum S. Lupum, ortura in Presbvteros probe quadrant; Prosper enim, saltem
et sororttis Leucornmoppitlo, ut legiraus in ejus vita ex antiquis eo tempore. ut tu ipse admiltis, Laicus erat. It.i(|ue
s. Liipt mio
IISS. codicibus exscripta apud Surium ad diem.\xix multi, qui in Civitate Massiliensi consistunt [adver-
oriuiidi
Julii Nohili aitlem in primts fumtlia, duxeratin uxo-
; sabantur Augustino. Esto.] Plerique igitur, id est,
rem Pitncniohim, S. Hilnrii Episcopi Arelalensts so- fere oinnes, Gulliarum Episcopi (qui convenerant in
rorem, illustris memorix ejusdem igitur p.itriie ac
: magnara Synodum, ut Beda vocat; ct nuraerosam,
provincia; Hiiarins, Lupus, Honoratus, imn et Vin- ut Cunstantius Germani w\Ue auctur scriptum reli-
ceiitms Lerinensis Lupi germanus frater extiterunt: quit) Semipelagiani extiterunt. Quis hujus conse-
Leuci aulem Mediumatricibus situ adli;erebant, quentise vitium non videt, seu non ridet ?
eorumque oppida erant Tullum et NaEiceium, ut 32 Sed. inquis, Prosper ibidem asserit, eorum
liabet Cluverius lib. i. Iiitrod. cap. 12. Unde pro- aliquos suninium Sacerdotii honorern nuper adeptos
fecto estquod miremur, hominem in niinimis etiam fuisse. Ita est sed tara paucos, ut unuin dumfaxat
;
lilstoriie apicibus indagamlis non tam accurafum, Hilarium Episcopum xVrelalensera apjjellet. Deiuus
quam scnipulosum, in plano ifa lapsum esse; prae- hunc [S. ."iugu.stino :idversafiimi ((iuani(|Uam Hila-
sertim cum ex eodem auctore vitse S. Lupi, post rium ab hac nota safis superque vindicavi) .an pro-
Baronium, ad Legalionem Bri-
alia reile collegeris, pterea inde inferri p"test, plerosque Galliarum
tannicam SS. Germani et Lupi, ad secessum Lupi Episcopos cum Semipelagianis sensisse? Stylum
exinsula Lerinensi, ad promotionem ejiisdem, itera certe susfiaere debueras, cum haec scripsisti. Sed
Honcrati et Hilarii, iUiusque mortem pertinentia Vasquez, inquis, diserfe hoc tesfatur. Isimirura
pag. 124, 1 et 2. elapsis accannis. Sed quo teste vel auctcre? Versa-
30 Ex iisdem etiam recte coUigere milii videnr, tis.sinius fuit, inquies, in Pelagianorum cansa et
Lupum sub id tempus ex dicta insula sece.s^isse, historia. Esto. Illius testificafio, quantum ad facfum
quo ex ea Honoratus ad Ecclesiae Arelatensis Catlie- post iicc annos, nisi testes authenticos appellet,
dram traductusest.cujusductuet disciplinaprimum nullius momenti est. Ceterum ut de Hilario tandem
ibiamium Lnpus egerat; rapta forte inde secedeudi concludam, quanti faciendus sit, et quanti Heri
occasione, qiiod amantissimus'Pater ex insula dis- debeat profundissima illiiis docfrina, summa vis in-
ce.ssisset. Iliud pori-o accidit, ut dicis pag. 108 2 genii, eloqueutiie, et facundiae, morum ac geuii
nn. ;3G
sub fiiiera anui i'cc(xxvi. Lupus vero deinde ad iirbis suavifas, casfigatissimse vifie sanctiiuonia , vivendi
Trccciisis
Eiiiscojn Treccnsis Episcopatiim de iinproinso rtipliis est (ita austeritas, iminensa caritas, incoucussa patientia,
ordlitat'.
euim scribit ejus vitae auctor) et e.raeto biennia, cum humilitas et mansuetudo, videri putest apud S. Ho-
Gcn:iano Lcgationem Britannicam confra Pelagia- uoratum Massiliensem Episcupum, Saussayum, et
nos suscepit, ut ibidem liabet unde colligo, uno fe- : alios.
ro anno post Honorati promotionem, Lupum pro- 33 Antequara huic Capili finem iniponam, facere F
i;.oium fuisse. Quia cuni ha;c Legatio suli linem non pussiiin quin Ilonoratura quoque Massiliensem, C\P. VII
Auiurani anni ccccxxix suscepta fuerit, et bieniiium qui Vitam S. Hilarii conscripsit vindicem a nota Se- Niim. 18.
Stmtliler a
cffluxisset ex quo Lupus assumptus fuerat, sequitur mipelagianismi, qiiam huic quoijue affinxisti pag.
Seinlpelnfllanl-
eadem cum
inquis, in
assunipium fuisse sub finem aiiui ccccxxvii. Hono- 187, 2 et seqq. ubi, tiunc, eicusatur
siiio
Gennadio sententia e.risiimo. Qiiamobrern Uoiioralus Xt-
ratus autem sub flnem anni ccccvxvi. ut diximus, /iii.sse
tir scriptor.
:issumptus est uno igifur fere anno
: ante- , vero? Quia hfec scribit in Vita Hdarii, ciim nd me-
quam Liipus promoveretur. Male porro deducis pag. riti proprii percipieiidum es incrtlo prsemiiiin beatus
101,1. Epistolaui Eucherii ad Hilarium de laude Ponlifex vocaretur Honoroltis. Haec statini depravatiis
stoniachus in pus et venenum convertit Ul qiiid
Eremi, dafam fuisse anno ccccx.xvi vel ineunfe anno
:
meriUim, iiiqiiis, et quidem pioprium, in codein
icicxxvii, ex eo quiid post redituni Hilarii ad in- toties
sulam scripta fuerit. iNam [eo rediit solum] Hila- versu inculcot ex merilis prwdestinatio diviua
? iiisi ul
Meriti certe proprii priemium, sed tx
lius post aliquot menses, puta .'^ex aut septem, qui siispeiidaliir!
recte dici pcssunt Honorati Fpiscopatus principia, inerito Christi nec enim alifer intelligi potest: alio-
:
vel [etiam serius] quod longe verisiniiliu.s est; et quin raerilum proprium ex raerito proprio, quod
etiamsi anno ccccxxviii [epistola illa] scripta fuisset insanum dictu esr. Ca-lestis autem gloria adultis
d.ifur in niercedem et pr:fmiuni nieritorum et hoC
vel sub Hnem anni ccccxxvii, a^jue in id teinpus
:
est de fide. Qiiamquain merita iiostia sunt Dei dona
verba epistola; quadrant.
31 Hac porro a me dicta esse velim, non quod tamen ex iUius duno siint merita nosfra, quibus pra;-
fanti intersit, sed ut constet, scrupulosurn cbrono- mium rependitur. Qiiamvis autem Honuratus teuuit
Mate ctiain
graphum, qualera perpetuo te jactas. in plano efiam pra'destinationein ad gloriam (nec enim aliain ex his
(l'Cimtur
omncs /erc cespitare. Sed utbffic forteper incogitatum errorera, verbis intelligere po.<siiraus)ex praivisis meritis esse,
^liiscopi
ita pag. per affectatara et inverecundain niale-
l'J2 non propterea Seinipelagianus censendus est. Iino
illius docfrinam et fidem Catholicam
esse necesse
Pctni/idiiis
dicentiam scripsisti, plero.sqiie liorum Episcoporum
est, cujus integritatem Gelasius,
zeiantissimus Pon-
fovisse. in Gullia cum Pelagianis senstsse, atque ea in dispula-
tifex, rescripto suo probavit. Ceterura
in Honorato
tioiie, qux de Prxileslinutione agitabatur, Augiistino
6 duo
Maji T. U
42 VINDICI.E PRO S. IIILARIO.
duo fanJuni tibi rlisplicuerunt; nimirum quod eum
trovirsid', illi Romavi profecli opnd Ca^Icstiinim Papam D
qiierelas depvsnerint ouibus idem molus Vene- et cum
Gennadius impeni.e lauilaverit; et riu.vl ipse Hila- : ficripsit illu
Itoniam ad
videtur, laudilms extulerit; rio, Mario, Leontio, Auxanio , Arcadio, Philtatio
rium plus a?quo, ut lilji
Ca-latinum
qiiod certe ridiculumdictuest, .\ugustino (ownihns veroaimiliter in Provincia Episcopis, uti eraiit propciscitur
quasi liiL'.
eorum Ires F^fnerius Massiliensis, Leontius, Eoroju-
detraherentur.
lieusis Pt Areadins Vinciensis} ei ceteris Gallijie Epi-
scopis; post praefationem monens. Fiiii nostri pra)-
APPENDIX sente<,
ila
Prosper et Hilarlus. quorura circa Deum
De Ililario Prosperi socio in S Amjuslini de- nostrum solicitudo laudandaest, tantum nescioquibus
fensione. Presbyteris illlc licere, qui dissensioni ecclesiasticiie
studeant, suntapudnos persecuti, ut indisciplinatas
liiter S. Atiguslini Epistohs una est numero octotje- quaestiones vocantes in medium, pertinaciter eos
Jiiltirltis ah simn noiia , i;/scr//»(a- dileclis^imo filio Hilario ,
qui dicant pr;t'di»'are adversantia veritati. Hos autem cum
pro tuendo
Afiica redux ubi Jvgufilirio fiterat familinri- Papa jussisset, ut qui non tanlnm \veec erga Aiigustnio
reversiis e.v Africa, corripi
tcT usus (iili ex ipsiusmet liilarii pr^egredienii epistota viventes tentare audent, sed nituntur etiam quie- dpfuncto.
appiiref) Aufjitslini familiaribu!!, tle S^racu-^ano portu scentium Fratrum memoriam dissipare, ivcipii lau-
Hipponem remeantibus. liiterns eommiserat, enixe dare Augustinum, sanctas recordationis virum : quem
rogans suam imperitiam inrnrmari de eo. quod qui- fuissememinimus, ut inter
in^ui/ tantse scientias olim
dam Cliristiani npud Syracusas exponebant dicentes ;
magistros optimos a meis semper priedecessoribu:
posse hfiminem esse siue peccato, et mandata Dei haberetur et subinfert : Unde resistendura talibus,
:
facile custodire si velit; infantem nmi baplizitum quos male crescere videmus, utique advcrsns doctri-
mnrle praivfinlum nnn posse perire merito, quoniam nam ct scstimntioncm jam defnncli Augustini (alias enivi
sine peccato r.ascitur; aliaque simili<i, rnerum ac cru- nnlla forel epistol.e totius connc.vio) prout prxdicti Pro-
dum. Pelafjiuniamum snnanlia. Idem deinde cum remi- sper et Hilarius prcesentes exposuerant.
w/i ex Sicllia grasset in (ialliayn, et comperisset Massiliae vel aliis 37 Fuit ergo docirinx j^ugustinianx insignis zetator
ad Aiiija.s'i-
prx-
etiani locis in Gallia venlilari qua.'sliones super Hilarius islc :quanlnm cx productis hactenus mo-
scd,
imm scribcus
eiim coiilra
destinutione Sunclornm el Auyustini circa enm doctrina; numentis sciri potcst, xquc ac socius ejus Prosper, homo licct himo
i'et(iyiiint>s cx- moc ad eum de omnibus nccuraie infoimandnm, aliani laicus, cerle nondum Episeopns : nlias enim non filius laicus,
ciluial scripsit epistolnm, qnae non sed cxtat pro ea ante
; c.rtat; scd Fratev ab Augnstino et Calestino compcllnretur, et
libritm S. Augnstim longe posterior epistoln terlia, qni- Prospero omnimo pneponeretur. Utrum nnlem postea
bitsdam ynulatis vel addilis, prout tunc eorum definitio factns idem ille sit Arelatensis Episcopus qnxritur.
erat, qui illo solo excepto dicebnnl sc Auiiuslinum in Faclum csse, creditum ab iis fnit, qui S. Augustini
factis et dictis onmibus admirari; quornm in hoc opera collegerunt : qnia Htlarii Arelatensis titulum in
contrndictio quomoiln sit toleranda, ab ejus discrelione MSS. prccferebal cpistola, pra:dictis duobus S. yJitgu-
exquirii. Nolo autem, inqnit, Sanctitas tua sic me slijii libris prwfixa. Titnlns is Bnnmio, Mgrxo, Rive:o
ila dciude arbitretnr lurc scr;bere, quasi de iis qua; nunc edi- quihusdam, a Lnbbeo nostro citalis, per-
et hetcrodoxis
ex Oaflia
disti ego dubitem : suffi..-iat milii pcena niea, quod a suasil indicnri ; Bellarminus, Labbeus,
Episcopnm
contra ciirum f ah aliquibus
rcli<jiH(is, pra?spntiic tu;e deliciis
exnlatus ubi salubribus tuis Nensser distinijnendos Hilnrios duos jndicoruut, isquc cum Arelaten-
uberibus nutnebar, non solum jbsentia tiia crucior, jam eral eruditorum virorum communis sensns ; doncc si Episcopo
confiisus,
veruni etiam pervicacia quorumdam. qui non tantura priorcm opinionem rcsuscitavit nuperrime amirus noslcr
manife^ta rfspiiunt, sed etiam nnn intellecl,i repre- P. Frnnciscus Maceho, pluribns contra Pseudo -Augu-
liendunt- Ex qnibus apparcl eiim Augusiiui in Africa slini Iprensis seclarios certnminilius cl viclortis orld
di^cijulum fuisse. notus, in CommeJitntione Historico-polemicn proS. Vin-
35 Sunm VC1-0 in lioctunti momenli negolio commen- ccnlio Lirinensi, Semipclaginnismisimiliter insimulalo,
adiliu/o
cltam iiit
dniam cupieiis solieitudvicin , Qnia, inquit, urgonte a sno illo fa^noso milagonista H isiorin' Pelaijinnx anetore
sciHmiiliim
latore, timui ne vel non (luiiiia vel luiec ipsa minus Ibi is 15 conjectnris variis nitilur verosimile red-
cap.
J'rofjui :
digne, conscius mearum virium, possem digerere; derc, S. Hilorinm Arelntetjsem, primnm a S. Ilouornlu
egi cum viro, cum moribu:^ tum eloquio et studio eruditum in Gnllia, postea juvcnem adhuc nnvigasse in
claro, ut qimnta posset collecla suis litteris intiina- Africam, ihique Augustinum audivit>se : deinde pene
ret, quas cnnjuncla,^ his de.-linare curavi est euim :
certnm fncil, prxdictas ad Auguslinnm epistolas datos
t;ilis qui etiam pra-,ter lianc nocessitatem
dlgnus tua esse ab eo tnm privntnm adhnc vitam agcnte; ideoqne
iiothiii}ud[veUn\ Hisaeceplis librosduos scripsi! Aufjii' ex epistolii Pro^peri, uhi luc ejns mentionem facit, abo-
stinus, allerum de Pra-de^tinatione
Sanctnrum, alte- lciidum censct tilnlum Episcopi.
rum de donn pprseverauti;^ qiiorum initio, Ve.sirum, Jrclatensis Episcopns Hi-
:
38 Etenim ordinatns cst
inquit, .stiidium
fraternamque diieclionem, filii ca- larius anno dumlaxnt ccccxxix, mensc Februario aut el revera
rissimi, Provper et Hilari, qiia po>t
tot lil)ros de iiac elinm serius codem aulem annoin: Jfricam irruperant scripl.r sunt
re atqiie epistolasmeas adhuc me desideratis hinc Prosperi el
Wundali, et omnibus penc occupatis, posl victnm Boni-
scribere, tantum amo, quautum non nUiti Ji
possiun dicere; fncium Comitem cum excrciln, ipsi Hipponensi inimine- ejiislotu:
et tantum me amaro. quantuni debeo,
non audeo bunt civilnti; qux et ohsessa sequenti anno csl, et tertio
dicere. Ihnc miuime dnhium unhis relinquitur,
cujus et ohsidionis mense in enm decidil infirmilntcmAugustinus,
quales fuerint lilier:e (//a-, qnas ciim snis conjunctas ex qua etiam ohiil xxviii AHgu.sti. Non erant igitur en
destinare euravit Ililurius; max:mecam ipsins Prosperi tempora gnibus eos libros ille scr.bere potueril, quosad
de endem argumeulo citet epntola. cujus
in piwmi.^.sis Prosperi atque HHarn pveccs cumposuil , slijlo per quam
viudiciis frciincns mentio, ubi pra^fatur se
ip.si Jugnstnw accuruto el concinuo {lU auinio fuisse soluio uppareal)
ii?uulum quidem facie aliquateuus lamen unimo et eilra ullam lantJ: calamitnlis mentionem. Proindc
ac scrmono compertum Nam per : .vaucfuin fiatrem qux libros illos postuiabanl epistola\ ex GnlUa venerant
meuiii, inquit, Leontium Diaconum misi epistolas et anno snllcm ccccxxviii ant eiinm citiiis, cum adhuc S.
recepi nuuc uulem Deatitudini tuie scnbere audeo"",
;
Ilonoratus ecclesix Ardatensi prxsiderel. Est igitur
non solum salutationis ut tunc aiiteq'inm
studio, sed etiam fidei error nliquis in cpistola Prosperi : cujus locum, quate-
qua Kcclesia vivit ;iffectu. Arelahiists
uus Hilarinm vi.ictur spcctare, lotum hic lubel tran- urdinardui'
3G Eoruvidum porrojam semel pro
Anguslino uni- scribcre Credimus et speramus, non solum tenui-
:
Episcnpit'.-
torum tuutits fuit m vausa
sui Maginri zr-lus, ut, cum tatem nnstram disputationum tuarum priesidio robo-
ctium eo moriuo nou Cfssarent
super fjvs sententia con- randani,sedetiamipsos,quosmeritisatquehonoribus
claros,
DIE.QUINTA MAJI 43
daros, caligo istius opinionis obscurat, defrrcatissi- postea de eadem nihil ambigens, solum soUcitus fuit ut
mum lumeu gratias recepluros.
eorum, Nam unum ea aliis probaretur : dicamqne, eo loro aut Hilarium ir-
prsecipua; auctcritatis et spiritualium studiorum vi- pro Honorato, aw^ Arelatenseni /to Narbo-
re.p.-ii.'i.se
rum, sanctum Hilarium Arelatensem Episcopum, nen$\ Hilano; alterulrum vitmnte librarto, ef ex sua
sciat beatituilo tua admiratorem seclatoremque in in.periia conjeclura locum, quem tllnstrare voluit, ob-
aliis omnibus tuffi esse doctrinse et de hnc quod in ;
scurante.
querelam trahit, jam pridem apud sanctitatem tuam 41 Neqne enim delendo Episcopi ntnlumsalva sunt
idque ante
sensum suum per litteias velle conferre sed quia ; otnnin, utunus solus relinenlur Hilarius, Prosperi in mortem S.
utrum lioc facturus, aut quo fine facturus, incertura defendendo Auguslino socius, idewque posteaE^iscopus Augusiini
est, et omnium nostrura faligatio in tua; carilatis et Arelatensis. Ille enitn Augustino jam mortiio, et qui-
scientia; vigore sperat; adde eruditiouem humilibus, dcm pridem, a Cmleslino postponitnr Prospero, tam-
adde iiicrepationera superbis. qnamadhuc laicus : cumtnmen Arelatensis fuail ante
3'J .'Ib lioc loco si lUulmn Episcopi aulmis, iiiliil Augntitint mortem ordinatus. Qnod si dubifare velis, an
obease putat Maccdo, quo miiius liic loquatur Prospcr, iila Jugnstini commindatio, inter primum queni is tn
et secundum
tdeo foret Africa ad-
noii taiitiim dc eo qui poslmodii.m Arelatensis Episcopus cnpnt Cce/estinianx Epistold',
supervaata .sit anthenlicn ; eamque iisfe non po-
fiiit, sed i'linm dc illo a qno rogatns fuit ad Augiistinnm
diiplicis suspiceris alinnde ascitam, una cum prsefntione et Ca tuit.
Uilarii di- scrihere, qutqve Prosperi litleras una ctim suis in Afri- pitulis poslerioribus undecim qux certo Cadeslini non
{
Minctio,
cam dire.rit. Rem autem concipit ita gestam, vt Hila- sunt, sed ut sutnmum alicnjus Gnllimna^ Sgtwdi ex Coi-
ritis priiiium in uno illo difflcili puncto ha^$itans,dubiiim lestini prtvscripto coactx) hxc, inquam, si ilubttans su-
smim decluraverit Prospero, significavei itqne volunlalem spiceris; suspieiuniqutdem tali favere videbitnripsecon-
sciibendi ad Avgnstinum : poslea antem, accepto aliquo textus, absque. ejus lacinix interposilione optime. cohac-
Angnstini responso ,
prorsus in cjus senlentiam iverit; i'ens, ef per ipsam factus hiulcus alque obscurus; alque
Prospero id ignoranle, interimque motu proprio scribenle ex Itac pnrte erpedtes te, ut pofuerii anle ordinaiiniiem
epistolnm snayn; cujus inittendx dum commoditutem ex- Hilarii Arelatensis et Augustini morteni scripta fuisse
pectal, obtulerit illam flilarius ad scribemlum e.rhortans, Coelrstini epislola : scd nnn fficies ut de illo cuin tali
i
quod cuin jam fccisse nescicbnt : itaque factum essc, ut clogin scripsisse tunc credotur Prosper; multo minus ut
in epistoln Prosperi remnnserit ambigua iUa de Uila- inilio nascentis Petagianismi ad Auguslinum de iisguse
rio scntentia : et h.vc Mncedo nilUnr adminiculis inge- audiveral Sijracusis scripsisse in Jfrtcnm dicatur is, qui
niose excogitatis verosimilia reddere. Concipere aulem ju.ita Baronit setiteiiliam Itoc fectf onno cccc\i. qnando
videtnr Hilarinm Arelntenscm pro eo lempore [etatis Hilariusnosterdecijnum seialts annum ni'cdumaltig<-rat.
pleuw virum; ut qui adolescens in Africa Auguslinum Et quantumvis hic aliquot annis .wrius crederetur Syra-
}tisl eam fw audierit, et Syrncusis in reditu constilutus eidem oeca- cusas venis.se ex Africn, epistolamque scripsisse : niun-
cciet ncces- sioncm. dcderit conlra Pelagianos scrihendi {Iwc
autem quum tamen adduci pntent ad xUitem tnufis , rebus 'ali
sariam mi-
antio crccxi factum censet non immerito Baronius) et viro proponendis idoneam Qnod si ts non fuit . in Africa
iior A^as
Aretutensis, qxiod idem ntmc inter Augustini xstimalores, sed una tn ivtnie tatn exigua ndhuc seculans; multo minus ibi
in causa de ipso queruhs, fuerit auctoritatis praecipuae fuisse dicendus est Religiosus; qui ut semel degustavtt
et spiritualiiim studionim ; quin et ante ingressum solifudinis : Lerinensis delicias, adeo iis captus est, ut
in monasterium seculares gesserit dignitates : eo enim nec magistri quidem carissimi amore cohilen potueritj
adducii Eucherii locum, in episiola ad Valerianum sic quo minus eo revolnref unile nbsfractus fuernt. Quid?
scrtbcntis : Hilariiis nuper, et in Italia nunc Antistes qnod /ifricnnam commornltonem ,
qux salidiribus Au~
Petronius, ambo ex illa plenissiraa, ut aiunt, pote- giistini uberibus nutriendnm Hilarinm addu.verat, iton
statisSede, unus in Religionis, alter in Socerdfitii debuissct auclor Vitx tacere, st ille revera snh rjusdis-
noraen ascendit cx qnibus forsitan verbis vir cruditus
: ciplitia adolerisset ; sicut se ailolcvissc profitelnr Pros-
mihique fatmliariter nmicus Paulus Carolus Bosca, peri socins in scribendis ad Anguiitnium litteris.
.'Imbrosiame Mediolani BUdiothecse Cnstos, in suspi- i2 Sed eur tricamur? Ipse hic Hilarius a/? Arela- Ah illo diver-
cioHem venit, quod Pnefecturam Galliarum Hilarius lensi Epiicopo liquido .iecernit sese in fine epi.sloiie stts Prosperi
gesserit. quandohasc scribit : S. LeontiusDiaconus, cultorluus, socius
40 De Petronii ampHssima opud Thcodosium jutiio- cum meis parentibus multum te salutat : et infra :
qm luvenis
rem dignitate Constantinopoli, priusquajn Episcopus Sciat Sanctitas tua, fratrem meum. tiijus maxirae
abdiKtus
Lennum a Bononinisis fieret, dicetur nd dietn iv Octobris. Hilarii causa hinc discessimus, cum matrona siia, ex cnn-
S. lionorato prtecelsum stemma Vila' auctor commcndat; ex quo sensu, perfectam Deo continentiam devovisse. Hnbi-
pronus ei haud dnbie fuisset ad quosvis hoiftres gradus, tabat ergo hic Htlarius in eadem in qua Leontitts Dia-
pro Chrislo dimittere persuasissei S.
nisi spes ingentes conus, frater Prosperi, civitate ;
puta Jrelatenst vel
Honorntns. Ethoc fortassis solum de eo indienlum Eu- Massiliensi, unde frequens erat nnvigntio in Jfricam,
cheriui voluit : nec entm videtur adolescenti, aunis vi- et unde Leontius fratris .sui Prosperi epistolas nliquniido patria etlam
et getiere
gintihnud multum majori (sitamen hosatligerat,qunndo tulerat ad Augustinum, forsHan post celebrem iilum
diversissi-
Honnratutn ad Lerinensem eremnm seculns est) tantx Masultensem conventnm, pro ejns .sententia plnninsex- miis fuit.
ampliluilini^ gravitatisque munns commissum. Nnm qnircnda, illuc missus : in eademqne civitnfe .suos habe-
quniido S. Honoralus, factus Arelatensis Episcopns, bat parentes : quin et negotiorum tempnmlium causa
carnm suum discipnbini abstraxit ab eremo et secum du- ante annos mulfos fuerat profectus in Afncam, el ibi
xit Arelatem, annorum dumtaxat erat Hilarius 'S.\i\, concionantem Augustinnm diuftus audiverat; egerntau-
utpote quianno ccocxLix Episcopus moriens vix xlvui tem et fralris sui negoliu, qui eujn isluc ablegurat. Hxc
Poslea nnno antii circulum vivendo explevernt : adeo ut, tempore vero omnia ut optime quadrant in horninem laicnm,
•it. ;"
facliis ordinnlinnis sme Episcopnlis, anmm ut .^ummnm egerit Jretate aul in vicinia orfian, gemre non .summo, forte
annosquadmginta aut quinqnaginta natum cum yJngu-
f^st Fj.iscopns XXVII. Eihunc dicemus, eliam antequam Episcopitses-
sel, Prospern appellari auctoritalis priecipufie et
a stino postremum sniberet; itu minime conveniunt ei,
studiorum virum? Ignoscet niliil spero
spiritiialiiim qut ibt fuit post Honomlum Episcopus, y.eregre sieut ille
P. Macfdo, quod in letnpore scriptie a Prnspero epi- appnlsus, genere nobilis.^iimits, atnfe juvenis, qui nec
slolee cum ipsosentiens, ef tn pr.rcilato qtioad Hilarium unnm pedem sciiur sororem aulem
extn/isse e Gnllia,
loco vifium esse cum eodcm judlcans, rifinm 7/?.s»m via habuit Lupn, postea Treceiisi Episcopo.
Ptmeniulnjn,
commodiori corrigam, quam sit illn lot difficultaiibns oriundo ex oppido Leurorum, ntiptam : ui tnm ipsum
implicala, quo unus idemque statuitur Htlarius; qui de gnam S. Honorafum ei Liipi fratrem Vinceniium Le-
.iutjuslini sententiadubitans, ipsi scribtre voluit; etqui rinensemt credibile sil Lcucorum reyionts indigennspa-
riler
4i DE S. GERONTIO.
A ritcr omnes fvme ; jn-ocul cerle ahfrikse a svis parcnlibns obtrectaloribus dc hseresi siispectis nihil ostenditur ha-
HUarium, siquidem illi adliuc vivrhant, ^jwindo ipse buisse communc, ac ne duhitasse quidem de Augustino
dimissa patria Honoralvm scattus Lerinum sese contu- eo in puncio, inqun merito hxsitabanl alii; qiiammau-
lit, aut Arelalcm ciim eodem Honornlo tnifiravil, Utut tem de eo dnhilnsse sctretur, non tamen propter hoc so-
sil matiet a Semipelagianismi nota Hher Hilarius, Are- lum retts aiji posse.t hxreseos, sed potius laudern mere-
htensis Ejiiscopiis, qui vel Augiistini honnrcm zclose relur, quam accepU a Maldonato viro docto, a quo di-
curavit, etiam anlcijiiam esset Jipiscopus; vel cum ejiis citur, Homo mira; prudentia; in sustinendo judicio.
DE SANGTO GERONTIO
ARCHIEPISCOPO MEDIOLANENSI.
ultu Ecclesiaslicn proseqiiuulur Mediolanenses prius illttstrandum, qunm
C
c.l aliquid certi possemus sla-
hoc die V Moji S. Gcrontiiim /Irchiepiscopiim luere de singulis, ht liujiis prtma parle, minns quidem er rileri HS.
situm : frxscribunl ciim anliqna Missaba, qua- accttrata qunm sinl ceterse, minusqiie cerla, magni la- catatogo cer-
tiits de/iiiitur.
ttit hahemiis anno mdxxii et mjilx excusa, et menfacienda propter prxrogalivain xtatis, ut quse cen-
Birnaria anniwi\\\l\, aliaque posteriorajiissu S. Ca- seripossil anle fiiiem secult \i compilala; in prima,
in-
roli Cardinatis Archiepiscopi edila : in qutbuspra Le- quam, Calalogi parte sic legimus
Cullus sacei\ : Geruntius, sedit
clione Urliit iuud yUse eloqitimilattir : Geruntii Epi- annos sex, depositus vn Maji et : diximtts videri no-
scopimaximEe virtutes, cum exemplismodisquealiis, bis originaliier .icriplnm fttiwe dep. v. m. Maji, id est,
tUMi prsBcipue chiruere propter barbarorum violen- V inensis Maji deinde ad cansliluenditmcertoslimites
:
tiam, qni sub tidoacro Kege Itriham ingre^si.miser- sexrnniS. Gertinlii Eiiisiopaltti. non invenimus certius
rimc savissimefjiie depopulab:intur.Pereosimmanes fundnmentnm, quam in principio Laurcnlii, Episcopi
n
pojiulos non solum omnis Ecciesiastica disciplina post illum qunrii, quod principium hnberi non poterat
corruptaet dissoluta. sed etiam inpulcherrimaurbis ante aniitim ccccxcix. hinc aitlem snrsum ascendendo
opera desan'itum, ui'bs ipsa a fiindamentis pene di- od Geriinlium, per spalia Iribns inlertnediis allribnla,
ruta liiit. QutB cuin a barbaris fierent. Geruntius ventmns ad annum cccci.xxviii, quo mortniis esset Ge-
seniper acerrime obstitit. Qiii sicut prudentia ethu- runtitis, circa inilinm nnnicc.r.CL\x\i ordinntus.
In de-
militate sua recusaverat id munus, ita siisceptum cessore Geruntii Etisehin hoc vnum habemus certum,
constantissime pessit, neque ulli unquain perversi- quod ejus inilium non possil dilferri ttltraannumccccLI,
tatitemporum bominumi|Ue suci'uliuit. Cum sanctis- qtiando jatn Episcopus Episiulam scripsit S. Leoni
sime mortcm occubuisset, in basilica S. Siinpliciani Pap.v : sed qum dtittnrnitns Se.dis salis certo definiri
sppiiltiis esl. H:ec ihi : ct rsl qtmrta Leclio adiltoriim neqiiit, propler errorem in numero annorum ipsi velali-
usum, qui in illa urbe cl diwcesi Romano rilu uluiitur : ctiianlecessoritm altribuln; ideo censemus Geruntii seta-
quibus reliqtium Officium ex Commiuii Ponlijicum e' tem potius ex snccessortim .vtale metietidam.
Confessorttm desumewhim suh riln dnpttci prxsctibilur. 4 Josephns Ripamonlins decnde 1 Hisloriaritm Ec-
Ejnsihtn ,S. Geronlit srtcra tnemoria rccolttur in Ta- clesix Medtolattensis 7 assent a S. Gerontio in ba-
lib.
hiilis bodtcrni MnrltjnilmiH liomnni. et apud Galesi- Jtcliquix
silica S. Simi.liciani, in quaipse sepultus est,
con- alioruin
nimn, Fcrrarium in Calnlngo Sanclorum Iinlise, etalins ditos Marolum, fih-oerium, Laziriim, ciimobscurio- traiistalx.
rertttn Medtolonensium scriptores. rem antea tumulum essent nacti. Acla S. La:ari
2 De trtnpore Sedis non conveitil inler auctoivs. In de.dtmus xi Fehrtiarii, el S. Matoli xxiii Aprilis, el
Catalogo Archiepiscoporum, edtto inler Acta Sijnoilnlta S. Glyce.rii danda erunl xx Septembris. Memoratus
Tfimpiis Sfitis
ilio:rc.^nna Eerlestx Mediolanettsis a S. Cnrolo
apuil reccnlia- habita, anle Ughellnsaddil noniuillos arbitrari,e nobiligente
:
res iiiccrtuiii, hnc cluiiittm prolertur S. Gnronlm^, civis Mediola-
:
a Basilicapetri Mediolanensi, excellentium virorum
neiisis, Siniplicio Pontifioe, vn Kalendas Januarii in omni memoria feracissima, ortum habuisse Ge-
iiivitus creatus Arcliiepiscopus, imi!,'na ciim buinili- rontiiiin; secundum alios ex Biii-rea prienobili fa-
C tate suscepit id niunus, et arctissiraislnsubriie
tem- milia quod gratis prxsumpttim, ut imlla soltda in nl-
:
poribus sanclissime pessit annos vi. Obiit in Domi-
terittrtim parle.m auctoritate probatttr, sic nec mcretur
no 111 Noiias M:iji, sepultus in basihca S. Siniplioia-
oprrase reftttari. De eodem Grronito sequetites verstis
ni. JLix tbt. Acta S. Stmplicti P,px itluslrnviimis
ad pannl Entmdiits Episcopus Ticinensis.
dtem 2 Marlii, oslendimttsqtte fii»j sedisse ab
antio Ecclesise postquam parta est tibi sella, Gerunti,
C(;cci.xvii 11.(7111; ad uitniim cccci.xxxiii, .scd
quibus ez Funera decessornon timuit moriens. Pr.rconiiitn
hisce atinis prxfuerii Ecclesix Entiodii.
MetliolanensiS. Gernn- Te rep.irante redit, patitnr sors pallida letum,
tiits, hinc non constal. Eertlinandus Ughellus
in Ar- Vivit pnst obitum discipuli pretio.
chiepiscopis Mediolnnensibw; ciim aliis statuit prx- Agricolis junctus cohiisti germina VitK,
fui,ue a die. XXVI Demiihrts attni cocci.xvi usqiie ad
Nec serpens lolium pabula h^ta tulit.
CCCCLXXII ; se.d sic nnte temporn reijni Odoacriin Ilnlin
Qui dedit in medium, quem lex jubet optima vi-
c vita decessissel ; et iileoqiixde eo hiclraduntttr,lrans-
ctum :
feruttinrtth Utjhetlond S, Rrntgtium
sitrces.me-m.cujus Emit terrenis frucfibus ille polum.
Aclu dattda stitit \\ Xovemhris. Regtiarit nulemOdna- Errorem mentis pressisti lege laborum
cer,posismim in Uattamirritplimiein, niiaiiiio ;
cccclxxvi Otianon passus, virtutibus veheris.
usque ttd ant.um ctccxclil. Ferrarius exileductione
tetii- 5 In ecclesia S. Simpticiani tradunlur asservari
poriim in pnrcetlenlibus Episcopis, sed
non satissolida. qtiinque .lactui corpora Archiepiscoporttm Me-diolanen-
«ti. S, Gerontiuin
Episcopatuinadininistrasseabanno sium, .iciticel SS. Simpliciani, Benigni, Antonini, Tratistalio
ccrcLXxm usque ad aiinum cccclxxix, et sic tertia GeroutiirrAmpelii; iiem S. Vigilii Episcopi Triden- an. 1582
aaito r.gni Oitoacrt in
Italia vttn fuisset ftinctus. tini, elSS. Sisinnii, M;u'tyrii,
et Alexandri Marty-
3 Tattln auclorum di.vrepnntia circa Epi,voporum
rum, quorum Acta pnssionis damtis xxix Maji. Hormn
Medtotanensium chronologiam, hic el aliln
passim no- omnitim Corpura cum solennissima processionea S. Ca-
tala, fecit,
iii hobentn
prx mttnibiis ciemplar antitiui rolo Borromxo trauslata
fuisse, anno MDLXXXii mense
Calalogiex Inbusvaria- letalis potiihttsah atttttscirciler VIDE APP-
Juiiio, tiadit Morujttis
iu Snncttiario Mediolanensi
sexcent,, coiltai, totum judtcaverimus examinandttm TO-M. VII MAJI
Pag. 153. ,NOT. 20
*
DE
DIE QUINTA MAJI. &S
DE SS. TEUTERIA ET TUSCA
VIRGINIBUS VERON^ IN ITALIA
tipud yeroneiises est SS. Teuteriae et cratione ipsarum ecclesianim, et in Exaltatione
Cclebris
Tu.^^cfe Virgiiium men>oria, ob ecclesiam i/'.S(i- sancta; Crucis usque ad festum S. Michaelis. Bonin-
rum iiomini tlicatam, tn qna sacra illarnm cor- cronto sncccs^.it Theobaldus Episcopus, mortuus anno ct deinceps
mira atlscrvari lestis est Aunustiniis Vnleriiis Mcccxxxi, a quo ilein Imdulgentia XL dierum concessa pliirles:
Episcojius Veronensis el S. R. E. Canliniilis, inAnli- fnil , uti et ab ejns succcssore Nicolao ,
qui usqiie ad
qiiis moimmeniisEcclesix Vcronensis, uiilioa Rafliaetc Mcccxxxvi vixit, olitsque addit eliam Indulgentias XL
narum corpo-
r(i iti propria Bagala .\rchipreslnjlero Ecclcsix sanctornm Jpoflolo- dierum, visitantibus ecclesiam dictanim sanctarum
tcclesia, riini el Baptiitu Pcretto Rectore Eccles\a: S.TcutcrLc Virginum in quarta feria sive quolibet dte Mercu- ,
collectis, el ab ipso f^alerio pertextis, atque anno 1576 rii , singiilarum hebdomarum cujuslibet anni , et in
vu.UjaUs. In liisce, e.x Marlyroloqio Orimis Fratrum !psai'um festivitatibus. Vi.xit cum prxcedentibus Epi-
Prxdicatoriim apud sanclimoniales S. Dominici, ad scopis Paganus Turrianus. adlectus Patriarcha Aqui-
hnnc V Maji : ista leguiitur Verniiie SS. Teuterise leiensis nnno Mcccxix, vita fiiTictna nnno mcccxxxii. qui
filia3 Rpgis AngliEe, ac Tuscae, sororis S. Proculi praedictas Indulgentias xl dieruni concessit in festi
Episcnpi Veronensis. Acta S. Proculi Episcopi dedi- vitatibus sanctorura Apostolorum. et in solennitati-
mus xiil Martii, diximusque quo ttmpnre porueiit in- bus beatissinue Virginis Mariae, et in festivitatibus
certtim e.^se , et Onuphrium Panvinium lil>. i Anliqui- SS. Teuteria; et Tuscae Virginum, et per Octavas
tatum f eroncnsiuin cap. 7 (nteri, .'^iiccessionem Epi • ip<arum festivitatum : idque constare diciiur e\ta.h\i-
scoporum, nimia jam vetustate majorumque fatali lis antiqiiis, in membranis, in diversis locis ipsarura
ignavi.i, teneljris vetustatis oppressiim esse, optavi- Ecclesiarum appensis.
7nusqiie ut cx his tenebrls oliquando eriierentnr Actii 4 Itn ctiam cmtsUit, festura S. Teuterise hoc v Maji
frstum S,
SS Tenterix et Tu.vse Virginnm. quurum hxc ccnse- ex Martyrologio Veronensi ecclesite Cathedralis, ex 'leiitcruv 5
tursororS. Procuii Episcopi : at Tenleria dicitur ex libris antiquis ecclesiai Sanctorum Apostolorum Miijt
Britannin ndvenisse, alque ciim S. Tusca vi.cisse, cujus et ecclesiaj S. Stephani, et ex libris et metnbra-
natalis est dies v Mnji. Quiimvis aittem natalis S. Tus- nis ecdesiie S. baurentii, et S. Maria; ad Karam,
cse X Juki recurrat, Acta lamen utrinsque, quia sepa- et S. Bartholomiei in mente.Festum vero S. TusciB
rari nequeitnt, nua hicdantur. Virginis celebrari die x Julii ex libris antiquis
2 /n Psalmista vetnsto ex memlranis, adservalo in ecclesiiE sanctorum Apnstoloruin, et ex fabula la-
ecclesin sanctorum yjposloloriim {cuiecclesia S. Teute- pidea inserta parieti e regione arcie ipsarum S.in-
rix Tuscx, quasi aliqua eapella, est contigua) (.s(a
et ctarum. Pnrticulores harum Vii-giuum Reliquiie con-
Rctiqitix
leguntur: Anno Dnmini septingentesimo quinquage- junclim sunt in altaribus sauctissiniie Tiinitatis, S. rurtii m
OHiio 751 simo nriino viveliat S. Anno Episcopus Verouensis, Jacobi etS. HeleuiB in dicta Apnstolocum ecclesia,
,
tcmplis
consccrala.
Iraler S Marise C^msolatricis. qui consecravit pra?- cfiin ea anno Mcxciv dle xx Mariii cmisecrareiiir ab
sentem eccle.>.iam sanclarum Virginum Teiiteri.p et Episcopn Adalardo, inquit Peretins eadam lixc latius
Tiisi-ie et altare ; et posuit corpora dictarum Virgi- deducens cap. 7 prxdicti sui libelli: qui iisdem nddit
num in dicta ecclesia in arca prie.^enti, et magnam altire S. Vincentii in eccle^ia S. Marias in Clavica,
indulgentiam dedit cum aliis quamplurimis. Cum anno Tebaldum Antislcm consecratHm.
Mcccxvi per
f( ail.1100
autem sacra illa corpora, ii( iu cliclo Psalmisla trali- Idem S. Tusct
ait sotiusReliqnias esse. in altari S.
innocata,
tur.per ]ilures anuos latuissent, annn Domini mcl\i Joanuis d« Beverara nec non in ecclesia S. Pauli in
;
et ejdemanno, diexiv Campo Martio: Rcliqnias vero solius S. Teuterix
dieiv Julji, inventa fuerunt :
Septemhris, eadem ecclesia iteruni cnn.secrata fuit. estatiir asservariin ecclesiis S. Georgii in Braida : S.
Baplis'n Perettus supra cilntns. iu lihello quem sub an- Firmi minnris etS.Zenonis. Fuit etiam nostris tem-
num 1S88 de hiscc Sanctis Virginibus scorsim edidit, poribus, inquit VHleriu.i Auguslinwi Episropns. ere-
cfnm allare in honorem S. Teuteria; Virginis in ec-
posl iiiren-
ei Sorori Angelte Bcvilarquc Priorissx 7nnna£terii S.
fioncm sanc- Catlmrinx Senensis tleilic ivtt , cap. H agens depricdicta clesia S. MarthiK monialium S. Maria; Magdalen»
lorum corpo- corporum invcntione, ait rcposita tuncfuisse inmajorem in Campo Martio, a quibus ejus festum singulis annis
allare in S.
rum
solenniter celebratur. .ad id miiltis vocalis Sacerdo- Mitjdulenx
4 Jitlii:
marmoream arcam, qux relnii ad hoc pneparata ibidem
stabat post majns altare : deinde vero feslnm invcntionis tibus, ob mirarulum sanitatis repente auno moliv .tdc.
cum hnc Oratione. Omnipo- recujieratie a monacha ejusdem monasterii de quo
solitnm quotannis renovari ,
tens sempiterneDeus, qui hodierna diecorpora San- extant mnnumenfa apud ipsas moniales. IIxc ibi,
tarum tuarum Teuterije et Tuscie fldelitus tuis cum qux onnia antiquum diclarum Virginum cultum Eccle-
abuude confirmanl : eusque nliqitamdiu vLxiSie
gaudio inveniri da nobis et earuiu inter-
fribuisti, .•.iii:iticnm
cessionibusproficere et conversationis imitationead antr annum nccLi, quo S. Jnuo Episcopus tllis et ec-
gaudia feterna pertingero. Jbeo autem tempore in- clesiam et altare consecravit.
8 Dao sngqernntnr temporum characteres , itum S.
duclani consuetudinein creditidem Perellns, nt muliercs
devofse noctem, quue fcstum S. Teutcricc prxccdtt, per- Teuteriiob l^sgualdo, .\ngliae Rege necdnmChrislia-
vigitem in orationibus agant intra ecclesiam : ctaliiptn- no, impudice appefita, et cnm S. Tusca B. Pro-
vixi.ise dirilur. Pereltus
vcs eamdem eceperint ilevole invocare, nonsinemnttiplici culi \'erone Episcopi soror
fruclu impctratorum quoi nm in libello cap. 1 mnt sua sententin pro Osualdo
ta priori
beneficiorum divinitus :
Latine reddentur. Reqe pnstinodum Christiano cl SnnM, substituens
aliqiia inferius exprxdicto libetlo .
vixerit obie.ritque
3 Inter Episcopos Veronenses nnmerutur octogesi- altum, qiiicum S. Lncio in Hritania
mus genlilis. refert illas tempore Elcutherii Papx el Hislo-
Bonincrontus anuo Mcccxci clectns , vita
se.rtus ,
:
rin de Fitis quatnor primorum
Episcoporum, edita anno
''nta:
funclus anno Mccxcvin, a quo Inilulgentia XL dierum
Indttl-
debelial Sa-
Srnlla clrca concessa fuit omnibus vere pienitentibus et con- 1602, ad amium Chrisli ccxxx .led scire :
.Tonicum nomen Rcqi Brilanno minimc
"n. 1300, convenire,ea sal-
fessis , visitantibus ecclesiam sanctorura Apostolo-
tem a-tute. Panvinius locosupra indicato asserit
Ordinem
rum et SS. Teuteriae et Tuscas Virginum , in conse-
Episcoporu m
46 VITA SS. TEUTERI^ ET TUSC^E.
A Episcdponim Veronensiiim, usque ad annum Cbristi Tuscffi quae eodera anno sexto Idus Julii felicifer
AutTonE G. II. iicn.x non esse conlinuatuin qiiis invicem succes-
:
D
:
obiit, atque in eodem loco in earum bonorem eccle-
sor fuerit incompertum tempora eliam quibus sin- , sia extructa fuit quam cum
: post plurimos annos
guli vixeriiu oliscurissinia esse et incerta, ac /)foiii,lr. S. Anno Vernuffi Episcopus consecrasset, in
ea iUa-
ati ftorve'
nuda nomina ordine alplialietico suggerit. Qititltii rura corpora in arca marmorea collocavit,
tijit aecvlo miracu-
srpltmo? ctimn iilitjiwitim Episcopiiriiiti imttina lateatd, ac se- lis clara.
citttilits islitis ttominis Pioculus Ejiiscopiis vireril sep-
ttmo Clifislt quo Oswaldus sirc Osgualdus Rex
secitlo,
ANNOTATA.
aptitl Jttglos imperabat? In Vitii mclrtca solum Tusca, a N<xllalenus nobis verosimile esl, ipsum itlitm Itic
Proculi >oroi' sanctissiina, celelitalur ttulla Episco- inleltigendttm, ctijus caiisa discesseral virgo
,
rx Anglia :
paiis dignilalis facln nienlione, ut is potiieril esse rir aliuni esse oporlel qui eant circa Veroiiam
inveneril.
eximti noiniuis, in qnocumqiie ileiirini sVttu /lofuerit. b Iitserla eranl ista a iiobii omi.ssa verba :
Anno sa-
Jani prtmiis Osimlilus Re.r Anqlite occiirril, Eiliclfri- lutis ccxxvi, eliam repetta tn inscriplinne
diclx arcx ,
ii , coqnonienlo Eeri , lieijis Norlliiintbfiir filir.s: qiii qu.v posila dtcilur pro palta majoiU
allaris, iibi prxler
jttrenis e.ciil apiid Scolos, in liinlierna Hibcrnia, fiijttfas ip.^arum Firginnm ex miirmore
fi- inserlas . hx
dein Chrisliatiani ampleius; et frulie Eanfrido occiso, tillerx sunt incisx Saiicta Teuteria. stirpe regia edi-
nuno dcxxxv:» Peiiila infidelt Mcrciorum
reijiiiivtl itb ta, magnas siib Osgualdo Angliaj Rege { ild enim
Rege anno dcxlii intcremptus ; colilurque Marlijr die nata est) persecutiones tiilit: qiii pnstmodum opera
v Auijnsli. Verttm niim isli diclu inipndieilia IribtieiiUa et orationibus Sanct» Treveria; ad Jesu Christi
sil , an alteri e reijia fttnttlia Osgunldo sive Ostvaldo fldem cnnversus, sanctissiraus Christiauus
, evasit.
quis in laitla rcrum obscufitnleasseqitclur'. His iiiterim Ea Verouam prgfecta, ad Sancta; Tu.^ca; disciplinam
prxitotalisAcla proferimiis. Si moilum atlentlas qtio ,
(liiiiO S. Proculi Veronensis
Episcopi sororerat) se
immissoriim ab impuio proco sulelliltim manus dictliir transtulit, ubi ambse Deo spiritura
reddiderunt
evasisse in S. Tttscx erUa recrpla; omniito cogeris diebus SS. Firmi et Rnstici. anno Incarnati
Verbi
opinari violentia- istius aitclorem uliquent Dijnaslam, i» ccxxxvi. Cum aulem iii lioc tempus eariim
corpora
^
ipso Vctvnensis urbis lerrili rio fiiit.se, qui lascivos hurai condita mausissent. iieverendus in
ocit- Christo Pa-
los injecerit in prregrinam puellam; iiist suspieari ma- ter, Dominus Elias Episcopus Svellensis pietate ,
lis, 1'fiitcipt ultctii Anijlo circa Veroniim itcr agettli, et ductus,altiuselevaricur;ivit annoChristi.Mccccxxvii.
forluitn libidine in coin accenso. itnpulanilitm
, quod ue- Iltec ibi: qux eliant referiinlur a Perello cap. 7. Ve-
cesse liabtiertt ad S. Tuscic cellani confngere. rtiin ea S. Ptoculi tempora , el Ittijiis ad SS. Firmum
ct Ritsticum acces.mm cxamiitavimus xxiii Martii,
el ea
VITyE C0M1>ENI)IUM polius secnlu iv 7iia,;r„r,. diximtis. An vero bxc non
debeant Iraiisfetri od.Pioculitm juniorcm, supra
merito
Ex colkctme Auijustini Valerii li/vscopi Ve- dubilavimus. Quoiiiodo porio ope S. yjiduni
Lindisfitr-
ronensis. itensis Episcopi emiversus Oswaldits
Rex cum sua gente
S. Triilnla
Clirti.it fldrm
TJ. cutcria
• ..
\irgo, ...tirpe quideiu regia edila , sed
sit , itarrat Betia tib. 3 cap. G,
31
et ptentns traelabilur ad
Atigttsti, qito Siinctus iste coliliir.
S. Treverix ttut-
pari.iitibus Eibnicis, in Anglia n.ita est,
amplexa. quo tem- tam apiid scriplorcs Anijlcs , anliquos aut novos, iiive-
por. p"|iiibis rcpni illius et vi.'inariim
urbium pars nio menliouem. Citr Etix Svetlensi Iftbitalur translnlio,
niaxima Centililatis errore adiiuo detincbatur.
Ha;c, absqiie tttla mcnlione reronensis
tiinc Episcopi Guido-
divina' miserioordiai munere, Catliolica.
fidei doctrina nis Menii, nesciremiis. imi Pen tlus cap. 7 docerel
ftiisse
clam eiudita, baptisinum maxiina cuiu
devotione su- ettm Veronensent Suffragaitenm. et
ipsius ecclesix
scepit, in dies magis ac magis San-
Cbristianis virtutibus clarum Tuscx alque Teuterix Reclorem.
proficiens qua; cum ob egregiam forniam ob
;
Osgual-
doAugliiu Kegeiiiipudiceappetereiur,
spretis ipsius
et polhcitaliouibus etminis,
divinitusmonita pa-
VITA METRICA
triam relmqueu.s Veronam profecta
audisset S. Tuscam. beati Proculi
est. Ubi cura Ex MS. ecdesix .'\postolorum, aposteris ex-
tunc Verous
bpiscopi sororeni, non lonee extra polila. F
muros antiquos
ip.Mus urbis, in quadam cellula loci qiiasi deserti
tam degere solitariam; ad eam s.Tpius
vi- JJeata Virgo, qua; nec audit impios.
Veronx a accessit! et Nec est secula Principera
S.
nacta occasiouen, non sine iinraculo ipsa etiam
,
7USCI aii' in Ditissimum sed corde perditissimum,
miisa, celliilam ipsam intravit. Regis a satel- Nam cum
.
Nolens ei se junge,.e.
bles, qui eam insequebaulur,
non longe adluic es- Sed mente pura cogitans leges Dei
sent;hiijus rei diviniliis adiuonita,
oravit B Tus- Ill.isque constantissime
cam, ut m
cellulam reciperetur. Quo
Uto fenest«lla
Jestim spon-
ptrqiiam iiign..ssafuerat, araiiearum Seivans, araansque araore candidissiino, svm n^-sumif-
telis pertexta Et caritatis vulnere
nenuni recentis latebra; suspicionem
reliquit. Qua Christi icta, gloriam ac opes nil sestiraans
re delusi Regis miuistri
Angliam reversi sunt. in
Jesum
,
Quod miraculum cernens 13. sibi delegerat
Tusca, Teuteria; per- Sponsum
misit, ut seeum ea iu cellula , morabaturque in hoc perpetuo
reliquum vita; degeret Dulci ligata vinculo.
Teuleria vero cuni B. Tuscam,
tamquam raatreiu Seu sol anhelis, cuncta lustrans lampade,
in oimiibus illi obediens,
veneraretur; opera etiam et
Afflavit oriens equis
assiduis^prec.bus salulem Osgiialdo
Regi perseculon Vesper rubens seu sera tollit lumiua,
suo a Deo inipelravit nani ad lidem conversus
aiub.T saiicte :
Cbristiauam vitam traduxit. Cuiu Terram soporeque irrigat
lirgitnl et autera ambie die
tnoritiiiltir. noctuque vigiliis. jejuniis et Osgualdus hauc, Rex Angliae clarissimus,
uraiionibus Deo servi-.
reiil; Auiubat pe,.ditissime,
pustreuio B. Teateria, gravi spennt nmo-
morbo corrept^a ^Elala certanteraque foriua sideri,
sacro,.am.l,s pcrceptis rem osntilili
Sacrameutis. cum pronuutia'
Pulcherrimaraque corpore: Prit.cipis,
"'"• '""'™"^ ""^»' »°"'i"e. commeiido
,1;,;,
sl.ir,lum raeum; astaiitibus Couafurbancinovere de statu suo
Angelis, raigravit ad
PriBclara dcma pollicens,
Do.mnumtertioNoiias Maji: t.. ..... cuius coious Et credit integella pectora allicere
-pultumfuiteoinloco^ibipostea^rLS
Auri sacris divitiis.
Sed
DIE QUINTA MAJI
Sed illa, pelagi immota ceu rupes, manet,
V
Sive divisi orbe vocant nrifanni
Fragore magno concita (Diceris naraque hisce oriiinda terris,
Jactata circum ct Hiictibus latrantibus Vinculo a.'terno copulata amoris
Quae mole se tenet gravi
Cunctipntenti)
Scopuli fremunt et saxa circum spumea, Hoc ades, dum te canimus, s:icello,
Illisaque niga spargitur. A'ir|;o cojli'stis;1ui dum quot annis
Nam Virgo, sanctis etpuilicis moribus Dicimus lieli, redeunte cerla
Ornata, sprevit nuinera, Luco, trophaea.
Ipsumqiie sprevit, assis a^stimans Cuncta sprevisli pretiosa Regis
Unius et coiinubia, Dona, nec cepit Veneris voluptas,
Et regna. et aulas ac superba Principum
,
Fregit aut Eacchus vel opes anifHnK
Potentiorum limiiia , Pectora casta :
Coelestis ardens ignibus purissimis
Sed Deo semper tua dedicata
Amoris, ac Cliristum inhians. Mens fruebatur da|iibus supernis,
Tunc Rex videns se despici a Teuteria Carnis et mundi superans furores
Insidias ei parat; Hellaque Satan.
Patremque cop.pit prosequi suppliciis Quin Turca latitans in arcta
diice et
Divinitus sed excita Cellula, mirae doeumenta linquis,
exiit Vero Verona; ad aila tendit ipsa moenia: Clara virtutis, mi.sero< juvasque
nam fugit; Ut menta tota se Deo yEtiiere cassa.
In servilutem dediraret, omnia Tu ferax vatum generosa tellus
Linquens secundo nuniine , Clara Verona, ac opidus superba,
In liospitalium per Alpium juga Virginis tantae decorata sacro
Christum secuta pectore Corpore gaude.
Fortissimo , iion fracta rebus asperis. Verba dicamus bona, festa venit
Mox Rex nefaudus , barbaro Lux, ades quisquis, faveantque cuncti,
Fiirore percitus , nelaria evoniit Dent sacris aris pia thura, odores,
Et incitatiis dajmone Munera ot Inda.
Veronam, ut illani qusercrent quantocit;s, Diva coelestes agitans clioreas,
Misit severos nuntio<. Supplices audi, et docili juventse
a S. TiiSi-a Tunc Tusca, Proculi soror sanctissima, Da bonam men'em,.et placidani senectam
admssa. Veronje liabens siiburbium, Sosplte cursu.
Agebat omni a labe puram et candidam Da tuis longam veneranda pacem
Vitam, optimuiu laudans Patrem. Civibus, veros solidosque lionores,
Perrexit ad quam pa-sibus citissimis Candidos mores, superique plenos
Virgo beata Cojiitum, Luminis haustiis.
iVIetuque territa has preces ex pectore Laus tibi cosli Pater atque Princeps,
EfJudit; salus moa, Lege qui certa moderaris orbera,
Benigne Cielitum Pater, serva, obsecro, Quem fiiles veri stiidiosa Tiinum
Opemque fer: nam barbarus Credit et Unum.
Adurget unguibus, fame rabida furens,
Et belluaium iinmanium
Instar, salutem et sanguinem meum hiantibus
MIRACULA
Sjevi ajtpetunt niinc faucibus. Ex Ilalico Baptistx Pcretli.
Audi precor me supplicem, o spes unica
Certumque praesidium meum. Subb Ezelino tyranno, qui aliquot annorum spatij
Sic dixit, et fenestraiu in angustissimam violenter Veronsc imperavit
crudeliterque anno Fainiiin ,
Intravit ejus cellulaj : deraum mcclix sublatns d' medio, contigit ut bnnu- i""'l>"'i' >"
etigentlj: sub
Quam mox aranea; tegunt tenuissimo quidam civis cogeretur ad cuslodiendum Villaj- an 1250
Jussu Potenlis stamine. francie castrum, proprio impendio militaturus, pro- F
ariiieunnn
Regisque nuntii, videntes hunc locum, ficiscl. Grave id homini erat ininime copioso; imo
telis jtiofe-
«i/ur. Intrasse non hunc aestimant : obairato, sic ut famillum ;egre sustentaret. Cum
Sed transeuut, in patriara et redeunt suam ergo moestus egrederetur, et per forum transiens
Fessi, nihil cum invenerint. oculos vertisset iii ecclesiam Sanctorum Apostolo-
Tii gloriosa Virgo, ciiihini possidens, rum ; recoidatus est beneficiorum , qua: multi se
Cujus vidat laus conspicua dicelant per S. Teuteria; iiitercessioiiem divinitus
Ablndo ad ultima Britanni littora; impetrasse. Ingreditiir ergo festinus in a'dem, eam- .S Tenteria
fin/'loratitr Serva tuo nos nuniine, qiie ab arbitris tum forte vacuam reperiens, cor tnrociUa
tjus palro- •'"«"''"
Ope sospita cives, bona impetra omnia; suumin nr:ilione effundit ciimlacrymis, intantasua
clnuim.
Possirnusut summo Palre susque farailia! necessilalo auxiliuni postulans a
Et unico Nato frui pei'petuo, sancta Virgine. Cum ecce apparuit ipsi eadein, ve-
Cum sempiterno Spirilii. nerabili specie, et candidissirais induta vestibus,
diuque stupenti tandeni dixit pergeret alacriter;
H,j.iiiiiiis ex euilem MS. codice. itinere co;pto, exauditas esse preces ojus, ipsumque
cito reversurum curasahite.Visionem niiniine vanam
T irgo ccelurum. patriaique nostrae probavit eventus : exigiias enim faciiltates, unde
Et decus clariini vigilansiiue cusfos, utcumque sustentabatur farailia, ita multiplicavit
Qute sacris toUis nitida inter astra Deus, nt absentis uxor inde pntuerit creditoribus
Ossibus urbem. solvere, et marito victuin subiuittere, quaradiu iii
Huc ades, nostros miserans labores, castri custoflia raansit; satis tanien etiam ipsa ha-
Sive te coeli tenet aula, sive buerit ad suam et doinus totius aliraoniam virau- :
Accola3 gentes Atliesis fatigant tera incolumis postea rediit.
Te prece multa. 2 Inter eas niulieres quae pervigilium S. Teute-
ria;
48 VITA SS. TEUTERI^ ET TUSC/E.
riEeei more inorationeagebant, advenituna filiarar 6 Poslmodum ipsae monach£e, in ilHus mipaculi D
attactu rC' secum diioen.s cui vultum omnino deformem reddi- memoriara perpetuam, pingi fecerunt in tabula eflB- df eodem ta-
Uqmarum Imlam vimtnt
derat infirmitasquaedara brec magnumimpetrandie
: giem S. Teiiterise ipsiusque Sororis Ludovirae. pro
pingi mona-
sanntur de-
formitas gratiaj fiduciam pr.'eferens. Sacerdutera ecclesiae reddita sanitate agentis gratias, et epigrapbe rem chee,
/aitet. i.-fic pr£e>entem ro}.'avit, ut vultui puellac admoveret gestam explicante. ejusque annum notante ac diem :
Reliquias Sanctae. Quo impetrato et oraticnibus ex- in festo autem ipsius Sanctae Missas aliquot jusse-
plelis, reiiivit (Jomuni mater cum filia : quas paulo rurit celebrari exindeque in hac dovotione perse'
;
po>l pristina roi'mri: et .^anitati restituta, saepe visa verantes, supra unura altnriiim suorura depingi S.
csf i-edire ad ecclesiam pro agendis de recepto Ije- Teuteriam cuniverunt. Porro cum anno mdlxxv, die giiod mtctori
nefi';io gratiis. IX Februarii, una cum D. Raphaele Ragata, Archi- nnrrat Abba-
tissa cuj ap-
3 Anno Doraini mduv, vivebat inter Virgines presbytero praedicta; ecclesiaet pai'0chi.-e sanctoruin
paruerat San~
Aii. l'ioi ap saiictinioniales in nion.islerio Canipi Miirtii Soior Apostolorura , circuiremus investigantes antiqua cta.
jiarnis Saii' Luiloviia : scil annis quinque raisere coiiflictiitaeum monumenta de Sanctis et Reliquiis hujus civitatis
feliri, gravibus mirisque .-yraptomatis sociata cui ; (qus postea cura historiis collectis ab Illustrissimo
licet medici levainen siibiiide adferrent aliquod, et Reverendissimo Episcopo Augustino Valerio,
numquam tameu sanitatem reddere poterant. Tan- tunc Episcopo, nunc Cardinali Veronensi, Latine
dem ilie Martii sub auroram, altei'i cnidam mona-
i impressa sunt) accessimus etiara ad monasteriuin
chae, qme soror Magdalena dicebatur, aliquaiitulum ^'irginura in Campu Martio ibique colloquentes :
infirnia^ app;iruit S. Teuteria : jussitque mandaret cum Reverendissima Malre Abbalissa, a qua postu-
Soruri Ludovicai ut perseveraret orando, sibique labanius exbiberi nobis relatiouein niiraculi, in libro
promitteret ]iervigilium sui lesti cura jejunio agere, praedicto descriptam; invenimus ipsammet esse, cui
fe-tum autem ipsum religiosius celebrare, ita subito oliin S. Teuteria appai^uerat.
convalituram. Paiuit illa, et per infirinariam Soro- 7 Haac ergu, cum siiigula, ita ut supra dictnm
rem nuiitiari fecit Ludovicie, quid sibi dictuin a est, ex ordine retulisset addidit, quod praeter fe-
E
ij ;
eTpIicat gra-
imnacliam iti-
Sancta esset. Jussa oninia cum accurate explevisset brem, qua laborabat infirma, nieiiiorabile imo liorri- VKi mm-bi il-
lirmain faclo
Eegra, rediit ei color pristinus qui difrtuierat una bile eratsyniptoma ejusdem, quo cmnia illius mera- Hus syinpio-
sitii i'i)to sa-
muta.
iiaiiiiam iiio- cuiu viribus, ad totiiis monasterii stuporem, neiiue bra, etiam lingiia, dislorquebantur ociili vero pene ;
miini enim aut sentiebat ipsa aut aliae in ea notare pote- videbantur etnortui. Dicebat eti;ira, ventositate lanta
rant ullum prioris infirmitatisvestigium. vexari eam solitam, ut ad quoruindam ciborum
4 Paulo post factuni miraculum venit Ludovicse usura magnam statim pateretur molestiam : cum
ijwil ila fa-
pati-r ad ecclesiam Sanctaruni \'irginum, ferens ut vero sanata fuit, eam qiioque penitus cessavisse,
ctiiiii lisfiihii
moiianti-iii
rog.itiisa filiafuerut, votivam e cera imaginem : ita ut eosdem
cilios jain absqiie dilficultate usurpa-
iiiciliim, eaqiie ante S. Teuteriie statuam collocata. jussit de ret, in illum usque diem vivens sana et salva, no-
eadeiii celebrari Missam. Ego voro ad quem, utpote mine Si-ror Luduvica de Schio mortuam vero esse
loci ipsius Rectorera. propius spectabat, de tota re intirmariam, per quara ipsa nuntiarat raandatum
doceri accuratius ; cum de conquirendis lestimoniis Sanctaa, Camillara Veritadictam sed multas adhuc :
cogitarem, iuveni quod ipsius raonasterii experlis- superstiles vivere illius temporis monachas, quarura
simus medicus D. Petrus Beroldus, hujus urbisho- aliquas sibinobiscum loquenti assisterent; in quibus
noralus civis, ijui et oretenus mihi rem totam retu- et Soror Ludovica ipsa quas suo deinde testimonio
:
lit, ad devotara piaruin ironacharum instanliara, affirmavit vera esse, quaecumque narraverat Domi-
manu sua pri.'pria eaindem scrlpserit in Iibro perga- na .\bbatissa ac denique ad plenam totius rei
:
raeno antiquo, coiitinente Latino sermone descrip- tidem, allatus nobis et exhibitus est liber, de quo
tam ipsarum Sanctarum historiam, qui liber rubro supra.
operculo munitus a Sanctimonialibus custodltur, 8 Ncscio an adhitc servelur priedictus anliqwis tiber,
fmayini
airirmans non nisi dlvino miraculo posse adscribi cui (estiTfwtiiufn auitm mediciia ud&cripsit : natn ejiis suhscripliim
curationcm tam subilain. Idem raihi confirmarunt testimiinti exemplar inde tratiscriptum rogatus mUlere tcstiinoniam.
item Coiifes-
duo lleverendi Sacerdotes, quibus commissa est iUius R. P. Oclaviiis Zefiobnus, nostri Veroffensis coUctjti
sarias rt Ca-
pcllanns, monasterii cura, videlicet D. Petrus Bronzi, Rector Rector auiio muclxxvi, pro eo submisit xque superitts
C ecclesias parochialis S. Cecilix, Confessarius ; et memorulam, et ad idein prQrsus valiturtim, epitjraphen
D. Michael Macoiii, Capellanus : qiii et addidit, imaijinisS. Teuteriie, qux udltuc legituy Ullcris atlmo-
Ludovicam, eodem quo sunata est matutino tempo- dum antiquis, et verbis expressa Jtalicis, sic Latiue
re, sacro Chtisi corpore reficiendam fuisse, pro- redtlendis, Memoria sanitatis recuperatEe, quemad-
pter grave, in quo videbatur esse, periculura mortis. luodum notatum est a me Sorore Ludovica ex Soro-
5 Vulgata mox fuit tota urbe fama ejus quod ac- ribusD. Magdalenae quffi fuiinfirma annis quinque
:
fiiiraciilum ciderat uiiraculi, cum sacraj illag virgines ideutidem febri et melancholia, cum accidente assiderationis
ctiam Epi' uarrarent ac renarrarent rein gestam cunctis visita-
scojivs ap-
multum neque unquam remedio aliquo a
moIestEe :
tioiiis causa ad se venienlibus.
Jirotinl, Quare Mag. Mat- pluribus niedicis curata, licet malum subiude non
thffiiis dal Bue, humanioris litteratunc Profe.^^sor niiiil relevaretur. Die autem primo Martii anni
egregius etGrascas aique ac Latina; peritus, cum ex MULiv. cum rnajori morbi labore fatigarer qiiam
ore ipsiusraet medici, pene lacrymantis jirffi affec- alias unqu;ini, monita per revelationem, alteri cui-
tus tcneritudine. siiigula audivisset; atquead Reve- dain monachio factara, vovi S. Teuteriffi jejunare
rendissimum Episcopum nnstrum D. Alcysium Li- ipsiiis vigiliam, ejiisque festum celebrare, ac dein-
pomanum ,ici'edens, retulisset qua: audierat i]isi- ; ceps semper esse devota. &. subito sanata fui ab
ei
que Episcopus respundisset lutellexi omnia, laude- ;
oiiini mala dispositione quam paliebar, absque alio
tur Deus, quia verissima sunt idein Professor mutu aut incursione naturali quae appareat
,
quod :
coram oninibus scliolaribus suis, rae quoque pr«. niilli alteri causa; adscribi ])otest, quam divino au-
seute, exphcuit gestai rei seriem,
addiditq'ae. ad xilio et vero niiraculo. Adtiit idein Rector, v Maji
fideni miraculo isti conciliandani, pluriraum con- fteri processionem post eautatum, Te Deum, in ecclesia
ferre testimonium Medici tam experti : qui secun .
S. Uartlix; (estum autem S . Teulerix ab antiquis ciim
dum suiB artis disciplinam certissime
poteiat judi- Octava cetebralum fuisse.
care, quod qua; compererat facta in
Ludovica, uatu-
rsB ordinem longe transcenderent.
DE
DIE QCINTA MAJI. 49
DE SANCTO LEONE
MONACHO ORDINIS S. BASILII,
BOVyE IN CALABRIA INFERIORE.
t-^erdittandus Utjhellns tomo ix Iiahae sacrx, acln- 2 Leo in Calabria ulteriore, in qua Brutii populi
F
' '
rus de Episcopis Bovensibus, inter aiia prscfatur sunt, in agro Bovensi natus pieque a parentibus
F^fra^g^^
isla : Bova mediterranea est inferioris Cala- educatus, adolescens ordineni S. Basihi ingreditur,
brias antiqua civitas, sita in rnonte editisai- in qno eam vitih normam secutus est, ut raultam
nio, prseruptis saxis undique vallata, quinto a freto sanciitatis laudem sit adeptus, miraculis et vivens
niiliiario, liabitata farailiis plus minusquadringentis, et inortuus coniscans ob quas non niediocrera apud
:
Est autem Bovensis cum civitas. vicino pago Africo suos cives venerationem obtinuit. Corpus ejus Bov»
Comitatus titulo, Archiepiscopo Rhegino in tempo- in teinplo Cathedruii conditum hac die
lionorifice
Corptis in
ralibus subjecta. Ritu GrEeco in sacris usi sunt us- prscipue colitur. Hxc Fcrrarim, qni enmdcm iieruin
CatfKdrali. que ad Gregorii XIII Pontificatum. Hic asservatur celebrat inCiitfilogo ijenerali Soiictorutn, citatis tabu-
corpus B. Leonis, monachi S. Basilii ex Africo lis ecclcsi.r Bovensis. Meminit de eo et Panlus Regius
pagu cujiis festiun agunt tertio Nunas Maji. Qiim
: de Sanclis regni Neapolilani. Reliqua latent : neque
fere eudem de S. Leone iiabet Hicromjmus Marufwti spes cst plura oblinendi, nisi forte aiicubi asservatur
UO. 2 Chronici Calabrix folio 155. Qus& sic exornal Vila Gracce scripta : quam qui nobis submisent, inse-
ferrarius in Catalugo Sanctorum llalix ad hunc diem rendam suppiemenlo liujns mcnsis, bene de Sancto, bene E
V Maji. de opere nostro, lolaque postenlale merebitur.
DE SANCTO LANDO
MARTYRE HORT^ IN ITALIA.
FOflTE Plinio Hortanum, urbs Hetrnri^ sub- tur. Corpus vero in ecclesia pnrochiali ejusdem op-
SEC. VI Horta,
urhicarix nunc Provinciae Palrimomi est, pidi, ad quod plurimi, proesertim dolori capitis ob-
S. Petri dictx, prope Tiberim {luvtum, ubi noxii, confluere solent, conditum est.
Hortx tid-
tus sacer,
Ncram amnemrecipit. Quia urbis /lujus spien- 3 //actfiius Ferrnrius, forsan ex Iraditione vulgi ut
dor paulatim defecit, Horlana ecclcsia olimEpi^copaiijs plurimum collecla. Hinc etiam Ferrarius in ylunota-
sub Euiienio Papa Quarto Casleilanx civilalis Episco- tione snbjuncta lianc ejplicationem cum aliqua censura
patui juncta est, BuUaque ea de re dala nnno 1437 est adjunijU : Felicissima, iiiquU, cujus S. Landus fra-
ab Uyfielio tomo i Ilaiix in Episcopis Horianis excusa. ter fuisse hio perhibetur. ea est quaB Faleriae, urbe
Fcrrarius in Caiaiogo generali iiunc v Maji auspi4:atiiv excisa :ipu<l civitatem Castellanam, p.issacum Gra-
a memoria S. Landi. Marfyris et Patroni Hortiu in ciliano. Valentinus autem et Hilarius videntur, qui
Tliuscia, aiicijalque TabuJasecclesiie Hortanie, cujus Viterbii martyrio coronati traduntur : tametsi in
est Tutelaris. aqua Acta iUius MSS. accepit ex li- horura A'tis nulla fit Landi mentio, ac Valentinus
bro, qui Fabrica Hortana noniinatur, parte 4. Indc et Hihrius sub Diocletianoet Maximiano passi sunt.
conipcnilniiii Fialres San-
VHj-, compendium dedit idem Ferranus in Caiulogo Sancto- Vereor, ne pro Uiocletiauo Imperatore. Domitiano ti pUlies
VIDP. APP. rutn ItaiiiPy quod hic dainus et esl iiujusnwdi. scriptura fuerit, etpro; Ex Grjeida, Ex Germania at/ribiin cmn
TOM. VII MAJI extijuavcri
2 Landus. sanctorum Martyrura Valentini, Ru- positum Si enira frater fuit SS. Valentini et Hilarii,
.NOT. 3U* s/ircie,
tili, Florentini, Hilarii, et Felicissimse ut illius illi ex Oriente venere, sub Diocletiano Martjres
et !
c. f
Acta habent) fi-ater, adnlescens Doraitiano Impera- effecti fiierunt. l/jec Ferrarius. Culunlur SS. Valen-
tore Christianara religionem colebat : ad quam prio- tinus Presbjter et Hilarius Diaconus Martjres Vi-
dicando multos perducebat. Ex Germania in Ita- terbienses [quorum varia Acla habetnus) clie lu No-
liam veniens, fratres i-uos apud Valeriam in specu vembris; et S. Felicissima cum Gratiliano xii Aii-
iatitantes invenit, quos baptizandos cCravit. Digres- gusti : el lii quatuor tlicuntur conversi a S. Eutitio
sus ab illis, apud Hortam praedicans, plures divini- Presbytero et Martyre; cui in ditiresi Hortana ilicata
uis sanavit intirraos verum ab hostibus tidei com-
: est Ecctesia, ubiqiie coUlur xv Maji. j-Jst ubi SS. Ru-
prehen^us, et ad Imperatorem perductus, varie sed tilius et Florentinus Martyres occiibuerint uut co-
irustra ut Deos coleret tentatus, usque adeo ciedi- liinlur, buclenus :,on potuimus scire. Nicolaus Brautius
tur, donec sanguis toto corpure deflueret. Rursus 11! iJarliirologw Poclico ad eorum omnium inter sefra-
pi-aesentatus Imperatori, cura numera oblata con- tenuUilcin Uu alludil.
temnerct et respueret,minas vero non formidaret Quinque coronaudos fratres. prioripserelinquens,
adtempium Martis sacraTace-
trahi jubetur, ut
illi Marlyrio clariis Landus in astra migraf.
ret : sin minus interficeretur. Ductus eo oravit ad 4 Si satis cerlo constaret eodem omnes /Uiruisse tem-
Christnra; vixque finem fecitorandi, cura templum pore susiiicari possemus, fralies habitos, quia fralerno jj„r,„ s„r-
illud statim corruens, raultos ex sacerdotibus iliius omorr scsi; inutuo coniplexi fuerint. Sed scrttpulum bnram In-
*'•''•
oppressit. Qunraobrera excandens Imperator, Lan- olijicU nomen Landus, quod non tantum oriijine Ger-
dum ad arborem alligari, larainisque ardentilmsad- manicum esl, sed omnino truncalnm videturpronmpliari
^dlciila ei motis exuri, genas abradi, et ad extreraum capite talis terminntionis comitosilo, Rolandus aul alio simUi,
(iicala truncari priEcepit. Passus est apud Vadiniunis la- per consuelum JJetruscis pruprioium nominum mutila-
^orptts tn cuni. jiixta Bassanellura oppidura, quod ab Horta ttonem. Qiiure non soluin non recipio suspicionem Fer-
n p. M. abest, ubi adhue S. Landi Eedicula monstra- rarii, ne pro Graecia forte irrepseril Germania : sed
Miiji T. II. 7 mogis
bO ACTA SANXTORUM
A n^agis moveor, ut a Lnngobnrdis aliisve barharis Ilnlias tntis, et quond S^^Landum imillo eliam minoris fide^ D
AtTCTOBK G. W occfpntoribiis, pro fiiie Clirisfiaiia passum, Horta^que coli esse colligwius, rx eo quod Ferrarius offert specimiuc.
ut sult bar-
(w.ptnm opiiier. JVojainis istius dimiiiWivum Laiuluc- Qiiare, ea cura
solum opt.nnvs, de prxsenli
omis.^^a.
barls paMum
verosimttius cius in (requenti titlliuc usu Hflrusconim esl. Posset sacri corpons ac veneratione plura naucisci ; et ^ni. 7
statu
SK. igilur atl srcnlum Cliristi vi referri. qno scimus alios rerentiora, siquse siippctuut, miracida, ad confirman' ^'"e app,
plures sub Lonyohardis pasi^ns. Non fnis.^i-t forlassis dnm saiiditutem cnltits, a vuijoribus ad potteros ^**"* ^" *"*"
siicces-
mr. 31 '
difficile ex prxdicto Fabricx Hortanx hbro plcniora sive derivoti.
Acta obtiiierc : scd euin credimus exigu^ essc antiqui-
DE SANCTO THEODORO
EPISCOPO BONONIENSI IN ITALIA.
cincA a^m:u ncrti liiijiis Episcofi mrmoriii ai/ liiiiic v Muji 2 Anlonttis Paiilus Masifi, parte 2 Bononix perlu-
I).VI,
71 liiiilirriiis Marhjroloijii Ilomiiiii tnlmlis conscr- slratx in Episcopis Bononicnsibus; asserit, S. leiiiiius Setlis
Tlieo-
Bononi^e S.
S^ aliir liis vrrOis Tlieodori Epi-
:
doruiuprajfuisse ecclesia; Bononiensi ab anno nxxx
'0|)i, meritis clari. /'ridiniiinliis Uijhcllus ad annuni di„ ac sepultum iuisse in antiqua ecclesia
loino 2 Ilnlix Mcra; in Bonimiensilms Arcliirpiscopis lioc Cathedrali, quaj Oi-t modo SS. Naboris et Felicis
;
ei concinnavil elogium. S. Theodorus einndern Se{lera et asservari etiamnuni anle altare S. Francisco di- seimltiira
liononiensem obtinuil, cui Agapitus Pontifex in om- catum, et inde ad sex pedes in lapide dis.sito ista
nia monasteria, ecclesias, Presbyteros atque Clericos MDE App.
legi verba : Hic requieseit inpace Theodorus. Idem TOM VO
MAJI
sua; ilioesesis potestatem asseruit. Fatu functus est Masiiii m prtoir parte adhmicw Majiasseril, dictam
^ diequinla mensis Maji : qu;e dies in honorem San- ecctesiam SS. Xalioris et Felicis esse sanctimouiaUmn E
;
cti .«olennis habetur, sepultusque est apud S. Feli- tt chirolhecas Ponlificales asscrvari in ecclesia S. Ma-
rem. S. Atjaiiiliis Papa seilit decem meusilms el ali- rix upud Palres Seivitas. Eumdem lioc die cclebrant
qiioi ilielnis imrlim aitno uxxxv, patliin uiiiio seqiienli. Ferrariits in Calalotjo Sanctortim Itulis, Cclstis Fa-
1'otcstQS rjus
Culitiir XX Sriiieml)ri.i. Qu.v hic monasteria dioecesis Memonanm
in mfniasteria leoniis lib. l Htstoricarum Ecclesix Bo-
Bouoniensis subjecit S. Theadoro, ila ennmernt Si- nouieiisis, Ludovicus Zucconus iu suo de Sanclonim
ijonitis lih. ,;,• Eiiiscopis Bononiensilitis,
I
SS. A'italis rais comprndto, el Nicoluus Braiilius in Martijrologio
et Agricola; inArena, S. Proculi, SS. Felicis et poettco : qui illiid illi panxit dislichou
Naboris, SS. Gervasii et Protasii, S. Stephani in
Sunimus in Abbates, sexum concessit et omneni,
Jerusalem, S. Joannis in monte Oliveti, S. Mariaj
Pastori Pastor : jus bouus omne, bono.
in monlePalense, S. Micliaelis iu fundo Paterno,
S. Helena;, et S. Barbatiani.
DE S. JOANNE MONASTERIENSI
CAINONE IN DIQECESI TURONENSl.
Camo, vulgo Pictavcnsem
sts, versus
Cliinon,;;);;i,/,im dimesis Turonen-
liaclum ad Viyennam
ridarium et lauros propria manu conseverat, sub
qnarum urabra per diem ssepe legebat, sffipe ad
illiiviiim, leucis
srplem a Sulniimo in ortiim, et prnximoruin consolationem scribebat, srepe ad se
^i'iuinqtie a Loiluno dislni. E.rtnitt o/pciu
propri.i venientibusprosaluteanimarum praedicabat, saspius
ecclitsix Ctilleijialx Caiiwnrnsis,
Salmitri auiio luuc.xix in divinis contemplationibus versabatur. et laboran-
cxcusa :sed absqur menlionrS. Joannis
Moiiasleriensis. tibus mira sanitatum et gratiarum beneflcia, Deo
reritm w Ktileiidtirio pnriiosilo, maiiu utlsciipta Ita- auxiliante, ministrabat.
bemtis isla verba v .Toannis
:
Monasteriensis Confes- 3 Huiic B. Radegundis Regina, dum ex aula
soris. non Poutificis, duplex 1'isilur u S.
et liiinc citltitm
:
confir- Kegis Clotharii secedens Pictavium versus iter ar- Itade ,,ititle
mttvil Joannes Bnpiista tle lc Burre e Societale
n/niis
riperet, et per pagum Cainonensem transiret, in- eifjue j.eise-
Jfsti. Patwis ad i.os mi.isis Lecliouibtls, qtix verauliiiiit
hubeiitur visit, faraa sanctitatis ejus pcrraota, et cum eocon-
tle S. Joaniic Monasleriensi in iiiijietrut.
capclld 0/licio Eeclesiai Ciiiito- solatoria du coelestibus
nen.tl.t. et in
rebus colloquia miscuit :
cju.idem Sancli Ct,,,ella,
spectanlqtie tid quein deinceps magno semper aniore coliiil, et in
hnttc dtem qninttm Mtiji.
proul etis iutle ticeeiHas. Iiic suisperturbatlnnibusejus consilia expetiit, ac ejus-
damts E.ra,itiq,to Breviario
Turoitensi rxcepla Italie- dem se precibus coiumendayil. Jiissit etiara pretio-
mns. ,n riiam tid Itttnc v Maji Joannis
qitibiis
Mo- sissiinumornamentum ponderismille solidorum auri
nnstenensis Confessoris mrmoria
crlrbratur. purissimi illi ileferri, quo in Dei servilio ad ejussuf-
2 In opplilo Cainonensi requiescit in ecclesia
SoUlarkim S fragium uterclur ab eodem cilicium vicissim de-
vHani Maxnni, baml procnl ab ejusdcm :
agrii ,_ Sancti cancollo posrens, quo regiarum vestium loco tenellos artus
Joannes qnidam Pr .sbyl,.r qui natione Brilo, (Ide ;
laceraret; ac deprecans ul suis supplicationibus a
rel.giosns acdevotione fervens,
ut vilam conteuipla- Deo impetraref, quod uiliil conlra propo.silum suum
tivam b,.alms agerel, ab
hominum se consuetudine saiiclissimuin ab ipsu pii.ssiino
et aspe,-iu Rege marilo patere-
segregavit, et in propinqua silva
se ab- tur. Postulationi ejus
di' it. nl, dm, vacans ji.juniis, vigiliiset promptus auditor ct efficax in-
orationibus, tercessor nec verbo nec effectu defuit. Nam post
nabitavil. Postmodumjuxta ipsam Cainonensis op-
tridiianum jejnnium et preces continuas voce e coelo
'"'" ""^-''«"^ in vertice collis,
oratoriam cellulain dilapsa audivil, Securus esto, Joannes, de B. Ra-
"> caverna rnpis ,lelegit
e qua se noctu proripiens, :
ad sepulcrum B. Maximi degiinde, quia in suo sancto proposito sanctissime
frequenter D.unino suppli: perseverabit
eans, pervigil excubabat. quod doinde rei probavit eventus.
:
Hlic in parvo fundulo vi-
4 Post obitum servi Dei accidit, ut ex illis ai bo-
ribus.
DIE QUINTA MA.U »!
A pibus, quse totum viridariura patulis ramis obum- rioris xvi rabiem in sacra n^nnia bacchaiam effugcrint, D
Arbororidff brabant, una cum per vetustatem exaruisset, ex e.i atqj.i' ndhuc seraenluy causam cofjnominis, a^ctore
: denique g. h.
ab to plan- loci cnstos scamniim adaptaret, enque jam per duns quo Monasteriensis appelhtur.CoWur S*Rndegundis,
lafa ii"'>i
biennium annos usus esset. Sed mox tactus, ut<re(iere pium etinm Cainone, xni Auqnsfi, qunndo ejus vilam dupli-
defodttuT et est, divina inspiratione; et corde cmpunctus, quod cem dabimns, nlleram a Fortnnatn Episcopn cotrvo scri-
mumpllcatur
ad privaios et profanns usus arborem, tanti Sacer- ptam, alleram a socia Sanctimouiali Bandomina. Neu-
dotis manu piantatam, adhiberet; defossa iiumo Ira menlioncm fncit S. Jonnnis, qnnmvis posterior me-
pcamnum sub terra reposuif. Mirum dictu Lignum ! mineritconsilii, a Clothario Rcge contra Sanctx votum
aridum, divino animatum vigori, novos emisit sur- suscepti, de eodeni ad thorum suum reducenda, qnod ut
culos, qni quolarinis siiccrescentes, iis qua; circa disfurbarel rogafus per epistolam fuerit S. Germanvs
tumulum S. Mnximi aediticanda erant abunde suf- Pnrisiensis Epi&copus. In Vita S. Juninni Abbatis, vixit ieculo
ficiebant. Merita viri sancti multis aliis signis Deus, qui adhuc solitnrius mjens Regina' eidem fnmiliarissi- sexto.
ipse mira- sed prrecipue morborum curationibus et dremonum mus, eodem quo ipsa die colitur, mentio fit de ctlicio,
ciilis claret
expulsionibu'^ deciaruvit : propter quse oratorium quod haec ei misif, vicis.sim cnfennm illius sibi petens
ejusdem, quod subnomineB. Radegundis supra ec- er qun oppiiret nnn ablnsisse a morihus Snnctie, quod hic
clesiam S. Maximi colitur,a vicinis populis magna dicitur de pnslulalo ejus cilicio. Vixit auteyn hxc San-
frenuentia et devotione visitatur. cta saftem usque ad anmm dliii, circa anuum dxi,iv
b Hactenns Lfftinnrs, recentius iit apparet compo- separata a viro : et ante eam ubiernt S. Ma.iimus, Cai-
o}itantnv Acta
si(x : quas licct Turonensis Episcopi ancloritate vul- nonensis ecclesiss ^que Pntronus, qui cntiiur die xx
veta-stiora:
gaias ininime dubitem; oplnrem Innten ea ipm {si qna ylngusti : enim S. Martini Turnnensisdiscipulus;
fuit
extnnt) doruvicnta nnncisci, (/(fir illts componcndis mate- e.T quibus colliijitur, xlatem S. Joannis secido vi ad- ^^y g ,,
riam praebuerunt : simnleiiam doceri, nn aliquK snncti scribendam esse.
corporis reliquix aut olim in honore fuerint, aut supe-
DE S. WALDRADA ABBATISSA
METIS IN GALLIA BELGICA.
r-ilam S. WaUfrndx ilumus e.r coilici' MS. coi- snijo in Marlijrntogio Gailicano : ciijussnnt ista verba :
jnemoiia
V
lii
nnbiis Cor^enloncaiii, Ordiiiis Cononicorum Metis depositio S. Waldradae, Virginis etAbbatissw, fasns
Rcgutariumin Brabnntia, prope Turnlwutum miraculis clar.^. Qux plnne eadem ante seripserat m
oppiduni : eamtjue corjlutimus cum atio MS. Martijrologio Benediitino Menardus, et assenlinutur
Ultrajrctiiio Eccle.iia: Cattirilralis S. Marlino .sncra-. Dorijnnius el Mnbilion,qui seciilo 2 Bcnedicluio aliquod
sfrf III lioc erat Vita aliiiuomodo contnicta. Prxfiijimus ejns etoginm profert. Scd opponil .*ie lis monaclius Bene-
ProloQiim e.t codice MS. cccnoliii Rubex-vallis, etiam diclinus Dervensis, qni miracula S. Bercltarii seculo l etUim Re-
"ediciiuis.
Canonicorum Recinlariim prnpe Brutellas. ubicontine- scripsit, et asseruit, fuisse Regulam sanctissimi Be-
balur in priina parle Haqiologii Brabanlinorum, quod nedicti adhuc inauditam hnminibus Francoriim Im-
simul olim in regnn Anstrasiorum vi.cerint Metenses perii. Nolnmus nos ista movere: Mabillon secuto "ipag.
cum Brabanlis. Forsan anctorlmjns Prnloiji arbilratus 847 rcspondet, quod fcede halluciiiatur auctor hoc
e^l .^erins vi.Tisse S. f^Fatdradnm , sieuti censnit Auctor loco. Sit ita sane : .•^ed cnm inler siins anliquiores inve-
MS. Ftorarii Samlorum : in ijuo ad liintc diem quin- nit qni id crcdideriut, non miretur proliatinnes requiri,
Tfmpus VUx nt quisquis Sanclus monaclius post S. Bencdictum vi-
non seculo 9
Inm Mnji ista lequntnr : Iii Frnncia depositio S.
Waldrndfe Virginis et Abbatissse, ile agnatione Ca- xerit, dicatur Benediclinus fuisse.
sedl.
rolidarum, quae obituni suum divina revelatione
prKscivit Obiit anno salutis dccclxii. Ilaic ibi, non
PROLOGUS \\T/E
absqur variis mendis : ciim, non seculo nono, sed circa
amium sexcentesimum (lorverit,inleqro seculo anle tem- Ex codice iMS. Rubex-VaUis. p
pora Caroli Marlelli aut Caroli Magni Imprratoris.
ilon parum nostro congruit proposito, vitam an-
Atiqiiod Vilx compendium edidilMenrissius, Episcopns
nectere nobilissimse Virginis Christi S. Waldr.adse
Madaurensis, in Hisloria Episcoporum Ecctesiie Me-
Alibatissa\propier consanguinitateinseu affiiiitatem •
tensis, in Pnppolo xxvlll Episcopo, ubi isla siib linem
cum Brahantigenis sive Francigenis Principibus con-
tealfnnendtm addila : Egit hoc anno secundo Tlieoderici Franco-
ab eodem Rege et cunctis tractain. IIa:c enim in diebus suis, velut totius san-
condUitm iin rura Regis, testamento
ctitatis speculum et exemplnr, admodum emicuit.
suis Principibus, Galliarum Pontificibus, optime flr- YUa San-
Nam paupert.atem cum Apostolis oinnia relinqtienti-
mato, Pt ita firmatn decreto, ut si quis heredum aut etarnm imi-
Waldradaj, ductus cupiditate, data Deo bus, uti sub paucis verbis notificabimus, plenissime luiida.
parentum S.
fuit amplexata. Misericordi;e quoqiie «peribus tam
auferretentaverit, legalidecreto sua perdat, et quod
modo implere valeat. Hxc ibi clara effulsit, ut ipsamet frequenter agens, pauperi-
aggredietur, nullo
ex ipsn teslamenlo videnlnr ail- bus neces.-^aria ministraret qua de re iiostra culpa-:
qnie ilrsnnt in Vita el
tur inertia, qui virtutes virtuosorum imitari non sa-
juncta. Morluo Cbildeberto Rerjc (jiiiio Dxcvi ccepei-unl
tagimus. Imitanda nobis virtuosa gesta sua Sancti
regnare filii ejus, Theodericus in Buriiundia. et Tbeo-
Verum hoc a fratre anno reliquerunt in meinoria: nos tanien segnes et pigri
debertns apud /lustrasios.
ulrumque regnum oblinuit Tlieo- torpemus desidia. Acceiidainur proiiide ad fervorem,
DCWl devicto et occiso,
et ad emendationem accingamur, Sancta/qiie Wal-
dericus, qui annn .vqiienli, cum secundum annum apud
dradiB spiritualia ccrlamina. T.imqiiam carbones
Auslrasios fuisset auspicalus, Mclis projlnvio ventris
vastatores, quibus in dilectione Dei et proximi
morluus est quo tempore poluit S. Ifaldrada prtedi-
:
calefieri valeamus, ad aEdiflcationem revolvamus.
clum leslamentum confecisse. Celebratur hoc ilidem die
quinlo Miiji memoria S. Waldradoe Virginis a Gre-
veuo in Auctario Usuardi, Canisio in Marlijrologio
Germanico, Ferrario in Catalogo generaii, et Saus-
VITA
53 VITA S. WALDRAD^ ABB.
procuratorem ut necessarium provisorem sibi abla-
tuin tanto piaculo cernebat. De cefero totam spem
VITA suam constituit in Deum,protecforera et provisorera
Ex MSS- Corsendotwano el Ultrajectino. aeternalem ; cujus ope ac misericordia, et meri'o ac
numeroConvenfus praedicti raonasterii iu orani pro-
l cniporibus Theoilerici et Theodeljerti Gallias Re- speritate auctus est ac delatatus.
gum, 13. Wiildrada nobilissima, utpote dictis exi- 3 Procedente vero tempore, cum inibi ancillje
NoblHs et
sancfa. stens affinitate connexa, plurima sanctitate claruit. Christi in orani lirtute ac spiritali exercitatione cur-
Veoditis narnque omnibus qiise habebat, ac pauperi- sura praesentis vitae peregissent; accidebat mira-
bus ero^'atis, subperpetuie voto castitatis Christi se bile prodigium et a seculis inanditum in eodem
servitio manoipavit. Porro tam sancle, caste, so- loco. Nam dum quampiam harum sanctimonia-
brie, et pie vivit, i|uod fama virtulum ejus ubique lium ex hac luce migrare conlingeret ad requieni
ei jiluiibus
discurreret. tempon; Eleutherius, Franco-
Quo in sempiiernam, manus q-uKilam dextera in feuestra,
Sororibus
fit Abbatissa
rum Dux, S. Waldr.idae con.sanguiiieus, monaste- quffimaxima inter magnas in abside monasteriali (td catum
riiim monialiuminfra rauros MeJiomatricorum a;di- apparebat et inmedio constituta erat, soli moritiirse imticio ma'
mis opparen-
(iravit, et amplis possessinnibus dotavit. In quo B. se manilestavit. Qua conspecta, statim illa mori-
tis jtrotni^sls
Waldradram Chrisli ancillis praifecit Abbatissam. bunda condignis commeatibus sibi iicessariis prse-
Qua; inirabiliter subtiitas verbo et e.\eraplo ad amo- parare se curabat, coufitendo et cominunicando ; et
rem Dei jugiter invitare satagebat et incitare con- post hiec benedictione G. Pelri Apostoli expetita,
teiidebat. Misericordiae insuper insistens operibus, concomitante sanctissima Waldrada cum orani So-
numquam ])r8etermisit, quin supervenientiiius pau- roruinsuarura congregatipne, adlocum usque sepul-
peribus aut victum aut vestitum liberalissimo corde turffi, usque ad S. Svraphoriani monasterium dedu-
tribueret. Priudia vero propria, qua; amplissima ex cebatur (quoniam quideiu ipsarum Dominaruin mo-
JlOSSfSSIOJIPS
motwsteiio pareiitum suorura successinne susceperat, monaste- nasterium dedicato ca>miterio carebat, sed pro tuuc
donal rio suo, cui in officio pra;erat Abbatissa, quod in iii norainato loco erat) illucque per se ipsam pedes
hunore Beati Petri Apostolorum constructum ac ibat ibique mausoleo prseparato, qu;isi dormitura
:
deJicatuin fuerat, muQilicentissime aolargissime de- se collocabat; atqiie membris compositis spiritum
legavit. Deo datori reddebat.
2 Interea coiitigit, quod Eleutherius Dux praefa- 4 Beata vero Waldrada, cum plurimas ancilla-
tus, cura in aidificutioue dicti inouasterii ac larga et rurn Christi pr£ef;ito modo pra;misisset ad vitam tpsa qitoque
/n\Tmoiiita
flolcf ob ca- sulerii provisiune ancillarum Cliristi, inibi Deo ajternara; tanJem ipsa, Spiritu sancto revelante,
Ol)il
(Ivm f.lfu-
serviturarum, patrimuiiium suuiu atque divilias obitum suum iiistare prajscivit ; queiu etiam super-
tfierli fun-
datorh siil
exponeret; apropriis consangiiineis, hocnimis aegre stitibus Sororibus revehre curavit. Et postremo,
vioiiustcrli. iereiitibus icausabaiilur eiiim sibi ablatum. quod a adveniente hora sui transitus, post plurima virtu-
viro devoto fuerat divino servitio deputatum, pro eo tum insignia, postque innumera Deo exhibita obse-
quod iu dictis bonis eideiu post ftjus decessura suc- quia, et prajstita proximo beneficia, cielos jierpetuo
cedere speraverant) crudeliter est occisus, sicque victnra conscendit. Corpus autera ejus in ipso mo-
proprio sanguine pro virtuoso opere laureatus nasterio, cujus Abbatissa fuerat prinia, aiite altare
ct cohtur
Cliristi MartjT est eftectus. Qua de re Beatissima B. Agathse Virginis est humatum ; cujus festivitas 5 3[({/i-
Waldrada niraiura doleus, quippe qnse tara fldum recolitur tertio Nonas mensis Maji.
DE S. MAURONTO ABBATE,
BROYLl, MARCHIANIS, ET DUACI IN BELGIO.
''
lid/orn Bilgii sunl celebrin, huHlntione, obitu Marchianensi monasterio longo tempore quievisse
, ;
liroyli coti-
siructum
ttotta^lcrium
T-M-
el utisfnraiionelieliijiiiayuin
"""' ps' Brojlus pra;dium,
S. MauTonli. Pri-
Mergliem seu Mervilla iliclo, quoi viri
oppitlo
aliqui ennlili censeni Minariacum in Ilinerario .inlo-
niui ajijirVuri. Situm til m con/iniis Arlesix et flan-
vuhjo Bruel in
posteaseu permitteiiteseu volente Deo, fiirtiin siibia-
tas. et Duacum translatasfuisse.
B. Mauronti, ex parteniaximaDuacurasublatis.con-
nivente Deo et populo, statutum est, ut tertioNoaas
. . . De Reliquiis igitur
Maji (quae estdies Jepositionis ejus) ab universis ibi ma-
tln.r. atlLtstim ptivium, inler Aeriiim et Armenteriam. nentibusde eo memoria quotaiinis solenniter reprae-
In hoc suo iinrtlto Brotjlo conslriixil moniisierium S. senfitretur. Cum aufein aniius revoliitus eamJem
Mauroiitus, iliUemque monacliis collcctis iinvfttit, el S. solennitatem reJuceret, ha;c a Sacerdotibus, qui po- ct ailtus
Avmlutn exnlem «cc/iif, mortiiiim sc}icltnt, ei poslea pulo praeerant, in ecclesiis Dominica pr;ecejente celebris.
ttd nomm ecclesiam a se conslntctam Irunsferri ttonori- omnibus nuntiabatur : et iiiterdiclo publice servili
fite ciiravil. opere, singuli die nuuc quoque agitur, ad
illo, sicut
9 Allev loeiis e.tl monasterium Marcliiauense, ai ecclesiam Hxc diclus Auctor
devote festinabant.
Marcltia- Scarpam flnvivm, inter Diiacum cl Amaniloiiolim ; se- Miraculorum S. Riclriulis, addens, quomodo sutor con-
ttis oliitus liullttraS. Riclntilismatris ejus.etdein ipsius
Mauronti tumneiter ctmlemnens dtetam soleniiilatein; vianum
anno ab Incarnatione Doiniiii sepfin-
illustralus. Ibi cultetlo Ixdens inhabilem reddideril, uli in dicta
gentesimo priino. anuo (juarto Childeberti Hegisfihi historia, ad xn Maji a videri
nobis edenila, lalius
Iheoderici, migravif ad Domiuum, quarto Nonas potest.
Maji. Itii MS. Chroniettn Marcltiunense, temiioreSi- 4 AclaS. Mauronti cmilinenlur in Vitn S. Rictru-
vionis Ablmlis circa annnm Hi:c. .tcriiHum, cuji, 18. dis, ab Hucbaldo moniicho Elnonensi scripla et ad xii
'""
3 rcilius locus Duacura, notissima uibs Gallo- Maji danda : unde aliqiiam Stjiiopsin filx S. Mau-
Duaci coriitis. Fliitiiirix, 711* iS. Mauronti S.
corfiiis 111 Ecclesia ronii damus, in aliqtin MS. nostro exvelustissimislibiis
Jinali colleginla atlserval. Auctor Miiiicnlornm
S. Rl- eeelesix S. Amali Iranscriptam. Celebris ejus memoria
c/rii(fu, ^u; ea arca annum
MCLXvni scribenda absoleit, inserla esl anliquis Martijrohgiis MSS. Atrebalensi
li'j. 2 num. IC assenl, Ueliquias S. Mauronti iu ecclesise Catheilralis, Lx-
Tornacensi S. Marlini, el
tiensi
DIE QUINTA MAJI
S3-
liensi in Aiiclario Bedx et Flori ; el in priore Levita lebritate solenni,cum et ipse Maiirrntus in prxsenti n
Memorla it> appeltalur ; iiiAbbas. In MS. Cenlii-
nliis ihwlius, astaret, sa>pedictus Antistites
antlquis Fa-
Amandus vidit apem EX SISS.
leim siiv S. Ricliarii ista lcgmlur : Castro DuacoS. verti'em pfisl folatum
itis.
ter gyrantem. Et confestim secum
illiu»
Mauronti Abbatis, viri genere et sanctitate specta- ajns circa
notans et intelligens, quid portenderefhujus
signi citput
bilis qui legilur in bapti^mate sanctissimi Richarii
:
prajsagium, vocavit ad se Maurontum : et nrpit ei-
Ejusdcm memineriinl Grevenm el Molanus in
filius. hortari, ut celerius opere nerliceret , qnod olira
Vsiianli
Aitililinnitiiis ilem Molaims m Nalalittus :
menfe conceperat, et qnod ip>e Prtesul divino au-
Sanctorum Belgii, Mtrxiis in Faslis Belijicis, Gale- spicio sibi revelatum fuisse cojrnoverat. Et quod
sinius, Snussaiiiis, el in monasticis IVmn, Dnrijaniiis, exhortatusest ille, iste non distulif adimpIere.Tunc
Mennidus, Bncelinns, cim quibiis eiimilem Ordini sanctissiinus Pontifex Amandus, juxta mnrem
Eccle-
Uencdicliiw ailscnbit Mabitlon. siasticum benedicens eum, decisa capitis ejus tt .S. Amaniio
coma, loiidetnr in
b Lst in Hannonia illiistre Ordinis Benedictini in Clericiim totomlit; et coronse signiim
Reliquia: ali-
gestare fe- Clertcitm
monaslerium, n siio condilore S. Gislenojnm cognomi- cit per ea qua; agebantur exterius innuens, quje
gux in S. :
Gis/eni
natum: cujus ascetx gloriantur se liubere Culvariam horum significatione servanda e^sent interius sci- :
integram S. Mauronti Abbatis, Patroni tutelaris licet ut siimmitas capitis denudata,
secreta cordis
op|iiili Duacensis, sumptuoso argenteo capite inau- oinnia Deo nuda nt aperta esse significet et quid- :
rato decoratam, ilem medietateni brachii illius. quid cogitatur vel agitur in occnltis, oculis pateat
Qiiercu-Cincti Atiqnx cttam ejns Reltqiiix siint In ecclesia Quercu- cuncta cernentis. Aperuit ei etiam sacer Pr;psul et
ef Adebuti, Cf.clensi, uno miiliari Diiaco dtslante. Iiem de S'?pul- docuit, quod frequens capillorum resectio, malarum
cro S. Mauronti pariiculx sunl Atrebali in ecciesia cogitationum superflua rluceat frequeuter esse rese-
ara et sta-
Cathedrnti, uli tsta omnia npiid Raijssium in Hieroga- canda. Intirnavit ei prajferea, quod decus coronae
lua Dttaci.
uiptiglacio Belgici) legnnliir. At Diiari in collegiataS. thiaram summi Sacerdotis.et Regalis diailemadigni-
Ainatt ecclesia esl amplum et peregregiuin sacetlitm, tatis expriineiet ut per lioc uosset ail Regale se
,
citm ara S. Manronto ejiiyqiie parentibits sacra : in pertinere Sacerdotium et post expletam diversarura
qun statua S. Mauronli, inter utriusque parentis sto- lentationum patientiam, se crederet percepturum
tuas, media esl ; et ipse visitur Itabita iltustris, de.riru coronam, a Deo diligentibus se repro-
ajteriiffi vita;
sceptrutn, Ixva xdcin turritum qestans. Pianmadc S. missam. Qtiod et idem vir Dei M:iurontus, non so-
Mnitrimto coilegit edidilque Joannes Bnzetinns in .•iita lum ex sahibri sacri hujus Pra?sulis traditione. sed
Gatlo ftandria t'jusque Annalibns, tn quorum Itb. 5, etiam ex s;inc[;E Scriptune suscipiens et memorise
ex tibro argenleo ecctcst.i: S. Amali, tradtt, anno coinraendans lecfioue, semper studuit adiinplere.
MC.\x.\ix al) Atrebatensi Pontiflce Alviso sacra D. 3 Factus namque postmodum Levita, eidem no-
Translotio i>i(tninllis
Mauronti ussa in novaru Du;ici capsani fuisse trans- mini, ofBcio ,et conversatione condigna, curavit Diacoiitts,
re/iqinarnm.
lata, et inter alios adfuisse Aciuicinctensem Abba- aptari et(utpote clara editus prosapia) non tantura
:
tem Goswinum, et Casae Dei Archimamlritam. Miro generis, sed etiam inorum nobdilate prfeclarus, in
tunc temporis ostento, vel patefacta S. Mauronti aula Regis lulgebat : ita ut regise bulte honoratus
'
gloria, vel approbata obsequentium ejus honori pie- custodia, secretorum b Regis velut prudens notarius
tas. Quippe visus est palam ab omnibus insiguis va- con.scriberet eilicta. Cui etiam, ad cumulandum Flcijls sccre-
riusque circulus, tamdiu corona; modo cunctos sanctse conversationis emolumentum, .sanctum viri lartus,
obire, qui sancta manibus ossa tractabant, usque Amati addidit Deus collegium. (Jui beatus vir ele-
S. Amatum
adeo dum ea tbec^e imposuerunt, IIxc Buxetiniis ; ctus, etad Episcupatura iirbis Senonensium subli- cuitottieiutuiii
qui ea eleganter auro et argento exornata, scribit matus, eo fempore quo Rex Tbeodericus iniquam acctjiit
tib. 'i Gallo-Flandrix cap. 8. exercebat tyrannidera, de infidelitate apud ipsura
falso accusatns est, et in Perona, Monasterio in
WTJE SYNOPSIS oppido Vironianduoruni sitn, cui Sanrtus pr^erat
Ablias c Ultaiuis, subire ju.ssus exilium. Demde,
Ex vetustissimis libris ecclesix Colleyiatx S. post decessura B. Ultani, traditus est prEefato Dei
Amati Duacensis, el alio MS. nostro. famulo Mauronto, ut eum ciistodi.-p manciparet in
monasterio suo, quod secus Lisiara idem Maurontu
5, Maurontus Be Mauronti pater Adalbaldus Francigena
leati viri , nuper construxerat in suo qui Broylus dicitur terri-
"1 aiila Hegis nobibssiinus
fuit uiater vero ejusdem Hictrudis, de
: turio. Quo siiscepto, ut religiosam ejus expertus est
enufrifus,
sublimioribus Wasconia; originem duxit. Ambo ita- conversationera, utpote servando coelesti thesauro,
c que genere clari extitei'unt,sed fide clarissimi.Mau- omnibus vifie ejus diebus omiiem fainulandi exlii-
rontus etiam lioriim primogenitns, gemina^ nobilita- buit ei suffi et confr.ntruin suorum
diligentiam, vifa;
tis eorum heres successit verissimus a Postquam pulcherrimum habens in eo speculum. Poslquam
vero ad viriles pervenit aniios, Regali adhserens vero sanctissimum exulem et Episcupum sibi araa-
lateri, ut ejus poscebat nobilitas, contiuuis ipsius bilein Amatum Duminus ail ccclestem patriam, ex rt worltnim
spctil-
sponsalia mancip;itus obsequiis, vinculis etiaiu sponsalibus in- hac molesfa.' peregfinatiouis ajrumna, Idibus Se-
i^ontiacfa
iiexus est sed citius carn;ilis anioris voliiptuosos,
: ptembris assumpsit; sacrum corpus ejiis S. Maii-
ohritmpit :
in quibus pedem posuerat, coinpedes solvit; anima- rontus iu possessione sua, honurifice sepelivit ; et
riini Lucrifacfore Amando Pra;sule ei suggerente cuncta hereditatis suaa pra-dia per cartarum ille
spiritualis amoris suavitales, et £eternae jucundifatis dedit instrumenta.
dulcedioes. Sed cum suse mentis votum sancta re- 4 Imminente autem termino, quo idem Christi
tulisset mafri, quod neqiiaqiiain si]« contubernio miles gloriosus, vocante Domino, militia; sii» sti-
sponsaj vellet uti ; illa metuens, ne forte per aljru- pendia erat recepturus coutigit uf adiret Martia-
;
ptos Iascivia3 cursus, ut quorunulini mos estjuve- nas, quas mater ejiis sauctissiraa migrans ad Chri-
niim, amplam et ad inferos ducentein deliber;iret sttira providentice suae commiserat. visitaturus ovi-
viam scqui maxiina aiiinii molestia ctepit turbari
; : culas. Puto aiitem magis asserenduin, Divina di-
et per uuntium a sancto poposcit Aiuaiulo, utpote spensatione id fuisse dispositum, ut videlicet quorura
mentinm EPgrotarum inedico quatenus ei subveui- ;
vuluntates, non tantum carnalis, sed etiain spiri-
ret in tanto periculo. Qtii Martinn.Ts adveniens, ie- tualis dilectio et sanctifas vitce conjunxerat, corpo- l/isc ninrilur
nibiis et sibi nofis verburum foinentis eam demul- rum quoque naturale consortium locorum distantia Marcliiantls.
cens, pristinse in Deum reddidit alacritati. non disjungeret. Provisa eteniin a Domino a?gritu-
2 Acta deinde ab eodem Antistite Missarum ce- dine ibidem correptus, post expleta pi£e adininistra-
tionis
>i4 DE S. MAL'RONTO ABBATE.
A tionismunia, Tertio Nonas Majl (utasanctis Patri- gale sceptrum tenentera, ac moenia circuraeuntem,
bus scriptum i*eperitur) cum matre sua et d sorori- claris oculis viderunt; eumque, donec populus exci-
bus donnivit in Christo cum quo perenui vivens
:
taretur, urbeni suam de.f^eiidisse apertissime cogno-
vita, jugi lietatur gloria ('. Obsecramus te, Sanctis- veruiil. Senatu Populoqne
Ciijus beiieficii gratia a
sime Levila Cbristi, Mauronte, qui veluli micans Duacensi bac die Processiones solennes institutso
coram Deo lucerna rutilas, tuis sanctissinrs nobis sunt, in quibus venerandas ejus Reliquiae, in capsa
subvenias fiagitationibus quatrnus indulta venia :
argentea recondita;, maxima cum po|iuIi frequentia
flagitiorum. mereamur Christi adipisci consortium : et devotione, ab ecclesia; Canonicis reverenler de-
qui vivit cum Genitore aetprno, Spirituque almo, portantur.
per immortalia seculorum secub. Amen 6 Aiiilil fleiuile pyxdictus auctor iu iiotis, parenlem
/.
ap/iarififmem
suum Ainutum frion, urhis itliiis Procurotorem Gene- testatttr qui
ANNOTATA. ralem, primuin e.v omiiihus mceiiia conscendisse arma- vidit
Itim, acrisioiiem illoin mirabilem spectasse Hemgeslam .
a Mauronto S. Richarius pater spirituali^ exti- il.i nurral .Toinines Buulinus mister lib. ii Anualiitm
tit, eunuiue per sacrum baptisma regeneravit a : Gallo-flnudri.e ad annum MOLVii. Nihil hostile animo
quo inlans in equo a^suuiptus in in;)gno periculo Belgai volvebant, ciira initio anni .mplvii {mdlvi uit
pra-cipitationis fult equo msaniente
, sed in- , Wion, fjuia tuin adbue n Pnscliale annuin Beti/,v orilie-
coluniis niatri redditus. Ita in Fila S. Riclntdis bamiii) Archithalassus Francise Gaspar Colignius,
unm. 7 fi \o Huchuhhts^ ei in Fita .S". Ricliarii .-/! nocturno belli fiirto Duacum ante lucem, ip?o Regum
ciiinns 26 Aprilis mm. 9, r/i/.r hic rcfctcbandir in festo, aggressus est. Spem conceperat, nocturnis
MS. scd (Oit.^ulfo oruisimu.t. compotatioiiibus cives liltius iri sopitum, facilemque atii taincn
b Rex Theodericus ad se revocatum Mauron- sibi per muros aditura fore. snmno mersis omnibus. alifer rem
tum et sunm iradens annulum, fecit eum totius cu- Veruin res alio, quain speraverat, verlit. Cum enim narrant
snnimo mane scalas muris applicuisset
E
ri:e Cancellarium. Ila MS. Clirnnicou Marchintiense repens ,
^ cap.8. ipsum metus absterniit, ac retro pedein referre
c S. ^''Itanus .-ihhas. coliliir I Moji, qnondo dc eo compiilit. Plncet quibusdam, e rusticinis lioniiiiibus
egimiis. nonnuilos, pridie sub vesperum urbem iiigressos,
d Filiiv S. Riclriidis, ci S. Manronti sororcs, no- ac Senatuin periculi monui^se ideoque posilis pro :
minnntur B. Clntsendis 30 Junii S. Eusebia 16 , corona murnrum vigilibus solito pluribus, et specu-
Martii, B. Adelseudis ^4 Dcccnthris colcnda\ latore rvmbaluin e turri Pr;+^toria piilsaiite. obviam
e In MS. codice nosiro subjunijehatiir miiaculum de itum insidiis.
Advocdto, villuni SS. RicirwU-- et Mauronli sihi atlri' 7 Verius alii iiiemornnt. S. Mauronti opera ser-
bnente, misere perennte; vcnnn contii.etur tn IJi^loria v.itum fuisse oppidum. Sub id enira tempus, quos
Vil»' et miraculoruin S. Rictrudis. niim. 2t. snos ad miBnia Colignius ducebat, jamque ad con-
f Sepultus in Orienfuli partejuxta puleum, quera scensionem omnia diligenter ac tacite prnperabat sed prioris
suis manibus fndisse traditur, et usqne hodie pu- Beatum Maurontum, urbis Patronura, adhuc ster- riarratioiiibus
fldes anuua
teiis S. Mauronti vocatur. Ita idcm Chronicou cap. tenti ecclesi» Amatensis ajdituo per somnium se
ci mmemora-
18. ./qna dicti juitei iu mini.sterium sacri/icH deputata videndura dedisse, ac tertium ut sere campano Ma- tione flrmatw
erat, i-aque isgros lubvrnutes strofulis seu slrnniis, fuisse tulinalis officii signum ederet monuisse. Cum is mi-
sanatos, late probatur tib, i Miraculorum S. Rictrudis nime obsequeretur, ac nondum ciend» nolie terapus
cap. 21. advenisse confenderet; lioc facere, quod jubebatur,
Divum coegisse. Cum igitur adituus ex more catn-
panam impellit, eam haud quaquam ita sonuisse,
COMMEMORATIO quasi Clerus ad ofRcium divinum evocaretur, verum
Urbis Duaceiixper Santium servalx. bellicum quidpiam increpiiisse, ceu fieri solet, cum
ad arma capienda trepidis in rebus e publica cives
l\ititur S. Mauronti Dutici vi Jaiiuarii conimemO' incitantur specula. Dum populus gravi incitatoque
ralia, oli .wrmlaiii en iirbem, /lotissimim he-
ilie i7/iiis seris sonitu suscitatus sese induit, armaque corri-
Francus !to- iirfirio. Qiia de re ila scribit Ariwlrlus IVion. orlu pit, Sanctura interim Maurontura, raonachali et au-
stls, in t>cr- Duareiisis, lih. 3. Liijui filx : Apud Duacum Fl;m- reis consper^a liliis vesfe conspicuuin, et regiura
riflitla Re-
r)iiliuin ttrbein
ilria; Commemoratio Sancti Mauronti Abbatis , manu sceptrum tenentera (quoschematepingi solet)
occupatitrtts ftjusilem civitatis Pati'oni, qiioil liac die, ejus meritis urbis mcenia obivisse diligenter, ac sua luec prae-
et prsesentia, liberati sint Duacenses a traditione sentia sic defendisse, ut in ea hostium nullus eva-
Gasparis Colinaei, summi Gallorum Ammirajii, serit : eum ab civibus, in armis muros conscenden-
anno Domini mdlvi. Cum enim ille hac nocte, in tibus, tunc vi>um hujusque prirauin aspectu Iseta-
:
qua prascipue popuhis Flandricus ex antiqua con- tum fuisse urbis Procuratorem Amatum Wyonium :
sucludine mero iiidulgere solet, urbem capere rao-
inde pmfliixisse anniversarias publicie supplicatio-
liretiir, quod omnes ebrios ac sopori
deditos se in- nis cereroonias, qulbus meraoriam tanti beneficii
venliiriim putaret; a]ipiniit S. M:iurontus in somnis
flerus, Senatus, ac populus, ipso Regura festo,
oustodi erclcHai S. Amati (in qua sacruni ejus cor- magna cura voluptate celebrat.
pusquie^cil) eiqiie ut Matutini signum daret usque
8 Hu/us rei od exteros quoque fama penetvnvit qua f/ faftis
Quod cum facere recusaret, horam
tertio pra;cepit. nam in Beuedictino Katendario, Macconii eftilo anno adscriijfa.
Matulini nondum advenisse a.-sereiis; ab eo coactus 1C22,
Sanelo siij- /i.FC hnbenlur : vi Januarii Commemoralio S.
nuin camiiaita tandem perfecit. At cum Matutinum puls.ire se cre- Mauroiiti Abbatis, qui visus est veste monachali
rfari Jitl/rnle deret; campanae ipsa», non Matutini. sed armorum fulgida,
tt
liliis aureis respersa, dextraque regale sce-
iii manU.its
appfiirntc
signa diibant. Quarum sonitu pnpulus -excitatus, ad ptrum tenens, urbem Duacensem defendens ab ini-
salcatur mu;nia cum festinatione ariiialus prnperans, ipsnm micis. Ferrnrius quoque in generati Catafoqo Sanctfi-
Sunctum, veste monachali fulgida, liliis aureis re- ritm codem die : Duaci in Belgio S. Mauronti Ab-
spersa (sic enim depingitur) indutum, dextraque
re- batis.
DE
DIE QUIMA MAJI. SS
DE SANCTO ATHANASIO,
ARCHIEPISCOPO CORINTIIIORUM.
I 01'iiithiis, nobilisfiima olini et uolissma Aciiaias 7iasii : qui in MS. Knlendario Aquileieusi
G
ad hunc
urbs, Archiepiscopali Sede illusUis fuit : quam diem videtur errore amanucnsUm scriptus Anastasius
.nim veliqua Aclioia. Pelopouaeso, Epiro, Epi^copus et Confessnr.
{Tlics.saiia et Macedouiu, juxlu NonUani Im~ '2 Godefridus Hermant, lib. ii de Fua S. Atlianusii An caput in
Corini/itis peru liomani, fuisse in lliijrico Orienlali, et cum eo- Episcopi Ale.zandrtni cap. 18, mentionein Tu- factt ecvtesi^ dia-cest
""'' ''","'"'">
,le?n suhf>iis<e Roniano PonHfici, ducenl Leo yjllalius eidem Suncto in diifccsi Turonensi dicatx. ubi ejus ca~ ronemi non
Iw. tonsenswiie perpeiua potim hu-
1 (le Eccicsuv Occidentuln, et pul haheri credutur : quod, inqiiif, valde verosimile
y,„ guam
Orienlalis cap. 9 el \0, Carolus a S. Paulo in Gco- quidam existimanl, cum locus speclaverit olim adjura
(jraphia .sacra uliique; et coyifirmntur ex Aclis S. Luae Ciimitum Andegnvensium, transmarinis expeditionibus
junioris, a nobis ud dient vu Februurii iUuslratis. In celebrium. f^erum consideranti corporis illius quod ,
hi^ce cap. 6 dicilur EpiiCupus Corintlit, cnm piofickce- /^enetiis stne caijile nunc incorruidum ostenditur, vivi-
retur ad Romanvm Ponlilhem, venisse ad tufjuriuni dam integrilatcm : merito judicabit eliam de capileprx-
dicti S. LucA', ohtulisse moiera, e quibus [ne repulsa sumt deberc, quod ejusdrm incorruptionis gratiam pnr-
moleste ferrelur) tinicus nvmmus fuii aiceplus; prxter- tTiparil : adcoque uihil tnle audicns de eo quod habeliir
.xiexandrm
ea docuisse, quomodo in absenlia Sacerdotis Corpwi tn Gallia; de eo vero quod hubcie in Hispania dici cssc crc-
Cliristi absque attaclu manuum sumcrel ideni Lucas : iutelliycns. quod prxter caput ctiam linijua irnpiilrib
fffdum^
qui floruit seculo Cliristi noiio, quo etiam vixil S. j-Ilha- ibtdcnisenrtur; nobi.sctm sentict htiic potius quam itli
B nasitis Archiepiscopus Corinthionm ,
qui hoc v .l/a/i trtbnendam prxrogaiirum, ul inafjni AthannsH cs-ie vi-
Culfiis sacer recoHliir in MS. Sijuaxario Claroruoulana Sorietutis dealur.
Je&u Pufisiis, hoc parvo clofjio. Eadem die Comme- 3 Quid aulern si eodcm tempore quo Petriis titulo
iiioratio saiu-li Patris nosri-i Athanasii Episcnpi S. Marcelli Dinconus Cardinalis S. R. E. ab Inno-
Corinthiorum, qui obdorjnivit pie et sancte diebus centio III Conslantinopolm missus lcgatus. curavit cor-
linjieiiillasilli et Cun--tantini. 0"^' ea^lem, sed ad piis S. Dionjsii Corinlhiorum Episcopi ntittendnm
qiiintum Mojt leguntur in Menans MSS. ajnid Pe~ Roinam. tumquum ipsum e.^^set Arcopagitue ; sic inven-
lempiis Scdis.
Irum Prunciscum Chiflelimn Divione repcrtis. Indtcali tum ibidem aul aliht copta Atiianasii Episcopi, similt
Basiltus ct Con.stuuiinus fiatri'.s Porphijroqenili, fiUi errore ipse vel alius crcdiderit cssc Alexandrini : iiaquc
Romant Imperatorii regnarunt ub unno dcccclxxv excilata tunc ea eccleshi sit? Nos de Dionysii Corin-
simui per annos quinquaginta. sciUcct UtisHius usqtic ihii trunslatione in Galliam, anno mccxv egimus ad
ad annum mxxv, et Constaulinus usquc ud annum ejus natalem diem viii Aprilis : et ex ibi deductis pote-
Mxxviii. Et hxc de tempore Sede ei cultu dicti Athu- rtt hxc conjectura robur aliiiuod accipere.
DE SANCTO AYERTJNO,
DIACONO IN TERRITORIO TURONENSI.
CIRCV A\. Iraclnm ex anliquo Mamjrolotjw Turonfnu eiiiin oinniii abslulti-se el abolevisse oidettir (eialis Ule
MCtXX. ciliihel iiobis, paI liiinc diem v Mnji, S. Aver- Huijonollurum turbo, de quo II Aprilis post Acta S.
Aomen
Ei
in J-yaucisci de Puula dictutn scd slatuam vene-
linum Confessoreni. Girrenns in Aucturio protixiii.'^) ^.
^Untijiotoijns,
C Usuardi annti MDw el mdx.m excn.ui. oniissu rutioni propositam, el ciixum ea analliemata plurimn,
lucu culltis, isla liuliel : Item S. Avertini Diaconi et eapita pra.sertim ex ccrn, eo quod dotoribus ca/iitis mi-
Confessoris. Seciiti suiit Molanus m svis ad Usuttr- tigandts poli.^isimitni invucelur.
dum Addilwnil/us rl Coiiisius in Mnrlijrologiu Gerntu- 2 Rcpertt ibidem Olliciuin eiusdem Samlt nntinaum
l j .I. r I 1^1 Lecfioiies
mcmbraita descrtptum. sed uno alterove fulio evntso ;„.o„r(>,
1
nice edito. Pliitippus I''errarius in Cntaluijo generali in
Suncturuin, qui nou sunt in MartijrolaQiu Rumuno. ista mutilum. ubi vttaejiis in LecUonibus distiibuta sic legi- iii quil,us
profert : In terrilorio Turonensi S. Avertini Dia- lur : Beatissiraus Chrisli Cunfessor Avertinus, in
loni, et in Nolis addit : Extat apuil Iwrones papus in;ijori I-iritannia, ex nol)ilibus valde ac religinsis
cum ecclesia, de Sancti Imjiis nnmine diitus. De- parentibus ortus est, Be;itissirai Martvris Thoma;,
mum Snus.iaijus in Stipplcmenlo Mnrlijroliiijti Gulli- Caninariensis Archtepi.scopi, discipuliis : ctijus diem
cuui, Tnronis, inquil, S. Avertini Diaconi, cui pagiis Nataletn celehranles, diyiiura iluximus, juxta mo-
et ecclesi;i eu in traclu sacra, perennem inipeiidit rein Ecclesiasticiim, ad Divinie nuijestatis laudem et
venerationem. In Regtstro generali beneficiurtim Ar- pjusdein Sanoti honorem ac nostram injtrtictionem
^'urQcfnatii,
chiepiscopnius Titroucnsis unnu mucxlviii excusu pag. aliqua ex|dicare, uiide tot et t.inta laudabilia, quse
^2 !H((ico/nr iiarocliiade V'ciiza_Y, alias de S. Avcr- de eo undecumque occurrunt. Qui quidem .'iverti-
tino, cujus patronatus est penes Capituluni S. Mar- nus ad Sacerdotaleni gradiim, Doniino thsponente
tini, collatio peiies Archiepiscopuni. et aniiui redi- vouatus. ut irreprehensibiliter ministerium imple- ^ ...
tus sunt Mcc librarura. Qux oiunia cum nubis venc- ret, ;ic priinum in seinet ipso prohattis, Corporis et caniuar.
ruliuttem sacram S. Avertini confirmarenl, scripsi Sanguinis i'ominici sacraiiienlnni sibi ad ineritura, disclptutis
Turonas ad P. Guilietmum Qiiirintim, operis noslri et nliis ad reinediuiu luanducaret corpus propriuin, ;
promovendi stutliosissimuni; qui plura dc eodem Sancto velut hosliam Deo viventem et idacit;ira, inundo et
quoisiturus, continttu eACurrit ad diclam Parocbiam, vitiis et conciipiscentiis crucifixam, [orationiiin]
uno milliuri dtstantem ab urbc; ibique invenit, non se arinis et labiorum viitimis jugiter imniolabat. Post
iiiiajo
,
pulcrum Sancti, nun ussa ad vencratioiicm servata [Iwc ba:c evulsa erant fotia, iit vittebalur duo, proximum nn-
lem
56 DE S. AVERTINO.
tem hxc habebat ac dcbiliura ad naturalia oflicia et animae doioribus, atque adversitatibus universis,
AiCTonE n. V:
reforinavit. Quid plura? Multos et innuraerabiles miserationis tuie gratia liberemur.
capltis dolo- San-
variis infirmifatibus detentus per ipsius sulfragia 4 Slatua, quom exponi diximtis, reprxsentat
ri succunere
diiilur Dominus liberavit. Maxinie vero capitis dolorem aut clum vestitum Dalmattca , ritti Diaconali, et talem.
templum gloriosi Con- fuisse indicant pnecilati Fasti. Qiiod igituv tn prima
infirniitatem sustinentibus,
fess;oris devote visitantibus, ab inetintibus tempori- Lectivne dicitnr ad Sacerdotalem gradum voeatus,
bus usque nunc, idem U. i\. Jesus Christus opitu- lutentionem indicut cum qna ad sacros Ordines susci-
lari non desistit. Postquam autem placuit Altissitno piendos accessit; Ucet ad eorttm prxctpuum, quo aspi- Videtur vcnii-
le in Gallias
ut egrederetur de lioc seculo, tertio Nonas Maji, rabat, non perveuerit, exiUo primum, dein morte prx^
an: 1IG4
quod est C|uinto die ejusdera raensis, sauctissima ventus in GalUx partibus : quo pirvenisse vidrtur nnno
ejus animu, retepta est in coelum ab Angelis. MCLXlv, quando sunctus Archiepiscoptis, ab Regis
irnli
3 Inter prxdicta fvaijmcnla duo, notabanlur Leclio facie ex yJugha fugiens, iUxtc se reccpit. Habemiis
II, III, ]v. V {et verosinuliler etiam vi nist fvlium desi- matjni islius Martyris filam, descripfum a variis.
solus citm 7.
derarctur) sitmenda ex Sermone S. Maximi Epiicopi, Una, quam e.v mona&lerii Snn
Gisleniaui Mnnuscriplis Snccrdoli-
eo credo {elsi id non expres.sit P. Qiiirinus) qui recita- accepimiis, dicit, qnod nocte fup^ani aggressus est, bus (ugx co-
mes Sanclo
lur in commune Cunfesioris Puulificis hoc exordia : uno dumtaxat Fratre ferente soluiium et diebus ;
Beati Patris N. nierita, jam in tuto posita, securi delitescens et noctibus iter perugians, post diem
magnificemus : optinw certe privnotulis fragmenlis con- sextum decimum ad portiim Sanwici pervenit : et
venit coiilexltis illtus Scrmonis, ijui totus de miraculis cum potiores' vectores non haberet ad manum, in
spirilualtlms ac corporalibas est^ .qiiuhhiis liic Sanclus fragili cyrabula, a duobus Sacerdulibus trajectus
clarutsse indicatitr. Seguebatur for.^iilan in deficientihus fuit in Flaudriain. Hic totus lanlt Prxsulis comitattis
foUts Evanyehum conyruum, cnin Honiilia super eo- fuit ; Ue qno laquens Joannes Episcopus, m ejusilem
dem, per ditas lectiones; tta ut ulttina Lectio, sicut fue- Sancli f^ita, qtutm Reginje Suectai MS. Codex nobts
ratprima, esset iterum de Sancto propria; cujus proinde subministravit, paucis, inquit, comitatus Sanctissi-
Unex ditniiaxat paitcie videuluf desideraii. Pro reUijuis mum Pupam Alexandrum III Senonis invenit : uti- E
divini Officii partibus luec insnper proprta tbidem lege- que duolins jain iliclis Suceidotibus et uno iUo Pratre. ex Ordinc
Sempriiig/ia-
bantitr De hoc atitem Joannes Exoniensis Episcopus, in proU-
tnensi,
xiori Vita ex ejiisdem Reginx Codice nobis deM-ripta,
Ad Magnificat pro I Vesperis Antiphona.
qnod futt de Ordiiie Sjm[iringhain. Ordo hic
iestntur
Deus noster exaltat ]iumiles, Avertiui sic facit Canonicornm Regularium (uit sub Rcgula S. Augu-
glorlam stini in Ltncolniensi ttgro insttttUus, et ab Eugenio
froprlT item
Anllphonx PiT virtutes pUires ac nobiles monstrans ejus ma- Popa III anno mcxlvi con/irmaliis, de quo pluribus iv
gnificentiam : Februard ad f^ttam Fundatoris S. Gilberti; plenam
./EgTos sanat, confortat flebiles, capiiibus affert aulcm oniniHm Coiistitntionnm, tam viros qiiam feminas
Itetitiam; concernentiuin, nolitiam suppeditabit Tomus 2 Mona-
Sic adjuvat infirmos debiles, impetrjndo de cui- stici Anglicani, a pag. G99 ad 7iU, et singulorum
pis veuiam. deinceps mcnasteriorum fundationes usque ad pag. 829,
ubi eluim piig. 7bo et 783 iuvenielur proprius Cano-
Ad Benedictus Antiphona.
7iici Sempringamensis et Monialis Gilberitnx habitus.
Avertine dum pandimus tu0e laudis magnalia, 5 Nomen Fralri.s ilUiis, qui sjIus adlnesit Sanclo,
Repondi nobis petimus tuae precis suffragja. nemo e.rpressU; ex eo uutem quod apiid Turonas cele- mriimnis
Ergo tibi placentia sint quEe devoti ranimus, exdii et iti-
bralum jam novimiis, dalur justa causa coiijectandi
nencoi im-
Et Deo sacrificia sint gratia qua; offeriraus, Avertinum appellatum fuiss^; qiiem Archiepiscopi sui mortuus.
internuntium ad Pontificem, postquam anno mclxvi
Ad Magnificat pro ii Vesperis. is
discesserat e GalUls, uUio cifroque ire soUtiim, possu-
Avertini solenniis exultivnt nostri spiritus, mus snspicari; et taU aUqua occasione, priusquam anno
Poscentes precibus piis ut nos adjuvet, ccelitus MCLXX Tliomas in Angliam reverieretur, vitx sux. fi-
Impetratis remediis, et nos liberet penitus neiii iitveuis.se in tUo dio^cesis Turonensis vico, ibtque
^
A capitis molestiis, quibus mundus est subditus. tumulatum claruisse miracuUs. Qui quouiam projnstitia
et libertate ecclesiastica sej/tennio exitlantem secutus Ar-
Oratio.
chicpiscopum, xrumnis ejits plunmis muUipUciter com-
Aures pietatis fiue quaesumus, Domine, supplica- mnnicavit, contractaque verosimiliter cx iis el itinerum
tionibus nostris inclina : ut qui peccatorum nostro- labortbns invaletudine obiit, Confe^soris titulo jure ho-
rum flagitiis percutimur. intercedente B.
Avertino
Confessore tuo, ab omnibus capitis, totius corporis,
DE S. ANGELO MARTYRE
PRESBYTERO EX ORDINE CARMELITARUM
LEOCATiE IN SICILIA.
CAPUT I.
MS. in bililiotheca Carmeli Francofurtensis, unde ec-
graphiim acrurale exceiitiim olim ad iios misit Seijerus
S. Angcli patria, Martyrium et cultus Pauli, Carinelita Coloniensis, (aclaifue. ciim edilione
sacer.
Fenela aniii mdvu coUatione, lestatiis esl MS. conlex-
ANISO Mrcxx
aamn Grossi Tolosamis,
Magister Generalis liim multo inlegriorem esse impres.m. Hiijus
Vlridarii
ex Carmdilarm «b nnno mccclxxxix ad mccccxxx,
J
Elotiiiim
liber secuudiis agit de Sanctis aliqmt dicli
Grosto
Ordinis,
J<i. scr,fs,t riridarium sui
Ordinis, in Ires tibros iiilerquos decimus fuit numcratiis S. Angelus de Sici-
dislmctum, cujus velustissimum
exemplar extat lia, MartjT Domini gloriosus, qui inter Fratres de
monte
DIE QUINTA MAJI.
monte Caraieli, ad regnum Siciliae primo applican- dens Epistolnm Vilx ase etlifx subtextam. Neque dein- D
tes, primatum tenebat. Iste Sanctus, dum firtem ceps aliiid actiim iiut saltem peraclitm es.'e videiur, AICTORE D.
Cliristi in quadara domo oppidi Licate fervide prie- quam ut Officium proprium ex illa Vita acceptum, cum
dicavit, infidelium gladiis impiorum occubuit ubi aliis ifiilem prnpriis, recilari perinitleret
:
sacra ritmm
iu lionorem Sancti Martvris constructa dedicataque Conqregatio. Interim rero aiino mccccxcviii decretiim
fuit ecclesia, qua ejus gloriosum corpus super
in fncrat \n Capitulo Generali Xeumacensi Provinciae
magnum altare requiestit lioneste, et in qua suis NarboniP, qnod per totura Oi-dinem iu Vesperis et
gloriosis meritis crebra fiunt ffiiracula, et pr^ser- Matutiiiis fiat f|uotidie, nisi impedimentum evenerit,
tim die v Maji, quera proprio sangume dedii^avit. memorla de SS. Alberto et Angelo, utscriUt Lezana
3 Post lixc a Grosso scripla, Henricus quidam de aniio prxcitato. Aomen in
ct Appcndice
ad Petrum S. Unio, nlidit Yicenttx unno Mccccxcni Cnlalogum 5 Qitod ad Martyrohgia tittinet, commemoratio S. Marlyrologiis.
de ya(a!. Sinictorum, cotlectum a Petro de Natalibus Episcopo Angeli facienda prxsrribitur in nntiquitus ercu.io Mar-
Eqnilino, et postquam ad libri calcem pervenit, Vi- lijrologii Carmelifici supijlemento, nec non in Adilitio-
sura est, inquil, nobis, Imud fc^re inutile, quorum- nibits ad Usuartium Coloniensiiim Cartbusutiioritm et
i.im Sanctorura gesta subnectere, quae ex eorum Joannis Molani, itemque in Martijrologiis Miurolgci,
historiis, quam corapendiose potuimus, auctorera Gatesinii, atioriimque recentiorum, inemoriam S. An-
Imjus miitati, decerpsimus. Ilii inler alia, de S. An- geli V Maji reolentibus. Eorum tamen verba non iu-
gelo, ex iis i[Uir. tuiic circuinferebantur Viiis, ista scri- dicamus liic proferenda, quia fities eis adhibenda vei iie-
psit: Angelus Mart}T et Contessor, natione Siculus, ganda pentlef averlfafe aiit falsifateejiis Vifre, qu.r sub
in urbe Lycate ex generosa prosapia ortus, ab in- nomine Enach, velut tc.^tis ocnlati, ttlque post occisitm
fantia L)eo devote inserviens, jejuniis et orationibus Angelum Hicrosolijmifani Patriarcbx, scripta, funda-
vaoans, habitum Carraeliticae Religionis suscepit, in mentum ticdit eiogiis ibi r^latis. Vifain aiifem lilain iion Vita cur fiie
qua vitam maxiraa cura austeritate degens, eximius esse dandam lioc loco, suadct expectillio inagni libri de omissu.
pra-dicator effectus est. Hunc, tiuita quadam pra3- Sanctis Ordiiiis Carmelifici, qnein pluribusnbhinc tinnis
dicatione, Sancti Dorainicus et Franciscus, audiente sub prxlo habet R. P. Daniel a Virgiue Maria,et in-
frequenti populo, in terra prostrati, mirum in mo- dies in lucem prodiiccnditm promittit. Cnm enim miiltis
dum venerati sunt : qui post longos amplexus B. ratiombus coiivinci nobis videamur, eam non essc lalem
Francisco prsedixit stigmata, et vicissim ipse Fran- qualem titiilus praefert; et fieri possit ut tlictiis R. Pater,
ciscus ei martjrium
quod utriusrjue adimpletum
; nostrse circa eam diffttlentix conscius, nonniiUa in ejiis
est vaticiniura. Hic dum infidelibus Christum prae- vel declarationein vel dcfeusionem pararit, qiix a n.dds
dicasset, a Paganis tentus, letiferis carceribus man- conveniatcitra prsejudiciiimexpendi; paratum dehocar-
cipatus, et pcenis undique afflictus, tandem fronte gumento fractatitm placuit liinc transferre iisqitc in Ap-
gladio percussa, Deo vitse obtulit holocaustum, in pendicemhii}ustomi,uhiinsainforsitanintegraindab:inns.
?Nonns Maji. Cujus corfius iu ecclesia, ejus nomini 6 flac igifurtantisper oinissa, ne currenfi pru-lonio-
dedicata, requiescit, miraculis decoratum. ras faciat, primitm lioc ile cultu S. .\ngeli Caput coii-
3 Ito Henricus iste : ciyw.s Prxftitioiifm omitfentes cludo Romani Martyrologii bodierni verbis, tamquam
Qui cxdis
qiti tlicto Eguilini Catulogo recudendo manum recentius signaculo ct approbatwne solenniejusqui eateniis auclores ciiltus,
?
vb CUJUS tllU- adinovcruuf, pro eaque substituentes Jixc verba, De San- saiicfo Marfgri priratim ac publice, citra Canoniuitio-
lum miita/jim ctis nuperrime canonizatis, persuoserunt iis, de quo- nem Ponlificiam, deferebafitr : Leocatoe iu Sicilia S.
Angelns
ruin Sanctis subsequeuter ageluitur, tum ipsam appen- Angeli PresbyteriOrdinisCarmelitarum, qui abh»-
CanoDiza-
tus pulctur. dicem es.se Equilini, tum illiits xvo factam fiiisse is- reticisobdefensionemCathoIicie fidei est trucidatus.
torum Sanctorum ciinoni:.afionem Inchoavit autem . Prxiverat, ad crimen cxdis Haereticis nscribeudum,
PetrusdeNatalibussuum SanctorumCatalogum anno Galesiiiiiis ; iiicongruum ratits Paganorura mcntionem
MCCCLXixdieS. Barnabffi, adliucPlebanusSS. Aposto- facere pro eo tempore, quo pridem paganismus omiiis
loruin Venetiis,etabsolvit anno MCCCLxxijaracreatus extinctiis, et e Sicilia tota cxacli erant Saraceni. Serpe-
EpiscopusEquilinuSjgiicmdffmof/HnK^x^UtS.Cot/ict; D. bat aiitcm secitlo xiii per Italiam, aileoque et per Sici-
Jviinnis Aiigeli Ducis ab Alfaeinps fesfatur Tfiadteus liam, colluvies qitxdam pcrditissimarnm opinioiium, a
Domnoliis, in fractatude loco MartgriiS. Felicis Episcopi quoruni secttttoTibus occisus est inltalin, eodem feretem-
Spalatensis etlitoVenetiislG20. PorroLucas Castellius pore qiio S. Angelus in Sicilia, S. Petrus e.c Ordine
ex OrdinePrivdicaforiim, in fiiie suiTractafus de certi- Prxtliiatorum. Egimits de lixreficis illU atl dicti S.
tudine glorix Sanctorum Canoniiatorum, texens Catalo- Pcfri .Icta xxix Aprilis : eodem autem jiire hteretici
gum eorura .Justorum, qui piiblico ac soleniii ritu jam dicii illi vocari pofueriint Pagani et Infldeles ab
ab ecclesia Hoinana Divorura Albo adscripti fuere aiictoribus FitxS. Angeli ;
qiiooccisores S. Petri vo-
[qneni catelotjuin Eranciscits Vicfon Minimus, ad fmem cantur Mauichiei.
opusculi similis de Cuuoinzatione Saiictorum, Gallice 7 Ad teinpus martijrii qiiod attinel, passimjam cre-
reddidif) fallaci illo titlilo decepfus, putavit Honorin III diturex fidc itlius nobis necdnin probatx Vitx accidisse NOT.
(/uis aiiiius
Angeli canonizafionem ailseribendam. aiino Mccxx : scd in lioc nunicro errorem c.ise oportct,
Muttyrii ?
Cit:.'us ni
lijoanucs Balxus, in Catalogo Scriptorum Britaunix si nun omnia fiiixit qui Vifain coinposuit, qualis ex MS.
tinl. Cnr-
vitittitno. Ccnt. 8 ;««( §. 27, iiici( ile Pio Pupa II, quod An- Vaticano vefusfissiino hnbetur apiid Bencliclum Gano-
gelum Carmelitam Martyrem canonizavit, solicita- num inter Fitas Putiuin Occidentis pag. 227 et seqq.
tore JoanneSoretho, .sed lioc tlesola Officiicoiicessione, Dicit e.nim pag. 232 coL icirca mediiim, qiiod ferveiis
aut nunc oocamus) bcatificatione infelligeiidum csse
(iit illa exhortatio ad paiiitenlium, siib qna incxstiim suum
puhlice fassa est mulier, ciijns conversio caitsnm Mnr-
bene monet Lcjina ad nnniim mccccclix, eotitte refert
quod nomen .scriptuni inveniatur in Katendano anni tijrio dedisse narratur, habita fuerit die Veneris. S.
MccccLXii et Breviario anni Mccccxcv. Ut aiitem ad Marci, in Litiinia Majnri. JtquinnnoNcc^iX (qui Bis-
Dominicales habitit E D) festiim
plenam Canonnaiionem procederetiir dicit idcin Lezana sextilis fitit et litferas
S. Marci concurritcuin die, «on
Veneris, sci/Sabbati.
ad an. 1220 nuni. 21 in Capitulo Generali Brixiensi
Et liac forsifan caiisa motus Jlegrieus de Casanale, i«
anni mcccclxxviii cautuin esse, quod quilibet Pro-
Parudiso Carmelitici 4 cap 12, scribil,
decoris. Statu
vincialis, dum
ad propria redierit, procuret suraraa
An^elura anno
occisiim esse mccxxxi, qui habebat solam
cum diligentia a Rcgibus et a Priucipibus pro Cauo-
Dominicalem E. adeoque festum S. Marci in
nizationeS. Angeli Martyris et Andreae. Idcinnego- litteram
Sabbato. Sed quia S. Dominicus, quicum S. Angelus
tiiim iit promoveat Nicolaum Aiidet Generalem Oidi-
vel au-
nis, anno mdxxvii urget Tliomas Bcllorosius^ coiiclu- dicitur collocutus, obiit anno «ccxxi, neque ulla
8 ctoritas
Maji T. II
58 DE S. A^'GELO MART. CARMELITA.
A ctoritas vci rntio cogif S. Angelum in Italia tot amiis Canonictts anno Mcccoxcvu, leste Lezana ; Leo Doli-
'"
rclitwre. jno^cimum pratdictse coucurreviix anmm vide- cntits, Horto Cavmelitono, qnem anno Moc excusttm
in
licft Mccxxv tu/i/ui Pai-sioni cjus assinuare. Dicitur Utudavi invenio in MSS. Italiets Ltcata missis ad Pvo-
ettittisub Houorio Pnpo Ifl vctiinsc e Terra-Saucta Aa- vincialein Sebastianum Sessa Antonius Pliilippinus,
;
gelus et in Sicilia olnisse : illc vero in toto .suo drcetti Magistev Genevnlis Ordinis,in Vita Romx et Panorini
aniiorutn Pouliftcatu, ab anuo MCCxxvi ad mccxxxvII, impressa annoMDCLXi, ut ex iisdem MSS. didici;Joan-
numquam in dic Veueris feslutu S. Marci celebravit, nes Ptntus de la Fictoria, in sua Hievavchta Cavmeli-
nisi isio anno mccxxv. tana Tvact. 6, auclor, ut avbitvor vecens ; et Irenseus
a S. Catharina, pev quem Hispanus iittevpves nobis in-
CAPUT II. notnit, quiqtie liescviptnm a se Galliee Vitam Parisiis
Honor sacro corpori liabilus ; ecclesia iilu- impressil anno mdcli ; de aqua autein insuper hahet,
slrata cl Cannelilis tradita : Patronalus eam in vascutis, sigillo Maijistvalus Leocatensis accurale
Panorminatus. obsignatis, ad vavias civitates pvovinciasqiie expovlavi.
Didacus aiilem Covta, in Clironiea Carinetitarum tib.
In ipso,in ijua mactntusftierul, ilijmotumulatum[uisse 10 cap. 5, e.ctestiiiioniis Joiinnts Ruheiet Joaniiis Ste-
S. Anpelum Joniiiii Grosso ercdimus ; putamusque ab phani Ctitjyilx Gencraliuin, ac Bavthotumsei Ragiisii
aitetortbiis cxilis (lagilium suum occultare conalis, hoc et yjlpltii MatlUtoli Pvocuratorum Generalium, fulettir,
e,vlyi'mum ofliciutn Hujus nutfm
Marlijri pra'stilum. cessaiite nunc otei flnxn, aquam duinlaxat einanaie.
Ex ore srpiiltl
ijloriain voltiit viundo nolain fucere Dcus. attjue ex se- 11 Rocctiiis Ptjvvhiis in Nolilin Ecclesix Agvigen- cl exprvicn-
lilia nascun-
tur,
pulpri loco, et quasiex ore sepulti. repentepulchrum linxpaij. 242FonsiIle. inqutl quemputeuin Angeli
S.
tix recenles.
lilium eiiasci fecit, quod quuties fuit iiicisum, sta- appellant, divinitns oleuin em;iiiabat ; ejus aqux' ali-
tirn renatuni est hoc miraculo permoti incola; il-
; et quando ebuUiunt, aliquando et templi pavimentura
lius oppidi, loco effoderunt ubi inventum est san- ;
abluunt. uti eveiiit annoMocxxv, pestein civesgras-
ctum corpus, minlico fragrans odore, quod honori- sante. Qitam exunduntiain alias pluvies obsevvalain esse
ce reposuerunt in arca honestissiraa. Ila Bellorosius ex tcstium oculalovum flJe Ivaditnt pvxlaudata MSS.
in suaadAiculauin Audeltum Generakm fmali epislola adduntque dictiimpnteum.ditm stavet ecctesia vetus, in
iU cerliorem npuil iios fidem liahnis, ubi non ex flta ejus inedttuttio (uisse : et aqitam ovdinavie, non quide.m
.•iub Enocltisuspecto nomine rcperta, sed e.r aliunde ac- salsain, licet ricinissimitm sit mave,sed tamenumarnm
ceplisuotitiis orditur tle S. Anr/elo loriui. Fx/iunctis esse
/omj conver- ir/i-
; vevtim in pevvigitio (esti sxpius obsevvatum dici,
tttur tn ora- tur lis ditmla.rat veil/is, qutbus sepulturie locum in tem- ^uod (acta cssrt siiavissiina. Qu:im traditionem diviua
toriumf plo fuisse eiiamltic inciicat, jiroul ex illa Vita ilidiceral, bonitas comprobavitanno mdclx, quandoD. Kaphael
cetcva ut vcrosimilta-ampteclimnr, ct cum Grossia te- Sitiijulus. Suceidos seciilaris Leocatensis, cum in
nemits,refosso corpore et crebrcscentibiis miraciilis factitm Vigilia Saiicti, horapost solisoccasumsecunda, mo-
esse, ti( pvimitm dontus iiln, in qua sacer sanguis effu- dicuni illius aquie degustasset, et saporem ejusmu-
sus eral convevleretur in oratorium -ae laiidem in
; Ito- tatum cognovisset; rem palam fecit omnibus ibidem
norein Sancti ibidjm exstrueretur dedicareturque eccle-
prffiseutibus, quicontinuoejusdera dulcorissurapsere
sia : non tainen citm appellatione ipsius S. Angeli, ne-
experimentum ; nec antequampostero die, horapost
ac demum cdum canoniinti (id enim ecclesiasiicx i.stiits afvi disii- occasura solis tertia, oranes ab ecclesia essent di-
in eccleslam.
pliniffuissetcontrariumlsedsubinvocationeSS. Philippi gressi,ad pristiniim aqua reiliit araarorem quod :
et Jacobi. ut scilicel infia ipsnts snlennilali, anniie re-
omniura civium eiga Sanctum devotionem haud mo-
curvenlis Oelavam,liabcnposset commemovatio Muviijrii
dice inflammavit.
ibidem pevacli. Fulrjo tainen (utaliassimili incasu sie/^e
1 i De ecclesia, quam sitpva S. Anijeti sepultuvam
vidimus accidisse) S. Angeli ecclesia dicebatuv, cttjus
erectiim (utssc diximus, et puiamus a Gotto(redo Agri- lociim obli-
corpus ibidem super sumraum altai-e re(|uiesceb;U. nrnt Carmeti'
geiittno Eptscopo coniecvalam, qui covpus c luinuh ex-
9 Elojrim ejusJoonnesGvossi tx an. 1599,
Itis verbis coitcludit : tuleritet supra atlave collocavevit. post animm
Fons s. An. Fons quidara in eodcm scaturiens loco, in quo iste mci:lxv;
feli mira- dehac. inquam,eccteitascvtbit Palaionijdorus, quodeam
Martyr gloriosus sanguinem pro Chri.stu impendit,
ctitostu, Magister Joannes Soreth a Calixto IllPontifice Ma-
singulis annis a primis Vesperis usque ad
secundas
F
ximo in dominiura Ordinis acquisivit, uua cum ipso
inclusive oleum cunctis ministrat, quo
qui ipso die sancto corpore. Scd ervare eiim motteiu Ciivmetttx
vM;iji perunctifuerint, meritissancti Martj-ris,
mul- Leocalenses, dtcunlqne in MSS. qtiod ecclesia
ilta ab
tis diversis gravalilanguoribus sanantur, ad
laudem iraiuemorabili tempore Ilectores habuit, qui demum
orauipotentis Dei et gloriam, cui honor sit et gloria
appellati fuere Gubernatores Societatis sub
in secula seculorura. Amen. Idem, sed de .wltiis tituloS.
olei Aiigeli quod die quarlo ac quinto M:iji, in Vigi-
: et
scdturigine inler utrasqtic Fespevas, scribit
ad caicem ejusdem S. Angeli, divina dfficia ihidem
lia et festo
Petri deNalalibus IlenricusaS. Uisio. Tliomas
Bello- peragebantur a Sacerdotibus secularibus. Ceterum
rosius, in epuioUi plnttus rem explicans, ita loqiitlur : quia Ordo Carineliticus anlentissimis volis aspirabat
Ex loco. ubi prius jacuerat corpus.
fons vivus a,|u» ad tanti thesauri possessionem, cunsensu et
mtidissimajet suavis^imi odoris emanavit inter-
ex ea vero ;
cessione Senatus Leocatensis tantum
parte, ubi caput Martyris requiescebat, peractura est
coepit fluere apud Cleraentem VIII, utper Brevedatura Ferrariaj
raedicinalis olei liquor ubi postea raanu
:
arlificis XXV Junii MDxcviu, de jure iUius ecclesia;
aqua illa per gradus operis Patribus
cii-cumdata est, I:ipi,lei
Carmelitis transcribendo, transactura fuerit
quie tertio Nonas Maji. auniversario iuter
die Martyrii Episcopura Agrigentinum et Provincialem
plus solito excrescit ettuiic etiaiii oleuiii
;
Carmeli-
effluit, in- taruni ex una, Juratosque et Clerura
cipienspridieab hora vespertinau.-que atque Rectores
adsolisocca- dictsSocietatisexalteraparte, sub certisquibusdam
sura diei .snquentis, quod solertissime colligitur ad capitulis, qua; mox sequenti auno
sanandos iuKrmos multiquea.'gioti illo die iv Maji. fuere
:
die°soIeuni per "alterum Poiitiflcium Dreve Ron.a;
descenduut per gradus fontis, luturi corpus confirraata.
eorum, Nihilominus Provinciali ct Priori bujus
nnploiantes Martyris auxilium Conveutus
et sensiin, populo ;
htigandum adhuc Roma; fuit, supra executionem
spectaule, recipiuiit sanitalem,
pra!sertim herniciet dictorum capitulorum, cum Juralis prajfatas
paraljtici. Socie-
tatis donec in favorem Ordiuis duabus deflnitivis
10 Eadem ut legerentur vulgari
quoque tingita Ita-
;
tie eo aiicto- sententiis terminata lis est, dataque potestas
nim teiti-
Itce Htspanice, Gallice, fecerunt
Bellorosiani
Car-
libelli in- raeliticis iueundi possessionem ecclesia;, et
vwnia. lerprctes. Joaitnes Baptista
della Rosa,
conven-
Panovimlanus tum sibi juxta eam fabricandi,
prout apparet ex Brevi
ejusdem
DIE QUINTA MAJI. K9
ejusdem Clementis Papap, Hesiiper dato Romae ad S. etiam ipse, peste afflatus quera cum d. Nicolaus D
:
Petrum anno Mnrv, xxvni Januarii ; et ex litteris in certam servand.-e vita; fiduciam erexisset, si pa- AOCTORE D.
Inrocato
Vice-regiis e.Kee:itnrialibus, obtentis Panormi uno trocinio S. Angeli se committeret, ex eo qiiod ha-
Sancto:
fere anno post, ilie xiv Januarii. bebat particulam commodiivit aliqiiam
ei et is cui :
13 Itumergoin possessionem estdie ii Februarii, jam antbrax pestilens sub axilla sinistra apparebat,
et po^sessio-
in festo Purificationis beatissim»; Virpinis Mariffl, citara consecutus est sanilatem. Iia juralus pmtea
nfm incunt accepfante eam P. M. Angelo Alfonsi, Vicnrio Pro- Nicolaus Leocntx deposuil, in ordine testinm, de qnibiis
1C06.
vinciali Provinciae S. Angeli : qui ibidem primum infra, xcviii. Erqo crescentc indies Panormilanorum
Priorem instituit Fr. Sebastianum Syracusam, ex devotione ercja S. Anijclum, vism landem diqmts esi
oppidn Calatabellotta. Hic autem postquam conven- qui inler Palrnnns urbis connninernretur, tle qiio m
tum S. Angeli, magna cum approbatione minime MSS. exlat bujiismodi documentiim.
vulgaris sanctitatis, spatioocto mensium et sedecim 16 Die IV Maji, Indiclionis nonsE, mdcxxvi consi-
hac occaaion*
gnorum pn dierum rexisset ; in coelum migravit xviii Octobris, derans Illustrissimiis Senatus hiijus felicis iirbis
Senatat
mcs Prior multamonumentahuic civitatirelinquehsrairabilium Panormi, et prae oculis habeiis inaxima miracula ejus urbls
vir sanctus
signorum.tam in vitaquampostobitumpitratorum ; facta per S. .\ngeliim Marfyrem Orilinis Carmelita-
de quibus sumpta est anno mdcxxix informatio ju- rum, et nonnulla beneficia per eura exliibita hiiic
ridica, per D. Michaelem Tavonnina, Vicarium et urbi Panormi et prtesertimquod apportasset qiiam-
;
Deleg.itiim in causa ex commissione Episcopi Agri- dam imaginem Deiparje, ad praesens in Metrnpoli
gentini D.FrancisciTrayna, de mandato sicrieCon- Panormitana ecclesia conservatam et veneratam,
gregationisCardinalium : cujusinstrumentioriginale (oinitto cctera Panormi gesla, guia e.v sollus prxlensi
exemplar seryatur in archivio Notariorum deFonti- Eaoclii niirralione accepla) ultra alia magna miracula
bus, hujus civitatis : ossa aiitem prcedicti Servi Dei per eumdera Sanctum in toto orbe terrarura per-
clausa inlracapsam, aureo frigio adornatam, custo- acta ; quod in anno pr<eterito civitatera
et praecipue
diunfur in sacristia hiijiis convenlus S. Angeli. Leocatae liberavit a morbo contaginso; decrevit II-
14 Haclfnus MS. Ilalici verha, Latine reclililaqin- liistrissimus Senatus, prn sua devotione ergadictum
bus atlclo e.rrelalinne D. AnijeliRuijiPieslnjterisecula- Sanclum, et ad instantiam adm. R. P. Mag. Salva-
ris, excepla \iFebruarii aiini mdcxxvi, qnoiUlictus Pater toris Vinci S. T. D. et Vice-Provincialis Ordinis
Sebastianus, extreraa correptus infirmifate, atque a Carmelitarum in hoc Siciliae regno et urbe Panormi,
raedicis depositus.dixitipsiRelatanti- IlomineAnge- instanlis et petentis tiim apud Illiistrissinium Do-
le, scio quodnostne Religionidevotissiraussis, ideo- minuui Cardinalein ab Aurea ,\rchiepiscopiira Pa-
que per .iraorem Doraini nostri oblestor, ut cervicali normitanum et Locumlenentem pro sua Catholica
meo assistere cures, qnando ex hac vita egredar. Majest.ate in hoc Siciliae regno, tum et apud Sena-
S- AnQClum
in niorte Cuin ergo, inquit Angelns, vespere obitum prsece- tura ipsum, ut dictura S. Angelum in Patronum et
adjiitorem den>(- (obiit autem die Veneris tertia hora noctis) Protectorem ipsius urbis acciperent, ut cum aliis
habere visus
assisterem lecto, propteropinionein maximse sancti- Patronis jara electis per eumdem Senatura, in hac
est.
tatis ejus, quem hahueram Patrem spiritualem, et potissima necessitafe morbi contagiosi, in sui ipsius
infirmus per moraenta sensim deficeret
singula perpetuam tutelam, apud Deum intercedere digne-
subifo sensit impetum spii itus vehementis, tamquaiji tur.
turbinis intrantis per fenestellara ipsius cellas, inde 17 Ideo Illustrissimus ipse Senatus, vi prassentis Patronis
prosp.'ctum in ecclesiam habentis vidiqiie prajdi- : Actus, elegit eteligit atque nominavit etnominatin suls odjangit
Anijelum,
clum Pafrem Sebastianum, arrepta cruce aenea, Patronum ef Protecforemdicfura S. Angelnin, qiiera S.
qiiam solitus fuerat gestare de collo, ipsam versus instantissime rogavit et rogat, ut digiietur pro ejus
fenesfellam ohverfere, et audivi quod fracta voce clementia. sub ejus patrocinio, profectione et tute-
susurraret Hei rael hei mel Jesu, Maria, Angele . la, urbem ipsam, ejusqiie rives et habitatores acci-
mevehementer conterruit, quatiebaturenim pere. et pro eadera urbe apud Denra optimum ma-
qua; res
tota cella. Ad huncautem fragorera, accurrere Pa- ximura et apiid Dominum nostrum Jesum Christum
tres Conventus, qui eubitum concesserant, quidque intercedere, pro liberatione mali contagiosi, ut pe-
ei esset amanter requisierunt : quibus ipse clariori nitus extinguatur et adpristinam sanitafem reduca-
jam voce receptisque viribus dixit, invasumse fuisse tur, prnutsperat. Statuitinsiiper Senatusipse.quod,
patrocinii .ac
ab assiliente multifudine daeinonum,subforma ipso- in signum hnjusmodi protectioiiis et
in lesto S.
rum suorum subditoriim, qui eum cceperint fustiga- devotionis, quolibet anno in perpetuum,
re : se vero, diabolica ilhisione cognita, Deo flden- Anceli Patroni, celebrando in eccleMa D. Nicolai F
dicto delli
tem, vidisse gloriosam Virginem Mariam cum B. Ordinis Carmelitarum in Plano, vulgo aini ohliga-
rotulo- annx
Bnlogni, fieri et dare debeat quatuor faces, tlone
Angelo Martyre; ad quorum pr,Tesenliara disparue- obtcUionis,
rum duoruin pro qualibet face cerae albffl, ad hono-
rint dasraones : et his dictis placide expiravit.
rem et gloriain dicti S. Angeli Patroni, ad expensas
15 Porro litlclium erga S. Jngelumiievolio Leoca-
Ix non subsiilil, sed atl alias qiioqne urbes se diffuilil, in Universitatis ipsius civitatis, de summa pecuniarum
primis nd Panormilcinam Metropolim, in qua cum an- quas expendere potest quolibet anno, juxta formam
Licalenses
capitulorura, praginaticarura, et aliorum factorum
tluo inPanor- no MDCxxivin feslo S. JoannisBaptistae menseJunio
et faciendorum. Unde, ut
infrascriptum appareat,
nutiwo Laza- esset piiblicata pestilentia, tum alii multi beneficio
Agliata et Pa-
rcfo sanantur
S. Angeli sanati aut pra;servali sunt, tum imprirais de mandato Illustrissirai D. Francisci
a pcste et Ducis Salje. Preto-
Magister Nicolaus Bonellus civis Leocatensis : qui ruta, Principis Villaj-Franca
Panorrai, Marci Anfonii Gascone,
contaclura sese inlelligens, ex febri ac voraitu eum rishujus 1'rbis
Barnnis Miloceae, Gasparis Aglia-
dolore capitis duobusque sub ala sinistra panis. rem D. Simnnis Parisi
Sandolina, et D. Caroli <le Terinine,
La- ta, D. Vincii
aperuit officialibus ; ah iisque deporlalus est ad
Juratorum Senatum repra!senlantium,oretonusmihi
zarctum, quod tiinc eratin conclaviis de Zefonfe di-
Ipse Andre» Sfanghetta factus est priBsens Actus.
ctis, juxta convenfum S. Francisci de Paula.
Confralribus 18 conformans Arebiept.wopusiy Maji, edi- et officii d«-
fJuic se
vero qui se Leocalensem unumque ex
xil ut omnes Eccle.iiuslici, tam seciilares qiiam regula pttc^ inClero.
S. Angeli meminerat, et de veteri ejus ligiiea arca
res, die v Maji de S. Amjelo Officmm lacerenl quolaa.
particulam aliquara circuniferebat ad suum San- ;
siciU de altis Putronis.
ritu iluplicis .iiae Octiifa,
recuperandae sanitatis convertit, et cito
nis',
ctum spem cui totus
Exislimo boc Otlieium nibil differre ab
eo,
sese sanum invenit. Eodem tempore in d. Lazaretum
Carinelilarum Ordo in suispn tempore cusis et recusis
inductus est Mag. Balthasar de Scotia, Licatensis
Brevtariis
60 DE S. ANGELO MART. CARMELITA.
quamlum forle proprius Ordt- quasi xx, Pontificatus sanctissimi in Christo Patris
Breviarm assiievit, rtisi
APCTOBE D. commtini Romuno iliscrepat. Quare de ilto et Domini nostriGregorii, divinaprovidentia Papre
nis ritus a
pra loiclf soliim nolo in usu litle'.ium Itiico- XV, annoejusdem iii. regnante Serenissimo. invi-
ml qnxro amplius :
collipi^stttivi
et forsilan ailliuc csse, minus quoddam 0//i- ctissimo ac Catholico Domiuo nostro, D. Philippo,
offictiint rtim fuisse,
Dei gratia Rege quartoHispaniarum utriusque Sici-
pfirviivt cinm aliqiwliese.rcusum,.et demum anno HDCiiy. propo-
licf, Jerusalem etc. feliciteramen, in nostrum Nota-
silum ciimliac episliila. Notarius Jacobus Miirci.Leo-
concivibussuis Salulem. Officium parvum Pro- rii testiumque infrascriptorum priesentia personali-
c.ita;
Marty-
ter constituti, in venerabili ecclesia ejusdeni
tectoris nostri S. Angeli .lerusalemilani Martyris
ris, idem Franciscus Grugno, D. Antoniusde Caro,
Carmelita;, cujusreliquiis decorari meruit oivitas
nostra dilectissima, per Fr. Simonem Saliba olim D. Philippus Celestri, et Franciscus quondara Jo-
corapositum, et jam impressum in officio B. Maria;, seph de Averna, Magnifici Jurali hiijusdilectissimse
juxta ritiim Carmelitarum, in hoc folio, pro majori civitatis Leocata;, tamquara patres et primi Cniver-
coram DD.
aptitudine recitandi, denuo iraprimendum curavi : sitatis,cui soli competit jus Patron.atuspi'aBtactarum Vicartls,
utillud quolidienos recitantes, magis devotionoslra sauctarum Reliquiarum, nobis de norainibus et co-
aiigeatur, et ab ipso Martyre protegamur in coelis. gnorainibus cogniti. promptoanimo ac rogaminibus
et piis supplicationibus, petierunt beneilictionem a
Gratiim accipile. Vable. Dalum in eadem civitate,
die III Nonas M.iji, indictione iii, nDCix. R. D. Jlichaele Tavormina, cive ac ^^icario hiijus
civitatis, cui fuit collala pote,stas hiijusmodi transla^
C.APUT 111. tionis abadm. III. ac Rev. D. G:ibriele Salerno, S.
T. D. Cathedralis ecclesiae Agrigontina; Cantore et
Translatio corporis ex vetcri arca argentca Vic:irio Generali Illustrissirai ac Reverend. D. Octa-
in novam. vii Ridulfi, S. R. E. Cardinalis, Episcopi Agrigeu-
tini, nobis eliain de nomine et cognomine cognito,
B \juaciimprxlil/atisCitpile snperwri MSS. venit m ibidem prae^ente et prietacta auctoritale in spiritna-
Corpiin, tir-
matiu.'. no.ilras, bettejicio R. P. Daiiielis a Virgine libus benedicente, in nomine Patris et Filii et Spi-
tio Jiost SP-
Mariit, Aclus novse Translationis celebralx anno ritus sancti.
piiltiirnin
die refijsi,iim. Mccxxiji, fiyus lenor sic incipil, Inclytus Dei et Do- 22 Qua benedictione habita, fuitperR. D. Caro-
mini nostri Jesu CLristi Sacerdos etMartyr Angelus luni Gililierto, I. V. D. Archipresbyterum hujus
Carinelita ; alt}tte pust brevem ejtts Vitie, quiesub Eiio majoris Leocatensis ecclesije, intonatus liymnus,
chi nomiiie habetttr sijnopsim,sic coutiiiuatiir .y eiw^ixs- Deus tuorura militum. Et R. D. Angelus Ercolo,
siraa et notis.-.imafamaest,extraditinneantiquorura, Capellanus dicta; ecclesiae et Societatis dicti. Mar-
trilius diebus consequentibusdesuper sepulchrura S. tyris, et P. M:\g. Fr. Angelus Gatti S. T. D. Car-
Angeli tor virens lilium apparuisse, et innumerabilia melita. FriorsacriConventusojUbdemSancti, aliique
miracula ejus meritis coruscasse. Ob id Leoca- Sacerdotes seculares et regulares. induti paramentis
tenses cives posttriduum sacra ossa dissepelierunt : eoclesiasticis, cantantes acceperunt veterem argen-
etstalimaqua scaturivit ubi corpus erat, cujus su- team arcam ab altari m:ijori, in qiio posita fuerat,
per fontis aqua solebat oleum manere, quo liniti re- praaterita die, vigilia festi, hora quasi xx ad Vespe-
slaurabantur : illaqne honorifice posuerunt in lignea ras ante Officiuin. Qua hora, ipsa die in annis [prw-
Clcro, popu-
arca, cooperta rubei coloris et frixo aureo decorata. teritis] antiquiores cives assuevernnt illara egredi logue
,
Et sic nonnullis anniselapsis (usque ad annum scili- a cancellis et clausuris ferreissacri sacelli praetecta-
cet MCcccLxxxvi) posteri cives, devotione raoti, sa- rum sanctarum Reliqui:irum eamque processiona-
;
onno l/iBO
cras reliqiiias prietactas translataruntin arcaargen- liter,transeundo per ecclesiam S. Andreae, postea
tTottsfcrttir
in aicittn tea, foliacibus argenteis deauratis (^erant illa iimbo- per viam quae vocatur Arcns, in humeris portando,
ortjcnlcant. rtim iiislnr sinijulis in talcribus, tam arcse qiiam oper- sub baldacchino, suli ara ad hoc erecto, in palco
MDK MP.
TOM. Vll MVll
cnli ptjraiiwliiltler iissurt)e.nlis, prout dehneatam arcam ligneo ornamentis insignito, in medio viae qua; est
noT. 33 vidimns) in modum Crucis ornata, in qua huc usque propecoemiteriumpra;tact-<emajoris ecclesife. subtus
inaueliant. fenestras Sacerdotis ^ecularis D. Joannis de Caro,
•iO frajsentes vero cives, prae oculis liabentes et domo D. Didaci la Ferta, devote aslantibus in
beneficia hodierna volentes in miiiori parte circuli forma Presbyteris et Clericis dicla; Majoris
Anno \(,\h
tali taiitoque Martyri retribuere, ut ^us Reliquia ecclesiae,Fratribus oranium Conventuum, ac Con-
dfcerntlur
alta s/ilcn-
mujori bonore et veneratione .venerentur ; decreve- fratribus omnium Societatum et Confraternitatum
itl
dtdtor fa- rui.l, jam sunt anni octo, praetaclara argenteam ar- hujus civitatis, ac numero copioso civium fere decem
bricetnr, cam, in qua praitactum venerabile corpus requiescit, millio, ultra turbara pliirimamqua; egressa fuerat ad
illustrare ob earaque causani elegerunt in Deputa-
: diem festum hunc.
los hujusmodi fabrica! Franciscum Grugno, et Bal- 23 In quo quidein palco pie prjesidebant specta-
dassarein Celestri et Prades, et in Depnsitariura bilis Capitaneus D. Garsia Sarmiento et .Avigna.
argonti Jospph Serravilla, probos ac nobiles cives, armorum Capitaneus; ac Magnificus Joannes Aiito-
pl p:itetper Actuin celebratum ixJiinii,xiii liidictio- nius Montagudo Capitaneus, .\ngelus de Accolla
ne, jiDcxv. El jim sunt annus et menses. Spiritus Priefectus ; dictiqne Jurati civitatis ejusdem :. ao
sancli gratia spjrani.e, iiuidam Magister Lucius de circuracirca reverenterexistentibus cereis accensis,
Ani/i, faber argent;irius terrae Rugusa), coraila- Angelo Drogo Gubernatore, Joseph Bruxia, et Jo-
tus popiilorum civitatis Mohac, hujus Siciliai regni, seph Bonello Consiliariis, et Joanne Martino Passa-
oblulit et se (ibligavit eamdem argenteam arcara viti, Procuratore dictae Societatis et ecclesise. Et
fabricare, ut in eisdera Actis legitur, Actum vi De- dicla per euradem Archipresbyteruin pratione, Pr^-
cembris.v Indictione, iiucxxi sicut illam donii ipsius
; sU, quaesumus oinnipotens Deus, ut qui B. Angeli posit.i fuit
de Serravilla fabricavit. velus arca.
Martyris ,tui etc. prius Christi nomine invncato di-
21 Qua arca expedita, voleiitesciye? ipsj transla- ctique Martyris implorato auxilio, fuit ab ipsis Vi-
lionem pr:i;(actarum sauctaruro Reliquiarum face- cario et Juralis ordinatum Mag. Philippo de Anizi.
inlra qttam
anno cere, deveueruiit ad haec, in quoruiu perpetua me- filio dicti Mag. Lucii ac eidera Joanai Marlinio uli
l(jt3 , ^
moria eteorum pietatis efieclu, in nomine D.N. Je- artifici : qui priusflectentesgenua, magna devotione.
su Cliristi patelaciinus. quod anno a salute mortali- iiudato capite, diligenter ferreis in.strumentis, ad
bus resiituta mdcxxiii, Indictione vi, mense Majo, Iioc cum lacrymis exclaraante popiilo Misericnrdia, •
an lamiiws
die vero V, feria vi ac festo ejusdem Martj.vis, eripuerunt apraedictaveterearca landasargenteas,
hora ' vct b.iudas.^
adeo
DIE QUINTA MAJI 6i
adeoquod Reliquioe praedictaeminimevideripossent Majoricarum, Hispalis, Sardinia;, Cor.sica^, Murcis, D
illamque in pra?ilictam uovam. quie in altari in me- Hierusalem, Algarbi», Algeziraj et Gibillar, Comite ircTonr. p.
diodictorum Officialium Civitalisexistebat, liurailiter Barcinon», Domino de Biscaya et de Medina, Duce
immiserunt. Qua sedule clausa, et clavis affixa, ju- Athenarura et Neopatr.-e, Comite Rosolionis et Se-
stoqiie Actu iu vulgari lingua clara voce edito, ibi- ritaniffi, Marchione Oristagnis, et Comite Goreani :
dem Arcliipresbyter intonavit hymnum dicens, Te existentibiis C;ipifaneo armonim terrae Licatae ,
Deum laudamus, psallentil)U.s Clerici.s, pulsantibus magnifico ei spectabili Gascerando de Caro, Do-
campanis, tympanis et tubicinibus sonantibus, ac mino castri Montis-clari; et Capitaneodictie terr»,
tnnitniantibus igneis artificiis. Post haec finita per nobiliMacciottade Amato; Praefecto, Petro Canni-
i|isum Archipresbyterum oratione, Domine Jesu zano Juratis, nobili Moraclusio de Sotto, Berenga-
;
Christe Pastor bone, fuit incepta annua Processio, rioSeroria, Antonio Percnnti, et Christophoro la
regiuin castrum versus, via solita et antiqua, sed Caudarera ad laudem sanctae et individuae Trini-
:
conversa; hoc est qua; prius vire finis, nunc princi- tetis, gloriam et honorem gloriosissimi Martyris S.
pium fuit. Angeli Onlinis Carraelitarum, fuit gloriosissiraum
24 Sed mirabilis Deus in Sanctis suis quoniam : corpus translatum in prwseuti arca argentea per
relala in ipsa prncessione, meritis ejusdem Martyris ,
qua- Vener. D. Leonardura de Capransano Canonicum ,
ad ecclesiam
tuor parvuli , ruptura infirmi , sanitatem accepe- Agrigentiniiin, ad hoc commissum per Vicarios Ge-
no» stlie
miraeuln. runt , videlicet Julius Spata, Joseph Zarbo An- , nerales Reverendissinii in Christo Patris ef Doniini
gelus Vaccaro et Sebastianus Bonn. Tandem D. Joannis de Castro Episcopi Agrigentini. interve-
applicando ad preedictam ecclesiani, dictam vene- nientibus in eadem Translatione Venerabilibiis Do-
randam argenteam novam arcara collocaverunt iu minis Joanne Gravina Vicario Tcira; Licatse et
,
niajori altari, pietate qua decet, ut ibi per octavam Pre.sl>ytero, Gascerando Guglisraotta .\rchipre^by-
veneretur sicut raos est. Et facta est in hoc trium- teru. et D. Antonio de Sotto Capellano et Beneti-
pho Martyris Isetitia magna in popido, omnes di- cialiecclesiae S. Angeli in qua Translatione in- :
centes; tervenerunt etiam multi specfabiles magnifici et ,
E
Gaude Jerusalem sancta, Christi sanguine sa- egregii viri Regni. Unde, ad laudem et glori:im .at-
crata : que lionorein dicti gloriosissinii Sancti et futuram
Gaude civitas Leocatfe sancti Martyris ditata reimem-iriam, dicti nobiles Ofiiciales fieri fecerimt
Angeli Reliquiis. praesentem scripturam Translationis praefact^, per
unde tam ad instantiam dictaj civitatis dictoruraque manus raei Fr. Petri Bancellis Ordinis Minorum ci-
ejus civium quara aliorum quorum interest, inter- vifatis M;ijoricarum, et sigillo Universitatis prajfa-
erit aut interesse poterit, factus est prsesens Actus, ctae, et suliscriptionis dicti D. Leonardi mtinimiue
suis die, tempore valiturus, prsesentibus
loco, et roboratara : quie est acta Licatae anno, meilse , die
pro testibus, Sacerdote seculari D. Angelo Mamu- et Indictione prajmissis , ante dictam ecclesiam
xia. Cl. D. Michaele Caci, Notario Antonio deFra- domus Confratriae, cujus Rectores sunt in prassenti
garo, I. V. D. Petro de Casi, Artium et Medicmae MagniHciis D. Angelus Gaetano, et nobilis Joannes
Doct. D. Francisco Perconti, Alexandro Formica, de Anello et Gubernatores Magnif.
; D. Mi-
D. Vincentio et D. Mario Serravilla fratribus tiliis chael de Chilestro, et Antonius de Sotto Procu- ;
pra;dicti Joseph Serravilla, Jo:mne Baptista de Og- ratores . .\ntonius de Sancto et Bernardus de
nibene , Antonio de Caci Alexandro Articalupo
, Mundo.
Joanne Philippo Fontana, Joseph Collura quondam Ego Doranus Leonardus deCapransano.
Francisci. 27 Et in dicta ornata arca eadem nocfe positum
25 Facta, ut praescripsimus Translatione sancti fuit; prius circunidata arca xiliuo corpor;ili , fim- ;„ novam
ac venerabilis Corporis Martyris nostri Protectoris, bria tili albi fimbriato , iisdcraque Reliqiiiis xilino transpanun
Pai-ala deiiide '"'"'"«
nova tliam ex communi consilio spiritualis et teraporalis Curiie novo involutis. Postea in augulo ipsius arc;E posifa
Uijiiea, prielibatas Ofiicialiura, ad retediticandam^ ligneam sunt dicta tr;igraenta et cineres, in serico velo \io-
arcara, in qua sacra ossa manebant, ob destructio- l.iti coloris flmbriis aureis circuindato exinde s?c- : [;
nem inveterati ligtn', adperpetuoservandasreliquias, culus telae albae inteijer, dicto xilino vetere cum
civilatis dilectissimae suorumque civium pietate, fuit dicto mantile involutoplenus postea desuper pal- :
peitecta nova lignea arca, rubeo raso intus ornata, misocto panni sericiDaraasci viridis coloris, acqu.m-
variisque coloribus acu insignifa, ingenio ac pras- titate xilini novi omnia sunt cooperfa, Hinc est
,
stantibus laanibus sanctiinonialiura Leocatensium quod hodie xiv raensis ejusdem iic Doininica post
sancti raonasterii S. Maria succursus , Cistercien- Octavimi hora, indictione, raillesimo,
festi prajtacti,
aperilur vc- sium Ordinis D. Bernardi in qua gloriosum cor- : pontificatu ac regiraine prieraissis, notificaraus qua-
litei- a pr;edicta Martyris ec. lesia egressa est Pro-
''". el in-
pus translatum fuit ex dicta vetere lignea arca,
vciiilitr cor-
praiterita nocte private in sacro sacello. Illnd aulem cessio. loco OctavK pro concursu populi die Domi-
pus,
in ea inventum fuerat sic positum. Prius in roedio nLco, s"lita et antiqua via, uf supra, ornata arca, ac
arcas erat tabula, quie asstimaretur fundus arca: ,
pro decore Martyris mouilibus aureis circuiudata.
;""<"
postea raantile e serico viridi, albo et rubeo colori- Qua perventa ad dictum mona<-teriU!n, idem Vicarius ?"•
unalilcl
bus lineato exiiide sacra ossa corporis sanctum-
: ut supra, delegatus ab ipso Vicario Generali dicti utiiltila
que caput seu calvaria rupta, involuta in xilino seu Cardinalis tit, S. Agnetis in Agona Agrigentini
bombace. Desuper quindecim nummulos Eereos Episcopi , idemque Archipresbyter praedictis San-
regni Arragonise insigni impressos, et subtus non- ctimouialibus lacryinanlibus sacra ossa moiisfra-
nulla fragraenta et cineres gloriosi corporis , ac verunt.
denique membranara contineri vidimus, his verbis 28 Subsecuta processione et in eodem Inco pro-
scriptam. pe otemeterium applicata, -ipsa arca subtenta est, et
20 Sit cuncto populo Christiano notum ct mani-, cuin m:ijori aptifudine posita in palco ligneo, dictis
Oflicialibus genuflexis dictaque innumera fere ci-
ciiiii iiKlra-
ineiilo (le
festum, quod hodie die vii Augusti , quartae Tudi-
Iruiislatione ctioms MccccLxxxvi, regnantiliusBeatissimo suinnio viumet adveuarum furba cirruin circa eomodo exi-
anni li8C. Pontifice Innocentio Papa Quarto et Sereiiissimo stente. aperta arcfa, observato ut in superiori Actu
^,,^„^,„
Principe et Illustrissimo Domino nostro D. Ferdi-i praediximus ofticio, ipsi Vicarius et Archipresbyter ^,o;,„to,
nando, inclyto Rege Castellae, Arragonura , Legio- lacrvmantes et sacra ossa deoseulantes geiiuflexi
nis, Siciliae, Toleti.Valentiae, PortugaIli;c, Galliciie. eadem deinonsfrarunt devoto populo exclanianti .
saepe
62 DE S. ANGELO MART. CARMELITA.
A sappe sa»pius, Misericordia, summisque lacrymis di- fhesauro , decorare dignatns est : cujus qui- D
AicTonE D. p. centi : dcm ea fuit perpetuoque erit erga nos singularis
forle sciidim fidei, o prasdicalor optlme, protectio , ut tanto iiatrocinio suffulti , qnam
Christi sator eloquii o Angele carissime, plurima evaserimus mala , qua; ceteros infesta-
Dlram necempertullstl, runt
Dum incestnni prohiberes, 32 Miftamus innumera miracula, qua; sic an- ei potissimum
Pravos mores etfugares nuente atque opilulantc Dei gratia, tum vivens tum *** sedatam
Spirituin sic emisisfi. post morlem gloriose patravit: afque ad illud veuia- P"'''™"<"",
Pro luis ora clvibus. mus, qiiod ob siii magnltudinem nec silentio prae-
20 .Adoratione facta dictnque spectaculo peracto, termitti, nec »quis laudibus celebrari potest illud :
ac rttrsum dictam arcam. sindone muiida involutam ereptis , dii-imus mir.iciiliim, quod lils recentioribus huic ci-
tamen dictis monilibus aureis ab ea, immiserunt in vifati evidentissime demnnstravit. Cum enim per
h'ciuiim-
tur, pr.tdicta arpentea, qua? in ipsopalco manebat, prius pliirimas hujiis provincia; parfes (,sic volente Deo)
positis in medlo earuni dicta membrana alii^^que ob nostra criraina letalis quldam atque infestissimus
tribus. una videlicet pr.tsenlis et superloris et dua- morbus circumquaque grassaretur; et jara
bus aliorum dlftorum Actuuni in superiori kalend.v mense Junio huc ad nos pestifera lues pervenisset,
tnrum arcasque pnedictas pra;dicti arecnfarii
: ac firuiissimas radices et fundamenta ut spectaba- ,
clavis et vitibus ferrels fortiter simiil affixeruut et mus, hac In civitate jecisset, adeo ut absque dubio
cooperlerunt, adec quod sine viiileutia et earum de- in raanu teterriinag morfis nos omnes esse pro certo
struclione sacrum corpus pra>dictum minime In fu- duceremus ; sanctissimus Dei Mart,yr nostras partes
turum vidcrl possit, liymno Te
Qiiilnis clausis et suscepit, niistpa;que caiisa;. licet imniprila;, est pra;-
Deum laudamus cum oratione dicto, subsecuta pro- valide pafrocinatus. Invasit primo ingressu morbus
cessioiie, tandem appllc.ita ad priedictain sancti eam
ille pesfifer civilatis partem, in qua saiictis-
Protectorls ecclesiam Jurati, praedict:im veneran- siini Pra'couis ecclesia sifa est; earaque domura,
dam arcam per annum in sacrario clauserunt, soll- quara inter ali.as Sancti societas possidebat. Quam „
tis ferreis et llgneis clausuris, ut mos
gau- est; rem indigne ferens (si ita fari liceaf j s:iiicfissiraus
B dentes cives et dicentes, fortunata a;tasl o nos Martyr, repente pro suacivitate validaselTudlt [ire-
felices gentesl qui merulmus videregloriosuin cor- ces, ut credere fas est, ac radicitiis oinne virus era-
pus Angeli nostri. dicavit fugavitqiie funditus sicut etiam ab innu-
:
30 Uiide in fiiturum appareat e(c. iit in supe- meris raalis suam ipsius civifateni indies Ilberal, at-
mia ci/m rinri praisentibus pro teslibus Sacerdote secul:ire
;
que divina;justitia;opusavertit. Etquiasatis certos
dcsupcr con- """ J"seidi Bruione, Sacerdnle seculare D. Jacobo nos esse duxiraus, ejus preoibus incol umes evasisse volcns ijratam,
recils. Pcrcoiiti, SiicerdofeseciilareD. Josepb lo Blundo, se exliittere.
ac letiferam luera piMpulsafcini esse; ne tantum
P. Fr. Bonaventura Bracuzzo Sacerdote Mluorum beneficium ingrali dissimulemus ac raerito criminis
Ccmventiialium. P. Fr. Melchiore Labizo Sacet-dote arguamur, volumus ut a posteris usque ad postre- ,
C:iruielita, Joanne Bapt. Formica Vice-portulano
mum orbis diera, tantum beneficium inemori» te-
Oneraloris hiljus civitatls Hieronymo Formica, neatur. Atque ideo
pa-
;
in virtute praisentis, vera
,
tie et acp:itre supradicti Alex:indri Formlca
filio,
confessione ac solenni testificatione id ipsum profi-
testis in Superiori; L V. D. Joseph Bonello,
Fran- temur.
clsco de Millazzo, Petro Cosso, Did:ico
Graeco, Jo- 33 Et cupientes utcumque gratos nos reddere,
seph Ricciardo qiiondam Gascerandi et Nicolao , ob tam raemorandura beneficiura sauctissimo Mar- ,
Cavaleri. Vlriimipie Jcltim siihsignnbal D.
Michael tyri juxta mortalium vires; festuin, non die
qiiinta
Tavorraina Vicarius et delegatus iit supra et con- : Maji (ut raoris est) sed sexta decima Augusti perpetuo
cludelial signo rwlariali J:icobiis
Murci , Leocatffi ci- agere (nimirum in meraoriam eximii amoris ira-
vit:itis dilectissimaj, Regia auctoritate per totum Si- raensique beneficli eo tempore nobis collati)
ejus-
cllia; regnura citra Pliariim ejusque insulas deraque templum, in quo jam sui corporis sepul-
coadja-
centes Judex ordinarius atque Notarius publicus.
,
crum adest, amplificare statuimus et decrevimus.
Dcntqiie fttlem pro eoilem Notario
facieitlilms Jiiralis Quse res uf felicem habeat eventum atque efflcacera;
iiualuor ejtisilem rlilectissim.r cirilnlis, anno IC25
num. 50
sitpra in nomine D. N. Jesu Christi notum faciraus cuili- T Aaijiisli,
nominatis, tttrumqtie Jctiim consignat Antonius Mal-
lia, Regius magister Notarius, addito
Ubet hanc scripturam lectiiro, quulifer anno a
mun- ^
coiistieto Uiii- di reparatione mucxxv ocfava Indiclione, mense
,
C itersitalis Sigilh. Augusfo die sepliraa quap feria quinta est,
hora
quasi xxiii jarajam sole cubanfe (rlie
quidem albo
CAPIT IV. lapillo, ut aiebant.signando, festivitate sancti Dei
Confessoris Alberti ex Religione
pra;dicti Marf jrls,
Insiitutionovaefeslivitalispi-odiexviAugusti. hac dicimus die, qua Indictione iv anno
a nativifate
E jadem
luiline
t,tta
sttprajiositum instrumentum
mtll,cnlica,apr3;HclaP. Datticle
fide ac certi-
Christi MCCccLxxxvi prwdecessores
corpus a veferi arca, serico induta
nostri gloriosura
panno, ad aroen-
Clri^iJ aceepimus in- team transtulere) tempore Pontificatus
iKiitiieiitttm altcrum. hicnttio nosti-r in
Lcocl., post conleetttm, liuic qiio
Chrisfo Patris :ic Domini Urbaui
».»/(,» itn,. <1>"' iraclaltn dlviua providenlia
^—''^
,lt,,,tttm adjunqi, quad tale est D M summi Pontificis, lioc uomine octavl, suai
P'»'"^ ''«^ propeniodum inflnita sunt, quffi assump- '
Xn;lr"° ab universali rerum opifice humano tionis anno secundo, rcgnante
serenissimo
geuerl invictis-
et prae- simo etCalhoIico Dominonoslro
sertim Clirisliana! republira;, D. Philippo, Dei
quam vultJs sui lu- gralia Rege hujus nominis
raine (hdei diclmiis) liberalller quarto Hlspaniarum
Inslgnivit, et collata
suiit beneficia et conferuntur utriusqiieSicllliE, HierosoIyraa;etaIiorura
indles ob nu:c niilhim :
regnorum
d..liium quin inefiabilibus et perpetuls
feliciter ut semper : Nos D. Franciscus Figueroa,
vinciamur Franciscus dAverna filius qu. Joseph,
nod.s, pro gratiis ipsi et D. Iliero-
reddend.^s. Celerum pra..ci-
puura omnium, quo ab nj-iuus de Caro, tres spectabilium
omnibus fere malls, peste Juratorum huius
lame et bello nos hujus dilecfissima; civitatis Leocat»,
civitalis dilectissimajl ui Patres Universi-
mur, prociil dubio illud bera-
videtur esse, quodcivilatem 'i™'" ^'''''^'J"^ Patronatus prasdictarum
RelLf'' „„..„„,
Keliquiarura ef festum, per Infrascrlptura
Notarium commani.
nsAngei, Carmehta; nominibus et cognominibus noti
corpore uti
, stante absentia
,
incomparabili infra civitatis territoria
Nicolai Serravilla alterius
Jurati
DIE QUINTA MAJI 63
Jurati, coram magna parte )iujus populi iii pra;di- ras; ut in sequenti Dominico die, ob majus populo- D
cta eccle^ia, et primum siiper lioc diligenli ac ma- rum coinmodum. pra;sentes mane inveniantur. Et '"''•ronE d. p.
/, , ,. , . . , . . scd iiroce ssio
tura cunsiileratione liahit.i, cum voto et consilio D. tiat iincdicta processio per viam qua; ecclesiain cir- //^/ ^,, ^„.
Didaci de Giglia Regii Capitanei, et Francisci de cuit, atque iter faciat per templum S. Andre^e et 'justo,
Averna filii qu. Vinccntii Pra'fei-ti et Synrlici, nec per viam qufe dicitur del .-Vrco, et poslremo collocen-
non plurium nobilium et cordatorum hominiim et tur Reliqui* in majori allari matricis ecclesia;, ubi
civiumpra^sentium, neniine discrepaQte,vi pra^sentis solenne Missse sacrura celebretur, alque in fine di-
(re.-ervata tamen, si necessit;is cogeret etpostularet catur Hjranus, Te Deura laudamus, cum Oratioue
raiiu, Illustrissimi et Revcrendissinii Episcopi Agri- ut supra. Qu;e Reliqui?e comraorentur per tolum
genlini benediclione, et Illustri^.^-imi et Excellent. dieni in matrice ecclesia, et in sero sequatur dicta
Proregi^regnicjusqiieregiipatriraoniilicentia)tran.'>- Pi-ocessio, regium castrum versus, per consuetara et
feriraus sancti Protectoris nostri festura a die v veterern viam, ordine tamen inverso ; faciatque iler
Maji ad xvi Augusti. dicta Processio per viara qu:e dicitur Bombardella,
34 Ita scilicet. ut quemadmodum liaotenus quo- transeatque ante domuin pradictam, in qua initium
libet anno mos Marci Evangelista;
fuit in festo S. liabuit pestis, ut ea loca ^aiictam a Sancto benedi-
publice notas fieri nundimis liberas a gabellarum ob- clionem assequantur: deitidc proccdat per plateara
ligalione, durantes usque ad pia-dictarum Reli- dict^e Boinbardella;, otperiter versus S. Salvatoris
imtilvit, nt quiaium inpressum et quarla die Maji ad Ve.^pe-
; ecclesiam reducatur ad propriuni teniplum.
qiwtnndo
rab excluilerea seris ferreis saoelli dictum glorio>um 36 Hortantes omnes posteros et devotos cives,
autpa cttc- orf qmm
corpus, asportando iUud usque ad altare niajuspr;e- ut post lioc quolibnt aiino, luajori qua potuerunt so-
bralialur fa- omnrs invt-
lum 5 Mfiji dictae ecclesi» ; etdeinde die quinta sequente ejus- lennitale et gaudio, per totam Octavam tam glo- tantuT.
cum nin.dinls
dem niensis, qua; fuit dies gloriosa; mortis, mane, riosi Patroni feslum celebrare non desinant, ut jam
el tiiitis,
facta estsacra dictarum Reliquiarum prooessio, ea- niis hoc prirao festo initium damus
in qua; omnia :
dcnique die sub Vesperas, terra marique , bravium sint in honorem Dei 0. M. et ^ui praedicti Marlyris E
B niemoriam et tanti miraculi. Hor-
datum est, et dicta; Reliquia; per
prEecurrentibus atque in talis
Oclavam sequentem veneralse sunt supra diclum tantes etiam ut omnes, toto corde. totoqiie conatu
altare majus: atque ultima die ejusdera Octavae sero, devotionis atqiie obsequiis tam gloriosi MartjTis, ad
facta est processio et tanilem ea-deni Reliquiffi in
: ejus preces, opem ac pitrocinium in suis necessita-
supradicto sacello inclusre sunt. Pc-t hanc memo- tibus advolent. Polliceiites eis iu Doniino, quod si-
riain tain gloriosi rairaculi , liberationis patria; a cut pra;decessores nostri et nos, hujus Marlyris in-
pestifera iisdem et longe etiam niajoribus di-
liie, tercessione, ab omuibus occurrenlibus inalis libe-
gnioribus solennitatibus, quolibet anno perpetuum rati sumus, ita et ipsi liberabuntur. Kt seniper pro
hujus solennis aganms,principio Iffitum dieni
celebr.iri diclum festum prsecipimus et mandaraus, festi
Ita cikhi tiir liodierna die usque posterum gratias agenles Deo ejusque Martyri. qui laudentur
sumendo initium ab iii
in perpetuas a^ternitates. Ainen. Uiide utin ruturura
ctciiiceiis 16
tempus, cuin niindinis usquequoingrediantur
liberis
Aufiiisti
adpropriuin sacellum pi-a'dicta; Reliquia;, quod erit appareat, et tauiad instantiam dict£e rivitatis dicto-
per totam festi Octavam et consequenter. Die xv rumque civiura, quam aliorum quorum interest, in-
mensis pra;dicti antequam Vespera; incipiant egre- tererit aut interesse poterit quomodolibet in futu-
runi, factus est prKsens Actus suodie, loco et
diantur pra;dicta' Reliquise a sacello, et portentur
;
prieseiitibus pro testibus Sacer-
super altare majus, celebrelque utrasque festi Ve- tenipore valiturus :
hujiis iiia- dote seculari D. Angelo Mamuxia. Sacerdote secu-
speras cum Missa Rev. Archipresbvter
Didaco Ferla, I. V. D. Fraucisco Brissi,
Rev. Vicarius rivitatis cum suis
triiis ecclesia; scu la:i D. la
Clericis, juxta tenorem Brevis Apostolici ad honc Archangelo d Onolfo Joanne .Viilonino Jji Caci ,
rem. Et eadera die. sive maiie sive seio, juxta teni- ; Pelro Cosso, et Jnanne Philippo Fontana. Si^queba.
tur ratilicalio Mcolai Senvodh Jurali
lunc ubseiilis
poris opportunitateni, fieri debeat per totain civita-
yJugusti iirtneiilis, cum subsiijnulione Jacobi
tem, sicifl: fieri consuevit ; sacra gloriosi corporis ei VIII
Murcii Nolarii ul supra. et Juralorum alteslalioiie lie
proce^sio post Vesperas ipsomet die, curratur,
: et
illius nolariali aucloritale ilie Seplvmbris.
ut mos est, ad pra;dictum bravium; et per totam
I
Octavam venerentur dicta; ReliquiEe in altari ma- 37 Ex aulem apparet civilatem Leocalensem sibi
Itis
reservas.<e jus Patronatus, iil
vacanl, insaiicliim
jori ; ac in die Octava- tiat processio per consuetas soli Claviiim iina
in ciijus
leslimonium iiemini vo- Episcopo .igriij
etiam juris
civitatis vias. Et in fine dicta; processionis, jara re- corpiis :
cotnmunieare claves lanli Ihesauri, qux
scplem ili- conceditur.
positis in proprio sacello Reliquiis, prffidictus Ar- luil
D. Bon-incontro Agrigentino Epi-
chipresbyter seu Vicarius inlonet Hyranuni,Te Deum versie eranl, et
laudamus quo conipleto sequatur Oratio, gratias
:
scopo. 11« liabetm-in MSS. unam earuin postulanti.
Mar- generose reslitit, etiam in judicio coram Tribunah
agendo Deo optirao maximo et nostro gIorio.so
civitatem pronun-
tyri, ob tantuni nobis collatum heneficiuni. Quibus Monari.hia' regiffi, ubi secundum
tamcn, incertura an
perautis concludantur con^uetis seris, et serventur tiata sententiaest. Postmodum
studio an alia ex causa, Jurati ultro
gratificandi
in proprio sacrario Reliqiiiie.
clavibus, qui-
35 Volumus eliani ut quinta die Maji, quiu est obtulerunt Episcopo unam ex tribus
cratis lerrca sacrac arc»
propria saiicti Martyris dies perpetuo celebretur
,
bus clauditur et aperitur
et nihilominiis itenique iis quatuor qH;e ad
pra;tenta aliis, du.abus
sercetur festun eliara festum : id est a vigesima quinta die Aprilis ;
retentis idque
5 Maji, incboetur antiqiia devotio visitaiidi Reliquias, quie operculum arca; pertinent, pene se ;
sub conditione, ne Episcopus
eam unquaiii aut ullo
durat usque ad quartuiu diem Maji vigiliam festi ;
quacumque ex caussa luerit a
qua dieante Vesper.is egrediantur supradicta; Reli- casu possit negare.
quia; de sacello, et collocentur supra altare luajus Juratis requisitus
creilantiir, slalim
38 Qiiod miraciila allinet, ea iil
ejusdem teinpli ubi per totam diem quintara Maji
ail
;
freiiiieiilis-
Miraciita aii-
revelalione fiii^se
occasum coinniorentur, et postremo a priina corporis sancti ,
tiqiia
usque ad solis
majus liabemus ab
sma leslimoniiim omiii excepliotie
proprio loco seu sacello consuelis seris includantur. solennilale, non
el cullus perpelui
Et ita in perpetuum servari debeat ad unguem, non ereclioiie ecclesise.
fereiitibus qiiam miillitiidiiiem
intendentes veterera consuetudineni in aliquo alte- aliud principiiim prse se
beneficmum divmilus acceptorum, el Sancti Marlijris
rare; sed solum in hoc primo festo volumus utprffi-
ipsim iiivocaiilibus pie adserip-
intercessioni a fidelibiis
dict;e Reliiiuia; excludantur e proprio sacrario die coiisigiiala,
Ouod aiiliquiora nulla exlenl litleris
deciraa septima ,
qua; erit dies sabbati ante Vespe- lorum
excusant
64 DE S. AKGELO MART. CARMELITA.
excusant anctorfs sa^pius citittorum MSS. per excitlium de Averna qu. Joseph , Nicolai Serravilla et Don
ArcTOBE D. P el iiicentlium rirbis. anno MDI.lll a Tnrcis Franctsquc Hieron3'mi de Caro , Juratorum , et Francisci de
facturn, quo pnbiicx omncs privats'qne scripturj' perie- Averna qu. Vincentii Praefecti etSyndici hujusprfe-
rimt. Thoma.^ Bellnrosins qui iibclinm sunm vnlgavit dict« civitatis, virtute memorialis ipsorum specta- de Itcentla
Sed a yotaiio
^niio MDXXVii, totis viginti quatnor anni.'! titius qnam bilinm virorum, decretati per euradem Illustrem et iicarii Aijri-
scripta pn- Sentiiii,
dem penerunt calnmitas prscnotuta supervcnirct urbi; dum nullain ta- adin. Rev. Visitatorem Generalein, quod recipian-
liitm librorum fncit mentionem suspicari nos focit, qiiod turtestes. die xxviii raensis Augusti proxime pr^ete-
ea jnctiira sit aliqnanto antiqnior. Dubitare intcrim de riti, cum pra3sentia et interven_tu Reverendi Sacer-
ea majorum diliiieiitia non possumus; quandoqiudem dotis I. V. D. Don Julii Rennici, Vicarii foranei
Ainftdns Bot.iii:s qui u.^gue ad anunm ticccc\ci\ vi.Tit, liujus prsetactse civitatis, ac delegati ad infra ejus-
lu 8 cap. 9 de Angelo agcns, sic
Specuiu h.slariali lib. dem illustris et adm. Rev. Visitatoris Gen. virtute
/init yu;e quotidie Deus in luca sepuKurae ejusdem
: Actus facti in Actis Curi.-c prffidictai, die xxx ejus-
Martyris niiracula operatur, per oppitli Notarios in dem .\ugusti proxime prfeteriti ac cum prajsentia ;
voluminibus inagnis conduntur. Et in Codice MS. et interventu Rev. Sacerdotis Don
Andreae Lom-
Couvcntus Mec/ilinieiisis, ubiviteralia OrdinU monu- bardo, .\dvocati Fiscalis d ad veri- Curire : et lioc
meuta fol. 84 e.rlul ijisius S. Angeli Fiia, ista snb ficandura infra pro majori Dei gloria, ejusque Sacer-
fiuem lcgiintnr : Miracula
continue operatur quT; dotis, Virginis et Martyris, S. Angeli Carmelitae,
Deus in loco suse sepultura;, per Notarios oppidi in Protectoris hujus praed. oivitatis.
magnis vuluminiljus ostenduntur scripta, nec valent 2 Prtecitatx litterx, Mcmoriule, et Actus pubtici
faciliter recitari. desciibuntur integre in fivnte ipsius Codicis: qnx noii
39 Esl saiie dotendn pluriiuum iUorum jactnra ; po- fiiit operx pretinm describere. quia in substantia niliil
sectilo IG sterornm tamen hoc scculo diligenlia, novis excitatabe- continent, quam argnmentum zeli ad promovendam de-
desciibi so-
nejiciis, eamdem quadamtcuus sujiplcre stnduit: uam, votionem erga Sanctum de civitate optime meritum, et
lcbant nomitin
curatoium :
uti conslttbit e.r tractutus seqneutis ntim. 72 , 97 et communes liodierni lemporis forinuhis in Cnriis Sicnlis
103, circa annuin Mnc i,no miilxxv consueludo fuit, in usitatas. Potius ex Relatione prxnominoti Notarii (qui
libruni refrreutli euruin iiomina et cotjnoinina , tjui se die nltimo, ipsc quoque ad tcstandum accessitj hxcpau-
morbo aliqiio per S. Angeli intercessionem lcvatos pro- ca, magis ad prxviain notitiam spectantia, accipe. Quia
fitcbuntnr. Sed liic liber licet adhtic in manibus ftieril, tempore pestis plurimi fuerunt, qui mediante San-
cuin magis authentice ercepta siint occn\loue
tuiic infra commc- ctiintercessione varia miracula, gratias et beneficia
pestis exlnictx
mornnda miracula ; et forle etiam nunc supersit, cwptus receperunt, ut eorum distinctior memoria ad poste-
a Cuiiellanis eeelesix S. Angeli, el ab Officialibns Sotla- ros extot per me ad huc deputatum pradicti
lilolis contiuuatus neino tamcn ex eo protulit aliquiJ, ob testes usque ad centum fuerunt excepti
;
simul ;
quod iiutemus operx preliiim requircre ejus exemplar, etiam ad resuscitandam memoriam antiquiorum mi-
imo iifiiio hactenus csl inventns. qiii vel simpliciter eum racnlorum ac beneficiurum, quoruin notitia perierat
nominaril. Pluris oinnino faciendum cst, qitod, uti scri- consumptis libris in quibus ipsa describi solebant.
bitIrenxus a S. Catharina, anno mdcxxv, vi et vii, Qui quidem testes fueruntcum ea disqui-
auditi
aiidntiitiir
adinstanuam.^IagistratusLeocatensif et cum liceutia sitione et examinatione qualem requirit negotii gra- qiiolidie duo
(III. lli?5
Agrigentini Episcopi, per Officiales et Notarios pu- vitas ut autem exactius fierent omnia, et maturius testei ttsgue
el spgt/. per ;
blicu.^ sumpia est et scripti» excepta informatio
^'nlariinii plus excuti testimonia possent, duo dumtaxat quavis die ad lon,
muHa c')l- quara centum testiuin juratorum, qui tideliter de- recepti ad testandum fuere. Decrevit prajterea d.
liginiltir.
posuere niagnum rairaculosarum curationiim nume- Reverendissimus Vicarius Generalis, et injungendo
ruin ex certa scientia, babita per experientiara in
;
inandavit Ofiicialibus Sodalitatis ipsius Sancti, ut
personis vel propriis, vel sibi notissimis. Delibat quoties deinceps coiam eis comparuissent personae
deinde ea iilcm Ireneus ultimis Vilx a se scriplx capi- fide dignaj, asserentes se aliquod miraculum aut be-
tibus. Aos beneficio sa-itius laudati Danietis a Virgine neflcium accepisse a Sancto, easdem rovelarent Cu-
Mariu nacti ex conventu Trunspontiuo Romx ipsius ut de
riae spirituali, iis sumi et describi possent au-
originalis Processus autlienlictim e.veiiiplar, ex eo
com- thentica testimoniapost congruam et diligentem facti
piiavimus seqnenletu Iractatum ; cnjus accurata prolixi- discussionem.
tas argumento erii Patribiis Carmetitis, nos cum de
sa- 3 E.xtat etiani hoc mnndatunt inler prxcilata prxli-
crotissiint Ordinis ip.wrum viiis sanctis brevius egimus minana ipsitts Codicis MS. sub ilic i Septembris mdcxxt.
in Martio quam optabant ipsi, non nisi idonex materix Et sic iiuditi prxter centum jam indicaios, aliiundecim,
defectu tam (ui&se jejnnos. intra diem ix Decembrtsjam ditti anni et die.m xv Mar-
F
postea et
(11 anui MDCXxvii. Pauci. inijuies, respectu multitndi- ad/iiic pauci
MIRACULA ET BENEFICIA nis, intra dies iv prius receptx. Sed andi quid dicat
(itti,
Don Franciscus Attardo Mag. Notarius, curiai Spi-
e.\ deiiositioiiibus juratorum tcstium ritualis Leocatie is gtti tlie x\ Septembiis mdcxxv per
anno prxcipue 1625 a 2 Oclob. od 23 Novem- Actum , m prxliminaribits Codtcis MS. crprcssum,
bris in pnblicas tabulas relalis, Nolaiium Jacobum Murcium, ut qui
substititerat sibi
capturae testiura prxdictorum niinime posset per
Laline recldiia aptiusijue digesta. ipsum invigilare. Hic, inquam, ultimus testimonium
dicens onno mdcxxvii ilie xv Martii, mter alia asse-
estes recepti et examinati per curiam
.
spiritua- verat, quod si tamquam Magister Notarius priedi- cctcii^ ol>
lem Uujus dilectissimie civitatis Leocata!, et
Jffifflilni/HHi
per me ctae Curiai voluisset discribere
omnia miracula et nhnifiiii co-
Notarium Jacobum Murci, conimissarium ad ha.x piani iijccfix.
rognlu beneficia qua) quotidie divulgabantur, non potuisset
deputatum, et de ordine et mandato lUustris et adm.
aliis ejusdem Curiai negotiis ex officio vacare.
Si
Rev. Sacerdotis Don Joannis la Carlia, Canonici autemanno mucxxv plura testimoniausque ad cen-
Agrigentiui, Visitatoris generalis Illuslris et Reve-
tum excepta fuere id non ideo factum, quod aliis
;
rendissi. V.
D. Don Corradi Bonincontro, Sa-
I.
annis abundaverint minus gratiae per S. Angelum
cerdotis Canonici Agrigentini,
Abbatis Potentini et impetratae; sed quod eo annu specialius obligati
c'«te"vfrt,','t'e''!'H
^"^"'''!
,^-"S'f""^- Sedeva- eidem se agnovennt Jurati civifatis7 ob depuh;™"
^*™"" ''^'/•"nAgrigentidiexix superiori anno peslem , et istud suie gratitudinis
Juli ivrinrf
Juiii, ^
VII indict.
MDcxxiv; ad petitionem et instan- '
monumentum estare voluerint potestati.
tiam spectabilium Don Francisci
Figueroa, Francisci 4 Pono Rclationurnseu Deposilionum forma eadem
ommbus
DIE QUINTA MAJI.
6S
omnibw: fiiU. qaalis iiifra
ex primo iipparebil ; incipien-
jlonntnie- do a nolailiei, Inilictionis, et anni Christiani; in fine
ynsiliones
autem ciijvsque addebatur ad Marginem, Lecta
CAPUT I.
forma sibi
q\in
scnpl^it confirmavit :
(( sub ipsa relutioiir leijebalur ve.l ipsum Leocatx anno 1625 contagio serpere depre-
deponenlis nomen, inanii propria scriptum; velaUerius henditur, Lazaretum instituitur, Sancti
se subscribrnlis. pro el exvolimtale lestiuni scribere ne- auxiliuin utiliter invocalur.
scienlium. Ad Reiationcs vero (juorumdam Presliylero-
rum , aul
litleralorum virorum, qiiorum non
iilins rVelatio reverendi Sacerdotis 1. V. D. Don Caroli
tantnm mentem scd etiam ipsa rerba expi-mebat Nota- Heriberln, .\rchipresbyteri venerahilis majoris
ec-
rius^ ta principio ad marijiaem scnptum invenitur, closiffi hujus dilectissinia; civitatis Leocatffi, :etatis
Seipsum (lictavit : fueriinique lii, teslis i, ii, xiii, annorum lxviii in circa, hujuscivilatis civis cogniti,
XIV, xxiii, XXIV, XXXIII, XLII, et xi.iv, cxtremusvcro facta cum juramento, tacto pectore raore Sacerdo-
et ci ipsc Notarius, addit, Scribendo dictavi. Idem tali, super infrasoriptis et toto facto interroganti,
veio ad fiuem loiius codicis Romani, transcriptioiii a se dixit scire, qualiter n per merita gloriosi Virgiuis et
factx lianc fidem adjccU, Ego Jacobus Muni, Leoca- Martyris S. Angel; b Deus Dominus no.ster sem-
qiin flffe
triinfCTi}>l'C
tae civilatis dilectissimae, Apostolica auctoritate per perostendit varia signa, heneflciaet miracula, circa S. Anijelus
tt liom-iin totum orbem, Kegia autem auctoritate per to- diversaspersonasenergumenas, liernio«as, aliosque Leticatx
cliiivs mlra-
tum hujus Sicdiffi regnum citra Pliarum ejusque incurabiliter laborantes, in processione, in fe>to, in
culis
insulas adjaceiites, Judex ordinarius atque Notarius Octava ipsius Sancti, aliisque anni temporibus; nec
publicu.-;, omnes pra^missas testificaliones recepi, non in variis infirmis, qui aqua fontis, in loco ubi
scripsi, illasque exemplavi ex Originali penes me fuit sepultura existeatis, loti, infinita receperunt
existente, easque extraxi in cLarta communi et non beneficia : unde hac civitas plurimum obligatur
sigillata, ad instantiam Reverendissimi sacraR Theo- Deo Sancto Martyri, qiiotidianis gratiis per
et d.
ipsum adjuta ornataquec ac specialiter tempore
E
logiaj Dnctoris Patris Magistri Fr. Theodori Stratii, ;
c
totius CarmeHtartim Prioris Generalis,
Ordinis antiquae pestilentias, qu8e fuit anno mdlxxv aut cir-
a pcste sf-mc/
staule ejus exemptione mea manu hic me subscri- citer ;quando hoc Siciliae regnum afdirtissimumfuit
psi, meoque solito et consueto sigillo signavi, in fi- contagioso illo morbo, adeo ut omnes fere civitates
dem testimonium oranium et singulorum praemis-
et desol.atae fuerint, ainissa majori civium siiorum
sorum, hodieimehsis Martii, viii IndictionisMDCXi.. parte ; nam
luem in hac civilate contraxerunt,
qui
Scquebatur subschplio Juraiorum Leocaleiisium Ale- ,
si cum aliarum urbium numerosissirais aegris con-
el ib\ rursus_ xaiidri Formica.FranciFoglietta, FrancisciGrugno, ferantur. pauci admodum fuerunt: quod meritis S,.
ejemplalcc P et Don Calcerandi de Caro, de leqaiit^ite d. Notarii Angoli omnes adscripserunt d.
fidevi fncienlivm; atque Senatus Panormitani, niajno Hoc autem novissimo tempore, quo rursum eo-
7
suo sitjillo omiiia conlirmantis : nec non subscripliones dem flagello quasdam hujus regni civitates castign- ei iterum ur-
bcm liberatt
Fr. Seraphini a Jesu Maria Notarii Apo.stohci, et tas voluit Deus, puta Drepanum, Panormum, Cast.el-
Fr. Liidovici Perez, anno mdci.xsiii dicbits viii Junii lumveteranum, Castrum-novum, Cambaratam glis- ;
etx^\iAiuiusti.assevcranlium,convortisire.coplFLmcum centis mali nuntio comraota baec civitas, proxime
originah existente in archivio Ordinis Fratrum pra'teritonienseJiinio liujusanni .Mncxxv.conata est
Bealistima' Virginis Mariae de moute Carmelo in divinam placare justitiam, et indignalionem aver-
Conventu S. Wai iae Transpontina,' in urbe. Atque hsec tere, per varias processiones, etiara nudis pedibus
cst copia.ijunmmissam inBelgium et nobisbeiiignecom- supplicantium et sacras Martyris sancti Reliquias
muiucaltim per B. P. Banielem a Virgine Maria, circuraferentium. Placuit nihilominus Deo permit-
dtxi in fine prcecedentis comnientarii. tere, ut ipso illo mense pestileutia accenderetur
5 Rcs prollxa est. ac fere ducentas pagina.1 minutx quasi per tutam civitatem, burgum, et territorium
scriplitrii! comptel'; quare vilandi fastidii ciiusa excer- circumjectum. Sedelevatam Dei manumS. Angelus
f ' '/iiomodo
pemusex singtitis relaiionibus, quod in iina quaque prse- sustinuit malumque eodem pene tempore et pate-
:
liic cfiliiijun-
cipuum : est et si quid strpius relatum a viiriis, ejus factum et extinctum fuit exindeque non tantum ab
:
soiius ute.mur verbis, cujns prx ceteris veldignUas pcr- epidemia, sed et ab alio quovis vulgari morbo libera
fuit civiias, magis quam unquam ante. Fuit aulem
ionoi, vel scientix certitudo prierogativam mereri vitle-
Ordinem quoqne non euni sequemur, quo audUi comraiinis oranium sensus, id esse adscribendum in-
bitur.
sed res ipsas iisdem relaias in certa tercessioni illius Sancti, ad cujus ecclesiam omnis
svnl singuit : tib
qua'dam dujerentcscapUa, sic stndebhnns bicvUati, ut ad hujus civitatispopulus recurrebat, cura veraetflrraa
fide Uberationis cito obtiuendse sicut et obtinuit. :
inicloritnlis firmiludincm dciil ntliil, neqnc abundet ali-
t;uid ad lcgcntiun ilauseuni. Quia vero a die caplse Ejusniodi porrn persuasio in eo fundatur, quod con-
Octobris, ui-que ad diem xxv tagio primum exarseiit in vico ecclesiieipsiusS:incti,
nctionis, td est a die ii
et in atrio quarumdam domorura ad Societatem ip-
Novembris inclusive, iliebus fere singulis auditi dno
sius Sancti pertinentiiim idque adeo vehementer,
:
non erit necessarium adtlerediemfactx relationis:
yitnt,
ut intra lireve teinpus ouines passim afflandi crede-
litjnc enim qui scirevolet,facileasseqtietur, considerando
cujus verba cxliibentiir id- rentur sed, ut dictum, malum universumcitissime
:
quotus Teslis esse tltcalm is :
primis centum Testibus in reliquis untle-
dissipatum fuit per merita ipsius Sancti e.
tiue valehit in :
8 Porro hasc dicit Relator prienomiiiatus ex cer- testfifiir Ar-
cim postea aitdilis, usque ad xv Martii anni a prinia ch iprcsbijttrf
quadraginta
ta sua scieotia; utpote qui per annos
nctione secundi, quia par ratio ntm esl, adscrilieutrtltes.
modo est Archipresbyter m.ijo-
tres hic subslitit, et
Quibtis sic prxmissis, vcniamus ad rcm, et principiuni
ris atque in persoiia propria seraper
ecclesix',
sumamus ab ea pcstequx novi fcsti constuuendi, ampli-
siipplicationibus, quadr.aginta-horis, aliis-
interluit
ficaitdx ecetesue, et tiescribeniUirum grattaritm occnsio
que precibus pro publica civitatis necessitale iiidi-
fuit : ila tanien. ul quanito idsolum curtivere e.xccpto- prajdictai cir-
otis item qui tempore contagionis
:
res, ii( quamvere siiigula riierrentiir dijudicareiit, iton
infectorum, tam in
cuivit ad audiendas confes.siones
aittemquatitales eeidentismiraculi discernerent agratia,
lazareto quara per civilatem
c.immendando se Deo :
t'X testtnttts opinione Sancli meiitis aUributa iios quoque
se credit salvum
;
Angelo, cujus intercessione
et S.
eenseamur in medio reltnquere ttiscrinien, alltoris tri-
permansisse item qui lateris ao renum dolore tor-
:
buualis sententia staiiiendum.
tus absque facultate solvendi
urinam, aliisque infir-
invo-
mitatibus subinde aftiictus, retulit sanitatem
9 catu
Miiji T. II.
66 MIRAC. S. ANGELI MART. CARJIEL.
cato Sancio : ac denique qui suis iiropriis oculis vi- deraque ambarum esse morbum, sed etiam iii coiita-
BX pnOCESSU (lit miracul:» patrata, jiotissiniura in translatione gii suspicionem venit. Ergo, quoniam cedes illai
MS. Reliquiarura, quas suis manilms estulit sigillatim erant in vico ipsius Sancti, et in atrio spectantead
Sniic/t opan Sodales ipsius ejusdem intercessioni se ardenter
etiam in ie omnes populoqne raonstravit, anno mdcxxiu, In- ;
expertus. dictionis vi, in fe^to ipsiusMartjris die tMmjI, die commendavit.
Veneris, hora circiter undecima, circa c(Bmeterium 1 1 Cum autem inlirniis praedictis extrema Via-
majoris ecclesiae ; et ibi cognovit beneficia ipso eo- tici atque Olei sacri S.acramenta contulisset, vocatus
dem tempore variis collata per inteicesvionem est ad tertiam illarum sororem paritor infirmam a
Sancli, cui seraper sit gloria f. De causa scientiaj in- peccatis absolveudara : et pestilentis morbi certissi-
ternig.itus dixit, scire pi-a;dicta per niodum ut su- in;i inveniens signa, rem tolaiii detulit ad Doctorem et Sancto
pra, quia interfuit, vidit et audivit de loco et tem- : Don CarolumGiIibertuni.-irrhijire.sbyterum et Ju- adscrilit:id
pore dixit ut supra. ratoscivitatis ; qui una cum inedicis diligenter om- quod ijisc
non slt af-
9 Iliiclenm primus Te.nis, ciijiis tolmn velalionem, nia perquirentes, iiivenerunt infirmasistaspeste te- Patus
undf specimcn sumalur de forma rehquarum, placuit neri una cum ipso Thofano, palani se eflferentibus
verliotenus reprttseutare. Modiivi giio jivccla et propa- panis, niali indicibus, in corporibus defunctorura.
QQla coiitagw fnit, snbitoque e.ctincla, distinctius cxpli- Omnino auteui jndic.at, quod iiisi ipsummet testem
cavil lesiis xlii, Don Horatius Conlreras Sacerdos adjuvisset Sanctus, fuerit certissime malo illo cor-
seciilaris.artium etmedicinse Dootor, deponcn.^, quod reptus; non tantum quia a priedictis iufirinis spar-
cum pestis esset ilkita in urbem per puerum unum sum fuit malum ad inultos, qui vix leviter cum illis
ij jiarucliialem, qui habitabat in atrio g vici a S An- tractaverant per urbem et torritorium ; sed maxime
Prxlis iilfima d. Tho- egitcum
gelo noniinati, liaud procul ab ipsa ejns ecclesia et quia eo tempore siejie et familiarius
per piicruin
illala prope
liatrimonio venerabilis societatis ad ejus honorem fano, sibi in domo sua repraesentante stipendia,
ecclesiam 5. collectse; parentes pueri, timore justiliae et niagi- qujedara, ratione iufirmurum qiiorumdain ex peste
Aiigeti stratuum celaverunt genus infirmitatis, omne illius mortuorum, in ecclesia taraen luajori sepultorum,
indicium medico subtralientes ; et ne quid susjiicio- priusquam de contagio quisquam suspicaretur ali-
nis de sua di^mo darent, admittentes in eamreliqucs quid.
sui atrii coutubernales. Mortuo autem puero ex 12 Ila pius iste Saccrdos, quem in deporlandis ad
uti cliain ejus
pestilentia, accersivemnt parochianos atque con- prxd.infirtnos Sacramentis, et alia quiediim circa ipsas
niinister Clc-
fralres, curando funeri operam daturos quo factum : operatus, Clericus Archangelus Bono, Testis i.xv, dixit
ricus.
utnon solum dilatatum sit nialum, sed u.^^que adeo qiiud uxorem Thofani Bellavia ipsemet cuin eodein
invaluerit, ut ex toto atrii illius contuberniu; in quo Capellano ad sepulturam in ecclesia S. Salvatoris ei
viginti animcb numerabantur, duo durataxat in vivis dandara sit coinitatus duabus autem aliis ibidem;
manserint ; et ad alia quatuor aut quinque loca ci- post ipsam mortuis, cum tota civitas ex suspicione
vitatis illico diffusum malum sit, quod mox agnitura et tiinore pestilentix conturbaretur, Ofliciales et
celata disper' est esse pestilens. Populus ergo ad implorandum Deputatos pro sanitate publica conservanda ordi-
gitur. Sancti auxilium ardentissima prece concurrit, de- nasse, ut in domuncula quadam ipsius atri collapsa
creturoqueinteraliaest, utuiuisquisquedoniumsuam sepelirentur. Postea id estxni Junii Doctores Me-
qui et mor-
conspergeret aqua, ex benedicto funte sancti Pro- dici et Oflficiales judicaverunt mulieres istas peste tuas sepelivit.
tectoris Iiaiisla : certaque gratia consecuta est sup- extinctas fuisse ; et quia ipse Testis propriis suis
plicantes. Nemo enim extra contuberniuin istud ex- manibus sepelierat etiam Antouinam de Palermo,
tinctus peste est, quamvis in urbe et suburbio mul- relictam qu. Frederici et socrura Thofani, in ipsa
tos illa corripuisset ex quibus tamen varii occul-
:
qua filia domo mortuam xxxi Maji (ipsa autem Anto-
tavere maluin, ne domestica sua supellex de more nina dicebatur lueni conlr.axisse a Petro Balthasare
eombureretur; et soluin pestiferos anthraces lava- suo nepote, qui eam attulerat ex oppido h Camba-
bant aqua supradicta, iUique evanescebant absque rata) iconclusus iutra domum suam fuit ab Offici-
contagio aliorum, quod prorsus mirabile est, nec liabus neque dubitabat ipsequin sequoque afflavis-
:
revclala po- ullis humanis niediis adscribeiidura. Et hiec ipse set contagio, utpote multo frequentius intimiusque
pilli concur- scivittamquam medicus, diligenter in ejusmodi ac- versatum cum familia illa, quam aliiplerique exind<-'
suni aiiijrt
cidentia propublicaj salutis cura inteudens et inqui- correpti. Augebat etiam euin quod fuuem, quo usus F
ad Soiiclum
rens. mulieris sarcopliago,
('/ cuni liifectis
fuerat in dimiltendo infecta;
cjit familin-
10 Jddit xvi, Fr. Joannes Antonius Marchi,
lestis
applicuisset cainpanse, per octavara sanctissimi Sa- rius.
Sacerdos Carmelita, tunc et etiam nunc Sacrista in crameiiti pulsandie quodque per eamdem octavani
;
ecclesia ipsius Sancti quod tanta fuerit instan- plurima paramenta ecclesiastica, ad varios Dominos
tia accedentiuin ad Sanctum sibi suisque propitian- pertinentia, tractasset; unde verebatur ne plurimis
dum, et aquam deinde secum ferentium, ut neque fuisset causa infectionis. Nihilomiuus ad Dominani
cibo neque somno capiendo temjius inveuiret, dum nostram Drepauitanam suam matrem, et S. Ange-
conabatur satislacere omnibus tam qui aquam pete-
lum patronum recurrens, quotiilie nou tantum ipse,
bant, quam qui eleemosynas pro Missis, oleum. ce-
sed et tota domus ejus, quadraginta dierum clausu-
ram ferebant de quoruin pluribus postea intelle-
;
ram sine noxa absolvit.
xerit, qiiod occulle afflaii, priusquani
notirentur, 13 Cumjam dicta Antonina, prima letiferi morbi
salutem recuperaverint et extra suspicionem con- nec noil aii-
victima, priusquam ea se ffigram sciret, pannos lineos cilla qu.uluin-
tagii manserint. liujus rei multos tesles cansequenler
ad mare laverat Augela Occhipinti, tilia lieatricis,
videbimus : nunr viileamus, quomodo malum quod clnm
ancilla Fraucisci Grugno, leslis lxxxiv; ips:iinque
gliscebat deteclum fuerit, priusquam slragem laccrclnu- deindein concinnandis pannis adjuverat quod sciens :
revelatur au merosiorem. Dicet id nobis leslis iv, Don Joseph Per- ipse testis, adscripsit beneficio S. Angeli conserva-
tem pcr Sa- conti, Sacerdos secularis.... tunc ct nunc unus ex
cerdotem,
tionem doraus suai a contagio eo quod in ipsa ha-
;
Sacellanis majuris ecclesiEB qui rogatus venire ad ;
beret, cum siiigulari devotione, integram unam
audiendara in coufessione uxorem Tliofani
Bellavia tabulam, ex veteri Reliquiarum arca, quie sibi tam-
bis eam quoniam prima vice nimiis febribus
audiit,
quam uni ex Juratis obtigerat in earumdem transla-
aggravata infirma, miuus apla erat ei rei agend».
tione.
Postridie vero vocatus fuit iterum ad similiter
Qui moritntii-
au- 14 Si duoilHTestes salutem suam 7ne.rilisS. Angeli
diendam dictae mulieris sororem quaiido ex
ttas duas ad- qui- ; jure ucccptam retulcrunt, lanto majori jure id facere
vHnistraral, busdam siguis deprehendit, non tantum unum
eum- potuit teslts XII, quanlo evidenliovi conlrahendie luis
discrimini
DIE QUINTA MAJI. 67
discriniini ultro se ex caritale ohjecit, Sancti fretns supra vitam, nihilo minori rairaculo sibi parvulaeque D
au.ritio , Augustinus Infrigola, statis nnnorum servatam, quia moriens Gratia sa;pe fuerat eas am- " pbocmso
TnffcHs ad circiter uii civis Leocatensis, qui dixit, quod cum plexata. "'•
lazaretim
proserpens morl)us judicalus fuisset vero pestis (id 1 6 Miraculo alleslaius cst, ac supra nnturx ordi-
abducCis
autem, quantum recordatur judicafum est xiii Junii nem prorsus
,„ „(, ^
fnctiim censuit, testis s.m, Utriusquejuris lesiaitssimo
Feria vi in festo S. Antonii Patavini) quidam de Doctor Petrus de Calli et teslis Artium et Medici- s. Angeli
;
contagione susppcti, ex vico ecclesire Martyris glo- nas Doctor Joseph deRaymundo; ambo profe.tsi notam "'™™'"'-
riosi, et ex ."(trio domorum ad Sncietatem ipsius sibiesse lione.^tissimom d. mulieris famam. Tesiis ve-
specfantiiim, ubi principium pestis h>ibuit intr.i do- ro XVIII, Arfium ef Medicina! Doctor Franciscus Sa-
mum della Giarretta dictam juxta fliiraen; cum ipsa filla, insupcr oddidil, quod ipsum ejus lac considera-
in donio per duos dies totidemqiie nnctes servati verit, invenorifqnehahere omnes veri lactis condi-
fuisseut, tandem per Offlciales civitatis tr.anslati tiones quippe quod colore candidissimum, sapore
;
fuerunt ad diversoria /. et ecclesiam S. Mari* de dulcissimum, et consisfenfia proporfionafa praedi-
Ritu, eo qund in pramominafa domo nimis incom- tum, vidit suis oculis profluere ex uheribus Agalhae,
mode degerent tam infirmi quam suspecti. Verum ea qua dictura est ahundautia. Pninus horum tritim
cum ibi utrique consistereiit ahsque medicamentis fiterni Lazarefi Recfnr seu Guhernafor deputatus a
et alicujus viri experti auxilio (nulhis enim medi- Magistratu, ideoque cx officio citiiis ccrtiusque cognovit
corum volebat ire ad locum Lazareto jam destina- qiix gereliantitr, tesfalur vero omnes
istic ronclgsos
tuih) decievit ipse testis, quod et raandavit excutio- spem firinara in D. Virginis .atque B. Angeli auxilio
ni, pro Dei amore et cx commiseratione civium locafam hahui,-se, Sacerdotibus secularibus ad id
minislerhim suorum sic derehcforum, oaput suum exponere et constitutis sua quothehdoraadis peccata confitendo;
tiltro
sitiiin oflerre spectabilibus Juratis et Deputatis pro sanita- per quos ipse testis ciiraverit ibidem quovis sabhato
otfert vir
te, ad dicti loci ministerium regimenque: quippe decanfiiri Lifanias Marianas, cum invocafione S.
pcritus c«*
randx peslis, qui chirurgicas artis peritus ah annis circiter viginti Angeli ad finem earumdem.
B in Barharia et civitate Algerii mancipatus fuerat
servitio Morati Rajz, ibique dictam artem exercue- ANNOTATA.
rat, maxime circa pesf.e infectos:'qui morhus in ea
regionefuit frequens, idque nnn in civitafe fantum a ffnc principio, aed rmttiitis mulandts, omnin tesli-
sedetiamin friremibus. Ea voIunfascumahOfficiaH- monia Lntine scribuntur, reliqux narrationes deinceps
hus ac civitafe universa esset grataiiter suscepfa ; in originnli Itnlicse sunt.
ipse, post usurpafa in ecclesia majori Confessionis h Omitto reliquos tilulos identidem recurrentes totis
et Communinnis S.acramenta, commendans Deo ac his Artis, et pro parte ex pntato Enocho sumptns, vide-
Domina^ nostrfe Monserratensi, S. Rociio. ef spe- licet Jerusalemitani, ex regia stirpe Davidis, Sacer-
cialiiis S. Angelo, tum se tum domuin ac liberos dotis Carraelitfp, Protectoris hujus civitaris Leoca-
omnesqtie
inientl beite suos suscipiensque ah Officialibiis necessaria ad
; toe, cujus Reliquiae in arca argentea requiescunt
ammatos; victum, intravif in L.izarefum ; infirraosque ef su- intra ecclesiara, et locum sepulturse ipsius sancticor-
spectos omnes amantercomplexus, coppitnon solum poris.
morbis mederi, sed etiam ciiicumque alteri eorum- c Ita in gencre pars major Testiiim dixissc invenie-
dem necessifati servire. ^'idit aufem neminem ipso- tiir Acta legenli.
ruraesse. qui nonhaheref cerfam spem conservandfe d Ejnsdem pestilentix antiqnx mcntionem faciunt
vifse, innixam patrocinio Mari« ^"irgini.'^, S. Roc- testes alii nonnulli, et specialia quatdom tuncacta refe-
chi, Sancf ique Angeli quod eis minime fuit iuutile
: : runt, qux infra cap. 4 colligentur.
quia sequestratio ille felicissiinum finem ac celerem e //kVC eadcm de peste posteriort magna pars testium
habuit. religuorumy parlim iisdem partim similibus verbis,
15 Aiidit dcitttle sUijirndiim prorsus, quod iln conti- describil; ac nominatim Testis 2, 3, 7. 8, 9, 10, 11,
gisse vidit, miraculum. Scd ipsum nobis melius dicct, U, 17, 18, 19.
qiise experta est, testis xxvi .\gatucia. mulier vidua, f Hsec guoque communis omnium est et Laiina clau-
relicta quondam Viti Scollo, alias Rovetto, a^f.atis sula, numquam amplius hic iteranda.
inter qitos
annorinn aniiorum i.iv civis Leocafje, narrans, qualiter filia g //(//((<• Cortile : qnod licet proprie significet unius F
34 anus sua Gratia, uxor AnfoniniMaji, deprehensaest mor- majoris seu palntU impluvium , cui respondet Latina vox
bo confagioso laborare cumqiie t:im ipsa cura dicfa ; Atriura : quia tamen vox Ilalica aptatur coUectioni do-
filia quam alii dnmestici sui dcporfafa esset extra morum, circumcirca unam communvm aream disposita-
iirhem in domum della Giarefta die xni, ihidem die rum, etuna communi porta sechisarum a platea; ideo
XIV mnrtua est Gratia atque sepulta, relinquenspo- Latinam quoque vocem huic sijnificutioni, veniam prx~
sthumam qiiatuordecim mensiiim filiolnm, Angelam fatus, adapto, alia congvnentiori voce destitutus: nisi-
nomine, Eodera deinde die jussi
.adhuc lacfentera. quis angiportura dicere malit; guandoque etiam con-
sunf infirnii suspecfique transire adLazaretura, uno tubernium verti.
ah urbe milliario in diversorio et ecclesia S. Mariai h Caraharata, in tahulis Camaranta, medin inter
de Ritu consfifutum. Hic ipsa, nesciensqua rafione Leocatam ct Pnnormum, utrimquc ad 50 p. m. et am-
parvulam educaret, muliis ciira lacrymis recurrit plius dissila. Estet Caraarana url'S nota ad mare, inter
ad auxilium divinum, iraplorans ipsura per San- Leocatam el Pnchinum proniontorium.
orbani malrc cforum omnium et maxime S. Angeli merita. i Ilalice Raragiato; ex quo colligas SicuHs idem in
neplitlam Postero vero die qucE Dominica fuit, xv Junii usu esse quod Belgh^, ut domus peste infectae vel de ea-
taclare rtsa
hora vesperarum, sensit madnre quodara hume- dcm suspectie, a/fixa ante portam barra veiut claudan-
ctari ra.TrailIas ; easque discooperiens vidit lacfe tur: atque hoc modo Hla vor identidem m his actis re-
stillanfes : quod sihi in reraediuni prieseufis necessi- currif.quod siLatinum essct harra., potuisset inde duci
tatis rairaculose concessum intelligeus (jam enim barr;ire, et barratus.
vigintitribus annis. ab obifuscilicetmarifi sui, lacte k Italice Stanze, quod communiter significat cubi-
cariierat, et raenstrufe purgationes numquara fue- cula; hic auteni pro domibus accipitur, aut publicis di~
rant sihi resfricta^) ciepit lactare parvulam et lactat versoviis; uli manifestc nobis appavuit exnum. 71, ubi
etiam nunc, fara copiose, ut alteri infanti parifer la- de viatore agituv.
ctando possit suflicere ideoque non cessat quotidie
:
gratias agere S. Angelo, qui hoc eis prasstiterit,
CAPUT
68 MIRAC. S, ANGELI MART. CARMEL.
molia, propter pesteni Licatae grassantera, mox at-
CAPUT II. 1"^ fontem urbis suk venit, jussu Officialium una
'"'
cura sociis conclusus fuit ad diesqurituorJMxta ec-
Ex primo ivfectorum conlagio inficiunliir clesiam D. Virginis de Gratia, et aliis viginti in do-
plures el a Saticto omnes jmantur mibus Mag. Franscisci Pici extra urlwm, juxtahor-
tum conventus S. Francisci; quia tam ipse quam lleni alius
Clausis fo-
f erampcstem ftiisse, qux Leocatt'n>.es cives ad invo- soeii niessuerant et conversati er;int cnm .\ntonino pestem ac-
ritm (Iimi- cultans.
caniliiin vistaiitiits S, Angelmn compiitit, satis cunstat Mayo ex peste mortuo. Transaotis autem diebus
tnis qiti erant
citm iiifrclis ex prs'Mctis: vidcaimis tjuam eadem fnerit contagiosa, istis cum liberi dvmissi essent ab Olfieialibus
in suas
conversali. el i]itttm eflicax adversiis eam nn.Tiliiim tnlcrit Sanctus, quique domos, vix biduura in ea d. testis egerat
considcremus. Franciscus la Rocca qu. Laurentii, quando febrem cum dolore capitis sensit, duosque
diexxii Jiinii, una ciim uxore Rofella et filiis inclu- panos, erumpentes subaxilla sinistra, et post.iurem
sus abOfficialibusfuit domuisuae, in plateaQuatuor- dextiam: uiide se oorreptum agnoscens, damnura
Angiiloriim dicta, eo quod occasione frugumsuarum tamen sibi obventurum formidans si id palam face-
cnlligendarum, diebus aliquot fuisset conversatus in ret, de consilio uxoris tacere decrevit, sequo, com-
domo Tliofani, in qna exordium pestis habuit, et muni civium ceterorum exempio, S. .\ngplo Marty-
cujus dominus in eadem cum oranibus domesticis ri commendare; petitaque de fonte illius aqu,T panos
in earitm iina e.xtinctus extra civitatem huinatus fuit. Cumque abluit, et intra viginti quatuor horas sanum se ac
piirr ag- sexto post conclusionem domus sus die Rofella uxor liberura recognovit et beuefactori suo Divo grafias
nilits jttslc
laltorart
filiura Angelum quadrimestrem infantem fasciis retulit.
evolveret. invenit utrumque geiiu illiu>^ rubicundnm 20 Angelus Bisco, lcslis lxvi, aetatis annorum
ac vebemenfer tiimidum : mox etiam duo pani appa- XXII in circa, dixit scire qualiter initio raensis Junii,
ruerunt iu eodeni corpnsculo, febrisque veheraentis- cum in obsequio Dom. Francisci Fuigeroa constitu.
sima, quEebrevieoadduxit parvulum, utmortiquam tus, in quodam ejus pr;edio degeret in territorio
vitae proprior esset, neque jam amplius lac ullum hujus urbis, una cum aliis famulis fruges demessas
sugeret. Sic dissolutum in greraio aliqiiamdiu tenens invertens; fuerit ibi inter ceteros Jacobus Grascus, E
alius ob pe-
raulier, maritoque ostendens, nihil vel ipse rel illa qui de magno oirca inguina dolore querebatur, puta.
sit/eniin
dubitaverunt quin contagiura puer traxisset. Quare batque renovatam sibi, quam olim passus fuerat con/achon
niillaiiTaliam de eo servando spera reliquam haben- herniam: cui testis ipse; Videam, iiiquit, novi eiiim, scgnesdulus,
tes, tanto maiori cum fidiicia recurrerunt arl sutJra- utpote non ita pridem per D. Virginem Drepanita-
gia S. Angeli imploranda, quanto devotius eidem nam ab hernia curatus. Cum autem vidissetac teti-
prolera istam obtulerant ab ipso suae nativitatis ini- gisset, dixit: Apage, non est id hernia; et propter
tio. Recordatus aiitero pater se habere frustilUim suspicionem pestis, tunc inter cives gliscentis, for-
saiialttr ap-
veteris arcae lignea;, in quaSanctiossataradiu jacue- midavit ne ea teneretur Jarobus ad quem requiren-
:
phcito litjno
(le iircit Jte- rant, a compatre suo Jacobo .Murci Notario acce- dura post paucos dies venit ip^ius pr:edii procur itor
liqiiiaittm. plura; ipsum divisitbifariam, et utrique filioli genu Franciscus de Giielis; nuntiaverant enim de eo De-
cumkicrymis etSancti invocationeapplicuit: deinde putatis sanitati tuendae, quod pestilen:. anthr.ax in
per Marium Sapio, nepotem suuin, foris existentem, ipso appareret. lilodem vespere adfuit etiam Mag. et eutmpens
misit eleemo^ynamad ecclesiara S. Augeli pro sacro .-Vndreas lo Vasco, et ipsam testem transtulit ad bur- in se iniilum
cant.ando: deuique sub horara vesperarum, cum occullans,
ite- gum hiijus civitatis juxta hortum S. Francisci ubi ;
rum fasciis evolvi-isent puerum,
cui mane dicta U- cum aliis pariter iiiclusismanere jussus est, eo quod
gni frustilla applicuerant,
invenerunt omni rubore, attigisset Jacobum, qui Lazareto mortuus erat ex
in
tuinore, febri ac panis prorsus abstersis liberum peste, quam contraxerat ex domn Thofani Bellavia,
;
et Sancto gratias agere non cessant, cujus beneficio sub qua ipse in cave:i quad:im habitabat. Metuebat
ab ea hora sanum Hliuin esse gratulautur, qiiasi ni- ergo jam d. testis ne ,se quoque liies illa afflasset,
hil uuquam passus raali fuisset. nec vanum esse metura probavit dies xvi Junii,
altlii alia
18 .4ntonelIa, uxor Mag. Jacobi de Mayo. lestis quando post suljitum frigus vehementi pervasus fe
qitie restem xci, dicit scire, qu.iliter domi sua barrata fuerit ipsa
bri et capite dolens, coepit provocari ad voraitum ;
al> iiifecla cuin m.arito ac flhis, propterea quoJ in
domo Tho- qul tamen non successit, sed dolorin sinistro iugui-
ijeslutam
fani Bella-viapestis esset manifestata, et juxta eam ne, in quo postridie tumor periculosiis apparuit.
inditerat
haliilabat filius suus Antoninus de Mayo cum sua Quare nibil dubitans qiiin peste teneretur, et tamen
qu. uxore Gratia; et Marutia. similiter ipsius testis seipsumformidansmanifestarccoepitinvocareDeum, S, Anoclum
cum suo qa. marito Didaoo Scollo: ex quibus
fllia,
S. Rocchum et S. Calogeruin, cujus tunc agebalur invocfit et
jam dicti Gratia et Didacus contagio obierunt, sanalui;
pe- vigilia,ac potissimura S. Angelum; die autem xvn
riclitabantur autem ceteri, qui aeque ac illi multam non soliim liberum afebri se miratus est, sed etiara
habuerant cum inlecta domo conversationem, ac evanuisse anthracem, qni mortem propinquam de-
specialiter ipsa testis Etenim coramodaverat An-
:
nuntiasse videbatur : ideoqiie multas S. Angelo gra-
gelutia?, uxori Thof:ini tunicam nigram quam si- :
tias agens, post expletam clausuram saepius visita-
bi redditara deinde induerat, neque dubitabat
quin vit ejus Reliquias, et Missam uoara celebrandam
in suo quoque cor]iore manifestanda esset contaglo,
curavit.
cuinde piaedictis mortibus aiidivit, et sursuin deor- 21 Don Augelus de Labiso, Sacerdos secuhiris.
sura ferri vidit civitatera propter
formidinem pe- ffltatis annorura lvi, lestis v, dixit scire, qualiter
stilentiw. Et vero eodem quo doraus sua claiisa est initio mensis Junii proxime prieteriti, nolentibus saceifhs (jtit
die, qui erat Mercurii et xi Junii, gravi correpta Capellanis ecclesise majorisadministrareSacramenta
iiifiifn e.r-
sanrttitr
febri, papulam grandem vidit sibi in brachio dex'- infirrais in vico S.
ulens aqna Angeli proptor suspicionem pe-
(le foiHe s '^^'''*''^ Lazareliim depor-
"^ ^"^ stis. vocatus ipse fuerit a Doctore Don JuUo Benni-
!'L!'!!!'.^.v-*?'*
taretur ubi jain filia ^lr
A.irjeli. sua, gener, ac uepotes erant, ci, Vicario hujns civitatis, ut veilet acedere et
ut melius potuit, occultavit malum:
ad 8. Angeli et confitentem audire Constantiam Gaeta de contagio
patrociuium se convertens, lavit sese aqua
fontis .euspeotam, quandoquidem ipsnm malum neodum
ejus, et subito febri caruit, ipsaque
papula sanata erat a Medicis jndicatumcontagiosum. Ivit ergo ad
est.
dnmum, atrio supra nominato vicinam ubi post- :
19 Similiter xxxvin Paulinus Lamendula,
tesiis
quam Constantiae coa£s3sionem «xcopisseti infirraa
cum aliis Licatensibus exire jussus ab oppido
Ra- manum ejus osculata est, dicens se^cum raulieribus
de
DIE QUINTA MAJI. 69
de dotno Thofani conversatam, vix dubitare •quin certus fuit infectam esse domum snam rem D
.
, ultro
peste laljor.iret, quando ipsos antliraces sentiret sul) detulit neput;itis sui quarterli quorum jussu ''' psocessu
:
ipse
axillis. Ad haec stomachante teste, atque querente cum reliqulsfamillaribus doml conclusus, Margarlta '"'
quod id prlus non indicasset excus.ivit se id ansani ; vero, in quam jam pene mentls linpote maculae
li-
non fuisse, ne forte confessio sibi negaretur. Post- vld,-E piillulabant, certfe pestls
indicla, delata est ad
modum perseverantibus Capellanis negare extrema domiim della Jarretta, circa vesperam diel xiv. quo
infirmse officia, coactus fuit ipse testis a Vicario ceteros qiioque Infectos transferri jusserant OfR-
istuc reverti et quamvis omnem cautelam pr.-Rser-
: clales.
vativam adhihuisset quam norat, nonita tamen ca- 24 Vldens Igitur d. testis in quam praesenti p?rl- ois sanaiara
se ''"'" '" "
vere sibi potuit, quin appropinquaret qurulamlenug culo sua lotiusqiie famlllbe suie sahis versaretnr,
correptxts
iiifirniiE, indeque etiam ipse in maximam suspicio- suosque comraendavit Deo, B. Virginl Drepanltana;, "'''""'"'"
etioiii ipsc
nem veniret. Cum igitur palam iniiotuit, tam ipsam Sanctoqne Angelo cumqiie eodem vespere senllret
;
Constantiam, quam nmnes de famllia Thofani peste dolere sil)i axillam slnistratn petllt Confessarlum;
,
obiisse, et fornndine contagii sus deque ageretur ci- venitqne ad eum D. Antoninus Collura. Capellanus
vilas universa, fuit Ipse teslis xiii Junii doniui suie in paroohiall
ajde S. Paull ipsiusqne et uxoris ;
inclusus: postero autem die seu xiv Junii senslt ac reliquorura doraesticorum confessiones exceplt
convalescit
ardentisslmam felirem cum dolore capitis gravi, venit etiam Notarius Jacobus Miirci. cnl testanien-
itsu d. aqua:. erumpentlbus consequenler ad inguina panis ox : tum reger dlctavit ;qui delnde tota Ista nocte non
qulhus certus de contracta lue, subito convertit se ad dorralvlt ipse, aut quisquam de fimllla, partlm ex
Invocandum auxilium S. Angeli cum firma spe re- timore, partim ex dolore morbi, cui arcessit postri-
cuperandse salutls : petltaque ab ecclesla aqua fontis die fcbris quam pe>tilentem esse monstr.ab.it an-
,
ejns, eadem se lavlt vovitquearae offerendse sex ro- tbrax sub axilla sinlstra formatus. Nihilomliius re-
tulas: atque ita, beneficia ipsius, ut credit, Sancti, qulrentibus Officialibus quomodo haberent se domus
sanitatem cito impetravlt. istlus inquilini latere cupienles, atque ut melius
,
22 Jacobella.relictaqu. Francisci Cavalierie tcstis poterant dissimulantes, respmderunt tunc quidem .
Lxi. dixit sciro, qnaliter laitio mensis Junil proxlme satls bene valere omiies et Depiitatl acqulescentes
;
i.^
praeteriti, domum rediens quidani suus filiolus, no- responso, diviserunt in singnlos frustlllum quoddam
l>cr fntstillun
mine Raphael, novem clrciter annorum, indutus or- veteris arcie lignea> S. Angell. Ipsi vero suam por- l.tjni (lc arca ;
dinis ('armelitaiii habltu. ot scholarls Fr. Antonini tionera sigillatim mandiicaverunt, votiimque f^ceriint
el pucr qui
olla/tim ab Marchi Carme!it;e, questus el sit de capitis dolore de corpore ipsius nudis pedibus visitando, curanda-
iiifecta etee- insolito unde ipsa venlens in suspicionem contagli,
:
qiie ibiiiem Missa soleuni endeinque in-^tantl ces- :
viKSijiiam
contrectarat:
postmodum intellexit, quod Fr. Raphael filius suus savlt ipsi testi tumor. Deinde
febris, et dlsparuit
ex manilms Constanlia; Gaeta! in ecclesia S. An- . dle XXI Junii, rursum te.^tis priedlclus utrimqiie ad
geli, recepisset semicinctlum laneum frusto casei , axillas et ingulna dolnrem sensit cum aliqua febri ;
circumvolulura, quod llla portabat coaventui Inelee- Ideoque ad prtenotatam devotionem recnrrens, toto
mosynam. Vovit ergo quod octiduo continuo nudls cordis affectu renovavit prius votuni : et postrldie
pedibus accederet ad visitandas Sancti Reliquias et allevafus, deprehendit in locls praenominalis matu-
offerentlain loballam unam, quod et feclt quia non : ras quatuor pustulas, totidem aciculariim capillbiis
tantum salvus siln fiiius , sed et domus immunis ab slmiles , absque alla alteratlone : atque cognovit,
ea vexatione inansit, quEe solet contagii suspectos Deum. ejnsque Matrem, et S. Angelum volulsse ei
consequi ; cujus rei testera tabellam appendl etiara raonstrare suum evldens periculum ut delnceps ,
fecit in sacello dlctarum Rellquiarum. QuUl aulem pro beneficio tanto gratior esset ipse ac domestici
iii trclesiii prius nrtitm fuertt, jirtiiixim explicans tl. Fr. sui
Antoninus, lestis xvi, ailiiiilil , venlsse Conslantiam 25 Fiiitiiiter Ims Luc.is Perconti, annorum vlginti
ad ipsuinniet testem ut confileretur Fr. Gaspari unius, [riiter Franct.tri pr,viiomtiiuti testis lxvii tj,
i cttam
, ,
cjus frater
Gallullo,Quonlam, inquiebat, sentio me male habere, dixit, quod eodem vespere qiio in fraterna domo cum
et caput doleo. Ipso autem negante dictum Fr. Gas- alils couclusus fuit, pnst invocatum comiuunibus
parem esse in conventu, ac redlre jubente , tradl- votis Sanctum, dolorem sensit In utroque Inguine :
disse Constantlam d. seroicinctium quod cum caseo, veritnsque ne raalura, fece semper mort;ile, In sua „
ejns mandato carissiinus sibi dlsclpulus Raphael In- persona se proderet, non est ausus iUud raanifestare:
tro tulerit, exemptoque caseo, retulerit ad Constan- sed allatis per Deputatos particulis veterls arcfe usus
tiain. Postmodum autem non comp;irente amplins cum domo, una earum saspe signavlt ;if-
ceteris de
Raphaele, qua;sivisse In absentem. ac demum ces- fecta merabra a qulbus d ilor omnls intra piucos
;
sante coutagione Intellexisse ex domestlcis, quod dies abscesslt transiit tainen ad axillim cul slmi-
: ,
puero prffiter febrim ac vomitum nigrie pluriinaa ma- liter ipsuiu ligiii frustilluin applicans, rursum Intra
cnlffi apparuerlnt In corpore, mauifesta pestllentis paucos dles cesslt mahiin, revertitque ad Inguina.
mali indlcia. Cum ergo omnlbus pene horis expectaret ut in aliqua
23 Franclscus Percontl ,
qu. Mag. Jacobl , aro- sul parte piistiferl anthraces erumperent, de visi-
Attus cttjus
uncitta
matarius, lestis lxii, dixit scire, qualiter primis Junii tanda nndls pedibus ecclesla votura fecitcura ceteris,
lii-
fectu ct atl mensis dlebus. cum susurraretur populo de morbo in exolvitque, nisl qnod fuHrit calceatus quein defe- :
Luzarctitm contagioso, ingresso quarterlum ecclesia; S. Angeli, supplere curavit, in octava dierum anlo
ctura postea
detata erat
inflrmata fuit Margarita Juvara ancllla sua qnam : festum novum xvi Augu-sti celehr.indura, quando ad
conlagio afllatam suspicans ipse, interrogavit quid ecolesi;e ampIlficatio;:em cimporlantibus certatira
doleret. Ipsa vero respondit, sentire se tumores duos petras Ipse se mlscnit, et quantam valeb.ant huineri
alterum sub axilla dextera, allerum in inguine item ferre unam snstulit, ac deinde dlscalceatus riir-
dextro tactu autem brachium ac froiitem a?grae
; sum ad ecclesiara ivlt, aoturils saiicto suo hberatori
explorans, deprehendlt maxlnia febre teneri. Quaa gratias.
ab liero ulterius interrogala, quicum eo dle locuta 20 Caternutia, uxor Marci Pirrello, leslis lxiii,
''."'".','"'"
fuisset; respondit cum Constantla, ut ex ea quasre- dixitscire, quallter ipsa ciira socrn suaPhraslaPlr-
cuin tpsis
rem, cur Vitus Gaeta (erat Iiic Constantla; fillus et rello. a Deputatis ;id sanltatera tuend.am conclusa cnnrersatv
ipsius famulos) non redivisset ex agro. Quare cum^ fueritdoml sna;, propterea quod in domo dictl Per- fittus,
innotuit Constantiam peste extinctam jussu offi-
, , conti, atque sign;ite cura d. Margareta essent fami-
ciallum sepullam esse extra urbem et ipse testis ; liarius conversata; eodemque tempore quodaiii ves-
:
pere
70 MIRACULA S. ANGELI MART. CARM.
pere ip.<a festis depreliendit p,ipiil.Tm nigram, ad
ex pRo- niagnituilinem manii sinistra
sui qua-
tai-i, in tilii
CAPUT III.
di'imi .^ngeli,ex voto ad Sanctum iirbis Leocata»
Pivtectoivm facto jain tunc iiuiuti Iiabitu ordinis Alii siiiiililer infecli cl liberati: ilem nlii ijui
Carmelitani itemque tiiiuoreni sub axilla dextra
; sc iiifeclns dissiiiiiilalHuit
cuni gravissima febri et stupore capitis. Igilur tain
proprio erga Sanclum aflectu quam publico totius fj osepli de L.ibiso qu. l->i, testis lxxvii, po«t festum E.rlfa urben
urbisad ipsuni renirreniis oxemplo stimul.inte, pe- S. Auloiiiiii Palavini exivit in arcam suain cxtra prste con-
tiilpauxillum de oleo lampadis ante arcam Reliquia- civilatein . ubi codeni die circa vcsppram priiiuim tnctiis
o!to hmpatiis
rum ardentis, eoque nianum lilii et axillam inunxit: vehementi frigore , tum acerrim:i IVbre correptum
tinctus con-
votrscU.
neqne cessavit ipsa et socrus siia, nocte illa tota, sesensit, sensusnue capitis obtusos : qiio in st,itu
Saiictiauxilium implorare, eo fructu ut postridie cumtotanoclejacui5set,adfuit postridieab ipsa nrbe
maue febri liberatus puer, ueque tumorem piwferret Tliofiimis Triona, dixifquc pmsd. festi, qiiod piihli-
dein eJkam amplius. et siccam papulam exliiberet. Qiiarto post Mta urbe pestis, et Offici.aliuui jussn barrata
es.set in
ipsa inde die ipsa testis doloremcumtumoregrandisen^it
;
qua ejus mater et uxor erant,
ipsius lestis domu.s, in
sub axilla dextra non sine febri. Cnravit erg-i ut so- luec Angeluzia, ista nomin;ita Auloiiella eo qiiod ,
crus sua eodem cileo liniret locum mali : qui crcpans iii vicina eis domo Antoiiinai de Palerino deprpheii-
intra triduum, sanam ipsani ex integro reliqnit, snm esset m.aluin. Transacto die in sinistro ingiiine
ideoque acceptam Sancto gratiam referentes, ces- paniiiningenlem invenif a>ger; et nihil jara duhitaus
saiite contagio,Tenerunt arab.-e ad ecclesiam S. morbus, propterea quod Aufo-
qiiiu pestilcns essef
Angeli, ibique duas Missas dicendas petiverunt, et nina, domui su.ic exhibeus lotricis miuistorium, in
tobaliam unam devolissime obtulerunt. Qux omnia eadem familiarius vers ifa fuisset; dixit Thofano pr.ie-
Soror Eiiplia^ia Pirrello, Moni.>.lis Tertinria Carme- nominafo, se quoque simili lue teneri, idque jiissit
litaua, tcilis vaw.suo teslinionio coiifivmavUy nihUad- Deputatis s.anitatis nuutiari. Mandarant hi ut se re-
deiis atit detraliens relntioni sitx ntinis. ciperet.ad domum della Garrefla, nbi reperit pbires
jamque tn
27 Antoninus de .\mato, tatis lxxvi, doaiui suk viros feminasque , siniililer infectos
aut infectionis Lniarelo
cum uxore Joannella inclusus fuerat, propterea quod suspectos; cuiii iisque sequenti Doiiiinica ad desi- mortt proxt'
rersati fuerant a^dibus, in quibus ipsius testis gnatum in linuc fiuem Lazareliira mtts
iii iis deductiis est, mor-
socrus, Constantia Gaefa prajilicta. deprebensa fue- tuo quam viventi propior. Ergo in tali discriiuine
rat iaborareex peste, unde ei mortuaest. Expecta- constitntiiin se viden-i, iferatis snppe precibiis aiixi-
piifrpera rfp
bant ergo moraentis singulis ut in sua quoque domo liura Dei, B. Virginis et S. .Xngeli iuvocavit et qiiia
pnlf stispecta
:
juvatur aperiret se malimi et in ~u'im adjutorium invoca-
: devotie qii;edaiii pecona; illiic miser.anf aqtiara de
bant Sanctum, tanto solicitius. quanto ipsa Joanneila fonte S. .\ngeli,cuni iinniiiillis frustulis veleris arca>:
vicinior erat partui, cura non modica sua et mariti ipse testis iisdem sajpe tetigif merabra aff'i'cta. flr-
consternatione quod nulla obstetricum suaiii par-
, mam h.abeus vita; sorvand.i; fiduciara in meritis tara
turienli operam vellet commodare. Interim die v Ju- ghiriosi Sancti. Vergebat nihilorainus in pejiis ma-
lii sequentis venerunt mulieri dolores partus in : lura, quare. pro exiguo qiii sibi adhuc supcrerat subito con-
quibus depreUensa , ipsa ac vir suus, genibus in menfis usu, .\ugustinum Iiifrigola, qui suam Liza- vatescit.
terr;im positis, invocavere Sanctum : petieiuntque reto operara ex caritate addixerat, rogavit ut Sancfi
ut in ecclesia S. Angeli pulsaretur campana ad nomen identidem suggereref
sibi : quoil dum utrira-
Ave-Maria, quemadmcidum in h-ic civitafe ad so- ^ue devofe agifur, die xvi praidicli Junii riiptus est
latium parturientibus petendum fieri cousuevit. Ad anthrax, ef morho omni solutus subito a-gpr fiiit.
priraum sonum campanse filium euixa est Joaunella; 30 Inferim Angeluccia! uxori (priml ipsa rrlttlit in
quem quia clausa erat domus, nec ferri poterat ba- ordinc tiSlium lestis xxx) narratur cxtreniiira mariti quod rjva
ptizandus ad templura, baptizavit ipsa, eique discrimen, aniraara uf credebatur agentis plangcre uxori soti-
posuit :
noraen Rochi-Angeli. proinde ipsa ca-pit, Deumque et Deiparam cum S. citx
28 Postea xx die Julii aperuit se ipsi testi sub Angelo invocare. Id duni agit, luctu fessa, capuf ad
axilla sinistra pestilenstumor, aliusque in brachio somnum qu.alemcumque composuit; visaque silii est
ejusqae item siniitro, mollis tamen instar maxiraa; videre Fraterculum aliquera Carmelitani Ordinls,
papulae.
maiiliii sa- Pesteiii ergo esse sentiens, neque audeiis
clam om- qui eleemosynae noiniue panein pefobal, dicens, Do-
nalur per
nino rem habere, eam declaravit Magistro raina, da eleemosynara pro conventu S. Angeli.
aquam. Josepho Cum
ileGueli, domr.rum in suo vico clausarum ergo vlsa esset ei porrigere panera, quomodo solita
custodi.
Qui accersito ad se Balthasare Celestre et Prades, esf facere quot hebdoraadis ipsa et socrns sua S. .\n-
uno ex Deputatis ejusdem vici, consuluit oum gelo singuLariter devota;; vidnhatur fralerculus ille
eo
quid facto opus foret jam enim agebatur moeroris in vultibusearum apparenlis causain quse-
de pro-
:
miscua conversntione civibus restitueiida, rere, et ab utraquo
eo quod responsum accipere. quod filius
nulla amplius crederetur infeetio suus ac marilus Josepb,
superesse. Tum, aiit mortuus jam aul morti
novi motus vitandi causa, decreverunt
casum ha- vicinissimus esset. Tum vero ille qui apparebat, so- per ipsitm
bendum secretum ipse autem eas visus est, dicens, Ne timuerilis .inijetum
: festis, digressis Of- lari nara per S. :
flciiilibus, peti
ex fonte Saucti aquam jussit, eaque in soiitno
merita S. .\ngeli salvus evadet. In Iiis experrecfa a
rcvelalur :
se lavans votuin fecit de visitanda somno Angeluccia, consolatara se sensit
nudis pedibus re- neque ;
liquiarum arca, et una uncia denariorum vanum fuisse solatium dies proxima, quai
eleemo- fuitLun»
syna; iiomine coiiferenda ad fabricam ef mensis Junii
novie eccle- xvii, aperuit
franseuntes enim per :
sia; ; ipsaque ve^pera sanum
se sensit, et reversis domum illam Dcputafi pro sanitafe tuenda, nuntia-
ad cognitionem rei Depufatis, sanuni se esse decla- verunt, Jospphum. anthracerupto, sanumaut saltem
ravit gratiam quotidie una cum uxore referens
:
exfra periculum| esse.
Sancto, cui voturn suum complevere, elapsu 31 Postraodura die xxiv Junii cura dicfa; mulieres
conclu-
sionistermino, filiumque fulere ad femplura qtuc etiim
ut in domum suam , iii qua niilla coiifagio apparuerat, aif pififjitiiilinti.
eo supplerenturuncliones bapfisraales.
Ilrc illequi- essont ex mnre |iurgatura!, atque ad facienduni lixi- deitutr do i uin
bus prorsus consona anlea deposuerat
prxii. Deimlatus vium a Depiitatis ordinatum parata h.aherent omnia suam.
Baltltasar leslis Lxviii. pra;ter .aquam; nec tamen eura defectum auderent
indicare Deputatis, ne forfe juberenfur ad eam ex
raari pefendam dorao egredi, quod honesfatis causa
DIE QIINTA MAJI. 71
iiiiniiim verocunilabantnr Tacoro siicraverunl fic-ri et Jie post/TO qiiatuor mensurds
; (;uiifi<kpe, triticl D
posse ut aliquis eam ipsis bajuhpet sed nemino : misit ad conventum. tf-to triduo veheraenUr agro- ex pftocessi'
quemad hocnteronfurcomimreiite. nimiumconfus:fi tans. Post tertium autein diem cum rediisset puer
sunt. Kecfiniata: autcm (lomi sua: e^se pulenrn, sic- qtii eleemosynam pertulerat, prorsus sanura es^^e ae
cum ex rpio praOiere aqurini silii
r|uiilem,seil pr>9set mirafu-^, grafi.ns liberatori suo egit.
Sancttis suus Angclus, ctijus irnngincm rl.nni li;itie-
34 Mijtif/tlt' jioiro est, ffuoil notat Fratcr Vincen-
bant ; coram ea ante puletim fientitlexa', ca-perunt tius (le Alatto, Sacerdoa (larmelita, teslis xxxvi, ali
aritiani pnslulare. Tum exiierturje num suas precrj.s eoruin neiiiiue, r|tii Sancti beneflrio sanitatem re';u- ab nuUo lic
aquatn nc- tantitorum
crsiai inm exrittrlisset S.inctus, situlam rlcraisi^rc, eamr|ue ple- perarunt, ad alios pertigisse contagium et ab eo-:
tupcllectitt
II iin leduxero ,'iquarlarissiina ; itr.'riim'itic teiitantes nimrlem suppcllectili universa nemini quidquam luet propa-
mtracnfo
virlenitit asrenrlisse aquam in puteo arl alliturlinem noxa; provenisse : cura tamen rnulli fuertnt qui illius
ij'itur
tmpedat.
(luorum p.almorum et amiilius. Rursum ergo flexis conservanrlse causa, cum alias rlebui.-fset igne com-
in terra geiiilius , egeriint Sancto suo Protectori buri, suuin aut doraesticorum certam mrirbum 6c-
gralias, et lixivium composuere : atqiie ut miraculo cultaverunt et ciam habuenint ; quorutn jam nunc
sibi ftiisse siiccursum intelligerent clarius, cum post iiUqiia ejempta viilimtis, cctrra hoc capile penjo colti-
octo (lies ad alias sua.i necessilates aquara haurire gere.
vellenf, inventus est puteiis. ut antea, usque ,irl fiin- 33 Philippus de Sessa teslis lxxxv, exeimte Jiinio
riiim siccus. Iffi ilfpiiimt Imtiswi^, .'\ntottella rclicfa metebat fruges iii prjedio Mariani Bennici, intra tnteqra fa-
mitia atgra
qu. Phei rle Labiso. ciyirs relfiti'tnt^m }irxfHila Aiige- districtum hujus urbis, ibique accepit nuntium pe-
et inatum
lucia nurits rjus vrrboliniiin cottfirtiuire. jirofessa, ea de stis in civitate revelat»; mansit taraen usque ad ectaiu
somuin sil'i iili[iitoc.rposHtt, quie pifiilo uiitr ilf:^criiiH!ttus. penultimum diera mensis, r^ui fuit sabbati, et tunc
;12 JiiS'-pli Fcrro qu. .\nilreie, !clatis annorum redivit indotnum su.im qu.-e si'a erat in atrio dicto
vt/andi conta- xi.Mi '(.«riji i.xxxili, rlixit scire, fiualiter cin-a finera Mag. Pauli Ferisi. Potero autem die in'.'enta est
!;h causa /orls
Junii ftierit commoratu« in quailam .•ua vinea, ^ita uxor Antonini Scarlata peste laborare, ac deinde
moramis fi-
liut in moiite htijus urbi'', ctiin tribus filii", eo quod ipse etiam Anfoninus, in eodem atrio domum ha-
B uxor £ua Catariiiella cum reliquis liberis doiiitii es- bentes. Itaque quotqiiot ibi erant domus cfinclusae
Mag. P.auli Fcrisi
set inclusa, in alrio qtiod rlirilur fuerunt nec mtiltos post dies, raortuo jam Antonino
;
in stiburbio civitatis, in quo eodem atrio priori lieb- ejusqtie uxore Francischella, ipsius testis uxor,
domade fuerat deprehensa pestis, iii persoiiis Anto- correpla eodem malo esf, cujus indiciuni dabat ma-
iiii Scarlata et uxoris ojtis : i|ui earlem efiam obii-re, ximus antbrax insecrefi"ribus p.trtibus^etirapula in
ef humrifi fuere in mediis agris, familiarem autein coxa dextra duae quoque illorum liliK. Atigelutia
:
coiisur,'tudiiient habueraiit cum ip.-.ius testis domes- triennis et Viandra quinquenuis, tolo corpore asper-
sanalur
corripiluF ct ticis, tamquam cum vicinis. In vinea porro cum sic s»! lividisaut uigris maculis, capiteque dolentes, colo faclo
sanatur l»t'o- maneret, liliorum uni Aulonino (luodenni gravis contagium se traxisse probabant. Metueutes crgoad
getum.
calo S- J»jc-
febris ctim rupitis sttipore supervcnit, deinde etiam coromune Lazaretiim deportari, potius quam se in-
dicarent, maluerunt S. Anuelo suam salutem com-
/o-
anthraces rluo sub axillis apparuerunt. Qiioniam igi-
tur iiihil duhitabat ]iatcr quin ea esset pestis, at- raittere : editoque voto de visitatione reliquiarum
tenta priori cura infe-lis fainiliaritate, et (luia peri- nurlis pedibus instituenda, oranes infra quafriduum
sunt sanitati, nullo raali tanti vestigio in
culi magnitudine conimovebalur, recurrit ad opem redJitffi
coram ipsaruni c8r[ioribus relicto ideoque ssepe p.-sitis in
S. An^eli devoti-siine imploraiulam et illius :
:
imngine, qu:e in eadem viiica eraf .iEpius genufle- terra gcnibus Sancto egerunt gratias, ac postea suo
X».- cum filiis, instabat supplicanrlo, uf a malo illo se exolverunt voto, una cum reliquis istius atrii in-
liberaretur. voliim addens curandi Miss:ttii : quod quilinis.
30 Mag. Tiberius Calcasola, tesiis xxvii, dixit ilem o/iui
civitatem rcflieiK a viiiea cum duobus filiis
fecif, in
scire qualiter xxxi Maji pra;terifi, circa horam xxii,
gui Mpeslc
sanis. Mox auteni ut eodera redtil, terlitttii, f|ui in morluam
vinea reliclus fueraf seger, multo nichus liabere ;iudieus campanara oratorii Albatorura hujus civita- scpttierat,
coniperit ipsique anlhraces cito disparuere, et pue- tis, eoque tamqiiam unus rleConfr.itribus accurrens, F
ut causam disceret invenit alios Fratres occupa-
ruin perfecte fanum reliqtiere. ;
i.xxx, ciroa finera tos iiiduendissaccis, ad sepeliendam raiser.ara quam-
:13 Hieronymus lo Vasco, trs'is
Frede-
ilem alius qui ii.ensis .lunii nii.rabatur in agro, qtient biibebat in rlam pauperculam, uomine Antoninara. f|U.
dgrum famu- vico Sabliuci intra districtura hujus civit:itis. Ad ricide Palerrao, pro more istorum Sodalium, ejus-
lum in utlcm
hunc ibi juvanduiu L:iurentius la Rocca, ipsius te- modi caritafis operibus se addicenfium. Suiupsit
tesfem
ergo etiam ipse saccum et quouiara ipsum
ttcejterat :
stis cognalus, misit finiulum suuni .•\iitoniura Scar-
:
lata '. qui siatini :ic
.... veiiif decumbcro voluif,
,i.... ,.^i„... dicens — coutingebat
^ porfiire sandapilaiu.
.
corpus inter
.ascemlit
br!.chia
per
i r
scalas
-
„„
deteiens,
. , ,
se e..-;e infirmum, neque ulilem ad aliquid operis domus, ac mortua'
vero dies sabbatinus erat ipsique ipsum ad ejusdera domus ostium composuit fere- m
faciemlum. (J.iia ;
p:.nunque Con-
conveiiiebut redire in urbeiu, d. Anloniuin,
" truin, aliis Fratribus a.Ijuvantibus ;
testi
injecto, supposuit funert ^'-«"J:^ ^u-
ambiilare non valeufent, post se accepit in equura frateruitafis
f
uteros, et ad ecclesuim ra:.jorera defulit. Ocfavo
suura rlomuraque reduxit. Postera aulem rlie cura
quod post
revertisseta.l agrum, et Aiitottium forsitan nielius
post die vulgari coeptt faraa per urbem,
quatuor persona' essent in ea.lem
babere redituruin speraret; iutellexit .\nlouii .lo-
;.c
Antoninam alia:
domo denique xni Junii judicafum est,
extinot.-e; ac
mum esse b;irralam eo quod ipsius uxor subito es- in ipso quo- intleque
pestilentia obiisse. C.tpit ergo fimere ne
set extmcta peste, et ipse efdeiti lunrbo correplus in tiaustam luem
transfusum esset
L;izuretum deporlatus, ubi et mortutts est. Igitur que, qui .1. corpus confrectaverat, ctat» tiabtiial
persona sua eraf. pro-
niliil ambigons, quin ipse, qui propiuquus
fueral in- malura. Sed quia ignotaaliis
f;icei'e decrevit,
fociioni, maliitiiitatem veiieni lirevi in se experire- pter saccum qtio fuerr.t iiid.ttus.
coramittere. Quia famen ha-
tur, S. jugiter invocabat: ef ne familiam
AngcUtm Deoque et S. Angelo se
cognatus Angelus
bilabat in e;tdem dorao .lua suus
stiain inficeret, secessit in vineam suam existentera
cum infectis aut suspe-
urbani territorii vico. Istic cum Gattutus, de ronversatione
in Ciccobriglio,
cum eodem parifer inclusus fuit ab
et Sauctura iinploranti. v.ge- ctis couvictus,
sumina cautela agcnti
Oflicialibus, in horas singulas expectans apparitu-
siino suai sequestrationis ilie supervenit febris,
rum iu se malura. Tandera die xxi mensis
illud se
quam pestiletitent esse indic:ibat .lolor capitis cum
inguiue, febremque et capi-
Sancti ptftrociuio prodidit per turaorem in
voraitu. Nihilominus perrexit iii
MIRACULA S. ANGELI MART. CARMEL.
miraculo Italtcnl, qiiad lui-s is(a, niox iil dclecla fuit,
tis gravidi dolorem ; iiec tamen vel ipsis doiiiesticis,
inullumque tcipere de.^iiit. Testis iiulem II Don Jiilius Heniiici
E\ l'ftOCESSt' inlii-mitatem aliiju.im in eo notaulibus ;
inten-ogantibus, qiiidquam qaruni quae sentiebat Sacerdos, I. V. D. et Vicarins civitalis, itolavit e.r-
«msilii auceps, quia (iamnum ex revela- presse, guoil licet ii qui inalo contacti fucrant ad sui
aperuit; et
tione secutunim pr.tviilebat, speni omnem cnuvertit
curationem eguerint dieluis aliquot. niliiloininus om-
ad S. .\ngelimi, cujus favori conoiliando per sacrifi- niuo violente et altiori virtute suppressum extin-
ciuiu Missa; in ejus <ede accersivit compatrem suum ctumque malum videatur. L'ri)o o//ini siii mc credi-
dtt Civilas, ob tautum lieneficiiim, quod conipertum e.rat
Frauciscuin Tra.vnito, et per ipsuni traiismisit con-
omnilius, viccs referre primo Jacobo
ijratitiidinis et
>tiuitanKid id eleeinosynam interim ipse domicoepit
:
;
ro.-arium sertuin evolvere utcmnque poterat. Vix Mtirci Notario comraiserunt Jnrati, ut, pro suo erga ejtis mom.
autem ab ecclesia d. compater rediit, reiiuntiavitque Sanctuin Marlyrem allectu, ipsuin iniraciiluiu per- vienlttm ponl
cum sese alleva- petute posterorum meinoria; consignaret, prnut
curasse se ut Mis.*a diccrelur ; ille
panoque intra quartam hone parlem hisce verbis fecit : D. 0. M. anno p;trtus Virpinis
tura sensit,
MDCXxv Indictione viil ineflse Junio, Dilectissima ci-
penitus evanesceute. redditam sibi miraculo salutem
gratus recognovit. vitas protectione sui M:irtyris a mortifera peste de-
37 Mng. JoannesMattlieus Bertulini, trttis lxx\i, fensa, incoluinis fuit eruta: quodut viva memoria
ft Itrlim pcr
lofum ab die XXIX Maji. iiervos colli ciim utroque hiimero ri- posteri vera hic inscriptione profiietur,
teneant,
nifcc'n iitda- gescere sensit, ita u! i aput ac colliin; comiuovere ejusdemque templum pro viribus ainplificandum de-
stitm corrt-
neqniret ; eodemque vespere coepit pati febrem cum crevit, ne tantuin ac gloriosuiu miraiuluin reliceiis
p'us
obtusione capilis. ac die postero exlulit se in coUo sccleris arguatur ut ingrata. Hic titulus in capella
supra primam cratem posilus est, ibiqiie etiamiiunc
ejus gr.indis pnpula qiiae cum persisleret et inorbus
;
hebJoniada et initio spectatur, ul in sua rciatwnc asserit ip.-iemel Notarius
auginentum caperet, scqiieuti
Jiiuii, cum pestis publicaretur corripuisse d.)inum Jiicobus.
40 PuWcato autem consilio amplificandii! eccletiir., et ccelesiinn
Anlanina^ de Paiermo et generi ejus Tholaiii, uxor amptittcnti.
ipsius testis Fntncisihella dixit, se (quod eatenus tantiis mox oinnium animos ardor incessit ut inulti
diim deceriti
virura celaverat. ne makim augeret forinidinemque civiura aut portareiit ipsi aut ab aliis portari faienMit E
,
inculeret) quain prirauni ipsum infirmari scivit ad grandes petras, d. fabricce servituras, qiiemadnwdiim
auxilium S .\iigeli recurrisse. ac jtetiisse tam de a/firinaeit Mag. Paulus lo Judici, to/K Lxxix qui :
(.leo lampadis quam de aqua fontis eo quod d. Au- ;
dura aliquando pro sua devotioiie uiia cura operariis
fonina lotrix siia ftiisset, p;iunt>sque abiuerat die assisteret ejusmodi devectioni. qute festivissima erat
Mercurii, imuiediate jirius quam inorbum vir sen- (nara rarais frondibusque ornatos carros trahebant
tiret, qui etiaui de iisde;n panuis indusium sunipse- bovescoronati, inter tibiaiuin, tyiupanoruin ac fistu-
rat. iit quamvis nondum propalato contagio tuerit larum modulatos sonos conligit aliquando, ut iu-
in ecclesia majori sepulta .-Vntonma. morientibus trante rarro uuo cum inaxima qiiadain petra, dum
tamen ejusdem doraesticis, coepit murmu-
reliquis ad portam usque ecclesiae Hospitalis S. Jacobi ve-
Aflf occaUnne
rare popuhis, et id quod erat suspirari quare uon ;
nisset, puer octennis, lilius .\ntoiiini Rosselli, Ho- purr ^tib rofa
cessitbat taciia invocare S. Angelum. nolens suas ratius noinine, aniraadverterit prosilire ex rota coiitriftidut
suspicioiiis iniiicio contiistare virum. Hic Vero talia ipsius carri clavuin : qui ;id sublevanduiii procur- sercattir
audiens, et papulam in cuUo remanentem cdnside- rens cecidit, et supra collapsi sinistruin brachium
rans, nibil dubitavit qum illa pestiWnti Ine ipse transiit rota. Quo vi>o testis ipse ceterique clama-
quoque correptus teneretur. eoque obnixius depre- runt Jesu, S. Angele, adjuva euni. Accurreutes au-
catus est Sanctum ut sibi succurreret; quod et tem et puerum sublevantes, brachiuai, quod cora-
obtinuit, eoque nomine magnas deinceps gratias minutum credebant, invenerunt absque ulla hesione
egit. integrum, idque pro evidenti miraculo habuerunt.
38 Soror Euphrasia, miinialis tcrliaria Carmeli- 41 Eodem circiter temjiore et dic vii Augusti, post
ac mulier
tana. Ips(t< i,xiv, asseveravit quod praeterito Augus- communis conversntiotm vstini civibus redditum, vnlgn- fll mif/iius
xgrti pnst
vibeiii jum to, uno die post octavam nov;efestivitatis, pro pu- tum etiam est decretum de nova festivittite die xvi ejns- coiictirsiii
purgatum- blica^ sanitatis recuperatione instilutae, ipsi non ni- dem mensii tunc et deinceps eeletirattda : quo inlerrae-
hil febrile patienti cum obtusione capitis, prodierit dio octiduo concursus populi, qiii anteaad ecclesiam
in inguine ;dextro panus
tjuera illa pestilentem su- S. Angeli magnus fuer.tt, tantus extitit, ut proxiine
^ spicata, propterconversationcmquampridem habue- ad coufusionem accederet, prout teslatur Joseph de
rat in domu Francisci Perconti, et cetera quie dorai Labiso qu. Nicolai, testis Liii, Fesluin scilicet, tnqitit
suae successerant, rflnta itnm. 23 et seqq. S. Ajigeli ille, videbatur perpetuura, dura nobiles et ignobiles,
iniploravit auxiliura ; atque ad ejvs ecclesiam qua viri ac feiuinK, magni ac parvi catervatiin procede- ad lipidrs
ccfafiin
poiuit ratione proieptaiis. cum adhuc publice pro- rent, neque post Ave maria vespertinum hber erat
udfntniioi.
starent Reliqui*. quae alia.s in majori altari servan- per plateas transitus pra; multitudine comineantium.
tur; post fusaspro salute recuperanda preces, por- Videre autein erat etiam matres simul infantera pro-
rexit rosarii sui globulos, arcae argenteae admoven- lein brachiis, et liuineris gestare
lapidem, ipsosque
dos et sumpta pauxilla aqua de fonte reiliit domum,
; parvulos suismaniliusconferre lapillos ad ecclesiam,
ubi anthracera pesiiferura ipsa aqua lavit et rosario spectaculo tam devoto ut intuentibus facilos fluerent
perfricuit; ac .^ubito restaurari silii vires sentiens, lacryms. Vidit autem tunc ipse testis vespere quo-
mirata est in momento oculi disparuisse panum il- dam puellam circiter triennem, ciijiis nomen igno-
lum, Sanctoque. ut debuit. acceptam retulit sanita- rat, quaidum petrain a se allatam deponit, coramo-
tem. tus curaulus grandiorum lapiduin, plures ex iis su-
pra parvulam elTudit : in cujus auxilium mox ipse
CAPUT IV. testis aliique circurastantes invocarunt nomen S.
Leocatensium iib peMem snblatam gratitudo Angeli, ipsasque petras araoliti, invenerunt puellam
miraculis honorala : antiquiora ipsius prorsus illaesam.
Sancti erga civitatem Oeneficia. 42 Lpsa nova festivitas novi^i ijraliis miraculisqiie
Unntuiinr
non caruit : nam de se ipsofatelur Pater Fr. Melchior noiu fes'^-
Beiteftcium '2tolqtiot de prsedicta peste, Leocalx apparcttte, Labiso Sacerdos Carraelita, teslis vii
fece- quod ab annis viias,
agttoscetts runl meutionem, qui inter letles fuere plures, tctl nomi-
etvitat.
quinque .herniosus, ipso die S. Angelo se coraraen-
nalim ii, ui, vii, viii, ix, xiv, xvii, xviii, i;t xix, pro dans, subitam corporis obtinuit intogritatem. Fnle-
tur
DIE QUINTA MAJI
73
tur ctiam de ,e V I. D. Dominus Franciscus
Ca- <le rura aetatis sexaginta in circa vivam
taraen conwr- D :
ro „.<« x,.v, quod prox,me pr^t.r.ta a^state ad.o
vavit .nemoriam* ut a,i : propter
ea qua» tun^ vTdit ex pBo-
gravem mcu,-nt mflr,„„atem. ut ,nl,-a vigiuti qu,v et audivit cx suo qu. pai^e Nicolao,\ui CF.SftC MS.
sub quft tunc cra
tuo,. ho,.as quater on,,„„o la rccurreret suumquc limilem opern
sanatur incn- , unus ex spectal„l,l,us Jura.is et s„„ul Depu.atus ad est experta
patientcm fat,garet. Negabat D. Horatius Contrera
rabtU morbo sanitatem. rfslit
r,-,/,, „„„m ,tv,v
aulem .n„,.„L statis
xxxiv, annorum .11
tahorans, expe,-t,ssi,„us mcdicus si,nile quid unquam a se vi- octoginta octo in circa, Jacobus de Lab.so.
iit cau-
sum, neoinveniebat re,„edium. Ita cum duobus fere m Kiiecialis icieiilix adjii, </i««/ <:um Ises invasi.sset
mensibus deculmisset a;ge,-, afque ad extremu,„ vi- <Jomum qu. patris
siii Amlre», isque propterea es-
tfc discri,„en e^set adduclus, adfuit dies xvi Au^u- set in ea conclusus ac postea ipsurn inalurn se ape-
;
stiprocessioni destinat:,. Transeunl.e igitur doraurn inquodam
ruisset ipsius tcstis filiolo Josepho.
trium
suam sac,',irum Reliquiaru,n arca, ipse, ut melius annorum puero, qui familiarius conversatus erat
potuit. sese ingenua supra lectumerexit, conspectis- indorao cujusda,„ sui avunculi cumque in illo ap- ;
qiie Reiiquiis o,-are cjepit Deiparam Drepanitanam parerent omnia vicinie m<,rtis signa ac livor
per ttmiraeuta
Si.„ctu,nq,ie .^ngelura, ut sibi succurrereut. Exau- totum corpus diflu-us; ipse et ux<ir 9ua OeHmuiida,
sanatus tst
dilas p,'eios dies sequens decla,'avit ; nam consue- curn Beneilicta enrurn mancipirj, genibus humi fle-
1,'ier unus
ta i,ifirinitas noi, ,„iido „o„ rediit stato tempore, sed xis c<rperiint invo<;are S. Angelum, et puer in ni-
neqiie deinceps amplius, eumque in plena sanitate ctu oculi siilutern recuperavit.
reliquit. 46 Teslin denuitie XLii, Do„ Joseph Rametta,
43 Porro diebus octo primis post illam festivita- annorum quinquagintaocto in circa, Sacerdos se-
oclidiiinn
iuliieqttcns teui,jii.rla retalum ^^otarii Jacobi Murci, per totara cularis, di\its<;ire, qualiter nct^ivo suae setatis an-
vicosque circu,nject<)s quovis vespere re-
civit:,te,„ nopeslisinfeceritdomumet familiam pjtfriiain ex ali/ue atttr, :
novabatur la;titia diei xv, per masca,'atas, cavalca- qua cum morluus esset suus qu. pnter Liicas Ra- cif caiidcRS
finiim pa-
(ai*, qiiintanas, luininaria, explosinnes scloporum, metta, jegrotaretque soror sua Maria. fuit ipse una
raliiit me-
aliaque sig,ia publici gaudii, fervore tanto ut pleris- cum matre .\ngela aliisque frairibus dep''ita,us dieiu.
que pi'ii,'uinperent l.icvmie, absque eo quod certus extra urbem, conclususque inlra qu:,sdam crvptas E
aliquis tot iioviiatuin aiict<,r sciatur, qui tamen pie ubi nunc esf bui'gum ubi ipsi t.'Sti eruperunt an-
;
tl tterutn crc.litur fuisse Deiis ipse atque Sanctus. Quod ve- thraces duo ad collum subtusauriculam sinistram.
l.tpidfit coii-
rc/itttittir
ro antea cu'pfu,u erat fieri, niajori quoque cum fer- Curaque veuisset medi.-us, qui curam susceperat
(1(1 fubricam vore est ci.nfinuatum, ut a pulsato Ave-Maria us- infeclorum >,'at is i[U. Mag. Antonius Barbara) at-
que in meiliain noctera, cujuscunique aitatis, con- que candenti ferro vellet letalem panum aper,re
dilionis ac sexus homines, etian, niafres cuni lacten- noluit id perraittere compassione mola geni-
filii
tibus parvulis. comportarent lapiiles ad usum ani- trix, et ileprecata est raedicum, ut in crastinum
plianilsc ecclesiie, et quidein pedibus nudis pleri- usque diem difierret curationem, se interim loco
qiie ; al,i ordiuate ac processionaliter. alii mixtira afleclo applicaturara oleum ex lampade S. A;i^c'-
ciiin liimiuaribus cantu et instruineufis niusicis, li ; venientibusque ad ipsara Antonino et Hiero-
clKireas ducentes iitque ludenfes, et passi,n ins.inan- nyrao de Orixi frafribus d. matris suse, rogavit illa,
tes,Vivat Deus suaque Mater et S. Angelus pro- ut. accepta quam intra aeeti vasculum eis p<yrige-
tector noster. Fueru^it etia,n qui grandissiraa saxa bat eieemosyna, granis sciiicet tribus, emerent, u„-
carris ailvehereni, ctim eodemijui supra judicatus est ciam olei, ferrentque ail lampadem S. Augeli, et
ap/iaratu : iitiorum uttus intinctum bombaiein ad ipsam referrent, Volo enim,
44 Josepl, Zirasi, qu. Jacobi, letatis annorura inquiebat, illud iraponere collo filii mei Josephi,
^>,<iK,toini-
xxvii. (<•>(,« xxxviii, a Doraino suo Gasparo de sperans quod eo faclo ultro creparurus sit panus.
raculote ser'
caltts csl Labi.'-0 qu. Sebastiani, jussus est cuni alio fa,nu- Iverunl isii et feceruut ut Angela soror sua impera-
ijiiidiim
lo adilucere ex agris boves qiiatuor, quos d. Gas- i-at; quie filio, sicut conceperat, bombacera applicuit
par dicebaf se velle in defereudis lapidibus ad d. cum illura vesperi ad soranura componeret, mane
finem occupare. Huic ergo obedientes maudato autem facto inventus est testis, totus madens
ipse et socius, Didacus lo Russofto, cum bobus pure. qnod ex anfhrace aperto eruperat. Tura vero
quafuor iverunt ad vmeas qu. M,ihaelis de La- pia mulier Sancti meritis beneficiutn adscripsit.gra-
biso, carrosque duos tofiilein maxi,nis saxis one- tias ei sa^pius agens. venienti.iue cura ferro camien-
rantes. ail lucuin ai.lificandi te,npli ea deposue- te medico fil,um sanura et curatum exhibuit.
Siftl Leo- Ttubo loti
'" <;,"'"is Kn,i'C'--<"« cifilaiem
ruiit ; duiu auteiu exorerati reverluntur, el cir- -i7 ."( <,',<,
catamsi\itSancUts(iUlnnxtt:fitUtipiod-A\t3.\m'at;\rc\\er uili esltui-
ca foutcin civitutis transeuut, vohiit tcstis iiptare tis futurus
vi^citi, "( iefomit Don Josepli Carletto, Sacer-
iili.iui.l cii'ca carri.s et boves qui subito terrcre ;
dos secularis ajtatis annoriim exaginta quatuor,
.'oiisternati occeperunt currerc, curren.loque im-
lestis XIV, die xxii Septembris. ciira circa teitiam
|ii„gentes in Joscphu,„, ad lapsum i,npulerunt, ita
„t tota; per caput ipsius tra„si,'e„i, ei mox aiterius malutiuam iraber veheraens cum maximo ventorum
suli rotas
(ttiifiitcs i-iirri rota; per libi:im, ipso iluin cade,'et S. Ange- impetu tofam commovisset civitatera post b.ngio- :
liiiisits.
Je ter- riste,„poris,uora,ncessavitquide,nferalistempes<as,
lu,n i,iv..canle. Qui nihilominus su,','exit
,'a, nec iiisi cutera iii Ciipile ac tibia modice perstri- sedcu,nruina panperis ecclesia:S. Augeli.cujus pri-
abstulit,
ctam reperif, iileoque uon dubitavit rem miriicu- inu,n secuudumque f ectum turbo p,'ocellosus
trans fluviura
lo a<Isc,'ibero, cuitt eo casu contumli p,'orsus caput, violentia fanla, ut t,'abes tabiihe.iue
„ec tamen exiiucla est lampas quie
tibia dissilire i„ partes, ipse vila priva,'i cerfo jactarentur :
ardebat. Cutigit aiitem ut
debuerit. supra sacras ,-eli.iuias
caderel supra
.4.'! Et It.rc tiuidem hacUnus circa peslem anni una ex t,'abibus ab ecclesia sublaiis
testis. qiw post ti-ibuiiam tunc erat
sincxxi, aul rjus occasione gesta sunt : de fteste rero domuin ipsius
iiitlll
i,„i,. /«(<i/i qua,'e ,„,raculo visuiu est
posse a.ls,r,b,. lum spe- sistitur i«
anni Moi.xxvii. <;< i/u<i inilta tcstaliatur testis i,
oflliila
ciahter quod ilomesticos oranes
„o„ oppresser,t ru,- ecclesias .<N-
<,;„ vitlclictt, xvii, XXXII, XXXIV <•( XLiii, omncs
reliqu:e fe,-e cvitati je/i et teduiH,
iiii,i/
sensu, adferrntcs eam solnm ralio- na. tuiu uuivcsiiu quod loli aufert.
cj coinmunt poiiitli
fei-alis pepercenl
quasi .la,uiium orane iii se
iiem atlmodum morbo ista perierint. turbo ;
cur /iiiic puttci
tectidissipatione red,mere
S. A"- recipiente Saiict.>. ei sui
iiuoj tuia universimcivitas e/ftisa ftieril ad oiiem quod agnoscens Prote-
cla.leiu, 1,1
int'ocaudam,cum lirmissima spe lih-raltc- volente o,ui,iu,u
gelijutjiter inagnam pecuiiia)
ctori suo gr:ita civitas, tlecrevit
nis fesliitir. E,'atquidein tuiic adliuc puer (cs(is xxxii, co„-
teslimonium diceret &auo-
summamimpendere ad restaurationem riiin.v,
Jose|ili Serrovira. (utic ciim tribueutibus
10
Maji T. II
74 MIRAC. S. AN'GELI MART. CARMEL.
tribuentibus ad id circuinjecti ruris populis, ac no-
E\ PHO- minatim ipsius Saucti Societate. Atque liasc se scire C.VPUT V.
CESSU MS.
aif ipse testis. qu«1 ab anuis circiter viginti septem
l)c olct) (l (K/im cx loco scjnilturx sciiliniente
ipsius ecclesi» Capellanus fuerit, cum neciiuiu ibi
clphirilnis clUim cxteris salutari, atiiiie ad-
esset conventus Carmelitarum. Eadem itc proiclla,
satfo stih
jiitis jjarturicntibns.
roplis Irans fluvieii Irabibiis, lecloqne collalis impensis
niitiis mililt
reparalo, diiil Franciscus Oruitno, a'tatis auiuirum
I nii/ii aiite nominali lesiis Don Augeli Riiyz lon-
xi.v, leslis LWXIv; el aiMnlil, qtioil eadem procella.
qieviis pater, qui sa>pius fiierat Rector Confralcrni-
iu inilitumcontuberuio tiipurium uuum subriiit, sub
tatis, in ecclesia S. Aiigcli antiquitus couscripta),
qiiodepiehensus Hispaniis miles. seqiie oainmendaus Olritm in
inter alia soleliat commcmorare, qiiod aliqiiando
rt lampade S. .Xngelo, vitam servavit salvus eductiis de rude-
;
ecclesia S.
circa altare majus pra-dicta) ecclesia- scaturierit Anyell sx-
iiiejctinclol rilnis, ad omniuin qui contliixeraut stuporem maxi- plus
oleum, quo omnis generis infirmitates curnbaulur ;
scnfu-
mum. Delompiiile vero inexliiicla, prxler ipsum, eliom thsc
item quodsx-piussoleret Cdinmoveri aqii:i foutis, ad
teslimoiiium dedere Joannes Baptista Formica, ajta-
quam commotionem quotquot cnncurrehant infir-
tis aunorum quinquaginta octo in circa, /«(isxcviii,
mi seseijue idduebant. certam sanitatem soliti erant
el Marciis de Averna, aetatis aunorum sexagiiita
referre; queniadmodiim, inquil ipse (csris^eliam iiunc
qii.atuor, («(/s scix. tunc ipsius civitatis Juratus.
He- qnandoque accidit, cum maxiiuo pluriuir. ffigrorum
iS Valdeeliam nnlobile eslquod conlinel relatio affirmat /p-
solatio. El de oleo quidem, Magisler Angelus Mor-
Tiireici ver.S.icerdotisSecularisDou Augeli Rovz, Dulegati itisccntena-
tillitto tetatis annorum centum unius, icstis lvii, lius.
piratiT ae- et generalis Procuratoris fiscalis per ttitam dioece-
CfS^ii prohi- dixit scire, qualiterante .annos circiterseptnaginta,
sim Agrigeutinam, wtatis aun.>rum quadraginta in
btiititr,
ipsometpra>sente et qu. Don Jacobo Acomando ec-
circa. (acta die xi incnsis Febniarii mdcxxvi. Hic
cl<'>i;e Capellano. illiid eflUixerit, quemadmodura
ciim di.Tisssel, quod infinita S. Angeli miraciila refer-
etiam fluxisse alias ipse testis iii cadem ecc^sia vi-
resolebat suusqu. Pater Antonius Rnyz, qui si niinc
derat, nec nou audiverat a senioribiis Leocatensi-
viveret superaret setatis annum centesimuiu deci-
bus. Tuin veroad famain ehullieutis olei coucurris-
mum Interalia autem referebat. inquit, quod iiaves
;
semultos infirmos, qui eouncti salulem recipiebant
qua?dam Turcicse saspius maria ista ingrederentur,
inter quosipsetestis reciird.itur fuisse puellam quin-
redacturse in servitiitera quoscunique reperissent
quennem, filiam Schembri liortulaiii, cul
Nicolai
ChristiaDos, sed non potuerint terram capere aut
latus unum exaruerat, quare in ipso loco se p^nens
dainnum quale raoliebantur inlerre. Accidit quoque
unde olenm iirofluxeral, eoque suuin latus iiiigens,
anno sioLiii ut classis Tiircica, fojderata classi Regis
alivs a
confestim accepit sanitatera.
Saiicti tcmpio Franriie in qua militabat Princeps Salernitanus,
violaiido portum ad Leo- bl De miraculosa fonlis comtnotione, teslis prodeat FotisS. An-
Regis Catholici niajestati rebellis, gili mlrn-
abstiiieiis. is. qiii mortno primo Priori P. Sebiisliaito, posl Octobrein
catam caperet undeegressi incivitatem Turceeora-
; cnlnsr com-
onni mi(T<\ pro.timmn Prioratiim lennil pcr quinquen- motus po>t
nia quidem alia templa vinlaruut aut coinbusserunt,
vium, Pater Fr Vitus Guglimotta, Saceidos Carme- aii. lOOG,
ecclesiam autem non fuerunt aiisi attinge-
S. .\ngeli
lita, aetatis annorum sexaginta unius incirca, in or-
re, sed indemneui dimisere quamvis sacrarum ip-;
dine tcstium productornm i\. Assercavit hic, eam com-
sius Reliquiarum arca, provida Magistratuum cura,
tnoliouem sui rcgiminis lempore acridi.i.^e, xque ac nit-
subducta esset periculo, deportata ad qiuasdam
tea sa;pius, et multos sanitalcin recepis>e. Simititer
aedes, acorda nigra nuncupatas, septinio ab urbe
milliario.
anno siDcxvi die vm Aprilis, cum Priorem ageret
Pater Fr. Melchior Liibiso teslis viii, aqua commola
49 .Aijducti autem in servitutera tunc sunt cives
postmo- est ad eamque comniotionem veiiit iiiter alios .\n-
:
aliqui, cuin iisque pater ipsius testis, qiii
gelus quidam Hernandez, privignus .^iitonini Infan-
dum lii libertatem as.<erti ac reve.-si in patriam, re-
tulerunt, mancipatos se fuis^e piraticis navibus ad
tini, utrisque pedibus aridu.s ; qui eadem ablutus
aqua, recepit libere gradiendi facultafein, fulcra sua
haec liitora navigantibus pr*dfe caiisa, quibus priE-
erat Rayz Adragiitius, octodecim triremes probe axillariaadmemoriambeneficiiiiiecclesiareliiiquens-
ab
aliiis ijiso
Saacto armatassub se habeiis, qui huc volens appellerecon- Qiiod ipi,uin oljiriiat teslvi xv, mox infra nominandns,
oppareiitc
trariis ventis identidem fuit repulsus tandemque :
qui preesens adfuit, fulcra suscepit. eaque appendit
teneatur.
reraoriira violentiacanalem iiigressus, noctu expe- in capella cum aliis, iibi peudent adhuc. Adolescenlis
;
divit tribunos aliquotcum scapliis, ut terram cape- infiimitas quolis fueril opiiine e.rpltcabil ejus moler,
rent istic ubi incustoditam invenirent. Hi vero re- «omi»cPaul-'lla, annorura quinquagin- qunmlu per
tesiis i.xxviii.
ta, olim uxor qu. Antonini lufantiui, et ad praesens ctim iiiiiiifiis
pererunt in littore suprapetram F.-atrem Carmelita-
num piscantem, sibique dicentera, Quo tenditis uxor Mag. Angeli Jacopinelli. Habebal ea ex prirao
}nira'ii(iciis.
non videtis quoniam tota civitas in armis est?
filii? .marito Tlioma
Hernandez filium Aiigelum, tunc an-
digitumque intendens, Vidcte, iiiquit et viderunt :
norum tredecim adolescentem, qui exvitricisui qu.
Turci lotam civitavem velut facibus eolluceutem, Infaniini pr;edio revertens, ipso Infaiitino adliuc vi-
cum magno strepitu armorum equorumque : ideo- vente, acinctura deorsum paralyticus erat, diceus,
que in suas scaphas se receperunt ac nihiloininus :
quod talem se invenisset, maue a soiiino surgere vo-
ad civitatem propius accedeutes, eadem viderunt lens. Nihil autem proficientibus quae consulti medi-
audivenintque distinctius. Sed et Fratrem Carme- ci varia applicabant remediis, accurrit ,ad opeiii S.
lilanum, qui cura erant locuti, inclamantem custo- Angeli petendam; flliuin, quia ambularenonpotcraf,
des murorumintellexerunt; ideoque proditos sese primum eo defereus deinde adducens, aptalis ei
;
rati. trepide ad suam classem rediere, singula nun- per raodum crociariim duobus baculis, quoruin usu
tiantes duci suo Rayz. Hoc vero iion semel sed s3e- gressum aliqualiter promovehat. Duravit ea cala-
pius accidit, uti referebat suus (ju. pater, ipseque mitas menseraintegrumet dies aliquot, non cessante
te^tis ex variis Leocatensibus audivit aTurcica cap- matreSanctum invocareet filium ipsius aqua lavare.
tivitate elapsis. Tandem inlelligens commota aqua patrari miracula,
detulit eo filium, et ejus sanitatem petiit tanto af-
fectu quanto afilictissiraa mater poterat, iieque de
referenda gratia hiesitans. Non fuit taraeii eo die
sanatus ager, sed relatus die postero subitum toto
corpore vigorem recepit, actisque gratiis et bacu-
lis
DIE QUINTA MAJI,
7»
lis in cnpella relirtis, ciim laitanle matre Ijctissimus
fnerit Jiiratu deponit, qiiod idcm sigillandi obse-
,
abiit.
quium in gratiam extraneorum haud raro impleve- EX pno-
S2 Prmilitln (iniii mdcxvi moUii aitcsiatur Hiam Pa- rit, acnominatim quando lotius Ordinis Carmelitani CPJ.SI; H9.
fiimo t'il!i ter Kr. Ga.spar Gahulins lcnlis x;
ef .!«/< 7.10 poslmoiliim Generalis eam gratiam postulavit a civitate, quie mtftitur tpsa
Prinre iinnn miicxix (dV xvn /Iprilis
ad fieneraiem
fnia iv, n/i'«iim ipse per qiiamdam navem qualuor vasa deferenda Ordinis Slra-
ciimmnln rsl rinlrm iiiina prniil Irxlallir liim ipsr,
, prx- decrcvit. quod et faclum fuit ipso lium.
teste cuiante.
nnminalus Prinr qunm qui primns mirnculi reeursum Neque ea res nova est aul hocseculn primum /ieri
ccep-
nlisrrravil, lune ccclesix Siicrisla, Pat^r Fr.
Miohael ta : iiam leslis xix Artiiim
ac Medicinie Doctor. Jo-
Gentili, Saoerdos Csrmclila, .iniinrum xxviii, lesiis seph de Raymundn, a;tatis annorum lxi completo-
XV. Referl liic quml ilictis annn et ilie mane sur"ens rum,
, , dixit, qund ciim ipse stiidiorum causaante an-
ut ecclesiam aperirct, qiieinadmodum consueverat nos quadraginla versaretur in civitate Barcinonensi,
invenit aqiiam rl. fontis vphementer commoveri, adeo seqiie dedisset in societatem qunrumdam
Catalano- eadem Bar-
ut inaxima rum aliunihintia elflueret totamque ec- rum; unus eorum, Joannes Grial nuncupatus. dixit anonx mal-
miracufiim clesiam humerlaret. Invenit etiam lampadem, tis prodest,
qua ipsi testi , Ilabetis in vestra civitate
eximium San-
accrnsa
jiixta fonteni acceiidi solet , quaraque ipse pridie ctura et miraculis illustrem, videlicet S. Angelum
vesperi exlinxerat, urn.tque imposuerat, inde su- Martyrem Carmelitanum. Viditqiie eodera tempore
blalam suumque in locuin deinissain ardere : quod istnc navem
nppellere. quie assuraptis Leocatae fru-
ei admiralionem ni.ignam attiilit, cum polius i.sto in gibiis,a Portus Prajfecto plura vasa acceperat .iquie
loco cbullientis aqii.-e aspergine extingui debuisset. de fonte S. Angeli, sigillataa Juratis LencatensibuS;
ErL'o sliipnre ac lerrore plenus ascendit ad dormito- quiB cum aspersa
esset super oculos cujusdam caeci,
rium. et vocavit Priorem, ipsi ac reliquis Fratribus cojpit lucem aspicere quidam etiam bra-
ille statira :
narrans qiia; acoiderant. Qui ciiin pariter ad ecole- chio mancus eodem remedio sanitatem obtinuit; fa-
siam accnrrissent, omni.ique ut Sacrista narraverat ctoque ad earadem participandam cnncur.>u inflr-
comperissent jussit Prior piilsari campanas, prout
; mnrum, grandia qiiam plurimis obtigerunt bene-
in simili aquie Istius motn fleri mos est : ad quem ficia.
sonum fartiis est pnpuli totiiis
concursus ac specta- 35 Testis etiam xvm, Artium et Medicinse Doctor
biliiim Jiiratoriim, qui continuo jusserunt canfari txpetititr a
Franciscus Safllla, aetatis annorum lx circa, oriun-
Jtwjusinis,
solenne Sacrum, morlariola explodi. .aliaque fieri in dus civitatis Placenliie.... \idit ante aonos circifer
ifuan^io II-
solenniorilms feslivilalibiis solita.Hac auteiii occa- XXX, Ragiisinns aliquos instilores. postqtiara fru-
herata est sinne vidit ipse teslis Paulillam uxorem Marci Gran- mento suas naves hic onerassent assuraere seciira .
energamena cina, qune a miiltis annis spiritu immundo vexata, vasa. ut dictum est, sigiUafa, eaque in suam regio-
pfst hnrrendos clamores veliit cxanimis concidit in nem transferre. Sed oudiendus imprimis testis xu
capella Reliquiarum paulnqne post surpens sanam
: Laurentius Burgius aelatis annorura xuv, oriundus
esse se liberamqiie a da^moniis asseveravit, per in- insulae Melitae, civis Leocatie cngnitus, qui narravit,
tercessionera sancti Martvris : ac beneficii monu- qualiter ab annis circiter duodecira, a priedicta in-
mentiim attulit tabellam, quam ipse testis io capella sula ad civitalem Leoc;itam venerit Vincentius Vas-
eamdtm au^
fixit. sallus, Melitensis. privignussui qu. patris Benedicti
[erens mer-
53 Eniiem de aqun et tampade, sua relatione asscntit Burgii, ipsi testi amicissiraus : cum quo
de cator testis ipse iieliten-
pcrfntiis Prinr, adiliilitque miraculum isla oecasione rebus et negntiis variis egit. iisque expeditis, con-
e(parahjtica pntrotum Laurea Palumba parahjticn, de eo se inau-
in gruum credidit amicum deducere ad ecclesiam S.
eurata. xcvm, Joan-
dirisse dieeus. £*x prnpriori scientia testis Angeli; ubi, post adoratas Sancti reliquias. ostendit
nes Baplista hVrmica annorum lviii, deposuit qund ei fontera in medio ecclesiae existentera . dixitque
ipsam Laiireani Paltiinliam vidit ante portam eccle- eura istic prodiisse. postqnam inde sublatum esset
siae, qiiJT asseverabat se fuisse paralyticam, et aqtia S. .\ngeli corpus; mullosque tara cives quam exter-
usam ad corpus abluen-
ipsius fontis pritlie comnioti nos illius aquie usu maximas gratias divinitus obti-
dum, inlepre fuisse sanatam. Ipse auteni de e.adem nuisse, et a quacuraque infirmitate sanatos esse. Si
aqua asserit quod multi e:im hanriant. et devotionis ita est, inquit Vincentius. volo ex ea mecum deferre
c ergo ad longinquas eliam regiones deferant. Idqtie Melilam et experiri nuui per illam restituendus sit
Aipin en scit tamquam aliquandojiiratus hujiisurbis, cui sgppe visus uxori meae, jam a hiennio ciecie per queradam
cojttose flTer-
contigit publico civitalis sigillo obsignare vascula defluxum supra octilos. in qua curanda raedieorum
tur Juralis
11
iitnUala: et tamquam vicariam portns Pra?fecturam pro ipsa omnium Melitensium Irustra desudavit industria.
civitatc gerens, qtii vidit mtiltas naves. friigiim as- Faceret sane subintulit Franciscus. eique m.mu pro-
pria implevit vasculura; et sic Meliiam
renavigatu-
suinendarum causa appulsas, ex eadcm aqiia implere
vasa secumque auferre itein velut qui siepitis ex : rura dimisit.
eadem aqua Panormtim ilcstinarit ail Don .Aloysium 36 Post .annum ab hinc unum et diraidium venit
u.zoris su.e
Maeslro-Antoni Eqiiilem habitns S. J:icobi ct S. , rursiim Leocatam ^'incentius et , ut primum se ap- vistiiii in-
qui ip^am maxiina cuin in- plicuit !>d ipsius testisdnmum, Doraine. inquit, Laii- sfnurnfum
.\npeli studiosii cnllori :
jtrofite/ur:
camus ad ecclesiiiin S. Angeli volo enim ante
stantia postulahat, ipsique tcsti pcr litteras signiti- renti, :
quia
cavit, quampluriinos extilisse qui maxinia ac pror- ejus reliquias curare Sacrum celebranduin ;
mea; oculos, olim. ut nnstis, civcos, ter-
sus .singularia bencficia per aqniB islius Intionem dum uxoris
niecum
iinpetrarint. potissinium tenipnre iiItim.T pestilentiie, tio aqua ea abliiissem. quam te piiebente hic
recepit, et neqinim est rae eo tinilo
qnai civitalem illain gravissiine
.aftlixit el nomina- : abstiili; lumen illa
per eam cjca miraoulosum Sau-
tim Marchionissam Gibellinam ipsius D. Ahiysii , gratum esse. Oi-andem sane et
ttlmitiiuCur, Missa,
consanguineam proxiniam, ciijus salus propler gra- clum hic habetis. Diclum, laclum. Curaiur
^'incenlius. Hoc :uiteni prnxime elapso
vem oculorum infirinilatem a medicis desperala repalriat
Mi»g. Georgius
jamqiie prorsus ca-ca erat qiiando de Majo cum a Melila insuhi redivisset
habcbatur :
.
Vincentio
eumque Laurentius de suo aiuico
d. aqiia accepil a D. Aloysio simul et liicem in ; Gatlus.
Georgius, optima va-
oculorum argen- intorrogasset, respondisselquo
cuius beiieflcii monnmenlum par
hospilio ejus iisum esse : Ergo, mquit,
teorum, quos sibi a D. Aloysin missos, ad ecolesiara lere seqiie
milii dicile, quomodo se lia-
S. Angcli ip.se teslis detulit. coram arca reliqniarum Lanreutius hoc etiara
Habet eos, retulit Genrgius
beant oculi uxoris ejus.
fuisse appensum.
taiu claros alqiie
formosos quam ulla uiuher tolius
54 Similiier te-itis xvii, Joannes Jacobus la Scalia,
sed
alin tamquam qui stppe iiisula. ipsaque milii dixit ea!COs prorsus fuisse,
ietatis annoriim lxxv, inler illuminatos
76 MIRAC S. .\NGELI MART. CARMEL.
^ illuminatos aqua S. Angeli, quam suus maiitus Leo- S^ His anno Mncxxv tiolatis arlilamns eliam, propler D
cata attiilerat. Cojnovit itaque testi.'! pranominatus argnmcnli idenlitatcm, quod conlinet Relatio Clerici
CESSt MS
omnino verum esse, qiiod sibi de sanatis uxoris siia; conjug.ati, Don Joannis Francisci Attardo, Mag.
novas Deo ac Sancto Notarii Curia» Spiritualis Leocatae ^tii xv mensis
oculis (lixerat Vincenlius, et ,
ejiis gratiarum retnlil actiones. Pari certititdiue re- Martii, Mncxxvii narravit, qualiter mense Febniario
eadem sana- proxime prieteriti anni Mprxxvi, diein pnecise non atiajuraiur
titr febrici-
tuttt tfstis seqnnis jamqne supni nomiiitUtis. Ooctor .lo-
lans. sepli cie Raymiindo, quoil elapsis annis non plus recordatnr, gravida Armenia do At.ardo et Averna
quam quatuor, miserit in civit.item Terraj novfe ad uxorsua.ad dolores partus addiicta, parere non
suam sororem M;irgaritam Bonasiani, maligua fehre potuit : qu.ire domestici omnes alque imprirais reln-
laborantem, vasculiim similis aqua; qu« eo in potu : tor ipse ctrperunt beatissimatn ^'irginem Mariam
nsa. brevi tempore perlectam rect^pit sauitatera invocare, ut desiderHtum parlum sibi largiretur.
absque eo quod d. sorori suas remedium aliud ipse Aggravabantur nihilominus criiciatus, adeo ut prae- p'r frusnltiim
testis appliciiisset. ter extreinum spiritum nnn expectaretur quidpiam. (tc nica.
S7 ifalaliile est niitem Iwsee iluos testes fnisse Meili- Aderant proinde obstetrices omnes ac inedici civi-
citiv Dnctores, qui iion facile soteiit siiperiiatiirali gra- tatis, quoruin coraraune ,judicium erat , per ea quae
tix ttilscriliere iafinnariim eiiratianes : MediciuEe etium se exterius prodebaut signa. morluura esse fustum.
Doctor et simui Sacerdos fiiit Don Horatius Contrera Jam intumescere partiiriens cceperat, et certo puta-
testis XLii, qiii inter alia asseveravit, quod loto vi- batur extinguenda : qiiare ipsa .Armenia ejusque
ipsam medi-
cinissnis ginli quinque annorum tempore, quibus medicum maritus et ceteri omnes converterunt sese ad S. An-
admisceits professus LeocalEe vixit. in difficilioribus quibusque gelum de cujiis veteri arca servatum fru*tillum
,
guidatn
casibus , cum neqiie in arte sui neque in reinediis imposuerunt moribundae et, o miraculum ipso in- : !
spem haberet reliquam solilum , se iis quaa applicari stanti enixa est .Armenia filium mortuum, exindeiue
jubebat remediis, modo de oleo lampadis, modo de cum familia iiniversa ip^i Sancto devolissiraa vivit.
aqua foutis admiscere aliqnid, et intlnnos hac ra- Nunc qux siipersnnt enarranda miracula aul heneficia
tione pliirimos servatos in vivis, cum sua aliorum- incipinins in certas clas^es dislribitere . ne materix si-
qiie circumstanlium admiratione , potiiis adjutorio iniles absqiie ortline vaijeutur, inler dissimilis argumenti
Sancli quam applicitis medicinis eara gratiara ad- exempla dispersx : quamvis dissimilia qnoqne in hoc
scribentium. .\sseveravit etiam ipse testis , quod in fere conveniant quod vel in Processione aul saltein in
mullis malignis febribus, cum jam letale frigus, non feslo aliquo Sancli ipsius facta sim, vel adliibita aqua
solum extremos artus, sed totum occuparet corpus, oleove, vel simplici Martyrui gloriosi invocatione.
morbos des- immissis in osmorientium aliquot guttis istiusaquae,
perattssimos
rediisse eos ad vitalera ralorem, ad loquelara priJem CAPUT VI.
amissnm ac denique etiam ad sanitatem penitus
.
A pericuUsmaris, piralarnmac flnviorum S.
desperatim. .\sseveravit denique multas mulieres ,\n(jeli meritiseruti.
teslatur ad- gravidas. quibus vel transver-us in utero foetus vel
jutas par- etiam pivemorluus cilius mortem promittebat quam Jacobus la Scaglia, aitatis annorum lxxv,
Joannes
tuhenies:
partum, postquam aqua illa vel aspersae essent vel testis XVII, dixit, qund si vellet narrare beneficia et
lota", absque ulla siia noxa enixas esse aut viveiitem miracula, qute processionibiis publici* assivteu'; vi- Cirra annum
aut pridem fcetentem conceptum, prseter omnem dit, tempus omnino non sutticeret unum prae-
sibi ;
1 J8 3 reslo
Daturae ordinein ac medicinae rationem. Et haec ipse .1 Aiigeti
cipue relatu dignum sihi videri aiebat, quod accidit
scire dicit, ut qui artein suam exercendo, ipsa quae ab annis circiter quadraginta cum Jurati munere ,
dixit miracula suis tractarit raanibus et oculis usur- fungeretur. Cum ipse iii die festo S. .\ngeli celncem
parit. conscendisset, celocibus aliis pro pra>mio certaturis
58 Cresceret in immensum lioc capm, si gratias om signum cursus inclioandi daturus; supervenil n-ivis,
nes, per usiim salutaris aqux impetratas, advenieus
istiiis liic vel- Messina, uti praeferebat, , cujiis vectores
lem coiiqerere; polius, qiiotl ab oleo ca:pil, etiiim itioleo requirebant a dictis celocibus ipsoque Jurato, quid
finiatiir. c! simnl cxemplum alitjuoii adjutx per S. Aii- sihi vellet tantiis in mari celMciuin numerus, tauta
oleo tampadis geliim piierperx proponatur. Dabit lioc nobis Flavia Qiiibus ipse
in littore spectantis popull multitudo.
adhibito selatis annorum triginta in ciroa, uxor Malthei He- norainalim respondit. Hodie est festuin S. Angeli
cipulo, testis i.xix. //« raense Majo proxima priE- gloriosi, ProLectoris nostr.e hiijus civitatis, cujus
tento, ipso festo gloriosi Martyris, constituta in la- honori terra raarique certamus, posito viclorihus
bore partus, in quo jam triduo perseverabat , cuni
praeraioet hisjam nunc ipse,tamquam Juratorum
;
sese jara jam liherandam crederet. einisit maximara
unus, signum dare veni, llli autem de navi. Ergo
copiam sangiiinis, adeo ur brevi aniraam redditura verum est, inquiunt, quod nobis Dominus Njsca
crederetur ide-que mandarunt medici. ut extreraa
:
narravit. Tpso vero teste interrogante, quid illi in-
ei S.icrameiita ministrarentur.
Ergo tam parturieas ter se loquerentur; Domine, iniuiunt. grande hoilie
facVtlatitr ipsa quam Bironissa de Monteclaro,
tunc ibidem miraculum contigit. Venientes enim Messina cinn
parlus des-
prffisens alia; jue circumstantes, Sanctum, cujus tunc
peratas. hac navi, quando soluin aberamus a porlu vestro ad
festuin agebatur et solennis circumducebatur
pro- quinquaginta passuum millia. circa auroram vidi-
cessio, pariter coeperunt orare, ut hoo
suo die suc- mus lignum supra quod eraiit persnnae diiae quibiis :
curreret afflictis. Tum
Confes-ione peracta et Via- propiores facti agiiovimus carinam invers* navis
tico sumpto, jussit Flavia de larapade
qua; ante , indeque misellos ail nos re^epimus, praesentique pe-
sacras Reliquias ardere consuevit, oleura
peti, quo riculo, vita; exemimus.
allato et ad corpus admoto, prodiit continuo liliiis
61 Coepiraus deinde interrogare, quid eis acci-
mortuus. .Seil et hic voto ad Sanctum emisso post supra cati-
disset : illi vero' responderiint : Heri vesperi cum
tres horas revixit. et sjne mora
baptizatus vocatus nam tnvrrsx
hac nostra navi solvimus Melita Leocatam versiis,
est Angelus, vivitqiie etiam iiarts iierlclt-
nunc sanus et salvus. cumque ingressi essemus canale, et velum a torque- liiiites
tt falus
Puerpera vero, mujtum licet ex sanguinis araissione
wortuus remus, inver.sa est navis, et quotquot ea vehebati-
deljilitata, post consuetos
iuscUalur tamen dies surrexit de tur, alius alio ligno nixus, natare ad littus tenta-
lecto, ad ecclesiam
S. Aneeli venit pro agendis Deo verunt, nescimus quo successu nos autem natare :
ac Sancto gratiis, Mis-am ibidem cantarl fecit, el: nescientes carinae adhaisimus, in eaque mansimns
lahellam beneficii impetrati
teslem appendit, oua; tota noete usqiie modo jaraque eam; cogitabamiis
ibidem nunc quoque visitur.
dimittere, nosque coramittere Deo et fortiinae ; sed
nostrum
DIE QUINTA MA.II 77
nostnim uniis, iste scilinet Doniinus Nascn, Manea- potuenint recepit se ipse testis cum sociis. inter D
jnns, inrjuit, fralcr, nt fidamus S. Angclo glorioso, quos erat ipsemet de Antoniis, " rnocam
d. navis patronus.
Sanclo (ujus hodie cum
festiirn «olenni relirjuiarum tra- Cumque in tam prsesenti mortis discrimine consti- "''
(liictii.no a},'iturLicata! ((uo navigabamiis multa i.s : tuti auxiliurn .S. Angeli implorarent, nec tamen per '?'„'","""'
qiiotidic mirarula patrat, qiiemadmocliim ego novi, horas omnino quinque a quoquam rcria lub-
adjuvarentnr ;
siupe uiiiltiiinf]Uo in ea civitate ver.satu» opitulalii- tandnm unusex iis qiii fr.diendi '""''J'"'">
;
cau.sa iri a^ros ef-re-
tur haiid diihie eliam nohis. His dictis, vidiraus al- diuntiir, duiii extra civitatem venisset ad ecclesiam
lium qiiid supra mare instar rolumhaj, quod versus S. Marise graliarum, prospexit eminus sic pericli-
noR veniehat; ipsam scilif-et navem vestram, qiiie tantes atque ad littus recurrens cives admonuit
;
quoad prnpe nns accessit continuavimus lacrymas, de ferendo auxilio; qui continuo expeJivenint soa-
vi ta, Pt gemitus, S. Angelum invocando atque ita : phas duas, non tamen ila cito, quin priusquam ad
nobis sperata salus pei' vos ohvenit. His auditis illos accederent ipsffi, quinque horffi fere integrs
jussit ipse testis ut d. Dominus Nasca cura socio in vero ipse
servantar etilnxissent. Interim tcstis cum aliis tri- '"'•«"'o
inc0f»»ics. celocein suam transiret,
datoque cursuris signo bus, fidens quod terram possent natatu attingcre se '„''"'^'° °'''
'"^
qii"d pncstolahantiir, rcvertit ad terram, exponens dirniserat in mare. aliis supra cnrinara remanenti
'"""
oinni populo ailniirahilem istum casum commii- , bus, sed frigore pene enenlis. Dum ergo solvunt
lieinque ]a;tiliam narratione ejusmodi vehementer scapha; a littore, natant illi : sed spiritu paulatim
exiipgerans. Tum miseros naufr,igos ju^sit respectu deficiente, d. testis. qiieni voce
non p.iteral amplius,
Sanrti vestiri de puhlico, et ad ennlesiam diici, ubi saltem menle invocahat S.inctura. Quo vires pra-
satiarinon poterarit osnulando pavimentum et gra- stante. adnavit tandem ad un.im scapliariim, iili et
tias atendo. Dicit autem ipse testis, quod plurima alii tres ; alia vero snapha, paiilo longiiis progre-
alia de variis navihus a periculo naufragii vel , diens, excepit quatuor reliquos omnes vero simul :
Turnonim erulis, posset renensere, nisi silenlium postqiiam terra eorpora sinnarant et nalefe-
rerlditi
sihi indinerent adixa parietihus sacelli anaihemata cerant, ad agendas Sancto gratias iverunt in tem-
li
maninarum, nateiKirum et tahellariim, ad perpetuara plum, ubi d. de Antoniis eleemosynam pro se et ^
acceptorura bennficiorum memoriara. sociis obtulit.
Oi ..\ngeliis de Accolla, tfstt^ xxv, recordatur 64 Mag. TorchinusTitta,(ps(isLiv.dixitqoodaban-
quod a!j annis circiter viginti qiiini|ue, celox Tur- nis circiler viginli, existens in navi qu<e lignavehebat
cina, qiiinque miiliariis pronnl ah han urhe exnen- ex Dirillciisi n silva, ope S. .\ngeli evaserint Turci- **
I, sionem fecit, in qiiamdain stationem dictam bJo:in- cam servitrrtem. Ciira enim siipervenisset quaedam ^^bcratur
Smill rlie nis (j;ir'gaiii, in iionle feslivitatis S. Angeli, ce- lurcarum piratica, coactique essent terram versus
Liralrniel
^m „ jurca
peruntque captivos Linatenses duos, Franciscum dirigere pr'oram, nec eara sat cito tenere possent,
duo n Tur-
Clt Citl'lt.
de Lahiso alias lo Vecchio, et Franciscum An-
, omnes se projecenint inm«re, natatu evasuri. Secuti
toiiii, alias Patacca, in prxsentiarum mortuos ambos: sunt pariter natantes post eos Turcae; a quorum
qiios cum in suam traxisserit celocem, sul) initium uno multum velociori comprehendendum se videns
diei inventi sunt supra hanc civitatera haud procul ipse testis, invooavit Sanctum et converso in aliara
:
a c Lurgitore, sic dicto loco. Diiin antem processio- partem hoste, liber evasit nec non ab aliis peri-
;
nalis poropa duceretnr, exaudieliatur scloporura culis pluribus, in qiiibus Sancti suffragium petiit et
fragor ex castello regio liujus urbis, ut solet : quo impetravit.
exciti Turci , a dictis Chri-.tiaiiis scire voluerunt, 63 Patronus Franciscus Guglilmotta, teslis lv,
quidnam in urbe ip.;arum ageretur. Respoiiderunt dinit quod ab annis circiter octodeciin, ciim serviret
illi, fnsluiii agi S. Aiigeli Prulentoris Leocatensiiim, in quad.im navi pertinente ad Patroniim Aiidream
niir.inuli.rum gUu-ia illustris. Quibus Turci, Si raira- Grossum Licatensem jam defimctuin, et die ii raen-
mn friislra .
culunini faniciidoruin virtuleni haberet ve.ster San- sis Maji, qiiantuiii renordatur, hinc solvere vellent
coiiflilinil sr
lllicranilos: clus, noii utique vos a nohis capi permisisset. Econ- d. iiavem,onuslara septuagintaquinque vasisvini.in
tra Chiistiani, Cnidimus, inquiurit. Deo et Sancto, Melitain insulam deporlandi; exorta est a meridie
qiiod non patientnr nos in liarbariam abduni, sed tempestas. Et quoniara in isto littore subsisiere
brevi siinus a servitiile liherandi Siib hspc prete- diutius navis non poterat necesse fuit tran>ir'e .
rila nivitate paulatiiu ad Xiidiilis littora acnessit ce- versus Verdurara quo cum venissent. decrevit F
;
lox, cui supravenientes triremes Melitensiurn Sjra- patronus navis ibi non suhsistere, sed ni.ijoris secii- .\ivts inefinn-
nusis prt'feclur'iim ,
jiir-alas ceperiirit et praedictos ritatis ergo versus f Jlarsalam navigare. Ila prose- «o/n tt r,\or
Hilimergenfia
diios L'liristi;uios asserunriint in lihert;item ; qui quentes cursum suum Xiaccam superarant, sed na- V
subilo niim scaplia in liltus expositi . festin.iverunt pul S. Marni superare non piilerarn. Duru igitur f
ad temphim sui libei';itoris, ad refereiid.is rite gr.a- connituntur violentius () inclinata in latusnavis
tf
tias ; adhiin onirn exposit.n stab.int siiper altare Re- implela est aqnis.quarT eani fundiim niox pptitiirani
liquia', quippe intra Oclavani festivitatis, cum vix cognoscentes, ipse testis cura d. qu. Patrono aliis-
quatuor dies essent ab ipsoruin captivitate elapsi. Et que naviculariis, qui omnes erant Licatenses, in
hmc iinrravit ipse testis, ut qui ea sajpins audierit memoriam reduxernnt S. Angelum, et maximis cum
ox oredictonim captivorum. Eitili^m iiiorsni itarravit clamoribus nceperunt invocare. Interea erexit CiQitur sal-
eiiin '
(cs/is Liii, Joseph ile Lahiso qu. Nicolai, t.imquain se navis, et ipsi egerere aqiiam certalim aggressi, mnrtne:
proxime agnalus ipsi Francisco, exquo rera s.upius brevi se omiii iierinulo liberos gratuluti suut.\'esper
audieril, et qiii pnpsens fuerit cuni ille et socius tiinc erat inane a'iteni faclo et tempestale sedata
:
eosque pro agendis perveneriint Melitain, in.leque Inic reverterunt. et
cjus exscenderunt in lcrr:iiii,
gratiis ad lemplurn est comilutus. capto littore ivenint ud templum S. Angeli, olie-
(13 Pati;nniis Josnph Uonfiissnto, te.stix Lvi, dixit, renles ihidein facern neream niiiu labellii grulia; nb-
tenta) monuiueuto, quaj etiam nuiin in
napella pen-
quod an aiinis viginli quinque, die iv Deceinhris, in
(oslo S. ab liujus civitatis portu in inare
Ii;ir|Kira.\ dere nernitur.
66 Dixit etiam quod illius aniii proxime seqnenti
ad tria milliaria num aliis septem naviculariis egj-e-
aistate, eadeiu in navi rediens
Mdita, cumj.am in
iliens causa eruenda; uiiius aiinhonu, qiiam post se
consppctii Muzarellnnim ti Xicliilense sulnareni ma-
leliqiierat navis ((U. Patroni Friincisni de Antoniis ^
Durnque hoc re, supervenisso de nonte diias Turcicas celo- ,„^,.,„ i.j,,».
sihi
Licaterisis, tempestate jaclata d
qu!B ciim his impetura tenissent in navim, ip- t»r a niitis -
iigens sub or-turn solis totis conniter-cntur vir-ibus, ces :
inver'sa est snaplia : supra cujus carinaiu, iit inelius seque patronus cum siiis intelligeret non posse se
78 MIRAC. S. ANGELl M,\RT. CARMEL.
vim ulterioi-em repellere, ssepius se commenikve- pirofanim pericula rtepreliensi nautic, et instanfius n
Ei MIOCKS^U runl S. .\ngelo : cnraque sclopo? aliquot explosissent adjutorium S. Angeli flagitantes, viderunt oncra- utrimtjjte
evailit, Tur-
ver.^us Turoas. ipsi alio se convcrtcrunt, dictanique riam, qii.T; ipsos fai-illime polerat coraprcliendcr
cis nou visa.
iiavim iliuiisei"unt indemneiu. Qiiare statira ac tcr- nnllo intciilato damno ncque dubita-
prtotcrvelii ;
ram tenuere, pro agendis suo liberalori gratiis ad runt quin id miraculo debercnt adscribere. qno ini-
ecclesiarn ejus se conferentes, curaverunt Missam inicorum ocnli Inerint obcjccati, ne prajdam coram
decantari, et periculi superati lestem tabellam ibi- se positain viderent. S.xniebat tamen ut antea ma-
dein dimiserunt, uti liodie videre est. Atque uui- re sed non im])edivit quo miniis navis terram in
:
versim testis liic profitelur. se in quocumque inaris Sicilia caperet infra Xicliilim in mari p Sanipericnsi.
periculo posiliim , invocalo Sancto speratam opem -
Et (unr primum malus cnm velis in niare decidit
semper reliilisse. Eidftn atlestaliir .\U}>ra uomitiatus egressus autem testis cuin sociis, egeruiit Sancto
Joseiili Boiifossuto, utyiusi]ue pfi-iculi socius, ct pi-A'- gratias; ibiquc relinquenles navim suam jam pror-
tiii^sam relalioucm verlioleuus coulirmal : secuudi an- sus iuutileiu, iter suiim lerra proseculi. Leocatam
tem periculi particeps, lestis Liv, idem etiam suie reta- venerunl, ac plnribns vicibus sanctas sui liber.ato-
tioui iuseruit. ris reliquias devole visilarunt.
67 Record.ctur prasterea jum dictus Joscpti Bon- 70 Mag. Horatius Rajnel Melitensis compamis icmpulas ,
fossuto, quod ab aiinis circiter duodecim Messiiia ve- die XXXI .launarii Mncxxvi, dixit, quod Sepfenibri sedatur
niens Leocatain, tamquani epibata, in jam dicta proxime pripterito venerit iii navi Francica, cui clii-
navi Andiese Grnssi, cum venisset ad sinum i Vin- rurgi pia;slabat officiuin, Alex.andria Melil.ani. Ipsis
dicari, in eo mari quod ab ,\voIa cognominant nau- autem Crcteiise inare tenentibus, exorta est tem-
ta> Siciili cir.-a boram vigesimam secundam diei,
; pestas faedissima, cuni ventis imbribusque. iia ut de
k iniraicum navigiura k majus versus ipsos cursum nanfragio faciendo velieraenter periclitarentur. Erat
ilfm atterins direxil, qiii Jiam i)a\im Drepanilanam defeusionis ibi intcr alios niercator quidain Gra'cus, Joannes
navii vectores
graliaconducebant. Vento autem veliemenliiis aspi- B.aptisla Orlonins nuncupafus, qui dixif ipsi testi,
dato elabeHdt
spatio. rante, primum quidem naviin Drepanit.anam rede- Da milii peram meam, quia ibi coiifinetur frnstillum
B geruiil Imsles iii poleslaleiu siiam ; deinde ipsam, de ligno vcteris arca; S. Aiigeli Martyris Carnieli-
in qua d. testis cum jara nominato Palronc aliisque tani, quam maler mea Leocate
iiccepit ac niihi de-
naviciilariis Leocateiisibus feiebatur, nun destite- dit Melitffi, eslque
multa devotinne. Acce|itum
in
runt persequi usque ad liorara indicaiidie salntatio- ergo frustillum e gossypio cni involutum erat, jnssu
arc.r frustilto
nis AiigelicK jamque pravertcrant eaindem, cum
; d. Orlouii mi.>it in mare, postquain semel orafio- tn mare mis-
omnes auxiliura S. Aiigeli coeperunt deposcere, at- nem Dorainicam et salutationein Aiigelicam reci-
que ut a tara pra;senti periculo eriperentur orare. tasset. Neque raora, ipso instanti cessaruiit venti
Et ecce ventus posuit. adeo ut uavigium inimicum pluvia-que, et facfa est in raari tranquillitas ina-
uii velis ultra non posset atque ita coramoditas : gna, iulercessione Marfyris, cui ipse lestis cum
data periclitantibus esf, ut dimissa navi omnes se nautis et vectoribus ceteris libenlergratiam refule-
in scapbara conjicerent, remigandoque ev.aderent ex runt, cura Melilara appulere unde postea ipse teslis
:
hostiura frendentium raanibus cunspecluque cura .\lexandrinis raercibus buc advenit, et gratiam
: et sic
ailecdesiam S. Angeli pro graliis de raore agendis sibi factara publice notain esse voluit.
accesserunt, pra;ter sjiem omnem humanam salvi. 71 Eoilem anno .vdcxxvi die vi mensis Martii,
68 Patronus Juannes Dominicus Cavalcanti, Marianus Lorabaidus, de civitate } Plaie.T, modo
oriundus civitatis Messana; et civis Leocalensis, lcs- hic Leocala; repertus, atatis annorum octu.aginta
tis Lvm, dixit quod ab annis
circiter quinque, mense in circa, dixit scire, qualiler die Mercurii proxirae
Noverabri. cum n;ivira suam onerasset viginti quinque praeterito die it pr»sentis inensis, venit ipse cum
vasis vinariis, hinc in Melitensem insulara suo
deveben- Petro ad sectionem r flurainis hujus urbis.
filio
dis ; et inde peracto negotio salvus Quia auteni nox ingruebat et pluvialibus aquis in- in trajcctts
reverleretur,
vento ntens prospero venit usque ad turaueratrivus, ita ut navigari non posset reduxit fluvii sub~
slationem S. ;
S. Marias in insula del Gozo /. Quia vero merytudus
terapesta- se ad diversoriaSabbuLi. quatuor circitei'
Aavis fracto niilliari-
tem deteriorem fieri notabat indeque discedere for- bus dissita ab urbe, Ibi cum noctem transegissent,
malo et guber-
nacttlo. midabat, moram ibi traxit per Iioras fere tres ad decreverunt panfer vado transire in qiiodara loco
mediam usque noctem. Tandem taraen vela ventis Trosus dicto. Quod executioni mandantes priraum
dedit, et .ad quindecim passuura millia
provectus in filius cum difficiiltate transiif, equus autera ipsius
raaie, non potuit amplius ad pra>dictam insulam testis, filium secuturi,
re cum in medium
fiuminis al-
trocedere, vehemenlius incumbentibus veum
a meridie venisset, devians a calle pridem strato
ceci-
ventis et Siciham versus compellentibus.
Res erat dit, et cum eo sessor suus; qui
a tumentibusaquis
pei iculi et laboris plenissiraa
propter veheraentiara mox abripi ctepit. Ergo sufl^ocandum se ibiinetuens
saiMentis procella;, qua majorera mirahititer
navis malam ru- recordatus e-t quod ab ipsa civitate Platea uiide
perat et arraamenta m
quKdara abstuleral. Malus
eripitur.
veniebat, inter alias merces secura ferret quasdam
tamen, quamvis ruptus non cadebat, susfinente, candelas ex cera alba, ad usura ecclesia; S.
euin S.
Angeli
Angeli favore, quem assiduis invocabant Martyris quein extemplo invocavit his verbis,
:
S.
TrZTJe'. r""^"';
'^"''' "^'""^ ™™ fr"-:*"
P^"'"» po^t gu- Angele, adjuva me, quoniam candelas tuas porto.
bernaculo proximi naufragio viderentur,
nciiiaus, ferebatur Ad haec audita accurrit tilius, eum in locum ubi
tamen versus Siciliara navis. Interim
nauta; vecto- profundum admodum flumen erat; arreptumque pa-
"'^ ?'"™ ""' ''" ''Snini animi trem exfraxit e periculo, violenlia tanta, ut omniiio
iTSL'!'' "I."
™"«'^''-""- P--'='- ^g»-»' «-i n- Potuisse quod tantas 'vires fili s
Sr^ Idi Vo'minT''"'f'
"laie rrZ Jr f^^l"^"^^^'. et tempe-
cessabant S. Angelum i„-
suus haberet exererelque, nisi eas Sanctus ipse sub-
minislrarit; ideoque per ejus merila se lilLatura
vlcare
agnovit servatunique in vivis, praicipue cum ipse et
69
a Ji^^r
Hi,.,.
™
,i„™
'""^
e i
^""'•.'"'''^'''t
jr .i
''"'^'•^™"
T^"""°™"'^»
inMca filiussuussintiraperitinatandi. '
° ^"«^ -2 R. D. Aligelus Rayz (c,r ,,uo se,,uen,i eapite
Ta is lr„Trul """°r"'
"^P''.\"''V" curaque eam ;)'.r. (.,«,„„) dixit.quodante annos aliquam raultos, ilcm iiltcr lu
eTsetZZfT,'''
'" ""™ .^'^•^''^''"°- '" ^'gi"^' f-<ivitatis ipsius gloriosi Sancti, fonfem San-
™ra eius notfuni t 'P'""'
,
?°"'^'
,
™™''" '"' ^'"'' ^'"'""'^ """'''•"' fi""^
puer qui-
Caroli de Labiso, decidit
cti ta/unts.
dcuiestis
d7cri'test^ navim
naMm. i-l'
Lbi mter gemina ventorum ac in fontemqui estin mediaeccIesiaS. Angeli :et aquis
tamdiu
BIE QUINTA MAJI. 79
A tamdiu supernatavit, doncc accurrerent iilii, i|«i llf.ru inlerceiila el!am in noUra DeUjica lingua ajfinii
salvum et incolumem extraxere. dicentem, qiio'l signilicalionin vocaliulo appellalur him, id est, ferna, f.X PPO-
CP.S8U U3.
adstitfrit silji quidam monachus Carmelita, et ma- pcr meUiphoram tcilicel : quidni simililer el Giar-
num iiectMri cadentis siijjpunens prohibuerit ne mer- retta?
geretur. Sunt autem millcna liujusmodi miracula
ac beueHcia, quiu ipse testis dicit a se cognila pra;- CAPUT VII.
termitli : qui specialiler S. Augelo devoti.s plurimas A dxmonibus
'
d Oesliis ferocietltibus lHierati
miracuiosas curationes coUatas, potissimum in die (^ng ,^\ A7uieti.
Procc^sionali, per se vidit ipsc, ac deiude scripto Tkjf
n"lavit, circa surdos, ciecos, claudos, mutos, her- iTl.ag. Angelus Martolitto, tesiis i,vii, setatis an- Circa an.
niosos ct energumenos, quoniam hicc cura ei de- noriim centiim unius, dicit qiiod ab annis circiter 156J lifinan-
maudata (unc Scil Imjusnwdi tur [metla.
er:it. seiipta iion ridi- sexagiiita, ipse aliique e.x familia Mag. Pasqualis
nius, eaqiie sola, qiuv aiiiw mcxw el deiiiceps legilime Galia deportaverit in ecclesiam S.-Angeli filiam
alteslala fueruiil, perijinuis coiisequenter per capila ipsius Pasqualis Paliriam. a d.cmonibus vexatam ,
aliquot digeieie ct distiiigiiere. quam multi Sacerdotes exi/rcizando friistra fuerant
conati liberare. In hac ergo ecclesia coepit immun-
ANNOTATA. dos spiritus adjiirare Dou Franciscus Blondus, Sa-
cerdos : cui iinn diu fuitlaborandum qiiia dsmones, :
a Ita per coiijrcturain irrli, qiiod linglia Sicula scri- aliquantuluin reluctantes, cito confessi sunt non
plum eral, Volendo noi fare il caro. jiosse se diutius eo loco persistere. ubi esset corpus
b Idiotismo Siciilo Cal;i, qiiod iiomeii a verbo calar ejus Saucti, qiiem tantopere formidabaut. Ergo in
desccndcre , fortc acccplum. signuin suae egressionis jussi sunt tres lampades
c Ecgraplii ditbia scriptio facit ut hxrcain, Lorgi- exiinguere : quo facto d. Palina tunc et deiuceps
toris fl/i Sorgitoris legi debent. libera apparuit : resque ut miraculosa palam vul-
d Tejtus Siculiis ilaplenius habel, qiiale haveasfer- gata est. Eodem anno venit et alia inulier Jacdbella
rato da sorgitore per ilmal teinpo quibiis ad verbum
; nouiiue, uxor .^ngeli Locurri : et ipsa qua in eccle-
explicandis supjietunt quidem conjectura', scd contra- siam inducta est hora, post adjurationes nonnullas,
liere malui, ul ccrtior e.rplicatio hobeulur ab alio, qui mundata fuit quietaque, ac si numquani impurum
usum liabeat vocabitlorum ct phrasiitm, apiid Siculos hospitem circumgestas>et. Circa eadem vero tera-
nautas usitatarum. pora Leocatam venit quidam Melitensis, Petrus ap- cl vir ener-
'.umFTias.
Dirillus/?itt'/i(d' i/i mare evolvitur circiler 2-i p. m pellatus, euergumenus etiam ipse : qui aqua fontis
infra Lcocalam, in eodem littore niagis ad orlum : liuic S. .^ngeli se abluens, ipse a se dieraonera expuiit;
flurio,\0 circiter millinriis procul u mari,adjacel op- dunique eo egresso tantisper decumbit iii media
pidiim ejiisdem noniinis. atqiie ultra ipsum stlva e.-'t. ecclesia sub majiri fornice seque perfricat. sustuUt
f Marsala urbs Sicilix, iii Lilgbxo promonolrio : euin de loco Jacobus .\commandus illius ecclesiie
quse aulcm liic notiinlitr intermedia loca, desiderantur Capellaniis, et ex ipso loco ubi cubnerat Petrus
in tabiila isliiis insuljc, hacleiius dcfectuosissima. Inte- oleum vidit scaturire, de qno vitle iuitiiim capitis 5.
rim satis nota est Sacca, aiitiquis Therm;» Selunti- 74 Joannes Andreas Barberi, testis ux, aetatis Circa 1585
miles ttis-
norum. sii6 Episcopatu Agrigentino. annorum quinquaginta qiiinque in circa, civis Leo-
panus.
g 7/1 vitltjari, e mettendo li borini a prua : qux catae, recordatur quod ab annis circiter quadraginta
rursum siinl vocablila [irci nanticie propria, a qiia pe- veuerit Leocatam mdes quidam Hispanus (nomen
tenda cornm distincttor edjiticatio. raeinoria ex''iditj qui vex;itiis a d.vraoaiis et ope.-n
h Xichilis urbs, satis notii in boc opcie meu.^e .-/pri- S. .Vngeli exposcens, iutravit per in.ijorera portain
tis, ubi die 4 iledimus Jcta B. Guilielmi; nomen civitatis : sed qiuerentein rectum iter ver-iis eccle-
liat/et a Xichili fluvio; ad cujus osliiim, priusiiiiam siain, ita in gradu fixit da;mon, ut nullius quantum-
Leocaia vcnirns pertingas, occurrit viciis Mazarelle, cumque robustae manus possent illum e vestigio
notatus in tabulis circa o.\tiuir. liagusa; ftuvii. movere, scientem se duci ad Reliqui.asSancti. Dum
boreali promontorii Paclignxi an- ergo sic obluclatur, co.ucurrit populi multitudo
i Viiidicaris, i/i
jii/(/, modiim iiortus cJicaviito sinui adjiicel
in : inter maxiraa tuuc velut flagello actus ca-pit reota
: et
;
Piicligi.mn aulem ei Sgracusus siieclundum se prtebet currere ad ecclesiara, is qui Leocata; fuerat nuia-
cotlis, Avolo dictus 1/1 labtilis, qui tractiti isti iwineu quam. nec viam interrogando didicerat. Secuta est
dat. eum niultitudo non parva. in qua ipse etiam testis
aitgmen- erat, et eum asseciiti, inveueruiit ante p"rt:im ina-
k In vulgari Siculo Bcrtone, quod ex vi
jnrem ecclesia; nioliri ingn>ssiim. Iiiterea advenit
tativx lerminationis niajus navigiuui interprclari pla-
cuit . puipius rcm explicent Sicitli. Don Tullius Cir;imi Presbvter, soliius exorcismos
1 /,(i(iii<! lusulam Gaudii dixeris : adjacel ilelilm saeros super hujuscemedi pronuntiare : quem ut
vidit energumenus, uliro in ecclesiam introivit,
ttd 011 idcntem, pene e regione Leocatx, cui diclx insulx
Orientem seque iu Capella ante R-liquias Sancti colkuavit ut
ad .ycndicni siint , cum motlico in flexu, ct
mortuum. Cuinque eum d. Sacerdos loqui compu-
interviillo milliarium circiler 00.
m iXominalim, ilschivo, nobis necditm nohi vox. lissetper exorcismos, et dwraouioruin edici jussisset
noiuina. ipsaque egredi ex obsesso corpore, et egre-
n //( vulgari, nt suiini Hertoue.
in etidem Sicilix latere quo Leocata, dientia lampades ac luminaria ecclesiaj extiuguere,
Terranova,
luiles ;ippa
10 fact:i sunt qiiie Sacerdos iuiperaverat, et
ab hiic Pachgnnm rersns dislaus p. ra.
ruil pmrsus liber, circumstantibiis omnibus i'ei lui-
p Samperieuse ui.ire hic dicilur, a vico S. Petri,
Xichilis prienominati. sericordiain coucordi clamore extollentibiis.
i'u/;/u Sampiero, ;/r(/;/c i/sl(((/«
Plalea. vultjo Piazza, pan fcre intervallo 50 aut 75 Horatius Contrera, Te^lis XLii. Sacerdos mc-
II post 1600
ilicits, tle quo aliH, testatiir
qiiod toto quo artera
00 milliiiriiim a Lcocata et monte .£tlina tiistat, utrim- rtciJ Leo-
pi-ofessus est viginti quinque annorum terapore, ctttensts
que media.
viderit omni auno iii dio festoipsius Sancti, quo
r Itt vulijari la Oiarretta del flume : qiwd per con-
plurimi et varii iutirmi concurrunt, et per totam
jecluram cxplicandum nobis fmt cx niilura lluininis
Octuvam sauari miillos eorum. Norainatim autem
Salsai, qitarlo siipra Leocnlam iniiliiiri in diio corniia
raemiiiit cujusdara obsessi civis
Leocatensls, adhuc
se. diviilcnlis, et vclitl poptitem tlexiini reprxsentoulis.
viventis cui doiui propria; sacros exoivismos
ini-
Francis ccrtc ;jk;//.'s jarrette dicilur, el tcrra ejusmodi ;
pendebat
80 MIRAC. g. ANGELI MAKT. CARMEL.
pendebat pius Saceriios Doii LeonarJus Re, niliil 78 Ergo primo die ptesentis Februarii eadom D
Dominica, cum possesso se nd ecclesiam qnem :p>
'ri
T.XPRO- dubiuns quin vere a nialigno teneretui', eo quod d. testis
Mijpn mcre-
CESSU MS contuUt, factaqne ante Reliquias Saneti oratione, ad trlj: d.iino-'
varia secrela sibi revelasset, et Latina loriuens lin-
allegaret. aliaijue declinandam popularom turbara deportari eum jussit ucs imniiie-
gua diversos Evanpelii textus fut.
eviili-ntia sifrna suafi calaniitatis daret. Cumqueda;- ad orat.irium Sodalitatis, ubi prostat antiqiiissiina
sancti Martyris imago; ibique cocpit adjurare ds-
monera landeni loqui coactuni suunique et sociorum
monem atque coiistringere nt fateretur, quomndo
nomina prodere, etiani ad diraittendura infelicem
urireret, respondit daemon ad S. AnL;ekim me de- illuc esset ingressus. qua de causa, quo numero, ac
ferie u.-im iUius, non tuo jussu egrediar. Adductus
:
demum absque patientis tesione discederet. Diiri
igiiur eo niisev est in festo SS. I^hilippi et ,Iacobi, erant et protervi spirilns. neo ita facile cessuri bico
snb quorum iiorainibus oonsecrata ea ecclesia fuit Sacerdote tamen exorcismos continuante. et loqiii
ibique absqiie ulla vel patientis vel alterius cujus- in nomine Jesu Nazareni Sanctiqne Angeli Marlyris
quam noxa egressi sunt dajmones, in signum disces- jubente, cum ventum esset ad illa verba. Deum qui
genuit dereliquisti rugiens vociferansque spi-
sus extiiigiiendo sepiem lampades, corain frequenti te ;
multitudine, in qua ipse testis ac pater ejus fuit. ritus principalis, dixit se Geelzelmb nuncupari , et
76 Revereiidus Patei- Mag. Fr. Angelus Gatto, liabere sub se quatuor spiritiis, istic colligati s men-
t6M struo sanguine cujusdam meretricis Panorraitanie,
S. Theol. Di.etor, Sacerd..s Carmelita, tods ccnle-
aii.
mitlifr rn-
simiis, asserit, quod cum a bienuio Panormi per qu<ealteri meretrici iiividebat amorem istius Palizzi.
iiormitana,
Quailragesimam conciones liaberet in ecclesia Con- CumquB obsessum leneret Sacerdos sacra stola liga-
ventus S. Marise de Monte Carmelo, a Mag. Joanue tum, petiit dajmon ut sibi indiiciae darentur usque
qui tanrtfm
Conti BauUaro. ciii t.imqiiam uni ex confratribus ad festum Sancti Verum nullas concedere volens
Sodalitatis Panormitan» S. Angeli obtigerat par- Sacerdos urgebat ut illico egrederotur, seque in ipsa VlCti
ticula exligno veterisartse. quodLeocateiisis SoLlali- quam tuiic asjiunipserat fonna exhilieret speetan-
tas Panormilante miserat, dictum sibi fuisse, quod tlum et visus est energuraeuus continuo in forniara
:
ipse Mati'. Joannes ejusdem particulie hegmcntum com- teterrimae bestiEe conversus. sequehumi stravitpro-
municaveritcumquodami^uo consanguiiieo. qui illud reptaus serpentis instar, et querulis claraoribus in-
devotedomum suara detulit. Vixautein domus limen culcans, in nomine S. Angeli egrediendum sibi esse ;
quando
attigerat, ojusux.orcospitin consuetas sibifu- idque cum ru^itu ac nuigitu tanto ut circunistan-
multaque incongruadicere ac facere nihil
rias agi, : tibus omnibus horrorera incuterent.
ad haiccommoio marito, qui pridem talia tolerabat, 79 Invocabant onines Sancti noraen, dum ener-
sup<rbia;etimpotentiae muliebri ista imputans. Ve- guraenum suuni in pedes Sacerdos erigit, obverlens
rum Tandem alia longe divei'sa vociferationum ista- eura versus iraaginem sacrani sed hanc intueri non :
rura vausa patuit quandu magis magisque insurgere
,
sustinens d«mun, detorquebat vultura oculosque
visa mulier, Quod,^ inquit, i^tud e^t Ugnum qnod patientis, eoque prorsus nigro atque tuuiente vuci-
iufers in dornum? ejice illud foras, neque enim ipsum ferabatur, Tu me expellis, tu me expellis. .\derant
patiar hic manere. Tunc eniravero obstupuit vir, liuic actioni Rever. Legum Doctur D. Julius Ban- professi mnt
certus uxori suae non potui^se huraanitus innotes- nici Vicarius foraneus, et Clericus D. Friuiciscus se fjpilii a
cere, quod secum tale quid haberet quare jam : Attardus. cum tribus Fratribub de Socielate S. An- S. Anyelo.
suspicari incipiens iiotam illam raulieris perversita- geli : quibus non cessantibus congeminare preces et
tem. non tam ipsius, quam diaboli ipsam possidentis litanias, tandera Exorcista, raoras increpans lon-
esse , exorcizandara eani Sacerdutibus coramisit giores, Exi, inquit, ab eo in nomine sancti Mar-
quibus agentibns, palara se prufessus est diemon, et tyris. Cui dcemon cum ejulatu horribiliori re.spondit,
per S. Angeh invocationem coactus egredi, muliere Exeo : et multura spuniantera, copiosuque per nares
deinceps, pro sana se raodeste gerente. Eadem con- fluentem sanguine, et valde fatigatura, energume-
firmavil tribua mensiOus post dic n Marlii auditus num suura dimisit, cui postea toto ortidiu) adhuc
Joaunes Jntoninus de Caci, q-ii ipsum ex ore ejusdem fluebat sanguisdecorpore. non sine dolore merabru-
Joannvi Conti audtvisse asseruit. rum oraniura velut reliquias adustionis sentientium.
et jitvenii 77 Relatio Rev. Sacerdutls D. Angeli Royz, facla Denique rediens testis ad ipsura Palizzi,.sanum eum
PanQimo XI Februani MDCsxvi, ut sitpra dietum num. 48, primo ac liberum invenit,chmantem ac dicentem, Mi-
Leocatant
luco antea alia liabel, quod cura ipse, qui pro officii sericordia! S. Angele Anima raea!
! misericordia I
adducttu,
; niunere commoratur in curia Episcopali Agrigen- Rursum tainen deportati eura fecit ante Reliquias
tina, perNatalis Dominici festos dies ad hanc suam Sancti : ubi exorcismis iteratis, cuin nullum veteris
patriam excurrisset, venit ad se Mag. Vincentius hospitis indicium cuiquam appareret, creditus is est
della Villa Panorraitanus, dixitque se habere ne- absolute egressus ; et populu gratias agente; ac Dei
potem, nomine Mag, Vincentiura Palizzi, cui annis misericordiain et S. Augeli merita collaudanle, pul-
jara octo a da^raoniis vexato mederi non potuerant sata? sunt carapana;, et cunctis raaxirao numero
Sacerdoteset Exorci^tae Panorraitani.quorumplures accurrentibus, publicata gratia per Sanclura ob-
fatigaverat circumductura etiara per varia Sancta
: tenta. Suasit autera homini jani liherato d. testis
loca hujus regni SicilicB ad illustriorum Sanctorura ut habitum ipsius Sancti assunieret; eidemque de
Rehquias, aeque frustra ; landem rursura Panorrai peocatis rite confesso postera die sacram impertiit
in ecclesia S. Micliaelis subjectura fuisse exorcismis Communionem. sub eo sacro, quoil in gratiarum
una cum pluribus aliis energumenis. Horum aliqui actionem cecinit Priur Conventus.
tandera loqui coacti, de Vincentio dixerunt, omnino 80 Hactenus de maiignis spirilibus, liomines per se
nusquara liberandum nisi Leof-atifi ad invocationera ipsos torquentibus : addamus liis exempla eorum, quos
S. Angeli Martyris quare ipse della Villa testem
: in euidens amittendx vilx adduxerunl periculum, sti-
hiinc rngavit, ut ipsenepotem suum susciperel, ut- mutantes feroctam besliaruni, kominibus in udjumen-
pote sicut audierat haud inexpertus adjurandorura tum datarnm. Lazarus de Rinaldus, aetatis annoruin
daeraonura, et ejusmodi caritate saipe cum iniseris triginta sex in circa oriundus Insulas Melita^, civls
Servnfnr
possessis usus. Nec recusavit ipse testis facere quod Leocatae cognitus, teslis lxxxii, dixit scire qualiler vtr farcn'i<
petebatup, solum ccmdixit velle se ut ad er-clesiara ab annis circiter tribus, mense Majo in Octava S. lauri \coriiitus
S. Angeli adduceretur energumenus, ibique designa- Angeli, sibi profecto ad praediura Josephi Cavaleri, plitriesjnc-
tutus:
reniiir Religiosi duo, per quos esset legeudis psalmis quod est in vico della Petrulla, ad hujus urbis ter-
litaniisque juvandus. ritorium pertinente, traditus est a famulis de man-
dato
DIE QUINTA MAJI. 81
dato .losophi la Licata ingens tiurus ad macellum atatis ann. uv in circa, oriundus civitatisa Nari,
ducendus, eo quod magna fccisset damna occidendo etcivis liujus civiUtis Leocat», teslit xxxiri, dixit, EX PRO-
varia animalia. Ligatnm ergo cum versus urliem quod ciim anno Mncxxxiii facta esset publice trans- CESSO ¥8.'
miiiarct Lazarus, jainque ad porlarn novam venlum latio Reliquiarum ex veleri a
in novam argenteam llntient de
esset; convertit se taurus versus testem, eumque arcani, in concur.vu hominum fere decem raillium, liijrto veteris
cornibus apprehensum in earem sustulit pluribus tam civiiim quam exterf.rum adfiierit ibidern arcx
; filius
vicilius, semper eum cornua sua recipiens. In
in suiis.Ioannes Baptista annorum circiter xir adoles-
hoo periculo constitutus, lurn .lesu et Angeli nomen cens, atque pro sua devotinne obtinuerit aliquid ex
coutinuo inclamaret, idemque faceret accurrens un- lignea arca. uitra quam reliquis clausic erant, quod
dique in subsidium niultitudo diinisit ultra homi- ; deinde ex cullu suo appendit. Cum autem die Martis
nem taurns, tunc quidem semimortuum, sed intra sequenti idern Joannes Baptista. de rnandato paren-
paucos dies ita sanum ac robustum, ut nnn diibitarit tis, in suburbio hujus civitatis moraretur; deciditin
speci.ili grati» ailsiTibere servatam sibi vitam, et in profundam foveam. rnultis saxis inferre constratam.
munumentum lei tabellarn
apprendere. Qui in ipso lapsu S.'Angelum invocans. vidit mona-
Wl Friinciscus Provinzanus. a^tatis annorurn vi- chuluin Carraeliianum tendere subtus se pallium,
allHs tafHiliit ginti quatiior incina, testis lxxxix. dixit, quod in seque eo cxceptiiiu sensit sine noxa depoiii. Quare
B vncca el tii
fine Snptembri» annis pr.fteriti, existens ipse in vico se in pedes erexit, ibique mansit, doiiec accurrenti-
ifts" ni/'tit tii profundam
$Mj]iiiaii(ltis, Salibucorum intra hiiju< urbis territorium, ab An- bus ad ejus clamores vicinis extr.-ictus es:, narrans ficeam in-
(onio de Xiculana ad miui^teria ibidem in prsedio omnibus (luomodo decidisset ac praeservatus esset :
ni-xte tabitar.
obeunda conductiis, voluit una cuni drcto Xiculuna pater vero illius, intellecto qiiod in persona filii ac-
quaindarn vaccam domare. Cumque ipse eain tene- ceperat beneficio, curavit eucharisticum sacrificiura
ret cornibus, et d. Xiculuna iisdein cornibus funem in ecclesia S. Angeli faciendum, corara se et filio
circiimvolveret ; illa in oinnein se partem violenfer qui salvatUF fuerat.
torquens, et ipsum testem secum intricans, resistere 84 Pater Fr. Viiicentins de .Alatto, Sacerdos E
j> diutfus non valentem raptare per terram infeliciter Carmelita, aetatis ann. lxvii, t<f*fi,\' xxxvi, dicii, quod CttrmelUa
de scatts al-
ergo se viden". quoniam iniplicitus
coepit. Periclitari cum primum ecclesiam S. Angeli obtinuisset Ordo ttsstirtts
erat funi. per suura collum et vacca cnrnua circum- Carnielitanus anno mdcvi, ipseque inter primos Con- rticits in aeu-
duct..; et effusum agebatur cursum
ip.sa in ventusnovi religiosos sub Priore Fr. Sebastiano Sy- ta qiixdam
qiiera ;
Itrjna
voce «on poterat, propter fitires interclusas, animo racusa pia; memorire numeraretur: accidit in \'igi-
invocavit S. Angeliim, idem clamosius faciente d. lia Apostolorura Petri et Pauli circa meridiem, quo
Xlciiluna. Statiinqiie immota stetit instar lapidis die et horanatum se ipse testis affirmabat, ut volens
vacca, obstricto suo commoditatem pnebens extri lusciniiecuidam in cavea appensEe ministrare, se-
candi se, funemque a faucilius propeinndum elisis dem quamdam conscenderet in ipso autem ascen-
;
removendi : quod miraculoso Deiparie \"irginis dendi nisu inversa cella, per altissimas scalas con-
sancfique Martyris auxilio tribuens, gratias hoc no- ventus, in praeceps abiit, una cum ipso teste. Qui
miiie utriqiie retulit ac refert sa^pe. continuo S. .\ngeli recordatus, euraque invocans,
Si Joseph la Pulcella. ietatis annorum quadra- cecidit tandem supra ligna queedam li acuta, quorum
ginta iii circa, auilitus itie xxiv Derembris mdcxxv, cuspides necessario debuissent corpus suj-ra se la-
ifTliiis a dixit, quoil ab annis circiter septem, inense Janua- bentis perfodere, et vitam eripere. .\ccurrit illico
Citriittius fe-
rio. ministranti sibi in pradio qu. .Mexandri Patel- qui propius .aberat Fr. Desiderius Barberi, et la-
ivcisjtivenci
lari et terram colenti, accidit ut juvencorum aratro psura juvit ut assurgcret assurrexit autem absque
:
applicitorum unus, necdum satis d.imitiis, violen- ulla vel Iresione vei nota : nec ignarus cui vitain
ter i.rocurrens et alteruiu juvencuin secum rapiens, deberet, prctinus ad Reliquias venerandas accessit;
converteretur in ipsuin testem. ferocia lania, ut deiiide casum suuin in tabella expressum curavit
cornu in latus ejiis sinistrum iufcrens ipsum de cin- publico exponendum in capella S. .ingeli.ubi etiam-
gulo appensuiu teneret. Quo in perieulo maxirais nunc spectatur.
vocibus S. Angeluin inclaraanli, atqiie ut sibi opi- 85 Patronus Joseph Bonfussnto, alilii jam nomi-
nattpcgus
tularctur roganti, disrupta sunt ferrea cinguli sui mttts, testis Lvi, dixit quod ab annis circiter viginti sub
oltitttus
yincula, et ipse in terram illoesus concidit Quouiam quinque, die quodam circa horam decimam oct.avam opctesuo
autem non erat ruptuin cinguli cc.riura, vetus et in littore circa portaiu veterem, inteodens repara- ctiiii soeio
ria.ira.
fraccidum sa?piusque resurtum, sed ferrea ipsius tioni sua; cujus carinam reparabat Mag.
scaplia;,
F
cingulis fibula: non dubitavit niiraculo ad>cribere .\ntonirius la Rocca: cum sub eadein ambo consrs-
inota subilo scapha fuit, ipsosque obruit,
gratiain, ejiisqiie testem labellam appeiidere iii ca- terent,
.\ugeli. Idein asserit quod constitutiis in ratos se oninino couterendos. Clamabant tamen
liella S.
II vttccr vinea quadam subiirbani lerritor-ii circa X:iccam, et sin"uli, S. .\ngele adjiiva me; auditoque clamore
slttttli tislto acciirrerunt plures, qui circa portain jam nomina-
volens aralro jungere vacc;im uiiani, ab ea violeuter
actic.
se subducente iinpetitus fuerit, ita ut evadere nullo tain erant : inagnoque moliniine ait.Jlentes si-apham,
modo possBt. Videiis ergo recto cursu vcnientera ad mirati sunt utruiKque videre iltosura. quando vel
so, invocavit sauctuin Martyreai; tura rnter vaccse solo pondere, sub quo integrum bone quadrantem
coriiua romprehensus, sumjito insolito vigore, ipsa jacuerunt, debuerint prorsiis fuisse coiitusi. Mani-
festuin ergo luiraculum ipse et d. Mag.
.\ntoninus
arripuit cornua. lateribus utrimque suis hierentia;
appreheiisanique iis vaccam tum violenter deprehen- in sui conJervatione aguoscentes, sine mora ad agen-
ex ejus ore, felluri alliso, duo ilen-
dit iu terrain, ut das S:iikto s;i'atia* ejlis teiiipluiu pelierunt.
SU Josepii la Canibba, teslis xcrr, ante annos
fere
tes exciderent. Tuin vero diiuittens euiii vacca Liitomus in
septera. volens in luonte liiijus civitatis tiiidere tria
aufugit ; et ipse, noii suis viribus id actum credens, pr.t eefs ittens
inasna saxa sibi invicem coha^rentia ad
gypsum con- aiiH ipsts
debitas gratias Sancto egit.
enim arte se sustentat, ila mfeliciter qux finde-
ficiendam hac
bat .va-r«.
ut illa subito
reiu peregit, medio saxo insistens,
CAPUT VIII.
dissilientia, uiia cum ipso teste in prajceps ferri
Perivulose lapsi, letaliter saucii, et alii itiori- irapelu cicperint. Qui nihil
dubitans qiiin
maximo
Imiidi adjitii /icr S. Anijeluin. esset conterendus, Sancti lamen
sub iis iufiillibiliter
Au.»eli invocaiidi recnrJatus. ut ait; ctepit ilhus
iiomeii iiivocare, ideiuque faciebat ejus in opere so-
jtriusqiie Juris Doctui" Orlandii^ de Orladdis,
1 1 cius
Maji T. II.
82 MIUAC. S. .\NGELI MART. CARMEL.
Mi^^ericordia. et jussit pulsari campanas eccle-
cins Antoninns Belli.i. Qui cum ojulatu accurrens,
vit,
ut solent (him populus convocatur ad arina
et saxorum tVagmina ut poterat amoliens, sub qui-
siffi, :
bus niortuum ac prorsus confractum reperlunun se qnod hic est vulgandi miraculi signum. Deinde,
Josepiinm credebnl; reperit euni sanum ac salvum, cum communi lotius civitatis gratulatione et stnpo-
coxarum una lcviter esset perstricta; pi- re,. domiun reduxit filium sanum ; cni postoa nuiu-
nisi qiiod
quem liabuerat in capite coutusus et quam destitit insigne Ii"c beneficium idenlidem
leus autt^m
liiHVactus erat. Ambo it.iqne in genua pa- inculcare, ut devotionem Sancto enicerct.
minutim
egerunt Sancio gralias,
riter provoluti, ipso in loco
90 Joannes .\ndreas Uarbari, te.sii» lix, dixit, purttn idem
dfinde ad ecclesiam ejus venerunt, idem prolixius quod ab aiuiis circiier novenidecim qua^dam sua de- passu.
luculentiusqne facturi. cennis fiUa, nomine liyatrix, per scalas descendens
87 Hentiona. uxnr Angeli Smecca, testis i,xxu ex alto cecidit, ita ut tibisu dextrie ossa confringe-
muJirr eitm
miraculoijuoii infranuv). \20 refen-lnr samta a Saiiclu, lentur. Quani cum ipse testis exhibnisset chirurgo
fabi sub
molari saxo puucis postquam a lecto surrexerat diebus novum qu. Francisco la Scalia, ille euin admiratione sna
eonffranda. vitse discrimen se incurrisse commemorat. Cum utramque fistulam ruptara inveniens, loco nuii uno;
enim domum ejus venisset Miig. Marcus Cassato, ipsam quidein tibiain inter tabulas arctissinie strin-
ad inolam quamdam c manuariam acuendam et su- ; xit, ad eain curandam imstridie rediturus indicavit ;
MDE APr.
periorem petram altius su^pensam pertica fulcivis- tamen puelh-tin, si furle curaretur, ni.incain fuiuram
TOM VII MAJl
* set, metucns ipsa teslis de successu, S. Angeii no- reliqua omni vita. Id cuin intelligerent parenles,
fiOT. S6
men invocavit. Et ecce ea adhuc loqnente, rumpitur multuni devoti S. Angelo. unacnin totafaniilia sua
pertica, et supra ipsara ac d Mag Marcum cadere iverunt ad illius ecclesiam, eoque curaverunt afie-
incipifbat grave saxum, cum certa ntriusqnu mor- rendam etiam fihani, inter brarhia Laurentii Pisani,
te sedinv.icatorursum Sancto hse^itlapis, inipsius
:
autem illis ecilesi;un et aquain
araici sui. Intrantibus
in ailitu ec-
perticiE frusto suspensus quod fruslum neiiuaquam
: benedictam sumentibus, etiain puella petiit dimitti
cleslx curatur:
potuisset ferre ittiusmodi pondus, nisi robustius.sed in pedes, ut per se ecclesium ingrederetur, Prulii- K
invisibilefulcrum supposaisset e coeln gb-nosus buit primum pater, postea conscientia ductus, et
Martvr. Qu^e res dictam Hentionam, priori beneficio jam aliquid sua expectatione grandius sperare inci-
valde accensam,magis etiam iiiflammavit ad cullum piens, permisit ut deponeretur in terram. Qu<e raox
amoremque lam benetici Tutelaris. suis pedibus ingredi coepit, tunquam nihil unqu.im
8S Joseph la Pulcella, de qno nnm. 82, dixit xxiv mali passa quod deincjps etiam potuit, duui die
:
Dccembris onni ad/tuc siorxxv, quod ante iuenses tota absque uUo prorsus impedimento ambul.ivit.
Jtrvi atm
equu onusto cireit(^r quatuor Panormum proficiscebatur ejues, Interim ad domum ipsius testis chirurgu-i redii*^, et
lapsus, III secum habens duascapsas idenassupellectilis argen- nerainem inveniens, asserebat, nimis male feeisse
pcnculo tese, spectantis ad Marchionissam Campi-frauci. eos, qui ita affectiun corpus loco moverant. Magis
prscipitii.
cumque esset vicinus dicto oppido, in quodam passu autem obstupuit. quando idem teslis ad ipsius du-
uhi grande praicipitium erat, cecidit ita onustus mum fihain adduxit. ut probaretur an nllra aliquid
equus et sub eo ipse testis. Qui periculum intelli- curandum restaret. Tunc enim seipsum saj|iius crucc
gens, ut ahas semper in re ancipiti, ita et tunc im- signans, testatus est evidenlissimiim illud esse mi-
pl'ira\it auxihura S. Angeh, erga quem speciali raculum. Quapropter ipse testis, gratusesse volens.
atficiiur devolione etenim si vel tantilluin niovisset
: sacrum votivum decintari fecit.
se equus, necesse oniiiiiio erat utrumque provolvi in 91 Congruuin viiictur /av miraciilis suhjnnfjere alios,
auiem Sancti factum est ut
praecipitium. Virtute ab hominibus vulneratos. Francischella, uxor qu.
tam equus qiiam Joseph in dextruin latus se con- Laurentii de (Jrlando et modo uxor Sargentii Sal- (imibiis tciali-
versos repererint, ipso teste i^uorante quomodo id vatoris Secchi annorura Liu, TestiA xxxv
, a-titis biis vuhicitbus
actum iaucia.
sit fierive potuerit; et tamqtiam de Ilberatio- dixit, qualiter ante annos triginta, vMvenle adhuc
ne evidenter miraculosa gratias agente. suo qu. priori marlto, mense Majo
infra octavam
89 Medicin» Ducior Doii HoriUius Contrera, le S. Angeli, ipsa, nunc devotissiraa,
eidem tunc et
pveri (ibia
stis XLii, dixit, quitd abannis viginti quinque suam una cum sorore sua Antoninella, uxore Jacubi C.i-
er lapsn
fracla professionem in hac urbe Leocata exercen.^, pro ruso, circa vigesimain quartam horain, sninptis
singulari quara ab infintia huhuit erga S. AiigLdum palliis, egressa est donio ad visitandas Sancti Reli-
devotionis aff^ectu, semper et dihgenter nbservave- quias. supra niajus aliare iii ecrlesia per Octavara
miracula quse per eum civitas
rit favore.';, gratias et prostantes. Cum autem venissentad arcain, quai est
ipsa recepit, ut de iis logatus posset te^timoniura ante ecclesiain majnrein, dicit accessisse hominem
dicere : imprimis autein quod recor-
illud retulit, sibiignolum, qui ex improviso pugionem stringens,
dabatur. solicite etad perpetuam meraoriam infigen- duo raortulia vulnera inflixil hiuneris eju'», in nullo
dam sibi narrare solitum suura qu. palrem Maria- ab ea oflJensus aut h«sus. Exclam.ivit autera conti-
nura Contrera. medicinae Doctorem etiam ipsum. nuo ipsa S. Angelum invocans; fugit peri-ussur. ac-
Videlicet, quod cum ipse lestis annoruni dumt;ixat currit po[mli luultitudn, saiiciamque ut melius
quatuor aut quinque esset, infelici quodain lapsu putuerunt. soror etahi detulerunt in vicinam doinuin
fregerit utrumque os tibise dextra adeo ut patpr ; Bartholuniaei Rimundi, Medici Chirurgi. Qui una
suus, quantuinvis haud mediocriter expertus, dilH- cuni filio Jiisepho Raiinundi Docture medicu vulnera
deret eura po&se sanari abs'iue reraansura dr>lorrai- inspiciens et curare incipiens, dixit raiseib-in inori-
tate. Itaque priusquamcurationem ordiretur,
filii turam, quain primum penii-ulus vuhieraiius tollere-
ut erga S. Angelum devotissimus, ipsum in ejns tur, quod intra viginti quatuor horas faciendum
capellam deferri Jussit tum ipse eodem subsequens
: erat; eo quod unum vuliius per alteruin trun.^ibat.
eoram altui
et magno cuin planctu filiipostulans sanitatem, au- Ita in domum proprium, et lecto
curatam portarunt
Sancti con-
divit eum erupis^e in claraorem ideoque aci^urrens
sohdafur: :
imposuerunt, saqie clainantem, S. Angele, adjuva
brachiis eum strinxit. Ila complexura dura tenet, me, quandoquidem innocens in hoc veni discrimen invocalo
:
con-
Siiiirf»
obdorniiscit filius, et audentior hoc inopinato suc- quod etiain alhrinabat civitas tuta. dicens eirore .
valrscll
cessu pater. explorat filii sui tibiara dexterara ; f;i<'tuin, eo qiiud st;itura similis esset uxuri ejus qui
eamque integerrimam inveniens, dubitansque ne crimen fecoral. ef, similis culoris, viriihs scilicet,
forte doloris sensus suam confudisset meraoriara, tunicara induta siib pallio, unde pro illa acrepta
sinislrae quoque manum admovit, et
ffique sanam fuerit. Posthorarum viginti quatuor spatiura redie-
invenit, Itaque nthil dubitans de niiraculo, exclama- runt medici inspectisque vulneribus pene sanara
,
esse
DIE QUINTA MAJI. 83
ps«n (lixerunf, quam statim moritiiram pronuntia- morem sibi fecit quotannis in festo ipsius Sancti. D
rant :
idqim manifi-sfo arlscripsfnint miraculo. Qiiare ac prfficipiie in no^o fe^to proxime pra;terito. mittere eX PROCESSC
intra padcos dies lorto siirfrftMs ipsa testis. nnn fli- a<l Reliquias Sancti honorandas facem unam ex cera
sliilit fjratias Sanrto afjfr*^ in eeclesi.i sua, Missam alb;i.
ihi ceiebrari faciens. et in moniiini^ntiim receptae 94 Don Josepli Perconti Sacenios seciilaris, («-
et Saeerdot
gratia) affixam fHrrois cratihns rflinrjupns supprio- slis IV. ilixit ijuoil ante annos octo existens in civi- Impoitto ilbt
rem suai tunicfc partem, eam scilirot in qua vulnera tate Nari, et ibi ex pravissima fehre decumbens, sic pntlio altarU,
recppfrat. Atteslalur hnif mirnciilo jam d. Doclor ut omnino diem vits siiae ultimum adesse
crerleret
Medicm Inils \i\ : item tcstin xxni, ntriusqne Juri;* conversus ad invocandum Sanctum, I.eocatrim misit
Dnctor Kranciscus Uissi annorum xi.vr, ex relatu adferret palliuin de ipsius altari. Quod ubi
qiii sibi
sui qn. patris .lacohi liissi, qui nunc si viveret esspt corpori suo devote imposiiit. depiilsa febri sanus in
annnrnm circifer xc. m'imento fuit. Tnlis eliam ijv. Turchinus Titta, rfe
0:2 Marr. Petrus la Vilhi, oriundus urbis fclicis fjuo mox phtra sequenli captle . dixil quod duabus
Panormietcivis liuius(IiIectissiinrpcivitatisLeoc;itae, vicibus ad extremiim vifae articuluio adductiis. sa-
iiladio fer- annoriim
iptatis trif,'infa incirca, tlie iv mensis Mar- croque oleo jam inunctiis. intercessione ipsius Sancti
/ossus
tii.annn Mnrxxvii rlixit. qualiter rlie xiv ejusdem fuit liberatus, fretiis obsequiis quae siimma semper
alius bls ad
mensis anno jiroxime pra^terito. die sabhafi circa aiiimi promptitudine ipsius ecclesi* ministrando ex- mortis arti-
Iicram vigesimam, cum f-rte in sua fabri ferrarii hibuerat. In earum autem infirmitatum una ab annis eulum ad-
ductus.
officina,quam habet in burgf^extra muro'* rivitatis, circiter qu.atuordecim, qiiando mors sua damnosis-
siio intcndens oppri "orrigere vellet suum quem'Iam sima familiae toti fuisset, misertus filiorum quos
fanuiluni Paulum r.ueli, uxoris fratrem, ad eumque parvul"s relinquebat. magna cum devotione se con-
casti^Mndum prcfrressus esset extra nfficinam : ac- vertit ad Sanctum dicens, S. Angele, tu nosti quo-
currit aliquis slricto gladlo, pruhihere volens ne modo ture ecclesiae et Fraternitati inserviverim. Ipso
juvenem percnteret ipsum con-; et priusquam testis autem instanti visus est sibi videre aliqiiem vestitum
spicpret, glailium ventri ejus immersit ad sesqui- hubilu Carmelitico, idque intra silvam seu desertura
palmum sub nmhilicnm ex latere sinistro, eumque locum videbatur aiitem illeambulare, et identidem
;
educere non valens relii|uit in vulnere. Ita constitu- ipsum legrotantem respicere in quo aspectu rele- :
tus Petrus. quanta vi polnit. extrahere gli^ium vari inorbum sequesaiiari sentiebat aeger; utirevera
conatus esT, S. Angeli auxilium invocan^ accurrit : fuit, ef tnnc et deinceps usque nunc, liler ab omni
eliam socersuus Vincentius Giieli, sinistraque nian'i infirmitate. .-/nrto quoqne .«dcxxvii, die iv mensis
posita supra vontrem la^si, dextraensem eduxit nisu Martii, .losepb Mannara civis Leocata dixit, quod
ti a ntfdicts maximo, et cum sanguinis eRusinne copiosa. Porro anno sincviii filio suo .\ngelo tunc bienni advenerit etpuer lepra
eonsumplus.
depoutus prima cura vulnerato fuit. sibi laniqiiam Christiano lepra, quae sedecim raensium spatio illura exedens,
pri'spicere per Sacramentum Confessionis, quam ad ultimam vitie metam adduxerat. Jara ipse testis
ferit D. .\ntonino CoUura S.acerdofi. Accesseriint et Angelulia uxor sepulcralem sindonem moribundo
deinde medici, chirurgicus unus Joannes Baptista pararant. quando .\ngelutia prsdicta. nequaquam
d'Ogni-beneef cpliysici duo HoratiusCimtrera atque aqua fontis;
oblita S. .\ngeli, adferri sibi jussit de
Josephus Ramundi. Hi pariler judicarunt nullam eaque aspersit fllium successu tam !a>tu. ut oculos
;
sse spem vifa^. ipsaqiie nocte hora secunda moritu- ille mox aperuerit, seque in momento sanum ac
rum Petrum (qui. ut rebus suis nrospiceret, id sibi mundum exhibuerit. Ob ciijus miraculi magnitudi-
diserte signiflcart voliierat) priiis aiilera quara expi- nem et evidentiam. c.antata solennis Missa fuit,
raret, visu et pr.^esentium cogiiitione privandum. ipsis curantibus, et tabella beneflcii testis in sacello
Ipse ergo volens quain pientissiine expendere inodi- atfixa.
Sed audirmlus impiimis, qui posl e^ceplas
cum illiid quod siipererat vit;e spatiiim, pefiit sihi 'J5 liic
afferri qiiam hahebat donii sujb imagineni S. .'Vngeli ceilCtim lcslium lelaliones , suam deniqtie eliiim ips»
nec non frustillura ejus ligni, quod sihi ex veteri sitbJHnxit Notarius Jacobus Murci. a-talis iiiinori<m fpse iwlarius
Reliquiarum arca ohtigerat et illam adsfringens : XLI, fiyiis /!»•( posi /irysdtiim jurameuium suitt ferlia : pio/iteliir
hausla San- Siiiiclo debere
pectori, ipsum eli:iiii vulneri applic;ins, orabat San- Dico scire, qualiter devolio, quain a pueritia habui
cli iitfun ci tis vitam
(o mnatur. ctum, ne tali niorte sese extingui pateretur. Postea erga meum et hujus dilectissiui* urbis sanctum Pro- suam
deficere visum tectoreni. me stiraulat. ut a?qne ac alii exponain
cum hora a medicis definita adfuit .
et peius so habere sentiens, excitabat ut potuit de- miniinam aliquam partem eorum mirabiliura, qua;
votionis fervorem : tiim viribus aliquantura resum- dionatus est Dominus teraporibiis meis facere per
ptis, de :iqiia fontis. Mox dat.am
pefiit dari sibi intercessiouera ipsius Sancti, i|iia>que ego. indignus
illam devote pofavit
, cxiiideque inelius habens, : licet.curiose observare curavi. Atque ante alia nar-
gravissmia
celeriteiqiie ad sanitalem proflciens, intra dies rare plaret, quodcum mihi puerovenisset
qua^dam infirmitas, meique parente, Barthidomwus
paucos oinnino saniis comparuit in publico. dcbili
Murci et Joannella Gallo. videiites quod ad finem
quidein ob tani copiose fiisum sanguihem, scd suffi-
vitaj properarem, me devoverunt S.
.\ngelo et sic :
ciiMis ad debitas graliaruin actiones. et ;icceptum
tauti beneficii meraoriam indue-
bencficiiim legifimis fabulis voluit consignari. in vivis servattim in
runt Iiabitu Carmelitano, quem me diehus
aliquot
93 Adth tiis alios nnlurali iulirmilnle monliltmlos.
optime recordor. Nec prietermisero. quod
Baltliasar Celestri cl Prades, lcilis Lxvin dixit. quod gestavisse
quotiescuinque in meis inflrmitatibus aut tnbulatio-
nactus de ligno veteris
in transbitione reliqui:iruin.
nomen invocavi. sem-
arc:c partera, suinplam inde portiiiuciilaui niisit ad nibiis sauctiim ipsius Miirlyris
ut cum ad
civitatein Plateensein, cogiiatx" sua- D. Klisabethte per obfinui aiixilium et consolatiouem ;
Murei et Caci
Triona, BaronissEe de Azolina, relict» qu. Troj.ani mortem infirma jaceret Epiphania
Caci. ciijus obilus itrmque so-
de Triona eo quod ipsa .sibi significaverat, primo-
;
soror niea, uxor qu. Michaelis roin mon-
vctiiin pro ea Sanoto
genitum suuui Joannom Kranciscum aunorura duo- raihi damnosissimus fiiisset ; tmiHtx,
,.;,., ;ii;„« „„o,n
feci, ejusque factus compos,
tam proMf.yl lusq ain
deciin puerum, in cxtrcmo vita. periculo jacere et -
pro ilamno quod evascram, appendi :n sacel o t.ii e
cito moriturum credi. Cum autem I.eocata accepis-
lam. etiam hodie ibi spcct:mdam. Sirail ite m
set pium munus, ipsum aquie immersit eamque ;
cum ea aute aimos oclodeciiu essein P^"»''""- '"^;"'™ ''
niorihundo fllio bibeiubim exhihens. siiniil
J
sanitateiu porrexit, prout ad ipsum lestein scripsit Ordini puhlicorum Not:n-.orum, '•"'•^^'"^ »;>^!
deductuu. me .vid. ex g.-av. quo'"' tei.eba,
priinis ab acceplo miinere diebus. Ex.ude autein mortis
U MIRAC. S. ANGELI MART. CARMEL.
morbo sed voto nie obstringens, quoJ Leoeatam tiuu) tumore : et perfectissime sanum essejudic.ive- D
i :
U PAOCESSU regres^^us nihi! airereni prius quam ipsius Sancti Re- runt niedici,quotquoteuni explorandi uiiraculi causa
liquias visitare. mox obtinui sanilatem ; et ut pro- visitarunt. poslquain gratiam in se factam revelavit
miserani. reversus feci. ipsius ecclesiai Capell.mo, qiii tuin erat qu. Don
Franciscus de Celestre ; qui rem. ut sibi relata erat,
ANiNOTATA. alque ut in falibus solebat facere, descripsit in libro
niir.iculonim S. .\ngeli. Et similiter idem (estis.
a Narus, Agrigenliuie dmxesis oppidum iit medi- interceteros filios suos, duos babuit eadem herni;B nrmdmeiu
terrantis, distans Levcata vcrms Boream p. m. cir- intirinitate laborantesquibus sanitatem iinpetrarit : /"ii,
citer 3. oos cominendaiis Sancto, ita ut diu postea vixerint,
b Vulgariter certi scerdi di leirno, quid autem ac postinodtim, prout Deo visuni est, alio inorbi ge-
proprie, hi sint, explicet Siculus aliquis. nere obierint.
c Item per conciare uu molino leutimolo : verti, 98 Di' i-odem anleaclo tempore, tjiio nomhnn thi con-
molam nianuariara, td est qus" manibus circujnaffitur venlits Ciicmelitaritm ernl,narrat XLVi Nolarius.^iito- ifem circa an.
\->tib pucr
gvandior enim esse non potuit, cujui sa.rum v\r nnns iiius Streva. aitatis ann. Lxxiv, quod miilier qua'dam
sursum alirahere valuit : sed quid centimolo sit doceri Lucia Aletta, monaclia Carnielitana tertiaria, ante
adhuc cnpio. annos haud raulto paiiciores quam sexaginta, liabita-
d Aotiintnr in tabula, Villa-Franca haud proctil a rit ad ipsum ecclesi» S. .^iigeli frontispicium, in
mari, inier Mazaram et Aghgentum ; e.t Barra-Franca quibusdamdoiniinoulis,iiunc;idcomplanandaniai'eam
inMonianis fenue 30 p. m. distans Leocata : Campum- ante templura destructis ; habeiis pcnes se iieiiotem
Francum necdum reperi. septennera, nomine Angelum, tiliuin qu. Lixi Bar-
e Ita m omnibus iiisce Aclis Doctores medici vocan- beri, qui gravissiinam Iierniara patiebalur. Hic ante
(ur Phy^ici, quod scilicet ex scientia naturx prxscri- portani ecclesife, (iro illius teniporis iisu post Missas
bant qux cura adhibenda infirmis : qui antem manu celebratas clau.-s». ludens, et per riiiias pueriliter
\ exequuniur curaiioiiem prxscnptam, maxime vulncra- introspiciens. Carmelitanum
vidit intra ecclesiani
rinm, niedici qnidein dicitntur eltam tpsi, sed cum Fratrem cum libro in manibus. Cucnrrit ergo ad
addito chirurgici. Hispani tacent vocem medlcus, et aviam. visum narraturus. H;vcautem suspicataipsura
physicos ac ciiirurgicos simpliciier nominanl. e-jS^S. -^ngelum, eo tempore solitum istic aliqiiando
conspici, \ade, inquit, et dic S. Anjielo, ut te sa- uppareiite ei
CAPUi IX. num efficiat. Ivit puer, Sanctumque ut fuerat edoctus 1 efclesia
Angctii,
rog:ivit : qui mox ad ostii comini-^siirara accedens,
.
De Hemiosis per S. Angelum integritati suse extendit brachiuin, ipsainriue heriiiam inanu strin-
restitutis. xit tam foriiter, ut magna voce exclamarit puer,
A pueritix Ai me deinde ad aviam suani recurrit qua) nepo-
: :
litus tcclesia
$o-
Ma ,ag. Torchinus Titta, setatis an. sexaginta in tem amplexa et sanum deprehendens, exclaniare
S. Angeli mi- cirea, leslts i.rv, dixit, scire qualiter ab octavo ccepit, Miserironlia. Accurrerunt ad voces illas e
nislrare,
suee ffitatis anno maiiserit apud qu. Mag. Gregorium vicinia compUires, et quia ip>e testis cum suo qu.
a Bissi n costorarium, artis discendsecausa; qui Mag. patre tuiic habitabat in suis quibusdam redibus
Gregorius, si viveret, hodie esset ut mininmm c<in- post ecclesiam, accurrit etiam invenitqueinu- ijise :
tum et octo annorum ; erat autem unus ex officiali- lierem omnibus enarraiitem quod in suo nepo;e ac-
bus Confraternitatis nunc b Societatis S. Aneeli, oiderat mir;iculiim. vidifque sanum puerum quera
idque erat frequentius pro sua erga Sanctura devo- antea ssepe iiitirmum viderat.
tione et etiam tunc quando ofBcio liberabatur, im-
; 99 1'aiUo eliain Itoe miracnlo tintiquis
,_ esl, quoil re-
^ ,
pendebat se obsequio illius ecclesia, eo magis quod fert Mag. Angelus Mortilletto, aunorum centum et siciili an.
ibi conventus non erat, ideoque ipsa post
absolutas unius, testis lvii, vulehcel rtuxisse aiinos septuaginta, Ir..'i(l ciira-
Missas claudebatur, et reliquo die clausa manebat, quibus ipse iam grandi"!- ''^*"*''"' '*'"
et lilios habeus, audivit
praiterquam in feslis pr:ecipuis anni et festivitate
-
, ._^^ , ,- , ttent alius
I
pulsiin campanas moris erat
ecclesiffl»S. .\ngeli, uti
ipius Sancti. Cum ergo numquam expouerentur Re- quoties publicabatur miraculum aliquod, ibidem a p
liquia; S. Angeli, sive m jam dicta solennitate sive S Angelo patratum ;quare cum raultis alju istuc
in aliis per annuni occasionibus, quin d. Gre"rorius
properans, vidit ibi puenini septennein nomine Pal-
curam haberet ornanda; ecclesia, et, donec exposita raerium. de quo pueri pater, Mag. Angelus Jacopi-
stabat arca, custodia; iUius una cum aliis Confr:itri- nellus Spatula ejusque uxor asserebant, quod cum-
bu6 intenderet die ac nocle; cumque iu his seinper dem hernia laborantem sa?pius comraendarinl S. An-
adtoque mul-
uteretur ministerio ipsius testis, qiii etiara ipse
torum miracU' gelo; tuncautem cum d. puer una cuni aliis co;etaneis
lorum co/i- Confratribus adscriptus erat; factum quoque est,
ut forte intra templum ipsum luderet. venisse quem-
scius, a jara dicta a-t^ite
usque rnodo consciua.fuerit plu- dam in Iiabitu Fratris Carmelitani, qui apprelieiisura
riniorum quae per Sanctura patrabantur rairaciilo-
brachio parvulum posuit supra altare in^ijus, et
rura, et gratiarum quas omnis conditionis
«etatis ac membra male ut puer dolorem
affecta sic tetigit,
sexus homines recepisse profltebantur quarum
nec ; cogeretur ingeuti clamore propalare. XA has voces
ip^e expers fuerit.
accurrisse socios, et alios quo>dam ; accurrisse etiam
97 Ruptus enim atatis suae anno quarto, dura ipsos patrem ac luatrem, et ex filio jam .saiio quid
lanatur a forte ut pueri solent saltare vellet, hermam illain acciderat intellexisse qui propterea gratias istic
:
Tvpttirn
toleravit usque ad annum decimum, sempor aetatis publice agebant. su.spicantes Fratreni istura fuisse
quam o aiiins
auxilium Sancti deposcen,s. Accidit autein in
paastis eral Domi- S. Angelum, solitura isto modo ibi saepius apparere
nica Fassionis mane, ut a d, qu. Gregorio
missus et ejuSmodi miracula perpetrare.
fiierit in ecclesiam ad velandum
Crucifixuiii, qui tunc 100 Pater Fr. Gaspar Galutius, Sacordos Carme-
supra, arcum niajorem ecclesias ipsius Hccenliiis
visebatur. et annorum xliii, leslis x, deposuit quod an-
litaniis. sannnlnr
modo est supra altare laterale. Itaque
supra trabett nos necdum tres natus, herniosus fiierit sed cum :
'""''' ''""
lUain subliinem arnbulans et lapsura relormidans, Notarius Carolus et Anj;ela parcntes sui votum pro
eo magis quod se herniosum meminisset,
Crucifixo se.feissent Sancto, sanitatem rccepHi-it. Tcstis )i%i
et S. Angelo se commendavit, ipsoque
instanti raul- D. Antonius Collura Sacerdos secularis, inter alia
tum in loco tesionis dolorem sensit
sed iii desceiisu ;
quod viderit puerum triuni circiter anno-
merainitji
sanura se reperit, absque ul.lo
iiitestinorum defluen- rum, filium -Josephi Parlaturi, quem gravissime
ruptura
DIE QUINTA MAJI. 8S
A rnptnm snus intor brachia porlarat ad lieli-
pat.er fecere parente», serl ne parviilo male vert«ret diei D
quias S. Angeli, rluni die eju.s fe,^to solil.a fieret pro istius calor, voluerunt eum relinqui domi, in platea " p""-
queni mira(iuIo cui'utum judicarint mediL-i.
ce.^sio : quas nomen habet S. Mariae de Itria, quia illac
'i^^,Sem'«n
eumdem ante et post acceptam giatiam conside- transitura erat pompa; sciebant enirn quud potens I&!l lanu»
rautes, cuin lieto totius populi, misericordiam ex esset Sanctus, si ita
expediret, sanitatis beneflcium «''''"''"•
more succlamantis, juljilo. Utriu-qiie Jiiris D'iclor impertiri q'jocumqiie in loco. Cum ergo transiret
"iiu Franciscus liissi, tcslis xxiii. cuin ante annos vi-
Jtins supplicantium orilo, piique parentes ad feneslras
giiili Catana' esset, visitavit reliquias S. Apatha; positi Sanctum deprerarentur pro filio, livida facta
Virginis et Marlj-ris. Dum autem ibi iii oralione est lacies piieri ex subilo singultu, qui pariter "ran-
per.-^istit, venit iii spem qund nieritis ipsius Sauctae dem voceui emisit; qua exciti accurrunt, et s.inum
Sanctique Augeli .sanari posset ab hernia gravis- inveniunt, sanatumque ostendunt prsnominato me-
siina (juam patiebatur. Cuin autem deinde Messi dico. Haclmtis pueri ptiter Teitn xliv, cui i;<siui (/uo-
nam tenderet, ut ibicurandum chirurgis trade-
se que mrilici jum ilicli relatiu, qux est m ordine xlii, per
ret; ipso e iiave egressu sensit se sanum, nec dulii- omititt concor:liit.
tiivitquin id ntriusque \'ii'ginis et Martyris, Agathie, 103 Angelucia, uxrjr .\lfii Grasso, te.ttis u, dicit
inquani, ct .\ngeli beneticium esset. quod ab annis duobus, videns (iliam suam biraesirem, « „„. ,623
101 Simi/iter lc.ilis XXXIV Utriusque Juris Doctor iiomine Rosam. insolitum sinistro in inguine tumo- puetta
Joseph Honello, a;tatis aiinoriim xxxviii in circa, rern prffiferre, eam obtulerit medicis, qui responde-
ntnum jmnt
iluo uuti.^ pari modi) ruptus ab aiinis triginta, sic ut absque runt hernio»am esse ; progressu autem lemporis
/'riicessio-
III
'
vincuhs lineis ferreisque incedere neiiuiret; dicit noii lcuigi eailem infaiitula merabns omnibus debilis
iir au. Kt'.l5
quod commend.^ins se S. Angelo (prout silu auctor moIlis(jue apparuit, quasi ossibus caruissei : et me-
erat pater .suus, saepe inculcans, Habe Bduciam in dici paralylicara esse dicebant. Opem ergo a S. An-
eo, et certus esto obliiiend;e salutis) et in festo gelo petens ac sperans maler, i.lentidem redibat ad
Majali processioni junctus; postquam ea ad planum ejus K(?liquias visiiandas : recurrenle autem raense
j;
regii cislri venisset, sanum se esse miratus. iii ea- Majo proxime elapso, et Oclava die ipsius festi
dein sanitate perseverat etiam nunc : quapropter (quaiido propter copiosam pluviam, quae duci per
sutis qu. pater et Missain in grati;iruiii actionem urbem n »n potuerat processio, ducca per ecclesiam
cantari. et vinciilum (luo stringebalur ipse restis est) ipsa fes'is, qu;e propter niorbum siium dolen-
aiipendi ad ferream cratem jussit. Jos^pli quoque ter admoduin doini reinanserat iii die fe.^to, filiolara
^,
Serrovira, qui tcuis xxxii fitit, non obstante quod.im detiilit ad eamdem ecclesiara. Ubi cum jam iii lo- siouein dtei
suo morbo, de quo infra, ]>r;esens sedebat siipra cuin siium reponeretur lipsanotheca sacra, et ipsa ^ciat-x,
suggesliim, in quu sacr;e Heiiqui;e aiino Mucxxiii ab pro materno affectu Sancii pnstularet adjutoriiim,
alius iit
arca educt* populo exliil)eb;intur ; dixitque (juud prae desiderio obtinendae grati;e contreclans Hli;e
trttitslnlione
ibi existens, rogatus fuerit a quadam muliere. quae intinua membra. dcprehendit evanuisse tumorem.
aii 1i;;M.
virum Hispanum habebat iii cohorle Cupdanei Don Quod lajtanter aliis manifestans. accersitus est ab
Graeia Sarraiento et .\cugna, tunc ad praisidium ur- Otficialibus urbis Joannes Baprista dOgni-bene Me-
bis constituta, ut liliuin suum, (piein ei porrigebat, dicus chirurgus, ut exploraret an vere sanata esset
et in uno testiculorum hernia carno.sa dicebat I.ibo- puella; eoque tardante, accessit Doctor Joseph Rav-
rare, adiuoveret dictis Keliquiis osculandis. Quod inundi Medicus physicus et chirurgicus qui per- :
cum fccisset. et iii inanibus Archipresbyteri elevatas fectam et miraciilosam curationem fiiisse as.-eruit :
Reliqiiias oscuhitus puer esset. repu.suit parvulum qiiapropter eo publicalo. ab omoi pupulo coUaudaia
intra brachia sua; matris, cujus ajque ac viri noiuen altis vccibus Dei misericordia est et nomen cogno- :
meumria exi.idit : et illa cuntinuo proteslata est, meuqiie infantul* a Jacobo Muroi Notario relatum
qu(ul filiura sylvuin recepisset. in tabulas.
102 I. V. D. Din Frauciscus de Caro, tolis xLiv, 104 Ilieronvmus Liscanus de insula Sardiniae, et an. IGlo
dicit quud in siia suoniiiiquft persona receperit multa tefiis Lli. dixit quoil ab annis circiter dec-m. (iliuiu ''l"^
per S. .\iigelum beneficia. ac specialiter in filiosuo habuit Petrum nomine tunc trienuem cujiis des- ;
Josepbo, qui aniio iiDCXix, ;i-tatis sua) fere tertio uxor sua Angelutia cum vi-
truiu testiciilum ipse et
expleto, tain graviter utrimque disruptus est, ut dissent enormiter tumere. et Joannem Baptistam
sa;pe alqiie ordiuarie opus epset pedibus suspensum dOgni-bene ae Josephum Raymundi medicos con-
tenere parvulum, donec in locum suuin reciderent suluissent, illis judicantibus heruiam esse. et vincu-
inlestina, qu;v in sciMtum descenderant. Hunc cura lum puero aptare su;ideutibus conficiendum illud ;
i|>»e te^tis curavit. et puero quamvis renitenti vio-
I'tter (n /iro- D. Horiitio Cdiitrera Doctori medicoostendissel, or-
crjtiijite bis
'
dinavit ille ul vinculum puero fleret quod qiio strin- :
ienter circumposuit verum quia gi-andiusculura
;
'^
eiicumlatus
gebat melius tenerus cariies, taiito eas sciiidebat erat. niiiius cuiigrueliat. Id cum pater narrasset
ttuslta
profundiiis. luctuoso s:ine jmreiitibus spectaculo. D. Augelo Oriolo, Capellano Societatis S. Augeli,
Tiiiidem cum hoc proHceret, iiegavit inedicus
ne.- Ito, iiiquit, in capellam Sancti, et ex plurimis quae
aliiul quain divinum liaberi remedium posse. Appro- ibi appeiisa sHiii sau.itorum vinculis, alteruiu minus
pin(|U.inte ergo qiiint.i M iji, die ip-ius Saiicti festo, ac coiigrueutius meo permissu accipe. -Abiit ergo
cum fiho iu ecclesium. s;ilut;<toque priraura et
ado-
ipse testis et uxor siia D. .'Vugela Orlandi, confes-
S;icraineiita siiiup-erunt in rato VeuerabiU S;icrameuto, tuni Reliquiis Saucti,
sionis et coiuiuunionis
ecclesia Sancli, pariter orantes ut suorum ac tilioli monitus a patre liliolus genutiectere, propter tumo-
deinde ipso inaiie curive- reiii tesiiculi 11011 potuit sed uec teinpus erat
sui raisereri vellet : iilo :
aptum, factis jam teiiebris, ad com.initimdiim vin-
ruut infirmum Hliiim juxta Reliquiaruin arcara in
jirocessione porlari, prout lalibus moris \erum
._...._ culiim. Qiiare in crastinuui re hturus. lecit ut par-
!..„. est. i . ""' "-
oscuhirelur antiqiiissiiiiaiii
1 11
labelhira. in qua ^^„.
iion modo noii est saiiatus puer. sed niagis dilatata viilus ^.,,^„,
uxor pictus erat Sunctus, tuuc quidem inecclesia positara ,„,,„,.
esl heriii;!. Anno proxime se(i«ente tesl.s et
juxW portam "'»™''»'^J""\j;'',''™;. .^''"''"•.,°""'^
sua votum fecere, (luod hliiiiii suuin liabitu Carme-
Aiigeli.
litano vestirunt, rursunniuesusceptis ipso festo Sa- vei'0coUocatani in oralorio Sooietatis S.
Paruit puer, pro ;ot;ite sua satis devote quem :
craraeiitis, .siiuili rursum luodo curaveruut filium iil
cOMipouenduin inspicieus, vidit sub-
deiiide iu lecto
prooessione circuinduci : sed iieque luiic exatiditie
latam inflalioiiem, et sic die pustero tilium osien-
fuerunt preces, ingravescente seiuper heriiia usque
dil medicis, qui sanuiu esse pronuntiuveniiil. Actis
ad festuni uiiiii mik'\xi. Tum vero eadeni qtiie priiis
itaque
86 MIKAC. S. ANGEU MART. CARMEL.
ita(|neex merito gratiis. nihil v^imilo posfen sensit snnam ps-o parvnhm pronnnfinvit, gratnlaiiter con-
puer, sed intra biennium alia qiiadam ex infirmitafe clamatum a popnlo est, in pra^seiifia Vioarii Agri- rnrnm Vira-
rin Agri-
deeessit. gentini. qui sanatam parvnlam vidcro voiiiit deiiide :
gcnlino.
105 Joannes Andreas Harberi annorum lv, tcs- nomen et cngnnmen ejns in librinn niiraculorum
siib an. I5S1
tis Lix dixit, quod anno letatis suie decimo ex vio- relatum est. Ita mad-r. ctii afti-stnliir, (jvi i>rieseus
piier atius
lenfia quadara utriinque crepuerit; cumque eum aderat, nmc tAr/»w Prii/cc/ws Juseph Serrovira, testis
Don Marcus Bnrltori. secularis Sacerdos et ipsius qiwm fnisse
xTixn, distiiictiuscxpvimens iiomcu Vicarii,
testis patruus. medicis ostendisset; dixerunt esse ait DortMrem D. Alfonsnm Servanrium. Vicarium
ruptur.im notabilem ac grandem. Tunc varia curatio GenerahMn Cardinalis Octavii Rodulfii Episcopi ,
ei adliibita est : tandem Medicin^e Doctnr qu. Fer- Agrigenlini.
rantes Zaramito vinculum ei fabricandum curavit 107 Balthasar Celestri et Prades fesiis lxvih, cum
Ciiiiilancus
valde strictum, nam
magnitudo mali exigebat.
tale ab annis circifer quindecim esset jnslitia; Capitaneus
JuslUiX fnr-
Yidens autem ju-iedictus suus qu. patruus, quod in hac civitate. et equum suuin exprcerot; pr.-o ea niosns :
puer ad sanitatem niliil profii-erei ctepit et ipse ne- ; quam adhibuit vi sic rtiptus est, ut dicat ex equo
potem serio comniendare S. Angelo, et parvulum se deUuisse descendere ac lecfo decumbere. Pustero
idem ut pro se faceret adnii-nere, sa?pe etiam hac aiitem curavit Missain unam dlci. et de oleo lainpa-
,
in procrssione
^^0 causa satTum faciens ante Reli<iuias. Ira man- dis ante RL-liquias ardentis afferri panxillum quo :
sit puer usque ad Majum sequentem. quando recur- ciim scse unxisset, ante vesperam sanus fuit, et
rente S.incti festo. cnm ipsa proce^sio. tali die cir- Sancfogratiainacceptain retiilit. Testisefinm lxxxvi,
cumduci cum reliquils solita, ad mon.-icharum coeno- Michael Galtuto qu. Leonardi, asseruit se habere ft /nicr iic
c bium de c Surcnrsu dictum pervenisset; .«ensit Ipse nepotein, qui nunc ;igit tertiuui a^tatis aiiniim, Feli- naftis :
testis, qui sub feretro ambulabat supplicabundus, cem nomine, et hunc a nativitate ruptuin fuisse in
disrumpi vinculiKn et manus loco anlea male lu-
: de\lro inguine quein cuni pueri mater filia sna
:
y, mido admovens, nec ullnm ainpliiis tumorem inve- Francischella uxor qu. Jo^ephi Zer;iphi
, com- ,
niens , ostendit sese medico pr;enominato, tunc mendasset S. Angelo. sabbatinum toto uno anno
assi^tenti in jirocessione, nf de iis quK fieri diceren- jejunium vi-vens pro obtinenda filio SLinilate, voti
tur miraculis judiciura ferret : quo sanationem ip- compotem se betata est mense Jiinio, exeunte ipso
sius approltaute et vulgante, exclaniavit populus, devotionis prafata; anno, et cum omni farailia gra-
Misericordia : nec tale quid ainplius ipse testis pas- tias Sanclo egit.
sus est. 108 Angelus de Caci. annorumxxvi incirca testis ifcvi alitis
Lxxii dixit, quod prout ex relatu sui qu. patris Mag. heinta car-
ntsa Intio-
AXNOT.\TA. Thom.c de Caci recordatur, cum esset in fasriis in-
fans paucorum mensium, correptus fuit ca infirmi-
a Retiivii Sicnlam rocem, qnia rjns sigtiificnfnm sola tate testiculorum, quam herniam carnosam appellant
conjecliira forlassis tion asseqnor, Coiisturier /^canns, medici. qu^e uullam ei requiem indulgehat. *prK
Sartor esl, nn etiam Sicnlis Costoraro? magnitudinecruciafus ex enormi ipsnrum testiculo
b Mntnta forsitati fueril (ippeliaiio, cuiii locnm Car- rum inflatione : cui malo cuin nulhim sufficiens
melit»' obliiinrrunt : scd qitx differenlia Siculis sil remediuin post varia adhihita invenirent medici,
intcr Confraternita et Corapagnia faieor mihi essc visura est ipsius testis parentibus. ex quibus Fran-
ignotum. cischella raater adhuc in vivis est, auxiliuin petere
c Jnliquissimum hoc esse Benediclinarum cmnobinm, a Sancto hujus urbis Protectore, ejus ecclesiam
testainr Rocchus Pirrus : aildit anno I63G ad aliam frequenter devoteque visitando. Curaque ne sic qui cui medicus
seclionem
^deyn S. Andrex translatns moniales sinnplihus Jo- dem placeret Deo finem facere calaraitatis, et ipse suadebat.
sephi Serravillw, ejus forte qui in his Acfis nominatur testis jam attigjsset septimum letatis anniim, venit
num. 106 c( Ui. Josepha Serrovira, vir omnino pri- Leocatam expertissimus quidara inedicus ex oppido
marius et timc sexagenarius. a Burgii, dicfus Antoninus Cupo cui ut filium :
praei^eniarent parentes a suis quibusdam consangui-
C.-\PL' TX. neis sunt persuasi : consilium autem accepere ut ta-
Curatur
puella
in umbitico:
ntpta
Msolo
.
Abx smiles
(jeli
h(rnmorum
meritis adscriptx.
argarita la Chiara. relicfa qu. Joannis Bapti-
st^ Puloso, oriunda civitatis Politii et civis Leo-
catre cognita, testis lx, dicit. die
quodam. ante an-
cnrafinnes, S- An~
strari puerum facerent, haud diibie sic liberanduin,
Dura res parentibus visa est talem contra tilium
crudelitatem exercere, itaque ad spem in Sancto
ponendam redierunt.
109 Non idem ipsi tesfianimus fuit sed cum ali-
cunde intellexisset quid medicus consuluisset, de-
crevit illud quam po.-set occnltius executioni
:
man-
nos duos aut tres, filiam suam semestrem nomine dare. patre suo ignurante. ergo frequentaretCum
Flaviam. qnam supra brachium gestabat, subito schola^ in novo Fratrura Carmelitarum conventu,
ejulare praeter modum co^pisse. Cum autem nulla cui prielectus erat Fr. Sebastianus Syracusa, ad
ratione placari se sineret. dubitans de aliquo infor- discendas siib Fr. LmiovicoMilazn litteras, cum hoc
tumo mater, parvul^ corpus perlustrans, invenit
et suo raagistro egit dclioc negotio, Rem iscum Patre
magnum in umbilico tumorem quem a ruptura esse,
: Sebastiano contulit : hic vero negavit morem puero
Joannes Baptista d'Ogni-bene chirurgus consultus hac in parte gerendum patre inconsulto, cum quo
indicavit. Adhibebantur remedia, sed proderant
ni- se acturum promisit sic autera : egit ut loco pericu-
hil.Quteigitursciebaf ac videratmultos perS. An- losie sectionis. quara dissuadebat. consuleret oleo
gelum a tali infirmitate liberatos, ad eumdem sibi larapadis anle Reliquias ardentis ungere filium, cer-
quoque recurrendum credidit et recurrente proces- : tam ei sanitalem promittens, atque insupcr dans ets
annuae die. minime n^glexit ilhic filiam suam
sioiiis
partem rubeipanni e« veteriargenteEE arc;e fartura.
deferre, juxla feretrum comitatura. Et ofea
tunc quidera Exinde perseverante illo quotidie partes afi^ectas in- mndrlHr
speratam gratiam non obtinuil sed in ea quae octavo laniiKi'li'1 !>fie
: ungere, cisque dictam particulam applicante. con- InuiKjce.
die agebatur processione sirailiter
praesens, depre- tigitintra pauco,- dies ut quidam suus frater Joannes
hendit quod tumor ille periculosus evanuisset, eam- Antoninus cubitum veniens, inveniret testem id
queostenditpraenominatochirurgo. tuncprocessio- ipsum agenfem. Hio autem applicita manu cogno-
nem ad examen sanandorum comitante ; qui ubi scere volens quo in statu res essst, nullura ut prius
tumorem
DIE QriNTA M.UI. 87
tumoreni sensit, magiiatiuo voce cxclamavit, Miseri- secuto offoctu dosiderat» ciirationis. Jdmiiuf postea I)
(•onlia. Accurreruiit :h1 clamorcni ]ialer ac malercum difu Martiiunnnmcxwi confirinavit Joannes An- Ex rp.ocessc
fainilia reliqua ; cognitaque ciiiMlicne miraculosa loniniis deCici, ilictorum Aiidine el fiaitrisri Li.m-
filii, totam illaui noclem expenilerunt agendis gra- liatdo affinit, per ujorem ijuani Itabft, surorfin tllo-
tiis, niagiia ciim impatientia pra^stolante» lucera : ritm. Dfitiqtte Capitaneus Vascus de Sajavedr.-i Hi-
quic ubi orta est, apprehensum mann ad ec- filium spaiius, ile regno Castella- veteris, de lerraS. Mar-
clesiam iluxit paler, et I'. Sebastiano porlam sibi a I tini de Valdez,
a;t;itis annoriim i.xi. Regius Castel-
obvio illum G.xliibuit : qui prior eum allofutus, Cre- lanus regii caslri hujiis civiialis, unius ex quattior ilem fltiut
Riijit Ca-
ilo. iiiqiiit veniri! te ut S. Angelo agas gratias, quia regiis castris hujus regni Sicih». die xxv Marlii strllam
fil;o reJdidil saiiilatem. Id ipsum. repoiiit pater, prwnotati, dixit scire, quod ante annos octo fllius
aciuru^ct tuai Heverenlire indicatiiru^, adveiieram :
9UU3 Don Petrus, annorum tunc duorlecim adoles-
siilijungens lurari se vellc Mi-sam .solenneni, et in cens, equitans versiis ecclesiam S. MariiC de Sain-
gratiilati"nis public.-u siijniiin /< niortariolia aliqiiot bucisqnarloab hac urbe niilliario, cumeqiiiim fero-
suo sumptu explodi quod et (iclum est. Deinceps
;
cientem satis regere non posset. et si' magis quam i
non cessavit idein pater quoad vixit fllium accepti illi vim faceret, ruptus fuit in dexlru inguine ita
benefii-ii commonefacere, et devotionem erga San- vehementer, iit incurabile es-e inalum medi.i coii-
ctum eidem iin-ulcare, narramlo ordinem obtentaj sulli responderinl, ac norain;iiim Joannes I!;:piis'a
graria?. Ita ilW, qttx oiitiitii aiiifirmavtt Joannes Anto- d'Ogni beno: qui pitri auctor fuil, ut humanis reme-
ninus de Caci, ipsitis /c.i/i> fialcr supra iwmtiinttis, diis despsratis adhiberet divina. ac filiiim S. .Angelo
aititti «Dcxxvi die ii Martii, witjnln jurejuratnlo atte-. commendaret. Cui consilio acquiescenles ipse testis
stattn. et uxor ejiis Catharina, et toto quadriennio, quo
110 Jacobus Bono qu. Joannis, aitatisann. xxxv suus iste fiiius m.agnos abintirmilateisla patiebatnr
iiicirca, trslis i.xxiv. dixil.sehaberc intcraliosfilium crucialus, siiam cuotinuanles devniionem, tandem
unum jam nomine Seiiastianum, qui
quadriinurn, esandilos se gavisi sunt, saMatumqne filium pi-ie-
primo anuo in dextro inguine disriiptus
a?tatis siue diclo chirurgo ostenderunt. Quo asseatiente luir.i-
fiiit, ingenti cum tumore pro/uberantibus intestinis: rulosamcuratioiiem videri; cnraverunt ipsi pereum
cui postquam frustra patervaria adhibuit remedia, qiii tunc Prior conventui praerat, P. Mag. Fr. An-
ctepit freqiientius filium coni-nendare Sancto : qui gelum Gatto, fieri solennissimnm sacrura, ctira fe-
licut infans necdiim perfecle formaret verba, quo stivo campanarura sonitu et tormentorura boatii :
tamen meliori polerat niodo seinper dicebat, earaus ac p istea eleemosynae no.-nine per .\clum publicnm
ad ecclosiam S. Angeli. Ita al)iit annus iinus in tali cesserunt Socielati ipsitis Sancti, ad usum f.ibrica!
inlirmilate poslea aulera in processione, quinta promovendiE, sciila decem a Mag. Luca lissi ejus-
Maji ante biennium habita, cum tran.-latione "^
Reli
'
deui sociis sibi debita. Et lixc eliam confirmaia leqtin-
lll Traslalin- quiarum c\ veleri in novam argente:im arcam, post iiir in rflaliotte ipsius jain d. Piioris, uttimi iutrrceu-
iananlur
iir
unvt
earuindeni pnblicam exiiibilionein; citm venlum es- tum trstes, m primo processu adductos.
setad planiliem caslri, exaininati a medicis ibidem 113 Xnm dfuiqiie mdcxxvii die xi Martii, .\nto- et atterius
sunt infirmi, qui cum sanitatis recipiend;e spe pro- filii duo
nius lo Judici putjlice teslatus est. quod ante qua-
cum filia
piores arce procedebant, el piierum sanum esse in- tuor annos filiosuo Francisco qui nuuc octenuis est, paralijtica
venerunl. Kxclamavil ergo ipse tcslis. Misericor- eruperit ingens hernia in dextro inguine cuni couti-
dia ; id-mque faciente populo gralubibundo, filiiim nuo gravissimoque cruciatu ; ilem quod filia Angela,
suuni stitit corani Nolario Jacobi Murci. ut cur.ali Iriennis ab ipsa sua nalivilale lara fuerit
puella,
nonien alque cognomen in t.ibulas reciperet. incnibris omnibus molhsac debilis, ut non nisi m:i-
1 1 I.aurenlius Spal;\, testis Lxxvi, de suo
filio xima cum diflicullate posset ambularc quiB deinde :
Julio jam seplenni dixit, quod anno a'lalis secundo uno mense antequam h;ec describerentur de giadi-
ft al/fi- piur factus heniiosus ex pait^ sinistra, posl qtia--dani bus lapsa, toto corpore impotens facla est, et per-
reuiedia incassun: lenlata. fuil a se atqtie a sua uxo- 1'etuosedere coacta ; quin eliam, quoil aUerfiliortim
re Margarila comraendatus inlercessioni S. Angeli, suorum, Joseph noraine, ;td prssens novennls. ex
lolus aqua foutis, oleo lamp.idis ejus inunctiis, et ulero luatris lierniosus prodiit in parle sinislra.
iii proeessionibus quandoque d''pi'rlatus. Tandem Taiu muliiplex in tot lilieris atfiictio. ut ail ipse,
ab annis duobus cumtr;mslerrentur scdenniter Reli- velieniens iii ipso alque uxore desnleiium escilavit,
quiae, in ipsa regii castelli planitie visiiatus est a in liberis ita defecliiosis experiendi virtuiem S.
medicis puer, inter ipsius teslis eum ferenlis bra- Angeli : quapropter jugiter ei supplicabant . ut
chia : et quasi nihil unquam la^sus. rcpertusinleger; calamilati suie succurrerel. Taiidem voro anle
ideoque jiost Ia)tam Misericordia? conclamalionem, dies octo accipieiites aqiiam de foiite, ex eaque
ipsiiis qtioque nomen et cognonien excepluin esl a balneura Iiberis suis paraiues, postero die raane
''(llt lllltHi Nolario pr;edicto. Maria Falcone. /rsd» xcvi, jurala omnes sanos inveueriint. Quos ciim iuspiciendos
till ['Diitriii,
allirii.avil, quod ab aiiuis circiler xxviii filium ha- exhibuisseutchiriirgo Jniinni Baplisia; dOgni-b»iie.
buil iiomine aiinorum tnnc duoriira et
..Viiilreaui, el hic perfecte sanatos esse asseruisset ; cucurrerunt
lierniosuiu ; queiM cuin ad ecclesiam S. .\ngeli sua illico cttiii ipsis ati ecclesiam : factamqiie sibi gra-
qua-daui lili.i noiiiiiie l^rancischelta duxisset, siinuni tiain revelantes, curaverunt soleuno Sacrum. cura
integrtimque reduxit adniiranli inalri ; et rei geslic festivo campanarum pulsu aliisque I%titiae signis,
niodum requireiiti respondit. Descendiiuus anibo decaiitandum.
iiilra tonlera S. Angeli, ubi eral qtiidain Fratercu-
ANNOTATA.
liis Carmelitaiiiis : qui herniam letigit alqtie sanavit.
lu cujus beneficii compeusationem suus qu. maritus a Burgium, p. m. cirdter 5 distat Leocata, versus
M.ig. IMrus Kalcone, altari ipsius Sancti oblulit Drepauum euiitibus.
b In vulijari esl Maschi, orcurrilqiie sa^ius. Suiil
palliiiiu ex capelloltoc rubro cum limbis aurois.
»/l»i}ur lli Uelalio I). Aittlreie Lnmbarilo, posl i>siiis iin liiiiid duldc tjrnus oliqitod iiiuiarix macliina', licet vox
S.i,lvl„ „,
Ntitartt tfslis uilimi tlfiiositiaufin ipso xxv Noffiutiris iu commitni Ilulica lintjua significfl Miisculos.
c Vultjo Cainelloto, fi-caprnriim pilis conffctiis pan-
'"'iiitalti!.
ihsmiiia, inlfr atta lialiel, quod cum frater suus
Fruiiciscus Lombardi, ante hos deoein anuos trans- uus. Impfriii, ob vocis corrupielam , ifstiman! Caiitflo-
rttm pilos esse el sic fliitiu iii nosti-o Bcltiio, pro ke-
actos oclennis, ijravem lieriiiain pateretur, ab ulrius- :
que matre Laurea fuerit Suncto comiueud.itus, perslmyr. dicitur keraels-hayr.
CAPUT
88 MIRAC. S. ANGELI JIART. CARMEL.
IIG Andreas Ferro, annoriim xxi, trstts xc, di- n
CAPUT XI xit, quod cum novennis esset. gravi infirmitate pras-
pediente. urinam vel emittere omnino non poterat,
Calculi et vesicm, dolores itetn et hydropisis vel non nisi per maximos cruciatus. quos lacrymEe
curataper S. Angetum. et ejulatus testabantur. Quibus moti parentes ejus
Angehis el Francischella. cum puerum totis trihus
Joseph Serrovira, tt'stis xxxii annorum l\ incirca, diebus in eo tormento vidissent, devoverunt ipsum
Stratiguria
dixitde suo qu. patre Nicohto. qui si nunc viveret Sanctohnjus urlns Protectori visitanfesque eccle- :
taborans
e^^set centum et quindecira auuorum, quodanno aHa- ^iam ejus. cic de oleolanipadis ungentes tiUum, illius
tis suie quadrage.-5imo octavo occupatus sfranguria, opom priestolabantur, post curatum insuper in ejus
accersierit ex oppido Castri-
familiari sibi nialo. huuorem sacrificium Mlssa?. Et perrexit quidem
Joannis experlissimura medieum, cui nomen Joan- plorare puer niliilorainusdolere relatusab ecclesia,
nes-Maria, cognomen meraoria excidii qui lenire : quara ciira delatus eofuerat sed a piirentibus advo
:
raalum per syringas cunatus aliquoties. curn pro- catus chirurgus Antoninus Belguardus, cognovit
fecisset nihil, ad extremas angustias redactus erat raalura esse a calculo. quiproximus egressui esset
Eeger et mnrilurus credebatur. Hiclei-todecurabens, sicut revera egressus ipsainet hora, nullo alioreme-
nocte quadam ex una assi^tentium sibi niulierum dio adliibito, pueruin ex iutegro sanuin dimisit;
qu»sivit, quse esset h^ra. Respondtt illa, quartam ideoque uon diibitarunt illi adscribi^re gratiain S.
circiter noctis esse. Quo dicto recnrdatus est asger Angeli benefii-iis, quem tam devote invocarant, cum
illam ipsam esse horam qua paucis annis ante, scili- ex eo tempore nil tale araplius ])assus fuerit puer.
cet MDLui die \i Julii, accersitus fuit a Capellano M7 Kev. P. Fr. Paulus ab Alcaino, Praedicator et CoDCiona-
guo oHm S.
tor Mimrita
venerabdis ecclesise S. Angeli. ut se juvaret in sal- ac Sacerdos Minoruin Observantiai S. Francisci, te-
Angeli arcam
vanda argentea arca glnriosi corporis a raaiiibus sfis, xcm. dixit xvn Septemhris, quodpra^terita lieb-
a Tnrcis
servarat, Turcarum et infidelium, quisub initiumdiei ingressi doraade existenti sibi in suo hujus civitatis Con-
B in civitalera coeperant eam expilare et tunc d. Ni- : ventu S. Maripede Jesu, senserit (amiliarem sibi in-
colausabstuleratarcara sicrara in territoriura Pay- firraitafeni, urin<e scilicet reddenda' difficultatem.
numerK, loci ad hujus civitatis districtura pertinen- CunMjue in hoc suo labore ingrave.-^ceret do!<>r etiam
tis. ibique absconderat in quodara diver^^orio a usque ad spasraos, nec ullam in humanis remediis
Chorda nigraappellatc. Itaque ad Sauctura conver- spem haberet. eo qui'd consuetns fines excederet
sus. magis corde quara voce. supplicavit eidera pro dulor, tandeni recordatus estS. Angeli : cui stalim
eodem in- salnte impetranda. btxitautera postea. quod \ix in- ac se commendavit dicens, S. Angele, libera me ab
Vfciito fjict cepta oratione. veheinenti paroxysmo corripi se sen- hoc cruciatu ; urinam subito reddere coepit, ejiciens
ptirufeiittim
apostema:
serit : deinde per virgam ejeceht quasi iutestinum calculura cum acutissirai doloris sensu ; id quod be-
quoddam longitudine unius plenum pure
palnii, et neficiis Sancti adscribens. gratanter declaravit ut
glarea tara fcetenti, ut vix quisquam subsistere in tale, .'^perans abhinc deinceps liberum se eo raalo
camera illa potuerit. Adveniente autera medico, et futurum per d. Sancti intercessionem.
jubente ut urinam cieret aegHr, implevit matulam 1 18 Tcsds cvntfsimiis Rev. P. Fr. Angelus G.atto, Prwri Con.
eadem materia. Quam ille considerans, pronuntiavit Sacerdos Carmelita, affirmavit, quod eo quadrien- Caimelrt.
naturaUter nnu potuisse, ut ea sic egereretur
fieri
wina iinpe-
: nio, quo ipse fuit hujus Conventus Prior et per Qua-
dita ioftiiur.
quandoquidem farcimen illud non erat aliud, quara dragesimam cuncionabatur ad populura in ecclesia
apostematis intra vesicam concreti pellicula, prout sua, nocte quadarn invasus fuit intolerabili dolore
intus contenta materia demoustrabat. Ea autem primo ventris tum vesicaj : qiio sic invalescente ut
egesta, subitosanitatem recepit aeger, et usque ad sibi videretur animam agere, nec in applicitis me-
octogesimum setatis aiinura incolumis vixit. dicinis opem ullam inveniret quia jam integrara ;
puer caku- 113 Friinciscus Turco, testis xl, dixit, quod ab noctemlransegerat, nec taraen urinie quidpiam ege-
losus annis eirciter novem, filio suo Petro, tunc quin- rere potuerat; convertitse adS. Angeluin, perejus-
qufnni, acciderit infirmitas gravissima, facultatem dem religionis ac nominis communionem orans. sibi
reddend^ urinEe pr;t*pediens, qua diebus ac noctibus ut dignaretur succurrere ; qua prece prolata, subito
pene continuis plorabat et pjulab'at puer consulti : soluta urina est, ec omni prorsus dolore liberura
ei
autem medici respondebant, eum esse effectuin cal- sesc est miratus.
culi. nnde nequirei puer nisi per ^ectionem liberari. 119 V. I. D.Caesar Lazara Jetatis annorum sexa-
Sensit ut debuii filii discriraen pater. nec in huma- ginta circa. Regius Syndicus de urbe Pauurmi, in Sijitdicu Pn-
nis inveniens reraedium, m.tinituno
divina explorare propu- hac nono raensis Deeein-
civitale degens, dixit die
toUtintiir
suit. ad S. A.ngeli deprecationem recurrendo. Cum bris, quod cum Novembri proxime pr:eterito esset fihres.
ergo saepius puerum portasset ad ecclesiara ejus, ac in civitate Nari. invasum se senserit a vehementis-
prscipue quoties Reliquiffi foras educeb.intur (quod siino morbo, cum febri ardente et totius corporis la-
in festoejus v Maji atque oetava ie&tivitatis die tunc
bore suinino, maxime propter urinam, qu;t tota ru-
fieri consueveratj nec tamen upem ullam experire-
bra inflamraatar|ue erat et sanguine mixta. Ita in-
tur, annum jam et medium durante malo ; instare firmus in hanc civitatera venit .siii officii causa, in-
CGSpit apud Sanctum tanto importunius, quanto tendens ante omnia visitare Reliquias S. Angeli :
diutius differebatur gratia. Tandem decrevit filium atqiie ad civitatem perveniens xxx die inensis, juxta
urelus oho
ungere oleo lampadis ante arcaraardentis; quodqni- fcntem descendit ex equo, et
lampudis sic cum aliis nobilibus
colcufum dem cum ardentissima devotione fecit, nihilominus pedes urbem ingredi voluit.
ejiclt.
Cum autem portae ap-
illa nocte plus etiam solito ejulavit puer. Mane au- propinquaret, eadem egreiliebalur poinpa proces-
tem surgens ipse testis, in eodem lecto, in quo jace- sionalis, quara nnbiles isti dicebant a Leocatensibus
batparvulus, invenit calculum instar nuclei oliva- institui.pro Uberatione civitatis Agrigentin;fi a pes-
rum : sibique persuadeus hunc esse qui fiUum cru- tilentia. Mutanda ergo
via fuit, atque ita casu fa-
ciaverat, ipsum ostendit medicis qui eura agnove- :
ctum uttranseundafueritipsaS. Angeli ecclesia
est :
runtei-se talem qualem calculosi portare
solent. Et de qua requirens testis qua?nam esset, et nomen in-
firma atque constans exinde sanitas puerisati.s
cdare lelligens,suramopere consolatum se sensit, et pr;p-
ostendit, miraculose fuisse curatum : ideoque
non dictos nobiles se deducentes rogavit. ut cura eorum
cessat pater, post .actas Sancto gratias,
fiho incul- bonagratia liceret sibi visitare reliquias d. Sancti.
care quotidie illius devotionem atque amorem. Annuentibus autera illis, post adoratum venerabile
honoratamqua
blE QUINTA MAJI. 89
lionorcitamqiie arcam, ductus ad fontem, qui diceba- esl aliqiud aam
: cl liiinc curosjc Sancliis invenitur.
Iiafiafa uqua tur ipsd erupisse loco, ubi olim fuerat sancti Mar- 12i Melcbiora, uxor Pauli liella, «etatis ann. tX PftO-
fonff
,lr
tyris s(>iiultiira; ipse cum singulari devotionis insn- xi.iii, ^«/;» XXII, dixit CK.S9U M8.
Siincfi. XII rnensis Octobris, quod a
ex eoderii bibit. veniensque ad l]osi'i-
airectu tfem mutier
lita,' duobus circiter meiisibus toto corpore coeperit intu-
hijdropica
tium nec niorbum nec febrem nec alterutrius reli- niescerc, medico Francisco Safilla judicante malum
qiiias seiisit ampiius, et urina clara deinceps ac sana ex inveterato ab annis quinqiie a^thmate procedere,
appiiruit : quare sc agiioscit Sancto ipsi obligalissi- ac prorsus incurabilem e.-se li^dropisim, cui leva-
mum, coram Hieronymo la Magnia et Pelro Farao- roeu dumta\at aiiquod aperto ventre dari posse cen
^"""""
ne Aciuariis —",...,..
" ac
c..„ 1...
suis, Basilio Stilla apparitore, lau- aebat, quod etiarn facere destinarat. Cresenteau-
dem deltitain Sancto reddens. tem morbo. decrevit spes vita; (onservauriae : neque
120 Qinu tiutem fclmum fucla mentio csl, noiimiUos pius quam octo dies sunt, propter
llnit mullcri an^aistias quas
ah iis libriatos liic suhjiinf/ainus. Hentiona, uxor .\n- patiebatur mnxima.^, propinquam se moiti ipsamet
»1111 cuiii iii
giiirc sijlit- geliSmeccu, a;tati>aniiorum lx incirca, trstis lxxx- existimabat. itaque prieniisMs Confessione et Com-
JllDtlllt jiiiticit- vii mensis Novembris, quod ab uno
ni. dixit die munione sacra, ctiam e.vtremam Unctioneni suscepit
circiter men>e pati coeperit febrim curn sympto- de manu D. Antonini Collura, Capellani parochi»
mate m(destissimo, qua per octiduum continuata, S. Pauli sui(|ue Patns .spiritualis, per Paulum ma-
in pcMsimum statum se reductara sentiebat. Cura rittim accersJti : qui tali in slaiu ipsam dimisit. ut
autcmesset, siciit etiamnuiic e^t, devoti.vsima S. prieter ultimum sepultur* officium niliil ei crederet
Aniielo Sfepiusei se commendavit et quodam ves-
; : impendendum r^-stare. Ergo eo »e adductam videns
peie mandavit sibi liauriri de foiite, et .-umi aliquid itgra, S. Rosaliae se ruinmendavit. sed imprimis jftm morii
de oI»'0 iampudis S. Angeli. t^uam aquam oIeum',ue Virgini acMariyri S. Angelo, ad cujus Convenlum proxima
sibi allalasuo admovit corpori, tantoque impenMus pro Missa dicenda ferri eleemos^-n^im prsecepit.
deprecat^i est Sanctum, quanto solicitius eamdem Nocte proxtma, postquam sjepius suo veniri impo-
devotionem inculcabat sibi inedicus suus Doctor suerat parliculas de arca S. Augeli, et saxo sepul- E
pcr .SS. An-
Franci^cus Perconti. Quarta autem nootis hora ob- crali S. Ilosalia;, obdormiscen.s aliquantulum sensit gelum rt
dormivit aliqiiantulum, et visa est sibi videre per sibi ventrem constringi ab ip^is, ut videbatur, San- BnHiliam,
soninium per^cnam gravem» in aetate juvenili, cum ctis Angelo et Rosalia, omniaque intestina commo-
pallio albo, galeru, et scipione, tamquam peregri- veri. Ut autem evigilavit, seque sine tumore esse et
num ; qui ipsam in lecto inveniens re luirebat, quid morbo oinni liberatam cognovit, filiara Philippam
eies^et? Videbatur autem respondere, luultiim se ad se vocans, miraculum in se factum narravit, tam
jmsl Sanefl fatigatani esse hac sua infirmilate, quod siadhuc sana et gracilis quam unquam antea; ipsiusque
ipSiUis aj>pa semel ejusmodi symptomapateretur, quale se dice- asthraatis reliquiis iibera. Gratias porro egit libera-
nliouem. bat proximo mane prsestolari, haud dubie suflectu- toribus suis Divis, et venientibus ad se po»tridie
ruin ad mortem Cui peregrinus, Ne metue. sed her- tam Medico quam Capellano preedictis stu[jorem
bi>in hanc accipe et collo applica. neque id quod movit taiu miraculosa tamque repentina mutatio ;
formidas recurret amplius. Noverat herbam ipsa qui elinm rem eamdem suo confirmavere juramento hic
testis, sed nnmen prorsus ememoriaexcidit : volens xxj. istc X.VIII tesUs,
autem ut sibi videbatur d. herbam accipere, eiper- 1:23 Pater Fr. Franciscus Galutius. Sacerdos et pereQrinus
sinutiter Ay-
recta e>t de somno, plena ingenti quod is fiduci.i, Carmeliia, teslisquod cura Prior esset P.
x, dixit
dropicus :
qui visus erat fuis>et S. Angelus, cujus speciem ex Mag. Angelus Gatto, vidit peregrinum quemdam,
ejus imaginibus cognoverat, ef quod ab omni incom- cujus nomen sibi e memoria excidit, quaravis nomen
moilu foret «leinceps libera : uti revera liberam in- ipse palam indicarit. hydrope laborantem qui pau- :
veiiit rediens ad e;ini visitandam inedicus, permisit- cos ante dies egres^us de ho^pituli S. Jacobi venit
que ut surgeret de Ie:to, pnstquiim somnii seu vi- in ecclesiam S. Angeli. Cumque iiigredi vellet illius
>ioriis ordiiiem es ipsa audierat. Iliiic nlattoni attts- fontem. proh:bere id niiebatur ipse testis, ne quid
tattis est, allera posti{ttam res accidetat sipttiiiaiia, die turbarum oriretur. HIo taraen persistente, atque
XI Oclobris, ips^met medicits pritnomiimtiis, leslis xx. dicente, quod omnino se deberet tam sulutifera aqua
121 Baltha.sar Prades testis lxviii,
Ca;Iestri et explere; magnumejus fervorem reveritus ipse tes-tis,
dixit significatuin sibi a Marchionissa Sanctffi crucis, ingredi illum permisit. Postquara ergo ingressus
ifinafiir fi'
ia lioc regno commorante, D. Krancisca C;elestri, bibit largiter, Jam, inquit, Pater, sanus sura, per
li" Mnrdi
Saiiit.i-crutis, quod applicaiido fiustitlum de ligno arca^ filise suse Dei et S. Angeli gratiam : reipsa vero sanura es^e
Lucrelia; seciundo genitie. quaj fehri liHctica labora- inon-lrabat subita gracilitas corporis, ad natuialem
1 at, eumdem restituerit sanilati : pru quo benrficio stalura reducti aderat et videbat, jam nominatus
:
misit duas faces. qujr arserunl iii majori eccle^-ia, Prior Conirntus.
sub oralione quadraginla hor.iruni, istic coram re- lii Notarius Antonmus Streva. annorura lxxiv, Hiiiininatiir
testis xlvi. dixit. quod ab annis circiter sexaginta,
puetta cjeca,
IiquiisS. Angeli instituta, pro liberalione urbisPa-
.1"- loOo
normitapa; a lue contagiosa, qua; superiiu-i anno paulo anteet post, sa^pe viderit Agathucciam puel-
mense Augusto istic detecta nuntiabatur. Juannes lam sedecennem. filiam Jacobi de Drepano, qui ve-
Antoninus de Caci die ii inensis Martii anno mucxxvi lut civis lionoratus et opulentus habitabat in platea
nllus
professus est quod afiinis suus, frater uxoris, Frau- Pontis juxta castrum Regium. Dicta autem filia per
et a
ffhipeTi. liscus Loinbardus, pra-gres^o nvense Januario iu defluxuin humormn >upra uculos facta erat oiuuiuo
iiilosa,
graveni delapsus fehriin, periciituri cusperit de vila, cieca. nihil proficientibus medicinis. quasinagnoim-
iX niedicoruni Judicio. timori quam spei prcpinquio- pendio patris applicuerat qu. Angelus de Glava.
rem judicaiitium quare tam ip^e testis quam so-
: hujus urbis tunc experlissinius medicus qui tau- ;
crus Laiirea ac fanulia reliqua infirmum commen- dem ipsi Jacobo dixit, quando nullu jam .-pes huma-
recuperandi visus. iret el S.
«laveie Sancto. et niagna cuin devotione dederuntei nitus supererat filiie
aliquoties ubsumeiidum frustilhim de ligno veteris Aneeli invocaret auxilium. Paruit autem attlictus
arcie, et aquani de fonte bibendam. tjuibus factum pater, et rilium suani Suncto devovens. curavit eam ^. Angeli
una dierum ip- teiNplin»
est, ut dissipante se nialigno qui febrem causabat indui tunica habitus Carmelilici, et aditns.
humore, eruperint u'gro duie ad colluni parotides ; ^am duxit iu ecclesiam cum ublaiione uniuscerei.
et his intra breve tempus apertis, convaluit Fran- Vix auteui portani attigerant, qu.-mdo aperti suut
ciscus itaquo sanus nunc vivil, ac >i nihil incom-
; oculi quos tanlo tempore clausos ha-
Agathucciie,
modi passus fuissot. Dicendam porro ctiam de hjdrvpc buerut; seque sanam videus, unacum palreclamure
1 2 ctepit
Maji T. II
90 MIRAC. S. ANGELI MART. CARMEL.
Coiicun-eiitibus vero ad eos tulit, factamque sibi gratiam publico nofam fecif,
coepit, Misericordia.
cuin magno totius civitatis jubilo et suib erga San-
EX PRO- claniores civibus, concurrit etiam ipse teslis, vidit-
CSSSC. MS. quos aiitea swpe vi- ctiim devotionis augmenlo. Jla ipse el de ijiso eliam
que apertos Agalliucoia? ocnl.'s,
Don Julius bennici Vicarius Leocalensis.
derat clauso.s atque ita particeps fuit lajtitia!, «que
lestis II
127 Fraiiciscliella uxor Francisci Mangiameli anno ir,';i
ac posfea in muliis aliis occasionibus publicatorum endrm aqua
Lxx, dicit quod ab aiinis circifer quatuor cui
luiraculonim : quoriim moiHiinenta cuin exfent pa-
(M(i.(
sanata cxca
creiliditlongiorem dain filirc tunc aniiumiu'iinuin
sua;. noniine Gr;tfia^,
lam in capella Sancti. superliiiuiu
a>tatis vix egressaj, defluxerit biimor fam lualignus
de iis relaliunein te.\ere.
125 Angelutia, uxor Pbilippi lo Nobili, leslis in oculos, ut eorum lumeii oinne extingueret, ex
iis sauguis stiUaret. Accrevit deinde
]Ue peritetuo
tt an. 1623 XLVin, dixit, i]uod suo cuidam ex sorore Aufonella
pXUTf
nepoii bimulo, nomine Mariano, filio qu. Pbilippi super ipsos caro, pupilbis cooperiens, fantosque gi-
Moiiisteri, gravis supra oculos catharrus, in brevi gnens cnici;ifus, ut fere sein])er utrunique oculum
palinulis applicatis obfegens aperfo ore ejularet. Ad-
teinpore, totam facullatem vidt-nJi oculo dextro, iere
Qiiam ille calamitalem cuni liiliuit quidem reiue-lia inulta nialer : sed nihil vide-
totam sinistro abstulit.
bafur ail curatioiiem prodesse quare ad Dei|>araE
biennio passus esset; denique inense Majo, ante
:
duos dimidiuiu anuos, Sacerdotibus Sancti reli-
et
Virgiuis et S. Angeli inf.ercessionem apud Deum pro-
qiiias in coemelerio inajori publice ostendenlibus,
merend.un se coiiverfens, liujusque ecclesiaiu iden-
ipsa testis porrexit rosarium suum sacris lipsanis tidem visitans, comiuendabat ipsi flliani suani, la-
admovendum, et admotum tanto niajori cum devo- vando ejus oculos aqua fontis in inedia ecclesi:i sca-
tione recepit, quanlomagis desideraverat ipsas reli- turienlis. Jani duos annos cum dimidio egorat in
quias aliquando videie. Tum vero egressa ab urbe hac ffirumna infelix jMrvula, et in ]ierpetuara caeca
ad vicum Sabbucorum, ubi maritus suus Philippus inansura putabatur accedebal autein ad caecitalem
:
una cum dicto nepote Mariano morabatur, pra^fatum etiam membrorum imbecillilas tanla, utqiiamvis sua
rosarium seu coronam oculis pueri pluries adaiovit, a;tas i]isam fonnando gressui inaturam fecisset, ni-
E
dicens, Ciloriosus S. Ant^elus luceiu nobis donet biltamen f.icereposset niiuus. Taiidemanni)HLCXXiv, H paralijtica
tactus rosario
religuiis ad- eodeiuqiie die rediit iii urbem, marituin atrjue nepo- quodam suboato mensis Augusti liora Coinplelorii, pticlta,
moto,
tem in suburbanis relinquens : qui etiain ipsi post dum d. testisesset in ecclesia Sanctuni invocans, et
octo dies advenerunt et quidem Marianiis tara clare
;
aqua ejus tingens, non tanlum oculosetcrura filiolaa
videns, ac si nihil incommodi unquam in oculis ba- sed totum ejus corpus, votumque faciens quod habi-
buisset, cuin inaximo ipsius lestis sfiipore oniniuin- tura Carmelitani Ordinis ei esset impositura; coepit
que vicinoriira ; quorum nullus dubitavit. quin boc parvula ex illa liora ambulare et oculos aperire :
essetevidens S. Augelimiraculum : cui proinde tam neqiie multi dies abierunt qiiin essel integerrime
abipsa quam a marito nepoteijue acta; sunt frequen- sana. Qiiapropter gr;itam volunfatein cupiens de-
tes gratiae de beneficio tam aestiniabili. raonstrare ipsa testis, ultra quoticlianaiii actionem
gratiarum, curavit varia Missa; sacnficia oflerri;
CAPUT XII. neque distulit votivo habitii parvulam induere. Itn
mater : cujits omnia ac sintjula verba sibi pr^-.lectacon-
Cxci illuminati, curali parabjtici, per in- fiiinaie dixit pater pnelix Fiancisciis, testm LXXI.
vocalionein S. Amjeli. t2(< Martinus Cumbo. lestis lxxxviii, dixit, quod
an. K>25
ante anniiin uiiuin initio Deceinbris, pati coejierit de- saiiatiir cx-cus
t|oannesAngeluslaCutrera,8etatisannnorumquiii- fluxiim supra oculos, quo tandem factus esl plaue 1(1 jiroces-
quaginta in circa oriundus f ivifatis Heracleas, et caecus, fnistra 'luibuscumque remediis.
adhibitis Sionc. j Majt
civis Leocafa, !f.5(is xxxix auduus die xxi Ocloliris,
Recurrit ergo ad iiivocandos S. Luciain et S. Ange-
dixit quod ab annis circiter viginti, defluxio quffi-
lum Virgines ac Martyres, et ad hujus ecclesiainfre-
dam. in oculum suum dextrum labens, illius luinen quenter se duci faiiebat anleReliqiiias, et anteima-
omneexlinxerit qua in orbitate raansit ipse totis
:
ginem S. Lucia;, quae iii eadera ecclesia colitur ;
quatuordecim annis, u.sque dum similis in alterum curavit etiani ibidera Missam celebrari, ipsisque
oculuni descensus plenara advexit CEecitatem, non
Saiictis geminam facem ex cera vuvit, si ei lucis
obstantibus remediis quantumcumque multis. Jam hocautemstatu iierseverans
usuram restituerent. Iii
item vir in tribus annis ita cajcus fuerat, cum aute duos annos usque ad quintum dieinMaji proxiine pra,'terili,cum
reliquiarum et medium mense Majo, in translatione corporis S.
Processio circumduceretur. etiam ipse se circa san-
Tratislattone
Angeli, intelligensReliquiaspublice ostendi in coe- magno
Sancium in- ctas Reliquias portari fecif, affecfu Sancti
vocans meterio ecclesi:e m:ijoris, plurimum doluit quod fam
opem imploraiis. Nec frustra : durante processione
religioso specfaculo priv:iretur, propter oculorum videre cum tanto successive
ctepit paulatim Iiicem
viliura domi suas reclusus. Interim non negligenler
incremeuto, ut die posteropotuerit absque duceexi-
invocabat Sanctum dumqiie ipsius domum transi- re ad agrura suum colenduin, quod ab initio dictse
:
ret pompa cum nova ad ostium domus sua; arca, infirmitatis facere numquaui poluerat, qui neque pe-
accessit post illud supplicans. Tum vero
visus sibi dem extulerat urbe nunc autem integerriiao visu
:
est confuse cernere transeuntem ordinem,
ipsamque fruitur, potissimum beneficio S. Angeli, quem spe-
capsam velut umbras quod cum di.visset uxori sus :
cialius iuvocavit una cum S. Lucia, cui se pariter
Marti», respondit illa: Quin tu, marite, oculos la-
agnoscitobligatura.
vas aqua ejus fontis, qui in media S. Aiigeli
ec- 129 Elisabettucia, uxor Francisci Gulino, teslis
clesia est; vidi enim passiin id facientes, multamque XLix aiidita ejiisdem mensis Octobris die xxvi. dixit Auguilo
opera inde relatam
profitentes cives exterosque. caca pcr
quod ante sex mensesquaedam filia sua Francischel-
Forsitan etiam ea ratione succurret Deus, quia
tibi aquain:
la, aniioium sepfem puella. infirmari oculis cu'pit
magnam in Sancti meritis spem repositara babeo.
quibus iion omisil ipsa testis ex niedicorum consilio
Abi ergo, inquit festis, et de illa aqua affer
quanto- adliibere quiecumque suggerebantur reiuedia sed :
cius. Abivit mulierad ecclesiam, implevit aqua vas- frustra. Oravit ergo Deuni et S. •\ngelum ut potius
et ocutot aqua culum, raarito attulif, et ipse per
triduum ea se morfem indulgerent parvula?, quain caecara vivere
ejus lavans
abluit tertio autera die perfecte illuminatus,
:
coepit paterentur omniuocaeca raensibusqua-
: vixit tanien
distinctissime videre res quascumque et personas tuor, usque dum accepit de aqua saliitaris fontia :
quapropter in genua provolutus, Ueo et Sancto
fre- quae sae]iius puellae faciemabluens, inultam£oiicipie-
quentes egit gratias deinde ad ecclesiam se trans-
:
bat fiduciam gratise obtinenda^ : sicut et obtinuit.
Postero
OIE QUINTA MAJI. 91
Postero enim die melius hab^rf» Frnnci^cliplla foepit, bris omnibns captus. Huic cnrando non tantum mn- D
et pnulatim visum recnppmre itaf|ue profecit ad r dici, serl etiam Sacerdotes fuerunt adhibiti, propfer Z\ PBO-
sanilateui utfertio din iritpgre distinctissimeque co- suspicionem CE8&U HS-'
lateiitis in eo daemonis. Veriim cum
gnoscpre pr.tuerit nhjpcta qujflibr^. eaque visiis
in utrique proficerent nihil, plorabat. pueri mater,uxor
clarifate usquo hodie p'^r.<everaf, cnm magnacon.so- ipsiiis te.stis Francis'-hella : qii;p tertio hujus infir-
latione malris, .*-ancto Mnrfyri prnpterea f^e devntis mitatis mense exacto, post multas ?,d Deum H Dei-
simam agnoscentis. Hsic de cvcis : (irl parnhjticos param preces,tandem etiam adS.Angeli suffraginm
tratiRfo. expr.scendumcnnversa. sump.sitaquam de fonte ip-
pa-
uxnr Frannisci Raparelhe, anno-
i;iO .Toseplia, sius, et filio halneum inde paravit, cum qnanti po-
jitvafur
rtilijtica rt rvim decem et sfptem incirca, testis xxviii, dixit. tuit devotione et anxilii impetrandi fiducia. Ipsa
tniicrecon- quod ante duos annos sir infirmata sit ut nullum porro nncte lotionem factam secuta, experrectus
Irada,
cnrporis menilirnm possct movere, _..ii
1
nnllnmqu ._ i
pypp^ clamare ccepit, Adjuvate, arljnvate me : quia
mediris sa^pe consnltis, variaque remedia npplican- hic est Pater quidara : ^urgensque rle lecto cnrrere
tihus inveniref solatium; quin de die in difm ingra- ccepit versus scala^.Per quascontinuo a^cendentes
vescenfe maln, qnod es.^^e paralysis dicehHtur. fundi- ipse testiset uxor sua, quifuerant adclamoremcur-
tus pessum iret valetudo sua, et lecto jupiter affixa sumque exciti, et videntes audientesqueFranciscum
tenpretur. Contracta deinrle efiam crura fuerunt ar- rpr-te loquentpm et ambuiantem, reqiiisiverunt quid
tusquealii, cum tanta fotius corporis defignralinne, haberet ipse vero respondit, quod collocatus in le^to
:
ut omnihnssppctantibushorrorem Incuteret. Tandem videritjnxta vasculum, in quo lotns erat, Patrem
Hieronymella ad Deip.-iram San
ip^a et niater sua quemdam Carmeiitam, similem Priori Conventus
ctumque Angelum rpcurrerunt. Cumqne d. mafer S. Angeli, cnjus se intuentis aspectu conterritus co-
aquam defnnte Sancfi peliis^et, paquefiliaememhra natusque assurgere, sanum se invenerit.sicntrevera
iisH aqtix (ie lavisset, crrpit illa nonnihil commovere pedps ar- erat et nunc est, ab omni iirnrsns infirmitate liber :
fontr, Spntiens autem esse initium spe-
tusqiip alios. irl quod nxor minime dubio Sancti
ipse testis ejusque
rata'gr'ifia' ac sune devotinnis frurfum. voto se obli- miraculo adsrribeotes. eidem gratias rleberi professi
gavit ip«aet mater sua, quod Missa solennem can- sunt.
tandam curarpnf. Vix .luo praeterierant dies, qnin 133 Ani^elucia, relicta qu. Xofarii Pefri Cava- sanaiur
plene sanata in suae matris comiJatti ad ecclesi;im leri, tfstis xlvii, annos. quantum recordatur, sede- contraetus
suoque se vnto pxolverit. addita mf.rfariolo- et claudus
iverit, cim psse dicit, quod mnrtuo suo qu. marito. filiorum
annis 4.
rum pxplosio!!e et aliis puhlir*is laititirpac grafitudi- ex eo sibirelictorum unus, nomine Marins, undecim
nis argunipntis. //uie porro relotioni similia fli.rprat dnmtaxat menses nafiis, ccepit membris contrahi,
eiinm Don Joseph Carletto, secularisSacerdos, rcs/ts malo rle die in diem augmentum sumente ac deni- :
XIV, vehit qni optime Josepham noverit, in jnncta que toto corpore inutilis apparuit, quando ad eam
doniui snje dr^mo habitantem, sed ibi viri cognomen venit a^tafem qua pueri jam gre-^snm consueverunt
sciilntiir Zagarella fuisse. fcrmare : erant enim brachia et crura distorta ac
i/rm piier 131 Aiitonins Oracus qu. Martini, ?«^> vi.dixit, mollia, quare non nisi sedere poterat aut jacere. Ea
memtris qund anfp annos circiter x, filius suus Joseph tnnc non defuit sibi. quin curando
re tristis ipsa testis,
omniltus
anniculus, idpmrpip fnrmosissiinus et valpntissimns morbo tani miserabili medicos adhiberet et medici-
dissolntus.
prcajtate, quodam mafii'ino tempore dum solveretnr nas : sed nihil ea ratione proficiens. et altioris vir-
e fasr-iis inventns fuif ab uxore Antonella pueri ma- tutis opns esse cognoscens, ad Deum Deiparamque
tre membris oinnihtis irjolHs et fracidus instar pul- Virginem et S. Angeluni urbis Protectorem se con-
monis sic antem infirinusmansit annis quafuor. ita
: vertit.Tnterim sextum aetatis annum atfigeraf puer,
ut loqui quidem srirpt. ambnlarp autein non posset. StppeamatreadecclesiameuntecommendatusSancto,
sed solum stare fixus in loco; qnod ipsum ntposset. sa^pe lotus aqua ex ejus fonte stimpta tunc vero :
et aliqnam trunci insfar haheret consistentiam, fas- commovere se ille aliquantumcoepit, et qualeracum-
ciis pum involvebat m;iter. Porrodierum una, soln- que moliri incessum, ut melius poterat se susten-
tis aliquando f.isciis, ainbulare coppit tam expedifp, tans itaqne nitens duobus baculis per se ad eccle-
:
qunsi iri pridem s,Tpiusr|ue fecisset. Quo ^-pecfaculo siain Sancti acces^it : integraqne salute raox ibi re-
ad appnntio-
;ittonita rnater; Et quomndo, inquit, fili, sanum te cepfa. dimisit baculos, ac recta domum ambulavit
H(m sanctl:
viilen?At ille Hac, inquit. nocte apparuit mihi
: ad matrem. viso miraculo effusam in actiones gra-
quidam et dixit Surge. ainbnla ego sum S. Ange-
: : tiarum. Idcm, proitt ex ipso nudicrat Mario, brevius
lus. Huic ergn, cui sa-pius pro filii sanifafe suppli- nttigit teslis xiv, D. Joseph CarlettosH/Jcr/fts nomina-
cnverant ipseet uxor sua, accepfum beneficium re- rus.
tulerunt : nam et aqnam de frmte ejus soHti fuerant 134 Antoninu? Xiculuna. testts lxxv, de filiasua
itemque
lavando puero adhibere, et cum eo inter brichia suh- Francischella dixit, quod abipsanativitate membris
putlia stc
latn comitari semper processionem Keliquiarum, omnibus mollis et fracida instarpulmonis fuerit. ha- nata ct
Quia autein res accideraf diebus ipsum festum im- bens prseterea raagnum gibbum sub latere. neque gibbosa:
mediate prtpgressis, rnrsum secuti processionem, dubitahaturquin onmi vita maueret gressu privata.
cuin ea pervenisset arl planum CunicelhT, coram onini quare eam oportebat semper gestare braohiis. Cum
pi.qiulo pra*iiii"avpre niiraculnin, pxliibito palam filio autem duorum annorum jam esset, liumanaremedia
sano. Iilcm tfstaiur, qui tl. pubHcniioui prxscns fuil desperans ipsius testis uxor Mattheola, ad divina
Don Augelus Oriohis, Sacerdos secularis, teslis iii, qujereuda applicuit animum. et S. Angelum ccepit
e.rpresse nddens, morem esse. ut certislocissubsistat invocare. ungens aliquando filiam snam oleo lampa-
ordo supplicantinm.ad cognoscenilumde grafiisquffi dis ejus et aqua fontis lavans. Postmodum ah aimo
inter proccdendnm fiunt.aut antea factje nuntiantur, uno circiter et diinidio puellam detulil ad ecdesiani,
ibiqne adorato Sancto coepit an uondum
experiri
pr>pnIo ad singiilarum pnhlioationem l^ei misericor-
parvula gradi posset. C-epif autem illa ambulare,
diam altisvocihus coHaudante.
tamq\iam pridera id scivisset et recte ambulans,
132 Calogerus Hravo, ^fs/i\T xlv, dixit, quodante :
domuin pst reducta a matre. multum sibi gratulante
annosrluos, mense circiter Novembri. privignussuus
Francisi-us Zirafi. aunorum quatuordpcim adoles- de Patrono tain propnio.
I3r> Micliael Gattnto q«. Leonardi ^tatis
auu. deniqua pcUef'
o'Jus miitns cPns.rlnmumfuit.iPportatnsexviuea.adCapnt-aqu^
iviii, testis i.x^xvi. ante duos annos gravi. ut dixit, faniilias^
«t omnl motu sita. et pertinentead Doctorem Josephum Raimundi.
PHvatitt:
cui serviebat; deportatus est autem mutus et mem- correptus infirmitate et lecto athxus est. contraot.s
/ merabris
92 MIRAr:. S. ANGFXI MART. CARMEL.
membris omninoque debilibus qiiare totus moosfus : tumore. intra horam nnam nrtn plennm redienmtad
EX PBO- ac multum plorans, eo quod nulla sihi prodessent statum natnralem et eisdera jani ntitnrd. Audreas,
:
CKSSC WS.
reniedia, invooabat jugiter DeietS. AngeliHUxilium. qunsi nihil tmquam incommodi pnssus qme res :
Eodem uxor sua Agatlmcella et filii cor-
tenipore totius faniili» devotioneiu erga Sanctumhaudparura
repti sunt iebribus unde multo niagis atHictus. eo-
:
auxit.
et hberonnn
vtorbis moF4- que impensius Sanctuni orans. ccepit uti aqua ex 138 Hieronvmus Liscann. de insula Snrdinia' difflcmma
tus.
fonte Sancti hausta, seque ea identidem conspergere
qnod ab annis circiter
civis LeocatPe. trstis ui. dixit iic/iiai.
aut lavare. Id ad accensam domus su^ candelam quatuor Panormo veniens Leocafam, diim esset in-
agens aliquando, circa horam sextam noctis cnjiis- ter Racelmutum etNarum. tantum siihito .s^nsit
rt
dam, dieni Mercuriipra?cedentis,suasquea3ramuas, cniciatum in coxa dextera. ut eo sibi videtur mori-
et S. Angeli mir.icula cogitatione versans vigilanti- turns pervenit tamen sed mngna <'um difiicultate
:
bus oculis vidisse ait Fratercuitmi quemdam Carme- in hanc urbem. verum non potnit per se ex equo
litanuni. annorum ut npparebat septeni, et vultu descendere. sed auferendus ah aliis fuit a quibus :
jucundum; qui supra l?ptum decumbentis transiens in Iei'to collocatum visltavit Doctor Franciscus Sa-
ipsum respexit. subitoque disparuit. Post tuncsimili filla. Hic ischiadem esse ratus. maudavit venam
modo vidit alium ejusdem ordinis Fratrem. qui an- aperiri in pede : malo autem ingrave-^cente. nihil
nos aetatis circiter viginti septem prseferens, habe- jam mortem prospiciens infirmus. Confessarium
nisi
bat macidulam faciem. barbulam flavam. staturam petiit tum S. .\ngeli recordatus, qui fillosuo her-
:
mediocrem : qui et ipse lectum transiens respe^it nioso fecerat gratTam num. 10'i reiatam eumdem ;
infiriuum. Hic vero se vigilare ac mininie somniare rogavit sibi quoque ut succurreret, vovens quod in-
oognoscens, in raagnam erigitur spem consequendse tegro uno mens'^ diebussingulissauctasejusreliquias
appaienle
Saneto. per S. Angelum.quein sibi apparuisse rebatur. sani- in ipsins ecclesia visitaret. Vix vntum nuncuparat,
tatis. Neque vanaea fuit : etenim sequenti die melius cum subito cessit cruciatusomnis,«eque italiberum
habens. quotidie proficere coepit :id perfedara ple- ipse testissensit, ac si nihil fuisset passus. Qnare
namque valetudinem : neque multi fluxere diesquin venienti cliinirgo ad secandam venara perniittere id
ad ecclesiam iret, pro salute reddita gratias rela- noluit. asserens nihiljara opus esse, quaiido per S.
turus. Angelum integrara receperat .sospitatem et de lecto :
e.\iliens properavit ad ecclesiara pro agendis gratiis :
CAPUT XIII. quod ab ilio tempore nsque modo facere non cessa-
vit, saltem alternis diebus.
Heliquae curationes et gratige S. Angeli inter- 139 Frauciscus MangiameIi,(Ps(t.s- i,xxi. annorum
rti/ita in pe-
cessioni altributx. XXVI incirca, dixif, quod ante annos quatuor mense
ctoie te/io,
Decembri, prope festum Natalis Dominici, rupta sibi
Joseph Serrovira, a^atis annorum sexaginta in- luit in pectore cum effusione copiosissirai san-
vena
Curatur
frequens
circa, tesiis aba quae est les,taiu$, omnino
xxxii, post guinis adeo ut raedici nsseverarent ex illa infirmi-
:
eresipelas, credidit relatu dignum, qund anno mdcxsih sibiccn- tate procul dubio moriturum. et quidem cifo. Cum
Translatione Heliquiarum exveteriinnovam
tigit in autem ipse testis erga S, Angelum devotissimus
argenleam arcam. Cura euim tunc familiaris sibi es^et, pluries abeopetiitut in hoc discrimine se
eresipelas tibiarum unara repetiisset. ulipluriesquo- curandum susciperet. Non ces^^abat interim sangui-
vis auno solebat; et lamen uullo modo committen- nem spuere mense toto, eumque diequodani Januarii
dura sibi crederet. ut actioni tam solenni tamque a tam ahundanter evomuit, ut omni^ humani consilii
cunctis desiderata^ prajsentiam suam subtraheret; vacuus de leclo «urrexerit, sequ^ ut poliiit protra-
in cella, quia aliter ad pubiicum venire non poterat. xerit in ecclesiam Sancti postquam bibisset de: ubi
efferri se jus>;it ad suggestum. unde ostendendse po- aquafontis, ad orationem faciendam se composuit :
pulo R^liqui^ erant. Dumque id fieret, ipse se fer- et egress" ad nltare Sacerdote inslituit audire Mis-
ventissimis votis commendavit Sancto; et auxiliura sam ab eo dicendam. saiigiiinera interim spuens ut
ejus breviexpertus, non modoraolestum illndmalnm antea. Verum hoe facere cesavit quando ad Domi-
cito depulsum tunc vidit; sed illud etiam amplius niciCorporis et Sanguinis consecrationem pcrvenit
non pjjrlulit, liber ab eo usque nunc. Sacerdos. Cum ergo reliqu:e Missa; citra incimmo-
brachium
post venam 137 Pbihppus Ci^nciglione, /«(is qmmiuogesimus, dum inlerfuisset, jam nihil de collata sibi sanitate
incisampe- dixit. quod xv die Septemhris prieteriti, fiiiu< suus
dubitans, ccepit grati.is agere; el postea curavit
riclitaits.
Andreas, annorum viginti juvenis, propter infirmita- t.ibellam, quie intestimonium percepti heneficii con-
tem oculorum rediit in urberaex vinea sua, sitasub spicitur parieti capelia? affixa.
vicoDurra in hujus civilatis terrilorio ; cumquese- 140 Franciscus Grugno, ipslis lxxxiv, asseruit se
quenti mane
cura^sel sibi minui sanguinem, ipso habere filiam novennem noinine Cassandram, qua
hi-tlici llt-
\lttnihiiti
vesperedefluxit iu brachium. cujus vena aperta fue- gravissimo et incuraljili malo lal)oravit. quod vu|.'us
rat, humor mahgnus, ipsiim cum tota manu eiioraii morbum puerorum, medici b berp^ten nunciipant
tei-tumelaciens, adeo ul nec digitum (|nidera cum- qu» postquam singulari cum devotione et fiducia
niovere posset accedebat dolor in eisdeni pnrtihus
:
imposuit sibi illam t'ibulam, quam ipse testis fuerat
tantus cum
convulsionibus et ^pasmo, iit tota nocte in diviiioneveteris arcaecon^ecutus.ut anteadiclum,
ejularct auxilium po-cens. Quare ipsius testis uxor
brevi recuperavit integram sanit.item, inqualiodie-
Paulella, verita, ne forte in paralysim convertere- que perseverat. .Joseph Kiccobeni, /M/i.i xcv, dixit
tur malum lam vehemens, quandnquidem DoctorJo- die xvniNovembris, qnod a diebus circiter ocio, filia
sephus Kamundi, qui infirnium visitarat, suspicaba
suatrimula, Angelanomine, vexata fiiit defluxii tam
liiigii.i coUi,
tur simile quidpiara accepit quad penes se habebat .
;
maligno. ut lingua retracta,' ob^tortuni colluni, re- oitiloiiini
gossypium, sacris Reliquiis tuncadmotum, cum ilte strictusnasus, ocnlique inver.si et solam ostenlan- ihsloiito,
ex una in alteram arcani transferrentur. ante
annos tesalbuginem, miserahile spenlaculum intuentibus
duos et dimidium ileni partieiilain de ligno veteris
.-
essent qu£e autem pauca loqui poterat inarticuluta
:
arca etuirumque afleclo brachio alligavit. .lussit c fere erant.
:
Proinde ipse lestis et sua uxor Catha-
eliain adferri sibi aquam ex fonte cjiisdem Sancti rinella filiam devoverunt S. Angelo postero aulem :
eaque brachium el manum
mngnaciimdevolione tilii die, ceteris meinbris curatis, soliimcollnra
obslipura
et gratia; obtinends-> flducia abluit. Et
ecce subito apparuit. In quo Sancti beneficam virtutem lestis
cessavit spasmus, brachiumque et manus,
subsidenle ipseagnosceus, continuo adecclesi.imabiit acti.sque :
pro
LIE QUINTA MAJI. 93
pro fllia gratiis, siimpsit aqnam de fonte oIeum'|ue vidisse aitmiilierem f|inm(lam, cujiisnomen n
merao-
(lelanipaile, et iis flli;pi;aput tolum lavanset ungens ria excirlit, quie timcrnorabatur in vico ipsius
eccle-
sequenti rursum ilie vidit sanutam ex integro puel siae, et totis septem annis fuerat inferne paralytica, us
lam ; qiiam proplerea ip«e ct uxor sua iletulerunt et utroque crure impedita. Ha-c aliis mulieribus itlriits^ue
ad ecidesiam, faflnm in ea mir.icuhim professuri. sustentantibus aliquando in erclesiam venit tempore cruri.%,
141 Maria, relicta qu. Mag. Petri rali'one, («(/« Mi'sarum. ibiquc toto die mansit. ciiin lacrvmis et
coptiislssimx
xcvi, rlixit quoil ab
,-inuis circiter sex, lilia sua An- orationibus salutem postulans. Cumquc datoad Sa-
SCTofulX, tonin, tunc .'innorum iliiodecim, vexata fueritscrofu- lutationem Angcliciitn signo vesperlino sacristanus
lift, niaxima in rnpia cirra coliuni ernergentilius, et vellet eoclcsiani ciaurlere,
moneretque mulieres illas
illud sa'pe enorrniter inflanfibus, cum ingt-nti ejus "t exirent. nnluit infirma acquiesoere. sed alfis vo-
niolesiia. Quamvis antfin idoneie medicinse adhibe- cibus claman! Cfftpit, S. Angele, non discedam hinc
rentur, ingravescebat famen mahim, et pra-focatio- nisi desidpratam gr.itiam obtlnuero. Vix autem
nem tandem minabntnr. Reciirrerunt igitur niater verba ijrotulerat. cum stirrexit in pedes. ita sana ac
etfiliaad auxilium S. Angeliimplorandnni, frerjuen- si numqnam fiiisset infirmata, et domum Iseta ac
tantes ei-cle.>iam ejus. et maleaffectum collum tonte gaudens rediit
lavantes, atque unijentes oieo.delampadeantearcam 145 P. Fr. Gaspar Galut.ius. Sacrdos Carmehta
ardente sumpto. Tandem anle menses circiter sex atalis ann. xLiii, Prior Conventus anno mdcxix,
dormienli Anlonia' apparnitin ^omnis Carmelifarura testis X, atTn-mavit quod tempore sui Priurdtus, vi-
Frater, aitafejuvenis. facie candidus, modicum b:ir- dif Mag. Franciscum Barteh>tta (/ cutcitrarium civi-
ba* haliens, sequeproximo collocavit. Ipsa
in sedili tatis Plateensi^,serio se commendantem S. Anue- cruru dotor
iulernut.
vero vidfbfitur coram eo tamquam coramS. An-
sibi lo; eoquod, utaiebat. d-.lorem quemdam internum
gelo geiiua liecti^re, et junctis manibus supplicare patiebatur in crure circa ipsuni ns, qui non modo
utad. inlirmitate ip<am liberare velh-t. Tum vero ipsum prohibeb:it sui opificii exprcifium, sed nullam
manum collo imposuisse, atqueabitum parare vide- eidem requiem permittebat, unde etiim notabiliter
batur : queni nirsiim, ut asserebat, appellans Anto- clnudi^abatambulans. Ut autem intravif ad funtera
nia, postulabat sanitalem : ipse vero facto stiper S. Angeii eoqiie crus abluit, continuo sanum se
eain sifiPO Cruois disparuit in hi^^ expergefacta puella professus est, ad laborem consuetum progressus,
niireque recreata. narravit matri sua; Sftmninm ;
rectiis et hilaris.Jacobus de Labisu, annorum
quod iijjnirae vanum fore cum speraref utraque, Lxxxviii incirca. fc.sf/f xxxiv. vidit quemd:im Antu-
utriusqne spem comprobavit eventus : qiiia ab illa nium Morinelliim. Peduzo c dicfum, a vitio
alias
hora evane.sctn' iiaulatini cu?perunt scrufula^, et iis jiedis quf^m habebat inver^um unde el chiudicabat,
liberata intra dies paucos puella, libera deinceps civis ceteroqui satis opulenius et fortuna per qiiam
mansit et manet. commoda utens: qui cum sa^pius ad S. Angelura
142 Elisabetba de Haymundn, lestis xciv, filium recurrit, vidit eum ipse testis reclo pede ambulan-
crui distor-
hahet Josephum nomine, qni modo sepfimum a;tatis tem, jam sunt anni ciri.-it'^r quinqviaginta; sulitus
tum.
annum nunicrat hic a sua nativilate rrux dexfrum
: aiitea videre pedem ejus ordine contrario locatum,
ab ipso genn distortum habuit. ipiantumque proficie- ut sursum appareret pars ea qure pianfa esse iuferne
bat a'tate, tantuin deficlebat a rectigrfssus concin- debuisset.
nifafe. Ipsa tamen lestis. de ruratione inali agnati 146 ConcluiliiiUnr }i.tc omuia commemorntione jra-
desperans, nulliiin ei a<iliibebal reniedium •allquando tix cutdam reo sic impetrat.r, ut ea, prstt-r patroci-
dunitaxat lavabat filiuni aqua. ex fonte S. Angeli nium Saucti, eliom commeudftur ejus virtus, qui pri- Bfiis ctpitis
sumpta. Diimque in hac devofione perseverat, et jHus Lfccatensi Cunvcntus ilatus fttit Priur, Fr. Se- damnatus
suaiu ncces^ilateiii Sancfo cominendat. die quodain bastiaiuis Svracusa de Calialiellofa, qttam ejusdem
ante annos circitcr duos, vidit adiniral unda crus Conveutu^ tnnc Supprior ac iio.^tea Priov. P. Fr. Vitus
filii ad rectitudincm e-.^e composilum neqne habiilt : Guglilinotta. octavtts iu ordine testium, jam aliquolies
alinin lui ejusinodi beneficium acceptum ferret quam supra nominaltis esipobuit narrans, quod die quodam
S. Angeluni. cui fuerat devota. invenit P. Sebastianum multum contiirbatum: qui
143 Kev. Pater Fr. .-Vntoniu^ Serravilla, Sacer- ^ibiquidnovi accidisset qusrenti. exhibuit epislolam
dos i"'armeiila, atalis anuorum xlv incirca, Prior D'»niina2 Barouissae Drepanitan», tiliiesua.' spiriiua-
tihia ej fra- veiierabilis Conveiitus Carmeli hujuscivitatisLeoca- lis, orationibus ejus apud S. Angelum comnifndan-
ctura inufttts la*. tcstts vii, poatquum in tjenetrtfstutus cfsetde prorn- tis maritum. in Vicaria Panormitana captivum et
ptisMma S. Anijeli ad sims Leocutetises juvtnidos vo- capitis damnatum; et addidit; Vade. Paler S;ip-
Inntnle, tot nrijumfulis prubalit, u! enairamlis siijiKotim prior, neque omitfas Deo et S. Angelo commendure
ntiraculis uoit possii i»//i(,vTf, dixit desu;i snrore Frau- afflicfani illam Dorainam, ut ipsorum auxiiio obti- e( Sancto
ciiHmtndattis
cischella, quud postqu;iin uiia tibiaruni prorsus in- neat n.arito quam desiderat indulgentiam. Neque
uiilis ci fuit reddiia. ex lapsii de subtiini sohirio. minus fecit ipse quain commendarat alteri Fr. Se-
unde dicta tibia duobus lucis fracla eral,. et ipsa per bastianus : sed tolam sequentem nnctem coram Re-
tres menses lertodecubuerat, movere se nequiens ; Uiuiisorandotransegit insomnein, dieautempostero
tandem scse alffctuo^e devovit S. Angelo plenam- : ante easdem Reliquias sacrificavit. neque postea
que sanitafeni ct firadicn-li expeditam fitcultatem ab orare desiit, donec oclavo acciperet litteras ejusdem
eodem obtiiiuit, et iii inonuinciitum benefiLMi reliquit Domina\ agentis pro lato sibi anxilio gnitias; neque
ecclesia'baculuin sive crociam, quam sibi aptaverat, dubitanfis quin vita, marito suo pra'fer spem imiul-
ad qualemcumqne gres.suin juvandum. ta. beueficinm esset S. Angeli. id apud Deum pro-
i44 P. Fr. Vitius Guglilmotta, Sacerdos Carme- nieriti: ipsiusque Fr. Sebastiaui, qui S. Angelum rit r ^xttiim
impetrat.
lita, a.'tati^ ann. lxi, taiis ix, mortuopriino Couveu- suis precibus iuclinavif, ad hiijusmodi favorein a
tus PrioreFr. Sebavtiano. ibidem Vicariusac deinde Deo posfulandum et impetrandum.
47 Lireat nunc miki ilfrnm pivfiltri, quam atacri
°tia dcsperate
ex CapituH ordinatiiMie Prior dechiratus, spatio au- 1
Hunc tracta-
^J^itlccruta,
norum quinqueMfliciuni se fenuJsse dixit. vidisseque lihentitpie animo liunc tot miracttheum ordinandorum taiH amictssi-
coinmoveri aquain fontis, adquam inulti func iniinni et descrihendorum laborem susceperim. ut in iis respi- »10 iinimo rfc-
jiroftrtaium.
concurrcrint sauitafeinque refuleriiif, atque inter rarem luntisper a mivrore. hndenus incomnlabi't. q,em
alios uxor qu. Nicolai de'Lnbiso qu» tibiam ha- antiquiiatis CarmeliHae -^latores quidam inftesserant,
bebat desperate exulceratam totam, eamque d. aqua pi-rfraliendo invittsstmttin mullisque modis deprecanlem
abluens sanain deiinloliabere professa est. Siiniliter ud inijrotam rrorsus alque inama-nam, quamque dfcli-
nare
94 MIRAC. S. ANGELI ^fART. CARMEL.
naresludio onmi decrvveram, diicitssiotiem earum an- accepi; ticet etiam prcmissa a P. Serapliino per epistO' D
EI PBOCFSSU ctorilatunt, qnihiis snas pro ea prxlcnsiones fulcire nile- tnm, 7M.r tafis fnit. Non erat Paternitatis vestraB ^x pho-
"^"^^" *"*
banttir. Ilaqite Itanc tam optatam tiactus kvnvdi txdii mihi gratias agere, proexscriptaet transmissa copia
occasioiicm, nullum ab Aprili. qui !olum nlias .\lhime libri mirarulonim S. Angeli.- sed mei : qui semper
poscei>at, pnssiissum milu m(n'am itijici, donec in maiius rae et memorem et gratuni illi profilebor. quod tam
sumevelur Majus {itti teslis mihi esi>e polerit is, qui ardeiiti sUuIio evulgandis Sanctorum Ordinis nnstri
MS. Tlalicum commodavit, R. P. Danicl a Virfjine mirnbilibus insudet. Habeo in no^tra cella apogra-
Maria) seda/iis curis omnibtis sepositit^, ipsafferenoctes phum authenticum prinii proce.^^sus infoniiativi pro
impendi operi, illndque inira dies quatuordecim dieto cuionizationeS. Mariie Magdalena^ Ae Pii//i^, qtmd
Pnlri exhibui. Cnm enijn ecdem tempore ad piwlnm describi curabo: et desiderat;im Jelineationem anti-
dttiet f''itas Sanctorum Ordinis per auni circuhtm di- ciuiTp imaginis S. Angeli asservat^ in oratnrio Soda-
gestas, jnmque ad Aprilem impressio /'ivcessisset ; festi- litatis Leoiatensis, fideli pictoris manu fipri, una
nubam ut pro.vime ad idem pra:/uin paruto ipsius Majo cum testimoiiio astatis ejusdem picturjp, ut pro vi-
*et jnm olim inserendum offerrem iaborem /lunc meum, q:io cititts eo ribns responileam ze\o vestme Palernitatis , cui si-
ad prnvenien' fruerelur Ordo; et lam /nculcnto experimenlo meum cuti R. P. Hensclienio, iniraensas ago gratias pro
das querelas totlaboribus exantl.itis ad honcrem Sanrlorum Or-
erga se tenerrimnm offectum cogminm prins baheret,
oblatum sibi,
qiiam edito, quod vitari non polenit Apri/i iioslrt>, ob dinisnostri, et ab eis utramque mercedem utriqne
eam quam extorseraHt oUqui disrust^ione''!, ^equionbns deprectri non omittain.
de me detationibns judiciisque aures animosque patefa- IbO Ita illi. verbis non niagis hitmauis, qunm [ut etiam
post,
ceret. crederc juvat) .fineero auimo, (idcni mihi ^e ipsa fncien- editum con-
148 Gratanter acceptavit P. Dauirl oblatum sibt tes. qnnd nuitiim vetlcnt linbere parlem in anmris quere- tra nos Ar-
niamentarium
mnnus, qnod ipsa ce/erilas reddebat cnrius; tlietitans tis ,
quibus Armamentarii Carmetitiri nuctor, contra
integri anni spolium n»n xatis sHn fiituinm ad simi/em Martium nostrum temere usia, snorum oppiere aures
col/ectionem faciendnm.Quoniam tamen snum sibi opus finimosque avertere ronnlits fuit , jam inde ab aiino
in mnjorem quam animo de.^itinarnt mo/em e.rcreverat, MDCLXix. Ego quoque nt iis ni/iH me molum deciara-
cupieliattjue impressionem, ab anno lxx hujiis secuti rem, stntim ab ip.sa iibri prsedicti edifione. duplicavi
coeptam, sff/lem anno lxxiv abso/vcre; ma/nit beneficii conafum bene merendi de Oidine universo, ac siyiitatim
islius graliam nostro Majo yeservari integrum: citjus de obtrcctalionis illins uuctoribus. Ncque nunc, licet
interim, ut specimen aliquod ex/ubeiri /eclon, co/Urtos secunda ejusdem Armnmeniarii parte mnilo inhumanius
in wium iroctiitus hnjus tifutns e/a/>onitx et jnni jnm hahifus, idem faccre ccsso; adeo in lioc genere profu-
imprimendie S. Angcli Vitif vet/e se su/'texere signifi- sus, ut ad ter mille circiier florenorum pretium, in sa-
CQvit : quod snne uon potui non habrre aceeptum. Sed crorum curandurum stipendiiim ab aniicis coilatum, per
spem meam fefel/it iilins operis progressus tenlior, qno Convenlus Ordinis utriusque in FUindrobctgica Coto-
gratum habU' faclum e.^t. ul non modo prius in lucem venent no.sler niensi^ el Gatlobe/gica provincm erngarim, quo tam
ere Potres AprilLi, tunc taiitum catplus imprimi. sed ipxius elinm quam niios
iiostros, sihi opporlunos iibros hatiere possent
Carmelits,
Maji impressio hiic usqueprogrederetur, necscirepo.<isim. Pntres Carmehtx , p/ns unis illis hoc in geneir fnvens,
an affcctvs, non ex nostia, sed ex ipsius parte muiali, qitam ceteris simu/ omnibus Ordiuibus Mendicantium,
ncn eliam jnutnverint tocum i//um, quimeum tunc seque pro eodcm bcneficio instantissime suppticantibns. Totiits
acnunc constantem amorcm, quavis injuria elcontnmelia insiiper/nbliothecx noslrx et reconditissimorum quornm- qitilius vi-
per pra-dictos zelutores ii/ata iuferemlaque fortiorem, que in noslro Musxo monumenfornm usum, famquam Cissim hene-
teslalum faceret si prodiret primum im- proprium semper fncere pec'
lati.<!, qiiatis et /ibera/iter concessi R. P. Danieti
rej:imus et
pressusfuit. Quare ne id nesciat Ordo. qund scire ipsiim prxdicto; eadem offcrcns cliam conlra nos scripturo, et pei<jemus.
tunc voluit dictiis P. Danicl, et nunc rcnwveri ab ejus expcrturo num forte extundere ex iis posset atiquid qno
notitia iioltem; cavere volui ejus rei menlionem hic in- no.^itras cirea Ordinis /lislorinm opiniones refcllerct,
serendo. solique studcnlcs veritnli certins eamdem ci{ocercl. quam
i40 Addere etiam /uhel eptidem nffectus lestes et ex antiquorum scriptis didicimus. Et si pnrva sunt
fomqnom tiinc mihi fuisse, el nunc
P. Sernphinum a
esse posse istn, coniibimur adjicere etiavi majora; tnntum ne quos
beneficium Jcsu Marin, tuuc Provinciae negotia Romse curantem habere possunl Patres isti /lonori suo amice faventcs,
singulare
y et P. Ludovicum Peret, ibidemab eruditione non Tlieo- suis opinationibus servi/itcr spcrent invenire obnoxios
/ogicn tantum sed ei historica xstimntis.umum : quorum etcum pro n.s ipsi scripsenint quxcumque et quomodo-
primus cum descripfioncm /ibri curassct, attcr dcscri- cumque voluerunl, paiiaulur etiam nos pro nohis ralio-
ptis ad criginale relegendis conlulissct operam, el utri- neni reddere ; neqne hic quidem verbis nc scriplis pro^
que per litterns eg.sscm cralias; uterqve rescripsit vocent ad responsionem, quam suo toco ac lempore in
XXIV Februarii anni mdclxxiv. Poslerior scilicet in verilate el caritate paratam invenienl ; alibi vero occut-
hunc sensum : Binas Paternitatis vestrge, P. Sera- lis mnchinis cjusdem promendx lihertatem mtdianlur
phino et niihi inscriptas, magna ciimanimi consola- subvertere.
tione legi. nec minori rubore pondero. Pro simplici,
etsi accurata, WS. CopiEe istuc rnissse cum originall ANNOTATA.
Leocatensi collatione mihi gratias refers, atque data
opera epi^tolam, aeque humanam ac piam, scribis: a Distant Narum Racelmutum
et p. m. cir-
quihus igitur obsequiis me decet prosequi Patern. citer 10.
Vestpjm, dumpromptissima eaque incomparabiliter b In vulgari est Updlesia, quod non sine scruputo
majori opera, codicem ipsum MS. ex Siculo Latinum herpetem reddidi. eo quod hic morbus magis familiaris
positam circa fecerit, et in puhlicam lucem aptarit? Huc revera sit pueris neque enim persuadere possum Epilepsiara
:
Ordinis sui mihi advocaDdum occurrit S. Angeli patrocinium, inteUiyi.
Sanclos ope-
ram coUau- cujus iaudes et mirabilia, cum Paternitas vestra c IbUlem parlava namfarusa, quod per conjevturam
danlci ,
tanta soliciludine suscipit evulganda, ejusdem gra- interpretari ausus sum.
liam digne promeretur, et pra-mium tam insignis d Vulgariter Matarazzaro.
operis ipsius piecibus a Deo PergU deinde
reportabit. e Id esl Pedunculus.
idem Pater ad aiia qusedam piomiitenda, qux nondutn
SEXTA
9S
SEXTA DIES MAJI.
SANCTl Ori rUlDlE NONAS MAJl COLUNTUR.
Sanclusliv odius,Episcopus Antioclicnus, Tironius, S. Flavius,
.Marlyi- Matrona, S. .Macrobius,
S. Liicius Cyrcncnsis. Cilinus, S. Marcellinus,
."•. Jushis, lipiscopus Vicnnensls in Gal-
Floricinus, S. Maximus,
lia, iMarlyr-
llcrcncus, S. liafroditus,
S. Scfundinus,
Forlunatus, S. Augustiaiius,
S, .laooiius.
Fauslinus aitcr, S. Nilicus,
S. Mariaiiiis,
• •avinus, Alii i.xv
S. C.iincordia,
'
Martyres in Africa llcrciius, S. Gajanus tcrtius
S. Mariiia,
Papalicus, Socii XX et alii.
S. lk'liodoius,
Primiis,
S. Saturninus,
S. Silvaniis,
Dcniclrius,
S. Viclor, S. Viclor, Danax,
S. Acula, Donalus,
S. Foli.t, Martyres Constan-
S. Faustina.
Tlicrinus,
S. Victor. tinopoli lionorati.
Mcsccra,
S. Cari-ia, S. Ililarius, ^ Barljalus,
S Aulidia, S. Vietoriana,
Lt socii,
S Judilh, S. Salurnina,
.Ma:llia;us, |Warlyres, Tarenti
S. Kincria. S. (laviiia,
Priinus, I in Ifalia.
S. Ilcdciilus, S. Vciicria,
Pacliomius,
S. Forluiia, S. Bonclacia, llilarion,
l
S. Vicloria, S. Quintus, apud Greecos.
Mamas,
S. Prima. S. Floriana, Patricius,
S. Gaianus, S. Victoriiia, Gcronlius, lArluri seu Vico-
S. Valcnlina, S. Ucniorus, Fdciilius, |Julii in Aiiuitania.
S. ForluiKila. S. Gaudola. Tlicudolus, Episcopus, Cyrini;e, in Cypro.
S. Posluiiius. S. Viclorina alia, Valcriiis, lEpiscopi Autissio-
S. Faiisliiuis, S. Crispinus, Valcriaiius, i dori in Gallia.
S. Majoricus, S Possinus, Maurclius. Episcopus Imolensis. in llalia.
S. Vciiuslus, S. Fcli.\ allcr, Kcncdicla, sanctimonialis P.oni».
S. Massiinus, S. Donalus, Eadlicrtus, Episcopus Lindisfarnensis, in
S. Laborus, An^'lia.
S. l.'roccssa,
S. Scciindianu: S. Masilla,
Joanncs Daniascciiiis, Confcssor.
S. Gajanus altcr, Pctronax. Abliaset InstauralorCasinensis
S. liiiporluna,
Bonizclla Vidua, Trequandae. in ditione
S. Qiiiiilianus, S Farcrus,
Scnensi.
S Pclrus, S. Ouintus.
= B. Elisalietlia Virgo, lllia Rcgis Hungari*,
S. Tassus, S. I!o;:alus,
Saiictinionialis. Tliossa- in llelvetia, Ordi-
S Ca^scricus, S. ,Ma.\ciilius,
nis l'iu'dicatorum.
S. .Ma|iparicus, S. Cassus.
Prudcntia Virgo Ordinis Eremitarum
,
S. Niiiiia, S. Sccundus,
S. Auguslini, Novocoini apud liisubrcs.
S. VirUinia, Cclcriiius,
S. Vaicria, S. Ilicrcniia,
PRyETERMISSl ET IN ALIOS DIES REJECTl.
Metioris pueri pro Christo S. Quintussir.' Cointus Thaum.aturgus, siri' Miracu-
-ilioris, seii ,
ili'Ciillati, meimiia iii>nia Miirlyroloijiii loruni eHei-tor. reierlur in Menologio el Menxis
M^ el AJS.
Miiiirolijci , Felicii,
.iilieri Coloiiix el Liiliecii-
Coloiiieiisi Carmeliuinim,
Cniii.Mi
aiim
,
milla
Grt
1
ni ,
'i90 e.rciiso
alia
Melo-
loci
el Grxcorum elaiiiidCyllierinni. Deeoeijimiis iiMa-t.
Gabrielis Ariliangeli festiva Coranienioratio, Rorase
in Collegio Gret-oriauo orJinis S.
Beneilicti, isto
anno l(i;!i unito Coiigregationi ile prapagunda
aiil leiiiiiurili aililila circunisiiniiia. Forle esl ilie
lide. Xos lie eo egimiis
xxvi Martii.
nis, iim ei Melor, Meloii, el Melior iliciliir, cujus
Marianus l.ector et Jacohus Diaoouus releniiitur
Arla ileilimii.i 1" Januarii. S.
el inilicaiis marlyrii
S, PanneiKi^ Aposlolus, ex septeiu primis Diaeonis, a Ilabano, lacilis eoriim liliilis.
Aclis : .?ii,T illiislraeiiiius XXX Aprilis.
imliciillir iii Men,ris Gra-cis el Meiiohiijio Sirleli.
Juslini Natalis apud Vicum Partini.icum iu Vas-
!\'os ciini Liilims cle eo eijimu.'. xxui Januurii. ST
coniffl
96 PR.ETERM1SSI.
conise finibiis referlur a Sanssaijo in supjilfmenfo raU Ferrarii, Joanncs Magnus, in /fisloriam Pon'
posterwn : cst idem <(e quo ipse ibident ct iios quoqiie tificnm Melropolilanx ecclesiiv Cpsnlensis, Ada-
cgimus i ^JaJi. Ivardum seciindo Kpiscopum, et a S. Anscliario,
B. Panarwa Virgo. anoverca [lercussa, et ex viilnere primo tuiu Archiepiscopo Bremensi, mi.ssum .s7rt-
mortua. ut Martyr refevtur in Cnlalotjo (jenercli (H)7, et forte Upsalia' adeptuui niartjrii coronam.
Ferrarii, et Gyneca^o sacro Arturi du MotistiiT, et Huic dalum coniiteni indivitiuuni arbitralur Ste-
Mettohgio Viryinuvi Laherii. yos Acta ejus: dedi- phiinum tertiuni Upsaleuseiu Episcopum, in terris
mu.s ad diein i Maji. Hulsing-irum (quorura primus ot pra-cipuus Apos-
S. Florianus, menwiatur m MS. Cnsinensi. Stii^piea- tolus eral) uiartyriu coruuatiim. De eisdem agil
mur esse^ cujiis Acla dedimns iv Maji. idem Joannis Magnns Ub. 17 Historix Sueonum
S. Venerius, Episcopus Mediulanensis, referlur in cap. 15. /'ernm mirainus eorum metnorinyn non ce-
Breviario Meiiiolauensi anui 1339, et in MissaUO^is lebrari in anttquis Geslis Suectcis, Missaliante du-
anni 1522 c7 1500; et videiur, Iwc a die quarla cenlos circii antios excuso, officiis propriis .ssepe re-
transUitus, quod lum fierel officium dc S. Godehanio. cusis. Htnc, duin monumenta veneralionis
certiora
At modo in Breviario el Missali, jussu S. Caroli nanciscatnur, Uclorem adjum indicatos libros remit'
Borrom^i edtli^, coliiur iv Maji. titnns.
S. Protogenes, Episcopus Carrhensis Mesopota- in Magna de Antino, Abbaii.ssa Ancyrae in Galatia, ut
roia. inscripius esl Murtgrobijio Homano. Qniii vero Sancta proponilur ni Gynecao sacro Arttiri, ex His-
Jcla iHius el S. Etibtiit Episcopi Edessenicolixrcnt, loria Lansitica PnUndii eap. 13.'), nomiiie proptio
ea simnl iledivins v Maji. non indicalo, et Carmelitico Ordini a qiiibusdam
Brigidoua Maria inierserunlur inter Marlyres liujns
et adscribitur. I\'os certiora moiiumenla sacr;e venera-
liiei in Tiimlaelensi MS. necdum ab aliis imlicatx. tionts requirimns.
Joannes Gotiius, Episcopus Gerunden^is in Hispiinia, Joannes, Abbas de Fontibus, vir simplex et justus
adujirabili.s .sanctitatis et sunima? {loclriiue vir, et recedeus a nialo, consccratus est in Episoopum
qui pro zeb) Catliolicie fidei multas ab Ariiinis in- Eliensem Doininicti l.Eetare ann. mccxx id est vni
jurias passus est, ut Sauctus refertur in Martgrn- Mariii, obiit ann. Maxxv. Ila Wcslmonaslerieti.sis.
logto Benedictino ab Arnoldo ffion, indicanie id fieri Addit Wion tib. 2 eup. 41 obiisse mense Junio.
ex conjectura quadani, quod in quodam Calenda- Quibus cUati.^i cntn titnlo Ssinci\ refertur in Marty-
rio Germanico reperisset numen Joannis Episcopi, rol. Anglicnno anno Mucxi recttso, dtniurqtie olira
quQsi liic uniciis e,\set Joannes Epi.^copus. /fionis in ecclesia Cathedrali Elyen^i ante ;iltare S. An-
conjecluram refert. sed ut inininie f:ecuram rejicit, drea* sepultus. Qnx nohis non .^uf{iiiunt ut cultum
Kolericus da Cunha Arcliiepiscopns Ulisipponensi><, Fcclcsiaslicnm ilH triluinm uriilremur.
Historiie snx parte i cap. 21 fuse de eoiitm Joanne Everardus Abbas I in Halulcu^traiu. Ita Dempsterus
xU Stincto agens. Trithemius qnidem elinm Sanclisi,!- in Mehologto Seolico. Idein /ftstor. Eceles. pag.
mutnappellavit^sedecclesiaMcicnltuseitrilmnnullum 206 slatutt raonasterium deUlmo in Cambria Or-
uspiam apparet argumentnm : multo niinus ad hunc dinis Cistercien.sis, et Sanctuni appelial, aitqite
diem. Interim secuti Wwnem .sHn( Dorganius, Me- claruis.se anno mclxv. Ex Demp!>tcii scheilis Phi-
nardus, Biicelinus, Ferrariiis, Antonius a Pnrifica- lippus Ferrariits ennidem accepil.
tioiie. Tamagns Sala:w. Prndenter omisit Jvannes Centura monachi Ordinis Cisterciensis ad hiereticis
MabiUon, qui ne qnidem inter Praelermissos nomen nustri teiuporis variis in locis pro fide occisi,
annotavil. S. Isidorus lie Scriptoiibus Ecclesiusttcis referuntur ab Henriquez, Bncelino et Siiussnqa
cap. 31 asserit, eum condidisse monasierium, quud pridie auhm livjus di'i tn Kalendario Divionensi.
nunc Biclaro congregata monachorura
dicitur. ubi Henricus, relicta Pra;Iatura, monachus Camberoni
socielate scripsiL regulam ipsi monasterio profu- in Hannonia Ordinis Cisterciensis : cum lUulo
luram, sed et cunctis Deum tiraentibus satis ne- Beati rrfertur ab Henriquez, Clialemutovl Bnceluto:
cessariam. Hanc Regulam necdum licuit videre. at Sanct* niemoi'ia^ io/um dicitnr a Suussaijo. Ejus
Tamoyus ej-hidoro, Maximo, alitsque aliqua Acla converfio, sed tacito nomine, indicatur in speculo
delibaia edidil, qme ibi videri possunt. Nos cerliora e.iemplorum : Nomen Henrici edidit Moiitalbo
monumenla de die natali ejusqne veneratione exspe- eique trtbuit Pontifxcatnm Parisiensem ; sed ntd-
ctamus. Uis Puristis Henricus pnefuil, de quo posset hic
Colmanns de Loeh-echin, et alii lxx. memoranlur agi.
in MS. Tamtaclitensi ; de quibus niliit cerli polui- Bartholoinaeus Puccius, apud Montpm-Politianuni
mus asscqni infer varios Colmanos, qnorum aliquis in Hetruria, vitaexeraplari ac miraculis illustris,
Lannensis refertur xxx Martii apuil Colganum, qui ut Beatus inscriptns est Martyrologio Franctscano
ibidem de aliis Colmanis agit. Arturi. Agunt de eo post alios Wuddinghus el I/a-
Eadmerus seu Edmerus, Archiepiscopus Andreje S. roldus od annum 129i', .slaUninlque inler viros sanc-
in Scotia, ulSanctus refertur in Menoiogio Scoitco lilate illuslr,'s, sed ubslinent a lilulo Beati.
Camirii. Tliomas Dempsterus lib. 6 Histor. Eccl. Bartholoraa;us Genectaris ordinis Minorura
) in
Scotorum pag. 2G1 assent claruisse auno Mcxxi, Franciscus Colis, Miiiorica anno
VtDR M'!'
1538 MMI
et ex Cantuariensi D. Augusti coenobio extrac- TOM. VII
Agatha Marella Clarissa, ) occisi, ut Beati indi- TOM C8
*
tum, et Episcopum S. Andreae consecratum. ante cnnlur in Mnrtyrol. Francisc. Arturi.
annum absolulum abdicaio Ponlificatu monaste- Eiiziibeth a Turris, Burgis lu Hispania flornit circa
rium rediisse, eumque houoral solum titnlo Beati, ann. 1510 "^/ik; «/^ ^/r/Kro in Marlgr. Friincis. et
plane aulem eumdem omitiit tn suo Menologio. Gyn.Tceo Beata appeUatur, al Venerabilis in Mc-
Adulphus, ex monaclio Medehumstedensi, yjrcliiepis- nologio /''irgiuum Lulierii.
copus Eboracensis, qui simul Episcoputum /figor-
Felix Eugubina, Ordinis S. Augustinl, mortua anno
ntensem udminislravit, crealus anno 9^12 mortuus
I5I0 ciim opinione sanctitatis, refertur a Ludo-
estanjw 1002. hoc sexto Maji. Laudat Malmesbu- viro JacohiUo (le Sanciis et Beatis fJmbrix, et com-
Tieims sanctum (ut perhibent) virum et
reveren peUutur beata soror.
dum, Hinc cum titulo Beati refenur a Menardo et Catharina de Sena, professa in Convenlu /lispalensi
Bucelino.
Malrts Dei. Ordinis S. Dominici, imilata virtntes
Adalvardus et Stephanus, sancti Episcopi et Marty-
S. Cathuntne Senends, magnn cum opinione .lanc-
res, Birc« in Suecia, referuntur in
Calalogo gene- tilatis obiit anno Mbxcvi Itoc vi Mnji tunc DuminicU ,
celebri
DIE SEXTA MAJI. 97
celehri ob festivUatem diclx S. Calhnrime Scnemis. Salernum et dies natalis xxi Septembris.
Vila rjus descriiisit Joannes Racliacli sivede S. Ma- Zabdas Hierosolymoriim Episcopus. qui S. Mauri-
ria lib. 2 Sanclimonalium Doininicanarum caft. II, ciuin et socios ejiis
Theb»os baptizavit et in flde
et fjusdem cumpendium leijilur in /inno sancto
Vitii; Christi confirmavit, memoralnr tn MS. Flararw
dicti Ordinis, ulii Boata .soror comjiellolur. Sanctorum. Constiluitur i« a Nicephoro xxxix Epis-
S. Placidu.s Prft.sl)_j (er Aiigii.stoflinii, memoratur in copus et diciiur X annis sedisse. Ast a Theodorico
MS. Lu.roviensi et ulio Uetjin.p Sucche, item in Piiuli in MS. Choronico universali habetur xxvii
Martijr. monnstcrii S. Savini apud /Indrram Saus- Patriarcha. et xxx annis in omni bonitale et pa-
soyumin Marlijroloijio Galtieano jiaij. 1248, sed tientia retertur migrasse ad Christum anno
Episcopus aiijicllatur. De eo nos agimus vn Maji. ccxcvil el lilulo Sancti honoratur et reliqua de S.
B. Phililierti Epi.scopi depositio Aiigustodiini ita Maurilio et sociis Tliebxis laliiis indicantur, qux in
MS. SalinenstS. Anatolii. /'uilunicus Pliililiertus prxvio ad aliquem luirttm tomorum cataloqo Itabebis,
Episcofus Aidurnsis sed an. 15S7 2 Kalendas Oc-
. et ad illorum diem nutalein poterunt plenius exomi-
tobris mortuus, de quo istc loiiije autiquior code.t non "ari XXII Sepieiribris.
agit. l' idetur nebis B. Placidus jam uirficafiw mtel- Petrus Prior munasterii de Alvastra inOstrogolhia,
liiji, uli dicemus vil Maji. qui Revelationes S. Birgitta" scrip.sit, referiur cum
S. .Iiiveiialis Mart}T, indicottir in aliquot Kaleudartis tilulo Beati a Cheijsostomo Hennqtte:., eumque se~
MSS. Coliiur VII Maji. cutis Chalemolo et Buceiino. De eo agi pnterit nd
Benedictus Episcopus memuratur in Auctario Greveni Vilam S. Bugiux viii Octobris.
ad Usuardiim. Vitictur inlelligi Benedictus Papall, SS. Aiidronicus et .\tlianasiamemflrfl»Iiirin Menteis
ahaliis relatus vii Maji. et Menot. Sirleti ac Kutendario Moseovittco, et tte-
S. Petri Episcopi Tarentasiensis Canonizatio, facta rum, quando a Latinvi referuntur iv Ociobris.
anno 1193, imliciUur in .\1S. Florario Sanetorum. S. Theodoretus, Anthiochis passus, memoraiur in
Dies natalisest viii Maji. Menxis et Mentiloyio Grxcuruin et nptid M<iximum
S. Pallachius lOpiscopus, Euticus. Marcia, et Satur- Cytherxum. Esi is Presbyier Antio'henus, aliis
iiinus, memorantur in Martyrologio monasterii S. Theodorus dictus, sub impio Juliano pnssus, et
Sariui in Tar''tensi diaresi apud Soussayum post colitur potissimum xxiii Octobris.
Martyroliujium Gollicunum. Ex his lies ultimi refe- S. Dubi-icii Ep. Landavensis Translatio refertur in
runiur vni Maji. Atile Pallnchw niliil scimus. nisi Martyroltigio Anglicano prioris edittonis. al iii pos-
hit S. Ilelladius Episcopus Autissiodorensis, eiiam teriori die xxix Maji. Celebratur autem ejits tiaUt-
relatus eoilem VIII Maji. lis in utraque editione ct attis ivNovembris.
Job Propheta, vir patientissimus. celebratur lioc die Venantius a Fabriano cum tiiulo Beati indtcitur ab
a Graris iu Menxis et Menoloyiis. A Latinis vero Arturo in Martyrol. Francis. Socius is fiiit B. Ja-
X Maji. cobi a Marchia, iu cujus Vita de eo agetur
S. Poiitii Passio uotatur in antiquo Kalendario MS. xxviu Novembris.
Trevirensi S. Maximini, suspuamur e^se eum per Oderisius Cardinalis, et Abbas Casinensis. memora-
quent PhiUppi Iniperatorcs fidem Christianam sunt tur in MS. Kuleiulurio Ordinis Benedietini Ab
edocti : quiileinde Martyr obiit xiv Maji. altis referttir die quo mortuus dicitur ii Uecembris.
S. Pachoiuius, /Vbbas i;i ^Egypto, cum etoijio ins- S. Stepliani Protomartyris Tiaiislalio Corporis Ro-
criptus est Meniiloijio Basilii Imperatoris. an idem^ mae, tempore Pelagii Pap:e primi, et Tlieodosii,
qui Clim S.S. Mnmnnte et Uilarioiie infra refertur, Principis, quod sepultum est in ecclesia S. Lau-
ibi inquirimus. De S. Pitchomio yjbbate agemus rentii extra muros et in ejus sepulcro. Iia MS.
XIV Maji. Slroixianum et Martyrolotjium Florentinum anni
S. Repnisidis sen Reginswindis, Virgo et Martyr iu 1486. Poterit de ea agiaui III .\i:gusti aut
Lauffeu, ad Neccarim tluvium in dicccesi Herbi- XXVI Decembris.
polensi, dieititr in Aclis sepulta pridie Nouarum S. Jo.vx.Nis AposToi.i et Ev,vNGEUSTi. ante portam
Majarum, et refertwin MS. Vsuardinoaucto, quod Latinam Roraie in ferventis olei dolium missi,
.\peciuvit ad Xieolaum Seheehium J^ayeuojum. I^eeum soteunitas cetebratur in pltirtmis perretuslis Marly-
in dicla diacesi colilur xv Julii. roltitjns Ittm nianu exorotis, quum typo ejctisis ex
Francorum festum Translationis apotjrapho Corbeiensi Hierontjmiiino ; item apud
S. Ludovici Hegis
capitis e ad sacrosanctum
c(i'iiol)io ,S. liionysii UsuarJum. Ailonem, yo'keeum et altos recenliores :
sacclkmi Palatinum, celebratur feria quarta post et eadem solennilas contiuwilur harlenus ill.Oficili
Doniinicam infra Octavain AsceHsionis. et inemo- ecclesia.\tieo. Omnia aceurnlius erunt ejplicmdt sd
rutur ad hunc diem lu Martyroloijio Gallicano Suiis- diem sancii Evangelistx nalali-m xxvii Decembris.
sayi. De ea aijetur ud ejus luUntem xxv Augusti. S. Troadii memoria, iiiscripta hoc die magnis Grxco-
Me- runi Men.ris, et Viiis Sanclorum MaximiCytherxi,
S. Eulhalia indicatur nudo umnine in Men.Tis et
Mne
et Mcnologio Canisii. Is videtur Miirtyr Troadius
Ai>p.
TOM. V!I MAJl uologio Sirleti. Videtur ilta, qux iu eisdem lattu^
esse siib Decio passus, qui in i'sdetn Menxis et
opud
NOT. 3'J
•
celebrutur el in Marttjralogio Romano
Cylherxum etiam refertur ii Marlii. Cuiaijtintuiati,
xx\i! Augusti.
Matlhini Aposloli et Evanpelista; natalis in Perside ut lum diximus, in spiritu adfuit S. Gregorius Tlinu-
momoriUur in apoyrnphts .Martyroloijii llierony- mutnrgtis, et ad suleiindiiin niartyrium roboravit.
miani, I.ueeusi el Corbeiensi Purisiis crcii.''», imo et Dc co cum Moriyrol. Romaiio iigetur
XXVIII Decembris.
Epternacensi, nomiiie natalis omisso. Verum iu Ro-
miino Martyioloijio celebratiir Translatio corporis
13 DE
Mttji T. II
96 ACTA SANCTORUM.
DE SANGTO EVODIO
EPISCOPO ANTIOCHENO MARTYRE.
CIBCA ANNUM elebris est niejnonn S. Evodii vnriis tliflnis, ast ralis. mnhisque aJ Cliri.sti.inam fideni cunversis,
G ad de.sitleratiuu Dominum et 7 Seplem-
UtVI n Lntviia putissinium, hoc vi die Afnji colilur, etiani ip.^i pervenerunt.
firis
Ciillvs fi
quo isla ab Usnardo rfffruutur : Antiochia; S. QhX inSynaxario Chifletiano leyuntur die pnvcedente.
Moji apud
Lattnos, Evodii, qui, iit B. Ignutius scribit, pritniis Rursus iidem Qpitd cosdem Gr.rcos dic vii Sep:embriSy
ibi.lcm Episcopus ab Apostolis ordinatus est. Hio hoc eiicomio celchronfur : Eadem die menioria ^anr.to-
glorioso Martyrio apuJ eanidera in-beni vitam fini- rum Apostolorum Evodi et Onesiphori. Ilicsanctus
vit. Adopriorem ptirlem ad hutic vi iVaji profcrl ; ast Apostolus Evodus.creatus iu magna Antiochia post
iii prn^vio lihelh, de fe^stivitatibusApostolorum eorumque Petrum Epiicopus, in ep'stolis Pauli niemo-
B.
discipulorum, ista habct : PriJie Nonas Maji, Natalis ratur ; qui magnifice inier septnaginta discipu-
S. Evodii, qui ab Apo>^tolis Antiochiai Episc^pus los excelluit , et pra?clarus vcrbi pr<eco extitit
ordinatus e^t. de quo B. Ignatius ad AntiucliGnam Hic in chi'ro Pran'onuni verbi, cum Apostolo One-
eccle^iani ea scribit : [PauH et Petri farti estis dis- siphoro. in ccelestibus degit tabernaculis. Coliiur S.
cipuli, nolitc peniere deposilum, quud vobis com- Onesiphnrus a Liitmis el iu Miirtyrohitjio liomnnn die
nienJaverunt. Mementote digne beatissimi Evodii VII Scptembris. Hujus memiuii S. Pnutus 2 ad Timo-
Pastoris vestri, qui primus vobis ab ApostoHs Antis theitm cap. 1 et -4, at nun S. Evodii, ut videalur vifiose
tes orJinatus est. Non confunJamus Patrem, sed scripium Pauli pro Ignatii : aut certe auctor Menxi E
tilii et non aJultenni.j Hic Martyr
effii'ianHir Jigni posset dici ad Epistolam S. Pauli ad Philippeuses res-
H apud Anlhiochiam urbera, cui prEefuit. sepultus est. 4 leijisset EvoJuin, eum hubeutur
pej:isse, ubi cap.
Hivc Ado. Similia habeul cim pturimts Marlijrologiis Evodiam rogoetSjntychen deprecor idipsum sapere
MSS. yotkerus, jBelliiiiis, Grevenus, Mainolycus, inDomino. De episl-ilin S.Itjnatii, ct ea qua- Phihppin
Mulatius, Galesinius, Cauisiiix, aUiqne cum hodierno ad Antiochrnos scripsit, eyimus Kiilfndis Fehruarii ad
Ma'tyroloi)io Romano, ni quo hwc proponuntur : An- ejus Vitam g. 6. In Synop.^i discipulorum .septiwyinla,
tiochi» S. EvoJii, qui, ut B. Ignatius ad Antirjchen- quse sub iwmine Dorulhei et Hippvlyii scripta Iradiiur,
sesscribit, primus ibidem a S. Petro Apo^tolo or- etiam S. Evoilius Episcnpus .^ntiochfnus refcrtur.
dinatus Episcopus, glorioso ma^^tyrio vitam finivit. 3 CoustifUiUs est S. Evodius Episenpus , quando S.
Trmmis Sedis
De eodem agil Peltwi de Xalnhbus lib. i cap. 137, Petrus, anuoa passume Chrisli duodecimo, lelicta An-
ubi errure typographico lcgitur pridie Kalendas Maji tiochia, Scdcm Rtmis collocuvit: id autem contiyisse
sepultus. cum ex adjuuctis Sanctis con.\lel legendum anno itra* vulijaris quadnige.simo di.iimns in Dialriba
esse, pridie Nonas Maji. pr^.liminari ad tomum primitm y^/pnlis ante Cataloyos
2 Graeci conjungiiiil SS. Onesiphorura et Evo- veleres Romanorum Ponlifitum. At quo prucise antiu
dium, quem Eiic.oov oppelhinf. el die xxix Aprilis sic fuerit Ev"dius gluriuso marlyrio coronatus non sali.:
apud Grac-
coi 29 ApriVts, habent. Hi e septuaginta fuenint discipulis quorum : constut. Petrus dc ]\'alulibus suh id fictum as.^eril
et Paulus ad alios scriljens meminit. Ac Onesipho- persecutione Nenmis, sub'quu SS. Petrum et Pmi-
rus quidem Episcopus fuit Colophonis, Evodus au- lum in citata Dialribu ostendimus passos anno \u Ae
tem a Pefro in Sede Antiochena collocatus. Ambo runis prxdidi, vulijarisaufem airai lkv, nec vidtturdiu
denique non paucis periculis ac tentaminibus supe- poslea tJUiaAf S. Evotiius.
DE SANCTO LUCIO CYREIVENSI.
Memoria
fastis
in
M
smiuv,,
-emoria lnijus Snncli celebrnlur apiid pleros-
que Martijrolofjos, nntiquos et recentiores,
Vsuarilnm, Adonem, Nolkerum , Beilintim,
Grevenum, Maurolyrum, Molanum, Gale-
Conisium, 711; fiim apud Cyrenem primum
ab Apostolis ordinatum Episcnj)um usscrunt. /» Mar-
tyrologio Romano salmn diciiur Cvrense S. Lucii Epi-
mentiiuiem facit.
Cyrenem Pontifex ordinatus
dicit
a sanctis Apnstolis primus
dicatinnis fidelissimeperacto, sanctitale et doctrina
conspicuiis, quievit in pace, pridie Nonas Maji, u(
Hieronymus in Martyrologio suo.
meminit Lncii S. Hieroiiymus, sed Ado
quorum vidctiir nliqnod exeinpliir habuisse Pelriis S.
est : quo officio pr,c-
Verum non
et
apud
Usuurdus, An
.
/uertt
Ipiscopus
Ci/fineusis f
scopi, iiuem in Actibus Apostolorum S. Lucas com- Hieronymo adsrriplum Non eliam constat ex verbis S.
memorat : scihcel sub initium cuptlis X]ll. ubi ista le- Lucx eum Episcopum fuisse, et varii interprrles opi-
Dunlur : Erant in Ecclesia, quae erat Antioehiae , nantur, Cyrenensem uppellari, quia Cvrpiise nntus
et Aefis Apo- Propbete et Doctores, in
stolotum,
quibus Barnabas et Simon sit.Bu nutem Cyreiie sen Cyrcna nrbs Episcopalis
qui vocabatur Niger, et Lucius Cyrenensis, et Ma- Pentapoleos in Litiya, sub Plolemaide metroimli et Pa-
nahen, qui erat Herodis Tetrarchas coliactaneus et Irinrcliatu Alejcandriiio
;
qum nunc Cairnon dicittir, in
Saulus. Ministrantibiis autem Doraino et jeju-
illis regno Barca-sita. In Sijnopsi lxx discipulorum , siib
nantibus, dixit illis Spiritus Sanctus Segregate : nomiue Dorothei, dicilur Lucius Episcopus Laodiceae
mihi Saulum et Barnabam in opus, ad quod assum- Syriffi : ast in ea qux siib nomiiie Hippolyti extat, E-
psi eos. Tunc jejunarites et orantes imponentesqiie piscopus Olyrapiadis sive Olympiie urbis Elidis in
eismaniis, dimiserunt eos. Et lixc fere solum de lis Peloponueso. Videtur melius illi tribui posse litulus
certa sunt.
Doctoris et Prnpheta; sub gratia novi Te.staraenli,
2 Pelns de Nalalibus Epiicopus Equilinus lib. 4 uti is datuT S. Manahen sccio ejus xxiv Maji a Mar-
Catalogicap. 136 lioc elogium proferl Lucius Epi- : lynilogio Romano, itein ab Usuardo, Adone, Nolkeio
scopus Cj-renensis, de quo S. Lucas Actuum xiii etaliis : udquein diemreliqua explicamus.
DE
DIE SKXTA MAJI. 99
DE SANGTO JUSTO MARTYRE
EPlSCOPa VlENNENSl IN GALLIA.
ANNO CLXXVJd morla S. Jnsti Eiiiscopi Virnanms aililirm lempore gun sedil S. PiUs Papa, qni colitur Tli Julii,
IV Maji crlebriilur, nbsiiiie mrnlione niar- egimus in Tractatu de antiquis summis Ponlificibus, et
jtfcmorJo In
faslia 4 Maji
M' lijrii,
ilrum
grniiina, asleriseo prirnnlalHr
in Marlijroloijio
: aed 'luasi ea lerlio
nomen
Adonis o])wl Mosan-
non essel salis
rl a Hoswriila ad
in Vitn S. Aniceli decrssoris
XVII et XXII Aprilis, oslendimusgur marlijrio coronatum
siib M.
et
Aurelio anno n,xi. Ejus od S. Justum epislo-
S. Soteris succestoris
Apprndwem rrjicilur. Recensetnr eodem modoin Mai - lam, ex arcliivo Viennensi erutam. Iiic accipe.
lijriiloijio snb noniine Brdx snpposiio , el in MS. Flo- 4 Episcopus Fratri Justo Episcopo. Atha- Bphtola S.
Piiis
rario Sanelornm. Al marlijrio coronatiis recolilur in lus, epistolas M:irtyrum portans, ad nos venit et
Pii Papx
:
Marnjivlogio Colonix Lnbecx anno Mccccxc Picwso, ad s. Justum ;
et gaudium nobis ineflabile faciens de triumpho eo-
item in Auclario Grevrni ad Usnardiim. Quin etiam rum, dixit nobis S. Veriim, cnllegam nostrum , vi-
tres tn marlijria sorii rideni adjiiiitjuniur ab au- ctorem de raundi principe triumphasse te vero :
cloie Martijrohgii Gullicani Saussinjo, cum lioc prolixo apud Senatoriam urbein Viennam eius loco a Fra-
eloijio. tribus Episcopum constitutiim. et colobio Episcopo-
2 Viennae S. Justi Episcopi et Martyris , qui rum vestitum. Vide ut ministeriiim, quod accepisti,
quinfiis ordine a S. Crescente ,
qiiem I'aulus Apo- in Dominoimpleis. Cura aulemSanctorum corpora,
el cuni clotjio
stolus illic priinum Priesulem constituit, seJens, sicut membra Dei : queraadmodum turaverunt Apo-
apud Saus-
saijum,
hujus Ecdcsije cunaliula viscerali araore ac paterna stoli Stephanum.CarceresSanctoriiravisita.nealiquis
solicitudine fovit et in miignis perseeutinnibus fi-
: tepescat in fide.MartyriasanctaSpiritusanctoproba,
dem piM'iJi(-ans et astruens verbo et 0[iere, iliustris- et ut perseverent in fide, incitator insiste. Presbyteri
simus in Christi confessione refulsit. Unde et a S. et Diacuni, non ut majorem, sed ut ministrura
Pio Papa ct Martvre Apostolicis rescriptis honora- Christi te observent ; plebs uni\ersa tua sanctilate
pi; qnasique 0.illican;e ecclesi;e coijph»us, de re- prolegatiir. Fratres nostri, quos per Athalum re-
bus iinj,'iiis rcgiii Chrisli de<iue illi imminente inar- cognosces. de lyranni s;evitia jam liberati. re luie-
tyrio, pronieruit coninionefieri. Demuin ipse fidein scuut in Doniino. Pastor Presbytcrtitiilum condidit,
Christi iliim strenue propagaret. grcgenique Christi et digne in Domino obiit. Revelatura mihi esse
undique liipis obses.^um intrepidetueretur; violenter scias. Collega beatissime, citiiis me finera hujus vitae
e siia specula ejeclus, b.ngoqiie exilio maceratus facturura. Unum flagito , in communione sia ,
est. Sed cum forte cpistolis oves desol.itas confir- et raei ne obliviscaris. Salutat te Senatus pau-
maret, revocatus in urbein cum Severino, Exuperio per Christi , apud Romam constitutus. Satuta
et Fcliciano, primariis suis adjutoribus. omni fero- omne collegiura Fratrum, qui tecum sunt, in Do-
Veruin in pietatis defensione ad
citate inipetilur. mino.
extrenuim spiritiim perseverans, glorioso occubuit 5 Hxc S. Pius, ul dizimus, siib Marco Aurelio
Ttmpus
martyrio, in persecutione qiiartasub .\ntonino. Cii- martgno coronatus anno CLXI. Si ergo non pluribus
Sedis apud
jus gloriosi Antistitis et inclytoruin coinmilitonura anuis citins (uerit S. Justus creilus Episropus, non vi- Adonem
corpora, in Rhodani profluontein prtjecta, at e delur inilium Sedis refrrendum ad trinpora Hadriani
fluctibus a pio viro erepta , in loco Hrenione dicto Imprratoris, ut frcit Ado in Chroniro scnbrns : Hoc
condita fiierunt ; ubi inciilra diu delituere donec
,
itiilemtempore,.«'i/ici'(.sii(>H;idriano.Justus Viennen-
taudein divina revelatione excitus B. Bernardns sis ecclesire Episcopus illustnssiraus in confessione
Archiepiscopus Viennensis e latibulo eduxit , atque exstitit. /l(su(i.\ntouino Pio. iiiijiiit, Viennensium
condeceuti lionore iiide translata , in S. Roniani. Episcopus Justus clarus habetur. Dein sub Marco
quain *dificaverat, ecclesia reposuit. Sed araplioris Antonino Vero, ita. Justus Viennensis Episcopus,
conciliandi splendoris studio hinc etiam paulo , longo terapore exilio raaceratus Martyr gloriosus .
post elata , ad monasterium Romanum , quod efficitur. Nonnullisvero interpositis de soriis Martgri-
ad Isaram ipse extruxerat , evexit : in quo in bus, a Siiussagoadjunctis, tsta babet : Severinus. Exu-
huiic dieiu gloriose asservaiitur , perpetuisque perius et Felicianus, parvotemporeanle, apudVien-
coruscant divip» virtutis et gloria? moniimen- nam martyrio corou;iti. Desrnpiimiis ipsi fiennx etinMS-
tis. anno MDri.xii Calalogum Sanctoram Episcoporum Catalogo
3 llxr omnia Saussaijus : qux rouabimur elucidarr. Virnnrnsiuin, i'.r guo huc sprctant ista : S. Justiis E-
et Maji Ac lirimo dr S. Cresrentr, (/Hcm Galalix alii aihen- piscopus floruit temporibns Antonini Pii et .\nto-
in Mss. quo teinpore eum soctiS
bunl, agrndum erit xxvii Junti die rjiis naUili. Habe- niiii Minoris, scilicet M. Aurrlii Veri.
yif»nenslbus. Martyritms,
mus dito .)ISS. Martijroloijia de Sanrtis ecclesix Irenajus Lugdunensis Episcopus adhuc Presbyler
Viennensis; in liis , uli eliam in Kaleitdario vrleris habebatur. Hujus Justi tempore fertiir persecutio
gravissiraa Chri>tiauorum fuisse inter qiios mar-
Mifsalis refertur ad dirlum vi Mnji, et lioc in dirtis :
Exuperius et Felicia-
Martijroloijiis habetnr rloijium : Pridie Nonas Maji tyrio coronati sunt Severinus,
revebitioue postniodum
Natale S. Justi M;irlyris, sexti Episcopi Viennen- nus; quoriim corpora diviiia
Jusiisolum
sis, qui quo temp^ire Pius Papa primus liiunie se- reperta sunt. Hxc ibi, rt melius Sedes S.
attrikiilur imperio ../ntouini Pii, et .\I. Aurelti An-
deret, accepit epistolam consolatoriani ab eo de sa-
proiiide non sunl illi tnbuendi anni In-
cri Pallii (qU"d colobiiim Episcoporiim vocat) dig- tuiiini Vrri :
ginta iiiiinqnr. Qui pr.ecessit S.
Verus Episropuseoli-
nitate et fidei fervore. Kxulatiis t:iiideiii ipse a
Ireiia>us xxviii Juntu
M;irco Auivlio, uiartyrio eti;iin sub eodeiu curona- liir Kalrndis Auiiusti, et S.
Eusrbius 3 Hislorix Erclrsia.-ticx in Prxfatme
tus est, in (juarta persccutioiie, postqiiam rexisset lib.
anno decinio septirao Iraperii Antonim
Ei'clesiam su:im per aniios trigiuta quinque. Oiiiii asserit ,
anno Clirisli clxxvii, violeutiorem luolam
rtiam Saussayus qua- dixeratdr die iv vidrltir mode.-itr \-eri, id esl
/lolissiraiim aiitem fii/i iu;'. I
rrtractare, dum iterum in Suijplrmrnlo addirm iii ^u- esse persecutionem;
qua duajpne ceteris insig-
pro.wiiuitur) in Oallia, in
giisti .110 srribit , VieuniB rcpositio S. Justi Episcopi
urbiuni matres celebrantur Lng-
et Martyris, cujus natalis colitur die vi Maji. De nes praistoutesque
dunum
fOO DE S. JUSTO EP. VIENNEN.
A dumim et ^'^ieniia. Itun Lugduncuses ^fnrtyres fuc- Niec ibi, qu.r pro priorc pnrte in MSS. Martyrotngii^ D
ACCTORE G. 11. runt SS. Efupodius et .Mtwander cnm sociis qunttior Vienncnstbus rcfernntur. d S. Bornardus notninatiir
Qctrigtnta, de tiuibu!: enimits ad diem xxii Aprilis, ibi- Pontifex, sed sitns Ecclcsiie S. Pnmnni non indicatnr:
que dixiviusS. Ireiia'u7n adjtuc Prc.^^bytcriim, ab nli- dcin additur; Postmodum idem Punfifex easdem re-
quibus Martyribus per cpistolam commrniiotum fnisse liquias transtulit ad .<uum Romanense monasterium.
S. Eleuthcrio Papie.ln Ituc ergo pcrsevutioin\ et for^ Jn Vila S. Bcrnardi nd xxiii Januani a nohis edita
san antio scqucuti rLXXviii, passos' /^ienua' arbitrdmttr' '
niltii. 7 aijttur dc monaf-tcrio Roinancn.^i constriicto et
Juilutn Episcopum ef trcs alios prA-nomintitos. eccfesia S. Petri, m qnatntnum Mart^rum reliquias,
6 Locus sepulturx pritnus fuit Brenio, qucm Joan- scilicet Severini, Exuperii et Feliciani transtulit.re-
tics le Licvre in Jntiiiuitatibus Viennensibus asserit, yerenter. Qu.r omitin ubiqtic narrantur nbsqueMien^one
TransJatio-
nes 3 Mar-
propc appiium S. Columlur, e rcgione Vicnme, trans S. Ju.sli : ut videalur Saus.sayu.<; ista non sali!f.io)iSide~
tifnim fluviuvi RhoJannm esse. Aller locus, tran.-ilntioni S. ralcjun.rixse : quidein ad \\\ A'ovcmhris detriini.k istis
absque men- Martyrihus jatn rclata
Juiti adscriptus a Suussntjo, sub nomine Monasterii tradit, idque sine tnentioni' S.
tioneS. Justi.
Komani. est ecclesia S. Romani, non a S. Justo, sed Justi. Joanne.'^ le Lwrre asserit, a Cliri.>>tiunis Vien-
a S. Bertiardo Jrchiepiscopo xdiftcnla ct trimn jam nensihus ad honorem S. Justi consti-uctam fuis.te eccfe-
dittorum Mtirttjrnm corporihiis benta : dcqiie hac trans- siam in monte, ubi oUm proputjnacithm Crnppnm fuis-
Intione Pctrus tle yatalihus Ub. 10 Catafngi cap. 83 set. camquc in Priorntum dcin crcctam, sed tandetn in hujus iccte-
*''^'
istn hubct : Exuperius et
Severinus. et socii ej'is solitudinem rcductnm. AUqua pnrochin S. Jiisti, tribus
Kelicianus, apud Viennam passi sunt xni Kalendas Viettnalcucis versus Sf'plcmlrinncm silu indicatur in
Decembris. Quorum corpora post multa annorum . mappis, utiet alia ad Rhodnni depitenfis dc.vterntn ri~
curricnla, ipsis revelantilnis inventa. et a Pontifice pam antequam fiic ad oppidum, Ponlem sancii Spiri-
urbls ipsius Ciero ac populo honorifice sublata, in tu^dicfutn, devolvatur.Sedqitia plures in Gallin fttcrunt
basilica S.Romani, nuae in ipsa civitate sita est, Sancti Justi, non confinuo as.^cveramus ab uno endem-
condigno honore tumulata sunt, ibique requiescunt. que ca oittnia loca fuisse compellala.
E
DE SANCTIS MARTYRIBUS AFRIS,
SECUNDIANO EPISCOPO, JACOBO, MARIANO, CONCOR-
DIA, MARL\A,HELIODORO, SATURMNO, SILVANO.
ittiqua Martyroloiju Hieionijmiani apoijrajiha, nevenlano ,
jam f^alicano , signnlo numero \i\iiQ. Ma-
Luccnne et BUimiamim , tle liisce Marlljribus riani vero et Jacobi Marlyrum meminerunt MSS.
Martyres
Al
dia;.
loquuntur
-cuni.Iiaiii
Marinse, Heliodcri
: In Africa natalis Sanctorum Se-
Episcopi, Jacnbi, M;iriani, Concor-
, Saturnini. /ii jl/.9. Cor-
Trevirense S. Martini
rio
Notkmis
prirfixo ante opera
et Robanus ,
, et Vallicellanum in Calenda-
S. Isidori Hispalensis item
sed bic elogium addit er Actis
:
lieiensi Parisiis excu^Ofidditnr Silvani. In antiijiiissimo S. Mariani Lectoiis ^'"^ *'"''•
ct Jacobi Diaconi , Lambesx in
codice Epteruacensi ista legnnlur: In Africa Secundia- ^^iimidiii passorum, qux Actn illustranmus ad diem not. 30*
ni Episcopi etaliorum sex, Jacubi, Mariani Con- , XXX /Iprilis. In MSS. Cenlulensi S. Richnrii Lco- ,
cordi , Marinas Eleodori , Saturnini
. nulla facta , diensi S.Lambertiel S. Laurenlii, item inAdonc MS.
mentione Silvani, imo a numero se.r Martijmm secln- eaenobii et alio MS.
Lobiensis, Martyrologio apud
si. Prxterea loco ConcordiEe et Heliolori scribHur Chrislinam Reginam Succitr ad.teivato ista halirniur ,
Concordi et Eleodori. In MS liomano Cardinalis Eodem sancforum Martyrum Heliodori, Venu-
die iielioilorm
Barbeniii sic liatieiur: In ,\frica S. Secundiani Epi- sti Postumi Maximi Niceti cura aliis lxxii. Ex *'''"' "'''* '^
, , , ,
scopi Martjris. At /wo Martvris /ei/iiur in MS. Tre- quibus solus Heliodorus liuc spectat , "1""'" ''"'"
iv/i'7ui' rrfercndi
'
vircnsi S. Maximini Marini siijjraMai-iani oii/Mari- sunl ad chs.vm sequentcm. Interim in
,
MS. Cohniensi 'j"cobm"
nie. In MS. Tamlactensi refcrunlur nomina Seeun- Caimelilarum prseponilur in Africa, ^iiasi ibidem om- V
diani , Jacobi , Salurnini, Mauriani, Heliodori nes essent passi: fjuod elinm hoc motlo faclwnab Usuar-
,
«rorsim Se- Concordii, Marin». Nudum nomen Secuiidiani inveni- do: In Africa sanctorum .Martyrum Heliodori
nniltaiius tur iii MSS. Casinensi , Altempsiano , Aquisgiancnii, Venusti et aliorura septuaginta qiiinfiue. ^i-riim
Ejnscopus.
Jugu>'ano S. Udalrici , et Parisien>.i Lnbbri. Jst Venustus , uti cum atiis spectat ad srquentem
dixi ,
In Africa Secundini scribituriu MSS. Riclienaugiensi classem ubi nomina fere omnium refminlur. [nierim
cl Rhinovieiiii.
Secundini Episcopi in S. Sophia et Usuardum alii descripserunt.
Secundini Martyris relcbratur memoria in MS. Be-
DE
Dlli SliXTA MA.II. 101
DE SANCTIS MAIiTYRIBUS
Vir.TORK. VICTOItF. CARISIA, AIFIDIA, .HDmi, FMFRIA ITFM
FFI.ir.E, ITF.M
YICTORi;, ACi:i A, FALSTI.NA, IIILARIANO, VICTORIA.NA, SATI:RM.\.\, (i.WI-
NA, IIFDF.Vro, Flinr.YV VICTORIA, PRIMA, CAIA.NO, VALENTI.V\, FORTU-
NATA, POSILMO, FAUSII.NO, .MA.I()RIC0, VIvMSTO, MASSLNO, PROCFSSA,
SFCII.VDIA.NO. IMPORTLNA, (,)( I.NTIANO, PETRO, TASSO, CAS.SEHICO, MAPPA-
lUCO, VKNKRIA, liONFFACIA, (^LINTO, FLORIANA. VICTORI.XA, l)E.MORO,G.\U-
DOLA, ITEM VICTORINA, CRISPI.NO. PO.SSINO, ITE.MFELICE, DONATO, LARO-
RO, MASILLO, GAIANO, FARERO, QUINTO, ROGATO, MAXENTIO, .M.VNA, virtu-
NIA. VALEIilA, TIRO.MO.MATRONA.CITINO, FLORIA.NO. IIERENEO. FORTU.VV
T0,FAUSTI\().(;AVIN(),IIERI.\0,PAPPALIC(), PlilMO, C.VSSO,SECU.\DO. CELE-
HI.NO. IIIEIiEMIA, FLAVIO, MACROIilO, MARCELLI.VJ, MAXIMO, liAFRODITO,
AU(;USTIAiNO, MTICO ET ALIIS LXV, ITEM GAIAXO ET SOCIIS XX, ETALIIS
PLURIIiUS, MEDIOLA.M L\ IXUIiRIA.
SLIBHA- Arnhrosiuft qui quarto Chrisli
Siitirtiis f
seciilo flo- res in dccadcs distribuimus. In prima decade, Calricia, eollata cum
JIMIANO
Ecvlt':.i:r Doctor ef Episco/nis Mrdioliinen- Curicii(?i Carica scribilur; atiis 3 MSS.
''i'it, Affi-iia in uliis Aufidia
in sfniwHi' ]>ro fesio SS. yazarii
E
is c' Cel.si (.s^* uti et Jutliid , Judiih,- et Faustina, in unico
.Martyrum , ii.^^Reril alias nrbes exultare, si Faustinus. In sccvndn demde inMS. Cifbeieim l^im-
Mediolani unnis saltcm Martyris reli'iuiis muni;intur. Asi ur- tiirnomina HelarianFe, Victurani Satnrnini, Ga- ,
popiili mnr- hi-m 3/'''/(f'/rt//('H^cfHpo!>>i«lerepi'i)iilosMarlyruiii ;qms vini, .'Edenti, Primi. In quibus , Luccn^e el Blumia-
tyrum: hic (tnnnis, nitl certe a/tquem insiijnem eorum niime- num cum Epternaccnsi conveniunt, Inmen in duohus
rinn. Mediolanent-i.i cujo hodie gaudeat terra, iiutris loco Victuriae habetur Victori.v'; et loco FurtiinrE, m
ca'le.stiuin militum, et lantorufii ]iare!is f«.*cuii(la hisce cst Fu^tunai, in Coibeiensi FovtmrMi; nisi hic
virlutum : recte et ex debifo a tiliis parentis ecclc- transferalur ad terliam decadem. nhi in Lucensi et Blu-
si:i: lioruiiilieat' riiiii M.n-iyruni celeluanfur in>ij;iiia. miano est lortunati, supra in Epteniactnsi Fortuna-
Immensa enim Dei no>tri pietas illurum merita nos- t«. Al loco Posturai, Faustini , Inpirtunae, in Cur-
travulf essesu(Tr.iL'la: siniulquedum nol)i> fidem ve- beiensi habeinr, Posturai , Justini , Inportuni , et pro
rani dnro martyrii aj^one coninieniial. attlictionem Masbuni in aliis Mas^imi, Mas^i, Marsuni. In
cst
prareiieiilium , instrnctioneni ^-flicit poslerorum. qiiirtd (/fffltit^ Tassi, Casserici, in Coilieiensi eslTa^-
lilos cxuininat , ut ntjs erudiat : illtre conterit, ut nos sieassirici uuico vocabulo, uhi et deest Majiparicus, qui
acqnirat: eoFunvpie cruoiatns , nostros vult esse in aliii esl Mappalicus. Loco Venerae inafiis iribus est
profectiis. Merito ergo eos cnlimus, qui periculls suis Venerire, et lionefacia;, seu Donifueiee, quud in Ep-
piii:naiit, etnostris utilitatihusmilltant. llxcatiaqne ternacensi videbalur dividi. Dein, loco Florianre et Vi-
nd suiis' Mi^finhnenscs S. /Imbrosius. Temjris niartij- ctorinre, in.-^ofo Corbeirnsi leqitur Floritii et Victf>rini:
ii\lfr 7U0S sub
ilarivii.ino rii horuni ntldelarim arbitramiir, cnm Majimiauus et fuco Denioni in ahif, feyitur Doniori, Domuli, et
/m/j niiilti. hnpfrutor Srdeni sui Imperii MeduAant huberet. Nam, (quvU vatde afdHdit) Memoria;. In quinta itecade pro
uii tn Actis mariijrii S. Victoris Mawi ad dirm vii: , Gaudubo.'/ Victorina), in Corbciensi habctur Gaudulai
Mnji ifliiatrandis , iniiicnlur, rei;nante inipio Maxiniia- et Victorini ; lovo niilem Poj^sini lejitur Possinni,
no Iniperaioi-e , in civitnle Mediolanensi vigebat Possisini et Pos-sin;K. yomina Felicis et Donati t!e-
ingens per.^ecutio Glirisiianorum. Ex quibus ad hunc sunt in afiis tribus codicibus. P;o^I.isiII.e, teijilur Mas-
\i Mnji in anliqinssimo Martijrvtoqii Hieromjmiam silKe c( MasiUe ; el Uic dcsiitit MS. Bluminuum.FdL-
apinjrophn Eptcruacensi , anle initle propemodum annus reri, Fasei-i, Sftferi varie efferunlur. In sexia decade
f.ittiaio, scqiieNles refcriintur hoc vwdo. nomina Qninti et Rcgati (lesunt in Corbeiensi : pro
^ Modiolani , Victoris , Felicis , item Vlctorls, Ninme et Virtuniie etiatn Ninae et Virtumas scribi-
Calrici;r, Affifliiv , Victons ,
Jutliid, Emeri;e. iteni lur : uti Tironi, Tironii et Tyvomx. Post Citini in
»s F.iilfr- Lucensi additur, cum soeiis eorum
Aruta^ Faustiiiae . Hilanani, Victoris, Saturninie, Corbeiensi et et
mcnisi fx-
(favina', Hedeini, Furluna', Vicluriie,Prim?e,Gaia- reliquis Sanctis : et dein, toco Floriani, liabctnr in
prtssn
ni Valentinx, Fortunat»
, Po.stumi, Faustini, , Corbeiensi Floriana». In seplima decade foco Hereni.
Miijorici, Venu>li M.issuni. PrO''e^Me. Secundiani, iu utroque ofio est Herenti ; titi et C issi, Secundi . or-
InporlunK, Quinliani Petri Tas>i Casserici . , , dine mutalo. In uttimo ordine Macrobi, Magrobi ei
Mapparici, Venerio. Honefaciiu, Quinti, Floriana;, Magropi scribitur, uli el Bafroditi. Bafrobiti et Ba-
Victnrina', Demori G.uul(d*, iteni Victoriuae, Cri- ,
brotiti: Agustiniani, Augustiniani WAgatiani. Pro
spini, Po.ssini, item Felicis, Donati. Labori Kitici in Luceiisi /i(i6i*/i(rNiceti :-fl fiiscvsocii adjuncti
MasilUe, Oaiani, Fareri, item Quinti, Rogati, Ma- Lxv, in Corl^eiensi sunt lsxiii in Lucensi slii. .Itme-
xenti, Ninme, Virtunia*. Valerija*. Tironi. Matron». moria Gaiani ec aliorum xx, i'i aliis habelur inter no-
Citini, Floriani , llerenei ,'Fortiinati , Falistini. Ga-' mina FlavJAai ct Macrobiaui : et suh finem in solo
vini Hercni
. , Pappalici, Prinii , Secundi , Cassi Corbeiensi ista reperiuntur, Item Gaiani cum aliis
Celeiitii Hteremire, Fhivi, Macrobi
,
Marcellini, , LXXII.
Maxinii. Bifroditi. At^ustiiiiani, Nitici, et aliorum Suntautem inEplernacensi Martijrescentnm sexa-
.%
i.xv, item Gaiani et aliorum xx. En Sijtfabus Martij- ginta quatuor, tam aiionijmi octoijinta quinque, quam
rum Lxxix snis nominibiis cvpirssurum :
,
de qui- s»iittta'iinta novem suis nominibits ejpres.\i. In MS.
bus^cum aliqua tanieu vanetate, mjilur in altis tri- Corfniensi sunt ttnivcrsin: duccnli quadraginta duo^ in
biis aiioijrapUis vjusdem Martijrohujit /licronijmtnni, Lucensi vero centum qitalraqinta novem : ad fios Codi-
scilicel Corbeieusi Pcirisiis ('.rc/i.vo, Lucensi a Fforen- ces pro\'inie accedit MS. Marlyrologium Reginx Sue- Mentto ii'iquo-
Lucu Hofsfenio in ./nimadversisad Martyrofo- rtnm in w^iiis
limo edUo, e.l MS. Blumiaiw. cix, a
itartyrvlcstts.
3 Ui autem vurietuii melius apparcat , ipsos Marty- gium Romanum faudulum, in quo ista habentur : Me-
diolano
m DE SS. MARTYRIBUS MEDIOLANEN.
A diolano Victoris, Felicis, cum aliis centiim triginta 5 Monuimiis in classc prxcedenli variosexkis Mar- D
ArcTORF.G. II. tribus. At MSS. Airef^ateyiscetToDiacensc, MeHioIa- ttfvibus adjunqi alits^ nnllo exprcsso Inco, ct ita fcgi in ^^'^^ a''?H(
"'''""^"
no, i>3qjtittfit,mt:x\e SS.Victoris et Felicis. .U.S. Ado MSS. CoilHlcii^iJ.rodicnsi, LoNcnfii, ct alio Rcgituv
Leoilicnsis S. LauroitH et MS. Fiorarium tslahabeut: Snecix. Endem diesanctorum Martyriim Heliorlori,
MeHiohniHilanoni. Victurioni, Satiirnini. Vicloris, VGunsti, Postiimi, Maximi, Niceti cum aliis uxkii.
Felicis. Hornm trcs priores refcriuitur in MSS. Pra- Ex his ontncs, nti jom di.iimns, hnc spcclant, pra'tcr
geiisi et Trevirctisi S. Mnximini : Victorianns tiutem Helioilnniin, qui est Afris annutneratidiis : ipsis itite'
apnd Witfordum iu Mdrtijrohijio Atiglice scripto. Aiii rim filios, ut Afros, jnngi iti MS- Cnloiiiei}>-i Cormeli'-
rfnfl Victoret Felis. qui omtiinni antcsiijtinni hahentitr, tarum ihidcm indicavimns imo variato numcro idem :
nicmoiantiir iti MSS. Augitstono S. Udairici, Aquis- lcgi apnd Usuardnm : In Africa Sanctorum
his verbis
grc^ien.^i et Parisicn.si Lnlib:vi, et apud Grcvennm in Marlynim H^liodori, Venustiet aliorum seiituaginta
^Juctario Usuardi. In MS. Tamfnrlcn^i erprimnulnv quinque. fcrntn Vcnustus cum reiiqnis ad banc ctns-
iwmimt VictoHs. Felicis. Curicre, Aufi'ii;ie, Judith, sem spectat. Sccuti sunt passim recciitiores : qmd accii'
Emcriir, Acut^, Faustin;e, Marcelli. Maximi, Aiigu- rnlc volnimns nntarc, ttt possii ab aliis idem tiltcrius
stini, Gaiani, cnm aliis lxxx. e.vatninan, ctsic veritas niagis elucescat.
DE SS. DEMETRIO, DAXACTE, DONATO, TlIERIi\0, ME-
SEERA, BARBARO ET SOCHS,
MARTYRIBUS CO.NSTANTINOPOLI IIO.NOHATIS.
vliqna Mett^a MSS. qux Mcdiofaiti in Bi- Snl alius milii est, sed mirus ^ol. Donatus, E
Cuttui Con-
M
Cliri^ti
rini,
htiothccn
Martyrum
Me^eerae et
Jmhrostana,
.—_ Ducis Sah/iudiie histravitniis, ad scxtnm Mnji
L jk^his vcrbis utunlnr: Eadem dip saiicforiim
et Taurini inlcr
Denietrii, Danactis. Dnnali, Tiie-
snciurum ejus. Quibns in
fihros
MS.
lufixa carni t«Ia pro radiis hahens.
Dciniim, qui pridie in Ambrvsianis
na-is refcrtur. ct
adjnttgitur, S.
dif.tieho sigttificafnr.
ilie\m hujus Mnji
Barbarus Martyr, gladio Ciesus hoc
ct
in
Sabaudicis
MS.
Me-
Synn.rario
Barbants
!"aa'o-
stautinopoti-
Grjco Siitiaxario Ecclrsise Cotistunttnopolitaua', quod Trv /.iTiaiv £t" p.kv Bap^apo; 15'
, ygvvxSa
Poriaiis commodatnm hahcmus cx collegiv Clnromon- 0'j5' TifX'ii' Ci {Saipcsrpoc '.r,y y.vt>5{!Xy.
tatio Soctetatis Jesi', ista adilunlur : Celel)ritas fpsti Nomine In quidem es Barbartis ast qui te : colit
eoruni peragilur in martyrio, ^eu sacello illorum in Ut forte athletam, mente barbarus non est.
Deiitero, qux e.-^t uihis ConstnntinopolHnuK regio sic QiiO'1 uiitetn nliimus bic eliam tid religuos spcctet ex
dicta, quod in ea pro secunda vice rcgnarc c.vnrsus sit conclusione patct. dtim itidicatnr celebritatem eorum
Imperolorum aliquis antca thtoitn pnlsus. In Menxis peragi in eorum martyrio. in Deutero. I^cferttntur
MSS. qnx Divione aptid Pctrutn Fnmciscum Chifle- ad diem
xxni Jprilis SS- Giycerius, Donatus et
tiutn adscrvala reperimns, aliqun disiicha adjungunlur. Therinus Martyres, qnos diximus videri a S. Georgio
S. Deinelrius Ac pritno de S. Demetrio, 7»; tbx Demetrion appclla- conier.<^os, cnm xxiv
ijisoquc ilh dic passos. Ilinc die
telis occisus,
tur, talchahetur, cx quo teh.-i occi.<:us inlcUigttnr. Aprifis colnntur SS. Eiisebius.Neon, Leonlius. Lim- Atiqui ejusdetn
ginus et alii qualiinr Nicomediie a S. Genrgio con- noinmis relatk
versi et post varia tormenla sacralis capilibus
,
23 <-r24 /l/iri-
Quie tela carnes ictibus certis Isedunt, obtruncati. Iflis in dupltci MS. Taurinensi adjmigun-
Telapueronim Demetrion putabat. tur Demetriu.^. Dan;imus, Donalus, Therinu*;, Ne-
Dcin sHt/Mnf/ioKin- sancti Danax, Tlierianus, supra stamus,7J(05 ibidem omi^imus , si fortc forenl Demetrins,
Danax et 2 Therinus. el Mesinis, supra Meseera, qui gladiis Danax, Dnnatus, Therinus et Meseera. hic in eodem „
alii glttdiis
caesi coronantur, enm tnli disiicho. Taurinensi codice relati : qtiod indicassc sufficit, quam-
'Au^oFv ah\r.'.Wj £xz£xopifi£>a)y xapa? diulatcnt ecrumdcm Acla qu;r aliquando cxtilisse. cx
Kerrat Mect'po; vj pi^ii^ xat.ac olya. Inm dislincln martgrii a singularis tolcrali notiiia cer-
Capite minorum pugilum duorum jacet, tutn nobis fii. Son tamett cvdem nut ioco aut tempore
Sinecapite mediura Mesirus locum lenens. pnssos omnes : sed potius a communi inlraurhcm Con-
Postea adjungitur S. Donatus telis confossus, stantinopofifnnam cultus foco, covimnnem simul nactos
Donaftis et his
(elis.
versibns hoiioratur. venerationis annuse diem.
"A/J-oc ci-jrjc Ti<; ^}.i'jt;p.oi Aovxroc,
iapy.o; rpoo-;/_wy a/.ttVojy $iy.r,v ^D.r,.
D£ SS. MATTHyEO ET PRIMO
MARTYRIBUS TARENTl IN ITALIA.
Tmntnm, anliquhsima nobaimmn urbs et
caimi Hyilrunlinir Provincix ditionis vetcrum
H sanctorum Matthasi et Primi. Uterqtie sed loco non ,
memoratitr in MS. Martijrolaijio Ecclesix
indicato,
Saienlinorum, inter plures Sanclos liotmit ilitas
Aquisgranensiset apud Grevenum inAiictario Usititrdi,
hos Marlyres, vuli/o minus iwtos : quos
ilamtis eicuso anno mdxv el mdxxi. Matlha-us
ex MS. esl i« Ms'.
Martijiologio Ailonis, alim apuil !}ri.cien.ies
Tamlailensi. Priini mentio /ii in apagraphis
aucto, quod pertiiiuit ail Martyro-
Ecclesiam Tiiloaeiisem in Pro- '.ogii Hi.'ronijmiani Epternaiensi et Lncensi, slatim
vinria, a nobis reperta inter coilices MSS. Reijinx post relalam Matthsum Apostolum et Evangelistam
Snectx, aiile amws ul minimim
:
sexceutos conscripto ul vel ideo dnlniari possit. an
/n hoc isla leyuniur
itli huc alius sil slatuendtis
: Et eo .lie, in civitate Tarentinai MatthKus, Martyr et Socius Primi. qna manitiane
priemissa
DlE SEXTA MAJl.
103
pva^mma cos !iic iirnpoiiimu:>, uhmori examiiii ipxo- qiiam morlis, qiix veremur ne praemature subrepliim
ruriiiiwi Tareiilinorum reliiirjueinefi viiiecisam qtixstio- vetuerit promissis sitis nostrisque poslulatis fncere satis. Al OTORE C. H.
nem. Forsilaii Tarentinx- hiUoriir neriptor imnMmun (^iied «I liorum Snnclonnn, ul ad suinn aiqumeolum
Fr. Amliimius de Tarenlo Auijiislinianus, de idroiiue speclanlium uoiitia nulla urf Amlmisium peiven-t, el
fel alterutro eoium vllerius invenil quidpiam, quoi el ipsejam obiit; roijo ui ejus vice alius
quispum civium,
Supplemento posl fnciendo inseri meirnlur : iiam ejus nosirn hoc iiidiri,, ercitatui, aiiquid
curx et sludii con-
Instoriam necdum videre iiobis licuit, neque cum ipso ferat hanc dis^uisilionem. amplifitaturam p.ilnx
in
aiiclinr vix bene ca-ftfum ante hospaueos aiuios lillera- decora, el velerum Putronorum cuUum
postliminio re-
riim riimmercinm pro>equi; nuila alia ex parle ejiis, VIOR »PP.
stauraiiiram, ad majorem Dci in Saiiciis suis lumarendi tOU. VU MAJI
qni i,:ior iios appetlurat causa vcrosimili apparente. gioriam. SOT 31 "
DE SS. PACHOMIO, IIILxVRIOAE, MAMAME ET PATRICIO
APLU GR/ECOS.
uplicia MSS. Gr.vcn Tauriiwmia Dinis Sti- ex VUis-Palrum seu parte earum aliqun
D
et inodo de-
iliiiiiilia- ct alia Mediolaiiensia hibHnthecx perdita olim occeptoi; sicut sub illa phrasi muifos, quoa
/mbrosian.r, hnc vi Maji nugijn-nnt inemo- uunc ex ii::dem Vitis cogtiosfimuk, in Synfi.turia ad-
saiiclruuin Patruin n-^stroium V:idvt- scrtpto-ie.ci.stimamiis.Ma/mim Pachomium, in jEgijpto
niii, llilarionis ct Mainanti^. At Menam Divioncn&ia Ahhatem, commeinorabimus die \i\ Maji, quando etiam
Pftn fraiicixci Chipctii eos ita refernnl Sancti : laudatur in Menulogio DasHii Jmperatoris, a ceferis
Mamas. Pachomiuset Hilarion in pace quieverunt vero Grs-cis die sequenti : Sancti antem Hilari&nis
el nililiintiir hi versus : Thaumaturf,'! memoria Ulustrala a nobts est xxvni
Marlii, qunmvis a Menxis excusis et Synuxario Cla-
iLiv;y.r'j£Or'py.y ~r:v *.7J.r:j £-/.Otu.icrj. romontano referatur ad diem iv Maji. Sed vix audemus
Cum Hilarioneatque Paclioinio Mairtas suspiciin eos esse qui hic notnntnrcum S. Mamante,
MiyrafiiineeinitrrHverunt pnich-a. communis Iranslatw aliqua illis obtigcrit, qtue
nisi forte
JCt iiios siihjuii/filiir S. Patricius, nulla re addiia, cos hac die inler sacra jnnctim commemoraii fecent
quctn tamcn nliis, hac pra-mis-ii monifione jungimus. dum aulcm hujus rei nullum profertur indicium. malu-
Maniantein uifi Martijrem non novcrumus hactenus : mus uuius monustcrii seu laurj: incolas, eodemque loco
iiuuc vcro hnlemus alterum, qni in pace quieverii, eum- sepultos opinuri.
qticsuspicamurfuiisemonachum,irqucacsocioseijunclos.
DE SS. GEUOISTIO ET EDENTIO
ATLRI SEU VlCO-JULil IN AQUITAMA.
unim sive ui-)).-' Atureiisiiini Eptscopalis, Ilut-oiiijmioni apographo el MS. Coiieitiisi atqtie in
Aturi oltm lulijo Ayre, in regionis Aquiiani.v Novempo- .Jlipendice Adonis. In MS. Coloniensi S. Marix ad
Vlco Jiilti
Ai
u^.niijue
jiiilana
jiit,
Provincia, a fluvio Aturo iiumen acce-
cuni otiin \'i'o-JuIium
Marcellus EjiiM-otmscivitiitis ^'icu-Juliensis
dicerelur. Ita
Gratlus
sanciis
2 In
legitur in
Martgribus
antiquisi,imo
Africa, per errorem
Itoc die in Africa passis desumpti.
codice Martjrolcgii
toci, ub aliis
Hierony- eiiam Pmbii-
iiilerfiiit Sijimlo AyaibeiiH anno uvi, el Rusticus Epi- miani. iiitem ante mitle fere annos descnvtttm Epterna ^" ^' ^P^sco-
ri I PUS dtCtltS.
scoptis Vico-Julicusis Viincilio Matisioneiisi secundo censtbusrestituimns, i>. Gerontius appellaiur Presbv-
p
OH.DLXxxv. Iloe in loco floruertint olim SS. Oeruntius ter iii MSS. Casinem^i. Altemp^iano et Treviieusi S.
:
et Jvif iiliiis: f/tloiH»! inenioriii con.ieivaluradhiine diem Maxiinini vocattir Episcopus : quod mtntis arbittamur.
VI .Miiji in antiqnri ,V,S'.y. Marlljr. Alrebat.'nsi Eccle- Jt nulto toco. ne qttidem ilutliu appositu, Geroiius
si.r Ciithedrults, Tornocensi monaiterii S. Marlini, Confessor habetur in MS. Pansiensi Labbiei, et iiu-
S$. Gcronli
ef Lirtiensi S. Lamberii his verbis : In Galliis \'icu- duin nomen Gerontii i« MSS. Tamlartenst atqae
'I Eilriiliw
Julii cl(>iiositio S. Geronti Conlessoris et Edcntii. In Augtii.tano S. Utlalrici. Et liax simt qtix de diciis
Miiriiirol. MS. monasterii S. Sabini de Levitania, in Sanclis liabemus dubitamus illtisires fittei
: quos iioii
agro 1'inbienst satis vieino, ista leijantur : Die v Maji Catltohc.v propugnatores liitsse, et S. Gerontiuin, cui
in Galliis Vico Julii deposilio S. Neronti Confessuris tiomeu Confessoris odscribitur, etiain pluiima passum
et Eventii ; Iia e.rcudil Saiissaijits in Maiiijroloqio fuisse, ne tandein in piice quierisse. idquc priinis a-rx
Oallicano pag. 1248. rerum ipse Suussaijns m Sup- Christiauit secul S. Maitb.vuin Aposloluin
s, cum pos:
plemeiito videttir errores emenilasse, iluin isla ad hiinc in anliqnissimisapograpbis MartijroloQii Hieivnyiniani,
VI Miiji referl : Ipso die in tiallii*i ^'ico-Julii ilcpnsi- unle alios Martyrcs, leguiur S. Gerontius.
tiu SS. tierontii Confessoris et Kdcntii. Ctdlocautur 3 Antonius Dadintis .Jli,i:.erra. tib. 4 Hentm Aqui-
o
/', r ail S. Cton
deiuile abeodem Sanssaijo m Indite ninmnum Siinciorum tanictirum cap. 1 1 agil de missione S. Clan hpistopt ^^^^^ ^ ^^
liim Geruiitius Confessor Vlco Julii i/iiim Edentius in Gallias, ciica /iinm seciili I, sub Auacleto Papa; cuto?
qttam missionem exaniinnbimtts ad Jttnii, si interim
'''ii.' Gfiijn- Confessor Vico Julii. Nec plura de S. Edeiitio ir/ifM- I
'"I! fon/Vjjor, mus. Varii uinisso /'ico Julii nomiiie de S. Geroutio ejiisitem S. Clari Vilam MS. nauciscamur. Hiic autem
oguut, qnem Conressorein in Gallia celebrant Apogra- siiectat quod idein auclor, nescio an ex dicla vita. socios
plmm .Marlgrologii Ilierontjmiaui Lucense. .MS. flo- Evangelicir pnediealionis Claro jungat SS. Justinum,
l^ieruutiuui cttm a'iii> tribus : nutta facta
rarium et .\IS. Atlo Leodiensis monasteni S. Lauren- Scvcruiu,
tit. At pro (Jallia legititr GalUoci, Galacus, Galatia, mc;i(ioiic EJentii. De Jtistino egimtis 1 hiijus : Severus
corporis dcposuo clarilatan
in MSS. Blumiaiio et Corbeiensi cjusdem Mariijrologit colitur 1 Attgusti. et siii
dedit
104 DE SS. GERONTIO ET EDENTIO.
A de*lit ejitsdem uominis oppido prope Attiritm. De S. uon rei^iugnnret quominus inde poslen trannlaltim corpns D
ALXrORS G " GeroiUio ait Jtioserro, Ejus corpus coudituni ud sit ad iitnm. qni nomen ejus nttnc oblinet, locnm : hic
corpus in
Gertanuun amnem Iiauil procul Auscio, in imitm aulem 30 el amjiUtis teueis .-/luro disians frnns Garuin-
oppida stii
nowinis. snlicfl XovempopH/utiiii : Unde postea IransUituui in nam vcisns Pyremros, adjacel opptdo S. Licerii. Si-
locuni qui (licebatnr Sonvicus in (litPcot.iCouseran- mdiler niliil ohsttit qno minus pars aiiqna nolahilis
nensi, noinen loco feoit vulgo S. Gerons. Iia lilc, in sancli Gerontii, ;r(fne ac S. Clori el sociornm aliornm pfirs ahqiia
eo, td vuletur, corrtgendus, quod SS. Severo et Geron- eidem attrihntorum. hahentur Bnrdegala in ecclesia ^"'detjalx.
lio Miirtyrii palmam ai>piiiyat cum S. GeroiUium
: parochiali S. Eultilix. i.\tic collocaUt a Knrolo Ma-
pnssi7n Confessorem faciaul prAxilnta monnmentn. Et gno, uti cx veteri cnjieUx inscriplione di.umns, uhi dc
hxc qnidem cliam Vico Julii assignant Ucrontium: sed S. Juslino.
DE SANCTO THEODOTO
EPISCOPO CYRINLC IN CYPRO.
-SCB C0\- 'ulcr urbes Cypri ad oram Borealem est Cyrinia. Mcn.ra Mediolanensin bibliothecx Amhrosinme^et Pnri- ,- ^. .„
STANTINO ^f
Cerines nnliqnis Ceranniuni in alta rupe Cardinalis Ma:.arini. Itlnd ex diclo Sjfiioxtftio Janumu ez
E
i'ri/;/o , sien.iia
situm, uhiS. Theodolus Episcopus plurima passus repetimus, quod ita Lutine verlitur: Eadem die xix "^- ^'jiia-
^^'^°-
Etogium cj-
^liiuiilnr in Menai.s, cum hoc elogio: Eadem die Januarii certamen sancti Mart^ris Tlie<idoti, Epi-
Men.\ is VI Mnjt certaineu sacrcisaucti Martvris Theodoti scopi urbis Cyriniie in Cypro. Hic orat sub Liciiiio
•6 Staji,
Epi.^copi Cynniai in Cypro. Vixit is sub Ucinio Im- Imperatorect Sabino Pr;esi,le iiisule Cypri. Verum
perat-re et Sabino Pne^iile, aii quem ailJuclusbuum ob confessionem fidei Chrislian^ ad Sabinum Pr<E-
nervis cieditur, deinde suspensus por omne corpus sidem adductiis, taureis verberatiir, deinde suspen-
lai eratur. tum in le.fo feri'eo igiie candente exten- ditur ejus!]ue carnes lacerantur. Tum exienditur in
ditur. Po-^tea iii carcerera conjeclus, cessante per- ignitn lecto ferreo, a quo gratia Chri>ti mirabiliter
secutione, decreto Constaatini Magni a cnstodia li- liberatur. Postea trajectis per pedes ilavis ciirrere
beratur. et cuiu duobus adliuc aniiis snperfuisset, cngehatur. CMnjectiis deniijue iii car.erem permaa-
ad Dominum mi-^Tavit ad gloriara et laudem Dei, qui usque dura per>ecuii.-ne finita, decretoConstan-
sit.
ilbim gloriosuui effecit. Hac qux
in dictis Mrn:*if., Magni viucubs abs.dutus esr, aUero(|ue post
tiiii
inde Snlctns ad snum Menologinm transtutit. Qno anno vita excessit. Celebrilas festi peragitur in
cilato in-criplus est Martyiologin Romaiw hic verhis: In oratorio sanrtissima; et iminaculatic Deipar» Domi-
Cypro S. TlieodoLi Epi^copi Cyrinia', qui sub Lici- nse uostrEe, loco qui HarmatM Lo- dicitiir. flxe ihi.
nio Iraperatore gravi.vsima passus. in pace tandem cus Harmatii vocatus, do.nus erat Harniutii
flii/c»n
Ei-clesiEe spiriluiu Deu leddidit. Iia Romanum Mar~ Magistri, qui Uomesticus fuit Zennnis, et BasilJsci .
trjrologium. exercitum ei prodidit. Qnare ipsius Zenonis jussu
2 Mogis celebris videtur fui.sse Festivilas ejns luense inleremptus esf, cum per testudiuem ascenderet ad
Januurio; sivedie xvii. quo referlur in dicUs Mcn^tis; tribiinal Hipp-tdromi. Itn Georgm.^i Codinu.s de Ori-
sive xix, quo cjus eucomium liahet Sgnaxarium MS. ginihus CoiislaniinopoUlanis pag. 47 ediUonis Lu-
Clnromontanum SOT. 10
Sociclatii Jesu Punsiis: ilem MSS. parex.
DE SS. VALERIO ET VALEIUANO
EPISCOPIS AUTISSIODORI IN GALLIA.
abemus
H
vaiia antiqua Breviaria Ecctesix constitutionera fuisse curn Deo Palre omnipotenfe,
Aulissiodoreiisis, a Pelro le Veiiicr Pani- et quia omnes cecinerunt illuni venturum et pati
tenliorio dictx Ecclesix Iraiismissa in qiiilms pro totius muiidi salule,
Cuttus in :
siiut ipse cmnplevit. Qua-
Breoiariis prxscribitiir aliqiia veneratio SS. Valeril et propter N.... fulsus boclor, qiii niidum tantum ho-
Valerianl Epl^coporum etConfessorura. <;( hxcrccila- minem asserit Christuin, recte oinniujn Consacenlo-
tuT Oratio: Deusqui nos sanctorum Confessorum tuo- tum voce damnatus est. Meo consenti", ut si quis
rum Valerii et Valeriani (•onfessionibusgloriosiscir- cpistolas ipsius per Catliolicam Ecclesiain atlulerit,
cumil^is et protegis, da nobls enrum imitatione profi- cominunione privelur, eumdenique censeo jiiste es»6
cereetintercessionegaudere. Valerius tiatlitiir tei livs dpposltuin. //^ectbi: ejc quibus lempns, quo laiyi ipse,
hajusSeiUi /Julissiodoreiisis Episcopus et ejus successor , quom ejus JeceSKOr f^aleriiis vixerinl, a.isequimur.
/;7or;'H ei
Valerianus : qui ajfuii omio cccxi.vi Concilio Atjrip-
2 Phllippus Lubbe lomo 1 jVoia bibliolhear MSS. lliJoiui Flif.
piiiensi, el suOseripiil deposilioin Episcupi cujusdam, Librorum edidUHistoriam Episcoporum Aultsswdoren- Auti'-<l''t«r.
Christiim Deum negantis : /lac aulem ibidnri ejus sen- sium, ubi tale elogiuin ejussic leijUiir S. yolrlil,
: l.aput lll de S.
lentia indicnlur: Valerlanus Episcopus (lixit, Etsi Valerio. Valerius sedit aiinos xvii. Fuit autem tem-
s. Valenamu "°" 0™"^^ conseniores hic apud Agrippinam, Dei poribus Diocletiani et Maximiani, Caro et Canno
condemnai voluntate qui .sumus adunati, convenissemus, suffe- Consulibus, administrantibus apud iirbciii Ruin.un
Ep.Ctilonim- cerat a quinqueEpiscopis N.... blaspliemum, quia dignitatem .Saccrdntii Caio, Marcellino et Murcello
Christum Deum negat, pro meritis suis sentenliari PraBsulibus, qui etiam ab iisdem tjraiinis martyri-
eodcm jure esse depositum. Nunc auteni in pnesenti zati sunt: qui beatus Vir firleliler rursum vilae per-
majora cognovimus: multorum enim carorum lai- agens, ii Nonas Maji migravit ad Christum. et se-
corum subscriptione manifesium est, qiiia primor- pultus est apudmontem .\utricum, secus prajdeces-
dialem Dominum et Deum nostrum neg.it, cuni
per sorem Marcellianiim Episcojium. Caput iv do S.
S. el .S. Vnle-
universo.s PropheUs manifestetur illum ante rlulit.
mundi Valeriano. Valerianus natione Gallus sedit aniios
XXX. Fuit autem vir maximaa sanctitatis atque sim-
DIE SEXTA MA.II.
m
.
alio MS. ccsnobii Lobiensix: sed nbsqne mentioneS. D
plicitatis; sed hic Beatns, cum a progenitoribus S. Valerii. Ita solius S. Valeriani Episcopi depositio ALtTOBEC H.
Amatofis ad ejus nuptias vei)iret rogatus. videliftct Autissiodori asserilnr in (muquiniimo Martijrotoqii
ut utrosque sua Ijeuedictione ^anclificaret; Dei niitu JJieranijniiani upoijraplio Eplernacensi. itrm in MS.
am-pto Sacramcnforum libellu, pro Ijcnedictione Riciienovietw, vi (anis Maitrolijci et Felicn : et ad xxi
conjugali Lcvitiram eis imposuit. Hic etiam cum Miiji in MS. Florario. At conira solnu eC teorsim
Valerii Epi-
coteris Co('pisco]iis, S(^verino scilicet Senonensi, SCOpi depositio Autissiodori uifcripla e.sl S. Valertatii
apofjraphis
Solemni Carnotensi. C.imilliano Tricassinensi, Pru- Lucensi, Corbeiensi et Bhimiano, cl MSS.
Trevirenii
nicin Meldcnsi, Maroello Parisiacensi, S. Euvurlium S. Maximini, TurnacensiS. Martini, ifetn Marlijro-
Episcopum. Fuitautem tem-
Aurcli.-innninionlitiavit logiis Notheri, Qrcveni, Canifni, et alleri Colonix et
poribus Melcliiadis Papae sancrique Silvehtri, sub Lubecse sub annum mccccxc excnso. JJa-c voluimu$
ac-
Ccnstantino Impentore, Constantio et Volusiano curatius describere, quod aliquis etjreijte doclua
m anti-
Ci-nsiilibus, qui plenus sanctitati.-^ oltiitpridie Nonas quUale Buryundica arbilretur ettmdcm Episcopum esse
Maji, et sepultus est juxfa prredece.ssm-es suo!> in Valeriaiium el ^'aieritirn, quaiti hoc nomen per eontia-
moiile Aulrico. JJ.ic ct lUcta histovia EpiMojioruiu cliottem e.ysel icnptatn.
yJntis.siodorensinm 5 Gulesinius cilafo codice MS, sedvaVle imperferto,
3 Vitam S. Amaforis, dfin Episcopi Antimtdo- yon est atim
•ista edidit.' AutisyiodoH in G:dlia SS. Felicis er, Va'
Irihrininis VnfcriuM Ibi-
S. retia^fi, dedimn.s xupra ipsis Jialcndis Moji: in qna di~ lerii Mart^rum. Qu^ eudem Galestmo alteyuto habet dein Martyri
insi-jiii!! Cnn-
cionnfor.
citnrS. Amator vir solcrtissimus. cujus in ccelum Ferrurius. A^tT«m Felix «»»« alterque hoc die suftva
aninnis jam tenebatur declivicr. prajceptis domini- relatus ent iriter Mcdiolanenscs Marftjres, a quo S.
cis sibi a beati.^^sinii) Valeiianu frequonlius iuculca- Valerius Episcopus Autissiodorensis et Conf^-swr
tis : nam acclivis erat et pronus in .'ancti.'-simi Vale- est distinguendiis. ValerianusmfmororKr m MS. Tirm
riani prKdicationibus. Dein tionnullin uiterposiiis dc lactensi.
niiplii.^ S. yJmatoris aijilur et iltu trudnntxir: Invitatur 6 De lempore quo sedern S. yalnins out obieiit Tempas .Sedis.
-!e mnie religioscrum ad introituni thaiami illico nihil certi pronuntiare possumtis quui puluit Sede* nlz- E
Valer'anus Episcf-pus. nt conjunctionis eorum auspi- qiiot annis vaca.ssc. Alin rafio e.\t S. f^oleriani. quia
cium Iiominicis invncationibusronfirmaret. Qui dum ex VitaS. Amatoris monifestum eslpost obitum S. Va-
appropians, Iibellum .«acrarum precum de.\tera.'irri- ieriaiii dlufiut suice^/siase S. Eladttitn, eujusolithm re-
peret, divinojam inslinctu atque providentia peren- feremus ad ar.nutn ccclxiv, Consule dicta ad hujus et
nis natura' huniana; ojiificis, pro societatis coaduna- S. Jmntorts I^itam. Quiu vcro truditur S. Valeriamis
S. Ainafinein
consecrnt ticne atque bono conju};ali eflundere preces cum sedis.^e triginta annis, sallcm ki sumendi sunt ab anno
LriUnm. vellet.sacro eos Levitarum dedicavit "tficio. Sed circiter cccxxxr^' tisque ad diclum annum ccclmv. <-(
nullus avtantiuni, qua; ab Episcopo gesta fuerant, sic anno tertio Seais sux iiiterfuisset Cnncilio Culo-
nisi tantum lii, qui benedictionibus fruebantur. co- niensi, et sedisset sub Imperoloribus Constantiiio eji.s-
gnoscer'» potuerunt Peractis vern diebus ce- que filiis, Judano opo.^taia el Joriano; ejusque tempo-
leberrimis nuptiarum, alacres atque cor.cordes ad ribvs fuiAsent Pontifices Rotnani, Silvcster sahem afi-
S. Episcopum, qui beaii>siino Valeriano
Eladinni quamiUu. Mnrcus, Julius. L berins, Feiij II. Dnmasus,
suciesserat, ^rei-sns Amati r et Martha ^ponsa teu- et Sirictus. De aaiti.-i tnin Ponliftcum quam Imperato-
diint: el procidentes coram eo, votdrumque suorura rum, cum maijna confusinne t^mpumm ailjnnctis in
desideria dt-palanles. ille (lericum .se fieri deposce- Historia Episcopurum Auiissiolorensium, eijimns ad
Iiat, illa reliciosjrum nuraero sociari magis ac magis VitamS. yJtuatoris.,acluti iterum od Vitam S. Elndii.
poslulahat. JJac ibi. CvliiurS. Eladius
Maji: vm Si quis autem certwrem vinm oslendeiit, eam libenter
ut S. Marcellianus decesnor S. Valerii xill ejusdem inijrediemur. In Coloniensi Comilio pro blusphemo ab-
mensis AJojt, <( pritnus omniutn Episcopus S. Pere- dicuto, substitulum fnissf Episcopum Ephratnm, orlbo-
i;rinus Martyr, ettam lioc mense Majo, die xvi. do.zuin plane, et in S. Athanasii historia laudatissimum
4 Meinona saera horum Episcopornm inscripta est senem, eoque uoinine mox leyatuni a Sardicensi Synodo
lari.s Martyroloijiis. Tn MS. Leodie.tm S. I^nmberii ad Consiantium Imperalorem, mhil ambigimus: turpi-
Ktmtn Hiikiis-
ita leguntur: Autissindiiro depositin S. Valeriani que eriore faelutn ftulomus, ut tllius nomen acceptum sit
F.piscopi et roufessoris, et S. Valerii Episcopi. £a- pro noiniue decessons, quod ut appellari indignum
MS. Florario, nddiluri}ue S. ^'aleria-
licm teijnntiir in forte retuebutur: tdeoque ip^um ex f^upra relata senten-
imm fuisse tertiiim post B. Perej;rintiin Episcopum. lia expunximus, t.ubstituta litteray. nominis indefiniii
hi MS. Adone ca^nobti S. J^aurenfti apnd Leodten-es stijno autem de hac re agimus. die xni M'iji
pluribiis
ile vtioque utjitnr, et inseritur historia S. Amatoris Cap. I de Vttn S. .Servatii, quiS. .Jllianasio pr.vseutc
siipra rcliiia, Qux efiam habelur in ilittsfri }/S. Jie- biusphemum redarguerat, cum iUe sctlicct adhuc Trevi-
tjiniv Suecix , fonan aynd J'\ldenses exorato et rti e.rnlaret.
DE SANCTO MAURELIO
EPISCOPO IMOLENSl IN ITALIA.
snb uimine ReliquiisS. Projeeli, i/itoltasel itluii translalum fiiissf
E
(iriim-Conielii itvli.s into iiuti'iuis
•.n'iiiioriin.s uoiif..'iimfi fuit, di'iu Imola dicta, tn dvinilv svvtbtt, i".r eo i;uii iirius senaliantuv Iih-o, ai' Epi-
.Kntiltn intiT Bvnintiam vt Fnvfntiam sita, saipi) Maiuavduw, mux ul liic Sedem Iinolensem vliti-
siiptt' liub Mvtioptili Rttvvnita Ffiincofulis. nuit, fortv ciiva anuuin Mccx aitt alinuaiilo seviiis. Te-
l \'iilinaittius Utjitvllus totno 2 Italitv savvtv pvimos vjus statur pv.-etvvva idrin f(/'/.-Hu.5 celelirari ejus lesmm
viMaji, et ile eo ajiere Fernu'iiim. Cujui e.it absi/we
Kiiisvf.pos rvfivt, S. CoMieliiun, vivca annuni cccc U'/-
meutiouv .Martjiril tstitJ eloijium, rKuloottieio eeclesi»
Ivvtuiu ; S. PivjfcLum, cui .\xiii Svptviiilivis.^avvv vst;
vt tvvtiuinS. Mauroliiini, ijuvin «/f vixissoanno dxxxm, Inuilensis.
iiiriiniituuniuo mibili nmrt.yrio e.we, igimrariiiue t.\
- -i Jlaurelius eivis CorneUensis (qua! civitas Iraola
laniium i'jus asscrvari Calliedrali euiu nonuuatur lioc temiiore) ail Episcopaleiu lionorera
:
roriius iii
Miijt T. II. 1 4 .tute
m DE SA^^CTO MAURELIO.
Maurelium Episcopum Foro Cornelii in ./Einilia. D
A ante S. Proioctumevectus, sicecclesiam Imolensem
ejiisilemqne urbis Prnteclorem, niiH»f(i(i;i/<' ojus meii- Pra
ailliii
aiiniiiiistra\ it. ut vita fuiictus. Saiictu.* ab ea
eccle-
'"'""'*
tionem in offici" liicta^ ecclesia- in Lectionibus
sia semiier liabitu.-; sit et lolalui-.Ejiis corpus iii a-ile fi''ri
S. Pelri Clirysoloyi Acta tamen ipsins exciilisse.
ara niaJMie asservatur ex antiiiua :
Corptis in C:itlieclrali .«ub
altari.
1r:iditione. Acla tanien illius et teni|ius quo vixit Colitiir S. Pctrii.i Clirysologiia m Diremlnii. Biaii-
i'X la liiis £';ii»ie;)'is iii M.irtijrologio Poctico sic ciim cclc-
li.aud sciri )iote>t. Anuntal il.i-i Firiiiriiis, li'(;i
brat
hulis ejusJem ecdesia-. ad sacrnni «sum i-onfectis,
ad patri:v civis, Pastoris araorem
cor|ius S. Maiii elii in |iropria araquiescere eumque
Adiliilit
:
/i/rm Ferrariiis, Quo sicut cives, sic et amavit oves.
liiic liie uli urbis Protectoreni coli.
iii Calatugo genemli Siiiiclmim, ilenm celebrat S.
DE SANCTA BENEDICTA
SANCTIMONIALI ROJLii.
TahJili.^ Maitijrn!oiiii Rouwni, ad hiuic vi Maji, nialem (em'w:in) oi>i>cllat : al poslca incodcm moiiasle-
Cainii Rumx,
'Ifbratur sticra mfmoria S. BeiieJicta; A'u'giiiis rio aii fuissc sanctiiuoniales ^'irgines. ct lalem fuisse
Ron^a'. Deea.,utin>motat Baronius,S. Gregonus S. Benedictam iihlicatar in Marlijroloijio Romano
li .lib. 4 Dialogonira c. 13, ubi agit de S. (5;ill«
trigesinium (ut
hujnsquc auctoritate intcr Sancld.:^ Virgines
cam collocnt Antonius Galbniits qai addil
Romanas
Caput S.
obitn, quam Beneilicta post (lifciu :
S. Petrus Apostolu> pr;edixeral) secuta e.^t ad co- Benedictx^ nsservari Komaj in ecclesia s^inctnruni
Apostolorum. nesciri corpiis habeatnr. Ovlavius
B ronam. Crfili S. GalUim obiisse vi Apnlis diximus ulii
inivr Prxfermissos nd drclvm ilicm, de ea ciim Miuty' Pancirolius in The.siiuro Urhis Romx, reijione 7 ercle-
roloqio Roniinw ad diem v Oclobris acturi. Rem tolam sia 7, agii dc Ecctesin S. C-ilharinx Virqiuis et Mar-
aliqminto lalins rx S. Grcijorio uccijie. lijris, cinnque nsferit ciim mouaslerio adjuucto a S,
^ Cum omnipotens Deiis pereunem jam merce- Galla fundatam propc ccclesiam S. Petri; ni cujns or~
dem reddere ejus^ id est GaHif, laboribus decrevis- dinis fiieril non imlicari a S. Gregorio. In archivio
mamilla penussaest. Xixturno
set, cancri ulcerc in S. Pelri dici eccle^iam S. Catharin», et monachas
S, Bene- ^"
"rrfiHfs
autem tempore ante lecluni ejus duo c;indelabra S Bpnedicti appetfari. Uinc insciipla est
/Inifflicthiii'
lucere consueverant quia videlicet amica luois, ni-n
:
dit la Marfyroloijiis Bcnediclinis Wionis, Dorgauii,
sohini spirilales, seil eliani corporales t«nebras odio Meniirdi, Bucelini, nti el Kalendario Mohillonifi adpri-
habebat. Qit^ dum «"cte quadam ex liac eadein ja- mum seciiluni Benediclinum. Idem Panciroliii$ arhi-
ceretinfirmilatefatigata, vidil B. Petrura Apostclum iralnr rorpora SS. GallEe et Benpdicta; :idhuc latere
H( llqiii.T.
interutraque candelabra ante suum leetum con&li- in dicta S. Cathariiufc ecdesia, ^iliiju indo elevanda
tisse nfc perterrita timuit, sed ex aniore sumeus
; et in altari more sulito coIlocand;i, ct tla in Indice
Difs oOitus aud iriam '^xultavif, eique dixit Qiiid cst. Diimiiie : Rciqiiiariim tradit corpus S. Benedicta; servari in
S. Pftro
mi, dimissa sunt milii peccala mea? Cui ille benignis- ecclesiaS. Catliarina; de^Burgo, i-aput apud sanctos
apparen/e
indicatus simi ut est vultu*;, inclin^tu capite annuit, dii-ens : Apostolos, el aliquas reliquias in a^de S. Luciie ia
S- GalU. l.'imjssa; veni. Sed quia quamdam sauctimonialem Silice : de qua agil, Rcgione ^ ecclesin 40.
feniinam in eodem monasteri"»pneceleris diligebat; ^ feiifirius in Catalogo Sancloritm Itali;ede ejusor-
Elooiiim
illico Galla subjunxii ; Rogo ut st-ror Benedicta tu, juvenlhte, el iuijressa in mona&terium isln tradit :
Fenuirii.
mecum Mmiat. Cui ille respondit : Non, sed illa Benedicta Virgo, nnbilis Roniann, a teneris Christo
talis veni.it Tecuin. Hxc veru, quam petis. die te Domino inservii^ndi ac illi virginitatis dicandaj de-
erit trigesirao secutura. His itaque expletis, visio sideru» tlagrans. spreti^ pro Deo parentibu^ et fa-
Apo>toli assistentis et colloqueiilis At ei ablata est. cultatibus, in monasterio adolescentulaadhuc se in-
C illa protinus cunctae Coiigregatiunisaccivit Matrem, clusit : in quo ita .•*ancte Vitam inslituit, ut coelestis
eique qnid viderit qiiidve auijierit indiravit. Tertio Virginum .'p msiis illani nun multos post ;innos ad
aiit<'ni die cum ea qu;e jussa fuerat Surore deluncta se accepeiMt. Ila-c Ferrarius ctfere e.c cilnto Gallonio:
esi : illa vero qu.im ip-^a depiposcerat, die est trige- qui per verosirnileni coujectnram talia a-^iseruerunt, rc-
siuio Mibseeuia. Qund lactum nunc usque in eodem liqiiH ex S. Greijorio debump&erunl. Meminerunlejns-
rar-nasterio manet memorabile, sicque boc a prcuce- dem Arturiisdu Mon.^licr in Gijnecxo sncro, et Brau-
d^'nlibus Matribus traditum. narrare illic solent .sub- lius Epi-tcopus in Marltjrologio Poctico, aliique re-
tiliter juniores, ()ua; nunr sunt sanctinioniales Vir- ccntiorcscnm Carolo Bartholoinxo Pia'..za in Sanctiia-
gines. ac si i!lu in tempore huic lamgrandi mirai-ulo rioRomano, OAwrenlc sacrum ejws capiit exponi in
et jp^je adfui^sent. Ecclesia Apostolorum.
3 IIj^c S. Grefjorius, qui Benedictara s;tnctirao-
DE SANCTO EADBERTO
EPISCOPO LINDISFARNENSI IN ANGLIA.
A^.NODCXCMII. -iHer tlln>,triore< yjiujlne Sanclos merito ccnseri S. factum essel, Episcopritiim Ecclfsiaj illius aimo uuo
Cuthhertum Eiiiscopum
T servabat venef';ibilis Antistes Willridus. donec eli-
Liiiilisf'irueiiseni, liiximus
S. Cu liOerlo ad tjm Viiam, rclnlam die xx Mariii, qno mor- geretur, qiii pro Cuthberto Antistes ordinari debe-
SllCCCdlt pQSt
aimum S.
Juus esl inino DrLXXxvii. Obilum cjus et sepultu- ret. Ordinatiis est autem post ha^c Eadbertus, vir
Eadbtrtut, ram cum relulisset Beda Uh. 4 f/i&torine Ecclesiast icx scii^ntia Scri|itiirarura divinarum simul et pra--
grntis Angloni.m cap. 29. iUii subjiirw'1 : Quod cum ceptoruin cojlestium observaiitia, et niaxinicj elee-
raosynaruin
DIE SEXTA MAJI. J07
mosvnnruin nperatione insignis, ita ut jiixta le- Qui ignihns in mediis insontia membra lueris; D
dMtrlrm et
gem omniliiis annis decimam, non solum quadru- Ne HebraiumIsdat Chaldea flamma decus AHCTOflB C- II
;
pediim, veruin Hiiam frii^um omniiiin aff|ue pn- Denaqiiafer renovas per frigora plebis amictum,
niorum, iiec iioii ct vestimentiiriim p.irtem paujie Qiia; Phariam fugicns, invia .servat, humum ;
rilius daret. I/.ir ibi lirdii, qui in Vila .S. CuililjiTti Qui reiliviva levem formas in memhra faviHam,
cap. II «um.til riimjpm Kadlwriiim, m if;naruin v>r- Ciim trcract Angelicis mundusah axe tubis.
lutum virum, et in Scripluris ncitahiliter eruditum Haec et his similia plura iibi, multis cum lacrvmis
fuisse, iisstnit : ac ilciii ciiji. 12 ilfi.rrilfit, iiuommln ac magna compunctione, Pontifex tremente lingua
coriiiin •^'- Ciitlilifrti fiicril ctrvatnm, cnoperanle S. complevit; fecerunt Fr:itres, utjiisser.it et involu- ;
Eatll''rln. et Iticvitnm lieato fiiie coiichiserit : (iiix imle tum amiclu corpus, levique in tlieca recondi-
nov/i
repet tn yimt cjHsmnili. tuin, supra pavimenlum sanctuarii c.mposuerunt.
2 Volens aiitem latiiis mnnstrare Divina dispen- i Interea Dco dilectus antisles Eadbertus raorbo
satio, qunnta in gloria vir saiK^tus post mortem vive- corripitur acerho et crescentc per dies multumque
;
morilur 6
ret, ciijiis ante inorfcm vita siiblimis, crebris etiam ingravescente ardore languoris. non multo post, id ifoji,
prnni(t'f coi-
iniraciilorum pafpliat indiciis; transactis sefiiilturie cst pridieNonas Majas, etiam ipse migravit ad Do-
inis S tudiier-
eleiiiii,
cjus ;innis tiiidecim, immisit in .Tiiimos Fratrum, (ut raiiium; impetrat.iaheoraunere, quoJdilig<>ntissiine
l,
tollcrenf ossa illiiis (qua* inore mortuorum, consuin- pctierat videlicet ul non repeutina raorte, sed
;
pto jam et in pulvcrem redacto corpore reliquo. sicca longa e.xcoctus a>gritudlne, transiret e co.-pore. Cii-
invenienda reliantur) atqueinlevi arca recondita, in jus corpus in sepulcr.i beati Patris Culhberti ponen- et etaret
eodein quidem loco, scd supra pavimentum dignse tes, apposuerunt ilesuperarcam, in i|ua inrorrupta mlracutu.
venerationisgratiaiocarent. Qnoddumsiliipiacuisse, ejusdem Patris memhra locaverant, ubinunc usque,
Eadlicrto Antistiti suo, medio ferme Qii.'idragesimEP si petentium fides exigat. rairaculorum signa fieri
tempore, referrent; annuit consilioeoruin, jussitque non desiniint. Seri et indumenta. quae sanctissiratira
ut <lie ilepositionis ejus, qua' est tertia decima Ka- corpus cjus vel vivum vel sepultura vestierant, a
lendariiin .\prilium, hoc facerc meminissent. Fece- gratia ciipandi non vacant. Hxc miracuta S. Ead-
runt autem ita ; et apericntessepiilcrum, invenerunt berti ab eoilem S. Beda, in Vita S, Cuthberti carmine
corpiis totuin, qiiasi adliuc viveret, integrum ; et scriptn, ita erponuntur :
flexihiliusnrluiim compagihiis. multo dorinienti qunm Morhoruin fugiiint lahes, furor impius atri
mortuo siniilius. Sed et vestimenta omnia, quihus Daimonis ahsistit; viven^que solehat ut ante,
indutiim erat, non solum intemerata. veriim etiam Signoruin monstrare juhar, modo sic quo^iue pas-
prisc.i iiovitate et claritudinemiranda apparehant. [sim
Quod ulii viderunt Fratres, nimio niox timoreettre- Spargitiir et functos virtus rairanda per artus.
more sunt perciilsi, adeo ut vix aliquid loqiii, vix Creatus est Ejiiscopus an. ocLxxxviii, mortuus an.
auderent intueri niiraculuni, quod patehal vix ipsi, ; nccxviii, seputlus in Ecclesia Lindisfarnensi, quam
quid agerent, nossent. S. Finaniis ilmlem Episcopus {tesie endem Beda tib.
'i Exlremam autcm indumentorum ejus partem, 3 enp. 23) more Scotorum, non de lapide, sed de seputtus in
pro osteiidendo incorruptionis signo, tollentes (nam roboresecto composuit, atqiie arundine texif. Sed et ecctesin ab
Episcopus Eadbcrtus, ablata arundine, ipsQ plumbo
fl in qniitlni qua? carni illiiis proxima aderant, prorsus tangere loci ipsiiis
tecla;
(jrHmrt snUta- timehant) fcstinaruiit rcfcrre .-\ntistiti, quod inve- plurabi laminis eani totara et tectiim et ipsos quoque
nerant qui tiim forte in remotiore a inonasterio
:
parietesejus cooperire curavit. Vitam S. Finiani il-
loco, refluisundique maris fluctihus cincto, solita- iustrovimiis nd diein \\\\ Febrnarii.
rius inanehat. In hoc etenim semper Quadragesim.v 5 In //istaria Eccl.'siitr Diinetmensis ('funm sub 110-
lenipus agere in hoc quadraginta aiite Douiiiiioum
;
inine Simeonis Dlinelinensis editam viiidieavimus Tur-
natalein dies, iii magna continentia", oralionis etla- ijoto, ad Vitam S. Cutliberti) lib. 2 cap. 6, ob secun-
civmarum devotione, ducere consi.everat : in quo dum Danoriim depopulationem, dicitxtr an. dccclxxv
saera ossa ad
ctiaiii venerahilis pra?decessor ejus Cuthhertus, corpus S. Cuthberti sublatimi, et successorera ejus
varia lcca.
priusquam Farne peteret, siciit et supra docuimus, veiierabiliura Saoerdotuin oss:i veiieranda, scilicet
;diqu;imdiu secrctus Domino inilitaverat. .\ttuleruiit E,adherti, Eadfridi, et Eihelwoldi. Hsc tollentes,
de locis in locum, euntes et redeiintes discurrehant
c :uitein et parteminduineiitorum, quaj corpus saiictum
atciptt pnrtfm :inibierant. Qu:c cuni ille et miiner:i gratanter acci- perannos septera. leste Ricardo Dunelmensi tib. irnp,
veslis pjuf,
|ierct, ct miracida libenteraudiret (iiain et ipsaiiidu- 1. Deinde in villain. nomine Crecara, venientes, ibi
inenta. qu:isi Patris adliuc corpori circuiiid;it;i, iniro quatuor mensps resederunt. Tandem vero redeuntes
deosculabalur iiflectu) Nova, inqiiit, indumentacor- ad villain Kunkitcestram, nnnc Cestram vocant,
pori pro liis, qua; tulistis, circuindate; et sic rcpo- dcvenerunt : ihique cuin Reli.iuiis quieverunt , ab
ac tauiem
autem ttiino scilicet uccri.xxxiii iisiiue ad annum dcccxcv.
nite iii thccain, quaiii parastis. Scio certisci- Dtmetmui»
me, qiiia non diu vacuus remanehit locus, qui tanta Postea anno Dccccxcv transtata fiterunt eadeni sancta Iranslala.
coriiora 1» Ripon nioiiasterium : iiide, post trcs aut ifua-
cielcstis iniraculi virlute consecratus est. Et heatus
tuor menses, Dunetmum. Peniiiue annt mliv. die xxiv
est multum, eo sedein quiescendi Doiuinus,
ciii in
Auiiusti, dicta ossa repertn fiwrunt in eodein tocuto cun
voric beatitudinis aiictor alquo largilor, concedere
sncro corpore S. Ciitliberli, et nb bocreinota semsim fiie-
dipnaliir. .\djocilqiie rairaiido. quw quondam ver-
sibus dixi, et ait :
runt adservata, uli oinnia ha-c leijuntur in Historia
iminera dietisl Tianslationi.-i S Culhbeiliin iioram lumbam num. 6,
Quis Doiiiini expediel c.o)lestia
.
el ad XII Februarii in Vila supia inlicali Episcopi
AVI paradisiacas (|iia! capit auris opes?
Ethettvntdi.
Duin pius iiifcsli diiuplo pondere lcli,
Greve-
Vivere sidcre:i seiiipcr in arce ilabit ;
6 Snernm memoriam S. Eadberli celebranl .Veinona
nus et .MolanlK. in Adiliti'>iiibus ad Csnardum. eum in Fastis.
nieinhra decornt honore,
Mortiia nunc taiito qui
Pulchiaqiie perpctuir pignora priostat opis.
MS. Ftorario et liodierno Marti/rolwtio Rim.ino et An-
iltieano itrm Mnurolijciis, Canisius, .Menardus, .Mi-
Quaraquo heata (loinus, suh taiito qua> hospite
:
heu>, Buiylinus el atii. Getenius eliiim refert : sed
(fulges,
arbitratiir eumdem esse cum S. Eijberlo Presbijlero, in
Ncscia qiiai naavi, liiraiiie l;i'ta inicas.
insula /fyeitsi mmtao : ciijns Jcla dedimus xxiv
Nee tihi diflicile, Oinnipcdciis, ni;iiidaro siih arvo,
Nc .Ipntis.
dcp:ista vorct fiincra hibis edax,
(vbii triiliui scrvas ccti siih viscera Vateni,
DE
Lucis iter jiandoiis luortis ah ore, tuum ;
tod ACTA SANCTORUM
DE S. JOANNE DAMASCENO
MONACIIO ET PRESBYTERO APUD GR^COS.
cinc* *%• liunc vinim, et Imc quoque cum in titiis, et quidejn ab Arabico contcxtu valde diversis, dc-
DCCLXXX EQrfifiium
prilna Hun Dainnsco nrfjotiis ficcujmretur tem- cerptutn : quod in Basilii Imperatori.^ Synaxario MS.
Ifdnilihiis nucif {loclrina et zelo relujinni.^ rele- la/e est, ad xxix Novcjnhrts.
hr>iinm, wl nmuem pnrro .suiHtttatts formom 4 Hic fuit sub Imperio Leonis Isaurici et filii
ex aiHiquiori
lelehenimu S Sabiit Laura, in Pal^slino ; tle
i:.T.!uiil
ejus Conslantini, ex urbeDamasco, genere illustri, aita elogium
cvjiisnlni' alumnm Siinclin octnm alUiuotte.^ a mlnsest,
honorato et fideli patrem iiutem habuit virlutis
: in Mcnotogio
Grxciii J-^asfti
ai/elnrqiie demceps, ud ilws coriim memortx nocros. Stj- amantem et eruditus est omni pentilium disciplina,
:
Biisil it
adncriptui Vi
fiovfTt^ria, iia.rariiim, Basilii luiperatori^ jussu colteclum, et om-
insuper etiam divinis litteris. Pro araore deinde
tiium qiite ttovimtis eo vi qcitere anti^tinsimum , mcmo- Christi paternas divitias deserens, factus est raona-
riam illnis rcfcrl ad dicm XMX Novemhris : qiio die chus, un.i cum Cosma, eo cnjus est multa mentio in
cumdem /lahuerunl el ntia MSS. ex quihns Mcnolo- poematis sacrarura fe^tivitatum, magn« priesertim
(jium suum compilanl Sirlelus, qiiod e.rlal ah fJenrieo hebdnmad<e ante dieni Pa.-chse. Jo.mnespnrro, sua-
Caiiisin c.rcusum. Celera, qum vidimu.f tmn lypis e.r- rum orationuni eflficacia et denionNtrationuin e Scri-
cuna qwun mann c.raratu, diem iv Di-cemhris Joanni pturisdesumptarunj, Iconomachorum confndit liaTe-
adscrihunt : quuiido iu Menxis cxrusin colilur parttto sin ;
'
undeab htereticis Iniperatoribus varie relega-
cuin S . linrhain diei offino, cum profirio Cininuc Sli- tus, et carcpribus traditus, m
pulchra oonfessione E
chanisqiie el Conlacm, in quihus vaUtc lattdatur Sati- consummatus est, sepultusque a discipulo suo.
e.tus, iih iticomporiii-ili sacrorum liymnorum patnjendo- b IIxc ihi : quihus prorsus simiU/t ijivemt in aliis et Sirleti
et ^ Dccem-
bris. rnm focnltale, cfjicjiei litrie.feon connictio/ie, el moiiasli- MSS.Sirletus, usqnend signum* : sed ceteris omissis,
vm ejercitWionis rttjore. Orwcos .sequuiilur Ruthcni t^eu sic concludit : Iconoraachorum confundens hairesim,
Moschi, afiieque ecclcsix a Gra-cis sncronim rilus po- mulla erudite et accurate scripta rcliquit ; in quibus
stitamuiniils', quihus sese aptnrunt Mnlanus inAddilio- omniuniferequ;e.stiouumsuIutio invenitur. Cumvepo
nibuH nd Usuurdum secunda: seu Diineenn' Editinnis, ad inultam et laiidabilem senectufem pervenisset,
Cnnisiiis in cdilwuc oltern ijermnmn Mnrttjroloqii, excessit e vita D. Joannes, anteMansur appeilatus,
ei AruoUlns Ifion tn Ijiifnn r'(/.r. nnitnius Tnihemium, qno vocjibiilo et ipsiu^ parcnles appellabautur. Cum alque Me-
Uc .loiiniie, Ininqunni Hcijulnm licncdicliuatn professo, istoopud Sirlelim clogiu convenil, ad vi Mnji, Sijna- nxis
ngeniem inierillnslreii virns sui Unlinis. xarium Collegii Cbirnmont'ini Pnri-^iiis, nisi quad de
lallniii
'} Hnc idnn nhsque ullcrtnri prohatione fecit in Mo- Majumcnsi Cosmx Episcopatu menlionem inierserat, el
nohiffiu Bettediclinn (johricj, Finceliinis, acd od pr^sen- ni fine qumiam de ejus poematis ac vila in
siibjnngnt
tetn diim vi Mnji; qiiando Joannern Romnni Martij- pnce consummnta qux potcrutit vsui csse ad diem xiv
;
rolvqii tnhulis a se verognitLi insernit Baromua, cum Oclohris.
insiijiii eliiijio. Et eloqiutn quidem nccepit e vila;diem^ G Expiin.nl aliquis e.r Cl.iromnnlano, qux iln dc
ve( e.v Mourohfco vel e.v Molnno pritn.v editionis anle : cognoJiienlo liabchantur scriptn : sed ipsujn egrcgic c^n- aliud ex
Suida.
qiiOs lamen nlxn quiedam MSS. Lntinn, licet nohisnec' firjnat Suidas, iioc addito depoematis ejus elogio:JQ^n-
dnm coquita, nd eumdcm diem dehnerunl relulme Joan- nes Damascenus, cognomento Mansur, vir fuit elo-
neni. Nnm m .1dditinn\l<U!< (Airthnsiannrum (^oUmien- quentissimus, nec iilli eorum, qiii ipsius tempestate
sinm iid U.suardum anni Ibl^l. s.vpc .skA nnmine Gre- dnctrinffi hiude clanierunt. secundus. Opera ipsius
vem ciiiitis, m //?;,/(Jir .
C .nst mtinopnli depositio perquam multa, et in primiserudita, tum in divinam
sunctii; iuemoria;;Jo;tnnis D.iniasc.eni, Dncioris e|,'re- scripturam Parallehirum coliectanea, tum niusici
,
|^'ii, neo minus Et /u-c verha
vila et inirarnlis clai-i. Canones, partim lambico carmine condili, partim
Alnlniius in prima. sicnt dictnm, n»//( 1504 />(»raHirn.?! oratione soluta. Floruit autem una cum eo Cnsmas
edi'i/ine iranseripsit, omi.<il »; secundn Dnacenn nnni Hiernsol^vmitanus, vir elegantissimo ing.mio, musi-
1KS;J Muurolynis nunv IKG/* primim ediius, deinde camque spirans pmrsus concinnam ac inoduiatam.
Ib/Off 1578 Venetiis rceusus ('onslantinn|ioli S. : Certe musici Canones Joannis et CosmEe nullam ad-
JnniMiJs Dainasceui PreNbyteri, moribus ct (l'iclrina liuc comparationem admiserunt. nec quandiu hic
clan^^imi tempore Theodosii tertii, iW c.':?, .\tlramy mundus durabit, admittent.
teni, qni solaine.ri[iiia partcnnni T)cc\v rcgnovit quaiido 7 Nominis porro s-ijiiificntum exponens Theopliunes, Cognomen
unduin ro7i(frH/ Jnannes scriptis clnrisccre. Viiletur ad secuiidnm Copronijmi nnuum, eadem ncensinnedecln- Mfinsur Re-
uulcni Miiuroltjcu.^ vn drtcrminntione corriqcre vnhiisse rnl, quo impius hic animo drmptum
fuerit in Joannem, dum ad-
sUjmlicaiis
ofios, qui nntv tp.mm, Theniosii seninris xtnlem, id est liuc in Palj'stina degeret, sub hnrharo Saracenorum do-
serulum Chrtsit \\\ Daniascenn nd.fci^ip.sernnt minatu qtiajn in Chrisliunorum Impcralonim lerris se-
li Vila, qunm hnhetnus, rt Giivcc etiam exMS. Mc- curior. Cum enim menliimem intnlissct Peiri Mnjtmeni
Vila scrii>la
dtcivo licqisFranciirdamns, antchac cum nperihus Ba- Episcopi {qui Cosm.r videtur dccessor fuissc) ah Arabi-
a Joanne
Patr. aiHc sileire.reumnu auctnrem ptwfeit Joannem Patriarcham busob vituperutumliberc Malininetismum concisi : eum,
an. UG9 IlieiH>soh Miitanuin ; quianjumcnlo i\r Arahiea qiuidnm orationum suarum encomiis sanctus Pater
iiiqutt,
Ciijronijnins
iic siiiiplin.s.^ima nniralione nceepto ip^ain luculenlo noster Joannes. qui recteChrvsorrhoas nuncupatur
e.T-
m tonliiiiif
ornnvil siiih, diiohus fnrtc secults pns' nioiiem Dama- (propter cfflorescentem in ipsjus Inm vita qiian: .ser- luim fhtor-
sceiii. Stqnidem tnouumenia omnin e.rcuttens, uitde co- monegratiam spiritus. instnr auri radianlem) quem qnct
uiitus&um Ilierosohjrnifarum Pattinirharum sericin in- eliam sacnlegns Imperator Constantinus quotannis
ti'iii\tre, uuithjn inveni isiius nomtnis, nntc eiim .solitus fuit subjicere «natheinati, propter
queni eminentem
Cuwpalates assent, suh antiujn Nicepliori PUoca' ulii- illius in recta fide doctrinam : et pro avitn ejus no-
ffx sefitdis mum, Chri>.ti vhxxvl.\]\, viruvi a Saroceiits fuissecoin- mine Mavw-p, qnod Redemptuin signlficat, novum
Atvtficis; husttnu. i^nndum Cuiwantinopoli tnnotuernl itla .sic sua^ietatis doctnrera, judaico prorsus ingenio, nun-
e.rortiata / itn, (nrUisse iiec cojnposila quide.m erar, cupabiit Mavrrf.iv. id e.st [stcut ex Papiaostendit Mettr-
quando suuin jmn cuttum ihi habebal Damascenus ct sius in Glo!;sario) Scorti filuun.
ehgium vi Syna,raritsi utiqtie cxaliis antiquioribiis
jjo- 8
DIE SEXTA MAJI. 10'.»
8 Non conlerruit 3of\nnem tyronui rahies, eiiamjns paulum .suh Irenc et Constantino Impera- D
re.^lituta post
Cijiis fitro- ctaviiini ccclesiaslicaruju sibi impie arroijanlis, ulde.co toribns orthodoxo
imagiuum cnttu, ferretur erga S.
re nihil quem non habebat
se ulciscereliir, ntiter in potestate. Stcphannm nliosqne itlusires pro enrnm defensinne Mar-
tflTltllS,
Qiiin, xque ac atii insiqnesmonactii, in quibus et Ste- tyres ; quornm prxfntgens sptendor aliorum in cadem
phaniis Junior sociique fnerunt. xxvm Kovembris com- Confessorum lucem obfuscabat, Ncqne hoc per meram
memorandi, nccurrit Conslauliuopolim ant et Consfan'
cerie in ejits conjectnram dici e.tistimet quii^nom ; sed tegat in Me- /innjtoli mo-
fluatis est
vicininm etiam ip.^e. abi maxime perictitabatur fxdes ; na^is Canoues diei iv, qui de S. Joanne snnt ; inve- dcstc tiimu-
Con^lanUno- futuru.*! particeps pericutorum ac certatninum ; qux in nietque nuftam islic (ieri inentioncm corports vel .sepnl- falus
polim (iccc-
BiisUu hnperutoris Menoloijin indicalo, miraremur a tuiiv, aut mirncutornm ejua invocalione pairatoruin,
d. n :
Vil.r .trriplore prxterita, contra qnam
fui.^ise ni.^ii liic profiteretur fieri noiuhit in atiorum Sanclorum Canoni-
Arabiia sc monumenla secutum. Cum enim in his ea bus, qnorum sepnlcra in veneratione erant. Similiter
sotum eontineantur, qux vel tn patria secnta.-ia egerat nec in Ctaromontnno Syniuario, ul>i nccurale notnri so-
vet monacfnis m Laura ; de morte prorsusnihif videlur te.t qno urbi.s ConsiantinopoiifaniP toco cnjiisqnc Sancti
invenisse .u-riplor Grxcus, unde nec dicni, iicque locuni Syna.iis cetebrelur, ratione corporis vef reHquiarum
nolavil. ejus ; nihil tate lcgitur dc S. Joanne, quem tamen Con-
9 Exlreinam ccrle partem vita^ peregre (ranscqisse stantinopoti Latini adscritmnt, idqne id arbitramnr non
quoffft^m Joaniiein vet inde po.^sHiniis coufii ntnre (luodsHn , Laura ex vano.
ut percj'''
jiioititi cilim sua obii.mU, e.t inler Sanrlos ifliii.s toci Patres religio- 13 Efogium quoi ifti Magna Mcnpca te.cunt, mnlto
nnn sciipsc- siori ritu esset sepuilus e.rtra commune ccemeterinm quam in Syna.rario Basilii luiperatoris prolixius, his
1 irit anriis
yint Saliuilss, non defnisset inler monacfio.<i ibidem degentes cnncluitilnr lu senectaubpri vitaui finivit,cum
nfiqni.s, qui vertii.^i :
liil, circa
totam ejua vitam leque proti.re et acmrale descripsisset, eam ad auuos qnatuor supra cenlum proihixisset. (in. 670
lUllUS,
et pnri cam lingnn; Gr^eras eteganda, otque itescripla Hos cgo sic ortlinuverim. ul circa nnnnm dcclxxx mor-
i1ii fst Vitd nepuiis Stephini Salniitx, dmnln a nutns luns 5 oAnnes, defuncto quidem Copronymo; sed necdum
\mJntii ;quiunno uccxcv ibutemotnit, el decimo !slatis pncnta eccfesia, natus sil drca annuai dclxxvi ; ndeo-
sii:v anno Christi dccxlv, Lanram ingressns, hnndpnu- que .sub Leone I.saurico fqni regnavit ab anno dccxvi
cos annos in ea vixil cum uvunenfo sito S. Joanne ; et ad DCCXLlJ annos nalus circiter quadraginfn, inter pu-
sicnti descnpturn ibidein est Martijrium-s.K. monacliorum tflica'. qunm gerebnt Damasci procurafiohis negotia, ece-
Martyrnm, biennio post obilumjam dicli Stephani ccci- perit satugere pro cnltu .'iacrurum imnginiim, quemfun-
sornm nb .Jrabibns, quod ilfu.straviinus die s.x Martii, dilus eversum vofcbat impius ilte ; et fidefes conftrmare
10 Porrosicut de extrema Joinnis Diunasceni xtate scriptis quaquavcr.tum epi.stfjlis, coque libcrins arguere
uti JIPC CP. parnm vel niliil prorsus scivere Palxslint, iuler qnos perfidum quominusejus iramlimcbal, tongcextra cjns-
ttis^in-
iintfi
Arabicescriptcmpriorcm ejus vitum Patriipcha Joannes dem jurUdiclionem positus. Pnssns tlcmdeab eo cnluin-
Clf flllt cjus
Vita in Pa- reperii ; ita nec Sijnaxariurum auctores Con&lantinopoli niam, et pro reddila sibi per Dciparam rnanu qux
Ixsliufi viilentur cogniln liahuisse, qiiw de calnniaia ipsl per fiierat pr3:cisa, cnih adoptivo fralre Cosma, ingressus frcshylcr
fir.iiniilm
Leoncm Isaurtmi apndSnrucenum Damnsci Principem Louram S. Sahic, annos itn nfiqnnt ttetituerit ; usque
cousiruela sciverunt quxque de insigni ejus obe-
ilti, du7n ruTsum ctaresccre ccepii conscnbenttis cnm Cnsma
dientia narrobantnr cnmmnni tradiiione intcr monactios Caaonibns sacris ; et ab Joanue Hierrsntijmitano Pn-
Subaitas : in quorum Lnnra eliam nunc monstralur ip- triarcfia Cosmas quidem factns Cfit, post Pelrum Mar-
sius celtufa, non item seputcrum. ffoc vero eum Con- tyrem, Majuma:- Episcnpus circa finem Leonis vetinitia
slnnlinopoli nactum oninino arbitrumnr, .sicuti Latina Copronymi Jnannes vcro Presbyter ordinaius, idque
;
Mnriyrol/igia velusta quihdam hubere et habuisse osten- liaud parnmannum dccxlix tunc enim osiendinins
antc :
diinua : qnxmeminerunt miracutorum a vi-
sota etiam in Catatngo non ampfius in vivis fuisse Joanuein Pa-
vente palrnlorum, sed in gene.re ; et verum obilus diem triarcham, (inem moilnum tameu Dnmascenns laudat
videnlur memoiia: consigunsse. ut suum magistrum, riijwi .sensa omnvi intime noverit,
citr Gr.rci
H Cur nntem non Dolins id dico feciSKe Grxcos? in epistota aute annnm jam dictnm svripla coiitra eos
Qnta hi, in defigendn commemorationis annnx die, vt- qui Petri Cnaphei lia'rcsini suxcilabnnt.
iioHtus
citin
nliilnint dentur alinm prnrsns hubni.sse respeclum. Xam quidiem 14 Piilriaicha hoc mortuo, ad dilcctam suam i^Uer i!'i)rlnus
ad 'irca an.lSQ.
;".! .Vo-
XXIX Novembris primi assumpscrnnt ; ideo id fccisse vi- Snfmitas sofitudviem sese rccepe.vit Damascflnus, ibique
wnljris
clentur, qniaprtdie cetcbraverant S. Stephauura Junio- doeioseos libros scripseril, qnorum vim ferre non valens
reuj; et gnia propter laitdata ab lioc JoiinnisDamasceui Copronymus nhscntem pi imiim annuo ca'perit ferire ann-
operaac zetumpro culln sacrarum imnginum, congruum tliemate; dcinJepropius congredi ausnm exifiis carcrvi'
cen.suerint hujus quoqne memoriam c.onsequenter facere. busque, in Basiliano menologio memoralis, macfrnrif :
Qui diei/i iv Dereinbris in usum rece.peruut el pro eo a qnibus, eo morluo, soiutus, clam rcverferit Const'in-
habehani abipsoS. Joauneordinatnrn Virginis ac Marly- tinopoiim ; ueque mutto posl vita crcer.serit, priussat-
ris Burbarie ac recilulHint hujns encomium ab temquum imagiaibns cuttns suus ( pa-r orttiodoxis reddc-
(.fficiiim, t
ilio compusitum ; conveniens e.T-isiimarnui utriusque cul- rctiir, quibns sub Leoite Chn:aro (juwdam veUili vidn-
tnm tvnjnngere, composHo, quod nondum factum erat, ciieobtigerant, mitiyalaqu^ prius fertnicrat persecutione
vpI Drcein-
.'i
propriv Canonc de ipsu Joannc. Ptnne >jucma>lmoduin Pbira sperabnmus de exlremis Damasrcni certamniibiis
brh
II MiirUi, anie- viuim S. Maria» yEgyptiacv. dizimas diccre nos posse cx Orationc sapientissimlGypri Cnn-
plucuisse, ul in offiiio feriitv Ilebdumtid.v v Qnatlrage- staiuini Lognthetae Acropolitaj fle S. Joaune Dama-
/.•"jnlftcln
simalis, quuitdo itlius SancUe vita a S. AndreaCrclensi sceno : ifuare eam ex Vaticano Codice transiribendam sviiiitinn.
Constaulinopofim atlala recitnbatur, una cum magno el ab tiumnnissimo Joanue Fraueisio de RnbeU, Jiiri-
Pceniii aiiaii Cauone per ipsum composito, miscerctur sconsuflo Romaiio curavimus, Laline reddemtnm, qiinm-
diclo Canoni de S. Maria alter Canon de S. Jndren., vis proti.ri.ssimam, el nimia verbositnte difftnentem.
licet proprium alia.\ uterrfut' haberct sui eiittus diem, hxc Jamque ea interpretatio fere tota per verettarios erat
I Aprilis. ute xvii Octubrts. successive atfala, cl paucn qitu- resiabant fotia mox uffe-
12 A<lde quod ^onuues, licet morlnus die Maji, w rend'1 sperabantur, cum lucr postularnilur ad prxfum ;
'!'iiiin nrl
nulinm limen eo die pecuHarem habnerit vnttnm: quia quod tanlisper remorari visum nou est, cum in iis quy.
^ '"'IJ't/l(0
flitelitrolj- ciirpns ipKins hnmiliter tumnfatum, rcgnanle adhnc Co- jam ad mnmts venerant, nihil ajipareret praeler nudam
USiC,
pronymi ftlio Li'»ne Cfiaiaro, paternm inipielatts xque paraphrasim Actorum velustiovHm, qua opens hnjns
ac regni herede, nnmnnam videlur fnitsc etevatum de motem angere opcra; prefinm rion sit. Quod sivei in fine
tevra ; defirientitnis forte qmv id faciendum .suaderimt diclx orationis inreniatur atiquid de refnis n Sancto ac-
mirnculis; cnm loln Popufi Constnnlinopotitani devofio, tis Constaulinopofi, id in hnjiis tomi Appendice propnve-
mus
110 DE S. JOANNE DAMASCENO.
mua. yitmsatifhahnminlfclnrrmremnfnendeucominm Theoctisto per traditionem afcepont hi porro a :
D
S. Tlno(hxiu\ Saiicfhnoniisliset Marltjrix Conslantmo- majoribus suis et Charitone pra-sprrini Confessore
polilftna-, abendem Com^anlinocnmjmiinm et XXJX Moji (iesumpsernnt. Hanc vero Hivini Officii nnrmam. a
illu&tralum ; ubi plnrihus ogenins de niiclnre, qiii secnh S. Sabba in litteras missam, cum ob irrnptionhm
xni cj-cunlescrifsit ac floi nil : dejonnnr onte.m sic e.r- vastantium omnia barbamrnm iri'eni>set, S. P. N.
orsus esl, rCi 'Iwxy>y, liv }.v/riv, tw e/, ^7.y.v.'7/.'t'j ~x Sophronius, janctu- civitali-^ Patriarchn, stndio la- post sophro-
vf/.''»in:t : Joanni uraiiotiPiii I DaniaTeno encomia? borenue suo restituit ac post eum divinus et in
; re- «i«m,
Quoif;itur pauto in ijj^u limine non torpelm.et prius- Ijus Theo|(jgici« aeerrlmus Joannes Damsscenus re-
quani ad certanieii exnar noii aufiigiam ? novavit, et denuo in litteras inisit.
\)\}nU'rim ex siipni ilirlis ile tempore el hco, fjuilnis 18 Jc paiiio infra, pra^tcrilo Sophmnio (veluli cu-
ipsepiurmm
hic .^auclUN vidclnr nbiisse ; conseiiuitur, vnlhtm esse jus lahor vcl ad perfcctum nihtl uddu.rerit vc! penitus Camtum
Typicum Iliprosotymitanum
rursns nil icrlptor,
veinsnnilem causam, oh ijuatn linrunius, Manrolijcnni intcri"rii] ,
et Moiiinum snspirlns hahneiil, f//'roConstrtntiiioiioli sacralissimum Sabbam et Theologum Damascenuin
scribenilnm sibi putarit Damasei cnm ncquc morluus ;
pro nnmnlhelis habet. Certe prsedictus Jyagucreckins,
ibi .sit Sonctiis, ncqnc nVo rouslcl argumenio quod Chri- ad primx snx partis (iuein ( alias antem ob co desi-
Saraceuorum juijo gemcnics,aut aut om- guatasuccdnm scimiis prodiisse in lucem, aucloris morte
stiani,sub i.stic
vvio in tolo Orieute soliciti (ncriul, dc instilucndo uli- verosimilitcr interceptas) auctcrum in dictis lihtis no-
(Jiifim mnlr qvn pjus cnlta. Iluhes deinde undc corrujus Voiaterra- minatorum et a se deltbutorvm lc.ieus Cala!o'ium, nihi!
(li\/ii)rtux
nnm, BcUovaccusem, ct y/jitoninnm : qiii Daniat,ceni reperit cujuseau.Ha S. Sopltrouium uomiuaret ; scd posl
111 tliios ait
tetalem nd Scniorem Theodoniiim refereules,ausamde- Theolocia suh nomine S. Snhh.x producla, subjecil ea
deruut Trillicniio distintjucndi dnos Jounnes Daiuasce- qu.T S. Joaiinem Danut^cenuni uucJorem hnlent nu-
nos ; allerum qni snb dictn Theodosio (loruerit, cdide- mero septuaginla quinquc : pneter alia qua' fortc nb co-
ritqiic libros dc [ulc orlhodoxu ; iiltcniui, qni pro imagi- dem auctore suut; sed, itomiue per socordiam libiario-
nibus depnijnnrit. Liqucl cnim e.T nip. 10. /(//. 3, ubi
rum pr:elcrmisso, ignoranlur cujus sint.
auct"'' mcminil Petn Cunphci, qui in quintu Sijnodo 19 Edislimat porro Waguereckius, etiam ipsa dc
E
damu.itns sub Jiif^t ninwesl ; ct e.v Hb. 4, ubi coutra Sauciorum historiis Brcviiiria Damasceni inveutum cl el forte
pti-
Iconoiuacho.i disputat, islorum librorum auctori laniam opus csse, qna qnidcm pai te anliquiorcs xiale ejiis San- t(s Synojra- 711
VctiiHiaiem uon couvcnirc, ut non j/oiueril Cfscideniqut cios itniplec.liinliir,et Sijnarannm prop'ic dirium consti' ni ituctor.
etiotn sub Copionymo scripserii. tiiunt : enque allcgat yEgidii /ioinoni auctoritnlcm, in
10 Opcra ejns novis^cuic edidit ac recollcgit Jacoliui, 3 4 art. I ^. 2 uum. 48 ciiautisS. Joan-
Sciii. qunsi.
Oprriim rjus Damasceni Marlyrologium; quod aliud esse nnn
liilliiis, S. Michoelis in Eremo ctvuobtarcha, s-xpius nis
dcindc tubjccta tgpis. Ilis alinrum quoquc auctorum polest, qiiam Sijna.riiriiim nb co ordiiintum., cl ab aliis
scriptii iin.rdiim iuscrtn, qunrnm partim ujnorantur, dciiidc variis accessiouilms auclum ; siculi id. quohodic
pnrlim indivaninr mnnina ; in iia nulim qua- ipstus Dq- adhuc Ora-ci ntuntur, Tgpicum,S. Siibb.v dici'iir, a
juasccui nuiuiuc in.signiuntur, putat Btllius uumeran- primo auctore ; et qu.r sub I/icrouymi alque Usuardi
dnnt /iarlanmi ac Josaphali hii.toriam,*qnum aliiJoan- nomiuibits citanlur Martijroloijia eorumdem vere e.-ise
ni Siuaitx (ul.tcnpt(:m volnnl : quod ad corum (inniver- crcduntnr, licet variis ad calcem cujnsqite diei additio-
sunnm dicm xxvii Novembns cjamiuare licclit. Plii- nihus aucta. De Synajarii instnutione alque usu, vi-
lippus qiioqnc Lahbe auno\G^-X in lucem emiserat Con- ccm suppleutis phirium etgrandium de Sonclorum vilis
spcctuni nova; oditioniisomniumejus operum incjua- tibrorum, ci eatenus Occideutalts Ealcsidr Bteviario
tunr partes triljntfirum scd en cditio hacleuus luecm : dr Sauctis assimihndi, potius quam snccinriinris sUjli
non vidit : cui qntd iiovie rci ncccssururu fuerit licebil cx Martyrologin, fusc cgimiis iintc meiiscm Martium, ex
ipso Couspcdu vidcre, ad qtiem lcclorem remiitit uiutor eo quol liosilius pDrphijrogcnneles colligi Jussil, cdilum
in Di.^sertatume historica dc scriploribus ecclc^iiasticis. ad calcem primi wistri tonii de ActisS'inctorn?n Mariii
Hs n<l<li jmscl ICiju CA Allntin hic inilico addi iis pfmc.pro VitaS.Ste- quibus addi posset,qHod hic deijns iniwnlore Damasceno
sdmo rfc N,
crcdimus vcrosimHe
idiunt Martgris {qn.r. cerlo Daniasceni non est, sedMe- suggerimii9, coque magis, qiiia
lUuliaia
Inphrusiis, desumpta c.i iinlKjniori alia, a Slcpbano Actorum et Mariyrioritm, sic compendio collectorum,
Magux ccclesix Diucnno composila ; quam suo tempore nuilant ante ejus lcmpora invcnimus mentionein.
in iuccm cffercmus) pro hoc, inquom, VHa addi posse
snggcro, Scrtmmcm lioGlonoi-a Christi Martyre Bar- VlTA
barn, qucm sub ilHns numiuc,ncscio uln, repcrit, ejus-
que vcrc c^isc censnit, vir in lalium discrimiue vcrsatis- Auct. Joaniic ralriarciia Jefosol.
aimus, hoc pnucipio : 'Yni^y.iiTai ^kv ipoXoyoy^Evw;
Ex MS. Crapco .Medicwo /icQts /"rayici^, /n-
17 Ast iisdem opcrilnis
(erprete It. P. Antonio Ei^ancisco Deslieu
hnge tnajrimam acce.<isiouem
Or.TCorum libris tcclesiasttcis novemdi-
fieri po.K.se e,r
S. ./.
et miiKii ('.!
t'(clr.\iiislicii
cim, pridcm Gneee cxcusis apnd Vtnctos, ceu.ut iu suis
<:i,rci>iinn Prolcgnmcnis ad Marianam Oriecoi uni pietalem tioster C.APUTI.
hl.i h. Sijuim Wagurrccbius. Etoiini pr.vdictos librns {qtiosfcrc
Joanuis patria et (jonits ; pnlri^ertia captivos
e.v /licmsolymiticonim monasleriorum ».m(,Soba n S.
liOcralis linnianHas-
jmmitus ordiuato, usurpnitt Gr.rci ; guemadjuodum eos
a Saracciiis abolilos S. Sopbrouiuf: restilucre ciorsiis, V^onsueverunt liomines :id eornni glori:iin qui di- ,
S. Ji-anni Dania.sceno rcluiml opns, vel absolvendnm, vinam in aniniis inia"inem inconlaminatam incor- ^' ^""^ '"
si inchoarnt tanluin, vel dcuiio rc^lnumudiim, si per-
ruptamque pnmigenia mtegntate servarunt, ant sa;- rai,(,ir sininis
fecinin i:b eo iternnt abolcveriiit barbari) Onecos, in- pius etiam defunuatain inquinatamque instaurarunt,
quiim, ecclesiasticvL' Ilymnodi.r (ibros .^ic resliluit pra'- simulacra corporum ^acra effigiesque cunficere. Sed
qitos frre (iba divtu\ 1'amascenus:, ut viftcatur ei tribui posse,
quid- quibus magnilicenlior cultus isuppctit, eorum etiam
tttoi JoaHiies
quid dc Sanctis aulFestis, atatein ejus prseccdcnlibus,
rfstaiiiGvlt manus diviliarum plena hiculentiores pro amplitu-
absque auctoris nomine. coulineut. Eteuim Sinicon
dine, et splendida^adhibet materias. iisdem^jue ip<o-
Thessalonicensis, in Diahgo contra ha-reses apud Leo- rum insculpunt lineamenta, ul qui hoc se pacto ren-
nem Allntwm, piimvm .sie loquitur. S. P, N. Sabbas tur majore erga sauclos Viros honore defungi. Si
liivinum ofliciuin in certHm quemdam Tvpum
^eu ergo in imaginum artificinm lantopere splendori
formani >cnpla!n reih-it. (tuam a SS. Euthymio gestas
et stndent, quoniodo satis decuerit res ab iliis
commemorantem
DIE SEXTA MAJI.
Itt
coniineiriOMntem neglecta alqiie ii.formis oratio? ornamentis, ad splendorem hahet reliqnis sive
qiise ;
Daiida fiiii.lei.i rusticiorilm-i veni;i, extempor.ili, ut anni teinperiem dixeris, i-ive aqiiarum dulcium ac
po^siint, -iiMtione yesta eoruiii, qiii Christo p'aoue- pelluci.h.nim flucnta, qnibus irrigatiir multis. Ne- jKr.osoi..
inn Kl MS. G
magis eo) riint. iiarnuitibus : at vero iis, qiiibus facult;is di- quo veru optimorum fnicluum copia urhem han.;
rita culto
cendi studio est comparatn. neiiuaqiinm igno^cen- usque adeo effert, ut
fil oinaiida pulchra li.-rc ct nobilis ex ea
sermont, dum, si SaiK-lorum vi;asie\i, uiimpetus tulit, manu arlior ein^ta. quai -ecun.lum decursns aquarum enu-
scriptas ilejpcerint ,ic Vitas priesertim
;
viroruni tritatempestivos Spiritus .saucli edidit fructus. qiii.-
illonim, quibus Spiritus et vita spatiuin dedit iiivigi- ruin aliqui perpeluo receiilcs apud nos sunt, lani
1 ';ili libris, quifjue doi^trina; adjumeuto tum men- visii pulcliri, quam piistii siiaves. ac deniqiie ejiis-
tem .d) insL'itia et oblivione. tumaniiiia.u ab onini mudi, ut eos, a .|nibiis attingiiiitiir ac delibantur,
turbul"nto motu vindicaniiit qui insuper liuic ler- iioii solum voluptate alTiciant
:
veruni etiaui sagi- ;
rarum ambitui ornamentum attulerunt; qui omniura neiit et augeant vescentes,
eosque in viros spiritn
mentes elaboiMtis a se illiistr.iruni siri|iiis. mni ex- perfectos evehant, et numeris oir.nibus absoivant.
tern.x dumlaxat sapieiiti;e ille.ebras habentibiis Ita Dania.srena civita-oh hunc snum partum iu ma-
sed Paracleti etiam hiraen altluenter vibranlibus. jnre est gloria, qiiam ub alia omnia bona, et ohlecta-
2 Horum, et priinos iiiter, nnus est celebris ille menia, qunrum copia abiiiidat.
Joannes, cui cognomen a Damascu civit:ite patria 3 H«c igitur civitas est, qua;
imprimis eum virura tiilit. ex maioriliits
Joaiiiiis
lama est inditum. Hic eteiiim non
c.ira Vii-i illustiis Progenitores autein habuit pios. i|.iique iii inedio "i'i"'"<"
OaiiifiH-ciii evgui ;.i firmamenti eci-le>iasiici o.\titit sidiis ve- ; spiiiarum fl.u-em pietatis et cliristiana) soientiu) IVa- """''''""
niin (; .naxinnim et spleudidissimam, noii modo in graiitiauiservarunt soli soli chrislianiiiu noiniin,
;
haircMs ubique diffus.T nocte lucens.at omncm etiam periude at.pie pr.fclaram heie.litalen. iiec iillius vi
illius male .-enlientis C;.ligiiieiu emissis elnquentiae extorqueiidam ivtiiiuerunl, orthodoxa doclriiia apiid
sua: radiis di.spellens. >)ani
terrarum fusa ubiqiie ipsos iiihil depravata, ex quo tempore Agareni <; „
noxerat, praclaivisvenerandaruni iniaginum ohscu- urbein ceperant. Inde iUos virtus siia illiistres fecit
B rans formas. Erat sane priifunda caligo, qiiani qui inmedio impiorum, vel hostihus ipsis tantam virtu-
'jia hi rvsfoit .ifl'ere!;;it dilfuiidebaliiue, iioii is de plebe quispiam lem 1'everitis: sen potius. qiiemadmodiini Danielem
iifilcm scriji-
lis snis
fuit.
reret
qui in aliqu;i scilicet orhis
verum Koiiuini Iinperii sceptrnm tenens,
parte inaiuin se- oh edita pietatis speeimina apml Assyrins, .apiid M ^'
tli \jiittit ; ip-. gyptios Josephum. illustravit Deus ipsos in terra ;
sos jani manii, ut sic loi|U;.r, oi-l.is fiues complecte- extera et hostili licet captivos, reruiii arbitrus ac
batur : i|iiii tiebat, ut multo qnaquaversum spirans Dominos constituens eumdeni in inudiim Jo.innis
;
furore, alque ingenli impetu deturlr.uis veneramlas majores, publicorum liic quoque negotionim mode- cl inier Sara-
imagiiies, illarum ccnos iisos
itijem cullures, leonis rapientis ralores inter Saracenos esse fecit atque hi etiain ;
hoituraiis
ac nigienlis insiar, iste nomiiie et mente Leo piirtira Iiii captivi iinpiis, in quorum venerant putesli.tera,
siili Lcoite IcO'
dilaiiiaret,partim Orthoduxorum alios alio disper- imperarunt. ingentia Dei mirarula! o admir.ibilos
llOIIIIICltO, geiet rugitu suo, et in suhterrane.iruni reces.suura calamitates ! Niliil profecto virtule subliraius, niliil
latehras compelleret, mallentque perinulli cuin leo- pietate praistaiitius est et excelsius. Ut enini vexilla
nihus habitare et diMconihns qu.ini cuin ipso ati|UO in colle, aiit potius ut in n..cto lucerua, ut semcn lii
ipsius miui.^tris comiuurari alii vero metu perculsi : Israele, iit in cinere scintillne sic genus progenito-
;
ad extrenios prociil terrie fines procurrerunt ( Leo luini Joannis relictuin Damasci fuit, ad profurend.im
eiiim rugiet, et quis non pavebit atque ah ?) ip.so, conspicuam hanc facem, qu:c exlremis terrarum pr.T-
tamqiiam a cohibri iir.ifii^erunt couspeciu. lcceret.
ei sc qenerose
3 At vero liic vir, iiomcii ;i gritia, qua perfusus 6 Tales iiiique ei, queni hudandnni suscepimus, iiatre pr,r ce-
ojipoiicns erat, coii-eciitus, iracuiidia a.lversus soluni i-erpcn- extitere majores. .At ipse pater, ut qui esset ex t;ini 'eris iiiriiti,
ten nestuans ( ut ad religionis studium virtutemqiie hona stirpepropagitiis. pietale ccterisque virliitibns '''''"'''
haic illi verteretur iracundia) iion c Thracia, qiiam cos antecellere cunteu.iens. impensiorem iinu.iue
tuni icmporis incolebat. ad Sarnialas noii ex iirhe ; Dei caritatem pr;e se tulit l'U sane consentaiieiim
Bysaiitina. Herculeas columnas fuga se prori-
;id erat, ut viro tam daro et ad summum virtutis fa-
piiit sed nec de iialatiis transiit ad solitudineni ob
; stigiiim pervenluro talis, quein prupinquinroin liahi-
hiijusce Leunisrugitum; verum Daniasci prius, post- turus erat, vita; aiictor ohtingeret, qui suos etiam
mudum in Pala-stina degens, et in loco esercitatus ipse progenitores spleudore anteiret; ut contiiiuato
solitario, adversus Leoiiein fortissinie dimicahat, (|uasi quodam progressu recta et composita ratione i'
et cor illius e.v tanto locurum inlervallo, eloquentioe strueretur in altiim ascensus, atqiie ita; qu;u magnu
arinis, Paracleti igiie fabricalis ac vitali induralis huic ac ceiehri viro evenirent, divina de cudls pro-
aqua, ceu tricuspidibus haslis fortissimus hellator videntia gubernari viderentur ; quemadraoduni et
niens transverberabat. Celeriini suo ista loco ornate circa Joaiiuein llaptistaiii cuntigit. Nam qu.iniam
inagis explanabit oi-alio noslra : nisi forta^se a;- niajore, quani Prophetie priurcs, lucc radi.itiirus rt inaynx crga
quiiin fuerit, quod .-ane nun esf, tanti viri vitam in- erat, et, quod lunge aute Sacerdutii propheticiditrni- "'P'"'<"
-11 .. cttrttatis:
conilite, ut se liahet, ac lingua tantuni , , ^ r, 1
•
ac litteris tatem est, arc;inuin illiul saci.im, Doinini haplisma
I
Arahicis scriptam negligere. Igitur exponenduin patraturus; adivina provideutia procnraiuiu cst, ne
niihi est e qua et iiuaiii uobili radice floreiitissimiim ilevulgi ordiiie. sed de Sacei-dutali utpru.lirct triliu.
hoc eflloruerit gernien, ac quieiiani lellus patria il- acparentem haberet Proplietani. Pari mo.loet J.'anni
lud se prululisse glorietui-. nostro divina providcnlia patrem dedit viruin in.ixi-
4 Ei est 1 ainasceiia civitas. Ut enim ipsa inul- me ct religiosiim, et Iiiiiiianiini. Eteniin jiubliconini
tuin d." Puulo gloriatur, queni cujlus aliquando con- negotiorum adininisliMtioni tota dilione pra.-fucfiis;
''" llttmasci
scuii--iiium. prima vidit alijecla impietaie ex Christi ciim propter niiiliam siiam virtiilem, tuui propler
'"' sttiniitatn iiiiii.ic.p Christi amatureiii factuni ; ita jure merito- leliquiim vitai s]ilcndorem, divitiis, quibiis flnrebat
'iiliisijluriam
que plurimum gloria; .-ihi sumit ah lioc viro, qui ne- pluriinum, non ad comniess;itiones ac perpotationes
""'its /-Mt
que alinnde venit, neqiie ex alia religione ad rcciam praipostero siiinptu abiitebatur sed quantiim iii ;
est traductus; sed qiieni ah ip-amet radiee protulit; auro illi esset, ceterisque bonis mobilibus, id ille
cumque ad pietatem magis. quam ad corporis habi- rediinendorum Chri.stianorum raptivorum pretium
tudinem loi-inas ohstetricando, cnutriensquedocendo, laciebal qiias autera reniiii inimohilium facultates
:
ob hoc germen suum maguifice sese et ellert et exiil- per Juiteam ac Patestinam hahebat luciileiitisMi-
tat, majoi-emque hinr voluptateni cojpit, quani ex mas, redemptis Cbri^tianis, qui illis iii locis se.lem
sibi
112 VITAS. JOANN! S DAMASCENI.
!.ibidelegissent. elarpiebatur ad requietetn ac fuffi- quove inter Christianos hniioresplenderet'; Respon-
Ar( r. J'i
cieiis vila; .siibsidiiim aliis -ub c(k1o libero et peile
;
dit ille Nullum sacroriim grailuum ordinem altigi,
:
collibitum, profici.sci per- inutilis autem Monachus sum Philosophiam eilo- ,
sobitn, quociimriiie essel
y.x ut> i.H
niittcbat. 'ram ]il»-nafuit liiimiinitale jjiijus viri vir-
clus. noii soUim nosiratem ac Den ainicain, sed eam
Klenim sic liabuit mulla. lamqiiam qni baberet etiam qiia: exlerns sapieules iiabet auctnres. Haec
tus.
niliil, suas Ueo facultates noctu diuque lependens. siinul ilixit, nborue iacrvmie oculos impleverunt.
7 Tali» cuin esset, non liospitalitatis. ut Abr.ilia- 9 Non procul iiide constiterat Joannis p;irens, et
miis, sed bumanitatis mercedem accepit, adiniran- virum tam etluse illaerymantein conttiilus . accedit, tacnjmari
qiti fllio iUo
dam pn.lom, ex proinis.sione, cerle ex pra-
si iinn calamitatem verbis solaturus, et, inquit Quare. .
inleltiijpnn pn.
ifllllllS flO'
Ji>annis,
iiatits, nolione et piwfinilione divina. Prajsciebat siquidem vir divine, defles orbis hujus ainissinneni, cui iludum
jara renuntiasti; atqueut, ex veste ista coiijicin,
Deus. qualis e.-.sRt Jo.iunes evasurus, quem pro-
inde lali Viro prx'stiluit oriunduin filiuin /, ac pne- mortuus etiam es? Non hujus vitaa, reposuit .Mnna-
inium simul erga eos, qui
biini.inil;itis deiiion.-tralx' chus, jacturam deploro iiani, quod ais. sum muiido
;
commularaiit. Na- mortuus. IIol' m:hi d.let uiiiie. qiiod liumanas om-
cuni dura captivitule libertatein
scitur ilaque ci piier liic egiegius. et lenero ad- nes disciplinas asseclatus frustra fuerim. eis quasi
huc i(irpn-culo jier fpirilunbs nialris c regeneralio- fundiimentum raihi siibslriiens orbem. quem vocant,
nem.suiiin oboleiu paler eOlcit liicis filiuni, rern scientiarum. Kbetorica linguatn exercui; dialeclicis
execulus non siino liinc f.icilem quainque interme- praeceptis ac demnnstralionibus erudilus sum de ;
ciilvm iui dias illas genles non nuilti erant ausuri. Deinceps raoribus scire connisiis suni, quantum '/ Sliigiriles, ,;
fiiietiilo
cuiM de filiii palri fuit, non ut condisceret agitare quantum Aristonis c filius tradideru; rerum naturam c
tiiinjislni
cqiiiis, dexti'rc liastam vibrare, ex arcu sagittam omnera, quantum lioniini est satis, spe-ulando per-
per.iissiine ci.lliiiiaudo inittere; cuir. feris congredi, vestiKavi; arithraetieae rationes didici ; geometriam ?""i' siifiiiifis
mvllo yluitiQ
et mansuetuilinem naiuralem in belluinam mutare ad amussim teiieo concentus musicos et concordes
;
licqutslltti
cruilelilalern. uti niultis haud raro evenit anirao nuraeros prnbe satis calleo ad cijeli rantum et cou- ; E
pertuibatis, et fiiriosum quemdam imnninenique in versionem quaHunique periiiient non neglexi. ut ,
inodum exilienlibus. Ad lias arles non quiEreliatur deniiini ex magiiiludine et piilchritudine rerum crca
a Joaiinis patre Cliiron (t aller, in nniiitilms enulri- tariini parem pro captu meo Creatoris ip^ius alipis-
tus, ac cervoriim niediillis disripulum enulrieiis: seil ccrer cngnitionem. Elenira quisquis creatarum re-
vir investigabatur omnis eruditionis genere excul- rum cognitionem adejitus est certinrem , is earmn
tus, oinni pr.xditus eloquentia, qui verbum bonum Auctnrem et cognoscit certius, et propter adinira-
ex airmi corile eruclaret, ut filium, quoque suiim bilitatero magis snspicit. Iiide ad TheolngiBe arcana
talibu.. cibis et epulis aleret. IIoc vero tam pium de- progressus sum, lum ejus, qiiam tradideruni Clrseci,
sidiriuin Deus ipsi explevit, inventusque est a quffi- tum illius, qiiae est a Tlieologis nosiris eertissiina
rente, qualis quaireliatur. Illi aufem iiiveniendn talis ratione explicata. His ergo scientiis pleniis nondum
se fortuna obtulit. festinavi cuiquam in re tam iitili dare partem lia-
hendam, et procreare filium patri philosophicis stu-
ANNOTATA, diis responsurum. Ut eiiim pleiique amant n:iturales
liberos suscipere, generi> hiiic surces.-innem per-
u llnacUi an. 27, qvi fuit Clirisli C3b , captam a mansuram rati : sic et qui Pliilosnphia; vacaveriint,
Saracenis Damascuni rinuuifiiie vnjwyium nttitnliium
, gignere liberns per philosophirani mstitulioneni np-
Vl Slj7-in, xcriliit TllroplifnU'.i. Clirixtiinli i:Fistimaiites tant, quo aurea Pliib.sophoriim gens in vivis perpe-
fOKiiil/ia Siira iixoir Aliralianii ninnni arr')ijare , cum tuo conservetur; ipsi vern .
qiiod mirabilis snbolis
i:wnt <^.r Ismacl [ilio Jijar oriundi, Agarcnos per con- iminorlalHm gloriam conse-
istius auetores fuerinl,
tcmptuvi ilixcrc. Milii vcrosimitius cst, Sarracenos quantur. Proprium siquidem universim est beiiigniB „,,„,„,„ „,,
ilictos siia linijua, vclut Dominos ovium, cum esscnt cx naturai, ut velit alios bonoriiin qimrum est dives fa- tcri com-
nnn nei|iie id muiiicassel
jiaterno iniitituto piistiircs eaium. cere piirticipes : iiroinde tilis qui est ,
F
b Ciirii aniium. ul nrl/itror, 070. vult, iion is recle facit. sed maligiic, quailam plenus
, c Fonlein ba[ilisinalem uitcllvjc, Ocxct KoAup.cy,- superbia et iiividentiia; quandnqiiidem adduci iinn
^ 'ipay aiipcllant. que.at, ut alios. si ipio abundat bniio, impertiatur.
d Ciiiron Centauriis ilicitur comniciidatuvi sibi Quapropler etquod liabere videliir, auferetur ab
Jcliillem stc cdiicassc in Tlicualix monlilfus. eo, .sicuti eveiiit servo talenfum apud nummularios
iion collocanti. Egoigilur, qiii lionam parteni elegi,
CAPUT 11. iiiai;nopere veli.m dnctrinam mihi cnmparafain aliis
.Iiiiiiiiiix el Cosime eiirecjitis profectus sub trailere; voto autera meo Irustratus , ut fidelibus
iiiatjistro CosiiM ex llalia adtluclo. istis servis accensear. qui talenta apuJ alios collo-
cafa auxerunt altero tanfo, imllo per Philnsopliiam
.U.iiuasreni barlinri . ficta , ut solebanl a excur-
, genito filio. vita excedo sine prole eoque miser, ut :
Caiitum a
: inno versus iiiaris oras , multain Cbrislianorum sic Inquar, vultuni, sicut vides, lacryniis fceilo inoe-
Saraceitts
lioniiiniiu feceraiit pl"cdaiii. et mare ingressi capti- stum ac dejecfum.
Cosmam »io
iiachum vam in navibus turbain abduxorant abductos au- : 10 HiBc verba cum audisset is, qui talem thesau- „„„/„„ „
teni in urbem parlim venalrs emploribus iiropniie- rum appetebat, respondit : .Age, vir beale, aniinura
prinajn
imjHiiat
liant, partini gladio roservabant truciibindos. Ilorura ipse tiiuiii solare, fort.isse eniin petitiones cordis tui
in numoro vir fuit nionastico babitu, ortus ab Italia dabit tibi Dominus. Hiec siniul dixit Joannis pater,
/', veuustus facie, venusliori autem animo , Cosinas quain potuit citissinin ad Saraeenorum Priiicipem
rnnmine, in mjus ore gravilas qua'dam elucebal cucurrif, eique ad genua procidit, virum illuni orna-
intornam animi iudicans liabiludinem. Hujus ad pe- tissiinuni Cosmam sibi deposcens. Neque repiilsara
des se abiiciebant, qui ad necem tiahebantur liunc : pelitionis retulit, sed ingenlis omnino pretii donum
obsecrabant. ut sibi Deum redileret prnpitium et , accepit Cosraam, quem in anles suas abductum so-
sceleriini voniam ab ejiis facili erga lioiuines voluii- lari ca?pil, et iliufurna rerum durariim perpessione
tate precibus obtiuerer, Ipsi vero barliari observaia confecfum recreare. Tumetliujusinndi ijUiedara adji-
Intc.f ailili-
reveranlia, qua se morituri convertebaiil ad illum cieus; Non moilo, inquit. iu posterum liber es, ve-
ctos moiti lanta morum gravitale virum , ad eiim aicedentes runi etiam lininus meffi socium et dominuin juxta at-
^ciscilati suiil, qua esset in raundo usus dignitate, que ine esse te volu, meaeque laititiai oranis et dolo-
DIE SEXTA MAJI. iia
A ris participem. Unum autera hoc abs te peto , vir quod cupiebas, id consecutus es : hi me pueri do-
,t fl fliiim honorande ut liunc nimirum filium naturalem
,
ctrina antecelluiit
Joannem et : neque eiiim satis ipsis fuit ma- Ari.T. jo.
meani, Juannem, ac insuper alterum istuni tibi i-i- gistrum jKnosoL.
Cosmntn atl- ;eiiuas!.e, sed ingeiiii magnitudine conati
gnomiuem, queni Hierosoljmis oriundum, Ex MS. cn.
optivum et teuera busque numc|u:im remissis, Deo autem prajcipue imtnque
rf
comtnenttiil setate pareutibus orbatura , in filium adoptavi spiri- sapieiiii.e doiiiim ipsis adaugentc,
ad Philosophia) stiltiuiitur
tualcn),omni tua scientia et Philosopliia, sive ex- aitius quam ego, lastigiura sunt evecd. a maglstro
r->ost hac
terna sive ea qua Spiritus sancti gratia dignos im- utdis niea opera iis es»e non polest: cujus merces
buit, perquam diligentis.--ime informes erudiasque. ea mihi sit, ut per te licat in solitaria; vitie institu-
His auditis visus est Pbilosophus noster, equi instar tum coucedere. inque eo supremam sapientiam pru-
violente vincula conlVingentis et campi spatia calci- denli consiho iiivesligare. Nam, quam ante edoctus
bus quatientis ; aut instar sitibunda; cerva; et ad sum a>t S. Sabx
PhilosO|)hiam, ea me ad istaui trausmittit i
aquarum funtcs cursu eflusa; di.\isses pariter : illum, du.ibus autem bonis ditescere beatius mihi est, et ail
Lanraitl se
reciptente:
ceu novuin Midam, magnos thesauros auri iuci-
in prioris sapientiai possessionem .idjicere
eam, qiiie ab
disse f.rtuito; tanta alaciitate ad rem promptus su- omui materia sejuncta est et cogitationeiu on.nem
scipit adolesccnles, fitque illurum magister. superat, qualera iiuda dumtaxat iiiens et oMinimi a
jBi cimcias
!• Tunc Joannem, veluti aquilam alie, sua animi corpore abstracta jiercipei-e potest. Gravis accidit
„f, eo iiisci- indoles egregia, et studium per coelum vulaniem fe- Joannis paienti hic Philosophi sernio ceterum reti- :
f"'"" "'"'" rebaiit. I^osraam autem spiritu fratrem , studio con- nere virum non potuit, ne inaligiie reddidisse vide-
discipulum dixisses navim passis instar abirum retur mercedemde
,
institutuad scieiiti;is filio. Diiiii-
velis per aquam ferri ventis secundis spiiantibus, sit igitur boiia cum gratia Philosojihuin, instruct'im
et puppim instantibus zephjTis. Ita velociiate iiige- viatico in usus copiosissiino. Ille autcm ad Lauram
nii studiiquecontentione abstrusior doctrina omuis S. Sabai in solitudinera perrexit, ubi ad morteni us-
illis est cuinparata, tum quie iu scribendo versatur,
que comrauratus , ad summam sapientiain Deum
tumquaiin disserendo ac denionstrando. Moi-um iii- ipsuin decessit. Deccssit ei, niorte parens Jcianiiis E
:
B teiini di^ciplinamciitem nou excolebant soluni, sed Joannem vero Saracenus Princej».* ad se vocans, euin
el Jnaunes
ciiitltii'Pro-
tiirbulentos etiani animse motiis pacabant, et quam primi Coiisiliarii digiiitate ornavit. Et recu-abat ille to\'jiiliiittis.
aculos in solem aquila, lam illi oculos irretortns quidem,cupiditate alio tralieute vi deiiium niulta :
I» sinoulis defigebant in reruni natuias verbis explicatas. adactus repugnare jam non potuit ainplius, atque ita
eiailintt
Arithmeticas autem proportiones non minus felici- majore cum potcstate subrogatur parenti.
ejiniii i
ter sunt assecuti, quam vel g Pythagoi-as vel h
1 ,
k Diophantes Evaserunt quoque georaetricarum
ipse. ANNOT.A.TA.
deinonstratiouum ita periti, ut alii quidam Euclida;,
aut si qui fuerunt similes, existiinareutur; poetica a Atl annmt Jiislmium Iinper. 8, Christi 60'i, iwi-
vero facultate tam eximii, quaw doctis esse videntur rat Tlieo/iltanes , iiuamotln Saiiacrni {tiui ealenus citin
propter divina quie conscripsere carniina. Sed quan- Romanis pacnn habnerant, quam ad aniws 30 tluralu-
tus in astroiiomicis esset Joaiines, quaiiiquam ipse ram petierant a Constantino Pogonalo, ctrca annum
pauca, de intervallis, stationibus, habitudinibus , Clinsii 078) cceptTtnl otnnes Rutnani hniicrii partes
recessuuin iequabili ratioue ad brevem rudiorum in- huhere infestas, el eirca unuiim 099 ctiani Africam oe-
stitutionem exararit, apparet luculente. Talis per cuparint, Ad hos et/o auiws speclare cxistitno c.xcursto-
omnia et Cosmas erat, cujus de laudibus oratiouem nem diclam, cum Joanncs ttd 20 xlatis annutu nccede-
aliisrelinquo; etenim est nostra laudum materia rcl; atico ul neces.ic non hahucftt iititnis litterartim ru-
Joannes. dimcntis linhtii, sed ad perfectam Philosophiit ac Tltco-
12 Quisporro exactara in eo theologicorum placi- logix scientiam titicctn dutnta.rat et insiiiuttirein requi-
toriim scieutiam non aguoscat et adniiretur cx ele- rcrct.
ot specialiler mentario ejus libro, quein si quis dixerit prajceptis b Calabriam hic intelbtjo, tiux erat Grxcis monuchis
iii I/ieolot/icis
Joannes,
rectae ratioiiisomnibus perfectum, tabulasque lilo- pleiiu.
saicas, non aberravit a vero. Sed h;cc ad libri coin- Mensea aditnnl , cognomine Asyncrites, id est,
mendationein scio jiostea fuisse diceiida, non autem iudifierens seu nihil dijuilicaus uh ohedientix sludio;
nunc diximus tainen liic, in argumentuni discipliiia
:
vel iiicoiiiparabilis, propler iloctrtnx excelleutium.
ab eo cultaj, ut intelligatur, quanta universam illara d Stagirites dictus Afistotelcs , a ^Vd^ivi palfia,
|, aggressus sit diligentia et eruditiune ; et quoraodu, Maccdoiiix urbe , Periiiateticx Philosophix Prin-
quod certe adniirabilitatem habet. non elatus sit ceps.
iiiM iitmcn
"'i™''^ s' cegnitione illa; quin potius ceu feracium e Plato, filius Aristonis, Acailetnicorum auclor.
iiide elaitor : arbnruni ranii exuberante fructuum copia jiraegra- ! Prtnceps scu Du.c Atabutn (Amerutnnutn ipsi vo-
>ati projiendent in teiram, sic et se dimittebat niul- cant) abaniio 084 usiiue ad 700, fuit .'\himelech, se-
iiplici doctrinarum fructu fcecundus ille Joannes, cundutn Tltcvphnnetn.
non in hunium quidein intuens, sed in prufundissi- g Pvth.igoricam Philoiiophiam totam fuisse in .tcru-
inum Pliilosripliise pelagus; per quod quia hunianis landis numcrorum mtjsteriis, noltitn est.
aftectibus quadam quasi navi ferebatur, uptabat
, h Diojdiaiitus Arilltmeticus sulitilissimus : citjus
uaiu ab lioc inuudo exonerare. ac corporeorum af- Altjcbram {ttt ntiuc vocatur) comprehensam 13 libris,
tcctuum vestimentis prorsus exiiere, atque ita nuda nccttutn cx Grxco /jiiiiuc rcildilis, scrvari in Vaticana
inente in mare se demergere ut et subiie funduni , teslatuf Gcsuerus, tn sua Bibliotltcca.
lacentein inibi reperiret niagni pretii murgaritam. i Parelleloruni tres librus itileUiijo, prxcipuum
HiiC illi cum in voiis esset et in oculis, ad imuni us- Joaunis opus, omnis doelnnx tnorults pfomplmirtum,
et
quegurgitem descendebat, neque inflatus cognitione ut patet vel solos capitum titnlos percurrcnti.
estollebatur, veruin recoiiditioris scieiiti;e desiderio k Proto.-ymbolus tfia:cis, id est, Priinus seu Pra;-
crat multuiu demissus. Sic autein intellectualis raen- ses Consilii.
tis ejus lainpas abundabat humaiia; eruditionis oleo, I Valid, patn Abimeleclio suffecliis, Principatum te
ut ad
illius pariter. quam curjiorea mateiies non mil ustiiie atl utt. 7\6, quando ri successii Suliman
;dit,acceiisum de codo lumeii eaiii admovere, to- aniiii. tnbus. el post eum rniar
annis i, hinc Isid au-
iusque ignitus esse Joannes videretur. nis luin Isam atints 10 usque ad annum 7i'ijujta
4,
13 Interea roagister, in discipuli supta citatum Theophttnem et hi duo imtrrmi erija
amorem merito :
adductus,ad pueri patrem accedens:En, inquit, Chnstianos satis xqtii fucrunl : sub Isam vetv otnnino
Mttjt T. U {5 oportel
lU VITA S. JOA.NNIS DAMASCENI.
fam quie copite sequcnti referlur histo-
Chnstianorum clandestinis et crebns inciter litteris.
oportet accidisf^e
affirraantibus certo affuturuni lllura niihi ad urbem
riam.
tuara capiendam. modo tirmum exercituni eu
inanii
misero. Quocirca unam ex Epistolis ab illo ad me
CAPUT 11!.
raissis reraisi tibi, ut ea, de quibus ad te scribo,
Propter mcrarnm iwayinum defensionem ca- conarmera: .^imul ul intelligas, quasim etquamin-
lumnidin puasus. rnanum amitlit eadem^ : legra in fa-deribus fide; insuper utnoris malevolen-
tiam ejus ac fi-audulenliam. qni hsc ausus ad me
que miraculose rcvepta, munere Setialorio
est scnbere.
abmlviimpelrat.
Ambas eas Epistolas vir lile, ut nomine Leo,
17
qut ampttlan
Tn.ianiriix
E io lemporc imperium Homanum
Isaurious, r|ucm adversus sncras imagines recteque
gubernabat Leo sic etserpens versutia. ad Barbarura mittit. Quibus
hic acceptis Joannem ad se vocat, .ic subdititiam ei
di'xtram Joan-
yii jvbet,
conlru ima-
loonem ru- Fpistolain ostepdit. Quam Joaunes percurrens, lit-
fflnet IjCu
sentientem Eiclcsia- ciiilum, perinde ar;
nam terarum formas suis similes esse confessus est quse
Hientem ac rapientem, suus a^'ebat furor illas ;
Itauncui :
igne belluinie rabiei sn!e, at ipsos illarum vero iis continereutur, ea haud scire se omnino,
absumeliat
neqiie silii in inentem unquam venisse dixit. Non
cultores nipiens et perilens, tjraniiicie impletatis
latuere scilicet legentem fraus atque insidiie ac
dent.bus miserabililer dilaniabat. Haic postquam
:
Cliristi hostis Priiiceps ad Joannis verba per-
Joanni ad aures pervenerunt, Eliw iinpetnin ad
ille,
tuendasacra, el liaptistiu cognominis sui liberam in inde se, ut aiuiit, habuit ac asinus ad lir;iin ob- ;
rcjirehendendo confidentiam iraitritus (quasi Spiritu surduit enim ad sincera atquc veracia dicta, non
eiiam unclionem item silentio imperium; sed e ve-
pressit iniqiuini
saiicto ungente intus eum, qiii aiite
stigio abscindi jubet maniini dexteram Joanni breve
destinatus luerat impielali advers:iriu>) sermonem
;
ceupladiums|iinliialcin slrinxit, ad lielliiini liominis autem teropus orantiadpurgandumcrlmen, et furo-
diigma lami|uam caput resecuiidiini. Ad Ortliudoxos rem iinpii erga se lioniinis enarrandum, abnuit Bar-
ilaque, i|iiiliiis nntus enit, pro venerandarum iraa- barus, qiii furore abreptus nerjue omnino se capie-
bat. Igitur priescissa est dextera illa, quae robur
ginum hoiiore Epistolares n adliorlaliones inittcbat,
nccessariani quoddam per sua scripta inditlerat recte de Deo
et zfliini Jonn-
operosc ostendcns ac sapieiiti^sinip,
sentientium animis praj.-cissa est illa dextera,
nis pro tis esscimapinum adoralioneni. Illos etiam bortabatur, :
ntm ftrcnx, commemorarcnt iiliis et Epistolas suas quiB Dei liostes incessebat; et, qua; prius quando
nl siinilia ,
omnibus oslentiirent; atque omni ralioiie novus ve- cultum imaginum calamo propugnabat, tiiicta fuit
i-itatis defensor sat.igcbat. ut veluti per orbein de
atramento, proprio ipsa jam tingitur sanguine. Ex-
inanibus in-nianus pioruni sua; littcra; ireiit, et sic cisam vero illam in sublimi, ut sic loquar, suspen-
rerta d"ctrina coiitirmarctur. Denii|ue Paiili cxem- deruiit foro.
plo coiiabalur orlicni tcrniruin, si iioii pedibus, certe 18 Qiiain primum tenebras reddidit vesper, tan-
proMUib-'ata pcr Epislolai veritale pcragrare. deinque furorem desedisse Tyranno Joannes putavit, <;uaiii recC'
l.*} Quie ubi Lco Imperator copnovit, deditos suo ad eumdem misit legationem supplicem in hxc ptam ittc
brticlno ap-
coiiqiihi/a errori i|iiiisdnni accersens, quando jam inipielulem verba : Incrudescunt dolores niei, jamque eo evase-
liUcaus
atii/im fjus
nnn fcrclial, Jiannis lilteris eam .iper- ruut, ut ferri non possiut : neqiie acuta vis mali
suaiii configi
epistola.
te proinulgantibus ; jubet, spccie religionis simnlata, reniittet, quamdiu amputala mihi manus in aerc
omni sluilio ct pcr colloquii captationcni Joannis ,
pendet : quare iinpera eam milii ad beiieficiuin red-
inanu scripiani Epistolam captiire. Qnapropter i.sti ili, ut eam terra condam, et dolor sasvire desinaf.
inipiclatis )n*(itectores iioii de^titerc dolo dissimulato Cessit statiin iirccibtis Tyrannus, dataque est viro
omnein innvorc lapidcm, qnodqiie jiissi erant, per- justo nianus sua. Qua is accepta in doinesticum sc
qtiirerc, quoad inveiilani Epislolam Imjteralori tra- oratorium recipit, ubi toto pronus corpore i'nle di-
(lcrciit in iiiaims. Illeanlciii accilis nntarioriim suo- viiiam Dei Genitiicis imaginem, ac dextram rescis-
rum quibiisilani, Episloke fnrmain ad imitandum sam iialiva^ commissuri^ admovens, imo de [lectore
proponil, ut tum scripturai notas, quam senteiitias coepit obseerare illam, tain miseris faiilein , cum
pctit sibi
locutinnesqiie repra-senlarent. Habuit paratam in geinitibus lacrymisque exclainans : Doniina, Mater,
Iteipura i
id mulloruin oiicram his inandat probrosus Impe-
; quiE Deum piirissimi genuisti, erce prnpler iniagi- slitui :
iMtor i!lc, ad se conscriberent velut a Joanne Epi- nes sacras lu-ec mihi manus amputiita est dextera. V
stobini, cujus hffic fuit sentenlia. Causam non ignoras furoris. quo Leo sieviit suc :
fiiiiji' unam ili Iiiiperator salve, Majestali lu:c lioc noinine curre ergo quain potes citissime, et manum
sis
vt .mIii al) eo gralulor, quod eadem utriusque no.siruin sit tides, sana. Illa dextera Excelsi, qu,-K ex te carnem sum-
scripliim,
lienevoleiitiaiii cgo ciim venerationc dsbilam Impe- psit, inlercedente te. virtutis suaB miraculi patrat
ratoria.^ tinv, qua super ceteia altolleris, dignitati plurima ; hanc igitur maiium ail tuas preces illa
testincor. cllecit ea siquidcni, nl tibi significarem, sunet. Deipara. ut tuas. qoarura dederis materiam,
urbeiii lianc nuslrain nct;bi;ciilcr oninino cusiodiri, lauiles natique ex te fllii cninpositis iid caiituin uu-
nnlitumqiic Agareiiorum pi-ajsidium iicrexiguumesse merisea perscribat, operamque suam orthodoxo cul-
ac iiilirmum Qiio circa. iierlieum imniortalem, iiii- tui cnmmndet ; potes etenim, quidquid luliet, Dei
sererecivilatis bujus, quani labore niillo occiqiabis, matcr cuin sis.
siex improviso mittas streiiiiam inilitum inanuni, 19 Hxc Joannes non sine lacryrais orans somno
ct lioc per
quic aliorsum iter siiniilet. l''.!ro quoqiic ;id hanc corripitur, et parentis Dei sacrain imaginem videt i>isum iin-
9t Princtpi expcdiiionem nonnihil conlcrani, ii;ini tola prope oculos cnmmiseratione et hil.iritate plenos ad se pctrato,
Saracnio urbe ipsa in niea cst potest;ite. Adornata converfisse, ac fari En, persanata est ilexter.a
icgio LUiii : tibi :
mUfit .
liac Epistohi ;iltci;iiii iiiqiius ilb; |uiri nialignitate tle cetero ne cessa, sed eam uli inilii niodo pollicitus
Daniascuni scribit Suraceiiorum Principem, quai
iul es. fac calainum esse scribie velociter scribeiitis.
itahabobat ; Queinadraodnin pace niliil novi beatius, Evigilans b igitur, qui sanatus erat, et manuin ah-
niliil fortiinatiiis ainicitia: sic p;icis servare ftijdera scissara mox curiose contemplans, sanalamqiie illam
et laudabile el Ileograluin arbitror. Eu prt>pteroin- videns, Spiritu exultavit iu Deo salutari suo, et Dei
ni alia re ha'c inilii cst prioi'. inviolatani, quam le- Matre : quia fecit illi inagna , qui polens est. Tum
cum, vir nobilissinie, s;inxi, lueri pacis amicitiam ; in pedes se erigens manus in coelum suas sustiilit.
tametsi ad eam dissolvendum et frangendam vcr- cecinitque in id terapus bellissiuie couveniens ; et
gute fidem, a quodam sub tuo imperio degentium lotanocteunacumlamiliuuuiversa gaudens, ad gra-
tias
DIE SEXTA MAJI. H8
A tins Deo agendas nnvum modulatus est canflcnm: Dex- partitus est in pauperes et captivos, in servos itera D
eiichnrisiicos teratua. Domine. magnificeadlaudemtu;irausaestpo- suos, quos donavit libertate. iu consanguineos, ^^*^'''- ^o-
/lifmnos cum iKROSOL.
tentia sua; doxtera tua meam mihi avulsam mnnum . ,. . .
parte quoque sua divinis teniphs. conseorata. Igitur ex
,. T .
familia canit. .\is. gb.
restituit, et per eam frauget Itostes. qni veneran- uti nudus de materno exiit ulero, sic excessit e
dam tuam tua?que Matris nnn honnrant imaginem. muudo, ceteris nmuihus, pra?terquam veste nece^ssa-
Tu mea quoque manu, non sine multiplici eloria ria. spoliatns. Talis Hierosolyniam abiit, ubi ado- ^. Snbx Law
tua, conteres adversarios imaginum di^cerptores. rata, quu par erat cultu, sacrorum Incorum maje- '"""•«""'
Ita nox ea dies illi noii autem nox erat, neque Cosma in-
, state, perinde ae diviua sili flagrans cervus, in soli-
greditur.
tenelir;p, sed lumen. Atque ut paulo diversa ratione tudinem concedeus divini Sab;B lauram attigit;
.
pr..plitificam vocem usurpem; vox erat inibi, non habens non ilineris tantum, sed et onn^ilii sui co-
corlusi, diem festum agentium. vox epulantium in mitera ac sociuin Cosniam. quem prius ejusdera
virijuali tabernaculo. educationis ac inslitutiruiis habuerjit participem.
20 Ha;c porro neque occulte, neque silentio acta Diceres illos esse sacrum par, qnod simul ad Christi
sunt verum mirificus ille sonus, et quasi ad niime-
:
jugum curreret, utilli colja suhjicerent.
Qiinre ad ros ducta succlamatio pertigit ad totam circum vi-
Prihcipem
ciniam. Hinc cnntinuo quidam ex Christi hostihus ANNOTATA.
accenilus
Saraceni ad Principem suum ierunt, asserentes
Joanni nequaquam manum prEescissam, sed alteri a Utinam cpUlofx ill.v fxlnrent! iiitfrim prn iis esse
fortasse cuipiam servo, aut alicui sane de familia possunt, ijnas hitheinus L)e imaginibus nrationes tres.
niinistr-s se per benevulentiiim pro Domino dedenti; h Cnroliis Barlolonieus Pinztn, iii Sanctuario seu
eos vero, quibus pricfectiti erat imperata, poenam Meun/ogio Romano siih nuiium \G7^ vnlijato, ad hnnc
prgetiopermutasae. Etenim Jojinnes, inquiebant,do- dieni notut, in Capella Paulina, jnata Bauluam 5.
mi considensitacanit, ita exultat, utillum putes nu- Marise ynoJQris, inler atia Deiparx moijiuiUa hanc
ptias celebrare, epithalaminrumque hymenEeorum ex- qxioqtu' hisloriain colnrihus eleganter crpressam cerin; E
citare sonitum :quid qund et ejusmodi laetitiis ejus prout distinctius videre esf apnd Paulum deAngelis^ in
f* exultatio videtur raajor. Hoc nuntio allato accersi- descriptione ejusdem Bnsihca;, lib. \\ cap. 6. uhi in
et miraailum
iii se faclitm
tur Joannes ; qui cum venisset, resectam
dexteram c.rpirssione partis orienlalis a latere dextro fenestras
confestavs, juhetur ostendere. Ea autem ostensa, qu«dara se- fornieem illustrantis, Sancfus conspicitnr truncum bra-
ctionis lineoia, Dei Matre rem ita comparante, se chiujn ponigens, et snb eo har epujrnphe legitur : Red-
prodidit, et manilestum verissiuiae mutilationis in- didit triiiic;im raaniim S. Joanni Daraasceno, qua
dicium. Ad hrec rngatBarbarus, quis eum raedicus, scnhens proiraaginibus ejus pugnarat.
quse vulneri impnsita medicamenta curassent. Joan- c Suffcctiis Joanni forsitan in eo inHnere est 'Iheodo-
nes vero clara ingentiqne voce miraculum pncdi- rus Mansuris filius, cjns verosimililer patrnelis; har-
cans; Dominus, inquit, meiis, omnipotens medicus, baro hanc saltcin gratiam fncerc rolenle, uf in familia
qui vira ac potentiam minime tardam ad preces tam pia continiiaretur diinissa ah Jonnne dignitas : sed
habet. minus felix isle fnil, sii/uidcm Tlieophancs ait eum ii
innocPTisque
21 Cui rursiim Barbarus : Quantum igiturconji- anno Lsauri, id est Cfiri.slian^ xrx an. 736, ad de-
declarattis cio, quidquid passus homo, passus es nulio
e^, o serti regionem es.se relegatum : ^Horf ipsnm forte
^^"^- "
tuo crimine : ceterum quod ineon-
ignosce mihi ,
Lconis mnehiiialione faclum est, etiam omicos Joannis
sulta contra rationemsententiaillam tibi pcenam irro- persequente.
gavi: nuncautempristinummuuusadministransprin-
cipem inter consiliarins nostros locum occupabis ; CAPUT IV.
neque euim posthac quidquam uisi te auctore facie- Monasfica Joannis cxercitado. clsub anstero
mus. At ille in humum seabjiciens, adoravit; pro- scne pcrffcta ohcdientia.
nusque jacens ubtestabatur perdiu, ut se alio con-
cedere, alianiqueet amabiliorera viam insisteresine- J.taque Joaunes, qui unus arguraentum est scriptio-
ret, ac seiiui illum, qui dicit, Ego sum via. Biirba- nis raeae, diviuum iUiid ovile ingressus, pedibus ad Cetcris ejus
rus contra secedendi facultatem abnuebat, et erat volvitur Pastoris, enixe orans unum se adderet ad insniuendi
'"^'''"' '''*^""
videre duello, ut sic loquar, certautes Barbarum alias creais oves, ovem se aieus perditara, desertis-
. ., j ... , r, sanlilnis,
hunc et Justum illum iste multum adnitebatur : que de montibus num' primura aa i.hristura Pasto- i;
Joannem retinere mundi viuculis impeditura hic vi ; rem reverti. Gavisus est ea re sacri gregis Pastor,
C quadam adnisus couabatur illa rumpere, angelicis- et isto consilio heatum euni dixit cumqiie propter :
que Ingens tunc prorsus patebat cam-
alis avolare. vitje splendorem et ingenii locupletem faculfatem
pus, in qno certaminis arbiter sedebat Cliristus, novitius ille uui e pra'cipuis senihu>< videretur tra-
spectatores erant Angeli. Dixerit fortasse quispiara demlus, ut tali dnce Dei vi;im tutoiniret ijuem unum ;
fartiltiKem
nec immerito, mahis a sinistra genios animum Bar- maxime omnihus virtutibus credebat conspicuura,
inijiefKaf jp.
cexttmll in
h;iro addidisse, simuh^ue lenitatem ad demulceudum primuin advoi-at, eique Joaunem tradere satagit. At
tiQnasleriuiii, persuadendumque. Vicit tamen post muUam conten- is reniiit. caiisatus haitd quaquam [tarom se esse
tionem duellator nieus, et omnia ad persuadendum regendo tam relebris doctrinai viro, Dimittit senem
proposita ab adversario argumenta, tamquam pue- hunc gregis Pr^lectus, atque postillura accersit al-
rilia tela ronterapsit, victorque excessit, caput illu- terum secundus autem eadem cum primocausatur.
:
stri vitta rediraitus; ac domura, unde mirsto antea Tertius quoque post hos adducitur, aliique praeter
vultu exierat, hilariori jara ingreditur aspectu c. hos noupauci sed una omnes vucedeprecari ccepe-
:
ft honis recli 22 Supererat porro ilii duas a Doraino proposi- runt Joaunis instituendi curam.
distnliiitis tas sententias sequi, alteram, quae facultates suas 24 Post lani multos aulem alius demum induci- docto cuidam
seni tradilur.
vendere, et pauperibus jubet distrihuere; alterara, tur senex, moribus simplex, sed mulla doctrina prae-
quae dnmos etiam et agros, ceteraque omnia dese- ditus, qui prompto animo pntniplum accipiens Joan-
rere Domini causa iraperat. Circa primam minirae nem. eumi; suamcellam recipit. Ac priraoin limine
tardus fuit, ne fieret; circa secundam vero non sic fundamentum illi substruit pra;clarum istud ne ;
egit, ut faciiltates suas teraere relinquens, lites et quidquam suo arbitratu ageret Deo autera sacrifi- ;
contentiones inter consanguineos raultas sereret, caret sudores suos per orationis assiduie conteutio-
aliis aliud adeundaj, hereditatis jus obtendentibus : nera, et lacrymando studeret eluere maculas vitK
verura medius inter utruraque incedens, bona sua prioris ; nam Deus id demum sacrificiura purum
censet,
H6 VITA S. JOANNIS DAMASCENI.
omni suffitu odoratius. Hoc primum lis atque injuriis objectus. Donec tandem ex iis unus,
censet, ac alio
AIICT, JO. iis de rebus j^raceptum fuit, qure corporis adraini- quos habuerat in famulitio. cum illustris ac clarus
ihuomn. esset in civitnte, contra stans, vultumque ejus ad
culo fiunt. Circa ea vero, quae solius animi mone- ;
EX MS. cn.
yuf ei pnrc- hat ne ullani menti reduceret imaginem, aut forraas
animum revocans, virum ifa alijectum ac panno-
pla escolendi rerum nnn convenlentinm repra'sentaret : eamdem sum, quisessetfuissetque olim, agnovit : et commi-
ipiritui
autem omni vano tumnre liheraret, ne multiplici seratione tactus accessit, acsi eum ignoraret qiiem
di.sciplinarum efferrclur cognitione. quasi iis, qu;e noraf, et sportas pretio tanto emit. quantum fiagita-
didicerat, cuncta es.«et consecutus neve appeteret :
hatur. Hoc autem acceptnr. viam Joannes repetit ad
visioncs, aut reriim in obsciiro pnsitarum manife- eum qui se miserat, arque victoris in morem alacri
sta-iones : ne sua unius fiducia niti nssuesceret ; ut gradu revfrtit. strato humi hoste, inanis glnriae ac
ppriculo quidquam tenere, sup.-rbia? parente.
sihi videatur sine errori.-!
qiinad usque raens ipsa secernalur a cr-rpore : sed 28 Forte e vicinis Joannis Monachus fnit. qui
E/jilap/iiitm
confra rcpiitaret fnrmidnlosa*; e^se ratiocinntiones tei restrem peregrinationem cum coelesti domicilio
togatus
proprias, et cogitationcs, qua^ falli queant : stude- commutaraf, atque ad Deum concesserat. Sanguine ponere
rM, ne mcnlem spargi pateretur, sed summa cnra ishahebal fratrem, quicAlamitatevictus, fraterni fu-
iliam colligerct, ut hoc pacto divina liice perfun- neris acerhitateni nequaquam poterat occultare.
datnr ipsa, anima. corpus eraundetur, ac
piirgetiir Quamobrem eum Joannes solabatur, quibus poterat
deniqup corpns cum anima jungatur mcnti, ut tri- verbis rcvocans a mcerore. At illein Inctu durans,
plex ea res. propter ipsara cum simplicissima Tri- Joannem flebiliter rogavit, ut sibi conscriberet car-
nita*e conjunctionem, evadnt siraplex; nec jam niinisquidpiam ad luclum levandura excitandumque
carnc. neque anima, sed totus spiritu homo con- animum. Reverebatur Joannes Senis jussiim, nec
stef, dunhus illis prioribu? voluntatis inductione in petitioui annuebat; illu vero non desistebat p^tere
tertiiim illud acpHmarium, mentem scilicet, trans- mopstus atqiie afHictus. Quidni enim. inquiebat. rai-
fcruiatis. sereris anirai doleutis? quidni tenue illi admoves
'iti Talem in modum filio pater, ac raagister di- medicaraenfum. quod dolnrem snpiat? Corporum si
esses medicus, nc mihi corpus pervasisset morbus,
E
scipulo hoc quoque adjicicns
praicipiebat, Ne ad :
cum prxter
f/ silntfii
nllo^ mi-^eris epislolam ne quid jirorsus externa-:
tu vero remedium mihi pro
virlbus non adhiberes sdiis prxce-
srrvnndi
trudi/ riim disciplinnrum comraemores. Silentium pru- male habenti viam mortls ingredienti, nnnne con-
et ptitm anniils-
set
dcnter tene scis etenim istud nostrorum dumtaxat
:
tempti neglectique raei poenas Deo esses dattirus?
Philovophorum non csse pra?ceptum. verum et Py- Nunc itaque dum pejus habentem me contemnis ac
thagoras ille Samius.siiis disclpulis, arcana Philoso- negligis, graviorespcenas daturns es.Senisimperium
phim discentibus, ad pliircs annos tenendnm impera- si extimescis, scitn rem isfam itamearcanam habi-
vit. Ne rcctum arbitrare, etiam bona intempestive turum. ut nemo audiat. Flexus hnc sermone Jnannes,
prnloqui, idque te David doceat, dum ait Silui a : de mortuo elegans carmen componit, qund omnium
bnni';. Quid autem hiiic illi evenerit, audi Conca- : hactenus ore cantatur hoc principlo : Humana om-
lutt, inquit, cor mcum intra rae: igne scilicet divini nia vanitas.
ninoris, qui meditatione prnphetica^ meiifis suscita- 29 Forte aberatacplla magister Joannis, qui in- ideoque essel
balnr. Htrc Jnannem moneliat scnex, nnn scribens tereacarmen istud modulate succinebatintracellam ; ab illo
ciira Senex fnris accurrens, canoraraque illam exci- e^rpulsits,
in aqnis, non ferens in rupibus, sed in terra ferace.
2(i Multum lcmporis sic deinceps exegit Joannes pieus vocem multa cum ira exclamat Itnne prima :
IUr obedivu
pcr omne expt^riraenli geniis iustitucnti se certam promissa exciderunt. etpro luctu ac mceroredelicias
pcr o))iuiii in re q\iavis obpdicntiam pra-stans. Nulla ejiis ad canendo captas, et gaudio d'ffusus sedes? Ille mox
imperata detreclati"; nulla in nre querimonia pen- ;
causara enarrat seni, obtenditqne ejus. qui coegerat,
silatio in animn erat nulla, qiia raagistri pra'cepia luffum, ac pronum se humi sternens ignosci sibi pn-
inlus dijudirarct. Nempe lioc illi unum tamquam in stulat. At Seiiex uti rupes aut inciis sletit, niliil siip-
intiuiis pxsculplnm tabuli---, sic anirao penitus insi- phcanticoncedens.atque illum e vestigio ejecitcella.
dchat, ut, quidquid ngcrct, i|uidi]uid agere, jubc- Hic admirnbiliviro occurrit statim priraoriimparen-
relnr. id jiixta Panli cnnsiliiim sine querimnnia ac tum inohedientia, eam propter e paradiso expulso-
disciis^jionc eflecUini daret : nnm qnid pum recte f'a- rum. Jamquenon habens ubi consisteret; neque quo
cerejuval, cui in labiis serlcat. aut in corde delite- se verteret , impens;iiis raoerebat eo , cui frater
scntaliqiiidqueribundi murmuris, vel. quasi serpens. perierat, h*c apud animura suum direns : Iste qui-
discussin nefaria? qunndd rectior cvadet animus ita dcm Jratrem amisit. at ego per inobedientiam ani-
senticiitis? qunndo ultcriu-^ nd meliora provehetur ? raam meam perdidi. Demum Senes alios accedens,
ideoqui talcssunt. frusfra laborant nihil nd interiora quos virtute prse ceteri^ norat eximios, eosdera mit-
prolicicutes. tit ad Senem legatos, enixe oraturos. ut se patere-
^27 DeincpDs autem acpiorihus obediftntiae pugnis tur demulceri, et errati gratiam Joanni faceret. Ive-
eliam Apinlfis
iiimlo vetidcn
pugilcm suum cxercens senex, quid non comrainisci- ruut igitur illi, et multumobtestahantur; ipseaiitem
jusms tur? Sportas, quas suis manibus contexpre soleliant pfnnde ac statua nil raovebatur precibu^, neque
innltns colligcns, occnsione captata, inquit Joanni ': discipulo faciebat potestatem redeundi ad celhnu.
Spnrias, fili, si tnta uspiaui Pala'stina, Damasci 30 Tunc Monachorum istorum qiiispiam dixit :
magno vennmdari tntellexi ; et rebus, ut tutenosti, Posses ei, qui peccavit, aliud quidpiam imperare,
opus nobjs est pliirirais : qnamohrem sporlis illis quam ut privetur conviclu tuo. Ilh aufem severo pio tedilu
imijeliando
omnibus, quam pofcs celerrime, collectis istuc ito; vultu ; Hanc, legem Joanni dico.^i vultinobe-
inquit,
jitbetur pitr^a-
ncque illas tantillo, quam n nic jussus fueris, mino- dientia^ sibi veniam dari, oranem Laurse nmbitura yc laai'iQS
'
ris vcndito : simul pretium. quam par erat, duplo pereiret.suaquc manu Intrinas omnes purget in mo-
mniiis dpfinit. Nihil is reposuit. neque jubeutis di- nacbonim cellis. Hnc illi audito, cum recederent
scnssit sermonpin, obteniperarecerlus iisqupadraor- contracto submissnque pra> mojrore vnltu : multum
tein.Lovat in humeros onus, et quasi pedibus adde- admirantes inflexibilem Senis animum. occurrit iis
retahisparcndi studium. ita Damascum proficiscitur Joannes seque pro more inclinans de Patris adver-
;
/iiimihlei-
coutones mdutiis. squaMore ac ilhivie obsitus, qni sura se sententia iuterrogat. Cui illi non sine stu-
paict. ;
se prins illic vider.nt splendore conspicuum. Ibi fo- pore se admirari Senis inderaentiam, cujus respon-
rum circnit sportas offerens venales; quas quoniam sum pr» verecundia vix auderent exponere. At ipso
«estiniabnt magno, risum movebat, cunctorum cavil- ut illud patefacerent vehementerac demisse contpu-
dente.
DIE SEXTA MAJI. |17
dente, tandera moerentes tucpem illam repurgatio- menti'! miiUa meditatione exercuisti
.
te. Aperi os T)
nem edicunt. vero ut intellexit, contra eorum
Ille tuuni, nnn in parabnlis, sed veritMtibus : non in asni- *''*^''' ^"
spem omnem gavisus est Facile prorsns, jnquiens,
; gmatis, sed dogmatibus. Loquere in auribus Jeru-
iKltiiSOI.
istuc mihi erit, quin etiam voliiptati niaximae. Atque salem, videntis Deum pacifica? Erclesire sua\ verba
ad repurg;\Iio;iem imperatam iHico provolans, cum non vana, neque per anras diffluentia, sed qujt cordi
quaesitis inventisque instrumentis adit cellam Senis Spiritus inscribit.Conscende in montemSinai. mon-
in proximo commorantis, et eam ingreiiiens ma- tem visionum ac revelationum divinarum, ac sicuti
nus illas foedare coepit. quas multis saepe aromatis in aby>sum profuudEe humilitatis demisisfi !e, ita
habuerat delibutas, et sanatam a Christo dexteram nunc evade in ecclesiie verticein. Priedica evangeli-
(o magnam viri abjectionem !) lulo stercoreque con- zans Jerusalem, et in virtute exalta vocem fuam :
taminat. gioriosa namque mihi dicta sunt de
a llomini no- te
31 Qnam prlmum vero audlvit Sen-^x tnntam stri matre. Ignoscequidquidtibi a raeobvenitimpedi-
gmd focere
illCl/IICttS cl Joannis ad nbtemiipnndum promptitudinem, ejusque menti. per ignorantiam enim feci.
laudatus sinceram et profundam, imo sublimem humilitatem, 34 Ab eo igitur lenipnre divinos canfus exorsus
accurrens Cfimplexus esteum, implicuitque se collo, Joannes mellifiua composnit cnrmina, qua- Eccle-
manum; ocubis, humeros densculans : et qualera, siam exornarnnt, Deoque fecerunt lociim faberna-
exclamabat, beat.ne nbedienti^ pugilem ego in Chri- quo festa agitantium puriis sonus audittir.
culi, in fliii rton HU$
sto genui? Verum Joaiines ad has Senis vrces plu- ISeque ista solummodo, verum et pro pracipnis fe- faiitiim sed
ct script s H-
rimum erubescens, sese inclinabat m terram, et stivitafibus dfscripsit nrationes et
sarrum lilK-iim. d lir^s erc'estam
tamquam coram Deo se pro.stravisset. solum rigabat scriptamque. utsic loqiinr, divina manu tabulam ex- lociipleldt,
lacr3'mis ; tantumque abest, ut ad paternas voces planavit cum doctonim nmniiim indnctorumque non (i
infiaretur, aut ad Senis laudes intumesceret, ut ma- parvo solatio, tamquam jauuam ad subeunda mvste-
gi'! etiam se demifteret ac magis, atque animus illj ria Theologia^ ceterorumque verae fidei dogmalum et
doloret maxirae. Ita srilicet eos, speculationis atqiie scientiie compcndiosinris eoium, !:
qui exercitatura
habeni intellectum, scimus sese ad sui cnmmenda- qufo sive sub intellectum, sive siib spnsum cadunt.
tionem abiicere, et laurlibus prnpriis nioleste affici. Qiiem quidem librum ego coelum dixerim, rc<'tis de-
htmiliat. in Deum omnia couferentes. Filium paterinterea ab mniistrationibus,tum a natura tum a Scrijitura pe-
humo excitat, et manu prehendetis cellam snam rnm titis. niultumqiie ad erudiiioiiem facientibtis, velut
gaudio subit. Dixis.^es, observato Joanne, eum in asfris collucens, Qiiocircaqni in istud cadiim non
Paradisum voluptatis restitui postliminio; quique intiietur, ne^iue ejus oblectalus pulchritudine hicem
veterem Adamum non obediendoinse repFcesentarat inde accipit, aut ca^cus is est, aut tenebris obsitus :
prius, nunc Christi ncvam rursum exhibere imagi- nec illum infelicem dicere dubitem, quisqiiislftui di-
nem singulari illa obedientia. vinum hunc splendorem caligat. Dene prolixos
insuper libros de divinarum venerandarumque ima-
CAPUT V. ginum e commendabili adoratione rursus exara-
Et quo ipse in se divinaj imaginis ah initio im-
vit.
LiUerarii labores Joannis, et felix ad Deum press^e pulcliritudiainn finxerat augustioiem. eo
transitus. subiimius atqueornatius scripsit de venerandis ima-
ginibus.
Noon multum post h^c intercessit temporis. cum 3o In his lahoribiis adjutorem fraterno amnre ha-
sficto Cosma
u
S^ni a per somnum se oflert omnium celebrata lau- qnem a Spiritu divino fratrein acceperat, Ciis
buit. in Qinnilius
AhnUiis a dibus, omnisque expers labis Virgo Etfontem, ait, : mam, Vinim illnm ornatissimum^sna-queeloquenfi.^,
Deiparn Se- cur obturasti tani suaves latices emanaturum, tam institutionis, exercitationis participem. Atque is in-
nei ne pro/ii-
limpidos, tam copiosos. tam dulces? Datunini aquara geniose imitabatur Joannem suis ad spiritualia car-
beret Joannem
recreandis animis, ea, quae de petra niirabiliter eru- mina studiis, acsuaves concentuscithara et vocesuc
pit in solitudine. pra?stantiorem aquam cujus desi-
; cinuit Ecclesiaj, proprium corpus por affectionum
derin captus est David; aquam Samaritana^a Chri- conipressionem, Deo tamqiiam fympanum aptans
sto promissam? Permitte fontem fiuere; fluet enim tnfum qnoqne se velnt Psalterium decachordum ex-
ubprrime, et orbem pererrabit universura, ingenti- hihens, dum quiutuplicem corporis sensum, animi- V
que fluctu b;i.Tesenn obdurel maria, eaque in ndmi- qne pares numero facultates arte magna sapienterque
randrim dulccdinem convertet. Qui sitiunt, ad aquam intendit. Tandem etiam Patriarcha- /"
Hiernsoljmi'
festinanter nant; et qui pura? vita; careut argento, tani manii Episcopus Majuma! j/
cre.ilus, non spoiite
affectionibus suis, ad pretiura distractis raercentur a acultro, sed vi adactiis, gregem, ut Deo gratumerat, Iloc Episcopo
Joanne opinionum el operum sinceram puritatem. jamque grandfin a-tatem fac'o
pra^claie gnbernavit; in
sacin ciinliC:
compoiiere, Propheticam ille citliaram, ille Davidiciim appre- provectns, ad patres suos, seii potius ad Deum, rao-
hendet nablium ; ille cantica canet nova, cantica riendo concessit.
Deo Domino Mnseos carmen vincet musicis suis
: 36 Inferim idem Hierosolymitanae mode- ecclesia; ip-.c /'icshijler
modis, vincet Marice tripudium h i fabula dicentur rator divinitus afflatus, Joannem
eumque nccersit, oriinmtw
inutiles Orphei cantus. Spiritalem ille coelestemque ordinavit, ut in catiiedra Seniorum laudaret Deum.
intendet melodiam. Ille Cherubicos hvmnos asse- Is Vf^fO ad L'inrain divini Saha in solifudinem re-
ctahitnr, et cuncta-i ecclesias, filias sciliret ccele- gressus. propriumqiie, si fas est dir^re niihdum su-
stis Jerusalem, juvenculas faciet fympanlstrias, biens sublime volans aquila, nequaqiiam menti suic
qua> Deo carmen canant, ad Christi mortem et re- objeclt hoc Salnmnnis prnnnntialum, Presbyteros
surrectionem annuntiandam. Ille fidei dogmata c duplici afiiciendns lionore, sed iii aliam partem con-
recfe exponet. atque haere^is omnis tortuosam obli- traque se, illud vertendo usurpavit dicens, animi
quitatem notabit infamia. Eruotabit cor ejus verba demissionem altero fanto niajorera Presbyleris pro-
bona, et Regis gesta nuntiabit omni admiratione ma- curandam, quam ante;aItero tanto pius contenden-
jora. duin Presbyt^ris in sui exercitatione. Presbyteris
33 Mane igitur Joannem advocat Senex, qni haec duplicia perferenda cortamina, non modo adversus el rcvrrsvs
ju'>{-( citm td
libere agere,
atcana didicerat, atque ait Fili ad parendum: corporis, sed et adversus animi affectiones occuitas, itd iMiiram
iiisffit tlliLt
Ohristi causa jirompte. aperi os tuum, ut spiritum etiam iis, qui sihi vacaiit, iiisi eximia utantur j)ru-
cj-hiliiittdia.
ducas ant potius. quem in corde pra-cepisti, per os
; dentia; adpo iit internus etiam sordescat liomo, nec
exhala. Sapientiam scilicet loqiietur os tuum, quia id tamen senfiant. Hujusmodi vero aff^cctus sunt.
dolus
118 VITA. S. JOANNTS DAMASCENI.
(If-lus; invidentia; falsn derebusexistimatio ; occulta palam ait Omnis gloria fi!ife regis ab intus.
:
X)
VIDE App;
AtCT. JO. arropantia; inanis gloriiu studiiim sub specie humi- 40 Ignnsce porro, o fer Beate. mihir|uete pra^sta
TOM. TU MAJI
JEHOSOL.
litatis; alienanim rerum curiosa srnitatio, cujus ardentissimnm ef perpetuum paironum coram Deo, >0T. 32 •
EX MS. Cll
caus.i phirima malase inferunt lingure ;animi elatio, quia prfficlarum hoc virtutum luorum monumentura unde eum
sibi propi-
a'.quo ev;i^'atin niornm vafrities fastiis corporis
; ; ah alio homine, nt notiii, simplicitpr scriptum .\ra-
fium auctor
demisMone disUmuIatus absiincnlia cum Jelicia-
;
bica 1'ngua et litteris consecutus ego, cui unum te- precatur.
rum appetitu conjuncta; voluntatis.^-use con.seciatio; ciini nomen nbtigif. in hunc sennonem curaverim
ainorvilislucri; extralfgis nurmani qussila vestis, verteie ad memoriam cum amore tui,
posteroruni,
unilt; cuin fratribus discrepantia, et occulta superbiee tum tuis impulsns visitationibus. imo et tuis, si ita
illecebra. loquendum est, mandatis meque etiam : effice Tri-
'37 Ha-c vitia radicitus evellere suo ex .onimo nitatisadnratnrem, materiae expertem, spiritualem,
cum stiuleret Jo;innes, labores lahoribiis, animi fotum secrelnm a corpore. t"tum nbreptnra in con-
virfutlhux templationilujs, totum conseiratum
tuni primis, adjungel^at : nientemqiie ips;im unde- in divini amoris
acqnlremhs
quaqiio in se cogens, libros etinm. qiins prius ela- holccacstum, quamquam etiam nunc in hoc corpore
bonirat, contrai-fos recogniscebat, exornans, ex- viventem ; utab illo citra doloris sensum separatus,
poliens, casti{/ans accuratissime dictionem, senten- cum fidu<;ia bona tecum Deo reprasenter. cui gloria
tiam, numerum, construrtionem; ;itque iibi elegan- in secula seculorum. Amen.
tiaefilorcscebatnimis.pt quasi ad luxuriam, prutlenti
judicin ad [;ravit:ilcni reducel.nt, ne quid ^om nsten- ANNOTATA.
tiitionis. stu ievitatislibri suispcum tndierent. Sane
elimamtis
qui^quis iu istiiis viri luculiratioiies cuin jiidicio in- a Mt'n;i'ii rrm sic refenivt, ipuisi cidcin Co:>m3E, qui
tcriptii sulx:
cubtu;rit, speculiiticmum sublimitatem et gravein ora- in seculo Jonnni^ praxcptor fueral [nam et hic, ut di-
tionis con.spicict ornatuin. Nunc vero quis pietatis cltim, ad eamdem Laiuam se meperat, ef forte fidlaic ui
stndium in oraiionibus illis non adiniretiir; ct quo- vivis erat) njipnrimsel Deiparn. dtccns ,qnamdiu adhuc
mo !u divitiis siipienlia; suie in univcr.sos large divi- sub pra?ceptore Joannes erit? quin potius discipulo
daf Ktcnim acceptum iiigcnii talcntum non in du- tiio pracipis ut exponat Iiymnns ad fjus gloriam,
plurii modo, sed et in deciipliim auxit : plus ego ad qui ex me natns esf sine semine. et gaudium eoriim,
numcium addere ivfurmido, no ;iiig(dicos quuque qui me ex jmo corde desiderant honnrare?
terminos exaggeratione prjt-tergressus videar : cum b Huc spcclniit primi ii} ejus laiidem f^ersiculi si-
imniodica dumtaxat diccre, indccorum sit. Quein te nominabo San-
milares, oTt/xpto; TrpocTo^aota :
3S^ Suus etiam rlivinus ardorhuc eum impulit, ut cte,Theologum Joannem, an David Psaltem ?Cy-
pro diviiiis lefiibiis diinicaiLS, primuin quidem Da- tharam spirifu re?onanfem, an tibiam pastoralem?
quihui
iit
selum Itiudai
masco dcindt! ex Palaistina impeteret contumeliosos Dum aures simul et nientem mulces ; dum EccIesiEe
S. stepha nm vencraiidarum iniaginum in ipsa Cnnstantinopoli ordines omnes exhilaras mellitluis tuis vocibus.
M. doturbatores. Indemagnae illius Urbis alnmnu.s, qiii sahentur
qui fines orbis terrarum illuminas, ora ut
Marlyruin priiiiocognominis.et, ut illeChristi causa, animse nostra.-. ii Queiu
nominabo. Venerande te
ita ipso propter ejus imaginem, lapidibus obrutus Joannes et dulciloque? Tu a^trum fulgentissimum,
in Cuilum procnrrit, cum librorum .Idannis meminit tu Trinitatis aquila illuminata, s)tirituales caligines
advcrsus impios pridcm .s(riptorum, divinum virum virfute visiva pervadens ; qui ineffabilibus di\inita-
ac Deo plenum illum appellavit quamvis autem
: tis mysteriisinitiatus, tamqnam alter Moyses expli-
Episcopaii iinctione delibiitus numriuum fuerit (nec ca>ti musicara tuam arteni, nra ut >alventur aiiimce
eiiiin ilissiinulanrla est veritas) sn.^^piciemlus est ta- nostrae. iii Queni te nominabo, semper hororande?
men vtdut frontcm martyrii corona rediniitus ; nam Portitorem lucis, inclyfiim ducem,ministrum etspe-
proptor eximium zeluin pictatis cusa ea est adversus ctatoremmy:UerioruniDei,sirlusillustransEccIesiam,
virum pium calumnia, ob quani ei manus resecta lampadem fulgentem iis rpii sedent iii tenebris, an
fuit. organumperquam soiiorumautfisfulamsuavissimam?
39 Tali vitic et cxercitationis religiosa; peracto ora ut salveiitur anima* nostrie. Smilihus lau-libus
cursu, fido servata, imo et pcr libros propagata, et ptenns qnoqtie totvs Caiion esl, ct qua' de Sanelo sunt
illustrata dogniatibus, iitquu in liajc usque teinpora alix diviiii officii paries in Menaeis.
et fnndfm
vitfi fiincfus
moiiumentis suis slabiliia, defensa. vindicala, ad c Hinc ocUiviB Odes strophe prima sic ait : Lucu-
mirjrat in Cliristum dilecluni suum properavit : neque illum lenter scriptis libris redarguisti o Joannes, disso-
calum. jam in iin;igine conteniplatiir, jiut adorat in figura; lutionem, Nestorii, Severi confusionem, (quorum hic
sed in faciein contiietur, spcctans gloriam beaise sciliret unani in Chrislo iiatnram, iste personas diias
Trinilafis. Ob has causas hunc pietatis pugileni, adstruebat) amentiam docentium unicam in eodem
cuUnr(mi religiosiE vitje, Ecclesia^ exornatorem, Christo voluntatem, r^t fidein de unica operatione
Veritatis ducem ; hunc in certuminibus, exercita- ejusdem, orfhodoxia; splendor (inibus omnibus re-
tionibus, doctrina Mngularimi omnino virum, igno- fulgens. Et huc spectant ejiis libri 4 de Orthodoxa
rantium magistrum, rudium prasieptorem, lequum fide.
eratcondecr.rarelaiidibus, quam potuimus maximis; d Tterum Ithrns Parallelorum intelfige.
non quo tantillum gb.riai illi addereuuis, verum ut e De Imaginibus tres, utdi.ri, habcmns otiitiones,
nostri ipse vicissimsit inemor in ccelis,et nosetiam- cetera dcsidcrautur.
nuni in terra dcgentes ctidesti illius impleamur f Joannes hic fuisse videtur, circa nnnum 740.
rs. 41, U gloria, quam David intra pectus filiae regis, intra g Majuma uibs Pala^stina ad mare, proxima Gnzss.
regium videlicet animum, testatur residere, dum h Stephanus Junior, martyriumperpesi.usan.lGl,
DE
DIE SEXTA MAJI. 110
DE SANCTO PETRONACE
ABBATE ET INSTAURATORE CASIINENSI.
asinense raonasteriimi, iiiUiiiuilate ivrumque quo nunc cernitur, erexit. Paulus Diaconus :
Ileec
ANMO DCCLll I
iieslarum maijmtuJme cliirum coiutiturem ciijusverha, hic suprarelata, ita e.iplicat Lco 0.^tien.^i.s
ibi
ii) cnsinfnic m .„„,„ reccrelur S. Beneilictum, et inslimrato- lib. 1 cap. /t. Cum autem omuipotens^Deiis, prwla-
VJ-vim aoiioscil S. Petronacem. Acta riiiracula- tum B. Benedicti cu;iiobium jam decrevisset mise-
TZZlTdi,
S. Benedicti lnte dedu.rimu-< aJ diem ejus natalem ratione illa sua omnipotentissinia restaurare, et
drsiriictam, ijiie
'coenobialem institutinnem quaa inde principium
XXI Martii, quo viia hac morlali tunctus estanno dxlui,
,
pridie Domiinca: Passiouis. Siiciesseiunt in monasterii
sumpser.it, ex ejusdem Patris loco et per orbis cir-
hujus regimine Constantinus.Simplicius, Vitiilis, Bo- culum propagare contigit dispunente Den. ut Pe-
;
civis Brixiana.' urbis, vir valde religiosus,
nitus quo priisidente cum cJictum nionaslerium a
:
troiiax.
Romam fugerunt. divino amore, Roinain venisset
afllutus quem :
L. nguliardis dinperelur, monaclii
Reverendissimus Papa Gregorius ctelitu.s iiispi-
coilicem sanctx' Kegula:, quara B. Benedictus descri-
ratus adraonuit, ut huc Casinuin castrura peteret;
p>erat, et quaeJam alia scripta, nec non et pondus
panis, vini quoque mensuiain, et quidquid suppelle- atque monasteriinn B. Benedicti, qiiodjam per lot
ctilis potuerunt surripere, deferentes
atque ex :
annos destructum manserat, suo studio recouciliar»
satageret. Quu aimuente, mnx idem venerabilis
concessione Pelagii PapiE, juxta Lateranense Pa-
Pontifex cum de Laleranensi ('oiigre-
illo ali quantos
triarchium, nionasterium c.nstruxerunt uti ista ex : p;
capite1libri\ Cliionici Ciisinensis a Lnone Morsicaiio gatione Fr.atres direxit, et alia quoque illi nonuulla
Pelugius II, in Summnm adjuloria contulit. Is ergu huc ad sacruin B. Heiie-
scripti contra.rinais. lisl hic
corpus perveniens, tain cura illis qui seciiin
Pontificeni assumptus mense Norembris anni dlxxvii,
dicti
nionaste- venerant, quuraque etiam cuin aliquot simplicibus
mortiiiis m februario iinni DXC. Addit Leo,
triginta destru- viris, quos inibijam pridem resedisse reperit, liabi-
rium Casinense per anuus centuin et
ab aiino oxc iis<;iie ad an- tare coepit anno Doraini septiiigenlesimo ac vicesi- ^„„^
ctum perinansisse id est :
-.j|,
iiimuss. Pnulo Diacono et monacho ino atque ab eisdeni Fratribus in Abbatem pradatus,
,„„„ Dccxx, dum, teste :
Pciiojiax cooperante Den et B. Benedicti suflragantibus me-
Casineiisi, lib. G de Geslis Lomjoburdorum cap. 39,
ritis, coustructis decenter habitaculis,
ac multorum
Petronax, civis Brixiamu nrbis, divino amore cora-
ibiFratrum congregationestatuta, subregulasanctae
punctus, Rornam ve:iit liortatuque tunc Gregorii, ;
doctrina; vivere studnit. Hacteniis Leo : in ciijits
Apostolicie Sedis Papa;, Casinuin castrura petiit :
textum sciolus quispiam sed plane imperitns, inseruit,
atque ad sacruni corpu» beali Patris Benedicti per-
veniens, ibi cani aliquibus simplicibus viris, jam Papam Gregorium fiiisse tertniin ijiiara roccm 11/710- :
conira mentem itucturis intriisain,
ante residentibus Inibitare cuepit qui eumJem
ve- :
sitis punclis, iitpote
clarissiine ex aiiiio iiccxx apposito
S. Creoorio Seniorem (iil est
virnm Petronacom sibi omisimus : idqiie
nerabileiu
1 Papa convincititr el dicta rax deesl apiid Paulum Diaco
Aiiiii/rmjcoiistiluerimt. fliic ibi. Papnin illum fuis.v. :
S. Greijoriumsecunduni. duimus iid hiijiis Fitom die iiuin.
De nliis liibricx adjntortbns i.ila adiht itkm Leo.
xiii Febriiaiii tj. ui Admwistnieit is Itomanam Eccle- ;t ,„,^„„„„„j„j
adannum uccxxxi.Siiii hoc Pon- Quem, Petroiiacem videlicet, tres quidam nobiles viri 5^. /.„,,(„„,,,
siam ab anno dccxv
ciicii aiiuum ucc^y., Casinum Petronax :
venit Beneventani, Paldo et Taso atque Tato germani 7visoni! et
tifir\ ''''"'"«•
1'ratres. qui anle quindecim circiter
annos moiiaste
fyslettensis, utActa
S. \Villibalilus, puslcu Ein.icopiis juxta or-
/iuden^veniensadS. Benedi- rium sancti Martyris Christi "Vincentii,
iis Mi yii/iif/iini/aniiu
fluniinis, de propriis sumptii.us con-
vwnasterium Casincnse, ibireperitpau-
ctuni, hiicest.ad
tum Vulturni
struere creperaiit, essent polcntes ac divites,
cum
cusmonachoset Abbatem, nuinine Petronaceni,apud
qiiain per suos
C quem deceni aiinosmansit quibus exactis perre- in ipso opere lam per senietipsos,
|ier :
restaurationem loci hujus pluriraura alju
usque ad
Xit lioniam, sedente suinnio Pontiflce Gregorio
III,
Fenit uutem S. veruut. Vitam liornin frulrum scripsit S.
IJxc ibi.
^iii dictu Gregorio secundo siiccesserat.
ciijits meniinil
onnum nccxxix aii( scquentem, uti Autbertus, ibidem Abbas fere coxviis,
/1'illibaldus circa
Paulits Diacomts. Re-iert aulem ille S. PaWi.nem re-
latiiis diximuswi Febriiarii ad Vitam S. Richurdi pa- jiim
aiino uccvii. ciim
lr:s §. 2, et ad fitam S. Greijorii Papx sccunili
siib gimen coDnobii suscepisse
monastermm. ut
anno biemiio ante viileatur acptitm ciinstriii
fiiieni § 3. Porro S. Willibaldus iii primo fuit
restauratnm Casiimm
sint quindecim circiter imni aiile
iupiix 1110- Cubi.ularius ei:clesiaj, et in secundo Decanus erat in
est XI Octobris,
nasicfiiim
monasterio et postea per octo annos fuit porta-
:
anuo Dccxx, quo S. Paldo vita fimctiis
Actu eruut elucidaiiila. Iluicsiieces-
'"""'"" monte ad qitem diem dicla
rius in illo monasterio, quod stat supra in miirtuus;
uccxxix die xi Jauiiurii
monaste- sit S. Taso, aimiJ
valde excelso, et alios quatuor eratin alio
o4ii( xi Pe-
Ulrum- qiiihus terltiis fruter S. Tatn sii/-s(i(ii«<s,
rio, quod infra slatjuxta ainnem Raphito.
Leo cap. 31. cembris dccxxxix. Nos Ferrarium secuti. qnod
anni
ijite iiionasteriiim late describit lib. 1
locu rasoiiis
mm extat. dicla Jrta necdum liuberemus. Tatonem
A'iiHC moiiasterium inlerius
constructione ha- retulimus ad xi Jaiiitani. qitod m Siipplemeiito jiotent
2 Ai quit ite horum monusteriorum si-
emendari. Ue S. Petroiiace ab his fratribus adjiito
l.eanl olii, iii.ipiciamus. Pituliis Diiiconiis capite supra
potuil scivisse.
scribit. Uk- Petronax non post raultum Acta indieata, qitod iilmnde Leo
/i.,i(
indicitto ila
Piivfatx relaiwm tsta subdit
Leo : Hic eccle-iam B.
tempus, cooperante divina misericordia, et suffra-
Martini, parvulam reperit, sedecira lerine cu-
quam
gantibus meritis B. Benudicti Patris, jaraque evo- efficiens in lionore
bitos auxil, ibidemque
absidam
«'11! inginia lutis fere centum et ' deceni annis, ex quo locus ille
et sanctnruin Marty-
habitatione honiiiinm destitutus er.it, raultorum ibi
Beat* Maria. seraper Virgii.is
ea aliarmra statuit, mquo
monachorum, nobilium et inediocriuni, ad se concur- rum Faustiniet Jovitic. in
uiiius illorum, quod secum de
etiani et brachiura
rentium, Pater eflectus, sub sanctaJ Regube jugo,
'imii"" decenter recondidit. Acta ruria
reparatis habitaculis Brixia portaverat,
nmZhorum ^^ ^- l^enedicti iustitutione, ad diem xv tebrwtrtu
tllitstravimm
liorum Martijrum
"n.iKuKiir coepit vivere, atque hoc sanctumcoenobiurainstatum.
12(J DE S. PETRONACE AB CASINEN.
A 4 Pfxfuit S. Petroiiax camobio Casiiiensi sitb tribus alveariis prodeuntes, in diversa loca ad fcetus D
ACrToIlK r.. II. Pfnilificiljiis Rmtianifi eisifue Sanctis, tcihcet S. Gre- rautiplicationera volaverint utia nobis ad quamptu-;
ac S. Zacfia-
rla fapa
giirioII.S. Grrijorio lll, rt S. Zarliaria, quieccle^ nmoh bujus institutionis Sanclos toto hoc opere nostro
varia dona siam atlministrani nb anno DCCI.X1 et iiiiiio Dtxemhrts, est dicenduin,
cnnfi-Tfiit^:
Uhijuc ad anniim DccLIl et tlieni xv Martii, ijiio ejus 6 Tuuilein conclitdit Lco caji. Sdicti libri primi. Pe-
Arla 1'xornarimiis. IIiijus benc/icia Vionaslerio c^Uata . tronaceni pra;fiiisse huic monasterio annis triginta S.
PcJro
ita drscribit loco indicalo Paulus Diacouus : Huic ve- dui.biis, defunitum esse ii Nonas Maji, et sepultum '"u runctas
ncriibili viro Pelronaci in soquenti leuiiJore Sacerilo- in pnrticu juxla ecclesiani S. Martini. Dicti anni si """" ''"^
tum pra'ciiiuu.s et Deo dilectus Pontifex Zacliarias completi suinanlur, ab antio dccxx ad aiinuin usque
plura ailjutoriu cnntulit, libros scilicet sanctrc Scri- uccLii eruut ituinrraiidi. (itio adbitc annn dccui Opta-
ptura! et alia qunquc, quie ail utililateni monasterii tus, Pctriinacis ^iiccessor, a Strphuno II Papa (qui.ai
pertiiient, insupiM' et lie(;ulani, quani boatu^ Pater die XXIX Aprtlis nnni Ponitficutnm susccperai) ad
hujiis
lirneiiirliissuis .•'anrtis inanibus cunscrip^it, paterna Rrgem Aistitlpltiim, post scptimnm ab illius ordinatiottr
pielate cunceskit. JJar Pnultis rt rx rtt Lro, ipii ailtltl meiisem, tlestinatus c.it, sed eo niin obsiante poicst Pr-
ista : Contulit eliam poniiiis libra; ]ianis, et nnMisu- Ironacis ohittis iii liunc dicm vi Maji aniii dcci.ii inci- G Hnjt iiKvcri-
ram inde sub Nalalcm plus fastis.
vini, qii;c nliin Lonj;ol)arilornni inva- disie. ejus celebrat Arnoldus M'ion his verbis :
sione, rnonacbi fugientes secum Koniain delulerant. Casini S. Petrouacis Abbatis, qui Casinum mona-
ef rrrn}'
Ab lioc etiam sanctissimo Papa pranlictus Abbas sterium post ejus primam eversiimem, raagnifice
ptiKHnn con- pn'vilc(;iuni priinus acccpit, ut lioc nioiiasieriumciim restauravit. et observanfiara monasticam propaga-
ccdcmc. oiiinibus cellis sibi pertinentibus, ubicumque terra- Dorgun.us, Mcuardus, Bucrlintis
vit. Secitti ffitiuctn
ruiii conslructi.i, ob bonorem ac reverentiara san- tn Fastis Brncdiclntis, Mubillon in Actis Sanclorum
cti. .siini Patris IJenedicli, ab omnium Episcoporum OrdinisS. Benedicti, Marcus Antnnius Scipio in Elo-
ditinne sit liberuiii, ita ut nullius juri subjaceat, giit ..Jbbatnm Casincnsinni : Ferrurivs iu Catalogoge- et dicilnr
coli OJ/icin
nisisolius Romani Ponlificis. Ilar ili. ad i/iirm lucitm ucruli, qui timncs eum Sancti titulo bmtorant : uli ecclesinstico.
eruditissimas itotas dr qtuililalr tinijine sjiirttualis Bcrnardinus Fainits in Vitn Italica a se
rt etiuni fucit E
jurit.tlictionis Casinrnsts adjunjit Antjrliis tir Nitce, ex compiisita et ad itos missu, in qua testalur S. Pelroiia-
Abbatr Ctisincnsi factus jmsira Aretiiepiscupiis Hosta- cem hac vi Maji in monnsterio Casincnsi Ofjicio eccle-
nensis ia Calabria. siustico sitb rilu tluptici coii.
S hitrr nobilos monaciios, qtm supra Puitlus 7 Idcm Faiinus narrationis snx e.rortliuni sumit, ab
/'^irriinf Mi/i Diaconus ussertl concitrrisse, eminuit C;iroloniaiinus anliqua a/tud Brixienses irque ac Rimanos Petronio- In iKjro aiilfm
III iniiiiin/ii Cii-
Dux Kranioruni, Pippini Regis frater, qucm anno rum famitin, qnie in agro Bri.riano, ociodecim circiter Brixiaiio ,xdi-
rulnmufinus,
Dccxi.vii Casinuni secessi.-se et inonacliuni eflectuin, millibusab urbe, possrderit atque u se nominaverit ficiisse moiia-
Pe- steriutii S.
Itttltcnl Aititnlcs Fultlrnses. Accest.it el K.itciiisus Rex troniacam, vnlgo Pedergana : ubi Pctronax cxceperit 'Amlrcie
ftiitcfOsu.t nnn
Loiinoliariloruin, ^iii trstr Lrmie rup. 8 dicti libri aliquos e Cassincnsium di.ipersionc mmiaclios, ferentes
iiriirr it fihit. /triini. ad lioc monasteriuni li. Henedicti perveniens, sccum partrm rx sacro crnnio S. Andrcx, in cujiis ho-
et sub re;julari mapisterio institueniluin se tradens, norem ipsis inunnstcrinm xdificaril. Quse ontnia ia si-
pnst religiosani satis ac Deo |ilacitain conversalio- lentioanliqnorum i.criptorum mnluinus indiscussn relin-
iiein, ibidem vita; fineni sortitus est... Uxor vero qnere; ciim nulla' sitit inceriiorrs coiijcciutioites. qiinm
illiusnumine Tasia, et filia Ratruda, concedente et qux ex nomiinim affinilate desuniplx, prxsumuut ail-
aiijuvanto pradalii Abbate monastcriura puellarum, scribere homincs illusires fumiliis ccrtis, ant alim iwbi-
noii loii(,'o a Casino (flurtitm bic inlelligc nou mun- libus aut nuiic famosis, ct fnmilias locis, ant hxc illts
tcin) in loro qui Pluinbariola vocatur, prupriis sura- assiijnnre.
ptibus cxlruxcrunt; niultisque dilatum opibus, ibi 8 Existiincm cgo, si S. Pclroiiamn funduiorcm ba-
snb niagiia c.iiilHla et dislrictione regulari vilam bet monastcrium istud S. Andrex. id ab eo condilum,
agentcs, ultimunidicm clauserunl. /Ixcibi .Ciisintm iion ante, scd post restiiuratnm Cassiiium et af'u/is.\r
; idqne etiam
cltum. ut disciplinum Bii.riim os
invtta.^.litam perfrrlitis aildiscc- verotitmiltus dslnnitbo, si probatttm furrit, quod narral S. Diiiedicti
rcnt,
sc. rccepcntnt S. Willibaldus supra
luudatus. et idem Fagnus, Petronnceiu nnnn Dixxxxix •.rcuirisse /"" ''"'/'"'
Slurniiusprimus Fuldeiisis Abbas a S. Bunifuciu
S. Brixiam, invttntu S. ApotUnnri\ Epncopt, et pro ossc acicjiis.ic
c Cusinmn directus. Quibus iidite uliiiuautu umim S.
.s.s. ni//i6a/'
iiostcriorem ex bracbw S. Bencdicti, qiiod ulfnebul, qitoilqne argen- Faiistini.
tempore S. Luiilijermn tlcinde Miimijiirdivordensem,
<ius,s(uniii'is, leo bracbio operis Limgobardtci aaliqnissimique uiclii- F
f.iiiihjrnis, scu Mimuiicrienscin Episcniium, nccLXXxiv
qiti atino sum etiainiiunc cuslodilur, et quotunnis xxi Martit bo-
;ii(/siis e Frisia, lioinam indeque ad Confcssionem S. norandttm proponilur. in Cathedralis ecdesix capella
Bcneilicti conccssit ad biennium, uti in Contmcniario qitailam sauctic Criici dicata ; accepisse, die XIII Se-
de ejus rUa cxplicatum xxvi Martii. Caidinalis Ba- ptemliris, simile os ex brachio dcjtro S. Fansiini. Ex
roniits, cum imilus Sitjebcrtum ad aiinum dccxvi, hujus autem rei tam distineta nolilia, quamvir since-
"iini. vn indicassrt munustcrium Cusincuse a Peiio- rissiinus dcbuit in inonumentis dictx ccclcsiir reperissc,
uucc irstaurulum.uum. Miruni dictu,
vill niluif islu. magts etiam confirinarclur, qitod Cassittenses prxten-
quanta niox ex nova plantatione Pelronacis fuerint ditul, fidein prxsentia sancti corporis in Cassino co
ile
propagala eo in loio geriniua monaclioruni, et aucta tcmpore nnnime cunlroversam fuisse inler eos qui istic
eoruni examina instarapuin, qu;e ex turgescentibus lune habitabant.
DE
DIE SEXTA MAJI. 131
DE B. BONIZELLA VIDUA
TREQUANDiE IN SENENSl DlOECESl.
Mccc ad Clanias cursu-commeare conspeotae, inclusi occulto alveari Apumper
H
sy. aiid longe a diacesis Senensis,
Co-
Culliis 3
mque patude>i procitrrentis, Ojientoli lermino favi inspem aliquos excitaruut, et ad amnvendos sepulcri rtmas
Trequancla oppnlnm visilw, istic fere uH lapides inuuxeriint. C um ecce lionizellie cadaver in-
j„(/jgjQ
fonles Umlironis fluvii emergunt, p. m. circi- tuentur, in cnjus obsequiuni apum studia fervebant,
ter 20 o metropoli. IIiijus oppidi parochialis ecclesia suse videlicet oblitarum natura,'. mortuis ne floribus
B. Bciiiizellie diera quolaniiis festum celebrat, popu- quidem, non nimlo corporibus, iu^idere exhorrcscen- tiiveniiur
lis ad seiiulci-alis anu festum concui-rentibus, uti ad tis. Sed mortuiini videri noii poterat corpus illud, lor/msiu-
eorrupium,
VI Maji liabent Fasli Senenses, ab Iiillironalorum Aca- quod ab omni pror^us tabo exiiuiuni, et nullo cse-
demia anno I6G9 altera vice eiliti, el Eminentissimis mentoruni aut vetust:itis sitii obrulum, etiamnum
Flavio ac Sigisinunilo Cldsiis S. R. E. Cardinaiihiis sanctissimi animi integritateni spirabat. Et vero ad
'grums"ip''r
aliari dicnti. De hac piiira rogalus docere R. P. Sebasliaiuts beatas nianus ingeniosuni exaraen coiifluxerat.
mox proponendi, respoiidil, festum Quara bene Si enim scdere in oi'e iufantis Platonis,
Conti, uuctor elogii !
agi Dominica tertia Maji ; et supra, seu potius ul- tunc etiara suavitatem illam pra^dulcis eloquii por-
tra altare, ad pai'ietem Sacenloti celebranti obver- tendentes; quanto dignius Botiizell;e manum amhi-
suin, .-iervari integrum ejus eadaver iid cujus pe- : reiit, testes dulceilinis, quam ex illa longe aniahi-
des jacet etiam B. Guido ejus nepos, corpusculo lissimam liheralitas expressit iu niiseroj '! (Juod au- K
uUn adum- mambus le-
13 pariter intregro, quemadraodum videre est per ob-
quando aperitur ta-
tem tanta! pietatis suavitas
F. ...
brari nequibat, omissi sui nectaris opihcio,
,
satis
.
nielle
.c "''"* Cfreum
ceram „,|„„, „,, ,;.
ductam fronti arcae crystallum,
bulatum, quo ai-ca concluditur ; quod quidem tabu- inter sacras palinas ilaidaleic volucrps conKn^xerunt /,., confeclum:
latum clau.^«iii ut plurimum .-;ervaturtribusclavibus, ic\calicem, arae mysteriis destinato persiinilem..Ne
scilicet dubitari posset, Dominuni, cui per paupe-
penes oppidi Prietorein, Priorem Cnmmunitatis, et
ecclesiiE Pavocbum remaiientibus in eodemqiie ta- :
rum nianus opes Bonizella erogaverat, hereditatis
Bonizella suie suique calicis partein fuisse potissiinam. Aui-
bulo, positus hoc seculo titulus legitur ;
nius cerle, in taiUain pielatein fleoti cereus, qui
Ti'equandae mii-aculorura fons miracula tamen nulla :
ibidem sci'ipta aut picta habentur, saltein quaj .au- posset aptius quam cera relerri 1
thentice probata sint. Ita ille per epistolain datam b Cadaver, tam niire conspicuum, dehitis cultihus ^ „„ iiccen-
x.-iv Julii anno mdclxxvi. Elogium, quod dixi, lale exceptum, et loculo aSabre coiistruclo conditum, (iiis rejiosKo
aliis aliisqueprodigiis coepit e\indeclarescere;quem-
est.
admodum suspensa; ad ejus tuiiiiilum votivie ta-
Acla Hammis Fliimmje, quae anno acccLXXXiv aut sequenti
"i
belto soteria solventium, antiquitate notabiles, fi-
atiauiitpla: Ai-etini Episcopatus tabularium olim absumpserunt,
meliori saiie luce dignis Bonizella; gestis, in com- ilem faciunt. Illud inter cetera commenioratione
venerabuudae posteritatis ad- digni.^siraum. Palantibus aliquando turrais per vici-
mentarios ibi relatis,
mirationem orbarunt. Fania tanien, perpetuo tractu nos Trequanda; agros, noiinulli niilites, teniplura
ingressi et ligneani arcam intuentes, in edilu cullo-
ad nos usque deducta, dubitare non sinit, eam, licet
catam, quid lateret scrulaturi, illani vi recliiserunt.
eji iradttione productam ex illustri Cacciacontium genei'e (qui vi-
liiihehir.iiobt- Ubi verocaiididura corpuscuhim invenere, „„„„(„„i
Biiiiizellie
delicet titiilo Comiium ScialengaB, Ascianuin, Siiia-
liler naCain
ceteroruiii qiiidem oculos quidam pietatis sensus niireum dclra-
longam, Foianum. Ti'equanilaui, Penoiiim, aliaque ""''''
corripuit, at unius audacissimi obtiitum longe magis '"""•'
oppidain Senensi ditione nec pauca in F]oi'entina, ;
nomine Coniitum Palazzoli et Fabricie, jam pridem aurum solicifcivit, quod genima obsigiiatum emica-
bat e digito. Euni itaque aunuliim dum noii veretiir
possederant) nihil tamen antiquius habuisse. quam
abripere, in ipso vestigio ereptam sihi oculorum, in
, Ueroica pietate assequi, ne suam nobilitatem generi
crimine ducura, lucem indoluit et videlicet sensit,
^ deberet. Quare, post Naddum Piccolomineum con- ;
oUmean. cupidiiateni. Verum sic ckcus
plane ca;cain esse
13011 .jugem morte subl.itum. ad Belsederii pagum sese
illi ^^^^^^^^^
violata; potentiam
sceliis taiidem suuni dextrajque
recipiens, vitie reliquum, hoc est in annuni usque J„",„"„'
perditis ocu-
vidit. etpa'nitentia;ccll)riomediciiiam
.«ccc, ipsius raoi'talitati supreraum, ad Cliristianse
perfectionis exegit. lis Nara st.atim atque ingerai.scens, i-eposito
fecit.
anniilo, veneralus est maiuim, virtutes
pauperes.
tl larjttnie 3 Quo enim, per inortalium illecehrarum fugam
non scelera alere jam dudinn solitani, recepto lumi-
"9" /'"«;«•'"
et corporis afflictationem, severior in seipsam, eo
'""'' num usu c.mvahiit : ut jam pio decantata Achillis
,„„„„„ «don
in egentes humanior, suos amplissimos reditus
iin-
hasta Bonizelhe annulum verissinie suspicere liceat, rfs(i(ii/"
.-
pendebat sublevandis ulcerosis ac mendicis, iisque
vididuin sanitatis, non impertienda; niinus, quani
-sanctimonialibus quas premerent rei familiaris an-
propelleiidae.
gustise. Nimirum sapientissinie provida, per pau-
palmari vi- iiicorrupix
peres, Dei nuinniularios, perituras divitias comiuu-
G Pra; hac tamen de auri sacra fame
nnhilius cffilestis heroina gloriatur,
atque ita pecunia, solicitum aliis bo- ctoria, multo '(."'^Tei ne-
lahat aiteriiis :
avido dente cuiicta ab>uinentis, vi- p„,avixcon-
nuni, ipsi tiitissimuin evasit et plane fruendum. quod temporis,
triumpho subigat, HpuUrn.
sanctimonia;, cui feralis, uti diximus, res posttotjam seciila pereiini
Ceteruin quibus
ipsorumque veslimentoruin,
flaminarum splendor oblivionis tenebras inducere per sui corporis
illud hiiinalum fuit, integerriinura nitorem.
olim
visus est, adinirabili vice ipsse sepulcri umbrie lu-
in partcm adniittitur
gloria; immortalis. Cum enim in Cujus intaminala; formositatis
cem rependerunt
coiisepultus illi parvulus nepos, preliosa api.endix,
TiequandenHS templi extimo pariete, Bonieella; ca-
daver, tribus appositis candidis marmoribus, condi- B Guido. usitatojamsacrihMnoris titulonuiicupa-
Bonizclhe fuerat, vim corruptio-
tum fuisset ita denique sacrum thesaurum Superi tus Parum quippe
;
nisexpertem suo retinere cadavere, quod rarura ;
publico bono detectum voluere. quoque
plane rarissiraura, in aliena
haud appriine nisi illam, quod
4 Apes, per marraorum illorum,
transmitteret.
coeuntium, spiramenta, ultro citroque solicito dis-
16 7
Maji T. II
m DE S. BONIZELLA VIDUA.
A 7 /ludfinis P. Sebastianus Conti Pistoriensis, nisi tattta esset sacrorum hiijusmodi piijnorum per Tta- D
AtcTORK u. n. noWx Societalis Sacerdoa, aUer, post pias mem. P. liam copia, ut utiius alteriusve scriploris twlitiam dili-
fasforum muUa
Joannem B;jpti.stani FerTariunn Senen^ern, Fa^torum ijenfianigne necess>irio debierint latere, dinn
Serifitxiuni,
}>rX'lirtortim aiictor, indicafim ptv prsffi.iam elugto littc- twn vncut vicatim singnlas regiones percurrere : et
unde /i/rc
tumpta, au- ram C. siciit ea qnx Ferrarim compusuii twtat litlera muUi, iijnorantia rerutn vel incuria tordi, neijlignnf
Ctoret qui ? minns nobiUitm locorum proprios Tnletarcs.
A. Suoh ennn illos iluos insiijncf^ alnmuos, ea ifnx li- in^iioore
brum cdi curavil Acodemto iwluit proprim signare no- 8 Causa referendi in fnstts od hmic vi Maji Boni- cur relala ub
minibiis in proamio, sed Aradnnicis ct inler sohs zellain necdtnn miln innotnit : crediderim tali die mor- fiunc C dlem?
Jcademicns nolin, ijuihu:. Innic Anioeuuni, islum solet tiiam fiuiari : lertiam tatnen htijus mensis Dominicatn
nniiciipnre (^uniiositum ; nescio an snti-> probundo npnd electain, anl pro majori populi cotnttwdilute, aut quia
omnes iisu; quaiido i,tc notitm poslejornm stibducere- toli Oomniica fncla Ht solennis ad arum translulio
tur, ifui fucrinl operis laudnttdi auctores^ nisi eortm no- cui licet ad pedes positus ittfans Guido etiom Beatus
minu aliunde nnlii indicato, liic manifc^tanda judicas- vocetnr, nolui tamen ejus nomen proponere in titulo,
aem. Celerum tam spectabtlem Sunciitnlem a Philtppo cum .<peciah'm ab nvia cultum nulliim
: quare liabeat
ferrario et Nicolao Brautio prwlerilatn fuisse mirarer. nec itttcr Senenscs Sunctos srorsim ab ea nominalnr.
DE B. ELISABETHA HUNGABA
FILIA REGIS ANDREiE 111, ORDINIS PRiEDICATORUM,
THOSiEINHELVETlA.
B Pnsl-jnnni Andie.r II I/ungaronnn lietjis filio, te.rl}an fran.inihere, ad Lnfinam versiunem ex eo im- ^
AN. Lundgrovii Thtninijia' vidna, S. Elisabetlia, mediote cnrandant. Fnisset lioc quulem nostri operis
Mr.r.rxxx\Mi
virtnlibus in vitu et miracnlis post tnortem cele- instituto congruditius, qno inirUecto voluisset idem Pa-
S. Htlsiliifliii
vidHie er Ste- berritna, genus .\uum tlhisdavit; plure.< in cn- fer inferpretandi luhorem in se suscipere, qtiia nenio
p/iano fiati dem familia Regiu cUnuerunt ejuHUm nominis heroi- forle alius cut linguam aut characterem legere potuis-
pronc.ptig,
di's : inter qnas duir Ordi^icm et habitum S. Dominici .u't : sfd graves qna-dam inlercesserant causx,
ob quas
amplexa^ cominemoranlur tib Ambrosio Taegio in reslitntns jam nionasteriu irUensi codex haud
facih
MSS. Mcdiohni
Latniis .tervatis pnrle 3 ct e.v hoc pottnl posiea repeti : qnare iicqiiiescetidnm
hic mihi
apud Micliadem Plodium lib. i §. 223 Italice : sed fuil, et Mureri contextus, stib tntn fideli teste probatus,
vtrobiqne snlis confttse. Distittclins de ntraque egit Si- exhibendus Lotine.
eum sijnonnma
cognata tuin ginmundns Ferrarius, de Rebns Ilitngnriae Provincix 3 Ab hoc, Sancta Elisabetlia Virgo et Rpgina, ex
ab alHs parte 2 /)/'. 2 cnp. 3S (( .'equenltbns, dedncta earnm usu pvrpetuo Tbo.-inni, tn quo virit, nwnvslerii
appcl-
gette.iibijua lineu, osteitdens qnod pr:eilictx S. liUsabe- lotur. Regin;i quidem dici viveits noluil, dicta est ta-
Ihiv e.r Iralre quidem germano sno Bela proneptis fuerit vien cimslanler post morletn, ab aliis Thosanum monu-
soror Eli.-abellia, Stcphuni IV filia, in mouusierioin- steritnn incolenlihtts aut vi.^iendi sepulcri causu
eo adven-
suliv S. MariH! professu, quat anno ietatts sux xxv, tanfibus, ufpole Regis filia ; nec Regina
laniinn. sed
Cbii.sti mr.i.w testiinimiunt di.dl de e.riinia .\anclilale Sancta Regina manetque hic tunnilo honos, etiam
Murijuretx. uniiln' sua\ in eodein Ordine delumta',
:
tiiTadL
Jf. apud ha-ieticos Zwinglianos, qid monasterium Thnsa- superstes
iiicertiim qunmdin poslea supcr.Mes, quodiiiie altera tium possident ; ipsamque S. Elisabeth.v lumbam,
ex
soror Elisabftiia, e.t alio sed non germano S..EU&a- vivo lapide slructam, hactenns servant mviolutnm;
cre
belhar fratre Slephano fuerit filin Andrex III; vertim duntqne eftts corpus in eo conlineri, nullo qnod contra-
ubi vi.xerit el qunm sancte, omnino tqnoravit; lior so~ riinn suudeat nrginnento in Inpidibus appnrenle. F
Plar.i
hm de ea proferens, qnod Fr. Georgius Eppius irint- venerationis anliqux sigtia lemporis edacilas et hxr,-
C pitieitsis, in lihro de persunis titriusqne .se.rus Ulustribns seon ittnndatio nobis invidil. Neqne olitn tantx
sancti-
tnm n Gevrylo Ordini.s Ptwdtcatin-uin, .sif scripstt. Elisiabeth, fili;i tntis fatnn lonije exlm Helveliam
se diffudU, quo fu-
Eppio tainla*
Ainlrca' Hegi.s IJnyarorum illustrissimi, vila, reli- clinn ut ipsi Ordinis scriplores exteri de ea
ttt nihil fere
giniie, virlutibus, et mir;iculis pra^cbirissiina. Sicut inundiertnt. Quare conlinclo me infru tilulum BeatBe,
enira lucern;i spIiMulens super cunUelabrnm, iia lia.'c quem fncile probabit ipse hivreticorum hujiis temporis
inoonpregationeSororunisinguIariterracliavil exem- de ea sensus. Jnnum morlis notubo wcccsxxviii, Mu-
plis eximia) sanotitatis. Habebat lianc gratiam, tani reimm sernius aniio Mccxcvii
: i{ui natam, ittatis anno
npud Deum quam apud Sorores, quam mirabantiir xiii professum, xli defuuclain scripsit, ccrtiori, ut cre-
valiie, et iuluebantur vultum ejus tamquam vultuin dunus, aucforitafe tnformulus
Angcli statitis inter illas. Peracto demum laudaldli-
ter vitai sua' cursu, in ))ace in idipsiim obdormivit,
stolani innnortalilutis aciipiens a Doinino Jesu Cliri- VITA
sto, sepult;iquo hiuiorifice a.nno Dnmini mcccxxxvi. Kx (lermanico llenrici Mureri.
2 Ceteru. qua'de hac EUsabethu iguorarnnt auctores
Vita tx Chro- prai^nominuti, in Incem prnlulit Ileiniciis Mmerns Lu- CAPUT I.
nicu Tliomno
certtensis, Curthtmir Utengensis professus, in Helvetia liegia lUisabethx prosapia. Vilse religiosse ini-
acceptn a
Alurrro, Saticla, vilani ejtts Gcrmnuiceretldens c.i vnlgari Ilei- tia.
vetico. f/HO Thosani moiwslerii Cbronicou qua-dam San-
aimonialis lonscrip&it. Cbronicon
in monasterio Wi- Vjirca annum Domini mcc, Hungaria; Rex pra-erat ,S Elisabethx
Ivnsi S. Catharin.v, Abbali S. GaUi subjecto Murerns Andreas, ejus nominis secundus qui ex prima siia :
prtlcr lin-
ilrcai i
rcperit; uiide ipsnm quoque rogutu meo pelut et impe- uxore Gertrude, Berlholdi Merania? Ducis filia, su-
Iravit Consiantiensis nostri Collegti unno mdclxxvii stulit sanctam lateque celebrem Elisabetljani, Tiiu-
Rector H P. Melcbior Bnllhusar Mvreri versio-
: et Hassix Landgraviam, cujus in casta vidui-
ringiae et
nem cum ipso confnens, eum omnttio fidelcm altestulus, taleconsunimat» fesfus dies agitur xix Novembris.
tion ctisttniavit operx pretium, ipsum vulgarem con- Idem Andreas secundis nuptiis, cum Beatrice Aldo-
brandini
DIE SEXTA MAJI. 123
brandini Marcliionis Estensis filia o contractis, obiit gorum Landgraviae : cumque hebdoma-
in eo habitu
pff secttndfis anno Mccxxvni relicta uxore grnvida : quae in pa- des quindecim absolvissef, omni observantia, BXGBRU
in
nupfas avtis
triam regressa ibidem filium peperit, Steplianiim
AndrcJC 3
obedientia, et hureilitate. qualem Ordinis rationes HOBKni.
nomine. Hic adultus (.'onjugem ai'cepit ex Venela exigunf mandavit Sororibus Doinina Agnes. ut
; ip-
Maurocenorum nobilitate Thomassinam quas non : sam ad religiosam professioiiem .susciperent. Cui
tolum ingentem ei dotem attulit, seil etiam filium cum vehementius inslanti negare ibtque pro-
Sorores pos- fessnm nihil
hereJem peperit, quem Stephanus a p:itris sui no- sent, consenserunt tandem ut Professionem
emitte-
mine voluit Andream dici. Huic cognomen Veneti ret Elisabeth, prout lubens volen.sque fecit. Coanito
adh.Tsit, quod apud Venelos natiis et educatus, re- enim noverca; erga se anirao, a quo non magnum
ginneui illam singulariter dilexit, etiam postquam posset sperare auxilium solatinmve, aversari raun-
avitum regnum b obtinuit; quod patruelis suus La- dum et fallaciam creaturarum ccepit generosius,
disl.ausamiserat anno Mccxc, propter insolentiam suumque amorem omnem convertit ad Dominum et
exosus suis, ideoqiie ab eis vita simul et prinripatu Salvatorem, cui se per vota religiosa ohlignbat.
orbatus, succedente Andrea, quem diximus Terlio; 5 Hic ei Rcgina Agne^ magistram et instructri-
qui Alba" coronatus, regnum laudabiliter tenuit; cem pra;posuit Fnburgensem quamdam sanctimo-
proavus httjus populoque et proceribus carus, insignibus contra nialera ex Brisgovia, acceptam a monasterio S.
B Elisabeiha: iniraicos victoriis illustravit. Catherinai in Wiira f cognorainato quap Busnan- :
2 Huic uxor obtigit Fenna nomine, nata Siciliie gensi familia orta, erat Rudolphi Hahspurgii ex so- cognnf.c stix
r Regina; eique filiolara unicam peperit Bud<e in rore g neptis. Hjec cum severo admodum esset iu- insfiiicnflam
Hungaria, quam a nomine Sanctie suae proamita; genio, haud parum dure Elisabctham tractabat, tradil
Elisabetham in sacro baptismi salutaris lavacro di- adeo ut Sorores cetera? vehementer cnmpaterentur
cere placuit, in omen futurie virtuti^, qua electam puellae. Endem fere tempore beata mater et fuinla-
^ibi sponsam ornaturus erat fidelis Deus. Ipso qiio trix monasturii Witichensis, Ordinis S. Francisci
liEec nata est tempore, anno scilicet Mccxcvir, Bud» in Valle Kitzingensi, Luidgardis, Koninxfeldiam
adfuit lionestus quidam Constantiensis civis, Tho- venit ad Hungaroriim Regiiiam Agnetem, ut cum
natx an. W:!'
sani coenobii Delensor, qui duas ex filiabus suis nep- ea ageret de oppnrtiinis niorasferiolo nnvo subsidiis
tes in eodem ha!)ebat monasterio. Hic narravit quo- confirmatiniiequePnnfificia eidem impetranda ; qua;
modo ad argumentum et augmentum public» pro- cum apud Reginam niensae assideret, sub ipsa re-
pter Principem natam lietitiaj, ex omnibus Biidensis fectione divino spiritu alBata cum lacrymis afque
urbis turribus vini fontes fluxeriut, unde cuivis vo- suspiriis dixit, eadem hora c.omburi mon.asteriolum
lenti ministrabittur gratis : quodque omnes simul suum. Ad qiind Regina. si nionasterinlum ardet,
campanaj pulsatae fuerint, Principibus regni tota- inquit, ego tibi monasterium erignm. Neque minus
que nobilitate gratulandi causa ad aulam properan- fecit quara dixit evasit enim ad magnara amplitu-
:
tibus. dinem Witikense h caMiobium, et sanctarum virgi-
3 Mortua post alit|Uod ab inde terapus Fenna, nura nuinern auctum, stabililum efiara est reditibus
in Alberti
Som.Iiegis
Andreas Rex secundam accepit uxorem Agnetem, aniplis, ex Pontann in Exgovia oppido per jam
i
aiila edianUr filiam Alberti Austriaci Romanorum Regis : qu<e dicfre Regina: donafioiiein percii^ieiidis.
cum aliquamdiu in Hungaria vixisset, obtinuit a 6 Non mulfiiin a memnrata Elisabelhae profes- Hxc ab Hen-
Dominu suo Rege et marito, ut cum bona ejus gra- sione temporis eftliixerat, qiiando Dux Austriae rico Anslrio
tiaElisabetham privignam ducere Viennam posset, Henricus in has partes venit, eo consilio ut destina- ad nitplias
solicilitln,
ibi inter fratris sui liberos educandam. Postquam tam sibi pridem sponsam, uxoreni acciperet. Cum
vero Andreas Rex anno mccci, sui regni xi, Budae igitur earadein praeler opinionem suam viderot, sa-
obiit, apud Fratres Minores sepultus; relicta ejus cro velo prajpropere doii:itam ac Deo consecratam
.-\gnes Proceribus persuasit, ut Elisabetha despon- adeo vehementer excanduit, ut detr.actum e capite
deretur Henrico tl Duci Austria; fratri suo, trans- illius velum conculrarit pedibus; deinde ad blandi-
et pUo f/enri-
scripta in ipsam dote propria, quae ad trecentaHunga- tias conversus, nisus eidem est persuarlere ut post-
co in puerttia
desponsa: ricorum millia numerabatur. Sub ha^c anno Mcccviii habita nova professione secum in .\ustriam rediret,
c Maji apud Vindonissam castrum Helveti» ad Rus
I sibique conjiix esse vellet. Ad ha;r responsura Eli- F
sam, ca;sus est Rex Alberlus, pater Agnetis, a fra- sabeth deliherandi spatium poposcit. recfaqiie ad post (OIISUl-
(ris sui filio c Joonne; cuiiis raortem ultura Regina
Itiiii {>vr pre~
ecclesiam se conferens prostravit corpus anfe \^ene-
C€s Deum
cum sua privigna in Hungariam rediit neque solum : rabile Sacramentnui. auxiliunique ef vires petiit
cum fratribus suis Austri;e Ducibus persecula est cuin divin.T circa se voluntatis declar;itione. unde
reos caedis, sed eorum etiam viduas liberosquc in- cognosceret, quid agere, quid omittere deberet.
noxios et consanguineos plerosque in mortem tra- Neque enim leve animo ejiis ofrereb;itur cerfamen,
didit, terras autem et castella eorumdum incendiis dum considerabat se patris sui esse heredem uni-
luam noierca populationibusque vastavit. Super qiiibus malis tan- cam, excusabilesqiie videri nuptias, cum qiiibus ipsa
Ariiies mniin- toque sanguine graviter tandem compuncfa
efl^uso regni pacera stabiliret, ipsum sibi vindicando, pro
^terio dcsd-
iians.
Elisabeth est, nec minus Regina ejus noverca com- : quo alias exstiturie k esseut graves dissensiones et
munisque pcenitudinis consilio, restaurarunt Ivi- bella inter competitores cruenla.
vehcmfntem-
ninxfeldense monasterium. Sperabat autem Agnes 7 Vehemens enimvero hic erat hostis fraudulenti quv Uictam
futurum ut Elisabetha privigna induceret animum insuUus forfior famen intus urgebat gratia, per
:
istic cum ipsa manere et statum religiosura ample- quam interiiis audiebat loquenfem sibi Deum, intel-
cti verum cum locus ei non satis placeret, per-
: ligeliatque voluntatis ejus esse, ut in arrepta semel
missum est ut in Suevia inter confoederalos eligeret vitae religioste forina perseveraret, abjectis seculi
coenobium, in quo servire Deo et vitam finire vellet. porapis et deliciis omnibus ; neque se pateretur a
Elisabeth autem declaravit, non aliud se velle in- Sponso coelesti ullatenus separari, sed aeternam
gredi quam Thosanum in Turgovia, prope Winter- mercedpio ab eo sibi priesfandam expectaret. Inde
thurnara. deliquiura passa, quasi si anira;i jamjam esset se-
4 Annum
aetatis agebat decimum tertium virgo paranda a corpore, miiltum per os naresque emisit
seipsam et
volcntcm mo- regia,quando ante novie ecclesiae altare praecipuum, sanguinem, et simiil omnem .secularem amorem a mnndiim
nasterio Tlw
sano
sarrum Praedicatorii Ordinis habitum prima sum- corde. Sibi aiilem reddifa et ad Ducem reversa, vlncil.
offert.
psit quod altare postea dedicatum fuit in honorem
: negavit, quod Deo jam semel desponsa, datam ei
Annuntiationis Marianae SanctaequeElisabethTurin- lidera posset violare, propter amorem mortalis ho-
rainis
m VITA B. ELTSABETH^ ORD. S. DOMINICI.
A minis ; omnmoque decrefum sibi esse dixit, vitam scepernt xtate non tantum immntura, sed ante legitimum D
finire in humiii obedientia, paupertate voltjntaria et tempus probationis nonthtm e.rph'to mense quavto ab as-
castitate perpetua. Abiit his aiiditis indignnbundus sutnpto habitu.
Dux : Elisabetha vcro, po^it ejusmodi pugnam rela-
tamque victoriam, toto corde seso vertit ad spon-
CAPUT II.
sura suum Chrir>tum, virfiineum suum corpus et fieligiosx virtutes fi. Elisabetftge, divinis fa-
florem aitatis eidem novo vnlo dedicans : quod annis voribus muneralx.
deincepK viginti octo yervavit in omni castimonia,
i(a ut huUum un'iuam verhum ab ejus ore prodiisse J[nternam porro cordis animiqne raunditiam dili-
andihim sit quod ei vel mininiumadversaretur ; ni- genti servabat custodia, omnem actum ac coeritatura .^?"^"'"'
liilque ejusmodi ad aures oculosve admitteret, vulut considerate disponens neque tameji ideo minusfre-
:
ri
Angelo similis niliil haheret cum carne conimune. quenti utebatur confessione levium noxarum atque
defectuum sed ad eam magna cnm contrifione at-
:
ANNOTATA. tentioneque prseparabatur, frequentius etiam quara
a De hoc Andreif mnlrimonio (me agit Boufiuius prrecipiebat Kegula saoro sese sistens tribunali, pa-
iiiitio lib. 9 Heimm ffuntjnriiF. magno cum candore aperiens
trique suo spirituali
b Eudem fioufinin U-nte, mulris insiguia usurpavit quidquid aniraum gravare videbatur. Accidit autera
pnlitis guam patris, addilo fiohim Crucis circulo, nf a ut alins quispiamejusdemOrdinisConfessarius Tho-
cfleris Mournrniis diijmiRceretur .sara Sororum auditurus Confessione< eui
veniret, ;
c liiia vrrosiniililer Mnulrfdi nothi, lijrauni potius cum similiter ipso'^ internos suos cruciatus mani-
diccudt quam qiiem invita Ajmlohra Sede incu-
ficijiR, festaret, qusesivit iliequEenaraessetet responden- ;
baulan Siciliie, Caroh Jndcgavensis mihtes niu 1266 te virgine sese sororom Elisabetham a Biida ^ocari
tandcni vila ac rrgnn piimrunt. Uxor huic fuit fiea- iste ut erat mgenio asper et moribus incMltus Di- :
coufessartum
tri:T, ex qun Constnulinm nntam f^rlro Aragonio jun- gna es enimvero, inquit, ut laborihus exercitam et patienter
suslinet.
^it, ut pnrtes auns firmarct aii 12C2 : qnidni eodem cruciabilem vitam ag.is, quaj ad hasce miserias a
K
(imsilit) fihinn alfrram, qunmvis de ea alibi legamus tamlouginqaa regionevenisti. T;im insuisum inspe-
nihil, Andtrir Reiji ffiingnrixl ratumque responsum animum ejus vehemenfer pu-
d l'ait Henriciis Albi-rti Regis filius, cognnmenlo piigit quare a confessionali recta ad Chorura se
:
Plar-idu?, soln tilulo frufribus communi ex liorum lem- conferens, ibicoram venerabili Sacramentocor snum
porum usu Dux AiisIriaB :rem e.uimet titnhim gerebat efludit, et snlamen pefiit a Sponso coplesti, quod
primogvnituiiVf\i\QY\c\\'^, quionuo 13!4 cleclus fmpe- apud sui Ordinis Confessarios non inveniehat. Ille
rator ulrumquc cessit tcrtio suo fratri Letipobln ; nam vero postea intelligensipsam esse Reginam, raagna
scrundo genitus Rudnlfiis Bohcmix ftex anno 11108 compnnctus est poenifudine quod adeo inhuraaniter
vbicrat. ipsam fuisset allocutus, suffque rusticitatis veniam
c f)e crdc Alberti rifiendus ffngecius in Chronica ab cadem humiliter petiit et faeile impetravit. Ad
Bohen.ifv ud au. 1308 ubi complices nominantur fiu- certiorem porrn intern* pnritatis custodiam con-
dolphus Urntemis Conies ct f/lrirus Palmcusis : crat sueverat annis singuHs multa ciim pr.ieparatione, CoTifitrtur
aif/cm.Ioanne», filius Rudolphi Sucviir Ducis et Land- contritione ethumilitate. qnasipeccatricumomnium (fuoiannis
geiieraliler
grarii Alsatiir, alicro pi)>^l Albcrtiavdem ineuie defun- priraa generalem instituere confessionem
foret, :
cti; et profuijus in Jtnlinm fncfiqucpmifeus, anno\'i\Z quod ejns exeraplo c^terze quoque sorores deinceps
Pinis tnonarhus obiif. fecerunt.
f ftn appetlari vidctur FriburgensetrnnsThisam sub- 9 Sancti Patris Dominici Regulara et Cnnstitu-
urbiuui, in qun hoc Tnnunstrriurn situm est. observabat diligentissime et perfectissime,
tiones
magnacum obedientiaparens Prrelatis etSuperiori- perfectx ohe •
g liodulpho fmperuloii .sorqres duns assignat Buce-
diniti.x
liiiHs loin. \ Gciwnhfjicji notilix Gcrmania;, EHsahe- bus sui"^, juxta illud Hernardi, Perfecte spirifualis
thapi Fridcrico Comiii /ollereusi, et Hertham Ottho- et obediens non pr.nestoiatur Pra^Iati impenura, sed
iii Bnroni Ochseuslciuio uuplas : habiiit fortflssi' pnvler pra^paralam hiiliet aurem auditni, linguam sermo-
has altcram Busnnugia: fnnuhx innuptaui : nnbile ccr ni, pedem vise, manum operi : seque intus exci-
te ei finiiquiv : num iutcr ens qui cquestrilus Liulis sub tatstimnlatque ad Supprinris jussu complemla. Ve-
I/cnrico 6 iXoritnherga- cclebralis an. 1198 lutrrfue^ rahumilifaset liberalis inispricordia,perpetu:isapud
riint, nutnn-atur Baro I^usnangius. sanntam hanc Reginam habehant sedes nullum- :
h Nulla liiijus tnfinasterii, quod mirum, notitin a- que tain al)jectum aut vile ministerium erat, quod
ptid /Uaddingiim, uec Luidgardis fundatricis apud non exeqnerefur promptissimo animo; doleretque
/frtwum. si ipsum sibi prieceptum videret ab aliis, seqiie ut
ct /tuiuilUatis
PontanunioppidumrH/(;oBnick, 5»;;eri4rQm ftu-
i
Reginam lionorari nnlebat enim pluris fifri quam
:
f-TDnplo prit'
vium. Bnsilcrnsiditioni exArgovia se iufrrentem. ffuic coterte, aut in aliquo ex.imia haberi. Ifaque Snro- Ittce/ :
proximc nfljacrl Koninxfehlense sa'pe nominutum mo- res ipsa pra^veniens pra^stolabatiir inrefectnrio, ci-
nasterivm, ct ub Itoc vey.sus Orienlem vnius ttici itinerc bns inferebat mcns;p, referebatque ad cnlinam lan-
distat Tliosannm : lcucispnrro ilumtaxnt ilttabiis a Pon- ces vacuiis i cumaufem ipsametaccumberef mens^,
tano oppido tlistant Badena^ Argovica;, quarum iufra volebat ut promiscue secum omnes, juniores aeque
num. 10 fif mcutio, rt umle ad novercam viscndnm di- ac seniores, ex eadera lance comederen'; quod si
citur fCfmtn.i:fcltham Elisabeth cxcurrisse. Ast ui Ein- id aliqua excusaret priE reverentia, contemni sese
sidiense monnstcrium atliret, e.icurrcndum lomje majo- existimabat.
ri sputio m merithem fuit : abcst enim Ponte hoc monas- 10 Qure totis viginfi quatuor annis cuIinEe prae-
tcriitm lu)ris tninimum vigiuti. fuit Soror testatur, quodnumqu;im Eli^^abetha i\\\e- Ifvm tenipf-
k Diu quidcm de .successione cerfafum fiiit iuter sta sit de aliqun cihorum defectu, neque sibi vel sa- rftiitia;
Ladishiim Trtmilvanum et Cnrolum Carnli RegisSi- na' vel segrm passa sit ministrari quidpiam, quod
citix lilium, uti fuse e.rplicat Boiilinius Ub.
: .^ed co non esset toti Cnnventui commune. Porro in Ca-
lempore quo sniictimotwflem profcssn erat Elisabcthn pitulo cnram Domina Priorissa suas culpas ipsa ricoidir.
circa an. 1310 sohissine ^mula regnabai Curolu.s; ne- quam humillirae confitens, cunctis prjelucebat hu-
queinelectiiium Utigan.vregnutn jtis ulhim erat Eli.sa- exemplo. Elucebat in eadem generosa be-
militatis
betlix, licct uiiicie pntris Dubitare tamen
su.r lierctU. neiicentiaanimusqueerga afflictasaut fegrassorores
poterat f^irgode sit.r professionis obligatitnie, quam sh- compassionis plenissimus, cum aliarum cruciatus et
dolores
DIE SEXTA MAJI 125
A dolores sestiraarct ut proprios, omnibus consilio et cruciatibus; blande eas a se dimittens dicebat Est D :
opere prsesto esset, amanter invi?eret, mediaque mihi, Filiolas, quod disponam in mundo altero, >; '•<">«
opporluna ad easdem sublevindas solerter sugiiere- ut cum istuc advenero, inveniam ubi maneam "'"""
: et
ret.Rsro aut furte niimqiiain ab ea discessit quis- hoc dicto ad nrationem sese recipiebat. Die autem
piam petito (onsilio et solatio vaoiius, sive ex secu- quadam accidit ut ex senioribus una Elisabethara
lari esset seu ecclesiastien ordine ; quando aiitem quiereret. negotii alicujus cum ea communicandi
moerentes Sorores non polerat reipsa solari, facie- causa; qua non inventa in monasterio, ;ibiitadcho-
bat id sermonibus exhortatoriis ad patientiam et rum, ibique Sororem quamdam humi jacentem re-
caritafe refertis. perit anteimaginem B. Marias virginis quani duin ;
aupertatis
U Omnium
tameii virtiidim ejus priecipua vide- non agnoscens considerat (er;it autem ipsa Elis;ibe- infcr orandum
bafnr religiosa paupertas, et veliili fundamentum etcratur a
tha) vidit eamdem cubitn uno clevari a terra. Ali-
tcrra :
ceteranim; ciim non solurn essef reipsapaiiper, quam qiianto post visionem rriedictam descendit venerabilis
extreme necessaria qiiandoque deficiebanf, sed nec Regina ad priedicfam Sororera. ibidem priestolan-
hahere quidquam vellet, qui perlectas p.iuperta- tem quse una i'um ipsa simul choro egrediens, enni-
;
tis gradiis supremus est. Contigit aliquando, ut vi- dem post se diligenter clausit, ita ut nemo ingredi
DomiiMO .Agneti Reginie, ipsa
sitiinti se noverc.-e, vel egredi pnsset ; ac paulo post eodem rediens cum
occurreret Thosa* in tunica detrita laceraque quod ; lumine, et neminem in clioro reperiens, firmifer
cum illa notasset, et amanter queribunda dueret credidit. rapfus illiiis gratiam Elisahetha; facfam
Numquid te pudet, filia carissiraa, isto in h.-vbitu quando prieter ipsain nulla istic fiier;it.
fuisse,
circumire, qu;6 es Ungaria; Regis filia? nihil his \i Devnta quafdam Soror vidit aliquando per
mota Elisabeth suam amabat conservabatque pau- somnum beatam Reginam, et Sornres nonniillas e- ostenditur
gemiiias orr
pertatem, gaudens quia Thosanum monasterium jusdem monasterii, quaruni singul.u gestabant ma- fuitdciis,
iion amplius haberet quam triginfa solidns annui re- nibus lancem ligneam et OtTicii Mariani Matulinum
ditus. Sed accessit mo\ piorum quorumdam ex Au- recitabant ad singula autem recit;iti OITicii verba,
:
s'rialiheralitate, ex ipsius Elisabelhae intiiitn, prae- decidebant ab ore earura iu dictam lancein totidem E
dium Oeringense, frumenti modios qiiadraginta margarit;x>, quotvorba pronuiif.iab;intur : ab ore au-
qiioad illa viveret pr;estifurum. lu cubicello ejus tem Elisabetlne ad vcrba singiila prodibant grandio-
aliiid videre nnn erat quam siinplicein Crucifixura, res uniones diio. Ex qiio signo Soror illa cognovit,
nullo auro, nullo ;irgento ornatum ; sarcumque cum qu;into majru-i attenlione et devotione illa
strimineiim ciira vili operti.rio lodicibiisque, cetera oraret. Snlebat autem qiiavis nocte ad primum
vero uten^ilia piebeia et ligiiea, ipsani decentia et Matutiiii signum surgere, et Officii Mariani Matu-
spirantia paupertatem. Vernm quantn temporalibus tiniiin recitare.
rebiis pauperius monasteriolum erat, fantum abun- 15 Diverso tempore obierant personae duae, quse
orat pro de-
dabat verinribus virtutum et sanctimoni;B opibus, cum viverent B. Elisabethie molestiam creaverant? fiiiiclts a
qiiarura siiirima erat ipsa Regina, inter Sorores ex- Iiifi tribus Sanctiinonialibus apparentes suppliciter tiitdim fuerat
cellens velut Lucifer infer ceteras stellas. iftitnaspassa,
rogarunt, nt sun nomine prostratcein terramveniam
OralioJiis 12 Fervor orationis tantus in ea erat, ut nmnis poscerent .ib Elisalietha, propter injurias eideni fii-
^mwc rnpfa pene illius actio, continua videretur oratio in ; ctas ; eamqiie rogarent ut pro ipsis interceiiens
Siepe tiivenittir
Clioro tamen imprimiserat sedulaet attenta aJ can- apudDeu-ni.aditumeisadgaudiaieternaaperirel. Ne-
tum hnrarum sepfem Canonicariim, a quibus num- quehicfinis luit ; istarum enim aniin;iriim alteraSo-
quam aliesse sustinuit, nec a^gra qnidem, nisi ex- rori tertiie deniio app:iruit, significavitque non pos-
trema necessifas iiivitam prnhiberet. Siepius autera se se ad requiein ingredi, priiisqiiainab ipsaniet Re-
inventa est intra ecclesiam rapta in spiritu, quan- gina veniam p^tivisset. Cui cum Soror illa respon-
doque etiamad cubiti allitudinemsublevata de ferra, deret id modo fieri nou pusse, en (|UOd Reginagra-
qiiandoque sic defecta viribus nt inter munus esset viter segrofaret,neque tunc prn ea [losset orare;
deportanda ad cellam. Huic tam atteuta: orationi respondit anima non ante tainen sese salvandam.
;
jungebat corporis raacerandi iiihilo reinissius stu- Postea autera fassa Sorori isti Elisabelh ipsa esf, V
diuiii,quamvis eo plerumqiie iufirmo et dehili ute- qiiod sibi in choro orationem facienti anima illa
retur, propter crehros ejus morbos unde Soro- : apparuerit ab eaque suppliciter auxiliiim pos
;
ribus suis magna: erat admiratinni, hinc a^stimanti- tularit, per quod in a;ternain beatitiulinem adinit-
bus, quara siiigulari gratia divinifus esset prajven- teretur.
ta, S;inctffi I).N. Jesu (.Ihrioti passioni quotidie me- 10 Feraina paupercula, hiuid procul Thosa lia-
paralijticam
^i^slonis ft ditandie ;i(ficieb;itur tenerrime ipso aufem ilie Ve-
; bifans, annis totis quadraginta hrachium maniim- 'ad sr'tlii!iiiitus
lncainationis neris saucto in illius honorem curnsumnue huinilita- que liabuerat paralysi ini|ieditam et niilli operi uti- mitsam
""jstcriis ple
tis affectu, quad;'ingentas f;;ciebat iiirliuationes cor- lem. Post annos autem pliirimos audivit vocom di-
(i/Hcitiir.
poris, additis ad singulas
oratinnibus piis, eodem- ceiitera sibi Vade ad Reginam Hungariie. eanique
:
que die neqiie vinum neque aquara giistabat. Simi- rogat ut inanura tuain taiigat, ita sanitatem conse-
liter in Arlventu Dominico consiietndinem sitii fe- queris. Somuium id esse credidit innlier, nec magiii
ceratpereumdempartiendisepfies millesalutationes fecit. Nocte postera voceiii eamdem distincte aii-
Angelicas cum totidem inclinationibiis, in hono-' divi: diceutem, Vade ad Reginam 1'ngariie. Tunc
rem ejus temporis, quo in castissimo Virginis Ma- illa coepit intra se cogitare qiiomodo in Ungariam
tris uteroSiUvatormansit. Cum autem transisset vi- itura esset, vi.a tam longa et silii ignota; neque
gilia Nativitatis Dominicip, circa Matutini officii enim sciebat Reginam Thosie morari. Tertia igitur
teinpus abdebat sese in secretum aliquera locum, ut nccte iterum eadem vox insonuit dicens Ito ad ;
Salutationem Angelicam iferaret, in hono-
raillies Reginam Huiigarias, qua; in Thosano ccenobio habi-
rem pueri recens nati, cura attenta mvsterii tanti tat: ha!C (e sanabit. Manc facto festinavit ad Tho-
,
consideratione. Deiparam pr.-eterea tenerrimo ho- sam paupercnla : et qua3 sibi contigerant enar-
iis
norabat aflecfu, ejusque fesfivitates quam devofissi- ratis, peliit ad conspecfum Regina; adduci^ Ha-c
raecelebrabat, pr?esertim Anniintiatioiiis diem, com- vero. ut erat ietate ac pn.fessione juvenis, raente
aiiipleju
memorans illiiis lucis gaiidia et honorem. humilis, expavit ad nuntium, virtute vacuam sese
"1'iiuiinis 13 Si qiiando Sorores juniores accedebant Eli- ettali gratia indignam asserens. Victa tamen Soro-
•«i/OM, sabetham, ut spiritnalibus ejus exercitiis commiini- rum intercedentiiim precibus ad mulierem accessit,
cantes lenimen aliquod afferrent ejus doloribus et ipsamque amplexa oravit Deum, ut pro magni-
tudine
126 VITA I!. ELISABETH/E ORD. S. DOMIMCI.
tuilinc fidei quam pricrereljat ei'lein succurreret. infirraitatem , incurrit Elisabelha , eamque gra- D
EX ac inanum vignr pri-
ab liracliium vem valde et medicis (uti concorditer fatebantur '"' "wrtm
f.priM. Et eice rcliit ,
^^"^^
MCIlF.ril.
stiiius neque multum tcmporis abiit quin rediret
:
onmes) prorsus ignolam : quare ipsis de vita ejus
curata inlcgre mulii-r, oflercns in gratiarum aetio- desperantibus, et viribus indics deScienlibus, opus
nern mi-na^terio reculas qiiasdain, sni^ manilni'; fuii eaiii cuslodi.-i diligenler. Duravit autom hic
elaboralav. raorbus a die Pentecostes usque Novembrem et in
17 Quodam tempore poraarium monasterii in- feslum proamitae ejiis S. Elisabetluc. Intra quod
grcssa Eli^.ibelh cumunaox Sororilius, aeris captan- tempus cum eam noii corporis tantum vires sed
vlsUalur a
incfndtutfi
di caiis.'!, et liac iilacqne ob:imbuIans, venit ad du- efiara intellectus destituisscnt, ipso Snnctnrum om- S ElUabelha
aijua modl-
niuniiil:im, ubi aijurc rnsacea! alii.-que siinilibus niuni festii apparuit ei sancta Kegina ac Vidua Eli-
ciKntma rf-
sltn/jyil. dislillandis furnacem aciensamliabebantancillie, ad sabetha post Matutinas, confort:ins cam atque con-
varios usiis infirm.irum Sonirum. Ipsam auteni in- solando promiltens, quod post dies quatiiordecim
spicientes domunculam, qua" tot;i lignea erat, vi- inelius ipsi foret ; prius tamen raulti ndliuc cruciatus
derunt in ea ardere omuii,neminemque adesse qiii et dolorcs sustincndi cssent. Deinde capiti m-plis
posset flaramam resfinguere. Dixit ergo Snror Eli- sua? inanum imponens Sancta, dixit liac parte sa-
sabelhEC conics, Ibo etaiixilium rcsfingucndis flam- naiiflam eain, sui^^qiie seiisibus restituendain : quod
mis convocabo. Cui Klisabetli. prius. inquit, qiiain itu quidein factum e.-t, sdl totius corporis dolores
id feceris tota in cineres abieril dLiinuncuU : ipsffi aucti niagis magisque.
fer.iinus anxilium quod possumus. Nullum ibi 21 T.mdem decima nona Niivenibris vi doloruin
tunf forfe ailer;:t idi'ncuni aqurc haurienda; vas : intolerabilium compulsa surrexit de strato, er cur-
ei suhtto
ergo "ciniusl':m :int'i pede^ v:inn:iin, qui pnrtandis sim :id ecclcsiam porrexit ul'i in t-Iioro ante altare :
cvfilur
carlionibus dumtax:il utilis erat. manibiis corripit deliquium patiens concidit, magnainque curantibus
Kegina, iiequidquam obluct:inle Sororc, dlcente- eam Sororibus solicitudinem attulit. Uum autem a
que irnpossibile essc ut pei foratus vaniius aquain te- Conventu decantarentur Vesper^, converfit sese
neref. Kvicif iiihilominns Elisabetha' fides, et fi- infirnia, oculos velut a profundo somno expergi- E
delili'!' credens quod iiiliil apud Deiiin iinpossibile scens aperuit, seque omni dolore et t-runlatu liberam
sit, a i'c.sssit ad aquair., e:ique iniplevit pertusura sensit, nullo remanente morbi prioris indicio prse-
vanniiin, ad domumculam atliilil, et gliscentes ter imbecillitatem quamdani. Hanc t;iin insperatam
flammas fide potius siia quani niiiia illa taiitilla re curatiunem sui ipsamet Sancta prpelerita nocte ante
stiiixil. Matutinas priedixerat, ei tortium apparens promit-
tensque ipso sus festivitatis di? tempcre Vespera-
CAPUT 111. rum relevundani a mnrbo, suis precibus interceden in iitiu-s feslo.
tibus. Tunc Reginabalneum sibi parari jussit, seque
Morbi pnlienliT Inlrrali ah FJimbdha . pia deiiide in lectulum cidlocari : ubi indies magis ma-
•iiiors, elemlio, miracula. gis [ue ninvalescens, intra breve teinpus ad cborum
et refectorium descendere cum celeris potuit atque
Jjxiilicaniliiiii pra!terea cst qiias cruces, infirmita- Sororibus ministrare. Quamvis autem cessarit gra-
tc' , atqne dolorcs in vita sua sustinucrit Elisabetha : vis ille morbus. et sanitas pro majori parte re^tituta
Patlenlrr
has enim ei Chrisfus veliit sponsalitias arilias dona- sit ei; reU'juias tamen illius aliijuas ad finem usque
fcTl Miblra-
cltiin stbi 11 vil. quibus c:im obsfringeret fortius, et oculis
sibi vit:e retinuit, ad quotidianai patientia- exercitium.
iiairrcii /ir-
snis cfilcerelgratiorem. lu his nuraerari jnre posset 2:2 Quarto antebeatum obitum annoadvenit Eli-
rcdilnlcm, Pafilur gua-
paiiperfas ab c.i tolerata, tofis illis viginti quatuor sabethic febris quartan;i, qine corporis ejus vires im drieitmo
aniiis quibus in ordinc vi.\it, cum in ni"iiasteriolo mcdicabiliter altrivit : videbaturque D. N. Jei^us te.rdanam
omnia, et qui auxilium fcrre pos-
arcfissim:i essent Christus suos omnes dolores cruciatus et pcenas
sent amici nc consauguiiici procul noverca autera :
cum hac sua sponsa partiri velle, quemadmodum
Doniina Agncs rigiduct austera erga privignam, cu- ipsa sa?pius et ardenter poslulaverat, cupiens ei con-
jus hercditatcm universam ab Aiidrea Rege relictam formari in omnibus, neque dubitans de patientiae
possidcns, parum ex ea reliquerat filia;, ipsi au- dono sibi per eumdem cominunicando. Et vero tanta 6ic»'i*o do-
^ tem mona-ferio etiam minus usqiie pO'.t obitum ei concessa est gratiaad omnia tolcranda, ut nullum
'"'''* c«'ico*
Elisabetliw, sicut deinde intelligetur. Veruin hac unquam pusillanunitatis aut tTuii signum gestu aut p
]ira,>fermissa foleranfia; jugis ct pcrpetuaj materia, verbo monstraverit. Extremis autem duubus annis
.id alia magis particiilaria transeo. magis emicuitpatlentiaevirtus, quanducolicis dolori-
10 Haud diu post suam profcssioncm Elisabeth bus veliementissimis afTlicta, etiam membris omui-
seque ali ei in gravem morbuin dccidit: cui curando lialiieorum buN facta est paralvtica, adeo nt nulla in re ipsa se
ilimilti in-
nsnui opportunissimuin forcjiidicabant niedici. Ergo posset juvare. sed etiam ad cibum ac potum sumen-
dotialam
cum bona Suporiorum gratia Hadenas in Argoviam dumalieno ministerio infantis instar egeret. Paraly
ipsa, Sororibus quibusdam comitala abiit : indeque sin secuta pra;mortuorum membrorum corruptio,
post expletum tempus balneationi prfe.^criptnm, adeo ut plagis ulceribustjue toto corpore oppleretur.
Koninxfcldiam. ad visitandam
nnvercam suam D. Ita visitata cruciataque dicebat ex intimo cordis af-
Agnotem, et aliquain ibidem rerreatmnem capien- fectu, Gratiastibi, Doraine, quod ex lua voluntate
dam. Et ostendit ei quidem D. Agnes thesauros at- membris cunctis totiusque corporis usu pnvata
que clenodia. a Rpge Andrea sibi relictu sed es : sim quemadmndum tu quoque in cruce fixus pro-
:
onniilms niliil privigna? donavit, ac prorsus vacuam pter me, nullum raembrurum tuorum potuisli mo-
remisit H.ulon.ns. Qtia- deimle Tigurinum pagum in- vere.
gre.^sa ad Einsidlenses seu Eremitas divertit, ubi 23 In bac tolerantia cum anuum integrum trans-
tam n civitate quam acircumje.fa nobilitate, regiam egisset Elisabelh, videbatur plerisque tieri ordine inteimisfm-
ejuspersonam venerante, multiplici honore est af- naturali non posse quin cito moreretur interim ctitau-mejns
fecta. Ilicrespiravit illa primum a moerore. in quam
- .. ' , mantftstat
.
vero contigit ut generis humani inimicus, per os gnergHmenus
.... :
duritas novercalis ipsara conjecerat. praicipue autem energuineni loquens, fateri pal.nn cugeretur, vene-
in Einsidlensi Deiparit sacello ubi pro aecepta di- :
rabilem Reginam singulariter a Deo electam fuisse,
vimtus consolatione gratias agens, siepius fassa est, magnseque in coelis gloria? destinatam : tanti etiani
quod absque ea rursum in morbum fuerit relapsura. esse meriti, ut in hora transitus sui Deum orando
20 Quatuor deinde annis a professione iterum ingentem animarum praedam epurgatorii flammisad
coelum
DIE SEXTA MAJI. 127
A coelum traheret. cum magno totius Curiee supernce terram servatum est iit loco s;:cro per octiduum, D
guudio. Placuit tamen Deo. ad f,'lorise et coninas donec ejus noverca Regina Agnes Koninxfeldia i-:x CEnii
augmentum. ut tlileclu sibi sponsa MCnEfll.
qu;im ei pai;ibat Thosnm adveuiret rum raulto comitatu. Qua ibidem
vitim arJhuc uno nnno proiUheret, intor cruciatus ci.nstituta atqiie lugente, apparuit eideni li. Elisa-
paralylici ac seiniputridi corpoHs, cum maiina tole- beth ingenti cum
splendore ac nive candidior, gemi-
ranttn, humilitate etorationis in^tantia sustineuilos. niiraquc cubitum elata supru terram. H inc speciem,
mpasapiid
Qua-lam auteni nocle cum tnrqueretur veiiementius, non Rcgina tantum. sed etiam cubicularla ejus vidit
aeaimbentem et amb* ad ejus cus[odi;im deputatte Sorores indor- loquenfis tainen vot-em intelligere non pofuit, quani
ejiiiicta, ccE- ent. .^uhito hix ingens in cubiculo apparuit soia percipiebat illa ; sed qnid silii u privigna dictum
litus accendi
jid qn;)n exterrita iila curatricem suam inclamuvit; esset revelare nolens.aiebat, quae inter ips;is acta
(|ii£e a^i^re expergefdcta , rursuui prce lassitudine essent >ecum cominoritura. Pustera die posl Srpclitur
mane oc-
tava die
longaque vigilia indormivit quare nolens ei ulte- : exequiale officium. multis cum circunistantium la-
corpus.
rius molesta e^se liumiliima Ellsabeth;!, quiescere crjrais, snpulrura» datum est corptis Rnginpe Elisa-
eam sivit, expectans magno cum desiderio diem. bethaa inecclesia Regina autera Agnes ma?rens re
:
Dura autem ita jaceret orationi intenta, quse in cu • diit Koninxfeldiara ac deinde Thosann monasterio
:
bicello pendebat extincta lampas ccelitus accensa plurima beneficia atque subsidia contulit.
fuit, multoque clurius solito lumen dare ccepit quo : 27 Trigint:» hebdomada' post ^epulturam transie- tjmd
septi-
exiierjj-f^facfa cuiatrix obstupnit non tamen ex in- : rant, ciira aliquibus visum e.--t convenire, ut suhla- tno posi meme
firma elicere valuit unde Innien esset, ve! quis tum e terra Beat:^ forpiis ol bgneo, exemplum lo-
rrf hstttm,
ip-um accendisset. culu supraterrani altius elevaretur, in lapideii tiira-
24 Alia nocte cum .•imiliter curatrix ejus lapsa ba, respectu exiraia; sanctitatis ejus et prosapite
salutalQ ex-
es>et in ^oninum, sensiL se Elisabeth;i saiuim ac vi- regia;. Ref»ssum igitur ipstim est, poscentibusque
/rmiim tene-
rabil'
ribus tantis donatam, ut e lecto snrgere, ve^tes su- Sororibus aut aperto sarcphago videre illud adliuc
B mere, ad churum abire putuerit et ibi aliipianto tem- semel possent, visum est minime indulgendum, eo
poris spatiocoram venerabili orare. Inde autem si- quod jain ante mortem fere consumptum. po^t eam
lenter rediens lecto se reposuit. nemine prorsus id crederetur penitus computruisse. Ast illa^, niliil ea
observaiite aut sciente, dnn^.- id ipsr.met indicavit ratit-ne cominntrv, viris digressis, ipsjomet aperuere rcpeiitur
Intcfjrum et
quid autem in ecclesia existenti fuerit revelatum loculum, et coiisumptis vestimentis corpus fipgina
transfertnr.
noluitcuiquam indicare sed secum id in septilcrum
: iiitegerrimura repererunt alx^que ullo ulceruin prio-
neque amplius postea ad templum accessit.
intulit, rura vestigiu, simubjue etiara suavissirauin percepe-
ad mortcm Appropinqu-nte vero exitus sui tempore, integris runt odorera quo mirdbiiiter recreata^ Deum ma-
:
se compontf, adhuc sensibus utens, dixit Kunc adest temptis, : gnifice colhuidarunt. Tanslatuni deindesacrum cor-
quo me convenit rirando a Deo petere id quod com- pus est in lapideam nti dixi tumbum aliquantu
, ,
muniler horrent houiines, morlem scillcet qua ex elevatam a terra supraque ipsam erectEe quatnor
:
Iiac lacrymaruin transferat. Tunc extremis
v;ille Evangelistarum statuEe, quuruni media utriinqtie
ecclesia?Sacramentis muniri petiit quihus singu- : spectantur Hung:irici regni insignia, absque ulla
lari cum devotione et praparatione susceptls. per- sepulcrali inscriptione vel titulo.
actoque Ufficio in tEiUbns usitato, petiit aperiri fe- 28 Porro brevitatis nobis proposit» nicmores Ad ejus
nestram, unde cuelum posset intueri oculosque cd ; tria hic dumtaxat attexam miiacula, fidelis famuUf /innfmm
iauantur
vertens. ita Deum al]ni|ui ciepit. intercessioni concessa a Deo; quibus appareat. non
infirmx So-
25 Domine Deus nieus, Creator at Redemptor taiituin in vit;i. sed post niorteni quoqiie signis et rores duw
Dcnqiie ani- animtK me;c. idemque futurus remunerator. respice prodigiis claruisse li. Elisalietham. Thosanarum
viam comnien- me oculis infinitie misericordia3 tu;e hodie, meque Sororum una, multis ;iflli<'ta infirniilalibus. eo die
tldt
in patriam ccelestem recipe ;ib hoc irrumnoso secido qiii juxta Iau(hd>i!em Christiam-rura usiim trigesi-
per ;i 'erbi^simam pa.^-sionem ac mnrterii tuam sic : mus ab ejus depositione rfcolebatur, supra raodum
eniiii ab hoc mundo discedo, quod non recorder aggravatain se sentiens. ad beatie Reginie tumulum
queniquam consanguinenrum meijrum vidisse, post- adrepsit, certo confidens inde sibi auxilium proven-
quam ex regno paternn recessi. Deinde ad Prloris- turum. Neque vana ea fiducia ftilt : cum enim vovis-
sim tntumque Cunventum versa, gratias eis egit pro set, si sanarelur, quntidie euradern tumuluin per
omni sibi exhibito honure, benefirientia, cura, et annum integrura visitare. ab nmni infirmitate libe-
patientia in suis intiriiiitatibus. Rursumque inter- ratam se fuisse testata est. Simili vnto obstringens
iiam suam orationera resumens, auxilii divini prae- sese Sornrum altera, febri laborans tertiana. rjua?
sentiam tacito curdis claraore invocabat, dum quie- vires ei omnes attriverat; haut diu post ;t febrilibe-
ftreddit G
scerent labia : atque it.T animam reddidit Creatori ra, pristinum corpnrisrobur rerepit. Tertiaper snm-
Maji. die sexta Maji, a.'tatis suaiannoquadragesimo prinio, niuin visa sibi inter cunsidente>. in choro Son.res
alia in Di>
annis omnino viginti octo in sacro Pra,'dicatorum consedisse, ibique videre ingredientes raultus vene-
sione audit
Ordiiie Euerat cura sana esset statura
tran.siiclis. rabiles viros superpelUceis et ornament's Leviticis ritam legi.
spectabili corporis, adeo ut exteriur species Regii indutos, quorum medius veiierabilior aspectu et
stemmatis celsitudinem indicaret; non minus quain habitu Episccpiis librum gestabat ex quo. pn.^-t- :
internam animi niansuetudinera et humilitatem, in- i|uara coram Venerabili Sacramento ante arani con-
genteni vero erga Deum caritatem, vita) rigor et stitit, conversus ad Sorores legere coepit vitam
disciplina. Beatae Elisabethae et inirabilia Dei opera circa eam,
26 Postquam Regina sic feliciter e vita abiit, in- quomodo ea hic descripta sunt, aliaque plura pra3-
IfovercT- ad gens exorta est lanientatio, nun tantuin apud Soro- termissa; itaque disparuit fufa ea visiu, ad confir-
^fpiilluram res et faraulas, ted apud oranes quotquot aliquam mandam in audientibus sanctitatis minime vulgaris
^emcntt np-
eju.^ hj.bebant notitiam. Deinde corpus defuncta? ex existiraationem.
consuetudine Ordinis paratura sepuUuri- supra ,
B. PRUDENTIA
198 ACTA SANCTORUM.
B. PRUDENTIA VIRGO
ORDINIS EREMITARUM S. AUGUSTINI.
NOVOCOMI APUD INSUBRES.
ANNO MCDXCn. Sancf.u;)rium seu Martyrologium S;inct£e No- dragintaaliabeneficiorum monumentaB.Prudenti»
vocomensis ecclesiai tum MSS. Codic-ibus
, sepulcro afiixa jam erant, quorum plurima Iiac no-
'um (.'X probatis auctorihiis elaboratum, sum- stra tempestatc evanuerunt. /loruni anletn nuilam
iiia sedulitate Pnmi Alo^ysii deTatis, Novoco- fuisse cotiscrvalam in scripti^ iioltliam, eo magis dolen-
NOT. 12
nicnsis Onngrogationis SomiischJE Theolngi ac sacri dum, qno mtnus tatia bene/icia nunc siint frequentta. corpus et
Oilicii Consultoris, tmno mijclxxv ih lucnn prodiit; Nam ecclesia sanctie Mariie ad Elisabeth, uiii jacent imago in
nohissjut' bmiijnt: irannmismm ah yhicloi-e, el alia vtulla B. Prudentia; exuvia;, a Jacobu Minuntio Monialium allari.
nmime nefiligendn docnit^ el hvjus Beatx primam iio- dictarumVicario subEpiscopoLazaroCarafKnofwdf^o-
hix nofilifim dcdit, suh hoc cloijio. Piidie Nonas Maji que poslannum Murxxvii e veteri arca trauslatse ia
Or/M MrtUola-
nrnsls.
Nfvocoini in suhurhio Vici apuil moni:iIes S. Marci, honorificentiorem loculum , nou sine mira odoris
Onliiiis IJ. Augustini H. Prudeiitiai Virginis ; quae insuetifra^rantiacircnmstantesafllante; et ubisupra
nohili nafa pencre avil.im nobilJtatem suis virtutibus minorem aram pro?tat VHneranda illius imago, c;im
rcildidit illustriorem. Mediolani prinium in ascete- eo omni qui Beatls convenJt apparatu ; inquam,
haec,
rio S. Marthaj coelestis Sponsi addicta obsequio, ecclesia omnilms (diin patens, secus viam quce ducit
jussu M.ijorum mox transtulit se Novitcomiim , ut ad Helvetiorum ditionem, nunc clausa est intrasepfa
collectis ihi religiosis mulierihus priesideret easque monasterii; posquam scilicet ab hac ad alteram S.
moderaretiir. Commissam sibi Prudentia pruden- Marci chorum suuin sanctinvmiales transtulere ;
ti.ssime adimplevit provinciam : nam diutiirna jurpia proinde cessatile potmli ad hoiiorandas pra^dict s Reli-
Comi intcr ascetrins ejusdem B. Martba; Mediolani et D. quias accur.su, mirum non esl cessure beneficia invocm-
de-
fimcta, Marci Comensis, magna dexteritate sedavit : et ec- tihus conferenda. Qiiod si aliqua posthac coiilingnl pu-
ch'siam Deipara' Virginis Elisabetiiam invisentis a hlicnri mirttcula, inte cessioni B. Prudeiilix altnbiicn-
fundamontis ercxit. Denique fracla lubdrihus et me- da, en libenter in hoc opus referemus, prout nobiscum
ritis ciiiniilata. postqiiam duos de quadraginta an- commnnicaiii fnerini.
VMIR APP. nos pientissime cu-uobium siiuni gubernasset ad , 4 Interim pr^nofata omnia cornm prwlaudato au-
TOM. VII MAll gmr! fucrit
pra;niinm evolavit in coalum. clore sanctaj afTirmaiunt adni. Reverer.da Anlonia
WOT. 33 * ab .niiio
2 I/uic compcndio viia' ah illa aclx suhjnnijilur Francisca de Gallis, jain teriiuui lujjus asceterii Kvijuliim Au-
Annotatio, docens acceptum Uludesse, ex antiquis im- Priorissa ; Sor. Julia Catbarina a valle , bis eodem giistti\ianam
prtifessa,
jus asceterii monumentis, in quibus passim niira- officio functa ; et S-T. Francitca Magdaienae de Bul-
ciilis coruscasse narratur id quod pluriniffi, incjuit
: ziis onines Moniales professa? et seuiores pra^fati
miracuUs ;
jiitst vwvttm Auctor, etiam testantur tabellie^ quas ad illius tumu- monasf.erii : quae ex suis scHpluris , quas paucissimos
clarait Iinn fidclium pictas dotulit ac snsiiendlt, ob varia hahcnl dc B. Prudentia , aliud nihil pniuerunt elicere,
morborum generali, Prudentia; invocatinnedepulsa. quain quse jam deditnns redacta in ordinem. Ad mona-
Sed ilhnl memoranduin intcr alia, qnnd cum in lo- steriiim Mediolanen.se S. Marihic quod altinet, de eo
cuh^ jaceret exanimis. ultro sustulit se a feretro obilcr di.ninus nd xin Januarii, nihil esse unde conslare
et aliquaindiu sic erecta, venerata estsanctissimum possit, illud olim lundaiitm fuisse e.i: Prasilicatorum in-
Chrisli Dumini corpus. Fuit orif;ine Mediolanensis stitutinnc, adeoque non apparerc quo fundnmenin Phi-
ex antiqua Casatorum progcnie, qua; D. Heatricem lippus Ferrarius in gensrali Calalngo Sanctorum, diclo
pariter nobis prutulit, Kranchini Ruschae Comitis Ordtni adscripserii Beatam Veronicam de Binasco : acquc ac B-
uxorem consanguineam sane B. Ueatricis fuisse
; nunc aulem induhitanter addimus ccontrn certo cunslare, Vtronica de
liinasco,
H. Prudenliam crediiniis sicut exiitit illi coa;va.
, quodab initioac dcinceps semper .-/ugustiniatii insiituti
Obiit enim beata Virgo anno sahitis mccccxch hac
E
fucrit,
die; illa voro anno mccccxc, xvj Martii, ut ait Do- b Eienim cum hic Ordo nupcr instaret in sacra
nafus Hossius in Chronico Mediolanensi. De hac ne Rituum Congregaiione ut sihi concederetur illius
,
con^tal cj:a-
quidcm inlcr privlcrnussos iwhis conlitjit faccrc mcntio- Beatje tamquam propriae festum cura Ofticio agere, vnnatis
tteui, qiiod latn iion inveneritnii& tah die
Martyrohgio et Ferrarii alinrumque nonuiillorum auctoritatem MSS monas-
ttriiS.Marthx
Franciscatio udscriptajn. Dcfccttm vcro hic agnitum Proraotnr fidei pruductum fuit diploma
olijecisset:
licchtt in Supplctncnto abunde compensarc maxime si , Gerardi Cardinalis Novoconiensis, datum Mediolani
ad ea qux hahcl pnvdicliitn Novocottiense Marlijrolo- in mon.isterio Clara>vallis die m Decembris anno
f/ium [co quod in jtis civilitatis Cojnettsis per matrimo- MccccxLi; et Bulla Pii II, data Mantuaj xxivAugusti
uiutn suuni Beatrix transisse ccHsciJ(nr) accesserit Me~ anno Mt:cci.i,iv; quihus luin Puntifex tum Cardinalis
diolano dislinclior notilia prxseniis cnllus, quak-m de Monialibus S. Marth.»: concedentes, ut possint eli-
B. Prudcntia ut sugijereret piwcitatus Primus Ahij- gere Confessarium quemcumque voluerint, vocant
sinsdc TaltiSy pcr lillcras xxvi Octohris annoiiWCL\\\n illas Ordinis D. Aiigustini. Qua^ ut certius coguo-
dalas, sic respondit. scerentur, sacra Congregatio dedit Htteras ad Car-
qmrmn Ano 3 Cultus B. Prudentia» ost ab imraemorabili ob dinalem Littam Archiepiscopuiu Mcdiolanensern
feslafiorn
crebra eaque in^ignia miracula. qua? ad illius tu- stricte jubens. ut omnia statim nionumenta, in ar-
narranfur:
muluni patrata sunt. Prcecipua fuere qua; adhuc pi- chivio monasterii S. Marthai existentia , sediilo
cturata cernuntur in duplici tabella lignea. Nenipe evolvens. diligentissime scrutaretur, subquoOrdine
amentis (jui nudus ad monasterium se contulerat lundatum fuerit monasterium. et si sub eodem con-
et a sorore Moniali B. Prudentiai commendatus, tinuo usque ad pra:!sentia tempora perseverasaet,
illicopristinam mentis sanitatem recepit; ct alterius nec ad aliuin unquam defecisset. Quse omnia cura
SBgroti, quiexhalaturus aninnim, statim ac a pro- accurate Cardinalis pra;dictus perfecisset, inveoit
pinquis exoruta est B. Prudentia in ejussubsidium, tandein monasterium S. Martli^e ortuin haliuisse
ipsa appareute liberatus est ab a^gritudine. Ad qua- auno Doraini mccct.xiii, sub habitu et Regula. S.P.
Augustini
DIE SEXTA MAJI. i29
Augustini, in eoque semper mansisse atque usque in vidimns faiwum dictx Beatx Cfvliluji collatorum monu' D
praesens nianere. His autera in forma authentica et menla, lum insigne Breviarium MS. quod eidem, ea- AtlCTORB D.'
probanti ad sacram Congregationem transmissis, tenus litterarum ignarx, eas'iue ad recttationem Psai-
mox ista omnem fidem, quam eatenus in Ferrarlo terii anno mccccxciv cdoeendir, attulisse dicebatur An-
habuerat, longius exufflaus, decretum benigne con- gelus; idque accurate pervolventes , cognoscentesque
cessit recitandi Officium ac Missam celebrandi sub omnino tnlc, quali tunc utebalur Ordo Anguslinianus
ritu Duplicis, de B. Veronica de Binasco, taraquara {hoc enim probabnnl piopria de. Sanclis 0(ficia) non
de vera Ordinis Augustiniani Beata. potuimus dubitare, quin ejns Ordinis illa fncrit, cujus
G //.ec ad ms annos mdclxxvii die n Februarii Breviarxo usn est : magisquc fnimus confirmati in seu'
Ordinia istius Historiographus Aloysixis TorHlns; quae, tentia, dc fide prxdicfo Ferrario^ s.rpins deprelieii.so in
occnsioiie oblata , libenter proponere hic votuimns; eo tnlibus errorilius, non nimis fucHe habenda. t^uod eos
prxseiliin fine xU paleat quam gratx nobis accidaut notare veJitn , quam in Aprdi diximus viii
qui contra
admonitiones eorum, qui uos de rehiis sui.s, quatenus eas die, decuUu B. Alherti Patrinrchie f/ierosolipnilani,
non plent' cognitas halmimns amice sincereque moiient. tiecdum a Vcrecilensi Ecriesia recepto (qiiod ndhutnu-
Addo ejo quod ab annis sedecim Medioiano transeun- perrime nobis inde confirmatutn esl) prsetendnni, ipsns-
quUlquid con- tes, et dictum tnonasterium pro veneratione ipsius B. mel F erceilenses Canonicos faisilatis arguerc, propier
tra scrlpxerit
f^eronicse, (cujiis Vitam in Januario ediderat Hensche- Ferrariutn plus aliqiiid asserere visutn nd diem xiil
(ie Veronica
Ferrarius. nius) visitantes antio mdclxii die xxiv ApriiiSy (um aiia Septettibris . Sed de hoc aithi pienius distinctiiisque
17 SEPTIMA
Maji T. II
130
SEPTIMA DIES MAJI.
SANCTI QIJI NONIS MAJI COLUNTUR.
Kovaldiis, S. Si\1iis, Marlyres Savina, S. Januarius,
SancUis
prupc Gcnindaiii iii llispaiiia. Sallus, S. Tunidus,
S. Fi.-iviiis Kp. sivcSullitus, S. Victurus,
S. Aiigustiniis E]). Siini>licius, S. Fortunatus,
S. AuKUslus scu Augli- Flavia, S. (^resccntius,
sfiiius, Martyres Nicome- Alexius, S. Gcrnianus,
S. .Maiccjlinus, (liae.
S. Avida,
Catula,
S. Macrobius, S. Fortunatus,
lCuticia,
S. Kiiilicus si\c ICuly-
I'cculcaris, S. Rogafa,
cliliis,
Ccrmai.us, S. Epaphrodltus,
S Colcrinus, S. Arnasus,
llogatii, S. MarccUinus,
S. Maxiriius, S. noiialus,
Jiarcella, S. Florianus,
S. Viclurus. .S. Oonatus
Odemaris, S. Palatinus,
S. I'i)|.ciilclla, S. Oclavianus,
Ei-cola, S. Faiistiiius Kp.
S.AIilia. S. Doiiatus,
Euticus,
S Kauslina ,
S. .Maiinus,
Saturnina, S. I
5
Priiiiolus, .Mii i-vi
Alii IMurcs, S. Niivi«us,
!
p
Castula, scu XLV-
S. Augustinus ICp. S. l'ulvcrus,
Juveiialis Martyr.
S. Vlcturus, S. Kofiata.
Innoccnlius Episcopus Africanus, Cajetae
S. (iaius, S. Victorius.
iii Italia.
S. Aiilus, S. Mu(l(^'us,
Placidus scu Placitus Prcsbyter. Augusto-
S. Maxiniiis, S. Forlunus.
diini in Gallia.
S. Ccl. liniis, S. Viclurus,
Mastidia Virgo. Trecis in Gallia.
S. Froiuoiius, S. Secuiidus,
Domilianus, Episcopus Trajccfensis ad
S. Quinlus. S. Cclcdoiiia sivc
Mosam.
S. Flavia, S. (;(x-ilus, Episcopus .Martyr, Patronus
Maurelius ,
.s. Marlialis. S. Doiiala, Fcriarise in Ifalia.
S. 1'rivalianus, S. Satiirninus, Ccicnicus scu Screiiicus Diaconus, in Sa-
S. Scpliiiiia, S. Oonala, gicnsi iNorniannia: ditcccsi.
S. Dcxtcr, S. Navida, Joanncs !'cvcrlaccnsis , Arcliiopiscopus
S. Quinla, S. Forluiiata, Eboracciisis. in Anglia.
S. Fcli.\, S. Donalus. Petrus. Episeopus Papicnsis, in Itatia.
S. Jiilius, S. Fcli\. Rcncdictus 11 l'ontil'"X Romanus.
S Crcscciitius, S. Victorius, Stanislaus . Episcopus Cracoviensis et
S. (lalliciis, S. 1'roccssus, Marlyr, in Polonia.
S. Jusliiiiaiius, S. Antonina, Alberlus agricola , apiid licrgonienses,
S. Vilalicus. S. Sapiila,
I > Crciiionic mortuus.
S. Rogatianus, S. Donata, . Villanus, Episcopus Eugubinus in Italia.
S. Lucclla, S Sccuiiiliana, Rcginaldus, jErcmilie Calabri
Francus, in Apulia.
S. Ilonoratus, S. Doiiata, I
,
S. Fclida, S. Martiiilis.
PR^TERMISSl ET IN ALIOS DIES REJECTl.
GiiiliGlnu Arcliiepiscoin Bituricensis . Aniandus, Episcopus Trajectensis, lioc die »atu
Sancti
trunslaiio QiUtiir cum Octuvii, et (/('cilnrele- traditttr, idctique ejusliodie tncmoria ayitur in Mar-
viUio et repositio coi"poris in Martyrol. tyrolotjio MS. Monasterii S. Martiui Tornaci, ul
Oiill. Saunmiijit et MenotogioBuCflini f^itam di.iimus . VI Februarii.
cjus dcilimus x Januarii. . Letardi Hpiscopi natalis referlur in MSS. lioma-
S.ciodefridus, ComesCappenbergensiset monaclius, m Ducts Allcmpsii et alio ttoslro antc sciceutos annos
niscriptus est Cittaioijo tjcueralt Fcrrnrii, cttalo ejaralo, ct primo loco ttis verliis : Nonis
quittem
Marlyrol. Cani.-ii et inonast. m'i( pcrpcram. /utt Maji. In Cantia monasterio Petri et Pauli, depo-
Orilims Pnemomtrtttensis, cujus raria Acla illu- sitio Sancti Leotbardi Episcopi et Confessoris.
strarimiis XIII Januarii. Qui cum filia Regis Francorum, noniine Bertha,
S. Euthymii Magiii, Abbatis iii Palajslina, translu- in lias partes directus est, ut sanctit.itis exemplo
tioreliquianim et dedicatio ccclesia' cjusiiem, mc- Christiana) religionis cultum, Pagano adhuc Re-
morutur iu ejus f-^tta uum. ili ct 1^2 rclala \x. giconjuncta, non raularet. Maritus Betthx fuil
Januarit. S. Elltellierlus, Rrx Canlianorum, a S. Auijuslino
tunc
hm SEPTIMA MAJI. iZi
tunc per S. Gregonum Magnnm in Angliam misso Quinque S. Marise Virginis Deiparae gaudioriim fp-
ad (idem convemis ad ruJHS Viiam xxiv Februarii
: stum cetebratur in Auctnrin Mohtii ad Usuardum
elucidatam, quod natnlem S. Lefardi ignoraremus, primx edilionis, cl Mnrtijrohgio Germanico Canisii
hiijus Vilam ronjnnximus, atque enm fuisae Episcn- et Kalendario Mariaiio Balinglietuii, qui addit alios
ptirn Stlvanectensem osteudimus. Si opera liax ali- dies quibus etiam illud feslum celebralur. Agitur il-
quando recudantur, poterit ad liniw diem trunsferri lud hodie Cohniiv iii proprio sacclh a proprio soda-
Fita S. Letardi, quam inlerim lector repenet di- litio, et refertur u Gtlenio.
cto XMV Februarii. Ezeleidis Virginis in An^trlia niemoria habftur in Att-
S- Tar.nsii Episcopi Constantinoputitani memoria cfario Greveni ad Usuardum, ct inde in Marlyroh-
cehlirafur in MS. Florario. Vitmn ejus i/tustrnvi- gio Germonico Cnnisii, Cataloqo Ferrarii, et Gijne-
miis XXV Februarii. cfco Jrturi. Nobis liactenus incngnita est.
Crucis Ciiristi apparitio, Hieposolymis fac(a, cele- Breccanns He Eachdruim indicalur in MS. Tam-
bralur in Menohglo BastUi Imperatoris et Meitxis lachlensi. Colgano ^O Februant ad Vitam S. Otcani
GrKcis, et in Marhjrologio Arabico-jEgijptio. De ea nuin. i2 rf/d/fi?' Hrocaniis. filiusSenani Principis,
egimiis ad Vitam S. Cijrilli Episcopi Hierowlijmi- coli in Eclidruiin 7 Maji, el refertur etiam a Ma-
tani, tempore contigit, %. v, die xvin Martii.
ciijiis riano Gormnno.
S. Gabrielis Archangeli festiva solennitas in Ordine Venantius. Theodosius, Ceranus et alii mi, Alone
Benedictino indicainr in Menohgio Bncelini. De eo prnpe Uxam.im passisnnt vii die Maji ita ad an- :
egimus xxvi Martii. num 7\Schronicon Hauberti Benedictini, edilnm et
S. Domninus seu Domnio aut Domnus, Eplscopus illnslratum a Fr. Grcgorio de Argaiz-.purttm putum
Salonen?is et Martyr Spalati, inscriptus ei>t Cata- figmenlum quantum quantum e.st :in ciijus .subsidium
logo generati Ferrarii, diciturque nitn cx insnlis evocalus S. Gregorius Epi.'icopus Granalensis, in Ca-
Diomeclreis seu Tremitnnis ab eo appellari Sau Do- tahgo Martyrum, per cumdemArgaiz edito ete.TpU-
mino, ejusque istic corpus ndservari. De eo iate egi- cato, auctor xque snpposiliiitis iium. til ait, Alone
mns XI .\prilis. Sancti Theodorus, liiistifus. Stpphaniis, Zoilns,
B. Stanislaide Operow, Ordinis S. Pauli in Poh- Persa et Spiridion. Don Gaspar Ibaniex- de Segovia
nia, in monaaterio S. Marix Chii-moutis, refeitur et Peralta Mnichio Agropolitanus, qni in prima
a Marlino Baronio in Epitome de Vitis Beatorum parte Dissertafionnm siiarum erclesinsncarum pro
Pohnix Patronorum, ordine dccimus se.rtus: de guo defensione anttquoruni tilulariuvi contra modernas
inteUe.rimu.^, ad ejus haclenus incorruptiim corpus, fictiones, de.rtnnas dete.mt imposlnras, horum quoque
hac die, qui Sancto hnjits noininis E}n>>copo ac Mnr- figmentorum ptidfndos natales explicabit in sectinda,
tyn feslivus est, magna populi frequenlia roncurri qux versatnr sub pra:h: quod Itic .tatis est indicasse.
errore vulgari orto ex homonymia, qvasi nt commune Joannis PapjeNataiis RomTti iiiscril'iliir MS. Marty-
ulrique nomen sic et festum e.^iset : cinn juxta Baio- rohgio Trevirensi S. Maximini priino toco. Mortuus
nium pr.rcitatum obierit 2*2 ^prilis anno 15^4. est anno 996 Romx et hoc vii Moji, el in ecclesia
Qut dies cum nobis prsctcrient, pofuisscmus liodie de S.Petri sepullus, Joannes Papn XVI, Bnronio XV:
ilh ngere, si monasterii illius Superiores niisissent sed non reperimiis veneralionem ecclesiasticam iili
nobis, ut rogatiproniiserant, Vitwn ejiis et miracida: tributnm. An atte.rius Pnpx Jnamm, cujus reliquix
his autem deficieniibus differemus iUtiin ad Supph- sint Treviris, festum intelligatur, non satis assequi-
menfum operis, oramusque ut requisita aliquando mur. Fui.sse enim aliquas S.Jofinnls Papx reliquias
miltnntur pro xxii Apiilis. in ecclesia S. M(t.rinnni non indicalur in Medulla
S, Georgii passio in civitafe Diospoli, inscripfa est gestorum Trevirensium Joitnnis Enen excusa auno
antiquis Marttjroh>iii Hieronijmiani apographis, et 1517, in qua png. 34 ct 33 agitur de ReliquHs in
niidiim nomen in MS. Auqustauo el Labbxaiio. E.H dicta ecdesia adservatis , absqne mentione utlins
Diospolis in Palxstina, ipsa urbs Leddn aut S. Joannis Papx. In eccle.^ia autcm Vaticana S. Pelri
Georgii dicta,a Magno Geotgio Martyre tlludtranS' recitatur hodie Officitim de S. Benedicto II Papa,
lalo scd Nicomedix passo, cujus Acta dedimus xxin citjus ctiam ibidem corpus adservatur, absque alterius
Aprilis. commemoratione.
S. Petri Martyris Ordinis Pr?edicatorum, translatio S. Basonis Confessoris depositio Lauduno Clavuto,
corporis memoralur in MS. Fhrario, et Greveni in.^icripta est MS. Martyrotogio pervetuslo Remensis
Auctnrio ad Usunrdum. Item apud Galesinium {sed SS- Timothei et /ipollinaris, de quo alibi
ecclesix
Vincentiiim appellat) el in Martyrohgio Cohiux et non meminimns aliquid anobis lectum. Erit forsan
Lnbec.r anno 1490 e.rcuso. Vilam ejus dedimus cnm qui majorem notiliam suggercl. Est in Turonensi
hnc Transialione xxix Aprilis. dimcesi oppidum. Comitatus litulo insigue Mons-
Inventio sanctae Crucis primo hco habetur m MS. Ba/.onis dictum, sed ab alio, ut creJo, nun Sancto :
Epternacensi. In quibusdam menioriu ostensae imo Joannes Maan Latine scribens llisloriam Tuio-
Crucis Constantino Imper:itori, cum dicto, In lioc nensem, ubi agit tle Archiepiscopo 82 Reginaldo
signo vinces, et potissimum in Mcna'is et Menoh- de Mont-Bnzon, perpetuo appeltot Monte-baro-
giisGnrcornm. In aliis etiam indicatur memoria ninm.
clavorum ot lanceae, imo et coronte spineiE. De In- S. Juvenalis, Episcopus Interamnensis. Ilem S.
ventione egimus iii Maji. Juvenalis. Episcopns Confessor, Narnien- scilicet
SS. Neophytus Gaius et GaianusMartyres »(diCH?/^Hr sis. Iiem S. Juvenalis Martyr, Episcopus Nar-
inMSS.Menxis Chifletianis, uti deduximusi\ Uaji. niensis, ec Juvenalis, Diacnnns S. Alexandri Pa-
S. Episcopus Arelatensis, est adscriptus
Hilarius, px, Martyr, n variis huc die referuiitur; de quibus
pervetustis Marttjrohgii Hieronymiani apographis agimus infra ad Memoriam S. Juvenalis Martyris,
Epternacensi et Lucensi : item Marttjrohgiis Atre- hoc die in Martijrohgio Romaiio ct nliis celcbratam.
batcnsi, Tornacensi, Lxtiensi. et cum majori ehgio Kieranus, qui et Mochuoiiincus cf I.assara Virgo
aliis Reginx Suecix el S. Cyriaci. f^itam ejus dn- memorantur in HibcrnUo .MS. Tnmlachlensi, de
quibus, intev ejusdem noiniuis, di/fkite esl dijudi-
mus V Maji. lol
S. Raphaelis Archangeli festum Cordubae et alibi carc.
in Hispania celebrari tradtl Tamayus Salaiar in Alphunsus Rex, Legione in Hispania, ut Sanctus
Mariyrohgio fHspamco, ubi indicantur varii dies, mcmoratur a Ferrario in Cafnhgo gencrati. In pit-
quibiis alibi colilur. gna cum Saniceui-^ inferfeclus est hoc die, anno
1027
489 PRiETERMISSI.
1027, et loudatur a Scriploritms Hispanis, sed abs- Nicomedienses, Idem S. Acacius sive Acatius dici-
que veneratione efclesiasttca. tur in Menxis et Menologiis Grxcis. At Latinis
B. Benedicti elevalio corporJs. extra urhem Panor- fereAghatius est et colitur vni Maji.
mitanam in c(/-nobio S. Mariai-Jesu, itidicntur a S. Codratus seu Quadratus, Martyr in Bithvnia cum
Cajetatio in MaTlijrohgio Siculo : at silet idem de sociis, refertur in Menxis excusis et Martgrol. Ro-
eo ifi siiis Saitclortm Siculorum Vitis. mano. Acta damus ix Maji.
Gertrudis Ducissa Poloniae, sanctimonialis in Zwi- B. Fortus seu Fortius Eremita, apud Eugubinos,
faltem, ciim titnln Venerabilis niemorise refertur a relnto aligno ejus epitaphio refertur a Ferrario. Acta
/fucelino. ejus damus i\ Maji.
Adam, Abbas S. Mariae de Trappa Ordinis Cister- S. Dionysius, Episcopus Viennensis, indicatur in
(ieiisi.s, in direcesi Sagiensi Normanniae. multis MS.Fiorario. Colitur in ccclesia Viennen si ix}ila.^i.
miraculis clarus. refntur cum fiiulo Re;iti nb Hen- S. Gregorius, Episcopus Ostiensis, in Legatione
riquei, Clnilemoto, Buveliuo, post Philippum Segui- Hispanica mortuus, indicalur a Ferrario : ab aliis,
num nb eis relatuin, sed cujus verba uhsque lilulo quando Acta ejus damns, ix Maji.
Beati citaiilur. Saussiiijus ne quidem inter Pios rc- S. Flavia Doinitilla^ Virgo Roraana, post longum
ceiiset, neqiie ejus meminerunt Sanunnrtham tomo 4 in insula Pontia exilium, Tarracin^ martyrium
Gallix Christianx, ubi pug. 809 de Tiappa mona- passa. memoratiir ab Usnardo, j4done et aliis. Ast
sterio agunt Acta cohserent cum Actis SS. Nerei et Acliillei, et
Abbatissa prima Argensoliensis Ordinis Cister- ,
simul cuni illis colilur xti Maji.
cieiisis, in dioecesi Campaniae Catalaunensi, lau- S. Pachomius, Abbas in ^gypto, inscriptns est MS.
datur a Caniipiatano lib. 2 Apum 4G num. 5
cap. Grxco Synaxario Claromontano et Martyrologio MS
el 0, ^KOf/ditficillimas quitstiones absque litlera- Arabico- Aigyptio, et MS. Kalendario AquHeiensi.
1ur;i iioverit explicare. et pro Hlanca Comitissa Ejus Vita dabitnr xiv Maji.
Caiiipanra' se morti nl^tulerit. hi Kuleiidano Ordi- S. Barbarus, Martyr et miles , refertnr in scriplis
nis CiJiiercmtsis Divtoue atino 1G17, lioc die iwmi- additionibns Carthusix Bruxellensis ad Vsnardum.
natur Eufrosina Abbatissa in Argensolio, cadem- Fidelur coli, utiibidem indicatur, xiv Maji.
qiie refertur oh Uenrtquez, Bucelino el Arluro du S. .Toannes Psichaita Confessor, ab iconoinachis
Mon&tierin Gijneciro sacro. At Manrique in Anna- plurima passus , celebratur in Menaeis Gra^cis.
nd an. 1224 cop. 2 ngit de pri-
lihus Cislerciensibus De eo acluri sitmus xxv Maji.
ma Abholissa Argensoliensi, et suh finem non probat S. ApoIIinaris, Episcopi Ravennatum, dedicatio ec-
ab Henriiiuc/, Kufrosinani vocatam; et quamvis clesiai Classensis, indicatur in Vita S. Maximiani
ip.sum referat, imn salis audei ut vernm affirma- Episcopi 22 Februarii num, 14. Colitnr is solenni-
rc. Pvndrnter oniisit Chalrmotus. Jl Sainmnrthani niter die xxni Julii.
dittnm Abhatissnin opprllant B. Idam Leodiensem, S. Christinse, Virginis et Martyris, translatio cor-
nequc inter reUquns Ahbatissns ulla reperitur Eu- poris Panormum. refertur in Mnrtijrologio Siculo
phrosyna f/iWft. Priinus forte illins sic appeUandse Cajetani, ejusqne exemplo a Ferrario el Artnro.
Hi-
auclor, quia proprinm nomen non noverat, ex Hngua eodem Cajetano tomo
storia irnnslafionis edita est ab
Grxca tale assumpsil, quod ejus sopientini congruere 2 deVitis Sanctomm Sicuioj-jitn, danda addiemejus
po.sse judicavit natalem xxiv Julii.
Gerlacus Abbas Milonicensis co-nobii in Bohemia, S. Jacobi, Apostoli et Hispaniarum Patroni, dedica-
OrdinisPrjemonstrafensis, vitEe sanctimonia, spi fio novaa ecclesise Compostellanae , facta anno
ritu prnphehco, et miraculis in vila et posf obi- 879, Inte dnducitur a Tnmaijo Salazar in Marty-
tum cbrus, cum (ilulo Beali indicatur a Clirysoslo- rologio Hispanico, additurque ecclesice Valentinae
mo Vander Sterren in Notnlibus Sanclornm Ordivis dedicatio, Sedes dicilur etiam a S. Jacobo
cuju.<!
J^rnmonslralensis. Et e.r co u Jounue /c Pnige lib. erecta , de quibus agi posset ad festum S. Jacobi
2 lUhliotheav Prxmonslratensis pag. bl8 de qito XXV Julii.
alihi nihil leperimns. Aeceptmus nuper egiygium Theodericus, Episcnpus Cameracensis et Confessor,
opus P. Georgii Cnigerii quod Sacros Bohemia' pul- tnserlus est MS. Florario. Dies ejus natalis cst,
veres appellat, per menses diesque digestum, quo quando de eo agemus v Augusti.
omnes quacumque nota, pra'sertim mnjori^ vulgo Beatissimie Virginis Clarse de Monte-Falcone, Or-
Sanctilatis illustres, snn quique Inudantuv die : sed dinis Eremitarum, festum excusum reiatisverbisin
ad liunc 7 Maji nttlla mentio Gerlaci. y/n alihi ejus I^leudario Missalis Venetiis anno 1487 impressi :
meiitimrit nuclor non po.^isnm dicere, quin opus illud cujus dies festus in ipso loco summa celebritate agi-
oculi,->, id est, Indice, caret. tur et colitur xvii Augusti.
Lncolphus ct Laiididphus, M.indebiirgii niortui (Jisala, .soror S. Henrici Imperatoris, Regina Hun-
alii Marpur^i atit Magdeburgian. I2i9,-I Oidiiiis gariie, uxor S. Stephani, mater S. Emerjci Re-
Joannes de Taj^Iia. in Corsica an. 1464. IS. Fran- gum, cum tilulo Sanct* referinr n Ferrario in Ca-
Antonius Roreca.in IiidiaOccidentali, an-[ cisci, in- lalogo genernli et ab Artnro du Monsticr in Ggnxceo
no 1535. ) dican- sacro; at cum litulo Beatae n Dorganin et Bucelino,
Claudius (tirardus, in territorio Viennen-i tur cum qnia post obitnm mariti futl Abbatissa Ordinis Be-
si an. 1565, I litulo nedictini. Interim a Menardo solnm Venerabilis
Antoniiis do Bariales, in itinere Indico. |
Be.iti appellatur, et a Radero propimilur tu Bavaria pia.
Angela Felix , Mediolani , anno 1 H7 in Mar- De ea agendnm ent in Vita S. Slephaiii Rcgis et
tijrolvgio Fiauciscano Arturi. et Angela in hujus mnriti xx Augusti.
Gyneaeo, nutla uddita nlinijus ecclesiasliri cultus S. Maximce, Virginis et Martyris, dies hic natalis
prohatione Dinrium sacrum Mediolani e.rcusnm an.
: indicntur in AclisMSS. sed plane fabulosis, interim
VlUh APl'. IGGH Angehr istius non meminit. dies trnnslationis npud Carnolenses [licet de ea nihil
T. >M UAil S. Victor Martyr Mediolani, cclebratur in MS. anti- in ejus Breviario out Mnrtijrologio Galltcano repe-
NOT, 35"
*[Uo Rrgiua' Sueciif, et edito a Lucn Holslenio tn riatur) celebmri dicitur, quando [si quid certius cog-
Aninindvcrsis nd Martyrologium Romanum. Vitam noverimus) poterit de ea agt xxv Augusti.
damus die quo ohiit, viii Maji. S. Joannis Baptistaj inventio sacri cerebri , in
S. Achaicus Muriyr Constantinopoli rrffriur a Ra- ecclesia de Nogento, Rotrodi in Gallia. .<iignatur
banOf ilcm a Oriveno sed perpcram inter Martijres sub calcem Vitsc B. Bemardi Tironensis \k Apritis
editx.
DIE SEPTIMA MAJI. m
editse, de qua iiiventione poferit agi in festo DfcoUa- circa annum hdi videUcet pro ynense et initio
lionisS. Joannis xxix Augusti. Novembris.
Herebertus, Episcopus Frisingensis indicatur m , S. Nicrilai in B:\rrensem urbem translatio in.<:nipia
Mennlogio Scotico Cnmcrarii nl Sanctiis. ('( cxtutur est MS. Mnrlijrulogio IWiiaceiisi S. Marltni aliis
Trithemius, qni cjns ineininit Uh. 4 de Viris illuslri- IX hiijus. at dies natulis est vi Decembris.
bus cnp. 22 1 sed aktinei a titulo Sancti, et asserit ola-
, \enerabili.s Yolanda in Ducatu Luxemburgensi, in
ruisse anno DCCLXwJ^^erum qnin nnllns apud fFi- Ordine S. Dominici, refertur liis verbis a Fraiirisco
guleium Hnndium inter Frisengcnses Episcopos ap- Lafiicr in Menologio Virgvium hujus e.rempto a
ei
pellutnr Herebertus, videtur intelUgendm Erimber- Dominico de Jlernc in oniwsacro Pra-dicatorum ver -
tus, fraterel successor S. Corbinmni, in cujus Vua nacnte tiic ediln, addilo cognoinine van WcHnen,
ejus mentio fit vui Septembris. quasi Viennai in Austria nnta e.-iset, cim sit (ifia
SS. Taraci, Proli et Andronici ilepositio i-eliquia- Cumitis Vianeiisis iii Ardnenna. Vifam ejus ex
rum in eccIesiaS. Kuthymii, feferturin hnjus rUa veiuslis Teulonicis njttimis Lutine redditam, et cu-
20 Junuarii num. 1:2^. Cotnulur hi Martijres a riosissimis commentariis iltu.^itratam, vufgavit Ate-
Gra-cis ct Latinis xi Octobris. .rauder Wilttiemius an. iGJA et in Annoluiioiiitms ad
S. Martini dHpositio in Sanctonico mrf/fw'Hr i» MS. titutnm libelti .'iui.qno Veiierabilpm diimla.ral ap-
VIDB APP. MartijroUigio monasterii S. Savini in agro Tnrhien- petlat, ita scrifni .-Habitavit Lahierius annis ali-
T. VU UAJI
' si apud Saussaijum pag. 1248. l^lures dc co agunt quot iii Luxemburgensi
h'to Collegio relnis in
NOT. 3C ,
die seqnenti. EU aulem Abbas et Prcsbylei- moiia- Lotharini;ia turbatis verum unde ista deVolan-
:
sterii Vertnneims, coliturque xxiv Octobrls. da hauserit, iiesciii. Ego t»lp iiihil inveni^icf/rav,
S. Ccelestis, Episcopi Merensis, traiislatio nnnota- ul verba Laline e.rpticrins WHihemius interpretatur,
tur, uti plenius dicctur addiem ejus untalem In proviiicianostraeodie coliatquein Ordine D.
XIV Octobris. Dominicihaberi BeatamJ Yolandie noinen in PP.
S. D''natiani Kpisfopi translatio Brugas indicatur Dominicanorum Martyrologio non comp;iret {ad
in scriptis additwnibus Carihusix Brnxellem-is ad cujus sciiicet cnfceni iidjectte Sorores Beatiii Oi'dinis
Usuordum : iuscribilur etiam MartijroioQw Briuel- S. P. Dominici ilfn pra-terita) pra;terquam quod
lenu S. Gudulx. Dies ejus nalalis est Yolamla ohiit xvi Kal. .lanuarii. nnn NonisMnji.
xivOctobris. Ceterum, quia Canlipralunus eam BeJitissimuin t'o-
S. Eata, ex Abbate Mailbrosensi Episcopiis Lindis- cut, el seputcratis lapis, queni in Pinpgf,roiid lomuin
farnensis, ce/ebrntur in Menolotjio Scoiico Dcmp- '^ .^prihs dedimus, repnc.ifntal animnm rjus, diade-
stcri. Ab Angtis et aliis xxvi Octobris. mate instar Sanctarum ornatam, atque a Serapbinis
Franciscus, Fiindator Zampanensis in Calabria ut altera vumn incensantihus ad ca;tos subiiectayn ; et
Sanctusdiciiiir cofi^ in qnadam epislota ad ros Nea- ipsa f^ita plena est eximiie sanctitatis argunienlis ;
poli oUm dala a P. Bealitlo
b. vi. de qno nunc : videaut posteri nostn, utrum eamdem, ut edita a
requirentes plenwrevi notitiam, cum Zampunum Cu- Wlttiemio est, una ciim rytliims unde eruta {egre-
seniix vicinum esse iuveuiremus, varias sujrer en re giuni veleris Teutonismi specimeii) dare velint cum
Utteras dedimnSt parlim ad Monusteriiim si quod tituto Venerabdis {utiuUas nnnuullas viias dedimus)
Zampani est, partim ad nostriim Cusenlia' Collegiinn: ad diem mortis pra^noviinatum xvii Decembris.
scd hactenus nihil irsponsi accepimus. Dubi!amus S Dominicus, Episropus Confessor, refertur ui A'«-
aiiteni un pj'A'dictx informadom non subsit error ali- lendnrio MissiUis Mediolanensis aiir.o 1500 c.rcusi.
enim tum npud Herveram Alphabeti
quis, inveuio h videtnr esse EpiscopusBrixiensis inscnptus Mar-
Auguslinianiparte \ pag. S^?, tum apud Ferdinan- tijrologio Romnno xx Decemhris.
diim UgheUuni ItuUx sacrx tomo 9 col. 254. B. S. Stephani Protomartvrisfransitus in Romam sig-
Franciscum Zampanuin Ordinis Eremilorum S. natur in MS. Vutrcuno nnni. 55)49. Asl Translatio
Augtislini, Comjregaiionis Zan.panensis, cujus cor- corporis appetlatnr in Murtgrologio liomano et
pus Suberati in Calabria, in Augustinensium ec- atiis. De. qua agi poierit aut die Inveniionis
VtDb AI>1>.
clesia condittim fidHlium devotione colitur : de III Augusti. T- Vll UAJI
quo vel a'tero disfinctius cupimus infonnari , sattem aul die NuiaU xxvi Decemhris. ^OT. 37
'
pro mense, quo Augustinianus Eremita obiisse dicitur
DE SS. EOVALDO ET SIXTO
MARTYRIBUS PROPE GERUNDAM IN lilSPANIA.
A
SOfl DACIANO cta SS. Eovaldi et Sixti , Martgrum, apud qund de veneratione illorum et miraculisaccepimus,
(.ierundani, Hispauiir in Caiulania urbem agooscatur.
Episcopalem, ex MS. Cod/ce anti^uo f/ispa- 3 Temporequo Dacianus crudeliter fideles in Hi- f,.r/ora in
Actd anhqiia nice transtato edidil Antonius f^iucentius .spania persequebatur, et diris cruciatibus illorum (t.nliitx locis
Dominecens,in Hi^toria generati Sanctomm Cutalonix vit.as perdebat, multa Sanctnrum corpora Martyriim i'V"''/a.
ad Innic vii Maji : quorum transuniplum se ex Origi- in locisabditis a Christianis sepulta sunt, ut vix de
nati codice MS. pervetuslo accepisse testatur Jonnnes eorum exuviis aliquid sciretur, nisi Deus illas, ad
Tamago-SaUizar in suo Marlyrologio Hispanico, unde sui gloriam et fidei exaltationem, paulatim mira-
eudem tiis verbis accipe. biliter jiropalasset. Quod etiam evenit in Inven-
2 Incipit nomine Domini et Servatoris unstri
in tione Corporum SS. Eovaldi et Si.Kti M:irtyrura Hi-
Jesu Christi Legenda Inventionis corporum SS. Eo- spanorum, i\usb hoc ordine detcgere dignatus est.
valdi et Sixti Martyrum Hispanorum, qui passi
.
Erat igitur in oppido Celran quidam honoratus
ex codice sunt sub Daciano Prajside, ut ab antiquis tempori - agricola, juslus et timen.s Deiiin. qui inter alia vir-
Coihlco bus scripta est quam in honorera Dei et gloriara
:
tufum insignia qut.tidie Missam devote audiebat. ul' AiKjelo
initicanlur
'''aTiicripta
Sanctorum in hiinccodicem Iranstulimus, exantiquo Evenit siquidera quod quadam nocte in somnis illi wjiicoln:
Gothico, ne memoria excideret, et in futurisseculis, Angelus apparuit, et ei nominatim dixit Serve :
Dei
134 DE SS. KOVALDO ET SIXTO.
Dei acceJe ad vine.im, r|iiam iii V.-i!le-lorta juxta ,
in un;iqunquB Corpus uniusciijusque Martyris devo-
AICTORE C. II.
ecclesiam beata; Virginis et Martvris Tliedae ha- tione inirabili collocavit.
bes et ibidem diio corpnra iiivenies Sanctornra,
:
6 Horum iuveutio sanctoriim Curp^ruui jlatiin Clartnt ml-
ractilis.
qui marivrium passi suiif pro Ji.'su Cliristi fifle, '|u;c per ciivumvicinos populos divulgaia fuit : et ex
propter D:iciatii tyrannidem, illic fidi-lcs (ondiile- tcuc qi;ot;iiinis lani ingens iiic(d..rura concursus ad
runl. rocum islum, quo capsa; cura Heliqiiiis sanctorum
4 His vocibus serviis Dei stupefactns. et a soin- Marlvrum depositai sunt, fieri solet, ut vix tantam
no excitatus. primo diluculo e lecto surgen^, ut vi- capial (>cclesi;e ^iinbitu^ Celraneiisis peregrinorum
sionem notturnam examinaret, ad ecclcsiam prope- catervara. Innuraera sunt ,
qua quotidie Deus san-
clo.-um Marlyrum suoruin interventu dignatur ope- a S. Eorai-
rato devenit, sicut illi inos erat; et heata: Virginis
ito i;arli.v
M.iria; Missam celebrari postulavit, ut Deus preci- rari miracula, pr^cipue S. Eovaldi nierilis cujus :
audilus
lins suiE sancti>siin:e Matris de insomnii anteceden- irapetratio valde pro surditatis a-gritudinibus et au- rcdditur,
tisveiitate illum illuiuinaret. Noctn superveniente riuin dolorihus valet, ut pr«ebent labulaj, jnxta sar-
Qui liimltie
Ittvliio fxcl- ail vineam acces^it agricoia, ubi orationi intendens, cophagura pcndentes, veridica tcsiimonia quorum ;
talus. cum in illa per ain|iiantum temporis perseverasset; prsecipu:! fiiere sequentia. Qiiidam agricola et ejus
in uno ex vineajangulis, super cuinulum vepriiim et uxor in die festo S. Eovaldi ad areain terere trili-
rubornm, tantuin ]ir'iinis fnlgorem vidit cornscan- cuin properariuil, etlicettotain consuinpsissenldiem
tis, ut conviciiii.s agros et populos lux replcret («£- terendd, iiulla iienitus grana exlrahere potuerunt,
leslis. Qua visionc la^tafiis, gratias Deo egit, eo quin potius >ur(li facli nihil audiebant. Sed voto fa-
qiiod lale ineruit prospicerij iumen. .Vlteradie mane cto ad sanctum Martyreni, et dnnis ail ejus sepul-
facto, ut profusius re\eIationein exploraret, iteruin crtim ini^sis. protlnus recejieriint Aiino
aiidiliira.
ad ecclesiain devenit et audita de Spiritu S.incto
: sequenti iste agricola cum bobus arare eodera ince-
Missa, itidein denucte in vineam repedavit, ubi se- pit festo : et illico uiuis ex bobus in terrain tamquam
cundo Iiimen intiiitiis. gratiis Deo actis in domuni exaiiiKiis prosiliit. (Jiio viso tigricoli de observatione
fe rc''epit. Demuin lertio antelucano terapore eccle- festivitatisS Eov;ildi votumemisit,et boveinsanum
siaui ingrediliir, et peracto per Presb}teruin de recepit. Fresca mulier sexagen:u'ia, ex urbe Gerun-
San("i<sima Trinilate sacrificio, ad vineam nocte da, ;iuditum amiserat et instante alia devola raa-
:
rejierldus, eadcm Inniiiia ocul.itus inveiiit ; et reddi- trona, S. Eov;ildo proicisit se ^uaiu fe.-.tivitatein ce-
tis ileruin D(?o biiidibus, in doiniim properavit : et lebraturam, et ;id ejus sepulcruni ctini donis ilurani.
ligone euin aliis 1'crramentis ad opus necessariis (Juod ut tecil, cumjuxta Martyris aram pernocta-
arceptn, ad vineara devenit : et coinbijslis vepribus ret, media nocle sonitu claviiitii ecclesiae excitata,
aggerera hipideni occupantibus, fodere o-
et rubis, auditutn accepit. Quidain palerfainilias, ex oppido
ralioneprKvonienteincepit et non post mullura ; de Villaieiiiii, filiatn binriin siirdatu habebat, qiiain
1 Capms temporis incidit capsam ligneam,
in tali artiflcio et S. Eovaldo obtulit, et voto facto iii ejus ecclesia
e/rodit
opere clausam, ut nulla scissura uosceretur. Qua pernoctare et munera nlferre proinisit. Qiiod adira-
extracla, et oiim lacrymis et veueratione in plano plevit, et illa nocte puerulagalli cantuin audivit, et
viuea3 posita, iterumfoveam aperire studobat, iiuod patri nianifestavit .'
ex quo libcrala discessit. Agri-
etzelo devotionis acceusus fecit, donec aliara siini- colae oppidi S. C"luinbai de Kerites, ciiiti tetnpesla-
lem capsam detexit. tem grandinum, messiiim ruin:tra minitantem in- ct ,
grando
ti Quo thesauro invento, Clerico sacristre oppidi spicerent; voverunt S. Eovaldo, (|U0(1 si a periculo pericuhsa
de Celi-an oninia, prout evenerant, patefecit. Qui ad liberali,messium granaejusinterveutuservarent se depettitvr.
;
has Episcopits
Epi.scopuin Gerundensem accedens, eadem utab a- ad suse ccclesiaj aidiflcationom quolannis donarium
Gcriinilam
(tcfcirt curans
gricola acceperat, pro Sanctorura eideni raanifesta- obhituros. Quo dicto tempestas evanuit, et agricolae
vit hoiiore. Episcopns rclata priidenler pensan.s, ad sua muneraDeo et Martyri sanctissimo reddiderunt.
omnium intiuisitionera devenit : qna facta adlocuin 7 Haeienns illa Acla Latina, 711,1; Hispaaice extant
Inventionis capsiirum cuin ,-ua; ecdesiie Capitulo, opuil Domeiieccum, liiiie iiiile lamjiori plirasi e.cciilta, Colitur etiam
Clero etpopulo festinatus accessit ; et acceptis re- S Eovatdus
Indieol ille S. Eovaldum iii liiiijiia vnli/ari Calalnnica
\TJulii.
verentor capsis, illas cura hvmnoruin canticis etju- Sant-Hou appellari; eiimqi.e seorsim ilie X( ii Jitlti ce-
bilationibus ail C.erundam reineare coustituit. F
At lebrari, el iwmen ejiis et S. Sixli in Oraiioniltus, tam
cum ad rivuliiin, qui parocliias cppidorumdeCelr.m in saciifieio Missx nnain iii reliqnu Ojfieia eeclesiastico
et Campdoradislenuinat, Corpora Sauctorum
de- pivnuutiari. Meininit horum Sanctorum ad hunc tliem
tulissenl, sic sunt imuiobilia facta, ut nequaquam
ferrarius m Cataloijo generali : At S. Sixti Tamayus
eminus pergere visa sint. Hoc viso mii-aculo, Epi- ai xvii Julii et totam hisloriam Invenlioiiis repttil, iion
scopus quia Dei vohmtatem agnovit, Reliquias
reperit iiii-
in siitis sui memor, iiipole i/ui ud hnnc diem e.c Domeiieeco
ecclesia Celrauensi deposuit. Qiio facto
moliiles. praicepif, di.reral (estiim S. Eovaldi eiiam celebrari xvii Julii.
ut oinnes taui ecclesiastici quara seculares
a Deo ex- 8 /// eadem crudelissima persecutione Dioeletiani el
el af/iioscens peterent, ut illis suorum noraina
raanifestaret San- Ma.tiniiani passusest S. Narcissus Episcopus Gerun-
nomlna, ctoruni. Orixtione ergo perfecta ,
unaquaique capsa tlensisdie xviii Muriii, iibi Intius de urhe Gerunda
per se aperla est , ita populus videret m corpora aclum. Solnm htc nolamlum rideiur S. Envaldi noineit
sanctorum Martjrum : iii quarum una S. EovAi.ors ejiismodi esse, iiuodeuin alieniijenam credi fuciat,
in 'i arls In Sa-
M.vnTvit, in aliaS. Sixtus Mirtvr legebatiir.
Cetran col- Qui- .ronico aut Teutonico geiiere, ex lis qui Ramanx inililix
tocat. bus perlectis, protiniis per se, ut prius, capsa; sunt odlecti, aut alia simili occasione in llispaniain forlttilo
claus;e. Episcopus extrui prKcepit duas aras, et adveneriint.
DE
DIE SEPTIMA MAJI. 13!>
DESS. FLAVIO EPISCOPO, AUGUSTINO EPISCOPO, AU-
GUSTO SIVE AUGUSTINO, ITEiM MARCELLINO, MACRO-
BIO, EUTIIEO SIVE EUTYCIIIO,
MARTYRIBUS NICOMEDI/E.
Mnrlynm MS.
H
pnvia claa&is est in antiqtiis passi tndicantin- in antiquissimo Epiernacen&i.
CiiKiii sacir Murlyrologii Ilieronymiinii apographis : qine Secundo dubitutur qinnam sint dicendi Iratres. Ab
ui Martyrolo
III rodice Eplernacenai dividilur /loc inodo : Usuardu, Adone et pluribus tres priores censentin- fra-
gio HieroiliJ-
miano. In Mcomedia natalis Flavi Episcopi, Agu- tres. In edtiione Parisic.n.si et Lucenst Martyrologii
yyj f^^^
stini, item Agustini. Et alibi Marcellini. Macrobi, Hieronymiam el apud Nolkerum tres posteriores cen- fratre\f
Enliei t triuni fratruin. MS. Corbeiense Parisiis sentiir fratres. Interim in antiquissimis MSS. Epter-
e.i(usum iia liabet : Nonis Mdji. In Nitoiuedia nata- nacensi, Tamlactensi et Trevircnsi S. Maxinnni a re-
lis SS. Flavii Episcopi, Agustini Episcopi. ilem liqiiisseparantur, quasi prxter Marlyressexnominalos,
Agustiiii. Trium iVatrum Marcellini Macrobii, Eu- adliuc essent addendi trfts fratres anouymi, quoium
thicii. MS. Luccm^e Fhreunino editum Imc eos va-
n videlur ideo nmnerus expriim. Retam tncerta rnalumus
riclatc rcfot : In Nicomedia naialis SS. Flavi E[ii- dejinire niltil. ideoqiie nec in ittnlo eorum meminimus. E
B
scopi, Aiiguslini Episcopi, iieni Auguslini. Thum Trrtia enquc majoris moinenti quxstio videtur, iit sla-
fralruni Marcellini, Macrobi, Heullieri. Ita intcrpo- luatur quarunt Sedium fuerint Episcopi hi Murlyres,
silo disjnnctivo pnncto, separantur tres fratres a tribiis Flavius et Augustinus. In AfSS. AtrehatcnsietTor-
primi.s, et ailjungnnlnr tnbns posterioribus iii eduione nacensi dtcitur, NijtaleS. Augustini Nlcomedi.t; Ejii-
Pmisiensi el Luccnsi. MS. Bluimanum differt a Lu- scopi. Vennnin cetcrorumantiquorum&ilentiodicipotest,
censi, quod lcrtius Augustinus &U fcrerroreni inlrnsns, ex variis Sedibus solifos fuisse abduct Episcopas adpde-
et ullimus nppellnlur Euthecius. In Marlijrologio Ru- ctpuas urbes. nt istic martyrium suhirent, exempli cau~
bani isin hnhcniur : lu Nicomedia natalis Fluvii Epi- .\a, Romam, Nicomediam, Cartltagineni, Alexandriam,
scopi et Frodisii : Macrobii, Augustini Episcopi. Antiochiam, ul sxpius factum ec toto hoc opere nostro
Apiul Usuardiim islalcguntnr Nieomediae passio san- conslat.
ctoruiu Martyruin Flnvii, Augusti, et Augustini fra- 3 Ilac resiiluiionenon contentiiniper Hi^ipuniuliquot,
'"'^'' ''«s
trum. Endem lcgunlur apwl Adoneiu ct sequunturpos- ad suas dtttones Iraxerunt stnnlei Episcopos. et sic S. •'"
,-,. .
. A .- Flavius Episc. 1
teriores Bellinus, Manrotycus, Gale.sinius el ulii cum rlaviuin assertinl Ctignomeuto Antiochenum, virum iHibcrUanus
hodieriio Marlyrologio Romano. Notkerus ista tradit : Consularem, etEpisoopuin Illiberitanum, in Bajtica in Hispania?
Apud Niciiuiediam passio sanctoruui MarlyrumFia- Hispaniie fuisse : qni dtnn cum frafribus ex Hispa-
vii et Aiigustini, et trium fratruni Marcellini, Ma- nia ni Asiam, gravium negotiuruin cau?^a, transfre-
crobii et Euthycii. Mcmoria S. FJavii Episcopi et taret. apud Nicomedlam tidei confesiione delatus,
Augustini Ej)isc'ipi apiid Nirnmediam celebiuiui iii et carcercm cnjecfus. ptu' cruriaiunm agoues,
in
MSS. Corbeicns) et LendicnsiiS. Lamherli, et Trevi- Diocletiano jubente, nna cuiu fratrum coroni mar-
rensi S. Ma.rnnini dnplici, tn quorum allero scrihitur tyrii coronam intrepidus agoulsta percepit. Ita nu-
Agv>i'\niis,ina!tero addinirel triumfratrum. (nMSS. dnci calanto ad hiinc dtem Tamuyus Sataznr in Marty-
Ricbr 'v:ensi ct Rhinovicnst tsla habcnlur : In Nicu- rnliigio Hispanico : et ne quis duhitare audeat, adducil
ni.^(h,i Flavi Episcn|ii. Augustini, Macrobii. ^t loio nt testtmonium A'lversaria Lintprandi. nuper siilicet
ultiniiin MSS-
/'^aticano S. Petri, Casinensi, et .11- excogilata, m qutbus ista ex impressionePlantiniana anni
Q addnnlur noininu Marcellini, sen Marcelli
leinp.^^iniio, MiicXL num. 17 legiinttn' Niconiediu3 passus est in
:
et Maxlmi, scd hic nd scqnentcm classem spectal. In persecutione Diocletiani S. Flavius Antlocheuus. F
MS. Aquisgranensl lixc Irauuntur : In Nicomedia na- vir Consularis et Episoopuslllibehtanus : qui Con-
tnlis Fiauii alns Flavii Episcopi, Afrudisii, Macrobii, cilio interiuit Illiberitanoauuo ccxcix vel circiter :
Augusti, Augustiniani et Irinm fratrum : et deinin- qui negutiurum gravium causa Nicuioediam delatus,
ter alios reperilnr nomen Marcellini, qui huc speclat cum fratribub Augnsto et Aiigustiiio, vn Maji mar-
At qui miscetur Afrodins, ei apud Rahanum Frodisius, tyriuin p^issus est. IIxc ihi : rt allegalur apnd Ta-
vidctiir in scquenti classe Epupliroditus dici. In MS. mayum Memoriale Sanctorxnn MS. cujitsduin R. P. Er.
Prarcnsi, prxter reiatos ah Usuardn, /it mentio SS. Petri a S. Ciecilio, in quo dtcitur Hispanus origine,
Manvllini, Macrobii et K\\\\r\\,uli dnorum primorum nobilis geuere, Consulatum gessi^se aiiuo ccLXXi.ei
opud Gicreniim m Anclarw u.^^uardi. MSS. Auijusla- anno ccxc Episcupus Illiberitanus crealus addit :
iium S. Udalrici, et Purtswnse Labbei celehraitt Fla- autem iilein Tumayus, Augustum et Aiigustiuum Pre-
vium, Augustinum, Marcellinum, Macrobium, et sbyteros, Marcellinum, Macroblum et Eutyciiium
Eutycliium -1/5. Tnmlacten&e Flavium. Macrobium, Diaconos i^us extUtsse. Hxc thi, qux non nierenttn-
Auguslinum, Marcellinum, item Augustluum et tres uiterius reftitari; quia simiUa /igmenta alihi .'<atis reje-
fr;i[res cimus. Euit Flavius, Episcopus Eliberitanus, ni Con-
'"Z Hxc lalius dedutimus, ut statnercinus pruno an ciiio Eltberilaao sed(ut acrurale docet Garstas Lota-
:
^» oinnes onnic^ p»mnt attrihui Nicruneih;*'. Ita reperi^nus in sa) habito ^Era ccCLxn, id e^t anno Christi cccxxiv.
ergo potuit sub Diocletianopassus esset Ptura
^'comcdij.- undcciin Martgrologtis factum, uhi sallem tribus pos-
e.c Quomoda
terioribus aliqui conjungunlur : qui Ircs laniquam ahln nolitmus objicere.
DE
136 ACTA SANCTORUM.
DE SANCTIS JIARTYRIBUS AFRIS
CELERI.NO, MAXIMO, YICTrRO, POTENTELLA, ALLA, FAUSTINA ET ALIISPLU-
HURS, ITEM AU(;iSTI>0 EPISCOPO, VICTUUO, GAIO, ANTO, MAXIMO, CELE-
RI.NO, FHONTO.NO, QUI.NIO, FLAVIA, MAHTIALE, PHIVATIANO SEPTIMIA, ,
DEXTHO, QUINTA, AHNESO, DO.NATO, ITEM DO.NATO, OCTAVIAiNO, ITEM
DO.NATO, MAHI.NO, NAVIGO, PULVEHO, ROGATA, VICTOHIO, MUDEHO, FOH-
TUNO. VICTUHO, SECU.NDO, CELEDO.MA, SIVE CECILO ET DO.NATA, SATUR-
NINO, DO.NATA, NAVIDA, FORTU.NATA, RELICE, .lULIO, CHESCE.NTIO, G.VL-
LICO, .lUSTIMAXO, VITALICO, ROGATIANO, LUCELLA, IIO.NORATO, FELICIA,
SAVI.NA, SALTO SEU SULLITO, SIMPLICIO, FLAVIA, ALEXIO, CATULA, EU TI-
CIA, PECULIARI, (;ehma.\o. ROG.VFA, MARCELLA, ODE.MAHO, ERCOLA, SA-
TUHMNA. PHIMOLO, CASTULA, DOXATO, FELICI, VICTORIO, PHOCESSO, AN-
TO.MNA, SAPIDA, DONA TA, SECU.NDL\NA, ITEM DO.NATA, MAHTIALE, JANUA-
HIO, TUNIDO, VICTUHO, ITEM FOHTUNA TO, CRESCENTIO, GERMANO, AVIDA,
FOHTUNATO ITEM ROGATA EPAPIIHODITO MAHCELLINO FLORIANO
, , , ,
,
PALATINO, FAUSTINO EPISCOPO, EUTICO ET ALIIS LVl SEU XLV.
llt^ra Ittvc ei<t Mayttjrtim classis, qua' pitrptt- retiiiqtto tainen ut inveni. Tum loco ^Mcturi scril'itur
ratii saiir/uint', iti Afrtca cst coroituta : etforsaii Victori in eisdcm : Gai, Gagi, Gaiani et Gagianti, et
Prlma ttirma
A:
lotjii
iit
'st
opographts
tliias titrtitas
iiiscrtpta antiquis
lioc
tltstitiguetttla
U
vtvlo in cottice Epteriiaccnsi
: Harum
ieroitijiltiatii
priiita
MarttjrO'
: la
tunc Aattnoinen omittitur,
Frontini,
quatnditi MS.
aitt Frontani
Btumianitm.
; et
leqite
cttm
Jii
ac nomen Furtuni,
Martiale
secnnda decade
deftcit
est
ali-
no-
Afri^a Celerini, Maxin.i. Victuri, PudentelJEe, Allte meu Septiroa;, Septimise et Septiminae; et toco Quinti
et aiinrum multurum. In pala:stra 7ndrtyrii et tlttobus estin uliis Qiiintie, tiim Arnesi, Ornesi e/.^mesi. Atter
pritnis atlilelisconsentiwii altt coilices, seil tertio Victu- Donatus deest iu Corbeiensi, et tn co teqttur notnen
ro seu Vidoro ailtliturtituitis Episcopi; ei /oco Puden- Mariani. uti tr. Lucenst Octaviana;- /k terlia decade
tellae scrtbttur Porentellas Potentella; et Poteutillae : sunt tn LucensinomtnaRo^aii, Muliei'i, Victori. /n
et tleest nomen Allffi, forsan exprtori ttoininetletractum, Corbeiensi desuiit nomtiiQ Muberi, Fortuni, «I /<ro Vi-
et perperatn iteratitnt. Aptttl Notkeruin ejus loco liabe- cturi est Victurio et loco Celedunia! tn utroque tegitur
tur noinen Fau^tinae,
propoiiunttir : In
et ita reltqui duptex notnen, Cecili, Donatae. In quarta decade et
Africa Celerini, Maxirni, Victuri, PotenlillEe, Fau- deiiiceps ordo immutatur, et loco Justiniani tn Cor-
stinaiet aliorurn innrrmerabiliurn. In MS.Trevtrcmi beiensi Itabetttr nomen Justiani, et interponittir nonten
S. Ma.iiintni memoi antur In AfVica Celerinus et Ma- Donati, qui supra tn Corbiienst defuerat. In quiitta de-
ximus. Mt pala^.stra omissa tittlicaittur in MS. Tain- caite loco Stulti /io/ii'/iii- Salli ei Sullitr. In sexta decaite
lactensi Celerinus Maximus, Victorius, Pudentella vatdevariant nominn; c/Germanae, otiis est Germani;
Alla : (-( so/h5 Celerinus iii MSS. Pragensi, Augusla- Marcellse in iiiceiisi Mar-icella;; et Udemari. Ode-
no cl Labbxaiio, item apuil Grevenum et Canisium, sed mari et Odemarae scrtbitur : item Stercola, aliis Er-
hiEpiscopumet Confessoremfl;;/je//fl?;f : itaet Victu- cola est : et Priniola, Priraolas : et Donatus Cor-
rum seti Victorum stutnnnt Episcopum cotitces Cor~ beiensi Donata. In seplima ttecade pro ttominibiis Victori
betensis. Lttcensis et Btutnianits. et Sapidse, iit Corbeieitsi est Victuri et Sapi. Nomen
2 Altera turma itatate iuiiicatiirin antiquissimo Ep- Antonina; iii ulrotiue deest, Cor- el pro Januario iii
c ternaccasi apograplw. Item Agustini, Victuri, Gai, bciettsi est Januarra,e( Donata deest in Lucensi. Inoc-
lentnda tuv Anti, itera Maximi, Celerini, Fortuni, Quinti, Fla- tava decude /oco D'uvi est in aliis {rttam Btttmianoquoi
ma tx Itts
vJEe. Martialis, Privatiani, Septimae, Dextri, Quinti, tiiiic resumitur) nomeitTuDiii nd
Spttrnacenti,' Tirnnidi et Victuriae ;
Arnesi, Doirati : item Donati, Octaviani item Do- seu Victoria; toco Victuri Avid»
:
: et toco Asid^e scri-
nati, Marini, Navigi, Pulveri. Rogatae, Victuri, Mu- btttir et deest nomen Fortunati,
:
et in Lucen.si Roga-
beri, Fortuni. Victur-i, Secundi, Celedoniae, Satur- tae. Demunt in uttiino ordiiie aditittir in aliis nomen
irini : item Donataj, Navida, Fortun.itse, Felicis, Floriani seu Floridiani, et toco Eutici i« Lucensi est
Juli. Crescenti. (iallici, Justiniani, Vitalici, Roga- Eustici. Sitbjmict.us iltts numerus Martyrirm lvi, iii
tiani, Lucella;, Honormi, Felicia;, Savinas, Stulti, aliis est XI, fliil XLV. Ex ttis in MS. Tamlacleiisi refe-
Simplici, Flavia;, Alexi, Catukc, Euticiie, Peculia- riintitr nomiita Martialis. Froritonis. Quiirti,
Celeri-
ris, Germana), Rogalie, Marcella;, Udemai-i, Stereo- ui, Privatini. Arnesii, Dnnati, item Donati, Gagi-
Iffi, Satur'irirra;, Primote, Castola;, Donati, lelicis, nali, Navigii, PuIunii,Octiiviani, Flavise.Septimna;,
Victori, PrMcessi, Antoninae. S:rpida;, Donata;, Se- Dextrae. Quintffi, Rogata;, Feliciiatis.
cundiariffi item Donata;, Mar-cialis, Januari, Diuvi,
;
4 Qitiliitjus turnix Afrorum Mortgritm primus
Victur'i, Tunidi Furtunatr, Cr^iscenti, Gernia-
: itern coltocatur Augustinus refertur eliam tn MS. Trevi-
aVbqiti (II
"^'ij^" fastis.
ni, Asidie. Furtunati item Rogata;, Epaplrrwlrti,
: reit.ii S. Maxintini : et Quintus iii MS. Kalendario
Mar'cellini, Palalini, Faustini Episcopi, Eutici et ante opera S. Isidmi Uispatensis leperto, et Antus
in
aliorum MS. Castnensi.
i.vi.
Eum
qui priori ctassi Frodisius ct
3 En Martgres oclogmta ijuatuor suis nominibtts Afrodisius ab atiqutbus adjicitur, Itinc rejecimiis ; arbi-
expressi, quosper liecadfsconferimiis cum atiis Martg- Irati posse esse eiiin qui htc Epaphrnditus dicitur. Qui
teUttto atm rologii Uierongmtoni apographis, et noniiutlos addi- Martgribus Nicomettienstbits in MSS. Vaticano S. Pe-
oliu Mss. mus.RettqitorumAntcsignanus (/icitui-AugustrnusEpi- tri, Casiiteitsi et Altempstano additus est Maximus,
scopus trr MSS. Lucensi et Btumiano : qui vereor tte etiam liuc spectat.
exciatse Nicomediensium Mwtgrttm iteratus hic sil 5 Qiio hi Martgres tempore passi sunl non liquet.
Florentinius
DIE SEPTIMA MAJI. 137
A Florentinms propemkt in lempora S. Cyprimi, ciijus non possunt Martyres Christiani. Porro priori turmx I)
4npi<!''i cst illiid in Exliortaliane iid marlyriiim ciip. xi. Exii- nuuinerabiles adjuinjit Notkerus, et sic Iwneste omisit
tenipore s. beraiite postraodum cc-pia virtutis et fidei, numerari }ioiiti'riorem Inrmam,
Ci/priani.
DE S. JUVENALE MARTYRE
-omen hujus Sancli, ad hiinc vii Mffji et non- ea nobiscum cominunican, de eo seorsim acturis, ne di-
T11
iri
MAJI
CuUus sacer
antiqfns
fastis. N
fevri.
exiiralis ct
nullos alius dies relali, nmissimuin est, sed res
ejus gpstai lateiit, tit
porCy quibus floruerit, possil aliquid certi pro-
Usuardus
typn
in Oirfnilms
e.rcusif!, isia trndil
pUne
ne quidem de. loco el
exi'm.plaribus, ivanu
: E"tl(Mii die S. Ju-'-
tem-
sceptationes multipliccntur.
Maji nomen
tyrologio Reginn'
die.wvMaji ii\
Ad eumdem
S. Juvenalis inscriptum est anttquo
Surci^ ssepius a nobis allcgato. At
MS. Romdito Cardmalis Barherinisub
ftnem ndditur: Alibi S. JuvenaHs Martyris.
diem secundum
Mar-
Apud
^ Waji.
venalisMartyris. QiiSi eudem habcn!ur apud Bellimtm, Grevenum ctiom, post rclatum S. Juvenalera Episco-
Molauum, Gwvettum, inMartyrohgio Colnnix ct Ln- pum, cx Usiiardo addilur: Eodem die Juvenalis Mar-
becx aiinn mcc^cxc excuKo, et in hndierno Marlyrolnijio tyris. At quinfo die Mnji m MS. Castnensi, inter afios
Romaiin. Apiid Adonnn, tam in variis mcmbraiiis dc- Martyres, cst nomen S. J.wenalis et iterum sexto die :
1 JHaji.
scriptum qiitim a Mosandro ct Rosweidn excusum. ea ita refertur S. Juvenalis Martyr in quatuor MSS. Kalen-
exprimnntur : Natale S. Juvenalis Martyris. Beda lioc dariis nostris. Qux omiiia de S. Juvenale, adhunc vii
dte vacat : sed quod siib cjiis nomme excusum postea diem 7'ehto, vidcntur iiitelligcnda. p;
Martyrohgium cnt, prifdicta etAdcnc refert. Notkerus 3 Baronius in Notis Martyrolngii ad diem
Ah hie reiatus m et
quasi e.ndem hnbet hac pltrasi, Nativitas S. Juvenalis hunc vn Maji, opinatur hujus meminisse S. Grego- *" ^'pi^fopns
"'""'""*
Martyiis. El hxc ab Adone ct Nolhcro primo loco rc- rium Honiilia 27 in Evangelia, quasi S. Juvenalis
(eruiitur : dcquc eo soh Istum versum hoc die Itabet Martyr esset Epi^copus Narniensis, et ineaecclesia
f-y^andelberlns : sepultu.*. Jl Ferrarius in Cataloyo Snnctorum Italix
Morte pia Nnnas Juvenalis Sanctus hnnorat. ad linnc vri Mnji, de S. Juvenale Martyre Rdraano
Similin siint in aniiquis FaUis MSS. Trevirensibus S. ista ^cribil : Ha'; die Juvei.alis Martyr in Martyrolo-
Maximini et S. Morlini, Lrodiensi S. Lamberti, ac gio Usuardi et Romanu niem<>ratur : quein Baronius
Divionensi Sujiphmcnto ad genuinum Murlyroloyium opinatur Episcopum fui^se Narniensem, de quo S.
Bedx, atquc in MS. Florario Sunclorum : itcm apud Gregorius Papa Homilia 27 loquitur. Nos vero cum
Maurnlycum, Felicium et alios recentiores. Hxc cum Narniae nulla Juvencilis Martyris memoria extei,
ubique sic haberentur, el nullus locus exprimerelur, a Juvenali Episcopo et Confessore diversi huiir nuf Diacoma ;
S. A(e~r.andri
videtur aliis data liberlas hunc Martyrem suis ecclesiis potius Juvenalem Diaconum S. Alex;indri Papse cre-
Pap.r,
aitribueitdi. dimus, de quo Petrus Galesinius iu suo Martyrolo-
2 Marius dc Vipcra in Calaloyn Sanclorum, quos gio die III Maji agit, et antiqua MSS. citat. Verum
icclcsia Benevmtana celebrat, arbilratur hunc Sanctum ista Gulesinii MSS. nou mereri mullam fidem sxpius
CoTpus alicn- ibi sub ritu duplici coli secunda dic M"ji, ct hoc elogium ostciidimus, ct accuraic discussimus acla S. Alexandri,
jvs Juveitalis ijus profert : Jnvenalis Mnrtyr, ob miracnloruni fre- absque uila Juvenalis Dlaci-ni meutione.
an Episcopit.t
Beneventi.
(|uenti.tm insignis, Beneventi preesertim eflulsit. Cum 4 Idem Ferrarius in utroquc Calalogn ad hunc fntrramnen-
enim ipsa civitas mirum in modum pestilentia afHi- VII Maji refcrt S. Juvenalem Episcupum Iriteram- sts?
ctarelui-, ejus intercessione et patrocinio libera et neuseji ex cujus Actis, si extarent, depreliendere-
:
sana facta est. Ejus corpus in ipsamet civitate, intra tur num diversus es>et a Ju\en;di Episcopo Nar-
augusturo templum S. Soplii<e, sub altari specialiter niensi. Hulc S. Prnculus Episcopus Interamnensis
ei dicato asservatur, magnaque populi frequentia eiu.s nominis secuudus, ecclesiam in colle, cui a
colitur : prsesertim sexto Nonas Maji, qua die ejus Sancto Episcopo nomen est. in agro Interamnensi
Culiusl }fnji.festum Beneventi celebratur ut ex ge^tis ipsius ; sedificavit. Hxc ille. In Missali Mcdtohnensi anno
^ gloriosi Marfyris, in eadem ecclesia babetur. Eum- MDXXii et Breviario anno mdxxxix excuso nulla fit p
que esse fatemur, de quo Martyrologium Romanum mentio S. JuvenaUs Kpiscupi et Confessoris die tii
sub die septima hujus mensis agit, et hunc diem Maji, sed ejus memoria trajishta cs/ ad Itunc \i\Maji:
Translationis e?se credlmus. I/aec F^ipera, citulo ad qux de S. Juveuah Narniensi suut luteliigenda. De
margincm MS. Martyrologin antiijuo bibliotbeca^ Be- quo sutis egiinus Maji, ostc.ndimusquc nihtl esse cur
iil
ii.-ventaua; num. 178 sigiiato, prxler quod si hnbentur prxler huiic unum aiius ejusdem nominis Narniensis
aliqua Bcneventi ulicujus S. Juuenalis gesta, optnmus aut Interamncu&is Fpiscopits stalualur.
DE S. PLACIDO SEU PLACITO
PRESBYTERO AUGUSTODUNI IN G.4LLI.4.
yEduorum anliqua Laureiitii; ilcrn in Florario Saiictorum. et in Auclario
Augustodunum, urOs cl ce-
Molaniim primn edilione
lebris, ad Arolium fliwium, in Iwdierr.o Du- Usuardi per Grcveniim cl in
calu Burijuiulia;, anliiina Scdc Episcopali sub cum Cauisio ct Ferrario, in quibus ista vcrba habeillur:
Archieiiiscopatu Lugdunensi cxornala, pluri- Augustoduno K. Placidi seu Piaciti Episcopi. Addil
inler qiws an Galcsiuius, et Confessoris ct Sauisaijus, divinas gra-
iiws littbet Sanctis adscriptos Episcopos ;
;
qiio hic uijimus, mcrila tia; dispensatoris epregii. A-Vrs hisce omiiibiis obest,
S. nimidus rcnsriidiis sit S. Placidus, dc
dubiitttnr. Talis agnoscitur in MSS. Alcebatensi eccle- quiid nullum Placidum seu Placitum Episcopura
ob atiqmi.ui s/« Cathedrulis, cl Torimceusi S. Marlini, et siib no- ^Eduensein, sice Augustodunensem agmsciml, Anto-
nius Moiichiaceniis, Denwcliares,Joannes Chenu,Clau-
hobetur
mine Placiti apud Notkcium, el in MSS. Trevirciisi ^,,^,^
Bplsinpin,
dius Robcrtus et Siimmarthani : ut rideatur antiquioiilms presliyler
."i. Maximini, cl Leodiciisi duplici 6' Lambciti ct S.
Muji T. II
18 MSS.
138 ACTA SANCTORUM.
Presbyterum idem clarius confirmatur his verbis Augusti- D
A MSS. crctleiiJum ,
qui aiipellant, ii(i miit vicnsis, :
"• quatuor apo(iraplia Marlijrokgii Hicrniiijmiani, eliam duiio (Ie|)ositio B. Piacidi Presbjteri, et Abbatis etAbbass.
^«'"/•'"rianl.
Epternacense ante mille propcmoduin annos exaralum, basilica! S. Svmplioriani M;irlyris. Colitiir S. Sym-
in quo ista hat/entur : Augustoduno (iepositio Placiti phorianus, Martijr Augiistodunensis, wn Augusti
Presbvteri. MS. Corbeicnsc Parit.iiii cicusum, Luceiisc iasilicx vero, sub eju.\ nominc e.rii,lcntis, meminit For-
a Florentiiiw edUum, ct MS. Bluinianum, alqtic Ra- tiinutus in Vila S. Germuni Lpii^copi Parisiensis ad
lianus in suoMartijroioqw ista rcjcrunt : Aufru^titluno dicm xxviii Maji illustrunda et iiuin. 3 liiinc asseril :
iJi'Tii)-iti(i Iteiili Placi(Ji Pre.-ljyleri. 1'ruhe hujiiadiei a .Nectario Episcdpo constitutura Abbatem ad S.
seu VI Maji, m MS. anliquo Repnx Suectx plurimuin Sympliorianum. Nnm vero haitc dignttatem ante vei
ali Hohtenio laudalo, et in Marlijrologio camohii Luxo- post S.Germanum obtinueritS. Pl.icidus, mcfr/Hm est.
DE SANCTO INNOCENTIO
EPISCOPO AFRICANO CAJET.E IN ITALIA.
in lalerali Lalio ct Formiano simi, anli- Provinciam. Exeuntes portam civitatis Galilse<e'
Cajeta, tfttissiiiia civitas ct Episropalis est : qnsc lioc pervenerunt in civitateni Justinianara in terraAfrica.
lcmpore annesa regno Nvapolitano, Calholicum scrutaiites per universa loca, qua^ientes B. Inno-
Regem Hispaniarumsiium Principem reverctur centium filium smim, simulque transraittentes B.
cujus opc arccqne muniltssima, reddlla i'sl inexphgnabi- Meinor;itianum... qua^rendo B. Iiinoteiitiinn.
iJajetw ctm lis. In Calhedrali ecdoiia reqitiescinU varln Sanctorum 2 Beatus vero Innocentius, cuin inoiMtus fuisset aduttus
rever-
aU\i SancfO' corpora : scihcel Erasini, urbis hiijus Patroni, rnjus in loco,quo portatus fiierat ab Angelo, annis viginti siis ni pa-
rum corpori'
feslum celcbrnlnr die secnnda JunU; Marciani, Epi- duobus, et factus fuisset annorum jam viginti septem (riam.
bus est corpus
S. Innocoitii scopi ct Martyris, ad xiv diem cjnsdem Jiinii refe- data est ei gratia a Deo sapienli.-e et intellectus, et
B rrndi; ('asti et Secuiidini, qnonini natahs incidit in recordatus parentum suorum, ait intrase: Qui sunt
Knlmdas Jiilii ; I'robi Episcopi ct Martyris, od vi parentes mei, vel cujusmatris lac bibi. aiit qualiter
Oclvbris memoramli; et ad Imnc men.sem Majn-n reco- in Iiunclocum adductus sum ignoro. At recordatus
lendi spectant, S. Innocentius hoc vii die, Euperia Psalmi in loco ubi dicitur, qui ascendunt mare in
firijo i't Marlyr die xvii, ct Albiua, itidem Vir;;o et navibus iii aquis multis ad operandum operationem
et iolennls Martyr, dic xxvi : qunnun omnium covporn ibidcm rc- sniim ascendit iu naviculam, et reversus est in ci-
:
culUts. quicscerc, et festa .•iohmni yilu p/ratji tiitntnr Ferdi- vitatem Galdaiam, requirens parentes suos. Et ooii-
nandus Uiihclhts loyno i Ilnli;e .taera- in Cajetanis fitendo se esse Christiauum, ductus est ad queradaiu
coram Pro-
Episcov>s. Nos dc .Kvifjiilii suo icmpurc ttcturi, ex Le- Proconsulein. nomiiie .\nolinura, qui in diebus consuta iii.-is
fldem
AclaMSS.qna- gcndario MS. CajcUtno pkrumque Acta ohtinuimus, S. Crispinam Martyrem in vinculis detinebat, afque Ckrisli pro'
Ha a Ferraiio
judicata:
procuraiite P. Antonio lieatillo Sucietutis Jesii, studio affligebat. Cumque aiidisset B. Innoi^entiuin, et co- /cssiis.
rum nostrorum anianlissimo, cui promovendo thesuurum gnovisset eiiin esse Christianura, coepit eum serino-
a sc de Sanclis reijni Neapnlitani collectuin hberaUler nibusinterrogaredirens ; Undevenis? velqiiovadis'!
communicavil. Aliquod ejus coinpendivm .scd fabulosis, 'el queni qiueris? Cui B. Innocentius respondif,
iil ait, rejectis, edidit Ferrarins in Caialugo Sancto- Parentes, quos habeo, non sunt terreni : verumtaraeii
rum Jtalia: ; et hnnc suhjccit Annottitionem : Haec S. patrem et inatrem, qiii ine cariialiter geiiuerunt,
Innoceniii historia accurata eget censura alicujus (juoinodo ab eis ablatus sum. vel ubi sunt, nescio :
viri ilocti, iiuiomnibus ililii^enter inspectis, tempus propter quod vado eos quairere, et nbi qiia^rani,
quo vir in humanis fuit pruderet, qu?e Galilaia civi- nescio, et si eos nun invenero, sufficit Christum,
las, et quae Justiniana sit (tres eim h-jjus nominis quera confiteor, qu(»tidie raecnin babere. Pro quo
urhes leguntur) explicaret. f/xc illc. Veriim, unde sermone iratiis est Aiiolinus Proconsul, et volebnt
opinalitr editiim a sc compendium Vilx apud viros doclos eum lerrere.
posse obtinere aliquod spccimen vero.-iimililudinis, cum 3 Quod cognoscens B. Innocentius, tiinore perter-
In JusliiUana
ip.sam historiam, e.r qua illud compciidium esl desum- ritus, eadem nocte ascendens in naviculam qua ve- urtic Africir
quomodo hic ptutn, asserat fnbulosam? Priiis iijitur quum de ipsa, nerat, pervenit in Provinciain .\fricam in civitatem. ordinatus Dla-
jiropositof cot}us dcin
quiilis videatitr nobis, pronuntiemus aiiqnid, conlexlum quie vocatur Justiniana : ubi invenit parentes suos.
Efnscopus,
cjits hic proponcre placct, sub ttlulo /'ita- apoerijphm; Et raoratus est in eadem civitate , ubi data est ei F
utpote obscura tnulla, quxdam ctiam a verosiniilitudine gratia a Deo et Doraino Jesu Christo , et factus est
aliena cOnlinentem: tum vero nostras ad eam iltustian- Diaconus, in quo habitu fuit annos septein. Postmo-
dam conjccluras, etad castiijandam eeiisurasproponcinns, dum ciim factus esset Episcopus, fuit in' Episcopa-
integrinn tlc re tolo judicium relinquentes Lectori. Ipsd tus ordine per alios annos septem.
sic habet. 4 Deinde vero venit in Italiae Provinciam , in in- venisse tn tn-
sula quae vocatur ^naria Campania;, in partibus .sularii .F.iia-
VITA APOCRYPHA constituta, milliario a civitate Neapoli decimo oc-
tavo, in quo loco morabantur qua^dam Dei famula;
riaiii, tuiiL
Spetuiieajn et
THivigiifurii'!
Ex Legendario MS. ecclesix Cajelanx. moniales; quae susceperunt eum cura magno gaudio Teiraciiiaiii,
in earuin nionasteriura , et ibi moratus est diebus
J.I1 diebus illi.s per.-ecutio erat Cbristianorum et : septein Et egressus de ipsa insula, veniens in lo-
duni natus fuisset Beatns Iniiocentius in Galilasa ci- cum
Dicitur tjuin- quse vocatur Spelunca, ubi invenit B. Meraora-
quennis pvr vitate, factus annorum (juinque media nocte ablatus
tianum Diaconum suuin, qui jam antecesserat euni
Angelum abla- est ab Aiigelo a latere matris suffi, et
duotus ad San- cum omni farailiasua, et gavisi sunt valde et in-
tas a parm- ctos Quadraginta, milliario trigesimo a parentibus
;
hbus. gressi navieulam volebant ambulare in civitatem
suis, Tunc expergefacta mater ejus, non invenit
Terracinara.milliarium a Spelunca circa tertium de-
filium suuin ad latus suum et dicit ad virum suum :
cimum. Cumque jain appropinquasset Terracinam
Adrianuin: V» nobisl quoinodo ablatus est filius ,
subito datus est ventus validus, et coepit eos fati-
veiilo aliaclits
noster a latere nostro? quid utile erit nobis esse in
gare; ita ut remi in raanibus eorum rumperontur, Caprallain :
hac civitate? Priniarius fructus noster ablatus est a et jactavit eos ventus in locum, qua; vocatur Ca-
Dobis exeamus de civitate ista, et mutemus aliam
;
pratia:in quo loco morati sunt dios quindecim.
b
DIE SEPTIMA MAJI. 13^
h«c Severianus nomine qui tenebat 7 Beatus autem Innocentius requievit in eodem D
A 5 Aucliens ,
EX MS.
tntmtes adse primum locura in civitate Terrarina jussit
Notario ,
loco cum Diacono
suo Memoratiano, septirao die
moritur 7
cafimdum, „(. tolleret septem paria boura et ambularet meiisis Maji, ubi mirabilia per eos Dominus osten- Maji
^^^ ^
dit. Post miiltum vero tempus translatum estcorpus
ad 13. Innocentium, atque sub omni custudia cum
B. Innocentii a civibus Cajetanis civitatem Caje-
omni familia sua et rebus deportaret in civitatem ,
in
Terracinam. Quos cum vidisset B. Innocentius >ic tam, et cum hymnis, et laudibus recondilum est in iramiatus
ubi ejus Ca}ftam
armatos ad se venire; dixit ad Beatum Memoratia- abdito sancta; Mariie Cajetanje ecclesiae :
oratwne ad num, Pueri isti veniunt comprebendere nos. Dieit meritis et intercessionibus multa mirabilia fulgent, ^^.^
Detm fusa ad laudem Doraini nostri Jesu Christi qui cum
ei Beatus Memoratianus Et ego jam video, sed ora,
:
:
Domine rai, in Christi nomine, ut in nos non faciant, patre, et Spiritu sancto vivit et regnat in secula se-
quod volunt. Beatus autem Innoccntius flexis geni- culorum. Amen.
bus cojpit orare dicens : Doniine Deus. Pater om-
nipotens Pomini nostri Jesu Christi, qui tecum vivit CONJECTURiE ET CENSUR^E
et regnat in seculorum secula, quera dignatus es
per Prophetas nobis annuntiare venturura ut nos , /n Vilam praecedenlem.
sua passione liberaret de regione umbraj mortis, et
redimeret nos de inimicorum insidiis, exaudi me yjitoil t» lol" et. '1"^ S. Iiinocenlio habetiir, histo-
tle
Sub DiocU'
servum tuura in ista hora ut homines isti, qui ad
,
: ria invenlu dijficHlimim visum Ferriirio esl; obvinm ttano €t
nos veniunt ad kesionem famulorum tuorum, ne per- plane liiihel solulionem, oculos reflectenti ad S. Crispi- Mojrimiano
vtxit fnno-
raittanlur quidquam contra nos operari ,
per Domi- nam, quie cim in vinciilis attinebatiir et aHhgebatur a centius
num nostrura. Cumque explicuisset orationem, No- Provincix Proconsule, ad eumdem addiictusS. Inno-
tarius appropinquavit cum militibus et .septem pa- , centius dicitur, fiilemque professus. Nec eiiim ujiwbilis
proctil aiie-
Aiiqustimm
sed apiid S.
ribus boum. Cum autem apprehendissent B. Inno- ea aut obscura est Marlijr :
gisse,
centium subito datus est mugitus onmium boum occasionibiis variis locisqve minimiim quinque laudalur;
,
colitur, plenius et dislinctins
illorum, et exspiraverunt omnes. Perterriti autem ad diem v Decembris, quo
qui venerant, timore magno et fugati, reversi sunt e.rpendeiidis. Satis hic fueiit Adonem audire. ex illis
Severiano lexevtem in Africa apud Coloniam
in civitatem Terracinam, renuntiantes lioc elogiiim ip.-.! :
Thebestinam. nalaiis Crispime, quai temporibus
orania qua? eis conligissent, et qualiter boves illorura S.
expirassent. Talis autem in eis timor et tremor da- Diocletiaui et Maxiraiani, cum sacrificare noluisset,
jussu Auolini Proconsulis decollata est. Bn tempiis,
tus est;utnon ultra prEesumpserit Severiauus ad
B. Innocentium mandare, nisi solum rogando ut cn iocuin qiio referas cetera.
Nempe Thebesta, ut ipse in Leiico Geoqraphico
oraret pro eo. Beatus autera Innocentius in ea hora, -i
est a militibus, antequam timor in illis (i(ice(Ferian!is,urbsAI'rica;mediterraneaetobmEpi- Galilxx in
qua cinctus Africa loco
ostenderetur, oculos ad cojlura levavit, dicens Sicut : scopalis sub Archiepiscopo Carthaginensi. Huic enjo maritimo.
cum gratia non potiii ingredi hauc civitatem Terra- pivxima,sed ad mare, fuenl Galitea, Iniwcenta pa-
nec procul inde etiam ad mare, sed
alia puta m
cinara, sed sicut inimicum me susceperunt; peto, ut tria ,
:
Byzacena provincia, nrbs Justiniana. hjnota. mqmes,
qui in ea natus fuerit. homo ille non ibi valeat.
Conciliis atque liistoriis nomina imo lange
Postea vero, duin adhuo B. Iniiocentius in Africanis ,
iocltiem
6
iiam Galilaiam PaUestiiiai reijiunem sulam le-
et
muncum sa- prKdicto loco Capratia raoraretur, erat ibi quidam petiia :
naise, pauperan.itivilatesua egens victu, cui nomen erat qimus, Justinianara vero (qnx tamen iirbs Episcopalis
unum ooulum tesum, ac esse deberet) alibi plnres,nullam in Jfrica. De Galilaea
Secundus : qui habebat
aridum qui nequa- hoc scia, plurima esse et fiiisse in Africa
manum unam pedemque iinura : fateor : sed et
ignotx appellutionis aut posiiionis oppida. imo et urbes.
quam nec alia facultas aderat
victum inveniebat ,
bucularum immaculatarum. Cui Carolus a S. Paulo in siia Geographia sacra ordine
absque uuo pari
dicens Appre- alphahetico proponit notitiiim Episcopalium
Sediiim ul-
apparuit Angelus Domini in snmno, :
qux cui proinncix
vadead B. Innoceutiam et quod tra eentim et qumquaginta tn /Jfrica,
heiide buculas, et :
Exurgens niane sint adscribciida: iijiwratiir; inter notas aiitein certxque
tibi ab eo iraperatura fuerit, fac.
proviiicix aihcriptns urbes apud eumdem Beue- leijis
horao ille ambulavit ad B. Innocentium, dixitque ei
,
Papiam Parisium Regiura
Neapulira
in snmnis viderat. Cui B. Innocentius dixit
: venlura , , , ,
C Q" Hurlam, similes-
Abidum, Sestura, Idara, Abderara,
Fac, quod tibi jussum est, et veni ad nos. Cui dicit
Aquitaniam, non regiones,
horao Domine, vido buculas apprehendere, sed
ille :
qiie, imo Germaniam et
admiraliane nliqnis
nullateiiuspossum, quia neque znnam iu capite ac- sed urbes; quas iion miiioii ciim
andiat nomiiiaii in Afiica quam Gali-
ceperunt, nequejugum iu ceivice. Cui B. Innocen- minus peiilus ,
tius dixit Vade iu uomine Domini Jesii Cbristi
:
lieam.
Jti^tinianam qnod attmet, observo, vmiies hoc deinde .\dru-
indomitos
boves cicit- cujus egp servus sura appreheiide vaccas lias se-
: 3 Ad
appelliitas iirbes ab restaiiratore
Justiniano id meti post di-
cure. et nullara tibi midestiam facient. Abiit homo
rasse nomine
ex quibus jmttma-
accepisse seeulo vi, post ea Concilia celebrata, ci,r
iUe aridus, et cum tanta mansuetudine apprehendit -'
fune slelisseut, quas nunclereliabeinitsAfricanariimSediumiioinenclaturam,
eas.ac si dies noctesque in
Hijzimliim
antea nec decem hnraines domum suain :ipphcabant. cum aiiis antea dicerentur iiominibus, siciit
ab amplifieatore suo di-
Quas cum apprehcndisf et jugura impouens super ,
primiim dicebatiir, qiiiv postea
apud B. Innocentium. Qui cta Constantiiiopolis.Testem dc liis lociipletem et irre-
eas, ducit eas ad mare
Cxsareensem, per omiies
cum vidisset eum dixit Deus et Dominus no.ster
, :
fraijabilem habemiis Procopium
sex libros, qiiorum
Jesus Chri.stus lependat prn nobis, et efficiaris
tibi quos de Jiistimaiii xdifiiiis scripsit
queefecit iuAfriea, capUe au-
salvus; ut qui in infaulia tua lialiuisti male. niodo ultimiiseasolum tractat,
qiioiiioda in provincia
Bijuicena iirbmn
bene recipias. Et juncto vehiiulo imposuit super tem 4 iiairat,
a If andalis,
eas. quai necessaria erant, et abiit ad locum, queni
maritimam ki\rnmetam,murisexpoliatam
expositam. ille liive.
desiderabat, hoc est a fundo ad Palmam, passus plus exindeqiie AJauroriim iiicursionibus
maximis cincta, ac justo
minus octihgentos. Honio ille reversus cum oratione nerit; veruiu eadem muiis
quoruravis raetii
omnia vasa plena tritico, instructa prajsidio, cives .d. hostiura
ad domum suam, invenit
vin,licavit.Quapropter,».i«i(
oleo, et vino, cui ab ipso die reddita est salus in in securitatis fiduciam
Procopius et liaiic etiain
urbem hodie vocant Justi-
oculo,manu, pedeque et tanta ei Deus rainistrabat
:
ejusmo.li pra;-
nian.am, servatori Principi solventes
perorationera Beati Innocentii, ut usque ad raortem
luiura, solaque nominis impositione gratum animum
suara ei aliquid minus non fuerit.
signiticantes
uo VITA S. INNOCENTII EP. AFRIC.
quippe iiihil aliud, quo Imperatoris laeam ahieiit, fervenfejam Diocletiani persecutione con-
significantes :
tin Christianos : nbi mox talis ngnitus, ductusqiu: The-
btineficentiam remunerentur, aut habenl ipsi , aut
frgo Jtuiltiiiaiimh, n trihfis qms bestam nd Anolinum, manus ejus evaserit venetitque
ille exoptat. Ilahcmun
nuve.rat Ferrarius, m Mocedonia, Mtesia .
Bilhynia Adrumetum quo jnm pridem pnrentes ejus migrarant.
:
diversam. Fuit autcni Hos vero istic divina quadam dispositione reperiens
Kitaji. adeoque nihil hnc facietitfs,
ibidem suhsistere etegerit, et cessante per uUroneam
Adrumetuni tirba Episcnimlis, in enque aniio cccxciv
irfrhratim Concilinni.
Imperalorum abdicaiionem persecntionc cooptatus sit in
Cierum cum suo quondam p.vdugogo Memoratiano.
4 V( antem viix scriplor noUim suo tempore urbis
,
Dioclctiani Factus dcinde ecclesise itlius Dtaeonus post nnnos sep-
!i(.,'iA .'ppeltalionem vsurpavit, pro ea qnae
,
tern in eo munere H gradu exactos Episcopo urbis
nota erat; sic vifletur etuim recentioris instilufionis
,
a'i>'t
moriuo in Pontifieatum succes.'ierit : in quo conslilutus
imabnlo nsus, cnm Incitm, trigesimo milliarin a Galilrra,
Qiiadragiiita, pracdictum Memnratianum assumpserit in Diaconura
hivnrentn pairia, dissitum, vocavit ati
Mtueatm suiim sic enim corrigo quod in ecgrnplio no.s,tro modo,
Mdetyrfn sfilicet Sebastenos inlelligeiis, ix Martii coU
iti :
loco gui po-
posternrnm d.itum, modo, diotum ^tinm, perperam scribiiur.
ftea appetlo- .snhtos, quorum sacri cineres, ConsUintini oc
7 Qn.v dein.ie causa jam Episcopo fucrit, ut Ecctesia
tvr nd SaH~ ejiis ffmporilms, in varias o-bis parles dehti ,
pluribus Causd dcit-
cf-1 t't: quod Africa accidme siia dimis.w inigrare decerneret in Itnlimn, cum sua
rendi Episco-
eiiiim Incis nomen fecere : et in
Bpiscnpali familia, quis possit divinnre? Suspicari si patus, potest
piissumus credere. Preeernl autem Bir.avena' Proviiici^ fuisse Ariano-
libent ad Constanlii it.<ique tempora e.t drthodoxorum
]'rnc(iiiiiulans; qiiem omnino credo in Iksc Vita vocnn- rum riolenlia,
Episcoporutn tolo imperio vexntionetn pervenisse Iiino-
dnm fuisse. Anolinum, si ejarfiorem rei notitiatn auctor
at vero Innocfntium legens vel audiens a cenlium; conjeclare hnud inconsequens fuerit, Ariano-
Uatmis\>el ;
Revnriano, primas Terracinx lenente pnssum iv.o}estix
rum violentix eccle.'iins occupnntium ip^um cessisse
codem tempore quo laiere cogebatur S. Atbanasius :
aliquid, fton ahsnrdum rredilit, eidem in Africa addn-
,
prn-missoqiie in navi cum fnmiliu Memoratiaiio in
cere Innnrcniium, fidem profcssttrum quod nunc melin.'^
,
,
corriyeretur.
^nariain primum insulam deinde Speluncam appu- ,
lisse, nnde volueril Terracinam navigarc sed vento
Sancti porro peregriiuitio in Ilaliam fmjiendx per-
:
5
secutiuiiis causa, di/ficuttatem non habel quood loca per validiori conctus ex.wnd^-rit ad Capratiam, medio for-
drtmlf atl Spetuncam sputio. ilnque tub-
Vit.r Kiclor.-m cxpressa : subernnl enim Provinciie san inter Terracinam et
Campaiiin
Uttora vii- Jfriaria' Pra-fecto Prxtorio Jtalix, imo et ipsis Itnpe- slilrrii dies qnindecim.
grafit.
ratnribus Angustis qui Roimv polis.ujnum degehont 8 Interim vero de CathoHci ex ^frica Episcopi ad-
,
hinr rontlnua crat e.z Africa in Italinm navigatio, in veutu monitus Severi;inuf?, eidcm urbi a Constantio
ub quam et
qua primum est .-Enaria insula. passim ab antiqnis de- Impernlore Prtefectns, hotnn Arinnus {non enim genti-
Terraciiia
srripffi, 7mnc Jschia appeUala. Notissima quoque ibiilem lem fmsse, sed nec Catbolic)tm, satii patel ex eo quod ejrclustis fuerit
e.-^t .irhs Terr.it"ina, inler qunm ct Cajetam Spelunc-a, egii) vinctum eum adduci prxceperit, .submissn Notario sitb Tmp
Constantino.
a Tncito . Suetcnio et Strnbone memorata, nunc Sper- cum scptijugo plaustro, in quo ndi^eherentur Terrnri-
lojt^^a difta. Nnn procul indc Fundi, antiquissimn civi- nam ipse et socii. Bobus autem ad .^aucti viri orationem
tas rl 'Mamtnnn Episcopiilis ef<t : unde de Capratla quod mortuis, territo Notarin, et Seiwriannm terrente, sic ut
ibidem m/ in lerritorio Terrnrinensi , conjectura (ieri ctiam precibus ejus se commen Inret ; xbidem Capratite
juitesf • quid si hBEcmtncTurvh S. Anasta>-ii appelletnr? dimissiis fuerit quicte hubilare : donec inm ipse quam
hiilnirrndum id viris erudil^. retinquiniHs ;
qxita notu- B. Memnratianus ac ceteri tnorerenlnr, miraculis clari,
ad Caprariam insulam. mter Corsicam et Genuen-
niu.s pra-sertim Episcopus Innocentius, cujus ibi cultits vii
sem ditionem, confugerc. El ha:c de locis in Fita bac Maji persevernrii; donec loco per Snrncenos desolat»
memoraiis. ut alia plura, Cajetani cives e.icitali fuerunl, ad vene-
Jam quod ad reliquam ejus sfiriem attinel : ea sic rabite corpus in suam ecclesinm transferendum. Quindo
videiur ordinuri posse , ut circa aniuim ccr.xxvi natus, ex eis quce Capralia" fradita sermone, vel sattein picta
Yits femjiun
quiuqiieimis raplus fueril e pnioma dom:>. Hocquin ei scripiave fuere, compilata etiam Vita hipc fucfit; ctii
funmoda or-
dlnari posKit f in •mlulvm ecsRil, ctediderit auclor ab Jnge.lo fncium. post Innlum corporis iutervallum facile ignoscas circum-
Ab fin deinde in quorum potestntem devenit dominis. in- .'itantiarum minus vensiniilium nspersnin aliquid , cum
ijemiu pueri indoie delectaiis, traditus sit litteris sacris ea fere fortuna .^?/ omninm Vilarum, qua' post plurium
t/r]irvft'nis tnsfitnennus, eo in locoqui pnslea a Quadrn- seruiorum lap.tnm fcriptx fuere. Ferrarius in Catatogo
f/into Mnrtyrilius uomen nccepit; ibique per annos non geuerali, S, Innocentium Episcopum et Martyrem
solum ituos , .scd [prout ex conjectura corre.ri) viginti nppellavit : sed ipse se, in Catalogo Snnclorum Italiae
duoh, ad nmnem proficicns sapientiatu, cum jam aijerel corriijens, rectius asserit, Confessorem in Domino ob-
^•tatis iiminip. non sepfimvm; sed vigesimum septimnm dormivisse.
pareii"'ft hacfenus .^ibi iijnotos qnxrere oggressus, Gali-
DE S. MASTIDIA VIRGINE
TRECIS IN CAMPANIA GALLICA.
•
nte.r illuslrcs sunctitate feininas, qu.r plures apud osculantem altare, ubi corpus beats Virginis Masti -
7^iea.'<sinos seu Trecenses in Cumpnnia Gallicu dia^ requiescit : sed et liora sexta a Kratribus de-
floriwritnt) censeri debent Manra et Mastidia : cantata, ad pedeni ejtisdem iiltictris lacrymarum sua-
mia vijifcina dnnum qundrageHmuih supra octin -
rum rivulum ostendisti. Ilarc ihi. Colitur S. Maura
genfc^iinum , et habuit Fit^r siise scrijdoretn Prn- \\\Si'ptembris, ot S. Mastidia hot y\\ Mbji. Ex ad-
tcntpus vita:
dentiuta Epise.opum^ auclorem planc cokvtm, qui' S. ductis verbis sci/nns corpiis ejus pnldicx veneralioni iiiefrtiim.
Mtitira'. divotinnem erga S. Maslidiam itn e.rjjnuit : seciilo nnnoin oltari xdis Cotbedralis cxpositum fuisse,
Corpun » Tsoiidum, fraler" Mauriti, a merhoria mea elapsum ttt quot secutis dnte vixerituon conslat. Nicotaus Des-
altari sec. 9
e.ni, quod t.e miuistrahte oculata fide cognovi. Ex- Gueirois de Sanctis Treccnsibus, ad secutum primum
j)leta usmque matutina synaxi, innuisti inihiiltMau- trdnsfcrt, et Martijrem obiissestaluit : i^d non probat.
raiu appicerem, arctius amplectentem et dulcius 2 Deplorat resejus ghtas ndn ecttare auctor Histo-
DIE SEPTIMA MAJI. lU
A riss invcnti corporis et miracnhrum,
quus asseril coram contigerat. Erat piic.r ecclesix S. S/i-nhani chonmlus.
ffistofta fn-
mense Aprili anm millesimi seplimi fuissi'
oculis sitis parahjsi et omninm membmrum obstrnctione ultra qua- Al «.TOflK c. n.
venti cotporU, patrala. Edidil hanc histnriatn Nicolans Ca7nu:ntus in tnor menses misere vexatiis. et nd corpusS. Mastidix occa.iione pa-
ralylict sublto
Promptnario sucrarum Antiquitalum diacesl^ Tricaf^si- delatus pristinam sanii^item subito a.ssecutus. Quod mi- sunati.
na', quam nos ex illo dcsumplam dnmus. Meminitejus' racuhnn legilime eraminatum vt approLatum cst : de
dem Inventionis Monachus Anti.-isiodovensis, Robertus quo et reseratione thecx, elntioneet rrpositione corporis,
nomine, in sna Chronologia istis verbis : Apud urbem publicum inslrumenlum seu proce.ssum verbalem confici
sub mlone Trecassinam Prasulante Milone, in funflaraento
, curavit suo nomine diclus Episcopns Renatns, estque
Spiscopo. ejusf]em Sedis, inventum est cujusdam elc-
ecclef-iae iltud cum f^ita S. Helenx et hnjus Ma.slidix Gaitice
ctffi Dei Virginis venerabile corpus, purpuralntegra e.vcusum Trecis anno mdcxxv.
invnlutum : invenerunt etiam nomen ipsiu.s Ma- 5 Addnnlur in eodem liliello tria alta miraculn legi-
Sanalur putl-
Colloi*aturu est erfjo corpus hujiis S. Masthi-
stiiidi;]. time approbalu, quorum prins coniiait anno mdcxiii, m la tibtis In-
diae Viri^inis, et in Treceusi Sede venerabiliter reti- honestii puella Liisia Lejcr, qiix hnbcbat tibiam sini- (lainmatis
netur. I/hh ibi. Siimmnrthnni in Episco}>is7^recensibus stram cum pede ndeo inpnmmatam, nt post varin reme-
n/r^ctfi
circa an- an. IC13
de dicto Milone Epiacopo xlvi ista Milo bene-
habenl : dia frustra adhibita, jttdicio medicorum et chirunjorun
mim 9H3
dictioni ecclesiae S. Sfephaiii Senonensis, fartre a dcbuisset tibia abscindi. Quod rennens dicta pueila per-
Seguino ArchJprii^sule annn DcccrLxxxviii, inferest mittere, confngit ad patrocinium S. Masttdix, et nocte
cum Hocleno Nivernensi et Heiiberto Autissiodo- ante festiim S. Mastidtx vigilans in Sacello ejns, subito
rensi, apud Odoraniinm in Chronico. Qiio tempore sanata est,el ipso dic cum sacvum S. Mastidi.c covpus
D. Mastidi:e corpus inveiitnm est in ecclesia Tre- per urbem in solenni processione povtavetur, dicia pucUa
censi, quam vetustate collapsam restituit, qnibus si- absque ullis fufcris alacris
duo comifabatur. Alia
milin habct monachus Antissiodorensis, Bnberius dictus, miracufa palrata sunl anno seqnenti mdcxiv, quando
ht post ex ejus snpplemento paiuit. M;!oni successit du-T clattdx fuernnt sannlx, qiiarum altera, Edmera le
Manasses, qui anno dccccxcih supremum diem exple- Clercq vidun, biennio ex quadam in tihias deflu.rinne
visse dicitur. Ecclesiam anlem Ciiliiedralem restnura- non pnlerat absqiie fntcris incetlere, sanata es-t se.rta
tam in hisce Actismonasterium appellari asserit Coma- Maji in vigiUa festi S. Mnstidix : altera fe.mina con-
zdttis ; quod adhuc id temporis Canonici cum suo jngata, nomiiie Francisca Patrois qmv ex ufflictione re-
rf dua: femi'
Caiionicis n.T claadx
Prassnle tamquam monasticLe vitLc assertores, in num, contusione nervorum eliam biennio absque ful-
et
in communc au. m\.
viveiilibus.
coramune juxta veterem institiitionem viverent id- ; ais non potuerat semet movere, sanitateni recup-ravit
que fnctnm addit usque ad tempora Philippi, qui diewn Maji postndie festi S. Mastidix. Horum imra-
Cathedrani Episcopalem regendara suscepit anno culovum processus verbalis as.scrvatur in Archivio Epi-
HLXxxn, ubiplura in eam rem congeruntur,quie ibilegi scopi Tveceusis.
possunt. 6 In Registro 'jen.eficiorum ditvcesis Trecensis ibidem
3 Festnm inventionis cohtiir in prjedicta ecclesia annii mdcxii excn.so assignantur duo CapelUni altaris '1
fitndatio
Trerensi die mensis Maji, freiiuenti tura ciWum
vii S. Maslidia?, quornm constilnendoram collatio spectat Cujictlanorum.
Fesliim in
tum eorura, qui tinitima urbis loca inhabitont, un- ad Episcopum, al fundatio refertur ad annuin mccxxxv
Vfnliouis decumque confluentium concursu, exiraio illnd de- apud Nicolanm Des-Guerrois : qui suh finem libri addii,
1 Maji. votionis fervore colebrantiura, qui etiam in eadera anno MiKWx Ludovicum XIIlRegem Christianissimum
ecclesia totam noctem pervigilaut adeo ut pleriqtie
: cum Regina conjuge, Reginn matre ac rehqua Curia,
assidui.s orationibus, quara medicorum ope non po- adfuisse Trecis, eis.iue tunc atias Sanctorum rcliquias
terant. corporis s-anitatem, intermedia Virgine et fuisse oslensas, ct inter has aperta thcca sncrum covpus
conciliatrice, obtiueant. Ha-c alinque dictut, Camuza- S. Mnstidid' cnjus pars aUi(ua Rcginx donata sit.
tus, Celcbratur ad dictnm Maji memoria S. Masti-
vii
dije in Trecensibus MaiiijndoijHs et MS. Cwmelitani
Ordinis, sunm cultnm in Brevianis et Murtijroio-
qiti
HISTORIA INVEMI COIIPORIS
giis ex consuetudinc harum polissimmn dittonum per B. Eruta ex MSS. a Nic- Camuzato.
Albertuin II iero&ohjmitnnnm Patriarcham , ul alibi
ostendimns, suscepit. Memorntur etiain S. Mattidia i\dmiranda Sanctorum ^esta describere, summi
apud Grevenum et Molannm in Auctnrio Usuaidi, profectus crediraus esseenim inentes : dissimiles
ProtoQus
Ferrniium in Catulogo ijenerali, Cnnistiim in Marlij- hominum dissirailationes exigunt modulationum.
,
.liic/orn
rologio Geimnmco, ctSaus&aijum in Mavtiji ologio Galli- Quibusdara ad instruendum mellitu tantum Patrum
cano. Ferrarms iterum citatn Rennto Bene.Iicto de Vi- eloqnentia suffic-it, quibusdam vero etiam mirabi-
tis Sanctoriiin Oallve, enmdem re[ert addiem quintum lium perSanctos gestorum relatio necessariafit.quo-
Maji. rum mores non repndiando^, sed pro modosuoquos-
4 Scribit idem Caimwitus, thecara, qua sicrum que credimus esse tractandos. Unde S. Mastidise
Virginis corpus inclusura cusioditur, olim argenieis DeodicataaVirginis litteris mandare conamur actus,
Corpus ex-
posiluin lamiuisaffubreet subtihore artificioelaboratls, anri- quos mnltis profuturos esse putumus. Hoec nainque
on. IGUb qiie ceiatura inseulptis, extrinsecus obductain fnisse Xirgo beata, i|uantis apud Deum valeat meritis, se
quse a Trecensi Episcopo anno mdcvi die xx visitantibus, affectibus monstrat rairabilissimis. Sed
a se visa
Majireserata fuit, dictumque exeaeductum, oorjius ejuvvitam. qnam
ex prtesentibus intelligimus virtu-
unn atifis
super majus alture supradictJB cccle^ia; sumraa cnm tnm copia fnlsisse plenam, cum desit, aut pra; in-
veneratione coUocatura ac oxteraplo iii capsam repo-
. curia priorum non descriptara aut aliquo modo ,
situm est. Quia vero ipsuin corjm.s integrum, recto credimus periisse scriptam ; idcirco pra;tereuntes
inter se ordine connexis et cnmpactis membris dubia. referemns" tantura ea, qnaj nostris visibus
avulso tantum ab humeris oapite. repertum est ;
fuerunt subjecta.
inde coraplures suspicandi .insam arripueruat, me- 2 Milo vir reverpndiis.dura urbis Trecorumrege-
moratam Virginera capite plexara, raartyrii palmara retPrassuIatum, monasteriuraS. PetriPrincipisApo-
obtinuisse. H^rc ibi. Saussaijus eadem ex cansascribit, stolorura parietibus induxit majoribus dilatandum,
corpus martyrii indieio, nerape purpureo collobio, et senioris ecclesiEe quoddam destruens altare. quod
conspicuum invcnlum; quod repetit ad diem xx Corpns sacrosanctum Mastidia) Virginls sciebat te-
Mnji_ ob rcievutionem thecx l^to die factam. Erattunc gere.prius reperit tumulos Prjesulum meritis et no-
Episcopus Renatus Bresla-tis, qui excitatus fuit illustri mine famotorum Iiinc perscrutando altius terras
:
miraculo^ quod ditto anno mdcvi in festoS. Mustidiae soium, invenit tandem venerabilem prajdictie Vir-
ginis
U3 INVENTIO S. MASTTDL-E VIRG.
quo unus supradictorum re-
sarcophagum, in ctem duxerat insomnem , tantara Virginis in se
ginis
EK CAMHZATO thesaurum, et quasi incu-
tanti corpnris sensit propitiationem. Ejus nainque tibiae coxis ad- "'*« con-
condiderat
''°'^°'
corpu» inle-
bans f.ervabat defossura. Aperiens ergo thecam haeserant ; popliteque curvo. sic se utroruraque
grum reper-
invenit sancti corporis gemraam, purpura involutara, nervi corapaginaverant, ut verso usu, genibus, non
tum.
omni corpore integram, ac si dle praece-
ita scilicet plantis, terram calcaret : nec aliter quam manibus
dentieamdem subiisset speluncam quam ciim summo : subnixa saltu ferram superans, alienis vectabatur
numeroM populi levantes hnnore, supra quaradara vestigiis, id est, quibusdam in eundo innitebatur
aram ejusdem deponunt ecclcsiae, ubi Virgo compa- scabeliis. Ha;c igitur perseverans in orationibus,
ratione diificilis.sedem habuit diversorum annorura cura noctnrnonim priraus jara celebraretiir actus,
curriculis. Tandera vero raajoris templi altaribus divinae pietatis sic sibi sensit adesse munus. Prirai-
Deodicatis, in parte septemtrionali consecratura est tus caro a carne separari. nervorumque ruga in lon-
altare in honore B. Baptista? Joannis, juxfa quod. guin coepit enodari, inoxque miris pallens inodis (et
juxta allare
•S. Joannh cum maj;nainnumerabilis populi honorificenlia, Vir- ut :idhuc testatur) aiigustia inestimabilis percussa
Bap. collo- go prudentissiraa locatur Mastidia ubi quantn vir- : doloris. vocihiis totnm iraplel locum lacryraosis. quae
catur
tutum fulgeat fulgore, nulli rhetorum admodura ex- illuc conflnere cogercnl e diversis diversos locis,
plicabile, in tantumse jam e.xtollit virtutum acervus cunctisque videntibus capsam sancti Corporis mani-
quotidie. bus arripuit propriis, et quasi manu erigeretur
3 Anno denique ab Incarnalione Dominica rail- sanctae Virgiiiis erecta adstitit artubus cunctis.
cum i^ens Christicolarum Dominicae
lesimo ^eptimo, Sic Dorainicre Hesnrrectinnis hora, erectionis suse
AnnomiFer.
Resurrcctionis potiretur gaudin, et Pasehalis festi inulier sensit dona. His ita peractis :
11 Paschali
solcnnitutem corde cdebraret devoli-^simo, gaudia Jam prima novo spargebnt lumine terras,
gaudiis accuraulavit Virgo beata nostris, qme tali- Tithoni croceum linriuens aurora cubile;
bus prodidit indiciis. Feria sexta Paschidis liebdo- 7 Cum sic sa?pe diclam virginem innovavit Do- item paraly-
madse, cum sol in terris jubar roseum fudis^et igni- minus virtut«. Quidam homo, jara fere terdenis an- tictis,
conius, et terras illu^trassetradiis fulgentibus; qu;e- nis sub nioenibus habebatur urbis, qui artubus ora
E
dan. niuhcr, cujus arida gravi torpebat I.Tva veterno, nibus dit-solulis, Virginis semper inhjerebat januis,
13
a Teniodurensi venit pago; et ut oraculo didicerat. et ab ingredientibustemplum, se in sterquiliniotor-
snnantiir tnu-
Uer contiacla, capsuni Virginis suhiit, et palma qua v'gebat pectus pentem confoveri craiiat eleeniosynis Iseva nam- :
tundens. voces ad sidera lacrymo^as mittere coepit. queejus vitali habehaturexhausta calore, et sic ari-
Bruchium naraque ejus huraor ilej>eruerat, digilisque da in raodum arcus ad tlexum flectebatur ulnse :
omnibns in raedio palma" Hxis, jnignus aridus pe- tota etiam pars sinistra curporis gravi torpebat pa-
ctori adhajserat, nec qualibet vi a pecfore avelli po- ralysi, et i^ensu privata erat omni, fluxosque per
terat. Hepc igitur longa trahens a peetore suspiria, artus, languida dimissis pendebant vincuia nervis :
Mastidiam ingerainat voce assidua. Nec mora : liu- quin eliam crurium et tibiarum nervi in riigam ha-
mor cahiri coraraixtus refovere coepit artus. digitis- bebnntur collecii, nec terram signare poterat gressu
que calentibns a pectore divelli pngnus, digitorum- quolibet levi. Hunc igitur, ut cadaver jam pene se-
que se subrigere ca'perunt artus, et pristinse sanitati peliendum, bis bina cervice referentes quidam, ut
totns redditus est huraerus. poposcerat. sub sanctae Virginis ponunt turabara.
4- Hinc cura std aureus se subveheret ad altiora, Tunc aliquanlisper perseverans in oratione fiebili,
et ejusdera diei lertia jani incanduisset hora, more exteraplodonum medicinse Dei sensit adesse sibi.
solito Fratresecclesia^ S. Petri suburbana S. Rerai- Primitus li^vam. qnam etaridilate et curvatione di-
gii adeunt terapla, Mi-^sarnra inibi celebraturt solen- ximus d;unnalam, gravi etsi percussus dolore, coe-
nia : ubi cum
aliquandiu nioras innecterent, conti- pit erigere. Hinc non longo interposito spatio, pars
git ut parentes cujusdam infantis ah urbe Senonica reliqua ccepit reviviscere. Longi cadaver teraporis
/lupj" iucurvus redeuntes Trecorum racEnia snbirent. Puer vero, extinctos ad vitam erigit arlus, et .calie novo pro-
el repens.
qui jam videbatur Iriennis, pr;t iniirmitate corporis grediens persona vetus, motis frequenter gressibus
non potcrat gressus hominis, sed magis vi-
iraitari pnlsabat solum. hinc currens laHus laudat Domi-
debatur repere mure quadrupedis vel serpentis; ad nnm. Tallbus igifur miraculis accuraulavit Doniinus
coeliautem culnr.en vixtanlum erigere caput poterat, gaudia sua3 resurrectionis. Nec lectorem, obsecro.
nani reliqua pars lerru' inhn?rebat, longosque cor- fatua deterreat pagina, quae etsi verhorum horreat p
pore traclus nitendo dabaf, ct ut serpens claudus asperitate incompusita, tnta tnmen sensus mirabili
vuinei-e se in sua nierahraplic;ibat. Hunc ifaquecum enim snmus rehus tantis nos
nilet fr;igr;intia; cerli
parentes ante S. Mastidi^e inferrent pra'sentiam, magis honorem detrahere, quam magna magnis ac-
merilis Virginis sanctae niox sibi divinam senserunt cumnlare; sed interim cesset excusatio fri-^ola, eum
adesse clemenliani ; nam cunabula longa relinqiiens quffi sunt explicanda explicare tota non possit pa-
puMoIiii;, novellis plantis huiuum calcat rectus effe- gina.
ctus. Stringitur in solidum qiiod iluxerut antea ner- 8 Histransactis. eiusderahebdomadEetertiasuper-
ni n -J XbApriUs
vis, et miracula omniuin astantium pra^bet ocellis. vemente rleria, i|ua; xvii Tz
.
, 1
Kal. Maji eo anno nxit se- ^„;a muUer
b Intoreapater quidam cum liiio, fronlis luinine dilia, cujus secundam cura jani veclis equis sol at-
privato, cnm Cleriiis suburbanum adierat templum : tingeret horam, mulier quaetlam, Tricassinorum
ft aUiis ClLriciirumquepri&veniens redituin, redivivo gressu orta in patria, a Senonarum partibus rediens, urbis
puer cxcus. sa*pedictaj Virginis revisit locura. mox solita usus Treroriim ndiit moenia : et haec ita ;iuribus erat ob-
Domini cjeraentia irapetrante eniin virgine Sancta,
:
turala, sicque auriunicjus conceptacula habebantur
caecatam pueri frontera tenebrarum deseruerunt nu- obstrusa, ut nullius quaravis clarissima haurire
biia, fenestrasque reseralas lucis adierunt crepus- posset verha. Sed cum sanctae Virginis veniretante
cula: quorum fama totius urhis perlustravit loca pra^sentiam. fortuitu Sacerdos quidaraad altare ejus
Clericoruinque concifavit animnin redeiindi ad Prin- psallebat Missam. Nec diu orationibus vacarat la-
cipisApostolorum liraina. crymosis, ecce jam cjecas audire coepit voces Sacer-
Dominifo 6 His inferim gestis, dies supervenit Dominica, dotis : hinc auris diulissime surda, etiaro tacitas
in Albis
quiv Octavis Paschse habebatur prsetitulala;
cujus coepit haurire loquelas, rupti^que penetralibus ora-
sub galliciniuro, cum jam hicifer desereret
oceanum, nes patuerunt fores.autem mulier
In craslinura
Fralresque ecclesi* S. Petri partem le Apnlii
celebrassent quaedara, cujus frontis fenestras nox occupaverat
Matutmarura; mulier quadam, quae cxcat
eamdem no- caeca, ducatii filii sui functa, a Wauracensiura pa-
tria.
DIE SEPTIMA MAJI. 143
tria, S. Mastidiae venit visere tenipla: ubi cum ali- superiorem tali accumulavlt Dominus miraculo.
quamdiu orationum funderet libamina, et diei se- Komoquiriam jani quaterdennis, Tullonensium sci- EX CAMLZATO;
cundii jam incEinduisset liora, noclnrna oipperunt licet parlibus exortus, ita
quadam partecorporis erat
recedere nubila, luce fugante per.spicua. Lux ingre- nervis contractus, ipsiusque vjrtute frustratus, ut
diens noctis crepuscula fecit dlscedere, atque diu alteriinnitpi-etur totus. Namcrusettibiam nervi sic
clausae re^erantur subfronte fenestrfe. constrinxeranlinrugam.uttibiamalterabrevior nul-
9 Diesequenti cuni >o\ coi\i rontingeret centrum, lo vestigio signare possetterram hincpedis colum- :
ecce Dominus miraculoaddiditniiraculum : nam pue- na sustentando vectabatur, illinc baculo innitebatur.
17 Apritis
ruius quidam gradiens curvus more quadrupedis, et Hic igitur primitus audiens miracula satis nova, qua
inferiore
parte qaan'* tamenjam fermeseptennis, parentumlatusulnis ante per sauctos suos Dominusoperabatur urbe Senonica
mortuus. sepulcrum positus est sacrosanctse Virginis. Nam (nam eo tempore sublimi, ut aequum erat. effere-
ab inguine inferius ita membris omnibus erat emor- bantur fama) nativos reliiiquens fines, ipsius urbis
tuuSjUt quasi cadaver semivivum tortuosns redderet utcumque potuit aggressus est mcenia. Ubi cum ali-
fl(;xus nec huraanos imitaretnrgressu;;, sed serpere
; quantisper moras innecteret, nec Domini, qui per
vel rej^ere, ut serpens videbatur reptabundus. Hic alios quippe hanc fieri pr^destinaverat medicinam
ilaque ante egregiaj Virginis depositus praesentiam, sentiret; fama virtutuin incomparabilis compulsus
infundi sibi divinitus totius corporis mox sensit Virginis, ejus prsesentiam adire studuit conatibus
medicinam. Revisit obsccena primum calor vitalis celerrirais. Nec mora cum diei parlem in orationj-
inguina. hincque hibitur ad inferiora; sicque iuco- bus tenderet, et ali alto pectore suspiria trahens ge-
luuiis ailstat inferius, ut ante fuerat superius. Vix mitura ingeminaret, liora nona se coelitus respici
duin pro talibus cantica conticuerant laudum, et cognovit. et cujus meritis fieret perpendit. Nam
ecce sic Dominus ingeminat miraculum. ante altare recubans prrefata* Virginis, vitalem ca-
10 Juvenis, ut puto, annoruni quindocim unus lorem iu emortui> refundi sensit membris coepit :
adei'at adstantium, cujus dexteram ariditas exbause- nervorum raortificatio pelli, et in pristiuam virtu-
jitvcnis ha- rat manum; nec tantummodo pugniis aruerat, sed tem reduci sicque continuo vigens oranibus appa-
:
bens manum etdigitnrum summitas raedioe palmu' :^ic adhieserat, ruit membris, acsi nullius aliquaudo sensisset ve-
aiidam :
utunguibuscarni iiifixis.pugno semper armatus e.-se stigia infirmiti.tis.
viderelur exstaiitibus digilis. Hic, ut prc^tulimus, 13 His ita conipositis, diem sequentem reduxit
cum pro dictis plausus exaggeraret odarum, repente orbita solaris ; qua die quidam juvenis, ab ipsa pue- paralylicus.
diviiiitus recjonipensationis inopinatie percepit prie- ritia debilis, a paitibus veniens Lingonicis, turnu-
mium. Ariditas nanniue, quEe sic excoxerat dextram lum adiit incomparabilis Virginis. Is itaque parte
torpentem, fugante calure, fugara corripuit
vitali sinifetra corporis itaenervatus, sicque prce paralysi
celerem ; ungues ab artu divtlluntur noto, et erectio- nervorum complexione habebatur privatus, ut nec
nis diu optata^ digiti potiunlur donu ; sicque nierito aliqua movendi quidem adesset virtus et cuni jam :
sanctae Virginis ex iramubili redditur inanus mo- nox occuuiberet Oceano atra, involvcns terrauique
bilis, et sibi donum sensit ades-^e, qtiod vixdum au- polumque umbra magna. jamque placidum caipturi-
debat sperare. Summatim omnia fangendo percur- rent fessa sopurem corpora, ad gementis re.spexit
rimus, quoinam liujus itineris, ut creditur finis lia- Dominus alta suspiria. Nam cum iina ilia longo ge-
beretur nullus; et sensu araplis^ima abbreviamus mitu tenderct, et Mastidiain crebris vocibus inge-
verbis, ne lectori fa>tidinm generet pagina futilis. minaret ; precibus sanctie Virginis, utcrediraus, pla-
Nfic tamen nova credat quisque nus finxisse subdole, calus Dominus sanitatis a?gro impertivit munus. Re-
quod non est, Christu loquimur teste. Scimus enim dit peregriiia virtus in membra deserta. nervorum
dolis apud insipientes e^se locum, apud sapienles dissolviiur ruga, et novo incessii nova signatvesti-
ver.) nil aliud es.-e quain ludum. gia : sicqiie ex illa hora omnes in ejus corpore et
1 Vix septima ipsius hebdomadis supervenit fe-
1 nervi ac membra solidata appareut, ut solutionis
ria, qua? a die pasclne habebatur quinta decima, illius uulla uiterius signa remanerent
19 A}Jrins
:aiitarumque citati quidara fania virtuium a diverso
convenientes egregi;e Virginis adeunt tumulum
inter quos commigrantes quidam Trecassinorum.
:
VISITATIO CAPS^
puelias duas. ut spero quinquennes, adducunt se-
KT MmACULA HECEiMIOlU
cum quarum una. utparentum testatur auctoritas,
:
male priegnantis delap^a ventre parentis in lucein, Ex Processibus verbalibus Gallice excusis.
dnx px(fU,x
sine luce ruit, ipsique prima dies primordia vitae
membrorum cum strage dedit : altera etiam simili- ReenatusdeBreslav, Dei permissu et saiicfse Apo- Bpiscopus
Trectnsis
ter luminis, et non a nativitate, diu tamen pri-
si stolicae Sedis Ejiiscopus Trecensis in Campania, lienatiis
vata erat munere, et tam se quain parentes iuau- Consiliarius et Eleeinnsynarius Regius, omnihus an 11300
dito Iransverberaverat dolore : parenles diligentes jirsesentes litteras visuris Salutem. Nolum facimus
unice, ante praasentiani adducunt Virginis almae. quod anno i nostri Episcopatus, die saliatlii in Vi-
Necprecibus diutinis aures pias onerarunt. cuin su- gilia Sanctissiraae Trinitatis, xx Maji, ab Incarna-
bito hora tertia raaxinuisilledolor, gelidos quistrin- tione Domini anno mdcvi, moti singulari devotione,
xerat artus, raensura fuit lietitiae. Nam lux indeti- feciraus aperturara capsy: sive arcae in quarequiescit
ciens coslestia lumine complens, meritis placatus corpus S. Mastidiae, ex sententia et consilio Capituli
ddectissiina? Virginis. inceptum supplevit opus jure ecciesiae nostrae, pro collucandoibiilem praesentiPro-
creanlis, fenestras fronliuin diu clausas patefecit, cessu verbali ad raemoriaiu posterilatis et argumen-
etjubar ignotura adesse jussit. Fulgent acies in vul- tum laudandi e,\altandique divini Nominis, propter
tibus claris, et instaurata suis raicuerunt ora lucer- miraculum quod accidit in ecclesia nostra, et est
nis. Refutant ainbfc parentum ducatus, seque cla- tale.
raant circumstantia claris penetrare visibus. Qua» 2 Cum praedicto anno mdcvi die vii Maji, festo
voces duin parentuni concepfifi sunt auribus, prai ipsius S. Mastidias pr;esentes essemusad Matutinas,
aiidivimus in d. nostra ecclesia grandeni commotio dinn 7
i*/1I»
l«titia feriunt aurea sitlera clanioribus, plausus lae-
Mululiitis
titiae per cuneos plebiset palrum geminatur, et ma- nem, quasi veliementer exultaiitispopuli, qui magno Interest
xime in cordibus parentum augmentaiur. numero confluxerat : cujus novitatis causam dili-
1- Hinc non longo interposito spatio, acervum genter sciscitati, intelleximus vociferarl populura
pr»
m INVENTIO S. MASTIDI^ VIRG.
A pr» laetitia, proptpr recens factum miraculum in liarius etFleemosynarius ordinarius Regis, Epi- D
El persona pueri adolescentuli, choraiili inaedeS. Ste-
r.M.l.icn. scopus Treccnsis, rediens in hanc urbem a domo Idem anno
audil sanatum
phani. noniine Natalis. filii Nici.lai IJrenaiiilat, an- nostra Aquensi in Otha, dependente a nostro Epi- 1G13
pucrum para-
lyhcum, norum circiter novera autdecem, oriundi ex oppido scopatu, propter relationem nobis factam per nota-
S. Basoli. vulgo Droup Saint Basle : qui jamjam bileshujus urbis personas. tam ecclesiasticas quara
curatus suhilo erat a paral}si et perdusionc niem- laicas, d.^ quodam quod fecerat S. Masti-
rairaculo
brorum, qua fuerat quatuor mensibiis deteiitus. His dia in vigilia sui festi, personam Ludovicae
circa
inteilectis cupiens de rei veritate fieri certior, jussi Leger. filiai qu. Claudii Leger et Franciscai dAube-
ad me deduci prEedictum puerum : qui interrogatus terre, nata? annos undecim; et propter zelum qiiem
asierijit, quod a raensJbus quatuor non potuerit pe- habemusad promovendam Dei gloriam et cultua ei-
dibtis suis uti iisve insistere et quod auditis mira-
: dein deferendi augmentura, vojentes ut ipsum mi-
culis qiiaj fiunt singulis annis per merita S. Masti- raculumomnibus innotesceret, de eoque Processus
dise, rogaverit suum in muslca arte instructorem verbalis formaretur, fecimus ad certiorem probatio-
Mag. Claudium nerIui.>-on, ut se portaii faieret ad nem accersiri nobiles viros Biasium d'Aiiheterre,
ecclesiam S. IVtri, iiitr.i Nacelliim Salvatoris. ubi annorumuu; Jacobum Senocq, annorum lviii, cives
requiescit corpus S. Mastidia; ; quatenus ibi sub ejns niercatores in hac urbe morantes; ac Joanuem Gau-
arcacollocatus, nortein in precibus iaudibusqueoum tbe:ot, Contrandlarium in dorao Doniini de Guisia,
populoageret. annorum circiter xlviii; itemqaehonestas raatronas,
3 Huic ejus petitioni cum annui>-set jihonascus Bonaveuturam Bruyer, uxorera Thoinai Chaipentier
testes audit
dr. autt cu- prmiiomiiiatus, ('rportatum se aiebat in dictum sa- Sergeanlii similiterTrecishabit;inlem,annorum lxx;
de contracia
raHoue «il-
Claudiam Hue. uxorem dicti Senoi*q annorum xlviii puella.
celliini ab ancilla ipsius her^, ibique oravisse ma-
raculosa te-
ttanfm, trein suam ut sibi qua?reret S.icerdotem, cui de pec- proamitam d, Ludovicae Leger, Franciscam Senocq
catis confiteretur. Qua^ cuni adduxis?et Mag. Ludo- uxnrera dicti Gautherot annurum xxix, Joann.am
vicum Duf^ard, ipsius sacelli Vicariu:-n. eiqu(* con- Bardot uxorem dii-ti d'Aubeterre. annorum xlv ;
fessus esset; sensisse aiebat circa
niediam noctera Franciscara (l"Aubeterre, viduam qu. Claudii Leger.
primo intensum frigus, d-inde calorem tantuni fu- et praid. Ludovirae raatrem ac filiam d. Blasii d'Au
sum per otnnia corporis meinbra, ut sibi ardere beterre annorum xxxiv, et Bdrbaram Couillaude
viderctur : po.st quod relevatum se prorsus ac sa- uxorem Andrpte Monlagiie, alias Parvi-FlanJri iiun-
natum senserit. Quo per eum sic iiitellecto, statim cupati annorum lxv.
raisimus qui rogarent Prffipositum et Siibdecanum va- cui friistra
7 Hi porro et haj oranes, post juramentum in
lurafsr tibiam
riosque Canonicos ecclesia? S. Stepliani, cum praidi- ejusmodi casu reqiiiri sulitum, ac sigillatim praesti- resrva ndam
ctopli'inasco Herluison instructore choralium pue- tum, unanimiter dixerunt et declararunt, quod ab cen.\ucrut
rorum, ut nobis se sisterent : qui a nobis inlerrogati uno circiter anno d. Ludovicae advenerit defluxio medicus,
et alios morbi
pro certo asseruerunt, quod pra;d. puer, suie eccle- quadam in tibiam et pedera sinistrum : qu£e aug-
consclos.
sia9 chornulus. a tempore quatiior mensiuni et ara- nientum suniens d. Ludovicam efFecit ita debilem
jdius usque nunc fuHpit membris suis perclusus.
"
ut erecta stare non posset, ipsaque tibia ac pes ei
ilnu medkvs 4 Tali attestatioiieet certitudine nequanuam con- adbajrens \)ei- nervorum contractionem sic incurvata
facfum niirrt- tenti, audivimus efiam Mag. Claudium Btdin Docto- est, ut d. Ludovica eam nullatenus posset exten-
culo adscri-
rem medicum, Nicolaum Vivien Magistrum tonso- dere. Quainvis autem d. Ludovica oblatafuerit plu-
'bentet
rem et chirurgum, et Petrum Gentil Magistrum ribus cliirurgis. ac narainatira Magistris Michaelt
apothccariuin civitatis Trecensis ; qui sicuti nobis Michelin, Niculao Vivienjuniori, Jacobo Jiaubey, et
relatum erat, curam impenderant pra?dicto puero. Nicolao Bourgeoi*; apothecario, ex quorum judicio
Kt affirmarunt coram nobis in veritate, quod ante ipsi fuerunt applicata medicaraeuta varia, nihil
adeo prompte et inopinate redditam, co-
s^anitatera tamens(datii relatum ab iis fuerat : quapropter eo-
gnoverint (!t ex artis suae prffiscriptis judicaverint, rum unus, oiunia frustra esse videns, censuit expe-
d. Natalcm Reriuiudat (actum fiiisse paralysi;eo- dire ut tibiailla amputaretur quod Ludovica ne- :
que adduclum, ut omnino crediderint impossibile quaquani perraittere voluit sed a Deo ejusque ;
esse. ut absque divina operatione s;iniiretur, adeo Sanctis, in rjuibus habebat fiduciam, morbi sui re-
citoet tempore tam (-xiguo, per quaecumque ei medium
po- se praistolari velle dixit.
tuissent applicari medicamenta humana.
8 Ergo duobus diebus ante fe.stura S. Mastidise ,
c 5 Eum ergo videnles adeo perfecte prorapteque ipsa Ludovica stitit se venerabili ac discreto viro F
et ejus appro- sanatuma pra?d. infirmitate, possumuscertojudica- Mag. Dionysio Latrecey, Ditctori Theologo, Cano- sed cuiii ad
baflonfm im- arctm -S.
re,etgrandi miraculo talem casum adsfrihere. Qua- nico ecclesias nostroe Trecensis et Curato S. Mag-
ponif arccc Maslidiic
propter egimns et agi jussimus Deo gratias
etde : dalenffi Trecen^is, qui ipsius, ut rogabatur, con- pervigilat
omnibus scribi jussiraus Processura hunc verbalem, fessiunem excepit. Die autem sexta mensis prtedicti
adgloriamDei et honorem S. Mastidi» sumpsi- : declaravit puelhi aninii sui propositum 'matri, eam-
musque occasionera aperiendi prjesentem
capsara que rogavit ut se deduceret ad agendura pervigilium
sivearcam. in qua corpus prj^d. Sanctie
requie- in cnpella S. Mastidia:. fundatainnostrad. ecclesia,
scit quod invenimus iutegrum. tribus suduriis
per annos
:
invo- ubi ejus curpus integrum requiescif. Quem in finem
lutum, ex sindone admodum candida
180 iion rese- uno, duobus, junxit ei mater sociam Sirettam Leger sororera
ratx ex serico, primum rubro deinde nigro,
supraque suam , ipsisque se addidit pried. Senocq propa-
ipsum in cliarta pergaraena seripturam
bunaj nie- truus, in templo iis obviam factus. Habebat autera
raoria? decessoris nosiri Stepbani
de Givriaco Epi- puella furcillas axillares, sese iisdem sustentatura
scopiTrecensis, cumsubscriptionibusaIiorum:quam
nocte illa in d. capella. prout soient quotannis plures
scripturam suo in loco reliquimus.
cum intellexisse- variis malis afflicti : qui idem Seiiocq nobis dixit.
mus quod ab hominum memoria
pr^dicta capsanon quod prted. suam proupptera commendarit d. Bar-
fmssetreserata. Sedit aulem Slepliauns
iste ab anno bar<e Couillaude, quse erat in d. capella cum suo
Mcccxcv nsqneadimnum MCcccxxvi,arf,'o
ut /o/iscLXXX marito pra:;nominato , viro prorsus irapotente, ad
annn arca Ula clansa 7nansenl, ant saltem nesctatur noctein quoque ibidem agendam.
lnme rechm. Alind miraculum,
simili Processn at^ 9 Circa horam autem secundam post mediam
testatum, s,c Latiue
kgcndum accipe. noctem dicitur advenisse d. Ludovic* magna debi- post aiiniu
6 Anno mocxih die xxvii Maji. circa deliqiiium
primam ho- litas, cujus causa exclaniare illa coeperit. Quod au- ciiiata.
r-ara posmendiem. subifo
Nos Renatus de Breslay, Consi- dientea praedictae Barbara et Siretta. propius illara
inspexerint,
DIE SEPTIMA MAJI. 14»
inspexerint, viderintque d. Ludovicam totani aiii- murans, JoannesCurneveu cl)irui'gus Iiabitans Cla- D
mo liiiqui cui ut succui-rerent eamque a dehquio
: riaci. Bonaventura Courtois Sergeantius in Mar- ex gallico'
revocarent viiiNm petierint ab assiijtentibus quo : chionatu de Mes, Joannes iUunet molitor, Anua
post aliquot tempus sumpfo sibi reildita puelia, vo- Courloi^, Juanna David uxor Claudii Large mano-
ciferai-i cceperit admoflum male se torqueri stalim : perarii, Babella Tassin vidua qu. CoIIini Millon
autem post liberata ab umni duloris s.cnsii. dixerit, inaiio[jerarii, omnes Ci.miiioranlfj in rlicto loco
sibi benejam esse quen.admoflum re\erailliu vide-
: Isles.
deinde pro-
runt d. Ludovicam suis insistere pedibus, extensis II Die VIII ejusdem
mensis aliud miraculura '''•m. atta.
flc
ceistonm sa- ut priii-: et ad naturalem slatum Quare i-eductis. accidit in per.-onna Franciscae Patrois,
uxore Tos-
pcdlbits quaquut
iiis ibideui aderant exclaniarint Miracidum, sani Manhant, ^artoris, coramorante Treci.-;, anno-
secula :
Miiviculiin), elfusi iu Dei et Sanctiu laudem ac gra- rum quiiiqu iginta circiter, sanata a malo rL-num
ti.irum actionem. Postera vero die in pruce*sione, cura contusione nervorum, causata per excessus in
qua^ dicitur a venerabilibus ecclesiLcnostrae Cano- sua per^ona cummissos : qiiun iufirmitatcm duobus
quu circumfertur arca S. Mastidise, visa
nicis, et in integrisannis pitiens, et nulluin ei remediDin iuve-
est Ludovica comniode ambulans, abjectis furcillis, niens. cogebatur supr.i fuivillas arnbulare. Testes
queniiidiuodum etiani iiunc. Qulu omnia affirmarunt aulem niiraculi tuerunt pr;ed. Marchant, Claudius
et tulscribendo siguarunt prteditti depouentes Ja- Aubry .-utur, Jacobus Benoit mercator, Dionyslus
cobus Senocq, Dlasius d'Aubeterre, Ciaudia Hue, Berthier cocu^, hone^la Matn-na Joanna le Bey,
Gautlierot , Bardot , Franiisca d'Aube-
Joaniia filia Petri ie Bey, Polrus Marcliand s.irtor vir de
terre, FranciscaSeuocq. et Bonaventura Bruyer. Franciscae, Maria Comefer uxwp Stephani Prieur
10 Die VI M.iji mdcxiv, factum est niiraculum per sartoris, CatharinaGoguet, ux"r Guilielmi Bi^urdon
cmifur S. Mastidiam in persona Adaniatiie le Clerc. viduie tapetiarii, et Joannes Marchand sartor. oinnes com-
miiliPi- pJTS-
qu. Nicolai Courtois, Sergeantii et Notarii in Bali- morantes Trecis. //'ictenus lihellus /m/^rmii.i Giillice,
jH privafa,
vatu de Jsles, annorum xlii : quie sauata fuit per addeiis quod Processus verbnlcs de diiobus hUce ultimts E
nierilu et intercessiones d. Sanctaea fluxu qui in 7niracnlis inveniantur in archivis ecclesiai Tiecensis :
crura de&cenderat, adeo ut sejuvare non possetnisi proinde illnc scnpsirmis, piirali tum ipsos. tum alia
per furcillas subaxillares eoque in statu manserat
; qmKcuynque postta pjlrntoriim haelenns miracuhrum
spatiu annorum duorum, oninia media immanitus monumenla vi uppendice hujtis tomidare, si ea mature
pos.--ibiIia tentaiis ad recuperandam franitatem, sed impetraverinius aO iis qnorum inlerest lionorem liujus
Iruslra. Miraculum porru in ea fuctum atleitati Siinclie promovere.
sunt Claudius Buurgeois Apotbecarius Trecis coin-
DE SANCTO DOMITIANO
EPISCOPO TRAJECTENSI AD MOSAW.
CIKC\ AN. DL\ irajectura urbs illustri^ est ad Mosam (luvium secunda editione additionum ad Usuardutn retuUt, et
inierfluentem, olim Sede Episcopali nohilituta, infva in Actis pvimis dicitur Hotji celebrari. Cum reli-
CiiUm saccr uliad VttamS. Servatii die Mnji Commemo-
xiii latius quis porro Episcopis Tvajeclensthus fit ejiis
7 Miiji,
wpltcamus. PoU hunc aliosque Sunclos decunus ralio VI Februarii in ecclesia Trojectensi, ubi in The~
eamdem Sedcm rexit S. Domitianus, ibidem ex hac suuro Reliquiarum asservatur aliquis ejus digitus, et ''^
)i cnUiquis
moriali ad iramortalem vitam translatus hisce Nonis solet in Lifaniis cuni aliis Sanctis invocari, hxc in el
?f'( viariis, Maji, quus S. Domitiano sacras celebrani Officio eccle- festo eyiti recitabatur Oratio : Deus, qui nos B. Do-
biustico Trajeclentes, Tutigrenses et Leodienses eumsiia miliani Confessoris tui iustantia ad agnitionem tui F
dicecesi, ntiantiqtia Breviariu hamm ecclesiarum, qiioi sancti nominis vocare dignatus es, coucede propi- Oratianes
C vana hnbetnus, alteslantur : et quia urbs Lovaniensis tius, utcujus solennitatem coliinus, ejus patrociuia
olini paruH Episeopis Leodiensibus,etiain S. Domitiani seutiainus. Ast in alii-i Breviarits istu. prxscribitur le-
(i(]\cium pritscribiturin quoilam MS. Breviario ecclesiie genda : Misericordi;e tua) nos, qmesuuuH Domine,
S. 1'elri.Priecipuu autem feslivituseidemSuncto aijitur sancti Pontificis tui Domitiani pia commendet ora-
in urbe Hvijensi, Leodiuin inler et Numurcum sita, uhi tio ; cujus hodie celebratur in tuo conspectu pre-
cum sateiiHi pnmus Putronus luihetur ub corpits eo delatum. Ihi tiosu conlessio. Et hxc de eceledasdeo ejus cultu sufji-
apitd /loijcn- enim instituitur cum sacro corpore pcr urbem publica ctunt.
^es fes/ii-iiu:
processiOf cui inlersunt Gubernator, Consulcs ciim re~ 3 Vitam ejiis duplieein d-inius, pviorem e.c cienobiis
liquo Magislratu, iletn cives per suas cohorles distiH- Rubem-vallis prope Bvn.cellas, et Corsendoncano pvope
Vita dupfex
iuti : eaini}ue honestant plerique Ordines veUgiosi, et TurnhimtuiTi, utro^iue Canmicoruni Ri"jnlariim, qux
plurimi percijrini pedibus nudis, lineisjue amicti, ce~ etiain extut apud Iloij.-nses, ex quo Prologam ab aliis
reos ardentes gestantes : et sic dictus dies^ prohibilo omissum prxponimus. Posteriorem f^iiam reperimus
omni opere servUi, pevagituv. ipsi in monuxtevio LeOdiensi S. Laurentii Ordinis Be-
2 Eodem vu Miiji sucrumemoriaS. Domitiaui ve- nedictini, ct conlulimui cutn iis qux ab .Egidto Leo-
flftistiisacris colilHV in anliqitis MSS. Mavtgrologiis Leodiensihus diensi, monacho Jimw-vallis con.tcripta sunl, el a
ccclefiue Calliedtalis S- Lanibcrli et monasteriiS. Lau- Joanne Cliapeavillo in Geslis Poutificum Tungrensium,
el /listoria
veniii, ac J/6'. /•'lovuvio Sanclorum. Item in Murttj- Tiajectensium et Lcodiensium tomo 1 el 2 vulgata: qui- miraciilnruiH.
//oijcnsi, a
roloqio Lubecx anno MCcccxL excuto, addi-
Colonix el bus subjungimus aliqua tnivacuia e.r codice
lionibutque Greveni et Molani ad Usuardum, quod Curolo fyetyxo Socittatis Jesu nobis siibmissa. Otnnia
seculi sunt Canisius, Gulesinius, Ghinius, Ferranus autem h^c scvipta fuevunt post tvanslationem sacvi cov-
septinijentos
Saussayns, et iterum Moianus in Natalibus Sanctorujyi poris anno mclxxxiii factum, id est ultra
*'m I : j,i ^clgii, et Mira'us in /•listis Belgicis. Alii dtes ob sa- annospo.st aniium hlx, circa quem tradituv S. Domi-
cvi Corporis elevationem et tratuhttioneiti S. Domitiano tianus ohiisse.
dicati sunt, tum viii Junii in MS. Flotario, ubi aUd/-
luv aunus mclxxii, tum xv Junii, quo eum Moianus in
Maji T. II 19 VITA
146 VITA S. DOMITIANI.
ad resistendum haereticis primus et solus electus,
divinitusque a Christo admonitus, omnem illam ha-
VITA reticorum multitudinem sacrae Scripturse testimoniis
convicit et confudit, ita ut non esset adversarius
Ex tribus codicibus ^l/S.S.
qui ipsum torvo vultu respiceret, vel verbis ejus
resisteret ; sed plures ex eis poenitentia ducti, ante
/\il coiifirmainlam rirtci Catholicje veritatem, in
pedes ejus provoluti veniam postularent ceteros :
Prologut
rlivei'sis ti^iTaruru nationil)Us. sub diversi.'* tempori- vero hffireticos, in sua malitia perdurautes, a con-
Lus, (iiversos liivinaf religionis cultores et pr^eclaros sortio et conventu fidelium expellens, fecit a Prin-
Doctorcs j)rovidentia et pietas superna elegit : ex cipihus exilio relegari. In eundo autem ad prsefatum
memoriai H. Domitianum, plebs et
qiiitnis gloriosaj Concilium, et redeundo, ac ibidein existendo beatus
piitriaTrajectensium Pontificem et Pastorem, sancta Pontifex Domitianus, ubieumque declinahat, Hdem
ccclesias et
ecclesi;» Hoyensis Patronum, meritis prajciarum Christi annuntiando .niraculis refulgebat. Regi'essus
hospilalia er(-
accepit. Tanti ccgo Patris fmcmoria;], dii:ni iin- autein ad propnam parochiain. ecclesias in quibus Qi curat :
menso laudis piieconio, plaudat Christo devi.ta fide- locis non erant construi faciebat, et conslructas con-
lium concio ; quae ipsius promerente patrocinio, de- secrabat hnspitalia quoque in urbibus, ad coUigen-
:
siderat cum Sanctis regno perfrui sempiterno. Digue dos et sustentantlos pauperes, fieri prociirabat, et
nam(|ue laus et memoria hujus sancti viri ab Iiorai-
omnibus oppressis et egeniibus salutis .'emedium et
de auctoritate nihus frequentatui" in torris, qiii iiiiraculorum signis
largms impendebat.
pietatis beneficiura
kujus scripli. coruscus, ab Angelis susceptus, cuin Christo glo-
4 Accidit autem ut in terraHoyensi multi homi-
riatur in ca-lis. Ad gloriam autem et laudem Regis nes ex quod;im fonte infecfo ciijusdam ingentis et
oiiiiiiuiii, et ad notitiam p.tsterorum et consolationem
draconis putredine aegrotationes varias ac
foetidi e
fideliiim, ejiisilem venerabilis nostri Patroni vitain,
gravissimas paterentur, et hestiae ac jumenta ex eo- Hoyenses
virtutes et inerita, seciindum qiiod ex reliitione te-
dem bibentes subito morerentur : unde illius terrae fertur ab
stiuniveridicorum audivimiis, et sacris scripturariira tnfesfafione
incolje, Sanctnra . Patrein patriEe , invitantes ad
voluininihus descriptnm invenimus, Deo cooperante draconis U-
eumdem locum , supplicaverunt, ut eos ac eorum berasse,
et sermonem veritatis coelesti gratia confirmante,
jumeuta eriperet a tam miserabili damnatione. San- E
pniut iiossunius et valemu», legendis, leclionibus,
ctus autera D^mitianus, misericordia raotus , cum
litleris inserere desideramus.
pr^fatis horainibus ail louum accessit, et oratione
2 Beatus Domitianus. in GalliEe partibus ex prje-
facta iinperavit potenter ipsi draooni, ut recedens a
claris parentibus oriundus. cum misericordix opari-
looo illo numquam de cetero homini vel creaturae
hus abundaret, fiina sanctitatis ejus velocilius pen-
Dei, usui homiuuranecessai-iffi. vira liaberetnocendi,
nis cniicta pervolans occup.ivit. Teinpore illo conti-
atque aqua putrefiicta ex draconis fietore amplius
git. ut vencrabili a Euchario ecclesiaj Trajectensis
nonamitteret usum pocula tribiiendi. Ad hoc pr»-
Bp\scopus Bpiscopo dcfunclo, S. Domitianus, jam scientij, vir-
creatui ceptum virisancti statim draco a fonte in abyssuin
tute, nec iion et sanctitite celeberrimus, in eadeni
descendens, nusquam comparuit; et aqua fonte de-
Sede populi ac Principum electione subrog.iretur
siccato ad superficiem terrie non ascendens, se obe-
Episcopus qui tamen praj nimia hurailitate tantiim
:
dienter sub terra conclusit. Beatus vero Prasul ac-
honorem suscipere non consensit, qiioad usque Do- ct fonlem
cipiens baculum Pastoralem, fixit iii solidam tellu -
minus suain voliiutatem supcr hocei divinitiis reve- produxisse
rem : et statim pergratiam coelestem novum produ-
lavit.Factusergo Episcopus non est facile dicere,
xit de terra fontein potabilem et aqunm s;iluhrem,
quanta solicitudine populum sibi creditura guberna-
infirinis et variis doloribus sanitatis remedia confe-
hat, prffidicationibus, eleemosjnis etiam et
ecolesia- reutein. Post baec coepit ecclesiam B. Mariae Ho-
rumavlificationihns insistendo, ac 1'agaiios (quorum
yensis saepius frequenlare. vigiliis atque Missarum
copia adhiic in ejus parochia fuit) convertendo. a-ffros snmtati
Tanta solenniis ibidem insistens, ubi etiain a^grotantes ex reslituU :
autem virtute
ac miraciiloruni gloria simul et
ad- diversis regionibus ad se venientes
mirabili iloctrinaresplenduit, quod non sanitati resti-
inveniretur tuebat, et defunctos de morte ad vitani
ei similis in omnibus ac perditos
Gallix- provinriis. Qiiodam ad salutem de intentu revocabat. T;inilem revelata F
vero tempore, cum valida f. ime universa
provincia e.st sancto Praesuli Domitiano, proxima corporis tid (imbani
nisset oppressa et pauperum populus sui
in fame ;
nimia atte- S. Servatii.
de hac vita resolutio, qui Sanctorum per circiiitum
publica nuaretur indigentia; videnssanctus Episcopus,
ex visitans liinina,adtumbam U. Servatii pervenit, ubi
nimia aeris siccitate, quasi nullara esse spem
incolis convocatis ecclesia; sua; Clericis et eete.'isfldelibus,
de raes.sa futnra; divites, qui timore sterilitatis ad
divites ad aceis sermonemfaciens,paceinque etcommunionein
eleemosynarum largitione cessaverant,
eieemosyno!, monuit et omnihus ti'ibuens, omnes nt pro eo Deuin depreca-
raoneri priBcepit, ut respectu divini
excitat. amoris paupe- rentur admonuit; et remanens in ecclesia rogavit
res Chnsti reficerent ex sua
aniiona promittens
oranibus, quod in messe proxirae
:
Dominuin, utante suura exitum dignaretur eum sua
sequenti frugura et
fructuiim fieret alumdant.a. dulcedine consolari. Facta autem oratione, lux im- a Christo
Populus sutem Pun-
addicens
tifici obedivit. et Pontifex
/,
mensa de superno cisli solio super eum emissa res- vocatus,
messem ab- Dominiim exoravit Do
undanlem rainus autein ad preces servi plenduit. qua tota basilica refulgens, lucem mirifi-
:
sui de coelo dans
beni- cam aedilibus exbibuit
gnitatem, aridara provinciara aqiiis in qua luce vir sanctus vi-
;
pluviarum lar
gius hqnefect et terra
dit Dominuin Jesuin Cliristura, in medio Angelorum
; gerrainans fructura suum
incolas et habitatores patr:!» consistentem, etin JVIajestatepaterna vocantemeum
illius abuiidanti
raesse ad se atque dicentem
refecit. Euge serve hone et fidelis,
:
quia in pauca fuisti fldelis. supra multa te consti-
3 In diehus illis cum hsresis c Ariana
raaxirae
m Aureh.anorura provincia prsvaluisset, tuam, intra in gaudium Domini tui. Postea vero ea
ac suner lux coelestis paulatim evanuit; et Praesul gloriosus,
hoc diversarura urbiura et
terrarura Magnates et visione Dominica consolatus, inexiiltationeperman- 7 .Vajl in
Episcopi , Aurelianis ad Concliura
generale conve- ca-hm mi
In Sj/nodo n.ssen atqiie h=eretici pomposo
sitac tandem ibidem intra religiosorum Sacerdotum
;
, ijrat
eloquentiai fastu
Aurelianensi men escontrafidera arguerent; manus Nonis Maji ad cobIqs migravit. Aftuerunt
hrreticos oramibus Ca 1- illius transitui
l.us et revelatione
divina insinuante, B.
1
Angelorum hymnidici, qui ani-
chori
confutttt Doraitiaius
:
oran,um eloi.uentissimus, mam ipsius cum gaudio
et laudibus ad prsemium et
scientia quoque e
ar"u fontem gaudii detulerunt. Ex sacri autem corporis
mentat.oneperfectissimus,a
Coepicopis ive?sis fragrantia, sanitas evenitaigrotis permaxima.
5
DIE SEPTIMA MAJI. 147
H Convenit antera ad exequias sancti viri totius studiislitteralibus etChristianae devotionissanctioni- A
Corpus Boyi
tepultum
provinciae Clerus corpus sanctissimi
: et odorera , bus irabuendus. Docibilis itaque juvenis , supema " ><»
dans suavissiraura, cura innumerabili turba utrius- sibiprovidente clementia. geraina, humanavidelicet
quesexus hominum, a Trajf^rto in ecclesiam B. Ma- et dlvina claruit edoctus scientia. Delectationibus
,
riae Hoyensis oppirii deferunf tumulandura. Ad cu- itai|ue prre.sentis vitie posthabitis
, adolescens idem
jus tumulura t.inta subsecutn sunt miracula. quod spectabilis. Hde devotus. conversatioue Deo et homi-
tempore KaroHMagni. ejusdemlmperatoris jussione nibus amabilis, pernoctans in orationibus, sedulus
missus Willigisus Coloniensis Prsesul sanctum , permanens in vigiliis corpus macerabat jejuniis
, ;
elevatur 15
corpus de terra effossum, et adhuc odorem spirans pra;clari autem sui virtute norainis in se a domans
JunU „
suavissimura, xvn Kal. Julii. Post
e terra evavit vitia mundi, et carneni prorsus spiritui inservire
ha'C anno Domini mclxxii Roraanum Imperium re- coegit, et in omni virtutum exercitio laudandus ef-
gente Augusto Frederico, hu)us nominis Imperatore fulsit. Et licetjuvenis essetajtate, habens cor devo-
primo, Rjidulphus lxii Leodiensis Ecclesise Episco- tum et senile, nihil in opere gessit vanum vel pue-
pus, numerando a B. Materno primo Tungrorum rile : sed in flore adolescentiie virtutum fragrabat o-
Pontifice, iterum transpnrtavit corpus S. Domitiani dore. Venerandus autem Dei famulus lasciviara
itenim
1 Junii.
in feretrum nnvnm, argentn et auro decoratum, vi mundi et gloriam cupiens fugere, pra;cepti.s Ev.inge-
Idus Junii. Sed tantum prima translaiio quae facta ,
licse institutionis studuit inhaerere : et sanctorum
fuit per Willigisum Coloniensem Archiepisconum, Patrum sequens benigne vestigia
sine , festinabat
in Hoya celebratur f. intermissione ad sancta procedere Sanctorum officia,
nt cum Christo posset in coelestibus gloria gloriari
ANNOTATA. aeterna.
2 In Dei ergo serviens opere, in benedictionibus
a Sncrammemonam S. Eucharii celcbravimus '2,7 dulcedinis est prseventus ; nomenque Domini nnstri prxdicaUmi
Februarii, sed oh defcclmn Actorum non liqnet,qno an- Jesu Christi indoctis et increduhs praedicabat, dili- ''"9"'""
no deccsscrit ciquc succcs,scrit S. Domitianus. gentisslme, praedicator electus. Gloriosus igitur ^"""
b MS. Rubex-Vallis, Dominum audivit. agonlsta Domini Doraitianus, sciens in diebussuis
c Sicut lioc et pr.vcedciiti scculo, qvia Lutherus multas gentes in Galliarum provinciis, et praecipue
lixrescon auctorfuit, reliqui hgerelici, licct nb eo plane in Aqultanicis regionibus. bPaganorura adbuc riti- i
di-^crepcnt, a variis omnes Lutherani nppellantur ; ita bus servientes. et a cultu Chrlstlanai Rellgionis et
olim, qnia hieresis Ariana Ecclcsiam pcrturbuvit, reli- semita deviantes lorica fidei arma-
tidei Catbolii-ae ;
qiix sub eo nomine sarpe censentnr : nti hoc loco tus, ettam contra spirituales nequitias, quam con-
fuernnt damnuta dogmata Eutychetis et Nestoru : ex tra hominura raalignantiura persecutiones. galea sa-
quibus Nestoritis diias in Christo personafi constituebat^ lutis decenter raunitus; clvltates et castella cir-
et Eutyches cum unica persona unam adstruebat natu- cumiens, verbi Domlni seraina cura benedictionura
ram. gerraine ubique seraioavit fideliter, et documento
d Est illud Aurelianense v habitum anno 38 delflcre veritatis homines, in tenebris et in umbra
Childeberii Rcgis, id rst Christi 547, aut ut alii 549, mortis sedentes, ad ;ignitlonem vera* Deitatis con-
m quo XV Episcopus reperitur Doraitianus subscri- vertit. Itaque ubicumiiue et quanturacuuique poterat
psisse. nomen Doraini Jesu Christi esaltabat, idemque ia
e Hujus draconis expulsi et fontis novi excitati men- Cliristi nomiiie splritus immundos ex obsessis cor-
tio celcbratur in Lectionibus propriis. poribus effugabat : surdis audilum , caecis vlsura,
f Mirnciila hic subjuncta omittimus, infra uccuratius claudis gressum, mutis loquelam restituebat uni- ;
refcrenda. versisque infirmantibus, ad sevenientibus etgpatiam
pietatis petentlbus, remedlura salutis prastabat.
Orphanorura, vlduarum oppressorumque omnlum
ALIA VITA piu.s
,
consolator, contra maiignos spirltus et contra
Ex MS. omnium persecutionum pressuras fortis extitit prae-
codice Leodiensi monaslerii S. Lau-
llator. Quos autem ad Deiim convertebat, ab omui
rentii.
peccato purgabat, et eos cibls carnis et spirltus re-
CAPUT I. ficlebat. Alacer quidem erat in exhortatione, dulcis ^
Orlus. educatio. ac vita in Episcopatu acta. et eloquens in serraone, siiuplex et pudlciis in opera-
tione, perfectus et veridicus In promissione. dllectns
Hotmto loco T icesimu<; Trajectensi Ecciesifc praesedit Eiiisco- Deo et hominlbus, totius gentis el patri» fuit salus
nnltis, pus, Sanctissimus Pafep, B. Domitianus, vir per et decus.
omnia laudanrlus. Hic in Oallite partibus ex hone- 3 Cuin his itaque servus Dei Domitlanus poUe-
stis et secundum terrenw dignitatis gloriam altis et ret virtutibus. famasanctitatis ejus sepulta suliterra
praeclaris parentihus extitit procreatus. Cum autem non latuit, sed veloclbus pennis cuncta pervolans
hic felix infantulus sacrofontebaptismalis in Christo occupavit, qui qualiter evectus sit ad arcera Poutifi-
esset b;iptizandus, divino futurorum prjesagio, quasi catus, .\urellanensis Synodi ostendunt actus. Con- optntus Ept-
dominator vitiorum futurus, domus Domini civis civltati, ecelesiaj Trajeclen- scoptis Tra-
et tigitautem Servatiauas
jccUnsis,
perenniter cum Angelis regnaturus, nomen accepit sis Pnesule venerabili memoriie Euchario defuncto,
Domitianus. Regeneratus aulem in Cliristo. paren- Pastoris gubernatione Tunc condicta dle
nudarl.
tum cura et diligentia honestissime nutriebatur, Prlncipibus terrai, tum Magnatibus tum Clero et
quoniam ab ipsis ferveutissime fovebatur, et tener- populo prsedictae urbis In ecclesia B. Servatii cou-
rime diligebatur. Dura vero a nutricis lacte foret gregatis, de Episcopi subrogatione tractaturis, Bea-
segregatns, puer bonce Indoils esse Incipiens ad . tus Domitiauus, in terrarum Provinciis scientia et
sacra ecclesiae Ilmina cum parentibus aliquando virtufe faniosus et sanctitate celeberrimus, Spiritus
pepveniens, extensis manlbus, flexis genibus suppU- sancti gratia pra;ordlnante, conrordi electione Cleri
cans, ad Dominum fudit preces, ut ad seternas pos- et Principura in Pastorem eligitur, et voluntate
Pielate ct
set pertingere manslones. Parentlbus autem ejus unanirai utriusque sexus et aetatis populi ad Prte-
'toctrtna
hoc videutibus. ettalem In parvulo dcvotlonem ve- sulatus fastigium postulatur. Florente itaque Chri-
lut rairacuhira admirantibus,puer jiraecipuis Docto- stiana religione, Cliildeberti et Theodeberti Regis
ribus et perfectis in divinis Institutionibus traditur. tempore, Aurelianensi Synodo legitur interfulsse.
c
148 II VITA S. nOMITIANI EP. TRAJECT.
c Qualiter vero culmen summi Sacer(iotii,
atfigerlt hominum et mundi gloriam fugiebat : de omni bo-
ex -verbis (am ipsius quam suorum Consacerdotum no sibi divinitns collocato, Creatori omnium gra-
potest coilitri, qux'in Synorlo dicla siint Aurelianen- tiarum actione* cum debito Liudis pr»mio refere-
8». Nam quae docebat ore , solorter adimpleliat bat. Non est inventus virtute vel gratia illi similis,
opere ne forto priedicaus aliis, reprnims efficere-
,
in universis PrSvinciis. Qui ad eum infirmi-
Ctalliae rf operibus
tn Aureliu' tate vexatus velpeccamine obvolutusnb donum gra- viisericordix
tur : quem quia diversaruin Provinciarum PDiitifi- :
nensi Sj/ntKtu
ces prudenter noverant, ecclesiasticis eum negotiis tije veniebat, divino inedicamenfo sanatus et ab
eonfirmalur:
(I nullo modo ahes«e ferebant. it Adfuit in hoc sacro omni peccaforum maculamundatus.salutemcorporis
Convcntu Clerus Seuatusque Trajectensis. postu- etanimre recipiebat. Benignus ergo et misericors
laris a Rege et principibu-i universis sibi Domitia- ad omnes gratiam a se petentes extitit, et nulli di-
nuin in Pastorem dari. (inmque diii renui-^set, tan- viiiaf salntis beni^-ficium negavit
deiu jireeifms astantiuu) victiis preces fiidit ad sum- 6 Quodam igitur tempnre, ciiin fame valida uni- '" A"''e pi/d/i.
mum animarum Pa<loren), iit si Deo acceptum es- versalis provincia faisset oppressa et pauperura ,
set et placeret, suajque et fidelium saluti valeret, populus nimia vicfus attenuaretur indigeutia, Pastor
Dnminii-. de c(eIo sua gratia suum plai-itum sibi gregis sa?pe dictus audiens ex siccitate aeris ma-
,
dn'initiis revelaret. Dilectus aufem Doinini, indicio xinia inodicam esse spem terr;T> incolis de messe fu-
.sibi de supernis ostenso , monetiir jugiim Domini tura , pleb^^m monuit et
circunipositain attentius
Jfi\e et sua^e suscipere, et Domiiiicas oves a moneri priecepit cum omni diligentia ut divino ,
morsibus luporura ad cudestis vitae pasciia revo- Crealoris amore, pauperes et egenles ex sua reficere
care. dignaretur alimonia; promittens omnilius, quod in
4 Confortatus igitur a Domino , electioni fact^e sequenti messe proxima per Dei gratiain frugum et
fidelium assensuin pra;buit; sanctajqiie regimen Ec. fructuum fleret suffi''ienter abundantia, qua tofa addicit copio-
saoi messcm :
clesi:i'. ad lin.iem et saliitera populi, huiniliter et plebs l:etifii*ata , copiosa perciperet alimenta. His
devote suscepit. Klectus itaque a Clero et populo, e itaqiie a sancto Dei Pontifice prjemissis, populus
''
Episcnporum qui convenerant et Principum univer- ejus obediens m:indatis ejus, suis bonis sibi a Deo
.snruui ipsiusque Regis Cliildelierti judicio, pr»dia, colloeatis, victum et alimoniam plenius et diligen-
cnstell t etqua; Tongreiisisecclesia; etcivit.atiserant tius nomino Deita'is contulit paiipi'rihus et egenis,
lienefic'ia, pnst destrucfionera ip^ius a pliiribiis di- confidens de bonitate oinniiim Creatoris et creduli-
rejita. Trajectiim ad Sedem suam concessuin est tate sui Pr:esulis, Cliristi piissimi Confessoris. San-
transferre, in qua eliani.Synodo per eum Dominus ctus autem Pontifex eum omni devotioiie fudit pre-
multa signa osteudit. Dicitur quod. dum dispntaret ces ex intimo cordead Doininiim, qui ciincta creavit
coutra hareticns qui ibi cnnvenerant terra
, ; et pascit ex nihilo, et quinque millia hominura ex
modiiin piilviiiaris assurgens, ei sedilem pra>paravit. quinque paniljus hordeicis, et duobus piscilius sa-
Conlradicentiljus et resistentibus verbis fldei liiere- tiavit abund:itissime in deserto ; ut ipse pietife solita
ticis, cum coiitra fldem Caibolic:im aliquid falsita- terr» siccitatem ad friiges procreindas pluvia appe
tis dicerent, D. Domitianus plenus Spiritu sancto, tenti et ulili irrigaret celerius de superno : ut po-
levab-it inanum sii.im contra ipsos harelicos, et de promisso, Deo gratias- refe-
piilus ejiis creduliis
statim ipsi excfficabaiitur per divinam potentiam. rens, fructu frugum g:uiderel et corporuin alimento,
Rcfgressus veroad Patriam.multisbonissuam ditavit Misericors autem Doininus, voluntatem timentium
enclesiam. Ilie civitatis Tongrensis diruta; incipiens se faciens et deprecationem enrum exaudiens, ad
,
deforniitatem fastidire, B. Servalii sepulcrura in preces dilecti sui servi de ceelo dans beniguilatera,
dryfl Trajettt Trajecto co^pit frequent ire. Divina siquidera ope- aridit:item pernicialem, aqiiis pluviarura uberibus
ajiud srjnil-
rante virtute, quanl.ilibet nivium defluxisset copia, liquifecit; et terra germinans fructura suuni, in-
crum S. ScT.
valii fuuiuliimB.Servatii, ut dieil Gregorius Turonocura colas et habitatnres p:itria2messe abundanti refecit,
Kpiscopus, nix non contingebat. Videres in circuitu Pnpulus autein cum suo Pastore immensas Deo gra-
ciiiict 1 nivibus operiri, nec lainen Sancti tumulum ti;»s retulit, et amplius quatn pi-ius snlebat indigis
nivibus contigi. Uperabatur illic
Cliristus et alia victum et necessaria vita; disfribuit,
niiracul I, ut probarentur in conspeclu Dei pretiosa 7 Ecclesi.as in quibiis non erant lords construi
ejus .sanctMiri merita. Ob hoc et devotio fideliura, faciebat, coustructas ecclesias et
art liiidem Dei er, saluli fide
liaspitalia
et frequentantis pnpuli studium, ligneuin .atque lium consecrab.it, Ho.spitalia in urbibus ad collin-en-
par- coiislnti citrat:
vam super sancla membra compegerunt orato- dos pauperes et suslentandos fieri postulahat et :
riuii: scd quia tanlo viro nnn erat condignum,
: omnibus opprossis et egentibus salutis remedium et
a ventn rupiebatiir autad terrain spoiite subrueba- piefatis beneficium largius
impendebat, Potentes et
tnr,
ne jianperes opprimerent arguebat
divites pacis :
K Arvernensis f etiam S.vnndus ejus augraentatur amator inter discordes pacem et cnncordiam refor-
,
interesl Synf prjpsentia,' mellifluique sermonis
notlo Arfier'
rnboratur sapien- mab.at. Itaque hic sanctissiraus vir Domini Doinitia
tia -
:
mis spcundum Ev.ingelicam attestationera, lux est
.
tieitsi :
1" qua gemm,i fuit, quia Doctor eum niundi vocatus dum homines sedentes in tenebris
decoravit, :
Cunique suis ovibus prseberet pascua Sanctus, perfldia;, reduxit doctrinis et virtutibus ad lucem
l)nctrinie verbis formam dabat et bnnitatis, Dei vivi nofitiae, S:U etiam terra; prob itur esse, qui
Kxemplisopernra retrahens a fauce luporum, gentes irrationabiles a veritatis ratione, conditas
Sedqnidquid Poniifices statuebant conniventes, sale sapientiie; gustabiles Den perfecit Dominici sa-
Domitianus erat qiii ritip verbaserebaf,
poris perfeclione. Operarius idein et Discipulus
Schismafa rumpebat; veram,']iie fltlera retinebat,
Evangelicje institutionis, dum
quntidie in vinea pa-
. ^Brbs Arvernensis sensil pia dogmata
P.itris, tri-familias laborera sustinens, perduxit ad Deum
In Synodo ciijus Tenit seditque vocatus,
populiim acquisitionis.
Opponeiii ha>re?i Canones recta faciendi.
atttiicli4i 8 Accidit itaque ut in terminis Hoyensis provin-
•Singuhs namque(!iebus,'nisi gravi
Passiolii inflrmitatis rao- ciie, in diebus sancti viri,' multi ex fonte infecto in-
Christi, J«»tia debihlalus, Passionis DominiciO mysteria ce- gentis et ftBtidi dracoiiis putredine, oircummanentes
lebMbat; suisque verbum •
vita;, Dominum Jesura lioraines segrofationes' varias et gravissimas pate-
thristum, indesinenter et
dulciler annuntiabat et ; rentur, et jumenta et bestiae ex eodera bibentes
in divinis laudibus,
die nocfeque orationibus insi- subito morerentur. Tnde illius terrae incolie, san-
slens, infatiBabihter
permaiiebat, Laudem idem ctum patrem patriaeet doctorera invitantesadeum-
dem
DIE SEPTIMA MAJI. I'.0
(lem locum, ciim humili devotione supplicnbant in- conjungere gaudin, Spiritu sancfo insinuante Para- D
time, ut divin:i dante bonitate. homities et jumenta clito revelata est ei proxima corporis sui de hac KX
, IfS.
tam miserabiU damnatione,
eriperet et salvaret a vita resolutio. Qui Sanctorum per circuitum devote
Clementissimus autem Praelatus, condolens nimium visitans limina, precibus assiduis et eleemosyn;irum
jlmjenses fer-
Hoyensium miseriai, damnn animalium et dolori, instantiis exorabat, ut hona consummatione a San-
ttir infestatio- ad locutn perveuiens, fecit homin^'^ }jer poenltentiam {torum susceptus Angelorum coUegio. pra^mio cnm
ne praconis a ppccatis mund;iri, et pro sua Iil)eralione preces justis mereretur perfrui scmpilerno. Ad tundtam au- Ad lumbam
liberasse, S. Servatii
fnndere divinae Majestati. Quo facto imperavit San tein sancti et piissimi Christi ronfessons veniens
clus divina potentia draconi ut recedens 1 locj de , Servatii, implorabat ejusdem interventu gratiam et
c^tero numquam bomini vpI creaturae Dei necessa- auxihum sibi adesse Altissimi, quando de erga^itnlo
ria; Iiouiinum vitne vel usui, vim haberet nocendi, insfantis vitae exueretur et seculi. Convocatis itaque
sacro viaCico
et ar-jua ex draconis ftefcore amitteret
putrefacta ecclesife su e Fratribus et devotis suae dinecesis Sa-
munittts.
usum haurieridi poculum. Ad lioc statim prieceptum cerdotibns, coterisque Christi tidelibus in eccle^^ia
sancti viri draco, a fonte in abyssura desceudens, conveuientibus. facta confessione, salulifera nostraa
nusquam coniparuit :aqua fonte designuto ad su-
et redemptiouis celebrans Sicramenta , devotissime
pprficiem terrie non ascendeiis, a sui usus confluxu pane Christi vivifico et san;:ruine salutari permuni-
se obediens suh terra retinuit. tus, pacem et communionem dedit nmnibus, et se
9 Beatiis v-n-o Prsesul, scicns aquam recentem universorum commendavit orationibus, humiliter ab
fontetn pio- ihideni populo ad potandum essi acceptabilem, acci- eis opem postulans ad Dominum, jam de hoc seculo
duxisse
piens baculum pastoralem cum oratione fixit insoli- reccNsurns.
dam tellurem : et statim per grati;tm co^lestem pro- 11 Pust hcec ad omnes locutus est verba saluta-
duxit de terro fonfem potabilera, et aquam salnbrem ria melliflus' prsedicationis : commonens eos per-
infirmis. et doloribus variis sanitatis raraedia con- severare in tide perfecta et bonse exercitio actinnis.
ferentera. Hoc facto plebs illius confinii Creatori Dilecti ait fratres et filii, audite pra^cepta AUissimi,
nmniuni graliarum actiones persolvit, et sancto Pa- et nohte partera habere cura ministris diaboli, et
stori sno reverentiam et hnnnrem impendeiis in , sa'vi eritis in die ine districti judicii. Laborate ergo
omnibus sibi beneplacitis plenius obedivit. Hinc propriis manibus, et slcut Sancti libenter subvenite
Sanctus Domini. ad venerationem gloriosK Virginis pauperibus. ut sitis divites cum Christo in reguis
Mariae matris Domini et ad salutera iiicolarum iedi- |
ccelestibns. His et sermonibus cuuctis ab ipso
aliis
ficatam] Hoyensium ecclesiam frequenter visitabat, instructis , data benelictioue ut Pater et P.istor
, dtxponit de
sepultura:
et Missarum nfficiis preciluisque. psalmorum melo- duU-issiinus, oves devotas coramisit grati;e sui Re-
diis et iincturnalibus vi<riliis iusisteus, hostiam Deo demptoris ; injunxitque eis ut corpus suum in ecele-
aoeeptabilem super meusam Dominicaui immolabat. sia Hoyensi beatae Virginis Marire, sicut ei Dominus
lude popnlus illius provincife ipsum, adhuc in carne ordin:werat, ecclesiasticEe traderent sepulturse. Con-
vivum , coepit veuerari nt Dnminum et Pastorem f-^ssorautem sanctissimus. permanens in ecclesia,
piissimum auiraarum quem postejnsdem transitum,
; invocavit Patrem meiite, ut ipsum consolari ante
supernagratia larpiente,meruitinperpet'iumhabere exiium sna dignaretur dub-edine qui semper prope :
tutorem plebis et p;itri;e Patronum. est omnibus se iuvocantibus in veritate.
12 Faeta autem hac oratione, lux imraensa de
ANNOTATA. superno ckU solio snper eum emiss i respleuduit,
quo tota hasilica refulgens, lucem miriticum, tidem
a Vnria ex his rclniis vefcrnntui\ iii mafino C/ironico et gratiara fidelibus coiiiosam exiiibuit. In luce igi-
Belijiro; cl iii Irctioiiibiis Briviurii iliciinr, a pueritia tur relictns hac cculitus coIl;ita, piusPatercum raa-
strenuuin se vitiorum domitorem exhibuisse, et t;im gna exultatione oculos ad snperna, vidit erigens
morum ac virtutum claritate, quam humanarum di- piissimum Regem Sauctorum Jesum Christum om-
vinarumque rerura ^c\ent\a excelluisse nium Redemptorem. sedentem in medioAngelorum
a Clinsto
b Fiflentur per Paganos iiitelligi hxretici. Nam in Majestate Paterna, vocantein eum ad se cum mi- lisilatui :
I/nrigermcnp. ^'^ scrihit eiim sedisse, florente ubique sericordia, dicentem sibi hEec consolationis verba ;
Christiana religione. Euge, serve bone et fideUs, quia supra pauca fuisti
c Sefjuciitia leijunlur in Annotntiomhm ab Harige- fidelis, supra multa te constituam, intra in g;mdium
rum cap. 32, cc Codice Aurex-VnlUs transcriptu. Domini tui; etpr.-rcipe quod oculus non vidit, etau-
d yJliqua iiic subohscura siint, ac videntur peracta i-t ris non audivit, nec in cor homiuis ascendit. qnod
Aurelianeiisi '2Conrilio,quod hiibitum niHe Arvernense, Deus praeparavit omni ^g perpetuo diligenti. Bcatus
de quo tujilur. es ct bene tibi erit. quia cum Sanctis g;iudebis, et
e Scqiientia usque ad num, 4 ii.^dem verbis leguntitr, cum Angelis in ?eternuui immarcessibili glnria exul-
JJariijfro nddila ah yEgidio Aureu'-vallis monacho cnp. tabis. Bcati eruut, qui per te raeo crediderunt no-
32, ct dicwHur facla postguam Aurelianensi 5 Concilio mini, beati qui tibi devoti impeuderunt honorem
adfuit Domitiiinus. obsequii. Veni, benedicte Patris raei, et percipe re-
f Sequcntia hujus numeri eontinenti.r ii: Annotiitis gnum tibi prEeparatum ab initio seculi. His dictis lux
ad diiium cap. 32. Est autem Arvernensis Synodus cceb- stispaubitim evanuit. et gloriosus Praesul laiti-
habitii suh Theodc.bcrto Regc nstrasioruni vr Idus J , ficatus visione Dominica iu exultatione permansit.
Novembris, post Consulatum Paulini Junioris nnno Vixit auteih in omni terapore vitae sua in tiraore
suo
C/nis7/535. ffuic sttbscripsit Domitianus Episcopus Dei et virtutum reverenlia yervieus Conditori ,
ecclesise Tnngrorum quod est Trajectum scilicel sanctitafeetjustitiasine qnerela. Boiium denique
,
, in
pcclesi^ qwe oHm erat Tungrorum, tutic antem eral cerfara>n certavit , fidein iuviolabiliter servando,
Trajectensis. cursum consummavit sicque felici cnnsummalione
,
inter religiosorum Sacerdotum manus, Nonis
Maji
GAPUT 1!. de hac instabili vita, in codestibus cum Sanctis vi- 7 Maji ab
cturus, ad Dominum transraigravit. De morte igitur Aiiivlis in
Pias, obitus. SepuUura apud Hoyenses : mi- crlnm deiu-
ad vitam, de n.cprore ad la;titiam. de mundo perve-
raciUa.
nit ad gloriara. Aff"uerunt ejus transitui
chori Ange-
V-^uin igitur placuit Altissimn, H. Doraitianum de lorura hvmnidici, qui aniinam ipsius cum laudibus
pra^senti educere seculo, et beatitudinis Sanctorum detiileruut ad pr;emium gaudii,
13
m II VITA S. DOMITIANI EP. TRA.JECT.
13 .\rcliipresbyteri vero, ejusdem Palris fllii ca- arbor c, quas sambuciis dicitur, uvas protulit. Hujus
rissimi, frequentantes et custodienfes corpus Prse- viri sanctissimi sepulcrura licet in ecclesia fuerit,
,
sulis beatissimi.impendebant ei honorem debitum, ubi vel in quo loco Incatum extitit, minime ab in-
cum orationibus et Psalmis exequiarum officii sic- ; colis scitur unum
inde pro vero dicere possumus,
:
que corpus sanctissimum, oilorem cnnctis adstanti- quod ecclesia multoties passa est ruinam tribulatio-
bus dans suavissiraum . a Sacerdotibus religiosis, num,\Vinidorum videlicet et Nnrmannnrum et Hun-
cum devoto Conventu civiura et innumerabili turba garoriim et aliarum persecutionum , quse toties lo-
utriusque sexus liominum, in ecclesia li. Maria) cum totam Leoiliensem parochiam deva-
illura et
Hoyensis tumulo commendandiim.
r.ppidi defertur, stando oppresserunt et sic potuit esse, ut sepulcrum
;
Perripientes autem Nobiles et Magnates provincia;, M. Domitiani ab ipsis omnino deletura fuerit vel :
sepelitur Voyi;
sepitltiiram tanti Patris in ecclesia tam venerabili forte erat in Incn aliquo, ubi paries murorum dedu-
pra^paratarn fore ex Iinnore reverentiie convolantes
; cendus erat et sic ignnratur ab omnibus d.
;
(l
undiqup citm nimia devotione sui Pastoris et Dei , IGNnstris vero temporibus sex juvenes iu aquis 6 submersi
Confessoris exequiis feslinabant unanintiter inter- submersi, inter paucos annos in diversis festivitati- rcviviscunt
esse. Cumque hoc corpus sancti Patris venerabili bus ejusdem suscitati sunt. Ex quibus aliqui sub
jaceret in feretro, indutum vestibus Prajsulatus, ca- niolendinis mnlentibus pertransierunt, etperdimi-
put oriintum habens infuI.T, manum Pastnralis cir diura diein sestivo tempore in aqua jacuerunt alii :
cumdatnm baculo , omiiiura advGnieiitium naribus por duarum fere hnrarum spatiuiTi, aliiper triura ,
odor suavissimus est infusus. Multi vcro devotione alii a primo tempore iestatis usque ad vesperas in xgri sanon-
tur,
accensi. sanctitateraPatris .•-anctissimi agnoscentes, aqua jacuerunt ; de quibiis postea aliquera vidimus.
ex vestimentis ejus particulas pro reliquiis incide- Cieci, claudi, sitrdi, muti, paralytici, plirenetici et
bant, alii rumpebant, nonnulli iingues manuum sive daemoniaci, quorum prat multitudine ignoramusnu-
pedum cjus ditm poteranl decurtab.int, quidam vero merum, in diversis festivitatibus ejus recipiunt so-
B sumraitatcm capillorum capitis pr.\'cidebant, et hajc spitatem usque in hodiernam diem Multi etiam in
omnia sibi quasi venerandas reliquias reservabant. diversis locis in carcerali custodia detenli, precibus
E
enptivi libe-
Celcbratis igitur Missarum solenniis, cum nratinni- etmeritis B. Domitiani catenis diruptis liberati sunt:
bus et psalmis sepulturie officii coiigruis, corpus sa- de quibui aliqua hic in inedium proferre curavimus
criini itt scpitlcro novn. ex lapide pretioso exciso, miracula. Quidain virTeuraaci e in vinculispositiis,
imponitur devotissirae , fidelium Sacerdotum inini- B. Domitianum cum lacrymis cffipit interpellare, ut
sterio ; sicque cum magtia reverentia reconditur in ejus merifis intervenientibus quia absolveretur ,
loco sacro, tanto Sacerdnti diguissimo. propfer iiimiam paiipertatem, mtlla spes erat ei re-
14 Clausoigititrpost seiniltiirasofficiumsepulcro, ditnendi, cui piissimus Coufessor subsequenti nocte
odor suavissimus procedens ile oorpusculo. sanita- in somnis apparuit dicens Ego sum Domitianus :
:
tem rorporum , anitnarum contulit fldelium pn-
et surge et appone ra.anum vinciilis, et extrahe pedem:
pulo, ciii plena erat fides et bona intentio. Audientes ne dubites, quia cedentihus ultro vinculis libera-
itaque sanctitalera viri sancti , variis dobiribits op- beris. Caveetiam, ne cum liberatus fueris, rever-
pressi ex longinquis sicut ex vicinis viciilis iiiflrmi, taris per silvam quae estjuxta Halois, sed inferiori
visitabant sacri turabam corporis, gratiam et salu- via redeas sub nemore, et a nullo capieris. Exper-
tem aniinarum nt rorporum obtinentes. Venientes gefactus autom a sorano manum appnsuit ad vin-
claret mira- autem caici ad venerationem corporis sacri, dtvina cula, et inirabile dictu statim liberatus est, et Dei
culii:
gratia larpiente nrulorum sunt luniine restaurati ; misericordiam et Beati Pontificis interventionem
surdi auditum ex sancti merito receperunt, muti liberatinni siiie attribnens, pro voto ferreas catenas
u>-u lingua; et vocis .iccepto lieti ad propria redeunt: atlulit H. Dnraitiano.
claudi et contracti merabrorum nervis cum fide , 17 Quidam negodatnr, memoriara faciens Beati
Sanctum invocantes.collatosilii coelifus gressus of- fuTto sublata
Pontiflcis et se ejus precilius commendans, incidit rcitituunlur.
ftrin gradieliantur, et ab omnibus
diversarum infir- in latrones, a quibus »poliatus est ; sed Dei opitu-
milatum gravatis doloribus pestes pessiimE omnes- lante gratia numquam sareinam
, ejus dirurapere
qiie .Tgriludines repellebantur. Quidnm etiam invidi, potuerunt: sednecpanem, quem superloculumB.Do-
quia miracula a sancto Patre Domitiano fieri
non mitiani tetigerat, per tridiium jejunanfes comedere
credcbant, et virtutum ejiis insigniadepravare potuerunt sicque se deliquisse cognoscentes, res
vnle- ;
bant, nimio terrore repeiite percussi , S. Domitia- proprias restituerunt. Juvimculus quidam juxta
ei
niim cum devotione laudabant, et coacti merita rotam ciijusdara molendini dilapsus est in aquam :
Sancti iibiciu,^ pnteuter priedicabant. Omnis eccUsia et statim B. Doinifiani auxiliuin in corde clepopo-
congaiiileat Hoyensi pro concessa gloria, nam po- scit, quiaverbis non poterat. Qui ab liora prinia us-
teiiii>r h:i "strat divina gratia. O Domitiane, que ad horam nnnam in aqua subsistens, tandera
uiiice laiii.'ifntium solaraen, per
tua merita, quas repertus est ; et cum niortuus exstimaretur ab om
ccmiinent lu» dissolutionis deposita, qu»
velut sol nibus, tandem ccEpit respirare : quem beati Ponti-
fulgobuiit in resurrectionis gloria, ibi colloces nos ficismeritis et intercessionibus suscilatum non du-
o^es Judicis in dextera. bitamus. Sunt et alia piura niiracula, quse propter
IS Ohiit (I cina annura Dnmini fastidium legentium hic omittentes, ab historia ma-
quiiigentesiraum
M-x igc.simura. Fuit euam iste Pnntifex
sumiiia! bo- uum retraharaus.
iiitatis,in eleemosyna proraptus, in
judiciisjustus,
amotus alt in iiniversa iiiorum hnnestate
exi-ellentissimus, nul-
omnlbus, lum despiciens; sed omnes ANiNOTATA.
in bona voluntale com-
plectens, omnes diligens, ipso quoque diligebatur
ab nmnibus. Kt ut verbis Sigeberti
monachi Gem- a Rcliqna hujus nnmcri ilernm eisdem verbis haben-
blacensis, optimi liistoriographi, utar, Clarebant, lur in dictis Annotaiionibus ad Harigerum.
inquit, sub Jiistiuiano
inagno Imperatore, Cassiodo-
rus Seuator post monaclius,
b Passiin in MSS. Sige-
et excusis e.remplaribus
Arator Poeta, Priscia- bertiad annum 528 lcgitur, Nicetlus Trevirensis et
laudatur a nus Grammaticus, Victor
Sigeberto Capuanus qui cy.:los Dumitiamis Tungrensis ^oveni.sequenlibus omissis.
Pascales scribens Victorii
errores redarguit, Gre- c Ilrrum apud Sigcbertum ad annuin UbO ufa legun-
gorius Lingonensis, Nicetus
Trevirensis, et Beatus tur : Arboris qure dicitur sanibucus, ilores, grana,
Domitiauus Trajectensis Episcopus
b et iii Gallia ;
et fructus, in tiores, grana, et fructus vitis trans-
formantur.
hlE SEPTIiMA MAJl. Ibl
formantur Inio habeniur apxid Mireeiivi tamqnam Si- sidebat, a custodibus flures {joposcit, et accepit, ner- D
gcberto adji-cta. vos tetigit, et mos huc atque illuc deambulavit. t\ iis
fl Rfliqiia usque ad finem capitis relata sunt ab M- Alia q-ioque mulier liabens spiritum infirmitatis,
yidio Jurea:-valli& citato cap. 33. quae incurvata erat per annos plurimos, et manum
Teumiacum nmsquum invenias, scd bene Fumia-
e dexternm erigere non poterat, ad sanftum accessit
cum, vulgo Fumay, ad Mosam (luviim, locum etiam- feretrum cum lacrymis, et manu super loculum te-
nunc munilum, uude. pedcslri bteviori iliinre Iloyuni lendit, et ab aegiitudine qua laborabat liberata est.
euntibus, ad transitnm Buclii fluvioli viam mediam in- Duni haic et simllia agerentur, fauia qua niliil velo-
ter.srcantis, pari fere ulrimque quinque vel sex leuca- cius per singulos di^curreus, memorati confessoris
ruM sjiaiio, occurrit villa Halloy dicta. Sedati ibi silva, miracula e divulgavit. Concitabatur tota civitas, et
qinilis liir mox vilamla monetur? DubiUire facit situs ad tani mirabilespectaculum [currebat] omnis sexus
fluvialis. Potius igitur inteUigerern alteruvi Haloy, et aetas, et omnes infirrai variis doloribus detenti,
alias Hnyloys scriptum, et tid silvani notatum in clto- tain in grabati^ quam in vehiculis allati sunt. Inter
paratylica.
rograpiiica Comitatus Naniurcensis labula, solis duabus quus mulier altera, quae a paralysi curvata erat per
leicis Ilogo dislans , et prjrdictum a Fumiaco iter annos novem, quia per se non poterat ab aliis, allata
cvutim nntibus fere transcuiidum ; dirt-ctius aulem, est. Mira ivs, nam mox ut locuium B. Domitiani
si quis veniat ex Cliiney, caslro solum quatuor leucis tetigit, erecta est et *ibi restituta. Cumque bujus
distante ab oppido IJoyensi : (( pro hoc facit aitus codex supradictorum fama percrebresceret, quidam
rei et
apui Ciiappeavillmn, inqiw Ceumacum legitur, fucili Engelbcrtusnumine, cuepit derogare Sancto, etad-
depraviiitvnc e.rCenniac: et eodem quadamtenus trahi euntibus ecclesiam insultare. Mox mirum in mo- energumenut
polest Caimaticum, quod idem in alio codice invenisse duin divinitus correptus coepit ae.>tuare, et destitutis olganniens:
dicil. corporis membrls et viribus in terra volutari. Tan-
dem se dellquisse protitens, et a Sacerdote absolu-
CAPUT lii.a tioneui postulans, os suum et pectus percutiens, a
Translalio S. Doiiiitiani et miracula dein vexatione absoktus est.
patrata. 21 Tempore Radulphi, trlcesimi tertii Episcopi
Leodiensis. po^t /'concremationem ecclesiie S. Lam- f
x\.uno ab Incarnatione Domijii miliesimo cenlesimo berll, qu;e accidit anuo Dnuiini Millesimo centesimo ad corjnis
et septuagesimo tertio , regente Romanum Inipe- oetogesinio quinto, cum pru restauranda ejiisdem dflalum
Lcodium
rium /' i-rederico Augusto
Leodiensem ecclcsiam ,
B. Lamberti ecclesia undique convenirfut de toto anno 1S5 I
guberiiante c Rudulplio Puntitice, Huyeiises Cano Episcupatu processiones ad ofierendum ; contigit
nici S. Marite, adeuntes faciem memorati Pontifi- B. Duniitiani ferelrum ibi cum omni frequentia po-
Corpuseleva-
turanno 1173: cis, suppiicaveruiit, quatenus B. Domitianum in lo- puli de Hoyo appurtari : senserunt et intellexerunt
culo argenteo, quod ei jam diu fai;ricatum extite- qui affuerunt (? quomodo feretrum B. Lambnrti et
rat, coUocaret quia valde eis inbonestum videba-
:
feretrum B. Domitiani sese invicem quodam sonoro
tur, cura ypud Deum esset raeritis excelsus, apud strepitu salutaverunt. Cum igitur plurimi utriusque
liomines locoteneretur humili. Annuit Episcopus, et Huyo advenerant, offerendam
sexus. ex his qui de
(/ decimo septimo Kalendas Julii se hoc facturum suam consummassent et reverti citius cum suo
,
jirumisit. Omnibus itaque rebus rite ordinatis, me- Sancto accelerarent ; uun potuit feretrum B. Domi-
moratu die Episcopus ad ecclesiam venit; oratiunem tiani moveri, donec oranes qui cura ipso venerant
faciens, Inculum aperuit et sanciam inargaritam,
;
suam ublatiunem fecissfut. Post hoc ejus oblatione
el facta obla-
quce iulus kitebat, omnibus in palani permissuin est completa, Hoyenses putantes sibi Sanctura suura tioiie relatuin,
videre ; et niox ab ipso Pontifice in locello aryenteo velle remaneie. cum lacrymis et gemitibus oratione
reci iidita est honorifice. Quibus expletis, Sacer- completa. iterum applicantes manum feretro Sancti,
doies albis induti, propriis humeris sanctissimum eum facillime sustulerunt. et cum laudibus et lae-
curpus a terra levaverunt, et extra ecclesiam detu- titia celerrime revertebatur.
lerunt, Clerieis psallentibus atque subsequentibus 22 Factum est autem cura asceudere iuciperent
cum civibus et feminis qui manibuscereos ferebant, publicura moniecu qui junctus est civitaii Lendieusi,
nain omnibus erat una devotio, par erat exultatiu, antequam ad coenubium Regularium Canonicorum
iu proximo eorum visitatio. S, ^-Egidii, quod in ipso monte continetur venirent;
19 Postquam vero sanctissimum corpus ejus re- femina qu<T3dam de Leodiu, jam per septennium ca.'-
audito B. Domitiani adventu cucurrit, et fere-
sanunttir conditum est in ecclesia, Episcopus Missam cele- ca,
cxca,
bravit atque inter ipsa sancta mysteria non defuit
:
truin ambabus manibus Quara cum amuvere
tenuit.
interce-^sio S. Dnmitiani. Nam mulier qusdaiu uni- velient circumstantes, juravit quod non rocederet,
cam liabens liliam, quae novem mensibus decursis quousquelumen reciperet. Illico per meritum B.Do-
cjeca illumi-
numijuam lumen cceli viderat. aute corpus beati mitiani lumen ad propria re
recepit. et sic Iseta
mtur.
Poniificis assistebat, atque in hunc modum eum meavit. Et sic Hnyenses B. Doraitianum cum gau-
interpeliabat Domitiane, Confessor Domini pre
:
dio magno reportaveruut ad propria. Factuin est
tiuse, naf£e me^ lumen restitue eam tuo famula- :
autem hoc miraculuin in vico S. Christuphuri, ?i-
tui tradam omnibus diebus vit.e sute. Scio vere et cut nubis retulerunt duu viri Religiosi de Ordtne
certis.sime scio, quod quajcumque petieris a Domino Cisterciensi, qui ibi praisentes fueruut et ; scimus
impetrabis. Quid amplius? mulier Dnmitianum in- quia verura est testimonium eorura.
terpellabat, et Dumitianus precibus siiis puellte lu-
nicn restituit. Stupentibusqui aderant.pra^ibat exul-
ANNiJTATA.
tans, viam carpeus, et viae ducem ulterius non re-
quirens. Concito cursu Sarerdotes qui ailerant Epi-
scopo puellam adduxeruiit, et quod Deus visitavit a Qux hoc capitc continentur, descripsit JEgidius
plebem suam per merita B. Doniitiani intimaverunt. Jurex-vallis tomo 2 Gestorum Pontificum Leodien-
Qui Deo gratias reddidit, et ut Te Deum Laudaraus siiim, ct qux num. hoc et seqiientt habentur referutitur
ab omnibus cantaretur prsecepit. cap. 51, reliqua cap. 55.
^•alyttcc
20 Quibus expletis in proximo affuit visitatio b //(ccs( Fredericus Barbarossa, iiyf .(Enobarbus,
B. Domitiani. Nam mulier quaidam, qua? jam per Jquisgrani coronatus anno 1152. Romx a Ponttfice
aunos sex a paralysi leuta fuerat, et sub loculo re- an. 1155, mortuus anno 1190.
m II VITA S. DOMITIANI EP. TRAJECT.
c Uadulphus crealus /Spiscopus an. 1167, mortuus lysi amiserant, nec digitos poteraut extendere, una
an. 1191. eadenifjue linra convaluerunt. MuUer etiam de Rupe,
(1 Idem dies i'xcusu.-i csl apud /Etjidium. In supc- f ca<tello Coinitis N.unurcen^is, qnie per sex annos
riori relationc, cf alio de Miracnlis scripto, diciltir \i in lecto decubueraf, nec puterat pedibus insislere,
Idus Junii td factum. pristinam recepit sanitatem. Alia mulier, quaj simili
e MSS. niultrplicabat. a-gritudine laborabat, vovit H. Domiiiano unicam
i Concremntin tradilur conti-jissc Quno 1183 aliis vaccam, quie fuerat indomita, neo duci poterat et :
f 1 85, IV Kal. Maji, dic Translalionis corpons S. Lam- recepit sauitatera, et vacca praacurrens ductores suos
lerli. Ita /Egidius cap. 53. pr£eiba(, quasi nullo ductore indigeret.
g Lambertus Purvus apud Cliapcavilhim ista ycribit: 4 Quidam miles de d Ouce, facto voto veniendi
Aniio 1185 Ih.yensescorpus S. Domiliaiii ob reve- a'I oratorium B. Domitiani, tenlare coepit, si pro- et atii lotldeiii
rentiiLin S. 1-anibcrli Martyris sumunt. et Leodium gredi posset: et paul.itim resuraptis viribus usque
navigio adferunt quod Leodienses Clerici a Monte-
: Hoyum pervenit:sed qiiia debitas grntiarumactiones
publii-o .susci|d<'iites, cum nia\ima devotinne per non retulit, iteruni sicut prius ?egrofavit, donec di-
portam S. Martini cnjn cincibns et vexillis et mul- viiia aspirante clementia, ad invocationem B. Domi-
tonim S.uictorum Heliquiis in occursum S. Lani- tiani perfecte ('onvaluit. In eadem viUa parvulus,
berti deferunt. Inde revertenles in erclesia B. Ma- quidam, qui numquam arabulaver.it. cun^ulidatis
riae Virginis ufrumque deponunt, Et Rndolplius plantis ejus, sanitatem recepit. Mulier etiam quce-
Episcupus lestum S. iiomiliani celebrari jussit. dam, quae quidquid in cibo et potn sumpserat, sta-
tim evomebat, opilulatione;, beati Confcssoris curata
est. Pueruliis, qiii usum videndi per duos menses in
ALIA MIRACULA. uno oculo amiserat, ad curpusbeati Pontificis matre
Hx MS. Iloyemi. duce venit, obdormivit, expergefactus visum rece-
pit.
_/\_d illnsfranda B. Domltiani merita, qnx! Dominus 5 Tria sigua, in una puella perpetrata sunt: vi- E
Prolfifjus
])er eiim Miracnla operatus est, a die Translalionis sum recepit; qna; prius inuta fiierat, locuta est ilem tnuti
usque nunc, paucis alisidvere decrevimus. Mira- ambulandi vires recepit. Quidam Conversus de c caii sitidi
Apnstolus ac claudi
cula autem, sicut dicit , in signum data Cornelio monte, qui auditum amiserat, dum ad li-
I Cor. \/t, 12
sunt non fidelibus sed infidelibns, et diversos in di- niina B, Domitiani properaret, adhuc in itinere po-
Ilon) », 30 versis habent effectns. Sicut enim idem Apostolns situs. quod optabat, recepit (. Quidnm de parva g
dicit, quod Deus praedestinavit, hos et vocavit : Andana, qui per tres hebdomad.is nihil penitus co-
• imo Apo- Vocat autem flagelHs alios unde per Salomonem * :
mederat, votum fecit veniendi ad corpus beati Pon-
stolum
dicitni'. fliigellat Doniinus omneni filium quem reci- tificis, si aliquatpnus ronvalesceret : mox quam
12 Hebr. C
pit. Ideo ct ipsum Panhim percussit. ut ?anaret, optavit saUitem. recepit. Alius de h Viset. curia
dejecitut crigerct, ca^cavitutilluminaret. Alios &pi- Episcopi, quinovem annis a-gritudine laboraverat,
ritus illuslratione vocat, alios miraculis sed unde : in momento curatus est. MuUer qu^edam de i Falais
pr.Tdestimili pruficiunt, reprobi exca^cantur. Nam usum membrorura, qiiem amlserat. recepit. Siinili-
illudquod filiis I.-rael tempore Moysis fuit ad reme- ter puernlus qiiidam de A Anicin vires recepit gra-
dium, Pharaoni et^Egyptiis contigit ad supplicium; diendi Quidam de Nebn, qui maxima wgritudine
ille curn populo suo deniersus est in mare, filii I.^^rael laborabat, et sibi et Domino suo inutilis erat, libe-
a servituti' liberati. Itaque, sicut nos credimus et ratus est, unde etiam a Domino suo Godefrido de l
speramiis, per Peati Antistitis Dorailiani merita fi- Han legitime traditiis ej-t, in festo H. Domitiani de-
deles cf devt>li proficient, reprobi vero et detractores narium daturus. Eadem conditione juvencnlus qui-
tabesccnt. Nunc ergo ad aedificationem bonorum, dam B. Domitiano ab eodem Domino traditus est,
qiiae Dtus pcr eum operatur miracula, sicut nos qui mutus erat.
ipsi pai tcm vidimus, partim ab aliis, qui viderunt, G Mulier quEedam, qu?e fistula laborabat iu tan- iiiisuiii aliii
accepinius, tompendiose absulvamiis.
tum ut medici desperarent. et manum
apponere re- vwil>is la-
2 a Mulier (|ii,i'dam. quiu dissolutione membro cusarent, a preedicta legriludine in momento conva- loriintfs,
Sanaudir rum Iabor;ibat, et pedibns tunc fempuris inf-istere luit. Quldam ad pascua boves dedncens, modica
F
co» trnct,r
non valtdiat, not-te quasi in extasi posita videbat mu- aura alflatus, st:itim in terram decidit, et alienis
tre.s atlique
Infinni
lierem quamdam
preliosis indutam ^estibus, ad
. manibus ad domitm reductiis {insanus enim putaba-
Corpus Domiiiani accedere, dixitque ei Surge.
IJ. : tur) tribus diebus nibil umnino comedit. Tandem ad
et porrige manum deposcentibus. Nec multum tem- prffidictum Pontificem confugiens, et veniam de-
poris inlerfuit, quo liberata, .«ed non nisi fran&actis poscens. optatuin beneficium impetravit. Quiedam
oclo diebus fides est ei adhibita. Contigit etiam puella, quae ununi latus amiserat, pene et ejusdem
quamdam, qua; iiumquam ambulaveraf, gressum re- partis ocuUim, a c^citate et lat^ris dolore pariter
cepisse, et ad altare
beat* Dei Genitricis, ^ine auxi- liberata est. Quidam de famiUa Domini Henrici de
lioalicujus processisse, et graiia.s
Deo et Genilrici Lacia, turbine concussus, vires corporis araisit
ejus inde cum B. Domitiauo retulisse Tunc sed intercessioni^
etiam pra^ilicti Poniificis sanitatem rece-
contigit qu;imdam puellulara. qua; duobus annis
cur- pit. Quidam etiam de m nianum ape-
Floreffia, qui
vata iu terram, erigi non poterat, plenarie libera- rire non poterat. et uno pede debiUs erat, in mo-
tam e.sse. Accidit etiam eos qui U!.um loquendi num- mento redditus est incolumis, Mulier quEedam de Gi-
quam habuerant. iiitercessione beali Puntificis su- mel, quEe de equa ceciderat, et septeni annis et eo
scepisse. Du;b etiam qua^ caduco morbo labora- amplius in lecto decubuerat, auditis magnalibiis B.
baiit, liberata) sunt. Duo hydropia curati sunt. Domitiani paulatim convaluit; et prius alienis inni-
3 Quidam e(iam Nivellensis, auditis miraculis tens manibus, pristiuEc sanitati est restituta. Mulier
item olii loti- B. Domitiani, ore profitens ad salutem,
giori ipatio
corde cre- de Vilier, qu<e nec surgere poterat nec progredi,
dens ad justitiam. pronrsit se iturum
xgri quatuor ad limina viso beatis Pontificis loculo, perfecte convaluit.
Beati. sieigressus restitueietur.
Et statim recepit, 7 Sed quia in singuUs immorari ta;diosum est,
quod optabat. Quidam de b Bordiues ; qui duubus succincte cetera proferamus. Mulier qua^dam fiUo- ahi deriiqiie
annis et tribus inensibus in lecto
decubuerat. facto lum suum noluit communicare in aqua, qua? de reli- plmes jum»-
voto vemendi ad limina tur.
B. Maria;, statim recepit quiisSanctorum defluxerat pro a3grotantibus cum ;
samtatem. Duse muUeres, quae usum
manuum para- adejuselationemreprimendam puercoepit infirraari:
quod
DIE SKPTIMA MAJI. m
A quod mater videns agnovit culpam suam, se deii- hac clausula : multa autera et quasi in numerabi- B
quisse profitens, et sic lilio sanitatera irapetravit. lia ad feretrum Reatissimi Domitiani subspcuta sunt ** *•*
Aiius quidani parvulus, semimortuus adductus, sta- post ejus Translaiionera mirrioiFia. quae brevitatis
tim convaluit. Mulier qua.'dam, quse per tres annos causa hic scripra non sunt.
vires ambulandi amiserat, monita in soranis venire g Andana vulgo Anden Abbalia, fier S. Beggam
ad corpus beati Pontificis. fidem udhlhens, cucata fmdala. duabua snprn ffinjnni lencifi : huic propinquum
est. Siniiliter quidam de Hntton n a diuturiia aegri- Anden;tlle, fornia liimunitira., uiidf kic Parva Andaua
tudine sanatus tst, et ex tunc coepit pauperibus rai- dicilur.
ni^trare o. b Viset, locus utcumque muuitwi in orientali Mosx
ripa, inter Leodium et Trajectum via fere media.
ANNOTATA. i Falais duahns Hoijo lencis in occasum dislotf ad
alteram Mehantw ripam.
a Priora mhacula jam nnm. {'i eM3 eisdem verbis k Anicin, an recte .scriptum nescio. uli nec de aliis
narrata omtUiinus. At qum lioc aumero referuntnr, qnibnsilam locis, forte eilra Naniurcenscm Comttalum
erant priori Vits& adjuncta, sed ibiomma. quxrendts, quod non lubnil admodum operose indagare:
b Bordines. duabus circiter Leucis Hoyo Uistat nd hujus finibus trans Bochum pnenominaUim proximum
Occidcntem, in con/inio Namurcensis et Leodiensis di- ext kc\\\r\.
tiunis, irans Mehaniam jlaviolnm. 1 Han, cnslrum ad Sabim, supra Namurcnm dua-
c lilnd forsilan Castellum, ijuod ad onenlalem Mo- bus leucis; a quo disiinguuntur R&n supra-Lescam,
tise ripam, una supra Nnmnrcum leuca^ in i^upe extru- e(Franc-lian sive liberum.
ctum exhibet chorograpfnca tafnt/a. m Flnretfia, ubi Ordinis Prxmonntralen»is Abbatta
d Ouce, in eadem tabula Oulie, proxima Iloyo t7'ans sed in labulis Topographicts islarnm ac vicinarum par-
Musam viUa. tium insignis, inter /fan et Naraurcum, nd ripam la-
e Mons-Ctiruelii prope Leodium, in quo Ordinis bis meridionalem.
Prafmunstratensis Abbatia olim, nunc Carihuainnorum n In margine ecgraphi scriptum vel Hurion : neu- £
^'
monasierium: de his plura vide v Aprilis ad VilamS. trum invenio.
Julianx, Corneliensis hinc dictie. Seijuebntur de mercatore, qui la latrones inciderat,
i Dno priora eranl eliam priori Vitie adjnncta cum relatum in 2 Vita num. 16.
DE S. MAURELIO EPISC. MART.
PATRONO FERRARIif: IN ITALIA.
initium. Omnium quidem rerum priraordiasuntdura,
CAPUT 1.
sed duriora sunt primordia generantis. Sancta Ec-
clesia Ravennas, ut primum pareret, viara fecit,
Vicnli; bciitinae Sedis origo ct translatio ad S. angores pertulit, sensit dolores : et lioc egit, Fra-
Georcii ecciesiani Fenariee. tres, ut ordiLiem partus diviui loto veritatis tramite ^ s-. Pem
custodiret. Cum antein diviiii parlns ordinem eum clirysotojo
Beth- «<"'«-
^rraria urbs {ile ciijus ortgiue muUi multa. nec fiiisse ostendisset, ut exeunte edixto Cnsttrts in '
P
naiium Ir-
de Virgine nasceretur Christus
^mte fabults) priusquatn eo consisteret loco, ubi leeia qiiasi ia via CfliepiscnpO
hodieque ampUssima visltur, ad Scptetntriona- Edicto, tiiquit, Cresaris Pagani Dominus obtempera-
Ante insli- __ lem
/( scilicel ripam minorii Padi ( Volunensem turus occurrit, et decreto B. Petri, decreto Princi-
tiitioncvi
Padum imhjo nuncupant) olim aut lota aut mujon parte pis Chrisliani (([iwd de instilutmne Archiepiscopatus,
E}nscoiinlus
siia lulalteram dicli ftuminis ripam stetit, ubi bodieque non sine conlradiclione qiwrumdam accepla, pnlem esse
Fenariensis
iiaminatur parochia S. Georgii, qus Ferrarola dicta intfUigemhim) servus adliuc aliquis obsistit < Verum,
inveiutiir acculo xiii ; cum scilicet ttdibus ecclesiisque pergtt Chrgsologus, quia neque prospera adversis, ne-
mnjon ex parte translalis una cum Ferrariae iiomine, que gaudiis miscenda sunttristia liis oraissis liodier-
ni germinis lietitiam prosequamur.
Habeat modo
qui restabat vicm diminutive sic dici capit, quast parva
primogeniii reveren-
Ferraria. qux ei vetus Fei-raria vocari potuisset. Hic natus, qui primns iiatus est,
Marcellinus hodie verna-
certe pnmitus constitula est Sedes Episcopalis, quod tiain,teneat et lionorera.
totum et conquisivit affectum,
et quonwdo [actuin sit. quoniain haml panim ad culi partus rapiiit
qmndo
liiinc locum faat, resque miplitatissima est. lubeC per Circumstant adsunt propinqui, cognatio tota
Klii,
uiitiqua vetustatis exoletx vcsligia indagare conjectan- concurrit, familia exultat omnis, ipsa penetralia
dii; non tam utpropnam ea de re ipse firmem .lenleii- domus tripudiant et tetantur; quia videre oculis,
tiam, quiim ul moneam partium istantm erwlUos lioini- suscipiTe inanibus hodie primiiro gemlrii is partum
nes plura quxrere, quibus inventis sternatur via ad sobolemquemeruerunt. Ex his liquido pnlere eMsttmo,
qued nU primus Marcellinus fmt. quem ecclesia
Ra-
evilandas salebras, scriplorum prxcedentium diliqe.ntia
Va- veniias, ArilitepiscnpiiU demceps jure
plurium siilijecla-
iiecdum complanatas. Ravennatem ecclesiam siib
rum Ecclesiarum maler per Epiacopales ordiiiationes
lenhniano Imperatore auctnm esse Aicliiepiscopali di
ita primus fuerit S.
imitall: apud omnes fere pro wdulntato habetur; sed futiiia, Episcopum ex se genuit,
qui Poiitificw Impe
quoit eo profcrtur Imperalons pnvileijium, uti
jam dlcll Pelrw Chrysologas et non alius,
poteslatem. Acceperit au-
apud Ferdinanduin Ughellum e.rtat lom. H coi. 331,
eam acceperit
rialiqiie decrelo ^^^^^.^ ^^^^^
Viilentiiuano p„„ „arcelti-
tem sub S. Leone Magnn Ponti/ice
et
Baroiiio aliisque menlo de suppositione est suspectum :
Domini ccccl; qiti aiitea a num cu.a
et qttldem tncptis- Imperatore circa aninim
inullis certe inodis interpolalum essc, """«'» ""•
Sixto III simplicem Episcopi titu-
aliquam liabet vetuslalis Leoiiis decessore S.
.simis, nemo dubitaverit, qiii
cognitioncm. lum jmlestatemque acceperat.
omnes in obscuro latent;
2 Solidius multo id videtur probari ex S. Petn 3 MiircelUni successores
in CoilciUis qiiinlo sex0que
Cathcilra nullius eorum siibscnplione
yico/tabenlk
Chrgsologi serm. 175 de Maroellino Episcopo Vico- nm is qiii
hoc seculo aiit ettam sefttmo habttts appareiite,
ImveDtino et S. Maria; et virginis partu, cuji 1
m
20
Majt T. II
DE S. MAURELIO EPISC. MART.
ISl
MarliuoPapa anno dcxlix nolatur de jure B. Petri Apostoli fuit, petiiioni
clesioe, qua; D
A in Laleranensi sul)
Vico- bus precibiisque Clericorum et laicorum infra Du-
AUCTOnE D. P. Joannes Vico-Sabinas Episcopus legi ilebeat
Rubei 4 Hiil. catuni nostrum Ferrarise, in ipsa videlicet Massa-
liabenas, qvx mdelur esse opinio lih.
Esl anlem Iwc eo verosimilius. qtiod Babjlonia, quse vocatur Ferraria, quse de patrimonio
ibidem itdiut Ravennaliiim.
.sancta; nostra» Rnmana; ecclesiae est et B. Petri, in
vldelur an. Vico-Sabinensis Episcopalns nnllum uspiam sil vesli-
b40 Joannes, ipsa eaJeni Massa alleram fundavimus et eam au-
male Vico-
gium reperire: qui aulem jrtale S. Petri Clinjsoloiji
ximus et aedifioavimus ecclesiam, ad honorem Dei
Sabinasdi- dicebantur Vicu-liavcnlini, poiueriinl Vico-habenates
iion diu omnipotentis et Martyris S. Georgii, atqne in Epi
clits; itigala nonmiiH mce ilicti fuisse. Ut nl sil.
Concilium mansit Vico- scopatnni consecravimus, ad jus et dcminiura S. R.
post prmlkium Liiterniinisc
hahenliae Cathcdra sed ad eam qunm :
diA veterr.m E. et B. Petri: et in domiiiio et potestate seu cura
posf giiein
Kerniriam, postnis Ferrarolam, Iranshta ea est. et gubernatione sua constituimus atipie subjuga-
trnnslata l'er-
ea fiuemdam Episcopum ex Romanis,
Tramlalioms atictorem Vitalianum Papam fuisse vo- mus et : in
rartam Sedes,
Cau- Marinum scilicet, virum religio<;um, justnin et ho-
tunt Ferrnrienses. qni anno roLVll scdcre cirpH.
litiveimutis Archie}nm>}ii, nestum, ac venentbilera, et ex. nobili genere natura,
sam fuisse siispicor Mauri
addicta stbi Exarcht Imperalorii polentia subnixi, de- ex auctoritate B. Petri et nostra, cum Cardinalibus
in^oientix sciHcet et Episcopis nostr£e Roman^ civitatis, in
feciionem n Romanx Sedis obedicntia, eo
progressam, ut ml i^ausam Romx ilicendam cilaliis, ipse ipsa sancta ecclesia Ferrariensi, ad Episcopalem
Romanum Poulificem pnesnmpi^erit ad suum tribunal effHctum elegimns, investivimus et oonsecraviraus
elc. Ca:cus est qui non videal tol }tenc indicia impos-
judicandum cifare: man&itque in en ohstinalione usque
Ihroni sic et delicti auccessonnn anno lune qmd verba, atque hoc tolum (igmentum conditum
ad mortem, vt
DtLXxii naclus Repariitum: qui cum cito resipuisset, a csse )>ostquam S. Pclri patrimonium, qnod vocanl, con-
adeoque pluribus})OSt extinclum regnum
yUidiam siiccessore Adeodnto non alia lcgc veniam im- stituftim essct,
petrnvit el ijraiinm, qunm ut Maiiri nomen expungeret Longobardorum seculis, }ier jEmiliam atque Flamt-
e diplijchis. Inlerim fuctum videtur ut Vico-habeuas niain : snperfluum iyilur fuerit e.vpendere singula. E
seu Vicohalientinus Episcopus. Arcltiepiscopi sui exe- t> Quidqiiid aufem sil de femporc quo condifa est ec- Trainfata
Romnm se conlulenl; utquc ab jurato clesin S. Georgii {(icri enim })olest ut ea ap})ellalu aul cstautem
cratus superbiom,
eidem indifa videlu ad eccleslam
erdeiiustiiw unilatis lioste recederel longius, Sedis Fer- auliquior nvt rccetitior mullo sit)
.S. GeoTgii ve-
rariam transferemie peticrit acceperitque faailtaiem. esse, postquam liiuc allatum est brachium S. Gcorgd, ']'^j.p„^
F( :'rflri:ini ailem ideo dcleyerit, quod ud Vicohabenti- quod nunc in nova cathedrali servalur, qua: SS. Gcor-
Idgue vel ad nam diwcesim pertinens, sed a Loiigubnrdis posH'ssa, gio cf MaureUo sacra est. Sunt quidem qui eas Reli-
decUnaiidani
esset extra poteslatem Exarchi Rurennalts. Hoc vero quias seculo xii incunte primum allatas credant, a
Mauil Ita-
ne gratis dictum putrtur. considcrct lcctor jam inde a Roberfu Flandria- Comite sed hoc oslendelur infra er-
vennalii
tt/raiinidcm, tempore S. Greijorii Pnpai, Longobardorum reijnum roncum essc : nntiquius aulem istic esse S. Georgii pa-
adeo (alc in Italia patuisse, ut uulversii ha-c. exceptis trocinium {cujus haiid fucile nliud ini'ium assiijnaveris)
Roniaat.i^ue Ra,venna, cum locis inl eas spectantihus, probat Henrici Im})eraloris diploma a})ud Ughellum
ail Alpinis niontibus Regiuui usque Calahri.T. illis lom. 2 coL 564; quod anno mxiv signatum, jura sua
pareret sicnt ait Baronius ad nn. 591 numcro 41.
: tiberlultsque confirmat Canoniris Siincta^ Ferrariensis
4 Patet hhjiis rei veritaa ex terminis Coinilalus Pe- ecclesise, in honorem S. Georgii constructae; od cu-
ru&ini, per iUot> Horlom usque promotis
tunc instituti, ; jus luiic pcrtinebat omnis illa terra, quiv infcr duo flu-
qiiam ipsnm, licct Irnns Tiberim posilam, ei solis 24 mina usque ad Comaclienscs agros, seu vcrius })ahidei
p. m. Roma dislautem, possedisse Lomjobardos sdmus Polesinum
protensa, dicitnr S. Georgii. Simiiis con-
ex Paulo Diacono iib. 4 cap. 7. Nihil igitur mirum di- (irinalio facta dcinde auno mlx.viii ub Ale.iandro Papa
cimus, cum asscrimus. FerTariam. a Ravcnna distan- II }tcr Bullam qua- extat col. 568, inscri})la Everardo
lem siiltem 40 p. in., in Padi ripa conlra Iniperatorios Archipresbytero, Romano Archidiacono. et rejiqui>-
detentnm ac munitam ab iis fuisse, imo tunc extitisse Canonicis sanctai Ferrariensis ecclesi<E : no^iinatur-
capiit Ittlius Comitalus conlra Exarchos Rnvennales. que inter alia ecclesia S. Stephani in Burgo Ferra-
Sicut autem iidem Lombardi omnia usque ad ipsc Ro- ria3 {ubi Burguin vvcari vides qu:v nunc i}).sa est civi-
mana ma-nia habchant iniursinuiOus suis infesla, cum tas^ insuper etiani medietas decimationis plebis S.
extrema plerorumque circa locorum desolatione ; ita Georgii Episcopio, medietasque omnium reruni F
in
eliam Vico-habentia potest ab iisdem credi depopulata. qua; pro animabus fidelium defunctorura eidera ec-
Quare si cui minus placvt triinsferendx Sedis cunsu in clesia' rehnquuntur etc.
Aluuri Archiepiscopi rehcllionim collnta; potcrit nb 7 Translata }jostca per Landulfum E})iscopiim ca~ nnno 'autem
vel LanQobar- 1135 od Tio-
ipsismet Longobardis, pro mnjori parte lunc Chrislia- thedra, sub annum mcxxxv, translati quoque saltem
dis ejus pos- tam Ca-
nis, cnusnm sumete, opinando, quod ipsimet isqiium t-sse pro parte Canonici sunt, cum Hsdem junbus ; uti pro- thedraleiv.
scssoribiis ila
volcntibtts censucrint, Ferroriensis Comiiatus a se constiluti Epi- batur per BuUas Adriani IV, anno mclvii, et Ale.can-
scoputn, non nlibi quam Ferrarix residere: itaque fa- dri III. anno mclxxln. eisdem verbis eamdeni rcrum el
ctum esse ut Fitalianna Papa, ipsis ita volentibus, ilecimalionis medietuiem exprimentes. Altera medielas
Marinum , a se constilutum Episcopum ordinant, videtur pertinuisse ud Episcopum : ita tainen ut Pres-
Ferrarix Scdem habiturum. fluic ex ipsumet ijeiite bijtero Curaio Canonicisque ibtdem relinquendis, ad
' successerit Oldradus, a nonnulUs pcrquiim niale repo- parochix ctiram et ecclesix ministerium, tongrua jwrlio
silus ad tem}tora S. Silveslri Papa;, ab aliis creditus relinx}ueretiir Pennottus enim lib. 2 cap. 22 num.
. i
aneuiilnts
}}rimtis sub codem Vituliano Fcrruriensis E})i.sco}nis, et allcgnt pnvilegium. quod aniio mcxli die xi Muji. Grif- I
vctiri
S. M:uirelii cujus causa /(.rc cvaminantur, decessor. fus Episcopus, Lnndul(i succcisor immediatus, pro /»*''""'" ^'"'
iionicis a<i-
5 De Marino certe, fueritne unquam Ferraiix Epi- aniraie suae decessorumque
successnrum in Epi- qml et
noH ohilan/c
fniidtittniin scopus, nulla satis solida auctoritate probatur. Nam scopio Ferrariensi salute scribtt, Hugoni Sacerdoti
hiiila, arto qiiod de Ferranensts Episcopufus in.stilutioue extat do~ et Joanni subdiacono Transpadanse S. Georgii eccle-
sillipositttia
cumentum tom. t^ UglieUi col. b46, ipsemet indicat siae Subdiaconis, in qua Ferrariensis Episcopatus
suppot.Hitiu7n videri mulUs, et pro tali videtur habere. Sedes olira viguit.
Salis profecto est vel initnim legere, ut ifa sentias : ij)-
8 Interim suirexerat et egregie propagari. coiperaf
ih'<ndi- rodtiit
snm ergo uccipc. .luhente Vitelliano, servo servorum Cannnicorum Regularium Latcranensiuin institutum, indiicli^i
Dei, alque Constantino Romanoruni Imperatore quo in jatn diclam S. Georijii ecclesiam receplo, Gra- Laleniiicn.
Augusto, iicijuloitiu!^,
exiit edictura Komanuin, ut describeretur, vendinus Ferrariensis Electus, Ugucio Prapositus,
qualiter post destructionem nostrae VicunverJEe ec- uliiqne Canonici Ferrarienses, iirevocabiliter tradide-
runl
DIE SEPTIMA MAJI, m
ruiU Bruno, Canonico S. Georgii de Ferrarola prae- fantum aquarum infudit terris, lit egressis ripas D
senti, ac noniine ecclesiaB et Canonicse prsefati S. fluminibus non solum valles inundarentur, sed ar- ai'ctoiii! o. p.
Georgii de Ferrarola recipienti, totam et integram borum quoque cacumina propemodum obtegerentur.
decimationem quse ad sacristiam Callieilralis Ferra Tali in necessitate recursum a Ferrariensibus ad
riensis pertinebat, vel pertinuer.it, vel dari debuerat Deum est suumque S.Maurelium, per cujus intcr- gux in /lumi-
de possessionibus positis da crypta pe-
in Plebatu prjedict.-e eccle- cessiones et merita diminutie paulatim sunt aqua;
richlabaittur
sia> S. Georgii de ultraPado, >lf/um onnoMccx.xxvii, Tunc monachi non ita pridem locum
nostri, qui Retiqaix
et poslea ab Innoceiilio IV coiifirmaliim fuii Noitis Ju- obtinuerant, considerantes quod sancta; Reliquia)
lii aiiiui Ponttliculiis x Clirisli HccLin rescribettle tenerentur in priedicta spelunca, neglectae vulgo et
Priori et Conventui S. Georgii de Ferrarola ordinis inhonorat.-o ; meritoque formidantes, ne tots in
S. Augustini Ferrariensis (ipiid Uijlielltim col. »76. pulveres tandem abirent. a superinfusis identidera
Exinde, inqutt Pennollus, stetisse in ecclesia eadem aquis consumendae; statuerunt eas inde efferendas
Canonicos Regulares ostendunt litterse Benedicti ipsaque in ecclesia alte locandas, ubi extra pericu-
Papae XII Abbati Ccelo-aureo Papiae et
S. Petri in lum ejusmodi deinceps esse possent quod tamen ;
Priori ejusdem ecclesia- S, Georgii de Ferrarola di- aggredi non praesumpserunt nisi cura consensu Illu-
recta? anno jicccxxxix. Sed et de anno mccclxii Ca- strissimi Domini M.irchiunis ac Rcverendissimi Pe-
monasteriorura S. Jacobi Cellaj-volana;, et tri Bojardi tunc Ferrariensis Episcnpi.
S. Laurentii
in Caesarea apud Ravennani invicera 1 \ Laudavit uterque consiliura pium ; et de eo-
7 Slaji serena
unitorum, capite destituti, in illorura Priorem Ca- rum sentenlia lectus est dies vii Maji. ipsi S. Mau- primum dein
nonice clegerunt Antonium Canonicum S. Georgii relio sacer. ad rem peragendara; invitato in id pluvio dte,
de Ferrarola ejusdem Dnlinis S, Augustini, quorum Reiigioso omni ac seculari Clero, ut congruo cum
electionem cnnfirraavit Innocentius VI, per suasda- apparatu processionaliter adesse vellent. Ipso autem
,
tas Avenione anno x sui Pontiticatus. die exoriente, qualem oriri conveniebat in tali tam-
y Postea cum dicta ecclesia esset
cuidam Petro que Reverendissimus noster Ponti-
laeta festivitate,
Diacono Card. tit. S. Angeli comraendata ac post ficaliter indutus, cum clero Religiosisque omnibus E
illius obitum cuidara Jordano Episcopo Albanensi, convenerunt in ecclesiam Calhedralera' qui, cum :
ac denique
on. 1111
(^anonici Regulares illara omnino deseruerunt : ab ecclesia essent ordinate egressi, ne nimia quaj
motiachls quam Joannes Papa hujus nominis xxin, instante sensim confluxerat multitudo. et raajor quam area
Olivetanis.
Nicolao Ferraria; Marchione, Monachis Olivetanis capere posset, festivitatem ipsam funestaret. non
univit, per suas datas Bonnniae de raense Septembri paucorum certo certius obterendorura exitio pro-
;
anno Mcrccxi : qiii cum ccclesiam leslauranilam ciiras- vidit Deus, mutata subito ooeli facie, et efluso in
scnl, Itiit ea amio mdlxxik Novembris a Fi-
ilie xviii terras nimbo densissimo, tanta cum vehementia ven-
Uasio Roverella Ravennale solenniler
Arclitepiscopo torura, ut unusquisqiie cogeretur, dimissa vacua
consecriila, uli ex inslrumeiilo Joannis JSmiliuni cog- area viisque ad eam ducentibus, sese alio recipere.
novisse se scribil Maicus Antonius Giiarini, in com- Illustrissimus Marcliio cum Baronibus atque Equi-
peiiiHoHisloiico Ferrariensis hislorix, sul) anniim tibus suis, nec non Episcopus cum Patriarcha Ro-
Mncxxi vulgalo. post annos xxiv ijtiam Don Micbael- berti, multisque Religiosis et bona populi parte, £(,,, ,7."'
Angelus Olivelnnns Italice pnblicaverat vitara S. Mau- propere reverteriint in ecclesiara ibique substite- fectus tuit)
;
relii Episcopi Martyris, Proteclnris et Defen.soris runt, donec cessante pluvia ordinari deniio pninpa
civitatis Ferrnriensis, in lorma ilialogi inter Mona- posset. Ea ad quatuor niillia hominum numeravit
rhtim el Pciegrinttm, Itiiniinam Christiimx- humilita- unde quanta futura fuisset, quamque diffi-
colligas,
tis speculum. Hic autem esl ille Sanctiis ile ciijus culter promovenda, nisi ctelum ipsuin innumeros
Vita tain MS. quam Igpis excusa, pionunliat Ferra- alios cedere Inco fecisset.
rius in Catalogo generali, quoil multa egeat censura : 12 Hac igitur, inter sacrorum hvmnoriira cantus,
quare eliam necessarium crnsuimus totam s^pius noinj- pervenieiite extra portam civitatis, obviam proces- nomimlms
tiatx ecclesia' originem et fortunani receiisere, ut intel- siraulque omnes, quos adesse S.Matirelii
sere Patres nostri :
ligi queiint, qux ile boc Sanclo offeriintur, explieanda et B Alllerli
conveniebat, suinina cura reverentia ingressi sunt
niilutx
ttb enoimibus quibus siint imjiiicata figinentis. in crjplain et aperientes sepulcnim invenerunt in
:
eo diias capsulas plumbeas, uliiam unam longas.
CAPUT II. quarum qu[e ad dexteram posita ho<? titulo desuper
.S. Maurelii in ecclcsia S. Georgii novissima inscripta eraf, Hic est corpus sancti M.^cbelii
invenlio, translalio, eiilliis, niiraciiUi. EPiscopi FERRARiENSis ET M.iRTVBis; :illera sequen-
tibiis iiisigiiiebatur verbis, hic est cobpus sive ossa
\jt a nolioribus certioribiisque tid alia obscuriora pau- Be,\ti Alderti Episcopi Ferrariessis et confes-
latim ascenilamns, age iutlinm dncanius ab ulliina sacri soRis. Tunr omnes in genu;i prostrati adoraveie sa-
corporis inventioiie et Iranslationi , qnant sic tlestribit cras rebqiiias, et peraclis debitis ceremoniis sigiUa-
posl mneinitm Micbael Angelus poq. ?i3. Anno mccccxix, cum in tim sustulere capsain utramque. inagiia voce cantan-
eiundalio
tim Catliedra S. Pelri Martinus Papa III prassideret, tes. Ecce Sacerdos raagnus. qui in diebus suis placuit
(ttivii
defcfuntur
Rnmanum vero Iraperium Sigisinumlus, Ferrarien- Deo et inventus est justus. Ita detulerunt illas ad ad itttnre,
sis civitalis Dominium Nicolaus III Marchin Atesti- majus altare. ante quod sacrum Missa» officiiiin so-
nus obtinerent, inveniendorura transferendoruraque lennissirae celebralura a Reverendissimo D. Epi-
sanctorum Cfirporiiin Maurelii et .'^lberli ha?c occa- scopo fuit. Ex eo autem teuipore cessaveriint aquK,
sio seseobtulit. J:icebanl hae geramaj imo thesauri, neque exinde regionein iniindavere usque in pras-
in quodam sepulcro intra crvptain seu paradisum sentera diem, quuinvis siibinde contigerit turgere
(sic eniin in niultis locis appellatur) instar sacelli copiosis undis flumen, magnainque stragem mini-
conformatain, sub tribuua inajoris alfaris. Et erat tari. Recordor autem accidisse temporibus meis, ut
quidem loriis isle primiim satis ajitus oratioiii : sed in t.ili formidine sacra S. Maiirelii manus erterretur
cum huinilis es,-et nc sulterraneiis, processu tempo- ad pnntPin : eaqiie signalie aqiia; magno cuin freinitu
ris totus humidus, obscurus. desolaiusqiie frequen- recurrerent ad ac populuin prajsenti liber.a-
in.ire,
tari desierat. ac pene venerat in oblivionein sive ; renf formidine. Sed redeo ad seriem narrationis pro-
propter crebra qu;e siiperveuerant bella aliosve ca- positae.
sus, sive propter exiguam istorum temporum devo- Vulgatus qu;iquaversum rumor inventionis
13 inde ad sa-
crisliam
tionera. Ut ut fuerit, aperiens Deus cataractas co-li pnedictie brevi tantam excivit hoininura multiludi-
nem
166 DE S. MAUREUO EPISC. MART.
tangere cupientium ut di- cognominatus, ad distinctionera a synonymo suo
A u«m, adorare, videre, ;
« monachi. ne minirae pares juniore, magnae vir integritatis et ferventissimus
scriraeii considerantes
sustinendaB miiltitudini, haud satis aroere a sacro
amator S. Maurelii (cujus corpuset altare atque sa-
cellum curaiis ex otficin, ibidem non soluin dies, sed
thesauro possent pie rapaces nmnus ; ipsiim reciii-
*^
serunt in qtioddam archivium intra sacristiara. do- noctes quandoqne in oratione ducere erat solitus)
nuvum sepulcrura fabricaretup. Verum incre- divina, ut credibile est, inspiratione motus, Ducera
i,
JiGC
,n bj-escente in vulgus ruraore, qnod sancta corpora adiit. Aifimsura sciiicet primum ; dixitque, Deum
fliior.sum auferre molirentur Patres. parum abfuit precibus S. Maurelii conciliandnm, et servaturum
quin impetu facto effringerent ostium sacristia3. satis hicum illum. Fidem verba invenere : sublatis
g.iare uuratum celeriter est, ut altare ligneura in- raachinis re^^taurati sunt rauri, prout etiaranunc ad
01* deiiigut
et usque hodie turris illa con-
.
'
sUir iircae majoris fabricaretur. qti» superne ape- oculnm discernitur :
aacfltum
i*. y. rieiiiia c^Ilocaretur in niedio templo, in capella, sistit illEesa. Aiunt etiam iidem Seniures, quod cum
nli el campa-
quay nomine Div* Virginis censebntur;
tunr sul> ex piuribus turribus auferrentur campana aora ma- nn utills con-
ibique inclusemnt prsedictas capsas, prius omni jora (credo ad conficienda exinde tormenta bpllica) ira tempes-
po])ulu palam monstratas; cunctis certatim caput atque etiam ad maiimamnostramcarapanamventuin fates
i!!i:Iiuantibus, manus brnchiaque tollentibus in cfle- esset. eNclamassepra?diclum bonura senem; Dira:t-
li.ui, percutientibus pectus, majrna voce clamanti- tite, diraittite illam : nec enim utilis vobis esse po-
bus, Succurre nobis, Miserere nobi-^. Exinde vero terit,quia est campana S. Maurelii. Perrexerunt
,,^
tauj iuulta facta miracula sunt, ut iis exponendis nihilominus fabri mandata exequi, ipsaraque ad ca-
Uim Tacere tameu unn pos^^um rem prop-
sutficiani. strum pertraxere; ubi cum aliie similes campanas
sus novara et admirabilem. In eodem unde sacra omnes, secundo aut tertio mallci ictu iliftringeren-
lipsaua extrada primura fuerant loco, scaturire roe- tur; liaRc nostra. etiam o-ties deciesque percussa,
pit tonsa(jut*;puicherrimEe,sapidissima^que. uec non reman^it integra. Qno mirarulo admoniti operarum
Foits in loco
saluberriraie iis <\\i\ ad mcdelam vtiriari)ni infirmita- Prcefecti vetuerunt illara ultra attingi, ornntamqiie
jtrioi^ licahi-
rimt. i
tum deycenduut, ipsara vel in potura liaiistam
iliuc flopibus etcoronatatn, velut triumphali pompa, re-
'
.sumpturi, vel in lavacrum aspftrsionemve acceptam vexere victricem. Unde tanta erga illam reverentia
inlusuri corpohbus siiis ex quorum ingenti numero
:
affici coeperunt accolge, ut quoties tempestatpra pe-
r»^-cijsejo paucos, nominatim descriplos. riculosam rainatur cGelum, huc ceitafim accurrrint,
I
a
Mulier quiedara familia? perquam honesfEe, puleaturi campanam S. Maurplii, cujus .'ono dissi-
Jioniine Sereiraita, annos jam duos ferens inutiles pari procellas omnino confidunt, resque ipsa demon-
nei-voi-mn attractioiie manus. easque pra^raissa ora- strat.
tiono istic lavans, subito .sanas recepit. Alia, Lucia Ifi ho Michae! Angiiiis, (iui oim scriberet S Mau-
.
u/rumque cor-
plvrktms jio -
jiun.juputa, iamula adm. lllustris D. Ugotionis de reiii vUam, ejus corjiufi depnsitum erot, irttra :enenm pus modo est
nittUtm jnitw
C^mtnai-iis, det-onnalem uniits brachii dolorem flegre vioniimentum ; etcorpvttB. Betmardi .muititcr quie^ce- in propriis
vel adapeixiks
sacellis.
prattat. fereus, eo quod ipsn uti non po.^set. remedinm diu bat sub altari cnpethr nltn-iiis. Rrm di,slijictius crpticnns
ojttaium in eodcm Javacro reperit. Jac<ibus quidain M/irciis Aiitonins Gunrini docct, mnnumenluin iltnd
^^jlJonuiiiensis pictor, earndem aquam ori suo admo- conspici ad d^rleram altfiris mnjnris ivtra<}ue ipsum
.i\Tt;ns, libeiutus est a maJo fastidioso atque ingrato, cta}idi nrriitam arfjenfeam. Corpus nntem B Bernardi
quod ipsara cibi necessariam sumptionera difficilem dicil esse ad smistrrtm oltnris ejvsdem inlra scpnt-
ei odiosaraque reddebat, Filiolus Bon Joannis de o^um. ex candido mnrmore eletjanter scntptnm an-
IjSJvezuiis pudem ferebat nlcerosum tortumque, cui roqup iliusum. Di'ini\e capettam S. Mnurelti totam ait
jiuHum reniediTun inveniebant medici : sed mater clegnntissimr hisioriatam ipsin\SanctigestiS et miracnlis,
puiTi, audiia populari devotione circa prajdicfam pcr Joannrm Baplistam Benvrnuti cngnnmine Hortntn-
aquaiu, eodeiu acourrit : et prlmum calidis ipsa suf- 7ium. Utide el ex prxnntnlo Mictinctis Angeli tocointelli-
,
fu^ft luorymis, opem postulavit filto; tuui salutnri gitur, ex ulruqne mnjoris nltarif! tntcre esse proprium
I.ilici' pedem lavit, sanumqne mirata suhito e^t. cupK^tqur .smettum, et in hoc ejus mnnumcntnfn. Credi-
AJius jiivenculus, Joanups noinine, filius Pauli de biie e.it tunc cvm rest^iirata, prout suprn di.rimns, ec-
Montagiiana. uuo oculorum per quamdam infirmila- clcsia fuit nnno moccclxxix, in enm qnem desujnavimus
' ttiin privatus. eadem aspergine amissum lumen re- modum ordinatum altarc ciipettasque et monumenfa
cupeiftvit. Idera beneticium inde retulit Patavina i/j.sa deinde. uno minimiim post secnto tnliler iamque
pueJiii, nomine Florina, quee triennium utriusque simpUme, fmsse adomata cxquo etiam tempove, dicio
.
ouuli capuerat luniine, Totidem annis c«:)nfractum jam R'nt'o monHmenlo a parte interiori tegnntnr liacc in-
bvjidiium gottaverat torritorii Bononiensis nmlier, icripta verba, Divi Maurelii Martyris et Episco;'i ve-
i)uai'U}jr-(a bartholurafea, toturaque contusnra piagis neranda ossa, cujus divinitatem frequens votorum
a foTw.iftnf.i inaritn acceptis : et altera ex Sermj-' reijs testaturindies: m posterwri nutem ksec, Patres
neiih! vico, clephantiasi
laborabat. similiter
ijiiff) Olivetam, aere proprio et pioriim, posuere. DispHcnit
ferebal brachiom iongo lempnre infirnmra et ulce- aulem^ nec immerito. tilntns Diviuilatis, tn atirno
rosum utraguc uutem a
; dictis infirmitatibus sanata qHum vutiius cnpiat n.^urpatus; qunre cx-
ptnne. sciimi
Tmt usu istiuK aqute. pungere eum a Romauoium Puntifi^nm aliqno jnssi mo-
15 iiii wiquc adpag. 60 rvlatts a Michaelc-Angelo nachi &unt. Mnroo-Anlonio coliigitw; visum
uti e.r
addeatium putti, ifuod idrm anlea pag. 126 scripser/il, ad deinde Sancla: Sedi tiac posse diRsimulari ; cnm mo-
cst,
prohatiiiiim Hfauretianfr prxsmlix vntutem pni defen- nacfii nott iucommode vocem eam expliearenl. el forte
sione tIliu.H toci, ijtirm coi-pori9sui Iftesauro voluil tocu- ab epis mulatioiui scandnlum atiquod in vulgn mHue-
pU-iaUtvi: vfi-ba auciorih Latine vetldita fi^c snnt. Me- reni. Adjiii idem Auclor, Joannem Fontann Perra-
ouni ex senionbus nostris audivisse, atque etiain in rimnem Episcopum^ ali anito mdxc usqueoii Mi)Cxr,.^ft/(-
Compiinite
ecclenuc alt <«
vetjpnquadamporgamenolegisse, qu(»moiIosubLeone tiim quoJonnis fnissc die xii Maji,nd Sancti festivHalem
rerraluin Pajw X. propicr timoresnliqoos bellicos, succisura eo loct ceiebrandnm, prncedere sole^nisstmn pompa, tota
rredkfm utinjque in iaioi-e luent campaniieecolesi;^ mistrfe» in e^is nnbilttate comitatum.
!id euiu qui honus
respicit aiigulum; suppositfBqiie prxhim. fuc ipsum
17 Haclcnus ferc piwc.^^se.rat el
id rociK)m susiinendam niachinEe, qiiaB ytln reccn-
ingruente ne- fotium jam eral snb manu typolketanim; cnm P. He- thsime cdUa
a
ocsbitaie succt!ns;e,
deficientibus ea parte fulcris. nostri Feriariensis nnnc
ctto Cii^landli, Cotlcgti
/R^-erentipsaui oorruere in terram. Verum B
quidam Mimstro. jam ahas de fioc opere cum diinda esset
« nii^iCns P. fr. Pbilippusnomijie,
abaetatoSenior UivuHnx Parmensis Vita bcne merilo, cuju.t dttigen-
DIE SEPTIMA MAJI 157
Jclis
tiam in lrantt^il>rvdi.i aiiliquioribits S. Maurciii CAPUT III.
spnlialo inU crciisso [iil lixc
fnislralus evciiliis fuertit,
calamitosa belli lemjwra ferttnl) Inbellarii), novas
ncce- Legcnda aporfvplm ei fabulo.sa dcVltact
mmus lilteras, inilicium jacturx iiiiiis ferenlcs. el jira prima ti-ansl,.tiune S. Maurelii.
filam S. Maarclii, novo Fraiicii Beiie-
solatio oliqlio
detlishilo Ilaliee exjiressaiii , cui lituliis, Rex Mesopo- B
^Ctttus ille Albertus Ferriirien.iU Episcopus, cujus
jam lacla menlio et plcnior fucienda esl natuli ejiis die
Past ossa s.
tamiEe etsacer Pastor Fei'rari*, in hnc ipsa urbe njiitd Hlaurelii et B
aniioMCCLXxiv, ulque ut Bernardt
Mareslos impressam nnno mdclxvm Qunmvis enim qiwad . ii\-vAuijiU'ti,obiit scribil Ugltcl- sec.
1,1 Iranslata,
sulislaiiliiim .lolo exqitisilx Incuiioim cultit ea diffeial ab lus iol.381 sepuUus est in S. Georgii teinplo contra
aliis ; eonaUis lamen auelnr ile receniioribus mtraculis S. Maurelii Martyrissepulcrum. prout testumeiito suo
addere ijuidquid poliiil indagnndn nsseqiii, eornm pnii- caverat. execnlorem ejus tnstituens Priorem loci D.
accipietidi nobis absluiil. Vilx Ituie, Augusliuum Laieranensem : scd ciim niiraculo noii-
citate spem plura
post deilicatorinm, inscriplam Mnrcliioni Franetsco nuilu etiiitn ud ejns invocaltoncm celebrarentiir, npparel
tetrn fuissr corpus annnrnm
EstensiTnssani, Ferrtiriensinm npud AlManilrnm VII exprxdietis elevalum tie
eodem fiirsilun xill 7110 nliiil se
Orntori. hsec tle eo Oralio prxmitlilnr : Deus, qui, B. siibseqitenlliim aliquo.
Maureliiim Ponlificem tuum, lioste ilevicto [ler mar- ciilo : qutindo visum fnit Priori nc Fratnbns de veleri
tyrii palmam, ail superna; conteinplationis
gloriani sepulcro elerare os.in S. .Uniin'^11 ; et ulrtsque rrcott-
tribuequffisuinus, ut iiuiproteclio- dcndis in novum commttitemque litmuluin. fadcndas
pervenire fecisti ;
intercedentibus ciirare gemiitas ejusdem formx explnmbo arcas, e.idem
nis tuiegratiam quierimus, ejus piis
meritis petitionisnostra- salutarem consequamus ef- insiriptas stijlo. Niinc paulatim ad itntiquiora pro-
qukTtmiis qua ralione Ferruriam allala et
fectum. Ad priratamne ditmtaxat Ferrnriensinm devo- grcssuri.
lemplo coitdtta sinl S. Maurelii sacra
tiimem fnvendnm bxc concinnaln Orotio sil. an etinm in S. Georgii
adilucin, nesctmiis, pignora,
in piiblieiim ecclesiasHci Ofjicn vsiim
neque nunc vncnl exiiminnre. Ail ijratias antem supm 20 Habebnnl Patres Oltvetnni. leste Mieltaele-Jn-
relatis posteriores in fine opusculi sni
descendens iilem ijelo pag. U, Fitam Satielt Latine scnpinm; iinam s:ni>la Vita
Retjulariutu in
13
auctor, lins recenset. creilimus posl vislilulum Canontcomm Lnftna S.
tiritatis totius impriniisque resi- ccclesittm S. Geortjii iiilro.luctiim, ab aliquu Cimtjiega- M titretii,
18 Aniio Miirxxx quum rffsi-
Snnclns. Af- Lcleranensts Ci.nonico primo compositam , qiittm-
denliiv sua- proleclneem se esse monslraril
tioiiis dcraiitus.
qua nami iie ab n-gris veliit primum foiilem omntitm exinde
sceiploritm et
iit
flnvernt peslilens cnnlugio civilalem,
quie qiie,
iuT ititincta
rxtrn fieqiientinm popitbiiem ediiortim. conult sumits iidipisct. vuriis eam inreni lit-
peitilentla. proserperel ad sanos, illis
monasterium S. teiis tid noslri F.rrariensis coHegii Patres direclis; qui
semolis assiijnatiim pro Lazareto eral
occupalo am- suis quidem partibus non defuerunt : sed transeriptitm
Georijii. Jamque ei rei curaiidoe prxfect. ,
illud adliuc spn- exemplar periitin ria. In Sanctus ali-
hac dicebatiir
plissimi refectorii monastici spalio, i,l
advexisse, i;iiis aiitem
tiosiiis majorisque tiiiU- cnpnx rcd.lerenl, pertundi quis Imperjtor sucrum curpus
Fonassis eliam ibidem tacetur,
jttbebanl parietem, cui Baltliasaris Rryis coctia nltima is fiient trlieebalur.
Tliomx Lniireti Siciili. unJe el qitando illiid adveetum sit. Etdc lempoie qui-
jnsculpla eritl eleqnntt scalpello
controvertilur inler Ferrnrienses, a-qtie
valgo dicli Nenpoiitnni. Sed mnnum dem hactenus
luhnoveiililjus operi,
Ciiiius dicitiir
opposuerunt qni ndbitc ibidem reside- ac de auclore Iranslationis prj-nolatx.
De loco eeeo ait ndecctuniEdes-
adeo con^tanier se
iram Sniicto- Michuei-Amjeltis in variis ip-^ius civitalis Chronicis sa ali altqiio
banlReligiosi, indiijnamlo, lamenlniido.
legt, qitol veneraliilis rauneris auctor, existens in ci- [nipcratorc.
nm inlenlando: tit superseileiidiim cnnsilio piilariiil :
quadam a' ap.
crrdilumqne Iml S. Mnurelio iiiterceilenle fnctum
esse. vitate EJessi in Mesopotamia nocte
Maurilio monitus sit, ab urlie, qu;c brevi
cilo qux primttm ucceiuii ca'perai,prstHenlia, parente S.
ut resliticln
sed eliam esset inBdelibus sulijicienda,
corpus ejns transferre
noit modo cessaril ruinx deliberatJe pertcnliim ;
qmbus indicat.i parte et latere dextro templi, ad
ipse manserii immunis » sordibiis in Italiam ;
locus ,
esset in-
pnblica destinalus. Similitcr aniio cujus parietein sub parvula; crucis indicio
erat pro salule
Quo iudeque ablato. cum ipsum
MDCXXXix, cimi lUinoriim Rex Eridanus, irala fronte veniendum. i-i-f'sso,
deferre proposuisset cui facti revel.itio
cohitilta ixi contia urbcin invectus, pernicwm ei sitb
utidis suis mi- Romam is
datto Padi, S. Mnurc- prior erat altera vice apparuisse Sanctum, inoiiuis-
nartttir; liinc Clerus civitolis ciim bracltio
;
Adnaticum sinumfleiteretnavigationera,
ctim ejusdem manu Georgiani sulmrbii incoia; seque ut in
lii, intle
depositum pium
monnchi, titmenllbus fluctibus sese ubjiciebont,
allernis ostiumque Padi V"laiiense subiens,
Martyris templum,
supplicabuiidi : coque officio factum pulnlur, ut oijii.f Ferrariam veheret in S. Georgii
exclusum, olim tamen
c altbi exttu. versiis nppidum Zocca
diclnm, per tuncquidem ali urbis muris
flpi-rt"
vallesqite .sese elfnderiiil, oliripienles seetim qiwd illius se lem Episcopalem.
silvas iiur-
Micliael-Aitgeliis
porlabanl perioilnm. Anno MnCLlx, cum Lnii-
ileiiiqite 21 Peoseqiiitur .leiittlc iilem
diclam
miracula. lennslnttoncm comUatn tiiit sidt-
moiiastein jnm dicli OKcniiomus, in ritre
reiiliiis Fiaselii.
hnc teiiore lu, ipso sacri corporis adventu
appellatur. loco trilurie fnctendx seeitta, :
proximo, qiii Decimn conferta seque
Ho.i sine vii-
conliiclits operas jiimenlnque
liaberel, subito inltorruU nuer quidam, Joannes nomine, ex raailts lcna-
|.onte in PaiU.m ceciderat, jam- II i stculn:
gravidum niibibus. Igi- premente turba ile
ccelum, imbriferis ab omni parle
desepultura fllii despe-
tur Uevereiidiss. Jbbas tunc retjens, D. Ilijaeintlius que non de vita solumsed et
qu.esitum a pisca-
pluvia a t( Bonnirssa, differeiidiim stiatlebut opits, ob
pr:rsens dum- rabuiU pareutes, cum biduo toto
nonappareret. Taudera ad S. Maure-
trilurx magiia toribus corpus
«I ahns seculuripericulitm. Coiilru OEcoiwmns, couspectuin est
Pruhibila. facto rei-ursii,
initiam fncere Iri- intercessicmem
m Sotnium impnhiis fiducia, jttbel lii
IVi{5iaui»ac lividum totuui de- :
super co uUtiriolfe- illud supra a.iuan.,
iitrationi, voveiis Mt.^six facntictitm rubescere atque
porratum autem aiite sacrum altare
rendiim. siib D. Muitrelii ossit qtiiescunl. Et
quo sacra
diiilius porlare moveri ccEpit; et puer,
tamquam resuscitatus a
ecce, tiisntptis qita- turbtilttm cuneeptitm
sibi contijtisset, respon-
tieq-iibant nubitius, tanlum quidem circumcirca elfu.iHm somno, interrogantibus quid
mox dit ip'50 quo cadobat
momento apparuisse sibi vene-
estaqitamm. ut mx intldicM in lorrentes coiwersx
Irilurabatmr, virum. cui v«stisalba et in.tra in capite,
raridi vultus
riderenlur ipsum lamen locim, in qu"
po,-t bidui.m salvus esset re-
:
nec leviterqmdem a.ipersejunl cum ma.umaailmirntione ,
atque nromisisse quod
suis. I ,f.s;Uur e.iam qi.od Sa-
nolilm stituendv« parentibus
eoriim omnium, ud qiws miniculi tnm mattifesti
Bartlioloinaeos n.incupatus, et .n
cerdfls quidain,
pemenit. Hii.lesta .irtUniide annis
oppidi. Voghierfe babitans,
afflictss 'oaii >- pedesque dolebat.
usu
totis .septein
utroruraque
1K8 DE S. MAURELIO EPISC. MART.
utroriimque pnv.itus qui mnnitus in somno, ut ad :
ronstof ; adi-o iit si quam cjiis partem Roberli miinere D
ArrronR d. r-
sarras S. Maurelii reliqiiias sanandum se eonfideref, /inhuil Afafliilila, eam clebcat accepisse per inlcrnuntios,
illuc ?e (lepnrtari fecit moraentoque temporis, so- :
alio quavis occnsionc e.r Pnla^slina aut Flnmlrin nd scse
lutis Hjanuuni ac peiium nodis, nervisque sun sfatui n Comite praefato directos.
resfitufis, sanafum se sentiens, vestes poposrit sa- 24 Ul nutcm dict.v translaiionis histnria ronvestita
c iticales; nnc prius discessit, quam Mis^a in gratia- est pcrsonarum ac locorum citcumstanliis, nullnm cum synopsu
Vi-
rura acfionem completa, factam sibi gratiara pro vcri similitudine offinilolem hnbcnlibus ; multn ab- tx miulo
ita
surdiores smit eac quibiis implicatur minus fa-
concione enuntiasset. Legitur etiani quod nobilis cl abscuralur Vifa :
bulosx,
qua^dam Bononifnsis, Margarila nomine, viro de- rujiis hoc compcndiuni Maurelius, Edess:e in cssct.
spon>a, .'i cingulo deorsum paralytica facta ex gravi Mesopotamia, pntre Theolialdo ejus provinciEe Rpge
iijorbo ; cum ad ecrlesiam S. Geurgii Ferrari» Pagano natus. fidem nihilominus Clirisli edoctus,
magniim esse populorum concursum, propter fre- XVIII aetatis anno regnum a patre secnm cnmmuni-
quentia rairacula, narrarct faina; eodem a m.itre ratum re-gere ca-pit et tunc primiim sihi natos fra-
:
sua deportata est cumque simul amba^ ante al-: Hippoljlumet Rivallum.eadem secumreligione
tres,
tare or.irent, sanifatem rccupei-avit infirma; ideo- imbuit. Po=it octo aiitem regiminis annos, pertsesus
que consoIatJssima mater, varia ibidem dona reli- seculi, palri ac fratribus valefecit et fama Theo- ;
quit. pliili Smyrnensis Episcopi allectus, ad eum se con-
22 His miiaculis promptiiis jidem ijuis mUiibufvit, tulit, quu tempore civitas illa tuibahatur a Severino
Asf Edesstt
fllimqiiam
qmm liinislalitini c.t chrfluicis prxcitatis acccptte . Nam h^eresiarcha, Cliristi divinifatem negante. Itaque
Patjanos ipiiid atl Eilessain altiiiet, itlii S. Maiirclius patre Pa- ordiiiatumas.e Presbjterum Maurelium Romam niit-
liabtil! a gaiifi el Mcsniiftamiic Rctjc iiatits, ac itcimlc a fratrc tenduni (lecermt Theophilus : quo iter ingresso,
triiijioir
similitec Pagano occi.iUS, cl ctam tiLmutatiis fliigitiir [tjua Severinus lia;resiarcha fulniine repentino extingui-
Aiioslolonim,
de re infca) gtortiibalur itla, tcste lf''itlietino Tijrio iib. fur, ne suo iiigressu templum pulluat cafhedrale.
li
4 caji. 2, qnod iii ea quam ab initio et temporibus Miinrelius iioc audito nuntio, dum Smyrnam vela
Apostoloruin susceperat sub Abagaro Kege fidei sin- revolvi juhet, tempestate conipulsus u^que Ostiam,
ceril fe perse\erans solaque inter omnes illius Romam porro penexit, dum istuc, mortun Oldrado
regi' nis urbes illibata ab infidelibus, qui circura- Ferrariensi Kpisi^opo, aliutn a Joanne Papa IV pe-
posifa.s jani prideiii occupaverant proviiicias, nec tituri adesseiit Ferrariensiiim legati, anno ncxxxvi.
subjiigafa fuerat, uec alterius pi'oressionis quera- Papaaufem ccelesti admonitus oraculo, Epismpuin
quam pertulerat habitatorem. Cnm aulcm aiino Manreliurn iisdem cnnsecrari voluit : qui primo suo
Mxovn ^fliHii Comitu Balduini [frater ttic crat Godcfridi in urbem Ferrariensem ingressu, puellam a nativi-
prlm aulem
capla a Titr- Buttoaii) cum c.ierciluCliristianornm a.t Euphratcm us- tate caTiim illumiiiavit. Post nnnos autem octo
tis esl quam iJuejiroiircs.li illiic csscl detata , eiijuc sc cuin Rcfiulo agnitusestabEdest^eni^, ipsum ubique quaerentibus,
fitrttt ilirititr
sua, liomine Grifco, tiadidisscnl cives, ut jugnm excu- propterea quod rnortuo Theobaldo Rivallus iVatrera
essrlranslalio
lerciit Saracenonim (qui exterius in urbibus tinitimis majnrein inlerfecisset, regnunique totum nd idolo-
et prajsidiis coiifinilius babitantes, tantas eis infere- latriam retraheret; eosdemque ad res restaurandas
biiit inolestias, ut egredi urbem non liceret, nec sua secutus. a pRrfidofratre et increpalionis inipatiente,
exloriijs procurare negotia ; licet tributa etvecfiga- regni eliam aniissionem nietuente, conjectus in car-
lia aiiiiuatimsolverent, vineas.iue et agros pene con- cerem cruciatusque, ac demum (ne furaulusoriretur
tiniiis cxa-^fionibus compulsi redimerent) mansil urbs in populo) clam plexus et.t capite; et a Cliristianis
subimperio Latinorum iisijiie ad annum .MCXLll, tjnando qui supererant tumulatus latuerit usque ad tempus
Sangninus Turcornm Assgriam obtinentium Rex, ijmm tran-lationis suiu in Itali^m.
midccustodltamojijiugnavitcxpugnavitijue. civibus ad in- 2b Hxc summn fahula-' proliiioris. Ubiprimum.con- uti indicli.^
terueciiincm detelis. yld Utnd autem usque templis niU- tra perpetuam Edessenorum traditionem, Rcges in tp- nonnuflis
tus liegiim, ucdum Imperaiorum Occidentaliiim soruvi urbe Paganos vides ostendilur.
mitre ; et quidem non Sijriacis
Iransicral bclli sacri causa : sotns Constantinojioluanus Griecisve axithiltem Latinis uominibns, sed Longobar-
Joanites Comnentis, aniioucxxxi m CUiciam iisque pe- dicis, Theubaldum atque Rivallum. Dcitule noto Fcv-
netrarU, liujitiratem autem numquam trajecU, la credi rarienses Ep'.scopos did sub Joonne IV, annis snltem
jiossU Adessam vidisse. Iriginta prius. quam Fcrrarienses ipsi credant Episco-
23 Akjui Fcitimcnsium Chioniar, a ilictiael-Au- patutn apud sp constitutuin, quippe qui ejus auctorem
adseripta gelo allcgati-pag. i^.con.icnlimu, Iruustationcmfacltim furnnii Papam Vitalianuin ; uf dc y.iate ipsius Joannis
IIPC,
011 anno Mcvi ; quo trmimrc Romimiim quidcm Imjicriuiu tr- Pupiv IV taccani, cum anno dcxxxvi mnle coniposito,
el llrinico
nelal Henricus islius iwminis tciiius, Rex Germantae qui iion ante aninm dcxli Pontifex scitur ordinaius
Itttio
quartus; scd uecijisenec alins istiusiiommismaretrans fiiisse. Quid porro de Severino. apv.d Smiirncnscs luv-
UHI in lerr.c saiictx auxUiiim Qiiare ucc Ferrariitm . resiarclui, cl orlhodoxo corumdem Episvopo Thcap/iilo
Iranslulisse corpus S. UaureUi jioluii dicam ? Ufiquc aliud niln/, nisi fidelioribus opus esse
frusliaquf ri- :
xanlur de Ileurico Fi 'rrarienscs, tcrtionc an qiiarlo nr:numenfis, ut iu reruni naturn cxtilisse credantur,
vei
quiittodelieiinttantumtiomim.FrvstraetiamMlchaet-Aii- quam sit Vifa tot titulis aulem ille
rcjicienda. Quam
gelusconjccturas inncctudc ImperatorcConrado. docuisse prtVfcnditur li-xresim. ea au( Ariana aut Plio-
Ilen-
ric. V tiepote, rctS. Ludorico Rcge
aul Holierlo Francitr, qui diujiost tiniana fuissct, pridem nola e( damnafa utraque. Notus
fluuilro. amissam Ettessam iHnc transmiseruiU. Quod aulemsug- cst in historin ecclesiastica Severus (7/t', Monachus in
geril de Roberlo Ftaniliin- ComUc. c.r primis Terrx Syriii, ac dein Pscudo-Episcopus Antioclienus, sub
sanctx cotiquisiloribu.s um, qui S. GeorgU brachium, Annslasio Impcratore hunetico, Cbalcedonensis Sijnodi
qno Ferrarieiisrs glurinutiir, attutil, el CamUissx Ma- advcrsarius pro Eutychiann impicfntc, propnis quibus-
Ihildi donavii aulcm corjms simUUer
,
liac
altutisse po- dain erroribus adinixta : qui circo anuum Dxni pluri-
liierU, non miilio plus verosimitUudinis liabel. Ncc enim mas in Oricntc turhns cjcituvit, et cujus sectntores
usquam apud Guiliclmum Tijiium, res a Roberto gc.- usquc in Asiatn minorem urbemiiue S^nijrnensem potue-
sttts salis accurate perseqiiciiiem, uUiim ejus trans Eu- runl penelru6sc. Damnnrut eos una cum sociis Ace-
Jiliratem vcstiijium exlal : et ijise aiino Jlcv tecerlcnsin phalis <'i Ejilijchinnis Vigilius Papa, annovxui, fren-
Flandriaw, ncque Adrialicum maie
navigasse scUur, dente nequidqaam earum fuulrice Jtistiuiaiii Imptrato-
aiU Itatiam omn,„o auigissc,
neqite MatliUdm Coiiu- ris coujuge, uti S. Gregurius lib. ^Ep. 36 nos docet,
ti.istr donasse ,toluU
brachium prxdictum, quod ab eo yinno etiam dcxxii Pauium, e Scverinnae sec(se Prin-
Aqiiicinclensi m Flaadria monasteiio Ir.idtliim fuisse cipibus unum, in Armenia ah Heraclio Imperafore con-
futatum
DIE SEPTIMA MAJI. 159
futalum, legere est apud BurontKm. Huic shnilis all- Ilippolyio et Rivallo, seculo valefaccre et reltgionis n
quis eoilem .'•eculo potuit etiam Smyrnensi Episcopo fa- causa in Terram sanctam proficisci voluerit; unete revcr- AriTfn.B r>
cessivisse negolium : sed, nt di.ri, niliH ni-si conjerlurx tenset Smyrnam appulsm. Epi^cnpo ejus urbis [Theo-
incertae possunt svper viln tam (abnlosa fundari. [ihilo fuisiin dicto) adhipsent et sacris sub eo instUulis
lUterisque in.^^triicttis, Presbgteriiqne dignatns ordine,
m redUu ex
Terra san-
C\PUTIV. cidem haud inutilcm opcmm cimlra brereticos Severia- cta Smyrnsc
De palria, Kpiscopalu, inartyrio, Iranslatione nos navarit : posl aliqvauios vcro annos rcvcrsurus in sutistiterit
S. Maurclii verosiniiliores palriam, cttm ad aliquem diiionis Lombardicap. pintiim
conjcctura,'.
in littore Hctrvsco navigutionem dirigerct, tcmpeslaie
cum Legenda S. Maiirelii, sallem Italica compulsus Ostiam, non Ulibentcr illic e.rccndcrit Apo-
J_ nlis sil
{nam Latinam, necdnm nobis cunliijit,
ut dixi, viilcrc stolica veneralurus limina, cum Roman x ccclesia: Jonn-
vcrosimtle est tanien Ilaitcam e.r eadcm sumptam esse) nes, non IV, sed f^ pra;sideret. anno dclxxxvi ordi- (t a Joan-
ciimqvi' MiCliael-Anye/us pug. 42 aijnoscat in Archivio natus,et unico dumtaxal annoPontifcx :a qiiosimili fere ne^ ordi-
natus Epi'
i'\'rra) ie.nsis Eeclesix non inveniri antiqua de Episco- modo petentibus Episcopum Ferrarien^^ibtis dmus ipse cnpiis,
pis ejn^ urbis monnmcnla; eaque credi omnia periisse sit, quo ante diiceutos et phires annos Ravennalibus ile-
iiicendi-), qiiud vclns Episcopium unle translationem si/fnattts a Siilo lllest S. Petrus Chrysologits; eique
Qtiid si
factam siib Landiilfo consumpserit ; de S. MaureliociT-
Eccicsia' oclo annis prsefuerU, jam matuTai vir aetalis,
Romaitus
nalione
ttDca quierentibus, quid landem certum sper/irt poterit? et cirea unnum dcxxx natus.
Cerlutn. faleor, ontntno nihil. Si lamen in hoc defeclu 28 Palriam si requiras. haud difficulter in Peritsi-
(iJji't ciJiijeclura^ .^ecluri, ntihidnplcx occurrit,veri sal- no, qiicm snpra noaiinavi, Comitatu invenics ; modo
tem similttiiilinem hnbcnK : Lectur filterulram eliijat, animum advertas ad Interamnam. Latino uomineeam-
aut suf}(jernt meliurein. Primum cryo milii incidtt su- dem qua: Grxco dicereiur Mesopotamia Gr^cum au- :
sptcari, S. Maureiium, non ex Me.wpolamiu advectum.. temprx Latino usurpare mnienssciolus qnispiam, alios
sed exRomano Clero Presbijlerum, su/» JuannePapalV temere Sfcutos trans mnre Iransque Eunhralcm nvehcre
leijatum fnme Sinyrnani, ad Theophiltim Episcopum, suaserit Maurclii nntales; ibiquc Theobaldum Regem E
et ad fta-
dc Severiana lneresi upud auos glisccntc conquestum :
in regin ctvilalf- Edcs.sa fingere : quem s^ilins fuerat frem
Rivat-
tndc aute.m reversnm Ruviam, siib id tempus quo Vico- Dticem ComUemvc in Ilalia relinquere. Ilic autcm e liiiii hile
ha'>c'ntiifi eral instUucwlus Episcopus, eidcin Ecclesia& vivis exccsscril, cum Ferraricnses Maureltus jam Epi- yamnnni
profi-ifiis
fuisse prsefectiim anno dcxlii. Cum antein Maurus, scopusregeret : post rnjus morlem succeilenfem in pa-
ft an. U1
Havennatium Archiepi.^icopus-, aniio dcxlviii crcatus, terna ditione .•icniorem fruiiem, cum junior Rivallus
factii.s Epis
Vicoliahen. Rumiimv Sedi obcdientiam, nei/aret, eamque substra expnlis>ct e vita, et ail avitas rcversns vnpicliites lonis
ctiunem ViCalianus Pupa perscquerelur; fteri poluit ut omnilms olfcndiciiU) ac doiori cssel ; rogalus Maurelius
Romanx unionts slwlioius Maurelius, suaserit persiia- sit, n/ stiam palrix indulgeret pra-sentiam.junioris fra-
seritqne lonijins a Rnvcnna tronslerri f^icohabenlinam Iris, eui oUni ullro cesserat, refraenaluru^i insolenliam :
Cathedram. Dictus ergo Fcrrariensis Episcopus, in quod cum annuisset, Inreramnamf]ue accessissct anno
ihi pi
propfer lla- ipso Sedis transferendx conatu occi^ijts sit a Ruven- DCxciv, primnm comilcr exccptus a Hivallo, deinde iib ju.^ti-
^ia occlsus?
Vfnnense
natium emissariis, eoque faclnm ut siiffectim in eodem monitionis impaiientc clam snhlulus de medio; a
ictiima et
Ferrariensi sede Oldrodnm primum Ferrariensem fidelibtis eo loci sepultus .sit, ubi Hcnricorum aHquis
franslalam
Sedem occl- Episcopum nominarinl aliqui, idque tenere volentes alii Roma rediens, corpus revclante idSanrio tnvenit. Iinn.t-
sns sil an.
et tamen Fcrrariensibus Episcopis nnnnmerare Mau- tulttque Ferrariam. Eunt ego S. Heiiricnm fuissc mm
OiO''
rtltitm. hune illi dixerinl .<iicce.\si- •ie : nlii vcru utriq-ie tiiKlum ideo librntius di.Tero, qnod Sanctun; Iniperatn-
eliam Mariniim prxposnerinl suppOf,ilitio f^ilaliani ins- rem vocct Legeuda, ct annum mniv assignet Rotsius,
qno coronalus Ronur sed efinm qnia sic inter
liumcnto persuasi; donec vcviret Marcus AntoniusGua- is fitil;
rini, qui Oiilradum el Manrelium Ferrariensibus ereplos diclam translalioncm et Le(jeiidj'a Rcqulaiibus scriptx
Viaiiiibentniis rclinquercl. Quod st ita occisi Maiirelii tempiis, inlercedcrct spatiiim plnrinm annorum pcr quos indeque,
ft circa Kdcs- Ferrariam
fucril in aliqua ctrca Idissam (lnviolum efclesia non soium Sancti vilaac passio, sed eliam ipsius Tnins-
mn sepuUus ? curpii.^ trairslatus a
lumulatum, nome.tn hoc occasioncin dederit Edessam m lationis accuratior distinctiorqite notUia potuerit obscii- S. Ilcurico ?
Mesopulamia cumminiscendi. Deinde a S. Henrico Im- rari ; maxime supervenicntc incendio aliqno, quo me-
pcriitore, istic forte transitum Itabente, postquam Rumx iiora Episcopii Ferrariensis monumenta dcflagrartut.
fueratcoronatusanno mkiv; adductutn iittad Fcrrarien- 29 Marcus Antnnius Gitnrini, in com-
Ast, inquics
sem S. Georijii ecclesiam. pendio Historix Ferraricnsis snb annum Ifi2l Italice,
""' polius ^7 Hxc prtmn mihi occnrrU conjeclura ; qusc si mi- cteo Laline Ferdinnndus Ugliellus anno iW in Epi-
^alione scopio Ferraricnsibus, Marini succcssorcs sic nii^e-
nus placel (qutu Lcgendum cjits de quo agimus Sancli
l-oiigohar-
din
non lam corrigil in paucis aliquibus ctrcumstanliiji, qnam rant Andreas anno dclxxvih, Justinus dci.xxx.
:
totani fcrc ejus substaniinm, veliit gralis ercoijitatam, Joannes Dcn.xxii. i|nem Privilegiis gratiisque pro-
aUeram, ipsi Lcijendx pressins inhx-
imniiiiat) en tibi seouti sunt Adrianus primus Leoque tertins Ponti-
rcnicm. Constat ex Paulo Diacono, Perusinum Duca- fires Maximi dccxcviii: Andreas dcccxxiv. qui
lum seu Comitatum, jam inde ab liujus secuU inilio to- Mantuann concilio assedit. in hts aufem nulhrs 01-
tam complexum UmWiam, a'que ac Ducalum Spoleta- drado. nullus Maurelio fflc«s.
num sub Longobardis fui^se cum rciiqua uique tul Al- 30 Lego h.-ec omniu; ct Sgnodi quidem Mantunnx, ubi fiieraf
pes Ituiia. Constat ettam,eosdem Lontjohardosnnn simul anno dcccxxviii jussu Eugenii Papx cnnvocat.r. ad pmf stntutam
omnes ad fulem Christianam csse traduclus, statim ac amlrovcrsias Gradcn.^iis et JqnUeiensis Ecclesiarum. isdc Sedem
Lcfjalis E-iscopis
eain Rex suus Agilulphus esl ainplcjus; post hiijns la- midtis annis vcnlilatas, lerminandas coram
Diafono Bi-
meu conversionem, beuitjne ttsos Itahilantibus inler se Piintificiis Benedicto Episcopo ct Leonc
Clirisliunis, iisque et ecclesias suob el Episcopos pertni- blioihecario. mcmimt Hippolytus Doncsmumlt : qitem
Episcopis Manluanis transciipsit Uyhcilits, sed in
sisse.Quid igilur velnl tntcr liujus nationis Duces scu in
Aguitciensibus id ipsumcorriijens, eoquod
Engcnius ciltns
ComUcs, fuisse aliquem Theubalduni, urbinm ttni prx-
Hadriani et Leo-
P"''? Tlieo.
fcclum; qui paganus licet ipse, non a'grc lamen tulertt obicru,scribijubet aunum Dcccxxii.
'"''<to
imgf,.
nis privilegia vcllem Marcus ylntonius in mcdinm pro-
''". '1 Um.
et snbdilos siios plcrosqite efftci Chrtsliauos. et filios quo-
*'"' qnanto autem cerlius corum veritatem proba-
'Wus, quc tn eadem religione adolesccrcY florum autem senior tnlisset :
lanlo evidentnts factenl
Maurelius, usqneadyiw\ annum artalis apud patrem verint Fcrrarieuses, quodoptu;
qno a mrrle
manens, gubcrnationis curas sustiniterU; vidcns deinde mVilumesse Episcoporum catalogum, in
iisq"e ad initium Haciriani, id est per
fumUiam niabilUum duobus eijregie indulis fratribus. VittiianiPapif,
solidos
160 DE S. MAURELIO EPISC. MART.
A solidos cniliim nniios, prxler Marinuin duo tantum no- intn Ti\iv annos vilafuncti; cl rclinquilur liialus an-
AllCTOllB D P. minantur Episcopi : qui nufem ipsis iissitinantiir anni jiiirim i.xxvrii usqiw ad Joannem : quoil spaiium for-
e primis unut. impleie posseul Aridreas
DrLXXvru c/ncr.xxx. niilhs stalnlivnlvr iluciimrnlis, ul lussii e( Justinus, si post 01-
possintct mcra citnjectura aihcripli ab aliquo sciolo vi- drarium et Maurelium sedisse affirmarenliir seculo
deri, Dcinus aiilcm rccle nolaliis cssc : succcsscrit crgo Clirisli yni; iilqiie adliuc cummodius facerenl, si 01-
Mai'r'no circa annum nccLxx inslitnto Kni\rQ-A5, Andrcx diadus concipiatur non ilccessor sed siicccssor Mau-
.Jristini].s, huic Oidradus, Oldrado Maui*eliris, omnes relii.
DE S. SERENICO SEU SINERICO
DIACONO IN SAGIENSI NONMANNlj; DlOEGESl.
nrlis Episcopalis Kormannix inferioris, plice regnante, duui Hastingus Danus ciim Genti-
SUB r'lNF-M SE-
Sagium,
cclrhral lioc vir Maji in tota sua dicKcesi fcstiim liura pbabirrge Neustriam depopulalu» esl, sanctum
Corpiis inde
transtatum
ciM.r vrr
^. Screnici atil Sirenici of\icio ecclesiastico iio- corpus a fidelibus in Ca.^trum-Theoderici transla- in Castrum
Cultus sacer
7 Maji. vcm ut vocant Lcclinncm, cumquc Saqtenscs in tiimest, et dispersismona^his mouasierium T/icoderici:
destruc-
Liliiniis inlcr Confcssorcs, post SS. Silrestrum etGre- tum. Succedenti vero tompore incolarum facta est
goruim, icitio loco inrocant, dcindc (ilios viginti suhjun- mutatio. S.angiiinarii pra>dunes,ibi .speluncamlatro-
gunt, M'irtinum, Amhrosiiim, Jugusttnum, llierony- numcondi.leruut, ubi sub regimine S. Cerenici con-
mum, elc. Eumdem luscripsit Martijrologio Gnllicaiio temptores mundi modeste conversali sunt, et in or-
Soussayns liis verhis : In territorio Sagiensi S. Cere- dinemoiiachico jugum Domini finelenus gesserunt.
uici Abbalis et Confessoris, qui tempore Mileardi Centum quadraginta, ut fertur, sub pra;fato Archi- E
Siigiorum Episcojii sacr'am Christo militiarn aggre- maiidrita ciiltores ibidem in vinea Domini Sabaoth fuerant sub eo
1 40 monachi :
gavil, coeiiobiumque con.struxit : in quo cum reli- laboraveruiit, quorum
lapidea sepulcra palam ad-
gioso costu miilta puritateac devotione Dominoser- ventantibus iiitia basilicam et in circuitu ejus
tes-
viens, vita;cur-5u beate peracto. Sancto fine quievit. timonio sunl, cujus nieriti et reverentiie homines
Zcclesix illl
dicatic Jonnnes Bondonnetus Episcoporum Ceno-
tn Hisloria ibi requiescant. Scelesti ergo habitatores multa in-
manorinn, tn siiis ad Fitam S. Domnoli Epi.-^copi AVi- foriunia merito perpessi sunt, et ca-dibus ac combu-
lalioiiiin.s', osscii/ plurimas ecclesias ad honorem et stiunibus multimodisque pressuris ac dejectiouibus
vrDK Al'P- nienroriam S. Cerenici esse consecratas, intcr quas frequenter afilicti sunt. /iirc ibi,
T. Vir MAJl
'
eminuit itln, qux illi dtcata fiiit, cl parochia ab co de- i Inlerim bracluiim S. Cerenici
KOT. 38 aiil dndcm reman-
nominala, quic m Mappis Gcograpliicis S. Celerin di- serat, aut polius relatum fuil, Nam teste eodem Orde-
brac/iium
delalum
citur : vtn monaslerium in con/iniis Epiicopatimm Sa- ricopag, 70GS:rgiensesnroriachiarino Mxciv
brachiuin Sagium.
giensts et Cenomanensis, nd confluentes Sartula- in S. Cerenici de ecclesia tuleruiit, et in S.
Martini
Sartnm infra Alen-.onium, snper excelsa pneruptaque ciEnobiuin reverenter tulerunt. Nam reliqua pars
rupe conslruxil. Eliam in anlique Kalendario Breviarii curporis ejus in Castello Theodorici, super Mater-
Cenomancnsis praponilur. nam fluvium servatur,
et a Gallis celebri devo-
2 Ordericus Vitalis lib. 3 Historiir ecclcsiasticse pag. tione venerauter excoJrtur. Hsec omnia Ordencus
€astrum S,
Cerenici,
404 assciit Dominum Goisfredum de Mednana, Wil- Fitalis, Uticensis in eadem Normannia monuchus,
qui
lelino B.ironi Gerujifilio, castrum S, Serenici super kistoriiim suam adannum mcxli, </i<o vivehat, deduxil.
Sartam crexisse, tcnipnre Guilielmi secundi Diicis Extttt eliamnum apud Sagieiises monnsterium S. Mar-
Normannix, qiii postea Rex Anglix fuil. Cissil dein oalde anliquiim, cin-a anniim mlx reformatum,
tiiii
an-
castrum S. Serenici Roberto fratri dicti Willelmi lcquam brachium S. Cerenici eo delalum fiut. ylt Ca-
Baronis; qui illrnl cum circrrmjacente provincia diu
strum Theoderici, vulqo Cliasteau-Thiery, oppidum
lenuit eique GuiUielmus Dux Adelaidem consobri- est opulentum supra Melilas, ad
Malronam fluvmm m
:
nam suam in conjugium dedit, et raagnis ortis simul-
Campania superwre, quo oliin corpas S. Cerenici de-
tatibus interNormannos et Andegavenses, castrum latuin eliamnum adlmc esse liadil
Buudonnelus, supru
S. Sereiiici contraGuilielmum Ducem tenuit, ibique
relalus. Saussayus asserit feslumejus cum mognasolen-
anno ejiisdera Ducis xxv obses.sus et mortuus est. nitate cclebrari m Caslro Tlieoderici iv Miiji,et corpus
Hxc ibi Ordericus, qm lib. 8 pag. GHlale de ipso Ca-
ejus ihidein in ecclesia coinohiiica ipsius
arns celebrari.
slro, ejvsquc occasione, de sanciilatc Cerenici ngii. Ro- Est igitur liic omnino alius ab eo, ciijtis corpus tn Ar-
VIDE APP-
bertus erijodicti Roberli anno mlxxxviu a Ro- fllius T0«. Ml MAJr
moricis apud Parochiam de Guicsezni creditur qutevis-
bertoll DuceNormanni;e boc castrumjure requirit, noT. yj
se, uti diclum vi Marlii: num et si Erilonihus
z pro r
quod p:iter suus omni vita sua bereditario jure
pos- usurpanlihus idemsit Sezni, quodaliisforie esset Serni,
sedit, tenuit, et istic obiit. Tunc Hoberlus Dux isla et islud pro Sereuico lili usurpassenl, nulla tamen
poscentibus facile annuit, et Roberto Geroio
castel- pars Filx suadet aiit Saiictum hunc, aut
ibi obiisse
muris et val- luiu S. Serenici reddidit. Ille vero fere
xxxvi annis posl mortem eo fuisse translalum qiwd olim
Its niunitum suspicuba-
: postmoduni tenrrit, muriset vallis zetisque munivit,
mur : manel lamen adliuc verosimile Guicsezniensihus
et mor-iens Guillermo et Roberto filiis suis dereli- non aliam fuisse causam credendi quod suns Patronus
quit.
fuerii Sagiriensis Episcopus, quam
quia ejus nomen
3 H.ibitatoribus hujus raunicipii quies et pax pe-
confudcrint cuin hoc Sagiensi Abbate.
ne semper defuit finitimique Cenomanenses
:
.seu 5 Ten/;ra5 ^uoS. Cerenicus vi suo npud Sagienses
Normanni Scopulosum montem aufra-
insistunt.
coinohio hahiiavit, assiijnatiir illud, quo Mileiiardus
otus Sarte fiuminis ex tribus partibus nutn cUcrit
ainbit in quo :
Sagiorum Ecclesiam Episcopus regebat, quod plu-
S. Cerenicus, venerandus Confessor, secnlo liV
tempore Mi- ribus videlur fuisse
arca annum quiiiquagesimum, aut
lehardi Sagiorum Pontificis habitavit.
Ibi monachis sexagesimum supra quingentesimum. Decessorem autem
ca!nobiiim fundavit, cum glorioso coetu Domino mi- MilchardushabiiissediciturPassivum,quiinterfuilCon-
litante, vitasque cursus beate peracto,
Nonis Maji ciliis Aurelianensibus secundo,
fehcilerad Dominura migravit. Denique lerlio, quarlo el qurn-
CaroloSim- to, ut viderelur isle vixissc fere usque ad annum dl.
Al
DIE SEPTIMA MAJI. 161
At successor ab nnctoribus eisdcm twminatur Leiidebau- gienses, Sigisboldus, S. Latunius, S. Landricus, D
dus^ qui Concilio Turoncnsi secutido subscripbit anno Hylus, Hubertus, S. Aunobertus, S. Lotharius, ACCTORR G n.'
DLXvii. Ita de Milehartlo sentinnt Joannes Clienu. Milebardus, S. Hildebrandus, S. Ravenerus S. ,
C/aiidius Rohrrlns, et Satmnnrlliani in suis deSagienst Frogenius, S. Godegrandus, Rodobertus, Hugo,
Episcopulu Cotfitogis. His prscivit yEgidiuii Bry Domi- Benedictus, Regenfridus etc. Ommo P;issivo, guem
vus de la Ctergerie in SenatuParisietisi Jdrocalus, qui Demochares i'('7)^';ja^/ (^lodegranniim rejpcil, el reti-
cum HisloriaConiitnm Pirticensiuin elComilamel Du- nuitpriores eoi/em oidine, quo eos ex MS. codice relu-
cum ^Henxonioruvi anno mdcxx Cntnhgum Epi-
edidil limus : et sic post
Aunoijerturn /eguntur Lotharius et
scoporwn Sugiensium. Juimne^ Boudotinelus, in f^itis Mileardus. ColiturS. Aunobertus xvi Maji, el inter-
Eiiisco^mrum Cenomnnensium asseril in Vila SS. In-
, fuit Conci/io Rolomugensi suh S. Ansberto anno dcxcu
nii-entii et Milehaidum successisse Passivo,
Dotnnoli, ut ad /tujus f^ilani dl.vimus ix Fehruarii cap. vi, adeo-
et .sub is!o venisse S. Cerenitum, ciyH^ frssenlitnr Ca- que Mileardusrt/i/.v, Mileliardus. Mileharius, Milebar-
rnliis /r Cointe in j-innalibus Francorum nd iinnnm dus, Vi.tisKet seeuh sequenti, quando temptum a S. Se-
557 nutti. W^ el ndannum 5G5 nuin. 15, ubi conotur renico cceptum e.rlrui, po.st ejus oHtum sindiuse cnmple-
prnhare eum alisque ralione labnlis Benedictinis udscrihi, vif. Si aulem iste veneril in Gutlins tempore C/ihlharii
quodcutn Bondonnetn feccrat Menurdus. Sedde tempore III cum S. Bathilde maire regnantia^ et in tnatura
Vilx nliter sentiendum arhitratnnr. minle drfunclus fuerit, potuit attigisse fitiem secu/i sep-
G Jonnnes Mabillon, in Actis Sanclorutn Ordini!^ S. limi, iive annum Clinsti septingenleUmum, aique ita
Beiiedictiy S. Cerenicum integro secuhjuniorem facit, omnia accurate co/inereut.
Yita iinde
euntque scribit e vita autium dclxix,
exce.ssisse circa Quod supra dtati Bondonnelus et /e Cointe tnag-
kic rdila. et qunm subjicimus Vitam S. Serenici. prnfert ex nam atniciiiam fuisse inter SS. Leonardum Ahbaiem
MS. codice Abbatiae S. Martini^ Sagiensis, scripiam- Vandoperaict Cerenicum scrihant. tieque in hujits Vita, rfjpcfa ami-
neque efiam in Viiu S. Leonardi, danda xv ci'ia cum S.
qite ait ah auctore anonijmo anle seculum ix. Eamdetn Ociu/)ris,
Lctinardo Van-
Vitam, sed aliquantulutn contractam, descripsimus ex /egitur : sr.d iu /lac ttiuita sunt de S. Domnoio, qui mo- dvppiensi.
MS. codice Beeifortii, excerptam ex vctusto MS. Ec- ribundo adfuit : qux infra ad xvi Muji unte hujus E
clesix ejus nomini dicata; apud Alnetum in diacesi Baio- Vilaoi referimiis, nnde scimus, uitra centutn annos
censi, ubi monastertum esl Ordints Ci^teirien.^is. Pari- anle S. Serenici lempora, vixisse dictum S. Leo~
nnno mdclxii apud Pnlies Fulhenses, inler scliedas
siis nnrdum,
R. P. Joannts a S. Marlino, guidicloutino e vita dis-
cesserat, reperitnus eodeni exordio diclatn S. CereDici
Vitam ex eodetn MS. ecclesiae opud Alnetumtrnnscrip-
VITA
tam ulinm prxteren ex Officio proprio. missam a R.
:
Ex variis MSS. et edilione Mabilloni.
D. Jacoho Bourdoti ecclesix S. Ceremci Reclore ad
diclum Joannetn a S. Martino; quatn nobis des.cripsi- CAPUT I.
mus cum Vila S. Sen-m-idi fiuins, illi ifiusmissu, ex Studia in palria. Jter liotnam. dein in Gallia
libro velere MS. ea7csia' Parochialis dictis de Salvia,
usque ad uUiinum secessum.
in deserto diucesis Cenomanensis, Decanix de Bruno-
exemplum Nulurii uttestatione munitum : cujus
Innio, lul
priorpars continet eadnn fere cutn Fita S. Cerenici
X ueninl duo strenui viri, quantum ad seculi atti-
Seren ctts et
net diguitateni, generositalis splendore, pra^claris Strenediis Spo-
frairis. ^'itnm aliqnam ejusdem S. Cerenici, ex alio parentibus, orti ex urbe Spoletaua : quffi ipsius pro- letini litteris
MS. ecclesiae S. MnitritH Andegavensis, habuit et in vinciae capul, ac metropolis habetur, ita ut ab tiac
imbuuntur :
Noiis allegat MabUlon. Colilnr aiite.n S. Sereneclus circuiuquuque provincia derivatum sumat vocabu-
Xfti ./n/ii. lum : quorum alter Sereuicus, alter dictus est Se-
7 Nota temporum, quihus hifratres in GalUas vetie- reneJus. Hi ergo a primaevo sui teraporis ortu, sta-
runt, indicntur in Bathilda Regina, ciijus vitas San- tim ut in tenerrima ^tate sagax coepit crescere
ci!asetad ejus sepnlcrutn palrata mirucula innuuntur. sensus, utpote a nobili prosapia editi, a parentibus
Adventus J« Fuit eauxor C/ihdovei II Regis, filii Dugnberli primi, ad sacras litteras imbuendum prajceptoribus sunt
Gallias iub S eoqne mortuo cutn filin C/ihtbario Illaliquamdiu reijna- commissi. A quiljus acuto urgente iiigenin, spiritu-
BiitMde Variaejus^Icla illuslravimusad dic m
vit. wvi Janua- que introrsus corda docente, infra modici spatium
Heginri,
C rii, el in bisce tnnnlus i/liassignalur Chlotharius Rex temporis, mira sub celeritate in divinis lilteris
Christianissiraus, pro quo Mabi/hn Chlodoveum vult Christianffique Religionis norma atque Apostolicje
suhstitui. Viia in Lectiones distribuia e.v officio proprio fidei doctrina miritice sunt imbuti.
/iis verhis incipit: Circa annos sexcentos et quadra- 2 Ut vero temporura succedentibus sp^itiis raol-
Patrum lecti'
ginta sex, tempore qua Ciilotarius secundus et bea- lis adolescere ^tas, et litterarura, exuberante peri-
oni vaeant:
et
tae meniuri* mater ejus Bathildes Gallisac Francis ti.'i, pruileiitior in ipsis ciepit succrescere sensus;
Cfilolfiano
3 cjus filiu: prEesidebant, t^ancti Fratres germani Cerenicus et non sunt priorum Magistrorum documento contenti,
('erenedus Galiiam subeuntes etc. Regnavit autem sed proprio fervente studio, per patulos Scriptura-
Ch/oiliuriusi.^ife ab anno ucLvi usque nd unnutnocLW, rum cantpos latius evagantes, Sanctorum Patrum
ut aiibi demnnstramus. Ortiiodoxorum script.i siraiil et exemplii solerti inda-
8 Inlertmupud Mahdlonnum. 10/c//£(Hr.Templum gine perscruiari studueruut : receruntque sibi, in
TFmpits Mitf. quodS. Cerenicus ca'pitinstruere, Milehariuspostea morem apis florigera;, ex diversoruiu Patruin opus-
hardi Episco-
studiose complevit : ubi Mileliarius vnletur esse, qui culis, velut e diversis frondiuni flosculis, mellifluos
Pi ex ,l/.ss.
apud Ordericum appellutur Milehardus, ac proinde non favos, quos quotidie salubriter edeiites, alio.-que
vixissel secu/o Christi sexto, utt scrip.^teruntsvpra cilati reficientes, mentis ardorem coelestis patria; dulcedi-
Brg, Cltenu,Roherlus, Sammarlhani.Baudonnetus, et ne satiabant-
le Cntnle, qui otnnes ante unnum mdcxx .'^ua scripla edi- 3 Porro postea quara ad viriles perventum est
deruitt. Usi aliquandn fuiinus MS. codice tnembraneo annos, et perspicaci habitu, quod olim atteiita per-
Christime Rtginx Suecia-, Himuro32:2 signato, in quo ceperant aure, luce clarius nosse iceperunt; iUo
post C/ironica EusebU, Hterotujmi, Prusprri et Sige- cooperante. qui discipulis ait; Petite, et accipie-
tis; quod in Scripturarum coinpererant
berti, erant catuhgi Arc/tiepiscoportnn Rutomugensium, exercitio,
eique stibdiioriitn Episcoporutn Abrincensium, Conslan- ardenti complere uisi sunt studio totoque raentis :
liensiutn, Baiocensium, Ebroicensiuin. et Sayiensium, conamine liis quie perceperant stre- operam dantes,
et quod /luc speclat, hi tiuinerantur Episcopi primi Sa- nue solliciteque Christi servilio se mancipare studue-
Mnji T. 21 ruat
II.
162 VITA S. SERENICI CONFESSORIS.
A runt. Cumque quotiilie sensim de virtute profice- nam appeterent clementiara, et arctam, quam pro- D
Ex Mss. rent in virtutem, et in divinis complendis monitis minime desererent viam. Inler hiec
fessi fuerant, ftonons im-
infatigaliili persisferent constantia mentis seque Angelus Domini jamdicto viro in somnis apparuit,
derenmmn- ,
''Komam^d
dn parmiibus semper ailaltiora paullatim pra;repla solerti trani eumdemijue alloquens inquit Serenice, quid est si;runt An-
cogitattt. ferrrent vigilantia, auremque cordis sedulo ilivinis quod agis? effectum tuaj perfice vnluntatis. pro quo '''"^ »»i"ii(ii.
accommoilarentju.^^sibus; audivi B. Serenicus {cujus palrem cl matrem, agro.-que patrios reliquisti. Nou
aetas adultior. et sensu, ceu priori^, erat pnvstan- te isthic Dominiis diutius prLecepit iinmorari, sed
tior) Evangelirani intonare tubani, si quis amat aliorsum properare indicit. Naraque cum pro ejus
' j),)trem ant m.-itrem super me, non est me dignus. amore caros omiseris propinquos, uon te hic penes
Et illud : Omnis qui reliquerit patrem, autmalrem, eosdem manere oportet, sed in Occiduas multo lon-
aut fralres, ant sorores, ant agrop propter nomen gius secedere partes, quo eorum prorsus oblitus, in
meum. centuplum accipiet, et vitam ajternam pos- conteraplatione divina liberius aciem mentis suspen-
sidebit. Hoc ergo virbeatus prajceptum, non arenti dere queas. Quod ergo orsus es, necesse est iit fortis
autspinosa ten-a sii^cipiens, surdave aure audiens, alhleta ad victoria; fiuem usque perducas. Equidem
setl corde optime aureque patenti semina Divini non inchoanli. sed perseverauti praemia poilicentur.
complectens verbi, quod auditu didicit, opportuni- Quam revelatiouem Christi miles comperieus, et
late comperla opere eomplevit. Deuique cum secum fratrem alloquens. Divina jussa intimat.
hoc meiite revolveret, germanuni, quem magis 6 Haiid iiiora, Diviiia innnita f;icessunt, urbera-
spirilualiquam carnali IVaternitatein omnibu^ lidum qiieqiiadegueraiit. subceleri festinationerelinqiiunt, Galtiam
sociuni adsciverat, salutifero compellare coepit hor- ad loca sibi divinitus praeparata ocissime properan- adeutti
taiii, quatenus opere complerent quod in Evaugelio tes. Roinana vero racenia relinquentes, et Italia;
Domino docente coiupererant. Et hoc qualiter im- locaprocul ab urbeposita peragrantes, tandem cuni
plere possent ignorantcs, ad solita prajsidia cuncur- ingenti labore, permeato, calle fosso.
Ilaliffl fine
rentes, id est orationum studia, Dominum totis ni- Alpium iiivosos cceperunt tangere colles
quibus :
B sibusexor.ariint, utquid inilesilii placitum foret, eis difficili meatu transitis, postremo Galliaruni uberes E
misericorditer pandere dignaretur. raulto sudore quaesitos ingressi sunt limites. Lu-
4 Et quoniam in humanis actibus, quibus reli- strum quoque integrum in nrbe morati sunt, quo
Romaitt ginni divina,- militari videtur, frequenter ccelesti con- pacto. ut supra relatum est, visione Angelica in
pttvtlt traitiir viluntati; idcirco
quod p.ari votoconceperant, somnis monili, urbem excedentes, G;illia; terminos
utrum salutare esset, orationibus elucidari deposcunt. jienefrarnnt. Pliires vero orationis studio Gallise pe-
Siquidem precibus Deu fusis, landera Angelo reve- ragrarunt urbes, Sanctorum visit:intes sepidcra :
lante divinilus per soinnium monenlur, ut propria non id agentes vagaj mentis impulsu, autgyrovago
relicta dorao .igrisque paternis. provinciseque obli. levitatis iniperatu, sed Christi amore, atque .Ange-
ti, Romani petant qua altaribiis Pe'ri Aposto-
: in licse revehitionis ducente vocatu :nainqne ijui quan-
lorum Frincipis ad tempus faraulaturi, ibi iu sacris tuin pro nomine Christi longius discedebant de solo
orationibus vigiliarumque excubiis ac reliquis cade- proprio, tantum merebantur viciniores fieri coelo.
sti conversatione dignis actibus lamdiu inservituri,
7 Miiltorum erg" lu-.tr;intes Sanctorum loca,
quo usque, quid sibi foret ileuuo
agendum. divina Christo pracduce, dicecesim devenere Ceno.inmni-
Cenotnattnos
pctunt :
disposilio indicassct. Siquidem hac revelatione com- cam, ad vicuni qui dicitnr b Salica : qui vicus erat b
perta valde alacres effecti. maxime quod su» peli- loci sitn salubris, solique ojnilentia fertilis, in montis
tioni superna gralia dedisset asseusuni, inonita vertice positus, et pro hoc a viantibus longe con-
quae per somnium viderant, ocius expergefacti im- spicuus. Igitur illuc advenlautes, aliquamdiii simul
pleivsatagunt. Urbe namquequa fuerant orti spreta, morati sunt. Sed cum Dominus ex gemiiia lampade
pareulninque acpropinquorum cura postposita, fur- gemina disposnisset illuminare loca, necnon et du.is
tim arva 1'ugientes pareutum, concilo calle cursu provincias decor.are B. Serenicus tam fertile repu-
;
Romam euutes, Petri invisere cerlarunt limina.
Ad dians soluin, parcius atque solitarium perquirero
qua; cumvenlum essel, aSummo
Poutilice oiniiique deliberat; scilicet hominum frequentiam fugore, ct
congregatione Chrisli sibi gratiain fereiite
honorift- solitariaui coelesti conteinpbitione dignam ciipiens
C ce sunt suscepli. ubi per aliquot annos
jejuniis et deducere vitara. Hac auteni secum deliberatione ha-
orationibus vi(,iliarHmqiie observationibus
intenti, bita, germanum amabili affatus eloqiiio, et benedi-
per arctam viam, qua; ad coelos ilucit,
incedenles, ctionem cumlacryniis fuinlens, Incxdesli patria nos,
exeinphique palientia! et hurailitalis.
pudicitiw inquit, mereaiuur iudeficienti visu cernere.
et sobrietatis prajbcntes, maxima veneratione a 8 Assumpto igitur secum quodam puerulo, no-
plurimis iiabebantur iutantum. o ut post
moilicos niine Flavardo, c
Oxiinensem dicccesiin petiit. Se-
ordinattttir dies elapsos Papa Romanus ob graliam
sanctitatis renediui ilaque remansit Salica, cuin sumrao amore icui tn
Vlaconl ; septimum Oaidinaleni beatura Serenicum
Diaconum locum amplectens, tamquam eum sibi a Doinino de- jiatjuin Osi-
ordinaret. menscm sc-
stinalum : ubi per longa temporis curricula raultis
5 Interea vir sanctus tauti honoris gloriam, ob eniicuit virtutibus, ut in
ccdit
ijisis Gestis plene legitur
vita; meritum a plurimissibi
impensam, ajgre fere- donecconsiimniato temporiscursu terra? cnrpus red-
bat. Enimvero baralrum elationis
incidere luetiiens didit, et spiritum plurimis exornatum virtutibuscoe-
mundi ponipas toto menlis studio efTugere
conaba- lo intulit. Vir quidem veuerabilis Serenicus Christo
tur et quouiam jani pridem fragilem
:
muudigloriam ducatum ferente, cum Flavardo discipulo suo, queni
forti animo calcare deliberaverat,
valde caCere cie- de sacri Bajjtismalis (ut fertur) unda levaverat.
pit, ne in
quod spreverat denuo laberetur
lioc
vi- : Oximensem diopcesiin pelens, venit ad locum quem-
delicet, ne sub specie religionis.
huuc anioradslrin- dara siiper Sarta^ fluvium, qui ex orani parte -ui si-
geret mundaiuB gloriationis. Quippe
noverat, ut vir nuoso fluminis ambitur excursu, diversarumque hinc
sagax, siniplicitatem habens colnmba;,
nec carens et inde prominentibus asperatur [rupium] scopulis.
astutia serpeutis, qua; fiierint versula
hostis callidi et nisi ex uno t;intum latere praspedientibus mon-
commenta qui iion solum quosdam
:
per aperta se- tiuni
cu tentat negotia, sed etiam
I
difficultatibus fere constat inaccessus. Tem-
per ipsum
habitum fortia fidelium studet
s.inctitatis pore igitur illo Callis et Francis Rex pra;erat Chri-
evertere cord:.. Quam- stianissimus vir Chlotharius, alque in Divini cultus
obrem cura fratre de hoc sa-pius
mutua co:nit ha- religione valde strenuus. Hujus i/ inhaerebat tha
bere coUoquia, exhortans
quatenus super his Divi- lamis dignissima conjux beat» memoriie Balthildis,
quam
DIE SEPTIMA MAJI. 163
. quam circum Divinum amorem parilis voti accen- rum altitudine maxime peditantibus invadabilis ha- D
derat ardor, atque egregiaa sanctitatis ad alta su- bebatur. BX MSS.
spenderat amor cujus sepulcrum a fidelibus di(;na 10 Interea fluvium nimiae au- amnis aquas
:
transire cupiens.
felebratione frequentatur, ejusque meritis multimo- steritatis aestuabat ardore, soilicet qualiter id iigno Crucis
quod dividit :
dae sanitates intirraantibus Ciiristo larglente donan- mente conceperat, exequendo perficere posset nam :
tur. nequo navis aliqua prae oculis aderat. neque alia fa-
cultasflurainis transeundi uspiara apparebat. Men-
ANNOTATA. sis ergo aciera ad coelos erigens, orationisque preces
efl^undens, signnm Crucis aquis dedit, et fluminis
a In Vita S. SiTenedi frntris hsec ila lepinlur, ut alveura in dextrara Ia?vamque divisit sicque Crucis :
postmotlicum tempus eiapsnni idem Papa ob gra- evectus munimime flumen transivit, et ad locum
tiara rejigionis utrumque ordinaret Roman?ii eccle- optatum Domino ducente pervenit. Dic rogo, num-
sisB Cardinales. Qux ftrc endem haberi in altero quid tu sensilis amnis. cum Jordanica in Te inno-
MS. eodicc testatur Mahillon, otnisso vcrbo septimura vasti miracula, Arcam Testamenti Israeliticamque
aut septimos, (fnod forsan cum voce Cardinalera po- innumeram muititudinem adventasse comperisti?
sleri intruserunt. Vidctur eoriim adventns in Urbem An et Helizaeum cum Helice pallio tuos gurgites
referendus ad tcmpora S. Vitaliani PapEe, cujus Acta [dividentem], dominique ac magistri requirentera
dedimus xy.vii Junnarn. Nomen Cardinalis, si quod vestigia in littore vidisti"? Vere his majus aliquid
tnuc fuit, posl antium miUesimum Chnstiin ditjnitalem sensisti. dum per vivificje Crucis vexillum in gerai-
cvasit. num latus discissus, Cbristi famulo per tuura pela-
b Salica sive Saluca in deserto vulgo Saulge, in gus invium iter pervium praebuisti.
Decanntu Bruno!onio,vulgo de BruIIon ad Eruam flu- \i Ceterum Flavardus ejus discipulus, ejusmodi Hbrum in
aqiiis reii-
i^iolum. qni deinde prope Saholium in Sarlam dcfluit. novitate perculsus, dum Magistri vestigiis stupidus civm reci-
c Sirmondus in Nolis ad Concilium Aurelianense, insistit. librum quem ferebat, velut sui immemor, ptendum
asserit, lamam esse Oximi nlini Episenpalem Cathe • in aquam cadere permisit. Quod factum postea co- prxdicU.
drara fuisse, alqiie inde po-^tea Saios translatam, gnoscens, vehementer expavit; illicoque in Magi-
E
et hodie Oximensis pagi caput sub Sagiensi esse strum respiciens, vultus rubore meniis indicavit an-
Episcopo in dicto etiam Concilio dici, Litaredum
: gorem. Quem Pater respiciens facili rubore perfu-
Episcopum de Uxuma, ant ex civitate Uxoma, inde sum, statira ilhus anirai intellexit moerorera, tanti-
ergo hic Oximensis dioGcesis adhuc diceretur. In le- que causas examinans doloris, ait Quis moeror, o :
ctionibus propiiis Oximensis pagus, et sic
legitur, fili, solitos in corpore mutavit vultus ? quEeque
dicecesis pro pago seu territorio etiam sumitur. Est au- mentem molestia urget iuterius? Al ille continuo
tem Oxiraum o/^/)i(i«m, vulgo Hiesmes, quatuor leucis ad pedes illius corruens, corde timido voceqne sin-
a Sagio iwrsus Boream dissttum.. gultuosa. cum ingenti moerore respondit : Pater,
d T7no potius videlur legcndum, Iiujus inhserebat librum illum, quera raecum detuli. casu quodam
regimini dignissima mater beatse memori» Bathil- nescius in flumine reliqui. Tum ille vultu placido
dis, ut supra ex lectionibus propriis diximus. moerentera intuens discipulum, inquit ; Omnem, fili,
mentis omitte raoerorera, hac pro re
solicitosque
CAPUT II. pone dolores : liber ille pro quo tristaris sub Christi
custodiapositus, nobis terapore suo repriesentabitur
Reliqua vila in secessu peracta. Obltus, mi~ salvus. Novem namque annis saxorum densitate
raeula. vallatus in aquarum latuit fluentis, et postea sancto
viro iiisesus est redditus.
Vjuraque vir beatus adjaradictura venisset locum, 12 Deinde in loco eodem, ad quem primum de Cella extrucla
Sub arbore
descendens ad radices montis, subeuiusdam arboris amne egressus est, quamdara erexit cellulara, in qua mtilfos ad se
moralus, •
trahtt
morabatur arbusculo. Arbor vero eadem modlco primucn velut sub raodico tugurlo ccepit hospi-
fonlem cceli- distabat a flumine intervallo intelligensque locum
: tari b. Latuit itaque ibi per quaedam curriculatera-
sibi divinitus destinatura, magnas omnipotenti Do- porura, donec volitante faraa illius rumor circum-
(ur:
raino curamemorato discipulo laudes retulit, qui in quaque excrescere. et tara de vicino, quam de lon-
se sperantes numquara deserit, et de sua miseri- ginquo fidelium coepit ad iUum turba confluere.
cordia prassumentes incassum non spernit. More Nempe etsi tantum latere voluisset, tamen uou po-
auterc suo Cursum illius hor£e qute tunc erat, ex- tuit quippe necessunum erat. ut alienas tenebras
:
plere {liurnum quo expleto, dataque benedictione,
: in lucem transferret Plures vero religiosi ac stre-
surgens ab oratione, vidit in dextera parte sub cu- nui cernentes, certatim ad illuni coneurrere, er de
jusdam saxi pra^rupto, distillantis fontis profluere bonis suis flagranti amore optima qu^que deferre
rivos, qui fons illic numquam ante profluxerat; sed copperunt. lis vero orauibus ad se confluentibus, et
illius meritis datus hucusqne perpete cursu fertur fragilis raundi quaeque poterat raunuscula et ccele-
in alveum, aptumque sitieutibus tribuit haustum. stis doctriuje dabat documenta, soierter praecaveus,
Quod Dei faraulus rerneus, ocuK.s et manum ad ooe- ne aliquis ad se veniens sine spirituali iedificatione
Jum erigens, ait Gratias : tibi aso, Domine Jesu, ad propria remearet. Sedulo namque secura illud
qui tuorum non es oblitus servorum, et in raiseri- revolvebat, quod Dominus sanctis prEedicationibus
oordia tua confidentibus gratuita pietate non desinis ait : Vos estis lux raundi ; et illud : Vos eslis sal
misereri ; qui etiara es meraor raei, et per diversa terrag. Quocirca orani studio satagebat, ne quisquam
gradientem custodisti, et Angelum tuum hucusque peccatorum tenebris obvolutus, absque veritalis lu-
praeviura praestitisti, qui rae ab omnibus te jubente mine a se unquam recederet obscurus; aut ahquis
eripuit, et ad locura tua mihi electione dispositura doctrinaEcclesiasticaiueruditus, sinesapientiie con-
inoffenso calle perduxit a. Denique locum a quo fons dimento regrederetur insulsus; et uuicuique, prout
defluxerat, etillum ad quera vir beatus transire di- posse videbat, ccelestis dona fluenti libentissime tri-
sposuerat, fluvius ingenti dirimebat excursu, qui buebat. Ceterum raulti ilUus secuti raonita, terrena
terapore eodem aquarura collectis discursibus, allu- respuerunt patrimonia el caicautes pro Christi no-
;
vione ingenti riparum alveos impleverat, quapropter rainecaduci oblectamenta raundi, hujus adhairendo
viantibus vada negabat nam et omni terapore tanti
; monitis c^Iibe vila sunt contenti.
gurgitis illic profunditate difluaditur, et prae aqua- 13 Interea multorum elapsis annorum currictilis,
dum
1S4 VITA S. SERENICI CONFESSORIS.
A dum quagdiim mulier abluendarum vestium causa dat Apostolus : sed omnesa^qualiamplectensaff^ectu, D
KX HSS. properasset afl fluvium, introrsus inspiciens, librum, divinum in liis potius quam humanum attendebat
codicem amis- honnrem. Pi'tetereain caritatelocuples, in ahstinen-
de quo supra meminiraus, innocue inter undasja-
sum recupe-
ral: cere conspexit quem cum sumnio gaudio nrripuit,
: tia strenuus, in tribulatione fortis, in peccantibus
et festina celeritate ad virum Dei detulit. Ipse de- misericors. in eloquiis cautns, in vigiliis attentus. in
niquelibrum videns.magnasomnipntenti Deogratias corporis munditia castissimus, in cibi et potus per-
retulit, quod illum per tot annorum spatia, inter ceptione sobrins, atque in corporea pulchritndinis
undarum discriniina, ab omni laesinne custodJvit. specie erat venustus. Miiltos etiam variis languori- c/n^g^ ^j^.
Naniqui! idem liber revolutus, sic ab onini aquarum bus addictos, ac corporea tabe pressos, per nralio- racuUs:
Iffisura repertus est salvus, tamquam non in uridis, num suffragia reddidit illtesos febriumque diversa-^ ;
sed in scriniis niansis.^et inclusus. Denique ipse cn- rum ab his ie-^tuatione depulsa, eosdem ad propria
dux nunc usque in ipsius Basilica custodititr: et lietantes remisit tuguria.
quod ha^c Iilteragfistum narrat. ipse cuiictis se in- 18 Cumque per mnlta temporis spatia in hujus-
tuenlibus oslensione evidenti affirmat. modi laboribus excrevisset, jamque perfectus in eis morbo tactm
"""'''"'
14 Post Domlni mentem ad altio-
1: I
c tollere vir atque maturie a^tatis fuisset ; cumque etiam tantos
orationi ef ra, tjradatimque virtutum subire (*0'pit ar^umenta : ejuslabores Oivinagratiaremunerari censeret ; mo-
sacra: lectioni et quoniam jam de sua certus estiterat, pro aliorum le>.tia tactus corporea, suam nhitum his qui secum
vacat :
saiute precibus assiduis Dominum exonibat. Equi- erant c discipuliS, prninde moestis acflentibus,indi- ^
dem ipsius suniinum studium fuerat, quotiescumque cavit: quns ut hene facerent sacris monitis exhorta-
ab or;itionevel animarum exhortatione vacabat, san- tus, in pace relinquens, deinde Christi munitus my-
ctarum rimari profunda SfHpturarum, veterisque sterio, Nnnas Maji, Angelicis vectus conscemlit ad 7 Maji
ac nuvi convenientiam inspicere Tcstamenti, subti- astra catervis. Sepultusest antem in eadem ecclesia
liquescrutari cuntpmplatinne, qualiter in novo ve- B. Martini quam ipse fundaverat, qun? nunc in ip-
raciter lacluin constat, quod in illo sui) figurarum sius etiam honore, id est B. Serenici, dedicatacon-
obscuntatibns cLiusuin lalcbat. et juxta illud Psal- sistit : ubi sub altari hactenus cernitur ejus sepul- E
mogriijihi, in lege meditans die ac nocte, infatiga- tur£E venei'anda memoriu, et fiunt ibi super iufirmos
biliter aut in orationum studio, aut in Scriptura- ejus merilis sanitalum remedia. Est enim idem ve-
rum njurabatur exercitio. nerabilis ac metuendus locus, in quo videntur s.T?pe
15 In orationis autera studio tantus illum fervor Divin» revelationes ac prodigia, ac in ejus malefa-
sedulus in
Dlvints accenderat. ut ab.^que Ro- peculiari suppiicatione ctores ultionum crebra miracula.
of/ScHs, maiiuni seu (jallicanum, necnon et sanctorum Pa- 19 Nampnstheati viri decessum.multorum etiam
trum Benedicti seu Columbani c Cursum horis sin- temporum elapsis curriculis, cum f Carolus Rex
gulis Duinino decantaret. Congruum enim illi visum FranC(U'um, vallatus miiltitiidine militum, parlespe- f
fuerat, ut horum otiicia Chri^to persolveret, quo- teret Occiduas, devenit ad quoddam castruin, quod
rum virtutiim actus jamdudun. in mentis arce loca- situm est in pigo Cenomannicn, haud longe a prae-
Monasterii
verat : ut quos ardua iniitatione studuerat sequi. in dicti Sancti cuenobio. Cumque militaris expeditio ejiis nolato-
officioruni solenniis conaretur imitari. Nam quia cunctam circumquaque vastaret viciniam, etiam hu- res per apes
Iiumililatis gratia Sacenlutalem gradum suscipere jus Sancti munaslerium depopulata est per violen- /'«'"""'"'*
renuebat, ipsum quod acceperat Diaconatus officium tiam; namplureseorum sacram inrumpentesdedera,
quotidie solit-ifus Domino exbibebat. Per singulos multa inibi illicita exercuerunt. non verentes Divinae
enira die.s sacris altaribus Sacerdotiqiie ministrando ultionis vindictani, nec S. Serenici perpendentes
adstans, oblatiimes Doraino pectore casto menteque merita, quem tanto munere Divina jam suhlimave-
devuta oflerie studelat. rat gi'atia. Sed cum superna di^positio liorum pro-
10 Denique cullatis sibi fidelium dnnariis disci- terviamcensuisset sleimere acsanctiviri merilum,
;
pulorunique fultus siiflragiis, in B. Martini Antisti- cujus Incus tam irreverenter a perfidis calcabatur,
templum lis lioinTem nobile cuepit instruere temphim, quod longe lateque divulgare ; apes qu;e circumaderant,
comtntit
(/ Mileharius Snioruin Episcopus, ab eo artiin con- agmine facto claustrisque i'elictis, adeo in eosdem
d f
structum, postea studiose complevit. Inter cetei\i sacrilegos furentes irruerunt, ut et his penitus fugje
C
injurias tole - naimjue virtutuminsignia patientia?bonumilIius non subsidium adimerent. et de montis supercilio persa- p
rat patienter raediocri fortitudine reboraverat mentem, quatenus xorum prserupta alvei profiinda
;
in pnecipitarent.
nulli ob conluineliije livorem ultionis redfieret talio- Nempe tunc inerai ruina, nt ruentium per
talis ibi
uem : et quisquam sibi aliqua adversa irro-
si forte diver..^apetrarum acuraina dissecarent corpura, et
gasstl,, Lunc non ut bo^tem odiis insequebatiir, .<ed altus fluvii gurges in.imoconvulsa rotnret cadavera.
velut carissimum fratrem leni mentis affectu vene- At si quispiam excipientis casu quoUbet valuisset
rahalur. At si quispiarn de rebus amissis sibi a fide- evadere silicis discrimina, illico ab ingenti fliiminis
libusirrogatis aliqnod damnum indicans nuntia.sset, absorptus vorabatur unda : siquidem tanta ex his
statim pectoretranqiiilloillam beati J<.b .^ententiam tunc illiic fertur rui^s'^ caterva, ut multapost tem-
animo revolvebat Dominus, inquiens. dedit, I)o-
; pora, ceu aiunt incolar,decresceritihusaquis, inunda
Jolil. minusabstulit, sicui Domino placuil, ita factum est fluminis viderentur ossa. cum jam multa prcetei-ie-
sitnomen Domini benedictum. Siquidem ejus mens cadavera per diversa locorum
rint tempora, et lirec
semper calestibus intenta, terrena cura amore pos- spatia exuberans detulerit unda. His igitur hujus-
sidere nequiverat quapropter liiec arnittens, ab
: modi voragine multatis, tantus tremor reliquam in-
arce sua? contemplationis aliquo dolore impacta mi- vasit multitudinem, quatenus de eodem exei-citu
nime deciderat. Si autem quilibet iracundiEo litigio nullus deinceps aliquam praesurapsisset inferre con-
perculsi ad eumaccederent, exliortationeejusaudita tumeliam in his, qua^ ad sancti viri jura pertinere
concurdi paee ad propria remeabant. videbantur.
17 Carilatis quoque officia, etiam in rebus trans- 20 Pusthaec ver'o anni curriculo evoluto, advenit
itoriis, omnibus adse venientibus
ommbus tam liberaliter ox- Sereuici solennitas. Curaque more solito ad hanc po- ucm m/t/i-
bibebat, ut quidquid habere poterat, in hospitum 9^^^*-
tiitmi/tctis. pularis cnnflueret multitudo, pluresque cumretigio-
usus expenderet. adeo ut nullum a .se recedere
sine nis metu sanctum studerent venerari locum ; affue-
aliquo muiiusculo permitteret. Nec erat ei in
susci- runt inter reliquos, ceu lolium iuter frumenta, duo
pi«U(lu( um buspnum e.Kceptione personarum discr'e- viri rebelles, moribus incompositi, levitateque in-
tio, i.tndiose ..avens, qualiter hsec Jacohus reprehen- stabiles, qui locireligionepostpnsita, ante ipsius Ba-
silicai
DIE SEPTIMA MAJI. IGo
A silicae ostiaherbas suos equos depascerp diini-
atrii Sancti meritum et ejus castitatis indicium creditur D
serunt. Qui protinus insulito lurore agitati, quara- evenire. Nam si quajdam ferainai criniinosaj ad su- " «ss.
vis ferrea forent compede nexi. ab alto taineri inon- seipiendara aquara ile canali, per quod fons defluit,
tis vertice per saxorum prona labentes, in profunda liydriamsulimittant,c(uitinuo fonsirserivulumsiium
fluminis sunt praicipitati, atque merilis B. Serenici continet unde oportet, ut alia femina niundaeam-
:
ad alterius riptecrepidinemperveneruntiltesi. Qiiod deni suppnnat, quatenus impleatur. Hoc si non cun-
rairaculum mnltitudo qua? aderat cernens vulgi, in ctis nec semper novimus tamen quas-
eis accidcrit,
sui Sanrti mcritis potentiam ccepit laudare Christi. dam, quibus hiec contumelia dicitur advenisse. /Ixc
Ergo ct nos idcirctt hoc factuin credimus, iit et lii ilii, qua; in tillero Aucltire eliam reperil Mahillon.
qiii proterve egerant a tali au^u deincep> re^ijMsce- b Atlililiir III eiiilem Leclinnihus : grabato lapideo
reiit, altiusque in locis sacratis DIvin;iin potentiam maceraudo carnem incubans.
metuei ent ; et qui aderant, S. Serenici cernentes c Miihillon aiinotni Cursum sive oflficium Roma-
merita, eumdem locum religiosius venerando exco- nuiu, quod in rebus divinis adhibetiir, Pippini dum-
lerent, atqiie iii Sauctis siiis ubique Deum operan- taxat principatu receptum fuisse, (j!ia.5i /;a;c a posteris
tem pmfusius collaudarent. Enimvero posthac in e.iplicntioiiis causft luijecla csseiil.
loco eodem quanti perejusdem Sancti merila dauno- d De lempore Sedis Mileharii, circa aut posr aiimim
niaci, caeci, surdi, claudi, variisque languoribus af- 700, .'.iiprii egimiis.
fiicti curati sunt, non esT j memoria; commendatum e Disitpulos sub co 1 40 [uisse, supru ex Orderico Vi-
nec litteris exaratum
usu eniin suo etiam ipsa mi-
: tale fliximus.
racula cernentibus viluerant. H:cc autemmodo com- f Forte, inquil Malilhn, Carolus Martellus, cum
peiidii gratia e pluribus pauca sufficiat tetigisse, adversus S.iracenos Turouos profectus est sed is :
atque, ut imperatum est, qu8e scripta comperimus, per abiisum Rex tippelUitilr.
legentium memorije fideli narratione prolusisse li. g Hiuc liqiiel altu aiitiquitira Ac:a e.rtitisse, quse ad-
iiiic ilesidertinlur.
ANNOTATA. h De translato corpore ad Caslritm-Theoderici, et
I!
a In leclioiiilimpivpriis ista interpoiiuntiir '^
De ipso : brachio in w-item Sagiensem, sttpra egimus.
utique fonte quoddam dicitur mirum, qiiod et ob
DE S. JOANNE BEVERLACENSI
ARCHIEPISCOPO EBORACENSl.
ANSO DCCXXI everlacura, oppidum anipluni et perfrequjns verendo Domtm
Lcandro Pricliarto, monacho Bcnedi-
Cambdcno, sitiim est iti purte Orwnlali Duca- ctinu. Jn citalo Angucano pog. 109 mdica- ^^^/icjo
jJu7ius!tco
B!
xstiKnium
tns
ul
Eboracenm,
Numbri
y»/;/o East-Uiding, houilpro-
ab IJitHo (Invio, qui aliqiiot imie leucis in
[luminis dilabilur. Ea dilio Bedse
tur quod Fok:h:irdui> Cantuariensis .^cripi^it Vitam vihkapi'.
D. Juiinnis Arcliiepiocopi Ehoracensis, non tamen ™" "n \uii
dicilur Fulchardus .\rchiepiscopusCantuariensis, H/i
'^"^*
Bcveylaci appellatur Deirwaud, id cst Silva Deirorum. Ibl S. dicta verbn inlerprclutur Joanncs MabiUon, et corrigit,
vionas/ertutu
Joannes, de quo liic agimus reperit ecclesiara paro- eumque assent monachum Bertinianuin initi» seculi
conitrttcCtim,
chi.ilem, S. Juanui Evangelistaj sacram. Acquisitis XI iiiAnglia degisse. r(^r«m Foliardits hic Berlinia-
liujus loci situ et dominio, priL^dictam ecclesiaiu san- nus, altero CantitarienH aUqiianto jttnior fuissc vidctnr,
ctam in monaslerium convertit et monachis assi- evocatus in Angtiam a Guitielmo Hege, et prxposifus
gnavit. Pre^^hyteriuni, id est chorura ecclesioi, ibi Tornciensi coinobio, quod cum fere xvi annis [absque
construxit, hahente Priore ecclesiie S. Joannis lo- bimcdicliotte. Abbatis viccs supplcndo) rc.rifse tcstatur
cum in naviecclesi». Fahricavtt ad Au>tralem pra^- Orderiius Vitalis lih, ii Ecclesiasltcx hisloria.' ad an-
dictae ecclesiaeuratoriuiii S. Martini, uhi pustea mu- num 1 108 quod initinin est xii, non vero xi seculi. Sub-
niales collocavit. Associavitmonasteriis isiis septem jungit Mabillon aliqiiam f^itam S. Joannis, c.c MS.
Presbjteros et totidem Clericos in navi ecclesije S. Lcgenda monastei-ii S. Gildusii de ]\'einore acccptam,
Joannis. Acquisivit suis monasteriis manerium de opinatusesse sciiptcm a J''olcardou.onaclto Bertiniano. f
C Ridings. Ex tuuc cnnstruxit ecclesiam S. Nicohii in f^eruin ea solum est aliquod i:ompendium, cx majori Atiraeala i
"'"'''""""'
fundo domini sui. Qii,r omnia cx Collertaneis Lelaiidi Vita, quain da^nus, e.tcerplutn. yjtiud, scd magis con-
iiidicantur tomo primo Monastici Jntjlicanipagina 1 70, tractum, habemits in antiquo pcrgumcno, al> Henrico
nhi repra^senlantur Hcnlpta ipsins Beverlnccnsis monu- IJttntindoniciisi secufn xil con.scriptnm. Alia ejus Vita,
slerii structura, et facies occidcntaiis ecclesiw conventua- anno .mdxvi e.vcusa, extut iii Legenda Anglicatia Joan-
lis. Huc se contuii' S. Joannes, cum senio gravalus, nis Cupgravii. Quibus omnibns omissis, subjungioius
sesc Archiepiscopatu Eboracen&i abdicasset ; et tandein Mirncttla iilustna, a quntuor diversis aiictoribus et fere
Jonnnis lioc vii Muji anno Cliristi dcoxxi sanctayn ammam tcstdfus ocuiatis couscrlpta, a iindato J^eundroPricliaito
Cltrit-tii tradidit, miracutis in vilu ct postobituin clarus. submissa, Horttm primns appellat^ir /nilchntts Kc-
2 Be virlntibus rebusque gestis S. Joannis pluribus ccUuSt ac priino attingtt tempora Guilitlmi Conqiiesto-
locis ugit vencrabilia Bcda, potissimujn lib. 5 Historix ris Rcgis, ut videatur sub finein sccult xi aut inilium
Pfst liednm ecclesiastiae gentis Anghriim cap. "2 ei sequentibus. jlt sequentis scripsisse : sequentium auctoruin nomiua non
postea res ejus gcstas in unum volumen coUegit Folcar- indicanlur. Qui cx his proxima miritcula coiiscripsit,
dus, ecclesiieSanctaiTrinitatisCantuari.L-nionaihus, meminit Stcpliani Rcgis, aniio mcxxxvi co7'onam regiam
° l''alcardo
ad precem et instantiam Aldredi Archiepiscopi Ebo- adcpti ct ullimorum Thurstani Archiepiscopilc7npnrit7n,
^inluariensi
racensis : tU tiiutus Actis hiscc prii'fi.ius indicat. fi- qui aniio mcxl obii^^se diriiur. At tci/ius auctor indicat
detur Itxc scripsissc, cum S. Eduurdus Confesmr Rex viiracula intra quinque annos patraln. Quartus mcmi-
prxe.^setAnglia;, 7nortuus anno mlvi a cnjus conjuge : nit gcncralts intci-dicii, cui Aiiglia sub Joannc Rege
Editha Regina, ob commcndutioncm Aldrcdi Arclticpi- hubjecta fuit, ac "idetur sub Hcnrico IJJ ultima mira-
scopi, seadjuium in nionastcni lui desolationc comme- culn adjun.xisse.
morat in Praefadone ad hanc Vitam, quam dumits ex 3 Extat intcr decem Scriptores Historis ^inglicaiix.
MS. /Jnglicano, nobis Macloviopoli sntnnissam a Rc- Londini aniio mdclii cjcitsos, Chrontcon Thonm Stuhs
stve
166 DE S. JOANNE BEVERLACEN.
A sive Slubci Dominicani, xiv seado scriptnm de Jclibus glia conscriptum, in quo liisce Nunis Maji, primo loco
AUCTORE G. II.
Ponlificum Eboracensium, in qno cotumna 1091 et se- collocatur depositio S. Leothordi Episcopi Caiituariae
quenti conttnentur Acta S. Joannis Archicpiscopi. et defnncti, et mox subjungunlnr ista : Et natale S. Jo-
sub finem ista legmtur : Secessit in monasteriura nis Eboracensis Archiepiscopi. In Marfyrologio Co-
suum, quod apud Ueverlacum fundaverat ibique ; lonix et Lubecx anno mccccxc excuso ista liabentur :
niiraculorum frloria insignis, Nonis Maji felicitervi- Beverlaci natale S. Joannis Episcopi et Confessoris
tam finivit. Sepultus est iW\ m ecclesia, ex tunc Eboracensis. Sequuntnr hosauclor Fiorarii MS. Gre^
usque nunc semper gloriosis non cessat publicari venus, Molanus, Cani^ius, Galesitiius, cum liodierno
virtutibus. Deinde in Alfrico Arcfiiepiscopo, qui prx- Marlyrclogio Rointino, item cutn Anglicano el variis
fuit diitx ccclesix ab anno mxxiii usquc ad nnnum uLi, tnonasticis, quorura varit referunt epis Trauslationem
Corpus ab
ha'c .-.cribit : Iste capsam, auro et argento et lapidi- ad diem xxv Octohfis. In Breviariu secunduni vsum
Alfrico Ar-
chiep- trans- bus prd.iosis opera incomparabiii, apud Heverlacum ecclesix Sarum antw Mccccxcix excuso, ad liunc vii
latum fabricari fecit et elevatum de sepulcro lii,^neo, ini- Maji prxscribifur in Kalendario, ut priteipua festasn-
;
rabili artiHcio insculpto. pretiosum corpus gloriosi lent, rubro cbaractere feslum S. JoannisdeBeverlaco,
Patris S. Joannis Archiepiscopi, cum ingenti Cleri cum regimine chori. ubi propositne Lectiones conlinent
plobisqud exultatione, multis additis Reliquiis, in compendiuni vitif, et additur lia^c oratio : Deusqui prae-
eani honorirtcentissimi! conocavit. Ipse etiam a quo- senfem diem B. Joannis, Confessoris tui atque Pon-
dam nomlne Forceo. pecunia .sua acquisivit
divite, tificis, migrationeconsecrasti ; da Ecclesia; tuae di-
ecclesiai S. .Toanuis tprr.im apud MJlletune et apud gne de ejus solennifate gaudere, ut apud tuam mi-
Holm, ef quinque bovatas apud Fredichtorp. cum sericordiam exemplis ejus adjuvemur et meritis. In
perunia yl hominibus in ea. IIxc ibi. Est anfem bo Breviario Sarisbunensianno molmi excuso pnrscribitur
25 Octobris vata terra; qnanium l-osunuscolat. Contigit ontem lixc etiam ad diem xxv Octobris ^acra cjus solennilatis ?ne-
anni \0H. transtatio xxv Octohris anno mxliv et sulenni cnltu : vioria . In quibusdam Fastis MSS. aliqua ejus notitia
dictum (liem, scque nc diem liunc natnlem, celebrafum ad diem xvii Januarii, et xxviii Aprilis hubetur, uti
fuissf, constat ex relalione miracutornm : et apud Au- tunc inler Pn£lert7iissos observavimus.
clorem secundum nnm. 13 dicilnr femina.septem annis 6 IJis dedtictis accipimus historiam cl Anliquitates
contracta, inuna snlennitatum ipsius, quas Translatio anno mdclxxiv 0.conia- excu-
universitatis Oxonicnsis
corporis sanoti nominatur, seriplore cum aliis psnl- sas,auclore,uiexFi£tfaiionecoHigi7nus,AntonioWoodo,
lente, sanata. AHn iler um Translniio unno mcccvii et ex liis pag. xicontenlis, ubi de Scholarum O.coniaB,
facta traditur in Mimaslico Anglicnno. ipsis Britannoruni et Saxonnm femporibus, scHicetante
4 Ednardus Muiiiew ogil de prion Triindatione ad Regem Atvredum flDrenfiutn, vindiciis agifur, i.Ha de-
diclum diem xxv Octvbris, el ilhid tnemorandum inter- scribimus : Prinio itaque, inquit, cum Sancto Joanne
ob rictoriam serit Anno Christi mccccxv invictissimus RexHen-
: de Beverlaco auspicabor, anno circiter dccxx, diem
1h OctohrLs
ricus, ejiis nominis quintus, eo ipso die, ejusTrans- obeunte ; quera ingenuis apud Oxonienses Artibus
an. Ml;>
obtentam, lationi sacro, nimiriim viii Kalendarum Novembris, operam dedisse, scripta antiqna haud paiica prodide- Ejus MaQistC'
rxum in Arti-
id est xxvOctobris,ceIebrem illam victoiiam, inloco runt depictis etiam fenestrarum indiciis, lucem
;
Inis apud
qui Angicourt appellatur, conlra Gallos obtinuit : hac in re copiosam affundentibus. Scriptor enim, Oxonienses:
quain sanctis.simo huic Pontifici ascribens, inAn- qui florebat anno mccclxxiii in ejnsdem Beverlacen-
gliam reversus, tam depositionis seu nalalis, quam sis Vita {cnjus initium, Antiquiorihus Britonumsola
translationis ipsius festa per totara provinciamCan- etc.)Harphamiie interpopulos Deirje natum, annos
tuaritmf^em {nam in Eboracensi, ut videtur, antea autem vernantes apud coenobiura S. Hihlae instudiis
celebrabantur) solenniter celebranda curavit. Extat cullocasse perhibet primumque ex AnglisDoctoris
:
sane in Constitulionibus Provincialibus Anglia^, ti- vel Magistri gradu ornatum fuisse. Erat autem, in-
tulo de Feriis, Henrici ChiceJey Archiepiscopi Can- quit ille, Doctor ejus Theodorus alienigena, qui in
tuariensis in Synodo Provinciali, quEe anno Cliristi Oxonia summum conscendit apicem etc. Quod et
festum utroqut
MCCCCX.VI habitaest, liac de re decretum.cujus exor- Lelandns ex Auctore anonymo retuiit de Beverlaco,
die in provin~
cia Caiitaa- diura est, Anglicana) Ei-clesias. Pauloauteminferius dietoque ejus loci Sancto, opere trifariam partito,
rlensi cele- liiEC habentur verba De Fratrum nostrorum et
:
scribente quem ego quidem Gulielmum quemdam
;
brotum.
Cleri in prajsenti Concilio prjesentium voluntatibus Asketellumfuisse arbitror, qui regnante Edoardo II
c
et assensu, et nihilominus ad Christianis&imi Prin- eamdera sibi materiam suinpsif, ediditque libros pa-
cipis et Regis nostri iHenrici quinti) instantiam riter triparlifos : multa, ut opinor eDeiracensialiis-
specialem, sanctissimiConfessorisetPonlificis Joan- que trans Humbrum bibliothecis educfus : cujus re-
nis de Heverlaco memoriam ubique pemostrampro- ginnis monaciii, cum Angliam Dani ubique persul-
vinciam volivis et devotis affectibus duxiraus exal- tarent. Hisforias suaset antiquifates vnriis perpetim
tandam. Statuimus igitiir etc. Slatuit, ut retulinuis, cladibus suninia indiistria eripuere. Huc actedunt
de duobus illius festis celebrandis. In posteriorera Sacristre Beverlacensis, a prtedicto efiam Asketello
veru hujusdecreti partem, qnaiad Translationisejus memorati, verba, Sanctura Joannera de Beverlaco
festum spectat, hoc raodo stribit Doctissimus vir priraum in Artibus Magistrum upud Oxonienses exti-
Guillerraus Linwede, isla die (xxv mensis Decem- tisse memorantis. Quse egregie etiam confirmanlur
bris) quitunc accidebat die Veiieris, fuit bellum de ab ipsius Beverlacensis imagine, in sinistro biblio-
Agincourt in Picardia anno mccccxv, db cujus victo- theca3 Sarisburiensis latere, fenestram olim sextam
riosum exitum dictus Res Heniicus Quinlus procti- decorante, imo nescio an ibidein etiamnum compa-
ravit per Ecclesiam Anglicanam sic ordinari, prout rente, hac inscriptione Doctor Sanctus Joannes de :
hic habetur : et sic non soluni hoc festum numerari Beverlaco primus Magister Artium liberalium
fuit
potest inter lerias solennes, sed etiara repentinas etc. in Oxonia... Puteramefiam alia proferre testimonia,
H«c ipse. Videat igitur lector nonsolum pra^ceden- iis quce de Beverlacensi adducta sunt coinmuniendis
tibus seculis, sed in his etiara ultimis, beatissiraura perquam accommoda... Sed me alio rapit succincta
Antistitem Joannem de Beverlaco Regibus Angliae destinati operis brevitas. Hiec ibiietpog. 12 sub
in belUs adfuisse. Huc usque Eduardus Mailiew.
finein definit, Oxonii his annis generalia quae vo-
5 In pervetusfoMissalian CQiuoiioGemmeticensi ad- cant studia floruisse, aut Academiam Artium et
Anliqua me-
servato, ct circa annum mitlesimum exarato,
moria insa- prxscri- scientiarum Professoribus, graduumque aliquorum
erU Fastu bitur addieyn vii Majtfestum S. Joannis
Episcopi in distinctionibusinstructara fuisse, cura Sanctus Jannes
Beverlisco. Habemus antiquum Martyrotogium in An- deBeverlaco Magistri ibidem gradum capessiverit
IIIE SEPTIMA MAJI. 167
7 Idrin avclorliho 2 ffistorisect .4niiquitntnm Uni- neet raedela tui, mi amanti.=simpPater, clauduntur D
versitalis Oxoniensis poff. 61 aQena de Scriploribus, quidem vulnera, sed e vicino quorumdam lividorum Al'CTORE C.
aiite rccrcatam ab Atfrcdo Acailemiani, primo Incocollo- ciara insidiantia perhorresco jacula. Verum multum
jlligusE Reli' cat S- Joannem de IJeverlaco; de-jnc illo scribit ad- respiro sub potestate patrona^ quin et sub commen-
quis In eccU' denduni, quod cuni in niedia ecclesise Beverlacensis dationis tuae constitutus tutela; nec perDei gratinm
sia Beverla-
collegiatEE pjirte, terrain cnntiiinuland:!.' nuilierculae tiniendum est quod te tutore vel rectore nos ulla.
censi invenix.
effoderet «dituus xiv Septemhris ;iuno mdclxiv, hy- qu.inlumlihet rainax et insidian«, obruat procella.
pogjeum retexit lateritium, inque eo loculos hinos Nam semper, Domini pr.Tcedente gratia. sperabo
reperit : quorum alter pulveres contmeb:it. aiteri sub umbra abirum tiiarum, donec transeatiniquitas
vero ossa huniana includebantur, his porro verbis omnium insidiarum. Sed haec hactenus. Ad pondus
eorum uni inscriptis : Anno ab Incarnatione Do- autem imporii vertatur sermo meus, qui excon-
tui
niini niillesimo ceittesimo octogesimo octavo oom- seqiientia sui hoc necessario paucis praelibabit, qui-
busta fiiit haec ecclesia in mense Septfmbris. in se- husincrementis divini famulatus SanctaEboracensis
quenie nocte post fesfum S. MatthEei Apostoii et : Ecclesia tui Pra-sulatus [fempore] pristinam rusti-
iu aniio niillesimo ceutesimo nonagesimo septimo, citatem excusserit ; et in Deiiaudibus. rudi novitate
octavo Idus Martii, facta fuit inquisitio Reliquia- tuis dnctrinis coramonita, decenter adoleverit. Hoc
rum U. Joannis in hoc Uifn et inventa sunt haec : divinitus coronee tuaedixerim adauctum, quodCIerus
VIDE APP. laudal eum a
Vll UAJl
os-^a in orientali parte sepulcri, ethic recondita : et aseculanum hactenususitatavcsteindiscretus, nunc rpformala
TOM.
KOT. 'll
* piilvis '«mento mistus ibidem inventusest et reccn- iu veste nuptiali laudes celeljrat Dei. et talaribus Clero,
difus. tunicis cnnventum celebrat Synodi; itemque nimis
neglectum in eleemosynis et pauperum oblationibus
opusexerc-^t misericordiae, et quod raemoriam fidc-
VITA lium defunctorum assidua eis inculcasti commenda-
Auctorc Folrardo Canluariensi nionacho- tione. Quod dico, non ut laqueum adulationis tibi
injiciam, sed potius {si dicendum a me est) ut ad t.i-
Ex MS. Anglicano a Leandro Pricharto iia accendam qure utique necessario te Deo debere
:
transmissa. cognosci.-i ex suscepto munere praelationis, cum im-
VIDE APP.
TOM- VIL SIAJI PROLOGUS. positadignitate honoris.
'
NOT- 'i2
4- In hoc quoque dignura snccessnrem praeceden- ejusqne juasu
Xjncerurf anlenti et lucenti in caliginnso loco. An- tium Sanctorum tui- Sedis Praesuliim fe praebes, pnsf liespon'
soria Vltam
jjlorum Archiprsesuli n Aldredo, mmimus devoto- cum eorum actus et vitain celebrare et litteris cora-
scnbendam
rum ejus Frater Fok-ardus salutem cum fideli famu- mendare sedulus studes. Unde et accidit, ut Respon- suscipit.
Deslderantt
Archtepis- latu. lu praecepto servitutis tnai. mi reverentissime Joannis te jubente compositis pro
soriis San:;tissimi
copo obedit. Paf.er et Doraine. necesse est parvitatimea; memo- modulo parvitafis me^, pr;eciperes ad ejus Vitam
rari. tion solum veterum amicitiarum et frequentis inchoandam stylum vertere qund opus certe tanto :
beneficii, verum etium fquod his pluris est) auctori- arduum, quantomagis
raagis cognoscitur difficile et
tatis tuas. qua inter homines es Christus Dei. Tanta fuerit uotura. In nomine ergu Domini tu remigiura
quippe cocleslium charismatum prserogativa sufful- siibige, vela pande, cur.sum nostrum Deo committe.
tus, pondus habes praecepti uude etgravius quoque : Eograiiam suam precibustuisaccommodante, ripam
imminet judicium resistenti. Et cum hiEc pusiilani- attingentes, feliciter aren:im calcabimus littoris, se-
mitatem meam persuadeant parerejussioni tuae plu- ;
curi nec srdiciti de tnmultiiantibus aequoris canibus,
rimum sui-curnt mcmoria ejus misericordia!, quara qui tanto acutius in latr.-itu cristas erigunt, tanto
nnhis iecisti fideii hac commeridatinne. imbecilliores eos natura prodit d.
Turhato siquidera tluctuantts b ('oenobii mei
'2
gementibusqup pene cunctis carissimis pig-
pelii.L;o, ANiNOTATA.
ejus commen- norihtts monasterii, quod is, qui pastoris et medici
per
(lalio)ie
Reginam adju- locum occupaverat, in languente ovi<'uIa non culpse a Ahlredus cr Episcopo WiijornicnH, in Nativitatc
tus in desola- pressurara, sed veterora familiaris odii insequeretur Cliristi unno lOGO clcctm Archicjiiacopus cx Romxcon
tione sui mo' jacturam et cum coUatis totis animi sui viribuscon- sccrutns.
;
ntu!eili
.'ociam overa ah irruente {prohdolor) nimisfamiliari Cceuobium SS. Trinitatis Cantuaria' fuerat antc
Ii
lupo non conaretur tueri, sed perperam comparato a Danis coinbuslum : postmodum coenobium Cliristi
potenlalu seculari exturbalos nos e c;iriua monaste- dictum.
riali rtuctibus immitteret ponti ; jamque irruentibus c Uegina Editlia. nxor S. Edxuirdi Confessoris, de
vicissini et involventibns undis. cum interitus soium- qua ttdliujus Vitam cgimus ^Januarii. IngulphusCroy-
modo iumiineret, uec ulla spesemergendiesset ; h;ec lundcnsis cjns pifiatem, costitatem. doctrinam, aliasque
tandem velut maris stella nio illuxitfulgore, naufra- uirtuleH deprxdicat.
guracjue suiim portu recepit miierationissuai, etdo- d Hoc qunsi Prologo finito subditur in MS. per mo-
loribus vulnerum adhnc hiantiura etrecentium cora- dum rubricae. Hic redit Fr. Fnlcardus ad propositum
passa, materno conductu tibi velut sagaci medico suum de S. Joanne c.v quo colliqas ccteras ruhricas,
:
misit curaudum ot consolandnm pro tempore,secuta per niodum litutorum capiiaiium conscquenter interjec-
scilicet fideli Deo femina exemplum illius eiecti Sa- las, non esse aucloris sed transcriptoris : quas tnmen,
maritani, qui vuluerato, a latronibus et aSacerdote pro antiquitatis veneratione hic volnissemus suljunqcre
et Levitaneglecto, miseransappropinquavit,saucium conlinua serie, nis'i eas deprehendi.-isemus .«///.v temerc
vino lavit, oleo fovit, pietate alligavit.stabulariosuh descriptas fuisse, uti mo.r post nim. 8 apparebit.
iMnmi^sione mercedis curandum cnmmisit. Utque
tantam pietatem omnis noscat posteritas, c Reginam CAPUT I.
dico fuisse, qiicO hsec fecerit, ciijus probitates nul-
lius quantumlibet diserti rhetoris facunda
umquam Studia,concinnes. Episcopahts Hagulstadevm.
evolvet loiiuacitas quam idcirco divinitus adjun-
: Archiepiscopatus EOoracensis. Miracula.
ctara regio credimus lateri, ut tanta ejus' invigilan-
tis industriie solertiaemolumentum pruvideaturprae- /rjterna compatientis Dei miseratio, mundo suc- Post Cfirisli
sentis regni. currens perdito, per incarnatura suum Filium, au- advetitum
Koi. 13 3 Ut autemsuperius relictarepetam; consolatio- tiquum damnatiuuis humanae dissolvit judiciura ut :
sicut
)68 VITA S. JOANNIS BEVERLACEN.
sif utper transgredientem Adam eramus filii mortis cto sanctus esset, et cura electo Magistro suo San- D
et inferni; sic perChristum .Fesum. Dei et Virginis ctissirao Joanne in electione discipulatus Christi et adSa-
unigenitiim, restitueremur filii vitie iii liereditaiera perinancret. Succedente etiam terapore, qnem a pri- cerdotium
Jiromovit
coelestis regni. Perliuno conregnantemsibiincoelis, mis sacrorum graduum ordinibus Deo mancipaverat, .•
et hominibus cohabitantem in terris, fliviniim dispo- Sacerdotii dignitate hunc Bedam, cum aliis quibu.s-
sitionis suai reseravit mysterium; in qu.nnla scilicet dam sua) dignos Deo adjutores
institutionis viris,
raisericordia salvnre ileerevissei Dens fiIii'S Imrai- promovit; ut tanto tenacius Christo viti sua; .idhae-
num, ciim nd eos vivificandos in mnrtem tra.liderit rerent, quanto strictius coniplexi palrailes ejus
unicumfiliumsuiim. .^ccepta sii|uidem iiijuria iUat:e essent. Verura qi.ia horum aliquorum meinoria reli-
conliimeliie, hnc in contciiiptoribus .-uis iisusestlege ex necessitate rerura convenientium, fuit
qu.-e vitic,
niisericordiie. ut ubi superabuiidavitculpa, ibi mise- insereu.la, re.leaiuus nunc ad acceptai narrationis
ratiuiiiim ejus largiora rcdund^irent exerapla. Con- gesta evolvenda c.
firmaiis itaiiue di.scipulis stiis.doctoribus nostris,pcr 6 Regnante inclito Angb.rum Rege d Aldfrido,
/irfM promiil- tl
divinoruin pratcepiorum doginat:i: oinnera pptic j:itn exccdeiite Iiuirianis relius felicis vitje rEal;i Episco-
gala pcr or- e
bem muniliim, a sii: denominatione, sub Cliristi;ino praj- po, cuncturum votis poscentibus, maxime vero nutu ordlnatus
titulavitnnmine: penetr:irunti|ue verba eorum fiues Dei ageiite, hic dilectus Dei in ejus successit Epi- Episcopus
et angulos terrariim, unde et pervenit fides ad nuli- ccpatu : unctusque in Cliristura Doraini, opera auxit Hat/itlsta-
densts,
tiani oninium lingiiarum. Ut eiiini fideli Patrnmtra- pietatis et fidei, competentia iiti(|iie tanto ordini et
seriw in dilcra estrelatione. jaiidiiduiu fide illurainatis fini- divinre dignitali, qua; licet orania enarrare nequea-
Hriltim.in, Inis (0lius0allia\ serius perlatuin est verlram Deiad miis pro numero sui, salteni ad aliqua explicanda
hahcinsulam Britanniar. Qu.a» secuta e.xemplum il- accingamnr, ad honorem et gloriara Doniini, qiiaj
lius Evanpclici jiinioris filii, qui primo repugnans utique veridicis tradita agnovimus testibus, et po-
julienti palri, p.stea vero pa-nitciitia ductiis acrius tissimum a / Beato Brithtuno : qui primo ejus erat
perstilit in excclcndis rnictibus vinea; P:itrissui ;eo Diaconus, et postea ejus dono et consecratione rao-
II coepit devoliiis in suscepta religione proficcre, quo nasterio ab eo fuiiditus constructo, quod Beverley
TIDB A1'I'- se vidit ad fidora Christi tardius venisse. dicitur, Alibas priefuit dignissiraus.
TOM. Vlt MAJl
(iCo»pitjara hinc Christi prnpitia bonitas in tri- 10 De.licaveratidemdilectusDeoPraesuIeccIesiam
NOT. /i3
Hbl mter hulis ibilces ficus procreare, in rubo decoras uvas in honorem Beati Michaelis .\rchangeli in villula , in ccclesia
Sanctos ef- multiplicf.re, et noyella^ gentis suie stirpem Sarict.v dicta Carne.sboc,non longe a defluente amne Tynas S. fllicfiaelis
fiilsu Joaii-
nim flliorum prole fecundare. Ergo inter cetera, fluvii g.Hic frequenter, et maxime Quadragesimali quatlrttgesi-
nes.
rudi Pritanni» divinitiis tunc ci.llata luminaria, ad
mam pcragit,
terapore, quod apopulari frequentia locus remotior
tl
depcllendas veterum errorum tenebras claritis a erat.injejuniis et orationibuset eleeraosynarum lar-
Deo accensa, elTulsit liic beatus puer Joannes, velut gitionibus intentus Sanctus Joannes manebat; ubi
matutiiia stcll.i qui ab ipso nominis initio iii Chri- cum quoilam
;
terapore turbam pauperum, solito siio
sti initiatus pratia, gloriosus Dei iniles finetenus in niore cons..Iandam ,
jussisset intro.Iuci ; convenit
Christi perstitit militia. Subduxit primo manura fe- inter eos quidam miserabilis fi.rraa; vir. Nam et rau-
ruliB Theodori Archipr^sulis Cantia;, cujus do-
(I
tus er.at a nativitate, et a.leo li obsccenus luiida ca-
Mihs.T/u-odoro
ctrinis ac cura erat institutus a siiramo Doctore : pitis fceditate, ut prajoccupato a tinea toto circiilo
sctibioso
summiiin cnnscendit apicem pbilosophia'. Hujus ex- capitis, pro pilis horrebat raris et hir.sutis quasi p..r- fnitlo Itttjue-
cellentifo evocalus gratia
monasterio Strcvcsha-
in corum setis ; qucm sanctus Episcopus bene noverat, laiii tlnl
lensi aliquanlis detinetur diebus ab Elfleda
Abba- quia ad eleemosynara suam inter alios pauperes eura
opml ,1. m- tissa. Sed clemens Deus tantum
flednlii tlFQif, lumen non passus frequenter viderat. Tandem ergo dilectam Deo ani-
diu raodico includi locello, eductum de modii lati- mara talis faciesmiserire altius pungens, cleraentius
bulo iraposuit candelabro, ut oranibus luceret
ingre- tefigit ; injectaque raanu, ut erat benignissimus,
dientibus in sua domo.
mento paiiperera coraprehendit,
i benexit, et in Dei
Tcelllt In 7 Exiens ergo irale, fr.iterna
comraonitus carita- noniine loqueretur praicepit. Prascedit Episcopus
iit
liratlictitione te, nidibus adhiic Anglorum
populis verbura Dei Iitteras quasdam et verb;i dicendo ille qui mutus :
coepit evangelizare. Divina autem airatim
prieditus erat, soluto lingua) officio, subsequitur eadem ex
largitione, facundus rhetor erat iii et saiiilntenl
verborum digna ore Episcopi loquendo. Taiidera post verba paulatim
effusione praibebat etiara sancla vita competentem
:
F
inva.litorationis sententias, prout Pra;sulis exigebat
favorem assidnai pra"dicationi, cum a semita
audita; sanctitas. Fugatur eti.im ab illo oranis illa horrida
institutinnis nusquamdiverteret exhibitura exera- capitis contagio, vestiturque capillorura ornatu cri-
plum in se conversationis. Coraitabatur prKterea spo et nigno ; sicqiie consolatis reliquis pauperibus
el saiicti' virlus Dei virtutem verbi sui, et sanal.antur per siraplici aliraonia, ille per Sancti Joannis merita re
tate rila-:
eum quique infirmi. ut et in hoc servo
fideli suo ditditafus multiplici miserationum Dei copia k.
promissio firmaretur Christi, Sign.i,
inquit qua; 11 Post h:cc ergo E. Wilfri.Ius Episcopus, qui
cgo facio et vos facietis, et raaji.ra lit An/iiep.
.loan, \i. n horum facietis. longo temp..re ab Episcopatu suo ejectus fuita Ro- £boiuirn-
Tanla nutera ditatus gratia DivinitjUis.
acceptura mano Concilio et a Domino Papa .Agathone Epistola
t.alenlum Domini sui vario mulliplicat
tcpnore, ut in accepta in patriam revenit, et Episcopatura Hagul-
gaudium Doraini sni teta intrarct vocatione.
NOT. 14 stadensis ecclesia; cum Synodali Concilio recepit, et
inter tlisclpu- 8 Litterariim enim aflluenli imbutiis copia, in
Sanctus Joannes in Eboraco civitate Episcopatura
tos inslriixit docendis discipulis siiis solerti instabat
vigilantia accepit, et annis triginla tribus nobiliter tenuit.
S. Hedim: inter quos Bedam, qui inter Doctores
Ecclesi;c cla'- 12 Alio quoque terapore, cum inter faceret San-
rus habetur. caro atiedu pro capacitatis
sua; vigore ctus Dei, jiervenit ad vicura qiii / Yatadini dici-
amplectebatur; qucm secutus industrius
tirunculus tur, ubi tunc erat Monasterium ancillaruin Cbristi,
a tanto paidagogo :ifl[Iiientcr imbutus,
et in exponen- quibus pra;crat Hereburgis dicta .Abbatissa, mulier
dis Evangeliis, et in historicis rebus digerendis fide plena, et tunc ob adventum viri Dei cura filia-
magnus enituit et dcscriptis temporum
; et C.mputi bus suis in Christo valde jucundata. Refert ergo il-
rationibus subtilissimis, inditara
Gritannicje gentis lico pia Matercuin luctu, conquerenssancto Praesuli,
hebitudinem purgavit, scriptoruraque
tatem Romanse Sedis acquisita
suorum dioni- m consnrorem quamdam magna corporis aegritudine
auctoritate nobilUa- deprimi, nec aliquam spem vitae ejus haberi. Preca-
vit; quodque his
majus est, servata innocentia vit», tur suppliciter ut eam dignaretur visitare dicitque :
Deo fidehter studuit flnetenus
placere ut cum san- :
se in Dei pietate et ejus meritis multum confidere,
quod
DIE SEPTIMA MAJI. IG9
quod ei melius proveniret ex impositione raanus suae. noster medicus, ([ui pressuris gravibus antidotis oc- D
Requirit beatus Pontilex causam morbi, discitque curreret validioribus : visisque ex more funereis ^^ "^"
sedam magnus orator
„t
ab Abliatissa illam in quarta luna sanguinein mi- apparatibus, tofus intro fertur ad
j,
litna ve-
iiani iilii'
nuisse; turbatoque corporis statu, bracliium ejus coelestia, etrog.itaobtinuit. .\d praecepfum moxcon-
vtesceiis miserabiliter intumuisse. Protestalur Iioc comperto versiis, velocifer eum sanari et siirgere jussif. mox-
esse f;tctum memoratiine se a B.
impr'udentius , qtie recessit. Ille fugalo niorbo redditus vitte, pau-
Theodoro Archiepiscopo magislro suo audisse, cura luluiit biesit stu])eits, utiuin es^et idem ipse. Caro
puer essetet ejus discipulus, periculosissimam esse ad vitara repar.tta coepit exigere vifalia; mittit ad
in quarla luna imrainutinnem sanguinis, et non prandentem Dnminiira, petitque, ut aliquid sibi mit-
op'ii'lerehujusmodi curatinnes exercere in teneriori tat ad bibendum. Exullant omnes, qiiod is petit bi-
cresceiilis iunse Eetate. vel recenter erumpente tiuen- bere, de ciijus paulo anfe .solicitabantur hinere.
ligno Cru- tis peUii;! i'heumate. Victus tandera lacrymis atque Porrigit iUico inclitus Praesul calicem vini, juhetque
cls saiiat:
precibus mosrentis Abbatissae et consororum, infir- sitibundain siliin ex eo refocillare. Quo hauslo ille
mantis feminse intrat cubiculum visoque nimio : acceplis induinenlis vestitiir. ad convivaiites ingre-
tumore brachii, signum opponit Crucis praelibat- , ditur, etquiajamdiu uon maiiducav(_'rat esurire se
que Deo intensius thura pura orationis, consolatus- fatetur, et escam posfulat. Lietari solenniter videres
que jacentem egreditiir e domo. Sed cum languente omnes convivas pro consocio reddito vitse, venerari
femina efficax permanet benedictio, et omnis illa sancfum Dei virum muiido tanfiiclarificatum sancfi-
cura recedente Episcopo recedit iutlatio. Vix Sanctus tafe, laudanfes Dominum procul dubio, qui falia in
VIOF, tpp.
cousederat ad cibuin, et Capuburgis (sic enim vo- suo Joanne favore operafur propitio.
cabatur) ad ejus Diaconum Bnthtunum, suuin rait-
NOT. 44*
tit nuntium, petens iit illi suiim pnestaret coUo- ANNOTATA.
i|uiiim. Petila ille Episcopi benedictione cum iret,
illam jain sanam obviam babet, discitque medelam a Colitur S. Theodorus 16 tSfptnnbrh. Is Romx E
ourationis proveuisse sibi per orationem Pontiflcis. comecratiis venit Cantuartam anno GC*J, inortiius aa.
Post hajc vixit sana longo tempore, jucunda fre- 690. Thomas Stttbs asseric ab eo, ob excellenlem in
quenfans relaiione curationem sibi a beato Prttsule Scripturis ingenii vivacitalem, Joannem, id estGra-
impensam. tiaiti Dei, a|ipellafum. De eo plura ittfra niim. 13 re-
13 Invitatus quoque liic Deo electus Pontifex ad feruiilur.
dedicandam ecclesiain n vilia?, quie australis Bur- Vitam S. Elfiedae iUustravimiis ad diem 8 Febrita-
b
et dedlcata ton dicitur, officii sui non instrenuus e\ecutor, ac- rii, nbi
nitin. GO h^ec S. Joannis ibi residentia e.v
ecclrsia in
ressit et dedicavit : perfectisqiie ut nios est oinni- Tlioma Slitbs aililucitnr, Beiln lib. 4 cap. 23 asserit,
Biirton,
bus, ad propria redire voluit. Is vero, cujus villa ex hoc monasterio Streneshaleusi prodiisse quinque
erat, qui eum invitaverat, precibus huraillimis cum Episcopos, et hos onines singularis meriti et saitcli-
suis inslat utdoiuum ejus intrare, et ex ejus obse- taiis viros : inler ijitos nuinerulur Ji.annes.
quio prandium dignaretur susctpere. Cui cuiu San- c Hic interponebatur iste litulus : Qualiter S.
ctus Dei Joannes diceret, inagis Episcopum decere Joannes ekctus est in Archiepiscopum Eboracensis
ad monasterium redire, et Deo in suis pauperibus ecclesiae. Veriun qux sub initiu referuntiir, pertincnt ad
servire, quam per domos divitum convivari; pro- ejus Episcnpalum Ilagiilstadeiisem : et ejiis Episcopa-
inissis siib hac giatia eleemosynis pluribus, et ma- tus Eboraceiisis eral perperam infra num. Minsertus,
xime a li. Brithtuno idem pollicente persuasus, as- el inde hic sub jinem relatiis.
sensumtandem prstbuit po^centibus. d Hic esl Alfridus nolhus seii junior, a seninre Al-
I i Mater familias aulem uxor ejus qiii eum invi- frulofralre apud Malmesburiensem et alios non dlstin-
clinicam aqna ta\erat, gravi corporis iitvaletudine distinebatur, clits, (/iii siiccessit Eijfriilo fratri, anno G84 circa
Pen-
bemdicla.
itti uc plus tribus septimanis lecto decumbens peri- tecosten occiso Consnle Ricardum Priorem Hagustal-
cltiaretur. Quo coniperto vir Dei, verus medicus densem cap. 10.
auiinarum et corporiim, de aquis ad dedicandam ec- e S. Eata, testeeodem Ricaitio, mortuits est unno
clesiam consecratis jussit eam potari; et ubi morbi 685, inscriptiis Ea.itis Anglicanis ad diem 26 Oclobris.
dolor acrius urgebat, ex eadem aqua rigari. Quo f Beda Itb. 5 cap. 2 sequenlia liabet, qux, ingiiit,
facto omiiismorbus subito fugatur, et illa in novum dicere solet vir reverendissimus et veracissimus
s tnitatisvigorem reparatur. Surgitmulier continuo, Berhthun, Diaconus quondam ejus, nunc autein Ab-
parat se ornatu suo, ingrediensque pettt benedictio- bas monasferii, quod vocatur Iitdera-vuda, id esf
nem, et coitvivantibus laeta exhibet servitufem, lan- insula Deiroriim. Pro tns in Vita a Mubilione e.lita le-
lamque valetudinem sibi oollalam cunctis innotuit, gilur : Niinc autein Abbas monasferii, iiuoJBever-
tit pio Praisuli secumque sedeuttbus in potu fidelis lickdicitur. In Monastiii Jiiglicani tomo l pag. 170
obiisse Brithuuus priinus Abbas Beverlacen-
pincerna serviens, nec semel ut quiesceret recede- diciiiir
ret. Videte quEeso in Beato Joanne hic impletuni, sis Idibus M.iji anno Domini 733 et sepultus jiixta
S. J.iannem. Hujiis Vilam illiistramus
15 Maji.
quod Christus promisit suis Opera qute ego facio ;
Beila, tton longe ab Hagitlstadeitsi eccle-
et vos facietis. Ille Dominus nosterdomiim intravit, g Atklil
socrum Pefri febricitantem invenit, febres depulit, sia, id est unius fernie milliarii et dimtdii spatio.
illamquesibi ministrare pritcepit. Uterque unum et Videtur a Tlioim Stuhs, Arneshange dia, id est Mons
slmile faciunt opus; sed ibi absque servo Domiuus; aquilitB.
vero per Dominum et cum Doiuiuo fldelis et pru- h Beda : Scabiem tantum et furfures habebat m
Itic
unquam capillorum ei iu supenore
dens servus. capife, ut nihil
opefo Joan- parle capitis nasci valetet tantum in circuitu hor-
15 Clarificat item Dominus in siinili
:
nem servum suum, cum per quemdam divitem, o ridi crines stare videbantur.
linguseimpressit..
Adaiii nomine, invitatur ad consecrandiim ecclesiaj Betla. Signum sanctaj Crucis
i
>" alia dedi- 'pus novum. Erat huic diviti quidain suorum, valde itbi. et reliqua acciiratiiis pruferl.
translata culpa ama-
k Hxendiium. To perperam
cutioiic nto-
tii/iniditni
carus illi et utilis (lui ex incumliente morbo ad id
;
reposuimiis, et htibet Vita apud Mabillo-
pervenerat, ut juxta decumbentem in lecto fe- nuensmm, uti
soliim et forte non integro
iiem. Rteardus anno uno
retrum corpori aptaretur, sudaria pararentur, et
asserit. Factits ergo
Hagitlstailensi ecclesise prxfuisse
quae funeri congruerent in praisentia languentis ad
esset Archupiscopiis Ebomcensts anno 686. Salicet,
inanum essent. Hic invitatur iterum ille honio Dei
ii ut
Maji T. II
170 MIRACULA S. JOANNIS BEVERLACEN.
ut Beda ait lib. 5 cap. 5. Cum Wilfridiis in Episco- contigisset morari, amplectebatur valde Basilicam
patnm esset H:igulstadensis ecclesiae receptus, est Sancti Michaelis Archangeli. ibique excubias cele-
idem Joanne.s dcfuncto Bosa Episcopus pro eo Ebo- brabat solif dperis sui
i contigua enim erat mansioni
;
raci constitutus. ritam B. Bo.^a; iledimus ix Mnrtii,
sute. Unde acciilit quadam vice ut eo liitenter agente
qiiaiido cum dicto aniw 686 obiiixe di.timus. ftlnm S. inihi orationes suas. visibiliter cernenflam se
illas
Wilfridi ithislriivimu.^ ad diem Si Aprilis. in specie candentis columha; illi prpeberet Spiritus
1 1'aladim, Bcda- Vetadum aiii Wetndiiin iii Vita saucti majeslas, flammeo splendore corusca, supra
VIDE APP- a}md Mabitlniicm Humcdatum. caput orantis Episcopi Sedis suai glori.am [ponere}
Tou- VII u\n Deus «terne quam
m Bedx diiilur, filia carnalis Abbatissse. diguata. et benignissirae, de
NOT. 45, *
n Hedx ra;>. 4 villa a moiiasterio Beverlaco diio- raundo corde processerunt orationes ill,'e, qua: sancti
rum fere millium spalio separata. /Aitem Comes Spiritus pr^sentiam obtiniiere illam inquani, eam- :
Puch dictus, ciijus tilia Yollrida, monialis facta apud dem, qua: iu Jesu iilio Dei haptizato apparuit in
Beverlic. ohiif 3 Idus Martii anno Doniini 7-42; ciijus Jordane! Quam iilacitas ascenderuut in conspectum
ossa sepulta sunt lieverlari. Puch cum filia dedit Di^initatis. etiam perlatw internuntiis, qua;
firleliliii>
manerium de Valkiiigione. Ita rita S. Joauiiis in tantum referunt effectum virtutisl Irradiat ergo per
Miiuaslica Aiirjhcano. qua^que foramiua et fenestras basilicae illa immensa
Bedx cap. 5 Addi diciliir. ulii eadem narruiitur. claritas majestatis inclusfe, acsi relicfo a>tliere sol
illuc commigrasset, splendoremque suum in ejus loci
Meuin
CAPUT II.
angiistias inclusisset. Utque
veritatem digna pro- rei
.\lia miracula arile et pustoOiliim. Teiupus sequainur laudum novitate, vere includehalur ihi sol ('/ locum
Deus. in suo inclusus Joanne, illurainans miroliiliter
.ieilis et mortis. ju.-titia;
ittuslralum
grafia Spiritus sancti. nec eum uUo errore per-
Posf Stjno- tagnificavit Regum,
Dorainns illum in conspectu Reguin,
agnificavit Dorainiis mittens ohtenehrari.
dum et inconventu Principum ostendit illiiis gloriam et 19 Cuncti boc videntes stupent, ut de re insolita,
meritum. Regali edicto conveuiunt Primates regni miranturque quie esse possint illa luminaria, uude
convenit etiani cum aliis et hic vir Dei. Adfuit quo- tot lucis radii tanto lucerent splend<ire tantaque
que et ip.se o Osredus Rex, vir religionis et fidei : et emicareut claritate. Accessit tandem b Sigga ejus
E
b
communi tracfatu fidelinm ordinaliones ihi consti- Diaconns, pessuloqne soluto aperit ostium, partici- curiose
ob-
tuunt miiltarum rerum utilium. Nam et injurije ibi patque gloriam visionis. Videt Sanctum Pontificem. seivans
corriguntur, leges Dei sanciunfur, pacis a-quifas fir- infentis in coelum luminibiis erecfisque manibns, in DiOCOIIUS
pumtitr,
mntur, res ecclesiarum et monasferiorum Regis conspectu Dei effiindentem sicut aquam animam
munimine corroborantur. Quibus feliciter slatutis, suam, et in ejus capite columbam siiper nivem can-
Domiiuis Archiepiscopus, Dei gratia et noniiue et didam. Cujus viso candenti splendore Diaconiis velut
Regem Os- olticio Joaniies, Regein cum suis ad meiisam suam decoctus, facie contracta in rugas, tota cute poenas
reditm ex-
invitat : gratifice obedit, ut decehat, coinitatusque excepit temeritatis illatag. Sensit Sancfns Dei Dia-
clplt con-
vivio: Proceribus suis discumhensad nutum assedit Poiiti-- conum participem visionis ; et quamvis irritatus,
ficis, utiturque ciiin carualilius epulis codesfiuin mo- hahitiiratamen non exuit mansuetffi intentionis. Acci-
nitis. Quibus cunctis aflluenfer refectis , audite tum ergo ad se tactuemaculatdexter!e, compositaque
qua'SO cordibus intentis, audite et bic operationem in pristinum decorem facie obsecrat, protestatur,
Dominic:im, videte et hic assertirmem Evangelicam ;
adjurat, ne quoad ipse iii hac vita viveret visionem
Opera quie ego facio et vos faciefis. Implete, ait illaiii alicui morlalium detegeret. Audistis Domi-
S. Joannes piiicernis suis, implete tres hydrias, unara num Jcsuiii, post gloriam divinitatis suie ostensam iu
viiio, aliain inulso, tertiam ceivi^ia. inonte Petro Jacobo et Joanni, de.-^cendentibus illis
17 Quihus inipletis usque ad summum, Joannes, comraendantem taciturnitatem, donec filius hominis
ibi Iresfiij-
qui et gratia Dei, extensu manu beiiedixit et propi- resurrectione sua mortem calcaret, et vitam mortuis
drix ab eo nari pi-:ecepit. Hauriiiut pinceriue crescentiahyilria- repararet. Videtis et bic Joannem imitatorein Domini et sanntus
bcnediclx ruin tluenta foecundis calicihiis, et per lietos i-oiivi- siii. tchtem divina; glorificationis sus quasi mercedc Iticcre rem
vas propinaiido redeunt freqiientius : hauriunt iu- conducere. precibus alligare, ut visa conticeret, do- jiitiitur.
exiiauste, nihilque in liydriis apparet tolies hausisse uec hoc mortale exueret et beatje immortalitatis glo-
nara semper reduudant ad suiiimum u-.que. Potantes riani indueret.Dubitandum ergo non est, quin hic
ipsi slupent renovato nectare. qnodque bibuiit mi- Sanctus Dei maguie puritatis fuerit in conspectu Dei
manenl in-
rantur crescere, et placifa dulcedine et mirahili in coelis, qui tantae claritatis compos factus sit co-
exhaustx:
ooelesli exundatione. In hiijus potus crescenti valen- ram hominibus in terris.
tia recolite nuptias in Cana Galila-a nam ihi Ar- :
20 Hahuit etiam et alium testem signorum, quffi
chitriclinus vinura honum esse pronuntiat. Iii exun- per eum propitia gessit Divinitas c Herehaldum ;
dationo autemhydriarum trium,meinentote Doniinici Tenemufheuensis coenobii,qni ejus discipuliis
scilicet
Ittrelwlitus
convivii, qiio quinque millia homiuum et eo amplins a pueroet doctiina erat imbutus, comesque comma itlscipnlus
satiavit, et considerate in vestris cordibus, quid per neus individuus. Testabatur hic saipius, se bene
Joannem suura operatur Doininus suus. Legitur ihi etiam per seipsum comperisse, hunc S. Joannem
quia viso signo vini crediderunt in Jesuin sui di.sci- vere esse sanctissiraa; vitffi ; qui inter alia multis
puli : hic quoque Rex
Osrediis Principesque sui ex- infirniis pra;stita beneficia, ipsum de morte reduxerit,
pertisunt, viso hoc signo, esseinJoanne suografiam
et subifa; sospitati condonaverit. Dicebat semel con-
Dei veneratiisque Dei bomiuein, vocat ad se ejus
:
tigisse conviantem cum suis hunc carum Dei liomi-
pincernam, Brithdredum nomine; laetusque regia nem devenire in planioris vise grata spatia, ciijus
jucunditate; Optime, inquit praifecisfi in servitute
jucunda planitie delectati juvenes, railitari coiisue-
tua nam et optirao potu et mirahili a Doraino tuo
:
tudine precantur hunc Dominum suum, ut liceat eis
refecfi sunius afiluenter, sanctitateque Sancti
Isti- equos suos in eodem probare inoffensocampiasquore.
ficati quam vidinius, discedere nunc habemus cum Quod cum prirao vir Dei pro levitale ducens, dene-
ejus gratia.
garet; fandem petendo instantibus, Agite, inquit.
Audite, quaiso, adhuc Dorainum in exemplo
appareiilem ad libitum : Herebaldus vero maneat mecum. Quod
sttpra oran- sui miriacantem Joannera suura, exbibentemque no-
ille audiens juvenili co^pit tristari levitate, quia re-
tem colum- vum sanctitatis ejus indicium, Si
bx speciem
quando in Metro- center datum ab Episcopo equum, cui insedebat,
poii llboraco, Archiepiscopatus scilicet
sui Sede, eum volebat probare.
31
DIE SEPTIMA MAJI. 171
21 Tandem ergo cura Isxis frsenis omnis campus integritatis Deo erat, nil mirum quod ipse Deus po- D
discurrentibiis perstreperet; Herebaldus, ac si invi- tum illum in partibus vasis divisis conservaret Nam BX IISS.
alabenle
exmssiis equum posset, hinc inde semota pars a parte staliat, vinumque in
eqiio tus et quasi iiicitatum retiiiere iion
in siiriiii
redaniante Episcopo evolat, volucreinque corriipedem se quasi congelalura liquorein vel solidam crystallum
laxioribus frajnis ad cnrsum concitat. Testari solebat conlinebat. A cnjus ruentis sonilu permotus idem
idem Herebaldus, se tunc audisse ali Episcopo post pincerna Brithredns currit intro, invenitque quod
tergum clamante Male, inquit, agis discedens a me,
; ibi actum erat divinitiis. Sed qnia liujus rei relatio-
et hoc inodo cognosces. Vix finita commiuatione nem iiigratain seiebat ei cujus agebatur meritis,
viri Saiicti equus labilur Herebaldi cxcussusque : accersilum quemdam Fratrem, Pleclielmum nomine,
Herebaldus super ingens saxum, rnina deeidit prse- introducit ad visionem rei insuetaj et mirabilis, ut
cipiti, capite confringitur, interioribns discinditur, testimonium haberet in tempore relationis. Susci-
debilisque manu et pollice redditur. Turbati omnes piunt ergo illnd in alio vase, gratias ageiites Deo,
eo concurrunt,relictisequisadterram prosiliunt: sed qui talia operatur in S. Joanne coraplacito vase
is magis videtur absque sensu qnam
qui colliditur inhabitationis siiae.
sapere, magis putatur mon quam vivere. Tenditur 25 Multa quideni et alia signa per eumdem Do-
super moribundum papilio, et ejus causa per spatio minus operatus est. Quotquot enim vestimentum
sum a'quor cujiisqiie freqnentatur obumbratio. Do- ejus cum tide (angebant, omnium infirmitatuin sua-
lent omnes cucurrisse, sed nesciebant quid de cur.su runi celerem sibi sanitatem advenisse gaiidebant iL
providisset Deus ipse. Dum autem quadaia die ad Sanctum Jpanneiii Epi- Ejiisdem alia
mWacula.
22 Saiictus autem Dei de ruina moeret specialiter scopum multa conveniret turba, ut sacri Chrismatis
el moribuii' dilecti discipuli, compositisque saccis in teiitorio unctionem acciperet, quemdam juvenem inortuura
liiis a Saticto insomnem noctera ducit, propitiumque Dominum inter alios sacri Chrismatis unctione linivit, et sic
saiiatur:
inoliedienti suo propitiari precibuset lacrymis conve- de morte ad vitam reduxit. Sirailiter et daemonem
nit. Et valde mane ad debilitatum carum ingreditur ab horaine quodam expulit; insanos etiam et infir-
priinum oratur, et deinde dtilci affectu ex nomine mos seraper sanavit, nbicumque eos invenit; sed et
compellatiir Herebaldus. Et mirura in moduni, ciim tempestatum habebat potestatem per saiicti Spiritus
a pra'cedentis diei hora septima usque ad iUud inane vigorera.
quasi exanirnis jacuerit, a Sancto Dei vocalus, quasi 2B Nec mirum si gratiosus apud Dominum et ho-
LaudatuT
de gravi somno excitatus, oculos aperit, et in virum mines hic electus Dei Joannes extiterit, utpote qui
Joannes a
Dei intendit. Interrogat pius Iloctor utruin agnoscat a magistro et doctore clarissimo et inter Theologos stii magistri
colloquentem sibi, moxque respondet a;grotus voce facundissimo suflicienter edoctus sit, Theodoro sci- S. TheodoTi
lacrymabili ; Tu es, inquit, Joannes Episcopus dile- licet Cantuariensi Archiepiscopo, de quo Sanctus
cti.ssimus Dominus meus. Et ipse, Putasne, inquit, Beda refert in Erclesiastica Anglornm historia
ex instanti periculn cum vita posse evadere. Scio et Erat, inquit, tempore Ceddae Episcopi RoniK quidam
credo, inq'iit ille, si per preces tuas lioc mihi Deiis monachus. nomine Theodorns, natiis Tharsi in Cili-
annuerit. Quid plura? Imponit pras.sul Dei manus cia, vir et seculari et divina litteratnra Grsee, et
confracto capiti, sacratas aquas debilitato irrorat Latine, et Hebraice sufficienter instructus, probus
corpori Deura invocans cernuus illi inspirat, deinde
; rnoribus, et a^tate venerandus, qui ordinatus a Vi-
Cruce signat, et subitam medelam Deus prsestat. Hoc taliano Papa Britanniam missus est, et venit ad
seepius idem ipse referebat postea longo vivens tem- ecclesiam suain Cautuariae, secundo postquain con-
pore inaturiiirque selale, factus est Abbas vigilau- secratus est anno. Hic etiam Theodorus in suam
tissimus eo in loco, ubi pelagus iufluit Tma fluvius suscepit disciplinam quam plures de regione Britau-
unde etTinemnta idem dicitur. nica, interquosqnemdamhabebat magna; sanctitatis
2.3Referebat etiam venerabilis vitai .\bbas ille, discipuliim, nomine Joannein, queni postmodum vi-
MDF
cujns supra nieminimus, quod quadam vice hic San
\PP-
dimus Arcbipra!sulerainetropolitica;ccclesia;B.Petri
rOil, VII MAJl
ctiis Dei Joannes Beverlacense monasterium adierit, Eboracensis tempnre Altridi regis ordinatus. quem
NOT. 40 *
duabus causis posceiitibus ut scilicet gregem Dei ; Dominus Jesus Christus tantum dilexit, ut ei in co-
inibi commorantem in obsequio Dei comnvmefaceret lumbina spe.-ie Spiritum sanetum divina celebranti
salutis sus", et ut in temporalis subst,antise adiuini- transmisei'it. Fuit autem Theodorus in Archiepisco- F
et discipulo-
stratione nibil illis abesset. quo iniuus diviiiis in- patn Cantuariensi per annos viginti et unum, raenses rtim sancti-
prompta Dei
tenilerent. Ibi cunetis manifestura dedit tres, dies viginti et sex, et sic migravit ad Ciiristum. lale.
apud se exti-
largitio. quanta? integritalis prajconio Joannes vero multos quoque Diaconatus ordine et
terit bic suus magnus servus. Para\'erat idem vene- Presbyterii sanctiflcavit honore, de quoriiin colle-
ifiluci a biil- rabilis Abbas balneum jam defesso ex iiistanti senio gio Sanctus extitit Beda, qui iiiiilta Apostoliea; fidei
iieo adsen'a priesuli. (Juo post longius protractas ex niore suo scripsit utilia. Ipse etiam Joannes babebat quem-
lum vlilum.
psalmodiarnm et orationum celebratioiies abluto, dam rnagn.-fi sanctit,atis Diacoiium, nomine Brithia-
postiilat Abbas nt cellariiim ingrediatur, et quce uura, quem in monasterio suo, quod Beverley dici-
Deus ibi in usns servorum suorum praistiterat, be- tur, Abbatem sanctimonialis vit<e constituil. Idein
nedicere dignaretur. Quibus ad votuin Abbatis im- vero Joaunes Episcopus omnes ad se venieiites ad
pletis fessus senex consedit; qnem Abbas humiliter viara veritatis eonvertit, et pro grege sibi eommiso
utrum post balneura aliquantulum vini de- et omni populo Christiano jugiter et siiie intermis-
consulit,
gustare velit. At ille placido vultu dicit sibi placere, sione oravit.
si ad raanum possit sibi venire. Detulerat autem 27 MansitauteminEpiscopatu hie Chrisli atlileta
pridie qnidam mercator a civitate eidem Abbati rta- Joanues p triginta tribus annis, octo meiisibus, et
Reliclo Epl-
tredeoim diebus, et posteacumjam Episcopatum
pra;
scnnem vini quera Isetus suscipiens, in cellario re-
: scopatu, Re-
Saeerdoti
inajore senectute circuire non posset,
siio vertaci abiit
poni jusserat ad opus ejusdem sanetissiini viri.
popnli electione Poniificatum on. 7'a
f Wilfrido cum totius
'
24 Accersitur Britbredus pincorna, jubetuniue iit
vinum propinet Episcopo in vitrea phiala. Qui dum Elioracensem, et ip*e cum consilioS. Bri-
corainisit
t
petiit g. et ibi diu
fracta taie- festinus paret julienti. properautius agens ex affectu thuni Abbatis sni Beverlaciim
-Nonis Maji vitam feli-
"0 eonsistit obsequii, incautius reliquit dependentein iii pariete in Dei servitute persistens,
'feirusum. citer flnivit et sic ad co;lestia regna conscendens,
praedictura flasconem vini : qui ex alto corriiens per :
sepultus est in portieu S. Joaunis EvangelistEe, in
medium rumpitur, ita ut in duas partes divideretur.
Sed quia is, cui potus ille servabatur, vas electie monasterio suo, anno ab Incarnatione Domini sep-
tingentcsimo
m MIRACULA S. JOANNIS BEVERLACEN.
tingentesimo vicesimo primo. lu eodera autem loco iu eodem die quo curata est propinando rainistravit •
ubi 3epultus est, per ejus merita infirmi sanantur, et inea postea sanitate multisvixerat annis. Et hsec
daeroones effugantur, casci iliuminantur, surdis au- per intercessinnem bujusSancti Confessoris fiebant,
res reserantur, mutis verba reparantur, claudis ad laudem ethonorem Creatoris nustri Jesu Christi,
vestigia condonantur, cuncta genera dolurum effu- qui vivit et reguat Deus per omnia secula secu-
gantur, ejusque interventu crimina nostradelentur, lorum.
et gaudia ccelica conceduntur, praestante illo, cui
cuncta famulantur h. ANNOTATA.
Sananturener- 28 bominus et salvator noster Jesus Christus
gumfnus a Osredus regnnvit ab anno 705 nsqve ad anriinn
miilta miracula per dilectum suum Joannem opera-
febricitans
tus est. Quonim primum Iioc est : accidit quodara 710. qno beUi infnrtnnio interemptus est.
tempore, ut quidam ardore febrium oppressus ad b S. Sigga, Diaconus S. Joannis, dicitur in Mo~
sanctum ipsius sepulcrum pervenerit, ac sensu alie- naslico Anqiicano.
natus, dum ibi diu devolveretur, tandem spiritus c Beda liaec rcfert cop. 6 et Herebaldus. inquil, tunc
raaligiius ab ijiso fugatus est. Qui et integrae sani- in Clero illius conversatus, nunc in raonasterio ,
tati per S. Joannis merita restitiitus , assumpto quod est juxta ostiura Tini fluminis , Abbatis jure
baculo suo, ad propriam domum perrexit : atque pra^est, uti liic siib finem dicitiir.
ipsum postea numquam eiedeni infirraitates inva- d Hic interponcbatur Inus discipulorum quam trans-
oerunt. ferimiis ad fincm numeri scqu. et clectio ad Eboracen-
29 In quodani postea tempore Abbas Brithunus sem Archicpiscopaiim, qnam dcdimus suo loco mm 11.
Abbatem de Swiua in anniversario die
invitivit (
e In Episcopatu utroque, sive ab ordinationc in
et Sacerdoh
S. Joannis ad Beverley, habentera secum illuc Episcopum.
a S. Joanne
ordinalus queradam Presliyteruni, nomine Drurliwald. qui et f //ic eal S. Wilfridus iunior^ cujus Vitam dedi-
tanta infirmitate detinebatur, nt vix iliuc ire pote- mus 27 Aprilti>,
rat. Item postea cuin Abbas de Swina domura redire g Beda ibique Deo digna conversatione coraplevit,
prnpusiiit, rogatu .«uo Brithunus Ahbas ipsura omissa particula diu . pro qua substituunt Thomas
infirmiim Presbyterum, donec incoiurais iieret, in Stubs ct Auctor Vitx S. Brilhuni quatuor annos.
custodia recepit, et maxime propter invocationem Ricardus annos tres asseril : at non infcgros duos re-
norainis S. Joannis atque amoreni. Cura quo et ipse perimus. Nam Eata morluo anno 685, et forte 26
Abbas de Swina quemdara Dia^^onum suum, qui Octobris, eliamsi paucis sofum diebus interjectis fucrit
vocabatur Adde, quatenus procuraretur attentius, ordinatus Episcopus, et in illa administratione perman-
reliquerat : Abbas Brithunu-s Wlverd
cui eniravero serit annos 33, mcnscs 13, anlequam relicta
oclo. dies
Presbyterura addiderut. ut ipse infirraanti Presby- Sede migracit Bcverlacum. pervcnititr ud annum 719,
tero oninia in procur.indo necessaria famularetur. eimensem Julium ct ultra ortavum diem : undc ad
Tunc autftm qui infirmabatur Sacerdos rogabat ip- diem \\i Mnji annil^X vic dccem menses ultra
liunc
sum Brithunum Abbatera, ut corpus suum si obisset unnum pussunt supcresse : qnod sufficil vt dwatur ibi
inibi in cceraetprio illo sepeliri peruiitteret : quia adliuc diu pcrstitisse.
ipse Sanclus Episcopus, inquit, se antea ad Sacer- h Qux sequunlur miracula. ut ex novo apparcl exor-
dotalem promoverat gradum. Quod postquam im- dio, aliunde adjccla sunt.
petravcrat eidera ipse Presbyter gratias prece sup- i Abbatix Swmensis in agro Eboracensi mcntio ce-
plici atque devota persolvit. lcbratur in Mouaatico Anglicano png. 1026, cuiexhoc
gravissimo 30 Insequeiiti vero nocte in tanturaaggravabatur loco cjns anti/fuHas adstruUnr, cum hxcconligerint ante
tnorho dc'
infirmitate, quod eara vivus minirae putabatur posse annum 733, quu Brifhunus Abbas obiit.
tentus.
transire. Mane autera facto ipse Abbas venii ad
ipsura, dicens ei
runi, si
: Credo cito
te fore futu^
ailatus fuisses ad monasteriura, in quo sunt
melius
ALIA MIRACULA
multa; reliquije sancturuin Martyruin. Hoc idem Auctore Willelmo KeceUo, Clerico Beveriacen-
quoque [ait] se credere ipsum : et contestans con- sL Ex eodem MS.
tinuo, post boram tertiara allatus est in ipsum nio- VIDE APP.
nasteriura, ipsi etiain
PROOEMIUM. TOM. VII MAil
Deo grates referens, quia in •
ipsum viVus ^OT 47
inoruit intrttire. Et cuin inteutius anle
JJorainis araicis suis, Christo praaposito et Magi- F
altareS. JoannisEvangelistEeorasset, inde ad sepul-
stro Jesu, Thur, Willelraus, B. Joannis
Etlial et
crum ipse prugressus est, suppiici eum prece depo -
Ciericorum rainimus,
salutem, cuin totius bouBe
sceiis,i|uateuus sibi in infirmitate .sua erga ^uum
voluntatis affectu. Ex multo tempore quEedam B.
medicum dignaretur auxiliari. Ac sjepius gratia
Joannis rairacula, quae pnesens vidi, vel veridicis
impetrandi commemorata, quara erga Deura habe-
agnovi comprobata te&tibus, meraoriadesideraverdm
bat, iude progrcdieii^ monasteriuni S. M;irlini,
quod coraracudare ex iiitimt cupiens tanti tamque beati Miracula
;
in se continebul raiiltas quoijue Sainlorum
Marty- Patris rairacuUirum insignia circuinquaque divul- scril>it,
rum reliquias, ingressus est. Qu;irum igitur irapres- gari, ne sub modio tecta laterent, vel temporum
sione ut signum Sancta; Crucis fronti sua intentum
labilitate oninimodis inrognita trausirent. Timens
est. ac eo regresso ad tumulum sancti
Confessoris, vero ne praesuinptionis arguerer, si coram sapien-
continuo ab ipsa infirmitate qua detinebaturcuratus
tioribus ad sapientis officiuin qualiscumque dictatur
est et postea sanus et incolumis domum
:
rediens. accederera, adiudesiderato retraxi inanus ufficio.
hoc ipsum rairaculnm, quod in se factura fuerat Sunt enim qnam plures, qui reprehensionis jaculo
cuni ingenti JEetitia stepe et. multura solebat re~ simplicium facta confodiunt et venenosEe detra- sepQsifa oh
,
ferre.
ctionis invidia tabescentes, aliorum laudabiliter ge- treclatonnn
31 Quodam etiam tempore contigit quamdam contumelia,
stis derogarecontendunt: ad redargueudara quorum-
Sanctimonialem de Esech, cujiis manus contractai
sanctimoniatii libet vitam satis curiosi, sed tLimen ad sui correp-
erani. membraque universa invaletudme detineban-
contracfa tionem desidiosi ad blaspherai;e contumeliam
,
tur, ad Sancti Confessoris tumulum
devenisse, ac prorapti alterius dicta iiulUi laude prosecuturi : in
sui umversi languoris sine niora curationem
inibi quorura consiliura non veniataniina mea, et in coetu
recepisse, per intercessionera
ipsius Suncti Confes- illorum non sit gloria mea. Licet vero rhetoricse
sor.s. Sanitate igitur recepta,
ipsa multis hominibus perorationis verba non habeam, quibus tanti Patris
facta
DIE SEPTIMA MAJI. 173
facta Ciceroniano digna stylo commemorem ; hinc contagio contaminaretur regni tutius integritas. D
adducfus debitae servitutis oblipatus obsequio, hinc mutiiEe 4 Congregata igitur non minima muititudine po- EX MS.
obhgatione diiectionis obsequium dare volens impcrin, vestrfe puli, Rex s;ravem c-ommotus jn iram, ad Eboracnm
ei carUate Eboracam
benignitutis dispositionibus supplex
obtempero. usque pervenit, eami|ue violenta belhintium expu-
ejputjnaC,
Existimo enim Ciii-itatis vestrai dulcedinem ad hoc gnavit audacia, funditusque dovastavit d incendii
d
opusculum mihi maxime pi-ofuturam ; cum minus Sievitia, nnn sine magna civinm strage, quibus
doctum, sulo dileo'tionis inslinctu ad scribendum pripclarae civit^tis regebatur opulentia. Deinde voti
compellitis, et ad onus subeundum meam imbecilli- compos, lucum, sed non propositum mutans ;
per
tatem discernitis, vestra quadamtenus snstentandum adjacentes pertransiit Provin<ias, et Itegali edicto
prudentia, et solerti perficiendum eloquentia. fcroci praerppit exercitni, ut castra, villas, et vicos
2 Sed ne videar, si non obtemperavero, vestrura cum omni habitatore suo, ferro, riammu, fame per-
rl cuncta
offendere dilectionis aftHctuin, misericordia prie- sequerentur; nec prius ab incepto desisterent.donec vastari
eunte Divina, et beatissimi Joannis, de quo sermo jam devictae plebis residuum hostili pessumdaretup combiinqne
fiet,subsequente gratia, injuncto caritatis vinculo. exterminio, et a facie totius regionis eorum dein- circumqua-
quc permittU
libeui colia submitto. More itaque uavigantiura ceps deleretur memoria, qni prirao Regalia parvi-
cymbam fragilem flut-tibus inducam; uec sublime penderenf instituta. Hujus tempestatis sceviente
carbasa tendens, humili fultus remigio, juxta pla- procella. ab liomine usque ad pecus, periitquicnm
cata sulcabo Uttora; ne in altnm prorumpens navi- que repertus e,st a civit;ite Eboracensi usque ad
cula, procellosi maris suliruatnrlluctibus. et iucanta maris Orientalis coufinia pra^ter illos qui ad eccle-
Charybdis absorheatur voragine, quae tutius sedato siam B. Joannis Beverlacensis, quasi ad azylum,
vehetur littoris in raargine. Ne igitur humilitatis confugerant. Praecedeutium narnque Regum tem-
meaj devotioiie desit adminiculum. egregius Pater poribus, maxirae e Ailelstani Regis Anglorum
ri frftiLs
Joarmes et clemens Patronus nuster, opus suum egi'egii, largiflua libertate. pro pacis tuilione prip-
paliocnio
S. Joaiuiis. suu corroboret patroL-inio, animumque scribentis taxata, celebris habebatur ecclesia; unde et ab
a^quo gubernet moderamine et ne per devia vagando
;
incolis freciuentabatur ^jepiut et honurabatur atten-
a tramite veritatis exorbitet, ipse docendo laboris tius.
adsit exordio, ipse regendo, laudis suse praeconia b Cumque fama divulgante, iiiter hostes puldi-
concedut fine terrainare felici. Si quid vero verbo- caretur des"Iatfe plcliis raultitndinpm ihi [lacis ha- ad Reverlacum
ilirlpiendum
rum meorura serie inromptum, vel rudi paratura bere refugium (Regis enim et exercitus sui haud piititcs acce-
stylo. vestra senserit solertia; scriptionis insolentia procni inde tenforia liabcbanlur) qnidam i Eeca cu- (fun/,
corporisque languur, cum non minina mentis, qui- piditate percussi, et infrunitK rapacitatis solicitudi-
bus graviter afficior. excuset moleslia ;
quara citius nibus assneti, Beverlacum petierunt, cupientes iner-
deliniri spero largifiua viri Dei clementia, si ipgro- niis popnli spolia sa^va crudelitate diripere : ingres-
tantis meus pro posse laboraverit in illius propa- sique vUIam. cum neminem nequitiae suae resis-
gaada laudis et exuliationis gioria. Ilaclcnus Pro- tentem invenirent . intus avaritia, foris armorum
Inijus, ubi Ethal et Thur vidmtur dimidiads lantiim virtute furentes, ad septa cceineterii, q-io territa
nomiuihus iri vrincipio scribi, integre forsan scribendi popuii multitudo tutiusconfluxerat. au^n nefario pro-
Ethabedus etThnrstinus. grediuntur. Inter quos Primicerius erat /"Turstinus
(sic vocabatur nomen ejus) queindam spoliare volens sed Turslini
CAPUT I.
miserum, qiiam celerius ad munimina pacis
irruit in ducforis
VIDE \VP. tendentem abstractoqno erat pra-cinctus ghidio
; ,
10». VM
*
»1AJ[
Invasorcs puniti. Pluvia impetrata. Cxcus per meihum plebis attonit-e super emis.sariura
NOT. 46
illuminatus. Amsns monstruosus anatus. furens insequitur. Sed quia iugientem extra eccle-
Suspendendus pcenilcns liOeratas siam impedire neqiiaquara poterat, non dedit hono-
rem Deo, sed jamjiraque Dei raiseratione nvaden-
Po ostquam Anglorum re^num « WillelmoNorman- tem intra valvas ecclesiie usque subsequitur.
norum Duci, militi quidera strenuissimo et egregio 6 Fit subito trepidantis populi cursus, cnm cla-
viro, voleute vel permittente Dei dispositione. hello more B. Joannis soUti protectoris sui snbsidinm
C
b
siibjugutnm est, devicto b Rege. et totius regni fere unanimiter implorautis. Nec mora pauperum stio- :
Willetnms superatis Primatibu5 et iuterfectis; potita victoria, rum raiserantis Dei miserta est propitiatio, et in
Cnu<ju.Tsfor Priucepsraemoratus Angli.uadeptus estgubernacula pacis violatorem De' ulciscentis subsecuta e^t ultio.
potU%i Angtia
et non multo po.st evolrito temporis intervallo a bonae Quienimpauio aute feroi-itaiis tVendebat furiis , faciejmst
memoria? Aldredo, venerabili Eborac» Metropolis equo quu residebat attouitns borruit; et facie jara tcrgum versa
Archipree^ule, c sceptro suljliraatus Regio, regni deformi post tergum versa, manibus pedibusque re- vmendalur:
Diaderaa suscepit. Hinc vigilanti cnra et militaris tortis. velut monstrum informe, cnnctorum qui ade-
exercitii studio, qno erat prajditus, post hellici tu- rant in se admirautium ora eonvertit. Plebs itaque
multussa^vitiam reformandae pacis labnribns insu- iBetabunda muUimodas prorumpit in laudes et in ;
davit, ut restituto Rege et Primoribns sibi pacifica- beati Sacerdntis sui Joaiinis virtutUius, Salvatnris
tis, pacificaretur etregnum, et totius patri.ne populus OQinipotentiam, unanimi voce magnificabant. Sfupe-
rediiitegrato p icis fuedere nnius Principis subjuga- facti vero milites. qui simul advenerant, per San-
retur imperio. Invidiosa vero venenosi serpentis ctum Antistitem perpetrata Dei videutes magnalia,
instigante nequitia, quae destruend;E pacis, et con- projectis quibus induebantur arrais , s;eviti;ique
cordise lautoribus suis viresa priraordio callidasnb- raeutis mitigata, qui prius ail diripienda srassaban-
ministravit versufia, plehs Aquilonalis ProvinciiB : tur, ad viri Dei suffragia impetranda convertuiitur :
(quoniara ab Aquilone pandetur omne malura) bar- deinde cura summa festinatione ad exercitura rever-
ffordhtmbn
barai nationis feritate vassana, novi Principis dispo- tentes, erroris sni crimeu Regis solicitudini pate-
'^yycssus. silionibus renuit mancipari ; ex iufansta Primorura faciunt. Cognita virtnte Sancti Confessoris Rex non
consuetudine, turaultus magis quara pacis, secordias mediocriter contristatus est super infortunio dilecti
libentius quam concordia', cupiens exercita caedi- sui militis verensque ne de suis supradictis consi-
:
bus insistere. Doluit discreta Principis mansuetudo similem laberentur offensara. qnod delique-
roiles in
super indiscreta plebis animositate; et quam pacis ratimprndens militaris audacia, Regia providit pa-
unitati nuila teneritate valuit subjicere, hostili de- cificare prudentia.
vastatione detTevit exterminare. ne partis illius 7 Accersitis igitur ad se sapientioribus ecclesiaj
pneraemoratie
i74 MIRACULA S. JOANNIS BEVERLACEN.
pr;pmemoratae viris, sanctitatis insignia prEeelecti ma cordis cmtritione, progrediuntur. Tantaquip-
«/ Rex an- Sacerdotis Dei diligenter illis narrantibiis ilidicit ; pe serenitas in aere perlucebat ut nulla prorsus ,
tiqua privi-
qiialiterque Beverlaceiisis erclesia, nobilium tem- nubiura vestigia per oinnein cadi ambitum appare-
Ifgla conflr-
mal pnribus Hegiim, excelleiitia" et libertatis honoribus rent.
fuerat sublimafa. solerter investigavit : et ne prai- 9 Jaiii moclicutn processcrant, cuin subifo par-
cedeiitiuni Patruiii miiiiificentia impar existeret ; vula nubes, imbriferis concita ventis, visa est qua; :
quaecumque principum liberalitate vel priinorura crescens, etsinus in latum extendens, rairabili fe-
quorumlibDt pia devotione pr»fata; fuerant ecclesife stinatione prajcedentem obfuscavit serenifafem, et
collata, Regia' Majestatis nutu corroboravit, et au- solis irradiantemobteiiebravit faciem. Mirantur uni-
rtoritate sigilli sui firmavit. Prsterea raanu largi- versi qui aderant, subitaneam teraporis immutatio-
flua preinemoratam doiiariis decoravit ecclesiam ,
nein ; ne: hassitantes, quin es-^et immutatio dextrae
ef ij possessionibus amplificavit : qiiatenus beati Excelsi, altitudinein cwli lacrymosis attingunt cla-
novaque
adjiingil Confessorissuffrag.intibus meritis. suaruinculpariim nioribus, et surami Judicis iram sancti Pontificis
seqtieretur veiiiam, et jiost temporuiii curricuia ce'- opitulafione assiduis .avertunt precibus. Cum jam
lebris suas donuationis Iiaberetur memoria. Porro partes ecclesia; Orientales transissent; et sitbtto
mirabile
visa nttbes
ne ferocis exeroitus siii in civifate, sicut snlet, firma dictu, tanta [facta] est [pluvias) inundatio, utante- ptuviam
abun-
pacis dissolvereliir coustantia ;
prociil inde figi ten- quam regrederentur , oriiamenta quibus festive dantem dedit
toria prfficepit prudens Principis providentia. Legati Clerus decorabafur, et cunctorum corameantium
vero viri benignitatem et sermo-
ailMiiraiites tanti vestcs largifluis destilhirent iinbribus : nuUum ta-
num liuinilitatem, cum gaudio reversi sunt; oblatis- men deterioratioiiis signuin in ecclesiasticis appa-
qiie Deo beneticiis , qua; a Rege suscepta et su ruit iniiuraentis ; [nec cessavif] Dei inanus a salu-
spensa, Cleri popiilique corda confirmaverunt : et tifern pliiviarum stillicidio, nec Sanctus a solito su-
cujiis nuper imperii formidabant pofentiam ; nunc stentationis patrocinio, quoadu.sque terrrffi sitientis
supplices pro illius prosperitnte Salv:itoris flagita- ariilifas aquis redundaret ube/iluis. inenarrabilis
baiil clementi.iin. Fiebat interea pi-o supradicti mi- Divina; consolatinnis propitiatio ! o admirabilis et
lifis .-xcessu siipplicantis fyinilia: frequens oratio ; pia saucti Sacerdotis apud Deuni iiiipefratio qiii
queni jara seminecem salutiferocorrectionis verbere
!
E
dum suinmo Sacerdnti siipplicantis pnpuli precum et secuta
castigatum, cuin sajpius aiile sepulcruui viri Dei de- odorameiita libat, aeris fug:itur austeritas, et redi- est frugum
ferrent, divinK propiti.itionis respexit iniseratio ; viva fruguin inopinata redit fertilitas; elementoTum- fertilitas.
propulsoi|ue languoro per merita Sancti Pontificis, que infeinperie modificafa, corporum animoruinque
et Tnrsftmis nnn post multos dies pristins: restituitur incoliinii- successit optata prosperifas. In hujus digne memo-
pristin,r
tati. Qui sospitate reciiperata, reversiis ad propria,
resttluittir
randi perpetratione miraculi beatum Pontificera,
santiali. non est oblitus quin rediret et daret glnriam Deo ; alterum reputatum Eliara, qui priscis Patriim tem-
et dum vitales carperet auras , munus . qiiasi ca- pnribus, inspirationis Divinic prophetia propitius,
pitis sui tributum , liberatori suo Joanni. benett- apud Deum precibus obtinuit, ut eliininita prolixi
cii memor accepti , quolibet anno solicite persol- temporis siccitate, qua populus jacebat, ccelura plu-
veret.
viam, et terra fructuum fertilitatera tribueret ;
K Attcndat carifas vestra, et pi<e devotionis af- prodigium
qiiod pro sui raagnitudine celeberri-
,
fecfii jiercipiat, quam exiellentis nieriti fiierit apud raum ,
universalis pnedicat Ecclesia. Hic autem
Deum Saiictus iste : qui non solum qii.ilibet oppres- Israelita, sub temporibus gratiae, Dei gratia ple-
sos animi corporisque molestia, solitadepellit mise- nus Duminici gregis oves non dissimili vexatas
,
ricordia verum etiam aeris incomnioditates j^ros-
;
morbo , simili sanavit orationis antidoto : cujus
perantur illius interCLSsionis gratia. Quodam nain- diae petitioni coehim per ctBli Dominatorein obedi-
que tempore peccatis filioriimliorainum exigenfibus, vitin fluvia, terra vero paruit in redditione fructi-
M»F. APP
inteniperati solis ardor tantus terras superficiein
TOM. \n IIAJ1 fera.
>0T. !« • torrobat, tantaqvie siccifas aeris imiuinebat ut fru-
;
10 Crescebat quotidie viri Dei miraculum faraa
In sitnitna ctiiuni segetumque species omnes pene frustraren-
letra sicci-
celebris,qua ejus circumquaque colebatur memo-
tale
tur, etpertotum veriii tempnris spatium nulla plu- ria unde iinn solum vicini, veruin et de remotis
:
viaruni eflusione terra longo solis ardore combusta
terrarum jiartibus qiiam plures, corporis animirque
foecundaretur unde penitus defectis liumoribus
;
remedia postulatites, ad ipsius assidue cnnfluebant
rimarum crepedine circumquaque debiscens, frans- ecclesiam. Inter quos puerulus quidara septennis F
euntium iter impediebat et languentibiis Iierbis ;
allatusestde p.igo Hagulstadensi, qui a iiativitate Pucr sep'
pascua pecoribus defieiebant. Cumque populus omni tetiiiis a
CiBcus lumen reciperet. Parentes tamen caeci dulci ,
na'ivitatc
consolatione remota, ira) Dei comminantis ta;dio quadam familiaritate Sanctum Domini Joannem Citcns,
languesceret, iieo aliquod urpentis infnrtuuii reme-
confidenter aiiiplectebantiir, quem multis referenti-
diumexspectaret; quidain virireligiosi, Eboracensis
bus cognnveraiit, qiialiter de eodem pago pueruni a
ecclesire Canonici, communi Fratruin devotioue ad nativitate inutum , et ulcerosa deforinem tiiiea ,
impetranda B. Jnannis sapiiis probata suH^r.igia
sanaverit, dum Hagiilstadensi pri^sideret, sicut An-
Beverlacum venerunt; ut iliius merilis pernrgente
glorum refert h Historia. Hoc piae devotionis affectu
propulsa calamitafe, luctuosa cunctorum
ftd ins'atttiani
qiierimo- parens uterque, cum non miiiima populi multitu-
nia coramune verteretur in gaudium. Et
Canoniconiin qiioniam dine, Beverlacum venientes ; ante sepulcrum, quo
samti Pnntificis dies soleniiis insfabat
Eboracenlium , affectu beati viri corpus prius humatum fuerat . Cfficiira
su|iplici rogant, et rogaiido benigne collaudant
ut , suum, in inagna mentis coiitritione, non sine lacry-
beali viri corpus circa ecclesiam. licet
tali die non marum elfusione, statuerunt; ut a sinu raatrisavui-
consiievissent, honore debito deferretur;
quatenus sus, a foiite inisericordiieCliristosospitatis hauriret
duplicafo tauta! solennitatis gauilio
coadjuvante, remedium. Curaque caecus Hendo vociieraret, et vo-
plebis nugraentaretur devofio. parcittihus
Cnmplacuit universis ciferando brachia matri, iit siisciperefur, extende-
pia virorum solicitudo; et ad srpiilcrum
ifi annuo communiter amplectun- ret; materpie pro filii salute animam suam, quasi oraulilnis.
leslo corpus tur illorum votn. teraporis
asrumnosi periculis pro- aquain, coram Deo et Joanne siipplex e.Tunderet illuniUKil'"'
Joannis
.'<.
futura. Pra?paratis igitur omnibus prout diei ciecus hicrymosis ejulans sermonibus prosternitur,
circumfertur
dignitas exigebat beati corporis sarcinam piis
,
ac deinde inadmiratione oinnium lugentes ocelli se-
subeuntes liuraeris Clerus tetabunda voce, plebs
,
reno vestiuntur Iiitnine sic^iie super filiuin reftil-;
summa cum devotione utrique cura
, non mini- gente gratia Dei omnipotentis, materna misericor-
diter
DIE SEPTIMA MAJI. 173
diter supplentur vota, eliminata prorsus qua deti- tur : virtus inopinata .'^uccedif. directa corporj D
nebatur pro filio mcestitia. raembra conforraantur, fitquede moribundo sanus, \. wir.L.
KKCI-JLLO
1 Fit subitn concursus liominum, et
non minima de insensato sapiens. de vili et paulo ante despecto
EX MS.
„iiranttbui
populi admirantis cii-cumstante corona ad incon- , carus, de monstruoso (ormosus sicque spatio brevi :
sueta sibi obstupescunt magnalia, Deique Salvatoris temporis evoluto, corporis animique congrua poti-
per
milerit
unanimiter collaudant, per dilertumsilji Pontificem tus est vnlitiidme : et quoniam multis notus erat
hoc Clirtsto
joannem. perpetrata. tantse virtutis insigni;i. Ob>tiipescebut dum debilitaretur, faina salvationis ejus celeberrl-
puer ad omni;i, novo suscepto Iiimine mirabatur : raa procul diffundebatur. Unde quara plures, q)n
populns, prn inusilati operis magnitudine : jucunda- orationis causa ad sa^pe dictam Sancti Dei veniebant
batur mater gaudio inae^timabili, pro dilecti filii sui ecclesiam; hunc videre, cjiisque coUoqniofrui desi-
divinitM') impetrata salute : omnes communi Jevo- derabant; cumadmiratione aspicientesjuvenera jam
tiune Deum universitatis Conditorem niirificum forroosum, quein sa^pius vider.ant clebilem et insen-
prcedicabant in beato Confe^sore suo Joanne. Audi- satum. pia raiserirordia tua, Deus! qui percutis
atf excitan-
stis, Evangelica veritate teslante, quoda seculo non et sanas, vulneras et misericorditer raederis ; qui
dam hominum
fuerat audilum, hominem videlicet ;inativitate cse- forraam humanae complexionis pulcherrimam, culpis socordiam.
cum a Domino illuminatum fuisse. Audite nostro nostri^ mortalitatisexigentibus, in deforraitatera
quoquu tempore viruin prudentera, imitatorem Do- labi permittis; deinde imperscrutabili tuadispensa-
mini sui. per Dominum, similiter vexatum debditate tione, ad cordis nostri corapunctioiiem et raorum
puerum ^anasse undeliquido patet, euin in terris
: meliorationem, rairabili virtutis tuae magnitiidine,
fidelem verbi Dei dispensatorem effulsisse, Domini- in pristince pulchritudinis naturam reducis quatenus ;
que praeceptis tideliter obtemperasse, et vitiurum mentis nostrae duritia recludatur. ac potius per haec
perseciitorem perpetn.Tqne vitEe Doctorem extitisse; humanai reforraationis miracula convertamur ad te,
cum post mortem merilis illiu.s suflragantibus
, ,
Domine, quera in oranibus creaturis tuis ita pium
membra letliali sopore sepulta vitali fruuntur aura, conspicimus, et tamen ab iniquitatibus, qn» super-
debilibus salus optata restauratur, mcesti consola- gressaesunt capita nostra, nequaquam recipiscimus.
minis remedio relevantur, indeficientia «ternaevitaj Desideras vit;e nostrae perfectinnem et eam male
,
praemia per eum a Domino impetrantur, cujus inef- vivendo confundimus : vocas, et non audiraus :
fabiliter jucunda quam desideraverat fruitur prae- claraas, et aures intelligentiae obturarans : raones ,
sentia cum electis, ca?lesti residens gratulabundus et contemninius : doces, et despicimus ; jubes, et
convivio, fe.^-tivoet interminabili ditatus gaudio. pro non obtemperamus ad ostium cordis nostri pie
:
suis impetraturus quidquid petierit a Rege, cui digne pulsas, et non aperimus tonas, et nequaquam ex-
:
servivit, aiterno. pavescimus : minaris, et parvipendiraus i paterno
12 Accidit quoque non multi temporis inter- . raisereris affectu, et raiserationura tuarum qure a
vallo transacto ut quidam de Scotia oriundus
,
seculo sunt imnieraores, t,ransituri temporis hujus
MDE APP.
TOJI. VII MAJI Guillo nomiiie, recuperand^ salutis gratia ad prae- et penitus perituri snlieitudinilms nccupanuir, non
KOT. 50
*
fatam viri conveniret ecclesiam. Hic per aliquot satis considerantes quoniara unum est necessa-
dies ante Sancti solennitatem, quo populus quoque riuin.
anno venire consueverat, divin.o misprationis gra- 14 OperEe pretiura est, [quando] interioris homi-
tiam exspec:ans, quain pluribus risui , universis nisjucund^ recreationi exterioris quoque morum
ostentatui habebatur. Erat autem in interiore homine saluberrima [jungitur] reformatio , inen;irrabilia
Jitvenis cor- ut exterior enuntiabat, totius expers prudentiae ;
Divinfe magnificentiBe opera .sedulo contemplari
pore mon~
puerilibus vero, non puerper omnia, intendens lusi- etmiserationumejusetmisericordiarum.quaeaseoulo
strosus ct
vteiile bus ; ita ut insensati capitis horao ab hominibus sunt, assidue reminisci qu.^ maxiraje sub terapori-
:
fa-
tuiis, lestiinaretur, nuUi tamen nisi sibinocuus. Infjrme bns gratiae Dei Eilius longe lateque dignatus est
ffo'oa pue-
veru curpus sibi condecentia gestabat niembra, ca- operari, ad laiidera et gloriam nomiuis sui et San-
ro ftagitiosilS,
put lurpe et magnum, collum granle, femora, ctoruin suorum exaltatlonera et honorem ,
qui pro
crura, pedes velut pueri prodigiose relorta , officio- talento sibi credito fideliter multipiicato, Doinini sui
que suo penilus carentia infelicem videlicet ; et in- feliciter fruuntur gaudio, in ccelesticivium superuo-
liaictiiosara corporis sarcinam, qiia^ numquam usul, rum contubernio. Homu quidam ab udnlescentia ,
semper oneri a prim;evo tempore sibi extiterat ; et sua, vel ex quo boni et niali di^-cretionem habere
quoniam pauper erat et alienigena, libentius ab in- potuit, oblitiis Dei Creatoris sui , derelictaque via
colis vitaidabantur necessaria, quam si foret indi- justitise et veritatis semita, diabolo et servitio ejus,
gena; desiderantibus et pia prece Deuin exoranti- furando, rapiendo, et alia plura qux recitare longis-
bus, ut horribili iUa deforinitate pivpulsa, per me- simum patrando, tota raenti.-^ intentione adhaerere
ritaSancti sui,mi>eri raembra humanaepulchritudini studuit. Qui tandem debitoris sui, vide-
in servitio
perficerentur confurmia. Aiheniente vero solenni- licet Diaboli a quo hnmanafragilitas numquara satis
tati^ die, in parte secretiori pernoctuvit perditus tuta consistit, captus et religatus est et quoniam :
miser ille , ne a muUitudine plebis innumera ,
raanitestum est illum a pueritia filiura itiiquitatis
quaj [more] sulito confluxerat, debilis opprimere- esse, clamant oranes qui aderaut, huuc ipsum iniqui-
tur. tatis filium justo judicio debere crucis tormenta su-
13 Cuinque Clerus nocturnis insisteret jubilatio- stinere. Constitutum esl etiam tempus pcen», vide-
nibus, ccepit inforrais anxiis vexari cruciatibus. et cet dies crastina; et quanto supplicii tempus erat idfoque su-
infer varios spendendus
furibundis clamare vocibus. Accurrit itaque pars propinquius, tanto reus maleficii vinculis et compe- ,
Crudatits
iuliito sana- Cleri, relictis quibus intendebat chori inodulationi- dibus constrictus est acrius et. ne pcenara sibi :
prae-
bus jamjamque irrumpentis populi non sine labore
;
paratam aliquo modo posset effugere, datus est illis
pacificavit instantiara, donec facturae suaj jara mise- in custodia:n, quos antea delectabatur spoliare.
rantis Dei viderentet collaudarent misencordiani et 15 Sed Deus, cujus raedicina numquam fallitur,
VIDE APP.
gloriam. Dum autein raiserabilis homo, tantaj vexa- cujus auxilium justa petentibus non denegatur, a TOM.VIIMAJI
tionis impatiens. hiuc et inde velut araens volutare- cujus misericordia nerao nisi infidelis excluditur, .\0T Sl •
tur a circurastantibus instanter pro illo geme-
; et non passus est suam imaginem ab humani generis
bund;e preces ad Deum funderentur; res mirandal insidiatore conderanari. Medio etenim noctis silen-
tio, postquam custodum ^omnus laxaverat
artus,
nervorum contractus quibusdara audientibus exten-
ciecitatis iUius aliquantisper aperti sunt oculi; ccepit-
membrorumque compago dissoluta cousolida-
ditur,
que
176 MIRACULA S. JOANNIS BEVERLACENCIS.
q\ie lacrymis a Deo flagitare prscsidium. Recor-
cum nia per circumjacentes divulgarentur provincias,
A WII.L, datusqup sancti Confessoris Joannis, in cuju? paro- Hiberniensis quidam, lingua disertus et eloquens. ea
EECELLO fama raotus, de regione sua Beverlacum venire dis
chia pfipnam sui criminis. viilelii-et orucem, die cra- -
EX VS.
pcrnlfrns invo stina persoluturus erat erecto sursum vultu (nara
; posuit. Ipse etenim per totum corpus apoplexia
cat S. Jn- geminas arcebant vincula palmas) dixit : Languen- gravi tactus, adeo infirmahatur. ut se quoquam di- Jfilieinus talo
amem.
liuin curator Joanne.'-, si verus Christi servus es, si raovere non valeret, nisi ministrantium subveniretur corpoie apo-
pleclUur,
vera sunt de magnitudine tuce virtutis audivi;
ijuae adrainiculo. Pr.-eparatis igitur omnibus, quse lan-
mihi miserrimo, quamvis sero poenitenti, succurre, guentis debilitati et itineris longitudini congruebant;
et de confinio hujus tam inopinatae mortis tua inter- vehiculo ponitur homn ; et Iiajulantium et Irahen-
cessinne eripe : et ego deinceps Diabnlo et servitio manibus non sine magna difficult.ate Beverla-
tiura
ejn«:nou solum ahrenuntio, veium eliam malorum cum usque perductus est. Hujus in adventu sanctse
alisiiMeutiam le auxiliante polliceor. Nuila in ine- Ascensinni.< Doralni dies solennis imminebat, qii» ab
et vhiailis ul-
dMim liiora, vincula brachiorum omnia dissolvuntur; incolis festivius feriabatur; quoniam eo die Reliquise
tro solutis
evudit: etquoniam manus fideles ministra-sunt membrorum Sancti ,
post peractum tantse soiennitatis consonum
totinsrorpnris, credendum est has idcirco a Deo pri- processionis ufliciura, ad introitum ecclesiae susten-
mttus fuisse dissnlutas, ut cetera membra quag sub- tari honorifice solebant, donec Clerus et populus
sequuntur dissolverentur per illas. Videns vero humili devotione transjsset. Et cum id ageretur,
Iiomo, invocato nomine Dei Sanctique sui Joannis, praedictus seger, solito su.stentationis vehiculo inter juTta tteli-
seursum juxta Reliquias sancti Confes- guias ponidin,
manns suas, quas ad tergum reiigatcE fiierant, to- alios allatus,
invocnt
tumque corpus suum a vmculis abs<dutum esse; soris se poni prrecepit, ut, cuiu maxima qure con- Saiictum:
cuui magua admiralione surrexit.ac per medios cir- fluxerat turba transisset, adipiscend<e sospitatis
cunijacontes hostes discessit. Qui egressu.^i ad gratia miser tran.^iret. Et quoniam artificiali verbo-
templum fainuli Dei (qnud inde nnn minus quam per rum composito perspicuus inveiitor fuerat; Sanctum
duoilecini milliaria distabat) per oliscuras tenebras Dei, velut corporaliterviventem videret, multimodis
iter direxil; sicque illuceute die ad ecclesiam de.si- et salis facundis eloquiis, ex intimo tamen profusis,
deratam pervenit. Mox introgressus. ante sepulcnim utsui misereretur exorans, alloqui ccepit; etnunc se
viri Dei prqjectis suis compedibus et vinculis, gratias alieuigenam a remotis mundi partibus adventantem,
agens, narravit ecclesiae servitoribus, universisque nunc itineris asperitatem et nimiam prolixitat.em
aliis audire desiderantibus, qualiter de confiuio nunc corporis sui incomraoditatem prcetendebat ; fi-
mortis, illo suffrngante. liberatus esset. Qui dum ducialiter non sine lacryniis postulans, ne spel suje
el m ptini/en-
per iliquot die« runi Cannnicis eccIesiEe moraretur, magnitudo frustraretur, sed tanta) cegrotationis suse
tia vitam
duvit.
interveutu dilecti Dei Joannis, de r-nptore pacificus, illo interveniente remedio pntiretur.
et de Inpo eflectus est ngnus.Et qu^uiiam exigenti- 15 Hujus verborum affiueutia circumstantiura in
bus peccatis poenam crucis invitns debuit siistinere; se convertit ora, qui ad salutis ejus impetratiouem
pro peccatis suis [Crucem] i Dei. signum videlicet pietatis aff^ecti dulcedine unaniraiier couversi sunt.
pcenitentiBe, bajulat spontanea voluntate. Post hspc subeunte populi non rainima multitudine,
praefatus ppger se sub feretro in vehiculo jussit de-
ANNOTATA. ferri, ut ultimus transiret : quem ut urabra capselli
in quo sanetum corpus ferebatur, obumbravit; coepit el nb uiiilna
a Hic esl Guilielmns Normannus, Conquestor paulatim convalescere, turba hominum circum- capsxsaualur.
dictus. stante, et cum Nec mora,
adrairatione aspiciente.
b Haroldus Gndwini Comifia . ex Cnmtti 2 sorore quidara apprehensa jam convalescentis aegri manu,
ncpos, 7nortito S. Eiliiorilo Covlcssore S Janmrii antii levi ducatu illum per medium ecclesiaeet Chori, po-
lOGC regnnm >nripuernt, et post rcgiii menses 9 etdin pulo et Clero referlura, ad altare perduxere, gau-
totidem 2:^ Oclobiis ni pradio occubnit, dendo non raediocriter. Miratur homn, corpus suum
c Fento I\'n(ivitiHis Omsti, innc fena 2, coronatns in se vile , et languoris longaniinitate pro^tratura,
eU. De Aldredo snpra aclum csf.
subito pedum insolitoregimine sustentari et regi : et
d Conlujisse hoc incendium onno 10C8 19 Septcmb. quuniam ex insperato convaluit, et spera salutis jam
testantur Dunclmcnsis el atii.
desperatffi promeruit, Deum in operibus dilecti sui
e Dc hac Adelstani errfa S. Joannem devolionc et Joannis benedixit, et quales potuit utrique in resti-
pietatc nifra a sequentium miracuto7-um nuclorc agi- tutione insperata? sospitatis gratias egit. Audiviraus,
tur.
Fratres Luca Evangelista in Actibus Apostolorum
.
In Monaslico Angticniio pag. 171 ista lefjuntur
f
referente, qualiter per beatum Apn?tolorum Princi-
Thurstinus miles Guilielmi prirai insecutus est vete-
pera Petrum Hierosolymis ab utero matris claudo
ranum in eeclesia Beverlacensi stricto gbdio, etibi divinitus restituta. sit sanitas, qnod miraculum in
miFerrime raorbo correptus est. Li MS. Chronico facie univer.^alis Ecclesia; pro magnitudine sua cele-
Hiidutphi Ceslrensis, quod penes nos esf, isla ad an.
bre prpedicatur. ^'idimus et nos circa jain senes-
,
101)8 Uabcntur Ibi Hegis miles vindictam incurrit.
:
cenlis mundi tempora, bominem, non tantum pedum
fracto collo equi sui et facie prnpria retorta.
sustentamento carentera, sed tolius corporis sospi-
g In Monostico ista hnbeniur
Guilielmus priraus :
tate fere destitutnra, in introiiu portarura ecclesias,
dedit Sigleslborn ecclesia^ lieveHacensi, et prKcepit
solita Dei pra^eunte misericordia, per successorera
ne ejus exercitus ecclesiam Beveriacensem lcede-
Apostolorum sibi dilectuin Joannem, a longo in quo
rent.
jacuerat languore liberatum. Cujus famosa notitia
h Id supra refertur a Fotcanlo num. 6. verum
miraculi, non solum in Ebnracensi provincia,
iCruccm eam inlettigo, qna: in proccssionibus atiis- et celebris habetur in Hiberniensium patria.
que sacris functionibus prwferfur Ctero, pcr laicum ec~
16 Sanctus et praecipua veneratione dignus Con-
ctcsix mini^lrujn.
fessor iste Joannes, non solum exterioris hominis
cujuslibet irahecillitatis incommoda, et diversarum
CAPUT II.
aegritudinum genera, divino depellebat adminiculo;
Apnplea:ia curata. Libido carnis restincta. verum etiam quorumdam mentibus diabolicaj machi-
Miitoloquelareddita. Naufragi adjuti. nationis illusionibus corapressis et penitus desolatis,
malitiosi dasmonis propulsata versutia, pise conso-
L*ujn autem sancti Pontificis mira laudum praeco- De
lationis remedia pietatis amator impendebat.
raultis
DIE SEPTLMA MAJI. 177
iniiKis igitur uniim producamus in medium, priefati berrimis quibus poterat anxius incumbens; velut D
Puntificis ope mirabilitera dtemoniacte perver^ionis aquani misericordi Deo effudit animam suam, ut viri A WILl.
KECELr,0
aetibus liberatum; et quod ab ejiis oris indicio saa- Dei ad quem confiigerat mediante misericordia, rea-
EX MS.
pius accepimus, ad laudeni Dei Onuiipolentis et San- tus sui et languoris consequeretur allevamen. Tanta
cti sui. ad memoriam reducere satagainus. Schola- fuit oratiouis intimie prolixitas, tantaque lacryma-
bticus quidam ejusdem temporis iutervallo Bever- rum de fimte cordis uberfim profluens abundanlia,
lacum peliit, cupiens ibidem, quoniani lucus ille utiuter oraudum gemendumque at^lictionibus indul-
Clericorum abundabat copia, scholasticiu di>cipHnee gens et su.-piriis, lotus in illis deficeret.
stiiiiiuiii regere qui unanimi devotii-ne a Priielatis 19 Commi-ta sunt puterna; pietatis viscera sancta ht/er preces
,
et lacrymas
ejii^deiii Ecrlesiaj susceptus est. Hic qtioniam litte- contritione poeniteutis et veniara postulantis tilii, et sanatur:
Sckolitsticiis
gnrrlacrnsis
rai-tiia iioliebat disi-ipUua, et quia morum hone^tate pie pulsantis legruti vulnera verus .uiimarum et cor-
omiiihusciiiiis, ni't*iliiaoalur, piacuit mox omnibus illius conversa- porum Mediciis oleu misericordiae refociUare non di-
tio, quoniam liiimiHs et benigna : placiiit artis peri- stulit. Finitis itaque precibus et singnltibus lacry-
tia, quoniam jucunda
dulci et soHcita exercitatione musis, cum ab oratione surrexisset, mirabile dictu!
VIDE APl'.
que severitate condita. Regebat itaque schidarum et languoribus et daiinoniaca; decoptionis. quibus
Tmi. Ml M\.M
3'i
' iVequenliam exterius, et Cliori curam concorditer opprimebatur, laquei.s dissolutis, nulla in medium
NOT.
mocierabalur interius, in utroque non segnis provi- mora, divinum sensit juvamen, et totius molestiae
sor, sed oificialis egregius. Sed quid iuter horaines diu perpessie pium et etficax levamen. Prnpulsa ete-
placitum «st Deo omnium Salvatori, quod non dis- nim utriu.sque hominis qua iletiuebaLur moestitia.
pliceat humaiii geneiis nefando insidiaton? vel quid spiritualis et ketabunda sub^eiuta est exhilaratio ;
virtutis babet humauaj e.xcellentiai dignitas, cui ve- ajstus quoque cordis letiferi, misericordis medicinje
iienoto corde non invideat damonis virulenta et salutifero rore perfusi penitus consumuntur. Con-
,
versuta calliditas'( valuit a^grotus, de coslo suscepta medela, Sanctis^
17 Prtefati itaque Docioris morum pi* suHcitu- simi Joannis :>olila subveniente gratia : Itetatur et
dini fraudulenter insidias inimicus obtendit , et iu- exuUat humo. pristinje jam redditus sanitati , qui
cautum more suo, non ad detipiendum
solito piger, paulo ante moribiindus, omnem recuporandji; salutis
ojiiorc lifn- llaqueavit. lujecit enim juvenis ille oculos in cujus- utriusque spem amiserat. liefriguit mox calor pesti- £
dinis nc- dam (bnnoftie virgiuis faciem raox et eam , ccepit lens, a spiritu fornicationis et immunditiai circa vt-
census.
juvenili dilectione concupiscere : crevit quutidie talia succensufe mundatoque per compunctiouis
;
male ccepta suggestio, etvoluntati multimudas vires laci^mas cordis domicilio quasi a gravi somnu lau-
,
admiiiistrans. adimplendEe voluptaiis faciiius cor guentis revivi.scit animus, Divinae visitationis lu-
honiinis nc(|uiter illexit, si fa' ultas vinusque dasi- mine porlii^tralus, ac salutifera sancti Spiritus invo-
deriu suppeteret. Hinc timor et verecundia, hinc fu- catioue delibutus. Mirabantur qui aderanttam subi
reutis et amoris lascivia jam interiua
iuconsueti tae melioralionis m-^-delara : ignorantes quod ia tri-
iBgrotantis pertiugebant praecordia. Occultabat jam bulatiune sua Doum invocaverat, qui eum in coutri-
uiiser effectus homo caici furoris Ubidinem, qui tioiie cordi-s humiUati de templo sancto suo exau-
quanto occultior tanto ad uocendum p.n*niciusior. dierit, et laqueis mortis pr<fcuccupatum per mirifici
CoBpiL ilHco rigor disciplina: scholasticije moUescere, Puutificis merita poteuter eripuerit.
vaiE APP.
fervurque »tudii UtteraUs tepe&cere, putaresque ho- 20 Eodem qnippe tempore iiegotiator quidam, in
TOM. vn BIAJI
niiucMn nuu minima iuHrmitate languescere cujus . Eboracensi manens civitate, Jiabebat filiuni, intimie NOT. 53 '
pallor et foeda macies juvenilem dehuiieitaverat fa- dilectionis affectu non mediocriter patri carum,
eoguc tabe-
sccns. cieni. Quid quud putissimum infurtuuio
faceret, vel quoniam, jam pubescentis
ipso sevi tempiTe, vita
taMtJ solamen existeret, penitus igiiurabat; quoniam moresque pueri non minimura futurie probitatis egieijnts
j.uu .<;ui ipsius incompos imminentis pu;n;e vel
, praiteudebant indicium. Erat satis capacis ingenii, putr,
nioitis periculum utriuique formidabut aut enim : et docilitatis (iu quantum uitas illius tenerrima per-
sp:ritui fornicitionis, cujus furiis agitabatur inte- mittebat) iusignis; unde litteratorije exercitaiionis
r,us, obtemperaret , et effieeretur sicut equus ut haud segnis puerulus iter cueperat, et dedie in diera
mulus, quibus uon est inteUectus; aut foriiicationem ad pateruui jucunditatis et laetitice sulamen proficie-
fugieus, quani totius immuuditia; suggestor quibus- bat. Sed qu.omundi liujus prosperitatiscommoditas,
cura.que ad Deuni advolantibus exitiale ponit offen- quani in aliiiua non suhsequatur calamitatis adver-
diculum, corporalis detrimenti pojnam, vel potius sitas? quieve tantae jucundltatis serenitas, quam in
irrevocabilis vitie finem lacrymabilem. uequaquam hoc vitie salo salteui fiuetenu.s non obfitscet araara
evaderet. perturbat* mentis ubscuntas? Praifatus siquidem
IS Noii pertulit Divinaa propitiationis misericors puer utrique parenti iuajstimabilitor lamentabills
niisericordiahominem interiorem, imagini sui ipsius causacontigit; utpaulatim linguie privarelur officio
iiapressum, fraude diabolica circumventum et atro- et iu terminu mutus efficeretur. Condoluit itaque, muliis factus.
ci;,er vulneratum ulteriub fatigari, ue penitus pes-
,
titusque ad auimara contrisfatus est, super inopi-
sumdaretur. Diviuo itaque CQmmouitus instiuctu,- iiata dilecti filii cuntritione, patenue dilectianis af-
iiiterius exleriusque iiou modiucriter a;grotans. ad fectus; et quanto filii calamitas celerior, taatopatris
p^teudum medici suffVagium, quasi ad auxilium animus ad cunsolandum maturior. Qu.orit circum-
ttinilem con-
tuufugit, Beatissunuui videlicel Joaunem; quidivina quaque paterua solicitudu. si quid muto prodeaset
fiKjinis ad posl medkmas
S. Jmnincm, puieiilia potens, quam plures quaz'uinlibet infirraita- filiu sed niUil proiicit. Laborat medicorum intentio,
:
fruslra
tiim incomuiodis obsessos, a suls iegritudinibus, illo diversa couficiunt medicamenturum pigmenta; sed adhibitas
pryiSfuite et administruute. putenter eripuerat : et ut absque ullu a-grotantis remeJio vel niedeia. Non
cutiuiiodius virum Dei exoraret, et ab illo. niedio sa- eiiim pute!-at hutnanamauus vel cura proficere, nec
huileraj urationis aiiiidotum tantie iegritudini con- peritorum quorumlibet medentium noverat scientia
gruuai impetraret; post peractam Matutinalis officii muto restitiiere, quud Diviua dispensatio ad refor-
psalmodiam, more »oIito discedeute Clero, in choro mandum et inirifice sananduni reservaverat iueffa-
solus remausit, quatenu.s ibidem secretius Omnipo- bili et admirandiB virtuti sua;. Evoluto temporis
spatiu, coupit aliquanlisper paternus dolor deliniri
tenli Deo, per servum suum, ae diabolica sugges-
iione circumventum, et usque ad animam dtemonis pro vita sibi reddita pueri ; sed ad pleuum nequa-
fraude ostenderet vulneratum. Projeeit se iUico co- quam poterat cousolari de longa et incurabili la.d-
ram altari, Jamentisque cordis cruciatibusque cre- turuitate dilocti fllii sui. Frustratis igitur universis
23 medicinarum
Maji T. II
178 MIRACULA S. JOANNIS BEVERLACEN.
A medicinaruni ciirationil)us filiorum hominum, placuit periclitantium erat in gubernatore sed tempestatis :
K. WILL- pite patris solicitudini Divinura pro filio sibi dilecto urgente procella franguntur giibernacula, navisque
KBCELLO
indcficienter flagit.ire subsidium. remigio aliisque armamentis penitus (lestituta. inul-
BX MS.
21 lit quoniani innumera niiraculorum iiisignia tisexponitur testuantis pelagi fluctibus, Fit subito
a palrr lic apud Lleverlacum per lieatum Joannem perpetrata dolor lacryinabilis, hinc timor et nientis defectio,
vertaeum multorum festificaiioiie indiciorum cognovciat, non hinc luctus etgravis lamentatio undique inaluni, :
dttctlur.
fupersedit pater, nec diu dilatavit, quod multorum undi.]ue moeror; nihil superest nisi mortis imago.
hortatu proposuerat ; imo quantocius fiducialiler, Repugnant raiserandi nautaj pro posse ssevientibus
noii sine pia mentis devotione, dulci comitatus filio, undis; sed invalescentibus ternpestatum turbinibus
ad dilectuni Dei Joannem iter arripuit. Ciim autem superati deflciupt, raortisque tiniore tabescentes,
una cum multis qui ad festivitatein circumquaque nullamquesalutis vel solatii spem habentes, ad .sse-
confluxeraiit, in ecclesia simul pernoctassent pater pius probata beati Confessoris subsidia unaniniiter
etfilius, et pro filii curatione universorum Conditori cdnvertunlur. Vociferantes ergo. gemebundis oera
Deo, coram dilecto sibi Joanne, pielatis preces p;iter replent clamoribus voces fes-^a-^qiie manus ad si-
:
effuiideret; c.«i>pit coram assidentibus. sicut consue- dera tollunt, et Beati Joannis nomen in necessitati-
verat cum filio colloqui, qiioniam piier, licet linguaa biis et periculis, et non taiitum sibi, sed et quam
raoderamine destitutus, alloquentiiim verba patulo pluribus [exposcunt] voturamultoties irigeminantes.
advertebataudilu, et in quibiis polerat libens Patris 23 Non (listulit pius misericordiarum pater et illiyocafo S.
parebat imperio. Sed duni jiater attenderet, ut nia- totius consolatioiiis Deus, oppressis et in tanta tri- Joaiirte ob-
lincnt mala-
loquplain
inis indicio snlito more suo filius pairi innueret; et bulatione laborantibus manum misericordise porri- ciam:
rectiii/. sigius, quia verbis iion poterat, cordis secrela rese- gere. Elegit itaque summi Patris clementia de mise-
raret; in admiratione mullorum puer patri pro sigiiis ricordia sua priesuinentibus, et in se toto corde
moxconsueta prolulit verba, solvuntiirque diu clau- sperantibus, potius misereri, quam
quos diu irasci :
sa lingua; repagula; restituuntur solita Dei iniseri- passus est calamitate conteri, palernaB dispensationis
cordia linguic dudum amissa gubernacula; per sancti remedio voluit coiisolari. Sedata enim Iiorrenda
B Pontificis sui suffragia. Obslupuit illico patris ani- veiitorum commotione, flui-tuumqiie furorepacifica-
iuus, el ultra quam credi potest admirans, totus in to, aeris illico subsecuta est temperies faciesqiie ;
lacrvmas, non doloris, sedgaudii; non mn^roris, sed cceli, prius imbriferis obfuscata nubibus, nuiic solis
exultatiiuiis. liquefactus est. Kon poterat satiari illustrata radiis. serena refulsit. Cpngratulabantur
pater iii diu desiderata verborum aflluentia, deside- ultra quani credi potest nautae de tain subita et ino-
rabatque filiuni audire loquentem, quein per prolixi pinata dextrie Excelsi mutatione, ignorantes penitus
teinporis spatiura graviter sustinuerat tacenlein. qualiter ^olita Dei praieunte clementia, per Sancti
Patris fides et firma montis devotio intercessit, ut Antistilis sui Joannis suflragiaevasisseiit miseraud;c'
loquereturfilius inopinata filii tain repenlina cura-
;
mortis supplicia. Et ut dignum adiniratione miracu- viDE .vrp.
tio continuum TOU. VII BIAII
et insolabilem mentis languorem a luin pluribus insiuuaretur, modus misericordias et "
.\0T. 5i
p.tterno penitus prupiilsavit aninio. Accurrit, quae liberationis sub silentio non abscondetur.
aderal, iion modica plebs admirantur ajrairatione :
24 De nautis unus, furenle tempestatis procella,
digna Dei per Sanctum suum perpetrata magnalia. ferventis pelagi motus niirabiles nimis ffigre ferens, jiostqitam
Clerus quoque, viso (|uod factuin fuerat, niiraculo nanlarttm
prostratus in medio, et velut in exfasi positus, sui
hyranisonis concrepat laudibus. His itaque mirifice ipsius incompos,
unm tiiitissct
moribundus occubuerat. Hic ces-
exfasi
gestis, cum ad civitatem gratulabundus paler, ade- sante maris aerisque perturbalione, quasi de gravi
iti
pta filii sospitate reverteretur, et qualiter [resacta]
somno expergefactus, naulas adniirantes sic alloqui-
esset, per adjacentem divulgaretur provinciam tur : Ne dubitetis , inquit, Fratres et consodales
universi gratias agentes Deo, congratulati suntei; mei, de jam transaclae tribulationis angnstiis, per
quoniam Divina propitiatio magnificaverat miseri-
Dei gratiam, nos in pra;sentijam liberari. Non enim
cordiam suani cuin illo. Et quoties ordinem rei desi-
ut Siepissimie solet, fortuito casu contigit,
tam pro-
derantibus audire referebat filius, sibi divinitus
re- spera et jucunda post tot labores turbinis marisqiie
stituta, qua diu destitutus fuerat
loquela, duplicata pacificatio; sed Dei miserantis esl, quam cernitis
patris lielitia est.
super afflictione tiliorum suorum misericordia cle-
22 Quidam Eboraica) civitatis negotiatores, quo- mens et benigna raiseratio. Dum euim paulo ante
queanno semel devotiouis causa Beati Joaunis ec- corporis sensibus alienatis quasi raortuus occumbe-
C clesiam ccnsueverantvisitare; quoniam
interdiversa rem videbatur niihi terribilium turba adesse daerao-
;
et satis periculosa mundi et raaxime
maris discri- num, qui ad subversionem et interitum [navis] ad
mina, invocato nomine ejus, efficax et pium sajpius quod venerant, impie properantes, horribiliter in-
Mfrcatoris sensere solatium. Pra;paratis igitur
Sboraccnsis omnibus ad na- tendebant. Sub.sequiturvenerandae staturie f/.vmones et
illico
vigationem pertinentibus, magna pars
lempestate civium prie- persona viri, candentibus refulgens indumentis ha- iiavi espelti
agitati, fata; civitatis navem diversis oneratam mercibus a sancto ;
bitu, vultu Pontificis qui baculo pastorali quem
:
ascendunt, ventoque flante secundo,
consuetuni iter tenebat, protervam ad perniciem hominum adstan-
maris arripiunt, ad Scotiam usque
properantes. Sed tium catervam malignorum interrupit spirituum :
velut huinana prosperitas, sic et aeris serenitas eamque per navis medium persequens, imperavit
multoties sicut
umbra transit, et nihil rerum mun-
discedere, et a nostro penitus propulsavit consortio.
danarum diu durat, nec in eodem statu ('/ anchoiaiii
permanet Sed ut verborum meorum veritas certitudinis ali-
Aeris raox coramoditas. qua iiovo fuiiicttto
Ia;ti nauta; pacataaiquo- cujus indicio comprobetur: invenietis anchorara relifjiiri.
ra sulcabant. coepit ingravescere : deinde nubes im- recenti funiculo
brifera; serenam
subnixain. quem priefatus Pater
cceli obfuscant faciera, furentis attulit, disruptis paulo ante terapestatum furore
ventus turbinis extensa discindit vela
nimiam
:
quibiisanchora sustentabatur funibus.
maris conturbationem terribilis subsequitur tempe- 25 Audita visionis serie obstupescunt nautae
stas et
truces fluctuum flalibus concita; ;
:
moles, fragi- ultra quara credi potest admirantes, serraonibus
lia navis latera hinc et inde serviliter fi-
concutiunt dem adhibere contemnunt, donec evidentissima;
nunc velajam fere discissa pendulas videntu
r tan- manifestationis veritas admirabilem viri visionem
gere nubes; niodo raans
ima carinam formidabant confirmaret, ipsaque res oranem a cordibus adstan-
attingere quassata malus
:
simul et carbasa sjevien- tium dubitationis nebulam elimiuaret. Quibus co-
tibus undarum impulsionibus dejiciuntur; sola spes gnitie, extoUunt mox continuas ad sidera laudes,
omniumque
DIE SEPTIMA. MAJI. 179
A omnitimque Salvatori Deo jam manifesto liberato- relationemultorummemorla firraa habeatur; tamen D
rique suo Joanni grates non cessant solvere multi- scriptis commendata magis firmantet acuunt inerao-
OCUPATO
plices. Prreparatis iterum navis armamentiscarbasa riam. Illud vern insigne factum de Rege Adelstano,
EX MS.
tendunt, et a'l iter inceptuni se quisque succincte nostro operi volo apponere, sicut a Parentibus no-
prjepiirat; sicque leviter spirantibus auris, prospere stris et a comprovincialibiis senioribus veraci relatu
quo intenderant navigantes, Scotiae Utttis attingunt: didici : quia nusquam illud scriptum reperi. Hoo
deinde merciraonii sui perpetrato negotio navigatio- etiam summo opere efflagito, quod nullus existimet
nem maturant.es, vela vertunt ad patriam sibiqtie : rae amore sui vel gratia laudis captandse aliqua fin-
jam famulatrices ad votutn ^quoreas persulcantes xisse ; sed quae vera, a quam pluribus adhuc existen-
und;is,feUci cursu diu desiderati portus brevi dela- tibus agnita, simpUci slylo digerere.
buntiir yd littora. Non muito post, semota dilalione,
Beverlatum usque festinantes, precum vota Deo CAPUT 1.
Sanctoque suo Joanni sanctai devotinnis affectu per-
guem ftiii-
solvunt. .\ccersitis denique Fratribus ecclesiai, quod Victoria Regi Adelstano concessa Matis loque-
culum po-
inter navigandum acciderat. qualiter sufFragantibus la dala. Caplivi liberati.
slea Hfver-
lacitm dcfe beatiPontificis orationibusetmeritis anaufragiiperi-
culis diraeque inortis faucibus sulita Salvatoris cle- IXegnante inclyto Rege a Adelstano, viro Catho- »
mentia liberati essent, seriatiin in comrauni pro- lico, qui monarchiam totius Angliae tenuit, h Scoto- b
lerunt audientia : funiculumque ,
quem secum ad rum Rex cum suis transito fluvio, quod dividit
tanti miraculi manifestationera attiilerant, Clero Anglorum Regnum a Scotia, coepit depopulari vil-
plebique non raediocriter admirantilms ostendunt. las,homiues exterminare, agros deprredari; et, ut Adetsfanus
Obstupescunt qui aderant ad inuuditara tanti even- verura fatear, totam regionem in exterminiura cona- ^^ Scoils
tus novitatem, adrairantes quod sEevientibus pelagi batur deducere in Septemtrionali parte Angliaj.
lurbinibus anciioree preeraaxima moles tara subtili Quod famaevulante cumprajfatus Adelstanus compe-
posset sustentari fuuiculo. Considerantes vero Deura risset; congreg.ito exercitu statuit quam citius cum
in creaturis suis mirabilem, ad incomprehensibilem armata manu ei occurrere : provisisque itineri ne-
P,
iiiius oranipotentiam, mirificaraque Sancti Pontiticis cessariis propositum carpebat iter. Cumque in Pro-
E
^ui Joannis potentiam unanimiter laudandam et ex- vinciam Lincoluiensem devenisset, quidain ovantes,
tollHndara convertnntur qui snlus terr^ inarisque tara pauperes qiiara mediucres, sibi c obvii facti .
:
miraa
putestatibus imperat et dorainatur, raotum tiuctuura sunt. Ille verointerrogans eus,quas essetcausa tauti /„ nei-erlaci
semper sit gaudii, vel unde venirent; responderunt, quod de patrafa,
ejus mitigat. et mirabiliter coercet : cui
laus, lionor, imperium, pax perpes, et omnis gloria, Beverlaco venirent, ubi sanctus Confessor Joannes
per mfinita secuiorum secula. Amen. quosdam ex eis, variis oppressos intirmitatibus,
gratia l^ei sanos effecerat; et liEec erat causa tantEe
laetiti». Et inde progrediens, iteriira alios caterva-
ALIA MIKACULA tim veiiientes nbvios habuit inquisivit, unde veni- :
rent; illi vero responderunt quod de Beverlaco, ubi
Auclore ut piurimum teste oculato.
caxos
quosdam ex eis mutos vel claudos, vel sur-
PROCEMIUM. dos, mira Dei potentia, sanctus Dei Coufessorsana-
verat.
ilirdculis a ^^um multa miracula referantur acta Beverlaci, 3 Cumque Rex hunc venerandum Confessorem,
JCccelto des- per merita S. Joaniiis Confessoris inibi quiescentis, in tanta venerafione liabitum, pcr Deum t:inta ope-
criptis
miror tam strenuos Clericos nequaquam litteris rari valuisse comperiret, habitu consilio cum suis,
commendasse. quce vel viderunt,vel a (itlelibus visa dixit se debere talein Patronum adire, ut sibi in
referri audierunt, prseter Willelmum, qui et Kecel- instanti negotio subveniret: transmisitque siium
lus dictus est, qui qu^edam ex miraculis priefati exercitum per Occidentalem regionem versus Ebo-
Confessoris [retulit], eminentiora videlicet et illi racum, quaienus eum ibi praestolarentiir. Ipse vero
niagis agnita. quaravis pauca ex magna copia quie transito fluraine Hurabrae venit Beverlaciim pro- ;
ilii Utpote homo sagax et industrio ingenio,
fiunt. curobensque in oratione in ecclesia corani altari, in
muluit pauciora certissime nuta describere, quam praesentia Iteliquiarum venerandi Confessoris, de-
aliorum relatu aliquid temere diffiuire. Nam post voto animo prolixius orabat surgensque ileinde ab 910 fnieni
:
aujilium im*
Nnrmannorum iu Angliam adventum, aliqua mira- oratione, coram adstantibus bini Clericis quam l.ii-
ploral,
t ula, a comprovincialibus evidentis-sime scita, geue- cis et auscultantibus, talem orationem exorsus est, F
rationi futurje et successuribus suis piie studuit dicens: Ogloriose Confessor Joannes, qui tut virtu-
contradere memorisBi Ego vero, dissimilis illius et fibus coruscas. ut fania refert precor te, quatenus :
longe inferior, tamen a pueritia tam scholaribus mihi subvenire digneiis per intercessionem tiiain in
quam divinis litteris institutus, circuraquaque per- instanti negotio, ut inimicorum infesfationera per-
scrutans; nusquam reperio hujus Sancti rairacula noxiam te patrocinante exsuperare qiieam. Et con-
scripto denotata, cum sint nobis innunierabilia; tinuo extrahens <l eultellum suum de vagina, posuit
prieter ea quaj praifatus Willelnius descripsit, et vel super altare, dicens Ecce vadium nieiim coram te
:
negligenter sunt pnetermissa, aut si scripta, nil pono, quod te auxiliante vita comite rediens recj-
oiidit audor manetcognitum. Mihi vero inest aniraus, sipusshn, piam ita tamen quod ecclesiam tuam liunorificabo,
;
ea qu« vel novi, vel vidi, aut a tidelibus viris relata et reditibus augebo, si Dei nutu tuoqiie suffr.igio
auta tnis et vexitlo
fldt dujnis certissirae didici, chartula; memoriter coniuiendare. hostes debelUire quivero. Custodes vero ecolesi» assumpto
i^cceptu. Et nequaquam omnia e.\primere enitar; cum tot qui aderant, suggesserunt ei, ut siguum aliquod
et tanta referantur, quod si aliquis audita singil- inde secum in monumentum asport;iret : et fecit
latim miraculapariteretvisascripto vellet prosequi, quoddam vexillum sibi de eadem ecclesia prajferri,
unorine volunien videretiir componere. Ego vero consignansque se ad suum exercitum reversus est.
hoc devitans, quasi patentera silvam ingrediens, ex Curaque Scoti audissent Aiiglorum exercituni ad-
multis arboribus paucos ramiculos decerpens, sic et ventare, non sunt ausi eos in finibus eorum ex-
multis mirifice gestis pauca retexo, ut posteri nostri pectare, nec campestri bello eis resistere : sed trans-
sciant etiam nosti'is temporibus S. Joannem mira- fretaverunt flunien, quud dicitur Scnturura vadum.
oulorum gloria admodum tluruisse. Et quamvis ex ut inter proprios terminos securius se in bellu ad
resistendum
180 MIRACULA S. JOANNIS BEVERLACEN.
resistendum parare possent. Rex vero cum omni vero infra tres cruces lapideas, mirifice sculptas et
A.TKSTE exercitu Anglorum cum ad flumen pervenisset, di- ad introitutri Beverlaci tunc ab eodem Rege erectas,
OCULATO hanc pacem violaverit. viginti quatuor libras exsol-
(licit Scotos transisse; etpraecepit suis snpra ripam
BX MS.
fluminis sua tentoria figi, ibique aliquantulum pau- veret et qiii infra ccBmcterium ecclesia; ipsius In-
:
Scotox trans
flumen re- sare. fregerit pacem ; septnaginta duas libras pro satisfa-
gressos,
A Subsequenti nocte. quiescentibus cunctis cum ctione dare corapelleretur: qni aiifem infra rorpus
suo Rege. talis visio eidem Regi appnruit, ceteris ecclesia} posterioris teraerario ausn p.icera violare
a S. Joanne
monitui,
dormientibus et omnimo ignorantibus. Videbatur preesumpserit, triplicatas lihras argenti priedictas
enim ei quod quidam Pontificnli haliitu indutus co- pro emendationepersolverejudicaretur: etqniinfra
ram se assisteret. sibique diceret : Adeistane Rex, arcus supra introitum cancelli positos maligno ausu
fac tuos in crastino prajparari, ut transeaiit flumen Sanctissinii Confessons pacem violaverit, absque
istud ad bellandum contra Scntns. Cumque tnter- emendatione terrenie possessinnis ve! pecunisesset
rogaret Hex. quisnam esset, qni talia ediceret: re- judicatus (ut qul tale nefas tarnque prnfanum in
spondit qui astabat, qund ipse esset Joannes. cujus pn^esentia Reliquiariim tam venerandi Ciuifessnris
precibus expctierat se protegi, cum Beverhci in ausus sif roramittere) soliusque Dei raiserationi at-
ejusdem ecclesia riraret. Subindestalira intulit: No- quejndicio committendus, sit judicandus, sicut enor-
]i timere cura exercitu transire armato ; nara debel- mis langnor immensa curatione indiget.
labis eos: hoc enim tibi nuntiare veni. Mane itaque 7 PriBterea assignavit Rex reditns eidpm eccle- ef redUus
facto curavit Rex suls vi^ionem patefacere, et de si^, ad servientinm Clencorum sustentamenluiu ;
assignal :
victoria certificare. Qui Isetantes, auimati sunt ad quo liberalius et quietius Deo et S. Joaniii deservi-
certamen, transfretavereflumen, Sfotosque invene- rent. Et qiiidem colnni illius proviiiciae Hestcrasda,
runt cum suo Rege paratos ad resistenduni ; com- id est. quod exigebatur ad pabuluni equorum Regis,
missoque gravi praelio [ non solum] multi ex Scotis singnlis annis solebant Regis Proefectis rcddere
ruerunt, verura etiani ipsorum Rex aufugit ad totius videlicet de unaquaqtie carruca. id est, nd cultum
R^gni confusionem viso Rex Anglornm laetus
Quo et vomerem, quatuor travas de suis frugibus ; et
effectus, gratias egit Deo venerandoque Confessori, talis reditus inter vei^tigalia Regia coraputabatur,
videh'cet Joanni suo intercessori, totumque re- et exigebatur a regione illa, <\u:v claudifnr ex uno
gnum p continuo suo subjugavit imperio, circuiens latere flumine Derewente. et altero Humbre flumi-
et victls et perlustrans cunctas virinas illius terrae provin- ne. ex tertio lalere raari Septemtrionali vel
Orien-
irltmtum
cias. [Convoravit deinde] Principos et Prjepositos tali. Haec qnidem provincia antiquitus Deira vnca-
imponit
Urbium, indicens eis tributa, quse sibi .suisque batur. Totum jam descriptuni reditum S. Joanni
successoribus, scilicet Anglorum Regibus, ex de- perpetuam eleemo-
ecclesiffique illiu^ servientibus in
bito persfdverent : insulas etiam adjacentes atque svnam, liberam alque ab omni exactione quietara,
vicinas sibi servire compulit ;et tamdiu in illis cuntnlit et dedit, Regioque g edicto corroboravit ac
partibus demoratus est, quod jam tres anni fini- scripto. Et jam omnibus rite peractis, rediit cnra
rentur. suis ad Regis civitates. contestans siepe sanctura
5 Jamque revertens per loca marina juxta Dum- Confessorem Joannem praecipuura Patrnnuiu An-
har, et videns scopulos prominere, astitit, taliaque glici regni.
suspirans eioquia protulit, dicens Deus interve- : si 8 Tempore quo PrEesuIatum Eboracensem rege-
viente B. Joanne mihi nliquod signum evidens fa- bat h Gerardus, vir magnje eloqiientiip et pra-stan-
cere promitteret; qnatenus tam suc<'edentes quam tissimpescientiae; in primo adventu ejus in Bever- ceUhrante
prapsentes cognoscere possent
Scotiam Anglorura lacum, ad primara Missam qnam in ecclesia Sancti Archiepi-
Regno jure subjugari, utpote devictam ab Adelstano Joannis Confessoris quadam solenni die celehravit, scopo
Rege. sibique sufcessoribus tributa nmni tempore accidit qnod quidam jnveiits de Curia ejusdera Pon-
persolvere non immerito gratias illi devoteagerera.
: tificis adfuit. qui mutus et snrdus a sua nativitate
Et extrahens gladium de vagina, f percussit in fuerat. Cumqne hymnus Angelicus, scilicet Glnria
sltlcem gla-
silicem. quse eadera hora adeo penetrabilis, Dei tn excelsis, inciperetur ; mox mutus eraiiius cum iHufus et
dio sclndit virtute agente. fuit gladio, quasi lapis butyrum laicisconsistens. verba protnlit; et qni numquara ytirdiis a
esset vel mollis glnrea: quia l;ipis ad ictum gla- antea loqui potuerat jam tara Anglice qnam nativitate
,
dii itacavatur, ut mensuraulna; longitudini pnssit sanatur
Francice loqni incipiebat, cuiictisqui asfabant ob-
coaptari et usque ad prjcsentem diera evidenssig-
;
stupescentibus et pie admirantibus. Quod sfatim
nurn patet. qnod Scnti ab Anglicis devicti sunt ac nuntiatum est Archiepiscopo ad altare, qui pmse-
subjugati,monumento tali evidenter cunctis adeun- quens divinnm ofl^cinm, nsque dum Evaugeliura
tibus demonstrante. Quo signo visodivinitus. quan- perlegeretur. et continuo de Presbyterio descen-
tas gratiarum actinnes, quotiaudura praecnnia Rex dens, venit ad iutroitnm canf^elli. ut populum cora-
cum suis Den Sanctoque Jnanni extulit, non est monefaceret; et de perpptrafo miraculo tali modo
nostrae sestimationis posse declarare. exorsus est, dicens: Cnnsiderate filii, quara sit
6 Deinde cum magno tripudio in Angliam re- nobis pius Patronus, quam efficax erga Deum in im-
Heverlacum
means, non immemor beneficii ccelitus sibi lollati, petraticne qiii tale miracnlum Deo volente nobis
;
refjressus, e vestigio Beverlacum adiit: et in prasentia Reli- ostendit.
quiarum bumiliter se prostravit. gratias agens Deo 9 Cumque prolongaretur sermo vitali commoni-
Sanctoque Joanni Patrono suo, cujus meritis tan- fione, progressus est quidara Anglicus in medium, qua nccasione
paccm ibi per ta beneficia ei praestitn fuerant. Et offerens libere
arraa nobihs genere, disertus sermnne, in medioque con- vioiicdir
mlUiaitum Anf/kpisco-
sua aliaque donaria, instituit pacem S. Joannis ab ventu Archiepiscopum tali affamine convenit: o 'JIIS ut loco
circnmyuaque
tenendam omnibus tenendam, quam infringere nulla ratione Domine. ne putes nos ailmirari, quasi novis pro- fareat :
constituit nullo terapore cuiquara dignitati vel personje liceat;
digiis, de Iioc miraculo perpefr-ato; sed [scias] nos
fecitque miUiarium assignari ad hanc paoem
tenen- per se et unoquoque anno signis et prodigiis hu-
dam, raetamque constituit ad spinam praegrandem,
juscemodi mirabilibus recreari solitos perB. Joan-
quru ultra Makscrost sita, in via qus
tendit Ebnra- nem: quin potius ipse sanctum venerari et collau-
cum: quo loco nunc crux iapidea posita cernitur,
dare debes. qui islum tecum huc adductum a tanlis
ut qui hanc pacera in aliquo vel
erga aliquera vio- incomraodis liberavit: et quandoquidem tibi hoc
lare prifsumpserit. octo
libras argenti ecclesi» pr»- prEestitum est per beatum Confessorera Joaunem,
dicti Confessoris pro
eraendatione persolveret qui : videas, ne temere prajsumas aliquando erga suos,
qui
DIE SEPTIMA MAJI, 181
qui gratia venerationis illius et amoris, nec non pa- pacera fidemque promissam proxirao tenere vellet: n
causa ad ejus cnnfugerunt alas,
cis securitatisque verura etiam alienigenarum per omnes Angliae fines A. TESTK
oi;ri.ATO
mansionisque Incum hic perceperunt. Sic iste Pon- tanta multitudn excreverat, ut indigenas ferrceque
lifex quidem potuit commoneri ; sed monita pro- colonos ad quod vellent compellere pos-^cnt. Fece-
sequi contempsit: nam ut fertur, nimis austerus runt Primates terrfe castella sibi construi, milites
exstitit; et ideo tam a Cleri<'is quam a laicis parum aggregari, sagittarios conduci ut pios impii rom- ;
diligebatur, ut in fine claruit funereisque illius exe- primerent. spoliarent. et mnre milvorum rapaciiale
quiis. Prsefatus vern juvenis, miseratione Dei me- insatiabili ad ca«tra dfemoniaca, videlicet «qipida
ritisque sancti Confessoris curatus, nitmquam inde siia , vicinorum aUorum victura atqne pecunias
postea voluit recedere, sed maiisit haiid Innge a mo- attraherent et coacervarent. Ea tempestate conti-
('/rriCHS
uasterio, juxtn. lacum defluentem extra coemete- gerat, quod Robertus de Stutevilla,
vir strenuus aircere tii-
riura, officio pistorio degens spquesnstentans. Hunc et inilitari virtute probatissimus, qiiemdam Cleri- ciusiti Co-
iiiii-
ci giii
vero grandjuvura, habentem uxorera et liheros cum. scilicet filiiim cujusdam civis Lincolniensis to>'jhami.
lus fuei-at
ibidfn viaiiet etiara ego puor sfholaris vidi, et optime novi, et corfperat, eumque in custodiam miserat in oppido,
aticlori notus. audivi frequenter loqiientem, et expresse et expe- qiiod Cotingfiam voritabatur, et disfat a Bevprlaco
dite ut, ceteri hominura ; solitusque fuerat juniori- fere tribus inilliariis. Pnpratus veroCIericus ibi vin-
bus secum consedentibus vel adstantibus referre, culis contritus, a custodibus diligenti.ssirae ciistndie-
qualiter sibi a nativitate surdo et rauto Dominus batur: invocans divinum auxilium, Sani'tiqiie Jnnn-
per M. Joannem auditum et loquelam pr?estiterit nis pra?sidium, quo se a custodia irapiorura iramu-
vixitque usque ad nltima i Turtini Archiepi- nem liberarent.
scopi tempora, benedicens Deura et SanctumJoan- 12 Cumque saepius minisafficerent eum, qui po-
nera. festate pra^erant, ejusque parentibus mandarent, a S- Jonnnf.
10 Est qucedam distans a Beverlaco quasi
villa quod tormentis eum variis cruciarent. nisi festinan- apparente
IHulm iiiini-
E
queniiis lo- diiubus milliariis, quje Walkintona vocitatur: cujus tius eura ad suum arbitrium reiliraerent; Confessor
quflavt ac- alter.i pars ad refectorium S. Jnannis deiiendet, gloriosus Joannes conturaaclara iniqunrum asper-
cipii,
altera vero S. Cuthberto hereditario jure pertinet. nans, innocentum vitam approbans. C!ericuni exau-
In ea autem qu.T ad S. Joannem pertiuet, erat qui- divit deprecantem, eumque tantummodo liberavit.
dam rnsticus siniplex, legitirae uxoreni sortitu.*;, ex Nocte quadam quiescentibus quam plnribus ejusdera
qua liberos procreavit; inter quos quidara pueru- oppidi , soinno cogente, videbatur Clerico quie-
lus ei natus est, elegans quidera forma; sed incora- scenii, et aliquantura somni prielibanti, quod qui-
raoditate despicabilis. Nara cum aetas exigebat, ut liam vir, quasi essetPontifex, ei adst:irel juberetqne,
verbula effari deberet; nequaquam vaiuit verbum ut assurgeret et abiret. Cumque Clericus respnnde-
ahquod promereri sed perpetua taciturnitate dam-
: ret, se ntiquaquam hoc facere posse, utpote ;mnulis altero tibix
liiiciiln soluto
natura jara hunc parentes astruebant quia nec bi- ; ferreis per ambas tibias constrictum, et carceiv fir-
-cductus.
raus, nec trimus aliquid loqui poterat, vemra eliam miter obserato inclusum Pontifex jara expergefa-
;
non quadriraus. Parentes autem ip^ius InaestimabiU i--tura raonuit, n^ trepidaret; sed se solutum conspi-
tristitia affecti, quid agerent omnino ignoranles, ceret aiiiuiadvertilqueClericus unum de annulis a
:
et reminiscentes quanta mirabiha Doralnus osten- tibia rapturn fuisse : et colligavit illura cum altera
dere dignatur Beverlaci per merita S. Joannis ad- : tibia pannis interpositis, ut expeditius Deo favente
duxerunt secum puerum ad ecclesiara jam dicti procedere posset : jussitque Sacerdos Dei ut quan-
Confessoris, devote supplicantes; ut Sanctus inibi omni timore postposito. et ad
tocius se sequeretur,
udvocatus Dei raiseratione inceroreni suura perma- monasterium suum Beverlaci se liberando confuge-
liraum moderari dignaretur. Et s.-epe redeunles do- ret. Miroque inodo. sicuti de Petro Aposfolo legi-
raum cum puer.-. quia longe illinc maiislone dista- mus, quem Angelus eduxit de carcere ibi janua
bant; tamen festivis diebus ecclesiie ^olennibus illuc carceris eis pL-rvia fuit, ceteraque elaustra reserata,
eura sajpius reduxerunt, impetrare volentes inoDro- custodibus somno depressis, Angelo prcecedente; ita
ris pergrandis cnnsolationem. Tandem pius Confes- B. Joanne prieeunte viamque demonstrante,
et hic,
snr parentum vota complevit, puero loquelam con- captivum suum educendo, omnia ad votum evene-
donans ad hudera et ghinam Dei; qui cor con- runt. Nam egressi custodiam, deinde palatium,
tritum et liurailiatum uon spernit. Unde parentes postea immensitates aggerum et spaiiosos lacus
multum gavi^i, ovantes ad propria remeanmt, qui trmseuntes [ibant] fide magis quam via pergentes;
prius raoerore affecti illinc recesserant. Notuinque videliaturque captivo, quod pausante eo protendeba-
factura est hoc miraculum oranibus habitantibus turad diffhiles transitus. Post Jiajc transi^^riint per
Walketunam quahter puer qiiin-
vicinisque villulis ; ueraus Ponfilice prajmonstrante viam, aliquando
quennis, a nativitate mutu.s. loquelam per J?.Joan- plaiistropneeunte. Tandem per Inca palustria gra-
iiein suscepit: verum eti:im mullis Beverlaci nia- diens, sicuti situs loci ^e habet. festinando versus
nentibus cngnitura extat. Hunc vero adolescentem, Beverhcura. plantfp pedum ipsius, pellisqueinterior
et pene A virura, egnmet vidi ssepissirae; agnovi- acutis calcaniis m frutetisque puugentibus ita tere-
qne ejus matrein, nec non et fratres: sohtusque bratee sunt. quasi aculeis ferreis nimium corapuu-
tme corjnUvs
fuit mihi Ikec enarrare. aliisque s;f pe secum consi- gerentur.
dentibus vel consistentibus: nam postea civiiibus 13 Jaravero crepusculo insistenteappropinquavit liexfilaeuni,
artibus edoctus in Beverlaco raansit, collaudans monasterio, aspexitque casam.quara iutravit, ut se iCuH,
Deura iii beneficiis sibi coUatis per B Joannem Pa- calefaceret algor qnippe nimius eum compresserat,
;
tronura suuin. quod vix progredi pot<'rat. Refucillatus vero per
Eo tempore quo / Stephanus Rex Anglorum
\ \ ignem et calore corporis recepto, statim monaste-
•'ifepharifi Rege regnum obtinebat, multa infortunia ac calamitates rium adiit jani die illucescente. apertasque valvas
'iiiperuii'e
Angliam oppresserunt et sive hcec evenerunt ob
:
BasiUciB pra-dioti Confess(.ris reperit; cusfodibus
perjuriura, quo Optimates et pene oranes regni Co- ecclesiiejam evigiiantibus, et interrogantibus quis-
mites ac Proceres, sumraique Poutifices rei tene- nam esset, vel qua de causa illuc confugerat. Sta-
bantur; seu ob castigationem vitioruni et super- timque exposuit eis ordinem rei. et qualiter B. tl III ecclesia
biara divitiarura, quibus illius temporis homines Juannes eum de carcere ednxerit, iiberuraque ad altcni titiix
vincuto
niraium pollebant; raultis adhuc manet incognitura. suura inonasteriura confugere jusserit. Tunc et an- ihcidtiile
Ktiam tunc pax terra recesserat, ut vix aliquis nulus, qui restabat. a tibia decidit. illis cernentibus
a
et
iS^l MIRACULV S. JOANNIS riEVERLACEN.
et miiltum gratulantibus de tali eventu ; monstra- vum agnoscerent. cni injuste machinabantur mala. D
A- TF«TE tumque omni poimln et Clero de perpetrato mi-
est Cumque captivusvideret insequentes appropinqiiare,
OCliLATd
EX MS.
raculo, qui omnes in laudem DeJ proruperunt, et divertit aiias; transcendensaggerem lacuscircueun-
bymnum psallebant Domino, qui facit mirabilia tis villam
sicque venit ad ccemeterium, ubi inve-
:
magna per servuui suuni Joannem, sajpe clarififa- nit hostes sibi oppositos, observantes si quoquam
ohlahs com- tum miraculib. Continuo Clericus qui raptivus fiterat eum contueri possent, utraperent, si extra coerae-
prdHtts ali- jam per beatum Cimfessorem liberatus, obtulit an- terium inventus fuisset. Sed ad ipsuraintroitum cce-
guamdiu ibi nulos ferreos ad altare : qui suspen^i ^unt ibi. et meterii positos hostes sic pertransiitille, ut nec tunc
manct.
mnlti circuli ferrei, nec non etcompedes suspendun- quidem ab eis agnosceretur, agnoscens ut pridie
tnr, scilicet ab utroque iatere sepuicri viri Dei adversarios. Qui cum ad ecrlesiara veniret pacem
:
Joannis. Sacrista ejusdem ecclesia^ tunc teraporis S. Joannis advocans, susceptus est, ut omnes illuc
fuit Alveredus honse niemoria;, senex Ecclesiastica confugientes pietatis pacisque gremio confoventur.
institutione sagax : hic misertus calamitatis illius Obtnlitque ad altare vincula siia ferrea. gratias etadaitare
Clerici, videns plantas pedum ejus nimiuin fuis- agens liberatori suo Joanni sed et Clerus et populus viucula offert,
:
se contritas ac tumidas, adliibuii fomenta niedica- in laudeu) Dei, continuo proruperunt excelsa voce
minis, pedulesque n illi dari jussit, ne a snperiori conjubilantesgloriam Dei et S. Joannis meritum.
calceamento pedes lajderentur; quibns usus est, Suspensa sunt ejus vincula cum reliquis captivoruni
quamdiu in eedesia mansit, usque dum industria vinculis et corapedibus. qui raultoties liberati ad
Cleri rcstitntus est suis. Ilaec miht retulerunt, qui et Sancti prsesentis confugere pacem. Quid plura? pro-
ipsnm viderunt, et hasc ab ipso refern cum jura- lixius tempus rae detineret, si singulas captivorum
raento coram multis pra-sentibus frequenter audie- per merita S. Joannis liberationes annotare veliem ;
runt. vel (juos ego vidi, vel de quibus raihi retulf^runt, qui
14 Similiterin pra^frito castelln quidam Clericus, et ipsi illos videnint, et sunili modo liberatos cer-
Snmpsnn nomine. in custodiam positus fuerat, Sug- tissime noverunt. Nam
Driteld, ac quot de Castello ^^^ ^^ ^^_
gestnm est Domino Roberto a custodibus, quid de eo de ceteris munitionibu^. vel custodiis captivi, per re.\ aiu.
li
Clciiciis aliiis
esset agendum ille vero jussiteos mandare paren-
: merita nec non per invocationem S. Joanni.s, educti ^
ibldvm ca- tibns i[i^insCIerici,quod nisi citius eum redinierent, referuntur, fastidiosum est enarrare.
pfinis. denfos a capite •jus evellerentur, vel nliqnod ejus
membrum de c^rpore abscissum eis proculdubio ANNOTATA.
mitteretur. Juvfuis inde multum p.ividus, snperhnc
divinum efflagitabat auxilium, nec non S. Joannis a A.AehtdLnns sive Atheht^iims Eadwardo sive Eduar-
patrocininm. Joannes autem qui est refugium mise- do scniori putri, annn 924 morluo, successit ; mo7'tuus
rorum per Anglicos lines, preces humilis deprecan- atuio 940 ferin 4 28 Octobris.
tis exaudivit, eumqne de manibns iniqnorum mise- b Constantinus III tradtlur r-egnnsse ab anno 904
et a s Joamic ricorditer liberavit. Nam nocte quadam apparuit ei et nnno 937 prxlio viclm fngisse, ac regnum adhiic an-
vlnculis
venerandus Confe.^^sor Joannes, Pontiticalera gerens nis qualuor tenuisse, tu7n monachus fnclus annos qu.in-
solulusexiens,
habitnm, pra^cipiens ut surgeret, et ad monasterium que vixisse, 6 Martii ad Vitam S. Cadroe
uti dictiim
suuin apud Beverlacum quam citius confugeret. Cui num. 20, uhi Malmfsburiensern refulavimu.';, asseren-
statim Clericus rospondit. se nequaquam hoc posse tem qnod eo prmtio Constantinus occubueril, qui hic
facere ; utpote ferreis vinculiscnm alio in custodia etiam solum dicitur fugissc.
firnnter constrictnm. Et ille : Ne formides; jam c ffos illi obvios describit Ethelredus, Abbas Rie-
enini solutus es. Ille vero animadvertens circulum vallis, in Gencalogia Rrgum Angticc, inter Scriptores
ferreum a pede viri cum quo constrictus fuerat de- antiquos Historine Anglicanx Londini cditos, nbi co-
cidisse, seque ab eo solutum esse colligavit sursum ;
lumna 357 sequentia, sed alia phrasi referuntur.
annnliim illnm (nara alter sibi adh;erebat) expedi- d Eadem de accessn Regis, et cultello relicto prae-
tumque sp faciens ad pergendum,
relictoqiie con- ter diitum Ethelredum, habent Jonnnes Brompton col.
captivo sopore presso, exivit continuo procedens et
838 .'
ct Scotiam vtdetur auctor Anglus intelligere,
Gxiliens, Deo volente, usque dura foris castellum victoriii' fructum.
venerat.
e Regnum Cambri*, quod per hanc victoriam ad -p
15 Jumque diescente vigiles ejusdem oppidi diem tamen enormiter augcns, ut fieri
Anglos i'editt : ipsajn
prascinebant, ipso audiente et aufngiente.Statim cn-
inter a-mulas gcnles consuevit.
stodes compererunt captivum defuisse, conclama-
f Dc hac Silicis scissione aiyuM/ diclus BromptOn, et
bant, undique Clericum de custodia evasisse :
Henricus de Knyghton col. 'i^S^ ubi hanc victoriam
pra-^ceptumque est illis, ut equis quantocius eum
etiam S- Joanni adscribit.
etcircumquaque qnjererent.quomodo
inseqiierentur,
lllud edictum, totum Anglo-Saxonico
g rijttimo
Kum reperire possent. IUe vern, suflragante vene-
scriptum , est edtlum in Monastico Anqlicano pag.
rabili Confessoreeju.sque conductore, qui nequaquam 171.
permisit eum iterum tradi manni impiorum, a h Gerardus sive Girardus, ex Epmopo Hcrefor-
quornm jam eum liberaverat. .«tolicitus
potestate
diensi Archiepiscopus crealus anno 1101 mortuus 'ii
carppbat iter. Jamque circa horam primam appro-
ab insrguen-
Maji anni 1 108.
pinquaverat Beverlaco, cum quidam miles equo
tibus non i Alias Thurstanus, post Thomam Gerardi succes-
advolans c^msecutus est eura, minime agnoscens
aijnoscitur sorem designntus an. 1119, ahdicavit seultro, et mox
eum, quamvis ipse esset qui quu;reb;itur interro- :
obiit an. 1140.
gavitque eura, sihujusmodi Clericum quoquam pr^e-
k EcgraphumVvhem, guod correxi.
cedere vel aufugere videret qui respondit minime
:
1 Stephanus rff/?iffy/? ab anno 1 136 arfa?i. 1154.
vidisse. res mira et laudedignal et possumus hoc m Ecgraphum Calonicaniis fruteritihusque.
conferre Sodomitis, qui domnm Loth ut infringe- n Pedules intelliguntur socci lanei seu Hnet.
rent, fores domus quaesiverunt sed percussit eos :
Domiuus caecitate, quod circueuntes domum ac
pal-
pajites.ostium invenire uequiverunt non immerito :
ut qui interius excaecati fuerant ad fiagitium
perpe-
tPandum, lumen exterius amitterent. Sic et
istos
Dei miseratione excfecavit raalitia eorum,
ne capti-
CAPUT
DIE SEPTIMA MAJI. 183
tur de ejus corpore : videbaturque milii inagmn D
A. TESTE,
simplicitatis vir ille fuisse.
CAPUT II. OCCHTO
10 Quidam rusticus orat iii provincia a Norwi- RX .U5.
censi, niagno languore depressiis, maxime in una a
Sanitas collata conlractis, rimtis, caeco, amen- tibia, qiiod neqiiaqnam recte incedere, sed claudi- Rusticui
JVorwiccnsis
ti, aliis xgris. Perictilum naufragii sub- caudo, baculoque se sustentando iter vix capere
mnlum. valebat. Et cuin Sanctorum locafrequenterorationis
gratia visitasset ; nullatenus per aliquem illoruni rc-
puell'1 con-
^ Ju'"lani terapore contigit, quod c|u£eilam puella stitus est sanit.ati. Nec mirum. Providit enim Deus
irnclo, ma- ineniliris contracta, flexisque poplilibus nervorum illum per aliquera Sanctoruin, iii remolioribus .-Vn-
nihii" fl quia ne- fiuibus constitiitum, a
ti'actii, ad Heverlucum adducta fiierat : liajc gliffi su:i infirinitate curari
geiiibu.\ lep'
ioiinhif- quaquam pedibus incedere valuit. reptando manibus mystice declarans, quanta virtute prajcellebat, qui
taiii
etgenilnis, utpoterat, se promovii. Quadam diecuin quod ceteri facere non valebant, ubsque mora tri-
dumuni me mei parentes,
redirein, interrogaverunt buere hic coraprobaretur. Audierat namqiie liic in-
fama evolante, quanta mirabilia operatur invocaln S.
si ego agnoscerem puellara membris contractam, firraus,
Juannc a
solitanostiatim mendicare. Quibus cum responde- Deus per B. Joannem Confessorein, Beverlaci qiiie- lanrfiiore ti'
rera me ilhim minime agnovisse, mirabantur quod scentem et coipit invocarenomen eju.s, ingemisccns
: tiix liticratuT
non ^it a nie agnita, cum optime agnosceretur a et expostulans, utliifirmitati su<e subvenire dignare-
quam pluribus utriusque sexus : dixeruntque illam tur ; ut a tara longa a^gritudine sua intercessione 11-
sibi bfne cognitam et lainiliarem, sibi saipe solitam berari posset. Cumqne aliquamdiii persisteret iii
colloqui, suaque incoinmoda liumiliter enarrare. tali supplicatione, languor coepit decrescere, priati-
Cumque ego interrogarem, quid acluni esset de ea; neeque sanitati ex integro tibia ejus restituta est.
responderunt, qiiod quadani die eum redirent de Qui virtute resumpta, membroruin officlo perfecte
monasterio, viderunt pi-iefaiam puellam stantein, et potitu.s, statim proposuit Sanctum Joannem se adire
lavantem se in lacu defluente e.\tra coemeterium. velle : cereumqiie parari sibi fecit, ad inodum et
Et cum hijL'sitarent, aii illa esset, qua; prius fuerat quantitatem tibia; cum ipso peile : iterque versus
contracta ; interrogaveruut eam veritatem rei. Quae Beverlacum quantoclus arripuit.
respondit, se puellam fuisse illain, qua prius mein- 19 Cumque ad eccleslam pra^dicti Coiifessoris ve- qm cereum
briscontracta fuerat, etostiatim meiidicare aliquam- nisset, ad orationem se prostravit, preces fudit. et olferens, co-
rtim scrlpfo-
diu,ut phiresviderant, solebat. Asserebatse erectara pro sanitate sibi collata Deo Saiictoque Joanni grates
ir miracultm
et sanam factam Dei gratia et S. Joannis ineritis, quam maximas retulit, obtulitque cereuni secuni narrevit :
Tunc illi ex-
ut recte incedere sufficienter, posset. deportatum' inirce magnitudinis, lumine acceiisura,
tulerunt caput, benedicentes Deura Sanctumque in prEesentia Reliquiaruin viri Dei super altare ; re-
Joannem collaudantes, per quem nobis tot miracula ferens universo Clero et populo, qualiter per iiivo-
declarantur. cationem nominis venerandi Confessorls Joannis, in
17 Accidit quadam vice, quod quidam poenitens provincia sua constitutns, sanus fuerat eflectus.
adveniret in Beverlacuni orationis gratia, qui de Cunctlque qui aderant haic audientes, glorificave-
Gallice partibws veniens, S. .\ndreain upuil Scotiam runt Deuin, qui tot virtulibns Patronum suum Joan-
adierat : et inde redeundo S. Joannis suifragium nem longe lateque declarat; hymnumque jiibilatio-
Circiilus
expostulare dispo.^uit. Cumque in ecclesia ejusdein nis Deo Clerici reson;ibant, ut mos est illlus ecclesia:
ferreus ptr-
nilfntis ul- orare intentius devolus procuinberet, in Septemtrio- In irapetrutione aliciijus evidentis miraculi. Hiinc
tro rtiplKs
nali parte ante Crucem, pergrande rumpitur fer- virura etiam ipse vidl, et audivi h»c eadem narrare,
decidit,
rum, quo ipse fuerat colligatus circa renes, ita ut sicut et niulti alil : vidiiniisque ipsuni longo post
quiilaiii aliquaiituliim in ecclesia remoti sonitum teinpore singulis annis semel in anno illuc cum obla-
ferii rumpentis audirentstatimque qui audierunt, :
tionibus suis, verum etiara et allorum qui per euni
adfuere, videntes circuluin ferreum quasi eirculum illuc transraiserant, adventare; gratuinque officiis
ruptum, et ab eo dilapsum. Et rum interrogaretur ac muneribus, tam suis quam
sedulum exhi- alienis, olii ajgri
uinati
quisnain esset; noluit vir parum qnid loqui sed : bere obsequiuni ejusque exemplo miilti comprovin-
:
Sacerdoti se velle lioc revelare asseruit. Factum ciales, videntes virtutem tam eflicacem in praidicto
est ita , et ostendit Sacerdoti primitus , deinde Confessore vigere, invocato noniine ejiis et auxllio
Capitulo quis esset ; et qua de causa ferro ligafus in suis infirmitatlbus frequenter curabantur vzrum- ;
fuisset, ita dicens : Ego quidem multum deliqui que istum, bajulum suarum oblatlonura et interces-
nam ira commotus odioque fraterno, quemdam fra- sorem, ad Sanctum Dei per singulos annos prope-
tremgladio percussi. Episcopus veromeus, ad quem rantem, conslituere.
spectat de flagitiis dijudicare et facinora punire, con- 20 Vlr quidain fuit in villa, quae Bylebi vocatiir,
venit me, poenitentiamque mihi injunxit, pra?cepit ine habens filium sibi adniodum carum. qui puerili ad-
eodein ferro colligari, quo fratrem percusseram, ad huc tenebatur retate, nimisque puerilibus jocis de- Puer diabo-
lica illusio-
ditus. solivagus cum aliqua puella, sollto more per
nudam carnein firmiter renibus adhierente, et pere- ne mittus
grinando Sauctorum suftragia. ut vaguin et profu- virgulta remotius ludere solebat. Qul cum freqiien- medio txnno.
gum, gemebuudum exquirere et jam unus annus :
ter corriperetur a parentibus, ne tain remote a co-
peractus est mihi in pcenitentia, cum ferrum hoo mltatu humano jocari deberet; furtim egressus est
ruptum est de corpore meo, Dei miseratione ac ine- quadam die, aistimans se invenire puellain per vlr-
gulta incedere, ut slbi vldebatur et Inde lailus ef-
ritis Sancti in praisenti quiescentis ecclesia. Tunc
:
niinio gaudio fectus cucurrlt post eam, ut eara comprehenderet
oinnes qui aderaiit, hoc audientes,
exhilarati, unaniraiter benedicebant Deum, qui tot sed nequivit niulta fatigatus circuitlone. Per nioram
Sanctum suum meridianam videbantur ei plurima accensa luinlna-
siguistantisque miraculis glorificat
Joannem hymnumque statim concinebant, conju-
;
ria per arbores. phantastico vldelicet igne, ut postea
bilantes votis iii confessione; scripseruntque Epi- claruit. Nam multum eam persequens puer ut tene-
scopo, de cujusdia-cesibic poenitensfuerat, quahter ret, nonvalult; sed daimonlaco figinento diu delusus,
evanuit qua; puella vldebatur, nec erat, sed
solutus a viiiculo ferri in ecclesia S. Joannis Be-
sit tandera
spiritus nequam puerque remanslt mutus. Regres-
divina gratia et meritis ejusdem Confesso-
:
verlaci,
"^criptnre sus vero domum iiequaquam valuit aliquod verbum
ris. Hunc ipseraet etiam vidi et tunc quidem fuit ;
eiTari, qui antea satis eloquens puer habebatur. Ve-
iu eadem ecclesia, quando circulns ferreus rumpere-
rum
184 MIRACULA S. JOANNIS BEVERLACEN.
riim parentes ina'stimabili fristitia nffecti, quidcon- tumque est Clero et populo, in illa solennitale coa- D
A. lESTR silii liahere queant. i^norant : nam remediiim niil- dunato, de hoc miraculo tam subito perpetrato :
OCI'I.ATO
luni, nisi divinum vel Sanotorum Dci, siiji sulivenir-e itain sero advecla fuerat; et in eadem nocte post
EX MSS.
pos^e certissime sciunt. galli c.antum curata et erecta est. Tunc Clerici si-
21 Et jani fere per sp.itium diraidii anni sic per- mnl cum laicis hymnum Deii caneb.tnt, vocis con-
mansit puer mutu.s. Cum parentes ejus reminisoun- fessione et cordis exullatione, qui toties sancfum
tur miraliilium, qua; Beverhici flunt per merita suum Joannem clarificat miraculis.
Sancti Joannis, quem prajcipuum Iiabent refugium 23 .\ccidit i/i Quadragesimali tempore subse-
Angliciirum finium incohu; adilucunt illum ad mo- quente, quod quffidani mulier in c I.indisseja pro-
r
nasieriuin ejus, ibique expetunt Sancti Joannis prne- vincia tradita erat viro sed infra parvi temporis crra risim.
;
.viiliiim, hiiniili non corde con-
deprecatione. iiec spafium excKcata est unile ejus parenfes multuiu ''"V-ai
:
trilo ut qiieniadmodum multis infirmautibus, mul-
: contrisfafi,quod subito lumine sit privata. Illa vero
ad sfimln-vm
S. Juiiniiis !•<}
loriiniquc incmnmodis Siepissime per merita sua spe visus recipiendi resumpta, dixit se velle adire
apiiarenU lo- subvenit, sic ot isfius piieri incommndo mederi dig- Beverliiciim. et a Sanclo Jianne expetere luinen sibi
qiirlnm
naretnr. Cumque ad refeclii.inein essent friigressij ademptum resfittii. Adduclaque e.st a pafre siio illuc
recipU,
piterque .i^oliis ibi remansisset, obdormivit aliqu.'in- iii ipsa Dominica die inediae Qu;idi':igesim.'B. Cumque
tisper; semperque videbatur ei per S'jmnum, quod oralioni intetitius aliquamdiu vactirent, et gloriosi
({iiidam in candido Iiabitu sibi adstaret, oriqiie suo Confessoris sulfragium expeterent ; lumen, quod
maiiiim imprinieret: deinde eam por menluin et amiserat, st.itim mulier in ipsa die, antequam Missa
gullur diiiiittendo miiltum aspere compresserit, ita solenniter celebrari inciperetur, circa horam ter-
ut evigilarel, piier : viditque etiam aliquantulum il- tiam recuperavit, multis liominibits func prassenti-
lum recedentem. I^einde pater adveniens, invenit hus et hoc cernentibus, utpote solenni die. Quod
filium suiim jam loqui posse. qiiem miiluin antea statim declaratiim est Clero et populo, qui un:inimi-
doplanxerat mulluni anxie : mulltimquo citni suis ter laudaverunt Deum, iu saucto suo Joanne foties
gavisus, gratos Deo sanctoque Confe.^sori quam clarificatum miraculis. Et [eram] tunc quidem in E
maximas ontnesque qui boc atidierunl, glo-
retulit : ecclesia cum mulier recepit visum.
rifictiverunt Deitm .''anctumque ejits, t^ties clarifi- 2.i Ilomo quidam fiierat in Episcopatu Lincol- Sanntiir
catum miratulis. Pater vero puenim lecit litleris niensi, de provincia qnveKestevena vocifatur, qui correiihts
erndiri, eumque ibi manere pra'cepit vidimusque : S. Andream adire proposuit. Sed antequam fliimen furorc dx-
monwcti,
illura, et audivimus expresse loqui, (tim Anglii-e Humbra; fransiret, amens efiecfus projecit vesti-
ut inrlicavit qnam Francice, multo post tempore solilusque : menfa nummosque simililer. Ad Beverlacum quan-
sci-iptorL fueiat milti pluribttsquc tliis hoc pnari-are, couime- tocius insania ductus cucurrit cumque in ecclesiam :
moraits beneficia Joanne collafa fuitque
sibi a S. : deveniret, clamosis vocibiis in ipsa solennitate de-
postea acquisitor eleemosynarum Hospifali domui positiouis S. Joannis, qu« Nonis Maji relebratur,
Hevprl.aci,ejusque nomen erat Willelmus, agno- oiiiues quiaderant concitavif eosque, qui diviiium :
mento b Pater-noster. officium celebrabant vociferatione miiltimoda per-
22 Qu.X'(lani aniis fuit Beverlaci membris con- sa?pe irapediebaf; nec potuit miiiis verberibusque
Velula 1 an-
tracta, flexisque poplitibii.i, nervis contr.^jctis, incli- eohiberi, uf inteiiigere posses daemoniactim fiirorem
nli conlracta,
nata ; septem annos et eo amplius, non nisi
et per in illoexerceri, non ruslicanic siraplicitatis sensum.
genibus manibusve suppositis, se promovere quo- Nam aliquando clamores ex ore captivi extolluntur,
quam poferat ; et hoc non nisi cestivali tempore, quandoque rhj-tniica verba proferuntur ut non sim- :
nara in hiemali lutos.-e viai impcdimento fuere : sed plicis hominis naturain, sed di.abolicam amenfiam
bonto raulieres vicinifatis caritali.~que officio elee- propalari scires. Quid mulfa? Per septem dies tali
mosynas ei transmiltere, vel apud se reficere snle- agitabatur insania octava deraum nocte sopore
:
baitt. Cumqiie recogilaret qttanta beneficia operetur
comprimitur, quiete refovetur. Mane vero surrexit
Dcus erga infirmantes, vel lalia incommoda palieii- homo sanus, ac si numriuani amentia vel insania
tes; re:largiiit seipsam, qiiod tamdiu distulit adire
vexaretur, simplicitate pristina recuperata. Lietan-
sanctum Confessorera, salulis su.-e recuperandae tur cuncti qui aderaiit vel hoc audieraiit, laudantes
in fesla Tran gratia; et in una solennilatum
sladnnis dela-
ipsius, qu:o Trans- Deum in mirabilibus, quas meritis sancti Confessoris
latio corporis Sfincfi nominatur, rogavil unairi an-
ta licvcr- sui Joannis facit.Hicverojam sanus effectus, re-
lacum cillara, «t se ad mona.sterium Dei Confessnris
defer- diitubi vestem nummosque reliquerat omissumque :
C ret; sed abnuit illa, nisi raercede condiiceretur.
repetebat iter versus S. Andreain apud Scotiam,
Quod et factum est : deditque ei mulier pulvinar vidimusque eum. inde reversum in sanitate percepta
scriptori
notus :
suum capitale pro mercede, ut so ad monasterium
diu vigere, et frequenfer ecelesiam jan) dicti Con-
defcrret. Cumque iii ecclesiani delata esset,
flevit, fessoris, pro sanitatis suae recuperatione, condignc
oiMvit expausis m.anibus, suppliciler invncavit
sancti revisere.
-\ntislitis pra>sidium, qualenus a tam diufina infir- 25 Quidam rusticus fuit prajterea inLindisseya, 3 mennlais
erigitur mifate saltem tunc lilieraretur tot:iqiie
: nocte eju- qui tanto ftimore per oinnia fere inembra obsessus deciiiii^ens
tn ptdcs,
lans \el orationi vacans, tanilem cuiti
Clorici noctur- fuif, ut per duodecim hebdomadas de grabato, quo
nam solennitatem, ut condecet, canerent; relaxan- ^^,i'™^'lrij,
jacuit, per se resurgere uequivit. Nam caput, ocu-
turnervi, tibi;c extenduntur, erecfaque
mulier sfetit los, \ulfum, manus, pedes, membraque eliara
supra pedes, cunctis admir:intibus qui
pu-
aderanf, vel denda immoderatus oceupaverat ut ma-
ita tiiinor ;
de ea audierant. Et qiiia desuefa jain longo
tempore gis informe monstrum, quam huraana fornia conspi-
fuerat propriis pedibiis incedere,
sunipto baculo per- cereiur. Cumque nulla spes salutis recuperandse de
gere coapit, et in Chorum, nobis psallentibus
et eara eo esset, consultum est ei a s:ipientibus mulieribus
contemplantibus, intrare, et ante Presbvterium
al- suffragium alicujus Sanctorum sorte expetere, si
taris se prosternere, gr.atias .ngere
Deo"suoque Pa- quo modo Deus per aliquem illorum sibi subvenire
trono Joanni. Inqiiirunt Clerici,
quijnam esset; et dignaretur : ceciditque sor:, evidenter, qua3 B. Jo~
si rei veritas it:i essef, ut illa retulerat : ailerautque anni assignabatur ; eique stafira votum orationis et
rt mtraciihwi quam plurimi fara viri quam raulieres, qui eam an- oblationis destinabatui- geraitibus intirai affectus.
solcnnitcr tea noverant; adtestaiique
snnt se eam vidisse annis Convaluit statim homo
pubticattir raiserabilis tumore de-
:
quam pluribus contractain membrorum ,
compagine crescente quotidie : et inlra ipsani septimanam ve-
Senibusque seu manibus reptare
solitam. Monstra- uit ad Beverlacum, sanqto Confessori gratias agens,
oblationem
DIE SEPTIMA MAJI. 183
oblafionem suam deferens, vota persolvens : retu- sensit infirma levamen doloris et tumoris ; ita ut D
litque mihi in ecclesia se curatum fuisse, ut jam
ita iter continuo arriperet cum sociis, perfecte sanita-
A. TESTK
0CUL4T0
dictum est, laxa pelle adhuc apparente ex tumore tem c.iiisecuta. In crastino autem Beverlacum usque ex Hs.
praecedeute benedixitque Deum, nec non sanctuin
: pervenit, sanaque deinceps omni tempore perman-
Confessorem Joannem. et ad propria deinde re- sit : Noviqiie eam et antea et postea, simpUcitate
meavit. modestam, castimouia insignem.
20 Quadani pueila fuit Beveriaci, qua; mihi con- 28 Villula qua*dam ett, di--tans a neverlaco quasi
sanguinitatis prnpinquitate valde conjuncta fuerat, quindecim miUiariis. vocabulo Cotum. in qua vir triennlo cx-
conifinguinea
scripforislabo- cui inerat animus in peregrinationem ire. videlicet quidnm aliquantulum dives. sed hospitalitate ac cus ejusque
rans lumore rd S. Jacobum et ad S. Petrum orationis gratia. bona fama strenuus habebatur. Et quia solent ple- uxor amens:
hrachii.
Cumque rediret per Gallia; partes voto jam peracto, rumque juslis ac modestis iufortunia multoties con-
ccepitbrachium ejus dextrum in tantum intumescere tingere; Salomone attestante qui dicit Sunt justi, :
Ecd. 9, II
et didore niuiio fatigari, quod instita brachlum ad quibus multa evcniunt» quasi impiorum facta fecis-
coUum suspenderetur, et neque nocte pausare, neque sent ; similiter et huic viro, de quo p: aefati .'-umus,
die se reficere facile valuit, imporlunitate languoris incommodum maximum accidit; videlicet oculoriTm
adhuc iiistanle. Et cuni plurimos super taU infortu- suoruni excaecatio : nec non ejus uxor adeo infa-
nio consuleret, adhibuit fomenta diversorum medi- tuata est, qund nec .sane sapere a quam pluribus jii-
camini'in et consilia : sed nihil prufecit. Cumque dicaretur. Cumque per triennium taiu miserabiU
diu mnlestaretur taU aegriludine. dictum est ei a calamitate ambo coniprimereutur per visionem ap-
;
quibusdam se faciie curari non posse, quia guttam paruit viro venerandus Confessor Joannes, dicens,
fistulam in brachio ejus succrescere eestimabant; et ut ad Beverlaciim venirent. et in ecclesia sua vigi-
ideo necessariura et utile ei fore dicebant, natale liiset orationibus insisterent. Quud cum devote
solum quantociiis expetere; si forte ex aeris tem- adimplerent ambo. visus statim redditur viio, mu-
perie. quo in adolescentia nutrita fuerat et adolevit, lier mente sana remeavit ad j)ropria, et per orania
curari posset. Sicque factum est, rediitque in An- [sani facti sunt], benedicentes Deum. et S Joannera
gliam. dolorem continuum brachii tumidi secum de- omni tempore coUaudantes, pro beneficiis sibi col-
ferens.Et jam vix pergere parum quid vaKiit np- : latis.
petitum efiam comedendi, nimietare doloris urgente, 'id Quodara tempore accidit, quod qu«dara navis, Proficiseentes
pene jani totum amisit. Expetiit Sauctorum etiam in ApuUa diversarum nationum hominibusonerata. Hierosolijmam
loca curationis gratia, nihil proficiens ; nimietate quos Hierosolymis deportare debuerat, jam veiitis
languoris jam victa. viribusque corporis destituta, adversantibus fatigari, retroque redire Seepius cora-
ultra progredi niin valuit; in vilhi. quie sitaest inler pelli [viderelur]. Cumque frequenter tam siuistris
Londonias et (/ S, Eadmundum, languore defessa flatibus irapedirentur, invocant multoties suflVagia
grabato decumbere necessario compellebatur. Cum- SanctoruTi divers:irum regionum, votaque vovenifs
que sola sederet, iniseriam suimi deplorans, patriiC ut prosperum cur>-uni arripere possent, callide repa-
suae parentumque recordans, reminiscitur tandem rantes armamenta navis, carbasa suspendentes, ar-
quas S. Joannes Confessor Beverlaci requiescens tifiriose orania componentes, ut vada transmarina
languentibus ac debilibus exhibet. Suspiriis crebris tutius remeare possent. Sed Ulisnavigantibus ventiis invocnto S.
invocat ejus clementiam, ut levamen tantee aegritu- contrarius exstitit, navemque fere periclitantera Joaitne,
dinis "^ibi conferre dignaretur, vel numquam repa- fluctibus ingenti scopulo pene ilHsit ; et cum peri-
triiire se velle aflSrmabat. Et cum tali supplicationi culum imminere ex improviso cernerent, pavidi
sibi
ali'iuamdiu vacaret. quamvis in remotiori provincia et gementes, menteque cL-nsternati. quid agerent
impetravit quod petiit. Nam quie per
fnii. rituta, prorsus ignari tandeni unus surgens in uiedio, qui
:
srptem liebdomadas tanto dolore vexabatur; conti- Anglicus fuerat natione, coutestans Angliam unum
nuo levamen sensit, sanitatemque perfecte conse- Sanctum prjecipuiira Patronum ejusdemque gentis
nita est, iter aperiens redeundi domum retuhtque : maximura solamen continere, videlicet venerandum
mihi postea domi qualiter sit curata, pro invocatiune Confessorem Joannem Beverlaci quiescentem; quem
nomiais praidicti Confes^oris. si fide devota suppliciter invocarent, votumque ei
27 Referebat similiter haec eadera mihi de qua- facerent. auxilium sibi provenire quantocius senti-
socia
illius dam puella, scilicet sodali sua, quse secum pariter rent. Similiter et ceteri, qui ex Anglia ibi aderant,
veinta tuma- ierat ad e S. Andream r.pud Scotiam ; sed inde re- attestati sunt, Sanctum jam nominatum multis mi-
'e pcdis e(
deundo intumuerat tibia ejus cum pede, dolore ni- seria depressis frequenfer beneficia pra^sliti^se. Sta-
mio oppre^sa. Cumque per aliquot dies languor in- timque primus oblationem protulit. ceteris similiter
gravesteret, acri coepit dolore fatigari, quod nt-qua- ofl^erentibus ac invocantibus S. Joannera iu auxi-
quam priigredi se posse dicebat ; fessaque re>edit, hum ; ut ipso tutante imminens periculum evadere
conqnerens multum quod ignorabat quomodo Bever- possent.
lacuin redire posset, debilitate duloreque intoIerabUi 30 Mira res! ut fertur de nautis, quondam in
lilieruntur i
vexata. Redarguit vero eam multuin sodalis ejus, maris periculo S. Nicolaum invocautibus, quod natifragio.
quod nolh't in villa proxima tali segritudine depressa statim tempesta^ cessavit; sic et in pra^senti facto
aliquantulum quiescere; si furte dolor aliquantulum accidit. Nam ventus et fretum continuo parificantur,
desisteret, et turaor decrescere posset. Et cum ali- prosperoque portui sunt illati. Qua de causa mul-
quamdiu in coilibus, a qualibet viUa remotis, pari- tum exhilarati, sumina cum devotiune Sanctura
ter ambai racestitia depressae consedissent, advenit Dei laude persecuti i>unt dignissiraa emeruntque :
quidam viator onere nimio defessus, rej^idens juxta ex coUecta pecunia ublationemsericum pannum spe-
ilias, multum conquerentes qualiter Beverlacum re- ciosum,et transmiserunt venerabili Confessuri, suo
dire valerent. Quibus ille aniraando intulit. dicens : videlicet Liberaturi, per prEefatum unum ejusdera
et sericum
Forti animo estote; jam enim Beverlaco approxi- Sancti praeconem gratissimum. Retuhtque nobis pannum ad
matis, eccle^iamque venerandi Confessoris jam pro- idem vir reversus, de quo jam pnediximus seri- Reliquias ;
transmtttunt.
spicere potestis. vero erigentes se ad viden-
IIK-e cumque pannum, nobis cerneutibu--^, curara ReUquiis
dum. ut videreejus Basilicio turrim, prostraverunt S. Joannis ad laudeui ejus uUatum obtulit. cunctis
se in orationem simul cum viatore sibi assoeiato, collaudantibus Deura in sancto suo Joanne, totis cla-
rogantes ut infirmanti sorori sanctus Confessor rificato miraculis. ^ioii est nostraj facult-atis vel
Joannes inedelam tribuere dignaretur. Statimque propositi singiUatim eiiarrare, quoties m mari Sep-
Mnji T. 24 temtrionaU
11.
18G MIRACULA S. JOANNIS BEVERLACEN.
. temtrionaii vel f Siculo Hberati referantur liomines dium. Quid niulta? llii diebus ac noctibus, miseris D
A. ThSTE a pericuiis mortis, per invocationem nominis jam fatigata verberibus et ejulatibus persistebat. Consu-
OCULATO
EI M5.
dietj Cfnfessoris. Nam jam pajjin» nietam ponimus, luit etiam, tani illa qu;ini fllius ejus Sacerdotes
I
nef diutius mentein meam juvat hujuscemorli gesta ecclesiiEut pro iUa orarent, et benedicerent. Re-
relexere : quia ta^det animam meam vitas mo&e. spondi etiani egn inler ;dios, quatenus persevera-
Auctoris epi- Video namque impios praevalere adversus pios, ini- rent in petendo Divinam iniserationera
et rogatum ;
logvs. quos deprirr.ere justos elati fl<^»rent; humiles de- ; est pro eatam a Clero quam a populo miseris ejus
spectui halientur jam serumlum Prophetiam
: et condolendo. Tandem sana mente eflecta, laudabat
olim prolatam, homines veritatem non loquuntur. et benedicebat Deum, cum omnilius qui aderant, qui
etveritas in platea sternitur. Item, Salomon dicit tanta beneficia pro meritis S:incti sui petentibus
Vidi impios ita securos, qnasi justorum opera fecis- praestat : et quaa funibus collig;ita adducta fuerat
sent ; ac per hoc patet finem seculi non multum jara omni nexu soluta recessit ad propria.
Isa. 59, 12 distare. Nam secumlum Evanfjelii veritatem jam
, 4 Refereb^it mihi pra^terea Willelmus, Custos piier incur-
Bccl 8, 14
ahundat iniquitns, et multorum carilas refrigescit. venerand» Crucis,5evidissepueruin fere seplennem ""'".
Matt. 14, n
Nos vero hujus Sancti miracula atque praconia ex ita curvuin, quod se erigere sursuin nequaquam
partejam executi pro modulo nostro .-^pontaneo, ro- posset. Et ciim in Nativitate S. Joannis Baplistae
gamus, ut ejus meritis ac interventu liberati a illuc a parentibus adductus fuisset coepit nocte in
prae^enti seculo nequam, veniam consequamur pec- ecclesia se volutare bucet illuc. Cumque aliquamdiu
caminum, vitaraque adipiscamuraeternam.praestante torquerelur fraclum est os spina; dorsi ejiis multis
Doriiino nnstro Jesu Christo, qui vivit et regnatper audtentibus, quasi lignura siccum impetu frangere-
omnia secula seculorum. Amen. tur et erexit se piier super pedes divinitus curatus
:
;
erectoque vultu incedens, obtulit lucernam uccen-
ANNOTATA. sani ante Crucem. Unde tain parentes quam adstaii-
tes glorificaverunt Deuin Sanctunique Joannera, cu-
a Norwjcum urbs pnrcipun est Norfoldx ad Garie^ jus meritis tanta beneficia hominibus prsestantur. g
nein /lnvium, qui mde dilaOens in Oceanum Germani' 5 Fuit etiam quasdam mulier Beverlaci, juvenis aliqmi an-
cum efjhtit. Eetate, cui ingens infortunium acciderat, videlicet niscaca.
1» Erant li.vc verba inducia el qua.^^i delela. caecitas oculorura per multos annos. Hanc egentem
c Lindissega, dilio Comilatus Lincolnienhis. diu conspexinius, et per villara duci a parva puel-
d Fanum S. Edmundi. Vuhjo Emund-Bury, a lula sua multique compatif-banturiUi,propterjuve-
:
S. Edmundo Regc per Danos occiso : cujus dies nalalis nilem aetatem ac calaraitatem qua; eam oppresserat.
incidit in 20 Novftnhris. Frequentabat haec SiTpe monasterium, orans et ex-
e Fanum S. Andreae, urbs Scotix, Sede Archi- postulaus a Deo Sanctoque Joanne, quatenus sibi
epiicopnli et Academia clara, in Fifa provincia. misererentur. suisque raiseriis subvenirent. Tandem
f MS. Cichico. exaudita est, recuperavitque visum oculorum mise-
ralione divina meritis sanctissimi Confessoris, lon-
ALIA MIRACULA goque post terapore vivens, labore proprio desudans,
sibique vitae necessaria acquirens, et pro salute sibi
Aucloi'e tertio, etiam in pluribus leste oculato. coUata Deo Sanctoque Joanni gratias agens multi-
plices.
ITl uUitudo signorum, quse per lieatum Confesso- 6 Pra;terea evenit in quadam viUa, qua- septem
rein Joannem operantur, compellit memoriae tra- trionalis Burtnnia vocitatur; quod opus novum con-
fr"J^°J,"^j„,
dere; quaj vel a fldi-libus viris didici, seu ipsemet summaretur qua; et dedicata est cdesa iu-
in eCL'lesi:e fabrica
vidi ne segnitiae vitio redarguar, si sub siientio
; in bonure S. Joannis Archipra&sulis, in cnjus etiam f»ineilhis-
abscondam. Quaidam mulier Beverlacum adierat, '""'"'
Curantur possessione fundata est. Et ut consuetudo est, quod
paratyltca. manum liabens aridam cura brachio dependenle ot anniversarius dies quoquo anno agatur solennis; ac-
emortuo, nimirum pai-alysi dissoluto quae oflicio ; cidit iii quadam .solennitate hujusmodi, nocturnis
bracbii omnino destituta, orationibus continuis in- laudibus et liymnis completis, Clerum et populuni
stabat, ut venerandus Confessor Joannes brachium de ecclesia discedere ostiumqiie obseratum est.
;
sibi restitueretsauum. Cujus miseriaj Deus subve- juvenibus atque puellis sive pueris ludentibus ac
nit, et per merita pra-fati Confessons optatuni tri- jocantibus et choreas duoentibus per ccemeterii vi ^
buit e/Ii?ctum visaque est ab omnibus qui aderant
: ridem planitieiB. Cum subito lux ccelitus emissa
manum elevare, bracbiura agitare, guudio infesti- [apparuit] super eamdem basilicam, adinstar solis
raabili re|)leri, pro collata sibi brachii sanitate. resplendens, a quasi columna reful-
coeli fastigio,
2 Fuit etiam qu<edam alia raulier, cujus lacertus gens: iit circumquaque provincia illuminaretur, et
coniplicatus raanusque adlijerens humero, quasi villulas longe lateque discerni possent, aliaque plu-
a
nativitate concreta erat. Hac B. Joannem rima tantusque calor ex
illo luinine coelesti pro-
adiit, :
petitionibus pulsans, cordis contritione gemens, venit, ut qui aderant prajsentes nimio iestu affl-
ut
solvi a tam monslruosa colligatione mereretur, cerentur, qiiasi ab seslivo die. Qua ex re datur
Sed
Deus, qui cor contritum et humiliatum non spernit, intelligi, venerabilem Confessoreni Joannem cosle-
eam mirabiliter et pie curuvit ; coepitque manum stis civitatis vere constare civem, ciijus domus ei
continuo extendere, et digitos singillalim separare, ab horainibus designata tanta claritudine coelesti
leviterque omnino agitare, quasi aliud brachium illustretur.
suum ; qua ex re illa multum jucundata, multique 7 Quidam etiam Presbyter. Ingulfus nomlne, ad .
„„-,,o„p,„
alii, collaudabant Deum in sancto Confessore suo Dei servitiura multum devotus, post nocturnam sy- pe,/icieiKlftm
mirabiiem. naxim solitus psalmos secrete psallere aliis Clericis candela «rti-
3 Quajdam similiter raulier tu3 oblata,
fiiribundm.
amens effeeta, de quiescentibus quadam nocte cum tali hora psal-
;
Heraigbruc, funibus constricta, Beverlacum modice secretius insisteret coram sancta Cruce, et
usque
deducta a suis fuerat quse si cuiquara manus lucerna jam deficeret ad psalterium quod in manibus
;
inji-
cere poterat. discerpebat, laniabat, nisi citius
a ma- habebatur; indoluit multum se non posse solitum
nibus ejus avelleretur aliquando vero insania
ducta
;
opus perficere lumine deficiente. Cumque orationi
fatue loquebatur quandoque autem
gemebunda
:
di- incumberet, qua-dam manus manui suae candelam
vinum invocabat au.\ilium Sanctique Joannis pr»si- sufficientem inseruit. Cumque respiceret, quisnam
lucernam
DIE SEPTIMA MAJI 187
lucernam raanui suae imposuisset, vidit quemdara transierunt conticendo sub arcano silentii, quae ad D
albo indutum amictu versns chorum tendere et ; Creatoris laudem et ad fldelium utilitatem, in pro- EX MP.
Psal. 30, 1\
cogitavit, quod ipse S. Joannes hic esset, seu ali- patulo merentnr et exigunt praedicari. Confitetur Miractila
ad
quis sanctorum quorum Reliqui» ilji continentur. namciue Psalmista se non abscondisse Dei justitiam Dti gloriam et
Nec mirum nam nos invenimns in sanctorum
:
in corde suo. non celasse misericordiam et veritatem Sancti kom-
rem profe-
scriptis, Justorum animas illa Inca frequenter visere, suam a conrilio multo. Ex quo plane colligitur, renda-
ubi Reliquias eorum conservantur; nec non Ange- quod non sit abscondenda divina misericordia, non
licos spiritus sacrorum locorum incolis frequentius reticenda divinse miserationis opera. verum ad lau-
patrocinan. dem et honorem nominis suis devote publicanda.
8 Kctulit etiam nobis quid.nm Canonicus ecelesiae Cum igitur Duminus frequenti miraculorum osten-
cnmpanx de
S. Joannis; qiiod qnadam nocte solenni, illo dor- sione et seipsum clariflcet, et sanctum Confessorera
nocle ultro
aonantfs : miente in slratu, audirentur carapanee ecxlesia; ab suum Joannem rairificare noncesset; qua:daiM illo-
illo ,
quasi pulsantes ad nocturnam synaxira : et rum proferre liliet in medium, et poginse commen-
surgens, tetendit ad ecclesiam adhuc signis pulsan- data ad memoriam transfundere posterorum. Ad
tibus, invenitque ostia fiperta intrnivit stalim. : universorum namque enarrationem quae rlivinitus
sestimans Clericos adesse divinum officium celebra- gesta sunt, inlra spatiura quinquenne, fateor im-
Qstla aperla turos. Cnnique neminem invenisset introivit in cho- periiiam locutionis moa' nequaquam suflScere. Ani-
el claiisa: rum : nullum adfuisse reperit : processit parumper : mandos sane spero ad cultiim divinum, et ad
custodes ecclesice dormientes invenit. Mirante illo sanctum Confessorem obnixius venerandum. qui ad
mtiltuni de tali eventu, de.scendit in inferiorem par- audienda qua; per ipsum gesfa sunt miracula, pa-
tem ecciesia', stetitque coram altari S. Martini, po- tulum converterint auditura, et diligentem adliibue-
steaque re^edit ibi, diu excogitans et exhorrens pro rint intcllectura. Verumtamen prajsenti
in narra-
tali eventu. Post aliquantuhim
temporis spatium tione nec serraonera exspectent accuratum , nec
clauserunt se festinanter universa ostia ecclesiee, pomposas verborum phaleras, quibus obfuscari re-
pariter nullo prfpsente aut impellente, quee prius nuit nudse veritatis amica simplicitas. Non est enim
pervia fuerant. Sequenti die enarravit quaa accide- in hujuscemodi eloqiiin, vel inani glori<e, vel
lem-
rant, et qu.Ui horrore depressus fuerat. His auditis porali inhiandum emolnmentn; juxta illud quod le-
quidam Custos cryptse inferioris,
similiter retiilit gitur in Levitico Qui dederit de semine suo idolo
•
Umfridus nnmine, quod eadem nocte vidit Proces- Moloch, morte morietur, et lapidabit eum omnis
procpssio sionem festivalem circa monasterium procedere Cle- populus terra;. Ced lioc hactenus.
Sanctorum ricorum, Sacerdotum, Episcoporum aliorura quam 2 Cnntigit ut tempore qiiodam aostivo, intra
,
cum Deipara plurimorum, Reginamque coronatam venerabiliter septa PfilyandrioecclesiajB. Joannis exparto Aqui-
fucta:
.simul incedere ;cumque ter circuissent ecclesiam, lonari , larvatorum
ut assoltt et verbis et actu
( )
di.^paruerunt. Unde colligitur sanctorum animas fleret reprcesentatio Dominicaa Resurrectionis. Con-
li
loca sacra invisere, in quihns eorura ReliquitC con- fluebat eo copiosa utriusque sexus multitudo, variis tn reprxsenta-
tiune Domini-
tinentur. Reginara vero tam honoritice conductara inducta votis. delectationis videlicet seu admiratio- CJ risHrre-
quara possumus verius auturaare, nisi illara de qna niscausa, vel sanctopropositoexcitand<-E devotionis. ctionis
per Prophet.im Dominus dicit Astitit Regina a : Cum vero, prae densavulgi astaute corona, pluribus,
dextris in vestitu deaurato circumdata varietate, et praecipuse statura pusillis, desideratus minime
videlicet Snncta Dei Genitrix Virgo, qute Regina pateret accessus: introierunt plurimi in ecclesiam ;
coeli vere nominatur, et cura voluerit, et cum qui- ut vel orarent, vel picturas inspicerent, vel per ali-
bus, sanctorum loca sa^pe sua prassentia illustrat? quod genus recreationis et solatii prn hoc die taidium
Nisi aliquibus dubium videatur Beverlacense rao- evitarent. Ingressiigiturecclesiffi limina; adolescen-
nasterium sacrura locum esse, utpote a tam sancto tuli quidam, casu fortuito ostiiim qiioddam reperie-
viro fundatum, scilicet Confessore Joanne et Beato runt semiapertum, quo per gradus ascenditur ad
Brithuno Abbate. superiora murorum. Eo accurrentes levilate puerili, piicr cum
9 Non
mirandum, sanctum Confessorera Joan-
est gradatim insuper murales .ascendebant ba^ilicce te- alns festudi'
Peslis ani- nem multa coramoda praestitlsse hominibus nam :
studines, ea ut reor inteiitione, ut per altas turri- nem tempH
maliiim ascendit.
suhlata volo
etiam mutis animalibus commoda sanitatis frequen- culorum fenestras. seu qua vitrearum fenestrarum
si
lacto. ter prasstat. Saepe etenim contingit, quod pestis essent foramina. liberius personarum et habitus et
mortalitatis auimalia etpecudes obtinet ; sed incola? gestus respicerent et earumdera dialogos auditu
.
provinciarum circumjaf^entium munimen solent ob- faciliori adverterent ; Zacheum in hoc imirantes.
tinere, quando vovent S. Joanni de arraento suo qui cum esset statura pusillus ut videret Jesiim,
,
aliqund aninial tali peste depresi>um ad liberationem arborem ascendit .sycomorura. Sed ecce intiinatum
ceterorum; solentque continuo convalescere, pe- est raatriculariis c, quod ageliatur ab adolescentuiis:
stisque iude aufugere, hominibus vota apud Bever- qui nimirum verentes ne puerorum iiidiscretio, de-
lacum Patrono suo sancto Confessori Joanni per- siderio videndi personas, qiiaruin officio praetaxata
solveutibus. Haec nobis solent attestari, qui et h<ec transigebatur reprEesentatio, fenestras vitreas per-
experti sunt, et noverunt hujusmodi vota raultis foraret, vel aliquo niodo detereret, illos inseijueban-
profuisse. tur cursu pernici ; ipsosque temeritatisargutos, ala-
pis gravioribus expalmatos coegerunt reverti.
MI[{\CULA ULTIMA 3 Quidam vero puerorura, pcena sociorum con-
specta, iii insequentiiini manus formidans incidere.
Seculo xiii in eodem codice descripla. superiores secessit in parles. quoadiisque deveniret
cursu prerapido ullra crucem magnam, tunc te.ai-
CAPUT 1. poris collocatam in allaris B. Martini confiiiio. Ibi
Morluus suscifatus. cnnlrnctitscuralus, cxci vero stans et deorsum aspiciens, quadrato cuidam ex alto lap-
illuminali. lapidi peilein impnsuit incaiitius qui a muro solu- sus e^ani- :
mis jacuit.
tus et decisus, non sine fragore raagno super lapi-
V-4nm ad fldei corroborationem et Cliristianae Reli- deum decidit pavimentum et. non ubslante duritia,
;
gionis incrementum, crebra inter fideles ab Omni- in infinitas partes est coinminulus. Adolesceutulus
potente Deo fiant miracula; tiniendum est, ne in- vero suo destitutus fulciniine, horrendo stupore per-
gratitudinis arguantur et negligentise, qui ea per- cussus , srjlotenus corruit , et ibi per aliquantum
temporis
MIRACULA S. JOANNIS BEVERLACEN.
L temporis articulum exanimis jacuit et mortuo simil-
Dominus adjutor, pro quibus intervenit tantus in-
limus. Circumstabant plurimi graviter suspirantes, tercessor.VoIensergoDominus urgentis solennitatis
de casu tali miserubiliter ingemiscentes dolores ,
diem, ostensione miraculi memorabilius solennem,
suos lacrymarum exuberantia protestantes. Paren- et in posterum solennius baberi meniorabilem; ad-
tes ejus ejulabant, laniabant capillos, claraorem et stantibus universis qui ad horas Matutinas cunve-
iilulatum crebris iuterrumpebant singultibus : igno- nerant, morbum quo laboraverat adolescentulus mi-
rantes, quia in brevi divina dispensatione tristitia rabiliter effugavit, et eum erexit incolumem. Rela-
in gaudium, ploratus in risum esset convertendus. xatis nervis extensae sunt tibias , rectificati sunt
Noii passu:> namque Deus ecclesiam, in sui et Con- fiexus puplitum: pedibus qui disturti fuerant, ince-
fessoris honore dedicatam, quasi ceede humana pol- dendi reparatur ofRcium. Erectus igitur et pedibus
lui ; ^ed volens eam majoris in posteriira auctori- innixus, vultum attollebat ad coelum, quem paulo
tatis haljeri, volens etiam testimonium perhibere ante ad terram habuerat defixum in speciem resti- :
veritatis, illi quae intenm fiebat su:e Resurrectionis tutus est hunianam, qui antea in motu suo eflfigiem
reprsesentationi; in omnium qui aderant conspectu repreesentaverat belluinam : in sua; tamen erectiouis
adolescenlulu:::, qui mortuus credebatur, erexit in- initio vicina; pjraraidis usus est g appodiamento :
columem, adeo ut nec aliquam in toto corpore suo ad modum pueri, pene
plostello b innixi et humum
efset perpendere lEesionem. P'actum est ergo, ut qui signantis meoto Adhjerens tumbte, deambulavit a deambnlans
pra; populi multitudine extra ecclesiam repraesenta- latere; et eam gyro circuiens, suam prcesentavit va- per templum.
tioni non puterant interesse ; mirabilius viderent lentiam, diffidens adhuc viribus propter lungam gra-
Resurrectionis indicium intra corpus ecclesi* et ; diendi insolentiam. Vires tandem suas expertus,
et incolumii non tantum Kesurrectionis, sed Pahsionis Dumini- assumpta coiifidentia, a tumba se araovit, et solo
MirrexU
cae Per decisionem namque lapidis, sine manu de-
:
naturali pedura adjutus fulcimento, ante et retro,
cidenlis a muro, plane indicabatur siue admixtione dextrorsum et sinistrorsum deambulavit.
virili ex Virgiue Douiinica Incarnatio : per utrlus- 6 Cum
denique cantu hymnidico pulsatis cam-
que casum, scilicet et lapidis et pueri, significabatur panis, ad altare duceretur a Clero aliud annexuit ;
Passio ejusdem hominis et Dei. Verumtaraen lapis Dominus virtutis indicium pra^scripto miraculo.
cadendo confractus typum gessit arietis occisi, ado- Cum euim flexis procidisset genihus ante altare,
lescens vero typum haac perman.intis illaesi. Unde laudans Dominum in multitudine virtutis suae nec :
cujus Passionis secundum humanitatem signum fuit haberet quid offerret Domino, qui misericordiam
ruina, ejus etiam Resurrectionis secundum Divini- fecerat cum ipso ecce, qui dederat ut po^set ince-
;
tatem signum extitit erectio miraculosa. dere, donavit et quod
sibi posset off^erre. Laudabi-
4 Erat Beverlaci adulescentulus duodennis, mu- lem offerendi consuetudinem sua cunfirraavit aucto-
lieris pauperculae tiiius, qui gravi licet curabili in- ritate quamvis secundum Psalmistam, super vitu-
;
cumliente morho, diu decubuerat in lecto languoris: lum novellum, cornua producentem et ungulas, pla-
cui processu teirporis evanescenti, successerat alius ceat Domino lacs cum cantico et magnificatio cum
Adolescciii gravior et iucurabilis. Ex chronico namque lan- laude. Assera namque eadem hora jacentem con- €f assrm iti
trletinio
guore adeo fueral exinanitus, ut ossibus adhaireret spexit ex opposito super tapetum, in graiiusupremo (crra iiiven-
omnibus tnm offert.
membrls pellis consuraptis carnibus in tantum exhaustus et : ante altare evulutum et extensum; quem manu ex-
contracitis, extemiatus raacie, ut vix humana fungeretur effi- tensa acceptum exsurgens offerebat ad aram. Cele-
gie : cutis crispabatur in rugas : hirudinis in mo- bratis divinis domum reversa est mater cum filio
dum exsurgentis iiicumbens languor, ossium exsu- gaudens, et hilariter eum habens in reditu pr.fces-
xerat medullas erant et tibiae et cruscula gra-
: sorem ; quem paulo ante tristis et moerens, ad ec-
cilitate d Todina gradiendi usibus inepta penitus et clesiam detulerat humeris suis insidentem.
inutiha : nervi tibias cijlligantes et femora per exi- 7 Anno revolutu, cum urgeret ejusdem dies so-
fn feslo
nanitionem erant ita contracti, ut non possent po- lennitatis, siispenso, ut decuit, opere quoUbet ser-
S Joaniiis fos-
plices aperiri ; tibiai a cruribus, pedes a natibus per vih, manu transigendo laicali, satagebat Clerus In siniil vncaiis
extensionem nequirent separari : erant et pedes di- ecclesia, omni qua potuit diligenlia, Deura vel San-
storti, ac si e>sent e opilionis pedum : recurvati pe- ctum debitis officiis venerari. Sed erat fossor qui-
dumarticuli. in mudura curvdturarum uuci ferrei. dam in villa Beverlaci, animo irreverenti et infru-
Si quando necesse habuit in matns f tetige mutare nito; qui nihilominus instante solennitatis die operi
lotMmi manibus et genibus quasi pedibus qtiatuor
; fossorio pnesumebat insistere. Hic a qiuulam scrobe
innitebatur, in niudum quadrupedum. Cunsueverat sua effbdit argillam ; vel cupiditate lucelli cum non
raaler |iaupercula, uterino suo compass et ejus con i egeret illectus, vel forle angustia rei familiaris in-
dolens miseriye, ipsum humeris impositum. festis ductus cum tamen mendicare quam peccare tune
:
pruicipue diebus, ad S. Joannis ecclesiam deportare, temporis extitisset honestius. Decuit igitur, ut unius
eum juxta tumbam collocando, donec ipsum com- poena a vesana populus cohiberetur audacia. Opor-
pleto reportaret officio : supererat enim ut sulum- tuit. ut manifestis indiciis patefieret virtus sancti
modo divinum exp^ctaret adjutorium, cum jam inva- Coufessoris. Factum est ergo ut in , ipso conatu
palpchris
luisset baec pestis per triennium. operis adesset ultio tam praesumptionis temerarise, ctaiisis fit
b Abjiciens igilur funditus spem curationis hu- quam praesomptuos.e temeritatis. Clauserunt nam-
mauBe, confisa est in Domino. non in homine, non que se oculurum ejusdem palpebrai, etita sibi invi-
dubitans quin qui quatriduanum suscitavit defun- cem cuhserebant quasi glutiuo conviscatje, ut nisi
in feslo S.
ctura, poterat et triennem erigere contractum Cum piloriim prominentia extremitates et locum conjun-
Joannii jam in tiie depositionis beati Coiifessuris ipsum ad ctionis indicasset, potius continuae fuisse viderentur
sanatur. ecclesiam ex more detuHsset et colloca^set ad tum- quam contiguEe. Repentino casu slupefactus, abjecta
bam, divinam obnixius invocavit clementiam, ut filio scrobe manus appusuit, ut cilia divideret; sed faci-
suo dignaretur conlerre raedelam : Confessori sup- lius partes rupisset continuas, quam palpebras dis-
plicavit devoiissime, ut pro sui intercederet filii so- sociasset Quid plura
conclusas. qui paulu ante !
spitate. Oravit mater pro
pro se oravit et fi-filio : visum habuerat acutum et perspiruum; .Nejamdo-
lius lacrymis perfusus uberibus. Exaudivit autem luit ocuiorum lumine destitutum. Necesse igiturha-
eos Pater misericordiarum et Deus totius consola- buit ut illum haberet tutnrem et advocatum, quem
tionis iu sua invocatione, qui prope est omuibus in- prius offeuderat per contemptum : restabat ut qui
vocantibus eum iu veritate " ootuit eis deesse inflixerat supplicium , suppiicanti prsstaret auxi-
Iium ;
DIE SEPTIMA MAJI. 189
lium ; et qui pcenara intulerat ad correptionem, cu- magis in hoc casu competere. Antiquitus namqne in D
ram afferret ad suae virtutis ostensionem. Ducebatur serpenlina specie gustum pomi vetiti primitus per-
nitens octo
pirnii igitur ad sancti Confessoris ecclesiam, sitperposita suasit Evae, quam novit fragilem Adam non ausus :
agil i»
'dies
nianu l£eva ductoris humero, dextram subeunte ba- aggredi, quem vidit robustiorera in femina prse ;
ecclesia.
culo. Priusquam humiliaretur, dehquit multipli- : tentavit dolum, per quam pateretei accessus ad vi-
cata* sunt infirmitates ejus, et postea acceleravit : rum. Similiter et hic, visa caeci constantia, perso-
ostendens se Sacerdotibus, quod pubhce t-ommise- naliter non ausus
est insurgere, ut acctpto desiste-
rat, publice confessus est: et injuncta sibi quie de- retitinere sedductoris sui fragilitate notata, ipsura
;
cuit ptenitentia. ibidem per octo dies jugi vigilabat invasit, per ipsum cceptum iter impedire proposuit.
jejuniorum acerbitate invictumque non reiaxabat . 10 Sugges^itigitur ei cogitationum malarura in-
spiritum ab oratione. Obstructus est meatus et via tentor, non immissor; ut cum tempus et locura vi-
lacryuiarum sed quod per oculos exire non potnit
: : deret opportunum, ab eo clum recederet, ut vestes
per poros partinm adjacentium in modum .sudoris suas, nec non et suura furtive asportaret viatfcum.
erupit. Quod et factuni est. Nam cum ciECus ipse noute
dc nocte re-
8 Decursi.sjam octo diehus apparnit ei in somnis quadam; labore fessus et longo fatigatus itinere, l>us suis
de nocte vir quidam, reverendi admoduni vultus, gravi somno premeretur, surrexit ipsius ductur imo spoliatur:
statura procerus, a-tate maturus, habitu Pontificali seductor, etabiit collectis sarcinuiis, asportans cum
indutus qui ipsum manu dextera apprehensum et
: vialico qiiidquid alicujus reperit valoris. Quo cura
erectum, passu incedens pomposo, circa ambitum evigilassetcomperto, niore doluit liumano : spei ta-
duxit ecclesiaB, educens eum ad ostium, quod Aqui- men adjutorio dolnrem ita teraperavit. quod a pro-
cui sanctus, lonem est respiciens; etprocessione finita, ad locura posito, desperatione victus, nequaquam resiHvit.
octilos sudore quo euni apprehenderat, mansuete reducens. Appo- Novit enim quod non sit aptus Dei regno, qui manura
ungens.
gj,j^ deinde manu ad Oxellum i sudore, qui ilh^ in ; mittens ad aratrum respicit retro; quod non sit di-
n partilius evaporare solet, ob vicinitatem cordis et gnus palma, cui odiosaest pugna palms prEeamhuIa. E
c;iIoris abundantiam, oculos ejus perunxit et eum ; Quaesito igitur quomodolibet alio ductore, et ei qui ab alio ad-
obdormire prsecipiens, evanuit. Quo facto, cum jam recesserat substituto , iter continuavit inceptum. Ju/us itluc
pcrnenit.
expergofactus asomno evigilasset; oculos, qui paulo quousque ad locum pervenitdesideratum. Accedens
ante palpebrarum objectu obstructi fuerant, ape- ad ecclesiam Sancti, ibidem corpus maceravit jeju-
ruit: et visura se recepisse gavisus, adstantibus niis,ab ocuHs effuiidens lacrymas ad aqu;e morliim
univer^is Deum et Sanctum una cum ipso laudanti- a fontisfundo scaturientis. Auresdivina? clementiae
bus in operibus suis, quod ei in somnis acciderat devotarum precum pulsabat instantia; ut visum, quo
ex Lirdine revelavit. Ecce liic adimpletur, quod pol- erat ipse destitutus, ei misericorditer restitueret :
Dominus discipidis suis Ex>puens in ter-
licitus est : beatoConfessori supplicarenon destitit utsua inter- ;
Joari. •). C ram Dominus lutum fecit, quo Hnivit oculos caeci cessioue sibi a Domiuo salutem impetrare satageret.
nafi et vi^um non preehabitum mirabiliter contuHt.
; Audierat deinde ab Apostolo. qiioniam multum valet
reslitull-
Sanctus vero Confessor, Magistri secutus exeraplum, assiduajustideprecatiu : urationididicerat annexam
et ab eo abundanter edoctus sudore oculos istius ; essti raisericordiam , secundum illud Psalmistae.
excacati perunxit, etvisum pr^babirum miraculose Benedictus Deus qui non amovit orationem raeam
Sed csecus natus iUuminatus a Dumino in
restituit. suam a me. Cumigitur noctequa-
et raisericordiam
nuUo peccaverat imo nec parentes ejus, propter
; dam.Iacrymarumundaperfusus creberrima.genuiira
quod ciecus nasceretur; sed ut manifestaretur gloria flexione et oratinnum continuatione jaceret fatiga-
Dei in illo : ciecus iste, Coufessuris mysterio illumi- tus; poscente quietem animalium debilitafe virtu-
natus, poenam sibi inflictam meruerat delinquendo. tum, paulisper coepitolidurmi^-^ere. Apparuit autem
et a Sancto
cui, cum peccati sufficieuter pcenituisset, erepto ei in somiiisreverenda quo^dam persona, pontifica-
apparente
visu divinitus restiluto, relaxata est poena; ut Do- libus vestimenlis induta, qua? accedeiis ad eura, illuminatur.
niinus glorificaretur , et Confessoris agnosceretur quasipenna anserina, melH; purissimo intincta, ocu-
potentia. los ejus huivit : et mox recedens, ipsumque de per-
/,
9 Erat virquidam in partibus /lEIiensibiis, lougo cipienda sospitate certificans, requiescere praecepit.
i'.rcus longo tempore visus beneficio destitutus. Hic non cessavit Non raultiim post evlgilansqui ctBcus fuerat, imnii-
lempore, Sanctorura adeundo liraina totam perambulare re- nente diluculo, erecto capite, per fenestras vitreas
Bevciiacmit
fmtens,
gionem. visum sibi confidens divinitus restituendum lucis auroram vidit rutilare; et visum perspicacem
per alicujus eorura interveiitionera. Vagatis igitur se sensit recepiss^ persanctiConfessorisbeneficium,
diversis regionibusfinibus, cum vutiira noiidura esset cujus instanter poposcerat admini-?ulum. Laudans
assecutus ; inspirutura est ei divmitus ut adiret Be- ergo et benedicens Dominiim, lucern.-un acceusam
verlacum, ibi B. Joannis postularet patrncinium. sub raodio nuu posuit;scd super caudelabrum, in
NuIIa vel brevis inteicessit ujura, et iter suum ar- audientia Cleri et totius populi, qiiod ei acciderat,
ripuit omniqua potuit festinantia, modicoconteutus seriatim duxit exponendum. Dumque temporis mo-
viatico, innixus baculo prseambuio, et ei dncatum rara fecisset. in ecclesia Deum et Conlessorem de
pra^srante quodani adolescentulo. Erat ei spes firma, sospitate laudans percepta, tandem cura gratiarura
fiducia conslans, nuila dubietas suspensa, qiiod qui acti- ;ie reversus estad propria.
l monuit qua-rere, l suam ei virtutem erogando clari-
ab achlesccnte
ficaretur qui inspirare voluit indigo, ut ipsius prae-
;
ANNOTATA.
diaboUcl^^'
^''J^^™ postularet. Hanc intellexil propusili constan-
^"agestione tiam, hanc vidit huraani generis iniraicus confiden-
dectpto, tiam ; vidit. inquam, et invidit ; invidit nimirum a Polyandrum, (fiVi/Hr coemeterium. a muUiludiue
servo, qui ante ruinam invidit, et Domino, cum se- ibi coudiiorum.
deni suara ponere disponeret in Aquilone. ut sirailis b Ejusmodi reprsesentationes Dommicornm mijste-
esset Altissimo; invidit et patri protoplasto, cura riorum, quxdam adhuc in Belgio loca servnnt in pro-
ipsura seducendo ejiceret deparadiso. Nitebalur igi- prits eonim festivitatibns, uti Haliis Deiparx in Han-
turmiselli invidus impedire processum, ne clarifica- nonia, et alibi.
retur Sanctus ei invidiosus , per illud quud in ipso c Matricularii, appellantur ^ditui, quia mairicu-
futurum cognuvit miraculura. Antiqua processit cal- lam id esl cafalogum rerum et personarum iid ecclenam
liditate, nullam sibi videns de novo excogitandam spectantium ieivatit.
190 MIRACULA S. JOANNIS BEVERLACEN
fl Gracilitas Todina, nnde aul qnonwdo dhainr, dit in raandatis, ut hostes et seductores, qnos (ut D
iion cfipio. asserebai) penes se receptaverant, omni diiatione r-r qttilttu
ni"! mllues
e MS. Epilionum ^edes, qnod uec sensum nec com- prretermissa a villa propulsos excbiderent, nec eos
rcposcens
paralmncm hnbcl. diutius ibidem receptaculum habere permitlerent. Comes
f Tptix vidrtnr pro Ucto seu tugnrio arcipi. His insiiper mandatis terribiles adjecit comminatio-
g Appodiaineiitum ab appodiare, fulcire, su.^tenca- nes, conslanlerasseverans, quodnisi obtemperarent
re. mandatis. eos in nianu valida inv.ideret; villaraque
h Plostellum, (/i>HiiJU/U'(im a Plaustro, ;?ro eo hic totara in cinerem et favillam redigeret. Sed quamvis
sumilur velticulo. cui axiHanim tcnus inn€.zi pueri, ex his curaminaloriis irruere posset in viros con-
proliibentur a lapsn, dum interim illud corporis ni.Tn stantes treraor et formido; ipsi nihilominus qui
protrudentes formure gressum discunt. mandata susceperant, divino fidentes adminiculo, et
i Axiiiam linud dubip intelligit qnse Teutonicc dici- Patroni suisanc.ti, qund .ssepiusexperti fuerant, certi
(Hr Oxcl. p;itrocinio, en magis permanserunt iutrepidi, quod
k Elia siVr Eiium, in Comitalu Cantabrigiensi ad mandaluin quod acceperant, nullo sciebant rationis
Grantuvi, celebre olim monasterium, cui dein Sedes firmamento muniri. Iiiitoautem consilio ei deiierunt
J^piscopalis accessit. in responsis, quod nechomines suos, nec aliosquos-
I MS. suuni in virlutiljus erogando : excidernnt libet, qui eo lamquam ad azylura confugerent, a
forte verba aliqua. villa, sicut nec a corpore ecclesia^, seducerent ne :
eo ipso privilegia sua mererentur ainittere, si sibi
CAI'UT II. ab aniiquis diebus indulta abiiti prassumerent liber-
tafe. Quo audito,Comesnnn randicofurore accensus,
Beverlncum ab invasorilms defensum : lum- lucri avidiis, et raore lupino ad rapinam paratus,
ba cwlesli liimine illuslrala a riiina pro- nec non satellitura tara eqiiitiira fjuam peditum ar-
tecti. mala stipatus multitndine, castra illico movit; fet
'•
r
v-pssr.n(e uiiiversali a intenlicto, cui per longum
villam] Beverlaci cujus inbabilatores
cogiioverat, everlere proposuit.
sibi rebelles
tempus siibjaouit Anglicana regio. factiim est, ut 13 Cum autein :uidisset quod ex Orientali parte, locum at'
intcr Ilegein et regni Maf;nate.« gravis et insedabilis propter fraclioiioin pnntis Hulla^ fluvii, neqiiaquam motus ag-
yredUur,
Brtlo infrr
i oriretiir dissenfio. Magn-ites enimpro majori parte liberura haberet accessum: ex paiie Aquilonali in
kHegem el a Regia esigel)ant Maje^tate libertates quasdam et villara ilestinavit irruere, ubi nullum obstitit ofTen-
OpHmates privilegia, sibi (iit asserebanl) debita ex anti^ua et
ardente
diculuni. Non patuit ei accessiis ab Oriente, etme-
.ipprnbata regni consuetiirtine. Ipsi pprsever.inter rito : cuin in Sancti sui dooiesticis expugnare nite-
sua; iiistilpriint exaclioni : sed eos exaudire Regise retur Orientera ex alto. Ad Aquilonem divertit, exi-
non placuitMajestati. Rationabijis igilur pcistulatio- stens a patre diabnlo, qui sedein ponere disposuit in
nis, sicut eis videliatur. multoties irrationabilem Aquilone : unde et prophetatura est, malura esse
perpessi repidsam, novum consilium duxerunt cogi- parandiiin oranibus habitatoribus terrte. Cuinqiie
tandum. Convenientes ergo unanimiter conjurave- non longe a villa, per spatium scilicet octo millia-
runt, ut inipelerent Regem, quera suse exactioni rium, ciim suo hospilaretur exercilu, crastina illu-
toties constitit se exliibuisse rebellem a fidelitate
:
cescente aurora illam invasurus; humilitatis amafor
tanien, quam Regisub jurainento praesliterant, se Dominus, qui propria virtute colla calcat superbo-
prwsentia prius absolverent, qnara contra
in ipsius
rum alque subliraium, imminenti periculo celere
euin arma bellando gestarent. Cumigiturdicta con- sed pedf ad
opposuit remedium, Namcum post coenam Comes et
usto impe'
juratio Regis innotuisjet audientia;, cum suis deli- siii cominilitiones ex more siio colliiderent, et faces ditur.
beravit dnmeslicis, quanam posset industria eorum accensas in alterutrura projicerent ; decidit ex im-
viribus resistere. Tandem maligno suorum familia- proviso facula qua'dara super pedera Comitis, quie
rium acquiesiens consilio, nuntios in partes desti-
pedi adbcerens, nequaquam inde excuti, nequaquam
navit transraarinas. qni inde sibi strenuns in subsi-
indea fpstinantibus minislris tanfa celeritate potuit
diura adducerent bellatores. Convenerunt igitur un- aiiioveri, quin eum ita reiiquisset cauteriatum, ut
dequaquead ejus mandatum alienigena; et malefa- vix eum terras valeret affigere : inde crastino ascen-
ctores, eo animosius. quo eos pnllicebatur slipendiis surusequum, vix contingere possetr scansilis orbi-
amplis donandos, regiisque dilandos muneribus.
nvutr.r par • culura. Perterrittis igitur orainetristi et auspicioin-
tis aliqui Horum tyrannidem inermes qiiidara et imbecilles felici, de prudentum virorum consilio a proposita
Angligenffi formidantes, nec non et alii viri strenui
destitit praesumptione poense inagis formidine, quara
:
viam rapdiam eligentes, ut nec parli Regia>, nec
virtutis revncafus amore. Ecce hic miraculum satis
parti adlia^rerent adversa: hinc ad castrorum luta-
;
illi consiinile. quod accidit aiiras carpente sancto
miiia, hinc ad secossumquoruracumque latibula, hinc Confessore. Nunc eniin isle, prjesutnens irriiere in
ad coennbiorura locoruraque religiosorum praisidia, peculiarem populura Sancti, usfus est in pede tunc :
relictis doraibus et agris, cum uxnribus
et pueris. ustus est Diaconus suus in f icie, temere se ingerens
cura sua se transtulerunt familia
parvipendebant :
ut parliceps esset visionis su;e, dum ei appareret
enim jacturam totius possessionis suie, duramodo oranti Spirilus sanctus in columbina specie.
odBevcrla- corporalia suppliciaexquisitaquetormenta,
cetise aiilum qiia; aliis 14 Erat eodem tempore vir alius, magnus et po-
didicerunt illata. qunquoinodn possent evilare.Quia
confugiunt tens, quo nullusin regno inajor, nullus iii totius re- Altus a
vero villam Beverlaci privilegiatam mognatibus
noverant a die- gionisarabitupotentior. Accesserunt.adeum, cognita
bus antiquis, cnnfugerunt eo ex partibns
adjacenti- ejus potentia et tyrannide, ut dicebatur, quidam
bus plurimi, Dei conflsi priesidio et sancti
Confesso^ raentis malign.T, inderanifatem Beverlaci molestft
ris.
ferentes, et ex eoruin successibus marcescentes in-
12 Advenerunt illuc una cum aliis milites cuju- vidia suggillante : quibus dainna sua viderentur le-
sdara Magnatis vicini, scilicet
Comitis, ei nolentes viora, si vel oranibus, vel salfem vicinis essentcom-
contra liarones adhierere, et parlem
Regiara cum miinia , videretur eis sua la;sio raitior et tolerabilior,
ipso fovere; ibique perendinaverunt
sub Dei etSan- consimilis intligeretur vel gravior. conlra Uever-
si aliis Hi, in-
cti protectione. Comes
super hoc indignatus, et mi- lacemes inci'
quam. se offerentes illius potentis conspectui, con- tatus ab invt-
htuni suorum inibi
moleste fereiis receptationem stanter asseverabant, Beverlacensespraealiis Regiae dis,
Canomcis, Balhvis et Burgensibus comrauniter de- Majestati esse rebelles; Regis et regni, libertatum
et
DIE SEPTIMA MAJI. 191
et privilegiorum suorum obtentu. infestos esse pro- contigit ut subita correptus a-gritudine, repentino D
ditores : in cujus rei argumentum allegaliant, quia miserai)iliter exspiraret interitu ;
justo Dei judicio ES MS.
in villa lieverlacensi jugis inimicorum Regis
erat rueret ipse, qui eos cogitaverat destruere ; diera
receptatio; ibidera recondebantur ecirumdem tJie- cUiuderet extremum.qui aliis minitaverat extermi-
sauri inextricabiles; quod alios, injurias, contume- niura. Tantam igitur gratiam tantumque favorera
lias, et daranapluriraa perpessos, ipsi soli redderent pnpulo Beverlacensi in suis et sancti Cnnfessoris rae-
indemnes. Ut antem efficacior esset ipsorum insti- ritis dignatus est Domimis impendere, ut in toto
gatio, protestabantur subjuraraento, quod si ipse in tam dirie persecutionis temporenulla incursiune tur-
per-^on.i eo vellet accedere, vel saltem coramilitones barentur hostili, qua certum erat fere universas ur-
et servientes suos in niaau rubusta eo destinare, bes .Anglia; turbari ; fere nultus inveniretur, qui ei
tantam ibi obtineret pecunia;, auri et argenti abun- i.ijuriari auderet. vcl si esset qui lioc attentaret,
dajitiaro, qua adjutus universitatem bostium suorum ultio gravis festlna non deesset.
trepidam redderet et confus:im. Idipsum ei intima- 17 Non sub silentio prsetereun-
est, ut arbiiror,
bant et sui familiares, in.saliabili desiderio quastui dum notabile qiioddam, quod ad tumbam Sancti
et lucru inbiantes ad idera instigabat praidictus,
: diebus illis acciditrairaeulum. Cum namque tempns
noiiduiii sufficienle poena correptus; per alium exe- urgeret Quadragesiraale, compertum est priraitusa
qui volens et perficere, quod per se nec ausus est quibusdam ecclesiae rainistris in crepusculo serotino,
adimplere. ab ipso m:iusoleo immensre claritatis eradiare ful-
15 Horura crebris et repetitis persuasionibus ad- gorem eo in loco, ubi colurana; marmoreae illud su-
eorum quiescens Magnas pi'a3taxatus, concepit in anirao et stinentes superpositum, super lapidem pyiamidis
qul
exterminium protestatus est in propatulo, quod Beverlacensiura fundabantur mferiorem. Videbatur autem lumen
ttilra octi-
seditionem non relinqueret ulterius irapunitam , erumpens, per coluranas ascendendo, primitusemi-
diium juraraf;
quodque per suppliciura eis infligendura aliorura care; deinde se in latura diffundens, miro fulgore
coerceret audaciara. Puuiendi etiara modura nou totura spatiura, duobus lapidibus columnarum adjii- K
illustrare. .\dvocabant sibi alios Lumen ad
reliquit indeterminatum, acerbitatem inferendi sup- torio interceptum,
lumbom
plicii sub silentio non sustinuit occultari jureju- ; rei hiijiis conipertores; ut essent ejusdem visionis apparere vi~
rando namque conflrmavit, quod in propria persona partiiipes, qui et periiibere possent testimoniiim ve- sum multis
adesset terapus revelationis. it sape,
eos impeteret; quod nihil pene> eos inveniri posset ritati.s, cum congruura
pecuniae, quam eis relinqueret; quod duraus coinbu Idem luraen, quod viderant primi, viderunt et ipsi :
stibiles traderet incendio, lapidea iedificia multiplici nec erat lumen apparens raomentaneum sed quasi ;
dirueret machinanienlo; quosdam captivitate man- per horam unara continu;itura. Non potuit, sed nec
cipandos ergaslulo [traderet] carceris tenebrosi debuit res isla tam rairaculosa siibticeri : tanta rae-
quod non relinqueret lapidem in ipsius ecclesias fa- ruitlucerna poni .super candelabrum, non snb modio
brica, eo quod hostibus suis ostia pr»buisset aper- recondi. Factum est igitur ut publicaretur istud, re-
ta. Con.rainationura suarura serieni flne conclusit latu et testificatione eorum qui intererant ecclesia
terribili dicens,quod ante dierura octo decursum ministrorura, quoruraex subsequentibus verum con-
stilit fuisse testiraoniura. Convenerunt enim
Beverlacum tali traderet exterminio tantseque deso- hora,
lationi, quod viso loco desertoin posterum diceretur qua Inraen antea apparuerat. ad ecclesiara plurimi,
a transeuntibus, h;ec fuit villa Beverlaci. Audientes oculata fide desideraiites rei veritatem experiri. Da-
haec Beverlacenses, conturbati sunt, commoti sunt, tum est autera plurium, imo fere omnium qui ad-
treraor apprehendit eos. Qiialis igitur fuit et quam erant, devotioni. singulis diebus, per duarura heb-
clamosa quanta propter
piisiilaniraiura laiuentatio, doraadarum spatiura lumen modo pras-
vel amplius,
votam coraicinantis tyrannidem ferainei sexus for dicto renitens intueri. Erant tamen plerique, qui
quod quidam
mido, quara larga inter mulieres lacryraarura effu- [licet]cumaliis, lumen ipsum manifeste intuentibus, soluvi obscure
sio. iion est nostrse faciilatis evolvere. visus aciem ad tumbara converterent ; ad ejus tanien vident,
I(i Viri autera et raaturiores a?tate viriliter se virtutem, quasi oculis suis ne viderent obscuratis,
ipsis in Deum sub vultus con- penetrare non possent quibus credibile est, fidem
geremes, et saniori utentes consilio, ;
ac Sanctum
flitenttbus, stantia nitebantur, ut decuit, timorera prudenter sincerara internaraque defuisse devotionera, et ob
dissiraulare; ne eo ipso hostes suos hilares redde- hoc in oculos exteriores tant;im irruisse caliginrm.
reiit et jucundos, si eos deprehenderent turpiter ti- Non transiit igitor ad videndam corusrationem lu-
rnore confusos.Certum erat [non ita] hanceraanasso minis euruni visus, aliquo intervenientespirituali et
invisibili oflendiculo ; sicut legitur, quod
opposita
comminatiouera ab horaine, quin careret effectu ; non
esse impossibile comminantem rautare propositura, nube nontransit oratio quemadraodum eti.im legitur
;
qui de rerum numero esset rautabilium. Nutuni erat in Evangelio, quod oculi discipulorum
euntium in
Jonain a Doraino raissum prophetasse Ninivitis, in- Eramaus,cumapparereteisDominusinviatenebantur
tra quadragmta dies esse Niniven subvertendam ; neeura agnoscerent ; quia niniirum t;dem se exbibuit
cum tamen competentem egissent pcenitentiara, pii eis incorpore, qualis apud eos habebatur in raente.
Conditoris indignatione reraissa. non fuisse subver- 18 Erant alii, quibus licet datura esset lumen
labora- ahi rever-
sam. Si ergo Dominus manum revocavit ultiouis ipsura evidenter coiispicere, erronea taraen
jEstiraabant enira lu- beralionl
conditionaliter intentatje, cum eos qiii dehquerant rent et illuderentur opinione. atinbuunl.
luminis cujusdam
vidisset pcenitentes; quanto raagis illos perdi non men dictum, per reverberationem
feretrum indeficienter ardentis in pelvi,
sineret, quos
ea qua conturbantur parte penitus
in cerei, ante
et planum
novit innocentes. Confisi sunt se eadera facilitate ad corpus marraorei niausolei perpolitura
secundum flamma; ejiisdem ce-
hujus posse potentis malitiara eflugere, qua a supra ibidem irradiare; et
dicti Comitis insultu liberatos se noverant Dei vir- rei scintillationem, visum ad lapidem per columnas
tute, et patrocinantis Confessoris opere. Meditaban- ascendere. Ad hujus igitur tollenJura erroris scra-
tur ergo quitibet intra se, Si Doniinus salus raea, pulum, ad luinc admovend.im amliiguitatem, ut mdu-
cerei lumine nul-
quem timebo ? Si Dorainus protector vitae meae, a bitanter constaret lumen tumba; ex
et pessulo obserari
morle clta quo trepidabo? Clamaverunt igitur ad Dominum, et latenus surapsisse originem, claudi
cxtinguitw. sunt ostia duo, unum chori et aliud pulpiti.
salvi facti sunt in Deo speraverunt, et non sunt
;
jussa
j . ,.
cereo, per quorum medium
confusi. Infra namque spatii brevilatem, infra mo- quffi tumbaj intererant et
iramutatus et umi-
dicitemporis angustiara. quam dictus Magnas Be- videri posset aer raedius fuisse
Liausis
verlacensiumsubversionitemerarioprffifixeratausu, nis ad tumbara facta fuisse reverberatio.
ergo
192 MIRACULA S. JOANNIS BEVERLACEN.
ergo. ut jussum fuerat, et obseratis duubus ostiis, signum surgendi et pulsandi praeberet horoscopium.
A. TESTE nihilominus uno etiam sduto evidentiiis \isuin
in Cum igitur congregato ad eccleslam Clero nocturna
OCULATO cum decantaretur synaxis, corruit non longe adecantau-
KX MS.
est ad tumljam lumen coruscare pra^fiilgidum :
sed hos falli majus nimirum superveniens luminare minus ob- tibus lapidum pars magna de turri quorum audito :
cerliori pu- fu^-care soleat, et ei alferre minoramentum. Aperto fragore omnes nimirum magno sunt timoro perculsi.
tu\t expert-
igitur patuit indirio, ab illa vera luce. qiife illuminat Surama igitur festinantia se transferebant a stallis et semino
mento. '
-V. -
continuabant ofiicium, stantes ad, lnpidnm
• .
• .
huncmiindiira. ortum suis, et inceptiim
1 .
lapiu
omnem honiinem venientem in
monifus.
^3^^^^--« lumen. quod ibideni apparuerat. Clarifica- alterutrum latus altaris. Non muito post auditus est
vitautem nierilo lux ista Keatum Joannem; cui in alius fragnr priore majur, lapidum plurimorura ite-
mortiilitatepositum non fuit vanum surgere ante rum deturricorruentium ; acsi pr;v;missa!eviquadara
lucem siiper quem adhuc suiierstitem signatum
:
et simplici admonitione ut recederent. sequeretur
erat lumen vultus Dominici, id e>t lumen gratiae, edictum peremptorium.cuicontumaciter supersedeii-
qua relorniatur imago Dei in homine ad ejus siiriH- tibus minitaretur suppliciuin.
tudinem coniiito Mipenori virtuti anim^ iinpresbum 21 Relictoigitur choro. locuni tutiorem, magis a
fiterat, id e^t rationi : qui et lucerna a Domino erat turri distanlem, arbitrabanturadeundum. et trans-
illuminala; cum officium gereret PrEedicatoris; in euntes sub pendente ruina descenderunt in ecclesiae
qua fuit lux. id est cognitio. quse lucet in homine naviculum ubi consi>^tentes a latere frontium, ad
:
liimquam in fictili vase unde dicit Apostolus Ha-
; : finem usque creptum perdiixerunt Officitini. Vix cora-
bemijs the^aurum istum in vasisfictilibus. plelo Officio ad doinns suas, licet satis vicinas ec-
pervenerant; et ecce tota tnrris fundo tenus
ruin.r mox
19 Erat eodem tempore, in medio crucis ipsius clesia?,
senitse.
d basiliciP, pra^celsa quEedami/ turris exstructa, admi- collapsa, partes adjacentes secum trahens ad casum,
Dum veleri rabilis pulchritudinis et immensEe; adeo ut in eo se vehementem dedit fragorem, in auribus humanis
liirrl nonus Pro- horrendum. Advertere licet in hoc eventu quam ad-
jactitaret virtus et subtilitas artis ca;nientaria.^
vcrtex DiLon-
.udte addttur. CH»-sum erat eatenus in ipsius turris fabrica, ut com- mirandafueht gratiu Sulvatoris, quantte fuerit
pletum esset opus lapideum; hoc soluin totius su- cacite virtus s:incti Confessoris. Disponente nainque
peresset consummationi, ut t-Liperponeretur tectum Domino, partes suas interponente Sancto, turri rui-
e lapidei operis, proportionat£e ceUitudinis. Artifices turee provisum est iliud tempus ruinae, quo turba;
qui prseerant operi, n<'n tantum qiiantuin uporteret laicali Ia?sio nulla posset inferri. Cura rainistris ec-
circumspecli; non tam prudentes, quam in arte sua clesiasfactaest admirandadispensatio,cum et prieter
subtiles:magis invigilabantdecori, quani furtitudini; niorera consiiefam horara surgendi pr^venirent, et
mn^'is deleclationi, quam commodo stabilitatis. Qul bipartitiis lapidum casus, prjeconatus vicem gerens,
cum columnas qnatuor erigerent csrdinales, velut eis persijasisset, ut alio se transforrent. Indultum
totius supercollocandae moli.s fulcimina ; eas subtili- erat etiam ipsis, qui intra septa ecclesi;p recubue-
ter, qiiamvis non firmiter, inserebant operi antiquo, runt, matriculariis.' duin ut anioverent thoralia sua,
eorum more qui pannum novumassnunt inveterato. transferrent stratoria ; eis nulla ingereretur lEesio
Unde (actum est, ut nec bases. nec stylos columna- corporalis. Deventura erat igitur adhuc, ut Orienta-
nitnaingue
pr.TtiuntinraU rum illins eflicerent firmiludinis, ut su^tinere suffi- lem partem navicula: ipsius ecclesiae in chorum opor- et ferclro
columnarnm teret accoramodari, altare vero supra turabam erigi,
ad tumbam
cerent molem inmiensam tam adinirabilis et tantee
rimsc, rdato mira-
arduitatis quarum debilitas quamvis in processu
: feretrumque ultra raedium turabae directe collocari. aitnse tucis
operis saiis posset adverti per hiatus et riinas par- Quod cuni factum esset, satis efficaci conjectura de- patescil niiwi-
stcrium.
tium, per columnarum quarumdam marinorearura prehensura est, quod lumen ad tumbara dicenduiu
fissnramin Inngum a base usque ad epistylium ab ; est aperuisse, et eum portendisse qui futurus erat
operistamen incepli nequaquam arbitrabanturconti* eventum : corpus sancli Confessorisad
quud scilicet
nualione dcsislendum : cum taraen certum sit, pa- lucuin illum fuisset referendum, a quo fuerat ante
ratum esse ad ruinam illud Eedificinm, quod super translatum. Per hujus igitur sancti Confessoris me-
debile colloc;itur ruiidaroentum. Quanto igitur lapi- rita, decurso prEe^entis vitas stadio, nobis annuatur
duinampliorem superponebant cumuliim, tantomagis bravium permansurum, abeoqui vivitet regnatDeus
accelerabant turris priecipitium eo immensiores : per infinita secula seculorum. Araen. f
iactEe sunt stylorum et basiura rimse, quo plus eos
ANNOTATA.
praesumpserunt onerare.
20 Tandera factum est, ut, metu imminentis ruinse, a Tolam AngHam el Walliam genenili interdicto
prrseverans tam Cleri quam plebis desisteret pars magna ab in- 6ul>ji'Ctam fuisse in vigifia Annuntiationis B. Muriai
iii Officio gressu ecclesi*. Sacerdotes nihilorainus et LeviliE, an. 1208 sub Joanne Rege, tradunt ffestmonasterien-
Cterus
et alii qui ex injuncto sibi officio ad churum fre- sis et alii. Est autem Uliid edictum retaxalzim 3 Junii
quentandum erant astricti; horis statutis et debilis anno 1214.
eo convenerunt, ut divinis vacarent obsequiis. Con- b Contigithaec dissensio anno 1215 et 1216.
fisi sunt, quod non permitteret eos obrui, vel morte c Scansile, alii Stafi^anoHf Stapedara vocaut.
subitunea aliqualenus praeoccupari ; cui totis viribus, d Hxc erat turris excelsa lapidea, qxutm Kinsium
pura nienle, interna devotione satagebant famulari. Archiepiscopum {qni pntfuil ah anno 1050 ad 22 De-
Non diflidebant de Confessoris sancti subsidio, cujus cembris anni 1060) ad ecclesiam S. Joannis apud Be-
nocturmtm ReliquiEe in eo, qui prEesons erat, continebantur in- verlacum adjecisse, et in ea duo prgecipna signa po-
vitius una
horu inchoat.
autem, qui sequebutur even-
clusae locello. Patefecit suisse, etipsara ecclesiara libris etornamentis orn;ivis-
quod ejus Confessoris est miserator Doroinus.
tus, se, trudil Thomas Stubs col. 1700.
Nam cura circa mensis Octobris initium media nocte e Ecgraphum addil ligneura, quod expungo, quia
surgendura esset ad confitendum Domino, ac noctur- €x lota sequenti nari-aliune apparet agi de lapideo
num oflicium de more celebrandum inchoro: qui- opere.
dam Sacerdotum, qui Deo, ut reor, disponente jacens f Nisce suhjungo miracutumj a Joanne Capgravio
in partem noctis transactam praeter morem
lecto, in sua Legenda : Anno
relatum Domini
his verbis
solitum duxerat insoranem diuturnitate jacendi et
; Mcccxii de tumba emanare, usque
S. Joannis oleura
dormiendi t-tiam impotentia fastiditus surgens, etiam in horam diei sequeotis tertiam, non cessavit; et
adiit raatricularios quusreperit dorraientes, asom-
; multos caecos inde linitos, meritis viri sancti, visum
no suscitavit. eosque ut pulsarent induxit; cum su- recipere fecit. Hoc in festo S. Bernurdi contigisse af-
peresset adhuc quasi unius horse spatium, ut eis (irmat Marpsfeldius.
DE
WE SEPTIMA MAJI. 193
DE SANCTO PETRO
EPISCOPO PAPIENSI IN ITALIA.
cincA Dtxxx- hoilienix Romani
VIPl
Tabtilx
Mii/i ceUbnint
Martijrohtjii hoc vii sissime gessisset, Nonis Maji morte prfereptus est»
S. Petiiini, Kpiscopiirn PapiiE. anno septingentesimoquadragesimo tertio, miracu-
CuUus.
CfU-brani numfem G(iU'siniu.s insuo Marlifrolo- lis Ejus corpus. in S. Jo.innis de Pahide,
clarus.
llio. et am Ferrarms in Catalogo
alKfuo eloi/io sive (ut nunc
dicitur) in Burgo, collocatum, summa
Siini-tonim Itaiia. Sed polisaimum ejus xvo proximus veneratione habetur.
Ptiulus Diaconus, Warnefredi Lomjobardi fiUus, lib. 4 ffactenus ilfa Acta. in quibus S. Petrus relega-
6 de Gcstis Lomjobardorum cap. 58 sive totius historix tus dicitiir in agrum
Etnirife Aretinum quod se- :
QiiXs Hle
uUimo, ubt ista hnbel. qnuntur Stepbanus Breventanus, Bcriinidm Saccus,
S. SablnusP
2 Ko quoque temporefloriiit vita vcl actibus Ti- Jacobus Gnalla, nliique Hixtorix Papien.sU .'icriptitres,
Elogiion ex
paulo Dia- cineusis ecclesiae Episcopus Petrus qui quia Regis : asserentes ihidem 0]>pu\u[nm, fama cunspicuura, vulgo
coiio. erat consanguinens, ab Ariperto quondam Rege apud appellari montem S. Sabini : quem oppidani ttt suum
Spoletum exilio erat retrusus. Huic, beati Martyris Patronum colunt vir Decembris, arbitiantes fiiisse Epi-
Sabini ecclesiam freqiiontanti, iJem venerabilis Mar- scopum Clusihum et Martyrem. Eodem autem die
quod Episcopus apiid Ticinum fu-
tyi-prrenuntiavit, eiiam colitnr S. Sabiniis, Episcopus Spoletinus et
turus Qui postea ciim id fuisset factum, basili-
es.set. Martyr: et ab nliis uniis id-^mqne hahelur, cui a S.
y
cani eidem beato Martyri Sabino in solio proprio, PetroEpisropoTicinensitempliim constructuin ferri,
apud eumdem civitatem, construxit. Hic, inter reli- tradil aif dictum diem Ferrarius. Paulus Dinconus ait,
quas optimai vita^ quas liabuit virtutes, efiam virgi- hunc apud Spoletum exilio retrusiim. Porsan Duca-
nitati.s flnre decoratus enituit
cujus nos aliquod mi- : tum Lungohardorum S/>oletinum inlelUgit, cui inciusx
racuium, quod posteriori tempore gestum est. in Joco videntur urbes Perusina et AreCinu cum suis territO'
proprio ponemus. HxcPaulus Diaconujf.tjuian posfe- riis. Relitfua ad Acta S. Sabini eruiU excutiemla.
rioris temporis gesla scrtbendo attigerir^ ncscimus : ea Quoi atitem basilicas S. Sabino erexerit S. Pelriis,
cerla qux e.vtat hisloria lUvc usque non perfingit. Anti- non satis convenit inter auctores. PauUis Diaconus me-
quissimo liutc scriplori adjunoimus recentissimvm Joai}- minit unnis \n solio proprio (fortassis in solo) apud
nem Baplistam dc Gasparis, quiedidil tacito suo nomine, PapiensemcivitateraconstructaB; Adf/il/flcoijig Guai- "f>i basiltca
et nobis anno mdci.xii Papiie e.ristentibus i..'oni vi:, liro- /u, prope mtenia et Ticinum fluvium ab Orientiili
" '""*'''"<^'"
viariuni Vitee Saiictnrum Ticineiisis
Ecclesi.-e Epi- parte, qu;e posiea anno mdxxv. Francisco Galloruip
diipUci. scopnruin, quorum natalem diem ab eadem ^ancta Rege eanidem nrbem magno exercitu nbsidente,
Ticmeiisi Ecclesia sub ritn diiplici celebrari m Prs- eversa fuit. Ughcllus tomo 1 Italix sacrx. in Papien-
fatione imlicat, et de S. Petro primo, xxxvi Iipiscopo sibus Episcopis ait, eidem templum erectum in platea,
Ticini, diuturna inquisitione ex pluribus scripturibus ciii S. Sabini nomen factum: et ita basilicas duas
col/egit sequentia. S. Sabino a?dificatas tradit siipra Joanncs Baptlsta de
3 Petrus prinius, Papiensis, regali Longotardo- Gasparis.
runi genere natus, sanguine Bojus, adolescens Ari- 5 Epitaphium sepulcri ejusexJuno Gralero indicto
ExHi colit pciiu ecundo Longobardoi um Regi in suspicionem Breviano recusnm, est hujusmodi. Epitaphium
S.Sabtmtm sepiilcri.
veiiit, : a quo et in Etruriam relegatus, patientissime Candida funereo sculpuntur marmore gesta:
e.viliisrumuas in Aretino agrosustinuit. Ibi in mon- Sed non est flendus qui jacet in tumulo.
ticuli dorso coiiseLTatum divo Martyri Sabino fre- Lugeat infaustus, qui nescit vivere Christo,
quental)at templum. Quare subtrutiens se ab homi- Pnst mortem carum tartara quem retinent.
!ium consorlid, totum se contemplationi et spiritus Hic Vates Domini. mundo quia corpnre vixit,
devotioni dedidit. AUquando Martyris Sabini aj^pa- Admixfus gaudet ccetibus Anyelicis.
ritionibus recreatus, tandem ab eodem ^e futurura Claruit hic meritis Petrus Antisles honestis,
l^apiensem Episcopum admonetur. Illibatae obser- Nornia Sacerdotum, columen exiraium.
vaniissimus fasiinioniae, innocentiam assecutus est MunifiLiis.cou^tans,snlers.prudensque,modestus,
et gratiam nam Ariperto defuncto anno septin-
: Qui innumeris semper pollet ubique bonis.
gentesiino decimo sexto, endemque anno succes^ore Inclitus prosapia, Regumque stenimata tangens;
Asprando Petri consobrino ex humanis sublato, Nobilis eloquio, raoribus nobilior.
eitlrm irver- Luitprandus regali sceptroauctus fuit. ejusdem Pe- Iste peregrina maceratus denique vita,
rri consanguineus : aquo admirahili civitatis plausu Bis quinis annis exulat innocuus.
constniii
ab patriam revocatus, juxta S. Sabini pra3-
exili.) in Esuriemqiie sidm patifur, dum et frigora corpus,
nuntium Ticinensis
Episcopus creatus, basilicas Spe. virtute, fide spiritus auclus erat.
duas, alteram Ticini, alteram vero prope moenia Sed repetens genitale solura, pia muniagessit,
eidem Martyri Sabino a?dificavit, quas et maximis Prifcfuit ecclesije; rexit ovile Dei.
rauneribus auxil. Hujus sancti viri, nondura Epi- Isle sacras Dounni condens liberaliteraulas,
scopatum gerentis. opera et hortutu, anno septin- Ditavit propriis optime cespitibus.
gente^imo vigesimo sexto in S. Armcntarii Pontiti- Sublimis. liumilis, niediocris, dives, egenus,
catu, idein Luitpraiidus Rex de SarJinia insula Occubuit Pastor nuster en egregius.
corpus S. Augustini, Catliolic» Eccle^iai luminis, Planctibus immensum clamantibns flete dolorem :
magno redemptum, Papiam transferendum
pretiu Lux patri^occubuit, lex, hunor atque decus.
curavit. Tranquillitatis Romauie ecclesice insiguis venerande Pater, Pastor bone, magne Sacerdos,
amator. solerti studiu suasit, ut idem Rex ex hoste Formapudicitia;, o Pater eximie :
fieret religinnis Christianie fautor, Romanique Pon- Mutasti patriam, linquens consortia nostra,
"'''' ttiiii-, tificis in priniis studiosus. Quamplurimos infideles Nos tantumgemitus retinent. te gaudia cteli.
Prnudpes, bello captos, sacra unda intinxit. Cete- Expletis decem mortah in rorpore lustris,
13.
rum cum per tredecim annos Episcopatum religio- Quatuor hisjunclis vixisti firmiter annis.
Maji T. 11 25
m DE SANCTO PETRO EPISC.
A 6 Qnoil ad chronologiain attinet, ea ex Loiigohardo- 7 Addit de Gnsparis, quod, geslo tredecim annis D
ArcTORB c II. rum gestOi, cuvt Epitapiiio coUalis, ordmandn e:,t. Episcopatu, in summum Pontificem electus. sed mor-
ejusdemxlas.
Sciendum ergo (juod Ciinibertu Regi', snb aiinum te praireplus sit : quod quia altus nnno dixit, nec vi-
Dccvi morluo, sncirdcns fiUolns ejus Linlberlus ; oclaeo deo fundamenlo nilaiur, exptmgerc ab elogio nuilni, et Pomricatm
jiosl pnlris obitum mense, nna cnmsuotu'ore A^pvando, hic uolare. Neqne eniin post Gregorii II niorlem. qui '''""«''w*
ctpuUns n Haguniberto. Tnurineusium Diice, vaciium itnno Docxv ordinalus, obat Dccxxxi; iicque po^l exces-
pecamad'
eodeni anuo iuiasoiis niorle regnum fruslra recuperare 6um Gregorii III, qui post illum decein nnnis sedit, ea sciiptus.
co"alns e manibus fUii Ariperti, viclns apud Ticinum et erant lempora, ut ex Longobardis, a quibus tnnc mnxi-
comprvbensus sit, /isprindo fuga elupso^ ac landcm in me. ve.xabantur Romani, Ponlificem sibi Vtilent cligere;
Bajoarinm serecipienle. Hac occasione Petrus in e.ii~ muUo 7ninus apparet vcrosijnile, quo.l Romnnits Clerus,
lium aitus, non priua in patriam revrrtit, qunm re~ Eptsropalium Sedium translaliones seniper aversnta
gnum obtiuv.il A^^prandus : (inodannodemum Ariperti qua iicuii, ipsasibi exemplum ejiis rei primum stntnere
devima faclum scribilur, nec male in annum Christi voliK^rit in boc Petro, quod post sesqiii secnlum primo
Dccxvni conferlnr. Forlasse tnmen non male Birnardus visum Formoso, antea Portuensi Episcopo, tuntas
in
Saccus reslitnlionem Pelri Luitprando nttnbntt, quia Romar tragaidiits exzilavit, quantas Ponlifkum liistoria
paler rjng Asprandus menses solum tres m regno vi.rit. pos' cjus morlcm nnrrol. Pono dnm considero, quomo-
Al qunnto post hn-c tempore privutus vijcrii Petrus in- donnno fliccccLxxxiv (M?u)i(c Petrus Episcopus Pa
compcrtum est ; si tnmen aniiin frfdecim gcssissc Epi- piensis, Oitonis Imperaloris Cancellnrius. ad Pontifi-
scopalum probetur, ex nnno vitiv liv quo obiil, et ea catitm assumptus, et Joannes dictus sil ejus nomtnis
qunm par cst habuisse xtate, annorum ut minimum XIV, postoclo in eomnnerc meiiscs in Castro S. Angeli
XXIV quando pulsus in exilium est, facile couficins hund fnme enectus xx Augusii ; cogor vereri, ne similitudine
plitres quant quinque vel scx (mnos flu.risse a redilu, nominis abreptns de Gusparis, adscripscrtl Petvo hiijus
quin fnclus Episcopussit, adeoque nltra annum Cbristi nomints Prinio, quod de tertio ejns appellntionis Pa-
Dccxxxviii vitam cidcm seore prorogari pos^e. piensi Episcopo lcgerat.
E
DE SANCTO BENEDICTO II
POPnTIFICE romano.
ANNO f\\cio ecclesiaf,nco sub ritu duplici lioc vii Maji, liftci,t\ ab liarelicorutn calumniis vindicutie per P.
DCLXmXN
R'-m£C in sncrosnncia Bn.siHca f^olicana S. Corneliuni Hazaert, et nuper Belijica noslra iinqua
Cul'm
rfif
sactf
7 Maji, 0:
\ M
^—^ n
'"'"'> Aposloli, celebralur
feslum S Benedicti
Pap*, cujiis sacrum corpus in dicta busili-
cn adscrvntur Omnin m di:to Officto prascrihimliir de
vutgnta',
de Ecclesia merito,
argumento
7il viro, confulaiidis helcrodoxis
e.qilanarcm cbroitologicus in
pridem opliine porc
difjicultates; cl ishnn bistorix Ecclcsinstide
lioc
Sedis or-
diiiando irre-
lisit erior
Communi, cum (Jloria el Credo in Missa, cl Officium busim, loti noslro operi ncccssario substcrnendam, semel
de S. Stnnislao Iransfcrlnr tn proximum diem non im- solidc collncainm habcrcm; non modo eimt partein, qua-
pedilum. Ejus sacra mcmona cst i'i liodierno Mnrtijro- ante pyxcedcntem Aprilem ad lucein vclcrum Calalogo-
logio Romnno hisverbis: RomaeS. Henedicti Papje et rum, usque ad Bonifucium II babetur digesta, reco-
Confessoris. Notis iudicatur, hunc esse secun-
et in gnoscendam sumpsi: sed reliqua^n etiam Ponlifidam
diim hujus nominis, Juniorem dictum. Vncal hoc die bistoriam, siiHilium Cntalogorum aliorumque veterum
Mnrtijrologium Bcda' genuinum : proiudc buic siipposi- monumentorum siihsidto, oidinandnm. Hoc aiitc7n agcitb
tum e.si id iu quo fit mcnlio S. Benedicti. Ad MS. liquidissinio dcprehendi, Baronio aliisque maxtmat>
Mnriyrologitmi Usuardi in Alsulia ancliim, sub finem offttsas cs.se tenebras ex eo, qitod ex die dcposittont^ sive
hoc elogium est appositutn : Ipso die K-.niEe depusitio soleunium exeqninrum, qni plcruntque solus nolntur in
S. IJenedicti Papio secundi. qui ab inemiteaitate sna Caliihgis cl apud Annstustum, Ponlificum tempurn ^ne-
niilitavit in ecclesia, et semper paupertatls amator licitda putariul: cum plurium swpe, non tnntuin dicrum
exiilit: noiistitutiones edidit, et in pace obiit sub sed el Itebdomtiduju, qiiandoque eliam mcnsiiim inter- ,-
C Constaulino quarto. Similia leguntiir, ct quidc7n primo vnilo discrepnverint dies 7nortis a diebus depositionis seu
loco, in Mnrtijrologio Colonix el Luheac auno 1490 exeqtiiiirum solcnniuw.
exctiso; item apud Nothentm, auctore^n Fhrarii MS. 3 Islacergo regula tam fallaci deposita, conatus sitm , ,, ,_
Molnnum in prima edilione Additiomtm nd Usunrdnm, per alinm viam in vernm temporiwi cognitionem deveni- ccrlius dclcr-
Galcsmiu7n.Canistiim,GhiniHminNatnlibusSanctontm re ; notafoque Pontificum aliquorum certo indubitubili- Jhinaiur.
Canonicoriim, Bucclininn m Menologio Bcnedictino et qite. iuitio nc fine, tcniavi an pcr spalia annDrum men-
alios. yli postridic, sive die oclavn
Maji, inemorntuv a sium atque dierum cnjusque Poniificatui asi^ignata, et
Greveno tn
Addtliouibits ad Usiuirdimi, a Maurolyco pcr dcscripta ub Annstnsiu aliisque Intcrponlificiu, uU-
etiam et Felicto. Iterum die vi Maji aliquis
Benedi- quu possei chronotaxis ordinari, qux tunc demum bona
ctus Episcopus iHto/jir opnd dicttim
Grcviiium. quod cl vcra ceuscretur, quando cum irrefragibilibus islis
arbitramur Itutc Papa- Benedicto tribuendum. •quos inveneram quorumdani Ponlificaluum tei^minis
^*"'" "'"/"" ''mii Ponhficis cdidit
papnam ,^ Anaslasius Bi- undequaque cougrucrct. Hoc autcm ita successisse niihi
crediiodir bliotbecarius, m
siia Htslorta de Vilis Romanortim puto, ut omnibtts ferc Pontificiorum Intcrpontificiorum-
mortis; Ponttficum: caque damus collaia cxmi MSS.
Geslis que limiiibussnlvis, qitos antiqui nobis prxsiilucrunt, in
su7nmorum Pontificiim ad Martiuum V deductis,
au- qttam paucissimis mutandum quidpium coiicliidere vi-
ctore JacoboZeno Patncto Veiielo, dciu
Episcopo Fet- dear : cum aUi alia gradieiiles vta, lu singulis fere exi-
trensi et Pataviiio. Ex iisdem Vili.s
Luitprandus, Ab- stiment laleic errores, neque ullis qitamvis consentien-
^o. Plnima. aliiquc sua
de.iumpscnml. lu bis sepultits tihns Calnlogorum 7\umeris slari po.sse.
dicifnr sub die viii Idus Maji,
quo cvm fastis aliquibus A Erii fortassis cum ad liuiic modiim digesta Roma-
adscriptn^n cssc annolavimus;
qnod alit sic videnlur in- norum Pontificinn ad nos usque Cliroitologica scries, o,("f/pmso/ii
teUexLsse, quast consequens
foret, cum pridie aut bidtto antc nliquem httjus operis niensem, lola legelur : nuiic icmjtus iiii'>-
anle dcfimctimi esne; ideoqiie
ad diem vii aut vi Muji indtco diffuullalem ordtnandi Poiitifxcatum, de auo aai- ^^''"''^ '^'^^'
cjus memo7iam retnlisse. Ego occasionc Histori^ culfatitnis,
Pon- mus, orirt ex prxcedenlts Pontificatus perplexitate lan-
ta.
DIE SEPTIMA MAJI. 195
tOy nt Lnhbeiis nnster in iwva Cnnciliorum edilioiie fn- Et quia solerfer Christi regis agmina Pastor.
AliCTOBB 0. P.
teattir, in tota Pontificum Homanorum serie vix Percipe salvati praemia celsa gregis.
quidqiiam, in priscis recentisque memoriae scripto- 7 Lncas ffolsteinius, in Roma-ylnimadversis ad
Translatio
ribus, occurrereintn[.-atius, initio,ges:tis atque obitu num Martgrolngium Majo et
pro mensHnis Aprili, 25 AprHii-
Leonis Papje 11. Hxc eijo nt exlricarem, exerdtnlione Junio, vnriis Incis allegat vetus Kalendarium. Romae
ad (lictum Pontijicatum singnhri, nslendi. difficiiltates in claustpi Prinratus Melitensis in monte Aventino
omnes e medin toUi simplin duanm chrnnntnxeon con- in pariete depictum, ex eoque ad vni Kal. Maji hxc
versione, sic ut pnEdictns Leo {qni legitur pnst Sedis verba rcfert Liberii Pap^, iJenedicti Papae
: et in :
vacnntis. annnm i, menses vn, dies v, sedisse mcnses x perveluslo Barbcnnx Bibliothene Martijrolngio legi-
dies y.v\\)diciilnr nrdmatus jml tnensea x dies xvii Se- mus eosdem hnc mndo conjunctns, ad eamdem diem^
dis rnnnUis, et prxfuisse Eeclesi;e annnm \ menses vri Rom^ S. Liberii Papae, qui est xxxi; et Benedicti
dies V. Tiili mtione post Agallionem, i Decembris anni Papa', qui est lxxxi. Est quidcm crratum in numeris,
DCLXXX! mortnum, solennibns aulem exequiis honoratnm cuin Liborius ordine xxxvii sil, Henedlctus, lxxxiu;
anno seqnenti die xx Februnrii. qnando coUtiir; ordina- apparet tamen salis hunc illius nnminis secundum intel-
tusfiieritS. Leo, anno nchw\\\, \\\ Oclobris in Do- ligt, non primum, qiii fnit snlum lxiv. E.v ista autem
minica, et obieritiwn Miijt aniio dci.xxxiv. Proinde utrinsque sic paritcr notnta commemorntione, alind sta-
nihil ohstabit. quo minus accepent jam Pontife.r Diva- luere nihii possnmu^, quam qnod tali mense ac die factn
lem hnperatoris, scriptam xiii Deccmbris Indictione xi, fuerit communis nliqva utriusqne translatio. fortassis a
adeoque nnno dclxxxii excunte; et ejusdem tempnnbus, S. Sergio Papa, post aniws xvi succedente, cujus stij-
die XXM Apnlis Indlclinnis ejusdem xi, post Ccennm lum, ex cpilaphin Ceadwnllx Reijis cognoscendnm, haud
Domini, qnir Innc in talem diem cndrbnl. accident in- mnle refert i.^itud, quod Bcnediclo scriplnm exhibuimus.
qeuH illa eclipsis cnjns meminit Anastasins; et dcnique Sed et S. Pasdialis Pnpa et Sergius jnnior, in curan-
IWerarum nb eo ad Toletanam Synodim tnissnnim ba- dis hujusmodi trunslatinnibus et epitaphiis conscriben-
juhis, in Hispaniam nppulsus mensi Decembri exeuntis dis, studiurn haud mediocre posuist-e inveniunlur.
anni dclxxxiii vel Jannario pruxime seqnentis, ipso
adhnc vivente illns trndiderif, vt supponnnl Acla Sijno-
Mra
VITA
di XIV, excusantis xviit Kalendas Decembris
Dccxxn ideslanno ChriUi dclxxxiv, qund siiper nego- Ex Avastasid Bibliothecario.
tin iis liferis cnmmendato usque tnnc cnnvenire dtstule-
Jjenedietiis Junior, natione Roraanus, ex patre
rii, prnpter recens ante soliilam synodum et rigeiitem
Joanne sedit nienses a clecem, dies daodecim. Hic ab
liiemem.
ineunte eetate sua b Ecclesias militavit. atque se sic
pnst inter- 5 Post Leonis mortem. uno dumtarat mense vacasse
Ob Sanctam
poiilifidUTn in divinis Scripturis et cantilena a puerili aetate et
'
Sedem scnbit Bnronius, et qnidcm alleqato .-Inusta.sio, vUam etcctus.
m. 10 d. 22 Preslijterii dignitate exliibuit, ut decet virum
in
cnj'istamen cxemptnria umnia cnnslanter habenl men-
suo nomine dignum in quo vere supernae benedi-
ses XI dies xxii causam aulem tnm diuliirnx vacalio-
:
est rejicere in grumiem ctionis gratia redundavit, et nomine pariter et ope-
vis, nt nlix defuerint, fncile
expediendis ribus, ut dignus ad Pontificii regimen perveniret.
Imperatoris CorWautini Pogonati xlalem,
miuns hnlnlem, et jnm lum fortas-us eo mnrbo c Fnit aulem paupertalis amator, humilis, mansue-
negotiis
decimum quintum meu- tus, pius, benignus, patiens et oranibus compa^sio- rcstaurat
depressnm, qu) et nbiit, intra
et exontat
sem ab Lcnnis Papae. Interim Henedictus, ;Hj/a
obilu
nem habens atque manum largissiraam. Hic eccle- fccleiias :
Bnnedivtus siani U. Pelri .Apostoli, sed et B. Laurentii Marty-
ordinatm jam positos caknlos, et Interpontificii spatium al> Jna-
ris, qu!e .ippellatur d Lucina;, restauravit. Itemque
14 Maji^%h stasindefinitum,nrdinalus fuerit xiv MajianniDCL^\:i.\,
in ecclesia c B. Valentini via Flaminia fecit cooper-
in Dominica [qnod ncscio an aliquis ante me ob.wrvurit
toriiim super altare, cura clavis et f fi-»tellis, et in
pussim practicatum, et in nostra chronologia vix un-
circuitii Palergium chrysoclavum pretiosissimum :
quam fallit nisi apparenti ex cmisa) cumque sederit,
1}
similiter et in ecclesia B. Mariie ad Martyres aliud
jnxta eumdem Anastasium, menses x dies xii, cotise-
xxv Martii, anni dclxxxvi, in coopertorium porphyrelicum cum cruce et h gem-
(juens erit ut obierit die
muli; qnatuor rlirysoclavos et in circuitu Paler-
Laleranensi eeclcsia lantispcr depositns, dnnec in Vati-
giuin de holiiserico piilcherrimum nec non et in
) cano pararelur locus, quo prinum mense Majotransla-
titiilo supra«cripto Lucinae aliuni conpertorinm or
fihifi-U ;,')
tvm carpus ex Anastasio intelligitnr. Ex kinc porro
OKG natuni holosericum. Fecit autera calices aureos rai-
Martii
npiime sequitnr Pontificalvs Jonnnis /^, el prxcedenlis
nisteriales duos, pendentes singulos libras singiil.is.
Sedis chronnlagiam confirmnt. Onm enim laec vncas.^ie
Hic suscepit divales jiissiones Clenicntissimi Con- gratus Coit'
dicalur monses ll dies xv, ordinatus Joanncs fuerit
el siiccfsscrit stantinimagni Principis ad veneriibilem Clerura et slaiitino
eodem anno x Junii, qvct tunc recte Dominiea fnit : et
popiilum atque felicissinium exercilum Romanaj ci-
Jwnnes tmptra/ori.
10 Juiiii. per nnnum I dies xi, qni ejns Sedi attnbnunlnr, peroe-
vilatis, per quas concessit, nt persona qui electus
nerit u&qve ad xx Jnnii annt dclxxxvi. qvod cnntra
fuerit ad Sedem .\postolicam, e vestigio absque tnr-
Baronianam Chronolaxin, qua prscedcnii anno nbiisse
ditale ordinetur. Hic una cum
Clero et exercitu su-
staluilnr, cerlum facit Divalis a Jvstiniano Imperatore
scepil i M.alloiies capiUoriiin
Doinni k Jusliniaiii et
ad Jonnnem d.ita xiii K:ilendas Martias, unno ejus
Heracli Hlioruin Cleinenlissimi Principis, simnl
et
ir, Indiftione xv.
jussionem per quam significat eosdem capillos di-
6 Epilaphium S. Bonedicti dedit Puulus de AngeHs,
Hii|us tempnribus apparuit stella, uoctu
in snis Notis ad Basilicam velercm Vaticannm a Ro rexisse.
tnphhim. hnjnsmodi. juxla Vergilias; per diem coilo sereno. inter Na-
/
mano Canonicn dcseriptnm, qnnd esl
tivilalem Doraiui et Tlieophaniam,
omnimodo obura-
Ma<;na Renedicte Paler. mcuunienta relinquis
tuis,
mense Fe-
sub niibe. Iteraque
decus .itque dolor brita veluti lnna
Virtutnm titulos, o !
in die ab occasu
post natale S. Valentini,
Fulpuris in R|>f^ciem mentis splendore coruscas,
bruano.
partes Onentis decl.navit.
exiit stella meridie, et in
PUua sed exiguo tempore coepia fluunt. Bebius. qui i-st in Campania,
m
Post h.i;; mons
Cuncta Sacerdotuni proesfantia muma comples :
per diem, et oinnia loca cir-
mense Martio eruclavit
Et qiio quisque bono claruii uuus liabes.
illiiis exterminala
cumquaqiie prie pnlvere cineris
Quippo quod a parvo moritis radiantibus auctus, ordinibus in die san-
su'it videlicet diversis
Clerum
Jure Patrum soliuni Ponlificale foves, a,-npliavit. Qui e vestigio in
clo Paschaj honoribus
Non hoc ambifiio rapti tibi priFstat lionoris :
post dies aliquot defunctus
inflrmitatem incidit, et
Indfdis est fnictus, quara coniitatur Iionos. est.
196 VITA S. BENEDICTI II.
A est. Hic dimisit omni Clero, monasteriis, diaconise, elegantis opem hierotheca. Uecte autem vocatur etiam D
A, A:*AfrrAsio et mansionariis auri libras triginta. Fecit autera Coopertorinm, quia columiiis snslmtalum totum alta-
iiBLioT.
Episcoftos per diversa loca numero n duodecini. Qui rts spatium operit; ejnsmodi opera in Romanis hnsilicis
etiam sepulfus estad B. Petrum Apostolum, sub die multa videre cst, suis peribolis clathrisque insfrncta, in
" octava Idus Maji : et cessavit Episcopatus raenses quib'is nunc fcre osservantur hierothecx Rcliquiarix.
duos, dies quindecim. g MS. Perlargum : mah Palergium, ct credo mu-
tatinne unius lUlcrx esse diminitivnm n Parergo, qnod
ANNOTATA. Griecis est alicujiis operis corollarium, auctafiutn, vel
ornamenfum snper addiluni, diminufivc rixpi^yw, nisi
u In margine c.r uno MS. iwlalum menses 8 dies vocem hybriiia rnalis csse ex Latino Palla. et Gimco
17. De iis supra aclum. epyov.
li Bucflimis S. Benedictum Benedictinis adscri-
ut Ii MSS. garaulas, seu ganulas et clavos quatuor
berel, ila immutat, monasticae vita,* consecratus, (}uod auroclavns.
alibi iion legimns. i Mallones, id est cirrhos seu capillos capitum at-
c }ls:c periih:us accuraiius deducta ex MS. Zciii, et tonsos. Est Grxcis (jnxXloc. Inna, velhis, coma dimissa:
variis lcclionifius MSS. unde augmentnlivnm Mallonis jnxta Ilalicx lingitx
£st hsec ecclesia S. Lanrentii in Lucina Regione
d idiotismum adliuc vigcntem : ct in Gallias quoqiie pro~
}^ scu Campi-Marlii, a S. Si.tlo III, tjuam Valenti- pagntum.
niQHua Augnstuti ci inncessrrat., S. LaurciHio sacrata, k Justiniauus II patri successil, ab prxcisis postea
ornatn titulo CardmalitiOy in <jun et habetur stalw feria nnribus Rliinothraetus dictus.
6 ])Ost Domiuicim 3 Quadrogcsimie. 1 Vergilise seu Pleiades, septeni stclix in genu
e Dc S. Vab^itino et linc ccclesia late cgimus die Tauri.
ejus tialalt 14 Feliruarii. m Itapassim .';crj7»/(ur Bebius, scu Bobeus, Zeno Bol-
i JIic vana lectio est, fastellis, fistellis, infistellis, nus, Gc videinr mous Vesuvius intcUigi : Besbius
ct flavis infiscellis : quid si t-latliris et fenestellis forle pro ejus temporis diahcto per contrnctionem dictics,
leijas. Quod autem liic dicitnr coopertorium. alibi soepe notus ervctationc ignis : et hunc inlellr.rit Platnui.
B voratur ciborium, c.r eo forsan, qiiod ibidem olim as- n Zenus et nlia manuscriptu viginti duos.
scrvaretiir vcrus aniniarum fidelium cibiis, sacrn, in- Zeims et nlia tria Anastnsii MSS. sub die Idus
qnaiH, Encharistia, qux, nhi tale ci!)orium snpra altare Maji, qux essct 15,
fxtriictum non erat, snpra iHnd oppenilebatur e.t aliqu/i
DE S. STANISLAO MARTYRE
EPISCOPO CRACOVIENSI IN POLONIA
ANNO Bnronnis, in Annnlibus Ecclesiasticis Surinm. Verum nimiam proh.vitatem,
ULXXIX
Curdinalis hic pra^fatur, ob
ad nnnum mlxxis sub finem, ista scriblt Ad .*
mutaln ferc slylo, a se illam in compendium esse reda-
coronidem praesentis anni apponimus coro- ctam Damus nos inlegram et primoqenio slijlo, Craco-
Encomium
Baronit nam et pnrpuram sanctisyimi Martyris Sta- viA' impressam aniio hdm, cnjus priorem partem quse
nislai, Cracovieusis Episcopi : qui iu spiritu et vir- res in vita gestasei ghnosum martyrium contviel, /m-
tute Eliai redar^uentis Achab, et Joanni;> B.iptist^e brmus ex ipso. unde facta videtur impressio, libro
corripientisHerudem, dum arguit Bole^luum enor- pergameno excerptam, et sigillo venerabilis Capi-
miter delinquentem, et non anditur; et iterum cor- tuli eccIe^iEe CathedraHs Cr;iCoviensis coramuniiam,
ripit, et contemnitur; atque rursus increpat, et dfscriptionem suo sumpm cvranti' adm. R D. Joanne
despicitur; sententiu excumnmnicatiunis eum afli- Dobzycki, Canonico Scarbimiriensi et ecclesi^ Ar-
ci;. Qnani ob causam nh ipso Rege, diim in altari chipresbyterdlis B. V. Maria) Po?nitentiario; eique
esset Deo Missa; sacrificiinn oflerens, crudelissime subscripsit Thomas* Hykoroski, auctoritate Aposto- ,
caesus, octava mensis Maji martyrii palmam est lica Actorum venerabilis Capituli tcclesiaa Cathe-
consecutus plurimisque niiraciilis t:tm vivens quam
: dralis Cr;tcoviensis Notarius et Secretarius. Hanc
morluus illustratus. Cujus res prajclare gestas. et cum impressu conffrenles. in caque notantes eadem
martyritim pr.TecIarius obituin,.ex antiqiiioribus mo- fere omnia scripli<miim, Iranspositionum, omisstonum
numentis Joannes Loni^iniis in Polonica historia meiuia qux tn illo inveniimtur, eonim causam cogimur
Scripsit qui et seorsum ejiisdem gloriosissiini Mar-
1
referre, in styli niminm diffhj,entis hunriam; qua in
tyris Vitam cnpiosissime eliboratam, ErdesiEe !e- primn tractatn pnrserlim n.->us auctor, librarih, qnos
gendam tradidit. Ipsum vero ritu J-oUnni Innocen- non exercilatissimos hnbuit, difjicilem fecit tratucriptio
tius Quartus Roraanus Pontifex publii'e colendnrti nein; ideoque optabile foret inveniri aiicubi ipsiusmet
indixit. Haec Baronius: aquocitatns Joannes Longi- Longini nntogrnphum exemplar, vei aliud ejns manu
Joannes Lon nus Dlugossus, Canoniciis Cracovieusis, scripsit
sive emeitdatum Inlenm, exemplaris melioris defectu, cu-
g\nm sa-ipsU Mistoriam Polonicam in duodechi libros divisum:c!ijns
Bistorlam Po- ratkmus ipsi per conjecturam snpplere hiantes periodos,
lonlcain. sex priorcs hbn, nuctorilate et sumptibus Herbulti Do- disiortas ad sanum sensum dirigeie, mendos/is castignre,
bromiski, anno wocxv extant vulgati. At ne reliqui salvis tumcn verbis ac slglo, quem hac nece.ssaiia et U-
libriimprimantnr prohibeiH Poloni,' arbitrati in ftisce vicula curreclione, uon videmur nobis immutasse; illi-
plurima rctjui sni secrela prodi? ' '"
bcnier aUa.f tanlitlum quoque discedere soliti ab origi-
2 Habemvs autem dictam historium usqne ad annum natibns. Extare eamdem f^itam MS. in folio Swednicii
MccxL excusatn. in qua omnia qua^ circa S. Sianislanyn in Silesia in collegio societalis Jesu, scripsit nobis IFra-
gesta sunt sntis indicantur, et a nobis
in Aunotalionibus tislavia P Tlieodorns Moretus, ejii-^idem Societatis no-
et Vitam Teferuntnr ad ipsam Vitam : qnam idem Juanncs Lon~ sirx Sacerdos, variis tibris erudilis ediiis
et notus :
S. Stanisloi ginus seu Dlugns.^ius tribus libris seu tractatibus
copio- aliud exctnplar MS. in bibltolhecti Domus Professx
sissime elaboraise diciiur supra a Cardinale
Baronw, exlare Cracovix significavit P. Nicclaus Cichovxns,
qui in Notis ad Mariijrologium ail illam reperiri
apud ante altquot annog xque ac prior Viia fnnctus. Hac
poiro
DIE SEPTIMA MAJI. 107
vorro vita jam prxlo parata, pervenit ad nos pra^lau- Eruii illud e Inlebris nohisqve Iran^misit anvo MorXLl D
P. Jnnnnes Gnmans, matjnam ALCTORE D.
datiJoanms Dnl/Tzycki cura, ejusdem ainio MncLXvi re- nosler chjuf lioc in gi-ne-
Ciisx ej-emplnm^ Deciis Polonorura titulo prxfereus; re. solertinm ac dHvjenUam ssepe contiifil in Itoc opere
enjus curator adm. R. D. Stanislaiis Uobielowicz Inudari : ejusdfmque benefieio nccepimus vetux illud
Decanus Clioduliensis, Parocliiis Opoliensis, slngn- exemplar impremnn, ciijns siipia memviimns.
lis cupitulis ^ummatim prteftxit conippndinm, et S Memnrin ejusud diem vm Mnji^ qiio Mnr tjr chiit,
Latini idiomatis aspentatem noniiiliil castigavit : referlur in MS. Martyiologio fcrlesia' Prmjensis his .tfemvria
die 8 maji,
addiditque miracula qua- in tabulis ecclesiiE Piotra- verbis : In Cracovia S. Stanislai Episcopi et Marlj-
vinensis repertii qua; inde nos ad finem domns, seque
: ris, qui a Duce Poloiiiae frustatim jus-sus est dividi,
libenter daturi etiam lila qux Cracovix vet a<l siicras sed aquil.ai'um custodia a Domino servatus. reinte-
ejus reliquias vel in loco aedis haud dubte. patrata sunt grari meruit. Ilunc canonizavit Innoceiitius Papa
etiiim hoc seculo multa, si descnpta repvrirentnr. quartus Asbisii, in loco Fratrum Mnvtrum. Quo iii-
3 Qnam prwclarus vir fucrit scriptor dictie hislorix dem viii die i-jus frstum rrfertur in MS. Florano San-
et yua'. S. Slnnislai, ipse ejiis cnlamus clare indieat clorum, et in Murli/ioiogio Colonia' et Luher.x anno
vir eTimix leetori, et Santwoges de Czeckel, Pra^positus mona- 1490 e.teuso : itemap>id Grevennm, Moiaiium, Cani-
virtulis et
sti-rii Clodowensis, Ordinis Canonirorum Regtilarium siiim et nlioi. Al pnstmodum Clnmpits Vlllanno mucv
doctriua:.
S. Auiju.Hini, cni honc Vitajn inscripserat. in suo re- voluit vhiqiie ejits feslumsub ritii dupiiri offirin Ercle-
spouso stib fincm librt tertii adjunclo, auctorem summe siastico celebrort, et quod dies nrtams solenniluti appa-
prxdieat a doctrina et virtute, eumque ait exceltuisse ritionis S. Micliaelts Archanijeli esseldicnlus, etnonus
in ciistitale et cloqnenfia. yita ejusdem exfat lale de- festivo cultn S. Gregorii Nazian:,eni impediius ; pnv-
ducta anle ejus Hisloriam Pulonieam, ex qua pauca cepit festum S. Stanislai agl lioc vii Maji, ad quern Maji
decerpo. Sbigneufi Caidmalis, Episcopus Crneoviensis, diem primo loco inscnplus est Martyrologio Romano.
caiiis Cai-
eum inter suos familinres adscivit ; eique pcr nnnos ac vitn ejus vuriis Leiiendis sive Historiis Sanclorum
dinali
Sbtgneo, duus rt viginti rredidit curnin unive7'saruin suaru7n fa- iuserta. Eumdem inscripsit Nalalihus Snnttorum Cano-
cnltatum, ac tamlem sv,o testamenlo exeeulorein priefe.' uicorum Conslanlinus Ghinius, et Menologio Benedi-
cit : hiijus consiUo Ducatum Severicnsem emil, et suis ctino Gabriel Burelinvs, nam quamvis, inqiiit, noster
in Kpiscopatn succefisnnhus reliquii : ui dielus etiam professione non esset, votd tamen fnit. In Aetislrgo,
Sbigneus Cardinalatum aeeepturet, et Rnmx et tn Po- ei subivisse cnpidinem arctioris alicujus religionis
hnia prregit. Varta monasterin construxit : Fratrrs S. ingrediends, talrm autem eo temporesolifere profiteban-
Pauli Eremif.v induxil in ecclrsium Riipellensrm, in tur Benedictini, in nliqunt ramos distmcli. Tatn vegno
qua S. Slanislaus mariijrio coronalus : Canonicis Rrgu- PutoniiE colilur frsium S. Slanislai dte viii Maji cum
laribus piocuravit Ksobueensem S. Mariini ecclesiam, octava, solenniiate appnritionis S. Michaelia in diem x
aliud vero cce-iobium obtinuit Ordini Cistcrriensi; B. Maji irunstiita ; et pra tereaad diem xxvii Septembris,
17 Septeml).
Minorum cetehrutur siib rilii duplici festuin translalivnis iid rcrle-
Joaunem de Capislrono Ordinis attraxif in
Poloniam, ul hxc mirnruiis ejus illusirarelur. Lega- siain Cathedralrm, quodeliam indicatur in MS. Flo-
tivnts plures pro Rege Casimiro obivit : matrimonium rario Sanctorum, et in Auclario Grrveni ad Usuar-
et Casimiro
Regi :
ejiis cnm Elisabrtha Alterti .-iuslnaci eonfecit : Ma- dum aliorumque fastis. Alia ejus memoria viscripla est
rnrburgum Regi emit, a quo missus bellum ctvile sopi- ad diem xi Aprilis, in dicto MS. Fhrorio el Auctn-
rioGreveniet Motani primie editionis, item npiid Ga-
ct M Apr.
vit : pacis conditiones inter Magistrum. Generalem
Prussi<e el Regem concepit, et consrriptas tradidit utri- lesmium, Canisium. Ferraitum, utilimc mter Pm-ter-
quc parti eas probauti. Institutionem denique filiorum missos indteavmius.
Regiorum suscepil. ut late deduetum aute Vitam S. 6 Demum resgrstas S. Stanislai ejusque martiinum
MniHo itpud
brevitrr altingunt aut iracVinf fusius historici passim
Casimiri ad diem quurium Martii. liic ergo Auctor
est, qiii anno Dommi mcccclxv exacfo studio a se eia- omnes polissunum Scriptores Rerum Poloutcarum,qun-
usus antiquis mo- Irs sunl Mnrliuus Ctnmerus, Motthias de Micltovia,
hoioLam Fitam S. Stantslni rdi-lif,
Sanlwegcs de C'^echel) Jo<locus Ludovicus Deeius, Alexander Guagminwi, Cle-
iMis variii, ninnrntis, sed [ul scrihil citnlus
anliquif,
neliulose tiuncaleque per vetustiores conscriptis. mrns Janiiius, et atii receiiliores. Ex umnibus autem,
vioiiumciilis
munns a priscis tam antiquis quam novis, nemo est, qiu unnum mor-
Jnterim ipse Longinus pra-fatur, id
tis in dubium revocet, quin fuertt Clinslianai /Erx
scriptoribus neque imprudenter neque ineleganter
prseoccupatum fuisse, se autem ex multis insigniora MLXxix, et dies Maji viii : sed dum additur in Vita,
attingere, tain MS. quam impressa, parte i uu7n. I3G, cnnsum-
scripturum, et locos* insigniores velle
quos vel de ipsius liisloriis vel de aliorum rtlatione niatus Sanctus, cum annum pn'pe qiiiniiuag^^siinum
indicatos cognovit. Dcmum sub finem Proloyi nit, se ageret, octo aiinis Poniificali administraio S.icerdo-
operis hujus laborem assumpsisse, pru amplitudine tio, primum quidein non possumus infegros hos annasac-
Dei, pro cipere, eum num. 'i^dientur decessur Lumberfus obiisse
laudis Redeniptoris ac Conditoris nostri
vi^^^-sima (|uinta die mensis Nuvemliris,anno Doraini
deciaranda et illustranda vita S. Stanislai, pfo aedi- Cliioiiotof/ia
ficatione proximi, el i>ro capessenda meiendiique
miileiimo siiptuagesimu primo, *;( pro sufficiendo \ il.r a/tud
vita jierenni. Quem et nos inler tot labores ultimim novo Puulifii-e comitinrura dies secundu Febriiarii lanjinum
imjilicala
dicta, utiqiie anni sequentis mlxxji. ex quo rursum
atudiorum finem assumpsimus. cinn tem-
tanliirt te^npnris detralundnm, quantum opus fuit pe- pvs Scdts,
4 liaronius in Notis ud Martijrolngium srnbit, se
l'iiic Mix
nonnulla accepissede eodem sanctissimo Martyre ex lendo Roiita et referendo in Poloniam dic.relo Confir-
anh(/uior
^y»i>]im pi\. mattoiiis Pontificix, aniequa^n conseerareliir novus Epi-
veteribus monumentis Polonoruni ecclesias, a Sta-
jittniiur. sropus : adro ut eu conserrnlio,
ut mullnm nd eam fue-
iiislao Rescbio S. S. E. Protonotarii-. Acceptmus et
niis varia alia Acta breviora inrvariL-i veteribus nionu- ritprnperatum, vix potuerit puucis hrhdomndis prxce-
/inhrretur anno
Sequenliam ex per- dere dicta7n diem Maji, et sic solnm
meutis collecta ; uli rl Prosam seu
inclioatus a pauco tempore annus Episeopntus
vetusio Cracoviensi Missati ad dieni vui Maji in die MLXxix
Nutali, et xxvn Septrmbris in fesln Translationis reci- octavus.
laresoliiam. Ex his oinnibus prxfigimus unieuin srri- Crommerus libro i de rebus Potonoriim. o.risim
7
ptum breve, ut lector puitcis addiscat, quee dein latissi- Sanclum asserit, cum vix triennium Episcopus fuis-
neqne hoc efficaciter everlii triennalis mortuus,
ine deducuntiiv, max.ime quia nonnullif circumstantiz set :
a quo, dum emplus erut fuud^is. calumnix
viveret,
ibi relatx, non rrpeviuntu)' in Fila a Longmo de^ucfa,
in Sanctum postea cusjr occasio. Potuit enim fiic esse
ut possitvideri ex piiscis esse scnptis quorum ipse me-
muiit, aut certe ex anliquis monumentts desumptum. empius, cnm Episcopatum Stanislatts pro Lamberto
admintstraret.
198 I>E S. STAMSLAO MARTYRE.
administrnret, rjnx nl nnnc vocnmiu! VicartuA qevera- loco quinti, compo.^iiiuse.\t ctim nnnn Chrtslianae ivrx
AVfTOBE D V.
lis : et sic fortassis rnmputanlnr oclo nnni a MLXxr in- mxxx, qund potest rtjfrtp obscurins a Longino eraralse,
choati, post qnem Lnmbertusaiihuc vixeril usqne ad an~ et perperam pnstea lectie extensxque. vllln imputari.
niim serili istius lxxv ; tum vcro ohifrit. eiqnc sujfeetus 9 Neque in istis lantuin, qua' jain aliigimus, Incis Tertia circa
sit Stunisluus virca finem Maji mlxx^i, aliine iln mo- depreltendimus Louginum infellcen fnisse clironologi- f-egaliones
pro Cnnoni-
rieiis noti imilcveril nnnnm Episcnpatns iii, rjusdem corum cnlcnlorum .'iubduciomn : se-l el in cnuonizulwnis
za/ione
nec CTpedi- tamen ndminislruli ortavum egerir. Jlleraiu npinione negoiio sitniliter liallncinntum invemmns, rerum ordine
ta sati.% apvd Cmmmeri difficullas esl, qund cntn post reditum Dn- pertnrliato. Te.rtio Legnlos ivisse ad Pontijicem conslal,
Crommerum teslni ex Russiti, qni ad aunum Mi.xxvi videlnr pcrli- qui primn vice apufl Lugdunum invenerunt rnnocen-
tlum « annos
SpiscopnCus ncre. universo femintirum generi iufeslimmus tpse fue- tinm quartum . impetrarnnlqne tu causx in Pnlo-
ad 3 rcslyln- rit. earum causa deserlns al> exercilu amuerai
quin nin coqno.teendae nominnrct Commissarios, Gnesnensem
git.
frncttim viclori.r. sux ; adeo ut ndulteras, adempin prole nc Wrnti^laviensem EpUropos cnm Ahbnle Lnbenensi.
ilonuinveril ad cnnnm calulos suis iiberHms Inctamlns ;
I/is commisslone sua perfunctls, redierunt Leqnli ; et
videatiir imredibile, tam severnm feminex hbiflims ul- Pontifiirnt, nnno \^^{ hebdomade Pascltali in Itntiam
lorem, ul brutis nnimnntibus commiseere se qunm mnlie- reversunt nec nmjilius inde eg ir.i.furum , invenerunt
ribus maliieiit, qvemadmonum lale deduiil Lonqinus; Pernsii ; nbi novn rei conficieudx injecta luora, as-
poliiii^se Christinnm, mnrilo vi rapiam, aden insnno sutnpserunt secum Fr. Jarobiim /reltrensem, denuo
nmore deperire, uti descnbit ipse Crommerus ; diun hnc singuta recogniturum cum prirdirtis Commissartls,
ipsa de caiisa increpitum a Stauishio Reqem, ad in~ juxta Commi.<;sinuis 'iux iUlcras datas Pemsii vii Kal.
struendum ei cnlumniam inducium nai rat ; ineredibilius Junii, anno Poutificalns ix. Chtisli mcclii. Denique
nnlem, qund cnusetfuensju.rlaCromrnerum foret, ne mi- itlo etiim sna commisslnne perfunctn, irdilnm terlin ad
raculo (fnidem resiiscitali mortui fui.isenliquatenus emen- Sedetn Apvslolicam a Legalis, fr. Jacnbum comitan-
dntum. Dici lamen eliani nd linc polest. justn Deijudicln libus; peractnque causa rstsvKal. Oetobris.Pnnlifica-
permissumesse,ul. qui vnqielibidini cnm 'iuoexercituin- tus anno xi, Christi MCCLlil.
rx Afosfoli-
(lulqens in Russia, causnm dederat matronnli inronti- 10 Htr rernm ordo palel ex ^Jpostollcls lilteris, a •is titteris
nrnii.v in Polnnin ; et pns'en plus .rquo severus illtus [jOngino Ipsoprndnclis ; qui interlm srciiminm legnllonem fxplicanda.
ultor. cum bumani geueris contumcUn , fuerat; prnlabe- postponil missioni Fr. Jacobi In Poloninm; eoiiue com-
E
retur ipsemet in adnllerium lurpi.t.-^imiim, in coque et missioiie siia defuncto, pro serundn virr missos Legnlos
altis grnvissimis flnqltiis obstinate perseveraus, cnm ait etinm lunc invenisse Papom apud Lugduniim; ad-
stnicta iu saurtiim tnonitorem calnmnia miraculo tnulo dens nnndum enim (Jallias liquerat; eoqne novas mo-
fuisset eversa, non cnnfusns snlubriler, sed actus in ra- rns nectente et jnbentc. vult in Polouia novum inslitti-
biem, crudeliiatem pAusqnnm ferimnn exerceret. Cete- luin fnlssee.vamen, Idque tertium vocal. Tria sane e.xa-
i'um nntiijua Sijnnpsis vitx vernsimitiorcm nobis faril, ntina libenter adiniserim : sed ila ut priinum faclumsit
dum ei cousonnl, ordinem nnrrutionis (juem sequitur pcr Episcopum et Clerum Cracavlcnseni, ctijns acta
Lomjimis, diulurnius Sedis tenipus requireus, ut odiil- secum ferentes Lugdunum Legati, Commissarlos Apo-
terium Boleslni et suscitaiin mnrtui pcr Stanislaum, stolicosimpetrnrint : secnndum nb his pcrnclnm ^t et
Kijoviensem expedilionem praecessent. succe.'iserit anlem obliitnin Perusli : lertium a Fr. Jneob.) inslilntnmy qno
cidem baibnra lndeserlo<emmiliiem et udulterum scxion afjirmiinle rlle actn a Coinntlssartis fuisse omnia. nova-
iufirmiorem crudelilas, cuin abomimtbili veneiis bruta- qne dorumeuta adferenie, secula'^anonizntio sit, sic nt
Its n-m, Quo coac.tus fneril Stanislnus primas monitio- nulhitn nliud exnmen fuerit post Jacobi ad Papnm re-
nes, quas secula morini suscttatio olim fecerat non pror- gtrssum in Polnnia factunt. Celerum prxdicli errorcff
sus inanes, cum qfiivtoiibus censnrx ecclesianticie miuis Longini, hlstoriam scribere professo non facile iyno-
ifeinre. .^cendi. niliil detrahunl ipsarum irrinn ceitilndini;qua~
8 Mnjorein 'ipudLnnqiuumdlfficullatun habel, qiiod riim snbstantia accepta ex d iclornm exammmn Aclisotnni
Aha thfflcul-
ttts circa itia^ num. 27 dicatur Sanrtus ordinnlus Episcnpus annum fidedigni.-i.-iimis; indtcandi tnmen Leclori fnerunt.neex
tem Satictl, v\\:m agens spxtnm et (rii-esifniim ;i'/ qnod uiim. t4 inopimito deprchensi aucipitem etiam ad alia irdderent.
.
legatur natus irgnaiite iipiid Polonos Rege Mieczi- 11 Canoniznlionl; solennilaie Assisii pcracla in Na-
Eteoulio
slao primn, annn rcj^Mii siii tprtio, ab ortu vero Sal- livilate B. Maux viii S''plemtiris, decreln est corporis
corporis an.
vatoris nostri millpsimo trge-^inKi. Qme nmnin inler elevatln et facln per qnatn lionotificn. Fuernt illnd ex
sepuqunul. El quidem q:tnud annum iii Miectislai, suburbnna S. Mtclinelis ecclesin. anno mlxxxviii die
Cathedrali:
compositiim cum ff?nio mxxx Cliristi, comlat uovam e.fse \w\\Scptembris, ifan.tlnttnn ad Crncnviensemecclestam
repmjuanliam. cnm iis quiv de Regis illlus initlis scriblt Cailiedmlem, tiine S. Wenceslao Martijri sacram, nunc
(/«(.' Lonqinus aliique. in historia Polonicn, dum Bnle- ipsins S. Stanislai twmine insignem, trpositumque in
slnum Miecz-islni pafrem morlnum statuit au no tiwv lumbam. qualis desrribitur lib. ^ cap. 1 . .Ist uhi irver-
tertia Aprilis, el {ilium roronatiim prnxiino fe.to Pente- sis in Pohninm Maji. qua fe-
nunliis iKuxit dies viii
eostr.-iin urbe Gnesnrusl, flQueub Arrhiepiscnpn Ilippo- stnm ex Decreto Pontifieio irima vice celebrandum erat
iiuem dicit aunn mxxvii fila funrlum Qnnd iijitur
lijto, (uec enim video causatn, qme verosimlle facial, dilntntn
non nlsi per adaunutn a^tntiswwi aUinel.liintc egissecri-dncum Sa- rem usqne in auuntn hcci.v) sarva nssa elevnta de tuni-
conjiifuiam cerdosordinalus cn-pit concionarl. Sic enitn primam ejus ba. et cnni tmriis ecrleslis fiierunl cninmnnitata. Uitde
tollenda.
iFlatem distingui pn.*,se ejistimn, ut nntus anito seenli el insigiiia (iuofrnstra Pragam allata sunt, nti scri-
istius\\\, Gnesiiamad Philnsopblra sittdia se coutu- bitnr i<i Dlario Reliquiarnm Praneusium : cujua anctor,
lertt eirca niinnm ,vtatis xx iude pnst tirs qHaluorve
; pleniorcm de iis notilinm mtltere rogntus, ex .Inonymi Rel,iiui.i Pra-
aniios profeclns Pari.tios, posi e.ractum in Jure Ciiio- Pragcnsis Canonici MS. Codirc har verba uttnlil gx et rilsii^f'
nici et sludiis Theoloqix sepicnnium. redierit in Pnto- Eodem anno {rtempe mccliii) procurante Epi.scopo
ninm circa nnnum seeuli ],\i, .r.tnlis xxxi; ubi Lnm- Nicoian, allatre sunL Reliqmae S. Stanislai Martyris
berto. creato recens Epi-rnpn Cracovlensi, iu.wiunlus^nb Novembris,
de Krakovia xiKal. et receptuj in ec-
eo per omnes socrnrum Ordinum gradus prnniolus, clesia Pragensiiim procfissione solenni. Plnra tamen
detude et ndlerttvi sit Canonlcis iHtus E:clrsi!e. ffcec quam nunr servantur, nllnln Prngam frusta sunt
ibi :
nulem nmiiia nnu snlis disttucle nolnta inveniens Lon- etenim urbs Pilsnensis, endem Bohemia pnst Pragam
iu
tjinus, nescio qun numernrtnn inler .«e cnmponendorum prxcipua vt semper Catliotiea, cunt nniio mccocxxxiv in
negligentia chrono(oi}iam ronfudit nec enim excnqilari
: festoS. Stanislai die viil Maji, ftiisset a gravi ct din-
potest ratio, qua errores lanti in librarios refiindar.lur, turna Thnborilarum obsldionc liberata; pet-il et impe-
primo fortnssis excepto, nbi annus Mieczeslai (ertius. Pragensi dc ejusdem Snticii Reliqniis
travit a Capitulo
partem
DIE SEPTIMA MAJI.
199
A partem iimguem, el cxiwU eom refigiose servat, nti motus Lanibertu:, Episcopus Craouvien^is. vir p.us,
nobis nuperrirne scrip.-iit lifvereuiUxs. Decanus, Suman-
f I.)
juveniMii, leluctantera niagis quam se ingereiitem,
driensia J^piscopiis, auclof pr;vcil<iti Diarii. nrc non ii^lsniTos ()rdine< pprtraliit. S.icerdotein
primura,
gramlioris ojjeris suh liinlo Mnriis Muiavici nunc pri- po.st Canoniciim, ac Praeilicatorem Cracoviensem
miim edili, ulnlih. b n-;». 4 PiUnensis obsrlioni^ liisto- facit. Sic Stanislaus. tamqiiam .Sacrritox ft
fiBcur.ila et pretio-fa
riam proponil, addens quod ad lioc iisijue iHiupusina- Cnnomcus
l.knta, in iilieriu> solum ti-inslala, ulierrinio.s (ru- concionando
net, apiid Pil.-^nen.-es libcratEL-hoc modo ui-liis ^olen- ctus reililere cce]iil ; in oninibus seip^uni pia-bHns «"jnuiiif™-
nis n?emori:i, et dies festus anniveriarius, nernpe exemplum bonorum '''""' ^"'"'
cperura, iii iloctrimi,in integri-
Jdininicus diei nrtavui Maji pruxinius, protructis so tate, in gravilate, verbura sanum et irreprehensi-
lcnniis (ota illa >eptiinana usque ad feriuni vi. Ex bile ut ii. (|ui ex adverso
; es.sent, verereiitur, niliil
eoilem S. StunisUn corpore, ut ait ideni in prsvcitaio lialientns dicere malum de illo. Quod dnm I.amber-
Diurio, Dens donntns est Iinperutori Carolo IV Cra- fu<. senio et ietale c.infectus, in illo videt, ipsura
covio?, a Casimiro III Hcge Polonia^.annn mccclxiii. universa; hccle.-iai, alque adeo ilouiuisua.-, tamiiuam
et digans lionnn aulein cansa, m Kalendario Pra-
:
alterum .Josephiim, pra-ficit.
geims Ecclesix anni i378, notat-ir festunt in diem 9 4 Moritur plenus die.-ura Laraberlus : iu cujus
tiansfewudnm : qnod usqiic ad inulationem, a Clemente kcum a sacro Collegio, univer.so pupulo cspetente,
VIII \actam, servatum. sufficitur Stanislaus. Poiiitur lueerna aiden.'. super
12 Prsecipua interiw sancti corporis pars Cracovix canilelabrum, utluceatin domo Doniini. Cunctatur oirfnm/ui
mia.tit in prxdicta basHica, asscrvaturque inclusa tum-
ciiltii!: feiiic raultuiii foriis atlileta, nec ita facile in stadium '>""/"«
G tn loco bn- arg''iitea;, quam sex Angeli ex eodem inetallo ingreditur.' Horret onus Angelicis etiam humeris
prim,T se-
pulfiir.T
sui)tineut, vt ait, in deseriptione Cracovix Georgius forraidanduiu ; vicit tamen caritas vicit volun- :
Braunius, orbis lolius uibes prxcipuas tabuHs irneis tas. voluntati Dei ac majorum parere assuela. In-
exprcssns proponens, el illius templi maguificenliam ex- gressus fortissimus miles in arenaia, ex qua non-
plicans, cui Clerid lxnx, Canonici xxx., Pneluli vi nisi victor morte decessurus erat induit loricara :
cum Suffraqaneo deserviuiil, quod ad pleniorem hisloriie ju>titi£e et caritalis, calceat pedes suos
prajpara E
intellectum proderit obsei vasse . Ipsa porrn S. Micliaelis tioiie Evangelii pacis. oranibus sumens scutura
Iii inxislit ver-
ecclesia, inqua pnirain eaedes fuii, niliilo7ninus fre~ fidei, in quo po-<sit omnia tela nequissimi ignea ex-
fco /)('i.
quentatur, mutaio nomine dicta rupella S. St:inislai. tinguere galejni salutis et gladium spirilu-, qiiod
;
Esi enim ut describit Lo»(/i?n(S in editinnerupella, in est verbuin Dei accipit ; per omneni oralionem et
plano con^urgentes, fabricata qux nescio quomodo :
obsecrationem orans oinni tenipore iii spiritu, et in
plerumque in libro 3 voiatitr Rumpellam vel in Rum- ipio vigilans, in omui instantia et obsecratione pro
pella et num. 35 dicituv ea per annum a populo liebdo-
:
oninibus Sanctis.
niadalim visilarisoliia quavis feria sexta, q\od Caihf- 5 Sic armatus, primura circa se orania diligenter
driilis, ifilra avcvm chiudalur, sitaqne sil m subUnii viilet, ne quid apertum aut superHuum sit, quo ab
monte, difficilem ex ea parle ascen.mm habenle. Ea au- hoste teneri, et iu quo vulnus infligi possit ; domus
tem ecclesia. tum exlra nrhetn, minc iiicluditur Ca>.\- deinde sii^e semitas omnes considerat, iie a latroni-
miri*, a Casimiro Rege anao mcccxlvi fundats', et bus suflb liatur, ne ab inimico liomiiie succeiidaliir.
solo fliimine fislula divisa' ab ea urbis Cracoviensis Quam eamdein doinum, pauperura ac hospitum di- jnvai pnu
parle, qux arci suhjecta Strademia dicilur. versoriuin facit ; orphanos et viduasconscribi jubet, f"'"-
ut cuique panera frangat in tempore suo. Circumit
vintat duB-
vid:^ app,
TOV. Vn MAJI
SYNOPSIS YIT.E annis singulisomnes dicecesissua; partes, nonsoluin cesim (t
allarium aut sacra; suppellectilis inunditieni videns, Saccrdotum
KOT. 55
Ex antiquo MS. crala a P. Joaiine Gamans. sed multo magis ipsorura Sacerdotura, qui aUari- "'"""
bus in-erviunt, vitam etintcgritatem exarainans, ut
I'iis rl diu s
fc^Jtajiislau^ Scepunovius Pulonus. de nnbili Pi ns-
sorimi familia, patre Velislao, matre Bogna. piis et
sancta s.incte administrent ; nec ut ipsi soli sancti
stcriiibiis sint, qui portant vasa Domini, sed domui etiam suai
pareiililnis
li.icupletibu> parentibus natus est. Hi. cum multis atqiie universaj famili;e bene pra-sint. In quo oraui
iinlus,
annis steriles esserit, ad Deum oranis fiecunditatis stiidio suo p:itientia fuit singiilari : i|uon'ain Deus F
anctorem confngiunt, ut pro sua benigna voluntate iiDn posiiit euin in irani, sed in acquisitionein salu
illis liberos dare vellet ; pacti voto, se quidquid id tis.
esset-. quod ex illis nasceretur, ipsi soH ejusque cul- 6 Videbat et invidebat inimicus salutis nostrie
tui sanctissimo addioturos. Ad trigesinuim tameu indies novam sibi praedam eripi, nova gaudia in cte-
propemodum annuin eorum desideria differeliantur : lestibns escitari : aulas igitur et p.ilatia Regis, uli
unde, cum conjicerent, id Deum nolle, quod illi sum- assolet, pctit ; negotia ac pericula Stanislao nectit.
niopere \ellent voluntatem suam divinie voluntati
; Regiiabat tunc in Polonia Boleslaus, a virtutibus Hegem inter
subjicientes, omnem curam et solicitudinem a carne bellicis appellatus Audax, Rex a priiicipio pius et ."''a-r/ara
et sanguine, ad fruetns spiritales transfeiuiit. patrise amans, sed ingentes viri virtutes ingentia plc,
2 Ecce vero adest pricsens, et nec upinatus qui- a-quabant vitia. Erat aniinus ad aggredienda peri- dvt
dem, sine magua inatiis molestia, partu-; crescit, : ciila magnus, erat coustantia in bellis iiersequendis
Gwsn.v cl non magis corpuri';. quam animi viribns modestus, laboribusque toleraiidis incredibilis
: sed ex aliera ;
l^unsiis scicn-
l'is excutliis.
pudicu.s, ad onme genusdoctrinse et pietatis propen- parte fuit crudelitas surama, avaritia non ferenda,
sus puer. Quod dum parentes vident, votis suis et aiiimus iinpotens ac rebus secundis insolens, ante
piieri ingenio dees.<e noluut. Oneznam illiim, et Re- autem omnia in qnamque ficdissimam libi.Jinem
gni et litteraruin tunc sedem. mittuut. Sed non diu plane effiisus. Dolebat Sanctus Antistes, tantas vir-
bic iiidns tantum potuit continere ingeuium. Lute- tiites tot tantisque vitiis contaminari. Regem igitur
tiam igitur, Parisiorum urbem, studiis litterurum aggredi, illura'iue officii commonere constituit.
ex antiquo celebrem, mittitur. Hic se totum cum 7 Emeratforte D. Stanislaus al^etro, nobili viro,
aliis studiis, tum praecipue theologiaj ac juri Cano- rus ad ripam Vistuhe, in agro I.ublineusis trictus, ut rus aseem'
nico tradit. non sibi, iiec suis, sed Ecclesia\ Moritur Petrus ptum legmme
3 Reditdomum, tainquain ex mercatura merca- prius veuditio in tabulas publicus relata fuis- ostendat
quam
tor bonus ; integris suis, pietate, mndestia, castitate. set. Sumit liiuc ansain nocendi B deslaus, Petri ne-
sineeritate; quEesitismuUis, excellenti doctrina. re- potes hortatur, ut Stanislaum in jus ad suum tribu-
lum gerendaruiudexteritate suinma. Fdinaejus per- nal vocent. Vocatur iu jus Pontifex ; sistit se ad
Soletium
300 SYNOPSIS VIT.E S. STANISLAI EP. M.
Soletium, ubi tum sub papilionibus, more majorum, lis dicto. Qua re cognita t}Tannus, audacissimum
dabat Rex. m;ifrna judioia. Jubetur titulum exbibere quemquG ex inilitibus ad interficiendum Dei Sacer-
ruris possessi. Provocat iilead testimonia. .-ed nemo dotem destinat. Qui ubi ad locum designandas cEedis
audet, Rege prohibente. Tunc sanctus Pontifex, perveniunt, stupescere incipiuut, alii caecutire, ca-
a(/<lieil If^i-
omni auxilio humano ac testimnnio destilutus, in dere retro ceteri. Significabantur hsec a Clero D.
monium ven-
ditorismorlui. lianc vocem min^tus prorumpit : Quoniam, inquit, Stanislao sed illesuos nihil timerejubet pro Rege « qno ad
;
alta-
:
diminutfc sunt vcritates a filiis hominum ; de terra Deiim deprecatnr se et suuin ovile eidem commen- rcpost sacri-
:
Rex ficium Missx
veritasoriatur. t>t justiiia decoelo prospiciat. Inno- dat. nbi morarisuos videt, alios et alios mittit,
occiditur
itiine ,Iesu Christi, rui servio, ct cujus eccle^iam qui mauum Episcnpo adesse renuntiant.
Excelsi
tiieor. rccipio, tne ab liinc tcrtin die. ipsnm Pefriim Arripit ipsegladium, acvelutiferus Cain sanguinem
vi\uin, (csiHtn vcritafis et ajquitalis causiG mene, ad justi Ahel persequitnr; eadeinqne omnia. quaj mili-
hoc trd)unal addncturum. tes pertulerant. in se experitur. Peracta demuin re
8 Vcnit Petravinum, in orationes etjejunia .'^e to- sacra. ubi Deus ipse permisit, vulnere letali caput
tum cum suis cnundit: tcrtindeinum die adleinplum Martyris proscindit, cerfbro*(|ue ejus parietein re-
S. Thomse. ubi Petrus fiiil sepnltus, pergit, Deum, spergit. Malo inchoaturn opus Regis, improbi mi-
tt eum precl' corpus in p
bus cum jeju- summtimet priinum verifatisvindicem.genibns flexis nistri delerius perficiimt curpus Sancti de teraplo :
tcs Ti
nio /usis invocat ; ac testem innncentiiu sn,\i cutn Susanna extrahunt. in partes septuaginta duas di.scindunt, discissum.
TPsuscitat;
H['n*'llat; Pelruni deinde in nomineejusdcm Dei om- atqiie canibus avibusque devorandumprojicinnt : ne-
nip':eiitis cuinpellat ; Exi, inquit. fora-: Petre, r.c fandn demnm opere perfecto, abeunt.
sepulta' a vivis veritati. moriuus de sepuicro per- 12 Noii tulit Deu>; mililis sui corpus diu abjectiim
hibe to^tinioninin. Prnilit ille Irit^nnalis inortuus : ac infaine jacere: adest coele^^tiscnstndia aquibirr.ra,
stuiH'r etadmiratio invadit nmnes . ilextra appre qua; corpus disjectum, dum se Clerus colligit, cu- a/i aquUa
hensum ad tribunal Regis, ita ut pnllicitus fuerat, stodiant. Post biduum recipit aiiimos Clerus, ter- custadilum
redintegrafur
adducil Antistes. EKanimatur Rex stnpet totum : rore ac timore dispersus, suiqne Episcopi inembra
flatoque te- tribunal : nemo lo^iuitur verhum, doncc ipsePetnis: honoritice componit. Effecit omnipotentiu Dei, ut ita
ntlmonio E
Ego sum, inquit, ille Petrus, qui testimontum ve- simul concrescnrent, ac si numqnam ilivulsa fuis-
ritalisre<ldilurus, ex quietis sedibus venio hiic. Iluic sent. Digitus unus deerat; sed no istum quidera diu
egorusmeumjusto Rej^em
pretio vendirli et nddixi ; latere passus eU ille. qui custodit ossa Saiictorura
deinde ac nepotes increpat, qui sancto viro absque suorum. Lucerna enm ccelestis, in vicinampiscinam
caiisa negotium facessant. Victa et co;tcta malitia, conjectum, a pisceque devoratnrn demonstrat. Col-
secundum veritateni sententiam fert. lectura ac concretum corpus. in vestibulo ejusdem
9 Aliilucit ab jiidicio suum testein Antistes quae- : saceili,magna pietate ac reverentia coUocatur. Sic
rit ex illo, niimqnid, velprenitentiae cnusa, vitum sibi Stanislausoctavo EpiiCupatns sni auno, martjrioco-
reriueif ad
prorou'ari velit. Qiiod cuin
ille negasset. jam scilicet ronatur, vitamque mortalem pro immortali comrau-
sepulcrum,
semajorem partempujnarnminpurgatfrio exolvisse, tat.
nec iterum pericnlis ac procellis mundi ac peccati 13 Ecce enim Staiiislaus compntatus est inter fi-
se conimittere velle, contidei'e se precibns sancti lios Dei, et inter Sanctos sors illius est. Honorifica-
Dei a reliqniis poinaruni liberatum iri ; deducit il- vit eum Pater .eternus, qui in coelis est : centuplum
lum ad locnm quietis : quem nbi prlmnm attigit, accepit in hac vita, et vitam aeternam possedit. Nam clarum
expinivit. Interrogabant multiPelrum, de rebus al- qui vivus caecis viam demonstrabat, mortuus CEecos miriiculi.i.
terius s-eculi : sed ille nihil cuiqnatn respondebat, illuminat : qui vivus unura solum mortuum, magna
prieter illud : Ilabetis non Moysen et Prophetas : nostri orbis admiratinne. a mortuis excitavit, mor-
adevangelizandum, sedadteslificdndura missussum, tuus plures de sorte mortis sustulit : qui vivus fer-
Audiverant hoc vicinse gentes et gavisie sunt, quia ro Boleslai cessit, morluus universos exercitus, at-
magnificavit Domiiius misericordiam suam et gra- : que acles integras, pinrum Regum Patronus et ad-
tiiis agebant Deo. qui tantam
potestatem dedit in ho- jutor gentisque suce amator, fngat. Itaque cum lo- transfertnr
minibns. Ccnfirmavit ea res Polonorum animos in ecclesiam
cus ille, ubi depo^^itns fuit, populi freqnentiam, qua; ad
Cat/iedralem,
r( amfirmat fide, Russicis erroribusper septenninm inquinatos:
illuc opis causa confugiebat, continere non posset ;
Polonos i»
nomenque gentis illustravit nbique, sed et vicinarum
fide.
Lambertus hujus nominis tertius, successor ejus, et
gentinm corda ad Dominum Deum convertit. Princeps Vladislaus, divinis visionibus admonitl,
10 Cnnsederaiit aliqnantisper Regis ira;, qu^ fa- ossa Sancti, odorem suavissimum spirantia, sancte
men postea facile exarserunt. Fecerat expeditionera ac reverenter in primarium templnin Cracoviense,
Rex contra Ru.ssije Dnces quiluisvictis ac prcfliga-
:
S. Venceslai tum dictum, transferunt. Sic suo al-
tis, Kioviaque capla, ipsecum niilite stio, urbis aince- tari Pontifex, Calhedrae Doctor, templo Episcopus,
nitate ac deliciis capitur. Interiminilitum conjuges, populo Pastor, post decennium restituitur.
longioris morae perta^sse, pro inaritis servos acci-
14 Pcst centum tandem etseptnagintaannos, ex-
piiint. Milites re cognita. relicto
lie$nn rfc cni-
Rege domum pro- citat Dnminus spiritum Prandota? Episcopi Craco-
delilele rt libi-
perant. Primum in illos ipsos tam(|uam desertores, viensis, viri Sancti ; Boleslai item Ducls, cum sua ab Tiino-
deinde etiam in uxores ipsorum, Rex immani centio iv:
dinc sapius cru- conjuge Kinga, femina ca^^tissima. Qui miraculis
moni/um pt-- delitate animacivertit. Prieterea rapina
communicnt ;
ac libidine sancti Episcopi collectis, et fide publica.
taraquam
nefunda se contaminat. Non ferendnm hnc pntavit
igni probatis, legatos ad Innocentium QuartumSura-
bonus Pastor certamen lertium cum Rcge iniquo
:
mnm Pontificem mittunt: atqne ut tantum virum in
ingreditur semel et iternm ad eum venit, a crude-
:
numerutnSanctorurareferre velit, diligenterprecan-
litateque deborttitnr utex oculn sno trabem
;
prius, tur. Fit consultatio Assisii, ubi tum furte erat Sum-
deinde festucamex oculis aliornmeruat.
monet:nisi mus Pontifex. Inter alios tum unus adversabatur
faciat, se illum excominunicaturum minatur. Dura caus;e Divi Stanislai Reniholdus ('ardinalis Ostien-
nihil proficeret, dumque
videret joco ac risu accipi sis, vir primEe auctoritatis. lucidit hic in gravem et
oinnia,diesacro Domini ad allare Regem post Orrd'""-
excommu- letalem inorbum : cui in somnis apparet Divus Sta-
nical. Perculit ea res animum lein osnen-
Regis ct exacerbavit; nislaus indigne illum facere docet, qui Dei resistat sf,n sanfilinn.
;
ita ut nil ampliiis. nibi de vita ac sunguine Stanislai voluntati. Exeitatnrsenex, Divose commendat, con-
cogitare videretur.
valescit, causam antea oppugnatam tuetur. Fitsum-
I! Peragebat rem sacram
D. Stanislaus octavo mus consensus omnium : Episcopus sanctus inter
Idus Maji m
sacello Cracovije suburbano, S.
Michae- Martyres refertur.
15
DIE SEPTIMA MAJI. 201
15Contigerat,Deoita ordinante, inter ipsam rem perint«rSanctos extitisse, fjui pro suo merito a do- D
morltium sacram, ut raortuus adolescens a matre in illud tera- strae lingu;e
ft hominibua sit amplius colendus, mat^is AliCT. tO.
resuscitatum. LONGINO.
plura D. Francisci dictum deduceretur. Pontifex amandus, magisque in deliciis et admiratione ha-
Deum supplex precatur, ut novo miraculo factum bendus.
suum confirmet: erigit se subito adolescens fitin- : 3 Versanti autem mihi animo. et multum diuque
gens hetitia onmium. Summus Pnntifex pro sugge- tacita cogitatione cuinam libellum, de
reputanti,
SaiKlis ad-
scrtlfitur:
stu gratias Deo agit Mar-tyrem luculenti^simaora-
: Vita Sancti edituin et pulchrorum plenum varietate
tione cclebrat diem viii Idus M;iji memoria ejus sol-
: fucinorum, dedicai-era; ad Te, cujus apud regionis
lennem assignat. Redeunt iegati cum ingenti laeti- nostrie populos maximum est in doctrina etreligione
tia, atiiiuntiantes t]uanta Deus fecit cum Martjre nomen; ad Te, jain pridem veteranum Christi mili-
suo. Prandota Episcopus ossa Sancti ex pulvere tem, quondam vero meura contubernalein, me la-
jrttTfl ossa terne sublevat. eaque pro niore stilito in altari con- men et ingenii et oris [faoundia] b atque doctrina
alian "»- dit, Boleslao Rege pudico ac Regina pudicissima, ceterisque liujus gcneris artibus longe prsestantem,
pQnuntur.
ceterisque Episeopis ac Ducibus regni et vicinarum animum vorti. Tibi , viro oinnium huraanissimo et o/frruntur
Pr.Tpnsito
Proviriciarum assistentibus. Et lactum est in' die optirae de me
merito, qualiscuraque hic labor noster
Clodawensi
illa fi^audium ningnum: benedixitque Dorainus novis- dedicandus erat ut esset penes te perpetui amoris
:
simis Stanislai, magis quam principio ejus. nostri raonumentum invenies enim : in opere prse-
senti plurima, et jucunda cognitu, et scitu necessa-
ria. Tu Pierii vir spiritus et sacra atque humana
VITA colens studia, et quera, pace ceterorura Jiibar Po-
,
Auctore Joannc Longinoseu Dlugosso, Cano- lonicum appellare ausim, inter multos animo occur-
rebas meo quem quoqiie in religionem nostram et
nico Ci'acoviensi. ;
in doctrinara, et in magnarum rerum cognitionem
EPISTOLA DEDICATORIA. observandissiraum cupidissimuinque esse cognovi.
Non ulium quain te praesentis muneris gratiorem
E.
jxcelleuti et Venerando Patri, Dnmino Sandiwo- ratus, quod et Sancto, quo de nunc agimus, propen-
gio de Ezechel, Arlium, et sacr£e Theologia) Magi- siorera cuUuin exhibeas, et aliquid cum illo habeas
etdomusCanonicorum Regularium
stro, monasteriis commune, gestorum quoque illius et vitte Eemiilator
Ordinis Sancti Augustini in a Clodawa Gneznensis existas ; airimo dudura invisceratus meo. quem re-
Dioecesis Pra>posito. Doraino et Patri colendissimo ligione et benevolentla pra?oocupasti. Denique fami-
Joannes Longini, Canonicus Cracovien>is, tuus, et liaritate tua tracfus. quara wihi peperit tua dignatio
qui tecum una Christo militant, servurura Dei ser- et fides mea, Iiicubrationes meas et labores, (quorum
vus. salutem pluriraara dicit, et beatitudinem con- te non tara primariuin inspectorera esse volui quara
tempiari aeternam. Subierat, superiuribus diebus censorem) nusquara fidentius quara in tuis auribus
animiira, Venerande Pater, idque Irequenter pene et orulis depono, c tuoque optimo atque gravissirao
assiduaraeditafione pectus decoquebat, et ingentem judicio opus nostrum prubatum vel infirmatura iri
scribendi ini^erebat pruritum, ut in decus et gloriam confido.
Prieisulis Sanctissimi Cratoviensis Stanislai, Polo- 4 Hoc enim a te unura quain maxime exactura
norura Protomartyi is, aliquid litterarum conficerera. iri velim, ut libeiU praesentis {quera venula mei, qua-
Id cura neque per aitatera et ingeniura, ueque per lecuntque illud est. scaturivit ingenii) labes et aspe-
tenipestates tum publicas tum privatas facere iice- ritas tua limetur industria, itnbuatur eloqiieiitia. e/usqtte cen-
suix- suhji-
ret ; tandem repugnantera animum, divina fretus adoruetur doctrina. Tum quoque priraum aliis vi-
ciuntur.
miseratione, quae piis conatibus deesse uumquam sendus et legendus pra^beatur tuoque fultus fa- ;
consuevit, labori subegi ; opusque, utinam tam di- vore tura deinuin prodeat in publicum. Nam quod
,
.'^erte et accurate, quara officiose, doraestica scheda quoquecumprobaluin iri,
tu prubaveris, ab reliquis
edidi ; neminem e^se Sunctorumratus,cui aliquando etomnibus suiiecturum cunfido nec quilibet repre- :
Dnntitr tcs
pra^dnrissiine j.atria nostra. vel pro opere vel officio, vel pro vita hendet quod tu comprobaris. Suscipe itaque. Vir
,
gcsla; el mar- f.t marlyrio pliis deberet; cujus tanta ac talis exta- clarissime, a me pr;esentem scripturam. et libenter
tijrio linilx :
hat virtus, divinis freta solatiis, ut molestias cujus- examina; tuoe quoque integritatis et doctrin;e adje-
libet asperioris fortunae et excelsioris potentiEe, pro ctiones et detractiones adhibens, tuis laboribus eam
lioiiore Dei, pro religione orthodoxa, pro salute uc purga, et quidquid illud sit qiiod prudentias tu<e ,
libertate Polcnici pripuli, despiceret, et pielatisze- lynceos oculos otlendat. aut aliurum sit oflensurum,
lum in arduo temporum articulo, nionstraret, inex- lima tuaj correctionis rescinde , eloquentiaqite tute
pugnatam animam in fide et religinne conservans : peritia imperitiie mese errata dissolve, styli qiioque
quam sane rem non alienis auspiciis, non externis deficientis supple defectura. Denigniures siquidetn
^uff^ragiis, sed Dei taDtummodo prsesidiis, et suo opus nostruni habiturum autunio reprehensores, le-
martyrio confecit. ctores, et interpretes, si a te illud cognoverint cen-
2 Vitara autem Sancti describere uon contentus, suratum. Pro ^ua siquidera dignitate series totius
ti iitiraaila ctiam prodigia ad invncationera sui iiominis, post- vitai Sancti nostri, a me diligentius scnipulosiusque
ifcWa. nim
Caiirjtiizfi-
iiuara felici cruore damnatus est. gesta ; itera et Ca- investiguta, plus aliquanto crevit quam meum ferret
tione nonizationis suse Bullas Apostolicas praesenti operi ingeniura, nobilius etiara quam meum sit onerafura.
iuserui; ut raunus cumulatius et tibi et legentibus Proinde vivaci iihj tuo, ut sic dixerim, sulphiire. si
elargirer; ^imul quoque rem dignam judicans, quee quid iiicompletum si quid
, .supertUium. si quiil ini-
projirii operis nairationein liabere luereretur. Et nus tersum, si quid tepide aut remisse a jpjuno et
quaravis ejus martyrii dignitas multo major sit, abortienle ingenio genitum repereris; concrema, et
quam vel a me describi, vel ingenio meo compre- novo tuo carmine quod squallidurn fuerit demulce ;
iiendi possit ; adnitar tamen pro viribus, ne quid u aut, si id expedire videris, penitus abrade non me- ;
me omissura iri, quod ad rem pertinere rebar, con- diocrera mihi gratiam pra-stiturus , si errata mea
tingat. Hoc quoque iipud te et quoslibet legentes faciliori vena d correxeris; et quaj insipida atque
prsefari de Sanclo nostro liceat, neininein ex Pon- arentia sunt, ubertate tuae elnquentia? conduxeris in
lificibus Polonicae Ecclesiae pro tide et justitia, ne- virorem. Neque enim alia lege, alia fiducia libellum
minem pro libertate et religione , et priscorum et praesentem humilitatis raea; tenuissimo exaratum
,
uostra memoria, fortius pugnasse ; nemiaemiusu- sensu, tibi dedico, tibi adscribo; nisi quia illum, uou
Maji T. II 20 prius
203 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. LiB. I
a te limatum tersum et censurntum, legerint, a^quis auribuslaturos, dum inconditum ser-
priiis quam ,
compi-obatum, e legendum
ceteris monem proferri sentient, non ex meo arbilratu et
AUCT. 10. tuoque jiidicio
L0.\GINO. pluris judiciuni tuum quam ingenio, sed ex. praecipientium auctoritate. Neque
et puljlicandum reor .
cujuscumque existimans : ut, si forte vitiosi .«ermo- enini me ea doctrinje et scribendi arte praeditum
neglecto singuli esse scio. ut cultius me atque oruatius. vitain viri
iies aliquos oflemlerint , auctore ,
defectus , deformit.ites, el vitia in te recidant cen-
sancti, quam ceteri scripsere. confecisse arbitrer.
sorem.
Recensenti enim et perlraclanti raibi vires ingenioli plurlum
vo-
raei, sentio quam jejunus inilii et aridus videor, ut luiilati et
viUlalt
ANNOTATA. ipsa tenuitate deterreri debuerim ab officio scripti-
scrvicns,
tandi : sciens omnia uUra vires ausa collisum iri.
«) Cidissiensi Piilalinalit, iiiler Sed ul in Sanctura devotionem depromam, et in pa-
a Clodawa si7n in
\Vartlu17n fliivmm a meridie el conlinia Cnianx versiis triam cui me omnia debere non inficior, demonstrem
Septemtrwnein, et inter Opetowam ab Oricnle, elCani- carilatem; jussioni quoque et expectationi respon-
de.-tm plurimorum ra.ilens ex obedientia judicari
num ub Oaidenle. Ac Canonicos U^gulares Congre- ,
gationis Lateranensis ad Eiclesiim Cludawensem posl parum priideus, quam ex denegatione cantelosus et
Ecelesiam illnm in Colleqialam sapiens [adscribendiim accedo) ; noii jiriscam et
liminio reductos , et //
ereclam ab Alberlo Jiistiembeeio Archiepiscojio Gne- probatam illain dicendi suavitatem et eloquentiam,
sneiisi 35. scribil in serie Arcliiepiscoponm Damalevi- sed rudein ac simplicem repra!sentaturiis. lllius pro-
cius Ciinoniciis Uetjnlaris. pitiationeadeplum milii iri confidens priesidia, qui
obedientiam victimis praitulit et non acquiescere
b Impressum, iiigenio et bris atque doctrina quoi :
,
aliaijue nonimlia (nam Epistolam ct Piolonum iion Ita- recta nionenlibus crimen sapere ariolandi dictavit.
bemus descripluin) ex eoitjeclura correxi. 7 Provocatuium insuper rae reor prujsenti opere
c Locus liic, duarunt linearttm iiiter se coiiverstone, plurimos iugenue eruditos. qui elegantius proba-
deforinatiis cral. biliu^que Vitam Sancti mandare litleris poterunt,
d Ibidem, venia. et cuin sua amplissima liude in hoc genere scri-
e Ilem, Comprobandum. bendi versari; digiium et pernece.-.saritim existimans,
athletam nostrum plures et memorabiles virlutura
LIBER I. suarum sortiri c pr.econes. Is quoque respectus per-
inovit pellexitque ine, ad ea, qua; dudum de viro
/ies geslx el marlijriuin S. Stanislai. sancto explanata sunt ab aliis, aliquara adjeetionis
PROLOGUS. materiam conferre. [quod sperare possem earadem
vit,am] doctorura et eruditorum virorum ingeniis
!^i tanta foret mihi styli virlus, et ea scribendi (quoruin alma parens nostra Cracoviensis Univer-
Scriplums
facultas infusa a Superis. seu natura comparata vel sitas, munere divino. ferax est) nostro excitandorum
Acla S. Domino
arte, quanlus scribeiidi ardor diidum, virorum il- ; calcari ,
politiorem illustrioreinque dante
Stanislal
lustrium preci et desiderio, viri quosunquani Polo- evasuram. Eainenira et artis cujuslibet et rei con-
nia genuit sanctissinii, Slanislai, Cracoviensis Epi- stat esse naturam, ut plerumque priina vel primis
scopi, et Poloiioruni ProtiiUKirtjris, vitam et gesta proxima bebetiora rudioraque sint, sequentia vero i(
a rae conscribi expelentium, inoreni gessissem. Sed posteris plurima vel confereiitibus vel in n.eiiu^ optait^quc ul
(Jeterrebar liinc scrilieudi iniperitia, illinc luagnitu- transmulantibus, et gratiora et culliora quod et :
cadcin tlcgan-
dine rei. Noveraiu iiisuper munus id, a priscis vulgarioribus amnibus contingil.quorum denoinina- lioii stijUi al)
iilio scritiatt'
Scriptoribus, nequeiinprudeiiler. neqiie ineleganter, tionis niagnitudinem, non ex loute exiguo ei lenui,
tiir.
prBejccupatum fiiisse propter quod adliiberi in rem
: sed ex aquarum influentiuin augmenlato spectari
cultius erigendam, alierum virum crassioris a Mi- oporlet. S:itis ilaque erit et raihi ruditer aliqua da
nerva? gestiebam cui et feracius ingenium, et ain-
; Sancto nostro oxcellentiora scripsisse, et noii mate-
plior dicendi peritia majusque scribendi artificium
, riae tautummodo sed etirritamentispecimen aliis in-
contigisset; qui narrationi egregiaj jusluiiidecus im didisse. Erit fortasse et non inainotnum, altero sche-
poneret, et singula operum suorum ^tque virtulum niale Sancti explicare vitam, ut varietate tegininis.
merita exquisiliori deproinereteloquii venust.ite.Ne, speciem laotiorem intiienlibus prseseferat : lioc enini
si paruin ornate parumqiie cuinulate atqiie incon- vel maxinio inodo, ad factoruin et viri san- laudum
cinne vila a ine Sancti descripla fuerit ; operi in- ctiilepromendum splendorem prjeconem aliquem ,
consuife assuinpte siiccumliens , imperitiis dicendi spero accessurum, qui vit.i; illius et gestorum miri-
viderer dignusque repreheiisione judicarer, qui ne- ficam pra;stantiainpariverborum exaequet venustate,
quiverim molem suscepti oneris sustinere , suadet apud aures singulorum
et illius clarissima faciuora,
enim noster Seneca. dum res proferuntur eximiae, suavilate eloquii diff^uudat inajorem voluptatera
; ,
earum quoque majeslati cullum sermonis adjungi : ipso ornatu dicendi, iu legentium audientiuinquepe-
innuens res suapte excelleiites scribeiitium indu- , clore pariturus.
stria (quod et in plerisque extrinsecis licet intueri 8 Vita enim Sancti quo plenius disertiusque de-
operibus) et amplius posse extidli et magis celebres scribitur, tanto magis in pecloribus legentium et
reddi. Non eniin vita Sancti nostri, pro sua excel- audienlium dulcoratur, et animos inorlaliuin superni
lentia et dignilate, usitato genere scril)endi contenta munerissuavitatereficitet oblectat. Quis enim neget
u: {lclicciii
est sed exigit genus dicendi rarum, excellens atque
: operuin quantumcumque sublimiuin decus, sive vir-
ct priisiiit
polilum. tutem spectes theologicam sive heroicam, per scri- VI igis
6 Impetu post hapc non jam rogantium, sed pro pturae nitorem amplius inclarescere? Inde quoque
pllirilms omts
suo cujusque in me jure et olficio, aut exigenlium constat nonnullos summos viros, quo clariores eva-
sts Sfltfffie tfi
aijnlorfl /n-o- aut jubenliura, validiori coarctatus, laborem seri- derent, pro gestis suorum opeiuin scribendis aut
ponU aitcfor bendi assumpsi scripturus ex multis insigniora,
; slaluis locandis, peritiorcs quosque vel adhibuissevel
plurimis quoque omissis, ne legeiitibus fastidio sim, dosiderasse. Ad Sanctorum quoque ampliorem feli-
locos illustriores satis ratus altingere. quos vel de citatein et gloriam credimus acceJere, si suarum
ipsius historiis vel de alioriim relatione indicatos rerum et operum disertos sortiautur scriptores :
cognovi, et quos Saueti noslri dignitati vel honori, quod in B. Paulo primo ereinita, Paula, et Hila-
proximorum vero saluti conducere arbitrabar spe- ; rione, quorum Vitam B. Hioronymus itemin B. ;
rans imperitias meae culpas, singulos, qui hac uostra Martino Turonensi, cujus Vitam Severus Gallicus ;
item
DIE SEPTIMA MAJI. 203
iteminB. NicolaoMyrarumEpiscopo, cujusvitamSi- slaus. ex eonim gente et genere exortus, velutsidus
mon cognomentoMetaphr.istesetLeonardusVenetus rutihim, animam sortitus divinis virtutibus adorna- APCT. 10.
artificioso edidere eloquio, pliiribusque aliis tam tara, prseluxit; et caligantia sui tcmporis ^eciila ful-
LONGI.V.
Grsecis quam Latinis, experimur scriptopibus qui : goris sui lampade illustravit et in mortali con-
: qiii
operum et virtutum a S;mctis editarum effigiem, ver>atione militans, et deinde in coelesti hierarchia
admirandis ingeniis accurate cogitateque reliqiie- triumphaiis. prodigiis coruscavit stupendis. Potenti
runt expressam et politam, et evidentibus persua- vero rairaculorum et operum virtute. quanti sit fue-
sionum suarum stimulis laudibusque celebratam, ritque nieriti, ah eo, in quera omnes curas cogita-
effeiennit feliciorera et arctius imitandam, cum virae tionesque suas verterat, quem casto et fideli pectore
splendori lux quoque et venustas responderet ser- mundoque cnrde super omnia dilt^xerat, est declara-
moiiis. Majoreni siquidem delectationem legentibus, tum. Contulit enira illi virtutum Dominus, nonapud
sermone ad gratiam instructo.. lepidus Scnptor et Polonos soluni, sed in universo Cathoiico orbe,no-
expeditus inseret. quam aridus et rusticanus. Quod minis claritatera.
in populari quoque contingere perspicuum est de- H
Fuit autera beato viro Stanislao origo ex Po-
clamatione, in qua lacetum et peritum plus posse lonorum gente et ex Cracoviensi provincia, et na-
nemo dubitat, quam nidem; quod facetus maximam tnle solum de vico Sczepanow. duobiis miiliaribus
habeat capiendi et oblectandi animos, tletus quoqiie ab oppido a Bochnia. :n quo sales efloJiuritur.aCra-
a
et singullus eliciendi vim ; rudis vero fastidio esse covia vero septera railliaribus sito; ex se quidem oh-
In vico Seie-
.soleat, nonnumquam et contemptui. scuro, sed viri sancti ortu dignificato vulgatoqiie. panow pro-
9 Mei vero si quis rati^nem hahendam duxerit, Parentes, pro conditione carnis et seculi, nobiles vinct^B Craco-
viensis,
in partem benigniorem judicium ventilando conver- illi fuere atque pra-stantissirai, atqiie tali filiodigni.
tat, atijue enm de me sententiam a me rogatus oon- Pater ejus Wielislaus pro arrai^ et nobilitatis insi-
cipiat, nihil captanda terrena et popalari
nie pro gnibus, crucemcandidam unam super/tdimidiam, in
aura, mhil pro retinenda aut pruducenda fama, sed. campo rubeo, deferens pro insigni. non tam nobili- pafre Wie-
lislao,
pro amplitudine laudis Redemptoris et Conditoris tatepollens [erat] generis.quam virtuturasplendore
E}us piiia
:
E
tnlentio. nostri Dei, pro declaranda et illustranda Vita viri vir ex railitari ordine et equestri, et qui inter omnes
Sancti Stanislai, pro jedificatione proximi, et pro domus etfaniiliae suse contribnles. primarius etpr^-
capescenda merendaque vita perenni, operis hiijus cipiius habebatur : sed et inter aliosPuIonoruraPro-
laborem assumjisisse; eo quiilem arbitratu et pacto, ceres. raorum et virtutum jubare militarisque rei
ut legentibus doctrinaj et imitationis exemplar; mihi gloria eminebat. Mater ejus Bogna, feraina et ipsa
matre Bogna
vero peccatr-ri, ad dicendum scribendumque rudi et genere ingenua, ^ed pudiciti* magis decore nobilis,
ignaro, conscientia insuper delictorum remordente de raris religiosa feraina, claraet celebris inter fe-
gravato, sufTragio et precatu viri Sancti, eujiis Vi- rainas suae regionis suiqiie lemporishabebatur. Ulri-
tam scripiurus sum, retributio sempiterna et im- que hospitaliratis egpnorum, pupillorura et peregri-
marcessibilis, pro caduca (quara respuo, quaque me norum, (imniumque raiserabiliumet indigentiumper-
abdico)per gratiam Remuneratoris yeterni proveniat; sonarum cura fuit in pretio uterque jejuniorurn et
:
qui dediti
ratus laborem nostrura et si non dicendi satiatis
, ab^tinentiarum consectator, quotidie in virtute et absiinetittx et
et peritis, at sal'em a Htterarura sapore jejunis, merito uferqiie exercitatione crescebat . quotidie eteemoiynis.
suffecturam. Et dum ardua haec, meisque viribus uterque in singuios necessitatem paiientes sub-
majora raoliri aggredior, opem deprecabor divinam, stantiam pro viribus erogabat uterque probitati, :
ut quo ascendere mea hebetudo non possit, ccelesti modestiae, frugalitati ceterisqiie id genus animior-
;
suffragio adjutus fransmigrera. namentis eni.xius navabat operam : uterquejejuniis,
vigiliis, et reliqua sancti pn-positiausteritatecorpus
ANNOTATA. afTIigebat : uterque.studiusustam pr^ceptorumquam
consilioruradivinorumobservatMr: amplum[utrique]
a Qiiamvis Itac plirasi possim in scqitiorem partem dominii patrimonium. ferax cen^uset plusquain me-
utantur scriptores Lotini; in meliorem lamen a Lonrji- diocris substantia, genei-i respcndens et condiiioni;
no arcipi opparet infro num. 1S, ubi&imili sensuaVm- sed qui universus in pauperes, prompta et fervida
'
.^^ui Minerva /fl»rfa/i(r 5. Stauislaus. liberalitate effundebatur.
F
b Deesl hoc aut si^nile quiilpiam : quidquitl porro sic 1:2 autem rariora per id tempus apud Po- ecclesiam
Dum
[ jinclusum viileliis deinceps. iU siculi in aliishaclenHS, lonos forent templa et sacra Superum, Wieli.^lausin consduunt,
e.rpiendi sensus causa adjtxtum scint lector. hereditate sua Si zepauow, provida consorte Bogna
c ExpnngOy ut superflnum, debiiisse. etsuggerente et insligante. templura fabricat; do-
d 2tem, habita. temque ex censu patenio non degenerem, a miai-
slris percipiendam, illi donat, disponens B.
Mariae
GAPUT l. MagdalenEe dicari templum, ad quam uterque coiiju-
gura miro devotionis ferebatur ardure; largiens in-
Pielas parevtHfn, Ortus. educutio, et prima. superteraplo vestes nobiles. et vasaargento et auro
studia S. Stanislai. fulgentia, ceteraque quibus res divina expleri solet.
Templi vero Sacerdolibus et ministris, omnera suo-
omnium nascenlium, quof hurnus dtcimas
1 lotam facturus Dnminus filiishominum pofcntiara ruiu priediorura et
suam, et pro >uae pietatis abundantia fidelibus suis et pecus gignit. fidelem dc omni
sub-tantia decima- onmiiim
insperatabonalargiturus. [offVrebatJ potiora; quo of,'ef ttnt:
mirifica:! fortitndinisviros, tionem seligens, ex singulis
etniin
in consuramationem Sanctoruni, in sdificationem pnestantem in Deiim raeiitem prajsfaiKihus
et maledictionis Cain sententia
corporis ^ui my^tici. diversis ternporibiis siiscitavit: raunenbus testai-etur,
impertitie. sibi qunque
ut per illos fidei et religionis orthodoxre, insnlutem evitata, benedirtionis Abel
aptior foret atque capacior.
Utruque
et confirraationem credentium, illuminationem gen impertienda-,
tium, exterminationem schismalumet errorum ve- in^uper conjunum eleemosynis et
pns ac miseratio-
utroque
ritas sidere inclaresceret ful^entior matutino. Liter num actionibus navante operam, ftiam ab
inrerdiu fprebantur;
S..S((((iii'(m5,„
., alios autem, seculo vergente iit senium, habitantibus templi fores et Iimin:i nocte et
unitionibus et ob-ecratio-
l^olonia PTtus,
in regione Boreali Polonis, tidein Christi duduraan- iniroque devotionis umore
solumpro temporequoSacerdos
tea prufessis, et in suo circuitu varias gentes idolo- nibu,s vacabant. noii
divinam exequebatur, sed etiam pro aliis hons
latri» aut erroribus deditas habentibus. B. Sluni- reni
et
80« ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lib.
ettemporibus, qna sibi ad u\ singulariter deputa- penderent obsequia, perpetua se castitatis et absti- D
nentite lege devinciunt, et ccelibem ex tunc se devo- a pnrentibus
AUCT. JO- ,
rant : certantes alter praevenire akerum, et vincere
coiitinentlam
LONGIKO
mora et diutuniitate; in mandatis et ceremuniis vent servaturos vitam qnod quidem Sanctre inteu-
:
pj volo scr^
vacant ora- propositum, scrupulosa abeis usque in diera
ChristianEe lepis adimplendis, adeo adeo
religiosi, tionis vantHnts
tioni el piis
operitfus. sinceri.ut eorum vita et conversatio ceteris admira- mortis fuit observantia custoditum- Agebat adhuc
tioni fieret, veluti quse a monastica differret pa- Stanislaus in cunahulis, et maternis alebatur papil-
rum c.
li:^; pater taraen illius ^''ielislaus, spiritu actus di-
Ab his ad iZ Fluentibus autem ad vota rebus, sterilitatis vino, frequenter illura in cunis agentera adiens. et
30 annum opprobrio Wielislaus et Bogna angebantur, quod fascias quibus araiciebatur ex pectusculu detraliens,
conjvgii
nullo donati stirpis hereditario successoreforent de- visu illudetamplexu velut Spiritus .sanctihabitacu-
tterUibus
cessuri. Non ob id lamen quidi^uam de obseqiiio in lum deraulcebat. Sancta autem et religiosa uatiira
Deum et Sanctos ejiis, aut de officio in egenos et nec in puero qiiidein latuit. Teneriori enim infantia
qualibet nece-^sitate gravatos remiserant, [sed] uno perfunctus, sspe compertus est mnlle stratum, in
animo eodemqiie devotionis et caritatis tennre in quod pareutum indulgentia collocabatur,desernisse,
Deura et proximum usi, foecunditatem sibi prsstari et in nuda Iiurao aut palearum stramento quietis re-
invcnitur
votis plurimis deposcebant, prolem nascituram ob- siduum exegisse; admirante parente utroqiie eam piicr in palels
se^juio et sorti Dei mancipaluri. Annus jam eorura suara indolem et sine raunitore conceptara religio- aut humi
conjugii tncesiraus extendebatur, et tara proprio nem, ad quam forraandam atqueeffiiigendara omnes cubtiHS:
quam alieuo arb;trio, quod a^tas utriusqne in occi- cogitationes, omnes curae, atque vigiliae eoruin eraut
duum foret prociivis, nullum se de retero rebantur conversae.
nasclttir 2f>
pignui. susc^pturos : cum Dei providentia et mune- 16 Quam priinum deinde patiebatur Eetas, litte-
Julii aftsque re. clausos miribilius aperiento uteros. sesensitBo- ris tradi erudirique puerum artibus liberalibu< (quo
malris dotore gna concepisse et uterum gestare. Singubis tamen facilius ad majora suum exereitaretur ingenium)
voluptates et delicias, quibus se dudum pro Christi. uterqueparens jussit iu quibusediscendisapparuit, E
;
nomine abdicaverat, etiam tunc perosa, et tamvictu ilJum dociie ingeniura sortitum esse, cupidum litte- sortilus tn •
gcnium et
quam vestitu castigato et siraplici contenta, dum rarura et prieproperum, et quod spem non raedio-
memoriam
post lu^-tratos meridionali tempore greges iu asdem crera eruditoribus ingerebat; meraoriam ad hsecte- fcticem.
ex propinquo nemore reverteretur, ad puteum,haud nacem, quae illos ad pueruin operosius irabuenduin
longe ab habitaculo suo inter quercus et duraetii pertrahebat : mores vero sui modesti, culti, vere-
consi-stentern, filium pubdierrimura, nuiloobstetricis cundi et ingenui. ab orani iascivia oranium deuique :
interveniente suffragio, septimo Kalendas Augusti, ludorura, quibus aetas puerilis imphcari solet, sche-
in jpvo jara maturato et senescenti, effudit; atque raate abhorrentes, elucere visi. Tantura insuper in
morcs
iu fonte ad quem parturierat lotum, domum Ireta et gc^tibus moribusque et singulis actionibus pudorera, vigenuos»
incolumis retulit; uullum duloreui, nullam debilita- tantara in serraone et vultumodestiam servassespe-
tem in parlu juxta ac post partum experta. Ad ec- ctatus est et inclinationem ad virtutem, ut nec joco
clesiam deinde S. Mariaj Magdalense, pro coUato nec risui indulsis'-e effusius notaretur : ac multos
infante et partus dono, gratias divime majesta1.i in proptereagraves viros ad sui araorem et admiratio-
lacrymarum ubertate referens, enixum fonte Bap- nem pelliceret. Qnietis et refectionis castigata apud
tisma*i3,'p:itreWielislao coram pr;esente,regenerat, illum tempora, in quibus parco ettenui, tarasomno,
et nomine coaptato Stauislaum vocat, non sine evi- quam cibo contentus, cetera in litteris percipiendis
denti praesagio, et norainis hiijus et vocabuli signi- expendebat si quid verosupererat temporis, in ora-
:
fio.itoquod infans tuuc exortus perpetuara foretet
: tione absuraptum. In ea quoque setate, quamvispue-
vulgatam nominis sui d laudpm, apud pnesentes et rili et tenera, constat illnm niiserationi et pietati
posteros, in railitanti et triuraplianti Hierusalera operam dedisse. Miserationis ergi vnlganda in ege-
adepturus. nos. qua*cuinque per licentiara seniorum habere po- et benijitos
14 Movit partus tain prodiginsus novi et dudura terat, illis largiebatur : emgaturus universa, nisi in pauperes:
cum gaudio exoptati filii, non parentes niodo, diufurna sterili- pcedagogorum seutentia sibi forraidabili vetaretur.
ommum ct
pncsagio fii •
tatis confusione exemptos; sed et singulos per cir- Naturae adolescens per omnia moderalaB et pudoris
turorum, cuiltmi vicinns quibus non tanturamodo gratulatio,
: ingonui, sobolesque gunerosa et nobilis, in officiis
sed ingens admiratio fuit injecta, matronain alioqui Angeliciscollocanda. HaecerantStanislairudimenta,
provectioris ajtatis, quam rebantur, pro dierum et hic ludus infantije, Usec a tenero religioniset pietatis
annorum proclivitate, qiiibus processerat, infcecun- indicia ; tantarumque virtutum fervur, divina ad-
dam, supraaestimationemhuraanam generasse. Qua- jutus providentia, redundabat in puero.
propler et filium exortum. jam tunc maximnmfutu- 17 Postea vero quam adolescentiam pertingens,
Gnnnam
rum o.iiinabautur; redigendum ad raeritum etnume- gratia altinris capessend?^ doctriuie, Scholas Gnez- sUidiorum
rum s.inctissimorum et magnnrum virorum, Joannis nenses aditurus (quod eo tempore feracius illic stu- causapergens,
Baptistse.Isaac, Jacob. Joseph et Samson.qui etip.si dium, et eruditio copiosior haberetiir) in viliagium
parentes habuere, utern quidem stenles, sed virtute Bonnvno pervenisset, et baluea pro militibus villEe
foecundos relmsque magnis et praeclaris ab eo ge-
: adaptata ingressus corpus curare et abhiere perge-
rendis illum destinabant, Polonico generi graude ret; a supervenientibus militibus, et graviter se ab
solatium comparaturura, et ad prndesseudum illi 60, quod injussu eorum balnea ingredi ausus foret,
e\ortuin (cum a natura ita comparatum sit, ut ma- injuria affectos querentibus, fiistibus in corporenu- pro se verbe-
rantil}us orat.
gna duraturasoleant tardius nasci)felicemque
et diu do caesus, et conturaelinse ejectus est. Patienti au-
dixere patriam, qu;e tam celebrem infantem dextro tein anirao et absqueomni raurraure et querela ver-
sidere produxisaet; felices pareiites, qiiorum semine berattonera hujusmodi et ludiOrium perf:;rens, in
satuserat; tempora, (|uibus servatus foret;
felicia campum vicinum egressus, ibipaululura subtitit et :
felicissimum magiKtratum cui priesideret. Natusest in saxo (quod etiam in diem hodiernum ostenditur)
autera Stanislaus regnanteapud Pulonos Rege Miec- genua figens. veniara dari his, qui illam tara inhu-
zislao prirao, anno regni sui [decimol lertio. abortu raane cecideraut, precabatur : et quantJe adolescens
vero Salvatoris nostri Christi miilesirao tricesimo patientise foret, quantje
in proxiraura caritatis. ea
[septimo] e. deprecatione non inexpressura reliquit. Sed rairura
15 Partu ex voto supra spem suam Wielislaus in modum ultionura Durainus, designarevolensquan-
et bogna potiti, quo superno lurgitori gratiora re- tura sibi verberatio impia Stanislai famuli ?'ji dispU-
cuerit,
DIE SEPTIMA MAJI. 205
cuerit, milites eonimqiie stirpem tiblarum gravi ul- vitas conspiciebatur. Omnia sua oppi-a ad optiinam 1)
qiioi tamen cere perculit; et campum in quo Dei famiilus oratio- et salubrem redigere coii.atus partem. dubitare plu- AtxT. :
Deus piinU. LONGlSi
nem effuderat. sterilitatis confusidne (']uam in plura rimo.s coegit, ex mediann Polonia, an ex Galli.i or-
annorum centena scitus est tolerasse) damnavit, tusfuerit. Studiis exercitatiis Pari.siensibu.s, mori-
nutlogermirie lieet sereretur producto. Campo exin- bns insuper ingenuis etgravibiis institutus, mature
de nomen inditum est, Popowa-gnra id cst Sacerdo- ad perfectaj fnigem virtutis conscendit illamque ;
talismons, quod ilHc in hodierniim diem perseverat. non per partes sed totam siraul comprehendit, ho-
Tanta insuper modeslia adolescentiam compnsuit, ut nis moribus et institutis celobribus, non rainus qiiam
injuvenili a-tate auctnritatem obtineret senum : oin- lilteri.s ohlect.-.tus ; ad rem maxime perliiiere intel-
uesque lascivias, omnia blandimenta corporis, quie ligens, ut celehris per utraque, artes vidclicet et riitutifnis
ocqwrenilis
illa aitas secum fert, perhorrens atqiie devitans, da- virliites, evaderet: obstrepcntes .sibi voluplales car- itifcrca
bat expectationem nou exiguae futury^ de se probi- nales, quam longissiine effugaus; sereiiuin hiibens
tatis. ac virgineuin animum, tranquilliim, pacificum.
19 Erat ei siipi.-ntia summa supra .Etatis concesa
ANNOTATA. mensurani; et priiisquam viri perfecti adeptiis foret
tempus, jam in illo singularis tam prudeiitia; quam
a Bochnia civitas qulnque milHaribus Cracovia doctrinEe lainp:is scintillabat. Modestiara, humilila-
distat, ubi sal glaclei simile grandjlius inj.s>is effo- teni, prnbitatem, castitatem, teinperantiain . piela-
ditur. Ita Gnatjninus. Salis hujus metalla inventa tem ceterasque virtutes, socias sibi et faniiliares
esse anno !252rtjr Crojncrufi lib. 9. estautem Bnchnia effecerat. Animus insuper et contra avaritiair.et
fic carni
^ versus Oricnfem et Sandomiriensein terram respectu carnis muiidique petulantiam nitidus et iiivictus, (idinniidx
Crncovix trans Fistulam : tn ciijus viciuo o/ipido Sc:-e- venerera ac cipci slimulos am'»ris, qiioruiii difficilis inttntit\.
ponow, loco Siincti mtali, sepnlttim Boijnnm die 13 est evitatio, in potestate habuit. Nihili pendens Im-
Junii. annii069 scribit Marliniis Baronius, in Vitis manam gloriam et passionibus aiiimEe virihtcr re-
Bcalonim Poloniiv Patronorum, /'aHc24 collocans cnm sistens; carnem qiioque, ne lascivire inciperet, et
B titulo Beatje : de cullu st ijuis docuerit certwra, juvabit calentes aetatis flaminas jejiiniorum frigore et carnis
tws pro ista die. maceratione curavit reslinguere, cuslodiens illam
b Joiinnes C<esareus in Fitis Archiepiscoporum et ab omni illecehra, et ab omni feininarum contuber-
Episcoporum ecclesiic Craconensis, quas brevi trinm nio et contagione ; perpetuam eligens et custo-
dst icliornm epigrammate cum breviori chronohujica
, diens c:istitatem, et in corpore mortali coslesliiim
epigraphe reprxsentat, exhibet singulorum gentilitias ajinulatus natiiram. Iiide, propter has et alias multas
tcsseras : qux Slanislao est Crux, e dexlro latere duo animi sui egregias virlules, pluribus bonis et doctis
prodendens brnchia, ejitsdem longitudinis ; e itniitro viris ainabilein se pra?stiterat.
unum, ({uod supremo dexteri laferis respondet. 20 Solicitabatur plurimorura graviuin virorura Pocforis ti-
c Impressum iiinc incipii numerare caput i, quod in ex schola Parisiensi admonitione, quorum sibi fa- tnlo ornari
MS. meltus scribttur : et sic deinceps ufrobique disere- miliaritatem probitale et virtute i>epererat, quate- recitsans.
pal numeratio Capitum. nus se Juris Oanonici aut Theologiie Doctoratu in-
d Nemo interprefalionem forluifam exisiimet, ex al- signiri pateretur. At ille conatus amicoruin, fi.-^ces
nomen laudis nam freqnens iUa Polonico-
lusione ad : sihi Magisterii ingerentiuin, ex humilitate decli-
rum nominum (ertniitafio, hiudem ^^ gloriam ijm gen- nans, non indigere conditiouem siiain Cathedra Do-
tis lingua signiftcat. ctorali respondebat, sufficere sibi ralus, si docliis
e Boleslao Rege mortuo dieZ Jprilis anno i023, magis qiia.m Doctor evasissel. Subibat ei iii ani-
Mieczislaus filius coronafus Gnesnx in fesio Pcnteco- mum, duin P:irisils versarelur, lieligionis alicujus <le statu rao-
nfistico fle-
stes, adeoiiue'^7 Mnji, nnm Paschafuil tunc 8 .Jprtlis : arclioris ingredieiid:« cupido, et Evangelic;e perfe-
lijcrat.
proinde'^^ Julii anno 1030 Chrisli, cadebut in annum ctionis doctrina in pectore ejus jugi raeditatione in-
regni ipsius non tertium, sed quintum. sederal, ut sublimium magistraluuin ct honorura,
quos proventuros haud duhitabat, cal-
sibi in patria
CAPUT il. catis ftimuhs, et omnibus terrenis relictis, nudiiin
Redemptorem nudus redemptus sequerelur. Sed
Stndia Parisiis pcracta. Cannnicatiis, S%cer- hunc ipsius conceptum, ne ah co perficerelur, ma-
dolium, Concioncs. Dioecesis pro Episcopo jori illum certamini. quam quod iii cueuohio solitum
administratti. est, Doitiinus reservans, avertit.
21 Septennio in Parisiensibus scholis Stanislaus
Hcvrrsus in
TTjI;
jlatem epheborum Stanislaus transgressus insumraa discenrli soliciludine exaclo, haud indig- /inirttinl
Pansios
Profecliis,
dura juventutis tenipora attigisset, et in trivio exer- nam secuin bibIiolIiec:im referens. in Poloniam re- parcntilius
mortitis 1)0.
citatior doctiorque evasisset; cum sumnio studendi diit; et amborum parenluin morte in heredilale lo-
na tn pau-
fl.ngraret desiderio, studia Galliarum (quoe asser- cupleti suhstanliam in
se videiis relictam, omiiein pcres distri •
tionc [jluriraorum floreiitissinia intellcxil) adenndi pauperes Cbristi et turbas inopum (fuvens pauperes bMt
cupido illum ccepit : et parentibus cognatisque a ne- ullrasui mensurara) piaet lil)erali erogatione distri-
quaquam proliibentilius, sed quod tanto itineri et buit; expeditius absque sarcinis terreuis Doinino
operi atque diuturniori niora? .sufficeret viaticum li- serviturus. Noiidum siquidein omnera propositum
^fplennhim beraliter conferentihus, Parislos Galliarum urbem assumend:r Religionis a serelegaverat, et queuinain
•'"fi Cauo-
nico tt se contulit, atque in divino et canonico .lure erudi- inodum ad melius viveiidum assumeret, assidua per-
tioni tara sedulo institit, tanta discendi flagrans cu- plexitate distiuebatur : cum interlum illi privata et
piditate, ut nihil pra^lerniitteret, qiiod ad institutio- ccenobitica vita appareret securior, inlerdum vero
occulere acceptum talentuin, et sibi tantuininodo,
nem .summi futuri viri pertinere videretur. ex his
aliis regleclis, profeclum conferre,
iion satis salu-
artibus et doctrinis, qua^ illum ad summae perfe-
tiferum neqiie ampli raerili videhatur opus,
ctionis normain erudirent. Et cuin varia forent ge-
nera discendi, in quibus multa cum laude posset 22 Prsesidebat eo tempore Cracoviensi Cathedrse
versari; pr;Ecl.ai'issiraam tamen Theologiae seu Phi- Lampertus, qui et Zula (qui h Aaroni Archiepiscopo
losophiaedivinue scientiam elegit, mundanamque Cracoviensi succedens, petereque insignia Archie-
Philosophiam in divinara commutavit. Miriflca in piscopalia negligens, Sedem Cracoviensem ex Ar-
verbis suavitas, in factis vero comitate condita gra- chiepiscopah in Episcopalem detraxit) spectat» vir-
tutis
206 ACTA S. STANISL.M EP. CRACOV. M. LiB. I.
tiitis Pontifex, et rarse in Deum vir religinnis. comis
Al ».T. JO. alque frugi : cujus tunc spectata et celebris in ANNOTATA.
LO^f.l.NO omni Poionica Ecclcsia habebatur opinio, fidei alti-
tudine, et pietatis fastigio. Hic Stanislanni, disten- a MS. et imptrmun nequidquam, cotitra quam
tum ambigiia (•olluctatiune de ineundo vit^genere, soisHs tuaJiifestiis ejiijaf.
et nntantia trahentem desideria, ad se accersi;t b Aaron c.t Abhate Tinecensi creatns .irclnppisco-
(phirimum enim vilae et doctrina; illi didicerat inesse pns anno lOiG, mnrfuus cst anno 1030 (tie 15 Mnji ;
fulg-irem, ct ad expePendas qua^-iibet necessifates dei>i sub fincjn nnni lOliO (ut vnlt Loinjinits) aut initio
a tamper(a et causas solerlem, et pinguis Minerva^. punque ac scqucntis lOGl, Lnmbcrlus oniinntur
Episcopo detersi auimi jam tunc vernanfem virtute) quem ad c rriiis Sacerdotem factnnit dcinde Canonicum
Cracoolensi
crcntur Ca-
a.-^sumendum Kcclcsinstici Stntus ordlnem pellicit, &upra m Synopsi legimus.
nonicus. et in Ecclesia Cracoviensi createt coustituit Cano-
nicum c, magni illum, ut erat, pretii virum, in prae- CAPUT in.
sens et futurum, instinctu divino agnc»scen.-.
23 Ciiinque ab eodem Episcopo moneule et e\- Episcopatus CracovimsfS assiitr^ptus, el in eo
et Sncerfhg hortante Sacerdotalibus initiatus e.stet sacris, ita in virtules eximix.
ordimfuii, ordine militans, quemadmodum et religio nostra et
concanes
susccptum prasi ribebat munus, omnos Sarerdotes J^amperto tandem Cracovieiisi Episcopo, pro con-
ulilis Imhet
sua mansuptudine vincebat Pricdicandi deinde cu- ditione luortali, vigesima qiiinta die mensis Novem-
ram din-cesi et Kcclcsiai Cracoviensi suscepit; ubi bris, anno Dnmini mille^imo a septuagesimo primo,
suavitalL' eloquii gravissima pluriinos mortalium in raorte absumpto, et ;»pud Cracoviensem Ecclesiam Lnmberlo
amorem Dei accendit; cuin doctrinam suam, vitae tumuhito, de sufficiendu novo Pontifice (^omitiorura EpiSCGpO
ni'ore et mundioris conver.-atinnis expmplo orna- dies secunda Februarii dicta est. Adquam cum PriE-
tam, universis propnneret imitandam. Spectabatur latorum Canonicorumque Cracoviensium frequeutior
siquidem in eo initis et humilis animus, modeslus, ordo confiuxisset, in omniumque pecturihus eadem
quicius atqiie purus, ad domanda soia vitia erectus in.^^pirationis voluntas versaretur idemque .'^ensus,
quem uecarrogantia unquam extulit, neque indigna- neminem Stanislao Sczepanowski Pontificio dignio-
tio priecipitavit. Mugni amoris in Deum et proxi- rem obibat ip-e singuiorum domos et januas, et se
;
mum specimen, et piMfect* virlutis et raisericordiae illo culmiue longa persuasioneostendebat indignum.
in ;)::uperi's indicinm pr.i.'setulit. Cupiditatibus [iu- Sed mirum in modum iiicredibihs mullitudo, non so-
tendens] reprimeudi<, et sapienlia; profeclui capes- lum ex Cracoviensi urbe, sed insuper ex vicinisop-
viitvte cx-
plebanorum, militarium, civium, et concfrdibus
cellit sendo nocte et die abstinentise se loris constringens, pidis et vicis
votis eligitur
et indesinenter divJnorum hbrorum lectioni inlue- agrostium, quasi ex composito et t-igno dato accep- Stuntslaits,
rens, corppis jcjunio et jugi meditatione, vigllia et toque, ad sufFragia ferenda convenit. Una enira vo-
exm-itio torquebat, gloriosisque pro Christo sudo- luntas, idem votum, compar et confurmis vociferatio
ribus se<e exerccre jugiter satagebat. Qiii cum talis et acclamatio, Stanislaum Cracovieiisi dignissimum
esset, studebattamen inagis ignururi quam dignosci. Episcopatu, felicem fore ecctesiam, felicein civita-
2't Et quoniam Lampertus Episcopus, fractajam tem, felicem populum, tam inclitu Pastore, et cele-
oplattir a
et fc^ssaaslate, et corporeinvalidumse noverat; Sta- brem tam insigni et glorioso Sacerdote. Incredibili
Lamlicrto nislaum sd)i succodere deligebat, ut senectutiset de- deinde cnpidine omnium suffragiis Stanislaus Scze-
siicvessor, bililatis otio frufrelur Sed Slani^hiiis ad conspu-
: panowski, vir virtutis atque docfrinre exph.ratne,
tiendum nullo pacto poterat induci. Capiebat Zula verus Israeiita in quo dolus non fuit, secundum cor
Cracoviensis Antistes ex Starislai vita et doctrina Dominielectus, et vas electiouis admirabiJe, eloquio
et inerito voluptatem maximam, ex exultatione adeo et sapientia pollens, nec non peritus lege divina et
ingenti afficieb:itur ut nemo magis; videns electio- humana eruditus, npibus celebrts et rerum mag-
nis suEe juilicio spem uberrimam respondisse, et narum assidua praxi atque usu expolitus, Episco-
Stanislai nomen et famam per pra;cljras artes et pus Jeclaratur qui honos aute eum habitus est ne-
;
sludia propensum fieri. Fiebat ad illum ex universo mini.
P(dc)nia' regno frpquens tam Ecclesiasticorum quam 2G Verum ille, ut erat vir miram redolens man- F
;
sftcularium coiHursus, vcl erudiri in casibus
ambi- suetudinem et luimilitatem, prece et assidiia in- dnt se iiidi-
grntm pro-
guis expeten*iuui, vel suis conscienliiscorisuli depo- stantia rngatus, pliuibus diebus de consentiendo
fefiuSj
sceutium qtins ille iit ent a natura facdis et lenis,
; reluctabat, asserens se lanto honore et ouere in-
benigne exceptos sua institutione et doctrina refi- dignum, nec imbecillitati su£e fasces Poiitificalis
ciebat, insitum a nalura prudentiam cum d(jctrina dignitatis alium vogefioribus lacertis
convenire :
habens concretam, et gloriosum Jiabens a Deo pra-- vegeliorisqueingenii virumqupererent, cui Magistra-
stitum spiritum et excelsum, et benignum ingenium tum tam sublimem et tam ditficili tempore manda-
atque clemens. Fide spe plenus animus, bonis ope-
et rent : se illorum postulationi et summo Sacerdctio
ribus assidue pascebatur cmnem simulationem dis- videri sibi iinmeritum, nec conceptis spebu.srespon-
simulationemque perosus, sin.plex fiiit et pectoris surum. Multa vi precum obsecrationumque, mul-
aperti, solam veritateni habens in aestimatione et in tis supplicationum fletibus, maguo cum labore a
cultu. Assida;e lectioniaut pr^dicalioni verbi Dei, tandem prs:-
viris insignibus et ornatis--imis, pertinaciter conten-
ar pro eo bet a^^wtsum:
aut causarum expeditioni, qua;apud illum confliien- dentibus tandem expugnatus, pavens ac tremens,
dta:cesim
tiam quamd.im fecerat, intr-utus, lempus per soc<ir- vi quidera caritatis impiilsus, officium Puntificale
admin-ilrat.
diam non sinebat. Videns denique Zula,
diffluere suscepit (licet magno desiderio delitescere in quiete
qui et Lampertiis. Cracov'ensis Episcopus, segran- flagravil) et electioni suae profundo s;itis et vere-
diori ;evo onustum esse, curam omiiem regendx cundo pudcre, vix tandem pra;buit assensum ; ne
dioecesis in eum convertit, illamque sibi coramittit; ordinaliuni divinae videretur refngari, quse per tot
in qua ita versatus est, ut qu;ecumque negotia per ora et sufFragia humana sibi innote.-cebat.
se provida deliberalione discuteret, et mirandum
se i6 Siimmoque Pontiftce Alexandro Papa b se-
cunctis mm
ex factis tantum.-^ede.\ verbis preeberet, cundo (cui conditio Stanislai nnn litteris taiitum Bo-
consiliis erudiens atque curans audientes. Ale/nndrO
leslai c Pol-mnrum Rpgis, Cleri et pnpuli, sed nda- af)
ir coii/ir»K^'
tione mullorum fnerat patefacta) confirmatus, et tus, consecra-
ejas jussionein Episcopumconsecratus principatum ; lur:
Cracoviensis
DIE SEPTIMA MAJI 207
,
Cracoviensis Ecclesiae et jugvim Domini, superbis gnidorum forent mater [enimJ
mulfitudiiie refertai :
H
quidem grave. humilibiis \ero collis leve, in dile- boni operis miseratio et pietas etiam a puero cum At'.T jo
ctioiie Dei [lastiirus sibi rredituni grcgera, suscepit. illo mansit. Super omnes quoqne egcnos et pupillos, '"^'''^"
Annum vilre agens d sextum et tricesimuni sola viduas et iniseros, misericordiae illius opera funde-
probitate et virtute, solo vitfe nierito. sola voca- bnntur. Ca;cnrum erat bac-ulus, indigentium refectio,
tione divina et humana, clnris^im.im inter Pulo- oppressorum refugium, lugentium &oIamen omnem- ;
nic.ne Ecclesiao CalheJnis Sed°m.
urbe urbium in qiie substantiain aiit indigentibus et ecrlesiarum
Polonicarum rracovia. est Pontificatum sortitus; aut in esurlentium visceribus
Ial)ricis disti ibueu';.
tunr quideni Cleri, populi et omiii vulgari voce, recondens, pecuniam DMrnini sui fideli dispensatione
Apostttlico insuper decreto destinatns Pontifex , fumeratus, cffilestium divitiarum sauctam conquire-
.'ed morum, sed virtutum,
sed jurium et omnium bat usuram. In omni virtutum genere perfectionem
ceremoniarum Pontificalium a juventute peritissi- adeptus.spe magnus. fidBfirmu>;, huniilitafeinsignis, f' in omrii
Vio mus ohservatnr; tunc quidem Pontiticum unntione
oiile
castitate celebris, abstinentia admirabilis ellulsit; in grncre virfu-
(i
elrclus tis eximius.
visibili consecratus, sod iludum Spiritus sancti cha- quo Iiicebat bumilitas ultima, mansuetudo ineffabilis,
rismalc invisibili uberrime perfusus; tunc in sum- miseratio immensa. conversationo di>creta jii.^stoque
mum Sicerdotium abhominibus evectu'^, sed dudum libraratne divitum juxta ac pauperiim traclans cau-
ex utero matris sua^ a Cliristo Domino, qui ilhim sas atqiie judicia : ad quorum sinceriorem deci>io-
sibl vas electionis prseviderat fnturnm Polonico , nem, si quid ditlifiliusjudicandum occurrisspf, Prse-
gregi Pastor pr.odestinalus. Obtulit tunc ad altare latos et Canonicos Ecclesiae surc, doctrina et usu
panem f^t Melchisedec Sacerdotis raorem
vinuin, semper se exhibens humilem,
periliores, adliibebat;
semulatus; iiaud multo post fempore sui corporis seinper benignum, semper mitem. sempcr mode-
vivam hostiam, pro Poloni populi s;dute et libertale, stum, semper dulcem semper amabilem, et ab
,
in (tdorcm suavissimum oblaturus. Humanam ontem omni parte uno et eodem tenore suaviter spiran-
electionem tunc de Stanislao factam ostendit Deus, tem.
ut procedente sermone narrabimus, suie congruam 30 Singularum Ecclesiarum, sibi et suce dicecesi E
Yoluntat,!, mirabilein illum, fortem, et egregium de- subjectarum, parocliias, non pcr Arcliidiaconos et /"""''A'"^
pfr sp. visilat :
clarans Pastoreiu. Ea autem ttinc Stanislai aii Pon. suhsfitutas personas, sed p'?rsonaIiler quotynnis
tificale culmen evectio, et ta-n tran^acta quam sub- obibat, srrupulosa indagine singula et in mini^tris
sequens vitae quantum a uiodernse
conversaiio , Sacerdotibusque, et in plebibus perlusfrans ; et sin-
setatis plerisque Episcopis diflerat, nemo est qui gulos excessus, deformitatcs et viria, benigna sedu-
non sciat. quorum si vitam, si conditiones, si mores, htate corrigens, extirpans et ad recta trausformans
si denique eorum ambitiosos et, pravos ingressus ri- et id quam maxime providens atqiie priecavens, ne
matus lueris reperies profecto non zelo Dei aut lu-
: Sacerdotio et cura animarum fungentes, feminarum
cri animarum, non propriiE, uon prosimi salutis :implexibus et contuberniis fredarentur; sed pudicam
profectu iu officium Pontificale adduci, sed locuple- et religiosam ngerent vitam, apud oculos Divino'
tatione ampliori et substantia, velut ad castifatem
negotium, Majestatis nitidam. et in conspectu hominum exem
Sacadolum
provo^^ari. plarem ; sciens facile Deum transgres:sionibus popuh citiat ;
28 Pontificalem ordinem et sarcinani Stanislaus ignosciturum. et indignalionsra suam aversurum, si
Cracoviensis Episcopus adeptus . ver<e liumilifatis sacrificium ilh et pro peccatis popiili hostias offe-
virtutem eo ascensu non deposuit, scd vifam omnem rentium grati forent vultus. Vulgares vero popula-
suam omnesque mores atque actiones acriori custo- rosque assidua doctrina, exhortatione et exemplo ad
dia et castigatione, arctioribus quoque continentise fidei firmifaiem, ad religionis et caritutis augmen-
vinculis constrinxit. et in reiigiosorum formam re- tum. ad virtutes bonosque raores sectandos, adaniini
Ad summam degit. In virum qiioque subito niutatus divinum, ad cultum jugiter refinendum concitabat.
prrleclio-
Jinn tendit
aniorem codestium, calcatis terrenis, assidue diri- 31 Summa illi integritas, summagravitas, surama
beniijnus Oi
gens afTectum. vera et perfecta coelestium cupidine vita? moderatio. singularis quoque et cautclosa ad snigulos,
tenebutur ; scicns et sibi et cuilibet ulteri, Priesularem omnera sermonem accomraodata ratin, ut nihil un-
erainentiam gerenti, necessitateni impnsitam. Apo- quam proferret vel leve, vel non plenum, vel non
stolicam vitam jcmulandi, et supraomnes monacho- dignura summa; honestatis virn humanitatem fam :
runi sortem professos excellendi : ridiculosum imn civilem, tara benignam iu singulos effundens, ut
periculosum ratus. non sequi eos conversatione et oranium videretur comraunis parens ad hoc unum ; j.-
nierito, quos sequebatur ordine et dignitate; et incumbens, ad hoc lucubrans, ut prodesset quara
Ponfificali culinini non adjicere vitoe snblimioris plurimis. Quidquid otii a publicis privatisijue nego-
perfectionem. Ex nova insuper dignitatis accessione tiis superesset, id totum aut obsecrationibus, aut
ciUi\oi)(.
ililiir, el
ardentior quoque, mens ad rectum atque exquisitam Sacrarura lifterarura conferebat lectioni. Die noctu-
cariiem sp\- vivendi normam accedebat. Spiritui itaque carnem que in orationibus vacans, raaguara de se castis
subjecturus, ciHcina toga illam vestit, qua in die mentibus dabat ffidificationem. Aninius illi-in con-
mortis amiciebatur. Carnein [itaque] suam cum sulendo. in judicando. in deceruendo liber ab omni
vitiis et conrupiscentiis crucifigebat, sciens iion ambitione, [ab omni] cupiditate vel livore vacuus el
aliter a se posse carnis incentiva et fallacias daenio- purus omniura enim niortalium cupidineni de sede
:
nis superatum iri, nisi prius domita carne seipsum sui pectoris eliminaverat. Cura illi pr<pcipua ac fa-
erudiret; ut carne attenuata parsimoniis, et spiritus iniliaris fuit oppressoruin causas suscipere ac tueri;
grex sibi commendatus ma-
efficeretur robustior, et solitus ferre oppresso refugiiiin, defensionem in-
gis institueretur exemplo quam voce. Nihil sibi firrao, pnesidium quantalibet calainitafe concluso.
prEestantius, nihil officiosius ducens.quam sequi, per 32 Vestis illius siniplex atquo neglecta, omnem vesniu sim-
"""
omnes conatus et studia perque oninem vitam, Sal- excludens faslum atque nitorem, ad modestiio com- P'"'
vaforis veneranda vostigia. posita cultura, et quae contemptibilitalera apud rudes
29 Nihil insuper habebat vel magis proprium vel et ignaros tantumi iiodo excliideret modestiam ser-
magis usitatum, quani viros bonos consilio juvare vans in vultu, et in incessu caritalem, et gravifatem
vel auxilio; cor suum et mentem ab affectibus rele- in sermone, et tenuifatera simplicitafemque in vesti-
gans terrenis. et supernis illud omni nisu et conatu bus, quarum luxu atque splendore nostrae a;tatis
loaptans. In eleemosjnarum largifione adeo fervi- Pontifices, atque eorum exemplo inferioris ordinis
dus, ad-eo profusus, ut a;des illius egenorum et lan- Sacerdotes, adeo praesumptuose utivideo, ut quod-
libet
908 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lib. i.
libet purpura;, pellium, et indumentorum genus, assidue commeraorans sibi irarainere. Geminarura D
AICT- 10. quod vix in iaicis tolerabile foret. iion fastidiant. alarura voiatum tenons. et puritate mentis fereba-
LONCINO tur per contemplationem Deum, et onere non
non ut alii
Vestittim enim qua^nint et deferuiit, qui extoiliit in
et Saceidoles, magis quam contegat ; non qui frigus a oorporc ar- deprimebatur secularium curarum, a cunctis terrenis
fastuoso ceot, sed qui per moliitiem et i-aiorem Iuxuriet. animo intimo suspensus contagiis. In executione
et vano.
Quibns vestibus Levitaruin f];enus et Poiilificale ami- autem Pontificalis oflTicii sic virtus divina illi visa virCutum
ciri, et contumeliam sapit in Deum, et impietatem est astitisse, ut non in provincia solum Polonica, /"""'a C('ie6rij.
in animam, obiiti. ut reor, ultionis Divin;i', de Tullo sed in circuravicinis regionibus ciarus et celebris
Hostilio sumptEe : qui licet et liex et Gentilis, omni.s baberetur; virtutuin suaruin aromata odore gratis-
quoqne nostrai Cliri^tianiE religionis expers, culti- simo per loca quam plurima difTnndens, et tamquam
bM^-que i(iol'irnm d(^ditus. quoiiiam piinnis purpuram cedrus Libani in Kcilesiie paradiso piantatus, aiti-
inter mort;d.es induerat, e fulmine ictus cuni omni tudine conteniplationis erectus, virtutum odore sua-
domo flagratiis interiit; tam horrendo deletus fui- vis, lanice finceritate penitus imputribilis : ob qnse
mine, ut nec suprfinns Imnos ei a Romaiiis persolvi officia singularis ilii a popiilaribus juxla ac Proce-
pos^et, ccelesti fl:imma in eain conditionem reilactus, ribus exhibebatur lionos, qualemante euin assecutus
ut eosdem penates et regiam etsepulcrum haberet: est iiemo.
obliti ct divilis epulnnis, quem ventas Kvangelica,
quoniam bjsso et purpura indulus epiilabatur splen- ANNOTATA.
difii*. perp<;(,uis crui-iatibus apud inferos deputatum
tommemorat ; obiiti et ApLStoiorum, in quorum a In scntenlia Cvomcri essel lcgcndns annus 1075,
successerunt locuin. apud quos et in vestitu et in positus autent credcretur hoc loco onnus 1071, quia
habitu niliil poterat notari nitidum, nihil molle, tunc Lumhcrtus in Stunislaum rejecerit onus Eptsco-
niliil nobile, nihil accuratum. Itaque magis conveni- palis uihninisiralioms,
praler exem-
plum Apos- ret ut viri Kcclesiastici ail culluin animai quam eor- b Seilit Alexander II tih anno lOGI ud 1073 : quare
tolorum : poris intenderent, et oinarentup illam assidue facere si triennio dumtn.rat Episropns juit Stanislaus, dicide-
puichriorem : cum et in veteri lege.quamviscras^-ius beret perperam fiic assumptuin ejus nomen^ pro nomine E
etcariifllius tunc quodam modo humanum erudiretur succcssoris Greorgii VII, (jni usiiue ad 80 seculi istius
genus, vestium ornatus etiam secuiaribus fuerit in- annum sedit.
terdictus. c Obierutanno 10S8, "28 Novembris /?^,f Casimirus
33 Sed a narrationis digressus semita meipsura Miecdslai lilius, eique filius suus hic Boieslaus II suc-
morihus o/i-
revocabo, et ad Stanislaum nostrum, de quo raihi cesserat staiim a mortc Palris, vtvente adhuc Aarone
pra-M-ns stylus susceptus e>t, redeo Mores suie Arihiepiscvpo Cracoviensi, post cnjus moitem Sedes
virlutis plena, mira liumilitate, mansuetudine, pie- vacavit biennio, proiilcr dissidia fuctwunm, teste Cro-
tate, benignitate, ad omnem normam Evangelicie mcro.
perfectionis et dottrinae compositi, quibus facile in d Aiinus hic vitiv36 neqnnquam convcnit cuni anno
sui corporis tempio Spiritui sancto diversorium ju- aetntis circilev 50 quo passus est, mnllo minus cum.
Gundum efiecerat Spectabaturque in eo grata beni- trtennio solum gesti, aut octennio administrati Episco-
gnitas, acccpta humilitas. conversatio mansueta, paius. Exislimo wtatem, qna susceptum Sacerdotiiim,
vita nitida, ot quam faclis gravitas,
tam in verhis applicalam ei, qua ordinatiis fuit Episcopus.
mirifica condita comitale. Morem insuper Beati Sil- e Aliam hujus necis aiusam adfert Livius, quod
vestrilioraani Pontificisimitatus, omnium viduarum Numam imilari volens et sacra quwdam occulia Jovi
suse dioecesis habebat nomina conscripta, quibus et Eiicio conatus faeere, id non omnino rite egerit, eoqne
aliis qiios egestate noverat premi, iiberaliter et pro Jovem irritdril ; qui scilicet magicorum conutuum, si
modo fiicultatum subveniebat; erga inopiim et ege- quid exerres, fructus est.
norura provisionem non suluin raentis pietate, sed f Ambiquum ernt, in MS. aeque ac in impresso, aii
patipercsjuvat etiam corporis labore solicitns : in quorum refe- caulam, pnnia liltera sejnierasa.
ctione Irequentms ilUira coustabat, exclusis servito-
rum officiis. propriis manibus singula cibi et potus
necessaria illis administrasse, nuditates quoque eo-
CAPUT IV.
rum novo amictu panem egpnis propriis
texisse,
Forliiudo in adversis ftrendis et admonemlo F
eorum et caiices diluisse,
articuiis frpgis5e, oll.is
Rccje de effrxnata ejus libidine.
in JavandopedunioHicio saepe numero administrasse,
Vulgarem Ponlificum PoloniK, sedificantium Sion in
sanguinibus, et in cognatos, fratres, consanguineos i\ii ignoscendum injurias.n' ad tolerandum [erat]
ac nepotes ditandos patrimonium profundentium facillimus. Nani cuin quodam tempore ab uno suce
Ad ileUicatiO'
Jesu Cliristi. detestatus, viam exquisitiorem et per- dioet;esis mililum Joaiine de Br/.esznicza, ad bene- Ecelesix
neiii
fectiorcm deligebat, et Pontificales introitus in ege- diclionis niunus Ecclesiai suse in a Brzeznicza irn- ittvitaCus
norum ct viduarum sumptus expendebat, pauper- pendendum. in praefatum villarium sacrationis opus
tatique illorum cunsulebat et pnduri : pieraeque enira expleturus advenisset; ab eodem milite, jus hospitii
ex illis clandestina egestate eligebant aflligi, quam violante, per injuriam inde pulsus et ejectus est,
publice stipem emendicando confundi. nonnullis famiiianbus et servitoribus suis tyran-
34 Ad omnium denique hominura. in suadicecesi nice verberatis et ca)sis : et quasi niliil injuriae per-
advigUal consistentium, curam, sahitem, et custodiam vigi- pessus, tofa alacritate in vicum, qui liacteuus Pu-
toti din'cesl:
lanter f^e ac pastoraiiter exercebat : et circa gregis slynia dicitur, contendit; et noctis primas tenebras ec cimlii""''
sibi commissi custodiam solicilis excubiis superin'- in fame, secundas vero in oratione, cuin Sacerdo- liosc ejecliis.
tendens, id agebat, id providebat, id sumraopere tibus et faniiliaribus suis in prato vilte vicinae
curabat, id operosis exequebatnr conatibus, ut pius exegit, hac tantuin raodo voce pro ignoniiniosa sua
quisque et religiosus ad ampliurem virtutis cresceret exclusione et improperiis convitiisque quibus illum
segelem, et I;ips.us aut obstinatus ad regiam revo- Joannes miles aflecerat (imponendo
illi quod ex
carelur /"aulam; dispeiisationem amplissimie digni- patre picem
sortis tenuis, et braxare et tractiire
tatis, et ionge lateque patentis diaicesis rationem, soliti ortus foret) contentus; Quando, inquit, Do-
non tiintum pro rebus actis. sed etiain pro neglectis .
mine, destinato loco impendere benedictionem non
et omisbis, a justissimo Judice, qui nequit falli, sura admissus.tu huic inquo consisto benedictionera
largiaris.
DIE SEPTIMA MAJL 209
lar<iiaris. Abinde loco nomen datum , appella- quideraadversitateagemus insequentibus, posfquara
tionem Sancti-prati hunc usque diem sor-
i explicaverimus aliqua. sine quibus ordo narrando AUCT. JO.'
tito. Altero quoque die Joanne milite illuc adve rum ad liquidum non LO.\GINO:
posset
po.sset digno.sci.
eodcm ledit niente, et reatiim suum profundo profitente pudore; 38 Pra^erat ea tempestate apud Polonos rerura
clementer et facile, pacifici pectoris levitate, viola- summa; (ut in superioribus abunde tetigiraus) Bo-
injuit^.
tionis su£e et suorum dedecus, sinfjulasque injurias leslaus Polonorum Rex, paterna, avita et proavita
ignovit : et cum satis super(|ue foret injiiriam re- successione lineah et directa regnura adeptus, hujus
mittere, adjecit etiam caritatem, aiens se contumo- quidem nominis secundus. sed in ordine. ex quo
liis et iiiiproperiis non ninveri ad injuriam,sed magis Pulnnorum res ad Kegum jura berieficio Othonis '''>'''-*^«'" 2
firm.tri ;id carilalem. Villagiiim enim Brze^znicza, Imperatoris conversae sunt, quartus Rex; vir
tertii
fnlellT"^"'
a qui» postridie contumeliose ex(:lusus fuerat. repe- dexteritate singularis et rar^e, prupagandae palri»
ten.s; ei, clementise potius, quam alicujus Itesionis et belli studiosus, rei quoque railitaris. armorum et
signa monstrans; opus dedicationis explevit, ac in- equitanili peritus qui propitia usus forluna, quae-
:
juriam beneficio rependit; sciens sibi a conditioneet cuni(]ue inc-epta ejus inirifice secundaute, clara et
sauctitate Punlificalis ordinis gloriam imposilam insiguia lacinora ediderat : qui c Pannoniorum Ru-
osse igiioscendi. thenoruniqne pnpulos, sibi et repno suo conternii-
niiirntr
3G Sed nec tam clari facinoris, quod et miles in nos, ali,|uot i'1'.'Eliis fuderat; castris quoqueexuens,
eoqtir
xtt III loco i(- Pontificem, et Pont'fex in militem egit. obliteran opiraa .polia aut in niilites distribuerat, aut in pa-
cept'onis con- potuit conditio : locus enim, in quem se Sanctus, triara retulerat qui Pannonicos J Duces Oej>2ani.
:
d\fa ccdesia
posteaquam ex Brzesnitza ejectus fuerat, cum suis Vludislaum et Larapertum, propinqua sibi cogna-
receperat, gratia divina non caruit. sed pluribus tione vincto^, et a Salomone Hurinorum Rege ob
prodigiis ad invocationem nominis viri Sancti efful- invidlam dominationis pulsos, benigna huraanitate
sit. In diebus quoque nostris majori veueratione apud se in Polonia fotos, in sedes suas pra-sentia
frequentari coeptu;> est; dum illuni fidelium devotio, corporali et armata raanu reslituerat, et inter eos
1/ Zbignei Cardinalis et Episcnpi Cracovien.Ms per- atque Saloraonera Regein sequis conditionibus pa- E
'.nissu, superjedificata in iinnorera et titiilum Mar- cem diclaverat qui monasterium in Mogilno dioe-
;
tyris ecclesia contexiT. ad quam Christi lidelium cesis Gneznensis et de irdine S. Benedicti, aniplam
i
multitudo in utroque Pontificis iesto concurrere so- dotem illi largiens, r fuiidaverat. Qiii Za.sl:iura,
miraculis let, varia Martjris expertu beneficia. Si quis autera KijoviEe et Russia; Ducem, a Wysroslao Poloceu-
coniscare/ .
Slani>hii ciementiam et facililateni, et in praidicto siuraDuce es Kijoviensi sede deturbatum. traducto
opere et in phirimis aliis, quotiens vel injuriabatur usque in Ki|oviain Polonico exercitu, sedi sua; et
vel violabatur, cum raoderni teniporis moribus velit fortunis omnibus reddiderat iii quo etsi lucobant :
et liberalit.
conferre attum profei to sequestrum inter utraque
;
virtutes, non vulgares sed Kegi<e, ingens in prirais
reperiet in quo Pnntifices, si quandn vel levi col-
: ut praescripsimus, liberalitas. qua adeo excelluit, ut
liduntur offen^a, non se solum quod et ipsum qiio- in largitioiiis genere omnes ante se nnn tantum
que rannstruosura est, pr^bent inexorabiles; sed Reges, sed etiam Principes Polonoruni facile evin-
«-mniura generum, contra ecs qui deliquerant, ulto- ceret; usu arraorum strenuus, velox corpore et in-
res. Stanisl.ii nostri decus amplissimura est, quod genio Viifer, laboris ultra fidem patiens. Cibi et
TUMJora henignitatis et clemenliee, quam justitia: et ]iotus, naturalis et finitus illi modus : frigoris juxta
r igoris maluit moniuienla reliquis^e. atque inedia; patientia, etiam iu quovis gregario
37 Dum itaque Stanislaus Cracoviensis Episco- railite adiniranda commiseratio et huniaiiitas in
:
pus, "ceiestem in terris exercens vitam, Puntifex, advenas et calamitosos, gravitas insuper et mapna- " l"">""»'s,
totus virgineus. et ab incentivai carnis lUecebns nimitas perrara, quajrentium et adeunliura se faci-
alienus, vigilanti et indefessa cura, f^upra gregis htas.
commissi custodiam, et erga omnem Sacerdotii
.•^ibi 39 Has tamen virtutes vitiis nbscurabat, crude-
curam.diebus ac noctibusdesudaret etnoniu verbo litate videlicet et tyrannide, innocenturn e\pila- '
;
\„;J,^'t
tantum perfectae doctrinje, verum etiam in opere tione, fastu et superbia, lascivia atque lubricitate, aliisvins
veuerem sum- irrctuus,
consummatiE disciplinae virura se per omnia fide, supra ceteros siquidem homines in
scientia et viriutihus Apostolicura deraon^trasset ptuosus et eftusus, invirgines ciintinentes et niatro-
vi iloctniia,
tale habens verbum qualem et vitara, ita ut nec nas niale temper.atus, delictorum acerrimus piinitor.
mfignos fru-
Carnis illiim ac libidinis constabat esse sectatorem ^
cliis facit :
d ictrina deesset actioui, nec actio doctrinas, sed :
paribus passihus qua; doceret ageret. atque in cari- pra'bebat et assentatoribus crediilas aures, et pr.-e-
l:fteradiiv-ituspalmites sacrag doctrma^ lunge lateque cipilem se inlerduin in suppliriis priBstandis agebat
tliffunderet; vita et facuudia sua erudiens plurimos, ad iracundia; furores; virtutum et vitinrum per-
fl, converti faciens ad Dominum transgressores ; et mixtioneni faciens, donec virtutes in vitia deflecte-
cnm multos doceret verbi^, plures attamen formabat ret. Sed Regis, quo de nunc aginius, non est insti-
exemplis, nlhil imperans aliis quod non prius ipse a tutuin singula in utramque partem exequi facinora,
.':e exegi.-set. Dum insuper introitussui Episcopatus memorans ca alio iii loco ine largius { perscripsisse, f
cireumspeclione provida ad ubeitatem altiorem re- ,
prffi,.erliin cura ad alia as^uinpti operis exequenda
degisset. veteribusque fundis noviJI per cuemptionera liceat pntius vacare negotia.
40 Annus jain sexlus j in Pontificio Stanislai
adjecisset, et in summa quiete onera sui Puntificatus g
adrainiitraret; non tulit humani peueris hostis iii- Cracoviensis tendebitur, uum Regnum Polouicum incitndir m s.
in siia repii- sta,.islauai:
festus, neque tianqiiillicatfin Ecclesiasticara laetis et in Keligione Chrisiiana florerel, et
invidia et
crescere successibuy, neque Stani-slai 1'ontificis vii- blica anipliludincm difluiideret; [quando]
ardor satana?, prosperitatis ejus cursum pr^cipita-
tutes et studia absque livore versari sed adversus :
"fn ahsqne ingeniis irape-
illum persecutionem suscitavit, cruciatn ingenti de- turus, illud suis flexiiosis callidisque
P("iccit(ioiic.
tere turbareque aggressus est et quo perniciosius
Stanislaus vitara per omnia
;
coctus, quod vir Dei
sectatus Apostolicam, multas et uptimas in suurum ruinara illi texeret nocendiartitexet subdolus hostis,
^ubditorura pectoribus virtutes seruerat; in non- a vertice orsus, facilius mferiora quass:.lurus, Re-
gem Hoieslaum in Cracoviensein Episcopum Sta-
nuliis vero deforraitates vitiorum et raores depra-
Priefatus
vatus coercuerat; plures insuper ad religioj^e san- nislaum vnrios per majandros concitavit.
siquidem Ltoleslaus Polonoruin Kex, in
rerum om-
cLeque vivendum in statu utroque , Ecclesiastico
nium abundantia indulgeatius Regia educatus in
videlicet et seculari, furmaverat exemplis. De qua
27 aula,
Majt T. 11.
2iff ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lib. i.
aula. et successuum felicitate elatus, laetisqiie ad gionis fulgore insignem, et justitiae praecipuum cu!-
ACCT. JO. voliintatpm suam fluentibus rebus niodum non im- toreni, nec suis terroribus cessurum; irara omnem
LONCINO compressit. et fucatis quibusdam excusationibus ad-
ponens, ad explendas suas libldines proclivior et
ruens tn aper-
tam Ubidinem, intemperantior ferebatur. Uxnre siqnidem parum ductis, facinus suura adumbrare contendit : et Epi-
contentns legitima, ad virgines et matronas inge- scnpo benigne protempore (quamvis constabat illuni
nuas.et quarum illum specio^itas capiebat et fonna, alia animo gessisse aique volvisse) respondit. Quibus
animum injecit : Irequentiusque turpi earum et olido iterum Episcopus replicaturus, qua-curaque Rex iu
usijs coniuliernio, prostitutas et incestatas reliquit. suipurgatinnem dixerat refellit. atque in mansue-
Et primum quiilem ha.'C clam aj^ens, occulere suiE tudine spiritus verba facit, animain Regis, si illis
lubricitatis (acinora. atque cebituni iri conabalur : acquiescendum duxisset, salvatura.
nondum siquidem oinnem pudorem a su visus erat 44 Qiiamvis autem viro Dei Stanislao Craco-
relegasse.Deinde labe carnaliiatis gravidatus et viensi Episcopo, se benignitate paierna admonenti,
usu, uno genere libidinis contentus, assiduis
noc servaverit Boleslaus Pulonoruni Rex reverentiam
gradibus ferebatur in pra;cej)s. Divinitate quoque et hone»tatera. et nedum illumaliquo gravi violave-
neglecta, quae illi famosa^* Tictorias contulerat, et rit verbo, sed nec incleinenli quideincompellaverit,
humana reverentia repudiata, gressus suos per non tani Puntificalis in eo reveritus status digni-
licenti.e c;impos Jivaricans, celebravit cum utr^ique tateni, quam religionis et vit« prieeminentiam ^quam
sequnstrum. etiam cmstat sa?pe feras et bestias, rationis cu-
41 Nuta')ant Poloni Pontifices, nutabant Regii juslibet expertes, nutu Dei admirutas et veneratas
Confessores, nutabant et amici et corporis Regii esse) omnes taraen illura saluberriniae, posteaquam et postea
vifif/is illi
custodes : sed et ipse quoque Polonii-ie Ecclesiae Stani^laus ab eo discedebat, correctiones destitue-
indignatur.
h vertexet Primas Gne/.nensis/i Metropolitanusiisdem bant : sed et si quando ex reprehensione Puntificali
tacentibus nutibiis. iiMlem nodis teneb;itiir. Oinnium quidfm aliqua contritionis in raente regia uriebatur seges,
alili.
pervasprat ppctora pavor, et pari atque uno de re- ea tamen citius delectatione carnali dissipabatur : „
prehendendo Rege distinebantur respectu : ne vide- subibatque nonnunqnam animum, suapte superbura,
licet aut temporalitates amitterentur, aut tjrannicae gravis cliolera et indignalio, quod lam denso et
crudelitatis experirentur cruciatu-*. Qme itaque sin- rigido fuerit obrutus pro sua a stimatione ab eo
guli Pontifices, varia acti trepidatione vel causa, sermone, et prae ceteris oranibus silentibus Stani-
proloqni recnsarent; solus Stanislaus aperle in Re- slaus Episcopus admonitionis luunus sibi vendica-
gem, desidias raolles et marcida luxus otia sectan- verit, etparum maturam reprehensionera orcupave-
teni, et in reliquos sute libidinis et factionuni mi- rit nee excellentiaB nec po'enlia3 Regiie rationem
; ,
ab illo ad-
nistros, promovebat. Solus Stani^lans Cracoviensis habuerit, propter quara sibi Hex multo graviora
monelur
Episcopus, utriusque considerationis obice calcato, licitum iri credebat. His quoque querelis et hac in-
Evangelicum in Hege exequi, ira? intrepidus, pergit dignatione neque tacitus quidera utebatur, sed ami-
praet-eptum ; et R'>ge in thalami secreto convento, corum quoque et custodura corporis aurcs illius
omnibusque arbitris exclut^is, in quam foedura, in fatigabat, solita vanitate purpuratis turaorem suum
qtiam spurcidum vitium Rex prolapsus sit, qiiantae augentibus, et mulcenUbus quani lequius extenuare
et quales de illo per omnes omnium ordinum ho- debuerant indignationem. Ex quilms oranibus in Ubidine a
mines sugillationes .serantur, quibus quoque Rex Slanislaum Ejiiscopum , nubilo indignationis male »''7''i«
carpatur maledictis atque execrationibus, edlcit : exagitatus, recnidescebat animus Regius : in vene-
rogans et obtestans ut impetnm effrienatas libidinis rem quoque magis vetitamfacibus libidinis urebatur,
coerceret, ut passiones comprimeret. et vase pro- potiorem habeus ^alute et honore irara et suEe ille-
prii matrimonii usus, ceterortjm puritatem et nito- cebram vohiptatis : ibidinis quippe factus servus,
rem non incrustiiret : sin secus agere pergat. sclat pietatem custodire non potiiit.
se et Divinitati facturura contumeliam, hominibus
quoque non ferendam injuriam. et tam se quam re- ANNOTATA.
gnum suum transactaque trophaea dedecoraturuEn.
Recordareturbeneficiorum Dei raultiplicium,perquae a ]n tabiitts Bretiiicza, nd Wartlis lliiviionfnlah-m p
ab humili sorte ad praesentem gloriam atque sub- ripam Inicis fere 34 Cracovia distuiis vcrsu Boream,
stantiam provenisset, neque se Deo praestaret in- inidc trans euntdctn lluvtum Ocridinite/n versus abesl
grutum. Busenin, qnod liic forle Pustynia dicitur.
4:2 Qiiod
si Divinis non racveretur, decus saltem
b Sbignetis Olesnicius, orduinlus Episcopns anno
magna ciim
caritate: regni contaminandum vitiis conspiceret. et cum
illis
iit^, Cardinaiis SS. Aquilae et Priscae, ab
titulo
summasibi praeslari vcllet, convenire ut sumraa ora- Euynio unno 1449; morluns aiino 1455.
k creatus
nia ipse qmique de se praestet. Se etsalute, ethonore,
Buculuin Severiensein pro Ecclesia Crdcovimsi compa-
et cariUite Regis tracium. in admunendo eo, ceteris ravit : unde et ipse et successores fucrunt Duces Seve-
raussitantibus, priores partes assumpsisse, praiter rienses.
amurem ingeiiitum, etiain officii sui Pontificalis ne- Longino, ad
c HabC bella late descnbnnlur ab ipso
cessitudine constrictum. Pn.inde attenderet Rex, annum 1072, iiem a Cromero et aliis rerum Poloni-
ad quam lubricum callem prolapsus sit ; se ip>um curum scripturibus.
ex depravatione revocet, et saluti utriusque
illa
d Fuernnt Reges Hungariee Andreas r/Ks^wt; fi^a-
horainis sui ipseniet consulat, priusquara Divina
tcr Bela, dein Saloraon Andrex filius, ac tum in Polo-
feriatur ultione. Solere scelus hoc animabus juxta
Bclx filii, Geysla, post Salomonem
iiiam fufjcrnnt ircs
alque corj-oribus perniciera inferre, neque illic de-
Re.v Hungarix, tum fraier ejiis successor S. Ladislaus,
sinere quo coeperit; sed mullas comites et admi-
Marlijroloijto Romano ad 27 Junii adscriptus, quando
nistras contrabere vitiositates, pra^cipitemque
casum hxc erunt uccuratius dcducenda.
reperire omnia evidentibus veteris Testa-
quae
e Circa anniim 1079, inquitcilatus supra Dainale-
;
menti, nonnullis quoque tempore Gratiae confirmabat
vicins.
exemplis.
gua supra actnm.
f Scilicet in Hijsloria Polonica, de
43 Rex. etsi bilem haud exiguara mente hausis-
g Aut saltem in adminislratione Episcopali : si
^i eidem set, conditione tamen Pontificis, a quo admone-
disslmulale
gradum ipsum, ut Crommerus ait, vix triennio tenuit.
batur, revocata in meraoriain,
Ttspondet,
sciens Stanislaura h Infra nominandus Petrus.
venerandis pollere actionibus,
et sanctitatis et reli-
CAPUT
DIE SEPTIMA MAJI. 2H
atqufiinfeliritatis Boleslaus Rex, qiiod non rppente
CAPUT V. iniqnitas sua punitn fuerit, videlur consecutus :
ACCT. JO.
cum ex LONGINO
protelatinne vindictae majorem
Elium
sibi statnebat
Ob COVJugalam a. Bege vi
raptam, aliis Epi- perticiend?e locum transgressionis et in auda- Deum
SCOpiS tacentibVS, acriS admonitiO S. Sta~ cije; adulteriaimpudentiusexercens, et [immemor]
nistai. consequendn^ ultionis Divince. quam nerno mnrta-
scitus est contnmacia et improbo ausu, sed
rat ea tempestate militi Msrislawo de Bozerano, humiliatione et pfrnitudine, evasisse.
in ora pHrtium terras (i Siradiensis, uxor, Christlna 48 Movit singulospolonorura Proceres facinoris,
nomine, raram habens oorporis formam, et quee in rapta et incestata militis Msczislai cnnsorte
ceteras feminas facile decore anteiret. Ad formje Christina, per Regem admissi indignitas ; clande- Eum wione-
veroeflicaciam etiam mores hlandi, fncundia qnoque stinisque re rpntsant
l^nfronam querelaruni ingendnationihus, cum nec
ArchiepiscO'
(Oiijugolam gracilis accesserant, quibns plures mortales se as- mussitare quidem tyr;innide Rei,ds constricti aude- ptuGiiesnensii
picientes et adeuntes, velut quodam hamo, arrlpie- rent, magniiuilinem injuriai depromebant; veriti
bat. Cum it.'tque ad notifiam quoque Boleslai Pnlo- immanilatem execranda; regalis libidinis ad se suas-
nic-eRegis, \ulgatamulierispnlchritud(>, plurimorum que nafas, conjn<res et affines, nisi restricta et inhi-
testimonio lenocinante, perlala foret ; videndi illam, hita aliquo anliiloto fuerit, qnandoquepenetratnram,
et quEe fatna detulerat coram experiendi, Regi su- et similia Regern in Fnngebatur ea
se ausururn.
brepsit minime sobria cupido. Qnaesita itaque causae tempestate in C/neznensi Ecdesia Metrupolitani
frusfrn cona- temporisqne opportunitate et reperta, mnlierem dignitateet PontificaliSacerdntio /jPetrus, qui Ste-
lus pellicere adit : cujns illico pirlchritudinp et alioquii suavitate phano, iramediato sno pra^decessore diem oheunte,
od scelits
oaptus etvenenatusest.muliprisqne victusmiraculo ;
ad regimen EcclcsiEe Gneznensis fuerat snrrogatns;
libidnque Rpgis, parum jam suas cnpiditates frac- vir in sacris ernditus litteris, et tam religione
nantis, rursum se erigens majoribus flammis ^estua- quam vita et conversatione insignis; sub tranquilH-
bat. Expugnare qunque mulieris pudicitiam adortus, tatis qiridem tempore, gnbernandiperitus, ingrnente
[estimans illam suam formam et pulchritudinem, vern tempeslate, parum animi, parum resistentiae
more ingend mnliebris, facile licitaturam, lar^Mtione habitnnis. h elsi non a Pi'oceribus solnm, sed a
illam primtim anri gemmarnmqueet nninnum, qu'btis pierisqne Ecclesiaslicis et timoratis viris, quorum
fiiigrare mnliehris condiiionis solet amhili-^. itemque pectora zelus Dei tetigeraf, frequenti monitione ur-
promissis vanis et terroribus, aliisque ejiisce gene- geretur, quoniam primam Sedi^ra apud Polonicam
ris hlandimentis, conalur perfiingere sed singnlis, : Ecclesiam snrtitus foret, principalins quoque illura
quihus facinoris explendi gratia snperjacicbatur videaturdeposcer"e repreliensio illa propterea quod :
solicitudo et impensa, recidentibus ad irritum. in diuecesi sua criraen raptns commissnm fnret,
Miles siquidem Mscislaus, non ignaris exquisitis priraus quoque in aciera prodiret, et Bnleslai Regis
donationibns et ingeniis uxoris Christinse pndicitiara facinori suam reprehensinnem resistentiamqne pri-
prostitutam quaeri, ad custcdiam et copservationem mus opponeret; jura quoque conjugalia proranatnra
illins curam quoque omnem et solicitudinem, hones- iri non sineret. Vei^um etsi Archippiscopns Petrus,
tati suje et conjugis lilierorumque communium pro- monitnribns suis assensus foret, cunctatorem tamen
specturus. intendei-at. se raagis, quam reprehensorera, animura pavore ob-
46 Verum ciim Rex in dies raajori pungeretur sidente. egit.
acnleo libidinis, amoi'e defoeneratus mnlieris;et 49 Prpeerat et tunc c Wratislaviensi plebi et urbi
expiere illum non nisi vi desperaret; potentia pro Episcopus Petrus, apud quem Boleslaus Rex niagis
jiire usus, mittit militum et clientum hauil contem- pecnliarem sihi, et assidnam niansionem et sedem
nendam catervam. quiiEdem, in qua mnlifrdomici- delegerat. Regebat Posnaniensemti Thomas, c Wla-
vimiUlari d e
linm habere consuever-at, irrumpenfes, mulierem dislaviensem Honnldus, Plocensem /"L^pus, q Chel-
raplam.
viro, indignitatem et mensem Martinns, h Luhncensem Lanrentins, Ca- ! 9
a legitimn magnitudinem in- i
h i
pro concubiiia jnripe nequidquam querenti et ejiilanti, abstrahunt, uienecensem Stephanus Ecclesias : qui et ipsi r-ogati,
et alii 1
hdlet: et in Regiam perducunt. Qnam Rex, non secus ut vices suas et operas ad corripiendura Regem na Epticopi:
qiiam libidinnso et Iiibrico homini Cfnveniens erat, varent. publicoque facinori obviam irent; nihilo se
avida volnpiate excipiens, illam ex tnnc et de ce- plus animi siio Mefropolitano in scelere rescindendo
fprn suis profanisamplexibus, et incestuosa pactinne habere demonstrarunt, tyrannidis nun se ausi ex-
conjunxit, et pro concubina usus etiam prolem ex ponere pelagn, periculornni veriti discriraina; in
illa suscepit. huncque agonera et in eam pal»slram solum Sta-
47 Flagitinm autem et raptus et incestuosi con- nislaum Cracoviensem Episcopnm destinabant in ;
cubitus. quod Rex patraveraT, ulMonis Divinse ver- unoqne illo ninne correptionis rohur lorahant. Illnm omis hrc in
bere solidiori mulctatum postquam humano
est, esse unum, qirem Regem cnnstahatrevereri, eterga S.Sl-nistaum
rejiciunt,
ant rescindi. Omnem enim sobolem, quem Rex indul^jentius gerere consuevisset _
cifhati vin- nequivit feriri se : illi
dicfa 1(1
pxhiijnsmodi adiilterino connubio suscepfam, quam et farvoris, el religionis, et animi ad reprehensionis
prtilem ad-
ul/tr.nani Rpx agrorum et villarum possessionibus locuplefa- mnnus Rege implendum satis esse in illnm non
in ;
iransfusa. tum iri mnliebatnr, tremnr primnin merabrorum in ansurura Regera quidqnam triste committere in ;
virili astate, torvi quoque nasi defoi-mitas, deindp ceteros. si repreliendere pergant, gravi lyr-anr.ide
alienalio sensns et denientia mentis, diim senior et saevitia debacchaturum. Erat enim Slanisluus
ut piaximts
obvenisset sptas, occnpabat : erafqne hic morbns Episfopns idoneusad pndorem incufiendnm et avcr- aptum:
perjustiliara Dei inflictus. non iis tanfurn qui tunc tendum Regem a pravis aclionibus, cum esset ser-
per incestnosam commixtinnem geniti sunt. sed et monibuscastis et ronsiliis sapientilnis insignis, ope-
universis hujusmodi parte ex aliqna
qui stirpem ribusquoquegloriosisadinirandus. et nonievo minus
contigisset, herediiarius per omnes successiones, quam moribns senex. atque Sacerdotis officio. Non
posteaqnam Rex scelere se hujusmodi inqninaverat, erat enim apnd singulos incogniliim, quam Slani-
usque ad noslra tempora derivatus ut satis stu- : slaus Episcopus prieclaro genere nrtus ftierit, qnam
penda et pertimescenda sit Divin» justitiae animad suhtilis etvehemens instructor. qnara providuscon-
versio, quam non per generationes tantum, sed siliarius, quam justus Jtidex. quaracastus Presbyter,
aetates, in detestationem Regii criminis videraus qnam sanctns et amalnlis Episcopus, quam verax et
prodnci etcontinuari. Sed et non parum incoraraodi incorruptus reprehensor.
50
ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. ub. i.
A bO Singiilis PoIonic!e Ecclesiae Episcopis corri- imo et caritatis sinceritas, et tuse salutis tiiique
Aucr, 40. pereRegem mussitantibus. et superimposita ori ma- honoris peculiaris solicitudo rae contraxit, ne in eo
LONGINO
nii, et obturato linguaa fistulo, labiorum suorum peccandi genere, te irreprehensum iri sinerem, ex
Btc a plu-
ribiu rogatlis. januastacitnrnitateet metu concliulentibiis, extrema quo lara tibi quam Regno tuo singularem perniciem
denique sibi imminere pro reprehensione porteniien- iraininere prospiciebam.
Stanislaum Cracoviensein E]iiscopum om-
tibu,", in B3 Nulla enim e.^it de virtutibus tuis, o Rex,
pro-
nium omnis Kducia versa est qui castimonia sui ac
: pter quam sis a Deo magnificandus, et in qiia tu
puritate vitae, ccelestisque conver.-^ationis gloria, gloriari scque possis, quam ccmtinentia atque tem-
singiil.Trique doctrina, sapientia ettide, operibusque perantia libidinum. Nullum scelus .npque libi. pro-
sanctis, velut luniinare Tnagiium suo splendoreuni- pter quod sis depriraendus, fsedius carnali luxu.
versam Poloni;im irradiabat. Nec susliuuit Praesul Sumino itaque opere cave, ne multa hona et pul-
ille celeberrimus plurimoriim Ecclesiastici et secu- cherrimam anim.ne fiiffi speciem uno vitio deformes,
laris ordinis virorum, ob eam rem se adeuntium, et actiones tuas meriforias una praevaricatione cor- ipiiusmet
tiifamiam.
inge^tas frequenti numero preces : sed universali rumpas, speciosa regiminis tui exterininatiirus prin-
fl.igitat'oneet consensu sibi idmunerisofficiumintel- cipia. Nerao esf, credo milii, ex mililibus etsubditis
ligens delegatum, licet infusum in se odium Regis tuis, qui Iraniiuillus scelus fuum ferat. qui in te
sensisset, ad explenduraillud intrepidiis seaccinxit. probra non spargat, qiii per te jus conjngale, jus
Obsecrationibus t;imen in Deiim et sacrificiorura Catholicum, imo gentium jus violatura non qiiera-
posl preces
et sacriflcia holocaustis primuin iitendum ratus, plures dies at- tur unius militis injuriam suain omnes ducunt.
;
que noctes in illis absumpsit; in oratione melinra Non est tuae magnitudinis subditos opprimere, fla-
credens consisterearmaquam in virtute deprecans : gitiis diftluere venereis, inquinari sordibus adulte-
et Regem adulterino incesfu solvi. et sibi ea repre- rinis. Linque, quajso, liiec turpia et obscosna, eti.ara
hensionis verba, quae in salutem Regis et compiin- in vili et barbaro hnraine detestanda, insidiosara
ctionem verterentiir, prffistari. Helia? itaque Pro- luxuriein, blandura malum. Cor tuura et corpus a
pliela;etJoannisBaptistaeffimulatus tam constantiam tot illecebris castifica, dignaque poenitudine iram E
qu;ini virtutem sciensque ea se necessitate ex Offi-
: Dei praeveniens, ultioni quoque te subtrahe futurae. deniqite mi-
cio Pontifirali constrictum. ut non percantes modo, Incremeuto prosperilatis continuae regnum tuum nalur cen-
et
Ec-
sitrani
sed i't pecrare gestientes debe.nt cobibere virtutis : soUum diflusiirus.virtutibuspotius, quae excelleutiae clestasltcam.
k Apost"lic!e sectatus mensuram, k Regen adit, et congruunt, incumbe
tuffi : qua» possint te et statum
Hegem adtl :
personis de statu utroque in rem adhibilis. alieni cu- tuum salufem et honestatem dirigere, et utrius-
in
bilis in Rege incestumrepreliendil, verbaque in hunc qiie hominis
in profectum [fendere]. Quod si perse-
modiim apud Regera facit. veraudura duxeris in scelere, scito rae habiturum
exponlt sce-
terisenor-
51 Cuni oliin te Rex plerasque transgressiones rationem et raei rauneris et tui crirainis, gladium
mtlalem. tuas et carnales illecebras, quibus Maje.^-tatis tus qiioque contra te coercitionis Ecclesi.istic.-e exer-
velieuienter obscurabatur culmen, deponere et tho turuin.
rum tuum loris constringere piidicitia; exhortarer; bi His et pluribus aliis dura a Pr»>sule Stanislao
maxima ine i-eperat fidiicia ex tiw modestae respon- Rex Boleslaus benigne etnobiliter commonitus fuis-
sioni.s respectu injecta, singula,
Ad '1U.V cont-
pro quibus a rae set, prwcipitem iram actus, nihil comifer, nihil mnlo Hegi et
in
argutus es, prona emenditurum devotione, et in modeste respoiidit sed vehementite inflatus spiritu, minaiilt.
:
frugemvit» nitidioris .itquepudicaeevasurum.Nunc, spirans ferocia, et furenli persimilis, ferocius quam
quod non sine acerbitate spiritiis eommemoro, video Regera conveniebat in virura Dei reprehensorem
te prioribus malis gravius adjecisse facinus: et ira- suum invectus est. Pluribiis quoque iraproperiis
pios concubitus, rapta
militi Mscislao consorte, usus, rusticano illum et humili ortum genere, et
Regali gravitate prorsus abjecta, miscuisse; nefan- tam Sacerdotio quam Ponlificio aslruebat indignum,
dajque solvisse viscus libidinis, quam te egn aibi-
multipliciqiioet vana sua teraeritate inerifiim qui ex
trabar, ut tuo, etnostrocommuni pudori consultum Prassulatu in bestiarum et scrofarum detruderetur
foret, opportune oppressuriim. Age, si tu, omnium pasturam, perceptiirus illic eruditionem. quismefus,
scaiidaliim
nostriiin Rex et surami Regis iu terris imago,
svltdiiontm iu reverentia, qui honos Regihus debeat impendi
qiiffi
bKC obscoma vilia provolveris quem subdito-
t;iin
; ad terrendura quoque a simili femerilate ceteros
ruin tuorum pigebit ea non sectari ciim li»c sit documentura existeret. Haec
>.
Regi tam voce quam
po]iulorum omniuin natura; ut quidquid a Praesi-
vultti rainari dejiromenti, Stanislaus, ab amorever<c
F
leriiter re-
dibus agi viderint. in id siiit et ipsi pra;cipites et recedere etiam
carita;is Ia!.sus nesciens, in admo- spondetis
proclivi. Iter rcenosuro, quo graderis, laqueis re- nendo Rpge, motu quolibet rircumscnplo, constans
fertiiiii est, tribulisque consertum; in exitiabile tibi et pectus patientiae clypeo coarmans, tu-
perstitif,
diM-rimen, nisi te revocaveris, adjecturum.
mid.T elafione inflato Regi loqui, nobili illa sna qua
Si Ingemisce ilaque o Rex, et facinus tuum as-
pollebat facundia, adjecit.
siduo compli.ratu dilue, et raptain viro suo
redde, 55 Cave, inquit, o Rex, ne in pertinaciain et
atque zona contiiientia; lumbos constriiife;
ne divi- ohstinationem convellas reprehensionem ine.Tra: e;i (lucet ni/iil a
nam liumanam contra te provnces ceiisuram ne
et
; quie tuu; salulis et qure mei juris sunt, irao et qua; sc dictiim
cum iis, qui in harathrum uude numquam exscen- anioris, ingessi tibi, abiinde. ut spero, circ a te et
dent lapsi sunt, anernum mereare consorliinn.
Talis salutis et honoris decus observans. Accuratiori
profecto, ra]iiendo ef inrcstando spon.sam
alterius, ergatereprebensioneqiiam ceteros usussum. etfor-
tur]iitudo, aiiiia te excellenliie taiita^
Regem, i|uem- san rigidiori, quod salutera tiiam juxta ac periiiciem
admodum nec nominari dehuit, mnltiplici tara re cum mulloruin tibi parentiura video esse conjun-
quam exemplo, pro inde secula et seeutura defor- ctam. Etenim cura in singulis hominibus insidiosa
milate, pensata; sic nec a me, quem speculatorem, luxuries turpis sit, in summi tamen imperii admini- jir.crer reve-
licet immeritum, tuie domus tua>que person.a: atque stratione, qua praesides, turpissima; de malo, non rentlam flcjt
status Dominus constituit,' poterit sileri : quoniam in te solum, sed in plures grassante, tecum loquor, (lebitam;
si denuntiatio mea, iit ;i via tua perversa Deoque et remediaque ingero; gratulaturus saluti tiiae et pu-
hominibus odibili reverlaris, quieverit : sanguinem blicse, si acquieveris ; si niinus, mets : itidem ob-
tuum scio, juxta Scriptura; teslimonium.
pernicievt de meis secrans, ut benignitatem Divinam non irrites, et
nsni, marabus requirendum. Sed non .volum
Pontifi^alis depravata melioribus otficiis superes, Novi. lafeor,
oflicii debitum ad teadmonendiira me impulit, quin- tui culrainis erainentiam, a singulis tuis subditis.
DIE SEPTIMA MAJI. m
a me qnoque et colfndam et honorandam esse. No- a SlnnuilanLnhienaki Ephcnpo Phcensi in hisloria
vi, plane, quid TuEe et Regiae debeatur venerationi, Episcoporum Plocensium, ubieum excnsnt ab liac Re- AULT. jn,
nec in iis exequendis ali'|uid a rae reor ve) diminu- gis admtmitione. Pnvfuit dictx Sedi annos 19, crentus
tum tibi, vel priereptum. Venim Aposfolir.a. qua anno 1067, morlnns anno 1087 rfit- 8 Augusti. Urbs
prffiditus sum potestas, superiop mullis gradibus Ploccnsis estin Mfizoviasita.
Regia censenda, et a te procul dubio .:eftimanda est.
g Chelmensis Sedes duplex. utin ad flnenta Vm-
Et. utriusque ingenue nosse velis efficaciani et
si tulx, alin in Russia nigra, Cramstoviamtranslafa metn
virtutem, quanto lunaris splendor erga solare ju- Tarinrornm: de utraque agit Longinus inter civitates
bar. et plumbi species erga auri fulgorem habetur Polnuire.
inferior, tiuitum Rpgia dignitas est, si ad Aposrf.li- h Liihucensis Sedes prnpe Francofurtum ad Oile-
cam jnsta comparatione illam referas. Nihil estita- ram, qua.' tunc suberat Po/nnis, nuuc Marchinni Bran-
que quod de me juste qneri possis. superni Recto- delmrgico. sed Sedes furstenwal/lium, ad Sprevum flu-
ipse videat iil
ris, cujus incomprehensibilis estsapientia. id geri- vinm sitam, est pnstea transinta.
debitam Epi-
scopo sermnx tur ordinafione, ut Reges et Principes et quan- i Gamenpcensis Sedes videtur esse, qme in Podnlia
obcdiat moni- tumcumque personae sublimes prseceplis et imperiis sita nuper esl a Turcis ocrnpata. Alia est Cainiuensis
tis:
Pontificum, etiam de obscura sorte ortis, auscul- in Pomerania, sub Gnesnensi MeiropoU.
tent. Tu quidem. si Regiam tuam condifinnem k Hxc refernntur a Lnngino in Htstoria ad nnn.
attendis, si Deum metuis, si Immines vereris, si 1074.
qua sahitis moveris cura, multum mihi debes, quod
veriora potius quam speciosa, snlutem primum de- CAPrivi.
inde honnrem tuum servantia, audire ex me ccepi-
sti, diuturnius imperium, fidelius obsequiura, pla- Ob villam Piolrawin emptam. evocatiir e tu-
cadorem Dpum, secundiores succes^u'^, felicinrera mulovenditor, atrieniiio mortaits.
consummalionem, si monitis meis parueris, habi-
turus. l^xquirenti Bolesiao Regi, etassidua tam consul- K
50 Et quamvisTcquisauribusPnntifex Stanislaus, tatione quam inilagine cum purpuratis suis et custo- /fcr sptrans
vmdiclam
velut cnmmunis libertatis pt jurium conjugaliura dibus rnrporis investigMnti. (|Uouam modo et ordine
m S. Sla-
acerrimus vindex., fuisset auditus ejus quoque co- ;
de Stanislao Episcopo atrocior quam nislaum,
Cr.-icovieiisi
hortatio cum immenso omnium (avore et non as- ;
pro meritu caperetur vindicta; cuni nulla salis digna
sensiouis niodo. spcI et vocis expres*;inne. fnret a propositi esequeudi coaptari pnsset. quamvis plures
circumstantibijs exeepta. ut prudentiam suam mi- jiroponerentur viae (nihil quippe in Stanislaum Epi-
rarentur phirimi, probarent universi ; Regis tamen scopum. pro vit.e sanctimonia et conversatiouis in-
aniraum. lubrica vokiptate obsessum, et erga sua tegritate moriimiue norma, objectum iri poterat)
bona parum providum. parum cautum. movere et dum veris illum Rex, velut caste et innocenter sin-
ad meliorem mentem protrahere non pnterat. Qui gulaagentem, non posse se gravare desperaret ju-
ex tlialamo, apud quem consederat, praF^cipifi rao- diciis, calumniosis utendum ratus est: et Rcgis
sed fnalra
tu, odii et rancoris succensiis igne, se evolvens persona deposira liosnsque imluta, nodum qu;erens
et tam sapienter, tam benigne incantantis illum E- in scirpo, omnifarie illum gravare constituit. Hoc
piscopi Stanislai ampliores voces, in morem aspidis autem animo et cogitatione Rpgi volventi. et pro-
surdcD. abhorrescens, exilit; se gravi et enorrai positum suum executioni mandare <estuanti. levis
Isesum a Stmislao Episcopo querens dedecore. et quidem occasio, sed quaraRexnon secus quamgrun-
jure jurando contestans se, quam primum de Sta- dem accepit, oblata est.
nisiao Episcopo omni conatu et nisu uUionem
.
58 Stanislaus siquidem Episcopus, sui Episco-
surapturum. Omnibus ifaque modis quierere calum- patiis Cracovien^is ampliaturus introitus, et t:ilen-
niaruni et gravaminum machinas adversus eiim fum accepfum justofceuore relaturus in lucrum, ut
parabat e\ iraque Regia in Epi-^copum concepta,
:
ah (fiterno Rege, a qiio haac dispensanda acceperat,
etiam insuUatio in illum maligna serpere ccepit in- velut fidelis servus mereretur coramendari, et de-
vidorum. cadi urbium pripferri; villara Piotrawin, ad undas
Huminis a Visl*, et inira suip terminos dicecesis,
ANNOTATA. in regione quasa veteribus Zavichostensis, a moder- u(t villdiii
nis Lublinensis appeUattir sitam, apud Petrum mill- a!t cti leftlimt
tmptam
a Sir;idia civitas Ugnea cum arcc murata (nl War- tem, vill;« ejusdem unicum hHredem, pro certa ar-
tliam (luviiim, cujus terra seu provincia olim sccuudo genfi quantitate, plenarie illi persoluta, in perpe-
(jenitin Regum attributa erat: ettt mndo Palalinntus tuam sortem Ectlesia^ (.'racoviensi coemerat: con-
iu mojore Poloniay versua miuorem Polouiam inte.r tractui qnoque et emptioni atque satisfactioni {ne
Cracoviam et Gneznam, sed huic tfunm illi dnpln pro- inficiari vel calumniari a quoquam aut in dubiura
pior. revocari quomodolibet posset) testes legitimos et
b Stephano rtrtHo 1U58 </;> 7 Martii defuncto suc~ omnem celehritatem ,
qua hereditatum emptio et
ei tneni.i
cesserut Petrus, et sedit. annos 35, morluus 19 Au- resignatio apud Polonos ea tenipe:^Iate gerebatur,
pusscisam
gusti auni \fii\)% Retje Bole&lao petcnte promotus. adhihuerat in villce qunque a se tunc erapta? missus
:
Wratislavia urbs Silesix, cujus Episcn},us nomts
c fuit Regia auctoritate posses^iouem, quam etiara
Petrus sedit ab auno 1072, usque oU iiunum 1091. triennio jam prope elapso scitus erat pacifice et
d Tmo Theodorus (/iW/'fr in /Jistnria Longni el in absque omni cujuslibet person:c impetitione pos-
Vitis Episcoporum Posnnniensium, al> tpso eliam Lon~ sedisse.
gino conscriptis et siil> ejus nomine cditis anno IG04, ac 59 Verum quia Petrus Milesprfefatus, post ven- calumniiise
sedit ab anno 1005 ad unnnm 1087 : ut dubitari possit, ditionem villie hiijusraodi ef contractum cum Sta- rcpttendam
sint ne buec a manu ipsius Longini. nislao Episcopo initum, brevi tempore vivens. diem iucttat itfpo-
fe% venditoTts,
e Wladislavia, tirbs Cuiaviat ad Vistulam fluvium : obierat, et apud Ecclesiam Paroclifalem, iu Pintra-
cujus Lpiscopi Crusnicienses dicti, Episcopus vero, non win sub honore S. Thoma^ Apostoli rundalam, ac-
Honoldus. sed Andreas diciiur a Lonijino in Hisioria', ceperat sepulturam ; nepotes ejris germnnos Petrum,
creatus anno 1055 et posl annos Sedis 25 mortuus anno Jacobum et Sulislaiim, ad qiios prsefatse villa; Pio-
1081. trawin. si illani patruus eorum Petrus miles vendi-
f Imo Marcus nppellatura Longinoin Historia, et ditione perpetua non alienasset, devolvenda fuerat
successio,
m ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. i.m. i.
A successio, aH impetendum Stanislanm Episcopnm illud jndicium accedere: prosima enim est loco villa D
ppo viila ]*iotra\vin. spnndens illis facilem victnriam Piotrawiu, pro qua impetebatur, alveo tantumraodo
b b pellicit Rex, et cnarmat: rem vulfjatam et notissi- fluminis Visla?, qui in illa ora aquas inflatioies vo-
mam in contpntinnpm adiiuci pr?ecipiens, justltiam niit, et modico Terrestris spatio a tribunalibus se-
StJinisIai Episcopi et suie Cracoviensis Ecclesi^. cretn. Venit itaque illuc vir rectus et siraplex, om-
aut-toritate etsuflragio regio, oppressurus: nfterens nium. qu3e contra eura Regis calliditas fabricaverat,
sesinEruIos testes, exquibu^ Stanishiipendebat victo- commentnrum ignarus; spcrans et ex patulajusti-
ria, a ferendi testinionii r.fficio (leterriturum : et tia, et testium deduciione. qui ad rera plane reco-
omni ope atque suffrairio pro fiejiciendo StJ>ni-ino gnnscendam se sibi spnpond^^rant fore raorigeros,
Episcf'pn ex villa Piotrawin, et in foruni trarlucenda facilem triumpbum de impetiloribus relatiirum,
pi-nprietatem, adnisurum. Amore villa^ et lucri il- Pra^sidebat in eo jiidicio Boieslaus Rex personali
lecebr.i divicli Petrns, Jardlius et Sulislnus. nepotes pnesentia, non enim illius generis judicium, alium
rem calumniosam et injuviitis! ple-
Petri Militis, in quara Principem admittebat ]iro Pneside, quae
nam consentitint, et se Episropum Stanislaiim pro potestas hactenus in Palatinos provlnciarura, qui
villa Piolrawin devovent vexatiirus. Ab eo itaque Principum et funguntur et honorantur vice, est
tempore Petrus, J.icolius et Sulislaus, nepotes Petri translata.
Militis, el suam expleturi avaritiam, et Regis odio 6;^ Instaurato denique judicio, et Purpuratnrum acmsatus
*'*' ""'""
morem pesturi. Stanislao Cracoviensi Episcopo in- ordine in dextra lcevaque Regis consistenie, c;iusa
c, ~ . , .
r< . possessione, .
justam litpui pro villa Piotrawin movent, ad Regium primum St;inislai Cracovieusis Episcopi agi ctEpta
tribuual illuni perlr;i!iunt, difroque dicunt; asse- est. Cuniiiue actores per querelam deponerent, Sla-
rentes iiliim villam Piotrawin, succe^sinne legitima nislaum Episcopum vilbuu PioIr;;\vin, mnrte Petri
ad eos devchi'am, fide mala possidere; caltimniosis Miiitis, patrui eorum germani, ad se jure heredita-
commenlis et Rpgia tyrannide terram veuditam a rin devnliitam, injuste occupasse. pelentcs illum ab
sorte Craco\iensis Ecclesia" per neias alistracturi. illius pnssossione ainoveri et sibi illam velut legiti-
Ex quo manifcste conj;ci potest, et Rccrem et Petri niis heredibiis reddi ; Sfanislaus Episcupus respon-
IJ
Milit s nepotes pracfatns lerrenos et passionatos ex- dendo, vendiiionem et eraptionem»IegiIirae cum Pe-
titisse, et de terra per intquitatem agere; et orani- tro Milite, dum adhiic viveret, celebratam, plenam-
potenlis Dei justitiam, qiia; de ccelis venit, et ca- que sntisfactionema^risconventi oppnsuit. Actoribus
lumniam proximo inlerre, resqueillius non appetere dcnique et venditionem et emptionem const.inter
vetuit, ignorare. infiriaiilibus, obtulit se Stanislaus Kpiscopus, con-
60 Appeiebat jiidicii genernlis dies, quod Collo' tractum testibus idoneis et omni exceptione majori-
n 7«iftiij
nomiiiP anud PoIono«i appeUari solet, in nuo bus probaturum: in eanique sententlam decreto
Staniilaus
Q„j^
1 . ,
„'..,,,'* , ... .
Stantslaus Cracoviensis Episcopus pro lieredifate Regis facile adniissus, lestes apud Tribuualia Regis
ad Trtlmnat
Hcgium Piotrawlu conventus, parere; et nepotibus Petri recitat; et se illos, postquam nbacloribus nihil con-
citatut,
Militis J;icobo, Petro, et Sulislao eiim vexantibus, tra objeclum foret. obligat prodiicturutn. At testes
respondere apud Tribuualia Regia debuerat. Neqiie de ferendo teslimonio a Stnnislao Episcopo solicita-
enim fas est decisorium Colloqnii gfueralis termi- ti. adversari illico requisitionem Episcopalem et
num vel subiiucere vel negligere. cujus lanta apud suain respnnsionem inficiatum iri coeperunt- Metns ^^snHur a
illos bahetur qua-dam sacrosancta aitctoiitas et po- siquidera Regius iiios constrinxerat : passurosque testibus
testas, ut a deliniiiva Colioquiali, qiiantumcumque extrema, si profiteri veritatera ausi forent (ita enim
iniquaet injusla, licitumnon cuiquam provocare;
sit denunliatum ipsis erat) verebanlur. Prolixa deui-
ab.'-cissoqiie in singulisjudiciis gpuere jus Polonicum que apud ilics et queinlibet eorum Stani^laus Epi-
causas tnictnre et decidere consuevit. Mos denif|ue scopus prece et persuasione usus, formidinem quae
vetusto tenipore apud iilos servatus obtinuerat, ut peclora coi um semel pervaserat excutere non po-
Colloquiorum judicia, quje non nulli vocaut Ma- tuil. Quid, qiiJESo. Iii in dulore pcenarum fecissent.
gna, non in urbibus aiit vicis, sed in pratis, qu^ qui veritatem absconderuiit propter ^olas minas ver-
silvas et undas liabererit pcoxiinns gererentur; , borum.
p quatenus magnie muliiludini. qute illuc adpptendum 63 Vergebat in occiduum dies, et totius causas
p
uOi solas J'""* eonveniebat, et sub papilionibus :iut laberna- Episcopalis periclitatin prope horam, nisi testes con-
it<.reataas culis, pluribus dielius et doiiec expedilio omnium signati prodiiccrentur, imminebat. Cteperat et ad-
'l''idit,
causarum priiveniret, degerec<igeb;itur, pro ignium versarios Episcopi haud tenuis vincendi fiducia, et
idimento, et eqno et, pecore pascendo suppeditatara exultare jam de obtenlo triumpho videbantur : ea-
haberet materiara. Solus deniqiie Rex aut Princeps deinnue Regem hilaritas habebat, qiiam et gestu
prsesidebat judicio, solus litigaiilium decidebat cau- prjelerie visus est et vultu. Cumque causa pra^ter ^„(„,(^(0 dcsH-
sas, cujus arbifriapro legibus erant. Dudum tamen .spem procederet, el malif^nilatis calumnia potius , tutun,
is mos abolitus est. Pi-lonis mitiora ac civiliora in- quain juris et ju^titia^ a^quilas valuisset: Stanislaus
genia, leges qunque municipales in scriptum re- Episcopus Militibiis. qui su« justissima^ causce la-
dactas, quihus regiilanlur judicia, sortitis. et col- tiiros se testimonium spnponderant, neqitidquam
loquialia el qiifevis alia judicia ex
campis et arbustis imploratis, c>>nrctatum se etcau&nm siiam periclita-
in urbes redacta. Sed luec haclenus de Polonorum tura iri videns, quid ageret, qnod consilium caperet,
judiciis,- nunc ad rem nostram. gratia cujus hsec qiiem Palrnnum imploraret, quibusve viis et inge-
scripsimus, redeamus. niis nodos et casses impielatis sihi instructos dissol-
61 Rolcslaus ilaque Polonorum Rex, liiinr pris- veret, parum in pro^^pectu habebat ancipiti quoque :
cuni morem
secutus pro celebrandn generali Cnlln- tract;itu apud se fluctuans, usque ad vultns sufl^usio-
quiali judicio, silvam pntis pienam. de prope arcem nem notahatur ab intuentibus mutatus. Fidei tamen
Regi:im et opfidum c Solec sltam, insulf^ formam et spei siiblimitate vigens , quse nec tum illi defuit
d babeuteni (dun enim tluvii Visla et rf Crampa et ad solita arma ?e converlit : et oratioui aliquanto
uonniilla^ lacun.-e illam ambiunt) delegit locum ad ; tempore incumbens, nmnem suaro fiduciam ad Di-
expediendum judiciorum munus et nppnrtuniim et vinum jpcit prassidium; non dubitans se et causam
idoneum. gprmen et ligna abunde siippeditaturura. suam calumniosis nexibus suff^ragio coelesti absolu-
fldcnter ^n 'ninc qiioquo et vicinarum regionum Milites. et tum iri.
eoniparet, quoslibet judicia deposcentes, jnssit convenire. Co- 64 Tandem Spiritu sancto. qui in suo caslissimo ^^^ fjatnum
actus estStanislaus Cracoviensis Episcopus ad idem purissiraoque pectore assiduum sibi domicilium ex- con/i"ji(
truxerat
DIE SEPTIMA MAJI. 215
truxerat, inspiratus; solerti vel potius Divina ratione tuus, redderetur homo vivens : certissiniam quoiiue D
tum novani et increditiilem, in sute causa^ defensio- gestuns spein, diviiiam virtutem et cratiain, in tam Ai cr, jo.
nem, poUiceii ausus est, rairacgli stiiporisque ple- angustis et (ut eommunis habcbat assertio) despera-
""
nissimam, '^"*" ex imbecillitale
"" iorsitan
plus - "*" credentinm
-
conforlat
" ^ tisrebu^, se et causain buatn atque Ecclesite suae,
Clerum
apud po.-teros adroirationis iiabituram, quam fidei ad quoquomodu m-n desorturam persnadens Clero suo, :
prffisentiam Regis et ejus Tribunalia. Duin vel testes pavidu et vaciilanti, noii ea modo qua3 roganda as-
nominatos producere, \el seiitentiain contru se pro- sumpserant. sed iis m;ijura. si fidein instar grani si-
lerriaudire urgeretur, Iietus et Divinum nescio quid napis habuerint, facile apud clementiam Divinam
in vultu praiferens et magnitudineni fidei, ;iccessit; ohlenturus nutare enlm illum viderat propler ex-
:
fiducia'iue veritatis coannans pectus, his verbis Ke cellentiam spunsionis.
gem el universum snuni conciiium convenit.. Quan- 07 Adveniente tandem die Stanislaus Epi.-scopus, ciim xolpnni
duquidem, inquit, nihil opis, nihil praesidii in viven- Divina re ex more pencta, praisente populi et non procesuone
Pefnm e nd tiimulum
((
tibus e--t; quando apud filios hominum pro justitia nullorura militarium njultitudine. quas ad contem- accedii
sfpiilao te
\(m addiicere iiiipielas, pro veritate iniquttas, pro rectitudine suc- plandum, quibus actionibus uteretur et iii quem exi-
proiiiHtil, cessit cahimniandi malignitas; ego me ad «quissi- tum sponsio sua evasurafuret, confluxerat; ad mau-
nium JufHcem Deum, cujus rectitudo juslitise nec soleum Pefri Militis, cum ministrorum .•^acn Ordinis
terrure cuju^quam poterit averti, nec subtilitate ca- et turbanim freiiuentia, processionali Clericorura
lumniarum oaligari; convertam; veiitatemque in , ordine illum praecedente et sub.-eqnente, Puntificali
terriscunculcatum et oppressim, niihi e ccelo praj- vesteamictus jiccessit. Et primnm illud sabulu solvi,
stari petara et quod non potenim a vivis tej>tibus,
; etdunec ad cadaver Petri Militis triennio putrescens
rautuabo a niortuis;et Pelrum Militem, principalera penetratum foret, uudiri et aperiri jussit. Quo de-
vilhe raeai Piolrawin vendilorem, quamvis ante tecto, cadaver Petri Mililis offendit, tabido situ ,
triennium ex condltiune viventium subtractum, pro nervis defluentibus, carne et cute dissoluta, in cine-
jiibet detegi
clarificanda causa3 meae justitia, me post triduum res et pulverem fere redactum : et nisi recentes ciidaver
producturura obligo; cessurns ex caat-a nisi produ- testes, qui illura sepelierant, qui justa funeri persol- E
xero; veritatis testimonium mutuaturus ab mferis, ver:inl, affluxissent; nisi nota fuisset oninlbus Petri
postquam inter vivos, ex pavoris nebulu humanis Militis ante trienniuin celebrata sepulturu; nisi siu-
sensibus superfusa, deperisset; cunfldens cau.^ara gularis illi, et nulli alteri cum illocommiinis, adap-
meam, livore depravatum humano, superne et erigi tata fuisset tumba; nenio illic cadaver Petri Militis
posse et iliustrari. quiescere recognovis.set. Sed omnihus claro testimo-
65 Slupentihns cunctis, et stupore ingenti atto- uio illic Petrum sepultum fuisse declarantibus; Sta-
nitis mentibus, et admirantibus tam aiidacis aiiimi, nislaus Pontifex. cum fiducia elevato ad Deum ani-
cum risu
ailvcrsarii)-
vel (ut verius loquar) tam perfectK tidei virtutem ,
mo, procumbens; or.itionem ad om-
poailis genibus
riiiii. impossibihtate denique obligationis discussa, res fere niputentem Dominum, quem jam sibi famiUarem et
apud universos in risum versaest,nec ulia f;icti suse causa^ prupitiaturum preesenserat, rijiato vultu
hujus deferebatur fides; existimanlibus illis, ut erat, fletibus, defixis in cffilum luminibus. ba^c verba pro-
Episcopum Stanislaum parum ])OS>ibilem rem et dif- fudit.
ficillimam, pro certa et comperta, spopondis:^e : 09 Clementissime et misericordissime omnium
indegite post
pluribusque (.acliinnationibns et floocifactionibus Deus, Dumine Jesu Cl)i"iste, cui nmnia subjiciuntur
preces fusas.
Episcupum, non secus quam delirum, et raente ac et vivunt, et cujus virtute cuncta ex nihilu condita
cum admira- cerebro parum sanum, ince.-i^ere. Plerique tamen siibsistunt; qui chirographum leiale hun.ani generis
lione aliorum. ex illis, magis seiisati magisque religiosi, rur^us ad- abnliturus, de coelo descendens ad terras, Archisy-
mirari et considerare cipperant, nec Stanislaura nagugi filiam, adolescentem vidu^e filium, et quatri-
Episcopura pro raorum suorum gravitate fallere, duanum fietentem Lazarum verbo virtutis tu;e revo-
aut quidcumque agere leviter consuesse, nec quod casti ad vitara, et credentibus crediturisque in te
implere non posset oblaturuni lam solenni &tipula- fidelibus, parem et raajorem virtutemle larglturum
tione fuisse. Hajrebant it;ique, et inter spem metum- verbo numquam variabili spopondisti; aspice de ex-
que consternatos gerentes animos, in qnem finem celso solio gloriae tuie, ad preces, geraitus, et fletus
promissio Stanislai Episcopi casura foret, qualis supplicum tuorum : et multiphci benignitate tua,
quoque oblationis hujusmodi consummatio fieret, quam etiam praestare soles immeritis, concede, ut
varios inter se cedendu sermones, tertiura operie- Petrus Miles, laturus testiniuiiium jusiitiie et veri-
bantur diem. Hex etenim Boleslaus, oblationis im- tati,a nortuis consurgat, et verax testis assistat;
possibililate pensata, ct ijuo justiorem contra Epi- atque causam Ecclesiae niea^, quani in tuo nomine
scopum, conditione non extante, sententiain profer- defendendam suscepi, revocatus tu£e brachio poten-
ret, inducias quas Stanishms Episcopus petierat,
,
ti;e in vitam. illustret atque a malignitate vindicet
in triduum concessit; existimans cadaver Petri humana ; ut promissa tua verificentur in cunctis
Militis, qui, ut priemisimus, jam diem obierat, generationibus et nationibus, et nomen tui magnuiu
tempuris emenso curricuhi, viviHcari non posse. et treinendum glorificetur in secula.
66 Triam dierum , ad statuendum principalera 70 CLimqwe ab universo Clero etpopulorum coetu Pelrum evocat
venditureni Petrura Militem, impetratia induciis, responsum esset, Amen ad tumuhim accedens. ca- in nomine Tii-
;
Post liiduitm nilatis
i">pensum jc-
Stanislaus Episcopus , cum Clericis et [laucis qui- daver Petri Militis contingens, ait In nomine Pa- :
junio busdam a Coiicilio digrediens, in Piotrawin
laicis, tris. et Filii, et Spiritus Sancti. et iii virtiite Bene-
&e contulit, villam centum passibus vel citra ajudi- dictae et individuas Trinitatis, jubeo fibi, Petre, ut
ciidistantem loco et triduanura suis omnibus indi-
:
consurgas de pulvere. exurgas a moz-tuis; ferasque
cens jejunium; ipse quoque sacrificiis, cihcina veste veritati, a filiis hominum prostitufaj et desertaj,
ad carnera indutus, cum Canunicis et Sacerdotibus testimonium quatenus augeatur fides credentium,
:
perdius incumbebat; pernox vero ad altare prostra- et corripiatur improba temeritas oppugnanlium ve-
tus, perjuges obsecrationes Deura sibi et Ecclesiffl ritatem. Exaudivit autem Dominus labia sancta,
suae efficiebat, per raultos lacrjmarum imbres, de- annuens precibus prodeuntibus a lingua immaculata,
confirraavit Stauislai Episcopi obligationem et
fensorera : ratus contra impetuosos furores Regis , et
precem, openbus illum s.bi amabdera et glorio-
et ad implendura quod spopunderat, non alia tebi et et
prffisidia efficaciora ; rogans et obsecrans ut conver- sum o.vtendit. NuIIa dilatio intervenit, nulla mora
teretur spiritus raortui, et Petrus Miles dudum mor- dissolutum retinuit ad vocera Pontificis. nomine m
Domini
916 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lib. i.
A Domini Jesu Cbristt jubentis; et spiritus in corpus testem perpetuae venditionis. et evictorera impedi-
AIXT, JO. et ossa rediit, et virlus Divina cinerem in carnem nienti mihi per livorem moti, pono.
LONr.lNO
redegit ; et redivivura corpus, ex terrena ari(Jita,te, 73 Aliquale post IiEec in tabernaculo Regis alio-
memhroruru lineainentis tomposituni succrevit; Pe- rum alios intuentium silentium fuit : famosissiraum cxim suis
enim miracuH genus, lam Regi Boleslao qtiam suis Qtfonitn tt
trusque Miles, separata anle triennium mente, ani-
s.lcnli,
matus, quasi e levissimo somno, corpore ut ante Proceribus, grandem et stuporem et horrorem inje-
integro consuri^^ens, et ex monumento egretliens cerat quo perculsi, taeiti et elinguos. netiue prolo-
:
vivus constitit; primusque apinl Polonus Slani^lai qui quidquam nec niussitare ausi residebant. Res
Episcopi Cracoviensis virtuleni et saiictitatem, in etenim tam miranda, quam insperata; iiec umquara
eam diem latentem , insignivit; et quanti meriti apud Po!on(ts visa, Divina tantummodo administrata
ai)ur] Deum extiterit, prior ornnium c ei testimonium ope, cunctos in quamdam extasim verterat. Rex
tulit. quoque ct sui Satrapae, admiratione perciti diu ali- ,
ft rp<iusci- 71 i.ui vir Deus Str-nislaus manuui pnrrigens, quanlo tenuere ^ilentium. Rupto taudeni silentio
tatinii (hivit
stupente astantiuni mullituiline. ac nnigna vocife- Petrus Mdes in haic prorupit verba. Ego, inquit,
(irf iitfarc,
tvsfalnr tien-
ralione opera Dei eirereiit:. primuni ad Altare Ma- ad jussiouem Divinam, et ad preces viri beati, Sla-
ditiiiimn a
jus, f-elebrans
/"
in eo ampli.ssimas graliariim actio uislai Cracoviensis Episcopi, suscilatus abinferis, sc factam
deln ad iies; deinde ad Concilium lie^Mum, mullltudine illiim ad luum tribunal , o Rex, testis et evictor veiiio
Concilium frequenti prn^equente, chlamyde circuin aniiclum clara et aperta voce proliteu* et coutestans , villam
regtnm.
deduxit sponsionemque >uani. non verho tenus, sed
: Piotrawin quoiidam patrimonium meum me viro
, ,
opere munstravil et tam Hegein quam Satrapas
: beatu, Siauislao Cracoviensi Episcopo et sukb Ec- ,
suaj sponsionis spectatores effucit. quos irrisores clesiae, legitimo et perpetuo contractu vendidisae;
perlulerat. Neque Boleslaus Rex in credulitatem et argentuni,de quo inter me et virum beatum,
resuscitationis Petri. relatione Militum qui circa Stanislaum Episcopum, conveuerat, ad integrum
suscitationem constiterant adduci [potuit], nisi viso tulisse ; et nepotes meos , Petrum , Jacobum et Su-
^ PeiroMilite et non satis auriljus credens, oculis ju-
: lislaum, nihil juris, uihil pnq^rietalis, nihil devolu-
diciiim permisit. Ad quem videndum omnis multi- tionis in villagio illo habuisse, ac virum Dei Stani-
tudo, quae ex insigni miraculo stujjorem et admira- slaiim Episcoptim perscelus et iuiqiiitalem vexasse.
tionem induerat, ex pspilionibus et .stalivis , opibus 74 Ad uepotes deinde suos, Petrum, Jacobum et
elmm "uibuslibet desprtis. certalim etliisa confluxit; Sulislaiim atqueconsangumeos reliquos, qui a testi-
incredibili visendi Petri Mihtis slmlio excita et ; ficando per terrorem Regis desciverant, copversus;
argtiit nepo-
quond potuit in redivivum homineni inluitum onmem Quis furur, iuquit? ausus eam in vubis demen-
qtiis
les et testen,
defigfiis, nova3 visiouis novique miraculi perfrueba- tiam peperit, ut vos, calumuiando, vos, veritatem
tur voluptate. occulendo gravi vos utrimque conlaminaretis sce-
;
lere, et viro Dei imponeretis necessitatem, suo pre-
catu me ab inferis revocandi. Curate itaque facinus
ANNOTATA. vestrum digna poiniteniia diluere priusquam per ,
justitiam Dei in cruciatus teterrimos, vobis propte-
a Is est Vistula. Pulonis Wixel sen Weissel, cui rea praeparatos, quos vobis a me visos denuntio,
tidjaeet in m-ippis Piotrawin, infia Sandoiiiinam et recidatis : prcedicens insiiper utrisque, nisi de his
Zavichostum , cui olim adscripta , ninic Lubluiensi malis quae in Sanctnm Dei egerant, dignam pcEui-
tJiclusa fciritorio ad ilextraiu ji/jaiii fhiiniiiis &ifa. teutiam et satisractionem aL^erent, quod ultra reter-
h LoTiijiiius in IJisloria aO anaum 1074 Rege man- num incendium eirestatein, ipsi et genuseorum, in
dante, etsuam iliis operam praistante. praesenti vita nullatenus forent evasuri. Nihil ad ea
c Solecz infra vilUnn sive oppidum Piotrawin, ad nepotes et consanguinei Petri MiUtis respondere
siiiistram ripnm Fistitl^. ausi, prievaricatiouis suae facinus silentio profite-
d Lontiiiius lib. i Historix Krempai, inqiiit, fcns
, bantur ab astante vero multitudine muimur iucon-
:
ex paludibus villa) Rzeszow, ostia circa oppidum ditum et dissonum consurgens virum Dei Stani- ,
Soliec. slaum injuste vexationem perpessum fuiese deno-
C e MS. el impressum addil et Materiam, quod vel taus, impetitores ejus probris quatiebat; meruisse
red-iiidat, vel aliis vocibits di'(icientibus i>ensum non illos affirmans, ut pcena in caliimniatores edita mul-
habet. ctarentur, dncumeutum praesumptEe calumuiae fu-
i Ibidein in Deum. turos.
75 Kex inlerea Boleslaus, spiritu quem formi- ,
CAPUT VII. do incluserat, utcumque resumpto, et clarissimo et
evidenti accepto testlmonio, miracuU instiper mag-
Resvscilntvs a/Jirma(a veyuiidone ad tiimu- niludine admunitus, tum et veritatis etjustitiae Sta-
lum Tcducitur cxpcnditur ipsius viiracuU : uislai Episcopi ad liquidum conscius, difliiiitivam
VUIa n Hfije
cerlitudo et exempU ulttUas. pro Staiiislao Episcopo ac sua Cracoviensi Ecclesia, a/tjiKiicatur
nou sine tainen graiidi mentis suae amaritudine et Staiii>^'(io.
^^onsistens autem Stanislaus Episcopus ad Regis molestia, prontintiat: etquem frustra noverat accu-
tribunalia, cum teste suo Peiro Milite, in hunc mo- sari divino primum et stupendo miraculo, deinde liu-
tium ad Regem. Militibus coroiia illiim circuin>t:.n- mano jiiditUo ingemiscebat absolvi. Nec causam
tibus, et ad Proceres vcrbaia';it. En, iiiquit, Pi-in- Pontiticis. quam instruxerat perdere. aiidebat cou-
cipalem venditorem Piolrawin Petruni, o Rex, villae demuare; aucturitatis Pontifiiialls deterritus pon-
sisto ea adest vivus, uon praistigiis, sed virtute
:
dere, etrari magnificique prodigii perculsus virtute,
J'ttrus ob' Divina;ex mortuis, tesljmouium laturus veritati, ac ipium in praaiatai viUa; Piutrawin, summo tam
laltis l\tgi consurgere jussus. Personam suam universis qui suo quam omnium alinrum assidentinm consensu et
adsunt notissimam fore non ambigo. ante triennium
judicatu, reponere jubet pos.^essionem, quae Ecclesije
vobiscum conversatam. Nemo illum aut spiritum Cracoviensi etiam in hunc diem proprietate perdu-
aut pliantasma esse existimet, veri et vivi Immmis
rat. Impelebatur autem Petrus Miles plurimorura,
carnem, ossa. visum et quoslibet sensus habentem.
sibi uiagis dum viveret famiUaritate aut necessitate
Haec est effigies et iniago, quod lacilitei-
promp- et in aliqua conjimctorum, quaestiuncuiis et interroga-
tu a quolibet addubitaute poterit
couvinci, Hunc ego tionibus : ad quas parco et castigato sermone, et
non
DIE SEPTIMA MAJI. 217
non nisi perraissu viri Dei Stanislai, respondebat noslraeresurrectionis, quam fide credulaprofitemur, D
injussu vero illius respondebat sibi non esse
fas praemnnstrata sunt trophaea, et Catholica veritas AUCT. JO.
I.0>*G1.\0
quidquam referre atque sub Iioc
; modo variarum efl^ectu visibili praegustafa.
quasslionum nodos, vel dicendo quae in rem erant, 78 Qure autem de resuscitatione triennali Petri cujus'verUas
vel t.icendo, absolvit. Militis a me narrantur, non in obscuro gesta sunt, eluxit ex
testibus,
70 Ventilato in hunc, quem prffimisimus, mo- sed in publico, sed in propatulo, et in inagnae mul-
dumjudicio et victoria de actoribus per gliiriosum titudinis, tam Ecclesiasticoruni quarn serulariiiin,
IIlc resusci-
falum reducit teslimonium Petri Militis relata, Stanislaus Craco- qui haec nobis tradiderunt, virorum con.^pectii; fe-
gd tumttlum, viensis E|)iscopus, vir sacerrimus. in Piotrawin a stibusetiamsolennibiis etomniexceptionem.ajoribiis,
triliunalibus redit; et comitante illum omnium Po- duni viri sancti Canonizationis tracfaretnr negofium,
locis 3 posteay
liiriorum, qua> ad judicia expedienda convenerat, apud e-\amiiiatores expbanata ; universaque Poloni- fionoratis, ...
niultitudine (ifa ut etiam nepotes Petri Militis, Pe- ca Ecclesia liuicadslipiilatur veritati. Adstipulantur
trus, Jacobus et Sulislaus, ceteri quoque illorum loca, in quibus et resuscitatio Petri Militis et judi-
Episcopum Stanisbuim pro vilte Pio-
adjiitores, qiii cium Regium agebantur : quae usqiie in Iiiec tein-
trawin proprietiite inipctierant, ex ac( usatoribusve- pora, velut magnitudinemrairaculitestantia. niultiim
neratures eflecti, Rex pene solus
sequerentur, et venerationis retinent, et frequenti populoriim cele-
in tabernaculo descrtus remaneret) testem suum et br.antur coiicursu : quorum alterum beataj raeintu'!»
evictorem Petrum Militem, ad ecelesiam S. Tho- Zliigneiis Cardinalis etEpiscopus Cracoviensis muro ex approba •
mffi in Piotrawim, terra; illiim redditurus et inferis, coctili, alterum fabrica lignea, super a'dificafis pul- tione Ecclesix.
non ciiptcn- reducit; qnein priusquam ad sepulc.ri siii locum face- cherrimis ecclesiis, insignivit. Adstipulatur et Petri
tcm in viln ret reingressum, hujuscemodi convenit sermone : ex siraili muro
Militis sepulcrum, cui Cardinalis ipse
mfinerc,
Vis, inquit, Petre, spatium hujus terrenie vitse in capellam superiniposuit. Adstipuhifur et Catholica
aliquot annos prolatandfe, aut aliquod alius muniis Ecclesia, quie in geiierali a Basiliensi Concilin. con-
tibi gratiim a Dninino meo Jesu Cliristo, precibus tra quartnm Hussifarum htereseos articulum, de
meisconferril Cui Miles, Non lianc, iuqiiit, vitam, temporalifate bonoriim ab Ecclesia resciiidenda dis-
quam morti magis quam vit» [similem] me, putans, vivificationem et resuscitationem hujusmodi
qui utramqiie expertus sum, convenit fflstiraare, insigniler coramemorat; eoque inter alia ut maxirao
Pater sancte; sed eam, in qiia beati feliiesque vi- usa argumento, quod B. Stanislaus Episcopus Cra-
sione Betiedictse Trinitafis (ruiintiir, omni conatu coviensis, occupafionem villagii Ecclesiastici prohi-
expetere. Quamobrem permitfe me, quteso, inferos bifurus, friennera mortuutn resuscitatum duxit in
repetere, apud quos, etsi justi>sima lege Dei, pro testem, dognia illud pesliferum cum suis jugul.avit
expiandis reatibus meis triennio jam acto raeritos assertoribus.
criiciatus pertulerim, linquere tjmen illos et pcenis 79 Ex 60 autem teinpore et deinceps beafi viri
subduci depufatis, atque in consortium cffilicolarum Sfanislai nomeii inagiiffi virtutis, non apud P..|o-
non post longiim ferapus transvehi propifiatione nos soluin, s"d et in vicinis regionibus haberi coep-
seila ptrnis
purgalcrti
me spero Divina unuiu supplicatu tuaque interces-
: tum est ; et veri Aposfolici Seminis, ut erat, ger-
liberari. sione milii praesfari deposco, ut tempus abster- men ab universis reputari; Deique omnipofenfis
sionis et purgatorii, qualecumque et quantumcum- clementia, ex suo opere, in grandem admirationem
que illud e^t, aut in totum tuo precatu submoveas, verti, qui taiito rairaculo, nulli alteri niorfalium
aut si id mea
Divina justifia et scelera vetant, res- concesso, Stanislaum Episcopum vc.fuit esse conspi- Aiiclum iU'
signiter
cissius efficias; grati.^-simum munus in alterius ira- cuura. Erat enira in ore omnium
ac sernione Sta- Stanistai
petratione, qiiamvis primum gralius foret, mihi nislaus, suminas in eum laudes accumulantiuni, qui nomen hoc
vnraciito.
pra-'stiturus. validum vif» et dogtnatis sui per resuscitafionem
77 Anniiente Stanislao votis suis, et se pro illius Pelriacceperantargumeofum; neque alius nobilior,
liberatione obsecrationes, hostias, et libamina obla- neiiue celebrior iiiter Pontifices illo censebatur :
turum jugi et tideli sacrificio pollicente ; reiutravit nemoque ex gravibus et eruditis viris erat, qui
Petrus Miles sepulcrum. Quo loco animam corpore magnitudinem et calorem fldei, qua; in Stanislao
exhalante, Stanislaus Episcopus, cum Clero etpopu- tunc proluxit, magna laude non extulerit, qui illuin
lo ei adsisfente, psalinis et orationibus ex traditione assiduis sermonibus iion .
celebraverit : adeo ut
Catliolica devotissime super coramendatione animse magno domi forisque habitus praeconio, vere vir
persolutis; tumulum Petri Militis, jacto sabulo, ex sanctus, vere Apostolicus, vere Divinus, vere in
inore composuit : qui apud nos in diein hodiernum, sermonejuxta atque opere potens. putaretur ? Qiiid
adrainistrandai justitia^, et onini passioni et favori enim |U'o illo tempore apud Polotiicam Ecclesiam
universa^que actioni mortali praeferendai, sempifer- mirabilius, quid quid insignius, quid
sublitnius,
iius custos perseverat. In eo siquidein, tam rarissimo magnificenfiusSfanislao Cracoviensi Episcopo? qui
quam stupendo miraculo cognitum est, quantum hominera, trienninm ante resolutum, tabe confe-
favorem Deus fidei religionis suie tribuat, et quan- ctiiin, in ciiieres redactum, quod mortaliuin pectora
lum probatur justaamare, et prava execrarijiidicia; non soluin noii credere, sed nec suspicari poterant,
dum trieniifm inorfuum, ad referendum utrique cunditionis qiiodauimodo suie oblitus, se in testem
consurgere qua- producturumastruxit: ea nirairura fretus fidc, quasi
stipendia [tiieritorum] imperavit :
tenus ex mortuis vivi discerent, quantam debeant inpotestate sua ef arbifrio vifaetraorscoiisislerent;
et crederet se perficere per fidem, quod
hoiiiines
uliU ailmnl'a causis justis, ne calumuiafum iri eas contingat, pro-
cui
ciemplo. videntiaro et cauteiam adhibere. Dexfera siqiiidem nullafeniis assensuros sciebat per credulilatem :
quotl censeri
Domini celeberriniam tunc osfendit virtutem, et sui penetrabiles claustra Acherontica
fuerunt inferi, deliet factum
pervia, qui quaiifa' fuerit sublimifatis,
quant;e inuo-
favoris accoramodavit auxiliura in regrandi etiliflicili,
quanli meriti, tum primura, qnamvis diu in
a qua huraanam credulitatem videb;it abhorrere; centiie.
clarificaus et fufurae resurrecfionis articulum, et suasimplicitafeethutuilitafelatebat, ostendit. PIu-
riina insuper alia per illura miracula
conslat opera-
ejiisdem resurrectionis ostendens virorem, et con-
terens arabitionem fortis suo nomini dicat* impe- tum Deum, subjiciendo illi damiones et variarum
titorum. Illusfratainsuperesteoipso prodigionostrae passionum condonando sanitafes.
non tam boni
fldeni
Christianae religionis, nostra^justifiae, nostri cultus 80 Solet autem a nonnullis raodernis, temporalis
fluxam qui discredunt
et ambigiiani liabeiitibus, et servaiidi
atque fidei purissima credulifas; et per partialem
essecredentibus, mi- cattsa
unius individui ex mortuis resurrectionem, futurae omnia in virtute Dei possibilia
Maji T. U 28 raculi.
218 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. LiB. I.
afferri jubens, caput Sarraceni, taliter Divina D
A raculi, a beato viro Stanislao in Petri Militis trien-
propitiatione loquentis, inPatris et Filii etSpiritus
AOCT 10 nioin funere jacentis resuscitatione editi, magnitu-
LONGINO ad quara vacillalioneni ex sancti noraine baptizavit. e vestigioque baptisrao
do in dubium rcvocari :
exempli, percepto in cineres una cum labiis. iit serraonibus
diuturnitale moventur tenipoT'is et raritate
sui evideiis proveniret effiracia, solutum est.
cura nullus vel saltera rarus Sanctorura, legatur
83 Exquibus etpluribuse aliisvulgata experien- ^
tam inveterati temporis mortuo vitam deilisso et :
compertura est, quod diligentibus Deum singu-
causa propler quam tam rairandi prodigii concede- tia
relur effectus, minus ardua et sufficiens, et quffi la pervia sunl, singula facillima, nulluraque mira-
dignatur culuninullumquebeneficiuravirtute Divinaprsestan-
cum fidei causisfiuas illustrare insolitis
juamln Divinitas miraculis) nihil habeat commune, sed ad duni putari debet incredulum. Sed quid niirum et
a^menlum incredibile apud fidelium mentes censeri debet, si
(g„,j„„.aiiuni conservationem pertinere videatiir.
Vcrum facile haj eorum oppositiones refelli, frangi, resurrectionera, quam inse Redemptornoster osten-
et siccari possunt. Non eiiim propter unius vilte dit: in Petro quoi|ue Milite post triennium mon-
(ut hi letargioo sensu garrire non vcrentur) prajser-
stravit, ingenere liumanoillain universaliter in fine
vationem sed in raagnum fidei sancta: et religionis
;
seculi (quod credula fide didicimus, et firniissime
orlbodoxaj, (luam Polonorum gens, Rutbenorura et crediraus) monstraturus 1 Neque eiiira Deus, qui
faslidire et transiturus iid P.itrem potestatem inajora signa,
Barbarorum artibus septennio imbuta,
augmentum et robur sem- quam qua; ipse egerat, sequacibus suis operandi
ostentui liabere cceperat,
piternum : ut Poloni, r|ui numquara in se et majo- contradidit, aiit fidei virtutem in Pontiflcis pectore
ribus signa viderant, in semel coepta fide, viso tan- vigentein negligere voluit, aut justitiam a calurania
to miraculo, in suam etiara posteritatem viridi sem- pessumdari tulit.
per memoria traducendo [confirmarentur. Nain]
Divina propitiatio, prffisenti et futura; eorum imbe- ANNOTATA.
cillitati, ne in aliquas superstitiones, bEereses et
schisraatalaberentur, benignaprovidentiaconsulens, a Cosptnm Conciliura Basileense 19 Jidn aiino
g
B creditur stupenduin et insolitum rairaculum beato 1431, el atiquot auitis durovit.
viro Slanislao (quem in vifa et post mortem a;que b Impres.mm et MS. resurreclionis Domini in
magnis insignem universo orbi deraonstrare dispo- comniune esse tribuit.
nebat) quasi quemdam suae futuraj glorificalionis ar- Jcla cluplicia S. Gregorii illiistrovimus ad diem
rhabonera coiicessisse. Sed nec diuturnitas temporis 12 Mortii. et iii utvisque agitur de Trnj/iuo, sed aliter
triennalis et rairaculi, ut aiuiit, sine exeinplo pa- alijue in hoc loco. Consule caput 5 prioris Vitx el
trati, eos potest Deus quippe
movere magnitudo. nostras ad illiid annotiitioiies. Fuil autem hic aliqua
"oster et Dorainiis Jesus Christus, qui primus ad trauspiisitione verborum restituendus seiisus, aVias in-
el sneemen
generalis re- iinmortalitutem corpus suum excitavit, resurrectio- triculissimus.
suneclionis. nis hoininura in b communi exemplum tribuit apud ; d Petrus de Palude, Ordinis Palrum Prxdicato-
quera nihil interest , nuncne vel in die novissimo rum, /loruit circa annum 1320, cfphircs libros scripsit,
totum corpus homiuis, per elemeiita diflusum aut quos indicat Anlouins Senensis in bibliotbeca, quorum
disseminatum, non itni umplius aliqiiid, sed in men- vurios liabemns : sed rc atisque certis circumslantiis tem-
suram suain resurgat. pons et libri singularis indicata, difjkile est eruere ulte-
81 Ad qnain cunctationera, vel verius incredu- rtorem scientiatn.
Idem ttUis
Ijtatera, iui:ulaiuhim amputandamque, duo similia e Alia cerlo ptnra, testatiora certioraquc, qiiain sunt
exemplls i , i , *
suscitatornm mortuorum cxempla Sancto-
i
confirntniitr.
exliibebiiiius miracula : qua; saiie ingrati et incre- isla, liccbil in
duli cujiislibet perfidiara solvere possunt, admone- rum Vitis, lioc opere collectis et cottigendis,tegere.
reque, corpora lapsaet in morte resoluta resurgere. Eamdem aittem de Petro su.^citiiU) iiistoriam nnrrant,
Iraperator Romanus Trajanus, Gentilis ipse et bar- Matthias de Michovia lib. 2 Rerum Polonicarum cap.
barus, sanguinis insuper Christiani effusor. fideique 19, Martimis Cromcrus lib. 4, et passim alii,
persecutoracerrimus
Calliolic;eet Religionis noslraj
et hostis, ad Beatissirai Gregorii c Papai Roniani CAPUTVni. ^
p preces, propter unius virtutis insigne, videlicet
justitia: contra filiumipsiusTrajani querulantividuae Regia scelera pessime inultiplicata admoni-
administrationein, iion post trienuiiini solura, sed tione ilerata corripit Stanislaus.
annis plusquaraquadringentis ruortuus, [cujus] cor-
pus quoque per singula membra putrefacturn, et wuieverat post tempore aliquanto Regius contra
usque ad pulverein, sola lingua excepta, redactum Stanislaum furor Rex quippe magnitudine raira-
:
cap. xix
[erat], legitur suscitatus. culi, a viro beato in resuscitatione Petri Militis
8:2 Caput iusupei' humanura integrum, ut Pe- ostensi, deterritus et ferociara et cholerara, dudura
;
<^ trus ((de Palude scribit, Vieunaj Galliarum Civi- adversus Episcopura conceplara, coactus est depo-
tate a fodienlibus altius [subtus] terram lepertum, nere, nec in virura Dei raedilari extrema sinebatur.
quoniam in qualibet parte nervis et ossibus iiuda- Veruin hostis humani generis, pacis aemulus, zizaniae
tuni, labia tumen retinebant carnea et rubra, my- seminator, quietem Regni Polonici et statum ejus
steriuin latans habere creditum, ad Episcopura loci quassaturus, nova commenta turbationura coiiflavit.
perlatura, et cujusnam caput foret, quave causa in Siquidem tempore procedente, cum Boleslaus Rex
omiiibus locis et cuti et cariie spoliatura labia tan- conti'aWsche\volduraKijovienseraPrincipemetcete-
turamodo carneaetpunicearetineret, perEpiscopum ros Russise Duces arma a sumpsisset, et post res fe- ^
adjuratum ; se esse et fuisse
uuius Sarraceni, in liciter etvictoriose ab eo in Russiagestas, metropo-
fide Pseudo-Mahumeti raortui , caput respondit; lim Russiae b Kijoviam cum universis copiis adiisset,
j
et quoniam sua duin viveret, judicis oflicio
in geiite atque omni rerum abundantia (Ruthenorura
illic in ,i,im,mi
fuugeretur, numquam quoque de labiissuisiniquum siquidem DucesetProceres officiis certando tara ob- .<"'«";'<"'•
judicium prodiisset, carnem roseain in labiis, Divina sequia quara raunera intenderant) c uibernasset ; rai- ^
miseratio, cui
semper justitiie caltus fuit placidis- litari disciplina sensim labante, poslquara ab exter-
siraum obsequium, quoadusque in nomine sanctas nis feriatum foret prajliis, in animo quoque Regis
beuedictajque Triuitatis baptizaretur, donavit re- maxiiua rerum commutatio incessit, quae illi et
tinere. Quo audito Viennensis Episcopus, aquam militibus pestiferura luxum infudit. Universus enim .
Polonorum
DIE SEPTIMA MAJI. 219
Polonorum exercitus in vari.is voluptates, lifaidines miserati mariti pepercerant, singulari crudelitatis
et vitia solutus, scortis, comessationibus, unguentis genere mulclat quibus, abjecto
; foetu servili, ca- AUCT. 10.
procerit>ttl
et lialneis invacabatiomnesque slatus et ordines fa- lellos ad papillas, stupra servilia ultiiin iri
satagens, LO.NGISO
cinus luxus et intemperantiap pervaserat. vitiis applicat; indignaseas aiens lactare prolem liiima-
quoque Rutbenorum Polonnrum exercitus
victor nara, sed raninam, qua; humanitatis oblita; illicitos
capi se et vinci sinebat. Neque luxurife blandum concubitus leg:itimis praetulerant. Nee juvenili par-
malum raediocres et .infimos, sed et ipsos quoque cens et infantili aetati, crudeliter et absque misera-
et infanteSf
Proceres Polonorum primores comprebenderat tionis.pielate rem exequebatur. In suos denique
nam et ipsi quoque, il formositate muliorum regio- quam in hostes factus perniciosior, conditionem ma-
nis illius capti. etiara earum consuetudine detine- tronalem nova et plusquam mhumana poenae .adin-
bantur. ventionedelurpans.inexorabilemsematronaliserrati
indul-
85 RexinsuperPolonorum Boleslaus.illecebratus et viol.atae piidicitiae acrem punitorem pr^stabat. per lolum
liUtltni
regnum,
gil Rex ex prioribus adulteriis. super omnia mala quee epe- Nec in una tantura ora, sed per omne Regnum
lubrlciis; rat,adtiint3e dissolutionis venienscumulum, aflluere diligenti nequitia, quae Regis truculentia excogita-
deliciis. et in lascivias, non permissas tantum, sed verat, gerebantur,
etprohibilas soivi, et Sodornorum Gomorraeorumque 88 Hebc cum per se detestabilia forent, omnibus
genti conflgurari cospit; atque in abominandum lainen detestaudis actionibus niliil detestabilius geri ipse brulali
perditionis gurgitem se immergens, et fffidissimura poterat, nisi quod Boleshus Poloniae Rex usurpa- libidtne de-
vitium, cum juraentis, quasi permissffi voluptates tum in Russia brutalera contra naturam usum au- testandm,
parum illi sulRcerent, miscebatur.
Et cura antea xisse, non remisisse videb.atur quera praesentis et .
petulanter ageret in occullo, abominandum luxum transactae fortuna; inflatum tumore, justitiffi et
suum, laxatis habenis impudenti», publicare non rectitudinis ceperat oblivio; laelisqueet ad volunta-
erubuit in aperto. Satius itaque fuerat neque victo- tem suam fluentibus rebus modum non interponenti
riam de Rutbenis tulisse, neque illorum regiones [animo nequaquam occurrebat, se] majus etpernicio-
subjugasse, quam avitiis eorum, quos arrais vicerat, sius periculum a teterrimo Sodomije vitio, quam a
victuniesse. circuinvicinis hostibushabiturura; qui suain horri-
8C Non tuht autera ultor omnium scelerum Deus dam et olidissimain libidiuera in briitorum ainorem
Boleslai Regis et .•-ui exercitus praevaricationes et examplabat, aniuium a bellicis artibus ad sordida
impietates sed juslissima vicissitudine animad-
:
quasque et nefanda traducens majoremque ex tiinc
:
versionemsuara proillis immisit, bellandique secun- habere coepit voluptatis rationem, quam honestatis
ob nwittatani
itxorum et dos successus, domestica interpellavit seditio. Con- aut virtutis.
filiarttm f«- juges naraque, sorores,ct fllise Procerum et railitum 89 r Postquam itaque Boleslaus Rex Polonorum,
eortlinentlom
Polouiae, audientes maritos
suos in consuetudinera cupiditates suas palam solvens, naturaj lege con-
Ruthenioarum mulierum prolapsos esse, alios diera tempta, in illicitae Ubidinis vias etpassiones misera-
obiisse, alios in confiictibus desideratos fuisse ;Ionga biliter proruinpens, egregia f:icinora sua in vetitara
insuper expectatione eorum fessae, pellicatus crimen lasciviam superbiamque Ron ferendam vertisset;
allero crimine ultura), omni reverentia raatrimoniali Ponlifici Craciiviensi Stanislao,jam dudum, ob vitas
abjecta, propriis servis conjugalera pudicitiara pro- inlegritatem candide, virtiiose et innocenler tradu-
stituunt, et perinde ac si mariti eorum irredituri ctara, in cadeslem et divinum transformato virum,
foreut, ipsis nubunt ; et majorum ornamenta, fortu- ampliandae et sanctitalis et promerendae raartjrii
nas et opes conferunt ceterarumque mulie-
in illos :
LaiireoliE seges et materia praibita qiiateuus per :
rum puilicitia persuasioue etviolentiaexpiignabatur. prieliura curaRege ineundura, et cruciatus ab eo in-
Id raalum dura frequenti nuntio apud aures exercitus ferendos, perinde atque aurum in fornace ventilan-
Polonici percrebuisset magnus illico dolor in pecto-
; dus, probaretur. Qui virtutum suarum aromata S: Stanislaus,
ribus exortus singulorum, primum in fremitum et odore gratissimo, non in ea tanturamodo cui prsefue- Arcftiepiscopo
correctionem
indignalionera, deinde in quamdam furiam illos ver- rat dioecesi, sed in universa Polonica Eccclesia, et non adliibente.
tit. Non secus etenim quam lymphatici, per talier- per loca plurima j:imjaraque diffuderat. Singula
nacul.i ad alterutrum discurrentes. suas calamitates autem quae in Regis Boleslai reprehensionera adini-
acerbitate ingenti querebantur, adeuntesque Regem nistranda erant maturato perfecturus opere ; Gnez-
missionem precabantur; denuntiantes se rupturos nensi Metropolitano Petro primas reprehensionis
imperium, ni sibi acquietura foret. Manabat opinio partes in Regem relinquebat.
quovis majnr relalu, et a perterritis solicitisque 90 V^eruin Regi.^e tvranuidi atque in dies serpenti
omuia credebantur qiise timebanliir. Serpebat quo- trucuIenti;e,exomnibusPoloni;ePonlifici!ius,quilnnc
qiie assidue dolor et indignatio Militum, quoninra nuinero novem fuere, refr^igatus est nulius;aliquaii-
wojor pars
tristibus nunti's rumor, snpra verum siiigula extol- loque lempore, Archiepiscopali dignitati deferens,
esereiltis
tlifltult: lens, quotidie gravius aliquid adfingebat. Itaque a Rege corrigendo abstinendum duxit. Dum vero
nulla inililari disciplina polerant, sed nec castiga- metu Regia dissi-
vidisset illum segui indiilgentia et
tione Ducum in castris contineri : sed injussii Re- mnlare facinora, Regein vero turpissimis voiuptati-
gis, eo in hostili lerra deserto, major pars exercitus bus magis magisque inservire reprehensionis :
in propria concito gradu defluxit: et partiin arte et officiuin per negligentiam Antistitis Gneziiensis Petri
ingenio, parfim vi aperta servos et adulteros oppri- nonamplius tolerandum officiitm Islud
adse devoluiura intelligeiis,
sibi incumbe-
mens, de illis suppliciaaccepit; quasdam etiam fe- putavit; sed g]'egis et sui et ceterarum Ecciesiarum intclligens.
re
minas capite damnavit. Polimicaliuin incommoditatesstrenuusPastor exclu-
87 Truculentior post h-oc furor Boleslai Regis, clusnrus, consurrexit, et virum se per omnia Apo-
•^it ille
habitu novs lortuua; et novi iiuod in Russia ingenii stolicum egit. Veritus ne Divinffijustilii-e. si diutius
i
IMitivas, quEesierat coortus, nihil pensi, mude- niliil liabens dissimiilaret Regia facinora et populorum oppres-
rati, et in mililes et in feminas sjevire ccepit, quod sioiies, in se sententiam exciperet; et si in defen-
se deserto milites ab eo difl^^iigerant asperisque mo- ; denda religione et verilate, in liberamlo oppresso, ia
ribus superbiiim et crudelitatem non ferendum con- tollendo obsccKnissimo scelere, [remissius ageret,]
junxit. Unde, non secus quam in transfugas. in illos et desertorem se coustiliieret et proditorera, totius
animadvervit et nonnullos. qui transfugiendi prin-
; regiii partes ipsius decretis sciens turbatas. Priecel-
ilen^ue ln
cipium fecerant, capite plectit alios in carcerem ; sum quidem et arduura illiid periculisque interlitum
^vtieret,
trudit, aliorum bona publicat. Muliores, quibus reprehensionis iter, a debili animo et fide clauda
adiri
m ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. LIB. I.
clementi et mitissimo alloquio, BoleslausRex nobi- D
adiri non poterat; raagnaque, sublimi, et robusta lum durius
noviteniinConditor noster liter coraraonitus, obstinata priraum contentione
AOCT. JO. res illa indigebatauima ;
increpat
suam de catulis institutionem defendit; asserens
LONGINO
quando per.secutioni.'* procellam consurgere permit-
prostitutionem conjugalem, non ea tanturaraodo quae
tat; etjuxta ineffUbilera sua; benignitatis provi-
inferebatur poena, sed sieviori et rigidiori mulctan-
dentiara, sub eodem tempore Stanislaura Ponliticem
et oriri et in sede Pontiticali Cracoviensi
prajsidere dam fore, et se tramitem punitionis non excessisse.
Verum Stanislao Episcopo replicante, et punitionera
disposuit, pro defensione imbecillium animose certa-
turura.
Regiam crudelilatem barbaricam contiiiere disse-
rente, et ni subinoveatur nullo p;icto se eam tolera-
91 Jamquidem Boleslau.sRex, relegata a se a!qui-
tate, juslitia, clementia, atque pudore,
corruptae tarum confiruiante; atque Irequentius ostendente
Itegem (n dles
viiutr.imiteraincedens, singulis statibus se onerosnm
quantuin Regis flagitiadivinaraexacerbent M.ijesta-
ad pfijora pror
pra;.',tilerat; oppriinens divites, pauperes concul-
tem mox in bilem immensain, ut se habet Regum
;
labeittctH
aggravans popuUres, et conditio, agi ccepit fastuque Regio atqiie ita exaspe-
;
cans, buuiilians nobiles,
exigeiis, et tributa gravia ratus, sana; mentis inops, salubria atqiie meliora
frequentes subvectiunes
impoiiens, bouaque coloiiorum et fruges superba sentire non potuit. Reprehensionibus siquidein tam
rigidis adinoneri insuetus, indignior sibi Antistitis
jactanlia aut corripiens aut depascens. In id quoque
vauitatis atque dementia! pervenerat, ut se adeun- oratio visa est, iiuam per liegias excipi deberet au- surdum i
tibus responsa, non uisi por uuutios et interpretes, res veritati quoque audiend;e insolens, vitiis tan- omnia^
;
daret. Ita debacchabatur in tjrannidem, ut speciem tum suis et voluptatibus lavens et erga hona sua,
quidein Religionis CbristianaB servare videretur. erga regnum, erga rerapubliciim paruiii cautus, pa-
Dedignatur jain de siiuplicibuscogitare transgressio- rumprovidus; ita, furore, vebemeiitia, atque su-
nibus, gr.audiu qu;eque et in Deum et liomines perbia, pessimis consultoribus utebatur. Multa tunc
molitur. Iii quaindam quoiiue desperationem et cnn- quoque, et suse Regia; et Pontiflciilis dignitatisobli-
ex inlegro pr,-ecipitio tus, in Stanislaum Episcupura ore procaci effudit
teinptum veniens, et quasi se
tradeus, nulli se iiiferiorera iii flagitiis patiebatur, improperia et maledicta; plura effusurus, nisi Sta-
pravisque cupidinibus ad perniciosam libidinem de- nislaus Episcopus, rairara de se spirans mansuetu-
fluebat pessumdatus Oculos nientis et corporis in dinem et patientiam, fiiroris ejus aciileos hebetasset,
cedens saBpe nuinero regio tara livori qiiam furori,
nofarias libidinis vetita; turpitudines defigens, per-
niciosis vcxabatur affectibus. Secundis effriBiiatus sperans se facile superbam accensam mentem et
rebus, naturse, dignifatis, etexcellentiffi suEeoblitus, sua hurailitate et raudestia sanaturum.
ad irroganda supplicia veliemens et pr;ecep3 esse 94 In deterius deinile assidue processit res, coe-
cceperat, utplerosqueinauditomulctaret exitio.Inter cisque ausibus in exitialia abrupta grassabatur Re-
ncc vllum ipsa autem crudelitatis Regise facinnra, nulla erat gis impietas. et regiffi omnes actiones aut in ara-
modiim muliebris infiruiitatis misenitio, nullus teuera; et pliorem tyrannidem versaj, aut in turpitudines abo-
Hagimn et prosperis
infuntilis a-tatis resiiectus : sed SKVa et assidua, per minaiidas appulsaj. Passionumque suarura alligatus
paneitlcm, injlatum,
lictures et Prffifectos a Roge constitutos, m puerpe- vinctusque lerebatur infelicitate; iiihilque pudoris,
ras et lactantes executionis decreta edebantur; ex nihil poenitudinis adinonitus capiebat, variisalligans
quibiis oinnibus nuinerus a.'ruiunas suas apud Sta- aniraam vinculis, et undique illi congregans uubes
nislauin Episc(q)um deponentium, et ipsum pro sua corporalium voluptatura. Nempe in iram proclivis
salute inlerpellantium, multiplicabatur. ac libidinem, foedis voluptatibus dederat raanus :
92 Stanislaus itaque CracoviensisEpiscopns, ira- et raagnitudo ut reor rerum, et earum ad putiores
piotfitem Kegiam videns in divinara et huraauara quasque felicitates conversio, occasionem prajstitit
grassiiri oflensaiu ; et per cainpos uiortales, et per et submiuistravit causam, quod Rex ad tara inipias
itineiM, sibi et regiio perniciem et labem perpetuain et scelestas actiones coiiversus est. sive raortifero
ej boniputitici allatura, Kegem
discurrere; taiitam videns assidue ex luxu indurtus, sive ingenio, sive fato maligno,
a
ac prlvatl zelo
malurum labom tanta quotidie flagitia curaulari, sic sunimo ad infimum velocius quum ascenderatrelap-
oniiiia cunfusa, sic omuia resolula, ut tabo pessimo surus.
viderentur languidata , regios insuper rautus et fa- 95 Videns siquidem Boleslaus Rex, non statim
ctiones ad majorasensim progressosetprogre^surus Deo inisericordise percelli,
se pro suis faeinoribus a
fore ; considerans insuper in reprehendendo Kege, sed suarum prajvaricationum inultipliciura differri
in libertate Ecclosiastica, iii jure diviuo et humano ultionein; recrudescebat ainplius indiiratus, et se
deleiideiido, Coiuitein se liabere npiuinem ; ad Re- non sentiens mortuum, in perniciera suara et Regui, seque In
gem purus et fervens RegiiE salutis
persoiialiter, foedissimis in Deura et horaines priEvaricationibus, deterlora
devolventem.
ainator, noii minure spiritu iterum accedit et ex- ; grassabatur. Nihil pro salute ethonestate sua pensi,
hortalioiie priniuin illum benigua, deinde reprelien- nihil justi aut legitimi liabere sed oraniura statuum ;
benisne prl-
sioue increpat iiiaiisucta; auimura Regiura, ex ofticia et Ordines confundere, huraanitiitem et cle-
mum monet;
fortuna et rerura licentia tumentem, simplici repre- nientiiimin tyrannidein verlere, et spurcitiis Sodo-
hensione et placida sperans se sauaturum obsecrans . miticis indulgere ; cnnstabatque virtulera, in prin-
et obtestans. ut obscaraissimam venerem, naturiE cipio regnandi ostensam, siinulaticiara et non veram
hosteiu reliiiqueret ut taiu teterrimo facinore se de
; fuisse, tectiiquG vitia, diu latere lioii potuisse. In
celero nou contaiuinaret ut motus suos cleineutiae
; tanta siquidem flagitiorum et scelerum fajce, in tanto
virlutemoderaretur et prosterueret ; ut raatronarum impuritatis co&no versabatiir; tanta quoque illum
execrandam conturaeliam et catulorum lactationem, status, officii, et dignitatis cepit oblivio ; ut jumen-
contra jusfasque iraposilam, rescinderet ut tribu- : tura cui S3 miscere insueverat, pannis sericeis cete-
torum impositionem et subveotionuni exactionem risquepurpuratisornamentisvestiret; et de sievitia,
dlssolveret ; subdilos mansuetudinera potius
ut in qua lac humanum-canibus, prole tenera ahjecta, su-
exerceret, qiiam iram ; ut Dei leges et natune pari- gendum pr;ebuerat ; qua ti^ibutis i;t subvectionibus
ter jura nnn temeraret ut male conceptura retra-
; divites juxta ac pauperes gravaverat, nihil remitte-
ctaret decretum ut substantias, quas pervira abstu-
, ret.Nec satietas, neque con.silium, nec reprehensio,
lerat, reforraaret univorsis ; et ne se ccelestibus, in nec metus modura' ullum aut finem tot tantisque
se supra modum fluentibus, beneficiis demonstraret malis impositura videbatiir. Contiimeliam quoque
ingratum. Divinitati facturus id ageb;it, ut patratis sceleribus
93 His et pluribus aliis ab Episcopo Stanislao, nova adjiceret, et pro pessirais pejora auderet ; ap-
parebatque
DIE SEPTIMA MAJI. 221
parebatquenuUum sub sole fo?diorem tramitem pos- regni coelestis ; px quibus omnibus, quam profanus n
se Poionis et eorum regioni contingcre, Rege eorura et impius in Religicneni Divinam extiteris, tu ipse Aiiirr. jo.
LO.NCINO
teterrimo facinore, ipsis vero asperrirao gravamine considera. Ferales sunt hi nusus, non Regii .-
bar-
involutis. bari mores, non Christiani et i.ibi et Regno tuo, :
96 Episcopus itaque Cracoviensis Stanislaus, do- nisi illos correxeris,dispendium et ruinam allaturi.
Quare com-
moltts tche- te virtutum celebris et tidei raerlto insignis; etsi in 99 Noli te solum pntare Regem, sed hominem;
vieiitiiis, omni sua vita, qiiara in eam dieni omni laude cumu- noli tautummodo conteraplari solium tuura et ini-
latam produxerat. tara religiosissime quam scru- perium vix in crastinura velut putrem furaum du-
,
pulose, Denm omnipotentem cjusque legem coluerit; raturum, sed naturam qiioque et ronilitionem raor-
irapietate tamen Regis conspecta, el sub oppressio- talitntis tuee ronsidera. Ejusdera enini natura?, ejus-
nis (asce regnura Polonicura videns detrusura, p'e- dera et conditionis, qualeni et ipse retines. scito te
tati et fidei sua^ calcnr adjerit : eaque conditione se horainibus imperare qui sorte raorfalitatis a quo- revocat
:
eitm att
in Cracoviensera Pontiticatiim provisione superna cumque rusticano honiine non difiers : qui, etsi
rcspeclam
evectum r;itus, ut primuraomnes acerbitafes. dein- singularitate pntstas culrainis, a-qualitatem laraen humanx
de onines crufiatu^:. ipsara denique crudelissimam attende conditionis. Desine imnginem Dei atque naturiti.
mnrtem. pro Dei sui lege et populi sibi coramissi plasraa tuis detestandis jussionihus crudeliter atque
salute perferret , sua passione suoque felici cruore S3evi.ssirae impetere : irritas enira Creatorera. dura
plebem Polonicam in libertatem et saluteni vindica- illius execrabili exempln aflligisiraaginein. ad parera
turus : obviam ire pa-
tot tantisque Rpgiis llagitiis severitatem obstricturus cojli Dorainum contra te,
rat. Regias itaque prsevaricationes et viti;i animad- quia ipse nunc prscellis pariles et conservos. Nec
vertens grassari in Dcum et statum decusque ; ideo illum existimes a te inot^ensum, quia nondum
;
regni Polonici, per itla labefactnm iri; Apostolici experfus es iratum ; severura sensurus judicem. si
viri opus et tidem praestitit, et libera contumacia, me benignum spreveris raonitorem. Desine olidissi-
altuquft etinvicto anirao ad extremura usus, aliis mo sodomiae vitio uti contumeliara enim inlers Al-
:
per mftum ditt'ugientil)us, projustitia et veritate sua tissimo et hostem naturie te constitnis. Destruis
staredecrevit : nulluraque trepidationissignnm prffi- corripisque in tuo corpure Dei formatnm templum,
Uenim ad quin etiara vultum Isptificum nstendens, ad
sefereiis, a Deo, ni destiteris, destruendus : quoniam tanfa;
Heyem ac-
cedit .•
Regem obstinatura in auctoritate liberffi increpatio- deformitates facinorurn. non visi virgam ultionum
nis prugressus, magna tunc Milifum ac Procernra etaeternum operiuntur incendium.
stipatum caterva, novo reprehensionis genere in il- 100 Nun confidas in excellentia regi:i, neqne in
beiwficiarum
him usurus acceilit; et Pontifice dignu constanlia araictu purpuren. a^iiualiura hnminum Princeps et a Dco collato-
magnifice concionatur apud Regem; salvationisque conservus unnm oraniura
; Dominura, Regem et rum
suae cupidus, non pTnae, plenus religioso pietatis Creatorem, crede, tibi et cuilibet alteri, eeque pro
afl^ectu, illum hnjuscemodi convenit alloquio. merito et deraerito. responsurum qui tui regni :
97 Quamvis, inqnit, noverim te, o Rex, saluber- protector tiiaeqtie salutis auxiliator est; per quem
inaepans riraa mea nionita, tibi pridem a me prnna caritate tibi tanta virtus, tanta felicitas, tale deniqne impe-
lit>idliinn
ingesla, obturata audisse aure; et gravi oneratum riura, tributa sint, ut regna et externa dominia pos-
(jus Orittulcm,
ira, gravibus etiam me contumeliis et impmperiis sideres, et gentes in circuitu subjugares. Custndire ijtii et palri
inseclasse; omnium tamsn illorum facile oblitus, et te autem paterna? pietatis hereditatem, clementiae ejiis.
salutis atqne honestatis tua; caritate. officii quoque quoque et commiserationis pra^claram ratinnem lia-
mei debito incensus; ad te iterum venio, videns bereconvenit, et rerum successu non corrumpi at-
sciensque te in passiones desideriorum demersum, que insolescere; cum ille et pietate et religione
sceierura magnitudinera aggravasse raalotpie tibi : colendn lieuni, araissura recuperasset Regnura,
meara reprehensionem displicere, quam veritatis et evicisset Tyrannos, et tam Deo c|uura hominibus
justitiae causani deserere. Tu quidem, Rfx, antiqui amabilem se pra;buisset. Atfendere insuper, et assi-
hostis connitatus virulentia, natur<c urdine trans- dua riraari velis meditatione, quod ex illustrissima
mutato quoque indulgentia pras-
et perverso, natura; stirpe satus sis, et per utrunu^ue parentem celebris
sua tempora et jura custodiunt
terita, l^rutis quie te contingat propago : quod jure primogenitunc
iinmundiorem te prEestitisti quibus te pi-iefert ;
pra'latus fratribiis. sublimatiis diademate et regni
encirmitas excessus in reatu (ferai enim hunc infor- gubernatione, quod locum non inter fratrestantum-
mem ignorant liixum) gloriam Regiam confusionis modo, sed inter omnes Sclavouicaj linguae Princi-
dedecorans opprobrio, et gentis Polonicas inliciens pes, obtines celsiorein
nobiiitatem. 101 Tantis itaque et tam suhliraibus beneficiis
118 Tu prostitnta justitia, per quam a misericor- diligenter apprehensis, te deprecor. te nioneo, te
STVitiOII de omnium Patre Deo noveras te pro omni temiiore obteslor, tum pi'r ipsnm Deiim, cui omno sordet
iii mulieres, regiuiinis in jirosperis dirigi et in lienedictionibus tum |ier Religionem ortliodoxam, tum per
iiiiquuiii,
ampliari, inaudito et inusitato apud secula sa!vitia; decus tuum Rcgium, per denique Regnum tuum
genere, feminaspuerperas canibussugendas pr.-ebes; Polonicuin, quod tuffi majestatis est pretiosa heredi-
tas; ut operibus tuis execrandis non irriles, non
honilatis
humanajqtie sortis lenorem et redemptione Jesu ! OfftCii Sllt,
Christi nobilitata; decus per caniuos morsus conta- exacerbes Deuin ; sed iu ejus prieceptis atque lege
niinans, dignilatem humanam confundere atque absque nec gladiura, qiiein prin-
oflfensione incedas;
viliorem bestiis reddere conaris. Tu opibus et introi- cipaliter a Domino in defeusionem innocentuin ac-
cepisti,in tyraiinidem convertas seilc-.iiisjustitiain
tibus Regiis inutiliter in usus profanos distractis, :
pietatein singulis pra!stes,
alienis fundis injicis avaras manus. Tu subjectorum et ajquiUtem diligas,
'apacHatcm, lacrymis et a^rumnis non moveris. Tu eorum sub- ad quod liominibus natura; tuaj parti-
te prfficipue
hujus
stantias devoras, et per frcquentes subvectiones cipibus intelligas prajlatum ut non solum in ;
possis lionore
fortunas quasque et suppellectilem demoliris abje- ;
caduca; vitK, sed insuper in leterno
clarescere; et quo altiorem te statum pra; flliis
ctoque priEvaricationis metu pravie te spei, quasi
htec scelera facile tibi debeant ignosci, laqueis irre- hominum favore et nutu Hivino conscendisse aspi-
cis, eo devotiora obsequia et
puriora opera exhibeas
Divinae ultionis pcenas,
titis, quae te propter hoc
Qui enim te benigne condidit, benignis-
^mpieiateni: manent, putans posse conve: li Quousque foedas conferenti.
sime salvare cupit iram ii te irretractabiliter eflu-
animam tuam, et pracipitas eam in interitum suum? ;
surus, converti renueris.
claudens tibi immanitate transgressionum portam si
323 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. ub. i.
102 Respice qufcsn qualem de fe facis praesenti tis Stnnislai Pontificis oratio, quando tnra Regis, D
AUCT. Jo. et fnturiB .-elati fabulara, quantaque :id praecipitia quam nonnullorum suoruni Procenim ac Militum, Excar.iieicen.
tem ad moni-
LON<;i>0
luxurine de te crescit in ceteros auctoritas, qnantum iram rt temeritatem ejus mulcentium, procHvior 'a J:egem
prxseiitls
infattiix scandalnm, quanta pprnicies. Nec libidinosius ob- fuerat ad deteriora qnaequo consensus, qno sibi et
scosninsque, quam honiinera et Regem convenit, regnoproprio mnturum parabat acnectebat exitiura.
corpus attractes : sed pro singulis sceleribus prcier Insani quoque et prrecipitis capitis Rex et obstinati
lacrjmas, et pnpnitndinis te confusione involve, om- animi, en t^mnia qufe salubriler ingerebantur calca-
nem vitiorum tuorum a-ruginem concrema, mina- bat, et inliliratam voluntatem ad sana Stanislai con-
cera sentenliam Dominiet ultricia flammarnra per- silia gerens. ad omnia quae furor, temeritas, ira et
scntlnrx petni crucialus evasnrus incenrlin. Et si lege lara indignatio suggerebant. nientem vcrterat; ex admo-
tt
vUx icter- liMraana quam divina non moveris, s:illem naturae niliune paterna magis efferatus, neque aliquid salu-
num feticts
gralia ct liestias ligat, et bris remedii seri poferaL inanima confusionis pleua,
religione niove;iris, ctiju.s
vel infcticls:
belluas censurat. Momentaneae insuper tuiE volup- quampeccatorum multitudo contexerat. Maligno si-
tati,primura orbitalcm et regni perniciem extermi- quidem pectori, nunc tyrannidi dedito, nunc ciedi-
niumque, deinde perpetuos cruciatus et poenas non bus et severitate in matronas occupato, nunc inqui-
dubites responsura; a terreno primum regno, dein- nato spurciciis nefandie libidinis. nulla salutaris
deaccelesti, nisi resipueris, justo Dei judieio liere- admonitio insidere poterat. Nulia illnd paterna et
ditale excludendus, ;itque ciim Gomorritis et Sodo- clemens reprehensio emolliebat; in Pontificemque
mitis in sulphuris judicandus examine. Stanislaum furoris facibiis amplius ignescebat. Iii
103 Si vero a fucinoribus desistendo, poeniten- hunc siquidem, quem prrediximus, modum animose,
tia, satisfactione ct fldti commissadilueris; diutur- ut Pontifici et viro Apostolico par erat, Stanislao
nas successiones, et res florentes, atque seternas Regem adraonente. obsecrante, et objurgante, Bole-
lucidissimasque sedes, tibi et ture posteritati, fidelis slaus Rex. iracundioe suie fra^na laxans pervicacio-
verusque sponsor repromitto; paratuspro aniraatua rem furorem in Episcopum effudit; increpitus ab eo,
ponere animam racara. Nec erit tibi, si ad iutegrum et contumeliis atque terroribus et ceteris id genus
resipueris, tarda salubritas majus einendationis me- : iniproperiis obrutus, denuntiatione insuper addita,
ritum, pro superabundanlia cuIpEe, in te et in tuos ut, nidesisteret mature, se nosset periturum.
rcMpicenli benigiiilate Divina expertiirus : benedictionis quo- 105 At S. Stanislaus, vir Deoplenus, impavidus
prospera
que a me pollicitce assero te et tutim fore genus dum maledictisincesseretur atque constantior, man-
omnttt spandct
compoteni, si qua) salubriter moneo impletiim iri sit durato anirao atqne obfirmato, ad singula pro
conlendas. Sin aliler irepergis, niraisiniqua vicissi- Christi nomine et plebis Polonicoe libertate perpe-
tudine respondes boraino, qua tibi super genles et tienda. Pauci faciens siquidera terrores Regios, non
regna terreni iniperii concessit principatum. Nam subsiluit. neque ut mercenarius ovibus desertis fu-
etsi in prKseiitiarum sanus, integer, et vaiidus sis, git; sed acrior constitit. nequaquam niortis intermi-
et tot tantorumque Rex Dominorum, opibus, poten- natione perterritus , animamque suam ingenue et
tia, existiraatione certenon in postrerais : lia;c tamen magnanimiterad passionesquaslibet subeuudascom-
omnia ad consequendam futiiram beatitudinera, nisi posuit. Oranes enira suas curas spes atque cogita-
pietate, contritione et satisiactione Deum tibi pla- tiones,non ad caducara, sed ad eeternam vitara pro-
catum feceris, exislima prorsiis nihil profutura. Et ducendara consequendamque verterat. Itaque laces-
site liEBC.omnia non moverint, saltem tribunal illud situs fortiorem se pra^stitit, omnium terrorura, om-
Chrisli terrificum, cui te astare oportet, moveat; nium acerbitatum atque suppHciorura contemptor ;
nihil refor-
resipisce, revertere, conversionisque viam celeribus et perfecta priedictus, proculque mittens midatis tirget
caritate
praeoccupa vestigiis. timorem, flaramas sEevientis in Rege iracundiae ad panllcn- ,
mnnsuetre mentis placabilitate extincturus liprtari tiam ,
ANNOTATA.
atque raonere iteruin Regem Ciiristiani pectoris in-
i\ Amo, imiuit Lotnjinus in Ilistoria, 1075, f/»™ fatiiiata constantia sustinuit, ut pro comraissis poe-
«((/iiiliir Crommcrus : seil qi:a: uarrata siih! hactenus nitudinem gereret, ut pro sceleribus flerot, et ultri-
rfe RfQis litiiiline, monitionc Stanii.lai, Pelri suscitatio- ces ptenaruEn flarama^, qua' illum raaneret, lacry-
ne posterioia facit expctliiione hac, tiua prwciinie imll marum ubertate cniistringeret, prtedicens sibi , ni
liegem tlepravatum fuisse, resipi^ceret, lurainare suura oportere extingui, sor-
b Kijovia, nobilissima atl Borijstheneni fluvimn civi- tem et gladium fpHcitatis suee retundi, et singulas
las Vkranixcaput, in ciijus tlitionibiu Cosaca ilmnittun- suas actiones teterrimo funestari piaculo; nec spe-
lur: iiiiam fame el peste tunc expugtiatnm ilescribit raret surrectura aliqnando, dum semel curruerint.
Lonijinus in Ilistoria. Hiec autera non tam sibi quam omnibus Regibus et
c yjttito 107G, inquit iilein in Historia. Principibus Polonise , visus est raihi veracissime
d Feniiniis ibidem speciosas et lascivas fuisse, et pradixisse.
eariim pulchritudiue tain Regeni qiiam Polonoruin mi- lOG Proeraissa autem et plurima alia, ad comrao-
lites captos, aiidit. vendura et reprehendendum Regem, dicens, confi- cum stupore
e Seiiuenlia ad annum 1077 c( 1078 Iriiduntur in dentiasimul etla,'titia replebatur. itaut alacritatem aiidientaim:
Historia el passini refeninliir a scriiHoribiis ulus, Mar- vtdtus ejus, respimsionum et reprehensionum con-
tino Cromero Ith. 4, Mallbia ile Micliovia lib.2 cap. stantiam, turba Proi?erura et Militura, qute circa
20, Judoco Litdovico Dccio dc veliistulihus Polonorum, Regera aderat stupore ingenti miraretur : plurimo-
./le.taiidro Guatjnino iii Bolcsliio Amlacc, Clcmeiite rum insuper efferebaturtacitalicet laude, quod unus
Janisio in siio poemate, ei alii&. inter Polonicos Pontifices extaret, quiquod rectum,
justum et salutare fuerat providere, et constanter
CAPUT IX. Regi praedicere, atque pro populo Pulonico et ejus"
injuria prodire in aciera auderet, velut acerrimus
Vllerior cotmfus in ememlaliomm Regis. Ora- defensor justitiae, reipublicaj propugnator strenuus,
tiones, pcenitentix pro ejus salule assump- portus quoque et scopulus omniura injuste afflicfo-
tx. Adiiita excommunicalio cum periculo ruui. Movisset correctio Pontificalis etiam saxeum
vitx. pectus ; Rex tamen Boleslaus ssxo durior, ferro
s
kJupervacaneavisa est optime ac salubriter monea-
rigidior, non movebatur.
107 Considerans denique Stanislaus Episcopus,
quod
DIE SEPTIMA MAJI. 223
quod Boleslaus Rex in omnium correctlonnm con- Regem fungeretur, et secum super his varla vol- D
temptum veniens, ka videbatiir a se et repreliensio- ventem, nonnuHorura Ecclesiasticorum virorum Ec- ACCT, JO.
nis Ponlificalis (lisciplinnm, et timorem Dei. et lin- clpsia; Cracoviensis obsecratin adoritnr, ut tyran-
LO.VGfSO
minum reverentiam repiilisse, ut clavuui perlinaoiac nidem declinaret Regiam. ut cceptam severitatem
assuraens, nec stimulo urgeretur conscientia; , nec reprehensionis remitloret. utsibi parceret, utEccle-
pudore confunderetur infamicC. neijue p(.enis gehen- si:v et plebi sibi comraissic et ex morte sua viduandai
a se denuntiatis terreretur; suadel Stanls-
n:)Iibus sibi rigidiori consuleret, furoreraque Reglsleniendummagisqu^m liio Clerus ut
animadversionis genere in Regera u^-urus verba fa- exagitandum censeret. Sed illc, velut vas electionis cnm co
cit. Quando, inquit, profundo tenacique faciiiorum a Doraino dudum praevisus, hujusmodi preciltus in- dissinuilet
linio demersus et infixus, perverse prorsus et nefa- flammatior, et ad amorem martyrii et in Regis sa-
rie grassaris inDeum. qui te per prospera extulit, lutem et in plebis PoIonic;c libertatem alacrior fer-
munera glorificavit, qui beneficiis auxit
qui per varia vidiorque reddebatur. T;intus[enim inerat] illijusti-
plurimis, cum te illius exhibes et desertorem et of- tice et veri amor, tantum mali odium, ut periculi sed ipse
martijrH
fensorein, cuni .'^ua beneficia multiplicia ducis in ir- omnisinterim oblivisf-eretur; nec ullius rel amplio-
cupidiis,
ttiinattir riium, cum jura conjuualia prostituis, affligis Reg- ri dfsit]LM'iii quam fundendi sanguinis, quam pi^rci-
censwam,
nuin, oliscuenam sectaris veiierem, noii corpus tan- piendi martyrii tenebatur : id nocte atque interdlu
tumraodo et t-piritum. sed ipsaruni etiam aurarum raeditabatur: ha?c sua assidua cum viris Kcclesia-
spiramiiia faedantem, sceleribusque et oppres^ioni- sticis consultatio, hEec ad Dt:um profunda depreca-
bii:> nullum modum ponis ; scias me de cetero non tlo. ut mor» slbi pro suo nomlne et honore tribueret;
coniinonitiimibus, sed praecopti^; non reprehensione, nuUoque terrore nullaque persuasione do sententia
sed censura, tecumacturum ; et gladidEccIesiastico jusli honestique poteratavelli manebat in adversis
;
exerto, tuas sceleratas actiones, postquam aliter potentior, mansuetudine et conversationis puritate
rescindi nequeunt, coerciturum. ornatus.
108 Incanduit iis auditis ingenti choleraRex, lil In tantum autem desiderium exardescebat
cum neque Deus, neque facinus meliora illum sen- ipsam mortem et cupere vide-
raartyrii, ut insectari
tire permitterent, et fremitu in Episcopum , quasi retur, subinfprens, non ahter libertatem Ecclcsiset
manus illi illaturus edito, terrorilius, ut moris est Plebis Polonicx, nlsi pernecem suam proventurara ;
illi potestati , et contumeliosis improperiis agit; nec secus zlzaniarum seinlua, qiia; puliulasse nos-
bilem quoque etultionem spirare coeplt, et ni desi- cuntur. radicitus posse evelli; nec oves a lupinis pcrseverat
in proposilo :
steret interitum sibi sciret propediem eventurum ; morsibiis liberari ; Mea, inquiens. vita, omnibus in
flagrabat duduin etiam tunc in Beatissimo Stanislao speculo positaest, qui si paulura tilubavero aut re-
et se ad Marlyre glorio--us ardor ; quapropter saturatus op- prehensionemraeam remisero. turpemfugam inisse,
marh/rium probriis, aiteram percutienti prcebebat raaxillam;et turiU casu desertorque gregis
cecidisse jacfabor,
paratum
intrepidus ab^que uUa animi perturbationo, superno mei vidcbor non pastor, Diviniim judicium, sl pro
assertt :
illustratus lumine, contumelias exprobrationum et prassenti contra tyrannidem R-^gis pro plebis inju-
denuntiatas mortis opprcbriuin libero fastidio irri- ria non stetero, non evitaturus. Gressus itaque
dens, liEecsibi minitanti Regi respondebat. Atque suos in semitis legis Divinae plena soliditate perfi-
utinam pnpitietur mibi Deus, et quaravis iinmeri- cieus, et ad Regios termres immobilis perseverans,
tum dignificet, tribuatque corporis mei munus in non est pussus sua immobilia vestigiaci'mraoveri,ad
holocaustum acceptse victiinaj sibi offerri. Quamvis omnera casum durabile et firmum ostentans propo-
autem Regis in Pontificera scaturiret ira, nemo ta- situm.
Paucis
qtiibusdam
men apparitorum, spd nec ex militum quas Regem 112 Ad obsecrationes deinde et suppllcationes interimque
circumfundebat turba, ausus tuTic est facto aut ver- prccibiis et
Regem conversus. nounurmiuam integras nrutis elucubra-
placere Ificrymis pro
bo obsistere, aut reprehensiones Poutiticales refel- tiones. perfletus et suspiria venlam Regi deprecau- Retje insistens
conatis,
lere, aut aliquam illi contumeliam vel violatiouis do. absumebat; sacratas et pur.is manus levans ad
injuriain inferre. Dominum pro reprobato et reprobando Rege; non
lOy Quinimo et nonnullorum Procerura Consi- secus quam Samuel quondam pro Saule interpella-
hariorumque, paucorum tamen, Stanislao disceden bat, Atque pro illius conversione, suam et Regni
te, Uex admonitione atque prece ut
impetitus est , Polonici ruinam aversurus, paternis excruciatus af-
rt-prehensionein Prsesularem, nonsecusquamoracu- fectibus, frequentius sanctissimi sacrificii ailolevit
lo demissam divino, in pectus animumque demitte- incensum, et immolavit lacrymabiliter vitulos la-
ret, et pielatem Agni Ccelestis fac-inoribus suis de biorum. Et quanto Regis truculentiam sensitfortius
cetero non irritaret et non tain sibi. quam Regno,
; consurgere et inipetus ejus lasclvire, tanto cleroen-
liberis quoque etsubditis justlori ordineprospiceret. tem Deum, sedatorem supremum, totus profusis
Verum invidens fortunadomitori vicinarum gentiura miserationum visceribus, ^ibi illum conabatur etfi-
Regi, ipsum ct in suum et Regnl Polonici coarraa- cere propitium et placatum jugiter et assidue
;
bat exitium. Salulires enim monitus modestis et ti- diurnisorationibuset noctibuspervigilibus, pro illo
moratis viris ingerentibu-s, raah'gnorum praevalens et ipsius conversione omnipotenti Deo effundens
suggestio praevaluit, et Regem suapte furentem, ad lontcs acflumina lacrymarum. Dumsiquidera trans-
quaeque improba in Episcopum meditanda incedens, gressionis et pertinaciae Regiae meminit, dumfaci-
facile recta et vera raoneiitium consilium exsulfla- nus suum librat, dum regni ruinara et reipublicae
vit. ^Diflficillimum quippe erat Patrem benigne ad- deformitatem exinde venturam recngitat, resolve-
moneiitem audire.et sanara suam et aliorura erudi- batur in viriles et Pontifice dignas lacrymas; quas
tionera inserere in obsessura grandi facinore caput, illi ex caritatis affluentia,
compassionis roagnitudo
quod et propria iniquitas
animi efferabat in illo, et excutlebat; plurimarumque lacrymarum rore vesti-
oleuin inpinguabat perverse suadentium consuito- raenta et locum orationis corapluens. facinus Re-
rum. Non ob id tainen Stanislal zelus et studium gium supplicabat abstersum iri frequentiusque :
plwibus ex-
quievit, sed obstinacius nihilque de rigoreremittens. ad imaginem Crucifixi conversus,
mceroreplenus et
'^^bantiinis,
uniformi in corripiendo Rege duravit proposito obsecrabat, ut afllictorum tan-
: et humentibus oculis
quo poterat patientice thorace munitus, impietati et pro Regiis non ultionem sume-
geretur miseriis,
Regiaj reluctabatur. ret delictis, sed utriusque propitia benignitate prs-
110 Deliberantem post haec Stanislaum Episco- staret levamen.
pura, quo ordine et processu deincepsinBoIeslaum U3 Obsecrationi autem abstinentiam addidit, et
corpus
m ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M.
tor atque justitiae
lib. i.
propugnator, religionis et fidei
corpusjejunifi atque cilicina zf^na afBigens , etiam
et congres- Christianae tramitera, oppressorum et gravatorum
AOCT- JO. conversalionem suam Ilegi subtraxit :
LOXGISO. atquecommuninnemfugiens omnifarieque causam non reliquit, i-equauimitersuscepturus quid-
sus iliius ,
i//irM conyrft- Regis excogitavisset insania forte
ali eo se et suis sequesti'ans, assiduis comploiatiu- quid fureutis :
sum (IfchntU
ul)en'imis lacrymarura suarum fontibus et quoque et solidum retinens peotus, nulla tentatione
nibiis. ,
jugibus (leprecationibus indulgebat .ic plangebat; si sterni potuit.
forte Regem obstinatum possit a siiis averlere fo- 116 Contra tot machinas persecutionis invicta
suo supplicatu conver.-.ionem et pro- conslantia stetit; aequanimitate infracta opponens foiti con-
refactis, et sibi
pitiationem impeti-are Divinam ; fortis et diligens contra tyranuidein Regis reprehensionem Apostoli- stuntlaob-
ormatum:
utn.biquo Pastor. meiliati.radmirabilis; dum etcon' cam. etcontrahorrendum facinuspurissiraam vitam.
defensionem pro gr.-ge et
Regem .^^lerna quippe magiiopere appetens, vires ex ad-
tia sa.'vientem ,
versitate sumebat et crescente pugna , gloriosio-
univer.-o Polonico populo; et conti-a peccantem,ju-
;
ac pro ntrisque rem sibi iinn ambigeliat proveuturam victoriain.
siam reprehensionem opponeret ;
Saci-ificii virtute assiduo interpella- fierens insuper in Pniitificali et Apostolico pectore
oialionis et
ret.
suavitatera et volujilatem admirabilem, si conti-
114 Verum cum oppressionum aoerbarum i'e- gissetsibi pro Deihonore atque Religione, pro ple-
dundalioamplior in dies foi-et, nec Rex videretur, bis injuria atque oppressione; felici eruore damnari.
aut illis linem positurus, aut obscoenitates vilioi'uin Adversusque viti:i Regia sensim iuvalescentia ab ,
suoruni reliclnrus Stonislaus Episcopus, non ultra
;
omnibiis desertus solus stetit; et ne Reg- Regem et
CMncliinilum nec mansueludine agenduin , factoque, nuni. ne Rempiiblicam pessuimlaret, qu.intummodo
noii coiisuUo inlani evidcnti periculo opus esse ra- uiio obsfciri poterat capite, pronus et intrepidus' re-
<ic tandem tus; illa Hiigilia, illns furores, illos acervos facino- stitit: niliil omitlens. qiiod a vigiIantis>imo Pasto-
jmst omniit rum, illas turpitudines nou feiens timto majorem re pro s:iliite Regis et gregis opponi par fuerat : ira-
remcdia ardore sua demonstrans flagrare
co'pit adhibi're rigoris Apostnlici in Regemoperam, meuso caritatis
fruntra ad-
hlliita, qiiaiilo diiriori vexatione videbat Regis invaiescere viscera, ciira et pro expiando Regis delicto supplici
in siibditos truciilentam oppressionem et nefariam ;
exffistuaret precum et sacriflciorura iucendio et pro ;
suam venerem , tani occasione quam exemplo , in libertate populi Poloiiici carnem suain devoveret
dedecus Dei et in perniciem subditorum ditTundi. Ex supplicio.
gradibus insuper Regiae culpasordinem quoque Sta- ll/GIadium Ecclesiie, qiii ;ul salutem tantum-
nislaus Pontifex auxit censur». Sic enira ad extre- modo percutere solilus est, Boleslaus Polouiie Rex
ma deilecorum et nequiti.^E prolapsa; res erant, uti contemneus velut stipulam et tauta stultitia tan- ;
nequ:iquam a Pontitice diiitius sine oifensa Dei-et taque crassitudine tenebrarum nientem suam excse-
fldei, sive ruina et detrimento religionis et regni, cans, ut gladio suo materiali et potentia sui roboris
ferri possent. Mauum [igitur] raissurus ad fortia, et existimaretjura divina atque huinaua se pro libitu
gladium vibraturus, ex adverso consurgens pro extermiiiaturum ; divinis se assidue ingerebat Offi- cum Rcx
conlemptim
Domo Uoinini, in aciem verus miles prodiit; pone- ciis; StanislaoEpiscopo ipsius deplangente ccecita- Divinis
reque :inimam siiani pro grege suo Pastor vigilan- tem. et suo assidiio supplicatu pro ejus conver- adcssel,
tissiinus nou diibilavit. Itaque in singulis normam sione obsecrante; ad cetera insuper mala id qusesi-
Evangelica; ot Apostolicaj doctrinee custodiens, Bo- vitpatravitque dedecoris, ut.quoveluthostis naturae
leslaum Poloniaj Regem, dudum verboteuus a se abutebatiir, jumentum cultioribus mand.iret purpu- et s u mjumen-
commonitum, excommunicat: mandatque excora- ris coutegi, et iu opprobriuiii et contuTnelia.m Stani- tuin circumdu-
ceret,
Jteijem ex- per iliiiera publica, quo
municatuni a suis subditis vitari, deiiide in illum slai Kpiscopi, illuin traiisire
communlcat
majores profert sententias ; ad extremum anathe- contingebat, secura duci; ante fores quoque Eccle-
mate eum ferit, Ecclesiai illi prohibens ingres- siarum dum se Rex scelestus atque anathemate
,
sum , gerraen pestiferum falce Apostolica succisu- damnatus misceret Divinis, in lud.brium Dei et in
rus. spectatum huraanum ostentari neque illurn pudor ;
113 At Boleslaus Rex asperrime passus correp- a turpitudine, metus a periculo, aut ratio avocarunt
gul Itlen iii
fUrorcm torem, et ferocem se agens, et adversus omne re- a furore.
nijilitr, mpdiiiin. quod medicinali censura ab Episeopo in- 118 Vidit Stanislaus et doluit, et contremuerunt
F
jubcl Satidus
gerebatiir. contumacem
ex eo tempore gravissimo ; renes ejiis, et acceiisus est furorejus secundum ju-
cessnn
furore barbaroque odio in Stanislaum Episcopura, dicium legis Apostolica:que gratiee illustratus ra- sacris
:
pietatis et justitia: defensorera. intumescens; rapido diis , non tulit utrumque: cum res suapte pessima
cursu fertur in pra^ceps ut iilum crudeliori quo , et detestanda, pejori etiam exeraplo edebatur : sed
posset mortis genereconsunienduin, voluntate plena pro tara discriminosis casibus, pro tain detestandis
atque consumniala destinaret; quifuror suarura ve- excessibus, zelus non iramerito viri beati accensus
sanarum actionum atqiie iibidinum eura in hunc us- est, et ignis in suaj meditationis aiixietatibus exar-
que torrentem suae pra>cipitavit insanise, ut purum descens : et sileri ab Ecclesiis rem diviuara, sub
se a contagione spurciiiarum execrabilium [fore] omni temporequo Rexadessct, jussit; et ex jumento
sestiinaret, si virum Dei et repreliensorem suum amictum oinnem ad revelandam Regis ignorai-
,
€t ipse nari
Slanislaum Episcopum gladio sustulisset et sata- : niam, discerpens ; nares illius et oranein oris pro-
bus jnmc>i(n«i
gens siia occulere facinora, lioc egit ut cunclis fie- muscidem propriisinanibus ainputavit;jiiraenturaque miUilut
rent vulgaria. Sed quamvis ssepe nuinero multifa- ex se ipso deforme deformius reddidit, calorewi et
rias illi tetendisset instaur,assetque in>idi:is , pro- puritatem in Religioneni Dei eo ipso opere deraon-
tegente tamen ipsum Altissimo, omnia pericula, om- strans.
mulfa frii-
stra molilur nes l.iqueos, oiniiia supplicia ad qax destinabatur 119 Praasuraptionis id opus plerique non zeli,
lii Sanctum evasit; qui non Regiis terroribus sibi frequentius non religionis, non sapientiai judicabant Stanislai- :
denuntiatis. nec Ecclesiasticorura virorum persua- que Episcopi criminabantur virtutem, appellabant- cum vaiio
sionibus , fiigam ; nec amicorura blanilimentis, Re- que temeritatem et insolentiam, culpantes vehe- varioriiiii
giani reconciliationem sibisuadeutibus; asui status menter illum, qiii Regem suapte furentem in peri-
rectitiidine et firmi propositi poterat averti : neque culum sui irritare contendisset; ceteris, quos re-
variis perseciitionibus decoctus exustusque flam- ctior justiorque sensus habebat, et Pontificalis et
ma, in viriditatis sm-e constantia quomudolibet con- Cliristiani pectoris in Staiiislao efferentibus et ad-
sumi sed inter universa discrimina veritatis asser-
: mirantibus fidem et virtutem : qui grandem vim
dilectionis
DIE SEPTIMA MAJI.
325
dilectionis obtinens in Deum, grandem in proximum, crudeliori animadversione desEeviit. vires potentife
omnibusRegiiscalcatis terroribus, adver^us pecca- su« adversus illam', nefanda mentis perversitate AUCT. 10.
tum obluctatususquead mortem, nihil esse mon- cmvertens, aruendo in interitum sui sponsi gla- LONCINO
straverit impenosius carilale. [cujusj efficax stu- dium. quem ab ipsa contra suum vibrandum susce-
dium et studio.sum uffectum, tamquam fidelis priEco perat inimicum. Nec quales iluctus, quales-iue tem-
etfurtis atiilela, verbo, exeniplo et opere in discri- pestates facinus illud cieret funderetque quidquara
minoso tenipore prosecutus pietatis et religionis ; pensiconstat illum et suos nefarios Milites, utp.ite
atque /.eli sui seminibus ntilem vindemiavit fru- qui nec oculos nec animam haberent, cunsiderasse
ctuin, dum illum zelus Cbristi reddidit clariorem. caicaque obstinatio atque tumor et rabies qua;dam
1 2U Auxit illico Iia;c res ferocem Regis insaniam, Regis et Militum pervaserat jinimos, eoriimque
secciU delnde
aiixit insolentiam, et lividum indignationis virus in mentes et pectora in Episcopali trucidatioue coar-
ob iram Kegis
Slaiu^Iaum Episcopum efTundeiis, pnepropero co- mabat ; in eam dementiam prolapso Rege, ut Ponti-
natu l^untificem obtruncare perrexerat, nisi Stani- fice Stanislao, a quo pro suis flagitiis reprehendeba-
slaus interim Epii-cupus, plus amicorum et virorum tur, enecato, et facinora sua latere, et pro arbitrio
Eccle.siasticorum quain suo studio servatus, in loca suo singula crederet sibi successura. .\d explendum lempus et
occultiora secedens, fururem illius declinasset. Con- itaque facinus dudum meditatura, dies, lempus et locus cxdi
sllium deinde Rex agitabat, et secum et cum aliis : lucus oppurtuna quaerebantur : adeo enim ulcisceiidi
qu.vritur.
nec nocte nec interdiu ferias agere poterat, plenior libidine c^cus
in pr;eceps transversu^que est visus
aliquanto furorum irarumque (juam ante fuerat agitari, ut honestene et ex re sua, an secus id fece-
prupter interdicti in eum lati notam. Et jumenti rit, minime cogitaret; acerbos fructus et infelicia
mutilatione ad ampliorem bilem illum accendeiite, gerraina ex illo parricidii opere, sibi et sua* poste-
diesque acnoctes desiderioenecandi Episcopi torque- ritati atque genti, relaturus.
batur. Nun deerat ea mulienii perniciosa Purpura- Foris in
i23 Est autem haud lunge a Cracoviensi urbe
Ecclesia S
tornm suuruin assent;itio, Polonicse genti innata, Ecclesia, ex petra alba rutunde in editiore rupella Michaelis
Principum opes mentes impetuusius quam hosti-
et in plano consurgente fabrefacta, et S. Micbaelis E
insfigafione
lis furur depravare et pervertere solita.Erant et Archangeli omniumque Ang<^lorum nomini dedicata,
oplimnfnm
audam. ex Militum urdine plures numero. qui Regis trucu- modico lacu in latere uno ambita apud quam quon- :
lentiam non modo nullis averterent remediis, sed et dam Puloni, priusquam adjura Christianitatis con-
insuper mollibus alerent adulationum venenis. Non versi forent, idolis suis prufano ciiltu reddfbant
deerant qui et Regis benevolentia et Stanislai odio, sacrificia etinccnsa. In hanc Stanislaus Episcupus,
spe quoque alicujus Magistratus et Dominii potiundi qui dudum patiendi et muriendi pro tide, pro
coniDioti, ampliores flammas sererent. religione, pro veritate. affectuminduerat
pro Regis ;
121 Es quibus Rex ira et temeritate vehementi conversiune et suo populique Polonici peccato sa-
impulsus, nec sua et Regni pericula pruspicere, nec crificaturus. non Regem verifus, ni-n ninrtis sibi de-
Stanislai Episcopi tidclem et salularem reprchensio- nuiitiatsefurmidine piessus,tertiuidus Maji, in i|uin-
nem justa vuluit astimatione pensare;
nihil pen- tam tunc cadente feriam, conbtantibus cum Clericis,
den» iupplicia, ip^um et generationem suam pro communiunem vitaturus anathematizati Regis, de-
sceleris magnitudine punitura parum sibi, parum ; scendit ; ratus se ilHc , velut in loco abstracto,
Regno, parum genti Polunicae, parum liberis quos quieterem divinam explelurum. Nun latuit ea res
ab coque ad
necem de-
jam feustulerat providens, nec satis animo a densis- Regem. singulus gressus et diverticula Stanislai
slinalur. siii.a ira obcaicato metiens, quo se usque effusura Episcopi per suos satellites explorantem, opp..r- Sfanlslfius
Missara
foret sceleris patrandi imraanitas ; tantus sibi spiri- lunitatem ilaque uccidendi Episropi provenisse ga- cetebraitSf
tus, tantam arrogantiam ^umens, taiitisque infre- visus, militibus suo prupo.-ito faventibus, dLnsiuri
metiat suae indignationis moribus, ut divinas juxta [nuniero] quam solitus fuerat, se sub^equi jussis,
ac humanas leges in sua arbitraretur poie^^late con- illuc ad nefariara explendam caedem, ad s;i;vum per-
paucis fi-u- toisLere. Sed nec deerant Consiliarii fideles, perpauci agendum facinus, et insignera rrudelitatis occupa-
sira disiua- tamen et rari, qui Regem a propusito in necem turus titulum, primus apud Pulonos et inter Poio-
dentibus.
Episcopidestinato averterent. obseLrandu ne usque nioos Reges execrandi auctur exempli. insan;y cu- a Rfje ejuslue
ad parricidium grassan perseveraret, et regalem jusiiain tenieritatis plenus, ju»tissimam Sianislai milite ctngitur
dexteram Poiitificali sanguine |iolluei'et ; suaderent- Episcopi repreliensionem ulturus ferro, cum niili-
que ne salutem, tum suam tum communem, ira tum caterva, ad unura paiTicidii faciniis conformi
faceret potiorem ; sed animus liliidine et passione crudehtate exequendum ire pergit, eximia bona sua
oppressus Cieoatusque, justi rectique neque capax, uno deformaturus vitio. Festiiiabat autem ad locum
neque tenas. esse puteral ; mentique Uegiae, jam ira rapidis passibus. metuens viruin Dei Stanislaum per
effervescenLi, uihit vecUe persuasionis puterat suc- fugam, coniperto suo adventu, de ecclesia S. Mi-
currere. cliaelis evasurum : eoc[ue adveniens, locum per rai-
liies corona circumagi et observari diligentius, de
Staiiishio Episcnpo eftugere liceret, jiibet.
CAPUT X.
124 Quainvis autem St.inislaiis Episcopus cohur-
Cxdes S. Stanislai a Rege perpelrata. tem adversuni seconvenisse.denuntiaiitibussibi Sa-
alislue timore
cerdotibns, agnovisset ;
quaravis terribiles freinitus securus,
JLfestinatus sorti suae Uoleslaus Rex, nuUis sanis stridoresque taiii gbidiorum quain arinorura sensis-
consiliis, nullis persuasiouibus, nullis denitiue ter- set; oculos tainen in sublirae ereclos tenuit, nui:ura
roril)iis, a nece viro sancto Episcojio Stanislao infe- trepidatiunis signum dedit, nihil suscipiend,-e pas-
renda, poterat abiluci : sed inconsulto primum ira- sionis asperitate trepidans, intelligensc]ue diem ad-
cundise ardoi-e, deinde furia vel potiiis da^muniaco venis.se, qiia; volunt.atem prcbare operis effectu
suggestu stiinulatus, ad inipiam et nefariam cajdem exigebat. Nihil fiementium militum coliortem hor-
auimura intendit sa;viorque ignibus .Ethnffi furor rere, nihilque ex vultu liilari iiotatus est mutasse :
;
Piirore Re-
5'* per au- iUius, atque uitiouis desiderio iiicensam flamniam sed virtute animi sui et constantia fidei securus, et
lios aucto.
ractitans, ratiunem curn Militibus, prupusito suo omnis pavoris expers, prubalior et raagnificentior
faventibiis , de interflciendo Pontiflce Stanislao ,
ex eo reddebatur rabienique Kegis et militum suo-
:
habere coepit : et quanto celsior h.ictenus dignitate rum, cruentosque et impendentes gladios contem-
Kegia, ojierante Ecclesia, refulsit, tanto iu eam nens, fideietjustitiDeprobatissimum se Cnnfessorera
Maji T. n 29 expressit
996 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV, M. i,ib. i.
. expressit : [ostenditque iii se plus posse amorem dium exi^Ieatur manu. sed Regia, et publici potius
AICT. JO.
Cliristi quam cruciatus Tyranni, et de sola ovlura quam privati munere officii. Quorsum hasc ? nisi ut
LONCI.NO per signum visil.ile. cui sororinum in liorto Oliveti
suariim et persecutorum salute solicitus, elevatis iii
ctelum octilis, vultu deiiique imperterrito ac satis et in captivitate Christi provenerat , mirificaturus
beato. orationem fundens, constantiam patiendi. et Dominuh Sanctum suum, patulo inclaresceret, quia
Polonico populo et suis pnrcussoribus veniam, gre- non cum imperat Tyrannus trucidamur, sed cum simlliter ut
gique stio divinae miserationis tutelara inipendi pre- probaverit ipse corripiniur : et ut futurus Martyr, Christo oHm
acciderat.
cabatur, dicens ; per similem qui Christo acciderat casum, amplissi-
125 Deus onmium clementissimeconditor et Re- mo glorifiearetur hoiiore, qui silendo et orando ar-
oraflonem
demptor coram quo omnia vivunt. ciijus nutu om-
,
matos suos occisores inermis ipseitidematque tertio
fHndit.
ria diriguntur, cujus beneficio animaj omnium pro in terram straverat. Indignum in^uper. ut reor,
tuo nomine mQrientium mulantur in melius beue- ; providentia judicabatsuprema, ut Christus Domini,
dico te, qui me in hanc iioram et in hanc passiojiem futuro dignificandus martyrio, a quoqiiam prius
penlucere dignatus e^, ut p:irticeps existerem pas- quain a Rege, qui et ipse Christus Doraini erat,
siunis et calicis Christi tui. Glorifico te per unicum deberet contingi. Divlnitas quoque primitias patri-
tuum, ieternum Ueum et verum Pontificem,
filiuni cidii, >oIi Regi (quod palam licebat ex trino militura
Duminum Jesum Christum. cujus pa^sionis et inler- casu inielligi) reservabat.
ce.ssii-ne et merito te qujeso. te deprecor, ut pro tuo 128 Seii redeo ad id unde digressus fueram. Bo-
noniine, honore atque jti^titia, pro tua religione et leslaus Rex, nihil hirum [audituj quae a militibus Itex /uiore
denuntiabantur niotus, nimietale iracundiae succen- siiccensus
pupuU Polonici iibertate, duralura et patientem con-
ferasanimum ad qujolibet tormenta toleranda do- : sus, et furiis slimulatus ultricibus, ac nefandorum
pro \nter'
nes et populo Polonico indiilgentiam, ovibus vero suorura scelerum vexatus aculeis, virtutis insuper
feclorlbus
meis, iniu tuis, tuse propitiatiuuis tuleluni, nec Re- divinae oblitus, et diabolicis tenebris obcaecatus
orat,
gis autsuorum satellitum ignorantiam iinputes ad divinum qnoque, quod illi miriE miserationis modo
peccatum. Ea oratione expleta, Missarum sulennia per triplicem mililura casuinjapsum ejus aversurus,
Pontiticalibus ind^tus, treniente omnium ministro- Deus patenter ostenderat, interdictum non adver-
ac Missam rum qui illi assistebat ordlne, prosequebatur. Post tens ; repulans railitum casum tripliceni vel quibus-
absolvit perac-ta sacrificia, vir Dei, actionis innocentis vir- dani accidis^e praistigiis, aut mililes pavore con-
tute fortissimus, aliud extemplo saorificium, aliud sternatos, correptos et .stratos se finxisse; minaci et
quoque holocaustum , proprii videlicet corporis pleno furoris vultu objurgat illos et corripit, dicens :
hosiiara, et vivEementisconstantiamjustissimdin, ad ! degeneres et ignavi ; feminse, non viri ;
pusilla-
pcenam persecutorum traditurus, L-orpus etiara ad niraes, non milites : tanto pavore et trepidatione
oranes cruciatus perferendos coarraabat. vos perculsos intueor , ut plures nuraero unum
126 Continuit se Rex, Divino nutu correptus, Presbyterum inermem armati de ecclesia trahere,
contra guem donee sacrifiL-ia Missai per Stanislaum absolveren- et meas graves injurias in eo ultuin iri pertimesca-
immisit ml- exerto gladio
tur. Sed ut erat ferox nalura et omnis raor<K impa- tis?Sic aiens, ut erat niraiura velieraens feroxque ipse in eccle-
lites.
tiens, conterritus ira, accensus furure , et qtiadam natura, dEemoniacis instigatus suggestibus, et lun- sian irruit.
rabie vexatus, raittit tandem railites, quiStanisIaum dendi sanguinis avidus quamvis, ut praemisimiis,
;
E[)i.sC(ipum, etiam sacrificantem, interimaiit. Affuit interdicturiam in Christum Domini s^viendi, per
iliico virtus Divina. putentiam dexter<e sua3
mani- trinam suorum railitum retrorsum aversiunera, ac-
festans. Ad conspectum siquidem Pontificis, cohors cepisset exerit gladium, sibi etcuilibet alteri Regi,
:
armata et ad occidendura missa, posteaquara eccle- non ad irrugandas sed ad prupul>andas injurias et
siam ingredi ausa est, expalluit, trementibus quo- neces innoxias, a superna potestate attributara ;
queartubus et genubus, animi vero magna et re- novu et inaudito genere carnificii usurus, et tam
peiitina formidine, etqualem Deus impietatisaucto- ingenti furoris ^estu actus, ut ne sili quidein, do-
ribus iramittere solet, conslernata, duin virura Dei nec Pontifex rem Divinam expleret, prajstolandum
strictis ensibus nititur contingere, cecidit, magnum duxerit.
semfl Uentm- edens corporum et armorum fragorem. [Tum] re- 129 In ecclesiam ergo. quam ab aliorum tyran-
que retroactl
trorsum reptantiuin more ex ecclesia evoluta, a Bo- nidein coronatione suatutandara jurejurando se de-
leslao Hege, quod vacua redisset, castigata; et voverat, cuin turba carnificiim, militein Chrisfi Sta-
inclemeiiti jussione, quatenus iterum factum exe- nislaum occisurus, insilit; Episcopum Stanislaum.
queretur mandata; resumpto ferro et spirilu, faci- qui benigmor quam justior zelando suam salutem,
uus etiani resumptura; Eedera sacram reiutrat, faci- erga illum apparuit, acriter inclamans : probrosis
nusqueperagere commissum adorta, arietatur vice ipsum sectatur contumeliis templumque in quo :
altera prajceps in terram. Quam ab ecclesia ccepto Spiritus sanctus pernox et perdius habitaverat, vio-
irrito reversiim Boleslaus Rex, velut raeticulosam, lat : et uon
non tempore, non ordine Pontifl-
loco,
corripit increpat quoque atroci verborum virtute,
: cali et non Divinara, non eiimque S.
Apostolico deterritus,
duplici ingressu neglectam necem Pontiticis matu- Slanislai
Sanctorura prsesentem veritus Majestatem, exuta
Missam con •
rare. Movebatur iautein] omnis illa cohors, sed prorsushumanitatismansnetudine Beatissimo Pon summnnlii ;
metu regio tam indignationem, quara meticuloM- tifici Stanislao, Missarum solennia consummanti, Dcrlici im-
tatera superne immissam premebat. mergit:
gladium sancti capitis vertici. profundius quam va-
127 Adhuc autem vesanientibus tam Rege quam luit, immersit; sanctumque verticein disrupit et ;
militibus, et nequaquam divina longanimitate cor- Pontificalem cruorem recentibus sacrificiis permi-
reptis, dum ecclesiara jussa Regis expleturi milites scens, virum Dei Stanislaum, Poh)nic3e Ecclesiae
introissent, obriguerunt universi ; et nonsecusquara lucernam. impius Rex et sceleratus, veniam sibi et
mortui ad extremum allidebantur in terram resu- suis satellitibus deprecantem, prosternit. inlerimit
pini, vehementioriqueqiiaraprius ictu sternebantur: et extinguit; et patrifida impius, dignum Deo Mar-
etiam tertio
prosternuntw
nec viruni beatura contingentes, tertio jam terrore tyrem consecrat. sponsum in gremio spons^, pasto-
correpti, de ecclesia viritim prosiliunt, et imbelles rem in ovili, pafrem in filiee amplexibus. et filitim in
dexteras suas ad irrogandara necem Stanislao Epi- maternis pene perimens et obtruncans visceribus,
scopo seque, divina virtute Stanislaum Episcopum
;
hEeduin in mafris lacte decoquens, et terram crunre
protegente, tertio prostratos, obrutos et terrefactos sanguinis Pontificalis inebrians, sceleratus sanctum,
tyranno denuntiant; quateuusnou militari parrici- tyrannusPra3sulem,castumincestus,purumiubricus.
130
DIE SEPTIMA MAJI. 227
130 Perimere autem Sanctum Dei non conten- 133 PRrierat jam in Stanislao Episcopo human»
tus,etiam cnntumeliam et hidibrium adjicit inex- conditionis cognitio :non solum quis fuisset, sed AUCT 10.
et
tincfum ; et in cnrpore beato. adhuc in pavimento etquid LONGINO
e.sset, nnturie figura erepta, tormentorum et
dispergi
palpitante. ut sanguis sanguinem langeret, et ahys- concisionum crudeHtas. ne agnosci pnsset, abstule- mandat
sus abyssura invocaret. omnera anle quEesitje probi- rat. Jacebat siquidera corpus exanirae. confossum,
tatis gloriam impietatis scelere obfuscans, addensin saucinfum, scissum : cervix abcissa, cerebium di-
defunctum gravem conlumeliam, nasum et genas vulsura, candidaolira membra cruore oblita et luto
orisque partes. quo defurmius redderetur, nianu deforraia : in Rege taraen feri et barbari mores
propria amputavil. Id enim sibi caeso Antistite car- raansuescere nequiverunt. Ipse siquidem rabie so-
nifex primum assumpserat ngendtlm, ut in ultionem iifaintumescens, neque crudeliori carnificio se sa-
juiiienfi, cui vir Dei Stanislaus, zelo animam suam tiatum declar.ins, merabra concisa in varia et remo-
occisi nasiim,
accendens, nares etlabrum absciderat; ipse quoque tius porrecta loca spargi, et in ferram etfundi, et
geiias, laOia
mputat. in eisdem humanis partibus Stanislao Praesuli inci- ut a besfiis, feris, canibus, vulturibus, corvis, cete-
sionem inferret; et per mutilationem corporis Apo- risque sanguipetis alitibus devorarentiir, jubet pro-
stolici, corpori bestiali, suosplusquam bestialesabu- jici et exponi; pnsiturusmorticina ejus escas vola-
sus foventi, parentaret : posuitque maculam in glo- tilibus coeli, et teri-se bestiis carnes ejus; nesciens
ria sua, etcruore innocuo Ijaltlieum Regium obfu- et delirans, quid liac corporis sancti ageret concl-
scavit. sinne et disjectione. Regnum suum Polonicum con-
131 Perpetraverit licet ferox tyrannus, cum suo cidebaf, et exteris nationibus velut sangutpetis ad
satellite, quod decreverat nondum tamen pectus
; devoraiidura delendumque spargebat, se quoque et
caedis avidum quiefari potuit,.p;irvaque hsec at- genus suura per hujusraodi insaniam, Rpgio fulgore
que exigua Rpgi impio, qu^ occidendo virum et diademateprivaliat : et credens concisioue et pro-
Dei et occisum deformando mutilandoque jara, jectione hujusmodi. sseva et abominabili, Sancto
pr^eegerat . videb^ntur; nec est expletus nece Dei struere ignominiam ;
gradum illi struxit in ara-
Pontificalicruentusanimuset mens impia : postquara phorera gloriticationera.
enim sustulerat vivura quera odisset. ejus tamen 134 Milites mox, Regespectante,jussa perticiunt,
cadaver persequebatur. CadaverSitncli foras Eccle- et corporis sacri partes per circuifum dispergunt, ex eis digitus
et milKibus
siam extraliit. et concidendum militibns tradit. Sta- et in ^orpus humanum hMin;mitafe amissa .sa^viunt unus pisci' :
objicitcndaver
Ims cedil.
a se uh eccle- bat siquideiu ante fores ecclesiae cohorsarmata mi- idque quam maxiraa cura, imperante Rege, provi-
sia vxtraclum, lituni, ciedis Regi« spectatrix potius, trino suocasu dentv ut perjactus huju.--modi, in remotiora quoque
ad id permota, quam adjutrix; visura quoque in loca artus sacri divellerentur : quo efFectum est, ut
quem finera improbi ausus Regii reciderent. Verura [duml omnia membra S;incti; omnes artus, quo.s
Regia impunit;ite conspecta, priorem quasi pusilla- gladii impi'jrum et frame?e satellitum disciderant;
nimitatem a Kege illis exprobratam detersuri, in omnia ossa cum nervis, quae ferrum suhaverat, se-
corpus Sancti exaniine a Rege illis objcctura; certa- paratim, et longa a se disfanfia jacerent prqjetta ;
tim mucronibuset pugionibus sieviunt crudelissime, unius digiti stagnum ecclesise apud
articulus in ,
in illum barbamrum ritu degrassati et quod in vi- : quam hEecagebantur proximum. decidens, a pisce
vura potentia superna prohibiti non potuerant; in glutiretur.
mortuum, unus alterum prieveniendo et impedien- 135 Ad Regiara deinde, nefanda et recenti csede
do, creberrimos ictus edunt ut unu^quisque eorura
; Sacerdofali raadens Rex. cuin cohorte
Boleslaus
surarai sibi delicti locoduceret, nisi aliquid singu- railitum reversus, heroicum facinus exsolvlsseapud
laris scevitiei in Sanciura intulisset : qiiafenusKege milites gloriabatur. Astabat Procerum et militum
ssevum opus cujuslibet prosppctante, is in fivore satellituraque turba, asseutatinnuin, qui Regibusdo-
Regio haberetur potior, qui crudelius in Sanctura mesticiis esse consuevit morbus. ingerens laudes.
irapegisset. Heu miseros quanta caligo csecat 1 Recte consulfum,
132 Unde faclura est. ut amputata ea dextera, rectissime factura esseasseverant, cunsolabanturque
amputaia maxime
qua frequ^nter panem et vinum in corpus et san- cerlatim Rpgera, ut quisquis poterat; faci-
deitra et co-
F
rona capilis, guinemChristi convertendiim signaverat, et cjipite nusque suum stultis nutriebant pr?econiis; parrici-
Inde reversiis
detruncato. Cnronam quara in clericalis Religionis diumque et facinusRegium, quo Pontificalisanguiue in nulam adu-
indicium ad imitationem Apostolorura Principis de- impias fcedavit manus, non extenuant tantummodo, latoribus suis .
ferebat, a reliqiia parte capitis strictis glndiis ampu- sed commendant, laudando quod objurgare debue-
tarint;non ;ittendentes, quod et in caput ejus et in rant nihiltemere, niliil truculenter aut inhumane,
:
manus unguentum effusum fuerat sacratissimai un- nihil acerbe aut lyrannice; sed juste irrifafuin, et
ctionis. Fas, et lex, et pudor, el reverentia, Ponti- qu.-e diutius quam transgressionis mrles exigebat.
fex, et templum, et omnia jura divina
humana, et differebatur ira, in Episcopali iiece Regem commi-
Rege agente, Rege juhente atque praesente, tum sisse, ut ingenia bumana suut, ad illius cui assen-
profanata, tum ronfusa corpus etiam viri Dei rai-
: tantur levandam culpara : niraio plus facunda quin-
nutatim in mille conciderunt particulas, ut a mem- irao Stanislaum Episcopum dignura et justo ca\sura
11 mille /mr-
ttculas di- bro quulibet singularein se exigere voluisse poenara fuisse insusurrant exemplo. Quibus Rex delinitus Episcfi/iium
"cendendum; Rex decerneret, et tot morfibus, quot concisionibus sermonibu3,et eorum assentatione, rectum seegisse diri/iirnftum
Ciincfdit.
virum Dei plectendum censuisset; quasi vellent et 0P"s existimans; sedem Pontificalem et Sacerdotum
quod mactaverant manducare, et exponere quod familiariumque suorum doraesticnrum fortunas. mi-
ceperant tam iinpia concisione venale exislimanfe :
litari irrupt'one expilari mandavit; assidue Cfeco
pectore investigans. quid ultra inferre posset in
Rege et suis satellitibus, Pontificis sanctimemoriam si
e ferra et viventium meraoria eum, qui jam hiijus vitse limen excesserat; uno
tolli, si illum in tot
patres concidissent. Sed ea res longe aliter, quara parriciclii sui perverso opere his impius, bisque pro-
fanus, qui et repreliensorem suum salutaria monita
7"«s. Clentm Rex ratus erat, evenit. Nam dura nonien ejuse ter-
"ifucfuin
ra eradere safagit, omnium seculorum memoriiE ingerflntem non erubuit. et Pontificem rem Divinam
illum.altiusquam excidere possit, infixit. Et cum tractantem trucidavit.
tam atroxatque fyrannicum in Stanislaum Episco-
pum pepigisset carnificium. ab Archidiacono tainen
et Canonicis, ceferisque sacriOrdinis qui Pontific^
ministraverant viris, manus continuit.
CAPUT
228 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lib. i.
devorandura, discerpsit. Cui qi.ierelae Christus Do- D
AUCT. JO. CAPUT XI. minus, tale prresumi pofest dedisse responsum : Patron.
Polonis datu,
LOKGI.NO Viditetamen, vidi agonem tunra nec spectator :
Gloria S. Skinistai inter Marfyres coronati. solum aderam, sed adjutor et quoniam pro meo :
Corpus miraculose redintegratum. nomine non exhorruisti prselium victorem et ,
Martyreni universo orbi, Polonis vero Proto-mar-
anno
J|n hunc modum sanetae memorife Stanislaiis, Cra-
Occlstis
tyrem et Patronura magnificnm. te decerno corpus :
xtalls 40 Ejii-
acopatus 8,
oviensis Episcopus, cui abincuna))nlis fidei et reli- tuum novis radiisetluminaribus ccelestibus illnstra-
gionis inerat vigor, vit» merito dudiim Martyr, ve- tMm. absque cicatricura nota reintegro Angelnrura :
lut eleclus aries ex magno grege assumptus, acca- illi deputo custodtam triplicata te laurenla adnrno.
;
ptabile holocau^tum ofTerens omnipotenti Deo; pal- virgineo corpore ref^^renfede ho.sfe triumphnm.
mam plorirn ictornje. quae c.iusam Dei intrepide 139 Occisione beati viri Sfanislai Epiocopi, tam luctus ocait.
f"" f^onorum,
agentibusimpenditur,cnn.secutus;sanguinis palraani crudeliter et tyrannicesecufa. in graves lacrymas
iUustrissimam occupavit. glorifico et glorioso Mar- et lamenta prirauin, deinde ad iraraen.-^am exultatio-
tyrio. humanis (|uidein mnnibus, .ce<l fnrina mente ; nemet gandinm universaCracoviensisprovncata est
sul) Grefiorio P;ipasep'imo, dum annum prope quin- mater Ecclesia. Gandebat siqtiidem propter confes-
qnagpsimum ageret, consumraalus; et per mnrtem sionera etconstantiam sui Pontificis, qund tara fop
prcmia mortalilatis, octo onnis Pontificali in Cra- tissiinura dese agonem prsestiterit : flebat propter
coviensi Eccle^ia adrainistratoSacerdotio, adeptus : vlduationera, quod tam specinsum et (leconim prae
si raors appellanda est, quEe vivendi dedit initium. filiis hominuni sponsum sibi dolebat ablatura; geme-
In hunc modura gratissima Deo vietima litata est, batqne et in geraitu suo ac suspiriis per singulas
verus ipse Sarordo> l)ei et ho^tia, sanguinis sui noctes lectura Iacrymi« rigabat, eranfque juges la-
profusione Christuni vicforera victor secutus adcoe- cryma? in raaxillisejns. Hoc in^^nper od gemituraojus
lum. In hunc raodumsuis tanturamodo viribus con- accesserat luctificuin, qnod nerao reperiebatur ea
stans Episcopus. et de Uej.'e potentissimo raultarura- tempestate, tam arcto snngninis aut familiaritatis
qne gentium et nationurii victore et de sua arraata vinculo, tara sancto at^jue solenni officlo Stanislao
E
niilitia triiimpiiavit: Pontificatumquesuum Domino Episcopo cunjunctus; sed nec ex viris Ecclesiasticis
nostro .lesu Cliri^^to, nobilissimi i^ui sanguinis effu- aliquis tanto zelo et caritate irapletus, qui aut pu- p^^^„j ^^^
sione ^acratnni, reddidit. In hunc moilura raaximo blice luctura edere, auf jnsta fnneri solvere. aut tura; officio
certamine sublimique rnbustate iniirtyrium confecit. corpus saoruin recolligere, et inEccIesiam raajnrera, prohtbitorum,
qui qiiod defuit pa^-sioni Cliristi, juxta quod de se imn nec in quaracuraque inft^rre, aut liberam vocera
testatur Apostoliis, insigni siio et mirifico martyrlo emiffere auderet. Singuli metnebant, singuli erube-
noscitur in suo corpore '^upplevlsse. scebant, singnli execrahantur solennitatera Iuctus
137 Anima ejns beata, tiit ictibus et torraenlis jmplere; nemoque mutire ausus est, prajterquara in
inler Marlyrrs
in c(r/o caniiliciim. tot cruciatilius et pressuris a corpore anguliset tenebris in timore; quoniarahocsihitotum
suscipitur: exrlusa, viilatu celeri ad propria remeavit; benedi- Regius vindiraveratterror, poenali edictoprohibens,
ctaespeculura Trinitati.s. pro sui m^rtyrii singnlari ne cui corpus bcatum colligere aut humare licsret,
merito, profundissima acie visura; et inter primos et quos luctu afrecerat Ingere nnn sinebat. Singulos
Martyrum ordines, splendidissimum atque amplis- vetabat moerere, neque publico neque privato officio
siraum locum perceptura; mini-sterio Angelico, ad- [permittebat] curare corpus Sanctura : periisse illud
ventum ejus universa Hier.irchiac(TeIe^ti hoimrante, existiraans.quod pro Christi nnminecrtidelis raucro
in fflthereas coeloruin et serapiternas. unde illi origo consuinpserat raaximumque Inminare etiam post
;
fuit.invectaest mansiones; in conoilium beatorum mortem exferrainare conabatur, gestiens granili ani-
spirituum, et in regnura Dei cum insigni triurapho rai aestti, sacros artus et carnes PontificiSj a feris,
recepta; consociata Hierarchicis splendoribus, Di- alitibus, et oanibns devoratum iri.
vin;c majestatis effecta perpetna contemplatrix, ad 140 Ad levandura insuper facinus Regis, arapla
sacras januaset in thal.imura coelestem cum splen- in Sanctum a Proceribus et safellitibus suis, non ^"^ ^1°'
'
mslat fama
doreadinirabili atqne corusco accepta, et in collo- conscientise impietate compunctis, n-^c etiectu p ir- mendacUcr
quium familiare Dei admissa. ac in participium he- ricidii mitigatis, facinora aduUerlna, mpndaciorum proscindiiia-
reditatisEeternai suscepta. Exejus occisiune sonus comraenta congesta sunf, et Pontificis occisioni ini- '' ''^>'*9>a-
valde canorus prodiit, qui universum orbem Catho- que insultatum graviaque in iUnm crimina, utviri
licum ad ora in Conditoris laudem solvenda protulit,
:
p
obscuraretur nomen. viperino ore objecta.
Saiicti
et corda orthodoxorum in ejus amorem excitavit. Et dum veia criminafionis cansa nnn suberat. ca-
138 Non temere. sed religiose atque pie credide- luraniosis ilium conati fuscare figmentis, mallgna
et a Chrtslo rim. quod Stanislao Episcopo ex bello infestissirao.
foronatus, in eura coeperant sarcire mendacia ; et in sol-itium
ex pngna crndelissima. cruore oblito et in mil!e perpetrati facinoris, 'alsis criminationibus vifani in-
partes conciso, de Regepotentii^simoet suo exerci1;u fuscare conati sunt Sanctissirai Pontificjs, concin-
triumphum et palmara leferenti. Christus Domiuus, natis virura Dei satagente-; fcedare opprobriis Quod .
qui agonem suuni I;iHu& spectaverat, qui prieliantera ut facilius proveniret. et iu credulitatera huinanam
adjuverat. cum omni beatarura animarum
occurrit defigi posset, verisimilia vifiorum nomina Stanislai
caterva; et niilitera suum blandissime compellans. virtutibus calumniatnres objectabant. Porvertere
mirificis extoUebat prKconiis, coronam variis
flori- quoque sanct.i ejus opera, ant, si id rainus proce-
bus contexiam, velut victori raagno, agones suos deret, fiiscare semula sanctitatis iniquitas contende-
praemio «terno reraunerans, ofi^erebat apud cujus bat, figraentornm fnniculo et faceti
:
sermonis argu-
Majestatem Vir Dei Stanislaus ea poterat uti quere- mento; euraque non Prj-esulera, sed pressorem spi- ;
la Videsne qualia patiuntur, o Verbura Dei, re- culaforera, non speculatorera
:
mercenariura, non ;
prehen^ores criniinnm nefandorum? Ecce enim Bo- sponsum lupura non Pastorera non raentiura, sed
; ;
leslaus, Polonorutn Rex. increpationem meam non renum scrufatoreni ; aliaque multa, quae solent ca-
ferens. Petri Mililis post trienniura ab
inferis revo- lumniatores et invidi jactare. voto neqnitije, pro-
catione. et casu trino suorum militum,
me occidere caci ore et in convitia semper armato obganniendo,
jussu suovenientium, tuse insuper Majestatis
pr«- caluraniosis detrahentiura labiis, et venenosis ad-
sentia nequidquam deterritus, ausu
sacrilego me ad inventionibus factionura, appellabant ; multifariis-
aram corripuit; et corpus concidens in frusta, feris
que carptionibus nitebantur Stanislai sanctitatera
incessere,
DIE SEPTIMA MAJI. 299
incessere, et contradere facinus Regium oblivioni, recisa videbantur, corpus lacenim cnmponere ge- D
non Regem tantummodo sed et ipsos dedecorans. stiunt. AICT 10.
141 Ha^c qii^que cr.minationum figmenta divul- 144 Mirandis succedunt mirabilinra. Stupendura LONGINO
Tttiraculosf
10^0 RC' gare Rex Boleslaus jusserat, tam in dictis qnam in dictu, sed superno artifici et aeterno suorum athleta
iiifer se
factis a^stimatinnem ejus laudenique subrui sata- rum remuneratori facillimum. Subito corpus sacrum «i*«n/»r,
gens, et penitus exterminalum iri. Cujus onmis ad cadesti medicamine in siugulis partibus solidissirae,
hoc teudebat Intcntio. ut viri S^ncti opinionem vio- ab-que nmni cicatiicum nota, reintegratnm cnnspi-
laret famamque dejiceret; inviden^ decertatori veri- ciunt. Itaqiie longe contra qiiara Rex impiiis cngila-
tatis et justitiaa, in appellatione Martyrii pariler et verat cessit; et illud ipsum cnrpus, in mille divari-
honoris a(!eo ut foret Stani^lai nomeu : omnium sa- catum partes, et rictibus ferarura ad devnrandum
libiisaspersum. omnium Indibrinm jocusque meusa- expositum, Angelico custoditum ministerio, et in.
rum. At non magnus ille Divin;^ providenlia; ncuius primam speciem (qnod vix ab iufidelibns credi po-
jnterim Dei quiescit in lorigiim, et menfiens sibi imprudentia, test) Divino restitutum est artificio ut crudelis :
vrovtddiHa viri sancti operationes et merita fn^-rare nequivit, concisio niagis illi contulisse videretur medelam,
eum gloiifi-
caii- inci-
neque ceiebreni iliius valuit deh^nesture agonem ;
quam pcenain : apparuitque corptis Martyris Dei
pkiis cujus lux tanto lucidius etijicuit, quanto illum hu- Stanislai integrum et instauratiim, omnibiis miran-
mauus conatus et manu et lingua (uscare et extin- dum, omnibiis venerandum. Quis enim non stupe-
guere laboravit studiot^ius. Postea enim quam nihil ret? quis nnn miraretur, corpus mille sectinnibus
reliquum apud iiomines rebus Stanislai Episcopi su- lacerura,ad solidi corporis revertisse unioiiem ?
peresse visum, oninipotenlis Dei providentia imbe- Quis non expavesceret? menibra singuUi, multi-
cilles hominum mente'* periclitari desperatioue ex- farie divaricata, non vi pigmentorum, non solici-
trema passa non Continuo euim Dominus, post
est. tudine amicnrura, sed coelesti virtiite sua loca et
peractii certamina, pnstexpletum agonpin,niirificare proportionem repetiisse, et omnibus cicatricibus va-
co-pit Sanctum suum ; et quidqiiid in ejus ignomi- cua esse.
niam et dedecus impius Rex decreverat, in augmen- 145 Tunc enim superuus Medicus, de corpore E
h
ttim copiosie laudis convertit; dissolvens tjraunidis minacispimus Rex truncave-
sui atliletfp, quidqiiid tiniiatdicta
su» macliinam. quidquid cruentus carnifex intulerat, delevit, iiuia imma-
et labia loquentium dolos et falsi- r.it,
nls laiiirnx
tates conriindens. ahslersit : tunc contumeliis et improperiis militari- i.'' r dinte-
142 Cuiu enim altera post occi.siouem beati viri bus sufficienter respoiidir corporis sacri alisqiie cica- gruto corpore:
Stanislai illuxisset dies, et Boleslaus Poiouorura fricura nota reintegratio, et aqiiilarum custodia, et
miltll 4
Rex, suique satellites et milite^, et srcleris iii Pon- lampadum frequens ad hustum Sancti Dei descen-
aqiiUas ad
ciislodiam tificem Sanctum putrati consortes, ceterique qui eo- sus et Sanctum Dei ah omni fuscaraento vindica-
;
disjirrsonim rum assentabantur facinori, corpus beatnm, a se vit : ut in singulis illi glorificatinnis magn«e et
wluum.
conscissum etdispersum. credidissent a feris, aliti- excelsas responderet claritas. qui tam horrendam
bus et bestiis consumptum; e quatuor uumdi parti- raorfeni et concisinnera, pro fide, pro justitia. pro
bus. quatuor raree forma; rara;que magnitudinis visse veritate pertulerat. Tam suavis deniqiie jacenti? et
sunt advolasse aquilic, divaricatos custoditurce ar- reintegrati odnr Iragrabat corporis, et tam iminen-
tus : qasc passionis et artuum corporis beati loca sus, ut oranes eo coinplerentur.
circumpvrando subliuiius, et singul:iri curiositate, 146 Cujus rei tam benigno spectaculo exhilarati
vultures, corvos, ceterasque bestias et alites a con- fideles. niinus cunctanter corpiis sacrura ad eccle-
s,ad,tur in
tactu sacri corporis abigebant. Visa; iiisuper a qui- siam S. Michaelis de Rupclla, in qua Sanctus raar- Ecdesia s.
arca quos busdam viris timoratis et devotis, noete occisionem tyrium pertulerat (Regis enim Buleslai s-Teviria, ^ix-haviis,
etiam visa:
Martyris insequente, mine rutilanti;e ccelestes radii etiam tunc ilUid vetabat in ecclesiam majorem in-
lampades
aidere: in univer^^as conscissi corporis partes descendisse, ferri) cum dehito honore et summa omniiira, qui
et fulgorem suum diei subsequentis diluculo con- huic offieio adesse mcruerant, alacritate deferunt :
jiinxisse totque in singulis locis superna' luxerunt
: ac ante fores ecclesia', in propatulo et sub dio, ty-
lumpades, quot sacri corporis disjectae fuerant par- rannidem Regis et ejectionem sacri corpnris veriti, $
tes. Evidenti signo demonstrante Altissimo, tnt mi- sine luctu, sine comploratu. sine ceremuniis vili se-
litem suum digniticasse corouis, quot iUum mortibus pulcro inferunt, et in tiimba aromale referta ex F
tyranni truculentia, quantum in se fuerat, destinas- more recondunt; et quam reinfegrationem in saiicto
set. Tunc quoque iuiquitas os suuni prirnum con- corpore perviderant, reversi ab officio funeris, cun-
traxit, cum sanctitatem Stanislai Episcopi cadesti- ctis stupentibus enarraiit. Quae quidem species se-
bus declarari miraculis agnnvit ut sanctum ilhun, : pulturaf, in parteni formidinis et ferroris divini.
justum, atqiie Deo carum, coelicse tunc clamarent magis non prohibita, quara concessa est.
lampades; dum malignorum illum, etiam extinctura, 147 -Ex tut beati cqrporis frustis, nnus nntabatur niiiciilii
insectareutur contumeliosie cavillationes. manus dextrse defuisse cn indice arriculiis. in proxi- I iii pisce
*" post tri-
143 Triduo itaque Iia^c prodigia, non rumore so- mum lacuin projectus : sed et hunc quoque requi-
di"tm coUecti, lum vulgata, sed tVequenti visi<ine a fidelibus con- reudum at^iue reperiendum divina monstravit mise-
specla. et in admirationem et religionem versa, nnn- ratio.Piscem enim illum, qui glutierat, quocumque
nullis devotis Patribus, Ecclesiai Cracoviensis Prre se nandn verteret superni luminis caudor quidara et
latis et Cauonicis plerisque, laicis qiioque numero supra eminens prodebat itaque facile a nautis :
quidem paiicis, sed fide iutegris, et religione multis, captus, adliibito in viscera scrutinio, articnlus quo-
injecerunt curam, dederuntque ausum, ut paites que qui desiderabafur repertus, et cetero corpori
sacri corporis recolligerent, etjusta conderent se- appositus, magnitiidinera auxit apud singulos mira-
pultura. Nihil itaque Regi.s atrocitate et edicto de- culi. Sed et lacus prsedicti undis, ex contactu sacri
tcrriti, ad hicum passionis pedetentim et pavide corporis, singularis propitiatioue diviua ah eo tem- qiii etiiin
iqii.i^i i/ui-
accedentes, partes corporis quas funestus satelles pore attributa est potestas, ut tegritudinum varia-
bii.\ nijrcl-is
reliquerat, variis locis dispersa^-, et usqiie in eorum rum sanent passiones et si quando ad usus adbi-
:
saliihies fic
adventum ab aquilis scrupulosius custoditas, accu- beautur humanos, inficiunt illos potius. quam ex-
rate recolligere, providentia laniata plent declarantes se illi aptas de cetero non esse,
ac diligenti ;
membra et ossa et , in rosae liliorumque morem et quodammodo naturam suam mufavisse quod :
candentia et rubentia, pretiosissirais gemmis ca- dante Domino in sequentibus latius nos credimus
riora, et omni probabiliora auro, apto et cungruenti explicaturos.
ordine conjungendo, in speciem syrametria3 a qua 148
230 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lir. i.
148 Ilfpc prat pompa panoti funeri?, haec sepul- les scopulos agens, fluctibus non poterat superari
AllCT. Jft. liira piptafis, Angf^licn primiim ministerio, dfinde adversi.5. Quis bunc mortunm, imo vero quis non
LOKGINO
de hiim;ino pnir-nratn, 'imniuin Regiariim pcmparum viventem dicere audebit? quein Dpus primiim in
Bx hinc CC'
lebrari cce- in .'^nmpfii et nfficm celehrior. Pmdiliant jam tnnc lerra vivere voluit vita^ raritate insignem, deinde
plt Sanctus de novo piigile fidei nova gandia, triumplialia innn- cnr^lestibus gloriuso triumpho invexit ; et immensam
tesoeb.-int ^ign.-t, vr.x (usi intonabat .sangiiinis, in- illi paraturus glnriam, permisit illum invadi. exce-
clili marlyrii siii clangebat tuba, t<'rra suavis asper- rebrari, mutilari, concidi, omnia membra scindi,
sionem non .silehat cruoris, regio Pnbinica nobili discindi, feris devoranda exponi : et cum oranibus
pr.i-dita bellatore resonabat; certa tidei pra^feiens putaretur, deletns, repente et pr.Tter omnium spem
judicia, Pt dignissima sacramentoriim monumenta. vis omnipofentis inclaruit, et quantum grafura
Pr"pter quod Irelati .^unt cosli et terra, grandis Ma- esset sui cnrpnris holocaustum , pariter illuxit :
tri Ei-closia; causa accessit laetitiit^ mulfiplex illi nam corpus omne minutatim concisum, omni nota
matcria jucunditatis provenit. Habct uiule .Mtissimi cicafricum vacunm restituit. Angelicas deputavit
nomini novum decantet canticum, unde irnmens^ lacero corpori custodias : ad bustuin suum ccelestt^s
laudis hvmiiuin Den referat, nnde Ia;tis anirais jii- fulgere himiiades fecit ad invocationem nominis
:
cnndetur, undoConditori debitas cnncinatgratiarura sui variorum morborum genera et plurinias sanavit
nctiones. a-gritndines.
149 Varins Sanctos varii.s legimus a clementissi- 152 qnam felix Pontifcx! qui pro una teir.po- cf anima
MiracitHs
clarus. mo Deo rairacnlis et virlntibus, pro .suis actionihus rali vita, eademque brevi et incerta. ac mille sem- dnpiici
tnumpho
et meritis, illn.-tratos fuis^e. liujns autem viri sana per casibiis exposita, duas. ut ita dixerim, in *ter-
honorata.
ctissimi Stanisbii Cracoviensis Episcnpi et in vita et nitale pfa?clar:c virtutis cumnas adeptus est unam :
in moito sanctitas et meritum tot prodigiis et osten- videticet in triumphauti Jerusalein, alteram in mili-
tis declarata et illustrala cst, ut peiie homiiium cre- tanti ; altissimis in utraque inscriptns nominibus
dulitatem excedant. Qnis enim nuu miretur virum {quia ilbus virtutcs et trophaeaeum nmni perenni-
beatum, post friennales cineres, Petrum Militem tate apud mortales laudabuntur) leternum snoriim
suscitas^e? et Boleslai Regis railites, ad mactandum operum pra-cnnium in omnes generationes, et inter
virtim Dei destinatn.s, ter retrorsura corruisse ? uim coelestes Spiritus Seraphicum locum habiturus no- :
et L'izarus, a Cbrislo Dnminn nnstro resuscitatus, bilis vivendo, sed raoriendo nohilior. Sanctimonias
fantummodo quatriduanus extiterit, et Judas Isca- autem suae ex miris et rarissimis effectibus notari
rinlhes. cum Jiida*is Jesum Cliristum Dominum potuit et deprehendi maguitudo. Nisi enim in ctclo
nostrum comprehensurus, semel tantummodo re- inter primores et beatissinios Sanctos viveret, nisi
trorsum ceciderit. Quis non miretnr pretium rarre singulari merito et celebri martyrio excelleret;
virginitafis illiim in omni vita mente et corpore neque corpnris sui absque cicatricum nota; neque
cuslodisse? Quis insuper npn stupeat corporis sacri corporisjam excarnificati fulgor, sole lucentior at-
in mille dissecli partes, Angeloruin verius quam que splendidior; neque minie rntilantite lampades,
aqiiilarum rainisterio, a quolihet ferarum contactu supra artus concisos refulgentes neque aquilarum
;
nocte et interdiu custoditiis, supernis insuper lumi- coelestium munimina ; neque languidorura ad sui
narihns irradiatas fulsisse? et sanctum corpus, tam nominis invncationem frequens et assidua medela ;
frequentibu.s roncisinnibns lacerum, perfeclam rcin- neque in.solita prodigia, quihus vir vere Apostoli-
tegrationem etiani sine nota cicatricum resumpsi^se? cus, .vere sanctissimus, a Christo Douiino declara-
Ri quidein quamvis una et eadein fides Sanctos Oei tus est, porvenissent.
universos in passinne exercnerit. diverso tamen tara 153 ExEeqnatus virDei Stanislaus est(quemadmo-
S Jonnnl
meritornm qutnn glnriarum genere unumquemque dum perspicacissima tara credulitate quam conjectu- Bapttstfe
comprobavit victorem. ra, teneri pntesl) maximo inter natus mulierum comparatus.
J!iO Hic est itaque Martyr insignis et celeherri- Joanni B.iptisfa; : qund de Joanne
qni fere tofuin,
mns; qui cum in corpnre inortali sidus Inxisset vi- pricdicatur, h;ihuit cuin illn commune. Nam uterque
virtulibus
eximitii,
ventibus matutinum, nunc he-perus fulget vila ex sterili et diu concluso utero prngenitus, uten|ue
functns mnrtuis ; qui cnin fide, misericordia, studin, vn'go, et nterque veritatis praecn et a^sertor, uter-
vigilantia, ;ttque oninibus institutionibus religionis que incestarum libidinum et illicitorum connnbio-
;
Cbristian;t' supra pene bnmines viguisset, perfectus rura in Rege reprehensor, uterque venturEe irae
in verbo et iu (unni eruditiniie, omnes adversitates annuntiator, uterque prophetico pollens spirifu,
et iujurias intimidiis et securus, lyrannidem quuque uterque sanguinis pro Dei lege, justitia et ve-
imp:ivida mente pnrpetiens, oliam super ceteros ritate effusor, uterqne stupendorum miraculorum
Sanclos clarescere ineruit mulliplicibus prodigii*. patrator, uterque hernicis virtutihus et sanctita-
vitgo et
Hic est qui in omni vita sua vir \i(a? Angelicae exsti- te cornscans. uteniue in cElesti gloria sidus rra- i
murtijr tit. tam mente quain corpore integram virginita-
et dians, uterque tribus sertatus anreolis. Esto Joannes
tem gerens, Virgo usque ad consummationem mar- solius Jesu Cbristi testimnnio declaratus est, Stani-
tyrii permanens. et pro Dei et Ecclesiae et populi
i^laus miraculnrum cougerie stupenda : Jnannis ossa
injuria, ceteris Episcopis provincia; PulonicBC dissi-
abhaerelicis coutuineliata, disjecta, exusta; Stanislai
muhiutibus, omninm aliorum vicem
et negligentiam corpns a Bolesbio Rege et Miiitihus suis, viris Be-
superlaturus. iu acinm discriminosam se pnnens, lial, mille concisionibus lacerum, feris et bestiis ad
et usque ad mr.rtem pro veritate et justitia agoni-
devnraudum expnsitum. Illius index ;ib igne non
zans, (am subliiuibus ab omnipolenti Deo meruit
poterat au-huri, hiijus a pisce non poterat consumi,
mirificari prodigiis.
134 Vere itaque beatissimus, vere gluriosis.simus,
151 Unde nnn immerito universa Cutholica Ec- vere excellentissimus Stanislaus nnster hahendus, et omii'f>uA
clesia, per orbem terrarurn fiiiTusa, in ipsius amplis- et per iu*a omiiium Christi fideliuin, pra^cipue tamen Poloins ve-
siinam decantat laudera su» nationis Polonorum efferendus, et accurato ho- nerandus
Verus solis radius, medicus coelestis, nore atque cuitu prosequendus est qui vivens variis :
Meritorum Martyris auctor est et testis. prnluxit virtutibus, moriens innumeris e coelo efful-
In spendore corporis castitatem, signans;
sit prodigiis in diem quoque praesentem assidua
:
Quod intpgrum reddit, amorem designans. operando apud Pnlonos miracula, refulget passione
cu}us corpus virum magnifice
Dto curts
humilem. et humilifer excel- sua et meritis, prEedicans omnibus virfutem pietatis.
fuit. sum !
qui suse gentis fluitantem pupplm inter ho«ti- ter quaterque beatus priesentibus et subsequenti-
bus
DIE SEPTIMA MAJI. 231
bus suffi'agiis gloriarum ; cui pro justitia et rcligione lere siue grandi execratione et tristitia valerent. D
gloriosissime contigit oppetere, et insigne sua^ fidei 137 Provenerunt interim necem Sancti vindican- ACCT. 10
LONGIVO
religionis atque virtuti» relini|uere testanientujn ti:i et viiidictam portendentia quam plurima, Nam /Mminaria ad
posteris, non atramento scriptuni, sed sanguine noctibus assiduis sepulcrum beati viri Sianislai su- sejmUrum ar-
non tabeila, sedcorpore; non pauois, sed universis pernoruin luminariiim et lampadum illuslraliatur dcre videnlar,
profuturura ! Jam enim in tuto est, ne |ue adiri a fulgure, quod noii a devotis taiituinuiudj et religiosis
quot|Uam sublimi potest jam, tribunalia cuncta
: viris, sed passiin quibusliliet ipsisque carnificibus
transgressus, onjniuin mortaliuui minas ac truces licebat cerni. Dum insuper lugubris nuntius occisio-
vuiius spernit : efin cineribus sui martyrii quie- nis viri Dei ad Suminum Pontificem a Gregorium u
novissiraam tubam ad resurgendum in gloriam
sci^ns, septimum perlatiis e^set, diu res pro ainbigua habita
seuipiternam per corpus glorificandum expectat so- est, discredentibus P.ipa et Cardinalibus, Christum
pitus. Qui mortuus credebatur, in meliorem vitam Domiui a Christo casum fore. Postea vero quam a GrtjoSio
^tt 'tex et
translatus est cujus memoriai et nominis eradicatio
: facinus liorreiidum, tuiii litteris tiini rel.itione ac
occlsr
de terra quairebatur, securus quiescit : nemo est testimoiiio pliinmoruiii, confirniatuin est; in flebi-
anathemate
qui illuhi de cetero exterreat ; lujus sacrato et lem lameiitatioiiein Suiuiiius Pontife.x ruens, et quo fcriiintur,
trininplialinjunereet sanguinis fusione, non Craco- rigore qua\e aniniudversione Boleslai Regis et suo-
viensis tantummodo, sed universa Polonica nobili- rum Militum tain atrox et barbarum scelus plecten-
tatu est Ecclesia, et suo felici martyrio magnifice diim foret, deliberans; tandeni Kegem Bule.-.laura,
insignita. Milites occisiires viri beati, et omnes, et alius, quo-
1 55 iiecte itaque Sanctum n&strum aliquid plus ruin favore consilio, assensu, maud.tto fuerat occi-
fjtis /jhriosis- dixerim quam Martyrem, qui a Militibus, jirimo, sus, auctoritate Dei omnipolentis anatliematizat.
smo marlijno secundo, ot tertiosacrarium ingredientibus, terraar- 158 Deinde Gneziiensi Archiepiscopo Petro et et reijnum
tyrium quantum in ipso erat pertulit : qui truncatus universis Ecclesia; Poloniie Episcopis dodit iu man- siitjicitur
iiitcrdicto:
cupite et cereljro per pavimentum consperso, nasi et datis, quatenus, in cxecrationein et poeiiain patrati
E
labiorum abscissionein toleravit : qui denique ad ex- per Kegem et Milites piirricidii, interdictum per uni-
tremum niille lacer frustulis, martyni palmam ra- veis.iin GnezueiiNem observareut provinciain : et tara
rissimam accepif, duni coiicisus non interiit, sed re- Rex Boleslaiis quam Milites sceleris participes et
dintegralus ellulsit qui cuin pularetur consumptus,
: coiiscii, diebus Dominicis et festivis pulsatis campa-
et Lucifer exortus est, et quasi nieridianus incan- nis et candeiis accensis publice et solenniter nomi-
duit fulgor, eo certiora assecutus priemia, quo pro natiin et expresse denuntiarentur interdicti et ana-
veritate, fide et justitia acrioi'a toleravit tormenta. tliematizati : universuin quoque regiium Poloniie
merUo cof- Quapropler jiistior veriorijue praibita e.st nobis, interdicto sulijectuin generali ; sic quod pra:terbap-
Ixtaitlibus. provid:i dispens;itione Altissiaii, de occisione Sancti tisuaparvulorumetpcenitentias morientium. nullum
Dei niateria tetandi quam dolendi. Nullum siqui- in ecclesiis et paruchiis provinciajOneznensis Eccle-
dem nec ejus nec
[credo], admi-siiperioris (quod siasticum aut divinuin officium celebraretur, nec
rabilius roor) nec postea decur^ai aitatis Ponti- decedentium corpora ti-aderentur sepultur;c. A Rege
ficem iu PoloniaStanisIao comparandura fuisse, aut quo |ue Bolesbio et inilitibus occisoribus, sed et a
sanctiorem in vita, aut in religione, aut urdine, aut familiis eorura, nihil reciperetur in oblationera, ni-
probatiorem in defendenda justitia et veritate, in re- bil in eleemosynam admitteretur, nec illis aliquod
preheudendo Rege, in avertenda et repellenda op- impenderetur Sacraraentuin, prieter baptisraa pue-
pressione, iii colenda et inanu tenenda religione. rorura et pceniteiitiain laborantibus in extremis.
Vir mansuetissimus et constantissimus ; fortissimus Eamdein quoque districtionem in singulis locis, ad
vir, generosi et alti spiritus, dignus quem aggrede- qiiiu cxtra provinciam Llneznenseni Rex et occisores
retur adversitas; aique in alios sievitura nostra; et ceteri et conscii devenirent, inandabat quamdiu illic
cujuslibetalterius aatatisPontifices,si ajqiie reperiret pra'seutes morarentur observari.
qualificatos. Kon eiiim mollia nieriti documeiita visa i59 RegeminsuperBoleslaum et Poloni» Regnum
est virtus unquam constituisse neo tuta et inertia
:
omni honore, dignitale et excellentia Kegalj priva- F
sulilato ftcgnl
scita est, sed ardua, sed periculosasectari. vit; atque omnes Principes, Baronos, Vasallos,
ftlulo, cnmpti-
subilitos, rib ejus subjectione et ditione absolvens. ccs ad 't ffcne-
et subjectionera solitara sibi exhiberi mitonem irre-
CAPUT XU. obedieiitiam
siilares declu-
vetuit. Filiis insiiper et nepotibus, heredihus et po-
Anathema in liegem el occisores latum : In- sleris Militura, qui Sanctum ociiderant, et qui ausi-
terdicto el variis calainitutibus subjectum liura, consilium vel assensum in faciniis patraiiduin
prsestiterant, ascensura ad quslihet tam Ecclesiasti-
retjnain.
ca quam mundann beneficia, officia, dignitates, ho-
nores, quatenus in paternicrirainis raemoria assiduo
Y aria post Ua3C et diversa in diebns, occisionem
quart;im generationem
rarili vanc Beati Stanislai subsequentibus, facies in pectoribus rubore fabescerent, usque iii
senlientihus
homiuura nascebatur. Re."; quippe Boleslaus et sui interdixit, et beneficiis, officiis, honoribus, digiiitati-
^rentitnts
Pierisiiuc Piirpurati, hi praisertim qui se nefanda caede viri bus privavit habitis et habendis. Inhibeus eidera
saiicti inquinaverant, facinus suummoris po- (ut illi Archiepiscopo Gneznensi Petro et suis Episcopis
testati est) inultifarie levare atque teiiuare conaban- Poloniai, ne aliquem cujuscuraque gradus, pra;erai-
nentia; aut status in Poloniie Regein
coronare et
tur a viris econtra Ecclesiasticis et tiraoratis murs
:
Sancti perindigne accepta lataque est, et frequentius inuugere audeant, Sede Apostolica inconsulta.
et
verbis querelisque liberioribus indultum iirobris :
160 Petrus autein Gneznensis Archiepiscopus
Anlistites, mandatis Apo- ,„ij^„jc„.
insuper pluriraorum Rex insectatur, quod Princeps, omnes Polonica; Ecclesiffi
stolicis exceptis, etsi grandia et
amara jubereiitur, mni mandatis
alioquin Christiano insignitus charactere, lionore
regio et dignitate praeditus, tam te- tara enorrae, tyrannidem quoque Kegi Boleslai et Militum habe-
qiiid gravius in
trum et immane facinus occupasset: ex quo Regis berent iu formidine et respectu, ne
solita severitale oousu-
infensio iu plerosque secuta est, non latens neque corpora eorum aut furtunas
Apostolicum prajvaricare
obscuru. Animi ceterorum, passiunes suas inetu Re- lerent; mandatiim tamen
gio coinprinientiuin, ineffabili perfundebiintur mffi- non interdictura et aiiathema Apostolicum pu-
ausi,
obseratis, divinarum
rore, duin tyrannidein in Sanctum coramissam nec blicant; et Ecclesiis singulis
laudum organa, nou siue suo, Cleri quoque ett po-
audire sine cordis amaritudiue, uec auditam reco-
puli
232 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. ub. i.
puli Polonici ejulatu, suspendunt. Regem quoi|ue gnitatem divinam Regi, ut pceniteret et convertere-
AUCT. JO. Boleslaura et Milites, necis viri heati participes et tur, propria longaminitate condonasse, et mira suae
LO.NCINO
consortes, denuntiant publif.e et per nomina excoin- pietatis propitiatione vivendi teinpora in triennium
municatos, jinatliematizatos, et interdictos. Rnvela- produxisse. Obstinatus [tamen] in ^ua pertinacia cf 7iionitn
£piscoporum,
tura prajtereo nonnuHis devotis et religiosis vi-
fuit. Rex (quamvis Petrus Archiejiiscopus Gneznensis et
ris, per divinuni et patulum oraiulum, pro admisso ceteri omnes Polonicl PontiHces, placandam Sedem
in virum Dei Stani^laum per Boleslaum Regem Apo.--tulicara, et nuntiis solennibus destinatis per
suum et suos Milites facinore, Poloiiiee regnura et convenicntera expiationem satis faciendum sceleri
facla etlam provinrias ei sulijectas iu tot divisionura monstra persuuderent) dorsum prjebebat verberanti; indi-
de ifatti (u-
^cindfndum fore, ()Uot IJolesbtus Rex per se et Mi- gnuin et turpe ducens ad percutienfera etadrao-
sibi
turo Polonix
revclalionc, litcs cnrpus siicrum diraenibrasset, et post aliquanta nentem se, atque salutein suara desiderantem coii-
secuia, post Polonorunt liumdiationem et cuntrilio- verti :percussusque non doluit, et altritus reiuiit
neii, placatu et propiliulo Deo. in morem Pra:sulis accipere disciplinam existimans se non casurum in
:
Sancti, 6rani ciijuslibet cicatricis nnta varui, reinle- ullum periculum, nec ab aiiqua calamitute oppres-
grandura. Ciijus quidem oraculi denuntiationem sura iri; singulas suus actiones casui et teraeritati
nunc notitiai humanaB praestitam, et procetsu die- permittens, et nihil saluturiiira consilioruin aut
rura verificalani, succedens ajtas vidit ; nostra quo- concipiens uut admittens; ut nemo dubitaret illura
quo experitur et videt; et futura, praistaute Christo propter facinus parricidli, quo se inquinaverat, om-
Doniino, est visura. ni qua ante pollebat prudentia et industria. omm
161 His itaqueet quara pluribus aliis eventibus. denique recto sanoque sensu exutum ferre. Reco-
Rpf^is et Milituni palrati parrii-idii *»timatio coepit gnitionem quippe et expiationem delicli prohibebat
refelli, et in pectoribus eorum, quaiitumcumque ob- felicitatis suae quondam maguitudo et potestas iin-
oboria pasxlm
pwnUudo de stinatis et saxeis, quccdam pcenitudo suboriri ; viros perii.
omni iiriorl
iifiiscopo vero Ecclesiasticos, et pra,'sertim Erclesia.* Craco- 164 [Fuerat Rex] laudis et sapieiitiae qua^stu,
glona cjcidU
occiso.
viensis Prailatos, Canonicos et ministros, et pro fa- ante perpelrutu facinora. opulentus ; post vero om- E
cinoris immanitate, et quud sibi Pontificem sanctum nium reprebensionum ictibiis expositus : ejus no-
et divinum dolebant ademptura, pro pr.csentis atque mine ante nibil nobilius, nihil sonanlius; parricidio
futura; ultionissignificatione, longatristitia detinuit. vero cummisso, nihilnaucius, nihil ignobilius inter ;
Tum quoque priinum liberioribus querelis, raultis sceptra et diademata iiuondam ficridus, nunc apud
quoque laraentis, raulto dolore ac gemitu enecatio proprios -et exteros deformis; a felicitate quoque
viri Dei prosecuta est, non in Cracoviensi tantumrao- fortuna>, cujus cur.>>um in eam dieni plenis velis te-
do dio?cesi, sed et in universo Polunico regno. Tunc nuerat, in abyssuin decideus ruin»
iiifortunii et :
et \mlionat\o
quuqu(( et in Regem Buleslaum, et Milites necis et partarum rerura cumuluin, quibus avitam pater-
in Reijem
conscios plura maledicta. convitia et improperia de- naraque gloriam vel transcenderat vel a^quaverat,
prorapta, et saivitia eorum multifarie aLCusata : qu^e unius facinoris patratione dissolvens, et a-ternas
Rfigem el. Milites, velut furentes et audaciam reme- sibi maculus inurens, quos reliqua vita non putuit
moraiites scejeris, gravi pcenitudinis aculeo deco- diluere.
quebant; oniinati more ingenii huniani, non ad lon- 1G5 Qamvis autera Boleslao Regi anathematis et Erperlns
dein descen-
gum Deijudicia, quaj parricidiali scelere promerue- interdicti censura forent admodum niolestai, inagjs
stim lnmiiia-
rant, quietura ; secretaquejara mentis pu;na urebat; taraen descensu luniinarium et lampadum ad bu- riiim e( lam-
comraemoratioque reatus fiebat unicuique suppli- stum viri Dei, et prudigiis cuiationibnsi|ue ad invo- padarum,
ciuni. cationera sui norainis provenienlibus, offendebatur :
I G2 Et quamvis de variis domibus, generibus et confictum vero rumurera snper his ad se delatum
familiis varii numerabantur Milites caideui viri san- ratus, et an vetus comraentitiusve foret experturus,
cjusque Hit- cti cum Rege una pceregi^se; iramanitas quoque sce- in specula arcis Cracoviensis
conscendens, luniinaria
nislros.
leris singulos, qui aderaiii,
Regis obligaret minislros superna et larapades descendere, et corpori sacro
etSatrupas; parrjcidii taraen sunima raagis coar- venerationem impendere claro visu deprehendens,
guil. Mililes de qualuor faniiliis et generationibus, et Sanctum probris lacestere destitit, et sibi vehe-
qui aiupliorem in illo parricidii facinore gessisse fe- mentius pro admissu in eum parricidio, molem s^ui
rantur principutum ; videlicet [ferentes] Labarum facinoris tum priinum recognoscens, tiraere coepit :
cum crnce in campo coclestino; itera fluviura Scze- praesertim cuui et conteraplus suurum, in euin diein
newa cura cruce et ; qui ab ipsis scissi sunt [feren- gliscens, affligeret militura. et execratio non ignota
tes] siinplicein fluvium sine cruce in caujpo rubeo, exterorum, cui vel solus luminariura vel lampadum
qui se Druszyna a|ipe!Iant; itera strepara in canipo coelestiura conspectus sufiicere debebat ad eraolien-
rubeo, pro insigni deferentes; successio et quorum duni cor saxeum et obstinutnra.
progenies in hanc diem apud Puloniam perdurat. 166 Prioribus quidem diebus, et propria spe il-
lln hos] frequentioia piobra spargebantur, in Uos lura raulcente et militura assentatiiuie, tenue se in
quoque tumulatiora congerebantur convitia quasi et ulia mii-a-
: occisione Episcopi reputabatcriraen adraisisse : par-
la fieri.
hi, et feralioribus et magis praeproperis dextris in
vamque occisionis, minorem ultionis, nullam futun
necem Suncti crudelius ceteris grassati forent et ; temporis in suis consiliis, tara sibi quam regno
animum Kegis, suapte furentera ot incensum, ad suo perpetuam perniciem et dedecus allaturis ,
niaturandum facinus incendissent. visus est rationera habuisse. Ai cuin processu tera-
11)3 .\nuthemate, quo per Gregoriura Pupam Bo- puris vidcret, contra ac ipse
ftex contfiiH- ratus, providentia di-
tiens inter- leslaus P(jloniae Rex pro parricidii scelere daranatus vina suum Sanctum prodigiis mirificante, animos
dicCttm, fuerat, levipenso et neglecto, privationein quoque militura et subditoruin a se alienutos, se quoque
regni, et interdicti Ecclesiastici ignorainiam nihil invidiosiorem et contemptiorem fore, [velut qui]
pendens, Regem
se integrogessittriennio; constrin- furore immoderato ferebatur; tuin demum, in lo-
gens singulos suis parere imperiis, et quasrens se paiilat>iii
cuin irse successit aestiraatio, licet sera quo- ; lura
et rognum suura perculsum parura ju.sto anatheraate, que sentire et iotelHgere cccpit, quantum virum,
coinjiiiwji'"'''
neque pro occi>iuiie uuius Episcopi. pro sua temeri- quautum Sanctura, quam sibi et regno utilem, et
tate et culpa otcisi, tot pcenis fore
mulctandura, sU(B salutis zelatorem, privato etiam sibi officio ve-
plures causas ad sceleris patrocinium
pra.'tendens. nerandum, crudeli carnificio extinxisset, et rerum
Quodquidem triennalis teinporis spdtium reurbeni- a se raagnifice gestaruin decus corrupisset. Jam si-
quidem
L quidem Rex exoneratus ira, post quam
DIE SEPTIMA MAJI.
is quem ode- pore pnvavisse; regnique eorum principatus et D
m
rat esse desiisset ; livore in commiserationem trans- duminia externis nationibus et finilimis Princi- acct. jo.'
mutato, raagnitudinem facinons sera ipstimatione pibiis, in usurpationem et direptionem, tradidisse. ''„"^"'j|^°
receusere ccepit et nunc personam occisi, nunc
;
109 Sed et regio honure, qiiem tanli terapuris „„ /Tinci-
causam occidendi scrupulosius rtmatus, anxietate mora subduxerat Polonis, restitulo in semen re- pi'^"s detnde ;
roentis et spiritns torquebatur : subibatque vehe- gium furur indigiiaiionis dlviuje comprub;iIus est ""«''«"'" "^
raens et pcenitudo et acerbitss auimum, quod virum non quievisse dum, tnbus tantummodo Principi-
:
sanctum et caelestem, tuffi salutis suique honoris bus, videlicet c Prernislao d Wladislao, et Kiizi-
c cde
Pervai'>rem et cusLudem, non vera tantummodo sed miru, stirpem etoriginem Regum vetustorum Palo-
et uUliu sibi ingurentem, detestabill carnificis minis- niae ducentibus, in regno Polonico regnare permis-
K/i et proce-
res €jus
terin ii ucidasset nec trucidare contentus ictibus
; sis (licet Preraislaus breviusculo et pene usurpato
minutissimis excurnificatum conrecisset. Nec in regnaverit tempore) extero aemini regnandi t-uper
Rege solo lantummodo, sed et m Procerum Mili- illud usqne iu diem banc potestatem concessit. Et
tumque suorum pertoribus ejulem commiseratio, licet ad vacans per morldm
f Luciowici primi, ex
di^pulsa invidia et nietu sub orto, postquam San- doiQo Franciie orti. regnum Gemuvitlius Mazowiae
ctuni videranlmirjficissignisclarescere, versabalur Dux, item post anuos sexaginta iid vacans ex murte
moreque vitii putius quam
humani. fuiura ingenii g VVIadi^lai lertii (qui dimicandu cum Turcis anno
inlelligentes, transacta operosius rimabantur quia : ortus Christi Millesimo quadringentesimo qiiadra-
pfrfacinus in Sanctum admissum, omnem suani glo- gesimu quarto glurioso martyrio occubuit) reguum
riam et pacera, omriem posteritatem, omnem deni- Boleslaus Mazovice Dux, concordi Ecclesiasticorum
queunasimul a^stimationem corruisse [cognosce- etsecularium voto, fuissent electi et de^ignati, et
baut]. dies pro utriusque curonalione apud Cracoviensem
gui Hiinnnr.
i07 Satis itaque dolendum. imo et deflendum ecclesiam el urbem dictae : in utriusijue tamen
n svlpso di-
versus,
esse lioleslaum Regem, tam [a seipso] fuisse diver- locum, stupenda divime dispensationis voluntate,
.sura, ut in ea parte qua trophea de plurimis genti- utrumque reprobante et regio censente indiguum
g
bus et regionibus, a se aut devictis aut sub jugura throno, exterin Principes Lithwanici generis h
missis, ceterisque rebus, qiias mortales primas du- suflecti. quasi nondum ad plenum sacro Saneti
cunt, et de pecuniae contemptu de liberalitute exiinia Stanislai Puntificis sanguini fuisset tam diuturna
in omnes, disciplina (|uoque militari retuiisse ges- propriuruin et uaturalinm Principum exclusione
sisseque scribitur, nemmem
Reges PoIuni£e iuter parentatum. Divina qiiuque raajescas. quae se Polo-
habeat uiqualera in ea vero parte. in qua se impu-
; uorum geuti per restitutinnem Regii diadematis
ra et ubsctfiuissima libidine polluit, qua matronis propitiam et placitam exlnliuit; Principibus tanien
parturientibus catuios piguoribus abjectis adbibuit, Polonicis, uondum se iu ira iudignationis su?b, ad-
qua provinciules muliiplici tributo gravavit, qua versus illot^ pro ucci^ione viri bi^ati Stani^lai el aliis
correptiouem salutarem contK[ii]isit, qua Sanctum forefactis concepta?, monstrat quietatam : progenies
Dei Stanislaum obtruncavit. nemo in delormiores siquidem conlinuata est et continuatur in Ducibus:
pravitales videatur prola^jsus, nemo amplius a Deo verum iu Regibus, Deo perraittenle, discontinuatio-
reprobatiis, uemo justiori odio suorum insectatus. nem accepit.
Non pepererunt furores, in Deum
aWiB autem res
ac iiomines grassantes, q-iam nimia felicitas, opes ANNOTATA.
mn Innlum ingi-ntes ulque divitiae, quibus satius foret caruisse.
sibi suisquc
His enim concitatus peregrinos et barbaros mores a Acta S. Gregorii Wldamtis \-iy Maji, a quo has
induit, his in prohibitas et damnatas volu[>tates de- censuras adhiic aruw 1079 lalus, .^ciibuiU Lotujinus in
fluxit, his inescatus nullis salubribus mouitis, ne Historia, Cromerus ci alii.
libitis uteretur pro licitis, se circumagi pertulit b Cyomeras lib. ii, anni^ 215 Heiji& ttomen umis-
his pustremo in Christum Dominura scpleratas aum ait.
manus egit, bis nobile regnum fa*davit et disper- Premislaus $eu Prsemilus 20 Junii anno 129S
c
didit, saevuque scelere uuiversum regni Poloniae coronutus est, occisus die Cinerum annisequentis.
dfcus confudit. d Vladislaus Lucticus, coronutus anno 1296, die
ictt (ofi reijno
Oi'nrlsimf
168 Etenim quidquid priscorum Regum atque T^ Aprilvi, pulsus a Wiadislao Boherao. xterum re-
"miif, Principum virtule partum et ordinatum fuerat, eo gnum recepit, mortuus anno 1333, 10 Martii. Ab hoc
solo parricidio corruit depravatum ;
perniciesque aulem velut uominis mi firimo, utique posl liiuli Re-
regni ex ipso Rege, unde minus e.xspectubatur.eru- gii instnurationem, numcrantur sijnonymi Reges post
pit; incertum relinquens, in Deum ac religionem eum.
cjiis sceleratiur [Rex fuerit], an in patriam, quam e Casimirus cvgnomento Magnus, coronaius 25
illo tetro facinore prostituit. pessumdedit, violavit, ^pritisdicli anni 1333, mortuus ^ Novembris anni
et gloriam ejus deceipsit et evertit et facem fue- ; 1370.
ilam ac iuftuosam, luiiiio tempore arsuran:, in rem- f Ludivicus habuitobavum Carolum Regem Sicilix.
|iublicani PoKmui'um et genus suum injecit. Ab eo (ruiremS. Ludovici Regit. Francorum avum Caroium
siquidem tempore tiii'bo teuebrosus regnum Poloni- MarleUum. et pnnrm Carolum Ilambos Reges Ilun-
cum invulvit, et frigore hori-idji^ tempestatis adeo gari:e : .successil dicto Casimiro uvunculo suo, mnitiius
illud qiiassavit, ut splendure regni amisso, in varia 1382. Post hujua obUuin. regnum vari. petiverunt, sed
dissensionum monstra prolapsum , mutua csede, taiidem vbtinuil iin2,el\o Dux Luhuanis. unno 1386, di-
hcstili invasione,Principum nm'tiplicatione,sibimet ciusin ifl/j/(.smo Wladislaus, infra lib, 3 num. t\ di-
necteret interitum. UnicJi enim illa Stanislai Epi- ctus secundus.
scopi necatione, Polonicum regnum, omue decus regnavit ab aii-
g W\M\\s\3.ns\\\,JugeUonisfilius,
suum, qucesitum et quierendum, in plures a;tates et 110 1434 ud uunum hic expre.ssum 1444. Diem uaiaU-m,
generationes amiserat. Ob id siquidem uni cum quo occisus est, hacleuus non reperunus.
parricidii inSanctum Dei scelus, arbitror Deum h i/oru»i/>n>«»^fS/Cusimirustertius, anna 1447
aversutum gentem Polonicam et regnum, et non m fe.sloS.Joanms Baplistxcoronatus. pater S. Cami-
collisionum tautummodo et CEedium civilium oppro- siii, ad cujus Vuam iv Muriu hujus proyenies deduci-
illam niulctasse. i-ed et ho-
brio, justo suo judicio, tur.
noris diademate supra b anuos ducentos ex eo tem-
Maji T. II 30 CAPUT
m ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lkk
in
i,
quoruin pectt)rib'js parricidii scelus divino nutu D
recruduerat turaultuurique regnum cuipit, resque omnibusque
CAPUT XIIl.
:
^•^"^'"n i»-
nublicje in salo discordique actione et ordiue ver-
Interitus /iuleslat liefjis. Successio fi^atris et sari. Nemo siquidem e\ Primoribus Haronura et
Pro;'erum reperiebatur, pneter paucos criminis par-
aliorum absque titulo Regis.
tici|ies, qui Regem aspiceret, quin ingemibceret;
nemo fnrte. qui m<u suum execraretur principaLura
l ertius jain, poslea (luara vir sacer Cranoviensis ;
Episcopus Slanisluus al) inipio Kcge Buleslao oc- nemo, qui interitum illi et moriem nun impreca-
ciMi.> decurreb.it annus, per oinne tamea
fuerat, retur. Singuli illiim quasi pestem et infelix auspi-
tenipus illud nulla studia generari visa sunt cium oderant, vitabant, fiigiebant, detestabantur.
pr..vi(l<*ndi aut succedendi in Cracoviensem, qui Adeo insuper odium et Proceruin et Popularium
ex inurte beati viri vacabat , Episcopatnm. Ne- efferbuerat, ut plurirai in suainnecem aut caplivi-
nio enim tani claro, tain saiicto, tam glorificato tatem conjur.irent non aliter se Kegii diademalis
:
Craco-
.Scrfc
audeliat succedere Prfesuli. NiJinullos respectiis decus etinsigne, uon aliter divinurum relaxationem,
viensitfrtntm denique divinuj ultiunis sensiin gliscen-
qui
^^^^^^,^1,.^^ i^eKis. euin virum saivuni et necibus non aliter
annum va- oi •
eante,
i
pr.t-paratum ;ipnd .suosanimos destinabanl, ceteros
i
: tem ;iversionera, quam eo pereuiplo aut caplo, rati
civile ei bellum prupediem exoriturum
inte^iinum ubtenturos.
coucutiebat. Accedebat et suiunu Pontitieis Gre- 173 Intelligens itaque Boleslaus Rex impia et ci ut/ioius ,
gnrii septimi, i^ravitntem apertam redolens reniten- scelerata facta siia neque Superos neque homines "Dciim-
tia, qua apud Cracoviensein Sedein alium negabat laturus, et ob scelus parncidu inbauctum commissi ^^^^^^ ^^^^^
ordinari Episcopum : et Clero ac populo Cracoviensi, Teloci se viudicla peti et gravissinm oranium suo- ternatus,
;
suffici sibi Antistitem frequenlius expo.stulanti rumjudicio upprimenLJum damnandnmqne, mn'-
se
inexorabilem se exliibebat. Omnium prjedictorum rore fortissimn et acerbissimo quassabatur. Subibat
major fuerat apud singulos anxietas interdicti per qnoque mentem considerationemque suam, hinc di-
universum Poloniai rej^num ob.servatio, qua- pectora vinai ultionis judii-ium, peccata in plures generatio-
IJ uniuscujusque gravi decoquebat moerure, et in Regis nes visitanlis, hinc inetus poenarum ; illi.ic facinuris g
Boleslai iinpri>periuni et convicta aCLendebat (jui .
in sanctum patraU recurdatio, illinc divina et hu-
Puntificali saiigiiine pollutu.s. divinam et humaiiJim mana persecutiu, (|uai illum adeo vexabat decoque-
conlra se et genus suuni vociferabatur censuram batque, ut a muirore et conscientiai verme pene vi-
conflavisse. deretur ad interitum confectus. Stepe apud amico-
171 Sed et Regem Boleslaiim se?reta meiitis, rura auresconfessus, exagitari se parricidiali specie
Rexnullam numquam sciens qniescere, prosequeba!ur pcena : etumbris ac phanfasraatibus furiarum. Tunc male
animnqute- solaqu*i reatus sni recordatid sibi ipsi extabal sup- [non] crediti, frequenter spreii. etsero prubati viri
tvmcapiens, eum memoria
pUf.ium : dum assidua meditatione rimaret et reco- beati Stiinishd consilii subiit. i^unc
^Lnoscu^^^
lerct, quain brevi illo, et (ut sibi blandiebatur) scelus impium, truculenta invidia, malev(denlia in-
nitiil ultiiinis habituro caniiHclo, non soluin sibi sed audita, quibus in necem ''iri Beati Slanislai grassa-
et posteritati progenieique sueb dedecus innexuisset tus est, oculis suis raentalibus et corpuralibus, noii
et reprobationis decretum, quo gluria regni omnis sine gravissimo et p(Enali contiictu, observabantur.
decidit, iii jiostero^ transfudisset. Con^cientia itai]ue Tunc piimum apud amicorum aures pr».fiteri cuepit,
in sceleratuin ubstrepente, non quietem. nou cibum, per nefanduin et execrabile scelus a separricidii
non soinnum ad Iibitum cajiere )>oterat; quin per paratum, non quietis sed turbulentissimi motus,non
soporem furiis commissi parricidii, cuiuscientia; snie pacis sed belli, n^m amphtudinis sed egestatis, se-
stimuliset pcen;irum impendenlium speciebus agita- miitariura jecisse et se priraura, deinde genus suuni
;
batur sua secum scelera rt^putans neque ex aiiiico- : et patriara, regio diademate eL excellentia spoliasse;
rum persuasiunibus et consiliis, meliora illum quam cladibusquemiserabiiibus. justo Dei judicioob necem
qufe iiiiMite hauserat sperare jubentium, poteiat [ac- viri Dei exorituris, Polonurum regiones pessuin-
cipere] lenimen; nequeconscientiani sceleris, quam- dasse. periculosum errorem sibi et patriae, et (jui de
quam mililum amicoruin confirmiiretur solatio,
hL omnibus vita;suit* et annis et actihus uinnem gluriam
deponere : quonirtm vilioriim ab eo patraturum altior decerp^erat, clamiiaiis adinisisse. Tunc viralioquin
illi sensus insederat. E\ foniicationibus quippe in raaguanimus, qui se in bellis et certaminibu.s fortem
adulteria, post in damnataui venerem execrabilis et vegetuni prcestiterat, pavore consternabatur in-
^ vilii sudomitici.ab Imc consequenter in parricidium, genti ; hinc diviui judicii, illinc livoris humaiii ul- ..
et ad extreinum in contemptum et quauidam despe- tionein jam adesse jamque instare reformidans ; non „„„ (,,»101
rationem, gravissimo priecipitatus coilapsu, ustendit tamen s« ad poenitentiam laciymarum rellectebat, ad intrHicn-
vitia connexa esse '"""'
et ad unius inquinationem, : quie illi propitiuin ac placabilem efiecisset Deura, si
nisi celeri dihiatur posnitudiue, cetera ocius super- vel post necem Pontificis sapere putuisset.
ventura. 174 Horridain tempestatein pro parricidii scelere
sequc (loini \7^2, His vitiis Uoleslaus Rex sibimet gradum Boleslaus Polonorum Rex videiis adversum &e esse
®'''"'^''' '" Pr^^^t^t^ps lux regni Pulonici velut
: his court;im, raeniem ejus recordatione fjcinorum intus
w!tm um
mji tum
foH
jj^j^^ ^^^,^ obscurata, primum ab ro depuUa. deinde assidue excruciante, contemptum suum et livorem
ad extremum exterminata est, et omnis sute quoii- inlelligens assidue auctum, et se Provinciahbus in-
dam clarilalis et excellentiaj, oinnis majestatis et visnin, ac dura nimis sorte constrictura iri ; con-
potenti.e, omnis tyrannidi^ et munificentia) macliina versatiunisque su^ confusionein perpendens, quid
dissolula. Felix quoque et viridis tam suus quam sceleris admiserit secum ipse reputans, parricidium
regni sui olim stalus et conditio, duin cuncta illiex gerebat in ocidis, perturbationem in anirao et in- ;
senteiniu cederent, ad magni opprobrii et impro- dignatio quod innocentem pereraisset in miseratio-
perii ^pecimen devuluta. Rutbeni- Cum et pleraeque nem vertebatur. Urebant siquidera anxiam raentera
cales provinciie ab eo
jugo subjectioiiissulijugatse, varia nndique convitia, omne genus probri : non ,
abjecto, tributa illi et cunsueta negarent vectigalia; somuus ocuhs, non quies anirao poterat obtiiigere : sunnimdf^-
etapruprii» Proceribus dietim in illum serperet iegra priecordia assiduo dolore et gemitu altis quo- peiationc
odiumetcuntemptus. Utenim sebabetvulgi maxirae que suspiriis coquebantur. Verba interdum Rex spi-
"?'^" '"
'
mihlaris mobilitas. cumpunctio de patrato
scelere rabat ferocia, raens tameu sua ex conscientia pavida
creverat : et Uex factus erai iuvisus suis
omnibus, spectabatur. Luceni prEesentera et vitam perosus, et
injucundum
DIE SEPTIMA MAJI. m
injiicumJum trahensail sinpula spiritura. conspectum incestu violaverat ; Divinitale hanc sibi 'pro irapie-
enrum, qui giiam cladem, conjura- tate sua congrue et ju.stissime inflipente Aiicr. jo.
et p['a?sentiam in vicissitu-
lu\r.l.NO.
verant, macliinatinnRsque evitaturus, justissimo et dinem atqiie pccnam.
maximn civium odio quam primum satisf;icfurus, 177 Qui enim S. Stanislaura extinguere, et me- dignvm
profiindo insiiper ad extremum instigatus pudore ;
moriam ejus de terra delere decreverat ; extinctus ndmisso In
Paniionicam adoriri fupam. non ex cnntritinne sce- et deletus est. Qui illum exiliare tentaverat ; is sibi
Sanctum
exitum
scclere
leris. sed declinandi turtiinis exorti et exoritiiri gra- exilium coactus est inferre, et in amentiam versus
sortUus,
tia, dccrevit. Illam enim regionem et fufra3 suEe et turpi morte interire. Et qui Sanctum convitiis et
sorti, in quam detrusus fuerat. arbitrabatur amplius probris incesserat, ipse diris execrationibiis. in vifa
conpruere. et in morte insecfatus est. Et qiii corpus sacriim,
175 Ccngesta itaqne auri pravi qunntitate, fi- minutatim concistim. feris et alitibus voranditmja-
linm dundenucm Myeczsl.Tum, qui ceteris fato ab- ctaveraf ; ipse prnprif>rttni canttm rictibus discer-
clam Polonia ptus, ipsorum pabulum esca fuit. Et quidquid
snmptis unicus illi restabat Borzywnjiim filium , et
daerla
Mstse ceterosque omnes, qui secum una Sanctum tyrannidis, crudelitafis et ignomiiiia^ sancto infule-
Dei Stanislaum excarnificaverant seciim ducens; , rat, id sibi illatura, cum admiratione et tremore
extrema illis sun discessu, si apud Polimiam relin- universorum hominum, opera Dei recfo judicio ri-
queret, veritus inferri ; relicto regno, relicta patria, mantium, prjtpsens agnoscens setas et poslera, Tiinc
relicto diademato, relicta tyrannide et uxore. im- lux impii exfincta est. et flamran ignis ejus splen-
pietatisconscientia perurgente in fiigam versus; exi- dere desiit; qiii a consilio maligno prfficipilatus tam
liumsi!iiinet,doloris stimulante magnitiidine, coactus IiuiTcndum exiltim invenit, iibiqiie terrifus. ubique
est iuferre : velut is qiii in caritate Procerum nihil stupefaclus, ubique spretiis , iibique cnnfempfus,
fiducia? reponens. per deslitutionem mtlilum jaculis denotans magnitudinem patrati in Sanctum Dei fa-
aut venenis se peti formidabat conjuratorum ; Ce- cinoris. Nec ulla retributio subiilior , districtior,
lerrimo itaque et clandestino cursu, niajestate Regia atque aequior illi poterat irapendi.
servili veste oiiunibrata ne a conjuratis depreliende- 178 lt:ique Boleslaus Rex Poloiiiae, voluptalibus
retur, et oculos teuens lacrymis suffusos, aiiimum et illecebris carnis, ipsi etiam damnatte veneri, su-
suum increpans, qui illiim in tam nefariiira ausum pra cetera flngifia atqiie dedecora ab eo palr.ita.
aliisque passionibus carnis et spiritiis indiilgens,
ssevi parricidii impegit; relicta Cracovia. (|iiasi efTu-
gio elusiirus Deum, mente con^^ternatus et alienato omnem siiam et regni stii celebrifntem simul ciim
similis, Pannoni-'am adnrttis fugaii;, ad sanctissi- vita araisit: et pra-cipiti grndiens via, acerbos coin-
preliendif exifus [fuitque ejus] cndaver esca vo-
mum Wladislaum Hungarise Regem , affmem et ;
dum stanislai
III llinigariani alumnum suiim divertens. suscepturus illic suum laliliumetdevoratiocannm. Stanislai Pimtificis spe- nomen iibiqve
nd S. Didis- fatiim pervenit ; a qiio magno hoiiore cxceptus est, ctata usque ad crudplissimam concisionemluin fides, laudatur :
laum fiKjit
et aliqu iuto tempore et sanguiuis et hospiiii pra3- tum constcnlin, gloriam sempifernam stib oinni pe-
stiti ac prsestandi ac vicissitudinis jure (Boleslai rennitate habitura laudabifur. Boleslaus Rcx, in de-
enim Regis potentiis. impensis ac tirachio in pater- dectis teterrimum provolulus, acceptam a m.njoribus
nam hsereditatera se profitebatur restitutum) justo lucem in densissimns tenebras convertit; ctijus iio-
favore tracfatus est. menetomne rcgium semen, exterminante illud Ueo,
disperiit. Stauislai agon et virtiisomnium seculorum
176 Magnitudinem autem sceleris sui apud S.
Wladislaum Hiingarise Regem et suos Pror res ex- roemoriaMnfixa. terrapelagoque, ab univer-^ali ef-
ecclesia.
teuuare couatiis, raulta et varia Sanctn Lei impin- ferlur, veneratur, admiratur et caulntur
179 quam salius conligisset tnnlo Kegi, si
gens facinora. jurc illiim a se ca^suni deducebat. Qui I
ante parricidium. et suam el regni perniciein aver-
tameii omnium inspeclorem Deum. neque ^ernioni-
s:itus, vita excessissef feliciora etiam post fala et
bus ad diluendum facinus, qunnlunicumque vafre ;
munera sortiturus In alpibus
composifis, neque Pannonica secessione et latebra cineres officia et !
potuit eiTiigere sed dignas pra^sumplione sua acce-
;
euim atque silvis, in quibus per divinam ultionera
tnlcin Regera
pit po?nas. dum illiim finis cnmprehendit insperatus interiit, nulla plangentiuin tanluin ac
F
et exiliosus. Excellenliam enim siiam Regiam in conspiciebnnlur servorum ngrainti, nulla militura aut
c uc nc spjml-
Wladislai Hnngariae Regis et suoruin Procerum clienluinpompa, nulla amicorum, nulla astnntiura cfiri qmdem
iibi conlemp-
aut custodum corporis turlia, nulla
malronnrum aut /lonore di-
tiivt stti iion quod exul esset et parricida,
sestim.-itione, propfei'ca
prctium, iiullus gnatus.
ferrns.
ch.nilestiiia submurmuratione in suum inlerdum pe- virgintiin cohors, niillum sepulliir:e
splendor funeris tantaque, jusfissimo
Deo permit-
netranle audilum, diminufam non forens et tam ;
:
iicgal" illi eliam
tenle, esf ignruninia. ut
damnafus
suoruin quani exterorum contemptii ef fastidio cal-
cujuslibet terra; profina' loccllo. in canum ventri-
cafus, cnnscientiiP insuper verine ampliits qiiam dum
biis sepelirelur non aromnlibus coudilns aut regio
apud Poloniam ageret excruciatns (ex Rege quippe :
Mniiseolo, sed stercore et fcetore
obrulus. Quam
factus exiil. ex divite ino])s, ex glorioso cc^ntemptus)
turpiler vixerit ; tempus, lociis, cnndi-
irt amnilin
non facilis ei erat tclerafu illa uiutatio. vehit qui fiede, quam
mcm-
tam mortis quam sepullur» efficncissime
IriHliir rl
'nrirlitus ad id rudis ct inexercitatus liabebatnr. Secundo tio
ti
Deo, por quffi sceleslus
igitur annn sui exilii subito langiiore correpfus, et stiMvil. Narajuslo ceusore
torqnetur. Qiii:i enim
in anientiara versus. alpes. silvas, nemora atque ipse Rex peccavit, per eadem
ac ton|uenilum
invia hca ali.i, congressiis pcrosus humanos, et di- canes. ad sugendura lac huraanuro
[admoveri] ex sua ferilnte pra-
guo jam conventus parricidii sui pretio. inaturam ubera feminaruni,
infanttilos a matrum papillis. ad canicii-
.jam fiagilii sui ultioiiem subiturus , delirando pe- ceiiit, et
lerocifcr jussit nqiia
larum lactationcm, appcndi
;
tens. et in illis discurrensa propnis cnnibus, illum
quatenusfai.cbus mingcntium
;
tantummodo comitantibus , dum fessus et anlielus lance diguum exiitit.
sicut fera consume-
anintnm mnrle repeiitina exbalasset comestus et ad p:irielem lacessitus. a feris
tlenique dtltgentia no-
,
devor.itus, teterriino ill" siipplirio afleclus, iinpiam retiir comesfus. Scrupulosa
quot conaliis. quanti
vifam digna inorle flnivit el quoniam salubrifer tandum est, quanti labores,
:
uno parricidio cecidemit per-
monenfem amlire confcmpsif, jiixta Job vaticinium sumptus et siidores
prajcipitatus et
stultitia consummatus iuteriit, dignumque inoribus cussi, et uua transgressione Rex
factisque suis exitiitm vilse invenit, ef impiiset mtilis regniim. _ ., n .
maximo Regibus, Prtnci-
operibuspares adepfus est eventus :diguus en poena, 180 At Boleslaus Rex
PoloniiB esse debet documento.
qui fidem sacrilegio, pietatem parricidio, pudicitinm nibus et Procerihus
256 ACTA S. STANISLAI EP. CR.ACOV. M. LiB. 1.
et potentia rerum ad nutum eorum diem a regno Poloniae; et a Cracoviensi Ecclesia,
A ne supcessibus
AVCT. 10. fluentium superhiant; sed se humiles et remissos nemine tam dignissimo Patri Stanislao in tot rerum
LONfilNO.
pr.Tstent nec propter
:
decus generis aut sanguinis, fluotuationibus succederr ausn. nrbitas et viduitas,
ad rxemplum
aut pfirtas victorias.insolentius se geranf; sed cum tolleretur. Et quia interdicti censura ex S^dis Apo
PoloniT Re-
ffum el Prin- tremore divinam de se nppi-iantur senfentiam in ,
sfolicje auctoritate provenerat, nuntios solcnnes, Ec-
cijmm:
qupm finem aut invidiam «^it evasura eonim felicitas: clesiasticns et seculares, Romam ad Gregorium VII
ne a«sentationibus satpUitum. iras eonim niulcen- transmittit. Quorum assiiinisprecibns Gregorius VII
tium, insolescant ne iii transgres^ionum suarum
:
expugnatus, cum et Boleslaum, Regem Poloni^,
juslns reprehensores aliquo nubilo concitentur ne : sancti viri occisorem. pro comperto accopisset de
in fiindendo Sacerdotali ^nnguine praepropero et fer- Polonijc regno in exilium ad Paunonins abiisse, et
vido utantur ingenio ;ex ruina Boleslai Rpgis in- amentiam versnm interiissp. et fratrem suum
illic iu
tellpcturi, imperia et pntentiam omnem, quinimo et Wladislaum in Priucipatus et dominia regni Poio-
sensum, praivaricationo in Ileuni f:icile amitti, im- nia^ snccessisse; et interdictum, hactenus in Polo-
pletione vero scitorum Dei servari. nica Kcclesia continuatum. sustnlit ; ac b Lampcr-
Bolesiao Rege assnmpto, graviora in illum tum Gallicum, virum sibi a pluribus annis cogni- e( Epixco-
181
pitm Cra-
prioribiis tam Proccnim qumn popu^ariumjactaban- tum, et in negotiis oflficiisque curi;p Romanre sin-
covia: con-
turjudicia: gravem illuni et crudelem fuisse sn- : cere \ersatum, in Cracovinnsem Episcopum ordi- stitui.
perbe et iniqiieimperifantem. tyrannum magis quani navit.
Refjcm. tributis grava^se regionem; catulis niatrn- 184 Rediit non multo post c Mleczshus Dux, fi-
el suvimum
Regimc lu- nof-" aflpcisse. libidine nafui-aic violasse. Mortis et lius Bolesiai Poloniae Regis, ciim Baronibus et Pro- Mieczsfaus
clum:
casus ejus formidinem simul ot fidem con.^ors regia ceribus Pnloni.ie una simul cum Rege patrati filtus Bo-
: qui
leslai iit
induens, miserabiliter deplorare co^pit. se ad lios in Sanctiim Dei f:icinoris couscii, Pannoniam exu-
Poloniam
f03cunditatis et vitx' fructus reservatam, ut probris latuni ierant; per Wbidislaum Polonije Ducem. pa- rcoocaiiir.
mariti oneratas gpstaret aures , et in viridi Eetate truum gernianum, ne iii conlumcii.un et vituperium
illius privata Cfnf^ortio. nec supremum officium snl- Rpgii seminis, stipe aliena cum Militibus illum se-
B \tirc ilH potuis^et. Feruntur nnnnulii. ex morte quas quentibus vivere congeretur. inPoloniain ad nativas
Bolcslao Regi tam uon vnigari accidit casu, fabul», sedes revocatus, ciim f/ uxore. ex principibiis Rus-
ftd nostra usque tempora dprivat^e, locum fecisse ;
sije accepta. Verum et propter vegetius ingenium,
quse astruehat illum apud silvas Panonnicas vivum quo iilum jam tum scintiilare plures notaverant, et
esse, et ob .'itrocitatem Rceleris in Sanctum com- propterprolem suscipiendam. maligna a^mulatiopri-
missi, vulturesetalites sanouipetascarnessuas, qua3 morum Polonijp, eorum prEesertim qui in patris sui
pcr dips excrescerent, per nnrtem devorare, et ab- necem conspiraverunt, verentium paternas injurias veneno er-
sumptas renasci ; et lost expiafionpm sceleris tan- in se aut siiis filiis ultum iri, veneno clara immisso tinguitw.
ricm in Poloriani reversurnm. et in ea regnaturum adoiescentem in prim^vo a^tttis flore e sustulit, et
campUcum fnre. Non solum aiiteni in Boleshium Polonia? Re- quasi quodtlani futurarum zizaniarnm gpnneii eradi-
atiorum gem, sed ef in milites snos, parricidii consultores et cavit ; morte tam immaturapa'erna^ impietatis cre-
pcena;
participps, flivina dpsfevieliat vindicta. Vario
enim ct ditum exsnlvisse supplicia. et graves pro delicfopa-
crnento mortis gencro, pro sceleris parricidialis ma- trh dedissp poenas ad quem ob pateriuim delictum,
:
gnitudine, pro demeritorum gravitate, cnnsumeban- non regni, sed odiiatque uitionisetmortisimmatnrse
1ur. Prngeniern insuper eorum multifariis liinguori- notata ej-t pervenisse hereditas. Supremisvero suis,
bus, cnsibus.infortuuiis, passionibusdivina ifisectata dum apud Cracoviensesper genitncem adolescentis,
est irapro qnorum exemplo maxime divinum nu-
: magno cum ploratu ejus excessnm deplangentem, et
men formidandiim est aiiis, qni contra jus fasque Wladislaum Ducem patruum sLiiim gererentur exe-
agere non verentiir. quife. magnus hrinns datus est magna multitudine ;
182 Successit Bnlesl;io. Polonorum Regi memo- agrestium ad cuhonestandum suafnnebria ex airris
succedetts rato pt parricida^ pi-st furpem suam et dnmus su?o decnrrente apud quorum pectora tam Bolpsiai Re-
:
Wlfidislaus
iKbem, ex parricidin, fuua et morte turpissima con- gis, quam
sui Myeczslai nuppr emortni deside-
filii
frater.
tractam, « Wlafiislausgermaniissuus, cognominatus rium invaluerat; mnre ingenii humani, quoeaquse
^ Hermannus, nat.u minor, et qui regno, (Uiobus natu absunt vphpmentius cupimus, qiia? adsnnt negligi-
majoribus Kasimiro pt Ottone immaturu morte ab- mus. Ex inorte autem Myeczslai Ducis ofnnis stirps
et ciim eo
pumpfis, uuicus restaliat, tam in regnum Polonice, Boleslai, olim Regis Polonias, liueam directiorem pnifjenies
quam in omnes Principatus Poionicos et Dominia. attendendo(ut sermo viri beati Stanislai, f|uodid sibi Boleslai,
Benedictionis tamen et diadematis honore caruit, longe ante vaticinio fideli prophetici sermonis prie-
nec sp Rpgem Poionia) titulare et nominare digna- dixprat, verificarefur) absumpt:i est
et impletum ;
1ue, tantnmmodo se Dominum et heredem regni Po- est ad litteram. quod in beato Job de iniquo scribi-
loni(e (quod et nos in suis originalibus iitferis vidi- tur : Non erit semen ejus neque progenies in populo
mu-) appellabat ; Gneznensi Archiepiscnpn, proptor suo, neque uUae reiiqnia'. in regionibus ejiis.
tme regto prohil)itionem sumnii Pontificis. silu et stirpi sua; 185 At Wladivlaus Dux, cognomento Herman-
tltuh vel unctionis et consflcralionis suaa regise inunus im- nus, universi regiii Polonici monarchiam est sorti-
vnctione
pendere denegante, tamquam decus regium etfasces tus : sub cujus etf filiorum nepotumqne regimine
illius hnrrtini, non provinciae, tributa> fiiissent. Ex brevi permutata est totiiis regni Polnnici facies. di-
quo tempore ecissa fuit in plures Principes. per sturbantibusetscindentibusregnum Polonicum Prin-
iongam seriem, Regni Polonici et dominalionis ejus cipibus, non propagantibus. sed gravibus exactioni-
hereditas, bus, dationibus, et tributis illud prementibus ; Civi-
183 Principalum nutem regni Poloniaa "Wladis- quoque non externa gerentibus
lia bella, ; et pro-
lans Dux universorum approbatione sortitus, cum jiter egestatem subsecutam, fines regni. qui a vici-
esset vir rarae et spectatje devotionis et religionis in
nis Principibus occupabantur, tueri nequaquam va-
Deum et Kcclesiam; et ex casu pra-cipiti germani ac decor
lentibus ; ut in Incum foecundae segetis ac laetse vinea^, legni
sni Pnlaniaj Regis Boleslni plurimiim sibi et statui squallens et olidus campus consiirrexisse notaretur
suo metuens otficia quajque fidem et religioncm
; in Poionorum insuper regio, ab honestissimo «t excel-
Christi.-inam intenderut; primum
agendum cura- id so regite dignitatis fastigio, in ba^sum et tenuem lo-
vit. ut interdictum
petit inttidi- Ecclesiasticum ob necem beati , cum decideret, a jure Regum conversa in Ducum
ctum tolU Pontiticis Stanislai posiium,
quaein eam premebatur jura, quae annis plusquam ducentis. non sine gravi
beilorura
DIE SEPTIMA MAJI 237
bellnrum civilium etschismatum atque alienationum cum eo Borzywon
filius Mst», Sbibutus Dnbrogi-
5V* /»«?*- stridore, dedecora pertulit multoqiie disparem sta-
; slius,Paulus, Zema, Odolan.et .Andreas, ceteriq^iie AtiCT JO.
fruJ
/>*'
t^nn et qunlificationem sub Ducibus qiunn sub Regi- omnesMilites. qui cum Boleslao Regein Hungari.ira u>\Gi.\n
:iii) aiiiios
affiicti
bus, monarchiam suam sr-jndentibus et enervantibns, effugerant.
Ego vero cum ob necem viri beati Sta-
sortita est. d Eudoxia, soror Swanloiw/l,i, Kwvirnsis Dudn,
nislai regnum Polonictim regio fnlgfTe spoliatum, nupt.i tiiinii 1088.
fasces diadematis illi detractas. cladibus civilibus e Jjino 1080.
involntum, et in varia principatunm et divisinnum f Fitii
Wliiili\lai FIi'rmnnni ftifriint linleslaus
4
nionstra scissnm, phires pi'ovincias a corpore suo lcgifimus lieres, et Sbignens nnfuralis, ati crssil
Sfn-
usurnatas. et omne «unm decus atque robur elan- zovia et Plocko. At Bolesluoanno 1139 morfm, relicti
guijsse, conspicio ; in eam dubitationem cnmpulsus filii quinque : el inVr qnntuor seniores rcgnnm in qua-
redignr. prBevaricatinnene tantummodo regia, an tnor parffs cliuisim. Qnx ."inqufis portio regni nssi-
etiam pnpnli Polonici facinore baec ipsa mala, quai gnufa, apufl Lnwjinnm nd
legi pnti-al tlictinn annum
in annos piope diicentos duraverant. nccidissent : 1139.
sed. vernm fateri voiumus. et Regiset populi sce-
si
lus nd inferendam ultioneni Divinitatem coegit. lii}|':h II
186 Nos itaqiie qni pi'isca Iwmpora, quibns Polo-
ciii taiidem
norum regnuin variis atterebatur tollidebaturque Mimcula post Iransfatiortem corporis patruta.
restiliifo
non vidimus sed miseratione divina
jaft;-:tioniIiMs, ;
PROLOGUS.
in tempora meliora, sub quibus reintegratio regni
Polonici magna ex parte proveiiit. infidinius, Prje- V..& lieatissimi Martyris et Praisnlis Stanislai.
sulem nostrum dignissirnum Stanislaurn, omnibus jpjuno ettenuiingenin. utcnmque per propitintionem
virfutiim nniniis pneslantsni veneremur. Cujusetsi . divinam contexla^ series et ordo tam dicendorum
$. Sfrtiiishits
tiijimyiindus viitoriosuin agonem universus ortbodox» religionis (|uarn promissnrum exigit, ut .seqiientiiim snum fe-
impriJiii- populiis supplici devutione concelebret ; iuNupera- licem agonem miraciiloriim ordiamiir initiuni. Hoc
h bilem tamen ejus pro fide, pro religione, pro liber- tamen in exordio dii-endi pra^lari mibi liceat, quod K
tate^patipndi constnnliam betior Polonia miratur, non omnia Sandi rniracula (malurius eiiim tempiis Mn-acitln
veneratur et honorat : cni est exultantius in ejns quam res me desereret) de.scriljere in aiiimo est ;
drcfi
prinio /)osl
niartyrio glnrinndnm, per cujus intercessinnem et sed tantummodo vulg.itinra et insigniora, et qn.e ad
maitijrium
nierita reintegratio ipsa provenif, et in futurum cre- nostram pervenere nntionem. Plurima piiim exta- jHi/rala,
ditur plenius proventiira. EJiis mores, vilam, con- bant, et tam numerum qiiam rtdeni excpdentin, qute
verbationem, religionein, coiistantiam, patientiam stibintegrnmnrtyriiim suum secuto provenerunt de-
et omnia pedetentim {quoadusquenohis per gratiam cennio sed omnium illorum, tam maguiiiidinem
;
Altissimi conceditur) sequamur vesUgia, iit pjns in- stupendam quain progressum et qualitatem, pnrtim
tercessione et stiffraglo ad civium supernoriim con- metns tjranni BoIesUii Poloniae Regis. duin triennio
sortium mereanmr pertingere : qnod nobis ex merito apud Polonns viro sancfo ncciso imper.ihat, subdti-
suae passionis conredere digiietnr, Deo Patri per xit ; partiin sMccpdentis Prinnipis \Vla(h--lai, ger-
omni.i. et in omnibus coa?ternns. consub^itantiaiis et mani R^gis Bnleslai, prfdiiliitio caligine oblivionis
cnaequalis, Jesus Cliristus, cum eodem Patre et Spi- invoivit nemine [miraciibi] viri beati, qu;i:' ad in-
:
htu sancto unus Deus. Beternaliter regnans, per se- vocatinnem sui nominis fre(|uenti et assidna ilera-
cula benedictus. Amen. lione proveniehant. audente etferre et publicare ;
sed nec annotare et in succedentem letalein trans-
ANNOTATA. mittere. Vir enim Dei Stanislans, vivens mortuus-
'" '/"'^"*
nue, suarum virtutum raerito universis mirabundus
'
, ., 1 1 j- • . •
c oppiiriiio
Quivde num. 184 iticiinttir, rt
(nni'stu Boleslni e.ritu efiulsit, asstduis clnrescens prodigns ; qupe efsi fu- ;„, niiim
patlietice cxaggernnltir deiude. cum nemine conscio acta scare obscurareque inabgne hnminum improbnruni. ad fepiilcnim,
Trnd.nn de
dicantnr, nliud forlassis fumtamentumnon habent, quam et horum pra&cipue qui illum trucidaverant, lonare-
finaliHo-
lexlai jiani- quodvenatum egremisinfelix, ibidem focorum noniom- tur iinprobitas ; idtajnen unum neque cnnlaminare,
fen/ia upiid
paruit umplius. Qunre non prorsns rejicienda videntur^ aut sugillare, neque contenebrare. neque nbruere
Cariiiiftios.
qux de ro mitiora narrant Carintfiii, apud Georgium et contegere valiiit oblivione, quod bub tuto illn in- F
Crvgerium in Triumplns Majnfifius Regum Bofiemix tegro decennio, p;tssionem Sanott seciito, ad sepul-
an. 10G9 LiUimisUi edilis, dicenti-s, Boleslaum Vila- crum ejus conlinuis noclibus, superiia, sanrtitatem
cum in Carinthiis, ad rnonasterium Btinedictinum, eximiam Pontificis beati testanlia, ilescendebant lu-
errabundum devenisse in eo receptum, qnia igno-
; minaria. et ccele,<tes ad tuinbam illiiis fiilsere lam-
ral.alur quis esset, multosannos in Hgida poeniten- pades. Videbatiir ef Stanislaus a pliiribus devntis et
tia absumpsisse imminente porro jam niorte, exa-
:
religio»is viris, nncte et interdiu ad sepulchrum illius
gitantibus conscientiamangustiis, Regem sedenique excubantibus in ecclesia S. Michaelis, ad cujnsfnres ij,siusqiie
et facti Fratribusque revelasse,
sui ?eriem Abbati fuerat tnmiilatus, collucentibus lampadibus. et um- Sitiicft intra
/icclcsiam
ac .-ic inspe bona propitiijeterni Judifis ad in.mor- versam ecclesiam luce mirabili illustrantibus, ad
tales ahivisse. Relatores ejusinodi eventui addunt aram Pnnlificalibiis indutus stare atque Iioniiniiius
insuper. siia memoria, ibidem Vilaci lapidem sepul- qui convener;:nt benedictionis raunus irnpendere.
cralem extitisse, ex qno inspex quiscuinque harc le- Videliutur etiam cum dnobus venerabilium perso-
gere atque addisoere potuerit. Na'c si vera suni, ut narum choris. oorona illum circumstantibus. Psal-
esse optamus., Itaud mediocnter e.vnggrrabunt meritum mos decantare Duvidicos, et dulcem diHundere liar-
gloriosi Martgris Stanislai apud Denm, qni despera- moniam. Cineres vero aut lapilli. ex ejus sepiilchro
tissimifiominis salutcm, pro quatantum in vita fabora- ad regrosdelati, plena conferebant ianguentibus sa-
vit, sanguinh sui respectu impetravit post morfem. nitatis remedia.
a Wladislaus Herniannus prxfuit regno anuis 20, 2 Poterat autem beatissimi Stanislai. sub annis
ab anno 1082, ad b Junii. paucis morfem suam secutis. compendiosa et facilis
annum 1 102, quo obiit die
Tla Lonyiuus %u Historia. provenirecanoni/.atio. Quippe cuiPetri Militis, post ob qu.r alui-
b Lampertus creatus eodem adliuc anno 1082, mor- trienniumintestem producti.ah inferisresuscitatio ipie sfiilim po-
(ciat caiioni'
tuus ^^ Novembris HOl. lla idem Longinus. etmartyrium marfyriique causa, corporisque raiim-
C Anno 1084, inquit idem Longinus, reversu-^, et tatim dismembrati redintegratio, quamhhet excla-
dens
2^8 ACTA S. STANISLAI EP. CR.\COV. M. Lin. ir.
dens nfatrirpm : aqnilariim nocte ftt interdiu cor- rum.quse a virobeatoagebantur, quam 6n! affuisse. D
Al CT- JO- jioris nf 'niaper feras avtilleretur, rusto-
«iii p.iriP-^,
Qugc cum peracta forenl, femina illa accedere pro-
LOXUl^O
(licntium triduana tulela lanii)fi(iiirri insuper et cce-
:
pius. et omiiem meluni quo .-pprimebalur deponere
lesiinni lumiri.-irium ilcnpnnalis fulgnr, aniplissimnm jussa; ulcunique se ex pavore recolligens, in tam
er uborriiMam sanclilatis ahunde pra^bcbant mate- veneratidi coetns accessit conspectum. Apud quam
re^ nmics per cam fpiiipestateui apud Poio- veneraiidtis ille .\ntistep, ceteris qui :issistel)ant tam
riatn ;
nos nolissiniEe atqiie vulpares, et qu.Te universali forma qnam cultu et venerat'one atigustior, pluri-
frequ^ntique testimoiiio apnd summi Pontificis au- bus verbis qiiestus est; quare Polonorum et prjeser-
res poterant fuiciri. Veruu) tam digiiissimi Martvris tim virorum Ecclesiasticoruin Cracoviensis Ecclesice
crtnnnizatio, et durn recenti sr-aturiret martyrio. et pra^sidentiiim, desidia et neglectu, tanti temporis
dum ex post stiipeiido fulgerel prodigio, Principibus spalio corpiis suiim vilis pulveris teperetur latibulo,
Polnnia» prnhibentiiuis fuit impedita : uiide nec scri- aHerens id tam illorum quam su:e sorti iion conve-
plores ;iunalium Polonia? aiidebant ad liqnidum. sed nire. Modestissima^ quoque querelaj, suo palefacto
nt'c coiiipiexive. cau>*aui niarlyni viri bi^ati iiiserere, nomine, quis videlicet et qualis foret, mandata ad- ct corpus
damnata ne- jecit Ego sum, Stanislaus. Cracoviensis transfcrn
inquit,
occuleiido facinus regium de veiicri; pt :
judct ad
faria jumenii almsione ne videlicet fnturarum so- Episcopns, a te, filia, in hanc diem devote et reli-
ni.ll Prlnci- : .
Cathcdralm,
pes obstitis- boluin tam peneri quam nobilitati inureretur igno- giose c.ultus : cujus rei rnerilo et gratia le raandalo-
sent. ftiam
minia ; et in irpnealogia tnrpis macula' plntrium, i])- ruin meoruin niintiam judicavi dignam. Vade ita-
scribi ca
sam etiam successiunem Principum vebementer qiie, filia, et successori meo Cracoviensi Episcopo
vrAantti
cnmmiculatts Pt lieturpans pnneretur. Ila vir Dei, Lainpttrto et Canonicis Eratribus meis denunlia, ne
non vivens fnntummndo, spd et mnrtuus. Princi- me et corpus meitin amplius delitescere. ossaque
pum Polonia? bustililates ct odia perferebat ; sepul- mea in pulverulenlo tegmiiie consistere patiantur
toque et a rebus huunnis absumpto. etiam atrnx snb dio ; sed illiid dehinc in 1>'acoviensem eccle-
livor pt invidia parabatur. siam satagant. quo plus Ueo venerationis. mortali-
3 Veriim a<:er Dontinicns. vangnine Slanislai btis vero beneficiorum .accedat, transferre. Tain
Episcnpi qnasifriann puripsimn satus, Polonia* Prin- fideli oraculo nobilis ct religiosie fHminas Swiams-
cipibns et quibuslibft l*ute>tatibiis terrenis nequic- knslawa», Lanipertus Episcopus et Pra?lati Canoni-
quaiu aversaniibus aut prnhibcnfihus. in friigcm et cique Cracovienses. apud anres eonim deiiuntiato,
messem amplissimam consiirrexit; et fcecundissima permoti ; cui pra-terea facilem crcdulitatem praesti-
virtiitum, nieritoriim. et prodigiorum sobule ex tu.ic terant, quod illi pliirimorutn alioinm, sororia refe-
germinavit uiierrime, et nunc germinat, propilio rentiura, adstipiibirentur testimonia; Principe regni
Deo in fiupm iisque seculi gerininalurus. Et cnjns Wladislao Duce priinum consiilto et permittente,
Ucx unns Pnlonia» persecutns est s;inf,niinpm, liodie transferri corpus sacruui decernunt Solennilate
r.Tiihrranint siiig'ili Ucges, Principes et Optimates Poinnici pe- quoqne translatinnis instituta, et pluribns diebns
ilta mliitunu-
culiati se illius patr.cinio prosperari, adjuvari pt di- publicata, s;ieri corporis buslo reserato. qijod mi-
mts
rigi depnscuut. Scd cnnipara, si libet, quoruincuin- randam dum detegeretur spirabat odoris fragran-
quc Imperalornm, Regum. ef herouin aut tritpha^a liain, corpus sacrum et veuerabile, singulare orbis
aiil trinmphales arcus aut fuuerpas pompas, quan- lerrariim ornamenlum, cum laudibns et lacryinis de
tumcumque magiiificis. sive suuiptibtts, sive signis terra levanl : et honestissimas ar.'* iinpositum. siib
et labiilis, sive plausibns ant compiorationibus tra- frequentia numerosi qtii ex agris et urbibus conflu-
proul fttctum
dnctas ;tamencelebrem, magis famosam, in-
inagis xerat popiili, sarcinam sacram Kpiscopo et Cano-
'11 Sei/lcmb.
c: Sauctiim signem atque diulurnam Slanislai funeris pornpim nicis biijulantibtis. quinto Kalendas Octidiris, anno auuo 108S,
pfii- Rvijibtis
repprie-^. QiiPin non j^er lumiines ncqne per simul- Doniini (1 millesiinn octuagesiran octavo transferunt,
gloiiusiim
fvcerunt .
taneas laudes, nerne pcr plnres et circum:^criptos et in lemplo majori et rathedrali, in arce Cracn-
dips spfi per Angeios et jiistissima propcnnia annn-
; viensi sito, quod aptid Polonos ornatissimum et ma-
ruui pltirimorum ; n(Ui per cereos, nperp apum ef- xiinum ea tempestate haliebatur. S. Weiiceslai /<
fictos. 8t'd ppr snperna luniinaria et Angdorum at- Mart,yris nomini primarie dicatum, cnm oinni debito eiccto
que coplestiiini lampadnm cnruscos de.^census, inte- honore et reverentia, et in ejusdem templi medio, mausotxo,
gro hoiiorificatum crcdinius decennio. pnlcherrimo de petra fabricato sarcopliago. et la-
mina aure.i desuper conlecto, qutc passionis beati
CAPUTI, viriper insciilptas imagines denotabat seriem, re-
;
condunt. Cui et hos versiis pro Epigraramate aureis
Apparitiones nommUia fncim : TmnslaUo litteris inseriplos adjiciunt
corporis ad hcclesiam Cathedralem. Tnmba Slaiiislai cineres tegit ista Beati :
Infiiim
}>ur miitiat
%
c'iire Saiictmn
ileslilit post
smim
liffic
:
(lexlera Altissirai
sed illum contra sentcnliam
niirifl-
Regis Hideslai quia non favit impietati.
Mart3'rio meritas coeli migravit ad icdcs
Felix cui Deitas merces, cui sidera sedes.
:
Con ^prcllis liumiinam eflerre (•oepit. Decennio siciuidem elapso, Ab eo aule-n translalinnis tempore, propler egregia uiutc iiuuc
Sanctus (lum ad lumuluui suura fcuiina rehiJiosa el noljilis et stupenda Stanislai Episcopi virtutum et prodigio- S. StflUlSlllt
JUtssam ecctcsia
Swantlioslava Irequenles sul) pnifundis noctibus rum facinora, Cracovictisis Catliedi-K Basilica, titiilo
cclftfrarr. dicittir.
apcret exculjias, et lieatis«imi Stanislai pro suis prisco apud vulgares magiiaex parle abolito, in Sla-
et aliorum nei essilalibus explendis imploraret me- nislai nomen et tilulum transiit; et B. Wenceslai
rita. el s(ilveret per jupes olisecraticnes vola; altius nnmen suppriineiis, plns Slanislai quam sui marty-
illidevuti(mi intendenli sopor quidani, inter (|uie- rii felici illustrala cruore, plura de eo, per oculos,
tem et vi{;ilium niedius, irrepsil diliiculo etquasi non per
:
tiures: cognovit et assidue cognnscit ; eum-
in extasim quKmdam rapla, visa sibi est ecclesiam qiiG colere. mirari et venerari C(Bpit. Qiiem et bea-
S. Michaclis ad Hiipeliam, mulio cornscam luinine, tus Martyr Wenceslaus, pro illa largissima, quaa
inlroisse snb eademqiie iugressionis hora B. Sla-
:
inter beatas anitnas, seterno avo et contemplatione
nislanmRpiscopum, l'ontificali nrnaiu amictum, ve- M ijestatis divinaj frnentes, viget, carilate, velut
neratiilura pei'sonaruni ordimbus lUuni anibienti- hospitem honoraturus, illi videtur cessisse
suiira
bus ilpque assislenlibir; et suHragia ferenlibus, bospitio; gloriarum, per quas Slanislaus in vila, in
rem divinani ad aliare soleiini dHicio ageiilem ad-
morte, et post refulsit. non invidiis declarator.
spexisse et tam principio solennitatis et mvslerio-
;
i Ne autein a malevolis et invidis, raaligna intcr-
pretatione
DIE SEPTIMA MAJI. 239
pi-etatione facta, sancti viri sugiliantibus miracuia, otn, cum inuliitudine iilnra circnmdante beatanini
in vita et in niorte, et sub (iHcennio luortem snam aniraarnm et coelestiuni spiritnum, et divina per-
tniiacitlis seeuto, patcaia, carpi possent, vehu pii mtastica; et tractanlem inyMeria, et singuia ecclesise .illaria,
.
illtistrntiii'
gloria splendurque siinctitalis .-ute i-rederentur post coilucentibus variis qnocunique .-^e concio illa beata
iapsum 'ecennii defluNisse; pietas Agni coeleslis verfena lampadibns circumgyrantem, be-
et cereis,
athietam suum in uiiiver-soniin ginrificatura pecto- nedictionisque niunus impendenleni. Sed tempus me
ribus, et quanti ibret ineriti qu.intaeque >anctitatis admonet, ut ad referendum eos, qui ab inferis a
osteii^^ura, siia de viro beatci Stanislao; postea<iiiam raorte ad vitain, meritis et invocatione Sancii no-
Eccle^^ia; Cra<:oviensi gieba corporis sui sacri illata stri, (|ui ab innumeris morborum
reddili sunt; et
esl, suci-essione freqiienti continiiavit prodigia, non generibus, m
quibus medicornm ars nRipiicquam
siiiens iUa prucessu tempnris apud a^siirnatinuem sudaverat, celeri lacilitate ad invncalionfnn sui no-
mortaiiuni extennatione minorari. Et quoniam Po- miiiis curati et iii integrum restituti suut, acce-
ionorum coiidilio divinorum beiieficioruui, qna^ ilii damus.
per sufit-agium Stanislai Marlyris plus soiito sub ea
leiiipestnLe prjeslabaiur, ingrata, piurima Sancti ANNOTATA.
iniracula,non appemiendo, non annotando qiue ce-
iebrantur, oblivioni c<intra<lidit; pauca do multi.s <'uin liher hic in toliilem dividiitiir aipiiii, quol de-
qu;e sjiarsa iu pluribus locis colligere poteramus, ncnbuntiiv miraciilu, .siij^erlliium viili-tur. ipsnruui mitia
ante et pist canonizailonem gesta, in Ciiristi fide- noliire iu murijint\ .sintt in libro •nion factim.
iiuin solaiium subjii'iemus. a In Hisloria Longint re\ert Truuslalionem ad an-
li Auiii sub qiio cnrptts saiictuin in maj<irem Ec- num 1089.
qni cnnipauis
Hoctu (tivinl- clesiam Cracoviensem tr.mslatum est finis etsequen- b S. Wenccshtna Dux Boliemix aniio 938 occisus
liis piilsatis tis initium agebatur, ciim noctiiim una, sub primi colitur 28 Seplemhris.
temporis vigilia, pulsus oinniuni auditus est sonari
a I Ecclesiam Crac<iviensem canipanarnm. Quarum CAPUT il.
sonitu Damianus Decanus, Joannes Praepositiis,
Morlui sex ad vilam irsuscitati.
Henedictus Sclioiasticus, ceteriqne Prtelati et Cano-
nici Cracoviensis Ec(de:^iae, quoni;ini et doniiciiia et
im apiid nrbem Craroviensem, Ricliardi, in ea-
Vjuii
mansionem in arce Cracoviensi in id temporis ha- dera urbe incolafum habentis, ronjunx Christma,
ni-i'ii'iscit
tnfans $\ne
buerant, cum arx et urbs longo inter se distarent quartn die mensis Maji, dius infantes, masculum bu! tiiiHo
sequestratiunis intervailo, flumine etiam Vistuia unum, femeilam yiiortiius.
r.lteram uno partu vivns effndis.set;
intermedio, a qiiiete expergefacli, et inusitata; pul- altero die raas, anteqnam f"nte baptismatis renatus
s.atioiiis novitale excitati, ad ecciesiam concurrunt; fnret, diem parentem gravi moe-
obiit; et utriimqne
novitatem puisationis. qnid contineret causaj vel rore, non carnis, sed anima' mortpm deplanijf^niiiim,
mysterii, quaisituri. Verum cum ostia ecciesiae confecit. Pater aiitem piieri lircliardus, de dnmno,
clausa et repagulis obfirmata offendissent, major non caduc.T, sed vitae ajterna; rescindendo sobcitus,
illis cnpido perquireiidi insulitam campanarum pul- sepuli-hrum B. Stanisiai magna fide frotus adiit, et
sationem incessit. et tam vaivaruni fre(|uenii ver- nberrimis lacrymis impnrtuiiaqne prece it. Staiiis
beratione quam vocibus clamorosis, custodibus ec- laum, f]uatenns filinliim suum, pro percipieuda (an-
ciesia;, qui Sanctuarii apud Polonos nuncupari .'o- tnmmodo b.nplismatis graMa. siia infercessione in
liti snnt, advocatis. (in sortein enim ecclesia,' et iu vitam redderet. supplex invocabat eaque spe im- :
a sancluarii
iilius ministerinm, iargitione liHiium et Principuin, ])Iefns, cxanimem et oranibns mpmbris rigentem fl-
iin ciislorlilius
ab omni servituie, dacia, onere et trilitito deputati iiuni sepeliri vetuit : et ab hora matutinaii nsque ad
iiherii-resqne facti, sanctunrio Domini perpefua suc- lioritm Terti.irum morlnum jacere permisit. Quo vix donee bnp-
cessione servituri, nomeu Sani-tuarii^rnm sunt sor- vnta precesque solvente, puer defunctus revixit. at- tizetur,
tili) causara ab illis pulsationis intempestivEe exqiii- que in ecclesiam S. Mariie relatus, sacro fonte
runt. Ex quibus etsi omnes accersiti constitissenr. ablutus, et nsqiie in diem allerum vivens, tandem
diio tamen, senio et aevo gr.ives, qui ceteris quie- aniniam exhaiavit : magnoque et geminatn snlatio
iceutibus et corpora curantibus in oratioiie devota parentibus fuit, qui et ex mortuo acceper.int vivum,
peragebant excubias, Pyotreli videiicet et Gromasza, et ex filio irai ineritis S. Stanislai salutis a^ternae
Prieiatis et Canonicis .scriipulosius rem sciscitanti- consortem et heredem. filiationem consecutnm ado-
bus respondent in hnno niodum Niiiil. inqninnt, :
ptionis divina', .ad salulem et ad volnntateui abnnde
novuni et non usurpatum, Patres speetabiles, a^sti- meritis S. Stanislai exauditi.
metis nos admisisse. Neque enim nos, neque socii 4- Correptns languorp gravi Witlcerus, filius Wea-
Cnisjiectwi
iiostri carapanas sonavimus verum pm certo et
:
cesiai Militis, de Poliiivarczicze heredis, cum in die jmnjnm
f"! Mmnm
tetcWare comperto vobis exponimus, quod nostris corporeis B. Martini Cnnfessoris antelucano tempore intir- sepelu-.idus
vidiuius oculis, beatissiinum Slanislaum Episcopum, raari c(ppisset ; invaiescente ajgritudine, circa or
assistente sibi venerabilinm personarum corona et tnm solis, alfero <lie vis morbi, nnn proticientibus
ordine, ad jiitare inajus astanlem, rein divinam sub omnibus quie Ingerebantur remediis, extinguit .Tgro-
nostro aspectu perficere : dumque perficeretur, caui- tuni. Cumque ad persolveudnm justa fnneri biiige
panas singnias. absque nostro et omni humann nsu propeque positi invitarentur cngnati; plaruit usqiie
atque adminiculo, per seipsas pnisare. Qua satisfa- in eoruni adventum insepuitum cadaver servari.
ctione n Sancluariis accepta, nnus^inisqne in stupo- Qiiem morem apud singnlos Poloni^^os Mil-tes etiam
rem admirationem ver.sus, i-elebrata in Deum
et videmus in hodierunm duras-e; quo carorum suo-
uberrimis flelibus gratiarum actiom^. in sunm cubile rum cadavera, sub arnionrum et conj?anguineorum
rediit. Sed et in sequentibus diebus pra^fatus Ma- conventu, coram tumnient. Tardius aiitem cognatis
gister Benedictus Sciiolasticus, vita et opinione vir a<ivenientibus, genitrix defuncli, Sthronislawa no-
celebris, dnra pernox in ecclesia consisteret; et of- mine. et pro morbn quo et ip-^a sub idem terapus
fifiuinmatutinale longe ante pran'enire solitus. vi- vexabatnr. et pro mnrie (\ari filii sub ejus ocniis
tulos iabiorum suorum in magno devotionis ardore extincti vehementius atHicta; de inferiori ccEnaouIo,
clmeiH
">'!'iir(iii
Deo offerret fre(|uenti conspectu, cum bis quos
; in qiio cadaver jacpbat filii exanimis se jussit, ne
nominavinins et aliis pinribus Sanctuariis, videre cnnspectus cadaveris ingeininaret suapte gramiera
promeruit B. Stanisiaum, Pontiticaii veiatura ami- dolorem, in aliam habitationera conferri atque illic :
universis
340 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lid. ii.
universis ministrls exclusis, lacrymoso ejulatu et enim hereditates suas interfluehat) transire. Nutri-
AIXT. 10. gemitu, SaDctum invoc^re co^pit Slaiiiblaiini ctpro : cem it.'iqiie suoruin diiorum natornm, cum filio an-
LOMilNO
sua liberatiouc, et pro vita filiu reddeijilit, vovens num uiiuiii bahente, et filia qiiadrieiinari, jubet su-
se sanctuni Dei et ejiis sepulcium hostiis, oblationi- perare flumen. Cuinque nauclerus, nulrice etpueris
bus, et largitione miiUiplici (si eain voli compotem scaph;e impositis, per flumen minaret navem ; ad Ercrsa navl
Sancto
commendatus efficeret) honori.turani. Cum vero et or-itione vehe- inedium iiuvii uiidarum vorticibus acta navis, in rnmnitndnti
S- Stnnislao
a niatrr. menlius efJusa lati.cita et morbo, siib solis oci-asum truncum arhoris inipulsa, tani nauclerum quain nu-
suporo pres^a .stcrteret putiini <ii]:uu dormiret; vir tricem cum duobus pueris evertil, et aquis illisit.
quiilara caiius et revercndus illi apparuit; et blande Ob periclitationem autein iialuruin, parentihus in
cam allor|ueiis dixit : miilicr anxiata et alllicta, ripa eniiiius prospectantihus ingGiis acerbitas inces-
ut fiir nppa- ccrla sis (iriitiunein tuam clomenlem Dpum audi- serat ; videbant eniiu natos periclitatiune inevit;ibili
yciis pj\c-
vissc, et lacrjmain tuam vidisse : sufii-agiis vero et abundis confundi, et nullaillis huinana ope suc.cur-
dircrat
meritis U. Stanislai, Punlificis gloriosi et Martyris, suui iri. In flebiles itaque ejulatus tam ipsi quam
qtiidriuid pelieras ,^ibteiituin esse. et proiiide hac alii,quicorainaderant versi, altsoribusfletibiisquani
nocte et tu ipsa a morbu liberaberis, etiiliuni viven- vocibus Bealuni pro salute naufragaiitium inlerpel-
tem videbis ; spociale vutuin Saiictu, in cujus die labantStanisIauin, offerentes se illi varia soluturos. htierantnr
a vtorle:
inDnnari cofipit lilius, iiltra ea ijua: jiim devoveras, Ad B. Stanislai invocationem nauclerus nataudo
pr.Tslitiira. L;i'tiur qiiain creili potest e:i visione raurtis supereniiiientis evasit periculuin : Infaiitulo
StliiMiiislaw;! eflecla, cunctis qui ad fuiieraiiduiii fi- vero et qu.c- illum complectobatur bracliiis nutrici,
lium convenerant illam enarrat : et in coenaculura, per nuniiullos murialiuni in iKivilms ai-currentes,
quo defuiicti corpus reliquerat, reiiuctii, capillum succursum est ; jiupllula vero, cum aqiiariini inipetu
simplicem, qui ex tumulo B. Stanislai sumptus fue- ferretur in praiceps, clainor ingens stantium in ripa
rat, pectori defuncti filii adliibuit : beatoque Mar- et vociferautiuni, B. Stanislae salva ilhim, subla-
tinn, (quoni.Tin iii ejus dio filii tegritiido proveneral) tus est. Tuinentibiis tainen uiidissuffcicatur, etscru-
votuiii vovit. Ageb;uiiur itaque supni iunus tam pa pulosa iiaularuin diliuentia, ad jactum unius sagitta;
rentum quam uuivcrsuriim, qiii cunveuerant diligen- ainne oain defei-ente, reperla ex aquls extrahitur,
tes, siib nocte illa exiubix' ; et uiiusquisque visionis et refertur extinctain littus. Tuni vero per alia ua-
oraculuni, ;in impleri coiitingeret, scrupulosius ope- vigia arl corpus defuncta; puellute accurrenlihus
rexusctlatur riebatur. Tandem in priniu galli caiitu, mortuus parentibus, nova vociferatio, nuvus geniitus attolli-
oculos, cunctis stupentibus et iuvocantibus, aperuit, tur. Sancto qunque Stanislao novis lacryniis, r.ovis
et dcnuii clausit cumque tertia vice a[teriens oculos votis jiro iiuellaj resu.scit.itione supplicalur,
;
Pareii-
oscilasset aliquolies, universis per fletus et suspiria tibus auteui et multitudiue hominuin .sexus utrius- puella
Staiiislauiu beatum glurificantibus et invocantibus, que, quai ad id spectaculum ex vicis vicinis coiive- sutnncrsa
defuuctus ad plenuni spiritum; inater veroejus Slhro- nerat, oratioui et votis iustantibus, aqua multa de snscitatnr,
nislawa, boiiain valetucliiiem ad integruin resumpsit: corporesufiocatoerupit, oscitaniloque oculosaiieruit,
votaque et gratia; in diebus subsequentibus, R. Sta- et ad plenum revixit; cuin ah hora diei priraa usque
nislao ad sepulcbruin illiiis et ordine niulliplices, a ad horam tertiarum niuitua et sufTocata jacuisset
parentibus et resuscitatu, sub frequenti hominum et sanaqueet incolumis ad sepulcruni B.'Stanislai in
copiusa inullitudine, persoluta sunt. Cracoviam, quemadmodum parentes voto solenni
5 Gradienti ex Paunoniis iii Poloniam quaestus devoverant, addiicta, beneficium resuscitationissua!,
ifrm jurcnls
gratia Petru Hungaio, et in villain Mislawczicze in quam per se uon poterat, ore parentum ciinctis vul-
ititttgarus,
EEdem Woyaszonis declinanti cum familia et con- giivit.
sorte,filius ejus vocatus Polech, die Lunie ante
7 Triura annorura puerulus, apud oppidum mari-
Palmaruin Duminicani, inimenso cojpit languore ve- timuin Gdansick Wladislaviensis dicfice.>is, ubi Vi-
itein pueriitus
prcipe Dailtt'
xari. In die quoque octavo, moibo urgente, rebus stula ostio uno Oceaiio illabitur itquoi i, cum co.cta- scniii in Vtstu-
absurailur humanis : jacebatque ab hora Tertiarum neis suis iu poute ante arrein Gdaiiensem ludens, la sii/locatus.
usque in meridieni insepultus. Parente -mtcm utro- infausto casu ex ponte in prajdicti fiuminis Vistulie
que inconsulabiliter filiiim per lletus et lau.enta lu- prajcipitatur aquas : et anteqiiamiUi possethumano
gente, ad sui hospitis Woyasz salubreiu instiuclio- adjutorio succurri, immensitate suflucatus undaruiu,
nem et instinctum, Bealissimus pro resuscilatione ad pruluiida amiiis descpudit. Diutiusveru a nanti-
cadaveris suppliciler a parenlihus exoratur Sianis-
cis hominibus, et tam uandi quam nauclerandi peri-
laus. Quibus vix orationcni tiuientibiis, ut misera- tis qutesitus, et non nisi pust loiigi decursum tem-
tionum Dorainus famuli sui Stanislai merita longe poris cuin difHcuitatesuh undis reperlus,ail pontem,
lateque, non apud Pulonos tantummodo, sed etiam
ex quo aquas corruerat, refertur defunctus et
in :
apud Pannonios difluiideret, filius mortiius consur-
ex mura diuturnitateque tempuris lividatus, in cor-
git : et perfeclae tam sanitatis quani vitai adeptus pore universo tumefactus et iuflatus nulluni vitae ;
robur, perfeclius quam credi hiimana ffistimatiune restituendaa praiferebat signum. Quod ubi iiuutiatum
poterat deaiiibulare Cffipit. Moxque et inconlineuti miseris foret parentibus, uterquo in fiebilem gomi-
cura parentibus una Crucoviam lumuluni B. Sla-
;k1 tum ruens, universos Gdaneiises et ad commisera-
nislai veniens, votis, qu.x- pro illius resuscitatione tionein et ad coiicur.-uiu commovit. et in locum ad
parentes emiserant, redditis, matinam Sancti glori-
quein puer suffocatus jacuerat deduxit. Erat etiam
fioationem de vita ei collata habuit. In Pannonias
tuiic apud Pomeraiius (uniuseiiini Principis, quain-
deinde reversi, B. Slanislai in regiune illa sanctita-
Mnc gcnti admodum cetera^ Polonorum regiones, coiitinehan-
ttU coti ctrpit tem divulgant. Cioperunt ex tunc catcrvatim Pan- tur i.nperio) Stanislai celebre
nome.n, quia illum
Snnctiis. nonii suum frequentare sepulcrura cum
oblatione lerra pelagoque varia benelicia invocantibus certo
solenni, et variis oiieratos passionibus in Cracoviam
certius piiEstitisse, didicerant. Quapropter conformi
ad illum circumferre, et plenam ad ejus invocatio-
voce et voto, quasi iraperatos et iiisti'uctos creileres,
nem suorum binguiduruin percipere curationem. seu (quod ego magis reor) inspiratos, a singulis
6 Andreas Miles, nobilis viri Damiani filius. Beati invocatur patrociniura Stanislai, et magnalia
Jracesis Wralhislaviensis Armiger, deuna villa
suse illius iiiterpellantur. Universis deniqiiequi confluxe-
ditionis in alterani cum familia, pignoribus et om- rant propueri resuscitaliune lacrymaselfundentibus,
ni supellectili transiturus, Oderam fluvium, plus et sedula
devotaque prece votaStanislao solveutibus;
tunc solito undis infiatum, neoesse
habebat (medius quatenus et pareutibus pueri doloris acerbilatem
adimeret.
DIE SEPTIMA MAJI. 24»
adimerPt, et nniverso qui convenerat populo suae slai ostendisset magnalia, |et qualiter enecatum et D
consolationis gratiam praettaret; snbito de cadavere extinctum revocasset ad vitam;omnium praesen- AUCT. JO.
puero tralienle oscitationes LO>G1NO
suffocali aqua ernpit, et tium animos et pectora devotione implebit mirabil
et suspiria, tam livor quam tumor a corpore defun nonnullorum vero ora et oculos lacrymis suffusos re-
cti dilabi seii^im ccepit. Tunc itaqueccetus ipse, spe liquit.
implelus optima, puras et sacrata?> Stanislai preces
ad graliam exauditiunis ratus pertigisse, chmorem CAPUT 111.
(ut in tali re fieri consiievil) sustiilit. Conrlamanti-
bus aiitem oninibus qui aderant Jesu Christi poten- Cxci sex patTOCinioS. S(anislai, visam reci-
tiam, ct Pontificis gloriosi Stanislai merita devotis- piunt-
suiie imi>lorantibus, puer, veluti gravi sopore CJ
expergefactus, oculos aperuit : et a parentibus cete-
e- i^^^et^df»? Wrathislaviensis urbis et dioecesis, Joan
rij-que adstaiilibus, certatirn ad eum ruenlibus, in nes nomine, Almaniius lingua et natione, assidua
pedes ereclQS, et quasi nimio defatigatns labore, gravatus a?gritudine, lumine oculorum privatus. vi- Circu» cl pau-
constilit; et onuiiimsvidentibus illum, posttamdiu- sum adea amiserat. ut ne passum unura incedere per Sacerdos
turnam mortem resuscitatum, fnit miraculo deinde ; valeret absque puero, ad dirigendum gressus suos
in ^edem pafernam turba civitatis illum prosequente deputato. Cui nocteuna inabstracto loco quiescenti,
deductus, incolumis ex ea die, pareute utmqiie sol- et desua cseciiate varia trahenti suspiria, variosque
cum augmento vente vota, permansit. Quamvis autem, ut prsefati suae desolationis et miseriae volventi cogitatus,
cufius aptid snirius. Stanislai nomen dudum fuisset apud Pome- etiam sententia Evangelica ampliorem illi acerbita-
romerams
ranos insigne et celebre; ex hujus tamen quod re- tem ingerente ocfurrebat, quod fodere nou valeret
ferimus evidentia prodigii omnium mortalium in , ,
et mendicare erubesceret. Inter illas autera cogita-
pelago et in continenti habitantium, pectora ad ad- tiones, sibi vicissim succedentes. dum in soporem
niiiandum et ad venerandum se, et implorandum in versus foret; hcmo canus et reverenda facie per vi-
singulis necessitatibus casibusque, terra et sequore sum illi apparuit, dicens Compatior, serve Dei,
:
emergentibus, suflragia commovit et pertraxit Sta- mendicitati et desolationi tu» pro qua rescindenda
:
nislaus cujus sanctitatis magnifudo, plurimorum
: salubri consilio utaris ineo, et te tuas beatissimo
aliorum signorum sublimitiite, iipud oceanum Sar- Sfanislao necessitates devovens, sepulcrum illius
raatirnm ex tunc refulsit. quam primum adire coram festines interim vero :
8 Martino, Nicolao, et Philippolaiois, ad iimina omnem pecuni.im, ad crumenam tuam reperiendam,
beatis.simi StanislaJ . ob singularem devotionem ,
per primum peregrinnmqui occurrerit in oblationem
propter eximia a se de illo audita miracula et merita Sancto tiend;im transmitlito. Sed Joanne Sacerdote pci- visum
conceptam, in cordis simplicitate et alacritate gra- respondente, et per animam suam jusjurandum in- monilus
dientibus, et silvam Pizegina ingressis, duo latrones ferponente, nullam se pecuniam, de qua oblatio fa- invrniendos
in vaaia
pry^dandi gratia, ex latibulis nemoris, cum armis et cienda foret, habpre; quaerere illum jussit, certo
prra nummos
sagifis ex improviso irruentes, ipsos invadunt. Et certius reperturum. Presbyter itaque magno exhila- o/ferre Sancto,
Martino quidem ar Nicolao ex pavore diflugientibus, ratusgaudio, diluculo consurgens, sncio suo et con-
solus Philippus (quoniam velut audacior cetens, presbytero Matthaeo, quod sibi per visum monstra-
nihil invasl me iatronum deterritus, opponeliat resi- tum ex ordine fueraf, recitat et qiiisnam Sancfus :
stentirun) diiobus contra unum prfevalentibns, capi- foret B. Stanislaus. qnanta* sanctitatis, quaufique
tui- et ad interiora silvse trahebatur, liberius in de- meriti (ignotus enim sibi iu eam dipm fueralHnqui-
vio deproidandus. Suffocai-i autem se, et graviter a rit. Quo respondente, Sanctum Dei Slanislaum Cra-
lali'(niibus videns constringi, ratus etiam sibi extre- coviensem fuisse Episcopum.et pro lege Dei.justi-
maimminere, cordesuo, quamvis anxiato et atHicto, tia. atqiie veritate ab impio Ilege Pobmorum Bole-
devotius quo poterat beatum coepit invocare Stani- slao caesum, sanclitate et sutlragiis miro modo
a ln/ro)iibi(s sl.ium commendans se illi atque obsecrans, ne sui
; insignem fore; Joannes csecus, visionisreligioneet
fjula el (juttu-
nominis peregrinum, veneratorem devotum, op- sanctitate Stanislai Marfyris adductus. ad creden-
re iincciso,
prirni et excarnificari perniitteret. Ad quam precem dum animiim appulit, hisque verbis ad Matlhapum
illico sode lati'onum manibus ereptum senliens, ma- socium ut ccepit Qmtmvis, inquit. habeam coutper
;
jori fiducia et animo latronibus non deferentibus tum, nullam mepossidere pecuniam, parilurus lamen
miraculo. sed in illuin denuo manu= injicere molien- mandato oraculi, in perara manum mitto, reperien-
tibus, resistHns, cnm illis dimicahat. Qui etsi contra dam pecuniiim S. Stanislao per nunlium ohlaturus.
unum egrejjie pricvalere cce[>isset, ab altero tamen Et continuo bursa: raanum intingens, duos argen-
[jericulum socii repulsuro invaj^us, et pcr mucronis leosnummosproferebat. Sub cuiustemporisarliculo,
veUemenlem icluni guttur illietcervicem prafciden- oculosper annos plures clausos etcaic;itos aperiens,
te percussus, defiuxit in terram moribimdus. Non et homines circumstnntes et nummos quos insperate
rebus deinde tantummodo, sed et amictu a praedo- ex marsupio protulerat prospectans, in jubilationis
nibus (lespnliatum corpus, nudum
truncumjace-et ac laudis canticum voce magna prorupit, dicens :
ip^ns tnvenit et
Benedictus oranipotens Deus et Martyr ejus Slani- visum
rccipii
cebat huiuo : sed li. Slanislaus nee tunc quidem
Pontifex beatissimus, cujus beneficio [)rofiteor
famulum suum deseruit extim-tum, quin, ut morituro slaiis
videbatiir, personaliter accedens, et vim pigmento- hndierna die. ca-citatis tenebris effugatis, leulos
rurn adliil)ens, cervicis et gulie reintegravit scissu- meosapertos et ilhuninatos esse. Jam elenim etqua-
ram, et a somno imperavit consurgere dor-
veliit litatemnumraorum. imaginemque et superscriptio-
mieiileni. Qui subito expergpfactus, et se nudiim et nem qua incharactati sunl, con^picio. Expressitque
signum imagiuumetsuperscriptionera. Ad
Ecclesiara
<ippayent{- exj^oiiaium reppriens. gratiarum acrionibus iranjen-
fl Sfaiii\ ,
sis n. Stanislaum, vivifici'torem suum magnificahat deinde rejecto duclore accurrens, dehitas gratias
samfur
ceieiuabatque continuatoque itinere socios suos clementi Deo et suo Martyri B. Sfanislao radditurus,
:
et ad
Miirtiuum et Nicolaum prope Cracoviam consecutus, peregrinum, Beali Stanisl?/ limina petentem
Ecclesife orantem, ofTendit. Quem
illico con-
i'tdcinde Cracoviam [ingressus] nudo corpore, ci- fores
veniens, duos illos quos repererat nummos potestaLi
catrices tantummodo reintegratiB gula; et cervicis
oflferendos devo-
pra.'ftipens, magnum de se tam rairaculuni quam spe- ejus contradidit. Beafo Stanislio ;
u * p
Pue-
ai.F
ctaculum pr^buit. Narrans quoque apud ecclesiam vens se propediem peregnnum subsecuturum.
utebatur, remittens pare
parenti-
Cracovieusem, quanta illi Deus per merita B. Stani- rum itaque, cujus ductu
^ buS|
Maji T. II
242 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lib. ii.
bus, mnpnalia Dei et B. Stanishii ipsis et qnibusvis quaeparenlumcuraadliibebat, nonpossetdispeUi;nou
AUCT. JO. aliis narratiiniro, comparato pro ilinere viatico. in molestia tantummodo, sed et salutis desperatio lam
LOAGINO
Cracoviam nir^uni arripuit; et concito gradu, et sibi quam parentibus coipit intendi : mater fandem
vi.sioDe inipgra perfunctus, ad tiimiiluin Beati M:ir- Amlelha, pm filia solicita, quam viderat ab omni
t^ris Stanislai perveiiiens, oninem sua* illuniinatio- buniano relevamine fure neglectam. ad H. Stanislai
nisgraliani, merili^ etgrali.i B. Slani^lai .'ibi prse- se tolam vertit prcesidium et vola pliirima Sancto
:
otqve Craeo- devovens.et in abstinentiisorationibusque Divinitati
slilam. apiid audientium aures publice
cnnniiim
viam venil:
propalavit pers(.luli^que votis, in penateslatus re-
:
se hnmilians, ad ecclesiam Cracovieiisem et ad se-
diit, (CuItTumvoliva integritateusqueail diem mor- pnlcrum B. Stanislai caicam ^ub sna cblamyde
tiiiam
ti.s iuc')!umis. ducens, ciim forti accedit fiducia. Candelas deinde
10 .laroslai Chelni consors. Gotliusia nomine, qnas detulerat accemlens, ceteraqiie vota rnm obla-
tiliiiin ulcerosum et csRciim effundens, dolore con- tionibiis solvens. forirtaniqne ornb^rum per ceram
irtfatis ohsque
ocuhx naliti tri.^-labatur vcliementi, pro parlu langiiidn et prodi- effigiatam ad sepulcrum H. Staiiislai suspendens,
el ukrrosut gjrisu, ideinque Jaroslaum maritum liabebat dolor. curri laiiientiset suspiriis fiine curalinnein a Sancto
Nulla; onim oculornm. nulla si-
infanti erant sedes Dei Stanislao enixius precabatnr ; docens filiam
gn-T tr.ictuslantumniodo quidamsnbtilis el exiguus
: Margaretam, ut ipsa quoque preces pro sua salute
inter palpebras medius apparcbat; capitis autem et ingeminando devoiior consisteret Utriusque aiilem
univer^i corporis culis ulierosa, sanguinein sanie siipplicalione per Martvris sni Stanislai merila Do-
mixrum emittebat. Cum autem die altero infans ad minus propiliatus. uecessit.*iTi eorum solita pietate
ecclesiam dolatus, unda baplismatis fuisset insigiii- respondit. Nam dnm ecclesiam orationibus et votis
tu>; 1'resbyter loci, et caecitate et nlcerositate pce- solntisfuissent egressi, continuo filia. annis pluribus
nali pucri conspecta, parentibus et cognatis ilbus cieca, praesidio divino et beaiissimi Stanislai merito
salntari persuasione consuluit: ut in bon<-rem B. se sentieiiss.unitam,exchlamydematernaseevulvit
StaMi'-lai, tridiiano acto jcjunio, ipslus pro sanitate et sulis radios intuens, ac sine ducfore incedens,
, infantis irequcnii i»bsfcraliune patrocinium preca- matrem stiipentem hetantemque pr;eire capit. In
rentur. Qiiibus id qnod Prcsbvter suggesserat cum (hmurn deinde venientes, dum refectionein sume-
omni devotione et humilitate (iiil quippe parentibus, rent, filia parentibns suain perfectiorem jam tunc
impropevin iilo ?e snlvi a?sluantibus, ardiium aut etintegramsanitatem indicavit et ex illa die caeci- ;
diflicile videbatiir) excquentibus: dum jam altera tatem evadens, usque in diem mortis bona oculorum
hebdomada ab ortu pueri transacta fnret, nova oculo- valetudine perfuncta, Sanctum Dei Stanislaum, suae
rum acies apparuit; novaque et venusta cuti-s, qua- caecilatis curatorem, assiduis laudibus benedixit.
libet ulcerositale repulsa, iiifantem contexit : pro 13 Biennio integro gi'avissimnm oculorum dolo-
ifem nlia
quo soleiines bostia; a parentibus ad tumuUim B. rem mulierSo! othanomine pas^a, ca^cucitatem con- muCier,
Sturiislai fuere ])eracta?. traxit ex langiiore. potentia visiva ad extremum
11 Virgo Osanna, quam lingua Polonica Offkam conlenebrala. Qiia^ cuin inimensa ex liujiismodi c;o-
item Virgo
nobiHi intittihit, ailale duuilennis et f^enere nobilis, nata citate, prupler molestiamparentuin, CEecitatem suara
Mariini Militis in Boysilierrv Iieredis et Agnetis £eqiiogravinsfereulium,aflbgereturanxietate,et nul-
consortis, ex Kalbiboriensidistrictu et dicecesi Cra- him sua3 acerbitatis reperiret lenimen ; tota se ad B.
coviensi, oculorum dolore per unius anni sp itium Stani^laumconvertit : genitriceqiie siia praesente ad
crucidbalur immenso adeoqne fortissimo dciijre de-
; sepulcrum B. Stanislai seituram.et oblationem suae
coquebatur, ut conqnassatis et disriiptis palpebris saiictitati sepra^stituram devovens, etiam S. Sta-
ad extremum miserabiliter ca?cata, nen sedes qni- nislaum proomnivitae su;e tempure se reverituram.
dem priscorum in ea adnotari poterant ocnlorura. ac illi oinnemdevotionem et famulatumimpeusurara
Qiijo (lum ca^citatissuae annis aliquot molestlas si- astrinxit. Sub Iioc itaqiie vnto ad sepulcrum viri
niul elimproperiiim protulisset, ac parentesejus pro Dei ad Cracoviensem ecclesiam deducta, soluto voto
diuUirna et irreparabili filiie cECcitate. miiltiplici an- quod devoverat, ad lumeii dudnm arais--um rediit :
xietate confecti, assidue instando oralioni et elee- ac doraum reversa, integra uculorum perfruens vi-
Jnosynarum largitioni. intenderent; misericordia sioiie. qiioslibet labores et servilia opera peragebat.
Doinini, perseveranler illani invocantiluis se pro- 14 Kinardus Cizyschannwicze Dominicellus F
de
pitiam exbibens, pectora eorum, ad iiivocandura et Armiger Cracoviensis diojcesis. moreni nonnul- Arniiger
dfnique ob
pro filia? sua; sanitate beatis.^imi sui athleta^ Siani- lorum mililariiim Polunia), celebritates dierum san- nryleclum
slai beneficia et merita, divinitatis snaj aniraavit ctorum mudicalance appendeiitium, secutns, iufesto fc^luin S.
rore. Qui cura inspirationi parendo co^ilesU, praefa- S. Michaelis Arch;ingeli, neglecta re divina, ad Mich"ells
Osannam visu privatus.
tani filiam suam, cum flebili devotione et quam peragendum campanas ecclesice ejusdem villo;
constanti liilucia, beatu Martyri Slanislao devuvis- in Cizysdianowicze sonuerant, canibus acceptis et
sent, cuin hustiatum oblalionibus ad suum repr;e- urso in campos se contulit venatum. Quem redeim-
seniauilum sepulcrum ;moxetin continenti praedicta tem verberatio divina ilhco. pro contempta reli-
Virgo Osanna, per magnitlci suflragatoris Stanislai gione et festo violato, afflixit. In langunrem siqui-
Episcopi merita, et a caligine dintnrme cascitatis dem tam capitis quam oculurum decidens, diebus
exerapta est, et novos ociilorum tam sedes quam quindecim dolore liorribili torquebutur. Languore
radios et palpebras sorlila. Ad ecclesiara quoque insuper vehementer ingravescente, dcxter oculus
Cracoviensem etB. Slanislai sepulcrum. cum obla- ejus ex orbe suo magnitudine doloris evulsus. et in
tione solenni a parentibus priesentata, minfica in faciemdefluens. visibililerdependebat. Sinister insu-
se B. Stanislai opera tam conspectu praeconabatur pfr ex eodem languore crepuit et utroque amisso, :
quam voce. fuit pra^fatus Rinardus perpetua Uiminis visione cae-
li Cineri civis Cracoviensiset AmlethaB mulieris catus. Fratre itaque et soiore germanis forti in-
tl piielta Margareta filia. grandi occulorum lippitudine, ab ductione suadentibus, voto solenni se et suam gra-
pluritn/s at\- ipsoquo eflnsa est in lucem materno ulero, assidue vissimam devoveret B. Stanislao necessitatem, fi-
nis cdca: vexata iuflatos et sanguinolentos habebat oculos, et ducialiter se speravit illiuspraesidiosanaturum.
;
So-
oapitis paliens ardorern, rarius somnum capiebat, rore itaque ad manum illum trahente et pjvnebente
oexio demuin a nativitateannocaecata.dum inannos
ducatum, ad Cracoviensem ecclesiara adsepulchrum
postunxhiin pUires caecitas tenderetur. morbi insu- viri beati perveniens. diutius illic in oratione jiersi-
per et lauguoris magnitudo variis medicaminibus,
stens, fluentibus lacrymis cruore oblitis, auxilium
DIE SEPTIMA MAJI. 243
sanctissimi Stanislai sibi impendi precabatur. Cum perfectioris'ciiralionemacceptura. Hacifaquevisione
autem votis et precibus solutis consurrexisset ab mulier admonita, tolam se volo Hebili et solenni bea- AIXT. JO.
oratione, otoculus dependens dexlcr in suuin lucuin tissimo devnvet Stanislao, sepulcriim suum visita- LO.VCIi^O
relractus et revinctus est, et sinister qui crepuerat tione corporali et oblatione Iionoratura. Qiiam pri-
ad perfeclamqne sanilateni ex
integruni s:inatus : mum autfm hujusmodi voluin pfTudisset, maniini et
tunc n:'.ctus, usque
diem mortis nullius rupturae
in pedem, qnai p»r paralysim fuerunt emnrtua, dislen-
aut deformitatis signuin apud oculos ejus apparuit. dit; et ulriusque
inteprousu etofficio peroeplo. vota
qufe spopondeiMt, apud ecclesiara Cracoviensein et
tumulum S. Stanlslai, persolvit.
GAPUT IV.
18 Filia lniminis nisticani Njewglasch, Agnes
Ctrrata apostemata, paralysis, epilepsia. nomine. parochi;v de JasszetCracoviensis dioecesis, aliu cum
Ctmtriictio-
Klate .septennis, in corpnre universo paralytica erat
r>e lotliit
f oyslaiis laicus, a peste ppidpmite invasii;;, gravi et in singulis membris contracta, os haliens discur- corporis
apostemate in giitture erumpente vexabatur : et In- vum et retorlum, oculos pari passu disfractos et re-
Sanalvr grav3--cente m-irbi inagiiiludine, per diesaliquot nec tortos, pedes divaracatcs, nianus vero et cetera
pesfilens
a/ioslenia tn
cibum nf>c potuin sumere. nec quidquam aliud pofe- memhra assiduuin patientia treinorem, Tanta insu-
giillure mo- rat constrin^ente apostemate glutire. De cujus vita per memhrissingulis inerat derormitas. quod nul-
ritiundt, cum ipsum et cognatos ac domesticos ejus despe-
et lum membrum sniim officium salis relinere, sed
ratio incessisset ;agonizauti, jam et moribumlo can- omnia ex snislocis et cr.mpaginibiis discessisse vide-
dela aciensa ad manus inge^ta est. quasi evestigio hantur. Miseratione ilaque parentuin, sua; afflictio-
exspiraturo. Tandem ei per visum vir venerandus nis conditionem gementium, ad ecclesiam paro<diia-
in vpste candida apparens, illum monuit, ut celerius lem in Jasszel Jelata, etB. StaiiislaoMariyrifiducia-
quo pnsset ad Craroviensem ecclHsiam c<insiirgeret, liter devota, post benedictionem quam Sacerdos
et a Troyanoejusdem eccle.siae Cuslode ostensionem ecclesia3 cum
invncafione nominis S. Stanisl.ii super
tumba* S. St.anisbd expeteret, plenam liberaliunem cegrum legendn expleverat, etiam corpus tortuosum
ab impendenti morle ea venerala et deosculala acre- etlanguidum paniiiculo sericeo, cui os^a H. Stanis-
Vernm cum nger a morbo conclusus nuUum
pturus. laiconsueverunf incliidi, contigit et ccnsignavit.
sermonem fari posset, mente se et cngitatione de- Ciimque consigiKifionem hujusmodi et contactum
vovet pfivdictie admonitionipariturum et continuo ; tribiis diehus iiigeminasset; tertia demum coiisigna
apostemate disrupto. Vr.yslaus a limine mortis se tione fiiiita. Agnes in soporem versa, in siniim nia-
ereptum beneficio S. Slaui^Iai cognoscens. quarto ternuiii caput reclinans dormitare ca-pit. Suh hac
demum dle ad Cracoviensem eccles'am et ad sepul- qiioqne dormitatione domum a parentibus relata,
rlinim sanctum pervenieu-'^, et Troyano Custodi priusqiiam sedein propriam coiitingeret, in oiniilhus
pluribusque aliis qu* secum acta fuerant expnsuit, memhris sanam illain cnnspicmnt et incolumem ;
etbeatissimo Sfanislao liberatori suo per preces et et in laudes Jesu Christi et sui Martyris Stanislai
oblitionesgratiasegit. ora solvunt : alqiie in crastinam diem gressu per-
16 Oppoliensi Principi Wladislao viro illustri, fecto per se ipsam gradiens. ad ecclesia iii J;isszet
ad colloqulum in Cracoviam cum Duce I^oleslao perveniens, et magnalia sibi per pr;esidmm U. Sla-
tl Primi-
Cracovjensi celebrandum festinanter pergenti, ne nislai [facia] universo popiilo ostendens, inagnre
pi Oppo-
liefisi in diem de quo convenerat nogligerel, horridum apo- fuit singulis, qui illius langiioris varietatem ante
femore. stema in femore sub una nccte emersit qimd illum : perviderant, et admiratinni et stupori.
adeo pavidum effecit atque tristera. ut coepto iti- 19 Mater familias Catharina. feiiiina ex Skarbi-
nereomisso redire in Oppoliam, exlremis suis pro- miria, subifo in paralyticam decidens a^grituilinem,
visurus, dispnneret. Qni ctim in mcerore et anxle- gravi dolore tnrquehalur : adeo iiisuper laiiguor
tate hujusmodi ronstilutus, sopori se et somno de- paralyticus a|iud illam invalueraf, ut vi dolnris os
disset ; vox arl illum per visionem insoniiit : quae ejus nsqiie ;id aurem retortiini permaneret plurimo
confidere eum beue jiibet, brevi hoc periculo libe- teinpore. pra^bensvidentibus dese spectaculuin mnn-
ratuni iri. modo spem suam j.ictet in Domino, et struosum. Ad qujc oinnia etiain dolor ingens capitis,
sepulcrum b*>atissimiCracoviensis EpiscnpiSlanisIai miro modo eain excruci;insaccedehat. Paralysi vero F
illius intercessione curandus adeat. Qui expergefa- adeoconstricta raanehat, utetiain pediim et nianuura terda aim
orii (tislor-
i'tus, 111 votum, bt;ato viro Dei quam primum ab eo usus ei negaretur. Quihus malis niiilier ojipress.a, sioiie. tna-
solvendnm, prorupit, invocans beatissimum Stanis- pro festiviiate S. Floriani Cncnviam adducla ad miunique
I;iitm et continuo aposteina de pede suo evulsum
•
sepulcrum B. Slanishi, dc ciijus stupeudis mJiacu- el i editm Im-
pedimento:
di^periit. Cicatrix tamen locum apostematis osten- lis perdocfa erat, manibiis laiuulantium invectaest
dens, diutius in suo rorpore, nullum tamen ingt^rens et prona atque siipplex biduo oraiis. nnn conse(|ue-
dulorem, reman^-it. Qui in Cncoviam advenleus, balur sanitalem. Nihil famen de Dei benigiiitaie et
et vofa beato viroad suum sepulcrum solvens, quam meritis B. St;iiiisl:ii diffidens, supplicatiouem suain
subito quamque magnifice a beato viro curatus fue- in tertiam diem prodiicehat. Itaqiiedie illa, coniri-
rit, apiid pliirimos vulgavit. tionis ardnre repleta flelibus magis quam precihus
17 Juthka femin:i. consors Nicolai de Cnszmai- coepit pro sui curatione beatissimum interpeKare
paralysis st- merifo cnnfkstira
zow, diojcesis Cra oviensis et Paruchiee de Lubor- Stanislaum. Ciijus beneficio et
ni^lrir ma-
zicza, vebemenli dulore po.-t partum invasa, a die omni torvitateoris in suura locuni rcnieaiitc, el oninis
"'" « peills.
vicesima prima Maji usque ad diem primam Octo- capitis aegritudo suhlata est. et omnis inlorinifas ex
bris, assidiie nocte et interdiu torquebafur et para- : tunc deinceps di'pulsa. Prx'fat;i qimque mulier Ca-
s;ini(ali de pr»-
lysi deinde perctissa, nianus sinistrae et pedis usu tliariiia. ah oiniii paralysi curata,
et otTicio fuent penitus destituta Cui tam despera- morluis membris reslituta, pcdihus in Skarhimi-
tfe, qiMssatje et affliclEC, vir quidamreverendus, albo riam reveisa, mir.iculum snura ipsa circuiuiulit.
atque 21) Vithkerus Theutonicus, civis Cracoviensis,
superpellicio indutus, per visum apparuit ; iteni piier
duos gravibus negHtudinibus refertns ha- painli/icus
consolatinne blanda pricmissa, illi dixit : Accipe. dnra filios
ovnii ftre
filia. salubre consilium. qiiod a me tibi proponitur, beret, mente et spiritu assiduo dnlore de filmruui
iensit piiva-
ut omni humano mediraniine in nullo tibi profuturo passionibusafiligehatur. Alter enim, cui Gerardiis tus.
omisso; totnm te in pr.Tsidium beati Pontificis et nomen erat, quadrieniiis, gravissiraaparalysi alter ;
Martyris Stanislai committas, suo beneficio sunitatis RichoMus, sexennis, durissimaepilepsiavexabatur :
ampliores
iii ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. ub. ii.
. ainpliores taitien paralyticus parenti ingesserat an- ret, etisetiamse diflfugiendo sub palpebram com- D
AUCT. tO. gustias i|uam epileplicus, qui per intervalla crucia- prehendi non sineret; ad invocationein S. Stanislai
LONGINO excipiens, nonnumquam sanitale poliebatur; disparuit, et puella integrag sanilalis visiim recupe-
tus
passionem perferens, ne-
paral^'ticus vero, assicluam ravit.
dum loquendi ye\ ambulandi, sed ettangendi usu pe- 23 Boguslaus de Pelgrzimowicze, nobilis, habuit uem epiie.
nitus amisso. non secus quani Iruncus aridus alieno filium qu.ndriennein,nomine Nicolaura, qui epile- P''ci rfno:
niinisterio vr.lutaijatur. Stomai-hi insuper correptus plico raorbo gravatus, spunians et per lerram volu-
dolore, et omni appetitu prostrato. per viginti duos tans, adeo passione vexabatur, nt frequentius ani-
dics oninem cibum et potum perosus. lympiia tan- inara lestimabatur exhalasse. Hic crebrescentibus
tummndo interdum. qnam in panno lineo sugeliat, beali viri Stanislai miraeulis, pra^fatuin NicoLiura
leviter reliciebalur. Contristatus itaque Vilhlterus filium ad tumbam ejus detulit : et quam priraum
pater, et pro passione vehementi et pro raorte qiiiE illam osculando contigit, ab eo tempore et deinceps
imminebat filii, in occlesiani niajorem Cracoviensem usque ad diem mortis sua', perfectani liberationein
decurrens, saiictissimum magna vociferatione coepit accepit.
invocare Stuiiislaum : liliera, inquil, Praisul bea- 24 Boguslaus de Brodzina villa. Miles, alter a
tissime Stanislae ainortis tormento et lanpuoris, et priori, assidua et ingenti tonjuebatur affliclione,
vim tua! sanrtitaiis taminihi niiserandoet miserabili prii filio suo Daraiano, quod a morbo epileptico tam
patri quani moribiindo filio nieo impende : quem frequenter et assidue vexaretur, ut vicibus decem
plena fideadbustum tuum me curaargento,fertonera per diera gravera illius, cunctis videntibus et hor-
appendente , repi^Besentaturum devuveo. Duin voti rentibiis, sentiret invasionem. Ciiraque morbus sen-
ejtugue fra-
ter epilepti-
et supplicationis serinonem Vithkerus compievisset, siin invalesceus in annuni cum diniidio tenderetur,
cua: dtjinum reversus, Gerardum flliiim offeiuJit loqiien- et tain paler pueri qiiam universi cognati et familia-
tem ct ainbiilantem, quem reliquerat inoribundura, res ejus ex oftii'io afllictarentur: plen:im de meritis
mutuin et elinguera. In ainpliorem ilaque erectus beatissimi Stanislai fiduciam concipiens, pueriira ad
fiduciam, unius filii graviori inorbo laborantis sani- sepulcrum beati viri oiim oblatione solenni detulit,
tale obtcnta; hac eadem mcliora de.ilteroca^pit spe- devovens se pro saaitate filii hostiain annuara, ag-
rare, iiovoqiic voto et nova supplicatione illi a bea- num unum ile suis gregibiis, eoclesiie Cracoviensi, E
tissimo Stanislao incolumitatera deposcere. Exaudi- in qua ossa Sancti Dei Stanislai requiescunt. largi-
vit aiftem clementissimus Deus precem ejus ; et per turuni. Cumque orationem et vo'tiira pro incolumi-
meritaelecti sui Martyris Stanislai, etiain Richol- tate filii ])ersolvisset; N'Colaus puer a nir.rbo diu-
dum do morbo epileptico, quem per singulos dies ter turno, quo assidue detinebatur et vexubatur, solutus
nonnuinquam et quater cadendo pertulerat, adeo est.
plenissime absolvit, utiie vestigium prioris gegritu- 25 Martinus de Morawicza, vir de ordine Mili-
dinis in eoreinancret. Utriusque autein libera- "'""""""
filii gravi lansuore correptus, apostema sravissi-
tari,
tioiiem couseculuiii se, alacntale et gratitudine iui-
1-
mum quoflin .. .11 ".. ,
gutture einersoral, Iiabereco?pit: quod
pcnculositiii
„„;^ j
inensa, Vitlikerus te>tari cojpit : nam ad sepulcrum priinum illi loquendi, deinde edendi auferens, otiam
13; Stanislai cum cnnjuge et liberis sanatis pergens. respirandi etspirilum attrabendi potestatem adeiiiit.
munus (]Uod devoverat Sancto Dci ohtulit, illius>|ue Ad portani ilaque mortis se intelligens devenisse,
mirificum in se etfilios demonstratum solamen vul- quuniam suflin atio sua plerisque vicibus et ab ipso
gavit : et in d(»muin reversus, ainicis et necessariis et ab astantibus liquido notabatur perventura, annu-
oorrogalis, grande convivium super filiorum incolu- luin B. Stanislai ex Cracovia, magna prece raagno-
mitateexhibiiit. qiie conatu iinpetravit ad doraum suain aflierri. Au-
21 Vloscibiirius, Cracoviensis dioecesis Armiger, dierat enira vocera per visum sibi dicentein, ut fi-
CKCUas dc- in oculornm dolorem incidens, gravaminis in id ditcialem faceret ad p itrociniiiin beatissimi Stanislai
putsa, alque isccitalis perveiierat, ut orbes oculorum ejus, reciirsiim, magnifico ejus sufl^ragio apprime curan-
inoibostringenleeversijcariiemtantumraodorubeam dus. Cum itaque annulus Pontificis beati, domum
habere viderentur, in lOcuni virtiitis visivDe succe- suani a Cracoviensis eccIesiEe solenniter
raiiiistris
cuniiitiir fini- dentes. Qui duin nientis angustia, pro c.ccitatequic
H rxlincti
delatus, et signaculo ejus locus gulturis et aposte-
sibi accid"rai,urgeretur; ad ecclesiammajoremCra- matisfuisset benedictus; continuo aposieina dimidia-
coviensem;et ad sepulcrum beatissirai Stanislai se tum et ruptum est et langiiidus, quemadniodum ei
:
conduci, anniilo quoque ejus loca oculorura primuni
per visuin monstratum fuerat, ad plenam incolu- F
signari, deinde aquii in aiinulo intincta ea lavariob-
mitaterarediit.
tinliit etcontinuo.rubedinesensimdiscedente.per-
:
feclam oculorum saniiutemexcepit desideriuinquo- :
CAPUT V.
que cibi et potus, quod dolor oculorura irainensus
prostraverat. eadeni die resiimpsit.
I'arii moribundi, aiiientes el alii adjnti.
22 Prziliislawa virg.i, fllia Kigneri civis Craco-
et vermitnts
viensis, oculorum dolorem passa, forlius et velie-
inentius in oculo sinistrO cuepit torqueri. Ciimque
E ...ix eodem
perstrinxiinus, Goslaus
villagio
„ ,
Morawicza, quod paullo ante
,,.,
Miles
,
ortiis,
.
gravi et
. ,.
Moriliiimlorim
scatitricntes diu- ^„iciiiti deiml-
diilor assidue iuvalesceret. etiam verraiura
niultitu- turna. a die videlicet S. Michaelis Archangeli ad sa umus m
do, per corruptiojiem huraorum procre:ita, seiisibi Parasceven, a!gritudine vexabatur. Cnra itaquetam '»"9» '"»'*"
liter ejus passionBm ingeminans, coepit apparere.
suo qiiam oninium aliorum judicio, prope diein atque
Qui cum nullo huraano ingeiiio vel arte, quoniam prope horam migraturus hiiic crederetur ad con- ;
in abscondita palpcbrarumi dum qiia.>rerentur difl^u-
jugissuig fidelem suasionem, beatissimura ccepit pro
gielninl, possent evclli; et pi-rpetua- caciiatis
peri- sua incoluinitate interpellare Sianislaum, devovens
culnm femina; pra-fata; iniminerct; a parentibus in se ejns limina cum oblatione solenni, quara primum
teinplum et ad sepulorum G. Stanisl.ii defertur.
qui id ei per infirmitatem liceret, visitaturum. Qua
pro filiaj curatione Sancliim Dei supplici devotione
pojlicitatione einissa, sensim dudum languidas vires
interpellabant. Uno autein ex ininistris ecclesi<e ccepit resuraere : et tandera, baculo d?biles adhuc
Cracovlensis oculum ulcerosuin, cum lapillo de se- artus sustenlans. votura impleturus ad sepulcrum
piilcro S. Stanislai sunipto, contingente, vermium beati viri venit ubi ex integro testatus est se esse
:
multitudo qu,Tsi imperata, discessit. Sequenti vero sanatum.
die, cum unus tantummodo grossus vermis appare- 27 Ejusdera parochia' de Morawicza femina, ge-
nere
DIE SEPTIMA MAJI. 248
nere Theutonica, Gertnidis nomine. filium .^uum, inde Petrun. Militem, non jam de vita terapn-
ejiis,
D
allrriii' tx liabentem SBtatera annonim circitor trium, Marti- rah, sed ajterna cnnsortis AUCT. JO.
sn.-e ciira cffipil; nnxiaba-
num; viilens ex as^irluo et gravi languore moritu- tiirque vchemenler, quod Confessinne nondum per-
LOMilNO
jiwre,
rum; beatissimo illuni Stani.-.lao, qua potest ainplio- acta et absqiie salutifero Viatico (.itnimque
enim
ris mentisdevolione, devoven.s; aiUumbamejnscura adhiberi lumor horrenilus vetuerat,) foret
decessura.
filio in ulnis gestato, luamcelerius poterat])iopera- Itaque sub intempesta uocte consurgens,
el consor-
vit. Curaque votum quod promiserat et or.itionera tem suam beatissimn Stanislao fiducialilerdevoveiis,
solvisset; e vestigio puer ab infirmitate, qua dctine- Cracoviara properabat ubi a Detanoet ;
ceterisPrffi-
b.itur, solutus est : quem mater ovau'', et S.inetum hitis alque Canonicis, Cracoviensem
Preshvterum
Hei Slanislaura in iininium duribus rairiticans, do- cura annulo heati viri Slanisl.ii tnnsmitti in
domum
niuin retulitincnlumem. suam petivit. Qiii dum illuc propere et in diluculo
28 v\ndreas iMile.'i, ex Proscliowicze lieres, car- attigisset, mulierem sgrotam signaciilo primuin an-
neni gutturosain et inHalam assidue excrescentem, niili henedixit, de aqua deinde anniilo pi-iefato
in-
tx lumore per huniores genitam,
pecc.-inte.s in gutture conse- tincta loca turgida atque tumentia linire ca'pit
giftfmi. : et
ciitns; tiedio pritnum et dedecore, adextiemumvero continno spusim dehisrere. el fcmina lan-
tuiiior
periculo vita; (neque enim ea stringente edere illi guens iisumloquendi liahcre, universis stupeiitibus,
aiit potareliceliat) atficiebatur; nnnnunquam iusuper coepit moxquoque et Coiifessionis ct snrnE Eucl
vilales spiritus in eo dolor morbi adeo eoarclabat, ristiaj [.sacramental a FratreMartino de OnlinePnc-
ut prorsiis nulla de cetero vivendi spes relicta
ei dicHlorum, veluti munus sibi gntissimum et neces-
fiiret, nullo raodicoriini audente ei ferre anlidotum. sariuin percipiens, post dies p:iueos reliquiis tam
Cum extrema itaque apitaretur desper.atiune, hene- liuinoris ([uara languoris ad inlegrum extitit libe-
ficia beatissimi Stanislai in pluriraos collatacorame- rala.
morans, co»pit fide et spe plenus su;e sanctitatis 32 Prcduo^ius Arraiger, Hoh»mus lingua et n;i-
con. laniare, utcumque poterat, solatia ; devovens tione, cum duobus suoe cnnditionis hoininibus versus
.se ejus sepulcrum et liraina visitalurum. Et mox ad Prai;aiii agehat iter. Qiii dum Iiaud longe per spa- K
invocationera hiijusmodi gravedo omnis tium inedii milliaris distaret a
fj- fulmlue
'
qiia deti- Praga, tempBsIas va-
sitrdus , inntus
nebatur amula, visitatione sepulrri viri S:incti per- lidissima.eK omiii parte coorta. iinbrem.grandiuein, €l (llinis,
acta, eliam omnis tinnor et gutturnsitas disperiit. et lulgura frequentiiis snjito producebat. Ciijiis pe-
29 Inciderdt idem Miles Andreas de Proscliowic- riculum prajfatus Preduogiiis cum cnmitilius itinens
ze, de quo immediate narravimus, in gravem iiliam viialurus, suhter unam quercura vicininrein decli-
ac itfiii PX inHrniitatem, ex qua illiaposlema et morbusletalis, navit. Quo illio consistente, vis fiilminis, tertiam
utcne
qui authrax apjjellabatur, erupit, omnem medicorura arboris partein a summo usqiie denrsum perfindens,
artem et medicaraentorum vim pervincens. Qui ad uniim ex comitibus Preduogii enecavit. alteriira in
solitura remedium, dumgravi morbi alHiiiereturcru- capillis exussit, et c.inut canis eos concomitantis
ciatu, faciens recursum, se totaliter beat'ssimo de- quasi aculissimo prieciditgladio : Prediiogium vero,
vovet Stanislao; pollicens se cjtis sepulcruin, cum suolerrifico ictn, siirdum, mutumet deliium reddi-
consorte sua, pedestri visit;ituruin faliga. Et conti- dit. Quem cogimti et nnti, eadeni via f icieiido iter,
nuo, noctevotum insequente, morialequod hominem a.l Pragam del'erunl serainecem. I.., cum Prag.-e in
neoalnrura verebatur apostema, non sine raultoruni ecclesia S. Galli positus, nocte qiiadam sorori se
liujus reiconsciorumadniiratione, disparuit ; etfeger dedisset. virqnidara venerandus, et qui Pontifirali-
laetatus omnem se sanitatem adeptuni, votum devo- bus ainiciebatur indiimeiitis, per quietem illi appa-
tissime explevit. ruit. dicens Egovnln te benedicere deindelegit
ei :
qiioyticrf]rav> 30 Virnobilis, Szmil de Moravia, gravem inci- super illum Evangelium. Initium S. Evangelii se-
n^ritudine dens iegritudinem; passionis ejus, passim repente cundum Joaimem, In princijiio eral verh'um. Quo
advei'sa valetudine, adeo affligeb.^tur niole.^tiis, nt expleto dixit legro Surge et vade in Cracoviain ci-
:
nfipftri'u(e
S. Stunislao
pedis dexlri officio peiiitus remaneret privatus. Qua- liciatiis et nudlpes ad sepulcrum K. Stanislai et :
tiaiialur :
propter acerbit;ite ilolnris permotus. et de vita om- quindena in abslinentiajejunii illic exacta.coutinuo
nino desperans, condito sub prsesentia Principis sui liberaberis. ..Egerautem hunc. qui sibi apparuerat,
et railitarium vicinorumtestaraento,exhalatunisan; putans ex Sai-erilotibus Pragensibusfore, intermga-
raam propediem videbatur. De propiliatione tameii vit eurn, dicens Quis es Ltomine, et quo nomiiie
:
divina et suflragio beatissimi Slanislai fiduciarn sin- vocitaris^? Ad quem Sanclus Dei, Ego sum, inquit,
gularem coucipiens,sei|i.sum interce.-^sione sua cu- Stanislaus Cracoviensis Episcopus, tiiiB iiifirmitatis
randum beatissimo devovel Stanislao, pedemquoque consolator et inedicus. Ad quain vocem ninx snmno
ariduni vel potiiis emoritnrnm ejus annulo obtinet et visione solutiis, et usiim plene audiendi et recte
benedici. Quo facto cura pedis illico, cnnctis qui loquendi atque intelligendi sibi restituliim gaudens,
aderant stupentibus, secuta est et ipse sepulcrum :
Sanctiiin Dei Stanislauin in cnnspeclu omniiimPra-
viri sancti adieus, et vnta solvens, ad pertectam, gcnsiiiin coepit niirilicare. Ad Cracovieiiseni deinde
de qna desperaverat, rediit sanitatem. urbnm in cilicio et discalciatus adiens, cuticta qwx
31 Grandi e'. horribili Cathariua, nxor Militia sibi per visinnem fnerantimperata; cum omnt devo-
« luinti Petn de Kadzimicze, premebatiirintirmilate tumor :
tione implevit; perfeclam, super omni qiise ei acci-
t^ 'apitis siquidcm ingens, tam caput iilius qnam celera oris derat hesione, consecutus bcneficin Martyris Sta-
Uiiiversi
'
membra vexando, adeo pervasei-at, ut liumani vullus nislai sanitatein.
"lonslrtiosa
'
speoies in ea non posset tumore obiiubilaiite digno- 33 Ann;e piicllse. filise .lacobi hoininis rusticani. ciiraiUur
'•iuliMoiie.:
iii/latura
soi. Nasi t.antuminodosiniitas inodicetantum_e\l'acie corpus primiim languor, deinde linguam inflatura
lllliJUX.
prominebat; cute faciei, jiixta ac si oleo prolita fo- qua^dam, ex langnore gliscens. invaserat adeo in- :
ret, resplendente : sed et cnpiit et facies tetro livore super tumoris magnitudo in liiigua invalescebat, ut
obductaerant aures insnpertumor niger fuscave- pra; grossitudine inHationis lingiiam intra fauces
:
rat, ut inspectantibus se moveret quemdam sua inon- non posset iuferre. Cum vero singula qua; adhibe-
struosilate horrorem. Et quamvis pro illius ciira- bantur antidota nullum producerenl profectura pa- ;
tione longa et assidua physicorum desudasset in- rentespuelhe, a vicinis persuasi.cum magna devotio-
dustria; iiullus tamen impens» a medicis operie ne et lacrymarum effiisione, flliam et ipsius curam
respondebat effectus qiiapropter a medicis deserta, devoventbeatissimo Stanislao et continuo, ademis- :
nocte insequenti raoritura credebatur. Maritum de- sionein voti et sancti Martvris Dei Slanishii invooa-
tiouem.
ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lid. ii.
tionem. et irgriliido oorporis et tuitior liiigiise dis- 37 Martinus de Lantkowicze, gravem infirmila- D
AUCT. JO- periit. tem inridens, oclavo demum die etficitur furicsus furiasus de- :
LO.^GIVO tluclas ad
34 Margaretn, feniina nnliilis, consors Joannis qui ue homines ceteros Isederef. funeforfi ligabatur.
scpuUnm
itifms ahi- Mililis de Koslow, duni uun juirtu peniiuos filios Ciimque perdies quindeciin continua fiiisset agitatus
qiie cule na- insania. sexto decimo die de lucido intervalloaliquid
efliidis-set, uniis eorum Jnannes appell.iliis perfecfa
sortitii.'.' nieiulira, ii;irein perfectiiinein fratri, qui captavit. Sab cujus spatij intervallo. totuni se ad
Martiniis CMgnoniinalu.s, fiueinadninduni in paituge beatissimi Slanisl.ii prLPsidium convertens, liberari
minorum frequentius obveiiit, alislulerat. Ciitem a tam grandi pernicie precabatur.devovens se se-
.se
enim toto non liatiebat corpore propter quem dcfe- : pnlcrum Sinctiquain primiiin visitaiiirum deducitur :
ctiiin. sine quadain abominitinneet horrore, et quod tanilem per custodes in Cracoviam ad sepulcrura
amplius et admirabilius est, sine mortis periculo M.irtATis sancti catenatus et vinctus, ne in I^sionem
nusquam polerat attrectari. Quam molestiain pa- cujusquam prurumperet, quatnorque diebus et toti-
renles illiiis, quoni-ini illi hiimanitus succurri non dein noclibiis, vigilias circa agentibus ciist"dibus,
ad sepnlcrum Sancti
primum vi-
posse videbalur, eva^uri, aii divinum [auxiliumj se et cnin sub conticinio
coiisistit :
sus sihi a s.
tolaliter et beatissinii Stanisl;ii convertunt. pueruin- quarue soporeoppressas obdormisset. appa-
iioctis a Staiiislao
que tam monstrLi^sum San -lo Dei devoveiit Slaiii;!.io. ruit ei per visum beatissiinus Stanislaus, venerando evocari.
Qi.ii iiiirum in moduni, parontibus et cogn.'itis ora- Pontificis vestitu amictus, dicens ei Vent mecum, :
ti"nem facieiitibus etvota emitteiitibus.efTicacipelle, et continuo liberaberis. Q\i\ somno expergefactus
quam sibi natura neg.iverat vestitiis est, et de im- surrexit, et gradu concito ecdesiam inagno nisu
properju alqiie morte inerito B. Stanisl.ii viudica- egredi leutavit : custoililius tainen illum detinenti-
tus. biis, egredi non valuit. Quos cnrripiens ait : Diinit-
35 Slanisl.aus puer, niibilium parentum Hauli et quoniam Sanctus Stanislaus, visibilitermilli
tite ine,
jiuiTl venler Isaiiie de Zlotbinky filius iiiiserabili ab aniiis jiue- appireus, secum me veiiire, et do ecclesia egredi
compulrrj-
ritia' sua', inio pene ab ipso ortu, tnrquebatur in- iin[jeravit. Custodibus vero verba hujusinodi visa
crns.
tinnilate ; veiiter siquiiiein dietiin coiripiitrescens, suur diliraiiieutaqiiaiiropter illutn in arctiori cu-
;
omiiia viscera ot intestina detexeraf niidata. Nasce- stodiaad priorem locuin redtictum Iiabcre ca'perunt.
batiir tamen et succedebat qiiotidie iii putredinis Dum deniqiie altera vice obJorinisset, vidit per qiiie-
locuin qiiredam caro, iii peUicul.^e moduin; quae sii- teinduos viros veneraiidos veiiire ad se, atque ino-
bito et eadem qiia producebatur die coinputrescens, nendo dicere: Veni nobiscum, quoniain ductu nostro
per singulos dics gigiii el dccidcre videbutur : ain- ad Ijeati.ssimum poteris [lervenire Stanislaum: vide-
pliorem puero, per hiijiismnili vicissitudinem, infe- batiirque a'gi'o qiiod ad hajc verba consurgeret, et
rens torturani Parenlcs tandein ejus, varia anxie- cum illis viris pergeret. A' illis ducentibus, eccle-
dttitde in
tiife de saliile filii fatigati, inteliigentes illi corporali siam Suiicti apud quam nunc Moniales
Andrea;. vsinrie ad
siitfragio reinediari iioii posse. aniinadvertentes in- 0:"diiiis Sancta; Claraj consistuut, ingressus, San- illuiu du-
super bealissiiniiin Siiinislauin uberrima inortalibHs ctuiii Stanislaiim, casula iiiduluin et librum tenen- ctus.
beneficia largiii; pra-fatnm [nieruni, quein sub uo- tein apertum, reperit : qui e( dixit ei : Tunc es ille,
mine ejusliaplizari feceranl, cuni onini devotione et qui afllictione furoris agitaris? Qui cum se illum
flelibiis immeiisis, ulcuinque pcterant deferunt ad i'es[)ondisset : Sta. inquit, paulisper expocta et vi-
tumbam Beati Stanislai ueque enim sine |ieri;-ulo debis. Ad hauc vocem a-gro ins[iectante, coeperuut
portari ispoferat, qiii peneperomnia momenta mo- venire ex diversis statibus quam plurimi sibi noti,
riturum se pronuntiabat. Cum itaqne parentes ejus variis furoribiis agilali, qui et diversis puinis atque
su[iplices et devofi ad sepiibruin Saiicti pro sal- crucialibus afiJigebantur.
filii Sancfus vero Stauislaus,
valione tam vocilms qiiain fleiibus per triduum inter- ruriosum Martinum conversus, ait
.-ui Scisue qui :
pellarent, ct viscera jiiieii iniserabiliter pulrefieta et qu.ales hi sunt, qui sub tot tormentis te vidente
atque niidata, per nquain in .iiiniilo Beati Stiinislai adveniuurj Qiio se igiiorare respondente Isti sunt, :
intinctam die qui.libet bivarentur, terlio demnm .lie inquit, Polonorum genus, qui falsa testimonla per- et ejrhtbi
nova cutis novaque caro, non jam putribilis, s^d hibeiit; noniiuli; vero qui iiiju^ta
decernunt judicia; (o^i sihi pec-
sana, continua et concreta erupit, qiiae puerum ab caioies la-
nonnulli qui iniquas leges condunt; noniiuUi qui
rios
omni deincepsreddidit iiicolumem cruciatu et pas- huiniliores o[iprimunt, spoliant, concutiunt; non- F
sione. Qiii processu tenqioris in aiinos ampliores nulli qiii venlri, gula, libidini et ebiietati inser-
[lervenieus, ordinem Minoriiin Beati Francisci as- viunl; n.innulli qiii aliorum negotia fraudulenter et
sumeus. vitain illic laudabiliter consummavit. didose tr.ictant ; nonnulli qui substantias orphano-
3H liiisticiis qiiidim, simplicis ingeiiii vir, unius- rum. pupillorum, egenorum, et viduarum devorant;
muiui (
que fil paler, R;idosIaus de Scoiliinky, anxiiis
i
nonnulli quos siiperbia erigit, avarilia tabeiacit, vo-
rtt'ii(tui,
valde, qnod tilius siius pra-fatiis, Petrus iioiniiie, ab luptas dilalat, malitia angust.it, ira inflammat, di-
aDgritudine correptus, etiam obmutuerat, tribu.sque scordia separat, invidia exulcerat, luxuria inquinans
hebdiimadis perm.insit nu.tus ; sed et ta.dio rapie- necit: et prupter hiec et alia facinora, taliter,
batiir iininensi., die n.'Cfeque consurgens mauus qiieinadmodum
te- tibi monstratum est, tcrquentur; a
nentium et custodientium se evadere. et in silvas ac quibiis omiiibus tu de cetero te contineas, iie dete-
neraora eflupere niti.batiir. Ceniti.r itaque suus Ra- riorem languorem incidas. Sed et eos quos in tor-
doslaus, de salule filii sui si.licitus, et salubri usus mentis vidisti commoneas, ut pa'nitentia acta a ad pa-nUtn-
monere dum
consilio, suadenlium sibi, qiialenus filinm suum pravitatibus suis et ira|iietatibus resiliant, poenas jussits suna-
beafissimo dcvoveret Stanislno, et curam illiiis San- eisprffiparitas evasuri. Tu vero mea intercessiune, iur.
cto proinitteret, properavit Cracovi..m ciim filio et : ad qiiam fiducialiter recurristi, te ex hac Iiora scias
pro ejus incolumitate. obl.itione ad sepulcruin viri esse sanandum. Post liaec verba sger a sonino so-
sancti ficla, Martyrem Dei Staiiislaiim supplex in-
lutus, evigilans, et dc his qua; viderat per quietem
terpellabat. Diira autem oralione et votis consum- secum volvens,cunctaexoriliuequa3videral, qusqne
matis, a^ger tilius anniilo Sancti Dei consignatiis a Beito Stanislao audierat, in l;icie Cracoviensis
esset et aqiiam, in qua idein annulus tinctus fuerat,
;
Ecelesije, et siib audientia universae, quaj confluxe •
potasset statiin, remoto omni lingu.e obstaculo, in
;
rai plebis, enarravit. Ab oinni deniqne solulus in-
perfedam et articulatam erupit voceni fugitque ; sania et furore. integra ex tunc et deinceps potie-
ab eo oranis wgritudo et tsediosa molestia corpo-
batur sanitate, in:ignalia Dei in Sancto Martyre
ralis.
Stanislao magniflcans.
38
DIE SEPTIMA MAJI. 247
38 Ailolescens Petrus, 'cc^gnomlnatus Pyetrzpz, devoverat variato; vaccam ciim vitulo sorori potius, i)
de Villa Nye>Z}'th, a daemonio aireptus, furore con- egestate hboranti succursurns, in auimo dare fir- M'CT JO.
T.O>(GtN0
obsessus tinuo diiinore plenus ngitabatui-. Qui etf-i clausus in mavit: e.xisfimans. se salubrius atque perfectius in c.Tcitatem
domo vineuhs ferreis. Monnuinqiuun .-id cohimnam opiis patraturum. Verum cum ex S'Toris domo de et aitientiam
lapideani in donio st.nntpm alligaretnr; Ir ris t:imen danda sibi vacca et vitulo certificatiis procederet, laptus,
omnihus disruptis (tanta rurtitndo inflnna'- a;tati cEecitale subiti percussus.etiammentisnlienationera
inerat) quam oi-fo liuniines vix. de loco ^uo movere .^ibi succedere persensit. Qiiomalodeterriius, accer-
poVsent, oonquassaret et de terra evelleret. Qtioliens sito Saccrdote, facinus. quod iu Saucdim vioiando
vero addncebatur in ecclesiam ligatus, corripiebatur V"tuin et munusretractandocomraiserat.confcssione
rerbeie, quoniam non aliter a pn lationc turpium et et pcenitentia expiavit: p-dlicens.sedeceterocautius
scurrilium sermonum poterat inhiberi. SubiLis insu- quod devoverat impleturum et i"ont'nuo, Sacerdote
;
per angebatur, concutiebaturqne lerroiibus, qni illi praesente, tam visnm quam sensum resiunpsit. Ad
per daemones ingerebantur. Qiiaesitus autem cur lara sepulcrum qiioque Ueati Stanislai cum consangui-
assidua rotaivtnr forniiditre, re^pondeliaf, cccur^are neo suo P.iulo, non as&nmpto quod devoverat mu-
sibi, forma pecorum et pecudum, et In qiiolibet
in nere, proficisci c(cpit. SeJ cum in itin-^re positus
alio fei'arum genere.damonia, omnigenis modis sihi itpriiin se seusisset tiirharl, et a dementia iuvadi; codem solu-
miniLantia ad nocendum. Is (.um.dieruni uua ante ad propria Paulo cousanguineo eum deducente re- to sanutur:
ecclesiam omniuni Sanctorum in Cracovia ligalus versus, vaccamcum vitulo jccipiens, et iii Cracoviam
consi.steret a niuUitudme Cl^ri etpopuli, illum cir-
; deducens Beato Stanislao obtulit, quemadmndum
cumstnnte et oraiionem pro illo fumlente, admone- dovoverat; ah oinni regritudine et turbatione nientis
batr.r rogabaturque, ut nomen heallssimi Stanislai, et spiritus ex tuuc et deinceps qnietatus: docuraen-
dEemonibus tremendum et formidahile invocaret, tum non inuliEe perfidia; fulurus, ne quis violaiido
futurum enim per Dei propitiiitioneni. ut nominis sui vota, Deo et Sanctis ejus propria pra^sumptione
invoratione da;mone-s ipsum linquerent. illudaf.
deterriti, E
Ad quani persuasionem ccepit ad.descens potius hbe- 41 Nicolaus, filius Wlostiborii Militis, annum ifem moribun'
pcr S. Sla- agens aetatis sextum. a suidta a-gritudine correptus, (lus ex infta-
rius exclamare. Quare per \incnla et ferramenta
ttone corporis.
beyahir. ligatus torqueor, cum pienam liberationem in hac tam giitturis qu:im capit's et pectoris nind;t inflatura
ip^a hora sim cunsecutus? Etcum de modo etordine onusius, a parentibns et familia velut morihundus
tam insolitty iiberationis a circumsi^mtibus scrupu- deflebatur. Dissolutionem aulem illius p;iter pro
losa indagine quaereretur, respondit : Sanctus Sta- caritate naturali aversurus, in Cracoviam illum
nislaus, Cracoviensis Epijcopus, in montem valde quadriga ad sepnlcrnm lieati S*:anislai deduciL: qui
excelsum me assumens. et onmla daemonia me ve- quam primum salutarem aquic liquorem, anmilobeati
xantia abigens quntenns abirent neque uniiuam Poutificis tinctnm. bibendo contigit; illicoomnis illa
.
mihi nocerent, impernvit ad cujus jussinnem onmis
:
inflatura capitis. ppct».ris et gntturis, et vis oninis
ille tenebrarum ccetus discedens me reiiquit. Abso!- pestiferi apostemaiis elanguescens, cunctis qui ade
vens insuper me beatissimus Saui^Iaus, Cracovien.^iis rant sfupentibiis, disparuit : et puer, patre prie-
Episcopus, a vinculis. hsec dixit mihi Egu sum Sta- :
sente et iliacryraaute, plenam convalescentiam ac-
ni^laus, Cracoviensis Ep'scopus. liberatur tuus Deo :
cepit.
gratias age et vade sub mea benedictione iu pace,
:
42 Vitus, ecclesice Sancti Floriani extra murus
Solutus estillico, pi^stea quam iiaec circumstnnlibus Cracovienses Praepositus, in parte medi.i c;ipilis si- ft alius ex
kemtcrania.
retulerat; cum prteter hrec etiam sana mens in eo nistra gnivi dolore percussus, tam veheraenti.vsimo
jaii' fuisset perspecta : et ccclesiam ingressus gra- afiligebatur languore, ut omni htquela per quatri-
tiarum actiones in Deum prinium, deinde in San- dnum amissa, neque cibum ne-iue potum sub illo
ctum suum concionubatnr Stanislaum. Facta post quatriduo capere valeus, consummari propediera
htec suorum criminum apud Sacerdotem confes- formidaret. Quarto demum die, verbafrangens potius
sione, sacratissimum percepit ViaLicum atque ex. :
quam proIO'|uens. suppliciter expeti:t annulum Beati
illa hora, plena in annos plures et tempora potie- Stanislai ad se deferri. Quem rum singulari devo-
tione et locnm doloris per
revereutia excipiens,
batur sanitate.
ilhjm attract:ibat; et continuo sensit ma^nitudinem
uti tl ile- 39 Paiilus, fllius Joannis Militis de Ulina, quin-
Titfns dimiuui doloris. Sed et de aqua, annulo Sandi tincta,
decimuru agens a;taLis ;.nnum, gravem amentiam
parfern aliquara sorbens, et locum doior-is liniens,
contraxit adeo delirans et in^aniens, ut singulos
:
parfera reliquaiii con?ervari mandavit. Cum autera
nutos juxtaac ignotos verberibus cisderet, et tam
in^-cquenti die, pari raorbo dnlore invalescente vexa-
factis (luain verbis furiosum se et dementem mon-
retiir, aqnje con^^ervatie residuum utcumt^ue poterat
straret. Super cujus clementia pater ejus Juannes
sorbuit et repeutma fuga omnis dolur. qui illum ad
Miles magua actus molestia 6t turbatione, quid age-
;
mortem utique attriverat, abscessit.
ret, aut quibus modis saiutem filio, non proticienti-
bus qme iiigerebantrir medicinis, quaereret, penitus
in desperationem qiiamdam versus, ignorabat. Tan-
CAPUT VI.
dem Prandolha Cracoviensi Episcopo admonente, Varii xgri sanali alii a submermne
: et in-
filium beatissimo devovet Stanisbo, et illum ad cendio Hberati.
tumbam ipsius cum oblatione solenni deducit iu ec-
9iima aqua clesiam Cracoviensem. Qui cum, post oraiiouem a V^rzisanus de Pjotkowicze, vir ruricula, in durara
oiinulo S.
patre et circumstantihus fusam, aquain annulo Pun- jegntudinenvquaj illura rhebiis Sanantur
atqiie gravoin decidit
^lanislai
'invln
tificis gloriosi Stanislai tinctam gustavisset; repente pluribus neque cibum neque potum capere sinens, ex :egntudlne
:
el dolore CT-
omnem exuit dementiam et fururem : cum omni in- etiam doloris m:ignitudine efiecerat caecutientera. cutiens.
tegrilate tam mentis quain corporis. sospes domum, Qui in tara difriciles acerhitates et moleslias se vi-
patre nimio gaudio exultante. repetiit. dens prolapsum , visitandi sepulcrum heatissimi
40 Vir quidam, Syediecz nomine, siugularem in Stani.^Iai, et cnram suae sanitaiis sibi cominittendi.
hclinn ei
Sanctum Dei Sanislaum monstraturus devotionem, desiderio agi coepit : continuo(iue Sancto Dei se de-
sponte se devovet, Sancto Dei vaccam cum vitulo vovit, poliicens se ejus limina quam priraum adi-
''Olun, re-
obiatnriim. Verum cum sororem germanam Agne- turum. Verum cum id. oh necessitatera quaj illi
thara visitando egentera videret, voto quod in San- contigerat, per se nuUatenus explere valeret; Ste-
ctum Dei lubiis distinctis in plurimorum audientia phanus, vicinus et compater suus, obnixius ab
60
348 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. Lin. ii.
eo interpellatus, ipsum jumento suo impositum reliquias, cum supplici devotione, pro sui ilineris
AtCT. 10. Cracfiviam, et dfiinde ud sepulcrum Sancti Dei Sfa- securilate consequenda, a Prailatis et a Canonicis
nislai deduxit :ubi cum liducia et lacrvmis orans, Cracoviensibus inipetratas. Prospero autem usi suc-
primum solutus etiam a dolore et cessu ad Aquilegiara pervenientes, conducta navi,
a cEecitale ,
morbo. qui eum pervaserat, nioruit ad integrum multorum alioruin consortiura sortiti, pelago in Ve-
liberari, plenam sanitatem ex tunc ac de cetero netias navig;int Tempestatis autem periculnm,
consecutns. quod ex evidenti conjectura, propfer aeris et tempo-
44 Anastnsia. Pelri Slawkoviensis civis filia, ter- ris intein|ieriem venturum reformidabant, vitaturi;
ejc loiiijo mor- alto mari neglecto, ne fluclibus et procellis ubrue-
tium ;ctalis annum sui^ergressa, gravi cjepit in Epi-
ho mula.
l>lianiarum Doniini die iegrotare inKrmitale. Qua rentur, juxta littus ad quinque vel sex sagitfarum
sensim invalescenle in R;imis-P;ilmarum usum lo tractus navigationem suam peragebant. Ciimque de
quendi amittf^ns, nMpie atl diem Inventionis sancta) prope civitafem Carniolam adnavigassent, subita
Crucis muta pennansit et elinpnis; adeoque conti- tempestate coorla, in extremum vita^ discriraen de-
nuo dnlore ur{,'ebatur, ut parentibus ejus nulla spes lati, reduoere navera ad aridam maxirao
littus et
salutis ijtsius foret relicta. Qui lonfia illius a-gritu- conatu maximnque nisu aestuabant. Verum mari
magis ac magisintumescente. obluctantibusf\.ictibus et intemptita-
dine anxiati. beatissimo eam devovent Stanisiao ;
te periclilans.
quadrigaque imposit.im [assumentes], versus Cra- omnes conatus huraani recidebant in irritnra. Adeo
coviam iter arripiunt sed vix dimidio milliari ex-
: autem uud.irum vurticibus gravidata jam extabat
acto, vinrulum linguae ejus solutum est, et loqui navis,licet frequenti ejectione undse certafim ex illa
recle c(ppit. Cum viTo sequenli die ad tumbam viri effunderentur; ut singulis in navi existcntibus aqua
s.-mctia parentibus. vota et f.rationes pro ea suppli- ad geiiua ascendisset. Per deinde obrepen-
valiiias
citer Mdvenlibus, producta fui.sset; sub omuium qui tesqub procellas clavo et antenna confractis. sulfo-
aderant oculis integram accepit, beneficio beatissimi cationis ex tium subituri pavidi ettrementes oj*erie-
Stanislai. sanitatem. bantur. In desperationem itaqueomnes versi, varios
45 Jawitha, consors Huguslai de Chelm, ab in- Sanclos pro varietate regionum: alii videlicet San-
firmitate snbita et gravi, giittur illius assidna vexa- ctum Jacobum.aliiSancfura Nicolaum, alii Sanctum
n
et tiflam ma- tinne stringente, iuvasa sex liebdomadas cibum, non Martinum, Poloni vero Beatissimum proclaniabant
lo iiuflurii nisi cum magna ddficultate et gravedine, capiebat. Stanislaum. Tnm Petrus Clericus. prolatis in publi-
afffcta.
Igilnr Deo se et beatissirai) devovit Stanislao; tan- cum quas secum deferebat Beati Stanislai reliquiis, .
demque ad sepulcrum illins pedestri iiinere, juxta ceteros omnes bouo animo En, inquit,
esse jubet :
voii qualitatem, perveniens, ad sui sancti nominis noliiscum pr.esens est, cujus invocamus priEsidia prvlafis
invocationem, ropeutinam et perfectara liberatiouem confidiletantuiu non siiiet nos ultiraum naufraginm
;
Seincti Rdt-
quiis
est consecuta. experiri. Ad quam cihortationem cum oranes raen-
4ti Ursula de Cracovia, Tlieotonici generis fe- tes, extrema desperatione perterritas fractasque, in
ptiella vir-
mina, nubilis et adulta. cuidam adolesccnti virglni- spem meliorem erexissent; clamor omnium toUitur
(jUtliiitem
tatem sunm jirostiluens, virginem tamense privatim iu ctelura, et ceterisSanctis omissis, soliusPuntificis.
et publice perebat existimans per simulfalem bu-
; et Martyris glnriosissimi Stanislai patrocinium ab
jusmodi facinus ^unm homines ignoraturos, non omnibus expetitur. Sub cujus supplieationis rao-
recogitans, Deo omne quod simulattir ant fingilur mento, una prncella, ceteris grossior atque erainen-
displicere. Hac aliquando, festo soIeiniiPentecu^tes tior.repentinoflatu ad^eniens, naveminaltum sustu-
imminente, ad ecclesiam majorem Cracoviensem, lit, et pene in ictu oculi in quoddam vicinum
cum genitrice sua sceleris sui conscia, limina Beati arundinetum projecit. Eveisa autera navi, quainvis ad liltus
Stanislai visitatura, processit. Et dnm ad pedera omnesterram contigissent, nemotamen ex illis fue- omnif/us
salvis e/i-
montis attigissent, Ursulaqua; hactenus ob fervoris rat desideratus ; sed salvi et incolumes cum rebus citur.
ajstum caput velatum habuerat. matre monente ut et personis. singuIiMn undas, ali<iui usque ad
ecclesiam velalo capite introiret, raaterno consilio pectus, aliqui ad brachia, aliqui collo tenus per-
neylecto, velum amovit ; etsertum gestans incapite, sistebant. Sedata autem terapestate et navi re-
ad sepulcrtnii ecclesiam maJDrem ingre?sa, sepulchro beafissimi ['ecta, dum prosperiure navigatione Venetiarum
Martyris Slanislai appropinqnavit. Cumque in ora- urliem pervenissent, vlrtus divina et sui Mar-
tione procumbcns, caput in t^^rram paululum recli- tyris Sancti Stanislri merifum ab universis in
nasset, sertum ilH ex cMpiledecidit. Quae eo resumpto commune divulgata exfollebatnr : pro comperto
surgens. crines adornare et rertum verlici reunpouere tnnc Iiabitum est quod Sanctus Dei Stanislaus Mar-
conata, universara capitis coniam delraxit; et omni fyr, potenti suaintercesslone et nierifo, nun in terris
ca'sario nudata decalvataque. non secus quam si solum, sed in undis atque in pelago non in una ;
acutisssima nonacula rasa fcret, in conspeciu omiiis tantummodo Polonorum gente et natinne, sed in
muititudinis apparuit.Qno taliconfusionis opprobrio universis niundi nationibus et climafibus, suam
iubifo cat- videns se prosua tenieritate ad^epulcrum virisancti clementiam suaque suffragia mortalibus se invocan-
vitin punllur dpprehensam cimtritione, ei tunc per preces et
: tibus monstravisset. Beneficiurum quoque Martyris,
et fnlelur
peccatum,
merila Saucti Slanislai inspirata, suadente. et faci- etiam ipsa jumentcrum et brutorura corpora ex-
nus suum publice in lotius pnpnli audientia procla- pertianon sunt, quod insequens declarabit prodi-
inare non crubuit et ad sacerdotem accedens
; gium.
absolutionemque suscipiens, digna poenitentia sce- 48 Honoraturi Sanctura Dei Stanislaura, et ejus
per confcixio- lus suum expiavit ;
per confessionis ignominiam, limina visitaturi, cum jam de sanctitate illius et pro- inter plurcs
nem meritis et interventu beatissimi Stanislai. ad salu- assidue crebre- ad S- Hta-
ex^iat. digiis atque micaculis stupendis,
nislfium pf-
tiferjecompunctionis etpcenitentia; fructumperducta scentibus, celeberrima per univenam regiouem Po- regnnaiilfS
atque stabilita lonicam et ejus vicinam haberetur opinio; nonnuUi
47 TiMidentibus ad limina BB. Petri et Pauli in homines de Laciciensi et Mazoviensi regionibus
Venetias urbem Rumanam, Comite Fanussio. viro nobili, filio utriusque sexus. glomeratim catervatimque Craco-
tendens navu
Jaroslai, cim nepofe siio germano Petro. Henrici viam pergebant: inter quos unus Matthyeus noraine,
fratris filio, etaliis quampluribus; Petrus Pidonus, facetiur ceteris habebalur, curiositate suarum fa-
Clerieus, liononiam cunsequendai Canonicalis scien- cetiarum ceteros homines provocans in risum. Qui
ti« gratia aditurus, societati illorum comes indivi- .etequum habebat monoculura, qui vlctualia et sar-
duus accesbit, defereus secum beatissimi Stanislai cinas, sub peregrinationis tempore, pro ipso Mat-
thseo
DIE SEPTIMA MAJI.
249
thaeo et comitibus sui itinens advehebat. Cum ita- veniens, iiicendere illara et conflagrare igni a ceteris D
que una simul pergerent, et jocosis faceliis ad admoneretur. Quorum jussionem executurus, diu AICT. 10.
levandum viagii laborem relatione vic-aria ut-^reiitur; salis haerendo investigabat, solicitus quonam modo I.O.NGIXO.
ampliorem illis facetiarum oportunitatem mero, de dum jiissas
curiam i|isam, unrti^iue conclusam et obseratam, in- cttrifim hos-
quo plus ^olito ea die hauserant, subministrante, troiret. Tandem tilem mcendl
per scrupulosam explorationein
pra-fatus Mattlia^us, cetcris loquacior et faceti' porticum unam, sads angustam. bassam et declivem
hujusinodi (lelirameiitorum facpiiis iu Sanctum Dei adeo, ut ex equo de.oendere co"CTetur
ofiendens, ,
optat
Staui.'.l;uim uti per^Mt. Quid adir.irationis. inquit, penetralia curia. irrupit, et locis
qwdnm aliquot flammas
Sancli vir- est et ]irodigii, si sanctus Martyr nostcr Staiiislaus, subjecit. Veruiii cuin incendiuin illud. correptis
tutem ctiain in atria Uomini et in potenlias ejus cum tiiumpliali omnibus in circuitu, lalius luanasset, Andreain etiain
„1 tqiiO SUO
p.-.lir.:i ingressus, liominibus mortuliiius ratione ta- Militein, parte ab onini circumdatuni, inclusit et
tiwiioculo ;
men uientiljus, ipsum pm variis suis necessitatibus cuin evadendi oninis adempta foret atque eflugiendi
et morbis curandisinterpellantiljus, visuin.auditum, jam
potestas, in suum etiini auctorem sffiviebat.
gressum et alia innumera beneficia soleat rogatus Sed nec comites sui. qui circumstabaut ab extra, ad
couferre? Quanto vero celebrius foret miraculura eripiendura euui de flammarum medio aliquain nava
sanctimoniiE amplius indiciuai, si iii bruta
suffique liant operam, existimantes eum de mediis ignibus
quoque animalia, posceiidi et supplicandi virtulem dudum exiliisse. Itaque siib taiii periculoso iiecessi- llammii ia-
non hahentia, prodigioi-nra suoruin efficaciain ex- tatis vel potius inortis iiuminentis arficulo detrusus, vttfutui.
tendens, sulipr.esenti tump.u-e eqno ineo monoculo cum videret se aflaniUKirum peti voragine, acomiti-
tribueret oculum amis.sum; ptodigioque liujiisniodi
bus quoque. olainorem si quem ederet percipere non
deslararet se beneficium etiam non peteiici posse valentibus, nullius feieadi solatii spes restaret ad ;
conferre, qui solitus est non nisi supplicanti atque Patroni sui beatissiuii Stanislai pnesidium, inflara-
petenli benefl.-iuin prcsstare. Curaque hiijusmodi in-
maruiii positus medio, se totus converfit. sciens fi-
geminaret blasplieniias : et arguentibus eum de tam densque quod beatissiinus Sfanislaus, devotionem
inconcinnis facetiis, ceteris siiis contribulibus, va- suam secutos et in se sperantes nuinquam deseruit;
niloquus et illotus sermo ab ejus ore non posset per sed pio et
tl ipnc ocii- forti praesidio ubilibet
illi.s protexit. Gra-
correctionein fraternam explodi ocuius illico ejus
him amittit, :
vibiis itaque suspiriis ad Deum
ingemiscens preca-
eqnus accipit crepuit, equus vero oculum, quem .liiduin amiserat,
^
batur, se per beatissiini Staiiislai intercessionem et
habere integruracoepit. Stupore dein.le cunctos per-
suflragia ab imminenti flamraarum exitio ereptiiin
vadente, mueror etiam et anxietas et confusio ora-
iri. Nec inora Beatissimus Stanislaus affuit, etfideli illius patro~
niuin pectora ..cupat, snper socio tam suliita ani- famulo suo, hiiic inde qno graduni tigeret anxie pro- cinio tllxsus
madversioue percusso. Celebratur iasuper per nra spectanti, ferens rvadit.
.auxiliuiu, flaiumarum globos di-
omniuin divina; potentiae. et sui Martyris Slanislai visit, evadendique pi.testafem fecit. Ipse siquidein
admirabilis magnitudo quaB prodigiiiso mnderatio-
:
Aiidreas. dum advertisset, quod nusquain alias n..-
nis temperaraento, duni blaspliemo oculum aNferret, tare p.jterat, riammam iii cameru3 luodum contra
jumento donuret. Tum demum Matthieus, cajcitate porticura qua intraverat divisara, fore praeparatum
wl
hujusmodi vexatus, intellexit se non lacetias, sed sibi eflugium per merita beatissirai gtanislai
iKPiiifeiis intelli-
recipU. blasphenii.as in Deum et Sauctum ejus Stanislaum
gens, ad porticum illam accedens ; et eara latain et
protulisse et reatiissui magnitudinemrecognoscere
;
spatiosaui in poita; modum , ut sibi videbatur,
ccBpIt. Quapropter ad sepulcrum MartjM-is Dei Sta-
et quam paullo ante arctam et augiistam nove-
nislai Cracoviain perveniens, in aniiuo huniiliato et rat, reperiens, equo iiisidendo [per eaindem] quie
contril.) de scelere suo facta per prius Cuiifessione fameii paullo ante sessorein equitera non capiebat,
poeiiitentiara agens, tletibus illud ot assidua ad se-
illsesus et oinnis exustionis expers exivit. A comi-
pulcruin Sancti Dei Stanislaisupplicatione expial.at: tibtis autem, de incolumitate sua et evasione magna
ilonec raiserationum Doniinus, per sufiVagium Mai^ stupentibus et ovanfibus admirafioue. cum ingeiiti
tjris sui Stanislai, illum respiciens, o.-ulum, queni Iiilaritate exceptiis; mirificum beatissimi Stanislai
iilasphemando amiserat, consolidando insiaurasset solatiiim, quod illi in flammls inediis invocatus prai-
utriusque oculi pra;stando pienitenti visiunera, ut in stiterat, efquonam modo incoluinitatem illi donave-
su..rum misericordiarura multiplicatione, quemad- rat, in omniura auribus recitavit. Quapropter in
raoduiu David cecinerat, hominem salvaret et jumen- amoreiu et devotionein beatissinii Stanislai Mart^ris
tum. oranium, qui Iiaic audiere. coiicitata suut corila
**
49 Cum plures Polonorura Milites ad passagiura magnifical.aturque ab universis Dei in Martyre suo
in bclh
Pnitenicr
generale. [indictura| per sumnium Pcntificein con- Stauislao potentia, percujus siifli-agia etnierita. tain
i ra Pruteiios idololatras et barbaros, Cruce assunipta,
naulragiorum qiuim incendioruni a tidelibus suis
ad bellandum etexterininandurn prjcdictos Prulenos averterentur periciiia et Sanctus ipse magnus in
;
i.cciiicti, Prussiam se contulissenl, et bella illic pro ccelo, niagniis in ferra, niagnus iii undis, magnus in
Christianis et fide Catholica cum barbaris assidua flaramis, semper et ubique habitus fuerit clarus, mi-
l-erereiit, fidei orthodoxEeillos subjuitaturi; Andreas riflcus, potens et insignis.
(le Moravicza Miles, spectata; in illoruni nuniero
proiiitatis vir habebatur qui a suis progenitoribus
:
CAPUT VII.
audierat didiceratque beatissimura Stanislaum
Cracoviensem Episcopuni, sanctit.ite fore insignem Varix apparitionc! S. Slaimlai, polimmum
ct ceiebrem, et niulla prodigii.rum clarescero subli- de procaranda CanonizaVwne el cvrporis
initate. Quapropter ab annis sus pueritia;, etquous- elevulione.
ranlla s.
liue in robur evaderef, et deinceps, singulari
virile
^lfinisiao in sanctuiu Dei Stanislaum ferebatur devotionis ar- X alatiuus Ciacoviensis a Fulko. qiiem lingua Po- „
ilevo',!,s
dore; illi niiro religionis et reverentht? af!ectu pra;- lonica Pelkain appellat . cum gravi iiifirmitate paiatimis
.stans reveientiara atque culturaio, seque et sua corrcptus in grabato decuinberet: stertenfi illi Cramv .rgcr
omnia suasque necessitates Sancto Dei Stanislao, potius quaiA (lormienti, vir venerandus in orna-
pro omni loco et tenipore. comtriendans. Accidit mento Pontificali iipparuit, ct trementein consolans
itaque bella illi in Prussia gerenti, ut Prutenorum ac bono anirao essejuliens, ait illi ; Ego sum Sla-
potentiis conflictis, ad curiam iinius nobilis Pruteni, nislaus Cracoviensis Episci.pus, cujus meritis te non
pulchram nimis et munitam, cum coniitibus suis de- dubites saiiatum dic universis, quaslibet necessi-
:
Uaji T. 11 32 tates
250 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lid. n.
A tates sustinentibus, ut fiducialiter turse me£e se per- Tu vero a me rogatus ad Prandotham, Cracoviensem D
AUCT. JO. mittant, mea quoque suffragia invocent;et sepul- Episcopum raodornum et successorem meum imrae-
LO?(CINO diatum, perge meisque verbis illum admone, qua
clirum oninium necessitudinum suarum
visitent, :
terlio in
vMone a votivam consolationem niea intercessiune recepturi. tenus meo deterritus darano, et ossa beatissimi
S Slaiiislao Cum autem a-ger ea visione perfunctus evi^ilassel, Stanislai honesto in armario vino lota recoiidat; et
eonforlatus
et de his qnae viderat stupens secum tacitus vclve- pro canonizatione rjusdem tnto conatu totoque nisu
rel ; in dormitatinnem priorem relaps-us, tandein promptus et supplex iiicumh;tt. Falslao vero re-
secundo parem priori hahnit visiineni; et experge- spondenle : noii dabit, inquit, fidem relationi tuo
factus. nt inampliorem admirationem versus. quid noniine a ine perferendas Prandotha Episcopus. Ad
sibi tam prior quam secundavellel visio vario men- quem Vislaus Adjungas, : inquit, et ho*; illi, quod de eoque
tis discursu pertractabat. Iteruni tertio idem Pon- jirobaturus sum et oredet. Si, inquit, auscultnveris, cuianda
tifex apparens monuit hominem bene de se
sibi si debita intentione et horrendam quam pertulit itiliet moneri
siiccessorem.
sperare et sanitatem consecutum ceteros quoque
,
beatissimus Stanislaus mortem et causara raartyrii,
ejusdem spei e^.se juberet. Qni evigilans et se inte- pro qua ai) inipio Rpge mille frustulis caesus est,
convalrscii graj sanitati restitutum dignoscens, prieconem se libraveris ; fande, qua» implenda decerno, exequeris.
pjusque filius
viri Dei constituens. mafjnifica ejus iu universos Et si meis rogationibus, et avisamentis nim flecferis,
moritnindus
tanalur: snffragi'1 ca-plt efferre. Proce.-^su denique temporis saltem prodigiorum magnitudine, qune per Sanclum
cum filius ejus Pezuan graviler*Iangueret, et niedi- suum in omnes regros et necessitatem patientes affa-
corunijudicioin mo:teradestinatiis fnret; pater ejus tim nperatur Dominus, movearis. Sed et hoc in
Fulko Palatinus. serius admonitlonis sibi facta; pcr documentum assume : quod si annulus suus in plu-
visnm recordatus, cum flotibus et lamento filium rimis operatus est sanitatura virtutera. quid putas,
jam agentem agoncm beatissimo coepit devovere quid censes ossa illius. postqua^m de terra levabun-
Stanislao. cum magna fiducia suppliciter interpel- tur. operatura? His diotis, cum tam efficax visio
lans, ut quod sibi triplici pollicitatidne firmaverat disparuis.^et, sanitas etiam illico plena atque perfecta
in a}gi"o sui> et jam mtribuudo exequeretur filio. Ad Falslaura est consecuta. Quie etsi majtirem effica-
quam v.icem filiiis oculos aporiens et patrera fletibus ciam praestitisset visioni, Falslaus tanien qund sibi
E
madeutera videns Quid, inquit, pater : nii, de bea- ab Vlslao Episcopo injunrtum fuerat denuntiare Inde sanatiir
tissirao mihi narras Stani>Iao?At iile : Voveo tfi, PranditthfeEpiscoporaandatum neglexir.Qiinpropter a:ger sedjiissa
e3!cqu\ nc-
inquit, fili mi, h. Stanislao et tuic sahitis curara post tres hebdomadas, quibus sanus incedebat, in
pligeiis,
sua' committo
sanctitati sperans te ejus meritis : segritiidinem relapsus est recidivivara. In qua dum,
sanandum. Tum
ipger Salnbrem. inquit, rem licet
: singiilorum Jtstimatione raoriturus. in extasira per-
tardiuscule egisli, pater, precibus einm lieatissirai venisset ; vidit virum superpelllcio vestitum, super relabilur:
viri Stanislai et tibi sura reddJtus et vitie. Jube ergo se stantera, seqiie cum qnadam indignatione objur- itcrumqite
me quam celorius ad sepulchrum suura deduci, ple- g:^ntem atque dicentem : Quare te praestitisti raan-
niorem illic liberationem continuo adepturum. Tum datorum, qu^e a me acceperas, et quorum iinpletionis
Fulko Palatinus, grandi solutus raoerore, gratiarum gratia salutem qussieras, neglectorem? Merilo Ita-
actiones in I)eum et sanctum suuni Stanislaum ciim que pra^senti verbere afiligeris arapliuri, si con- ;
omni domo et f^railia sua lesonabat. Et quuniarn tuinax perstiteris, verberandus. Ad hanc vocera
nox intempesta, quae tilius poposcerat Ceri prohi- Falslaus, pallore quamvis niraio, quem ex vultu ter
bebaf, diliiculo enimpente, filium in Cracoviam ad rifico adnionentis et objnrgantis se person^ con- ea complef.
sepulerum beatissimi Stanislai rum cblatione so- traxerat, refertus, a grabato repente consurgens,
lenni deduxit : ubi flenti, oranti. et ejulanti, propi- adaptari sellarique sibi equtim fainiliaribus imjiera-
tiatio divina filio suo Pe/tnan, ad invocationera sui vit, innuens se ad Episcopum Prandotham ex templo
dilecti Martyris, pleiiiorem incolumitatem est lar- profecturum. Quibus inter spem et raetum positis,
gita. qiiippe qui vix adduci poterant Dominum suuni com-
h 51 Vislao Cracoviensi Episcopo, qui annis duo-
i> potem inentis et salubritatis esse, jussaqiie perficien-
Fatslao decim Sedi eidem prafueral, obeunte, Praudotha tibus; eqnum praeparatum, plenu jam pntitus sani-
viiliti agru de Byalacznw in pjus lucum subslituto, Falslaus tate, consceniiens, ad Prandi-tam Episcopuin venit
Miles, gravissima Eegritudine tempore diuturno op- et visione quam viderat fideliter ex orfhiie denun-
pressus, eam per quietein Iiabuit visionom. Vide- tiata, etiam et paoiani, ijnam pro negligentia irro-
quod in ciijusdain celeberrima
b:itur siquideni sibi, gatain pertulerat, enarravit.
ad agendum rera divinam, apud majorem
festi die, b2 Adeleydis, matronaTheotonici generis et reli- Mahoiia
Cracovieusem ecclesiam, majnres piil.sarentur cam- giosa et devota, anno integro a gravi febrevexata, /•Oricitiliis
panaj et seger ipse, ut solennitati quoque tam fe-
: membra illius et vitalia assidue et excruciante et
stivai inleresset, ad ecciesiam pra;dictam gradu depascente, cura in grabato suo, de vita desperan;
cnncito properaret. Qui ad pedem montis positus sub nnctemedia anxia decumbensjaceret; et ceieris
Vislaum Cracoviensem Episcopum, pridem absura- omnibus qui in domo fuerant soinno gravatis. sola
apparfns ptum, ruliro et Puntificali indumento se spoliantem filia illius, de matris a^gritudine solicita, vigilaret;
Vislam Kp. offendit.Quo viso grandis illi admiratio incessit. matrona quaEdam sibi ignota, et numquam alias visa,
t)rac. rfp
cogilareque tacitus coepit, quid cau.sae existeret quod facie et vultu veneranda, per ostium habilaculi, in
f\tnctus
Episcopus SG Pontificali nudaret amictu, et parum quo aegra jacebat visa, admonuit eam, proprio no-
rile solennilas Episcopo rem divinam
illius diei. mine coinpellans et dicens Consurge. Adeleyda, et depromo-
:
iion Ad quem ea adraira-
agente; posset expleri. ad sepulcrura beatissimi Stanislai perge, raeritis suis icn-ln cor-
et sufl^ragio bonam valetudinem perceptura. Denun- jwns
tione distentum Vislaus Episcopus conversus, quasi elcvO'
fioiin spincl
ejus ad liquidum cogitationes cognovisset; Super- autem Trojano. CracovieiisisecclesiEe Custodl,
tiabis
vacua inquit. admiralione percelleris arceor eniin : utPrandotham.Cracoviensem Episcopum admoneat,
ab hujiis, quam olim administrabam, ecclesia; in- ne ossa viri sanctissimi Stanislai ulterius in sabulo
gressu ;
qudniam per annos duodecim, quibus illi delitescere permittat, sed vino et aqua abluta. in
ob iieoleetani
Cancniza-
prajfui, corpus beatissirai Stanislai Cracoviensis vasemundo recondat quod sijussionem meam prae-
;
tionem et Episcopi jacere in terrae pulvere permisi, operam sentem neglectum a te iri contigerit, scias te a
elevatmiem insnper meam pro illius canonizatione navare ne- cruciatibus quos pateris solvi non posse. Ad hanc
corporis
glexi. En, ut dpsidiosus et segnis, de Pontificalibus
puiiirt sc vocera et visionem expergefacta, prona ex grabato
induviis expolior, et ab ingressu ecclesiae abigor.
indicat consurgens, fam filiae quain cunctis aliis in dorao
secum
DIE SEPTIM, rV MAJI. m
A secum una commorantibus visionem erlipit.. Quarii- ore, et una psallente et concinante voce Bene- :
primum denique sulisequens dies iUiixit, Cracoviam dictns qui venit innnmineDnmini. Curaautem omnis ACCT. JO.
petens. sepulcrum Sancti Dei Str^nislai adiit, et pro illaprocessio longo spatio tenderetiir, et Episcopus LONCINO
sua liberatione, suppHces ad Deum fiidit precfs. contra cfenaculiini, in quo Swyanthoslaus coriarius
Eam tamen denuntintionem, qij<e Trojano rui^todi oraveraf, pervenisset; retraxit se Swyanfhnslaus
patefienda erat, matronali piidore suppressit : qua- pra>dictiis intra coenacnli columnam, et per rimam
propter juxta oraculi visinnem sanitate potiri non quamdam qua; agebantur confemplans, Pontificis
valiiit. In sequenti vero nocte, dum scdito maturius praefati amplissimum splendorem et gloriam taritus
conpurgens, fiUn dnrmiente. in oratione persisteret; secum et stupens mirabatur. Et continuo vir unus
vidct virum veneraliilem ante se consistentem atque ex illa cohorte, caniis c^esarie et vultu vemistus,
in lingiia Theutonica sibi iuiperantem atquedicen- qui et ipse sfolacandida amiciebatur. ex processi: ne
tem Vade, inquit, Adloyda, Cracoviam, et ad Tro-
: inferim quasi ex compnsita presserat gradum, di-
ttenimque janum custodem Cracoviensera, juxta ju^sionem vertens Swjanthoslai coriarii domiiiappropinquans,
prinris oraculi, quod per matronam tibi nocte quae ipsum in extasi et stupore positum evocat; et no-
prsecessit monstratum est, mandafa mea defer (]ua- : mineproprio compellat quare inquit, Swyanthoslae
:
tenus adnionitum habeat Pandotham Episcupum, ut exagitaris stupnre et admiratinne? noli denique
ossibus meis levatis de pulvere, et vino lotis et latere, nnli te supprimere ; aniici venimus, non
mundo ea includat. Tu vero ad sepul-
aqua, vasi hostes; praestituri benefina, non hnstiliu irrogaturi.
crum meum Cracoviam quanto celeriusadi,et signa- Swyanthoslao vero stupente magis ad sermonera
culo annuli mei henedicta illico consequeris sanita- qui secum loquebaf.ur viri, et nec proloqui, sed nec
tem. Quod dum altera die explevisset. geminatam- hiscere quidem (subito eniin obriguerat Ireniore)
ut illi indicat
que visionem et admonitionem, quam viderat et audenfe, interrogare vir ille Swyanthoslaiim de re-
alius vo/am
audierat, :ipud Trojanum custodem Cracoviensem liquis pergit. Scis, inquit, Swyanthoslae quis est rein expUcant
ex ordine enarrasset , annulo insuper Sancti Dei Pontifexisfe tibi raonstratus.et qu* sunt populorura E
Stanislai fuisset signata; perfecte et integre ronti- quas aspicis caferva', Pontificem prsecedentes, aut
B nuobonse valetudini se sentiens reparatara, Sanctura subsequentPs? Quo se ignorare respnndente, atque
Dei Stanislaura. sua; salutis auctorem, multifariis dicente (jam enim paulhilum se ex metu cnllegerat)
coepit mirificare atque efferre prEeconiis. Nescio, inquit, Domine.Iste est, inqiiit, beatissimus
, 53 Oniissa ceterorum miraculorum, qute resta- Cracoviensis Antistes Stanislaus, in conspectu l)o-
bant, mullitudine; ne longius progressus fastidio mini Dei et omniiim siipernorura civiuiu Martyr
sim lectnri, prse^erlim cum etiara inserenda plera- raagniticus, Polonorum Protector. Advocatus et
quein seqiientibus, necessarium arbitror quae Cano- Patronus, et onraium se pro suis necessitatibus
nizationera Sani-ti Dei sunt secuta, unum tantum- interpellantium Suffragatormirificus. Tam frequens
modft prn conclusione subjiciam. c Swyanfhoslaus. vero et tam innumera, quara conspicis, populorura
oppidi Episcopalis Slawkow civis, artecnriariiis, vir multitudo, quae virura Dei praecedendo et subse-
simplex et rectus, ac in Deum rarae devotionis, et quendo concomitatur, et in suum decus mndulatur
in eleemosynarum largitioneprofusus; operi quidera laudes; Christiana gens est, precibus et meritis
l'iro pio su3e artis interdiu vacans, noctis vero spatia in ora- Praesulis sanctissirai Stanislai salvata et salvanda.
oranli tionibus absuraens ; cum Eestivo tempore antelucn- Imposuit deinde his diclis illi prieceptnra, dicens :
nam horam praeveniens , in sude sedis superiori Tu. inquit, de visione, qu;e tibi raonstrafa est gra-
ccenaculo oraret juxta morem, in civitatls praedictiB tias referens Deo. qui te revelatione praesenti cen-
ultra pnntem et fluvium Przenischa, qui civitatem siiit dignura. perge Cracoviam et Fratri Vincentio :
praeterfluit, situata [[-arte] copiosam et poene innu- de Prjedicatorum Ordine, quem in ecclesia Sanctae
merabilem populi de sexu utroque multitudinem Trinitatis sui Ordinis, ad columnam sedentem et
videre cfepit. Suspicatu<que hunc hostilem esse auditioni confessionum vacantem reperies, post con-
exercituni et hosfilia illifo attentatnrum (variosiqui- fessionem a qunque primum peragendam, uni-
te sinmique.
versa haec quse vidisti qu;eque a me audisti. ex
sl'jn>ftcfins
11 nisione dem hominum genere erat referf us) subito et ingenti ,
sixaltos in
apparet concutiebatur pavore, tam sibi quam sufe civitati ordine referas. Insuperet lupc illi annuntiabis. qund Piilonm esse
p rocfssio
metuens. et quod imrainere periculum crediderat praeter hunc quem vidisti virnm Sanctissimum Cra- S'inctos,
sclennis
swi (rmpore
n raagnopere perhorrescens.Tenebat autem inler illos coviensem Episeopum, sunt alii sex in Pnlonorum
rciclaudcs.
medius editiorem locum vlr unus. Pontificali amictu ecclesia Sancti, quorum mors in conspectu Douiini
insignis, canicie reverendus et vultu; Clericorura censetur celebris et gloriosa. B. Stanislao in san-
stipatus multituiline, candirJis superpelliciis et stolis ctitate et merito non inferiores, per prnpitiationera
indutus : Sed et quamplurimi viri religiosi et specta- diviuam siio terapnre senescenti, et in occiduura
biles, quibus et feminae fuerant permixtce, latera vergenti seculo, plurimisque vitiis depravato et de-
ejus frequenticaterva ambiebant universre praeterea: pravando, ad siiseifandam in mortalibiis, qu-.o tunc
et innumerabilis illius multitudinis ora in snlum amplius refrigescet, caritatem et in salutera omnium
Pontificeni not.abat conversa,qu!L' etiam, se ad illius populorura, Gentis vero Polonicie gloriam et conso-
benedictionem Gxci[iiendam supplex et prccliva in lationem, revelandi. Quibus expletis, vir ille cura
*" aijiis
genua humiliabat. Pontifexenim pra?dicfus, ex emi- Swanlhoslao cimferens, et oranis illa sancfarum
medto s.
'^tanisluus, nentinri locn prospectans, oranem illam populorum animarura pmcessio, a conspectu suo subtracta,
sese comifantiuinmultifudineni, manu sua cnntra evanuit. Qni raira diilcedine specfaculi hujusnmdi
Fratri
quatuor mundi partes, videlicpf Orientem, Occiden- perftisus. eadem die Cracoviam perveniens,
fem. Austrum ef Septemtrionem in sublime ex- ; Vincentio, quem in luco sibi designato compererat,
fideliter
tensa. frequenti et mnlliplicata sanctificabat be- cuncta ex ordine, qu:e viderat et aud'erat.
nedictione. Qua impeusa, omnis illa multitudo enarravit d.
processionabiliter ordinata, quamplurimis et
ve.iilli.s
ferenfariis prieCGdentibus. Episcopo cousistente in ANNOTATA.
raedio, pontem et fluvium. de quibus praemisiraus,
transgressa versus civitatem, et ecclesiam Slawko- a Ita cliam Fulco sive Pelca, (ml Episcopus Cra-
coi-ii-usis ah anno \{8Q ad annum 1207
ex cujns fa-
vicensem visa est incessisse; quamplurima et iunu-
:
merabili populi de statu vario et permiscuo multi- mi/ia hic Patatinus potnif fui-^se.
uno h Vislaus si'« Vislirairus, ierfif ab anno 1239 ad
tudine, et praecedente Episcopum et insequente,
S52 ACTA S. STAMSLAl EP. CRACOV. M. lib. ii.
anntrm 1242, qni nn/atur mminm addictns consatigui- ment6 sumpto ex ip&ius jno erga sunm Conventum offe-
Aucr. Jo. neis fuisse. ctu; nemo ut puto contradiceret.
LONGINO
c Swyantoslaus, aiias Swentosbus : de hoc egi-
mus inler p>\rtpn>iisso$ ad Ib Aprilis, proinisimusque LIBER 111
ejus Vitse parlfm rfliqunm subjiciendavi hoc loco, nbi
anteyior pars toln hnhctur : ert {ut Craroviu uobis est* De canonizalione B. Slanistai, et fniraculis
missa) posl prxdicta owuia, talin esl : Pnstea dninum poslea patratis.
B. Suerttoila-
us poslea tn revcrsus, Totam po^spssionem siiam quam habuit
ade B- V. veri;]i(lit, et panperibus ex Dei aniore elargitus est ; PUOLOGUS.
mansionarius, B. V.
ac iterato Cracoviam pergens, ad ecclesiam
Maria*, in Circulo Cra<oviensi sitam, primum Cle- Ue principali tertia,Canonizationis Sancti Dei Sta- Pro Canoniza-
ricus, post Mansioiiariiis, deinuni, propter sinieri- ni^laidifficultate.postqiiaradu.ibus aliispropitiatione tione adlubo-
'
tatem et fideni in exequendis intentionibus fideliuin, divina defungi me contigit, scripturus, bonilatis di- rarunt
Test:imentorum executor factus, pro simplicitite yinx clemeus providaiiue ordinatic, ut illam vehe-
sua in omnibn laboriosiis, in ornamentis ecclesice mentius snlitostupereni et admirarer, menti inoes-
procurandls solirKus. officiuin sibi coinmissum cum sit : quiw in id tempus, quo dilecti Martyris sui
magna humililate et pictaleqnoad vixitexequebatur. Stanislai cauonizatiiuiem consummari perfir-ique de-
Orationi siije locuni prrecipue delectum habuit ante creverat, et Poiitifioein Cracoviensemet Principein,
altare patieniii^ in Cruce Domiiii, ad dextrum latiis raris et singularibus virtutibus refertos viros, ser-
altavis sanctissimi CorporisCJiristi, In eodemtemplo vavit : quorum ?ilter n Prandotha fide, caritale et
1'randotlia
eruclflxl B. Mari;i' Virffinis, ubi nudis genibus, etiam hyeme religione plenus, et magnitudiiie virtutum egregius Episcopus,
allogulo m^^dia, flexus rt pernox orabat; et plurima lam sibi aller b Boleslans, Lesthonis Albi filius, circa quem h
honoratus,
quiim aliis a Deo impetrabat ita iit mnlti, quibus : tunc rerum summa Polonicarum et monarchia con- Bolcslaus
Princcps,
sanrtitas ilhiis perspecta fiierat, seinKipsos atque sistebat, pudicitiael religione insignis, habebantur.
omnia bona sna dispositioni illius pUme committe- Acces>it et Boleslai Principis cousors rCuuegundis,
rent. Fertur eadein ira;igo patientis incruce Domini Hungari;e Regis Bf^ia; filia, maternse progeniei a ejus uxor
nofte (juudam eidem locuta fiiisse, Suentoslae cur sorure germaua (/ S. Hedwigis Pobmi^ Ducissje, B Cunegundis,
silet eccle-^ia? Ex qua occasione po-^t aliquot annns germauEe, iilustrissima prnpago,
E
S. Eiizabeth ncptis
(/
ab obitu Beati, Petrus. Saloraou, etNicolaus frattT virginitatis altitudine, quam in connubio maritali
ejus, viri Consulaivs urbis Cracovieusis, apud quos incontamiuatam servaverat, et stupendis quae in
Sueuti>slaus diversabatur, fuiidationem aliqnot mil- vita et iii morte. in defunctorura resuscilatione et
lium feceruut jiro Psalteristis, qui die ac uocte in- in langnentium curaticne egerat, miraculis pr£epol-
cessanter Psalterium canondi in eadem ecclesiaobli- lens, nibilo avia sna B. Hedwigi et mafertera sua
gatinuem Iiabeut Hanc fiindationem executa est
: B. Elizabeth sauctitate inferior eo vel solum panim ;
Anna eorumdem fuudatoruin germana ^o-
(Uinska. felix, qund Principatum apud Polonos sortita, eo-
ror, atqtte haic fundatio cum eflectu huc usque, rum desidia et neglectu canonizationis glorificatione
etiam attcla, durat. Ad cam veru iinaginem Christi hucnsque iu^ignita non e^t, quamvis in eam usque
Crutifixi unnc erecta est Confraternitas Salvatoris, diem singularibus clarescatmiraculis : qu:u et ipsa
ad animarum e purgatorio liberandarum curam in- pro canonizatione sancti Dei St:tuislai OT^nes suas
teiita. TalemodHramenet abstinentiamsermonis toto Ducales iacultates, magnifico et hberali spiritu,
vitaj sua- tempnre sibi injunxer.it Suentoslaus, ut "
effundebat.
"
Accessit insuper et vlr venerandus Ja- Jacobua dc
perpetuiira silentiuni servare videretur,
qu.imobrem cobus de Skarzeschow, Skurzeschom
etsi genere originarius et
Decanus
et Silentiarius vocabatur; existimans apud Denm statura pnsillus, virtute famr-n et doctrlna ingenuus et alii.
non postremam siM fore mercedem, si incauto ser- et magnus, ntriusque juris Doctnr, CracovIensJs
novo Carme-
lUarvm
moneiipminum offpnderet. Et (inamvis exignos eos- Dectnns, et Wratbislaviensis Canonicus qui elo- ;
couventui qne fere meiidico servientes haberof proventus quentiam et d'>c(rinam singularern, quibus pjllebat.
;
varios lHims niluloiianus post nuvam funda'ionL'm Conventus sed et labores sumptnsque suos ad id uiuim conver-
donat,
Pafruni Carmelitarumad tcdes B. Mariio Virginis terat. quatenus Suncti Dei Stanislai canouizatiouis
in aronis, non exigui momeiiti libros et argenteum glurificatio proveniret, omnibus caicatis, qiire inge-
calicem ad eumdem convenlum comparavit. Extant rebantur tam adversitatibus quara difficiiltatibus,
adhnc cumsubscriptione inanusejus libri, ut Scaln animosus et princlpalis inter nunlios cuoperator.
cfleli Tr. Joannis Juiiioris ordinis S. Dominici, et Accesserunt et tam religione
alii
viri, nonnulli,
Concioiies anni totiusauctore Fr. Ji.anne Grytzik quam suasusquead felicera
prnbitateinslgnes, qui
Ordinis S. Francisci, cum initiis Epistohruui et canonizaiionis couaummafionem navabant operas,
Ev, ngeliorum quos libros testameiiti viijore dana-
; quurum nomina in progressu narrationis subjicie-
vit eidem Convontui alios prseterea libros, in i^ni
: mus. Accessit postremo et universus Cierns Craco-
bus Specnluui Viuccntii, Bibliolhecm templi Paro- vieusis dicecesis, qui pro caniiiizalionis niigotio vo-
cbialis addixit. Be^tus suo tempore puste:*
Suento- tive expediendo, et de singnlis Uuieficiis certain qu6-
slaus. pluribus Diii douis cumulatus, bonorumoperum tam coutrilmeudo, Uberaliter impeiidelmt. Verum
ct sancte «lo- diernmque pleiius, et multispro nominejesu labo- prosecuturus propusiium, ad mileriam principalem
rUar USD. 15
ribus perfunctus, in .spe vila3 a.-terna:, ut bouus
AprUis- op(,-- redeo.
rarius, cnmeximia) ^anctitatis nota, felici fiue quie-
Clioro templi B. Mariai Virginis in circulo
vit, et in
ANNOTATA.
Cracoviensi honorifice sepultus est, annu 1489 die
ISAprilis. Uude cudi oivibus aggregatus, pliira a PrandotaBialaczovius.coHsfcrrifiiK Bpiscopus 2S
nunc quam cum viveret impetrare Dei dona suppH- Mnji mno 1242. murtuus anno 1^66 'lie 'iK Septem-
cantibiis potest. Hnclenus Vita iUa, cni ulm quxdnm bris. Ad quem diem dicilur aliquem cxillnm kaber&,
Snentoslai vim circa 4epumr,m B. Michaelm Galro- missii quudam Vifx Ejilome , et promissa siint ampliora
cii inscriiur; quai in linjus Vila, ad 4 Mnji jum qua-dam.
im- i
pressa uhietiam nominantnr ejusdem temporii Sau-
est,
b Boleslaus 4, nnlusanno 1221, a fVladislno Duce
ctivtri,qhibuscuni Suentoslaus spiritunlem
amwitiam adoptalus anrio \'2'iS,vixit ad ann-um 1279.'
coluii. SiporroB. Sufiiioslaum islum Patrcs Carme- c Cuneguudis Vilam seorsim scripsit Lnjin us,
litx sui Ordinis Tfriidiiis
veUent adnumeralum, argu- dandam 24 JuHi, in qna ejus pro Cunonizntione adhi-
bita
DIE SEPTIMA MAJI. 983
hita oj)era dcscvibitur. Eom Jtalicc edidit Ra}inciius viensi, etdilectisfiliis, Capitulo et Clero civitatis
Pictis Romx anno 1633. Cracoviensis et dioecesis, suis nohislitteris inliman- .WCT JO.
C»/u"'"i- S. Hedwigis 15 Oc(o*m, e( S. F.lisa- tibus [intelligentes], qiiod mirabilis I.UNGINO
(1 Deus in sanctis
betlia li) Nuvcmb. quarutn varia Acta /labemus, siio suis pia; menionK Stanislao Episcipo Cracoviensi
tempore iUnslranda. tot et tantis dat coruscare iniraculis, ut illius .san-
ctitas apertis indiciis comprobetur, et ipsius inter
CAPUT I.
alios Sanclos non invocari sufiiagia sit indiL^niiin ;
Legalioni-s pro Cunonizalione nd Suinmum venerabilibus Fratribus noitris.^rcbiepiscopoGuez-
Pnnlipcem deUinalx. Examina repelila. nensi, Kpiscopo Vratliislaviensi, dilecto filin Abliati
lleiiiora illwilri miraciilo sulAata. de Lubens Ordinis Cisterciensis Vraihislaviensis
dioecesis, dederimiis noslris litteris in mandatis, ut
^_ji'el'ri;«centihus magnificis et stupendis prodigiis. adjcitis sibi viris religios's et Ueum tiinentibus, de
qiuf clementia Salvatoris omnium Dei perbe.Ttissiini virtute nioruni et veritate signoriim, operibus vide-
Pontifici.'^ Stani-lai iiierita ^'loriosa, in Cracoviensi licct et mirarulis, i!ilig';ntissiiiie, iiiquircntes, quae
ecclesia et aliis qiuunpluriniis locis, ad sui nominis inveiiirent lu.bis suis litleris lidcliler inlimarent
invocaticnom nperaliatnr ; Holeslaus Pudicns, Polo- ipsisque in negotio hiiju^niodi firoceilentibus et re-
norum Princep-; et Monarcba, et Prandotlia Craco- scribentibus nobis, nos Hdein adliibeainus ut coiive-
viensium Antistes, ferventis ainbo, nt prEemisiinus, nitprocessui eorumdeuj. Quia tainen in tanto n.*go-
Imwcenlhis devotionis viri in I,'eum, nuntios suos ac totms regni tio, gravitate et tnaturitaiepra;viaestprocedeiidum,
IV, nvelatiDHC Polonici et Ecclesia;, Magistrum videlicet Jacobum te ad partes transmittentes easdem.auctoritale Apfi-
Camniza-
piv de Skarzcscbow, Decretorum Doctorem. Decannm stolica discretioni tua' fvigorej praesentiura in virtii-
tione anna
12J0 accepla, Cracoviensem superius norainatum; et Magistrum te obedieutia; districte injungimus, ut a diclis In-
Cerardum, Canonicum Cracoviensem, in Lugdunum quisitoribus, si superstites etpra;sentesin provincia
civilatem Galliarura, ad Innocentium Papara IV, fueriiit, an sic processerint, sicu:. subipsorum sigil-
anno Dnmini millesimo ducentesimo quinquage-imo lis recepimus, perscriiteris ; et ipsorum actiiuin
transniittnnt, miracula Sancti Dei exposiluros. QuiE exempla ad majorem cfrtitudiiiem teciiin jiortes ;
etsi suinnio Pontifici Innocentio in facie Consistorii faciens prasenlari tibi eos qiii dicimtur fuisse a di-
publici, per Magistri Jacobi de Scarzescliow Decani versis infirmitatibus lilierati, quos et quot potueris ;
Cracoviensis orjianum, graviler et diserte fuissent ac illos duos centenarios. si superstitcs fiierint, de
enarrata, sanctitatis siia; et suscepti Martyrii non quibiia meiitio est in actis vel Horiim alteriim : qui
tam validissima quam certissima indi-ia; Suiumus dicuntur ab aliqnibiis acccpisse qui Sanciiira nove-
tame Poutifex gravitatem, in rebus similibus a Se- rant eumdcni, et deipsius clara et hnnesta conver-
deApostolica custodiri solitam, oVervans, a Archi- satione, dum viverent, audierunt : inquisiturus ab
episcnpoGneznensi, i Vratislavien.-i Episcopo et Ab- ipsis, an ita sit, et iiispectuiiis niliilominus devotio-
bati de c Lubens examen miraculoruni B. St.mislai iiem populi et faniam corainiinem siiper martyrio et
per litteras speciales mandat et remittit : jiibens causa inartyrii nec non etsivnctiiate ipsius, luquiias
commitlit illis singulariter atque injungens, quatenus propter insuper utriim Cracoviensis diu;cesis paganis et Ru
2 Einsco/iis diuturn un et loiigajvani earum reriim, quaj de pas- thenis Schismalicis sit confinis, iit ner Iioc ex ipso-
ct Abliatt,
sione et inartyrio B. Stanislai feiebanlur, protela- rum conflnio lucruin provenire valeat aiiimarum. .\tl
tionem, Militera qiiemdara ceiitenariiim, Bedka hio Cbronicarum, qiioad capitiilum pertiiiens
lioc libruin
erat. cuin omni diligentia et solicitudine examinare ad negotium prasfitum. ex arehivo Ducis I'idnniae
curarent : qui etsi S. Stanislaum non noverit, eos editum. et etiam libruin Annalium et epitaphiuin
tamen qiii illuin noverant et viderant, pro ooinperto considera dillgentcr : et his surainatim siib oblesta-
sciebatur novis^e. Illisque refereiitibus se vitas B. tione jiiramenti. ubi tibi visum fuerit. coram priori-
Stanislai puritatem et conversatiiuiem, innocenter bus Inquisiioribiis pra;stiti, pleiiius intellectis ; si
et religiose per omne ffivuni traductam, nec non aiiqui testes supcr prioribusvel novis articulis tibi
ordinem et causam martyrii, rairacula insuper in fiierint priesentati, ens juratns seciindum rormam
innrte et vita palrataplenarie didicisse; etsi juxta recipiendorum testium prudenter recipias et diligen-
mandiiti .4[iostolici directam eis formara proccdendo, terexaininare procures et sic instructus ad nos, ut
:
scrupulnsum super singulis articulis, per Promoto- per te super hisinslru.amnr i.Ienius. revertaris. Da-
res negotii productis, egis^ent examen. et pra;fato tum Perusii sepliiiin Kaleiidas Juiiii. Poiitificatus
Innocentio Papa; de omnibus, qua; per eos cognita nostri annonono.
fuerant, pleiiam per scripla fecisseiit fideni : Papa 4 Ccmmissariis Apostulicis Giieznensi Arcliiepi-
tamen Innocentius, rein cogniturus et producturus scopo Fulkone, et Wraibislavieiisi lipiscupo Thnnui,
'''
insiieclio- ad liquiduin, Jacobuin Weltrensem, Fralrem Ordi- et Abliate Lubenensi, et Fratre Jaiobo Weltrensi
veni .lacoio
nis Minnruni, virum et religionis rara; ei doctriiiie, Ordinis Minoriim,singula eis commissa, cum ilebila
"t«l(7l!i
gravitiite et maluritate oxacta, in facio (^anoniza-
Mniorita;
Poloniam traiismittit; ad inspicienduin persnnas te-
tiouis B, StanisUi expedientibus, et universa qua;
siiura productorum, etpra;sertini iid inquirendum a
duolius veteranisetcentenariis hoininibu^, in actis compereraiit redigentibus in scrintum publicum et
priniibus descriptis, qui dicebanlur ab aliquibus ac- solenne, priores liujus ne,gotii nuntii, qui dudiiin in
cepisse,qui Sanctiini uoverunt euradem, et de ipsius patriain luerant reversi, videlicet Magister Jacobus
honesta et clara couvorsatione aiidiverunt, et ad de Scliarzeschow Decanus, et Magister Gerardus
palpandum omniuin testium productoruin legalila- Canonicus Cracoviensis, canonizationera B, Sla-
solici- nriea tef/a-
tem; inquisiturum quoque si Cracoviensis di.ecesis nislai apud pra;fatum Innoceutium Qiiartum
tw ael l'on-
taturi, ad curiam Rnmanam per
Praiid.ithara Epr tificem
paganisetscliisraaticisKuthenissitconfinis:necnon
clc^tinata.
et videndiira seripluras, libros, chronicas, et aniia- scopiim Cracoviensem et Ca]ritulu:n suniptibus datis
lia, sanctitatera etmartyrium Beati viri testantia. provisi, allera c vice tran-uniltiintiir. Et res ipio
nnutiis pra;-
ex arcbivis publicis tani liegia; quam Ecclesiaj as- ip-a facilius transigi et obtineri posset ;
et Minores, de
suinenda. Cujus commi^sionis exstat tale exemplar. fatis nanuiilli Fralres Pra;diC!Uores
monasterio Cracoviensi, in litteris divinis
3 Innocentius Episcopus, servus servorura Dei. domo et '
adjuncti sunt. Qui
""" liisce
Jacobo Weltrensi, Ordinis Fratrum
dilecto fllio Fratri erudili et zelum Doi habentes,
"llens ,„ijs
Papa Innocentio apud Lugduiium, nondum f enim
'"
Minorum, salutem et Apostolicam benedictionsm :
foloiiiat
Gallias hquerat, oftenso, etsi grandia rairacula stu-
Licet venerabili olim Fratre nostro Episcopo tlraco-
peiidaque
3S4 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lib. iii.
pendaqitp npera, ordinem insuper et cansam Mar- tegravit: qnod multos morte stratos ad vitam resti-
AVCT. JO. tyrii beati viri Dei Stanisl.ii, coram Papa Innocen- tuit, quod leprae maculam a plurilius depulit, quod
LOKGINO
tio et coetu Caniinalium, in Con^iistorio publico, epilepticis, paraPtycalis. et conlractis plpnam va-
organi.^iprniiriis iliserteatquespleniiiileenuntiasspnt, letudin^m contulit; cui elementa videbantur fnmiila-
examen insuper testinm per Cnmmissarius Aposto- ta: ad cujus invoc:itionpm iVpqiienter iiicendium
licos faftimi et in sfriptis rodactuin oslendissent restinctum est, pelagus et undarum stridor, aerea-
solicitudine qiiofine et vijrilia ingenti. pnmiim qni- rutn quoqui? poteslatum fnigor quievit : ad cujus
dem summum Pontifirem Iunoccntinm IV, deinde jussionem inferus militem Petrum, qupra triennio
singulos Cardinalium, pr.Tecipue tanien Jnannem {i
captivum detinuerat, solvit.
Cajptanum tiluli S. Nicol.ii In (;arcere Tiilliano Dia- 6 Jam pliires diesnuntii Cracovienses, solicitando
conum Cardinalem, causae pr.Tdicta? Cnmmissarium qu;e in rem videraut nccessaria, exegpraut jam :
ad videndum dicta examina testium 5:pecialiter de- iliis spes o|itima de iiegotii expeditione a,Papa et
et res qux
putatiim, de con.--uinmaudo cnnonizationis munere CardinaJibus prnmissa afiulserat; et veluli omnibiis
jam perfecta
freqiientius obeundu vexarent; n-nnnllis tamen Car- diffii-ullatibus acimpedimputo cuni obstaculis defun- credebatuT
dinalibus, propter vetustatemet b>ngiiiqnit;item tPin- cti et biborum suorum fructum gloriosum prope-
poris, de veritate tam niarlyrii qiiam miracuiorum diem, de quoillos JoannesCajelanus Cardinalis Cnm-
hassitantibus, experimenta
majora(|iip et lucidinra missarius certiores fecerat, pereepturi, felicem exi-
.«anctitatis B.Stanislai deposoentilais; nunfii in Po- tuin negotii, la?ti alque :il;icres operiebatur; cum
injecta nwra
loniam rediie jussi. nova mandata Apnstolica Cnm- subitn. eodem Joanne Cajetano Cardinali referente,
remiltUur:
missariis prioribus Apostuliris ;ifferebant: quibus audiunt rera clarr.m certam nullaque fusc;im cali-
et
mairdabatur ut scrupuiosiu« vitam, penus, ordinem gine (de quo ipse stomacdians grandi
Cardinalis
et cau^am martyrii, prodigia, satictitateui et meri- coramovebatur adrairalionej ad ambignurn et infe-
tum beatissiini Slaiiislai, et ab iisqun.sjain exami- ctum recidissp, Reginablo k Episcopo et Cardinali
naverant et ab aliis investig;irent, ac per nova Ostiensi; qui[posfmodum| Innncentio IV assumpto per Itegiml-
scripta et testimnnia Sedem f;icerent Apostolicara in Catbedram succedeiis, Alexender vocifabttiir, dumCardi-
de sinfjulis certiorein. Ea difficnltas utrum consulto virn magn-p gravitatiset prudentiip, cui et reliquus nalem
ingesta fiierit. utveritas de sanctitate Marlyris, pa- Patrum conscriptorura ccetus, auctoritatem illius
E
lescpret ad liquidiim an ut snlet Romana industria,
; non proprium jndicium secntus, assen',iebatiir, ca-
ad res aliquas honestius repellendas difficultates in- nonizationi viri Dei Stanislai, propter diuturnilateni
jicere, liuic qunque difficuUatem pra^fatam injererit, et moram temporis a die m:irtyrii sui etniixi. perse-
incertum babemus. veranter obsistente: et iudignum atque incredibile
b Nihil Iiar dibitione vir exi-ellens atque optimus, astrupnte, ut claritas tam illustris martyrii et tam
Prandntlia Craccviensis Episcopus, fjictiis segnior, insignis sauctilalis, vera et non simuhta existe-
si
quae forte filium a prospquendo des-p^-rare coegisset, ret, fanto tempnre Spdem Apostolicam et universa-
sed plenus fcrvore atque zelo, et priores testes et lem Ecclesiam latuisset. Commissarium itaque suum
novo examine plures alios novos ; IMkam tamen pravipue, Mili- Joannem Cajetanum Cardinalem nuutiis Cracovien-
aceurale faclo tem centenariura, ;ipud Commissarios Apostolicos sis EccIesiiP, magna turb:itione et anxietate per-
induxit: et altiori indagine ipsos examinari, dtcla- culsis, quid facto opus foret, consultautibus ; inspi-
que eorum procuravit conscribi, et anni dimldium ratus ipse et indignitate repulsae permotus, licet ut
in conficiendo hiijusmodi examinationis negotio, postea referre solebat fortuito se Inqui credens, re-
singiila ppr.se curans et adiens, absumpsit. Trijdi- spondit, non argumento humani testimonii, sed ad-
miltitur
calo exnminesuper vita. causa, et ordine martyrii, stipulatione divinte virtutis rera indigere. Quapro-
an. 1253 nofo miractih
teifatio terlla
et magnifieis et famosis miraciilis, alilsque omnihus, pternecesse, inquit, habet Sanctus vesterStanisIaus, rcquisito,
quae ad consummationem canonizationis viri beatis- post tot qna) eura egisse cnrapertuirf est prodigia,
simi St;mislai Cr;icoviensis Episcopi conducere visa unum finale, si canonizationem suam perfici velit,
sunt, jiiste et rile exppdiMs priores nuutii Magister; operari miraculura, ut di^cordes in unam etconfor-
Jacobus de Skarzeschouw Decanus, et Magister mem sententiam impellat. Sic etenira qui obsistunt
Gerardus. qui et Gostinimus appellabafur, Canoni- Domini, si novo et prodigioso signo (cuin singula
cns Cracfviensis, cum Frainl)iis Prfedicatoribus et alia, quasi vetustate absolevissent, in dnbiura revo-
Minoribus; perPr;indotham Epi&copumetCapitulum cent) ad consensum poterunt induci. Ita AthletEe
Cracovien=e, sum|itibus qiii negntio abundp suffice- gloriosissirao Stanislao. qui. pro fide. pro religione,
rent provisi;ad snmmum Pnntificein Innocentium pro veritate quam maxirais viribus etinfiuitis sudo-
IV, qui novem /< annis apud Gallias exnctis Italiam ribus certaverat, qui innumeras plagas ca;sus atqiie
redierat, vice tertia annnDomini millesimo ducen- mactatuspertulerat; quivitam suam totamvirtutibus
tpsimo quinquagesinifi terlio proficiscuntur. Hunc devoverat; quique vitam suam fortibus factis et
cuiii in Pprnsinrum ( urbe offendissent. noviim illi sanctis ac stupendis prodigiis cnndecorarat, justis-
de vita, martyrio et miraculis H. Stanislai exhibent siraac:mnnizatio injuste et indigne iiegabatur: quam-
examen: nova oinnium Poutiticum ac Principum vis et vifse sanctitas, et raartyrii veritas. et prodi-
PpiunicEB repionis atque Ecclesia^ sanctitatem viri giorum multiplicitaspfficacissimumprsesfruerent or-
testiintia. oflerunl scripta; et prn illornm
ampliori dinpm sanctitali. Qnid agerent nuntii Cracoviensis
aim firmitateeliamtestes insignes. et qualibet exceptione Ecclpsiae et Procuratores negotii electi Dei
tisHf>us Slani-
niirnciihnim majorps, vivos et pra?spntes pi'odiicunt; in quos aut slai^ qungradura verterent; quem Patronuinadirent,
permerila beatissimi Stanisbii collata fnere miracu- cujus suffragia implorarent; singulis quodammodo
la.ant qui eos quibus conferebautur viderant et no- per sentetitiara Rpginaldi Cardiu:ilis, atam solenui
veranta pluribus languoribusillosdetineutibiis bonse probationnm genere. iu ambiguitatem avprsis? QuiJ
valetudini restitutos. In qiiorum depositionibus cla- insuper ad consummatlonem operis adderent, quo
rissime cnnstabat, qu:im S;inctusDeimultis claustra summus Pontifex et Cardin;iles moveri in canoniza-
linguarum invocatus aperiiit, et pnst horrificura tionem saiicti Dei possent?
vocis inarticulatae mugitura, vinculo uodatiB Hnguas
7 Restabat unum, et deseri se a Christo et bea-
qUOd 1(1
disrupto, exore obserato sensibilis Pt roctus sermo
tissimo Martyre suo Stanislao, pro illius Eccle^ia et ipsomrt
proressit; quod caecus rerepit lumen quod quas monliiindo
; et veritate passo, non posse tenacissirae confiderent:
violentus dolor, nube crassi humoris
obscurans. ex qui ideo Martyris sui gloriosi Stanislai canoniza-
orbium sede rapuerat luciferas geraraas, orbibus
in- tionis gloriam indifficultari perraisit, uteam illustrio-
rera
DIE SEPTIMA MAJI.
et gloriosuraCracoviensem Antistitem canonizat, et trimenta sterilitatis abjiciens , salubris incrementa D
Sanctum in conspectu Dei et hominuni denuntians fertilitatis suscepit; acnuptiaii fcedere nunc ALCT. JO.
illi gra-
Sanctonim ascribit (am numero quam catalni^d : tiosa conjungitur, a qiio priusquam esset assumpta LONGINO
mamlans b festum ejus et nalalis sui diera octavo de Gentilius invenerat se desertam. Uetetur igifur,
saiicHmgKe idus Maji, quo die ielici cruore cousummatus est, et ajumlas sua) de terrestri etiam ejectie Hierusa-
,
dedarat ab universa Catiiolica Ecclesia, inter pr.fclaras Mar- lem, Svnagogaa videlicet, dudum sibi ImjusmMdi ste-
tyrum festivitales, .solenniter etcum debita venera- rilitatis incommoda iinpingenti. secura respoudeat,
tione quntannis celebrari decernens diem itlum»
: qund jam sua; prolis fuecunditate cffilestis muri Hie-
oninibus Regibus, Pontificibns, Principibup, optima- rusalem cicatnx obdueitur; et quie antiqui hubitato-
tibus. nobilibus, ordinibus, digiiitatihus. et uuiver- res vacua domicilia reliquerunt, ipsa sua; universi-
snruni Polnnorum generi f^re solennem et festivum. tatis illustrabit pnesentia, felici postmodum perfe-
Pr.Tscntibus autem omnibus annum unum et dies ctione sui atque integritate gaudens. Poiro ne bujus-
quadnigiuta de indiilgentianim thesauro largitus modi exuberante tetitia quispiam in valle raiseriie,
est. Orationem insuper de prEefato Stanislao. tangons mnnentium terra. requiem posset sibi pnlliceri con- dulore per-
in ea ipsius sanctitatis gloriosa nierita, edidit, et per tinuara, cujus vita est adversus inimicorum ingnien- mixtam e4je
c se publice pronuntiuvit : quse incipit : c Populum tia exterorum castra, militia super terrani
bella,
quo leiiipore tuuni quaisumus Dumine intercedente B. Stanis! lo. ac ne praidJcta Ecclesia, qu£e mater est cunctorum
vej Ulum
imagine
14 Non destilit denlque omnipotenlis Dei provi- fidelium, maternae conditionis expers existeret; si
ejiis insig- dentia. dum canonizationis perageretur opus. miri- solitas,pra;sertim in partu quorumdam filiorum suo-
ap-
iiiliim
ficare dilei-tum suiim Stunislaiim beatissimum. Nam runi, mafruni parientium raolestias non subiret ; in-
parct :
in ipso canoniziitionis et pronuntiationis sueb nrti- feriiutn instauretur quodarainodo sibi adversitas op-
culo. InnocentioPapacon?istente adhuc in«'athedra, portuna.
vexiilnm de rubro cnlore et puniceo contextum, IBSicut in passione pise memorise B. Stanislai
Ponlificalem persanam habens pro insigni , in allo Cracoviensis Episcopi, cujus raeritis priefata reful- E
pendeiis, Angelico gestatum mintsferio, d apparuit, get I^cclesi.i ,
putuit eviilenter. Cum enim idera in oxtendii in
a pluribus Christi fidelibus, quibus id clementia di- sortem Pontiflcalis ministerii digne voeatus a Do- ' s«inii(iio
viua revelare voluit, non sine admiratione ronspe- mir.o, supergregis sibi commissi custodiam prudon-
ctum, rubro colnresanguiuis effusiouem signiHcans, ter vigilaret; liostium sag;iciter esploravit insidias,
persona beatis-^imum Stanislaum aper-
et Pontificali muligiianfiuin anticipavit consilia; a:mulique nnsfri
Uli capella
strnihir,
tissinie figiirans. Fabricata insnper esl, eL in beatis- deprebendens laqueos, ipsius taute retiacula ilissol-
simi Stanislai decus et gloriam , et in illius canoni- vebat. Hinc nempe pro suis ovibus cor suum tradi-
zationis reminiscentiam perennem, in latere et intra derat ad vigilandura diluculo, ut si quera gravi forte
ecclesiam S. Francisci, in editiori loco, pendicularis deprehenderet tentiifione concussum. mox ubere
e capcdla, a nobis aliqiioties freqiient^ila utqiie visa, consolafionis adbibito eum erigeret desolylum irt ;
in qua suum gloi-iosum raartyrium extat desculptum. quein in bono proticientein advertfret, eum gratula- jm Eptsco-
Omnibus antem rite perfeclis, cantico Te Deum lau- tionis ubere protinus confortaret ut non minus per P«""" "Pli-
,
d cim (li-
quimi proficicntibus subditis, se ","„'^5"'"'
strihidioiie
danius a summo Ponlifit-e inchoato, et a Clero uni- hoc delicientibiis
Candelarinn verso ad finem expletn, facta est et generalis cande- claris indiciis ostenderet esse matrein. Verum cum
finitiir larum in homines utriusque sexus «[ui convenerant mentis angaistia liegem Polonorura,
i;on sine inferna;
cerenidnia.
f
distributio f,
adeo liber;dis et prodiga, iit illiusmodi nomine Boleslaum, in tantis borrondis voluptatibus
liberulitatem singuli testarentur se nullo nnquani tem- subjici, ciirnis quoque nefandis illicebris cerneret
pore vidisse, sed nec ab a;tate detiuxa audisse. In enervari; ut m p;issiones ignorainiie traditus, et in-
hunc modura vere beatissiraus Pulonorura Patronus hura;inis conlumeliis aiiiciens corpus suuin niulie- ,
et Craooviensis Antistes, qui septuaginta quiuque rum m.imillis, avulsis propriis exinile liberis, catu-
et Cfntum annis absque canonizationis lionore deli- Ins apponeret raiserabililer educaudos ne execran- ;
tuerat, non tam summi Pontificis et universalis Ec- dain fovere malitiam et iniquifafi ejusdem Regis
clesise judicin, quam Cfrlesti demonstratione et si- videretur, prffifatus Pontifex per dissimulationem
postquam ipsum a pra;niissis liagitiis sedula F
gno , animas et divinitatis participes
inter sanctas fav(ii'e;
a Hetje in-
et paterna correctinne revocare nnn
potuit, iu ipsum
translatus est in hunc modura inter celsissinia si-
: conKjibiH
dera, in firmamento ccelesti lucentia, annumeratus: consulte medicinalera Petri gladium exeruit, in spi- idcoqtie eX'
dolens. ad per- mnmunicalo
id hunc modum inter liomines divinos relatus : in ritn lenitatis sperans; ut percussus
quorum oranium evidentiam pleniorem, eli;mi cano- cutientera se in bumilitate rediret, Dominum exer-
nizationis littpnirum qu;is Cracoviensis retinet ec- cifuum suppliciter requirendo. Sed ipse indurato
'lesia,exemplar. quod est tale, inseruimus. •cnrde medieinam exhorrens, et increpationem abo-
miiiaiis disiMpIina;, irao malleum velut
sfipulam re-
15 Innocentius Episcnpus, servus servonim Dei,
''ai)'i (Ifitifte Venerabilibus Fratribus Archiepiscnpo Gneznensi pufans, mm
solum nulla pa;nitudine se correxit,
per episrolom
et ejus SuflVaganeis, salutein et Apostolicam bene- verum etiam ad pejora in suje damnationis cumuluin
provocatus juxta arain non ordini nonbico, nec
"'lOneznerisem
diotionem. Olim a Gentilium oculis tenebrarum de- , ,
,
'U-cliifp.
tenipori delVrens, jussit Pontificalibus
indutum An-
tersa caligine. et ab eorura ODrdibus infidelitatis ge-
lidae hienie secedente, vernalis ex eo successit amce- per suos satellites diris corporis cruciatibus
tistitera
deputari sed quotiens ipsi in eum irruere
tentant,
nitas, redolenlium florum venustate decora, quod :
totiens compuncti, totiens mansuescunt prostrati.
EecIesiiB prius deserta^ac sterili filii, devotione pne-
Et fiinc idcm Rex sua; inserviens impetuosus ty-
cipui, vallo quoqne constantite pr;prauniti, nascun- ,
s;icrilegas ; sponsum
tur : qui ut flores primtevi et diflusam spirant suavi- rannidi, maiius in eiim couvertit ^^^_.,^,^
deovili. pa- „„«m con-
(atem odoris, et uberioris per Dei gratiam fructum gremin sponsie, pastorem abstrahit
trera aniplexus; ei lilium in visceribus m,„j„f.
inferfilia;
sibi proferunt honestatis sicque filiorum sibi mul-
:
irritafus atroci-
litudine proveniente innumera, suique tentorii Inco pene obtruncavit maternis; faciens
dolorl corpus inhumaniter
a mari usque ad mare dilatato, infra ipsius invaluit tate ferali, ipsius, prob
merabrurum parti-
lerminos vox turturis, gemitus ac duloris, dum sieva in frusta concidi, veUit singulis
bus poena; intlictio deberetur.
'autescens crudelitas tyrannorum, idolis e.^terminio
patientia pauperum non
craditis, ad lamenta paMiitentiw, suflragante illo cvt- 17 Sed ille apud quem
solura rutilantibus bujusmodi
^<*pi(i,
jus stupenda sunt opera, mirifice se convertit. Gau- peribit in finem. non
- splendoribus iUustra-
deat itaque ob hoc ipsa Ecclesia, quod prubros» de- sacratissirai corporis partes
33 vit;
Maji T, U
288 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. lid. ii:.
A vit ; verum etiam ipsiim, nulloin eo cicatricis appa- Prjelatis, ad quos litterrajistse pervenerint. salutera D
ACCT. 10. rente vestigio , inlegrilati restituens, aquilarum et Apostolicam benedictionem. Olim a Gentilinm
"•"'l"™, suarum praj.Mclio, niiracv:lo.se a feruruni luor.sibns oculis tenehrarum deter.^^a caligine etc, g U. Stanis-
g
pr£e.serv;ivit. Gii>tato (ienKiueob zeltim justiliai ca- laura Episcopuradignuin Sanctorum catalogo duxi-
stratus.
miraculosa oudein lyranno to- raus as>cribendum. Cura itaque, etsi alibi. in vestris
jice acerriinjo passionis, ciiin al>
conservatione pracipue parlibus, praif;i'us B. Stanislaus raedicus
^^y^^^j. pularetur cunsiiiimtus. ec.e utlucifer oritur,
corpons '.
,, ,- ,
et quaM nieri(lionalis fulgor in finn;iinento con>ur-
,. , f.
sit effectus segrotis quam pluribus , prout eorura
git ; fac:em in suis necessitatibus
propter qiiod pjiis causa languoris exegerat, pigmenta suavilalis et
noniinlli (levoiissime deprecimtur. Ipse quidem de-
unctiones conficiens sanitatis, velut ipsius meritis a
fossus. secunis d.Tmit, reqiiiescit, et non est qui variiscurati murhis protestanlur publice, et rei evi-
ipsumjim exterreat {Necniirum qiiia civitatem illain dentia manifes!at; nobilitatemet universitatera ve-
honoris et glcriae coronu' iiisigniUis inliabitat, ubi stram rogamus, monemiis , et hortamur attinte,
Eccli. :i8-
qu:itenus, juxta verhuin Sapientis, vos r.d honorera
est niansiu spcura, pcpiilus .^ine inurmure, ac palria
totum idcoiitiriHi.s qiiod ilelcct.it) Veium ne milit;ins medici scdulis exhortati.inibus invitantis, sic ipsius
Eccles.ia de tali et tanto Patrono, sic atrociter sibi Saiictifestum honorificentia debita studiosius ve-
snbtracto, inconsolaliiliter ([uasi gfinitu'* singultuo- neruri curetis, quo et in prosperitatis statu coni-er-
sos emittcret, si beneficiorum ip^ius affluenti;i eam varipossitis inc(dumes, etab imminentihus pe.stibus,
"^'" contlngeret, sa^pius delectabililer irrigari; si (qiiodabsit) seciindura hoininemutruraque ingrue-
n-egventi-
bmq'iem- etxe gloriosus in Sanct^s suls Dominus. volen>ejus- rit. ejus palrrcinio liberari. Datum Asi^isii quinto
raculis deni Patris pleniludinein gloria' indiciis exprimere decimo Kalendas Oclubris, Puntificatus nostri anno
manifestis, et prseslolanli Ecclesia) grala conferre undecirao.
super hoc recre:itionis remedia. U>t et lantis fecit
ipsum famosis miraculis coriiscare de quibus fa- :
ANNOTATA.
cta nobis et Fratribus nustris. proutdebuit, per te-
!>tes idoneos plen;i fides exstitit. Qui ejus interSan- a Hvjvs mortui wfiuscitali manifierunl supra cilati
B ctos ceteros iniplorare subsidium, reputavimus me- Bzuviiis, Cromcrus el alii. ]
rito non indignum : nam mortuis vit;i, liimen curcis, h Memini in similibus aclibus alias a me obscrva-
audiius .'urdis, verbum mutis, claudis gressus. epi- tiivi, non essc mnmintiim absolute vileHigcndiim de ce-
leplicis cerebri robur, et daemoniacis, immundis ab lebraiioite fesli {(\uomodo eiiim id numqiinm esset redu-
eis ejectis spiritibus, corporura requies ad cjus invo- clum ad usum exlra Puhniam'}) sed dc fcsto nb iis qui
catioiiemiiorninis.cadestidextrasubito coiiferuniur jpsum voiucrint cclebrnrc, faciendo ta/i die. f^^ide 3
pritpler qnod m: Iiii)u>m"di rtitilantem lucernain sub Aprilis, in Viln S. Ricliarili EpiscopiCicesircnsis libro
iniidio periculd^e abscondi cuntingeret : quam idem 2 num. tl butlrim qua cjus Camnixationem promulgal
,
Domimis tol rairificis .'^ignis lecte dii-posuit super Urbanns IV tinno 1202.
Ecclesi* candelubrura hunorifice collocari, praiser- c Pro liac oratione usurpat nunc Romana Ecclesin
tim cum ex hoc ignurantium Deum propcllantur te- eamdem, quam proS. ThomaCamtnariensi, sub unius
nebr» coiifiind;ilur perver.Mirum ha;relicorum dog- voculije diversilalc. : Deus pru ciijus Ecclesia glorio-
ma. et fidelium beata iTedulitas augeatur ennim- : sus Pontifex Thumas, ' Deus pro cujus hnnore glo
dem r-^ratrum nec non Pradatorumtunc apud Sedem riosus Pontifex Stanislaus' gladiis impiorura occu-
sanc oium
Apustolicam tixislonlium coinmunicato consilio prie- huit, concede propitius ut omnes qui ejus implorant
Culalago aU' y .^ . -, ir, ,-.
scribi meiuu, dictum 13. Stanislitiiin Kpisccpum (bgne Sanctornm auxilium ,
petitionis suic salutarem conseqnantur
catalogo duximus adscribendum. Quocirca uuiversi- efiectum.
tati vestriH per Apostohca scripta districle pricci- d Forte eo miraculo prsehilum exemplnm, ejusmodi
piendo mandamus. qiintenus (>ct ivo Idiis Maji, die vexiUmi cxpauendi in canonv.atione novorum Sanclo-
videlicetquo morlis alisidutus vinculo, victuruspe- rum, prout liodie cliam obseruatnr.
ren:;iter ad fonlein supernK prudiit volup;aIis; fe- e De hnc capella an adliuc cxicl intcrrogatus R. P.
festu unmio
stum ejusdeui, prout miranda ipsius meriturum inag- Fr. Mnria yJngcH de Assisio Convcnlunlis, olim Mi-
honorandus nitudo exigit. c(debrelis et f;iciatis solpnniter cele- nister Provinciulis in Umbria et Guardianus ac Rcgens
hrari : ut id vobis de thesauris ccelestibus ejus pia Assisii, nunc vero hnud procul ab ecdesia S. Marix An
intercessione prnveniat. qiiod ipse pra-slante Dnmi- gelurnm in monasterio Rivi-torti, respondit : extare in
C no percepisse dignoscitnr, et possidere perpetuo lemplo infcrioriin pulpitooblongo ad id construclo, ibi-
gloriatiir. ret'M'uni ut univer^ilatifidelium invisibilis (lemque conspici picturus duus, quarum una Marlg
aube ct.nsequendi ib^licias. ex concessa nobis desu- rium Sancti altera miraculum mortiii suscituti repne-
per propiliante Domino jiotestate, sit facultas quin- : senlat.
imo et ut nomen exaltetur Allissimi, sponte suara i Ut lunc fueril nsituta ccrimonia, cjus laincn nec
vener;ibilem sepulluram (idelium procuremus acces- vestigium vel apud scriptorcs lei in liodicrno usu in-
sibus frequentari: on.nibus vere ptEiiitentibus et venio.
confessis, qui ad dictam sepulturain, memorato
in g Omitlo qux verbotenus eadem habentur in priori
festo et usque ad octavas ipsiiis causa devotionis epislola usque ad clausulam. Qyo circa universitati
accesserint, annualira ipsius sufl"r;igi;i pelituri, de vestne per Apustolica scrlpta districte prsecipiendo
omnipotenlis Dei niisericordia et BH. Putri et Pauli dum
mandaraus : quiv alia et soliim cxhorlatoria hic
Ap"st(dorura ejusaiictoritate confi.si, uiium annum poniiur, apparet prxceptum celebrandi festi ad solam
et quadraginta dies accedentibus veru annis singu- Gnesnensem Provinciam, eique
;
snbjectos Episcopatui
lis ad prfedictum sepulchrura infra ejusdem festi pertinere.
quindenam, quadraginta dies de injuncta sibi pteni-
tentia misericordiier relaxaraus. Dalura Assisii
d^c^ooHi.o CAPUT ill.
q,iind.Hdino Kalendas Ociobris. Pontificatus nostri
uniio umlecirao. Sacra ossa elevantui^ : equus morluus i^esusci'
18 Innocentius Episcopus servus servorum Dei tatur.
Hadem f^rc Veiierabihbus Iratribus, I'atriarehis, Archiepi^copis
^^ Episcopis et dileclis filiis nubilibus viris. Du- t^^racoviensis Ecclesiae Nuntiis. videlicet Magistro
scnbfad
a/io5 Po'o-
*^''*"^ Polunise. Abbatibus, Prioribus, Decanis, Jacobo de Skarzeschow Decano et Gerardo Canoni-
tioi. Arcliidiaconis. Archipresbyteris ac aliis cum Fratribus u Praedicatoribus et
Ecclesiarum co Cracoviensi,
Minoribus,
UIE SEPTIMA MAJI, 259
A Miuoribus, ex curia Romanaredeuntibus, etlitteras maximusque honos
illi et cullus ab universis de-
I/gali '*'- Canonizatiouis secuni ferentibiis, Cracoviensem ur- fertur. AVCT 10.
Ifias Ca- bem ingressuris. omnis plebs Prandotha LOVOINO
offii^^a est. 2i Populis iliversapum regionum, linguarum at-
i,oiOz«i(io- Inter orcur'
adferen-
quoqtie Cracoviensis Episcopuset universns Clerus, que natioiium ntriusque sexusad celebrilates nata-
nis rcnles er
Ifs.
processlo- cum processione omnium urbis Cracoviensis Eccle- B. Stanislai (qiioniain Innge laleque postcaqiiain
litii tlunijaria
jnililica iilos excepit.
iic siarum lionorifice Digni prorsus quibus canonizatus, sanctilatis sua; vulgala fuerat siibli-
exctpmnfii''
bonos ille, velut athletis et (riumpliatoribiis , ac mitas, celebrisqiie apud universos habebatur) in
longo peregrinationis labore fessis, piiblictim insu- Cracoviam pergcntibus, freqiienli concursu nomen
per ("ommodum referenlibus, impentleretur. Felicis- et tumiilum honoraturis; coniigit inter alios Sle-
simi certe, quibus labor ille et prscmioruin fructus, phaiiuni de Hungaria, viriim urbanum, qui singulari
in eorum dies ct tempora servatus, obtigit sempi- : fide, devotione .ao rcligione in Sanctuin Dei Sta-
terna insuper memoria apud Polonos dignissimi nislaum ferebitur, cuiii conjiige et lenellis pueris
qui tot diffifullates evicerant , ti-t impfilimenta omniqiie domus sua; familia, ad liinin i cjnsdcni hcati
solverant. et laboros passionesi[ue eonculcarant. M:irlyris proficisci, quadriga et equo uno iinbellem
20 Ad levandum autem ossa beatissimi Stanit-lai piierorum a^tateni, .sarcinas quoqiie et victualia ce-
de tumulo, ad prEeconizandura in Polonica Eccle- teraque siibvehenteni qiiain Stephanus ipse pe-
:
sia ejns ciinonizationem , octavum diem Maji. quo destri itinere cum conjuge, ex[ieditus ipse et lilier,
Ad diem 8 festum ejusdem a Pontifice Romano celebrari san- praecedebat, Qiio in alpibus qui Poloiiiam a Panuo-
cituin est, Prandotha Episcopus indixit et per : niis disterininant consiitiito, et jam fiiies Polonicos
univer^am Polouorum regionem vicinasque provin- contiugente, eqiius k quadrigam vehens, in terram
cias praedicari et vulgari ordinavit. Quo quidem prola[)Sus, siibita morte est exlinctns quem auriga
l/ :
(lie adveniente, ex (nnnibus Polonoriim oris, ^ed et ejus decori;ivit, et [lelle humeris sup^^r iiupnsita Iri-faiiulias,
ex Hungarite regno, tanta mnltitndo plebis in Cra- velocius quo poterat lierum stium scquebatnr. Quo
covien>ein urbein convenit, nt homines advenas consecuto (fatigatns enini ex itinere Stephanus,
urbs tanta non caperet; sed et in cmipis pratisque quadrigam op|ieriendn, cum conjuge juxta viaiu
gregatim tiirba; starent. Confluxerant iusuper. ad residebat} dum eqiiuin extinctum et quadrigam a E
ftjtius, vphl-
nb Episropis hiijusmndi solennitatem elevaiionis ossium Sancto- se apud alpes reliclani nuntiasset, gr;ivis tuiba-
ciihnii post
S aim A'uw- rum explendam, plui-es ex Pclonicis Sedibiis, vide- tio atque mceror homineni incessif, non tam quod ntm (luhens,
lio Apoifo-
licet [•'ulko Gnesznensis Archiepiscopus 0[)iszo daranum perceperit, qiiam quia pignnra et sar- moriuus
,
lico,
Abbas de Me>zano Apostoliciis Nuntiiis, Prandotlia cinas cum viclu;ilibus, in quem conferret locum >iHii(ialur
alla(a tjus
Cracoviensis, Thomas Wolmirus
Vratislaviensis, non inveuiehat ; ferre vero hunieris, diiriim atque lielle,
Wlailislaviensis, c Boguslaus Poznaniensis, (/ An- onerosura judicabat. .Atque iii Iiunc modura flu-
dreas Plocensis, f Gervardus Ruthenorum, /"Vitus ctuantem vario Eestu mentis, et plusquam ex medio
Litliuanorum Episcopi. Ilem Abbates, Prsepositi, ilinere in penates proprios reverti disponentem,
Decani, ceteriqui^ Pradati et Canonici, ac Ecclesia- s.tgax et provida feiniua uxor illius. salubri usacon-
rum Parocliialium Rectores. et iiniversi religiosi ex silio, consolans ab inceptis cess;tre coogit, dicens :
Cracoviensi civitate et dioecesi et aliarum Polonise Non erit, inquit, hoc tibi et niihi Domine mi, ,
Ecclesiarum. Culmensis vero, Lubncensis i Ca- ut contribulibus nostris ad solennitatem heatissimi
corfiWi Hege myenensis Episcopos occupalio retraxerat. Co, ve- Slanislai laetis animis cuiTentibus, nos propter
vl Ducibus nerantque g Principes Polonorum. videlicet Bole- uiiius equi raortem abeamtis relrorsura; et nos ip
slaus Pudicus, Cracoviensis et Sandorairiensis Dux sos bono pricseuti atqiie futiiro privenius, puilorem
et Polonorum monarcha, PrzemisUius majoris Po- a contribulibus habituri. Si enim alius modus
seil iler cce-
loniae et Poznaniensis, Casimirus Ciiyaviensis et deerit, saltem sarcinis et victualibus rclictis, pueros pftim ni/ii-
Lanciciensis, Semcvithus MazoviEC, et Wladislaus fereinus iii bunieris; beatissimo Stanislao, si nos lomiitus
Oppoliensis Duces. Sub (juoruin pra^sentia et popiili fatig;itum iri et subsistere coiitigerit, illos commen- prbscqueiid.
deimhir multitudine inhnita, ossa viri S. Stanislai cx tu- daturi. Ad buiiain inentem serraonibus conjugis
sacra ossa
raulo, prope poriam meridionalem Cra- in ecclesia suae virflilelis reductus, dum itinere resumpto, cura
5. stauiilai^
coviensi existente, a Ponlificibus qui convenerant pueris iina simtil et auriga, [lellem equinara iu
vino lota et levata sunt et populo idaiiilente atque
;
palogestantem, pergerent. de equi sui suhtla ex- et
tinctione sermouein in longum extr.axissent; equuin
vociferante, patrociniumqiie Sinctorum implorante,
ostensa; ac deiiide in ecclesias Cathedrales, c(Ui- solivagum hinnientem et per dumeta discurreiitein
ventuales et coUegiatas, aliasqiie principaliores por- ex ahrupto conspiciunt. Qucm et per cob^rein et
corporis dis[iosilionem atque Ilii.nitiiin luulicr illico
tio Uloruni, capite. brachiis,pectore etaliis insignio-
Ecclesiam cinerihus agnoscens, virnm siiuin alIoi|iiens Coniperluni, in
ribus apud Cracovienseni ciini :
pro veritate habeo, qnod is eqiius aiit noster
sacri corpnris remanentibus , distiibula. Ecclesiie qiiit.
tamen Gnesnensi, quo et in lianc dieiii gloriatur, est, aut talis qni nostruin oiiinibus exprimit linea-
Sancti Ponlificis cessit annulus, tiluluro illius et rnentis. Quam Stepbanus irridens, ail : Quam stulta,
vultum prasferens, raruin et venerabile insigiie. inquit, asstimaiione deciperis. et quiedam plianta-
credas
21 Ex eo autem et deinceps teinpore, in omni . stica somnia ineditaris, ut equuin nostrum
Polonica Ecclesia et in siiigulis ejus dicecesibus. in vivum currere, ciijus nns ex niortno cadavere deira-
aui-ignu
ctam pellein certum est gestare; ati[iie ad
Krla tem
plerisque urbibus, oppidis, castris, villis at.pie vicis,
Ha et nlta- Qtiani cum
"" plures niiinero parochiales. conventuales alqiie cOl- pelleni indice (lemoiistfattirus aspexit.
atl ejus iditn eijuus
reperisset, quonaiu [lellis eva-issel,
aurigara
lloiirirem
leg-at» ecclesiae, allaria, prsebendie in honorem, non (-•(iirrH ea-
iiifjuiilitr,
Tiiniet aurigaad laciiliim, qiio pel- ilrm pelfe
titiiliim atque deens heatissiini Staiiislai fundatie, indagare caB[iit.
quis [lellem tiilis- rrsimpfa
dotata; et erecta; sunt et u-que in pr.isens fun-
,
lein gestabat, verstts, satis secunt
baculo inirahatur.
d.intur et eriguiitur. In a'tate quoque, qini' nosiram set, aut quomodo decidi.sset ex
Requisitus deiiide a Stephnno, an
equum qui ad se
paullum pnpcessit, duin Liihiianise et Saiiiogitue
([uid rosponderet ha;sita-
gentes, opera Wladislai li sccuiidi Poloiioriim Regis venerat, itgiiosceret, satis
tain niorihuiidnm qu;.m n.or-
''
Call,„l,„ ad jura Christiauitatis ab iilololatriie cultibiis con- bat: sciensseequum,
pellem detiactam
'" ri/n,i.
versae forent, Cathedralis ecclesia apud Vilnani tuum prope alpes reliquisse, ct
attulisse qii" tanteii [lellis evauuerit
in Lithuania i beatissimo Stanislao dicata est, atque ex cadavere :
suis delapsa sit, milla ra-
in universo Polonia) regno et provinciis illi subjeclis aut quomodo de manibi.s
tione poterat suspicari.
Admirationis itaque et dubi-
maximum et celeberrimum est Stanislai nomen
260 ACTA S. STANISLAI EP. CRACOV. M. UB. III.
tationiscausa satis diu inter se certafim ventilata, g Eosdem Principe.<i euumeral Cromerus dicto /i-
AOCT. JO ati equum (qui et ipse dominos suos, n quibus alrtus bro^.
LO:<GlNO familiarrus jun- b .lagello bic fuit, ex Lithuania^ Duce ethnico an-
fuerat, visus recognoscere. se illis
gebal) propius arcetlunt, et recentibus stigmaMbus no 138G factus Bcx Pofonix, et in baptismo dicLus
decoriationis
atque incisuris, siinguine etiara interlitis, quas au- Wladislaus : cujus convcrsionem secnta qcns ejns uni-
sux ci ufn ta
signa servatis : rigaepGllem oaxlaveri detrahens cuiter coufecerat, versa ei Samagitarum valio^ ipsomet Jaqellnne mier-
consspectis, cum inj>enti adniiratione suum esse re- pretis Apostolici vice.m aqcnte pro linqux iqnaris Sa~
cogmoscentes , exrlamant : In veritate liic equus cerdotibus, anno 1413, qnin ah illo diuictn, fideni ejus
nosler est : in veritutfi beatissimi Stanislai meritum suscipere profcssn ext, uti scribtt Crommerus lib. 18.
ma\imiim est, qui etiam ea quog nec quidem oplare i jilbertus Wiuk Koialoivic^, parte 1 Historin' Li-
ansi pssemus, confulit non rogatus, exhibens se tfiuomr snb finem, ait, ecclesiam fabricat;im esse a
suis flevofis famulis in quil)uslil)et eorum necessila- Gnesnensi Archiepiscopo Bodzenta, in area arcis
tibus mirifirum aHjutorera, qui equo nostro et vitam infiuiEB. qun loco Pekunas vulgn, rulminam Pra^ses,
redrlidit et pellem ; qui etiam in jumentorum resu- perpetuo igne curabatnr.
ecitatione poten«, et in miraculis clernens ac propi- k Quadriga bic qenericc nuniitur pro vehicitlo seu
tius voluit afcnosci.Compn^henso itaque equo et in- carro, eliam unims equi.
frrt>nato, ad locum in quo quadrig.i relicta fuerat
revertuntur cadavere quoque equi nusquara re-
: CAPUT IV.
perlo, quod illic se auriga sciebat pelle vacuum di-
pro guo cerea
misisse. Qnadriyam junotam equo convehunt, et Varia iniracula ab anno .Mcr.c:xxx, ad an~
egui flgura
offertur. lam pi^'noribus quara rinini sua suppellectili in qua- num Mccccxu patrata.
dripam reimposilis, Cracoviam hvti et ahicres ad-
veniimt; votisquo ad sepiilcrum beatissimi Stanislai J\ nno Domini millesimo quadrjngentesimo a tri-
cum magna devotione persolntis, equum a B. Sta- cesimo, iu oppidn Byecz Cracoviensis dicecesis, //
B niHiao mirabiliier vivifif-atum, recentibus cauteria- Joannis pistoris filiolam biennera curnis oneratus
E
tum stif^matibus, niiiversis ostendunt ; et quanta calcavit. Cui cum
ad mortem
l3?sio sufficeret. imo Anm U3n
illis beatissimus Stanislaus pra?stiterit raagnalia, nedum sibi, sed etiam hnmini, cujus os^^a et artus sanatur
pueiln oblri-
coram cunctis in propatulo edicunt. In memoriara plena conaolidatione gauderent; infantnlus jara ani-
ta a curra,
quoque tara insoliti prodigii, equum cera effigiatura raam ructans ad iimina Sancti devovetur St.inislai
ad sepulcrum beatissimi Stanislai relinquentes, in in Rupellam Kasimiriae, et .sanitati insperatae resti-
penates suos ovantes reversi. apuii universos Pan- tuitur. QiiiH septennis cum viva oblatione ad tum-
nonios, quam potenter, quam clementer et propitie bnm S. Stanislai per parentes prsesentata. singulJs
beatissimus Stanislaos Cracoviensis Episcopus suis videntibns et audientibus admii-ationem et veoera-
supplicilius ferat solatia, celebri serraone vulgarunt; tionem Sancti Dei Stanislai ingenerat.
sepmonem ipsorum equo vivificato, et cicatricibus 24 Anjio Domini millosirao quadringentesirao tri-
inaignilto recentibus, confirmante. cesimo qt;into, Thoniek de majori Polonia, de villa
Crinow, vir ruricola, infirmitate corporis pressus,
ANNOTATA. aniira;im, cogente languore, exhalabat cui quin- :
quies recidivanter agonein agenti, mgerebatur lu-
a Frater Boguslaus, Supprior conventus Cmco- men accensum. Morbo tandem naturam superante,
vimsis SS. Triinfatis Onlms Prxdicatorim , appella- exanimis prosternitur, et mortuus, ut erat, ab
Pu,r a liiovio snpra dtato. a-stantibus cognatis et amicis deploralnr. Cum au-
b Nultaest excofjiiabilis caitsa^ ob quam soleirnitas, tem ad sepeliendum funus se amici disponerent, de-
tam expptila ommbns ultra pro.rimum a canonizntione fuucti frater germanus precibus pruhibebnt sepultu-
mortuus
Mnjtim dilata fuerit : quarc potius dixevim erratum a/i- ranj, dicens Rogate qiijeso mecum mi.sericordem
: suscilatur,
qnod obvep.*;isse auctori, circa priFsetitcs Elevationi Epi- Dominum, et heatum Martyrem Stanisliuim, ut hi
scopos, quam eam in annum 1255 rejiciam. nepotes mei, tilii fratris defuncti, manu illns osten-
Bopuslaus Posnauiensis. Lon<jtno cidcm in
c Vitis tans, Ego euim
raodo nun relinquantur orphani.
Po.vnnuicnsinm Episcopornm Bugiphaluj; (;ic(7(tr ; scd meos vix nutrire sufticio quomodo horum orphano- :
hoc levins. Gravius nuqit quod eju.s dcccssoie.m Petriim pum educationi intendam? Et cum ejulatu suo cun-
in usdcm Vitis dicat ohmsc 11 Maji 1254, ct ordinntum ctns adstantes ad lacrymas pruvocasset, omnibus
BuL-iphaium anno scqucuti 1:255 m Dnmiuica Rcmi- oranlibus et in orationibus per unius hor^e spatium
msccrc. odeoqnc 21 Februarii. nam Poscba aqebatnr perseverantibus, qui mortuus fuerat, revixit et :
i8 Mnrtii. Quid si anno citius mortuus Petrus, Bo- resumpto spiritu dixit, .'6 (^uemdara virura venera-
guslans con.wratus .svV." Sed ct hic obtm-bnt Wlorai- bilem, Sacerdutii dignitate pr;cditum, versus Prus-
rus Wladishn-iensis, qui inter ordinatoirs Boguphali siam conduxisse, et pro salario ductus iitteram
nomiuafvr Michael an hunc diccmus fuissc biiiomi- quamdam
: et diios grossos recepisse. Qui fuit et ve-
ncm ? risimiliter sibi videbatur beatus Pontifex Stanislaus,
<i Andreas H Plocensis, etiam adfiiit Bngimlai sev. qui ipsum ab inferis ad hoc seculum ad poeniten-
c
Boijuphali consccraiioui. Hunc elerlnm fuisse pridie tiain perficiendam reduxit. .'\guntur itaqiie in cora-
Naiivitaiis S. Jonmm Bnptist.r, idcsi 24 Jiinit an~ inune ab nniversis laudes Deo altissimo, et be;itis-
no I:*54, scribit Slnni.^ilaus Lnbien.^iki Episcopus Plo- sin-i Stani^lai rairifica in aiwibus oranium diffundun-
censis. Quid si ctiam hic anno uno ciiius dicatur ordi- tur sufiragiii, quia et extincto vifam contulit, et
IttttUS?
raoerore viventes absolvit : vivificationis autem suae
Bzomo Gerardus, qui Ordinis Pra'(licatonnn, ex
e Thomas prfficoniiim in Cracoviam usque praisentia-
Provinciaii Pohnix jussi &re<jorit JX ffrdinatus est liter deferens. et sui liberatoris sepulcrum ad ma-
jmmvs Episropus Buihfnorum, dnta BuUa Pmitificia jorem ecclesiam adiit, et vota illi supplex persolvit.
VI KaliMidas Marlii annnG Pontificatiis,
C/ir/.s7? 1232. 25 Uxornobilis Peleze de Gorka, de terra Sira-
t Vitns. fjnsdem Ordinis Pr;rdicntorum primus diensi Gneznensis di(pcesis, in partu laborans, partu nivUc-
ct
Epmopus LithuQuoriim, U52 i"
unno ordinnlus. vilx edito moritur sufiocata ; et dum veste linea ad se- extwcta
sanclitate et miraculis clarux, piicrpeno
consuJe Bz.oviuvi
ad di- peiiendura induta fuisset, vir astantes cura ingenti
ctvm annum 1252 uum. 2 et an.
1254 num. 8, et ploratn exacerbabat, ejulans atque diceus : Heu
ViHmS. Hijacinrhi ad diem \^j Augvsti. me miserum ! quis hos, dirigens in pueros oculos,
fovebit
WE SEPTIMA MAJI. S6i
fovebit pupillos? quis hunc educabit modo natum hnra meritliei esset, caput inclina
You might also like
- Solution Manual for The Elements of Polymer Science and EngineeringFrom EverandSolution Manual for The Elements of Polymer Science and EngineeringRating: 4 out of 5 stars4/5 (3)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 1.Document918 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 1.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Answers to Selected Problems in Multivariable Calculus with Linear Algebra and SeriesFrom EverandAnswers to Selected Problems in Multivariable Calculus with Linear Algebra and SeriesRating: 1.5 out of 5 stars1.5/5 (2)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 17.Document680 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 17.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 4.Document1,074 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 4.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 8.Document1,084 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 8.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 10.Document1,082 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 10.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (2)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 2.Document880 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 2.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 9.Document1,058 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 9.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 7.Document1,022 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 7.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 6.Document856 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 6.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 18.Document722 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 18.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 16.Document876 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 16.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- آفاق ديمقراطية 2Document98 pagesآفاق ديمقراطية 2Yaseer KhirelseedNo ratings yet
- The Painter S Manual PDFDocument110 pagesThe Painter S Manual PDFartbyashmore AshmoreNo ratings yet
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 19.Document1,070 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 19.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- 30 Years Among CowsDocument150 pages30 Years Among CowsErik KinseyNo ratings yet
- Library of Congress document discusses censorshipDocument252 pagesLibrary of Congress document discusses censorshipKeith Jundeacon100% (1)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 13.Document820 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 13.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 46.Document1,086 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 46.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 26.Document976 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 26.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 37.Document892 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 37.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 25.Document1,110 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 25.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- The Gods: An Honest God is the Noblest Work of ManDocument92 pagesThe Gods: An Honest God is the Noblest Work of ManBorja Rodríguez MelaraNo ratings yet
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 24.Document1,014 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 24.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 39.Document1,122 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 39.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Public Gdcmassbookdig Bookofbeautyvigo00newy Bookofbeautyvigo00newyDocument114 pagesPublic Gdcmassbookdig Bookofbeautyvigo00newy Bookofbeautyvigo00newynokutendakachereNo ratings yet
- Development: 1 Natural Gas-Origin andDocument17 pagesDevelopment: 1 Natural Gas-Origin andEdson SejasNo ratings yet
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 47.Document1,006 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 47.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 3.Document852 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 3.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Nunan-1993 1-11Document6 pagesNunan-1993 1-11SilvioNo ratings yet
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 50.Document1,142 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 50.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Geometría ACV, Práctica Domiciliaria (5to Boletín) / 2010Document4 pagesGeometría ACV, Práctica Domiciliaria (5to Boletín) / 2010Biblioteca Amauta Bolivia - ICHNo ratings yet
- Material 1 Fil - Der 2022 - Opt 1Document28 pagesMaterial 1 Fil - Der 2022 - Opt 1Oscar TarquiNo ratings yet
- Analyzing factors that influence decision-making in complex situationsDocument2 pagesAnalyzing factors that influence decision-making in complex situationsNIRAV PANDYANo ratings yet
- Ý C C C C CC CC C C CC CC CC C C: (CCCCC CCCCCCCCCCCC C CCCCDocument55 pagesÝ C C C C CC CC C C CC CC CC C C: (CCCCC CCCCCCCCCCCC C CCCCsaidi MwanamongaNo ratings yet
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 42.Document968 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 42.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- INTERCOMPANY STOCK TRANSFERDocument7 pagesINTERCOMPANY STOCK TRANSFERpsyamgopalNo ratings yet
- CL' CJDocument63 pagesCL' CJIoseb KiladzeNo ratings yet
- The Earth and Its Inhabitants, Reclus Elisée, Vol 9. North AmericaDocument598 pagesThe Earth and Its Inhabitants, Reclus Elisée, Vol 9. North AmericaAdi Petre100% (1)
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 51.Document1,102 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 51.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Modern Queen-Rearing 1916Document31 pagesModern Queen-Rearing 1916q3rNo ratings yet
- Acta Sanctorum. 1863. Volume 34.Document954 pagesActa Sanctorum. 1863. Volume 34.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Online Bus Reservation : Vijay Mundra Satish KumarDocument59 pagesOnline Bus Reservation : Vijay Mundra Satish KumarangelNo ratings yet
- Chuletas Ahumadas Diagrama de FlujoDocument8 pagesChuletas Ahumadas Diagrama de Flujojesus gabrielNo ratings yet
- Simulation of a Continuous Process PlantDocument8 pagesSimulation of a Continuous Process PlantAmine ElazzabiNo ratings yet
- Edem Pulmonar ReferatDocument14 pagesEdem Pulmonar ReferatmirceaNo ratings yet
- Ralat Pengumuman Yudisium JuliDocument1 pageRalat Pengumuman Yudisium JuliAhmad SamsulNo ratings yet
- Quasten - The Fathers' of The ChurchDocument2 pagesQuasten - The Fathers' of The ChurchPatrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Quasten - The Concept and History of PatrologyDocument3 pagesQuasten - The Concept and History of PatrologyPatrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Ottley. Studies in The Confessions of St. Augustine. 1919.Document156 pagesOttley. Studies in The Confessions of St. Augustine. 1919.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- William H. Faulkner - The Subjunctive Mood in The Old English Version of Bede's Ecclesiastical HistoryDocument64 pagesWilliam H. Faulkner - The Subjunctive Mood in The Old English Version of Bede's Ecclesiastical HistoryPatrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Budge. The History of The Blessed Virgin Mary and The History of The Likeness of Christ. Vol 2. 1899.Document308 pagesBudge. The History of The Blessed Virgin Mary and The History of The Likeness of Christ. Vol 2. 1899.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (2)
- Budge. The History of The Blessed Virgin Mary and The History of The Likeness of Christ. Vol 1. 1899.Document274 pagesBudge. The History of The Blessed Virgin Mary and The History of The Likeness of Christ. Vol 1. 1899.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Budge. The Book of Governors (By Thomas, Bishop of Marga) - Volume 1. 1893 PDFDocument626 pagesBudge. The Book of Governors (By Thomas, Bishop of Marga) - Volume 1. 1893 PDFPatrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Budge. The Book of Governors (By Thomas, Bishop of Marga) - Volume 2. 1893 PDFDocument746 pagesBudge. The Book of Governors (By Thomas, Bishop of Marga) - Volume 2. 1893 PDFPatrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Sparrow-Simpson. The Letters of St. Augustine. 1919.Document344 pagesSparrow-Simpson. The Letters of St. Augustine. 1919.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Neander. Lectures On The History of Christian Dogmas. Volume II. 1858.Document396 pagesNeander. Lectures On The History of Christian Dogmas. Volume II. 1858.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Neander. Lectures On The History of Christian Dogmas. Volume I. 1858.Document424 pagesNeander. Lectures On The History of Christian Dogmas. Volume I. 1858.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Tischendorf. Synopsis Evangelica. 1864.Document260 pagesTischendorf. Synopsis Evangelica. 1864.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (2)
- Izydorczyk. The Medieval Gospel of Nicodemus: Texts, Intertexts, and Contexts in Western Europe. 1997.Document600 pagesIzydorczyk. The Medieval Gospel of Nicodemus: Texts, Intertexts, and Contexts in Western Europe. 1997.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Harris. Philo: Fragments Newly Edited by Rendel Harris. 1886.Document156 pagesHarris. Philo: Fragments Newly Edited by Rendel Harris. 1886.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Tyler. The Worship of The Blessed Virgin Mary in The Church of Rome: Contrary To Holy Scripture, and To The Faith and Practice of The Church of Christ Through The First Five Centuries. 1844.Document438 pagesTyler. The Worship of The Blessed Virgin Mary in The Church of Rome: Contrary To Holy Scripture, and To The Faith and Practice of The Church of Christ Through The First Five Centuries. 1844.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis0% (1)
- Chase. The Lord's Prayer in The Early Church. 1891.Document200 pagesChase. The Lord's Prayer in The Early Church. 1891.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (3)
- Weymouth. The Resultant Greek Testament (... ) - 1892.Document678 pagesWeymouth. The Resultant Greek Testament (... ) - 1892.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (2)
- Feltoe. St. Dionysius of Alexandria: Letters and Treatises. 1918.Document120 pagesFeltoe. St. Dionysius of Alexandria: Letters and Treatises. 1918.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Jackson. The Apostolic Fathers, and The Apologists of The Second Century. 1879.Document228 pagesJackson. The Apostolic Fathers, and The Apologists of The Second Century. 1879.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (2)
- Burton. Testimonies of The Ante-Nicene Fathers To The Divinity of Christ. 1829.Document524 pagesBurton. Testimonies of The Ante-Nicene Fathers To The Divinity of Christ. 1829.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Krüger, Gillett. History of Early Christian Literature in The First Three Centuries. 1897.Document452 pagesKrüger, Gillett. History of Early Christian Literature in The First Three Centuries. 1897.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (3)
- Rambaut, Roberts. The Writings of Irenaeus. 1868. Volume 2.Document540 pagesRambaut, Roberts. The Writings of Irenaeus. 1868. Volume 2.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Morris (Transl.) - Select Works of S. Ephrem The Syrian: Translated Out of The Original Syriac, With Notes and Indices. 1847.Document478 pagesMorris (Transl.) - Select Works of S. Ephrem The Syrian: Translated Out of The Original Syriac, With Notes and Indices. 1847.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Misopapisticus (Pseud) - Letters On The Writings of The Fathers of The First Two Centuries: With Reflections On The Oxford Tracts, and Strictures On "The Records of The Church". 1844.Document286 pagesMisopapisticus (Pseud) - Letters On The Writings of The Fathers of The First Two Centuries: With Reflections On The Oxford Tracts, and Strictures On "The Records of The Church". 1844.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Cutts. Saint Jerome. (N.D.) .Document250 pagesCutts. Saint Jerome. (N.D.) .Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (3)
- Cox. Narratives of The Lives of The More Eminent Fathers of The Three First Centuries (... ) - 1817.Document432 pagesCox. Narratives of The Lives of The More Eminent Fathers of The Three First Centuries (... ) - 1817.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Blunt. An Introduction To A Course of Lectures On The Early Fathers, Now in Delivery in The University of Cambridge. 1840.Document52 pagesBlunt. An Introduction To A Course of Lectures On The Early Fathers, Now in Delivery in The University of Cambridge. 1840.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Goodspeed. Historical and Linguistic Studies in Literature Related To The New Testament. 1901. Volume 2.Document222 pagesGoodspeed. Historical and Linguistic Studies in Literature Related To The New Testament. 1901. Volume 2.Patrologia Latina, Graeca et Orientalis100% (1)
- Goodspeed. Historical and Linguistic Studies in Literature Related To The New Testament. 1901. Volume 1.Document114 pagesGoodspeed. Historical and Linguistic Studies in Literature Related To The New Testament. 1901. Volume 1.Patrologia Latina, Graeca et OrientalisNo ratings yet
- Localization Strategy in Vietnamese Market: The Cases ofDocument25 pagesLocalization Strategy in Vietnamese Market: The Cases ofHồng Thy NguyễnNo ratings yet
- Hillingdon Health Visiting ServiceDocument12 pagesHillingdon Health Visiting ServiceAnnikaNo ratings yet
- Current Affairs Q&A PDF June 9 2023 by Affairscloud 1Document21 pagesCurrent Affairs Q&A PDF June 9 2023 by Affairscloud 1Yashika GuptaNo ratings yet
- Renewable and Sustainable Energy ReviewsDocument13 pagesRenewable and Sustainable Energy ReviewsMohammadreza MalekMohamadiNo ratings yet
- Exp19 Excel Ch08 HOEAssessment Robert's Flooring InstructionsDocument1 pageExp19 Excel Ch08 HOEAssessment Robert's Flooring InstructionsMuhammad ArslanNo ratings yet
- Career Guidance Activity Sheet For Grade IiDocument5 pagesCareer Guidance Activity Sheet For Grade IiJayson Escoto100% (1)
- Draft of The English Literature ProjectDocument9 pagesDraft of The English Literature ProjectHarshika Verma100% (1)
- PNW 0605Document12 pagesPNW 0605sunf496No ratings yet
- Trustees Under IndenturesDocument233 pagesTrustees Under IndenturesPaul9268100% (6)
- Gigahertz company background and store locationsDocument1 pageGigahertz company background and store locationsjay BearNo ratings yet
- Fall Protection ANSIDocument5 pagesFall Protection ANSIsejudavisNo ratings yet
- Factory Hygiene ProcedureDocument5 pagesFactory Hygiene ProcedureGsr MurthyNo ratings yet
- Contemporary World Prelim Exam Test DraftDocument5 pagesContemporary World Prelim Exam Test DraftGian Quiñones93% (45)
- 2011 Mid America - WebDocument156 pages2011 Mid America - WebFaronNo ratings yet
- CMTD42M FDocument3 pagesCMTD42M FagengfirstyanNo ratings yet
- S0231689H02-B01-0001 Rev 02 Code 1 General Arrangement Drawing For 44 Kva Diesel Generator PDFDocument6 pagesS0231689H02-B01-0001 Rev 02 Code 1 General Arrangement Drawing For 44 Kva Diesel Generator PDFAnonymous AfjzJdnNo ratings yet
- ДСТУ EN ISO 2400-2016 - Калибровочный блок V1Document11 pagesДСТУ EN ISO 2400-2016 - Калибровочный блок V1Игорь ВадешкинNo ratings yet
- Equity AdvisorDocument2 pagesEquity AdvisorHarshit AgarwalNo ratings yet
- Sap Ewm - Erp Initial SetupDocument3 pagesSap Ewm - Erp Initial SetupVAIBHAV PARAB80% (5)
- Blum2020 Book RationalCybersecurityForBusineDocument349 pagesBlum2020 Book RationalCybersecurityForBusineJulio Garcia GarciaNo ratings yet
- Dewatering Construction Sites Below Water TableDocument6 pagesDewatering Construction Sites Below Water TableSOMSUBHRA SINGHANo ratings yet
- A Research About The Canteen SatisfactioDocument50 pagesA Research About The Canteen SatisfactioJakeny Pearl Sibugan VaronaNo ratings yet
- VSP-12Way - Is Rev.03Document55 pagesVSP-12Way - Is Rev.03Marcelo AlmeidaNo ratings yet
- Lesson 3 - Materials That Undergo DecayDocument14 pagesLesson 3 - Materials That Undergo DecayFUMIKO SOPHIA67% (6)
- Guardplc Certified Function Blocks - Basic Suite: Catalog Number 1753-CfbbasicDocument110 pagesGuardplc Certified Function Blocks - Basic Suite: Catalog Number 1753-CfbbasicTarun BharadwajNo ratings yet
- Huawei 9000aDocument27 pagesHuawei 9000aAristideKonanNo ratings yet
- Micro Controller AbstractDocument6 pagesMicro Controller AbstractryacetNo ratings yet
- Risk Ology ManualDocument2 pagesRisk Ology ManualGregoryNo ratings yet
- TransformerDocument50 pagesTransformerبنیاد پرست100% (8)
- Javascript: What You Should Already KnowDocument6 pagesJavascript: What You Should Already KnowKannan ParthasarathiNo ratings yet
